Авикипедиа
abwiki
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D1%85%D0%B0%D0%B4%D0%BE%D1%83_%D0%B0%D0%B4%D0%B0%D2%9F%D1%8C%D0%B0
MediaWiki 1.39.0-wmf.26
first-letter
Амедиа
Цастәи
Ахцәажәара
Алахәыла
Алахәыла ахцәажәара
Авикипедиа
Авикипедиа ахцәажәара
Афаил
Афаил ахцәажәара
Амедиавики
Амедиавики ахцәажәара
Ашаблон
Ашаблон ахцәажәара
Ацхыраара
Ацхыраара ахцәажәара
Акатегориа
Акатегориа ахцәажәара
TimedText
TimedText talk
Амодуль
Амодуль ахцәажәара
Гаджет
Обсуждение гаджета
Определение гаджета
Обсуждение определения гаджета
Аԥсны Аҳәынҭқарра
0
1053
118770
118437
2022-08-27T11:18:07Z
Fraxinus.cs
8381
wikitext
text/x-wiki
{{Акарточка Аҳәынҭқарра
|абираҟ = {{#property:p41}}
|абираҟ ирызку адаҟьа = Аԥсны Аҳәынҭқарра абираҟ
|агерб = {{#property:p94}}
|агерб ирызку адаҟьа = Аԥсны аҳәынҭқарратә герб
|агимн=National Anthem of Abkhazia - Аиааира.ogg
|агимн ирызку адаҟьа = Аԥсны аҳәынҭқарратә гимн
|амаҵураҭыԥ1=Ахада
|амаҵурауаҩ1=
|амаҵураҭыԥ2=Аԥыза-министр
|амаҵурауаҩ2=
|zoom1=7
}}
'''Аԥсны Аҳәынҭқарра''' ({{lang-ru|Республика Абхазия}}) — ҳәҭакла-зхаҵо аҳәынҭқарра [[Амшын Еиқәа]] алада-мрагыларатә ахықәаҿы шьҭоуп. [[Аԥсуаа]] ирыԥсадгьылуп. Аҩада-мраҭашәараҿы Аԥсныи Урыстәылеи, мрагылараҿы — Қырҭтәылеи аҳәаақәа иамоуп.
Аԥсны Ареспублика, [[Урыстәыла|Урыстәылатәи Афедерациеи]] ([[нанҳәамза 26]], [[2008]]), [[Никарагуа|Никарагуеи]] ([[Цәыббрамза 5]], [[2008]]), [[Венесуела|Венесуелеи]] ([[Цәыббрамза 10]], [[2008]]), [[Науру]]и ([[ԥхынҷкәынмза 15]], [[2009]]), [[Шьамтәыла|Шьамтәылатәи Арабтә Республикеи]] ([[лаҵарамза 29]], [[2018]]) азхарҵеит.
Аԥсны бжь-ҭоурыхтә дгьылк (бжьиаҵәак аҳәынҭқарратә абираҟаҿы гәаларыршәоит) — [[Саӡен]], [[ԥсҳәы-Аибга]], [[Бзыԥын]], [[Гәма]], [[Абжьыуа]], [[Дал-Ҵабал]], [[Самырзаҟан]]-гьы — рмоуп.
Аҵанакы — {{км²|8665}}.
Аҳәынҭқарра иаланхо — {{иаланхо|242000|2016}}.
== Ақалақьқәа ==
Ақалақь [[Аҟәа]] ({{иаланхо|43716}}) Аԥсынтәыла иаҳҭнықалақьуп. Даҽа қалақьқәа: [[Гагра]] ({{иаланхо|10717}}), [[Гәдоуҭа]] ({{иаланхо|7738}}), [[Гал]] ({{иаланхо|7169}}), [[Тҟәарчал]] ({{иаланхо|4786}}), [[Очамчыра]] ({{иаланхо|4702}}), [[Афон Ҿыц]] ({{иаланхо|1308}}).
== Адгьылхҩылaaрa ==
Аԥсны шьҭоуп Амшын Еиқәа ахықәан аӡиасқәа ԥсоуи Егри рыбжьара.
== Административ-территориалтә шара ==
Аԥсны — унитар республика; 6 районар (''араион'') акатзава.
ақ. [[Аҟәа|Аҟәеи]] бжь-раионки ыҟоуп:
{| class="standard"
! Аԥсныдин районар
|-
|
# [[Гагра араион]]
# [[Гәдоуҭа араион]]
# [[Аҟәа араион]]
# [[Гәылрыԥшь араион]]
# [[Очамчыра араион]]
# [[Тҟәарчал араион]]
# [[Гал араион]]
|
[[Файл:AdmAskhazia.jpg|border|300px|Аԥсндин районар]]
|}
Аԥсшәа аҳәынҭқарратә бызшәа ауп.
==Агидрографиа==
Аԥсны 120 ӡиас ыҟоуп, урҭ ааидкыланы раура 5000 км иреиҳауп. Аӡы ажәпара 0,6км/км² артәоит. Уи ажәпара еиҳауп ашьхараҿы акарсттә ӡқәа ахьыҟам ацәаҳәаҿы.
Аԥсны аӡиасқәа зегьы иреиҳауп аӡиас Кәыдри (аӡиас Сакьан налаҵаны) аӡиас Бзыԥи. Уи аура 129 км инаӡоит. Уи аӡы иҭоу ала Аԥсны аӡиасқәа рыҩныҵҟа актәи аҭыԥ ааннакылоит. Аӡы иҭоу ала Аԥсны аӡиасқәа рахьтә аҩбатәи аҭыԥ аннакылоит аӡиас Бзыԥ. Уи аура 110 км инаӡоит. Арҭ аҩ- ӡиаск рыӡҭачыра — 3540² км рыҵаркуеит. Ари Аԥсны Аҳәынҭқарра адгьылҵакыра зегьы аҟны 4,01 % артәоит.
50 км инадыркны 100 км рҟынӡа аура змоу аӡиасқәа ԥшьба ыҟоуп. 30 км инадыркны 50 км рҟынӡа аура змоу аӡиасқәа жәаба ыҟоуп. Еиҳа ирацәоуп 10 км инадыркны 30 км рҟынӡа аура змоу аӡиас маҷқәа. Ус иҟоу аӡиасқәа 66 ыҟоуп.
Аԥсны 186 ӡиа ыҟоуп. Урҭ реиҳарак ашьхаҳаракырақәа рҿы ишьҭоуп. Аӡиақәа рацәаны ишыҟоугьы, дара зегьы еилаҵаны рзеиԥш ҵакыра 5,23² км иреиҳаӡам, насгьы Аԥсны адгьылҵакыра зегьы аҟнытә 0,06 % роуп иааныркыло.
Аԥсны аӡиақәа зегьы ирылукаартә иҟоуп Риҵеи Дуи Амтҟьали. Риҵа Ду ақәыԥшылара 1км³ иреиҳауп, аӡиақәа Амтҟьали Бабасыри рҵакыра хаз-хазы – 0,5 ² км рҟынӡа ыҟоуп.
Аԥсны арелиеф иабзоураны аӡҟычрақәа иааныркыло аҭыԥ маҷуп. Акаршәрақәа рҿы урҭ еиҳа ирацәоуп алада-мрагыларатәи ацәаҳәаҿы. Анаҩс, аӡхықәқәа ирываршәны дгьылбжьахаланы иуԥылоит аӡиасқәа рықәқәа рҿы. Иара убас ашьхаҳаркырақәа рыҟны аӡы ацара ахьыуадаҩу аҭыԥқәа рыҟны.
Аԥсны ахьынӡанаӡааӡо ирацәоуп адгьылаҵаҟатәи аӡқәа. Урҭ зегьы еиԥшӡам ахимиатәи агазтәи еилазаашьала, аминералтә шьақәгылашьалеи аԥхарреи рыла, еикәшашьалеи, хыхь иҟоу аӡқәеи дареи реимадашьалеи, лшарақәас ирымоу рыла. Аԥсны аӡаҵаҟатәи аӡқәа рыла абеиара зыбызоуроу ари аҭыԥ аҿы иҟоу агеологиатә еилазаашьеи агемоморфологиатә ҷыдарақәеи инарықәыршәаны азеиԥш гидродинамикатә ҭагылазаашьа бзиа ауп.
==Аҵиаа==
Аԥсны ҵиаала абеиареи аиԥшымзаареи арелиеф аиԥшымзаареи, алитологиатә еилазаареи, аҳауеи, анышәи роуп изыбзоуроу. Зыда ыҟам аԥсуа фауна атәы аҳәоит арҭ аҭыԥқәа мацара ирҷыдаҟазшьоу 82 ҵиаа хкы. Иааизакны, 2000 хкы рҟынӡа аҵиаа. Аԥсны афлора, еиҳаракгьы, акарсттә цәаҳәаҟны иуԥыло, Аҩадатәи адгьылкәымпылбжа зегьы аҿы иуникалтәуп ҳәа иԥхьаӡоуп.
Аԥсны адгьылҵакыра абжеиҳарак бнарала ихҟьан. Абнала ихҟьоу адгьылҵакыра 493,6 нызқь га артәоит. Аԥсны абнарақәа рыҟны 180 инарзынаԥшуа аҵла-чықьтә хкқәеи 50 ҵла хкқәеи ыҟоуп.
Аҵла — чықьтә хкқәаны иҟоуп авитаминзлыҵуа, афатәзлыҵуа, ацыхәтәқәа, арҩычагақәа, ахәшәтәыгатәқәа, амзашатәқәа, анышәрӷәӷәагақәа, ацхазлыҵуа, аефирхәшәатәқәа, акаучуктәқәа, ашьақарҵлақәа, атанидозлыҵуа, арҵәыгатәқәа. Еиҳа ирацәоуп: ашә, аԥса, ахьа, аџь, ашыц, ал, ахьаца. Раԥхьа амшын қәыԥшылараҟнытә 600 м ахьыбжьоу аҳаракыраҟынӡа ирызҳауеит ал, ахьаца, ахьа, ашә уҳәа рыла ишьақәгылоу иеилаԥсоу абӷьыбнақәа. Аҩада, 1600 м рҟынӡа иуԥылоит ашә-ахьатә бнақәа, иҵегьы ҩадаҟа 1800-2000 м рҟынӡа аҳаракырақәа рҿы агәырбӷьыҵлабнақәа, еиҳа ирацәоуп абнаԥсара.
==Аԥстәқәа иҟоу==
Аԥсны иаҷыдаҟазшьоу афауна альпиатәи ацәаҳәаҟны иуԥылоит. Ароуп иахьыҟоу Кавказ иҟоу афауна ахкы аиҳарак: кавказтәи абӷаџьма (''Carpacaucasica'', кавказтәи адәҳәынаԥ (''Microtusnivalis''), Прометеи иҳәынаԥ ''Prometheomysschaposchnikowi''), кавказтәи ашьа пықамсеи (''Lyrurusmlocosiewieczi'') акаԥкаԥи (''Tetragalluscaucasicus'').
Аԥсны адгьылҵакыра иалсны ицоит Евро-Азиатәи аконтинент иатәу аԥсаатә рмиграциатә мҩа ду. Ара иҟоу 294 ԥсаатә хкы ашәҟәы иҭаҩуп. Урҭ ирылоуп, шамахамзар, иуԥымло ахкқәа реиԥш аӡра иаҿугьы: ашьхауарба, ашьшьыга, амамырџагә еиқәаҵәа, ашьауардын-саԥсан, аҵырҟьа цәаԥшь, амшынҟыз, аӡыцәа шкәакәа ду уҳәа уб. егь.).
Агыгшәыгқәа рахьтә иҟоуп кавказтәи амшә еиқәаҵәа, абгалаџ, абга, абгахәыҷы, адәыҭәҳәа, абнацгәы, абнацыӷи ахаҳә цыӷи, аԥшӡеи, аашьышьи, аԥслыи).
Ашәарах рахьтә иуԥылоит кавказтәи абӷаџьма, европатәи абынҽа, ашьабсҭа, ақәасаб. Лассы-ласс иуԥылоит абынҳәа.
Аԥсны хыԥхьаӡара рацәала иҟоу аҳаԥқәа ҽыцәҵәахырҭас ирымоуп ахәылԥҵысқәа. Урҭ 21 хкы рҟынӡа ыҟоуп ҳәа азгәаҭоуп. Аҳаԥқәа ирҭоу афауна еиҳарак абӷа змам аԥстәқәа роуп. Еиҳа ижәытәӡоу аҳаԥқәа рҿы иуԥылоит зыда ыҟам аԥстәы хкқәа. Убас, Афонҿыцтәи аҳаԥы иамоуп троглокарис (''Troglocarisschmidtiifajei'') захьӡу амшынԥстәы, аҳаԥы бжы (''Janeilusgloriosus'').
Агерпетофаунаҟнытә иалкаатәуп ара иуԥыло (''Viperakaznakowi'') кавказтәи амаҭ дуи амшынбжьааратә акәуеи (''Testudograeca''), аҽаҩрадаӷь цәыши. Аҵыхәтәантәи, аҽаҩрадаӷь цәыш, иара иҟоу ахкқәа зегьы иреиҳау ахкқәа рахь иаҵанакуеит.
Аԥсны Амшын еиқәа еиҳа иаҷыдаҟзшьоу афауна аҟнытә аԥсыӡқәа рахь иԥхьаӡоуп: афранџь (''Salmotrutta''), ақьаԥыр, ашәиаҟ, амлагәыр, агәыҵаԥшь, ақамашьиа (аҷыҷмаса); адельфин ганшкәакәақәа, азовтәи, афалина; амедузақәа — аурелиа, корнерот, ризостома; амолиускақәа — амиди, венус, кардиум, рапана уб. иҵ. Зынӡа Амшын еиқәа иҭоуп 160 ԥсыӡ хкы.
Аԥсны ашьха рҩашқәа акалмаҳа (''Salmotrutta'') рацәаны ирымоуп. Амшынҿықәтәи акаршәрақәа рыҟны апҟызратә ӡиақәа ирымоуп апҟаз, аткәицар.
==Азхьарԥшқәа==
* [http://apsnyteka.org/file/100_tekstov_na_abkhazskonm_yazyke_2015_abh.pdf «100 текстк аԥсышәала», Аҟәа: Агәыҳалалратә Фонд Аԥсны аҿиара Афонд «Амшра», 2015]
* [http://www.abkhaziagov.org/ab/ Аԥсны Аҳәынҭқарра Ахада. Official site (ab, ru, en, tr)]
* [http://www.dw-world.de/dw/article/0,,5945808,00.html Немецкие эксперты: Грузия не станет обращаться в Международный суд в Гааге_DEUTSCHE WELLE]
* [http://www.civil.ge/rus/_print.php?id=18074 Саакашвили подписал закон об оккупированных территориях // Civil Georgia, Тбилиси / 31 Oct.2008]
==Азгәаҭақәа==
{{reflist}}
{{Административ-территориалтә ашара}}
{{Аԥсны}}
[[Акатегориа:Аԥсны]]
[[Акатегориа:Европатәи аҳәынҭқаррақәа]]
[[Акатегориа:Ареспубликақәа]]
l1fwoh185jtkfgr1o6pwdgqe3ffce9t
Қырҭтәыла
0
2106
118766
111881
2022-08-27T10:49:50Z
Fraxinus.cs
8381
a -> а, оформление
wikitext
text/x-wiki
{{Акарточка Аҳәынҭқарра
|абираҟ = {{#property:p41}}
|абираҟ ирызку адаҟьа = Қырҭтәыла абираҟ
|агерб = {{#property:p94}}
|агерб ирызку адаҟьа = Қырҭтәыла агерб
|агимн=Tavisupleba vocal.ogg
|агимн ирызку адаҟьа = Қырҭтәыла агимн
|амаҵураҭыԥ1=Апрезидент
|амаҵурауаҩ1=
|амаҵураҭыԥ2=Аԥыза-министр
|амаҵурауаҩ2=
|zoom1=5
|Анапхгаҩы= [[Ӷарибашьвили, Иракли Тариел-иԥа]]}}
'''Қырҭтәыла'''<ref>{{Аԥсуа-аурыс жәар (2005)}}</ref> ({{Lang-ka|საქართველო|Сақарҭвело}}) – [[Кавказ]] мрагылара аган ахь ала иҟоу атәыла.
Аладаҿы Қырҭтәылеи [[Ермантәыла|Ермантәылеи]], [[Азербаиџьан]]и, аҩада-мраҭашәараҿы - Қырҭтәылеи [[Урыстәыла|Урыстәылеи]] аҳәаақәа иамоуп.
* Апрезидент: [[Зурабишьвили, Саломе Леван-иԥҳа]]
* Аԥыза-министр: [[Ӷарибашьвили, Иракли Тариел-иԥа]]
== Аҳәынҭқарратә символика ==
=== Абираҟ ===
[[Афаил:Flag of Georgia.svg|left|thumb|200px|<div style="text-align:center;">ხუთჯვრიანი დროშა<br /><small>Хә-џьартәи абираҟ</small></div>]]
'''Қырҭтәыла абираҟ''' араӡны фонаҿ (афон шкәакәаҿ) иарбоуп идуу аџьар ҟаԥшьи, ԥшь-џьар хәыҷыки.
Ари, зегьеицырзеиԥшу иқьырсиану асимволқәа - ҳазшаз Анцәеи ԥшь-ҩырацқьаки ауп иаанаго.
Аџьар агеральдикатә дырганы раԥхьаӡаа ицәырҵит 1099 шықәсазы, аџьарныҟәгаҩ Жофруа де Буилон игерб аҿы.
Убри аамҭа инаркны ари агеральдикатә дырга Анцәа инышәынҭреи, ақьырсианра ацентр Иерусалими ауп иаанаго. Ари агерб хы-хьӡык амоуп: Жофруа де Буилон игерб, Иерусалимтәи агерб, Адырга цқьа.
Араӡны (ашкәакәа) агеральдикаҿ ацқьара, ахшыҩ ду ауп иаанаго, аҟаԥшь - афырхаҵара, аӷьеҩра, аиашара, абзиабара.
Анџьелино Дульчери иаԥиҵаз аҳәаақәа рыхсаалаҿ - портулан аҿы (1339 ш.), Франческо ди Лапоччои Доменико ди Бонинсеньеи амшынтә рыхсаалаҿ (1367ш.), Сидер амшынтә ихсаалаҿ (1565 ш.) Қырҭтәыла атерриториа абри абираҟ ала иазгәаҭан.
=== Агерб ===
[[Афаил:Greater coat of arms of Georgia.svg|left|thumb|200 px|<div style="text-align:center;">'''ძალა ერთობაშია'''</div><br /><div style="text-align:center;"><small>Акзаара ауп амч змоу</small></div>]]
'''Агерб ду'''
Ахәҭаҟаԥшь аҿы ахьтәы ореол змоу, ахьтәы џьар змоу араӡны ԥса зку, иҽыжәу Гьаргь ацқьа араӡны гәылшьап ишьуеит:
асаԥар ақырҭуа (ивериатәи) агәыргьын ала ирԥшӡоуп:
асаԥар ныҟәгаҩцәаны ҩ-хьтәы лымык иарбоуп:
асаԥар шьаҭас иамоуп астилизациа зызу аӡахәа ақырҭуа орнаменти, адевиз зну абанти;
иҟаԥшьу-ишкәакәоу абант мхедрули анбан ала адевиз ануп: Акзаара ауп амч змоу.
'''Агерб хәыҷы'''
[[Афаил:Lesser coat of arms of Georgia.svg|right|thumb|130 px|<div style="text-align:center;">'''მცირე გერბი'''</div><br /><div style="text-align:center;"><small>Агерб хәыҷы</small></div>]]
Ахәҭаҟаԥшь аҿы ахьтәы ореол змоу, ахьтәы џьар змоу араӡны ԥса зку, иҽыжәу Гьаргь ацқьа араӡны гәылшьап ишьуеит;
'''[[Гьаргь ацқьа]]'''
Иқьырсиану адунеи аҿы Гьаргь ацқьа пату иқәырҵоит. Адиниашахаҵаҩцәа мацара ракәымкәа, ақьырсианцәа зегьы бзиа дырбоит. Уи адагьы, аԥсылманцәа рышәҟәы цқьа, Аҟәырҟан аҿгьы Гьаргь ацқьа иӡбахә ҳәоуп.Гьаргь ацқьа иқьырсиану адунеи аҿы Ҳазшаз Анцәа ду ир рԥызас, аарцәтәи адунеи афырхацәа рхылаԥшхәыс, ауаҩытәыҩса ихылаԥшхәыс, агәаҟра иҭагылоу ауаа рыцхырааҩыс дрыԥхьаӡоит.
Ацәгьа иаҿагыло, аҵабырги аиааиреи рсимвол, арашь шкәакәа иақәтәо Гьаргь ацқьа, ақырҭуаа рзы дҿырԥшыганы дҟалеит. Жәытәнатә аахыс Гьаргьт ацқьа ақырҭуаа рхылаԥшхәыс дрыԥхьаӡоит.
"Қарҭлис цховреба" ("Қарҭли аԥсҭазаара") ишану еиԥш, Дидгортәи аидыслараан Гьаргь ацқьа ақырҭуа ар дырхагылан.
Ари иабзоураны, уамашәа иубаратәы иҟам Қырҭтәылаҿ Гьаргь ацқьа ихьӡ зху 365 уахәамак ахьдыргылаз. Аиашахаҵаратә ақырҭуа уахәама Гьаргь имшныҳәа шықәсык ала ҩынтә иазгәанаҭоит.
Иване Џьавахишвили ("Ақырҭуа милаҭ рҭоурых", ашәҟәы I) ишызгәеиҭо еиԥш, ақырҭуа ихшыҩ аҿы анцәахәқәа рыбжьара "зегь реиҳа ихадоу аҭыԥ ааникылоит Гьаргь ацқьа". Ақырҭуа жәлар Гьаргь иныҳәақәа шықәсык ала изныкымкәа иазгәарҭоит. Иазгәаҭатәуп жәлар рныҳәақәа: Хевсуреҭи аҟны Хахмаҭтәи аџьари, Гудантәи аџьари, Санебатәи аџьари, Ԥшави аҟны Лашартәи аџьари, Мҭиулеҭи аҟны Ломистәи аџьари уб. егь. Гергисоба, Усанеҭоба, Арбоба ақырҭуа жәлар ррелигиатә ныҳәақәоуп, урҭ Гьаргь ацқьа ихьӡ иадҳәалоуп.
[[Гьыргәал Ԥераӡе]] идыррақәа рыла, [[1180]] шықәсазы, Жак де Витр, [[Иерусалим]]тәи апатриарх иҩуан: "Мрагылараҿ даҽа иқьырсиану жәларык иҟоуп, урҭ аибашьраҿ, аидыслараҿ ифырхацәоуп, иӷәӷәоуп. Аибашьцәа рацәаны ирымуоп. Арҭ ауаа георгиан ҳәа ирышьҭоуп, избан акәзар Гьаргь ацқьа патуқәҵарала изныҟәоит, аӷацәа рабашьраан рхылаԥшхәыс дрыԥхьаӡоит, егьырҭ ацқьацәа рацкьыс иаҳа пату иқәырҵоит."
Иџьшьатәым, адунеи аиҳарак аҿы иахьагьы жоржианцәа, џьорџьианцәа ма георгианцәа ҳәа иахьҳашьҭоу.
Агерб асаԥар аҿы Қырҭтәыла асимвол еиԥш Гьаргь ацқьа исахьа раԥхьаӡа иаҳԥылоит [[1672]] шықәсазы Урыстәыла иҭыжьыз "Атитулиари", Вахушти Багратиони [[1735]] шықәсазтәи иусумҭеи рҿы.
Агерб асаԥар ахәҭаҟаԥшь аҿы Гьаргь ацқьа исахьа, Қырҭтәыла ауаажәлар рзы ари афигура ахадара ду шамоу иазгәанаҭоит.
=== Агимн ===
{|class="toccolours" cellpadding="15" rules="cols"
![[Ақырҭшәа]]
![[Аԥсшәа]]
|-
|[[Афаил:Tavisupleba vocal.ogg|center|thumb|200px|'''„თავისუფლება“'''<poem>
ჩემი ხატია სამშობლო,
სახატე მთელი ქვეყანა,
განათებული მთა-ბარი,
წილნაყარია ღმერთთანა.
თავისუფლება დღეს ჩვენი
მომავალს უმღერს დიდებას,
ცისკრის ვარსკვლავი ამოდის
ამოდის და ორ ზღვას შუა ბრწყინდება.
დიდება თავისუფლებას,
თავისუფლებას დიდება!</poem>]]
|[[Афаил:Anthem of Georgia in Abkhazian.ogg|center|thumb|200px|'''«Ахaқәиҭрa»'''<poem>
Ашәа азаҳҳәоит ҳныха, ҳаԥсадгьыл
Иҳазгәакьоу, иԥшьоу ҳтәыла.
Мрала ирлашоуп ҳа ҳадгьыл,
Уи азоуп изахьӡу амратәыла.
Иахьа иҳамоу ахақәиҭра
Ашәа азаҳҳәоит гәырӷьа бжьыла
Аеҵәа ҩ-мшынк рыбжьара
Икаԥхоит Анцәа имч ала.
Иныҳәазааит ахақәиҭра,
Ахақәиҭра амч-алша!</poem>]]
|-
!colspan="3" bgcolor="#00A235"|<span style="color:white"></span>
|-
|
|<small><poem>Ажәеинраала: Дауҭ Маӷраӡе
Амузыка: [[Зақариа Ԥалиашвили]]
Аус адиулеит: Иосеб Кеҷаҟмаӡе
Еиҭалгеит: Есма Кокосқьыр-ԥҳа<br />(Ақырҭуа-Аԥсуа Еизыҟазаашьақәа ринститут).</poem></small>
|}
== Адгьылхҩылаара ==
[[Афаил:Georgia topographic map-fr.svg|300px|thumb|right|Атопографиатә хсаала]]
Ашьхатә системеи аҳаракырақәеи Қырҭтәыла атерриториа 80% ааныркылоит. Қырҭтәыла адгьылхҩылааратә лагылазаара 40'еи 47' мрагыларатә аҭбаареи, 41'еи 44' аҩадатә ауреи рыбжьара иҟоуп.
== Аҳауа ==
Мрагыларатә Қырҭтәылаҟны хбарроуп, аҳауа иконтиненталуп, аԥхын ԥхарроуп, аӡынра иаҩцацәам, мраҭашәаратә Қырҭтәылаҟны, Амшын еиқәа агаҿы иԥхоу, асубтропикатә ҳауа ыҟоуп.
=== Афлореи афаунеи ===
Қырҭтәыла атерриториа шыхәыҷугьы, араҟа зеиԥшыҟам афлора ыҟоуп. Ари зегьы иҳәаақәҵоуп атәыла адгьылхҩылааратәи аҳауатәи лагылазаара ала, убри аҟнытә араҟа аҵиаақәа ҷыдалатәи рыхкқәа уԥыхьашәоит. Мрагыларатәи мраҭашәаратәи Қырҭтәыла афлора еиԥшым. Мрагыларатә Қырҭтәылаҟны хбарроуп, араҟа аԥсарақәа ыҟам, убри аҟнытә ариаҵәареи аҵиааӡареи иаҳа иалкаауп. Мраҭашәаратә Қырҭтәыла абнарацәарала иалукааратә ыҟоуп. Қырҭтәыла афауна Европеи, Ацентртә Азиеи Африкеи афауна аелементқәа алоуп. Қырҭтәылаҟны шәкыла хшыла ичо ахкқәа ыҟоуп, иара убас, 330 хкы аԥсаатәқәеи, 48 хкы арептилиақәаеи 11 амфибиақәеи 160 аԥсыӡхкқәеи. Қырҭтәыла ҩ-континентк, [[Европа|Европеи]] Азиеи ирыԥнуп. Ақырҭуа цивилизациа аԥҵареи ашьақәыргылареи рзы анырра рыман мрагыларатәи мраҭашәаратәи акультурақәа. Аԥстәқәа рдунеи абеиара, аҳауа ԥха, ҽаҩраазышьҭуа адгьыл, аԥсабаратә ресурсқәа рырацәара - ақырҭуа жәлар абри зегьы рхы иархәаны, ақыҭанхамҩа арҿиара рылшеит.
== Идуӡӡоу ақалақьқәа ==
'''[[Қәҭешь]]''' (189.7 нызқьҩык), '''[[Баҭым]]''' (122,2 нызқьҩык), '''[[Русҭау]]''' (117,9 нызқьҩык), '''[[Аҟәа]]''' (анхацәа ашәҟәы рҭаҩра мҩыԥымсит), '''[[Жәыргьыҭ]]''' (72,2 нызқьҩык), '''[[Гәар]]''' (50,2 нызқьҩык), '''[[Ԥаҭ]]''' (47,3 нызқьҩык) '''[[Ҭелау]]''' (20,2 нызқьҩык).
Аетникатә аилазаара: [[Ақырҭуаа|ақырҭцәа]] - 83,3 %, азербаиџьанцәа - б,5%, ашәамахьцәа - 5,7%, аурысцәа - 1,5%, ауаԥсаа - 0,9%, абырзенцәа - 0,3%, аукраинцәа - 0,2%, аԥсуаа - 0,1%, ауриацәа - 0,1%, егьырҭ - 0,1%.
== [[Адин]] ==
Қырҭтәылаҟны [[ақьырсианра]] аларҵәара аиуит 4-тәи ашәышықәса 30-тәи ашықәсқәа рзы. Ақырҭқәа рҟны ақьырсианра ақадақь луан [[Нино цқьа]] ([[Кабадокиа]]тәи). Уи лныҳәарақәеи лылԥхеи рыла аҳԥҳәыс Нана дылхәшәтәит, иара убас, аҳ Мириан деиқәлырхеит. Ашьахәынҵа инақәырԥшны, аҳ Мириан шәарацаара дшыҟаз, иаалырҟьаны илашьцарахеит, аҳ Нино цқьа лыхьӡала дныҳәан, иаразнак илашарахеит. Убри аамышьҭахь, ақьырсианра аҳәынҭқарратә адинуп ҳәа алаҳәара ҟарҵеит. Мцхеҭа зеиԥшыҟамыз аныхабааш ду дыргылеит. Ақырҭуа ортодоқсалтә ақьырсиантә (аиашахаҵаратә) џьар ҷыдалатәи аформа амоуп. Уи Нино цқьа лџьар ҳәа ахьӡырҵеит, Нино аӡахәа амахәқәеи, иԥаны иҟаз лыхцәи ирылхны аџьар ҟалҵеит. Лџьар ала Қырҭтәыла еиқәлырхеит. Ақьырсианранӡа Қырҭтәылаҟны амцнцәахаҵара акәын иҟаз, амцнцәақәа ирымҵаныҳәон. Аҳ [[Вахтанг I Горгасал]] архимандрит иаҭәеишьеит акаталикос ихьӡ. Абас ала ишьақәгылеит Ибериатәи ауахәама автокефалиа. Ажәытә ажәабжь инақәырԥшны, Қырҭтәылаҟны ақьырсианра ақадақь руан ацҳаражәҳәаҩцәа: Андреи, Симон Андреи. Симон Кананити, Варфоломеи. Ақырҭуа ақьырсиантә уахәама иаԥҵахеит 4-тәи ашәышықәса 30-тәи ашықәсқәа рзы. Убасҟан ауп ақьырсианра аҳәынҭқарратә динны ианаарыцҳа. [[Қарҭли]] раԥхьатәи аҷҟәандартә кафедра ишьаҭакхеит аҳра аҳҭнықалақь [[Мцхеҭа]]ҟны, Қарҭли ауахәама аԥхьагылаҩ аҷҟәандар хада ихьӡ ныҟәигон. М ашәышықәсанӡа ақырҭуа ақьырсиантә уахәама, аиерархиала, зны [[Константинополь]], нас - Антиохиа апатриархиақәа рхылаԥшра аҵаҟа иҟан.
[[466]] -[[468]] шықәсқәа рзы, Вахтанг Горгасали ихаан, Қарҭли аамҭакала ишьаҭакхеит 12 аҷҟәандартә кафедрақәа, ауахәама аԥхьагылаҩ акаталикос ихьӡ иоуит. Убри нахыс, ақырҭуа уахәама ахатә автокефалиа аман. VI ашәышықәсазы ақьырсианра ашьақәырӷәӷәараҿы рылагала дууп [[Ассириатәи абацәа]].
XI ашәышықәсазы Қырҭтәылаҟны ишьаҭакхеит адунеи зегьы аҟны афбатәи апатриархиа, аха [[Дауҭ IV Аргылаҩ]] ихаан ақырҭуа уахәама аҳәынҭқарра ахылаԥшра аҵаҟа иҟалеит, ауахәама иахылаԥшуан мҵигнобартухуцеси - ҷҟондидели. Ақьырсиантә уахәама ароль ду нанагӡеит Қырҭтәылаҟны аҩра-аԥхьара аларҵәара апроцесс аҟны, ауахәама-аберҭыԥқәа рҟны ашколқәеи академиақәеи ыҟан ([[Гелаҭи]], [[Иҟалҭо]]), уаҟа абер-маҵуҩцәа аҵара аус иазыҳаҵҳаҵуан, урҭ ҳагеографиатә литература зҵак дуу аусумҭақәа иаԥырҵеит.
Қырҭтәыла Урыстәыла адҵара аамышьҭахь ақырҭуа ақьырсиантә уахәама автокефалиа иаԥырхын. Иара убас иаԥырхит акаталикосҽпатриарх иҭыԥгьы. Ақырҭуа уахәама аурыс синод анапаҵаҟа иҟалеит. 1852-69 шықәсқәа рзы ауахәаматә мазара ахазына иарҭан, адоуҳаныҟәгаҩцәа аулафаху рзышьақәдыргылеит. 1917 шықәса хәажәкыра 12 (25) рзы адоуҳаныҟәгаҩцәа автокефалиа еиҭашьәақәдыргылан, цәыббразы акаталикосҽпатриарх далырхит. 1978 шықәсазы Қырҭтәыла акаталикосҽпатриархны далырхит Илиа аҩбатәи. Уи иныҳәарала Қырҭтәылаҟны иакымкәа ауахәамақәеи аныҳәарҭақәеи еиҭашьақәыргылан, имаҷымкәа аҿыцқәагьы дыргылеит. Хымԥада иазгәаҭатәуп [[Самеба акафедралтә уахәама]], уи адунеи аҟны зегь реиҳа идуу аберҭыԥтә комплеқсқәа ируакуп. Аҳаракыра 83 метрак иаҟароуп, уи атерриториаҟны 12 уахәамақәеи аныҳәарҭақәеи аусура иалагоит.
== Административ-территориалтә шара ==
{{Қырҭтәыла}}
=== Араионқәа ===
[[Қьада]], [[Қобулеҭ]], [[Шьуахьау]], [[Хьалуачаур]], [[Хәыло]], [[Жәыргьыҭ]], [[Хәаб]], [[Ҵаленџьыха]], [[Чхәароҵҟәы]], [[Санакь]], [[Абашьа]], [[Мартәыл]], [[Местиа]], [[Уажәыргьаҭ]], [[Ланчхәыҭ]], [[Чохатаур]], [[Тҟибул]], [[Ҵҟалтубо]], [[Ҷиаҭура]], [[Баӷдад]], [[Ван]], [[Зесҭаԥон]], [[Ҭерџьола]], [[Самтредиа]], [[Сачхере]], [[Харагаул]], [[Хәан]], [[Ахмета]], [[Гәырџьаан]], [[Дедоԥлис-Ҵҟаро]], [[Ҭелау]], [[Лагодехь]], [[Сагареџьо]], [[Сиӷнаӷь]], [[Ҟәарел]], [[Душьеҭ]], [[Ҭианеҭ]], [[Мцхеҭа]], [[Ҟазбақь]], [[Амбролаур]], [[Уан]], [[Цагер]], [[Лентех]], [[Адыгьан]], [[Аспинӡа]], [[Ахалқалақь]], [[Ахалцых]], [[Борџьом]], [[Ниноҵминда]], [[Болнис]], [[Гардабан]], [[Дманис]], [[Марнеул]], [[Ҭеҭри-Ҵҟаро]], [[Ҵалка]], [[Гәар]], [[Касп]], [[Қарел]], [[Хашәыр]].
==Шәахә. иара убас==
* [http://geo.allgeo.org Новости в Грузии]
* [http://www.parliament.ge/ პარლამენტი Парламент]
* [http://www.president.gov.ge/ პრეზიდენტი Президент]
* [http://www.supremecourt.ge/ Верховный суд]
* [http://www.friendsofgeorgia.com/ Friends of Georgia] (Friends of Georgia International Foundation. Information on Culture, History, Gastronomy, etc).
==Ахьарԥшқәа==
{{reflist}}
{{external links}}
[[Акатегориа:Қырҭтәыла| ]]
[[Акатегориа:Европатәи аҳәынҭқаррақәа]]
[[Акатегориа:Азиатәи аҳәынҭқаррақәа]]
[[Акатегориа:Ареспубликақәа]]
tbc28j2v744v0csiwmqaeh1ks5y6hf7
118767
118766
2022-08-27T10:51:18Z
Fraxinus.cs
8381
wikitext
text/x-wiki
{{Акарточка Аҳәынҭқарра
|абираҟ = {{#property:p41}}
|абираҟ ирызку адаҟьа = Қырҭтәыла абираҟ
|агерб = {{#property:p94}}
|агерб ирызку адаҟьа = Қырҭтәыла агерб
|агимн=Tavisupleba vocal.ogg
|агимн ирызку адаҟьа = Қырҭтәыла агимн
|амаҵураҭыԥ1=Апрезидент
|амаҵурауаҩ1=
|амаҵураҭыԥ2=Аԥыза-министр
|амаҵурауаҩ2=
|zoom1=5
}}
'''Қырҭтәыла'''<ref>{{Аԥсуа-аурыс жәар (2005)}}</ref> ({{Lang-ka|საქართველო|Сақарҭвело}}) – [[Кавказ]] мрагылара аган ахь ала иҟоу атәыла.
Аладаҿы Қырҭтәылеи [[Ермантәыла|Ермантәылеи]], [[Азербаиџьан]]и, аҩада-мраҭашәараҿы - Қырҭтәылеи [[Урыстәыла|Урыстәылеи]] аҳәаақәа иамоуп.
* Апрезидент: [[Зурабишьвили, Саломе Леван-иԥҳа]]
* Аԥыза-министр: [[Ӷарибашьвили, Иракли Тариел-иԥа]]
== Аҳәынҭқарратә символика ==
=== Абираҟ ===
[[Афаил:Flag of Georgia.svg|left|thumb|200px|<div style="text-align:center;">ხუთჯვრიანი დროშა<br /><small>Хә-џьартәи абираҟ</small></div>]]
'''Қырҭтәыла абираҟ''' араӡны фонаҿ (афон шкәакәаҿ) иарбоуп идуу аџьар ҟаԥшьи, ԥшь-џьар хәыҷыки.
Ари, зегьеицырзеиԥшу иқьырсиану асимволқәа - ҳазшаз Анцәеи ԥшь-ҩырацқьаки ауп иаанаго.
Аџьар агеральдикатә дырганы раԥхьаӡаа ицәырҵит 1099 шықәсазы, аџьарныҟәгаҩ Жофруа де Буилон игерб аҿы.
Убри аамҭа инаркны ари агеральдикатә дырга Анцәа инышәынҭреи, ақьырсианра ацентр Иерусалими ауп иаанаго. Ари агерб хы-хьӡык амоуп: Жофруа де Буилон игерб, Иерусалимтәи агерб, Адырга цқьа.
Араӡны (ашкәакәа) агеральдикаҿ ацқьара, ахшыҩ ду ауп иаанаго, аҟаԥшь - афырхаҵара, аӷьеҩра, аиашара, абзиабара.
Анџьелино Дульчери иаԥиҵаз аҳәаақәа рыхсаалаҿ - портулан аҿы (1339 ш.), Франческо ди Лапоччои Доменико ди Бонинсеньеи амшынтә рыхсаалаҿ (1367ш.), Сидер амшынтә ихсаалаҿ (1565 ш.) Қырҭтәыла атерриториа абри абираҟ ала иазгәаҭан.
=== Агерб ===
[[Афаил:Greater coat of arms of Georgia.svg|left|thumb|200 px|<div style="text-align:center;">'''ძალა ერთობაშია'''</div><br /><div style="text-align:center;"><small>Акзаара ауп амч змоу</small></div>]]
'''Агерб ду'''
Ахәҭаҟаԥшь аҿы ахьтәы ореол змоу, ахьтәы џьар змоу араӡны ԥса зку, иҽыжәу Гьаргь ацқьа араӡны гәылшьап ишьуеит:
асаԥар ақырҭуа (ивериатәи) агәыргьын ала ирԥшӡоуп:
асаԥар ныҟәгаҩцәаны ҩ-хьтәы лымык иарбоуп:
асаԥар шьаҭас иамоуп астилизациа зызу аӡахәа ақырҭуа орнаменти, адевиз зну абанти;
иҟаԥшьу-ишкәакәоу абант мхедрули анбан ала адевиз ануп: Акзаара ауп амч змоу.
'''Агерб хәыҷы'''
[[Афаил:Lesser coat of arms of Georgia.svg|right|thumb|130 px|<div style="text-align:center;">'''მცირე გერბი'''</div><br /><div style="text-align:center;"><small>Агерб хәыҷы</small></div>]]
Ахәҭаҟаԥшь аҿы ахьтәы ореол змоу, ахьтәы џьар змоу араӡны ԥса зку, иҽыжәу Гьаргь ацқьа араӡны гәылшьап ишьуеит;
'''[[Гьаргь ацқьа]]'''
Иқьырсиану адунеи аҿы Гьаргь ацқьа пату иқәырҵоит. Адиниашахаҵаҩцәа мацара ракәымкәа, ақьырсианцәа зегьы бзиа дырбоит. Уи адагьы, аԥсылманцәа рышәҟәы цқьа, Аҟәырҟан аҿгьы Гьаргь ацқьа иӡбахә ҳәоуп.Гьаргь ацқьа иқьырсиану адунеи аҿы Ҳазшаз Анцәа ду ир рԥызас, аарцәтәи адунеи афырхацәа рхылаԥшхәыс, ауаҩытәыҩса ихылаԥшхәыс, агәаҟра иҭагылоу ауаа рыцхырааҩыс дрыԥхьаӡоит.
Ацәгьа иаҿагыло, аҵабырги аиааиреи рсимвол, арашь шкәакәа иақәтәо Гьаргь ацқьа, ақырҭуаа рзы дҿырԥшыганы дҟалеит. Жәытәнатә аахыс Гьаргьт ацқьа ақырҭуаа рхылаԥшхәыс дрыԥхьаӡоит.
"Қарҭлис цховреба" ("Қарҭли аԥсҭазаара") ишану еиԥш, Дидгортәи аидыслараан Гьаргь ацқьа ақырҭуа ар дырхагылан.
Ари иабзоураны, уамашәа иубаратәы иҟам Қырҭтәылаҿ Гьаргь ацқьа ихьӡ зху 365 уахәамак ахьдыргылаз. Аиашахаҵаратә ақырҭуа уахәама Гьаргь имшныҳәа шықәсык ала ҩынтә иазгәанаҭоит.
Иване Џьавахишвили ("Ақырҭуа милаҭ рҭоурых", ашәҟәы I) ишызгәеиҭо еиԥш, ақырҭуа ихшыҩ аҿы анцәахәқәа рыбжьара "зегь реиҳа ихадоу аҭыԥ ааникылоит Гьаргь ацқьа". Ақырҭуа жәлар Гьаргь иныҳәақәа шықәсык ала изныкымкәа иазгәарҭоит. Иазгәаҭатәуп жәлар рныҳәақәа: Хевсуреҭи аҟны Хахмаҭтәи аџьари, Гудантәи аџьари, Санебатәи аџьари, Ԥшави аҟны Лашартәи аџьари, Мҭиулеҭи аҟны Ломистәи аџьари уб. егь. Гергисоба, Усанеҭоба, Арбоба ақырҭуа жәлар ррелигиатә ныҳәақәоуп, урҭ Гьаргь ацқьа ихьӡ иадҳәалоуп.
[[Гьыргәал Ԥераӡе]] идыррақәа рыла, [[1180]] шықәсазы, Жак де Витр, [[Иерусалим]]тәи апатриарх иҩуан: "Мрагылараҿ даҽа иқьырсиану жәларык иҟоуп, урҭ аибашьраҿ, аидыслараҿ ифырхацәоуп, иӷәӷәоуп. Аибашьцәа рацәаны ирымуоп. Арҭ ауаа георгиан ҳәа ирышьҭоуп, избан акәзар Гьаргь ацқьа патуқәҵарала изныҟәоит, аӷацәа рабашьраан рхылаԥшхәыс дрыԥхьаӡоит, егьырҭ ацқьацәа рацкьыс иаҳа пату иқәырҵоит."
Иџьшьатәым, адунеи аиҳарак аҿы иахьагьы жоржианцәа, џьорџьианцәа ма георгианцәа ҳәа иахьҳашьҭоу.
Агерб асаԥар аҿы Қырҭтәыла асимвол еиԥш Гьаргь ацқьа исахьа раԥхьаӡа иаҳԥылоит [[1672]] шықәсазы Урыстәыла иҭыжьыз "Атитулиари", Вахушти Багратиони [[1735]] шықәсазтәи иусумҭеи рҿы.
Агерб асаԥар ахәҭаҟаԥшь аҿы Гьаргь ацқьа исахьа, Қырҭтәыла ауаажәлар рзы ари афигура ахадара ду шамоу иазгәанаҭоит.
=== Агимн ===
{|class="toccolours" cellpadding="15" rules="cols"
![[Ақырҭшәа]]
![[Аԥсшәа]]
|-
|[[Афаил:Tavisupleba vocal.ogg|center|thumb|200px|'''„თავისუფლება“'''<poem>
ჩემი ხატია სამშობლო,
სახატე მთელი ქვეყანა,
განათებული მთა-ბარი,
წილნაყარია ღმერთთანა.
თავისუფლება დღეს ჩვენი
მომავალს უმღერს დიდებას,
ცისკრის ვარსკვლავი ამოდის
ამოდის და ორ ზღვას შუა ბრწყინდება.
დიდება თავისუფლებას,
თავისუფლებას დიდება!</poem>]]
|[[Афаил:Anthem of Georgia in Abkhazian.ogg|center|thumb|200px|'''«Ахaқәиҭрa»'''<poem>
Ашәа азаҳҳәоит ҳныха, ҳаԥсадгьыл
Иҳазгәакьоу, иԥшьоу ҳтәыла.
Мрала ирлашоуп ҳа ҳадгьыл,
Уи азоуп изахьӡу амратәыла.
Иахьа иҳамоу ахақәиҭра
Ашәа азаҳҳәоит гәырӷьа бжьыла
Аеҵәа ҩ-мшынк рыбжьара
Икаԥхоит Анцәа имч ала.
Иныҳәазааит ахақәиҭра,
Ахақәиҭра амч-алша!</poem>]]
|-
!colspan="3" bgcolor="#00A235"|<span style="color:white"></span>
|-
|
|<small><poem>Ажәеинраала: Дауҭ Маӷраӡе
Амузыка: [[Зақариа Ԥалиашвили]]
Аус адиулеит: Иосеб Кеҷаҟмаӡе
Еиҭалгеит: Есма Кокосқьыр-ԥҳа<br />(Ақырҭуа-Аԥсуа Еизыҟазаашьақәа ринститут).</poem></small>
|}
== Адгьылхҩылаара ==
[[Афаил:Georgia topographic map-fr.svg|300px|thumb|right|Атопографиатә хсаала]]
Ашьхатә системеи аҳаракырақәеи Қырҭтәыла атерриториа 80% ааныркылоит. Қырҭтәыла адгьылхҩылааратә лагылазаара 40'еи 47' мрагыларатә аҭбаареи, 41'еи 44' аҩадатә ауреи рыбжьара иҟоуп.
== Аҳауа ==
Мрагыларатә Қырҭтәылаҟны хбарроуп, аҳауа иконтиненталуп, аԥхын ԥхарроуп, аӡынра иаҩцацәам, мраҭашәаратә Қырҭтәылаҟны, Амшын еиқәа агаҿы иԥхоу, асубтропикатә ҳауа ыҟоуп.
=== Афлореи афаунеи ===
Қырҭтәыла атерриториа шыхәыҷугьы, араҟа зеиԥшыҟам афлора ыҟоуп. Ари зегьы иҳәаақәҵоуп атәыла адгьылхҩылааратәи аҳауатәи лагылазаара ала, убри аҟнытә араҟа аҵиаақәа ҷыдалатәи рыхкқәа уԥыхьашәоит. Мрагыларатәи мраҭашәаратәи Қырҭтәыла афлора еиԥшым. Мрагыларатә Қырҭтәылаҟны хбарроуп, араҟа аԥсарақәа ыҟам, убри аҟнытә ариаҵәареи аҵиааӡареи иаҳа иалкаауп. Мраҭашәаратә Қырҭтәыла абнарацәарала иалукааратә ыҟоуп. Қырҭтәыла афауна Европеи, Ацентртә Азиеи Африкеи афауна аелементқәа алоуп. Қырҭтәылаҟны шәкыла хшыла ичо ахкқәа ыҟоуп, иара убас, 330 хкы аԥсаатәқәеи, 48 хкы арептилиақәаеи 11 амфибиақәеи 160 аԥсыӡхкқәеи. Қырҭтәыла ҩ-континентк, [[Европа|Европеи]] Азиеи ирыԥнуп. Ақырҭуа цивилизациа аԥҵареи ашьақәыргылареи рзы анырра рыман мрагыларатәи мраҭашәаратәи акультурақәа. Аԥстәқәа рдунеи абеиара, аҳауа ԥха, ҽаҩраазышьҭуа адгьыл, аԥсабаратә ресурсқәа рырацәара - ақырҭуа жәлар абри зегьы рхы иархәаны, ақыҭанхамҩа арҿиара рылшеит.
== Идуӡӡоу ақалақьқәа ==
'''[[Қәҭешь]]''' (189.7 нызқьҩык), '''[[Баҭым]]''' (122,2 нызқьҩык), '''[[Русҭау]]''' (117,9 нызқьҩык), '''[[Аҟәа]]''' (анхацәа ашәҟәы рҭаҩра мҩыԥымсит), '''[[Жәыргьыҭ]]''' (72,2 нызқьҩык), '''[[Гәар]]''' (50,2 нызқьҩык), '''[[Ԥаҭ]]''' (47,3 нызқьҩык) '''[[Ҭелау]]''' (20,2 нызқьҩык).
Аетникатә аилазаара: [[Ақырҭуаа|ақырҭцәа]] - 83,3 %, азербаиџьанцәа - б,5%, ашәамахьцәа - 5,7%, аурысцәа - 1,5%, ауаԥсаа - 0,9%, абырзенцәа - 0,3%, аукраинцәа - 0,2%, аԥсуаа - 0,1%, ауриацәа - 0,1%, егьырҭ - 0,1%.
== [[Адин]] ==
Қырҭтәылаҟны [[ақьырсианра]] аларҵәара аиуит 4-тәи ашәышықәса 30-тәи ашықәсқәа рзы. Ақырҭқәа рҟны ақьырсианра ақадақь луан [[Нино цқьа]] ([[Кабадокиа]]тәи). Уи лныҳәарақәеи лылԥхеи рыла аҳԥҳәыс Нана дылхәшәтәит, иара убас, аҳ Мириан деиқәлырхеит. Ашьахәынҵа инақәырԥшны, аҳ Мириан шәарацаара дшыҟаз, иаалырҟьаны илашьцарахеит, аҳ Нино цқьа лыхьӡала дныҳәан, иаразнак илашарахеит. Убри аамышьҭахь, ақьырсианра аҳәынҭқарратә адинуп ҳәа алаҳәара ҟарҵеит. Мцхеҭа зеиԥшыҟамыз аныхабааш ду дыргылеит. Ақырҭуа ортодоқсалтә ақьырсиантә (аиашахаҵаратә) џьар ҷыдалатәи аформа амоуп. Уи Нино цқьа лџьар ҳәа ахьӡырҵеит, Нино аӡахәа амахәқәеи, иԥаны иҟаз лыхцәи ирылхны аџьар ҟалҵеит. Лџьар ала Қырҭтәыла еиқәлырхеит. Ақьырсианранӡа Қырҭтәылаҟны амцнцәахаҵара акәын иҟаз, амцнцәақәа ирымҵаныҳәон. Аҳ [[Вахтанг I Горгасал]] архимандрит иаҭәеишьеит акаталикос ихьӡ. Абас ала ишьақәгылеит Ибериатәи ауахәама автокефалиа. Ажәытә ажәабжь инақәырԥшны, Қырҭтәылаҟны ақьырсианра ақадақь руан ацҳаражәҳәаҩцәа: Андреи, Симон Андреи. Симон Кананити, Варфоломеи. Ақырҭуа ақьырсиантә уахәама иаԥҵахеит 4-тәи ашәышықәса 30-тәи ашықәсқәа рзы. Убасҟан ауп ақьырсианра аҳәынҭқарратә динны ианаарыцҳа. [[Қарҭли]] раԥхьатәи аҷҟәандартә кафедра ишьаҭакхеит аҳра аҳҭнықалақь [[Мцхеҭа]]ҟны, Қарҭли ауахәама аԥхьагылаҩ аҷҟәандар хада ихьӡ ныҟәигон. М ашәышықәсанӡа ақырҭуа ақьырсиантә уахәама, аиерархиала, зны [[Константинополь]], нас - Антиохиа апатриархиақәа рхылаԥшра аҵаҟа иҟан.
[[466]] -[[468]] шықәсқәа рзы, Вахтанг Горгасали ихаан, Қарҭли аамҭакала ишьаҭакхеит 12 аҷҟәандартә кафедрақәа, ауахәама аԥхьагылаҩ акаталикос ихьӡ иоуит. Убри нахыс, ақырҭуа уахәама ахатә автокефалиа аман. VI ашәышықәсазы ақьырсианра ашьақәырӷәӷәараҿы рылагала дууп [[Ассириатәи абацәа]].
XI ашәышықәсазы Қырҭтәылаҟны ишьаҭакхеит адунеи зегьы аҟны афбатәи апатриархиа, аха [[Дауҭ IV Аргылаҩ]] ихаан ақырҭуа уахәама аҳәынҭқарра ахылаԥшра аҵаҟа иҟалеит, ауахәама иахылаԥшуан мҵигнобартухуцеси - ҷҟондидели. Ақьырсиантә уахәама ароль ду нанагӡеит Қырҭтәылаҟны аҩра-аԥхьара аларҵәара апроцесс аҟны, ауахәама-аберҭыԥқәа рҟны ашколқәеи академиақәеи ыҟан ([[Гелаҭи]], [[Иҟалҭо]]), уаҟа абер-маҵуҩцәа аҵара аус иазыҳаҵҳаҵуан, урҭ ҳагеографиатә литература зҵак дуу аусумҭақәа иаԥырҵеит.
Қырҭтәыла Урыстәыла адҵара аамышьҭахь ақырҭуа ақьырсиантә уахәама автокефалиа иаԥырхын. Иара убас иаԥырхит акаталикосҽпатриарх иҭыԥгьы. Ақырҭуа уахәама аурыс синод анапаҵаҟа иҟалеит. 1852-69 шықәсқәа рзы ауахәаматә мазара ахазына иарҭан, адоуҳаныҟәгаҩцәа аулафаху рзышьақәдыргылеит. 1917 шықәса хәажәкыра 12 (25) рзы адоуҳаныҟәгаҩцәа автокефалиа еиҭашьәақәдыргылан, цәыббразы акаталикосҽпатриарх далырхит. 1978 шықәсазы Қырҭтәыла акаталикосҽпатриархны далырхит Илиа аҩбатәи. Уи иныҳәарала Қырҭтәылаҟны иакымкәа ауахәамақәеи аныҳәарҭақәеи еиҭашьақәыргылан, имаҷымкәа аҿыцқәагьы дыргылеит. Хымԥада иазгәаҭатәуп [[Самеба акафедралтә уахәама]], уи адунеи аҟны зегь реиҳа идуу аберҭыԥтә комплеқсқәа ируакуп. Аҳаракыра 83 метрак иаҟароуп, уи атерриториаҟны 12 уахәамақәеи аныҳәарҭақәеи аусура иалагоит.
== Административ-территориалтә шара ==
{{Қырҭтәыла}}
=== Араионқәа ===
[[Қьада]], [[Қобулеҭ]], [[Шьуахьау]], [[Хьалуачаур]], [[Хәыло]], [[Жәыргьыҭ]], [[Хәаб]], [[Ҵаленџьыха]], [[Чхәароҵҟәы]], [[Санакь]], [[Абашьа]], [[Мартәыл]], [[Местиа]], [[Уажәыргьаҭ]], [[Ланчхәыҭ]], [[Чохатаур]], [[Тҟибул]], [[Ҵҟалтубо]], [[Ҷиаҭура]], [[Баӷдад]], [[Ван]], [[Зесҭаԥон]], [[Ҭерџьола]], [[Самтредиа]], [[Сачхере]], [[Харагаул]], [[Хәан]], [[Ахмета]], [[Гәырџьаан]], [[Дедоԥлис-Ҵҟаро]], [[Ҭелау]], [[Лагодехь]], [[Сагареџьо]], [[Сиӷнаӷь]], [[Ҟәарел]], [[Душьеҭ]], [[Ҭианеҭ]], [[Мцхеҭа]], [[Ҟазбақь]], [[Амбролаур]], [[Уан]], [[Цагер]], [[Лентех]], [[Адыгьан]], [[Аспинӡа]], [[Ахалқалақь]], [[Ахалцых]], [[Борџьом]], [[Ниноҵминда]], [[Болнис]], [[Гардабан]], [[Дманис]], [[Марнеул]], [[Ҭеҭри-Ҵҟаро]], [[Ҵалка]], [[Гәар]], [[Касп]], [[Қарел]], [[Хашәыр]].
==Шәахә. иара убас==
* [http://geo.allgeo.org Новости в Грузии]
* [http://www.parliament.ge/ პარლამენტი Парламент]
* [http://www.president.gov.ge/ პრეზიდენტი Президент]
* [http://www.supremecourt.ge/ Верховный суд]
* [http://www.friendsofgeorgia.com/ Friends of Georgia] (Friends of Georgia International Foundation. Information on Culture, History, Gastronomy, etc).
==Ахьарԥшқәа==
{{reflist}}
{{external links}}
[[Акатегориа:Қырҭтәыла| ]]
[[Акатегориа:Европатәи аҳәынҭқаррақәа]]
[[Акатегориа:Азиатәи аҳәынҭқаррақәа]]
[[Акатегориа:Ареспубликақәа]]
np1aw5d3h9xzs6hgln3fuy6misqz0o7
Ермантәыла
0
3482
118742
118508
2022-08-27T09:48:34Z
Fraxinus.cs
8381
wikitext
text/x-wiki
{{Акарточка Аҳәынҭқарра
|абираҟ = {{#property:p41}}
|абираҟ ирызку адаҟьа = Ермантәыла абираҟ
|агерб = {{#property:p94}}
|агерб ирызку адаҟьа = Ермантәыла агерб
|агимн=Mer Hayrenik instrumental.ogg
|агимн ирызку адаҟьа = Ермантәыла агимн
|амаҵураҭыԥ1=Ахада
|амаҵурауаҩ1=
|амаҵураҭыԥ2=Аԥыза-министр
|амаҵурауаҩ2=
|zoom1=6}}
'''Ермантәыла''' ({{lang-hy|Հայաստան}} — Ҳаиастан), аофициалтә хьӡы: '''Ермантәылатәи Aреспублика''' ({{lang-hy|Հայաստանի Հանրապետություն}} — Ҳаиастани Ҳанрапетуҭиун), ''Шәaмaхьтәылa'' — [[Кавказ]] мрагылара аган ахь ала иҟоуп.
Аҵанакы – {{км²|29 743}}.
Аҳәынҭқарра иаланхо – {{иаланхо|3 018 854|2014}}.
[[Ереван]] ({{иаланхо|1 068 000}}) Ермантәыла иаҳҭнықалақьуп. Ақалақь дуқәа – [[Гиумри]], [[Ванаӡор]]
==Адгьылхҩылaaрa==
[[Афаил:Map of the Armenian highland and Caucasus mountains 12 12284.jpg|300px|thumb|right|Агeoграфиатә хсаала]]
==Азгәаҭақәа==
{{reflist}}
{{external links}}
[[Акатегориа:Ермантәыла| ]]
[[Акатегориа:Европатәи аҳәынҭқаррақәа]]
[[Акатегориа:Азиатәи аҳәынҭқаррақәа]]
[[Акатегориа:Ареспубликақәа]]
1t06gtrol6t3p6w79nzzs0wnw1pg5z3
Еиду Америкатәи Аштатқәа
0
3502
118738
118504
2022-08-27T09:36:40Z
Fraxinus.cs
8381
wikitext
text/x-wiki
{{Акарточка Аҳәынҭқарра
|абираҟ = {{#property:p41}}
|абираҟ ирызку адаҟьа = Еиду Америкатәи Аштатқәа рбираҟ
|агерб = {{#property:p94}}
|агерб ирызку адаҟьа = Еиду Америкатәи Аштатқәа ргерб
|агимн=Star Spangled Banner instrumental.ogg
|агимн ирызку адаҟьа = Еиду Америкатәи Аштатқәа ргимн
|амаҵураҭыԥ1=Апрезидент
|амаҵурауаҩ1=
|амаҵураҭыԥ2=
|амаҵурауаҩ2=
|zoom1=1
}}
[[Афаил:United States Capitol, Washington DC.jpg|thumb|right|250px]]
[[Афаил:0326New York City Statue of Liberty.JPG|thumb|right|250px]]
[[Афаил:Golden Gate Bridge Clear.JPG|thumb|right|250px]]
'''Еиду Америкатәи Аштатқәа''', '''ЕАШ''' ({{lang-en|United States of America}}) — [[Аҩадатәи Америка|Аҩада-Америкатәи]] аҳәынҭқарра.
Аҵанакы – {{км²|9,519,431}}.
Аҳәынҭқарра иаланхо – {{иаланхо|327 167 434|2018}}.
=== Аштатқәа ===
Аҳәынҭқарра иамоуп 50 штатқәа:
{| class="wikitable sortable"
|-
! Аштатқәа
! Акод
! Аҵанакы, км²
! Aҳҭнықалақьқуа
|-
| '''Алабама / Alabama'''
| [[AL]]
| style="text-align:right;" | 133950
| [[Монтгомери]]
|-
| '''Аласка / Alaska'''
| AK
| style="text-align:right;" | 1522595
| [[Џуно]]
|-
| '''Аризона / Arizona'''
| AZ
| style="text-align:right;" | 295275
| [[Фениқс]]
|-
| '''Аркенсо / Arkansas'''
| AR
| style="text-align:right;" | 137741
| [[Литл Рок]]
|-
| '''Калифорниа / California'''
| CA
| style="text-align:right;" | 410895
| [[Сакраменто]]
|-
| '''Колорадо / Colorado'''
| CO
| style="text-align:right;" | 269837
| [[Денвер]]
|-
| '''Колумбиа / Columbia'''
| DC
| style="text-align:right;" | 159
| [[Вашингтон]]
|-
| '''Конектикут / Connecticut'''
| CT
| style="text-align:right;" | 14371
| [[Ҳартфорд]]
|-
| '''Делавер / Delaware'''
| DE
| style="text-align:right;" | 6452
| [[Довер]]
|-
| '''Флорида / Florida'''
| FL
| style="text-align:right;" | 170451
| [[Талаҳасси]]
|-
| '''Џорџиа / Georgia'''
| GA
| style="text-align:right;" | 154077
| [[Атланта]]
|-
| '''Гаваии / Hawai'i'''
| HI
| style="text-align:right;" | 28377
| [[Ҳонолулу]]
|-
| '''Аидахо / Idaho'''
| ID
| style="text-align:right;" | 216632
| [[Боисе]]
|-
| '''Илиноис / Illinois'''
| IL
| style="text-align:right;" | 149998
| [[Спрингфилд]]
|-
| '''Индиана / Indiana'''
| IN
| style="text-align:right;" | 94321
| [[Индианаполис]]
|-
| '''Аиоуа / Iowa / Aiowa'''
| IA
| style="text-align:right;" | 145743
| [[Дес Моинес]]
|-
| '''Канзас / Kansas'''
| KS
| style="text-align:right;" | 82277
| [[Топика]]
|-
| '''Кентуки / Kentucky'''
| KY
| style="text-align:right;" | 104749
| [[Франкфорт]]
|-
| '''Луизиана / Louisiane'''
| LA
| style="text-align:right;" | 134382
| [[Батон Руж]]
|-
| '''Аҩадатәи Каролина / North Carolina / Ts'aqatwi Carolina'''
| SC
| style="text-align:right;" | 82965
| [[Коламбиа]]
|-
| '''Аладатәи Дакота / South Dakota / Ts'aqatwi Dakota'''
| SD
| style="text-align:right;" | 199905
| [[Перр]]
|-
| '''Вирџыниа / Virginia / Virjinia'''
| WV
| style="text-align:right;" | 62809
| [[Чарлстон]]
|-
| '''Мен / Maine'''
| [[ME]]
| style="text-align:right;" | 86542
| [[Аугуста]]
|-
| '''Мериленд / Maryland'''
| MD
| style="text-align:right;" | 32160
| [[Аннаполис]]
|-
| '''Масачусетс / Massachusetts'''
| MA
| style="text-align:right;" | 27360
| [[Бостон]]
|-
| '''Мичиган / Michigan'''
| [[MI]]
| style="text-align:right;" | 250941
| [[Лансинг]]
|-
| '''Минесота / Minnesota'''
| [[MN]]
| style="text-align:right;" | 225365
| [[Сент Пол]]
|-
| '''Мисисипи / Mississippi'''
| MS
| style="text-align:right;" | 125546
| [[Џексон]]
|-
| '''Мисури / Missouri'''
| [[MO]]
| style="text-align:right;" | 69709
| [[Џеферсон Сити]]
|-
| '''Монтана / Montana'''
| [[MT]]
| style="text-align:right;" | 381156
| [[Ҳелена]]
|-
| '''Небраска / Nebraska'''
| [[NE]]
| style="text-align:right;" | 200520
| [[Динколн]]
|-
| '''Невада / Nevada'''
| [[NV]]
| style="text-align:right;" | 286367
| [[Карсон Сити]]
|-
| '''Ну Ҳампшыр / New Hampshire'''
| [[NH]]
| style="text-align:right;" | 24239
| [[Конкорд]]
|-
| '''Ну Џерси / New Jersey'''
| [[NJ]]
| style="text-align:right;" | 22608
| [[Трентон]]
|-
| '''Ну Мексико / New Mexico'''
| [[NM]]
| style="text-align:right;" | 315194
| [[Санта Фе]]
|-
| '''Ну Иорк / New York'''
| [[NY]]
| style="text-align:right;" | 141205
| [[Олбани]]
|-
| '''Оҳаио / Ohio'''
| [[OH]]
| style="text-align:right;" | 116096
| [[Коламбус]]
|-
| '''Оклаҳома / Oklahoma'''
| [[OK]]
| style="text-align:right;" | 181196
| [[Оклаҳома Сити]]
|-
| '''Орегон / Oregon'''
| [[OR]]
| style="text-align:right;" | 255026
| [[Сеилем]]
|-
| '''Пенсилваниа / Pennsylvania'''
| [[PA]]
| style="text-align:right;" | 119283
| [[Ҳаррисберг]]
|-
| '''Каролина / North Carolina'''
| NC
| style="text-align:right;" | 139509
| [[Роли]]
|-
| '''Дакота / North Dakota'''
| [[ND]]
| style="text-align:right;" | 183272
| [[Бисмарк]]
|-
| '''Род Аиленд / Rhode Island'''
| [[RI]]
| style="text-align:right;" | 4005
| [[Провиденс]]
|-
| '''Тенеси / Tennessee'''
| TN
| style="text-align:right;" | 109247
| [[Нешвилл]]
|-
| '''Техас / Texas'''
| [[TX]]
| style="text-align:right;" | 696241
| [[Остин]]
|-
| '''Утаҳ / Utah'''
| [[UT]]
| style="text-align:right;" | 219887
| [[Солт Леик Сити]]
|-
| '''Вермонт / Vermont'''
| [[VT]]
| style="text-align:right;" | 24923
| [[Монпеле]]
|-
| '''Вирџыниа / Virginia'''
| VA
| style="text-align:right;" | 110862
| [[Ричмонд]]
|-
| '''Вашингтон / Washington'''
| [[WA]]
| style="text-align:right;" | 184824
| [[Олимпиа]]
|-
| '''Висконсин / Wisconsin'''
| [[WI]]
| style="text-align:right;" | 169790
| [[Медисон]]
|-
| '''Ваиоминг / Wyoming'''
| [[WY]]
| style="text-align:right;" | 253554
| [[Шаиенн]]
|}
==Азгәаҭақәа==
{{reflist}}
{{external links}}
[[Акатегориа:Еиду Америкатәи Аштатқәа| ]]
[[Акатегориа:Аҩадатәи Америкатәи аҳәынҭқаррақәа]]
[[Акатегориа:НАТО атәылақәа]]
[[Акатегориа:Афедеративтә республикақәа]]
gag139t5uw2pl6dhugykyhnqtkwyp6l
Канада
0
3731
118756
118533
2022-08-27T10:16:38Z
Fraxinus.cs
8381
wikitext
text/x-wiki
{{Акарточка Аҳәынҭқарра
|абираҟ = {{#property:p41}}
|абираҟ ирызку адаҟьа = Канада абираҟ
|агерб = {{#property:p94}}
|агерб ирызку адаҟьа = Канада агерб
|агимн=O Canada instrumental 1916.ogg
|агимн ирызку адаҟьа = Канада агимн
|амаҵураҭыԥ1=Акрал
|амаҵурауаҩ1=
|амаҵураҭыԥ2=Аԥыза-министр
|амаҵурауаҩ2=
|zoom1=1
}}
'''Канада''' ({{lang-en|Canada}}, {{lang-fr|Canada}}) — аҳәынҭқарра [[Аҩадатәи Америка]]ҿы. Адунеи аҿы ақәӡарала аҩбатә аҭыԥ аанкылоит. Адунеизегьы идуӡӡоу аӡхықә ацәаҳәа иаманы, Атлантикатә, Аҭынч, Аҩадатәи ихҵаалоу амшындуқәала еиҿыкәыршоит. Аладаҿи аҩада-мраҭашәараҿеи Канадеи [[Еиду Америкатәи Аштатқәа|Еиду Америкатәи Аштатқәеи]] аҳәаақәа ирымоуп. Мрагылраҿы Канадеи Даниеи (Гренладиа), Франциеи (Сент-Пьери Микелони) аҳәаақәа ирымоуп.
==Ахьарԥшқәа==
{{reflist}}
[[Акатегориа:Канада| ]]
[[Акатегориа:Аҩадатәи Америкатәи аҳәынҭқаррақәа]]
[[Акатегориа:Афедеративтә монархиақәа]]
[[Акатегориа:НАТО атәылақәа]]
9z3nza74lx878hoz9qv1xz30fyquj5a
Ҟазахсҭан
0
3784
118768
115215
2022-08-27T10:54:17Z
Fraxinus.cs
8381
wikitext
text/x-wiki
{{Акарточка Аҳәынҭқарра
|абираҟ = {{#property:p41}}
|абираҟ ирызку адаҟьа = Ҟазахсҭан абираҟ
|агерб = {{#property:p94}}
|агерб ирызку адаҟьа = Ҟазахсҭан агерб
|агимн=Kazakhstan National Anthem 2012.ogg
|агимн ирызку адаҟьа = Ҟазахсҭан агимн
|амаҵураҭыԥ1=Апрезидент
|амаҵурауаҩ1=
|амаҵураҭыԥ2=Аԥыза-министр
|амаҵурауаҩ2=
|zoom1=3}}
'''Ҟазахсҭан''' ({{lang-kk|Қазақстан; Qazaqstan}}), аофициалтә хьӡы — '''Ареспублика Ҟазахсҭан''' ({{lang-kk|Қазақстан Республикасы; Qazaqstan Respýblıkasy}}) — [[Европа]]тәии [[Азиа]]тәии аҳәынҭқарроуп.
Аҵанакы – {{км²|2 724 900}}.
Аҳәынҭқарра иаланхо – {{иаланхо|17 753 200|2016}}.
Апрезидент—[[Касым-Жомарт Кемел-иԥа Токаев]].
==Азгәаҭақәа==
{{reflist}}
{{external links}}
[[Акатегориа:Ҟазахсҭан| ]]
[[Акатегориа:Европатәи аҳәынҭқаррақәа]]
[[Акатегориа:Азиатәи аҳәынҭқаррақәа]]
[[Акатегориа:Ареспубликақәа]]
8lqzdfp0qr6bw4lmoddpvvyyiskf0zd
Италиа
0
3915
118753
118519
2022-08-27T10:12:32Z
Fraxinus.cs
8381
wikitext
text/x-wiki
{{Акарточка Аҳәынҭқарра
|абираҟ = {{#property:p41}}
|абираҟ ирызку адаҟьа = Италиа абираҟ
|агерб = {{#property:p94}}
|агерб ирызку адаҟьа = Италиа агерб
|агимн=Inno di Mameli instrumental.ogg
|агимн ирызку адаҟьа = Италиа агимн
|амаҵураҭыԥ1=Апрезидент
|амаҵурауаҩ1=
|амаҵураҭыԥ2=Аԥыза-министр
|амаҵурауаҩ2=
|zoom1=4}}
'''Италиа''' ({{lang-it|Repubblica Italiana}}) — [[Европа]] алада иҟоу аҳәынҭқарра.
==Ахьарԥшқәа==
{{reflist}}
[[Акатегориа:Италиа| ]]
[[Акатегориа:Европатәи аҳәынҭқаррақәа]]
[[Акатегориа:Ареспубликақәа]]
[[Акатегориа:НАТО атәылақәа]]
cea1fc9vr5dpkyrdfr1526y4lgrn72a
Китаи
0
3959
118761
117535
2022-08-27T10:25:54Z
Fraxinus.cs
8381
wikitext
text/x-wiki
{{Акарточка Аҳәынҭқарра
|абираҟ = {{#property:p41}}
|абираҟ ирызку адаҟьа = Китаитәи Жәлар Рреспублика абираҟ
|агерб = {{#property:p94}}
|агерб ирызку адаҟьа = Китаитәи Жәлар Рреспублика агерб
|агимн=China_-_CCTV_Sign-on_Rendition.ogg
|агимн ирызку адаҟьа = Китаитәи Жәлар Рреспублика агимн
|амаҵураҭыԥ1=Апрезидент
|амаҵурауаҩ1=
|амаҵураҭыԥ2=Аԥыза-министр
|амаҵурауаҩ2=
|zoom1=2}}
'''Китай''', ''Чынҭ'' ({{Lang-zh|中國}}), официалтә хьʒы — '''Китаитәи Жәлар Рреспублика''', '''''КНР''''' ({{Lang-zh|中華人民共和國}}) — [[Азиа]]ҟны мрагыларатәи агаҟны аҳәынҭқарра.
Аҵанакы – {{км²|9 596 960}}.
Аҳәынҭқарра иаланхо – {{иаланхо|1 373 541 278|2010}}.
<br><gallery class=center caption="Китаи - 中华人民共和国 - China">
Beijing-Verbotene Stadt-Halle der hoechsten Harmonie-04-gje.jpg|Beijing
China-Grosse Mauer-120-2012-gje.jpg|Great Wall of China
Dazu-Baoding Shan-138-No3-2012-gje.jpg|Dazu, Baoding Shan
Li-Flussfahrt-222-Anlegestelle-2012-gje.jpg|Li river
Longmen-Grotten-Fengxian Si-04-2012-gje.jpg|Luoyang, Longmen grottoes
Shanghai-Skyline-16-2012-gje.jpg|Shanghai
Xian-Terrakotta-Armee-02-2012-gje.jpg|Xi'an, Terracotta Army
Yangshuo-Weststrasse-08-2012-gje.jpg|Yangshuo
</gallery>
==Азгәаҭақәа==
{{reflist}}
{{external links}}
[[Акатегориа:Китаи| ]]
[[Акатегориа:Азиатәи аҳәынҭқаррақәа]]
[[Акатегориа:Ареспубликақәа]]
[[Акатегориа:Акоммунисттә ҳәынҭқаррақәа]]
6a790y8sxixybuhgi1711ngzxaw6jgn
Иапониа
0
3960
118748
118514
2022-08-27T09:55:56Z
Fraxinus.cs
8381
wikitext
text/x-wiki
{{Акарточка Аҳәынҭқарра
|абираҟ = {{#property:p41}}
|абираҟ ирызку адаҟьа = Иапониа абираҟ
|агерб = {{#property:p94}}
|агерб ирызку адаҟьа = Иапониа агерб
|агимн=Kimi ga Yo instrumental.ogg
|агимн ирызку адаҟьа = Иапониа агимн
|амаҵураҭыԥ1=Аимператор
|амаҵурауаҩ1=
|амаҵураҭыԥ2=Аԥыза-министр
|амаҵурауаҩ2=
|zoom1=3}}
'''Иапониа''' ({{lang-ja|日本}}, {{audio|help=no|Ja-nippon_nihonkoku.ogg|«Ниҳон коку», «Ниппон коку»}}|日本国}} — адгьылбжьахатәи аҳәынҭқарра [[Азиа]]ҟны ауп. [[Аокеан Ҭынч]] аҟны, [[Иапонтә амшын]]и, [[Чын]]и, [[Ҩадатәи Кореа|Ҩадатәгьы]] [[Аладатәи Кореа|Аладатәгьы]] [[Кореа|Кореи]], [[Урыстәыла|Урыстәылеи]] мрагыларахь иҟоуп. Атерриториа [[Охоттә амшын]] аҟнытә аҩадаҟны [[Мрагылартә-Чынҭатә амшын]] аҟнынӡа аладаҟны иаҵанакуеит. Иапониа [[аҳҭнықалақь]] [[Токио]] ауп.
Аҵанакы — {{км²|377 944}}.
Аҳәынҭқарра иаланхо — {{иаланхо|126 740 000|2017}}.
== Аҭоурых ==
[[Афаил:Jomon vessel 3000-2000BC.jpg|thumb|[[Ӡиомон]] бжьаратә апериод акерамика.]]
Раԥхьатәи аҷыдарақәа [[Иапонтә архипелаг]] ауаа рықәныпхара ицәырҵон 40тә ҟа азқьышықәса ҳ-е-ӡа иапонтә апалеолит, иарбан 12тә азқьышықәсаӡа ҳ-е-ӡа еиҵиҵит, алагамҵа аан. Ажәытәтәи Иапониа ауааԥсыра ашәарыцареи аҟәшәареи ауон, раԥхьатәи аџьаџьа ахаҳәтә [[амаруга]]қәа реиҟаҵон. Ари апериод аҿы [[Атерракота|акерамикатә]] алхымҭақәа ыҟам азы, апериод акерамикаӡымҭа ихьӡырҵоит. 12 000 шықәсаҟнытә ҳ-е-ӡы [[ӡиомон]] апериод изҵысит, уи амраҭашәаратәи атәылақәа рҭоурых археологиатәи апериодизациала [[Амезолит|мезолити]] [[Анеолит|неолити]] ирышьашәалоуп.
500-ҟа шықәса ҳ-е-ӡы [[иаиои]] период изҵысит. Иаиои аан Иапонтә архипелаг аҿы ақәҭәаратә [[аԥрынџьлаҵара]], [[акыцӡратә аикәагьежь]], [[асарҭы]], аметаллқәа рқәаарыхра, ахырӷәӷәарҭақәа — рцәырҵит. Арҭ аҿыцқәа Иапониахь [[Чын]]ҭеи [[Кореа|Кореи]] рҟнытә аиммигрантцәа раагеит.
Аиапонцәа раԥхьаӡа ачынҭатәи ҭоурыхтә ахроника [[Ханьшу]] рыхиҳәааит. Чынҭатә «Х-аҳрак рҭоурых» Ва-тәыла (ус чынҭуаа Иапонтә архипелаг ихьӡырҵеит) еиҳа какала ирҵеит. Ари хроникала ахԥатәи шықәсаҿы аҳра амч-алшара дуӡа измо [[Иаматаи]] аҳра иҟан, [[Химико]] иаҳкәажәан.
250тә ш. аҿы [[Кофуи]] апериод иаиои еибаԥсахит. Ари апериод аан ахәҳәыгәрақәа ркултура иплеит. Иамато араион аҿы ахьӡык иапонтә аҳәынҭқарра ицәырҵит.
== Агьеографиа ==
[[Афаил:Satellite image of Japan in May 2003.jpg|thumb|Иапониа аспутникаҟнытә афотографиа.]]
=== Аӡы аресурсқәа ===
Иапониаҿы иҟьаҿу ашьхатә ӡиасқәа рацәаны иҟоуп ([[Шинано]], [[Тоне]], [[Китаками]]).
=== Афлора ===
=== Афауна ===
== Административ-территориалтә ашара ==
Иапониа 47 аҩаӡара дуӡӡа административтә акқәа — префектурқәа, азы ишоит. Еспрефектура префект дха иргылоуп.
[[Афаил:Map of the prefectures of Japan with claimed territories.png|thumb|upright=1.2|Иапониа апрефектурқәа рыхсаала. Острова, которые Япония [[Проблема принадлежности южных Курильских островов|оспаривает]] у России, окрашены оранжевым цветом]]
Ниже представлен список префектур в порядке [[ISO 3166-2:JP]], сгруппированных по регионам.
{| style="margin:auto;"
|-
| style="padding-right:1em; vertical-align:top;" |
<div class="center">'''[[Ҳоккаидо]]'''</div>
----
1. [[Ҳоккаидо (агубернаторра)|Ҳоккаидо]]
| style="padding-right:1em; vertical-align:top;" |
<div class="center">'''[[Тохоку]]'''</div>
----
2. [[Аомори (апрефектура)|Аомори]]<br />
3. [[Ивате]]<br />
4. [[Мииагьы (апрефектура)|Мииагьы]]<br />
5. [[Акита (апрефектура)|Акита]]<br />
6. [[Иамагата (апрефектура)|Иамагата]]<br />
7. [[Фукушима (апрефектура)|Фукушима]]
| style="padding-right:1em; vertical-align:top;" |
<div class="center">'''[[Канто]]'''</div>
----
8. [[Ибаракьы]]<br />
9. [[Тотигьы]]<br />
10. [[Гумма (апрефектура)|Гумма]]<br />
11. [[Саитама (апрефектура)|Саитама]]<br />
12. [[Чиба (апрефектура)|Чиба]]<br />
13. [[Токио]]<br />
14. [[Канагава (апрефектура)|Канагава]]
| style="padding-right:1em; vertical-align:top;" |
<div class="center">'''[[Чиубу]]'''</div>
----
15. [[Ниигата (апрефектура)|Ниигата]]<br />
16. [[Тоиама (апрефектура)|Тоиама]]<br />
17. [[Ишикава]]<br />
18. [[Фукуи (апрефектура)|Фукуи]]<br />
19. [[Иаманаши (апрефектура)|Иаманаши]]<br />
20. [[Нагано (апрефектура)|Нагано]]<br />
21. [[Гьыфу (апрефектура)|Гьыфу]]<br />
22. [[Шизуока (апрефектура)|Шизуока]]<br />
23. [[Аичи (апрефектура)|Аичи]]
|-
| style="padding-right:1em; vertical-align:top;" |
<div class="center">'''[[Кансаи]]'''</div>
----
24. [[Мие (апрефектура)|Мие]]<br />
25. [[Шига (апрефектура)|Шига]]<br />
26. [[Киото (апрефектура)|Киото]]<br />
27. [[Осака (апрефектура)|Осака]]<br />
28. [[Хього (апрефектура)|Хього]]<br />
29. [[Нара (апрефектура)|Нара]]<br />
30. [[Вакаиама (апрефектура)|Вакаиама]]
| style="padding-right:1em; vertical-align:top;" |
<div class="center">'''[[Чиугоку]]'''</div>
----
31. [[Тоттори (апрефектура)|Тоттори]]<br />
32. [[Шимане (апрефектура)|Шимане]]<br />
33. [[Окаиама (апрефектура)|Окаиама]]<br />
34. [[Ҳирошима (апрефектура)|Ҳирошима]]<br />
35. [[Иамагучи (апрефектура)|Иамагучи]]
| style="padding-right:1em; vertical-align:top;" |
<div class="center">'''[[Шикоку]]'''</div>
----
36. [[Токушима (апрефектура)|Токушима]]<br />
37. [[Кагава]]<br />
38. [[Ехиме]]<br />
39. [[Кочи (апрефектура)|Кочи]]
| style="padding-right:1em; vertical-align:top;" |
<div class="center">'''[[Кьушу]]и [[Окинава|Окинавеи]]'''</div>
----
40. [[Фукуока (апрефектура)|Фукуока]]<br />
41. [[Сага (апрефектура)|Сага]]<br />
42. [[Нагасаки (апрефектура)|Нагасаки]]<br />
43. [[Кумамото (апрефектура)|Кумамото]]<br />
44. [[Оита (апрефектура)|Оита]]<br />
45. [[Мииазаки (апрефектура)|Мииазаки]]<br />
46. [[Кагошима (апрефектура)|Кагошима]]<br />
47. [[Окинава (апрефектура)|Окинава]]
|}
== Аекономика ==
=== Атранспорт ===
Иапониа амҩақәа аргылара аԥара рацәаны иақәихарџьит. 1,2-ҟа млн. км мҩа еилаҳәоқәа ихы еирхәо автотранспорт аныҟәага хада иҟоуп. Иапониахь [[амҩа армаварала аныҟәара|амҩа армаварала рныҟәоит]].
Аихамҩатә акомпаниақәа ржәабақәа атәылатәгьы арегионтәгьы аџьармыкьаҿы еиндаҭлоит. Ҿырԥштәы азы: [[Иапониатәи Аихамҩақәа]] рыбжь-компаниақәа роуп.
Иапониа 173 [[аҳаирпорт]]қәа имоуп.
== Алахтыреи ауаажәлари ==
=== Аныҳәақәа ===
{| class="wide"
|+ Иапониа аҳәынҭқарратә ныҳәақәа
|-
! Амш
! Ахьӡ
|-
| [[Ажьырныҳәамза 1]]
| {{Lang-ja|元日}} – ганџицу (Ашықәс Ҿыц актәи амш)
|-
| Ҩбатәи [[ажьырныҳәамза]]тәи [[ашәахьа]]
| {{Lang-ja|成人の日}} – сеиџин но ҳи ([[ақәранаӡара мшы]])
|-
| [[Жәабранмза 11]]
| {{Lang-ja|建国記念の日}} – кенкоку кинен но ҳи (День основания государства)
|-
| [[Хәажәкырамза 20]] ма [[Хәажәкырамза 21|21]]<ref name="equinox">Точная дата объявляется Кабинетом министров в начале февраля предшествующего года.</ref>
| {{Lang-ja|春分の日}} – шиумбун но ҳи («Тамашәҭын»)
|-
|bgcolor="#FAFAD2"| [[Мшаԥымза 29]]<ref name="gold">Входит в [[Золотая неделя|золотую неделю]].</ref>
|bgcolor="#FAFAD2"| {{Lang-ja|昭和の日}} – шио:ва но ҳи ([[Шиова амш]])
|-
|bgcolor="#FAFAD2"| [[Лаҵарамза 3]]<ref name="gold"/>
|bgcolor="#FAFAD2"| {{Lang-ja|憲法記念日}} – кемпо: кинемби ([[Аконституциа амш (Иапониа)|Аконституциа амш]])
|-
|bgcolor="#FAFAD2"| [[Лаҵарамза 4]]<ref name="gold"/>
|bgcolor="#FAFAD2"| {{Lang-ja||みどりの日}} – мидори но ҳи ([[День зелени]])
|-
|bgcolor="#FAFAD2"| [[Лаҵарамза 5]]<ref name="gold"/>
|bgcolor="#FAFAD2"| {{Lang-ja|こどもの日}} – кодомо но ҳи [[Кодомо-но ҳи|Ахәыҷқәа рымш]]
|-
| Ахԥатәи [[ԥхынгәымза]]тәи [[ашәахьа]]
| {{Lang-ja|海の日}} – уми но ҳи ([[Амшын амш Иапониаҿы|Амшын амш]])
|-
| [[Нанҳәамза 11]]
| {{Lang-ja|山の日}} – иама но ҳи ([[Ашьха амш]])
|-
| Ахԥатәи [[Цәыббрамза|цәыббрамзатәи]] [[ашәахьа]]
| {{Lang-ja|敬老の日}} – кеиро: но ҳи ([[День почитания старших]])
|-
| [[Цәыббрамза 22]] ма [[Цәыббрамза 23|23]]<ref name="equinox"/>
| {{Lang-ja||秋分の日}} – шиу:бун но ҳи («Тамачан»)
|-
| Ҩбатәи [[жьҭаарамза]]тәи [[ашәахьа]]
| {{Lang-ja|体育の日}} – таиику но ҳи ([[Абаҩрҵәыра амш]])
|-
| [[Абҵарамза 3]]
| {{Lang-ja||文化の日}} – бунка но ҳи (Акультура амш)
|-
| [[Абҵарамза 23]]
| {{Lang-ja|勤労感謝の日}} – кинро: каншиа но ҳи (День благодарности труду)
|}
== Примечания ==
{{reflist}}
{{external links}}
[[Акатегориа:Иапониа| ]]
[[Акатегориа:Азиатәи аҳәынҭқаррақәа]]
[[Акатегориа:Аимпериақәа]]
sdr75jpp5tzpw0a527h5jiaifljjrjw
Кыргызсҭан
0
3961
118760
114755
2022-08-27T10:23:47Z
Fraxinus.cs
8381
wikitext
text/x-wiki
{{Акарточка Аҳәынҭқарра
|абираҟ = {{#property:p41}}
|абираҟ ирызку адаҟьа = Кыргызсҭан абираҟ
|агерб = {{#property:p94}}
|агерб ирызку адаҟьа = Кыргызсҭан агерб
|агимн=National Anthem of Kyrgyzstan.ogg
|агимн ирызку адаҟьа = Кыргызсҭан агимн
|амаҵураҭыԥ1=Апрезидент
|амаҵурауаҩ1=
|амаҵураҭыԥ2=Аԥыза-министр
|амаҵурауаҩ2=
|Агимн=
|zoom1=4}}
'''Кыргызсҭан''', официалла '''Кыргызтәи Ареспублика''' ({{lang-ky|Кыргыз Республикасы, Кыргызстан}}) — [[Азиа]] атәыла иауакуп.
Аҵанакы – {{км²|198 500}}.
Аҳәынҭқарра иаланхо – {{иаланхо|5 482 000|2009}}.
{{external links}}
[[Акатегориа:Кыргызсҭан| ]]
[[Акатегориа:Азиатәи аҳәынҭқаррақәа]]
[[Акатегориа:Ареспубликақәа]]
oxzfr49apr4uez7s9qlzicy99kkd2gi
Ашаблон:Абираҟдырга/Литва
10
4013
118714
60958
2022-08-26T12:42:17Z
Fraxinus.cs
8381
wikitext
text/x-wiki
{{ {{{1<noinclude>|Абираҟдырга/абираҟ</noinclude>}}}
| alias = Литва
| flag alias = Flag of Lithuania.svg
| flag alias-1918 = Flag of Lithuania 1918-1940.svg
| flag alias-Литбел = Flag of the Lithuanian-Byelorussian SSR.svg
| flag alias-1940 = Flag of Lithuanian SSR (1940-1953).svg
| flag alias-1953 = Flag of Lithuanian SSR.svg
| flag alias-1989 = Flag of Lithuania 1989-2004.svg
| flag alias-ВМС = Naval Ensign of Lithuania.svg
| variant = {{{variant|}}}
| var1 = 1918
| var2 = Литбел
| var3 = 1940
| var4 = 1953
| var5 = 1989
| var6 = ВМС
| адура = {{{адура|}}}
}}
lfve6uh5oisc4bkdlvd828gk03pb52p
118715
118714
2022-08-26T12:45:48Z
Fraxinus.cs
8381
wikitext
text/x-wiki
{{ {{{1<noinclude>|Абираҟдырга/абираҟ</noinclude>}}}
| alias = Литва
| flag alias = Flag of Lithuania.svg
| flag alias-1918 = Flag of Lithuania 1918-1940.svg
| flag alias-Литбел = Flag of the Lithuanian-Byelorussian SSR.svg
| flag alias-1940 = Flag of Lithuanian SSR (1940-1953).svg
| flag alias-1953 = Flag of Lithuanian SSR.svg
| flag alias-1989 = Flag of Lithuania 1989-2004.svg
| flag alias-ВМС = Naval Ensign of Lithuania.svg
| адура = {{{адура|}}}
| variant = {{{variant|}}}
| var1 = 1918
| var2 = Литбел
| var3 = 1940
| var4 = 1953
| var5 = 1989
| var6 = ВМС
| адура = {{{адура|}}}
}}
h2un9swn2vn3b6baav6bzeeuzbveb4q
Германиа
0
4524
118732
118496
2022-08-27T09:28:38Z
Fraxinus.cs
8381
wikitext
text/x-wiki
{{Акарточка Аҳәынҭқарра
|абираҟ = {{#property:p41}}
|абираҟ ирызку адаҟьа = Германиа абираҟ
|агерб = {{#property:p94}}
|агерб ирызку адаҟьа = Германиа агерб
|агимн=National anthem of Germany - U.S. Army 1st Armored Division Band.ogg
|агимн ирызку адаҟьа = Германиа агимн
|амаҵураҭыԥ1=Апрезидент
|амаҵурауаҩ1=
|амаҵураҭыԥ2=Аканцлер
|амаҵурауаҩ2=
|zoom1=4}}
'''Германиа''' ({{lang-de|Deutschland}}), аофициалтә хьʒы: '''Германиатәи Афедеративтә Республика''' ('''ГФР''', {{lang-de|Bundesrepublik Deutschland}}), ''Германтәыла'' , ''Алмантәыла'' (Алман диалект) — [[Европа]] агәҭаны иҟоу аҳәынҭқарра.
Аҵанакы – {{км²|357 021}} - 62-тәи адунеиаҿ.
Аҳәынҭқарра иаланхо – {{иаланхо|82 175 700|2015}}.
Аҳҭнықалақь — Берлин. Аҳәынҭқарратә бызшәас иҟоуп - [[Агерман бызшәа|агерман]]. 65% инареиҳаны ауааԥсыра иқьырсианцәоуп хәа рхы рыԥхьаӡоит.
==Азгәаҭақәа==
{{reflist}}
{{external links}}
[[Акатегориа:Германиа| ]]
[[Акатегориа:Европатәи аҳәынҭқаррақәа]]
[[Акатегориа:Афедеративтә республикақәа]]
[[Акатегориа:НАТО атәылақәа]]
ouw58gsa7daj0prd3axquyw03kq2rkl
Испаниа
0
5667
118752
118518
2022-08-27T10:11:38Z
Fraxinus.cs
8381
wikitext
text/x-wiki
{{Акарточка Аҳәынҭқарра
|абираҟ = {{#property:p41}}
|абираҟ ирызку адаҟьа = Испаниа абираҟ
|агерб = {{#property:p94}}
|агерб ирызку адаҟьа = Испаниа агерб
|агимн=Marcha Real-Royal March by US Navy Band.ogg
|агимн ирызку адаҟьа = Испаниа агимн
|амаҵураҭыԥ1=Акрал
|амаҵурауаҩ1=
|амаҵураҭыԥ2=Аԥыза-министр
|амаҵурауаҩ2=
|zoom1=4}}
'''Испаниа''' ({{lang-es|España}}), аофиациалтә хьӡы: '''Испаниа Акралра''' ({{lang-es|Reino de España}}) — [[Европа]]тәи атәылоуп.
==Азгәаҭақәа==
{{reflist}}
[[Акатегориа:Испаниа| ]]
[[Акатегориа:Европатәи аҳәынҭқаррақәа]]
[[Акатегориа:НАТО атәылақәа]]
i32brmhzt4iwi83q1tr5qanbgx5dx8m
Кипр
0
6062
118759
115146
2022-08-27T10:22:21Z
Fraxinus.cs
8381
wikitext
text/x-wiki
{{Акарточка Аҳәынҭқарра
|абираҟ = {{#property:p41}}
|абираҟ ирызку адаҟьа = Кипр абираҟ
|агерб = {{#property:p94}}
|агерб ирызку адаҟьа = Кипр агерб
|агимн=Hymn to liberty instrumental.oga
|агимн ирызку адаҟьа = Кипр агимн
|амаҵураҭыԥ1=Апрезидент
|амаҵурауаҩ1=
|амаҵураҭыԥ2=
|амаҵурауаҩ2=
|zoom1=6}}
'''Кипр''' ({{lang-el|Κύπρος}}, {{lang-tr|Kıbrıs}}; ахьʒ азна — '''Ареспублика Кипр''', {{lang-el|Κυπριακή Δημοκρατία}}; {{lang-tr|Kıbrıs Cumhuriyeti}}) — адгьылбжьахатәи аҳәынҭқарра [[Европа]]ҿы ауп. Аҳҭнықалақь – [[Ниқозиа]] ауп.
==Азгәаҭақәа==
{{reflist}}
{{external links}}
[[Акатегориа:Кипр| ]]
[[Акатегориа:Азиатәи аҳәынҭқаррақәа]]
[[Акатегориа:Ареспубликақәа]]
m1fgsxh0lcwnl70037afthcpg00ds33
Аҭыӡҭа
0
10093
118683
110851
2022-08-26T11:59:47Z
Fraxinus.cs
8381
wikitext
text/x-wiki
{{Акарточка анхарҭаҭыԥ
|астатус=Ақыҭа
|атәыла=Аԥс-Қырҭ}}
'''Аҭыӡҭа'''<ref name="Аԥсны атопонимика">{{Аԥсны атопонимика (2002)}}</ref> ({{lang-ka|ათიძთა}}) — [[Аԥсны]] иҟоу [[ақыҭа]].
==Азгәаҭақәа==
{{reflist}}
{{Гагра араион}}
[[Акатегориа:Гагра амуниципалитет ақыҭақәа]]
[[Акатегориа:Гагра араион ақыҭақәа]]
fvniufioriol3mc7dhvsq1gslurl57n
Аҿыԥсҭа
0
10095
118684
110832
2022-08-26T12:00:45Z
Fraxinus.cs
8381
wikitext
text/x-wiki
{{Акарточка анхарҭаҭыԥ
|астатус=Ақыҭа
|Атәыла=аԥс-Қырҭ}}
'''Аҿыԥсҭа'''<ref>{{Аԥсны атопонимика (2002)}}</ref> ({{lang-ka|ალპური}}) — [[Аԥсны]] иҟоу [[ақыҭа]].
==Ахьарԥшқәа==
{{reflist}}
{{Гагра араион}}
[[Акатегориа:Гагра амуниципалитет ақыҭақәа]]
[[Акатегориа:Гагра араион ақыҭақәа]]
thv5ovdtuembs4r3qow8gxg9t1za74a
118685
118684
2022-08-26T12:00:54Z
Fraxinus.cs
8381
wikitext
text/x-wiki
{{Акарточка анхарҭаҭыԥ
|астатус=Ақыҭа
|атәыла=Аԥс-Қырҭ}}
'''Аҿыԥсҭа'''<ref>{{Аԥсны атопонимика (2002)}}</ref> ({{lang-ka|ალპური}}) — [[Аԥсны]] иҟоу [[ақыҭа]].
==Ахьарԥшқәа==
{{reflist}}
{{Гагра араион}}
[[Акатегориа:Гагра амуниципалитет ақыҭақәа]]
[[Акатегориа:Гагра араион ақыҭақәа]]
sczia2setrnlwg5qm9arjfg2munv75t
Арасаӡыхь (Гагра)
0
10097
118686
110844
2022-08-26T12:01:10Z
Fraxinus.cs
8381
wikitext
text/x-wiki
{{Акарточка анхарҭаҭыԥ
|астатус=Ақыҭа
|атәыла=Аԥс-Қырҭ}}
'''Арасаӡыхь'''<ref name="Аԥсны атопонимика">{{Аԥсны атопонимика (2002)}}</ref> ({{lang-ka|არასაძიხი}}) — [[Аԥсны]] иҟоу [[ақыҭа]].
==Ахьарԥшқәа==
{{reflist}}
{{Гагра араион}}
[[Акатегориа:Гагра амуниципалитет ақыҭақәа]]
[[Акатегориа:Гагра араион ақыҭақәа]]
nako7trhwtbswalm32pvtnfo4udye36
Аҟәара
0
10098
118687
110850
2022-08-26T12:01:24Z
Fraxinus.cs
8381
wikitext
text/x-wiki
{{Акарточка анхарҭаҭыԥ
|астатус=Ақыҭа
|атәыла=Аԥс-Қырҭ}}
'''Аҟәара'''<ref name="Аԥсны атопонимика">{{Аԥсны атопонимика (2002)}}</ref> ({{lang-ka|აყვარა}}) — [[Аԥсны]] иҟоу [[ақыҭа]].
==Ахьарԥшқәа==
{{reflist}}
{{Гагра араион}}
[[Акатегориа:Гагра амуниципалитет ақыҭақәа]]
[[Акатегориа:Гагра араион ақыҭақәа]]
576ag9n0or9ik7gmv2vbu85dw8cznm1
Аҽмарда
0
10099
118688
110853
2022-08-26T12:01:39Z
Fraxinus.cs
8381
wikitext
text/x-wiki
{{Акарточка анхарҭаҭыԥ
|астатус=Ақыҭа
|Атәыла=Аԥс-Қырҭ}}
'''аҽмарда'''<ref name="Аԥсны атопонимика">{{Аԥсны атопонимика (2002)}}</ref> ({{lang-ka|აჩმარდა}}) — [[Аԥсны]] иҟоу [[ақыҭа]].
==Ахьарԥшқәа==
{{reflist}}
{{Гагра араион}}
[[Акатегориа:Гагра амуниципалитет ақыҭақәа]]
[[Акатегориа:Гагра араион ақыҭақәа]]
rhgr80u3b9vx7fg5fg39jogu4w27xg2
Хышәҳа
0
10101
118689
110869
2022-08-26T12:01:55Z
Fraxinus.cs
8381
wikitext
text/x-wiki
{{Акарточка анхарҭаҭыԥ
|астатус=Ақыҭа
|Атәыла=аԥс-Қырҭ}}
'''Хышәҳа'''<ref name="Аԥсны атопонимика">{{Аԥсны атопонимика (2002)}}</ref> ({{lang-ka|ბაღნარი}}) — [[Аԥсны]] иҟоу [[ақыҭа]].
==Ахьарԥшқәа==
{{reflist}}
{{Гагра араион}}
[[Акатегориа:Гагра амуниципалитет ақыҭақәа]]
[[Акатегориа:Гагра араион ақыҭақәа]]
paoxfnyjp7kraxld34sgwxs5ht2z2yl
118690
118689
2022-08-26T12:02:06Z
Fraxinus.cs
8381
wikitext
text/x-wiki
{{Акарточка анхарҭаҭыԥ
|астатус=Ақыҭа
|атәыла=Аԥс-Қырҭ}}
'''Хышәҳа'''<ref name="Аԥсны атопонимика">{{Аԥсны атопонимика (2002)}}</ref> ({{lang-ka|ბაღნარი}}) — [[Аԥсны]] иҟоу [[ақыҭа]].
==Ахьарԥшқәа==
{{reflist}}
{{Гагра араион}}
[[Акатегориа:Гагра амуниципалитет ақыҭақәа]]
[[Акатегориа:Гагра араион ақыҭақәа]]
ao1odeiahm50zryq9bx999rtqp464jw
Бзыԥҭа
0
10102
118691
111070
2022-08-26T12:02:28Z
Fraxinus.cs
8381
wikitext
text/x-wiki
{{Акарточка анхарҭаҭыԥ
|астатус=Ақыҭа
|атәыла=Аԥс-Қырҭ}}
'''Бзыԥҭа'''<ref name="Аԥсны атопонимика">{{Аԥсны атопонимика (2002)}}</ref> ({{lang-ka|ბზიფთა}}) — [[Аԥсны]] иҟоу [[ақыҭа]].
==Ахьарԥшқәа==
{{reflist}}
{{Гагра араион}}
[[Акатегориа:Гагра амуниципалитет ақыҭақәа]]
[[Акатегориа:Гагра араион ақыҭақәа]]
8rkndbx0e98eb2zt80fuqljzdddp77x
Гаграԥсҭа
0
10103
118692
110831
2022-08-26T12:02:49Z
Fraxinus.cs
8381
wikitext
text/x-wiki
{{Акарточка анхарҭаҭыԥ
|астатус=Ақыҭа
|атәыла=Аԥс-Қырҭ
|zoom1=13}}
'''Гаграԥсҭа'''<ref>{{Аԥсны атопонимика (2002)}}</ref> ({{lang-ru|Гаграпста}}, {{lang-ka|გაგრაფსთა}}) — [[Аԥсны]] иҟоу [[ақыҭа]].
==Ахьарԥшқәа==
{{reflist}}
{{Гагра араион}}
[[Акатегориа:Гагра амуниципалитет ақыҭақәа]]
[[Акатегориа:Гагра араион ақыҭақәа]]
sjc9zhyywpjq6h5osm5x96xr4wg1yay
Аџьрҩара (Гагра)
0
10109
118693
110849
2022-08-26T12:03:34Z
Fraxinus.cs
8381
wikitext
text/x-wiki
{{Акарточка анхарҭаҭыԥ
|астатус=Ақыҭа
|атәыла=Аԥс-Қырҭ}}
'''Аџьрҩара''' <ref name="Аԥсны атопонимика">{{Аԥсны атопонимика (2002)}}</ref> ({{lang-ka|იფნარი}}) — [[Аԥсны]] [[ақыҭа]] ауп.
— [[Аԥсны]] иҟоу [[ақыҭа]].
==Ахьарԥшқәа==
{{reflist}}
{{Гагра араион}}
[[Акатегориа:Гагра амуниципалитет ақыҭақәа]]
[[Акатегориа:Гагра араион ақыҭақәа]]
n40394n67o0p9apvi77k65je2o3mtro
Аӡаԥшь
0
10111
118694
110854
2022-08-26T12:03:52Z
Fraxinus.cs
8381
wikitext
text/x-wiki
{{Акарточка анхарҭаҭыԥ
|астатус=Ақыҭа
|атәыла=Аԥс-Қырҭ}}
'''Аӡаԥшь'''<ref name="Аԥсны атопонимика">{{Аԥсны атопонимика (2002)}}</ref> ({{lang-ka|ოტრადნოე}}) — [[Аԥсны]] иҟоу [[ақыҭа]].
==Ахьарԥшқәа==
{{reflist}}
{{Гагра араион}}
[[Акатегориа:Гагра амуниципалитет ақыҭақәа]]
[[Акатегориа:Гагра араион ақыҭақәа]]
evbouwkxw6x38qwsuiuamngx49h1gqd
Аҳәыҳәшәара
0
10112
118695
110852
2022-08-26T12:04:10Z
Fraxinus.cs
8381
wikitext
text/x-wiki
{{Акарточка анхарҭаҭыԥ
|астатус=Ақыҭа
|атәыла=Аԥс-Қырҭ}}
'''Аҳәыҳәшәара'''<ref name="Аԥсны атопонимика">{{Аԥсны атопонимика (2002)}}</ref> ({{lang-ka|საქართველოს ხეობა}}) — [[Аԥсны]] иҟоу [[ақыҭа]].
==Ахьарԥшқәа==
{{reflist}}
{{Гагра араион}}
[[Акатегориа:Гагра амуниципалитет ақыҭақәа]]
[[Акатегориа:Гагра араион ақыҭақәа]]
7rfscktap6y844b59zsfuc5ty9uqp8c
Амзара
0
10114
118696
111023
2022-08-26T12:04:24Z
Fraxinus.cs
8381
wikitext
text/x-wiki
{{Акарточка анхарҭаҭыԥ
|астатус=Ақыҭа
|аофициалтә_ахьʒ = {{lang-ru|Алахадзы}}<br />{{lang-ka|ხეივანი}}
|атәыла=Аԥс-Қырҭ}}
'''Амзара'''<ref name="Аԥсны атопонимика">{{Аԥсны атопонимика (2002)}}</ref> || '''Хеивани''' ({{lang-ka|ხეივანი}}, усҟантәи Ермоловка, Пиленково-5) — [[Аԥсны]] иҟоу [[ақыҭа]].
==Агеографиа==
Аҳәаақәа: аҩада — Мԥаадрыԥсҭа; амрагыларахь — Ҳышԥсы; алада — амшын; амрааҭашәарахь — Гьачрыԥшь. Амҳаџьырра ашьҭахь ари аҭыԥ зны «Пиленково-5», зны «Ермоловка», «Ермоловск» ҳәа иашьҭан, 1948 шықәсазы «Ермоловка» ԥсахны «Хеивани» ахьӡырҵеит. 1992 шықәсазы ажәытә хьӡы «Амзара» шьақәыргылан.
==Адемографиа==
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! Ашəҟəынҵара<br /> ашықәс !! Ауааԥсыра !! Ахаҵа !! Аԥҳәыс
|-
| 1989<ref>[http://pop-stat.mashke.org/abkhazia-census.htm Abkhazia - All Places: 1989 census]</ref>|| 3 096 || -- || --
|-
| 2011<ref>[http://pop-stat.mashke.org/abkhazia-ethnic-comm2011.htm Abkhazia - Ethnic composition, all communes: 2011 census]</ref>|| 1 303 || -- || --
|}
==Ахьарԥшқәа==
{{reflist}}
{{Гагра араион}}
[[Акатегориа:Гагра амуниципалитет ақыҭақәа]]
[[Акатегориа:Гагра араион ақыҭақәа]]
owtrt9iq49sun575wgj0ov1137a59wa
Ԥшоухәа
0
10121
118697
110878
2022-08-26T12:04:46Z
Fraxinus.cs
8381
wikitext
text/x-wiki
{{Акарточка анхарҭаҭыԥ
|астатус=Ақыҭа
|атәыла=Аԥс-Қырҭ}}
'''Ԥшоухәа'''<ref name="Аԥсны атопонимика">{{Аԥсны атопонимика (2002)}}</ref> ({{lang-ka|სულევო}}) — [[Аԥсны]] иҟоу [[ақыҭа]].
==Ахьарԥшқәа==
{{reflist}}
{{Гагра араион}}
[[Акатегориа:Гагра амуниципалитет ақыҭақәа]]
[[Акатегориа:Гагра араион ақыҭақәа]]
7zoevwmm14owwwzdsgksenl72z43aak
Ԥсоу (ақыҭа)
0
10123
118698
111408
2022-08-26T12:05:01Z
Fraxinus.cs
8381
wikitext
text/x-wiki
{{Акарточка анхарҭаҭыԥ
|астатус=Ақыҭа
|атәыла=Аԥс-Қырҭ
|zoom1=13}}
'''Ԥсоу'''<ref name="Аԥсны атопонимика">{{Аԥсны атопонимика (2002)}}</ref> ({{lang-ka|სალმე}}) — [[Аԥсны]] иҟоу [[ақыҭа]].
==Ахьарԥшқәа==
{{reflist}}
{{Гагра араион}}
[[Акатегориа:Гагра амуниципалитет ақыҭақәа]]
[[Акатегориа:Гагра араион ақыҭақәа]]
fqvm3mqdxhb8q12xwmdrr1ccqbe07ml
Чыгәрха
0
10125
118699
110873
2022-08-26T12:05:16Z
Fraxinus.cs
8381
wikitext
text/x-wiki
{{Акарточка анхарҭаҭыԥ
|астатус=Ақыҭа
|атәыла=Аԥс-Қырҭ}}
'''Чыгәрха'''<ref name="Аԥсны атопонимика">{{Аԥсны атопонимика (2002)}}</ref> ({{lang-ka|ველი}}) — [[Аԥсны]] иҟоу [[ақыҭа]].
==Ахьарԥшқәа==
{{reflist}}
{{Гагра араион}}
[[Акатегориа:Гагра амуниципалитет ақыҭақәа]]
[[Акатегориа:Гагра араион ақыҭақәа]]
qrubhrgyqvxek6v2qfx3p5xrx02c0h0
Цангәара
0
10127
118700
110871
2022-08-26T12:05:33Z
Fraxinus.cs
8381
wikitext
text/x-wiki
{{Акарточка анхарҭаҭыԥ
|астатус=Ақыҭа
|атәыла=Аԥс-Қырҭ}}
'''Цангәара'''<ref name="Аԥсны атопонимика">{{Аԥсны атопонимика (2002)}}</ref> ({{lang-ka|ზემო ხევი}}) — [[Аԥсны]] иҟоу [[ақыҭа]].
==Ахьарԥшқәа==
{{reflist}}
{{Гагра араион}}
[[Акатегориа:Гагра амуниципалитет ақыҭақәа]]
[[Акатегориа:Гагра араион ақыҭақәа]]
gggmscpjjuim21bth6pvovcs00z0qqr
Амгәашхәҵа
0
10129
118701
110838
2022-08-26T12:05:54Z
Fraxinus.cs
8381
wikitext
text/x-wiki
{{Акарточка анхарҭаҭыԥ
|астатус=Ақыҭа
|атәыла=Аԥс-Қырҭ}}
'''Амгәашхәҵа'''<ref name="Аԥсны атопонимика">{{Аԥсны атопонимика (2002)}}</ref> ({{lang-ka|კლდეკარი}}) — [[Аԥсны]] иҟоу [[ақыҭа]].
==Ахьарԥшқәа==
{{reflist}}
{{Гагра араион}}
[[Акатегориа:Гагра амуниципалитет ақыҭақәа]]
[[Акатегориа:Гагра араион ақыҭақәа]]
ivlg5a6mhp09xy3b3c33a5j3ppueeli
Агкқәа
0
10132
118702
110836
2022-08-26T12:06:08Z
Fraxinus.cs
8381
wikitext
text/x-wiki
{{Акарточка анхарҭаҭыԥ
|астатус=Ақыҭа
|атәыла=Аԥс-Қырҭ
|аофициалтә_ахьʒ = {{lang-ru|Менделеево (Агхуа)}}<br />{{lang-ka|მენდელეევო}}}}
'''Агкқәа'''<ref name="Аԥсны атопонимика">{{Аԥсны атопонимика (2002)}}</ref>, '''Менделеево''' ({{lang-ru|Менделеево (Агхуа)}}, {{lang-ka|მენდელეევო}}) — [[Аԥсны]] [[ақыҭа]].
==Азгәаҭақәа==
{{reflist}}
{{Гагра араион}}
[[Акатегориа:Гагра амуниципалитет ақыҭақәа]]
[[Акатегориа:Гагра араион ақыҭақәа]]
q35s8hsx3lkpujtv4xzceb7i63gc5r5
Ԥсахара
0
10137
118703
110830
2022-08-26T12:06:27Z
Fraxinus.cs
8381
wikitext
text/x-wiki
{{Акарточка анхарҭаҭыԥ
|астатус=Ақыҭа
|атәыла=Аԥс-Қырҭ}}
'''Ԥсахара'''<ref>{{Аԥсны атопонимика (2002)}}</ref> ({{lang-ka|კოლხიდა}}) — [[Аԥсны]] иҟоу [[ақыҭа]].
==Ахьарԥшқәа==
{{reflist}}
{{Гагра араион}}
[[Акатегориа:Гагра амуниципалитет ақыҭақәа]]
[[Акатегориа:Гагра араион ақыҭақәа]]
l0e550nuyztji4hqbwa3s6wnja57nel
Ашаблон:Акарточка анхарҭаҭыԥ
10
10281
118717
118662
2022-08-26T12:54:24Z
Surprizi
1779
wikitext
text/x-wiki
<includeonly>{{Акарточка
| child = {{{embed|}}}
| амаҭәар_акласс = vcard
|адҩыла = {{ucfirst:{{{астатус|Анхарҭаҭыԥ}}}}}
|адҩыла астил =text-align:center;font-size:10px
|адҩыла акласс = fn org
| хыхьтәи = {{#if:{{{Ахьӡ|}}}|{{{Ахьӡ}}}|{{#ifeq:{{{embed|}}}|yes||{{PAGENAMEBASE}}}}}}
| хыхьтәи астил = background-color: #eee;
| ҵаҟатәи = {{wikidata|p1705|{{{Даҽа ахьӡ|{{{Даҽа ахьӡ|{{{Даҽа ахьӡ|}}}}}}}}}|separator=<br/>|conjunction=<br/>|monolingualLangTemplate=lang}}
| ахҵара={{{ахҵара|{{{афото ахҵара|}}}}}}
| афото1 = {{ВД афото
| 1 = {{{афото}}}
| ахышәара = афото
| афото ашәагаа = 250px
| ВД аилыркаа = {{{ВД аилыркаа|}}}
}}
| афото2 = {{#if: {{{абираҟ|}}}{{{агерб|}}} | <table style="width: 100%;><tr>
{{#if: {{{абираҟ|}}} | <td style="width:50%; vertical-align:middle;"><div class="framedpicture">[[Афаил:{{{абираҟ}}}|120px|{{PAGENAME}} абираҟ]]</div> {{#if: {{{абираҟ ирызку адаҟьа|}}}|[[{{{абираҟ ирызку адаҟьа}}}|абираҟ]]|абираҟ}}</td> }}
{{#if: {{{агерб|}}} | <td style="width:50%; vertical-align:middle;">[[Афаил:{{{агерб}}}|90px|{{PAGENAME}} агерб]]<br />{{#if: {{{агерб ирызку адаҟьа|}}}|[[{{{агерб ирызку адаҟьа}}}|агерб]]|агерб}}</td> }}
</tr></table> }}
| афото3 = {{#if:{{{pushpin_map|{{{map_type|}}}}}}|{{Location map|{{{pushpin_map|{{{map_type}}}}}}
| border = infobox
| caption = {{#switch:{{{map_caption|}}}|#default={{{map_caption}}}|none=|=Location within {{#invoke:Location map|data|{{{pushpin_map|{{{map_type}}}}}}|name}}}}
| float = center
| alt = {{{map_alt|}}}
| width = {{#if:{{{map_size|}}}|{{{map_size}}}|220}}
| relief = {{{pushpin_relief|{{{map_relief|}}}}}}
| label = {{{map dot label|{{{map_dot_label|}}}}}}
| coordinates = {{{coordinates|}}}
}}}}
|ахы астил=background:#ddddff;text-align:center;font-size:12px;padding-top:0.25em
|ахьӡ астил=width:40%;text-align:left;padding-left:0.5em;padding-right:0.5em
|атекст астил=width:50%;text-align:left;padding-left:0.5em;padding-right:0.5em
{{wikidata|p1451lukash}}
| ахьӡ1=Атәыла
| атекст1={{#if: {{{атәыла|}}} | {{Абираҟдырга|{{{атәыла}}}}} | {{{атәыла|{{#if: {{#property:P17}} | <span class="wd">{{Абираҟдырга|{{#invoke:Wikidata|getSitelink|of=p17}}}}</span> }}}}} }}
| ахьӡ2=Подлежит
| атекст2={{{Подлежит|}}}
| ахьӡ3={{#if:{{{Арегион тип|}}}|<span style="color:black;">[[{{#ifexist:{{{Арегион тип}}} ({{wikidata|p17|{{{Атәыла}}}|plain=true}})|{{{Арегион тип}}} ({{wikidata|p17|{{{Атәыла}}}|plain=true}}){{!}}{{ucfirst:{{{Арегион тип}}}}}|{{ucfirst:{{{Арегион тип}}}}}}}]]</span>|<span style="color:black;">арегион</span>}}
| атекст3={{#if:{{{арегион|}}}|[[{{#if:{{#if:{{{რეგიონი ცხრილში|}}}|{{{რეგიონი ცხრილში|}}}|{{{арегион|}}}}}|{{#if:{{{რეგიონი ცხრილში|}}}|{{{რეგიონი ცხრილში|}}}|{{{арегион|}}}}}}}]]<span class="adr" style="display:none"><span class="region">{{{арегион}}}</span></span>|}}
| ахьӡ4={{#if:{{{араион тип|}}}|<span style="color:black;">[[{{#ifexist:{{{араион тип}}} ({{wikidata|p17|{{{Атәыла}}}|plain=true}})|{{{араион тип}}} ({{wikidata|p17|{{{Атәыла}}}|plain=true}}){{!}}{{ucfirst:{{{араион тип}}}}}|{{ucfirst:{{{араион тип}}}}}}}]]</span>|<span style="color:black;">[[Амуниципалитет]]</span>}}
| атекст4={{#if:{{{араион|}}}|[[{{#if:{{#if:{{{რაიონი ცხრილში|}}}|{{{რაიონი ცხრილში|}}}|{{{араион|}}}}}|{{#if:{{{რაიონი ცხრილში|}}}|{{{რაიონი ცხრილში|}}}|{{{араион|}}}}}}}]]|}}
| ахьӡ5={{#if:{{{атема тип|}}}|[[{{#ifexist:{{{атема тип}}} ({{wikidata|p17|{{{Атәыла}}}|plain=true}})|{{{атема тип}}} ({{wikidata|p17|{{{Атәыла}}}|plain=true}}){{!}}{{ucfirst:{{{атема тип}}}}}|{{ucfirst:{{{атема тип}}}}}}}]]|<span style="color:black;">[[თემი]]</span>}}
| атекст5={{#if:{{{თემი|}}}|[[{{#if:{{#if:{{{თემი ცხრილში|}}}|{{{თემი ცხრილში|}}}|{{{თემი|}}}}}|{{#if:{{{თემი ცხრილში|}}}|{{{თემი ცხრილში|}}}|{{{თემი|}}}}}}}]]|}}
| ахьӡ6=Аҩнуҵҟатәи аиҩшара
| атекст6={{wikidata|P150|{{{Аҩнуҵҟатәи аиҩшара|}}}}}
| ахьӡ7=[[Агеографиатә акоординатқәа|Акоординатқәа]]
| атекст7={{#ifeq: {{{акоординатқәа аарԥшра|}}} | ne || {{Wikidata-coords|{{#invoke:Wikidata|getRawValue|property=P625|field=latitude}}|{{#invoke:Wikidata|getRawValue|property=P625|field=longitude}}|аарԥшра=infobox}} }}
| ахьӡ8={{#if:{{{Анапхгаҩы апозициа|{{{Анапхгаҩы атип|}}}}}}|[[{{ucfirst:{{{Анапхгаҩы апозициа|{{{Анапхгаҩы атип|}}}}}}}}]]|Анапхгаҩы}}
| атекст8={{wikidata|p6|{{{Анапхгаҩы|}}}}}
| ахьӡ9=Ашьаҭаркра
| атекст9={{#if:{{{Ашьаҭаркра|}}}|{{{Ашьаҭаркра|}}} ш.|{{wikidata|p571|}}}}
| ахьӡ10=Первое упоминание
| атекст10={{wikidata|p1249|{{{Первое упоминание|}}}}}
| ахьӡ13=Аҟьаҟьара
| атекст13={{#if:{{{Аҟьаҟьара|}}}|{{{Аҟьаҟьара}}} км²|{{wikidata|p2046|plain=true}}}}
| ахьӡ14=Ацентр агдыра
| атекст14={{#if:{{{Ацентр агдыра|}}}|{{{Ацентр агдыра|}}} М|{{wikidata|P2044|plain=true}}}}
| ахьӡ15=Аклимат
| атекст15={{{Аклимат|}}}
| ахьӡ16=Аофициалтә бызшәа
| атекст16={{wikidata|P37|{{{Аофициалтә бызшәа|}}}}}
| ахьӡ17=Абызшәақәа
| атекст17={{{Абызшәақәа|}}}
| ахьӡ18=[[Ауааԥсыра|Ауааԥсыра рхыԥхьаӡара]]
| атекст18=<span class="nowrap">{{#if:{{{Ауааԥсыра рхыԥхьаӡара|}}} | {{{Ауааԥсыра рхыԥхьаӡара}}} {{#ifeq:{{#expr:{{{Ауааԥсыра рхыԥхьаӡара}}}*0}}|0|{{plural:{{{Ауааԥсыра рхыԥхьаӡара}}}|аӡәы}}|ҩык}} | {{#invoke:Wikidata|formatStatements|property=P1082|rank=best}} {{#ifeq:{{#expr:{{{Ауааԥсыра рхыԥхьаӡара}}}*0}}|0|{{plural:{{{Ауааԥсыра рхыԥхьаӡара}}}|аӡәы}}|ҩык}}}} {{#if:{{{ашәҟәыранҵара шықәса|}}}|([[{{{ашәҟәыранҵара шықәса}}}]] ш.)}}</span>
| ахьӡ19=Иқәнхорыжәпара
| атекст19={{#if:{{{ажәпара|}}}|{{{ажәпара}}} ҩык/км²|}}
| ахьӡ20=Агломерациа
| атекст20={{{Агломерациа|}}}
| ахьӡ24=
| атекст24=
| ахьӡ25=[[Асааҭтә зонақәа|Асааҭтә зона]]
| атекст25={{#if:{{{Асааҭтә зонақәа|}}}|[[UTC{{{Асааҭтә зонақәа}}}]]{{#if:{{{DST|}}}|, [[Аԥхын аамҭа|аԥхын]] [[UTC{{#ifexpr:{{{Асааҭтә зонақәа}}}+1>=0|+}}{{#expr:{{{Асааҭтә зонақәа}}}+1}}]]}}|{{wikidata|p421}}|value={{{1|}}}|plain={{{plain|false}}}|separator={{{separator|, }}}|conjunction={{{conjunction|, }}}}}
| ахьӡ26=Ателефон код
| атекст26={{wikidata|p473|{{{Ателефон код|}}}}}
| ахьӡ27=Аԥошьҭатә анҵарба
| атекст27={{wikidata|p281|{{{Аԥошьҭатә анҵарба|}}}}}
| ахьӡ29=Автомобильтә код
| атекст29={{wikidata|p395|{{{Автомобильтә код|}}}}}
| ахьӡ31=Святой покравитель
| атекст31={{{Святой покравитель|}}}
| ахьӡ32=Аофициалтә cаит
| атекст32={{#if:{{{асаит|}}}|{{URL|{{{асаит}}}}}{{#if:{{{асаит абызшәа|}}}|{{#if:{{{асаит абызшәа 2|}}}|| }}{{ref-{{{асаит абызшәа}}}}}|}}{{#if:{{{асаит абызшәа 2|}}}| {{ref-{{{асаит абызшәа 2}}}}}|}}{{#if:{{{асаит абызшәа 3|}}}| {{ref-{{{асаит абызшәа 3}}}}}|}}{{#if:{{{асаит абызшәа 4|}}}| {{ref-{{{асаит абызшәа 4}}}}}|}}{{#if:{{{асаит абызшәа 5|}}}| {{ref-{{{асаит абызшәа 5}}}}}|}}|{{wikidata|p856}}}}
| ахьӡ33=Еишьцәахаз ақалақьқәа
| атекст33={{wikidata|P190|{{{Еишьцәахаз ақалақьқәа|}}}}}
| ахьӡ40={{{ქვედანაყოფის ტიპი3|}}}
| атекст40={{#if:{{{pushpin_map|}}}{{{map_type|}}}{{{image_map|}}}||{{If declined|{{{mapframe|}}}||{{Infobox mapframe
|zoom={{{zoom1|}}}
|frame-width={{{mapframe-width|}}}
|frame-height={{{mapframe-height|}}}
|marker={{{mapframe-marker|}}}
|marker-color={{{mapframe-marker-color|{{{mapframe-marker-colour|}}}}}}
|frame-lat={{{mapframe-lat|{{{mapframe-latitude|}}}}}}
|frame-long={{{mapframe-long|{{{mapframe-longitude|}}}}}}
}}}}}}
| belowclass =
| below = {{#if:{{wikidata|p373|}}|<div style="border:solid #ddd;border-width:1px 0px 0px 0px;width:100%;background:#eee">[[:commons:Category:{{wikidata|p373||plain=true}}|'''Commons''']] [[Афаил:Commons-logo.svg|12px|link=Commons:{{{1|Special:Search/{{wikidata|p373|}}}}}]] [[:commons:Category:{{wikidata|p373||plain=true}}|'''{{PAGENAMEBASE|{{PAGENAME}}}}''']]</div>}}}}</includeonly><noinclude>{{doc}}[[Акатегориа:Ашаблонқәа:Акарточкақәа|Н]]</noinclude>
2o6t1ieq42j5wsgu3v6uqcm9ivpjkqw
118718
118717
2022-08-26T12:55:24Z
Surprizi
1779
wikitext
text/x-wiki
<includeonly>{{Акарточка
| child = {{{embed|}}}
| амаҭәар_акласс = vcard
|адҩыла = {{ucfirst:{{{астатус|Анхарҭаҭыԥ}}}}}
|адҩыла астил =text-align:center;font-size:10px
|адҩыла акласс = fn org
| хыхьтәи = {{#if:{{{Ахьӡ|}}}|{{{Ахьӡ}}}|{{#ifeq:{{{embed|}}}|yes||{{PAGENAMEBASE}}}}}}
| хыхьтәи астил = background-color: #eee;
| ҵаҟатәи = {{wikidata|p1705|{{{Даҽа ахьӡ|{{{Даҽа ахьӡ|{{{Даҽа ахьӡ|}}}}}}}}}|separator=<br/>|conjunction=<br/>|monolingualLangTemplate=lang}}
| ахҵара={{{ахҵара|{{{афото ахҵара|}}}}}}
| афото1 = {{ВД афото
| 1 = {{{афото}}}
| ахышәара = афото
| афото ашәагаа = 250px
| ВД аилыркаа = {{{ВД аилыркаа|}}}
}}
| афото2 = {{#if: {{{абираҟ|}}}{{{агерб|}}} | <table style="width: 100%;><tr>
{{#if: {{{абираҟ|}}} | <td style="width:50%; vertical-align:middle;"><div class="framedpicture">[[Афаил:{{{абираҟ}}}|120px|{{PAGENAME}} абираҟ]]</div> {{#if: {{{абираҟ ирызку адаҟьа|}}}|[[{{{абираҟ ирызку адаҟьа}}}|абираҟ]]|абираҟ}}</td> }}
{{#if: {{{агерб|}}} | <td style="width:50%; vertical-align:middle;">[[Афаил:{{{агерб}}}|90px|{{PAGENAME}} агерб]]<br />{{#if: {{{агерб ирызку адаҟьа|}}}|[[{{{агерб ирызку адаҟьа}}}|агерб]]|агерб}}</td> }}
</tr></table> }}
| афото3 = {{#if:{{{pushpin_map|{{{map_type|}}}}}}|{{Location map|{{{pushpin_map|{{{map_type}}}}}}
| border = infobox
| caption = {{#switch:{{{map_caption|}}}|#default={{{map_caption}}}|none=|=Location within {{#invoke:Location map|data|{{{pushpin_map|{{{map_type}}}}}}|name}}}}
| float = center
| alt = {{{map_alt|}}}
| width = {{#if:{{{map_size|}}}|{{{map_size}}}|220}}
| relief = {{{pushpin_relief|{{{map_relief|}}}}}}
| label = {{{map dot label|{{{map_dot_label|}}}}}}
| coordinates = {{{coordinates|}}}
}}}}
|ахы астил=background:#ddddff;text-align:center;font-size:12px;padding-top:0.25em
|ахьӡ астил=width:40%;text-align:left;padding-left:0.5em;padding-right:0.5em
| ахьӡ1=Атәыла
| атекст1={{#if: {{{атәыла|}}} | {{Абираҟдырга|{{{атәыла}}}}} | {{{атәыла|{{#if: {{#property:P17}} | <span class="wd">{{Абираҟдырга|{{#invoke:Wikidata|getSitelink|of=p17}}}}</span> }}}}} }}
| ахьӡ2=Подлежит
| атекст2={{{Подлежит|}}}
| ахьӡ3={{#if:{{{Арегион тип|}}}|<span style="color:black;">[[{{#ifexist:{{{Арегион тип}}} ({{wikidata|p17|{{{Атәыла}}}|plain=true}})|{{{Арегион тип}}} ({{wikidata|p17|{{{Атәыла}}}|plain=true}}){{!}}{{ucfirst:{{{Арегион тип}}}}}|{{ucfirst:{{{Арегион тип}}}}}}}]]</span>|<span style="color:black;">арегион</span>}}
| атекст3={{#if:{{{арегион|}}}|[[{{#if:{{#if:{{{რეგიონი ცხრილში|}}}|{{{რეგიონი ცხრილში|}}}|{{{арегион|}}}}}|{{#if:{{{რეგიონი ცხრილში|}}}|{{{რეგიონი ცხრილში|}}}|{{{арегион|}}}}}}}]]<span class="adr" style="display:none"><span class="region">{{{арегион}}}</span></span>|}}
| ахьӡ4={{#if:{{{араион тип|}}}|<span style="color:black;">[[{{#ifexist:{{{араион тип}}} ({{wikidata|p17|{{{Атәыла}}}|plain=true}})|{{{араион тип}}} ({{wikidata|p17|{{{Атәыла}}}|plain=true}}){{!}}{{ucfirst:{{{араион тип}}}}}|{{ucfirst:{{{араион тип}}}}}}}]]</span>|<span style="color:black;">[[Амуниципалитет]]</span>}}
| атекст4={{#if:{{{араион|}}}|[[{{#if:{{#if:{{{რაიონი ცხრილში|}}}|{{{რაიონი ცხრილში|}}}|{{{араион|}}}}}|{{#if:{{{რაიონი ცხრილში|}}}|{{{რაიონი ცხრილში|}}}|{{{араион|}}}}}}}]]|}}
| ахьӡ5={{#if:{{{атема тип|}}}|[[{{#ifexist:{{{атема тип}}} ({{wikidata|p17|{{{Атәыла}}}|plain=true}})|{{{атема тип}}} ({{wikidata|p17|{{{Атәыла}}}|plain=true}}){{!}}{{ucfirst:{{{атема тип}}}}}|{{ucfirst:{{{атема тип}}}}}}}]]|<span style="color:black;">[[თემი]]</span>}}
| атекст5={{#if:{{{თემი|}}}|[[{{#if:{{#if:{{{თემი ცხრილში|}}}|{{{თემი ცხრილში|}}}|{{{თემი|}}}}}|{{#if:{{{თემი ცხრილში|}}}|{{{თემი ცხრილში|}}}|{{{თემი|}}}}}}}]]|}}
| ахьӡ6=Аҩнуҵҟатәи аиҩшара
| атекст6={{wikidata|P150|{{{Аҩнуҵҟатәи аиҩшара|}}}}}
| ахьӡ7=[[Агеографиатә акоординатқәа|Акоординатқәа]]
| атекст7={{#ifeq: {{{акоординатқәа аарԥшра|}}} | ne || {{Wikidata-coords|{{#invoke:Wikidata|getRawValue|property=P625|field=latitude}}|{{#invoke:Wikidata|getRawValue|property=P625|field=longitude}}|аарԥшра=infobox}} }}
| ахьӡ8={{#if:{{{Анапхгаҩы апозициа|{{{Анапхгаҩы атип|}}}}}}|[[{{ucfirst:{{{Анапхгаҩы апозициа|{{{Анапхгаҩы атип|}}}}}}}}]]|Анапхгаҩы}}
| атекст8={{wikidata|p6|{{{Анапхгаҩы|}}}}}
| ахьӡ9=Ашьаҭаркра
| атекст9={{#if:{{{Ашьаҭаркра|}}}|{{{Ашьаҭаркра|}}} ш.|{{wikidata|p571|}}}}
| ахьӡ10=Первое упоминание
| атекст10={{wikidata|p1249|{{{Первое упоминание|}}}}}
| ахьӡ13=Аҟьаҟьара
| атекст13={{#if:{{{Аҟьаҟьара|}}}|{{{Аҟьаҟьара}}} км²|{{wikidata|p2046|plain=true}}}}
| ахьӡ14=Ацентр агдыра
| атекст14={{#if:{{{Ацентр агдыра|}}}|{{{Ацентр агдыра|}}} М|{{wikidata|P2044|plain=true}}}}
| ахьӡ15=Аклимат
| атекст15={{{Аклимат|}}}
| ахьӡ16=Аофициалтә бызшәа
| атекст16={{wikidata|P37|{{{Аофициалтә бызшәа|}}}}}
| ахьӡ17=Абызшәақәа
| атекст17={{{Абызшәақәа|}}}
| ахьӡ18=[[Ауааԥсыра|Ауааԥсыра рхыԥхьаӡара]]
| атекст18=<span class="nowrap">{{#if:{{{Ауааԥсыра рхыԥхьаӡара|}}} | {{{Ауааԥсыра рхыԥхьаӡара}}} {{#ifeq:{{#expr:{{{Ауааԥсыра рхыԥхьаӡара}}}*0}}|0|{{plural:{{{Ауааԥсыра рхыԥхьаӡара}}}|аӡәы}}|ҩык}} | {{#invoke:Wikidata|formatStatements|property=P1082|rank=best}} {{#ifeq:{{#expr:{{{Ауааԥсыра рхыԥхьаӡара}}}*0}}|0|{{plural:{{{Ауааԥсыра рхыԥхьаӡара}}}|аӡәы}}|ҩык}}}} {{#if:{{{ашәҟәыранҵара шықәса|}}}|([[{{{ашәҟәыранҵара шықәса}}}]] ш.)}}</span>
| ахьӡ19=Иқәнхорыжәпара
| атекст19={{#if:{{{ажәпара|}}}|{{{ажәпара}}} ҩык/км²|}}
| ахьӡ20=Агломерациа
| атекст20={{{Агломерациа|}}}
| ахьӡ24=
| атекст24=
| ахьӡ25=[[Асааҭтә зонақәа|Асааҭтә зона]]
| атекст25={{#if:{{{Асааҭтә зонақәа|}}}|[[UTC{{{Асааҭтә зонақәа}}}]]{{#if:{{{DST|}}}|, [[Аԥхын аамҭа|аԥхын]] [[UTC{{#ifexpr:{{{Асааҭтә зонақәа}}}+1>=0|+}}{{#expr:{{{Асааҭтә зонақәа}}}+1}}]]}}|{{wikidata|p421}}|value={{{1|}}}|plain={{{plain|false}}}|separator={{{separator|, }}}|conjunction={{{conjunction|, }}}}}
| ахьӡ26=Ателефон код
| атекст26={{wikidata|p473|{{{Ателефон код|}}}}}
| ахьӡ27=Аԥошьҭатә анҵарба
| атекст27={{wikidata|p281|{{{Аԥошьҭатә анҵарба|}}}}}
| ахьӡ29=Автомобильтә код
| атекст29={{wikidata|p395|{{{Автомобильтә код|}}}}}
| ахьӡ31=Святой покравитель
| атекст31={{{Святой покравитель|}}}
| ахьӡ32=Аофициалтә cаит
| атекст32={{#if:{{{асаит|}}}|{{URL|{{{асаит}}}}}{{#if:{{{асаит абызшәа|}}}|{{#if:{{{асаит абызшәа 2|}}}|| }}{{ref-{{{асаит абызшәа}}}}}|}}{{#if:{{{асаит абызшәа 2|}}}| {{ref-{{{асаит абызшәа 2}}}}}|}}{{#if:{{{асаит абызшәа 3|}}}| {{ref-{{{асаит абызшәа 3}}}}}|}}{{#if:{{{асаит абызшәа 4|}}}| {{ref-{{{асаит абызшәа 4}}}}}|}}{{#if:{{{асаит абызшәа 5|}}}| {{ref-{{{асаит абызшәа 5}}}}}|}}|{{wikidata|p856}}}}
| ахьӡ33=Еишьцәахаз ақалақьқәа
| атекст33={{wikidata|P190|{{{Еишьцәахаз ақалақьқәа|}}}}}
| ахьӡ40={{{ქვედანაყოფის ტიპი3|}}}
| атекст40={{#if:{{{pushpin_map|}}}{{{map_type|}}}{{{image_map|}}}||{{If declined|{{{mapframe|}}}||{{Infobox mapframe
|zoom={{{zoom1|}}}
|frame-width={{{mapframe-width|}}}
|frame-height={{{mapframe-height|}}}
|marker={{{mapframe-marker|}}}
|marker-color={{{mapframe-marker-color|{{{mapframe-marker-colour|}}}}}}
|frame-lat={{{mapframe-lat|{{{mapframe-latitude|}}}}}}
|frame-long={{{mapframe-long|{{{mapframe-longitude|}}}}}}
}}}}}}
| belowclass =
| below = {{#if:{{wikidata|p373|}}|<div style="border:solid #ddd;border-width:1px 0px 0px 0px;width:100%;background:#eee">[[:commons:Category:{{wikidata|p373||plain=true}}|'''Commons''']] [[Афаил:Commons-logo.svg|12px|link=Commons:{{{1|Special:Search/{{wikidata|p373|}}}}}]] [[:commons:Category:{{wikidata|p373||plain=true}}|'''{{PAGENAMEBASE|{{PAGENAME}}}}''']]</div>}}}}</includeonly><noinclude>{{doc}}[[Акатегориа:Ашаблонқәа:Акарточкақәа|Н]]</noinclude>
8eqa8dyycqacvddwjynhthpvyuxae3q
118721
118718
2022-08-26T13:20:59Z
Surprizi
1779
wikitext
text/x-wiki
<includeonly>{{Акарточка
| child = {{{embed|}}}
| амаҭәар_акласс = vcard
|адҩыла = {{ucfirst:{{{астатус|Анхарҭаҭыԥ}}}}}
|адҩыла астил =text-align:center;font-size:10px
|адҩыла акласс = fn org
| хыхьтәи = {{#if:{{{Ахьӡ|}}}|{{{Ахьӡ}}}|{{#ifeq:{{{embed|}}}|yes||{{PAGENAMEBASE}}}}}}
| хыхьтәи астил = background-color: #eee;
| ҵаҟатәи = {{wikidata|p1705|{{{Даҽа ахьӡ|{{{Даҽа ахьӡ|{{{Даҽа ахьӡ|}}}}}}}}}|separator=<br/>|conjunction=<br/>|monolingualLangTemplate=lang}}
| ахҵара={{{ахҵара|{{{афото ахҵара|}}}}}}
| афото1 = {{ВД афото
| 1 = {{{афото}}}
| ахышәара = афото
| афото ашәагаа = 250px
| ВД аилыркаа = {{{ВД аилыркаа|}}}
}}
| афото2 = {{#if: {{{абираҟ|}}}{{{агерб|}}} | <table style="width: 100%;><tr>
{{#if: {{{абираҟ|}}} | <td style="width:50%; vertical-align:middle;"><div class="framedpicture">[[Афаил:{{{абираҟ}}}|120px|{{PAGENAME}} абираҟ]]</div> {{#if: {{{абираҟ ирызку адаҟьа|}}}|[[{{{абираҟ ирызку адаҟьа}}}|абираҟ]]|абираҟ}}</td> }}
{{#if: {{{агерб|}}} | <td style="width:50%; vertical-align:middle;">[[Афаил:{{{агерб}}}|90px|{{PAGENAME}} агерб]]<br />{{#if: {{{агерб ирызку адаҟьа|}}}|[[{{{агерб ирызку адаҟьа}}}|агерб]]|агерб}}</td> }}
</tr></table> }}
| афото3 = {{#if:{{{pushpin_map|{{{map_type|}}}}}}|{{Location map|{{{pushpin_map|{{{map_type}}}}}}
| border = infobox
| caption = {{#switch:{{{map_caption|}}}|#default={{{map_caption}}}|none=|=Location within {{#invoke:Location map|data|{{{pushpin_map|{{{map_type}}}}}}|name}}}}
| float = center
| alt = {{{map_alt|}}}
| width = {{#if:{{{map_size|}}}|{{{map_size}}}|220}}
| relief = {{{pushpin_relief|{{{map_relief|}}}}}}
| label = {{{map dot label|{{{map_dot_label|}}}}}}
| coordinates = {{{coordinates|}}}
}}}}
|ахы астил=background:#ddddff;text-align:center;font-size:12px;padding-top:0.25em
|ахьӡ астил=width:40%;text-align:left;padding-left:0.5em;padding-right:0.5em
{{wikidata|p1451}}
| ахьӡ1=Атәыла
| атекст1={{#if: {{{атәыла|}}} | {{Абираҟдырга|{{{атәыла}}}}} | {{{атәыла|{{#if: {{#property:P17}} | <span class="wd">{{Абираҟдырга|{{#invoke:Wikidata|getSitelink|of=p17}}}}</span> }}}}} }}
| ахьӡ2=Подлежит
| атекст2={{{Подлежит|}}}
| ахьӡ3={{#if:{{{Арегион тип|}}}|<span style="color:black;">[[{{#ifexist:{{{Арегион тип}}} ({{wikidata|p17|{{{Атәыла}}}|plain=true}})|{{{Арегион тип}}} ({{wikidata|p17|{{{Атәыла}}}|plain=true}}){{!}}{{ucfirst:{{{Арегион тип}}}}}|{{ucfirst:{{{Арегион тип}}}}}}}]]</span>|<span style="color:black;">арегион</span>}}
| атекст3={{#if:{{{арегион|}}}|[[{{#if:{{#if:{{{რეგიონი ცხრილში|}}}|{{{რეგიონი ცხრილში|}}}|{{{арегион|}}}}}|{{#if:{{{რეგიონი ცხრილში|}}}|{{{რეგიონი ცხრილში|}}}|{{{арегион|}}}}}}}]]<span class="adr" style="display:none"><span class="region">{{{арегион}}}</span></span>|}}
| ахьӡ4={{#if:{{{араион тип|}}}|<span style="color:black;">[[{{#ifexist:{{{араион тип}}} ({{wikidata|p17|{{{Атәыла}}}|plain=true}})|{{{араион тип}}} ({{wikidata|p17|{{{Атәыла}}}|plain=true}}){{!}}{{ucfirst:{{{араион тип}}}}}|{{ucfirst:{{{араион тип}}}}}}}]]</span>|<span style="color:black;">[[Амуниципалитет]]</span>}}
| атекст4={{#if:{{{араион|}}}|[[{{#if:{{#if:{{{რაიონი ცხრილში|}}}|{{{რაიონი ცხრილში|}}}|{{{араион|}}}}}|{{#if:{{{რაიონი ცხრილში|}}}|{{{რაიონი ცხრილში|}}}|{{{араион|}}}}}}}]]|}}
| ахьӡ5={{#if:{{{атема тип|}}}|[[{{#ifexist:{{{атема тип}}} ({{wikidata|p17|{{{Атәыла}}}|plain=true}})|{{{атема тип}}} ({{wikidata|p17|{{{Атәыла}}}|plain=true}}){{!}}{{ucfirst:{{{атема тип}}}}}|{{ucfirst:{{{атема тип}}}}}}}]]|<span style="color:black;">[[თემი]]</span>}}
| атекст5={{#if:{{{თემი|}}}|[[{{#if:{{#if:{{{თემი ცხრილში|}}}|{{{თემი ცხრილში|}}}|{{{თემი|}}}}}|{{#if:{{{თემი ცხრილში|}}}|{{{თემი ცხრილში|}}}|{{{თემი|}}}}}}}]]|}}
| ахьӡ6=Аҩнуҵҟатәи аиҩшара
| атекст6={{wikidata|P150|{{{Аҩнуҵҟатәи аиҩшара|}}}}}
| ахьӡ7=[[Агеографиатә акоординатқәа|Акоординатқәа]]
| атекст7={{#ifeq: {{{акоординатқәа аарԥшра|}}} | ne || {{Wikidata-coords|{{#invoke:Wikidata|getRawValue|property=P625|field=latitude}}|{{#invoke:Wikidata|getRawValue|property=P625|field=longitude}}|аарԥшра=infobox}} }}
| ахьӡ8={{#if:{{{Анапхгаҩы апозициа|{{{Анапхгаҩы атип|}}}}}}|[[{{ucfirst:{{{Анапхгаҩы апозициа|{{{Анапхгаҩы атип|}}}}}}}}]]|Анапхгаҩы}}
| атекст8={{wikidata|p6|{{{Анапхгаҩы|}}}}}
| ахьӡ9=Ашьаҭаркра
| атекст9={{#if:{{{Ашьаҭаркра|}}}|{{{Ашьаҭаркра|}}} ш.|{{wikidata|p571|}}}}
| ахьӡ10=Первое упоминание
| атекст10={{wikidata|p1249|{{{Первое упоминание|}}}}}
| ахьӡ13=Аҟьаҟьара
| атекст13={{#if:{{{Аҟьаҟьара|}}}|{{{Аҟьаҟьара}}} км²|{{wikidata|p2046|plain=true}}}}
| ахьӡ14=Ацентр агдыра
| атекст14={{#if:{{{Ацентр агдыра|}}}|{{{Ацентр агдыра|}}} М|{{wikidata|P2044|plain=true}}}}
| ахьӡ15=Аклимат
| атекст15={{{Аклимат|}}}
| ахьӡ16=Аофициалтә бызшәа
| атекст16={{wikidata|P37|{{{Аофициалтә бызшәа|}}}}}
| ахьӡ17=Абызшәақәа
| атекст17={{{Абызшәақәа|}}}
| ахьӡ18=[[Ауааԥсыра|Ауааԥсыра рхыԥхьаӡара]]
| атекст18=<span class="nowrap">{{#if:{{{Ауааԥсыра рхыԥхьаӡара|}}} | {{{Ауааԥсыра рхыԥхьаӡара}}} {{#ifeq:{{#expr:{{{Ауааԥсыра рхыԥхьаӡара}}}*0}}|0|{{plural:{{{Ауааԥсыра рхыԥхьаӡара}}}|аӡәы}}|ҩык}} | {{#invoke:Wikidata|formatStatements|property=P1082|rank=best}} {{#ifeq:{{#expr:{{{Ауааԥсыра рхыԥхьаӡара}}}*0}}|0|{{plural:{{{Ауааԥсыра рхыԥхьаӡара}}}|аӡәы}}|ҩык}}}} {{#if:{{{ашәҟәыранҵара шықәса|}}}|([[{{{ашәҟәыранҵара шықәса}}}]] ш.)}}</span>
| ахьӡ19=Иқәнхорыжәпара
| атекст19={{#if:{{{ажәпара|}}}|{{{ажәпара}}} ҩык/км²|}}
| ахьӡ20=Агломерациа
| атекст20={{{Агломерациа|}}}
| ахьӡ24=
| атекст24=
| ахьӡ25=[[Асааҭтә зонақәа|Асааҭтә зона]]
| атекст25={{#if:{{{Асааҭтә зонақәа|}}}|[[UTC{{{Асааҭтә зонақәа}}}]]{{#if:{{{DST|}}}|, [[Аԥхын аамҭа|аԥхын]] [[UTC{{#ifexpr:{{{Асааҭтә зонақәа}}}+1>=0|+}}{{#expr:{{{Асааҭтә зонақәа}}}+1}}]]}}|{{wikidata|p421}}|value={{{1|}}}|plain={{{plain|false}}}|separator={{{separator|, }}}|conjunction={{{conjunction|, }}}}}
| ахьӡ26=Ателефон код
| атекст26={{wikidata|p473|{{{Ателефон код|}}}}}
| ахьӡ27=Аԥошьҭатә анҵарба
| атекст27={{wikidata|p281|{{{Аԥошьҭатә анҵарба|}}}}}
| ахьӡ29=Автомобильтә код
| атекст29={{wikidata|p395|{{{Автомобильтә код|}}}}}
| ахьӡ31=Святой покравитель
| атекст31={{{Святой покравитель|}}}
| ахьӡ32=Аофициалтә cаит
| атекст32={{#if:{{{асаит|}}}|{{URL|{{{асаит}}}}}{{#if:{{{асаит абызшәа|}}}|{{#if:{{{асаит абызшәа 2|}}}|| }}{{ref-{{{асаит абызшәа}}}}}|}}{{#if:{{{асаит абызшәа 2|}}}| {{ref-{{{асаит абызшәа 2}}}}}|}}{{#if:{{{асаит абызшәа 3|}}}| {{ref-{{{асаит абызшәа 3}}}}}|}}{{#if:{{{асаит абызшәа 4|}}}| {{ref-{{{асаит абызшәа 4}}}}}|}}{{#if:{{{асаит абызшәа 5|}}}| {{ref-{{{асаит абызшәа 5}}}}}|}}|{{wikidata|p856}}}}
| ахьӡ33=Еишьцәахаз ақалақьқәа
| атекст33={{wikidata|P190|{{{Еишьцәахаз ақалақьқәа|}}}}}
| ахьӡ40={{{ქვედანაყოფის ტიპი3|}}}
| атекст40={{#if:{{{pushpin_map|}}}{{{map_type|}}}{{{image_map|}}}||{{If declined|{{{mapframe|}}}||{{Infobox mapframe
|zoom={{{zoom1|}}}
|frame-width={{{mapframe-width|}}}
|frame-height={{{mapframe-height|}}}
|marker={{{mapframe-marker|}}}
|marker-color={{{mapframe-marker-color|{{{mapframe-marker-colour|}}}}}}
|frame-lat={{{mapframe-lat|{{{mapframe-latitude|}}}}}}
|frame-long={{{mapframe-long|{{{mapframe-longitude|}}}}}}
}}}}}}
| belowclass =
| below = {{#if:{{wikidata|p373|}}|<div style="border:solid #ddd;border-width:1px 0px 0px 0px;width:100%;background:#eee">[[:commons:Category:{{wikidata|p373||plain=true}}|'''Commons''']] [[Афаил:Commons-logo.svg|12px|link=Commons:{{{1|Special:Search/{{wikidata|p373|}}}}}]] [[:commons:Category:{{wikidata|p373||plain=true}}|'''{{PAGENAMEBASE|{{PAGENAME}}}}''']]</div>}}}}</includeonly><noinclude>{{doc}}[[Акатегориа:Ашаблонқәа:Акарточкақәа|Н]]</noinclude>
50p2k3gv9eatsue15w6j8tpsbunkzop
118722
118721
2022-08-26T13:21:19Z
Surprizi
1779
wikitext
text/x-wiki
<includeonly>{{Акарточка
| child = {{{embed|}}}
| амаҭәар_акласс = vcard
|адҩыла = {{ucfirst:{{{астатус|Анхарҭаҭыԥ}}}}}
|адҩыла астил =text-align:center;font-size:10px
|адҩыла акласс = fn org
| хыхьтәи = {{#if:{{{Ахьӡ|}}}|{{{Ахьӡ}}}|{{#ifeq:{{{embed|}}}|yes||{{PAGENAMEBASE}}}}}}
| хыхьтәи астил = background-color: #eee;
| ҵаҟатәи = {{wikidata|p1705|{{{Даҽа ахьӡ|{{{Даҽа ахьӡ|{{{Даҽа ахьӡ|}}}}}}}}}|separator=<br/>|conjunction=<br/>|monolingualLangTemplate=lang}}
| ахҵара={{{ахҵара|{{{афото ахҵара|}}}}}}
| афото1 = {{ВД афото
| 1 = {{{афото}}}
| ахышәара = афото
| афото ашәагаа = 250px
| ВД аилыркаа = {{{ВД аилыркаа|}}}
}}
| афото2 = {{#if: {{{абираҟ|}}}{{{агерб|}}} | <table style="width: 100%;><tr>
{{#if: {{{абираҟ|}}} | <td style="width:50%; vertical-align:middle;"><div class="framedpicture">[[Афаил:{{{абираҟ}}}|120px|{{PAGENAME}} абираҟ]]</div> {{#if: {{{абираҟ ирызку адаҟьа|}}}|[[{{{абираҟ ирызку адаҟьа}}}|абираҟ]]|абираҟ}}</td> }}
{{#if: {{{агерб|}}} | <td style="width:50%; vertical-align:middle;">[[Афаил:{{{агерб}}}|90px|{{PAGENAME}} агерб]]<br />{{#if: {{{агерб ирызку адаҟьа|}}}|[[{{{агерб ирызку адаҟьа}}}|агерб]]|агерб}}</td> }}
</tr></table> }}
| афото3 = {{#if:{{{pushpin_map|{{{map_type|}}}}}}|{{Location map|{{{pushpin_map|{{{map_type}}}}}}
| border = infobox
| caption = {{#switch:{{{map_caption|}}}|#default={{{map_caption}}}|none=|=Location within {{#invoke:Location map|data|{{{pushpin_map|{{{map_type}}}}}}|name}}}}
| float = center
| alt = {{{map_alt|}}}
| width = {{#if:{{{map_size|}}}|{{{map_size}}}|220}}
| relief = {{{pushpin_relief|{{{map_relief|}}}}}}
| label = {{{map dot label|{{{map_dot_label|}}}}}}
| coordinates = {{{coordinates|}}}
}}}}
|ахы астил=background:#ddddff;text-align:center;font-size:12px;padding-top:0.25em
|ахьӡ астил=width:40%;text-align:left;padding-left:0.5em;padding-right:0.5em
| ахьӡ1=Атәыла
| атекст1={{#if: {{{атәыла|}}} | {{Абираҟдырга|{{{атәыла}}}}} | {{{атәыла|{{#if: {{#property:P17}} | <span class="wd">{{Абираҟдырга|{{#invoke:Wikidata|getSitelink|of=p17}}}}</span> }}}}} }}
| ахьӡ2=Подлежит
| атекст2={{{Подлежит|}}}
| ахьӡ3={{#if:{{{Арегион тип|}}}|<span style="color:black;">[[{{#ifexist:{{{Арегион тип}}} ({{wikidata|p17|{{{Атәыла}}}|plain=true}})|{{{Арегион тип}}} ({{wikidata|p17|{{{Атәыла}}}|plain=true}}){{!}}{{ucfirst:{{{Арегион тип}}}}}|{{ucfirst:{{{Арегион тип}}}}}}}]]</span>|<span style="color:black;">арегион</span>}}
| атекст3={{#if:{{{арегион|}}}|[[{{#if:{{#if:{{{რეგიონი ცხრილში|}}}|{{{რეგიონი ცხრილში|}}}|{{{арегион|}}}}}|{{#if:{{{რეგიონი ცხრილში|}}}|{{{რეგიონი ცხრილში|}}}|{{{арегион|}}}}}}}]]<span class="adr" style="display:none"><span class="region">{{{арегион}}}</span></span>|}}
| ахьӡ4={{#if:{{{араион тип|}}}|<span style="color:black;">[[{{#ifexist:{{{араион тип}}} ({{wikidata|p17|{{{Атәыла}}}|plain=true}})|{{{араион тип}}} ({{wikidata|p17|{{{Атәыла}}}|plain=true}}){{!}}{{ucfirst:{{{араион тип}}}}}|{{ucfirst:{{{араион тип}}}}}}}]]</span>|<span style="color:black;">[[Амуниципалитет]]</span>}}
| атекст4={{#if:{{{араион|}}}|[[{{#if:{{#if:{{{რაიონი ცხრილში|}}}|{{{რაიონი ცხრილში|}}}|{{{араион|}}}}}|{{#if:{{{რაიონი ცხრილში|}}}|{{{რაიონი ცხრილში|}}}|{{{араион|}}}}}}}]]|}}
| ахьӡ5={{#if:{{{атема тип|}}}|[[{{#ifexist:{{{атема тип}}} ({{wikidata|p17|{{{Атәыла}}}|plain=true}})|{{{атема тип}}} ({{wikidata|p17|{{{Атәыла}}}|plain=true}}){{!}}{{ucfirst:{{{атема тип}}}}}|{{ucfirst:{{{атема тип}}}}}}}]]|<span style="color:black;">[[თემი]]</span>}}
| атекст5={{#if:{{{თემი|}}}|[[{{#if:{{#if:{{{თემი ცხრილში|}}}|{{{თემი ცხრილში|}}}|{{{თემი|}}}}}|{{#if:{{{თემი ცხრილში|}}}|{{{თემი ცხრილში|}}}|{{{თემი|}}}}}}}]]|}}
| ахьӡ6=Аҩнуҵҟатәи аиҩшара
| атекст6={{wikidata|P150|{{{Аҩнуҵҟатәи аиҩшара|}}}}}
| ахьӡ7=[[Агеографиатә акоординатқәа|Акоординатқәа]]
| атекст7={{#ifeq: {{{акоординатқәа аарԥшра|}}} | ne || {{Wikidata-coords|{{#invoke:Wikidata|getRawValue|property=P625|field=latitude}}|{{#invoke:Wikidata|getRawValue|property=P625|field=longitude}}|аарԥшра=infobox}} }}
| ахьӡ8={{#if:{{{Анапхгаҩы апозициа|{{{Анапхгаҩы атип|}}}}}}|[[{{ucfirst:{{{Анапхгаҩы апозициа|{{{Анапхгаҩы атип|}}}}}}}}]]|Анапхгаҩы}}
| атекст8={{wikidata|p6|{{{Анапхгаҩы|}}}}}
| ахьӡ9=Ашьаҭаркра
| атекст9={{#if:{{{Ашьаҭаркра|}}}|{{{Ашьаҭаркра|}}} ш.|{{wikidata|p571|}}}}
| ахьӡ10=Первое упоминание
| атекст10={{wikidata|p1249|{{{Первое упоминание|}}}}}
| ахьӡ13=Аҟьаҟьара
| атекст13={{#if:{{{Аҟьаҟьара|}}}|{{{Аҟьаҟьара}}} км²|{{wikidata|p2046|plain=true}}}}
| ахьӡ14=Ацентр агдыра
| атекст14={{#if:{{{Ацентр агдыра|}}}|{{{Ацентр агдыра|}}} М|{{wikidata|P2044|plain=true}}}}
| ахьӡ15=Аклимат
| атекст15={{{Аклимат|}}}
| ахьӡ16=Аофициалтә бызшәа
| атекст16={{wikidata|P37|{{{Аофициалтә бызшәа|}}}}}
| ахьӡ17=Абызшәақәа
| атекст17={{{Абызшәақәа|}}}
| ахьӡ18=[[Ауааԥсыра|Ауааԥсыра рхыԥхьаӡара]]
| атекст18=<span class="nowrap">{{#if:{{{Ауааԥсыра рхыԥхьаӡара|}}} | {{{Ауааԥсыра рхыԥхьаӡара}}} {{#ifeq:{{#expr:{{{Ауааԥсыра рхыԥхьаӡара}}}*0}}|0|{{plural:{{{Ауааԥсыра рхыԥхьаӡара}}}|аӡәы}}|ҩык}} | {{#invoke:Wikidata|formatStatements|property=P1082|rank=best}} {{#ifeq:{{#expr:{{{Ауааԥсыра рхыԥхьаӡара}}}*0}}|0|{{plural:{{{Ауааԥсыра рхыԥхьаӡара}}}|аӡәы}}|ҩык}}}} {{#if:{{{ашәҟәыранҵара шықәса|}}}|([[{{{ашәҟәыранҵара шықәса}}}]] ш.)}}</span>
| ахьӡ19=Иқәнхорыжәпара
| атекст19={{#if:{{{ажәпара|}}}|{{{ажәпара}}} ҩык/км²|}}
| ахьӡ20=Агломерациа
| атекст20={{{Агломерациа|}}}
| ахьӡ24=
| атекст24=
| ахьӡ25=[[Асааҭтә зонақәа|Асааҭтә зона]]
| атекст25={{#if:{{{Асааҭтә зонақәа|}}}|[[UTC{{{Асааҭтә зонақәа}}}]]{{#if:{{{DST|}}}|, [[Аԥхын аамҭа|аԥхын]] [[UTC{{#ifexpr:{{{Асааҭтә зонақәа}}}+1>=0|+}}{{#expr:{{{Асааҭтә зонақәа}}}+1}}]]}}|{{wikidata|p421}}|value={{{1|}}}|plain={{{plain|false}}}|separator={{{separator|, }}}|conjunction={{{conjunction|, }}}}}
| ахьӡ26=Ателефон код
| атекст26={{wikidata|p473|{{{Ателефон код|}}}}}
| ахьӡ27=Аԥошьҭатә анҵарба
| атекст27={{wikidata|p281|{{{Аԥошьҭатә анҵарба|}}}}}
| ахьӡ29=Автомобильтә код
| атекст29={{wikidata|p395|{{{Автомобильтә код|}}}}}
| ахьӡ31=Святой покравитель
| атекст31={{{Святой покравитель|}}}
| ахьӡ32=Аофициалтә cаит
| атекст32={{#if:{{{асаит|}}}|{{URL|{{{асаит}}}}}{{#if:{{{асаит абызшәа|}}}|{{#if:{{{асаит абызшәа 2|}}}|| }}{{ref-{{{асаит абызшәа}}}}}|}}{{#if:{{{асаит абызшәа 2|}}}| {{ref-{{{асаит абызшәа 2}}}}}|}}{{#if:{{{асаит абызшәа 3|}}}| {{ref-{{{асаит абызшәа 3}}}}}|}}{{#if:{{{асаит абызшәа 4|}}}| {{ref-{{{асаит абызшәа 4}}}}}|}}{{#if:{{{асаит абызшәа 5|}}}| {{ref-{{{асаит абызшәа 5}}}}}|}}|{{wikidata|p856}}}}
| ахьӡ33=Еишьцәахаз ақалақьқәа
| атекст33={{wikidata|P190|{{{Еишьцәахаз ақалақьқәа|}}}}}
| ахьӡ40={{{ქვედანაყოფის ტიპი3|}}}
| атекст40={{#if:{{{pushpin_map|}}}{{{map_type|}}}{{{image_map|}}}||{{If declined|{{{mapframe|}}}||{{Infobox mapframe
|zoom={{{zoom1|}}}
|frame-width={{{mapframe-width|}}}
|frame-height={{{mapframe-height|}}}
|marker={{{mapframe-marker|}}}
|marker-color={{{mapframe-marker-color|{{{mapframe-marker-colour|}}}}}}
|frame-lat={{{mapframe-lat|{{{mapframe-latitude|}}}}}}
|frame-long={{{mapframe-long|{{{mapframe-longitude|}}}}}}
}}}}}}
| belowclass =
| below = {{#if:{{wikidata|p373|}}|<div style="border:solid #ddd;border-width:1px 0px 0px 0px;width:100%;background:#eee">[[:commons:Category:{{wikidata|p373||plain=true}}|'''Commons''']] [[Афаил:Commons-logo.svg|12px|link=Commons:{{{1|Special:Search/{{wikidata|p373|}}}}}]] [[:commons:Category:{{wikidata|p373||plain=true}}|'''{{PAGENAMEBASE|{{PAGENAME}}}}''']]</div>}}}}</includeonly><noinclude>{{doc}}[[Акатегориа:Ашаблонқәа:Акарточкақәа|Н]]</noinclude>
k6li9di2nlocd3hgk81zqje9ztw1q0g
Ашаблон:Wikidata
10
10298
118716
58126
2022-08-26T12:50:07Z
Surprizi
1779
Изменил настройки защиты для «[[Ашаблон:Wikidata]]» ([Аредакциазура=Разрешено только автоподтверждённым участникам] (бессрочно) [Переименование=Разрешено только автоподтверждённым участникам] (бессрочно))
wikitext
text/x-wiki
<includeonly>{{#invoke:Wikidata|formatStatements|property={{{1|}}}|value={{{2|}}}|plain={{{plain|false}}}|separator={{{separator|, }}}|conjunction={{{conjunction|  }}}|monolingualLangTemplate={{{monolingualLangTemplate|}}}|monolingualSkipLanguage={{{monolingualSkipLanguage|}}}|text={{{text|}}}}}{{#ifeq:{{NAMESPACENUMBER}}|12|[[акатегориа:Авикимедиа ашаблонқәа|{{PAGENAME}}]]}}</includeonly><noinclude>{{doc}}
[[акатегориа:Авикимедиа ашаблонқәа|{{PAGENAME}}]]
</noinclude>
o135umeajzm8vmzmioclgrrhk30c726
Естониа
0
17760
118744
118510
2022-08-27T09:50:48Z
Fraxinus.cs
8381
wikitext
text/x-wiki
{{Акарточка Аҳәынҭқарра
|абираҟ = {{#property:p41}}
|абираҟ ирызку адаҟьа = Естониа абираҟ
|агерб = {{#property:p94}}
|агерб ирызку адаҟьа = Естониа агерб
|агимн=US Navy band - National anthem of Estonia.ogg
|агимн ирызку адаҟьа = Естониа агимн
|амаҵураҭыԥ1=Апрезидент
|амаҵурауаҩ1=
|амаҵураҭыԥ2=Аԥыза-министр
|амаҵурауаҩ2=
|zoom1=5
}}
[[Афаил:Drone video of Estonia 2021.webm|мини|Естониа 2021]]
'''Естониа''' ({{lang-et|Eesti}}), официалла '''Естониатәи Ареспублика''' (''Eesti Vabariik'') — [[Европа]]ҟны аҳәынҭқарра.
==Азгәаҭақәа==
{{reflist}}
[[Акатегориа:Естониа| ]]
[[Акатегориа:Европатәи аҳәынҭқаррақәа]]
[[Акатегориа:Ареспубликақәа]]
[[Акатегориа:НАТО атәылақәа]]
12gatdormujl2y4087i43qdlvkiywa8
Даниа
0
17767
118735
118500
2022-08-27T09:33:38Z
Fraxinus.cs
8381
wikitext
text/x-wiki
{{Акарточка Аҳәынҭқарра
|абираҟ = {{#property:p41}}
|абираҟ ирызку адаҟьа = Даниа абираҟ
|агерб = National_Coat_of_arms_of_Denmark.svg
|агерб ирызку адаҟьа = Даниа агерб
|агимн=United States Navy Band - Der er et yndigt land.ogg
|агимн ирызку адаҟьа = Даниа агимн
|амаҵураҭыԥ1=Акрал
|амаҵурауаҩ1=
|амаҵураҭыԥ2=Аԥыза-министр
|амаҵурауаҩ2=
|zoom1=5
}}
'''Даниа''' ({{Lang-da|Danmark}}), официалтә '''Даниатәи Акралра''' (Kongeriget Danmark) — [[Европа]]ҟны мрагыларатәи агаҟны атәыла.
[[Афаил:Kingdom of Denmark (orthographic projection).svg|мини|Даниатәи Акралра]]
==Азгәаҭақәа==
{{reflist}}
{{external links}}
[[Акатегориа:Даниа| ]]
[[Акатегориа:Европатәи аҳәынҭқаррақәа]]
[[Акатегориа:НАТО атәылақәа]]
s3zjk8kbw43qrmu3j4gr11b0nf5ctm8
Ирландиа
0
17769
118750
118516
2022-08-27T10:06:31Z
Fraxinus.cs
8381
wikitext
text/x-wiki
{{Акарточка Аҳәынҭқарра
|абираҟ = {{#property:p41}}
|абираҟ ирызку адаҟьа = Ирландиа абираҟ
|агерб = {{#property:p94}}
|агерб ирызку адаҟьа = Ирландиа агерб
|агимн=United States Navy Band - Amhrán na bhFiann.ogg
|агимн ирызку адаҟьа = Ирландиа агимн
|амаҵураҭыԥ1=Апрезидент
|амаҵурауаҩ1=
|амаҵураҭыԥ2=Аԥыза-министр (ҭиишахь)
|амаҵурауаҩ2=
|zoom1=5
}}
'''Ирландиа''' ма '''Еирытәыла''' ({{lang-ga|Éire}}, {{lang-en|Ireland}}) — [[Европа]]ҟны мрагыларатәи агаҟны аҳәынҭқарра.
==Азгәаҭақәа==
{{reflist}}
==Азхьарԥшқәа==
* [https://www.gov.ie/en/ Официалтә саит]
{{external links}}
[[Акатегориа:Ирландиа| ]]
[[Акатегориа:Европатәи аҳәынҭқаррақәа]]
[[Акатегориа:Ареспубликақәа]]
h1rgj3xpm1ci4k1cbcrh8esfxgeegep
Исландиа
0
17778
118751
118517
2022-08-27T10:07:26Z
Fraxinus.cs
8381
wikitext
text/x-wiki
{{Акарточка Аҳәынҭқарра
|абираҟ = {{#property:p41}}
|абираҟ ирызку адаҟьа = Исландиа абираҟ
|агерб = {{#property:p94}}
|агерб ирызку адаҟьа = Исландиа агерб
|агимн=Lofsöngur.ogg
|агимн ирызку адаҟьа = Исландиа агимн
|амаҵураҭыԥ1=Апрезидент
|амаҵурауаҩ1=
|амаҵураҭыԥ2=Аԥыза-министр
|амаҵурауаҩ2=
|zoom1=4
}}
'''Исландиа''' ({{lang-is|Ísland}}) — Аҩадатәи [[адгьылбжьаха]]тәи атәыла [[Европа]]ҿы.
==Азгәаҭақәа==
{{reflist}}
{{external links}}
[[Акатегориа:Исландиа| ]]
[[Акатегориа:Европатәи аҳәынҭқаррақәа]]
[[Акатегориа:Ареспубликақәа]]
[[Акатегориа:НАТО атәылақәа]]
oga0qsh1bfhskf9xvaq58n0gbggmsw5
Коста-Рика
0
18815
118764
115196
2022-08-27T10:32:09Z
Fraxinus.cs
8381
wikitext
text/x-wiki
{{Акарточка Аҳәынҭқарра
|абираҟ = {{#property:p41}}
|абираҟ ирызку адаҟьа = Коста-Рика абираҟ
|агерб = {{#property:p94}}
|агерб ирызку адаҟьа = Коста-Рика агерб
|агимн=Costa Rica National Anthem.ogg
|агимн ирызку адаҟьа = Коста-Рика агимн
|амаҵураҭыԥ1=Апрезидент
|амаҵурауаҩ1=
|амаҵураҭыԥ2=
|амаҵурауаҩ2=
|zoom1=5}}
'''Коста-Рика''' ({{lang-es|República de Costa Rica}}), аофициалтә хьӡы: '''Ареспублика Коста-Рика''' ({{lang-es|República de Costa Rica}}) — Аҩадатәи Америкатәи атәылуп.
Аҵанакы – {{км²|51 100}}.
Аҳәынҭқарра иаланхо – {{иаланхо|4 857 274|2016}}.
== Агьеографиа ==
== Аекономика ==
==Азгәаҭақәа==
{{reflist}}
{{external links}}
[[Акатегориа:Коста-Рика| ]]
[[Акатегориа:Аҩадатәи Америкатәи аҳәынҭқаррақәа]]
[[Акатегориа:Ареспубликақәа]]
nczasqp4rx2365vwp6ra7jey9z584f4
Колумбиа
0
18905
118762
115186
2022-08-27T10:27:53Z
Fraxinus.cs
8381
wikitext
text/x-wiki
{{Акарточка Аҳәынҭқарра
|абираҟ = {{#property:p41}}
|абираҟ ирызку адаҟьа = Колумбиа абираҟ
|агерб = {{#property:p94}}
|агерб ирызку адаҟьа = Колумбиа агерб
|агимн=United States Navy Band - ¡Oh, gloria inmarcesible!.ogg
|агимн ирызку адаҟьа = Колумбиа агимн
|амаҵураҭыԥ1=Апрезидент
|амаҵурауаҩ1=
|амаҵураҭыԥ2=
|амаҵурауаҩ2=
|zoom1=4}}
'''Колумбиа''' ({{lang-es|Colombia}}), аофициалтә хьӡы '''Ареспублика Колумбиа''' ({{lang-es|República de Colombia}}) — [[Аладатәи Америка]] атәыла иауакуп.
Аҵанакы – {{км²|1,141,748}}.
Атәыла иаланхо – {{иаланхо|48,258,494|2018}}.
==Азгәаҭақәа==
{{reflist}}
{{external links}}
[[Акатегориа:Колумбиа]]
[[Акатегориа:Аладатәи Америкатәи аҳәынҭқаррақәа]]
[[Акатегориа:Ареспубликақәа]]
gf142sxpipxo1e3pfkhj7cea9a6r9ei
Приднестровиатәи Молдавиатәи Ареспублика
0
18976
118773
116829
2022-08-27T11:26:07Z
Fraxinus.cs
8381
wikitext
text/x-wiki
{{Акарточка Аҳәынҭқарра
|абираҟ = {{#property:p41}}
|абираҟ ирызку адаҟьа = Приднестровиатәи Молдавиатәи Ареспублика абираҟ
|агерб = {{#property:p94}}
|агерб ирызку адаҟьа = Приднестровиатәи Молдавиатәи Ареспублика агерб
|агимн=National anthem of Transnistria (orchestral instrumental version) (one verse).ogg
|агимн ирызку адаҟьа = Приднестровиатәи Молдавиатәи Ареспублика агимн
|амаҵураҭыԥ1=Ахада
|амаҵурауаҩ1=
|амаҵураҭыԥ2=Аԥыза-министр
|амаҵурауаҩ2=
|zoom1=6}}
'''Приднестровиатәи Молдавиатәи Ареспублика'''<ref>[http://presidentofabkhazia.org/aps/doc/telegramm/?ELEMENT_ID=9346 Адныҳәаларатә цҳамҭақәа 29.09.2018]</ref> ({{lang-mo|Република Молдовеняскэ Нистрянэ}})
==Азгәаҭақәа==
{{reflist}}
[[Акатегориа:Приднестровиатәи Молдавиатәи Ареспублика| ]]
[[Акатегориа:Европатәи аҳәынҭқаррақәа]]
[[Акатегориа:Ареспубликақәа]]
hyzrvkj8q2ilt8dqlmf1bp42ds5htne
Лакоба, Нестор Аполлон-иԥа
0
22172
118723
113387
2022-08-26T13:28:41Z
Fraxinus.cs
8381
fixlink
wikitext
text/x-wiki
{{In use|[[Алахәыла:Surprizi|Surprizi]] ([[Алахәыла ахцәажәара:Surprizi|обсуждение]])}}
{{Акарточка аԥыза
|аԥсуа ахьӡ =Нестор Аполлон-иԥа Лакоба
|ахьӡ =
|афото1=Lakoba Nestor.jpg
|Амаҵура1=1-й Председатель Совета Народных Комиссаров ССР Абхазия
|абираҟ1=Emblem of the Georgian SSR.svg
|агерб1=Emblem of the Georgian SSR.svg
|START1={{date||2|1922}}
|END1={{date|28|12|1936}}
|Аԥхьа иҟаз1=''Аусбарҭа амаҵура''
|Аҭынха1=[[Авксенти Нарикие-иԥа Рапава]]
|Амаҵура2=1-й Председатель ЦИК Абхазской АССР
|абираҟ2=Abhazia1925.svg
|агерб2=Abhazia1925.svg
|START2={{date|17|4|1930}}
|END2={{date|28|12|1936}}
|Аԥхьа иҟаз2=''Аусбарҭа амаҵура''
|Аҭынха2=[[Алексеи Сергеи-иԥа Агрба]]
|Ашықәсиира={{date|1|5|1893}}, [[Лыхны]] ақыҭа,
|Иԥсҭазаара алҵра={{date|28|12|1936}}, [[Қарҭ]], [[Қырҭтәылатәи Асоветтә Социалисттә Республика|ҚССР]]
|Иԥсыжырҭа = [[Лыхны]] ақыҭа, [[Аԥсны]]
|Иԥшәма = [[Сариа Лакоба]]
|Ахшара = Рауф
|Анапынҵамҭа =
|Аҳамҭа =
|Инаукатә сфера =
|Инаукатә степень =
}}
'''Нестор Аполлон-иԥа Лакоба''' ({{date|1|5|1893}}, [[Лыхны]] ақ., Сухумский округ, Кавказское наместничество, Российская империя — {{date|28|12|1936}}, [[Қарҭ]]) —
==Абиографиа==
===Ахәыҷреи ақәыԥшреи===
Диит 1893 ш-зы лаҵарамза 1 Лыхны ақыҭа аԥсуа нхаҩы иҭаацәараҿы.
Лыхны ақыҭа аҭоурыду змоу ақыҭақәа иреиоуп, ишьҭоуп иара Кавказ ашьхақәа ирыгәҭылак [[Гәдоуҭа]] ақалақь иацәыхарамкәа. Ақыҭа агәҭа ишьҭоуп аҭоурых ҭыԥ Лыхнашҭа ҳәа изышьҭоу. Ари ашҭаҿы имҩаԥыргон жәлар рныҳәа дуқәеи аспорт хәамаррақәеи. Адәы аҿықәахьшәа игылоуп аҭоурых ду змоу ахани, ижәытәӡоу ауахәамеи.
Лыхнашҭа шаҳаҭра ауеит Аԥсны имҩаԥысуаз ареволиуциатә хҭысқәа. 1921 шықәсази 1924 шықәсази имҩаԥысит ҭауади-аамсҭеи рыри анхаҩцәеи реидыслара. Ақәгылара мҩаԥысгоз ириблит Аԥсны аҳ иҩны. Уи ашьҭыхь ас еиԥш иҟаз ақәгылара, аҳ ир шьоурак аҳасабала ақыҭақәа жәнакы ықәыблаа иргеит.
Иҿыцу иӷәӷәоу ажәлар рықәгылара ари ашҭаҿ имҩаԥысит рашәарамза 1866 ш-зы. Уи ақәгылара зыхҟьаз Аԥсны Аҳцәа анхацәа ирзаԥырҵаз ареформа акәын. Лыхны иалагаз ақәгылара аамҭа кьаҿла Аԥсны зегь атәнатәит. Аха мчыла аиҟарамра иҟаз иахҟьаны анахаҩы жәлар рзы ишьаарҵәырахеит.
Лыхнашҭа иагәалашәоит анхаҩыжәлар реизара ду Аԥсны Асовет мчра аиааира анага. Ари ақыҭаҿ акәын ажәлар рымч аԥхьа иахьӡрыжәхоз.
Имаҷҩым ажәлар ахақ әиҭра рзаагаразы зшьа каҭәаз аихаҩцәа.
Ҭауади–аамстеи рнапала, Нестор Лакоба иаб иира хымз шагыз дҭахоит. Уи еиҳарак дзыхҟьа Лыхны жәлар реизараҿ дықәыгылан ҭауади-аамсҭеи дырҿагылан дцәажәеит. Иара уи акәхеит Аполлон Лакоба игәаӷ кны, ҽнак дҽыжәлан дшаауаз ицәҵагылан иихсеиуеит.
Иаб данҭаха ашьтахь, ус аҭагылазаашьа шыцәгьазгьы иҵегь иуадаҩуахеит Ҷнаагә ҳәа хьыӡшарас измаз Нестор Лакоба иҭаацәараҿы. Нестор иан хаҩк асабицәа знапаҿы инхаз аԥсҭазаара лҽаҵалырхомызт.
Нестор Лакоба иан гәаҟрыла дҭалҵоит Афон Ҿыцтәи ауахәаматә школ, қьырала ахә шәаны. Уи ашколаҿ Нестор аҵара иҵон ҩышықәса, анаҩсан далган Лыхнытәи ҩышықәсатәи абжьаратә школ.
Ахәыҷы изҳауан агәырҵҟәыл бзиа иманы. Бзиа дырбон иаҩзцәа хәыҷқәа, рыԥсы ихҭнырҵон. Есааира ахәмарра, агәырӷьара, ашәаҳәара, ашьхаруаа рыкәашара ахьыҟаз дрылукаауан урала рацәак еҩцамыз аҷкәын хәыҷы.
1905 ш-зы ашкол даналга ашьҭахь, иагьа гәаҟра ихигазаргьы, иуацәеи ақыҭа рҵаҩы рыцхырааралеи дҭалоит Қарҭтәи ауахәаматә училише, уи уа ицхрааит Кавказ иқәынхо ақыҭанхаҩцәа адырра роурц жәларбжьаратә агәылҳалалра.
Ишеилкааз ала, ауахәама иара иамаз аҵараиурҭақәеи ҭауиди-аамсҭеи ракәын изыдҳәалаз. Аха аҵара иалгар зҭахыз анхаҩыжәылар ауахәаматә ҵараиурҭа ирҭахы-ирҭахым иалгар акәын. Ауахәаматә ҵараиурҭаҿ аҵара зҵоз Н. Лакоба зынӡа ихахьы иааигомызҭ иара дазкхарц.
Ауахәама апапцәа изларбоз ала Аԥснытәи рааӡаҩ зыӡаскгьы ауахәаматә шәыҟәқәа дрызҿлымҳаӡа. Уи иԥсшьараамҭаз дриԥхьон игәрагагам алитература, иара убас иҩызцәагь адиԥхьалон уи аҩыза алитература даргьы аԥхьаларц. Лакоба ус акәзаргьы ибзиан иааирыԥшуан идыррақәа дыӡҭаз аганахь ала. Аҵара даналга ашьҭахь аучилишьа ахылаԥшьҩы дихәцәажәеит абас: "Воспитанник Лакоба имеет склонность к чтению недозволенных в училище книг, ведет дружбу со старшекласниками."
1910 ш-зы усҟантәи аамҭаз жәыбжь шықәса зхыҵуаз Н. Лакоба дҭалоит Қарҭтәи ауахәаматә семинариа. Усҟантәи аамҭаз иара имаз ирҵаҩцәа агәра ганы иҟан, уи ауахәама агәра зго маҵуҩк шиакәахо. Аха илыҵшәадахеит.
Нестор асеминариаҿ аҵари иҵонаҵы, уи хәқәкыла аус рыдиулон ареволиуциатә дунеихәаԥшра.
Асеминариаҿ аҵара зҵоз раԥшьгалара еҿыркааит алитературатә кружок. Гәынамӡарыла асеминариа аиҳабы дақәшаҳаҭхоит акружок аиҿкаара иаԥшьыргаз, аха уи игәы иаанагон ҭауади-аамсҭеи ирыдҳәалоу, урҭ ирҿагылоу алитература иаԥхьом ҳәа. Аха уи ус акәмызт. Лакоба егьырҭ акружок алахәцәеи алитература рхы иадырхәон даҽа хырхарҭак ахь. Акружок алахәцәа ирлас-ирласны еизалон, нас рызегь еицаԥхьалон.
Маӡала ирылаҿиоз ареволиуциатә абрашурақәеи апрокламациақәеи. Изныкымкәа Нестор иҩызцәа рыгәҭа иаартны ирылаиҳәон иреволиуциатә хәаԥшракәа.
Ари апиродаз зыԥсы ҭоу зегь, имшәоз, ԥхьа ицоз зегь ианырхәаҽуа аамҭан. Абри аҩыза ареволиуциатә семинарқәа усҟантәи аамҭаз, иара убас абри аҩыза ахыбра аҵаҟа есааира аҳцәа рҟынтәи хылаԥшра згымыз азы, иԥжәаз бзарбзанк иаҩызан.
Ирылагеит арепресиақәа. Шықәсык анаҩысан Нестор иҵара данҭала ашьаҭахь, уи аҵара зциҵоз агәыԥы иареи асеминариа иҭырцоит имҩаԥыргоз ареволиуциатә агитациа иахырҟьаны уаҳа даҽа семинарик ахь ирыдрымкыло.
Абасала адоуҳатә ҵара нхеит ишьҭахьҟа. Аамҭа шьҭа шьҭахҟа иузыргьежьуам. Арԥыс қәыԥш иҿаԥхьа иаатуеит аԥсҭазаара ҿыц, уи аԥсҭазаара ҿыц азықәԥара аҭахын хамеигӡарада ажәлар алашьцара излаз ралгараз, иара убри иԥсҭазара зегь азикуеит.
1911 ш-зы аԥхынра Нестор диасуеит Баҭымҟа. Уажәшьҭа идырын усҟантәи ашықәсқәарз баҭымтәи аусуцәа иалкааз еилаҵәан иҟаз ареволиуциатә атриадқәа Қырҭтәыла акласс аусуцәа шракәыз. Ленинтәи адҵа анапхгарала абольшевикцәа имҩаԥыргон анеФттә зауадқәа, иара убас еиуеиԥшым аусура аҭыԥқәарҿ, Баҭым ақалақьаҿ активла имҩаԥыргон аиҿкааратә усурақәа.
Нестор Лакоба ирласны еилашуаз аԥсҭазаара далашҩкуеит, баҭымтәи аусуцәеи ақыҭауааи гәахәарыла дыртәыртәуеит. Аамҭак ала уи агимназиатә курсқәа дырхысуеит, иара убас иазыҟаиҵоит ахәыҷқәа аиҵыбыратә класс аҭалараз. Аха Нестор иоуаз иулафахәы изхомызт азыҳәан ақалақь анапхгараҿ асанитар агентс аусура далагеит. Ари иусура иабзоураны инарҵаулан еилыкаауа далагеит аусусцәа рыԥсҭазаара. Уи ирлас-ирласны дырҭаауан аусуцәа ахьынхоз аҩныжәқәа, амла иаго, ахьҭа иакуа ахьыҩназ. Аусуцәа русуратә мшы азауадқәарҿ 9-10 сааҭ еиҳан иахәҭаз анорма аҵкьыс. Урҭ реиҳабацәа русуцәа ргәхьаа ркымызт. Нестор агәра ганы дыҟан аусуцәа рычҳара шхажжыло, уи ареволиуциа дуахь шикылнаго.
Аусуцәа аԥхьагылаҩцәа рыцхыраарала Нестор Лакоба 1911 ш-зы абольшевикцәеи иареи реимадара дацхраауеит.
Нестор иара иаҵкыс қәрала еиҳабацәа иҩызцәа, уи игәарҭеит илаз ахақәиҭра агәазыҳәара.
Нестор раԥхьаӡа акәны иоуеит адҵа аусуцәа ркварталқәа дрылаланы ареволиуциатә бзьыцқәа рыларҵәара ажәлар рыԥсҭазаара аиӷьратәраз.
1912 ш-зы Нестор Лакоба далалоит Акомунистә партиа. РСДРП аиашатә гәыԥ адҵала уи имҩаԥыгон апропагандатә усура анхаҩцәа рыбжьара Баҭым атәылаҿацә иахьаҵанакуаз. Аҳцәа рполициа рылаԥш ахырԥараз уи еиҿикаауан ақыҭақәарҿ жәлар рыхәмаррақәа. Ақыҭа ҿарацәа хәмаруанаҵ, Нестор маӡала имҩаԥигон абольшевикцәа ирыдгыла шахәҭоу.
Н. Лакоба ирлас-ирласны акварталқәа дырҭаауан. Уи иара дахьнеиуаз зегь гәыкала дрыдыркылон.
Атәыла зегь иатәнатәуа иалагеит иҿыцу ареволиуциатә ҿиара. Уи еиҳа-еиҳа аҽарҭбаауан Баҭым ажәлар рыбжьареи, уи аҵакыреи рҿы. Аусуцәеи анхаҩцәеи рықәԥара ԥышәак иаҩызан. Уи ақәбара активла зҽалызкааз дреиуан Н. Лакоба.
Абольшевикцәа аус руан иуадаҩыз аҭагылазаашьаҿ. Аҳцәа рполициа ршьапы иқәнарҟьеит ареволиуционерцәа реиҿкаара аԥшаараҿ. 1913 шықәса аламҭаз урҭ ирылшеит аилкаара аԥсуа-пропагандист дыӡусҭоу, урҭ аиҿкаарақәа хадара азызуа, уи агентцәа дзлагәарҭаз ала ирлас-ирласны анхаҩцәа рыҩнықәа рахь дырҭаауан, аха ииашоу амотив рымамызт ахара идҵан дызларкыша. Аха зегь дарароуп уи иԥхьаны иарҳәоит „хатә гәԥхарала“ Баҭым ақалақьи уи анҭыҵи аанижьырц.
Изҿыз аус хымбгаларц азы Нестор дызлаз ареволиуциатә еиҿкаара азин ирҭоит Аҷариа аамҭала ааныжьра. Уи аамҭа ақьаҿла гижуеит иқыҭа гәакьахь.
Иахьабалакынтәи иааиуан ажәабжьқәа ареволиуциатә ҵысрақәа ирыдҳәалаз, аха Нестор усда дтәамызт. Уи иӡбоит Нхыҵ Кавказ Грозны ақалақь ахь дцарц. Грозны анефт усуцәеи Баҭымтәи аусуцәеи дареи акыр еизааигәан. Ара дахьыҟази, Аҷариатә усуцәеи реиԥш ареволиуциатә мчы ӷәӷәа рылан.
Нестор Лакоба иԥсҭазаараҿ иҿыцу мҩахеит ахақәиҭраз ареволиуциатә қәԥара.
===Ажәлар рыӡрыжәра===
Грозны ақалақь Н. Лакоба иреволиуциатә усурақәа ирыциҵоит. Абольшевиктә пропаганда имҩаԥыргоз алыҵшәа бзиа аман. Аамҭа кьыҿла Лакоба аҭыԥантәи абольшевиктә организаци алахәылацәа даарылукаартә дҟалеит.
Аамҭак иалакӡаны уи иҵара аус адиулон, ихы данақәиҭаз аамҭа арҵага шәҟәқәа дрытгәалан иҽазыҟаиҵон Грознатәи ареалтә училишьа аҭалараз, дагьҭалоит ақәҿиара бзиақәа иманы 1915 шықәсазы далгоит, уи дшалгаз алагь иоуеит аршаҳаҭга. Н. Лакоба аҵара изырҵоз арҵаҩы М. Ф. Гутовски уи зкны иҩуан:
{{Ацитата|{{lang-ru|Какое великое счастье абхазам, что во главе их стоите именно Вы — всегда так глубоко веривщий и горячо лобивший свой народ...}}}}
Нестор Лакоба иҭахын иҵара иацииҵарц; 1916 ш-зы уи дцоит Харковҟа, дагьҭалоит [[Харковтәи ауниверситет]] аиуристтә факультет. Аха Лакоба иҵара далгаратә аҭагылазаашьа имоут. Ицон аибашьра. Атәылаҿ аҭагылазаашьа акыр ибааԥсхеит, аӷарра иаӡҳауа иалагеит. Ауниверситетаҿ аҵара зылшоз акры змаз астудентцәа ркәын. Аха Лакоба имамызтуи аҩыза алшареи ацхыраареи. Убри инахырҟьаны иҵара ааныпсны дхынгқуеит Аԥсныҟа.
Актқәи Аџьынџьтәылатә еибашьра алакамҭаз аҳратә напхгара ирыӡбоит ргәы иҭакны ирымаз аус анагӡара, урҭ ирҭахын аамҭа кьаҿк иалагӡан аихамҩа аҟаҵара. Ашьхарахьи агаҿа иаԥну адгьыл аҟьаҟьареи рҿы ицәырҵуа иалагеит аԥшьааратә партиа, урҭ инарышьҭархханы иааит аихамҩа аргылаҩцәа. Арҭ ауаа еиҳараҩык иааз Урыстәыла агәыберниа иаҵанакуа ақыҭақәа иатәын, уи аамҭаз урҭ даара амла иаго акәын ишыҟаз.
Аха дара еиҳарак изхыццакуаз изҿоз аргылара акәын — уи иаман ихадароу арратә дҵа, ихадароу астратегиатә ҵакы.
Амшын Еиқәа амагистралцәа имаҷымқәа амал азоурижуан. Аха уи зҿыба иҭалоз аргылара иалахәыз ачынуаа ракәын. Еизган ирымаз аусуцәа аулафахәы имаҿӡан акәын ишроуаз, уи ала рхы рзныҟәылго аҟынӡа.
Аԥсныҟа ихынҳәыз Н. Лакоба баша ус дымтәаӡакәа дҭалоит Гудоуҭатәи амҩыаргыларатә техникум. Уи ирласны драбадыруеит аусуцәа, иара убас уи еиликаауеит урҭ рџьеи, рыԥсҭазаареи аҭагылазаашьа. Уи ара амҩаргылаҩцәа рыгәҭа далагоит иреволиуциатә усура.
Уи иҩызцәа абольшевикцәеи иареи ааԥсара ҟамҵакәа аус рыдырулоит ихьыҟоу ақыҭа акәша-мыкәша.
Гәдоуҭатәи абольшевикцәа ирыман иалукааша ареволиуциатә традициақәа. Гәдоуҭатәи аусуцәа ргәаларшәарҿ макьана иҟан уажәаабыкьа ареволиуциатә қәԥара аепизодқәа, урҭ акәԥарақәа мҩаԥысуан зҽалызкааз ареволиуционер Серго Орџьоникиӡе инаԥхгаарала. Раԥхьатәи аурыс револиуциа 1905 ш-зы иҟаз аамҭаз Гәдоуҭа ақалақь иалукааша аҭыԥ аанакылеит Аԥсны ареволиуциатә хҭирскуарз Гәдоуҭа ақалақь аҿы имҩаԥган жәлар реизара, уи аизара хыркәшан ажәлар гәахәарылеи напеинҟьареи рыла ирыдыркылаз С. Орџьоникиӡеи иажәахә ала. Уи нырҵәан абарҭ ажәақәа рыла. «Долой Николая кровавого!». Ақалақь иацәыхарамкәа Орџьоникиӡе еиҿкаарала усҟантәи аамҭаз аус зуаз ақалақьтә хәышәытәрҭарҿ фелшырс, имҩахигеит абџьар ақәылаҩҿцәарз. Иара абраҵәҟьа иҟалеит ажәылара ақыҭауааи аҳ ирхәҭеи рыбжьара.
Арҭ агәалашәартә мшқәа, макьан ишшыз инхон ажәлар рхаҿы. Иагьа ажәлар аџьамыӷәа цәгьа иҭадыргылозаргьы, урҭ гәҭакыс ирыман Гәдоуҭатәи абольшевикцәа даҽазнык абольшевиктә хеидкыла аиҭарҿиара.
Жәабранымза 1917 ш-зы Аԥсны Урыстәыла ареволиуциа аиааира шагаз ала ажәабжь шаараҳаз еиԥш, Гәдоуҭатәи абольшевикцәа Н. Лакоба инаԥхгарала, Серго Орџьоникиӡеи ирылаиҵаз атрадициақәа дриқәныҟәаны ареволиуциатә активтә масса еиҿыкааит. Абольшевикцәа ажәлар идеилдыркаауан Ленин илозунг «Вся власть — советам!» ҳәа изҳәоз аҵакы, уи ахықәкы ажәлар рзы.
Хәажәкыратәи амшқәа рзы 1917 ш-зы Лыхны еизеит хыԥхьаӡара рацәала анхаҩжәлар. Ари аизара дуаҿ иаадырԥшит ажәлар ирымаз агәынамӡара аамҭала Аԥсны иахгылаз анахгаҩцәа рахь. Урҭ аменшевикцәеи ҭауади-аамсҭеи ракыра ишрҵагылозгьы, аизара алахәылацәа далырхуеит Гәдоуҭатәи ацуҭа ахылаԥшҩыс Нестор Лакоба. Ари алхра башамызҭ. Уи идгылаҩцәа ирбарҭан, зегь реиҳа иӷәӷәаз, ажәлар рыгәрагара иаԥсаз аӡәы шиакәыз.
Аменшевикцәа аесерцәа, ажәлар зыргуаҟуаз амучацәеи Гәдоуҭа аҵахара иаҿын. 1917 шықәса ԥхынгәазы амчра зегьы инасуеит Асовет еидгыла рышҟа.
Уи амшқәа рзы Н. Лакоба есааира ажәлар рыгәҭа дубар алшон. Изныкымкәа дықәгыланы дцәажәахьан ажәлар рыгәҭа, ииҩуан ихьыԥхьаӡара рацәала ареволиуциатә прокломациақәа.
Арҭ апрокломациақәа ихадоу ароль нарыԥӡоуит ажәлар ареволиуциатә гәалаҟазаара ашьҭыхра.
1917 ш-зы лаҵарамзазы Қарҭ имҩаԥган 1-тәи Кавказтәи Асовет ааԥхьара. Ари ааԥхьараҿ делегатс далхын Н. Лакоба. Н. Лакоба дықәгылан иџьбараз ажәахә ҟаиҵеит, уи уа дрықәыӡбон аменшевикцәа рхаҭарнакцәа. Уи иажәахә ибзиаз алыҵшәа аиуит. Қарҭ иҟаз аар револиуцианерцәа рмтингаҿ.
Н. Лакоба иахьабалак пропагандак аҳасабла ихы иаирхәон Ленинтәи аидеақәа. Ааԥынраз 1917 ш-зы ауахәама аусуцәа еизеит Аҟәа ирыӡбарц азҵаара аԥсуа уахәамақәа рхҳәаақәҵараз. Ари аизараҿ зынӡак изыԥшуамызт Лакоба, аха иара днеит ари асездарҿ, уи уа иқәгылараҿ дызааҭгылаз анхаҩы жәлар ргәы иҵхоз азҵаарақәа ракәын, уи асиездаҿ згәы намӡоз рыбжьқәа ишаҳауазгьы иқәгылараҿ ирылеиҳәеит: «Трудовой народ, — сказал он, должен теперь сам разрешить наболевшие вопросы, а здесь попы, вкупе с людьми в чинах, орденах и аксельбантах, говорят за него и говорят от имени народа».
Н. Лакоба иқәгылара жәлар реизара ақыҭа Петропавловск аҿы иҟаз гәахәарыла ажәлар ирыдыркалеит. Уи уа иҟаз аамҭалатәи анапхгара ирықәқҽит имҩаԥыргоз аусқәа ажәлар ирҿагылоз.
Ареволиуциа алагамҭа инаркны аӷацәа иаразнак еилыркааит Лакоба иалукааша аӡәы шиакәуз, убри инаркны иалагеит аикәым иӡҳәара Петропавловск иҟаз аизараҿ аамсҭацәа рхаҭарнакцәа, аҩныҵҟатәи аусқәа еилзыргоз рҿы ацәгьа рҳәоит Лакоба аҳцәа дырҿагылан агиҭациа ҟарҵоит ҳәа. Ацәгьаҳәаҩцәа иазыԥшын Лакоба ахара анидырҵо ҳәа. Аха усҟан Лакоба Гәдоуҭатәи архәҭа ргарнизон ахаҭарнакцәа идгылеит, ирҭахы-ирҭахым аменшевикцәа Лакоба доурышҭыр акәхоит.
Октиабыртәи ареволиуциа аиааира анага ашьҭахь, Аԥсынгьы ирласны иатәнатәит. Аԥсны абольшевикцәа еиҳагьы рыҽдырӷәӷәоит, ирыԥшаауа иалагеит рыцәгьа зҳәоз. Аменшевикцәа ракәзар урҭгьы ирылшоз ҟарҵон, абольшевикцәа рымч еиҵаҟьарҵаз.
1917 ш-зы Аахыҵ Кавказтәи акомисариат ирласны ирыӡбеит Аҟәа антидемократиатә асезд аиҿкаара «Аԥсны раԥхьатәи анхаҩырцәа рсезд» хыс иаҭаны. Аха аменшевикцәа анхаҩцәа ржьара рылымшеит. Ари асездаҿ Ефрем Ешбеи Нестор Лакобеи абольшевикцәа рыдҵала ирыӡбеит ирласны еиҿыркаарц Аԥсны ииашоу аусуцәеи анхаҩцәеи рыла Асовет еидгыла, амчрагь рырҭарц.
Нестор Лакобеи, Ефрем Ешбеи, Гьаргь Атарбекови, егьыр акомунистцәеи иҟарҵоит жәлар рмобилизациа абуржуаз-меншевикцәа жәлар сыргәаҟуаз ирҿагыларц. Лакоба дықгылеит аԥхьахә ажәахә иманы Гәдоуҭатәи адгилҭыԥаҿ, иара убас Гагратәи Гәмысҭатәи аҭыԥқәарҿы. Арҭ аизарақәа имҩаԥысуан даара иӷәӷәаны. Аменшевикцәа аизара зҽалазырхуз зҭахыз урҭ ықәцан анхаҩцәа рыла ирԥхашьаны.
Ари апириудаз Н. Лакоба ибзоуралеи, иара убас гәыԥҩык аԥсуа револиуцианерцәеи: И. Варданиа, М. Гобечиа, В. Агрба, игьырҭ Гәдоуҭа иаҵанакуаз ақыҭақәеи рыцхырааралеи еиҿкаан ареволиуциатә анхаҩытә дружина «Кьараз» захьӡыз.
«Кьараз» анапхгареи иара убас апартизантә гәыԥқәеи рыла, урҭ ахақәиҭреи рықәԥараз иабзоураны ишьақәгылеит Аԥсны Асовет мчра.
Гәдоуҭа иахьаҵанакуа зегьы ареволиуциатә мчрақәа ирацәаны иҿион, еиҳагьы иӷәӷәахон. Ареволиуционерцәеи ажәлари еиҳа-еиҳа еизааигәахон. Кавказтәи аҿацәтә комитет РСДРП аԥсуа абольшевикцәа имҩаԥыргоз аус шынарыгӡоз ала иажәахә аҿы дазааҭгылеит абас:
{{Ацитата|{{lang-ru|организация наша сильна и крепка. В данный момент, когда меньшевики и правые есеры преступно, полные ужаса и трепета перед буржуа змеи, изменили интересам пролетариата..., наша организация, сознавая вдвоине свою ответственность, будет всеми силами бороться за торжество идей большевизма...}}}}
Ленин изнамиа ирҳаракны икны, Аԥсны абольшевикцәа рҽазыҟарҵон зегь реиҳа иӷәӷәаз ажәыларахь.
===Ажәаатәи ашықәс хьанҭа===
1918 шықәсазы иқәуԥшу Асовет республиказы даара акыр иуадаҩхеит. Уи макьаназ изықәгәыӷуаз еиҳарак жәларбжьаратәи аимпериатә буржуазиа акәын. Аконтрреволиуцианерцәа аиааира згаз ажәлар ирҿагылан аибашьра иалагеит. Асовет республика аҽаланархәыр акәхеит акыршықәса ицоз атәылауаҩратә еибашьра, уи рымч зегь азааданы аконтрреволиуционерцәа рымчра ықыргар акәын, иара убас урҭ ирыдгылоз аҳәаанырцәатәи ақәылаҩцәеи.
Атәыла анҭыҵгьы аҩныҵҟагьы аҭагылазаашьа цәгьа иҟаз Асовет республикаҿы, Қырҭтәылатәи аконтрреволиуцианерцәа ирҭахын ишалҵлакгьы рыҽдрӷәӷәарц. Аусуцәеи анхаҩцәеи аҭагылазаашьа абзиа аиҿкаараз изықәгәыӷуаз анҭыҵ ацхырааҩцәа рымаӡамызт. Иага ус иҟазааргьы, урҭ ргәы камыжькәа рҽазыҟарҵон акәгылара ҿыцахь.
Аԥсны абольшевикцәа русура асааира анапхгара рырҭон Урыстәылатәи Анапхгара Акомитет асоциал-адемократиатә апартиа аусуцәеи абольшевикцәеи, иара убас урҭ анапхгара арҭон Аԥсны аҿацәтәи акомитет РСДРП.
Абольшевиктә агитаторцәа еиԥымҟьарада имҩаԥыргон ареволиуциатә усурақәа Аԥсны ақыҭақәеи ақалақьқәеи рҿы. Еиҳа-еиҳа ажәлар рацәаҩны урҭ ргәыԥ иалалон. Аԥсуа қыҭақәа рҿы имҩаԥысун амассатә ҽеидкылара анхаҩцәа рыбжьара. Ақыҭауаа зегь реиҳа игәыақәаз, згәы кыдгылахьаз ракәын уахь иалалоз, урҭ рус ҭауади-аамсҭеи адгьылқәа ирадкылан иҟаз рымыхра акәын. Ақыҭақәа ԥыҭк уи аус рнапы адыркхьан.
Ари аус анхаҩжәлар рҿы ареволиуциатә ҵысрақәа анкылараз аменшевикцәа 1918 ш-рзы имҩаԥыргеит «анхаҩцәа рсезд» ҳәа хыс иаҭаны аизара.
Абольшевикцәа ракәзар ари аизара рхы иадырхәарц рыӡбоит рганахь ала. Урҭ ари аизарахь ирышьҭуеит абольшевикцәа рхаҭарнакцәа, хадара азиуан Н. Лакоба.
Уи ажәа ихахьы иганы, дықәгылеит абольшевикцәа рыпрынцып хьчо, уи иаанагон азакәан Асовет жәлар рахь ииасыр шакәыз, ари алаҳәара заҳаз аменшевикцәа реиҳарааҩык амца рыцранаҵеит. Анхаҩыжәылар рхаҭарнакцәа ажәлар еизаны иахыҟаз ахан аҿы, зегь инецҿакны идгылҵны ицеит.
Иага ус иҟазаргьы аменшевикцәа иаартны ирҿагыло ишалагазгьы, абольшевикцәа рхыԥхьаӡара иацымлозар иагхомызт. Анхаҩыжәлар рхаҭарнакцәа иаартны рҽаӡыҟарҵо иалагеит, аменшевикцәа рдиктатура аҿагылараз.
Убри инаҿырԥышны аиааиразы ажәылара аҽазыҟаҵара Қырҭтәыла инаркны Аахыҵ Кавказ зегьы абольшевикцәа имҩаԥыргеит Аԥсны аҽазыҟаҵаратә практика. 1918 ш-зы жәабранымзеи хәажәкырамзеи рзы. Уи аплан аус адулан Баҭым имҩаԥгаз аилацәажәараҿ. Ари аилацәажәараҿ иалахәын: Мамиа Орахелашвили, Ефрем Ешба, Нестор Лакоба, Гьаргь Аҭарбеков. Иара убас иалахәын Амшын Еиқәа афлот ареволиуцианерцәа.
Аилацәажәараҿ иӡбан ирласны Аԥсныҟа абџьар рзыргарц. Уи абџьар Баҭымынтәи Аԥсны аларҵәараз ихахьы игеит Н. Лакоба.
Азеиԥш наԥхгара рзы Гәдоуҭа иҟаз ақәгылара анапхгара азиуан аповстантә оргкомитет ахада Ефрем Ешба. Уи дагьалалоит ажәлар рдружина «Кьараз». Гәдоуҭатәи аҭыӡҭып ареволиуцианерцәа ргәыԥ иалалеит аҭыԥантәи агарнизон асолдатцәа.
Анхаҩыцәеи аусуцәеи рыдружина аҿиара иалагеит Гәымысҭатәи аҭыӡҭыԥаҿ. Зегь реиҳа иҳароку ареволиуциатә мчра аадырԥшит Бабышьра, Дранда, Ҵабал ақыҭақәа рытружиникцәа. Дранда аҳабла еиҿкаан арра-ареволиуциатә комитет, уахь рҽаладирхәеит Г. Аҭарбеков, С. Кухалеишвили, Е. Дамениа, И. Жваниа иара убас егьырҭ абольшевикцәа. Мархьаултәи апартизантә отриад напхгара азнуан С. Кардава, Ҵабалтәи - Х. Керселиан.
Самырзаҟантәи аҭыӡҭыԥ маӡала анаԥхгара азиуан зегь реиҳа имцаԥшьыз ареволиуцианер П. Даӷәыз.
Зегь реиҳа ареволиуцианерцәа активтә усура мҩыԥыргон Гагра ақалақь. Араҟоуп зегь раԥхьатәи ажәыларақәа ахьымҩаԥысуаз хәажәкырамза алагамҭаз. Рыцхыраараз иааит Шәачатәи Гәдоуҭатәи ареволиуциатә атриадқәа. Ари ажәылара иҟаз Гагра ақалақь аҿы аиааира агеит. Асовет мчра. Анагҵком ахантәаҩыс ара далхын абольшевик аусуҩ Д. Смирнов.
Ари аиааира инашьҭарххан Гәдоуҭатәи аҭыӡҭып исоветтәны иҟалеит. Хәажәкырамзазы Гәдоуҭа ақалақь еиҿкаан аусуцәеи ақыҭауааи рхеидкыла. Уи ахеылак иалалеит: В. Агрба, И. Варданиа, И. Чамагуа, П. Козловски и. уб. иҵ.
Н. Лакобеи Константин Инал-иԥеи рнаԥхгарала агварди каԥшь ротриад рҿынархеит Аҟәа ашҟа. Аменшевикцәа рхадара Аҟәа иҟаз иаргәаҭеит даара. Усҟанәи ахадараҿ иҟаз Чхиквишвили Аԥсны иҟаз аҭагылазаашьа иахҟьаны Қарҭҟа адырра ҟаиҵоит, ареволиуционерцәа рымч еиҳа-еиҳа аӷәӷәахара ишаҿу, дара аменшевикцәа рымчра даара ахьысҳахара ишаҿу.
Абольшевикцәа аменшевикцәа ирыжәылеит ҩ-хырхарҭак рыла. Аҩадатәи ахырхарҭа Гәдауҭатәи аповстанциатә отриад акәын, аҩбатәи-аладатәи Гәымысҭатәи аҭыцҭыԥ акәын.
Хәажәкырамза 26 ацәлашамҭаз (аҿыцтә стиль ала мшаԥымза 8 рзы) 1918 ш-зы Аҟәа ахы иақәиҭтәын аменшевикцәа рҟынтәи. Убри аҽны иара убас абраҵәҟьа еиҿкаан Аԥсны Арра — револиуциатә комитет. Аревком ахантәаҩыс далхын [[Ефрем Ешба]], уи ихаҭыԥуаҩыс — Нестор Лакобеи, Гь. Аҭарбеков.
Асовет напхгара мшаԥымза 11 рзы Самурзаҟан ауездаҿ ишақрӷәӷәан. Кәыдринтәи ауиезд макьаназ аконтрреволиуцианерцәа рнапаҵаҟа инханы иҟан, аха арагьы урҭ рымч акәадахара иаҿын, ақыҭанхаҩцәа зегьы рҽеиҿкааны урҭ амч еиқәаҵәақәа ирҿагылеит.
Ареволиуцианерцәа иргаз аиааира ашәага-зага иҭагӡаны ацуҭа ахылаԥшцәа алырхуан, ақыҭа аревкомцәа Асовет ҳәынҭқарра арыӷәӷәаразы.
Арҭ амшқәа зегь реиҳа иухамышҭуа фырхаҵаратә мышқәан. Ицәгьаз аҭагылазаашьаҿ Аԥсны Арра — револиуциатә комитет хықәкыс ирымаз аконтрреволиуцианерцәа рықәгара адагьы, урҭ гәҭакыс ирымаз аҿыц ажәлар рхәынҭқарра ашьақәгылара акәын.
Урҭ амшқәа ирызкны Н. Лакоба игәлашәараҿ иҩуан «Первой нашей задачей было наладить аппарат власти изъять активных меншевиков, обложить контрибуцию местную буржуазию. Все мы проделали, руководствуясь декретами Совета Народных Коммисаров...».
Арҭ ацәаҳәа кьаҿқәа рыла игылоит Аԥсны абольшевикцәа, раԥхьатәи ажәылара дуахь Асовет хадарахь ашьақәргылырыз.
Арратә-револиуциатә комитет иразнак ииасуеит аԥсуа жәлар рыз ихадраз адгьыл азҵаара. Еиҿкаан адгьылқәаархратә комитет. Аекспломатортә хәҭа иазыԥшын ашәахтә ахашәалахәы ақәҵара. Аревком идикылоит ақәҵара иахьынӡаалшо аусусцәа ихымԥадатәиу фатәылеи жәтәеилеи реибыҭара. Анхааҩцәа ақәгыӷуан анҳарҭаҭыԥ шроуаз. Ашьақәгылара иаҿын анхацәа рзы амедицинатә цхыраара. Асовет адгылаҩцәа иара убас иаҿын акультуратә ргыларақәа рус.
Аменшевикцәа рполициа ианеиԥхьытта ашьҭахь, урҭ рус ииасуеит ареволиуциатә хылаԥшра ашҟа, иара убас иаԥҵан Аԥснытәи агвардиа ҟаԥшь, дара рхатә комиссариат хылаԥшрала. Ари акомисарат еидкылахь иалан К. Инал-иԥа, С. Қардаа, Х. Керсалин. Аревком лымкаала илаԥш ахын ареволиуциатә аибашьратә мчра, урҭ еибыҭашеи, уи идыкылеит ихадароу аус урҭ рыӷәӷәараҿы, ирҿагылоз амчра иаҿыԥшнры Кәыдрытәи аҩхааҿ инханы зҽеизкылан иҟаз.
Мрагыларатәи-ареволиуциатә комитет ихадароу усны ирыԥхьаӡон аинтернационалтә ааӡара аџьажәлар рыҩныҵҟа иҟаларҵ азы. Арҭ аиҿкааратә усурақәа ажәлар рылааӡараҿ иҟаз иабзоураны, Аԥсны иқәынхоз амилаҭқәа рҽеидкыланы Аԥсны Асовет мчра аиааира азааргеит. Аҵыхәтәаншәа Н. Лакоба иҩуан: «Нигде, как в Абхазии, так отчетливо выражается солидарность между различныими национальноствами. Здесь история не знает даже серезных национальных трении, несмотря на самые серьезные старания националистов, царских чиновников, грузинских меньшевиков и. т. д.»
Зегь реиҳа ихадароу аҭыԥ Асовет мчрааҿы апролетариатә амилаҭ еидгылараҿ инаакылеит Аревком иҭнажиз агазетә «Сухумская правда», раԥхьатәи аномер акьыԥхь абеит мшаԥымза 16 1918 ш-зы.
Раԥхьауатәи аиааира амш инаркны Аԥсны амилаҭ рацәа рҽеидкылан ақыҭа-нхамҩ аҿиара амҩа ианылоит.
Аԥсны ақыҭанхамҩа усуцәа иахьыуарымноз Нхыҵ Кавказтәи абольшевикцәа рыцхраауан. Н. Лакоба Арратә-револиуциатә комитет адҵала дышьҭын Нхыҵ Кавказка абџьари афатә-ажәтә ануразы. Уи аус аганахь ала Аԥсны абольшевикцәа рыцхьырараз акыр аус адиулеи усҟантәи аамҭа Нхыҵ-Кавказ иҟаз Серго Орџьоникиӡе.
Аха икәыҟныз Асовет республика иамамызт уи аҟара алшара Аԥсныжәлар иахәто ацхыраара рыҭараҿ, урҭ ааха ӷәӷәа роуит аҭыԥантәи аконтрреволиуцианерцәеи аҳәаа нарцатәи антервенцәа рҟынтә. Асовет бираҟа 1918 ш-зы. Аҟәа иахагылан 40 мшы. Самурзаҟантәи аҭыӡҭыԥ Асовет напхгара 6-мыз аҽынакылеит.
Иазгәаҭатәуп Арратә-револиуциатә комитет иҟоуп иҟанаҵаз агхақәа. Асовет напхгара ианышьақагыла Аҟәа аревком ажәы ақалақь Дума ахы иақәҭимтуеит, урҭ ицәыҵатәан Асовет ҳәынҭқарра еиҵарҟьаша аусқәа мҩаԥыргон. Аповстантә гәыԥқәа ирымаз аҭагылазаашьа бзиа рхы ҽеила ирзамырхәеит, урҭ Кәыдры ахықәа аҟынӡа ианнеи, уаҳәа рҽеиҵырымхуеи. Урҭ Қырҭтәыла амчреи дареи имахәҭаз еидхәаламызҭ. Н. Лакоба аҵыхәтәан иаӡгәеиҭон: «Борьба в Абхазии в 1918 году была очень жестокая, и победа 18-го года нам достались не без величайших жертв, ошибок, отступлений и т. д.».
Аконтрреволиуционерцәа Кәыдры аҭыӡҭыԥаҿ рымч арыӷәӷәара, ҽиҳа аҽеизакра рылшеит. Меншевикцәа рыр иннакылеит аҿыӷәӷәарҭа Кәыдры ахықә арымарахь зегьы. Урҭ архәҭарқәа еиҳа-еиҳа рхьыԥхьаӡара иазҳауан.
Лаҵарамза 10 рзы зегьы ншьаарҵәхеит. Иалагеит аибашьра, ицон иара 7-мшы. Ареволиуцианерцәа рыр иахьынуарымиоз рхы фырхаҵарыла иаардыԥшуан, аха имхьаҵыр алымшеит. Иалагеит хыԥхьаӡара рацәала ауаа рыхҵареи, анхаҩыцәа рырхәреит. Аха ус иага иҟазаргьы, анхаҩыцәа реибыҭраҿ аконтрреволиуционерцәа имҩаԥыргон аҿагыларақәа. Абольшевикцәа ргеиԥхьаркыт, ирылагеит маӡалатәи ареволиуциатә ҽазыҟаҵарақәа.
Аамҭалатәи аҵахара Асовет ҳәынҭқарра Аԥснытәи аповстанциатә отриад Н. Лакоба драԥхьагылан Ҟәыбина ауаҩс иухыҵны Белореченсктә аремон Маиҟәаԥ ақалақь агамахь ихьаҵуеит. Ара арҭ ргәыԥ иалахәын Кавказтәи Ар Ҟаԥшь ргәыԥ, ари агәыԥ рхы иамегӡаӡақәа имҩа ԥыргон ареволиуциатә жәларқәа.
Ҭагалан 1918 ш. Н. Лакоба игәыԥ иманы ддәықәлоит Аԥсныҟа ашьхақәа дырхыҵны. Ари ахыҵра даара ицәгьахоит. Иахьабылак иахьынтәиуааз иалшон азахәмга дрыниар. Иҟамызҭ аамҭак аидысларақәа аныҟамыз. Аха урҭ ирыдыз апартиатә дҵа фырхаҵарыла инагӡан.
==Алитература==
==Азхьарԥшқәа==
==Азгәаҭақәа==
{{reflist}}
[[Акатегориа:Асовет политикцәа]]
[[Акатегориа:Аԥсны аполитикцәа]]
[[Акатегориа:Абольшевикцәа]]
[[Акатегориа:Лакәараа]]
[[Акатегориа:1893 шықәсазы ииз]]
[[Акатегориа:Лаҵарамза 1 рзы ииз]]
[[Акатегориа:1936 шықәсазы иԥсыз]]
[[Акатегориа:Ԥхынҷкәынмза 28 рзы иԥсыз]]
8g2ms6nywstpyaxzy3cou3l89p77cr4
Аахыҵ Уаԥстәыла
0
29737
118769
118438
2022-08-27T10:58:44Z
Fraxinus.cs
8381
wikitext
text/x-wiki
{{Акарточка Аҳәынҭқарра
|абираҟ = {{#property:p41}}
|абираҟ ирызку адаҟьа = Аахыҵ Уаԥстәыла абираҟ
|агерб = {{#property:p94}}
|агерб ирызку адаҟьа = Аахыҵ Уаԥстәыла агерб
|агимн=National Anthem of South Ossetia.ogg
|агимн ирызку адаҟьа = Аахыҵ Уаԥстәыла агимн
|амаҵураҭыԥ1=Ахада
|амаҵурауаҩ1=
|амаҵураҭыԥ2=Аԥыза-министр
|амаҵурауаҩ2=
|zoom1=7}}
'''Аахыҵ Уаԥстәыла''' ({{lang-os|Хуссар Ирыстон}}), [[2017]] ш. инаркны официалтә '''Аахыҵ Уаԥстәылатәи Ареспублика — Аланиа Аҳәынҭқарра''' ({{lang-os|Республикæ Хуссар Ирыстон – Паддзахад Алани}}) — [[Европа]]тәии [[Кавказ]]тәии хәҭакала иазхаҵоу атәыла. Аахыҵ Уаԥстәыла еимаку адгьылуп.
Аҵанакы – {{км²|3 900}}.
Аҳәынҭқарра иаланхо – {{иаланхо|53 532|2015}}.<ref>''В Цхинвале прошла пресс-конференция начальника Управления государственной статистики Южной Осетии Инала Тибилова''. Государственное информационное агентство «Рес». {{date|11|8|2016}}. [http://cominf.org/node/1166509275 Онлаин].</ref>
==Азхьарԥшқәа==
* [https://presidentruo.org/category/respublika/ Аахыҵ Уаԥстәыла Ахада иофициалтә саит] {{ru icon}}
==Азгәаҭақәа==
{{reflist}}
{{external links}}
[[Акатегориа:Аахыҵ Уаԥстәыла| ]]
[[Акатегориа:Европатәи аҳәынҭқаррақәа]]
[[Акатегориа:Ареспубликақәа]]
[[Акатегориа:Кавказ]]
p9xnpv3yv7yyr91t5zayciroavo4r64
Косово
0
29751
118771
114365
2022-08-27T11:20:08Z
Fraxinus.cs
8381
wikitext
text/x-wiki
{{Акарточка Аҳәынҭқарра
|абираҟ = {{#property:p41}}
|абираҟ ирызку адаҟьа = Косово абираҟ
|агерб = {{#property:p94}}
|агерб ирызку адаҟьа = Косово агерб
|агимн=National Anthem of the Republic of Kosovo.ogg
|агимн ирызку адаҟьа = Косово агимн
|амаҵураҭыԥ1=Апрезидент
|амаҵурауаҩ1=
|амаҵураҭыԥ2=Аԥыза-министр
|амаҵурауаҩ2=
|zoom1=7
}}
'''Косово''' ({{lang-sq|Kosova}}, {{lang-sr|Косово/Kosovo}}), аофициалтә хьӡы: '''Косовотәи Ареспублика''' ({{lang-sq|Republika e Kosovës}}, {{lang-sr|Република Косово/Republika Kosovo}}) — [[Европа]]тәи хәҭакала иазхаҵоу атәыла..
==Азхьарԥшқәа==
* [https://www.rks-gov.net/ Аофициалтә саит]
==Азгәаҭақәа==
{{reflist}}
{{external links}}
[[Акатегориа:Косово| ]]
[[Акатегориа:Европатәи аҳәынҭқаррақәа]]
[[Акатегориа:Ареспубликақәа]]
3ldjrnikkawxj9kdb4qrv3w0wo6zvi5
Габон
0
30246
118724
118488
2022-08-27T09:20:29Z
Fraxinus.cs
8381
wikitext
text/x-wiki
{{Акарточка Аҳәынҭқарра
|абираҟ = {{#property:p41}}
|абираҟ ирызку адаҟьа = Габон абираҟ
|агерб = {{#property:p94}}
|агерб ирызку адаҟьа = Габон агерб
|агимн=La Concorde.ogg
|агимн ирызку адаҟьа = Габон агимн
|амаҵураҭыԥ1=Апрезидент
|амаҵурауаҩ1=
|амаҵураҭыԥ2=Аԥыза-министр
|амаҵурауаҩ2=
|zoom1=5}}
'''Габон''' ({{lang-fr|Gabon}}), аофициалтә хьӡы: '''Габонтәи Ареспублика''' ({{lang-fr|République gabonaise}}) — [[Африка]]ҟны атәыла.
==Административтә шара==
Габон иаку аҳәынҭқарра ауп, ари атәыла 9 административтә провинциақәа рыла ишоит.
{| class="standard"
! #
! Апровинциа
! Афранцызла
! Апровинциатә ҳҭнықалақь
! Аҵакыра<br />(км²)
! Ауааԥсыра<ref name="census">{{cite web|url=http://www.geohive.com/cntry/gabon.aspx|title=GeoHive - Gabon population|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20110906035204/http://www.geohive.com/cntry/gabon.aspx|archive-date=2011-09-06}}</ref><br />(2013)
! Ауааԥсыра<br />рыжәпара (ауаа/км²)
! Ахсаала
|-----
| 1
| [[Естуари]]
| Estuaire
| [[Либревиль]]
| align="right"|20 740
| align="right"|895 689
| align="right"|43,19
| rowspan="10" | [[АФаил:Gabon_provinces_numbered.png|350px]]
|-----
| 2
| [[Аҩадатәи Огове]]
| Haut-Ogooué
| [[Франсвиль]]
| align="right"|36 547
| align="right"|250 799
| align="right"|6,86
|-----
| 3
| [[Агәҭантәи Огове]]
| Moyen-Ogooué
| [[Moyen-Ogooué]]
| align="right"|18 535
| align="right"|69 287
| align="right"|3,74
|-----
| 4
| [[Нгуние]]
| Ngounié
| [[Муила]]
| align="right"|37 750
| align="right"|100 838
| align="right"|2,67
|-----
| 5
| [[Нуанга]]
| Nyanga
| [[Чибанга]]
| align="right"|21 285
| align="right"|52 854
| align="right"|2,48
|-----
| 6
| [[Огове-Ивиндо]]
| Ogooué-Ivindo
| [[Макоку]]
| align="right"|46 075
| align="right"|63 293
| align="right"|1,37
|-----
| 7
| [[Огове-Лоло]]
| Ogooué-Lolo
| [[Куламуту]]
| align="right"|25 380
| align="right"|65 771
| align="right"|2,59
|-----
| 8
| [[Амшын ахықәантәи Огове]]
| Ogooué-Maritime
| [[Порт-Жантиль]]
| align="right"|22 890
| align="right"|157 562
| align="right"|6,88
|-----
| 9
| [[Волио-Нтем]]
| Woleu-Ntem
| [[Оем]]
| align="right"|38 465
| align="right"|154 986
| align="right"|4,03
|- style="background: #CCC;"
| || colspan="3" | '''Зегь''' ||align="right"|'''267 667'''||align="right"|'''1 811 079'''||align="right"|'''6,77'''
|}
==Азгәаҭақәа==
{{reflist}}
{{external links}}
[[Акатегориа:Габон| ]]
[[Акатегориа:Африкатәи аҳәынҭқаррақәа]]
[[Акатегориа:Ареспубликақәа]]
3guqefcodbqmn9oe4uhrms34gbg2yf1
Гаиана
0
30253
118725
118489
2022-08-27T09:21:18Z
Fraxinus.cs
8381
wikitext
text/x-wiki
{{Акарточка Аҳәынҭқарра
|абираҟ = {{#property:p41}}
|абираҟ ирызку адаҟьа = Гаиана абираҟ
|агерб = {{#property:p94}}
|агерб ирызку адаҟьа = Гаиана агерб
|агимн=National Anthem of Guyana.ogg
|агимн ирызку адаҟьа = Гаиана агимн
|амаҵураҭыԥ1=Апрезидент
|амаҵурауаҩ1=
|амаҵураҭыԥ2=Аԥыза-министр
|амаҵурауаҩ2=
|zoom1=5}}
'''Гаиана''' ({{lang-en|Guyana}}), аофициалтә хьӡы: '''Гаианатәи Акооперативтә Республика''' ({{lang-en|Co-operative Republic of Guyana}}) — [[Аладатәи Америка]]ҟны атәылоуп.
==Административтә шара==
Гаиана 10 арегионқәа ({{lang-en|Regions}}) рыла ишоит.
{| class="standard"
! #
! Арегион
! Англизшәала
! Арегионтә аҳҭнықалақь
! Аҵакыра<br />(км²)
! Ауааԥсыра<ref>''2012 Population & Housing Census - 2012 Census Final Results''. Гаианатәи ахыԥхьаӡареихшьаларатә усбарҭа. 2012. [https://www.statisticsguyana.gov.gy/census.html#comp онлаин]. [https://web.archive.org/web/20120909144129/http://www.statisticsguyana.gov.gy/census.html#comp архив].</ref><br />(2012)
! Ауааԥсыра<br />рыжәпара (ауаа/км²)
! Ахсаала
|-----
| 1
| [[Барима-Уаини]]
| Barima-Waini
| [[Мабарума]]
| align="right"|20 339
| align="right"|27 643
| align="right"|1,36
| rowspan="11" | [[АФаил:Guyana, administrative divisions - Nmbrs - monochrome.svg|300px]]
|-----
| 2
| [[Померун-Супенаам]]
| Pomeroon-Supenaam
| [[Анна-Реџьина]]
| align="right"|6 195
| align="right"|46 810
| align="right"|7,55
|-----
| 3
| [[Ессекибо-Аилендс-Уест-Демерара]]
| Essequibo Islands-West Demerara
| [[Вред-ен-Хуп]]
| align="right"|3 755
| align="right"|107 785
| align="right"|28,70
|-----
| 4
| [[Демерара-Маҳаика]]
| Demerara-Mahaica
| [[Џьорџьтаун]]
| align="right"|2 232
| align="right"|311 563
| align="right"|139,60
|-----
| 5
| [[Маҳаика-Бербис]]
| Mahaica-Berbice
| [[Форт-Веллингтон]]
| align="right"|4 190
| align="right"|49 820
| align="right"|11,89
|-----
| 6
| [[Куиуни-Мазаруни]]
| Cuyuni-Mazaruni
| [[Бартика]]
| align="right"|47 213
| align="right"|18 375
| align="right"|0,39
|-----
| 7
| [[Аппер-Демерара-Бербис]]
| Upper Demerara-Berbice
| [[Линден (Гаиана)|Линден]]
| align="right"|17 040
| align="right"|39 992
| align="right"|2,35
|-----
| 8
| [[Потаро-Сипаруни]]
| Potaro-Siparuni
| [[Мадиа (Гаиана)|Мадиа]]
| align="right"|20 051
| align="right"|11 077
| align="right"|0,55
|-----
| 9
| [[Аппер-Такуту-Аппер-Ессекибо]]
| Upper Takutu-Upper Essequibo
| [[Летем]]
| align="right"|57 750
| align="right"|24 238
| align="right"|0,42
|-----
| 10
| [[Ист-Бербис-Корентаин]]
| East Berbice-Corentyne
| [[Ниу-Амстердам]]
| align="right"|36 234
| align="right"|109 652
| align="right"|3,03
|- style="background: #CCC;"
| || colspan="3" | '''Зегь''' ||align="right"|'''214 999'''||align="right"|'''746 955'''||align="right"|'''3,47'''
|}
==Азгәаҭақәа==
{{reflist}}
{{external links}}
[[Акатегориа:Гаиана| ]]
[[Акатегориа:Аладатәи Америкатәи аҳәынҭқаррақәа]]
[[Акатегориа:Ареспубликақәа]]
qyib2fjbi3u33dbc12htg4yp4dkz8mg
Гаити
0
30255
118726
118490
2022-08-27T09:22:00Z
Fraxinus.cs
8381
wikitext
text/x-wiki
{{Акарточка Аҳәынҭқарра
|абираҟ = {{#property:p41}}
|абираҟ ирызку адаҟьа = Гаити абираҟ
|агерб = {{#property:p94}}
|агерб ирызку адаҟьа = Гаити агерб
|агимн=Haiti National Anthem.ogg
|агимн ирызку адаҟьа = Гаити агимн
|амаҵураҭыԥ1=Апрезидент
|амаҵурауаҩ1=
|амаҵураҭыԥ2=Аԥыза-министр
|амаҵурауаҩ2=
|zoom1=6}}
'''Гаити''' ({{lang-fr|Haïti}}, {{lang-ht|Ayiti}}), аофициалтә хьӡы: '''Ареспублика Гаити''' ({{lang-fr|République d'Haïti}}, {{lang-ht|Repiblik Ayiti}}) — [[Аҩадатәи Америка]]ҟны, мраҭашәаратәи [[Гаити (адгьылбжьаха)|Гаити]] адгьылбжьаха ишараҟны атәылоуп.
==Административтә шара==
Гаити 10 адепартаментқәа ({{lang-fr|Départements}}) рыла ишоит.
{| class="standard"
! #
! Адепартамент
! Афранцыз бызшәала
! Агаититәи креолла
! Адепартаменттә<br />аҳҭнықалақь
! Аҵакыра<br />(км²)
! Ауааԥсыра<ref>{{cite web |title=Population totale de 18 ans et plus |url=http://www.ihsi.ht/pdf/projection/Estimat_PopTotal_18ans_Menag2015.pdf |publisher=Institut Haitien de statistque et d'informatique (IHSI) |access-date=12 January 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20151106110552/http://www.ihsi.ht/pdf/projection/Estimat_PopTotal_18ans_Menag2015.pdf |archive-date=2015-11-06 |language=fr |date=March 2015 |url-status=dead }}</ref><br />(2012)
! Ауааԥсыра<br />рыжәпара (ауаа/км²)
! Ахсаала
|-----
| 1
| [[Артибонит]]
| L’Artibonite
| Latibonit
| [[Гонаив]]
| align="right"|4 987
| align="right"|1 727 524
| align="right"|350
| rowspan="11" | [[АФаил:Haiti_departments_numbered.png|300px]]
|-----
| 2
| [[Агәҭантәи адепартамент (Гаити)|Агәҭантәи адепартамент]]
| Centre
| Sant
| [[Енш]]
| align="right"|3 487
| align="right"|746 236
| align="right"|210
|-----
| 3
| [[Гранд-Анс]]
| Grand' Anse
| Grandans
| [[Жереми]]
| align="right"|1 912
| align="right"|468 301
| align="right"|240
|-----
| 4
| [[Нип]]
| Nippes
| Nip
| [[Мирагоан]]
| align="right"|1 268
| align="right"|342 525
| align="right"|270
|-----
| 5
| [[Аҩадатәи адепартамент (Гаити)|Аҩадатәи адепартамент]]
| Nord
| Nò
| [[Кап-Аитиен]]
| align="right"|2 115
| align="right"|1 067 177
| align="right"|500
|-----
| 6
| [[Аҩада-мрагыларатәи адепартамент]]
| Nord-Est
| Nòdès
| [[Фор-Либерте]]
| align="right"|1 623
| align="right"|393 967
| align="right"|240
|-----
| 7
| [[Аҩада-мраҭашәаратәи адепартамент (Гаити)|Аҩада-мраҭашәаратәи адепартамент]]
| Nord-Ouest
| Nòdwès
| [[Пор-де-Пе]]
| align="right"|2 103
| align="right"|728 807
| align="right"|350
|-----
| 8
| [[Мраҭашәаратәи адепартамент (Гаити)|Мраҭашәаратәи адепартамент]]
| Ouest
| Lwès
| [[Порт-о-Пренс]]
| align="right"|4 983
| align="right"|4 029 705
| align="right"|810
|-----
| 9
| [[Алада-мрагыларатәи адепартамент (Гаити)|Алада-мрагыларатәи адепартамент]]
| Sud-Est
| Sidès
| [[Жакмель]]
| align="right"|2 034
| align="right"|632 601
| align="right"|310
|-----
| 10
| [[Аладатәи адепартамент]]
| Sud
| Sid
| [[Ле-Ке]]
| align="right"|2 654
| align="right"|774 976
| align="right"|290
|- style="background: #CCC;"
| || colspan="4" | '''Зегь''' ||align="right"|'''27 065'''||align="right"|'''10 911 819'''||align="right"|'''403'''
|}
==Азгәаҭақәа==
{{reflist}}
{{external links}}
[[Акатегориа:Гаити| ]]
[[Акатегориа:Аҩадатәи Америкатәи аҳәынҭқаррақәа]]
[[Акатегориа:Ареспубликақәа]]
lf4rmdvpan8sqbjfc0klw8bnt18jr9n
Гамбиа
0
30267
118727
118491
2022-08-27T09:23:02Z
Fraxinus.cs
8381
wikitext
text/x-wiki
{{Акарточка Аҳәынҭқарра
|абираҟ = {{#property:p41}}
|абираҟ ирызку адаҟьа = Гамбиа абираҟ
|агерб = {{#property:p94}}
|агерб ирызку адаҟьа = Гамбиа агерб
|агимн=For The Gambia Our Homeland (instrumental).ogg
|агимн ирызку адаҟьа = Гамбиа агимн
|амаҵураҭыԥ1=Апрезидент
|амаҵурауаҩ1=
|амаҵураҭыԥ2=
|амаҵурауаҩ2=
|zoom1=5}}
'''Гамбиа''' ({{lang-en|Gambia}}), аофициалтә хьӡы: '''Гамбиатәи Ареспублика''' ({{lang-en|Republic of The Gambia}}) — Мраҭашәара-[[Африка]]тәи атәыла.
==Административтә шара==
Гамбиа иаку аҳәынҭқарра ауп, ари атәыла 5 административтә округқәеи ({{lang-en|Divisions}}) 1 ақалақьи рыла ишоит.
{| class="standard"
! #
! Апровинциа
! Англизшәала
! Аокругтә ҳҭнықалақь
! Аҵакыра<br />(км²)
! Ауааԥсыра<ref name="census">{{cite web|url=https://gambia.opendataforafrica.org/mmfoqkd/population-and-housing-census-of-gambia-2013|title=Population and Housing Census of Gambia, 2013||date=2011-09-06}}</ref><br />(2013)
! Ауааԥсыра<br />рыжәпара (ауаа/км²)
! Ахсаала
|-----
| 1
| [[Ҵаҟатәи аӡиас (Гамбиатәи аокруг)|Ҷаҟатәи аӡиас]]
| Lower River
| [[Манса-Конко]]
| align="right"|1 618
| align="right"|82 361
| align="right"|50,9
| rowspan="7" | [[АФаил:Gambia_Divisions_Rus.svg|350px]]
|-----
| 2
| [[Агәҭантәи аӡиас (Гамбиатәи аокруг)|Агәҭантәи аӡиас]]
| Central River
| [[Џьанџьанбуре]]
| align="right"|2 895
| align="right"|226 018
| align="right"|78,25
|-----
| 3
| [[Аҩадатәи аԥшаҳәа (Гамбиатәи аокруг)|Аҩадатәи аԥшаҳәа]]
| North Bank
| [[Кереван]]
| align="right"|2 256
| align="right"|221 054
| align="right"|98,0
|-----
| 4
| [[Хыхьтәи аӡиас (Гамбиатәи аокруг)|Хыхьтәи аӡиас]]
| Upper River
| [[Бассе-Санта-Су]]
| align="right"|2 070
| align="right"|239 916
| align="right"|115,9
|-----
| 5
| [[Мраҭашәаратәи араион (Гамбиа)|Мраҭашәаратәи араион]]
| Western Division
| [[Брикама]]
| align="right"|1 764
| align="right"|699 704
| align="right"|396,06
|-----
| —
| [[Банжул]]
| Banjul
| [[Банжул]]
| align="right"|88
| align="right"|413 397
| align="right"|3 808,45
|- style="background: #CCC;"
| || colspan="3" | '''Зегь''' ||align="right"|'''10 698'''||align="right"|'''1 882 450'''||align="right"|'''176,1'''
|}
==Азгәаҭақәа==
{{reflist}}
{{external links}}
[[Акатегориа:Гамбиа| ]]
[[Акатегориа:Африкатәи аҳәынҭқаррақәа]]
[[Акатегориа:Ареспубликақәа]]
ttuuygyzcvzifrj58yjvbk3n6j5ddeq
Гана
0
30269
118728
118492
2022-08-27T09:23:59Z
Fraxinus.cs
8381
wikitext
text/x-wiki
{{Акарточка Аҳәынҭқарра
|абираҟ = {{#property:p41}}
|абираҟ ирызку адаҟьа = Гана абираҟ
|агерб = {{#property:p94}}
|агерб ирызку адаҟьа = Гана агерб
|агимн=National Anthem of Ghana.ogg
|агимн ирызку адаҟьа = Гана агимн
|амаҵураҭыԥ1=Апрезидент
|амаҵурауаҩ1=
|амаҵураҭыԥ2=
|амаҵурауаҩ2=
|zoom1=5}}
'''Гана''' ({{lang-en|Ghana}}), аофициалтә хьӡы: '''Ареспублика Гана''' ({{lang-en|Republic of Ghana}}) — Мраҭашәара-[[Африка]]тәи атәыла.
==Административтә шара==
Гана иаку аҳәынҭқарра ауп, ари атәыла 16 административтә аобластқәа ({{lang-en|Regions}}) рыла ишоит.
{| class="standard"
! #
! Аобласт
! Англизшәала
! Аобласттә ҳҭнықалақь
! Аҵакыра<br />(км²)
! Ауааԥсыра<ref name="census">{{cite web|url=https://www.citypopulation.de/en/ghana/cities/|title=The population of the regions of Ghana according to census results and latest official projections||date=2021}}</ref><br />(2021)
! Ауааԥсыра<br />рыжәпара (ауаа/км²)
! Ахсаала
|-----
| 1
| [[Аҳафо]]
| Ahafo Region
| [[Гоасо]]
| align="right"|5 196
| align="right"|564 668
| align="right"|108,7
| rowspan="17" | [[АФаил:NEW_GHANA_REGIONS_ru.jpg|350px]]
|-----
| 2
| [[Ашанти (аобласть)|Ашанти]]
| Ashanti Region
| [[Кумаси]]
| align="right"|24 389
| align="right"|5 440 463
| align="right"|223,1
|-----
| 3
| [[Аккра еиҳарак]]
| Greater Accra Region
| [[Аккра]]
| align="right"|3 245
| align="right"|5 455 692
| align="right"|1 681,0
|-----
| 4
| [[Боно (аобласть)|Боно]]
| Bono Region
| [[Суниани]]
| align="right"|11 113
| align="right"|1 208 649
| align="right"|108,8
|-----
| 5
| [[Боно-Ист]]
| Bono East Region
| [[Течиман]]
| align="right"|23 248
| align="right"|1 203 400
| align="right"|51,76
|-----
| 6
| [[Хыхь-мрагыларатәи аобласт]]
| Upper East Region
| [[Болгатанга]]
| align="right"|8 842
| align="right"|1 301 226
| align="right"|147,2
|-----
| 7
| [[Хыхь-мраҭашәаратәи аобласт]]
| Upper West Region
| [[Ва (ақалақь)|Ва]]
| align="right"|18 476
| align="right"|901 502
| align="right"|48,79
|-----
| 8
| [[Вольта (аобласть)|Вольта]]
| Volta Region
| [[Ҳо (ақалақь)|Ҳо]]
| align="right"|9 504
| align="right"|1 659 040
| align="right"|174,6
|-----
| 9
| [[Мрагыларатәи аобласт (Гана)|Мрагыларатәи аобласт]]
| Eastern Region
| [[Кофоридуа]]
| align="right"|19 323
| align="right"|2 925 653
| align="right"|151,4
|-----
| 10
| [[Мраҭашәаратәи аобласт (Гана)|Мраҭашәаратәи аобласт]]
| Western Region
| [[Секонди-Такоради]]
| align="right"|13 842
| align="right"|2 060 585
| align="right"|148,9
|-----
| 11
| [[Оти (аобласт)|Оти]]
| Oti Region
| [[Дамбаи]]
| align="right"|11 066
| align="right"|747 248
| align="right"|67,53
|-----
| 12
| [[Саванна (аобласт)|Саванна]]
| Savannah Region
| [[Дамонго]]
| align="right"|34 790
| align="right"|653 266
| align="right"|18,78
|-----
| 13
| [[Аҩадатеи аобласт (Гана)|Аҩадатеи аобласт]]
| Northern Region
| [[Тамале]]
| align="right"|26 524
| align="right"|2 310 939
| align="right"|87,13
|-----
| 14
| [[Аҩада-мрагыларатәи аобласт]]
| North East Region
| [[Налеригу]]
| align="right"|9 070
| align="right"|658 946
| align="right"|72,65
|-----
| 15
| [[Аҩада-мраҭашәаратәи аобласт (Гана)|Аҩада-мраҭашәаратәи]]
| Western North Region
| [[Виавсо]]
| align="right"|10 079
| align="right"|880 921
| align="right"|87,4
|-----
| 16
| [[Агәҭантәи аобласть (Гана)|Агәҭантәи аобласть]]
| Central Region
| [[Кеип-Кост]]
| align="right"|9 826
| align="right"|2 859 821
| align="right"|291,0
|- style="background: #CCC;"
| || colspan="3" | '''Зегь''' ||align="right"|'''238 533'''||align="right"|'''30 832 019'''||align="right"|'''129,3'''
|}
==Азгәаҭақәа==
{{reflist}}
{{external links}}
[[Акатегориа:Гана| ]]
[[Акатегориа:Африкатәи аҳәынҭқаррақәа]]
[[Акатегориа:Ареспубликақәа]]
cbkzq6tym0lwbb16ld98po0c3rhysgn
Гвинеиа
0
30292
118730
118494
2022-08-27T09:25:50Z
Fraxinus.cs
8381
wikitext
text/x-wiki
{{Акарточка Аҳәынҭқарра
|абираҟ = {{#property:p41}}
|абираҟ ирызку адаҟьа = Гвинеиа абираҟ
|агерб = {{#property:p94}}
|агерб ирызку адаҟьа = Гвинеиа агерб
|агимн=National_Anthem_of_Guinea_by_US_Navy_Band.ogg
|агимн ирызку адаҟьа = Гвинеиа агимн
|амаҵураҭыԥ1=Апрезидент
|амаҵурауаҩ1=
|амаҵураҭыԥ2=Аԥыза-министр
|амаҵурауаҩ2=
|zoom1=5}}
'''Гвинеиа''' ({{lang-fr|Guinée}}), аофициалтә хьӡы: '''Гвинеиатәи Ареспублика''' ({{lang-fr|République de Guinée}}) — Мраҭашәара-[[Африка]]тәи атәыла.
==Административтә шара==
Гвинеиа иаку аҳәынҭқарра ауп, ари атәыла 8 административтә регионқәа ({{lang-fr|Régions}}) рыла ишоит.
{| class="standard"
! #
! Арегион
! Афранцыз бызшәала
! Арегионтә ҳҭнықалақь
! Аҵакыра<br />(км²)
! Ауааԥсыра<ref name="census">{{cite web|url=https://www.citypopulation.de/en/guinea/cities/|title=The population of the regions of Guinea according to census results and latest official projections||date=2014}}</ref><br />(2014)
! Ауааԥсыра<br />рыжәпара (ауаа/км²)
! Ахсаала
|-----
| 1
| [[Конакри агуберниа]]
| Région de Conakry
| [[Конакри]]
| align="right"|450
| align="right"|1 660 973
| align="right"|3 691,0
| rowspan="9" | [[АФаил:Regions_of_Guinea_ru.svg|350px]] [[АФаил:Un-guinea.png|350px]]
|-----
| 2
| [[Боке (арегион)|Боке]]
| Région de Boké
| [[Боке (Гвинеиа)|Боке]]
| align="right"|31 186
| align="right"|1 083 147
| align="right"|34,7
|-----
| 3
| [[Киндиа (арегион)|Киндиа]]
| Région de Kindia
| [[Киндиа (ақалақь)|Киндиа]]
| align="right"|28 873
| align="right"|1 561 374
| align="right"|54,1
|-----
| 4
| [[Маму (арегион)|Маму]]
| Région de Mamou
| [[Маму]]
| align="right"|17 074
| align="right"|731 188
| align="right"|42,8
|-----
| 5
| [[Фарана (арегион)|Фарана]]
| Région de Faranah
| [[Фарана (ақалақь)|Фарана]]
| align="right"|35 581
| align="right"|941 554
| align="right"|26,5
|-----
| 6
| [[Канкан (арегион)|Канкан]]
| Région de Kankan
| [[Канкан (ақалақь)|Канкан]]
| align="right"|72 156
| align="right"|1 972 537
| align="right"|27,34
|-----
| 7
| [[Лабе (арегион)|Лабе]]
| Région de Labé
| [[Лабе (Гвинеиа)|Лабе]]
| align="right"|22 869
| align="right"|994 458
| align="right"|43,48
|-----
| 8
| [[Нзерекоре (арегион)|Нзерекоре]]
| Région de Nzérékoré
| [[Нзерекоре]]
| align="right"|37 668
| align="right"|1 578 030
| align="right"|41,9
|- style="background: #CCC;"
| || colspan="3" | '''Зегь''' ||align="right"|'''245 857'''||align="right"|'''10 523 261'''||align="right"|'''42,8'''
|}
==Азгәаҭақәа==
{{reflist}}
{{external links}}
[[Акатегориа:Гвинеиа| ]]
[[Акатегориа:Африкатәи аҳәынҭқаррақәа]]
[[Акатегориа:Ареспубликақәа]]
6tcf445nlns6urevpz17hy1b5mshyga
Гвинеиа-Бисау
0
30294
118731
118495
2022-08-27T09:26:53Z
Fraxinus.cs
8381
wikitext
text/x-wiki
{{Акарточка Аҳәынҭқарра
|абираҟ = {{#property:p41}}
|абираҟ ирызку адаҟьа = Гвинеиа-Бисау абираҟ
|агерб = {{#property:p94}}
|агерб ирызку адаҟьа = Гвинеиа-Бисау агерб
|агимн=Esta é a Nossa Pátria Bem Amada (instrumental).ogg
|агимн ирызку адаҟьа = Гвинеиа-Бисау агимн
|амаҵураҭыԥ1=Апрезидент
|амаҵурауаҩ1=
|амаҵураҭыԥ2=Аԥыза-министр
|амаҵурауаҩ2=
|zoom1=6}}
'''Гвинеиа-Бисау''' ({{lang-pt|Guiné-Bissau}}), аофициалтә хьӡы: '''Ареспублика Гвинеиа-Бисау''' ({{lang-pt|República da Guiné-Bissau}}) — Мраҭашәара-[[Африка]]тәи атәыла.
==Административтә шара==
Гвинеиа-Бисау 8 административтә округқәеи ({{lang-pt|Região}}) 1 автономтә ақалақьтә округи ({{lang-pt|Setor autónomo}}) рыла ишоит.
{| class="standard"
! #
! Аокруг
! Апортугал бызшәала
! Аокругтә ҳҭнықалақь
! Аҵакыра<br />(км²)
! Ауааԥсыра<ref name="census">{{cite web|url=https://www.citypopulation.de/GuineaBissau.html|title=The population of the regions of Guinea-Bissau according to census results and latest official projections||date=2009}}</ref><br />(2009)
! Ауааԥсыра<br />рыжәпара (ауаа/км²)
! Ахсаала
|-----
| 1
| [[Кашеу (аокруг)|Кашеу]]
| Cacheu
| [[Кашеу (ақалақь)|Кашеу]]
| align="right"|5 175
| align="right"|192 508
| align="right"|37,2
| rowspan="10" | [[АФаил:Guinea-Bissau, administrative divisions - Nmbrs - colored.svg|350px]]
|-----
| 2
| [[Биомбо (аокруг)|Биомбо]]
| Biombo
| [[Киньиамел]]
| align="right"|840
| align="right"|97 120
| align="right"|115,6
|-----
| 3
| [[Бисау (аокруг)|Бисау]]
| Bissau
| [[Бисау]]
| align="right"|78
| align="right"|387 909
| align="right"|4 973
|-----
| 4
| [[Оио (аокруг)|Оио]]
| Oio
| [[Фарим]]
| align="right"|5 403
| align="right"|224 644
| align="right"|41,6
|-----
| 5
| [[Бафата (аокруг)|Бафата]]
| Bafatá
| [[Бафата (ақалақь)|Бафата]]
| align="right"|5 981
| align="right"|210 007
| align="right"|26,5
|-----
| 6
| [[Габу (аокруг)|Габу]]
| Gabú
| [[Габу (ақалақь)|Габу]]
| align="right"|9 150
| align="right"|215 530
| align="right"|35,1
|-----
| 7
| [[Болама (аокруг)|Болама]]
| Bolama
| [[Болама (ақалақь)|Болама]]
| align="right"|2 624
| align="right"|34 563
| align="right"|13,2
|-----
| 8
| [[Кинара (аокруг)|Кинара]]
| Quinara
| [[Буба (ақалақь)|Буба]]
| align="right"|3 138
| align="right"|63 610
| align="right"|20,3
|-----
| 9
| [[Томбали (аокруг)|Томбали]]
| Tombali
| [[Катио (ақалақь)|Катио]]
| align="right"|3 736
| align="right"|94 939
| align="right"|25,4
|- style="background: #CCC;"
| || colspan="3" | '''Зегь''' ||align="right"|'''36 125'''||align="right"|'''1 520 830'''||align="right"|'''42,1'''
|}
==Азгәаҭақәа==
{{reflist}}
{{external links}}
[[Акатегориа:Гвинеиа-Бисау| ]]
[[Акатегориа:Африкатәи аҳәынҭқаррақәа]]
[[Акатегориа:Ареспубликақәа]]
5d3215ukymxgpuviwii4yzngqjrnhpr
Екваториалтә Гвинеиа
0
30299
118740
118506
2022-08-27T09:45:38Z
Fraxinus.cs
8381
wikitext
text/x-wiki
{{Акарточка Аҳәынҭқарра
|абираҟ = {{#property:p41}}
|абираҟ ирызку адаҟьа = Екваториалтә Гвинеиа абираҟ
|агерб = {{#property:p94}}
|агерб ирызку адаҟьа = Екваториалтә Гвинеиа агерб
|агимн=Equatorial Guinea's national anthem, performed by the United States Navy Band.oga
|агимн ирызку адаҟьа = Екваториалтә Гвинеиа агимн
|амаҵураҭыԥ1=Апрезидент
|амаҵурауаҩ1=
|амаҵураҭыԥ2=Аԥыза-министр
|амаҵурауаҩ2=
|zoom1=5}}
'''Екваториалтә Гвинеиа''' ({{lang-es|Guinea Ecuatorial}}; {{lang-fr|Guinée équatoriale}}; {{lang-pt|Guiné Equatorial}}), аофициалтә хьӡы: '''Ареспублика Екваториалтә Гвинеиа''' ({{lang-es|República de Guinea Ecuatorial}}; {{lang-fr|République de Guinée équatoriale}}; {{lang-pt|República da Guiné Equatorial}}) — [[Африка]]тәи атәыла.
==Административтә шара==
Екваториалтә Гвинеиа иаку аҳәынҭқарра ауп, 2 географиатә регионқәеи ({{lang-es|regiones}}; {{lang-fr|régions}}; {{lang-pt|regiões}}) 8 административтә провинциақәеи рыла ишоит.
{| class="standard"
! #
! Апровинциа
! Арегион
! Апровинциатә ҳҭнықалақь
! Аҵакыра<br />(км²)
! Ауааԥсыра<ref name="census">{{cite web|url=https://www.citypopulation.de/en/guinea/cities/|title=The population of the regions of Equatorial Guinea according to census results and latest official projections||date=2015}}</ref><br />(2015)
! Ауааԥсыра<br />рыжәпара (ауаа/км²)
! Ахсаала
|-----
| 1
| [[Сентро-Сур]]<br />''(Centro Sur)''
| rowspan=5|[[Рио-Муни (регион)|Рио-Муни]]<br />''Río Muni<br />Région continentale<br />Rio Muni''
| [[Евинаионг]]
| align="right"|9 931
| align="right"|141 986
| align="right"|14,3
| rowspan="9" | [[АФаил:Equatorial_Guinea%2C_administrative_divisions_-_de_-_colored_2020.svg|350px]]
|-----
| 2
| [[Џьиблоҳо]]<br />''(Ciudad administrativa de Djibloho)''
| [[Сиудад-де-ла-Пас]]
| align="right"|453
| align="right"|—
| align="right"|—
|-----
| 3
| [[Ке-Нтем]]<br />''(Kie Ntem)''
| [[Ебибеиин]]
| align="right"|3 943
| align="right"|183 664
| align="right"|46,6
|-----
| 4
| [[Литорал (Екваториалтә Гвинеиа)|Литорал]]<br />''(Litoral)''
| [[Бата (Екваториалтә Гвинеиа)|Бата]]
| align="right"|6 665
| align="right"|367 348
| align="right"|55,1
|-----
| 5
| [[Веле-Нзас]]<br />''(Wele-Nzas)''
| [[Монгомо]]
| align="right"|5 478
| align="right"|192 017
| align="right"|35,1
|-----
| 6
| [[Аннобон]]<br />''(Annobón)''
| rowspan=3|[[Адгьылбжьахатә регион]]<br />''Región Insular de Guinea Ecuatorial<br />Région insulaire de Guinée équatoriale<br />Região Insular da Guiné Equatorial''
| [[Сан-Антонио-де-Пале]]
| align="right"|17
| align="right"|5 314
| align="right"|312,6
|-----
| 7
| [[Аҩадатәи Биоко]]<br />''(Bioko Norte)''
| [[Малабо]]
| align="right"|776
| align="right"|300 374
| align="right"|387,1
|-----
| 8
| [[Аладатәи Биоко]]<br />''(Bioko Sur)''
| [[Луба (Екваториалтә Гвинеиа)|Луба]]
| align="right"|1 241
| align="right"|34 674
| align="right"|27,9
|- style="background: #CCC;"
| || colspan="3" | '''Зегь''' ||align="right"|'''28 051'''||align="right"|'''1 225 377'''||align="right"|'''43,7'''
|}
==Азгәаҭақәа==
{{reflist}}
{{external links}}
[[Акатегориа:Екваториалтә Гвинеиа| ]]
[[Акатегориа:Африкатәи аҳәынҭқаррақәа]]
[[Акатегориа:Ареспубликақәа]]
40fgtokk3e2bs3dbnwqv7t1axgx294m
Еритреиа
0
30302
118741
118507
2022-08-27T09:46:24Z
Fraxinus.cs
8381
wikitext
text/x-wiki
{{Акарточка Аҳәынҭқарра
|абираҟ = {{#property:p41}}
|абираҟ ирызку адаҟьа = Еритреиа абираҟ
|агерб = {{#property:p94}}
|агерб ирызку адаҟьа = Еритреиа агерб
|агимн=National Anthem of Eritrea by US Navy Band.ogg
|агимн ирызку адаҟьа = Еритреиа агимн
|амаҵураҭыԥ1=Апрезидент
|амаҵурауаҩ1=
|амаҵураҭыԥ2=
|амаҵурауаҩ2=
|zoom1=5}}
'''Еритреиа''' ({{lang-ti|ኤርትራ, [Ертра]}}), аофициалтә хьӡы: '''Еритреиа Аҳәынҭқарра''' ({{lang-ti|ሃግሬ ኤርትራ, [Ҳагара Ертра]}}) — Мрагылара-[[Африка]]тәи атәыла.
==Административтә шара==
Еритреиа иаку аҳәынҭқарра ауп, 6 административтә провинциақәа ({{lang-ti|ዞባ, [зобас]}}) рыла ишоит.
{| class="standard"
! #
! Апровинциа
! Атигриниа бызшәала
! Апровинциатә ҳҭнықалақь
! Аҵакыра<br />(км²)
! Ауааԥсыра<ref name="census">{{cite web|url=https://www.citypopulation.de/en/eritrea/|title=The population of the regions of Eritrea according to census results and latest official projections||date=2012}}</ref><br />(2012)
! Ауааԥсыра<br />рыжәпара (ауаа/км²)
! Ахсаала
|-----
| 1
| [[Маекел]]
| ዞባ ማእከል
| [[Асмера]]
| align="right"|1 300
| align="right"|761 000
| align="right"|585,4
| rowspan="7" | [[АФаил:Eritrea,_administrative_divisions_-_ru_-_colored.svg|350px]]
|-----
| 2
| [[Дебуб]]
| ዞባ ደቡብ
| [[Мендефера]]
| align="right"|8 000
| align="right"|991 800
| align="right"|124,0
|-----
| 3
| [[Гаш-Барка]]
| ዞባ ጋሽ ባርካ
| [[Баренту]]
| align="right"|33 200
| align="right"|770 700
| align="right"|23,2
|-----
| 4
| [[Ансеба (апровинциа)|Ансеба]]
| ዞባ ዓንሰባ
| [[Керен]]
| align="right"|23 200
| align="right"|568 200
| align="right"|24,5
|-----
| 5
| [[Семиен-Кеи-Бахри]]
| ዞባ ሰሜናዊ ቀይሕ ባሕሪ
| [[Массауа]]
| align="right"|27 800
| align="right"|630 400
| align="right"|22,7
|-----
| 6
| [[Дебуб-Кеи-Бахри]]
| ዞባ ደቡባዊ ቀይሕ ባሕሪ
| [[Асеб]]
| align="right"|27 600
| align="right"|93 800
| align="right"|2,2
|- style="background: #CCC;"
| || colspan="3" | '''Зегь''' ||align="right"|'''121 100'''||align="right"|'''3 815 900'''||align="right"|'''31,5'''
|}
==Азгәаҭақәа==
{{reflist}}
{{external links}}
[[Акатегориа:Еритреиа| ]]
[[Акатегориа:Африкатәи аҳәынҭқаррақәа]]
[[Акатегориа:Ареспубликақәа]]
1qxtlrkwmbi1bbio44rvxkzt6idv0yl
Есватини
0
30304
118743
118509
2022-08-27T09:49:51Z
Fraxinus.cs
8381
wikitext
text/x-wiki
{{Акарточка Аҳәынҭқарра
|абираҟ = {{#property:p41}}
|абираҟ ирызку адаҟьа = Есватини абираҟ
|агерб = {{#property:p94}}
|агерб ирызку адаҟьа = Есватини агерб
|Агимн=National anthem of the Kingdom of Eswatini.ogg
|агимн ирызку адаҟьа = Есватини агимн
|амаҵураҭыԥ1=Акрал
|амаҵурауаҩ1=
|амаҵураҭыԥ2=Аԥыза-министр
|амаҵурауаҩ2=
|zoom1=7}}
'''Есватини''' ма '''Свазиленд''' ({{lang-en|Eswatini}}; {{lang-ss|eSwatini}}), аофициалтә хьӡы: '''Есватини Акралра''' ({{lang-en|Kingdom of Eswatini}}; {{lang-ss|Umbuso weSwatini}}) — Алада-[[Африка]]тәи атәыла. Есватини [[Адиархиа|диархиоуп]], 2 аҳцәа имоуп: акрали акрал иани.
==Административтә шара==
Есватини иаку аҳәынҭқарра ауп, 4 административтә округқәа ({{lang-ss|siGodzi}}; {{lang-en|regions}}) рыла ишоит.
{| class="standard"
! #
! Аокруг
! Асвати / <br />Англыз бызшәала
! Аокругтә ҳҭнықалақь
! Аҵакыра<br />(км²)
! Ауааԥсыра<ref name="census">{{cite web|url=https://www.citypopulation.de/en/eswatini/|title=The population of the regions of Eswatini according to census results and latest official projections||date=2017}}</ref><br />(2017)
! Ауааԥсыра<br />рыжәпара (ауаа/км²)
! Ахсаала
|-----
| 1
| [[Ҳоҳо]]
| siGodzi wa Hhohho<br />Hhohho Region
| [[Мбабане]]
| align="right"|3 569
| align="right"|320 651
| align="right"|89,8
| rowspan="5" | [[АФаил:Eswatini,_administrative_divisions_-_ru_-_colored.svg|350px]]
|-----
| 2
| [[Лубомбо]]
| siGodzi wa Lubombo<br />Lubombo Region
| [[Ситеки]]
| align="right"|5 947
| align="right"|212 531
| align="right"|35,7
|-----
| 3
| [[Манзини (аокруг)|Манзини]]
| siGodzi wa Manzini<br />Manzini Region
| [[Манзини]]
| align="right"|4 068
| align="right"|355 945
| align="right"|87,5
|-----
| 4
| [[Шиселвени]]
| siGodzi wa Shiselweni<br />Shiselweni Region
| [[Нхлангано]]
| align="right"|3 779
| align="right"|204 111
| align="right"|54,0
|- style="background: #CCC;"
| || colspan="3" | '''Зегь''' ||align="right"|'''17 364'''||align="right"|'''1 093 238'''||align="right"|'''63,0'''
|}
==Азгәаҭақәа==
{{reflist}}
{{external links}}
[[Акатегориа:Есватини| ]]
[[Акатегориа:Африкатәи аҳәынҭқаррақәа]]
[[Акатегориа:Амонархиақәа]]
6chh3flrd1np0rs4hsklyb5uhen6sca
Ефиопиа
0
30308
118745
118511
2022-08-27T09:52:11Z
Fraxinus.cs
8381
wikitext
text/x-wiki
{{Акарточка Аҳәынҭқарра
|абираҟ = {{#property:p41}}
|абираҟ ирызку адаҟьа = Ефиопиа абираҟ
|агерб = {{#property:p94}}
|агерб ирызку адаҟьа = Ефиопиа агерб
|агимн=Wedefit_Gesgeshi_Widd_Innat_Ittyoppya.ogg
|агимн ирызку адаҟьа = Ефиопиа агимн
|амаҵураҭыԥ1=Апрезидент
|амаҵурауаҩ1=
|амаҵураҭыԥ2=Аԥыза-министр
|амаҵурауаҩ2=
|zoom1=4}}
'''Ефиопиа''' ({{lang-am|ኢትዮጵያ, [Итьопьа]}}), аофициалтә хьӡы: '''Афедератив-демократиатә Республика Ефиопиа''' ({{lang-am|የኢትዮጵያ ፌዴራላዊ ዲሞክራሲያዊ ሪፐብሊክ [Ие'Итьопьа федералави димокрасиави рипеблик]}}), анкьа '''Абиссиниа''' идыру еиԥш — Мрагылара-[[Африка]]тәи атәыла.
==Административтә шара==
Ефиопиа 10 регионтә автономтә штатқәеи ({{lang-am|ክልል, [кыллыл]}}) 2 ахаланапхгаратә қалақьқәеи рыла ишоит.
{| class="standard"
! #
! Аштат (ақалақь)
! Амхар бызшәала
! Аштаттә ҳҭнықалақь
! Аҵакыра<br />(км²)
! Ауааԥсыра<ref name="census">{{cite web|url=https://www.citypopulation.de/Ethiopia.html|title=The population of the regions of Ethiopia according to census results and latest official projections||date=2015}}</ref><br />(2015)
! Ауааԥсыра<br />рыжәпара (ауаа/км²)
! Ахсаала
|-----
| —
| [[Аддис-Абеба]]
| አዲስ፡ አበባ
| [[Аддис-Абеба]]
| align="right"|527
| align="right"|3 273 000
| align="right"|6 211
| rowspan="14" | [[АФаил:Regions_of_Ethiopia_EN.svg|550px]]
|-----
| —
| [[Дыре-Дауа]]
| ድሬዳዋ
| [[Дыре-Дауа]]
| align="right"|1 559
| align="right"|440 000
| align="right"|282,2
|-----
| 1
| [[Амхара (арегион)|Амхара]]
| አማራ
| [[Баҳир-Дар]]
| align="right"|154 709
| align="right"|20 401 000
| align="right"|131,9
|-----
| 2
| [[Афар]]
| አፋር
| [[Семера]]
| align="right"|72 053
| align="right"|1 723 000
| align="right"|23,9
|-----
| 3
| [[Бенишангуль-Гумуз]]
| ቤንሻንጉል፡ ጉሙዝ
| [[Асоса]]
| align="right"|50 699
| align="right"|1 005 000
| align="right"|19,8
|-----
| 4
| [[Гамбела (арегион)|Гамбела]]
| ጋምቤላ
| [[Гамбела (ақалақь)|Гамбела]]
| align="right"|29 783
| align="right"|409 000
| align="right"|13,7
|-----
| 5
| [[Оромиа]]
| ኦሮሚያ
| [[Назрет]]
| align="right"|284 538
| align="right"|33 692 000
| align="right"|118,4
|-----
| 6
| [[Сидама]]
| —
| [[Ауаса]]
| align="right"|6 000
| align="right"|3 200 000
| align="right"|533,3
|-----
| 7
| [[Сомали (арегион)|Сомали]]
| ሱማሊ
| [[Џьиџьига]]
| align="right"|279 252
| align="right"|5 453 000
| align="right"|19,5
|-----
| 8
| [[Тыграи]]
| ትግሬ
| [[Мекеле]]
| align="right"|84 722
| align="right"|5 056 000
| align="right"|59,7
|-----
| 9
| [[Ҳарари]]
| ሐረሪ
| [[Ҳарар]]
| align="right"|334
| align="right"|232 000
| align="right"|694,6
|-----
| 10
| [[Аладатәи жәларқәеи милаҭқәеи рыштат]]
| ደቡብ፡ ብሔሮች፡ ብሔረስቦችና
| [[Ауаса]]
| align="right"|54 400
| align="right"|9 126 000
| align="right"|167,8
|-----
| 11
| [[Алада-мраҭашәаратәи ефиопиатәи ажәларқәа ррегион]]
| የደቡብ ምዕራብ ኢትዮጵያ ህዝቦች ክልል
| [[Бонга]]
| align="right"|39 400
| align="right"|2 300 000
| align="right"|58,4
|- style="background: #CCC;"
| || colspan="3" | '''Зегь''' ||align="right"|'''1 063 652'''||align="right"|'''90 078 000'''||align="right"|'''84,7'''
|}
==Азгәаҭақәа==
{{reflist}}
{{external links}}
[[Акатегориа:Ефиопиа| ]]
[[Акатегориа:Африкатәи аҳәынҭқаррақәа]]
[[Акатегориа:Афедеративтә республикақәа]]
2tqbwc1hh6q3qgwo58khom45bgpxxti
Ирак
0
30360
118749
118515
2022-08-27T09:58:58Z
Fraxinus.cs
8381
wikitext
text/x-wiki
{{Акарточка Аҳәынҭқарра
|абираҟ = {{#property:p41}}
|абираҟ ирызку адаҟьа = Ирак абираҟ
|агерб = {{#property:p94}}
|агерб ирызку адаҟьа = Ирак агерб
|агимн=United States Navy Band - Mawtini.ogg
|агимн ирызку адаҟьа = Ирак агимн
|амаҵураҭыԥ1=Апрезидент
|амаҵурауаҩ1=
|амаҵураҭыԥ2=Аԥыза-министр
|амаҵурауаҩ2=
|zoom1=4}}
'''Ирак''' ({{lang-ar|الْعِرَاق}}, Ирак, [[IPA]]:ʔiːˈɾɒːk), аофициалтә хьӡы: '''Ареспублика Ирак''' ({{lang-ar|جُمْهُورِيَّة ٱلْعِرَاق}}, Џьомҳуриет аль-Ира́к, [[IPA]]: dʒomhuːˌɾije al-ʿIrāq) — Азиатәи аҳәынҭқарра.
==Ахьарԥшқәа==
{{reflist}}
{{external links}}
[[Акатегориа:Ирак| ]]
[[Акатегориа:Азиатәи аҳәынҭқаррақәа]]
[[Акатегориа:Афедеративтә республикақәа]]
n5cgbeu04l6fsyg0hba8s7t560nxhz3
Замбиа
0
30364
118746
118512
2022-08-27T09:52:56Z
Fraxinus.cs
8381
wikitext
text/x-wiki
{{Акарточка Аҳәынҭқарра
|абираҟ = {{#property:p41}}
|абираҟ ирызку адаҟьа = Замбиа абираҟ
|агерб = {{#property:p94}}
|агерб ирызку адаҟьа = Замбиа агерб
|агимн=Zambian national anthem.oga
|агимн ирызку адаҟьа = Замбиа агимн
|амаҵураҭыԥ1=Апрезидент
|амаҵурауаҩ1=
|амаҵураҭыԥ2=
|амаҵурауаҩ2=
|zoom1=4}}
'''Замбиа''' ({{lang-en|Zambia}}), аофициалтә хьӡы: '''Ареспублика Замбиа''' ({{lang-en|Republic of Zambia}}) — [[Африка]]тәи атәыла, [[1964]] ш. рҟынӡа '''[[Аҩадатәи Родезиа]]''' иахьӡан.
==Административтә шара==
Замбиа 10 апровинциақәа ({{lang-en|Provinces}}) рыла ишоит.
{| class="standard"
! #
! Апровинциа
! Англиз бызшәала
! Апровинциатә ҳҭнықалақь
! Аҵакыра<br />(км²)
! Ауааԥсыра<ref name="census">{{cite web|url=https://www.citypopulation.de/Ethiopia.html|title=The population of the regions of Zambia according to census results and latest official projections||date=2019}}</ref><br />(2019)
! Ауааԥсыра<br />рыжәпара (ауаа/км²)
! Ахсаала
|-----
| 1
| [[Агәҭанҭәи апровинциа (Замбиа)|Агәҭанҭәи апровинциа]]
| Central Province
| [[Кабве]]
| align="right"|110 450
| align="right"|1 793 582
| align="right"|16,2
| rowspan="11" | [[АФаил:Zambia,_administrative_divisions_-_ru_-_colored.svg|350px]]
|-----
| 2
| [[Коппербелт]]
| Copperbelt
| [[Ндола]]
| align="right"|31 328
| align="right"|2 605 116
| align="right"|83,2
|-----
| 3
| [[Мрагыларатәи апровинциа (Замбиа)|Мрагыларатәи апровинциа]]
| Eastern Province
| [[Чипата]]
| align="right"|51 476
| align="right"|2 012 895
| align="right"|39,1
|-----
| 4
| [[Луапула (апровинциа)|Луапула]]
| Luapula
| [[Манса (Замбиатәи ақалақь)|Манса]]
| align="right"|50 567
| align="right"|1 245 682
| align="right"|24,6
|-----
| 5
| [[Лусака (апровинциа)|Лусака]]
| Lusaka
| [[Лусака]]
| align="right"|23 490
| align="right"|3 308 438
| align="right"|140,8
|-----
| 6
| [[Мучинга (апровинциа)|Мучинга]]
| Muchinga Province
| [[Чинсали]]
| align="right"|87 806
| align="right"|1 052 996
| align="right"|12,0
|-----
| 7
| [[Аҩадатәи апровинциа (Замбиа)|Аҩадатәи апровинциа]]
| Northern Province
| [[Касама (Замбиа)|Касама]]
| align="right"|77 650
| align="right"|1 474 730
| align="right"|19,0
|-----
| 8
| [[Аҩада-мраҭашәаратәи апровинциа (Замбиа)|Аҩада-мраҭашәаратәи апровинциа]]
| Northwestern Province
| [[Солвези]]
| align="right"|125 826
| align="right"|926 485
| align="right"|7,4
|-----
| 9
| [[Аладатәи апровинциа (Замбиа)|Аладатәи апровинциа]]
| Southern Province
| [[Чома (Замбиа)|Чома]]
| align="right"|68 410
| align="right"|1 902 365
| align="right"|27,8
|-----
| 10
| [[Мраҭашәаратәи апровинциа (Замбиа)|Мраҭашәаратәи апровинциа]]
| Western Province
| [[Монгу]]
| align="right"|126 386
| align="right"|1 058 879
| align="right"|8,4
|- style="background: #CCC;"
| || colspan="3" | '''Зегь''' ||align="right"|'''752 617'''||align="right"|'''17 381 168'''||align="right"|'''23,1'''
|}
==Азгәаҭақәа==
{{reflist}}
{{external links}}
[[Акатегориа:Замбиа| ]]
[[Акатегориа:Африкатәи аҳәынҭқаррақәа]]
[[Акатегориа:Ареспубликақәа]]
lql85lylrw0itu6qp4e2bssrgyih80h
Зимбабве
0
30366
118747
118513
2022-08-27T09:54:09Z
Fraxinus.cs
8381
wikitext
text/x-wiki
{{Акарточка Аҳәынҭқарра
|абираҟ = {{#property:p41}}
|абираҟ ирызку адаҟьа = Зимбабве абираҟ
|агерб = {{#property:p94}}
|агерб ирызку адаҟьа = Зимбабве агерб
|агимн=Zimbabwe National Anthem.ogg
|агимн ирызку адаҟьа = Зимбабве агимн
|амаҵураҭыԥ1=Апрезидент
|амаҵурауаҩ1=
|амаҵураҭыԥ2=
|амаҵурауаҩ2=
|zoom1=4}}
'''Зимбабве''' ({{lang-en|Zimbabwe}}, {{lang-sn|Zimbabwe}}), аофициалтә хьӡы: '''Ареспублика Зимбабве''' ({{lang-en|Republic of Zimbabwe}}, {{lang-sn|Nyika yeZimbabwe}}) — Алада-[[африка]]тәи атәыла.
==Административтә шара==
Зимбабве 8 апровинциақәеи ({{lang-en|Provinces}}) 2 апровинциала ақалақьқәи рыла ишоит.
{| class="standard"
! #
! Апровинциа
! Англиз бызшәала
! Апровинциатә ҳҭнықалақь
! Аҵакыра<br />(км²)
! Ауааԥсыра<ref name="census">{{cite web|url=https://www.citypopulation.de/Zimbabwe.html|title=The population of the regions of Zimbabwe according to census results and latest official projections||date=2017}}</ref><br />(2017)
! Ауааԥсыра<br />рыжәпара (ауаа/км²)
! Ахсаала
|-----
| 1
| [[Булаваио]]
| Bulawayo
| [[Булаваио]]
| align="right"|240
| align="right"|738 600
| align="right"|3 084,0
| rowspan="11" | [[АФаил:Zimbabwe_Provinces_numbered_300px.png|350px]]
|-----
| 2
| [[Ҳараре]]
| Harare
| [[Ҳараре]]
| align="right"|436
| align="right"|1 973 906
| align="right"|4 527,0
|-----
| 3
| [[Маникаленд]]
| Manicaland
| [[Мутаре]]
| align="right"|18 230
| align="right"|1 861 755
| align="right"|102,1
|-----
| 4
| [[Агәҭантәи Машоналенд]]
| Mashonaland Central
| [[Биндура]]
| align="right"|14 174
| align="right"|1 441 944
| align="right"|101,7
|-----
| 5
| [[Мрагыларатәи Машоналенд]]
| Mashonaland East
| [[Марондера]]
| align="right"|16 115
| align="right"|1 366 522
| align="right"|84,8
|-----
| 6
| [[Мраҭашәаратәи Машоналенд]]
| Mashonaland West
| [[Чинҳоии]]
| align="right"|28 721
| align="right"|1 567 449
| align="right"|54,6
|-----
| 7
| [[Масвинго (апровинциа)|Масвинго]]
| Masvingo
| [[Масвинго (ақалақь)|Масвинго]]
| align="right"|28 283
| align="right"|1 553 145
| align="right"|54,9
|-----
| 8
| [[Аҩадатәи Матабелеленд]]
| Matabeleland North
| [[Лупане]]
| align="right"|37 513
| align="right"|744 841
| align="right"|19,9
|-----
| 9
| [[Аладатәи Матабелеленд]]
| Matabeleland South
| [[Гванда]]
| align="right"|27 086
| align="right"|810 074
| align="right"|29,9
|-----
| 10
| [[Мидлендс (Зимбабве)|Мидлендс]]
| Midlands
| [[Гверу]]
| align="right"|24 583
| align="right"|1 514 325
| align="right"|61,6
|- style="background: #CCC;"
| || colspan="3" | '''Зегь''' ||align="right"|'''390 757'''||align="right"|'''13 357 560'''||align="right"|'''34,2'''
|}
==Азгәаҭақәа==
{{reflist}}
{{external links}}
[[Акатегориа:Зимбабве| ]]
[[Акатегориа:Африкатәи аҳәынҭқаррақәа]]
[[Акатегориа:Ареспубликақәа]]
5m37l91ufplh6j2hwf6ahr7zlu338et
Кабо-Верде
0
30371
118754
116389
2022-08-27T10:13:58Z
Fraxinus.cs
8381
wikitext
text/x-wiki
{{Акарточка Аҳәынҭқарра
|абираҟ = {{#property:p41}}
|абираҟ ирызку адаҟьа = Кабо-Верде абираҟ
|агерб = {{#property:p94}}
|агерб ирызку адаҟьа = Кабо-Верде агерб
|агимн=Cântico da Liberdade (instrumental).ogg
|агимн ирызку адаҟьа = Кабо-Верде агимн
|амаҵураҭыԥ1=Апрезидент
|амаҵурауаҩ1=
|амаҵураҭыԥ2=Аԥыза-министр
|амаҵурауаҩ2=
|zoom1=6}}
'''Кабо-Верде''' ({{lang-pt|Cabo Verde}}), аофициалтә хьӡы: '''Ареспублика Кабо-Верде''' ({{lang-pt|República de Cabo Verde}}) — [[Африка]]тәи адгьылбжьахатә ҳәынҭқарра. [[Архипелаг]] [[Атлантикатә аокеан]] агәҭантәи ахәҭа аҟны, ари 10 авулкан иахҟьо [[адгьылбжьаха]]қәа ахь еилоуп.
==Административтә шара==
Кабо-Верде 22 амуниципалитетқәа ({{lang-pt|Concelhos}}) рыла ишоит.
{| class="standard"
! #
! Амуниципалитет
! [[Адгьылбжьаха]]
! Амуниципалитеттә ҳҭнықалақь
! Аҵакыра<br />(км²)
! Ауааԥсыра<ref name="census">{{cite web|url=https://www.citypopulation.de/capeverde.html|title=The population of the regions of Cape Verde according to census results and latest official projections||date=2021}}</ref><br />(2021)
! Ауааԥсыра<br />рыжәпара (ауаа/км²)
! Ахсаала
|-----
| 1
| [[Таррафал (Кабо-Верде)|Таррафал]] ''(Tarrafal)''
| rowspan="9" | [[Сантиагу (Кабо-Верде)|Сантиагу]]
| [[Таррафал (Сантиагу)|Таррафал]]
| align="right"|121
| align="right"|16 620
| align="right"|137,6
| rowspan="23" | [[АФаил:Cv_map_mun_num.gif|550px]]
|-----
| 2
| [[Сан-Мигел (Кабо-Верде)|Сан-Мигел]] ''(São Miguel)''
|| [[Калиета-ди-сан-Мигел]]
| align="right"|77
| align="right"|12 906
| align="right"|166,9
|-----
| 3
| [[Сан-Сальвадор-Мунду]] ''(São Salvador do Mundo)''
|| [[Пикош (Кабо-Верде)|Пикош]]
| align="right"|26,5
| align="right"|7 452
| align="right"|281,4
|-----
| 4
| [[Санта-Крус (Кабо-Верде)|Санта-Крус]] ''(Santa Cruz)''
|| [[Педра-Бадежу]]
| align="right"|112
| align="right"|25 004
| align="right"|222,8
|-----
| 5
| [[Сан-Домингуш (Кабо-Верде)|Сан-Домингуш]] ''(São Domingos)''
|| [[Сан-Домингуш (ақалақь)|Сан-Домингуш]]
| align="right"|148
| align="right"|13 958
| align="right"|94,6
|-----
| 6
| [[Праиа (Кабо-Верде амуниципалитет)|Праиа]] ''(Praia)''
|| [[Праиа]]
| align="right"|103
| align="right"|142 009
| align="right"|1385,0
|-----
| 7
| [[Рибеира-Гранди-де-Сантиагу (Кабо-Верде)|Рибеира-Гранди-де-Сантиагу]] ''(Ribeira Grande de Santiago)''
|| [[Сидади-Велиа]]
| align="right"|137
| align="right"|7 632
| align="right"|55,6
|-----
| 8
| [[Сан-Лоренсу-дуз-Органш (Кабо-Верде)|Сан-Лоренсу-дуз-Органш]] ''(São Lourenço dos Órgãos)''
|| [[Жуан-Тевиш]]
| align="right"|37
| align="right"|6 317
| align="right"|171,0
|-----
| 9
| [[Санта-Катарина (Кабо-Верде)|Санта-Катарина]] ''(Santa Catarina)''
|| [[Ассомада]]
| align="right"|243
| align="right"|37 472
| align="right"|154,5
|-----
| 10
| [[Брава (Кабо-Верде амуниципалитет)|Брава]] ''(Brava)''
| [[Брава]]
| [[Нова-Синтра]]
| align="right"|62,5
| align="right"|5 594
| align="right"|89,5
|-----
| 11
| [[Сан-Филипи (Кабо-Верде амуниципалитет)|Сан-Филипи]] ''(São Filipe)''
| rowspan="3" |[[Фогу]]
| [[Сан-Филипи]]
| align="right"|229
| align="right"|20 732
| align="right"|90,6
|-----
| 12
| [[Санта-Катарина-ду-Фогу]] ''(Santa Catarina do Fogo)''
|| [[Кова-Фигеира]]
| align="right"|153
| align="right"|4 725
| align="right"|30,9
|-----
| 13
| [[Моштеируш (Кабо-Верде амуниципалитет)|Моштеируш]] ''(Mosteiros)''
|| [[Моштеируш (ақалақь)|Моштеируш]]
| align="right"|89,5
| align="right"|8 062
| align="right"|90,1
|-----
| 14
| [[Маиу (Кабо-Верде амуниципалитет)|Маиу]] ''(Maio)''
| [[Маиу]]
| [[Сидаде-ду-Маиу]]
| align="right"|274
| align="right"|6 298
| align="right"|22,9
|-----
| 15
| [[Боа-Вишта (Кабо-Верде амуниципалитет)|Боа-Вишта]] ''(Boa Vista)''
| [[Боа-Вишта (адгьылбжьаха)|Боа-Вишта]]
| [[Сал-Реи]]
| align="right"|631
| align="right"|12 613
| align="right"|20,0
|-----
| 16
| [[Сал (Кабо-Верде амуниципалитет)|Сал]] ''(Sal)''
| [[Сал (адгьылбжьаха)|Сал]]
| [[Ешпаргуш]]
| align="right"|220
| align="right"|33 347
| align="right"|151,7
|-----
| 17
| [[Рибеира-Брава (Кабо-Верде амуниципалитет)|Рибеира-Брава]] ''(Ribeira Brava)''
| rowspan="2" |[[Сан-Николау (адгьылбжьаха)|Сан-Николау]]
| [[Рибеира-Брава (ақалақь)|Рибеира-Брава]]
| align="right"|225
| align="right"|6 978
| align="right"|31,0
|-----
| 18
| [[Таррафал-де-Сан-Николау (Кабо-Верде амуниципалитет)|Таррафал-де-Сан-Николау]] ''(Tarrafal de São Nicolau)''
|| [[Таррафал-де-Сан-Николау]]
| align="right"|120
| align="right"|5 261
| align="right"|43,9
|-----
| 19
| [[Сан-Висенти (Кабо-Верде амуниципалитет)|Сан-Висенти]] ''(São Vicente)''
| [[Сан-Висенти (адгьылбжьаха)|Сан-Висенти]]
| [[Минделу]]
| align="right"|227
| align="right"|74 016
| align="right"|326,6
|-----
| 20
| [[Порту-Нову (Кабо-Верде амуниципалитет)|Порту-Нову]] ''(Porto Novo)''
| rowspan="3" |[[Санту-Антан]]
| [[Порту-Нову (ақалақь)|Порту-Нову]]
| align="right"|564
| align="right"|15 914
| align="right"|28,2
|-----
| 21
| [[Рибеира-Гранди (Кабо-Верде амуниципалитет)|Рибеира-Гранди]] ''(Ribeira Grande)''
|| [[Понта-ду-Сол]]
| align="right"|167
| align="right"|15 022
| align="right"|90,2
|-----
| 22
| [[Паул (Кабо-Верде амуниципалитет)|Паул]] ''(Paul)''
|| [[Помбаш]]
| align="right"|54
| align="right"|5 696
| align="right"|105,0
|- style="background: #CCC;"
| || colspan="3" | '''Зегь''' ||align="right"|'''4 033'''||align="right"|'''483 628'''||align="right"|'''119,9'''
|}
==Азгәаҭақәа==
{{reflist}}
{{external links}}
[[Акатегориа:Кабо-Верде| ]]
[[Акатегориа:Африкатәи аҳәынҭқаррақәа]]
[[Акатегориа:Ареспубликақәа]]
gudef02hchtxdgw5m8o4zixt4wq9ue4
Камерун
0
30378
118755
116592
2022-08-27T10:15:30Z
Fraxinus.cs
8381
wikitext
text/x-wiki
{{Акарточка Аҳәынҭқарра
|абираҟ = {{#property:p41}}
|абираҟ ирызку адаҟьа = Камерун абираҟ
|агерб = {{#property:p94}}
|агерб ирызку адаҟьа = Камерун агерб
|агимн=United States Navy Band - Chant de Ralliement.ogg
|агимн ирызку адаҟьа = Камерун агимн
|амаҵураҭыԥ1=Апрезидент
|амаҵурауаҩ1=
|амаҵураҭыԥ2=Аԥыза-министр
|амаҵурауаҩ2=
|zoom1=4}}
'''Камерун''' ({{lang-fr|Cameroun}}, {{lang-en|Cameroon}}), аофициалтә хьӡы: '''Ареспублика Камерун''' ({{lang-fr|République du Cameroun}}, {{lang-en|Republic of Cameroon}}) — Аекваториал-[[африка]]тәи атәыла.
==Административтә шара==
Камерун 10 арегионқәа ({{lang-fr|Régions}}, {{lang-en|Regions}}) рыла ишоит.
{| class="standard"
! #
! Арегион
! Англиз бызшәала;<br />Афранцыз бызшәала
! Арегионтә ҳҭнықалақь
! Аҵакыра<br />(км²)
! Ауааԥсыра<ref name="census">{{cite web|url=https://www.citypopulation.de/cameroon.html|title=The population of the regions of Cameroon according to census results and latest official projections||date=2015}}</ref><br />(2015)
! Ауааԥсыра<br />рыжәпара (ауаа/км²)
! Ахсаала
|-----
| 1
| [[Адамава (Камерунтәи арегион)|Адамава]]
| Adamawa Region;<br />Région de l’Adamaoua
| [[Нгаундере]]
| align="right"|63 701
| align="right"|1 201 000
| align="right"|18,8
| rowspan="11" | [[АФаил:Provinces_of_Cameroon_numbered.svg|350px]]
|-----
| 2
| [[Агәҭантәи арегион (Камерун)|Агәҭантәи арегион]]
| Centre Region;<br />Région du Centre
| [[Иаунде]]
| align="right"|68 953
| align="right"|4 159 500
| align="right"|60,3
|-----
| 3
| [[Мрагыларатәи арегион (Камерун)|Мрагыларатәи арегион]]
| East Region;<br />Région de l'Est
| [[Бертуа]]
| align="right"|109 002
| align="right"|835 600
| align="right"|7,7
|-----
| 4
| [[Хара-аҩадатәи арегион (Камерун)|Хара-аҩадатәи арегион]]
| Far North Region;<br />Région de l’Extrême-Nord
| [[Маруа]]
| align="right"|34 263
| align="right"|3 993 000
| align="right"|116,5
|-----
| 5
| [[Агаҿатәи арегион (Камерун)|Агаҿатәи арегион]]
| Littoral Region;<br />Région du Littoral
| [[Дуала (ақалақь)|Дуала]]
| align="right"|20 248
| align="right"|3 355 000
| align="right"|165,7
|-----
| 6
| [[Аҩадатәи арегион (Камерун)|Аҩадатәи арегион]]
| North Region;<br />Région du Nord
| [[Гаруа]]
| align="right"|66 090
| align="right"|2 442 600
| align="right"|37,0
|-----
| 7
| [[Аҩада-мраҭашәаратәи арегион (Камерун)|Аҩада-мраҭашәаратәи арегион]]
| Northwest Region;<br />Région du Nord-Ouest
| [[Баменда]]
| align="right"|17 300
| align="right"|1 968 600
| align="right"|113,8
|-----
| 8
| [[Аладатәи арегион (Камерун)|Аладатәи арегион]]
| South Region;<br />Région du Sud
| [[Еболова]]
| align="right"|47 191
| align="right"|749 600
| align="right"|15,9
|-----
| 9
| [[Алада-мраҭашәаратәи арегион (Камерун)|Алада-мраҭашәаратәи арегион]]
| Southwest Region;<br />Région du Sud-Ouest
| [[Буеа]]
| align="right"|25 410
| align="right"|1 553 300
| align="right"|61,1
|-----
| 10
| [[Мраҭашәаратәи арегион (Камерун)|Мраҭашәаратәи арегион]]
| West Region;<br />Région de l’Ouest
| [[Бафусам]]
| align="right"|13 892
| align="right"|1 921 600
| align="right"|138,3
|- style="background: #CCC;"
| || colspan="3" | '''Зегь''' ||align="right"|'''466 050'''||align="right"|'''22 179 700'''||align="right"|'''47,6'''
|}
==Азгәаҭақәа==
{{reflist}}
{{external links}}
[[Акатегориа:Камерун| ]]
[[Акатегориа:Африкатәи аҳәынҭқаррақәа]]
[[Акатегориа:Ареспубликақәа]]
jfjt7znkgsg0mqzzxzoek7685eh1naf
Кениа
0
30404
118757
116763
2022-08-27T10:18:47Z
Fraxinus.cs
8381
wikitext
text/x-wiki
{{Акарточка Аҳәынҭқарра
|абираҟ = {{#property:p41}}
|абираҟ ирызку адаҟьа = Кениа абираҟ
|агерб = {{#property:p94}}
|агерб ирызку адаҟьа = Кениа агерб
|агимн=National Anthem of Kenya.ogg
|агимн ирызку адаҟьа = Кениа агимн
|амаҵураҭыԥ1=Апрезидент
|амаҵурауаҩ1=
|амаҵураҭыԥ2=
|амаҵурауаҩ2=
|Агимн=
|zoom1=5}}
'''Кениа''' ({{lang-sw|Kenya}}, {{lang-en|Kenya}}), аофициалтә хьӡы: '''Ареспублика Кениа''' ({{lang-sw|Jamhuri ya Kenya}}, {{lang-en|Republic of Kenya}}) — Амрагылара-[[африка]]тәи атәыла.
==Административтә шара==
Кениа 47 автономтә округқәа ({{lang-sw|Kaunti}}, {{lang-en|Counties}}) рыла ишоит.
{| class="standard"
! #
! Аокруг
! Ԥыхьатәи апровинциа
! Аокругтә ҳҭнықалақь
! Аҵакыра<br />(км²)
! Ауааԥсыра<ref name="census">{{cite web|url=https://www.citypopulation.de/kenya.html|title=The population of the regions of Kenya according to census results and latest official projections||date=2019}}</ref><br />(2019)
! Ауааԥсыра<br />рыжәпара (ауаа/км²)
! Ахсаала
|-----
| 1
| [[Килифи (аокруг)|Килифи]] ''(Kilifi)''
| rowspan="6" |Агаҿатә провинциа
| [[Килифи]]
| align="right"|12 540
| align="right"|1 453 787
| align="right"|115,9
| rowspan="48" | [[АФаил:Map_showing_Counties_underthe_new_kenyan_constitution..gif|620px]]
|-----
| 2
| [[Квале (аокруг)|Квале]] ''(Kwale)''
| [[Квале]]
| align="right"|8 267
| align="right"|866 820
| align="right"|104,9
|-----
| 3
| [[Ламу (аокруг)|Ламу]] ''(Lamu)''
| [[Ламу]]
| align="right"|6 253
| align="right"|143 920
| align="right"|23,0
|-----
| 4
| [[Момбаса (аокруг)|Момбаса]] ''(Mombasa)''
| [[Момбаса]]
| align="right"|220
| align="right"|1 208 333
| align="right"|5 495
|-----
| 5
| [[Таита-Тавета]] ''(Taita-Taveta)''
| [[Мватате]]
| align="right"|17 152
| align="right"|340 671
| align="right"|19,9
|-----
| 6
| [[Тана аӡиас (аокруг)|Тана аӡиас]] ''(Tana River)''
| [[Ҳола]]
| align="right"|37 951
| align="right"|315 943
| align="right"|8,3
|-----
| 7
| [[Ваџьир (аокруг)|Ваџьир]] ''(Wajir)''
| rowspan="3" |Аҩада-мрагыларатәи<br />апровинциа
| [[Ваџьир]]
| align="right"|56 773
| align="right"|781 263
| align="right"|13,8
|-----
| 8
| [[Гарисса (аокруг)|Гарисса]] ''(Garissa)''
| [[Гарисса]]
| align="right"|44 736
| align="right"|841 353
| align="right"|18,8
|-----
| 9
| [[Мандера (аокруг)|Мандера]] ''(Mandera)''
| [[Мандера]]
| align="right"|25 940
| align="right"|867 457
| align="right"|33,4
|-----
| 10
| [[Ембу (аокруг)|Ембу]] ''(Embu)''
| rowspan="8" | Мрагыларатәи апровинциа
| [[Ембу (Кениа)|Ембу]]
| align="right"|2 821
| align="right"|608 599
| align="right"|215,8
|-----
| 11
| [[Исиоло (аокруг)|Исиоло]] ''(Isiolo)''
| [[Исиоло]]
| align="right"|25 351
| align="right"|268 002
| align="right"|10,6
|-----
| 12
| [[Китуи (аокруг)|Китуи]] ''(Kitui)''
| [[Китуи]]
| align="right"|30 430
| align="right"|1 136 187
| align="right"|37,3
|-----
| 13
| [[Макуени (аокруг)|Макуени]] ''(Makueni)''
| [[Боте]]
| align="right"|8 170
| align="right"|987 653
| align="right"|120,9
|-----
| 14
| [[Марсабит (аокруг)|Марсабит]] ''(Marsabit)''
| [[Марсабит]]
| align="right"|70 944
| align="right"|459 785
| align="right"|6,5
|-----
| 15
| [[Мачакос (аокруг)|Мачакос]] ''(Machakos)''
| [[Мачакос]]
| align="right"|6 043
| align="right"|1 421 932
| align="right"|235,3
|-----
| 16
| [[Меру (аокруг)|Меру]] ''(Meru)''
| [[Меру (Кениа)|Меру]]
| align="right"|7 006
| align="right"|1 545 714
| align="right"|220,6
|-----
| 17
| [[Тарака-Ниҭи (аокруг)|Тарака-Ниҭи]] ''(Tharaka-Nithi)''
| [[Чука]]
| align="right"|2 564
| align="right"|393 177
| align="right"|153,3
|-----
| 18
| [[Киамбу (аокруг)|Киамбу]] ''(Kiambu)''
| rowspan="5" | Агәҭантәи апровинциа
| [[Киамбу]]
| align="right"|2 539
| align="right"|2 417 735
| align="right"|952,4
|-----
| 19
| [[Кириниага (аокруг)|Кириниага]] ''(Kirinyaga)''
| [[Керугоиа]]
| align="right"|1 478
| align="right"|610 411
| align="right"|412,9
|-----
| 20
| [[Муранга (аокруг)|Муранга]] ''(Murang'a)''
| [[Муранга]]
| align="right"|2 524
| align="right"|1 056 640
| align="right"|418,6
|-----
| 21
| [[Ниандаруа (аокруг)|Ниандаруа]] ''(Nyandarua)''
| [[Ол Калу]]
| align="right"|3 286
| align="right"|638 289
| align="right"|194,3
|-----
| 22
| [[Ниери (аокруг)|Ниери]] ''(Nyeri)''
| [[Ниери]]
| align="right"|3 325
| align="right"|759 164
| align="right"|228,3
|-----
| 23
| [[Баринго (аокруг)|Баринго]] ''(Baringo)''
| rowspan="14" | Рифт-Валли
| [[Кабарнет]]
| align="right"|10 976
| align="right"|666 763
| align="right"|60,8
|-----
| 24
| [[Бомет (аокруг)|Бомет]] ''(Bomet)''
| [[Бомет]]
| align="right"|2 531
| align="right"|875 689
| align="right"|346,0
|-----
| 25
| [[Ельгеио-Мараквет (аокруг)|Ельгеио-Мараквет]] ''(Elgeyo-Marakwet)''
| [[Итен]]
| align="right"|3 032
| align="right"|454 480
| align="right"|149,9
|-----
| 26
| [[Каџиадо (аокруг)|Каџиадо]] ''(Kajiado)''
| [[Каџиадо]]
| align="right"|21 871
| align="right"|1 117 840
| align="right"|51,1
|-----
| 27
| [[Керичо (аокруг)|Керичо]] ''(Kericho)''
| [[Керичо]]
| align="right"|2 436
| align="right"|901 777
| align="right"|370,2
|-----
| 28
| [[Лаикипиа (аокруг)|Лаикипиа]] ''(Laikipia)''
| [[Румурути]]
| align="right"|9 532
| align="right"|518 560
| align="right"|54,4
|-----
| 29
| [[Накуру (аокруг)|Накуру]] ''(Nakuru)''
| [[Накуру]]
| align="right"|7 462
| align="right"|2 162 202
| align="right"|289,7
|-----
| 30
| [[Нанди (аокруг)|Нанди]] ''(Nandi)''
| [[Капсабет]]
| align="right"|2 856
| align="right"|885 711
| align="right"|310,1
|-----
| 31
| [[Нарок (аокруг)|Нарок]] ''(Narok)''
| [[Нарок (Ақалақь)|Нарок]]
| align="right"|17 950
| align="right"|1 157 873
| align="right"|64,5
|-----
| 32
| [[Самбуру (аокруг)|Самбуру]] ''(Samburu)''
| [[Маралал]]
| align="right"|21 065
| align="right"|310 327
| align="right"|14,7
|-----
| 33
| [[Транс-Нзоиа (аокруг)|Транс-Нзоиа]] ''(Trans-Nzoia)''
| [[Китале]]
| align="right"|2 495
| align="right"|990 341
| align="right"|396,9
|-----
| 34
| [[Туркана (аокруг)|Туркана]] ''(Turkana)''
| [[Лодвар]]
| align="right"|68 233
| align="right"|926 976
| align="right"|13,6
|-----
| 35
| [[Уазин-Гишу (аокруг)|Уазин-Гишу]] ''(Uasin Gishu)''
| [[Елдорет]]
| align="right"|3 392
| align="right"|1 163 186
| align="right"|342,9
|-----
| 36
| [[Вест-Покот]] ''(West Pokot)''
| [[Капенгуриа]]
| align="right"|9 123
| align="right"|621 241
| align="right"|68,1
|-----
| 37
| [[Виҳига (аокруг)|Виҳига]] ''(Vihiga)''
| rowspan="4" | Мраҭашәаратәи апровинциа
| [[Виҳига]]
| align="right"|563
| align="right"|590 013
| align="right"|1 046
|-----
| 38
| [[Бунгома (аокруг)|Бунгома]] ''(Bungoma)''
| [[Бунгома]]
| align="right"|3 024
| align="right"|1 670 570
| align="right"|552,5
|-----
| 39
| [[Бусиа (Кениаҟны аокруг)|Бусиа]] ''(Busia)''
| [[Бусиа (Кениаҟны ақалақь)|Бусиа]]
| align="right"|1 696
| align="right"|893 681
| align="right"|526,8
|-----
| 40
| [[Какамега (аокруг)|Какамега]] ''(Kakamega)''
| [[Какамега (ақалақь)|Какамега]]
| align="right"|3 020
| align="right"|1 867 579
| align="right"|618,4
|-----
| 41
| [[Ҳома-Беи (аокруг)|Ҳома-Беи]] ''(Homa Bay)''
| rowspan="6" | Ньианза
| [[Ҳома-Беи]]
| align="right"|3 153
| align="right"|1 131 950
| align="right"|359,1
|-----
| 42
| [[Кисии (аокруг)|Кисии]] ''(Kisii)''
| [[Кисии]]
| align="right"|1 323
| align="right"|1 266 860
| align="right"|957,6
|-----
| 43
| [[Кисуму (аокруг)|Кисуму]] ''(Kisumu)''
| [[Кисуму]]
| align="right"|2 085
| align="right"|1 155 574
| align="right"|554,1
|-----
| 44
| [[Мигори (аокруг)|Мигори]] ''(Migori)''
| [[Мигори]]
| align="right"|2 614
| align="right"|1 116 436
| align="right"|427,2
|-----
| 45
| [[Ниамира (аокруг)|Ниамира]] ''(Nyamira)''
| [[Ниамира]]
| align="right"|897
| align="right"|605 576
| align="right"|674,9
|-----
| 46
| [[Сиаиа (аокруг)|Сиаиа]] ''(Siaya)''
| [[Сиаиа]]
| align="right"|2 530
| align="right"|993 183
| align="right"|392,6
|-----
| 47
| [[Наироби (аокруг)|Наироби]] ''(Nairobi)''
| Наироби апровинциа
| [[Наироби]]
| align="right"|704
| align="right"|4 397 073
| align="right"|6 247
|- style="background: #CCC;"
| || colspan="3" | '''Зегь''' ||align="right"|'''580 367'''||align="right"|'''47 564 296'''||align="right"|'''81,9'''
|}
==Азгәаҭақәа==
{{reflist}}
{{external links}}
[[Акатегориа:Кениа| ]]
[[Акатегориа:Африкатәи аҳәынҭқаррақәа]]
[[Акатегориа:Ареспубликақәа]]
or23cqbfx2257c1mx49vrf34ge56lqz
118758
118757
2022-08-27T10:20:23Z
Fraxinus.cs
8381
агерб
wikitext
text/x-wiki
{{Акарточка Аҳәынҭқарра
|абираҟ = {{#property:p41}}
|абираҟ ирызку адаҟьа = Кениа абираҟ
|агерб = Coat_of_arms_of_Kenya_(Official).svg
|агерб ирызку адаҟьа = Кениа агерб
|агимн=National Anthem of Kenya.ogg
|агимн ирызку адаҟьа = Кениа агимн
|амаҵураҭыԥ1=Апрезидент
|амаҵурауаҩ1=
|амаҵураҭыԥ2=
|амаҵурауаҩ2=
|Агимн=
|zoom1=5}}
'''Кениа''' ({{lang-sw|Kenya}}, {{lang-en|Kenya}}), аофициалтә хьӡы: '''Ареспублика Кениа''' ({{lang-sw|Jamhuri ya Kenya}}, {{lang-en|Republic of Kenya}}) — Амрагылара-[[африка]]тәи атәыла.
==Административтә шара==
Кениа 47 автономтә округқәа ({{lang-sw|Kaunti}}, {{lang-en|Counties}}) рыла ишоит.
{| class="standard"
! #
! Аокруг
! Ԥыхьатәи апровинциа
! Аокругтә ҳҭнықалақь
! Аҵакыра<br />(км²)
! Ауааԥсыра<ref name="census">{{cite web|url=https://www.citypopulation.de/kenya.html|title=The population of the regions of Kenya according to census results and latest official projections||date=2019}}</ref><br />(2019)
! Ауааԥсыра<br />рыжәпара (ауаа/км²)
! Ахсаала
|-----
| 1
| [[Килифи (аокруг)|Килифи]] ''(Kilifi)''
| rowspan="6" |Агаҿатә провинциа
| [[Килифи]]
| align="right"|12 540
| align="right"|1 453 787
| align="right"|115,9
| rowspan="48" | [[АФаил:Map_showing_Counties_underthe_new_kenyan_constitution..gif|620px]]
|-----
| 2
| [[Квале (аокруг)|Квале]] ''(Kwale)''
| [[Квале]]
| align="right"|8 267
| align="right"|866 820
| align="right"|104,9
|-----
| 3
| [[Ламу (аокруг)|Ламу]] ''(Lamu)''
| [[Ламу]]
| align="right"|6 253
| align="right"|143 920
| align="right"|23,0
|-----
| 4
| [[Момбаса (аокруг)|Момбаса]] ''(Mombasa)''
| [[Момбаса]]
| align="right"|220
| align="right"|1 208 333
| align="right"|5 495
|-----
| 5
| [[Таита-Тавета]] ''(Taita-Taveta)''
| [[Мватате]]
| align="right"|17 152
| align="right"|340 671
| align="right"|19,9
|-----
| 6
| [[Тана аӡиас (аокруг)|Тана аӡиас]] ''(Tana River)''
| [[Ҳола]]
| align="right"|37 951
| align="right"|315 943
| align="right"|8,3
|-----
| 7
| [[Ваџьир (аокруг)|Ваџьир]] ''(Wajir)''
| rowspan="3" |Аҩада-мрагыларатәи<br />апровинциа
| [[Ваџьир]]
| align="right"|56 773
| align="right"|781 263
| align="right"|13,8
|-----
| 8
| [[Гарисса (аокруг)|Гарисса]] ''(Garissa)''
| [[Гарисса]]
| align="right"|44 736
| align="right"|841 353
| align="right"|18,8
|-----
| 9
| [[Мандера (аокруг)|Мандера]] ''(Mandera)''
| [[Мандера]]
| align="right"|25 940
| align="right"|867 457
| align="right"|33,4
|-----
| 10
| [[Ембу (аокруг)|Ембу]] ''(Embu)''
| rowspan="8" | Мрагыларатәи апровинциа
| [[Ембу (Кениа)|Ембу]]
| align="right"|2 821
| align="right"|608 599
| align="right"|215,8
|-----
| 11
| [[Исиоло (аокруг)|Исиоло]] ''(Isiolo)''
| [[Исиоло]]
| align="right"|25 351
| align="right"|268 002
| align="right"|10,6
|-----
| 12
| [[Китуи (аокруг)|Китуи]] ''(Kitui)''
| [[Китуи]]
| align="right"|30 430
| align="right"|1 136 187
| align="right"|37,3
|-----
| 13
| [[Макуени (аокруг)|Макуени]] ''(Makueni)''
| [[Боте]]
| align="right"|8 170
| align="right"|987 653
| align="right"|120,9
|-----
| 14
| [[Марсабит (аокруг)|Марсабит]] ''(Marsabit)''
| [[Марсабит]]
| align="right"|70 944
| align="right"|459 785
| align="right"|6,5
|-----
| 15
| [[Мачакос (аокруг)|Мачакос]] ''(Machakos)''
| [[Мачакос]]
| align="right"|6 043
| align="right"|1 421 932
| align="right"|235,3
|-----
| 16
| [[Меру (аокруг)|Меру]] ''(Meru)''
| [[Меру (Кениа)|Меру]]
| align="right"|7 006
| align="right"|1 545 714
| align="right"|220,6
|-----
| 17
| [[Тарака-Ниҭи (аокруг)|Тарака-Ниҭи]] ''(Tharaka-Nithi)''
| [[Чука]]
| align="right"|2 564
| align="right"|393 177
| align="right"|153,3
|-----
| 18
| [[Киамбу (аокруг)|Киамбу]] ''(Kiambu)''
| rowspan="5" | Агәҭантәи апровинциа
| [[Киамбу]]
| align="right"|2 539
| align="right"|2 417 735
| align="right"|952,4
|-----
| 19
| [[Кириниага (аокруг)|Кириниага]] ''(Kirinyaga)''
| [[Керугоиа]]
| align="right"|1 478
| align="right"|610 411
| align="right"|412,9
|-----
| 20
| [[Муранга (аокруг)|Муранга]] ''(Murang'a)''
| [[Муранга]]
| align="right"|2 524
| align="right"|1 056 640
| align="right"|418,6
|-----
| 21
| [[Ниандаруа (аокруг)|Ниандаруа]] ''(Nyandarua)''
| [[Ол Калу]]
| align="right"|3 286
| align="right"|638 289
| align="right"|194,3
|-----
| 22
| [[Ниери (аокруг)|Ниери]] ''(Nyeri)''
| [[Ниери]]
| align="right"|3 325
| align="right"|759 164
| align="right"|228,3
|-----
| 23
| [[Баринго (аокруг)|Баринго]] ''(Baringo)''
| rowspan="14" | Рифт-Валли
| [[Кабарнет]]
| align="right"|10 976
| align="right"|666 763
| align="right"|60,8
|-----
| 24
| [[Бомет (аокруг)|Бомет]] ''(Bomet)''
| [[Бомет]]
| align="right"|2 531
| align="right"|875 689
| align="right"|346,0
|-----
| 25
| [[Ельгеио-Мараквет (аокруг)|Ельгеио-Мараквет]] ''(Elgeyo-Marakwet)''
| [[Итен]]
| align="right"|3 032
| align="right"|454 480
| align="right"|149,9
|-----
| 26
| [[Каџиадо (аокруг)|Каџиадо]] ''(Kajiado)''
| [[Каџиадо]]
| align="right"|21 871
| align="right"|1 117 840
| align="right"|51,1
|-----
| 27
| [[Керичо (аокруг)|Керичо]] ''(Kericho)''
| [[Керичо]]
| align="right"|2 436
| align="right"|901 777
| align="right"|370,2
|-----
| 28
| [[Лаикипиа (аокруг)|Лаикипиа]] ''(Laikipia)''
| [[Румурути]]
| align="right"|9 532
| align="right"|518 560
| align="right"|54,4
|-----
| 29
| [[Накуру (аокруг)|Накуру]] ''(Nakuru)''
| [[Накуру]]
| align="right"|7 462
| align="right"|2 162 202
| align="right"|289,7
|-----
| 30
| [[Нанди (аокруг)|Нанди]] ''(Nandi)''
| [[Капсабет]]
| align="right"|2 856
| align="right"|885 711
| align="right"|310,1
|-----
| 31
| [[Нарок (аокруг)|Нарок]] ''(Narok)''
| [[Нарок (Ақалақь)|Нарок]]
| align="right"|17 950
| align="right"|1 157 873
| align="right"|64,5
|-----
| 32
| [[Самбуру (аокруг)|Самбуру]] ''(Samburu)''
| [[Маралал]]
| align="right"|21 065
| align="right"|310 327
| align="right"|14,7
|-----
| 33
| [[Транс-Нзоиа (аокруг)|Транс-Нзоиа]] ''(Trans-Nzoia)''
| [[Китале]]
| align="right"|2 495
| align="right"|990 341
| align="right"|396,9
|-----
| 34
| [[Туркана (аокруг)|Туркана]] ''(Turkana)''
| [[Лодвар]]
| align="right"|68 233
| align="right"|926 976
| align="right"|13,6
|-----
| 35
| [[Уазин-Гишу (аокруг)|Уазин-Гишу]] ''(Uasin Gishu)''
| [[Елдорет]]
| align="right"|3 392
| align="right"|1 163 186
| align="right"|342,9
|-----
| 36
| [[Вест-Покот]] ''(West Pokot)''
| [[Капенгуриа]]
| align="right"|9 123
| align="right"|621 241
| align="right"|68,1
|-----
| 37
| [[Виҳига (аокруг)|Виҳига]] ''(Vihiga)''
| rowspan="4" | Мраҭашәаратәи апровинциа
| [[Виҳига]]
| align="right"|563
| align="right"|590 013
| align="right"|1 046
|-----
| 38
| [[Бунгома (аокруг)|Бунгома]] ''(Bungoma)''
| [[Бунгома]]
| align="right"|3 024
| align="right"|1 670 570
| align="right"|552,5
|-----
| 39
| [[Бусиа (Кениаҟны аокруг)|Бусиа]] ''(Busia)''
| [[Бусиа (Кениаҟны ақалақь)|Бусиа]]
| align="right"|1 696
| align="right"|893 681
| align="right"|526,8
|-----
| 40
| [[Какамега (аокруг)|Какамега]] ''(Kakamega)''
| [[Какамега (ақалақь)|Какамега]]
| align="right"|3 020
| align="right"|1 867 579
| align="right"|618,4
|-----
| 41
| [[Ҳома-Беи (аокруг)|Ҳома-Беи]] ''(Homa Bay)''
| rowspan="6" | Ньианза
| [[Ҳома-Беи]]
| align="right"|3 153
| align="right"|1 131 950
| align="right"|359,1
|-----
| 42
| [[Кисии (аокруг)|Кисии]] ''(Kisii)''
| [[Кисии]]
| align="right"|1 323
| align="right"|1 266 860
| align="right"|957,6
|-----
| 43
| [[Кисуму (аокруг)|Кисуму]] ''(Kisumu)''
| [[Кисуму]]
| align="right"|2 085
| align="right"|1 155 574
| align="right"|554,1
|-----
| 44
| [[Мигори (аокруг)|Мигори]] ''(Migori)''
| [[Мигори]]
| align="right"|2 614
| align="right"|1 116 436
| align="right"|427,2
|-----
| 45
| [[Ниамира (аокруг)|Ниамира]] ''(Nyamira)''
| [[Ниамира]]
| align="right"|897
| align="right"|605 576
| align="right"|674,9
|-----
| 46
| [[Сиаиа (аокруг)|Сиаиа]] ''(Siaya)''
| [[Сиаиа]]
| align="right"|2 530
| align="right"|993 183
| align="right"|392,6
|-----
| 47
| [[Наироби (аокруг)|Наироби]] ''(Nairobi)''
| Наироби апровинциа
| [[Наироби]]
| align="right"|704
| align="right"|4 397 073
| align="right"|6 247
|- style="background: #CCC;"
| || colspan="3" | '''Зегь''' ||align="right"|'''580 367'''||align="right"|'''47 564 296'''||align="right"|'''81,9'''
|}
==Азгәаҭақәа==
{{reflist}}
{{external links}}
[[Акатегориа:Кениа| ]]
[[Акатегориа:Африкатәи аҳәынҭқаррақәа]]
[[Акатегориа:Ареспубликақәа]]
6q4g1p47rg1eorvs7hh4xtplpsabge6
Комортәи Адгьылбжьахақәа
0
30406
118763
116766
2022-08-27T10:29:29Z
Fraxinus.cs
8381
wikitext
text/x-wiki
{{Акарточка Аҳәынҭқарра
|абираҟ = {{#property:p41}}
|абираҟ ирызку адаҟьа = Комортәи Адгьылбжьахақәа рбираҟ
|агерб = {{#property:p94}}
|агерб ирызку адаҟьа = Комортәи Адгьылбжьахақәа ргерб
|агимн=National_Anthem_of_Comoros_by_US_Navy_Band.ogg
|агимн ирызку адаҟьа = Комортәи Адгьылбжьахақәа ргимн
|амаҵураҭыԥ1=Апрезидент
|амаҵурауаҩ1=
|амаҵураҭыԥ2=
|амаҵурауаҩ2=
|Агимн=
|zoom1=6}}
'''Комортәи Адгьылбжьахақәа''' ([[Акомортә бызшәа|акомор.]] ''Komori'', {{lang-fr|Comores}}, {{lang-ar|جزر القمر}}), аофициалтә хьӡы: '''Комортәи Адгьылбжьахақәа Реидгыла''' ([[Акомортә бызшәа|акомор.]] ''Umoja wa Komori'', {{lang-fr|Union des Comores}}, {{lang-ar|الاتحاد القمري}}) — [[Африка]]тәи адгьылбжьахатә тәыла [[Индиатәи аокеан]] аҟны.
== Административтә шара ==
Комортәи Адгьылбжьахақәа афедеративтә республика иҟоуп. Ари атәыла 3 афедералтә субиектқәа (автономтә адгьылбжьахақәа) рыла ишоит.
{| class="wikitable"
!
!Автономтә<br />адгьылбжьаха
!Афранцыз<br />бызшәала
!Аҳҭнықалақь
!Аҵакыра<br />км²
!Ауааԥсыра<br />(2017)<ref>[https://www.citypopulation.de/en/comoros/cities/ The population of the regions of Comoros according to census results and latest official projections] (2017)</ref>
!Ауааԥсыра<br />рыжәпара (ауаа/км²)
!Ахсаала
|-
|1.
|[[Нгазидџьа]]<br />(Гранд-Комор)
|''Grande Comore''
|[[Морони]]
|align="right"|1147
|align="right"|379 367
|align="right"|330,7
| rowspan="4" |[[Афаил:Cn-map.png|350px]]
|-
|2.
|[[Нӡуани]]<br />(Анжуан)
|''Anjouan''
|[[Муцамуду]]
|align="right"|424
|align="right"|327 382
|align="right"|772,1
|-
|3.
|[[Мвали]]<br />(Мохели)
|''Mohéli''
|[[Фомбони]]
|align="right"|290
|align="right"|51 567
|align="right"|177,8
|- style="border-top:2px solid black"
| colspan="4" | '''Зегь'''
|align="right"|1861
|align="right"|758 316
|align="right"|407,4
|}
==Азгәаҭақәа==
{{reflist}}
{{external links}}
[[Акатегориа:Комортәи Адгьылбжьахақәа| ]]
[[Акатегориа:Африкатәи аҳәынҭқаррақәа]]
[[Акатегориа:Афедеративтә республикақәа]]
5d5fuzxvukseksefz9hxnmjonelm5y5
Кот-д’Ивуар
0
30422
118765
116919
2022-08-27T10:33:41Z
Fraxinus.cs
8381
wikitext
text/x-wiki
{{Акарточка Аҳәынҭқарра
|абираҟ = {{#property:p41}}
|абираҟ ирызку адаҟьа = Кот-д’Ивуар абираҟ
|агерб = {{#property:p94}}
|агерб ирызку адаҟьа = Кот-д’Ивуар агерб
|агимн=Hymne_National_de_Côte_d'Ivoire.ogg
|агимн ирызку адаҟьа = Кот-д’Ивуар агимн
|амаҵураҭыԥ1=Апрезидент
|амаҵурауаҩ1=
|амаҵураҭыԥ2=Аԥыза-министр
|амаҵурауаҩ2=
|zoom1=5}}
'''Кот-д’Ивуар''' ({{lang-fr|Côte d'Ivoire}}), аофициалтә хьӡы: '''Ареспублика Кот-д’Ивуар''' ({{lang-fr|République de Côte d'Ivoire}}), ахьӡ [[Аԥсуа бызшәа|аԥсшәахь]] аиҭага: ''Абаҩыш Аԥшаҳәа'' — Мраҭашәара-[[африка]]тәи атәыла.
==Административтә шара==
Кот-д’Ивуар 12 аокругқәеи ({{lang-fr|District}}) 2 автономтә ақалақьтә округқәеи ({{lang-fr|District Autonome}}) рыла ишоит.
{| class="standard"
! #
! Аокруг
! Афранцыз бызшәала
! Аокругтә ҳҭнықалақь
! Аҵакыра<br />(км²)
! Ауааԥсыра<ref name="census">{{cite web|url=https://www.citypopulation.de/en/ivorycoast/cities/|title=The population of the regions of Ivory Coast according to census results and latest official projections||date=2014}}</ref><br />(2014)
! Ауааԥсыра<br />рыжәпара (ауаа/км²)
! Ахсаала
|-----
| 1
| [[Автономтә округ Абиџьан]]
| District Autonome d'Abidjan
| [[Абиџьан]]
| align="right"|2 140
| align="right"|4 707 404
| align="right"|2200
| rowspan="15" | [[АФаил:Côte_d'Ivoire,_administrative_divisions_-_et_-_colored.svg|350px]]
|-----
| 2
| [[Автономтә округ Иамусукро]]
| District Autonome de Yamoussoukro
| [[Иамусукро]]
| align="right"|2 075
| align="right"|355 573
| align="right"|171,4
|-----
| 3
| [[Бас-Сасандра]]
| District du Bas-Sassandra
| [[Сан-Педро (Кот-д’Ивуар)|Сан-Педро]]
| align="right"|28 350
| align="right"|2 280 548
| align="right"|80,4
|-----
| 4
| [[Комое (аокруг)|Комое]]
| District du Comoé
| [[Абенгуру]]
| align="right"|14 150
| align="right"|1 203 052
| align="right"|85,0
|-----
| 5
| [[Денгеле]]
| District du Denguélé
| [[Одиенне]]
| align="right"|20 900
| align="right"|289 779
| align="right"|13,9
|-----
| 6
| [[Го-Џьибуа]]
| District du Gôh-Djiboua
| [[Ганьоа]]
| align="right"|15 700
| align="right"|1 605 286
| align="right"|102,2
|-----
| 7
| [[Лак (аокруг)|Лак]]
| District des Lacs
| [[Димбокро]]
| align="right"|26 100
| align="right"|1 258 604
| align="right"|48,2
|-----
| 8
| [[Лагиун]]
| District des Lagunes
| [[Дабу (Кот-д’Ивуар)|Дабу]]
| align="right"|20 450
| align="right"|1 478 047
| align="right"|72,3
|-----
| 9
| [[Монтань]]
| District des Montagnes
| [[Ман (Кот-д’Ивуар)|Ман]]
| align="right"|30 825
| align="right"|2 371 920
| align="right"|76,9
|-----
| 10
| [[Сасандра-Марауе]]
| District du Sassandra-Marahoué
| [[Далоа]]
| align="right"|23 950
| align="right"|2 293 304
| align="right"|95,8
|-----
| 11
| [[Саван (Кот-д’Ивуартәи аокруг)|Саван]]
| District des Savanes
| [[Корого]]
| align="right"|40 200
| align="right"|1 607 497
| align="right"|40,0
|-----
| 12
| [[Валле-диу-Бандама]]
| District de la Vallée du Bandama
| [[Буаке]]
| align="right"|28 300
| align="right"|1 440 826
| align="right"|50,9
|-----
| 13
| [[Вороба]]
| District du Woroba
| [[Сегела]]
| align="right"|31 100
| align="right"|845 139
| align="right"|27,2
|-----
| 14
| [[Занзан]]
| District du Zanzan
| [[Бондуку]]
| align="right"|38 200
| align="right"|934 352
| align="right"|24,5
|- style="background: #CCC;"
| || colspan="3" | '''Зегь''' ||align="right"|'''322 462'''||align="right"|'''22 671 331'''||align="right"|'''70,3'''
|}
==Азгәаҭақәа==
{{reflist}}
{{external links}}
[[Акатегориа:Кот-д’Ивуар| ]]
[[Акатегориа:Африкатәи аҳәынҭқаррақәа]]
[[Акатегориа:Ареспубликақәа]]
jb1v5y7mzzys0y56000k6smxk8vhceg
Алгыт
0
30516
118704
117328
2022-08-26T12:10:47Z
Fraxinus.cs
8381
wikitext
text/x-wiki
{{Акарточка анхарҭаҭыԥ
|астатус=Ақыта
|zoom1=8
|аофициалтә ахьʒ=А́лгыт
|Афото=
|атәыла=Аԥс-Қырҭ
|араион=Гәдоуҭа араион
|Абызшәақәа=Аԥсуаа Бызшәа,аурыс бызшәа
|Асааҭтә зона=Москва +3.00
|Ателефон код=+7940
|Автомобильтә код=ABH}}
'''Алгыт''' ({{lang-ru|Алгыт}}) — [[Аԥсны]] аҿы [[Гәдоуҭа араион]] иау [[ақыҭа]] хәыҷы.
[[Акатегориа:Аԥсны ақыҭақәа]]
e2betv8dk3gmy48jwjelgj3jhqxnmy9
Сахаратәи Арабтә Демократиатә Республика
0
30551
118772
117464
2022-08-27T11:23:30Z
Fraxinus.cs
8381
wikitext
text/x-wiki
{{Акарточка Аҳәынҭқарра
|абираҟ = {{#property:p41}}
|абираҟ ирызку адаҟьа = Сахаратәи Арабтә Демократиатә Республика абираҟ
|агерб = {{#property:p94}}
|агерб ирызку адаҟьа = Сахаратәи Арабтә Демократиатә Республика агерб
|агимн=Yabaniy es-sahara SADR anthem.ogg
|агимн ирызку адаҟьа = Сахаратәи Арабтә Демократиатә Республика агимн
|амаҵураҭыԥ1=Апрезидент
|амаҵурауаҩ1=
|амаҵураҭыԥ2=Аԥыза-министр
|амаҵурауаҩ2=
|zoom1=5}}
'''Мраҭашәаратәи Сахара''' ({{lang-ar|الصحراء الغربية [Ес-Саҳраа ель-Ӷарбиаа]}}, {{lang-es|Sáhara Occidental}}), аофициалтә хьӡы: '''Сахаратәи Арабтә Демократиатә Республика''' {{lang-ar|الجمهورية العربية الصحراوية الديمقراطية [ель-Џьумҳуриаа ель-Арабиаа ес-Саҳраавиаа ад-Димуҟратиаа]}}, {{lang-es|República Árabe Saharaui Democrática}}) — Мраҭашәара-[[африка]]тәи хәҭакала иазхаҵоу атәыла.
== Агалериа ==
<br /><gallery class="center">
File:Mezquita en Dajla (Sahara Occidental).jpg|[[Дахла (Мраҭашәаратәи Сахара)|Дахлатәи]] аџьаама.
File:Veronica Forque en el Sáhara libre.jpg|[[Испаниа]]тәи актиор [[Форке, Вероника]] [[Сахаратәи Афильм Афестиваль]] аҿы.
File:RASD - Commemoration of the 30th independence day in the Liberated Territories (2006).jpg|[[Тифарити]] ақалақь.
</gallery>
==Азгәаҭақәа==
{{reflist}}
{{external links}}
[[Акатегориа:Сахаратәи Арабтә Демократиатә Республика| ]]
[[Акатегориа:Африкатәи аҳәынҭқаррақәа]]
[[Акатегориа:Ареспубликақәа]]
hcxb6tnp7kdz5h18e5xzqkhizyjdvyv
Сомалиленд
0
30554
118774
117466
2022-08-27T11:27:52Z
Fraxinus.cs
8381
wikitext
text/x-wiki
{{Акарточка Аҳәынҭқарра
|абираҟ = {{#property:p41}}
|абираҟ ирызку адаҟьа = Сомалиленд абираҟ
|агерб = {{#property:p94}}
|агерб ирызку адаҟьа = Сомалиленд агерб
|агимн=Samo ku waar (Somaliland anthem) (instrumental).ogg
|агимн ирызку адаҟьа = Сомалиленд агимн
|амаҵураҭыԥ1=Апрезидент
|амаҵурауаҩ1=
|амаҵураҭыԥ2=
|амаҵурауаҩ2=
|zoom1=5}}
'''Сомалиленд''' ({{lang-so|Soomaaliland}}, {{lang-ar|صوماليلاند [Сумалиланд]}}), аофициалтә хьӡы: '''Ареспублика Сомалиленд''' ({{lang-so|Jamhuuriyadda Soomaaliland}}, {{lang-ar|جمهورية صوماليلاند [Џьумҳуриат Сумалиланд]}}) — Мрагылара-[[африка]]тәи иазхаҵам атәыла.
==Административтә шара==
Сомалиленд 6 административтә провинциақәа ({{lang-so|gobollo}}) рыла ишоит.
{| class="standard"
! #
! Апровинциа
! Асомали бызшәала
! Апровинциатә ҳҭнықалақь
! Аҵакыра<br />(км²)
! Ауааԥсыра<ref name="census">{{cite web|url=https://somalia.unfpa.org/sites/default/files/pub-pdf/Population-Estimation-Survey-of-Somalia-PESS-2013-2014.pdf|title=UNFPA Population Estimation Survey 2014||date=2014}}</ref><br />(2014)
! Ауааԥсыра<br />рыжәпара (ауаа/км²)
! Ахсаала
|-----
| 1
| [[Аудаль]]
| Awdal
| [[Борама]]
| align="right"|21 374
| align="right"|673 263
| align="right"|31,5
| rowspan="7" | [[АФаил:Административное деление Сомалиленда.jpg|350px]]
|-----
| 2
| [[Санаг]]
| Sanaag
| [[Еригабо]]
| align="right"|53 374
| align="right"|544 123
| align="right"|10,2
|-----
| 3
| [[Соль (апровинциа)|Соль]]
| Sool
| [[Лас-Анод]]
| align="right"|25 036
| align="right"|327 428
| align="right"|13,1
|-----
| 4
| [[Тогдер]]
| Togdheer
| [[Бурао]]
| align="right"|38 663
| align="right"|721 363
| align="right"|18,7
|-----
| 5
| [[Мароди-Џьех]]
| Maroodi Jeex
| [[Ҳаргеиса]]
| align="right"|17 429
| align="right"|1 242 003
| align="right"|43,1
|-----
| 6
| [[Саҳил]]
| Saaxil
| [[Бербера]]
| align="right"|13 930
| align="right"|?
| align="right"|?
|- style="background: #CCC;"
| || colspan="3" | '''Зегь''' ||align="right"|'''169 806'''||align="right"|'''3 508 180'''||align="right"|'''19,3'''
|}
==Азгәаҭақәа==
{{reflist}}
{{external links}}
[[Акатегориа:Сомалиленд| ]]
[[Акатегориа:Африкатәи аҳәынҭқаррақәа]]
[[Акатегориа:Ареспубликақәа]]
00am3it01dtd7tuysjcn3s6vruo1901
Гватемала
0
30604
118729
118493
2022-08-27T09:25:02Z
Fraxinus.cs
8381
wikitext
text/x-wiki
{{Акарточка Аҳәынҭқарра
|абираҟ = {{#property:p41}}
|абираҟ ирызку адаҟьа = Гватемала абираҟ
|агерб = {{#property:p94}}
|агерб ирызку адаҟьа = Гватемала агерб
|агимн=
|агимн ирызку адаҟьа = Гватемала агимн
|амаҵураҭыԥ1=Апрезидент
|амаҵурауаҩ1=
|амаҵураҭыԥ2=
|амаҵурауаҩ2=
|zoom1=5}}
'''Гватемала''' ({{lang-es|Guatemala}}), аофициалтә хьӡы: '''Ареспублика Гватемала''' ({{lang-es|República de Guatemala}}) — [[Аҩадатәи Америка]]тәи атәыла.
==Административтә шара==
Гватемала 22 административтә департаментқәа ({{lang-es|Departamentos}}) рыла ишоит.
{| class="standard"
! #
! Адепартамент
! Аиспаншәала
! Адепартаменттә<br />ҳҭнықалақь
! Аҵакыра<br />(км²)
! Ауааԥсыра<ref name="census">{{cite web|url=https://www.citypopulation.de/en/guatemala/cities/|title=The population of the regions of Guatemala according to census results and latest official projections||date=2018}}</ref><br />(2018)
! Ауааԥсыра<br />рыжәпара (ауаа/км²)
! Ахсаала
|-----
| 1
| [[Альта-Верапас]]
| Alta Verapaz
| [[Кобан (Гватемала)|Кобан]]
| align="right"|8 686
| align="right"|1 215 038
| align="right"|139,9
| rowspan="23" | [[АФаил:GuatemalaProvs.PNG|350px]]
|-----
| 2
| [[Баха-Верапас]]
| Baja Verapaz
| [[Салама (ақалақь)|Салама]]
| align="right"|3 124
| align="right"|299 476
| align="right"|95,9
|-----
| 3
| [[Чимальтенанго (адепартамент)|Чимальтенанго]]
| Chimaltenango
| [[Чимальтенанго]]
| align="right"|1 979
| align="right"|615 776
| align="right"|311,2
|-----
| 4
| [[Чикимула (департамент)|Чикимула]]
| Chiquimula
| [[Чикимула]]
| align="right"|2 376
| align="right"|415 063
| align="right"|174,7
|-----
| 5
| [[Петен]]
| Petén
| [[Флорес (Гватемала)|Флорес]]
| align="right"|35 854
| align="right"|545 600
| align="right"|15,2
|-----
| 6
| [[Ель-Прогресо (адепартамент)|Ель-Прогресо]]
| El Progreso
| [[Гуастатоиа]]
| align="right"|1 922
| align="right"|176 632
| align="right"|91,9
|-----
| 7
| [[Киче (адепартамент)|Киче]]
| Quiché
| [[Санта-Крус-дель-Киче]]
| align="right"|8 378
| align="right"|949 261
| align="right"|113,3
|-----
| 8
| [[Ескуинтла (департамент)|Ескуинтла]]
| Escuintla
| [[Ескуинтла (Гватемала)|Ескуинтла]]
| align="right"|4 384
| align="right"|733 181
| align="right"|167,2
|-----
| 9
| [[Гватемала Адепартамент]]
| Guatemala Department
| [[Гватемала (ақалақь)|Гватемала]]
| align="right"|2 126
| align="right"|3 015 081
| align="right"|1 418
|-----
| 10
| [[Уеуетенанго (департамент)|Уеуетенанго]]
| Huehuetenango
| [[Уеуетенанго]]
| align="right"|7 400
| align="right"|1 170 669
| align="right"|158,2
|-----
| 11
| [[Исабаль (адепартамент))|Исабаль]]
| Izabal
| [[Пуерто-Барриос]]
| align="right"|9 038
| align="right"|408 688
| align="right"|45,2
|-----
| 12
| [[Халапа (адепартамент)|Халапа]]
| Jalapa
| [[Халапа (Гватемала)|Халапа]]
| align="right"|2 063
| align="right"|342 923
| align="right"|166,2
|-----
| 13
| [[Хутиапа (адепартамент)|Хутиапа]]
| Jutiapa
| [[Хутиапа (ақалақь)|Хутиапа]]
| align="right"|3 219
| align="right"|488 395
| align="right"|151,7
|-----
| 14
| [[Кесальтенанго (адепартамент)|Кесальтенанго]]
| Quetzaltenango
| [[Кесальтенанго]]
| align="right"|1 951
| align="right"|799 101
| align="right"|409,6
|-----
| 15
| [[Реталулеу (адепартамент)|Реталулеу ]]
| Retalhuleu
| [[Реталулеу ]]
| align="right"|1 856
| align="right"|326 828
| align="right"|176,1
|-----
| 16
| [[Сакатепекес]]
| Sacatepéquez
| [[Антигуа-Гуатемала]]
| align="right"|465
| align="right"|330 469
| align="right"|710,7
|-----
| 17
| [[Сан-Маркос (адепартамент)|Сан-Маркос]]
| San Marcos
| [[Сан-Маркос (Гватемала)|Сан-Маркос]]
| align="right"|3 791
| align="right"|1 032 277
| align="right"|272,3
|-----
| 18
| [[Санта-Роса (Гватемала адепартамент)|Санта-Роса]]
| Santa Rosa
| [[Куилапа]]
| align="right"|2 955
| align="right"|396 607
| align="right"|134,2
|-----
| 19
| [[Солола (адепартамент)|Солола]]
| Sololá
| [[Солола]]
| align="right"|1 061
| align="right"|421 583
| align="right"|397,3
|-----
| 20
| [[Сучитепекес]]
| Suchitepéquez
| [[Масатенанго]]
| align="right"|2 510
| align="right"|554 695
| align="right"|221,0
|-----
| 21
| [[Тотоникапан (адепартамент)|Тотоникапан]]
| Totonicapán
| [[Тотоникапан]]
| align="right"|1 061
| align="right"|481 569
| align="right"|394,5
|-----
| 22
| [[Сакапа (адепартамент)|Сакапа]]
| Zacapa
| [[Сакапа]]
| align="right"|2 690
| align="right"|245 374
| align="right"|91,2
|- style="background: #CCC;"
| || colspan="3" | '''Зегь''' ||align="right"|'''108 889'''||align="right"|'''14 901 286'''||align="right"|'''136,8'''
|}
==Азгәаҭақәа==
{{reflist}}
{{external links}}
[[Акатегориа:Гватемала| ]]
[[Акатегориа:Аҩадатәи Америкатәи аҳәынҭқаррақәа]]
[[Акатегориа:Ареспубликақәа]]
rj0b8raqbrx0x4dswydqw4ugsdovzys
Гондурас
0
30606
118733
118497
2022-08-27T09:29:39Z
Fraxinus.cs
8381
wikitext
text/x-wiki
{{Акарточка Аҳәынҭқарра
|абираҟ = {{#property:p41}}
|абираҟ ирызку адаҟьа = Гондурас абираҟ
|агерб = {{#property:p94}}
|агерб ирызку адаҟьа = Гондурас агерб
|агимн=Honduras National Anthem.ogg
|агимн ирызку адаҟьа = Гондурас агимн
|амаҵураҭыԥ1=Апрезидент
|амаҵурауаҩ1=
|амаҵураҭыԥ2=
|амаҵурауаҩ2=
|zoom1=5}}
'''Гондурас''' ({{lang-es|Honduras}}), аофициалтә хьӡы: '''Ареспублика Гондурас''' ({{lang-es|República de Honduras}}) — [[Аҩадатәи Америка]]тәи атәыла.
==Административтә шара==
Гондурас 18 административтә департаментқәа ({{lang-es|Departamentos}}) рыла ишоит.
{| class="standard"
! #
! Адепартамент
! Аиспаншәала
! Адепартаменттә<br />ҳҭнықалақь
! Аҵакыра<br />(км²)
! Ауааԥсыра<ref name="census">{{cite web|url=https://www.citypopulation.de/en/honduras/cities/|title=The population of the regions of Honduras according to census results and latest official projections||date=2020}}</ref><br />(2020)
! Ауааԥсыра<br />рыжәпара (ауаа/км²)
! Ахсаала
|-----
| 1
| [[Атлантида (адепартамент)|Атлантида]]
| Atlántida
| [[Ла-Сеиба]]
| align="right"|4 372
| align="right"|486 200
| align="right"|111,2
| rowspan="23" | [[АФаил:HondurasDivisions.png|350px]]
|-----
| 2
| [[Чолутека (адепартамент)|Чолутека]]
| Choluteca
| [[Чолутека]]
| align="right"|4 360
| align="right"|475 300
| align="right"|95,9
|-----
| 3
| [[Колон (адепартамент)|Колон]]
| Colón
| [[Трухильо (Гондурас)|Трухильо]]
| align="right"|8 249
| align="right"|345 400
| align="right"|41,9
|-----
| 4
| [[Комаиагуа (департамент)|Комаиагуа]]
| Comayagua
| [[Комаиагуа]]
| align="right"|5 124
| align="right"|562 000
| align="right"|109,7
|-----
| 5
| [[Копан (адепартамент)|Копан]]
| Copán
| [[Санта-Роса-де-Копан]]
| align="right"|3 242
| align="right"|412 900
| align="right"|127,4
|-----
| 6
| [[Кортес (адепартамент)|Кортес]]
| Cortés
| [[Сан-Педро-Сула]]
| align="right"|3 923
| align="right"|1 785 400
| align="right"|455,1
|-----
| 7
| [[Ель-Параисо]]
| El Paraíso
| [[Иускаран]]
| align="right"|7 489
| align="right"|495 500
| align="right"|66,2
|-----
| 8
| [[Франсиско-Морасан (департамент)|Франсиско-Морасан]]
| Francisco Morazán
| [[Тегусигальпа]]
| align="right"|8 619
| align="right"|1 675 000
| align="right"|194,3
|-----
| 9
| [[Грасиас-а-Диос (департамент)|Грасиас-а-Диос]]
| Gracias a Dios
| [[Пуерто-Лемпира]]
| align="right"|16 997
| align="right"|104 300
| align="right"|6,1
|-----
| 10
| [[Интибука]]
| Intibucá
| [[Ла-Есперанса]]
| align="right"|3 123
| align="right"|265 000
| align="right"|84,9
|-----
| 11
| [[Ислас-де-ла-Баиа]]
| Islas de la Bahía
| [[Роатан (ақалақь)|Роатан]]
| align="right"|236
| align="right"|74 900
| align="right"|317,4
|-----
| 12
| [[Ла-Пас (Гондурастәи адепартамент)|Ла-Пас]]
| La Paz
| [[Ла-Пас (Гондурас)|Ла-Пас]]
| align="right"|2 525
| align="right"|224 600
| align="right"|88,9
|-----
| 13
| [[Лемпира (адепартамент)|Лемпира]]
| Lempira
| [[Грасиас]]
| align="right"|4 228
| align="right"|363 900
| align="right"|86,1
|-----
| 14
| [[Окотепеке (адепартамент)|Окотепеке]]
| Ocotepeque
| [[Окотепеке]]
| align="right"|1 630
| align="right"|165 500
| align="right"|101,5
|-----
| 15
| [[Оланчо]]
| Olancho
| [[Хутикальпа]]
| align="right"|23 905
| align="right"|578 900
| align="right"|24,2
|-----
| 16
| [[Санта-Барбара (адепартамент)|Санта-Барбара]]
| Santa Bárbara
| [[Санта-Барбара (Гондурас)|Санта-Барбара]]
| align="right"|5 024
| align="right"|469 600
| align="right"|93,5
|-----
| 17
| [[Валье (адепартамент)|Валье]]
| Valle
| [[Накаоме]]
| align="right"|1 665
| align="right"|189 700
| align="right"|113,9
|-----
| 18
| [[Иоро (Гватемала адепартамент)|Иоро]]
| Yoro
| [[Иоро (ақалақь)|Иоро]]
| align="right"|7 781
| align="right"|630 400
| align="right"|81,0
|- style="background: #CCC;"
| || colspan="3" | '''Зегь''' ||align="right"|'''112 492'''||align="right"|'''9 304 380'''||align="right"|'''82,7'''
|}
==Азгәаҭақәа==
{{reflist}}
{{external links}}
[[Акатегориа:Гондурас| ]]
[[Акатегориа:Аҩадатәи Америкатәи аҳәынҭқаррақәа]]
[[Акатегориа:Ареспубликақәа]]
i3k28py5ru4ukigpfqlww75kj5tqnmk
Гренада
0
30608
118734
118498
2022-08-27T09:30:38Z
Fraxinus.cs
8381
wikitext
text/x-wiki
{{Акарточка Аҳәынҭқарра
|абираҟ = {{#property:p41}}
|абираҟ ирызку адаҟьа = Гренада абираҟ
|агерб = {{#property:p94}}
|агерб ирызку адаҟьа = Гренада агерб
|агимн=HailGrenada.ogg
|агимн ирызку адаҟьа = Гренада агимн
|амаҵураҭыԥ1=Акрал
|амаҵурауаҩ1=
|амаҵураҭыԥ2=Аԥыза-министр
|амаҵурауаҩ2=
|zoom1=6}}
'''Гренада''' ({{lang-en|Grenada}}, [[Гренадатәи акреол афраныз бызшәа|грен. акреол.]] ''Gwenad'') — [[Аҩадатәи Америка|Аҩада-Америка]]тәи адгьылбжьахатә тәыла.
==Административтә шара==
Гренада 6 административтә округқәеи ({{lang-en|Parishes}}) 1 ихьыԥшу атерриториеи рыла ишоит.
{| class="standard"
! #
! Аокруг
! Англызшәала
! Аокругтә<br />ҳҭнықалақь
! Аҵакыра<br />(км²)
! Ауааԥсыра<ref name="census">{{cite web|url=https://www.citypopulation.de/en/grenada/|title=The population of the regions of Grenada according to census results and latest official projections||date=2019}}</ref><br />(2019)
! Ауааԥсыра<br />рыжәпара (ауаа/км²)
! Ахсаала
|-----
| 1
| [[Сент-Андру (Гренада)|Сент-Андру]]
| St. Andrew
| [[Гренвил]]
| align="right"|99
| align="right"|28 201
| align="right"|284,9
| rowspan="9" | [[АФаил:Grenada_parishes_named.png|250px]]
|-----
| 2
| [[Сент-Давид (Гренада)|Сент-Давид]]
| St. David
| [[Сент-Давидс]]
| align="right"|44
| align="right"|13 718
| align="right"|311,8
|-----
| 3
| [[Сент-Џьорџь (Гренада)|Сент-Џьорџь]]
| St. George
| [[Сент-Џьорџьес]]
| align="right"|65
| align="right"|39 894
| align="right"|613,8
|-----
| 4
| [[Сент-Џьон (Гренада)|Сент-Џьон]]
| St. John
| [[Гоуиав]]
| align="right"|35
| align="right"|8 964
| align="right"|256,1
|-----
| 5
| [[Сент-Марк (Гренада)|Сент-Марк]]
| St. Mark
| [[Викториа (Гренада)|Викториа]]
| align="right"|25
| align="right"|4 634
| align="right"|185,4
|-----
| 6
| [[Сент-Патрик (Гренада)|Сент-Патрик]]
| St. Patrick
| [[Сауторс]]
| align="right"|42
| align="right"|11 158
| align="right"|265,7
|- style="background: #DDD;"
| || colspan="6" align="center" | '''Ихьыԥшу атерриториа'''
|-----
| —
| [[Карриакуи Мартиник Маҷи]]
| Carriacou
| [[Ҳиллсбороу]]
| align="right"|34
| align="right"|6 010
| align="right"|176,8
|- style="background: #CCC;"
| || colspan="3" | '''Зегь''' ||align="right"|'''344'''||align="right"|'''112 579'''||align="right"|'''327,3'''
|}
==Азгәаҭақәа==
{{reflist}}
{{external links}}
[[Акатегориа:Гренада| ]]
[[Акатегориа:Аҩадатәи Америкатәи аҳәынҭқаррақәа]]
[[Акатегориа:Амонархиақәа]]
ru8av826f621wwiu4vkmtgyy7h8a394
Доминика
0
30610
118736
118501
2022-08-27T09:34:49Z
Fraxinus.cs
8381
wikitext
text/x-wiki
{{Акарточка Аҳәынҭқарра
|абираҟ = {{#property:p41}}
|абираҟ ирызку адаҟьа = Доминика абираҟ
|агерб = {{#property:p94}}
|агерб ирызку адаҟьа = Доминика агерб
|агимн=HailGrenada.ogg
|агимн ирызку адаҟьа = Доминика агимн
|амаҵураҭыԥ1=Апрезидент
|амаҵурауаҩ1=
|амаҵураҭыԥ2=Аԥыза-министр
|амаҵурауаҩ2=
|zoom1=6}}
'''Доминика''' ({{lang-en|Dominica}}, {{lang-fr|Dominique}}), аофициалтә хьӡы: '''Аимабзиара Доминика''' ({{lang-en|Commonwealth of Dominica}}) — [[Аҩадатәи Америка|Аҩада-Америка]]тәи адгьылбжьахатә тәыла.
==Административтә шара==
Доминика 10 административтә округқәа ({{lang-en|Parishes}}) рыла ишоит.
{| class="standard"
! #
! Аокруг
! Англызшәала
! Аокругтә<br />ҳҭнықалақь
! Аҵакыра<br />(км²)
! Ауааԥсыра<ref name="census">{{cite web|url=https://www.citypopulation.de/Dominica.html|title=The population of the regions of Dominica according to census results and latest official projections||date=2011}}</ref><br />(2011)
! Ауааԥсыра<br />рыжәпара (ауаа/км²)
! Ахсаала
|-----
| 1
| [[Сент-Џьон (Доминика)|Сент-Џьон]]
| Saint John
| [[Портсмут (Доминика)|Портсмут]]
| align="right"|58
| align="right"|6 561
| align="right"|112,2
| rowspan="11" | [[АФаил:Dominica, administrative divisions - Nmbrs - colored.svg|250px]]
|-----
| 2
| [[Сент-Питер (Доминика)|Сент-Питер]]
| Saint Peter
| [[Колио]]
| align="right"|28
| align="right"|1 430
| align="right"|51,6
|-----
| 3
| [[Сент-Андру (Доминика)|Сент-Андру]]
| Saint Andrew
| [[Уесли (Доминика)|Уесли]]
| align="right"|180
| align="right"|9 471
| align="right"|52,7
|-----
| 4
| [[Сент-Џьозеф (Доминика)|Сент-Џьозеф]]
| Saint Joseph
| [[Сент-Џьозеф (Доминикатәи ақалақь)|Сент-Џьозеф]]
| align="right"|120
| align="right"|5 637
| align="right"|46,9
|-----
| 5
| [[Сент-Деивид (Доминика)|Сент-Деивид]]
| Saint David
| [[Розали (Доминика)|Розали]]
| align="right"|127
| align="right"|6 043
| align="right"|47,7
|-----
| 6
| [[Сент-Пол (Доминика)|Сент-Пол]]
| Saint Paul
| [[Мао (Доминика)|Мао]]
| align="right"|67
| align="right"|9 786
| align="right"|145,2
|-----
| 7
| [[Сент-Џьорџь (Доминика)|Сент-Џьорџь]]
| Saint George
| [[Розо]]
| align="right"|54
| align="right"|21 241
| align="right"|397,0
|-----
| 8
| [[Сент-Патрик (Доминика)|Сент-Патрик]]
| Saint Patrick
| [[Берекуа]]
| align="right"|84
| align="right"|7 622
| align="right"|90,3
|-----
| 9
| [[Сент-Лиук (Доминика)|Сент-Лиук]]
| Saint Luke
| [[Поинт-Мишель]]
| align="right"|11
| align="right"|1 668
| align="right"|150,3
|-----
| 10
| [[Сент-Марк (Доминика)|Сент-Марк]]
| Saint Mark
| [[Суфриер (Доминика)|Суфриер]]
| align="right"|10
| align="right"|1 834
| align="right"|185,3
|- style="background: #CCC;"
| || colspan="3" | '''Зегь''' ||align="right"|'''739'''||align="right"|'''71 293'''||align="right"|'''96,5'''
|}
==Азгәаҭақәа==
{{reflist}}
{{external links}}
[[Акатегориа:Доминика| ]]
[[Акатегориа:Аҩадатәи Америкатәи аҳәынҭқаррақәа]]
[[Акатегориа:Ареспубликақәа]]
nts84udyol3756l217vk5fueojp68od
Доминикантәи Ареспублика
0
30616
118737
118502
2022-08-27T09:35:41Z
Fraxinus.cs
8381
wikitext
text/x-wiki
{{Акарточка Аҳәынҭқарра
|абираҟ = {{#property:p41}}
|абираҟ ирызку адаҟьа = Доминикантәи Ареспублика абираҟ
|агерб = {{#property:p94}}
|агерб ирызку адаҟьа = Доминикантәи Ареспублика агерб
|агимн=Dominican Republic National Anthem.ogg
|агимн ирызку адаҟьа = Доминикантәи Ареспублика агимн
|амаҵураҭыԥ1=Апрезидент
|амаҵурауаҩ1=
|амаҵураҭыԥ2=Аԥыза-министр
|амаҵурауаҩ2=
|zoom1=6}}
'''Доминикантәи Ареспублика''' ({{lang-es|República Dominicana}}) — [[Аҩадатәи Америка|Аҩада-Америка]]тәи мрагыларатәи [[Гаити (адгьылбжьаха)|Гаити]] адгьылбжьаха ишараҟны атәыла ауп.
==Административтә шара==
Доминикантәи Ареспублика 31 административтә провинциақәеи ({{lang-es|Provincia}}) Амилаҭтә округи рыла ишоит.
{| class="standard"
! #
! Апровинциа
! Аиспаншәала
! Апровинциатә<br />ҳҭнықалақь
! Аҵакыра<br />(км²)
! Ауааԥсыра<ref name="census">{{cite web|url=https://www.citypopulation.de/en/domrep/cities/|title=The population of the regions of Dominican Republic according to census results and latest official projections||date=2019}}</ref><br />(2019)
! Ауааԥсыра<br />рыжәпара (ауаа/км²)
! Ахсаала
|-----
| 1
| [[Асуа]]
| Provincia de Azua
| [[Асуа-де-Компостела]]
| align="right"|2 683
| align="right"|221 700
| align="right"|82,6
| rowspan="33" | [[АФаил:DominicanRepublicSubdivisions.png|350px]]
|-----
| 2
| [[Баоруко]]
| Provincia de Bahoruco
| [[Неиба]]
| align="right"|1 285
| align="right"|100 700
| align="right"|78,4
|-----
| 3
| [[Бараона (апровинциа)|Бараона]]
| Provincia de Barahona
| [[Бараона (Доминикантәи Ареспублика)|Бараона]]
| align="right"|1 660
| align="right"|189 100
| align="right"|113,9
|-----
| 4
| [[Дахабон]]
| Provincia de Dajabón
| [[Дахабон (ақалақь)|Дахабон]]
| align="right"|1 021
| align="right"|66 200
| align="right"|64,8
|-----
| 5
| [[Дуарте (апровинциа)|Дуарте]]
| Provincia de Duarte
| [[Сан-Франсиско-де-Макорис]]
| align="right"|1 650
| align="right"|298 200
| align="right"|180,7
|-----
| 6
| [[Елиас-Пиньа]]
| Provincia de Elías Piña
| [[Комендадор (ақалақь)|Комендадор]]
| align="right"|1 396
| align="right"|63 400
| align="right"|45,4
|-----
| 7
| [[Ель-Сеибо (апровинциа)|Ель-Сеибо ]]
| Provincia de El Seibo
| [[Санта-Крус-дель-Сеибо]]
| align="right"|1 788
| align="right"|93 000
| align="right"|52,0
|-----
| 8
| [[Еспаилиат]]
| Provincia de Espaillat
| [[Мока (ақалақь)|Мока]]
| align="right"|843
| align="right"|239 300
| align="right"|283,9
|-----
| 9
| [[Ато-Маиор]]
| Provincia de Hato Mayor
| [[Ато-Маиор-дель-Реи]]
| align="right"|1 319
| align="right"|85 700
| align="right"|65,0
|-----
| 10
| [[Индепенденсиа (апровинциа)|Индепенденсиа]]
| Provincia de Independencia
| [[Химани]]
| align="right"|2 007
| align="right"|57 900
| align="right"|28,9
|-----
| 11
| [[Ла-Альтаграсиа]]
| Provincia de La Altagracia
| [[Игуеи]]
| align="right"|2 998
| align="right"|345 800
| align="right"|115,3
|-----
| 12
| [[Ла-Романа (апровинциа)|Ла-Романа]]
| Provincia de La Romana
| [[Ла-Романа]]
| align="right"|652
| align="right"|270 200
| align="right"|414,4
|-----
| 13
| [[Ла-Вега (апровинциа)|Ла-Вега]]
| Provincia de La Vega
| [[Консепсион-де-ла-Вега]]
| align="right"|2 292
| align="right"|410 000
| align="right"|178,9
|-----
| 14
| [[Мариа-Тринидад-Санчес]]
| Provincia de María Trinidad Sánchez
| [[Нагуа]]
| align="right"|1 207
| align="right"|141 200
| align="right"|117,0
|-----
| 15
| [[Монсеньор-Ноуель]]
| Provincia de Monseñor Nouel
| [[Бонао]]
| align="right"|992
| align="right"|173 500
| align="right"|174,9
|-----
| 16
| [[Монте-Кристи]]
| Provincia de Monte Cristi
| [[Сан-Фернандо-де-Монте-Кристи]]
| align="right"|1 886
| align="right"|116 600
| align="right"|61,8
|-----
| 17
| [[Монте-Плата (апровинциа)|Монте-Плата]]
| Provincia de Monte Plata
| [[Монте-Плата]]
| align="right"|2 602
| align="right"|190 600
| align="right"|73,3
|-----
| 18
| [[Педерналес (апровинциа)|Педерналес]]
| Provincia de Pedernales
| [[Педерналес (ақалақь)|Педерналес]]
| align="right"|2 081
| align="right"|34 700
| align="right"|16,7
|-----
| 19
| [[Перавиа]]
| Provincia de Peravia
| [[Бани (ақалақь)|Бани]]
| align="right"|785
| align="right"|196 300
| align="right"|250,1
|-----
| 20
| [[Пуерто-Плата]]
| Provincia de Puerto Plata
| [[Сан-Фелипе-де-Пуерто-Плата]]
| align="right"|1 806
| align="right"|332 400
| align="right"|184,1
|-----
| 21
| [[Ерманас-Мирабаль]]
| Provincia de Hermanas Mirabal
| [[Сальседо (Доминикантәи Ареспублика)|Сальседо]]
| align="right"|427
| align="right"|92 200
| align="right"|215,9
|-----
| 22
| [[Самана (апровинциа)|Самана]]
| Provincia de Samaná
| [[Санта-Барбара-де-Самана]]
| align="right"|863
| align="right"|111 200
| align="right"|128,9
|-----
| 23
| [[Санчес-Рамирес]]
| Provincia de Sánchez Ramírez
| [[Котуи]]
| align="right"|1 186
| align="right"|152 000
| align="right"|128,2
|-----
| 24
| [[Сан-Кристобаль (апровинциа)|Сан-Кристобаль]]
| Provincia de San Cristóbal
| [[Сан-Кристобаль (Доминикантәи Ареспублика)|Сан-Кристобаль]]
| align="right"|1 241
| align="right"|631 200
| align="right"|508,6
|-----
| 25
| [[Сан-Хосе-де-Окоа]]
| Provincia de San José de Ocoa
| [[Сан-Хосе-де-Окоа (ақалақь)|Сан-Хосе-де-Окоа]]
| align="right"|853
| align="right"|55 000
| align="right"|64,5
|-----
| 26
| [[Сан-Хуан (Доминикантәи Ареспублика апровинциа)|Сан-Хуан]]
| Provincia de San Juan
| [[Сан-Хуан-де-ла-Магуана]]
| align="right"|3 364
| align="right"|223 000
| align="right"|66,3
|-----
| 27
| [[Сан-Педро-де-Макорис (апровинциа)|Сан-Педро-де-Макорис]]
| Provincia de San Pedro de Macorís
| [[Сан-Педро-де-Макорис]]
| align="right"|1 254
| align="right"|303 800
| align="right"|242,3
|-----
| 28
| [[Сантиаго (Доминикантәи Ареспублика апровинциа)|Сантиаго]]
| Provincia de Santiago
| [[Сантиаго-де-лос-Кабальерос]]
| align="right"|2 806
| align="right"|1 038 000
| align="right"|369,9
|-----
| 29
| [[Сантиаго-Родригес]]
| Provincia de Santiago Rodríguez
| [[Сан-Игнасио-де-Сабанета]]
| align="right"|1 148
| align="right"|57 300
| align="right"|49,9
|-----
| 30
| [[Санто-Доминго (апровинциа)|Санто-Доминго]]
| Provincia de Santo Domingo
| [[Санто-Доминго-Есте]]
| align="right"|1 394<ref name="санто-доминго">Санто-Доминго ([[Амилаҭтә округ (Доминикантәи Ареспублика)|Амилаҭтә округ]]) иналаҵаны.</ref>
| align="right"|3 892 400<ref name="санто-доминго" />
| align="right"|2 792<ref name="санто-доминго" />
|-----
| 31
| [[Вальверде (апровинциа)|Вальверде]]
| Provincia de Valverde
| [[Мао (Доминикантәи Ареспублика)|Мао]]
| align="right"|823
| align="right"|175 500
| align="right"|213,2
|-----
| D.N.
| [[Амилаҭтә округ (Доминикантәи Ареспублика)|Амилаҭтә округ]]
| Distrito Nacional
| [[Санто-Доминго]]
| align="right"|—
| align="right"|—
| align="right"|—
|- style="background: #CCC;"
| || colspan="3" | '''Зегь''' ||align="right"|'''48 311'''||align="right"|'''10 358 300'''||align="right"|'''214,4'''
|}
==Азгәаҭақәа==
{{reflist}}
{{external links}}
[[Акатегориа:Доминикантәи Ареспублика| ]]
[[Акатегориа:Аҩадатәи Америкатәи аҳәынҭқаррақәа]]
[[Акатегориа:Ареспубликақәа]]
2rgb5nqu4nmi4ew8y9dskxt4r60ssx7
Еиду Арабтә Емиратқәа
0
30618
118739
118505
2022-08-27T09:39:32Z
Fraxinus.cs
8381
wikitext
text/x-wiki
{{Акарточка Аҳәынҭқарра
|абираҟ = {{#property:p41}}
|абираҟ ирызку адаҟьа = Еиду Арабтә Емиратқәа рбираҟ
|агерб = {{#property:p94}}
|агерб ирызку адаҟьа = Еиду Арабтә Емиратқәа ргерб
|агимн="Ishy Bilady" performed by the United States Navy Band.oga
|агимн ирызку адаҟьа = Еиду Арабтә Емиратқәа ргимн
|амаҵураҭыԥ1=Апрезидент
|амаҵурауаҩ1=
|амаҵураҭыԥ2=Аԥыза-министр
|амаҵурауаҩ2=
|zoom1=6}}
'''Еиду Арабтә Емиратқәа''' ('''ЕАЕ'''; {{lang-ar|الإمارات العربية المتحدة Ель-Имарат ель-Арабиаа ель-Муҭҭаҳидаа}}) — Аҩада-мрагыларатәи [[Азиа]]ҟны ҳәынҭқарра, [[аемират]].
== Административтә шара ==
Еиду Арабтә Емиратқәа 7 аемиратқәа ({{lang-ar|المتحدة}}) рыла ишоит.
{| class="standard"
! |№
! |Аемират
! |Араб бызшәала''
! |Аемираттә<br>ҳҭнықалақь
! |Аҵакыра <br>км²
! |Ауааԥсыра<ref>{{cite web |url = https://www.citypopulation.de/en/uae/cities/ |title = The population of the regions of the United Arab Emirates according to census results and latest official projections |lang = en | date=2015}}</ref><br />(2015)
! |Ауааԥсыра рыҿиара<br> ауаа/км²
! Ахсаала
|-
| 1.
| [[Абу-Даби аемират]]
| أبو ظبي
| [[Абу-Даби]]
| align="right"|73 060
| align="right"|2 784 490
| align="right"|38,1
| rowspan="8" |[[Афаил:UAE admin fr.svg|350px]]
|-
| 2.
| [[Аџьман аемират]]
| عجمان
| [[Аџьман (ақалақь)|Аџьман]]
| align="right"|260
| align="right"|430 000
| align="right"|1 654
|-
| 3.
| [[Шарџьа аемират]]
| إِمَارَة ٱلشَّارِقَة
| [[Шарџьа]]
| align="right"|2 600
| align="right"|1 405 843
| align="right"|540,7
|-
| 4.
| [[Дубаи аемират]]
| إمارة دبي
| [[Дубаи]]
| align="right"|3 900
| align="right"|2 383 017
| align="right"|611,0
|-
| 5.
| [[Ель-Фуџьаира аемират]]
| إِمَـارَة ٱلْفُجَيْرَة
| [[Ель-Фуџьаира]]
| align="right"|1 300
| align="right"|213 712
| align="right"|164,4
|-
| 6.
| [[Рас-ель-Хаима аемират]]
| رأس الخيمة
| [[Рас-ель-Хаима]]
| align="right"|1 700
| align="right"|345 000
| align="right"|202,9
|-
| 7.
| [[Умм-ель-Ҟаиваин аемират]]
| أم القيوين
| [[Умм-ель-Ҟаиваин]]
| align="right"|780
| align="right"|59 000
| align="right"|75,6
|- style="background: #CCC;"
| || colspan="3" | '''Зегь''' ||align="right"|'''83 600'''||align="right"|'''8 950 000'''||align="right"|'''107,1'''
|}
==Азгәаҭақәа==
{{reflist}}
{{external links}}
[[Акатегориа:Еиду Арабтә Емиратқәа| ]]
[[Акатегориа:Азиатәи аҳәынҭқаррақәа]]
[[Акатегориа:Исламтәи аҳәынҭқаррақәа]]
[[Акатегориа:Афедеративтә монархиақәа]]
i67jltarra4cyxjcdgenn9la7k5t4c1
Акаԥа
0
30659
118705
118083
2022-08-26T12:11:17Z
Fraxinus.cs
8381
wikitext
text/x-wiki
{{Акарточка анхарҭаҭыԥ
|атәыла=Аԥс-Қырҭ
|zoom1=13}}
'''Акаԥа''' — [[Аԥсны]] ақыҭа [[Аҟәа араион]] аҿы.
{{Аҟәа араион}}
[[Акатегориа:Аҟәа араион ақыҭақәа]]
pvx4yhqwzzk80lc2rwaebuu64vmjseh
Аԥра
0
30660
118706
118085
2022-08-26T12:11:33Z
Fraxinus.cs
8381
wikitext
text/x-wiki
{{Акарточка анхарҭаҭыԥ
|атәыла=Аԥс-Қырҭ
|zoom1=13}}
'''Аԥра''' — [[Аԥсны]] ақыҭа [[Аҟәа араион]] аҿы.
{{Аҟәа араион}}
[[Акатегориа:Аҟәа араион ақыҭақәа]]
0vedw70lan7li50iurllwce42l090y0
Баслаҭа
0
30661
118707
118086
2022-08-26T12:12:02Z
Fraxinus.cs
8381
wikitext
text/x-wiki
{{Акарточка анхарҭаҭыԥ
|атәыла=Аԥс-Қырҭ
|zoom1=13}}
'''Баслаҭа''' — [[Аԥсны]] ақыҭа [[Аҟәа араион]] аҿы.
{{Аҟәа араион}}
[[Акатегориа:Аҟәа араион ақыҭақәа]]
rwj0j5h9xfu5v23qelee3wgc7sy6f4o
Гәыма
0
30662
118708
118087
2022-08-26T12:12:16Z
Fraxinus.cs
8381
wikitext
text/x-wiki
{{Акарточка анхарҭаҭыԥ
|атәыла=Аԥс-Қырҭ
|zoom1=13}}
'''Гәыма''' — [[Аԥсны]] ақыҭа [[Аҟәа араион]] аҿы.
{{Аҟәа араион}}
[[Акатегориа:Аҟәа араион ақыҭақәа]]
6mbwhajv02hsb7tbgzcsnxii5xrfu47
Гәымсҭа
0
30663
118709
118088
2022-08-26T12:12:30Z
Fraxinus.cs
8381
wikitext
text/x-wiki
{{Акарточка анхарҭаҭыԥ
|атәыла=Аԥс-Қырҭ
|zoom1=13}}
'''Гәымсҭа''' — [[Аԥсны]] ақыҭа [[Аҟәа араион]] аҿы.
{{Аҟәа араион}}
[[Акатегориа:Аҟәа араион ақыҭақәа]]
3d4q8zdl527vc3icoxrsm0cj5gpf4qu
Ешыра
0
30664
118710
118089
2022-08-26T12:12:43Z
Fraxinus.cs
8381
wikitext
text/x-wiki
{{Акарточка анхарҭаҭыԥ
|атәыла=Аԥс-Қырҭ
|zoom1=13}}
'''Ешыра''' — [[Аԥсны]] ақыҭа [[Аҟәа араион]] аҿы.
{{Аҟәа араион}}
[[Акатегориа:Аҟәа араион ақыҭақәа]]
bt96jcr17ztup18xe4brwuq30dkax8y
Ӡыгәҭа
0
30666
118711
118098
2022-08-26T12:12:57Z
Fraxinus.cs
8381
wikitext
text/x-wiki
{{Акарточка анхарҭаҭыԥ
|атәыла=Аԥс-Қырҭ
|zoom1=13}}
'''Ӡыгәҭа''' — [[Аԥсны]] ақыҭа [[Аҟәа араион]] аҿы.
{{Аҟәа араион}}
[[Акатегориа:Аҟәа араион ақыҭақәа]]
6s75yzqwagc7uvdcgcm0cz9kr8u7545
Иашҭхәа
0
30667
118712
118099
2022-08-26T12:13:08Z
Fraxinus.cs
8381
wikitext
text/x-wiki
{{Акарточка анхарҭаҭыԥ
|атәыла=Аԥс-Қырҭ
|zoom1=13}}
'''Иашҭхәа''' — [[Аԥсны]] ақыҭа [[Аҟәа араион]] аҿы.
{{Аҟәа араион}}
[[Акатегориа:Аҟәа араион ақыҭақәа]]
cj1o4dns41qwh045tnlhvaoyy0biqle
Амодуль:Wikidata/i18n
828
30720
118720
118610
2022-08-26T13:15:20Z
Fraxinus.cs
8381
Scribunto
text/plain
return {
categories = {
['arbitrary-data'] = '-',
['centenarians'] = 'Мониторинг:Люди века',
['centenarians-living'] = 'Мониторинг:Люди живого века',
['diff'] = 'Обслуживание:%s отличается от Викиданных',
['failed-age-computing'] = 'Обслуживание: ошибка в расчете возраста',
['missing-label'] = 'Обслуживание: добавить метку в Викиданные',
['not'] = 'Обслуживание:%s нет в Викиданных',
['references'] = 'Мониторинг:Ссылки из Викиданных',
['same'] = 'Мониторинг:%s соответствует Викиданным',
['used-property'] = 'Мониторинг: использование свойства %s',
},
date = {
['start'] = '%s инаркны',
['end'] = '%s рҟынӡа',
['age'] = '$1 ш.',
['in-the-age'] = 'ақәра $1 шықәсазы',
['gregorian'] = '<sup>[[грегориантәи амзар|грег.]]</sup>',
['julian'] = '<sup>[[иулиантәи амзар|иул.]]</sup>',
['CE'] = '$1 ш.',
['millenium'] = '$1. tisíciletí',
['millenium-linked'] = '[[$1. tisíciletí|$1. tisíciletí]]',
['millenium-BCE'] = '$1. tisíciletí př. n. l.',
['millenium-BCE-linked'] = '[[$1. tisíciletí př. n. l.|$1. tisíciletí př. n. l.]]',
['century'] = '$1. století',
['century-linked'] = '[[$1. století|$1. století]]',
['century-BCE'] = '$1. století př. n. l.',
['century-BCE-linked'] = '[[$1. století př. n. l.|$1. století př. n. l.]]',
['decade'] = 'Desetiletí od $1',
--['decade-linked'] = '[[$1–{{#expr:$1+9}}|Desetiletí od $1]]',
['decade-BCE'] = 'Desetiletí do $1 př. n. l.',
--['decade-BCE-linked'] = '[[$1–{{#expr:$1+9}} př. n. l.|Desetiletí do $1 př. n. l.]]',
['year'] = 'Y" ш."',
['year-linked'] = '[[Y]]" ш."',
['year-BCE'] = 'Y" ш. ҳ. ҟ."',
['year-BCE-linked'] = '[[Ҳ. ҟ. Y|"Y" ш. ҳ. ҟ."]]',
['year-month'] = 'F Y',
['year-month-linked'] = 'F [[Y]]',
['year-month-BCE'] = 'F Y" ш. ҳ. ҟ."',
['year-month-BCE-linked'] = 'F [[Ҳ. ҟ. Y|Y" ш. ҳ. ҟ."]]',
['month-day'] = 'xg" "j',
['day'] = 'j',
['year-month-day'] = 'xg Y" "j, Y" ш.',
['year-month-day-linked'] = '[[F j|xg" "j,]] [[Y]]" ш."',
['year-month-day-BCE'] = 'xg" "j, Y" ш. ҳ. ҟ."',
['year-month-day-BCE-linked'] = '[[F j|xg" "j]], [["Ҳ. ҟ." Y|Y" ш. ҳ. ҟ."]]',
},
errors = {
['entity-not-found'] = 'Объект не найден',
['infobox-type-invalid'] = 'Недопустимый тип значения в строке %s: %s.',
['invalid-datatype'] = 'Неверный тип данных свойства „%s“: „%s“; обязательный „%s“', -- legacy
['invalid-datatype2'] = 'Для функции „%s“ требуется тип данных „%s“, был предоставлен „%s“',
['invalid-date'] = 'Недействительная дата „%s“',
['invalid-field'] = 'Недопустимое поле „%s“',
['invalid-sort'] = 'Неверный метод сортировки „%s“',
['param-not-provided'] = 'Параметр не указан „%s“',
['unknown-claim-type'] = 'Неизвестный тип утверждения: %s',
['unknown-datavalue-type'] = 'Неизвестный тип значения данных: %s',
['unknown-entity-type'] = 'Неизвестный тип сущности: %s',
['unknown-snak-type'] = 'Неизвестный тип снака: %s',
},
lang = 'ab',
['missing-label'] = 'Запись Викиданных не включает абхазский ярлык; вы можете дополнить его',
['more-on-Wikidata'] = '… подробнее на [[d:%s#%s|Викиданных]]',
novalue = "''без значение''", -- legacy
somevalue = "''неизвестное значение''", -- legacy
['decimal point'] = ',',
['thousands separator'] = ' ',
['qualifiers separator'] = '; ',
}
kg8a1vaotfiode44rjdwnyrki3c461n
Вилниус
0
30771
118713
2022-08-26T12:36:37Z
Surprizi
1779
Новая страница: «{{Акарточка анхарҭаҭыԥ |астатус=Аҳҭнықалақь}} '''Вилниус''' ({{lang-lt|Vilnius}}, {{lang-pl|Wilno}}; аофициалтә ахьʒ урыс [[1939 шқәс]]анӡа — '''Ви́льна''') — [[Литва]] [[аҳҭнықалақь]]уп ақалақь дуӡӡоуп; аҳәынҭқарра политикатә, економикатә, культуратә ацентр иҟоуп; === Администр...»
wikitext
text/x-wiki
{{Акарточка анхарҭаҭыԥ
|астатус=Аҳҭнықалақь}}
'''Вилниус''' ({{lang-lt|Vilnius}}, {{lang-pl|Wilno}}; аофициалтә ахьʒ урыс [[1939 шқәс]]анӡа — '''Ви́льна''') — [[Литва]] [[аҳҭнықалақь]]уп ақалақь дуӡӡоуп; аҳәынҭқарра политикатә, економикатә, культуратә ацентр иҟоуп;
=== Административ-территориалтә шара ===
[[Афаил:Vilnius city mun location.png|thumb|''Територия самоуправление Вильнюса'']]
[[Афаил:Vilniaus seniunijos numeracija.png|thumb|''Вилниус стараствақәа'']]
* [[Антақалнис]] ({{lang-lt|Antakalnio seniūnija}})
* [[Виарқьаи]] ({{lang-lt|Verkių seniūnija}})
* [[Вилкпеде]] ({{lang-lt|Vilkpėdės seniūnija}})
* [[Виршәлишқес]] ({{lang-lt|Viršuliškių seniūnija}})
* [[Григьышқес]] ({{lang-lt|Grigiškių seniūnija}})
* [[Жырмунаи]] ({{lang-lt|Žirmūnų seniūnija}})
* [[Жәеринас]] ({{lang-lt|Žvėryno seniūnija}})
* [[Каролинишқес]] ({{lang-lt|Karoliniškių seniūnija}})
* [[Лаздинаи]] ({{lang-lt|Lazdynų seniūnija}})
* [[Науиаместис]] ({{lang-lt|Naujamiesčio seniūnija}})
* [[Науиынинкаи]] ({{lang-lt|Naujininkų seniūnija}})
* [[Науиои Вилниа]] (Вилниа Ҿыц; {{lang-lt|Naujosios Vilnios seniūnija}})
* [[Панериаи]] ({{lang-lt|Panerių seniūnija}})
* [[Пашилаичаи]] ({{lang-lt|Pašilaičių seniūnija}})
* [[Пилаиҭе]] ({{lang-lt|Pilaitės seniūnija}})
* [[Расос]] ({{lang-lt|Rasų seniūnija}})
* Сианамесчыс ([[Ақалақь ажә (Вилниус)|Ақалақь ажә]], {{lang-lt|Senamiesčio seniūnija}})
* [[Фабиионишқес]] ({{lang-lt|Fabijoniškių seniūnija}})
* [[Шешқьыне]] ({{lang-lt|Šeškinės seniūnija}})
* [[Шнипишқес]] ({{lang-lt|Šnipiškių seniūnija}})
* [[Иустинишкес]] ({{lang-lt|Justiniškių seniūnija}})
==Азгәаҭақәа==
{{reflist}}
[[Акатегориа:Литва ақалақьқәа]]
[[Акатегориа:Аҳҭнықалақьқәа]]
bn8kw4o1662gdpr83dv1afozx0zjdfb
118719
118713
2022-08-26T13:07:21Z
Surprizi
1779
wikitext
text/x-wiki
{{Акарточка анхарҭаҭыԥ
|астатус=Аҳҭнықалақь
|zoom1=9}}
'''Вилниус''' ({{lang-lt|Vilnius}}, {{lang-pl|Wilno}}; аофициалтә ахьʒ урыс [[1939 шқәс]]анӡа — '''Ви́льна''') — [[Литва]] [[аҳҭнықалақь]]уп ақалақь дуӡӡоуп; аҳәынҭқарра политикатә, економикатә, культуратә ацентр иҟоуп;
=== Административ-территориалтә шара ===
[[Афаил:Vilnius city mun location.png|thumb|''Територия самоуправление Вильнюса'']]
[[Афаил:Vilniaus seniunijos numeracija.png|thumb|''Вилниус стараствақәа'']]
* [[Антақалнис]] ({{lang-lt|Antakalnio seniūnija}})
* [[Виарқьаи]] ({{lang-lt|Verkių seniūnija}})
* [[Вилкпеде]] ({{lang-lt|Vilkpėdės seniūnija}})
* [[Виршәлишқес]] ({{lang-lt|Viršuliškių seniūnija}})
* [[Григьышқес]] ({{lang-lt|Grigiškių seniūnija}})
* [[Жырмунаи]] ({{lang-lt|Žirmūnų seniūnija}})
* [[Жәеринас]] ({{lang-lt|Žvėryno seniūnija}})
* [[Каролинишқес]] ({{lang-lt|Karoliniškių seniūnija}})
* [[Лаздинаи]] ({{lang-lt|Lazdynų seniūnija}})
* [[Науиаместис]] ({{lang-lt|Naujamiesčio seniūnija}})
* [[Науиынинкаи]] ({{lang-lt|Naujininkų seniūnija}})
* [[Науиои Вилниа]] (Вилниа Ҿыц; {{lang-lt|Naujosios Vilnios seniūnija}})
* [[Панериаи]] ({{lang-lt|Panerių seniūnija}})
* [[Пашилаичаи]] ({{lang-lt|Pašilaičių seniūnija}})
* [[Пилаиҭе]] ({{lang-lt|Pilaitės seniūnija}})
* [[Расос]] ({{lang-lt|Rasų seniūnija}})
* Сианамесчыс ([[Ақалақь ажә (Вилниус)|Ақалақь ажә]], {{lang-lt|Senamiesčio seniūnija}})
* [[Фабиионишқес]] ({{lang-lt|Fabijoniškių seniūnija}})
* [[Шешқьыне]] ({{lang-lt|Šeškinės seniūnija}})
* [[Шнипишқес]] ({{lang-lt|Šnipiškių seniūnija}})
* [[Иустинишкес]] ({{lang-lt|Justiniškių seniūnija}})
==Азгәаҭақәа==
{{reflist}}
[[Акатегориа:Литва ақалақьқәа]]
[[Акатегориа:Аҳҭнықалақьқәа]]
khytz9e8koy77bgw0hpecqd8iupe421