Wikipedia afwiki https://af.wikipedia.org/wiki/Tuisblad MediaWiki 1.39.0-wmf.25 first-letter Media Spesiaal Bespreking Gebruiker Gebruikerbespreking Wikipedia Wikipediabespreking Lêer Lêerbespreking MediaWiki MediaWikibespreking Sjabloon Sjabloonbespreking Hulp Hulpbespreking Kategorie Kategoriebespreking Portaal Portaalbespreking TimedText TimedText talk Module Module talk Gadget Gadget talk Gadget definition Gadget definition talk 0 449 2519840 2518522 2022-08-17T16:33:25Z Aliwal2012 39067 /* Geboortes */ Margaret Gardiner wikitext text/x-wiki {{jare|beeld=Colin_F_Steyn.jpg|teks=Colin Steyn, oorlede 23 April 1959}} Die '''jaar 1959''' was 'n [[gewone jaar]] wat volgens die [[Gregoriaanse kalender]] op 'n [[Donderdag]] begin het. Dit was die 59ste jaar van die [[20ste eeu]] n.C. Soos ander gewone jare het die jaar 12 maande, 52 weke en 365 dae gehad. == Gebeure == * [[1 Januarie]] – In [[Kuba]] word [[Fulgencio Batista]] deur [[Fidel Castro]] omvergewerp. * [[3 Januarie]] – [[Alaska]] word die 49ste [[Deelstate van die Verenigde State van Amerika|deelstaat]] van die [[Verenigde State]]. * [[4 Januarie]] – Die [[Sowjet]]-[[ruimtetuig]] [[Loena-ruimteprogram|Loena 1]] vlieg verby die [[maan]]. * [[3 Maart]] – Die onbemande Amerikaanse ruimtetuig, [[Pioneer 4]] word lanseer. * [[9 Maart]] – Die wêreld se topverkoper-[[pop]], [[Barbie]], word vir die eerste keer in [[New York Stad|New York]] verkoop. * [[10 Maart]] – Die [[Tibet|Tibetaanse]] [[Tenzin Gyatso|opstand]] in [[Lhasa]]. * [[9 April]] – [[Nasa]] kondig die [[Mercury Sewe]] aan. * [[25 April]] – Die eerste persoon, wat nou erken word as ’n pasiënt met [[VIGS]], word in ’n hospitaal opgeneem. * [[4 Mei]] – Die eerste [[Grammy]] toekennings aangekondig. * [[21 Augustus]] – [[Hawaii]] word die 50ste deelstaat van die Verenigde State. * [[7 Oktober]] – Die Sowjet-ruimtetuig Loena 3 neem die eerste foto’s van die agterkant van die maan. * [[16 November]] – Tydens die eerste toets van die [[Excelsior-projek]] spring Joseph Kittinger op 'n hoogte van 23&nbsp;300&nbsp;m uit 'n gondel, en oorleef dit. * [[30 Desember]] – [[USS George Washington (SSBN-598)|USS ''George Washington'']], Amerika se eerste ballistiese [[kernaangedrewe]] [[duikboot]], word in diens gestel. == Geboortes == * Onbekend – [[Marc Tritsmans]], [[Vlaminge|Vlaamse]] [[digter]]. * Onbekend – [[Bart de Graaff (skrywer)|Bart de Graaff]], Nederlandse skrywer. * [[22 Januarie]] – [[James Phillips]], alias Bernoldus Niemand, Suid-Afrikaanse rocksanger en liedjieskrywer. († [[1995]]). * [[3 Februarie]] – [[Chan Santokhi]], Surinaamse politikus. * [[8 Februarie]] – [[Mauricio Macri]], Argentynse ingenieur, sakeman, politikus en staatspresident (sedert 2015). * [[14 Februarie]] – [[Renée Fleming]], Amerikaanse operasopraan. * [[11 Maart]] – [[Nina Hartley]], Amerikaanse porno-aktrise. * [[16 Maart]] – [[Tito Mboweni]], agtste Goewerneur van die [[Suid-Afrikaanse Reserwebank]], later minister van finansies. * [[25 Maart]] – [[Fredi Nest]], Afrikaanse sanger († [[2015]]). * [[30 Maart]] – [[Maggie Baird]], Amerikaanse aktrise. * [[15 April]] – [[Emma Thompson]], Britse akteur. * [[11 Mei]] – [[Jimmy Abbott]], Suid-Afrikaanse [[swaargewig]][[boks]]er, rofstoeier en evangelis († [[2021]]). * 15 April – [[Thomas F. Wilson]], Amerikaanse akteur. * [[4 Junie]] – [[Jannie Breedt]], Suid-Afrika se een-en-veertigste [[Springbokkaptein]]. * [[9 Junie]] – [[Benny Gantz]], Israelse generaal en politikus. * [[26 Junie]] – [[Connie September]], Suid-Afrikaanse politikus, voormalige kabinetsminister. * [[5 Julie]] – [[Derrick America]], Suid-Afrikaanse politikus. * [[8 Julie]] – [[Tom Egeland]], Noorse skrywer en joernalis. * [[26 Julie]] – [[Kevin Spacey]], Amerikaanse akteur. * [[31 Julie]] – [[Andrew Marr]], Britse joernalis, tv-aanbieder en politieke kommentator. * [[9 Augustus]] – [[Michael Kors]], Amerikaanse modeontwerper. * [[10 Augustus]] – [[Rosanna Arquette]], [[Verenigde State|Amerikaanse]] aktrise, regisseuse, en vervaardiger. * [[21 Augustus]] – [[Margaret Gardiner]], Suid-Afrikaanse skoonheidskoningin en joernalis. * [[26 Augustus]] – [[Herman Mashaba]], Suid-Afrikaanse entrepreneur, politikus en president van ActionSA. * [[27 Augustus]] – [[Gerhard Berger]], Oostenrykse Formule Eenrenjaer. * [[29 Augustus]] – [[Eddi Reader]], Skotse sangeres en liedjieskryfster. * [[9 Oktober]] – [[Boris Nemtsof]], Russiese wetenskaplike, staatsman en liberale politikus († [[2015]]). * [[15 Oktober]] – [[Sarah, Hertogin van York]], gewese vrou van [[Prins Andrew, Hertog van York|Prins Andrew]]. * [[24 Oktober]] – [[Brad Johnson (akteur, gebore 1959)|Brad Johnson]], Amerikaanse akteur († [[2022]]). * [[28 Oktober]] – [[Lawrence Scarpa]], Amerikaanse argitek. * [[29 Oktober]] – [[John Magufuli]], Tanzaniese president († [[2021]]). * [[10 November]] – [[Marthinus van Schalkwyk]], Suid-Afrikaanse politikus,gewese minister van toerisme. * [[18 November]] – [[Christine Barkhuizen le Roux]], Afrikaanse digter en skryfster van kortverhale en romans († [[2020]]). * [[20 November]] – [[Orlando Figes]], Britse [[geskiedkundige]] en skrywer. * [[22 Desember]] – [[Johann de Lange]], Afrikaanse digter. * [[25 Desember]] – [[Thandi Modise]], Suid-Afrikaanse politikus, tans [[Speaker van die Nasionale Vergadering]]. == Sterftes == * [[29 Januarie]] – [[Pauline Janet Smith]], Suid-Afrikaanse skryfster (* [[1882]]). * [[1 Februarie]] – [[Madame Sul-Te-Wan]], Amerikaanse aktrise (* [[1873]]). * [[7 Februarie]] – [[Daniël François Malan]], politikus en staatsman, Eerste Minister van Suid-Afrika (* [[1874]]). * [[9 April]] – [[Frank Lloyd Wright]], Amerikaanse argitek (* [[1867]]). * [[23 April]] – Dr. [[Colin Steyn]], regsgeleerde, kabinetsminister en laaste [[Vrystaat]]se Volksraadslid van die [[Verenigde Party]] (* [[1887]]). * [[16 Mei]] – [[Elisha Scott]], [[Noord-Ierland|Noord-Ierse]] sokkerdoelwagter en afrigter (* [[1894]]). * [[9 Julie]] – [[T.P.N. Coetsee]], Suid-Afrikaanse politikus en merinoteler (* [[1874]]). * [[11 Oktober]] – [[Oswald Pirow]], Suid-Afrikaanse politikus en regsgeleerde (* [[1890]]). * [[16 Oktober]] – [[George C. Marshall]], 'n Amerikaanse vyfster-generaal (* [[1880]]). * [[18 Oktober]] – [[Casparus de Wet]], Gereformeerde predikant, hoogleraar en skrywer (* [[1887]]). * [[29 Oktober]] – [[Edith Clarke]], 'n Amerikaner en die eerste vroulike elektriese [[ingenieur]] (* [[1883]]). * [[25 November]] – [[E.G. Jansen]], Suid-Afrikaanse politikus en agste [[Goewerneur-generaal van Suid-Afrika]] (* [[1881]]). * [[15 Desember]] – Dr. [[Louis Viljoen Rex]], predikant in die [[Nederduitse Gereformeerde Kerk]] en actuarius van die Sinode van die Tvl-Suidstreek (* [[1907]]). * [[29 Desember]] – [[Leila Reitz]], eerste vrou in Suid-Afrika se Volksraad (* [[1887]]). [[Kategorie:1959| ]] [[Kategorie:20ste eeu]] rulvxiuyu2jkurnjpkx9sybj9n061px 0 651 2519813 2431555 2022-08-17T14:44:40Z Oesjaar 7467 /* Gebeure */ verbeter wikitext text/x-wiki {{jare|beeld=Map congress of vienna-fr.png|teks=Europa ná die Kongres van Wene}} Die '''jaar 1816''' was 'n [[skrikkeljaar]] wat volgens die [[Gregoriaanse kalender]] op 'n [[Maandag]] begin het. Dit was die 16de jaar van die [[19de eeu]] n.C. In teenstelling met [[gewone jaar|gewone jare]] het die jaar 366 dae en 'n [[29 Februarie]] gehad. == Gebeure == * Die jaar staan ook bekend as die [[Jaar sonder somer]]. * [[8 Maart]] – [[Pous Pius VII]] stel 31 nuwe kardinale aan waaronder [[Annibale Sermattei della Genga]], titulêr aartsbiskop van Tirus, (later [[Pous Leo XII]]) en [[Francesco Saverio Castiglioni]], biskop van Montalto, (later [[Pous Pius VIII]]). * 8 Maart – Annibale Sermattei della Genga (later Pous Leo XII) word aartsbiskop van Senigallia. * [[9 Maart]] – Die [[Slagtersnek-rebellie|Slagtersnek rebelle]] word gehang. * [[13 April]] – Die ''Eclipse'', die eerste posskip uit [[Londen]], arriveer in [[Tafelbaai]] ná ’n vaart van 114 dae.<ref>{{Cite web |url=http://nuwegeskiedenis.co.za/13-april/ |title=argiefkopie |access-date=30 Mei 2011 |archive-date=28 Julie 2011 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110728171926/http://nuwegeskiedenis.co.za/13-april/ |url-status=dead }}</ref> * [[3 Junie]] – Pous Pius VII veroordeel die werke van Germanos Adam. * [[9 Julie]] – [[Argentinië]] verklaar sy onafhanklikheid van [[Spanje]]. * [[23 September]] – Pous Pius VII stel vier nuwe kardinale aan, waaronder Francisco Antonio Cebrián y Valdá, patriarg van Wes Indië. * [[11 Desember]] – [[Indiana]] word die 19de [[Deelstate van die Verenigde State van Amerika|deelstaat]] van die [[Verenigde State]]. == Geboortes == * [[21 April]] – [[Charlotte Brontë]], Engelse [[skrywer]] en outeur van [[Jane Eyre]] († [[1855]]). * [[11 September]] – [[Carl Zeiss]], 'n Duitse industrialis en optikus († [[1888]]). * [[13 Desember]] – [[Werner von Siemens]], Duitse ingenieur, uitvinder en industrialis († [[1892]]). == Sterftes == * [[Thomas Girten]] – [[Waterverf]]skilder == Verwysings == {{Verwysings}} [[Kategorie:19de eeu]] [[Kategorie:1816]] iq1nlfxwppsl67vzbmfojlms0hcstfu 0 1660 2519921 2502411 2022-08-18T04:19:49Z 102.182.190.209 Die boustene van demokrasie wikitext text/x-wiki [[Lêer:Democracy claims.svg|duimnael|300px|Demokrasie oor die wêreld: {{legend|green|Regerings, wat hulself as demokrasieë definieer.}} {{legend|red|Regerings, wat hulself nie as demokrasieë identifiseer nie: [[Broenei]], [[Fidji]], [[Noord-Korea]], [[Oman]], [[Saoedi-Arabië]], [[Vatikaanstad]] en die [[Verenigde Arabiese Emirate]]}}]] [[Lêer:2019 Democracy index.svg|duimnael|300px|]] '''Demokrasie''' is 'n regeringsvorm gekenmerk deur gereelde en vry verkiesings waaraan meer as een party kan deelneem; verskansde [[burgerregte]] en vrye media. Die woord het sy oorsprong uit [[Grieks]], δημοκρατíα wat bestaan uit δημος (die mense), en κρατειν (om te regeer), en die suffiks íα; dit beteken dus "Regering deur die mense.mense Moët n keus hê.Dit beteken dat Dakar as een politieke party Moët sees. 3 Die revering word gekies deur middel van n gereelde verkiesing wearin mense in die geheim kam [[stem]] == Sien ook == * [[Kleptokrasie]], regering deur diewe. * [[Plutokrasie]], regering deur die rykes. * [[Teokrasie]], regering deur [[god]] (theos). == Eksterne skakels == {{Commons category|Democracy}} {{Wikiquote}} * {{Wikt-inlyn|demokrasie}} {{Saadjie}} {{Normdata}} [[Kategorie:Demokrasie| ]] ojgtcdbi2llxqzb7uo85qxc8k5fwphi 2519933 2519921 2022-08-18T09:06:07Z 196.15.154.226 Rol weergawe 2519921 deur [[Special:Contributions/102.182.190.209|102.182.190.209]] ([[User talk:102.182.190.209|bespreek]]) terug. wikitext text/x-wiki [[Lêer:Democracy claims.svg|duimnael|300px|Demokrasie oor die wêreld: {{legend|green|Regerings, wat hulself as demokrasieë definieer.}} {{legend|red|Regerings, wat hulself nie as demokrasieë identifiseer nie: [[Broenei]], [[Fidji]], [[Noord-Korea]], [[Oman]], [[Saoedi-Arabië]], [[Vatikaanstad]] en die [[Verenigde Arabiese Emirate]]}}]] [[Lêer:2019 Democracy index.svg|duimnael|300px|]] '''Demokrasie''' is 'n regeringsvorm gekenmerk deur gereelde en vry verkiesings waaraan meer as een party kan deelneem; verskansde [[burgerregte]] en vrye media. Die woord het sy oorsprong uit [[Grieks]], δημοκρατíα wat bestaan uit δημος (die mense), en κρατειν (om te regeer), en die suffiks íα; dit beteken dus "Regering deur die mense". == Sien ook == * [[Kleptokrasie]], regering deur diewe. * [[Plutokrasie]], regering deur die rykes. * [[Teokrasie]], regering deur [[god]] (theos). == Eksterne skakels == {{Commons category|Democracy}} {{Wikiquote}} * {{Wikt-inlyn|demokrasie}} {{Saadjie}} {{Normdata}} [[Kategorie:Demokrasie| ]] m811t0vq9yiroy5ce1flk1j15vo2tz3 2519937 2519933 2022-08-18T09:31:22Z Burgert Behr 2401 Taal wikitext text/x-wiki [[Lêer:Democracy claims.svg|duimnael|300px|Demokrasie oor die wêreld heen: {{legend|green|Regerings wat hulself as demokrasieë definieer.}} {{legend|red|Regerings wat hulself nie as demokrasieë identifiseer nie: [[Broenei]], [[Fidji]], [[Noord-Korea]], [[Oman]], [[Saoedi-Arabië]], [[Vatikaanstad]] en die [[Verenigde Arabiese Emirate]]}}]] [[Lêer:2019 Democracy index.svg|duimnael|300px|]] '''Demokrasie''' is 'n regeringsvorm gekenmerk deur gereelde en vrye verkiesings waaraan meer as een party kan deelneem, verskanste [[burgerregte]] en vrye media. Die woord het sy oorsprong uit die [[Grieks]]e δημοκρατíα, wat bestaan uit δημος ("die mense"), κρατειν ("om te regeer") en die agtervoegsel íα. Dit beteken dus "regering deur die mense". == Sien ook == * [[Kleptokrasie]], regering deur diewe. * [[Plutokrasie]], regering deur die rykes. * [[Teokrasie]], regering deur [[God]] (theos). == Eksterne skakels == {{Commons category|Democracy}} {{Wikiquote}} * {{Wikt-inlyn|demokrasie}} {{Saadjie}} {{Normdata}} [[Kategorie:Demokrasie| ]] t4ahu8ygxio9blhu7198e5mxj9unktk 0 2105 2519812 2517972 2022-08-17T14:43:55Z Oesjaar 7467 /* Gebeure */ verbeter wikitext text/x-wiki {{MaartKalender}} '''9 Maart''' is die 68ste dag van die jaar in die [[Gregoriaanse kalender]] (69ste in [[skrikkeljaar|skrikkeljare]]). Daar volg nog 297 dae in die res van die jaar. == Gebeure == * [[1051]] – Frederik van Lotaringe ([[Pous Stefanus IX]] (X)) word kanselier van die [[Rooms-Katolieke Kerk]]. * [[1253]] – [[Pous Innocentius IV]] verklaar Peter van Verona, [[martelaar]], heilig. * [[1489]] – [[Pous Innocentius VIII]] stel 8 nuwe kardinale aan, waarvan twee familie van hom is en een van die familielede is slegs dertien jaar oud. * [[1489]] – [[Giovanni de' Medici]] (later [[Pous Leo X]]) word kardinaal-diaken van Santa Maria in Domnica. * [[1513]] – [[Pous Leo X]] volg [[Pous Julius II]] op as [[pous]] van die Rooms-Katolieke Kerk. * [[1530]] – [[Pous Clemens VII]] stel nog vyf nuwe kardinale aan. * [[1573]] – [[Alessandro Ottaviano de' Medici]] (later [[Pous Leo XI]]) word biskop van Pistoia. * [[1668]] – [[Antonio Pignatelli]] (Later [[Pous Innocentius XII]]) word nuntius in [[Wene]]. * [[1816]] – Die [[Slagtersnek-rebellie|Slagtersnek rebelle]] word gehang. * [[1839]] – Die [[Koekoorlog]] kom tot 'n einde. * [[1916]] – Generaal Pancho Villa lei 1500 [[Meksiko|Meksikane]] in 'n aanval oor die [[VSA]]-grens op [[Columbus, Nieu-Meksiko|Columbus]], [[Nieu-Meksiko]], wat aanleiding gee tot 'n strafekspedisie deur die [[VSA]]-leër. * [[1932]] – Eamon de Valera word [[President]] van die uitvoerende raad van die Ierse Vrystaat. * [[1945]] – [[Tweede Wêreldoorlog]]: 'n Bomaanval op [[Tokio]] veroorsaak 'n [[vuurstorm]] waarin 100&nbsp;000 mense sterf. * [[1959]] – Die wêreld se topverkoper-[[pop]], [[Barbie]], word vir die eerste keer in [[New York Stad|New York]] verkoop. * [[2005]] – 'n Aardbewing van 5.3 op die [[Richterskaal]] tref [[Stilfontein]] se Hartebeestfonteingoudmyn. * [[2011]] – Die [[ruimtependeltuig Discovery]] maak sy finale landing na 39 vlugte. == Geboortes == * [[1454]] – [[Amerigo Vespucci]], Italiaanse ontdekkingsreisiger († [[1512]]) * [[1838]] – [[Albert Zinn]], NG Kerkpredikant († [[1866]]).* [[1934]] – [[Joeri Gagarin]], 'n Rus en die eerste mens wat om die aarde gewentel het († [[1968]]) * [[1890]] – [[Wjatsjeslaf Molotof]], [[Sowjetunie|Sowjet]]-[[Politiek|politikus]] en diplomaat († [[1986]]) * [[1902]] – [[Will Geer]], Amerikaanse akteur, († [[1978]]) * [[1910]] – [[Ed. Hoornik]], Nederlandse digter, skrywer, dramaturg († [[1970]]). * [[1921]] – [[Willem Cruywagen]], [[kabinetsminister]] en administrateur van Transvaal († [[2013]]). * [[1934]] – [[Joeri Gagarin]], 'n Rus en die eerste mens wat om die aarde gewentel het († [[1968]]). * [[1942]] – [[John Cale]], Walliese musikant en multi-instrumentalis. * [[1943]] − [[Bobby Fischer]], Amerikaanse skaakspeler († [[2008]]). * 1943 – [[Piet Welgemoed]], voormalige professor in vervoerekonomie, Suid-Afrikaanse sakeman en NP-[[politikus]]. * [[1944]] – [[Attie du Plessis]], sakeleier van Suid-Afrika en voormalige uitvoerende direkteur van [[Sanlam]] († [[2019]]). * [[1951]] − [[Helen Zille]], [[Demokratiese Alliansie]] (DA) politikus. == Sterftes == * [[1851]] – [[Hans Christian Oersted]], Deense fisikus (* [[1777]]) * [[1888]] – [[Wilhelm I van Duitsland]], [[Koninkryk Pruise|koning van Pruise]] en [[Duitse Keiserryk|keiser van Duitsland]] (* [[1797]]). * [[1948]] – [[Edgar de Wahl]], skepper van die [[kunsmatige taal]] [[Interlingue]] (* [[1867]]). * [[1966]] – [[George Burns]], Amerikaanse akteur (* [[1896]]). * [[1987]] – [[Bobby Locke]], Suid-Afrikaanse gholfspeler (* [[1917]]). * [[1992]] – [[Menachem Begin]], [[Israel]]se premier (* [[1913]]). * [[1994]] – [[Charles Bukowski]], Duits-Amerikaanse digter, romanskrywer en kortverhaalskrywer (* [[1920]]). * [[2013]] – [[Doc Immelman]], avontuurverhaalskrywer (* [[1928]]). == Vakansies, vierings, en waarnemingsdae == * Baron Blissdag in [[Belize]] {{commonskat|9 March|9 Maart}} [[Kategorie:Maart]] sfvkya4dbzu1q2faysm1cez80liefdz 0 2379 2519841 2512969 2022-08-17T16:34:17Z Aliwal2012 39067 /* Geboortes */ Margaret Gardiner wikitext text/x-wiki {{AugustusKalender}} '''21 Augustus''' is die 233ste dag van die jaar in die [[Gregoriaanse kalender]] (234ste in [[skrikkeljaar|skrikkeljare]]). Daar volg nog 132 dae in die res van die jaar. == Gebeure == * [[1740]] – [[Pous Benedictus XIV]] word gekroon deur kardinaal Carlo Maria de' Marini. * [[1901]] – Die Cadillac Motormaatskappy word gestig in [[Detroit]], [[Michigan]], [[Verenigde State]]. * [[1959]] – [[Hawaii]] word die 50ste [[Deelstate van die Verenigde State van Amerika|deelstaat]] van die Verenigde State. * [[1972]] – Die [[olietenkskip|olietenkskepe]] ''Texanita'' en ''Oswego Guardian'' bots voor [[Stilbaai]] en eersgenoemde sink. * [[1986]] – Giftige gas ontsnap van die [[vulkaan|vulkaniese]] [[Nyosmeer]] in [[Kameroen]] en meer as 1 700 mense sterf. * [[1989]] – Raymond Suttner, anti-apartheidsaktivis en dosent in die regte aan [[Universiteit van die Witwatersrand|Wits]], woon die kongres van die [[Organisasie vir Afrika-eenheid|OAE]] in [[Harare]] by, ondanks sy inperking. * [[1991]] – [[Letland]] word van die [[Sowjetunie]] onafhanklik. == Geboortes == * [[1165]] – [[Filips II van Frankryk]], koning van [[Frankryk]] († [[1223]]). * [[1765]] – [[William IV van die Verenigde Koninkryk|William IV]], koning van [[Groot-Brittanje]] († [[1837]]). * [[1789]] – [[Augustin Louis Cauchy]], Frans wis- en natuurkundige († [[1857]]). * [[1797]] – [[John Montagu]], Koloniale Sekretaris van die [[Kaap die Goeie Hoop]] († [[1853]]). * [[1824]] – [[Egidius Benedictus Watermeyer]], Suid-Afrikaanse skrywer en regter († [[1867]]). * [[1904]] – [[Count Basie]], Amerikaanse musikant en komponis († [[1984]]). * [[1917]] – [[Tini Vorster]], voormalige presidentsvrou van Suid-Afrika († [[2000]]). * [[1929]] – [[Ahmed Kathrada]], ANC-lid en anti-apartheidsaktivis († [[2017]]). * [[1930]] – [[Prinses Margaret, Gravin van Snowdon]], Britse koninklike († [[2002]]). * [[1938]] – [[Kenny Rogers]], Amerikaanse sanger en akteur († [[2020]]). * [[1939]] – [[Festus Mogae]], politikus en derde president van [[Botswana]] (1998–2008). * [[1942]] – [[Maria Kaczyńska]], Poolse presidentsvrou († [[2010]]). * [[1943]] – [[Tolla van der Merwe]], Suid-Afrikaanse storieverteller en komediant († [[2000]]). * [[1944]] – [[Eleanor Baker]], Suid-Afrikaanse skrywer († [[2002]]). * [[1945]] – [[Patty McCormack]], Amerikaanse aktrise. * [[1955]] – [[Ngoako Ramathlodi]], politikus en voormalige [[premier van Limpopo]]provinsie. * [[1956]] – [[Kim Cattrall]], Kanadees-Britse aktrise. * [[1959]] – [[Margaret Gardiner]], Suid-Afrikaanse skoonheidskoningin en joernalis. * [[1961]] – [[Stephen Hillenburg]], Amerikaanse animator, bedenker SpongeBob SquarePants († [[2018]]) * [[1967]] – [[Carrie-Anne Moss]], Kanadese model en rolprentaktrise. * [[1975]] – [[Alicia Witt]], Amerikaanse aktrise. * [[1986]] – [[Usain Bolt]], Jamaikaanse atleet. * [[1989]] – [[Rob Knox]], Britse akteur († [[2008]]). * 1989 – [[Hayden Panettiere]], Amerikaanse aktrise en sangeres. * [[1992]] – [[Felipe Nasr]], Brasiliaanse F1-renjaer. == Sterftes == * [[1870]] – [[Johannes Poortermans]], Nederlands gebore skilder en litograaf (* [[1786]]) * [[1938]] – [[Frans Engelenburg]], [[Suid-Afrika]]anse joernalis en koerantredakteur en tweekeer voorsitter van die [[Suid-Afrikaanse Akademie vir Wetenskap en Kuns]] (* [[1863]]). * [[1940]] – [[Leon Trotsky]], Russiese teoretikus en politikus (* [[1879]]). * [[1978]] – [[Nicolaas Diederichs]], politikus en derde [[Staatspresident van Suid-Afrika]] (1975–1978) (* [[1903]]). * [[1982]] – [[Sobhuza II]] (83), ''Paramount Chief'' (Opperhoofman) van Swaziland, later koning van [[Swaziland]] (* [[1899]]). * [[2014]] – [[Verna Vels]], Afrikaanse skryfster en omroeper (* [[1933]]). * [[2018]] – [[John van Reenen]], Suid-Afrikaanse wêreldrekordhouer in skyfwerp (* [[1947]]). * [[2018]] – [[Stefán Karl Stefánsson]], Yslandse akteur en sanger (* [[1975]]). == Gepubliseer == * [[1871]] – Die apostoliese konstitusie "In Hac Sublimi" deur [[Pous Pius IX]]. == Vakansies, vierings, en waarnemingsdae == {{commonskat|21 August}} [[Kategorie:Augustus]] stuu3kizsl563eem2wjah2m111qr0an 0 5425 2519903 2517724 2022-08-17T22:43:35Z Anssi Puro 152963 Bestand wikitext text/x-wiki {{Inligtingskas Persoon | naam = J.R.R. Tolkien | bynaam = | beeld = | beeldbeskrywing = | onderskrif = J.R.R. Tolkien in 1916 | geboortenaam = John Ronald Reuel Tolkien | geboortedatum = [[3 Januarie]] [[1892]] | geboorteplek = [[Bloemfontein]], [[Oranje-Vrystaat]], [[Suid-Afrika]] | sterfdatum = {{SDEO|1892|3|1|1973|9|2}} | sterfteplek = Bournemouth, [[Dorset]], [[Engeland]] | ouers = Arthur Reuel Tolkien<br />Mabel Tolkien (née Suffield) | titel = | nasionaliteit = {{vlagland|Verenigde Koninkryk}} | beroep = Skrywer, akademikus, filoloog en digter | ander = | bekend = The Hobbit<br />The Lord of the Rings<br />[[The Silmarillion]] | salaris = | termyn = | voorganger = | opvolger = | eerbewyse = | party = | religie = | huweliksmaat = Edith Bratt (1916–1971) | kinders = John Francis (1917–2003)<br />Michael Hilary (1920–1984)<br />Christopher John (* 1924)<br />Priscilla Anne | webblad = | handtekening = }} [[File:J. R. R. Tolkien, ca. 1925.jpg|thumb|J .R .R. Tolkien]] [[Lêer:Mabel Suffield Christmas Card.jpg|duimnael|]] '''John Ronald Reuel Tolkien''' ([[3 Januarie]] [[1892]] – [[2 September]] [[1973]]) was 'n Engelse skrywer wat veral met sy hoë fantasie romantrilogie ''[[The Lord of the Rings (roman)|The Lord of the Rings]]'' bekendheid verwerf het. == Vroeë lewe == Sy pa, Arthur, was van Engelse oorsprong, hoewel die Tolkien-stamvader (ene Toll-kühn) vermoedelik in die 1700’s uit [[Sakse]] in [[Duitsland]] na [[Engeland]] verhuis het. Arthur Tolkien was 'n Britse bankbestuurder. Hy het in die 1890's na [[Suid-Afrika]] gekom omdat hy gereken het dat dit sy kanse sou verbeter om bevorder te word. Hy het hom in [[Bloemfontein]] gevestig, waar sy bruid (self ’n Engelse nooi), Mabel Suffield, haar by hom aangesluit het. Tolkien is op 3 Januarie 1892 in Bloemfontein gebore. Sy familie en kindervriende het hom Ronald genoem. == Bloemfontein == J.R.R. Tolkien het as volwassene min herinneringe aan sy Bloemfonteinse kinderdae gehad, maar die bietjie wat daar was, kon hy hom tog helder voor die gees roep – soseer dat dit sy latere geskrifte ook in 'n sekere mate beïnvloed het. Een daarvan was 'n ondervinding met 'n harige spinnekop. Tolkien se verblyf in sy geboorteland was kortstondig. Hy was skaars vier toe sy pa sterf en hy, sy ma en boetie Hilary noodgedwonge na Engeland moes terugkeer. Hulle bevind hulle mettertyd in [[Birmingham]]. Die graf van J.R.R. Tolkien se vader is in die 1990's herontdek deur lede van die Suid-Afrikaanse Tolkienvereniging. Die graf lê in die staatsakker waar ook presidente van Suid-Afrika begrawe lê.<ref>http://kloofstreet.blogspot.com/2008/03/one-with-photo-of-tolkiens-fathers.html</ref> Die Suid-Afrikaanse Tolkienvereniging het ook die testament van A.R. Tolkien herontdek in die argiewe van die stad. Die gedenkplate op die plek van die voormalige Bank van Afrika lê ook in die stadsargiewe vanweë metaaldiewe.<ref>http://www.tolkiengateway.net/wiki/File:1984_Commemorative_Plaque.JPG</ref> Die vaderlose Tolkien-gesin moes maar spartel om kop bo water te hou, veral toe ma Mabel 'n [[Rooms-Katolieke Kerk|Katoliek]] word en hierdie ommeswaai haar totaal van haar familie vervreem. Nog 'n gevolg van dié stap was dat Ronald en Hilary in die Roomse geloof geskool is en hul lewe deur stoere Katolieke gebly het. In 1904 tref ’n ramp die gesin toe [[diabetes]] by Mabel gediagnoseer word. Die siekte kon destyds nog nie met [[geneesmiddel]]s beheer word nie en was inderdaad 'n doodsvonnis. Mabel sterf. Haar twee jong seuns bevind hulle in die uiterste armoede. Hul priester, die half-Spaanse, half-Walliese vader Francis Morgan, ontferm hom oor die kinders en sorg vir hul verdere opvoeding. Teen hierdie tyd toon Ronald reeds dat hy 'n merkwaardige taalkundige talent het. Hy bemeester Latyn en Grieks en raak meer as vaardig met 'n aantal ander tale. Hy is ook besig om sy eie tale op te maak – sommer vir die lekkerte. Hy ontmoet vir Edith Brad. Ronald is slegs 16 en sy 19. Die twee is erg danig met mekaar en hul verhouding verdiep geleidelik. Vader Francis verbied egter vir Ronald om Edith te sien of aan haar te skryf, totdat hy 21 is. Stoïsyns gee Ronald ten volle gehoor aan sy instaan-pa se bevel. Hy gaan na Exeter College, Oxford, waar hy hom tot in 1913 in die klassieke tale verdiep, waarna hy vinnig – maar nie so maklik nie – die ou bande met Edith probeer hernuwe. Oplaas verower hy haar hart ten volle en sy word self 'n Katoliek. Die [[Eerste Wêreldoorlog]] breek in Augustus 1914 uit. == Eerste Wêreldoorlog == Anders as so baie van sy tydgenote, sluit Tolkien hom nie dadelik by die leër aan nie, maar gaan studeer hy verder aan Oxford, waar hy in 1915 'n graad in die eerste klas verwerf. Uiteindelik word hy gestuur om aktiewe diens aan die Westelike Front te verrig. Ná vier maande in en uit die loopgrawe, word hy 'n slagoffer van "loopgraafkoors", 'n tifusagtige infeksie wat volop voorkom in [[Higiëne|onhigiëniese]] toestande. Hy word teruggestuur na Engeland, waar hy 'n maand lank in die hospitaal in Birmingham deurbring. Daar herstel hy darem sodanig dat hy hom by Edith in Great Haywood, Staffordshire, kan aansluit. Maar regdeur 1917 en 1918 pak die koors hom telkens weer. Gelukkig is hy tussendeur gesond genoeg om tuisdiens in verskillende kampe te verrig en daardeur tot luitenant bevorder te word. Toe hy by Hull gestasioneer was, het hy en Edith by die nabygeleë Roos in die woude gaan stap en het sy in 'n bos vir hom gedans. Dit word die inspirasie van die verhaal van Beren en Lúthien, 'n herhalende tema in sy werk ''Legendarium''. Hy het aan Edith begin dink as "Lúthien" en aan homself as "Beren". Hul eerste seun, John (wat later ’n priester sou word), is reeds op 16 November 1917 gebore. == Na die Eerste Wêreldoorlog == Toe die wapenstilstand op 11 November 1918 onderteken word, was Tolkien reeds aan die soek na akademiese werk. Hy werk 'n tyd lank vir die [[Oxford English Dictionary]], wat destyds nog in wording was, en word in die somer van 1920 as adjunk-professor in Engels aan die Universiteit van Leeds aangestel. Hier word nog twee seuns tot sy en Edith se gesin toegevoeg. In 1925 ontvang hy 'n pos as professor aan [[Oxford]]. Edith skenk in 1929 die lewe aan hul laaste kind, 'n dogter, wat net soos die seuns 'n groot rol sou speel om Tolkien se vrugbare verbeelding te stimuleer. Hy het talle slaaptydstories vir sy kinders vertel, wat later in boeke verewig sou word. Tog was dit, interessant genoeg, nie presies waar sy beheptheid met Middelaarde begin het nie. Na wat hy self vertel het, was hy eendag met die sieldodende taak besig om studente se eksamenskrifte te merk, toe hy opmerk dat 'n student een bladsy van sy antwoordeboek blanko gelaat het. Op hierdie bladsy skryf hy toe: "In a hole in the ground there lived a Hobbit." Tipies Tolkien besluit hy daarna hy moet uitvind wat 'n Hobbit is, in watter soort gat hy woon, hoekom hy hom juis in 'n gat gaan tuismaak het, ensovoorts. Uit hierdie fassinasie groei 'n storie wat hy wel vir sy kinders begin vertel en waarvan 'n onvoltooide getikte manuskrip in 1936 in die hande van 'n uitgewer beland. Tolkien is gevra om die manuskrip te voltooi en die uitgewersfirma se voorsitter, Stanley Unwin, lê die voltooide werk aan sy tienjarige seun, Rayner, voor. Die kind skryf 'n verslag van goedkeuring en dit word in 1937 as ''The Hobbit'' uitgegee. Die boek was 'n onmiddellike sukses en kinders het nog nooit opgehou om dit aan te beveel nie. Dit is so geslaag dat Stanley sr. vir Tolkien vra of hy nie soortgelyke geskrifte het wat uitgegee kan word nie. Uiteindelik ontwikkel dit tot iets veel groters as 'n blote kinderverhaal – die hoogs komplekse sestienjare geskiedenis van dit wat ''The Lord of the Rings'' sou word. Rayner Unwin raak as volwassene diep betrokke in die latere stadiums van hierdie opus. Hy werk op 'n uitmuntende manier saam met 'n talmende en temperamentele skrywer wat, in een stadium, die hele werk aan 'n mededinger van die betrokke uitgewer aanbied. Hierdie konkurrent raak egter gou knypstert toe hy die presiese aard en omvang van die pakket besef. Dis danksy Rayner Unwin se voorspraak dat ''The Lord of the Rings'' hoegenaamd gepubliseer is. Sy pa se firma het besluit om die waarskynlike verlies van duisend Britse pond vir die prestige-werk te dra en dit in 1954 en 1955 in drie dele uit te gee. Dit raak gou duidelik dat sowel die skrywer as die uitgewer die gewildheid wat die boek sou bring, om die minste te sê, totaal onderskat het. == Die kultus en 'n enkelgraf vir twee == Tolkien het sy roem met gemengde gevoelens ervaar. Enersyds het hy uiters gevlei gevoel en, tot sy groot verbasing, nogal ryk geword. Andersyds kon hy maar net 'n walging voel vir die feit dat sekere van die destydse dwelmslawe dit as ’n "great trip" beskou het om ''The Lord of the Rings'' saam met [[LSD]] te verteer. The ''Lord of the Rings'' was sy beroemdste, maar natuurlik nie sy enigste werk nie. Tussen 1925 en sy dood het hy 'n aantal ander werke, waaronder 'n reeks akademiese essays gepubliseer. Wat dit nog meer merkwaardig maak, is dat die stroom publikasies met sy dood net tydelik tot stilstand gekom het. So was daar onder meer die heel geslaagde ''History of Middle-earth'', onder die redakteurskap van sy een seun Christopher. Ná sy aftrede in 1969 het Edith en Ronald in [[Bournemouth]] gaan woon. In November 1971 is Edith oorlede en Ronald het kort daarna na Oxford teruggekeer, waar hy tot sy dood op 2 September 1973 gewoon het. Maar die roem leef voort. In 1997 was hy bo-aan drie groot meningsopnames waarin mense gevra is om vir die grootste boek van die [[20ste eeu|twintigste eeu]] te stem. Hy en Edith lê saam in ’n enkelgraf begrawe in die Katolieke deel van die Wolvercote-begraafplaas in die noordelike voorstede van Oxford. Die inskripsie op die grafsteen lui: * Edith Mary Tolkien, Lúthien, 1889–1971 * John Ronald Reuel Tolkien, Beren, 1892–1973 == Afrikaans == Net dié boeke van J.R.R. Tolkien is in Afrikaans vertaal: * ''Die Kameraadskap van die Ring'', 2018, Protea Boekhuis, Pretoria<ref>{{Cite web |url=http://www.proteaboekhuis.com/site.php/die-heerser-van-die-ringe-die-kameraadskap-van-die-ring-1.html |title=argiefkopie |access-date=17 November 2018 |archive-date= 1 November 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181101015311/http://www.proteaboekhuis.com/site.php/die-heerser-van-die-ringe-die-kameraadskap-van-die-ring-1.html |url-status=dead }}</ref> * ''[[Die hobbit]]'', 2017, Protea Boekhuis, Pretoria <ref>{{Cite web |url=http://www.proteaboekhuis.com/site.php/die-hobbit.html |title=argiefkopie |access-date=15 Februarie 2018 |archive-date=22 Desember 2017 |archive-url=https://web.archive.org/web/20171222050941/http://www.proteaboekhuis.com/site.php/die-hobbit.html |url-status=dead }}</ref><ref>http://www.worldcat.org/title/hobbit-of-daarheen-en-weer-terug/oclc/995159288&referer=brief_results</ref> * ''Die smid van Groot Wootton'', 1968, [[Human & Rousseau]], Kaapstad <ref>http://www.worldcat.org/title/smid-van-groot-wootton/oclc/45868949</ref> Die meeste boeke van J.R.R. Tolkien, met uitsondering van ''The History of Middle Earth'', is in [[Nederlands]] vertaal. == Bronnelys == * [http://www.mieliestronk.com/ Die mieliestronk] – [[Wikipedia:Mieliestronk|Met toestemming gebruik]] == Verwysings == {{Verwysings}} {{Normdata}} {{DEFAULTSORT:Tolkien, J.R.R.}} [[Kategorie:Britse akademici]] [[Kategorie:Engelse digters]] [[Kategorie:Engelse militariste]] [[Kategorie:Engelse skrywers]] [[Kategorie:Britte in die Eerste Wêreldoorlog]] [[Kategorie:Geboortes in 1892]] [[Kategorie:Sterftes in 1973]] c2aw588h85juc4f8j6wq7hlhko4vh1g 2519924 2519903 2022-08-18T07:33:13Z Burgert Behr 2401 Byskrif wikitext text/x-wiki {{Inligtingskas Persoon | naam = J.R.R. Tolkien | bynaam = | beeld = | beeldbeskrywing = | onderskrif = J.R.R. Tolkien in 1916 | geboortenaam = John Ronald Reuel Tolkien | geboortedatum = [[3 Januarie]] [[1892]] | geboorteplek = [[Bloemfontein]], [[Oranje-Vrystaat]], [[Suid-Afrika]] | sterfdatum = {{SDEO|1892|3|1|1973|9|2}} | sterfteplek = Bournemouth, [[Dorset]], [[Engeland]] | ouers = Arthur Reuel Tolkien<br />Mabel Tolkien (née Suffield) | titel = | nasionaliteit = {{vlagland|Verenigde Koninkryk}} | beroep = Skrywer, akademikus, filoloog en digter | ander = | bekend = The Hobbit<br />The Lord of the Rings<br />[[The Silmarillion]] | salaris = | termyn = | voorganger = | opvolger = | eerbewyse = | party = | religie = | huweliksmaat = Edith Bratt (1916–1971) | kinders = John Francis (1917–2003)<br />Michael Hilary (1920–1984)<br />Christopher John (* 1924)<br />Priscilla Anne | webblad = | handtekening = }} [[File:J. R. R. Tolkien, ca. 1925.jpg|thumb|J.R.R. Tolkien]] [[Lêer:Mabel Suffield Christmas Card.jpg|duimnael|]] '''John Ronald Reuel Tolkien''' ([[3 Januarie]] [[1892]] – [[2 September]] [[1973]]) was 'n Engelse skrywer wat veral met sy hoë fantasie romantrilogie ''[[The Lord of the Rings (roman)|The Lord of the Rings]]'' bekendheid verwerf het. == Vroeë lewe == Sy pa, Arthur, was van Engelse oorsprong, hoewel die Tolkien-stamvader (ene Toll-kühn) vermoedelik in die 1700’s uit [[Sakse]] in [[Duitsland]] na [[Engeland]] verhuis het. Arthur Tolkien was 'n Britse bankbestuurder. Hy het in die 1890's na [[Suid-Afrika]] gekom omdat hy gereken het dat dit sy kanse sou verbeter om bevorder te word. Hy het hom in [[Bloemfontein]] gevestig, waar sy bruid (self ’n Engelse nooi), Mabel Suffield, haar by hom aangesluit het. Tolkien is op 3 Januarie 1892 in Bloemfontein gebore. Sy familie en kindervriende het hom Ronald genoem. == Bloemfontein == J.R.R. Tolkien het as volwassene min herinneringe aan sy Bloemfonteinse kinderdae gehad, maar die bietjie wat daar was, kon hy hom tog helder voor die gees roep – soseer dat dit sy latere geskrifte ook in 'n sekere mate beïnvloed het. Een daarvan was 'n ondervinding met 'n harige spinnekop. Tolkien se verblyf in sy geboorteland was kortstondig. Hy was skaars vier toe sy pa sterf en hy, sy ma en boetie Hilary noodgedwonge na Engeland moes terugkeer. Hulle bevind hulle mettertyd in [[Birmingham]]. Die graf van J.R.R. Tolkien se vader is in die 1990's herontdek deur lede van die Suid-Afrikaanse Tolkienvereniging. Die graf lê in die staatsakker waar ook presidente van Suid-Afrika begrawe lê.<ref>http://kloofstreet.blogspot.com/2008/03/one-with-photo-of-tolkiens-fathers.html</ref> Die Suid-Afrikaanse Tolkienvereniging het ook die testament van A.R. Tolkien herontdek in die argiewe van die stad. Die gedenkplate op die plek van die voormalige Bank van Afrika lê ook in die stadsargiewe vanweë metaaldiewe.<ref>http://www.tolkiengateway.net/wiki/File:1984_Commemorative_Plaque.JPG</ref> Die vaderlose Tolkien-gesin moes maar spartel om kop bo water te hou, veral toe ma Mabel 'n [[Rooms-Katolieke Kerk|Katoliek]] word en hierdie ommeswaai haar totaal van haar familie vervreem. Nog 'n gevolg van dié stap was dat Ronald en Hilary in die Roomse geloof geskool is en hul lewe deur stoere Katolieke gebly het. In 1904 tref ’n ramp die gesin toe [[diabetes]] by Mabel gediagnoseer word. Die siekte kon destyds nog nie met [[geneesmiddel]]s beheer word nie en was inderdaad 'n doodsvonnis. Mabel sterf. Haar twee jong seuns bevind hulle in die uiterste armoede. Hul priester, die half-Spaanse, half-Walliese vader Francis Morgan, ontferm hom oor die kinders en sorg vir hul verdere opvoeding. Teen hierdie tyd toon Ronald reeds dat hy 'n merkwaardige taalkundige talent het. Hy bemeester Latyn en Grieks en raak meer as vaardig met 'n aantal ander tale. Hy is ook besig om sy eie tale op te maak – sommer vir die lekkerte. Hy ontmoet vir Edith Brad. Ronald is slegs 16 en sy 19. Die twee is erg danig met mekaar en hul verhouding verdiep geleidelik. Vader Francis verbied egter vir Ronald om Edith te sien of aan haar te skryf, totdat hy 21 is. Stoïsyns gee Ronald ten volle gehoor aan sy instaan-pa se bevel. Hy gaan na Exeter College, Oxford, waar hy hom tot in 1913 in die klassieke tale verdiep, waarna hy vinnig – maar nie so maklik nie – die ou bande met Edith probeer hernuwe. Oplaas verower hy haar hart ten volle en sy word self 'n Katoliek. Die [[Eerste Wêreldoorlog]] breek in Augustus 1914 uit. == Eerste Wêreldoorlog == Anders as so baie van sy tydgenote, sluit Tolkien hom nie dadelik by die leër aan nie, maar gaan studeer hy verder aan Oxford, waar hy in 1915 'n graad in die eerste klas verwerf. Uiteindelik word hy gestuur om aktiewe diens aan die Westelike Front te verrig. Ná vier maande in en uit die loopgrawe, word hy 'n slagoffer van "loopgraafkoors", 'n tifusagtige infeksie wat volop voorkom in [[Higiëne|onhigiëniese]] toestande. Hy word teruggestuur na Engeland, waar hy 'n maand lank in die hospitaal in Birmingham deurbring. Daar herstel hy darem sodanig dat hy hom by Edith in Great Haywood, Staffordshire, kan aansluit. Maar regdeur 1917 en 1918 pak die koors hom telkens weer. Gelukkig is hy tussendeur gesond genoeg om tuisdiens in verskillende kampe te verrig en daardeur tot luitenant bevorder te word. Toe hy by Hull gestasioneer was, het hy en Edith by die nabygeleë Roos in die woude gaan stap en het sy in 'n bos vir hom gedans. Dit word die inspirasie van die verhaal van Beren en Lúthien, 'n herhalende tema in sy werk ''Legendarium''. Hy het aan Edith begin dink as "Lúthien" en aan homself as "Beren". Hul eerste seun, John (wat later ’n priester sou word), is reeds op 16 November 1917 gebore. == Na die Eerste Wêreldoorlog == Toe die wapenstilstand op 11 November 1918 onderteken word, was Tolkien reeds aan die soek na akademiese werk. Hy werk 'n tyd lank vir die [[Oxford English Dictionary]], wat destyds nog in wording was, en word in die somer van 1920 as adjunk-professor in Engels aan die Universiteit van Leeds aangestel. Hier word nog twee seuns tot sy en Edith se gesin toegevoeg. In 1925 ontvang hy 'n pos as professor aan [[Oxford]]. Edith skenk in 1929 die lewe aan hul laaste kind, 'n dogter, wat net soos die seuns 'n groot rol sou speel om Tolkien se vrugbare verbeelding te stimuleer. Hy het talle slaaptydstories vir sy kinders vertel, wat later in boeke verewig sou word. Tog was dit, interessant genoeg, nie presies waar sy beheptheid met Middelaarde begin het nie. Na wat hy self vertel het, was hy eendag met die sieldodende taak besig om studente se eksamenskrifte te merk, toe hy opmerk dat 'n student een bladsy van sy antwoordeboek blanko gelaat het. Op hierdie bladsy skryf hy toe: "In a hole in the ground there lived a Hobbit." Tipies Tolkien besluit hy daarna hy moet uitvind wat 'n Hobbit is, in watter soort gat hy woon, hoekom hy hom juis in 'n gat gaan tuismaak het, ensovoorts. Uit hierdie fassinasie groei 'n storie wat hy wel vir sy kinders begin vertel en waarvan 'n onvoltooide getikte manuskrip in 1936 in die hande van 'n uitgewer beland. Tolkien is gevra om die manuskrip te voltooi en die uitgewersfirma se voorsitter, Stanley Unwin, lê die voltooide werk aan sy tienjarige seun, Rayner, voor. Die kind skryf 'n verslag van goedkeuring en dit word in 1937 as ''The Hobbit'' uitgegee. Die boek was 'n onmiddellike sukses en kinders het nog nooit opgehou om dit aan te beveel nie. Dit is so geslaag dat Stanley sr. vir Tolkien vra of hy nie soortgelyke geskrifte het wat uitgegee kan word nie. Uiteindelik ontwikkel dit tot iets veel groters as 'n blote kinderverhaal – die hoogs komplekse sestienjare geskiedenis van dit wat ''The Lord of the Rings'' sou word. Rayner Unwin raak as volwassene diep betrokke in die latere stadiums van hierdie opus. Hy werk op 'n uitmuntende manier saam met 'n talmende en temperamentele skrywer wat, in een stadium, die hele werk aan 'n mededinger van die betrokke uitgewer aanbied. Hierdie konkurrent raak egter gou knypstert toe hy die presiese aard en omvang van die pakket besef. Dis danksy Rayner Unwin se voorspraak dat ''The Lord of the Rings'' hoegenaamd gepubliseer is. Sy pa se firma het besluit om die waarskynlike verlies van duisend Britse pond vir die prestige-werk te dra en dit in 1954 en 1955 in drie dele uit te gee. Dit raak gou duidelik dat sowel die skrywer as die uitgewer die gewildheid wat die boek sou bring, om die minste te sê, totaal onderskat het. == Die kultus en 'n enkelgraf vir twee == Tolkien het sy roem met gemengde gevoelens ervaar. Enersyds het hy uiters gevlei gevoel en, tot sy groot verbasing, nogal ryk geword. Andersyds kon hy maar net 'n walging voel vir die feit dat sekere van die destydse dwelmslawe dit as ’n "great trip" beskou het om ''The Lord of the Rings'' saam met [[LSD]] te verteer. The ''Lord of the Rings'' was sy beroemdste, maar natuurlik nie sy enigste werk nie. Tussen 1925 en sy dood het hy 'n aantal ander werke, waaronder 'n reeks akademiese essays gepubliseer. Wat dit nog meer merkwaardig maak, is dat die stroom publikasies met sy dood net tydelik tot stilstand gekom het. So was daar onder meer die heel geslaagde ''History of Middle-earth'', onder die redakteurskap van sy een seun Christopher. Ná sy aftrede in 1969 het Edith en Ronald in [[Bournemouth]] gaan woon. In November 1971 is Edith oorlede en Ronald het kort daarna na Oxford teruggekeer, waar hy tot sy dood op 2 September 1973 gewoon het. Maar die roem leef voort. In 1997 was hy bo-aan drie groot meningsopnames waarin mense gevra is om vir die grootste boek van die [[20ste eeu|twintigste eeu]] te stem. Hy en Edith lê saam in ’n enkelgraf begrawe in die Katolieke deel van die Wolvercote-begraafplaas in die noordelike voorstede van Oxford. Die inskripsie op die grafsteen lui: * Edith Mary Tolkien, Lúthien, 1889–1971 * John Ronald Reuel Tolkien, Beren, 1892–1973 == Afrikaans == Net dié boeke van J.R.R. Tolkien is in Afrikaans vertaal: * ''Die Kameraadskap van die Ring'', 2018, Protea Boekhuis, Pretoria<ref>{{Cite web |url=http://www.proteaboekhuis.com/site.php/die-heerser-van-die-ringe-die-kameraadskap-van-die-ring-1.html |title=argiefkopie |access-date=17 November 2018 |archive-date= 1 November 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181101015311/http://www.proteaboekhuis.com/site.php/die-heerser-van-die-ringe-die-kameraadskap-van-die-ring-1.html |url-status=dead }}</ref> * ''[[Die hobbit]]'', 2017, Protea Boekhuis, Pretoria <ref>{{Cite web |url=http://www.proteaboekhuis.com/site.php/die-hobbit.html |title=argiefkopie |access-date=15 Februarie 2018 |archive-date=22 Desember 2017 |archive-url=https://web.archive.org/web/20171222050941/http://www.proteaboekhuis.com/site.php/die-hobbit.html |url-status=dead }}</ref><ref>http://www.worldcat.org/title/hobbit-of-daarheen-en-weer-terug/oclc/995159288&referer=brief_results</ref> * ''Die smid van Groot Wootton'', 1968, [[Human & Rousseau]], Kaapstad <ref>http://www.worldcat.org/title/smid-van-groot-wootton/oclc/45868949</ref> Die meeste boeke van J.R.R. Tolkien, met uitsondering van ''The History of Middle Earth'', is in [[Nederlands]] vertaal. == Bronnelys == * [http://www.mieliestronk.com/ Die mieliestronk] – [[Wikipedia:Mieliestronk|Met toestemming gebruik]] == Verwysings == {{Verwysings}} {{Normdata}} {{DEFAULTSORT:Tolkien, J.R.R.}} [[Kategorie:Britse akademici]] [[Kategorie:Engelse digters]] [[Kategorie:Engelse militariste]] [[Kategorie:Engelse skrywers]] [[Kategorie:Britte in die Eerste Wêreldoorlog]] [[Kategorie:Geboortes in 1892]] [[Kategorie:Sterftes in 1973]] kh9ozb7rdnte3xb9pmhshy6i1rl27zt 2519925 2519924 2022-08-18T07:35:03Z Burgert Behr 2401 Byskrif wikitext text/x-wiki {{Inligtingskas Persoon | naam = J.R.R. Tolkien | bynaam = | beeld = | beeldbeskrywing = | onderskrif = J.R.R. Tolkien in 1916 | geboortenaam = John Ronald Reuel Tolkien | geboortedatum = [[3 Januarie]] [[1892]] | geboorteplek = [[Bloemfontein]], [[Oranje-Vrystaat]], [[Suid-Afrika]] | sterfdatum = {{SDEO|1892|3|1|1973|9|2}} | sterfteplek = Bournemouth, [[Dorset]], [[Engeland]] | ouers = Arthur Reuel Tolkien<br />Mabel Tolkien (née Suffield) | titel = | nasionaliteit = {{vlagland|Verenigde Koninkryk}} | beroep = Skrywer, akademikus, filoloog en digter | ander = | bekend = The Hobbit<br />The Lord of the Rings<br />[[The Silmarillion]] | salaris = | termyn = | voorganger = | opvolger = | eerbewyse = | party = | religie = | huweliksmaat = Edith Bratt (1916–1971) | kinders = John Francis (1917–2003)<br />Michael Hilary (1920–1984)<br />Christopher John (* 1924)<br />Priscilla Anne | webblad = | handtekening = }} [[Lêer:J. R. R. Tolkien, ca. 1925.jpg|duimnael|J.R.R. Tolkien]] [[Lêer:Mabel Suffield Christmas Card.jpg|duimnael|'n Kerskaart uit 1892 met 'n ingekleurde foto van die familie Tolkien in Bloemfontein.]] '''John Ronald Reuel Tolkien''' ([[3 Januarie]] [[1892]] – [[2 September]] [[1973]]) was 'n Engelse skrywer wat veral met sy hoë fantasie romantrilogie ''[[The Lord of the Rings (roman)|The Lord of the Rings]]'' bekendheid verwerf het. == Vroeë lewe == Sy pa, Arthur, was van Engelse oorsprong, hoewel die Tolkien-stamvader (ene Toll-kühn) vermoedelik in die 1700’s uit [[Sakse]] in [[Duitsland]] na [[Engeland]] verhuis het. Arthur Tolkien was 'n Britse bankbestuurder. Hy het in die 1890's na [[Suid-Afrika]] gekom omdat hy gereken het dat dit sy kanse sou verbeter om bevorder te word. Hy het hom in [[Bloemfontein]] gevestig, waar sy bruid (self ’n Engelse nooi), Mabel Suffield, haar by hom aangesluit het. Tolkien is op 3 Januarie 1892 in Bloemfontein gebore. Sy familie en kindervriende het hom Ronald genoem. == Bloemfontein == J.R.R. Tolkien het as volwassene min herinneringe aan sy Bloemfonteinse kinderdae gehad, maar die bietjie wat daar was, kon hy hom tog helder voor die gees roep – soseer dat dit sy latere geskrifte ook in 'n sekere mate beïnvloed het. Een daarvan was 'n ondervinding met 'n harige spinnekop. Tolkien se verblyf in sy geboorteland was kortstondig. Hy was skaars vier toe sy pa sterf en hy, sy ma en boetie Hilary noodgedwonge na Engeland moes terugkeer. Hulle bevind hulle mettertyd in [[Birmingham]]. Die graf van J.R.R. Tolkien se vader is in die 1990's herontdek deur lede van die Suid-Afrikaanse Tolkienvereniging. Die graf lê in die staatsakker waar ook presidente van Suid-Afrika begrawe lê.<ref>http://kloofstreet.blogspot.com/2008/03/one-with-photo-of-tolkiens-fathers.html</ref> Die Suid-Afrikaanse Tolkienvereniging het ook die testament van A.R. Tolkien herontdek in die argiewe van die stad. Die gedenkplate op die plek van die voormalige Bank van Afrika lê ook in die stadsargiewe vanweë metaaldiewe.<ref>http://www.tolkiengateway.net/wiki/File:1984_Commemorative_Plaque.JPG</ref> Die vaderlose Tolkien-gesin moes maar spartel om kop bo water te hou, veral toe ma Mabel 'n [[Rooms-Katolieke Kerk|Katoliek]] word en hierdie ommeswaai haar totaal van haar familie vervreem. Nog 'n gevolg van dié stap was dat Ronald en Hilary in die Roomse geloof geskool is en hul lewe deur stoere Katolieke gebly het. In 1904 tref ’n ramp die gesin toe [[diabetes]] by Mabel gediagnoseer word. Die siekte kon destyds nog nie met [[geneesmiddel]]s beheer word nie en was inderdaad 'n doodsvonnis. Mabel sterf. Haar twee jong seuns bevind hulle in die uiterste armoede. Hul priester, die half-Spaanse, half-Walliese vader Francis Morgan, ontferm hom oor die kinders en sorg vir hul verdere opvoeding. Teen hierdie tyd toon Ronald reeds dat hy 'n merkwaardige taalkundige talent het. Hy bemeester Latyn en Grieks en raak meer as vaardig met 'n aantal ander tale. Hy is ook besig om sy eie tale op te maak – sommer vir die lekkerte. Hy ontmoet vir Edith Brad. Ronald is slegs 16 en sy 19. Die twee is erg danig met mekaar en hul verhouding verdiep geleidelik. Vader Francis verbied egter vir Ronald om Edith te sien of aan haar te skryf, totdat hy 21 is. Stoïsyns gee Ronald ten volle gehoor aan sy instaan-pa se bevel. Hy gaan na Exeter College, Oxford, waar hy hom tot in 1913 in die klassieke tale verdiep, waarna hy vinnig – maar nie so maklik nie – die ou bande met Edith probeer hernuwe. Oplaas verower hy haar hart ten volle en sy word self 'n Katoliek. Die [[Eerste Wêreldoorlog]] breek in Augustus 1914 uit. == Eerste Wêreldoorlog == Anders as so baie van sy tydgenote, sluit Tolkien hom nie dadelik by die leër aan nie, maar gaan studeer hy verder aan Oxford, waar hy in 1915 'n graad in die eerste klas verwerf. Uiteindelik word hy gestuur om aktiewe diens aan die Westelike Front te verrig. Ná vier maande in en uit die loopgrawe, word hy 'n slagoffer van "loopgraafkoors", 'n tifusagtige infeksie wat volop voorkom in [[Higiëne|onhigiëniese]] toestande. Hy word teruggestuur na Engeland, waar hy 'n maand lank in die hospitaal in Birmingham deurbring. Daar herstel hy darem sodanig dat hy hom by Edith in Great Haywood, Staffordshire, kan aansluit. Maar regdeur 1917 en 1918 pak die koors hom telkens weer. Gelukkig is hy tussendeur gesond genoeg om tuisdiens in verskillende kampe te verrig en daardeur tot luitenant bevorder te word. Toe hy by Hull gestasioneer was, het hy en Edith by die nabygeleë Roos in die woude gaan stap en het sy in 'n bos vir hom gedans. Dit word die inspirasie van die verhaal van Beren en Lúthien, 'n herhalende tema in sy werk ''Legendarium''. Hy het aan Edith begin dink as "Lúthien" en aan homself as "Beren". Hul eerste seun, John (wat later ’n priester sou word), is reeds op 16 November 1917 gebore. == Na die Eerste Wêreldoorlog == Toe die wapenstilstand op 11 November 1918 onderteken word, was Tolkien reeds aan die soek na akademiese werk. Hy werk 'n tyd lank vir die [[Oxford English Dictionary]], wat destyds nog in wording was, en word in die somer van 1920 as adjunk-professor in Engels aan die Universiteit van Leeds aangestel. Hier word nog twee seuns tot sy en Edith se gesin toegevoeg. In 1925 ontvang hy 'n pos as professor aan [[Oxford]]. Edith skenk in 1929 die lewe aan hul laaste kind, 'n dogter, wat net soos die seuns 'n groot rol sou speel om Tolkien se vrugbare verbeelding te stimuleer. Hy het talle slaaptydstories vir sy kinders vertel, wat later in boeke verewig sou word. Tog was dit, interessant genoeg, nie presies waar sy beheptheid met Middelaarde begin het nie. Na wat hy self vertel het, was hy eendag met die sieldodende taak besig om studente se eksamenskrifte te merk, toe hy opmerk dat 'n student een bladsy van sy antwoordeboek blanko gelaat het. Op hierdie bladsy skryf hy toe: "In a hole in the ground there lived a Hobbit." Tipies Tolkien besluit hy daarna hy moet uitvind wat 'n Hobbit is, in watter soort gat hy woon, hoekom hy hom juis in 'n gat gaan tuismaak het, ensovoorts. Uit hierdie fassinasie groei 'n storie wat hy wel vir sy kinders begin vertel en waarvan 'n onvoltooide getikte manuskrip in 1936 in die hande van 'n uitgewer beland. Tolkien is gevra om die manuskrip te voltooi en die uitgewersfirma se voorsitter, Stanley Unwin, lê die voltooide werk aan sy tienjarige seun, Rayner, voor. Die kind skryf 'n verslag van goedkeuring en dit word in 1937 as ''The Hobbit'' uitgegee. Die boek was 'n onmiddellike sukses en kinders het nog nooit opgehou om dit aan te beveel nie. Dit is so geslaag dat Stanley sr. vir Tolkien vra of hy nie soortgelyke geskrifte het wat uitgegee kan word nie. Uiteindelik ontwikkel dit tot iets veel groters as 'n blote kinderverhaal – die hoogs komplekse sestienjare geskiedenis van dit wat ''The Lord of the Rings'' sou word. Rayner Unwin raak as volwassene diep betrokke in die latere stadiums van hierdie opus. Hy werk op 'n uitmuntende manier saam met 'n talmende en temperamentele skrywer wat, in een stadium, die hele werk aan 'n mededinger van die betrokke uitgewer aanbied. Hierdie konkurrent raak egter gou knypstert toe hy die presiese aard en omvang van die pakket besef. Dis danksy Rayner Unwin se voorspraak dat ''The Lord of the Rings'' hoegenaamd gepubliseer is. Sy pa se firma het besluit om die waarskynlike verlies van duisend Britse pond vir die prestige-werk te dra en dit in 1954 en 1955 in drie dele uit te gee. Dit raak gou duidelik dat sowel die skrywer as die uitgewer die gewildheid wat die boek sou bring, om die minste te sê, totaal onderskat het. == Die kultus en 'n enkelgraf vir twee == Tolkien het sy roem met gemengde gevoelens ervaar. Enersyds het hy uiters gevlei gevoel en, tot sy groot verbasing, nogal ryk geword. Andersyds kon hy maar net 'n walging voel vir die feit dat sekere van die destydse dwelmslawe dit as ’n "great trip" beskou het om ''The Lord of the Rings'' saam met [[LSD]] te verteer. The ''Lord of the Rings'' was sy beroemdste, maar natuurlik nie sy enigste werk nie. Tussen 1925 en sy dood het hy 'n aantal ander werke, waaronder 'n reeks akademiese essays gepubliseer. Wat dit nog meer merkwaardig maak, is dat die stroom publikasies met sy dood net tydelik tot stilstand gekom het. So was daar onder meer die heel geslaagde ''History of Middle-earth'', onder die redakteurskap van sy een seun Christopher. Ná sy aftrede in 1969 het Edith en Ronald in [[Bournemouth]] gaan woon. In November 1971 is Edith oorlede en Ronald het kort daarna na Oxford teruggekeer, waar hy tot sy dood op 2 September 1973 gewoon het. Maar die roem leef voort. In 1997 was hy bo-aan drie groot meningsopnames waarin mense gevra is om vir die grootste boek van die [[20ste eeu|twintigste eeu]] te stem. Hy en Edith lê saam in ’n enkelgraf begrawe in die Katolieke deel van die Wolvercote-begraafplaas in die noordelike voorstede van Oxford. Die inskripsie op die grafsteen lui: * Edith Mary Tolkien, Lúthien, 1889–1971 * John Ronald Reuel Tolkien, Beren, 1892–1973 == Afrikaans == Net dié boeke van J.R.R. Tolkien is in Afrikaans vertaal: * ''Die Kameraadskap van die Ring'', 2018, Protea Boekhuis, Pretoria<ref>{{Cite web |url=http://www.proteaboekhuis.com/site.php/die-heerser-van-die-ringe-die-kameraadskap-van-die-ring-1.html |title=argiefkopie |access-date=17 November 2018 |archive-date= 1 November 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181101015311/http://www.proteaboekhuis.com/site.php/die-heerser-van-die-ringe-die-kameraadskap-van-die-ring-1.html |url-status=dead }}</ref> * ''[[Die hobbit]]'', 2017, Protea Boekhuis, Pretoria <ref>{{Cite web |url=http://www.proteaboekhuis.com/site.php/die-hobbit.html |title=argiefkopie |access-date=15 Februarie 2018 |archive-date=22 Desember 2017 |archive-url=https://web.archive.org/web/20171222050941/http://www.proteaboekhuis.com/site.php/die-hobbit.html |url-status=dead }}</ref><ref>http://www.worldcat.org/title/hobbit-of-daarheen-en-weer-terug/oclc/995159288&referer=brief_results</ref> * ''Die smid van Groot Wootton'', 1968, [[Human & Rousseau]], Kaapstad <ref>http://www.worldcat.org/title/smid-van-groot-wootton/oclc/45868949</ref> Die meeste boeke van J.R.R. Tolkien, met uitsondering van ''The History of Middle Earth'', is in [[Nederlands]] vertaal. == Bronnelys == * [http://www.mieliestronk.com/ Die mieliestronk] – [[Wikipedia:Mieliestronk|Met toestemming gebruik]] == Verwysings == {{Verwysings}} {{Normdata}} {{DEFAULTSORT:Tolkien, J.R.R.}} [[Kategorie:Britse akademici]] [[Kategorie:Engelse digters]] [[Kategorie:Engelse militariste]] [[Kategorie:Engelse skrywers]] [[Kategorie:Britte in die Eerste Wêreldoorlog]] [[Kategorie:Geboortes in 1892]] [[Kategorie:Sterftes in 1973]] gnqepkzo1id03r9o84kwfhpw9a1y01y 0 7155 2519804 2437070 2022-08-17T13:39:43Z 197.245.55.181 wikitext text/x-wiki [[Lêer:View from the Window at Le Gras, Joseph Nicéphore Niépce.jpg|duimnael|Een van die eerste foto's wat vandag nog bestaan is die "Venster by Le Gras" deur die fotograaf [[Joseph Nicéphore Niépce]]. Die beligtingstyd was agt uur, wat oooooooooverduidelik waarom sonlig aan albei kante van die geboue sigbaar is.]] '''Fotografie''' is die tegniek om permanente beelde te skep deur [[lig]] op fotosensitiewe materiaal vas te vang. Die ligpatrone word vasgevang deur die fotosensitiewe materiaal vir 'n kort oomblik aan die lig bloot te stel. Die proses word uitgevoer deur óf meganiese/chemiese óf digitale toerusting, wat algemeen bekend staan as die [[kamera]]. Die woord fotografie het ontstaan uit die Griekse woorde φως (''phos'', wat "lig" beteken) en γραφις (''graphis'', wat stilus of verfkwas beteken). Saam beteken dit "verf met lig". Sonder lig kan daar geen fotografie wees nie. == Geskiedenis == Die uitwerking van lig op sekere stowwe is reeds in die Middeleeue deur die Arabiere bestudeer. Dit het egter eers in die 16e eeu in Europa belangstelling gewek nadat Giambattista della Porta en ander omstreeks 1550 die camera obscura van 'n lens voorsien het. Die duidelike beelde wat deur 'n lens op die skerm van die camera obscura gegooi is, het die begeerte laat ontstaan om die beelde permanent vas te lê. Die geskiedenis van die fotografie word veral gekenmerk deur die ontwikkeling van die liggevoelige materiaal en nie soseer deur opsienbare verbeterings ten opsigte van die lense nie. In 1725 het die chemikus Johann Heinrich Schulze (1687 - 1744) toevallig opgemerk dat silwersoute verdonker by blootstelling aan sonlig. Dit was egter eers gedurende die tweede helfte van die 18e eeu dat K.W. Scheele en William Lewis doelbewus navorsing gedoen het oor die liggevoeligheid van silwersoute. Scheele het die belangrike ontdekking gedoen dat blou en violet strale 'n merkbaarder uitwerking het as rooi strale. Die aantekeninge van Lewis het uiteindelik in die besit gekom van Thomas Wedgwood (1771 - 1805), wat in 1802 kontakafdrukke van blare gemaak het op papier wat in 'n silwerchloriedoplossing geweek is. Die beelde was egter nie permanent nie, en eers in 1835 het die Engelsman William Henry Fox Talbot ontdek dat afdrukke wat agterna in pekelwater geweek is, betreklik onveranderd bly, dit wil sê gefikseer is. Intussen het die Fransman Joseph Nicéphore Niepce (1765 - 1833), 'n offisier wat in sy vrye tyd litografie (steendruk) bestudeer het, ook geëksperimenteer met silwerchloriedpapier-negatiewe. Toe hy ontdek dat Louis Jacques Mandé Daguerre (1787 - 1851) met soortgelyke ondersoeke besig was, het hulle in 1829 begin saamwerk. In 1835, twee jaar na Niepce se dood, het Daguerre die daguerreotipe bekendgestel. Daguerre het 'n silwer - of versilwerde plaat met jodium behandel en dit dan in die camera obscura belig. Deur die beligtingstyd van 'n paar uur tot nagenoeg 20 minute te verminder, het die plaat slegs 'n latente (onsigbare) beeld bevat, maar Daguerre het gevind dat die aanwending van kwikdamp die latente beeld tot 'n sigbare beeld laat ontwikkel. In 1837 het hy daarin geslaag om sy fotobeelde met pekelwater te fikseer. Kort voor lank het Daguerra die plate en die ontwikkeling so verbeter dat beligtingstye tot enkele sekondes verminder kon word, en binne 'n paar jaar is die eerste daguerreotipes gemaak met 'n beligtingstyd van sleg 1/10 van 'n sekonde. Die Franse regering het Daguerre se patente gekoop en aan die hele wêreld beskikbaar gestel, en teen 1840 was die belangstelling in die hele Europa gaande. In 1841 het een ateljee in Berlyn honderd portrette weekliks geneem. Terwyl Daguerre besig was om sy stelsel te vervolmaak, het John Herschel in Engeland ook op hierdie gebied geëksperimenteer. Sy groot bydrae was egter dat hy 'n effektiewe fikseermiddel, natriumhipofosfiet, ontdek het, waarmee die permanensie van fotografiese afdrukke verseker kon word. William Henry Fox Talbot (1800 - 1877) het intussen sy navorsing in Engeland voortgesit, en bevindings bekend gemaak. In 1835 het hy alreeds foto's of papiernegatiewe waarop 'n silwernitraatemulsie was, met sy camera obscura geneem en dit in pekelwater gefikseer. Daarna het hy spoedig sy metode verbeter, totdat hy 'n silwerbromiedemulsie aangewend het. Laasgenoemde is nog steeds die fotografiese emulsie wat die algemeenste gebruik word. Hy het sy foto's "talbottipes" en later "Calotipes" genoem. Verder het hy die grondslag gelê vir fotomikrografie, dit wil sê fotografie deur 'n mikroskoop. === Moderne Films === Die gebruik van glas in plaas van papier as basis vir fotografiese emulsies het die weg gebaan vir verdere verbeterings. In 1851 het Frederick Scott Archer (1851 - 1857) uitstekende resultate verkry deur fotografiese plate te bestryk met 'n nat kollodiumoplossing wat silwernitraat bevat. Teen 1871 het Richard Leach Maddox (1816 - 1902) 'n droë fotografiese plaat gemaak en kort daarna is vooraf vervaardigde droë plate in Engeland bemark. Parallel met die verbetering van die emulsie het vordering in die ontwikkelaars ook plaasgevind. In 1880 is hidrokinien en in 1891 metol as ontwikkelaars in gebruik geneem. Intussen is geëksperimenteer met rolfilms van papier en in 1884 het George Eastman (1854 - 1932) sy eerste Kodak-kamera met 'n rolfilm, wat 100 foto's kon neem, vervaardig. In 1887 het H.W. Goodwin selluloïed as basis voorgestel en in 1898 is die eerste rolfilms bemark. === Fotografiese apparaat === Wat die werklike fotografiese apparaat betref, is daar tussen 1850 en 1890 groot vordering gemaak. Joseph Petzval se spesiale fotografiese lens, wat in 1841 deur die Voigtländer-maatskappy bemark is, is in 1890 gevolg deur die eerste anastigmatiese lens, vervaardig deur Carl Zeiss. Die spleetsluiter het in 1861 in Engeland sy verskyning gemaak en in 1887 is die eerste irissluiter in Duitsland ontwerp. Die kamera van die middel van die 19e eeu was so groot dat hy op 'n stootwaentjie gekarwei moes word en wanneer foto's buite die ateljee geneem moes word, was verskeie draers nodig om al die apparaat te vervoer. Teen 1870 was die totale gewig van die apparaat verminder tot ongeveer 20kg en dit kon op die rug gedra word, terwyl die driepoot, waarop die kamera moes staan, gewoonlik as kierie gebruik is. Die verskyning van Maddox se droë emulsie en die gerief dat dit agterna in die donkerkamer ontwikkel kon word, het die fotograaf in staat gestel om sy apparaat in 'n gewone bagasietas te dra. Die uitvinding van die magnesiumflits het kunsmatige beligting baie vereenvoudig en die afneem van groepe vergemaklik Die vroegste eksperimente met kleurfotografie is reeds in 1861 deur James Clerk Maxwell gedoen en die beginsels daarvan is teen 1868 deur Louis Ducos du Hauron geformuleer. Teen die einde van die 19e eeu is kleurbeelde geskep deur drie verskillende negatiewe in die kamera te belig nadat dit deur geel, blou en rooi filters gefiltreer is. Die drie negatiewe is agterna gekleur en dan gesamentlik geprojekteer, waardeur 'n kleurbeeld op 'n skerm verkry is. In 1912 het R. Fischer kleurontwikkeling uitgevind, waarby kleurvorms (wat silwerbeelde omsit in kleurbeelde) gebruik is om te reageer met die produkte van die ontwikkelingsproses en so kleurstof te vorm. Hierdie sogenaamde subtraktiewe kleurproses het gelei tot die bemarking van Kodachrome in 1935 en Agfacolor in 1936. In die tweede helfte van die 19e eeu was die stereofotografie besonder gewild, hoewel dit vandag slegs vir wetenskaplike doeleindes aangewend word. Die driedimensionele effek van stereofotografie word verkry deur twee identiese opnames te maak vanaf 'n punt slegs 'n paar sentimeters van mekaar af en die twee foto's dan te beskou deur 'n spesiale kyker wat die een foto tot die linkeroog en die ander foto tot die regteroog beperk. 'n Natuurgetroue driedimensionele beeld word op hierdie wyse waargeneem. In die jongste jare was die belangrikste ontwikkeling die kitsfoto, wat deur Edwin H. Land ontwikkel is en bekend staan as Polaroid. Gedurende die tweede helfte van die 19e is die ontwerp van lense al hoe meer by wyse van ingewikkelde berekenings gedoen. Tans word die rekenaar op groot skaal gebruik om ingewikkelde moderne lenskonstruksies soos die van die strek - of zoemlens moontlik te maak. == Fotografiese kameras == Die kamera of ''camera obscura'' is die instrument of toestel waarmee foto's geneem word, en [[Film|fotografiese film]] of 'n digitale stoorkaart is die medium waarop beelde vasgelê en/of gestoor word. Fotograwe gebruik kontroles van die kamera en lens om die ligsensitiewe medium te belig (gewoonlik film of 'n [[beeldsensor]]). Met film word hierdie ligsensitiewe materiaal ontwikkel deur 'n chemiese proses om 'n negatief of 'n positief te skep. Die kontroles is gewoonlik, maar nie altyd nie: * Fokus van die lens * [[Lensopening]] – verstelling van die [[Diafragma (optika)|diafragma]] met behulp van ’n [[F-nommer|''f''-nommer]], wat die hoeveelheid lig beheer wat deur die lens val. Die lensopening het ook 'n invloed op die fokus in terme van [[velddiepte]]: hoe kleiner die lensopening, hoe minder lig word deurgelaat, maar hoe groter is die velddiepte – dus hoe meer van die onderwerp wat afgeneem word, is in fokus. * [[Sluiterspoed]] – verstelling van die sluiter se spoed == Digitale teenoor filmfotografie == Digitale teenoor filmfotografie het 'n debatsonderwerp in die fotografiewêreld geword, asook in die rolprentbedryf, sedert die beskikbaarheid van digitale kameras teen die einde van die 20ste eeu. Beide digitale fotografie, asook digitale kinematografie, teenoor film en filmfotografie het voor- en nadele.<ref>{{en}} {{cite book | title = Digital Imaging |author1=Mark Galer |author2=Les Horvat | publisher = Elsevier | year = 2005 | isbn = 0-240-51971-X | url = http://books.google.com/books?id=vYIMZXSiHYAC&pg=PA26&dq=film-versus-digital&ei=-VfNSKeFKoOQsgO9o8xW&sig=ACfU3U2_wIbu-2SVTsqQCPnGicpYpTfKow#PPA26,M1 }}</ref><ref>{{en}} {{cite book | title = Digital Photographic Capture |author1=Glenn Rand |author2=David Litschel |author3=Robert Davis | publisher = Elsevier | year = 2005 | isbn = 0-240-80632-8 | url = http://books.google.com/books?id=cLbl4MASwMYC&pg=PA170}}</ref> In die 21ste eeu het fotografie oorwegend digitaal geraak, maar tradisionele fotochemiese metodes duur voort wat vele gebruikers en toepassings bedien. Die kwaliteit van digitale foto's kan op verskeie maniere gemeet word. Piekseltellings word vermoedelik met ruimtelike resolusie gekorreleer.<ref>{{en}} {{cite book | title = Photography & Digital Imaging |author1=Marvin J. Rosen |author2=David L. Devries | publisher = Kendall Hunt | year = 2002 | isbn = 0-7575-1159-7 | url = http://books.google.com/books?id=Syo9smS-2r8C&pg=PA153&dq=image-sensor+megapixels+resolution+relationship&ei=eV3NSKizKajitQOwvaV_&sig=ACfU3U2y7n98ruqrOuC4XC7Z8n6AHKxB3w}}</ref> Die hoeveelheid prentjie-elemente (pieksels) in die beeldsensor word gewoonlik in miljoene getel en die term "megapieksels" word as 'n kwaliteitsmaatstaf gebruik. Digitale kameras het 'n veranderlike verhouding tussen finale uitsetbeeldresolusie en sensormegapiekseltelling.<ref>{{en}} {{cite book | title = Intelligent Integrated Media Communication Techniques |author1=Jurij F. Tasič |author2=Mohamed Najim |author3=Michael Ansorge | publisher = Springer | year = 2003 | isbn = 1-4020-7552-9 | url = http://books.google.com/books?id=qktnRKUu3usC&pg=PA374&dq=image-sensor++spatial-resolution&as_brr=3&ei=pF_NSKS1CJDwsgOd9dDaBw&sig=ACfU3U0OiGtLqSQjDfQIfiIxZ8ZhXywCfg}}</ref> Ander faktore wat belangrik is in digitale kameraresolusie, is die aantal pieksels wat gebruik word om die beeld op te los, die effek van die Bayerpatroon of ander sensorfilters op die digitale sensor en die beeldverwerkingsalgoritme wat gebruik word om sensorpieksels te herlei na beeldpieksels. Digitale sensors is oor die algemeen in 'n vierkantige roosterpatroon gerangskik, wat beelde vatbaar maak vir patroonverwringing. Film word nie hierdeur geraak nie, as gevolg van die ewekansige oriëntasie van die silwersoute in sy emulsie; die voorkoms van sy silwersoute word dikwels "grein" genoem.<ref name="Amadror">{{en}} {{cite book | title = The Theory of the Moiré Phenomenon | author = Issac Amadror | publisher = Springer London | year = 2009 | isbn = 978-1-84882-180-4 | url = http://www.springerlink.com/content/kt36w1812285r374/ | chapter = 3 }}{{Dooie skakel|date=Augustus 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> Die resolusie van filmbeelde hang af van die oppervlakgrootte (area) van die film wat gebruik word om die beeld vas te vang (35 mm, mediumformaat of grootformaat) en die filmspoed. Beramings van die resolusie van foto's wat met 'n 35mm kamera geneem is, wissel. Meer inligting kan vasgevang word indien 'n film met fyner grein gebruik word, gekombineer met 'n spesiaalgeformuleerde ontwikkelaar. <gallery> Lêer:Pocket (pocket).jpg|Foto van Carla Liesching. Lêer:Executive landing.jpg|Wonderboom-lughawe en ’n Pilatus PC-12 </gallery> == Sien ook == {{Commons-kategorie inlyn|Photography}} * [[Digitale kamera]] * [[Mik-en-druk-kamera]] * [[Selfie]] == Eksterne skakels == * [http://diswantsho.com/afrikaanse-foto-terme/ ''diwantsho.com: Afrikaanse fototerme''] == Verwysings == {{Verwysings}} {{Normdata}} [[Kategorie:Fotografie| ]] 7gv0q6b95dztx151gjfh5uqulw40kic 2519805 2519804 2022-08-17T13:39:48Z Eldarado 82699 Undid edits by [[Special:Contribs/197.245.55.181|197.245.55.181]] ([[User talk:197.245.55.181|talk]]) to last version by Oesjaar wikitext text/x-wiki [[Lêer:View from the Window at Le Gras, Joseph Nicéphore Niépce.jpg|duimnael|Een van die eerste foto's wat vandag nog bestaan is die "Venster by Le Gras" deur die fotograaf [[Joseph Nicéphore Niépce]]. Die beligtingstyd was agt uur, wat verduidelik waarom sonlig aan albei kante van die geboue sigbaar is.]] '''Fotografie''' is die tegniek om permanente beelde te skep deur [[lig]] op fotosensitiewe materiaal vas te vang. Die ligpatrone word vasgevang deur die fotosensitiewe materiaal vir 'n kort oomblik aan die lig bloot te stel. Die proses word uitgevoer deur óf meganiese/chemiese óf digitale toerusting, wat algemeen bekend staan as die [[kamera]]. Die woord fotografie het ontstaan uit die Griekse woorde φως (''phos'', wat "lig" beteken) en γραφις (''graphis'', wat stilus of verfkwas beteken). Saam beteken dit "verf met lig". Sonder lig kan daar geen fotografie wees nie. == Geskiedenis == Die uitwerking van lig op sekere stowwe is reeds in die Middeleeue deur die Arabiere bestudeer. Dit het egter eers in die 16e eeu in Europa belangstelling gewek nadat Giambattista della Porta en ander omstreeks 1550 die camera obscura van 'n lens voorsien het. Die duidelike beelde wat deur 'n lens op die skerm van die camera obscura gegooi is, het die begeerte laat ontstaan om die beelde permanent vas te lê. Die geskiedenis van die fotografie word veral gekenmerk deur die ontwikkeling van die liggevoelige materiaal en nie soseer deur opsienbare verbeterings ten opsigte van die lense nie. In 1725 het die chemikus Johann Heinrich Schulze (1687 - 1744) toevallig opgemerk dat silwersoute verdonker by blootstelling aan sonlig. Dit was egter eers gedurende die tweede helfte van die 18e eeu dat K.W. Scheele en William Lewis doelbewus navorsing gedoen het oor die liggevoeligheid van silwersoute. Scheele het die belangrike ontdekking gedoen dat blou en violet strale 'n merkbaarder uitwerking het as rooi strale. Die aantekeninge van Lewis het uiteindelik in die besit gekom van Thomas Wedgwood (1771 - 1805), wat in 1802 kontakafdrukke van blare gemaak het op papier wat in 'n silwerchloriedoplossing geweek is. Die beelde was egter nie permanent nie, en eers in 1835 het die Engelsman William Henry Fox Talbot ontdek dat afdrukke wat agterna in pekelwater geweek is, betreklik onveranderd bly, dit wil sê gefikseer is. Intussen het die Fransman Joseph Nicéphore Niepce (1765 - 1833), 'n offisier wat in sy vrye tyd litografie (steendruk) bestudeer het, ook geëksperimenteer met silwerchloriedpapier-negatiewe. Toe hy ontdek dat Louis Jacques Mandé Daguerre (1787 - 1851) met soortgelyke ondersoeke besig was, het hulle in 1829 begin saamwerk. In 1835, twee jaar na Niepce se dood, het Daguerre die daguerreotipe bekendgestel. Daguerre het 'n silwer - of versilwerde plaat met jodium behandel en dit dan in die camera obscura belig. Deur die beligtingstyd van 'n paar uur tot nagenoeg 20 minute te verminder, het die plaat slegs 'n latente (onsigbare) beeld bevat, maar Daguerre het gevind dat die aanwending van kwikdamp die latente beeld tot 'n sigbare beeld laat ontwikkel. In 1837 het hy daarin geslaag om sy fotobeelde met pekelwater te fikseer. Kort voor lank het Daguerra die plate en die ontwikkeling so verbeter dat beligtingstye tot enkele sekondes verminder kon word, en binne 'n paar jaar is die eerste daguerreotipes gemaak met 'n beligtingstyd van sleg 1/10 van 'n sekonde. Die Franse regering het Daguerre se patente gekoop en aan die hele wêreld beskikbaar gestel, en teen 1840 was die belangstelling in die hele Europa gaande. In 1841 het een ateljee in Berlyn honderd portrette weekliks geneem. Terwyl Daguerre besig was om sy stelsel te vervolmaak, het John Herschel in Engeland ook op hierdie gebied geëksperimenteer. Sy groot bydrae was egter dat hy 'n effektiewe fikseermiddel, natriumhipofosfiet, ontdek het, waarmee die permanensie van fotografiese afdrukke verseker kon word. William Henry Fox Talbot (1800 - 1877) het intussen sy navorsing in Engeland voortgesit, en bevindings bekend gemaak. In 1835 het hy alreeds foto's of papiernegatiewe waarop 'n silwernitraatemulsie was, met sy camera obscura geneem en dit in pekelwater gefikseer. Daarna het hy spoedig sy metode verbeter, totdat hy 'n silwerbromiedemulsie aangewend het. Laasgenoemde is nog steeds die fotografiese emulsie wat die algemeenste gebruik word. Hy het sy foto's "talbottipes" en later "Calotipes" genoem. Verder het hy die grondslag gelê vir fotomikrografie, dit wil sê fotografie deur 'n mikroskoop. === Moderne Films === Die gebruik van glas in plaas van papier as basis vir fotografiese emulsies het die weg gebaan vir verdere verbeterings. In 1851 het Frederick Scott Archer (1851 - 1857) uitstekende resultate verkry deur fotografiese plate te bestryk met 'n nat kollodiumoplossing wat silwernitraat bevat. Teen 1871 het Richard Leach Maddox (1816 - 1902) 'n droë fotografiese plaat gemaak en kort daarna is vooraf vervaardigde droë plate in Engeland bemark. Parallel met die verbetering van die emulsie het vordering in die ontwikkelaars ook plaasgevind. In 1880 is hidrokinien en in 1891 metol as ontwikkelaars in gebruik geneem. Intussen is geëksperimenteer met rolfilms van papier en in 1884 het George Eastman (1854 - 1932) sy eerste Kodak-kamera met 'n rolfilm, wat 100 foto's kon neem, vervaardig. In 1887 het H.W. Goodwin selluloïed as basis voorgestel en in 1898 is die eerste rolfilms bemark. === Fotografiese apparaat === Wat die werklike fotografiese apparaat betref, is daar tussen 1850 en 1890 groot vordering gemaak. Joseph Petzval se spesiale fotografiese lens, wat in 1841 deur die Voigtländer-maatskappy bemark is, is in 1890 gevolg deur die eerste anastigmatiese lens, vervaardig deur Carl Zeiss. Die spleetsluiter het in 1861 in Engeland sy verskyning gemaak en in 1887 is die eerste irissluiter in Duitsland ontwerp. Die kamera van die middel van die 19e eeu was so groot dat hy op 'n stootwaentjie gekarwei moes word en wanneer foto's buite die ateljee geneem moes word, was verskeie draers nodig om al die apparaat te vervoer. Teen 1870 was die totale gewig van die apparaat verminder tot ongeveer 20kg en dit kon op die rug gedra word, terwyl die driepoot, waarop die kamera moes staan, gewoonlik as kierie gebruik is. Die verskyning van Maddox se droë emulsie en die gerief dat dit agterna in die donkerkamer ontwikkel kon word, het die fotograaf in staat gestel om sy apparaat in 'n gewone bagasietas te dra. Die uitvinding van die magnesiumflits het kunsmatige beligting baie vereenvoudig en die afneem van groepe vergemaklik Die vroegste eksperimente met kleurfotografie is reeds in 1861 deur James Clerk Maxwell gedoen en die beginsels daarvan is teen 1868 deur Louis Ducos du Hauron geformuleer. Teen die einde van die 19e eeu is kleurbeelde geskep deur drie verskillende negatiewe in die kamera te belig nadat dit deur geel, blou en rooi filters gefiltreer is. Die drie negatiewe is agterna gekleur en dan gesamentlik geprojekteer, waardeur 'n kleurbeeld op 'n skerm verkry is. In 1912 het R. Fischer kleurontwikkeling uitgevind, waarby kleurvorms (wat silwerbeelde omsit in kleurbeelde) gebruik is om te reageer met die produkte van die ontwikkelingsproses en so kleurstof te vorm. Hierdie sogenaamde subtraktiewe kleurproses het gelei tot die bemarking van Kodachrome in 1935 en Agfacolor in 1936. In die tweede helfte van die 19e eeu was die stereofotografie besonder gewild, hoewel dit vandag slegs vir wetenskaplike doeleindes aangewend word. Die driedimensionele effek van stereofotografie word verkry deur twee identiese opnames te maak vanaf 'n punt slegs 'n paar sentimeters van mekaar af en die twee foto's dan te beskou deur 'n spesiale kyker wat die een foto tot die linkeroog en die ander foto tot die regteroog beperk. 'n Natuurgetroue driedimensionele beeld word op hierdie wyse waargeneem. In die jongste jare was die belangrikste ontwikkeling die kitsfoto, wat deur Edwin H. Land ontwikkel is en bekend staan as Polaroid. Gedurende die tweede helfte van die 19e is die ontwerp van lense al hoe meer by wyse van ingewikkelde berekenings gedoen. Tans word die rekenaar op groot skaal gebruik om ingewikkelde moderne lenskonstruksies soos die van die strek - of zoemlens moontlik te maak. == Fotografiese kameras == Die kamera of ''camera obscura'' is die instrument of toestel waarmee foto's geneem word, en [[Film|fotografiese film]] of 'n digitale stoorkaart is die medium waarop beelde vasgelê en/of gestoor word. Fotograwe gebruik kontroles van die kamera en lens om die ligsensitiewe medium te belig (gewoonlik film of 'n [[beeldsensor]]). Met film word hierdie ligsensitiewe materiaal ontwikkel deur 'n chemiese proses om 'n negatief of 'n positief te skep. Die kontroles is gewoonlik, maar nie altyd nie: * Fokus van die lens * [[Lensopening]] – verstelling van die [[Diafragma (optika)|diafragma]] met behulp van ’n [[F-nommer|''f''-nommer]], wat die hoeveelheid lig beheer wat deur die lens val. Die lensopening het ook 'n invloed op die fokus in terme van [[velddiepte]]: hoe kleiner die lensopening, hoe minder lig word deurgelaat, maar hoe groter is die velddiepte – dus hoe meer van die onderwerp wat afgeneem word, is in fokus. * [[Sluiterspoed]] – verstelling van die sluiter se spoed == Digitale teenoor filmfotografie == Digitale teenoor filmfotografie het 'n debatsonderwerp in die fotografiewêreld geword, asook in die rolprentbedryf, sedert die beskikbaarheid van digitale kameras teen die einde van die 20ste eeu. Beide digitale fotografie, asook digitale kinematografie, teenoor film en filmfotografie het voor- en nadele.<ref>{{en}} {{cite book | title = Digital Imaging |author1=Mark Galer |author2=Les Horvat | publisher = Elsevier | year = 2005 | isbn = 0-240-51971-X | url = http://books.google.com/books?id=vYIMZXSiHYAC&pg=PA26&dq=film-versus-digital&ei=-VfNSKeFKoOQsgO9o8xW&sig=ACfU3U2_wIbu-2SVTsqQCPnGicpYpTfKow#PPA26,M1 }}</ref><ref>{{en}} {{cite book | title = Digital Photographic Capture |author1=Glenn Rand |author2=David Litschel |author3=Robert Davis | publisher = Elsevier | year = 2005 | isbn = 0-240-80632-8 | url = http://books.google.com/books?id=cLbl4MASwMYC&pg=PA170}}</ref> In die 21ste eeu het fotografie oorwegend digitaal geraak, maar tradisionele fotochemiese metodes duur voort wat vele gebruikers en toepassings bedien. Die kwaliteit van digitale foto's kan op verskeie maniere gemeet word. Piekseltellings word vermoedelik met ruimtelike resolusie gekorreleer.<ref>{{en}} {{cite book | title = Photography & Digital Imaging |author1=Marvin J. Rosen |author2=David L. Devries | publisher = Kendall Hunt | year = 2002 | isbn = 0-7575-1159-7 | url = http://books.google.com/books?id=Syo9smS-2r8C&pg=PA153&dq=image-sensor+megapixels+resolution+relationship&ei=eV3NSKizKajitQOwvaV_&sig=ACfU3U2y7n98ruqrOuC4XC7Z8n6AHKxB3w}}</ref> Die hoeveelheid prentjie-elemente (pieksels) in die beeldsensor word gewoonlik in miljoene getel en die term "megapieksels" word as 'n kwaliteitsmaatstaf gebruik. Digitale kameras het 'n veranderlike verhouding tussen finale uitsetbeeldresolusie en sensormegapiekseltelling.<ref>{{en}} {{cite book | title = Intelligent Integrated Media Communication Techniques |author1=Jurij F. Tasič |author2=Mohamed Najim |author3=Michael Ansorge | publisher = Springer | year = 2003 | isbn = 1-4020-7552-9 | url = http://books.google.com/books?id=qktnRKUu3usC&pg=PA374&dq=image-sensor++spatial-resolution&as_brr=3&ei=pF_NSKS1CJDwsgOd9dDaBw&sig=ACfU3U0OiGtLqSQjDfQIfiIxZ8ZhXywCfg}}</ref> Ander faktore wat belangrik is in digitale kameraresolusie, is die aantal pieksels wat gebruik word om die beeld op te los, die effek van die Bayerpatroon of ander sensorfilters op die digitale sensor en die beeldverwerkingsalgoritme wat gebruik word om sensorpieksels te herlei na beeldpieksels. Digitale sensors is oor die algemeen in 'n vierkantige roosterpatroon gerangskik, wat beelde vatbaar maak vir patroonverwringing. Film word nie hierdeur geraak nie, as gevolg van die ewekansige oriëntasie van die silwersoute in sy emulsie; die voorkoms van sy silwersoute word dikwels "grein" genoem.<ref name="Amadror">{{en}} {{cite book | title = The Theory of the Moiré Phenomenon | author = Issac Amadror | publisher = Springer London | year = 2009 | isbn = 978-1-84882-180-4 | url = http://www.springerlink.com/content/kt36w1812285r374/ | chapter = 3 }}{{Dooie skakel|date=Augustus 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> Die resolusie van filmbeelde hang af van die oppervlakgrootte (area) van die film wat gebruik word om die beeld vas te vang (35 mm, mediumformaat of grootformaat) en die filmspoed. Beramings van die resolusie van foto's wat met 'n 35mm kamera geneem is, wissel. Meer inligting kan vasgevang word indien 'n film met fyner grein gebruik word, gekombineer met 'n spesiaalgeformuleerde ontwikkelaar. <gallery> Lêer:Pocket (pocket).jpg|Foto van Carla Liesching. Lêer:Executive landing.jpg|Wonderboom-lughawe en ’n Pilatus PC-12 </gallery> == Sien ook == {{Commons-kategorie inlyn|Photography}} * [[Digitale kamera]] * [[Mik-en-druk-kamera]] * [[Selfie]] == Eksterne skakels == * [http://diswantsho.com/afrikaanse-foto-terme/ ''diwantsho.com: Afrikaanse fototerme''] == Verwysings == {{Verwysings}} {{Normdata}} [[Kategorie:Fotografie| ]] b6v2ykjnwjm7h210g9lzvgwvimhths9 1 9438 2519909 2078829 2022-08-17T23:52:57Z K175 70858 Werk by wikitext text/x-wiki {{Kop van besprekingsbladsy}} {{Bladtrekke}} {{pers |medium = webwerf |titel = Sterreprag oor die Suide |org = Taaloord |url = http://www.taaloord.co.za/Sterre-Oord.htm |datum = |author = Hans Daehne }} ==Titel== Is dit nie sinvol om hierdie bladsy gewoonweg aan te stuur na [[Crux]] nie? Persoonlik voel ek eerder dat dit andersom moet wees, met die artikel by die algemeenste naam. Dus [[Goud]] en nie [[Aurum]] nie (of so iets :-) --[[Gebruiker:Alias|Alias]] 19:52, 20 Julie 2005 (UTC) :Om die Latynse taal te gebruik, is altyd 'n goeie oplossing vir feitlik tweetalige lande soos Suid-Afrika... :) :Ek het eers gedink dat 'n "redirect" as oplossing kan dien, maar om praktiese redes kan ons twee artikels regverdig. Die wetenskaplike Latynse naam (Crux) is ook die naam wat gewoon in die toepaslike vakliteratuur en Engels gebruik word, al bestaan in dié taal natuurlik ook die benaming ''Southern Cross''. Ek persoonlik verkies om deurgaans die wetenskaplike benamings te gebruik (Latynse name vir sterrebeelde, National General Catalog (NGC) vir hemelstrate, esv.) Ek kry die indruk dat Afrikaanstaliges wél ''Suiderkruis'' gebruik, maar daar is myns insiens min Afrikaanstalige boeke oor sterrekunde. Gee mense nie om nie... ? Ek vermoed die meeste belangstellendes raadpleeg wél die Engelstalige vakliteratuur. :Die gewone leser moet egter ook 'n kans hê om die "Suiderkruis" te vind en kan die skakel na ''Crux'' gebruik indien sy/hy meer wil weet. Aangesien daar ook samestellings soos ''Suiderkruis-dekorasie'' is, hoort "Suiderkruis" wél in 'n ensiklopedie tuis. -Voyageur :: Mmm, sou jy dus sê dat omdat meeste chemici na goud verwys as Au, moet die artikel by [[Au]] wees? Ek dink sommer hardop. Ek dink nie hierdie is primêr 'n bron vir wetenskaplikes wat reeds die Latynse name vir die sterrebeelde ken nie. Maar ek voel nie sterk oor die saak nie - miskien net dat ons maar eerder net een artikel kan hê met 'n aanstuur van die ander naam af. Ek sal by jou besluit berus. --[[Gebruiker:Alias|Alias]] :::Hie-hie, nee, die chemici is in hierdie verband geen goeie voorbeeld nie. In die geval van sterrekunde is dit tradisie om Latyns te gebruik, en die Engelstaliges gee steeds die voorkeur aan die Latynse benaming. Op die oomblik gebruik die belangrikste twee Wikipedia's vir Suid-Afrikaanse gebruikers nou dieselfde benamings. Ons het Latyns ook vir die benaming van die sterre nodig, dus Alpha Crucis, Beta Crucis, esv. Dis die rede waarom die tabel ook die Latynse genitiewe oplys. -Voyageur :::: Goed so. Sou jy wel sê dat dit nuttig is om eerder aan te stuur vanaf [[Suiderkruis]] na [[Crux]]? Een artikel om te onderhou, [[Suiderkruis]] het nie werklik veel wat 'n artikel in eie reg regverdig nie, ens. .. (Is ek oortuigend vandag?) --[[Gebruiker:Alias|Alias]] 21:25, 20 Julie 2005 (UTC) :::::Nou, jy is steeds oortuigend... :) Aanstuur vanaf [[Suiderkruis]]. Lesers het steeds die Lys van sterrebeelde en ook die artikels wat die Afrikaanse benamings, indien hulle wél bestaan, vermeld. -Voyageur Ek het hierdie artikel reeds geskuif voor ek die bespreking gesien het. Ons titelriglyne hou dat titels in eenvoudige, gebruiklike Afrikaans moet wees. "Suiderkruis" dus. Dié benaming word gelukkig ook deur Afrikaanse vakliteratuur gebruik én is die algemeenste vorm. [[Gebruiker:Anrie|Anrie]] ([[Gebruikerbespreking:Anrie|kontak]]) 21:05, 31 Januarie 2009 (UTC) == Die Suiderkruis bereik sy kulminasie op 1 Mei om tien uur saans. == Wat beteken dit? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 20:21, 4 Februarie 2014 (UTC) i6vuplqetiu94g04yii3r9es6xrfpjq 2519910 2519909 2022-08-17T23:54:41Z K175 70858 Werk by wikitext text/x-wiki {{Kop van besprekingsbladsy}} {{Bladtrekke}} {{pers |medium = webwerf |titel = Sterreprag oor die Suide |org = Taaloord |url = http://www.taaloord.co.za/Sterre-Oord.htm |archiveurl = https://archive.ph/dmDZz |archivedate = 18 Augustus 2022 |datum = |author = Hans Daehne }} ==Titel== Is dit nie sinvol om hierdie bladsy gewoonweg aan te stuur na [[Crux]] nie? Persoonlik voel ek eerder dat dit andersom moet wees, met die artikel by die algemeenste naam. Dus [[Goud]] en nie [[Aurum]] nie (of so iets :-) --[[Gebruiker:Alias|Alias]] 19:52, 20 Julie 2005 (UTC) :Om die Latynse taal te gebruik, is altyd 'n goeie oplossing vir feitlik tweetalige lande soos Suid-Afrika... :) :Ek het eers gedink dat 'n "redirect" as oplossing kan dien, maar om praktiese redes kan ons twee artikels regverdig. Die wetenskaplike Latynse naam (Crux) is ook die naam wat gewoon in die toepaslike vakliteratuur en Engels gebruik word, al bestaan in dié taal natuurlik ook die benaming ''Southern Cross''. Ek persoonlik verkies om deurgaans die wetenskaplike benamings te gebruik (Latynse name vir sterrebeelde, National General Catalog (NGC) vir hemelstrate, esv.) Ek kry die indruk dat Afrikaanstaliges wél ''Suiderkruis'' gebruik, maar daar is myns insiens min Afrikaanstalige boeke oor sterrekunde. Gee mense nie om nie... ? Ek vermoed die meeste belangstellendes raadpleeg wél die Engelstalige vakliteratuur. :Die gewone leser moet egter ook 'n kans hê om die "Suiderkruis" te vind en kan die skakel na ''Crux'' gebruik indien sy/hy meer wil weet. Aangesien daar ook samestellings soos ''Suiderkruis-dekorasie'' is, hoort "Suiderkruis" wél in 'n ensiklopedie tuis. -Voyageur :: Mmm, sou jy dus sê dat omdat meeste chemici na goud verwys as Au, moet die artikel by [[Au]] wees? Ek dink sommer hardop. Ek dink nie hierdie is primêr 'n bron vir wetenskaplikes wat reeds die Latynse name vir die sterrebeelde ken nie. Maar ek voel nie sterk oor die saak nie - miskien net dat ons maar eerder net een artikel kan hê met 'n aanstuur van die ander naam af. Ek sal by jou besluit berus. --[[Gebruiker:Alias|Alias]] :::Hie-hie, nee, die chemici is in hierdie verband geen goeie voorbeeld nie. In die geval van sterrekunde is dit tradisie om Latyns te gebruik, en die Engelstaliges gee steeds die voorkeur aan die Latynse benaming. Op die oomblik gebruik die belangrikste twee Wikipedia's vir Suid-Afrikaanse gebruikers nou dieselfde benamings. Ons het Latyns ook vir die benaming van die sterre nodig, dus Alpha Crucis, Beta Crucis, esv. Dis die rede waarom die tabel ook die Latynse genitiewe oplys. -Voyageur :::: Goed so. Sou jy wel sê dat dit nuttig is om eerder aan te stuur vanaf [[Suiderkruis]] na [[Crux]]? Een artikel om te onderhou, [[Suiderkruis]] het nie werklik veel wat 'n artikel in eie reg regverdig nie, ens. .. (Is ek oortuigend vandag?) --[[Gebruiker:Alias|Alias]] 21:25, 20 Julie 2005 (UTC) :::::Nou, jy is steeds oortuigend... :) Aanstuur vanaf [[Suiderkruis]]. Lesers het steeds die Lys van sterrebeelde en ook die artikels wat die Afrikaanse benamings, indien hulle wél bestaan, vermeld. -Voyageur Ek het hierdie artikel reeds geskuif voor ek die bespreking gesien het. Ons titelriglyne hou dat titels in eenvoudige, gebruiklike Afrikaans moet wees. "Suiderkruis" dus. Dié benaming word gelukkig ook deur Afrikaanse vakliteratuur gebruik én is die algemeenste vorm. [[Gebruiker:Anrie|Anrie]] ([[Gebruikerbespreking:Anrie|kontak]]) 21:05, 31 Januarie 2009 (UTC) == Die Suiderkruis bereik sy kulminasie op 1 Mei om tien uur saans. == Wat beteken dit? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 20:21, 4 Februarie 2014 (UTC) crh058dldcn43zp0ukp8ck8crykdtg7 0 16878 2519942 2431104 2022-08-18T09:56:32Z 41.145.193.88 wikitext text/x-wiki [[Lêer:Apartheid population groups (Afrikaans version).jpg|duimnael|Verduideliking van identiteitsnommers in terme van rasseklassifikasie tydens apartheid binne 'nownsiksnwk Die '''Wet op Bevolkingsregistrasie''' (Wet 30 van [[1950]]) het vereis dat alle inwoners van [[Suid-Afrika]] volgens hulle ''rasseeienskappe'' klassifiseer en geregistreer moes word as deel van die [[Apartheid]]stelsel.<ref>{{Cite web |url=http://www.doh.gov.za/facts/1998/sadhs98/chapter1.pdf |title=argiefkopie |access-date=12 November 2006 |archive-date=17 Desember 2008 |archive-url=https://web.archive.org/web/20081217232604/http://www.doh.gov.za/facts/1998/sadhs98/chapter1.pdf |url-status=dead }}</ref><ref>[http://www.transformation.und.ac.za/issue%2047/47%20posel1.pdf]</ref><ref>[http://www.stanford.edu/dept/news/pr/91/910610Arc1324.html]</ref> Die wet was 'n hoeksteen van die apartheidstelsel en talle ander wette het gesteun op die klassifikasie wat deur die wet gedoen is. Sosiale en politieke regte, onderwys geleenthede en ekonomiese status is grootliks bepaal deur die rassegroep waaraan 'n individu behoort het. Die wet het voorsiening gemaak vir drie basiese rasseklassifikasies: [[Swartes|Swart]], [[Blankes|Wit]] en [[Kleurling|Bruin]]. [[Asiaat|Indiër]] is later as 'n aparte klassifikasie bygevoeg aangesien daar gevoel is dat hulle “'geen historiese reg tot die land gehad het nie”. 'n ''Buro vir Rasseklassifikasie<!--Office for Race Classification-->'' is opgerig om toesig te hou oor die klassifikasieproses. Klassifikasie in rassegroepe is uitgevoer op grond van kriteria soos uiterlike voorkoms, algemene aanvaarding binne 'n gemeenskap en sosiale stand. Dit het byvoorbeeld 'n "wit persoon" gedefinieer as iemand wat "in voorkoms ooglopend 'n blanke persoon is en algemeen nie as 'n gekleurde persoon aanvaar word nie; maar sluit nie ’n persoon in nie wat, alhoewel in voorkoms ooglopend ’n blanke persoon, algemeen aanvaar word as ’n kleurlingpersoon." (vertaling uit Engels<!--behoort vervang te word met oorspronklike teks-->). Aangesien sommige aspekte van die profiel maatskaplik van aard was, was herklassifikasie nie ongewoon nie en is 'n raad saamgestel om die proses te implementeer. Die wet het saamgeloop met ander wette wat as deel van die apartheidstelsel geïmplementeer is. Onder die [[Wet op Verbod van Gemengde Huwelike]] van [[1949]] was dit verbode om met 'n persoon van 'n ander ras in die huwelik te tree. Die [[Ontugwet]] het seksuele verhoudings tussen rassegroepe verbied en 'n wysiging aan die wet in [[1957]] het dit selfs 'n misdaad gemaak om belangstelling in of voorneme om 'n verhouding met iemand van 'n ander ras te begin. Die [[Suid-Afrikaanse Parlement]] het die wet op [[17 Junie]] [[1991]] opgehef. == Verwysings == {{Verwysings}} [[Kategorie:Apartheidwette in Suid-Afrika]] 9nir63svd03y1ikzi4cx15as0cgbpan 2519943 2519942 2022-08-18T09:59:49Z Rooiratel 90342 Wysigings deur [[Special:Contributions/41.145.193.88|41.145.193.88]] teruggerol na laaste weergawe deur [[User:InternetArchiveBot|InternetArchiveBot]] wikitext text/x-wiki [[Lêer:Apartheid population groups (Afrikaans version).jpg|duimnael|Verduideliking van identiteitsnommers in terme van rasseklassifikasie tydens apartheid binne 'n identiteitsdokument]] Die '''Wet op Bevolkingsregistrasie''' (Wet 30 van [[1950]]) het vereis dat alle inwoners van [[Suid-Afrika]] volgens hulle ''rasseeienskappe'' klassifiseer en geregistreer moes word as deel van die [[Apartheid]]stelsel.<ref>{{Cite web |url=http://www.doh.gov.za/facts/1998/sadhs98/chapter1.pdf |title=argiefkopie |access-date=12 November 2006 |archive-date=17 Desember 2008 |archive-url=https://web.archive.org/web/20081217232604/http://www.doh.gov.za/facts/1998/sadhs98/chapter1.pdf |url-status=dead }}</ref><ref>[http://www.transformation.und.ac.za/issue%2047/47%20posel1.pdf]</ref><ref>[http://www.stanford.edu/dept/news/pr/91/910610Arc1324.html]</ref> Die wet was 'n hoeksteen van die apartheidstelsel en talle ander wette het gesteun op die klassifikasie wat deur die wet gedoen is. Sosiale en politieke regte, onderwys geleenthede en ekonomiese status is grootliks bepaal deur die rassegroep waaraan 'n individu behoort het. Die wet het voorsiening gemaak vir drie basiese rasseklassifikasies: [[Swartes|Swart]], [[Blankes|Wit]] en [[Kleurling|Bruin]]. [[Asiaat|Indiër]] is later as 'n aparte klassifikasie bygevoeg aangesien daar gevoel is dat hulle “'geen historiese reg tot die land gehad het nie”. 'n ''Buro vir Rasseklassifikasie<!--Office for Race Classification-->'' is opgerig om toesig te hou oor die klassifikasieproses. Klassifikasie in rassegroepe is uitgevoer op grond van kriteria soos uiterlike voorkoms, algemene aanvaarding binne 'n gemeenskap en sosiale stand. Dit het byvoorbeeld 'n "wit persoon" gedefinieer as iemand wat "in voorkoms ooglopend 'n blanke persoon is en algemeen nie as 'n gekleurde persoon aanvaar word nie; maar sluit nie ’n persoon in nie wat, alhoewel in voorkoms ooglopend ’n blanke persoon, algemeen aanvaar word as ’n kleurlingpersoon." (vertaling uit Engels<!--behoort vervang te word met oorspronklike teks-->). Aangesien sommige aspekte van die profiel maatskaplik van aard was, was herklassifikasie nie ongewoon nie en is 'n raad saamgestel om die proses te implementeer. Die wet het saamgeloop met ander wette wat as deel van die apartheidstelsel geïmplementeer is. Onder die [[Wet op Verbod van Gemengde Huwelike]] van [[1949]] was dit verbode om met 'n persoon van 'n ander ras in die huwelik te tree. Die [[Ontugwet]] het seksuele verhoudings tussen rassegroepe verbied en 'n wysiging aan die wet in [[1957]] het dit selfs 'n misdaad gemaak om belangstelling in of voorneme om 'n verhouding met iemand van 'n ander ras te begin. Die [[Suid-Afrikaanse Parlement]] het die wet op [[17 Junie]] [[1991]] opgehef. == Verwysings == {{Verwysings}} [[Kategorie:Apartheidwette in Suid-Afrika]] s01dak9ue255nlrxgjuy4f0p773tska 0 17607 2519806 2519790 2022-08-17T13:56:07Z 196.250.216.41 /* Bronne */ wikitext text/x-wiki {{Infoboks Militêre Konflik-en |conflict=Slagtersnek-rebellie |image= |caption= |partof= |date= [[1815]] |place= Oosgrens van die [[Kaapkolonie]] |result=Opstand neergeslaan |combatant1=[[Lêer:Flag of the Cape Colony (1876–1910).svg|20px]] [[Kaapkolonie]] |combatant2=Rebelle |commander1=[[Lêer:Flag of the Cape Colony (1876–1910).svg|20px]] [[Jacob Cuyler]] |commander2=Hans Bezuidenhout (†) |strength1=Onbekend |strength2=ca. 300 |casualties1=Geen |casualties2=Hans Bezuidenhout dood<br />5 rebelle opgehang |casualties3= }} [[Lêer:TJ Herold.jpg|duimnael|220px|As indertydse leraar van die [[NG gemeente George]], is ds. [[Tobias Johannes Herold|T.J. Herold]] deur die goewerneur die pynlike taak opgelê om die opstandelinge op die dood voor te berei en hulle in hulle laaste lewensoomblikke by te staan.]] Die '''Slagtersnek-rebellie''' verwys na 'n boer in die Oos-Kaap, Johannes Bezuidenhout, se kortstondige opstand teen die Britse bewind in die tydperk 1815–1816. Dit word ook as een van die redes vir die ontstaan van die [[Groot Trek]] beskou. Die naam Slagtersnek, waar die rebelle gevang is, is ontleen aan die Britse handelaars van [[Grahamstad]] wat hier bymekaar gekom het om die boere in die omgewing se slagdiere te koop. Op 'n plaas naby wat vandag as [[Somerset-Oos]] bekend is, het Frederik Bezuidenhout 'n [[Khoikhoi]]-werker met die naam van Booi van diefstal verdink en sy loon teruggehou. Booi het Bezuidenhout gaan verkla van aanranding by die landdros op [[Graaff-Reinet]]. Bezuidenhout het twee keer geweier om voor die hof te verskyn en hy is in absentia tot een maand gevangenisstraf op [[5 Oktober]] [[1815]] gevonnis. Die Britse regering wou graag hul gesag oor die boere in die verre oosgrens vertoon, en het 'n mag van 12 Khoi-Khoi soldate, destyds Pandoere genoem, met 'n blanke offisier op 16 Oktober 1815 na Bezuidenhout se plaas gestuur om hom in hegtenis te neem. Bezuidenhout het hom verset en is deur een van die Khoi-Khoi soldate in 'n skuiling tussen rotse op sy plaas doodgeskiet. Op sy begrafnis het sy broer Johannes Bezuidenhout wraak gesweer en saam met 'n groep vriende het hy 'n opstand teen die Britse regering in die Kaap beplan. Hulle wou die Britse regering en die Khoi-Khoi uit die Oos-Kaap verdryf. Hulle het die Xhosa hoofman Gaika (ook Ngqika genoem) vir hulp genader en aangebied dat hy die hele [[Zuurveld]] as betaling sou ontvang. Gaika het nie belang gestel nie. Hendrik Prinsloo is kort daarna deur 'n mag van 70, wat 40 Engelse soldate en 30 kommando lede ingesluit het, in hegtenis geneem. Die rebelle het onsuksesvol probeer om hom te ontset en ander boere in die omgewing gevra om by die opstand aan te sluit. Die rebelle het op 18 November 1815 aan die Britse mag by Slagtersnek oorgegee. Johannes Bezuidenhout het hom teen inhegtenisname verset en is ook doodgeskiet. 'n Paar het verder oos na die Xhosas se land gevlug. Die ander is in hegtenis geneem en voor die hof gedaag. 32 rebelle is uit die [[Oos-Kaap]] verban en ses van die rebelle leiers word op 20 Januarie 1816 ter dood veroordeel op 'n klag van [[hoogverraad]]. Een, Willem Krugel, word later deur die Kaapse goewerneur, lord [[Charles Somerset]], begenadig. Op [[9 Maart]] [[1816]] word Hendrik Frederik Prinsloo, Stephanus Cornelis Bothma, Cornelis Johannes Faber, Theunis Christiaan de Klerk en Abraham Carel Bothma in die openbaar gehang. 'n Groot skare het gesien hoe die luike onder die mans weggehaal word en vier van die vyf galgtoue breek. Omstanders het gesmeek dat die mans begenadig moet word aangesien God die laksman wou teregwys, maar die Engelse offisier het bloot beveel dat die mans weer gehang moes word. Die Bezuidenhouts het volkshelde geword en die gebruik van die Hottentot Pandoere om Bezuidenhout te skiet, het haatdraendheid by baie van die boere aan die Oosgrens teenoor die Britse bewind aan die Kaap laat oplaai. Die bitterheid wat hieruit ontstaan het, sou [[Afrikanernasionalisme]] aanwakker in die jare voor die Groot Trek. == Sien ook == * [[Slagtersnek-monumente]] * [[1922-staking]] * [[Bambata-rebellie]] * [[Bulhoek-opstand]] * [[Langeberg-rebellie]] * [[Marikana-slagting]] * [[Maritz-rebellie]] * [[Sharpeville-slagting]] * [[Matyana-voorval]] * [[Langalibalele-rebellie]] * [[Koppieshoogte-rebellie]] == Bronne == * {{af}} [[J.A. Heese|Heese, JA]]: ''Slagtersnek en sy mense''. [[Protea Boekhuis|Protea]], Tweede uitgawe, Eerste Druk, 2016. ISBN 978-1-4853-0480-7. * {{en}} Peter Joice (ed): ''The South African Family Encyclopaedia''. Struik, 1989 * {{nl}} [[Frans Lion Cachet|Lion Cachet, Frans]]: ''De Worstelstrijd der Transvalers aan het Volk van Nederland verhaald''. J. Kruyt, Amsterdam / J.F. du Toit, Paarl, 1882. ISBN 978-1-146-61266-1. * {{af}} Swart, M.J., e.a. (red.): ''Afrikaanse Kultuuralmanak''. Aucklandpark: Federasie van Afrikaanse Kultuurvereniginge, 1980, bl. 79. ISBN 0-620-04543-4 [[Kategorie:Groot Trek]] [[Kategorie:Oorloë]] [[Kategorie:Opstande]] phpimyi5rq3ymiaaa1qwabm5h3zia6t 0 18281 2519833 2488845 2022-08-17T16:14:14Z 209.203.52.109 /* Huise en tempels */Julle moet engels praat wikitext text/x-wiki {{Inligtingskas Wêrelderfenisgebied |naam = Historiese heiligdom van Machu Picchu |beeld = [[Lêer:80 - Machu Picchu - Juin 2009 - edit.jpg|290px]] |beeldbyskrif= 'n Uitsig oor Machu Picchu. |lande = {{vlagland|Peru}} |onderafdelings = |tipe = Verskeie |kriteria = i, iii, vii, ix |ID = 274 |skakel = |streek = [[Suid-Amerika]] |duimdrukkerkaart = Peru |duimdrukkerkaartbyskrif = Posisie van Macchu Picchu in Peru |duimdrukkeretiketposisie = |duimdrukkerkaartgrootte = |kaart_byskrif = |breedtegraad = 13 |breedtegraad_m = 09 |breedtegraad_s = 47 |breedtegraad_NS = S |lengtegraad = 72 |lengtegraad_m = 32 |lengtegraad_s = 47 |lengtegraad_OW = W |köordinate = |jaar = 1983 |sessie = 7de |uitbreding = |bedreigd = }} '''Machu Picchu''' ('''Machu Pikchu''', wat ''Ou Piek'' in die taal [[Quechua]] beteken<ref>Teofilo Laime Acopa, Diccionario Bilingüe, Iskay simipi yuyay k'ancha, Quechua – Castellano, Castellano – Quechua: '''''machu''''' - ''adj. y s. m. Viejo. Hombre de mucha edad (Úsase también para animales).'' - '''''machu''''' - ''s. m. Anciano. Viejo.'' '''''pikchu''''' - ''s. Pirámide. Sólido puntiagudo de varias caras. || Cono. Ch'utu.'' '''''machu pikchu''''' - ''s. La gran ciudadela pétrea que fue quizá uno de los más grandes monumentos religiosos del incanato, entre el valle del Cusco y la selva virgen (JAL). || Monumento arqueológico situado en el departamento actual del Cusco, junto al río Urubamba, en una cumbre casi inaccesible (JL).''</ref>), en ook soms die "Verlore Stad van die Inkas" genoem, is 'n goed bewaarde [[Inka]]ruïne wat 2&nbsp;430&nbsp;m bo [[seevlak]] op 'n bergrif geleë is. Machu Picchu is bo die [[Urubambavallei]] in Peru geleë, sowat 70&nbsp;km noordwes van [[Cusco]]. Die ruïne het vir eeue vergete geraak deur die buitewêreld, totdat die argeoloog [[Hiram Bingham III|Hiram Bingham]] dit in [[1911]] herontdek het en dit onder die wêreld se aandag gebring het. == Die bouers van Machu Picchu == Die Inkas was die heersers van Peru toe Machu Picchu gebou is, en ook toe die Spanjaarde in die [[16de eeu]] in die land aangekom het. Volgens oorlewering het hulle in die [[11de eeu]] uit [[Asië]] na [[Suid-Amerika]] gekom en hulle by [[Cusco]] gevestig. Hul ryk het uitgebrei totdat dit op sy hoogtepunt ongeveer 1&nbsp;000&nbsp;km breed en 5&nbsp;000&nbsp;km lank was. Die Inkas het oor die oorspronklike inwoners van die land geheers. Daar was twee soort adel, die edelliede van geboorte (die ware Inkas) en 'n adelstand van bevoorregtes, wat bestaan het uit persone van Indiaanse afkoms aan wie die Inkas in ruil vir dienste die verhewe posisie verleen het. Die Inkabewind was diktatoriaal en het elke aspek van die volk se daaglikse lewe beheer, maar dit was oor die algemeen heilsaam. Die geboue van Machu Picchu is baie soos dié van Cusco; erdewerk en ander oorblyfsels van die Inkas is gevind, en daar bestaan geen twyfel dat die Inkas die stad uitgelê het soos dit vandag nog bestaan nie. Kennis van die Inkabeskawing word egter beperk deur die feit dat hulle nie 'n [[skryfstelsel]] gehad het nie, maar 'n ingewikkelde stelsel van gekleurde en geknoopte koorde, bekend as [[quipu]]. In party lnkastede het hierdie koorde bewaar gebly, maar ongelukkig het dié in Machu Picchu almal in die vogtige lug verrot en sodoende het baie waardevolle inligting oor die stad verlore gegaan. As al die struikelblokke in gedagte gehou word wat die Inkas moes oorkom met die bou van die stad, is Machu Picchu werklik 'n argitektoniese wonderwerk. Hulle het nooit die wiel geken nie. Dit beteken dat hulle geen waens of karre gehad het nie en dat alle boumateriaal en ander voorrade deur mense of [[lama]]s gedra moes word. Verder was hul enigste gereedskap kliphamers en bronskoevoete en -bytels, want yster en staal was vir hulle onbekend. == Huise en tempels == Die huise in die stad is in groepe gebou. Die huise van die rykes is van gepoleerde ardynsteen (vierkantig gekapte klippe) gebou, wat so volmaak inmekaargepas het dat geen messelklei nodig was nie. Die huise van die minder gegoedes is met kleiner klippe gebou en was nie so fyn afgewerk nie. Die dakke was van riet. Die dakke van die geboue in Machu Picchu was steiler as dié van engels die meeste ander Inkageboue om die bergreën af te voer. Die huise het min of geen vensters gehad nie. Waarskynlik die mooiste gebou in Machu Picchu is die Halfsirkelvormige Tempel, wat van wit granietblokke gebou is. ʼn Ander tempel het byna 4&nbsp;m hoë mure, ook van wit graniet, met pragtige nisse. Onder die sewe nisse in die agtermuur is 'n enorme klipblok, wat miskien 'n altaar of troon was. Nou klippype het water uit verskeie fonteine teen die berghange ongeveer 1&nbsp;km ver na die stad gebring. Dit is moeilik om vas te stel wanneer die inwoners van Machu Picchu presies die stad verlaat het. Dit was moontlik 'n vesting van die laaste vrye Inkas wat voor die Spaanse invaller gevlug het. 'n Tekort aan water was miskien een van die redes hoekom die stad ontruim is – in die droë seisoen het die bergstrome net genoeg water verskaf vir Bingham en sy geselskap. Die Spanjaarde het nooit die stad bereik nie en dit het byna 400 jaar lank onontdek in die berge van Peru gelê. == Geskiedenis == [[Lêer:Intihuatana Solar Clock.jpg|duimnael|links|Die Intihuatana ("bind die son"), daar word geglo dat dit as 'n sterrekundige tydsaanwyser deur die Inkas ontwerp is, terwyl andere oor 'n moontlike astrologiese rol spekuleer.]] Machu Picchu is waarskynlik die mees bekende simbool van die [[Inka-ryk]]. Sedert [[1983]] is die bouvalle as 'n [[Wêrelderfenisgebied]] deur die [[UNESCO]] verklaar en bestaan daar baie kommer oor skade aan die bouvalle wat deur toerisme veroorsaak word. Daar word geglo dat die stad gebou is deur die [[Sapa Inka]], [[Pachacuti]], rondom die jaar 1440 en dat dit bewoon was tot en met die [[Spaanse verowering van Peru]] in [[1532]]. Argeologiese bewyse (tesame met onlangse navorsing oor koloniale dokumente) dui daarop dat Machu Picchu nie 'n gewone stad was nie, maar hoofsaaklik 'n wegbreekplek vir die Inka edellui (soortgelyk aan die [[Romeinse villa]]s). Die stad het 'n groot [[paleis]] en [[tempel]] wat opgedra is aan [[Inka mitologie|Inka gode]] rondom 'n [[binnehof]], met ander geboue vir werkers. Daar word beraam dat daar nie meer as 750 mense op 'n keer in Machu Picchu kon gewoon het nie en dat daar waarskynlik 'n baie kleiner aantal mense tydens die reënseisoen daar gewoon het as die edellui nie daar vertoef het nie. Daar word geglo dat die plek gekies was vanweë sy unieke ligging en geologiese kenmerke. Daar word beweer dat die silhoeët van die bergreeks agter Machu Picchu die gesig 'n Inka verteenwoordig wat na die lug opkyk, met die hoogste piek, [[Huayna Picchu]] ("Jong Piek"), wat die neus voorstel. In [[1913]] het die plek baie publisiteit gekry nadat die [[National Geographic Society]] die hele uitgawe van April 1913 aan die plek afgestaan het. In 2003 het sowat 400 000 mense Machu Picchu besoek en het [[Unesco|UNESCO]] kommer uitgespreek oor die skade wat so 'n hoë getal toeriste aan die plek kan aanrig. Peruviaanse owerhede hou egter vol dat daar nie 'n probleem is nie en dat die afgeleë aard van die plek 'n natuurlike beperking op die groei van toerisme sal hê. Daar word dikwels voorstelle gemaak vir die installasie van 'n [[kabelkar]] op die plek, maar sulke voorstelle is tot dusver van die hand gewys. == Ligging == [[Lêer:Machu Picchu Locn.png|duimnael|Die ligging van Machu Picchu in Peru.]] Machu Picchu is sowat 70 kilometer noordwes van [[Cusco]], op die kruin van die berg Machu Picchu wat ongeveer 2350 meter bo seevlak uittroon. Dit is een van die belangrikste argeologiese sentra in [[Suid-Amerika]] en daarom ook een van die mees besoekte toeristeaantrekkings in Peru. Daar is 'n krans van Machu Picchu af wat afdaal tot by die [[Urubambarivier]]. Die ligging van die stad was 'n militêre geheim gewees en die diep skeure en berge het 'n uitstekende natuurlike verdediging gebied. == Machu Picchu bewaringsgebied == In [[1981]] is die sowat 325,92 vierkante [[kilometer]] rondom Machu Picchu as 'n "Geskiedkundige Bewaringsgebied" van Peru verklaar. Hierdie gebied wat nie alleen tot die bouvalle beperk is nie, sluit ook die landskap en sy [[flora|plantegroei]] en [[fauna|dierelewe]] in met 'n oorvloed [[orgidee|orgideë]]. Daar bestaan 'n teorie dat Machu Picchu 'n Inka "llacta" was: 'n vesting wat gebou is om die ekonomie van die omliggende oorwonne gebiede te beheer en dat dit gebou is om die Inka aristokrate te beskerm in die geval van 'n aanval. Navorsing deur mense soos John Rowe en Richard Burger dui egter daarop dat Machu Picchu waarskynlik die eiendom van die Inka-keiser Pachacuti was. Johan Reinhard het bewyse voorgelê wat aandui dat die plasing van die stad gekies is vanweë sy ligging relatief tot sleutelbakens in die omgewing wat godsdienstige betekenis gehad het, veral die berge wat belyn is met verskeie sterrekundige gebeure. [[Lêer:MachuPichuSacredValley fir000202 edit.jpg|1000px|duimnael|center|Machu Picchu Bewaringsgebied, die piek [[Huayna Picchu]] staan hier duidelik uit.]] == Drie dele == [[Lêer:Machupicchu intihuatana.JPG|duimnael|Intihuatana.]] Machu Picchu is verdeel in drie hoofdele, volgens argeoloë: 'n deel wat skynbaar as heilig beskou was, 'n bymekaarkomplek en 'n deel vir priesters en adellui. In die eerste gedeelte kom die grootste hoeveelheid argeologiese skatte voor: die ''Intihuatana'', die ''Tempel van die kleure'' en die ''Kamer met die drie Vensters''. Hierdie geboue was skynbaar aan [[Inti]], hul songod en hoofgod, opgedra. In die gedeelte van die adel is 'n groep huise wat in rye gerangskik is oor 'n helling; die tuiste van die [[Amautas]] (wyse manne) wat gekenmerk is deur sy rooierige mure en 'n sone van die ''Ñustas'' (prinsesse) met trapzoïdvormige kamers. == Argitektuur == [[Lêer:Perfectwall.jpg|duimnael|Inka muur te Machu Picchu.]] Al die konstruksiewerk in Machu Picchu maak van die klassieke Inka argitektoniese styl van gepoleerde klipmure gebruik. Die Inkas was meesters met hierdie tegniek waartydens steenblokke gekap is om nou bymekaar in te pas sonder die gebruik van [[sement]]. Van die stene is so styf teen mekaar dat 'n mens nie eens 'n mes tussen die stene kan insteek nie. Die Inkas het nooit die gebruik van die wiel bemeester nie. Daarom bly dit nog 'n raaisel hoe hulle die enorme blokke opmekaar geplaas het. Daar word geglo dat hulle van baie honderde manne gebruik gemaak het om die klippe teen die berg op te stoot. Die Inkas het egter geen geskrifte nagelaat wat 'n insig kan gee in die tegnieke nie. Die geskrifte wat wel bestaan kon tot dusver nog nie ontsyfer word nie.<ref>{{en}} Urton, Gary: “From Knots to Narratives: Reconstructing the Art of Historical Record Keeping in the Andes from Spanish Transcriptions of Inka Khipus.” Ethnohistory. Vol. 45, No. 3 (Summer, 1998), pp. 409-438</ref> == Die Inkas se padnetwerk == Van die duisende paaie wat deur die voor-Kolumbiaanse beskawings in Suid-Amerika gebou is, was die Inkas s'n die interessantste. Die padnetwerk het almal by Cusco, die hoofstad van die Inka ryk, bymekaar gekom. Een van die paaie het na Machu Picchu gelei. Die Inkas het onderskeid getref tussen die kuspaaie en die bergpaaie, die eersgenoemde was ''Camino de los llanos'' genoem en laasgenoemde is ''Cápac Ñam'' genoem. Vandag onderneem baie toeriste staproetes op die Inka paaie. == Herontdekking == Op die 24^ste Julie 1911 het Hiram Bingham III, 'n Amerikaanse geskiedkundige wat in diens van [[Yale-universiteit|Yale Universiteit]] gestaan het, die bouvalle weer herontdek en weereens aandag op die bouvalle gevestig. Bingham het argeologiese studies daar onderneem en 'n boek getiteld "Die Verlore Stad van die Inkas" daaroor geskryf. Bingham was eintlik op soek na die stad [[Vitcos]], die laaste toevlug van die Inkas en kern van hul weerstand teen die Spaanse verowering van [[Peru]]. In 1911 na verskeie besoeke en omswerwinge in die omgewing is hy na die bouvalle geneem deur [[Quechua]]ne wat in en rondom Machu Picchu gelewe het. Bingham het goeie verhoudinge met die Peruviaanse amptenare gehad en het daarom min moeite ondervind om toestemming en permitte te verkry om deur die land te reis en om voorwerpe van argeologiese waarde te leen en blykbaar was die ooreenkoms dat die voorwerpe in die sorg van Yale Universiteit gelaat sou word tot tyd en wyl die Peruviaanse regering dit weer terug sou vra (meer as 5000 van hierdie voorwerpe is tans in besit van Yale Universiteit). Die Peruviaanse regering het onlangs 'n versoek gerig vir die terugbesorging van alle kulturele materiaal. Yale Universiteit het egter die versoek van die hand gewys en dit het die Peruviaanse regering genoop om regsgedinge te oorweeg.<ref>{{en}} [http://www.yaledailynews.com/article.asp?AID=32634 yaledailynews.com: Elections could avert Peru's lawsuit] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20061230213654/http://www.yaledailynews.com/article.asp?AID=32634 |date=30 Desember 2006 }}</ref> == Kommer oor Toerisme == 'n Toenemende aantal mense besoek Machu Picchu elke jaar (400&nbsp;000 in 2003<ref>{{en}} [http://news.bbc.co.uk/2/hi/americas/3335315.stm news.bbc.co.uk: Row erupts over Peru's tourist treasure]</ref>) wat kommer wek dat die gedenkwaardigheid beskadig kan word. Dit is ook waarom protes aangeteken is teen planne om 'n verdere brug daarheen te bou.<ref name="news.bbc.co.uk">{{en}} [http://news.bbc.co.uk/2/hi/americas/6292327.stm news.bbc.co.uk: Bridge stirs the waters in Machu Picchu]</ref> Vlugte oor die gebied word ook nie toegelaat nie.<ref>{{en}} [http://news.bbc.co.uk/2/hi/americas/5326042.stm news.bbc.co.uk: Peru bans flights over Inca ruins]</ref> [[Unesco]] oorweeg dit om Machu Picchu op sy lys van bedreigde [[Wêrelderfenisgebiede]] te plaas.<ref name="news.bbc.co.uk"/> == Verwysings == {{Verwysings|2}} == Bronne == * Bingham, Hiram: ''Machu Picchu a Citadel of the Incas''. Hacker Art Books, New York, 1979 [1930]. * Burger, Richard and Lucy Salazar (eds.): ''Machu Picchu: Unveiling the Mystery of the Incas''. Yale University Press, New Haven, 2004. * Frost, Peter: ''Machu Picchu Historical Sanctuary''. Nueves Imágines, Lima, 1995. * KENNIS, 1980, ISBN 0798108231, volume 1, bl. 127 * Reinhard, Johan: ''Machu Picchu: The Sacred Center''. Lima: Instituto Machu Picchu (2nd ed.), 2002. * Wright, Kenneth and Alfredo Valencia: ''Machu Picchu: A Civil Engineering Marvel''. ASCE Press, Reston, 2000. == Eksterne skakels == {{CommonsKategorie}} * [http://maps.google.com/maps?hl=en&ie=UTF8&om=1&z=16&ll=-13.164217,-72.544935&spn=0.008504,0.014591&t=k Machu Picchu by Google Maps] * [http://www.gutenberg.org/etext/10772 Oorspronklike boek by die Gutenberg projek] Inca Land; Explorations in the Highlands of Peru '' deur Hiram Bingham' * [http://www.amautacuna.blogspot.com AMAUTACUNA: Web Joernaal oor Peru] * [http://www.youtube.com/watch?v=ko16hirT4VE 'n Toeris se video op YouTube] * [http://www.yalealumnimagazine.com/issues/02_12/machupicchu.html "Rediscovering Machu Picchu"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20081216011450/http://www.yalealumnimagazine.com/issues/02_12/machupicchu.html |date=16 Desember 2008 }} deur Bruce Fellman, ''Yale Alumni Magazine'' (Desember 2002) * [http://www.isidore-of-seville.com/machu/ Machu Picchu op die Web] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20050308000514/http://www.isidore-of-seville.com/machu/ |date= 8 Maart 2005 }} (gids) * [http://www.quechua.org.uk Quechua Language and Linguistics] - 'n Inligtingswerf oor die taal wat gepraat is deur die mense wat Machu Picchu gebou het. * [http://inogolo.com/pronunciation/d399/Machu_Picchu Hoe om Machu Picchu uit te spreek] * [http://www.travel-amazing-southamerica.com/machu-picchu-fire.html The Machu Picchu 1997 Fire Disaster] Verhaal en beeldmateriaal oor die rampspoedige vuur te Machu Picchu in 1997 === Gidse === * [http://www.nationalgeographic.com/traveler/machu.html Machu Picchu on National Geographic] * [http://www.machupicchu.info Machu Picchu information, photos, maps and more] * [http://agutie.homestead.com/files/MachuPicchu.htm Machu Picchu from Geometry Step by Step from the Land of the Incas] * [http://www.rediscovermachupicchu.com Rediscover Machu Picchu] Information about the ancient Inca ruins and the Inca culture * [http://www.opentravelinfo.com/travel_guide/south_america/peru/andean/machu_picchu_peru_inca_city_in_the_sky A pictorial guide to Machu Picchu] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080317111106/http://www.opentravelinfo.com/travel_guide/south_america/peru/andean/machu_picchu_peru_inca_city_in_the_sky |date=17 Maart 2008 }} * [http://www.macchu-picchu.com Guide to Machu Picchu] * [http://www.youtube.com/watch?v=6jJW7aSNCzU Machu Picchu in YouTube] {{Normdata}} [[Kategorie:Argeologie]] [[Kategorie:Inkas]] [[Kategorie:Wêrelderfenisgebiede in Peru]] drfi8vnrodhg0xaekhucrvq1s2ovm3w 2519834 2519833 2022-08-17T16:19:39Z 209.203.52.109 /* Huise en tempels */Niemant sal dis factuale informasie neeu wikitext text/x-wiki {{Inligtingskas Wêrelderfenisgebied |naam = Historiese heiligdom van Machu Picchu |beeld = [[Lêer:80 - Machu Picchu - Juin 2009 - edit.jpg|290px]] |beeldbyskrif= 'n Uitsig oor Machu Picchu. |lande = {{vlagland|Peru}} |onderafdelings = |tipe = Verskeie |kriteria = i, iii, vii, ix |ID = 274 |skakel = |streek = [[Suid-Amerika]] |duimdrukkerkaart = Peru |duimdrukkerkaartbyskrif = Posisie van Macchu Picchu in Peru |duimdrukkeretiketposisie = |duimdrukkerkaartgrootte = |kaart_byskrif = |breedtegraad = 13 |breedtegraad_m = 09 |breedtegraad_s = 47 |breedtegraad_NS = S |lengtegraad = 72 |lengtegraad_m = 32 |lengtegraad_s = 47 |lengtegraad_OW = W |köordinate = |jaar = 1983 |sessie = 7de |uitbreding = |bedreigd = }} '''Machu Picchu''' ('''Machu Pikchu''', wat ''Ou Piek'' in die taal [[Quechua]] beteken<ref>Teofilo Laime Acopa, Diccionario Bilingüe, Iskay simipi yuyay k'ancha, Quechua – Castellano, Castellano – Quechua: '''''machu''''' - ''adj. y s. m. Viejo. Hombre de mucha edad (Úsase también para animales).'' - '''''machu''''' - ''s. m. Anciano. Viejo.'' '''''pikchu''''' - ''s. Pirámide. Sólido puntiagudo de varias caras. || Cono. Ch'utu.'' '''''machu pikchu''''' - ''s. La gran ciudadela pétrea que fue quizá uno de los más grandes monumentos religiosos del incanato, entre el valle del Cusco y la selva virgen (JAL). || Monumento arqueológico situado en el departamento actual del Cusco, junto al río Urubamba, en una cumbre casi inaccesible (JL).''</ref>), en ook soms die "Verlore Stad van die Inkas" genoem, is 'n goed bewaarde [[Inka]]ruïne wat 2&nbsp;430&nbsp;m bo [[seevlak]] op 'n bergrif geleë is. Machu Picchu is bo die [[Urubambavallei]] in Peru geleë, sowat 70&nbsp;km noordwes van [[Cusco]]. Die ruïne het vir eeue vergete geraak deur die buitewêreld, totdat die argeoloog [[Hiram Bingham III|Hiram Bingham]] dit in [[1911]] herontdek het en dit onder die wêreld se aandag gebring het. == Die bouers van Machu Picchu == Die Inkas was die heersers van Peru toe Machu Picchu gebou is, en ook toe die Spanjaarde in die [[16de eeu]] in die land aangekom het. Volgens oorlewering het hulle in die [[11de eeu]] uit [[Asië]] na [[Suid-Amerika]] gekom en hulle by [[Cusco]] gevestig. Hul ryk het uitgebrei totdat dit op sy hoogtepunt ongeveer 1&nbsp;000&nbsp;km breed en 5&nbsp;000&nbsp;km lank was. Die Inkas het oor die oorspronklike inwoners van die land geheers. Daar was twee soort adel, die edelliede van geboorte (die ware Inkas) en 'n adelstand van bevoorregtes, wat bestaan het uit persone van Indiaanse afkoms aan wie die Inkas in ruil vir dienste die verhewe posisie verleen het. Die Inkabewind was diktatoriaal en het elke aspek van die volk se daaglikse lewe beheer, maar dit was oor die algemeen heilsaam. Die geboue van Machu Picchu is baie soos dié van Cusco; erdewerk en ander oorblyfsels van die Inkas is gevind, en daar bestaan geen twyfel dat die Inkas die stad uitgelê het soos dit vandag nog bestaan nie. Kennis van die Inkabeskawing word egter beperk deur die feit dat hulle nie 'n [[skryfstelsel]] gehad het nie, maar 'n ingewikkelde stelsel van gekleurde en geknoopte koorde, bekend as [[quipu]]. In party lnkastede het hierdie koorde bewaar gebly, maar ongelukkig het dié in Machu Picchu almal in die vogtige lug verrot en sodoende het baie waardevolle inligting oor die stad verlore gegaan. As al die struikelblokke in gedagte gehou word wat die Inkas moes oorkom met die bou van die stad, is Machu Picchu werklik 'n argitektoniese wonderwerk. Hulle het nooit die wiel geken nie. Dit beteken dat hulle geen waens of karre gehad het nie en dat alle boumateriaal en ander voorrade deur mense of [[lama]]s gedra moes word. Verder was hul enigste gereedskap kliphamers en bronskoevoete en -bytels, want yster en staal was vir hulle onbekend. == Huise en tempels == Die huise in die stad is in groepe gebou. Die huise van die rykes is van gepoleerde ardynsteen (vierkantig gekapte klippe) gebou, wat so volmaak inmekaargepas het dat geen messelklei nodig was nie. Die main reson die inkas is dood is al die inka kiners speel pubgmobile op daar selfoons. Die huise van die minder gegoedes is met kleiner klippe gebou en was nie so fyn afgewerk nie. Die dakke was van riet. Die dakke van die geboue in Machu Picchu was steiler as dié van engels die meeste ander Inkageboue om die bergreën af te voer. Die huise het min of geen vensters gehad nie. Waarskynlik die mooiste gebou in Machu Picchu is die Halfsirkelvormige Tempel, wat van wit granietblokke gebou is. ʼn Ander tempel het byna 4&nbsp;m hoë mure, ook van wit graniet, met pragtige nisse. Onder die sewe nisse in die agtermuur is 'n enorme klipblok, wat miskien 'n altaar of troon was. Nou klippype het water uit verskeie fonteine teen die berghange ongeveer 1&nbsp;km ver na die stad gebring. Dit is moeilik om vas te stel wanneer die inwoners van Machu Picchu presies die stad verlaat het. Dit was moontlik 'n vesting van die laaste vrye Inkas wat voor die Spaanse invaller gevlug het. 'n Tekort aan water was miskien een van die redes hoekom die stad ontruim is – in die droë seisoen het die bergstrome net genoeg water verskaf vir Bingham en sy geselskap. Die Spanjaarde het nooit die stad bereik nie en dit het byna 400 jaar lank onontdek in die berge van Peru gelê. == Geskiedenis == [[Lêer:Intihuatana Solar Clock.jpg|duimnael|links|Die Intihuatana ("bind die son"), daar word geglo dat dit as 'n sterrekundige tydsaanwyser deur die Inkas ontwerp is, terwyl andere oor 'n moontlike astrologiese rol spekuleer.]] Machu Picchu is waarskynlik die mees bekende simbool van die [[Inka-ryk]]. Sedert [[1983]] is die bouvalle as 'n [[Wêrelderfenisgebied]] deur die [[UNESCO]] verklaar en bestaan daar baie kommer oor skade aan die bouvalle wat deur toerisme veroorsaak word. Daar word geglo dat die stad gebou is deur die [[Sapa Inka]], [[Pachacuti]], rondom die jaar 1440 en dat dit bewoon was tot en met die [[Spaanse verowering van Peru]] in [[1532]]. Argeologiese bewyse (tesame met onlangse navorsing oor koloniale dokumente) dui daarop dat Machu Picchu nie 'n gewone stad was nie, maar hoofsaaklik 'n wegbreekplek vir die Inka edellui (soortgelyk aan die [[Romeinse villa]]s). Die stad het 'n groot [[paleis]] en [[tempel]] wat opgedra is aan [[Inka mitologie|Inka gode]] rondom 'n [[binnehof]], met ander geboue vir werkers. Daar word beraam dat daar nie meer as 750 mense op 'n keer in Machu Picchu kon gewoon het nie en dat daar waarskynlik 'n baie kleiner aantal mense tydens die reënseisoen daar gewoon het as die edellui nie daar vertoef het nie. Daar word geglo dat die plek gekies was vanweë sy unieke ligging en geologiese kenmerke. Daar word beweer dat die silhoeët van die bergreeks agter Machu Picchu die gesig 'n Inka verteenwoordig wat na die lug opkyk, met die hoogste piek, [[Huayna Picchu]] ("Jong Piek"), wat die neus voorstel. In [[1913]] het die plek baie publisiteit gekry nadat die [[National Geographic Society]] die hele uitgawe van April 1913 aan die plek afgestaan het. In 2003 het sowat 400 000 mense Machu Picchu besoek en het [[Unesco|UNESCO]] kommer uitgespreek oor die skade wat so 'n hoë getal toeriste aan die plek kan aanrig. Peruviaanse owerhede hou egter vol dat daar nie 'n probleem is nie en dat die afgeleë aard van die plek 'n natuurlike beperking op die groei van toerisme sal hê. Daar word dikwels voorstelle gemaak vir die installasie van 'n [[kabelkar]] op die plek, maar sulke voorstelle is tot dusver van die hand gewys. == Ligging == [[Lêer:Machu Picchu Locn.png|duimnael|Die ligging van Machu Picchu in Peru.]] Machu Picchu is sowat 70 kilometer noordwes van [[Cusco]], op die kruin van die berg Machu Picchu wat ongeveer 2350 meter bo seevlak uittroon. Dit is een van die belangrikste argeologiese sentra in [[Suid-Amerika]] en daarom ook een van die mees besoekte toeristeaantrekkings in Peru. Daar is 'n krans van Machu Picchu af wat afdaal tot by die [[Urubambarivier]]. Die ligging van die stad was 'n militêre geheim gewees en die diep skeure en berge het 'n uitstekende natuurlike verdediging gebied. == Machu Picchu bewaringsgebied == In [[1981]] is die sowat 325,92 vierkante [[kilometer]] rondom Machu Picchu as 'n "Geskiedkundige Bewaringsgebied" van Peru verklaar. Hierdie gebied wat nie alleen tot die bouvalle beperk is nie, sluit ook die landskap en sy [[flora|plantegroei]] en [[fauna|dierelewe]] in met 'n oorvloed [[orgidee|orgideë]]. Daar bestaan 'n teorie dat Machu Picchu 'n Inka "llacta" was: 'n vesting wat gebou is om die ekonomie van die omliggende oorwonne gebiede te beheer en dat dit gebou is om die Inka aristokrate te beskerm in die geval van 'n aanval. Navorsing deur mense soos John Rowe en Richard Burger dui egter daarop dat Machu Picchu waarskynlik die eiendom van die Inka-keiser Pachacuti was. Johan Reinhard het bewyse voorgelê wat aandui dat die plasing van die stad gekies is vanweë sy ligging relatief tot sleutelbakens in die omgewing wat godsdienstige betekenis gehad het, veral die berge wat belyn is met verskeie sterrekundige gebeure. [[Lêer:MachuPichuSacredValley fir000202 edit.jpg|1000px|duimnael|center|Machu Picchu Bewaringsgebied, die piek [[Huayna Picchu]] staan hier duidelik uit.]] == Drie dele == [[Lêer:Machupicchu intihuatana.JPG|duimnael|Intihuatana.]] Machu Picchu is verdeel in drie hoofdele, volgens argeoloë: 'n deel wat skynbaar as heilig beskou was, 'n bymekaarkomplek en 'n deel vir priesters en adellui. In die eerste gedeelte kom die grootste hoeveelheid argeologiese skatte voor: die ''Intihuatana'', die ''Tempel van die kleure'' en die ''Kamer met die drie Vensters''. Hierdie geboue was skynbaar aan [[Inti]], hul songod en hoofgod, opgedra. In die gedeelte van die adel is 'n groep huise wat in rye gerangskik is oor 'n helling; die tuiste van die [[Amautas]] (wyse manne) wat gekenmerk is deur sy rooierige mure en 'n sone van die ''Ñustas'' (prinsesse) met trapzoïdvormige kamers. == Argitektuur == [[Lêer:Perfectwall.jpg|duimnael|Inka muur te Machu Picchu.]] Al die konstruksiewerk in Machu Picchu maak van die klassieke Inka argitektoniese styl van gepoleerde klipmure gebruik. Die Inkas was meesters met hierdie tegniek waartydens steenblokke gekap is om nou bymekaar in te pas sonder die gebruik van [[sement]]. Van die stene is so styf teen mekaar dat 'n mens nie eens 'n mes tussen die stene kan insteek nie. Die Inkas het nooit die gebruik van die wiel bemeester nie. Daarom bly dit nog 'n raaisel hoe hulle die enorme blokke opmekaar geplaas het. Daar word geglo dat hulle van baie honderde manne gebruik gemaak het om die klippe teen die berg op te stoot. Die Inkas het egter geen geskrifte nagelaat wat 'n insig kan gee in die tegnieke nie. Die geskrifte wat wel bestaan kon tot dusver nog nie ontsyfer word nie.<ref>{{en}} Urton, Gary: “From Knots to Narratives: Reconstructing the Art of Historical Record Keeping in the Andes from Spanish Transcriptions of Inka Khipus.” Ethnohistory. Vol. 45, No. 3 (Summer, 1998), pp. 409-438</ref> == Die Inkas se padnetwerk == Van die duisende paaie wat deur die voor-Kolumbiaanse beskawings in Suid-Amerika gebou is, was die Inkas s'n die interessantste. Die padnetwerk het almal by Cusco, die hoofstad van die Inka ryk, bymekaar gekom. Een van die paaie het na Machu Picchu gelei. Die Inkas het onderskeid getref tussen die kuspaaie en die bergpaaie, die eersgenoemde was ''Camino de los llanos'' genoem en laasgenoemde is ''Cápac Ñam'' genoem. Vandag onderneem baie toeriste staproetes op die Inka paaie. == Herontdekking == Op die 24^ste Julie 1911 het Hiram Bingham III, 'n Amerikaanse geskiedkundige wat in diens van [[Yale-universiteit|Yale Universiteit]] gestaan het, die bouvalle weer herontdek en weereens aandag op die bouvalle gevestig. Bingham het argeologiese studies daar onderneem en 'n boek getiteld "Die Verlore Stad van die Inkas" daaroor geskryf. Bingham was eintlik op soek na die stad [[Vitcos]], die laaste toevlug van die Inkas en kern van hul weerstand teen die Spaanse verowering van [[Peru]]. In 1911 na verskeie besoeke en omswerwinge in die omgewing is hy na die bouvalle geneem deur [[Quechua]]ne wat in en rondom Machu Picchu gelewe het. Bingham het goeie verhoudinge met die Peruviaanse amptenare gehad en het daarom min moeite ondervind om toestemming en permitte te verkry om deur die land te reis en om voorwerpe van argeologiese waarde te leen en blykbaar was die ooreenkoms dat die voorwerpe in die sorg van Yale Universiteit gelaat sou word tot tyd en wyl die Peruviaanse regering dit weer terug sou vra (meer as 5000 van hierdie voorwerpe is tans in besit van Yale Universiteit). Die Peruviaanse regering het onlangs 'n versoek gerig vir die terugbesorging van alle kulturele materiaal. Yale Universiteit het egter die versoek van die hand gewys en dit het die Peruviaanse regering genoop om regsgedinge te oorweeg.<ref>{{en}} [http://www.yaledailynews.com/article.asp?AID=32634 yaledailynews.com: Elections could avert Peru's lawsuit] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20061230213654/http://www.yaledailynews.com/article.asp?AID=32634 |date=30 Desember 2006 }}</ref> == Kommer oor Toerisme == 'n Toenemende aantal mense besoek Machu Picchu elke jaar (400&nbsp;000 in 2003<ref>{{en}} [http://news.bbc.co.uk/2/hi/americas/3335315.stm news.bbc.co.uk: Row erupts over Peru's tourist treasure]</ref>) wat kommer wek dat die gedenkwaardigheid beskadig kan word. Dit is ook waarom protes aangeteken is teen planne om 'n verdere brug daarheen te bou.<ref name="news.bbc.co.uk">{{en}} [http://news.bbc.co.uk/2/hi/americas/6292327.stm news.bbc.co.uk: Bridge stirs the waters in Machu Picchu]</ref> Vlugte oor die gebied word ook nie toegelaat nie.<ref>{{en}} [http://news.bbc.co.uk/2/hi/americas/5326042.stm news.bbc.co.uk: Peru bans flights over Inca ruins]</ref> [[Unesco]] oorweeg dit om Machu Picchu op sy lys van bedreigde [[Wêrelderfenisgebiede]] te plaas.<ref name="news.bbc.co.uk"/> == Verwysings == {{Verwysings|2}} == Bronne == * Bingham, Hiram: ''Machu Picchu a Citadel of the Incas''. Hacker Art Books, New York, 1979 [1930]. * Burger, Richard and Lucy Salazar (eds.): ''Machu Picchu: Unveiling the Mystery of the Incas''. Yale University Press, New Haven, 2004. * Frost, Peter: ''Machu Picchu Historical Sanctuary''. Nueves Imágines, Lima, 1995. * KENNIS, 1980, ISBN 0798108231, volume 1, bl. 127 * Reinhard, Johan: ''Machu Picchu: The Sacred Center''. Lima: Instituto Machu Picchu (2nd ed.), 2002. * Wright, Kenneth and Alfredo Valencia: ''Machu Picchu: A Civil Engineering Marvel''. ASCE Press, Reston, 2000. == Eksterne skakels == {{CommonsKategorie}} * [http://maps.google.com/maps?hl=en&ie=UTF8&om=1&z=16&ll=-13.164217,-72.544935&spn=0.008504,0.014591&t=k Machu Picchu by Google Maps] * [http://www.gutenberg.org/etext/10772 Oorspronklike boek by die Gutenberg projek] Inca Land; Explorations in the Highlands of Peru '' deur Hiram Bingham' * [http://www.amautacuna.blogspot.com AMAUTACUNA: Web Joernaal oor Peru] * [http://www.youtube.com/watch?v=ko16hirT4VE 'n Toeris se video op YouTube] * [http://www.yalealumnimagazine.com/issues/02_12/machupicchu.html "Rediscovering Machu Picchu"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20081216011450/http://www.yalealumnimagazine.com/issues/02_12/machupicchu.html |date=16 Desember 2008 }} deur Bruce Fellman, ''Yale Alumni Magazine'' (Desember 2002) * [http://www.isidore-of-seville.com/machu/ Machu Picchu op die Web] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20050308000514/http://www.isidore-of-seville.com/machu/ |date= 8 Maart 2005 }} (gids) * [http://www.quechua.org.uk Quechua Language and Linguistics] - 'n Inligtingswerf oor die taal wat gepraat is deur die mense wat Machu Picchu gebou het. * [http://inogolo.com/pronunciation/d399/Machu_Picchu Hoe om Machu Picchu uit te spreek] * [http://www.travel-amazing-southamerica.com/machu-picchu-fire.html The Machu Picchu 1997 Fire Disaster] Verhaal en beeldmateriaal oor die rampspoedige vuur te Machu Picchu in 1997 === Gidse === * [http://www.nationalgeographic.com/traveler/machu.html Machu Picchu on National Geographic] * [http://www.machupicchu.info Machu Picchu information, photos, maps and more] * [http://agutie.homestead.com/files/MachuPicchu.htm Machu Picchu from Geometry Step by Step from the Land of the Incas] * [http://www.rediscovermachupicchu.com Rediscover Machu Picchu] Information about the ancient Inca ruins and the Inca culture * [http://www.opentravelinfo.com/travel_guide/south_america/peru/andean/machu_picchu_peru_inca_city_in_the_sky A pictorial guide to Machu Picchu] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080317111106/http://www.opentravelinfo.com/travel_guide/south_america/peru/andean/machu_picchu_peru_inca_city_in_the_sky |date=17 Maart 2008 }} * [http://www.macchu-picchu.com Guide to Machu Picchu] * [http://www.youtube.com/watch?v=6jJW7aSNCzU Machu Picchu in YouTube] {{Normdata}} [[Kategorie:Argeologie]] [[Kategorie:Inkas]] [[Kategorie:Wêrelderfenisgebiede in Peru]] nhlncbmx463m2n4s5tm8swl8416pkhv 2519836 2519834 2022-08-17T16:21:48Z 209.203.52.109 /* Huise en tempels */Speelig mistake wikitext text/x-wiki {{Inligtingskas Wêrelderfenisgebied |naam = Historiese heiligdom van Machu Picchu |beeld = [[Lêer:80 - Machu Picchu - Juin 2009 - edit.jpg|290px]] |beeldbyskrif= 'n Uitsig oor Machu Picchu. |lande = {{vlagland|Peru}} |onderafdelings = |tipe = Verskeie |kriteria = i, iii, vii, ix |ID = 274 |skakel = |streek = [[Suid-Amerika]] |duimdrukkerkaart = Peru |duimdrukkerkaartbyskrif = Posisie van Macchu Picchu in Peru |duimdrukkeretiketposisie = |duimdrukkerkaartgrootte = |kaart_byskrif = |breedtegraad = 13 |breedtegraad_m = 09 |breedtegraad_s = 47 |breedtegraad_NS = S |lengtegraad = 72 |lengtegraad_m = 32 |lengtegraad_s = 47 |lengtegraad_OW = W |köordinate = |jaar = 1983 |sessie = 7de |uitbreding = |bedreigd = }} '''Machu Picchu''' ('''Machu Pikchu''', wat ''Ou Piek'' in die taal [[Quechua]] beteken<ref>Teofilo Laime Acopa, Diccionario Bilingüe, Iskay simipi yuyay k'ancha, Quechua – Castellano, Castellano – Quechua: '''''machu''''' - ''adj. y s. m. Viejo. Hombre de mucha edad (Úsase también para animales).'' - '''''machu''''' - ''s. m. Anciano. Viejo.'' '''''pikchu''''' - ''s. Pirámide. Sólido puntiagudo de varias caras. || Cono. Ch'utu.'' '''''machu pikchu''''' - ''s. La gran ciudadela pétrea que fue quizá uno de los más grandes monumentos religiosos del incanato, entre el valle del Cusco y la selva virgen (JAL). || Monumento arqueológico situado en el departamento actual del Cusco, junto al río Urubamba, en una cumbre casi inaccesible (JL).''</ref>), en ook soms die "Verlore Stad van die Inkas" genoem, is 'n goed bewaarde [[Inka]]ruïne wat 2&nbsp;430&nbsp;m bo [[seevlak]] op 'n bergrif geleë is. Machu Picchu is bo die [[Urubambavallei]] in Peru geleë, sowat 70&nbsp;km noordwes van [[Cusco]]. Die ruïne het vir eeue vergete geraak deur die buitewêreld, totdat die argeoloog [[Hiram Bingham III|Hiram Bingham]] dit in [[1911]] herontdek het en dit onder die wêreld se aandag gebring het. == Die bouers van Machu Picchu == Die Inkas was die heersers van Peru toe Machu Picchu gebou is, en ook toe die Spanjaarde in die [[16de eeu]] in die land aangekom het. Volgens oorlewering het hulle in die [[11de eeu]] uit [[Asië]] na [[Suid-Amerika]] gekom en hulle by [[Cusco]] gevestig. Hul ryk het uitgebrei totdat dit op sy hoogtepunt ongeveer 1&nbsp;000&nbsp;km breed en 5&nbsp;000&nbsp;km lank was. Die Inkas het oor die oorspronklike inwoners van die land geheers. Daar was twee soort adel, die edelliede van geboorte (die ware Inkas) en 'n adelstand van bevoorregtes, wat bestaan het uit persone van Indiaanse afkoms aan wie die Inkas in ruil vir dienste die verhewe posisie verleen het. Die Inkabewind was diktatoriaal en het elke aspek van die volk se daaglikse lewe beheer, maar dit was oor die algemeen heilsaam. Die geboue van Machu Picchu is baie soos dié van Cusco; erdewerk en ander oorblyfsels van die Inkas is gevind, en daar bestaan geen twyfel dat die Inkas die stad uitgelê het soos dit vandag nog bestaan nie. Kennis van die Inkabeskawing word egter beperk deur die feit dat hulle nie 'n [[skryfstelsel]] gehad het nie, maar 'n ingewikkelde stelsel van gekleurde en geknoopte koorde, bekend as [[quipu]]. In party lnkastede het hierdie koorde bewaar gebly, maar ongelukkig het dié in Machu Picchu almal in die vogtige lug verrot en sodoende het baie waardevolle inligting oor die stad verlore gegaan. As al die struikelblokke in gedagte gehou word wat die Inkas moes oorkom met die bou van die stad, is Machu Picchu werklik 'n argitektoniese wonderwerk. Hulle het nooit die wiel geken nie. Dit beteken dat hulle geen waens of karre gehad het nie en dat alle boumateriaal en ander voorrade deur mense of [[lama]]s gedra moes word. Verder was hul enigste gereedskap kliphamers en bronskoevoete en -bytels, want yster en staal was vir hulle onbekend. == Huise en tempels == Die huise in die stad is in groepe gebou. Die huise van die rykes is van gepoleerde ardynsteen (vierkantig gekapte klippe) gebou, wat so volmaak inmekaargepas het dat geen messelklei nodig was nie. Die main reson die inkas is dood is al die inka kinders speel pubgmobile op daar selfoons. Die huise van die minder gegoedes is met kleiner klippe gebou en was nie so fyn afgewerk nie. Die dakke was van riet. Die dakke van die geboue in Machu Picchu was steiler as dié van engels die meeste ander Inkageboue om die bergreën af te voer. Die huise het min of geen vensters gehad nie. Waarskynlik die mooiste gebou in Machu Picchu is die Halfsirkelvormige Tempel, wat van wit granietblokke gebou is. ʼn Ander tempel het byna 4&nbsp;m hoë mure, ook van wit graniet, met pragtige nisse. Onder die sewe nisse in die agtermuur is 'n enorme klipblok, wat miskien 'n altaar of troon was. Nou klippype het water uit verskeie fonteine teen die berghange ongeveer 1&nbsp;km ver na die stad gebring. Dit is moeilik om vas te stel wanneer die inwoners van Machu Picchu presies die stad verlaat het. Dit was moontlik 'n vesting van die laaste vrye Inkas wat voor die Spaanse invaller gevlug het. 'n Tekort aan water was miskien een van die redes hoekom die stad ontruim is – in die droë seisoen het die bergstrome net genoeg water verskaf vir Bingham en sy geselskap. Die Spanjaarde het nooit die stad bereik nie en dit het byna 400 jaar lank onontdek in die berge van Peru gelê. == Geskiedenis == [[Lêer:Intihuatana Solar Clock.jpg|duimnael|links|Die Intihuatana ("bind die son"), daar word geglo dat dit as 'n sterrekundige tydsaanwyser deur die Inkas ontwerp is, terwyl andere oor 'n moontlike astrologiese rol spekuleer.]] Machu Picchu is waarskynlik die mees bekende simbool van die [[Inka-ryk]]. Sedert [[1983]] is die bouvalle as 'n [[Wêrelderfenisgebied]] deur die [[UNESCO]] verklaar en bestaan daar baie kommer oor skade aan die bouvalle wat deur toerisme veroorsaak word. Daar word geglo dat die stad gebou is deur die [[Sapa Inka]], [[Pachacuti]], rondom die jaar 1440 en dat dit bewoon was tot en met die [[Spaanse verowering van Peru]] in [[1532]]. Argeologiese bewyse (tesame met onlangse navorsing oor koloniale dokumente) dui daarop dat Machu Picchu nie 'n gewone stad was nie, maar hoofsaaklik 'n wegbreekplek vir die Inka edellui (soortgelyk aan die [[Romeinse villa]]s). Die stad het 'n groot [[paleis]] en [[tempel]] wat opgedra is aan [[Inka mitologie|Inka gode]] rondom 'n [[binnehof]], met ander geboue vir werkers. Daar word beraam dat daar nie meer as 750 mense op 'n keer in Machu Picchu kon gewoon het nie en dat daar waarskynlik 'n baie kleiner aantal mense tydens die reënseisoen daar gewoon het as die edellui nie daar vertoef het nie. Daar word geglo dat die plek gekies was vanweë sy unieke ligging en geologiese kenmerke. Daar word beweer dat die silhoeët van die bergreeks agter Machu Picchu die gesig 'n Inka verteenwoordig wat na die lug opkyk, met die hoogste piek, [[Huayna Picchu]] ("Jong Piek"), wat die neus voorstel. In [[1913]] het die plek baie publisiteit gekry nadat die [[National Geographic Society]] die hele uitgawe van April 1913 aan die plek afgestaan het. In 2003 het sowat 400 000 mense Machu Picchu besoek en het [[Unesco|UNESCO]] kommer uitgespreek oor die skade wat so 'n hoë getal toeriste aan die plek kan aanrig. Peruviaanse owerhede hou egter vol dat daar nie 'n probleem is nie en dat die afgeleë aard van die plek 'n natuurlike beperking op die groei van toerisme sal hê. Daar word dikwels voorstelle gemaak vir die installasie van 'n [[kabelkar]] op die plek, maar sulke voorstelle is tot dusver van die hand gewys. == Ligging == [[Lêer:Machu Picchu Locn.png|duimnael|Die ligging van Machu Picchu in Peru.]] Machu Picchu is sowat 70 kilometer noordwes van [[Cusco]], op die kruin van die berg Machu Picchu wat ongeveer 2350 meter bo seevlak uittroon. Dit is een van die belangrikste argeologiese sentra in [[Suid-Amerika]] en daarom ook een van die mees besoekte toeristeaantrekkings in Peru. Daar is 'n krans van Machu Picchu af wat afdaal tot by die [[Urubambarivier]]. Die ligging van die stad was 'n militêre geheim gewees en die diep skeure en berge het 'n uitstekende natuurlike verdediging gebied. == Machu Picchu bewaringsgebied == In [[1981]] is die sowat 325,92 vierkante [[kilometer]] rondom Machu Picchu as 'n "Geskiedkundige Bewaringsgebied" van Peru verklaar. Hierdie gebied wat nie alleen tot die bouvalle beperk is nie, sluit ook die landskap en sy [[flora|plantegroei]] en [[fauna|dierelewe]] in met 'n oorvloed [[orgidee|orgideë]]. Daar bestaan 'n teorie dat Machu Picchu 'n Inka "llacta" was: 'n vesting wat gebou is om die ekonomie van die omliggende oorwonne gebiede te beheer en dat dit gebou is om die Inka aristokrate te beskerm in die geval van 'n aanval. Navorsing deur mense soos John Rowe en Richard Burger dui egter daarop dat Machu Picchu waarskynlik die eiendom van die Inka-keiser Pachacuti was. Johan Reinhard het bewyse voorgelê wat aandui dat die plasing van die stad gekies is vanweë sy ligging relatief tot sleutelbakens in die omgewing wat godsdienstige betekenis gehad het, veral die berge wat belyn is met verskeie sterrekundige gebeure. [[Lêer:MachuPichuSacredValley fir000202 edit.jpg|1000px|duimnael|center|Machu Picchu Bewaringsgebied, die piek [[Huayna Picchu]] staan hier duidelik uit.]] == Drie dele == [[Lêer:Machupicchu intihuatana.JPG|duimnael|Intihuatana.]] Machu Picchu is verdeel in drie hoofdele, volgens argeoloë: 'n deel wat skynbaar as heilig beskou was, 'n bymekaarkomplek en 'n deel vir priesters en adellui. In die eerste gedeelte kom die grootste hoeveelheid argeologiese skatte voor: die ''Intihuatana'', die ''Tempel van die kleure'' en die ''Kamer met die drie Vensters''. Hierdie geboue was skynbaar aan [[Inti]], hul songod en hoofgod, opgedra. In die gedeelte van die adel is 'n groep huise wat in rye gerangskik is oor 'n helling; die tuiste van die [[Amautas]] (wyse manne) wat gekenmerk is deur sy rooierige mure en 'n sone van die ''Ñustas'' (prinsesse) met trapzoïdvormige kamers. == Argitektuur == [[Lêer:Perfectwall.jpg|duimnael|Inka muur te Machu Picchu.]] Al die konstruksiewerk in Machu Picchu maak van die klassieke Inka argitektoniese styl van gepoleerde klipmure gebruik. Die Inkas was meesters met hierdie tegniek waartydens steenblokke gekap is om nou bymekaar in te pas sonder die gebruik van [[sement]]. Van die stene is so styf teen mekaar dat 'n mens nie eens 'n mes tussen die stene kan insteek nie. Die Inkas het nooit die gebruik van die wiel bemeester nie. Daarom bly dit nog 'n raaisel hoe hulle die enorme blokke opmekaar geplaas het. Daar word geglo dat hulle van baie honderde manne gebruik gemaak het om die klippe teen die berg op te stoot. Die Inkas het egter geen geskrifte nagelaat wat 'n insig kan gee in die tegnieke nie. Die geskrifte wat wel bestaan kon tot dusver nog nie ontsyfer word nie.<ref>{{en}} Urton, Gary: “From Knots to Narratives: Reconstructing the Art of Historical Record Keeping in the Andes from Spanish Transcriptions of Inka Khipus.” Ethnohistory. Vol. 45, No. 3 (Summer, 1998), pp. 409-438</ref> == Die Inkas se padnetwerk == Van die duisende paaie wat deur die voor-Kolumbiaanse beskawings in Suid-Amerika gebou is, was die Inkas s'n die interessantste. Die padnetwerk het almal by Cusco, die hoofstad van die Inka ryk, bymekaar gekom. Een van die paaie het na Machu Picchu gelei. Die Inkas het onderskeid getref tussen die kuspaaie en die bergpaaie, die eersgenoemde was ''Camino de los llanos'' genoem en laasgenoemde is ''Cápac Ñam'' genoem. Vandag onderneem baie toeriste staproetes op die Inka paaie. == Herontdekking == Op die 24^ste Julie 1911 het Hiram Bingham III, 'n Amerikaanse geskiedkundige wat in diens van [[Yale-universiteit|Yale Universiteit]] gestaan het, die bouvalle weer herontdek en weereens aandag op die bouvalle gevestig. Bingham het argeologiese studies daar onderneem en 'n boek getiteld "Die Verlore Stad van die Inkas" daaroor geskryf. Bingham was eintlik op soek na die stad [[Vitcos]], die laaste toevlug van die Inkas en kern van hul weerstand teen die Spaanse verowering van [[Peru]]. In 1911 na verskeie besoeke en omswerwinge in die omgewing is hy na die bouvalle geneem deur [[Quechua]]ne wat in en rondom Machu Picchu gelewe het. Bingham het goeie verhoudinge met die Peruviaanse amptenare gehad en het daarom min moeite ondervind om toestemming en permitte te verkry om deur die land te reis en om voorwerpe van argeologiese waarde te leen en blykbaar was die ooreenkoms dat die voorwerpe in die sorg van Yale Universiteit gelaat sou word tot tyd en wyl die Peruviaanse regering dit weer terug sou vra (meer as 5000 van hierdie voorwerpe is tans in besit van Yale Universiteit). Die Peruviaanse regering het onlangs 'n versoek gerig vir die terugbesorging van alle kulturele materiaal. Yale Universiteit het egter die versoek van die hand gewys en dit het die Peruviaanse regering genoop om regsgedinge te oorweeg.<ref>{{en}} [http://www.yaledailynews.com/article.asp?AID=32634 yaledailynews.com: Elections could avert Peru's lawsuit] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20061230213654/http://www.yaledailynews.com/article.asp?AID=32634 |date=30 Desember 2006 }}</ref> == Kommer oor Toerisme == 'n Toenemende aantal mense besoek Machu Picchu elke jaar (400&nbsp;000 in 2003<ref>{{en}} [http://news.bbc.co.uk/2/hi/americas/3335315.stm news.bbc.co.uk: Row erupts over Peru's tourist treasure]</ref>) wat kommer wek dat die gedenkwaardigheid beskadig kan word. Dit is ook waarom protes aangeteken is teen planne om 'n verdere brug daarheen te bou.<ref name="news.bbc.co.uk">{{en}} [http://news.bbc.co.uk/2/hi/americas/6292327.stm news.bbc.co.uk: Bridge stirs the waters in Machu Picchu]</ref> Vlugte oor die gebied word ook nie toegelaat nie.<ref>{{en}} [http://news.bbc.co.uk/2/hi/americas/5326042.stm news.bbc.co.uk: Peru bans flights over Inca ruins]</ref> [[Unesco]] oorweeg dit om Machu Picchu op sy lys van bedreigde [[Wêrelderfenisgebiede]] te plaas.<ref name="news.bbc.co.uk"/> == Verwysings == {{Verwysings|2}} == Bronne == * Bingham, Hiram: ''Machu Picchu a Citadel of the Incas''. Hacker Art Books, New York, 1979 [1930]. * Burger, Richard and Lucy Salazar (eds.): ''Machu Picchu: Unveiling the Mystery of the Incas''. Yale University Press, New Haven, 2004. * Frost, Peter: ''Machu Picchu Historical Sanctuary''. Nueves Imágines, Lima, 1995. * KENNIS, 1980, ISBN 0798108231, volume 1, bl. 127 * Reinhard, Johan: ''Machu Picchu: The Sacred Center''. Lima: Instituto Machu Picchu (2nd ed.), 2002. * Wright, Kenneth and Alfredo Valencia: ''Machu Picchu: A Civil Engineering Marvel''. ASCE Press, Reston, 2000. == Eksterne skakels == {{CommonsKategorie}} * [http://maps.google.com/maps?hl=en&ie=UTF8&om=1&z=16&ll=-13.164217,-72.544935&spn=0.008504,0.014591&t=k Machu Picchu by Google Maps] * [http://www.gutenberg.org/etext/10772 Oorspronklike boek by die Gutenberg projek] Inca Land; Explorations in the Highlands of Peru '' deur Hiram Bingham' * [http://www.amautacuna.blogspot.com AMAUTACUNA: Web Joernaal oor Peru] * [http://www.youtube.com/watch?v=ko16hirT4VE 'n Toeris se video op YouTube] * [http://www.yalealumnimagazine.com/issues/02_12/machupicchu.html "Rediscovering Machu Picchu"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20081216011450/http://www.yalealumnimagazine.com/issues/02_12/machupicchu.html |date=16 Desember 2008 }} deur Bruce Fellman, ''Yale Alumni Magazine'' (Desember 2002) * [http://www.isidore-of-seville.com/machu/ Machu Picchu op die Web] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20050308000514/http://www.isidore-of-seville.com/machu/ |date= 8 Maart 2005 }} (gids) * [http://www.quechua.org.uk Quechua Language and Linguistics] - 'n Inligtingswerf oor die taal wat gepraat is deur die mense wat Machu Picchu gebou het. * [http://inogolo.com/pronunciation/d399/Machu_Picchu Hoe om Machu Picchu uit te spreek] * [http://www.travel-amazing-southamerica.com/machu-picchu-fire.html The Machu Picchu 1997 Fire Disaster] Verhaal en beeldmateriaal oor die rampspoedige vuur te Machu Picchu in 1997 === Gidse === * [http://www.nationalgeographic.com/traveler/machu.html Machu Picchu on National Geographic] * [http://www.machupicchu.info Machu Picchu information, photos, maps and more] * [http://agutie.homestead.com/files/MachuPicchu.htm Machu Picchu from Geometry Step by Step from the Land of the Incas] * [http://www.rediscovermachupicchu.com Rediscover Machu Picchu] Information about the ancient Inca ruins and the Inca culture * [http://www.opentravelinfo.com/travel_guide/south_america/peru/andean/machu_picchu_peru_inca_city_in_the_sky A pictorial guide to Machu Picchu] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080317111106/http://www.opentravelinfo.com/travel_guide/south_america/peru/andean/machu_picchu_peru_inca_city_in_the_sky |date=17 Maart 2008 }} * [http://www.macchu-picchu.com Guide to Machu Picchu] * [http://www.youtube.com/watch?v=6jJW7aSNCzU Machu Picchu in YouTube] {{Normdata}} [[Kategorie:Argeologie]] [[Kategorie:Inkas]] [[Kategorie:Wêrelderfenisgebiede in Peru]] 3aff5npvtu0ebrmitl3a8mhlu7apgjx 2519837 2519836 2022-08-17T16:23:31Z Aliwal2012 39067 Wysigings deur [[Special:Contributions/209.203.52.109|209.203.52.109]] teruggerol na laaste weergawe deur [[User:Burgert Behr|Burgert Behr]] wikitext text/x-wiki {{Inligtingskas Wêrelderfenisgebied |naam = Historiese heiligdom van Machu Picchu |beeld = [[Lêer:80 - Machu Picchu - Juin 2009 - edit.jpg|290px]] |beeldbyskrif= 'n Uitsig oor Machu Picchu. |lande = {{vlagland|Peru}} |onderafdelings = |tipe = Verskeie |kriteria = i, iii, vii, ix |ID = 274 |skakel = |streek = [[Suid-Amerika]] |duimdrukkerkaart = Peru |duimdrukkerkaartbyskrif = Posisie van Macchu Picchu in Peru |duimdrukkeretiketposisie = |duimdrukkerkaartgrootte = |kaart_byskrif = |breedtegraad = 13 |breedtegraad_m = 09 |breedtegraad_s = 47 |breedtegraad_NS = S |lengtegraad = 72 |lengtegraad_m = 32 |lengtegraad_s = 47 |lengtegraad_OW = W |köordinate = |jaar = 1983 |sessie = 7de |uitbreding = |bedreigd = }} '''Machu Picchu''' ('''Machu Pikchu''', wat ''Ou Piek'' in die taal [[Quechua]] beteken<ref>Teofilo Laime Acopa, Diccionario Bilingüe, Iskay simipi yuyay k'ancha, Quechua – Castellano, Castellano – Quechua: '''''machu''''' - ''adj. y s. m. Viejo. Hombre de mucha edad (Úsase también para animales).'' - '''''machu''''' - ''s. m. Anciano. Viejo.'' '''''pikchu''''' - ''s. Pirámide. Sólido puntiagudo de varias caras. || Cono. Ch'utu.'' '''''machu pikchu''''' - ''s. La gran ciudadela pétrea que fue quizá uno de los más grandes monumentos religiosos del incanato, entre el valle del Cusco y la selva virgen (JAL). || Monumento arqueológico situado en el departamento actual del Cusco, junto al río Urubamba, en una cumbre casi inaccesible (JL).''</ref>), en ook soms die "Verlore Stad van die Inkas" genoem, is 'n goed bewaarde [[Inka]]ruïne wat 2&nbsp;430&nbsp;m bo [[seevlak]] op 'n bergrif geleë is. Machu Picchu is bo die [[Urubambavallei]] in Peru geleë, sowat 70&nbsp;km noordwes van [[Cusco]]. Die ruïne het vir eeue vergete geraak deur die buitewêreld, totdat die argeoloog [[Hiram Bingham III|Hiram Bingham]] dit in [[1911]] herontdek het en dit onder die wêreld se aandag gebring het. == Die bouers van Machu Picchu == Die Inkas was die heersers van Peru toe Machu Picchu gebou is, en ook toe die Spanjaarde in die [[16de eeu]] in die land aangekom het. Volgens oorlewering het hulle in die [[11de eeu]] uit [[Asië]] na [[Suid-Amerika]] gekom en hulle by [[Cusco]] gevestig. Hul ryk het uitgebrei totdat dit op sy hoogtepunt ongeveer 1&nbsp;000&nbsp;km breed en 5&nbsp;000&nbsp;km lank was. Die Inkas het oor die oorspronklike inwoners van die land geheers. Daar was twee soort adel, die edelliede van geboorte (die ware Inkas) en 'n adelstand van bevoorregtes, wat bestaan het uit persone van Indiaanse afkoms aan wie die Inkas in ruil vir dienste die verhewe posisie verleen het. Die Inkabewind was diktatoriaal en het elke aspek van die volk se daaglikse lewe beheer, maar dit was oor die algemeen heilsaam. Die geboue van Machu Picchu is baie soos dié van Cusco; erdewerk en ander oorblyfsels van die Inkas is gevind, en daar bestaan geen twyfel dat die Inkas die stad uitgelê het soos dit vandag nog bestaan nie. Kennis van die Inkabeskawing word egter beperk deur die feit dat hulle nie 'n [[skryfstelsel]] gehad het nie, maar 'n ingewikkelde stelsel van gekleurde en geknoopte koorde, bekend as [[quipu]]. In party lnkastede het hierdie koorde bewaar gebly, maar ongelukkig het dié in Machu Picchu almal in die vogtige lug verrot en sodoende het baie waardevolle inligting oor die stad verlore gegaan. As al die struikelblokke in gedagte gehou word wat die Inkas moes oorkom met die bou van die stad, is Machu Picchu werklik 'n argitektoniese wonderwerk. Hulle het nooit die wiel geken nie. Dit beteken dat hulle geen waens of karre gehad het nie en dat alle boumateriaal en ander voorrade deur mense of [[lama]]s gedra moes word. Verder was hul enigste gereedskap kliphamers en bronskoevoete en -bytels, want yster en staal was vir hulle onbekend. == Huise en tempels == Die huise in die stad is in groepe gebou. Die huise van die rykes is van gepoleerde ardynsteen (vierkantig gekapte klippe) gebou, wat so volmaak inmekaargepas het dat geen messelklei nodig was nie. Die huise van die minder gegoedes is met kleiner klippe gebou en was nie so fyn afgewerk nie. Die dakke was van riet. Die dakke van die geboue in Machu Picchu was steiler as dié van die meeste ander Inkageboue om die bergreën af te voer. Die huise het min of geen vensters gehad nie. Waarskynlik die mooiste gebou in Machu Picchu is die Halfsirkelvormige Tempel, wat van wit granietblokke gebou is. ʼn Ander tempel het byna 4&nbsp;m hoë mure, ook van wit graniet, met pragtige nisse. Onder die sewe nisse in die agtermuur is 'n enorme klipblok, wat miskien 'n altaar of troon was. Nou klippype het water uit verskeie fonteine teen die berghange ongeveer 1&nbsp;km ver na die stad gebring. Dit is moeilik om vas te stel wanneer die inwoners van Machu Picchu presies die stad verlaat het. Dit was moontlik 'n vesting van die laaste vrye Inkas wat voor die Spaanse invaller gevlug het. 'n Tekort aan water was miskien een van die redes hoekom die stad ontruim is – in die droë seisoen het die bergstrome net genoeg water verskaf vir Bingham en sy geselskap. Die Spanjaarde het nooit die stad bereik nie en dit het byna 400 jaar lank onontdek in die berge van Peru gelê. == Geskiedenis == [[Lêer:Intihuatana Solar Clock.jpg|duimnael|links|Die Intihuatana ("bind die son"), daar word geglo dat dit as 'n sterrekundige tydsaanwyser deur die Inkas ontwerp is, terwyl andere oor 'n moontlike astrologiese rol spekuleer.]] Machu Picchu is waarskynlik die mees bekende simbool van die [[Inka-ryk]]. Sedert [[1983]] is die bouvalle as 'n [[Wêrelderfenisgebied]] deur die [[UNESCO]] verklaar en bestaan daar baie kommer oor skade aan die bouvalle wat deur toerisme veroorsaak word. Daar word geglo dat die stad gebou is deur die [[Sapa Inka]], [[Pachacuti]], rondom die jaar 1440 en dat dit bewoon was tot en met die [[Spaanse verowering van Peru]] in [[1532]]. Argeologiese bewyse (tesame met onlangse navorsing oor koloniale dokumente) dui daarop dat Machu Picchu nie 'n gewone stad was nie, maar hoofsaaklik 'n wegbreekplek vir die Inka edellui (soortgelyk aan die [[Romeinse villa]]s). Die stad het 'n groot [[paleis]] en [[tempel]] wat opgedra is aan [[Inka mitologie|Inka gode]] rondom 'n [[binnehof]], met ander geboue vir werkers. Daar word beraam dat daar nie meer as 750 mense op 'n keer in Machu Picchu kon gewoon het nie en dat daar waarskynlik 'n baie kleiner aantal mense tydens die reënseisoen daar gewoon het as die edellui nie daar vertoef het nie. Daar word geglo dat die plek gekies was vanweë sy unieke ligging en geologiese kenmerke. Daar word beweer dat die silhoeët van die bergreeks agter Machu Picchu die gesig 'n Inka verteenwoordig wat na die lug opkyk, met die hoogste piek, [[Huayna Picchu]] ("Jong Piek"), wat die neus voorstel. In [[1913]] het die plek baie publisiteit gekry nadat die [[National Geographic Society]] die hele uitgawe van April 1913 aan die plek afgestaan het. In 2003 het sowat 400 000 mense Machu Picchu besoek en het [[Unesco|UNESCO]] kommer uitgespreek oor die skade wat so 'n hoë getal toeriste aan die plek kan aanrig. Peruviaanse owerhede hou egter vol dat daar nie 'n probleem is nie en dat die afgeleë aard van die plek 'n natuurlike beperking op die groei van toerisme sal hê. Daar word dikwels voorstelle gemaak vir die installasie van 'n [[kabelkar]] op die plek, maar sulke voorstelle is tot dusver van die hand gewys. == Ligging == [[Lêer:Machu Picchu Locn.png|duimnael|Die ligging van Machu Picchu in Peru.]] Machu Picchu is sowat 70 kilometer noordwes van [[Cusco]], op die kruin van die berg Machu Picchu wat ongeveer 2350 meter bo seevlak uittroon. Dit is een van die belangrikste argeologiese sentra in [[Suid-Amerika]] en daarom ook een van die mees besoekte toeristeaantrekkings in Peru. Daar is 'n krans van Machu Picchu af wat afdaal tot by die [[Urubambarivier]]. Die ligging van die stad was 'n militêre geheim gewees en die diep skeure en berge het 'n uitstekende natuurlike verdediging gebied. == Machu Picchu bewaringsgebied == In [[1981]] is die sowat 325,92 vierkante [[kilometer]] rondom Machu Picchu as 'n "Geskiedkundige Bewaringsgebied" van Peru verklaar. Hierdie gebied wat nie alleen tot die bouvalle beperk is nie, sluit ook die landskap en sy [[flora|plantegroei]] en [[fauna|dierelewe]] in met 'n oorvloed [[orgidee|orgideë]]. Daar bestaan 'n teorie dat Machu Picchu 'n Inka "llacta" was: 'n vesting wat gebou is om die ekonomie van die omliggende oorwonne gebiede te beheer en dat dit gebou is om die Inka aristokrate te beskerm in die geval van 'n aanval. Navorsing deur mense soos John Rowe en Richard Burger dui egter daarop dat Machu Picchu waarskynlik die eiendom van die Inka-keiser Pachacuti was. Johan Reinhard het bewyse voorgelê wat aandui dat die plasing van die stad gekies is vanweë sy ligging relatief tot sleutelbakens in die omgewing wat godsdienstige betekenis gehad het, veral die berge wat belyn is met verskeie sterrekundige gebeure. [[Lêer:MachuPichuSacredValley fir000202 edit.jpg|1000px|duimnael|center|Machu Picchu Bewaringsgebied, die piek [[Huayna Picchu]] staan hier duidelik uit.]] == Drie dele == [[Lêer:Machupicchu intihuatana.JPG|duimnael|Intihuatana.]] Machu Picchu is verdeel in drie hoofdele, volgens argeoloë: 'n deel wat skynbaar as heilig beskou was, 'n bymekaarkomplek en 'n deel vir priesters en adellui. In die eerste gedeelte kom die grootste hoeveelheid argeologiese skatte voor: die ''Intihuatana'', die ''Tempel van die kleure'' en die ''Kamer met die drie Vensters''. Hierdie geboue was skynbaar aan [[Inti]], hul songod en hoofgod, opgedra. In die gedeelte van die adel is 'n groep huise wat in rye gerangskik is oor 'n helling; die tuiste van die [[Amautas]] (wyse manne) wat gekenmerk is deur sy rooierige mure en 'n sone van die ''Ñustas'' (prinsesse) met trapzoïdvormige kamers. == Argitektuur == [[Lêer:Perfectwall.jpg|duimnael|Inka muur te Machu Picchu.]] Al die konstruksiewerk in Machu Picchu maak van die klassieke Inka argitektoniese styl van gepoleerde klipmure gebruik. Die Inkas was meesters met hierdie tegniek waartydens steenblokke gekap is om nou bymekaar in te pas sonder die gebruik van [[sement]]. Van die stene is so styf teen mekaar dat 'n mens nie eens 'n mes tussen die stene kan insteek nie. Die Inkas het nooit die gebruik van die wiel bemeester nie. Daarom bly dit nog 'n raaisel hoe hulle die enorme blokke opmekaar geplaas het. Daar word geglo dat hulle van baie honderde manne gebruik gemaak het om die klippe teen die berg op te stoot. Die Inkas het egter geen geskrifte nagelaat wat 'n insig kan gee in die tegnieke nie. Die geskrifte wat wel bestaan kon tot dusver nog nie ontsyfer word nie.<ref>{{en}} Urton, Gary: “From Knots to Narratives: Reconstructing the Art of Historical Record Keeping in the Andes from Spanish Transcriptions of Inka Khipus.” Ethnohistory. Vol. 45, No. 3 (Summer, 1998), pp. 409-438</ref> == Die Inkas se padnetwerk == Van die duisende paaie wat deur die voor-Kolumbiaanse beskawings in Suid-Amerika gebou is, was die Inkas s'n die interessantste. Die padnetwerk het almal by Cusco, die hoofstad van die Inka ryk, bymekaar gekom. Een van die paaie het na Machu Picchu gelei. Die Inkas het onderskeid getref tussen die kuspaaie en die bergpaaie, die eersgenoemde was ''Camino de los llanos'' genoem en laasgenoemde is ''Cápac Ñam'' genoem. Vandag onderneem baie toeriste staproetes op die Inka paaie. == Herontdekking == Op die 24^ste Julie 1911 het Hiram Bingham III, 'n Amerikaanse geskiedkundige wat in diens van [[Yale-universiteit|Yale Universiteit]] gestaan het, die bouvalle weer herontdek en weereens aandag op die bouvalle gevestig. Bingham het argeologiese studies daar onderneem en 'n boek getiteld "Die Verlore Stad van die Inkas" daaroor geskryf. Bingham was eintlik op soek na die stad [[Vitcos]], die laaste toevlug van die Inkas en kern van hul weerstand teen die Spaanse verowering van [[Peru]]. In 1911 na verskeie besoeke en omswerwinge in die omgewing is hy na die bouvalle geneem deur [[Quechua]]ne wat in en rondom Machu Picchu gelewe het. Bingham het goeie verhoudinge met die Peruviaanse amptenare gehad en het daarom min moeite ondervind om toestemming en permitte te verkry om deur die land te reis en om voorwerpe van argeologiese waarde te leen en blykbaar was die ooreenkoms dat die voorwerpe in die sorg van Yale Universiteit gelaat sou word tot tyd en wyl die Peruviaanse regering dit weer terug sou vra (meer as 5000 van hierdie voorwerpe is tans in besit van Yale Universiteit). Die Peruviaanse regering het onlangs 'n versoek gerig vir die terugbesorging van alle kulturele materiaal. Yale Universiteit het egter die versoek van die hand gewys en dit het die Peruviaanse regering genoop om regsgedinge te oorweeg.<ref>{{en}} [http://www.yaledailynews.com/article.asp?AID=32634 yaledailynews.com: Elections could avert Peru's lawsuit] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20061230213654/http://www.yaledailynews.com/article.asp?AID=32634 |date=30 Desember 2006 }}</ref> == Kommer oor Toerisme == 'n Toenemende aantal mense besoek Machu Picchu elke jaar (400&nbsp;000 in 2003<ref>{{en}} [http://news.bbc.co.uk/2/hi/americas/3335315.stm news.bbc.co.uk: Row erupts over Peru's tourist treasure]</ref>) wat kommer wek dat die gedenkwaardigheid beskadig kan word. Dit is ook waarom protes aangeteken is teen planne om 'n verdere brug daarheen te bou.<ref name="news.bbc.co.uk">{{en}} [http://news.bbc.co.uk/2/hi/americas/6292327.stm news.bbc.co.uk: Bridge stirs the waters in Machu Picchu]</ref> Vlugte oor die gebied word ook nie toegelaat nie.<ref>{{en}} [http://news.bbc.co.uk/2/hi/americas/5326042.stm news.bbc.co.uk: Peru bans flights over Inca ruins]</ref> [[Unesco]] oorweeg dit om Machu Picchu op sy lys van bedreigde [[Wêrelderfenisgebiede]] te plaas.<ref name="news.bbc.co.uk"/> == Verwysings == {{Verwysings|2}} == Bronne == * Bingham, Hiram: ''Machu Picchu a Citadel of the Incas''. Hacker Art Books, New York, 1979 [1930]. * Burger, Richard and Lucy Salazar (eds.): ''Machu Picchu: Unveiling the Mystery of the Incas''. Yale University Press, New Haven, 2004. * Frost, Peter: ''Machu Picchu Historical Sanctuary''. Nueves Imágines, Lima, 1995. * KENNIS, 1980, ISBN 0798108231, volume 1, bl. 127 * Reinhard, Johan: ''Machu Picchu: The Sacred Center''. Lima: Instituto Machu Picchu (2nd ed.), 2002. * Wright, Kenneth and Alfredo Valencia: ''Machu Picchu: A Civil Engineering Marvel''. ASCE Press, Reston, 2000. == Eksterne skakels == {{CommonsKategorie}} * [http://maps.google.com/maps?hl=en&ie=UTF8&om=1&z=16&ll=-13.164217,-72.544935&spn=0.008504,0.014591&t=k Machu Picchu by Google Maps] * [http://www.gutenberg.org/etext/10772 Oorspronklike boek by die Gutenberg projek] Inca Land; Explorations in the Highlands of Peru '' deur Hiram Bingham' * [http://www.amautacuna.blogspot.com AMAUTACUNA: Web Joernaal oor Peru] * [http://www.youtube.com/watch?v=ko16hirT4VE 'n Toeris se video op YouTube] * [http://www.yalealumnimagazine.com/issues/02_12/machupicchu.html "Rediscovering Machu Picchu"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20081216011450/http://www.yalealumnimagazine.com/issues/02_12/machupicchu.html |date=16 Desember 2008 }} deur Bruce Fellman, ''Yale Alumni Magazine'' (Desember 2002) * [http://www.isidore-of-seville.com/machu/ Machu Picchu op die Web] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20050308000514/http://www.isidore-of-seville.com/machu/ |date= 8 Maart 2005 }} (gids) * [http://www.quechua.org.uk Quechua Language and Linguistics] - 'n Inligtingswerf oor die taal wat gepraat is deur die mense wat Machu Picchu gebou het. * [http://inogolo.com/pronunciation/d399/Machu_Picchu Hoe om Machu Picchu uit te spreek] * [http://www.travel-amazing-southamerica.com/machu-picchu-fire.html The Machu Picchu 1997 Fire Disaster] Verhaal en beeldmateriaal oor die rampspoedige vuur te Machu Picchu in 1997 === Gidse === * [http://www.nationalgeographic.com/traveler/machu.html Machu Picchu on National Geographic] * [http://www.machupicchu.info Machu Picchu information, photos, maps and more] * [http://agutie.homestead.com/files/MachuPicchu.htm Machu Picchu from Geometry Step by Step from the Land of the Incas] * [http://www.rediscovermachupicchu.com Rediscover Machu Picchu] Information about the ancient Inca ruins and the Inca culture * [http://www.opentravelinfo.com/travel_guide/south_america/peru/andean/machu_picchu_peru_inca_city_in_the_sky A pictorial guide to Machu Picchu] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080317111106/http://www.opentravelinfo.com/travel_guide/south_america/peru/andean/machu_picchu_peru_inca_city_in_the_sky |date=17 Maart 2008 }} * [http://www.macchu-picchu.com Guide to Machu Picchu] * [http://www.youtube.com/watch?v=6jJW7aSNCzU Machu Picchu in YouTube] {{Normdata}} [[Kategorie:Argeologie]] [[Kategorie:Inkas]] [[Kategorie:Wêrelderfenisgebiede in Peru]] bxa97rn81alzcqrz7iiq96w7cz0jhk6 0 27559 2519905 2029256 2022-08-17T23:27:33Z 196.250.216.41 /* Lys van hertoë */ wikitext text/x-wiki [[Image:Palais Duc de Bourgogne.jpg|regs|duimnael|350px|Paleis van die Hertoë van Boergondië in [[Dijon]]]] [[Image:Palais Duc de Bourgogne2.jpg|regs|duimnael|350px|Maket van die Paleis van die Hertoë van Boergondië in [[Dijon]] ]] Die '''Hertog van Boergondië''' ([[Frans]]: ''Duc de Bourgogne'') was die hoof van die [[Hertogdom van Boergondië]], 'n [[hertogdom]] in die ooste van die huidige [[Frankryk]]. Van [[880]] tot [[1477]] het die hertoë oor die Hertogdom in die Ooste van die huidige Frankryk geheers. Van 1477 tot aan die einde van die [[Spaanse Opvolgingsoorlog]] is die titel vir Franse prinse gebruik en was dit ter selfde tyd die titel van die hoof van die Habsburgse gebiede in die [[Lae Lande]] en [[Frankryk]]. Na [[1714]] is die titel toegeken aan die Koning van Spanje wat dit tot vandag toe hou. == Skep van die Hertogdom == Die [[Hertogdom van Boergondië]] ([[Frankoprovensaals]] ''Borgogne'') is in die [[9de eeu]] teen [[880]] gestig uit deel van die [[Koninkryk van Boergondië]], deur die Karolingiese konings [[Lodewyk III van Frankryk]] en [[Karel II van Frankryk]] en die hooflede van hulle familie wat die [[Karolingiese Ryk]] wat hulle van [[Karel die Grote]] geërf het verdeel het. Hulle het al die karolingiese koninkryke van Frankryk verdeel in feudale [[hertogdom]]me en [[graafskap]]pe onder die koning van Frankryk. Richard II van Boergondië, wat bekend gestaan het as Richard die Regsbringer, is eers as [[markies]] en toe eerste Hertog van Boergondië benoem en een van die ses [[Pair van Frankryk|pairs van Frankryk]] onder die [[susereiniteit]] van koning [[Lodewyk III van Frankryk]]. Die [[Hertogdom van Boergondië]] het opsigself weer susereiniteit oor die volgende vasalle graafskappe van Boergondië gehad: * Graafskap van Châlon sur Saone, Graafskap van Charolais, Graafskap van Mâcon, Graafskap van Autun, Graafskap van Nevers, Graafskap van Avalon, Graafskap van Sancerre, Graafskap van Tonnerre, Graafskap van Senlis, Graafskap van Auxerre, Graafskap van Sens, Graafskap van Troyes, Graafskap van Auxonne, [[Graafskap van Boergondië]] (vandag [[Franche-Comté]]), [[Graafskap van Montbéliard]], [[Graafskap van Bar]]... * En ander [[graafskap]]pe, [[seigneurie]]s, en gebiede wat deur huwelike of oorlogsoorwinnings bekom is. == Lys van hertoë == ===Huis van die Bosonide=== *[[880]]-[[921]] : [[Richard I van Boergondië|Richard Justiciarius]], eerste Hertog van Boergondië wat die hertogdom van koning [[Lodewyk III van Frankryk]] ontvang het *[[921]]-[[923]] : [[Roedolf van Frankryk|Roedolf I]], seun van die vorige hertog. In 923 het hy Koning van Frankryk geword en die hertogdom aan sy broer afgestaan. *[[923]]-[[952]] : [[Hugo die Swarte]], broer van die vorige hertog. * [[952]]-[[956]] : [[Giselbert van Châlon]], skoonseun van Richard I, het nie die hertoglike titel ontvang nie, maar het as “hoofgraaf” van die Boergondiërs (Frans: ''comte principal des Bourguignons'') bekend gestaan. Hy was die hoof-luitenant van sy voorganger maar het sonder erfgename gesterf. === Huis van Capet (Robertiens) === *[[956]]-[[965]] : [[Otto van Boergondië|Otto]], skoonseun van Giselbert wat getroud was met Liutgarde, dogter en erfgename van Giselbert van Châlon. *[[965]]-[[1002]] : [[Hendrik I van Boergondië|Hendrik die Grote]], broer van die vorige hertog, verkies deur die grawe van die [[Hertogdom van Boergondië]]. *[[1002]]-[[1004]] : [[Otto Willem van Boergondië|Otto Willem]], Paltsgraaf van Boergondië, skoonseun van die vorige hertog. === Huis van Capet === [[Image:Blason Ducs Bourgogne (ancien).svg|duimnael|180 px|regs|Wapenskild van die Huis van Capet se Hertoë van Boergondië]] * [[1004]]-[[1032]] : [[Robert II van Frankryk|Robert II]], Koning van Frankryk, kleinneef van Otto en Hendrik *[[1032]]-[[1076]] : [[Robert I van Boergondië|Robert I die Oue]], seun van die vorige hertog en broer van koning [[Hendrik I van Frankryk]] van wie hy die Hertogdom van Boergondië ontvang het toe hy nie die Franse troon bekom het nie. *[[1076]]-[[1079]] : [[Hugo I van Boergondië|Hugo I]], kleinseun van die vorige hertog. *[[1079]]-[[1102]] : [[Odo I van Boergondië|Odo I Borrel]], broer van die vorige hertog. *[[1102]]-[[1143]] : [[Hugo II van Boergondië|Hugo II die Vredeliewende]], seun van die vorige hertog. *[[1143]]-[[1162]] : [[Odo II van Boergondië|Odo II]], seun van die vorige hertog. *[[1162]]-[[1192]] : [[Hugo III van Boergondië|Hugo III]], seun van die vorige hertog. *[[1192]]-[[1218]] : [[Odo III van Boergondië|Odo III]], seun van die vorige hertog. *[[1218]]-[[1272]] : [[Hugo IV van Boergondië|Hugo IV]], seun van die vorige hertog. *[[1272]]-[[1306]] : [[Robert II van Boergondië|Robert II]], seun van die vorige hertog. *[[1306]]-[[1315]] : [[Hugo V van Boergondië|Hugo V]], seun van die vorige hertog. *[[1315]]-[[1349]] : [[Odo IV van Boergondië|Odo IV]], broer van die vorige hertog. *[[1349]]-[[1361]] : [[Filip I van Boergondië|Filip I de Rouvres]], petit-seun van die vorige hertog. === Huis van Valois === [[Image:Blason fr Bourgogne.svg|duimnael|180 px|regs|Wapenskild van die Hertoë van Valois-Boergondië]] Die Huis van Valois was 'n sytak van die Huis van Capét * [[1361]]-[[1364]] : [[Jan II van Frankryk|Jan II die Goeie]], koning van Frankryk, skoonvader van de Filip van Rouvres en kleinneef van Odo IV. Filip van Rouvres het sonder seuns gesterf wat Jan II koning van Frankryk as naaste bloedverwant die hertogdom besorg het uitgesluit die gebiede van [[Karel II van Navarra|Karel II die Slegte]], Koning van Navarra (die ander kleinneef van Odo IV). Maar die state van Boergondië het geweier om geannekseer te word, hy het dus die titel Hertog van Boergondië slegs in persoonlike hoedanigheid gehou (en nie as koning van Frankryk nie) en het uiteindelik die titel as 'n [[apanage]] aan sy vierde seun gegee. *[[1364]]-[[1404]] : [[Filip II van Boergondië|Filip II die Stoute]], seun van die vorige hertog *[[1404]]-[[1419]] : [[Jan I van Boergondië|Jan I sonder Vrees]], seun van die vorige hertog *[[1419]]-[[1467]] : [[Filip III van Boergondië|Filip III die Goeie]], seun van die vorige hertog *[[1467]]-[[1477]] : [[Karel die Stoute]], seun van die vorige hertog == Na 1477 == Na die sterfte van Karel die Stoute het [[Lodewyk XI van Frankryk|Lodewyk XI]] die [[Hertogdom van Boergondië]] in beslag geneem en aan die kroon herkoppel. Die titel ''Hertog van Boergondië'' is aan 'n paar prinse van die koningshuis van Frankryk toegeken. Maar [[Maria van Boergondië]], die dogter van Karel die Stoute het haarself as ''Hertogin van Boergondië'' verklaar, die meeste vestings van haar vader behou en met [[Maximiliaan I van die Heilige Romeinse Ryk|Maximiliaan I van Habsburg]] getrou wat haar die titel terugbesorg het. === Hertog van Boergondië (Franse titel) === ==== Titel van die ''ancien régime'' ==== Die titel is deur die Koning van Frankryk aan prinse en ''a priori'' aan die oudste seun van die [[Dauphin van Frankryk|Dauphin]] toegeken: * [[1682]]-[[1711]] : [[Lodewyk van Frankryk (1682-1712)|Lodewyk van Frankryk]] (1682 † 1712), Hertog van Boergondië, oudste seun van [[Lodewyk van Frankryk (1661-1711)|Lodewyk van Frankryk]], genaamd grand dauphin, en kleinseun van [[Lodewyk XIV van Frankryk|Lodewyk XIV]]. Hy was die vader van [[Lodewyk XV van Frankryk|Lodewyk XV]] en het dauphin geword in 1711. * [[1751]]-[[1761]] : [[Lodewyk van Frankryk (1751-1761)|Lodewyk van Frankryk]] (1751 † 1761), Hertog van Boergondië, oudste seun van [[Lodewyk van Frankryk (1729-1765)|Lodewyk van Frankryk]], dauphin, en kleinseun van [[Lodewyk XV van Frankryk|Lodewyk XV]]. Hy was die oudste seun van [[Lodewyk XVI van Frankryk|Lodewyk XVI]]. ==== Beleefdheidstitel ==== * [[1950]]-[[1975]] : [[Alfons van Bourbon (1936-1989)|Alfons van Bourbon]], oudste seun van [[Jaime de Borbón (1908-1975)|Jaime de Borbón]] (1908 † 1975), Hertog van Anjou en van Ségovie, die titel ''Hertog van Bourbon en van Boergondië'' van sy vader ontvang. In 1975, met die dood van sy vader het hy die titel ''Hertog van Anjou'' aangeneem. === Hertog van Boergondië (Habsburgse titel) === [[Image:Coat of arms of Maximilian of Austria as emperor.svg |regs|200px|duimnael|Wapenskild van Maximiliaan I van Habsburg waar 'n mens die wapenskild van Boergondië in die middel sien. Die wapenskild van Boergondië word aangetref op die wapenskilde van sy erfgename.]] Deur met [[Maria van Boergondië]] te trou het, [[Maximiliaan I van die Heilige Romeinse Ryk|Maximiliaan I van Habsburg]] die oorblywende besittings van die hertog van Boergondië teruggeneem, die [[Boergondiese Nederlande]] (die huidige [[Benelux]]), die [[Graafskap van Boergondië]] (die huidige [[Franche-Comté]]), die hertoglike titel, l'[[Orde van het Goue Vlies]] en hulle wapenskild. Die Habsburgs het te vergeef aangehou om aanspraak te maak op die [[Hertogdom van Boergondië]] en het dit verskeie kere opgegee [[Vrede van Cateau-Cambrésis]] (1559), [[Vrede van Nijmegen]] (1678)). Die Graafskap van Boergondië is by Frankryk gevoeg in 1678. Aan die einde van [[Spaanse Opvolgingsoorlog]] in die Verdrag van Utrecht (1710), het die Oostenrykse Habsburgs nie die titel ''Hertog van Boergondië'' opgeëis nie maar wel die “Orde van het Goue Vlies” (daar was daarna twee ordes, een Oostenryks en een Spaans). Die titel, Hertog van Boergondië, het dus na die Bourbon konings van Spanje oorgegaan, en tydens die republikeinse periodes in Spanje aan die ''chef de la maison'' van Spanje. Die koning van Spanje [[Juan Carlos I van Spanje|Juan-Carlos]] behou steeds die titel. '''Habsburgse Hertog van Boergondië :''' *[[1477]]-[[1482]] : [[Maria van Boergondië]], hertogin van Boergondië, dogter van Karel die Stoute, en Heilige Romeinse Ryk keiser [[Maximiliaan I van die Heilige Romeinse Ryk|Maximiliaan I van Habsburg]], haar gade. *[[1482]]-[[1506]] : [[Filip die Skone]], Koning van Kastilië en Hertog van Boergondië, seun van die vorige hertogin en haar man. *[[1506]]-[[1556]] : [[Karel V van die Heilige Romeinse Rijk]] Koning van Spanje en Hertog van Boergondië, seun van die vorige hertog. == Bibliografie == Soos gebruik in die oorspronklike Franse artikel: * [[1777]] : " Histoire abrégée du duché " en " Description de la Bourgogne " deur die historikus Claude Courtépée ''(documents fort estimés)''. * [[1824]] : " Histoire des ducs de Bourgogne " in 13 volumes (in-8) deur die historikus Prosper Brugière de Barante van die huis van Valois. {{Vertaling/Verwysing|fr|Liste des ducs de Bourgogne|ouid=21511257|vertaaldatum=2 Desember 2007}} [[Kategorie:Boergondië]] [[Kategorie:Geskiedenis van België]] [[Kategorie:Geskiedenis van Frankryk]] 3m2oz83a5jvmlh07yjp1t5pj709efx9 0 30959 2519902 2513756 2022-08-17T21:42:46Z Aliwal2012 39067 verbeter styl: kommas vir breuke en spasies vir duisende wikitext text/x-wiki {| border="0" cellpadding="2" cellspacing="1" style="float:right; empty-cells:show; margin-right:0em; margin-left:1em; margin-bottom:0.5em; background:#ededed;font-size: 95%;" ! colspan="2" bgcolor="DDDDDD" style="border-bottom:3px solid gray;" | 上海市 (Shànghǎi Shì)<br /> Sjanghai-munisipaliteit |-bgcolor="#f9f9f9" | align="center" colspan=2 | [[Lêer:Shanghai montage.png|280px]] |- ! colspan="2" bgcolor="DDDDDD" | Ligging in die [[Volksrepubliek China]] |-bgcolor="#f9f9f9" | colspan="2" align="center" bgcolor="#ffffff" | [[Lêer:China Shanghai.svg|270px|Sjanghai is beklemtoon op hierdie kaart]]<br /><br /> |- !colspan="2" bgcolor="DDDDDD" | Basiese inligting |-bgcolor="#f9f9f9" |'''Oorsprong van die naam''': || 上 ''shàng'' – aan, op <br />海 ''hǎi'' – see <br />"aan die see" |-bgcolor="#f9f9f9" |'''Afkorting''': || 申 ''Shēn'' |-bgcolor="#f9f9f9" |'''[[Oppervlakte]]''': || 6&nbsp;341 [[vierkante kilometer|km²]] <small>(munisipaliteit)</small><br />14&nbsp;923 km² <small>(metro)</small><br />687 km² <small>(water)</small> |-bgcolor="#f9f9f9" |'''[[Bevolking]]''' (2021): || 24&nbsp;890&nbsp;116 <small>(munisipaliteit)</small><br />41&nbsp;354&nbsp;149 <small>(metro)</small> |-bgcolor="#f9f9f9" |'''[[Bevolkingsdigtheid]]''' ([[2021]]): || 3&nbsp;900/km² <small>(munisipaliteit)</small><br />2&nbsp;800/km² <small>(metro)</small> |-bgcolor="#f9f9f9" | '''[[Bruto Binnelandse Produk|BBP]]''' (2021): <br />&nbsp;- per kapita || VS$680 miljard <small>(12de)</small> <br /> VS$27&nbsp;342 <small>(3de)</small> |-bgcolor="#f9f9f9" | '''Stads[[blom]]''': || Yulan magnolia |-bgcolor="#f9f9f9" |'''[[Hoogte bo seespieël]]''': || 4&nbsp;m (13 vt) |-bgcolor="#f9f9f9" |'''Hoogste punt''' (Sheshan): || 118&nbsp;m (387 vt) |-bgcolor="#f9f9f9" |'''[[Poskode]]''': || '''200'''000 – '''2021'''000 |-bgcolor="#f9f9f9" |'''Areakode''': || +86/21 |-bgcolor="#f9f9f9" |'''Nommerplaat-identifikasie''': || 沪A, B, D, E, F, G <br />沪C <small>(buite die stadsgebied)</small> |-bgcolor="#f9f9f9" |'''[[Tydsone]]''': || [[UTC+08:00|UTC+8]] |-bgcolor="#f9f9f9" |'''[[Webwerf]]''': || [http://www.shanghai.gov.cn/ www.shanghai.gov.cn] |- !colspan="2" bgcolor="DDDDDD" | Regering |-bgcolor="#f9f9f9" |'''Administratiewe tipe''': || Munisipaliteit |-bgcolor="#f9f9f9" |'''[[Kommunistiese Party van China|KPC]] Sjanghai-<br />komiteesekretaris''': || Li Qiang |-bgcolor="#f9f9f9" |'''Burgemeester''': || Gong Zheng |} '''Sjanghai''' ([[Chinees]]: 上海;) is 'n megastad in die ooste van [[China]] en die grootste [[stad]] van die [[Volksrepubliek China]]. Sjanghai is een van die [[munisipaliteit]]e van die Volksrepubliek China, wat gelykstaande is aan 'n provinsie in China se administratiewe struktuur. Die Sjanghai-munisipaliteit grens aan die [[Jiangsu]]provinsie in die noorde en weste, [[Zhejiang]]provinsie in die weste en suide, en die [[Oos-Chinese See]] in die ooste. == Inleiding == Sjanghai is 'n hoofvervoersentrum, met dosyne spoorlyne, paaie en hoofweë in alle rigtings. Sjanghai vorm die finansiële en kommersiële sentrum van die [[Volksrepubliek China]]. Sjanghai is ook een van die vier groot geskiedkundige hoofstede van China. Sjanghai word beskryf as die "pronkstuk" van die bloeiende ekonomie van China. Met verskeie argitektoniese style soos [[Art Deco]] en ''shikumen'', is die stad bekend vir sy hoë geboue, museums en historiese geboue insluitend die City God Temple, Yu-tuin, die China Pavilion en geboue langs die Bund, wat die Oriental Pearl TV-toring insluit. Sjanghai is ook bekend vir sy soetgebak, kenmerkende plaaslike taal (Sjanghainees) en lewendige internasionale flair. As 'n belangrike internasionale stad is Sjanghai die setel van die Nuwe Ontwikkelingsbank, 'n multilaterale ontwikkelingsbank gestig deur die [[BRICS]] state en die stad huisves meer as 70 buitelandse verteenwoordigers en talle nasionale en internasionale geleenthede elke jaar, soos die Sjanghai Modeweek, die [[Chinese Grand Prix]] en ChinaJoy. Sjanghai is die toeristestad met die hoogste verdienste in die wêreld,<ref name=":1">{{Cite web|last=Töre|first=Özgür|title=WTTC reveals the world's best performing tourism cities|url=https://ftnnews.com/other-news/35281-wttc-reveals-the-world-s-best-performing-tourism-cities|access-date=2021-08-07|website=ftnnews.com|language=en-gb}}</ref> met die sewende meeste vyfster [[hotel]]le ter wêreld,<ref name=":2">{{Cite web|last=Nagraj|first=Aarti|date=2018-03-07|title=Revealed: World's top 10 cities with the most five-star hotels|url=https://gulfbusiness.com/revealed-worlds-top-10-cities-five-star-hotels/|access-date=2021-08-07|website=Gulf Business|language=en-US}}</ref> en die wêreld se derde hoogste gebou, die Shanghai-toring. == Geskiedenis == === 1553 tot 1900 === Voordat die stad Sjanghai gestig is, was dit 'n dorpie Huating (華亭 鎮), deel van Songjiang, wat deur die Suzhou-prefektuur beheer is. Onder die [[Tang-dinastie]] het dit 'n onafhanklike prefektuur geword, wat sedert die [[Song-dinastie]] Sjanghai genoem word. 'n Stadsmuur is in 1553 gebou, wat algemeen beskou word as die ontstaan van die stad Sjanghai. Tydens die eerste [[Opiumoorlog]] in die vroeë [[19de eeu]] het Engelse troepe Sjanghai oorgeneem. Toe die oorlog in 1842 met die Verdrag van Nanking beëindig is, is sommige hawestede vir internasionale handel geopen, insluitend die hawe van Sjanghai. In 1850 het die Taiping-opstand begin en in 1853 is Sjanghai beset deur 'n [[Triade (georganiseerde misdaad)|triade]] van rebelle wat hulself die Klein Swaard-genootskap genoem het. Die baie gevegte het die plattelandse gebiede rondom die stad vernietig, maar die buitelandse nedersettings is nie aangeval nie. Baie Chinese, vir wie dit voorheen verbode was om buitelandse nedersettings te betree, het hierheen gevlug. In 1854 is nuwe regulasies uitgereik wat meer grond aan die Chinese inwoners beskikbaar gestel het. In dieselfde jaar is ook die eerste jaarlikse vergadering van die stadsraad van Sjanghai gehou om buitelandse nedersettings te bestuur. In 1863 het die Britse en Amerikaanse nedersettings saamgesmelt in die Internasionale Konsessie. Tussen 1850 en 1900 het die bevolking van die stad gegroei van ongeveer 250 000 tot ongeveer 650 000. Die Eerste Sino-Japannese Oorlog (1894–1895) vir mag in [[Korea]] is beëindig met die Verdrag van Shimonoseki. Met hierdie verdrag is China genoodsaak om Korea se onafhanklikheid te erken en sekere gebiede (insluitende [[Taiwan]]) aan [[Japan]] af te staan. Dit het ook die opkoms van Japan as 'n bykomende buitelandse mag in Sjanghai beteken. Japan het die eerste fabrieke in Sjanghai gebou en hierdie voorbeeld is vinnig gevolg deur die ander buitelandse magte wat teenwoordig was. Dit was die begin van die industrialisering van Sjanghai. === 20ste eeu === Sjanghai was nou die belangrikste finansiële stad in die [[Verre Ooste]]. Onder die heerskappy van die Republiek van China is die stad in 1927 'n "spesiale stad" verklaar en in 1930 tot 'n provinsie verhef. Op 28 Januarie 1932 het die [[Japannese Keiserlike Vloot]] tydens die voorval in Sjanghai die stad gebombardeer in 'n poging om studentebetogings te onderdruk wat begin het as gevolg van die Manchuria-voorval en die daaropvolgende besetting van Manchuria. Sjanghai is in 1937 deur Japan tydens die [[Slag van Sjanghai]] verower en bly onder Japannese besetting tot die oorgawe van Japan in 1945. Tydens die [[Tweede Wêreldoorlog]] was Sjanghai 'n streeksentrum vir vlugtelinge uit [[Europa]]. Teen daardie tyd was dit ook die enigste stad in die wêreld wat sonder voorwaardes vir [[Jode]] oop was. In die eerste dekades van die [[20ste eeu]] het die bevolking van die stad fenomenale groei getoon. Die bevolking was in 1900 ongeveer 650 000, maar in 1918 is die 1 miljoen punt reeds bereik. In 1940 het die bevolking ontplof tot 3,6 miljoen. Behuisingskonstruksie het nie tred gehou met hierdie groei nie, dus was die lewensomstandighede van die meerderheid van die bevolking ondraaglik. Op 27 Mei 1949 het Sjanghai onder die beheer van die [[Kommunistiese Party van China]] gekom. Sjanghai en [[Beijing]] was die enigste stede wat onafhanklik was in die Republiek van China, wat daardie onafhanklike status behou het. Ander stede het weer onder beheer van die plaaslike provinsies gekom. In die volgende dekade is die grense van die distrikte en provinsies in Sjanghai gereeld aangepas. Ná 1949 het die meeste buitelandse maatskappye hul kantore na [[Hongkong]] verskuif weens die kommunistiese regering wat nou aan bewind gekom het. In die 1950's en 1960's het Sjanghai 'n industriële sentrum en 'n linkse revolusionêre vesting geword. Ten spyte hiervan het Sjanghai daarin geslaag om hoë produktiwiteit en sosiale stabiliteit gedurende hierdie tyd te handhaaf. Sjanghai het in die geskiedenis van die [[Volksrepubliek China]] byna altyd die grootste bydrae tot staatsbelasting gemaak. In die vroeë 1980's het 70-80% van die nasionale belastinginkomste uit Sjanghai gekom. Dit het egter verreikende gevolge vir die Sjanghai-ekonomie gehad omdat die hoë belastinglas ten koste van kapitaalbou- en instandhoudings- en infrastruktuurbeleggings was. Grootskaalse hervormings is gedurende die 1980's in die suidelike provinsie [[Guangdong]] deurgevoer. As gevolg van China se hoë finansiële afhanklikheid van Sjanghai, is hervormings in Sjanghai eers na 1990 begin. Vir 'n lang tyd is Sjanghai beskou as 'n intreepunt vir poste binne die sentrale regering van die Volksrepubliek China. In die 1990's is die "Sjanghai-kliek" dikwels gebruik, waaronder die president van die Volksrepubliek China, [[Jiang Zemin]], en premier Zhu Rongji. Jiang en Zhu was beide burgemeesters en partysekretarisse van Sjanghai in die laat-1980's. Sedert 1992 het Jiang Zemin begin met die hervorming van die Sjanghai-belastingbeleid. Die skerp verminderde belastinglas het baie plaaslike en buitelandse maatskappye na die stad gelok en Sjanghai 'n sterk ekonomiese sentrum in [[Oos-Asië]] gemaak. Sedertdien het die stad 'n ekonomiese groei van 9-15% per jaar gehandhaaf. In die konteks van stedelike uitbreiding is daar ook besluit om nege satellietstede in die One City, Nine Towns-projek te bou. {{wide image|View from World Financial Center, Shanghai Panorama.jpg|1100px|<center>Uitsig op Puxi vanuit die Sjanghai Finansiële Wêreldsentrum</center>}} {{Wide image|Shanghai - Skyline Sunset 0036.jpg|1100px|<center>Sonsondergang oor die stadskim</center>}} == Demografie == {{Historical populations |align=right |type=China |percentages = pagr |1954<ref name="census">{{cite web |url=http://www.stats-sh.gov.cn/tjnj/nje11.htm?d1=2011tjnje/E0226.htm |title=Basic Statistics on National Population Census |publisher=Shanghai Bureau of Statistics |access-date=25 April 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20130501203925/http://www.stats-sh.gov.cn/tjnj/nje11.htm?d1=2011tjnje%2FE0226.htm |archive-date=1 May 2013 |url-status=dead }}</ref>|6204400 |1964<ref name="census" />|10816500 |1982<ref name="census" />|11859700 |1990<ref name="census" />|13341900 |2000<ref name="census" />|16407700 |2010<ref name="census" />|23019200 |2015<ref name="SHSTAT2018:2.1">{{cite web |url = http://tjj.sh.gov.cn/tjnj/nje18.htm?d1=2018tjnje/E0201.htm |title = 2.1 Total households, Population, Density of registered Population and life expectancy (1978～2017) |publisher = Shanghai Municipal Statistics Bureau |access-date = 1 September 2019 }}</ref>|24152700 |2016<ref name="SHSTAT2018:2.1" />|24197000 |2017<ref name="SHSTAT2018:2.1" />|24183300 |2018<ref name="SHECO2018">{{cite web |script-title = zh:2018年上海市国民经济和社会发展统计公报 |trans-title = Statistical Communiqué of Shanghai on the 2018 National Economic and Social Development |website = tjj.sh.gov.cn |publisher = Shanghai Municipal Statistics Bureau |date = 1 March 2019 |language = zh |access-date = 1 September 2019 |url = http://tjj.sh.gov.cn/html/sjfb/201903/1003219.html |archive-url = https://web.archive.org/web/20190502183918/http://www.stats-sh.gov.cn/html/sjfb/201903/1003219.html |archive-date = 2 May 2019 |url-status = dead }}</ref>|24237800 |2019<ref name="SHECO2019" />|24281400 |footnote = Bevolkingsgrootte kan beïnvloed word deur veranderinge aan administratiewe afdelings. |}} Sedert 2019 het Sjanghai 'n totale bevolking van 24 281 400, insluitend 14 504 300 (59.7%) hukou-houers (plaaslik geregistreer).<ref name="SHECO2019" /> volgens die 2010 nasionale sensus, woon 89,3% van Sjanghai se bevolking in stedelike areas, en 10,7% woon in landelike areas.<ref>{{cite web |url=http://www.stats-sh.gov.cn/fxbg/201109/232747.html |script-title=zh:上海人口分布呈现城市化发展和郊区化安居态势 |publisher=Shanghai Statistics Bureau of Statistics |date=23 September 2011 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20110926215836/https://www.stats-sh.gov.cn/fxbg/201109/232747.html |archive-date=26 September 2011}}</ref> Gebaseer op die bevolking van sy totale administratiewe gebied, is Sjanghai die tweede grootste van die vier munisipaliteite van China, na [[Chongqing]], maar word oor die algemeen as die grootste Chinese stad beskou omdat die stedelike bevolking van Chongqing baie kleiner is.<ref name="chan_paper">{{cite journal |last = Chan |first = Kam Wing |title=Misconceptions and Complexities in the Study of China's Cities: Definitions, Statistics, and Implications |journal=Eurasian Geography and Economics |year=2007 |volume=48 |issue=4 |pages=383–412 |url = http://courses.washington.edu/chinageo/ChanCityDefinitionsEGE2007.pdf |access-date=13 September 2011 |archive-url = https://web.archive.org/web/20130115173048/http://courses.washington.edu/chinageo/ChanCityDefinitionsEGE2007.pdf |archive-date=15 January 2013 |doi=10.2747/1538-7216.48.4.383|s2cid = 153676671 }} bl. 395</ref> Volgens [[OESO]], het Sjanghai se [[metropolitaanse gebied]] 'n geskatte bevolking van 34 miljoen.<ref name="OECD">{{cite news|url=https://www.cnbc.com/2016/09/20/biggest-megacities-in-china.html|title=A tale of megacities: China's largest metropolises|last1=Justina|first1=Crabtree|date=20 September 2016|publisher=CNBC|access-date=8 December 2017|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20171209044105/https://www.cnbc.com/2016/09/20/biggest-megacities-in-china.html|archive-date=9 December 2017}}</ref> Volgens Sjanghai se Munisipale Statistiekburo is ongeveer 157&nbsp;900 inwoners in Sjanghai buitelanders, insluitend 28&nbsp;900 [[Japannese]], 21&nbsp;900 [[Amerikaners]] en 20&nbsp;800 [[Koreane]].<ref name="SHSTAT2018:2.11">{{cite web|url = http://tjj.sh.gov.cn/tjnj/nje18.htm?d1=2018tjnje/E0211.htm|title = 2.11 Resident Foreigners in Shanghai in main years|website = stats-sh.gov.cn|publisher = Shanghai Municipal Statistics Bureau|access-date = 1 September 2019}}</ref> Die werklike aantal buitelandse burgers in die stad is waarskynlik veel hoër.<ref name=wpr>{{cite web |title = Shanghai Population 2015 – World Population Review |url = http://worldpopulationreview.com/world-cities/shanghai-population/ |website = worldpopulationreview.com |access-date = 23 November 2015 |archive-url = https://web.archive.org/web/20151124061733/http://worldpopulationreview.com/world-cities/shanghai-population/ |archive-date = 24 November 2015 |url-status=live |df = dmy-all}}</ref> Sjanghai is ook 'n binnelandse immigrasiestad; 40,3% (9,8 miljoen) van die stad se inwoners is uit ander streke van China afkomstig.<ref name="SHECO2019" /> Sjanghai het 'n lewensverwagting van 83,6 jaar vir die stad se geregistreerde bevolking,<ref>{{Cite news|url=http://www.xinhuanet.com/2019-02/14/c_1124113873.htm|script-title=zh:上海户籍人口人均期望寿命83.63岁，女性超86岁|work=Xinhua News|language=zh-cn|date=14 February 2019|access-date=22 August 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190822020543/http://www.xinhuanet.com/2019-02/14/c_1124113873.htm|archive-date=22 August 2019|url-status=live}}</ref> die hoogste lewensverwagting van alle stede op die vasteland van China. Dit het ook veroorsaak dat die stad veroudering van die bevolking ervaar het – in 2017 was 33,1% (4,8 miljoen) van die stad se geregistreerde bevolking 60 jaar of ouer.<ref name="SHSTAT2018:2.6">{{cite web|url = http://tjj.sh.gov.cn/tjnj/nje18.htm?d1=2018tjnje/E0206.htm|title = 2.6 Age structure of registered population in Districts (2017)|website = stats-sh.gov.cn|publisher = Shanghai Municipal Statistics Bureau|access-date = 1 September 2019}}</ref> In 2017 het die Chinese regering bevolkingsaanwasbeheer vir Sjanghai geïmplementeer, wat gelei het tot 'n bevolkingsafname van 10&nbsp;000 mense teen die einde van die jaar.<ref>{{cite web|url=https://www.theguardian.com/cities/2018/mar/19/plan-big-city-disease-populations-fall-beijing-shanghai|title=China's radical plan to limit the populations of Beijing and Shanghai|last=Roxburgh|first=Helen|date=19 Maart 2018|work=The Guardian|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20180409171520/https://www.theguardian.com/cities/2018/mar/19/plan-big-city-disease-populations-fall-beijing-shanghai|archive-date=9 April 2018|access-date=8 April 2022}}</ref> === Godsdiens === [[Lêer:Shanghai, China (Unsplash 8T9p4FDu590).jpg|duimnael|links|upright=0.7|Lugfoto van die goue pagode, Jing'an-tempel]] Weens sy kosmopolitiese geskiedenis het Sjanghai 'n mengsel van godsdienstige erfenis; godsdienstige geboue en instellings is reg oor die stad versprei. Volgens 'n 2012-opname behoort slegs 13,1% van die stad se bevolking aan georganiseerde godsdienste, insluitend [[Boeddhisme|boeddhiste]] met 10,4%, [[Protestantisme|Protestante]] met 1,9%, [[Katolieke]] met 0,7%, en ander gelowe met 0,1% terwyl die oorblywende 86,9% van die bevolking óf ateïste óf betrokke kan wees by die aanbidding van natuurgode en voorouers of volksgodsdienstige sektes.<ref name="CFPS2012">{{cite web |url=http://iwr.cass.cn/zjwh/201403/W020140303370398758556.pdf |trans-title=China Family Panel Studies 2012 |script-title=zh:当代中国宗教状况报告——基于CFPS（2012）调查数据 |publisher=Chinese Academy of Social Sciences |page=13 |date=3 Maart 2014 |access-date=7 Augustus 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140809051625/http://iwr.cass.cn/zjwh/201403/W020140303370398758556.pdf |archive-date=9 Augustus 2014 |url-status=dead}}</ref> {{Pie chart |duimnael = left |caption = Religie in Shjanghai (2012) |label1 = Chinese volksgodsdiens, of ateïs |value1 = 86.9 |color1 = #C00000 |label2 = [[Boeddhisme]] |value2 = 10.4 |color2 = Yellow |label3 = [[Protestantisme]] |value3 = 1.9 |color3 = DodgerBlue |label5 = [[Rooms-Katolieke Kerk]] |value5 = 0.7 |color5 = DarkOrchid |label6 = Ander |value6 = 0.1 |color6 = Chartreuse }} Boeddhisme, in sy Chinese variëteite, het 'n teenwoordigheid in Sjanghai sedert die Drie Koninkryke-tydperk, waartydens die Longhua-tempel en die Jing'an-tempel gestig is.<ref name="Buddhism">{{cite web|url=http://mzzj.sh.gov.cn/mzw/zj-fojiao/|script-title=zh:上海市佛教概况|trans-title=An overview of Buddhism in Shanghai|date=29 September 2003|access-date=23 October 2019|work=Shanghai Ethnic and Religions|language=zh|archive-url=https://web.archive.org/web/20191023041825/http://mzzj.sh.gov.cn/mzw/zj-fojiao/|archive-date=23 October 2019|url-status=dead}}</ref> Nog 'n belangrike tempel is die Jade Buddha Temple, wat vernoem is na 'n groot standbeeld van Boeddha wat in die tempel uit jade gekerf is.<ref>{{cite web|url=http://www.shtong.gov.cn/Newsite/node2/node2245/node75195/node75200/node75234/node75246/userobject1ai90985.html|script-title=zh:第一节 玉佛寺|trans-title=Chapter One: Jade Buddha Temple|date=21 March 2007|access-date=23 October 2019|work=Office of Shanghai Chronicles|language=zh|archive-url=https://web.archive.org/web/20191023041827/http://www.shtong.gov.cn/Newsite/node2/node2245/node75195/node75200/node75234/node75246/userobject1ai90985.html|archive-date=23 October 2019|url-status=live}}</ref> Teen 2014 het Boeddhisme in Sjanghai 114 tempels, 1&nbsp;182 geestelike personeel en 453&nbsp;300 geregistreerde volgelinge gehad.<ref name="Buddhism" /> Die godsdiens het ook sy eie kollege, die ''Shanghai Buddhist College'', en sy eie drukker, ''Shanghai Buddhological Press''.<ref>{{cite web|url=http://mzzj.sh.gov.cn/mzw/sh-zongjiao/|archive-url=https://web.archive.org/web/20191023041826/http://mzzj.sh.gov.cn/mzw/sh-zongjiao/|url-status=dead|archive-date=23 October 2019|script-title=zh:上海宗教简介|trans-title=Brief introduction to the religions in Shanghai|date=25 December 2014|access-date=23 October 2019|work=Shanghai Ethnic and Religions|language=zh}}</ref> Katolisisme is in 1608 in Sjanghai ingebring deur die Italiaanse sendeling Lazzaro Cattaneo.<ref>{{cite web|url=http://mzzj.sh.gov.cn/mzw/zj-tianzhu/|script-title=zh:上海天主教概况|trans-title=An overview of Catholicism in Shanghai|date=19 September 2003|access-date=24 October 2019|work=Shanghai Ethnic and Religions|language=zh|archive-url=https://web.archive.org/web/20191023041853/http://mzzj.sh.gov.cn/mzw/zj-tianzhu/|archive-date=23 October 2019|url-status=dead}}</ref> Die Apostoliese Vikariaat van Sjanghai is in 1933 opgerig, en is verder verhef tot die Bisdom Sjanghai in 1946.<ref>{{cite web|url=http://mzzj.sh.gov.cn/mzw/zjtz-jiaoqu/|script-title=zh:天主教上海教区|trans-title=Roman Catholic Diocese of Shanghai|date=19 September 2003|access-date=24 October 2019|work=Shanghai Ethnic and Religions|language=zh|archive-url=https://web.archive.org/web/20191024001012/http://mzzj.sh.gov.cn/mzw/zjtz-jiaoqu/|archive-date=24 October 2019|url-status=dead}}</ref> Belangrike Katolieke terreine sluit die St. Ignatius-katedraal in Xujiahui in—die grootste Katolieke kerk in die stad,<ref>{{cite web|url=http://www.xuhui.gov.cn/xhbm/bmyu/20180605/014_34a48e8b-6c0a-4ee5-9146-0987d47e7486.htm|script-title=zh:徐家汇天主教堂|trans-title=Xujiahui Catholic Church|date=6 Mei 2018|access-date=24 Oktober 2019|publisher=Xuhui District People's Government|language=zh|archive-url=https://web.archive.org/web/20191024001015/http://www.xuhui.gov.cn/xhbm/bmyu/20180605/014_34a48e8b-6c0a-4ee5-9146-0987d47e7486.htm|archive-date=24 Oktober 2019|url-status=dead}}</ref> die St. Francis Xavier-kerk, en die She Shan-basiliek.<ref>{{cite web|url=https://www.travelchinaguide.com/cityguides/shanghai/churches.htm|title=Famous Churches in Shanghai|access-date=24 Oktober 2019|work=Travel China Guide|archive-url=https://web.archive.org/web/20191024001012/https://www.travelchinaguide.com/cityguides/shanghai/churches.htm|archive-date=24 Oktober 2019|url-status=live}}</ref> Ander vorme van Christenskap in Sjanghai sluit in Oosters-Ortodokse minderhede en, sedert 1996, geregistreerde Christelike Protestantse kerke. Alhoewel dit tans 'n fraksie van die godsdienstige bevolking in Sjanghai uitmaak, het Jode 'n invloedryke rol in die stad se geskiedenis gespeel. Nadat die Verdrag van Nanking die Eerste Opiumoorlog in 1842 beëindig het, is die stad oopgestel vir westerse bevolkings en handelaars het na Sjanghai gereis vir sy ryk sakepotensiaal, insluitend baie prominente Joodse gesinne. Die Sassoons het groot rykdom in die opium- en tekstielbedrywe versamel en hul status versterk deur baie van die geboue te finansier wat ikonies in Sjanghai se luglyn geword het, soos die Cathay Hotel in 1929.<ref>{{cite web |url=https://www.thejc.com/lifestyle/travel/holidays/the-jews-of-shanghai-china-1.494295 |title=The Jews of Shanghai |work=The JC |last=Parker |first=Rupert |date=15 Desember 2019 |access-date=30 Junie 2021 }}</ref> Die Hardoons was nog 'n prominente Baghdadi Joodse familie wat hul besigheidsukses gebruik het om Sjanghai in die 20ste eeu te definieer. Die hoof van die familie, Silas Hardoon, een van die rykste mense in die wêreld gedurende die 1800's, het Nanjingweg gefinansier, wat toe departementele winkels in die Internasionale Nedersetting gehuisves het, wat nou een van die besigste winkelsentrums ter wêreld is. === Taal === Die volkstaal wat in die stad gepraat word, is Sjanghainees, 'n dialek van die Taihu Wu-subgroep van die [[Wu]]-taalfamilie. Dit is anders as die amptelike Chinese dialek, Standaard Chinees (Standaard Noord-Mandaryns), wat wedersyds onverstaanbaar is met Wu-Chinees.<ref>{{cite web|url=https://www.britannica.com/topic/Chinese-languages|title=Chinese languages|website=Encyclopædia Britannica|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20180220025100/https://www.britannica.com/topic/Chinese-languages|archive-date=20 February 2018}}</ref> Moderne Sjanghainees is gebaseer op ander dialekte van Taihu Wu: Suzhounees, Ningbonees, en die plaaslike dialek van die Songjiang Prefektuur.<ref name="CZMShanghainese">{{cite web|url=http://wu-chinese.com/wu-chinese/SH100years.doc|script-title=zh:上海市区话语音一百多年来的演变|trans-title=Changes in the downtown Shanghainese pronunciations in the past one hundred years|page=1|last=Chen|first=Zhongmin|access-date=24 October 2019|language=zh|archive-url=https://web.archive.org/web/20110820235310/http://wu-chinese.com/wu-chinese/SH100years.doc|archive-date=20 August 2011|url-status=live}}</ref> Voor sy uitbreiding was die taal wat in Sjanghai gepraat is ondergeskik aan dié wat rondom Jiaxing en later [[Suzhou]] gepraat is,<ref name="CZMShanghainese" /> en was bekend as "die plaaslike taal", wat nou slegs in voorstede gebesig word.<ref>{{cite web|url=https://www.shobserver.com/news/detail?id=110722|script-title=zh:“上海闲话”和“本地闲话”为何差别这么大?|work=Shanghai Observer|last=You|first=Rujie|date=16 Oktober 2018|access-date=25 Oktober 2019}}</ref> In die laat 19de eeu, het middestad-Shanghainees ({{lang|zh-Hans|上海闲话}}) voorgekom, en het vinnige veranderinge ondergaan en Suzhounees vinnig vervang as die verkose dialek van die Yangtzerivier-delta streek. Destyds was die meeste van die stad se inwoners immigrante uit die twee aangrensende provinsies, Jiangsu and Zhejiang, dus was Sjanghainees meestal 'n baster tussen Suidelike Jiangsu- en Ningbo-dialekte. Na 1949, het Putonghua (Standaard Mandaryn) ook 'n groot impak op Sjanghainese gehad as gevolg van streng bevordering deur die regering.<ref name="CZMShanghainese" />Sedert die 1990's het baie migrante buite die Wu-sprekende streek na Sjanghai gekom vir onderwys en werk. Hulle kon dikwels nie die plaaslike taal praat nie en gebruik daarom Putonghua as 'n [[lingua franca]]. Omdat Putonghua en Engels meer bevoordeel was, het Sjanghainees begin afneem, en vlotheid onder jong sprekers het verswak. In onlangse jare was daar bewegings binne die stad om die plaaslike taal te bevorder en te beskerm teen vervaging.<ref>{{cite news|title=Is Shanghai's local dialect, and culture, in crisis?|author=Zat Liu|url=http://www.cnngo.com/shanghai/life/shanghaihua-crisis-680262|newspaper=CNN GO|date=20 Augustus 2010|access-date=5 Junie 2011|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20110903072555/http://www.cnngo.com/shanghai/life/shanghaihua-crisis-680262|archive-date=3 September 2011}}</ref><ref>{{cite news|title=Stopping the local dialect becoming derelict|author=Jia Feishang|url=http://www.shanghaidaily.com/feature/art-and-culture/Stopping-the-local-dialect-becoming-derelict/shdaily.shtml|newspaper=Shanghai Daily|date=13 Mei 2011|access-date=11 Februarie 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170212091106/http://www.shanghaidaily.com/feature/art-and-culture/Stopping-the-local-dialect-becoming-derelict/shdaily.shtml|archive-date=12 Februarie 2017|url-status=live}}</ref> == Ekonomie == [[Lêer:Shanghai Nights.jpg|duimnael|upright|Die Shanghai Citi Bank-gebou vertoon 'n ligpaneel, dit sê "I love Shanghai".]] Sjanghai word beskryf as die "pronkstuk" van die bloeiende ekonomie van China.<ref>{{cite news|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/business/7373394.stm|title=Shanghai: China's capitalist showpiece|last=Hunt|first=Katie|date=21 Mei 2008|work=BBC News|access-date=7 August 2008|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20080806011156/http://news.bbc.co.uk/2/hi/business/7373394.stm|archive-date=6 August 2008}}</ref><ref>{{cite news|url=http://www.thehindubusinessline.com/life/2003/01/27/stories/2003012700170300.htm|title=Of Shanghai... and Suzhou|date=27 January 2003|newspaper=Business Line|access-date=20 March 2008|archive-url=https://web.archive.org/web/20050819054503/http://www.thehindubusinessline.com/life/2003/01/27/stories/2003012700170300.htm|archive-date=19 August 2005}}</ref> Die stad is 'n globale sentrum vir finansies en innovasie,<ref>{{Cite web|url=https://www.zyen.com/media/documents/GFCI_26_Report_v1.0.pdf|title=The Global Financial Centres Index 26|date=September 2019|website=Z/Yen|pages=17|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20191003083940/https://www.zyen.com/media/documents/GFCI_26_Report_v1.0.pdf|archive-date=3 Oktober 2019|access-date=20 Oktober 2019}}</ref><ref>{{cite news|url=https://technode.com/2017/03/07/shanghai-tops-next-global-innovation-hub-ranking|title=Shanghai tops next global innovation hub ranking|last=Yu|first=Sheila|date=7 Maart 2017|access-date=31 Augustus 2019|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20190831070105/https://technode.com/2017/03/07/shanghai-tops-next-global-innovation-hub-ranking/|archive-date=31 August 2019|website=TechNode}}</ref> en 'n nasionale sentrum vir handel en vervoer,<ref>{{cite web|url=http://www.scio.gov.cn/ztk/dtzt/07/03/Document/485318/485318.htm|title=Dokument by www.scio.gov.cn|date=4 Desember 2009|access-date=4 September 2019|language=zh|archive-url=https://web.archive.org/web/20190904090216/http://www.scio.gov.cn/ztk/dtzt/07/03/Document/485318/485318.htm|archive-date=4 September 2019|url-status=live}}</ref> met die wêreld se besigste houerhawe — die hawe van Sjanghai.<ref>{{cite web|url=http://www.worldshipping.org/about-the-industry/global-trade/top-50-world-container-ports/|title=Top 50 World Container Ports|website=World Shipping Council|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20120704184751/http://www.worldshipping.org/about-the-industry/global-trade/top-50-world-container-ports|archive-date=4 Julie 2012|access-date=15 Oktober 2019}}</ref> Vanaf 2019 het Sjanghai 'n BBP van CN¥3,82 triljoen (VS$539 miljard) gehad wat 3,85% van China se BBP uitmaak,<ref name="CHINAGDP2019">{{cite web|url=http://www.gov.cn/xinwen/2020-01/18/content_5470531.htm |script-title=zh:2019年我国GDP近百万亿元，增长6.1%|date=18 Januarie 2020|access-date=24 Maart 2020|website=gov.cn|publisher=Government of the People's Republic of China |language=zh-cn }}</ref> en 'n BBP per capita van CN¥157&nbsp;138 (VS$22&nbsp;186).<ref name="SHECO2019">{{Cite web|last=上海市统计局|date=2020-03-09|title=2019年上海市国民经济和社会发展统计公报|url=http://tjj.sh.gov.cn/tjgb/20200329/05f0f4abb2d448a69e4517f6a6448819.html|website=上海市统计局}}</ref> Vanaf 2020 was die ekonomie van Sjanghai na raming $1 biljard (PPP), wat dit die mees produktiewe metrogebied van China maak en onder die top tien grootste metropolitaanse ekonomieë in die wêreld rangskik.<ref>{{Cite web|title=Global Wealth PPP Distribution: Who Are The Leaders Of The Global Economy? - Full Size|url=https://www.visualcapitalist.com/wp-content/uploads/2021/10/Global-Wealth-PPP-Distribution.html|access-date=2022-01-22|website=www.visualcapitalist.com}}</ref> Sjanghai se ses grootste nywerhede — kleinhandel, finansies, IT, eiendom, masjienvervaardiging en motorvervaardiging — beslaan ongeveer die helfte van die stad se BBP.<ref>{{cite web|url =http://www.stats-sh.gov.cn/sjfb/201103/84307.html |script-title=zh:主要年份六大支柱产业增加值|publisher =Shanghai Municipal Statistics Bureau|language =zh|access-date =20 April 2012|url-status=dead|archive-url =https://web.archive.org/web/20140304223405/http://www.stats-sh.gov.cn/sjfb/201103/84307.html|archive-date =4 Maart 2014}}</ref> In 2021 was die gemiddelde jaarlikse besteebare inkomste van Sjanghai se inwoners CN¥78 027 (VS$12 287) per capita, wat dit een van die rykste stede in China maak,<ref>{{Cite web|title=Zhejiang eclipsed only by Shanghai, Beijing in per capita disposable income|url=https://subsites.chinadaily.com.cn/ezhejiang/2022-01/21/c_700519.htm|access-date=2022-02-13|website=subsites.chinadaily.com.cn}}</ref> maar ook die duurste stad op die vasteland van China om in te woon volgens 'n 2017-studie deur die ''Economist Intelligence Unit''.<ref>[http://mobile.shanghaidaily.com/business/EIU-Chinese-cities-cost-less-to-live-in/shdaily.shtml EIU: Chinese cities cost less to live in] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170322111115/http://mobile.shanghaidaily.com/business/EIU-Chinese-cities-cost-less-to-live-in/shdaily.shtml |date=22 Maart 2017}}, ''Shanghai Daily'', Ding Yining, 21 Maart 2017.</ref> In 2021 was Sjanghai die duurste stad ter wêreld.<ref>{{Cite web|last=Williams|first=Ollie A.|title=Shanghai Is Now The Most Expensive City In The World|url=https://www.forbes.com/sites/oliverwilliams1/2021/04/09/shanghai-is-now-the-most-expensive-city-in-the-world/|access-date=2022-02-13|website=Forbes|language=en}}</ref><ref>{{Cite news|title=For the Rich, Living in Asia Is Costlier Than Anywhere Else|url=https://www.bloomberg.com/news/articles/2021-04-09/for-the-rich-living-in-asia-is-costlier-than-anywhere-else|access-date=2022-02-13|newspaper=Bloomberg.com|date=9 April 2021}}</ref> Sjanghai is die 5de rykste stad in die wêreld, met 'n totale rykdom wat $1,8 biljard beloop,<ref>{{Cite web|last=Wealth|first=New World|title=The Wealthiest Cities in the World 2021|url=https://newworldwealth.com/reports/f/the-wealthiest-cities-in-the-world-2021|access-date=2022-01-22|website=New World Wealth|language=en}}</ref> en huisves die vyfde meeste miljardêrs volgens Forbes.<ref>{{Cite web |last=McEvoy |first=Jemima |title=Where The Richest Live: The Cities With The Most Billionaires 2022 |url=https://www.forbes.com/sites/jemimamcevoy/2022/04/05/where-the-richest-live-the-cities-with-the-most-billionaires-2022/ |access-date=2022-04-23 |website=Forbes |language=en}}</ref> Sjanghai se nominale BBP sal na verwagting VS$1,3 biljard in 2035 bereik (eerste plek in China), wat dit een van die wêreld se Top 5 groot stede in terme van GRP maak volgens 'n studie deur ''Oxford Economics''.<ref>{{Cite web|title=These will be the most important cities by 2035|url=https://www.weforum.org/agenda/2019/10/cities-in-2035/|access-date=2020-11-03|website=World Economic Forum|language=en}}</ref> === Finansies === [[Lêer:Pudong district roads traffic skyscrapers, Shanghai.JPG|duimnael|Die Shanghai Effektebeurs is een van die grootste beurse ter wêreld.]] Sjanghai is 'n globale finansiële sentrum, en beklee die eerste plek in die hele Asië en Oseanië-streek en derde wêreldwyd (na New York en Londen) in die 28ste uitgawe van die ''Global Financial Centres Index''.<ref name="GFCI2">{{Cite web|title=GFCI 28 Rank|url=https://www.longfinance.net/programmes/financial-centre-futures/global-financial-centres-index/gfci-28-explore-data/gfci-28-rank/|access-date=27 September 2020|website=Long Finance}}</ref> Sjanghai is ook 'n groot spil van die Chinese en globale tegnologie-industrie en die tuiste van 'n groot afskop-ekosisteem. Teen 2019 het die Sjanghai Aandelebeurs 'n markkapitalisasie van VS$4,02 biljard gehad, wat dit die grootste aandelebeurs in China en die vierde grootste aandelebeurs ter wêreld maak.<ref>{{Cite web|url=https://www.valuewalk.com/2019/02/top-10-largest-stock-exchanges/|title=Top 10 Largest Stock Exchanges In The World By Market Capitalization|last=Shukla|first=Vikas|date=19 February 2019|website=ValueWalk|language=en-US|access-date=20 October 2019}}</ref> In 2009 was die handelsvolume van ses sleutelkommoditeite (insluitend rubber, koper en sink) op die Sjanghai-termynbeurs almal wêreldwyd eerste geplaas.<ref>{{cite web |url = http://english.cntv.cn/english/special/news/20110119/109180.shtml |title = The rise of Lujiazui Financial City in Shanghai |publisher = CCTV News – CNTV English |date=19 January 2011 |access-date=17 May 2011 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120118232503/http://english.cntv.cn/english/special/news/20110119/109180.shtml |archive-date=18 January 2012 |url-status=dead}}</ref> Teen die einde van 2017 het Sjanghai 1&nbsp;491 finansiële instellings gehad, waarvan 251 buitelandse beleggings was.<ref name="hktdc.com">{{cite web|url=http://china-trade-research.hktdc.com/business-news/article/Fast-Facts/SHANGHAI-MUNICIPALITY/ff/en/1/1X000000/1X06BVOR.htm|title=Shanghai: Market Profile|date=29 March 2019|website=HKTDC Research|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20191020060040/http://china-trade-research.hktdc.com/business-news/article/Fast-Facts/SHANGHAI-MUNICIPALITY/ff/en/1/1X000000/1X06BVOR.htm|archive-date=20 October 2019|access-date=20 October 2019}}</ref> === Toerisme === [[Lêer:Shanghainanjingroadpic4.jpg|duimnael|links|Die Nanjing Voetgangerstraat het 'n rits hotelle in Sjanghai]] Toerisme is 'n groot bedryf van Sjanghai. In 2017 het die aantal binnelandse toeriste met 7,5% tot 318 miljoen toegeneem, terwyl die aantal oorsese toeriste met 2,2% tot 8,73 miljoen toegeneem het.<ref name="hktdc.com" /> In 2017 was Sjanghai die toeristestad met die hoogste verdienste ter wêreld, wat na verwagting tot 2027 gehandhaaf sal word.<ref name=":1" /> Sjanghai het 71 vyfsterhotelle, 61 viersterhotelle, 1&nbsp;758 reisagentskappe, 113 gegradeerde toeristeaantreklikhede en 34 rooi toeristeaantreklikhede in 2017 gehad.<ref name="SHECO2019" /> Die konferensie- en vergadersektor groei ook. Volgens die Internasionale Kongres- en Konvensievereniging het Sjanghai 82 internasionale vergaderings in 2018 aangebied, 'n toename van 34% sedert 2017.<ref>{{cite web|title=2018 ICCA Statistics Report Country & City Rankings Public Abstract|url=http://www.iccaworld.org/dcps/doc.cfm?docid=2321|publisher=International Congress and Convention Association|page=28|date=June 2019|access-date=21 October 2019}}</ref><ref>{{cite web|title=2017 ICCA Statistics Report Country & City Rankings Public Abstract|url=https://www.iccaworld.org/dcps/doc.cfm?docid=2241|publisher=International Congress and Convention Association|page=25|date=June 2018|access-date=21 October 2019}}</ref> === Vryhandelsone === Sjanghai huisves die eerste vryhandelsone op die vasteland van China[162] en beslaan 'n gebied van 240,22 km² met die integrasie van vier bestaande gebonde sones—Waigaoqiao Free Trade Zone, Waigaoqiao Free Trade Logistics Park, Yangshan Free Trade Port Area, en Pudong Airport Comprehensive Free Trade Zone.[164][165] Verskeie voorkeurbeleide is geïmplementeer om buitelandse beleggings in verskeie nywerhede na die sone te lok. Omdat die sone nie tegnies as Chinese gebied vir belastingdoeleindes beskou word nie, is kommoditeite wat die sone binnekom vrygestel van belasting en doeaneklaring.[166] === Vervaardiging === [[Lêer:F-22P PNS Zulfiquar.JPG|duimnael|links|'n Fregat van die Pakistanse Vloot, gebou deur Hudong–Zhonghua.]] As een van die belangrikste industriële sentrums van China, speel Sjanghai 'n sleutelrol in huishoudelike vervaardiging en swaar nywerhede. Verskeie nywerheidsones—insluitend Sjanghai Hongqiao Ekonomiese en Tegnologiese Ontwikkelingsone, Jinqiao Ekonomiese Uitvoerverwerkingsone, Minhang Ekonomiese en Tegnologiese Ontwikkelingsone, en Sjanghai Caohejing Hoëtegnologieontwikkelingsone—is ruggrate van Sjanghai se sekondêre sektor. Sjanghai is die tuiste van China se grootste staalvervaardiger Baosteel Group, China se grootste skeepsboubasis Hudong-Zhonghua Shipbuilding Group, en een van China se oudste skeepsbouers, die Jiangnan Shipyard.<ref>{{cite web |url=http://www.chinadaily.com.cn/bw/2009-11/30/content_9074353.htm |title=Shipping industry woes |work=China Daily |date=30 November 2009 |access-date=17 May 2011 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110606062813/http://www.chinadaily.com.cn/bw/2009-11/30/content_9074353.htm |archive-date=6 June 2011 |url-status=live}}</ref><ref>{{cite web |url=http://english.peopledaily.com.cn/200104/10/eng20010410_67333.html |title=China's Largest Shipbuilding Industry Based in Shanghai |work=People's Daily |date=10 April 2001 |access-date=15 January 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140116115328/http://english.peopledaily.com.cn/200104/10/eng20010410_67333.html |archive-date=16 January 2014 |url-status=live}}</ref> Motorvervaardiging is nog 'n belangrike bedryf. Die Sjanghai-gebaseerde SAIC Motor is een van die drie grootste motormaatskappye in China, en het strategiese vennootskappe met [[Volkswagen]] en [[General Motors]].<ref>{{cite web |url=http://www.saicgroup.com/English/sqjt/gsjs/index.shtml |script-title=zh:上海汽车工业（集团）总公司&#124;上汽集团 |publisher=Saicgroup |date=18 August 2009 |access-date=17 May 2011 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20110529020940/https://www.saicgroup.com/English/sqjt/gsjs/index.shtml |archive-date=29 May 2011}}</ref> == Geografie == [[Lêer:Sprawling Shanghai 2016-07-20.jpg|duimnael|links|Die stedelike gebied van Sjanghai in 2016, saam met sy grootste eilande. Van noordwes na suidoos: Chongming, Changxing, Hengsha, en die Jiuduansha banke van Pudong. Die Yangtze se natuurlike sedimentafvoer kan gesien word.]] [[Lêer:Urban-Rural Population and Land Area Estimates, v2, 2010 Shanghai, China (13874137394).jpg|duimnael|links|Bevolkingsdigtheid en laagliggende kussones in die Sjanghai-gebied. Sjanghai is veral kwesbaar vir seevlakstyging.]] Sjanghai is aan die [[Yangtze]]-riviermond van China se ooskus geleë, met die Yangtze-rivier in die noorde en Hangzhou-baai in die suide, en die [[Oos-Chinese See]] aan die ooste. Die land is gevorm deur die Yangtze se natuurlike afsettings en moderne grondherwinningsprojekte. As gevolg hiervan het dit sanderige grond, en wolkekrabbers moet met diep betonstapels gebou word om te verhoed dat dit in die sagte grond wegsak.<ref name="SHChroniclesEnvir">{{cite web |script-title = zh:上海通志 第二卷 自然环境 |trans-title = General History of Shanghai – Volume 2. Natural environment |publisher = Office of Shanghai Chronicles |url = http://www.shtong.gov.cn/dfz_web/DFZ/PianInfo?idnode=4563&tableName=userobject1a&id=-1 |date = 4 July 2008 |access-date = 5 October 2019 |language = zh |archive-url = https://web.archive.org/web/20181025041948/http://www.shtong.gov.cn/dfz_web/DFZ/PianInfo?idnode=4563&tableName=userobject1a&id=-1 |archive-date = 25 October 2018 |url-status = live }}</ref> Sjanghai is op 'n alluviale vlakte geleë. As gevolg daarvan is die oorgrote meerderheid van sy 6&nbsp;340,5&nbsp;km² grondgebied plat, met 'n gemiddelde hoogte van 4&nbsp;m.<ref name="topo">{{cite web|url=http://www.shanghai.gov.cn/shanghai/node23919/node24059/node24061/userobject22ai36485.html|title=Topographic Features|work=Basic Facts|publisher=Shanghai Municipal People's Government|access-date=19 July 2011|archive-url=https://web.archive.org/web/20111003033931/http://www.shanghai.gov.cn/shanghai/node23919/node24059/node24061/userobject22ai36485.html|archive-date=3 Oktober 2011|url-status=live}}</ref> Getyvlak-ekosisteme bestaan rondom die riviermonding, maar hulle is lank gelede reeds vir landboudoeleindes herwin.<ref>{{cite journal |last1=Murray |first1=N.J. |last2=Clemens |first2=R.S. |last3=Phinn |first3=S.R. |last4=Possingham |first4=H.P. |last5=Fuller |first5=R.A. |title=Tracking the rapid loss of tidal wetlands in the Yellow Sea |journal=Frontiers in Ecology and the Environment |date=2014 |volume=12 |issue=5 |pages=267–272 |doi=10.1890/130260 |url=https://esajournals.onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1890/130260}}</ref> Die stad se paar heuwels, soos Sheshan-heuwel, lê in die suidweste, en sy hoogste punt is die piek van Dajinshan-eiland (103&nbsp;m) in Hangzhou-baai.<ref name="topo" /> Sjanghai het baie riviere, kanale, strome en mere, en dit is bekend vir sy ryk waterbronne as deel van die Tai-meer [[opvanggebied]].<ref name="waterresources">{{cite web|url=http://www.shanghai.gov.cn/shanghai/node23919/node24059/node24061/userobject22ai36486.html|title=Water Resources|work=Basic Facts|publisher=Shanghai Municipal People's Government|access-date=19 Julie 2011|archive-url=https://web.archive.org/web/20111003033713/http://www.shanghai.gov.cn/shanghai/node23919/node24059/node24061/userobject22ai36486.html|archive-date=3 Oktober 2011|url-status=live}}</ref> == Klimaat == Sjanghai het 'n vogtige subtropiese klimaat ([[Köppen-klimaatklassifikasie|Cfa]]), met 'n gemiddelde jaarlikse temperatuur van 15,8 °C vir stedelike distrikte en 15,2–15,7 °C vir voorstede.<ref name="SHChroniclesEnvir" /> Die stad beleef vier afsonderlike seisoene. Winters is gematig tot koud en klam—noordwestewinde uit [[Siberië]] kan veroorsaak dat nagtemperature tot onder vriespunt daal. Elke jaar is daar gemiddeld 6,2 dae met sneeuval en 2,8 dae met sneeubedekking.<ref name="SHChroniclesEnvir" /> Somers is warm en vogtig, en af en toe reënbuie of donderstorms kan verwag word. Gemiddeld oorskry 8,7 dae jaarliks 35 °C. In die somer en die begin van die herfs is die stad vatbaar vir [[tifoon|tifone]].<ref name="wiphatelegraph">{{cite news|title= 1.6m flee Shanghai typhoon|url= https://www.telegraph.co.uk/news/main.jhtml?xml=/news/2007/09/19/wtyphoon119.xml|work = The Daily Telegraph|location= UK|date= 19 September 2008|access-date = 20 March 2008|first= Richard |last= Spencer|archive-url= https://web.archive.org/web/20071013183032/http://www.telegraph.co.uk/news/main.jhtml?xml=%2Fnews%2F2007%2F09%2F19%2Fwtyphoon119.xml|archive-date = 13 Oktober 2007|url-status= dead}}</ref> Die aangenaamste seisoene is oor die algemeen lente, hoewel wisselvallig en dikwels reënerig, en herfs, wat gewoonlik sonnig en droog is. Met die maandelikse persentasie moontlike sonskyn wat wissel van 34% in Maart tot 54% in Augustus, ontvang die stad jaarliks 1&nbsp;895&nbsp;ure helder sonskyn. Uiterste waardes sedert 1951 het gewissel van -10,1 °C op 31 Januarie 1977 tot 40,9 °C op 21 Julie 2017 by 'n weerstasie in Xujiahui.<ref>{{cite web |url=http://cdc.cma.gov.cn/dataSetLogger.do?changeFlag=dataLogger |title=Archived copy |access-date=18 Februarie 2013 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20130318113757/http://cdc.cma.gov.cn/dataSetLogger.do?changeFlag=dataLogger |archive-date=18 Maart 2013}}</ref><ref>{{cite web|url = http://www.mherrera.org/temp.htm|title = Extreme Temperatures Around the World|access-date = 1 December 2010|archive-url = https://web.archive.org/web/20140804202145/http://www.mherrera.org/temp.htm|archive-date = 4 Augustus 2014|url-status=live}}</ref> == Onderwys en navorsing == [[Lêer:Xuhui Liberary Scene 01.jpg|duimnael|links|160px|Shanghai Jiao Tong Universiteit se biblioteek]] Sjanghai is 'n internasionale sentrum van navorsing en ontwikkeling en is 5de in die hele Asië- en 2de in die Oseanië-streek (na Beijing) volgens wetenskaplike navorsingsuitsette, soos nagespeur deur die Natuurindeks.<ref name=":3">{{cite journal |date=2020-09-19 |title = Nature Index's top five science cities, by the numbers |journal=Nature |language=en |volume=585 |issue=7826 |pages = S50–S51 |doi = 10.1038/d41586-020-02576-y |pmid=32951017 |bibcode = 2020Natur.585S..50. |doi-access=free }}</ref> Dit is ook 'n belangrike sentrum van hoër onderwys in China. Teen die einde van 2019 het Sjanghai 64 universiteite en kolleges, 929 sekondêre skole, 698 laerskole en 31 spesiale skole gehad. 'n Aantal van China se mees gesogte universiteite wat op die wêreldwye universiteitsranglys verskyn, is in Sjanghai geleë. Sjanghai is 'n setel van twee lede (Fudan Universiteit en Sjanghai Jiao Tong Universiteit) van die C9-liga, 'n alliansie van elite Chinese universiteite wat omvattende en toonaangewende onderwys bied,<ref>{{cite web |date=2011-02-17 |title = Eastern stars: Universities of China's C9 League excel in select fields |url = https://www.timeshighereducation.com/news/eastern-stars-universities-of-chinas-c9-league-excel-in-select-fields/415193.article |access-date=2021-02-25 |website=Times Higher Education |language=en }}</ref> en hierdie twee universiteite is gerangskik in die wêreldwye top 100 navorsing omvattende universiteite volgens die mees invloedryke universiteitsranglys in die wêreld soos QS Rankings, Shanghai Rankings, en Times Higher Education Rankings.<ref>{{cite web |date=2020-10-29 |title = Best universities in Shanghai |url = https://www.timeshighereducation.com/student/best-universities/best-universities-shanghai |access-date=2021-02-26|website=Student }}</ref><ref>{{cite web |title= World University Rankings – 2020 {{!}} China Universities in Top 1000 universities {{!}} Academic Ranking of World Universities – 2020 {{!}} Shanghai Ranking – 2020 |url = http://www.shanghairanking.com/World-University-Rankings-2020/China.html |access-date=2021-02-26 |website = Shanghairanking.com }}</ref> Die ander twee lede van die "Projek 985", Tongji Universiteit en East China Normal University, is ook gebaseer in Sjanghai en internasionaal; hulle word beskou as van die mees gerespekteerde Chinese universiteite deur die Times Higher Education World Reputation Rankings waar hulle wêreldwyd 150-175ste gerangskik het.<ref>{{cite web |date=2021-10-25 |title = World Reputation Rankings |url = https://www.timeshighereducation.com/world-university-rankings/2021/reputation-ranking |access-date=2021-10-29 |website = Times Higher Education (THE) |language=en}}</ref> In Sjanghai bestaan daar nege jaar van gratis verpligte onderwys – insluitend vyf jaar primêre onderwys en vier jaar junior sekondêre onderwys, met 'n bruto inskrywingsverhouding van meer as 99,9%. Die stad se verpligte onderwysstelsel is van die beste ter wêreld: in 2009 en 2012 het 15-jarige studente van Sjanghai die eerste plek ingeneem in alle vakke (wiskunde, lees en wetenskap) in die Program vir Internasionale Studente-assessering, 'n wêreldwye studie van akademiese prestasie uitgevoer deur die [[OESO]].<ref>{{cite news |last=Dillon |first=Sam |url = https://www.nytimes.com/2010/12/07/education/07education.html |title=In PISA Test, Top Scores From Shanghai Stun Experts |newspaper=The New York Times |date=7 Desember 2010 |access-date=17 Mei 2011 |archive-url = https://web.archive.org/web/20110512225939/http://www.nytimes.com/2010/12/07/education/07education.html |archive-date=12 Mei 2011 |url-status=live }}</ref><ref>{{cite news |url=https://www.bbc.co.uk/news/business-14812822 |title=How China is winning the school race |publisher=BBC |date=11 Oktober 2011 |access-date=21 July 2018 |archive-url = https://web.archive.org/web/20181102134543/https://www.bbc.co.uk/news/business-14812822 |archive-date=2 November 2018 |url-status=live }}</ref> Die opeenvolgende driejaar- senior sekondêre onderwys word hoog aangeslaan, en gebruik die Senior Hoërskool-toelatingseksamen (Zhongkao) as 'n keuringsproses, met 'n bruto inskrywingsverhouding van 98%.<ref>{{cite web|url=http://www.shanghai.gov.cn/shanghai/download/gongkai/hff1661.pdf|script-title=zh:上海市教育改革和发展“十三五暠规划|page=7|date=16 August 2016|publisher=Shanghai Municipal Government|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20170918070130/http://www.shanghai.gov.cn/shanghai/download/gongkai/hff1661.pdf|archive-date=18 September 2017|access-date=2019-10-26|language=zh}}</ref> == Kultuur == [[Lêer:China Pavilion of Expo 2010.jpg|duimnael|links|Die China Kunsmuseum in Pudong]] Die kultuur van Sjanghai is gevorm deur 'n kombinasie van die nabygeleë Wuyue-kultuur en die "Oos ontmoet Wes" Haipai-kultuur. Wuyue-kultuur se invloed word gemanifesteer in die Sjanghainese taal — wat dialektiese elemente van nabygeleë Jiaxing, Suzhou en Ningbo bevat—en Sjanghai-kookkuns, wat deur Jiangsu- en Zhejiang-kookkuns beïnvloed is.<ref>{{cite web|url=https://archive.shine.cn/feature/art-and-culture/The-key-ingredients-of-Shanghai-culture/shdaily.shtml|title=The key ingredients of Shanghai culture|work=Shanghai Daily|date=2 Junie 2018|access-date=16 Februarie 2020}}</ref> Haipai-kultuur het ontstaan nadat Sjanghai 'n welvarende hawe in die vroeë 20ste eeu geword het, met talle buitelanders van Europa, Amerika, Japan en Indië wat hul intrek in die stad geneem het.<ref>{{cite web|url=https://www.topchinatravel.com/shanghai/shanghai-style-culture.htm|title=Shanghai-style Culture|publisher=Top China Travel|access-date=22 October 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20191022084025/https://www.topchinatravel.com/shanghai/shanghai-style-culture.htm|archive-date=22 October 2019|url-status=live}}</ref> Die kultuur versmelt elemente van Westerse kulture met die plaaslike Wuyue-kultuur, en die invloed daarvan strek tot die stad se literatuur, mode, argitektuur, musiek en kookkuns.<ref name="The Culture of Shanghai. Beijing">{{cite web|last1=Xu|first1=S.L|title=The Culture of Shanghai. Beijing|url=http://www.chinaculture.org/gb/en/2006-08/28/content_85051_2.htm|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20121216011720/http://www.chinaculture.org/gb/en/2006-08/28/content_85051_2.htm|archive-date=16 December 2012}}</ref> Die term Haipai – wat oorspronklik na 'n skilderskool in Sjanghai verwys – is in 1920 deur 'n groep Beijing-skrywers geskep om sommige Sjanghai-geleerdes te kritiseer omdat hulle kapitalisme en Westerse kultuur bewonder het.<ref>{{cite book|last1=Yu |first1=Jianhua (俞剑华) |script-title=zh:中国绘画史（下册）|date=1937|publisher=The Commercial Press |location=Shanghai |page=196}}</ref> In die vroeë 21ste eeu is Sjanghai erken as 'n nuwe invloed en inspirasie vir kuberpunkkultuur.<ref>Sahr Johnny, "Cybercity – Sahr Johnny's Shanghai Dream" ''That's Shanghai'', Oktober 2005; quoted online by [http://www.xyberia.com/] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120114081636/http://www.xyberia.com/ |date=14 Januarie 2012}}</ref> Futuristiese strukture, soos die Oriental Pearl-toring en die neonverligte Yan'an verhewe pad, is voorbeelde wat Sjanghai se kuberpunk-beeld ’n hupstoot gegee het. === Museums === Kulturele aktiwiteite in Sjanghai het aansienlike groei beleef sedert 2013, met verskeie nuwe museums wat in die stad geopen is.<ref>{{cite web|url=http://www.smartshanghai.com/articles/arts/3-new-museums-to-look-out-for-in-2018|title=3 New Museums to Look Out for in 2018|access-date=15 Januarie 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180116004339/http://www.smartshanghai.com/articles/arts/3-new-museums-to-look-out-for-in-2018|archive-date=16 Januarie 2018|url-status=live}}</ref> Dit is deels te danke aan die stad se 2018-ontwikkelingsplanne, wat daarop gemik is om van Sjanghai "'n uitstekende globale stad" te maak.<ref>{{cite news|url=http://www.straitstimes.com/asia/east-asia/shanghai-releases-blueprint-for-becoming-global-cosmopolis-by-2035|title=Shanghai releases blueprint for becoming global cosmopolis by 2035|last=hermesauto|newspaper=The Straits Times|date=5 Januarie 2018|access-date=15 Januarie 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180115191835/http://www.straitstimes.com/asia/east-asia/shanghai-releases-blueprint-for-becoming-global-cosmopolis-by-2035|archive-date=15 Januarie 2018|url-status=live}}</ref> Die Sjanghai Museum het een van die grootste versamelings van Chinese artefakte in die wêreld, insluitend 'n groot versameling van antieke Chinese brons en keramiek.<ref>{{cite web|url=http://www.bbc.com/travel/story/20111214-free-art-in-shanghai|title=Free Art in Shanghai|work=BBC|date=18 Desember 2011|access-date=6 Augustus 2020}}</ref> Die China Kunsmuseum, geleë in die voormalige China Pavilion van Expo 2010, is een van die grootste museums in Asië en vertoon 'n geanimeerde replika van die 12de eeuse skildery Langs die Rivier tydens die Qingming-fees.<ref>{{cite web|url=https://www.travelchinaguide.com/attraction/shanghai/art-museum.htm|title=China Art Museum|work=Travel China Guide|access-date=6 Augustus 2020}}</ref> Die Sjanghai Natuurhistoriese Museum en die Sjanghai Wetenskap- en Tegnologiemuseum is noemenswaardige natuurgeskiedenis- en wetenskapmuseums. === Kookkuns === [[Lêer:Shanghai-style borscht at Deda Western Restaurant (20191114173345).jpg|duimnael|Tamatiepasta vervang beet in Sjanghai-styl borsjt.]] Benbang-kookkuns (本帮菜)<ref name="kankanews">{{cite web|url=http://shanghai.kankanews.com/c/2014-05-04/0014691475.shtml|script-title=zh:看懂上海：上海本帮菜|script-work=zh:看看新闻 |language=zh-cn |date=4 Mei 2014 |access-date=31 Augustus 2014|archive-url=https://web.archive.org/web/20140704135853/http://shanghai.kankanews.com/c/2014-05-04/0014691475.shtml|archive-date=4 Julie 2014|url-status=dead}}</ref> het in die 1600's ontstaan, met invloede van omliggende provinsies. Dit beklemtoon die gebruik van speserye terwyl die oorspronklike geure van die rou bestanddele behoue bly. [[Suiker]] is 'n belangrike bestanddeel in Benbang-kookkuns, veral wanneer dit in kombinasie met sojasous gebruik word. Kenmerkende geregte van Benbang-kookkuns sluit in Xiaolongbao, rooi gebraaide varklies, en Sjanghai harige krap.<ref>{{cite web|url=https://theculturetrip.com/asia/china/articles/a-brief-intro-to-shanghai-hu-cuisine|title=A Brief Intro to Shanghai "Hu" Cuisine|website=theculturetrip.com|date=21 Desember 2017|access-date=28 Augustus 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190828111530/https://theculturetrip.com/asia/china/articles/a-brief-intro-to-shanghai-hu-cuisine/|archive-date=28 Augustus 2019|url-status=live}}</ref> Haipai-kookkuns, aan die ander kant, is 'n Westers-beïnvloede kookstyl wat in Sjanghai ontstaan het. Dit het elemente van Franse, Britse, Russiese, Duitse en Italiaanse kookkuns geabsorbeer en dit aangepas om by die plaaslike smaak te pas volgens die kenmerke van inheemse bestanddele.<ref>{{cite book |last1=Pan |first1=Junxiang |last2=Duan |first2=Lian |script-title=zh:话说沪商 |url=https://books.google.com/books?id=Ocpibm_gSMYC |year=2007 |publisher=中华工商联合出版社|isbn=9787801934925 |page=136 }}</ref> Bekende geregte van Haipai-kookkuns sluit in Sjanghai-styl [[borsjt]] (罗宋汤, "Russiese sop"), bros varkkotelette en Sjanghai-slaai.<ref>{{cite web |script-title=zh:上海故事“吃西菜到红房子”：海派西餐那些事 |url = https://www.thepaper.cn/newsDetail_forward_2647089 |work = The Paper |date = 19 November 2018 |access-date = 18 Februarie 2020 |language = zh}}</ref> Beide die Benbang- en Haipai-kookkunste berei 'n verskeidenheid [[seekos]], insluitend [[varswatervis]], [[garnaal|garnale]] en [[krap]]pe.<ref>{{cite web |title=Shanghai Food |url = https://www.travelchinaguide.com/cityguides/shanghai/dining/more.htm |work = Travel China Guide |access-date = 6 Augustus 2020 |language = zh}}</ref> === Kuns === [[Lêer:Renxiong wan04s.jpg|duimnael|links|160px|''No. 4 of a Hundred Thousand Scenes'' deur Ren Xiong, 'n pionier van die Sjanghai Chinese Kunsskool, c. 1850]] Die Songjiang-skool, wat die Huating-skool bevat wat deur Gu Zhengyi gestig is,<ref>{{cite news |script-title=zh:松江画派：价格与地位不符 |author = 崔庆国 |url = https://news.artron.net/20090409/n74083.html |date = 9 April 2009 |access-date = 5 September 2019 |script-newspaper=zh:《鉴宝》 |language = zh-Hans |archive-url = https://web.archive.org/web/20190904234817/https://news.artron.net/20090409/n74083.html |archive-date = 4 September 2019 |url-status = live }}</ref> was 'n klein skilderskool in Sjanghai tydens die Ming- en Qing-dinastieë.<ref>{{cite web |script-title=zh:上海通志>>第三十八卷文化艺术（上）>>第六章美术、书法、摄影>>节 |publisher = Office of Shanghai Chronicles |url = http://www.shtong.gov.cn/newsite/node2/node2247/node4596/node79720/node79730/userobject1ai102937.html |access-date = 20 April 2012 |language = zh |archive-url = https://web.archive.org/web/20150927072850/http://www.shtong.gov.cn/Newsite/node2/node2247/node4596/node79720/node79730/userobject1ai102937.html |archive-date = 27 September 2015 |url-status = live }}</ref> Dit was verteenwoordig deur Dong Qichang.<ref>{{cite web |script-title = zh:《上海地方志》>>1989年第五期>>"松江画派"源流 |publisher = Office of Shanghai Chronicles |url = http://www.shtong.gov.cn/newsite/node2/node70393/node70403/node72565/node72684/userobject1ai82593.html |access-date = 20 April 2012 |language = zh |archive-date = 15 April 2019 |archive-url = https://web.archive.org/web/20190415050950/http://www.shtong.gov.cn/newsite/node2/node70393/node70403/node72565/node72684/userobject1ai82593.html |url-status = dead }}</ref> Die skool is beskou as 'n uitbreiding van die Wu-skool in Suzhou, die destydse kulturele sentrum van die Jiangnan-streek.<ref>{{cite web |script-title=zh:董其昌與松江畫派 |author = 單國霖 |url = http://www.mam.gov.mo/MAM_WS/ShowFile.ashx?p=mam2013/pdf_theses/635645338411647.pdf |date = Mei 2005 |access-date =5 September 2019|website = mam.gov.mo|language =zh}}</ref> In die middel van die 19de eeu het die Sjanghai-skoolbeweging begin, wat minder gefokus het op die simboliek wat deur die Literati-styl beklemtoon word, maar meer op die visuele inhoud van skilder deur die gebruik van helder kleure. Sekulêre voorwerpe soos blomme en voëls is dikwels as temas gekies.<ref>{{cite web |script-title=zh:海上画派的艺术特点及对后世的影响 |url = http://www.sohu.com/a/302172277_741281 |date = 18 March 2019 |access-date = 5 September 2019 |website = sohu.com |language = zh |archive-url = https://web.archive.org/web/20190905042208/http://www.sohu.com/a/302172277_741281 |archive-date = 5 September 2019 |url-status = live }}</ref> ==== Chinese opera ==== Tradisionele Chinese opera (Xiqu) het in die laat 19de eeu 'n gewilde bron van openbare vermaak geword. In die vroeë 20ste eeu het monoloog en burleske in Shanghainese verskyn, wat elemente uit tradisionele dramas absorbeer. Die "Great World" het in 1912 geopen en was destyds 'n belangrike verhoog.<ref>{{cite web|script-title=zh:王无能 |script-work=zh:易文网|date=30 November 2006|url=http://www.ewen.cc/earbook/bkview.asp?bkid=124380&cid=366136|archive-url=https://web.archive.org/web/20120112080014/http://www.ewen.cc/earbook/bkview.asp?bkid=124380&cid=366136|url-status=dead|archive-date=12 January 2012|access-date =20 April 2012}}</ref> In die 1920's het Pingtan van Suzhou na Sjanghai uitgebrei.<ref>{{cite web|script-title=zh:历史上的今天 3月2日|script-work=zh:中国网|url=http://www.china.com.cn/aboutchina/data/lssdjt/2009-02/25/content_17334020.htm|access-date=20 April 2012|archive-url=https://web.archive.org/web/20120422114201/http://www.china.com.cn/aboutchina/data/lssdjt/2009-02/25/content_17334020.htm|archive-date=22 April 2012|url-status=live}}</ref> Pingtan-kuns het vinnig ontwikkel tot 103 programme elke dag teen die 1930's as gevolg van die oorvloed kommersiële radiostasies in die stad. Ongeveer dieselfde tyd het 'n Sjanghai-styl van die Beijing Opera gevorm. Onder leiding van Zhou Xinfang en Gai Jiaotian het dit baie Xiqu-meesters, soos Mei Lanfang, na die stad gelok.<ref>{{cite web|script-title=zh:梅兰芳的几次出国演出(附图) |publisher=上海档案信息网 |date=27 Februarie 2008|url=http://www.archives.sh.cn/docs/200802/d_158621.html |access-date=20 April 2012|url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20111109120331/http://www.archives.sh.cn/docs/200802/d_158621.html |archive-date=9 November 2011}}</ref> ==== Drama en filmbedryf ==== Drama het in die laat-[[19de eeu]] in sendingskole in Sjanghai verskyn. Destyds is dit hoofsaaklik in Engels opgevoer. ''Scandals in Officialdom'', opgevoer in 1899, was een van die vroegste opgeneemde toneelstukke.<ref>{{cite web|script-title=zh:剧变沧桑：第1集 舞台西洋风 |script-website=zh:文明网 |date=21 Februarie 2009 |url=http://www.godpp.gov.cn/wmzh/2008-02/21/content_12509540_2.htm |access-date=20 April 2012|url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20170211044131/http://www.godpp.gov.cn/wmzh/2008-02/21/content_12509540_2.htm |archive-date=11 Februarie 2017}}</ref> In 1907 is ''Life Among the Lowly'' (黑奴吁天录) in die Lyceum-teater opgevoer.<ref>{{cite web |script-title=zh:话剧百年 "兰心"之韵 |script-work=zh:城市经济导报 | date = 11 Maart 2001| url = http://www.ceeh.com.cn/html/news/2007/07/02/200707020235280_0.html | access-date = 17 Oktober 2011 | language = zh | url-status=dead | archive-url = https://web.archive.org/web/20160304134944/http://www.ceeh.com.cn/html/news/2007/07/02/200707020235280_0.html | archive-date = 4 Maart 2016}}</ref> Ná die Nuwe Kultuurbeweging het drama ’n gewilde manier geword vir studente en intellektuele om hul menings uit te druk. Die stad het verskeie groot institute van teateropleiding, insluitend die Sjanghai Konservatorium vir Musiek, die Sjanghai Dramatiese Kunstesentrum, die Sjanghai Operahuis en die Sjanghai Teaterakademie. Bekende teaters in Sjanghai sluit die Sjanghai Grand Theatre, die Oosterse Kunssentrum en die People's Theatre in. Sjanghai word beskou as die geboorteplek van die Chinese [[rolprent|filmbedryf]].<ref>{{cite web|url=http://www.timeoutshanghai.com/venue/Around_Town-Museums-_Books__Films-Cinemas/12827/Shanghai-Film-Museum.html|title=Shanghai Film Museum|first=SEEC Media|last=Group|work=timeoutshanghai.com|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20160602191309/https://www.timeoutshanghai.com/venue/Around_Town-Museums-_Books__Films-Cinemas/12827/Shanghai-Film-Museum.html|archive-date=2 Junie 2016}}</ref> China se eerste kortfilm, ''The Difficult Couple'' (1913), en die land se eerste fiktiewe speelfilm, ''An Orphan Rescues His Grandfather'' (1923)<ref>{{cite web|date=4 April 2020|script-title=zh:中國電影史｜孤兒救祖記|url=https://vitomag.com/history/fw7zt9.html |script-work=zh:繪琳美育|access-date=19 April 2020|language=zh}}</ref> is albei in Sjanghai vervaardig. Sjanghai se filmbedryf het gedurende die vroeë 1930's gegroei en verskeie sterre opgelewer. === Mode === Sedert 2001 het Sjanghai twee keer elke jaar in April en Oktober sy eie [[modeweek]] genaamd ''Shanghai Fashion Week'' gehou. Die hooflokaal is in Fuxing Park, en die openings- en sluitingseremonies word in die Sjanghai Modesentrum gehou. Die April-sessie is ook deel van die Sjanghai Internasionale Modekultuurfees van een maand.<ref>{{cite web|script-title=zh:历届回顾 COLLECTION|url=http://www.shanghaifashionweek.com/?page_id=68293|access-date=30 Augustus 2019}}</ref> Sjanghai Modeweek word beskou as 'n gebeurtenis van nasionale betekenis wat beide internasionale en Chinese ontwerpers insluit. Die internasionale teenwoordigheid het baie belowende jong Britse mode-ontwerpers ingesluit.<ref>{{cite web |author=Leisa Barnett |url=http://www.vogue.co.uk/news/daily/081027-aminaka-wilmont-show-in-shanghai.aspx |title=Aminaka Wilmont to show in Shanghai (Vogue.com UK) |work=Vogue|location=UK |date=27 October 2008 |access-date=11 December 2011 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20101018173530/http://www.vogue.co.uk/news/daily/081027-aminaka-wilmont-show-in-shanghai.aspx |archive-date=18 October 2010}}</ref> Die geleentheid word aangebied deur die Sjanghai Munisipale Regering en ondersteun deur die Volksrepubliek se Ministerie van Handel.<ref>{{cite news |url = https://blogs.wsj.com/scene/2010/10/21/shanghai-fashion-week-kicks-off/ |title = Photos of Shanghai Fashion Week – Scene Asia – Scene Asia – WSJ |work = The Wall Street Journal |date = 21 October 2010 |access-date = 11 December 2011 |archive-url = https://web.archive.org/web/20111216144231/http://blogs.wsj.com/scene/2010/10/21/shanghai-fashion-week-kicks-off/ |archive-date = 16 December 2011 |url-status=live |df = dmy-all}}</ref> == Vervoer == === Openbare vervoer === [[Lêer:0159 entering Lianhua Road Station (20180211162025).jpg|duimnael|links|Die Sjanghai Metro is die wëreld se langste metrostelsel.]] [[Lêer:Shanghai Metro Network en.png|duimnael|Shanghai Metro-netwerk]] Sjanghai het 'n uitgebreide openbare vervoerstelsel wat bestaan uit metro's, busse, veerbote en taxi's, wat almal toeganklik is met 'n Sjanghai Openbare Vervoerkaart.<ref>{{cite web | url=http://www.sptcc.com/Load_yongkafanwei.html |script-title=zh:上海公共交通卡 用卡范围 | publisher=Shanghai Public Transport Card | language=zh | access-date=21 October 2019 | archive-url=https://web.archive.org/web/20190407121818/http://www.sptcc.com/Load_yongkafanwei.html | archive-date=7 April 2019 | url-status=live }}</ref> Sjanghai se snelvervoerstelsel, die Sjanghai-metro, inkorporeer beide metro- en ligte metrolyne en strek tot in al die stedelike kerndistrikte sowel as naburige voorstedelike distrikte. Teen 2021 is daar 19 metrolyne (die Sjanghai maglev-trein en Jinshan-spoorweg uitgesluit), 515 stasies en 803&nbsp;km se lyne in werking, wat dit die langste netwerk ter wêreld maak. Op 8 Maart 2019 het dit die stad se daaglikse metropassasiersrekord opgestel met 13,3 miljoen.<ref name="record">{{cite web | url=https://mp.weixin.qq.com/s/KOD05sMk2b_fe_qXZb7KpQ |script-title=zh:3月8日上海地铁客流创历史新高 |website=WeChat| publisher=Shanghai Metro | date=9 March 2019 | language=zh| access-date=9 September 2019}}</ref> Die gemiddelde tarief wissel van CN¥3 (VS$0.48) tot CN¥9 (VS$1.28), afhangende van die reisafstand.<ref>{{Cite web|url=http://www.meet-in-shanghai.net/travel-city/transportation/metro.php|title=Metro & Maglev Train|website=The Official Shanghai China Travel Website|access-date=1 November 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190614073835/http://www.meet-in-shanghai.net/travel-city/transportation/metro.php|archive-date=14 June 2019|url-status=live}}</ref> [[Lêer:A maglev train coming out, Pudong International Airport, Shanghai.jpg|duimnael|links|'n Maglev-trein verlaat Pudong Internasionale Lughawe]] Die Sjanghai-maglev-trein, wat in 2004 geopen is, is die eerste en die vinnigste kommersiële hoëspoed-maglev in die wêreld, met 'n maksimum werkspoed van 430&nbsp;km/h.<ref>{{cite news|last1=Hunt|first1=Hugh|title=How we can make super-fast hyperloop travel a reality|url=https://www.independent.co.uk/student/student-life/technology-gaming/how-we-can-make-super-fast-hyperloop-travel-a-reality-a7529316.html|access-date=19 January 2017|publisher=Independent|date=19 January 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170202005348/http://www.independent.co.uk/student/student-life/technology-gaming/how-we-can-make-super-fast-hyperloop-travel-a-reality-a7529316.html|archive-date=2 February 2017|url-status=live}}</ref> Die trein kan die rit van 30&nbsp;km tussen Longyang Road-stasie en Pudong Internasionale Lughawe in 7 minute 20 sekondes aflê,<ref>{{Cite web|url=http://www.gov.cn/2006-04/26/content_266848.htm|script-title=zh:上海磁悬浮列车示范运营线通过验收|website=gov.cn|date=26 April 2006|access-date=2 September 2019|language=zh|archive-url=https://web.archive.org/web/20190902035358/http://www.gov.cn/2006-04/26/content_266848.htm|archive-date=2 September 2019|url-status=live}}</ref> in vergelyking met 32 minute per Metrolyn 2<ref>{{cite news|script-title=zh:沪地铁2号线19日起末班车时间延后 部分列车直通浦东机场|url=http://sh.xinhuanet.com/2019-04/17/c_137983412.htm|access-date=2 September 2019|work=Xinhua News|date=17 April 2019|language=zh|archive-url=https://web.archive.org/web/20190902035358/http://sh.xinhuanet.com/2019-04/17/c_137983412.htm|archive-date=2 September 2019|url-status=dead}}</ref> en 30 minute per motor.<ref>{{Cite web|url=https://google.com/maps/dir/浦东国际机场+中国上海市浦东新区/龙阳路地铁站+中国上海市浦东新区世纪公园|title=Google Maps|access-date=2 September 2019}}</ref> 'n Eenrigtingkaartjie kos CN¥50 (VS$8), of CN¥40 (VS$6,40) vir diegene met vliegtuigkaartjies of openbare vervoerkaarte. 'n Retoerkaartjie kos CN¥80 (VS$12,80), en BBP-kaartjies kos dubbel die standaardtarief.<ref>{{Cite web|url=https://rainieis.tw/maglev-train|script-title=zh:上海磁浮列車 Shanghai Maglev Train 票價、時刻表、班距、轉乘資訊分享|website=rainieis.tw|date=13 December 2018|access-date=2 September 2019|language=zh|archive-url=https://web.archive.org/web/20190902083521/https://rainieis.tw/maglev-train|archive-date=2 September 2019|url-status=live}}</ref> === Paaie en snelweë === [[Lêer:Yan'an East Road Interchange, Shanghai, China (Unsplash).jpg|duimnael|links|Wisseling tussen Yan'an-hoëpad en Noord–Suid-hoëpad]] Sjanghai is 'n belangrike middelpunt van China se snelwegnetwerk. Baie nasionale snelweë (voorvoegsel met die letter G) gaan deur of eindig in Sjanghai, insluitend Jinghu Expressway (oorvleuel met Hurong Expressway), Shenhai Expressway, Hushaan Expressway, Huyu Expressway, Hukun Expressway (oorvleuel met Hangzhou Bay Ring Expressway), en Sjanghai Ringsnelweg.<ref name="expresswayshanghai">{{cite web|url=http://www.shanghai.gov.cn/nw2/nw2314/nw3766/nw3826/nw23313/u1aw478.html|script-title=zh:高速公路网|website=shanghai.gov.cn|access-date=28 August 2019|language=zh|archive-url=https://web.archive.org/web/20190828085045/http://www.shanghai.gov.cn/nw2/nw2314/nw3766/nw3826/nw23313/u1aw478.html|archive-date=28 August 2019|url-status=live}}</ref> Teen 2019 het Sjanghai 'n totaal van 12 brûe en 14 tonnels wat die Huangpu-rivier oorsteek.<ref>{{cite news|url=http://sh.sina.com.cn/news/m/2017-12-07/detail-ifyppemf5760887.shtml|date=7 December 2017|script-title=zh:上海人飞跃黄浦江历史:建14条隧道12座大桥8条轨交|access-date=28 August 2019|language=zh|archive-url=https://web.archive.org/web/20190828051031/http://sh.sina.com.cn/news/m/2017-12-07/detail-ifyppemf5760887.shtml|archive-date=28 August 2019|url-status=live}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.jfdaily.com/news/detail?id=96784|date=18 July 2018|script-title=zh:黄浦江上第13座大桥开始主塔施工，除了可以"走"，还有哪里与众不同？|access-date=28 August 2019|language=zh|archive-url=https://web.archive.org/web/20180718033241/https://www.jfdaily.com/news/detail?id=96784|archive-date=18 July 2018|url-status=live}}</ref> Die Sjanghai Yangtzerivierbrug is die stad se enigste brug-tonnelkompleks oor die [[Yangtze]]rivier. === Spoorpendel === Sjanghai het vier groot spoorwegstasies: Sjanghai-treinstasie, Sjanghai-Suid-treinstasie, Sjanghai-Wes-treinstasie, en Sjanghai Hongqiao-treinstasie.<ref>{{Cite web|url=http://www.mafengwo.cn/travel-news/220572.html|script-title=zh:上海有哪几个火车站，上海站是哪个站，上海有几个火车站|access-date=1 September 2019|date=2 April 2019|website=mafengwo.cn|language=zh|archive-url=https://web.archive.org/web/20190901053008/http://www.mafengwo.cn/travel-news/220572.html|archive-date=1 September 2019|url-status=live}}</ref> Almal is aan die metronetwerk gekoppel en dien as spilpunte vir die spoorwegnetwerk van China. Sjanghai het ongeveer twintig spoorlyne wat onder hierdie stad loop, wat inwoners se lewe in Sjanghai grootliks vergemaklik. === Lug en see === [[Lêer:Shanghai Pudong International Airport Interior.jpg|duimnael|regs|Binne Shanghai Pudong Internasionale Lughawe Terminaal 1]] Sjanghai is een van die grootste lugvervoerspilpunte in Asië.<ref>{{Cite web|url=https://www.asiatimes.com/2019/08/article/new-satellite-terminals-to-propel-shanghais-ascent-hold-fri-morn/|title=New satellite terminals to propel Shanghai's ascent|last=Chan|first=KG|date=15 August 2019|website=Asia Times Online|language=en|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20190821174057/https://www.asiatimes.com/2019/08/article/new-satellite-terminals-to-propel-shanghais-ascent-hold-fri-morn/|archive-date=21 August 2019|access-date=17 November 2019}}</ref> Die stad het twee kommersiële lughawens: Sjanghai Pudong Internasionale Lughawe en Sjanghai Hongqiao Internasionale Lughawe.<ref>{{cite web|url = http://www.shanghaifocus.com/guide/Shanghai/transportation-index.html|title=Transportation|publisher=Shanghai Focus|access-date=5 Mei 2010|url-status=dead|archive-url = https://web.archive.org/web/20101230072918/http://www.shanghaifocus.com/guide/Shanghai/transportation-index.html|archive-date=30 December 2010}}</ref> Pudong Lughawe is die primêre internasionale lughawe, terwyl Hongqiao Lughawe hoofsaaklik binnelandse vlugte met kortafstand internasionale vlugte bedryf. In 2018 het Pudong 74,0 miljoen passasiers bedien en 3,8 miljoen ton vrag hanteer, wat dit die negende besigste lughawe volgens passasiersvolume en derde besigste lughawe volgens vragvolume maak.<ref name="aerodata">{{cite web|url=https://aci.aero/news/2019/03/13/preliminary-world-airport-traffic-rankings-released|title=Preliminary world airport traffic rankings released|date=13 March 2019|website=Airports Council International|access-date=12 August 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190910062136/https://aci.aero/news/2019/03/13/preliminary-world-airport-traffic-rankings-released/|archive-date=10 September 2019|url-status=live}}</ref> Dieselfde jaar het Hongqiao 43,6 miljoen passasiers bedien, wat dit die 19de besigste lughawe volgens passasiersvolume maak.<ref name="aerodata" /> [[Lêer:Yangshan-Port-Containers.jpg|duimnael|links|Sjanghai beskik oor die wêreld se besigste houerhawe, die ''Yangshan Port''.]] Sedert sy opening het die hawe van Sjanghai vinnig gegroei tot die grootste hawe in China.<ref>{{cite web|script-title=zh:上海：一个城市的传奇和梦想|work=Sina News |date=12 September 2006|url=http://news.sina.com.cn/c/2006-09-12/164610990261.shtml|access-date=11 Maart 2011|language=zh|archive-url=https://web.archive.org/web/20111112053622/http://news.sina.com.cn/c/2006-09-12/164610990261.shtml|archive-date=12 November 2011|url-status=live}}</ref> Yangshan-hawe is in 2005 gebou omdat die rivier nie geskik was om groot houerskepe aan te dok nie. Die hawe is met die vasteland verbind deur die 32-kilometerlange Donghai-brug. Alhoewel die hawe deur die Shanghai International Port Group onder die regering van Sjanghai bestuur word, behoort dit administratief aan Shengsi County, Zhejiang.<ref>{{cite web|script-title=zh:2017年统计用区划代码和城乡划分代码：嵊泗县|url=http://www.stats.gov.cn/tjsj/tjbz/tjyqhdmhcxhfdm/2017/33/09/330922.html|work=National Bureau of Statistics of China|access-date=7 Oktober 2019|language=zh|archive-url=https://web.archive.org/web/20190610191432/http://www.stats.gov.cn/tjsj/tjbz/tjyqhdmhcxhfdm/2017/33/09/330922.html|archive-date=10 Junie 2019|url-status=live}}</ref> Nadat dit die hawe van Singapoer in 2010 verbygesteek het,<ref>{{cite news|title=Shanghai overtakes S'pore as world's busiest port|url=http://www.straitstimes.com/BreakingNews/Singapore/Story/STIStory_621944.html|newspaper=The Straits Times|date=8 January 2011|access-date=14 September 2011|archive-url=https://web.archive.org/web/20110815030034/http://www.straitstimes.com/BreakingNews/Singapore/Story/STIStory_621944.html|archive-date=15 August 2011|url-status=live}}</ref> het die hawe van Sjanghai die wêreld se besigste houerhawe geword met 'n jaarlikse TEU-vervoer van 42 miljoen in 2018.<ref name="Lloyd's2019">[https://lloydslist.maritimeintelligence.informa.com/one-hundred-container-ports-2019#comment One Hundred Ports 2019] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190826231536/https://lloydslist.maritimeintelligence.informa.com/one-hundred-container-ports-2019#comment|date=26 Augustus 2019}} Lloyd's List，2019</ref> Benewens vrag, het die hawe van Sjanghai ook 259 bootvaarte en 1,89 miljoen passasiers in 2019 hanteer. == Sport == Van 2 tot 11 Oktober 2007 het die Spesiale Olimpiese Spele Wêreld Somerspele in die stad plaasgevind. 7 000 atlete met 'n verstandelike gestremdheid het deelgeneem. In 2008 was Sjanghai besig om die infrastruktuur op allerhande plekke te verbeter, soos 'n bykomende ringpad, die bou van 'n uitgebreide metro-spoornetwerk en verbeterings aan die spoorweë en hawens. Baie aandag is ook gegee aan die voorbereidings vir die Expo 2010 wat in Sjanghai plaasgevind het. === Sokker en basketbal === [[Lêer:YaoMingoffense.jpg|duimnael|links|200px|Yao Ming is in Sjanghai gebore. Hy het sy loopbaan by die Shanghai Sharks begin.]] Sjanghai is die tuiste van verskeie sokkerspanne, insluitend twee in die Chinese Superliga: Shanghai Shenhua<ref name="绿地宣布接手申花 朱骏时代宣告终结">{{cite web|url=http://sports.163.com/14/0131/15/9JU8EDUS00051C89.html |title=绿地宣布接手申花 朱骏时代宣告终结 |publisher=sports.163.com |date=1 February 2014 |access-date=2 February 2014|archive-url=https://web.archive.org/web/20140202220527/http://sports.163.com/14/0131/15/9JU8EDUS00051C89.html|archive-date=2 February 2014|url-status=live|language=zh}}</ref> en Shanghai Port.<ref>{{cite web|url=http://sports.sina.com.cn/china/j/2018-11-07/doc-ihmutuea7981747.shtml|script-title=zh:新王登基！上港终夺中超冠军 再也不是"千年老二"|archive-url=https://web.archive.org/web/20181111071905/http://sports.sina.com.cn/china/j/2018-11-07/doc-ihmutuea7981747.shtml|archive-date=11 November 2018|work=Sina Sports|date=7 November 2018|access-date=12 November 2018|language=zh|url-status=live}}</ref> China se topvlak-basketbalspan, die Shanghai Sharks van die Chinese Basketbalvereniging, het Yao Ming ontwikkel voordat hy by die Amerikaanse NBA aangesluit het.<ref>{{cite web |url=http://www.shanghaisharks.cn/ |script-title=zh:上海哔哩哔哩篮球俱乐部官方网站 |publisher=Shanghai Sharks}}</ref><ref name="yao ming">{{Cite news|last=Passa |first=Dennis |url=https://news.yahoo.com/chinese-great-yao-ming-retires-basketball-060633532.html |title=Chinese great Yao Ming retires from basketball |agency=Associated Press |publisher=Yahoo! Sports |archive-url=https://www.webcitation.org/63sdk6cAa?url=http://news.yahoo.com/chinese-great-yao-ming-retires-basketball-060633532.html |archive-date=12 December 2011 |url-status=dead }}</ref> Sjanghai se bofbalspan, die Shanghai Golden Eagles, speel in die China bofballiga.<ref>{{cite book |title=Baseball America 2007 Almanac: A Comprehensive Review of the 2006 Season|year=2007|author= Will Lingo|isbn=978-1-932391-13-8|url=https://books.google.com/books?id=ik7CkgZIitEC&pg=PA361|page=361}}</ref> === Krieket === Die Sjanghai-krieketklub dateer terug na 1858 toe die eerste aangetekende krieketwedstryd tussen 'n span Britse vlootoffisiere en 'n Sjanghai 11 gespeel is. Die klub is in 1994 weer op die been gebring deur uitgewekenes wat in die stad woon en het sedertdien tot meer as 300 lede gegroei. Die Sjanghai krieketspan het verskeie internasionale wedstryde tussen 1866 en 1948 gespeel. Met krieket wat amper nie bestaan het in die res van China nie, was hulle vir daardie tydperk die ''de facto'' Chinese nasionale krieketspan.<ref>{{cite web|url=http://shanghaicricket.com/about-us/|title=About the Shanghai Cricket Club|publisher=Shanghai Cricket Club|access-date=23 Mei 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190411205407/http://shanghaicricket.com/about-us/|archive-date=11 April 2019|url-status=live}}</ref> == Eksterne skakels == {{CommonsKategorie-inlyn|Shanghai}} * {{zh}} [http://www.shanghai.gov.cn/ Amptelike webwerf van die Munisipaliteit Sjanghai] == Verwysings == {{Verwysings|3}} {{Navigasie indeling Volksrepubliek China}} {{Normdata}} {{Voorbladster}} [[Kategorie:Kusstede]] [[Kategorie:Nedersettings in die Volksrepubliek China]] 2ao5r8ingkp8ievf3llpxyw3oyg56zj 0 34378 2519947 1889190 2022-08-18T10:05:37Z Aliwal2012 39067 uitgebrei uit Britse wiki (met verwysings) wikitext text/x-wiki {| align="right" cellpadding="2" cellspacing="0" style="border:1px solid #88a; background:#CEDAF2; padding:5px; font-size: 85%; margin: 0 0 0.5em 1em; border-collapse:collapse;" ! align="center" colspan="2" style="color: #000000; background: #f7f8ff; padding: 4px; font-size:170%;" | '''Miami'''<br /> [[Lêer:Miami collage 20110330.jpg|280px]] |- style="background: #CEDAF2; text-align:center;border-bottom:1px solid #999" | '''Kaart''' |style="border-left:1px solid #999"| '''Seël''' |- style="background:white" |rowspan=6| [[Lêer:Miami-Dade County Florida Incorporated and Unincorporated areas Miami Highlighted.svg|180px|senter]] |- style="background: white" |style="border-left:1px solid #999"| [[Lêer:Seal of Miami, Florida.svg|75px|senter]] |- style="background: #f7f8ff;border-top:1px solid #999; text-align:center;" |style="border-left:1px solid #999"| |- style="background: #CEDAF2; text-align:center;" |style="border-left:1px solid #999;border-top:1px solid #999"| '''Vlag''' |- style="background: white; border-top:1px solid #999;" |style="border-left:1px solid #999"| [[Lêer:Flag of Miami, Florida.svg|90px|senter]] |- style="background: #f7f8ff; border-top:1px solid #999; text-align:center;" |style="border-left:1px solid #999"| |- style="border-top:1px solid #999;" |&nbsp;'''Land''' | style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | [[Lêer:Flag of the United States.svg|20px]] [[Verenigde State]] |- style="border-top:1px solid #999;" |&nbsp;'''Deelstaat''' | style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | [[Lêer:Flag of Florida.svg|20px]] [[Florida]] |- style="border-top:1px solid #999;" |&nbsp;'''Koördinate''' | style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | {{Koördinate|25|46|N|80|12|W|display=inline,title}} |- style="border-top:1px solid #999;" |&nbsp;'''Stigting''' | style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | [[1825]] |- style="border-top:1px solid #999;" |&nbsp;'''Geïnkorporeer op''' | style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | [[28 Julie]] [[1896]] |- style="border-top:1px solid #999;" |&nbsp;'''Oppervlakte:''' | style="background: #f7f8ff" | &nbsp; |- | &nbsp;- Totaal | style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | 143,1 [[vierkante kilometer|vk km]] |- | &nbsp;'''Hoogte bo seevlak''' | style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | 13 m |- style="border-top:1px solid #999;" |- style="border-top:1px solid #999;" |- |&nbsp;'''Bevolking:''' | style="background: #f7f8ff" | &nbsp; |- | &nbsp;- Totaal (2013) | style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | 417&nbsp;650 |- | &nbsp;- Bevolkingsdigtheid | style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | 4&nbsp;299,6/vk km |- | &nbsp;- Metropolitaanse gebied | style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | 5&nbsp;564&nbsp;635 |- |&nbsp;'''Tydsone''' | style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | EST ([[UTC]] -5) <br /> Somertyd: EDT (UTC -4) |- style="border-top:1px solid #999;" |- |&nbsp;'''Klimaat''' | style="background: #f7f8ff" | &nbsp; |- | &nbsp;- Tipe | style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | Subtropiese klimaat |- | &nbsp;- Gemiddelde jaarlikse temperatuur | style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | 27&nbsp;°C |- | &nbsp;- Gem. temp. Januarie/Julie | style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | 12,5 / 20,3&nbsp;°C |- | &nbsp;- Gemiddelde jaarlikse neerslae | style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | 1397 mm |- |&nbsp;'''Burgemeester''' | style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | Tomás Regalado (R) |- style="border-top:1px solid #999;" |&nbsp;'''Amptelike Webwerf''' | style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | [http://www.miamigov.com/ City of Miami] |- style="border-top:1px solid #999;" |} '''Miami''' is 'n groot stad en kusmetropool geleë in Miami-Dade County in die suidooste van Florida. Met 'n bevolking van 442&nbsp;241 in die 2020-sensus,<ref name="QuickFacts">{{cite web |title=QuickFacts: Miami city, Florida |url=https://www.census.gov/quickfacts/fact/table/miamicityflorida/PST045219 |publisher=United States Census Bureau |access-date=March 23, 2022}}</ref> is dit die tweede grootste stad in die [[Deelstate van die Verenigde State van Amerika|deelstaat]] van [[Florida]] ná [[Jacksonville]], die elfde-digsbevolkte stad in Suidoos-VSA, en die 44ste mees bevolkte stad in die land. Miami is die kern van die land se negende grootste en wêreld se 34ste grootste metropolitaanse gebied met 'n bevolking van 6,138 miljoen mense in 2020. Miami lê in die suidoostelike deel van Florida, tussen die Florida Everglades en die [[Atlantiese Oseaan]]. Die stad het die derde grootste luglyn in die Verenigde State met meer as 300 hoë geboue, waarvan 58 hoër as 150 meter is.<ref>{{Cite web|url=https://www.worldatlas.com/articles/us-cities-with-the-most-skyscrapers.html|title=US Cities With the Most Skyscrapers|website=WorldAtlas|date=6 Februarie 2018|language=en|access-date=18 Junie 2019}}</ref> Miami is 'n belangrike sentrum en leier in finansies, handel, seevervoer, kultuur, kuns en internasionale handel.<ref name=GAWC>{{cite web|url=http://www.lboro.ac.uk/gawc/world2008t.html|title=The World According to GaWC 2008|publisher=Globalization and World Cities Study Group and Network, Loughborough University|access-date=March 3, 2009}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.lboro.ac.uk/gawc/citylist.html |title=Inventory of World Cities |publisher=Globalization and World Cities (GaWC) Study Group and Network |access-date=December 1, 2007 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20131014191556/http://www.lboro.ac.uk/gawc/citylist.html |archive-date=October 14, 2013}}</ref> Die Miami-metropolitaanse gebied is verreweg die grootste stedelike ekonomie in Florida en die 12de grootste in die Verenigde State, met 'n BBP van $344,9 miljard teen 2017.<ref name="bea.gov1">{{cite web|url=https://www.bea.gov/system/files/2018-09/gdp_metro0918_0.pdf|title=Gross Domestic Product by Metropolitan Area, 2017|publisher=Bea.gov|access-date=October 23, 2018}}</ref> In 2020 is Miami deur die GaWC as 'n Beta + vlak wêreldstad geklassifiseer.<ref>{{cite web |title=The World According to GaWC 2020 |url=https://www.lboro.ac.uk/gawc/world2020t.html |website=GaWC - Research Network |publisher=Globalization and World Cities |access-date=August 31, 2020}}</ref> In 2019 was Miami in die sewende plek in die Verenigde State en 31ste wêreldwyd in sakeaktiwiteite, mensekapitaal, inligtingsuitruiling, kulturele ervaring en politieke betrokkenheid.<ref>{{Cite web|url=https://www.atkearney.com/documents/20152/2794549/A+Question+of+Talent%E2%80%942019+Global+Cities+Report.pdf/106f30b1-83db-25b3-2802-fa04343a36e4?t=1559144999157|title=2019 Global Cities Report|website=ATKearney}}</ref> Volgens 'n UBS-studie in 2018 van 77 wêreldstede, is Miami die tweede rykste stad in die Verenigde State en derde rykste wêreldwyd in koopkrag.<ref>{{Cite web|url=http://www.citymayors.com/economics/richest-cities-world.html|title=City Mayors: Richest cities in the world|website=www.citymayors.com|access-date=June 18, 2019}}</ref> Miami is 'n meerderheid-minderheidstad met 'n Spaanse bevolking van 310 472, of 70,2 persent van die stad se bevolking.<ref name="2020Hispanic">{{cite web |title=P2: Hispanic or Latino |url=https://data.census.gov/cedsci/table?q=P2%3A%20HISPANIC%20OR%20LATINO,%20AND%20NOT%20HISPANIC%20OR%20LATINO%20BY%20RACE&g=0100000US%24160000_0400000US72%240500000&tid=DECENNIALPL2020.P2&hidePreview=true |website=2020 Census |publisher=United States Census Bureau |access-date=10 October 2021 |url-status=live}}</ref> Die middestad van Miami het een van die grootste konsentrasies van internasionale banke in die Verenigde State en is die tuiste van baie groot nasionale en internasionale maatskappye.<ref>{{Cite web|url=https://www.forbes.com/sites/scottbeyer/2015/05/07/welcome-to-brickell-miamis-wall-street-south/|title=Welcome To Brickell, Miami's "Wall Street South"|last=Beyer|first=Scott|website=Forbes|language=en|access-date=18 Junie 2019}}</ref> Die Gesondheidsdistrik is die tuiste van verskeie groot Universiteit van Miami-geaffilieerde hospitaal- en gesondheidsfasiliteite, insluitend Jackson Memorial Hospital, die land se grootste hospitaal met 1 547 beddens,<ref>[https://www.beckershospitalreview.com/100-of-the-largest-hospitals-and-health-systems-in-america-2021.html "100 of the largest hospitals and health systems in America,"] ''Becker's Hospital Review'', Julie 2010</ref> en die Leonard M. Miller School of Medicine, die Universiteit van Miami se akademiese mediese sentrum en onderrighospitaal, en ander wat betrokke is by gesondheidsverwante sorg en navorsing. PortMiami, die stad se seehawe, is die besigste vaarthawe in die wêreld in beide passasiersverkeer en vaartlyne, en verwys na homself as die "Cruise Capital of the World".<ref>{{Cite web|url=http://www.miamidade.gov/portmiami/library/2017-cruise-guide.pdf|title=PortMiami 2017 Cruise Guide}}</ref> Miami is ook 'n belangrike toerismekern vir internasionale besoekers, die tweede plek in die land na New York-stad.<ref>{{cite web|title=Miami Is The Second Most Popular Destination For International Visitors (And Growing Fast)|url=http://www.thenextmiami.com/miami-is-the-second-most-popular-destination-for-international-visitors-and-growing-fast/|publisher=TheNextMiami.com|access-date=5 November 2016}}</ref> Miami word soms die "poort na Latyns-Amerika" genoem vanweë die omvang van sy kommersiële en kulturele bande.<ref>{{Cite web|date=September 2017|title=Florida: Gateway to Latin America and the Caribbean|url=https://www.enterpriseflorida.com/wp-content/uploads/brief-florida-gateway-latin-america-caribbean.pdf|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20210707195916/https://www.enterpriseflorida.com/wp-content/uploads/brief-florida-gateway-latin-america-caribbean.pdf|archive-date=7 July 2021|access-date=29 November 2021}}</ref> Miami is in 1896 vernoem na die Miami-rivier, afgelei van die [[Tequesta]] woord ''Mayaimi'', die historiese naam van die Okeechobee-meer, wat ''soet water'' beteken. == Sien ook == * [[Bermudadriehoek]] == Verwysings == {{Verwysings}} == Eksterne skakels == {{Commons-kategorie inlyn|Miami, Florida}} * {{en}} [http://www.miamigov.com/ Miami se amptelike webwerf] {{Saadjie}} {{Normdata}} [[Kategorie:Kusstede]] [[Kategorie:Nedersettings in Florida]] pag9fdbe1kxr2reb6g0m1yxa3zd2gkm 2519957 2519947 2022-08-18T10:34:05Z Aliwal2012 39067 Verder uitgebrei uit Britse wiki (Inhoudvertaling ContentTranslation2) wikitext text/x-wiki {| align="right" cellpadding="2" cellspacing="0" style="border:1px solid #88a; background:#CEDAF2; padding:5px; font-size: 85%; margin: 0 0 0.5em 1em; border-collapse:collapse;" ! align="center" colspan="2" style="color: #000000; background: #f7f8ff; padding: 4px; font-size:170%;" | '''Miami'''<br /> [[Lêer:Miami collage 20110330.jpg|280px]] |- style="background: #CEDAF2; text-align:center;border-bottom:1px solid #999" | '''Kaart''' |style="border-left:1px solid #999"| '''Seël''' |- style="background:white" |rowspan=6| [[Lêer:Miami-Dade County Florida Incorporated and Unincorporated areas Miami Highlighted.svg|180px|senter]] |- style="background: white" |style="border-left:1px solid #999"| [[Lêer:Seal of Miami, Florida.svg|75px|senter]] |- style="background: #f7f8ff;border-top:1px solid #999; text-align:center;" |style="border-left:1px solid #999"| |- style="background: #CEDAF2; text-align:center;" |style="border-left:1px solid #999;border-top:1px solid #999"| '''Vlag''' |- style="background: white; border-top:1px solid #999;" |style="border-left:1px solid #999"| [[Lêer:Flag of Miami, Florida.svg|90px|senter]] |- style="background: #f7f8ff; border-top:1px solid #999; text-align:center;" |style="border-left:1px solid #999"| |- style="border-top:1px solid #999;" |&nbsp;'''Land''' | style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | [[Lêer:Flag of the United States.svg|20px]] [[Verenigde State]] |- style="border-top:1px solid #999;" |&nbsp;'''Deelstaat''' | style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | [[Lêer:Flag of Florida.svg|20px]] [[Florida]] |- style="border-top:1px solid #999;" |&nbsp;'''Koördinate''' | style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | {{Koördinate|25|46|N|80|12|W|display=inline,title}} |- style="border-top:1px solid #999;" |&nbsp;'''Stigting''' | style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | [[1825]] |- style="border-top:1px solid #999;" |&nbsp;'''Geïnkorporeer op''' | style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | [[28 Julie]] [[1896]] |- style="border-top:1px solid #999;" |&nbsp;'''Oppervlakte:''' | style="background: #f7f8ff" | &nbsp; |- | &nbsp;- Totaal | style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | 143,1 [[vierkante kilometer|vk km]] |- | &nbsp;'''Hoogte bo seevlak''' | style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | 13 m |- style="border-top:1px solid #999;" |- style="border-top:1px solid #999;" |- |&nbsp;'''Bevolking:''' | style="background: #f7f8ff" | &nbsp; |- | &nbsp;- Totaal (2013) | style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | 417&nbsp;650 |- | &nbsp;- Bevolkingsdigtheid | style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | 4&nbsp;299,6/vk km |- | &nbsp;- Metropolitaanse gebied | style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | 5&nbsp;564&nbsp;635 |- |&nbsp;'''Tydsone''' | style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | EST ([[UTC]] -5) <br /> Somertyd: EDT (UTC -4) |- style="border-top:1px solid #999;" |- |&nbsp;'''Klimaat''' | style="background: #f7f8ff" | &nbsp; |- | &nbsp;- Tipe | style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | Subtropiese klimaat |- | &nbsp;- Gemiddelde jaarlikse temperatuur | style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | 27&nbsp;°C |- | &nbsp;- Gem. temp. Januarie/Julie | style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | 12,5 / 20,3&nbsp;°C |- | &nbsp;- Gemiddelde jaarlikse neerslae | style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | 1397 mm |- |&nbsp;'''Burgemeester''' | style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | Tomás Regalado (R) |- style="border-top:1px solid #999;" |&nbsp;'''Amptelike Webwerf''' | style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | [http://www.miamigov.com/ City of Miami] |- style="border-top:1px solid #999;" |} '''Miami''' is 'n groot stad en kusmetropool geleë in Miami-Dade County in die suidooste van Florida. Met 'n bevolking van 442&nbsp;241 in die 2020-sensus,<ref name="QuickFacts">{{cite web |title=QuickFacts: Miami city, Florida |url=https://www.census.gov/quickfacts/fact/table/miamicityflorida/PST045219 |publisher=United States Census Bureau |access-date=March 23, 2022}}</ref> is dit die tweede grootste stad in die [[Deelstate van die Verenigde State van Amerika|deelstaat]] van [[Florida]] ná [[Jacksonville]], die elfde-digsbevolkte stad in Suidoos-VSA, en die 44ste mees bevolkte stad in die land. Miami is die kern van die land se negende grootste en wêreld se 34ste grootste metropolitaanse gebied met 'n bevolking van 6,138 miljoen mense in 2020. Miami lê in die suidoostelike deel van Florida, tussen die Florida Everglades en die [[Atlantiese Oseaan]]. Die stad het die derde grootste luglyn in die Verenigde State met meer as 300 hoë geboue, waarvan 58 hoër as 150 meter is.<ref>{{Cite web|url=https://www.worldatlas.com/articles/us-cities-with-the-most-skyscrapers.html|title=US Cities With the Most Skyscrapers|website=WorldAtlas|date=6 Februarie 2018|language=en|access-date=18 Junie 2019}}</ref> Miami is 'n belangrike sentrum en leier in finansies, handel, seevervoer, kultuur, kuns en internasionale handel.<ref name=GAWC>{{cite web|url=http://www.lboro.ac.uk/gawc/world2008t.html|title=The World According to GaWC 2008|publisher=Globalization and World Cities Study Group and Network, Loughborough University|access-date=March 3, 2009}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.lboro.ac.uk/gawc/citylist.html |title=Inventory of World Cities |publisher=Globalization and World Cities (GaWC) Study Group and Network |access-date=December 1, 2007 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20131014191556/http://www.lboro.ac.uk/gawc/citylist.html |archive-date=October 14, 2013}}</ref> Die Miami-metropolitaanse gebied is verreweg die grootste stedelike ekonomie in Florida en die 12de grootste in die Verenigde State, met 'n BBP van $344,9 miljard teen 2017.<ref name="bea.gov1">{{cite web|url=https://www.bea.gov/system/files/2018-09/gdp_metro0918_0.pdf|title=Gross Domestic Product by Metropolitan Area, 2017|publisher=Bea.gov|access-date=October 23, 2018}}</ref> In 2020 is Miami deur die GaWC as 'n Beta + vlak wêreldstad geklassifiseer.<ref>{{cite web |title=The World According to GaWC 2020 |url=https://www.lboro.ac.uk/gawc/world2020t.html |website=GaWC - Research Network |publisher=Globalization and World Cities |access-date=August 31, 2020}}</ref> In 2019 was Miami in die sewende plek in die Verenigde State en 31ste wêreldwyd in sakeaktiwiteite, mensekapitaal, inligtingsuitruiling, kulturele ervaring en politieke betrokkenheid.<ref>{{Cite web|url=https://www.atkearney.com/documents/20152/2794549/A+Question+of+Talent%E2%80%942019+Global+Cities+Report.pdf/106f30b1-83db-25b3-2802-fa04343a36e4?t=1559144999157|title=2019 Global Cities Report|website=ATKearney}}</ref> Volgens 'n UBS-studie in 2018 van 77 wêreldstede, is Miami die tweede rykste stad in die Verenigde State en derde rykste wêreldwyd in koopkrag.<ref>{{Cite web|url=http://www.citymayors.com/economics/richest-cities-world.html|title=City Mayors: Richest cities in the world|website=www.citymayors.com|access-date=June 18, 2019}}</ref> Miami is 'n meerderheid-minderheidstad met 'n Spaanse bevolking van 310 472, of 70,2 persent van die stad se bevolking.<ref name="2020Hispanic">{{cite web |title=P2: Hispanic or Latino |url=https://data.census.gov/cedsci/table?q=P2%3A%20HISPANIC%20OR%20LATINO,%20AND%20NOT%20HISPANIC%20OR%20LATINO%20BY%20RACE&g=0100000US%24160000_0400000US72%240500000&tid=DECENNIALPL2020.P2&hidePreview=true |website=2020 Census |publisher=United States Census Bureau |access-date=10 October 2021 |url-status=live}}</ref> Die middestad van Miami het een van die grootste konsentrasies van internasionale banke in die Verenigde State en is die tuiste van baie groot nasionale en internasionale maatskappye.<ref>{{Cite web|url=https://www.forbes.com/sites/scottbeyer/2015/05/07/welcome-to-brickell-miamis-wall-street-south/|title=Welcome To Brickell, Miami's "Wall Street South"|last=Beyer|first=Scott|website=Forbes|language=en|access-date=18 Junie 2019}}</ref> Die Gesondheidsdistrik is die tuiste van verskeie groot Universiteit van Miami-geaffilieerde hospitaal- en gesondheidsfasiliteite, insluitend Jackson Memorial Hospital, die land se grootste hospitaal met 1 547 beddens,<ref>[https://www.beckershospitalreview.com/100-of-the-largest-hospitals-and-health-systems-in-america-2021.html "100 of the largest hospitals and health systems in America,"] ''Becker's Hospital Review'', Julie 2010</ref> en die Leonard M. Miller School of Medicine, die Universiteit van Miami se akademiese mediese sentrum en onderrighospitaal, en ander wat betrokke is by gesondheidsverwante sorg en navorsing. PortMiami, die stad se seehawe, is die besigste vaarthawe in die wêreld in beide passasiersverkeer en vaartlyne, en verwys na homself as die "Cruise Capital of the World".<ref>{{Cite web|url=http://www.miamidade.gov/portmiami/library/2017-cruise-guide.pdf|title=PortMiami 2017 Cruise Guide}}</ref> Miami is ook 'n belangrike toerismekern vir internasionale besoekers, die tweede plek in die land na New York-stad.<ref>{{cite web|title=Miami Is The Second Most Popular Destination For International Visitors (And Growing Fast)|url=http://www.thenextmiami.com/miami-is-the-second-most-popular-destination-for-international-visitors-and-growing-fast/|publisher=TheNextMiami.com|access-date=5 November 2016}}</ref> Miami word soms die "poort na Latyns-Amerika" genoem vanweë die omvang van sy kommersiële en kulturele bande.<ref>{{Cite web|date=September 2017|title=Florida: Gateway to Latin America and the Caribbean|url=https://www.enterpriseflorida.com/wp-content/uploads/brief-florida-gateway-latin-america-caribbean.pdf|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20210707195916/https://www.enterpriseflorida.com/wp-content/uploads/brief-florida-gateway-latin-america-caribbean.pdf|archive-date=7 July 2021|access-date=29 November 2021}}</ref> Miami is in 1896 vernoem na die Miami-rivier, afgelei van die [[Tequesta]] woord ''Mayaimi'', die historiese naam van die Okeechobee-meer, wat ''soet water'' beteken. == Geskiedenis == Die Tequesta-stam het die Miami-gebied vir ongeveer 2 000 jaar bewoon voor kontak met Europeërs gemaak is. 'n Dorpie van honderde mense, wat dateer uit 500–600 v.C., was aan die monding van die Miami-rivier geleë. Daar word geglo dat die hele stam teen die middel van die 1700's na [[Kuba]] gemigreer het.<ref>{{cite news|url=http://www.cnn.com/2014/02/04/us/florida-indian-village/index.html?hpt=hp_c3|title=Questions of preservation after ancient village found in downtown Miami|author=Smith, Matt|date=4 Februarie 2014|access-date=4 Februarie 2014|publisher=CNN}}</ref> In 1566 het admiraal Pedro Menéndez de Avilés, Florida se eerste goewerneur, die gebied vir Spanje opgeëis. 'n Spaanse sending is een jaar later gebou. Spanje en Brittanje het agtereenvolgens Florida regeer totdat Spanje dit in 1821 aan die Verenigde State afgestaan het. In 1836 het die VSA Fort Dallas op die oewer van die Miami-rivier gebou as deel van hul ontwikkeling van die Florida-gebied en hul poging om die Seminoles te onderdruk en te verwyder. As gevolg hiervan het die Miami-gebied 'n terrein geword van gevegte in die Tweede Seminole-oorlog. [[File:Mouth of Miami River 20100211.jpg|duimnael|links|Die monding van die Miamirivier by Brickell Key, Februarie 2010]] Miami word beskou as die enigste groot stad in die Verenigde State wat deur 'n vrou gestig is. Julia Tuttle, 'n plaaslike sitruskweker en 'n ryk [[Cleveland, Ohio|Cleveland]]-boorling, was die oorspronklike eienaar van die grond waarop die stad gebou is.<ref>{{Cite web|url=https://parade.com/256292/claudiagryvatzcopquin/whats-the-one-major-american-city-founded-by-a-woman/|title=What's the One Major American City Founded by a Woman?|last=Copquin|first=Claudia Gryvatz|date=23 Januarie 2014|website=Parade|language=en|access-date=18 Junie 2019}}</ref> In die laat 19de eeu was die gebied bekend as "Biscayne Bay Country", en berigte het dit beskryf as 'n belowende wildernis en "een van die beste boupersele in Florida".<ref>{{cite news|title=The Day in St. Augustine&nbsp;— The Hack Line to Biscayne Bay|date=January 10, 1893|newspaper=The Florida Times-Union}}</ref><ref>{{cite news| title= A Trip to Biscayne Bay| work= The Tropical Sun| date= March 9, 1893}}</ref> Die Groot Vries van 1894–1895 het Miami se groei versnel, aangesien die oeste daar die enigste in Florida was wat oorleef het. Miami is op 28 Julie 1896 amptelik as 'n stad ingelyf, met 'n bevolking van net meer as 300.<ref>{{cite web|url=http://www.hmsf.org/history/south-florida-brief-history.htm |title=South Florida: A Brief History |author1=Williams, Linda K. |author2=George, Paul S. |publisher=Historical Museum of South Florida |access-date=August 24, 2009 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20100429002717/http://www.hmsf.org/history/south-florida-brief-history.htm |archive-date=April 29, 2010}}</ref> Afro-Amerikaanse arbeid het 'n deurslaggewende rol in Miami se vroeë ontwikkeling gespeel. Gedurende die vroeë 20ste eeu het migrante uit die Bahamas en Afro-Amerikaners 40 persent van die stad se bevolking uitgemaak. Ten spyte van hul rol in die stad se groei, was hul gemeenskap tot 'n klein ruimte beperk.<ref name= Concrete>{{Cite book|title = A World More Concrete: Real Estate and the Remaking of Jim Crow South Florida|last = Connolly|first = Nathan|publisher = University of Chicago Press|year = 2014|page= 25}}</ref> Nadat [[Fidel Castro]] ná die Rewolusie in 1959 in Kuba aan bewind gekom het, het baie ryk Kubane skuiling in Miami gesoek, wat die stad se bevolking verder vergroot het. Miami het in die 1980's en 1990's nuwe besighede en kulturele geriewe ontwikkel as deel van die Nuwe Suide. Rasse- en kulturele spanning het soms ontstaan, maar die stad het in die laaste helfte van die 20ste eeu ontwikkel as 'n belangrike internasionale, finansiële en kulturele sentrum. Dit is die tweede grootste Amerikaanse stad met 'n Spaanssprekende meerderheid (na [[El Paso]], [[Texas]]), en die grootste stad met 'n Kubaans-Amerikaanse pluraliteit.<ref>{{Cite news|url=https://www.nytimes.com/1976/03/03/archives/wallace-pressing-the-abortion-issue.html|title=Wallace Pressing the Abortion Issue|first=Roy Reed Special to The New York|last=Times|newspaper=The New York Times|date=March 3, 1976}}</ref><ref name="autogenerated1">U.S. Census, 2010 (Ethnicity) and Census American Community Survey 2008 (language).</ref> == Geografie == Miami en sy voorstede is geleë op 'n breë vlakte tussen die Everglades in die weste en Biscayne-baai in die ooste, wat strek vanaf Lake Okeechobee suidwaarts tot Floridabaai. Die hoogte van die gebied is gemiddeld ongeveer 1,8 m (6 voet) bo seespieël in die meeste woonbuurte, veral naby die kus.<ref>{{cite web|url=http://images.jsc.nasa.gov/luceneweb/caption_direct.jsp?photoId=STS062-85-026 |title=Miami, Florida metropolitan area as seen from STS-62 |publisher=[[NASA]] |access-date=August 19, 2007 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20071201191110/http://images.jsc.nasa.gov/luceneweb/caption_direct.jsp?photoId=STS062-85-026 |archive-date=December 1, 2007}}</ref> Die hoogste punte word gevind langs die Miami Rock Ridge, wat onder die grootste deel van die oostelike Miami-metro lê. Die grootste deel van die stad is aan die kus van Biscaynebaai, wat 'n paar honderd natuurlike en kunsmatige versperring-eilande bevat, waarvan die grootste Miami Beach en South Beach bevat. Die [[Golfstroom]], 'n warm seestroom, loop noordwaarts net 24 km van die kus af, sodat die stad se klimaat die hele jaar warm en gematig bly. Onder die vlakte lê die Biscayne-akwifeer, 'n natuurlike ondergrondse bron van vars water wat strek vanaf die suide van Palm Beach County tot in Floridabaai. Dit kom die naaste aan die landoppervlak rondom die stede Miami Springs en Hialeah.<ref>{{cite web|url=http://capp.water.usgs.gov/gwa/ch_g/G-text4.html|title=USGS Ground Water Atlas of the United States|publisher=United States Geological Survey|access-date=February 19, 2006}}</ref> Die grootste deel van die Miami-metropolitaanse gebied kry sy drinkwater van die Biscayne-akwifer. As gevolg van die akwifeer is dit nie moontlik om meer as 5 tot 6 meter te grawe sonder om water te tref nie, wat ondergrondse konstruksie belemmer, alhoewel sommige ondergrondse parkeergarages bestaan. Om hierdie rede is die [[moltrein|massavervoerstelsels]] in en om Miami verhewe of op straatvlak.<ref name="geology">{{cite web|title=Miami Geology|url=http://www.miami-americabeach.com/about_us/Miami_Geology.html|website=miami-americabeach.com|archive-url=https://web.archive.org/web/20170314102309/http://www.miami-americabeach.com/about_us/Miami_Geology.html|archive-date=March 14, 2017|access-date=April 3, 2019}}</ref> Die meeste van die westekant van die stad grens aan die Everglades, 'n tropiese moerasland wat die grootste deel van die suidelike gedeelte van Florida dek. Amerikaanse krokodille wat in die vleie woon, het dit in Miami-gemeenskappe en op groot snelweë gewaag.<ref name="geology"/> == Sien ook == * [[Bermudadriehoek]] == Verwysings == {{Verwysings|2}} == Eksterne skakels == {{Commons-kategorie inlyn|Miami, Florida}} * {{en}} [http://www.miamigov.com/ Miami se amptelike webwerf] {{Normdata}} [[Kategorie:Kusstede]] [[Kategorie:Nedersettings in Florida]] hnll4yingq1e85skynkmnajf5igpsq7 2519961 2519957 2022-08-18T11:03:31Z Aliwal2012 39067 +panorama foto wikitext text/x-wiki {| align="right" cellpadding="2" cellspacing="0" style="border:1px solid #88a; background:#CEDAF2; padding:5px; font-size: 85%; margin: 0 0 0.5em 1em; border-collapse:collapse;" ! align="center" colspan="2" style="color: #000000; background: #f7f8ff; padding: 4px; font-size:170%;" | '''Miami'''<br /> [[Lêer:Miami collage 20110330.jpg|280px]] |- style="background: #CEDAF2; text-align:center;border-bottom:1px solid #999" | '''Kaart''' |style="border-left:1px solid #999"| '''Seël''' |- style="background:white" |rowspan=6| [[Lêer:Miami-Dade County Florida Incorporated and Unincorporated areas Miami Highlighted.svg|180px|senter]] |- style="background: white" |style="border-left:1px solid #999"| [[Lêer:Seal of Miami, Florida.svg|75px|senter]] |- style="background: #f7f8ff;border-top:1px solid #999; text-align:center;" |style="border-left:1px solid #999"| |- style="background: #CEDAF2; text-align:center;" |style="border-left:1px solid #999;border-top:1px solid #999"| '''Vlag''' |- style="background: white; border-top:1px solid #999;" |style="border-left:1px solid #999"| [[Lêer:Flag of Miami, Florida.svg|90px|senter]] |- style="background: #f7f8ff; border-top:1px solid #999; text-align:center;" |style="border-left:1px solid #999"| |- style="border-top:1px solid #999;" |&nbsp;'''Land''' | style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | [[Lêer:Flag of the United States.svg|20px]] [[Verenigde State]] |- style="border-top:1px solid #999;" |&nbsp;'''Deelstaat''' | style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | [[Lêer:Flag of Florida.svg|20px]] [[Florida]] |- style="border-top:1px solid #999;" |&nbsp;'''Koördinate''' | style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | {{Koördinate|25|46|N|80|12|W|display=inline,title}} |- style="border-top:1px solid #999;" |&nbsp;'''Stigting''' | style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | [[1825]] |- style="border-top:1px solid #999;" |&nbsp;'''Geïnkorporeer op''' | style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | [[28 Julie]] [[1896]] |- style="border-top:1px solid #999;" |&nbsp;'''Oppervlakte:''' | style="background: #f7f8ff" | &nbsp; |- | &nbsp;- Totaal | style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | 143,1 [[vierkante kilometer|vk km]] |- | &nbsp;'''Hoogte bo seevlak''' | style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | 13 m |- style="border-top:1px solid #999;" |- style="border-top:1px solid #999;" |- |&nbsp;'''Bevolking:''' | style="background: #f7f8ff" | &nbsp; |- | &nbsp;- Totaal (2021) | style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | 439&nbsp;890 |- | &nbsp;- Bevolkingsdigtheid | style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | 4&nbsp;299,6/vk km |- | &nbsp;- Metropolitaanse gebied | style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | 6&nbsp;091&nbsp;747 |- |&nbsp;'''Tydsone''' | style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | EST ([[UTC-5]]) <br /> Somertyd: EDT (UTC-4) |- style="border-top:1px solid #999;" |- |&nbsp;'''Klimaat''' | style="background: #f7f8ff" | &nbsp; |- | &nbsp;- Tipe | style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | Subtropiese klimaat |- | &nbsp;- Gemiddelde jaarlikse temperatuur | style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | 27&nbsp;°C |- | &nbsp;- Gem. temp. Januarie/Julie | style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | 12,5 / 20,3&nbsp;°C |- | &nbsp;- Gemiddelde jaarlikse neerslae | style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | 1397 mm |- |&nbsp;'''Burgemeester''' | style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | Francis X. Suarez (R) |- style="border-top:1px solid #999;" |&nbsp;'''Amptelike Webwerf''' | style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | [http://www.miamigov.com/ City of Miami] |- style="border-top:1px solid #999;" |} '''Miami''' is 'n groot stad en kusmetropool geleë in Miami-Dade County in die suidooste van Florida. Met 'n bevolking van 442&nbsp;241 in die 2020-sensus,<ref name="QuickFacts">{{cite web |title=QuickFacts: Miami city, Florida |url=https://www.census.gov/quickfacts/fact/table/miamicityflorida/PST045219 |publisher=United States Census Bureau |access-date=March 23, 2022}}</ref> is dit die tweede grootste stad in die [[Deelstate van die Verenigde State van Amerika|deelstaat]] van [[Florida]] ná [[Jacksonville]], die elfde-digsbevolkte stad in Suidoos-VSA, en die 44ste mees bevolkte stad in die land. Miami is die kern van die land se negende grootste en wêreld se 34ste grootste metropolitaanse gebied met 'n bevolking van 6,138 miljoen mense in 2020. Miami lê in die suidoostelike deel van Florida, tussen die Florida Everglades en die [[Atlantiese Oseaan]]. Die stad het die derde grootste luglyn in die Verenigde State met meer as 300 hoë geboue, waarvan 58 hoër as 150 meter is.<ref>{{Cite web|url=https://www.worldatlas.com/articles/us-cities-with-the-most-skyscrapers.html|title=US Cities With the Most Skyscrapers|website=WorldAtlas|date=6 Februarie 2018|language=en|access-date=18 Junie 2019}}</ref> Miami is 'n belangrike sentrum en leier in finansies, handel, seevervoer, kultuur, kuns en internasionale handel.<ref name=GAWC>{{cite web|url=http://www.lboro.ac.uk/gawc/world2008t.html|title=The World According to GaWC 2008|publisher=Globalization and World Cities Study Group and Network, Loughborough University|access-date=March 3, 2009}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.lboro.ac.uk/gawc/citylist.html |title=Inventory of World Cities |publisher=Globalization and World Cities (GaWC) Study Group and Network |access-date=December 1, 2007 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20131014191556/http://www.lboro.ac.uk/gawc/citylist.html |archive-date=October 14, 2013}}</ref> Die Miami-metropolitaanse gebied is verreweg die grootste stedelike ekonomie in Florida en die 12de grootste in die Verenigde State, met 'n BBP van $344,9 miljard teen 2017.<ref name="bea.gov1">{{cite web|url=https://www.bea.gov/system/files/2018-09/gdp_metro0918_0.pdf|title=Gross Domestic Product by Metropolitan Area, 2017|publisher=Bea.gov|access-date=October 23, 2018}}</ref> In 2020 is Miami deur die GaWC as 'n Beta + vlak wêreldstad geklassifiseer.<ref>{{cite web |title=The World According to GaWC 2020 |url=https://www.lboro.ac.uk/gawc/world2020t.html |website=GaWC - Research Network |publisher=Globalization and World Cities |access-date=August 31, 2020}}</ref> In 2019 was Miami in die sewende plek in die Verenigde State en 31ste wêreldwyd in sakeaktiwiteite, mensekapitaal, inligtingsuitruiling, kulturele ervaring en politieke betrokkenheid.<ref>{{Cite web|url=https://www.atkearney.com/documents/20152/2794549/A+Question+of+Talent%E2%80%942019+Global+Cities+Report.pdf/106f30b1-83db-25b3-2802-fa04343a36e4?t=1559144999157|title=2019 Global Cities Report|website=ATKearney}}</ref> Volgens 'n UBS-studie in 2018 van 77 wêreldstede, is Miami die tweede rykste stad in die Verenigde State en derde rykste wêreldwyd in koopkrag.<ref>{{Cite web|url=http://www.citymayors.com/economics/richest-cities-world.html|title=City Mayors: Richest cities in the world|website=www.citymayors.com|access-date=June 18, 2019}}</ref> Miami is 'n meerderheid-minderheidstad met 'n Spaanse bevolking van 310 472, of 70,2 persent van die stad se bevolking.<ref name="2020Hispanic">{{cite web |title=P2: Hispanic or Latino |url=https://data.census.gov/cedsci/table?q=P2%3A%20HISPANIC%20OR%20LATINO,%20AND%20NOT%20HISPANIC%20OR%20LATINO%20BY%20RACE&g=0100000US%24160000_0400000US72%240500000&tid=DECENNIALPL2020.P2&hidePreview=true |website=2020 Census |publisher=United States Census Bureau |access-date=10 October 2021 |url-status=live}}</ref> Die middestad van Miami het een van die grootste konsentrasies van internasionale banke in die Verenigde State en is die tuiste van baie groot nasionale en internasionale maatskappye.<ref>{{Cite web|url=https://www.forbes.com/sites/scottbeyer/2015/05/07/welcome-to-brickell-miamis-wall-street-south/|title=Welcome To Brickell, Miami's "Wall Street South"|last=Beyer|first=Scott|website=Forbes|language=en|access-date=18 Junie 2019}}</ref> Die Gesondheidsdistrik is die tuiste van verskeie groot Universiteit van Miami-geaffilieerde hospitaal- en gesondheidsfasiliteite, insluitend Jackson Memorial Hospital, die land se grootste hospitaal met 1 547 beddens,<ref>[https://www.beckershospitalreview.com/100-of-the-largest-hospitals-and-health-systems-in-america-2021.html "100 of the largest hospitals and health systems in America,"] ''Becker's Hospital Review'', Julie 2010</ref> en die Leonard M. Miller School of Medicine, die Universiteit van Miami se akademiese mediese sentrum en onderrighospitaal, en ander wat betrokke is by gesondheidsverwante sorg en navorsing. PortMiami, die stad se seehawe, is die besigste vaarthawe in die wêreld in beide passasiersverkeer en vaartlyne, en verwys na homself as die "Cruise Capital of the World".<ref>{{Cite web|url=http://www.miamidade.gov/portmiami/library/2017-cruise-guide.pdf|title=PortMiami 2017 Cruise Guide}}</ref> Miami is ook 'n belangrike toerismekern vir internasionale besoekers, die tweede plek in die land na New York-stad.<ref>{{cite web|title=Miami Is The Second Most Popular Destination For International Visitors (And Growing Fast)|url=http://www.thenextmiami.com/miami-is-the-second-most-popular-destination-for-international-visitors-and-growing-fast/|publisher=TheNextMiami.com|access-date=5 November 2016}}</ref> Miami word soms die "poort na Latyns-Amerika" genoem vanweë die omvang van sy kommersiële en kulturele bande.<ref>{{Cite web|date=September 2017|title=Florida: Gateway to Latin America and the Caribbean|url=https://www.enterpriseflorida.com/wp-content/uploads/brief-florida-gateway-latin-america-caribbean.pdf|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20210707195916/https://www.enterpriseflorida.com/wp-content/uploads/brief-florida-gateway-latin-america-caribbean.pdf|archive-date=7 July 2021|access-date=29 November 2021}}</ref> Miami is in 1896 vernoem na die Miami-rivier, afgelei van die [[Tequesta]] woord ''Mayaimi'', die historiese naam van die Okeechobee-meer, wat ''soet water'' beteken. == Geskiedenis == Die Tequesta-stam het die Miami-gebied vir ongeveer 2 000 jaar bewoon voor kontak met Europeërs gemaak is. 'n Dorpie van honderde mense, wat dateer uit 500–600 v.C., was aan die monding van die Miami-rivier geleë. Daar word geglo dat die hele stam teen die middel van die 1700's na [[Kuba]] gemigreer het.<ref>{{cite news|url=http://www.cnn.com/2014/02/04/us/florida-indian-village/index.html?hpt=hp_c3|title=Questions of preservation after ancient village found in downtown Miami|author=Smith, Matt|date=4 Februarie 2014|access-date=4 Februarie 2014|publisher=CNN}}</ref> In 1566 het admiraal Pedro Menéndez de Avilés, Florida se eerste goewerneur, die gebied vir Spanje opgeëis. 'n Spaanse sending is een jaar later gebou. Spanje en Brittanje het agtereenvolgens Florida regeer totdat Spanje dit in 1821 aan die Verenigde State afgestaan het. In 1836 het die VSA Fort Dallas op die oewer van die Miami-rivier gebou as deel van hul ontwikkeling van die Florida-gebied en hul poging om die Seminoles te onderdruk en te verwyder. As gevolg hiervan het die Miami-gebied 'n terrein geword van gevegte in die Tweede Seminole-oorlog. [[Lêer:Mouth of Miami River 20100211.jpg|duimnael|links|Die monding van die Miamirivier by Brickell Key, Februarie 2010]] Miami word beskou as die enigste groot stad in die Verenigde State wat deur 'n vrou gestig is. Julia Tuttle, 'n plaaslike sitruskweker en 'n ryk [[Cleveland, Ohio|Cleveland]]-boorling, was die oorspronklike eienaar van die grond waarop die stad gebou is.<ref>{{Cite web|url=https://parade.com/256292/claudiagryvatzcopquin/whats-the-one-major-american-city-founded-by-a-woman/|title=What's the One Major American City Founded by a Woman?|last=Copquin|first=Claudia Gryvatz|date=23 Januarie 2014|website=Parade|language=en|access-date=18 Junie 2019}}</ref> In die laat 19de eeu was die gebied bekend as "Biscayne Bay Country", en berigte het dit beskryf as 'n belowende wildernis en "een van die beste boupersele in Florida".<ref>{{cite news|title=The Day in St. Augustine&nbsp;— The Hack Line to Biscayne Bay|date=January 10, 1893|newspaper=The Florida Times-Union}}</ref><ref>{{cite news| title= A Trip to Biscayne Bay| work= The Tropical Sun| date= March 9, 1893}}</ref> Die Groot Vries van 1894–1895 het Miami se groei versnel, aangesien die oeste daar die enigste in Florida was wat oorleef het. Miami is op 28 Julie 1896 amptelik as 'n stad ingelyf, met 'n bevolking van net meer as 300.<ref>{{cite web|url=http://www.hmsf.org/history/south-florida-brief-history.htm |title=South Florida: A Brief History |author1=Williams, Linda K. |author2=George, Paul S. |publisher=Historical Museum of South Florida |access-date=August 24, 2009 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20100429002717/http://www.hmsf.org/history/south-florida-brief-history.htm |archive-date=April 29, 2010}}</ref> Afro-Amerikaanse arbeid het 'n deurslaggewende rol in Miami se vroeë ontwikkeling gespeel. Gedurende die vroeë 20ste eeu het migrante uit die Bahamas en Afro-Amerikaners 40 persent van die stad se bevolking uitgemaak. Ten spyte van hul rol in die stad se groei, was hul gemeenskap tot 'n klein ruimte beperk.<ref name= Concrete>{{Cite book|title = A World More Concrete: Real Estate and the Remaking of Jim Crow South Florida|last = Connolly|first = Nathan|publisher = University of Chicago Press|year = 2014|page= 25}}</ref> Nadat [[Fidel Castro]] ná die Rewolusie in 1959 in Kuba aan bewind gekom het, het baie ryk Kubane skuiling in Miami gesoek, wat die stad se bevolking verder vergroot het. Miami het in die 1980's en 1990's nuwe besighede en kulturele geriewe ontwikkel as deel van die Nuwe Suide. Rasse- en kulturele spanning het soms ontstaan, maar die stad het in die laaste helfte van die 20ste eeu ontwikkel as 'n belangrike internasionale, finansiële en kulturele sentrum. Dit is die tweede grootste Amerikaanse stad met 'n Spaanssprekende meerderheid (na [[El Paso]], [[Texas]]), en die grootste stad met 'n Kubaans-Amerikaanse pluraliteit.<ref>{{Cite news|url=https://www.nytimes.com/1976/03/03/archives/wallace-pressing-the-abortion-issue.html|title=Wallace Pressing the Abortion Issue|first=Roy Reed Special to The New York|last=Times|newspaper=The New York Times|date=March 3, 1976}}</ref><ref name="autogenerated1">U.S. Census, 2010 (Ethnicity) and Census American Community Survey 2008 (language).</ref> == Geografie == [[Lêer:Downtown Miami Panorama from the Rusty Pelican photo D Ramey Logan.jpg|duimnael|links|850px|Downtown Miami gesien vanaf Virginia Key, 2014]] [[Lêer:Downtown Miami, Miami, FL, USA - panoramio (15).jpg|duimnael|links|850px|Downtown Miami met Interstate 95 in die voorgrond, 2014]] [[Lêer:DowntownMiamiPanorama.jpg|duimnael|links|900px|Downtown Miami gesien vanaf PortMiami, 2009]] {{clear}} Miami en sy voorstede is geleë op 'n breë vlakte tussen die Everglades in die weste en Biscayne-baai in die ooste, wat strek vanaf Lake Okeechobee suidwaarts tot Floridabaai. Die hoogte van die gebied is gemiddeld ongeveer 1,8 m (6 voet) bo seespieël in die meeste woonbuurte, veral naby die kus.<ref>{{cite web|url=http://images.jsc.nasa.gov/luceneweb/caption_direct.jsp?photoId=STS062-85-026 |title=Miami, Florida metropolitan area as seen from STS-62 |publisher=[[NASA]] |access-date=August 19, 2007 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20071201191110/http://images.jsc.nasa.gov/luceneweb/caption_direct.jsp?photoId=STS062-85-026 |archive-date=December 1, 2007}}</ref> Die hoogste punte word gevind langs die Miami Rock Ridge, wat onder die grootste deel van die oostelike Miami-metro lê. Die grootste deel van die stad is aan die kus van Biscaynebaai, wat 'n paar honderd natuurlike en kunsmatige versperring-eilande bevat, waarvan die grootste Miami Beach en South Beach bevat. Die [[Golfstroom]], 'n warm seestroom, loop noordwaarts net 24 km van die kus af, sodat die stad se klimaat die hele jaar warm en gematig bly. Onder die vlakte lê die Biscayne-akwifeer, 'n natuurlike ondergrondse bron van vars water wat strek vanaf die suide van Palm Beach County tot in Floridabaai. Dit kom die naaste aan die landoppervlak rondom die stede Miami Springs en Hialeah.<ref>{{cite web|url=http://capp.water.usgs.gov/gwa/ch_g/G-text4.html|title=USGS Ground Water Atlas of the United States|publisher=United States Geological Survey|access-date=February 19, 2006}}</ref> Die grootste deel van die Miami-metropolitaanse gebied kry sy drinkwater van die Biscayne-akwifer. As gevolg van die akwifeer is dit nie moontlik om meer as 5 tot 6 meter te grawe sonder om water te tref nie, wat ondergrondse konstruksie belemmer, alhoewel sommige ondergrondse parkeergarages bestaan. Om hierdie rede is die [[moltrein|massavervoerstelsels]] in en om Miami verhewe of op straatvlak.<ref name="geology">{{cite web|title=Miami Geology|url=http://www.miami-americabeach.com/about_us/Miami_Geology.html|website=miami-americabeach.com|archive-url=https://web.archive.org/web/20170314102309/http://www.miami-americabeach.com/about_us/Miami_Geology.html|archive-date=March 14, 2017|access-date=April 3, 2019}}</ref> Die meeste van die westekant van die stad grens aan die Everglades, 'n tropiese moerasland wat die grootste deel van die suidelike gedeelte van Florida dek. Amerikaanse krokodille wat in die vleie woon, het dit in Miami-gemeenskappe en op groot snelweë gewaag.<ref name="geology"/> == Sien ook == * [[Bermudadriehoek]] == Verwysings == {{Verwysings|2}} == Eksterne skakels == {{Commons-kategorie inlyn|Miami, Florida}} * {{en}} [http://www.miamigov.com/ Miami se amptelike webwerf] {{Normdata}} [[Kategorie:Kusstede]] [[Kategorie:Nedersettings in Florida]] 5x9kck2qnr806rxguo61iv18xvm0tuy 2519963 2519961 2022-08-18T11:28:54Z Aliwal2012 39067 uitgebrei uit Britse wiki (met verwysings) wikitext text/x-wiki {| align="right" cellpadding="2" cellspacing="0" style="border:1px solid #88a; background:#CEDAF2; padding:5px; font-size: 85%; margin: 0 0 0.5em 1em; border-collapse:collapse;" ! align="center" colspan="2" style="color: #000000; background: #f7f8ff; padding: 4px; font-size:170%;" | '''Miami'''<br /> [[Lêer:Miami collage 20110330.jpg|280px]] |- style="background: #CEDAF2; text-align:center;border-bottom:1px solid #999" | '''Kaart''' |style="border-left:1px solid #999"| '''Seël''' |- style="background:white" |rowspan=6| [[Lêer:Miami-Dade County Florida Incorporated and Unincorporated areas Miami Highlighted.svg|180px|senter]] |- style="background: white" |style="border-left:1px solid #999"| [[Lêer:Seal of Miami, Florida.svg|75px|senter]] |- style="background: #f7f8ff;border-top:1px solid #999; text-align:center;" |style="border-left:1px solid #999"| |- style="background: #CEDAF2; text-align:center;" |style="border-left:1px solid #999;border-top:1px solid #999"| '''Vlag''' |- style="background: white; border-top:1px solid #999;" |style="border-left:1px solid #999"| [[Lêer:Flag of Miami, Florida.svg|90px|senter]] |- style="background: #f7f8ff; border-top:1px solid #999; text-align:center;" |style="border-left:1px solid #999"| |- style="border-top:1px solid #999;" |&nbsp;'''Land''' | style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | [[Lêer:Flag of the United States.svg|20px]] [[Verenigde State]] |- style="border-top:1px solid #999;" |&nbsp;'''Deelstaat''' | style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | [[Lêer:Flag of Florida.svg|20px]] [[Florida]] |- style="border-top:1px solid #999;" |&nbsp;'''Koördinate''' | style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | {{Koördinate|25|46|N|80|12|W|display=inline,title}} |- style="border-top:1px solid #999;" |&nbsp;'''Stigting''' | style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | [[1825]] |- style="border-top:1px solid #999;" |&nbsp;'''Geïnkorporeer op''' | style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | [[28 Julie]] [[1896]] |- style="border-top:1px solid #999;" |&nbsp;'''Oppervlakte:''' | style="background: #f7f8ff" | &nbsp; |- | &nbsp;- Totaal | style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | 143,1 [[vierkante kilometer|vk km]] |- | &nbsp;'''Hoogte bo seevlak''' | style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | 13 m |- style="border-top:1px solid #999;" |- style="border-top:1px solid #999;" |- |&nbsp;'''Bevolking:''' | style="background: #f7f8ff" | &nbsp; |- | &nbsp;- Totaal (2021) | style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | 439&nbsp;890 |- | &nbsp;- Bevolkingsdigtheid | style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | 4&nbsp;299,6/vk km |- | &nbsp;- Metropolitaanse gebied | style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | 6&nbsp;091&nbsp;747 |- |&nbsp;'''Tydsone''' | style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | EST ([[UTC-5]]) <br /> Somertyd: EDT (UTC-4) |- style="border-top:1px solid #999;" |- |&nbsp;'''Klimaat''' | style="background: #f7f8ff" | &nbsp; |- | &nbsp;- Tipe | style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | Subtropiese klimaat |- | &nbsp;- Gemiddelde jaarlikse temperatuur | style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | 27&nbsp;°C |- | &nbsp;- Gem. temp. Januarie/Julie | style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | 12,5 / 20,3&nbsp;°C |- | &nbsp;- Gemiddelde jaarlikse neerslae | style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | 1397 mm |- |&nbsp;'''Burgemeester''' | style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | Francis X. Suarez (R) |- style="border-top:1px solid #999;" |&nbsp;'''Amptelike Webwerf''' | style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | [http://www.miamigov.com/ City of Miami] |- style="border-top:1px solid #999;" |} '''Miami''' is 'n groot stad en kusmetropool geleë in Miami-Dade County in die suidooste van Florida. Met 'n bevolking van 442&nbsp;241 in die 2020-sensus,<ref name="QuickFacts">{{cite web |title=QuickFacts: Miami city, Florida |url=https://www.census.gov/quickfacts/fact/table/miamicityflorida/PST045219 |publisher=United States Census Bureau |access-date=March 23, 2022}}</ref> is dit die tweede grootste stad in die [[Deelstate van die Verenigde State van Amerika|deelstaat]] van [[Florida]] ná [[Jacksonville]], die elfde-digsbevolkte stad in Suidoos-VSA, en die 44ste mees bevolkte stad in die land. Miami is die kern van die land se negende grootste en wêreld se 34ste grootste metropolitaanse gebied met 'n bevolking van 6,138 miljoen mense in 2020. Miami lê in die suidoostelike deel van Florida, tussen die Florida Everglades en die [[Atlantiese Oseaan]]. Die stad het die derde grootste luglyn in die Verenigde State met meer as 300 hoë geboue, waarvan 58 hoër as 150 meter is.<ref>{{Cite web|url=https://www.worldatlas.com/articles/us-cities-with-the-most-skyscrapers.html|title=US Cities With the Most Skyscrapers|website=WorldAtlas|date=6 Februarie 2018|language=en|access-date=18 Junie 2019}}</ref> Miami is 'n belangrike sentrum en leier in finansies, handel, seevervoer, kultuur, kuns en internasionale handel.<ref name=GAWC>{{cite web|url=http://www.lboro.ac.uk/gawc/world2008t.html|title=The World According to GaWC 2008|publisher=Globalization and World Cities Study Group and Network, Loughborough University|access-date=March 3, 2009}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.lboro.ac.uk/gawc/citylist.html |title=Inventory of World Cities |publisher=Globalization and World Cities (GaWC) Study Group and Network |access-date=December 1, 2007 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20131014191556/http://www.lboro.ac.uk/gawc/citylist.html |archive-date=October 14, 2013}}</ref> Die Miami-metropolitaanse gebied is verreweg die grootste stedelike ekonomie in Florida en die 12de grootste in die Verenigde State, met 'n BBP van $344,9 miljard teen 2017.<ref name="bea.gov1">{{cite web|url=https://www.bea.gov/system/files/2018-09/gdp_metro0918_0.pdf|title=Gross Domestic Product by Metropolitan Area, 2017|publisher=Bea.gov|access-date=October 23, 2018}}</ref> In 2020 is Miami deur die GaWC as 'n Beta + vlak wêreldstad geklassifiseer.<ref>{{cite web |title=The World According to GaWC 2020 |url=https://www.lboro.ac.uk/gawc/world2020t.html |website=GaWC - Research Network |publisher=Globalization and World Cities |access-date=August 31, 2020}}</ref> In 2019 was Miami in die sewende plek in die Verenigde State en 31ste wêreldwyd in sakeaktiwiteite, mensekapitaal, inligtingsuitruiling, kulturele ervaring en politieke betrokkenheid.<ref>{{Cite web|url=https://www.atkearney.com/documents/20152/2794549/A+Question+of+Talent%E2%80%942019+Global+Cities+Report.pdf/106f30b1-83db-25b3-2802-fa04343a36e4?t=1559144999157|title=2019 Global Cities Report|website=ATKearney}}</ref> Volgens 'n UBS-studie in 2018 van 77 wêreldstede, is Miami die tweede rykste stad in die Verenigde State en derde rykste wêreldwyd in koopkrag.<ref>{{Cite web|url=http://www.citymayors.com/economics/richest-cities-world.html|title=City Mayors: Richest cities in the world|website=www.citymayors.com|access-date=June 18, 2019}}</ref> Miami is 'n meerderheid-minderheidstad met 'n Spaanse bevolking van 310 472, of 70,2 persent van die stad se bevolking.<ref name="2020Hispanic">{{cite web |title=P2: Hispanic or Latino |url=https://data.census.gov/cedsci/table?q=P2%3A%20HISPANIC%20OR%20LATINO,%20AND%20NOT%20HISPANIC%20OR%20LATINO%20BY%20RACE&g=0100000US%24160000_0400000US72%240500000&tid=DECENNIALPL2020.P2&hidePreview=true |website=2020 Census |publisher=United States Census Bureau |access-date=10 October 2021 |url-status=live}}</ref> Die middestad van Miami het een van die grootste konsentrasies van internasionale banke in die Verenigde State en is die tuiste van baie groot nasionale en internasionale maatskappye.<ref>{{Cite web|url=https://www.forbes.com/sites/scottbeyer/2015/05/07/welcome-to-brickell-miamis-wall-street-south/|title=Welcome To Brickell, Miami's "Wall Street South"|last=Beyer|first=Scott|website=Forbes|language=en|access-date=18 Junie 2019}}</ref> Die Gesondheidsdistrik is die tuiste van verskeie groot Universiteit van Miami-geaffilieerde hospitaal- en gesondheidsfasiliteite, insluitend Jackson Memorial Hospital, die land se grootste hospitaal met 1 547 beddens,<ref>[https://www.beckershospitalreview.com/100-of-the-largest-hospitals-and-health-systems-in-america-2021.html "100 of the largest hospitals and health systems in America,"] ''Becker's Hospital Review'', Julie 2010</ref> en die Leonard M. Miller School of Medicine, die Universiteit van Miami se akademiese mediese sentrum en onderrighospitaal, en ander wat betrokke is by gesondheidsverwante sorg en navorsing. PortMiami, die stad se seehawe, is die besigste vaarthawe in die wêreld in beide passasiersverkeer en vaartlyne, en verwys na homself as die "Cruise Capital of the World".<ref>{{Cite web|url=http://www.miamidade.gov/portmiami/library/2017-cruise-guide.pdf|title=PortMiami 2017 Cruise Guide}}</ref> Miami is ook 'n belangrike toerismekern vir internasionale besoekers, die tweede plek in die land na New York-stad.<ref>{{cite web|title=Miami Is The Second Most Popular Destination For International Visitors (And Growing Fast)|url=http://www.thenextmiami.com/miami-is-the-second-most-popular-destination-for-international-visitors-and-growing-fast/|publisher=TheNextMiami.com|access-date=5 November 2016}}</ref> Miami word soms die "poort na Latyns-Amerika" genoem vanweë die omvang van sy kommersiële en kulturele bande.<ref>{{Cite web|date=September 2017|title=Florida: Gateway to Latin America and the Caribbean|url=https://www.enterpriseflorida.com/wp-content/uploads/brief-florida-gateway-latin-america-caribbean.pdf|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20210707195916/https://www.enterpriseflorida.com/wp-content/uploads/brief-florida-gateway-latin-america-caribbean.pdf|archive-date=7 July 2021|access-date=29 November 2021}}</ref> Miami is in 1896 vernoem na die Miami-rivier, afgelei van die [[Tequesta]] woord ''Mayaimi'', die historiese naam van die Okeechobee-meer, wat ''soet water'' beteken. == Geskiedenis == Die Tequesta-stam het die Miami-gebied vir ongeveer 2 000 jaar bewoon voor kontak met Europeërs gemaak is. 'n Dorpie van honderde mense, wat dateer uit 500–600 v.C., was aan die monding van die Miami-rivier geleë. Daar word geglo dat die hele stam teen die middel van die 1700's na [[Kuba]] gemigreer het.<ref>{{cite news|url=http://www.cnn.com/2014/02/04/us/florida-indian-village/index.html?hpt=hp_c3|title=Questions of preservation after ancient village found in downtown Miami|author=Smith, Matt|date=4 Februarie 2014|access-date=4 Februarie 2014|publisher=CNN}}</ref> In 1566 het admiraal Pedro Menéndez de Avilés, Florida se eerste goewerneur, die gebied vir Spanje opgeëis. 'n Spaanse sending is een jaar later gebou. Spanje en Brittanje het agtereenvolgens Florida regeer totdat Spanje dit in 1821 aan die Verenigde State afgestaan het. In 1836 het die VSA Fort Dallas op die oewer van die Miami-rivier gebou as deel van hul ontwikkeling van die Florida-gebied en hul poging om die Seminoles te onderdruk en te verwyder. As gevolg hiervan het die Miami-gebied 'n terrein geword van gevegte in die Tweede Seminole-oorlog. [[Lêer:Mouth of Miami River 20100211.jpg|duimnael|links|Die monding van die Miamirivier by Brickell Key, Februarie 2010]] Miami word beskou as die enigste groot stad in die Verenigde State wat deur 'n vrou gestig is. Julia Tuttle, 'n plaaslike sitruskweker en 'n ryk [[Cleveland, Ohio|Cleveland]]-boorling, was die oorspronklike eienaar van die grond waarop die stad gebou is.<ref>{{Cite web|url=https://parade.com/256292/claudiagryvatzcopquin/whats-the-one-major-american-city-founded-by-a-woman/|title=What's the One Major American City Founded by a Woman?|last=Copquin|first=Claudia Gryvatz|date=23 Januarie 2014|website=Parade|language=en|access-date=18 Junie 2019}}</ref> In die laat 19de eeu was die gebied bekend as "Biscayne Bay Country", en berigte het dit beskryf as 'n belowende wildernis en "een van die beste boupersele in Florida".<ref>{{cite news|title=The Day in St. Augustine&nbsp;— The Hack Line to Biscayne Bay|date=January 10, 1893|newspaper=The Florida Times-Union}}</ref><ref>{{cite news| title= A Trip to Biscayne Bay| work= The Tropical Sun| date= March 9, 1893}}</ref> Die Groot Vries van 1894–1895 het Miami se groei versnel, aangesien die oeste daar die enigste in Florida was wat oorleef het. Miami is op 28 Julie 1896 amptelik as 'n stad ingelyf, met 'n bevolking van net meer as 300.<ref>{{cite web|url=http://www.hmsf.org/history/south-florida-brief-history.htm |title=South Florida: A Brief History |author1=Williams, Linda K. |author2=George, Paul S. |publisher=Historical Museum of South Florida |access-date=August 24, 2009 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20100429002717/http://www.hmsf.org/history/south-florida-brief-history.htm |archive-date=April 29, 2010}}</ref> Afro-Amerikaanse arbeid het 'n deurslaggewende rol in Miami se vroeë ontwikkeling gespeel. Gedurende die vroeë 20ste eeu het migrante uit die Bahamas en Afro-Amerikaners 40 persent van die stad se bevolking uitgemaak. Ten spyte van hul rol in die stad se groei, was hul gemeenskap tot 'n klein ruimte beperk.<ref name= Concrete>{{Cite book|title = A World More Concrete: Real Estate and the Remaking of Jim Crow South Florida|last = Connolly|first = Nathan|publisher = University of Chicago Press|year = 2014|page= 25}}</ref> Nadat [[Fidel Castro]] ná die Rewolusie in 1959 in Kuba aan bewind gekom het, het baie ryk Kubane skuiling in Miami gesoek, wat die stad se bevolking verder vergroot het. Miami het in die 1980's en 1990's nuwe besighede en kulturele geriewe ontwikkel as deel van die Nuwe Suide. Rasse- en kulturele spanning het soms ontstaan, maar die stad het in die laaste helfte van die 20ste eeu ontwikkel as 'n belangrike internasionale, finansiële en kulturele sentrum. Dit is die tweede grootste Amerikaanse stad met 'n Spaanssprekende meerderheid (na [[El Paso]], [[Texas]]), en die grootste stad met 'n Kubaans-Amerikaanse pluraliteit.<ref>{{Cite news|url=https://www.nytimes.com/1976/03/03/archives/wallace-pressing-the-abortion-issue.html|title=Wallace Pressing the Abortion Issue|first=Roy Reed Special to The New York|last=Times|newspaper=The New York Times|date=March 3, 1976}}</ref><ref name="autogenerated1">U.S. Census, 2010 (Ethnicity) and Census American Community Survey 2008 (language).</ref> == Geografie == [[Lêer:Downtown Miami Panorama from the Rusty Pelican photo D Ramey Logan.jpg|duimnael|links|850px|Downtown Miami gesien vanaf Virginia Key, 2014]] [[Lêer:Downtown Miami, Miami, FL, USA - panoramio (15).jpg|duimnael|links|850px|Downtown Miami met Interstate 95 in die voorgrond, 2014]] [[Lêer:DowntownMiamiPanorama.jpg|duimnael|links|900px|Downtown Miami gesien vanaf PortMiami, 2009]] {{clear}} Miami en sy voorstede is geleë op 'n breë vlakte tussen die Everglades in die weste en Biscayne-baai in die ooste, wat strek vanaf Lake Okeechobee suidwaarts tot Floridabaai. Die hoogte van die gebied is gemiddeld ongeveer 1,8 m (6 voet) bo seespieël in die meeste woonbuurte, veral naby die kus.<ref>{{cite web|url=http://images.jsc.nasa.gov/luceneweb/caption_direct.jsp?photoId=STS062-85-026 |title=Miami, Florida metropolitan area as seen from STS-62 |publisher=[[NASA]] |access-date=August 19, 2007 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20071201191110/http://images.jsc.nasa.gov/luceneweb/caption_direct.jsp?photoId=STS062-85-026 |archive-date=December 1, 2007}}</ref> Die hoogste punte word gevind langs die Miami Rock Ridge, wat onder die grootste deel van die oostelike Miami-metro lê. Die grootste deel van die stad is aan die kus van Biscaynebaai, wat 'n paar honderd natuurlike en kunsmatige versperring-eilande bevat, waarvan die grootste Miami Beach en South Beach bevat. Die [[Golfstroom]], 'n warm seestroom, loop noordwaarts net 24 km van die kus af, sodat die stad se klimaat die hele jaar warm en gematig bly. Onder die vlakte lê die Biscayne-akwifeer, 'n natuurlike ondergrondse bron van vars water wat strek vanaf die suide van Palm Beach County tot in Floridabaai. Dit kom die naaste aan die landoppervlak rondom die stede Miami Springs en Hialeah.<ref>{{cite web|url=http://capp.water.usgs.gov/gwa/ch_g/G-text4.html|title=USGS Ground Water Atlas of the United States|publisher=United States Geological Survey|access-date=February 19, 2006}}</ref> Die grootste deel van die Miami-metropolitaanse gebied kry sy drinkwater van die Biscayne-akwifer. As gevolg van die akwifeer is dit nie moontlik om meer as 5 tot 6 meter te grawe sonder om water te tref nie, wat ondergrondse konstruksie belemmer, alhoewel sommige ondergrondse parkeergarages bestaan. Om hierdie rede is die [[moltrein|massavervoerstelsels]] in en om Miami verhewe of op straatvlak.<ref name="geology">{{cite web|title=Miami Geology|url=http://www.miami-americabeach.com/about_us/Miami_Geology.html|website=miami-americabeach.com|archive-url=https://web.archive.org/web/20170314102309/http://www.miami-americabeach.com/about_us/Miami_Geology.html|archive-date=March 14, 2017|access-date=April 3, 2019}}</ref> Die meeste van die westekant van die stad grens aan die Everglades, 'n tropiese moerasland wat die grootste deel van die suidelike gedeelte van Florida dek. Amerikaanse krokodille wat in die vleie woon, het dit in Miami-gemeenskappe en op groot snelweë gewaag.<ref name="geology"/> === Klimaat === Miami het 'n tropiese moessonklimaat ([[Köppen-klimaatklassifikasie]] Am)<ref name="Miami, Florida">{{cite web |url=http://www.weatherbase.com/weather/weather-summary.php3?s=20227&cityname=Miami%2C+Florida%2C+United+States+of+America&units= |title=Weather: Miami, Florida |work=Weatherbase |access-date=March 30, 2015}}</ref><ref>{{cite web |url=http://koeppen-geiger.vu-wien.ac.at/pdf/kottek_et_al_2006_A4.pdf |title=World Map of Köppen−Geiger Climate Classification}}</ref> met warm en nat somers en warm en droë winters. Die stad se seevlakhoogte, kusligging, posisie net bokant die [[Kreefskeerkring]] en nabyheid aan die [[Golfstroom]] vorm sy klimaat. Die [[tropiese sikloon|orkaan]]seisoen strek amptelik van 1 Junie tot 30 November, hoewel orkane buite daardie datums kan ontwikkel. Die mees waarskynlike tyd vir Miami om getref te word, is tydens die hoogtepunt van die Kaap Verde-seisoen, wat middel Augustus tot einde September is.<ref>{{cite web |url=http://www.weather.com/newscenter/specialreports/hurricanes/vulnerablecities/miami.html |publisher=The Weather Channel |title=Vulnerable cities: Miami, Florida |access-date=February 19, 2006 |archive-url=https://web.archive.org/web/20060427194724/http://www.weather.com/newscenter/specialreports/hurricanes/vulnerablecities/miami.html |archive-date=April 27, 2006}}</ref> Alhoewel tornado's ongewoon in die gebied is, het een in 1925 en nog een in 1997 toegeslaan. Ongeveer 40% van huise in Miami is op vloedvlaktes gebou en word as vloedrisiko-sones beskou.<ref>{{Cite news|url=https://www.economist.com/news/united-states/21728964-one-12-americans-now-lives-home-some-risk-flooding-irma-spared-america|title=Irma spared America, but still had a big effect on it|newspaper=The Economist|access-date=September 26, 2017|language=en}}</ref> Miami is een van die groot kusstede in die Verenigde State wat die meeste deur klimaatsverandering geraak word.<ref>{{Cite web|last=Cusick |first=Daniel |title=Miami Is the "Most Vulnerable" Coastal City Worldwide|url=https://www.scientificamerican.com/article/miami-is-the-most-vulnerable-coastal-city-worldwide/|access-date=November 14, 2020|website=Scientific American|language=en}}</ref><ref>{{Cite web|title=Florida Climate Outlook: Assessing Physical and Economic Impacts through 2040|url=https://www.rff.org/publications/reports/florida-climate-outlook/|access-date=November 14, 2020|website=Resources for the Future|language=en-US}}</ref> Wêreldwyd is dit ook een van die stede wat die meeste gevaar loop, volgens 'n 2020-verslag deur ''Resources for the Future''.<ref>{{Cite web |last=Cusick |first=Daniel |title=Miami Is the "Most Vulnerable" Coastal City Worldwide |url=https://www.scientificamerican.com/article/miami-is-the-most-vulnerable-coastal-city-worldwide/ |access-date=2022-04-22 |website=Scientific American |language=en}}</ref><ref name=":1">{{Cite web |title=Florida Climate Outlook: Assessing Physical and Economic Impacts through 2040 |url=https://media.rff.org/documents/Florida_Climate_Outlook.pdf |access-date=2022-04-22 |website=Resources for the Future |language=en-US}}</ref> Wêreldwye seevlakstyging, wat in Miami na verwagting 53 tot 100 cm teen 2070 sal wees, sal lei tot 'n toename in stormskade, meer intense oorstromings, en sal ook die stad se watervoorsiening bedreig.<ref>{{Cite web|title=Unified Sea Level Rise Projection Southeast Florida|url=https://southeastfloridaclimatecompact.org/wp-content/uploads/2020/04/Sea-Level-Rise-Projection-Guidance-Report_FINAL_02212020.pdf|access-date=February 11, 2022|website=www.southeastfloridaclimatecompact.org}}</ref><ref>{{Cite web|title=Miami-Dade County - Environment - Impact on South Florida|url=http://www.miamidade.gov/environment/climate-change-impact.asp|access-date=November 14, 2020|website=www.miamidade.gov}}</ref><ref>{{Cite news|last=Luscombe|first=Richard|date=April 21, 2020|title=Will Florida be lost forever to the climate crisis?|language=en-GB|work=The Guardian|url=https://www.theguardian.com/environment/2020/apr/21/florida-climate-crisis-sea-level-habitat-loss|access-date=November 14, 2020|issn=0261-3077}}</ref> Ander potensiële impakte van klimaatsverandering sluit in hoër orkaanwindsnelhede en hewige donderstorms, wat hael of tornado's kan veroorsaak.<ref name=":1" /> Sommige beskermingspogings is in plek, insluitend voedende strande en die byvoeging van beskermende versperrings, die verhoging van geboue en paaie wat kwesbaar is, en die herstel van natuurlike habitatte soos vleilande.<ref name=":1" /> Miami Beach het $500 miljoen belê om paaie, geboue en waterstelsels te beskerm. Eiendomspryse in Miami weerspieël reeds die styging in pryse vir vaste eiendom op 'n hoër hoogte binne die stad in vergelyking met vaste eiendom op 'n laer hoogte.<ref>{{Cite web|last=Olick|first=Diana|date=August 29, 2018|title=Rising Risks: 'Climate gentrification' is changing Miami real estate values – for better and worse|url=https://www.cnbc.com/2018/08/29/climate-gentrification-is-changing-miami-real-estate-values.html|access-date=November 14, 2020|website=CNBC|language=en}}</ref> == Demografie == Die binnestad is die tuiste van minder as een dertiende van die bevolking van Suid-Florida. Miami is die 44ste meesbevolkte stad in die Verenigde State. Die Miami-metropolitaanse gebied, wat die graafskappe Miami-Dade, Broward en Palm Beach insluit, het 'n bevolking van 6,1 miljoen mense, die agtste meeste in die Verenigde State.<ref name="2009 Pop. Est.">{{cite web|url=http://emiami.condos/CBSA-EST2009-01.xlsx|title=Annual Estimates of the Population of Metropolitan and Micropolitan Statistical Areas: April 1, 2000 to July 1, 2009|work=2009 Population Estimates|publisher=United States Census Bureau, Population Division|date=March 19, 2010|access-date=September 5, 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20151016090520/http://emiami.condos/CBSA-EST2009-01.xlsx|archive-date=October 16, 2015|url-status=dead}}</ref> In 1960 het Hispane ongeveer 5% van die bevolking van Miami-Dade County uitgemaak. Tussen 1960 en 2000 was 90% van die bevolkingsgroei in die land uit Hispane bestaan, wat die Spaanse gedeelte van die bevolking teen 2000 tot meer as 57% verhoog het.<ref>{{cite web |date=September 2003 |title=Demographic Profile: Miami–Dade County, Florida 1960–2000 |url=http://www.miamidade.gov/planzone/Library/Census/demographic_profile.pdf |publisher=Miami–Dade County Department of Planning and Zoning |location=Miami, Florida |page=iii (p. 5 of PDF) |archive-url=https://web.archive.org/web/20120320082430/http://www.miamidade.gov/planzone/Library/Census/demographic_profile.pdf| archive-date=March 20, 2012 |access-date=January 19, 2020}}</ref> In 1970 het die Sensusburo gerapporteer dat Miami se bevolking 45% Spaans, 32,9% nie-Spaans wit en 22,7% swart was.<ref>{{cite web|title=Florida – Race and Hispanic Origin for Selected Cities and Other Places: Earliest Census to 1990 |publisher=U.S. Census Bureau |url=https://www.census.gov/population/www/documentation/twps0076/twps0076.html |access-date=April 21, 2012 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20120812191959/http://www.census.gov/population/www/documentation/twps0076/twps0076.html |archive-date=August 12, 2012}}</ref> Miami se plofbare bevolkingsgroei is aangedryf deur interne migrasie uit ander dele van die land, hoofsaaklik tot in die 1980's, sowel as deur immigrasie, hoofsaaklik van die 1960's tot die 1990's. Immigrasie na Miami gaan steeds voort en Miami se groei vandag word grootliks toegeskryf aan sy vinnige verstedeliking en hoë konstruksie, wat die bevolkingsdigthede van die middestad vergroot het, soos in Downtown, Brickell en Edgewater. Miami word meer as 'n multikulturele mosaïek beskou as 'n smeltkroes, met inwoners wat steeds hul [[kultuur|kulturele kenmerke]] behou. Die algehele kultuur van Miami word sterk beïnvloed deur sy groot bevolking van Hispane uit die Karibiese Eilande en Suid-Amerika en swart mense hoofsaaklik van die Karibiese eilande.<ref>[http://www.miamidadematters.org/demographicdata 2020 Demographics]. Miami Matters. Besoek 23 Junie 2020</ref> == Sien ook == * [[Bermudadriehoek]] == Verwysings == {{Verwysings|2}} == Eksterne skakels == {{Commons-kategorie inlyn|Miami, Florida}} * {{en}} [http://www.miamigov.com/ Miami se amptelike webwerf] {{Normdata}} [[Kategorie:Kusstede]] [[Kategorie:Nedersettings in Florida]] 7106yjiv7jpvoods9sw2nxclgbhgykm 2519964 2519963 2022-08-18T11:54:47Z Aliwal2012 39067 ditto wikitext text/x-wiki {| align="right" cellpadding="2" cellspacing="0" style="border:1px solid #88a; background:#CEDAF2; padding:5px; font-size: 85%; margin: 0 0 0.5em 1em; border-collapse:collapse;" ! align="center" colspan="2" style="color: #000000; background: #f7f8ff; padding: 4px; font-size:170%;" | '''Miami'''<br /> [[Lêer:Miami collage 20110330.jpg|280px]] |- style="background: #CEDAF2; text-align:center;border-bottom:1px solid #999" | '''Kaart''' |style="border-left:1px solid #999"| '''Seël''' |- style="background:white" |rowspan=6| [[Lêer:Miami-Dade County Florida Incorporated and Unincorporated areas Miami Highlighted.svg|180px|senter]] |- style="background: white" |style="border-left:1px solid #999"| [[Lêer:Seal of Miami, Florida.svg|75px|senter]] |- style="background: #f7f8ff;border-top:1px solid #999; text-align:center;" |style="border-left:1px solid #999"| |- style="background: #CEDAF2; text-align:center;" |style="border-left:1px solid #999;border-top:1px solid #999"| '''Vlag''' |- style="background: white; border-top:1px solid #999;" |style="border-left:1px solid #999"| [[Lêer:Flag of Miami, Florida.svg|90px|senter]] |- style="background: #f7f8ff; border-top:1px solid #999; text-align:center;" |style="border-left:1px solid #999"| |- style="border-top:1px solid #999;" |&nbsp;'''Land''' | style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | [[Lêer:Flag of the United States.svg|20px]] [[Verenigde State]] |- style="border-top:1px solid #999;" |&nbsp;'''Deelstaat''' | style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | [[Lêer:Flag of Florida.svg|20px]] [[Florida]] |- style="border-top:1px solid #999;" |&nbsp;'''Koördinate''' | style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | {{Koördinate|25|46|N|80|12|W|display=inline,title}} |- style="border-top:1px solid #999;" |&nbsp;'''Stigting''' | style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | [[1825]] |- style="border-top:1px solid #999;" |&nbsp;'''Geïnkorporeer op''' | style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | [[28 Julie]] [[1896]] |- style="border-top:1px solid #999;" |&nbsp;'''Oppervlakte:''' | style="background: #f7f8ff" | &nbsp; |- | &nbsp;- Totaal | style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | 143,1 [[vierkante kilometer|vk km]] |- | &nbsp;'''Hoogte bo seevlak''' | style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | 13 m |- style="border-top:1px solid #999;" |- style="border-top:1px solid #999;" |- |&nbsp;'''Bevolking:''' | style="background: #f7f8ff" | &nbsp; |- | &nbsp;- Totaal (2021) | style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | 439&nbsp;890 |- | &nbsp;- Bevolkingsdigtheid | style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | 4&nbsp;299,6/vk km |- | &nbsp;- Metropolitaanse gebied | style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | 6&nbsp;091&nbsp;747 |- |&nbsp;'''Tydsone''' | style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | EST ([[UTC-5]]) <br /> Somertyd: EDT (UTC-4) |- style="border-top:1px solid #999;" |- |&nbsp;'''Klimaat''' | style="background: #f7f8ff" | &nbsp; |- | &nbsp;- Tipe | style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | Subtropiese klimaat |- | &nbsp;- Gemiddelde jaarlikse temperatuur | style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | 27&nbsp;°C |- | &nbsp;- Gem. temp. Januarie/Julie | style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | 12,5 / 20,3&nbsp;°C |- | &nbsp;- Gemiddelde jaarlikse neerslae | style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | 1397 mm |- |&nbsp;'''Burgemeester''' | style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | Francis X. Suarez (R) |- style="border-top:1px solid #999;" |&nbsp;'''Amptelike Webwerf''' | style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | [http://www.miamigov.com/ City of Miami] |- style="border-top:1px solid #999;" |} '''Miami''' is 'n groot stad en kusmetropool geleë in Miami-Dade County in die suidooste van Florida. Met 'n bevolking van 442&nbsp;241 in die 2020-sensus,<ref name="QuickFacts">{{cite web |title=QuickFacts: Miami city, Florida |url=https://www.census.gov/quickfacts/fact/table/miamicityflorida/PST045219 |publisher=United States Census Bureau |access-date=March 23, 2022}}</ref> is dit die tweede grootste stad in die [[Deelstate van die Verenigde State van Amerika|deelstaat]] van [[Florida]] ná [[Jacksonville]], die elfde-digsbevolkte stad in Suidoos-VSA, en die 44ste mees bevolkte stad in die land. Miami is die kern van die land se negende grootste en wêreld se 34ste grootste metropolitaanse gebied met 'n bevolking van 6,138 miljoen mense in 2020. Miami lê in die suidoostelike deel van Florida, tussen die Florida Everglades en die [[Atlantiese Oseaan]]. Die stad het die derde grootste luglyn in die Verenigde State met meer as 300 hoë geboue, waarvan 58 hoër as 150 meter is.<ref>{{Cite web|url=https://www.worldatlas.com/articles/us-cities-with-the-most-skyscrapers.html|title=US Cities With the Most Skyscrapers|website=WorldAtlas|date=6 Februarie 2018|language=en|access-date=18 Junie 2019}}</ref> Miami is 'n belangrike sentrum en leier in finansies, handel, seevervoer, kultuur, kuns en internasionale handel.<ref name=GAWC>{{cite web|url=http://www.lboro.ac.uk/gawc/world2008t.html|title=The World According to GaWC 2008|publisher=Globalization and World Cities Study Group and Network, Loughborough University|access-date=March 3, 2009}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.lboro.ac.uk/gawc/citylist.html |title=Inventory of World Cities |publisher=Globalization and World Cities (GaWC) Study Group and Network |access-date=December 1, 2007 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20131014191556/http://www.lboro.ac.uk/gawc/citylist.html |archive-date=October 14, 2013}}</ref> Die Miami-metropolitaanse gebied is verreweg die grootste stedelike ekonomie in Florida en die 12de grootste in die Verenigde State, met 'n BBP van $344,9 miljard teen 2017.<ref name="bea.gov1">{{cite web|url=https://www.bea.gov/system/files/2018-09/gdp_metro0918_0.pdf|title=Gross Domestic Product by Metropolitan Area, 2017|publisher=Bea.gov|access-date=October 23, 2018}}</ref> In 2020 is Miami deur die GaWC as 'n Beta + vlak wêreldstad geklassifiseer.<ref>{{cite web |title=The World According to GaWC 2020 |url=https://www.lboro.ac.uk/gawc/world2020t.html |website=GaWC - Research Network |publisher=Globalization and World Cities |access-date=August 31, 2020}}</ref> In 2019 was Miami in die sewende plek in die Verenigde State en 31ste wêreldwyd in sakeaktiwiteite, mensekapitaal, inligtingsuitruiling, kulturele ervaring en politieke betrokkenheid.<ref>{{Cite web|url=https://www.atkearney.com/documents/20152/2794549/A+Question+of+Talent%E2%80%942019+Global+Cities+Report.pdf/106f30b1-83db-25b3-2802-fa04343a36e4?t=1559144999157|title=2019 Global Cities Report|website=ATKearney}}</ref> Volgens 'n UBS-studie in 2018 van 77 wêreldstede, is Miami die tweede rykste stad in die Verenigde State en derde rykste wêreldwyd in koopkrag.<ref>{{Cite web|url=http://www.citymayors.com/economics/richest-cities-world.html|title=City Mayors: Richest cities in the world|website=www.citymayors.com|access-date=June 18, 2019}}</ref> Miami is 'n meerderheid-minderheidstad met 'n Spaanse bevolking van 310 472, of 70,2 persent van die stad se bevolking.<ref name="2020Hispanic">{{cite web |title=P2: Hispanic or Latino |url=https://data.census.gov/cedsci/table?q=P2%3A%20HISPANIC%20OR%20LATINO,%20AND%20NOT%20HISPANIC%20OR%20LATINO%20BY%20RACE&g=0100000US%24160000_0400000US72%240500000&tid=DECENNIALPL2020.P2&hidePreview=true |website=2020 Census |publisher=United States Census Bureau |access-date=10 October 2021 |url-status=live}}</ref> Die middestad van Miami het een van die grootste konsentrasies van internasionale banke in die Verenigde State en is die tuiste van baie groot nasionale en internasionale maatskappye.<ref>{{Cite web|url=https://www.forbes.com/sites/scottbeyer/2015/05/07/welcome-to-brickell-miamis-wall-street-south/|title=Welcome To Brickell, Miami's "Wall Street South"|last=Beyer|first=Scott|website=Forbes|language=en|access-date=18 Junie 2019}}</ref> Die Gesondheidsdistrik is die tuiste van verskeie groot Universiteit van Miami-geaffilieerde hospitaal- en gesondheidsfasiliteite, insluitend Jackson Memorial Hospital, die land se grootste hospitaal met 1 547 beddens,<ref>[https://www.beckershospitalreview.com/100-of-the-largest-hospitals-and-health-systems-in-america-2021.html "100 of the largest hospitals and health systems in America,"] ''Becker's Hospital Review'', Julie 2010</ref> en die Leonard M. Miller School of Medicine, die Universiteit van Miami se akademiese mediese sentrum en onderrighospitaal, en ander wat betrokke is by gesondheidsverwante sorg en navorsing. PortMiami, die stad se seehawe, is die besigste vaarthawe in die wêreld in beide passasiersverkeer en vaartlyne, en verwys na homself as die "Cruise Capital of the World".<ref>{{Cite web|url=http://www.miamidade.gov/portmiami/library/2017-cruise-guide.pdf|title=PortMiami 2017 Cruise Guide}}</ref> Miami is ook 'n belangrike toerismekern vir internasionale besoekers, die tweede plek in die land na New York-stad.<ref>{{cite web|title=Miami Is The Second Most Popular Destination For International Visitors (And Growing Fast)|url=http://www.thenextmiami.com/miami-is-the-second-most-popular-destination-for-international-visitors-and-growing-fast/|publisher=TheNextMiami.com|access-date=5 November 2016}}</ref> Miami word soms die "poort na Latyns-Amerika" genoem vanweë die omvang van sy kommersiële en kulturele bande.<ref>{{Cite web|date=September 2017|title=Florida: Gateway to Latin America and the Caribbean|url=https://www.enterpriseflorida.com/wp-content/uploads/brief-florida-gateway-latin-america-caribbean.pdf|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20210707195916/https://www.enterpriseflorida.com/wp-content/uploads/brief-florida-gateway-latin-america-caribbean.pdf|archive-date=7 July 2021|access-date=29 November 2021}}</ref> Miami is in 1896 vernoem na die Miami-rivier, afgelei van die [[Tequesta]] woord ''Mayaimi'', die historiese naam van die Okeechobee-meer, wat ''soet water'' beteken. == Geskiedenis == Die Tequesta-stam het die Miami-gebied vir ongeveer 2 000 jaar bewoon voor kontak met Europeërs gemaak is. 'n Dorpie van honderde mense, wat dateer uit 500–600 v.C., was aan die monding van die Miami-rivier geleë. Daar word geglo dat die hele stam teen die middel van die 1700's na [[Kuba]] gemigreer het.<ref>{{cite news|url=http://www.cnn.com/2014/02/04/us/florida-indian-village/index.html?hpt=hp_c3|title=Questions of preservation after ancient village found in downtown Miami|author=Smith, Matt|date=4 Februarie 2014|access-date=4 Februarie 2014|publisher=CNN}}</ref> In 1566 het admiraal Pedro Menéndez de Avilés, Florida se eerste goewerneur, die gebied vir Spanje opgeëis. 'n Spaanse sending is een jaar later gebou. Spanje en Brittanje het agtereenvolgens Florida regeer totdat Spanje dit in 1821 aan die Verenigde State afgestaan het. In 1836 het die VSA Fort Dallas op die oewer van die Miami-rivier gebou as deel van hul ontwikkeling van die Florida-gebied en hul poging om die Seminoles te onderdruk en te verwyder. As gevolg hiervan het die Miami-gebied 'n terrein geword van gevegte in die Tweede Seminole-oorlog. [[Lêer:Mouth of Miami River 20100211.jpg|duimnael|links|Die monding van die Miamirivier by Brickell Key, Februarie 2010]] Miami word beskou as die enigste groot stad in die Verenigde State wat deur 'n vrou gestig is. Julia Tuttle, 'n plaaslike sitruskweker en 'n ryk [[Cleveland, Ohio|Cleveland]]-boorling, was die oorspronklike eienaar van die grond waarop die stad gebou is.<ref>{{Cite web|url=https://parade.com/256292/claudiagryvatzcopquin/whats-the-one-major-american-city-founded-by-a-woman/|title=What's the One Major American City Founded by a Woman?|last=Copquin|first=Claudia Gryvatz|date=23 Januarie 2014|website=Parade|language=en|access-date=18 Junie 2019}}</ref> In die laat 19de eeu was die gebied bekend as "Biscayne Bay Country", en berigte het dit beskryf as 'n belowende wildernis en "een van die beste boupersele in Florida".<ref>{{cite news|title=The Day in St. Augustine&nbsp;— The Hack Line to Biscayne Bay|date=January 10, 1893|newspaper=The Florida Times-Union}}</ref><ref>{{cite news| title= A Trip to Biscayne Bay| work= The Tropical Sun| date= March 9, 1893}}</ref> Die Groot Vries van 1894–1895 het Miami se groei versnel, aangesien die oeste daar die enigste in Florida was wat oorleef het. Miami is op 28 Julie 1896 amptelik as 'n stad ingelyf, met 'n bevolking van net meer as 300.<ref>{{cite web|url=http://www.hmsf.org/history/south-florida-brief-history.htm |title=South Florida: A Brief History |author1=Williams, Linda K. |author2=George, Paul S. |publisher=Historical Museum of South Florida |access-date=August 24, 2009 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20100429002717/http://www.hmsf.org/history/south-florida-brief-history.htm |archive-date=April 29, 2010}}</ref> Afro-Amerikaanse arbeid het 'n deurslaggewende rol in Miami se vroeë ontwikkeling gespeel. Gedurende die vroeë 20ste eeu het migrante uit die Bahamas en Afro-Amerikaners 40 persent van die stad se bevolking uitgemaak. Ten spyte van hul rol in die stad se groei, was hul gemeenskap tot 'n klein ruimte beperk.<ref name= Concrete>{{Cite book|title = A World More Concrete: Real Estate and the Remaking of Jim Crow South Florida|last = Connolly|first = Nathan|publisher = University of Chicago Press|year = 2014|page= 25}}</ref> Nadat [[Fidel Castro]] ná die Rewolusie in 1959 in Kuba aan bewind gekom het, het baie ryk Kubane skuiling in Miami gesoek, wat die stad se bevolking verder vergroot het. Miami het in die 1980's en 1990's nuwe besighede en kulturele geriewe ontwikkel as deel van die Nuwe Suide. Rasse- en kulturele spanning het soms ontstaan, maar die stad het in die laaste helfte van die 20ste eeu ontwikkel as 'n belangrike internasionale, finansiële en kulturele sentrum. Dit is die tweede grootste Amerikaanse stad met 'n Spaanssprekende meerderheid (na [[El Paso]], [[Texas]]), en die grootste stad met 'n Kubaans-Amerikaanse pluraliteit.<ref>{{Cite news|url=https://www.nytimes.com/1976/03/03/archives/wallace-pressing-the-abortion-issue.html|title=Wallace Pressing the Abortion Issue|first=Roy Reed Special to The New York|last=Times|newspaper=The New York Times|date=March 3, 1976}}</ref><ref name="autogenerated1">U.S. Census, 2010 (Ethnicity) and Census American Community Survey 2008 (language).</ref> == Geografie == [[Lêer:Downtown Miami Panorama from the Rusty Pelican photo D Ramey Logan.jpg|duimnael|links|850px|Downtown Miami gesien vanaf Virginia Key, 2014]] [[Lêer:Downtown Miami, Miami, FL, USA - panoramio (15).jpg|duimnael|links|850px|Downtown Miami met Interstate 95 in die voorgrond, 2014]] [[Lêer:DowntownMiamiPanorama.jpg|duimnael|links|900px|Downtown Miami gesien vanaf PortMiami, 2009]] {{clear}} Miami en sy voorstede is geleë op 'n breë vlakte tussen die Everglades in die weste en Biscayne-baai in die ooste, wat strek vanaf Lake Okeechobee suidwaarts tot Floridabaai. Die hoogte van die gebied is gemiddeld ongeveer 1,8 m (6 voet) bo seespieël in die meeste woonbuurte, veral naby die kus.<ref>{{cite web|url=http://images.jsc.nasa.gov/luceneweb/caption_direct.jsp?photoId=STS062-85-026 |title=Miami, Florida metropolitan area as seen from STS-62 |publisher=[[NASA]] |access-date=August 19, 2007 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20071201191110/http://images.jsc.nasa.gov/luceneweb/caption_direct.jsp?photoId=STS062-85-026 |archive-date=December 1, 2007}}</ref> Die hoogste punte word gevind langs die Miami Rock Ridge, wat onder die grootste deel van die oostelike Miami-metro lê. Die grootste deel van die stad is aan die kus van Biscaynebaai, wat 'n paar honderd natuurlike en kunsmatige versperring-eilande bevat, waarvan die grootste Miami Beach en South Beach bevat. Die [[Golfstroom]], 'n warm seestroom, loop noordwaarts net 24 km van die kus af, sodat die stad se klimaat die hele jaar warm en gematig bly. Onder die vlakte lê die Biscayne-akwifeer, 'n natuurlike ondergrondse bron van vars water wat strek vanaf die suide van Palm Beach County tot in Floridabaai. Dit kom die naaste aan die landoppervlak rondom die stede Miami Springs en Hialeah.<ref>{{cite web|url=http://capp.water.usgs.gov/gwa/ch_g/G-text4.html|title=USGS Ground Water Atlas of the United States|publisher=United States Geological Survey|access-date=February 19, 2006}}</ref> Die grootste deel van die Miami-metropolitaanse gebied kry sy drinkwater van die Biscayne-akwifer. As gevolg van die akwifeer is dit nie moontlik om meer as 5 tot 6 meter te grawe sonder om water te tref nie, wat ondergrondse konstruksie belemmer, alhoewel sommige ondergrondse parkeergarages bestaan. Om hierdie rede is die [[moltrein|massavervoerstelsels]] in en om Miami verhewe of op straatvlak.<ref name="geology">{{cite web|title=Miami Geology|url=http://www.miami-americabeach.com/about_us/Miami_Geology.html|website=miami-americabeach.com|archive-url=https://web.archive.org/web/20170314102309/http://www.miami-americabeach.com/about_us/Miami_Geology.html|archive-date=March 14, 2017|access-date=April 3, 2019}}</ref> Die meeste van die westekant van die stad grens aan die Everglades, 'n tropiese moerasland wat die grootste deel van die suidelike gedeelte van Florida dek. Amerikaanse krokodille wat in die vleie woon, het dit in Miami-gemeenskappe en op groot snelweë gewaag.<ref name="geology"/> === Klimaat === Miami het 'n tropiese moessonklimaat ([[Köppen-klimaatklassifikasie]] Am)<ref name="Miami, Florida">{{cite web |url=http://www.weatherbase.com/weather/weather-summary.php3?s=20227&cityname=Miami%2C+Florida%2C+United+States+of+America&units= |title=Weather: Miami, Florida |work=Weatherbase |access-date=March 30, 2015}}</ref><ref>{{cite web |url=http://koeppen-geiger.vu-wien.ac.at/pdf/kottek_et_al_2006_A4.pdf |title=World Map of Köppen−Geiger Climate Classification}}</ref> met warm en nat somers en warm en droë winters. Die stad se seevlakhoogte, kusligging, posisie net bokant die [[Kreefskeerkring]] en nabyheid aan die [[Golfstroom]] vorm sy klimaat. Die [[tropiese sikloon|orkaan]]seisoen strek amptelik van 1 Junie tot 30 November, hoewel orkane buite daardie datums kan ontwikkel. Die mees waarskynlike tyd vir Miami om getref te word, is tydens die hoogtepunt van die Kaap Verde-seisoen, wat middel Augustus tot einde September is.<ref>{{cite web |url=http://www.weather.com/newscenter/specialreports/hurricanes/vulnerablecities/miami.html |publisher=The Weather Channel |title=Vulnerable cities: Miami, Florida |access-date=February 19, 2006 |archive-url=https://web.archive.org/web/20060427194724/http://www.weather.com/newscenter/specialreports/hurricanes/vulnerablecities/miami.html |archive-date=April 27, 2006}}</ref> Alhoewel tornado's ongewoon in die gebied is, het een in 1925 en nog een in 1997 toegeslaan. Ongeveer 40% van huise in Miami is op vloedvlaktes gebou en word as vloedrisiko-sones beskou.<ref>{{Cite news|url=https://www.economist.com/news/united-states/21728964-one-12-americans-now-lives-home-some-risk-flooding-irma-spared-america|title=Irma spared America, but still had a big effect on it|newspaper=The Economist|access-date=September 26, 2017|language=en}}</ref> Miami is een van die groot kusstede in die Verenigde State wat die meeste deur klimaatsverandering geraak word.<ref>{{Cite web|last=Cusick |first=Daniel |title=Miami Is the "Most Vulnerable" Coastal City Worldwide|url=https://www.scientificamerican.com/article/miami-is-the-most-vulnerable-coastal-city-worldwide/|access-date=November 14, 2020|website=Scientific American|language=en}}</ref><ref>{{Cite web|title=Florida Climate Outlook: Assessing Physical and Economic Impacts through 2040|url=https://www.rff.org/publications/reports/florida-climate-outlook/|access-date=November 14, 2020|website=Resources for the Future|language=en-US}}</ref> Wêreldwyd is dit ook een van die stede wat die meeste gevaar loop, volgens 'n 2020-verslag deur ''Resources for the Future''.<ref>{{Cite web |last=Cusick |first=Daniel |title=Miami Is the "Most Vulnerable" Coastal City Worldwide |url=https://www.scientificamerican.com/article/miami-is-the-most-vulnerable-coastal-city-worldwide/ |access-date=2022-04-22 |website=Scientific American |language=en}}</ref><ref name=":1">{{Cite web |title=Florida Climate Outlook: Assessing Physical and Economic Impacts through 2040 |url=https://media.rff.org/documents/Florida_Climate_Outlook.pdf |access-date=2022-04-22 |website=Resources for the Future |language=en-US}}</ref> Wêreldwye seevlakstyging, wat in Miami na verwagting 53 tot 100 cm teen 2070 sal wees, sal lei tot 'n toename in stormskade, meer intense oorstromings, en sal ook die stad se watervoorsiening bedreig.<ref>{{Cite web|title=Unified Sea Level Rise Projection Southeast Florida|url=https://southeastfloridaclimatecompact.org/wp-content/uploads/2020/04/Sea-Level-Rise-Projection-Guidance-Report_FINAL_02212020.pdf|access-date=February 11, 2022|website=www.southeastfloridaclimatecompact.org}}</ref><ref>{{Cite web|title=Miami-Dade County - Environment - Impact on South Florida|url=http://www.miamidade.gov/environment/climate-change-impact.asp|access-date=November 14, 2020|website=www.miamidade.gov}}</ref><ref>{{Cite news|last=Luscombe|first=Richard|date=April 21, 2020|title=Will Florida be lost forever to the climate crisis?|language=en-GB|work=The Guardian|url=https://www.theguardian.com/environment/2020/apr/21/florida-climate-crisis-sea-level-habitat-loss|access-date=November 14, 2020|issn=0261-3077}}</ref> Ander potensiële impakte van klimaatsverandering sluit in hoër orkaanwindsnelhede en hewige donderstorms, wat hael of tornado's kan veroorsaak.<ref name=":1" /> Sommige beskermingspogings is in plek, insluitend voedende strande en die byvoeging van beskermende versperrings, die verhoging van geboue en paaie wat kwesbaar is, en die herstel van natuurlike habitatte soos vleilande.<ref name=":1" /> Miami Beach het $500 miljoen belê om paaie, geboue en waterstelsels te beskerm. Eiendomspryse in Miami weerspieël reeds die styging in pryse vir vaste eiendom op 'n hoër hoogte binne die stad in vergelyking met vaste eiendom op 'n laer hoogte.<ref>{{Cite web|last=Olick|first=Diana|date=August 29, 2018|title=Rising Risks: 'Climate gentrification' is changing Miami real estate values – for better and worse|url=https://www.cnbc.com/2018/08/29/climate-gentrification-is-changing-miami-real-estate-values.html|access-date=November 14, 2020|website=CNBC|language=en}}</ref> == Demografie == Die binnestad is die tuiste van minder as een dertiende van die bevolking van Suid-Florida. Miami is die 44ste meesbevolkte stad in die Verenigde State. Die Miami-metropolitaanse gebied, wat die graafskappe Miami-Dade, Broward en Palm Beach insluit, het 'n bevolking van 6,1 miljoen mense, die agtste meeste in die Verenigde State.<ref name="2009 Pop. Est.">{{cite web|url=http://emiami.condos/CBSA-EST2009-01.xlsx|title=Annual Estimates of the Population of Metropolitan and Micropolitan Statistical Areas: April 1, 2000 to July 1, 2009|work=2009 Population Estimates|publisher=United States Census Bureau, Population Division|date=March 19, 2010|access-date=September 5, 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20151016090520/http://emiami.condos/CBSA-EST2009-01.xlsx|archive-date=October 16, 2015|url-status=dead}}</ref> In 1960 het Hispane ongeveer 5% van die bevolking van Miami-Dade County uitgemaak. Tussen 1960 en 2000 was 90% van die bevolkingsgroei in die land uit Hispane bestaan, wat die Spaanse gedeelte van die bevolking teen 2000 tot meer as 57% verhoog het.<ref>{{cite web |date=September 2003 |title=Demographic Profile: Miami–Dade County, Florida 1960–2000 |url=http://www.miamidade.gov/planzone/Library/Census/demographic_profile.pdf |publisher=Miami–Dade County Department of Planning and Zoning |location=Miami, Florida |page=iii (p. 5 of PDF) |archive-url=https://web.archive.org/web/20120320082430/http://www.miamidade.gov/planzone/Library/Census/demographic_profile.pdf| archive-date=March 20, 2012 |access-date=January 19, 2020}}</ref> In 1970 het die Sensusburo gerapporteer dat Miami se bevolking 45% Spaans, 32,9% nie-Spaans wit en 22,7% swart was.<ref>{{cite web|title=Florida – Race and Hispanic Origin for Selected Cities and Other Places: Earliest Census to 1990 |publisher=U.S. Census Bureau |url=https://www.census.gov/population/www/documentation/twps0076/twps0076.html |access-date=April 21, 2012 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20120812191959/http://www.census.gov/population/www/documentation/twps0076/twps0076.html |archive-date=August 12, 2012}}</ref> Miami se plofbare bevolkingsgroei is aangedryf deur interne migrasie uit ander dele van die land, hoofsaaklik tot in die 1980's, sowel as deur immigrasie, hoofsaaklik van die 1960's tot die 1990's. Immigrasie na Miami gaan steeds voort en Miami se groei vandag word grootliks toegeskryf aan sy vinnige verstedeliking en hoë konstruksie, wat die bevolkingsdigthede van die middestad vergroot het, soos in Downtown, Brickell en Edgewater. Miami word meer as 'n multikulturele mosaïek beskou as 'n smeltkroes, met inwoners wat steeds hul [[kultuur|kulturele kenmerke]] behou. Die algehele kultuur van Miami word sterk beïnvloed deur sy groot bevolking van Hispane uit die Karibiese Eilande en Suid-Amerika en swart mense hoofsaaklik van die Karibiese eilande.<ref>[http://www.miamidadematters.org/demographicdata 2020 Demographics]. Miami Matters. Besoek 23 Junie 2020</ref> == Ekonomie == [[Lêer:Brickell1.JPG|thumb|upright=1.1|Downtown Miami is 'n sentrale nasionale spilpunt vir finansies, handel en internasionale besigheid. Brickelllaan in die middestad van Miami het die grootste konsentrasie internasionale banke in die land.]] [[Lêer:Miamimanhattanizationdowntown.jpg|thumb|upright=1.1|Teen 2006 het die hoë konstruksie in Miami die gewilde mening oor "Miami se Manhattanization" geïnspireer.]] [[Lêer:Brickell Avenue 20100203.jpg|thumb|upright=1.1|Brickelllaan in die middestad van Miami se Brickell Finansiële Distrik, Februarie 2010.]] Miami is 'n belangrike sentrum van handel en finansies en spog met 'n sterk internasionale sakegemeenskap. Volgens die 2020-ranglys van wêreldstede wat deur die ''Globalization and World Cities Research Network'' (GaWC) onderneem is, gebaseer op die vlak van teenwoordigheid van globale korporatiewe diensorganisasies, word Miami as 'n Beta +-vlak wêreldstad beskou, saam met [[Atlanta]], [[Dallas]] en [[Houston]]. Volgens die Amerikaanse sensus tussen die jare 2015–2019 het Miami egter 'n gebrek ondervind aan eienaarbehuising, rekenaar- en internetgebruik, onderwys met betrekking tot baccalaureusgraad of hoër, gemiddelde huishoudelike inkomste, per capita-inkomste, terwyl dit 'n hoër persentasie persone in armoede het.<ref name=":0">{{Cite web|url=https://www.lboro.ac.uk/gawc/world2020t.html|title=GaWC - The World According to GaWC 2018|website=www.lboro.ac.uk|access-date=June 18, 2019}}</ref><ref>{{cite web|title=US Census 2015-2019|url=https://www.census.gov/quickfacts/fact/table/houstoncitytexas,atlantacitygeorgia,dallascitytexas,miamicityflorida/PST045219}}</ref> Miami het 'n bruto metropolitaanse produk van $257 miljard, 11de in die Verenigde State en 20ste wêreldwyd in GMP.<ref>{{cite web|title=Which are the largest city economies in the world and how might this change by 2025?|url=https://www.ukmediacentre.pwc.com/imagelibrary/downloadMedia.ashx?MediaDetailsID%3D1562 |website=PricewaterhouseCoopers UK|access-date=November 20, 2009 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20130531000745/http://www.ukmediacentre.pwc.com/imagelibrary/downloadMedia.ashx?MediaDetailsID=1562 |archive-date=May 31, 2013}}</ref><ref>{{cite web|title=Gross Metropolitan Product|url=http://greyhill.com/gross-metropolitan-product|publisher=Greyhill Advisors|access-date=September 29, 2011}}</ref> Gedurende die middel-2000's het die stad sy grootste eiendomsoplewing sedert die Florida-grondoplewing van die 1920's beleef, en die stad het meer as honderd goedgekeurde hoë konstruksieprojekte gehad. Slegs 50 is uiteindelik gebou.<ref>[http://www.emporis.com/en/wm/ci/bu/sk/li/?id=101321&bt=2&ht=3&sro=1 Miami: High rise buildings–All]. Emporis. Besoek 25 Augustus 2007.</ref> Snelle hoë konstruksie het gelei tot vinnige bevolkingsgroei in die binneste woonbuurte van Miami, met Downtown, Brickell en Edgewater wat die vinnigsgroeiende gebiede van die stad geword het. Die stad het tans die sewe hoogste (sowel as vyftien van die top twintig) wolkekrabbers in die staat Florida, met die hoogste die 265 meter- Panoramatoring.<ref name=emporis>{{cite web|url=http://www.emporis.com/en/wm/ci/bu/sk/li/?id=101321&bt=9&ht=2&sro=1|title=Miami:High rise buildings–Completed|publisher=Emporis|access-date=August 19, 2007}}</ref> As gevolg van sy sterkte in internasionale besigheid, finansies en handel, het die stad een van die grootste konsentrasie internasionale banke in die land, hoofsaaklik langs Brickelllaan in Brickell, Miami se finansiële distrik. Miami was die gasheerstad van die 2003 Free Trade Area of the Americas- onderhandelinge. Miami is die tuiste van die Nasionale Orkaansentrum en die hoofkwartier van die Verenigde State se suidelike bevel, verantwoordelik vir militêre operasies in Sentraal- en Suid-Amerika. Miami is ook 'n industriële sentrum, veral vir klipgroewe en pakhuise. Hierdie nywerhede is grootliks gesentreer op die westekant van die stad naby Doral en Hialeah. Volgens die Amerikaanse Sensusburo in 2012 het Miami die vierde hoogste persentasie gesinsinkomste onder die federale armoedelyn uit alle groot stede in die Verenigde State gehad, na onderskeidelik [[Detroit|Detroit, Michigan]], [[Cleveland, Ohio]] en [[Cincinnati, Ohio]]. Miami is ook een van die min stede in die VSA waar die plaaslike regering insolvent gegaan het, in 2001. <ref>{{citation|url=http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,135186,00.html|archive-url=https://web.archive.org/web/20070930034506/http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,135186,00.html|url-status=dead|archive-date=September 30, 2007|title=Gloom over Miami|last=Cohen|first=Adam|date=June 24, 2001|magazine=Time magazine|access-date=September 2, 2007}}</ref> Aan die ander kant het Miami toekennings vir sy omgewingsbeleid gewen: in 2008 is dit volgens Forbes as "Amerika se skoonste stad" geklassifiseer vir sy goeie luggehalte, groot groen ruimtes, skoon drinkwater, skoon strate en herwinningsprogramme oor die hele stad.<ref name="Van Riper">{{cite news|url=https://www.forbes.com/business/2008/03/17/miami-seattle-orlando-biz-logistics-cx_tvr_0317cleanest.html|title=America's cleanest cities|last=Van Riper|first=Tom|date=March 17, 2008|work=[[Forbes]]|access-date=February 23, 2008|archive-url=https://web.archive.org/web/20100529143525/http://www.forbes.com/2008/03/17/miami-seattle-orlando-biz-logistics-cx_tvr_0317cleanest.html|archive-date=May 29, 2010}}</ref> == Vervoer == Miami Internasionale Lughawe (MIA) en PortMiami is van die land se besigste toegangshawens, veral vir vrag uit Suid-Amerika en die Karibiese Eilande. PortMiami is die wêreld se besigste vaarthawe, en MIA is die besigste lughawe in Florida en die grootste poort tussen die Verenigde State en Latyns-Amerika.<ref>{{cite news|title=New figures show PortMiami retained No. 1 cruise port ranking|url=http://www.bizjournals.com/southflorida/news/2012/12/24/portmiami-drops-behind-port-canaveral.html|work=Business Journal|access-date=March 31, 2013}}</ref> == Sien ook == * [[Bermudadriehoek]] == Verwysings == {{Verwysings|2}} == Eksterne skakels == {{Commons-kategorie inlyn|Miami, Florida}} * {{en}} [http://www.miamigov.com/ Miami se amptelike webwerf] {{Normdata}} [[Kategorie:Kusstede]] [[Kategorie:Nedersettings in Florida]] 28ys0gokxphgfvi30snjctn8b748tcb 0 34666 2519965 2476948 2022-08-18T11:57:20Z Begemotas 16082 wikitext text/x-wiki {{Etniese groep |beeld = [[Lêer:Flag of Rehoboth-Basterland.svg|250px]] |caption = Vlag van die Basters | groep=Basters | bevolking=25&nbsp;181 | plek=[[Namibië]] | taal=[[Afrikaans]], [[Engels]] | geloof=Christene (Protestante) | verwante= [[Kleurlinge]], [[Khoikhoi]], [[Griekwas (stam)|Griekwas]], [[Namakwas]], [[Oorlam]], [[Afrikaners]]. }} Die '''Basters''' (ook bekend as die '''Rehoboth-Basters''', '''Baasters''' en '''Rehobothers''') is ’n [[Afrikaans]]sprekende gemeenskap wat by [[Rehoboth]], suid van [[Windhoek]] in [[Namibië]], gebaseer is. Hulle is soortgelyk aan die [[Kleurling]] en [[Griekwas (stam)|Griekwagemeenskappe]] in [[Suid-Afrika]] == Tradisionele leierskap == Die eerste Kaptein was [[Hermanus van Wyk]], die ‘Moses’ van die Bastervolk, wat die gemeenskap na Rehoboth gelei het vanuit Suid-Afrika. Hy was Kaptein tot en met sy dood in 1905.<ref name="NE11">{{cite news |url=http://www.newera.com.na/article.php?articleid=38914 |title=Hermanus van Wyk: Die ‘Bybelse Moses’ van die Rehoboth Bastergemeenskap |last=Shiremo |first=Shampapi |date=26 Mei 2011 |newspaper=[[New Era (Namibië)|New Era]] |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20120331025848/http://www.newera.com.na/article.php?articleid=38914 |archive-date=31 Maart 2012 |url-status=dead |df=dmy-all}}</ref> Na sy dood het die Basters Cornelius van Wyk gekies om hulle Kaptein te wees. Hy is egter nie amptelik erken deur die Duitse koloniale regering, of deur die Suid-Afrikaanse owerhede na hul oorname in 1915 nie. [[Lêer:Rehoboth van Wijk Rat 1915.jpg|duimnael|links|Die Basterraad in 1915, onder leiding van Cornelius van Wyk (middelste ry, tweede van links)]] In 1976 het die Suid-Afrikaanse regering die ‘Wet op Rehoboth-selfregering’ goedgekeur en outonomie aan die Basters gegee. In 1979 is Kaptein [[Hans Diergaardt]] gekies in ooreenstemming met die regulasies van die 1976-wet. In 1999 is John McNab as Kaptein gekies. Sedert Februarie 2007 word die Basters deur die Kapteinsraad verteenwoordig by [[UNPO]]. In [[Indonesië]] word die mense van gemengde Nederlandse herkoms ook Blaster genoem. == Verwysings == {{Verwysings}} == Eksterne skakels == * {{en}} [http://rehobothbasters.org/ Die Bastergemeenskap se webbladsy] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190910163450/http://rehobothbasters.org/ |date=10 September 2019 }} * Orizio, R. (2001) ''Lost White Tribes'', Free Press, New York. ISBN 0-7432-1197-9 * Omer-Cooper, J.D. (2006) ''History of Southern Africa'', James Currey Ltd., Oxford. ISBN 978-0-85255-715-0 {{Normdata}} [[Kategorie:Etniese groepe in Namibië]] [[Kategorie:Inheemse volke van Suider-Afrika]] 42r8tsi1ls7me3xz38ae3opq2tfbz6l 0 35787 2519951 2519409 2022-08-18T10:20:42Z Oesjaar 7467 Verbeter wikitext text/x-wiki Hierdie is 'n lys van [[Plantkundige|botaniste]] volgens hulle [[Outeur aanhaling (botaniese nomenklatuur)|outeurs aanhaling]], insluitende die gevestig deur Brummitt & Powell (1992), ontwerp vir die aanhaling van die [[Binomiale naam|botaniese name]] wat hulle gepubliseer het. Vir hierdie doel is 'n standaard indeks beskikbaar, gepubliseer deur [[Royal Botanic Gardens]], [[Kew]] in 1992.<ref>{{cite book | title = Authors of Plant Names: A List of Authors of Scientific Names of Plants, with Recommended Standard Forms of Their Names, Including Abbreviations | editor = R. K. Brummitt and C. E. Powell | publisher = Royal Botanic Gardens, Kew | year = 1992 | isbn = 0-947643-44-3}}</ref> Gebruik van die lys word aanbeveel deur [http://www.bgbm.fu-berlin.de/iapt/nomenclature/code/SaintLouis/0050Ch4Sec3a046.htm Rec. 46A Note 1] van die ''[[ICBN]]''. Hierdie lys word op datum gehou en kan besigtig word by [http://www.ipni.org/ipni/authorsearch?request_type=search&output_format=query&ret_defaults=on IPNI]. Neem kennis dat in sommige gevalle 'n "outeurs afkorting" bestaan uit 'n volle van, terwyl ander gevalle die van nie net alleen afgekort is nie, maar ook vergesel word deur die voorletters. In hierdie lys is daar geen spasie tussen die voorletters en van (of sy afkorting) nie. Sien ook die [[Lys van botaniste]], [[Lys van Suid-Afrikaanse plant botaniese outeurs]] en [[:Kategorie:Suid-Afrikaanse botanici]]. {{CompactTOC2}} == A == * '''A.A.Eaton''' – [[Alvah Augustus Eaton]] (1865–1908) * '''Aarons.''' – [[Aaron Aaronsohn]] (1876–1919) * '''Abbayes''' – [[Henry Nicollon des Abbayes]] (1898–1974) * '''Abedin''' – [[Sultanul Abedin]] (fl. 1986) * '''A.Berger''' – [[Alwin Berger]] (1871–1931) * '''A.Br.''' – [[Addison Brown]] (1830–1913) * '''A.Braun''' – [[Alexander Karl Heinrich Braun]] (1805–1877) * '''A.Camus''' – [[Aimée Antoinette Camus]] (1879–1965) * '''Ach.''' – [[Erik Acharius]] (1757–1819) * '''A.Chev.''' – [[Auguste Jean Baptiste Chevalier]] (1873–1956) * '''A.C.Sm.''' – [[Albert Charles Smith]] (1906–1999) * '''Acuña''' – [[Julián Acuña Galé]] (1900–1973) * '''A.Cunn.''' – [[Allan Cunningham (botanist)|Allan Cunningham]] (1791–1839) * '''Adams''' – [[Johann Friedrich Adam]] (1780–1838) * '''Adans.''' – [[Michel Adanson]] (1727–1806) * '''A.DC''' – [[Alphonse Louis Pierre Pyrame de Candolle]] (1806–1893) * '''A.Dietr.''' – [[Albert Gottfried Dietrich]] (1795–1856) * '''Aellen''' – [[Paul Aellen]] (1896–1973) * '''A.E.van Wyk''' – [[Abraham Erasmus van Wyk]] (gebore 1952) * '''Afzel.''' – [[Adam Afzelius]] (1750–1837) * '''A.G.Jones''' – [[Almut Gutter Jones]] (gebore 1923) * '''A.G.Mill.''' – [[Anthony G. Miller]] (gebore 1951) * '''A.Gray''' – [[Asa Gray]] (1810–1888) * '''A.Ham''' – [[Arthur Hamilton]] (fl. 1832) * '''A.Hässl.''' – [[Arne Hässler]] (1904–1952) * '''A.Heller''' – [[Amos Arthur Heller]] (1867–1944) * '''A.H.Gentry''' – [[Alwyn Howard Gentry]] (1945–1993) * '''A.H.Holmgren''' – [[Arthur Hermann Holmgren]] (gebore 1912) * '''Airy Shaw''' – [[Herbert Kenneth Airy Shaw]] (1902–1985) * '''Aiton''' – [[William Aiton]] (1731–1793) * '''A.J.Eames''' – [[Arthur Johnson Eames]] (1881–1969) * '''A.J.Hill''' – [[Albert Joseph Hill]] (gebore 1940) * '''A.Juss.''' – [[Adrien-Henri de Jussieu]] (1797–1853) * '''Akhani''' – [[Hossein Akhani]] (gebore 1950) * '''A.K.Skvortsov''' – [[Alexey Skvortsov]] (gebore 1920) * '''Alb.''' – [[Johannes Baptista von Albertini]] (1769–1831) * '''Al.Brongn.''' – [[Alexandre Brongniart]] (1770–1847) * '''Alef.''' – [[Friedrich Georg Christoph Alefeld]] (1820–1872) * '''Alexander''' – [[Edward Johnston Alexander]] (1901–1985) * '''All.''' – [[Carlo Allioni]] (1728–1804) * '''Allemão''' – [[Francisco Freire Allemão e Cysneiro]] (1797–1874) * '''Allred''' – [[Kelly Allred]] (gebore 1949) * '''A.Löve''' – [[Askell Löve]] (1916–1994) * '''Alpino''' – [[Prospero Alpino]] (1553–1617) * '''Al-Shehbaz''' – [[Ihsan Ali Al-Shehbaz]] (gebore 1939) * '''A.L.Sm. ''' – [[Annie Lorrain Smith]] (1854–1937) * '''Altam.''' – [[Fernando Altamirano]] (1848–1908) * '''Ames''' – [[Oakes Ames (botanist)|Oakes Ames]] (1874–1950) * '''Amman''' – [[Johann Amman]] (1707–1741) * '''Anders.''' – [[Edgar Shannon Anderson]] (1897–1969) * '''Andersson''' – [[Nils Johan Andersson]] (1821–1880) * '''Andrews''' – [[Henry Charles Andrews]] (1794–1830) * '''Andronov''' – [[Nicolai Matveevich Andronov]] (fl. 1955) * '''Andrz.''' – [[Antoni Lukianowicz Andrzejowski]] (1785–1868) * '''Ant.Juss.''' – [[Antoine de Jussieu]] (1686–1758) * '''Ant.Molina''' – [[José Antonio Molina Rosito]] (gebore 1926) * '''Antoine''' – [[Franz Antoine]] (1815–1886) * '''Arcang.''' – [[Giovanni Arcangeli]] (1840–1921) * '''A.R.Clapham''' – [[Arthur Roy Clapham]] (1904–1990) * '''Ard.''' – [[Pietro Arduino]] (1728–1805) * '''A.Rich.''' – [[Achille Richard]] (1794–1852) * '''Arn.''' – [[George Arnott Walker Arnott]] (1799–1868) * '''A.Robyns''' – [[Andre Georges Marie Walter Albert Robyns]] (1935–2003) * '''Arora''' – [[David Arora]] (gebore 1957) * '''Arráb.''' – [[D. Francisco Antonio de Arrábida]] (1771–1850) * '''Arruda''' – [[Manoel Arruda da Cámara]] (1752–1810) * '''Arthur''' – [[Joseph Charles Arthur]] (1850–1942) * '''Art.Mey.''' – [[Arthur Meyer (botanist)|Arthur Meyer]] (1850–1922) * '''Asch.''' – [[Paul Friedrich August Ascherson]] (1834–1913) * '''A.S.George''' – [[Alex George]] (gebore 1939) * '''Ashe''' – [[William Willard Ashe]] (1872–1932) * '''A.Sinclair''' – [[Andrew Sinclair, botanist]] (1796–1861) * '''A.Soriano''' – [[Alberto Soriano]] (1920–1998) * '''A.Stahl''' – [[Agustín Stahl]] (1842–1917) * '''A.St.-Hil.''' – [[Augustin Saint-Hilaire]] (1799–1853) * '''Aubl.''' – [[Jean Baptiste Christophore Fusée Aublet]] (1720–1778) * '''Audib.''' – [[Urbain Audibert]] (1791–1846) * '''Austin''' – [[Coe Finch Austin]] (1831–1880) * '''Avé-Lall.''' – [[Julius Léopold Eduard Avé-Lallemant]] (1803–1867) * '''A.W.Hill''' – [[Artjur William Hill]] (1875–1941) * '''A.W.Howitt''' – [[Alfred William Howitt]] (1830–1908) * '''A.W.Wood''' – [[Alphonso W. Wood]] (1810–1881) * '''Axelrod''' – [[Daniel I. Axelrod]] (1910–1998) == B == * '''Backeb.''' – [[Curt Backeberg]] (1894–1966) * '''Baill.''' – [[Henri Ernest Baillon]] (1827–1895) * '''Baillon''' – [[Louis Antoine Francois Baillon]] (1778–1851) * '''Baker''' – [[John Gilbert Baker]] (1834–1920) * '''Baker f.''' – [[Edmund Gilbert Baker]] (1864–1949) * '''Balb.''' – [[Giovanni Battista Balbis]] (1765–1831) * '''Baldwin''' – [[William Baldwin (botanist)|William Baldwin]] (1779–1819) * '''Balf.''' – [[John Hutton Balfour]] (1808–1884) * '''Balf.f.''' – [[Isaac Bayley Balfour]] (1853–1922) * '''Bals.-Criv.''' – [[Giuseppe Gabriel Balsamo-Crivelli]] (1800–1874) * '''Banks''' – [[Joseph Banks]] (1743–1820) * '''Barb.Rodr.''' – [[João Barbosa Rodrigues]] (1842–1909) * '''Bard.-Vauc.''' – [[Martine Bardot-Vaucoulon]] (gebore 1948) * '''Barkworth''' – [[Mary Barkworth]] (gebore 1941) * '''Barneby''' – [[Rupert Charles Barneby]] (1911–2000) * '''Barnhart''' – [[John Hendley Barnhart]] (1871–1949) * '''Barr''' – [[Peter Barr]] (1826–1909) * '''Barratt''' – [[Joseph Barratt]] (1796–1882) * '''Barroso''' – [[Liberato Joaquim Barroso]] (1900–1949) * '''Bartal.''' – [[Biagio Bartalini]] (1746–1822) * '''Bartl.''' – [[Friedrich Gottlieb Bartling]] (1798–1875) * '''Bartlett''' – [[Harley Harris Bartlett]] (1886–1960) * '''Barton''' – [[Benjamin Smith Barton]] (1766–1815) * '''Bartram''' – [[John Bartram]] (1699–1777) * '''Bates''' – [[Vernon M. Bates]] (fl. 1984) * '''Batsch''' – [[August Batsch|August Johann Georg Karl Batsch]] (1761–1802) * '''Batt.''' – [[Jules Aimé Battandier]] (1848–1922) * '''Baumg.''' – [[Johann Christian Gottlob Baumgarten]] (1765–1843) * '''B.Boivin''' – [[Joseph Robert Bernard Boivin]] (1916–1985) * '''B.D.Jacks.''' – [[Benjamin Daydon Jackson]] (1846–1927) * '''Beadle''' – [[Chauncey Delos Beadle]] (1856–1950) * '''Bean''' – [[William Jackson Bean]] (1863–1947) * '''Bebb''' – [[Michael Schuck Bebb]] (1833–1895) * '''Becc.''' – [[Odoardo Beccari]] (1843–1920) * '''Beck''' – [[Günther von Mannagetta und Lërchenau Beck]] (1856–1931) * '''Becker''' – [[Johannes Becker]] (1769–1833) * '''Bedd.''' – [[Richard Henry Beddome]] (1830–1911) * '''Beetle''' – [[Alan Ackerman Beetle]] (1913– ) * '''B.-E.van Wyk''' – [[Ben-Erik van Wyk]] (1956– ) * '''Bég.''' – [[Augusto Béguinot]] (1875–1940) * '''Beissn.''' – [[Ludwig Beissner]] (1843–1927) * '''Beitel''' – [[Joseph M. Beitel]] (1952–1991) * '''Bellardi''' – [[Carlo Antonio Lodovico]] (1741–1826) * '''Beloserky''' – [[R. N. Beloserky]] (fl. 1966) * '''Benjamin''' – [[Ludwig Benjamin]] (1825–1848) * '''Benn.''' – [[John Joseph Bennett]] (1801–1876) * '''Benth.''' – [[George Bentham]] (1800–1884) * '''Bentley''' – [[Robert Bentley]] (1821–1893) * '''Bercht.''' – [[Friedrich von Berchtold]] (1781–1876) * '''Berg''' – [[Ernst von Berg]] (1782–1855) * '''Berger''' – [[Ernst Friedrich Berger]] (1814–1853) * '''Bergey''' – [[David Hendricks Bergey]] (1860–1937) * '''Berggr.''' – [[Sven Berggren]] (1837–1917) * '''Berk.''' – [[Miles Joseph Berkeley]] (1803–1889) * '''Berkhout''' – [[Christine Marie Berkhout]] (1893–1932) * '''Bernh.''' – [[Johann Jacob Bernhardi]] (1774–1850) * '''Berthel.''' – [[Sabin Berthelot]] (1794–1880) * '''Bertol.''' – [[Antonio Bertoloni]] (1775–1869) * '''Besser''' – [[Wilibald Swibert Joseph Gottlieb von Besser]] (1784–1842) * '''Bessey''' – [[Charles Edwin Bessey]] (1845–1915) * '''Bews''' – [[John William Bews]] (1884–1938) * '''Beyr.''' – [[Heinrich Karl Beyrich]] (1796–1834) * '''B.F.Holmgren''' – [[Bjorn Frithiofsson Holmgren]] (1872–1946) * '''B.G.Schub.''' – [[Bernice Giduz Schubert]] (1913–2000) * '''Biehler''' – [[Johann Friedrich Theodor Biehler]] (gebore c. 1785, datum van afstorwe onbekend) * '''Bigelow''' – [[Jacob Bigelow]] (1787–1879) * '''Biv.''' – [[Antonius de Bivoni-Bernardi]] (1774–1837) * '''B.Juss.''' – [[Bernard de Jussieu]] (1699–1777) * '''Blake''' – [[Joseph Blake]] (1814–1888) * '''Blakelock''' – [[Ralph Anthony Blakelock]] (1915–1963) * '''Blanch.''' – [[William Henry Blanchard]] (1850–1922) * '''Blanco''' – [[Francisco Manuel Blanco]] (1778–1845) * '''Blasdell''' – [[Robert Ferris Blasdell]] (1929–1996) * '''Blomq.''' – [[Hugo Leander Blomquist]] (1888–1964) * '''B.L.Rob.''' – [[Benjamin Lincoln Robinson]] (1864–1935) * '''B.L.Turner''' – [[Billie Lee Turner]] (gebore 1925) * '''Bluff''' – [[Mathias Joseph Bluff]] (1805–1837) * '''Blume''' – [[Carl Ludwig Blume]] (1789–1862) * '''B.Nord.''' – [[Bertil Nordenstam]] (gebore 1936) * '''Böcher''' – [[Tyge W. Böcher]] (1909–1983) * '''Boeck''' – [[Johann Otto Boeckeler]] (1803–1899) * '''Boehm.''' – [[Georg Rudolf Boehmer]] (1723–1803) * '''Boiss.''' – [[Pierre Edmond Boissier]] (1810–1885) * '''Boiteau''' – [[Pierre L. Boiteau]] (1911–1980) * '''Bolle''' – [[Carl Bolle]] (1821–1909) * '''Bolus''' – [[Harry Bolus]] (1834–1911) * '''Bong''' – [[Gustav Heinrich von Bongard]] (1786–1839) * '''Bonpl.''' – [[Aimé Jacques Alexandre Bonpland]] (1773–1858) * '''Boom''' – [[Boudewijn Karel Boom]] (1903–1980) * '''Boott''' – [[Francis Boott]] (1792–1863) * '''Borbás''' – [[Vinczé von Borbás]] (1844–1905) * '''Boreau''' – [[Alexandre Boreau]] (1803–1875) * '''Borhidi''' – [[Atilla Borhidi]] (gebore 1932) * '''Boriss.''' – [[Antonina Georgievna Borissova]] (1903–1970) * '''Borkh.''' – [[Moritz Balthasar Borkhausen]] (1760–1806) * '''Börner''' – [[Carl Julius Bernhard Börner]] (1880–1953) * '''Borrer''' – [[William Borrer]] (1781–1862) * '''Borsch''' – [[Thomas Borsch]] (gebore 1969) * '''Borss.-Waalk.''' – [[Jan van Borssum Waalkes]] (1922–1985) * '''Bory''' – [[Jean Baptiste Bory de Saint-Vincent]] (1780–1846) * '''Borzi''' – [[Antonino Borzì]] (1852–1921) * '''Bosc''' – [[Louis Augustin Guillaume Bosc]] (1759–1828) * '''Boucher''' – [[Jules Arman Guillaume Boucher de Crèvecouer]] (1757–1844) * '''Boulger''' – [[George Edward Simmonds Boulger]] (1853–1922) * '''Brack.''' – [[Willian Dunlop Brackenridge]] (1810–1893) * '''Brainerd''' – [[Ezra Brainerd]] (1844–1924) * '''Brandão''' – [[Mitzi Brandão]] * '''Brandegee''' – [[Townshend Stith Brandegee]] (1843–1925) * '''Brandenburg''' – [[D. M. Brandenburg]] (fl. 1991) * '''Brandis''' – [[Dietrich Brandis]] (1824–1907) * '''Branner''' – [[John C. Branner]] (fl. 1888) * '''Bremek.''' – [[Cornelis Eliza Bertus Bremekamp]] (1888–1984) * '''Brenan''' – [[John Patrick Micklethwait Brenan]] (1917–1985) * '''Brenckle''' – [[Jacob Frederic Brenckle]] (1875–1958) * '''Bright''' – [[John Bright (botanist)|John Bright]] (1872–1952) * '''Briq.''' – [[John Isaac Briquet]] (1870–1931) * '''Britten''' – [[James Britten]] (1846–1924) * '''Britton''' – [[Nathaniel Lord Britton]] (1859–1934) * '''Bromhead''' – [[Edward Ffrench Bromhead]] (1789–1855) * '''Brongn.''' – [[Adolphe Theodore Brongniart]] (1801–1876) * '''Brooker''' – [[Ian Brooker]] (gebore 1934) * '''Brooks''' – [[Cecil Joslin Brooks]] (1875–1953) * '''Brooks''' – [[Ralph Edward Brooks]] (gebore 1950) * '''Broome''' – [[Christopher Edmund Broome]] (1812–1886) * '''Brot.''' – [[Felix de Silva Avellar Brotero]] (1744–1828) * '''Brouillet''' – [[Luc Brouillet]] (gebore 1954) * '''Broun''' – [[Maurice Broun]] (1906–1979) * '''Brouss''' – [[Pierre Marie Auguste Broussonet]] (1761–1807) * '''Bruijn''' – [[Ary Johannes De Bruijn]] (1811–1896) * '''Brummitt''' – [[Richard Kenneth Brummitt]] (gebore 1937) * '''Brunet''' – [[Louis-Ovide Brunet]] (1826–1876) * '''Bruyns''' – [[Peter Vincent Bruyns]] (gebore 1957) * '''Buchenau''' – [[Franz Georg Philipp Buchenau]] (1831–1906) * '''Buch.-Ham.''' – [[Francis Buchanan-Hamilton]] (1762–1829) * '''Buckland''' – [[William Buckland]] (1784–1856) * '''Buckley''' – [[Samuel Botsford Buckley]] (1809–1884) * '''Buddle''' – [[Adam Buddle]] (1662–1715) * '''Bunge''' – [[Alexander von Bunge]] (1803–1890) * '''Burb.''' – [[Frederick William Burbidge]] (1847–1905) * '''Burbank''' – [[Luther Burbank]] (1849–1926) * '''Burch.''' – [[William John Burchell]] (1781–1863) * '''Burdet''' – [[Hervé Maurice Burdet]] (gebore 1939) * '''Bureau''' – [[Louis Édouard Bureau]] (1830–1918) * '''Burgess''' – [[Edward Sandford Burgess]] (1855–1928) * '''Burm.''' – [[Johannes Burman]] (1707–1779) * '''Burm.f.''' – [[Nicolaas Laurens Burman]] (1734–1793) * '''Burnat''' – [[Émile Burnat]] (1828–1920) * '''Burret''' – [[Max Burret]] (1883–1964) * '''Burrill''' – [[Thomas Jonathan Burrill]] (1839–1916) * '''Bush''' – [[Benjamin Franklin Bush]] (1858–1937) * '''Butler''' – [[Edwin John Butler]] (1874–1943) * '''Buxb''' – [[Franz Buxbaum]] (1900–1979) == C == * '''Cabrera''' – [[Angel Lulio Cabrera]] (1908–1999) * '''C.A.Clark''' – [[Carolyn A. Clark]] (fl. 1979) * '''C.Agardh''' – [[Carl Adolph Agardh]] (1785–1859) * '''C.A.Gardner''' – [[Charles Austin Gardner]] (1896–1970) * '''Calder''' – [[James Alexander Calder (botanist)|James Alexander Calder]] (1915–1990) * '''Caley''' – [[George Caley]] (1770–1829) * '''Calzada''' – [[Juan Ismael Calzada]] (fl. 1997) * '''Cambage''' – [[Richard Hind Cambage]] (1859–1928) * '''Cambess.''' – [[Jacques Cambessèdes]] (1799–1863) * '''Cambp.''' – [[Douglas Houghton Campbell]] (1859–1953) * '''C.A.Mey.''' – [[Carl Anton von Meyer]] (1795–1855) * '''Camp''' – [[Wendell Holmes Camp]] (1904–1963) * '''Canby''' – [[William Marriott Canby]] (1831–1904) * '''Capuron''' – [[René Paul Raymond Capuron]] (1921–1971) * '''Caro''' – [[José Aristide Caro]] (1919–1985) * '''Carrière''' – [[Elie-Abel Carrière]] (1818–1896) * '''Carruth.''' – [[William Carruthers (botanist)|William Carruthers]] (1830–1922) * '''Carver''' – [[George Washington Carver]] (1864–1943) * '''Casar.''' – [[Giovanni Casaretto]] (1812–1879) * '''C.A.Sm.''' – [[Christo Albertyn Smith]] (1898–1956) * '''Casp.''' – [[Johann Xaver Robert]] (1818–1887) * '''Cass.''' – [[Alexandre Henri Gabriel de Cassini]] (1781–1832) * '''Cav.''' – [[Antonio José Cavanilles]] (1745–1804) * '''Cavara''' – [[Fridiano Cavara]] (1857–1929) * '''C.Bab.''' – [[Churchill Babington]] (1821–1889) * '''C.Bauhin''' – [[Gaspard Bauhin]] (1560–1624) * '''C.B.Clarke''' – [[Charles Baron Clarke]] (1832–1906) * '''C.B.Rob.''' – [[Charles Budd Robinson]] (1871–1913) * '''C.C.Berg''' – [[Cornelis Christiaan Berg]] (1934–2012) * '''C.C.Gmel.''' – [[Carl Christian Gmelin]] (1762–1837) * '''C.Chr.''' – [[Carl Frederik Albert Christensen]] (1872–1942) * '''C.Clark''' – [[Curtis Clark|James Curtis Clark]] (gebore 1951) * '''C.DC''' – [[Anne Casimir Pyrame de Candolle]] (1836–1918) * '''C.E.Bertrand''' – [[Charles Eugène Bertrand]] (1851–1917) * '''C.E.Hubb.''' – [[Charles Edward Hubbard]] (1900–1980) * '''Celak.''' – [[Ladislav Josef Celakovsky]] (1834–1902) * '''Cerv.''' – [[Vicente de Cervantes]] (1755–1829) * '''Ces.''' – [[Vincenzo de Cesati]] (1806–1883) * '''Cesalpino''' – [[Andrea Cesalpino]] (1519–1603) * '''C.F.Reed''' – [[Clyde Franklin Reed]] (1918–1999) * '''Chaix''' – [[Dominique Chaix]] (1730–1799) * '''Cham.''' – [[Adelbert von Chamisso]] (1781–1838) * '''Chapm.''' – [[Alvan Wentworth Chapman]] (1809–1899) * '''Chase''' – [[Mary Agnes Chase]] (1869–1963) * '''Châtel.''' – [[Jean Jacques Châtelain]] (1736–1822) * '''Chaub.''' – [[Louis Athanase Chaubard]] (1785–1854) * '''Chenault''' – [[Léon Chenault]] (1853–1930) * '''Chiov.''' – [[Emilio Chiovenda]] (1871–1941) * '''Chodat''' – [[Robert Hippolyte Chodat]] (1865–1934) * '''Choisy''' – [[Jacques Denys Choisy]] (1799–1859) * '''Chopinet''' – [[R.G. Chopinet]] (1914–1975) * '''Christian''' – [[Hugh Basil Christian]] (1871–1950) * '''Christoph.''' – [[Erling Christophersen]] (1898–1994) * '''C.K.Schneid.''' – [[Camillo Karl Schneider]] (1876–1951) * '''Clairv.''' – [[Joseph Philippe de Clairville]] (1742–1830) * '''Claus''' – [[Karl Ernst Claus]] (1796–1894) * '''C.L.Hitchc.''' – [[Charles Leo Hitchcock]] (1902–1986) * '''Clus.''' – [[Charles de l'Écluse]] (1526–1609) * '''Clute''' – [[Willard Nelson Clute]] (1869–1950) * '''C.L.Woodw.''' – [[Catherine L. Woodward]] (fl. 2007) * '''C.Mohr''' – [[Charles Theodore Mohr]] (1824–1901) * '''C.Morren''' – [[Charles François Antoine Morren]] (1807–1858) * '''C.Nelson''' – [[Cirilo Nelson]] (alternative name: Cyril Hardy Nelson Sutherland) (gebore 1938) * '''C.N.Forbes''' – [[Charles Noyes Forbes]] (1883–1920) * '''Cogn.''' – [[Alfred Cogniaux]] (1841–1916) * '''Colebr.''' – [[Henry Thomas Colebrooke]] (1765–1837) * '''Colla''' – [[Luigi Aloysius Colla]] (1766–1848) * '''Collad.''' – [[Louis Théodore Frederic Colladon]] (1792–1862) * '''Collett''' – [[Henry Collett]] (1836–1901) * '''Collinson''' – [[Peter Collinson (botanis)|Peter Collinson]] (1694–1768) * '''Comm.''' – [[Philibert Commerçon]] (1727–1773) * '''Conrad''' – [[Solomon White Conrad]] (1779–1831) * '''Conran''' – [[John Godfrey Conran]] (gebore 1960) * '''Constance''' – [[Lincoln Constance]] (1909–2001) * '''Cooke''' – [[Mordecai Cubitt Cooke]] (1825–1914) * '''Cookson''' – [[Isabel Clifton Cookson]] (1893–1973) * '''Cooperr.''' – [[Tom Smith Cooperrider]] (gebore 1927) * '''Corner''' [[E. J. H. Corner|Edred John Henry Corner]] (1906–1996) * '''Correll''' – [[Donovan Stewart Correll]] (1908–1983) * '''Cortesi''' – [[Fabrizio Cortesi]] (1879–1949) * '''Cory''' – [[Victor Louis Cory]] (1880–1964) * '''Coss.''' – [[Ernest Saint-Charles Cosson]] (1819–1889) * '''Cotton''' – [[Arthur Disbrowe Cotton]] (1879–1962) * '''Coult.''' – [[Thomas Coulter]] (1793–1843) * '''Coville''' – [[Frederick Vernon Coville]] (1867–1937) * '''C.Presl''' – [[Carl Borivoj Presl]] (1794–1852) * '''C.P.Sm.''' – [[Charles Piper Smith]] (1877–1955) * '''Cranfill''' – [[Raimond Cranfill]] (fl. 1981) * '''Crantz''' – [[Heinrich Johann Nepomuk von Crantz]] (1722–1799) * '''C.R.Ball''' – [[Carleton Roy Ball]] (1873–1958) * '''Crép.''' – [[Francois Crépin]] (1830–1903) * '''Crins''' – [[William J. Crins]] (gebore 1955) * '''C.Rivière''' – [[Charles Marie Rivière]] (gebore 1845, datum van afstorwe onbekend) * '''Croizat''' – [[Léon Camille Marius Croizat]] (1894–1982) * '''Cronquist''' – [[Arthur John Cronquist]] (1919–1992) * '''C.R.Parks''' – [[Clifford R. Parks]] (fl. 1963) * '''Crundw.''' – [[Alan Crundwell]] (1923–2000) * '''C.Tul.''' – [[Charles Tulasne]] (1816–1884) * '''C.T.White''' – [[Cyril Tenison White]] (1890–1950) * '''Cufod.''' – [[Georg Cufodontis]] (1896–1974) * '''C.V.Morton''' – [[Conrad Vernon Morton]] (1905–1972) * '''C.Wang''' – [[Chang Wang]] (fl. 1978) * '''C.Wright''' – [[Charles Wright (botanist)|Charles Wright]] (1811–1885) * '''Czern.''' – [[Vassilii Matveievitch Czernajew]] (1796–1871) == D == * '''Dahl''' – [[Anders Dahl]] (1751–1789) * '''Dahlst.''' – [[Gustav Adolf Hugo Dahlstedt]] (1856–1934) * '''Dandy''' – [[James Edgar Dandy]] (1903–1976) * '''Darl.''' – [[S.J.Darbyshire]] (gebore 1953) * '''Darwin''' – [[Charles Darwin]] (1809–1882) * '''D.A.Sutton''' – [[David A. Sutton]] (gebore 1952) * '''Daubs''' – [[Edwin Horace Daubs]] (fl. 1965) * '''Daveau''' – [[Jules Alexandre Daveau]] (1852–1929) * '''Davenp.''' – [[George Edward Davenport]] (1833–1907) * '''Davey''' – [[Frederick Hamilton Davey]] (1868–1915) * '''David''' – [[Armand David]] (1826–1900) * '''DC.''' – [[Augustin Pyramus de Candolle]] (1778–1841) * '''D.C.Eaton''' – [[Daniel Cady Eaton]] (1834–1895) * '''D.Dietr.''' – [[David Nathaniel Dietrich]] (1799–1888) * '''D.D.Keck''' – [[David D. Keck]] (1903–1995) * '''D.Don''' – [[David Don]] (1799–1841) * '''De Bary''' – [[Anton de Bary]] (1831–1888) * '''Decne.''' – [[Joseph Decaisne]] (1807–1882) * '''Degen''' – [[Àrpàd von Degen]] (1866–1934) * '''Delahouss.''' – [[A. James Delahoussaye]] (fl. 1967) * '''Delavay''' – [[Pierre Jean Marie Delavay]] (1834–1895) * '''Deless.''' – [[Jules Paul Benjamin Delessert]] (1773–1847) * '''Delile''' – [[Alire Raffeneau Delile]] (1778–1850) * '''Denis''' – [[Marcel Denis]] (1897–1929) * '''De Puydt''' – [[Paul Émile de Puydt]] (1810–1891) * '''Desf.''' – [[René Louiche Desfontaines]] (1750–1833) * '''De Smet''' – [[Louis De Smet]] (1813–1887) * '''Desr.''' – [[Louis Auguste Joseph Desrousseaux]] (1753–1838) * '''Desv.''' – [[Nicaise Auguste Desvaux]] (1784–1856) * '''De Vis''' – [[Charles Walter De Vis]] (1829–1915) * '''de Vos''' – [[Cornelis de Vos, botanist|Cornelis de Vos]] (1806–1895) * '''de Vries''' – [[Hugo de Vries]] (1848–1935) * '''de Vriese''' – [[Willem Hendrik De Vriese]] (1806–1862) * '''de Wet''' – [[Johannes Martenis Jacob de Wet]] (1927–2009) * '''Dewey''' – [[Chester Dewey]] (1784–1867) * '''De Wild.''' – [[Émile Auguste Joseph De Wildeman]] (1866–1947) * '''D.Fairchild''' – [[David Fairchild]] (1869–1954) * '''D.H.Scott''' – [[Dukinfield Henry Scott]] (1854–1934) * '''Dieck''' – [[Georg Dieck]] (1847–1925) * '''Diels''' – [[Ludwig Diels|Friedrich Ludwig Emil Diels]] (1874–1945) * '''Dill.''' – [[Johann Jacob Dillenius]] (1684–1747) * '''Dippel''' – [[Leopold Dippel]] (1827–1914) * '''D.Löve''' – [[Doris Benta Maria Löve]] (1918–2000) * '''Dode''' – [[Louis-Albert Dode]] (1875–1943) * '''Dodoens''' – [[Rembert Dodoens]] (1517–1585) * '''Döll''' – [[Johann Christoph Döll]] (1808–1885) * '''Donn''' – [[James Donn]] (1758–1813) * '''Donn.Sm.''' – [[John Donnell Smith]] (1829–1928) * '''Door.''' – [[Simeon Gottfried Albert Doorenbos]] (1891–1980) * '''Douglas''' – [[David Douglas]] (1798–1834) * '''Doweld''' – [[Alexander Borissovitch Doweld]] (gebore 1973) * '''Dowell''' – [[Philip Dowell]] (1864–1936) * '''Drake''' – [[Emmanuel Drake del Castillo]] (1855–1904) * '''Drège''' – [[Johann Franz Drège]] (1794–1881) * '''Druce''' – [[George Claridge Druce]] (1850–1932) * '''Drude''' – [[Carl Georg Oscar Drude]] (1852–1933) * '''Dryand.''' – [[Jonas Carlsson Dryander]] (1748–1810) * '''Duby''' – [[Jean Étienne Duby]] (1798–1885) * '''Duchesne''' – [[Antoine Nicolas Duchesne]] (1747–1827) * '''Ducke''' – [[Adolpho Ducke]] (1876–1959) * '''Dufr.''' – [[Pierre Dufresne]] (1786–1836) * '''Duggar''' – [[Benjamin Minge Duggar]] (1872–1956) * '''Dulac''' – [[Joseph Dulac]] (1827–1897) * '''Dum.Cours.''' – [[Georges Louis Marie Dumont de Courset]] (1746–1824) * '''Dumort.''' – [[Barthélemy Charles Joseph Dumortier]] (1797–1878) * '''Dunal''' – [[Michel Felix Dunal]] (1789–1856) * '''Dunn''' – [[Stephen Troyte Dunn]] (1868–1938) * '''Durand''' – [[Ernest Armand Durand]] (1872–1910) * '''Durazz.''' – [[Antonio Durazz]] (fl. 1772) * '''Durieu''' – [[Michel Charles Durieu de Maisonneuve]] (1796–1878) * '''du Roi''' – [[Johann Philipp du Roi]] (1741–1785) * '''Duss''' – [[Antoine Duss]] (1840–1924) * '''Dyal''' – [[Sarah Creecie Dyal]] (1907–1993) * '''Dyer''' – [[William Turner Thiselton (Thistleton) Dyer]] (1843–1928) == E == * '''Eames''' – [[Edwin Hubert Eames]] (1865–1948) * '''Earle''' – [[Franklin Sumner Earle]] (1856–1929) * '''E.A.Sánchez''' – [[Evangelina A. Sánchez]] (b. 1934) * '''Eaton''' – [[Amos Eaton]] (1776–1842) * '''E.B.Alexeev''' – [[E. B. Alexeev]] (1946–1976) * '''Eb.Fisch.''' – [[Eberhard Fischer]] (b. 1969) * '''Ebinger''' – [[John Edwin Ebinger]] (gebore 1933) * '''E.B.Knox''' – [[Eric B. Knox]] (fl. 1993) * '''Eckl.''' – [[Christian Friedrich Ecklon]] (1795–1868) * '''E.C.Nelson''' – [[Ernest Charles Nelson]] (gebore 1951) * '''Eddy''' – [[Caspar Wistar Eddy]] (1790–1828) * '''E.Fourn.''' – [[Eugène Pierre Nicolas Fournier]] (1824–1884) * '''E.G.Andrews''' – [[E. G. Andrews]] (fl. 1993) * '''Eggl.''' – [[Willard Webster Eggleston]] (1863–1935) * '''E.G.H.Oliv.''' – [[Edward George Hudson Oliver]] (gebore 1938) * '''Egli''' – [[Bernhard Egli]] (fl. 1990) * '''E.Hitchc.''' – [[Edward Hitchcock]] (1793–1864) * '''Ehrenb.''' – [[Christian Gottfried Ehrenberg]] (1795–1876) * '''Ehrend.''' – [[Friedrich Ehrendorfer]] (gebore 1927) * '''Ehrh.''' – [[Jakob Friedrich Ehrhart]] (1742–1795) * '''Eichler''' – [[August W. Eichler|August Wilhelm Eichler]] (1839–1887) * '''Eichw.''' – [[Karl Eichwald]] (1795–1876) * '''Eig''' – [[Alexander Eig]] (1894–1938) * '''E.L.Braun''' – [[Emma Lucy Braun]] (1889–1971) * '''Elliott''' – [[Stephen Elliott (botanist)|Stephen Elliott]] (1771–1830) * '''Elwes''' – [[Henry John Elwes]] (1846–1922) * '''E.Mey.''' – [[Ernst Heinrich Friedrich Meyer]] (1791–1858) * '''E.M.McClint.''' – [[Elizabeth May McClintock]] (1912–2004) * '''E.Morren''' – [[Charles Jacques Édouard Morren]] (1833–1886) * '''Emory''' – [[William Hemsley Emory]] (1811–1887) * '''Endl.''' – [[Stephan Friedrich Ladislaus Endlicher]] (1804–1849) * '''Engel''' – [[Franz Engel]] (fl. 1865) * '''Engelm.''' – [[Georg Engelmann]] (1809–1884) * '''Engl.''' – [[Heinrich Gustav Adolf Engler]] (1844–1930) * '''E.P.Bicknell''' – [[Eugene Pintard Bicknell]] (1859–1925) * '''Epling''' – [[Carl Clawson Epling]] (1894–1968) * '''E.P.Perrier''' – [[Eugène Pierre Perrier de la Bâthie]] (1825–1916) * '''Erdman''' – [[Kimball Stewart Erdman]] (gebore 1937) * '''E.Salisb.''' – [[Edward James Salisbury]] (1886–1978) * '''Eschsch.''' – [[Johann Friedrich von Eschscholtz]] (1793–1831) * '''E.Sheld.''' – [[Edmund Perry Sheldon]] (1869–1947) * '''E.Small''' – [[Ernest Small]] (b. 1940) * '''E.S.Steele''' – [[Edward Strieby Steele]] (1850–1942) * '''Ettingsh.''' – [[Constantin von Ettingshausen]] (1826–1897) * '''Ewart''' – [[Alfred James Ewart]] (1872–1937) * '''E.W.Berry''' – [[Edward W. Berry]] (1875–1945) == F == * '''Fabr.''' – [[Philipp Conrad Fabricius]] (1714–1774) * '''Falc.''' – [[Hugh Falconer]] (1808–1865) * '''F.Allam.''' – [[Frédéric-Louis Allamand]] (1735–1803) * '''Farrer''' – [[Reginald Farrer|Reginald John Farrer]] (1880–1920) * '''Farw.''' – [[Oliver Atkins Farwell]] (1867–1944) * '''Fassett''' – [[Norman Carter Fassett]] (1900–1954) * '''Fawc.''' – [[William Fawcett (botanist)|William Fawcett]] (1851–1926) * '''Fée''' – [[Antoine Laurent Apollinaire Fée]] (1789–1874) * '''F.E.Lloyd''' – [[Francis Ernst Lloyd]] (1868–1947) * '''Fenzl''' – [[Edouard Fenzl]] (1808–1879) * '''Fernald''' – [[Merritt Lyndon Fernald]] (1873–1950) * '''Fern.-Vill.''' – [[Celestino Fernández-Villar]] (1838–1907) * '''Ferry''' – [[René Joseph Justin Ferry]] (1845–1924) * '''F.Gould''' – [[Frank Walton Gould]] (1913–1981) * '''F.Heim''' – [[Frédéric Louis Heim]] (gebore 1869, datum van afstorwe onbekend) * '''F.H.Lewis''' – [[Frank Harlan Lewis]] (gebore 1919) * '''F.H.Wigg.''' – [[Friedrich Heinrich Wiggers]] (1746–1811) * '''Fieber''' – [[Franz Xaver Fieber]] (1807–1872) * '''Fiori''' – [[Adriano Fiori]] (1865–1950) * '''Fisch.''' – [[Friedrich Ernst Ludwig von Fischer]] (1782–1854) * '''F.J.A.Morris''' – [[F. John A. Morris]] (gebore 1869, datum van afstorwe onbekend) * '''F.J.Herm.''' – [[Frederick Joseph Hermann]] (1906–1987) * '''Flüggé''' – [[Johannes Flüggé]] (1775–1816) * '''F.M.Bailey''' – [[Frederick Manson Bailey]] (1827–1915) * '''F.Michx.''' – [[François Andre Michaux]] (1770–1855) * '''F.M.Knuth''' – [[Frederik Marcus Knuth]] (1904–1970) * '''F.Muell.''' – [[Ferdinand von Mueller]] (1825–1896) * '''F.N.Meijer''' – [[Frans Nicholaas Meijer]] (Frank Meyer after 1908) (1875–1918) * '''Focke''' – [[Wilhelm Olbers Focke]] (1834–1922) * '''Forbes''' – [[John Forbes]] (1799–1823) * '''Forrest''' – [[George Forrest (botanist)|George Forrest]] (1873–1932) * '''Forssk.''' – [[Peter Forsskål]] (1732–1763) * '''Fortune''' – [[Robert Fortune]] (1812–1880) * '''Fosberg''' – [[Francis Raymond Fosberg]] (1908–1993) * '''Foug.''' – [[Auguste Denis Fougeroux de Bandaroy]] (1732–1789) * '''Fourc.''' – [[Henri Georges Fourcade]] (1865–1948) * '''Fr.''' – [[Elias Magnus Fries]] (1794–1878) * '''Franch.''' – [[Adrien René Franchet]] (1834–1900) * '''Freckmann''' – [[Robert W. Freckmann]] (gebore 1939) * '''Frém.''' – [[John C. Frémont]] (1813–1890) * '''Fritsch''' – [[Karl Fritsch (botanist)|Karl Fritsch]] (1864–1934) * '''F.Ritter''' – [[Friedrich Ritter]] (1898–1989) * '''Friv.''' – [[Imre Frivaldszky]] (1799–1870) * '''Froel.''' – [[Joseph Aloys von Froelich]] (1766–1841) * '''F.Schmidt''' – [[Friedrich Carl Fedor Bogdanovich Schmidt]] (1862–1908) * '''F.T.Hubb.''' – [[Frederic Tracy Hubbard]] (1875–1962) * '''F.W.Schultz''' – [[Friedrich Wilhelm Schultz]] (1804–1876) == G == * '''Gaertn.''' – [[Joseph Gaertner]] (1732–1791) * '''Gagnep.''' – [[François Gagnepain]] (1866–1952) * '''Gale''' – [[Shirley Gale]] (gebore 1915) * '''Galushko''' – [[Anatol I. Galushko]] (gebore 1926) * '''Gamble''' – [[James Sykes Gamble]] (1847–1925) * '''Gandhi''' – [[Kancheepuram N. Gandhi]] (gebore 1948) * '''Garcke''' – [[Christian August Friedrich Garcke]] (1819–1904) * '''Gardner''' – [[George Gardner (botanist)|George Gardner]] (1812–1849) * '''Gatt.''' – [[Augustin Gattinger]] (1825–1903) * '''Gaudich.''' – [[Charles Gaudichaud-Beaupré]] (1789–1854) * '''G.C.Tucker''' – [[Gordon C. Tucker]] (gebore 1957) * '''G.Dahlgren''' – [[Gertrud Dahlgren]] (1931–2009) * '''G.Don''' – [[George Don]] (1798–1856) * '''G.E.Haglund''' – [[Gustaf Emmanuel Haglund]] (1900–1955) * '''Geborem.''' – [[Joseph Friedrich Nicolaus Geboremüller]] (1862–1948) * '''Genev.''' – [[Léon Gaston Genevier]] (1830–1880) * '''Gentry''' – [[Howard Scott Gentry]] (1903–1993) * '''Gerstb.''' – [[Pedro Gerstberger]] (gebore 1951) * '''Gesner''' – [[Conrad Gessner]] (1516–1565) * '''Geyer''' – [[Karl Andreas Geyer]] (1809–1853) * '''G.F.Atk.''' – [[George Francis Atkinson]] (1854–1918) * '''G.Forst.''' – [[Georg Forster]] (1754–1794) * '''Ghini''' – [[Luca Ghini]] (1490–1556) * '''Gibbs''' – [[Lilian Gibbs]] (1870–1925) * '''Gideon.F.Sm.''' – [[Gideon Smith]] (1959– ) * '''Gilg''' – [[Ernest Friedrich Gilg]] (1867–1933) * '''Gilib.''' – [[Jean-Emmanuel Gilibert]] (1741–1814) * '''Gillek.''' – [[Léopold Guillaume Gillekens]] (1833–1905) * '''Gillies''' – [[John Gillies]] (1792–1834) * '''Gillis''' – [[William Thomas Gillis]] (1933–1979) * '''Gilly''' – [[Charles Louis Gilly]] (1911–1970) * '''Giseke''' – [[Paul Dietrich Giseke]] (1741–1796} * '''G.Kirchn.''' – [[Georg Kirchner]] (1837–1885) * '''G.Koch''' – [[Georg Friedrich Koch]] (1809–1874) * '''G.Lawson''' – [[George Lawson (botanist)|George Lawson]] (1827–1895) * '''G.L.Church''' – [[George Lyle Church]] (1903–2003) * '''Gleason''' – [[Henry Allan Gleason]] (1882–1975) * '''G.L.Nesom''' – [[Guy L. Nesom]] (gebore 1945) * '''G.Lodd.''' – [[George Loddiges]] (1784–1846) * '''Gloxin''' – [[Benjamin Peter Gloxin]] (1765–1794) * '''G.L.Webster''' – [[Grady Linder Webster]] (1927–2005) * '''G.M.Barroso''' – [[Graziela Maciel Barroso]] (1912–2003) * '''G.Moore''' – [[George Thomas Moore]] (1871–1956) * '''G.Nicholson''' – [[George Nicholson (botanis)|George Nicholson]] (1847–1908) * '''Godr.''' – [[Dominique Alexandre Godron]] (1807–1880) * '''Goeschke''' – [[Franz Goeschke]] (1844–1912) * '''Goldberg''' – [[Aaron Goldberg (botanist)|Aaron Goldberg]] (gebore 1917) * '''Goldblatt''' – [[Peter Goldblatt]] (gebore 1943) * '''Goldie''' – [[John Goldie]] (1793–1886) * '''Gooden.''' – [[Samuel Goodenough]] (1743–1827) * '''Goodyer''' – [[John Goodyer]] (1592–1664) * '''Göpp.''' – [[Johann Heinrich Robert Göppert]] (1800–1884) * '''Gordon''' – [[George Gordon (Plantkundige)|George Gordon]] (1801–1893) * '''Gould''' – [[John Gould]] (1804–1881) * '''G.Pearson''' – [[Gilbert Pearson]] * '''Graebn.''' – [[Karl Otto Robert Peter Paul Graebner]] (1871–1933) * '''Graham''' – [[Robert Graham (botanist)|Robert Graham]] (1786–1845) * '''Grande''' – [[Loreto Grande]] (1878–1965) * '''Gray''' – [[Samuel Frederick Gray]] (1766–1828) * '''Greene''' – [[Edward Lee Greene]] (1843–1915) * '''Greenm.''' – [[Jesse More Greenman]] (1867–1951) * '''Greenway''' – [[Percy James Greenway]] (1897–1980) * '''Gren.''' – [[Jean Charles Marie Grenier]] (1808–1875) * '''Greuter''' – [[Werner Rodolfo Greuter]] (gebore 1938) * '''Griff.''' – [[William Griffith (botanist)|William Griffith]] (1810–1845) * '''Grimm''' – [[Johann Friedrich Carl Grimm]] (1737–1821) * '''Gris''' – [[Jean Antoine Arthur Gris]] (1829–1872) * '''Griscom''' – [[Ludlow Griscom]] (1890–1959) * '''Griseb.''' – [[August Heinrich Rudolf Grisebach]] (1814–1879) * '''Grolle''' – [[Riclef Grolle]] (1934–2004) * '''Grossh.''' – [[Alexander Alfonsovich Grossheim]] (1888–1948) * '''Grudz.''' – [[Irina Aleksandrovna Grudzinskaya]] (gebore 1920) * '''G.Shaw''' – [[George Shaw]] (1751–1813) * '''G.S.Mill.''' – [[Gerrit Smith Miller]] (1869–1956) * '''Gueldenst.''' – [[Johann Anton Güldenstädt]] (1745–1781) * '''Guill.''' – [[Jean Baptiste Antoine Guillemin]] (1796–1842) * '''Guillaumin''' – [[André Guillaumin]] (1885–1974) * '''Gunckel''' – [[Hugo Gunckel Lüer|Hugo Gunckel Lűer]] (1901–1997) * '''Gunnerus''' – [[Johann Ernst Gunnerus]] (1718–1773) * '''Guss.''' – [[Giovanni Gussone]] (1787–1866) == H == * '''Hack.''' – [[Eduard Hackel]] (1850–1926) * '''Hagerup''' – [[Olaf Hagerup]] (1889 - 1961) * '''Halácsy''' – [[Eugen von Halácsy]] (1842–1913) * '''Ham.''' – [[William Hamilton (botanist)|William Hamilton]] (1783–1856) * '''Hance''' – [[Henry Fletcher Hance]] (1827–1886) * '''Hand.-Mazz.''' – [[Heinrich R.E. Handel-Mazzetti]] (1882–1940) * '''Hanst.''' – [[Johannes von Hanstein|Johannes Ludwig Emil Robert von Hanstein]] (1822–1880) * '''Hara''' – [[Kanesuke Hara]] (1885–1962) * '''Harb.''' – [[Thomas Grant Harbison]] (1862–1936) * '''Hardin''' – [[James Walker Hardin]] (gebore 1929) * '''Harkn.''' – [[H. W. Harkness]] (1821–1901) * '''Harms''' – [[Hermann Harms]] (1870–1942) * '''Hartm.''' – [[Carl Johan Hartman]] (1790–1849) * '''Hartw.''' – [[Karl Theodor Hartweg]] (1812–1871) * '''Hartwig''' – [[August Karl Julius Hartwig]] (1823–1913) * '''Harv.''' – [[William Henry Harvey]] (1811–1866) * '''Harvill''' – [[Alton McCaleb Harvill, Jr]] (gebore 1916) * '''Hassk.''' – [[Justus Carl Hasskarl]] (1811–1894) * '''Haufler''' – [[Christopher H. Haufler]] (gebore 1950) * '''Hauke''' – [[Richard L. Hauke]] (gebore 1930) * '''Hauman''' – [[Lucien Leon Hauman]] (1880–1965) * '''Hauser''' – [[Margit Luise Hauser]] * '''Hausskn.''' – [[Heinrich Carl Haussknecht]] (1838–1903) * '''Haw.''' – [[Adrian Hardy Haworth]] (1768–1833) * '''Hayata''' – [[Bunzō Hayata]] (1874–1934) * '''Hayek''' – [[August von Hayek]] (1871–1928) * '''Hayne''' – [[Friedrich Gottlob Hayne]] (1763–1832) * '''Hazsl.''' [[Friedrich August Hazslinszky von Hazslin]] (1818–1896) * '''H.B.K.''' of H.B. & K. - [[Alexander von Humboldt|Humboldt]], [[Aimé Bonpland|Bonpland]] en [[Karl Sigismund Kunth|Kunth]] * '''H.Bock''' – [[Hieronymus Bock]] (1498–1554) * '''H.Deane''' – [[Henry Deane (engineer)|Henry Deane]] (1847–1924) * '''H.D.Wilson''' – [[Hugh Wilson (botanist)|Hugh Wilson]] (gebore 1945) * '''H.E.Ahles''' – [[Harry E. Ahles]] (1924–1981) * '''Hedberg''' – [[Karl Olov Hedberg]] (1923–2007) * '''Hedrick''' – [[Ulysses Prentiss Hedrick]] (1870–1951) * '''Hedw.''' – [[Johann Hedwig]] (1730–1799) * '''Hegelm.''' – [[Christoph Friedrich Hegelmaier]] (1833–1906) * '''Heim''' – [[Georg Christoph Heim]] (1743–1807) * '''Heist.''' – [[Lorenz Heister]] (1683–1758) * '''Heldr.''' – [[Theodor Heinrich Hermann von Heldreich]] (1822–1902) * '''Hell.''' – [[Carl Niclas Hellenius]] (1745–1820) * '''Hellq.''' – [[C. Barre Hellquist]] (gebore 1940) * '''H.E.Moore''' – [[Harold Emery Moore]] (1917–1980) * '''Hemsl.''' – [[William Hemsley (botanist)|William Botting Hemsley]] (1843–1924) * '''Henn.''' – [[Paul Christoph Hennings]] (1841–1908) * '''Henrard''' – [[Johannes Theodoor Henrard]] (1881–1974) * '''Henry''' – [[Louis Henry]] (1853–1903) * '''Hensl.''' – [[John Stevens Henslow]] (1796–1861) * '''Hepper''' – [[Frank Nigel Hepper]] (1929–2013) * '''Herb.''' – [[William Herbert]] (1778–1847) * '''Herder''' – [[Ferdinand Gottfried Theobald Herder]] (1828–1896) * '''Heybroek''' – [[Hans M. Heybroek]] (gebore 1927) * '''Heynh.''' – [[Gustav Heynhold]] (1800–1860) * '''Heywood''' – [[Vernon Hilton Heywood]] (gebore 1927) * '''H.G.Sm.''' – [[Henry George Smith]] (1852–1924) * '''H.Hara''' – [[Hiroshi Hara (botanist)|Hiroshi Hara]] (1911–1986) * '''H.H.Eaton''' – [[Hezekiah Hulbert Eaton]] (1809–1832) * '''Hieron.''' – [[Georg Hans Emmo Wolfgang Hieronymus]] (1846–1921) * '''Hill''' – [[John Hill (botanist)|John Hill]] (1716–1775) * '''Hirn''' – [[Karl Engelbrecht Hirn]] (1872–1907) * '''Hitchc''' – [[A. S. Hitchcock|Albert Spear Hitchcock]] (1865–1935) * '''H.Jaeger''' – [[Hermann Jaeger]] (1815–1890) * '''H.Karst''' – [[Gustav Karl Wilhelm Hermann Karsten]] (1817–1908) * '''H.Lév.''' – [[Augustin Abel Hector Léveillé]] (1863–1918) * '''H.Low''' – [[Hugh Low]] (1824–1905) * '''H.L.Späth''' – [[Helmut Ludwig Späth]] (1885–1945) * '''H.L.Wendl.''' – [[Heinrich Wendland]] (1825–1903) * '''H.Müll.''' – [[Heinrich Ludwig Hermann Müller]] (1829–1883) * '''Hnatiuk''' – [[Roger Hnatiuk|Roger James Hnatiuk]] (gebore 1946) * '''Hochr.''' – [[Bénédict Pierre Georges Hochreutiner]] (1873–1959) * '''Hochst.''' – [[Christian Ferdinand Friedrich Hochstetter]] (1787–1860) * '''Hoehne''' – [[Frederico Carlos Hoehne]] (1882–1959) * '''Hoffm.''' – [[George Franz Hoffmann]] (1761–1826) * '''Hoffmanns.''' – [[Johann Centurius von Hoffmannsegg]] (1766–1849) * '''Hogg''' – [[Thomas Hogg]] (1777–1855) * '''Hohen.''' – [[Rudolph Friedrich Hohenacker]] (1798–1874) * '''Hollick''' – [[Charles Arthur Hollick]] (1857–1933) * '''Holmgren''' – [[Hjalmar Josef Holmgren]] (1822–1885) * '''Holub''' – [[Josef Ludwig Holub]] (1930–1999) * '''Hook.''' – [[William Jackson Hooker]] (1785–1865) * '''Hook.f.''' – [[Joseph Dalton Hooker]] (1817–1911) * '''Hopper''' – [[Stephen Hopper]] (gebore 1951) * '''Horik.''' – [[Horikawa Yoshiwo]] (1902–1976) * '''Hornem.''' – [[Jens Wilken Hornemann]] (1770–1841) * '''Host''' – [[Nicolaus Thomas Host]] (1761–1834) * '''House''' – [[Homer Doliver House]] (1878–1949) * '''Houtt.''' – [[Martinus Houttuyn|Maarten Houttuyn]] (1720–1798) * '''Howe''' – [[Eliot Calvin Howe]] (1828–1899) * '''Howell''' – [[Thomas Jefferson Howell]] (1842–1912) * '''H.O.Yates''' – [[Harris Oliver Yates]] (gebore 1934) * '''H.Perrier''' – [[Joseph Marie Henry Alfred Perrier de la Bâthie]] (1873–1958) * '''H.P.Fuchs''' – [[Hans Peter Fuchs]] (1928–1999) * '''H.Rob.''' – [[Harold E. Robinson]] (gebore 1932) * '''H.Rock''' – [[Howard Francis Leonard Rock]] (1925–1964) * '''H.Sharsm.''' – [[Helen Sharsmith|Helen Katherine Sharsmith]] (1905–1982) * '''H.S.Irwin''' – [[Howard Samuel Irwin]] (1928–2019) * '''H.St.John''' – [[Harold St. John (botanist)|Harold St. John]] (1892–1991) * '''Hu''' – [[Hsen Hsu Hu]] (1894–1968) * '''Huds.''' – [[William Hudson (botanist)|William Hudson]] (1730–1793) * '''Hügel''' – [[Karl Alexander Anselm von Hügel]] (1794–1870) * '''Hultén''' – [[Oskar Eric Gunnar Hultén]] (1894–1981) * '''Humb.''' – [[Friedrich Wilhelm Heinrich Alexander von Humboldt]] (1769–1859) * '''Hurus.''' – [[Isao Hurusawa]] (1916–2001) * '''Husn.''' – [[Pierre Tranquille Husnot]] (1840–1929) * '''H.Vilm.''' – [[Charles Philippe Henry Lévêque de Vilmorin]] (1843–1899) * '''H.Wendl.''' – [[Hermann Wendland]] (1825–1903) == I == * '''I.G.Stone''' – [[Ilma Grace Stone]] (1913–2001) * '''Imbach''' – [[Emil J. Imbach]] (1897–1970) * '''I.M.Johnst.''' – [[Ivan Murray Johnston]] (1898–1960) * '''Inoue''' – [[Inoue Hiroshi]] (1932–1989) * '''Irwin''' – [[James Bruce Irwin]] (gebore 1921) * '''Isaac''' – [[Frances Margaret Leighton]] (later Isaac) (1909–2006) * '''Ives''' – [[Joseph Christmas Ives]] (1828–1868) == J == * '''Jacq.''' – [[Nikolaus Joseph von Jacquin]] (1727–1817) * '''Jacques''' – [[Henri Antoine Jacques]] (1782–1866) * '''J.Agardh''' – [[Jacob Georg Agardh]] (1813–1901) * '''Jameson''' – [[William Jameson]] (1796–1873) * '''Janch.''' – [[Erwin Emil Alfred Janchen]] (1882–1970) * '''Jancz.''' – [[Edward Janczewski]] (1846–1918) * '''Janse''' – [[Johannes Albertus Janse]] (1911–1977) * '''J.Bauhin''' – [[Johann Bauhin]] (1541–1613) * '''J.B.Nelson''' – [[John B. Nelson]] (gebore 1951) * '''J.Carey''' – [[John Carey]] (1797–1880) * '''J.C.Gomes''' – [[José Corrêa Gomes, Jr.]] (1919–1965) * '''J.C. Manning''' – [[John Charles Manning]] (1962– ) * '''J.C.Siqueira''' – [[Josafá Carlos de Siqueira]] (1953– ) * '''J.C.Wendl.''' – [[Johann Christoph Wendland]] (1755–1828) * '''J.D.Ray''' – [[James Davis Ray, Jr.]] (1918–1990 ) * '''J.Drumm.''' – [[James Drummond (botanist)|James Drummond]] (1784–1863) * '''J.D.Sauer''' – [[Jonathan Deininger Sauer]] (1918–2008) * '''Jefferies''' – [[R.L.Jefferies]] (fl. 1987) * '''J.E.Lange''' – [[Jakob Emanuel Lange]] (1864–1941) * '''J.Ellis''' – [[John Ellis (naturalist)|John Ellis]] (1710–1776) * '''Jeps.''' – [[Willis Linn Jepson]] (1867–1946) * '''Jess.''' – [[Karl Friedrich Wilhelm Jessen]] (1821–1889) * '''J.F.Gmel.''' – [[Johann Friedrich Gmelin]] (1748–1804) * '''J.-F.Leroy''' – [[Jean-François Leroy]] (1915–1999) * '''J.F.Macbr.''' – [[James Francis Macbride]] (1892–1976) * '''J.Gay''' – [[Jacques Étienne Gay]] (1786–1864) * '''J.Gerard''' – [[John Gerard]] (1545–1612) * '''J.G.Gmel.''' – [[Johann Gmelin|Johann Georg Gmelin]] (1709–1755) * '''J.G.Sm.''' – [[Jared Gage Smith]] (1866–1925) * '''J.J.Sm.''' – [[Johannes Jacobus Smith]] (1867–1947) * '''J.Koenig''' – [[Johann Gerhard Koenig]] (1728–1785) * '''J.L.Gentry''' – [[Johnnie Lee Gentry]] (gebore 1939) * '''J.MacGill.''' – [[John MacGillivray]] (1822–1867) * '''J.Martyn''' – [[John Martyn (botanist)|John Martyn]] (1699–1768) * '''J.M.Black''' – [[John McConnell Black]] (1855–1951) * '''J.M.Coult.''' – [[John Merle Coulter]] (1851–1928) * '''J.M.C.Rich.''' – [[Jean Michel Claude Richard]] (1787–1868) * '''J.M.MacDougal''' – [[John M. MacDougal]] (gebore 1954) * '''J.M.Webber''' – [[John Milton Webber]] (1897–1984) * '''Jongkind''' – [[Carel Christiaan Hugo Jongkind]] (gebore 1954) * '''Jord.''' – [[Claude Thomas Alexis Jordan]] (1814–1897) * '''J.Presl''' – [[Jan Svatopluk Presl]] (1791–1849) * '''J.R.Forst.''' – [[Johann Reinhold Forster]] (1729–1798) * '''J.St.Hil.''' – [[Jean Henri Jaume Saint-Hilaire]] (1772–1845) * '''Juss.''' – [[Antoine Laurent de Jussieu]] (1748–1836) * '''J.W.Mast.''' – [[John William Masters]] (1792–1873) * '''J.W.Robbins''' – [[James Watson Robbins]] (1801–1879) * '''J.W.Weinm.''' – [[Johann Wilhelm Weinmann]] (1683–1741) == K == * '''Kalchbr.''' [[Károly Kalchbrenner]] (1807–1886) * '''Kalkman''' – [[Cornelis Kalkman]] (1928–1998) * '''Kalm''' – [[Pehr Kalm]] (1716–1779) * '''Kartesz''' – [[John T. Kartesz]] (fl. 1990) * '''Kato''' – [[Masahiro Kato]] (gebore 1946) * '''K.Bremer''' – [[Kåre Bremer]] (gebore 1948) * '''Kearney''' – [[Thomas Henry Kearney]] (1874–1956) * '''Keck''' – [[Karl Keck]] (1825–1894) * '''Keener''' – [[Carl Samuel Keener]] (gebore 1931) * '''Keller''' – [[Robert Keller]] (1854–1939) * '''Ker.''' – [[John Bellenden Ker Gawler]] (1764–1842) * '''Ker Gawl.''' – [[John Bellenden Ker Gawler]] (1764–1842) * '''Kerguélen''' – [[Michel François-Jacques Kerguélen]] (gebore 1928) * '''K.Hoffm.''' – [[Käthe Hoffmann]] (1883–1931) * '''Killip''' – [[Ellsworth Paine Killip]] (1890–1968) * '''King''' – [[George King (botanist)|George King]] (1840–1909) * '''Kingdon-Ward''' – [[Frank Kingdon-Ward]] (1885–1958) * '''Kirchn.''' – [[Emil Otto Oskar von Kirchner]] (1851–1925) * '''Kirk''' – [[Thomas Kirk (botanist)|Thomas Kirk]] (1828–1898) * '''Kit.''' – [[Pál Kitaibel]] (1757–1817) * '''Kjellman''' – [[Frans Reinhold Kjellman]] (1846–1907) * '''K.Jess.''' – [[Knud Jessen]] (1884-1971) * '''K.Koch''' – [[Karl Heinrich Emil Koch (botanist)|Karl Heinrich Emil Koch]] (1809–1879) * '''K.Krause''' – [[Kurt Krause]] (1883–1963) * '''K.Larsen''' – [[Kai Larsen]] (gebore 1926) * '''Klatt''' – [[Friedrich Wilhelm Klatt]] (1825–1897) * '''Klotzsch''' – [[Johann Friedrich Klotzsch]] (1805–1860) * '''K.M.Pryer''' – [[Kathleen M. Pryer]] (fl. 1989) * '''K.Müll.bis''' – [[Kai Müller]] (gebore 1975) * '''Koch''' – [[Johann Friedrich Wilhelm]] (1759–1831) * '''Koehne''' – [[Bernhard Adalbert Emil Koehne]] (1848–1918) * '''Koeler''' – [[Georg Ludwig Koeler]] (1765–1807) * '''Koidz.''' – [[Gen-ichi Koidzumi]] (1883–1953) * '''Kom.''' – [[Vladimir Leontyevich Komarov]] (1869–1945) * '''Koopmann''' – [[Karl Koopmann]] (fl. 1879–1900) * '''Korth.''' – [[Pieter Willem Korthals]] (1807–1892) * '''Kosterm.''' – [[André Joseph Guillaume Henri Kostermans]] (1907–1994) * '''Kotov''' – [[Mikhail Ivanovich Kotov]] (1896–1978) * '''Kotschy''' – [[Theodor Kotschy|Carl Georg Theodor Kotschy]] (1813–1866) * '''Kraenzl.''' – [[Friedrich Wilhelm Ludwig Kraenzlin]] (1847–1934) * '''Krajina''' – [[Vladimir Joseph Krajina]] (gebore 1905) * '''Kral''' – [[Robert Kral (botanist)|Robert Kral]] (gebore 1926) * '''Krapov.''' – [[Antonio Krapovickas]] (gebore 1921) * '''Krause''' – [[Johann Wilhelm Krause]] (1764–1842) * '''Krock.''' – [[Anton Johann Krocker]] (1744–1823) * '''Krombh.''' – [[Julius Vincenz von Krombholz]] (1782–1843) * '''Krüssm.''' – [[Johann Gerd Krüssmann]] (1910–1980) * '''K.Schum.''' – [[Karl Moritz Schumann]] (1851–1904) * '''Kubitzki''' – [[Klaus Kubitzki]] (gebore 1933) * '''Kudô''' – [[Yûshun Kudô]] (1887–1932) * '''Kuhlm.''' – [[João Geraldo Kuhlmann]] (1882–1958) * '''Kuhn''' – [[Friedrich Adalbert Maximilian Kuhn]] (1842–1894) * '''Kuk.''' – [[Georg Kükenthal]] (1864–1955) * '''Kunth''' – [[Carl Sigismund Kunth]] (1788–1850) * '''Kuntze''' – [[Carl Ernst Otto Kuntze]] (1843–1907) * '''Kunze''' – [[Gustav Kunze]] (1793–1851) * '''Kuprian.''' – [[Ludmila Kuprianova]] (1914–1987) * '''Kurz''' – [[Wilhelm Sulpiz Kurz]] (1834–1878) == L == * '''L.''' – [[Carolus Linnaeus]] (1707–1778) * '''Labill.''' – [[Jacques Labillardière]] (1755–1834) * '''Laest.''' – [[Lars Levi Laestadius]] (1800–1861) * '''Lag.''' – [[Mariano Lagasca y Segura]] (1776–1839) * '''Lakela''' – [[Olga Korhoven Lakela]] (1890–1980) * '''Lam.''' – [[Jean-Baptiste Lamarck]] (1744–1829) * '''Lamb.''' – [[Aylmer Bourke Lambert]] (1761–1842) * '''Landolt''' – [[Elias Landolt]] (gebore 1926) * '''Lange''' – [[Johan Martin Christian Lange]] (1818–1898) * '''Latourr.''' – [[Marc Antoine Louis Claret de Latourrette]] (1729–1823) * '''Lavallée''' – [[Pierre Alphonse Martin Lavallée]] (1836–1884) * '''Lavrent.''' – [[Georgios Lavrentiades]] (gebore 1920) * '''Laxm.''' – [[Erich G. Laxmann]] (1737–1796) * '''Layens''' – [[Georges de Layens]] 1834–1897 * '''L.B.Sm.''' – [[Lyman Bradford Smith]] (1904–1997) * '''L.Bolus''' – [[Louisa Bolus]] (1877–1970) * '''L.C.Wheeler''' – [[Louis Cutter Wheeler]] (1910–1980) * '''L.D.Pryor''' – [[Lindsay Pryor]] (1915–1998) * '''Leandri''' – [[Jacques Désiré Leandri]] (1903–1982) * '''Leavenw.''' – [[Melines Conklin Leavenworth]] (1796–1832) * '''Lecomte''' – [[Paul Henri Lecomte]] (1856–1934) * '''Leconte''' – [[John (Eatton) Leconte]] (1784–1860) * '''Ledeb.''' – [[Carl Friedrich von Ledebour]] (1785–1851) * '''Lehm.''' – [[Johann Georg Christian Lehmann]] (1792–1860) * '''Lej.''' – [[Alexandre Louis Simon Lejeune]] (1779–1858) * '''Lellinger''' – [[David Bruce Lellinger]] (gebore 1937) * '''Lelong''' – [[Michel G. Lelong]] (gebore 1932) * '''Lem.''' – [[Charles Antoine Lemaire]] (1800–1871) * '''Le Maout''' – [[Jean Emmanuel Maurice Le Maout]] (1799–1877) * '''Lemoine''' – [[(Pierre Louis) Victor Lemoine]] (1823–1911) * '''León''' – [[Frère León (Joseph Sylvestre Sauget)|Frère León]] (1871–1955) * '''L.E.Navas''' – [[Luisa Eugenia Navas]] (gebore 1918) * '''Leroy''' – [[Andre Leroy]] (1801–1875) * '''Les''' – [[Donald H. Les]] (gebore 1954) * '''Lesch.''' – [[Jean Baptiste Leschenault de la Tour]] (1773–1826) * '''Less.''' – [[Christian Friedrich Lessing]] (1809–1862) * '''Levyns''' – [[Margaret Levyns|Margaret Rutherford Bryan Levyns]] (1890–1975) * '''Lewis''' – [[Meriwether Lewis]] (1774–1809) * '''Leyss.''' – [[Friedrich Wilhelm von Leysser]] (1731–1815) * '''L.f.''' – [[Carolus Linnaeus the Younger]] (1741–1783) * '''L.Fuchs''' – [[Leonhart Fuchs]] (1501–1566) * '''L.H.Bailey''' – [[Liberty Hyde Bailey]] (1858–1954) * '''L'Her.''' – [[Charles Louis L'Héritier de Brutelle]] (1746–1800) * '''L.H.Dewey''' – [[Lyster Hoxie Dewey]] (1865–1944) * '''Liais''' – [[Emmanuel Liais]] (1826–1900) * '''Liebl.''' – [[Franz Kaspar (or Caspar) Lieblein]] (1744–1810) * '''Liebm.''' – [[Frederik Michael Liebmann]] (1813–1856) * '''Lightf.''' – [[John Lightfoot FRS]] (1735–1788) * '''Lindau''' – [[Gustav Lindau]] (1866–1923) * '''Lindl.''' – [[John Lindley]] (1799–1865) * '''Lindm.''' – [[Carl Axel Magnus Lindman]] (1856–1928) * '''Lindq.''' – [[Sven Bertil Gunvald Lindquist]] (1904–1963) * '''Link''' – [[Johann Heinrich Friedrich Link]] (1767–1851) * '''Litv.''' – [[Dmitrij Ivanovitsch Litvinov]] (1854–1929) * '''L.K.Fu''' – [[Li-kuo Fu]] (gebore 1934) * '''L.M.Perry''' – [[Lily May Perry]] (1895–1992) * '''Lodd.''' – [[Loddiges|Joachim Conrad Loddiges]] (1738–1826) * '''Loefl.''' – [[Pehr Loefling]] (1729–1756) * '''Loes.''' – [[Ludwig Eduard Theodor Loesener]] (1865–1941) * '''Loisel.''' – [[Jean Louis August Loiseleur-Deslongchamps]] (1774–1849) * '''Lönnrot''' – [[Elias Lönnrot]] (1802–1884) * '''Lotsy''' – [[Johannes Paulus Lotsy]] (1867–1931) * '''Lott''' – [[Henry J. Lott]] (fl. 1938) * '''Loudon''' – [[John Claudius Loudon]] (1783–1843) * '''Lounsb.''' – [[Alice Lounsberry]] (1872–1949) * '''Lour.''' – [[João de Loureiro]] (1717–1791) * '''L.R.Landrum''' – [[Leslie R. Landrum]] (gebore 1946) * '''L.R.Phillippe''' – [[Loy R. Phillippe]] (fl. 1989) * '''L.Späth''' – [[Franz Ludwig Späth]] (1839–1913) * '''Luer''' – [[Carlyle A. Luer]] (gebore 1922) * '''Lundell''' – [[Cyrus Longworth Lundell]] (1907–1994) * '''Lunell''' – [[Joël Lunell]] (1851–1920) * '''Lye''' – [[Kaare Arnstein Lye]] (gebore 1940) * '''Lyons''' – [[Israel Lyons]] (1739–1775) == M == * '''Ma''' – [[Yu Chuan Ma]] (gebore 1916) * '''Maack''' – [[Richard Karlovich Maack]](1825–1886) * '''Maas''' – [[Paulus Johannes Maria Maas]] (gebore 1939) * '''Mabb.''' – [[David Mabberley]] (gebore 1948) * '''Macf.''' – [[John Muirhead Macfarlane]] (1855–1943) * '''Mack.''' – [[Kenneth Kent Mackenzie]] (1877–1934) * '''MacMill.''' – [[Conway MacMillan]] (1867–1929) * '''Macoun''' – [[John Macoun]] (1831–1920) * '''M.A.Curtis''' – [[Moses Ashley Curtis]] (1808–1872) * '''Magnol''' – [[Pierre Magnol]] (1638–1715) * '''Magnus''' – [[Paul Wilhelm Magnus]] (1844–1914) * '''Maiden''' – [[Joseph Maiden]] (1859–1925) * '''Makino''' – [[Tomitaro Makino]] (1862–1957) * '''M.Allemão''' – [[Manoel Allemão]] (died 1863) * '''Malme''' – [[Gustaf Oskar Andersson Malme]] (1864–1937) * '''Marchal''' – [[Élie Marchal]] (1839–1923) * '''Marcks''' – [[Brian Marcks]] (fl. 1974) * '''Marloth''' – [[Hermann Wilhelm Rudolf Marloth]] (1855–1931) * '''Marshall''' – [[Humphry Marshall]] (1722–1801) * '''Mart.''' – [[Carl Friedrich Philipp von Martius]] (1794–1868) * '''Martius''' – [[Carl Friedrich Philipp von Martius]] (1794–1868) * '''Martinov''' – [[Ivan Ivanovich Martynov]] {1771-1833?} * '''Masam.''' – [[Genkei Masamune]] (1899–1993) * '''Masson''' – [[Francis Masson]] (1741–1805) * '''Mast.''' – [[Maxwell T. Masters]] (1833–1907) * '''Mathias''' – [[Mildred Esther Mathias]] (1906–1995) * '''Mathieu''' – [[Charles Marie Joseph Mathieu]] (1791–1873) * '''Matsum.''' – [[Ninzo Matsumura|Jinzô Matsumura]] (1856–1928) * '''Matt.''' – [[Heinrich Gottfried von Mattuschka]] (1734–1779) * '''Mattfl.''' – [[Johannes Mattfeld]] (1895–1951) * '''Mattox''' – [[Karl R. Mattox]] (gebore 1936) * '''Maxim.''' – [[Carl Maximowicz]] (1827–1891) * '''Maxon''' – [[William Ralph Maxon]] (1877–1948) * '''Maxwell''' – [[T.C.Maxwell]] (1822–1908) * '''M.Bieb.''' – [[Friedrich August Marschall von Bieberstein]] (1768–1826) * '''McCoy''' – [[Frederick McCoy]] (1817–1899) * '''McGill.''' – [[Donald McGillivray]] (gebore 1935) * '''McGregor''' – [[Ronald Leighton McGregor]] (gebore 1919) * '''M.C.Johnston''' – [[Marshall Corning Johnston]] (gebore 1930) * '''McKinney''' – [[Harold Hall McKinney]] (gebore 1889) * '''McVaugh''' – [[Rogers McVaugh]] (gebore 1909) * '''Medik.''' – [[Friedrich Kasimir Medikus]] (1736–1808) * '''Meerb.''' – [[Nicolaas Meerburgh]] (1734–1814) * '''Meijer''' – [[Willem Meijer]] (1923–2003) * '''Meikle''' – [[Robert Desmond Meikle]] (gebore 1923) * '''Meisn.''' – [[Carl Meissner|Carl Daniel Friedrich Meissner]] (1800–1874) * '''M.E.Jones''' – [[Marcus Eugene Jones]] (1852–1934) * '''Melch.''' – [[Hans Melchior]] (1894–1984) * '''Melville''' – [[Ronald Melville]] (1903–1985) * '''Melvin''' – [[Norman C. Melvin, III]] (fl. 1975) * '''Mendel''' – [[Gregor Mendel]] (1822–1884) * '''Menezes''' – [[Carlos Azevedo de Menezes]] (1863–1928) * '''Menzies''' – [[Archibald Menzies]] (1754–1842) * '''Mérat.''' – [[François Victor Mérat de Vaumartoise]] (1780–1851) * '''Mereschk.''' – [[Konstantin Mereshkovski]] (1855–1921) * '''Merr.''' – [[Elmer Drew Merrill]] (1876–1956) * '''Mert.''' – [[Franz Carl Mertens]] (1764–1831) * '''Mett.''' – [[Georg Heinrich Mettenius]] (1823–1866) * '''Meyen''' – [[Franz Meyen|Franz Julius Ferdinand Meyen]] (1804–1840) * '''Mez''' – [[Carl Christian Mez]] (1866–1944) * '''M.F.Fay''' – [[Michael Francis Fay]] (gebore 1960) * '''M.Gómez''' – [[Manuel Gómez de la Maya y Jiménez]] (1867–1916) * '''M.Hopkins''' – [[Milton Hopkins]] (gebore 1906) * '''Micevski''' – [[Kiril Micevski]] (1926–2002) * '''Micheli''' – [[Marc Micheli]] (1844–1902) * '''Michx.''' – [[André Michaux]] (1746–1803) * '''Miers''' – [[John Miers (botanist)|John Miers]] (1789–1879) * '''Milde''' – [[Carl August Julius Milde]] (1824–1871) * '''Mill.''' – [[Philip Miller]] (1691–1771) * '''Millais''' – [[John Guille Millais]] (1865–1931) * '''Millsp.''' – [[Charles Frederick Millspaugh]] (1854–1923) * '''Milne-Redh.''' – [[Edgar Wolston Bertram Handsley Milne-Redhead]] (1906–1996) * '''Miq.''' – [[Friedrich Anton Wilhelm Miquel]] (1811–1871) * '''Mirb.''' – [[Charles-François Brisseau de Mirbel]] (1776–1854) * '''Mitsevski''' – sien '''Micevski''' * '''Mitch.''' – [[John Mitchell (geographer)|John Mitchell]] (1711–1768) * '''M.Martens''' [[Martin Martens]] (1797–1863) * '''Moc.''' – [[José Mariano Mociño]] (1757–1820) * '''Moench''' – [[Conrad Moench]] (1744–1805) * '''Moestrup''' – [[Øjvind Moestrup]] (gebore 1941) * '''Mohl''' – [[Hugo von Mohl]] (1805–1872) * '''Mohlenbr.''' – [[Robert H. Mohlenbrock]] (gebore 1931) * '''Möhring''' – [[Paul Heinrich Gerhard Möhring]] (1710–1792) * '''Moldenke''' – [[Harold Norman Moldenke]] (gebore 1909) * '''Molina''' – [[Juan Ignacio Molina]] (1737–1829) * '''Monnard''' – [[Jean Pierre Monnard]] (gebore 1791, datum van afstorwe onbekend) * '''Moore''' – [[David Moore (botanist)|David Moore]] (1808–1879) * '''Moq.''' – [[Christian Horace Bénédict Alfred Moquin-Tandon]] (1804–1863) * '''Moretti''' – [[Giuseppi L. Moretti]] (1782–1853) * '''Moris''' – [[Giuseppe Giacinto Moris]] (1796–1869) * '''Morison''' – [[Robert Morison]] (1620–1683) * '''Morong''' – [[Thomas Morong]] (1827–1894) * '''Moss''' – [[Charles Edward Moss]] (1872–1930) * '''Mottet''' – [[Seraphin Joseph Mottet]] (1861–1930) * '''M.P.de Vos''' – [[Miriam Phoebe de Vos]] (1912–2005) * '''M.Prins''' – [[Marie Prins]] (1948 - ) * '''M.Roem.''' – [[Max Joseph Roemer]] (1791–1849) * '''M.S.Baker''' – [[Milo Samuel Baker]] (1868–1961) * '''M.T.Strong''' – [[Mark Tuthill Strong]] (gebore 1954) * '''Muhl.''' – [[Gotthilf Heinrich Ernst Muhlenberg]] (1753–1815) * '''Müll.Arg.''' – [[Johannes Müller Argoviensis]] (1828–1896) * '''Müll.-Thurg.''' – [[Hermann Müller (Thurgau)|Hermann Müller]] (1850–1927) * '''Münchh.''' – [[Otto II. Freiherr von Münchhausen]] (1716–1774) * '''Munz''' – [[Philip Alexander Munz]] (1892–1974) * '''Murb.''' – [[Svante Samuel Murbeck]] (1859–1946) * '''Murray''' – [[Johan Andreas Murray]] (1740–1791) * '''Mutis''' – [[José Celestino Bruno Mutis]] (1732–1808) * '''M.W.Chase''' – [[Mark Wayne Chase]] (gebore 1951) == N == * '''Naczi''' – [[Robert Francis Cox Naczi]] (gebore 1963) * '''Nägeli''' – [[Karl Wilhelm von Nägeli]] (1817–1891) * '''Nakai''' – [[Takenoshin Nakai]] (1882–1952) * '''Nash''' – [[George Valentine Nash]] (1864–1921) * '''Naudin''' – [[Charles Victor Naudin]] (1815–1899) * '''N.E.Br.''' – [[Nicholas Edward Brown]] (1849–1934) * '''Neck.''' – [[Noel Martin Joseph de Necker]] (1730–1793) * '''Née''' – [[Luis Née]] (fl. 1734–1801) * '''Nees''' – [[Christian Gottfried Daniel Nees von Esenbeck]] (1776–1858) * '''Neubert''' – [[Wilhelm Neubert]] (1808–1905) * '''Nevski''' – [[Sergei Arsenjevic Nevski]] (1908–1938) * '''Newman''' – [[Edward Newman]] (1801–1876) * '''N.H.F.Desp.''' – [[Narcisse Henri François Desportes]] (1776–1856) * '''N.H.Holmgren''' – [[Noel Herman Holmgren]] (gebore 1937) * '''Nichols''' – [[George Elwood Nichols]] (1882–1939) * '''Nied.''' – [[Franz Josef Niedenzu]] (1857–1937) * '''Nieuwl.''' – [[Julius Aloysius Arthur Nieuwland]] (1878–1936) * '''Nob.Tanaka''' – [[Nobuyuki Tanaka]] (fl. 2000) * '''Nodder''' – [[Frederick Polydore Nodder]] (fl. 1770–1800) * '''Nordm.''' – [[Alexander von Nordmann]] (1803–1866) * '''Noronha''' – [[Francisco Noronha]] (1748–1788) * '''Norton''' – [[John Bitting Smith Norton]] (1872–1966) * '''N.Robson''' – [[Norman Keith Bonner Robson]] (gebore 1928) * '''N.T.Burb.''' – [[Nancy Tyson Burbidge]] (1912–1977) * '''Nutt.''' – [[Thomas Nuttall]] (1786–1859) * '''Nyár.''' – [[Erasmus Julius Nyárády]] (1881–1966) == O == * '''Oakes''' – [[William Oakes]] (1799–1848) * '''O.Berg''' – [[Otto Karl Berg]] (1815–1866) * '''O.Deg.''' – [[Otto Degener]] (1899–1988) * '''Oberm.''' – [[Anna Amelia Obermeyer]] (1907–2001) * '''Oeder''' – [[Georg Christian Oeder]] (1728–1791) * '''Oerst.''' – [[Anders Sandoe Oersted (botanist)|Anders Sandoe Ørsted]] (1816–1872) * '''O.E.Schulz''' – [[Otto Eugen Schulz]] (1874–1936) * '''O.F.Cook''' – [[Orator F. Cook]] (1867–1949) * '''O.F.Müll.''' – [[Otto Friedrich Müller]] (1730–1784) * '''O.Hoffm.''' – [[Karl August Otto Hoffmann]] (1853–1909) * '''Ohwi''' – [[Jisaburo Ohwi]] (1905–1977) * '''Oliv.''' – [[Daniel Oliver]] (1830–1916) * '''Olney''' – [[Stephen Thayer Olney]] (1812–1878) * '''Opiz''' – [[Philipp Maximilian Opiz]] (1787–1858) * '''Ortega''' – [[Casimiro Gómez Ortega]] (1740–1818) * '''Ostenf.''' – [[Carl Hansen Ostenfeld]] (1873–1931) * '''Otth''' – [[Carl Adolf Otth]] (1803–1839) * '''Otto''' – [[Christoph Friedrich Otto]] (1783–1856) * '''Oudejans''' – [[Robertus Cornelis Hilarius Maria Oudejans]] (gebore 1943) == P == * '''Paine''' – [[John Alsop Paine]] (1840–1912) * '''Pall.''' – [[Peter Simon von Pallas]] (1741–1811) * '''Palla''' – [[Eduard Palla]] (1864–1922) * '''Palmer''' – [[Edward Palmer (botanist)|Edward Palmer]] (1829–1911) * '''Pančić''' – [[Josif Pančić]] (1814–1888) * '''Panero''' – [[José L. Panero]] (gebore 1959) * '''Panz.''' – [[Georg Wolfgang Franz Panzer]] (1755–1829) * '''Papan.''' – [[Konstantinos Papanicolaou]] (gebore 1947) * '''Parl.''' – [[Filippo Parlatore]] (1816–1877) * '''Parry''' – [[Charles Christopher Parry]] (1823–1890) * '''Pascher''' – [[Adolf Pascher]] (1881–1945) * '''Paterson''' – [[William Paterson]] (1755–1810) * '''Patrin''' – [[Eugène Louis Melchior Patrin]] (1742–1815) * '''Paulsen''' – [[Ove Paulsen]] (1874–1947) * '''Paunero''' – [[Elena Paunero Ruiz]] (gebore 1906) * '''Pav.''' – [[José Antonio Pavón Jiménez]] (1754–1844) * '''Pavol.''' – [[Angiolo Ferdinando Pavolini]] * '''Pax''' – [[Ferdinand Albin Pax]] (1858–1942) * '''Paxton''' – [[Joseph Paxton]] (1803–1865) * '''P.B.Adams''' – [[P. B. Adams]] (fl. 1978) * '''P.Beauv.''' – [[Ambroise Marie François Joseph Palisot de Beauvois]] (1752–1820) * '''P.Bertrand''' – [[Paul Charles Édouard Bertrand|Paul Bertrand]] (1879-1944) * '''P.Browne''' – [[Patrick Browne]] (1720–1790) * '''Peattie''' – [[Donald C. Peattie]] (1898–1964) * '''P.E.Berry''' – [[Paul Edward Berry]] (gebore 1952) * '''Peck''' – [[Charles Horton Peck]] (1833–1917) * '''Pedersen''' – [[Troels Myndel Pedersen]] (1916–2000) * '''Pedley''' – [[Leslie Pedley]] (gebore 1930) * '''Pellegr.''' – [[François Pellegrin]] (1881–1965) * '''Pelser''' – [[Pieter B. Pelser]] (fl. 2005) * '''Penn.''' – [[Thomas Pennant]] (1726–1798) * '''Pennell''' – [[Francis Whittier Pennell]] (1886–1952) * '''Pepin''' – [[Pierre Denis Pepin]] (c. 1802–1876) * '''Perleb''' – [[Karl Julius Perleb]] (1794–1845) * '''Perr.''' – [[George Samuel Perrottet]] (1793–1870) * '''Perrine''' – [[Henry Perrine]] (1797–1840) * '''Pers.''' – [[Christiaan Hendrik Persoon]] (1761–1836) * '''Peter''' – [[(Gustav) Albert Peter]] (1853–1937) * '''Petr.''' – [[Franz Petrak]] (1886–1973) * '''Petz.''' – [[Carl Edward Adolph Petzold]] (1815–1891) * '''Peyr.''' – [[Johann Joseph Peyritsch]] (1835–1889) * '''Pfeff.''' – [[Wilhelm Pfeffer]] (1845–1920) * '''P.Gaertn.''' – [[Philipp Gottfried Gaertner]] (1754–1825) * '''Phil.''' – [[Rodolfo Amando Philippi]] (1808–1904) * '''Philcox''' – [[David Philcox]] (gebore 1926) * '''P.H.Raven''' – [[Peter Hamilton Raven]] (gebore 1936) * '''Pichon''' – [[Marcel Pichon]] (1921–1954) * '''Pickett''' – [[Fermen Layton Pickett]] (1881–1940) * '''Pic.Serm.''' – [[Rodolfo Emilio Giuseppe Pichi Sermolli]] (1912–2005) * '''Pilg.''' – [[Robert Knud Friedrich Pilger]] (1876–1953) * '''Piper''' – [[Charles Vancouver Piper]] (1867–1926) * '''Pirotta''' – [[Pietro Romualdo Pirotta]] (1853–1936) * '''P.J.Bergius''' – [[Peter Jonas Bergius]] (1730–1790) * '''P.J.Müll.''' – [[Philipp Jakob Müller]] (1832–1889) * '''P.Karst''' – [[Petter Adolf Karsten]] (1834–1917) * '''P.K.Endress''' – [[Peter Karl Endress]] (gebore 1942) * '''P.K.Holmgren''' – [[Patricia Kern Holmgren]] (gebore 1940) * '''P.Kumm.''' – [[Paul Kummer]] (1834–1912) * '''Planch.''' – [[Jules Émile Planchon]] (1823–1888) * '''Pluk.''' – [[Leonard Plukenet]] (1641-1706) * '''Plum.''' – [[Charles Plumier]] (1646–1704) * '''Pocock.''' – [[Mary Agard Pocock]] (1886–1977) * '''Podp.''' – [[Josef Podpera]] (1878–1954) * '''Poederlé''' – [[Eugene Josef Charles Gilain Hubert d'Olmen Poederlé]] (1742–1813) * '''Poepp.''' – [[Eduard Friedrich Poeppig]] (1798–1868) * '''Poggenb.''' – [[Justus Ferdinand Poggenburg]] (1840–1893) * '''Pohl''' – [[Johann Baptist Emanuel Pohl]] (1782–1834) * '''Poir.''' – [[Jean Louis Marie Poiret]] (1755–1834) * '''Poit.''' – [[Pierre Antoine Poiteau]] (1766–1854) * '''Polatschek''' – [[Adolf Polatschek]] (gebore 1932) * '''Pollard''' – [[Charles Louis Pollard]] (1872–1945) * '''Pollich''' – [[Johan Adam Pollich]] (1740–1780) * '''Pollock''' – [[James Barklay Pollock]] (1863–1934) * '''Porter''' – [[Thomas Conrad Porter]] (1822–1901) * '''Posp.''' – [[Eduard Ludvik Pospichal]] (1838–1905) * '''Post''' – [[George Edward Post]] (1838–1909) * '''Prantl''' – [[Karl Anton Eugen Prantl]] (1849–1893) * '''Pringsh.''' – [[Nathanael Pringsheim]] (1823–1894) * '''P.R.O.Bally''' – [[Peter René Oscar Bally]] (1895–1980) * '''Profice''' – [[Sheila Regina Profice]] (gebore 1948) * '''Prokh.''' – [[Jaroslav Ivanovic Prokhanov]] (1902–1964) * '''Prosk.''' – [[Johannes Max Proskauer]] (1923–1970) * '''P.Royen''' – [[Pieter van Royen]] (1923–2002) * '''P.S.Ashton''' – [[Peter Shaw Ashton]] (gebore 1934) * '''P.Selby''' – [[Prideaux John Selby]] (1788–1867) * '''P.S.Green''' – [[Peter Shaw Green]] (gebore 1920) * '''P.S.Wyse Jacks.''' – [[Peter Wyse Jackson]] (gebore 1955) * '''Purdom''' – [[William Purdom]] (1880–1921) * '''Pursh''' – [[Frederick Traugott Pursh]] (1774–1820) * '''Putz.''' – [[Jules Putzeys]] (1809–1882) * '''P.W.Ball''' – [[Peter William Ball]] (gebore 1932) * '''Pynaert''' – [[Edouard-Christophe Pynaert]] (1835–1900) == R == * '''Rach''' – [[Louis Theodor Rach]] (1821–1859) * '''Radcl.-Sm.''' – [[Alan Radcliffe-Smith]] (1938–2007) * '''Raddi''' – [[Giuseppe Raddi]] (1770–1829) * '''Raderm.''' – [[Jacob Cornelis Matthieu Radermacher]] (1741–1783) * '''Radford''' – [[Albert Ernest Radford]] (1918–2006) * '''Radlk.''' – [[Ludwig Adolph Timotheus Radlkofer]] (1829–1927) * '''R.A.Dyer''' – [[Robert Allen Dyer]] (1900–1987) * '''Raeusch.''' – [[Ernst Adolf Raeuschel]] (fl. 1772–1797) * '''Raf.''' – [[Constantine Samuel Rafinesque-Schmaltz]] (1783–1840) * '''Rafn''' – [[Carl Gottlob Rafn]] (1769–1808) * '''R.A.Howard''' – [[Richard Alden Howard]] (1917–2003) * '''Raim.''' – [[Rudolph Raimann]] (1863–1896) * '''Ralfs''' – [[John Ralfs]] (1807–1890) * '''Ramond''' – [[Louis Ramond de Carbonnières]] (1755–1827) * '''Raoul''' – [[Etienne Fiacre Louis Raoul]] (1815–1852) * '''Rattan''' – [[Volney Rattan]] (1840–1915) * '''Rauh''' – [[Werner Rauh]] (1913–2000) * '''Raunk.''' – [[Christen C. Raunkiær]] (1860–1938) * '''Rauschert''' – [[Stephan Rauschert]] (1931–1986) * '''Rauwolff''' – [[Leonhard Rauwolf]] (1535–1596) * '''Raven''' – [[John Earle Raven]] (1914–1980) * '''Ravenna''' – [[Pierfelice Ravenna]] (gebore 1938) * '''R.A.W.Herrm.''' – [[Rudolf Albert Wolfgang Herrmann]] (gebore 1885, datum van afstorwe onbekend) * '''Ray''' – [[John Ray]] (1627–1705) * '''Raymond''' – [[Louis-Florent-Marcel Raymond]] (1915–1972) * '''Razaf.''' – [[A. Razafindratsira fl.]] (gebore 1987) * '''R.Bernal''' – [[Rodrigo Bernal]] (gebore 1959) * '''R.Br.''' – [[Robert Brown (botanis)|Robert Brown]] (1773–1858) * '''Rchb.''' – [[Heinrich Gottlieb Ludwig Reichenbach]] (1793–1879) * '''Rchb.f.''' – [[Heinrich Gustav Reichenbach]] (1824–1889) * '''R.C.Jacks''' – [[Raymond Carl Jacks]] (gebore 1928) * '''R.C.Moran''' – [[Robbin C. Moran]] (fl. 1986) * '''R.Dahlgren''' – [[Rolf Martin Theodor Dahlgren]] (1932–1987) * '''Rech.''' – [[Karl Rechinger]] (1867–1952) * '''Rech.f.''' – [[Karl Heinz Rechinger]] (1906–1998) * '''R.E.Fr.''' – [[Robert Elias Fries]] (1876–1966) * '''Regel''' – [[Eduard August von Regel]] (1815–1892) * '''Rehder''' – [[Alfred Rehder]] (1863–1949) * '''Reichard''' – [[Johann Jacob Reichard]] (1743–1782) * '''Reinw.''' – [[Caspar Georg Carl Reinwardt]] (1773–1854) * '''Reissek''' – [[Siegfried Reisseck]] (1819–1871) * '''Rendle''' – [[Alfred Barton Rendle]] (1865–1938) * '''Req.''' – [[Esprit Requien]] (1788–1851) * '''Resv.-Holms.''' – [[Hanna Resvoll-Holmsen]] (1873–1943) * '''Resvoll''' – [[Thekla Resvoll]] (1871–1948) * '''Retz.''' – [[Anders Johan Retzius]] (1742–1821) * '''Reut.''' – [[George François Reuter]] (1805–1872) * '''Reveal''' – [[J.L. Reveal|James Lauritz Reveal]] (gebore 1941) * '''Rhode''' – [[Johann Gottlieb Rhode]] (1762–1827) * '''Rich.''' – [[Louis Claude Richard|Louis Claude Marie Richard]] (1754–1821) * '''Richardson''' – [[John Richardson]] (1787–1865) * '''Richens''' – [[Richard Hook Richens]] (1919–1984) * '''Riddell''' – [[John Leonard Riddell]] (1807–1865) * '''Ridl.''' – [[Henry Nicholas Ridley]] (1855–1956) * '''Ridsd.''' – [[Colin Ernest Ridsdale]] (gebore 1944) * '''Rivière''' – [[Marie Auguste Rivière]] (1821–1877) * '''Rizzini''' – [[Carlos Toledo Rizzini]] (gebore 1921) * '''R.J.Bayer''' – [[Randall James Bayer]] (gebore 1955) * '''R.K.Godfrey''' – [[Robert Kenneth Godfrey]] (1911–2000) * '''R.Knuth''' – [[Reinhard Gustav Paul Knuth]] (1874–1957) * '''R.M.Harper''' – [[Roland McMillan Harper]] (1878–1966) * '''R.M.King''' – [[Robert Merrill King]] (gebore 1930) * '''R.Morales''' – [[Ramón Morales Valverde]] (gebore 1950) * '''R.M.Patrick''' – [[Ruth Patrick]] (gebore 1907) * '''R.M.Schust.''' – [[Rudolf M. Schuster]] (gebore 1921) * '''Robbr.''' – [[Elmar Robbrecht]] (gebore 1946) * '''Robyns''' – [[Frans Hubert Edouard Arthur Walter Robyns]] (1901–1986) * '''Rock''' – [[Joseph Rock]] (1884–1962) * '''Rodr.''' – [[José Demetrio Rodrígues]] (1780–1846) * '''Roem.''' – [[Johann Jakob Roemer]] (1763–1819) * '''Rogow.''' – [[Athanasi Semenovich Rogowicz]] (1812–1878) * '''Röhl.''' – [[Johann Christoph Röhling]] (1757–1813) * '''Röhr''' – [[Julius Bernard von Röhr]] (1686–1742) * '''J.P.Röhr''' – [[Julius von Röhr|Julius Philip Benjamin von Röhr]] (1737–1793) * '''Rohrb.''' – [[Paul Rohrbach (botanist)|Paul Rohrbach]] (1846–1871) * '''Rollins''' – [[Reed Clark Rollins]] (1911–1998) * '''Romagn.''' – [[Henri Romagnesi]] (1912–1999) * '''Romans''' – [[Bernard Romans]] (c. 1720–1784) * '''Rose''' – [[Joseph Nelson Rose]] (1862–1928) * '''Rosenv.''' – [[Janus Lauritz Andreas Kolderup Rosenvinge|Lauritz Kolderup Rosenvinge]] (1858 - 1939) * '''Rost.''' – [[Friedrich Wilhelm Gottlieb Theophil Rostkovius]] (1770–1848) * '''Rota''' – [[Lorenzo Rota]] (1819–1855) * '''Roth''' – [[Albrecht Wilhelm Roth]] (1757–1834) * '''Rothm.''' – [[Werner Hugo Paul Rothmaler]] (1908–1962) * '''Rottb.''' – [[Christen Friis Rottbøll]] (1727–1797) * '''Roxb.''' – [[William Roxburgh]] (1751–1815) * '''Royle''' – [[John Forbes Royle]] (1798–1858) * '''R.R.Haynes''' – [[Robert Ralph Haynes]] (gebore 1945) * '''R.R.Scott''' – [[Robert Robinson Scott]] (1827–1877) * '''R.T.Clausen''' – [[Robert Theodore Clausen]] (1911–1981) * '''Rudall''' – [[Paula J. Rudall]] (gebore 1954) * '''Ruiz''' – [[Hipólito Ruiz López]] (1754–1815) * '''Rumph.''' – [[Georg Eberhard Rumphius]] (1628–1702) * '''Rümpler''' – [[Karl Theodor Rümpler]] (1817–1891) * '''Ruoy''' – [[Georges Rouy]] (1851–1924) * '''Rupr.''' – [[Franz Josef Ruprecht]] (1814–1870) * '''Rusby''' – [[Henry Hurd Rusby]] (1855–1940) * '''Rydb.''' – [[Per Axel Rydberg]] (1860–1931) == S == * '''Sabine''' – [[Joseph Sabine]] (1770–1837) * '''Sacc.''' – [[Pier Andrea Saccardo]] (1845–1920) * '''Sachs''' – [[Julius von Sachs]] (1832–1897) * '''Salisb.''' – [[Richard Anthony Salisbury]] (1761–1829) * '''Sandwith''' – [[Noel Yvri Sandwith]] (1901–1965) * '''Santin''' – [[Dionete Aparecida Santin]] (fl. 1991) * '''Sarg.''' – [[Charles Sprague Sargent]] (1841–1927) * '''Sart.''' – [[Giovanni Battista Sartorelli]] (1780–1853) * '''Sartwell''' – [[Henry Parker Sartwell]] (1792–1867) * '''Sauss.''' – [[Horace-Bénédict de Saussure]] (1740–1799) * '''Savi''' – [[Gaetano Savi]] (1769–1844) * '''Savigny''' – [[Marie Jules César Lélorgne de Savigny]] (1777–1851) * '''S.Carter''' – [[Susan Carter Holmes]] (gebore 1933) * '''Scharf''' – [[Uwe Scharf]] (gebore 1965) * '''Schauer''' – [[Johannes Conrad Schauer]] (1813–1848) * '''Sch.Bip.''' – [[Carl Heinrich Schultz|Carl Heinrich Bipontinus Schultz]] (1805–1867) * '''Scheele''' – [[George Heinrich Adolf Scheele]] (1808–1864) * '''Schelle''' – [[Ernst Schelle]] (1864–1945) * '''Schenk''' – [[Joseph August Schenk]] (1815–1891) * '''Scherb.''' – [[Johannes Scherbius]] (1769–1813) * '''Schindl.''' – [[Anton Karl Schindler]] (1879–1964) * '''Schinz''' – [[Hans Schinz]] (1858–1941) * '''Schleid.''' – [[Matthias Jakob Schleiden]] (1804–1881) * '''Schltdl.''' – [[Diederich Franz Leonhard von Schlechtendal]] (1794–1866) * '''Schltr.''' – [[Rudolf Schlechter]] (1872–1925) * '''Schmalh.''' – [[Johannes Theodor Schmalhausen]] (1849–1894) * '''Schoepf''' – [[Johann David Schoepf]] (1752–1800) * '''Schönl.''' – [[Johann Lucas Schönlein]] (1793–1864) * '''Schott''' – [[Heinrich Wilhelm Schott]] (1794–1865) * '''Schottky''' – [[Ernst Max Schottky]] (1888–1915) * '''Schrad.''' – [[Heinrich Adolph Schrader]] (1767–1836) * '''Schrank''' – [[Franz Paula von Schrank]] (1747–1810) * '''Schreb.''' – [[Johann Christian Daniel von Schreber]] (1739–1810) * '''Schult.''' – [[Josef August Schultes]] (1773–1831) * '''Schult.f.''' – [[Julius Hermann Schultes]] (1804–1840) * '''Schumach.''' – [[Heinrich Christian Friedrich Schumacher]] (1757–1830) * '''Schur''' – [[Philipp Johann Ferdinand Schur]] (1799–1878) * '''Schwartz''' – [[Ernest Justus Schwartz]] (1869–1939) * '''Schweik.''' – [[Herold Georg Wilhelm Johannes Schweickerdt]] (1903–1977) * '''Schwein.''' – [[Lewis David von Schweinitz]] (1780–1834) * '''Schweinf.''' – [[Georg August Schweinfurth]] (1836–1925) * '''Schwer.''' – [[Fritz Kurt Alexander von Schwerin]] (1847–1925) * '''Scop.''' – [[Giovanni Antonio Scopoli]] (1723–1788) * '''Scribn.''' – [[Frank Lamson-Scribner]] (1851–1938) * '''S.D.Jones''' – [[Stanley D. Jones]] (fl. 1992) * '''Secr.''' – [[Louis Secretan]] (1758–1839) * '''Seem.''' – [[Berthold Carl Seemann]] (1825–1971) * '''Seigler''' – [[David Stanley Seigler]] (gebore 1940) * '''Selander''' – [[Nils Sten Edvard Selander]] (1891–1957) * '''Semple''' – [[John Cameron Semple]] (gebore 1947) * '''Sendtn.''' – [[Otto Sendtner]] (1813–1859) * '''Seneb.''' – [[Jean Senebier]] (1742–1809) * '''Ser.''' – [[Nicolas Charles Seringe]] (1776–1858) * '''Sessé''' – [[Martín Sessé y Lacasta]] (1751–1808) * '''Seub'''. - [[Moritz August Seubert]] (1818–1878) * '''S.F.Blake''' – [[Sidney Fay Blake]] (1892–1959) * '''S.G.Gmel.''' – [[Samuel Gottlieb Gmelin]] (c. 1744–1774) * '''Shafer''' – [[John Adolph Shafer]] (1863–1918) * '''Sharsm.''' – [[Carl Sharsmith|Carl William Sharsmith]] (1903–1994) * '''Shaver''' – [[Jesse Milton Shaver]] (1888–1961) * '''Shear''' – [[Cornelius Lott Shear]] (1865–1956) * '''Shinners''' – [[Lloyd Herbert Shinners]] (1918–1971) * '''Shipunov''' – [[Alexey B. Shipunov]] (gebore 1965) * '''Shiras.''' – [[Yasuyoshi (Miho or Homi) Shirasawa]] (1868–1947) * '''Short''' – [[Charles Wilkins Short]] (1794–1863) * '''Shuttlew.''' – [[Robert James Shuttleworth]] (1810–1874) * '''Sibth.''' – [[John Sibthorp]] (1758–1796) * '''Sieber''' – [[Franz Sieber]] (1789–1844) * '''Siebold''' – [[Philipp Franz von Siebold]] (1796–1866) * '''Sim''' – [[Thomas Robertson Sim]] (1856–1938) * '''Simon-Louis''' – [[Leon L. Simon-Louis]] (1834–1913) * '''Sims''' – [[John Sims]] (1749–1831) * '''Sing.''' – [[Rolf Singer]] (1906–1994) * '''Skeels''' – [[Homer Collar Skeels]] (1873–1934) * '''Slavin''' – [[Berhard Henry Slavin]] (gebore 1873, datum van afstorwe onbekend) * '''Sleumer''' – [[Hermann Otto Sleumer]] (1906–1993) * '''Sm.''' – [[James Edward Smith]] (1759–1828) * '''Small''' – [[John Kunkel Small]] (1869–1938) * '''S.Moore''' – [[Spencer Le Marchant Moore]] (1850–1931) * '''Smyth''' – [[Bernard Bryan Smyth]] (1843–1913) * '''Sobol.''' – [[Gregor Fedorovitch Sobolewsky]] (1741–1807) * '''Soderstr.''' – [[Thomas Robert Soderstrom]] (1936–1987) * '''Soegeng''' – [[Wertit Soegeng-Reksodihardjo]] (gebore 1935) * '''Soják''' – [[Jirí Soják]] (gebore 1936) * '''Sol.''' – [[Daniel Solander]] (1733–1782) * '''Sole''' – [[William Sole]] (1741–1802) * '''Soler.''' – [[Hans Solereder]] (1860–1920) * '''Sond.''' – [[Otto Wilhelm Sonder]] (1812–1881) * '''Sonn.''' – [[Pierre Sonnerat]] (1748–1814) * '''Spach''' – [[Édouard Spach]] (1801–1879) * '''Spellenb.''' – [[Richard Spellenberg]] (gebore 1940) * '''S.Pierce''' – [[Simon Pierce]] (gebore 1974) * '''Sprague''' – [[Thomas Archibald Sprague]] (1877–1958) * '''Spreng.''' – [[Curt Polycarp Joachim Sprengel]] (1766–1833) * '''Spring''' – [[Antoine Fredéric Spring]] (1814–1872) * '''Spruce''' – [[Richard Spruce]] (1817–1893) * '''S.S.Chang''' – [[Siu Shih Chang]] (gebore 1918) * '''Stace''' – [[Clive A. Stace|Clive Anthony Stace]] (gebore 1938) * '''Standl.''' – [[Paul Carpenter Standley]] (1884–1963) * '''Stapf''' – [[Otto Stapf]] (1857–1933) * '''Staudt''' – [[Günther Staudt]] (gebore 1926) * '''S.T.Blake''' – [[Stanley Thatcher Blake]] (1910–1973) * '''Stearn''' – [[William Thomas Stearn]] (1911–2001) * '''Stebbins''' – [[George Ledyard Stebbins]] (1906–2000) * '''Steenis''' – [[Cornelis Gijsbert Gerrit Jan van Steenis]] (1901–1986) * '''Stein''' – [[Berthold Stein]] (1847–1926) * '''Steller''' – [[Georg Wilhelm Steller]] (1709–1746) * '''Steph.''' – [[Franz Stephani]] (1842–1927) * '''Sternb.''' – [[Kaspar Maria von Sternberg]] (1761–1838) * '''Sterns''' – [[Emerson Ellick Sterns]] (1846–1926) * '''Steud.''' – [[Ernst Gottlieb von Steudel]] (1783–1856) * '''Steward''' – [[Albert Newton Steward]] (1897–1959) * '''Steyerm.''' – [[Julian Alfred Steyermark]] (1909–1988) * '''Stiehler''' – [[August Wilhelm Stiehler]] (1797-1878) * '''Stocks''' – [[John Ellerton Stocks]] (1822–1854) * '''Stokes''' – [[Jonathan S. Stokes]] (1755–1831) * '''Strasb.''' – [[Eduard Strasburger]] (1844–1912) * '''Stritch''' – [[L.R.Stritch]] (fl. 1982) * '''Stuchlik''' – [[Jaroslav Stuchlik]] (1890–1967) * '''Stuntz''' – [[Stephen Conrad Stuntz]] (1875–1918) * '''Sturm''' – [[Jacob W. Sturm]] (1771–1848) * '''Sudw.''' – [[George Bishop Sudworth]] (1864–1927) * '''Suess.''' – [[Karl Suessenguth]] (1893–1955) * '''Suksd.''' – [[Wilhelm Nikolaus Suksdorf]] (1850–1932) * '''Sull.''' – [[William Starling Sullivant]] (1803–1873) * '''Suter''' – [[Johann Rudolf Suter]] (1766–1827) * '''Svenson''' – [[Henry Knute Svenson]] (1897–1986) * '''Svent.''' – [[Eric R. Svensson Sventenius]] (1910–1973) * '''Sw.''' – [[Olof Swartz]] (1716–1808) * '''S.Watson''' – [[Sereno Watson]] (1812–1883) * '''Sweet''' – [[Robert Sweet (botanis)|Robert Sweet]] (1783–1835) * '''Swezey''' – [[Goodwin Deloss Swezey]] (1851–1934) * '''Swingle''' – [[Walter Tennyson Swingle]] (1871–1952) * '''Syme''' – [[John Thomas Irvine Boswell Syme]] (1822–1888) * '''Symons''' – [[Jelinger Symons]] (1778–1851) * '''S.Y.Wang''' – [[Sui-Yi Wang]] (gebore 1934) * '''Syzsyzl.''' – [[Ignaz von Szyszylowicz]] (1857–1910) == T == * '''T.A.Chr.''' – [[Tyge Ahrengot Christensen]] (1918–1996) * '''Takht.''' – [[Armen Takhtajan]] (gebore 1910) * '''T.Anderson''' – [[Thomas Anderson (botanist)|Thomas Anderson]] (1832–1870) * '''Tansley''' – [[Arthur Tansley]] (1871–1955) * '''Taub.''' – [[Paul Hermann Wilhelm Taubert]] (1862–1897) * '''Tausch''' – [[Ignaz Friedrich Tausch]] (1793–1848) * '''Taylor''' – [[Roy L. Taylor]] (gebore 1932) * '''T.Bastard''' – [[Thomas Bastard (botanist)|Thomas Bastard]] (d. 1815) * '''T.C.E.Fr.''' – [[Thore Christian Elias Fries]] (1886–1930) * '''T.Durand''' – [[Théophile Alexis Durand]] (1855–1912) * '''Ten.''' – [[Michele Tenore]] (1780–1861) * '''T.E.Raven''' – [[Tamra Engelhorn Raven]] (gebore 1945) * '''T.F.Forst.''' – [[Thomas Furley Forster]] (1761–1825) * '''Thell.''' – [[Albert Thellung]] (1881–1928) * '''Thìeret''' – [[John William Thìeret]] (gebore 1926) * '''Thomas''' – [[David Thomas]] (1776–1859) * '''Thomson''' – [[Thomas Thomson (botanist)|Thomas Thomson]] (1817–1878) * '''Thonn.''' – [[Peter Thonning]] (1775–1848) * '''Thorne''' – [[Robert Folger Thorne]] (gebore 1920) * '''Thouars''' – [[Louis-Marie Aubert du Petit-Thouars]] (1758–1831) * '''Thuill.''' – [[Jean Louis Thuillier]] (1757–1822) * '''Thulin''' – [[Mats Thulin]] (gebore 1948) * '''Thunb.''' – [[Carl Peter Thunberg]] (1743–1828) * '''Tidestr.''' – [[Ivar Frederick Tidestrøm]] (1864–1956) * '''Tiegh.''' – [[Phillippe Édouard Léon van Tieghem]] (1839–1914) * '''Tiling''' – [[Heinrich Sylvester Theodor Tiling]] (1864–1956) * '''Tineo''' – [[Vincenzo Tineo]] (1791–1856) * '''T.Lestib.''' – [[Thémistocle Gaspard Lestiboudois]] (1797–1876) * '''T.M.Salter''' – [[Terence Macleane Salter]] (1883–1963) * '''T.Moore''' – [[Thomas Moore]] (1821–1887) * '''T.N.McCoy''' – [[Thomas Nevil McCoy]] (gebore 1905) * '''Tod.''' – [[Agostino Todaro]] (1818–1892) * '''Todzia''' – [[Carol Ann Todzia]] (fl. 1986) * '''Tolm.''' – [[Alexandr Innokentevich Tolmatchew]] (1903–1979), ook gespel as Tolmachew, Tolmachev * '''Torr.''' – [[John Torrey]] (1796–1873) * '''Tourn.''' – [[Joseph Pitton de Tournefort]] (1656–1708) * '''T.Q.Nguyen''' – [[To Quyen Nguyen]] (fl. 1965) * '''Trad.''' – [[John Tradescant the younger]] (1608–1662) * '''Tratt.''' – [[Leopold Trattinnick]] (1764–1889) * '''Trautv.''' – [[Ernst Rudolf von Trautvetter]] (1809–1889) * '''Trel.''' – [[William Trelease]] (1857–1945) * '''Triana''' – [[José Jéronimo Triana]] (1834–1890) * '''Trimen''' – [[Henry Trimen]] (1843–1896) * '''Trin.''' – [[Carl Bernhard von Trinius]] (1778–1844) * '''Tswett''' – [[Mikhail Tsvet]] (1872–1919) * '''Tuck.''' – [[Edward Tuckerman]] (1817–1886) * '''Turcz.''' – [[Nicolai Stepanovitch Turczaninow]] (1796–1863) * '''Turner''' – [[Dawson Turner]] (1775–1858) * '''Turpin''' – [[Pierre Jean François Turpin]] (1775–1840) * '''Twaithes''' – [[George Henry Kendrik Twaithes]] (1811–1882) * '''Tzelev''' – [[Nikolai Nikolaievich Tzelev]] (gebore 1925) == U == * '''Ueki''' – [[Robert Ueki]] (fl. 1973) * '''Ulbr.''' – [[Oskar Eberhard Ulbrich]] (1879–1952) * '''Ule''' – [[Ernst Heinrich Georg Ule]] (1854–1915) * '''Ulmer''' – [[Torsten Ulmer]] (gebore 1970) * '''Underw.''' – [[Lucien Marcus Underwood]] (1853–1907) * '''Urb.''' – [[Ignatz Urban]] (1848–1931) * '''Ursch''' – [[Eugène Ursch]] (1882–1962) == V == * '''Vahl''' – [[Martin Vahl (botanist)|Martin Vahl]] (1749–1804) * '''Vail''' – [[Anna Murray Vail]] (1863–1955) * '''Vaill.''' – [[Sébastien Vaillant]] (1669–1722) * '''Valeton''' – [[Theodoric Valeton]] (1855–1929) * '''Vand.''' – [[Domenico Vandelli]] (1735–1816) * '''Van Houtte''' – [[Louis Benoit Van Houtte]] (1810–1876) * '''Vaniot''' – [[Eugene Vaniot]] (died 1913) * '''Vasey''' – [[George Vasey (botanist)|George Vasey]] (1822–1893) * '''Vassilcz.''' – [[I. T. Vassilczenko]] (Иван Т. Васильченко) (b. 1903)<!-- I managed to find that his first name is Ivan (Иван) but if you Google that nothing comes up. So, you'll have to use the initials. He was alive as of 1993; see http://markmail.org/message/zd3z4rfbtx3s4zsu and http://www.ipni.org/ipni/idAuthorSearch.do?id=11079-1&back_page=%2Fipni%2FeditAdvAuthorSearch.do%3Ffind_abbreviation%3D%26find_surname%3DVassilczenko%26find_isoCountry%3D%26find_forename%3D%26output_format%3Dnormal--> * '''Vavilov''' – [[Nikolai Vavilov]] (1887–1943) * '''Veitch''' – [[John Gould Veitch]] (1839–1870) * '''Vell.''' – [[José Mariano da Conceição Vellozo]] (1742–1811) * '''Velloso''' – [[Joaquim Velloso de Miranda]] (1733–1815) * '''Vent.''' – [[Étienne Pierre Ventenat]] (1757–1808) * '''Verdc.''' – [[Bernard Verdcourt]] (gebore 1925) * '''V.Gibbs''' – [[Vicary Gibbs (botanist)|Vicary Gibbs]] (1853–1932) * '''Vickery''' – [[Joyce Winifred Vickery]] (1908–1979) * '''Vict.''' – [[Marie-Victorin|Conrad Kirouac, Brother Marie-Victorin]] (1885–1944) * '''Vierh.''' – [[Friedrich Vierhapper]] * '''Vignolo''' – [[Ferdinando Vignolo-Lutati]] (1878–1965) * '''Vill.''' – [[Dominique Villars]] (1745–1814) * '''Vilm.''' – [[Pierre Louis François Lévêque de Vilmorin]] (1816–1860) * '''Vitman''' – [[Fulgenzio Vitman]] (1728–1806) * '''Vittad.''' – [[Carlo Vittadini]] (1800–1865) * '''Viv.''' – [[Domenico Viviani]] (1772–1840) * '''Vogel''' – [[Julius Rudolph Theodor Vogel]] (1812–1841) * '''Volkart''' – [[Albert Volkart]] (1873–1951) == W == * '''Wahlenb.''' – [[Göran Wahlenberg]] (1780–1851) * '''Waisb.''' – [[Anton Waisbecker]] (1835–1916) * '''Wall.''' – [[Nathaniel Wallich]] (1786–1854) * '''Wallr.''' – [[Karl Friedrich Wilhelm Wallroth]] (1792–1857) * '''Walp.''' – [[Wilhelm Gerhard Walpers]] (1816–1853) * '''Walter''' – [[Thomas Walter]] (1740–1789) * '''Wangen.''' – [[Friedrich Adam Julius von Wangenheim]] (1749–1800) * '''Warb.''' – [[Otto Warburg (botanis)|Otto Warburg]] (1859–1938) * '''Ward''' – [[Lester Frank Ward]] (1841–1913) * '''Warder''' – [[John Aston Warder]] (1812–1883) * '''Warm.''' – [[Johannes Eugenius Bülow Warming]] (1841–1924) * '''Watt''' – [[David Allan Poe Watt]] (1830–1917) * '''Wawra''' – [[Heinrich Wawra von Fernsee]] (1831–1887) * '''W.Bartram''' – [[William Bartram]] (1739–1823) * '''W.C.Cheng''' – [[Wan Chun Cheng]] (1904–1983) * '''W.Curtis''' – [[William Curtis]] (1746–1799) * '''W.D.Francis''' – [[William Douglas Francis]] * '''Weath.''' – [[Charles Alfred Weatherby]] (1875–1949) * '''Webb''' – [[Philip Barker Webb]] (1793–1854) * '''Weber''' – [[George Heinrich Weber]] (1752–1828) * '''Wedd.''' – [[Hugh Algernon Weddell]] (1819–1877) * '''Wedem.''' – [[Wedermeyer]] (fl. bef. 1803) * '''Wege''' – [[Juliet Wege]] (gebore 1971) * '''Weigel''' – [[Christian Ehrenfried von Weigel]] (1748–1831) * '''Weihe''' – [[Carl Ernst August]] (1779–1834) * '''Weinm.''' – [[Johann Anton Weinmann]] (1782–1858) * '''Wells''' – [[Bertram Whittier Wells]] (1884–1978) * '''Welw.''' – [[Friedrich Martin Josef Welwitsch|Friedrich Welwitsch]] (1806–1872) * '''Wender.''' – [[Georg Wilhelm Franz Wenderoth]] (1774–1861) * '''Werderm.''' – [[Erich Werdermann]] (1892–1959) * '''Wesm.''' – [[Alfred Wesmael]] (1832–1905) * '''Wess.Boer''' – [[Jan Gerard Wessels Boer]] (1936–2019) * '''Weston''' – [[Richard Weston]] (c. 1733–1806) * '''Wettst.''' – [[Richard Wettstein]] (1863–1931) * '''W.Fitzg.''' – [[William Vincent Fitzgerald]] (1867–1929) * '''W.H.Brewer''' – [[William Henry Brewer]] (1828–1910) * '''Wherry''' – [[Edgar Theodore Wherry]] (1885–1982) * '''W.Hook.''' – [[William Hooker]] (1779–1832) * '''W.H.Wagner''' – [[Warren Herbert Wagner]] (1920–2000) * '''Wibel''' – [[August Wilhelm Eberhard Christoph Wibel]] (1775–1814) * '''Widder''' – [[Felix Joseph Widder]] (1892–1974) * '''Wiegand''' – [[Karl McKay Wiegand]] (1873–1942) * '''Wiersama''' – [[John H. Wiersama]] (gebore 1950) * '''Wight''' – [[Robert Wight]] (1796–1872) * '''Willd.''' – [[Carl Ludwig von Willdenow]] (1765–1812) * '''Wille''' – [[Johan Nordal Fischer Wille]] (1858–1924) * '''Willk.''' – [[Heinrich Moritz Willkomm]] (1821–1895) * '''Windham''' – [[Michael D. Windham]] (gebore 1954) * '''Wipff''' – [[J.K.Wipff]] (gebore 1962) * '''With.''' – [[William Withering]] (1741–1799) * '''Wittig''' – [[Rüdiger Wittig]] (gebore 1946) * '''W.L.E.Schmidt''' – [[Wilhelm Ludwig Ewald Schmidt]] (1804–1843) * '''W.Mast.''' – [[William Masters, botanis]] (1796–1874) * '''W.M.Curtis''' – [[Winifred Mary Curtis]] (1905–2005) * '''Wolley-Dod''' – [[Anthony Hurt Wolley-Dod]] (1861–1948) * '''Wood''' – [[William Wood (botanist)|William Wood]] (1745–1808) * '''Woods''' – [[Joseph Woods|Joseph Woods Jr.]] (1776–1864) * '''Woodson''' – [[Robert Everard Woodson Jr.]] (1904–1963) * '''Woodv.''' – [[William Woodville]] (1752–1805) * '''Woolls''' – [[William Woolls]] (1814–1893) * '''Woronow''' – [[Georg Jurij Nikolaewitch Woronow]] (1874–1931) * '''Woyn.''' – [[Heinrich Karl Woynar]] (1865–1917) * '''W.Palmer''' – [[William Palmer (botanis)|William Palmer]] (1856–1921) * '''W.P.C.Barton''' – [[William Paul Crillon Barton]] (1786–1856) * '''W.Petz.''' – [[Karl Wilhelm Petzold]] (1848–1897) * '''W.R.Buck''' – [[William Russell Buck]] (gebore 1950) * '''W.Saunders''' – [[William Saunders]] (1822–1900) * '''W.Stone''' – [[Witmer Stone]] (1866–1939) * '''W.T.Aiton''' – [[William Townsend Aiton]] (1766–1849) * '''Wullschl.''' – [[Heinrich Wullschlägel]] (1805–1864) * '''W.Watson''' – [[William Watson]] (1858–1925) * '''W.Wight''' – [[William Franklin Wight]] (1874–1954) * '''W.Wolf''' – [[Wolfgang Wolf]] (1875–1950) * '''Wydler''' – [[Heinrich Wydler]] (1800–1883) * '''W.Zimm.''' – [[Walter Max Zimmerman]] (1892–1980) == Y == * '''Yakovlev''' – [[Gennady Yakovlev|Gennady Pavlovic Yakovlev]] (gebore 1934) * '''Yunck.''' – [[Truman George Yuncker]] (1891–1964) == Z == * '''Zabel''' – [[Hermann Zabel]] (1832–1912) * '''Zanted.''' – [[Giovanni Zantedeschi]] (1773–1846) * '''Zapal.''' – [[Hugo Zapalowicz]] (1852–1917) * '''Zeyh.''' – [[Karl Ludwig Philipp Zeyher]] (1799–1858) * '''Zinn''' – [[Johann Gottfried Zinn]] (1727–1759) * '''Ziz''' – [[Johann Baptist Ziz]] (1779–1829) * '''Zizka''' – [[Georg Zizka]] (fl. 1987) * '''Zohary''' – [[Michael Zohary]] (1898–1983) * '''Zoll.''' – [[Heinrich Zollinger]] (1818–1859) * '''Zucc.''' – [[Joseph Gerhard Zuccarini]] (1790–1848) == Sien ook == * [[Lys van soöloë volgens skrywer afkorting]] == Verwysings == : ''Hierdie artikel is oorspronklik vertaal vanaf die Engelse Wikipedia-artikel, [[:en:List of botanists by author abbreviation]].'' {{Verwysings}} == Eksterne skakels == * [http://www.ipni.org/ipni/query_author.html IPNI skrywer soek bladsy] * [http://asaweb.huh.harvard.edu:8080/databases/botanist_index.html Botaniste databasis (Harvard Universiteit Herbaria)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110610145019/http://asaweb.huh.harvard.edu:8080/databases/botanist_index.html |date=10 Junie 2011 }} * [http://www.f-lohmueller.de/botany/Authors.htm Meer botaniniese skrywer afkortings 1] * [http://www.rjb.csic.es/floraiberica/floraiberica/apendices/marcos_autores.htm Meer botaniniese skrywer afkortings 2] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20041119031347/http://www.rjb.csic.es/floraiberica/floraiberica/apendices/marcos_autores.htm |date=19 November 2004 }} * [http://www.calflora.net/bloomingplants/authorattributions.html Meer botaniniese skrywer afkortings 3] * [http://www.mfaint.demon.co.uk/cactus/author.html Meer botaniniese skrywer afkortings 4] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160306104348/http://www.mfaint.demon.co.uk/cactus/author.html |date= 6 Maart 2016 }} * [http://www.univers-orchidees.org/index.php?section=auteurs&act=Chercher&alpha=Tous&PHPSESSID=499331f0490419e8f3970d048d062c94 Meer botaniniese skrywer afkortings 5] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110128012730/http://www.univers-orchidees.org/index.php?section=auteurs&act=Chercher&alpha=Tous&PHPSESSID=499331f0490419e8f3970d048d062c94 |date=28 Januarie 2011 }} * [http://mazinger.sisib.uchile.cl/repositorio/lb/ciencias_quimicas_y_farmaceuticas/navasl02/01.html Meer botaniniese skrywer afkortings 6] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070613111312/http://mazinger.sisib.uchile.cl/repositorio/lb/ciencias_quimicas_y_farmaceuticas/navasl02/01.html |date=13 Junie 2007 }} [[Kategorie:Plante|Botaniste]] [[Kategorie:Lys van wetenskaplikes]] [[Kategorie:Lyste|Botaniste volgens outeursafkorting]] tthzvxngp7lvig0ydfbjnhkvrkalhti 2519953 2519951 2022-08-18T10:23:11Z Oesjaar 7467 /* J */ Verbeter wikitext text/x-wiki Hierdie is 'n lys van [[Plantkundige|botaniste]] volgens hulle [[Outeur aanhaling (botaniese nomenklatuur)|outeurs aanhaling]], insluitende die gevestig deur Brummitt & Powell (1992), ontwerp vir die aanhaling van die [[Binomiale naam|botaniese name]] wat hulle gepubliseer het. Vir hierdie doel is 'n standaard indeks beskikbaar, gepubliseer deur [[Royal Botanic Gardens]], [[Kew]] in 1992.<ref>{{cite book | title = Authors of Plant Names: A List of Authors of Scientific Names of Plants, with Recommended Standard Forms of Their Names, Including Abbreviations | editor = R. K. Brummitt and C. E. Powell | publisher = Royal Botanic Gardens, Kew | year = 1992 | isbn = 0-947643-44-3}}</ref> Gebruik van die lys word aanbeveel deur [http://www.bgbm.fu-berlin.de/iapt/nomenclature/code/SaintLouis/0050Ch4Sec3a046.htm Rec. 46A Note 1] van die ''[[ICBN]]''. Hierdie lys word op datum gehou en kan besigtig word by [http://www.ipni.org/ipni/authorsearch?request_type=search&output_format=query&ret_defaults=on IPNI]. Neem kennis dat in sommige gevalle 'n "outeurs afkorting" bestaan uit 'n volle van, terwyl ander gevalle die van nie net alleen afgekort is nie, maar ook vergesel word deur die voorletters. In hierdie lys is daar geen spasie tussen die voorletters en van (of sy afkorting) nie. Sien ook die [[Lys van botaniste]], [[Lys van Suid-Afrikaanse plant botaniese outeurs]] en [[:Kategorie:Suid-Afrikaanse botanici]]. {{CompactTOC2}} == A == * '''A.A.Eaton''' – [[Alvah Augustus Eaton]] (1865–1908) * '''Aarons.''' – [[Aaron Aaronsohn]] (1876–1919) * '''Abbayes''' – [[Henry Nicollon des Abbayes]] (1898–1974) * '''Abedin''' – [[Sultanul Abedin]] (fl. 1986) * '''A.Berger''' – [[Alwin Berger]] (1871–1931) * '''A.Br.''' – [[Addison Brown]] (1830–1913) * '''A.Braun''' – [[Alexander Karl Heinrich Braun]] (1805–1877) * '''A.Camus''' – [[Aimée Antoinette Camus]] (1879–1965) * '''Ach.''' – [[Erik Acharius]] (1757–1819) * '''A.Chev.''' – [[Auguste Jean Baptiste Chevalier]] (1873–1956) * '''A.C.Sm.''' – [[Albert Charles Smith]] (1906–1999) * '''Acuña''' – [[Julián Acuña Galé]] (1900–1973) * '''A.Cunn.''' – [[Allan Cunningham (botanist)|Allan Cunningham]] (1791–1839) * '''Adams''' – [[Johann Friedrich Adam]] (1780–1838) * '''Adans.''' – [[Michel Adanson]] (1727–1806) * '''A.DC''' – [[Alphonse Louis Pierre Pyrame de Candolle]] (1806–1893) * '''A.Dietr.''' – [[Albert Gottfried Dietrich]] (1795–1856) * '''Aellen''' – [[Paul Aellen]] (1896–1973) * '''A.E.van Wyk''' – [[Abraham Erasmus van Wyk]] (gebore 1952) * '''Afzel.''' – [[Adam Afzelius]] (1750–1837) * '''A.G.Jones''' – [[Almut Gutter Jones]] (gebore 1923) * '''A.G.Mill.''' – [[Anthony G. Miller]] (gebore 1951) * '''A.Gray''' – [[Asa Gray]] (1810–1888) * '''A.Ham''' – [[Arthur Hamilton]] (fl. 1832) * '''A.Hässl.''' – [[Arne Hässler]] (1904–1952) * '''A.Heller''' – [[Amos Arthur Heller]] (1867–1944) * '''A.H.Gentry''' – [[Alwyn Howard Gentry]] (1945–1993) * '''A.H.Holmgren''' – [[Arthur Hermann Holmgren]] (gebore 1912) * '''Airy Shaw''' – [[Herbert Kenneth Airy Shaw]] (1902–1985) * '''Aiton''' – [[William Aiton]] (1731–1793) * '''A.J.Eames''' – [[Arthur Johnson Eames]] (1881–1969) * '''A.J.Hill''' – [[Albert Joseph Hill]] (gebore 1940) * '''A.Juss.''' – [[Adrien-Henri de Jussieu]] (1797–1853) * '''Akhani''' – [[Hossein Akhani]] (gebore 1950) * '''A.K.Skvortsov''' – [[Alexey Skvortsov]] (gebore 1920) * '''Alb.''' – [[Johannes Baptista von Albertini]] (1769–1831) * '''Al.Brongn.''' – [[Alexandre Brongniart]] (1770–1847) * '''Alef.''' – [[Friedrich Georg Christoph Alefeld]] (1820–1872) * '''Alexander''' – [[Edward Johnston Alexander]] (1901–1985) * '''All.''' – [[Carlo Allioni]] (1728–1804) * '''Allemão''' – [[Francisco Freire Allemão e Cysneiro]] (1797–1874) * '''Allred''' – [[Kelly Allred]] (gebore 1949) * '''A.Löve''' – [[Askell Löve]] (1916–1994) * '''Alpino''' – [[Prospero Alpino]] (1553–1617) * '''Al-Shehbaz''' – [[Ihsan Ali Al-Shehbaz]] (gebore 1939) * '''A.L.Sm. ''' – [[Annie Lorrain Smith]] (1854–1937) * '''Altam.''' – [[Fernando Altamirano]] (1848–1908) * '''Ames''' – [[Oakes Ames (botanist)|Oakes Ames]] (1874–1950) * '''Amman''' – [[Johann Amman]] (1707–1741) * '''Anders.''' – [[Edgar Shannon Anderson]] (1897–1969) * '''Andersson''' – [[Nils Johan Andersson]] (1821–1880) * '''Andrews''' – [[Henry Charles Andrews]] (1794–1830) * '''Andronov''' – [[Nicolai Matveevich Andronov]] (fl. 1955) * '''Andrz.''' – [[Antoni Lukianowicz Andrzejowski]] (1785–1868) * '''Ant.Juss.''' – [[Antoine de Jussieu]] (1686–1758) * '''Ant.Molina''' – [[José Antonio Molina Rosito]] (gebore 1926) * '''Antoine''' – [[Franz Antoine]] (1815–1886) * '''Arcang.''' – [[Giovanni Arcangeli]] (1840–1921) * '''A.R.Clapham''' – [[Arthur Roy Clapham]] (1904–1990) * '''Ard.''' – [[Pietro Arduino]] (1728–1805) * '''A.Rich.''' – [[Achille Richard]] (1794–1852) * '''Arn.''' – [[George Arnott Walker Arnott]] (1799–1868) * '''A.Robyns''' – [[Andre Georges Marie Walter Albert Robyns]] (1935–2003) * '''Arora''' – [[David Arora]] (gebore 1957) * '''Arráb.''' – [[D. Francisco Antonio de Arrábida]] (1771–1850) * '''Arruda''' – [[Manoel Arruda da Cámara]] (1752–1810) * '''Arthur''' – [[Joseph Charles Arthur]] (1850–1942) * '''Art.Mey.''' – [[Arthur Meyer (botanist)|Arthur Meyer]] (1850–1922) * '''Asch.''' – [[Paul Friedrich August Ascherson]] (1834–1913) * '''A.S.George''' – [[Alex George]] (gebore 1939) * '''Ashe''' – [[William Willard Ashe]] (1872–1932) * '''A.Sinclair''' – [[Andrew Sinclair, botanist]] (1796–1861) * '''A.Soriano''' – [[Alberto Soriano]] (1920–1998) * '''A.Stahl''' – [[Agustín Stahl]] (1842–1917) * '''A.St.-Hil.''' – [[Augustin Saint-Hilaire]] (1799–1853) * '''Aubl.''' – [[Jean Baptiste Christophore Fusée Aublet]] (1720–1778) * '''Audib.''' – [[Urbain Audibert]] (1791–1846) * '''Austin''' – [[Coe Finch Austin]] (1831–1880) * '''Avé-Lall.''' – [[Julius Léopold Eduard Avé-Lallemant]] (1803–1867) * '''A.W.Hill''' – [[Artjur William Hill]] (1875–1941) * '''A.W.Howitt''' – [[Alfred William Howitt]] (1830–1908) * '''A.W.Wood''' – [[Alphonso W. Wood]] (1810–1881) * '''Axelrod''' – [[Daniel I. Axelrod]] (1910–1998) == B == * '''Backeb.''' – [[Curt Backeberg]] (1894–1966) * '''Baill.''' – [[Henri Ernest Baillon]] (1827–1895) * '''Baillon''' – [[Louis Antoine Francois Baillon]] (1778–1851) * '''Baker''' – [[John Gilbert Baker]] (1834–1920) * '''Baker f.''' – [[Edmund Gilbert Baker]] (1864–1949) * '''Balb.''' – [[Giovanni Battista Balbis]] (1765–1831) * '''Baldwin''' – [[William Baldwin (botanist)|William Baldwin]] (1779–1819) * '''Balf.''' – [[John Hutton Balfour]] (1808–1884) * '''Balf.f.''' – [[Isaac Bayley Balfour]] (1853–1922) * '''Bals.-Criv.''' – [[Giuseppe Gabriel Balsamo-Crivelli]] (1800–1874) * '''Banks''' – [[Joseph Banks]] (1743–1820) * '''Barb.Rodr.''' – [[João Barbosa Rodrigues]] (1842–1909) * '''Bard.-Vauc.''' – [[Martine Bardot-Vaucoulon]] (gebore 1948) * '''Barkworth''' – [[Mary Barkworth]] (gebore 1941) * '''Barneby''' – [[Rupert Charles Barneby]] (1911–2000) * '''Barnhart''' – [[John Hendley Barnhart]] (1871–1949) * '''Barr''' – [[Peter Barr]] (1826–1909) * '''Barratt''' – [[Joseph Barratt]] (1796–1882) * '''Barroso''' – [[Liberato Joaquim Barroso]] (1900–1949) * '''Bartal.''' – [[Biagio Bartalini]] (1746–1822) * '''Bartl.''' – [[Friedrich Gottlieb Bartling]] (1798–1875) * '''Bartlett''' – [[Harley Harris Bartlett]] (1886–1960) * '''Barton''' – [[Benjamin Smith Barton]] (1766–1815) * '''Bartram''' – [[John Bartram]] (1699–1777) * '''Bates''' – [[Vernon M. Bates]] (fl. 1984) * '''Batsch''' – [[August Batsch|August Johann Georg Karl Batsch]] (1761–1802) * '''Batt.''' – [[Jules Aimé Battandier]] (1848–1922) * '''Baumg.''' – [[Johann Christian Gottlob Baumgarten]] (1765–1843) * '''B.Boivin''' – [[Joseph Robert Bernard Boivin]] (1916–1985) * '''B.D.Jacks.''' – [[Benjamin Daydon Jackson]] (1846–1927) * '''Beadle''' – [[Chauncey Delos Beadle]] (1856–1950) * '''Bean''' – [[William Jackson Bean]] (1863–1947) * '''Bebb''' – [[Michael Schuck Bebb]] (1833–1895) * '''Becc.''' – [[Odoardo Beccari]] (1843–1920) * '''Beck''' – [[Günther von Mannagetta und Lërchenau Beck]] (1856–1931) * '''Becker''' – [[Johannes Becker]] (1769–1833) * '''Bedd.''' – [[Richard Henry Beddome]] (1830–1911) * '''Beetle''' – [[Alan Ackerman Beetle]] (1913– ) * '''B.-E.van Wyk''' – [[Ben-Erik van Wyk]] (1956– ) * '''Bég.''' – [[Augusto Béguinot]] (1875–1940) * '''Beissn.''' – [[Ludwig Beissner]] (1843–1927) * '''Beitel''' – [[Joseph M. Beitel]] (1952–1991) * '''Bellardi''' – [[Carlo Antonio Lodovico]] (1741–1826) * '''Beloserky''' – [[R. N. Beloserky]] (fl. 1966) * '''Benjamin''' – [[Ludwig Benjamin]] (1825–1848) * '''Benn.''' – [[John Joseph Bennett]] (1801–1876) * '''Benth.''' – [[George Bentham]] (1800–1884) * '''Bentley''' – [[Robert Bentley]] (1821–1893) * '''Bercht.''' – [[Friedrich von Berchtold]] (1781–1876) * '''Berg''' – [[Ernst von Berg]] (1782–1855) * '''Berger''' – [[Ernst Friedrich Berger]] (1814–1853) * '''Bergey''' – [[David Hendricks Bergey]] (1860–1937) * '''Berggr.''' – [[Sven Berggren]] (1837–1917) * '''Berk.''' – [[Miles Joseph Berkeley]] (1803–1889) * '''Berkhout''' – [[Christine Marie Berkhout]] (1893–1932) * '''Bernh.''' – [[Johann Jacob Bernhardi]] (1774–1850) * '''Berthel.''' – [[Sabin Berthelot]] (1794–1880) * '''Bertol.''' – [[Antonio Bertoloni]] (1775–1869) * '''Besser''' – [[Wilibald Swibert Joseph Gottlieb von Besser]] (1784–1842) * '''Bessey''' – [[Charles Edwin Bessey]] (1845–1915) * '''Bews''' – [[John William Bews]] (1884–1938) * '''Beyr.''' – [[Heinrich Karl Beyrich]] (1796–1834) * '''B.F.Holmgren''' – [[Bjorn Frithiofsson Holmgren]] (1872–1946) * '''B.G.Schub.''' – [[Bernice Giduz Schubert]] (1913–2000) * '''Biehler''' – [[Johann Friedrich Theodor Biehler]] (gebore c. 1785, datum van afstorwe onbekend) * '''Bigelow''' – [[Jacob Bigelow]] (1787–1879) * '''Biv.''' – [[Antonius de Bivoni-Bernardi]] (1774–1837) * '''B.Juss.''' – [[Bernard de Jussieu]] (1699–1777) * '''Blake''' – [[Joseph Blake]] (1814–1888) * '''Blakelock''' – [[Ralph Anthony Blakelock]] (1915–1963) * '''Blanch.''' – [[William Henry Blanchard]] (1850–1922) * '''Blanco''' – [[Francisco Manuel Blanco]] (1778–1845) * '''Blasdell''' – [[Robert Ferris Blasdell]] (1929–1996) * '''Blomq.''' – [[Hugo Leander Blomquist]] (1888–1964) * '''B.L.Rob.''' – [[Benjamin Lincoln Robinson]] (1864–1935) * '''B.L.Turner''' – [[Billie Lee Turner]] (gebore 1925) * '''Bluff''' – [[Mathias Joseph Bluff]] (1805–1837) * '''Blume''' – [[Carl Ludwig Blume]] (1789–1862) * '''B.Nord.''' – [[Bertil Nordenstam]] (gebore 1936) * '''Böcher''' – [[Tyge W. Böcher]] (1909–1983) * '''Boeck''' – [[Johann Otto Boeckeler]] (1803–1899) * '''Boehm.''' – [[Georg Rudolf Boehmer]] (1723–1803) * '''Boiss.''' – [[Pierre Edmond Boissier]] (1810–1885) * '''Boiteau''' – [[Pierre L. Boiteau]] (1911–1980) * '''Bolle''' – [[Carl Bolle]] (1821–1909) * '''Bolus''' – [[Harry Bolus]] (1834–1911) * '''Bong''' – [[Gustav Heinrich von Bongard]] (1786–1839) * '''Bonpl.''' – [[Aimé Jacques Alexandre Bonpland]] (1773–1858) * '''Boom''' – [[Boudewijn Karel Boom]] (1903–1980) * '''Boott''' – [[Francis Boott]] (1792–1863) * '''Borbás''' – [[Vinczé von Borbás]] (1844–1905) * '''Boreau''' – [[Alexandre Boreau]] (1803–1875) * '''Borhidi''' – [[Atilla Borhidi]] (gebore 1932) * '''Boriss.''' – [[Antonina Georgievna Borissova]] (1903–1970) * '''Borkh.''' – [[Moritz Balthasar Borkhausen]] (1760–1806) * '''Börner''' – [[Carl Julius Bernhard Börner]] (1880–1953) * '''Borrer''' – [[William Borrer]] (1781–1862) * '''Borsch''' – [[Thomas Borsch]] (gebore 1969) * '''Borss.-Waalk.''' – [[Jan van Borssum Waalkes]] (1922–1985) * '''Bory''' – [[Jean Baptiste Bory de Saint-Vincent]] (1780–1846) * '''Borzi''' – [[Antonino Borzì]] (1852–1921) * '''Bosc''' – [[Louis Augustin Guillaume Bosc]] (1759–1828) * '''Boucher''' – [[Jules Arman Guillaume Boucher de Crèvecouer]] (1757–1844) * '''Boulger''' – [[George Edward Simmonds Boulger]] (1853–1922) * '''Brack.''' – [[Willian Dunlop Brackenridge]] (1810–1893) * '''Brainerd''' – [[Ezra Brainerd]] (1844–1924) * '''Brandão''' – [[Mitzi Brandão]] * '''Brandegee''' – [[Townshend Stith Brandegee]] (1843–1925) * '''Brandenburg''' – [[D. M. Brandenburg]] (fl. 1991) * '''Brandis''' – [[Dietrich Brandis]] (1824–1907) * '''Branner''' – [[John C. Branner]] (fl. 1888) * '''Bremek.''' – [[Cornelis Eliza Bertus Bremekamp]] (1888–1984) * '''Brenan''' – [[John Patrick Micklethwait Brenan]] (1917–1985) * '''Brenckle''' – [[Jacob Frederic Brenckle]] (1875–1958) * '''Bright''' – [[John Bright (botanist)|John Bright]] (1872–1952) * '''Briq.''' – [[John Isaac Briquet]] (1870–1931) * '''Britten''' – [[James Britten]] (1846–1924) * '''Britton''' – [[Nathaniel Lord Britton]] (1859–1934) * '''Bromhead''' – [[Edward Ffrench Bromhead]] (1789–1855) * '''Brongn.''' – [[Adolphe Theodore Brongniart]] (1801–1876) * '''Brooker''' – [[Ian Brooker]] (gebore 1934) * '''Brooks''' – [[Cecil Joslin Brooks]] (1875–1953) * '''Brooks''' – [[Ralph Edward Brooks]] (gebore 1950) * '''Broome''' – [[Christopher Edmund Broome]] (1812–1886) * '''Brot.''' – [[Felix de Silva Avellar Brotero]] (1744–1828) * '''Brouillet''' – [[Luc Brouillet]] (gebore 1954) * '''Broun''' – [[Maurice Broun]] (1906–1979) * '''Brouss''' – [[Pierre Marie Auguste Broussonet]] (1761–1807) * '''Bruijn''' – [[Ary Johannes De Bruijn]] (1811–1896) * '''Brummitt''' – [[Richard Kenneth Brummitt]] (gebore 1937) * '''Brunet''' – [[Louis-Ovide Brunet]] (1826–1876) * '''Bruyns''' – [[Peter Vincent Bruyns]] (gebore 1957) * '''Buchenau''' – [[Franz Georg Philipp Buchenau]] (1831–1906) * '''Buch.-Ham.''' – [[Francis Buchanan-Hamilton]] (1762–1829) * '''Buckland''' – [[William Buckland]] (1784–1856) * '''Buckley''' – [[Samuel Botsford Buckley]] (1809–1884) * '''Buddle''' – [[Adam Buddle]] (1662–1715) * '''Bunge''' – [[Alexander von Bunge]] (1803–1890) * '''Burb.''' – [[Frederick William Burbidge]] (1847–1905) * '''Burbank''' – [[Luther Burbank]] (1849–1926) * '''Burch.''' – [[William John Burchell]] (1781–1863) * '''Burdet''' – [[Hervé Maurice Burdet]] (gebore 1939) * '''Bureau''' – [[Louis Édouard Bureau]] (1830–1918) * '''Burgess''' – [[Edward Sandford Burgess]] (1855–1928) * '''Burm.''' – [[Johannes Burman]] (1707–1779) * '''Burm.f.''' – [[Nicolaas Laurens Burman]] (1734–1793) * '''Burnat''' – [[Émile Burnat]] (1828–1920) * '''Burret''' – [[Max Burret]] (1883–1964) * '''Burrill''' – [[Thomas Jonathan Burrill]] (1839–1916) * '''Bush''' – [[Benjamin Franklin Bush]] (1858–1937) * '''Butler''' – [[Edwin John Butler]] (1874–1943) * '''Buxb''' – [[Franz Buxbaum]] (1900–1979) == C == * '''Cabrera''' – [[Angel Lulio Cabrera]] (1908–1999) * '''C.A.Clark''' – [[Carolyn A. Clark]] (fl. 1979) * '''C.Agardh''' – [[Carl Adolph Agardh]] (1785–1859) * '''C.A.Gardner''' – [[Charles Austin Gardner]] (1896–1970) * '''Calder''' – [[James Alexander Calder (botanist)|James Alexander Calder]] (1915–1990) * '''Caley''' – [[George Caley]] (1770–1829) * '''Calzada''' – [[Juan Ismael Calzada]] (fl. 1997) * '''Cambage''' – [[Richard Hind Cambage]] (1859–1928) * '''Cambess.''' – [[Jacques Cambessèdes]] (1799–1863) * '''Cambp.''' – [[Douglas Houghton Campbell]] (1859–1953) * '''C.A.Mey.''' – [[Carl Anton von Meyer]] (1795–1855) * '''Camp''' – [[Wendell Holmes Camp]] (1904–1963) * '''Canby''' – [[William Marriott Canby]] (1831–1904) * '''Capuron''' – [[René Paul Raymond Capuron]] (1921–1971) * '''Caro''' – [[José Aristide Caro]] (1919–1985) * '''Carrière''' – [[Elie-Abel Carrière]] (1818–1896) * '''Carruth.''' – [[William Carruthers (botanist)|William Carruthers]] (1830–1922) * '''Carver''' – [[George Washington Carver]] (1864–1943) * '''Casar.''' – [[Giovanni Casaretto]] (1812–1879) * '''C.A.Sm.''' – [[Christo Albertyn Smith]] (1898–1956) * '''Casp.''' – [[Johann Xaver Robert]] (1818–1887) * '''Cass.''' – [[Alexandre Henri Gabriel de Cassini]] (1781–1832) * '''Cav.''' – [[Antonio José Cavanilles]] (1745–1804) * '''Cavara''' – [[Fridiano Cavara]] (1857–1929) * '''C.Bab.''' – [[Churchill Babington]] (1821–1889) * '''C.Bauhin''' – [[Gaspard Bauhin]] (1560–1624) * '''C.B.Clarke''' – [[Charles Baron Clarke]] (1832–1906) * '''C.B.Rob.''' – [[Charles Budd Robinson]] (1871–1913) * '''C.C.Berg''' – [[Cornelis Christiaan Berg]] (1934–2012) * '''C.C.Gmel.''' – [[Carl Christian Gmelin]] (1762–1837) * '''C.Chr.''' – [[Carl Frederik Albert Christensen]] (1872–1942) * '''C.Clark''' – [[Curtis Clark|James Curtis Clark]] (gebore 1951) * '''C.DC''' – [[Anne Casimir Pyrame de Candolle]] (1836–1918) * '''C.E.Bertrand''' – [[Charles Eugène Bertrand]] (1851–1917) * '''C.E.Hubb.''' – [[Charles Edward Hubbard]] (1900–1980) * '''Celak.''' – [[Ladislav Josef Celakovsky]] (1834–1902) * '''Cerv.''' – [[Vicente de Cervantes]] (1755–1829) * '''Ces.''' – [[Vincenzo de Cesati]] (1806–1883) * '''Cesalpino''' – [[Andrea Cesalpino]] (1519–1603) * '''C.F.Reed''' – [[Clyde Franklin Reed]] (1918–1999) * '''Chaix''' – [[Dominique Chaix]] (1730–1799) * '''Cham.''' – [[Adelbert von Chamisso]] (1781–1838) * '''Chapm.''' – [[Alvan Wentworth Chapman]] (1809–1899) * '''Chase''' – [[Mary Agnes Chase]] (1869–1963) * '''Châtel.''' – [[Jean Jacques Châtelain]] (1736–1822) * '''Chaub.''' – [[Louis Athanase Chaubard]] (1785–1854) * '''Chenault''' – [[Léon Chenault]] (1853–1930) * '''Chiov.''' – [[Emilio Chiovenda]] (1871–1941) * '''Chodat''' – [[Robert Hippolyte Chodat]] (1865–1934) * '''Choisy''' – [[Jacques Denys Choisy]] (1799–1859) * '''Chopinet''' – [[R.G. Chopinet]] (1914–1975) * '''Christian''' – [[Hugh Basil Christian]] (1871–1950) * '''Christoph.''' – [[Erling Christophersen]] (1898–1994) * '''C.K.Schneid.''' – [[Camillo Karl Schneider]] (1876–1951) * '''Clairv.''' – [[Joseph Philippe de Clairville]] (1742–1830) * '''Claus''' – [[Karl Ernst Claus]] (1796–1894) * '''C.L.Hitchc.''' – [[Charles Leo Hitchcock]] (1902–1986) * '''Clus.''' – [[Charles de l'Écluse]] (1526–1609) * '''Clute''' – [[Willard Nelson Clute]] (1869–1950) * '''C.L.Woodw.''' – [[Catherine L. Woodward]] (fl. 2007) * '''C.Mohr''' – [[Charles Theodore Mohr]] (1824–1901) * '''C.Morren''' – [[Charles François Antoine Morren]] (1807–1858) * '''C.Nelson''' – [[Cirilo Nelson]] (alternative name: Cyril Hardy Nelson Sutherland) (gebore 1938) * '''C.N.Forbes''' – [[Charles Noyes Forbes]] (1883–1920) * '''Cogn.''' – [[Alfred Cogniaux]] (1841–1916) * '''Colebr.''' – [[Henry Thomas Colebrooke]] (1765–1837) * '''Colla''' – [[Luigi Aloysius Colla]] (1766–1848) * '''Collad.''' – [[Louis Théodore Frederic Colladon]] (1792–1862) * '''Collett''' – [[Henry Collett]] (1836–1901) * '''Collinson''' – [[Peter Collinson (botanis)|Peter Collinson]] (1694–1768) * '''Comm.''' – [[Philibert Commerçon]] (1727–1773) * '''Conrad''' – [[Solomon White Conrad]] (1779–1831) * '''Conran''' – [[John Godfrey Conran]] (gebore 1960) * '''Constance''' – [[Lincoln Constance]] (1909–2001) * '''Cooke''' – [[Mordecai Cubitt Cooke]] (1825–1914) * '''Cookson''' – [[Isabel Clifton Cookson]] (1893–1973) * '''Cooperr.''' – [[Tom Smith Cooperrider]] (gebore 1927) * '''Corner''' [[E. J. H. Corner|Edred John Henry Corner]] (1906–1996) * '''Correll''' – [[Donovan Stewart Correll]] (1908–1983) * '''Cortesi''' – [[Fabrizio Cortesi]] (1879–1949) * '''Cory''' – [[Victor Louis Cory]] (1880–1964) * '''Coss.''' – [[Ernest Saint-Charles Cosson]] (1819–1889) * '''Cotton''' – [[Arthur Disbrowe Cotton]] (1879–1962) * '''Coult.''' – [[Thomas Coulter]] (1793–1843) * '''Coville''' – [[Frederick Vernon Coville]] (1867–1937) * '''C.Presl''' – [[Carl Borivoj Presl]] (1794–1852) * '''C.P.Sm.''' – [[Charles Piper Smith]] (1877–1955) * '''Cranfill''' – [[Raimond Cranfill]] (fl. 1981) * '''Crantz''' – [[Heinrich Johann Nepomuk von Crantz]] (1722–1799) * '''C.R.Ball''' – [[Carleton Roy Ball]] (1873–1958) * '''Crép.''' – [[Francois Crépin]] (1830–1903) * '''Crins''' – [[William J. Crins]] (gebore 1955) * '''C.Rivière''' – [[Charles Marie Rivière]] (gebore 1845, datum van afstorwe onbekend) * '''Croizat''' – [[Léon Camille Marius Croizat]] (1894–1982) * '''Cronquist''' – [[Arthur John Cronquist]] (1919–1992) * '''C.R.Parks''' – [[Clifford R. Parks]] (fl. 1963) * '''Crundw.''' – [[Alan Crundwell]] (1923–2000) * '''C.Tul.''' – [[Charles Tulasne]] (1816–1884) * '''C.T.White''' – [[Cyril Tenison White]] (1890–1950) * '''Cufod.''' – [[Georg Cufodontis]] (1896–1974) * '''C.V.Morton''' – [[Conrad Vernon Morton]] (1905–1972) * '''C.Wang''' – [[Chang Wang]] (fl. 1978) * '''C.Wright''' – [[Charles Wright (botanist)|Charles Wright]] (1811–1885) * '''Czern.''' – [[Vassilii Matveievitch Czernajew]] (1796–1871) == D == * '''Dahl''' – [[Anders Dahl]] (1751–1789) * '''Dahlst.''' – [[Gustav Adolf Hugo Dahlstedt]] (1856–1934) * '''Dandy''' – [[James Edgar Dandy]] (1903–1976) * '''Darl.''' – [[S.J.Darbyshire]] (gebore 1953) * '''Darwin''' – [[Charles Darwin]] (1809–1882) * '''D.A.Sutton''' – [[David A. Sutton]] (gebore 1952) * '''Daubs''' – [[Edwin Horace Daubs]] (fl. 1965) * '''Daveau''' – [[Jules Alexandre Daveau]] (1852–1929) * '''Davenp.''' – [[George Edward Davenport]] (1833–1907) * '''Davey''' – [[Frederick Hamilton Davey]] (1868–1915) * '''David''' – [[Armand David]] (1826–1900) * '''DC.''' – [[Augustin Pyramus de Candolle]] (1778–1841) * '''D.C.Eaton''' – [[Daniel Cady Eaton]] (1834–1895) * '''D.Dietr.''' – [[David Nathaniel Dietrich]] (1799–1888) * '''D.D.Keck''' – [[David D. Keck]] (1903–1995) * '''D.Don''' – [[David Don]] (1799–1841) * '''De Bary''' – [[Anton de Bary]] (1831–1888) * '''Decne.''' – [[Joseph Decaisne]] (1807–1882) * '''Degen''' – [[Àrpàd von Degen]] (1866–1934) * '''Delahouss.''' – [[A. James Delahoussaye]] (fl. 1967) * '''Delavay''' – [[Pierre Jean Marie Delavay]] (1834–1895) * '''Deless.''' – [[Jules Paul Benjamin Delessert]] (1773–1847) * '''Delile''' – [[Alire Raffeneau Delile]] (1778–1850) * '''Denis''' – [[Marcel Denis]] (1897–1929) * '''De Puydt''' – [[Paul Émile de Puydt]] (1810–1891) * '''Desf.''' – [[René Louiche Desfontaines]] (1750–1833) * '''De Smet''' – [[Louis De Smet]] (1813–1887) * '''Desr.''' – [[Louis Auguste Joseph Desrousseaux]] (1753–1838) * '''Desv.''' – [[Nicaise Auguste Desvaux]] (1784–1856) * '''De Vis''' – [[Charles Walter De Vis]] (1829–1915) * '''de Vos''' – [[Cornelis de Vos, botanist|Cornelis de Vos]] (1806–1895) * '''de Vries''' – [[Hugo de Vries]] (1848–1935) * '''de Vriese''' – [[Willem Hendrik De Vriese]] (1806–1862) * '''de Wet''' – [[Johannes Martenis Jacob de Wet]] (1927–2009) * '''Dewey''' – [[Chester Dewey]] (1784–1867) * '''De Wild.''' – [[Émile Auguste Joseph De Wildeman]] (1866–1947) * '''D.Fairchild''' – [[David Fairchild]] (1869–1954) * '''D.H.Scott''' – [[Dukinfield Henry Scott]] (1854–1934) * '''Dieck''' – [[Georg Dieck]] (1847–1925) * '''Diels''' – [[Ludwig Diels|Friedrich Ludwig Emil Diels]] (1874–1945) * '''Dill.''' – [[Johann Jacob Dillenius]] (1684–1747) * '''Dippel''' – [[Leopold Dippel]] (1827–1914) * '''D.Löve''' – [[Doris Benta Maria Löve]] (1918–2000) * '''Dode''' – [[Louis-Albert Dode]] (1875–1943) * '''Dodoens''' – [[Rembert Dodoens]] (1517–1585) * '''Döll''' – [[Johann Christoph Döll]] (1808–1885) * '''Donn''' – [[James Donn]] (1758–1813) * '''Donn.Sm.''' – [[John Donnell Smith]] (1829–1928) * '''Door.''' – [[Simeon Gottfried Albert Doorenbos]] (1891–1980) * '''Douglas''' – [[David Douglas]] (1798–1834) * '''Doweld''' – [[Alexander Borissovitch Doweld]] (gebore 1973) * '''Dowell''' – [[Philip Dowell]] (1864–1936) * '''Drake''' – [[Emmanuel Drake del Castillo]] (1855–1904) * '''Drège''' – [[Johann Franz Drège]] (1794–1881) * '''Druce''' – [[George Claridge Druce]] (1850–1932) * '''Drude''' – [[Carl Georg Oscar Drude]] (1852–1933) * '''Dryand.''' – [[Jonas Carlsson Dryander]] (1748–1810) * '''Duby''' – [[Jean Étienne Duby]] (1798–1885) * '''Duchesne''' – [[Antoine Nicolas Duchesne]] (1747–1827) * '''Ducke''' – [[Adolpho Ducke]] (1876–1959) * '''Dufr.''' – [[Pierre Dufresne]] (1786–1836) * '''Duggar''' – [[Benjamin Minge Duggar]] (1872–1956) * '''Dulac''' – [[Joseph Dulac]] (1827–1897) * '''Dum.Cours.''' – [[Georges Louis Marie Dumont de Courset]] (1746–1824) * '''Dumort.''' – [[Barthélemy Charles Joseph Dumortier]] (1797–1878) * '''Dunal''' – [[Michel Felix Dunal]] (1789–1856) * '''Dunn''' – [[Stephen Troyte Dunn]] (1868–1938) * '''Durand''' – [[Ernest Armand Durand]] (1872–1910) * '''Durazz.''' – [[Antonio Durazz]] (fl. 1772) * '''Durieu''' – [[Michel Charles Durieu de Maisonneuve]] (1796–1878) * '''du Roi''' – [[Johann Philipp du Roi]] (1741–1785) * '''Duss''' – [[Antoine Duss]] (1840–1924) * '''Dyal''' – [[Sarah Creecie Dyal]] (1907–1993) * '''Dyer''' – [[William Turner Thiselton (Thistleton) Dyer]] (1843–1928) == E == * '''Eames''' – [[Edwin Hubert Eames]] (1865–1948) * '''Earle''' – [[Franklin Sumner Earle]] (1856–1929) * '''E.A.Sánchez''' – [[Evangelina A. Sánchez]] (b. 1934) * '''Eaton''' – [[Amos Eaton]] (1776–1842) * '''E.B.Alexeev''' – [[E. B. Alexeev]] (1946–1976) * '''Eb.Fisch.''' – [[Eberhard Fischer]] (b. 1969) * '''Ebinger''' – [[John Edwin Ebinger]] (gebore 1933) * '''E.B.Knox''' – [[Eric B. Knox]] (fl. 1993) * '''Eckl.''' – [[Christian Friedrich Ecklon]] (1795–1868) * '''E.C.Nelson''' – [[Ernest Charles Nelson]] (gebore 1951) * '''Eddy''' – [[Caspar Wistar Eddy]] (1790–1828) * '''E.Fourn.''' – [[Eugène Pierre Nicolas Fournier]] (1824–1884) * '''E.G.Andrews''' – [[E. G. Andrews]] (fl. 1993) * '''Eggl.''' – [[Willard Webster Eggleston]] (1863–1935) * '''E.G.H.Oliv.''' – [[Edward George Hudson Oliver]] (gebore 1938) * '''Egli''' – [[Bernhard Egli]] (fl. 1990) * '''E.Hitchc.''' – [[Edward Hitchcock]] (1793–1864) * '''Ehrenb.''' – [[Christian Gottfried Ehrenberg]] (1795–1876) * '''Ehrend.''' – [[Friedrich Ehrendorfer]] (gebore 1927) * '''Ehrh.''' – [[Jakob Friedrich Ehrhart]] (1742–1795) * '''Eichler''' – [[August W. Eichler|August Wilhelm Eichler]] (1839–1887) * '''Eichw.''' – [[Karl Eichwald]] (1795–1876) * '''Eig''' – [[Alexander Eig]] (1894–1938) * '''E.L.Braun''' – [[Emma Lucy Braun]] (1889–1971) * '''Elliott''' – [[Stephen Elliott (botanist)|Stephen Elliott]] (1771–1830) * '''Elwes''' – [[Henry John Elwes]] (1846–1922) * '''E.Mey.''' – [[Ernst Heinrich Friedrich Meyer]] (1791–1858) * '''E.M.McClint.''' – [[Elizabeth May McClintock]] (1912–2004) * '''E.Morren''' – [[Charles Jacques Édouard Morren]] (1833–1886) * '''Emory''' – [[William Hemsley Emory]] (1811–1887) * '''Endl.''' – [[Stephan Friedrich Ladislaus Endlicher]] (1804–1849) * '''Engel''' – [[Franz Engel]] (fl. 1865) * '''Engelm.''' – [[Georg Engelmann]] (1809–1884) * '''Engl.''' – [[Heinrich Gustav Adolf Engler]] (1844–1930) * '''E.P.Bicknell''' – [[Eugene Pintard Bicknell]] (1859–1925) * '''Epling''' – [[Carl Clawson Epling]] (1894–1968) * '''E.P.Perrier''' – [[Eugène Pierre Perrier de la Bâthie]] (1825–1916) * '''Erdman''' – [[Kimball Stewart Erdman]] (gebore 1937) * '''E.Salisb.''' – [[Edward James Salisbury]] (1886–1978) * '''Eschsch.''' – [[Johann Friedrich von Eschscholtz]] (1793–1831) * '''E.Sheld.''' – [[Edmund Perry Sheldon]] (1869–1947) * '''E.Small''' – [[Ernest Small]] (b. 1940) * '''E.S.Steele''' – [[Edward Strieby Steele]] (1850–1942) * '''Ettingsh.''' – [[Constantin von Ettingshausen]] (1826–1897) * '''Ewart''' – [[Alfred James Ewart]] (1872–1937) * '''E.W.Berry''' – [[Edward W. Berry]] (1875–1945) == F == * '''Fabr.''' – [[Philipp Conrad Fabricius]] (1714–1774) * '''Falc.''' – [[Hugh Falconer]] (1808–1865) * '''F.Allam.''' – [[Frédéric-Louis Allamand]] (1735–1803) * '''Farrer''' – [[Reginald Farrer|Reginald John Farrer]] (1880–1920) * '''Farw.''' – [[Oliver Atkins Farwell]] (1867–1944) * '''Fassett''' – [[Norman Carter Fassett]] (1900–1954) * '''Fawc.''' – [[William Fawcett (botanist)|William Fawcett]] (1851–1926) * '''Fée''' – [[Antoine Laurent Apollinaire Fée]] (1789–1874) * '''F.E.Lloyd''' – [[Francis Ernst Lloyd]] (1868–1947) * '''Fenzl''' – [[Edouard Fenzl]] (1808–1879) * '''Fernald''' – [[Merritt Lyndon Fernald]] (1873–1950) * '''Fern.-Vill.''' – [[Celestino Fernández-Villar]] (1838–1907) * '''Ferry''' – [[René Joseph Justin Ferry]] (1845–1924) * '''F.Gould''' – [[Frank Walton Gould]] (1913–1981) * '''F.Heim''' – [[Frédéric Louis Heim]] (gebore 1869, datum van afstorwe onbekend) * '''F.H.Lewis''' – [[Frank Harlan Lewis]] (gebore 1919) * '''F.H.Wigg.''' – [[Friedrich Heinrich Wiggers]] (1746–1811) * '''Fieber''' – [[Franz Xaver Fieber]] (1807–1872) * '''Fiori''' – [[Adriano Fiori]] (1865–1950) * '''Fisch.''' – [[Friedrich Ernst Ludwig von Fischer]] (1782–1854) * '''F.J.A.Morris''' – [[F. John A. Morris]] (gebore 1869, datum van afstorwe onbekend) * '''F.J.Herm.''' – [[Frederick Joseph Hermann]] (1906–1987) * '''Flüggé''' – [[Johannes Flüggé]] (1775–1816) * '''F.M.Bailey''' – [[Frederick Manson Bailey]] (1827–1915) * '''F.Michx.''' – [[François Andre Michaux]] (1770–1855) * '''F.M.Knuth''' – [[Frederik Marcus Knuth]] (1904–1970) * '''F.Muell.''' – [[Ferdinand von Mueller]] (1825–1896) * '''F.N.Meijer''' – [[Frans Nicholaas Meijer]] (Frank Meyer after 1908) (1875–1918) * '''Focke''' – [[Wilhelm Olbers Focke]] (1834–1922) * '''Forbes''' – [[John Forbes]] (1799–1823) * '''Forrest''' – [[George Forrest (botanist)|George Forrest]] (1873–1932) * '''Forssk.''' – [[Peter Forsskål]] (1732–1763) * '''Fortune''' – [[Robert Fortune]] (1812–1880) * '''Fosberg''' – [[Francis Raymond Fosberg]] (1908–1993) * '''Foug.''' – [[Auguste Denis Fougeroux de Bandaroy]] (1732–1789) * '''Fourc.''' – [[Henri Georges Fourcade]] (1865–1948) * '''Fr.''' – [[Elias Magnus Fries]] (1794–1878) * '''Franch.''' – [[Adrien René Franchet]] (1834–1900) * '''Freckmann''' – [[Robert W. Freckmann]] (gebore 1939) * '''Frém.''' – [[John C. Frémont]] (1813–1890) * '''Fritsch''' – [[Karl Fritsch (botanist)|Karl Fritsch]] (1864–1934) * '''F.Ritter''' – [[Friedrich Ritter]] (1898–1989) * '''Friv.''' – [[Imre Frivaldszky]] (1799–1870) * '''Froel.''' – [[Joseph Aloys von Froelich]] (1766–1841) * '''F.Schmidt''' – [[Friedrich Carl Fedor Bogdanovich Schmidt]] (1862–1908) * '''F.T.Hubb.''' – [[Frederic Tracy Hubbard]] (1875–1962) * '''F.W.Schultz''' – [[Friedrich Wilhelm Schultz]] (1804–1876) == G == * '''Gaertn.''' – [[Joseph Gaertner]] (1732–1791) * '''Gagnep.''' – [[François Gagnepain]] (1866–1952) * '''Gale''' – [[Shirley Gale]] (gebore 1915) * '''Galushko''' – [[Anatol I. Galushko]] (gebore 1926) * '''Gamble''' – [[James Sykes Gamble]] (1847–1925) * '''Gandhi''' – [[Kancheepuram N. Gandhi]] (gebore 1948) * '''Garcke''' – [[Christian August Friedrich Garcke]] (1819–1904) * '''Gardner''' – [[George Gardner (botanist)|George Gardner]] (1812–1849) * '''Gatt.''' – [[Augustin Gattinger]] (1825–1903) * '''Gaudich.''' – [[Charles Gaudichaud-Beaupré]] (1789–1854) * '''G.C.Tucker''' – [[Gordon C. Tucker]] (gebore 1957) * '''G.Dahlgren''' – [[Gertrud Dahlgren]] (1931–2009) * '''G.Don''' – [[George Don]] (1798–1856) * '''G.E.Haglund''' – [[Gustaf Emmanuel Haglund]] (1900–1955) * '''Geborem.''' – [[Joseph Friedrich Nicolaus Geboremüller]] (1862–1948) * '''Genev.''' – [[Léon Gaston Genevier]] (1830–1880) * '''Gentry''' – [[Howard Scott Gentry]] (1903–1993) * '''Gerstb.''' – [[Pedro Gerstberger]] (gebore 1951) * '''Gesner''' – [[Conrad Gessner]] (1516–1565) * '''Geyer''' – [[Karl Andreas Geyer]] (1809–1853) * '''G.F.Atk.''' – [[George Francis Atkinson]] (1854–1918) * '''G.Forst.''' – [[Georg Forster]] (1754–1794) * '''Ghini''' – [[Luca Ghini]] (1490–1556) * '''Gibbs''' – [[Lilian Gibbs]] (1870–1925) * '''Gideon.F.Sm.''' – [[Gideon Smith]] (1959– ) * '''Gilg''' – [[Ernest Friedrich Gilg]] (1867–1933) * '''Gilib.''' – [[Jean-Emmanuel Gilibert]] (1741–1814) * '''Gillek.''' – [[Léopold Guillaume Gillekens]] (1833–1905) * '''Gillies''' – [[John Gillies]] (1792–1834) * '''Gillis''' – [[William Thomas Gillis]] (1933–1979) * '''Gilly''' – [[Charles Louis Gilly]] (1911–1970) * '''Giseke''' – [[Paul Dietrich Giseke]] (1741–1796} * '''G.Kirchn.''' – [[Georg Kirchner]] (1837–1885) * '''G.Koch''' – [[Georg Friedrich Koch]] (1809–1874) * '''G.Lawson''' – [[George Lawson (botanist)|George Lawson]] (1827–1895) * '''G.L.Church''' – [[George Lyle Church]] (1903–2003) * '''Gleason''' – [[Henry Allan Gleason]] (1882–1975) * '''G.L.Nesom''' – [[Guy L. Nesom]] (gebore 1945) * '''G.Lodd.''' – [[George Loddiges]] (1784–1846) * '''Gloxin''' – [[Benjamin Peter Gloxin]] (1765–1794) * '''G.L.Webster''' – [[Grady Linder Webster]] (1927–2005) * '''G.M.Barroso''' – [[Graziela Maciel Barroso]] (1912–2003) * '''G.Moore''' – [[George Thomas Moore]] (1871–1956) * '''G.Nicholson''' – [[George Nicholson (botanis)|George Nicholson]] (1847–1908) * '''Godr.''' – [[Dominique Alexandre Godron]] (1807–1880) * '''Goeschke''' – [[Franz Goeschke]] (1844–1912) * '''Goldberg''' – [[Aaron Goldberg (botanist)|Aaron Goldberg]] (gebore 1917) * '''Goldblatt''' – [[Peter Goldblatt]] (gebore 1943) * '''Goldie''' – [[John Goldie]] (1793–1886) * '''Gooden.''' – [[Samuel Goodenough]] (1743–1827) * '''Goodyer''' – [[John Goodyer]] (1592–1664) * '''Göpp.''' – [[Johann Heinrich Robert Göppert]] (1800–1884) * '''Gordon''' – [[George Gordon (Plantkundige)|George Gordon]] (1801–1893) * '''Gould''' – [[John Gould]] (1804–1881) * '''G.Pearson''' – [[Gilbert Pearson]] * '''Graebn.''' – [[Karl Otto Robert Peter Paul Graebner]] (1871–1933) * '''Graham''' – [[Robert Graham (botanist)|Robert Graham]] (1786–1845) * '''Grande''' – [[Loreto Grande]] (1878–1965) * '''Gray''' – [[Samuel Frederick Gray]] (1766–1828) * '''Greene''' – [[Edward Lee Greene]] (1843–1915) * '''Greenm.''' – [[Jesse More Greenman]] (1867–1951) * '''Greenway''' – [[Percy James Greenway]] (1897–1980) * '''Gren.''' – [[Jean Charles Marie Grenier]] (1808–1875) * '''Greuter''' – [[Werner Rodolfo Greuter]] (gebore 1938) * '''Griff.''' – [[William Griffith (botanist)|William Griffith]] (1810–1845) * '''Grimm''' – [[Johann Friedrich Carl Grimm]] (1737–1821) * '''Gris''' – [[Jean Antoine Arthur Gris]] (1829–1872) * '''Griscom''' – [[Ludlow Griscom]] (1890–1959) * '''Griseb.''' – [[August Heinrich Rudolf Grisebach]] (1814–1879) * '''Grolle''' – [[Riclef Grolle]] (1934–2004) * '''Grossh.''' – [[Alexander Alfonsovich Grossheim]] (1888–1948) * '''Grudz.''' – [[Irina Aleksandrovna Grudzinskaya]] (gebore 1920) * '''G.Shaw''' – [[George Shaw]] (1751–1813) * '''G.S.Mill.''' – [[Gerrit Smith Miller]] (1869–1956) * '''Gueldenst.''' – [[Johann Anton Güldenstädt]] (1745–1781) * '''Guill.''' – [[Jean Baptiste Antoine Guillemin]] (1796–1842) * '''Guillaumin''' – [[André Guillaumin]] (1885–1974) * '''Gunckel''' – [[Hugo Gunckel Lüer|Hugo Gunckel Lűer]] (1901–1997) * '''Gunnerus''' – [[Johann Ernst Gunnerus]] (1718–1773) * '''Guss.''' – [[Giovanni Gussone]] (1787–1866) == H == * '''Hack.''' – [[Eduard Hackel]] (1850–1926) * '''Hagerup''' – [[Olaf Hagerup]] (1889 - 1961) * '''Halácsy''' – [[Eugen von Halácsy]] (1842–1913) * '''Ham.''' – [[William Hamilton (botanist)|William Hamilton]] (1783–1856) * '''Hance''' – [[Henry Fletcher Hance]] (1827–1886) * '''Hand.-Mazz.''' – [[Heinrich R.E. Handel-Mazzetti]] (1882–1940) * '''Hanst.''' – [[Johannes von Hanstein|Johannes Ludwig Emil Robert von Hanstein]] (1822–1880) * '''Hara''' – [[Kanesuke Hara]] (1885–1962) * '''Harb.''' – [[Thomas Grant Harbison]] (1862–1936) * '''Hardin''' – [[James Walker Hardin]] (gebore 1929) * '''Harkn.''' – [[H. W. Harkness]] (1821–1901) * '''Harms''' – [[Hermann Harms]] (1870–1942) * '''Hartm.''' – [[Carl Johan Hartman]] (1790–1849) * '''Hartw.''' – [[Karl Theodor Hartweg]] (1812–1871) * '''Hartwig''' – [[August Karl Julius Hartwig]] (1823–1913) * '''Harv.''' – [[William Henry Harvey]] (1811–1866) * '''Harvill''' – [[Alton McCaleb Harvill, Jr]] (gebore 1916) * '''Hassk.''' – [[Justus Carl Hasskarl]] (1811–1894) * '''Haufler''' – [[Christopher H. Haufler]] (gebore 1950) * '''Hauke''' – [[Richard L. Hauke]] (gebore 1930) * '''Hauman''' – [[Lucien Leon Hauman]] (1880–1965) * '''Hauser''' – [[Margit Luise Hauser]] * '''Hausskn.''' – [[Heinrich Carl Haussknecht]] (1838–1903) * '''Haw.''' – [[Adrian Hardy Haworth]] (1768–1833) * '''Hayata''' – [[Bunzō Hayata]] (1874–1934) * '''Hayek''' – [[August von Hayek]] (1871–1928) * '''Hayne''' – [[Friedrich Gottlob Hayne]] (1763–1832) * '''Hazsl.''' [[Friedrich August Hazslinszky von Hazslin]] (1818–1896) * '''H.B.K.''' of H.B. & K. - [[Alexander von Humboldt|Humboldt]], [[Aimé Bonpland|Bonpland]] en [[Karl Sigismund Kunth|Kunth]] * '''H.Bock''' – [[Hieronymus Bock]] (1498–1554) * '''H.Deane''' – [[Henry Deane (engineer)|Henry Deane]] (1847–1924) * '''H.D.Wilson''' – [[Hugh Wilson (botanist)|Hugh Wilson]] (gebore 1945) * '''H.E.Ahles''' – [[Harry E. Ahles]] (1924–1981) * '''Hedberg''' – [[Karl Olov Hedberg]] (1923–2007) * '''Hedrick''' – [[Ulysses Prentiss Hedrick]] (1870–1951) * '''Hedw.''' – [[Johann Hedwig]] (1730–1799) * '''Hegelm.''' – [[Christoph Friedrich Hegelmaier]] (1833–1906) * '''Heim''' – [[Georg Christoph Heim]] (1743–1807) * '''Heist.''' – [[Lorenz Heister]] (1683–1758) * '''Heldr.''' – [[Theodor Heinrich Hermann von Heldreich]] (1822–1902) * '''Hell.''' – [[Carl Niclas Hellenius]] (1745–1820) * '''Hellq.''' – [[C. Barre Hellquist]] (gebore 1940) * '''H.E.Moore''' – [[Harold Emery Moore]] (1917–1980) * '''Hemsl.''' – [[William Hemsley (botanist)|William Botting Hemsley]] (1843–1924) * '''Henn.''' – [[Paul Christoph Hennings]] (1841–1908) * '''Henrard''' – [[Johannes Theodoor Henrard]] (1881–1974) * '''Henry''' – [[Louis Henry]] (1853–1903) * '''Hensl.''' – [[John Stevens Henslow]] (1796–1861) * '''Hepper''' – [[Frank Nigel Hepper]] (1929–2013) * '''Herb.''' – [[William Herbert]] (1778–1847) * '''Herder''' – [[Ferdinand Gottfried Theobald Herder]] (1828–1896) * '''Heybroek''' – [[Hans M. Heybroek]] (gebore 1927) * '''Heynh.''' – [[Gustav Heynhold]] (1800–1860) * '''Heywood''' – [[Vernon Hilton Heywood]] (gebore 1927) * '''H.G.Sm.''' – [[Henry George Smith]] (1852–1924) * '''H.Hara''' – [[Hiroshi Hara (botanist)|Hiroshi Hara]] (1911–1986) * '''H.H.Eaton''' – [[Hezekiah Hulbert Eaton]] (1809–1832) * '''Hieron.''' – [[Georg Hans Emmo Wolfgang Hieronymus]] (1846–1921) * '''Hill''' – [[John Hill (botanist)|John Hill]] (1716–1775) * '''Hirn''' – [[Karl Engelbrecht Hirn]] (1872–1907) * '''Hitchc''' – [[A. S. Hitchcock|Albert Spear Hitchcock]] (1865–1935) * '''H.Jaeger''' – [[Hermann Jaeger]] (1815–1890) * '''H.Karst''' – [[Gustav Karl Wilhelm Hermann Karsten]] (1817–1908) * '''H.Lév.''' – [[Augustin Abel Hector Léveillé]] (1863–1918) * '''H.Low''' – [[Hugh Low]] (1824–1905) * '''H.L.Späth''' – [[Helmut Ludwig Späth]] (1885–1945) * '''H.L.Wendl.''' – [[Heinrich Wendland]] (1825–1903) * '''H.Müll.''' – [[Heinrich Ludwig Hermann Müller]] (1829–1883) * '''Hnatiuk''' – [[Roger Hnatiuk|Roger James Hnatiuk]] (gebore 1946) * '''Hochr.''' – [[Bénédict Pierre Georges Hochreutiner]] (1873–1959) * '''Hochst.''' – [[Christian Ferdinand Friedrich Hochstetter]] (1787–1860) * '''Hoehne''' – [[Frederico Carlos Hoehne]] (1882–1959) * '''Hoffm.''' – [[George Franz Hoffmann]] (1761–1826) * '''Hoffmanns.''' – [[Johann Centurius von Hoffmannsegg]] (1766–1849) * '''Hogg''' – [[Thomas Hogg]] (1777–1855) * '''Hohen.''' – [[Rudolph Friedrich Hohenacker]] (1798–1874) * '''Hollick''' – [[Charles Arthur Hollick]] (1857–1933) * '''Holmgren''' – [[Hjalmar Josef Holmgren]] (1822–1885) * '''Holub''' – [[Josef Ludwig Holub]] (1930–1999) * '''Hook.''' – [[William Jackson Hooker]] (1785–1865) * '''Hook.f.''' – [[Joseph Dalton Hooker]] (1817–1911) * '''Hopper''' – [[Stephen Hopper]] (gebore 1951) * '''Horik.''' – [[Horikawa Yoshiwo]] (1902–1976) * '''Hornem.''' – [[Jens Wilken Hornemann]] (1770–1841) * '''Host''' – [[Nicolaus Thomas Host]] (1761–1834) * '''House''' – [[Homer Doliver House]] (1878–1949) * '''Houtt.''' – [[Martinus Houttuyn|Maarten Houttuyn]] (1720–1798) * '''Howe''' – [[Eliot Calvin Howe]] (1828–1899) * '''Howell''' – [[Thomas Jefferson Howell]] (1842–1912) * '''H.O.Yates''' – [[Harris Oliver Yates]] (gebore 1934) * '''H.Perrier''' – [[Joseph Marie Henry Alfred Perrier de la Bâthie]] (1873–1958) * '''H.P.Fuchs''' – [[Hans Peter Fuchs]] (1928–1999) * '''H.Rob.''' – [[Harold E. Robinson]] (gebore 1932) * '''H.Rock''' – [[Howard Francis Leonard Rock]] (1925–1964) * '''H.Sharsm.''' – [[Helen Sharsmith|Helen Katherine Sharsmith]] (1905–1982) * '''H.S.Irwin''' – [[Howard Samuel Irwin]] (1928–2019) * '''H.St.John''' – [[Harold St. John (botanist)|Harold St. John]] (1892–1991) * '''Hu''' – [[Hsen Hsu Hu]] (1894–1968) * '''Huds.''' – [[William Hudson (botanist)|William Hudson]] (1730–1793) * '''Hügel''' – [[Karl Alexander Anselm von Hügel]] (1794–1870) * '''Hultén''' – [[Oskar Eric Gunnar Hultén]] (1894–1981) * '''Humb.''' – [[Friedrich Wilhelm Heinrich Alexander von Humboldt]] (1769–1859) * '''Hurus.''' – [[Isao Hurusawa]] (1916–2001) * '''Husn.''' – [[Pierre Tranquille Husnot]] (1840–1929) * '''H.Vilm.''' – [[Charles Philippe Henry Lévêque de Vilmorin]] (1843–1899) * '''H.Wendl.''' – [[Hermann Wendland]] (1825–1903) == I == * '''I.G.Stone''' – [[Ilma Grace Stone]] (1913–2001) * '''Imbach''' – [[Emil J. Imbach]] (1897–1970) * '''I.M.Johnst.''' – [[Ivan Murray Johnston]] (1898–1960) * '''Inoue''' – [[Inoue Hiroshi]] (1932–1989) * '''Irwin''' – [[James Bruce Irwin]] (gebore 1921) * '''Isaac''' – [[Frances Margaret Leighton]] (later Isaac) (1909–2006) * '''Ives''' – [[Joseph Christmas Ives]] (1828–1868) == J == * '''Jacq.''' – [[Nikolaus Joseph von Jacquin]] (1727–1817) * '''Jacques''' – [[Henri Antoine Jacques]] (1782–1866) * '''J.Agardh''' – [[Jacob Georg Agardh]] (1813–1901) * '''Jameson''' – [[William Jameson]] (1796–1873) * '''Janch.''' – [[Erwin Emil Alfred Janchen]] (1882–1970) * '''Jancz.''' – [[Edward Janczewski]] (1846–1918) * '''Janse''' – [[Johannes Albertus Janse]] (1911–1977) * '''J.Bauhin''' – [[Johann Bauhin]] (1541–1613) * '''J.B.Nelson''' – [[John B. Nelson]] (gebore 1951) * '''J.Carey''' – [[John Carey]] (1797–1880) * '''J.C.Gomes''' – [[José Corrêa Gomes, Jr.]] (1919–1965) * '''J.C. Manning''' – [[John Charles Manning]] (1962– ) * '''J.C.Siqueira''' – [[Josafá Carlos de Siqueira]] (1953– ) * '''J.C.Wendl.''' – [[Johann Christoph Wendland]] (1755–1828) * '''J.D.Ray''' – [[James Davis Ray, Jr.]] (1918–1990 ) * '''J.Drumm.''' – [[James Drummond (botanist)|James Drummond]] (1784–1863) * '''J.D.Sauer''' – [[Jonathan Deininger Sauer]] (1918–2008) * '''Jefferies''' – [[R.L.Jefferies]] (fl. 1987) * '''J.E.Lange''' – [[Jakob Emanuel Lange]] (1864–1941) * '''J.Ellis''' – [[John Ellis (naturalist)|John Ellis]] (1710–1776) * '''Jeps.''' – [[Willis Linn Jepson]] (1867–1946) * '''Jess.''' – [[Karl Friedrich Wilhelm Jessen]] (1821–1889) * '''J.F.Gmel.''' – [[Johann Friedrich Gmelin]] (1748–1804) * '''J.-F.Leroy''' – [[Jean-François Leroy]] (1915–1999) * '''J.F.Macbr.''' – [[James Francis Macbride]] (1892–1976) * '''J.Gay''' – [[Jacques Étienne Gay]] (1786–1864) * '''J.Gerard''' – [[John Gerard]] (1545–1612) * '''J.G.Gmel.''' – [[Johann Gmelin|Johann Georg Gmelin]] (1709–1755) * '''J.G.Sm.''' – [[Jared Gage Smith]] (1866–1925) * '''J.J.Sm.''' – [[Johannes Jacobus Smith]] (1867–1947) * '''J.Koenig''' – [[Johann Gerhard Koenig]] (1728–1785) * '''J.L.Gentry''' – [[Johnnie Lee Gentry]] (gebore 1939) * '''J.MacGill.''' – [[John MacGillivray]] (1822–1867) * '''J.Martyn''' – [[John Martyn (botanist)|John Martyn]] (1699–1768) * '''J.M.Black''' – [[John McConnell Black]] (1855–1951) * '''J.M.Coult.''' – [[John Merle Coulter]] (1851–1928) * '''J.M.C.Rich.''' – [[Jean Michel Claude Richard]] (1787–1868) * '''J.M.MacDougal''' – [[John M. MacDougal]] (gebore 1954) * '''J.M.Webber''' – [[John Milton Webber]] (1897–1984) * '''J.M.Wood''' – [[John Medley Wood]] (1827–1915) * '''Jongkind''' – [[Carel Christiaan Hugo Jongkind]] (gebore 1954) * '''Jord.''' – [[Claude Thomas Alexis Jordan]] (1814–1897) * '''J.Presl''' – [[Jan Svatopluk Presl]] (1791–1849) * '''J.R.Forst.''' – [[Johann Reinhold Forster]] (1729–1798) * '''J.St.Hil.''' – [[Jean Henri Jaume Saint-Hilaire]] (1772–1845) * '''Juss.''' – [[Antoine Laurent de Jussieu]] (1748–1836) * '''J.W.Mast.''' – [[John William Masters]] (1792–1873) * '''J.W.Robbins''' – [[James Watson Robbins]] (1801–1879) * '''J.W.Weinm.''' – [[Johann Wilhelm Weinmann]] (1683–1741) == K == * '''Kalchbr.''' [[Károly Kalchbrenner]] (1807–1886) * '''Kalkman''' – [[Cornelis Kalkman]] (1928–1998) * '''Kalm''' – [[Pehr Kalm]] (1716–1779) * '''Kartesz''' – [[John T. Kartesz]] (fl. 1990) * '''Kato''' – [[Masahiro Kato]] (gebore 1946) * '''K.Bremer''' – [[Kåre Bremer]] (gebore 1948) * '''Kearney''' – [[Thomas Henry Kearney]] (1874–1956) * '''Keck''' – [[Karl Keck]] (1825–1894) * '''Keener''' – [[Carl Samuel Keener]] (gebore 1931) * '''Keller''' – [[Robert Keller]] (1854–1939) * '''Ker.''' – [[John Bellenden Ker Gawler]] (1764–1842) * '''Ker Gawl.''' – [[John Bellenden Ker Gawler]] (1764–1842) * '''Kerguélen''' – [[Michel François-Jacques Kerguélen]] (gebore 1928) * '''K.Hoffm.''' – [[Käthe Hoffmann]] (1883–1931) * '''Killip''' – [[Ellsworth Paine Killip]] (1890–1968) * '''King''' – [[George King (botanist)|George King]] (1840–1909) * '''Kingdon-Ward''' – [[Frank Kingdon-Ward]] (1885–1958) * '''Kirchn.''' – [[Emil Otto Oskar von Kirchner]] (1851–1925) * '''Kirk''' – [[Thomas Kirk (botanist)|Thomas Kirk]] (1828–1898) * '''Kit.''' – [[Pál Kitaibel]] (1757–1817) * '''Kjellman''' – [[Frans Reinhold Kjellman]] (1846–1907) * '''K.Jess.''' – [[Knud Jessen]] (1884-1971) * '''K.Koch''' – [[Karl Heinrich Emil Koch (botanist)|Karl Heinrich Emil Koch]] (1809–1879) * '''K.Krause''' – [[Kurt Krause]] (1883–1963) * '''K.Larsen''' – [[Kai Larsen]] (gebore 1926) * '''Klatt''' – [[Friedrich Wilhelm Klatt]] (1825–1897) * '''Klotzsch''' – [[Johann Friedrich Klotzsch]] (1805–1860) * '''K.M.Pryer''' – [[Kathleen M. Pryer]] (fl. 1989) * '''K.Müll.bis''' – [[Kai Müller]] (gebore 1975) * '''Koch''' – [[Johann Friedrich Wilhelm]] (1759–1831) * '''Koehne''' – [[Bernhard Adalbert Emil Koehne]] (1848–1918) * '''Koeler''' – [[Georg Ludwig Koeler]] (1765–1807) * '''Koidz.''' – [[Gen-ichi Koidzumi]] (1883–1953) * '''Kom.''' – [[Vladimir Leontyevich Komarov]] (1869–1945) * '''Koopmann''' – [[Karl Koopmann]] (fl. 1879–1900) * '''Korth.''' – [[Pieter Willem Korthals]] (1807–1892) * '''Kosterm.''' – [[André Joseph Guillaume Henri Kostermans]] (1907–1994) * '''Kotov''' – [[Mikhail Ivanovich Kotov]] (1896–1978) * '''Kotschy''' – [[Theodor Kotschy|Carl Georg Theodor Kotschy]] (1813–1866) * '''Kraenzl.''' – [[Friedrich Wilhelm Ludwig Kraenzlin]] (1847–1934) * '''Krajina''' – [[Vladimir Joseph Krajina]] (gebore 1905) * '''Kral''' – [[Robert Kral (botanist)|Robert Kral]] (gebore 1926) * '''Krapov.''' – [[Antonio Krapovickas]] (gebore 1921) * '''Krause''' – [[Johann Wilhelm Krause]] (1764–1842) * '''Krock.''' – [[Anton Johann Krocker]] (1744–1823) * '''Krombh.''' – [[Julius Vincenz von Krombholz]] (1782–1843) * '''Krüssm.''' – [[Johann Gerd Krüssmann]] (1910–1980) * '''K.Schum.''' – [[Karl Moritz Schumann]] (1851–1904) * '''Kubitzki''' – [[Klaus Kubitzki]] (gebore 1933) * '''Kudô''' – [[Yûshun Kudô]] (1887–1932) * '''Kuhlm.''' – [[João Geraldo Kuhlmann]] (1882–1958) * '''Kuhn''' – [[Friedrich Adalbert Maximilian Kuhn]] (1842–1894) * '''Kuk.''' – [[Georg Kükenthal]] (1864–1955) * '''Kunth''' – [[Carl Sigismund Kunth]] (1788–1850) * '''Kuntze''' – [[Carl Ernst Otto Kuntze]] (1843–1907) * '''Kunze''' – [[Gustav Kunze]] (1793–1851) * '''Kuprian.''' – [[Ludmila Kuprianova]] (1914–1987) * '''Kurz''' – [[Wilhelm Sulpiz Kurz]] (1834–1878) == L == * '''L.''' – [[Carolus Linnaeus]] (1707–1778) * '''Labill.''' – [[Jacques Labillardière]] (1755–1834) * '''Laest.''' – [[Lars Levi Laestadius]] (1800–1861) * '''Lag.''' – [[Mariano Lagasca y Segura]] (1776–1839) * '''Lakela''' – [[Olga Korhoven Lakela]] (1890–1980) * '''Lam.''' – [[Jean-Baptiste Lamarck]] (1744–1829) * '''Lamb.''' – [[Aylmer Bourke Lambert]] (1761–1842) * '''Landolt''' – [[Elias Landolt]] (gebore 1926) * '''Lange''' – [[Johan Martin Christian Lange]] (1818–1898) * '''Latourr.''' – [[Marc Antoine Louis Claret de Latourrette]] (1729–1823) * '''Lavallée''' – [[Pierre Alphonse Martin Lavallée]] (1836–1884) * '''Lavrent.''' – [[Georgios Lavrentiades]] (gebore 1920) * '''Laxm.''' – [[Erich G. Laxmann]] (1737–1796) * '''Layens''' – [[Georges de Layens]] 1834–1897 * '''L.B.Sm.''' – [[Lyman Bradford Smith]] (1904–1997) * '''L.Bolus''' – [[Louisa Bolus]] (1877–1970) * '''L.C.Wheeler''' – [[Louis Cutter Wheeler]] (1910–1980) * '''L.D.Pryor''' – [[Lindsay Pryor]] (1915–1998) * '''Leandri''' – [[Jacques Désiré Leandri]] (1903–1982) * '''Leavenw.''' – [[Melines Conklin Leavenworth]] (1796–1832) * '''Lecomte''' – [[Paul Henri Lecomte]] (1856–1934) * '''Leconte''' – [[John (Eatton) Leconte]] (1784–1860) * '''Ledeb.''' – [[Carl Friedrich von Ledebour]] (1785–1851) * '''Lehm.''' – [[Johann Georg Christian Lehmann]] (1792–1860) * '''Lej.''' – [[Alexandre Louis Simon Lejeune]] (1779–1858) * '''Lellinger''' – [[David Bruce Lellinger]] (gebore 1937) * '''Lelong''' – [[Michel G. Lelong]] (gebore 1932) * '''Lem.''' – [[Charles Antoine Lemaire]] (1800–1871) * '''Le Maout''' – [[Jean Emmanuel Maurice Le Maout]] (1799–1877) * '''Lemoine''' – [[(Pierre Louis) Victor Lemoine]] (1823–1911) * '''León''' – [[Frère León (Joseph Sylvestre Sauget)|Frère León]] (1871–1955) * '''L.E.Navas''' – [[Luisa Eugenia Navas]] (gebore 1918) * '''Leroy''' – [[Andre Leroy]] (1801–1875) * '''Les''' – [[Donald H. Les]] (gebore 1954) * '''Lesch.''' – [[Jean Baptiste Leschenault de la Tour]] (1773–1826) * '''Less.''' – [[Christian Friedrich Lessing]] (1809–1862) * '''Levyns''' – [[Margaret Levyns|Margaret Rutherford Bryan Levyns]] (1890–1975) * '''Lewis''' – [[Meriwether Lewis]] (1774–1809) * '''Leyss.''' – [[Friedrich Wilhelm von Leysser]] (1731–1815) * '''L.f.''' – [[Carolus Linnaeus the Younger]] (1741–1783) * '''L.Fuchs''' – [[Leonhart Fuchs]] (1501–1566) * '''L.H.Bailey''' – [[Liberty Hyde Bailey]] (1858–1954) * '''L'Her.''' – [[Charles Louis L'Héritier de Brutelle]] (1746–1800) * '''L.H.Dewey''' – [[Lyster Hoxie Dewey]] (1865–1944) * '''Liais''' – [[Emmanuel Liais]] (1826–1900) * '''Liebl.''' – [[Franz Kaspar (or Caspar) Lieblein]] (1744–1810) * '''Liebm.''' – [[Frederik Michael Liebmann]] (1813–1856) * '''Lightf.''' – [[John Lightfoot FRS]] (1735–1788) * '''Lindau''' – [[Gustav Lindau]] (1866–1923) * '''Lindl.''' – [[John Lindley]] (1799–1865) * '''Lindm.''' – [[Carl Axel Magnus Lindman]] (1856–1928) * '''Lindq.''' – [[Sven Bertil Gunvald Lindquist]] (1904–1963) * '''Link''' – [[Johann Heinrich Friedrich Link]] (1767–1851) * '''Litv.''' – [[Dmitrij Ivanovitsch Litvinov]] (1854–1929) * '''L.K.Fu''' – [[Li-kuo Fu]] (gebore 1934) * '''L.M.Perry''' – [[Lily May Perry]] (1895–1992) * '''Lodd.''' – [[Loddiges|Joachim Conrad Loddiges]] (1738–1826) * '''Loefl.''' – [[Pehr Loefling]] (1729–1756) * '''Loes.''' – [[Ludwig Eduard Theodor Loesener]] (1865–1941) * '''Loisel.''' – [[Jean Louis August Loiseleur-Deslongchamps]] (1774–1849) * '''Lönnrot''' – [[Elias Lönnrot]] (1802–1884) * '''Lotsy''' – [[Johannes Paulus Lotsy]] (1867–1931) * '''Lott''' – [[Henry J. Lott]] (fl. 1938) * '''Loudon''' – [[John Claudius Loudon]] (1783–1843) * '''Lounsb.''' – [[Alice Lounsberry]] (1872–1949) * '''Lour.''' – [[João de Loureiro]] (1717–1791) * '''L.R.Landrum''' – [[Leslie R. Landrum]] (gebore 1946) * '''L.R.Phillippe''' – [[Loy R. Phillippe]] (fl. 1989) * '''L.Späth''' – [[Franz Ludwig Späth]] (1839–1913) * '''Luer''' – [[Carlyle A. Luer]] (gebore 1922) * '''Lundell''' – [[Cyrus Longworth Lundell]] (1907–1994) * '''Lunell''' – [[Joël Lunell]] (1851–1920) * '''Lye''' – [[Kaare Arnstein Lye]] (gebore 1940) * '''Lyons''' – [[Israel Lyons]] (1739–1775) == M == * '''Ma''' – [[Yu Chuan Ma]] (gebore 1916) * '''Maack''' – [[Richard Karlovich Maack]](1825–1886) * '''Maas''' – [[Paulus Johannes Maria Maas]] (gebore 1939) * '''Mabb.''' – [[David Mabberley]] (gebore 1948) * '''Macf.''' – [[John Muirhead Macfarlane]] (1855–1943) * '''Mack.''' – [[Kenneth Kent Mackenzie]] (1877–1934) * '''MacMill.''' – [[Conway MacMillan]] (1867–1929) * '''Macoun''' – [[John Macoun]] (1831–1920) * '''M.A.Curtis''' – [[Moses Ashley Curtis]] (1808–1872) * '''Magnol''' – [[Pierre Magnol]] (1638–1715) * '''Magnus''' – [[Paul Wilhelm Magnus]] (1844–1914) * '''Maiden''' – [[Joseph Maiden]] (1859–1925) * '''Makino''' – [[Tomitaro Makino]] (1862–1957) * '''M.Allemão''' – [[Manoel Allemão]] (died 1863) * '''Malme''' – [[Gustaf Oskar Andersson Malme]] (1864–1937) * '''Marchal''' – [[Élie Marchal]] (1839–1923) * '''Marcks''' – [[Brian Marcks]] (fl. 1974) * '''Marloth''' – [[Hermann Wilhelm Rudolf Marloth]] (1855–1931) * '''Marshall''' – [[Humphry Marshall]] (1722–1801) * '''Mart.''' – [[Carl Friedrich Philipp von Martius]] (1794–1868) * '''Martius''' – [[Carl Friedrich Philipp von Martius]] (1794–1868) * '''Martinov''' – [[Ivan Ivanovich Martynov]] {1771-1833?} * '''Masam.''' – [[Genkei Masamune]] (1899–1993) * '''Masson''' – [[Francis Masson]] (1741–1805) * '''Mast.''' – [[Maxwell T. Masters]] (1833–1907) * '''Mathias''' – [[Mildred Esther Mathias]] (1906–1995) * '''Mathieu''' – [[Charles Marie Joseph Mathieu]] (1791–1873) * '''Matsum.''' – [[Ninzo Matsumura|Jinzô Matsumura]] (1856–1928) * '''Matt.''' – [[Heinrich Gottfried von Mattuschka]] (1734–1779) * '''Mattfl.''' – [[Johannes Mattfeld]] (1895–1951) * '''Mattox''' – [[Karl R. Mattox]] (gebore 1936) * '''Maxim.''' – [[Carl Maximowicz]] (1827–1891) * '''Maxon''' – [[William Ralph Maxon]] (1877–1948) * '''Maxwell''' – [[T.C.Maxwell]] (1822–1908) * '''M.Bieb.''' – [[Friedrich August Marschall von Bieberstein]] (1768–1826) * '''McCoy''' – [[Frederick McCoy]] (1817–1899) * '''McGill.''' – [[Donald McGillivray]] (gebore 1935) * '''McGregor''' – [[Ronald Leighton McGregor]] (gebore 1919) * '''M.C.Johnston''' – [[Marshall Corning Johnston]] (gebore 1930) * '''McKinney''' – [[Harold Hall McKinney]] (gebore 1889) * '''McVaugh''' – [[Rogers McVaugh]] (gebore 1909) * '''Medik.''' – [[Friedrich Kasimir Medikus]] (1736–1808) * '''Meerb.''' – [[Nicolaas Meerburgh]] (1734–1814) * '''Meijer''' – [[Willem Meijer]] (1923–2003) * '''Meikle''' – [[Robert Desmond Meikle]] (gebore 1923) * '''Meisn.''' – [[Carl Meissner|Carl Daniel Friedrich Meissner]] (1800–1874) * '''M.E.Jones''' – [[Marcus Eugene Jones]] (1852–1934) * '''Melch.''' – [[Hans Melchior]] (1894–1984) * '''Melville''' – [[Ronald Melville]] (1903–1985) * '''Melvin''' – [[Norman C. Melvin, III]] (fl. 1975) * '''Mendel''' – [[Gregor Mendel]] (1822–1884) * '''Menezes''' – [[Carlos Azevedo de Menezes]] (1863–1928) * '''Menzies''' – [[Archibald Menzies]] (1754–1842) * '''Mérat.''' – [[François Victor Mérat de Vaumartoise]] (1780–1851) * '''Mereschk.''' – [[Konstantin Mereshkovski]] (1855–1921) * '''Merr.''' – [[Elmer Drew Merrill]] (1876–1956) * '''Mert.''' – [[Franz Carl Mertens]] (1764–1831) * '''Mett.''' – [[Georg Heinrich Mettenius]] (1823–1866) * '''Meyen''' – [[Franz Meyen|Franz Julius Ferdinand Meyen]] (1804–1840) * '''Mez''' – [[Carl Christian Mez]] (1866–1944) * '''M.F.Fay''' – [[Michael Francis Fay]] (gebore 1960) * '''M.Gómez''' – [[Manuel Gómez de la Maya y Jiménez]] (1867–1916) * '''M.Hopkins''' – [[Milton Hopkins]] (gebore 1906) * '''Micevski''' – [[Kiril Micevski]] (1926–2002) * '''Micheli''' – [[Marc Micheli]] (1844–1902) * '''Michx.''' – [[André Michaux]] (1746–1803) * '''Miers''' – [[John Miers (botanist)|John Miers]] (1789–1879) * '''Milde''' – [[Carl August Julius Milde]] (1824–1871) * '''Mill.''' – [[Philip Miller]] (1691–1771) * '''Millais''' – [[John Guille Millais]] (1865–1931) * '''Millsp.''' – [[Charles Frederick Millspaugh]] (1854–1923) * '''Milne-Redh.''' – [[Edgar Wolston Bertram Handsley Milne-Redhead]] (1906–1996) * '''Miq.''' – [[Friedrich Anton Wilhelm Miquel]] (1811–1871) * '''Mirb.''' – [[Charles-François Brisseau de Mirbel]] (1776–1854) * '''Mitsevski''' – sien '''Micevski''' * '''Mitch.''' – [[John Mitchell (geographer)|John Mitchell]] (1711–1768) * '''M.Martens''' [[Martin Martens]] (1797–1863) * '''Moc.''' – [[José Mariano Mociño]] (1757–1820) * '''Moench''' – [[Conrad Moench]] (1744–1805) * '''Moestrup''' – [[Øjvind Moestrup]] (gebore 1941) * '''Mohl''' – [[Hugo von Mohl]] (1805–1872) * '''Mohlenbr.''' – [[Robert H. Mohlenbrock]] (gebore 1931) * '''Möhring''' – [[Paul Heinrich Gerhard Möhring]] (1710–1792) * '''Moldenke''' – [[Harold Norman Moldenke]] (gebore 1909) * '''Molina''' – [[Juan Ignacio Molina]] (1737–1829) * '''Monnard''' – [[Jean Pierre Monnard]] (gebore 1791, datum van afstorwe onbekend) * '''Moore''' – [[David Moore (botanist)|David Moore]] (1808–1879) * '''Moq.''' – [[Christian Horace Bénédict Alfred Moquin-Tandon]] (1804–1863) * '''Moretti''' – [[Giuseppi L. Moretti]] (1782–1853) * '''Moris''' – [[Giuseppe Giacinto Moris]] (1796–1869) * '''Morison''' – [[Robert Morison]] (1620–1683) * '''Morong''' – [[Thomas Morong]] (1827–1894) * '''Moss''' – [[Charles Edward Moss]] (1872–1930) * '''Mottet''' – [[Seraphin Joseph Mottet]] (1861–1930) * '''M.P.de Vos''' – [[Miriam Phoebe de Vos]] (1912–2005) * '''M.Prins''' – [[Marie Prins]] (1948 - ) * '''M.Roem.''' – [[Max Joseph Roemer]] (1791–1849) * '''M.S.Baker''' – [[Milo Samuel Baker]] (1868–1961) * '''M.T.Strong''' – [[Mark Tuthill Strong]] (gebore 1954) * '''Muhl.''' – [[Gotthilf Heinrich Ernst Muhlenberg]] (1753–1815) * '''Müll.Arg.''' – [[Johannes Müller Argoviensis]] (1828–1896) * '''Müll.-Thurg.''' – [[Hermann Müller (Thurgau)|Hermann Müller]] (1850–1927) * '''Münchh.''' – [[Otto II. Freiherr von Münchhausen]] (1716–1774) * '''Munz''' – [[Philip Alexander Munz]] (1892–1974) * '''Murb.''' – [[Svante Samuel Murbeck]] (1859–1946) * '''Murray''' – [[Johan Andreas Murray]] (1740–1791) * '''Mutis''' – [[José Celestino Bruno Mutis]] (1732–1808) * '''M.W.Chase''' – [[Mark Wayne Chase]] (gebore 1951) == N == * '''Naczi''' – [[Robert Francis Cox Naczi]] (gebore 1963) * '''Nägeli''' – [[Karl Wilhelm von Nägeli]] (1817–1891) * '''Nakai''' – [[Takenoshin Nakai]] (1882–1952) * '''Nash''' – [[George Valentine Nash]] (1864–1921) * '''Naudin''' – [[Charles Victor Naudin]] (1815–1899) * '''N.E.Br.''' – [[Nicholas Edward Brown]] (1849–1934) * '''Neck.''' – [[Noel Martin Joseph de Necker]] (1730–1793) * '''Née''' – [[Luis Née]] (fl. 1734–1801) * '''Nees''' – [[Christian Gottfried Daniel Nees von Esenbeck]] (1776–1858) * '''Neubert''' – [[Wilhelm Neubert]] (1808–1905) * '''Nevski''' – [[Sergei Arsenjevic Nevski]] (1908–1938) * '''Newman''' – [[Edward Newman]] (1801–1876) * '''N.H.F.Desp.''' – [[Narcisse Henri François Desportes]] (1776–1856) * '''N.H.Holmgren''' – [[Noel Herman Holmgren]] (gebore 1937) * '''Nichols''' – [[George Elwood Nichols]] (1882–1939) * '''Nied.''' – [[Franz Josef Niedenzu]] (1857–1937) * '''Nieuwl.''' – [[Julius Aloysius Arthur Nieuwland]] (1878–1936) * '''Nob.Tanaka''' – [[Nobuyuki Tanaka]] (fl. 2000) * '''Nodder''' – [[Frederick Polydore Nodder]] (fl. 1770–1800) * '''Nordm.''' – [[Alexander von Nordmann]] (1803–1866) * '''Noronha''' – [[Francisco Noronha]] (1748–1788) * '''Norton''' – [[John Bitting Smith Norton]] (1872–1966) * '''N.Robson''' – [[Norman Keith Bonner Robson]] (gebore 1928) * '''N.T.Burb.''' – [[Nancy Tyson Burbidge]] (1912–1977) * '''Nutt.''' – [[Thomas Nuttall]] (1786–1859) * '''Nyár.''' – [[Erasmus Julius Nyárády]] (1881–1966) == O == * '''Oakes''' – [[William Oakes]] (1799–1848) * '''O.Berg''' – [[Otto Karl Berg]] (1815–1866) * '''O.Deg.''' – [[Otto Degener]] (1899–1988) * '''Oberm.''' – [[Anna Amelia Obermeyer]] (1907–2001) * '''Oeder''' – [[Georg Christian Oeder]] (1728–1791) * '''Oerst.''' – [[Anders Sandoe Oersted (botanist)|Anders Sandoe Ørsted]] (1816–1872) * '''O.E.Schulz''' – [[Otto Eugen Schulz]] (1874–1936) * '''O.F.Cook''' – [[Orator F. Cook]] (1867–1949) * '''O.F.Müll.''' – [[Otto Friedrich Müller]] (1730–1784) * '''O.Hoffm.''' – [[Karl August Otto Hoffmann]] (1853–1909) * '''Ohwi''' – [[Jisaburo Ohwi]] (1905–1977) * '''Oliv.''' – [[Daniel Oliver]] (1830–1916) * '''Olney''' – [[Stephen Thayer Olney]] (1812–1878) * '''Opiz''' – [[Philipp Maximilian Opiz]] (1787–1858) * '''Ortega''' – [[Casimiro Gómez Ortega]] (1740–1818) * '''Ostenf.''' – [[Carl Hansen Ostenfeld]] (1873–1931) * '''Otth''' – [[Carl Adolf Otth]] (1803–1839) * '''Otto''' – [[Christoph Friedrich Otto]] (1783–1856) * '''Oudejans''' – [[Robertus Cornelis Hilarius Maria Oudejans]] (gebore 1943) == P == * '''Paine''' – [[John Alsop Paine]] (1840–1912) * '''Pall.''' – [[Peter Simon von Pallas]] (1741–1811) * '''Palla''' – [[Eduard Palla]] (1864–1922) * '''Palmer''' – [[Edward Palmer (botanist)|Edward Palmer]] (1829–1911) * '''Pančić''' – [[Josif Pančić]] (1814–1888) * '''Panero''' – [[José L. Panero]] (gebore 1959) * '''Panz.''' – [[Georg Wolfgang Franz Panzer]] (1755–1829) * '''Papan.''' – [[Konstantinos Papanicolaou]] (gebore 1947) * '''Parl.''' – [[Filippo Parlatore]] (1816–1877) * '''Parry''' – [[Charles Christopher Parry]] (1823–1890) * '''Pascher''' – [[Adolf Pascher]] (1881–1945) * '''Paterson''' – [[William Paterson]] (1755–1810) * '''Patrin''' – [[Eugène Louis Melchior Patrin]] (1742–1815) * '''Paulsen''' – [[Ove Paulsen]] (1874–1947) * '''Paunero''' – [[Elena Paunero Ruiz]] (gebore 1906) * '''Pav.''' – [[José Antonio Pavón Jiménez]] (1754–1844) * '''Pavol.''' – [[Angiolo Ferdinando Pavolini]] * '''Pax''' – [[Ferdinand Albin Pax]] (1858–1942) * '''Paxton''' – [[Joseph Paxton]] (1803–1865) * '''P.B.Adams''' – [[P. B. Adams]] (fl. 1978) * '''P.Beauv.''' – [[Ambroise Marie François Joseph Palisot de Beauvois]] (1752–1820) * '''P.Bertrand''' – [[Paul Charles Édouard Bertrand|Paul Bertrand]] (1879-1944) * '''P.Browne''' – [[Patrick Browne]] (1720–1790) * '''Peattie''' – [[Donald C. Peattie]] (1898–1964) * '''P.E.Berry''' – [[Paul Edward Berry]] (gebore 1952) * '''Peck''' – [[Charles Horton Peck]] (1833–1917) * '''Pedersen''' – [[Troels Myndel Pedersen]] (1916–2000) * '''Pedley''' – [[Leslie Pedley]] (gebore 1930) * '''Pellegr.''' – [[François Pellegrin]] (1881–1965) * '''Pelser''' – [[Pieter B. Pelser]] (fl. 2005) * '''Penn.''' – [[Thomas Pennant]] (1726–1798) * '''Pennell''' – [[Francis Whittier Pennell]] (1886–1952) * '''Pepin''' – [[Pierre Denis Pepin]] (c. 1802–1876) * '''Perleb''' – [[Karl Julius Perleb]] (1794–1845) * '''Perr.''' – [[George Samuel Perrottet]] (1793–1870) * '''Perrine''' – [[Henry Perrine]] (1797–1840) * '''Pers.''' – [[Christiaan Hendrik Persoon]] (1761–1836) * '''Peter''' – [[(Gustav) Albert Peter]] (1853–1937) * '''Petr.''' – [[Franz Petrak]] (1886–1973) * '''Petz.''' – [[Carl Edward Adolph Petzold]] (1815–1891) * '''Peyr.''' – [[Johann Joseph Peyritsch]] (1835–1889) * '''Pfeff.''' – [[Wilhelm Pfeffer]] (1845–1920) * '''P.Gaertn.''' – [[Philipp Gottfried Gaertner]] (1754–1825) * '''Phil.''' – [[Rodolfo Amando Philippi]] (1808–1904) * '''Philcox''' – [[David Philcox]] (gebore 1926) * '''P.H.Raven''' – [[Peter Hamilton Raven]] (gebore 1936) * '''Pichon''' – [[Marcel Pichon]] (1921–1954) * '''Pickett''' – [[Fermen Layton Pickett]] (1881–1940) * '''Pic.Serm.''' – [[Rodolfo Emilio Giuseppe Pichi Sermolli]] (1912–2005) * '''Pilg.''' – [[Robert Knud Friedrich Pilger]] (1876–1953) * '''Piper''' – [[Charles Vancouver Piper]] (1867–1926) * '''Pirotta''' – [[Pietro Romualdo Pirotta]] (1853–1936) * '''P.J.Bergius''' – [[Peter Jonas Bergius]] (1730–1790) * '''P.J.Müll.''' – [[Philipp Jakob Müller]] (1832–1889) * '''P.Karst''' – [[Petter Adolf Karsten]] (1834–1917) * '''P.K.Endress''' – [[Peter Karl Endress]] (gebore 1942) * '''P.K.Holmgren''' – [[Patricia Kern Holmgren]] (gebore 1940) * '''P.Kumm.''' – [[Paul Kummer]] (1834–1912) * '''Planch.''' – [[Jules Émile Planchon]] (1823–1888) * '''Pluk.''' – [[Leonard Plukenet]] (1641-1706) * '''Plum.''' – [[Charles Plumier]] (1646–1704) * '''Pocock.''' – [[Mary Agard Pocock]] (1886–1977) * '''Podp.''' – [[Josef Podpera]] (1878–1954) * '''Poederlé''' – [[Eugene Josef Charles Gilain Hubert d'Olmen Poederlé]] (1742–1813) * '''Poepp.''' – [[Eduard Friedrich Poeppig]] (1798–1868) * '''Poggenb.''' – [[Justus Ferdinand Poggenburg]] (1840–1893) * '''Pohl''' – [[Johann Baptist Emanuel Pohl]] (1782–1834) * '''Poir.''' – [[Jean Louis Marie Poiret]] (1755–1834) * '''Poit.''' – [[Pierre Antoine Poiteau]] (1766–1854) * '''Polatschek''' – [[Adolf Polatschek]] (gebore 1932) * '''Pollard''' – [[Charles Louis Pollard]] (1872–1945) * '''Pollich''' – [[Johan Adam Pollich]] (1740–1780) * '''Pollock''' – [[James Barklay Pollock]] (1863–1934) * '''Porter''' – [[Thomas Conrad Porter]] (1822–1901) * '''Posp.''' – [[Eduard Ludvik Pospichal]] (1838–1905) * '''Post''' – [[George Edward Post]] (1838–1909) * '''Prantl''' – [[Karl Anton Eugen Prantl]] (1849–1893) * '''Pringsh.''' – [[Nathanael Pringsheim]] (1823–1894) * '''P.R.O.Bally''' – [[Peter René Oscar Bally]] (1895–1980) * '''Profice''' – [[Sheila Regina Profice]] (gebore 1948) * '''Prokh.''' – [[Jaroslav Ivanovic Prokhanov]] (1902–1964) * '''Prosk.''' – [[Johannes Max Proskauer]] (1923–1970) * '''P.Royen''' – [[Pieter van Royen]] (1923–2002) * '''P.S.Ashton''' – [[Peter Shaw Ashton]] (gebore 1934) * '''P.Selby''' – [[Prideaux John Selby]] (1788–1867) * '''P.S.Green''' – [[Peter Shaw Green]] (gebore 1920) * '''P.S.Wyse Jacks.''' – [[Peter Wyse Jackson]] (gebore 1955) * '''Purdom''' – [[William Purdom]] (1880–1921) * '''Pursh''' – [[Frederick Traugott Pursh]] (1774–1820) * '''Putz.''' – [[Jules Putzeys]] (1809–1882) * '''P.W.Ball''' – [[Peter William Ball]] (gebore 1932) * '''Pynaert''' – [[Edouard-Christophe Pynaert]] (1835–1900) == R == * '''Rach''' – [[Louis Theodor Rach]] (1821–1859) * '''Radcl.-Sm.''' – [[Alan Radcliffe-Smith]] (1938–2007) * '''Raddi''' – [[Giuseppe Raddi]] (1770–1829) * '''Raderm.''' – [[Jacob Cornelis Matthieu Radermacher]] (1741–1783) * '''Radford''' – [[Albert Ernest Radford]] (1918–2006) * '''Radlk.''' – [[Ludwig Adolph Timotheus Radlkofer]] (1829–1927) * '''R.A.Dyer''' – [[Robert Allen Dyer]] (1900–1987) * '''Raeusch.''' – [[Ernst Adolf Raeuschel]] (fl. 1772–1797) * '''Raf.''' – [[Constantine Samuel Rafinesque-Schmaltz]] (1783–1840) * '''Rafn''' – [[Carl Gottlob Rafn]] (1769–1808) * '''R.A.Howard''' – [[Richard Alden Howard]] (1917–2003) * '''Raim.''' – [[Rudolph Raimann]] (1863–1896) * '''Ralfs''' – [[John Ralfs]] (1807–1890) * '''Ramond''' – [[Louis Ramond de Carbonnières]] (1755–1827) * '''Raoul''' – [[Etienne Fiacre Louis Raoul]] (1815–1852) * '''Rattan''' – [[Volney Rattan]] (1840–1915) * '''Rauh''' – [[Werner Rauh]] (1913–2000) * '''Raunk.''' – [[Christen C. Raunkiær]] (1860–1938) * '''Rauschert''' – [[Stephan Rauschert]] (1931–1986) * '''Rauwolff''' – [[Leonhard Rauwolf]] (1535–1596) * '''Raven''' – [[John Earle Raven]] (1914–1980) * '''Ravenna''' – [[Pierfelice Ravenna]] (gebore 1938) * '''R.A.W.Herrm.''' – [[Rudolf Albert Wolfgang Herrmann]] (gebore 1885, datum van afstorwe onbekend) * '''Ray''' – [[John Ray]] (1627–1705) * '''Raymond''' – [[Louis-Florent-Marcel Raymond]] (1915–1972) * '''Razaf.''' – [[A. Razafindratsira fl.]] (gebore 1987) * '''R.Bernal''' – [[Rodrigo Bernal]] (gebore 1959) * '''R.Br.''' – [[Robert Brown (botanis)|Robert Brown]] (1773–1858) * '''Rchb.''' – [[Heinrich Gottlieb Ludwig Reichenbach]] (1793–1879) * '''Rchb.f.''' – [[Heinrich Gustav Reichenbach]] (1824–1889) * '''R.C.Jacks''' – [[Raymond Carl Jacks]] (gebore 1928) * '''R.C.Moran''' – [[Robbin C. Moran]] (fl. 1986) * '''R.Dahlgren''' – [[Rolf Martin Theodor Dahlgren]] (1932–1987) * '''Rech.''' – [[Karl Rechinger]] (1867–1952) * '''Rech.f.''' – [[Karl Heinz Rechinger]] (1906–1998) * '''R.E.Fr.''' – [[Robert Elias Fries]] (1876–1966) * '''Regel''' – [[Eduard August von Regel]] (1815–1892) * '''Rehder''' – [[Alfred Rehder]] (1863–1949) * '''Reichard''' – [[Johann Jacob Reichard]] (1743–1782) * '''Reinw.''' – [[Caspar Georg Carl Reinwardt]] (1773–1854) * '''Reissek''' – [[Siegfried Reisseck]] (1819–1871) * '''Rendle''' – [[Alfred Barton Rendle]] (1865–1938) * '''Req.''' – [[Esprit Requien]] (1788–1851) * '''Resv.-Holms.''' – [[Hanna Resvoll-Holmsen]] (1873–1943) * '''Resvoll''' – [[Thekla Resvoll]] (1871–1948) * '''Retz.''' – [[Anders Johan Retzius]] (1742–1821) * '''Reut.''' – [[George François Reuter]] (1805–1872) * '''Reveal''' – [[J.L. Reveal|James Lauritz Reveal]] (gebore 1941) * '''Rhode''' – [[Johann Gottlieb Rhode]] (1762–1827) * '''Rich.''' – [[Louis Claude Richard|Louis Claude Marie Richard]] (1754–1821) * '''Richardson''' – [[John Richardson]] (1787–1865) * '''Richens''' – [[Richard Hook Richens]] (1919–1984) * '''Riddell''' – [[John Leonard Riddell]] (1807–1865) * '''Ridl.''' – [[Henry Nicholas Ridley]] (1855–1956) * '''Ridsd.''' – [[Colin Ernest Ridsdale]] (gebore 1944) * '''Rivière''' – [[Marie Auguste Rivière]] (1821–1877) * '''Rizzini''' – [[Carlos Toledo Rizzini]] (gebore 1921) * '''R.J.Bayer''' – [[Randall James Bayer]] (gebore 1955) * '''R.K.Godfrey''' – [[Robert Kenneth Godfrey]] (1911–2000) * '''R.Knuth''' – [[Reinhard Gustav Paul Knuth]] (1874–1957) * '''R.M.Harper''' – [[Roland McMillan Harper]] (1878–1966) * '''R.M.King''' – [[Robert Merrill King]] (gebore 1930) * '''R.Morales''' – [[Ramón Morales Valverde]] (gebore 1950) * '''R.M.Patrick''' – [[Ruth Patrick]] (gebore 1907) * '''R.M.Schust.''' – [[Rudolf M. Schuster]] (gebore 1921) * '''Robbr.''' – [[Elmar Robbrecht]] (gebore 1946) * '''Robyns''' – [[Frans Hubert Edouard Arthur Walter Robyns]] (1901–1986) * '''Rock''' – [[Joseph Rock]] (1884–1962) * '''Rodr.''' – [[José Demetrio Rodrígues]] (1780–1846) * '''Roem.''' – [[Johann Jakob Roemer]] (1763–1819) * '''Rogow.''' – [[Athanasi Semenovich Rogowicz]] (1812–1878) * '''Röhl.''' – [[Johann Christoph Röhling]] (1757–1813) * '''Röhr''' – [[Julius Bernard von Röhr]] (1686–1742) * '''J.P.Röhr''' – [[Julius von Röhr|Julius Philip Benjamin von Röhr]] (1737–1793) * '''Rohrb.''' – [[Paul Rohrbach (botanist)|Paul Rohrbach]] (1846–1871) * '''Rollins''' – [[Reed Clark Rollins]] (1911–1998) * '''Romagn.''' – [[Henri Romagnesi]] (1912–1999) * '''Romans''' – [[Bernard Romans]] (c. 1720–1784) * '''Rose''' – [[Joseph Nelson Rose]] (1862–1928) * '''Rosenv.''' – [[Janus Lauritz Andreas Kolderup Rosenvinge|Lauritz Kolderup Rosenvinge]] (1858 - 1939) * '''Rost.''' – [[Friedrich Wilhelm Gottlieb Theophil Rostkovius]] (1770–1848) * '''Rota''' – [[Lorenzo Rota]] (1819–1855) * '''Roth''' – [[Albrecht Wilhelm Roth]] (1757–1834) * '''Rothm.''' – [[Werner Hugo Paul Rothmaler]] (1908–1962) * '''Rottb.''' – [[Christen Friis Rottbøll]] (1727–1797) * '''Roxb.''' – [[William Roxburgh]] (1751–1815) * '''Royle''' – [[John Forbes Royle]] (1798–1858) * '''R.R.Haynes''' – [[Robert Ralph Haynes]] (gebore 1945) * '''R.R.Scott''' – [[Robert Robinson Scott]] (1827–1877) * '''R.T.Clausen''' – [[Robert Theodore Clausen]] (1911–1981) * '''Rudall''' – [[Paula J. Rudall]] (gebore 1954) * '''Ruiz''' – [[Hipólito Ruiz López]] (1754–1815) * '''Rumph.''' – [[Georg Eberhard Rumphius]] (1628–1702) * '''Rümpler''' – [[Karl Theodor Rümpler]] (1817–1891) * '''Ruoy''' – [[Georges Rouy]] (1851–1924) * '''Rupr.''' – [[Franz Josef Ruprecht]] (1814–1870) * '''Rusby''' – [[Henry Hurd Rusby]] (1855–1940) * '''Rydb.''' – [[Per Axel Rydberg]] (1860–1931) == S == * '''Sabine''' – [[Joseph Sabine]] (1770–1837) * '''Sacc.''' – [[Pier Andrea Saccardo]] (1845–1920) * '''Sachs''' – [[Julius von Sachs]] (1832–1897) * '''Salisb.''' – [[Richard Anthony Salisbury]] (1761–1829) * '''Sandwith''' – [[Noel Yvri Sandwith]] (1901–1965) * '''Santin''' – [[Dionete Aparecida Santin]] (fl. 1991) * '''Sarg.''' – [[Charles Sprague Sargent]] (1841–1927) * '''Sart.''' – [[Giovanni Battista Sartorelli]] (1780–1853) * '''Sartwell''' – [[Henry Parker Sartwell]] (1792–1867) * '''Sauss.''' – [[Horace-Bénédict de Saussure]] (1740–1799) * '''Savi''' – [[Gaetano Savi]] (1769–1844) * '''Savigny''' – [[Marie Jules César Lélorgne de Savigny]] (1777–1851) * '''S.Carter''' – [[Susan Carter Holmes]] (gebore 1933) * '''Scharf''' – [[Uwe Scharf]] (gebore 1965) * '''Schauer''' – [[Johannes Conrad Schauer]] (1813–1848) * '''Sch.Bip.''' – [[Carl Heinrich Schultz|Carl Heinrich Bipontinus Schultz]] (1805–1867) * '''Scheele''' – [[George Heinrich Adolf Scheele]] (1808–1864) * '''Schelle''' – [[Ernst Schelle]] (1864–1945) * '''Schenk''' – [[Joseph August Schenk]] (1815–1891) * '''Scherb.''' – [[Johannes Scherbius]] (1769–1813) * '''Schindl.''' – [[Anton Karl Schindler]] (1879–1964) * '''Schinz''' – [[Hans Schinz]] (1858–1941) * '''Schleid.''' – [[Matthias Jakob Schleiden]] (1804–1881) * '''Schltdl.''' – [[Diederich Franz Leonhard von Schlechtendal]] (1794–1866) * '''Schltr.''' – [[Rudolf Schlechter]] (1872–1925) * '''Schmalh.''' – [[Johannes Theodor Schmalhausen]] (1849–1894) * '''Schoepf''' – [[Johann David Schoepf]] (1752–1800) * '''Schönl.''' – [[Johann Lucas Schönlein]] (1793–1864) * '''Schott''' – [[Heinrich Wilhelm Schott]] (1794–1865) * '''Schottky''' – [[Ernst Max Schottky]] (1888–1915) * '''Schrad.''' – [[Heinrich Adolph Schrader]] (1767–1836) * '''Schrank''' – [[Franz Paula von Schrank]] (1747–1810) * '''Schreb.''' – [[Johann Christian Daniel von Schreber]] (1739–1810) * '''Schult.''' – [[Josef August Schultes]] (1773–1831) * '''Schult.f.''' – [[Julius Hermann Schultes]] (1804–1840) * '''Schumach.''' – [[Heinrich Christian Friedrich Schumacher]] (1757–1830) * '''Schur''' – [[Philipp Johann Ferdinand Schur]] (1799–1878) * '''Schwartz''' – [[Ernest Justus Schwartz]] (1869–1939) * '''Schweik.''' – [[Herold Georg Wilhelm Johannes Schweickerdt]] (1903–1977) * '''Schwein.''' – [[Lewis David von Schweinitz]] (1780–1834) * '''Schweinf.''' – [[Georg August Schweinfurth]] (1836–1925) * '''Schwer.''' – [[Fritz Kurt Alexander von Schwerin]] (1847–1925) * '''Scop.''' – [[Giovanni Antonio Scopoli]] (1723–1788) * '''Scribn.''' – [[Frank Lamson-Scribner]] (1851–1938) * '''S.D.Jones''' – [[Stanley D. Jones]] (fl. 1992) * '''Secr.''' – [[Louis Secretan]] (1758–1839) * '''Seem.''' – [[Berthold Carl Seemann]] (1825–1971) * '''Seigler''' – [[David Stanley Seigler]] (gebore 1940) * '''Selander''' – [[Nils Sten Edvard Selander]] (1891–1957) * '''Semple''' – [[John Cameron Semple]] (gebore 1947) * '''Sendtn.''' – [[Otto Sendtner]] (1813–1859) * '''Seneb.''' – [[Jean Senebier]] (1742–1809) * '''Ser.''' – [[Nicolas Charles Seringe]] (1776–1858) * '''Sessé''' – [[Martín Sessé y Lacasta]] (1751–1808) * '''Seub'''. - [[Moritz August Seubert]] (1818–1878) * '''S.F.Blake''' – [[Sidney Fay Blake]] (1892–1959) * '''S.G.Gmel.''' – [[Samuel Gottlieb Gmelin]] (c. 1744–1774) * '''Shafer''' – [[John Adolph Shafer]] (1863–1918) * '''Sharsm.''' – [[Carl Sharsmith|Carl William Sharsmith]] (1903–1994) * '''Shaver''' – [[Jesse Milton Shaver]] (1888–1961) * '''Shear''' – [[Cornelius Lott Shear]] (1865–1956) * '''Shinners''' – [[Lloyd Herbert Shinners]] (1918–1971) * '''Shipunov''' – [[Alexey B. Shipunov]] (gebore 1965) * '''Shiras.''' – [[Yasuyoshi (Miho or Homi) Shirasawa]] (1868–1947) * '''Short''' – [[Charles Wilkins Short]] (1794–1863) * '''Shuttlew.''' – [[Robert James Shuttleworth]] (1810–1874) * '''Sibth.''' – [[John Sibthorp]] (1758–1796) * '''Sieber''' – [[Franz Sieber]] (1789–1844) * '''Siebold''' – [[Philipp Franz von Siebold]] (1796–1866) * '''Sim''' – [[Thomas Robertson Sim]] (1856–1938) * '''Simon-Louis''' – [[Leon L. Simon-Louis]] (1834–1913) * '''Sims''' – [[John Sims]] (1749–1831) * '''Sing.''' – [[Rolf Singer]] (1906–1994) * '''Skeels''' – [[Homer Collar Skeels]] (1873–1934) * '''Slavin''' – [[Berhard Henry Slavin]] (gebore 1873, datum van afstorwe onbekend) * '''Sleumer''' – [[Hermann Otto Sleumer]] (1906–1993) * '''Sm.''' – [[James Edward Smith]] (1759–1828) * '''Small''' – [[John Kunkel Small]] (1869–1938) * '''S.Moore''' – [[Spencer Le Marchant Moore]] (1850–1931) * '''Smyth''' – [[Bernard Bryan Smyth]] (1843–1913) * '''Sobol.''' – [[Gregor Fedorovitch Sobolewsky]] (1741–1807) * '''Soderstr.''' – [[Thomas Robert Soderstrom]] (1936–1987) * '''Soegeng''' – [[Wertit Soegeng-Reksodihardjo]] (gebore 1935) * '''Soják''' – [[Jirí Soják]] (gebore 1936) * '''Sol.''' – [[Daniel Solander]] (1733–1782) * '''Sole''' – [[William Sole]] (1741–1802) * '''Soler.''' – [[Hans Solereder]] (1860–1920) * '''Sond.''' – [[Otto Wilhelm Sonder]] (1812–1881) * '''Sonn.''' – [[Pierre Sonnerat]] (1748–1814) * '''Spach''' – [[Édouard Spach]] (1801–1879) * '''Spellenb.''' – [[Richard Spellenberg]] (gebore 1940) * '''S.Pierce''' – [[Simon Pierce]] (gebore 1974) * '''Sprague''' – [[Thomas Archibald Sprague]] (1877–1958) * '''Spreng.''' – [[Curt Polycarp Joachim Sprengel]] (1766–1833) * '''Spring''' – [[Antoine Fredéric Spring]] (1814–1872) * '''Spruce''' – [[Richard Spruce]] (1817–1893) * '''S.S.Chang''' – [[Siu Shih Chang]] (gebore 1918) * '''Stace''' – [[Clive A. Stace|Clive Anthony Stace]] (gebore 1938) * '''Standl.''' – [[Paul Carpenter Standley]] (1884–1963) * '''Stapf''' – [[Otto Stapf]] (1857–1933) * '''Staudt''' – [[Günther Staudt]] (gebore 1926) * '''S.T.Blake''' – [[Stanley Thatcher Blake]] (1910–1973) * '''Stearn''' – [[William Thomas Stearn]] (1911–2001) * '''Stebbins''' – [[George Ledyard Stebbins]] (1906–2000) * '''Steenis''' – [[Cornelis Gijsbert Gerrit Jan van Steenis]] (1901–1986) * '''Stein''' – [[Berthold Stein]] (1847–1926) * '''Steller''' – [[Georg Wilhelm Steller]] (1709–1746) * '''Steph.''' – [[Franz Stephani]] (1842–1927) * '''Sternb.''' – [[Kaspar Maria von Sternberg]] (1761–1838) * '''Sterns''' – [[Emerson Ellick Sterns]] (1846–1926) * '''Steud.''' – [[Ernst Gottlieb von Steudel]] (1783–1856) * '''Steward''' – [[Albert Newton Steward]] (1897–1959) * '''Steyerm.''' – [[Julian Alfred Steyermark]] (1909–1988) * '''Stiehler''' – [[August Wilhelm Stiehler]] (1797-1878) * '''Stocks''' – [[John Ellerton Stocks]] (1822–1854) * '''Stokes''' – [[Jonathan S. Stokes]] (1755–1831) * '''Strasb.''' – [[Eduard Strasburger]] (1844–1912) * '''Stritch''' – [[L.R.Stritch]] (fl. 1982) * '''Stuchlik''' – [[Jaroslav Stuchlik]] (1890–1967) * '''Stuntz''' – [[Stephen Conrad Stuntz]] (1875–1918) * '''Sturm''' – [[Jacob W. Sturm]] (1771–1848) * '''Sudw.''' – [[George Bishop Sudworth]] (1864–1927) * '''Suess.''' – [[Karl Suessenguth]] (1893–1955) * '''Suksd.''' – [[Wilhelm Nikolaus Suksdorf]] (1850–1932) * '''Sull.''' – [[William Starling Sullivant]] (1803–1873) * '''Suter''' – [[Johann Rudolf Suter]] (1766–1827) * '''Svenson''' – [[Henry Knute Svenson]] (1897–1986) * '''Svent.''' – [[Eric R. Svensson Sventenius]] (1910–1973) * '''Sw.''' – [[Olof Swartz]] (1716–1808) * '''S.Watson''' – [[Sereno Watson]] (1812–1883) * '''Sweet''' – [[Robert Sweet (botanis)|Robert Sweet]] (1783–1835) * '''Swezey''' – [[Goodwin Deloss Swezey]] (1851–1934) * '''Swingle''' – [[Walter Tennyson Swingle]] (1871–1952) * '''Syme''' – [[John Thomas Irvine Boswell Syme]] (1822–1888) * '''Symons''' – [[Jelinger Symons]] (1778–1851) * '''S.Y.Wang''' – [[Sui-Yi Wang]] (gebore 1934) * '''Syzsyzl.''' – [[Ignaz von Szyszylowicz]] (1857–1910) == T == * '''T.A.Chr.''' – [[Tyge Ahrengot Christensen]] (1918–1996) * '''Takht.''' – [[Armen Takhtajan]] (gebore 1910) * '''T.Anderson''' – [[Thomas Anderson (botanist)|Thomas Anderson]] (1832–1870) * '''Tansley''' – [[Arthur Tansley]] (1871–1955) * '''Taub.''' – [[Paul Hermann Wilhelm Taubert]] (1862–1897) * '''Tausch''' – [[Ignaz Friedrich Tausch]] (1793–1848) * '''Taylor''' – [[Roy L. Taylor]] (gebore 1932) * '''T.Bastard''' – [[Thomas Bastard (botanist)|Thomas Bastard]] (d. 1815) * '''T.C.E.Fr.''' – [[Thore Christian Elias Fries]] (1886–1930) * '''T.Durand''' – [[Théophile Alexis Durand]] (1855–1912) * '''Ten.''' – [[Michele Tenore]] (1780–1861) * '''T.E.Raven''' – [[Tamra Engelhorn Raven]] (gebore 1945) * '''T.F.Forst.''' – [[Thomas Furley Forster]] (1761–1825) * '''Thell.''' – [[Albert Thellung]] (1881–1928) * '''Thìeret''' – [[John William Thìeret]] (gebore 1926) * '''Thomas''' – [[David Thomas]] (1776–1859) * '''Thomson''' – [[Thomas Thomson (botanist)|Thomas Thomson]] (1817–1878) * '''Thonn.''' – [[Peter Thonning]] (1775–1848) * '''Thorne''' – [[Robert Folger Thorne]] (gebore 1920) * '''Thouars''' – [[Louis-Marie Aubert du Petit-Thouars]] (1758–1831) * '''Thuill.''' – [[Jean Louis Thuillier]] (1757–1822) * '''Thulin''' – [[Mats Thulin]] (gebore 1948) * '''Thunb.''' – [[Carl Peter Thunberg]] (1743–1828) * '''Tidestr.''' – [[Ivar Frederick Tidestrøm]] (1864–1956) * '''Tiegh.''' – [[Phillippe Édouard Léon van Tieghem]] (1839–1914) * '''Tiling''' – [[Heinrich Sylvester Theodor Tiling]] (1864–1956) * '''Tineo''' – [[Vincenzo Tineo]] (1791–1856) * '''T.Lestib.''' – [[Thémistocle Gaspard Lestiboudois]] (1797–1876) * '''T.M.Salter''' – [[Terence Macleane Salter]] (1883–1963) * '''T.Moore''' – [[Thomas Moore]] (1821–1887) * '''T.N.McCoy''' – [[Thomas Nevil McCoy]] (gebore 1905) * '''Tod.''' – [[Agostino Todaro]] (1818–1892) * '''Todzia''' – [[Carol Ann Todzia]] (fl. 1986) * '''Tolm.''' – [[Alexandr Innokentevich Tolmatchew]] (1903–1979), ook gespel as Tolmachew, Tolmachev * '''Torr.''' – [[John Torrey]] (1796–1873) * '''Tourn.''' – [[Joseph Pitton de Tournefort]] (1656–1708) * '''T.Q.Nguyen''' – [[To Quyen Nguyen]] (fl. 1965) * '''Trad.''' – [[John Tradescant the younger]] (1608–1662) * '''Tratt.''' – [[Leopold Trattinnick]] (1764–1889) * '''Trautv.''' – [[Ernst Rudolf von Trautvetter]] (1809–1889) * '''Trel.''' – [[William Trelease]] (1857–1945) * '''Triana''' – [[José Jéronimo Triana]] (1834–1890) * '''Trimen''' – [[Henry Trimen]] (1843–1896) * '''Trin.''' – [[Carl Bernhard von Trinius]] (1778–1844) * '''Tswett''' – [[Mikhail Tsvet]] (1872–1919) * '''Tuck.''' – [[Edward Tuckerman]] (1817–1886) * '''Turcz.''' – [[Nicolai Stepanovitch Turczaninow]] (1796–1863) * '''Turner''' – [[Dawson Turner]] (1775–1858) * '''Turpin''' – [[Pierre Jean François Turpin]] (1775–1840) * '''Twaithes''' – [[George Henry Kendrik Twaithes]] (1811–1882) * '''Tzelev''' – [[Nikolai Nikolaievich Tzelev]] (gebore 1925) == U == * '''Ueki''' – [[Robert Ueki]] (fl. 1973) * '''Ulbr.''' – [[Oskar Eberhard Ulbrich]] (1879–1952) * '''Ule''' – [[Ernst Heinrich Georg Ule]] (1854–1915) * '''Ulmer''' – [[Torsten Ulmer]] (gebore 1970) * '''Underw.''' – [[Lucien Marcus Underwood]] (1853–1907) * '''Urb.''' – [[Ignatz Urban]] (1848–1931) * '''Ursch''' – [[Eugène Ursch]] (1882–1962) == V == * '''Vahl''' – [[Martin Vahl (botanist)|Martin Vahl]] (1749–1804) * '''Vail''' – [[Anna Murray Vail]] (1863–1955) * '''Vaill.''' – [[Sébastien Vaillant]] (1669–1722) * '''Valeton''' – [[Theodoric Valeton]] (1855–1929) * '''Vand.''' – [[Domenico Vandelli]] (1735–1816) * '''Van Houtte''' – [[Louis Benoit Van Houtte]] (1810–1876) * '''Vaniot''' – [[Eugene Vaniot]] (died 1913) * '''Vasey''' – [[George Vasey (botanist)|George Vasey]] (1822–1893) * '''Vassilcz.''' – [[I. T. Vassilczenko]] (Иван Т. Васильченко) (b. 1903)<!-- I managed to find that his first name is Ivan (Иван) but if you Google that nothing comes up. So, you'll have to use the initials. He was alive as of 1993; see http://markmail.org/message/zd3z4rfbtx3s4zsu and http://www.ipni.org/ipni/idAuthorSearch.do?id=11079-1&back_page=%2Fipni%2FeditAdvAuthorSearch.do%3Ffind_abbreviation%3D%26find_surname%3DVassilczenko%26find_isoCountry%3D%26find_forename%3D%26output_format%3Dnormal--> * '''Vavilov''' – [[Nikolai Vavilov]] (1887–1943) * '''Veitch''' – [[John Gould Veitch]] (1839–1870) * '''Vell.''' – [[José Mariano da Conceição Vellozo]] (1742–1811) * '''Velloso''' – [[Joaquim Velloso de Miranda]] (1733–1815) * '''Vent.''' – [[Étienne Pierre Ventenat]] (1757–1808) * '''Verdc.''' – [[Bernard Verdcourt]] (gebore 1925) * '''V.Gibbs''' – [[Vicary Gibbs (botanist)|Vicary Gibbs]] (1853–1932) * '''Vickery''' – [[Joyce Winifred Vickery]] (1908–1979) * '''Vict.''' – [[Marie-Victorin|Conrad Kirouac, Brother Marie-Victorin]] (1885–1944) * '''Vierh.''' – [[Friedrich Vierhapper]] * '''Vignolo''' – [[Ferdinando Vignolo-Lutati]] (1878–1965) * '''Vill.''' – [[Dominique Villars]] (1745–1814) * '''Vilm.''' – [[Pierre Louis François Lévêque de Vilmorin]] (1816–1860) * '''Vitman''' – [[Fulgenzio Vitman]] (1728–1806) * '''Vittad.''' – [[Carlo Vittadini]] (1800–1865) * '''Viv.''' – [[Domenico Viviani]] (1772–1840) * '''Vogel''' – [[Julius Rudolph Theodor Vogel]] (1812–1841) * '''Volkart''' – [[Albert Volkart]] (1873–1951) == W == * '''Wahlenb.''' – [[Göran Wahlenberg]] (1780–1851) * '''Waisb.''' – [[Anton Waisbecker]] (1835–1916) * '''Wall.''' – [[Nathaniel Wallich]] (1786–1854) * '''Wallr.''' – [[Karl Friedrich Wilhelm Wallroth]] (1792–1857) * '''Walp.''' – [[Wilhelm Gerhard Walpers]] (1816–1853) * '''Walter''' – [[Thomas Walter]] (1740–1789) * '''Wangen.''' – [[Friedrich Adam Julius von Wangenheim]] (1749–1800) * '''Warb.''' – [[Otto Warburg (botanis)|Otto Warburg]] (1859–1938) * '''Ward''' – [[Lester Frank Ward]] (1841–1913) * '''Warder''' – [[John Aston Warder]] (1812–1883) * '''Warm.''' – [[Johannes Eugenius Bülow Warming]] (1841–1924) * '''Watt''' – [[David Allan Poe Watt]] (1830–1917) * '''Wawra''' – [[Heinrich Wawra von Fernsee]] (1831–1887) * '''W.Bartram''' – [[William Bartram]] (1739–1823) * '''W.C.Cheng''' – [[Wan Chun Cheng]] (1904–1983) * '''W.Curtis''' – [[William Curtis]] (1746–1799) * '''W.D.Francis''' – [[William Douglas Francis]] * '''Weath.''' – [[Charles Alfred Weatherby]] (1875–1949) * '''Webb''' – [[Philip Barker Webb]] (1793–1854) * '''Weber''' – [[George Heinrich Weber]] (1752–1828) * '''Wedd.''' – [[Hugh Algernon Weddell]] (1819–1877) * '''Wedem.''' – [[Wedermeyer]] (fl. bef. 1803) * '''Wege''' – [[Juliet Wege]] (gebore 1971) * '''Weigel''' – [[Christian Ehrenfried von Weigel]] (1748–1831) * '''Weihe''' – [[Carl Ernst August]] (1779–1834) * '''Weinm.''' – [[Johann Anton Weinmann]] (1782–1858) * '''Wells''' – [[Bertram Whittier Wells]] (1884–1978) * '''Welw.''' – [[Friedrich Martin Josef Welwitsch|Friedrich Welwitsch]] (1806–1872) * '''Wender.''' – [[Georg Wilhelm Franz Wenderoth]] (1774–1861) * '''Werderm.''' – [[Erich Werdermann]] (1892–1959) * '''Wesm.''' – [[Alfred Wesmael]] (1832–1905) * '''Wess.Boer''' – [[Jan Gerard Wessels Boer]] (1936–2019) * '''Weston''' – [[Richard Weston]] (c. 1733–1806) * '''Wettst.''' – [[Richard Wettstein]] (1863–1931) * '''W.Fitzg.''' – [[William Vincent Fitzgerald]] (1867–1929) * '''W.H.Brewer''' – [[William Henry Brewer]] (1828–1910) * '''Wherry''' – [[Edgar Theodore Wherry]] (1885–1982) * '''W.Hook.''' – [[William Hooker]] (1779–1832) * '''W.H.Wagner''' – [[Warren Herbert Wagner]] (1920–2000) * '''Wibel''' – [[August Wilhelm Eberhard Christoph Wibel]] (1775–1814) * '''Widder''' – [[Felix Joseph Widder]] (1892–1974) * '''Wiegand''' – [[Karl McKay Wiegand]] (1873–1942) * '''Wiersama''' – [[John H. Wiersama]] (gebore 1950) * '''Wight''' – [[Robert Wight]] (1796–1872) * '''Willd.''' – [[Carl Ludwig von Willdenow]] (1765–1812) * '''Wille''' – [[Johan Nordal Fischer Wille]] (1858–1924) * '''Willk.''' – [[Heinrich Moritz Willkomm]] (1821–1895) * '''Windham''' – [[Michael D. Windham]] (gebore 1954) * '''Wipff''' – [[J.K.Wipff]] (gebore 1962) * '''With.''' – [[William Withering]] (1741–1799) * '''Wittig''' – [[Rüdiger Wittig]] (gebore 1946) * '''W.L.E.Schmidt''' – [[Wilhelm Ludwig Ewald Schmidt]] (1804–1843) * '''W.Mast.''' – [[William Masters, botanis]] (1796–1874) * '''W.M.Curtis''' – [[Winifred Mary Curtis]] (1905–2005) * '''Wolley-Dod''' – [[Anthony Hurt Wolley-Dod]] (1861–1948) * '''Wood''' – [[William Wood (botanist)|William Wood]] (1745–1808) * '''Woods''' – [[Joseph Woods|Joseph Woods Jr.]] (1776–1864) * '''Woodson''' – [[Robert Everard Woodson Jr.]] (1904–1963) * '''Woodv.''' – [[William Woodville]] (1752–1805) * '''Woolls''' – [[William Woolls]] (1814–1893) * '''Woronow''' – [[Georg Jurij Nikolaewitch Woronow]] (1874–1931) * '''Woyn.''' – [[Heinrich Karl Woynar]] (1865–1917) * '''W.Palmer''' – [[William Palmer (botanis)|William Palmer]] (1856–1921) * '''W.P.C.Barton''' – [[William Paul Crillon Barton]] (1786–1856) * '''W.Petz.''' – [[Karl Wilhelm Petzold]] (1848–1897) * '''W.R.Buck''' – [[William Russell Buck]] (gebore 1950) * '''W.Saunders''' – [[William Saunders]] (1822–1900) * '''W.Stone''' – [[Witmer Stone]] (1866–1939) * '''W.T.Aiton''' – [[William Townsend Aiton]] (1766–1849) * '''Wullschl.''' – [[Heinrich Wullschlägel]] (1805–1864) * '''W.Watson''' – [[William Watson]] (1858–1925) * '''W.Wight''' – [[William Franklin Wight]] (1874–1954) * '''W.Wolf''' – [[Wolfgang Wolf]] (1875–1950) * '''Wydler''' – [[Heinrich Wydler]] (1800–1883) * '''W.Zimm.''' – [[Walter Max Zimmerman]] (1892–1980) == Y == * '''Yakovlev''' – [[Gennady Yakovlev|Gennady Pavlovic Yakovlev]] (gebore 1934) * '''Yunck.''' – [[Truman George Yuncker]] (1891–1964) == Z == * '''Zabel''' – [[Hermann Zabel]] (1832–1912) * '''Zanted.''' – [[Giovanni Zantedeschi]] (1773–1846) * '''Zapal.''' – [[Hugo Zapalowicz]] (1852–1917) * '''Zeyh.''' – [[Karl Ludwig Philipp Zeyher]] (1799–1858) * '''Zinn''' – [[Johann Gottfried Zinn]] (1727–1759) * '''Ziz''' – [[Johann Baptist Ziz]] (1779–1829) * '''Zizka''' – [[Georg Zizka]] (fl. 1987) * '''Zohary''' – [[Michael Zohary]] (1898–1983) * '''Zoll.''' – [[Heinrich Zollinger]] (1818–1859) * '''Zucc.''' – [[Joseph Gerhard Zuccarini]] (1790–1848) == Sien ook == * [[Lys van soöloë volgens skrywer afkorting]] == Verwysings == : ''Hierdie artikel is oorspronklik vertaal vanaf die Engelse Wikipedia-artikel, [[:en:List of botanists by author abbreviation]].'' {{Verwysings}} == Eksterne skakels == * [http://www.ipni.org/ipni/query_author.html IPNI skrywer soek bladsy] * [http://asaweb.huh.harvard.edu:8080/databases/botanist_index.html Botaniste databasis (Harvard Universiteit Herbaria)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110610145019/http://asaweb.huh.harvard.edu:8080/databases/botanist_index.html |date=10 Junie 2011 }} * [http://www.f-lohmueller.de/botany/Authors.htm Meer botaniniese skrywer afkortings 1] * [http://www.rjb.csic.es/floraiberica/floraiberica/apendices/marcos_autores.htm Meer botaniniese skrywer afkortings 2] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20041119031347/http://www.rjb.csic.es/floraiberica/floraiberica/apendices/marcos_autores.htm |date=19 November 2004 }} * [http://www.calflora.net/bloomingplants/authorattributions.html Meer botaniniese skrywer afkortings 3] * [http://www.mfaint.demon.co.uk/cactus/author.html Meer botaniniese skrywer afkortings 4] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160306104348/http://www.mfaint.demon.co.uk/cactus/author.html |date= 6 Maart 2016 }} * [http://www.univers-orchidees.org/index.php?section=auteurs&act=Chercher&alpha=Tous&PHPSESSID=499331f0490419e8f3970d048d062c94 Meer botaniniese skrywer afkortings 5] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110128012730/http://www.univers-orchidees.org/index.php?section=auteurs&act=Chercher&alpha=Tous&PHPSESSID=499331f0490419e8f3970d048d062c94 |date=28 Januarie 2011 }} * [http://mazinger.sisib.uchile.cl/repositorio/lb/ciencias_quimicas_y_farmaceuticas/navasl02/01.html Meer botaniniese skrywer afkortings 6] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070613111312/http://mazinger.sisib.uchile.cl/repositorio/lb/ciencias_quimicas_y_farmaceuticas/navasl02/01.html |date=13 Junie 2007 }} [[Kategorie:Plante|Botaniste]] [[Kategorie:Lys van wetenskaplikes]] [[Kategorie:Lyste|Botaniste volgens outeursafkorting]] 4gcqt7m0240owtxua4yln3k99p93uyz 2519960 2519953 2022-08-18T10:53:44Z Oesjaar 7467 /* S */ Verbeter wikitext text/x-wiki Hierdie is 'n lys van [[Plantkundige|botaniste]] volgens hulle [[Outeur aanhaling (botaniese nomenklatuur)|outeurs aanhaling]], insluitende die gevestig deur Brummitt & Powell (1992), ontwerp vir die aanhaling van die [[Binomiale naam|botaniese name]] wat hulle gepubliseer het. Vir hierdie doel is 'n standaard indeks beskikbaar, gepubliseer deur [[Royal Botanic Gardens]], [[Kew]] in 1992.<ref>{{cite book | title = Authors of Plant Names: A List of Authors of Scientific Names of Plants, with Recommended Standard Forms of Their Names, Including Abbreviations | editor = R. K. Brummitt and C. E. Powell | publisher = Royal Botanic Gardens, Kew | year = 1992 | isbn = 0-947643-44-3}}</ref> Gebruik van die lys word aanbeveel deur [http://www.bgbm.fu-berlin.de/iapt/nomenclature/code/SaintLouis/0050Ch4Sec3a046.htm Rec. 46A Note 1] van die ''[[ICBN]]''. Hierdie lys word op datum gehou en kan besigtig word by [http://www.ipni.org/ipni/authorsearch?request_type=search&output_format=query&ret_defaults=on IPNI]. Neem kennis dat in sommige gevalle 'n "outeurs afkorting" bestaan uit 'n volle van, terwyl ander gevalle die van nie net alleen afgekort is nie, maar ook vergesel word deur die voorletters. In hierdie lys is daar geen spasie tussen die voorletters en van (of sy afkorting) nie. Sien ook die [[Lys van botaniste]], [[Lys van Suid-Afrikaanse plant botaniese outeurs]] en [[:Kategorie:Suid-Afrikaanse botanici]]. {{CompactTOC2}} == A == * '''A.A.Eaton''' – [[Alvah Augustus Eaton]] (1865–1908) * '''Aarons.''' – [[Aaron Aaronsohn]] (1876–1919) * '''Abbayes''' – [[Henry Nicollon des Abbayes]] (1898–1974) * '''Abedin''' – [[Sultanul Abedin]] (fl. 1986) * '''A.Berger''' – [[Alwin Berger]] (1871–1931) * '''A.Br.''' – [[Addison Brown]] (1830–1913) * '''A.Braun''' – [[Alexander Karl Heinrich Braun]] (1805–1877) * '''A.Camus''' – [[Aimée Antoinette Camus]] (1879–1965) * '''Ach.''' – [[Erik Acharius]] (1757–1819) * '''A.Chev.''' – [[Auguste Jean Baptiste Chevalier]] (1873–1956) * '''A.C.Sm.''' – [[Albert Charles Smith]] (1906–1999) * '''Acuña''' – [[Julián Acuña Galé]] (1900–1973) * '''A.Cunn.''' – [[Allan Cunningham (botanist)|Allan Cunningham]] (1791–1839) * '''Adams''' – [[Johann Friedrich Adam]] (1780–1838) * '''Adans.''' – [[Michel Adanson]] (1727–1806) * '''A.DC''' – [[Alphonse Louis Pierre Pyrame de Candolle]] (1806–1893) * '''A.Dietr.''' – [[Albert Gottfried Dietrich]] (1795–1856) * '''Aellen''' – [[Paul Aellen]] (1896–1973) * '''A.E.van Wyk''' – [[Abraham Erasmus van Wyk]] (gebore 1952) * '''Afzel.''' – [[Adam Afzelius]] (1750–1837) * '''A.G.Jones''' – [[Almut Gutter Jones]] (gebore 1923) * '''A.G.Mill.''' – [[Anthony G. Miller]] (gebore 1951) * '''A.Gray''' – [[Asa Gray]] (1810–1888) * '''A.Ham''' – [[Arthur Hamilton]] (fl. 1832) * '''A.Hässl.''' – [[Arne Hässler]] (1904–1952) * '''A.Heller''' – [[Amos Arthur Heller]] (1867–1944) * '''A.H.Gentry''' – [[Alwyn Howard Gentry]] (1945–1993) * '''A.H.Holmgren''' – [[Arthur Hermann Holmgren]] (gebore 1912) * '''Airy Shaw''' – [[Herbert Kenneth Airy Shaw]] (1902–1985) * '''Aiton''' – [[William Aiton]] (1731–1793) * '''A.J.Eames''' – [[Arthur Johnson Eames]] (1881–1969) * '''A.J.Hill''' – [[Albert Joseph Hill]] (gebore 1940) * '''A.Juss.''' – [[Adrien-Henri de Jussieu]] (1797–1853) * '''Akhani''' – [[Hossein Akhani]] (gebore 1950) * '''A.K.Skvortsov''' – [[Alexey Skvortsov]] (gebore 1920) * '''Alb.''' – [[Johannes Baptista von Albertini]] (1769–1831) * '''Al.Brongn.''' – [[Alexandre Brongniart]] (1770–1847) * '''Alef.''' – [[Friedrich Georg Christoph Alefeld]] (1820–1872) * '''Alexander''' – [[Edward Johnston Alexander]] (1901–1985) * '''All.''' – [[Carlo Allioni]] (1728–1804) * '''Allemão''' – [[Francisco Freire Allemão e Cysneiro]] (1797–1874) * '''Allred''' – [[Kelly Allred]] (gebore 1949) * '''A.Löve''' – [[Askell Löve]] (1916–1994) * '''Alpino''' – [[Prospero Alpino]] (1553–1617) * '''Al-Shehbaz''' – [[Ihsan Ali Al-Shehbaz]] (gebore 1939) * '''A.L.Sm. ''' – [[Annie Lorrain Smith]] (1854–1937) * '''Altam.''' – [[Fernando Altamirano]] (1848–1908) * '''Ames''' – [[Oakes Ames (botanist)|Oakes Ames]] (1874–1950) * '''Amman''' – [[Johann Amman]] (1707–1741) * '''Anders.''' – [[Edgar Shannon Anderson]] (1897–1969) * '''Andersson''' – [[Nils Johan Andersson]] (1821–1880) * '''Andrews''' – [[Henry Charles Andrews]] (1794–1830) * '''Andronov''' – [[Nicolai Matveevich Andronov]] (fl. 1955) * '''Andrz.''' – [[Antoni Lukianowicz Andrzejowski]] (1785–1868) * '''Ant.Juss.''' – [[Antoine de Jussieu]] (1686–1758) * '''Ant.Molina''' – [[José Antonio Molina Rosito]] (gebore 1926) * '''Antoine''' – [[Franz Antoine]] (1815–1886) * '''Arcang.''' – [[Giovanni Arcangeli]] (1840–1921) * '''A.R.Clapham''' – [[Arthur Roy Clapham]] (1904–1990) * '''Ard.''' – [[Pietro Arduino]] (1728–1805) * '''A.Rich.''' – [[Achille Richard]] (1794–1852) * '''Arn.''' – [[George Arnott Walker Arnott]] (1799–1868) * '''A.Robyns''' – [[Andre Georges Marie Walter Albert Robyns]] (1935–2003) * '''Arora''' – [[David Arora]] (gebore 1957) * '''Arráb.''' – [[D. Francisco Antonio de Arrábida]] (1771–1850) * '''Arruda''' – [[Manoel Arruda da Cámara]] (1752–1810) * '''Arthur''' – [[Joseph Charles Arthur]] (1850–1942) * '''Art.Mey.''' – [[Arthur Meyer (botanist)|Arthur Meyer]] (1850–1922) * '''Asch.''' – [[Paul Friedrich August Ascherson]] (1834–1913) * '''A.S.George''' – [[Alex George]] (gebore 1939) * '''Ashe''' – [[William Willard Ashe]] (1872–1932) * '''A.Sinclair''' – [[Andrew Sinclair, botanist]] (1796–1861) * '''A.Soriano''' – [[Alberto Soriano]] (1920–1998) * '''A.Stahl''' – [[Agustín Stahl]] (1842–1917) * '''A.St.-Hil.''' – [[Augustin Saint-Hilaire]] (1799–1853) * '''Aubl.''' – [[Jean Baptiste Christophore Fusée Aublet]] (1720–1778) * '''Audib.''' – [[Urbain Audibert]] (1791–1846) * '''Austin''' – [[Coe Finch Austin]] (1831–1880) * '''Avé-Lall.''' – [[Julius Léopold Eduard Avé-Lallemant]] (1803–1867) * '''A.W.Hill''' – [[Artjur William Hill]] (1875–1941) * '''A.W.Howitt''' – [[Alfred William Howitt]] (1830–1908) * '''A.W.Wood''' – [[Alphonso W. Wood]] (1810–1881) * '''Axelrod''' – [[Daniel I. Axelrod]] (1910–1998) == B == * '''Backeb.''' – [[Curt Backeberg]] (1894–1966) * '''Baill.''' – [[Henri Ernest Baillon]] (1827–1895) * '''Baillon''' – [[Louis Antoine Francois Baillon]] (1778–1851) * '''Baker''' – [[John Gilbert Baker]] (1834–1920) * '''Baker f.''' – [[Edmund Gilbert Baker]] (1864–1949) * '''Balb.''' – [[Giovanni Battista Balbis]] (1765–1831) * '''Baldwin''' – [[William Baldwin (botanist)|William Baldwin]] (1779–1819) * '''Balf.''' – [[John Hutton Balfour]] (1808–1884) * '''Balf.f.''' – [[Isaac Bayley Balfour]] (1853–1922) * '''Bals.-Criv.''' – [[Giuseppe Gabriel Balsamo-Crivelli]] (1800–1874) * '''Banks''' – [[Joseph Banks]] (1743–1820) * '''Barb.Rodr.''' – [[João Barbosa Rodrigues]] (1842–1909) * '''Bard.-Vauc.''' – [[Martine Bardot-Vaucoulon]] (gebore 1948) * '''Barkworth''' – [[Mary Barkworth]] (gebore 1941) * '''Barneby''' – [[Rupert Charles Barneby]] (1911–2000) * '''Barnhart''' – [[John Hendley Barnhart]] (1871–1949) * '''Barr''' – [[Peter Barr]] (1826–1909) * '''Barratt''' – [[Joseph Barratt]] (1796–1882) * '''Barroso''' – [[Liberato Joaquim Barroso]] (1900–1949) * '''Bartal.''' – [[Biagio Bartalini]] (1746–1822) * '''Bartl.''' – [[Friedrich Gottlieb Bartling]] (1798–1875) * '''Bartlett''' – [[Harley Harris Bartlett]] (1886–1960) * '''Barton''' – [[Benjamin Smith Barton]] (1766–1815) * '''Bartram''' – [[John Bartram]] (1699–1777) * '''Bates''' – [[Vernon M. Bates]] (fl. 1984) * '''Batsch''' – [[August Batsch|August Johann Georg Karl Batsch]] (1761–1802) * '''Batt.''' – [[Jules Aimé Battandier]] (1848–1922) * '''Baumg.''' – [[Johann Christian Gottlob Baumgarten]] (1765–1843) * '''B.Boivin''' – [[Joseph Robert Bernard Boivin]] (1916–1985) * '''B.D.Jacks.''' – [[Benjamin Daydon Jackson]] (1846–1927) * '''Beadle''' – [[Chauncey Delos Beadle]] (1856–1950) * '''Bean''' – [[William Jackson Bean]] (1863–1947) * '''Bebb''' – [[Michael Schuck Bebb]] (1833–1895) * '''Becc.''' – [[Odoardo Beccari]] (1843–1920) * '''Beck''' – [[Günther von Mannagetta und Lërchenau Beck]] (1856–1931) * '''Becker''' – [[Johannes Becker]] (1769–1833) * '''Bedd.''' – [[Richard Henry Beddome]] (1830–1911) * '''Beetle''' – [[Alan Ackerman Beetle]] (1913– ) * '''B.-E.van Wyk''' – [[Ben-Erik van Wyk]] (1956– ) * '''Bég.''' – [[Augusto Béguinot]] (1875–1940) * '''Beissn.''' – [[Ludwig Beissner]] (1843–1927) * '''Beitel''' – [[Joseph M. Beitel]] (1952–1991) * '''Bellardi''' – [[Carlo Antonio Lodovico]] (1741–1826) * '''Beloserky''' – [[R. N. Beloserky]] (fl. 1966) * '''Benjamin''' – [[Ludwig Benjamin]] (1825–1848) * '''Benn.''' – [[John Joseph Bennett]] (1801–1876) * '''Benth.''' – [[George Bentham]] (1800–1884) * '''Bentley''' – [[Robert Bentley]] (1821–1893) * '''Bercht.''' – [[Friedrich von Berchtold]] (1781–1876) * '''Berg''' – [[Ernst von Berg]] (1782–1855) * '''Berger''' – [[Ernst Friedrich Berger]] (1814–1853) * '''Bergey''' – [[David Hendricks Bergey]] (1860–1937) * '''Berggr.''' – [[Sven Berggren]] (1837–1917) * '''Berk.''' – [[Miles Joseph Berkeley]] (1803–1889) * '''Berkhout''' – [[Christine Marie Berkhout]] (1893–1932) * '''Bernh.''' – [[Johann Jacob Bernhardi]] (1774–1850) * '''Berthel.''' – [[Sabin Berthelot]] (1794–1880) * '''Bertol.''' – [[Antonio Bertoloni]] (1775–1869) * '''Besser''' – [[Wilibald Swibert Joseph Gottlieb von Besser]] (1784–1842) * '''Bessey''' – [[Charles Edwin Bessey]] (1845–1915) * '''Bews''' – [[John William Bews]] (1884–1938) * '''Beyr.''' – [[Heinrich Karl Beyrich]] (1796–1834) * '''B.F.Holmgren''' – [[Bjorn Frithiofsson Holmgren]] (1872–1946) * '''B.G.Schub.''' – [[Bernice Giduz Schubert]] (1913–2000) * '''Biehler''' – [[Johann Friedrich Theodor Biehler]] (gebore c. 1785, datum van afstorwe onbekend) * '''Bigelow''' – [[Jacob Bigelow]] (1787–1879) * '''Biv.''' – [[Antonius de Bivoni-Bernardi]] (1774–1837) * '''B.Juss.''' – [[Bernard de Jussieu]] (1699–1777) * '''Blake''' – [[Joseph Blake]] (1814–1888) * '''Blakelock''' – [[Ralph Anthony Blakelock]] (1915–1963) * '''Blanch.''' – [[William Henry Blanchard]] (1850–1922) * '''Blanco''' – [[Francisco Manuel Blanco]] (1778–1845) * '''Blasdell''' – [[Robert Ferris Blasdell]] (1929–1996) * '''Blomq.''' – [[Hugo Leander Blomquist]] (1888–1964) * '''B.L.Rob.''' – [[Benjamin Lincoln Robinson]] (1864–1935) * '''B.L.Turner''' – [[Billie Lee Turner]] (gebore 1925) * '''Bluff''' – [[Mathias Joseph Bluff]] (1805–1837) * '''Blume''' – [[Carl Ludwig Blume]] (1789–1862) * '''B.Nord.''' – [[Bertil Nordenstam]] (gebore 1936) * '''Böcher''' – [[Tyge W. Böcher]] (1909–1983) * '''Boeck''' – [[Johann Otto Boeckeler]] (1803–1899) * '''Boehm.''' – [[Georg Rudolf Boehmer]] (1723–1803) * '''Boiss.''' – [[Pierre Edmond Boissier]] (1810–1885) * '''Boiteau''' – [[Pierre L. Boiteau]] (1911–1980) * '''Bolle''' – [[Carl Bolle]] (1821–1909) * '''Bolus''' – [[Harry Bolus]] (1834–1911) * '''Bong''' – [[Gustav Heinrich von Bongard]] (1786–1839) * '''Bonpl.''' – [[Aimé Jacques Alexandre Bonpland]] (1773–1858) * '''Boom''' – [[Boudewijn Karel Boom]] (1903–1980) * '''Boott''' – [[Francis Boott]] (1792–1863) * '''Borbás''' – [[Vinczé von Borbás]] (1844–1905) * '''Boreau''' – [[Alexandre Boreau]] (1803–1875) * '''Borhidi''' – [[Atilla Borhidi]] (gebore 1932) * '''Boriss.''' – [[Antonina Georgievna Borissova]] (1903–1970) * '''Borkh.''' – [[Moritz Balthasar Borkhausen]] (1760–1806) * '''Börner''' – [[Carl Julius Bernhard Börner]] (1880–1953) * '''Borrer''' – [[William Borrer]] (1781–1862) * '''Borsch''' – [[Thomas Borsch]] (gebore 1969) * '''Borss.-Waalk.''' – [[Jan van Borssum Waalkes]] (1922–1985) * '''Bory''' – [[Jean Baptiste Bory de Saint-Vincent]] (1780–1846) * '''Borzi''' – [[Antonino Borzì]] (1852–1921) * '''Bosc''' – [[Louis Augustin Guillaume Bosc]] (1759–1828) * '''Boucher''' – [[Jules Arman Guillaume Boucher de Crèvecouer]] (1757–1844) * '''Boulger''' – [[George Edward Simmonds Boulger]] (1853–1922) * '''Brack.''' – [[Willian Dunlop Brackenridge]] (1810–1893) * '''Brainerd''' – [[Ezra Brainerd]] (1844–1924) * '''Brandão''' – [[Mitzi Brandão]] * '''Brandegee''' – [[Townshend Stith Brandegee]] (1843–1925) * '''Brandenburg''' – [[D. M. Brandenburg]] (fl. 1991) * '''Brandis''' – [[Dietrich Brandis]] (1824–1907) * '''Branner''' – [[John C. Branner]] (fl. 1888) * '''Bremek.''' – [[Cornelis Eliza Bertus Bremekamp]] (1888–1984) * '''Brenan''' – [[John Patrick Micklethwait Brenan]] (1917–1985) * '''Brenckle''' – [[Jacob Frederic Brenckle]] (1875–1958) * '''Bright''' – [[John Bright (botanist)|John Bright]] (1872–1952) * '''Briq.''' – [[John Isaac Briquet]] (1870–1931) * '''Britten''' – [[James Britten]] (1846–1924) * '''Britton''' – [[Nathaniel Lord Britton]] (1859–1934) * '''Bromhead''' – [[Edward Ffrench Bromhead]] (1789–1855) * '''Brongn.''' – [[Adolphe Theodore Brongniart]] (1801–1876) * '''Brooker''' – [[Ian Brooker]] (gebore 1934) * '''Brooks''' – [[Cecil Joslin Brooks]] (1875–1953) * '''Brooks''' – [[Ralph Edward Brooks]] (gebore 1950) * '''Broome''' – [[Christopher Edmund Broome]] (1812–1886) * '''Brot.''' – [[Felix de Silva Avellar Brotero]] (1744–1828) * '''Brouillet''' – [[Luc Brouillet]] (gebore 1954) * '''Broun''' – [[Maurice Broun]] (1906–1979) * '''Brouss''' – [[Pierre Marie Auguste Broussonet]] (1761–1807) * '''Bruijn''' – [[Ary Johannes De Bruijn]] (1811–1896) * '''Brummitt''' – [[Richard Kenneth Brummitt]] (gebore 1937) * '''Brunet''' – [[Louis-Ovide Brunet]] (1826–1876) * '''Bruyns''' – [[Peter Vincent Bruyns]] (gebore 1957) * '''Buchenau''' – [[Franz Georg Philipp Buchenau]] (1831–1906) * '''Buch.-Ham.''' – [[Francis Buchanan-Hamilton]] (1762–1829) * '''Buckland''' – [[William Buckland]] (1784–1856) * '''Buckley''' – [[Samuel Botsford Buckley]] (1809–1884) * '''Buddle''' – [[Adam Buddle]] (1662–1715) * '''Bunge''' – [[Alexander von Bunge]] (1803–1890) * '''Burb.''' – [[Frederick William Burbidge]] (1847–1905) * '''Burbank''' – [[Luther Burbank]] (1849–1926) * '''Burch.''' – [[William John Burchell]] (1781–1863) * '''Burdet''' – [[Hervé Maurice Burdet]] (gebore 1939) * '''Bureau''' – [[Louis Édouard Bureau]] (1830–1918) * '''Burgess''' – [[Edward Sandford Burgess]] (1855–1928) * '''Burm.''' – [[Johannes Burman]] (1707–1779) * '''Burm.f.''' – [[Nicolaas Laurens Burman]] (1734–1793) * '''Burnat''' – [[Émile Burnat]] (1828–1920) * '''Burret''' – [[Max Burret]] (1883–1964) * '''Burrill''' – [[Thomas Jonathan Burrill]] (1839–1916) * '''Bush''' – [[Benjamin Franklin Bush]] (1858–1937) * '''Butler''' – [[Edwin John Butler]] (1874–1943) * '''Buxb''' – [[Franz Buxbaum]] (1900–1979) == C == * '''Cabrera''' – [[Angel Lulio Cabrera]] (1908–1999) * '''C.A.Clark''' – [[Carolyn A. Clark]] (fl. 1979) * '''C.Agardh''' – [[Carl Adolph Agardh]] (1785–1859) * '''C.A.Gardner''' – [[Charles Austin Gardner]] (1896–1970) * '''Calder''' – [[James Alexander Calder (botanist)|James Alexander Calder]] (1915–1990) * '''Caley''' – [[George Caley]] (1770–1829) * '''Calzada''' – [[Juan Ismael Calzada]] (fl. 1997) * '''Cambage''' – [[Richard Hind Cambage]] (1859–1928) * '''Cambess.''' – [[Jacques Cambessèdes]] (1799–1863) * '''Cambp.''' – [[Douglas Houghton Campbell]] (1859–1953) * '''C.A.Mey.''' – [[Carl Anton von Meyer]] (1795–1855) * '''Camp''' – [[Wendell Holmes Camp]] (1904–1963) * '''Canby''' – [[William Marriott Canby]] (1831–1904) * '''Capuron''' – [[René Paul Raymond Capuron]] (1921–1971) * '''Caro''' – [[José Aristide Caro]] (1919–1985) * '''Carrière''' – [[Elie-Abel Carrière]] (1818–1896) * '''Carruth.''' – [[William Carruthers (botanist)|William Carruthers]] (1830–1922) * '''Carver''' – [[George Washington Carver]] (1864–1943) * '''Casar.''' – [[Giovanni Casaretto]] (1812–1879) * '''C.A.Sm.''' – [[Christo Albertyn Smith]] (1898–1956) * '''Casp.''' – [[Johann Xaver Robert]] (1818–1887) * '''Cass.''' – [[Alexandre Henri Gabriel de Cassini]] (1781–1832) * '''Cav.''' – [[Antonio José Cavanilles]] (1745–1804) * '''Cavara''' – [[Fridiano Cavara]] (1857–1929) * '''C.Bab.''' – [[Churchill Babington]] (1821–1889) * '''C.Bauhin''' – [[Gaspard Bauhin]] (1560–1624) * '''C.B.Clarke''' – [[Charles Baron Clarke]] (1832–1906) * '''C.B.Rob.''' – [[Charles Budd Robinson]] (1871–1913) * '''C.C.Berg''' – [[Cornelis Christiaan Berg]] (1934–2012) * '''C.C.Gmel.''' – [[Carl Christian Gmelin]] (1762–1837) * '''C.Chr.''' – [[Carl Frederik Albert Christensen]] (1872–1942) * '''C.Clark''' – [[Curtis Clark|James Curtis Clark]] (gebore 1951) * '''C.DC''' – [[Anne Casimir Pyrame de Candolle]] (1836–1918) * '''C.E.Bertrand''' – [[Charles Eugène Bertrand]] (1851–1917) * '''C.E.Hubb.''' – [[Charles Edward Hubbard]] (1900–1980) * '''Celak.''' – [[Ladislav Josef Celakovsky]] (1834–1902) * '''Cerv.''' – [[Vicente de Cervantes]] (1755–1829) * '''Ces.''' – [[Vincenzo de Cesati]] (1806–1883) * '''Cesalpino''' – [[Andrea Cesalpino]] (1519–1603) * '''C.F.Reed''' – [[Clyde Franklin Reed]] (1918–1999) * '''Chaix''' – [[Dominique Chaix]] (1730–1799) * '''Cham.''' – [[Adelbert von Chamisso]] (1781–1838) * '''Chapm.''' – [[Alvan Wentworth Chapman]] (1809–1899) * '''Chase''' – [[Mary Agnes Chase]] (1869–1963) * '''Châtel.''' – [[Jean Jacques Châtelain]] (1736–1822) * '''Chaub.''' – [[Louis Athanase Chaubard]] (1785–1854) * '''Chenault''' – [[Léon Chenault]] (1853–1930) * '''Chiov.''' – [[Emilio Chiovenda]] (1871–1941) * '''Chodat''' – [[Robert Hippolyte Chodat]] (1865–1934) * '''Choisy''' – [[Jacques Denys Choisy]] (1799–1859) * '''Chopinet''' – [[R.G. Chopinet]] (1914–1975) * '''Christian''' – [[Hugh Basil Christian]] (1871–1950) * '''Christoph.''' – [[Erling Christophersen]] (1898–1994) * '''C.K.Schneid.''' – [[Camillo Karl Schneider]] (1876–1951) * '''Clairv.''' – [[Joseph Philippe de Clairville]] (1742–1830) * '''Claus''' – [[Karl Ernst Claus]] (1796–1894) * '''C.L.Hitchc.''' – [[Charles Leo Hitchcock]] (1902–1986) * '''Clus.''' – [[Charles de l'Écluse]] (1526–1609) * '''Clute''' – [[Willard Nelson Clute]] (1869–1950) * '''C.L.Woodw.''' – [[Catherine L. Woodward]] (fl. 2007) * '''C.Mohr''' – [[Charles Theodore Mohr]] (1824–1901) * '''C.Morren''' – [[Charles François Antoine Morren]] (1807–1858) * '''C.Nelson''' – [[Cirilo Nelson]] (alternative name: Cyril Hardy Nelson Sutherland) (gebore 1938) * '''C.N.Forbes''' – [[Charles Noyes Forbes]] (1883–1920) * '''Cogn.''' – [[Alfred Cogniaux]] (1841–1916) * '''Colebr.''' – [[Henry Thomas Colebrooke]] (1765–1837) * '''Colla''' – [[Luigi Aloysius Colla]] (1766–1848) * '''Collad.''' – [[Louis Théodore Frederic Colladon]] (1792–1862) * '''Collett''' – [[Henry Collett]] (1836–1901) * '''Collinson''' – [[Peter Collinson (botanis)|Peter Collinson]] (1694–1768) * '''Comm.''' – [[Philibert Commerçon]] (1727–1773) * '''Conrad''' – [[Solomon White Conrad]] (1779–1831) * '''Conran''' – [[John Godfrey Conran]] (gebore 1960) * '''Constance''' – [[Lincoln Constance]] (1909–2001) * '''Cooke''' – [[Mordecai Cubitt Cooke]] (1825–1914) * '''Cookson''' – [[Isabel Clifton Cookson]] (1893–1973) * '''Cooperr.''' – [[Tom Smith Cooperrider]] (gebore 1927) * '''Corner''' [[E. J. H. Corner|Edred John Henry Corner]] (1906–1996) * '''Correll''' – [[Donovan Stewart Correll]] (1908–1983) * '''Cortesi''' – [[Fabrizio Cortesi]] (1879–1949) * '''Cory''' – [[Victor Louis Cory]] (1880–1964) * '''Coss.''' – [[Ernest Saint-Charles Cosson]] (1819–1889) * '''Cotton''' – [[Arthur Disbrowe Cotton]] (1879–1962) * '''Coult.''' – [[Thomas Coulter]] (1793–1843) * '''Coville''' – [[Frederick Vernon Coville]] (1867–1937) * '''C.Presl''' – [[Carl Borivoj Presl]] (1794–1852) * '''C.P.Sm.''' – [[Charles Piper Smith]] (1877–1955) * '''Cranfill''' – [[Raimond Cranfill]] (fl. 1981) * '''Crantz''' – [[Heinrich Johann Nepomuk von Crantz]] (1722–1799) * '''C.R.Ball''' – [[Carleton Roy Ball]] (1873–1958) * '''Crép.''' – [[Francois Crépin]] (1830–1903) * '''Crins''' – [[William J. Crins]] (gebore 1955) * '''C.Rivière''' – [[Charles Marie Rivière]] (gebore 1845, datum van afstorwe onbekend) * '''Croizat''' – [[Léon Camille Marius Croizat]] (1894–1982) * '''Cronquist''' – [[Arthur John Cronquist]] (1919–1992) * '''C.R.Parks''' – [[Clifford R. Parks]] (fl. 1963) * '''Crundw.''' – [[Alan Crundwell]] (1923–2000) * '''C.Tul.''' – [[Charles Tulasne]] (1816–1884) * '''C.T.White''' – [[Cyril Tenison White]] (1890–1950) * '''Cufod.''' – [[Georg Cufodontis]] (1896–1974) * '''C.V.Morton''' – [[Conrad Vernon Morton]] (1905–1972) * '''C.Wang''' – [[Chang Wang]] (fl. 1978) * '''C.Wright''' – [[Charles Wright (botanist)|Charles Wright]] (1811–1885) * '''Czern.''' – [[Vassilii Matveievitch Czernajew]] (1796–1871) == D == * '''Dahl''' – [[Anders Dahl]] (1751–1789) * '''Dahlst.''' – [[Gustav Adolf Hugo Dahlstedt]] (1856–1934) * '''Dandy''' – [[James Edgar Dandy]] (1903–1976) * '''Darl.''' – [[S.J.Darbyshire]] (gebore 1953) * '''Darwin''' – [[Charles Darwin]] (1809–1882) * '''D.A.Sutton''' – [[David A. Sutton]] (gebore 1952) * '''Daubs''' – [[Edwin Horace Daubs]] (fl. 1965) * '''Daveau''' – [[Jules Alexandre Daveau]] (1852–1929) * '''Davenp.''' – [[George Edward Davenport]] (1833–1907) * '''Davey''' – [[Frederick Hamilton Davey]] (1868–1915) * '''David''' – [[Armand David]] (1826–1900) * '''DC.''' – [[Augustin Pyramus de Candolle]] (1778–1841) * '''D.C.Eaton''' – [[Daniel Cady Eaton]] (1834–1895) * '''D.Dietr.''' – [[David Nathaniel Dietrich]] (1799–1888) * '''D.D.Keck''' – [[David D. Keck]] (1903–1995) * '''D.Don''' – [[David Don]] (1799–1841) * '''De Bary''' – [[Anton de Bary]] (1831–1888) * '''Decne.''' – [[Joseph Decaisne]] (1807–1882) * '''Degen''' – [[Àrpàd von Degen]] (1866–1934) * '''Delahouss.''' – [[A. James Delahoussaye]] (fl. 1967) * '''Delavay''' – [[Pierre Jean Marie Delavay]] (1834–1895) * '''Deless.''' – [[Jules Paul Benjamin Delessert]] (1773–1847) * '''Delile''' – [[Alire Raffeneau Delile]] (1778–1850) * '''Denis''' – [[Marcel Denis]] (1897–1929) * '''De Puydt''' – [[Paul Émile de Puydt]] (1810–1891) * '''Desf.''' – [[René Louiche Desfontaines]] (1750–1833) * '''De Smet''' – [[Louis De Smet]] (1813–1887) * '''Desr.''' – [[Louis Auguste Joseph Desrousseaux]] (1753–1838) * '''Desv.''' – [[Nicaise Auguste Desvaux]] (1784–1856) * '''De Vis''' – [[Charles Walter De Vis]] (1829–1915) * '''de Vos''' – [[Cornelis de Vos, botanist|Cornelis de Vos]] (1806–1895) * '''de Vries''' – [[Hugo de Vries]] (1848–1935) * '''de Vriese''' – [[Willem Hendrik De Vriese]] (1806–1862) * '''de Wet''' – [[Johannes Martenis Jacob de Wet]] (1927–2009) * '''Dewey''' – [[Chester Dewey]] (1784–1867) * '''De Wild.''' – [[Émile Auguste Joseph De Wildeman]] (1866–1947) * '''D.Fairchild''' – [[David Fairchild]] (1869–1954) * '''D.H.Scott''' – [[Dukinfield Henry Scott]] (1854–1934) * '''Dieck''' – [[Georg Dieck]] (1847–1925) * '''Diels''' – [[Ludwig Diels|Friedrich Ludwig Emil Diels]] (1874–1945) * '''Dill.''' – [[Johann Jacob Dillenius]] (1684–1747) * '''Dippel''' – [[Leopold Dippel]] (1827–1914) * '''D.Löve''' – [[Doris Benta Maria Löve]] (1918–2000) * '''Dode''' – [[Louis-Albert Dode]] (1875–1943) * '''Dodoens''' – [[Rembert Dodoens]] (1517–1585) * '''Döll''' – [[Johann Christoph Döll]] (1808–1885) * '''Donn''' – [[James Donn]] (1758–1813) * '''Donn.Sm.''' – [[John Donnell Smith]] (1829–1928) * '''Door.''' – [[Simeon Gottfried Albert Doorenbos]] (1891–1980) * '''Douglas''' – [[David Douglas]] (1798–1834) * '''Doweld''' – [[Alexander Borissovitch Doweld]] (gebore 1973) * '''Dowell''' – [[Philip Dowell]] (1864–1936) * '''Drake''' – [[Emmanuel Drake del Castillo]] (1855–1904) * '''Drège''' – [[Johann Franz Drège]] (1794–1881) * '''Druce''' – [[George Claridge Druce]] (1850–1932) * '''Drude''' – [[Carl Georg Oscar Drude]] (1852–1933) * '''Dryand.''' – [[Jonas Carlsson Dryander]] (1748–1810) * '''Duby''' – [[Jean Étienne Duby]] (1798–1885) * '''Duchesne''' – [[Antoine Nicolas Duchesne]] (1747–1827) * '''Ducke''' – [[Adolpho Ducke]] (1876–1959) * '''Dufr.''' – [[Pierre Dufresne]] (1786–1836) * '''Duggar''' – [[Benjamin Minge Duggar]] (1872–1956) * '''Dulac''' – [[Joseph Dulac]] (1827–1897) * '''Dum.Cours.''' – [[Georges Louis Marie Dumont de Courset]] (1746–1824) * '''Dumort.''' – [[Barthélemy Charles Joseph Dumortier]] (1797–1878) * '''Dunal''' – [[Michel Felix Dunal]] (1789–1856) * '''Dunn''' – [[Stephen Troyte Dunn]] (1868–1938) * '''Durand''' – [[Ernest Armand Durand]] (1872–1910) * '''Durazz.''' – [[Antonio Durazz]] (fl. 1772) * '''Durieu''' – [[Michel Charles Durieu de Maisonneuve]] (1796–1878) * '''du Roi''' – [[Johann Philipp du Roi]] (1741–1785) * '''Duss''' – [[Antoine Duss]] (1840–1924) * '''Dyal''' – [[Sarah Creecie Dyal]] (1907–1993) * '''Dyer''' – [[William Turner Thiselton (Thistleton) Dyer]] (1843–1928) == E == * '''Eames''' – [[Edwin Hubert Eames]] (1865–1948) * '''Earle''' – [[Franklin Sumner Earle]] (1856–1929) * '''E.A.Sánchez''' – [[Evangelina A. Sánchez]] (b. 1934) * '''Eaton''' – [[Amos Eaton]] (1776–1842) * '''E.B.Alexeev''' – [[E. B. Alexeev]] (1946–1976) * '''Eb.Fisch.''' – [[Eberhard Fischer]] (b. 1969) * '''Ebinger''' – [[John Edwin Ebinger]] (gebore 1933) * '''E.B.Knox''' – [[Eric B. Knox]] (fl. 1993) * '''Eckl.''' – [[Christian Friedrich Ecklon]] (1795–1868) * '''E.C.Nelson''' – [[Ernest Charles Nelson]] (gebore 1951) * '''Eddy''' – [[Caspar Wistar Eddy]] (1790–1828) * '''E.Fourn.''' – [[Eugène Pierre Nicolas Fournier]] (1824–1884) * '''E.G.Andrews''' – [[E. G. Andrews]] (fl. 1993) * '''Eggl.''' – [[Willard Webster Eggleston]] (1863–1935) * '''E.G.H.Oliv.''' – [[Edward George Hudson Oliver]] (gebore 1938) * '''Egli''' – [[Bernhard Egli]] (fl. 1990) * '''E.Hitchc.''' – [[Edward Hitchcock]] (1793–1864) * '''Ehrenb.''' – [[Christian Gottfried Ehrenberg]] (1795–1876) * '''Ehrend.''' – [[Friedrich Ehrendorfer]] (gebore 1927) * '''Ehrh.''' – [[Jakob Friedrich Ehrhart]] (1742–1795) * '''Eichler''' – [[August W. Eichler|August Wilhelm Eichler]] (1839–1887) * '''Eichw.''' – [[Karl Eichwald]] (1795–1876) * '''Eig''' – [[Alexander Eig]] (1894–1938) * '''E.L.Braun''' – [[Emma Lucy Braun]] (1889–1971) * '''Elliott''' – [[Stephen Elliott (botanist)|Stephen Elliott]] (1771–1830) * '''Elwes''' – [[Henry John Elwes]] (1846–1922) * '''E.Mey.''' – [[Ernst Heinrich Friedrich Meyer]] (1791–1858) * '''E.M.McClint.''' – [[Elizabeth May McClintock]] (1912–2004) * '''E.Morren''' – [[Charles Jacques Édouard Morren]] (1833–1886) * '''Emory''' – [[William Hemsley Emory]] (1811–1887) * '''Endl.''' – [[Stephan Friedrich Ladislaus Endlicher]] (1804–1849) * '''Engel''' – [[Franz Engel]] (fl. 1865) * '''Engelm.''' – [[Georg Engelmann]] (1809–1884) * '''Engl.''' – [[Heinrich Gustav Adolf Engler]] (1844–1930) * '''E.P.Bicknell''' – [[Eugene Pintard Bicknell]] (1859–1925) * '''Epling''' – [[Carl Clawson Epling]] (1894–1968) * '''E.P.Perrier''' – [[Eugène Pierre Perrier de la Bâthie]] (1825–1916) * '''Erdman''' – [[Kimball Stewart Erdman]] (gebore 1937) * '''E.Salisb.''' – [[Edward James Salisbury]] (1886–1978) * '''Eschsch.''' – [[Johann Friedrich von Eschscholtz]] (1793–1831) * '''E.Sheld.''' – [[Edmund Perry Sheldon]] (1869–1947) * '''E.Small''' – [[Ernest Small]] (b. 1940) * '''E.S.Steele''' – [[Edward Strieby Steele]] (1850–1942) * '''Ettingsh.''' – [[Constantin von Ettingshausen]] (1826–1897) * '''Ewart''' – [[Alfred James Ewart]] (1872–1937) * '''E.W.Berry''' – [[Edward W. Berry]] (1875–1945) == F == * '''Fabr.''' – [[Philipp Conrad Fabricius]] (1714–1774) * '''Falc.''' – [[Hugh Falconer]] (1808–1865) * '''F.Allam.''' – [[Frédéric-Louis Allamand]] (1735–1803) * '''Farrer''' – [[Reginald Farrer|Reginald John Farrer]] (1880–1920) * '''Farw.''' – [[Oliver Atkins Farwell]] (1867–1944) * '''Fassett''' – [[Norman Carter Fassett]] (1900–1954) * '''Fawc.''' – [[William Fawcett (botanist)|William Fawcett]] (1851–1926) * '''Fée''' – [[Antoine Laurent Apollinaire Fée]] (1789–1874) * '''F.E.Lloyd''' – [[Francis Ernst Lloyd]] (1868–1947) * '''Fenzl''' – [[Edouard Fenzl]] (1808–1879) * '''Fernald''' – [[Merritt Lyndon Fernald]] (1873–1950) * '''Fern.-Vill.''' – [[Celestino Fernández-Villar]] (1838–1907) * '''Ferry''' – [[René Joseph Justin Ferry]] (1845–1924) * '''F.Gould''' – [[Frank Walton Gould]] (1913–1981) * '''F.Heim''' – [[Frédéric Louis Heim]] (gebore 1869, datum van afstorwe onbekend) * '''F.H.Lewis''' – [[Frank Harlan Lewis]] (gebore 1919) * '''F.H.Wigg.''' – [[Friedrich Heinrich Wiggers]] (1746–1811) * '''Fieber''' – [[Franz Xaver Fieber]] (1807–1872) * '''Fiori''' – [[Adriano Fiori]] (1865–1950) * '''Fisch.''' – [[Friedrich Ernst Ludwig von Fischer]] (1782–1854) * '''F.J.A.Morris''' – [[F. John A. Morris]] (gebore 1869, datum van afstorwe onbekend) * '''F.J.Herm.''' – [[Frederick Joseph Hermann]] (1906–1987) * '''Flüggé''' – [[Johannes Flüggé]] (1775–1816) * '''F.M.Bailey''' – [[Frederick Manson Bailey]] (1827–1915) * '''F.Michx.''' – [[François Andre Michaux]] (1770–1855) * '''F.M.Knuth''' – [[Frederik Marcus Knuth]] (1904–1970) * '''F.Muell.''' – [[Ferdinand von Mueller]] (1825–1896) * '''F.N.Meijer''' – [[Frans Nicholaas Meijer]] (Frank Meyer after 1908) (1875–1918) * '''Focke''' – [[Wilhelm Olbers Focke]] (1834–1922) * '''Forbes''' – [[John Forbes]] (1799–1823) * '''Forrest''' – [[George Forrest (botanist)|George Forrest]] (1873–1932) * '''Forssk.''' – [[Peter Forsskål]] (1732–1763) * '''Fortune''' – [[Robert Fortune]] (1812–1880) * '''Fosberg''' – [[Francis Raymond Fosberg]] (1908–1993) * '''Foug.''' – [[Auguste Denis Fougeroux de Bandaroy]] (1732–1789) * '''Fourc.''' – [[Henri Georges Fourcade]] (1865–1948) * '''Fr.''' – [[Elias Magnus Fries]] (1794–1878) * '''Franch.''' – [[Adrien René Franchet]] (1834–1900) * '''Freckmann''' – [[Robert W. Freckmann]] (gebore 1939) * '''Frém.''' – [[John C. Frémont]] (1813–1890) * '''Fritsch''' – [[Karl Fritsch (botanist)|Karl Fritsch]] (1864–1934) * '''F.Ritter''' – [[Friedrich Ritter]] (1898–1989) * '''Friv.''' – [[Imre Frivaldszky]] (1799–1870) * '''Froel.''' – [[Joseph Aloys von Froelich]] (1766–1841) * '''F.Schmidt''' – [[Friedrich Carl Fedor Bogdanovich Schmidt]] (1862–1908) * '''F.T.Hubb.''' – [[Frederic Tracy Hubbard]] (1875–1962) * '''F.W.Schultz''' – [[Friedrich Wilhelm Schultz]] (1804–1876) == G == * '''Gaertn.''' – [[Joseph Gaertner]] (1732–1791) * '''Gagnep.''' – [[François Gagnepain]] (1866–1952) * '''Gale''' – [[Shirley Gale]] (gebore 1915) * '''Galushko''' – [[Anatol I. Galushko]] (gebore 1926) * '''Gamble''' – [[James Sykes Gamble]] (1847–1925) * '''Gandhi''' – [[Kancheepuram N. Gandhi]] (gebore 1948) * '''Garcke''' – [[Christian August Friedrich Garcke]] (1819–1904) * '''Gardner''' – [[George Gardner (botanist)|George Gardner]] (1812–1849) * '''Gatt.''' – [[Augustin Gattinger]] (1825–1903) * '''Gaudich.''' – [[Charles Gaudichaud-Beaupré]] (1789–1854) * '''G.C.Tucker''' – [[Gordon C. Tucker]] (gebore 1957) * '''G.Dahlgren''' – [[Gertrud Dahlgren]] (1931–2009) * '''G.Don''' – [[George Don]] (1798–1856) * '''G.E.Haglund''' – [[Gustaf Emmanuel Haglund]] (1900–1955) * '''Geborem.''' – [[Joseph Friedrich Nicolaus Geboremüller]] (1862–1948) * '''Genev.''' – [[Léon Gaston Genevier]] (1830–1880) * '''Gentry''' – [[Howard Scott Gentry]] (1903–1993) * '''Gerstb.''' – [[Pedro Gerstberger]] (gebore 1951) * '''Gesner''' – [[Conrad Gessner]] (1516–1565) * '''Geyer''' – [[Karl Andreas Geyer]] (1809–1853) * '''G.F.Atk.''' – [[George Francis Atkinson]] (1854–1918) * '''G.Forst.''' – [[Georg Forster]] (1754–1794) * '''Ghini''' – [[Luca Ghini]] (1490–1556) * '''Gibbs''' – [[Lilian Gibbs]] (1870–1925) * '''Gideon.F.Sm.''' – [[Gideon Smith]] (1959– ) * '''Gilg''' – [[Ernest Friedrich Gilg]] (1867–1933) * '''Gilib.''' – [[Jean-Emmanuel Gilibert]] (1741–1814) * '''Gillek.''' – [[Léopold Guillaume Gillekens]] (1833–1905) * '''Gillies''' – [[John Gillies]] (1792–1834) * '''Gillis''' – [[William Thomas Gillis]] (1933–1979) * '''Gilly''' – [[Charles Louis Gilly]] (1911–1970) * '''Giseke''' – [[Paul Dietrich Giseke]] (1741–1796} * '''G.Kirchn.''' – [[Georg Kirchner]] (1837–1885) * '''G.Koch''' – [[Georg Friedrich Koch]] (1809–1874) * '''G.Lawson''' – [[George Lawson (botanist)|George Lawson]] (1827–1895) * '''G.L.Church''' – [[George Lyle Church]] (1903–2003) * '''Gleason''' – [[Henry Allan Gleason]] (1882–1975) * '''G.L.Nesom''' – [[Guy L. Nesom]] (gebore 1945) * '''G.Lodd.''' – [[George Loddiges]] (1784–1846) * '''Gloxin''' – [[Benjamin Peter Gloxin]] (1765–1794) * '''G.L.Webster''' – [[Grady Linder Webster]] (1927–2005) * '''G.M.Barroso''' – [[Graziela Maciel Barroso]] (1912–2003) * '''G.Moore''' – [[George Thomas Moore]] (1871–1956) * '''G.Nicholson''' – [[George Nicholson (botanis)|George Nicholson]] (1847–1908) * '''Godr.''' – [[Dominique Alexandre Godron]] (1807–1880) * '''Goeschke''' – [[Franz Goeschke]] (1844–1912) * '''Goldberg''' – [[Aaron Goldberg (botanist)|Aaron Goldberg]] (gebore 1917) * '''Goldblatt''' – [[Peter Goldblatt]] (gebore 1943) * '''Goldie''' – [[John Goldie]] (1793–1886) * '''Gooden.''' – [[Samuel Goodenough]] (1743–1827) * '''Goodyer''' – [[John Goodyer]] (1592–1664) * '''Göpp.''' – [[Johann Heinrich Robert Göppert]] (1800–1884) * '''Gordon''' – [[George Gordon (Plantkundige)|George Gordon]] (1801–1893) * '''Gould''' – [[John Gould]] (1804–1881) * '''G.Pearson''' – [[Gilbert Pearson]] * '''Graebn.''' – [[Karl Otto Robert Peter Paul Graebner]] (1871–1933) * '''Graham''' – [[Robert Graham (botanist)|Robert Graham]] (1786–1845) * '''Grande''' – [[Loreto Grande]] (1878–1965) * '''Gray''' – [[Samuel Frederick Gray]] (1766–1828) * '''Greene''' – [[Edward Lee Greene]] (1843–1915) * '''Greenm.''' – [[Jesse More Greenman]] (1867–1951) * '''Greenway''' – [[Percy James Greenway]] (1897–1980) * '''Gren.''' – [[Jean Charles Marie Grenier]] (1808–1875) * '''Greuter''' – [[Werner Rodolfo Greuter]] (gebore 1938) * '''Griff.''' – [[William Griffith (botanist)|William Griffith]] (1810–1845) * '''Grimm''' – [[Johann Friedrich Carl Grimm]] (1737–1821) * '''Gris''' – [[Jean Antoine Arthur Gris]] (1829–1872) * '''Griscom''' – [[Ludlow Griscom]] (1890–1959) * '''Griseb.''' – [[August Heinrich Rudolf Grisebach]] (1814–1879) * '''Grolle''' – [[Riclef Grolle]] (1934–2004) * '''Grossh.''' – [[Alexander Alfonsovich Grossheim]] (1888–1948) * '''Grudz.''' – [[Irina Aleksandrovna Grudzinskaya]] (gebore 1920) * '''G.Shaw''' – [[George Shaw]] (1751–1813) * '''G.S.Mill.''' – [[Gerrit Smith Miller]] (1869–1956) * '''Gueldenst.''' – [[Johann Anton Güldenstädt]] (1745–1781) * '''Guill.''' – [[Jean Baptiste Antoine Guillemin]] (1796–1842) * '''Guillaumin''' – [[André Guillaumin]] (1885–1974) * '''Gunckel''' – [[Hugo Gunckel Lüer|Hugo Gunckel Lűer]] (1901–1997) * '''Gunnerus''' – [[Johann Ernst Gunnerus]] (1718–1773) * '''Guss.''' – [[Giovanni Gussone]] (1787–1866) == H == * '''Hack.''' – [[Eduard Hackel]] (1850–1926) * '''Hagerup''' – [[Olaf Hagerup]] (1889 - 1961) * '''Halácsy''' – [[Eugen von Halácsy]] (1842–1913) * '''Ham.''' – [[William Hamilton (botanist)|William Hamilton]] (1783–1856) * '''Hance''' – [[Henry Fletcher Hance]] (1827–1886) * '''Hand.-Mazz.''' – [[Heinrich R.E. Handel-Mazzetti]] (1882–1940) * '''Hanst.''' – [[Johannes von Hanstein|Johannes Ludwig Emil Robert von Hanstein]] (1822–1880) * '''Hara''' – [[Kanesuke Hara]] (1885–1962) * '''Harb.''' – [[Thomas Grant Harbison]] (1862–1936) * '''Hardin''' – [[James Walker Hardin]] (gebore 1929) * '''Harkn.''' – [[H. W. Harkness]] (1821–1901) * '''Harms''' – [[Hermann Harms]] (1870–1942) * '''Hartm.''' – [[Carl Johan Hartman]] (1790–1849) * '''Hartw.''' – [[Karl Theodor Hartweg]] (1812–1871) * '''Hartwig''' – [[August Karl Julius Hartwig]] (1823–1913) * '''Harv.''' – [[William Henry Harvey]] (1811–1866) * '''Harvill''' – [[Alton McCaleb Harvill, Jr]] (gebore 1916) * '''Hassk.''' – [[Justus Carl Hasskarl]] (1811–1894) * '''Haufler''' – [[Christopher H. Haufler]] (gebore 1950) * '''Hauke''' – [[Richard L. Hauke]] (gebore 1930) * '''Hauman''' – [[Lucien Leon Hauman]] (1880–1965) * '''Hauser''' – [[Margit Luise Hauser]] * '''Hausskn.''' – [[Heinrich Carl Haussknecht]] (1838–1903) * '''Haw.''' – [[Adrian Hardy Haworth]] (1768–1833) * '''Hayata''' – [[Bunzō Hayata]] (1874–1934) * '''Hayek''' – [[August von Hayek]] (1871–1928) * '''Hayne''' – [[Friedrich Gottlob Hayne]] (1763–1832) * '''Hazsl.''' [[Friedrich August Hazslinszky von Hazslin]] (1818–1896) * '''H.B.K.''' of H.B. & K. - [[Alexander von Humboldt|Humboldt]], [[Aimé Bonpland|Bonpland]] en [[Karl Sigismund Kunth|Kunth]] * '''H.Bock''' – [[Hieronymus Bock]] (1498–1554) * '''H.Deane''' – [[Henry Deane (engineer)|Henry Deane]] (1847–1924) * '''H.D.Wilson''' – [[Hugh Wilson (botanist)|Hugh Wilson]] (gebore 1945) * '''H.E.Ahles''' – [[Harry E. Ahles]] (1924–1981) * '''Hedberg''' – [[Karl Olov Hedberg]] (1923–2007) * '''Hedrick''' – [[Ulysses Prentiss Hedrick]] (1870–1951) * '''Hedw.''' – [[Johann Hedwig]] (1730–1799) * '''Hegelm.''' – [[Christoph Friedrich Hegelmaier]] (1833–1906) * '''Heim''' – [[Georg Christoph Heim]] (1743–1807) * '''Heist.''' – [[Lorenz Heister]] (1683–1758) * '''Heldr.''' – [[Theodor Heinrich Hermann von Heldreich]] (1822–1902) * '''Hell.''' – [[Carl Niclas Hellenius]] (1745–1820) * '''Hellq.''' – [[C. Barre Hellquist]] (gebore 1940) * '''H.E.Moore''' – [[Harold Emery Moore]] (1917–1980) * '''Hemsl.''' – [[William Hemsley (botanist)|William Botting Hemsley]] (1843–1924) * '''Henn.''' – [[Paul Christoph Hennings]] (1841–1908) * '''Henrard''' – [[Johannes Theodoor Henrard]] (1881–1974) * '''Henry''' – [[Louis Henry]] (1853–1903) * '''Hensl.''' – [[John Stevens Henslow]] (1796–1861) * '''Hepper''' – [[Frank Nigel Hepper]] (1929–2013) * '''Herb.''' – [[William Herbert]] (1778–1847) * '''Herder''' – [[Ferdinand Gottfried Theobald Herder]] (1828–1896) * '''Heybroek''' – [[Hans M. Heybroek]] (gebore 1927) * '''Heynh.''' – [[Gustav Heynhold]] (1800–1860) * '''Heywood''' – [[Vernon Hilton Heywood]] (gebore 1927) * '''H.G.Sm.''' – [[Henry George Smith]] (1852–1924) * '''H.Hara''' – [[Hiroshi Hara (botanist)|Hiroshi Hara]] (1911–1986) * '''H.H.Eaton''' – [[Hezekiah Hulbert Eaton]] (1809–1832) * '''Hieron.''' – [[Georg Hans Emmo Wolfgang Hieronymus]] (1846–1921) * '''Hill''' – [[John Hill (botanist)|John Hill]] (1716–1775) * '''Hirn''' – [[Karl Engelbrecht Hirn]] (1872–1907) * '''Hitchc''' – [[A. S. Hitchcock|Albert Spear Hitchcock]] (1865–1935) * '''H.Jaeger''' – [[Hermann Jaeger]] (1815–1890) * '''H.Karst''' – [[Gustav Karl Wilhelm Hermann Karsten]] (1817–1908) * '''H.Lév.''' – [[Augustin Abel Hector Léveillé]] (1863–1918) * '''H.Low''' – [[Hugh Low]] (1824–1905) * '''H.L.Späth''' – [[Helmut Ludwig Späth]] (1885–1945) * '''H.L.Wendl.''' – [[Heinrich Wendland]] (1825–1903) * '''H.Müll.''' – [[Heinrich Ludwig Hermann Müller]] (1829–1883) * '''Hnatiuk''' – [[Roger Hnatiuk|Roger James Hnatiuk]] (gebore 1946) * '''Hochr.''' – [[Bénédict Pierre Georges Hochreutiner]] (1873–1959) * '''Hochst.''' – [[Christian Ferdinand Friedrich Hochstetter]] (1787–1860) * '''Hoehne''' – [[Frederico Carlos Hoehne]] (1882–1959) * '''Hoffm.''' – [[George Franz Hoffmann]] (1761–1826) * '''Hoffmanns.''' – [[Johann Centurius von Hoffmannsegg]] (1766–1849) * '''Hogg''' – [[Thomas Hogg]] (1777–1855) * '''Hohen.''' – [[Rudolph Friedrich Hohenacker]] (1798–1874) * '''Hollick''' – [[Charles Arthur Hollick]] (1857–1933) * '''Holmgren''' – [[Hjalmar Josef Holmgren]] (1822–1885) * '''Holub''' – [[Josef Ludwig Holub]] (1930–1999) * '''Hook.''' – [[William Jackson Hooker]] (1785–1865) * '''Hook.f.''' – [[Joseph Dalton Hooker]] (1817–1911) * '''Hopper''' – [[Stephen Hopper]] (gebore 1951) * '''Horik.''' – [[Horikawa Yoshiwo]] (1902–1976) * '''Hornem.''' – [[Jens Wilken Hornemann]] (1770–1841) * '''Host''' – [[Nicolaus Thomas Host]] (1761–1834) * '''House''' – [[Homer Doliver House]] (1878–1949) * '''Houtt.''' – [[Martinus Houttuyn|Maarten Houttuyn]] (1720–1798) * '''Howe''' – [[Eliot Calvin Howe]] (1828–1899) * '''Howell''' – [[Thomas Jefferson Howell]] (1842–1912) * '''H.O.Yates''' – [[Harris Oliver Yates]] (gebore 1934) * '''H.Perrier''' – [[Joseph Marie Henry Alfred Perrier de la Bâthie]] (1873–1958) * '''H.P.Fuchs''' – [[Hans Peter Fuchs]] (1928–1999) * '''H.Rob.''' – [[Harold E. Robinson]] (gebore 1932) * '''H.Rock''' – [[Howard Francis Leonard Rock]] (1925–1964) * '''H.Sharsm.''' – [[Helen Sharsmith|Helen Katherine Sharsmith]] (1905–1982) * '''H.S.Irwin''' – [[Howard Samuel Irwin]] (1928–2019) * '''H.St.John''' – [[Harold St. John (botanist)|Harold St. John]] (1892–1991) * '''Hu''' – [[Hsen Hsu Hu]] (1894–1968) * '''Huds.''' – [[William Hudson (botanist)|William Hudson]] (1730–1793) * '''Hügel''' – [[Karl Alexander Anselm von Hügel]] (1794–1870) * '''Hultén''' – [[Oskar Eric Gunnar Hultén]] (1894–1981) * '''Humb.''' – [[Friedrich Wilhelm Heinrich Alexander von Humboldt]] (1769–1859) * '''Hurus.''' – [[Isao Hurusawa]] (1916–2001) * '''Husn.''' – [[Pierre Tranquille Husnot]] (1840–1929) * '''H.Vilm.''' – [[Charles Philippe Henry Lévêque de Vilmorin]] (1843–1899) * '''H.Wendl.''' – [[Hermann Wendland]] (1825–1903) == I == * '''I.G.Stone''' – [[Ilma Grace Stone]] (1913–2001) * '''Imbach''' – [[Emil J. Imbach]] (1897–1970) * '''I.M.Johnst.''' – [[Ivan Murray Johnston]] (1898–1960) * '''Inoue''' – [[Inoue Hiroshi]] (1932–1989) * '''Irwin''' – [[James Bruce Irwin]] (gebore 1921) * '''Isaac''' – [[Frances Margaret Leighton]] (later Isaac) (1909–2006) * '''Ives''' – [[Joseph Christmas Ives]] (1828–1868) == J == * '''Jacq.''' – [[Nikolaus Joseph von Jacquin]] (1727–1817) * '''Jacques''' – [[Henri Antoine Jacques]] (1782–1866) * '''J.Agardh''' – [[Jacob Georg Agardh]] (1813–1901) * '''Jameson''' – [[William Jameson]] (1796–1873) * '''Janch.''' – [[Erwin Emil Alfred Janchen]] (1882–1970) * '''Jancz.''' – [[Edward Janczewski]] (1846–1918) * '''Janse''' – [[Johannes Albertus Janse]] (1911–1977) * '''J.Bauhin''' – [[Johann Bauhin]] (1541–1613) * '''J.B.Nelson''' – [[John B. Nelson]] (gebore 1951) * '''J.Carey''' – [[John Carey]] (1797–1880) * '''J.C.Gomes''' – [[José Corrêa Gomes, Jr.]] (1919–1965) * '''J.C. Manning''' – [[John Charles Manning]] (1962– ) * '''J.C.Siqueira''' – [[Josafá Carlos de Siqueira]] (1953– ) * '''J.C.Wendl.''' – [[Johann Christoph Wendland]] (1755–1828) * '''J.D.Ray''' – [[James Davis Ray, Jr.]] (1918–1990 ) * '''J.Drumm.''' – [[James Drummond (botanist)|James Drummond]] (1784–1863) * '''J.D.Sauer''' – [[Jonathan Deininger Sauer]] (1918–2008) * '''Jefferies''' – [[R.L.Jefferies]] (fl. 1987) * '''J.E.Lange''' – [[Jakob Emanuel Lange]] (1864–1941) * '''J.Ellis''' – [[John Ellis (naturalist)|John Ellis]] (1710–1776) * '''Jeps.''' – [[Willis Linn Jepson]] (1867–1946) * '''Jess.''' – [[Karl Friedrich Wilhelm Jessen]] (1821–1889) * '''J.F.Gmel.''' – [[Johann Friedrich Gmelin]] (1748–1804) * '''J.-F.Leroy''' – [[Jean-François Leroy]] (1915–1999) * '''J.F.Macbr.''' – [[James Francis Macbride]] (1892–1976) * '''J.Gay''' – [[Jacques Étienne Gay]] (1786–1864) * '''J.Gerard''' – [[John Gerard]] (1545–1612) * '''J.G.Gmel.''' – [[Johann Gmelin|Johann Georg Gmelin]] (1709–1755) * '''J.G.Sm.''' – [[Jared Gage Smith]] (1866–1925) * '''J.J.Sm.''' – [[Johannes Jacobus Smith]] (1867–1947) * '''J.Koenig''' – [[Johann Gerhard Koenig]] (1728–1785) * '''J.L.Gentry''' – [[Johnnie Lee Gentry]] (gebore 1939) * '''J.MacGill.''' – [[John MacGillivray]] (1822–1867) * '''J.Martyn''' – [[John Martyn (botanist)|John Martyn]] (1699–1768) * '''J.M.Black''' – [[John McConnell Black]] (1855–1951) * '''J.M.Coult.''' – [[John Merle Coulter]] (1851–1928) * '''J.M.C.Rich.''' – [[Jean Michel Claude Richard]] (1787–1868) * '''J.M.MacDougal''' – [[John M. MacDougal]] (gebore 1954) * '''J.M.Webber''' – [[John Milton Webber]] (1897–1984) * '''J.M.Wood''' – [[John Medley Wood]] (1827–1915) * '''Jongkind''' – [[Carel Christiaan Hugo Jongkind]] (gebore 1954) * '''Jord.''' – [[Claude Thomas Alexis Jordan]] (1814–1897) * '''J.Presl''' – [[Jan Svatopluk Presl]] (1791–1849) * '''J.R.Forst.''' – [[Johann Reinhold Forster]] (1729–1798) * '''J.St.Hil.''' – [[Jean Henri Jaume Saint-Hilaire]] (1772–1845) * '''Juss.''' – [[Antoine Laurent de Jussieu]] (1748–1836) * '''J.W.Mast.''' – [[John William Masters]] (1792–1873) * '''J.W.Robbins''' – [[James Watson Robbins]] (1801–1879) * '''J.W.Weinm.''' – [[Johann Wilhelm Weinmann]] (1683–1741) == K == * '''Kalchbr.''' [[Károly Kalchbrenner]] (1807–1886) * '''Kalkman''' – [[Cornelis Kalkman]] (1928–1998) * '''Kalm''' – [[Pehr Kalm]] (1716–1779) * '''Kartesz''' – [[John T. Kartesz]] (fl. 1990) * '''Kato''' – [[Masahiro Kato]] (gebore 1946) * '''K.Bremer''' – [[Kåre Bremer]] (gebore 1948) * '''Kearney''' – [[Thomas Henry Kearney]] (1874–1956) * '''Keck''' – [[Karl Keck]] (1825–1894) * '''Keener''' – [[Carl Samuel Keener]] (gebore 1931) * '''Keller''' – [[Robert Keller]] (1854–1939) * '''Ker.''' – [[John Bellenden Ker Gawler]] (1764–1842) * '''Ker Gawl.''' – [[John Bellenden Ker Gawler]] (1764–1842) * '''Kerguélen''' – [[Michel François-Jacques Kerguélen]] (gebore 1928) * '''K.Hoffm.''' – [[Käthe Hoffmann]] (1883–1931) * '''Killip''' – [[Ellsworth Paine Killip]] (1890–1968) * '''King''' – [[George King (botanist)|George King]] (1840–1909) * '''Kingdon-Ward''' – [[Frank Kingdon-Ward]] (1885–1958) * '''Kirchn.''' – [[Emil Otto Oskar von Kirchner]] (1851–1925) * '''Kirk''' – [[Thomas Kirk (botanist)|Thomas Kirk]] (1828–1898) * '''Kit.''' – [[Pál Kitaibel]] (1757–1817) * '''Kjellman''' – [[Frans Reinhold Kjellman]] (1846–1907) * '''K.Jess.''' – [[Knud Jessen]] (1884-1971) * '''K.Koch''' – [[Karl Heinrich Emil Koch (botanist)|Karl Heinrich Emil Koch]] (1809–1879) * '''K.Krause''' – [[Kurt Krause]] (1883–1963) * '''K.Larsen''' – [[Kai Larsen]] (gebore 1926) * '''Klatt''' – [[Friedrich Wilhelm Klatt]] (1825–1897) * '''Klotzsch''' – [[Johann Friedrich Klotzsch]] (1805–1860) * '''K.M.Pryer''' – [[Kathleen M. Pryer]] (fl. 1989) * '''K.Müll.bis''' – [[Kai Müller]] (gebore 1975) * '''Koch''' – [[Johann Friedrich Wilhelm]] (1759–1831) * '''Koehne''' – [[Bernhard Adalbert Emil Koehne]] (1848–1918) * '''Koeler''' – [[Georg Ludwig Koeler]] (1765–1807) * '''Koidz.''' – [[Gen-ichi Koidzumi]] (1883–1953) * '''Kom.''' – [[Vladimir Leontyevich Komarov]] (1869–1945) * '''Koopmann''' – [[Karl Koopmann]] (fl. 1879–1900) * '''Korth.''' – [[Pieter Willem Korthals]] (1807–1892) * '''Kosterm.''' – [[André Joseph Guillaume Henri Kostermans]] (1907–1994) * '''Kotov''' – [[Mikhail Ivanovich Kotov]] (1896–1978) * '''Kotschy''' – [[Theodor Kotschy|Carl Georg Theodor Kotschy]] (1813–1866) * '''Kraenzl.''' – [[Friedrich Wilhelm Ludwig Kraenzlin]] (1847–1934) * '''Krajina''' – [[Vladimir Joseph Krajina]] (gebore 1905) * '''Kral''' – [[Robert Kral (botanist)|Robert Kral]] (gebore 1926) * '''Krapov.''' – [[Antonio Krapovickas]] (gebore 1921) * '''Krause''' – [[Johann Wilhelm Krause]] (1764–1842) * '''Krock.''' – [[Anton Johann Krocker]] (1744–1823) * '''Krombh.''' – [[Julius Vincenz von Krombholz]] (1782–1843) * '''Krüssm.''' – [[Johann Gerd Krüssmann]] (1910–1980) * '''K.Schum.''' – [[Karl Moritz Schumann]] (1851–1904) * '''Kubitzki''' – [[Klaus Kubitzki]] (gebore 1933) * '''Kudô''' – [[Yûshun Kudô]] (1887–1932) * '''Kuhlm.''' – [[João Geraldo Kuhlmann]] (1882–1958) * '''Kuhn''' – [[Friedrich Adalbert Maximilian Kuhn]] (1842–1894) * '''Kuk.''' – [[Georg Kükenthal]] (1864–1955) * '''Kunth''' – [[Carl Sigismund Kunth]] (1788–1850) * '''Kuntze''' – [[Carl Ernst Otto Kuntze]] (1843–1907) * '''Kunze''' – [[Gustav Kunze]] (1793–1851) * '''Kuprian.''' – [[Ludmila Kuprianova]] (1914–1987) * '''Kurz''' – [[Wilhelm Sulpiz Kurz]] (1834–1878) == L == * '''L.''' – [[Carolus Linnaeus]] (1707–1778) * '''Labill.''' – [[Jacques Labillardière]] (1755–1834) * '''Laest.''' – [[Lars Levi Laestadius]] (1800–1861) * '''Lag.''' – [[Mariano Lagasca y Segura]] (1776–1839) * '''Lakela''' – [[Olga Korhoven Lakela]] (1890–1980) * '''Lam.''' – [[Jean-Baptiste Lamarck]] (1744–1829) * '''Lamb.''' – [[Aylmer Bourke Lambert]] (1761–1842) * '''Landolt''' – [[Elias Landolt]] (gebore 1926) * '''Lange''' – [[Johan Martin Christian Lange]] (1818–1898) * '''Latourr.''' – [[Marc Antoine Louis Claret de Latourrette]] (1729–1823) * '''Lavallée''' – [[Pierre Alphonse Martin Lavallée]] (1836–1884) * '''Lavrent.''' – [[Georgios Lavrentiades]] (gebore 1920) * '''Laxm.''' – [[Erich G. Laxmann]] (1737–1796) * '''Layens''' – [[Georges de Layens]] 1834–1897 * '''L.B.Sm.''' – [[Lyman Bradford Smith]] (1904–1997) * '''L.Bolus''' – [[Louisa Bolus]] (1877–1970) * '''L.C.Wheeler''' – [[Louis Cutter Wheeler]] (1910–1980) * '''L.D.Pryor''' – [[Lindsay Pryor]] (1915–1998) * '''Leandri''' – [[Jacques Désiré Leandri]] (1903–1982) * '''Leavenw.''' – [[Melines Conklin Leavenworth]] (1796–1832) * '''Lecomte''' – [[Paul Henri Lecomte]] (1856–1934) * '''Leconte''' – [[John (Eatton) Leconte]] (1784–1860) * '''Ledeb.''' – [[Carl Friedrich von Ledebour]] (1785–1851) * '''Lehm.''' – [[Johann Georg Christian Lehmann]] (1792–1860) * '''Lej.''' – [[Alexandre Louis Simon Lejeune]] (1779–1858) * '''Lellinger''' – [[David Bruce Lellinger]] (gebore 1937) * '''Lelong''' – [[Michel G. Lelong]] (gebore 1932) * '''Lem.''' – [[Charles Antoine Lemaire]] (1800–1871) * '''Le Maout''' – [[Jean Emmanuel Maurice Le Maout]] (1799–1877) * '''Lemoine''' – [[(Pierre Louis) Victor Lemoine]] (1823–1911) * '''León''' – [[Frère León (Joseph Sylvestre Sauget)|Frère León]] (1871–1955) * '''L.E.Navas''' – [[Luisa Eugenia Navas]] (gebore 1918) * '''Leroy''' – [[Andre Leroy]] (1801–1875) * '''Les''' – [[Donald H. Les]] (gebore 1954) * '''Lesch.''' – [[Jean Baptiste Leschenault de la Tour]] (1773–1826) * '''Less.''' – [[Christian Friedrich Lessing]] (1809–1862) * '''Levyns''' – [[Margaret Levyns|Margaret Rutherford Bryan Levyns]] (1890–1975) * '''Lewis''' – [[Meriwether Lewis]] (1774–1809) * '''Leyss.''' – [[Friedrich Wilhelm von Leysser]] (1731–1815) * '''L.f.''' – [[Carolus Linnaeus the Younger]] (1741–1783) * '''L.Fuchs''' – [[Leonhart Fuchs]] (1501–1566) * '''L.H.Bailey''' – [[Liberty Hyde Bailey]] (1858–1954) * '''L'Her.''' – [[Charles Louis L'Héritier de Brutelle]] (1746–1800) * '''L.H.Dewey''' – [[Lyster Hoxie Dewey]] (1865–1944) * '''Liais''' – [[Emmanuel Liais]] (1826–1900) * '''Liebl.''' – [[Franz Kaspar (or Caspar) Lieblein]] (1744–1810) * '''Liebm.''' – [[Frederik Michael Liebmann]] (1813–1856) * '''Lightf.''' – [[John Lightfoot FRS]] (1735–1788) * '''Lindau''' – [[Gustav Lindau]] (1866–1923) * '''Lindl.''' – [[John Lindley]] (1799–1865) * '''Lindm.''' – [[Carl Axel Magnus Lindman]] (1856–1928) * '''Lindq.''' – [[Sven Bertil Gunvald Lindquist]] (1904–1963) * '''Link''' – [[Johann Heinrich Friedrich Link]] (1767–1851) * '''Litv.''' – [[Dmitrij Ivanovitsch Litvinov]] (1854–1929) * '''L.K.Fu''' – [[Li-kuo Fu]] (gebore 1934) * '''L.M.Perry''' – [[Lily May Perry]] (1895–1992) * '''Lodd.''' – [[Loddiges|Joachim Conrad Loddiges]] (1738–1826) * '''Loefl.''' – [[Pehr Loefling]] (1729–1756) * '''Loes.''' – [[Ludwig Eduard Theodor Loesener]] (1865–1941) * '''Loisel.''' – [[Jean Louis August Loiseleur-Deslongchamps]] (1774–1849) * '''Lönnrot''' – [[Elias Lönnrot]] (1802–1884) * '''Lotsy''' – [[Johannes Paulus Lotsy]] (1867–1931) * '''Lott''' – [[Henry J. Lott]] (fl. 1938) * '''Loudon''' – [[John Claudius Loudon]] (1783–1843) * '''Lounsb.''' – [[Alice Lounsberry]] (1872–1949) * '''Lour.''' – [[João de Loureiro]] (1717–1791) * '''L.R.Landrum''' – [[Leslie R. Landrum]] (gebore 1946) * '''L.R.Phillippe''' – [[Loy R. Phillippe]] (fl. 1989) * '''L.Späth''' – [[Franz Ludwig Späth]] (1839–1913) * '''Luer''' – [[Carlyle A. Luer]] (gebore 1922) * '''Lundell''' – [[Cyrus Longworth Lundell]] (1907–1994) * '''Lunell''' – [[Joël Lunell]] (1851–1920) * '''Lye''' – [[Kaare Arnstein Lye]] (gebore 1940) * '''Lyons''' – [[Israel Lyons]] (1739–1775) == M == * '''Ma''' – [[Yu Chuan Ma]] (gebore 1916) * '''Maack''' – [[Richard Karlovich Maack]](1825–1886) * '''Maas''' – [[Paulus Johannes Maria Maas]] (gebore 1939) * '''Mabb.''' – [[David Mabberley]] (gebore 1948) * '''Macf.''' – [[John Muirhead Macfarlane]] (1855–1943) * '''Mack.''' – [[Kenneth Kent Mackenzie]] (1877–1934) * '''MacMill.''' – [[Conway MacMillan]] (1867–1929) * '''Macoun''' – [[John Macoun]] (1831–1920) * '''M.A.Curtis''' – [[Moses Ashley Curtis]] (1808–1872) * '''Magnol''' – [[Pierre Magnol]] (1638–1715) * '''Magnus''' – [[Paul Wilhelm Magnus]] (1844–1914) * '''Maiden''' – [[Joseph Maiden]] (1859–1925) * '''Makino''' – [[Tomitaro Makino]] (1862–1957) * '''M.Allemão''' – [[Manoel Allemão]] (died 1863) * '''Malme''' – [[Gustaf Oskar Andersson Malme]] (1864–1937) * '''Marchal''' – [[Élie Marchal]] (1839–1923) * '''Marcks''' – [[Brian Marcks]] (fl. 1974) * '''Marloth''' – [[Hermann Wilhelm Rudolf Marloth]] (1855–1931) * '''Marshall''' – [[Humphry Marshall]] (1722–1801) * '''Mart.''' – [[Carl Friedrich Philipp von Martius]] (1794–1868) * '''Martius''' – [[Carl Friedrich Philipp von Martius]] (1794–1868) * '''Martinov''' – [[Ivan Ivanovich Martynov]] {1771-1833?} * '''Masam.''' – [[Genkei Masamune]] (1899–1993) * '''Masson''' – [[Francis Masson]] (1741–1805) * '''Mast.''' – [[Maxwell T. Masters]] (1833–1907) * '''Mathias''' – [[Mildred Esther Mathias]] (1906–1995) * '''Mathieu''' – [[Charles Marie Joseph Mathieu]] (1791–1873) * '''Matsum.''' – [[Ninzo Matsumura|Jinzô Matsumura]] (1856–1928) * '''Matt.''' – [[Heinrich Gottfried von Mattuschka]] (1734–1779) * '''Mattfl.''' – [[Johannes Mattfeld]] (1895–1951) * '''Mattox''' – [[Karl R. Mattox]] (gebore 1936) * '''Maxim.''' – [[Carl Maximowicz]] (1827–1891) * '''Maxon''' – [[William Ralph Maxon]] (1877–1948) * '''Maxwell''' – [[T.C.Maxwell]] (1822–1908) * '''M.Bieb.''' – [[Friedrich August Marschall von Bieberstein]] (1768–1826) * '''McCoy''' – [[Frederick McCoy]] (1817–1899) * '''McGill.''' – [[Donald McGillivray]] (gebore 1935) * '''McGregor''' – [[Ronald Leighton McGregor]] (gebore 1919) * '''M.C.Johnston''' – [[Marshall Corning Johnston]] (gebore 1930) * '''McKinney''' – [[Harold Hall McKinney]] (gebore 1889) * '''McVaugh''' – [[Rogers McVaugh]] (gebore 1909) * '''Medik.''' – [[Friedrich Kasimir Medikus]] (1736–1808) * '''Meerb.''' – [[Nicolaas Meerburgh]] (1734–1814) * '''Meijer''' – [[Willem Meijer]] (1923–2003) * '''Meikle''' – [[Robert Desmond Meikle]] (gebore 1923) * '''Meisn.''' – [[Carl Meissner|Carl Daniel Friedrich Meissner]] (1800–1874) * '''M.E.Jones''' – [[Marcus Eugene Jones]] (1852–1934) * '''Melch.''' – [[Hans Melchior]] (1894–1984) * '''Melville''' – [[Ronald Melville]] (1903–1985) * '''Melvin''' – [[Norman C. Melvin, III]] (fl. 1975) * '''Mendel''' – [[Gregor Mendel]] (1822–1884) * '''Menezes''' – [[Carlos Azevedo de Menezes]] (1863–1928) * '''Menzies''' – [[Archibald Menzies]] (1754–1842) * '''Mérat.''' – [[François Victor Mérat de Vaumartoise]] (1780–1851) * '''Mereschk.''' – [[Konstantin Mereshkovski]] (1855–1921) * '''Merr.''' – [[Elmer Drew Merrill]] (1876–1956) * '''Mert.''' – [[Franz Carl Mertens]] (1764–1831) * '''Mett.''' – [[Georg Heinrich Mettenius]] (1823–1866) * '''Meyen''' – [[Franz Meyen|Franz Julius Ferdinand Meyen]] (1804–1840) * '''Mez''' – [[Carl Christian Mez]] (1866–1944) * '''M.F.Fay''' – [[Michael Francis Fay]] (gebore 1960) * '''M.Gómez''' – [[Manuel Gómez de la Maya y Jiménez]] (1867–1916) * '''M.Hopkins''' – [[Milton Hopkins]] (gebore 1906) * '''Micevski''' – [[Kiril Micevski]] (1926–2002) * '''Micheli''' – [[Marc Micheli]] (1844–1902) * '''Michx.''' – [[André Michaux]] (1746–1803) * '''Miers''' – [[John Miers (botanist)|John Miers]] (1789–1879) * '''Milde''' – [[Carl August Julius Milde]] (1824–1871) * '''Mill.''' – [[Philip Miller]] (1691–1771) * '''Millais''' – [[John Guille Millais]] (1865–1931) * '''Millsp.''' – [[Charles Frederick Millspaugh]] (1854–1923) * '''Milne-Redh.''' – [[Edgar Wolston Bertram Handsley Milne-Redhead]] (1906–1996) * '''Miq.''' – [[Friedrich Anton Wilhelm Miquel]] (1811–1871) * '''Mirb.''' – [[Charles-François Brisseau de Mirbel]] (1776–1854) * '''Mitsevski''' – sien '''Micevski''' * '''Mitch.''' – [[John Mitchell (geographer)|John Mitchell]] (1711–1768) * '''M.Martens''' [[Martin Martens]] (1797–1863) * '''Moc.''' – [[José Mariano Mociño]] (1757–1820) * '''Moench''' – [[Conrad Moench]] (1744–1805) * '''Moestrup''' – [[Øjvind Moestrup]] (gebore 1941) * '''Mohl''' – [[Hugo von Mohl]] (1805–1872) * '''Mohlenbr.''' – [[Robert H. Mohlenbrock]] (gebore 1931) * '''Möhring''' – [[Paul Heinrich Gerhard Möhring]] (1710–1792) * '''Moldenke''' – [[Harold Norman Moldenke]] (gebore 1909) * '''Molina''' – [[Juan Ignacio Molina]] (1737–1829) * '''Monnard''' – [[Jean Pierre Monnard]] (gebore 1791, datum van afstorwe onbekend) * '''Moore''' – [[David Moore (botanist)|David Moore]] (1808–1879) * '''Moq.''' – [[Christian Horace Bénédict Alfred Moquin-Tandon]] (1804–1863) * '''Moretti''' – [[Giuseppi L. Moretti]] (1782–1853) * '''Moris''' – [[Giuseppe Giacinto Moris]] (1796–1869) * '''Morison''' – [[Robert Morison]] (1620–1683) * '''Morong''' – [[Thomas Morong]] (1827–1894) * '''Moss''' – [[Charles Edward Moss]] (1872–1930) * '''Mottet''' – [[Seraphin Joseph Mottet]] (1861–1930) * '''M.P.de Vos''' – [[Miriam Phoebe de Vos]] (1912–2005) * '''M.Prins''' – [[Marie Prins]] (1948 - ) * '''M.Roem.''' – [[Max Joseph Roemer]] (1791–1849) * '''M.S.Baker''' – [[Milo Samuel Baker]] (1868–1961) * '''M.T.Strong''' – [[Mark Tuthill Strong]] (gebore 1954) * '''Muhl.''' – [[Gotthilf Heinrich Ernst Muhlenberg]] (1753–1815) * '''Müll.Arg.''' – [[Johannes Müller Argoviensis]] (1828–1896) * '''Müll.-Thurg.''' – [[Hermann Müller (Thurgau)|Hermann Müller]] (1850–1927) * '''Münchh.''' – [[Otto II. Freiherr von Münchhausen]] (1716–1774) * '''Munz''' – [[Philip Alexander Munz]] (1892–1974) * '''Murb.''' – [[Svante Samuel Murbeck]] (1859–1946) * '''Murray''' – [[Johan Andreas Murray]] (1740–1791) * '''Mutis''' – [[José Celestino Bruno Mutis]] (1732–1808) * '''M.W.Chase''' – [[Mark Wayne Chase]] (gebore 1951) == N == * '''Naczi''' – [[Robert Francis Cox Naczi]] (gebore 1963) * '''Nägeli''' – [[Karl Wilhelm von Nägeli]] (1817–1891) * '''Nakai''' – [[Takenoshin Nakai]] (1882–1952) * '''Nash''' – [[George Valentine Nash]] (1864–1921) * '''Naudin''' – [[Charles Victor Naudin]] (1815–1899) * '''N.E.Br.''' – [[Nicholas Edward Brown]] (1849–1934) * '''Neck.''' – [[Noel Martin Joseph de Necker]] (1730–1793) * '''Née''' – [[Luis Née]] (fl. 1734–1801) * '''Nees''' – [[Christian Gottfried Daniel Nees von Esenbeck]] (1776–1858) * '''Neubert''' – [[Wilhelm Neubert]] (1808–1905) * '''Nevski''' – [[Sergei Arsenjevic Nevski]] (1908–1938) * '''Newman''' – [[Edward Newman]] (1801–1876) * '''N.H.F.Desp.''' – [[Narcisse Henri François Desportes]] (1776–1856) * '''N.H.Holmgren''' – [[Noel Herman Holmgren]] (gebore 1937) * '''Nichols''' – [[George Elwood Nichols]] (1882–1939) * '''Nied.''' – [[Franz Josef Niedenzu]] (1857–1937) * '''Nieuwl.''' – [[Julius Aloysius Arthur Nieuwland]] (1878–1936) * '''Nob.Tanaka''' – [[Nobuyuki Tanaka]] (fl. 2000) * '''Nodder''' – [[Frederick Polydore Nodder]] (fl. 1770–1800) * '''Nordm.''' – [[Alexander von Nordmann]] (1803–1866) * '''Noronha''' – [[Francisco Noronha]] (1748–1788) * '''Norton''' – [[John Bitting Smith Norton]] (1872–1966) * '''N.Robson''' – [[Norman Keith Bonner Robson]] (gebore 1928) * '''N.T.Burb.''' – [[Nancy Tyson Burbidge]] (1912–1977) * '''Nutt.''' – [[Thomas Nuttall]] (1786–1859) * '''Nyár.''' – [[Erasmus Julius Nyárády]] (1881–1966) == O == * '''Oakes''' – [[William Oakes]] (1799–1848) * '''O.Berg''' – [[Otto Karl Berg]] (1815–1866) * '''O.Deg.''' – [[Otto Degener]] (1899–1988) * '''Oberm.''' – [[Anna Amelia Obermeyer]] (1907–2001) * '''Oeder''' – [[Georg Christian Oeder]] (1728–1791) * '''Oerst.''' – [[Anders Sandoe Oersted (botanist)|Anders Sandoe Ørsted]] (1816–1872) * '''O.E.Schulz''' – [[Otto Eugen Schulz]] (1874–1936) * '''O.F.Cook''' – [[Orator F. Cook]] (1867–1949) * '''O.F.Müll.''' – [[Otto Friedrich Müller]] (1730–1784) * '''O.Hoffm.''' – [[Karl August Otto Hoffmann]] (1853–1909) * '''Ohwi''' – [[Jisaburo Ohwi]] (1905–1977) * '''Oliv.''' – [[Daniel Oliver]] (1830–1916) * '''Olney''' – [[Stephen Thayer Olney]] (1812–1878) * '''Opiz''' – [[Philipp Maximilian Opiz]] (1787–1858) * '''Ortega''' – [[Casimiro Gómez Ortega]] (1740–1818) * '''Ostenf.''' – [[Carl Hansen Ostenfeld]] (1873–1931) * '''Otth''' – [[Carl Adolf Otth]] (1803–1839) * '''Otto''' – [[Christoph Friedrich Otto]] (1783–1856) * '''Oudejans''' – [[Robertus Cornelis Hilarius Maria Oudejans]] (gebore 1943) == P == * '''Paine''' – [[John Alsop Paine]] (1840–1912) * '''Pall.''' – [[Peter Simon von Pallas]] (1741–1811) * '''Palla''' – [[Eduard Palla]] (1864–1922) * '''Palmer''' – [[Edward Palmer (botanist)|Edward Palmer]] (1829–1911) * '''Pančić''' – [[Josif Pančić]] (1814–1888) * '''Panero''' – [[José L. Panero]] (gebore 1959) * '''Panz.''' – [[Georg Wolfgang Franz Panzer]] (1755–1829) * '''Papan.''' – [[Konstantinos Papanicolaou]] (gebore 1947) * '''Parl.''' – [[Filippo Parlatore]] (1816–1877) * '''Parry''' – [[Charles Christopher Parry]] (1823–1890) * '''Pascher''' – [[Adolf Pascher]] (1881–1945) * '''Paterson''' – [[William Paterson]] (1755–1810) * '''Patrin''' – [[Eugène Louis Melchior Patrin]] (1742–1815) * '''Paulsen''' – [[Ove Paulsen]] (1874–1947) * '''Paunero''' – [[Elena Paunero Ruiz]] (gebore 1906) * '''Pav.''' – [[José Antonio Pavón Jiménez]] (1754–1844) * '''Pavol.''' – [[Angiolo Ferdinando Pavolini]] * '''Pax''' – [[Ferdinand Albin Pax]] (1858–1942) * '''Paxton''' – [[Joseph Paxton]] (1803–1865) * '''P.B.Adams''' – [[P. B. Adams]] (fl. 1978) * '''P.Beauv.''' – [[Ambroise Marie François Joseph Palisot de Beauvois]] (1752–1820) * '''P.Bertrand''' – [[Paul Charles Édouard Bertrand|Paul Bertrand]] (1879-1944) * '''P.Browne''' – [[Patrick Browne]] (1720–1790) * '''Peattie''' – [[Donald C. Peattie]] (1898–1964) * '''P.E.Berry''' – [[Paul Edward Berry]] (gebore 1952) * '''Peck''' – [[Charles Horton Peck]] (1833–1917) * '''Pedersen''' – [[Troels Myndel Pedersen]] (1916–2000) * '''Pedley''' – [[Leslie Pedley]] (gebore 1930) * '''Pellegr.''' – [[François Pellegrin]] (1881–1965) * '''Pelser''' – [[Pieter B. Pelser]] (fl. 2005) * '''Penn.''' – [[Thomas Pennant]] (1726–1798) * '''Pennell''' – [[Francis Whittier Pennell]] (1886–1952) * '''Pepin''' – [[Pierre Denis Pepin]] (c. 1802–1876) * '''Perleb''' – [[Karl Julius Perleb]] (1794–1845) * '''Perr.''' – [[George Samuel Perrottet]] (1793–1870) * '''Perrine''' – [[Henry Perrine]] (1797–1840) * '''Pers.''' – [[Christiaan Hendrik Persoon]] (1761–1836) * '''Peter''' – [[(Gustav) Albert Peter]] (1853–1937) * '''Petr.''' – [[Franz Petrak]] (1886–1973) * '''Petz.''' – [[Carl Edward Adolph Petzold]] (1815–1891) * '''Peyr.''' – [[Johann Joseph Peyritsch]] (1835–1889) * '''Pfeff.''' – [[Wilhelm Pfeffer]] (1845–1920) * '''P.Gaertn.''' – [[Philipp Gottfried Gaertner]] (1754–1825) * '''Phil.''' – [[Rodolfo Amando Philippi]] (1808–1904) * '''Philcox''' – [[David Philcox]] (gebore 1926) * '''P.H.Raven''' – [[Peter Hamilton Raven]] (gebore 1936) * '''Pichon''' – [[Marcel Pichon]] (1921–1954) * '''Pickett''' – [[Fermen Layton Pickett]] (1881–1940) * '''Pic.Serm.''' – [[Rodolfo Emilio Giuseppe Pichi Sermolli]] (1912–2005) * '''Pilg.''' – [[Robert Knud Friedrich Pilger]] (1876–1953) * '''Piper''' – [[Charles Vancouver Piper]] (1867–1926) * '''Pirotta''' – [[Pietro Romualdo Pirotta]] (1853–1936) * '''P.J.Bergius''' – [[Peter Jonas Bergius]] (1730–1790) * '''P.J.Müll.''' – [[Philipp Jakob Müller]] (1832–1889) * '''P.Karst''' – [[Petter Adolf Karsten]] (1834–1917) * '''P.K.Endress''' – [[Peter Karl Endress]] (gebore 1942) * '''P.K.Holmgren''' – [[Patricia Kern Holmgren]] (gebore 1940) * '''P.Kumm.''' – [[Paul Kummer]] (1834–1912) * '''Planch.''' – [[Jules Émile Planchon]] (1823–1888) * '''Pluk.''' – [[Leonard Plukenet]] (1641-1706) * '''Plum.''' – [[Charles Plumier]] (1646–1704) * '''Pocock.''' – [[Mary Agard Pocock]] (1886–1977) * '''Podp.''' – [[Josef Podpera]] (1878–1954) * '''Poederlé''' – [[Eugene Josef Charles Gilain Hubert d'Olmen Poederlé]] (1742–1813) * '''Poepp.''' – [[Eduard Friedrich Poeppig]] (1798–1868) * '''Poggenb.''' – [[Justus Ferdinand Poggenburg]] (1840–1893) * '''Pohl''' – [[Johann Baptist Emanuel Pohl]] (1782–1834) * '''Poir.''' – [[Jean Louis Marie Poiret]] (1755–1834) * '''Poit.''' – [[Pierre Antoine Poiteau]] (1766–1854) * '''Polatschek''' – [[Adolf Polatschek]] (gebore 1932) * '''Pollard''' – [[Charles Louis Pollard]] (1872–1945) * '''Pollich''' – [[Johan Adam Pollich]] (1740–1780) * '''Pollock''' – [[James Barklay Pollock]] (1863–1934) * '''Porter''' – [[Thomas Conrad Porter]] (1822–1901) * '''Posp.''' – [[Eduard Ludvik Pospichal]] (1838–1905) * '''Post''' – [[George Edward Post]] (1838–1909) * '''Prantl''' – [[Karl Anton Eugen Prantl]] (1849–1893) * '''Pringsh.''' – [[Nathanael Pringsheim]] (1823–1894) * '''P.R.O.Bally''' – [[Peter René Oscar Bally]] (1895–1980) * '''Profice''' – [[Sheila Regina Profice]] (gebore 1948) * '''Prokh.''' – [[Jaroslav Ivanovic Prokhanov]] (1902–1964) * '''Prosk.''' – [[Johannes Max Proskauer]] (1923–1970) * '''P.Royen''' – [[Pieter van Royen]] (1923–2002) * '''P.S.Ashton''' – [[Peter Shaw Ashton]] (gebore 1934) * '''P.Selby''' – [[Prideaux John Selby]] (1788–1867) * '''P.S.Green''' – [[Peter Shaw Green]] (gebore 1920) * '''P.S.Wyse Jacks.''' – [[Peter Wyse Jackson]] (gebore 1955) * '''Purdom''' – [[William Purdom]] (1880–1921) * '''Pursh''' – [[Frederick Traugott Pursh]] (1774–1820) * '''Putz.''' – [[Jules Putzeys]] (1809–1882) * '''P.W.Ball''' – [[Peter William Ball]] (gebore 1932) * '''Pynaert''' – [[Edouard-Christophe Pynaert]] (1835–1900) == R == * '''Rach''' – [[Louis Theodor Rach]] (1821–1859) * '''Radcl.-Sm.''' – [[Alan Radcliffe-Smith]] (1938–2007) * '''Raddi''' – [[Giuseppe Raddi]] (1770–1829) * '''Raderm.''' – [[Jacob Cornelis Matthieu Radermacher]] (1741–1783) * '''Radford''' – [[Albert Ernest Radford]] (1918–2006) * '''Radlk.''' – [[Ludwig Adolph Timotheus Radlkofer]] (1829–1927) * '''R.A.Dyer''' – [[Robert Allen Dyer]] (1900–1987) * '''Raeusch.''' – [[Ernst Adolf Raeuschel]] (fl. 1772–1797) * '''Raf.''' – [[Constantine Samuel Rafinesque-Schmaltz]] (1783–1840) * '''Rafn''' – [[Carl Gottlob Rafn]] (1769–1808) * '''R.A.Howard''' – [[Richard Alden Howard]] (1917–2003) * '''Raim.''' – [[Rudolph Raimann]] (1863–1896) * '''Ralfs''' – [[John Ralfs]] (1807–1890) * '''Ramond''' – [[Louis Ramond de Carbonnières]] (1755–1827) * '''Raoul''' – [[Etienne Fiacre Louis Raoul]] (1815–1852) * '''Rattan''' – [[Volney Rattan]] (1840–1915) * '''Rauh''' – [[Werner Rauh]] (1913–2000) * '''Raunk.''' – [[Christen C. Raunkiær]] (1860–1938) * '''Rauschert''' – [[Stephan Rauschert]] (1931–1986) * '''Rauwolff''' – [[Leonhard Rauwolf]] (1535–1596) * '''Raven''' – [[John Earle Raven]] (1914–1980) * '''Ravenna''' – [[Pierfelice Ravenna]] (gebore 1938) * '''R.A.W.Herrm.''' – [[Rudolf Albert Wolfgang Herrmann]] (gebore 1885, datum van afstorwe onbekend) * '''Ray''' – [[John Ray]] (1627–1705) * '''Raymond''' – [[Louis-Florent-Marcel Raymond]] (1915–1972) * '''Razaf.''' – [[A. Razafindratsira fl.]] (gebore 1987) * '''R.Bernal''' – [[Rodrigo Bernal]] (gebore 1959) * '''R.Br.''' – [[Robert Brown (botanis)|Robert Brown]] (1773–1858) * '''Rchb.''' – [[Heinrich Gottlieb Ludwig Reichenbach]] (1793–1879) * '''Rchb.f.''' – [[Heinrich Gustav Reichenbach]] (1824–1889) * '''R.C.Jacks''' – [[Raymond Carl Jacks]] (gebore 1928) * '''R.C.Moran''' – [[Robbin C. Moran]] (fl. 1986) * '''R.Dahlgren''' – [[Rolf Martin Theodor Dahlgren]] (1932–1987) * '''Rech.''' – [[Karl Rechinger]] (1867–1952) * '''Rech.f.''' – [[Karl Heinz Rechinger]] (1906–1998) * '''R.E.Fr.''' – [[Robert Elias Fries]] (1876–1966) * '''Regel''' – [[Eduard August von Regel]] (1815–1892) * '''Rehder''' – [[Alfred Rehder]] (1863–1949) * '''Reichard''' – [[Johann Jacob Reichard]] (1743–1782) * '''Reinw.''' – [[Caspar Georg Carl Reinwardt]] (1773–1854) * '''Reissek''' – [[Siegfried Reisseck]] (1819–1871) * '''Rendle''' – [[Alfred Barton Rendle]] (1865–1938) * '''Req.''' – [[Esprit Requien]] (1788–1851) * '''Resv.-Holms.''' – [[Hanna Resvoll-Holmsen]] (1873–1943) * '''Resvoll''' – [[Thekla Resvoll]] (1871–1948) * '''Retz.''' – [[Anders Johan Retzius]] (1742–1821) * '''Reut.''' – [[George François Reuter]] (1805–1872) * '''Reveal''' – [[J.L. Reveal|James Lauritz Reveal]] (gebore 1941) * '''Rhode''' – [[Johann Gottlieb Rhode]] (1762–1827) * '''Rich.''' – [[Louis Claude Richard|Louis Claude Marie Richard]] (1754–1821) * '''Richardson''' – [[John Richardson]] (1787–1865) * '''Richens''' – [[Richard Hook Richens]] (1919–1984) * '''Riddell''' – [[John Leonard Riddell]] (1807–1865) * '''Ridl.''' – [[Henry Nicholas Ridley]] (1855–1956) * '''Ridsd.''' – [[Colin Ernest Ridsdale]] (gebore 1944) * '''Rivière''' – [[Marie Auguste Rivière]] (1821–1877) * '''Rizzini''' – [[Carlos Toledo Rizzini]] (gebore 1921) * '''R.J.Bayer''' – [[Randall James Bayer]] (gebore 1955) * '''R.K.Godfrey''' – [[Robert Kenneth Godfrey]] (1911–2000) * '''R.Knuth''' – [[Reinhard Gustav Paul Knuth]] (1874–1957) * '''R.M.Harper''' – [[Roland McMillan Harper]] (1878–1966) * '''R.M.King''' – [[Robert Merrill King]] (gebore 1930) * '''R.Morales''' – [[Ramón Morales Valverde]] (gebore 1950) * '''R.M.Patrick''' – [[Ruth Patrick]] (gebore 1907) * '''R.M.Schust.''' – [[Rudolf M. Schuster]] (gebore 1921) * '''Robbr.''' – [[Elmar Robbrecht]] (gebore 1946) * '''Robyns''' – [[Frans Hubert Edouard Arthur Walter Robyns]] (1901–1986) * '''Rock''' – [[Joseph Rock]] (1884–1962) * '''Rodr.''' – [[José Demetrio Rodrígues]] (1780–1846) * '''Roem.''' – [[Johann Jakob Roemer]] (1763–1819) * '''Rogow.''' – [[Athanasi Semenovich Rogowicz]] (1812–1878) * '''Röhl.''' – [[Johann Christoph Röhling]] (1757–1813) * '''Röhr''' – [[Julius Bernard von Röhr]] (1686–1742) * '''J.P.Röhr''' – [[Julius von Röhr|Julius Philip Benjamin von Röhr]] (1737–1793) * '''Rohrb.''' – [[Paul Rohrbach (botanist)|Paul Rohrbach]] (1846–1871) * '''Rollins''' – [[Reed Clark Rollins]] (1911–1998) * '''Romagn.''' – [[Henri Romagnesi]] (1912–1999) * '''Romans''' – [[Bernard Romans]] (c. 1720–1784) * '''Rose''' – [[Joseph Nelson Rose]] (1862–1928) * '''Rosenv.''' – [[Janus Lauritz Andreas Kolderup Rosenvinge|Lauritz Kolderup Rosenvinge]] (1858 - 1939) * '''Rost.''' – [[Friedrich Wilhelm Gottlieb Theophil Rostkovius]] (1770–1848) * '''Rota''' – [[Lorenzo Rota]] (1819–1855) * '''Roth''' – [[Albrecht Wilhelm Roth]] (1757–1834) * '''Rothm.''' – [[Werner Hugo Paul Rothmaler]] (1908–1962) * '''Rottb.''' – [[Christen Friis Rottbøll]] (1727–1797) * '''Roxb.''' – [[William Roxburgh]] (1751–1815) * '''Royle''' – [[John Forbes Royle]] (1798–1858) * '''R.R.Haynes''' – [[Robert Ralph Haynes]] (gebore 1945) * '''R.R.Scott''' – [[Robert Robinson Scott]] (1827–1877) * '''R.T.Clausen''' – [[Robert Theodore Clausen]] (1911–1981) * '''Rudall''' – [[Paula J. Rudall]] (gebore 1954) * '''Ruiz''' – [[Hipólito Ruiz López]] (1754–1815) * '''Rumph.''' – [[Georg Eberhard Rumphius]] (1628–1702) * '''Rümpler''' – [[Karl Theodor Rümpler]] (1817–1891) * '''Ruoy''' – [[Georges Rouy]] (1851–1924) * '''Rupr.''' – [[Franz Josef Ruprecht]] (1814–1870) * '''Rusby''' – [[Henry Hurd Rusby]] (1855–1940) * '''Rydb.''' – [[Per Axel Rydberg]] (1860–1931) == S == * '''Sabine''' – [[Joseph Sabine]] (1770–1837) * '''Sacc.''' – [[Pier Andrea Saccardo]] (1845–1920) * '''Sachs''' – [[Julius von Sachs]] (1832–1897) * '''Salisb.''' – [[Richard Anthony Salisbury]] (1761–1829) * '''Sandwith''' – [[Noel Yvri Sandwith]] (1901–1965) * '''Santin''' – [[Dionete Aparecida Santin]] (fl. 1991) * '''Sarg.''' – [[Charles Sprague Sargent]] (1841–1927) * '''Sart.''' – [[Giovanni Battista Sartorelli]] (1780–1853) * '''Sartwell''' – [[Henry Parker Sartwell]] (1792–1867) * '''Sauss.''' – [[Horace-Bénédict de Saussure]] (1740–1799) * '''Savi''' – [[Gaetano Savi]] (1769–1844) * '''Savigny''' – [[Marie Jules César Lélorgne de Savigny]] (1777–1851) * '''S.Carter''' – [[Susan Carter Holmes]] (gebore 1933) * '''Scharf''' – [[Uwe Scharf]] (gebore 1965) * '''Schauer''' – [[Johannes Conrad Schauer]] (1813–1848) * '''Sch.Bip.''' – [[Carl Heinrich Schultz|Carl Heinrich Bipontinus Schultz]] (1805–1867) * '''Scheele''' – [[George Heinrich Adolf Scheele]] (1808–1864) * '''Schelle''' – [[Ernst Schelle]] (1864–1945) * '''Schenk''' – [[Joseph August Schenk]] (1815–1891) * '''Scherb.''' – [[Johannes Scherbius]] (1769–1813) * '''Schindl.''' – [[Anton Karl Schindler]] (1879–1964) * '''Schinz''' – [[Hans Schinz]] (1858–1941) * '''Schleid.''' – [[Matthias Jakob Schleiden]] (1804–1881) * '''Schltdl.''' – [[Diederich Franz Leonhard von Schlechtendal]] (1794–1866) * '''Schltr.''' – [[Rudolf Schlechter]] (1872–1925) * '''Schmalh.''' – [[Johannes Theodor Schmalhausen]] (1849–1894) * '''Schoepf''' – [[Johann David Schoepf]] (1752–1800) * '''Schönl.''' – [[Johann Lucas Schönlein]] (1793–1864) * '''Schott''' – [[Heinrich Wilhelm Schott]] (1794–1865) * '''Schottky''' – [[Ernst Max Schottky]] (1888–1915) * '''Schrad.''' – [[Heinrich Adolph Schrader]] (1767–1836) * '''Schrank''' – [[Franz Paula von Schrank]] (1747–1810) * '''Schreb.''' – [[Johann Christian Daniel von Schreber]] (1739–1810) * '''Schult.''' – [[Josef August Schultes]] (1773–1831) * '''Schult.f.''' – [[Julius Hermann Schultes]] (1804–1840) * '''Schumach.''' – [[Heinrich Christian Friedrich Schumacher]] (1757–1830) * '''Schur''' – [[Philipp Johann Ferdinand Schur]] (1799–1878) * '''Schwartz''' – [[Ernest Justus Schwartz]] (1869–1939) * '''Schweik.''' – [[Herold Georg Wilhelm Johannes Schweickerdt]] (1903–1977) * '''Schwein.''' – [[Lewis David von Schweinitz]] (1780–1834) * '''Schweinf.''' – [[Georg August Schweinfurth]] (1836–1925) * '''Schwer.''' – [[Fritz Kurt Alexander von Schwerin]] (1847–1925) * '''Scop.''' – [[Giovanni Antonio Scopoli]] (1723–1788) * '''Scribn.''' – [[Frank Lamson-Scribner]] (1851–1938) * '''S.D.Jones''' – [[Stanley D. Jones]] (fl. 1992) * '''Secr.''' – [[Louis Secretan]] (1758–1839) * '''Seem.''' – [[Berthold Carl Seemann]] (1825–1971) * '''Seigler''' – [[David Stanley Seigler]] (gebore 1940) * '''Selander''' – [[Nils Sten Edvard Selander]] (1891–1957) * '''Semple''' – [[John Cameron Semple]] (gebore 1947) * '''Sendtn.''' – [[Otto Sendtner]] (1813–1859) * '''Seneb.''' – [[Jean Senebier]] (1742–1809) * '''Ser.''' – [[Nicolas Charles Seringe]] (1776–1858) * '''Sessé''' – [[Martín Sessé y Lacasta]] (1751–1808) * '''Seub'''. - [[Moritz August Seubert]] (1818–1878) * '''S.F.Blake''' – [[Sidney Fay Blake]] (1892–1959) * '''S.G.Gmel.''' – [[Samuel Gottlieb Gmelin]] (c. 1744–1774) * '''Shafer''' – [[John Adolph Shafer]] (1863–1918) * '''Sharsm.''' – [[Carl Sharsmith|Carl William Sharsmith]] (1903–1994) * '''Shaver''' – [[Jesse Milton Shaver]] (1888–1961) * '''Shear''' – [[Cornelius Lott Shear]] (1865–1956) * '''Shinners''' – [[Lloyd Herbert Shinners]] (1918–1971) * '''Shipunov''' – [[Alexey B. Shipunov]] (gebore 1965) * '''Shiras.''' – [[Yasuyoshi (Miho or Homi) Shirasawa]] (1868–1947) * '''Short''' – [[Charles Wilkins Short]] (1794–1863) * '''Shuttlew.''' – [[Robert James Shuttleworth]] (1810–1874) * '''Sibth.''' – [[John Sibthorp]] (1758–1796) * '''Sieber''' – [[Franz Sieber]] (1789–1844) * '''Siebold''' – [[Philipp Franz von Siebold]] (1796–1866) * '''Sim''' – [[Thomas Robertson Sim]] (1856–1938) * '''Simon-Louis''' – [[Leon L. Simon-Louis]] (1834–1913) * '''Sims''' – [[John Sims]] (1749–1831) * '''Sing.''' – [[Rolf Singer]] (1906–1994) * '''Skeels''' – [[Homer Collar Skeels]] (1873–1934) * '''Slavin''' – [[Berhard Henry Slavin]] (gebore 1873, datum van afstorwe onbekend) * '''Sleumer''' – [[Hermann Otto Sleumer]] (1906–1993) * '''Sm.''' – [[James Edward Smith]] (1759–1828) * '''Small''' – [[John Kunkel Small]] (1869–1938) * '''S.Moore''' – [[Spencer Le Marchant Moore]] (1850–1931) * '''Smyth''' – [[Bernard Bryan Smyth]] (1843–1913) * '''Sobol.''' – [[Gregor Fedorovitch Sobolewsky]] (1741–1807) * '''Soderstr.''' – [[Thomas Robert Soderstrom]] (1936–1987) * '''Soegeng''' – [[Wertit Soegeng-Reksodihardjo]] (gebore 1935) * '''Soják''' – [[Jirí Soják]] (gebore 1936) * '''Sol.''' – [[Daniel Solander]] (1733–1782) * '''Sole''' – [[William Sole]] (1741–1802) * '''Soler.''' – [[Hans Solereder]] (1860–1920) * '''Sond.''' – [[Otto Wilhelm Sonder]] (1812–1881) * '''Sonn.''' – [[Pierre Sonnerat]] (1748–1814) * '''Spach''' – [[Édouard Spach]] (1801–1879) * '''Spellenb.''' – [[Richard Spellenberg]] (gebore 1940) * '''S.Pierce''' – [[Simon Pierce]] (gebore 1974) * '''Sprague''' – [[Thomas Archibald Sprague]] (1877–1958) * '''Spreng.''' – [[Curt Polycarp Joachim Sprengel]] (1766–1833) * '''Spring''' – [[Antoine Fredéric Spring]] (1814–1872) * '''Spruce''' – [[Richard Spruce]] (1817–1893) * '''S.S.Chang''' – [[Siu Shih Chang]] (gebore 1918) * '''Stace''' – [[Clive A. Stace|Clive Anthony Stace]] (gebore 1938) * '''Standl.''' – [[Paul Carpenter Standley]] (1884–1963) * '''Stapf''' – [[Otto Stapf]] (1857–1933) * '''Staudt''' – [[Günther Staudt]] (gebore 1926) * '''S.T.Blake''' – [[Stanley Thatcher Blake]] (1910–1973) * '''Stearn''' – [[William Thomas Stearn]] (1911–2001) * '''Stebbins''' – [[George Ledyard Stebbins]] (1906–2000) * '''Steenis''' – [[Cornelis Gijsbert Gerrit Jan van Steenis]] (1901–1986) * '''Stein''' – [[Berthold Stein]] (1847–1926) * '''Steller''' – [[Georg Wilhelm Steller]] (1709–1746) * '''Steph.''' – [[Franz Stephani]] (1842–1927) * '''Sternb.''' – [[Kaspar Maria von Sternberg]] (1761–1838) * '''Sterns''' – [[Emerson Ellick Sterns]] (1846–1926) * '''Steud.''' – [[Ernst Gottlieb von Steudel]] (1783–1856) * '''Steward''' – [[Albert Newton Steward]] (1897–1959) * '''Steyerm.''' – [[Julian Alfred Steyermark]] (1909–1988) * '''Stiehler''' – [[August Wilhelm Stiehler]] (1797-1878) * '''Stocks''' – [[John Ellerton Stocks]] (1822–1854) * '''Stokes''' – [[Jonathan S. Stokes]] (1755–1831) * '''Stoneman''' – [[Bertha Stoneman]] (1866 – 1943) * '''Strasb.''' – [[Eduard Strasburger]] (1844–1912) * '''Stritch''' – [[L.R.Stritch]] (fl. 1982) * '''Stuchlik''' – [[Jaroslav Stuchlik]] (1890–1967) * '''Stuntz''' – [[Stephen Conrad Stuntz]] (1875–1918) * '''Sturm''' – [[Jacob W. Sturm]] (1771–1848) * '''Sudw.''' – [[George Bishop Sudworth]] (1864–1927) * '''Suess.''' – [[Karl Suessenguth]] (1893–1955) * '''Suksd.''' – [[Wilhelm Nikolaus Suksdorf]] (1850–1932) * '''Sull.''' – [[William Starling Sullivant]] (1803–1873) * '''Suter''' – [[Johann Rudolf Suter]] (1766–1827) * '''Svenson''' – [[Henry Knute Svenson]] (1897–1986) * '''Svent.''' – [[Eric R. Svensson Sventenius]] (1910–1973) * '''Sw.''' – [[Olof Swartz]] (1716–1808) * '''S.Watson''' – [[Sereno Watson]] (1812–1883) * '''Sweet''' – [[Robert Sweet (botanis)|Robert Sweet]] (1783–1835) * '''Swezey''' – [[Goodwin Deloss Swezey]] (1851–1934) * '''Swingle''' – [[Walter Tennyson Swingle]] (1871–1952) * '''Syme''' – [[John Thomas Irvine Boswell Syme]] (1822–1888) * '''Symons''' – [[Jelinger Symons]] (1778–1851) * '''S.Y.Wang''' – [[Sui-Yi Wang]] (gebore 1934) * '''Syzsyzl.''' – [[Ignaz von Szyszylowicz]] (1857–1910) == T == * '''T.A.Chr.''' – [[Tyge Ahrengot Christensen]] (1918–1996) * '''Takht.''' – [[Armen Takhtajan]] (gebore 1910) * '''T.Anderson''' – [[Thomas Anderson (botanist)|Thomas Anderson]] (1832–1870) * '''Tansley''' – [[Arthur Tansley]] (1871–1955) * '''Taub.''' – [[Paul Hermann Wilhelm Taubert]] (1862–1897) * '''Tausch''' – [[Ignaz Friedrich Tausch]] (1793–1848) * '''Taylor''' – [[Roy L. Taylor]] (gebore 1932) * '''T.Bastard''' – [[Thomas Bastard (botanist)|Thomas Bastard]] (d. 1815) * '''T.C.E.Fr.''' – [[Thore Christian Elias Fries]] (1886–1930) * '''T.Durand''' – [[Théophile Alexis Durand]] (1855–1912) * '''Ten.''' – [[Michele Tenore]] (1780–1861) * '''T.E.Raven''' – [[Tamra Engelhorn Raven]] (gebore 1945) * '''T.F.Forst.''' – [[Thomas Furley Forster]] (1761–1825) * '''Thell.''' – [[Albert Thellung]] (1881–1928) * '''Thìeret''' – [[John William Thìeret]] (gebore 1926) * '''Thomas''' – [[David Thomas]] (1776–1859) * '''Thomson''' – [[Thomas Thomson (botanist)|Thomas Thomson]] (1817–1878) * '''Thonn.''' – [[Peter Thonning]] (1775–1848) * '''Thorne''' – [[Robert Folger Thorne]] (gebore 1920) * '''Thouars''' – [[Louis-Marie Aubert du Petit-Thouars]] (1758–1831) * '''Thuill.''' – [[Jean Louis Thuillier]] (1757–1822) * '''Thulin''' – [[Mats Thulin]] (gebore 1948) * '''Thunb.''' – [[Carl Peter Thunberg]] (1743–1828) * '''Tidestr.''' – [[Ivar Frederick Tidestrøm]] (1864–1956) * '''Tiegh.''' – [[Phillippe Édouard Léon van Tieghem]] (1839–1914) * '''Tiling''' – [[Heinrich Sylvester Theodor Tiling]] (1864–1956) * '''Tineo''' – [[Vincenzo Tineo]] (1791–1856) * '''T.Lestib.''' – [[Thémistocle Gaspard Lestiboudois]] (1797–1876) * '''T.M.Salter''' – [[Terence Macleane Salter]] (1883–1963) * '''T.Moore''' – [[Thomas Moore]] (1821–1887) * '''T.N.McCoy''' – [[Thomas Nevil McCoy]] (gebore 1905) * '''Tod.''' – [[Agostino Todaro]] (1818–1892) * '''Todzia''' – [[Carol Ann Todzia]] (fl. 1986) * '''Tolm.''' – [[Alexandr Innokentevich Tolmatchew]] (1903–1979), ook gespel as Tolmachew, Tolmachev * '''Torr.''' – [[John Torrey]] (1796–1873) * '''Tourn.''' – [[Joseph Pitton de Tournefort]] (1656–1708) * '''T.Q.Nguyen''' – [[To Quyen Nguyen]] (fl. 1965) * '''Trad.''' – [[John Tradescant the younger]] (1608–1662) * '''Tratt.''' – [[Leopold Trattinnick]] (1764–1889) * '''Trautv.''' – [[Ernst Rudolf von Trautvetter]] (1809–1889) * '''Trel.''' – [[William Trelease]] (1857–1945) * '''Triana''' – [[José Jéronimo Triana]] (1834–1890) * '''Trimen''' – [[Henry Trimen]] (1843–1896) * '''Trin.''' – [[Carl Bernhard von Trinius]] (1778–1844) * '''Tswett''' – [[Mikhail Tsvet]] (1872–1919) * '''Tuck.''' – [[Edward Tuckerman]] (1817–1886) * '''Turcz.''' – [[Nicolai Stepanovitch Turczaninow]] (1796–1863) * '''Turner''' – [[Dawson Turner]] (1775–1858) * '''Turpin''' – [[Pierre Jean François Turpin]] (1775–1840) * '''Twaithes''' – [[George Henry Kendrik Twaithes]] (1811–1882) * '''Tzelev''' – [[Nikolai Nikolaievich Tzelev]] (gebore 1925) == U == * '''Ueki''' – [[Robert Ueki]] (fl. 1973) * '''Ulbr.''' – [[Oskar Eberhard Ulbrich]] (1879–1952) * '''Ule''' – [[Ernst Heinrich Georg Ule]] (1854–1915) * '''Ulmer''' – [[Torsten Ulmer]] (gebore 1970) * '''Underw.''' – [[Lucien Marcus Underwood]] (1853–1907) * '''Urb.''' – [[Ignatz Urban]] (1848–1931) * '''Ursch''' – [[Eugène Ursch]] (1882–1962) == V == * '''Vahl''' – [[Martin Vahl (botanist)|Martin Vahl]] (1749–1804) * '''Vail''' – [[Anna Murray Vail]] (1863–1955) * '''Vaill.''' – [[Sébastien Vaillant]] (1669–1722) * '''Valeton''' – [[Theodoric Valeton]] (1855–1929) * '''Vand.''' – [[Domenico Vandelli]] (1735–1816) * '''Van Houtte''' – [[Louis Benoit Van Houtte]] (1810–1876) * '''Vaniot''' – [[Eugene Vaniot]] (died 1913) * '''Vasey''' – [[George Vasey (botanist)|George Vasey]] (1822–1893) * '''Vassilcz.''' – [[I. T. Vassilczenko]] (Иван Т. Васильченко) (b. 1903)<!-- I managed to find that his first name is Ivan (Иван) but if you Google that nothing comes up. So, you'll have to use the initials. He was alive as of 1993; see http://markmail.org/message/zd3z4rfbtx3s4zsu and http://www.ipni.org/ipni/idAuthorSearch.do?id=11079-1&back_page=%2Fipni%2FeditAdvAuthorSearch.do%3Ffind_abbreviation%3D%26find_surname%3DVassilczenko%26find_isoCountry%3D%26find_forename%3D%26output_format%3Dnormal--> * '''Vavilov''' – [[Nikolai Vavilov]] (1887–1943) * '''Veitch''' – [[John Gould Veitch]] (1839–1870) * '''Vell.''' – [[José Mariano da Conceição Vellozo]] (1742–1811) * '''Velloso''' – [[Joaquim Velloso de Miranda]] (1733–1815) * '''Vent.''' – [[Étienne Pierre Ventenat]] (1757–1808) * '''Verdc.''' – [[Bernard Verdcourt]] (gebore 1925) * '''V.Gibbs''' – [[Vicary Gibbs (botanist)|Vicary Gibbs]] (1853–1932) * '''Vickery''' – [[Joyce Winifred Vickery]] (1908–1979) * '''Vict.''' – [[Marie-Victorin|Conrad Kirouac, Brother Marie-Victorin]] (1885–1944) * '''Vierh.''' – [[Friedrich Vierhapper]] * '''Vignolo''' – [[Ferdinando Vignolo-Lutati]] (1878–1965) * '''Vill.''' – [[Dominique Villars]] (1745–1814) * '''Vilm.''' – [[Pierre Louis François Lévêque de Vilmorin]] (1816–1860) * '''Vitman''' – [[Fulgenzio Vitman]] (1728–1806) * '''Vittad.''' – [[Carlo Vittadini]] (1800–1865) * '''Viv.''' – [[Domenico Viviani]] (1772–1840) * '''Vogel''' – [[Julius Rudolph Theodor Vogel]] (1812–1841) * '''Volkart''' – [[Albert Volkart]] (1873–1951) == W == * '''Wahlenb.''' – [[Göran Wahlenberg]] (1780–1851) * '''Waisb.''' – [[Anton Waisbecker]] (1835–1916) * '''Wall.''' – [[Nathaniel Wallich]] (1786–1854) * '''Wallr.''' – [[Karl Friedrich Wilhelm Wallroth]] (1792–1857) * '''Walp.''' – [[Wilhelm Gerhard Walpers]] (1816–1853) * '''Walter''' – [[Thomas Walter]] (1740–1789) * '''Wangen.''' – [[Friedrich Adam Julius von Wangenheim]] (1749–1800) * '''Warb.''' – [[Otto Warburg (botanis)|Otto Warburg]] (1859–1938) * '''Ward''' – [[Lester Frank Ward]] (1841–1913) * '''Warder''' – [[John Aston Warder]] (1812–1883) * '''Warm.''' – [[Johannes Eugenius Bülow Warming]] (1841–1924) * '''Watt''' – [[David Allan Poe Watt]] (1830–1917) * '''Wawra''' – [[Heinrich Wawra von Fernsee]] (1831–1887) * '''W.Bartram''' – [[William Bartram]] (1739–1823) * '''W.C.Cheng''' – [[Wan Chun Cheng]] (1904–1983) * '''W.Curtis''' – [[William Curtis]] (1746–1799) * '''W.D.Francis''' – [[William Douglas Francis]] * '''Weath.''' – [[Charles Alfred Weatherby]] (1875–1949) * '''Webb''' – [[Philip Barker Webb]] (1793–1854) * '''Weber''' – [[George Heinrich Weber]] (1752–1828) * '''Wedd.''' – [[Hugh Algernon Weddell]] (1819–1877) * '''Wedem.''' – [[Wedermeyer]] (fl. bef. 1803) * '''Wege''' – [[Juliet Wege]] (gebore 1971) * '''Weigel''' – [[Christian Ehrenfried von Weigel]] (1748–1831) * '''Weihe''' – [[Carl Ernst August]] (1779–1834) * '''Weinm.''' – [[Johann Anton Weinmann]] (1782–1858) * '''Wells''' – [[Bertram Whittier Wells]] (1884–1978) * '''Welw.''' – [[Friedrich Martin Josef Welwitsch|Friedrich Welwitsch]] (1806–1872) * '''Wender.''' – [[Georg Wilhelm Franz Wenderoth]] (1774–1861) * '''Werderm.''' – [[Erich Werdermann]] (1892–1959) * '''Wesm.''' – [[Alfred Wesmael]] (1832–1905) * '''Wess.Boer''' – [[Jan Gerard Wessels Boer]] (1936–2019) * '''Weston''' – [[Richard Weston]] (c. 1733–1806) * '''Wettst.''' – [[Richard Wettstein]] (1863–1931) * '''W.Fitzg.''' – [[William Vincent Fitzgerald]] (1867–1929) * '''W.H.Brewer''' – [[William Henry Brewer]] (1828–1910) * '''Wherry''' – [[Edgar Theodore Wherry]] (1885–1982) * '''W.Hook.''' – [[William Hooker]] (1779–1832) * '''W.H.Wagner''' – [[Warren Herbert Wagner]] (1920–2000) * '''Wibel''' – [[August Wilhelm Eberhard Christoph Wibel]] (1775–1814) * '''Widder''' – [[Felix Joseph Widder]] (1892–1974) * '''Wiegand''' – [[Karl McKay Wiegand]] (1873–1942) * '''Wiersama''' – [[John H. Wiersama]] (gebore 1950) * '''Wight''' – [[Robert Wight]] (1796–1872) * '''Willd.''' – [[Carl Ludwig von Willdenow]] (1765–1812) * '''Wille''' – [[Johan Nordal Fischer Wille]] (1858–1924) * '''Willk.''' – [[Heinrich Moritz Willkomm]] (1821–1895) * '''Windham''' – [[Michael D. Windham]] (gebore 1954) * '''Wipff''' – [[J.K.Wipff]] (gebore 1962) * '''With.''' – [[William Withering]] (1741–1799) * '''Wittig''' – [[Rüdiger Wittig]] (gebore 1946) * '''W.L.E.Schmidt''' – [[Wilhelm Ludwig Ewald Schmidt]] (1804–1843) * '''W.Mast.''' – [[William Masters, botanis]] (1796–1874) * '''W.M.Curtis''' – [[Winifred Mary Curtis]] (1905–2005) * '''Wolley-Dod''' – [[Anthony Hurt Wolley-Dod]] (1861–1948) * '''Wood''' – [[William Wood (botanist)|William Wood]] (1745–1808) * '''Woods''' – [[Joseph Woods|Joseph Woods Jr.]] (1776–1864) * '''Woodson''' – [[Robert Everard Woodson Jr.]] (1904–1963) * '''Woodv.''' – [[William Woodville]] (1752–1805) * '''Woolls''' – [[William Woolls]] (1814–1893) * '''Woronow''' – [[Georg Jurij Nikolaewitch Woronow]] (1874–1931) * '''Woyn.''' – [[Heinrich Karl Woynar]] (1865–1917) * '''W.Palmer''' – [[William Palmer (botanis)|William Palmer]] (1856–1921) * '''W.P.C.Barton''' – [[William Paul Crillon Barton]] (1786–1856) * '''W.Petz.''' – [[Karl Wilhelm Petzold]] (1848–1897) * '''W.R.Buck''' – [[William Russell Buck]] (gebore 1950) * '''W.Saunders''' – [[William Saunders]] (1822–1900) * '''W.Stone''' – [[Witmer Stone]] (1866–1939) * '''W.T.Aiton''' – [[William Townsend Aiton]] (1766–1849) * '''Wullschl.''' – [[Heinrich Wullschlägel]] (1805–1864) * '''W.Watson''' – [[William Watson]] (1858–1925) * '''W.Wight''' – [[William Franklin Wight]] (1874–1954) * '''W.Wolf''' – [[Wolfgang Wolf]] (1875–1950) * '''Wydler''' – [[Heinrich Wydler]] (1800–1883) * '''W.Zimm.''' – [[Walter Max Zimmerman]] (1892–1980) == Y == * '''Yakovlev''' – [[Gennady Yakovlev|Gennady Pavlovic Yakovlev]] (gebore 1934) * '''Yunck.''' – [[Truman George Yuncker]] (1891–1964) == Z == * '''Zabel''' – [[Hermann Zabel]] (1832–1912) * '''Zanted.''' – [[Giovanni Zantedeschi]] (1773–1846) * '''Zapal.''' – [[Hugo Zapalowicz]] (1852–1917) * '''Zeyh.''' – [[Karl Ludwig Philipp Zeyher]] (1799–1858) * '''Zinn''' – [[Johann Gottfried Zinn]] (1727–1759) * '''Ziz''' – [[Johann Baptist Ziz]] (1779–1829) * '''Zizka''' – [[Georg Zizka]] (fl. 1987) * '''Zohary''' – [[Michael Zohary]] (1898–1983) * '''Zoll.''' – [[Heinrich Zollinger]] (1818–1859) * '''Zucc.''' – [[Joseph Gerhard Zuccarini]] (1790–1848) == Sien ook == * [[Lys van soöloë volgens skrywer afkorting]] == Verwysings == : ''Hierdie artikel is oorspronklik vertaal vanaf die Engelse Wikipedia-artikel, [[:en:List of botanists by author abbreviation]].'' {{Verwysings}} == Eksterne skakels == * [http://www.ipni.org/ipni/query_author.html IPNI skrywer soek bladsy] * [http://asaweb.huh.harvard.edu:8080/databases/botanist_index.html Botaniste databasis (Harvard Universiteit Herbaria)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110610145019/http://asaweb.huh.harvard.edu:8080/databases/botanist_index.html |date=10 Junie 2011 }} * [http://www.f-lohmueller.de/botany/Authors.htm Meer botaniniese skrywer afkortings 1] * [http://www.rjb.csic.es/floraiberica/floraiberica/apendices/marcos_autores.htm Meer botaniniese skrywer afkortings 2] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20041119031347/http://www.rjb.csic.es/floraiberica/floraiberica/apendices/marcos_autores.htm |date=19 November 2004 }} * [http://www.calflora.net/bloomingplants/authorattributions.html Meer botaniniese skrywer afkortings 3] * [http://www.mfaint.demon.co.uk/cactus/author.html Meer botaniniese skrywer afkortings 4] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160306104348/http://www.mfaint.demon.co.uk/cactus/author.html |date= 6 Maart 2016 }} * [http://www.univers-orchidees.org/index.php?section=auteurs&act=Chercher&alpha=Tous&PHPSESSID=499331f0490419e8f3970d048d062c94 Meer botaniniese skrywer afkortings 5] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110128012730/http://www.univers-orchidees.org/index.php?section=auteurs&act=Chercher&alpha=Tous&PHPSESSID=499331f0490419e8f3970d048d062c94 |date=28 Januarie 2011 }} * [http://mazinger.sisib.uchile.cl/repositorio/lb/ciencias_quimicas_y_farmaceuticas/navasl02/01.html Meer botaniniese skrywer afkortings 6] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070613111312/http://mazinger.sisib.uchile.cl/repositorio/lb/ciencias_quimicas_y_farmaceuticas/navasl02/01.html |date=13 Junie 2007 }} [[Kategorie:Plante|Botaniste]] [[Kategorie:Lys van wetenskaplikes]] [[Kategorie:Lyste|Botaniste volgens outeursafkorting]] trfphf6wwuaiptlem8z7apqc8h0nyg8 0 36274 2519838 2433088 2022-08-17T16:29:34Z CommonsDelinker 1161 "Bruce_Lee_1950.jpg" is verwyder omdat dit in Commons deur [[commons:User:Howcheng|Howcheng]] verwyder is omrede: per [[:c:Commons:Deletion requests/File:Bruce Lee 1950.jpg|]] wikitext text/x-wiki {{Inligtingskas Akteur | Naam = Bruce Lee | Beeld = | Beeldbeskrywing = | Beeldonderskrif = Bruce Lee in ''The Kid'' (1950) | Geboortenaam = Lee Jun-fan | Alias = | Geboortedatum = [[27 November]] [[1940]] | Geboorteplek = [[San Francisco]], [[Verenigde State]] | Nasionaliteit = Chinees-Amerikaans | Sterftedatum = {{Sterftedatum en ouderdom|1973|7|20|1940|11|27}} | Sterfteplek = [[Hongkong]] | Beroep = Vegkunstenaar, filosoof, vegkunsinstrukteur en vegkunsakteur | Noemenswaardige rolprente = | Webwerf = | imdb = 0000045 | Toekennings = <!-- slegs noemenswaardiges --> }} [[Lêer:Bruce Lee - son.jpg|duimnael|links|upright|Bruce Lee met sy seun Brandon in 1966.]] [[Lêer:Bruce Lee 1.JPG|duimnael|links|upright|Die grafte van Bruce en Brandon Lee in [[Seattle]].]] '''Bruce Jun-fan Lee''' ([[27 November]] [[1940]] – [[20 Julie]] [[1973]]) was 'n [[China|Chinese]] vegkunstenaar, filosoof, vegkunsinstrukteur en vegkunsakteur. Hy was ook die stigter van die vegkuns "Jeet Kune Do". Lee word algemeen beskou as die invloedrykste vegkunstenaar van die [[twintigste eeu]].<ref name="time">{{cite web |url=http://www.time.com/time/time100/heroes/profile/lee01.html |title=TIME 100: Bruce Lee |last=Stein |first=Joel |work=[[Time (magazine)|Time]] |year=1999 |access-date=30 Mei 2008 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20091202173039/http://www.time.com/time/time100/heroes/profile/lee01.html |archive-date= 2 Desember 2009 |url-status=dead |df=dmy-all }}</ref> Hy was ook die vader van die akteur [[Brandon Lee]] en die aktrise [[Shannon Lee]]. Lee is in [[San Francisco]], [[Kalifornië]] gebore, maar het in [[Hongkong]] groot geword. Sy rolprente het die tradisionele Hongkong-vegkunsrolprent nuwe gewildheid en lof gebring en gesorg vir die eerste grootskaalse belang in Chinese vegkuns in die Weste. Die regie en toon van sy rolprente het vegkuns en vegkunsrolprente die wêreld oor beïnvloed. Lee het 'n ikoniese figuur geword, veral vir die Chinese volk, siende dat hy Chinese nasionale trots en Chinese nasionalisme in sy rolprente uitgebeeld het.<ref name=Bio-KOKF>{{cite book|title=Bruce Lee King of Kung-Fu|author=Dennis, Felix; Atyeo, Don|publisher=Straight Arrow Books|location=United States|year=1974|isbn= 0-87932-088-5}}</ref> Hy het hoofsaaklik Chinese vegkuns (Koeng foe) beoefen, veral Wing Tsun. == Verwysings == {{Commons-kategorie inlyn}} {{Verwysings}} {{Normdata}} {{DEFAULTSORT:Lee, Bruce}} [[Kategorie:Amerikaanse filosowe]] [[Kategorie:Amerikaanse rolprentvervaardigers]] [[Kategorie:Amerikaanse manlike akteurs van die 20ste eeu]] [[Kategorie:Chinese akteurs]] [[Kategorie:Chinese vegkunstenaars]] [[Kategorie:Geboortes in 1940]] [[Kategorie:Sterftes in 1973]] 2kxeg7545ako0mx5ni5yvec0oocfdx0 10 36576 2519906 424170 2022-08-17T23:47:09Z K175 70858 Verbeter wikitext text/x-wiki {{tmbox|small={{{small|}}}|image=[[File:Newspaper Cover.svg|40px|alt=Media mention]] |text={{hidden begin|title=Hierdie {{{subject|{{#ifeq:{{NAMESPACENUMBER}}|1|artikel|bladsy}}}}} is {{#if:{{{1|}}}|{{{1}}}|deur {{#if:{{{date2|{{{title2|}}}}}}|verskeie media-organisasies|'n media-organisasie}} genoem}}:}} *{{#if:{{{date|{{{title|}}}}}}|{{cite news |ref=none |date={{{date|{{{monthday|}}} {{{year|}}}}}} |url={{{url|}}} |author={{{author|}}} |agency={{{org|}}} |title={{{title|{{{articlename|}}}}}} |language={{{lang|}}} |quote={{{quote|}}} |archive-url={{{archiveurl|}}} |archive-date={{{archivedate|}}} |access-date={{{accessdate|}}}|url-status={{{urlstatus|}}}}}}}{{#if:{{{date2|{{{title2|}}}}}}| *{{cite news |ref=none |date={{{date2|{{{monthday2|}}} {{{year2|}}}}}} |url={{{url2|}}} |author={{{author2|}}} |agency={{{org2|}}} |title={{{title2|{{{articlename2|}}}}}} |language={{{lang2|}}} |quote={{{quote2|}}} |archive-url={{{archiveurl2|}}} |archive-date={{{archivedate2|}}} |access-date={{{accessdate2|}}}|url-status={{{urlstatus2|}}}}}}}{{#if:{{{date3|{{{title3|}}}}}}| *{{cite news |ref=none |date={{{date3|{{{monthday3|}}} {{{year3|}}}}}} |url={{{url3|}}} |author={{{author3|}}} |agency={{{org3|}}} |title={{{title3|{{{articlename3|}}}}}} |language={{{lang3|}}} |quote={{{quote3|}}} |archive-url={{{archiveurl3|}}} |archive-date={{{archivedate3|}}} |access-date={{{accessdate3|}}}|url-status={{{urlstatus3|}}}}}}}{{#if:{{{date4|{{{title4|}}}}}}| *{{cite news |ref=none |date={{{date4|{{{monthday4|}}} {{{year4|}}}}}} |url={{{url4|}}} |author={{{author4|}}} |agency={{{org4|}}} |title={{{title4|{{{articlename4|}}}}}} |language={{{lang4|}}} |quote={{{quote4|}}} |archive-url={{{archiveurl4|}}} |archive-date={{{archivedate4|}}} |access-date={{{accessdate4|}}}|url-status={{{urlstatus4|}}}}}}}{{#if:{{{date5|{{{title5|}}}}}}| *{{cite news |ref=none |date={{{date5|{{{monthday5|}}} {{{year5|}}}}}} |url={{{url5|}}} |author={{{author5|}}} |agency={{{org5|}}} |title={{{title5|{{{articlename5|}}}}}} |language={{{lang5|}}} |quote={{{quote5|}}} |archive-url={{{archiveurl5|}}} |archive-date={{{archivedate5|}}} |access-date={{{accessdate5|}}}|url-status={{{urlstatus5|}}}}}}}{{#if:{{{date6|{{{title6|}}}}}}| *{{cite news |ref=none |date={{{date6|{{{monthday6|}}} {{{year6|}}}}}} |url={{{url6|}}} |author={{{author6|}}} |agency={{{org6|}}} |title={{{title6|{{{articlename6|}}}}}} |language={{{lang6|}}} |quote={{{quote6|}}} |archive-url={{{archiveurl6|}}} |archive-date={{{archivedate6|}}} |access-date={{{accessdate6|}}}|url-status={{{urlstatus6|}}}}}}}{{#if:{{{date7|{{{title7|}}}}}}| *{{cite news |ref=none |date={{{date7|{{{monthday7|}}} {{{year7|}}}}}} |url={{{url7|}}} |author={{{author7|}}} |agency={{{org7|}}} |title={{{title7|{{{articlename7|}}}}}} |language={{{lang7|}}} |quote={{{quote7|}}} |archive-url={{{archiveurl7|}}} |archive-date={{{archivedate7|}}} |access-date={{{accessdate7|}}}|url-status={{{urlstatus7|}}}}}}}{{#if:{{{date8|{{{title8|}}}}}}| *{{cite news |ref=none |date={{{date8|{{{monthday8|}}} {{{year8|}}}}}} |url={{{url8|}}} |author={{{author8|}}} |agency={{{org8|}}} |title={{{title8|{{{articlename8|}}}}}} |language={{{lang8|}}} |quote={{{quote8|}}} |archive-url={{{archiveurl8|}}} |archive-date={{{archivedate8|}}} |access-date={{{accessdate8|}}}|url-status={{{urlstatus8|}}}}}}}{{#if:{{{date9|{{{title9|}}}}}}| *{{cite news |ref=none |date={{{date9|{{{monthday9|}}} {{{year9|}}}}}} |url={{{url9|}}} |author={{{author9|}}} |agency={{{org9|}}} |title={{{title9|{{{articlename9|}}}}}} |language={{{lang9|}}} |quote={{{quote9|}}} |archive-url={{{archiveurl9|}}} |archive-date={{{archivedate9|}}} |access-date={{{accessdate9|}}}|url-status={{{urlstatus9|}}}}}}}{{#if:{{{date10|{{{title10|}}}}}}| *{{cite news |ref=none |date={{{date10|{{{monthday10|}}} {{{year10|}}}}}} |url={{{url10|}}} |author={{{author10|}}} |agency={{{org10|}}} |title={{{title10|{{{articlename10|}}}}}} |language={{{lang10|}}} |quote={{{quote10|}}} |archive-url={{{archiveurl10|}}} |archive-date={{{archivedate10|}}} |access-date={{{accessdate10|}}}|url-status={{{urlstatus10|}}}}}}}{{#if:{{{date11|{{{title11|}}}}}}| *{{cite news |ref=none |date={{{date11|{{{monthday11|}}} {{{year11|}}}}}} |url={{{url11|}}} |author={{{author11|}}} |agency={{{org11|}}} |title={{{title11|{{{articlename11|}}}}}} |language={{{lang11|}}} |quote={{{quote11|}}} |archive-url={{{archiveurl11|}}} |archive-date={{{archivedate11|}}} |access-date={{{accessdate11|}}}|url-status={{{urlstatus11|}}}}}}}{{#if:{{{date12|{{{title12|}}}}}}| *{{cite news |ref=none |date={{{date12|{{{monthday12|}}} {{{year12|}}}}}} |url={{{url12|}}} |author={{{author12|}}} |agency={{{org12|}}} |title={{{title12|{{{articlename12|}}}}}} |language={{{lang12|}}} |quote={{{quote12|}}} |archive-url={{{archiveurl12|}}} |archive-date={{{archivedate12|}}} |access-date={{{accessdate12|}}}|url-status={{{urlstatus12|}}}}}}}{{#if:{{{date13|{{{title13|}}}}}}| *{{cite news |ref=none |date={{{date13|{{{monthday13|}}} {{{year13|}}}}}} |url={{{url13|}}} |author={{{author13|}}} |agency={{{org13|}}} |title={{{title13|{{{articlename13|}}}}}} |language={{{lang13|}}} |quote={{{quote13|}}} |archive-url={{{archiveurl13|}}} |archive-date={{{archivedate13|}}} |access-date={{{accessdate13|}}}|url-status={{{urlstatus13|}}}}}}}{{#if:{{{date14|{{{title14|}}}}}}| *{{cite news |ref=none |date={{{date14|{{{monthday14|}}} {{{year14|}}}}}} |url={{{url14|}}} |author={{{author14|}}} |agency={{{org14|}}} |title={{{title14|{{{articlename14|}}}}}} |language={{{lang14|}}} |quote={{{quote14|}}} |archive-url={{{archiveurl14|}}} |archive-date={{{archivedate14|}}} |access-date={{{accessdate14|}}}|url-status={{{urlstatus14|}}}}}}}{{#if:{{{date15|{{{title15|}}}}}}| *{{cite news |ref=none |date={{{date15|{{{monthday15|}}} {{{year15|}}}}}} |url={{{url15|}}} |author={{{author15|}}} |agency={{{org15|}}} |title={{{title15|{{{articlename15|}}}}}} |language={{{lang15|}}} |quote={{{quote15|}}} |archive-url={{{archiveurl15|}}} |archive-date={{{archivedate15|}}} |access-date={{{accessdate15|}}}|url-status={{{urlstatus15|}}}}}}}{{#if:{{{date16|{{{title16|}}}}}}| *{{cite news |ref=none |date={{{date16|{{{monthday16|}}} {{{year16|}}}}}} |url={{{url16|}}} |author={{{author16|}}} |agency={{{org16|}}} |title={{{title16|{{{articlename16|}}}}}} |language={{{lang16|}}} |quote={{{quote16|}}} |archive-url={{{archiveurl16|}}} |archive-date={{{archivedate16|}}} |access-date={{{accessdate16|}}}|url-status={{{urlstatus16|}}}}}}}{{#if:{{{date17|{{{title17|}}}}}}| *{{cite news |ref=none |date={{{date17|{{{monthday17|}}} {{{year17|}}}}}} |url={{{url17|}}} |author={{{author17|}}} |agency={{{org17|}}} |title={{{title17|{{{articlename17|}}}}}} |language={{{lang17|}}} |quote={{{quote17|}}} |archive-url={{{archiveurl17|}}} |archive-date={{{archivedate17|}}} |access-date={{{accessdate17|}}}|url-status={{{urlstatus17|}}}}}}}{{#if:{{{date18|{{{title18|}}}}}}| *{{cite news |ref=none |date={{{date18|{{{monthday18|}}} {{{year18|}}}}}} |url={{{url18|}}} |author={{{author18|}}} |agency={{{org18|}}} |title={{{title18|{{{articlename18|}}}}}} |language={{{lang18|}}} |quote={{{quote18|}}} |archive-url={{{archiveurl18|}}} |archive-date={{{archivedate18|}}} |access-date={{{accessdate18|}}}|url-status={{{urlstatus18|}}}}}}}{{#if:{{{date19|{{{title19|}}}}}}| *{{cite news |ref=none |date={{{date19|{{{monthday19|}}} {{{year19|}}}}}} |url={{{url19|}}} |author={{{author19|}}} |agency={{{org19|}}} |title={{{title19|{{{articlename19|}}}}}} |language={{{lang19|}}} |quote={{{quote19|}}} |archive-url={{{archiveurl19|}}} |archive-date={{{archivedate19|}}} |access-date={{{accessdate19|}}}|url-status={{{urlstatus19|}}}}}}}{{#if:{{{date20|{{{title20|}}}}}}| *{{cite news |ref=none |date={{{date20|{{{monthday20|}}} {{{year20|}}}}}} |url={{{url20|}}} |author={{{author20|}}} |agency={{{org20|}}} |title={{{title20|{{{articlename20|}}}}}} |language={{{lang20|}}} |quote={{{quote20|}}} |archive-url={{{archiveurl20|}}} |archive-date={{{archivedate20|}}} |access-date={{{accessdate20|}}}|url-status={{{urlstatus20|}}}}}}}{{#if:{{{date21|{{{title21|}}}}}}| *{{cite news |ref=none |date={{{date21|{{{monthday21|}}} {{{year21|}}}}}} |url={{{url21|}}} |author={{{author21|}}} |agency={{{org21|}}} |title={{{title21|{{{articlename21|}}}}}} |language={{{lang21|}}} |quote={{{quote21|}}} |archive-url={{{archiveurl21|}}} |archive-date={{{archivedate21|}}} |access-date={{{accessdate21|}}}|url-status={{{urlstatus21|}}}}}}}{{#if:{{{date22|{{{title22|}}}}}}| *{{cite news |ref=none |date={{{date22|{{{monthday22|}}} {{{year22|}}}}}} |url={{{url22|}}} |author={{{author22|}}} |agency={{{org22|}}} |title={{{title22|{{{articlename22|}}}}}} |language={{{lang22|}}} |quote={{{quote22|}}} |archive-url={{{archiveurl22|}}} |archive-date={{{archivedate22|}}} |access-date={{{accessdate22|}}}|url-status={{{urlstatus22|}}}}}}}{{#if:{{{date23|{{{title23|}}}}}}| *{{cite news |ref=none |date={{{date23|{{{monthday23|}}} {{{year23|}}}}}} |url={{{url23|}}} |author={{{author23|}}} |agency={{{org23|}}} |title={{{title23|{{{articlename23|}}}}}} |language={{{lang23|}}} |quote={{{quote23|}}} |archive-url={{{archiveurl23|}}} |archive-date={{{archivedate23|}}} |access-date={{{accessdate23|}}}|url-status={{{urlstatus23|}}}}}}}{{#if:{{{date24|{{{title24|}}}}}}| *{{cite news |ref=none |date={{{date24|{{{monthday24|}}} {{{year24|}}}}}} |url={{{url24|}}} |author={{{author24|}}} |agency={{{org24|}}} |title={{{title24|{{{articlename24|}}}}}} |language={{{lang24|}}} |quote={{{quote24|}}} |archive-url={{{archiveurl24|}}} |archive-date={{{archivedate24|}}} |access-date={{{accessdate24|}}}|url-status={{{urlstatus24|}}}}}}}{{#if:{{{date25|{{{title25|}}}}}}| *{{cite news |ref=none |date={{{date25|{{{monthday25|}}} {{{year25|}}}}}} |url={{{url25|}}} |author={{{author25|}}} |agency={{{org25|}}} |title={{{title25|{{{articlename25|}}}}}} |language={{{lang25|}}} |quote={{{quote25|}}} |archive-url={{{archiveurl25|}}} |archive-date={{{archivedate25|}}} |access-date={{{accessdate25|}}}|url-status={{{urlstatus25|}}}}}}}{{#if:{{{date26|{{{title26|}}}}}}| *{{cite news |ref=none |date={{{date26|{{{monthday26|}}} {{{year26|}}}}}} |url={{{url26|}}} |author={{{author26|}}} |agency={{{org26|}}} |title={{{title26|{{{articlename26|}}}}}} |language={{{lang26|}}} |quote={{{quote26|}}} |archive-url={{{archiveurl26|}}} |archive-date={{{archivedate26|}}} |access-date={{{accessdate26|}}}|url-status={{{urlstatus26|}}}}}}}{{#if:{{{date27|{{{title27|}}}}}}| *{{cite news |ref=none |date={{{date27|{{{monthday27|}}} {{{year27|}}}}}} |url={{{url27|}}} |author={{{author27|}}} |agency={{{org27|}}} |title={{{title27|{{{articlename27|}}}}}} |language={{{lang27|}}} |quote={{{quote27|}}} |archive-url={{{archiveurl27|}}} |archive-date={{{archivedate27|}}} |access-date={{{accessdate27|}}}|url-status={{{urlstatus27|}}}}}}}{{#if:{{{date28|{{{title28|}}}}}}| *{{cite news |ref=none |date={{{date28|{{{monthday28|}}} {{{year28|}}}}}} |url={{{url28|}}} |author={{{author28|}}} |agency={{{org28|}}} |title={{{title28|{{{articlename28|}}}}}} |language={{{lang28|}}} |quote={{{quote28|}}} |archive-url={{{archiveurl28|}}} |archive-date={{{archivedate28|}}} |access-date={{{accessdate28|}}}|url-status={{{urlstatus28|}}}}}}}{{#if:{{{date29|{{{title29|}}}}}}| *{{cite news |ref=none |date={{{date29|{{{monthday29|}}} {{{year29|}}}}}} |url={{{url29|}}} |author={{{author29|}}} |agency={{{org29|}}} |title={{{title29|{{{articlename29|}}}}}} |language={{{lang29|}}} |quote={{{quote29|}}} |archive-url={{{archiveurl29|}}} |archive-date={{{archivedate29|}}} |access-date={{{accessdate29|}}}|url-status={{{urlstatus29|}}}}}}}{{#if:{{{date30|{{{title30|}}}}}}| *{{cite news |ref=none |date={{{date30|{{{monthday30|}}} {{{year30|}}}}}} |url={{{url30|}}} |author={{{author30|}}} |agency={{{org30|}}} |title={{{title30|{{{articlename30|}}}}}} |language={{{lang30|}}} |quote={{{quote30|}}} |archive-url={{{archiveurl30|}}} |archive-date={{{archivedate30|}}} |access-date={{{accessdate30|}}}|url-status={{{urlstatus30|}}}}}}} {{hidden end}} }}<includeonly>{{#ifeq:{{lc:{{{nocat|false}}}}}|false|[[Category:Wikipedia pages referenced by the press]]}}</includeonly><noinclude> {{documentation}}</noinclude> q0cwsw61cfpwimleee82anx6l5cq82b 2519907 2519906 2022-08-17T23:48:27Z K175 70858 Vertaal parameter wikitext text/x-wiki {{tmbox|small={{{small|}}}|image=[[File:Newspaper Cover.svg|40px|alt=Media mention]] |text={{hidden begin|title=Hierdie {{{subject|{{#ifeq:{{NAMESPACENUMBER}}|1|artikel|bladsy}}}}} is {{#if:{{{1|}}}|{{{1}}}|deur {{#if:{{{date2|{{{title2|}}}}}}|verskeie media-organisasies|'n media-organisasie}} genoem}}:}} *{{#if:{{{date|{{{title|{{{titel|}}}}}}}}}|{{cite news |ref=none |date={{{date|{{{monthday|}}} {{{year|}}}}}} |url={{{url|}}} |author={{{author|}}} |agency={{{org|}}} |title={{{title|{{{titel|{{{articlename|}}}}}}}}} |language={{{lang|}}} |quote={{{quote|}}} |archive-url={{{archiveurl|}}} |archive-date={{{archivedate|}}} |access-date={{{accessdate|}}}|url-status={{{urlstatus|}}}}}}}{{#if:{{{date2|{{{title2|}}}}}}| *{{cite news |ref=none |date={{{date2|{{{monthday2|}}} {{{year2|}}}}}} |url={{{url2|}}} |author={{{author2|}}} |agency={{{org2|}}} |title={{{title2|{{{articlename2|}}}}}} |language={{{lang2|}}} |quote={{{quote2|}}} |archive-url={{{archiveurl2|}}} |archive-date={{{archivedate2|}}} |access-date={{{accessdate2|}}}|url-status={{{urlstatus2|}}}}}}}{{#if:{{{date3|{{{title3|}}}}}}| *{{cite news |ref=none |date={{{date3|{{{monthday3|}}} {{{year3|}}}}}} |url={{{url3|}}} |author={{{author3|}}} |agency={{{org3|}}} |title={{{title3|{{{articlename3|}}}}}} |language={{{lang3|}}} |quote={{{quote3|}}} |archive-url={{{archiveurl3|}}} |archive-date={{{archivedate3|}}} |access-date={{{accessdate3|}}}|url-status={{{urlstatus3|}}}}}}}{{#if:{{{date4|{{{title4|}}}}}}| *{{cite news |ref=none |date={{{date4|{{{monthday4|}}} {{{year4|}}}}}} |url={{{url4|}}} |author={{{author4|}}} |agency={{{org4|}}} |title={{{title4|{{{articlename4|}}}}}} |language={{{lang4|}}} |quote={{{quote4|}}} |archive-url={{{archiveurl4|}}} |archive-date={{{archivedate4|}}} |access-date={{{accessdate4|}}}|url-status={{{urlstatus4|}}}}}}}{{#if:{{{date5|{{{title5|}}}}}}| *{{cite news |ref=none |date={{{date5|{{{monthday5|}}} {{{year5|}}}}}} |url={{{url5|}}} |author={{{author5|}}} |agency={{{org5|}}} |title={{{title5|{{{articlename5|}}}}}} |language={{{lang5|}}} |quote={{{quote5|}}} |archive-url={{{archiveurl5|}}} |archive-date={{{archivedate5|}}} |access-date={{{accessdate5|}}}|url-status={{{urlstatus5|}}}}}}}{{#if:{{{date6|{{{title6|}}}}}}| *{{cite news |ref=none |date={{{date6|{{{monthday6|}}} {{{year6|}}}}}} |url={{{url6|}}} |author={{{author6|}}} |agency={{{org6|}}} |title={{{title6|{{{articlename6|}}}}}} |language={{{lang6|}}} |quote={{{quote6|}}} |archive-url={{{archiveurl6|}}} |archive-date={{{archivedate6|}}} |access-date={{{accessdate6|}}}|url-status={{{urlstatus6|}}}}}}}{{#if:{{{date7|{{{title7|}}}}}}| *{{cite news |ref=none |date={{{date7|{{{monthday7|}}} {{{year7|}}}}}} |url={{{url7|}}} |author={{{author7|}}} |agency={{{org7|}}} |title={{{title7|{{{articlename7|}}}}}} |language={{{lang7|}}} |quote={{{quote7|}}} |archive-url={{{archiveurl7|}}} |archive-date={{{archivedate7|}}} |access-date={{{accessdate7|}}}|url-status={{{urlstatus7|}}}}}}}{{#if:{{{date8|{{{title8|}}}}}}| *{{cite news |ref=none |date={{{date8|{{{monthday8|}}} {{{year8|}}}}}} |url={{{url8|}}} |author={{{author8|}}} |agency={{{org8|}}} |title={{{title8|{{{articlename8|}}}}}} |language={{{lang8|}}} |quote={{{quote8|}}} |archive-url={{{archiveurl8|}}} |archive-date={{{archivedate8|}}} |access-date={{{accessdate8|}}}|url-status={{{urlstatus8|}}}}}}}{{#if:{{{date9|{{{title9|}}}}}}| *{{cite news |ref=none |date={{{date9|{{{monthday9|}}} {{{year9|}}}}}} |url={{{url9|}}} |author={{{author9|}}} |agency={{{org9|}}} |title={{{title9|{{{articlename9|}}}}}} |language={{{lang9|}}} |quote={{{quote9|}}} |archive-url={{{archiveurl9|}}} |archive-date={{{archivedate9|}}} |access-date={{{accessdate9|}}}|url-status={{{urlstatus9|}}}}}}}{{#if:{{{date10|{{{title10|}}}}}}| *{{cite news |ref=none |date={{{date10|{{{monthday10|}}} {{{year10|}}}}}} |url={{{url10|}}} |author={{{author10|}}} |agency={{{org10|}}} |title={{{title10|{{{articlename10|}}}}}} |language={{{lang10|}}} |quote={{{quote10|}}} |archive-url={{{archiveurl10|}}} |archive-date={{{archivedate10|}}} |access-date={{{accessdate10|}}}|url-status={{{urlstatus10|}}}}}}}{{#if:{{{date11|{{{title11|}}}}}}| *{{cite news |ref=none |date={{{date11|{{{monthday11|}}} {{{year11|}}}}}} |url={{{url11|}}} |author={{{author11|}}} |agency={{{org11|}}} |title={{{title11|{{{articlename11|}}}}}} |language={{{lang11|}}} |quote={{{quote11|}}} |archive-url={{{archiveurl11|}}} |archive-date={{{archivedate11|}}} |access-date={{{accessdate11|}}}|url-status={{{urlstatus11|}}}}}}}{{#if:{{{date12|{{{title12|}}}}}}| *{{cite news |ref=none |date={{{date12|{{{monthday12|}}} {{{year12|}}}}}} |url={{{url12|}}} |author={{{author12|}}} |agency={{{org12|}}} |title={{{title12|{{{articlename12|}}}}}} |language={{{lang12|}}} |quote={{{quote12|}}} |archive-url={{{archiveurl12|}}} |archive-date={{{archivedate12|}}} |access-date={{{accessdate12|}}}|url-status={{{urlstatus12|}}}}}}}{{#if:{{{date13|{{{title13|}}}}}}| *{{cite news |ref=none |date={{{date13|{{{monthday13|}}} {{{year13|}}}}}} |url={{{url13|}}} |author={{{author13|}}} |agency={{{org13|}}} |title={{{title13|{{{articlename13|}}}}}} |language={{{lang13|}}} |quote={{{quote13|}}} |archive-url={{{archiveurl13|}}} |archive-date={{{archivedate13|}}} |access-date={{{accessdate13|}}}|url-status={{{urlstatus13|}}}}}}}{{#if:{{{date14|{{{title14|}}}}}}| *{{cite news |ref=none |date={{{date14|{{{monthday14|}}} {{{year14|}}}}}} |url={{{url14|}}} |author={{{author14|}}} |agency={{{org14|}}} |title={{{title14|{{{articlename14|}}}}}} |language={{{lang14|}}} |quote={{{quote14|}}} |archive-url={{{archiveurl14|}}} |archive-date={{{archivedate14|}}} |access-date={{{accessdate14|}}}|url-status={{{urlstatus14|}}}}}}}{{#if:{{{date15|{{{title15|}}}}}}| *{{cite news |ref=none |date={{{date15|{{{monthday15|}}} {{{year15|}}}}}} |url={{{url15|}}} |author={{{author15|}}} |agency={{{org15|}}} |title={{{title15|{{{articlename15|}}}}}} |language={{{lang15|}}} |quote={{{quote15|}}} |archive-url={{{archiveurl15|}}} |archive-date={{{archivedate15|}}} |access-date={{{accessdate15|}}}|url-status={{{urlstatus15|}}}}}}}{{#if:{{{date16|{{{title16|}}}}}}| *{{cite news |ref=none |date={{{date16|{{{monthday16|}}} {{{year16|}}}}}} |url={{{url16|}}} |author={{{author16|}}} |agency={{{org16|}}} |title={{{title16|{{{articlename16|}}}}}} |language={{{lang16|}}} |quote={{{quote16|}}} |archive-url={{{archiveurl16|}}} |archive-date={{{archivedate16|}}} |access-date={{{accessdate16|}}}|url-status={{{urlstatus16|}}}}}}}{{#if:{{{date17|{{{title17|}}}}}}| *{{cite news |ref=none |date={{{date17|{{{monthday17|}}} {{{year17|}}}}}} |url={{{url17|}}} |author={{{author17|}}} |agency={{{org17|}}} |title={{{title17|{{{articlename17|}}}}}} |language={{{lang17|}}} |quote={{{quote17|}}} |archive-url={{{archiveurl17|}}} |archive-date={{{archivedate17|}}} |access-date={{{accessdate17|}}}|url-status={{{urlstatus17|}}}}}}}{{#if:{{{date18|{{{title18|}}}}}}| *{{cite news |ref=none |date={{{date18|{{{monthday18|}}} {{{year18|}}}}}} |url={{{url18|}}} |author={{{author18|}}} |agency={{{org18|}}} |title={{{title18|{{{articlename18|}}}}}} |language={{{lang18|}}} |quote={{{quote18|}}} |archive-url={{{archiveurl18|}}} |archive-date={{{archivedate18|}}} |access-date={{{accessdate18|}}}|url-status={{{urlstatus18|}}}}}}}{{#if:{{{date19|{{{title19|}}}}}}| *{{cite news |ref=none |date={{{date19|{{{monthday19|}}} {{{year19|}}}}}} |url={{{url19|}}} |author={{{author19|}}} |agency={{{org19|}}} |title={{{title19|{{{articlename19|}}}}}} |language={{{lang19|}}} |quote={{{quote19|}}} |archive-url={{{archiveurl19|}}} |archive-date={{{archivedate19|}}} |access-date={{{accessdate19|}}}|url-status={{{urlstatus19|}}}}}}}{{#if:{{{date20|{{{title20|}}}}}}| *{{cite news |ref=none |date={{{date20|{{{monthday20|}}} {{{year20|}}}}}} |url={{{url20|}}} |author={{{author20|}}} |agency={{{org20|}}} |title={{{title20|{{{articlename20|}}}}}} |language={{{lang20|}}} |quote={{{quote20|}}} |archive-url={{{archiveurl20|}}} |archive-date={{{archivedate20|}}} |access-date={{{accessdate20|}}}|url-status={{{urlstatus20|}}}}}}}{{#if:{{{date21|{{{title21|}}}}}}| *{{cite news |ref=none |date={{{date21|{{{monthday21|}}} {{{year21|}}}}}} |url={{{url21|}}} |author={{{author21|}}} |agency={{{org21|}}} |title={{{title21|{{{articlename21|}}}}}} |language={{{lang21|}}} |quote={{{quote21|}}} |archive-url={{{archiveurl21|}}} |archive-date={{{archivedate21|}}} |access-date={{{accessdate21|}}}|url-status={{{urlstatus21|}}}}}}}{{#if:{{{date22|{{{title22|}}}}}}| *{{cite news |ref=none |date={{{date22|{{{monthday22|}}} {{{year22|}}}}}} |url={{{url22|}}} |author={{{author22|}}} |agency={{{org22|}}} |title={{{title22|{{{articlename22|}}}}}} |language={{{lang22|}}} |quote={{{quote22|}}} |archive-url={{{archiveurl22|}}} |archive-date={{{archivedate22|}}} |access-date={{{accessdate22|}}}|url-status={{{urlstatus22|}}}}}}}{{#if:{{{date23|{{{title23|}}}}}}| *{{cite news |ref=none |date={{{date23|{{{monthday23|}}} {{{year23|}}}}}} |url={{{url23|}}} |author={{{author23|}}} |agency={{{org23|}}} |title={{{title23|{{{articlename23|}}}}}} |language={{{lang23|}}} |quote={{{quote23|}}} |archive-url={{{archiveurl23|}}} |archive-date={{{archivedate23|}}} |access-date={{{accessdate23|}}}|url-status={{{urlstatus23|}}}}}}}{{#if:{{{date24|{{{title24|}}}}}}| *{{cite news |ref=none |date={{{date24|{{{monthday24|}}} {{{year24|}}}}}} |url={{{url24|}}} |author={{{author24|}}} |agency={{{org24|}}} |title={{{title24|{{{articlename24|}}}}}} |language={{{lang24|}}} |quote={{{quote24|}}} |archive-url={{{archiveurl24|}}} |archive-date={{{archivedate24|}}} |access-date={{{accessdate24|}}}|url-status={{{urlstatus24|}}}}}}}{{#if:{{{date25|{{{title25|}}}}}}| *{{cite news |ref=none |date={{{date25|{{{monthday25|}}} {{{year25|}}}}}} |url={{{url25|}}} |author={{{author25|}}} |agency={{{org25|}}} |title={{{title25|{{{articlename25|}}}}}} |language={{{lang25|}}} |quote={{{quote25|}}} |archive-url={{{archiveurl25|}}} |archive-date={{{archivedate25|}}} |access-date={{{accessdate25|}}}|url-status={{{urlstatus25|}}}}}}}{{#if:{{{date26|{{{title26|}}}}}}| *{{cite news |ref=none |date={{{date26|{{{monthday26|}}} {{{year26|}}}}}} |url={{{url26|}}} |author={{{author26|}}} |agency={{{org26|}}} |title={{{title26|{{{articlename26|}}}}}} |language={{{lang26|}}} |quote={{{quote26|}}} |archive-url={{{archiveurl26|}}} |archive-date={{{archivedate26|}}} |access-date={{{accessdate26|}}}|url-status={{{urlstatus26|}}}}}}}{{#if:{{{date27|{{{title27|}}}}}}| *{{cite news |ref=none |date={{{date27|{{{monthday27|}}} {{{year27|}}}}}} |url={{{url27|}}} |author={{{author27|}}} |agency={{{org27|}}} |title={{{title27|{{{articlename27|}}}}}} |language={{{lang27|}}} |quote={{{quote27|}}} |archive-url={{{archiveurl27|}}} |archive-date={{{archivedate27|}}} |access-date={{{accessdate27|}}}|url-status={{{urlstatus27|}}}}}}}{{#if:{{{date28|{{{title28|}}}}}}| *{{cite news |ref=none |date={{{date28|{{{monthday28|}}} {{{year28|}}}}}} |url={{{url28|}}} |author={{{author28|}}} |agency={{{org28|}}} |title={{{title28|{{{articlename28|}}}}}} |language={{{lang28|}}} |quote={{{quote28|}}} |archive-url={{{archiveurl28|}}} |archive-date={{{archivedate28|}}} |access-date={{{accessdate28|}}}|url-status={{{urlstatus28|}}}}}}}{{#if:{{{date29|{{{title29|}}}}}}| *{{cite news |ref=none |date={{{date29|{{{monthday29|}}} {{{year29|}}}}}} |url={{{url29|}}} |author={{{author29|}}} |agency={{{org29|}}} |title={{{title29|{{{articlename29|}}}}}} |language={{{lang29|}}} |quote={{{quote29|}}} |archive-url={{{archiveurl29|}}} |archive-date={{{archivedate29|}}} |access-date={{{accessdate29|}}}|url-status={{{urlstatus29|}}}}}}}{{#if:{{{date30|{{{title30|}}}}}}| *{{cite news |ref=none |date={{{date30|{{{monthday30|}}} {{{year30|}}}}}} |url={{{url30|}}} |author={{{author30|}}} |agency={{{org30|}}} |title={{{title30|{{{articlename30|}}}}}} |language={{{lang30|}}} |quote={{{quote30|}}} |archive-url={{{archiveurl30|}}} |archive-date={{{archivedate30|}}} |access-date={{{accessdate30|}}}|url-status={{{urlstatus30|}}}}}}} {{hidden end}} }}<includeonly>{{#ifeq:{{lc:{{{nocat|false}}}}}|false|[[Category:Wikipedia pages referenced by the press]]}}</includeonly><noinclude> {{documentation}}</noinclude> 640tfwc11j23049kq2zm6fduszp5wi5 2519916 2519907 2022-08-18T00:00:18Z K175 70858 Vertaal wikitext text/x-wiki {{tmbox|small={{{small|}}}|image=[[File:Newspaper Cover.svg|40px|alt=Media mention]] |text={{hidden begin|title=Hierdie {{{subject|{{#ifeq:{{NAMESPACENUMBER}}|1|artikel|bladsy}}}}} is {{#if:{{{1|}}}|{{{1}}}|deur {{#if:{{{date2|{{{title2|}}}}}}|verskeie media-organisasies|'n media-organisasie}} genoem}}:}} *{{#if:{{{date|{{{title|{{{titel|}}}}}}}}}|{{cite news |ref=none |date={{{date|{{{monthday|}}} {{{year|}}}}}} |url={{{url|}}} |author={{{author|}}} |agency={{{org|}}} |title={{{title|{{{titel|{{{articlename|}}}}}}}}} |language={{{lang|}}} |quote={{{quote|}}} |archive-url={{{archiveurl|}}} |archive-date={{{archivedate|}}} |access-date={{{accessdate|}}}|url-status={{{urlstatus|}}}}}}}{{#if:{{{date2|{{{title2|}}}}}}| *{{cite news |ref=none |date={{{date2|{{{monthday2|}}} {{{year2|}}}}}} |url={{{url2|}}} |author={{{author2|}}} |agency={{{org2|}}} |title={{{title2|{{{articlename2|}}}}}} |language={{{lang2|}}} |quote={{{quote2|}}} |archive-url={{{archiveurl2|}}} |archive-date={{{archivedate2|}}} |access-date={{{accessdate2|}}}|url-status={{{urlstatus2|}}}}}}}{{#if:{{{date3|{{{title3|}}}}}}| *{{cite news |ref=none |date={{{date3|{{{monthday3|}}} {{{year3|}}}}}} |url={{{url3|}}} |author={{{author3|}}} |agency={{{org3|}}} |title={{{title3|{{{articlename3|}}}}}} |language={{{lang3|}}} |quote={{{quote3|}}} |archive-url={{{archiveurl3|}}} |archive-date={{{archivedate3|}}} |access-date={{{accessdate3|}}}|url-status={{{urlstatus3|}}}}}}}{{#if:{{{date4|{{{title4|}}}}}}| *{{cite news |ref=none |date={{{date4|{{{monthday4|}}} {{{year4|}}}}}} |url={{{url4|}}} |author={{{author4|}}} |agency={{{org4|}}} |title={{{title4|{{{articlename4|}}}}}} |language={{{lang4|}}} |quote={{{quote4|}}} |archive-url={{{archiveurl4|}}} |archive-date={{{archivedate4|}}} |access-date={{{accessdate4|}}}|url-status={{{urlstatus4|}}}}}}}{{#if:{{{date5|{{{title5|}}}}}}| *{{cite news |ref=none |date={{{date5|{{{monthday5|}}} {{{year5|}}}}}} |url={{{url5|}}} |author={{{author5|}}} |agency={{{org5|}}} |title={{{title5|{{{articlename5|}}}}}} |language={{{lang5|}}} |quote={{{quote5|}}} |archive-url={{{archiveurl5|}}} |archive-date={{{archivedate5|}}} |access-date={{{accessdate5|}}}|url-status={{{urlstatus5|}}}}}}}{{#if:{{{date6|{{{title6|}}}}}}| *{{cite news |ref=none |date={{{date6|{{{monthday6|}}} {{{year6|}}}}}} |url={{{url6|}}} |author={{{author6|}}} |agency={{{org6|}}} |title={{{title6|{{{articlename6|}}}}}} |language={{{lang6|}}} |quote={{{quote6|}}} |archive-url={{{archiveurl6|}}} |archive-date={{{archivedate6|}}} |access-date={{{accessdate6|}}}|url-status={{{urlstatus6|}}}}}}}{{#if:{{{date7|{{{title7|}}}}}}| *{{cite news |ref=none |date={{{date7|{{{monthday7|}}} {{{year7|}}}}}} |url={{{url7|}}} |author={{{author7|}}} |agency={{{org7|}}} |title={{{title7|{{{articlename7|}}}}}} |language={{{lang7|}}} |quote={{{quote7|}}} |archive-url={{{archiveurl7|}}} |archive-date={{{archivedate7|}}} |access-date={{{accessdate7|}}}|url-status={{{urlstatus7|}}}}}}}{{#if:{{{date8|{{{title8|}}}}}}| *{{cite news |ref=none |date={{{date8|{{{monthday8|}}} {{{year8|}}}}}} |url={{{url8|}}} |author={{{author8|}}} |agency={{{org8|}}} |title={{{title8|{{{articlename8|}}}}}} |language={{{lang8|}}} |quote={{{quote8|}}} |archive-url={{{archiveurl8|}}} |archive-date={{{archivedate8|}}} |access-date={{{accessdate8|}}}|url-status={{{urlstatus8|}}}}}}}{{#if:{{{date9|{{{title9|}}}}}}| *{{cite news |ref=none |date={{{date9|{{{monthday9|}}} {{{year9|}}}}}} |url={{{url9|}}} |author={{{author9|}}} |agency={{{org9|}}} |title={{{title9|{{{articlename9|}}}}}} |language={{{lang9|}}} |quote={{{quote9|}}} |archive-url={{{archiveurl9|}}} |archive-date={{{archivedate9|}}} |access-date={{{accessdate9|}}}|url-status={{{urlstatus9|}}}}}}}{{#if:{{{date10|{{{title10|}}}}}}| *{{cite news |ref=none |date={{{date10|{{{monthday10|}}} {{{year10|}}}}}} |url={{{url10|}}} |author={{{author10|}}} |agency={{{org10|}}} |title={{{title10|{{{articlename10|}}}}}} |language={{{lang10|}}} |quote={{{quote10|}}} |archive-url={{{archiveurl10|}}} |archive-date={{{archivedate10|}}} |access-date={{{accessdate10|}}}|url-status={{{urlstatus10|}}}}}}}{{#if:{{{date11|{{{title11|}}}}}}| *{{cite news |ref=none |date={{{date11|{{{monthday11|}}} {{{year11|}}}}}} |url={{{url11|}}} |author={{{author11|}}} |agency={{{org11|}}} |title={{{title11|{{{articlename11|}}}}}} |language={{{lang11|}}} |quote={{{quote11|}}} |archive-url={{{archiveurl11|}}} |archive-date={{{archivedate11|}}} |access-date={{{accessdate11|}}}|url-status={{{urlstatus11|}}}}}}}{{#if:{{{date12|{{{title12|}}}}}}| *{{cite news |ref=none |date={{{date12|{{{monthday12|}}} {{{year12|}}}}}} |url={{{url12|}}} |author={{{author12|}}} |agency={{{org12|}}} |title={{{title12|{{{articlename12|}}}}}} |language={{{lang12|}}} |quote={{{quote12|}}} |archive-url={{{archiveurl12|}}} |archive-date={{{archivedate12|}}} |access-date={{{accessdate12|}}}|url-status={{{urlstatus12|}}}}}}}{{#if:{{{date13|{{{title13|}}}}}}| *{{cite news |ref=none |date={{{date13|{{{monthday13|}}} {{{year13|}}}}}} |url={{{url13|}}} |author={{{author13|}}} |agency={{{org13|}}} |title={{{title13|{{{articlename13|}}}}}} |language={{{lang13|}}} |quote={{{quote13|}}} |archive-url={{{archiveurl13|}}} |archive-date={{{archivedate13|}}} |access-date={{{accessdate13|}}}|url-status={{{urlstatus13|}}}}}}}{{#if:{{{date14|{{{title14|}}}}}}| *{{cite news |ref=none |date={{{date14|{{{monthday14|}}} {{{year14|}}}}}} |url={{{url14|}}} |author={{{author14|}}} |agency={{{org14|}}} |title={{{title14|{{{articlename14|}}}}}} |language={{{lang14|}}} |quote={{{quote14|}}} |archive-url={{{archiveurl14|}}} |archive-date={{{archivedate14|}}} |access-date={{{accessdate14|}}}|url-status={{{urlstatus14|}}}}}}}{{#if:{{{date15|{{{title15|}}}}}}| *{{cite news |ref=none |date={{{date15|{{{monthday15|}}} {{{year15|}}}}}} |url={{{url15|}}} |author={{{author15|}}} |agency={{{org15|}}} |title={{{title15|{{{articlename15|}}}}}} |language={{{lang15|}}} |quote={{{quote15|}}} |archive-url={{{archiveurl15|}}} |archive-date={{{archivedate15|}}} |access-date={{{accessdate15|}}}|url-status={{{urlstatus15|}}}}}}}{{#if:{{{date16|{{{title16|}}}}}}| *{{cite news |ref=none |date={{{date16|{{{monthday16|}}} {{{year16|}}}}}} |url={{{url16|}}} |author={{{author16|}}} |agency={{{org16|}}} |title={{{title16|{{{articlename16|}}}}}} |language={{{lang16|}}} |quote={{{quote16|}}} |archive-url={{{archiveurl16|}}} |archive-date={{{archivedate16|}}} |access-date={{{accessdate16|}}}|url-status={{{urlstatus16|}}}}}}}{{#if:{{{date17|{{{title17|}}}}}}| *{{cite news |ref=none |date={{{date17|{{{monthday17|}}} {{{year17|}}}}}} |url={{{url17|}}} |author={{{author17|}}} |agency={{{org17|}}} |title={{{title17|{{{articlename17|}}}}}} |language={{{lang17|}}} |quote={{{quote17|}}} |archive-url={{{archiveurl17|}}} |archive-date={{{archivedate17|}}} |access-date={{{accessdate17|}}}|url-status={{{urlstatus17|}}}}}}}{{#if:{{{date18|{{{title18|}}}}}}| *{{cite news |ref=none |date={{{date18|{{{monthday18|}}} {{{year18|}}}}}} |url={{{url18|}}} |author={{{author18|}}} |agency={{{org18|}}} |title={{{title18|{{{articlename18|}}}}}} |language={{{lang18|}}} |quote={{{quote18|}}} |archive-url={{{archiveurl18|}}} |archive-date={{{archivedate18|}}} |access-date={{{accessdate18|}}}|url-status={{{urlstatus18|}}}}}}}{{#if:{{{date19|{{{title19|}}}}}}| *{{cite news |ref=none |date={{{date19|{{{monthday19|}}} {{{year19|}}}}}} |url={{{url19|}}} |author={{{author19|}}} |agency={{{org19|}}} |title={{{title19|{{{articlename19|}}}}}} |language={{{lang19|}}} |quote={{{quote19|}}} |archive-url={{{archiveurl19|}}} |archive-date={{{archivedate19|}}} |access-date={{{accessdate19|}}}|url-status={{{urlstatus19|}}}}}}}{{#if:{{{date20|{{{title20|}}}}}}| *{{cite news |ref=none |date={{{date20|{{{monthday20|}}} {{{year20|}}}}}} |url={{{url20|}}} |author={{{author20|}}} |agency={{{org20|}}} |title={{{title20|{{{articlename20|}}}}}} |language={{{lang20|}}} |quote={{{quote20|}}} |archive-url={{{archiveurl20|}}} |archive-date={{{archivedate20|}}} |access-date={{{accessdate20|}}}|url-status={{{urlstatus20|}}}}}}}{{#if:{{{date21|{{{title21|}}}}}}| *{{cite news |ref=none |date={{{date21|{{{monthday21|}}} {{{year21|}}}}}} |url={{{url21|}}} |author={{{author21|}}} |agency={{{org21|}}} |title={{{title21|{{{articlename21|}}}}}} |language={{{lang21|}}} |quote={{{quote21|}}} |archive-url={{{archiveurl21|}}} |archive-date={{{archivedate21|}}} |access-date={{{accessdate21|}}}|url-status={{{urlstatus21|}}}}}}}{{#if:{{{date22|{{{title22|}}}}}}| *{{cite news |ref=none |date={{{date22|{{{monthday22|}}} {{{year22|}}}}}} |url={{{url22|}}} |author={{{author22|}}} |agency={{{org22|}}} |title={{{title22|{{{articlename22|}}}}}} |language={{{lang22|}}} |quote={{{quote22|}}} |archive-url={{{archiveurl22|}}} |archive-date={{{archivedate22|}}} |access-date={{{accessdate22|}}}|url-status={{{urlstatus22|}}}}}}}{{#if:{{{date23|{{{title23|}}}}}}| *{{cite news |ref=none |date={{{date23|{{{monthday23|}}} {{{year23|}}}}}} |url={{{url23|}}} |author={{{author23|}}} |agency={{{org23|}}} |title={{{title23|{{{articlename23|}}}}}} |language={{{lang23|}}} |quote={{{quote23|}}} |archive-url={{{archiveurl23|}}} |archive-date={{{archivedate23|}}} |access-date={{{accessdate23|}}}|url-status={{{urlstatus23|}}}}}}}{{#if:{{{date24|{{{title24|}}}}}}| *{{cite news |ref=none |date={{{date24|{{{monthday24|}}} {{{year24|}}}}}} |url={{{url24|}}} |author={{{author24|}}} |agency={{{org24|}}} |title={{{title24|{{{articlename24|}}}}}} |language={{{lang24|}}} |quote={{{quote24|}}} |archive-url={{{archiveurl24|}}} |archive-date={{{archivedate24|}}} |access-date={{{accessdate24|}}}|url-status={{{urlstatus24|}}}}}}}{{#if:{{{date25|{{{title25|}}}}}}| *{{cite news |ref=none |date={{{date25|{{{monthday25|}}} {{{year25|}}}}}} |url={{{url25|}}} |author={{{author25|}}} |agency={{{org25|}}} |title={{{title25|{{{articlename25|}}}}}} |language={{{lang25|}}} |quote={{{quote25|}}} |archive-url={{{archiveurl25|}}} |archive-date={{{archivedate25|}}} |access-date={{{accessdate25|}}}|url-status={{{urlstatus25|}}}}}}}{{#if:{{{date26|{{{title26|}}}}}}| *{{cite news |ref=none |date={{{date26|{{{monthday26|}}} {{{year26|}}}}}} |url={{{url26|}}} |author={{{author26|}}} |agency={{{org26|}}} |title={{{title26|{{{articlename26|}}}}}} |language={{{lang26|}}} |quote={{{quote26|}}} |archive-url={{{archiveurl26|}}} |archive-date={{{archivedate26|}}} |access-date={{{accessdate26|}}}|url-status={{{urlstatus26|}}}}}}}{{#if:{{{date27|{{{title27|}}}}}}| *{{cite news |ref=none |date={{{date27|{{{monthday27|}}} {{{year27|}}}}}} |url={{{url27|}}} |author={{{author27|}}} |agency={{{org27|}}} |title={{{title27|{{{articlename27|}}}}}} |language={{{lang27|}}} |quote={{{quote27|}}} |archive-url={{{archiveurl27|}}} |archive-date={{{archivedate27|}}} |access-date={{{accessdate27|}}}|url-status={{{urlstatus27|}}}}}}}{{#if:{{{date28|{{{title28|}}}}}}| *{{cite news |ref=none |date={{{date28|{{{monthday28|}}} {{{year28|}}}}}} |url={{{url28|}}} |author={{{author28|}}} |agency={{{org28|}}} |title={{{title28|{{{articlename28|}}}}}} |language={{{lang28|}}} |quote={{{quote28|}}} |archive-url={{{archiveurl28|}}} |archive-date={{{archivedate28|}}} |access-date={{{accessdate28|}}}|url-status={{{urlstatus28|}}}}}}}{{#if:{{{date29|{{{title29|}}}}}}| *{{cite news |ref=none |date={{{date29|{{{monthday29|}}} {{{year29|}}}}}} |url={{{url29|}}} |author={{{author29|}}} |agency={{{org29|}}} |title={{{title29|{{{articlename29|}}}}}} |language={{{lang29|}}} |quote={{{quote29|}}} |archive-url={{{archiveurl29|}}} |archive-date={{{archivedate29|}}} |access-date={{{accessdate29|}}}|url-status={{{urlstatus29|}}}}}}}{{#if:{{{date30|{{{title30|}}}}}}| *{{cite news |ref=none |date={{{date30|{{{monthday30|}}} {{{year30|}}}}}} |url={{{url30|}}} |author={{{author30|}}} |agency={{{org30|}}} |title={{{title30|{{{articlename30|}}}}}} |language={{{lang30|}}} |quote={{{quote30|}}} |archive-url={{{archiveurl30|}}} |archive-date={{{archivedate30|}}} |access-date={{{accessdate30|}}}|url-status={{{urlstatus30|}}}}}}} {{hidden end}} }}<includeonly>{{#ifeq:{{lc:{{{nocat|false}}}}}|false|[[Kategorie:Wikipedia-bladsye wat in die pers na verwys word]]}}</includeonly><noinclude> {{documentation}}</noinclude> akcphr671csganzi3k2mrph24o5c5jh 2 39044 2519843 2519446 2022-08-17T17:02:04Z Oesjaar 7467 Verbeter wikitext text/x-wiki {{Babel|af|en-4|de-1|}} {{Gebruiker Gebruikersboksies omraam| {{Gebruikersbydraes|10200}} {{Sjabloon:Gebruikersnederigheid|10239}} [[Lêer:Editor_-_lapis_philosophorum_superstar.jpg|centre|duimnael|[[:en:Wikipedia:Service_awards#Grandmaster Editor (or Grand High Togneme Vicarus)|Grootmeesterredakteur]]<br />(13 jaar, 180&nbsp;000+)<br /><small>Toegeken deur Aliwal2012</small>]] {{Tienjaargemeenskap}} {{Gebruiker_besoekland |id_agtergrond=lavender |id_fontgrootte=12px |id_fontkleur=#000000 |en_land=Belgium |land=België |info_fontgroote=12px |info_fontkleur=#000000 |info_agtergrond=#ffffff }} {{Gebruiker_besoekland |id_agtergrond=lavender |id_fontgrootte=12px |id_fontkleur=#000000 |en_land=Botswana |land=Botswana |info_fontgroote=12px |info_fontkleur=#000000 |info_agtergrond=#ffffff }} {{Gebruiker_besoekland |id_agtergrond=lavender |id_fontgrootte=12px |id_fontkleur=#000000 |en_land=Brazil |land=Brasilië |info_fontgroote=12px |info_fontkleur=#000000 |info_agtergrond=#ffffff }} {{Gebruiker_besoekland |id_agtergrond=lavender |id_fontgrootte=12px |id_fontkleur=#000000 |en_land=Denmark |land=Denemarke |info_fontgroote=12px |info_fontkleur=#000000 |info_agtergrond=#ffffff }} {{Gebruiker_besoekland |id_agtergrond=lavender |id_fontgrootte=12px |id_fontkleur=#000000 |en_land=Germany |land=Duitsland |info_fontgroote=12px |info_fontkleur=#000000 |info_agtergrond=#ffffff }} {{Gebruiker_besoekland |id_agtergrond=lavender |id_fontgrootte=12px |id_fontkleur=#000000 |en_land=Egypt |land=Egipte |info_fontgroote=12px |info_fontkleur=#000000 |info_agtergrond=#ffffff }} {{Gebruiker_besoekland |id_agtergrond=lavender |id_fontgrootte=12px |id_fontkleur=#000000 |en_land=England |land=Engeland |info_fontgroote=12px |info_fontkleur=#000000 |info_agtergrond=#ffffff }} {{Gebruiker_besoekland |id_agtergrond=lavender |id_fontgrootte=12px |id_fontkleur=#000000 |en_land=Ethiopia |land=Ethiopië |info_fontgroote=12px |info_fontkleur=#000000 |info_agtergrond=#ffffff }} {{Gebruiker_besoekland |id_agtergrond=lavender |id_fontgrootte=12px |id_fontkleur=#000000 |en_land=Finland |land=Finland |info_fontgroote=12px |info_fontkleur=#000000 |info_agtergrond=#ffffff }} {{Gebruiker_besoekland |id_agtergrond=lavender |id_fontgrootte=12px |id_fontkleur=#000000 |en_land=France |land=Frankryk |info_fontgroote=12px |info_fontkleur=#000000 |info_agtergrond=#ffffff }} {{Gebruiker_besoekland |id_agtergrond=lavender |id_fontgrootte=12px |id_fontkleur=#000000 |en_land=Ghana |land=Ghana |info_fontgroote=12px |info_fontkleur=#000000 |info_agtergrond=#ffffff }} {{Gebruiker_besoekland |id_agtergrond=lavender |id_fontgrootte=12px |id_fontkleur=#000000 |en_land=Italy |land=Italië |info_fontgroote=12px |info_fontkleur=#000000 |info_agtergrond=#ffffff }} {{Gebruiker_besoekland |id_agtergrond=lavender |id_fontgrootte=12px |id_fontkleur=#000000 |en_land=Ivory Coast |land=Ivoorkus |info_fontgroote=12px |info_fontkleur=#000000 |info_agtergrond=#ffffff }} {{Gebruiker_besoekland |id_agtergrond=lavender |id_fontgrootte=12px |id_fontkleur=#000000 |en_land=Kenya |land=Kenia |info_fontgroote=12px |info_fontkleur=#000000 |info_agtergrond=#ffffff }} {{Gebruiker_besoekland |id_agtergrond=lavender |id_fontgrootte=12px |id_fontkleur=#000000 |en_land=Lesotho |land=Lesotho |info_fontgroote=12px |info_fontkleur=#000000 |info_agtergrond=#ffffff }} {{Gebruiker_besoekland |id_agtergrond=lavender |id_fontgrootte=12px |id_fontkleur=#000000 |en_land=Mauritania |land=Mauritanië |info_fontgroote=12px |info_fontkleur=#000000 |info_agtergrond=#ffffff }} {{Gebruiker_besoekland |id_agtergrond=lavender |id_fontgrootte=12px |id_fontkleur=#000000 |en_land=Mauritius |land=Mauritius |info_fontgroote=12px |info_fontkleur=#000000 |info_agtergrond=#ffffff }} {{Gebruiker_besoekland |id_agtergrond=lavender |id_fontgrootte=12px |id_fontkleur=#000000 |en_land=Mexico |land=Mexico |info_fontgroote=12px |info_fontkleur=#000000 |info_agtergrond=#ffffff }} {{Gebruiker_besoekland |id_agtergrond=lavender |id_fontgrootte=12px |id_fontkleur=#000000 |en_land=Morocco |land=Morocco |info_fontgroote=12px |info_fontkleur=#000000 |info_agtergrond=#ffffff }} {{Gebruiker_besoekland |id_agtergrond=lavender |id_fontgrootte=12px |id_fontkleur=#000000 |en_land=Mozambique |land=Mosambiek |info_fontgroote=12px |info_fontkleur=#000000 |info_agtergrond=#ffffff }} {{Gebruiker_besoekland |id_agtergrond=lavender |id_fontgrootte=12px |id_fontkleur=#000000 |en_land=Namibia |land=Namibië |info_fontgroote=12px |info_fontkleur=#000000 |info_agtergrond=#ffffff }} {{Gebruiker_besoekland |id_agtergrond=lavender |id_fontgrootte=12px |id_fontkleur=#000000 |en_land=Netherlands |land=Nederland |info_fontgroote=12px |info_fontkleur=#000000 |info_agtergrond=#ffffff }} {{Gebruiker_besoekland |id_agtergrond=lavender |id_fontgrootte=12px |id_fontkleur=#000000 |en_land=Norway |land=Noorweë |info_fontgroote=12px |info_fontkleur=#000000 |info_agtergrond=#ffffff }} {{Gebruiker_besoekland |id_agtergrond=lavender |id_fontgrootte=12px |id_fontkleur=#000000 |en_land=Senegal |land=Senegal |info_fontgroote=12px |info_fontkleur=#000000 |info_agtergrond=#ffffff }} {{Gebruiker_besoekland |id_agtergrond=lavender |id_fontgrootte=12px |id_fontkleur=#000000 |en_land=Scotland |land=Skotland |info_fontgroote=12px |info_fontkleur=#000000 |info_agtergrond=#ffffff }} {{Gebruiker_besoekland |id_agtergrond=lavender |id_fontgrootte=12px |id_fontkleur=#000000 |en_land=Spain |land=Spanje |info_fontgroote=12px |info_fontkleur=#000000 |info_agtergrond=#ffffff }} {{Gebruiker_besoekland |id_agtergrond=lavender |id_fontgrootte=12px |id_fontkleur=#000000 |en_land=Swaziland |land=Swaziland |info_fontgroote=12px |info_fontkleur=#000000 |info_agtergrond=#ffffff }} {{Gebruiker_besoekland |id_agtergrond=lavender |id_fontgrootte=12px |id_fontkleur=#000000 |en_land=Sweden |land=Swede |info_fontgroote=12px |info_fontkleur=#000000 |info_agtergrond=#ffffff }} {{Gebruiker_besoekland |id_agtergrond=lavender |id_fontgrootte=12px |id_fontkleur=#000000 |en_land=Switzerland |land=Switserland |info_fontgroote=12px |info_fontkleur=#000000 |info_agtergrond=#ffffff }} {{Gebruiker_besoekland |id_agtergrond=lavender |id_fontgrootte=12px |id_fontkleur=#000000 |en_land=Tanzania |land=Tanzanië |info_fontgroote=12px |info_fontkleur=#000000 |info_agtergrond=#ffffff }} {{Gebruiker_besoekland |id_agtergrond=lavender |id_fontgrootte=12px |id_fontkleur=#000000 |en_land=Togo |land=Togo |info_fontgroote=12px |info_fontkleur=#000000 |info_agtergrond=#ffffff }} {{Gebruiker_besoekland |id_agtergrond=lavender |id_fontgrootte=12px |id_fontkleur=#000000 |en_land=Zambia |land=Zambië |info_fontgroote=12px |info_fontkleur=#000000 |info_agtergrond=#ffffff }} }} Ons het tans '''{{NUMBEROFARTICLES}}''' artikels. In my eerste 10 jaar (bereik op 6/1/2019) betrokke hier het ek reeds 5264 artikels geskep! Die 10 jaar was ongelooflik; wat 'n avontuur! Ek is vanaf 2014 'n raadslid by [http://wikimedia.org.za/wiki/Board WikimediaZA]. * Ek het op 12/01/2019 die 100,000 wysiging mylpaal op globale Wiki bereik! * Op 28/04/2019 het ek my 100,000ste wysiging op die Afrikaanse Wiki aangebring! * Op 18/11/2019 het ek my 110,000ste wysiging op globale Wikipedia aangebring. * Op 22/12/2020 skep ek my 6,000ste artikel, 'n baie nederige ''[[Aloe bussei]]''. * Op 6/1/2021 verwerf ek '''Grootmeesterredakteur''' status met my twaalfde jaar hier! * Op 11/1/2021 het ek my 135,000ste wysiging op globale Wikipedia aangebring. * Op 29/1/2021 het ek my 130,000ste wysiging op die Afrikaanse Wikipedia aangebring! * Op 3/3/2021 het ek my 140,000ste wysiging op globale Wikipedia aangebring. * Op 14/5/2021 het ek my 135,000ste wysiging op die Afrikaanse Wikipedia aangebring! * Op 12/6/2021 skep ek my 7,000ste artikel. * Op 15/7/2021 het ek my 150,000ste wysiging op globale Wikipedia aangebring! * Op 30/7/2021 het ek my 140,000ste wysiging op die Afrikaanse Wikipedia aangebring! * Op 17/9/2021 skep ek my 8,000ste artikel, 'n baie nederige ''[[Pauridia curculigoides]]'' * Op 16/10/2021 het ek my 160,000ste wysiging op globale Wikipedia aangebring! * Op 21/1/2022 skep ek my 9,000ste artikel, 'n baie nederige ''[[Aspalathus spiculata]]'' * Op 30/1/2022 het ek my 150,000ste wysiging op die Afrikaanse Wikipedia aangebring! * Op 1/3/2022 het ek my 170,000ste wysiging op globale Wikipedia aangebring! * Op 9/7/2022 het ek my 10,000ste artikel geskep: [[Lunar Orbiter 2]]! * Op 4/8/2022 het ek my 180,000ste wysiging op globale Wikipedia aangebring! * Op 14/8/2022 het ek my 160,000ste wysiging op die Afrikaanse Wikipedia aangebring! == Voorbladartikels == My doelwit van 'n voorbladartikel is bereik toe die [[Boeing B-17 Flying Fortress]] op 4 November 2019 op die voorblad gepryk het! * Op 1 Januarie 2020 verskyn my tweede voorbladartikel: [[Turboskroef]]! * In week 8 van 2020 het my derde voorbladartikel verskyn: [[Sherman Firefly]]. * In week 48 van 2020 het my vierde voorbladartikel verskyn: [[Tiger I-tenk]]. * In week 2 van 2021 het my vyfde voorbladartikel verskyn: [[Mariner 4]]. * In week 14 van 2021 het my sesde voorbladartikel verskyn: [[Pioneer 11]]. * In week 35 van 2021 het my sewende voorbladartikel verskyn: [[USS Maryland (BB-46)]]. * In week 29 van 2022 het my agste voorbladartikel verskyn: [[Centurion (tenk)]]. Groete! Ek het begin [[bergfiets]]ry omrede my perd verdrink het tydens [[waterpolo]]! == Notas == * [[Erica aggregata]] * [[Erica altevirens]] * [[Erica barbigeroides]] * [[Erica blancheana]] * [[Erica blandfordia]] * [[Erica blesbergensis]] * [[Erica broadleyana]] * [[Erica cerviciflora]] * [[Erica consobrina]] * [[Erica crassifolia]] * [[Erica crucistigmatica]] * [[Erica debilis]] * [[Erica dilatata]] * [[Erica erinus]] vs Erica erina * [[Erica ethelae]] vs Erica etheliae * [[Erica forsteri]] * [[Erica gibbosa]] * [[Erica inaequalis]] - probleemkind * [[Erica lachnaeoides]] - probleemkind * [[Erica lanata]] - probleemkind * [[Erica nivalis]] - unplaced * [[Erica nivea]] * [[Erica patersonia]] - spelling * Erica sparrmanni - bestaan nie op enige wiki of op wikidata. Ek sal dit later self skep. * Erica triphylla - bestaan nie op enige wiki of op wikidata. Ek sal dit later self skep * [[Erica schmidtii]] - ai! * [[Erica shannonea]] - Redlist naam. * [[Erica situshiemalis]] * [[Erica solandra]] vs Erica solandri * Erica aristifolia moet geskep word. * Erica sonora - bestaan dit? * [[Erica straminea]] - kyk nie amptelik nie. * [[Erica subimbricata]] - Nog 'n probleemkind * [[Erica subterminalis]] - nog een. * [[Erica symonsii]] - Ai! * [[Erica trachysantha]], volg op bestaan. * [[Erica trivialis]] - nie op SANBI * [[Erica turbiniflora]] - nie op SANBI * [[Erica umbonata]] - nie op SANBI nie. * [[Erica villosa]] - Volgens Kew 'n sinoniem. * [[Erica viscidiflora]] - volg op. * [[Gladiolus merianellus]] * [[Gladiolus jonquilliodorus]] * [[Mafingo-suikerbos]] vs [[Mafinga-suikerbos‎]] * [[Protea venusta]] Hibried? * [[Moraea loubseri]] Boodskap: Somebody changed something in the Afrikaans Geselshoekie. When a Nuwe Onderwerp is clicked the format of the program currently is English only. The previous version was perfect in Afrikaans. Why it was changed I do noy know. Who chnaged it, I do not know. Please roll it back to the way it was. a28rs4dg8urj39oa7o67l5iezbp2dfa 0 46286 2519819 2445798 2022-08-17T15:32:00Z Danniedebeer 152942 /* Regstatus en leefwyse */ wikitext text/x-wiki {{Inligtingskas Nedersetting |amptelike_naam=Kleinfontein |ander_naam= |inheemse_naam= |nedersetting_tipe= |bynaam= |slagspreuk= |beeld_stadsilhoeët= |beeldgrootte= |beeldbyskrif= |beeld_kaart= |kaartgrootte= |kaartbyskrif= |duimdrukkerkaart=Gauteng |duimdrukkeretiketposisie=bokant |duimdrukkerkaartgrootte= |duimdrukkerkaartbyskrif= |onderafdelingtipe=[[Land]] |onderafdelingnaam={{vlag|Suid-Afrika}} |onderafdelingtipe1=[[Provinsies van Suid-Afrika|Provinsie]] |onderafdelingtipe2=Metropolitaanse Munisipaliteit |onderafdelingnaam1=[[Gauteng]] |onderafdelingnaam2=[[Stad Tshwane Metropolitaanse Munisipaliteit|Stad Tshwane]] |regeringvoetnotas= |regeringstipe= |leiertitel= |leiernaam= |stigtingstitel= |stigtingsdatum=1992 |oppervlak_totaal_km2=8.6 |hoogtevoetnotas= |hoogte_m=1448 |koördinaattipe= |koördinate = {{Koördinate|25|49|55|S|28|30|3|O|aansig=inlyn,titel}} |bevolking_soos_op=3 Augustus 2019 |bevolkingnotas= |bevolking_totaal=650 |bevolkingsdigtheid_km2= |tydsone= [[Suid-Afrikaanse Standaardtyd|SAST]] |utcafset=+2 |tydsone_DST= |uctafset_DST= |poskodetipe= |poskode= |skakelkode= |leë_naam= |leë_inligting= |leë1_naam= |leë1_inligting= |voetnotas= |webwerf=http://www.kleinfontein.net/ }} '''Kleinfontein''' is 'n jong nedersetting naby [[Pretoria]], [[Suid-Afrika]], waarvan die inwoners deur hul aandeelhouer-reëls tot Afrikaanssprekende Christene beperk word. Kleinfontein-plaas is in 1992 aangekoop en is sedert die middel 1990s ontwikkel as 'n Afrikaner-enklawe met 'n beperkte [[ekonomie]]. Alhoewel dit 'n plaas met woonhuise eerder as 'n dorpsgebied is, het dit teen 2017 reeds 'n inwonertal van 1&nbsp;200 mense en 'n laerskool gehad.<ref name="seg1">{{cite news |last1=Segalov |first1=Michael |last2=Kakó |first2=Jonas |title=The white South Africans longing for Apartheid’s return ― Stuck in the past |url=https://www.huckmag.com/art-and-culture/photography-2/inside-kleinfontein-south-africa/ |access-date=26 Augustus 2021 |work=Art and Culture |agency=Huck |publisher=huckmag.com |date=8 Februarie 2017}}</ref> [[Orania]] word as hul sustersdorp beskou. == Ligging == Kleinfontein is geleë tussen Pretoria en [[Bronkhorstspruit]]. Dit lê net suid van die [[N4]] en net wes van die [[R515 (Suid-Afrika)|R515]], 'n paar kilometer suid van [[Rayton]]. ==Inwoners== Dit is gestig deur afstammelinge van die oorspronklike [[Voortrekkers]] en [[Boere]] wat [[selfbeskikking]] in 'n outonome [[volkstaat]] soek. Dit is 'n poging om die ideaal van 'n volkstaat van sommige [[Afrikaner]]s te verwesenlik. Kleinfontein is een van twee slegs-Afrikaner [[enklawe]] in Suid-Afrika, die ander synde [[Orania]].<ref>[http://www.kleinfontein.net/index3.htm Kleinfontein se webwerf] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090316001225/http://www.kleinfontein.net/index3.htm |date=16 Maart 2009 }}, besoek op 5 April 2010.</ref> ==Regstatus en leefwyse== Na 'n 9 maande lange proses is Kleinfontein op 16 Maart 2018 van 'n koöperasie na 'n aandeleblokskema omskep,<ref name=blok>[https://www.facebook.com/826548024058616/photos/p.1937234432989964/1937234432989964/?type=3 Kleinfontein nou Aandeleblok], [https://www.facebook.com/SelfbeskikkingSelf-Determination-826548024058616/ Selfbeskikking], 8 Augustus 2018, facebook</ref> en is in hierdie opsig soortgelyk aan Orania. Deelname geskied deur kontrakte wat lede se verpligtinge en vererfbare gebruiksreg uitstippel,<ref name=blok/> en effektief neerkom op verblyfreg in 'n plaasgebied met die 'n aandeelblokskema as vorm van eiendomsreg. Die gemeenskap se gestelde missie is om hul eiendom te ontwikkel tot leefruimte vir vryheidsgesinde Boere-Afrikaners, waarbinne alle fasette van hul eiesoortige volksbestaan vrylik, onverhinderd en onbedreigd uitgeleef kan word. Hieronder tel veral hul Christengeloof, [[Afrikaans]]e taal en volkskultuur. 'n Welvarende plaaslike ekonomie word nagestreef wat op volkseie arbeid gevestig is. In praktyk behels dit dat alle tuinwerk en tuinbou, huis- en konstruksiewerk net deur Afrikaners verrig word.<ref name="seg1"/> Nie Afrikaner kan wel aflewerings doen onder toesig van 'n veiligheidswag. Die inwoners beskou hulself nie as rassiste nie, maar wel as mense wat weens veiligheids- en ander oorwegings in 'n aparte eerder as gemengde bestel wil lewe.<ref name="seg1"/> Die post-1993 bestel in Suid-Afrika word gesien as 'n bedreiging vir Afrikaner werkskepping, benewens hul kultuur en beskouing van die geskiedenis. Joernaliste het gevind dat die jonger geslag van Kleinfontein oorwegend dieselde oortuigings as hul ouers huldig.<ref name="seg1"/> == Sien ook == * [[Orania]] * [[Lys van dorpe in Suid-Afrika]] == Verwysings == {{Verwysings}} {{Saadjie}} {{Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox|TSH}} [[Kategorie:Nedersettings in Gauteng]] [[Kategorie:Politiek van Suid-Afrika]] [[Kategorie:Post-apartheidstydperk]] 9vz9c1dp84d6qhytg98jvjyzgbddk7x 2519820 2519819 2022-08-17T15:36:36Z Danniedebeer 152942 /* Regstatus en leefwyse */ wikitext text/x-wiki {{Inligtingskas Nedersetting |amptelike_naam=Kleinfontein |ander_naam= |inheemse_naam= |nedersetting_tipe= |bynaam= |slagspreuk= |beeld_stadsilhoeët= |beeldgrootte= |beeldbyskrif= |beeld_kaart= |kaartgrootte= |kaartbyskrif= |duimdrukkerkaart=Gauteng |duimdrukkeretiketposisie=bokant |duimdrukkerkaartgrootte= |duimdrukkerkaartbyskrif= |onderafdelingtipe=[[Land]] |onderafdelingnaam={{vlag|Suid-Afrika}} |onderafdelingtipe1=[[Provinsies van Suid-Afrika|Provinsie]] |onderafdelingtipe2=Metropolitaanse Munisipaliteit |onderafdelingnaam1=[[Gauteng]] |onderafdelingnaam2=[[Stad Tshwane Metropolitaanse Munisipaliteit|Stad Tshwane]] |regeringvoetnotas= |regeringstipe= |leiertitel= |leiernaam= |stigtingstitel= |stigtingsdatum=1992 |oppervlak_totaal_km2=8.6 |hoogtevoetnotas= |hoogte_m=1448 |koördinaattipe= |koördinate = {{Koördinate|25|49|55|S|28|30|3|O|aansig=inlyn,titel}} |bevolking_soos_op=3 Augustus 2019 |bevolkingnotas= |bevolking_totaal=650 |bevolkingsdigtheid_km2= |tydsone= [[Suid-Afrikaanse Standaardtyd|SAST]] |utcafset=+2 |tydsone_DST= |uctafset_DST= |poskodetipe= |poskode= |skakelkode= |leë_naam= |leë_inligting= |leë1_naam= |leë1_inligting= |voetnotas= |webwerf=http://www.kleinfontein.net/ }} '''Kleinfontein''' is 'n jong nedersetting naby [[Pretoria]], [[Suid-Afrika]], waarvan die inwoners deur hul aandeelhouer-reëls tot Afrikaanssprekende Christene beperk word. Kleinfontein-plaas is in 1992 aangekoop en is sedert die middel 1990s ontwikkel as 'n Afrikaner-enklawe met 'n beperkte [[ekonomie]]. Alhoewel dit 'n plaas met woonhuise eerder as 'n dorpsgebied is, het dit teen 2017 reeds 'n inwonertal van 1&nbsp;200 mense en 'n laerskool gehad.<ref name="seg1">{{cite news |last1=Segalov |first1=Michael |last2=Kakó |first2=Jonas |title=The white South Africans longing for Apartheid’s return ― Stuck in the past |url=https://www.huckmag.com/art-and-culture/photography-2/inside-kleinfontein-south-africa/ |access-date=26 Augustus 2021 |work=Art and Culture |agency=Huck |publisher=huckmag.com |date=8 Februarie 2017}}</ref> [[Orania]] word as hul sustersdorp beskou. == Ligging == Kleinfontein is geleë tussen Pretoria en [[Bronkhorstspruit]]. Dit lê net suid van die [[N4]] en net wes van die [[R515 (Suid-Afrika)|R515]], 'n paar kilometer suid van [[Rayton]]. ==Inwoners== Dit is gestig deur afstammelinge van die oorspronklike [[Voortrekkers]] en [[Boere]] wat [[selfbeskikking]] in 'n outonome [[volkstaat]] soek. Dit is 'n poging om die ideaal van 'n volkstaat van sommige [[Afrikaner]]s te verwesenlik. Kleinfontein is een van twee slegs-Afrikaner [[enklawe]] in Suid-Afrika, die ander synde [[Orania]].<ref>[http://www.kleinfontein.net/index3.htm Kleinfontein se webwerf] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090316001225/http://www.kleinfontein.net/index3.htm |date=16 Maart 2009 }}, besoek op 5 April 2010.</ref> ==Regstatus en leefwyse== Na 'n 9 maande lange proses is Kleinfontein op 16 Maart 2018 van 'n koöperasie na 'n aandeleblokskema omskep,<ref name=blok>[https://www.facebook.com/826548024058616/photos/p.1937234432989964/1937234432989964/?type=3 Kleinfontein nou Aandeleblok], [https://www.facebook.com/SelfbeskikkingSelf-Determination-826548024058616/ Selfbeskikking], 8 Augustus 2018, facebook</ref> en is in hierdie opsig soortgelyk aan Orania. Deelname geskied deur kontrakte wat lede se verpligtinge en vererfbare gebruiksreg uitstippel,<ref name=blok/> en effektief neerkom op verblyfreg in 'n plaasgebied met die 'n aandeelblokskema as vorm van eiendomsreg. Die gemeenskap se gestelde missie is om hul eiendom te ontwikkel tot leefruimte vir vryheidsgesinde Boere-Afrikaners, waarbinne alle fasette van hul eiesoortige volksbestaan vrylik, onverhinderd en onbedreigd uitgeleef kan word. Hieronder tel veral hul Christengeloof, [[Afrikaans]]e taal en volkskultuur. 'n Welvarende plaaslike ekonomie word nagestreef wat op volkseie arbeid gevestig is. In praktyk behels dit dat alle tuinwerk en tuinbou, huis- en konstruksiewerk net deur Afrikaners verrig word.<ref name="seg1"/> Nie-Afrikaners kan wel aflewerings doen onder toesig van 'n veiligheidswag. Die inwoners beskou hulself nie as rassiste nie, maar wel as mense wat weens veiligheids- en ander oorwegings in 'n aparte eerder as gemengde bestel wil lewe.<ref name="seg1"/> Die post-1993 bestel in Suid-Afrika word gesien as 'n bedreiging vir Afrikaner werkskepping, benewens hul kultuur en beskouing van die geskiedenis. Joernaliste het gevind dat die jonger geslag van Kleinfontein oorwegend dieselde oortuigings as hul ouers huldig.<ref name="seg1"/> == Sien ook == * [[Orania]] * [[Lys van dorpe in Suid-Afrika]] == Verwysings == {{Verwysings}} {{Saadjie}} {{Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox|TSH}} [[Kategorie:Nedersettings in Gauteng]] [[Kategorie:Politiek van Suid-Afrika]] [[Kategorie:Post-apartheidstydperk]] 4mz2o1iodmklbn7nhrsxp189d9iiwrd 0 52784 2519831 2474275 2022-08-17T16:10:10Z Oesjaar 7467 /* Terugkeer na Suid-Afrika */ Ai! wikitext text/x-wiki {{Inligtingskas Musikale kunstenaar | naam = Stefans Grové | beeld = | beeldgrootte = 230px | dwarsformaat = | beeldbeskrywing = | beeldonderskrif = | agtergrondkleur = klassiek | geboortenaam = | alias = | geboortedatum = [[23 Julie]] [[1922]] | geboorteplek = [[Bethlehem, Vrystaat|Bethlehem]], [[Vrystaat]] | oorsprong = <!-- Nie vir indiwidue waarvan die geboorteplek en oorsprong dieselfde is nie. --> | sterfdatum = [[29 Mei]] [[2014]] | sterfplek = [[Pretoria]] | genre = | beroep = Komponis | instrument = | jare_aktief = | etiket = | assosiasies = | webwerf = | huidige_lede = | gewese_lede = }} '''Stefans Grové''' (1922–2014) was 'n [[Suid-Afrika]]anse klassieke [[komponis]]. Hy word deur baie as een van Afrika se grootste komponiste beskou.<ref name="ais.up.ac.za">[http://www.ais.up.ac.za/special/bookmonth/oct06/index.htm Review of ''A composer in Africa Essays on the life and work of Stefans Grové'']</ref> == Lewe en werk == === Vroeë lewe en herkoms === Stefans Grové is op [[23 Julie]] [[1922]] op [[Bethlehem, Vrystaat|Bethlehem]] in die [[Vrystaat]] gebore.<ref name=":0">Remembered: http://remembered.co.za/obituary/view/23871 {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20161107171855/http://remembered.co.za/obituary/view/23871 |date= 7 November 2016 }}</ref> Sy vader is ’n skool-hoof en sy moeder ’n musiekonderwyseres, van wie hy sy eerste musieklesse ontvang. Op negejarige ouderdom komponeer hy reeds sy eerste musiekstuk. Hy gaan skool by die President Brand Hoërskool in [[Bloemfontein]]. === Verdere studie en begin van loopbaan === Ná matrikulasie word hy, op 17-jarige ouderdom, die orrelis van die NG Kerk De Bloem in Bloemfontein. D.J. Roode,<ref name=":0" /> sy oom wat later die Hoof van die Departement van Musiekeksamens by [[Universiteit van Suid-Afrika|Unisa]] sou word, neem hom nou onder sy vlerke en gee aan hom gevorderde musieklesse. Hy verwerf die Lisensiate in klavier en orrel in [[1942]] en in dieselfde jaar verwerf hy twee goue medaljes en ’n beker vir komposisie in die Johannesburg Eisteddfod. Van 1942 tot [[1944]] is hy orrelis en musiekonderwyser in [[Klerksdorp]]. Hy voltooi ’n komposisie vir ’n ballet suite vir ’n volle orkes in 1944 en word op sterkte hiervan toegelaat as student aan die Kaapstadse Musiekkollege. Terwyl hy hier studeer is hy ook orrelis by die NG Kerk in [[Rondebosch]]. Een van sy leermeesters in komposisie aan die kollege is die bekende William H. Bell, terwyl sy klavieronderwyser Cameron Taylor en [[Erik Chisholm]] ook groot invloed uitoefen op sy ontwikkeling as musikant. Hy raak bevriend met C.H. Weich, musiekkritikus van [[Die Burger]], wat reël dat Stefans sy werk by die Oranje Klub opvoer. Weich skryf hierna dat Stefans se ''String Quartet in D Majo''r waarskynlik die beste en moeilikste werk is wat tot daardie tyd in Suid-Afrika gekomponeer is.<ref>SA Music Research: https://samusicresearch.wordpress.com/2014/09/01/in-memoriam-stefans-grove/</ref> Op [[15 April]] [[1945]] wy die Musiekkollege ’n konsert aan Grové se komposisies. Nadat hy hier gradueer, bied die Musiekkollege ’n junior lektorskap aan hom, ’n posisie wat hy beklee vanaf [[1950]] tot [[1952]]. In hierdie tyd is hy dikwels begeleier in die Kaapstad-ateljee van die [[Suid-Afrikaanse Uitsaaikorporasie]] en skryf hy resensies en artikels vir Die Burger en Standpunte. === Studie en werk in die V.S.A. === In [[1953]] verwerf hy die Fullbright-beurs om musiek te studeer aan Harvard Universiteit in [[Boston]] in [[Verenigde State van Amerika|Amerika]] en hy kry ook ’n beurs om die fluit te bestudeer by die Longy School of Music. Hy verwerf in [[1955]] ’n M.Mus.-graad by Harvard en wen in opvolgende jare die G. Arthur Knight-prys met sy komposisie van ’n ''Piano Trio'' en die New York Bohemian-prys vir sy komposisie van ''A sonata for Piano and Cello''. In [[1954]] verwerf hy die Margaret Crofts Scholarship wat hom in staat stel om onder Aaron Copeland by Tanglewood te studeer. Na afloop van sy nagraadse studies in 1955 doseer hy vir ’n jaar aan die avant-garde Baird College en word dan in ’n prestige pos aangestel as lektor in teorie en komposisie by die Peabody Conservatory in [[Baltimore]], ’n pos wat hy etlike jare beklee. In hierdie tyd is hy orrelis en koorleier by die Franklin Street Presbyterian Church in Baltimore. In Februarie [[1972]] wen hy ’n Educator’s Award, wat jaarliks aan uitstaande Amerikaanse onderwysers toegeken word en word hy opgeneem in die jaarlikse publikasie van “Outstanding Educators of America”. === Terugkeer na Suid-Afrika === Gedurende 1960–1961 besoek hy [[Suid-Afrika]] op ’n jaar sabbatsverlof en is tydelik senior lektor by die [[Noordwes-Universiteit|Potchefstroomse Universiteit]] en by die Suid-Afrikaanse Musiekkollege in [[Kaapstad]]. By die Musiekkollege beklee hy ook tydelik die komposisiepos wat in [[1959]] vakant gelaat is met Arnold van Wyk se bedanking. In Januarie 1972 keer hy permanent terug na Suid-Afrika en aanvaar ’n tydelike aanstelling by die Musiekkollege. Vanaf Julie [[1973]] is hy professor in musiekwetenskap aan die [[Universiteit van Pretoria]] en is aan hierdie universiteit verbonde totdat hy finaal in doserende hoedanigheid aftree in [[2002]]. Hierna stel die Universiteit van Pretoria hom aan as die musiekskool se inwonende komponis.<ref name=":0" /> Hy is ook musiekkritikus vir [[Rapport]] en [[Beeld]]. === Komposisies === Hy skryf onder andere suiwer instrumentale werke vir soliste, kamer-ensembles en simfonie-orkeste. Wat vokale musiek betref, skryf hy vir solostem en kore. Veral sedert 1972 begin hy om doelbewus Afrika-elemente in sy werke te inkorporeer en werke wat sy Afrosentriese benadering weerspieël is onder andere ''Liedere en danse van Afrika'' ([[1990]]), ''Sewe Boesman-liedere vir sopraan en strykkwartet'' (1990), ''Gesang van die Afrika-geeste'' ([[1993]]), ''Afrika Hymnus vir orre''l ([[1995]]) en ''Afrika Hymnus II vir orrel'' (''1996'').<ref>Muller, Stephanus J. van Z. Literator: http://www.literator.org.za/index.php/literator/article/viewFile/504/665Mary</ref><ref name=":1">SA Composers: http://www.sacomposers.co.za/sacomposers/Grove,_Stefans.html {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170104180555/http://sacomposers.co.za/sacomposers/Grove,_Stefans.html |date= 4 Januarie 2017 }}</ref> Sy werk kry internasionale erkenning en veral in [[Wes-Duitsland]] is daar groot belangstelling in sy werk. Die uitgewer Hofmeister Musikverlag in [[Leipzig]] gaan ’n kontrak met hom aan om twee van sy kamermusiekwerke te publiseer, terwyl die Neue Musikverlag in [[Berlyn]] twee van sy klavierwerke uitgee. Die Meininger-trio voer sy komposisie vir fluit, tjello en klavier, ''Sielvoë''l, landwyd in [[Duitsland]] op. Sy ''Drie betragtinge vir kamerorkes'' word in Oktober [[2007]] deur die Baltimore Kamerorkes van die Verenigde State van Amerika by twee geleenthede uitgevoer, terwyl sy ''Lig en skaduwee'' vir fluit en klavier in [[Londen]] uitgevoer word. Opvoerings van sy werk vind in [[2010]] ook plaas in die 900 jaar oue Chartres-katedraal in die suide van [[Frankryk]], ’n ou kasteel naby die Bodensee in [[Duitsland]], in [[Switserland]] en by ’n internasionale musiekfees in [[Florence]] in [[Italië]]. Die Unisa-musiekstigting vereer hom in [[Pretoria]] deur verskeie konserte te hou waarin uitsluitlik sy werk uitgevoer word.<ref name=":1" /> === Persoonlike lewe === In Amerika is hy twee kere getroud en geskei. In [[1974]] ontmoet hy vir Alison Marquard, destyds aktrise by [[Sukovs|SUKOVS]], en hulle trou in [[1977]]. Twee dogters (onder wie die bekende ballerina en senior solis van die South African Ballet Theatre, Chloë Grové) en ’n seun (Christopher) word uit hierdie huwelik gebore. Stefans Grové is op Donderdag, [[29 Mei]] [[2014]] in [[Pretoria]] oorlede.<ref>Myburg, Johan. ''Gevierde Grové oorlede''. Beeld, 2 Junie 2014</ref><ref>Spies, Bertha LitNet: http://www.litnet.co.za/in-memoriam-stefans-grove/</ref> == Skryfwerk == Sy letterkundige arbeid is beperk tot ’n aantal kortverhale, waarvan sommige aanvanklik in tydskrifte verskyn. Dit word gevolg deur die bundel ''Oor mense, diere en dinge''.<ref>Esaach: http://www.esaach.org.za/index.php?title=Grove,_Stefans</ref> Die verhale is hoofsaaklik oor nietige alledaagse gebeurtenisse en mense, maar hy slaag daarin om die beskrywing met ’n medemenslikheid te vul wat aan die verhale universele menswaarde gee, terwyl sy humoristiese aanslag die leeservaring opkikker. Hy is veral meester van onderbeklemtoning en antiklimaks, waardeur die dieper waarde telkens verbloem word, maar tog daardeur ook groter impak maak.<ref>J.K. Die Vaderland, 3 September 1976</ref> [[Koos Human]] neem ''Die middagdiens'' op in die bloemlesing ''Willekeur''. == Toekennings en eerbewyse == Die [[Universiteit van die Vrystaat|Universiteite van die Oranje-Vrystaat]] en Pretoria ken eredoktorsgrade aan hom toe in erkenning van sy waardevolle bydrae tot Suid-Afrikaanse musiek en onderwys. Die [[Suid-Afrikaanse Akademie vir Wetenskap en Kuns|Akademie]] ken in [[1997]] ’n Erepenning aan hom toe vir sy bydrae tot musiek en in [[1998]] verwerf hy die [[Helgaard Steyn-prys]] vir Komposisie. Die [[Universiteit van Pretoria]] vereer hom in 2007 met ’n Creative Output-prys en in [[2008]] ontvang hy erelidmaatskap van die Suid-Afrikaanse Akademie vir Wetenskap en Kuns.<ref>Anoniem. ''Grové kry erelidmaatskap van die SA Akademie.'' Plus, 23 Julie 2008</ref><ref>Brink, André P. Rapport, 21 Desember 1975</ref><ref>Brink, André P. ''Voorlopige Rapport''. Human & Rousseau Kaapstad en Pretoria Eerste uitgawe 1976</ref><ref>De Vries, Abraham. Beeld, 5 Januarie 1976</ref><ref>Eksteen, Louis. Standpunte. Nuwe reeks 126, Desember 1976</ref> [[KykNET|KykNet]] vereer hom in 2011 met ’n Fiesta-toekenning vir sy lewenslange bydrae tot musiek.<ref>[http://www.dieburger.com/Vermaak/Nuus/kykNET-deel-eerste-Fiestas-uit-20110204 kykNET deel eerste Fiestas uit] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110207031723/http://www.dieburger.com/Vermaak/Nuus/kykNET-deel-eerste-Fiestas-uit-20110204 |date= 7 Februarie 2011 }}, [[Die Burger]], 4 Februarie 2011.</ref> In September [[2013]] ken die Noordwes-Universiteit in Potchefstroom die Kanseliers-medalje aan hom toe ter erkenning van sy bydrae tot Suid-Afrikaanse musiek oor verskeie dekades. == Publikasies == * ''Oor mense, diere en dinge'', 1975 == Bronnelys == === Boeke === * Kannemeyer, J.C. ''Geskiedenis van die Afrikaanse literatuur 2.'' Academica, Pretoria, Kaapstad en Johannesburg Eerste uitgawe Eerste druk 1983 * Kannemeyer, J.C. ''Die Afrikaanse literatuur 1652–2004.'' Human & Rousseau Kaapstad en Pretoria Eerste uitgawe 2005 === Tydskrifte en koerante === * Anoniem. ''Première van Grové se ‘Raka’-konsert môre.'' Plus, 27 Augustus 1998 * Boekkooi, Paul. ''Konsert vier Grové se 85 jaar.'' Rapport, 22 Julie 2007 * Fitzpatrick, Marida. ''Tydlose musiekman.'' Beeld, 11 Augustus 2007 * Grové, Izak. ''Grové soek in Afrika na beginsels''. Plus, 25 Julie 2002 * Grové, Stefans. ''Raka, vir klavier en orkes''. Insig, Februarie 1996 * Jordaan, Gerrit. ''Geseënd met gawe vir verbeel, improviseer''. Beeld, 5 Junie 2014 * Odendaal, Thys. ''Komponis Grové vier 75 jaar''. Kalender, 23 Julie 1997 * Odendaal, Thys. ''Merkwaardige profeet (meestal oorsee)''. Plus, 12 April 2007 * Odendaal, Thys. ''Grové floreer in Europa''. Beeld, 16 Februarie 2011 * Odendaal, Thys. T''ydige Grové-eksklusiwiteit.'' Beeld, 26 September 2011 == Verwysings == {{Verwysings|2}} {{Normdata}} {{DEFAULTSORT:Grove, Stefans}} [[Kategorie:Suid-Afrikaanse komponiste]] [[Kategorie:Afrikaners]] [[Kategorie:Geboortes in 1922]] [[Kategorie:Sterftes in 2014]] oh3hsv18q05o0xcdrutkfcnozctzf25 2519832 2519831 2022-08-17T16:10:54Z Oesjaar 7467 /* Vroeë lewe en herkoms */ Verbeter wikitext text/x-wiki {{Inligtingskas Musikale kunstenaar | naam = Stefans Grové | beeld = | beeldgrootte = 230px | dwarsformaat = | beeldbeskrywing = | beeldonderskrif = | agtergrondkleur = klassiek | geboortenaam = | alias = | geboortedatum = [[23 Julie]] [[1922]] | geboorteplek = [[Bethlehem, Vrystaat|Bethlehem]], [[Vrystaat]] | oorsprong = <!-- Nie vir indiwidue waarvan die geboorteplek en oorsprong dieselfde is nie. --> | sterfdatum = [[29 Mei]] [[2014]] | sterfplek = [[Pretoria]] | genre = | beroep = Komponis | instrument = | jare_aktief = | etiket = | assosiasies = | webwerf = | huidige_lede = | gewese_lede = }} '''Stefans Grové''' (1922–2014) was 'n [[Suid-Afrika]]anse klassieke [[komponis]]. Hy word deur baie as een van Afrika se grootste komponiste beskou.<ref name="ais.up.ac.za">[http://www.ais.up.ac.za/special/bookmonth/oct06/index.htm Review of ''A composer in Africa Essays on the life and work of Stefans Grové'']</ref> == Lewe en werk == === Vroeë lewe en herkoms === Stefans Grové is op [[23 Julie]] [[1922]] op [[Bethlehem, Vrystaat|Bethlehem]] in die [[Vrystaat]] gebore.<ref name=":0">Remembered: http://remembered.co.za/obituary/view/23871 {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20161107171855/http://remembered.co.za/obituary/view/23871 |date= 7 November 2016 }}</ref> Sy vader is ’n skoolhoof en sy moeder ’n musiekonderwyseres, van wie hy sy eerste musieklesse ontvang. Op negejarige ouderdom komponeer hy reeds sy eerste musiekstuk. Hy gaan skool by die President Brand Hoërskool in [[Bloemfontein]]. === Verdere studie en begin van loopbaan === Ná matrikulasie word hy, op 17-jarige ouderdom, die orrelis van die NG Kerk De Bloem in Bloemfontein. D.J. Roode,<ref name=":0" /> sy oom wat later die Hoof van die Departement van Musiekeksamens by [[Universiteit van Suid-Afrika|Unisa]] sou word, neem hom nou onder sy vlerke en gee aan hom gevorderde musieklesse. Hy verwerf die Lisensiate in klavier en orrel in [[1942]] en in dieselfde jaar verwerf hy twee goue medaljes en ’n beker vir komposisie in die Johannesburg Eisteddfod. Van 1942 tot [[1944]] is hy orrelis en musiekonderwyser in [[Klerksdorp]]. Hy voltooi ’n komposisie vir ’n ballet suite vir ’n volle orkes in 1944 en word op sterkte hiervan toegelaat as student aan die Kaapstadse Musiekkollege. Terwyl hy hier studeer is hy ook orrelis by die NG Kerk in [[Rondebosch]]. Een van sy leermeesters in komposisie aan die kollege is die bekende William H. Bell, terwyl sy klavieronderwyser Cameron Taylor en [[Erik Chisholm]] ook groot invloed uitoefen op sy ontwikkeling as musikant. Hy raak bevriend met C.H. Weich, musiekkritikus van [[Die Burger]], wat reël dat Stefans sy werk by die Oranje Klub opvoer. Weich skryf hierna dat Stefans se ''String Quartet in D Majo''r waarskynlik die beste en moeilikste werk is wat tot daardie tyd in Suid-Afrika gekomponeer is.<ref>SA Music Research: https://samusicresearch.wordpress.com/2014/09/01/in-memoriam-stefans-grove/</ref> Op [[15 April]] [[1945]] wy die Musiekkollege ’n konsert aan Grové se komposisies. Nadat hy hier gradueer, bied die Musiekkollege ’n junior lektorskap aan hom, ’n posisie wat hy beklee vanaf [[1950]] tot [[1952]]. In hierdie tyd is hy dikwels begeleier in die Kaapstad-ateljee van die [[Suid-Afrikaanse Uitsaaikorporasie]] en skryf hy resensies en artikels vir Die Burger en Standpunte. === Studie en werk in die V.S.A. === In [[1953]] verwerf hy die Fullbright-beurs om musiek te studeer aan Harvard Universiteit in [[Boston]] in [[Verenigde State van Amerika|Amerika]] en hy kry ook ’n beurs om die fluit te bestudeer by die Longy School of Music. Hy verwerf in [[1955]] ’n M.Mus.-graad by Harvard en wen in opvolgende jare die G. Arthur Knight-prys met sy komposisie van ’n ''Piano Trio'' en die New York Bohemian-prys vir sy komposisie van ''A sonata for Piano and Cello''. In [[1954]] verwerf hy die Margaret Crofts Scholarship wat hom in staat stel om onder Aaron Copeland by Tanglewood te studeer. Na afloop van sy nagraadse studies in 1955 doseer hy vir ’n jaar aan die avant-garde Baird College en word dan in ’n prestige pos aangestel as lektor in teorie en komposisie by die Peabody Conservatory in [[Baltimore]], ’n pos wat hy etlike jare beklee. In hierdie tyd is hy orrelis en koorleier by die Franklin Street Presbyterian Church in Baltimore. In Februarie [[1972]] wen hy ’n Educator’s Award, wat jaarliks aan uitstaande Amerikaanse onderwysers toegeken word en word hy opgeneem in die jaarlikse publikasie van “Outstanding Educators of America”. === Terugkeer na Suid-Afrika === Gedurende 1960–1961 besoek hy [[Suid-Afrika]] op ’n jaar sabbatsverlof en is tydelik senior lektor by die [[Noordwes-Universiteit|Potchefstroomse Universiteit]] en by die Suid-Afrikaanse Musiekkollege in [[Kaapstad]]. By die Musiekkollege beklee hy ook tydelik die komposisiepos wat in [[1959]] vakant gelaat is met Arnold van Wyk se bedanking. In Januarie 1972 keer hy permanent terug na Suid-Afrika en aanvaar ’n tydelike aanstelling by die Musiekkollege. Vanaf Julie [[1973]] is hy professor in musiekwetenskap aan die [[Universiteit van Pretoria]] en is aan hierdie universiteit verbonde totdat hy finaal in doserende hoedanigheid aftree in [[2002]]. Hierna stel die Universiteit van Pretoria hom aan as die musiekskool se inwonende komponis.<ref name=":0" /> Hy is ook musiekkritikus vir [[Rapport]] en [[Beeld]]. === Komposisies === Hy skryf onder andere suiwer instrumentale werke vir soliste, kamer-ensembles en simfonie-orkeste. Wat vokale musiek betref, skryf hy vir solostem en kore. Veral sedert 1972 begin hy om doelbewus Afrika-elemente in sy werke te inkorporeer en werke wat sy Afrosentriese benadering weerspieël is onder andere ''Liedere en danse van Afrika'' ([[1990]]), ''Sewe Boesman-liedere vir sopraan en strykkwartet'' (1990), ''Gesang van die Afrika-geeste'' ([[1993]]), ''Afrika Hymnus vir orre''l ([[1995]]) en ''Afrika Hymnus II vir orrel'' (''1996'').<ref>Muller, Stephanus J. van Z. Literator: http://www.literator.org.za/index.php/literator/article/viewFile/504/665Mary</ref><ref name=":1">SA Composers: http://www.sacomposers.co.za/sacomposers/Grove,_Stefans.html {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170104180555/http://sacomposers.co.za/sacomposers/Grove,_Stefans.html |date= 4 Januarie 2017 }}</ref> Sy werk kry internasionale erkenning en veral in [[Wes-Duitsland]] is daar groot belangstelling in sy werk. Die uitgewer Hofmeister Musikverlag in [[Leipzig]] gaan ’n kontrak met hom aan om twee van sy kamermusiekwerke te publiseer, terwyl die Neue Musikverlag in [[Berlyn]] twee van sy klavierwerke uitgee. Die Meininger-trio voer sy komposisie vir fluit, tjello en klavier, ''Sielvoë''l, landwyd in [[Duitsland]] op. Sy ''Drie betragtinge vir kamerorkes'' word in Oktober [[2007]] deur die Baltimore Kamerorkes van die Verenigde State van Amerika by twee geleenthede uitgevoer, terwyl sy ''Lig en skaduwee'' vir fluit en klavier in [[Londen]] uitgevoer word. Opvoerings van sy werk vind in [[2010]] ook plaas in die 900 jaar oue Chartres-katedraal in die suide van [[Frankryk]], ’n ou kasteel naby die Bodensee in [[Duitsland]], in [[Switserland]] en by ’n internasionale musiekfees in [[Florence]] in [[Italië]]. Die Unisa-musiekstigting vereer hom in [[Pretoria]] deur verskeie konserte te hou waarin uitsluitlik sy werk uitgevoer word.<ref name=":1" /> === Persoonlike lewe === In Amerika is hy twee kere getroud en geskei. In [[1974]] ontmoet hy vir Alison Marquard, destyds aktrise by [[Sukovs|SUKOVS]], en hulle trou in [[1977]]. Twee dogters (onder wie die bekende ballerina en senior solis van die South African Ballet Theatre, Chloë Grové) en ’n seun (Christopher) word uit hierdie huwelik gebore. Stefans Grové is op Donderdag, [[29 Mei]] [[2014]] in [[Pretoria]] oorlede.<ref>Myburg, Johan. ''Gevierde Grové oorlede''. Beeld, 2 Junie 2014</ref><ref>Spies, Bertha LitNet: http://www.litnet.co.za/in-memoriam-stefans-grove/</ref> == Skryfwerk == Sy letterkundige arbeid is beperk tot ’n aantal kortverhale, waarvan sommige aanvanklik in tydskrifte verskyn. Dit word gevolg deur die bundel ''Oor mense, diere en dinge''.<ref>Esaach: http://www.esaach.org.za/index.php?title=Grove,_Stefans</ref> Die verhale is hoofsaaklik oor nietige alledaagse gebeurtenisse en mense, maar hy slaag daarin om die beskrywing met ’n medemenslikheid te vul wat aan die verhale universele menswaarde gee, terwyl sy humoristiese aanslag die leeservaring opkikker. Hy is veral meester van onderbeklemtoning en antiklimaks, waardeur die dieper waarde telkens verbloem word, maar tog daardeur ook groter impak maak.<ref>J.K. Die Vaderland, 3 September 1976</ref> [[Koos Human]] neem ''Die middagdiens'' op in die bloemlesing ''Willekeur''. == Toekennings en eerbewyse == Die [[Universiteit van die Vrystaat|Universiteite van die Oranje-Vrystaat]] en Pretoria ken eredoktorsgrade aan hom toe in erkenning van sy waardevolle bydrae tot Suid-Afrikaanse musiek en onderwys. Die [[Suid-Afrikaanse Akademie vir Wetenskap en Kuns|Akademie]] ken in [[1997]] ’n Erepenning aan hom toe vir sy bydrae tot musiek en in [[1998]] verwerf hy die [[Helgaard Steyn-prys]] vir Komposisie. Die [[Universiteit van Pretoria]] vereer hom in 2007 met ’n Creative Output-prys en in [[2008]] ontvang hy erelidmaatskap van die Suid-Afrikaanse Akademie vir Wetenskap en Kuns.<ref>Anoniem. ''Grové kry erelidmaatskap van die SA Akademie.'' Plus, 23 Julie 2008</ref><ref>Brink, André P. Rapport, 21 Desember 1975</ref><ref>Brink, André P. ''Voorlopige Rapport''. Human & Rousseau Kaapstad en Pretoria Eerste uitgawe 1976</ref><ref>De Vries, Abraham. Beeld, 5 Januarie 1976</ref><ref>Eksteen, Louis. Standpunte. Nuwe reeks 126, Desember 1976</ref> [[KykNET|KykNet]] vereer hom in 2011 met ’n Fiesta-toekenning vir sy lewenslange bydrae tot musiek.<ref>[http://www.dieburger.com/Vermaak/Nuus/kykNET-deel-eerste-Fiestas-uit-20110204 kykNET deel eerste Fiestas uit] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110207031723/http://www.dieburger.com/Vermaak/Nuus/kykNET-deel-eerste-Fiestas-uit-20110204 |date= 7 Februarie 2011 }}, [[Die Burger]], 4 Februarie 2011.</ref> In September [[2013]] ken die Noordwes-Universiteit in Potchefstroom die Kanseliers-medalje aan hom toe ter erkenning van sy bydrae tot Suid-Afrikaanse musiek oor verskeie dekades. == Publikasies == * ''Oor mense, diere en dinge'', 1975 == Bronnelys == === Boeke === * Kannemeyer, J.C. ''Geskiedenis van die Afrikaanse literatuur 2.'' Academica, Pretoria, Kaapstad en Johannesburg Eerste uitgawe Eerste druk 1983 * Kannemeyer, J.C. ''Die Afrikaanse literatuur 1652–2004.'' Human & Rousseau Kaapstad en Pretoria Eerste uitgawe 2005 === Tydskrifte en koerante === * Anoniem. ''Première van Grové se ‘Raka’-konsert môre.'' Plus, 27 Augustus 1998 * Boekkooi, Paul. ''Konsert vier Grové se 85 jaar.'' Rapport, 22 Julie 2007 * Fitzpatrick, Marida. ''Tydlose musiekman.'' Beeld, 11 Augustus 2007 * Grové, Izak. ''Grové soek in Afrika na beginsels''. Plus, 25 Julie 2002 * Grové, Stefans. ''Raka, vir klavier en orkes''. Insig, Februarie 1996 * Jordaan, Gerrit. ''Geseënd met gawe vir verbeel, improviseer''. Beeld, 5 Junie 2014 * Odendaal, Thys. ''Komponis Grové vier 75 jaar''. Kalender, 23 Julie 1997 * Odendaal, Thys. ''Merkwaardige profeet (meestal oorsee)''. Plus, 12 April 2007 * Odendaal, Thys. ''Grové floreer in Europa''. Beeld, 16 Februarie 2011 * Odendaal, Thys. T''ydige Grové-eksklusiwiteit.'' Beeld, 26 September 2011 == Verwysings == {{Verwysings|2}} {{Normdata}} {{DEFAULTSORT:Grove, Stefans}} [[Kategorie:Suid-Afrikaanse komponiste]] [[Kategorie:Afrikaners]] [[Kategorie:Geboortes in 1922]] [[Kategorie:Sterftes in 2014]] 77ghzmkx12iy41q7wexvvo9sl8vfb3q 0 59411 2519946 1131343 2022-08-18T10:05:02Z Rooiratel 90342 wikitext text/x-wiki 'n '''Ondernemer''' (ook: '''sakeman''', '''sakevrou''' of '''entrepreneur''') is 'n [[mens|persoon]] wat iets onderneem, en daarmee een of ander maatskaplike bydrae lewer. Die ondernemer se doel is om 'n [[inkomste]] te verdien deur 'n bepaalde kombinasie van [[arbeid (ekonomie)|arbeid]], [[kapitaal (ekonomie)|kapitaal]] en kennis in 'n [[besigheid]] in te ploeg en sodoende die besigheid te lei of in stand te hou. Die ondernemer moet die inisiatief neem en geleenthede in die mark najaag. Kirzner beskryf die ondernemer as iemand wat bewus is van die kanse en geleenthede en dit benut. == Sien ook == * [[Lys van Suid-Afrikaanse entrepreneurs]] {{Saadjie}} {{Normdata}} [[Kategorie:Besigheid]] mmhtmiuis2rxrohz0yo5r4ibjfoepjp 0 59594 2519926 2407605 2022-08-18T07:37:52Z Suidpunt 13232 + So kalm soos 'n palm 🏝️ wikitext text/x-wiki [[Lêer:Beagle and sleeping black and white kitty-01.jpg|duimnael|Liefde soos Dawid en Jonathan, maar soms baklei hulle soos kat en hond!]] In [[taalkunde]] is 'n '''vergelyking''' 'n vorm van beeldspraak wat die eksplisiete ooreenkoms tussen die onderwerp en iets totaal anders noem. Dit word gevorm met die woord "''soos''" / "''as''", die [[Genitief|tweede naamval]] of 'n [[koppelwerkwoord]]. == Algemene vergelykings == Hier volg 'n lys van algemene ''vergelykings'': * So aards soos reën<ref>[[Carina Stander|Stander, Carina]]. 2004. Kleurblind. In: Cochrane, Neil (samest. & red.). ''Braaivleis in die bos en ander verhale''. Pretoria: Aktuapers, bl. 57.</ref> * So alleen soos my vinger * So arm soos 'n kerkmuis (~ Job; ~ 'n kerkrot) * So bang soos ’n bok vir ’n skoot hael * So bang soos 'n Bolander vir donderweer * So bang soos die duiwel vir ’n slypsteen * So bang vir iemand soos 'n haas vir 'n hond * So bedrywig soos 'n mier * So behaaglik soos 'n ot in die modder.<ref>Karsten, Chris. 2011. ''Abel se lot.'' Kaapstad: Human & Rousseau. bl. 179: ''Om die waarheid te sê, doktor Landsberg lyk'' '''so behaaglik soos 'n ot in die modder'''.</ref> * So bekend soos die bont hond wees ( = oral taamlik berug wees) * So bitter soos aalwyn (~ als) * So bitter soos gal * So bleek soos die dood * So bleek soos ’n laken * So bleek soos ’n lyk * So blind soos ’n mol * So blink soos ’n spieël (~ 'n bottel, ~ 'n nuwe sikspens) * So blou soos die hemel, ~ die berge * So bot soos 'n kwagga<ref>[http://www.dbnl.org/tekst/scho145oors01_01/ Schonken, F. Th. 1914. ''De oorsprong der Kaapsch-Hollandsche volksoverleveringen'' (ed. D. Fuldauer). Amsterdam: Swets & Zeitlinger. bl. 106]</ref> * So dapper soos ’n leeu * So deftig soos 'n pou * So deursigtig soos glas * So dig soos ’n pot (~ 'n bottel) * So dikvellig soos ’n renoster * So dol soos 'n kolhaas <ref>Preller, Martie. 2003. ''Eendag was daar 'n storie! 'n Praktiese storiemaakkursus.'' Tafelberg-Uitgewers. bl. 54: ''Dink jy die vroumens wat hierdie boek geskryf het, is'' '''so dol soos 'n kolhaas''' ''om met sulke goed vorendag te kom as jy by jou storie wil uitkom?''</ref> * So dom soos ’n esel (~ 'n klip, grond) * So donker soos die nag * So dood soos ’n mossie * So doof soos ’n kwartel, ~ Baäl * So dronk soos ’n hoender, (~ tor, ~ tol, ~ eendjie) * So dronk soos ’n spook * So droog soos 'n biltong ( ~ 'n woestyn, ~ kurk, ~ strooi, ~ sand<ref>Verster, F. 2013. ''[[Deur na Nebula Nege]]''. Thompson Boekdrukkery, bl. 361: ''Hy sluk, sy mond is skielik so'' '''droog soos sand'''.</ref>) * So duidelik soos daglig (~ die dag) * So duister soos die graf * So dun soos ’n plank (~ papier) * So eerlik soos goud * So ernstig soos 'n hartaanval * So fluks soos 'n voorslag (~ 'n by, ~ 'n mier) * So fraai soos 'n vlinder <ref>Botha, Tertia. 1994. ''Rebel''. Kaapstad: Tafelberg-Uitgewers. bl. 91: ''As ek hier uitkruip, is ek'' '''so fraai soos 'n vlinder.'''</ref> * So fris soos ’n vis (in die water) * So fyn soos 'n spinnerak (~ 'n vlinder, ~ snuif) * So geel soos borrie * So geel soos goud * So geduldig soos Job * So gedwee soos 'n lam * So gelukkig soos 'n eend in water * So gereeld soos klokslag * So geslote soos die graf * So gesond soos 'n vis * So getrou soos staal<ref>Langenhoven, C.J. 1956. ''Versamelde Werke, Deel II''. Kaapstad: Nasionale Boekhandel, bl. 30: ''En'' '''so getrou soos staal'''.</ref> * So gewild soos 'n muishond op 'n bruilof (~ 'n dansparty) * So gierig soos die graf (as die persoon iets eenmaal in sy besit het, laat hy dit nie weer gaan nie) * So giftig soos ’n geitjie * So glad soos seep, (~ 'n aal; ~ 'n paling; ~ 'n baba se boudjies) * So glibberig soos 'n paling (~ 'n vis) * So goed soos vet op 'n warm klip (heeltemal nutteloos) * So gou soos nou (~ (jy sê) knipmes) * So groen soos gras * So groot soos 'n reus (~ 'n olifant) * So hard soos ’n klip (~ 'n keisteen, ~ klipsteen, staal) * So hees soos ’n makou (~ gans) * So helder soos kristal (~ daglig) * So honger soos ’n wolf * So hoog soos die wolke (~ die hemel) * So iesegrimmig soos 'n ystervark<ref>Leipoldt, C. Louis. 1938. ''Die Kwaksalwer''. Kaapstad: Nasionale Pers. p. 35:''Hy's so skraal soos 'n graat, en ek sal nie verwonderd wees om te hoor dat hy so'' '''iesegrimmig soos 'n ystervark''' ''is nie.''</ref> * So kaal soos ’n rot (~ 'n luis; ~ 'n kerkmuis) * So kaal soos my vinger (~ hand) * So kalm soos 'n palm<ref>"Waar die wind my waai" - Elandré:<br>Maar nou<br> Vertrou ek '''so kalm soos 'n palm'''<br> Elke keer<br> Druk ek weer snooze op my alarm<br></ref> * So klaar soos kristal (klaar = helder) * So klaar soos die dag (klaar = duidelik; dus baie duidelik) * So koel soos 'n komkommer * So koppig soos ’n [[muil]] * So koud soos ys * So krom soos ’n hoepel * So kwaai soos 'n tier(wyfie) * So lastig soos ’n vlieg (~ 'n mier) * So leeg soos 'n eierdop * So lelik soos die nag * So lewendig soos 'n vis * So lig soos ’n veer (~ gedagte<ref>Verster, F. 2013. ''[[Deur na Nebula Nege]]''. Thompson Boekdrukkery, bl. 209: '''So lig soos 'n gedagte''' ''glip hy oor die muur en land met voet en linkerhand op die grond.''</ref>) * So lomp soos 'n jong rekruut * So maer soos ’n kraai (~ 'n graat; ~ 'n riet; ~ 'n spook; ~ 'n sprinkaan) * So maer/sleg lyk soos die dood in Sluiters * So mak soos ’n lam * So maklik soos botter en brood * So mal soos ’n haas (moontlik onder Engelse invloed: As mad as a March hare) * So min soos die swart van my nael * So moeg soos ’n hond * So nat soos ’n kat * So nors soos 'n buffel * So nugter soos môre die hele dag * So onskadelik soos 'n hamster<ref>Jaco, Paul. 2008. Die luiperds van Sh'ong. Kaapstad: Human & Rousseau. bl. 192: ''"Chauvinis!" sê sy en wend haar tot Sh'ong: "Hy's bang vir die luiperd en sy is so'' '''onskadelik soos 'n hamster!'''</ref> * So onskuldig soos 'n pasgebore baba (~ 'n lam) * So oud soos die berge * So oud soos die Kaapse wapad (~ die Kaapse hardepad; ~ die pad na Jakarta; ~ die pad na Rome; ~ die ark) * So oud soos Metusalem * So oud soos my hande, maar nie soos my tande * So parmantig soos 'n kalkoenmannetjie * So pers soos 'n pruim <ref>Oosthuisen, Janie. 1997. ''Ouma Hester en die Dreadnought Merk III''. Kaapstad: Human & Rousseau. Bl. 21: ''Sy neus is'' '''so pers soos 'n pruim.'''</ref> * So plat soos ’n [[pannekoek]] * So rats soos 'n kat * So reg soos ’n roer * So reguit soos ’n kers * So regop soos 'n kers (~ 'n paal) * So rein soos ’n duif * So rond soos 'n koeël * So rond soos 'n ballon <ref>Oosthuisen, Janie. 1997. ''Ouma Hester en die Dreadnought Merk III''. Kaapstad: Human & Rousseau. Bl. 30: ''Sy voel soet en taai en'' '''so rond soos 'n ballon.'''</ref> * So rooi soos bloed * So rooi soos ’n [[kalkoen]] (~ 'n kreef) * So sag soos satyn (~ ferweel(sy)) * So sedig soos 'n predikant * So seker soos twee maal twee vier is (~ wat ek leef, ~ amen in die kerk, ~ blik, ~ as die hemel blou is) * So siek soos ’n hond * So skaars soos hoendertande * So skaars soos wors in 'n hondehok / hondestal, ~ 'n tweedehandse doodskis * So skeef soos 'n krap * So skeel soos 'n skaap * So skelm soos die houtjie van die galg (~ 'n jakkals) * So skerp soos 'n vlym (~ 'n skeermes) * So skoon soos 'n rein gewete<ref>Verster, F. 2013. ''[[Deur na Nebula Nege]]''. Thompson Boekdrukkery, bl. 267: ''Toe die son se strale oor die hoogste dakke van Gomopolos se Binnekring begin streel, begin die nuwe dag'' '''so skoon soos 'n rein gewete'''.</ref> * So skraal soos 'n riet (~ 'n paal,<ref>Jaco, Paul. 2008. ''Die luiperds van Sh'ong''. Kaapstad: Human & Rousseau. bl. 252: ''Angelique rol tot naby Alfred. Almal lag terwyl sy Alfred se lyf met haar vinger druk asof hy 'n perd is.'' "'''Skraal soos 'n paal''', ''hard soos 'n klip''".</ref> ~graat<ref>Leipoldt, C. Louis. 1938. ''Die Kwaksalwer''. Kaapstad: Nasionale Pers. p.35:''Hy's so'' '''skraal soos 'n graat''', ''en ek sal nie verwonderd wees om te hoor dat hy so iesegrimmig soos 'n ystervark is nie.''</ref>) * So sleg soos 'n abiekwakool (hy beteken niks) * So slim soos die houtjie van die galg (~ 'n jakkals, ~ Salomo) * So smedig soos suiwer goud * So snel soos 'n slang wat pik<ref>Karsten, Chris. 2011. ''Abel se lot''. Kaapstad: Human & Rousseau. bl. 386: ''Hy kan antisipeer wat iemand se volgende stap gaan wees, en sy eie reaksie is'' '''snel soos 'n slang wat pik'''.</ref> * So soet soos suiker * So stadig soos ’n skilpad (~ trapsuutjies, ~ harmansdrup, ~ slak) * So steeks soos ’n muil ( - donkie) * So sterk soos ’n bees (~ 'n leeu, ~ die duiwel, ~ Simson, ~ 'n os<ref>Van Nierop, Leon. 1996. ''Die sielsmokkelaar.'' Johannesburg: Perskor. bl. 350: '''"Hy's so sterk soos 'n os,"''' ''mompel die grote.''</ref>) * So stil soos ’n muis (~ die graf, 'n skaduwee<ref>Van Blerk, H.S. 2008. ''Braakland van die bose''. Pretoria: Protea Boekhuis. bl. 114: ''Hy sluip self'' '''so stil soos 'n skaduwee''' ''voort al langs die huis af, buk soms laag, kruip byna tot hy die staldeur bereik.''</ref>) * So stom soos 'n vis * So stomp soos 'n koevoet * So styf soos 'n paal * So suinig soos ’n vrek * So suur soos asyn * So swaar soos lood * So swak soos 'n lammetjie * So swart soos die nag (~ git, ~ roet, ~ steenkool, ~ 'n pot) * So taai soos ’n ratel (taai = gehard) * So taai soos ’n tameletjie (~ stroop<ref>Pieterse, R. 1985. ''Die Koningin van Skeba se tydmasjien''. Pretoria: Daan Retief Uitgewers. p. 50: ''Hulle het darem 'n rukkie gelede 'n soort vrugtesap ontdek wat hulle kon drink, maar dit was'' '''so taai soos stroop''' ''en sy kan nie daarvan gebruik om die kaptein se gesig mee af te vee nie.''</ref>; taai = onaangenaam klewerig of moeilik om te hanteer) * So toe soos 'n kleios (baie dom) * So trots soos ’n pou * So tuis soos 'n vis in die water * So vaal soos stof * So vars soos dou * So vas soos 'n rots * So veranderlik soos die weer * So verstandig soos Salomo * So vet soos ’n vark * So vinnig soos blits * So vinnig soos die wind (~ blits) * So vry soos die wind * So vry soos ’n voël (op ’n tak) * So vuil soos ’n vark * So waar soos padda manel dra * So waar soos ek leef * So waar as vet * So wakker soos 'n arend<ref>Jaco, Paul. 2008. Die luiperds van Sh'ong. Kaapstad: Human & Rousseau. bl. 196: "Wat is dit?" Sh'ong is skielik so '''op en wakker soos 'n arend.'''</ref> * So warm soos die hel * So wild soos 'n haas vir 'n hond * So wit soos 'n laken<ref>Sadie, J. 1979. ''Terra Piering 1''. Pretoria: Daan Retief Uitgewers, p. 4: ''Sy gesig is '''so wit soos 'n laken.'''</ref> (~ sneeu, ~ melk, ~ wol) * So wit soos kryt (baie bleek) * So wyd soos die Heer se Genade * So wys soos Salomo == Vergelykings met werkwoorde == [[Werkwoord]]e ('n aksie) wat met iets vergelyk word: * Aanteel soos konyne * Baklei soos 'n tier / soos kat en hond * Iets bewaar soos goud * Bewe soos ’n riet * Blink soos 'n spieël * Brand soos (’n kool) vuur * Brul soos 'n leeu * Buig soos 'n lat * Drink (suip) soos ’n vis * Drillerig soos jellie * Dwaal soos skape * Eenbeen staan soos 'n reier * Eet soos 'n wolf * Gly soos seep deur die skare (vinnig, maklik, glad beweeg) * Groei soos 'n koolkop * Hardloop soos die wind * Dit heug my soos gister * Jaag soos die duiwel * Iets ken soos die palm van jou hand * Soos 'n kaartehuis in(een)stort * Kerm soos 'n drein <ref>Paulsen, Henning. 1999. ''Internet onbeperk: Dubbel Kliek''. Midrand: Perskor. bl. 30: ''Oupa'' '''kerm soos 'n drein''' ''oor die hoenderhokke wat ek van plan is om te bou''.</ref> * Klam soos 'n dam * Klou soos klits * Klou soos ’n neet, bosluis * Klouerig soos gom * Lewe soos kat en hond ( = in onenigheid lewe) * Liefde soos Dawid en Jonathan * Lieg soos ’n tandetrekker (~ 'n koerant; ~ 'n almanak) * Lieg, suip, vloek ens. soos 'n ketter * Jou dood hou soos 'n kierieslang * Neerslaan soos ’n os * Onthou dit soos (die dag van) gister * Ontplof soos 'n vulkaan * Opskiet/verrys/opkom soos paddastoele * Iets ignoreer soos 'n stopstraat. * Iets soos 'n papegaai (uit jou kop) aanleer * Iemand soos 'n papegaai napraat * Iets soos 'n warm patat laat val * Praat soos 'n advokaat ('n boek) * Pronk soos ’n pou * Rondhol soos 'n mal haas * Rook soos ’n skoorsteen * Saamlewe soos broers (in vrede) * Sak soos 'n baksteen (hopeloos druip in 'n eksamen) * Sing soos 'n kanarie, voëltjie, nagtegaal * Sit soos ’n uil op ’n kluit ( = iewers sit en eensaam, verleë of onnosel lyk) * Sit soos 'n soutsak (futloos) * Skel soos 'n viswyf * Skop soos ’n volstruis (~ 'n muil) * Skree soos ’n maer vark * Slaap soos ’n klip (~ 'n roos) * Slaap soos 'n haas (baie lig slaap; op jou hoede wees) * Smelt soos suiker in jou mond * Spreek soos 'n boek * Staan soos 'n soutpilaar (onbeweeglik) * Steel soos 'n raaf * Stink soos ’n muishond * Storm soos 'n briesende bul * Swem soos ’n vis, ~ 'n otter * Swiep soos riete * Swyg soos die graf (~ 'n mof) * Te kere gaan soos 'n klomp olifante wat tandpyn het * Verdwyn soos ’n groot speld (in ’n hooimied) [~ soos sneeu / mis voor die son] * Verrys soos 'n feniks; paddastoele * Verskil soos dag en nag * Versprei soos 'n veldbrand * Kennis soos vloeipapier opsuig. * Vloek soos ’n matroos (~ 'n viswyf) * Vreet soos 'n vraat * Iemand volg soos sy skaduwee * Vrek soos vlieë * Geld soos water verdien * Soveel van iets weet as ’n kat van saffraan * Waai soos 'n vrot vel * Weggly soos 'n skim * Werk soos ’n esel == Vergelykings met selfstandige naamwoorde == [[Selfstandige naamwoord]]e wat met iets vergelyk word: * 'n Bek soos 'n advokaat, ~skeermes * 'n Steil baard soos 'n bok hê * 'n Fariseër is soos 'n klip onder die sand<ref>[[WAT]]</ref><ref>[http://www.dbnl.org/tekst/scho145oors01_01/ Schonken, F. Th. 1914. ''De oorsprong der Kaapsch-Hollandsche volksoverleveringen'' (ed. D. Fuldauer). Amsterdam: Swets & Zeitlinger. bl. 98]</ref> * ’n Geheue soos ’n olifant hê (gesê van iemand wat baie goed kan onthou) * Geld soos bossies ( = baie geld) * ’n Hart soos ’n klip hê (gesê van ’n ongevoelige mens) * Kinders soos orrelpype ( = baie kinders van allerhande groottes in een gesin) * 'n Knewel soos 'n paar beeshorings (= met verwysing na snor) * 'n Nooi met 'n middeltjie soos 'n [[perdeby]](wyfie) * Oë soos ’n valk ( = baie skerp oë) * Hy het 'n pis soos 'n transportdonkie ('n baie groot aandrang om te water) * 'n Saak wat soos 'n seepbel gebars het * ’n Maag soos ’n volstruis hê (gesê van iemand wat alles kan eet) * 'n Tong soos 'n rasper, skeermes hê (gesê van 'n bitsige persoon) * 'n Waarheid soos 'n koei == Bybelse vergelykings == Die volgende vergelykings deur [[Christus]] word in die [[Bybel]] in [[Evangelie volgens Matteus|Matteus]] weergegee: * versigtig soos slange (10:16) * opreg soos duiwe (10:16) * skyn soos die son – (13:43) Van die vele vergelykings in die ander Bybelboeke word hieronder enkeles aangedui: * helder soos kristal – Openbaring 22:1 * wit soos sneeu – Markus 9:3; Matteus 28:3; [[Daniël]] 7:9; [[Jesaja]] 1:18 * huppel soos kalwers (uit 'n stal) – [[Maleagi]] 4:2 * brand soos 'n oond – Maleagi 4:1 * dor soos die woestyn – [[Sefanja]] 2:13 * glans soos sonlig – [[Habakuk]] 3:4 * klae soos die jakkalse – [[Miga]] 1:8 * treur soos die volstruise – Miga 1:8 * byt soos 'n leeuin – [[Joël]] 1:6 * bloei soos 'n wingerdstok – [[Hosea]] 14:7 * ...en sy prag wees soos dié van 'n olyfboom... Hosea 14:6 * bloei soos 'n lelie – Hosea 14:7 * brul soos 'n leeu – Hosea 11:10 * gloei soos 'n oond – Hosea 7:7; Klaagliedere 5:10; * ...julle liefde is soos 'n môrewolk en soos dou wat vroeg weer verdwyn – Hosea 6:4 * ...sal hard wees soos yster, … Daniël 2:40 * ...Ek sal hulle mense vermenigvuldig soos skape... - [[Esegiël]] 36:37 * ...en hulle riviere laat vloei soos olie – Esegiël 32:14 * ...kerm soos 'n dodelike gewonde man kerm – Esegiël 30:24 * sinlik soos esels – Esegiël 23:20 * ontstuimig van drif...soos perde – Esegiël 23:20 * hard soos 'n diamant – Esegiël 3:9 * droog (geword) soos hout – [[Klaagliedere van Jeremia|Klaagliedere]] 4:8 * ...wreed (geword) soos die volstruise in die woestyn – Klaagliedere 4:3 * so groot soos die see – Klaagliedere 2:13 * gebrand soos 'n vuurvlam – Klaagliedere 2:3 * brul (hulle) soos jong leeus – Jeremia 51:38 * brom soos klein leeutjies – Jeremia 51:38 * verslind soos 'n draak – Jeremia 51:34 * laat perde optrek soos stekerige sprinkane – Jeremia 51:27 * smart soos van een wat baar – Jeremia 50:43; Jeremia 22:23; Jeremia 6:24 * bruis soos die see – Jeremia 50:42; Jeremia 6:23 * huppel (julle) soos 'n vers wat gaan dors – Jeremia 50:11 * runnik (julle) soos die hingste – Jeremia 50:11 * vlieg soos 'n arend – Jeremia 48:40 * waters klots soos strome – Jeremia 46:8; Jeremia 46:7 * ek het my laat tugtig soos 'n ongeleerde kalf – Jeremia 31:18 * brand soos 'n vuur – Jeremia 21:12 * hulle snuif die wind op soos die jakkalse – Jeremia 14:6 * verstrooi soos 'n stoppel wat verbyvlieg voor die wind van die woestyn – Jeremia 13:24 * Soos 'n [[voëlverskrikker]] in 'n komkommertuin is hulle: hulle kan nie praat nie; - Jeremia 10:5 * die lyke van die mense sal neerval soos mis op die oop veld en soos gerwe agter die maaier sonder dat iemand dit versamel. - Jeremia 9:22 * verwoes soos die woestyn – Jeremia 9:12 * bedryf rou soos oor 'n enigste kind – Jeremia 6:26 * Hulle sal die oorblyfsel van Israel skoon afoes soos 'n wingerdstok. - Jeremia 6:9 * hulle loer soos voëlvangers buk – Jeremia 5:26 * Hulle pylkoker is soos 'n geopende graf – Jeremia 5:16 * verdor soos blare – Jesaja 64:6 * weggevoer soos die wind – Jesaja 64:6 * Ons brom almal soos bere... - Jesaja 59:11 * ..en soos duiwe kir ons aanhoudend – Jesaja 59:11 * dat hy sy kop buig soos 'n biesie – Jesaja 58:5 * die goddelose is soos 'n onstuimige see; want dit kan nie tot rus kom nie – Jesaja 57:20 * Ons almal het gedwaal soos skape – Jesaja 53:6 * Hulle sal almal verslyt soos 'n kleed – Jesaja 50:9 * ek het gekir soos 'n duif – Jesaja 38:14 * Dan sal die lamme spring soos 'n takbok – Jesaja 35:6 * ...totdat julle oorbly soos 'n vlagpaal op 'n bergtop en soos 'n banier op 'n heuwel – Jesaja 30:17 * 'n woning wat ontvolk en verlate is soos die woestyn – Jesaja 27:10 * die pote van hulle perde is soos 'n klipsteen – Jesaja 5:28 * en hulle wiele is soos 'n stormwind – Jesaja 5:28 * al was julle sondes soos skarlaken, dit sal wit word soos sneeu; al was dit rooi soos purper, dit sal word soos wol. - Jesaja 1:18 * want liefde is sterk soos die dood – [[Hooglied van Salomo|Hooglied]] 8:6 * die liefdes-ywer is hard soos die doderyk – Hooglied 8:6 * Wie is dit wat daar opkom soos die dageraad, mooi soos die maan, rein soos die son, verskriklik soos slagordes met vaandels? - Hooglied 6:10 * sy oë soos duiwe by waterstrome, in melk gewas, sittend by 'n volle bron. - Hooglied 5:12 * swart soos 'n raaf – Hooglied 5:11 * ...hy die dae nie sal verleng soos 'n skaduwee nie... - [[Prediker]] 8:13 * Want soos die geknetter van doringtakke onder 'n pot, so is die gelag van 'n dwaas. - Prediker 7:6 * ...maar die regverdiges voel hulle veilig soos 'n jong leeu. - [[Spreuke van Salomo|Spreuke]] 28:1 * Soos 'n hond wat na sy uitbraaksel teruggaan, is 'n dwaas wat sy sotheid weer ophaal. - Spreuke 26:11 * (Oor die oormatige gebruik van wyn): op die end byt dit soos 'n slang en spuug gif soos 'n basilisk – Spreuke 23:32 * Die dreiging van die koning is soos die gebrom van 'n jong leeu... - Spreuke 20:2 * Die grimmigheid van 'n koning is soos die gebrom van 'n jong leeu, maar sy welgevalle is soos dou op die plante. - Spreuke 19:12 * Vriendelike woorde is soos 'n heuningkoek: soet vir die siel en 'n genesing vir die gebeente. - Spreuke 16:24 * Soos asyn vir die tande en soos rook vir die oë, so is die luiaard vir die wat hom stuur. - Spreuke 10:26 * ...maar op die end is sy bitter soos [[wilde-als]]... - Spreuke 5:4 * Terwyl die pad van die regverdiges is soos die lig van die môreglans, wat al helderder word tot die volle dag toe, is die weg van die goddelose soos duisternis: hulle weet nie waaroor hulle sal struikel nie. - Spreuke 4:18 – 19 * Die mens is soos die nietigheid; sy dae is soos 'n vlugtige skaduwee. - Psalm 144:4 * Waarlik, ek het my siel tot bedaring gebring en stilgemaak; soos 'n gespeende kind by sy moeder, soos 'n gespeende kind is my siel in my. - Psalm 131:2 * Jou vrou is soos 'n vrugbare wingerdstok binne-in jou huis; jou kinders soos olyfboompies rondom jou tafel. - Psalm 128:3 * oos pyle in die hand van 'n held, so is die seuns van die jeug. - Psalm 127:4 * hulle hart is ongevoelig soos vet – Psalm 119:70 * Hulle het my omsingel soos bye — hulle is uitgeblus soos 'n doringtakvuur... - Psalm 118:12 * Die berge het rondgespring soos ramme, die heuwels soos lammers. - Psalm 114:4 * Hulle het getuimel en gewaggel soos 'n dronk man – Psalm 107:27 * Ek is soos 'n pelikaan van die woestyn, ek het geword soos 'n uil op die puinhope. - Psalm 102:6 * Want my dae verdwyn soos rook en my gebeente gloei soos 'n vuurherd. - Psalm 102:3 * ons bring ons jare deur soos 'n gedagte. - Psalm 90:9 * die hele dag omring hulle my soos water, saam omsingel hulle my. - Psalm 88:17 * hulle huil soos honde – Psalm 59:14; Psalm 59:6 * ek het gebuk gegaan in die rou soos een wat oor sy moeder treur. - Psalm 35:14 * Wees nie soos 'n perd, soos 'n muilesel wat geen verstand het nie, wat 'n mens moet tem met toom en teuel as sy tuig, anders kom hy nie naby jou nie. - Psalm 32:9 * My krag is verdroog soos 'n potskerf – Psalm 22:15 * Hulle het hul mond teen my oopgespalk soos 'n leeu wat verskeur en brul. - Psalm 22:13 * Toe het ek hulle vermaal soos stof voor die wind; ek het hulle uitgegooi soos modder van die strate. - Psalm 18:42 * Hy maak my voete soos dié van herte en laat my staan op my hoogtes – Psalm 18:33; 2 Samuel 22:34 * Bewaar my soos 'n oogappel – Psalm 17:8 * Sy hart is hard soos 'n klip, ja, hard soos die onderste meulsteen. - Job 41:24 * Hy hou sy stert reguit soos 'n seder – Job 40:17 * Die waters word hard soos 'n klip – Job 38:30 * en hulle besitting buig nie soos koringare na die aarde toe nie. - Job 15:29 * Hulle tas in die duisternis, sonder lig; en Hy laat hulle ronddwaal soos 'n dronk man. - Job 12:25 * Hulle het verbygegly soos skepe van biesies, soos 'n arend wat neerskiet op sy prooi. - Job 9:26 * Maar die mens word vir moeite gebore soos die vonke boontoe vlieg. - Job 5:7 * kosbaar soos goud – [[Esra]] 8:27 * want die HERE het gesê dat Hy Israel sou vermeerder soos die sterre aan die hemel. - 1 Kronieke 27:13 * ...wie se spiessteel soos 'n wewersbalk was... - 1 Kronieke 20:5; 2 Samuel 21:19 * en hulle was vinnig soos gemsbokke op die berge – 1 Kronieke 12:8 * en in die hand van die Egiptenaar was 'n spies soos 'n wewersbalk – 1 Kronieke 11:23 * En die lyk van Isébel sal soos mis op die land wees – 2 Konings 9:37 * Maar die drywe is soos die drywe van Jehu – 2 Konings 9:20 (Jehu was 'n onverskillige drywer/bestuurder) * ...sien die Moabiete op 'n afstand die water rooi soos bloed. - 2 Konings 3:22 * verstrooid op die berge soos skape wat geen wagter het nie. - 1 Konings 22:17 * bitter van siel soos 'n beer wat van haar kleintjies beroof is in die veld – 2 Samuel 17:8 * Maar my heer is wys soos die wysheid van 'n engel van God om alles te weet wat op die aarde gebeur. - 2 Samuel 14:20 * Want soos 'n engel van God, so is my heer die koning om goed en kwaad te verstaan. - 2 Samuel 14:17 * Asahel was lig op sy voete soos een van die gemsbokke wat in die veld is. - 2 Samuel 2:18 * Laat my bloed dan nou nie op die aarde val ver van die aangesig van die HERE nie, want die koning van Israel het uitgetrek om een enkele vlooi te soek, ''soos 'n man 'n patrys op die berge agtervolg''. - 1 Samuel 26:20 * Daarop het sy hart in sy binneste gesterwe en was hy soos 'n klip. - 1 Samuel 25:37 * en hulle kamele was ontelbaar soos die sand aan die seestrand in menigte. - [[Rigters]] 7:12 * Want hulle het met hul vee en hul tente opgetrek en gekom soos sprinkane in menigte – Rigters 6:5 * hom bewaak soos sy oogappel – [[Deuteronomium]] 32:10 * Laat my leer drup soos die reën, my woord vloei soos die dou, soos reëndruppels op die grasspruitjies en soos reënbuie op die plante. Deuteronomium 32:2 * en terdeë gemaal totdat dit so fyn soos stof was – Deuteronomium 9:21 * en julle agtervolg soos die bye maak; - Deuteronomium 1:44 * hoe die HERE jou God jou gedra het soos 'n man sy seun dra – Deuteronomium 1:31 * Hy buig hom, hy gaan lê soos 'n leeu en soos 'n leeuin: wie sal hom opjaag? - [[Numeri]] 24:9 * Kyk, 'n volk wat opstaan soos 'n leeuin, en soos 'n leeu verhef hy hom – Numeri 23:24 * En julle kinders sal soos herders rondtrek in die woestyn – Numeri 14:33 * Ek sal julle nageslag vermenigvuldig soos die sterre van die hemel – [[Genesis]] 22:17; Genesis 26:4; [[Eksodus]] 32:13 * wit soos koljandersaad – Eksodus 16:31 * fyn soos ryp op die grond – Eksodus 16:14 * stom soos 'n klip – Exodus 15:16 * soos lood het hulle gesink in die geweldige waters – Eksodus 15:10 * Hulle het in die kolke gesink soos 'n klip. - Eksodus 15:5 * Náftali is soos 'n wildsbok so vry – Genesis 49:21 * So het Josef dan 'n baie groot hoeveelheid koring opgehoop soos die sand van die see – Genesis 41:49 * Toe vra Laban vir Jakob: Wat het jy gedoen dat jy my mislei en my dogters soos krygsgevangenes weggevoer het? - Genesis 31:26 * Toe ruik hy die geur van sy klere, en hy seën hom en sê: Kyk, die geur van my seun is ''soos die geur van die veld wat die HERE geseën het''. - Genesis 27:27 * Toe hy uitkyk oor Sodom en Gomorra en oor die hele land van die Jordaanstreek, sien hy dat die rook van die land optrek ''soos die rook van 'n smeltoond''. - Genesis 19:28 * En Ek sal jou nageslag maak ''soos die stof van die aarde'' – Genesis 13:16 * Hy was 'n geweldige jagter voor die aangesig van die HERE. Daarom sê hulle: ''Soos Nimrod'', 'n geweldige jagter voor die aangesig van die HERE. - Genesis 10:9 == Vergelykings in die Joodse Sidoer == Die volgende vergelykings kom uit die tweetalige ''Sidoer'' (Gebedeboek), soos in Afrikaans vertaal deur Rabbyn dr. Moses Romm (1952): :Laat al die heidene my omring, in die naam van die Ewige verdelg ek hulle. Laat hulle my omsingel, omring, in die Naam van die Here verdelg ek hulle. Laat hulle om my '''swerwe soos bye''', hulle is '''uitgeblus soos 'n doringvuur'''; in die naam van die Here verdelg ek hulle. (p. 60) :Jehuda, Tema se seun, sê: "Wees '''so moedig soos 'n luiperd, so vlug soos 'n arend, so snel soos 'n hert, en so sterk soos 'n leeu''' om die wil van jou Vader in die hemel te doen." (p. 109) == Verwysings == {{Verwysings}} == Sien ook == * [[Trappe van vergelyking]] * [[Intensiewe]] * [[Vermensliking]] == Eksterne skakels == * [http://www.mieliestronk.com/afrvergelyk.html Afrikaanse vergelykings op Mieliestronk.com] [[Kategorie:Grammatika]] agw80b7l7a56zcvd4iiaxocb7zqvco7 0 70199 2519931 2432856 2022-08-18T08:09:01Z Burgert Behr 2401 Verbeter wikitext text/x-wiki {{HR-diagram}} ’n '''Bloureus''' is ’n warm [[ster]] met ’n [[spektraaltipe]] van O of B (dus opmerklik blou) en ’n [[Sterreklassifikasie#Yerkes-klassifikasie|ligsterkteklas]] van III ([[reusester]]) of II (helder reus). Op die [[Hertzsprung-Russell-diagram]] word blou reuse bo regs van die [[hoofreeks]] aangetref. Hulle is massiewe sterre wat die [[waterstof]] in hul kern opgebruik en die hoofreeks verlaat het. Hulle het ’n oppervlaktemperatuur van rondom 30&nbsp;000 [[kelvin]]. Hulle kan ’n [[magnitude|absolute magnitude]] van tot -5 of -6 hê (wat van 9&nbsp;000 tot 25&nbsp;000 keer so helder soos die [[Son]] is),<ref>{{cite web | url = http://outreach.atnf.csiro.au/education/senior/astrophysics/photometry_magnitude.html#magnabsolute | title = Magnitude Scale | accessdate = 2011-04-10 | date = 2008-08-04}}</ref> of selfs hoër. Hul oppervlaktemperatuur is so hoog dat ’n taamlike deel van hul energie-uitset in die [[ultraviolet]]deel van die spektrum val en dus onsigbaar vir die mens is. Die term "bloureus" verwys na 'n verskeidenheid sterre in verskillende stadiums van hulle [[Sterevolusie|ontwikkeling]] en hulle het min in gemeen met mekaar. Dit verwys dus na sterre in 'n sekere streek van die HR-diagram eerder as na 'n spesifieke soort ster. Hulle is baie skaarser as [[rooireus]]e omdat hulle net uit swaarder en minder algemene sterre ontwikkel en omdat hulle net vir 'n kort ruk in die bloureusestadium bly. Omdat O- en B-tipe reusesterre effens helderder is as gewone blou hoofreekssterre van dieselfde temperatuur en omdat baie van hulle redelik naby aan die Aarde is op die galaktiese skaal van die [[Melkweg]], is baie van die helder sterre in die naglug voorbeelde van bloureuse, insluitende [[Beta Centauri]] (B1III); [[Mimosa]] (B0.5III); [[Bellatrix]] (B2III); [[Epsilon Canis Majoris]] (B2II) en [[Alpha Lupi]] (B1.5III). Die naam bloureus word soms verkeerdelik gebruik vir ander helder sterre met 'n groot massa, soos hoofreekssterre, bloot omdat hulle groot en warm is.<ref name=wrong>{{cite web|url=https://www.quora.com/What-is-the-life-cycle-of-a-blue-giant-star|title=What is the life cycle of a blue giant star?|access-date=2017-12-11}}</ref> == Voorbeelde van blou reuse == [[Lêer:Alnitak sun comparison.svg|duimnael|160px|links|Die bloureus Zeta Orionis se grootte in vergelyking met dié van die Son (volgens skaal).]] * Omicron Cassiopeiae (ο Cas), ’n blou-wit tipe B. * Omega Cassiopeiae (ω Cas), ’n blou-wit tipe B. * 27 Canis Majoris (27 CMa), ’n blou-wit tipe B. * 10 Canis Majoris (10 CMa), ’n blou-wit tipe B. * S Monocerotis (15 Mon), ’n blou tipe O. * 12 Canis Majoris (12 CMa), ’n blou-wit tipe B. * Chi Carinae (χ Car), ’n blou-wit tipe B. * 11 Canis Majoris (11 CMa), ’n blou-wit tipe B. * Tau Andromedae (τ And), ’n blou-wit tipe B. * V343 Carinae (d Car), ’n blou-wit tipe B. * Alnitak (ζ Ori), ’n blou tipe O. == Verwysings == {{Verwysings}} ==Skakels== {{vertaaluit| taalafk = en | il = Blue giant}} {{sterre}} [[Kategorie:B-tipe reusesterre| ]] [[Kategorie:O-tipe sterre]] 0bej418lcrsz31li2463l801wizb6p4 2519932 2519931 2022-08-18T08:39:59Z Burgert Behr 2401 Uitgebrei wikitext text/x-wiki {{HR-diagram}} ’n '''Bloureus''' is ’n warm [[ster]] met ’n [[spektraaltipe]] van O of B (dus opmerklik blou) en ’n [[Sterreklassifikasie#Yerkes-klassifikasie|ligsterkteklas]] van III ([[reusester]]) of II (helder reus). Op die [[Hertzsprung-Russell-diagram]] word blou reuse bo regs van die [[hoofreeks]] aangetref. Hulle is massiewe sterre wat die [[waterstof]] in hul kern opgebruik en die hoofreeks verlaat het. Hulle het ’n oppervlaktemperatuur van rondom 30&nbsp;000 [[kelvin]]. Hulle kan ’n [[magnitude|absolute magnitude]] van tot -5 of -6 hê (wat van 9&nbsp;000 tot 25&nbsp;000 keer so helder soos die [[Son]] is),<ref>{{cite web | url = http://outreach.atnf.csiro.au/education/senior/astrophysics/photometry_magnitude.html#magnabsolute | title = Magnitude Scale | accessdate = 2011-04-10 | date = 2008-08-04}}</ref> of selfs hoër. Hul oppervlaktemperatuur is so hoog dat ’n taamlike deel van hul energie-uitset in die [[ultraviolet]]deel van die spektrum val en dus onsigbaar vir die mens is. Die term "bloureus" verwys na 'n verskeidenheid sterre in verskillende stadiums van hulle [[Sterevolusie|ontwikkeling]] en hulle het min in gemeen met mekaar. Dit verwys dus na sterre in 'n sekere streek van die HR-diagram eerder as na 'n spesifieke soort ster. Hulle is baie skaarser as [[rooireus]]e omdat hulle net uit swaarder en minder algemene sterre ontwikkel en omdat hulle net vir 'n kort ruk in die bloureusestadium bly. Omdat O- en B-tipe reusesterre effens helderder is as gewone blou hoofreekssterre van dieselfde temperatuur en omdat baie van hulle redelik naby aan die Aarde is op die galaktiese skaal van die [[Melkweg]], is baie van die helder sterre in die naglug voorbeelde van bloureuse, insluitende [[Beta Centauri]] (B1III); [[Mimosa]] (B0.5III); [[Bellatrix]] (B2III); [[Epsilon Canis Majoris]] (B2II) en [[Alpha Lupi]] (B1.5III). Die naam bloureus word soms verkeerdelik gebruik vir ander helder sterre met 'n groot massa, soos hoofreekssterre, bloot omdat hulle groot en warm is.<ref name=wrong>{{cite web|url=https://www.quora.com/What-is-the-life-cycle-of-a-blue-giant-star|title=What is the life cycle of a blue giant star?|access-date=2017-12-11}}</ref> ==Eienskappe== [[Lêer:Alnitak sun comparison.svg|duimnael|200px|links|Die bloureus Zeta Orionis se grootte in vergelyking met dié van die Son (volgens skaal).]] "Bloureus" is nie eintlik 'n gedefinieerde term nie en word gebruik vir 'n groot verskeidenheid sterre van verskillende tipes. Wat hulle in gemeen het, is 'n taamlike toename in grootte en ligsterkte in vergelyking met hoofreekssterre van dieselfde massa en temperatuur en dat hulle warm genoeg is om "blou" genoem te word, wat beteken spektraalklas O, B en soms vroeë A. Hulle [[radius]]se is net omtrent vyf tot tien keer dié van die Son (5-{{val|10|ul=rson}}). Daarteenoor het rooireuse radiusse van tot {{val|100|u=rson}}. Die koelste en dofste sterre wat bloureuse genoem word, is op die [[horisontale tak]] en het deur hulle rooireusestadium gegaan. Hulle brand nou [[helium]] in hulle kern. Na gelang van hulle masse en chemiese samestelling word dié sterre blouer totdat hulle die helium in hulle kern opgebruik het, en word dan weer rooier en beweeg na die [[asimptotiese reusetak]] (ART). Die [[RR Lyrae-ster|RR Lyrae- veranderlike sterre]], gewoonlik van spektraalklas A, lê oor die middel van die horisontale tak. Sterre van die horisontale tak wat warmer as die RR Lyrae-sterre is, word gewoonlik as bloureuse beskou en party RR Lyrae-sterre self word bloureuse genoem, al is sommige van hulle van spektraalklas F.<ref name=rrlyr>{{Cite journal | last1 = Lee | first1 = Y. -W. | doi = 10.1086/169326 | title = On the Sandage period shift effect among field RR Lyrae stars | journal = The Astrophysical Journal | volume = 363 | pages = 159 | year = 1990 |bibcode = 1990ApJ...363..159L }}</ref> Daar is geen streng boonste perk vir reusesterre nie. == Voorbeelde van blou reuse == * Omicron Cassiopeiae (ο Cas), ’n blou-wit tipe B. * Omega Cassiopeiae (ω Cas), ’n blou-wit tipe B. * 27 Canis Majoris (27 CMa), ’n blou-wit tipe B. * 10 Canis Majoris (10 CMa), ’n blou-wit tipe B. * S Monocerotis (15 Mon), ’n blou tipe O. * 12 Canis Majoris (12 CMa), ’n blou-wit tipe B. * Chi Carinae (χ Car), ’n blou-wit tipe B. * 11 Canis Majoris (11 CMa), ’n blou-wit tipe B. * Tau Andromedae (τ And), ’n blou-wit tipe B. * V343 Carinae (d Car), ’n blou-wit tipe B. * Alnitak (ζ Ori), ’n blou tipe O. == Verwysings == {{Verwysings}} ==Skakels== {{vertaaluit| taalafk = en | il = Blue giant}} {{sterre}} [[Kategorie:B-tipe reusesterre| ]] [[Kategorie:O-tipe sterre]] 965013v3divbyy104vlut6182qsgmge 2519958 2519932 2022-08-18T10:38:09Z Burgert Behr 2401 Klaar wikitext text/x-wiki {{HR-diagram}} ’n '''Bloureus''' is ’n warm [[ster]] met ’n [[spektraaltipe]] van O of B (dus opmerklik blou) en ’n [[Sterreklassifikasie#Yerkes-klassifikasie|ligsterkteklas]] van III ([[reusester]]) of II (helder reus). Op die [[Hertzsprung-Russell-diagram]] word blou reuse bo regs van die [[hoofreeks]] aangetref. Hulle is massiewe sterre wat die [[waterstof]] in hul kern opgebruik en die hoofreeks verlaat het. Hulle het ’n oppervlaktemperatuur van rondom 30&nbsp;000 [[kelvin]]. Hulle kan ’n [[magnitude|absolute magnitude]] van tot -5 of -6 hê (wat van 9&nbsp;000 tot 25&nbsp;000 keer so helder soos die [[Son]] is),<ref>{{cite web | url = http://outreach.atnf.csiro.au/education/senior/astrophysics/photometry_magnitude.html#magnabsolute | title = Magnitude Scale | accessdate = 2011-04-10 | date = 2008-08-04}}</ref> of selfs hoër. Hul oppervlaktemperatuur is so hoog dat ’n taamlike deel van hul energie-uitset in die [[ultraviolet]]deel van die spektrum val en dus onsigbaar vir die mens is. Die term "bloureus" verwys na 'n verskeidenheid sterre in verskillende stadiums van hulle [[Sterevolusie|ontwikkeling]] en hulle het min in gemeen met mekaar. Dit verwys dus na sterre in 'n sekere streek van die HR-diagram eerder as na 'n spesifieke soort ster. Hulle is baie skaarser as [[rooireus]]e omdat hulle net uit swaarder en minder algemene sterre ontwikkel en omdat hulle net vir 'n kort ruk in die bloureusestadium bly. Omdat O- en B-tipe reusesterre effens helderder is as gewone blou hoofreekssterre van dieselfde temperatuur en omdat baie van hulle redelik naby aan die Aarde is op die galaktiese skaal van die [[Melkweg]], is baie van die helder sterre in die naglug voorbeelde van bloureuse, insluitende [[Beta Centauri]] (B1III); [[Mimosa]] (B0.5III); [[Bellatrix]] (B2III); [[Epsilon Canis Majoris]] (B2II) en [[Alpha Lupi]] (B1.5III). Die naam bloureus word soms verkeerdelik gebruik vir ander helder sterre met 'n groot massa, soos hoofreekssterre, bloot omdat hulle groot en warm is.<ref name=wrong>{{cite web|url=https://www.quora.com/What-is-the-life-cycle-of-a-blue-giant-star|title=What is the life cycle of a blue giant star?|access-date=2017-12-11}}</ref> ==Eienskappe== [[Lêer:Alnitak sun comparison.svg|duimnael|200px|links|Die bloureus Zeta Orionis se grootte in vergelyking met dié van die Son (volgens skaal).]] "Bloureus" is nie eintlik 'n gedefinieerde term nie en word gebruik vir 'n groot verskeidenheid sterre van verskillende tipes. Wat hulle in gemeen het, is 'n taamlike toename in grootte en ligsterkte in vergelyking met hoofreekssterre van dieselfde massa en temperatuur en dat hulle warm genoeg is om "blou" genoem te word, wat beteken spektraalklas O, B en soms vroeë A. Hulle [[radius]]se is net omtrent vyf tot tien keer dié van die Son (5-{{val|10|ul=rson}}). Daarteenoor het rooireuse radiusse van tot {{val|100|u=rson}}. Die koelste en dofste sterre wat bloureuse genoem word, is op die [[horisontale tak]] en het deur hulle rooireusestadium gegaan. Hulle brand nou [[helium]] in hulle kern. Na gelang van hulle masse en chemiese samestelling word dié sterre blouer totdat hulle die helium in hulle kern opgebruik het, en word dan weer rooier en beweeg na die [[asimptotiese reusetak]] (ART). Die [[RR Lyrae-ster|RR Lyrae- veranderlike sterre]], gewoonlik van spektraalklas A, lê oor die middel van die horisontale tak. Sterre van die horisontale tak wat warmer as die RR Lyrae-sterre is, word gewoonlik as bloureuse beskou en party RR Lyrae-sterre self word bloureuse genoem, al is sommige van hulle van spektraalklas F.<ref name=rrlyr>{{Cite journal | last1 = Lee | first1 = Y. -W. | doi = 10.1086/169326 | title = On the Sandage period shift effect among field RR Lyrae stars | journal = The Astrophysical Journal | volume = 363 | pages = 159 | year = 1990 |bibcode = 1990ApJ...363..159L }}</ref> Daar is geen streng boonste perk vir reusesterre nie. ==Evolusie== Sterre in die bloureusestreek van die HR-diagram kan in verskillende stadiums van hulle bestaan wees, maar is almal ontwikkelde (geëvolueerde) sterre wat feitlik al die [[waterstof]] in hulle kern verbrand het. In die eenvoudigste gevalle begin 'n warm, helder ster uitsit wanneer die waterstof in sy kern opgebrand het. Dit word eers 'n blousubreus en dan 'n bloureus, en word beide koeler en helderder. Sterre met 'n gemiddelde massa sal bly uitsit en koeler word totdat hulle rooireuse word. Baie swaar sterre bly ook uitsit namate verbranding in die waterstofskil voortgaan, maar hulle ligsterkte bly min of meer konstant. Hulle beweeg horisontaal oor die HR-diagram. So kan hulle vinnig deur die stadiums bloureus, helder bloureus, blousuperreus en geelsuperreus beweeg, totdat hulle rooisuperreuse word. Die ligsterkteklas van sulke sterre word afgelei uit [[spektraallyn]]e wat sensitief is vir die oppervlakswaartekrag van die ster: Die groter, helderder sterre val in klas I (superreuse), terwyl sterre wat ietwat minder uitgesit het en helderder is, in klas II of III val.<ref name=evolution>{{Cite journal | last1 = Iben | first1 = I. | last2 = Renzini | first2 = A. | doi = 10.1016/0370-1573(84)90142-X | title = Single star evolution I. Massive stars and early evolution of low and intermediate mass stars | journal = Physics Reports | volume = 105 | issue = 6 | pages = 329 | year = 1984 |bibcode = 1984PhR...105..329I }}</ref> Omdat hulle swaar sterre met 'n kort bestaan is, kom baie bloureuse in O-B-verbindings voor, wat 'n groot groep losweg verbonde jong sterre is. BHT-sterre (in die blou horisontale tak) is verder ontwikkel en verbrand helium in die kern, hoewel hulle steeds 'n aansienlike waterstofomhulsel het. Hulle het ook 'n gemiddelde massa van sowat 0,5-1,0 sonmassas (0,5-{{val|1.0|ul=mson}}), en daarom is hulle dikwels baie ouer as bloureuse met 'n groter massa.<ref name=bhb>{{Cite journal | last1 = Da Costa | first1 = G. S. | last2 = Rejkuba | first2 = M. | last3 = Jerjen | first3 = H. | last4 = Grebel | first4 = E. K. | title = Ancient Stars Beyond the Local Group: RR Lyrae Variables and Blue Horizontal Branch Stars in Sculptor Group Dwarf Galaxies | doi = 10.1088/2041-8205/708/2/L121 | journal = The Astrophysical Journal | volume = 708 | issue = 2 | pages = L121 | year = 2010 |arxiv = 0912.1069 |bibcode = 2010ApJ...708L.121D | s2cid = 204938705 }}</ref> Dié sterre ontwikkel teen 'n konstante ligsterkte deur die stadium waarin hulle helium in die kern verbrand; hulle word eers warmer en dan weer koeler terwyl hulle na die ART beweeg. Aan die blou punt van die horisontale tak is daar 'n "blou stert" van sterre met 'n kleiner ligsterkte en 'n "blou haak" met selfs nog warmer sterre.<ref name=bluetail>{{Cite journal | last1 = Cassisi | first1 = S. | last2 = Salaris | first2 = M. | last3 = Anderson | first3 = J. | last4 = Piotto | first4 = G. | last5 = Pietrinferni | first5 = A. | last6 = Milone | first6 = A. | last7 = Bellini | first7 = A. | last8 = Bedin | first8 = L. R. | doi = 10.1088/0004-637X/702/2/1530 | title = Hot Horizontal Branch Stars in ω Centauri: Clues about their Origin from the Cluster Color Magnitude Diagram| journal = The Astrophysical Journal | volume = 702 | issue = 2 | pages = 1530 | year = 2009 |arxiv = 0907.3550 |bibcode = 2009ApJ...702.1530C | s2cid = 2015110 }}</ref> Daar is ander ver ontwikkelde warm sterre wat gewoonlik nie bloureuse genoem word nie: [[Wolf-Rayetster]]re is baie helder sterre met uiterse temperature en prominente emissielyne van helium en [[stikstof]]; post-ART-sterre wat [[planetêre newel]]s vorm en soortgelyk aan Wolf-Rayet-sterre is, maar kleiner en met 'n kleiner massa; [[bloudwaalster]]re, ongewone helder, blou sterre wat skynbaar in die hoofreeks waargeneem word in swerms waar hoofreekssterre van hulle ligsterkte in reuse en superreuse sou ontwikkel het; en die blousuperreuse, die sterre met die grootste massa wat verder as bloureuse ontwikkel het en geïdentifiseer word deur die effek van hulle groter uitsetting op hulle spektrums. == Voorbeelde van bloureuse == * Omicron Cassiopeiae (ο Cas), ’n blou-wit tipe B. * Omega Cassiopeiae (ω Cas), ’n blou-wit tipe B. * 27 Canis Majoris (27 CMa), ’n blou-wit tipe B. * 10 Canis Majoris (10 CMa), ’n blou-wit tipe B. * S Monocerotis (15 Mon), ’n blou tipe O. * 12 Canis Majoris (12 CMa), ’n blou-wit tipe B. * Chi Carinae (χ Car), ’n blou-wit tipe B. * 11 Canis Majoris (11 CMa), ’n blou-wit tipe B. * Tau Andromedae (τ And), ’n blou-wit tipe B. * V343 Carinae (d Car), ’n blou-wit tipe B. * Alnitak (ζ Ori), ’n blou tipe O. == Verwysings == {{Verwysings|3}} ==Skakels== {{vertaaluit| taalafk = en | il = Blue giant}} {{sterre}} [[Kategorie:B-tipe reusesterre| ]] [[Kategorie:O-tipe sterre]] 3lkml1s7yhfjdtojd7wy4k01t3rsw64 0 72599 2519807 2512074 2022-08-17T13:59:49Z JMK 649 wikitext text/x-wiki [[Lêer:Plastic household items.jpg|duimnael|250px|regs|Voorwerpe wat van plastiek vervaardig is]] '''Plastiek''' is 'n ekonomies nuttige en veelsydige petrochemiese [[materiaal]] waarvan die vorm maklik gegiet of verander kan word. Dit word algemeen in die vervaardiging van goedere of vir verpakking gebruik. Daar is verskeie tipes plastiek. Sommige kan slegs tydens vervaardiging gevorm word, waarna dit verhard. Ander kan deur dit te smelt weer in nuwe vorme gegiet word. Die meeste plastieke is mensgemaak en kom nie in die [[natuur]] voor nie. Hulle word dikwels van [[aardgas]] of van [[olie]] uit ondergrondse bronne gemaak. Meeste materiale wat plastiek genoem word is [[Polimeer|polimere]] wat uit baie lang kettings van eenderse [[Molekuul|molekules]] bestaan. Die polimere word verkry deur [[alkeen|alkene]] te polimeriseer, en die alkene word op hul beurt deur katalitiese kraking in [[olieraffinadery]]e gegenereer. [[Mens|Mense]] het vir 'n lang tyd met plastiek van natuurlike polimere geëksperimenteer. Alexander Parkes, 'n [[Engeland|Engelse]] uitvinder (1813-1890) het die vroegste vorm van plastiek in 1855 geskep. Dit was baie hard, buigbaar en deurskynend. Hy het dit "Parkesine" genoem. Eers sedert die vyftigerjare van die twintigste eeu word plastiek egter op groot skaal geproduseer. Plastiek is 'n algemene oorsaak van rommel en [[Besoedeling|omgewingsbesoedeling]]. As dit nie [[Afvalbestuur|hersirkuleer]] word nie, word dit afval wat nie maklik deur natuurlike prosesse afgebreek kan word nie. Dit kan giftige [[Gas|gasse]] vrystel as dit verbrand word, afhangend van die betrokke polimeer. Daar is min organismes wat polimere kan vreet. 'n Voorbeeld is die [[groot wasmot]]. ==Soorte== [[Lêer:PET-Verpackung-offen.jpg|duimnael|250px|PET-verpakking]] ===PET=== [[Poliëtileen]]-tereftalaat (C₁₀H₈O₄)_n is 'n termoplastiese [[poliëster]] wat vir vrugteverpakking, gaskoeldrank-, sap- en waterbottels, medisynehouers, tou en sekere klerasie gebruik word. Bank- en sekuriteitskaarte kan ook van PET, of van 'n PET-[[PVC]]-kombinasie gemaak word. PET is deursigtig in sy semikristalynvorm, maar ondeursigtig as dit weer kristaliseer. Dit is liggewig, sterk en stewig met gevolglik goeie drakrag. Dit bied uitstekende masjineringseienskappe, is chemies weerstandbiedend en verweer nie maklik nie. Na bewering dra dit geen of baie min chemikalië aan voedsel oor, en hou dus nie direkte gesondheidsgevare in nie. Die hersirkuleringskode is "1". ===HDPE=== Hoëdigtheid-[[poliëtileen]] bied min deursigtigheid maar het hoë drakrag en weerstand teen vervorming. Die hersirkuleringskode is "2".<ref name="pcc1">{{cite web |title=Plastics Comparison Chart |url=http://www.alphap.com/bottle-basics/plastics-comparison-chart.php |website=alphap.com |publisher=Alpha Packaging: Stock and custom plastic packaging |access-date=29 Junie 2020 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20200629234217/http://www.alphap.com/bottle-basics/plastics-comparison-chart.php |archive-date=29 Junie 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> ===PVC=== [[PVC|Polivinielchloried]] bied goeie deursigtigheid en redelike weerstand teen vervorming.<ref name="pcc1"/> Bank- en sekuriteitskaarte kan van 'n PET-PVC-kombinasie gemaak word. Die hersirkuleringskode is "3".<ref name="pcc1"/> ===PP=== Polipropileen bied min deursigtigheid en redelike weerstand teen vervorming. Die hersirkuleringskode is "5".<ref name="pcc1"/> ===PS=== Polistireen het uitstekende optiese deursigtigheid weens die gebrek aan kristaliniteit, maar bied swak weerstand teen vervorming. Gasse en vog word geredelik deurgelaat,<ref name="pcc1"/> en dit is nie besonder suurstof- of ultraviolet-bestand nie. Hierdie polimeer is 'n amorfe (d.w.s. nie-kristalyne), nie-polêre kommoditeits-termoplastiek wat goedkoop vervaardig en maklik verwerk word. Dit word in groot volumemaat geproduseer en verteenwoordig sowat 7% van die totale termoplastiese mark.<ref name="pdb1">{{cite web |title=Polystyrenes |url=https://polymerdatabase.com/polymer%20classes/Polystyrene%20type.html |website=polymerdatabase.com |publisher=Polymer Properties Database |date=2015 |access-date=29 Junie 2020 |language=en |archive-url= https://web.archive.org/web/20191225173736/http://polymerdatabase.com/polymer%20classes/Polystyrene%20type.html |archive-date=25 Desember 2019 |url-status=live |df=dmy-all }}</ref> Dit is 'n uitstekende elektriese isolator en bied goeie chemiese weerstand teen verdunde sure en basisse. Dit is 'n viskose vloeistof bokant die glasoorgangstemperatuur wat gevolglik maklik gevorm kan word. Die beperkings sluit in vatbaarheid vir korosie deur koolwaterstofoplosmiddels.<ref name="pdb1"/> Dit is taamlik bros – die swak impaksterkte is weens die rigiede polimeerruggraat. Die boonste temperatuurgrens vir voortdurende gebruik is redelik laag weens die amorfe aard en lae glasoorgangstemperatuur van om en by 100°C. Onder hierdie temperatuur lewer dit medium tot hoë treksterkte, maar lae weerstand teen impak.<ref name="pdb1"/> Dit word maklik verwerk en omgeskakel in 'n groot aantal semi-voltooide produkte soos skuim, films en membrane het gevolglik etlike toepassings.<ref name="pdb1"/> Dit is geskik vir voedselverpakking, weggooibare verbruikersware, optiese, elektroniese en elektriese onderdele en sekere mediese toepassings. Eetgerei, koppies, huisware, speelgoed, kosmetiese houers, bedekkings, bekledings en ander kan deur spuitgietvorms vervaardig word. Dit is nie biodegradeerbaar nie, en veroorsaak heelwat oseaanbesoedeling. Dit kan egter hersirkuleer word,<ref name="pdb1"/> en die hersirkuleringskode is "6".<ref name="pcc1"/> ==Hersirkulering== [[Lêer:Plastic-recyc-01.svg|duimnael|250px|PET-hersirkuleringslogo. Hierdie plastiektipe dra hersirkuleringskode "1"]] Nywerhede en laboratoriums het sedert die 1950's meer as nege miljard ton plastiek vervaardig, waarvan sowat 70%, veral weggooibare plastiek, uiteindelik afval geword het. Laboratoria alleen genereer teen 2020 'n geraamde 5,5 miljoen ton plastiekafval per jaar.<ref name="ker1">{{cite web |last1=Hermuth-Kleinschmidt |first1=Kerstin |title=Chemical Recycling of Plastics – the Alternative to other Recycling Methods? |url=https://handling-solutions.eppendorf.com/liquid-handling/sustainability/detailview/news/chemical-recycling-of-plastics-the-alternative-to-other-recycling-methods/ |website=handling-solutions.eppendorf.com |publisher=Eppendorf Handling Solutions |access-date=29 Junie 2020 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20200702010805/https://handling-solutions.eppendorf.com/liquid-handling/sustainability/detailview/news/chemical-recycling-of-plastics-the-alternative-to-other-recycling-methods/ |archive-date=2 Julie 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> Gevolglik word verskillende herwinningsprosesse ontwikkel om plastiekvoorraad in 'n geslote lus of herwinningsekonomie te bring. 'n Infrastruktuur vir insameling van afvalplastiek is noodsaaklik, omdat gevorderde herwinningsprosesse tot spesifieke plastieksoorte beperk is.<ref name="ker1"/> Meganiese herwinning vir suiwer PET- en PE-pastieke is 'n gevorderde proses. Ander plastieke, insluitend saamgestelde plastieke, word egter termies herwin, effektief verbrand, omdat die PET-herwinningsproses suiwer PET benodig en ook sekere nadele meebring. Eienskappe van herwonne plastiek is byvoorbeeld nie identies aan die oorspronklike nie, en voldoen byvoorbeeld nie aan die kwaliteitsvereistes vir laboratoriumprodukte nie. Die grote gros van plastiekafval is ongesorteerd en sluit ook saamgestelde plastieke in. In stede van meganiese herwinning word chemiese herwinning dan toegepas.<ref name="ker1"/> In 'n gepatenteerde proses kan warm water onder hoë druk gebruik word om ongesorteerde plastiek in 'n olie te omskep waaruit enige plastiek of brandstof dan van nuuts af berei kan word.<ref name="nsd1">{{cite news |last1=Daly |first1=Nadia S. |last2=Humphreys |first2=Len (CEO, Licella) |title=Have Australian scientists discovered a recycling solution to our plastic problem? |url=https://www.youtube.com/watch?v=MTgentcfzgg&list=TLPQMjAwODIwMjF-JF06xkCd_A |access-date=6 July 2022 |agency=ABC News |publisher=youtube.com |date=7 November 2019}}</ref> ==Omgewingsimpak van plastiekafval== [[Lêer:Marine debris on Hawaiian coast.jpg|duimnael|250px|Afval, meestal plastiek, wat op 'n strand in [[Hawaii]] uitgespoel het]] Tussen die 1950's en 2022 is daar na raming 8,3 miljard ton plastiek vervaardig, waarvan 79% weer begrawe is.<ref name="kat1"/> Die winsgewende en toenemende produksie van plastiek word gedryf deur volgehoue hoë aanvraag, en die 100% toename tussen 2000 en 2022 is deur die [[Wêreldnatuurlewefonds]] as die plastiekkrisis beskryf. Die WNF het in 2021 aangedui dat die volle ekonomiese, sosiale en ekologiese koste van plastiek oor die hele leeftyd daarvan in berekening gebring moet word,<ref name="san1">{{cite news |last1=Sankaran |first1=Vishwam |title=Social cost of plastic made in 2019 is more than India’s GDP, says WWF report |url= https://www.independent.co.uk/climate-change/plastic-pollution-cost-india-gdp-wwf-b1914836.html |access-date=6 July 2022 |agency=The Independent |publisher=independent.co.uk |date=6 September 2021}}</ref> en dat hierdie koste uitermate hoog is. Plastiek vir eenmalige gebruik lewer 'n kardinale bydae tot besoedeling. Dit stel tewens reeds [[kweekhuisgas]]se vry tydens die vervaardigingsproses, maar laat ook toksiese gasse vry as dit uiteindelik verband word.<ref name="cor1">{{cite news |last1=Corkery |first1=Michael |last2=Sengupta |first2= Somini |title=Here Is Who’s Behind the Global Surge in Single-Use Plastic |url=https://www.nytimes.com/2021/05/18/climate/single-use-plastic.html |access-date=2 July 2022 |agency=The New York Times |publisher=nytimes.com |date=18 Mei 2021}}</ref> Die groeiende en winsgewende vervaardiging van polimere, die petrochemikalië waaruit enkelgebruik-plastiek berei word, is in 2021 na 'n klein groep maatskappye teruggespeur. Die vernaamstes is die Amerikaanse firmas ''Exxon Mobil'' en ''Dow'', gevolg deur die Chinees-beheerde ''Sinopec'', en ''Indorama Ventures'' in [[Thailand]].<ref name="cor1"/> 'n Reeks beleggers, banke en regerings slaan op hul beurt weer munt uit hul beleggings in voorgenoemde firmas. Kampanjes wat die publiek aanmoedig om enkelgebruik-items te systap behaal dusver net beperkte welslae. Plastiekafval word met riviere langs na damme, mere en eindelik die see weggevoer waar diere daarin verstrengel kan raak, of dit kan aansien vir voedsel. 'n Dier se verteringskanaal kan daardeur verstop word sodat dit van honger omkom, of die dier kan daarin versmoor. Suid-Afrika hersirkuleer sowat 5 miljard plastiekbottels per jaar, maar die produksie van enkelgebruik-bottels is nog veel groter,<ref name="cha1"/> en goedkoper.<ref name="cor1"/> Die gemiddelde Suid-Afrikaner produseer 41&nbsp;kg plastiekafval per jaar, wat neerkom op 'n totaal van 79&nbsp;duisend ton jaarliks.<ref name="jor1">{{cite news |last1=Jordan |first1=Bobby |title=SA is world's 11th worst plastic polluter: study |url= https://www.timeslive.co.za/news/south-africa/2021-09-06-sa-is-worlds-11th-worst-plastic-polluter-study/ |access-date=30 November 2021 |work=South Africa |agency=TimesLive |publisher=timeslive.co.za |date=6 September 2021}}</ref> Volgens hierdie berekening tel Suid-Afrika onder die 11 grootste plastiekbesoedelaars van land en see ter wêreld, en een oorsaak van die probleem is gebrekkige rommelverwydering. 'n Baie groot persentasie van marinebesoedeling deur plastiek is van riviere afkomstig, en duisende tonne van hierdie plastiek spoel mettertyd weer op strande uit, waar baie arbeid of spesiale toerusting benodig word om dit te verwyder.<ref name="cab1"/> Byna die helfte van die plastiekbottels wat Suid-Afrikaanse strande ontsier het egter oor die [[Indiese Oseaan]] gedrywe, baie daarvan uit [[Indonesië]]. Ander word deur verbyvarende skepe oorboord gestort, en volgens een studie veral deur [[China|Chinese]] skepe.<ref name="cha1">{{cite news |last1=Chambers |first1=Dave |title=Filthy messages in hundreds of foreign bottles washed up on SA beaches |url= https://www.timeslive.co.za/news/south-africa/2021-07-17-filthy-messages-in-hundreds-of-foreign-bottles-washed-up-on-sa-beaches/ |access-date=30 November 2021 |work=South Africa |agency=TimesLive |publisher=timeslive.co.za |date=17 Julie 2021}}</ref> Hierdie praktyk is sedert 1989 onwettig, en plastiekrommel moet na regte by hawens afgelaai word. Plastiek biodegradeer moeisaam in 'n proses wat honderde of duisende jare kan neem.<ref name="san1"/> Bogrondse plastiek word mettertyd deur die natuurelemente in al hoe kleiner deeltjies afgebreek, wat as mikro- en nanoplastiek (MNP) bekend staan.<ref name="cab1">{{cite news |last1=Caboz |first1=Jay |title=TAKE A LOOK ― This giant South African 'vacuum cleaner' leaves beaches microplastic-free |url=https://www.businessinsider.co.za/meet-enviro-buggy-a-beach-friendly-vacuum-designed-to-suck-up-rubbish-and-filter-hard-to-clean-up-mircoplastics-2020-10 |access-date=12 Mei 2021 |agency=Business Insider SA |publisher=businessinsider.co.za |date=12 Oktober 2020}}</ref> Mikroplastiek wissel van 5 tot 0,001 mm in grootte, en nanoplastiek is kleiner as 0,0001 mm. Mikroplastiek-krale word ook opsetlik by gesondheids- en skoonheidsprodukte ingesluit. Dit is nog onbekend wat die effek op mense is wat vis-, vleis en ander diereprodukte benut wat met plastiek besmet is,<ref name="kat1"/><ref name="cab1"/> maar selfs vrugte, groente, graan, tee, sout en drankies uit plastiekbottels dra tot die probleem by. Volgens 'n Europese studie in 2022 beland daar weekliks 5 gram MNP in 'n mens se spysverteringstelsel,<ref name="kat1">{{cite news |last1=Katanich |first1=Doloresz |title=How much plastic do you eat? It could be as much as a credit card a week |url= https://www.euronews.com/green/2022/04/11/how-much-plastic-do-you-eat-it-could-be-as-much-as-a-credit-card-a-week |access-date=6 Julie 2022 |agency= euronews.green, Reuters |publisher=euronews.com |date=11 April 2022}}</ref> waarvan 'n fraksie die bloed en organe binnedring. Kommer bestaan dat dit die spysverteringstelsel se mikrobiota affekteer, ongebore babas kan benadeel, 'n reeks metaboliese siektes kan veroorsaak en inflammasie kan meebring wat immuunreaksies tot gevolg het.<ref name="kat1"/> Gebruik van gefiltreerde kraanwater word as 'n oplossing aanbeveel. Vrese bestaan verder dat nanoplastiek met elektrostatiese ladings in plant en dier kan akkumuleer, en op hul beurt weer ander [[patogeen|patogene]], toksiene en skadelike metale kan aantrek.<ref name="sun1">{{cite journal |last1=Sun |first1=Xiao-Dong |last2=Yuan |first2=Xian-Zheng |last3=Jia |first3=Yuebin |last4=Feng |first4=Li-Juan |last5=Zhu |first5=Fan-Ping |last6=Dong |first6=Shang-Shang |last7=Liu |first7=Jiajia |last8=Kong |first8=Xiangpei |last9=Tian |first9=Huiyu |last10=Duan |first10=Jian-Lu |last11=Ding |first11=Zhaojun |last12=Wang |first12=Shu-Guang |last13=Xing |first13=Baoshan |title=Differentially charged nanoplastics demonstrate distinct accumulation in Arabidopsis thaliana |journal=Nature Nanotechnology |date=September 2020 |volume=15 |issue=9 |pages=755–760 |doi=10.1038/s41565-020-0707-4 |url=https://www.nature.com/articles/s41565-020-0707-4 |access-date=6 Julie 2022}}</ref><ref name="for1">{{cite web |last1=Forrest |first1=Andrew |title=A radical plan to end plastic waste |url=https://www.youtube.com/watch?v=I5g9-4fx60A |website=TED Talk |publisher=youtube.com |access-date=6 Julie 2022}}</ref> == Eksterne skakels == * [http://www.ides.com/plastics/default.htm Lys van meer as 600 soorte plastiek] ==Verwysings== {{commonscat|Plastics|Plastieke}} {{verwysings}} {{Normdata}} [[Kategorie:Chemiese stowwe]] [[Kategorie:Polimere]] azuwejc66csszeulanp89q9cwph8n2i 0 88270 2519808 2500176 2022-08-17T14:24:48Z Daniellouw 54542 /* Klep tipe */ wikitext text/x-wiki [[Lêer:Carbon steel globe valve.jpg|240px|regs|duimnael|'n Beheerklep met draaiwiel om die vloeitempo te beheer.]] 'n '''Beheerklep''' word gebruik om vloeitempo te beheer in 'n pyp.<ref name="isas" /> Die drukval geskied [[adiabaties]] (geen hitte word oorgedra nie). == Klep tipe == [[Lêer:Beheerklepkromme.png|duimnael|regs|500px|Verskillende beheerklepkromme beskryf die karakteristieke van die beheerklep.]] Gewoonlik word koeëlkleppe (Engels: ''globe valve'') gebruik as beheerkleppe omdat dit die beste beheer gee. '''Vloeikarakteristieke''' Dit is belangrik dat 'n beheerklep die regte vloeikarakteristieke het. Met ander woorde, dit moet die vloei maklik beheer. As jy byvoorbeeld stort, wil jy nie hê dat die krane te sensitief moet wees nie, want anders gaan jy baie sukkel om die regte temperatuur te kry. Jy gaan die kraan slegs 'n klein bietjie moet draai en gewoonlik gaan dit te veel wees. Dit is beter as 'n kraan eerder bietjie traag/onsensitief as te sensitief is. Kleppe kan verskillende vloeikarakteristieke hê: * '''Vinnig-oopmaak''': Hierdie beheerkleppe beheer glad nie goed by klein klepopeninge nie. Indien die klep 'n klein bietjie oopgemaak word, verhoog die klep CV beduidend en daarom ook die vloeitemp. Hierdie klep is redelik onsensitief by groter klepopeninge en kan daarom vloei redelik goed beheer. * '''Lineêr''': 'n lineêre klep het 'n reglynige verband tussen klepopening en klep CV-waarde. Die netto effek is egter ook amper soos 'n vinnig-oopmaak klep – is redelik sensitief by lae klepopeninge en onsensitief by groter klepopeninge. * '''Gelyke persentasie''': 'n gelyke persentasieklep lyk of dit traag is by klein klepopeninge en sensitief is by groter klepopeninge. Die netto effek is egter dat hierdie klep ewe sensitief is by enige klepopening. Die algemene vergelyking vir 'n gelyke persentasieklep is die volgende: : <math>%CV = e^{3.675 \left(stangposisie - 1 \right)}</math> : Waar <math>0 \le stangposisie \le 1</math> waar 0 = toe en 1 = voloop. Die volgende drie grafiek wys die beheerklepkromme van 'n lineêre beheerklep, vinnig-oopmaak beheerklep en gelyke persentasie beheerklep en ook die invloed wat dit het op die vloeitempo van die sisteem. (Vir die wat belangstel hoe hierdie grafieke opgestel is, kyk bylae A) {| |- |[[Lêer:Lineere klepkromme.png|400px|Lineêre beheerklepkromme en invloed op sisteemvloei.]] |[[Lêer:Vinnig-oopmaak klepkromme.png|400px|Vinnig-oopmaak beheerklepkromme en invloed op sisteemvloei.]] |[[Lêer:Gelyke persentasie klepkromme.png|400px|Gelyke persentasie beheerklepkromme en invloed op sisteemvloei.]] |} == Konfigurasie == [[Lêer:Beheerklep konfigurasie.png|duimnael|regs|500px|'n Tipiese konfigurasie van 'n beheerklep. Die beheerklep se flensgrootte is gewoonlik een pypdiameter kleiner as die hoof pyplyn.]] [[Lêer:Beheerklep konfigurasie parallel.png|duimnael|regs|500px|Parallelle beheerkleppe word gebruik wanneer die vloeitempo 'n wye [[bestek]] het en een beheerklep nie die vloei voldoende kan beheer nie.]] 'n Beheerklep se [[flens]]grootte is gewoonlik een pypdiameter kleiner as die hoof pyplyn. Daar word ook gewoonlik 'n [[omloop]]lyn met 'n koeëlklep om die beheerklep geïnstalleer sodat die beheerklep tydens bedryf vervang of herstel kan word. Indien 'n groter as ontwerp vloei verlang word, kan die [[omloop]]lyn ook oopgemaak word om vloei te vermeerder tydens normale bedryf. Dit is egter belangriker om die beheerklep van die begin af reg te ontwerp. Wanneer 'n wye vloei[[bestek]] beheer moet word, word van twee of meer beheerkleppe in parallel gebruik gemaak: 'n klein beheerklep sal gebruik word wanneer die vloei laag is byvoorbeeld wanneer die aanleg in bedryf gestel word. Wanneer die vloei verhoog word, sal die klein beheerklep meer oopmaak tot ongeveer 80% en dan moet die groter beheerklep gebruik word om vloei te beheer. == Beheerklepvergelyking == Die CV-waarde van 'n beheerklep is 'n aanduiding van die kapasiteit van die beheerklep. Die amptelike definisie is: Die vloeikoëffisiënt of CV-waarde is 'n universele kapasiteitsindeks en word eenvoudig gedefinieer as die hoeveelheid [[Volume|Agpm]] (Amerikaanse gallonne per minute) water teen 60 °F (15.5556 °C) wat deur 'n klep sal vloei met 'n drukval van een pvd (pond per vierkante duim). Hierdie definisie kom duidelik na vore in die beheerklepvergelyking in Amerikaanse eenhede hieronder. Dus is die eenhede van CV, Agpm/pvd^0.5. Die beheerklepvergelyking is: '''Standaardeenhede''' {| class="wikitable" |-align=center |<math>\text{C}_{CV} = 11.553 \cdot \text{V} \sqrt{\frac{SG}{\Delta P}} \quad = \quad \frac{\text{W}}{2.737 \sqrt{\rho \cdot \Delta P}}</math> |} Of geherrangskik: {{spaces|5}} :<math>\Delta P = SG \cdot \left ( \frac{11.553V}{C_{CV}} \right )^2 \quad = \quad \frac{1}{SG} \cdot \left ( \frac{0.011553W}{C_{CV}} \right )^2</math> Of: :<math> V = \frac{C_{CV}}{11.553} \sqrt{\frac{\Delta P}{SG}}</math> {{spaces|10}} en {{spaces|10}} <math> W = \frac{C_{CV}}{0.011553} \sqrt{SG.\Delta P}</math> '''Amerikaanse eenhede''' :<math>\text{C}_{CV} = \text{V} \sqrt{\frac{SG}{\Delta P}}</math> '''Imperiële eenhede''' :<math>\text{C}_{CV} = 1.2 \cdot \text{V} \sqrt{\frac{SG}{\Delta P}}</math> waar: {| class="wikitable" |- ! Simbool !! Beskrywing !! Standaard eenhede||Amerikaanse eenhede||Imperiële eenhede |- |<math>C_{CV}</math> |CV-waarde van 'n klep |Agpm/pvd^0.5 |Agpm/pvd^0.5 |Agpm/pvd^0.5 |- |<math>V</math> |Maksimum volumevloeitempo met 'n voloop beheerklep |m³/h |Agpm (Amerikaanse gallonne per minuut)<ref>1 Amerikaanse gallon = 3.785 liter = 3.785×10^-3 m³. Dus, 1 Agpm = 60 × 0.003785 m³/h = 0.2271 m³/h</ref> |Igpm (Imperiële gallonne per minuut)<ref>1 Imp gallon = 4.546 liter = 4.546×10^-3 m³. Dus, 1 Igpm = 60 × 0.004546 m³/h = 0.27276 m³/h</ref> |- |<math>W</math> |Maksimum massavloeitempo met 'n voloop beheerklep |kg/h | | |- |<math>SG</math>||Gemiddelde [[spesifieke gravitasie]]⁽¹⁾. Vir beide gasse en vloeistowwe is SG = &rho;/1000||-||-||- |- |<math>\Delta P</math>||[[Drukval]] oor die [[klep]]||[[pascal|kPa]]||pvd (pond per vierkante duim)||pvd |} '''Notas:''' (1) Werk met die gemiddeld van die SG voor en na die klep: SG_gem = (SG₁ + SG₂)/2. Dit is slegs van toepassing op [[saampersbaarheid|saampersbare]] vloei. Met nie-[[saampersbaarheid|saampersbare]] vloei is die SG voor en na die klep dieselfde. == Vir gasvloei == Vir gasvloei geld dieselfde vergelyking mits dit subsonies is. Vir subsoniese vloei geld die volgende: <math>\frac{P_{uit}}{P_{in}} \le \left( \frac{2}{k+1} \right )^\frac{k}{k-1}</math> waar: * <math>C_P = C_V+R</math> * <math>k = \frac{C_P}{C_V} = \frac{C_P}{C_P-R}</math>. Soms word die simbool, gamma (<math>\gamma</math>) oor gebuik in plaas van <math>k</math> * <math>C_P</math> = Konstante druk [[warmtekapasiteit]] * <math>C_V</math> = Konstante volume [[warmtekapasiteit]] * <math>R</math> = 8.314 kPa.m³/(k[[Mol (eenheid)|mol]].K) - Die ideale [[gaskonstante]]. * Die term aan die regterkant word die kritiese drukverhouding genoem Dus, as die klep se uitlaatdruk te klein raak (of die drukval te groot word), dan word [[Spoed_van_klank|soniese snelheid]] bereik. In die algemeen word soniese snelheid bereik wanneer die vloei gelyk is aan die [[spoed van klank]]. === Soniese vloei === [[Lêer:Vloei punt 1 na punt 2.png|regs|300px]] Indien vloei hoogs saampersbaar is (gasvloei), bestaan die gevaar dat soniese vloei mag voorkom. Soniese vloei is die maksimum vloeitempo wat in 'n pyp kan voorkom. Gestel jy het 'n pyp met vloei van punt 1 na punt 2 (kyk prentjie aan die regterkant): Indien die druk by punt 1 (P₁) konstant gehou word en die druk by punt 2 (P₂) verlaag word, sal die vloei in die pyp verhoog. Let daarop dat die snelheid net voor punt 2 die hoogste gaan wees omdat die druk die laagste is en daarom die dightheid van die gas die laagste is. Omdat die snelheid afhang van die dightheid, gaan die snelheid net voor punt 2 die hoogste wees. Indien P₂ só verlaag word dat die vloei net voor punt 2 (P_2a) soniese snelheid bereik, sal die vloei in die pyp nie verder verhoog nie en sal P_2a ook nie verder verlaag nie. Om die druk egter af te bring van P_2a na P₂, sal die energie geabsorbeer word deur skokgolwe wat ernstige vibrasies en geraas sal veroorsaak. == Ontwerpriglyne vir beheerkleppe == Wanneer 'n beheerklep ontwerp word, moet die sisteem eers gemodelleer word sonder die beheerklep. Kies die ontwerp drukval oor die beheerklep as die grootste van die volgende: * 50% van sisteem ΔP. * 10% van pomp ΔP. * 172 kPa (25 psi) Die gekose drukval oor die beheerklep word nou gebruik om die CV van die klep te bereken deur die beheerklepvergelyking en dit word aan die klepverskaffer gegee wanneer 'n beheerklep gekoop word.<ref>Uit [http://www.uop.com/ UOP] se ingenieurs ontwerpseminaar.</ref> == Kyk ook == * [[Klep]] * [[Pypvloei]] * [[Vloeimeetskyf]] * [[Bernoulli-beginsel]] == Bylae A: Herskryf beheerklepvergelyking == <math>SG = \frac{\rho}{\rho_w} = \frac{\rho}{1000} \qquad \Rightarrow \qquad \rho = 1000SG</math> <math>W = \rho V \qquad \Rightarrow \qquad V = \frac{W}{\rho} = \frac{W}{1000SG}</math> <math>\text{C}_{CV} = 11.553 \cdot \text{V} \sqrt{\frac{SG}{\Delta P}} = 11.553 \cdot \frac{W}{1000SG} \sqrt{\frac{SG}{\Delta P}} = 0.011553 \cdot \text{W} \sqrt{\frac{SG}{SG^2 \cdot \Delta P}} \quad = \quad 0.011553 \cdot \text{W} \sqrt{\frac{1}{SG \cdot \Delta P}}</math> of <math>\text{C}_{CV} = 11.553 \cdot \text{V} \sqrt{\frac{SG}{\Delta P}} = 11.553 \cdot \frac{W}{\rho} \sqrt{\frac{\rho /1000}{\Delta P}} = \frac{11.553}{\sqrt{1000}} \cdot \text{W} \sqrt{\frac{\rho}{\rho^2 \cdot \Delta P}} \quad = \quad \frac{0.3653 \cdot \text{W}}{ \sqrt{\rho \cdot \Delta P}} = \quad \frac{\text{W}}{2.737 \sqrt{\rho \cdot \Delta P}}</math> Waar: * <math>V</math> = Volumevloeitempo [m³/h] * <math>W</math> = Massavloeitempo [kg/h] * <math>\rho</math> = Digtheid van die [[vloeier]] by bedryfskondisies [kg/m³] * <math>\rho_w</math> = Digtheid van water by 4 °C = 1000&nbsp;kg/m³ * <math>\Delta P</math> = Drukval oor die beheerklep [kPa] * <math>C_{CV}</math> = CV-waarde van die klep * <math>SG</math> = Gemiddelde [[spesifieke gravitasie]] voor en na die klep [SG_gem = (SG₁ + SG₂)/2]. Gebruik SG = &rho;/1000 vir beide gasse en vloeistowwe. Vir nie-[[saampersbaarheid|saampersbare]] vloei maak dit nie saak nie, want dan is SG₁ = SG₂. == Bylae B: Metode om drie grafieke van beheerklepkromme te kry == === Inleiding === Die grafieke is in Excel geteken. Aanvaar 'n sisteem met P₁ die druk aan die een punt en P₂ die druk aan die ander punt. Dus: :<math>\Delta P_{tot} = \Delta P_{pyp} + \Delta P_{CV} = P_1 - P_2</math> Daar is slegs 'n beheerklep in die sisteem. Die sisteem se drukval is gesimuleer as ΔP = K₁.V², waar: * ΔP = drukval van die sisteem, uitgesluit die beheerklep * K₁ = Konstante * V₂ = Volumevloeitempo in m³/h === Aannames === * P₁ = 1000 kPa * P₂ = 0 kPa * V_ontwerp = 60&nbsp;m³/h = vloeitempo wanneer beheerklep voloop is. * %ΔP_CV = 20% = Drukval oor beheerklep as 'n persentasie van die totale sisteem ΔP * SG = 0.95 === Berekeninge === ΔP_CV = %ΔP_CV × (P₁ – P₂) = 20% × (1000 – 0) = 200 kPa '''Bereken CV-waarde wanneer beheerklep voloop is''': :<math>CV_{voloop} = 11.553 \cdot V \sqrt{\frac{SG}{\Delta P}} = 11.553 \times 60 \times \sqrt{\frac{0.95}{200}} = 48</math> '''Bereken K₁''': :<math>\Delta P_{tot} = \Delta P_{pyp} + \Delta P_{CV}</math> :<math>1000 - 0 = \Delta P_{pyp} + 200</math> :<math>\Delta P_{pyp} = 1000 - 200 = 800 \ kPa</math> :<math>\Delta P_{pyp} = K_1 \cdot V^2</math> :<math>800 = K_1 \cdot 60^2</math> :<math>K_1 = 800/60^2 = 0.222..... = 0.\dot{2}</math> '''Herrangskik die beheerklepvergelyking sodat ΔP aan die linkerkant is:''' :<math>CV = 11.553 \cdot V \sqrt{\frac{SG}{\Delta P}}</math> :<math>\Delta P_{CV} = SG \cdot \left ( \frac{11.553}{CV} \right )^2 \cdot V^2</math> '''Kry die volume vloeitempo as 'n funksie van die CV-waarde van die beheerklep:''' :<math>\Delta P_{tot} = \Delta P_{pyp} + \Delta P_{CV}</math> :<math>P_2 - P_1 = K_1 \cdot V^2 + SG \cdot \left ( \frac{11.553}{CV} \right )^2 \cdot V^2</math> Haal V² gemeenskaplik uit: :<math>P_2 - P_1 = \left ( K_1 + SG \cdot \left ( \frac{11.553}{CV} \right )^2 \right ) V^2</math> Dus is: :<math>V = \sqrt{\frac{P_1-P_2}{K_1 + SG \cdot \left ( \frac{11.553}{CV} \right )^2}}</math> Maak nou vier kolomme in Excel: # Beheerklep persentasie opening. # CV/CV_maksimum as 'n funksie van persentasie opening of stangposisie (hierdie eerste twee kolomme is die beheerklepkromme). # Bereken die CV-waarde vir elke geval deur die waarde in kolom 2 te maal met die CV-waarde van 48 vir 'n voloop klep. # Bereken V met die formule hierbo. Plaas nou hierdie drie kolomme in 'n grafiek. == Bylae C: Omskakeling van Amerikaanse eenhede na standaardeenhede == Die beheerklepvergelyking in Amerikaanse eenhede is: :<math>\text{C}_{CV} = 1 \cdot \text{V} \sqrt{\frac{SG}{\Delta P}}</math> Dus, die eenhede van die konstante "1" is: :<math> [\text{Dimensieloos}] = 1 \cdot Agpm \sqrt{\frac{SG_A}{pvd}}</math> Amerikaanse [[spesifieke gravitasie]] is nie dieselfde as SG in standaardeenhede nie. Amerikaanse SG is die digtheid relatief tot die digtheid van water by 60 °F (15.556 °C), terwyl Standaard SG relatief tot die digtheid van water by 4 °C is. Dus is: :<math>SG_S = 0.9988666 SG_A</math> Dus: :<math>1\ \frac{1}{Agpm} \sqrt{\frac{pvd}{SG_A}} \times \frac{1\ Agpm}{60 \times 0.003785\ m^3/h} \times \sqrt{\frac{101.325\ kPa}{14.696\ pvd} \times \frac{0.9988666 SG_A}{SG_S}} = 11.556 \sqrt{\frac{kPa}{SG_S}} \cdot\frac{1}{m^3/h}</math> Hierdie konstante word gebruik in die formule vir standaardeenhede. == Verwysings == {{Verwysings|verwysings= <ref name="isas">Instrument Society of America Standard S561.1, 1976. soos weergegee in die ''Fisher control valve handbook'' 4de weergawe 1977.</ref> }} {{Normdata}} [[Kategorie:Boukunde]] [[Kategorie:Boumateriale]] [[Kategorie:Stromingsleer]] 1tfv93cyz6253jrqat4x1tkvxp3px6j 2519809 2519808 2022-08-17T14:25:39Z Daniellouw 54542 /* Klep tipe */ wikitext text/x-wiki [[Lêer:Carbon steel globe valve.jpg|240px|regs|duimnael|'n Beheerklep met draaiwiel om die vloeitempo te beheer.]] 'n '''Beheerklep''' word gebruik om vloeitempo te beheer in 'n pyp.<ref name="isas" /> Die drukval geskied [[adiabaties]] (geen hitte word oorgedra nie). == Klep tipe == [[Lêer:Beheerklepkromme.png|duimnael|regs|500px|Verskillende beheerklepkromme beskryf die karakteristieke van die beheerklep.]] Gewoonlik word koeëlkleppe (Engels: ''globe valve'') gebruik as beheerkleppe omdat dit die beste beheer gee. '''Vloeikarakteristieke''' Dit is belangrik dat 'n beheerklep die regte vloeikarakteristieke het. Met ander woorde, dit moet die vloei maklik beheer. As jy byvoorbeeld stort, wil jy nie hê dat die krane te sensitief moet wees nie, want anders gaan jy baie sukkel om die regte temperatuur te kry. Jy gaan die kraan slegs 'n klein bietjie moet draai en gewoonlik gaan dit te veel wees. Dit is beter as 'n kraan eerder bietjie traag/onsensitief as te sensitief is. Kleppe kan verskillende vloeikarakteristieke hê: * '''Vinnig-oopmaak''': Hierdie beheerkleppe beheer glad nie goed by klein klepopeninge nie. Indien die klep 'n klein bietjie oopgemaak word, verhoog die klep CV beduidend en daarom ook die vloeitemp. Hierdie klep is redelik onsensitief by groter klepopeninge en kan daarom vloei redelik goed beheer. * '''Lineêr''': 'n lineêre klep het 'n reglynige verband tussen klepopening en klep CV-waarde. Die netto effek is egter ook amper soos 'n vinnig-oopmaak klep – is redelik sensitief by lae klepopeninge en onsensitief by groter klepopeninge. * '''Gelyke persentasie''': 'n gelyke persentasieklep lyk of dit traag is by klein klepopeninge en sensitief is by groter klepopeninge. Die netto effek is egter dat hierdie klep ewe sensitief is by enige klepopening. Die algemene vergelyking vir 'n gelyke persentasieklep is die volgende: : <math>%CV = e^{3.675 \left(stangposisie - 1 \right)}</math> : Waar <math>0 \le stangposisie \le 1</math> {{spaces|10}} waar 0 = toe en 1 = voloop. Die volgende drie grafiek wys die beheerklepkromme van 'n lineêre beheerklep, vinnig-oopmaak beheerklep en gelyke persentasie beheerklep en ook die invloed wat dit het op die vloeitempo van die sisteem. (Vir die wat belangstel hoe hierdie grafieke opgestel is, kyk bylae A) {| |- |[[Lêer:Lineere klepkromme.png|400px|Lineêre beheerklepkromme en invloed op sisteemvloei.]] |[[Lêer:Vinnig-oopmaak klepkromme.png|400px|Vinnig-oopmaak beheerklepkromme en invloed op sisteemvloei.]] |[[Lêer:Gelyke persentasie klepkromme.png|400px|Gelyke persentasie beheerklepkromme en invloed op sisteemvloei.]] |} == Konfigurasie == [[Lêer:Beheerklep konfigurasie.png|duimnael|regs|500px|'n Tipiese konfigurasie van 'n beheerklep. Die beheerklep se flensgrootte is gewoonlik een pypdiameter kleiner as die hoof pyplyn.]] [[Lêer:Beheerklep konfigurasie parallel.png|duimnael|regs|500px|Parallelle beheerkleppe word gebruik wanneer die vloeitempo 'n wye [[bestek]] het en een beheerklep nie die vloei voldoende kan beheer nie.]] 'n Beheerklep se [[flens]]grootte is gewoonlik een pypdiameter kleiner as die hoof pyplyn. Daar word ook gewoonlik 'n [[omloop]]lyn met 'n koeëlklep om die beheerklep geïnstalleer sodat die beheerklep tydens bedryf vervang of herstel kan word. Indien 'n groter as ontwerp vloei verlang word, kan die [[omloop]]lyn ook oopgemaak word om vloei te vermeerder tydens normale bedryf. Dit is egter belangriker om die beheerklep van die begin af reg te ontwerp. Wanneer 'n wye vloei[[bestek]] beheer moet word, word van twee of meer beheerkleppe in parallel gebruik gemaak: 'n klein beheerklep sal gebruik word wanneer die vloei laag is byvoorbeeld wanneer die aanleg in bedryf gestel word. Wanneer die vloei verhoog word, sal die klein beheerklep meer oopmaak tot ongeveer 80% en dan moet die groter beheerklep gebruik word om vloei te beheer. == Beheerklepvergelyking == Die CV-waarde van 'n beheerklep is 'n aanduiding van die kapasiteit van die beheerklep. Die amptelike definisie is: Die vloeikoëffisiënt of CV-waarde is 'n universele kapasiteitsindeks en word eenvoudig gedefinieer as die hoeveelheid [[Volume|Agpm]] (Amerikaanse gallonne per minute) water teen 60 °F (15.5556 °C) wat deur 'n klep sal vloei met 'n drukval van een pvd (pond per vierkante duim). Hierdie definisie kom duidelik na vore in die beheerklepvergelyking in Amerikaanse eenhede hieronder. Dus is die eenhede van CV, Agpm/pvd^0.5. Die beheerklepvergelyking is: '''Standaardeenhede''' {| class="wikitable" |-align=center |<math>\text{C}_{CV} = 11.553 \cdot \text{V} \sqrt{\frac{SG}{\Delta P}} \quad = \quad \frac{\text{W}}{2.737 \sqrt{\rho \cdot \Delta P}}</math> |} Of geherrangskik: {{spaces|5}} :<math>\Delta P = SG \cdot \left ( \frac{11.553V}{C_{CV}} \right )^2 \quad = \quad \frac{1}{SG} \cdot \left ( \frac{0.011553W}{C_{CV}} \right )^2</math> Of: :<math> V = \frac{C_{CV}}{11.553} \sqrt{\frac{\Delta P}{SG}}</math> {{spaces|10}} en {{spaces|10}} <math> W = \frac{C_{CV}}{0.011553} \sqrt{SG.\Delta P}</math> '''Amerikaanse eenhede''' :<math>\text{C}_{CV} = \text{V} \sqrt{\frac{SG}{\Delta P}}</math> '''Imperiële eenhede''' :<math>\text{C}_{CV} = 1.2 \cdot \text{V} \sqrt{\frac{SG}{\Delta P}}</math> waar: {| class="wikitable" |- ! Simbool !! Beskrywing !! Standaard eenhede||Amerikaanse eenhede||Imperiële eenhede |- |<math>C_{CV}</math> |CV-waarde van 'n klep |Agpm/pvd^0.5 |Agpm/pvd^0.5 |Agpm/pvd^0.5 |- |<math>V</math> |Maksimum volumevloeitempo met 'n voloop beheerklep |m³/h |Agpm (Amerikaanse gallonne per minuut)<ref>1 Amerikaanse gallon = 3.785 liter = 3.785×10^-3 m³. Dus, 1 Agpm = 60 × 0.003785 m³/h = 0.2271 m³/h</ref> |Igpm (Imperiële gallonne per minuut)<ref>1 Imp gallon = 4.546 liter = 4.546×10^-3 m³. Dus, 1 Igpm = 60 × 0.004546 m³/h = 0.27276 m³/h</ref> |- |<math>W</math> |Maksimum massavloeitempo met 'n voloop beheerklep |kg/h | | |- |<math>SG</math>||Gemiddelde [[spesifieke gravitasie]]⁽¹⁾. Vir beide gasse en vloeistowwe is SG = &rho;/1000||-||-||- |- |<math>\Delta P</math>||[[Drukval]] oor die [[klep]]||[[pascal|kPa]]||pvd (pond per vierkante duim)||pvd |} '''Notas:''' (1) Werk met die gemiddeld van die SG voor en na die klep: SG_gem = (SG₁ + SG₂)/2. Dit is slegs van toepassing op [[saampersbaarheid|saampersbare]] vloei. Met nie-[[saampersbaarheid|saampersbare]] vloei is die SG voor en na die klep dieselfde. == Vir gasvloei == Vir gasvloei geld dieselfde vergelyking mits dit subsonies is. Vir subsoniese vloei geld die volgende: <math>\frac{P_{uit}}{P_{in}} \le \left( \frac{2}{k+1} \right )^\frac{k}{k-1}</math> waar: * <math>C_P = C_V+R</math> * <math>k = \frac{C_P}{C_V} = \frac{C_P}{C_P-R}</math>. Soms word die simbool, gamma (<math>\gamma</math>) oor gebuik in plaas van <math>k</math> * <math>C_P</math> = Konstante druk [[warmtekapasiteit]] * <math>C_V</math> = Konstante volume [[warmtekapasiteit]] * <math>R</math> = 8.314 kPa.m³/(k[[Mol (eenheid)|mol]].K) - Die ideale [[gaskonstante]]. * Die term aan die regterkant word die kritiese drukverhouding genoem Dus, as die klep se uitlaatdruk te klein raak (of die drukval te groot word), dan word [[Spoed_van_klank|soniese snelheid]] bereik. In die algemeen word soniese snelheid bereik wanneer die vloei gelyk is aan die [[spoed van klank]]. === Soniese vloei === [[Lêer:Vloei punt 1 na punt 2.png|regs|300px]] Indien vloei hoogs saampersbaar is (gasvloei), bestaan die gevaar dat soniese vloei mag voorkom. Soniese vloei is die maksimum vloeitempo wat in 'n pyp kan voorkom. Gestel jy het 'n pyp met vloei van punt 1 na punt 2 (kyk prentjie aan die regterkant): Indien die druk by punt 1 (P₁) konstant gehou word en die druk by punt 2 (P₂) verlaag word, sal die vloei in die pyp verhoog. Let daarop dat die snelheid net voor punt 2 die hoogste gaan wees omdat die druk die laagste is en daarom die dightheid van die gas die laagste is. Omdat die snelheid afhang van die dightheid, gaan die snelheid net voor punt 2 die hoogste wees. Indien P₂ só verlaag word dat die vloei net voor punt 2 (P_2a) soniese snelheid bereik, sal die vloei in die pyp nie verder verhoog nie en sal P_2a ook nie verder verlaag nie. Om die druk egter af te bring van P_2a na P₂, sal die energie geabsorbeer word deur skokgolwe wat ernstige vibrasies en geraas sal veroorsaak. == Ontwerpriglyne vir beheerkleppe == Wanneer 'n beheerklep ontwerp word, moet die sisteem eers gemodelleer word sonder die beheerklep. Kies die ontwerp drukval oor die beheerklep as die grootste van die volgende: * 50% van sisteem ΔP. * 10% van pomp ΔP. * 172 kPa (25 psi) Die gekose drukval oor die beheerklep word nou gebruik om die CV van die klep te bereken deur die beheerklepvergelyking en dit word aan die klepverskaffer gegee wanneer 'n beheerklep gekoop word.<ref>Uit [http://www.uop.com/ UOP] se ingenieurs ontwerpseminaar.</ref> == Kyk ook == * [[Klep]] * [[Pypvloei]] * [[Vloeimeetskyf]] * [[Bernoulli-beginsel]] == Bylae A: Herskryf beheerklepvergelyking == <math>SG = \frac{\rho}{\rho_w} = \frac{\rho}{1000} \qquad \Rightarrow \qquad \rho = 1000SG</math> <math>W = \rho V \qquad \Rightarrow \qquad V = \frac{W}{\rho} = \frac{W}{1000SG}</math> <math>\text{C}_{CV} = 11.553 \cdot \text{V} \sqrt{\frac{SG}{\Delta P}} = 11.553 \cdot \frac{W}{1000SG} \sqrt{\frac{SG}{\Delta P}} = 0.011553 \cdot \text{W} \sqrt{\frac{SG}{SG^2 \cdot \Delta P}} \quad = \quad 0.011553 \cdot \text{W} \sqrt{\frac{1}{SG \cdot \Delta P}}</math> of <math>\text{C}_{CV} = 11.553 \cdot \text{V} \sqrt{\frac{SG}{\Delta P}} = 11.553 \cdot \frac{W}{\rho} \sqrt{\frac{\rho /1000}{\Delta P}} = \frac{11.553}{\sqrt{1000}} \cdot \text{W} \sqrt{\frac{\rho}{\rho^2 \cdot \Delta P}} \quad = \quad \frac{0.3653 \cdot \text{W}}{ \sqrt{\rho \cdot \Delta P}} = \quad \frac{\text{W}}{2.737 \sqrt{\rho \cdot \Delta P}}</math> Waar: * <math>V</math> = Volumevloeitempo [m³/h] * <math>W</math> = Massavloeitempo [kg/h] * <math>\rho</math> = Digtheid van die [[vloeier]] by bedryfskondisies [kg/m³] * <math>\rho_w</math> = Digtheid van water by 4 °C = 1000&nbsp;kg/m³ * <math>\Delta P</math> = Drukval oor die beheerklep [kPa] * <math>C_{CV}</math> = CV-waarde van die klep * <math>SG</math> = Gemiddelde [[spesifieke gravitasie]] voor en na die klep [SG_gem = (SG₁ + SG₂)/2]. Gebruik SG = &rho;/1000 vir beide gasse en vloeistowwe. Vir nie-[[saampersbaarheid|saampersbare]] vloei maak dit nie saak nie, want dan is SG₁ = SG₂. == Bylae B: Metode om drie grafieke van beheerklepkromme te kry == === Inleiding === Die grafieke is in Excel geteken. Aanvaar 'n sisteem met P₁ die druk aan die een punt en P₂ die druk aan die ander punt. Dus: :<math>\Delta P_{tot} = \Delta P_{pyp} + \Delta P_{CV} = P_1 - P_2</math> Daar is slegs 'n beheerklep in die sisteem. Die sisteem se drukval is gesimuleer as ΔP = K₁.V², waar: * ΔP = drukval van die sisteem, uitgesluit die beheerklep * K₁ = Konstante * V₂ = Volumevloeitempo in m³/h === Aannames === * P₁ = 1000 kPa * P₂ = 0 kPa * V_ontwerp = 60&nbsp;m³/h = vloeitempo wanneer beheerklep voloop is. * %ΔP_CV = 20% = Drukval oor beheerklep as 'n persentasie van die totale sisteem ΔP * SG = 0.95 === Berekeninge === ΔP_CV = %ΔP_CV × (P₁ – P₂) = 20% × (1000 – 0) = 200 kPa '''Bereken CV-waarde wanneer beheerklep voloop is''': :<math>CV_{voloop} = 11.553 \cdot V \sqrt{\frac{SG}{\Delta P}} = 11.553 \times 60 \times \sqrt{\frac{0.95}{200}} = 48</math> '''Bereken K₁''': :<math>\Delta P_{tot} = \Delta P_{pyp} + \Delta P_{CV}</math> :<math>1000 - 0 = \Delta P_{pyp} + 200</math> :<math>\Delta P_{pyp} = 1000 - 200 = 800 \ kPa</math> :<math>\Delta P_{pyp} = K_1 \cdot V^2</math> :<math>800 = K_1 \cdot 60^2</math> :<math>K_1 = 800/60^2 = 0.222..... = 0.\dot{2}</math> '''Herrangskik die beheerklepvergelyking sodat ΔP aan die linkerkant is:''' :<math>CV = 11.553 \cdot V \sqrt{\frac{SG}{\Delta P}}</math> :<math>\Delta P_{CV} = SG \cdot \left ( \frac{11.553}{CV} \right )^2 \cdot V^2</math> '''Kry die volume vloeitempo as 'n funksie van die CV-waarde van die beheerklep:''' :<math>\Delta P_{tot} = \Delta P_{pyp} + \Delta P_{CV}</math> :<math>P_2 - P_1 = K_1 \cdot V^2 + SG \cdot \left ( \frac{11.553}{CV} \right )^2 \cdot V^2</math> Haal V² gemeenskaplik uit: :<math>P_2 - P_1 = \left ( K_1 + SG \cdot \left ( \frac{11.553}{CV} \right )^2 \right ) V^2</math> Dus is: :<math>V = \sqrt{\frac{P_1-P_2}{K_1 + SG \cdot \left ( \frac{11.553}{CV} \right )^2}}</math> Maak nou vier kolomme in Excel: # Beheerklep persentasie opening. # CV/CV_maksimum as 'n funksie van persentasie opening of stangposisie (hierdie eerste twee kolomme is die beheerklepkromme). # Bereken die CV-waarde vir elke geval deur die waarde in kolom 2 te maal met die CV-waarde van 48 vir 'n voloop klep. # Bereken V met die formule hierbo. Plaas nou hierdie drie kolomme in 'n grafiek. == Bylae C: Omskakeling van Amerikaanse eenhede na standaardeenhede == Die beheerklepvergelyking in Amerikaanse eenhede is: :<math>\text{C}_{CV} = 1 \cdot \text{V} \sqrt{\frac{SG}{\Delta P}}</math> Dus, die eenhede van die konstante "1" is: :<math> [\text{Dimensieloos}] = 1 \cdot Agpm \sqrt{\frac{SG_A}{pvd}}</math> Amerikaanse [[spesifieke gravitasie]] is nie dieselfde as SG in standaardeenhede nie. Amerikaanse SG is die digtheid relatief tot die digtheid van water by 60 °F (15.556 °C), terwyl Standaard SG relatief tot die digtheid van water by 4 °C is. Dus is: :<math>SG_S = 0.9988666 SG_A</math> Dus: :<math>1\ \frac{1}{Agpm} \sqrt{\frac{pvd}{SG_A}} \times \frac{1\ Agpm}{60 \times 0.003785\ m^3/h} \times \sqrt{\frac{101.325\ kPa}{14.696\ pvd} \times \frac{0.9988666 SG_A}{SG_S}} = 11.556 \sqrt{\frac{kPa}{SG_S}} \cdot\frac{1}{m^3/h}</math> Hierdie konstante word gebruik in die formule vir standaardeenhede. == Verwysings == {{Verwysings|verwysings= <ref name="isas">Instrument Society of America Standard S561.1, 1976. soos weergegee in die ''Fisher control valve handbook'' 4de weergawe 1977.</ref> }} {{Normdata}} [[Kategorie:Boukunde]] [[Kategorie:Boumateriale]] [[Kategorie:Stromingsleer]] ed2h6upuont0hdyyn6w9fs4zyfo22an 0 95086 2519938 2438966 2022-08-18T09:43:41Z 41.216.204.3 Sterf Datum wikitext text/x-wiki {{Inligtingskas Persoon | naam = Marzanne Leroux-Van der Boon | bynaam = | beeld = | beeldbeskrywing = | onderskrif = | geboortenaam = Marthé Suzanne Steenkamp | geboortedatum = {{Birth date|1940|12|26|df=yes}} | geboorteplek = [[Somerset-Wes]] | sterfdatum ={{Death date and age|2022|8|17|1940|12|26|df=yes}} | sterfteplek = | ouers = | titel = | nasionaliteit = [[Suid-Afrika]]ans | beroep = Skrywer | ander = | bekend = Boeke | salaris = | termyn = | voorganger = | opvolger = | eerbewyse = FAK/Helpmekaarfonds-prys<br />[[ATKV-Prosaprys]] | party = | religie = | huweliksmaat = | kinders = | webblad = | handtekening = }} '''Marzanne Leroux-Van der Boon''' (gebore 26 Desember 1940) is 'n [[Afrikaanse skrywers|Afrikaanse skrywer]]. Sy woon tans in [[Vredehoek]], [[Kaapstad]] en is bekend vir haar romantiese [[novelle]]s wat handel oor etniese en aktuele kwessies. Sy het 'n passie vir [[Israel]], vier van haar boeke van die afgelope jare het in dié land afgespeel.<ref>{{cite web |url=http://www.nb.co.za/Authors/245 |archive-url=https://web.archive.org/web/20141004123538/http://www.nb.co.za/Authors/245 |url-status=dead |title=Marzanne Leroux-Van der Boon |access-date=25 Desember 2014 |archive-date= 4 Oktober 2014 |language=en |work=NB Publishers }}</ref> == Lewe en werk == Marthé Suzanne (Marzanne) Steenkamp staan as Sasja onder haar vriende bekend. Haar pa is ’n versekeringagent wat weens die aard van sy werk gereeld verhuis. Sy word groot in die [[Boland]] en gaan by altesaam agt skole skool en matrikuleer in 1958 aan die Hoër Meisieskool [[Worcester]]. Hierna bekwaam sy haarself as onderwyser, eers met ’n diploma in Laer Onderwys van die Oudtshoornse Onderwyskollege en later deur die [[Universiteit van Suid-Afrika]]. Hoewel sy godsdienstig grootword, kom sy eers in 1972 in ’n charismatiese kerk tot bekering, waarna haar Christenskap ’n baie belangrike faset van haar lewe word. Sy gee by verskeie skole onderwys en raak later betrokke by die Begaafde Kind-projek van die Kaapse Onderwysdepartment. Tot aan die einde van 1992 gee sy Afrikaans by die Rudolph Steiner Waldorfskool in [[Constantia]]. Daarna is sy deeltyds werksaam by die [[Avicenna|ATIC]] Vigs-sentrum as berader en dien ook op die uitvoerende bestuur van die Afrikaanse Skrywersvereniging. Sy skryf ’n gereelde rubriek vir die Christelike tydskrif [[Leeu|''Lééf'']]. In 1962 trou sy met Niel le Roux wat in die bankwese werksaam is en hulle het twee kinders, Armand en Lenska. Hulle skei in 1985. In 1988 trou sy met Bob van der Boon, ’n [[Nederlanders|Nederlander]] wat as ’n mariene skeepsloods in die [[Kaapstad]] hawe werk. Hy het ook twee kinders uit ’n vorige huwelik, Roderick en Lisa, wat in [[Australië]] woon. Sy en haar man reis gereeld en by die plekke wat hulle so besoek samel sy stof in vir haar verhale. Sy vertaal die “''Zion Chronicles''”-boekreeks en dit motiveer haar om [[Israel]] binne die bestek van twee en ’n halwe jaar sewe kere te besoek, wat ook lei tot ’n uitgebreide reeks romans oor Israel. == Skryfwerk == Vanaf ’n jong ouderdom lees sy baie en skryf sy ook dikwels. Vir tien jaar hou sy gereeld ’n dagboek. Vanaf 1971 begin sy egter verhale vir tydskrifte skryf en haar eerste vervolgverhaal in ''Sarie'' word later in boekvorm gepubliseer as “''Seisoen op ’n verlate strand''”. Hierna skryf sy nog verskeie vervolgverhale wat in tydskrifte soos ''Sarie'', ''Landbouweekblad'' en ''Huisgenoot'' geplaas word. Haar eerste romans, “''Elizabeth se kind''”, “''Die weerloses''” en “''Voor dit lig word''”, is almal eers as vervolgverhale gepubliseer. In “''Voor dit lig word''” leef Joseph agter die plesier aan en skeel lewenswaardes hom min. Hy het talle vroue in sy lewe en bevraagteken nie sy lewenstyl en die gebrek aan intimiteit in sy verhouding met sy seun en vriende nie. Dan ontmoet hy vir Sophia, wat negentien jaar jonger is as hy en nog glo in die verskil tussen goed en kwaad en in die werklikheid van Christus en geloof. Dit laat ’n stryd binne Joseph ontbrand. “''Lente van die rooi papawers''” se hoofkarakter is Festus Kellerman, wat in ’n hotelkamer in Tel Aviv in Israel tot bekering kom. Dit is egter nie die einde van die pad vir hom nie, maar slegs die begin van baie hartseer en probleme vir hom en Esther. Hierdie roman beeld die lewe in moderne Israel uit.<ref>Brink, André P. “Rapport” 11 Desember 1983</ref> “''Aandmis oor Paternoster''” is ’n roman wat handel oor ’n liefdesverhouding oor die kleurgrens, waar ’n wit joernaliste en ’n bruin teoloog mekaar liefkry. In “''Die blywendste seisoen''” raak ’n getroude man (Will) en vrou (Miriam) in hulle middeljare vasgevang in ’n intense ongeoorloofde liefde, wat hulle onmagtig is om teen te gaan. Hy weet dat hy nog nooit so bewus was van ’n vrou nie, en sy, bo alles kind van God, weet sy kan en wil nie sonder hom lewe nie. Net soos een seisoen onafwendbaar oorgaan in ’n ander seisoen, kom die skuldgevoelens egter en soek hulle na sekerheid en God se wil vir hulle lewens. “''Dosyn dae, dosyn maande''” is in 1987 die wenner van ''Sarie'' en ATKV se novellewedstryd en in 1990 wen die versamelbundel “''Bittersoet sewe''” dieselfde prys, waarvoor sy die novelle “''Goud uit strooi''” bydra. “''Klaprose teen die wind''”<ref>Hough, Barrie “Insig” Julie 1992</ref> trek die aandag wanneer dit homoseksualiteit en vigs as tema aandurf, teen die agtergrond van die politieke werklikhede van Suid-Afrika.<ref>Kannemeyer, J.C. “Rapport” 2 Augustus 1992</ref> Dit is die verhaal van twee jong mans (Marc en Jurgen) wat op grond van politieke en gewetensbesware teen militêre diensplig<ref>Kannemeyer, J.C. “Op weg na 2000” Tafelberg-Uitgewers Beperk Eerste uitgawe 1998</ref> die land verlaat en hulle in Nederland vestig. Jurgen was voorheen in ’n homoseksuele verhouding betrokke met ’n man wat aan vigs dood is en werk by die vigs-afdeling van ’n Amsterdamse hospitaal.<ref>Van Zyl, Ia “Tydskrif vir Letterkunde” Jaargang 31 no.3, Augustus 1993</ref> Marc is die seun van ’n Nederlandse immigrant. Sy pa is as gevolg van sy homoseksualiteit van sy ma geskei en pleeg later selfmoord. Marc toon self homoseksuele neigings, maar is ook aangetrokke tot Anneliese, ’n Amsterdamse prostituut. Jurgen ontwikkel vigs, wat Marc noop om sy terugkeer na Suid-Afrika uit te stel en sy siek vriend op te pas. Hulle onderneem ’n gesamentlike reis deur die suide van Engeland, al agter die klaprose aan, wat terselfdertyd Jurgen se finale afskeid van die lewe is. Hoewel die toonaard van die roman hoofsaaklik anti-gay is, word die verhouding tussen die twee mans met besondere sensitiwiteit hanteer, waarvoor verskeie kritici lof het. Die klaprose word simbool van die lewe se verganklikheid en die mens se weerloosheid. “''Klaprose teen die wind''” wen die 1993 prestige-prys van die FAK en Kaaplandse Helpmekaarstudiefonds vir ontspanningsleesstof en word in dieselfde jaar genomineer vir die Rapportprys.<ref>Du Plessis, Phil “Die Burger” 1 November 1995</ref>“''Soos honde van die hemel''” ondersoek die verlede aan die vooraand van die eerste demokratiese verkiesing in Suid-Afrika, aan die hand van die persoonlike tragiek,<ref>Kannemeyer, J.C. “Op weg na 2000” Tafelberg-Uitgewers Beperk Eerste uitgawe 1998</ref> vrese en verwagtinge van die hoofkarakters.<ref>Van Zyl, Ia “Insig” April 1996</ref> Dit is die verhaal van Ruud, ’n buite-egtelike kind van ’n Kaapse bruin vrou en ’n Nederlandse diplomaat. Hy keer in 1993 na meer as veertig jaar terug na Suid-Afrika. Hy begin dan ’n verhouding met Anne, wat onderwys gee in Afrikaans en reeds vroeg in haar lewe in opstand gekom het teen haar pastorie-ouers se verkramptheid. Sy neem deel aan verskeie protesbewegings teen apartheid, maar voel steeds dat sy nie genoeg doen nie. Beide karakters het diep persoonlike letsels. Anne woon in Ruud se grootouers se ou huis, dieselfde huis waar hy vir ’n jaar lank deur sy oom seksueel misbruik is. Hierna het Ruud verskeie mislukte verhoudings in Nederland. Anne was ongelukkig getroud vir twintig jaar. Wanneer sy eindelik haar man verlaat, raak sy vervreem van haar seun wat die trauma van die grensoorlog nie kan verwerk nie. Die problematiek van hierdie veelbewoë tyd in die geskiedenis word aangespreek en sluit in rassemoord, politieke optimisme en pessimisme, kindermishandeling, problematiese liefdesverhoudings, homoseksualiteit, verkragting, Calvinisme met godsdienstige wroeging en voortdurende rassisme. Hierdie twee romans word later saam heruitgegee onder die titel<ref>Roux, J.B. LitNet: <nowiki>http://www.litnet.co.za/skadus-van-gister/</nowiki></ref> “''Skadu’s van gister''”. Sy skryf ’n reeks boeke oor Israel en sy stryd om oorlewing, waarin sy daarin slaag om ’n groot hoeveelheid inligting oor die Joodse geloof, hulle seremonies en die politiek van Israel weer te gee.<ref>De Kock, Helene “Beeld” 19 April 2004</ref> “''Granate bloei in Jerusalem''” beeld die kunstenaar Marc Krige se soektog na sy Joodse verlede en verbintenis uit. Marc besoek Israel nadat hy tot die ontdekking kom dat hy van Joodse afkoms is. Hier ontmoet hy die [[paramedikus]] Rivkah en sy ernstige verhouding met haar kompliseer sy selfontdekkingsreis. Hy verdiep hom in die Joodse geskiedenis en verkry insig in die realiteit daarvan om ’n Jood te wees, asook die diepgewortelde kwessies van die stryd tussen die [[Jode]] en die [[Palestyne]]. As Christen begin hy dan sy geloof in Jesus as die verlosser bevraagteken. Die ATKV-prys en ook die Christelike Boekhandelaars van Suidelike Afrika (CBSA) se Fiksieprys word in 2004 aan “''Granate bloei in Jerusalem''” toegeken en hierdie boek is ook in onder andere Engels en Nederlands vertaal.<ref>De Kock, Helene “Beeld” 9 Mei 2007</ref> “''Hatikvah, land van hoop''” is ’n opvolg op hierdie werk. Rivkah sit haar gevaarlike werk as paramedikus in Jerusalem voort en verloor as gevolg hiervan haar ongebore baba in ’n miskraam. Sy glo dat die kind van haar weggeneem word omdat sy die Christelike geloof aangeneem het, wat stremming op haar en Marc se huwelik plaas. In haar hart is sy steeds ortodoks-Joods. Rivkah raak dan vir ’n tweede keer swanger nadat Marc haar verseker dat hulle die kinders as Tora-getroue Jode sal grootmaak. Die verhaal van Marc en Rivkah en hulle kinders Henok en Natan word voortgesit in “''Shomer Yisra’el: beskermer van Israel''” en “''Tiferet Yisra’el: Die roem van Israel''”. In<ref>Du Pisanie, Sarah “Beeld” 26 Maart 2012</ref> “''Go’el Yisra’el: die Verlosser van Israel''” woon Marc en Henok in Januarie 2010 die herdenking van die Auschwitz-Birkenau-bevryding in Pole by, waar hy eerstehands die emosies rondom die gruwels wat daar plaasgevind het, kan ervaar. Rivkah het enkele dae vantevore teruggekeer uit Haïti waar sy as paramedikus deel was van die noodreddingsoperasie ná die aardbewing in hierdie land. Wat sy daar beleef het, traumatiseer haar. “''Kavod Adonai''” (die vrese van die Here) speel in Augustus 2011 in Jerusalem af. Marc doen sy jaarlikse diensplig in die Negev, terwyl die geweld en terreur in Israel steeds deel is van die daaglikse lewe. Gadi nooi Marc uit om hom in Parys te besoek, waar Marc gekonfronteer word met herinneringe van sy eerste liefde, sy pa wat gay was, en die verlokkinge van die wêreld. Hy kom huis toe wanneer Natan ernstig siek word en gediagnoseer word met ’n gewas op sy brein.  In “''HaKotel''” (die muur) is Marc en Rivkah verlig dat Natan veilig deur ’n baie gevaarlike operasie gekom het, maar hy is nog steeds nie buite gevaar nie. Hy moet weer vir ’n breinskandering gaan en lyk bleek en lusteloos. In “''Tikkun Ha’olam''” word Rivkah van die hospitaal ontslaan twee maande nadat sy na die Filippyne vertrek het. Tydens die Tzuk Eitan-grondoffensief word Marc word saam met duisende ander reserviste na die onlus-geteisterde Gasa-grens gestuur. Ná hierdie moeilike jaar sien Rivkah en Marc baie uit na hulle week in Parys, maar selfs hier kan hulle nie van terreuraanvalle ontsnap nie en beland in lewensgevaar. === Kortprosa === “''Dawid se jubeljaar''” is kortverhale waarin die hoop op herstel, genesing en geluk, ten spyte van swaarkry, die middelpunt vorm. Al hierdie verhale is sterk gefundeer in Christelike beginsels. Die titel van die bundel verwys na die bepaling in Oud-Israel dat elke vyftigste jaar ’n jubeljaar in die land moes wees, waarin alle skuld afgeskryf word en slawe vrygestel word en selfs die grond toegelaat word om te rus. So ’n jubeljaar breek vir die plaasvoorman Dawid in die titelverhaal aan wanneer sy vervreemde vrou na baie jare onverwags uit die stadslewe na hom terugkeer en hulle geleentheid kry om alle skuld tussen hulle af te skryf.  “''Lewensblik''” is ’n keur uit haar essays oor die lewe wat in ''die tydskrif Lééf'' verskyn het. Die essays deel met die lewe se uitdagings, soos die afwagting en onsekerheid van reis en verhuis en die kommer en trauma van siekte en dood, maar ook met die vertroosting wat in die Here se liefde en genade te vinde is. “''’n Skans teen die donker''” (’n fragment uit “''Klaprose teen die wind''”) word deur Lina Spies in die versamelbundel “''Majesteit, die kat''” opgeneem. === Jeugverhale === Sy skryf ook jeugverhale, waarin die dood en liefde, asook verhoudings met mense en met God deurlopende temas is. In “''Somernagdroom''” vorm die jeugliefde en al die probleme daaromheen die tema. Gabrielle is gekys met die hoofseun Cobus, maar wanneer sy vir Henri leer ken, besef sy dat sy nooit vir Cobus liefgehad het nie. Haar ouers dink egter Henri is te oud vir haar en te wêreldwys en boonop het hy ’n gebreklike voet. Gabrielle sê egter vir Cobus af, maar kort daarna is Henri in ’n motorongeluk dood. Gabrielle moet nou die dood van haar eerste ware liefde verwerk. “''Die wag vir die somer''” handel oor Christo, ’n jong man wat leukemie kry en die moontlikheid van sy eie dood in die gesig moet staar. Hy ontmoet dan vir Malaika, ’n naam wat “lig” beteken in Swahili. Saam werk hulle in die lang wintermaande aan skooltake en met haar kan hy oor sy siekte en vrees praat, want sy ken die dood. Haar broer, Stephan, is twee jaar tevore in ’n motorongeluk dood. Malaika se ma blameer steeds haar pa, wat bestuur het toe die ongeluk gebeur het. Dit wil verder vir Malaika lyk of haar ma sielkundige afwykings begin toon. Die wag vir die somer is egter nie tevergeefs nie, want dit bring ’n belofte van ’n nuwe lewe. In 1982 is hierdie boek ’n naaswenner in ''Sarie'' en Tafelberg-Uitgewers se jeugverhaalwedstryd. “''Langebaan/Parys-retoer''” se tema is Hanno en sy oom Leroi se besoek aan Parys net voor Kersfees. Hier maak hy kennis met Misha, teenoor wie hy kan oopmaak oor die onlangse dood van sy suster Thérèse en sy skuldgevoelens daaroor. Terwyl sy ma siek was moes hy na haar kyk, maar hy leer haar ’n speletjie met vuurhoutjies en gaan speel dan saam met sy vriende, waarna Thérèse doodbrand in die huis. Misha het egter self haar pyn en saam leer hulle dat jy jou nie kan afsluit daarvan nie, maar deur jou verlies moet uitreik na ander.<ref>Hough, Barrie “Rapport” 12 Julie 1998</ref> “''Luc en Libertine''” vertel die verhaal van Libertine, ’n Ovambo-meisie van Namibië wie se ma nou huishulp is vir ryk wit mense in Constantia in die Kaap. Sy kom skoolgaan by die Waldorfskool in die Kaap, waar sy vir Luc ontmoet, ’n jong man uit ’n gegoede blanke gesin. Luc is ’n rebel met lang hare en oorring, maar ook ’n begaafde kunstenaar. Oor hierdie grense kry hulle mekaar lief, maar dis ’n liefde wat teenkanting kry. Die roman spreek belangrike sosiopolitieke kwessies soos regstellende aksie, armoede, apartheid en die struggle aan.<ref>Snyman, Maritha “Beeld” 17 Februarie 2003</ref> “''Tyd van herkenning''” fokus op die verhouding met ander mense en God. Die jong kunstenaar Marc worstel met sy seksuele oriëntering. Sy pa was gay en het hulle verlaat en daarom deel sy ma ook sy bekommernis. Hy loop kunsklasse by Simon, wat vir hom die vader word wat hy nooit werklik geken het nie. By die kunsklasse ontmoet hy vir Nicola, ’n paar jaar ouer as hy en die eerste naakte vroulike model wat hy ken, en vir Baruch, ’n jong Israeliese kunstenaar. Hierdie verhoudings is deurslaggewend in sy soeke na selfkennis. Hierdie boek wen die fiksieprys van die Christian Booksellers Association (CBSA). === Vertaler === As vertaler spits sy haar veral toe om Christelike leesstof in Afrikaans oor te sit. So vertaal sy Cherie Fuller se “''Gesinne wat bid''” en “''Die ma wat jy graag wil wees''”, Kathy Hawkins se “''Die moed van ’n leeu''” en “''Die hart van ’n vreemdeling''” en Bodie Thoene se “''Dogter van Sion''”. Sy vertaal meestal uit Engels in Afrikaans, maar het ook heelwat uit Afrikaans in Engels vertaal en by geleentheid ook Nederlands in Engels. Haar boeke oor Israel vertaal sy self in Engels. “''Granate bloei in Jerusalem''” is onder andere in Engels en Nederlands vertaal en van haar ander boeke word ook in Engels vertaal. == Eerbewyse == In 2004 word sy deur die Afrikaanse Skrywersvereniging vereer met die Patrick Petersen-prys vir haar skryfwerk. Sy het die FAK/Helpmekaarfonds-prys vir Ontspanningsleesstof in 1993 vir haar roman, ''Klaprose teen die wind'' ontvang. In 2004 ontvang sy die [[ATKV-Prosaprys]] vir ''Granate bloei in Jerusalem''.<ref>{{cite web |archive-url=https://web.archive.org/web/20160310231745/http://www.luxverbi.co.za/Author/AuthorDetail/245 |url=http://www.luxverbi.co.za/Author/AuthorDetail/245 |url-status=dead |language=en |title=MARZANNE LEROUX-VAN DER BOON |access-date=25 Desember 2014 |archive-date=10 Maart 2016 |work=Lux Verbi }}</ref> == Publikasies == {| class="wikitable" !Jaar !Publikasies |- |1973 |Elizabeth se kind |- |1974 |Seisoen op ’n verlate strand |- | |Die weerloses |- | |Voor dit lig word |- |1975 |Kennis van die lig |- |1976 |Lente van die rooi papawers |- |1977 |Ver land van vrede |- |1981 |Somernagdroom |- |1983 |Die wag vir die somer |- | |Aandmis oor Paternoster |- | |Die blywendste seisoen |- |1984 |Tyd van herkenning |- |1986 |Langebaan/Parys-retoer |- |1987 |Dosyn dae, dosyn maande |- |1992 |Klaprose teen die wind |- |1995 |Soos honde van die hemel |- |1998 |Luc en Libertine |- |2003 |Granate bloei in Jerusalem |- | |Dawid se jubeljaar |- |2007 |Hatikvah, land van hoop |- |2008 |Shomer Yisra’el: beskermer van Israel |- |2010 |Tiferet Yisra’el: die roem van Israel |- |2012 |Go’el Yisra’el: die Verlosser van Israel |- |2013 |Kavod Adonai: die vrese van die Here |- | |Lewensblik |- | |Skadu’s van gister (Klaprose teen die wind en Soos honde van die hemel) |- |2014 |HaKotel: die muur |- |2015 |Tikkun Ha’olam |- | !Vertalings |- |2000 |Die moed van ’n leeu – Kathy Hawkins |- |2001 |Die hart van ’n vreemdeling – Kathy Hawkins |- | |Dogter van Sion – Bodie Thoene |- |2003 |Gesinne wat bid – Cherie Fuller |- |2005 |Die ma wat jy graag wil wees – Cherie Fuller |} == Bronnelys == === Boeke === * Botha, Danie “Die helder dae” Tafelberg-Uitgewers Beperk Kaapstad Eerste uitgawe 2014 * Kannemeyer, J.C. “Geskiedenis van die Afrikaanse literatuur 2” Academica, Pretoria, Kaapstad en Johannesburg Eerste uitgawe Eerste druk 1983 * Kannemeyer, J.C. “Die Afrikaanse literatuur 1652-2004” Human & Rousseau Kaapstad en Pretoria Eerste uitgawe 2005 * Van Coller, H.P. (red.) “Perspektief en Profiel Deel 2” J.L. van Schaik-Uitgewers Pretoria Eerste uitgawe 1999 * Wybenga, Gretel en Snyman, Maritha (reds.) “Van Patrys-hulle tot Hanna Hoekom” Lapa-Uitgewers Eerste uitgawe Tweede druk 2005 === Tydskrifte en koerante === * Leroux-Van der Boon, Marzanne “Soos honde van die hemel” “Tydskrif vir Letterkunde” Jaargang 35 no. 2, Mei 1997 * Leroux-Van der Boon, Marzanne “Hy het die stilte help oopbreek” “Plus” 26 November 2004 * Van Niekerk, Annemarié “Skrif word waar; ek sien dit” “Rapport” 1 April 2012 * Van Rooyen, Erika “‘Ek kan nie skryf sonder God nie’ ‘ Marzanne Leroux-Van der Boon” “Die Kerkbode” 4 Augustus 1995 * Van Staden, Christo “Van der Boon se bekroonde boek ‘nie vir ontspanning’” “Die Burger” 11 September 1993 === Internet === * Botha, Danie Die Burger: http://152.111.1.87/argief/berigte/dieburger/2004/11/23/DB/10LDN/06.html * Engelbrecht, Theunis Beeld: http://152.111.1.88/argief/berigte/beeld/1992/07/23/2/4.html * Liebenberg, Danila Volksblad: http://152.111.11.6/argief/berigte/volksblad/2007/08/07/VB/8/boekmarzanne.html * LitNet ATKV-Skrywersalbum 16 September 2009: www.litnet.co.za * NB-Uitgewers: http://www.nb.co.za/authors/245 * Storiewerf: http://www.storiewerf.co.za/cv's/cv_marzanneleroux.htm * Worldcat: http://www.worldcat.org/identities/lccn-n85035855/ == Verwysings == {{Verwysings}} {{Normdata}} {{DEFAULTSORT:Leroux-Van der Boon, Marzanne}} [[Kategorie:Afrikaanse skrywers]] [[Kategorie:Geboortes in 1940]] [[Kategorie:Lewende mense]] [[Kategorie:Suid-Afrikaanse skrywers]] mut047j92j4ch2og7c4491lz6beo43b 0 102885 2519904 2516479 2022-08-17T22:44:49Z 213.194.156.220 wikitext text/x-wiki [[Lêer:Daniil Kvyat 2015 Malaysia FP2.jpg|duimnael|300px|Daniil Kvyat in Maleisië, 2015]] [[Lêer:Max Verstappen, Red Bull-Honda RB15, 2019 Italian Grand Prix, Monza, 8th September (cropped).jpg|duimnael|300px|Max Verstappen, in Italië, 2019. Hy is die suksesvolste Red Bull-renjaer tot op hede.]] '''Porsche F1''' is 'n [[Oostenryk]]se [[Formule Een]]motorrenspan wat se werke in [[Milton Keynes]] in [[Engeland]] gebaseer is. Hulle neem aan die Formule Een-wêreldkampioenskap deel en maak sedert 2019 gebruik van [[Honda Racing F1|Honda se F1-enjins]] in hulle renmotors, nadat hul voorheen [[Renault F1|Renault]]-enjins gebruik het. Die span se renjaers van [[2009 Formule Een-seisoen|2009]] tot die [[2014 Formule Een-seisoen|2014-seisoen]] was [[Sebastian Vettel]] en [[Mark Webber]] gewees. Van die [[2016 Formule Een-seisoen]] tot 2018 was die renjaers [[Daniel Ricciardo]] en die [[Nederland]]er [[Max Verstappen]]. Die paar kon saam agt oorwinnings en 41 podiumplekke oor die drie jaar inpalm, in 'n tyd wat grootliks deur [[Mercedes AMG Petronas F1-span|Mercedes]] gedomineer is. Die span, wat vanaf 2018 tot 2020 as '''Aston Martin Red Bull Racing''' bekend gestaan het, is een van twee Formule Eenmotorrenspanne wat deur '''Red Bull''' besit word, 'n vervaardiger van energiedrankies met dieselfde naam. Die ander span is die '''[[Scuderia AlphaTauri]]''' F1-span (voorheen ''Toro Rosso'') wat in [[Faenza]], [[Italië]] gesetel is. Red Bull borg ook vele ander ekstreme sportsoorte, o.a. in vliegkuns en vryspronge. == Renuitslae == {{Tabelverklaring vir F1-renjaeruitslag}} === 2005–2019 === {| class="wikitable" style="text-align:center; font-size:80%" |- ! Jaar ! Onderstel<br />en bande ! Enjin ! Renjaers ! 1 ! 2 ! 3 ! 4 ! 5 ! 6 ! 7 ! 8 ! 9 ! 10 ! 11 ! 12 ! 13 ! 14 ! 15 ! 16 ! 17 ! 18 ! 19 ! 20 ! 21 ! Punte ! Plek |-style="border-top:3px solid #aaaaaa" !rowspan="4"| [[2005 Formule Een-seisoen|2005]] |rowspan="4"| RB1<br/><br/>{{Michelin}} |rowspan="4"| [[Cosworth]] TJ2005 V10 | | [[2005 Australiese Grand Prix|AUS]] <br /> {{AU-VLAG}} | [[2005 Maleisiese Grand Prix|MAL]] <br /> {{MY-VLAG}} | [[2005 Bahreinse Grand Prix|BHR]] <br /> {{BH-VLAG}} | [[2005 San Marino Grand Prix|SMR]] <br /> {{vlagikoon|SMR}} | [[2005 Spaanse Grand Prix|ESP]] <br /> {{ES-VLAG}} | [[2005 Monaco Grand Prix|MON]] <br /> {{MC-VLAG}} | [[2005 Europese Grand Prix|EUR]] <br /> {{EU-VLAG}} | [[2005 Kanadese Grand Prix|KAN]] <br /> {{CA-VLAG}} | [[2005 Verenigde State Grand Prix|VSA]] <br /> {{US-VLAG}} | [[2005 Franse Grand Prix|FRA]] <br /> {{FR-VLAG}} | [[2005 Britse Grand Prix|GBR]] <br /> {{GB-VLAG}} | [[2005 Duitse Grand Prix|GER]] <br /> {{DE-VLAG}} | [[2005 Hongaarse Grand Prix|HON]] <br /> {{HU-VLAG}} | [[2005 Turkse Grand Prix|TUR]] <br /> {{TR-VLAG}} | [[2005 Italiaanse Grand Prix|ITA]] <br /> {{IT-VLAG}} | [[2005 Belgiese Grand Prix|BEL]] <br /> {{BE-VLAG}} | [[2005 Brasiliaanse Grand Prix|BRA]] <br /> {{BR-VLAG}} | [[2005 Japannese Grand Prix|JPN]] <br /> {{JP-VLAG}} | [[2005 Chinese Grand Prix|CHN]] <br /> {{CN-VLAG}} | | |rowspan="4"| '''34''' |rowspan="4"| '''7de''' |- |align="left"| {{GB-VLAG}} [[David Coulthard]] |bgcolor="#dfffdf"| 4 |bgcolor="#dfffdf"| 6 |bgcolor="#dfffdf"| 8 |bgcolor="#cfcfff"| 11 |bgcolor="#dfffdf"| 8 |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#dfffdf"| 4 |bgcolor="#dfffdf"| 7 |bgcolor="#ffffff"| DNS |bgcolor="#cfcfff"| 10 |bgcolor="#cfcfff"| 13 |bgcolor="#dfffdf"| 7 |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#dfffdf"| 7 |bgcolor="#cfcfff"| 15 |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#dfffdf"| 6 |bgcolor="#cfcfff"| 9 | | |- |align="left"| {{AT-VLAG}} [[Christian Klien]] |bgcolor="#dfffdf"| 7 |bgcolor="#dfffdf"| 8 |bgcolor="#ffffff"| DNS | | | | |bgcolor="#dfffdf"| 8 |bgcolor="#ffffff"| DNS |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#cfcfff"| 15 |bgcolor="#cfcfff"| 9 |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#dfffdf"| 8 |bgcolor="#cfcfff"| 13 |bgcolor="#cfcfff"| 9 |bgcolor="#cfcfff"| 9 |bgcolor="#cfcfff"| 9 |bgcolor="#dfffdf"| 5 | | |- |align="left"| {{IT-VLAG}} [[Vitantonio Liuzzi]] | | | |bgcolor="#dfffdf"| 8 |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#cfcfff"| 9 | | | | | | | | | | | | | | |-style="border-top:3px solid #aaaaaa" !rowspan="4"| [[2006 Formule Een-seisoen|2006]] |rowspan="4"| RB2<br/><br/>{{Michelin}} |rowspan="4"| [[Scuderia Ferrari|Ferrari]] 056 [[V8-enjin|V8]] | | [[2006 Bahreinse Grand Prix|BHR]] <br /> {{BH-VLAG}} | [[2006 Maleisiese Grand Prix|MAL]] <br /> {{MY-VLAG}} | [[2006 Australiese Grand Prix|AUS]] <br /> {{AU-VLAG}} | [[2006 San Marino Grand Prix|SMR]] <br /> {{vlagikoon|SMR}} | [[2006 Europese Grand Prix|EUR]] <br /> {{EU-VLAG}} | [[2006 Spaanse Grand Prix|ESP]] <br /> {{ES-VLAG}} | [[2006 Monaco Grand Prix|MON]] <br /> {{MC-VLAG}} | [[2006 Britse Grand Prix|GBR]] <br /> {{GB-VLAG}} | [[2006 Kanadese Grand Prix|KAN]] <br /> {{CA-VLAG}} | [[2006 Verenigde State Grand Prix|VSA]] <br /> {{US-VLAG}} | [[2006 Franse Grand Prix|FRA]] <br /> {{FR-VLAG}} | [[2006 Duitse Grand Prix|GER]] <br /> {{DE-VLAG}} | [[2006 Hongaarse Grand Prix|HON]] <br /> {{HU-VLAG}} | [[2006 Turkse Grand Prix|TUR]] <br /> {{TR-VLAG}} | [[2006 Italiaanse Grand Prix|ITA]] <br /> {{IT-VLAG}} | [[2006 Chinese Grand Prix|CHN]] <br /> {{CN-VLAG}} | [[2006 Japannese Grand Prix|JPN]] <br /> {{JP-VLAG}} | [[2006 Brasiliaanse Grand Prix|BRA]] <br /> {{BR-VLAG}} | | | |rowspan="4"| '''16''' |rowspan="4"| '''7de''' |- |align="left"| {{GB-VLAG}} [[David Coulthard]] |bgcolor="#cfcfff"| 10 |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#dfffdf"| 8 |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#cfcfff"| 14 |bgcolor="#ffdf9f"| 3 |bgcolor="#cfcfff"| 12 |bgcolor="#dfffdf"| 8 |bgcolor="#dfffdf"| 7 |bgcolor="#cfcfff"| 9 |bgcolor="#cfcfff"| 11 |bgcolor="#dfffdf"| 5 |bgcolor="#cfcfff"| 15 |bgcolor="#cfcfff"| 12 |bgcolor="#cfcfff"| 9 |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#efcfff"| DNF | | | |- |align="left"| {{AT-VLAG}} [[Christian Klien]] |bgcolor="#dfffdf"| 8 |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#cfcfff"| 13 |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#cfcfff"| 14 |bgcolor="#cfcfff"| 11 |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#cfcfff"| 12 |bgcolor="#dfffdf"| 8 |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#cfcfff"| 11 |bgcolor="#cfcfff"| 11 | | | | | | |- |align="left"| {{NL-VLAG}} Robert Doornbos | | | | | | | | | | | | | | | |bgcolor="#cfcfff"| 12 |bgcolor="#cfcfff"| 13 |bgcolor="#cfcfff"| 12 | | | |-style="border-top:3px solid #aaaaaa" !rowspan="3"| [[2007 Formule Een-seisoen|2007]] |rowspan="3"| RB3<br/><br/>{{Bridgestone}} |rowspan="3"| [[Renault]] RS27 [[V8-enjin|V8]] | | [[2007 Australiese Grand Prix|AUS]] <br /> {{AU-VLAG}} | [[2007 Maleisiese Grand Prix|MAL]] <br /> {{MY-VLAG}} | [[2007 Bahreinse Grand Prix|BHR]] <br /> {{BH-VLAG}} | [[2007 Spaanse Grand Prix|ESP]] <br /> {{ES-VLAG}} | [[2007 Monaco Grand Prix|MON]] <br /> {{MC-VLAG}} | [[2007 Kanadese Grand Prix|KAN]] <br /> {{CA-VLAG}} | [[2007 Verenigde State Grand Prix|VSA]] <br /> {{vlagikoon|VSA}} | [[2007 Franse Grand Prix|FRA]] <br /> {{FR-VLAG}} | [[2007 Britse Grand Prix|GBR]] <br /> {{GB-VLAG}} | [[2007 Europese Grand Prix|EUR]] <br /> {{vlagikoon|EUR}} | [[2007 Hongaarse Grand Prix|HON]] <br /> {{vlagikoon|HUN}} | [[2007 Turkse Grand Prix|TUR]] <br /> {{vlagikoon|TUR}} | [[2007 Italiaanse Grand Prix|ITA]] <br /> {{vlagikoon|ITA}} | [[2007 Belgiese Grand Prix|BEL]] <br /> {{vlagikoon|BEL}} | [[2007 Japannese Grand Prix|JPN]] <br /> {{vlagikoon|JPN}} | [[2007 Chinese Grand Prix|CHN]] <br /> {{CN-VLAG}} | [[2007 Brasiliaanse Grand Prix|BRA]] <br /> {{vlagikoon|BRA}} | | | | |rowspan="3"| '''24''' |rowspan="3"| '''5de''' |- |align="left"| {{GB-VLAG}} [[David Coulthard]] |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#dfffdf"| 5 |bgcolor="#cfcfff"| 14 |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#cfcfff"| 13 |bgcolor="#cfcfff"| 11 |bgcolor="#dfffdf"| 5 |bgcolor="#cfcfff"| 11 |bgcolor="#cfcfff"| 10 |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#dfffdf"| 4 |bgcolor="#dfffdf"| 8 |bgcolor="#cfcfff"| 9 | | | | |- |align="left"| {{AU-VLAG}} [[Mark Webber]] |bgcolor="#cfcfff"| 13 |bgcolor="#cfcfff"| 10 |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#cfcfff"| 9 |bgcolor="#dfffdf"| 7 |bgcolor="#cfcfff"| 12 |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#ffdf9f"| 3 |bgcolor="#cfcfff"| 9 |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#cfcfff"| 9 |bgcolor="#dfffdf"| 7 |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#cfcfff"| 10 |bgcolor="#efcfff"| DNF | | | | |-style="border-top:3px solid #aaaaaa" !rowspan="3"| [[2008 Formule Een-seisoen|2008]] |rowspan="3"| RB4<br/><br/>{{Bridgestone}} |rowspan="3"| [[Renault]] RS27 [[V8-enjin|V8]] | | [[2008 Australiese Grand Prix|AUS]] <br /> {{AU-VLAG}} | [[2008 Maleisiese Grand Prix|MAL]] <br /> {{MY-VLAG}} | [[2008 Bahreinse Grand Prix|BHR]] <br /> {{BH-VLAG}} | [[2008 Spaanse Grand Prix|ESP]] <br /> {{ES-VLAG}} | [[2008 Turkse Grand Prix|TUR]] <br /> {{TR-VLAG}} | [[2008 Monaco Grand Prix|MON]] <br /> {{MC-VLAG}} | [[2008 Kanadese Grand Prix|CAN]] <br /> {{CA-VLAG}} | [[2008 Franse Grand Prix|FRA]] <br /> {{FR-VLAG}} | [[2008 Britse Grand Prix|GBR]] <br /> {{GB-VLAG}} | [[2008 Duitse Grand Prix|GER]] <br /> {{DE-VLAG}} | [[2008 Hongaarse Grand Prix|HON]] <br /> {{HU-VLAG}} | [[2008 Europese Grand Prix|EUR]] <br /> {{EU-VLAG}} | [[2008 Belgiese Grand Prix|BEL]] <br /> {{BE-VLAG}} | [[2008 Italiaanse Grand Prix|ITA]] <br /> {{IT-VLAG}} | [[2008 Singapoerse Grand Prix|SIN]] <br /> {{SG-VLAG}} | [[2008 Japannese Grand Prix|JPN]] <br /> {{JP-VLAG}} | [[2008 Chinese Grand Prix|CHN]] <br /> {{CN-VLAG}} | [[2008 Brasiliaanse Grand Prix|BRA]] <br /> {{BR-VLAG}} | | | |rowspan="3"| '''29''' |rowspan="3"| '''7de''' |- |align="left"| {{GB-VLAG}} [[David Coulthard]] |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#cfcfff"| 9 |bgcolor="#cfcfff"| 18 |bgcolor="#cfcfff"| 12 |bgcolor="#cfcfff"| 9 |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#ffdf9f"| 3 |bgcolor="#cfcfff"| 9 |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#cfcfff"| 13 |bgcolor="#cfcfff"| 14 |bgcolor="#cfcfff"| 17 |bgcolor="#cfcfff"| 11 |bgcolor="#cfcfff"| 16 |bgcolor="#dfffdf"| 7 |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#cfcfff"| 10 |bgcolor="#efcfff"| DNF | | | |- |align="left"| {{AU-VLAG}} [[Mark Webber]] |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#dfffdf"| 7 |bgcolor="#dfffdf"| 7 |bgcolor="#dfffdf"| 5 |bgcolor="#dfffdf"| 7 |bgcolor="#dfffdf"| 4 |bgcolor="#cfcfff"| 12 |bgcolor="#dfffdf"| 6 |bgcolor="#cfcfff"| 10 |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#cfcfff"| 9 |bgcolor="#cfcfff"| 12 |bgcolor="#dfffdf"| 8 |bgcolor="#dfffdf"| 8 |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#dfffdf"| 8 |bgcolor="#cfcfff"| 14 |bgcolor="#cfcfff"| 9 | | | |-style="border-top:3px solid #aaaaaa" !rowspan="3"| [[2009 Formule Een-seisoen|2009]] |rowspan="3"| RB5<br/><br/>{{Bridgestone}} |rowspan="3"| [[Renault]] RS27 [[V8-enjin|V8]] | | [[2009 Australiese Grand Prix|AUS]] | [[2009 Maleisiese Grand Prix|MAL]] | [[2009 Chinese Grand Prix|CHN]] | [[2009 Bahreinse Grand Prix|BHR]] | [[2009 Spaanse Grand Prix|ESP]] | [[2009 Monaco Grand Prix|MON]] | [[2009 Turkse Grand Prix|TUR]] | [[2009 Britse Grand Prix|GBR]] | [[2009 Duitse Grand Prix|GER]] | [[2009 Hongaarse Grand Prix|HON]] | [[2009 Europese Grand Prix|EUR]] | [[2009 Belgiese Grand Prix|BEL]] | [[2009 Italiaanse Grand Prix|ITA]] | [[2009 Singapoerse Grand Prix|SIN]] | [[2009 Japannese Grand Prix|JPN]] | [[2009 Brasiliaanse Grand Prix|BRA]] | [[2009 Aboe Dhabi Grand Prix|ABU]] | | | | |bgcolor="#dfdfdf" rowspan="3"| '''153.5''' |bgcolor="#dfdfdf" rowspan="3"| {{silwer}} |- |align="left"| {{AU-VLAG}} [[Mark Webber]] |bgcolor="#cfcfff"| 12 |bgcolor="#dfffdf"| 6 |bgcolor="#dfdfdf"| 2 |bgcolor="#cfcfff"| 11 |bgcolor="#ffdf9f"| 3 |bgcolor="#dfffdf"| 5 |bgcolor="#dfdfdf"| 2 |bgcolor="#dfdfdf"| 2 |bgcolor="#ffffbf"| '''1''' |bgcolor="#ffdf9f"| ''3'' |bgcolor="#cfcfff"| 9 |bgcolor="#cfcfff"| 9 |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#cfcfff"| ''17'' |bgcolor="#ffffbf"| ''1'' |bgcolor="#dfdfdf"| 2 | | | | |- |align="left"| {{DE-VLAG}} [[Sebastian Vettel]] |bgcolor="#cfcfff"| 13 |bgcolor="#cfcfff"| 15 |bgcolor="#ffffbf"| '''1''' |bgcolor="#dfdfdf"| 2 |bgcolor="#dfffdf"| 4 |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#ffdf9f"| '''3''' |bgcolor="#ffffbf"| '''1''' |bgcolor="#dfdfdf"| 2 |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#ffdf9f"| ''3'' |bgcolor="#dfffdf"| 8 |bgcolor="#dfffdf"| 4 |bgcolor="#ffffbf"| '''1''' |bgcolor="#dfffdf"| 4 |bgcolor="#ffffbf"| ''1'' | | | | |-style="border-top:3px solid #aaaaaa" !rowspan="3"| [[2010 Formule Een-seisoen|2010]] |rowspan="3"| RB6<br/><br/>{{Bridgestone}} |rowspan="3"| [[Renault]] RS27 [[V8-enjin|V8]] | | [[2010 Bahreinse Grand Prix|BHR]] | [[2010 Australiese Grand Prix|AUS]] | [[2010 Maleisiese Grand Prix|MAL]] | [[2010 Chinese Grand Prix|CHN]] | [[2010 Spaanse Grand Prix|ESP]] | [[2010 Monaco Grand Prix|MON]] | [[2010 Turkse Grand Prix|TUR]] | [[2010 Kanadese Grand Prix|KAN]] | [[2010 Europese Grand Prix|EUR]] | [[2010 Britse Grand Prix|GBR]] | [[2010 Duitse Grand Prix|GER]] | [[2010 Hongaarse Grand Prix|HON]] | [[2010 Belgiese Grand Prix|BEL]] | [[2010 Italiaanse Grand Prix|ITA]] | [[2010 Singapoerse Grand Prix|SIN]] | [[2010 Japannese Grand Prix|JPN]] | [[2010 Koreaanse Grand Prix|KOR]] | [[2010 Brasiliaanse Grand Prix|BRA]] | [[2010 Aboe Dhabi Grand Prix|ABU]] | | |rowspan="3" bgcolor="#ffffbf"| '''498''' |rowspan="3" bgcolor="#ffffbf"| {{goud}} |- |align="left"| {{DE-VLAG}} [[Sebastian Vettel]] |bgcolor="#dfffdf"| '''4''' |bgcolor="#efcfff"| '''DNF''' |bgcolor="#ffffbf"| 1 |bgcolor="#dfffdf"| '''6''' |bgcolor="#ffdf9f"| 3 |bgcolor="#dfdfdf"| ''2'' |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#dfffdf"| 4 |bgcolor="#ffffbf"| '''1''' |bgcolor="#dfffdf"| '''7''' |bgcolor="#ffdf9f"| '''3''' |bgcolor="#ffdf9f"| '''3''' |bgcolor="#cfcfff"| 15 |bgcolor="#dfffdf"| 4 |bgcolor="#dfdfdf"| 2 |bgcolor="#ffffbf"| '''1''' |bgcolor="#efcfff"| '''DNF''' |bgcolor="#ffffbf"| 1 |bgcolor="#ffffbf"| '''1''' | | |- |align="left"| {{AU-VLAG}} [[Mark Webber]] |bgcolor="#dfffdf"| 8 |bgcolor="#dfffdf"| ''9'' |bgcolor="#dfdfdf"| '''2''' |bgcolor="#dfffdf"| 8 |bgcolor="#ffffbf"| '''1''' |bgcolor="#ffffbf"| '''1''' |bgcolor="#ffdf9f"| '''3''' |bgcolor="#dfffdf"| 5 |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#ffffbf"| 1 |bgcolor="#dfffdf"| 6 |bgcolor="#ffffbf"| 1 |bgcolor="#dfdfdf"| '''2''' |bgcolor="#dfffdf"| 6 |bgcolor="#ffdf9f"| 3 |bgcolor="#dfdfdf"| ''2'' |bgcolor="#EFCFFF"| DNF |bgcolor="#dfdfdf"| 2 |bgcolor="#dfffdf"| 8 | | |-style="border-top:3px solid #aaaaaa" !rowspan="3"| [[2011 Formule Een-seisoen|2011]] |rowspan="3"| RB7<br/><br/>{{Pirelli}} |rowspan="3"| [[Renault F1|Renault]] RS27-2011 [[V8-enjin|V8]] | |[[2011 Australiese Grand Prix|AUS]] |[[2011 Maleisiese Grand Prix|MAL]] |[[2011 Chinese Grand Prix|CHN]] |[[2011 Turkse Grand Prix|TUR]] |[[2011 Spaanse Grand Prix|ESP]] |[[2011 Monaco Grand Prix|MON]] |[[2011 Kanadese Grand Prix|KAN]] |[[2011 Europese Grand Prix|EUR]] |[[2011 Britse Grand Prix|GBR]] |[[2011 Duitse Grand Prix|GER]] |[[2011 Hongaarse Grand Prix|HON]] |[[2011 Belgiese Grand Prix|BEL]] |[[2011 Italiaanse Grand Prix|ITA]] |[[2011 Singapoerse Grand Prix|SIN]] |[[2011 Japannese Grand Prix|JPN]] |[[2011 Koreaanse Grand Prix|KOR]] |[[2011 Indiese Grand Prix|IND]] |[[2011 Aboe Dhabi Grand Prix|ABU]] |[[2011 Brasiliaanse Grand Prix|BRA]] | | |rowspan="3" bgcolor="#ffffbf"| '''650''' |rowspan="3" bgcolor="#ffffbf"| {{goud}} |- |align="left"| {{DE-VLAG}} [[Sebastian Vettel]] | bgcolor="#ffffbf" | '''1''' | bgcolor="#ffffbf" | '''1''' | bgcolor="#dfdfdf" | '''2''' | bgcolor="#ffffbf" | '''1''' | bgcolor="#ffffbf" | 1 | bgcolor="#ffffbf" | '''1''' | bgcolor="#dfdfdf" | '''2''' | bgcolor="#ffffbf" | '''1''' | bgcolor="#dfdfdf" | 2 | bgcolor="#dfffdf" | 4 | bgcolor="#dfdfdf" | '''2''' | bgcolor="#ffffbf" | '''1''' | bgcolor="#ffffbf" | '''1''' | bgcolor="#ffffbf" | '''1''' | bgcolor="#ffdf9f" | '''3''' | bgcolor="#ffffbf" | ''1'' | bgcolor="#ffffbf" | '''1''' | bgcolor="#efcfff" | '''DNF''' | bgcolor="#dfdfdf" | '''2''' | | |- |align="left"| {{AU-VLAG}} [[Mark Webber]] | bgcolor="#dfffdf" | 5 | bgcolor="#dfffdf" | ''4'' | bgcolor="#ffdf9f" | ''3'' | bgcolor="#dfdfdf" | ''2'' | bgcolor="#dfffdf" | '''4''' | bgcolor="#dfffdf" | ''4'' | bgcolor="#ffdf9f" | 3 | bgcolor="#ffdf9f" | 3 | bgcolor="#ffdf9f" | '''3''' | bgcolor="#ffdf9f" | '''3''' | bgcolor="#dfffdf" | 5 | bgcolor="#dfdfdf" | ''2'' | bgcolor="#efcfff" | DNF | bgcolor="#ffdf9f" | 3 | bgcolor="#dfffdf" | 4 | bgcolor="#ffdf9f" | 3 | bgcolor="#dfffdf" | 4 | bgcolor="#dfffdf" | '''4''' | bgcolor="#ffffbf" | '''1''' | | |-style="border-top:3px solid #aaaaaa" !rowspan="3"| [[2012 Formule Een-seisoen|2012]] |rowspan="3"| RB8<br/><br/>{{Pirelli}} |rowspan="3"| [[Renault F1|Renault]] RS27-2012 [[V8-enjin|V8]] | | [[2012 Australiese Grand Prix|AUS]] | [[2012 Maleisiese Grand Prix|MAL]] | [[2012 Chinese Grand Prix|CHN]] | [[2012 Bahreinse Grand Prix|BHR]] | [[2012 Spaanse Grand Prix|ESP]] | [[2012 Monaco Grand Prix|MON]] | [[2012 Kanadese Grand Prix|KAN]] | [[2012 Europese Grand Prix|EUR]] | [[2012 Britse Grand Prix|GBR]] | [[2012 Duitse Grand Prix|GER]] | [[2012 Hongaarse Grand Prix|HON]] | [[2012 Belgiese Grand Prix|BEL]] | [[2012 Italiaanse Grand Prix|ITA]] | [[2012 Singapoerse Grand Prix|SIN]] | [[2012 Japannese Grand Prix|JPN]] | [[2012 Koreaanse Grand Prix|KOR]] | [[2012 Indiese Grand Prix|IND]] | [[2012 Aboe Dhabi Grand Prix|ABU]] | [[2012 Verenigde State Grand Prix|VSA]] | [[2012 Brasiliaanse Grand Prix|BRA]] | |rowspan="3" bgcolor="#ffffbf"| '''460''' |rowspan="3" bgcolor="#ffffbf"| {{goud}} |- |align="left"| {{DE-VLAG}} [[Sebastian Vettel]] |bgcolor="#dfdfdf"| 2 |bgcolor="#cfcfff"| 11 |bgcolor="#dfffdf"| 5 |bgcolor="#ffffbf"| '''1''' |bgcolor="#dfffdf"| 6 |bgcolor="#dfffdf"| 4 |bgcolor="#dfffdf"| '''4''' |bgcolor="#efcfff"| '''DNF''' |bgcolor="#ffdf9f"| 3 |bgcolor="#dfffdf"| 5 |bgcolor="#dfffdf"| ''4'' |bgcolor="#dfdfdf"| 2 |bgcolor="#cfcfff"| 22 |bgcolor="#ffffbf"| 1 |bgcolor="#ffffbf"| '''1''' |bgcolor="#ffffbf"| 1 |bgcolor="#ffffbf"| '''1''' |bgcolor="#ffffbf"| ''3'' |bgcolor="#dfdfdf"| '''2''' |bgcolor="#dfffdf"| 6 | |- |align="left"| {{AU-VLAG}} [[Mark Webber]] |bgcolor="#dfffdf"| 4 |bgcolor="#dfffdf"| 4 |bgcolor="#dfffdf"| 4 |bgcolor="#dfffdf"| 4 |bgcolor="#cfcfff"| 11 |bgcolor="#ffffbf"| '''1''' |bgcolor="#dfffdf"| 7 |bgcolor="#dfffdf"| 4 |bgcolor="#ffffbf"| 1 |bgcolor="#dfffdf"| 8 |bgcolor="#dfffdf"| 8 |bgcolor="#dfffdf"| 6 |bgcolor="#cfcfff"| 20 |bgcolor="#cfcfff"| 11 |bgcolor="#dfffdf"| 9 |bgcolor="#dfdfdf"| '''2''' |bgcolor="#ffdf9f"| 3 |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#dfffdf"| 4 | |-style="border-top:3px solid #aaaaaa" !rowspan="3"| [[2013 Formule Een-seisoen|2013]] |rowspan="3"| RB9<br/><br/>{{Pirelli}} |rowspan="3"| [[Renault F1|Renault]] RS27-2013 [[V8-enjin|V8]] | | [[2013 Australiese Grand Prix|AUS]] | [[2013 Maleisiese Grand Prix|MAL]] | [[2013 Chinese Grand Prix|CHN]] | [[2013 Bahreinse Grand Prix|BHR]] | [[2013 Spaanse Grand Prix|ESP]] | [[2013 Monaco Grand Prix|MON]] | [[2013 Kanadese Grand Prix|KAN]] | [[2013 Britse Grand Prix|GBR]] | [[2013 Duitse Grand Prix|GER]] | [[2013 Hongaarse Grand Prix|HON]] | [[2013 Belgiese Grand Prix|BEL]] | [[2013 Italiaanse Grand Prix|ITA]] | [[2013 Singapoerse Grand Prix|SIN]] | [[2013 Koreaanse Grand Prix|KOR]] | [[2013 Japannese Grand Prix|JPN]] | [[2013 Indiese Grand Prix|IND]] | [[2013 Aboe Dhabi Grand Prix|ABU]] | [[2013 Verenigde State Grand Prix|VSA]] | [[2013 Brasiliaanse Grand Prix|BRA]] | | |rowspan="3" bgcolor="#ffffbf"| '''596''' |rowspan="3" bgcolor="#ffffbf"| {{goud}} |- |align="left"| {{DE-VLAG}} [[Sebastian Vettel]] |bgcolor="#ffdf9f"| '''3''' |bgcolor="#ffffbf"| '''1''' |bgcolor="#dfffdf"| ''4'' |bgcolor="#ffffbf"| '''1''' |bgcolor="#dfffdf"| 4 |bgcolor="#dfdfdf"| ''2'' |bgcolor="#ffffbf"| ''1'' |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#ffffbf"| 1 |bgcolor="#ffdf9f"| 3 |bgcolor="#ffffbf"| '''1''' |bgcolor="#ffffbf"| '''1''' |bgcolor="#ffffbf"| '''1''' |bgcolor="#ffffbf"| '''1''' |bgcolor="#ffffbf"| 1 |bgcolor="#ffffbf"| ''1'' |bgcolor="#ffffbf"| 1 |bgcolor="#ffffbf"| ''1'' |bgcolor="#ffffbf"| ''1'' | | |- |align="left"| {{AU-VLAG}} [[Mark Webber]] |bgcolor="#dfffdf"| 6 |bgcolor="#dfdfdf"| 2 |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#dfffdf"| 7 |bgcolor="#dfffdf"| 5 |bgcolor="#ffdf9f"| 3 |bgcolor="#dfffdf"| ''4'' |bgcolor="#dfdfdf"| ''2'' |bgcolor="#dfffdf"| 7 |bgcolor="#dfffdf"| ''4'' |bgcolor="#dfffdf"| 5 |bgcolor="#ffdf9f"| 3 |bgcolor="#cfcfff"| 15 |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#dfdfdf"| '''2''' |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#dfdfdf"| '''2''' |bgcolor="#ffdf9f"| 3 |bgcolor="#dfdfdf"| ''2'' | | |-style="border-top:3px solid #aaaaaa" !rowspan="3"| [[2014 Formule Een-seisoen|2014]] |rowspan="3"| RB10<br/><br/>{{Pirelli}} |rowspan="3"| [[Renault F1|Renault]] Energy F1-2014 [[V6-enjin|V6 turbo]] | | [[2014 Australiese Grand Prix|AUS]] | [[2014 Maleisiese Grand Prix|MAL]] | [[2014 Bahreinse Grand Prix|BHR]] | [[2014 Chinese Grand Prix|CHN]] | [[2014 Spaanse Grand Prix|ESP]] | [[2014 Monaco Grand Prix|MON]] | [[2014 Kanadese Grand Prix|KAN]] | [[2014 Oostenrykse Grand Prix|OST]] | [[2014 Britse Grand Prix|GBR]] | [[2014 Duitse Grand Prix|GER]] | [[2014 Hongaarse Grand Prix|HON]] | [[2014 Belgiese Grand Prix|BEL]] | [[2014 Italiaanse Grand Prix|ITA]] | [[2014 Singapoerse Grand Prix|SIN]] | [[2014 Japannese Grand Prix|JPN]] | [[2014 Russiese Grand Prix|RUS]] | [[2014 Verenigde State Grand Prix|VSA]] | [[2014 Brasiliaanse Grand Prix|BRA]] | [[2014 Aboe Dhabi Grand Prix|ABU]] | | |rowspan="3" bgcolor="#dfdfdf"| '''405''' |rowspan="3" bgcolor="#dfdfdf"| {{silwer}} |- |align="left"| {{DE-VLAG}} [[Sebastian Vettel]] |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#ffdf9f"| 3 |bgcolor="#dfffdf"| 6 |bgcolor="#dfffdf"| 5 |bgcolor="#dfffdf"| ''4'' |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#ffdf9f"| 3 |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#dfffdf"| 5 |bgcolor="#dfffdf"| 4 |bgcolor="#dfffdf"| 7 |bgcolor="#dfffdf"| 5 |bgcolor="#dfffdf"| 6 |bgcolor="#dfdfdf"| 2 |bgcolor="#ffdf9f"| 3 |bgcolor="#dfffdf"| 8 |bgcolor="#dfffdf"| ''7'' |bgcolor="#dfffdf"| 5 |bgcolor="#dfffdf"| 8 | | |- |align="left"| {{AU-VLAG}} [[Daniel Ricciardo]] |bgcolor="#000000" style="color: #ffffff"| DSQ |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#dfffdf"| 4 |bgcolor="#dfffdf"| 4 |bgcolor="#ffdf9f"| 3 |bgcolor="#ffdf9f"| 3 |bgcolor="#ffffbf"| 1 |bgcolor="#dfffdf"| 8 |bgcolor="#ffdf9f"| 3 |bgcolor="#dfffdf"| 6 |bgcolor="#ffffbf"| 1 |bgcolor="#ffffbf"| 1 |bgcolor="#dfffdf"| 5 |bgcolor="#ffdf9f"| 3 |bgcolor="#dfffdf"| 4 |bgcolor="#dfffdf"| 7 |bgcolor="#ffdf9f"| 3 |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#dfffdf"| ''4'' | | |-style="border-top:3px solid #aaaaaa" !rowspan="3"| [[2015 Formule Een-seisoen|2015]] !rowspan="3"| RB11<br/><br/>{{Pirelli}} |rowspan="3"| [[Renault F1|Renault]] Energy F1-2015 [[V6-enjin|V6 turbo]] | | [[2015 Australiese Grand Prix|AUS]] <br /> {{vlagikoon|AUS}} | [[2015 Maleisiese Grand Prix|MAL]] <br /> {{vlagikoon|MYS}} | [[2015 Chinese Grand Prix|CHN]] <br /> {{CN-VLAG}} | [[2015 Bahreinse Grand Prix|BHR]] <br /> {{vlagikoon|BHR}} | [[2015 Spaanse Grand Prix|ESP]] <br /> {{vlagikoon|ESP}} | [[2015 Monaco Grand Prix|MON]] <br />{{vlagikoon|MON}} | [[2015 Kanadese Grand Prix|KAN]] <br /> {{vlagikoon|CAN}} | [[2015 Oostenrykse Grand Prix|AUT]] <br /> {{vlagikoon|AUT}} | [[2015 Britse Grand Prix|GBR]] <br /> {{vlagikoon|GBR}} | [[2015 Hongaarse Grand Prix|HON]] <br /> {{vlagikoon|HUN}} | [[2015 Belgiese Grand Prix|BEL]] <br /> {{vlagikoon|BEL}} | [[2015 Italiaanse Grand Prix|ITA]] <br /> {{vlagikoon|ITA}} | [[2015 Singapoerse Grand Prix|SIN]] <br /> {{vlagikoon|SIN}} | [[2015 Japannese Grand Prix|JPN]] <br /> {{vlagikoon|JPN}} | [[2015 Russiese Grand Prix|RUS]] <br /> {{vlagikoon|RUS}} | [[2015 Verenigde State Grand Prix|VSA]] <br /> {{vlagikoon|VSA}} | [[2015 Meksikaanse Grand Prix|MEX]] <br /> {{vlagikoon|MEX}} | [[2015 Brasiliaanse Grand Prix|BRA]] <br /> {{vlagikoon|BRA}} | [[2015 Aboe Dhabi Grand Prix|ABU]] <br /> {{vlagikoon|UAE}} | | |rowspan="3"| '''187''' |rowspan="3"| '''4de''' |- |align="left"| {{AU-VLAG}} [[Daniel Ricciardo]] |bgcolor="#dfffdf"| 6 |bgcolor="#dfffdf"| 10 |bgcolor="#dfffdf"| 9 |bgcolor="#dfffdf"| 6 |bgcolor="#dfffdf"| 7 |bgcolor="#dfffdf"| ''5'' |bgcolor="#cfcfff"| 13 |bgcolor="#dfffdf"| 10 |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#ffdf9f"| ''3'' |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#dfffdf"| 8 |bgcolor="#dfdfdf"| ''2'' |bgcolor="#cfcfff"| 15 |bgcolor="#cfcfff"| 15 |bgcolor="#dfffdf"| 10 |bgcolor="#dfffdf"| 5 |bgcolor="#cfcfff"| 11 |bgcolor="#dfffdf"| 6 | | |- |align="left"| {{RU-VLAG}} [[Daniil Kvyat]] |bgcolor="#ffffff"| DNS |bgcolor="#dfffdf"| 9 |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#dfffdf"| 9 |bgcolor="#dfffdf"| 10 |bgcolor="#dfffdf"| 4 |bgcolor="#dfffdf"| 9 |bgcolor="#cfcfff"| 12 |bgcolor="#dfffdf"| 6 |bgcolor="#dfdfdf"| 2 |bgcolor="#dfffdf"| 4 |bgcolor="#dfffdf"| 10 |bgcolor="#dfffdf"| 6 |bgcolor="#cfcfff"| 13 |bgcolor="#dfffdf"| 5 |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#dfffdf"| 4 |bgcolor="#dfffdf"| 7 |bgcolor="#dfffdf"| 10 | | |-style="border-top:3px solid #aaaaaa" !rowspan="4"| [[2016 Formule Een-seisoen|2016]] |rowspan="4"| RB12<br/><br/>{{Pirelli}} |rowspan="4"| [[Renault F1|TAG Heuer]] F1-2016 [[V6-enjin|V6 turbo]] | | [[2016 Australiese Grand Prix|AUS]] <br /> {{vlagikoon|AUS}} | [[2016 Bahreinse Grand Prix|BHR]] <br /> {{vlagikoon|BHR}} | [[2016 Chinese Grand Prix|CHN]] <br /> {{CN-VLAG}} | [[2016 Russiese Grand Prix|RUS]] <br /> {{vlagikoon|RUS}} | [[2016 Spaanse Grand Prix|ESP]] <br /> {{vlagikoon|ESP}} | [[2016 Monaco Grand Prix|MON]] <br />{{vlagikoon|MON}} | [[2016 Kanadese Grand Prix|KAN]] <br /> {{vlagikoon|CAN}} | [[2016 Europese Grand Prix|EUR]] <br /> {{vlagikoon|AZE}} | [[2016 Oostenrykse Grand Prix|AUT]] <br /> {{vlagikoon|AUT}} | [[2016 Britse Grand Prix|GBR]] <br /> {{vlagikoon|GBR}} | [[2016 Hongaarse Grand Prix|HON]] <br /> {{vlagikoon|HUN}} | [[2016 Duitse Grand Prix|GER]] <br /> {{vlagikoon|GER}} | [[2016 Belgiese Grand Prix|BEL]] <br /> {{vlagikoon|BEL}} | [[2016 Italiaanse Grand Prix|ITA]] <br /> {{vlagikoon|ITA}} | [[2016 Singapoerse Grand Prix|SIN]] <br /> {{vlagikoon|SIN}} | [[2016 Maleisiese Grand Prix|MAL]] <br /> {{vlagikoon|MYS}} | [[2016 Japannese Grand Prix|JPN]] <br /> {{vlagikoon|JPN}} | [[2016 Verenigde State Grand Prix|VSA]] <br /> {{vlagikoon|VSA}} | [[2016 Meksikaanse Grand Prix|MEX]] <br /> {{vlagikoon|MEX}} | [[2016 Brasiliaanse Grand Prix|BRA]] <br /> {{vlagikoon|BRA}} | [[2016 Aboe Dhabi Grand Prix|ABU]] <br /> {{vlagikoon|UAE}} |rowspan="4" bgcolor="#dfdfdf"| '''468''' |rowspan="4" bgcolor="#dfdfdf"| '''{{silwer}}''' |- |align="left"| {{AU-VLAG}} [[Daniel Ricciardo]] |bgcolor="#dfffdf"| ''4'' |bgcolor="#dfffdf"| 4 |bgcolor="#dfffdf"| 4 |bgcolor="#cfcfff"| 11 |bgcolor="#dfffdf"| 4 |bgcolor="#dfdfdf"| '''2''' |bgcolor="#dfffdf"| 7 |bgcolor="#dfffdf"| 7 |bgcolor="#dfffdf"| 5 |bgcolor="#dfffdf"| 4 |bgcolor="#ffdf9f"| 3 |bgcolor="#dfdfdf"| ''2'' |bgcolor="#dfdfdf"| 2 |bgcolor="#dfffdf"| 5 |bgcolor="#dfdfdf"| ''2'' |bgcolor="#ffffbf"| 1 |bgcolor="#dfffdf"| 6 |bgcolor="#ffdf9f"| 3 |bgcolor="#ffdf9f"| ''3'' |bgcolor="#dfffdf"| 8 |bgcolor="#dfffdf"| 5 |- |align="left"| {{RU-VLAG}} [[Daniil Kvyat]] |bgcolor="#ffffff"| DNS |bgcolor="#dfffdf"| 7 |bgcolor="#ffdf9f"| 3 |bgcolor="#cfcfff"| 15 | | | | | | | | | | | | | | | | | |- |align="left"| {{NL-VLAG}} [[Max Verstappen]] | | | | |bgcolor="#ffffbf"| 1 |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#dfffdf"| 4 |bgcolor="#dfffdf"| 8 |bgcolor="#dfdfdf"| 2 |bgcolor="#dfdfdf"| 2 |bgcolor="#dfffdf"| 5 |bgcolor="#ffdf9f"| 3 |bgcolor="#cfcfff"| 11 |bgcolor="#dfffdf"| 7 |bgcolor="#dfffdf"| 6 |bgcolor="#dfdfdf"| 2 |bgcolor="#dfdfdf"| 2 |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#dfffdf"| 4 |bgcolor="#ffdf9f"| ''3'' |bgcolor="#dfffdf"| 4 |-style="border-top:3px solid #aaaaaa" !rowspan="3"| [[2017 Formule Een-seisoen|2017]] |rowspan="3"| RB13<br/><br/>{{Pirelli}} |rowspan="3"| [[Renault F1|TAG Heuer]] F1-2017 [[V6-enjin|V6 turbo]] | |[[2017 Australiese Grand Prix|AUS]] <br /> {{vlagikoon|AUS}} |[[2017 Chinese Grand Prix|CHN]] <br /> {{vlagikoon|CHN}} |[[2017 Bahreinse Grand Prix|BHR]] <br /> {{vlagikoon|BHR}} |[[2017 Russiese Grand Prix|RUS]] <br /> {{vlagikoon|RUS}} |[[2017 Spaanse Grand Prix|ESP]] <br /> {{vlagikoon|ESP}} |[[2017 Monaco Grand Prix|MON]] <br /> {{vlagikoon|MON}} |[[2017 Kanadese Grand Prix|KAN]] <br /> {{vlagikoon|CAN}} |[[2017 Azerbeidjanse Grand Prix|AZE]] <br /> {{vlagikoon|AZE}} |[[2017 Oostenrykse Grand Prix|AUT]] <br /> {{vlagikoon|AUT}} |[[2017 Britse Grand Prix|GBR]] <br /> {{vlagikoon|GBR}} |[[2017 Hongaarse Grand Prix|HON]] <br /> {{vlagikoon|HUN}} |[[2017 Belgiese Grand Prix|BEL]] <br /> {{vlagikoon|BEL}} |[[2017 Italiaanse Grand Prix|ITA]] <br /> {{vlagikoon|ITA}} |[[2017 Singapoerse Grand Prix|SIN]] <br /> {{vlagikoon|SIN}} |[[2017 Maleisiese Grand Prix|MAL]] <br /> {{vlagikoon|MYS}} |[[2017 Japannese Grand Prix|JPN]] <br /> {{vlagikoon|JPN}} |[[2017 Verenigde State Grand Prix|VSA]] <br /> {{vlagikoon|VSA}} |[[2017 Meksikaanse Grand Prix|MEX]] <br /> {{vlagikoon|MEX}} |[[2017 Brasiliaanse Grand Prix|BRA]] <br /> {{vlagikoon|BRA}} |[[2017 Aboe Dhabi Grand Prix|ABU]] <br /> {{vlagikoon|UAE}} | |rowspan="3" bgcolor="#ffdf9f"|'''368''' |rowspan="3" bgcolor="#ffdf9f"|'''{{brons}}''' |- |align="left"| {{AU-VLAG}} [[Daniel Ricciardo]] |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#dfffdf"| 4 |bgcolor="#dfffdf"| 5 |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#ffdf9f"| 3 |bgcolor="#ffdf9f"| 3 |bgcolor="#ffdf9f"| 3 |bgcolor="#ffffbf"| 1 |bgcolor="#ffdf9f"| 3 |bgcolor="#dfffdf"| 5 |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#ffdf9f"| 3 |bgcolor="#dfffdf"| ''4'' |bgcolor="#dfdfdf"| 2 |bgcolor="#ffdf9f"| 3 |bgcolor="#ffdf9f"| 3 |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#dfffdf"| 6 |bgcolor="#efcfff"| DNF | |- |align="left"| {{NL-VLAG}} [[Max Verstappen]] |bgcolor="#dfffdf"| 5 |bgcolor="#ffdf9f"| 3 |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#dfffdf"| 5 |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#dfffdf"| 5 |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#dfffdf"| 4 |bgcolor="#dfffdf"| 5 |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#dfffdf"| 10 |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#ffffbf"| 1 |bgcolor="#dfdfdf"| 2 |bgcolor="#dfffdf"| 4 |bgcolor="#ffffbf"| 1 |bgcolor="#dfffdf"| ''5'' |bgcolor="#dfffdf"| 5 |-style="border-top:3px solid #aaaaaa" !rowspan="3"| [[2018 Formule Een-seisoen|2018]] |rowspan="3"| RB14<br/><br/>{{Pirelli}} |rowspan="3"| [[Renault F1|TAG Heuer]] F1-2018 [[V6-enjin|V6 turbo]] | | [[2018 Australiese Grand Prix|AUS]] <br /> {{vlagikoon|AUS}} | [[2018 Bahreinse Grand Prix|BHR]] <br /> {{vlagikoon|BHR}} | [[2018 Chinese Grand Prix|CHN]] <br /> {{vlagikoon|CHN}} | [[2018 Azerbeidjanse Grand Prix|AZE]] <br /> {{vlagikoon|AZE}} | [[2018 Spaanse Grand Prix|ESP]] <br /> {{vlagikoon|ESP}} | [[2018 Monaco Grand Prix|MON]] <br /> {{vlagikoon|MON}} | [[2018 Kanadese Grand Prix|KAN]] <br /> {{vlagikoon|CAN}} | [[2018 Franse Grand Prix|FRA]] <br /> {{vlagikoon|FRA}} | [[2018 Oostenrykse Grand Prix|AUT]] <br /> {{vlagikoon|AUT}} | [[2018 Britse Grand Prix|GBR]] <br /> {{vlagikoon|GBR}} | [[2018 Duitse Grand Prix|GER]] <br /> {{vlagikoon|GER}} | [[2018 Hongaarse Grand Prix|HON]] <br /> {{vlagikoon|HUN}} | [[2018 Belgiese Grand Prix|BEL]] <br /> {{vlagikoon|BEL}} | [[2018 Italiaanse Grand Prix|ITA]] <br /> {{vlagikoon|ITA}} | [[2018 Singapoerse Grand Prix|SIN]] <br /> {{vlagikoon|SIN}} | [[2018 Russiese Grand Prix|RUS]] <br /> {{vlagikoon|RUS}} | [[2018 Japannese Grand Prix|JPN]] <br /> {{vlagikoon|JPN}} | [[2018 Verenigde State Grand Prix|VSA]] <br /> {{vlagikoon|VSA}} | [[2018 Meksikaanse Grand Prix|MEX]] <br /> {{vlagikoon|MEX}} | [[2018 Brasiliaanse Grand Prix|BRA]] <br /> {{vlagikoon|BRA}} | [[2018 Aboe Dhabi Grand Prix|ABU]] <br /> {{vlagikoon|UAE}} |rowspan="3" bgcolor="#ffdf9f"|'''419''' |rowspan="3" bgcolor="#ffdf9f"|'''{{brons}}''' |- |align="left"|{{vlagikoon|AUS}} [[Daniel Ricciardo]] |bgcolor="#dfffdf"| ''4'' |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#ffffbf"| ''1'' |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#dfffdf"| ''5'' |bgcolor="#ffffbf"| '''1''' |bgcolor="#dfffdf"| 4 |bgcolor="#dfffdf"| 4 |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#dfffdf"| 5 |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#dfffdf"| ''4'' |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#dfffdf"| 6 |bgcolor="#dfffdf"| 6 |bgcolor="#dfffdf"| 4 |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#efcfff"| '''DNF''' |bgcolor="#dfffdf"| 4 |bgcolor="#dfffdf"| 4 |- |align="left"|{{vlagikoon|NED}} [[Max Verstappen]] |bgcolor="#dfffdf"| 6 |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#dfffdf"| 5 |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#ffdf9f"| 3 |bgcolor="#dfffdf"| ''9'' |bgcolor="#ffdf9f"| ''3'' |bgcolor="#dfdfdf"| 2 |bgcolor="#ffffbf"| 1 |bgcolor="#cfcfff"| 15 |bgcolor="#dfffdf"| 4 |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#ffdf9f"| 3 |bgcolor="#dfffdf"| 5 |bgcolor="#dfdfdf"| 2 |bgcolor="#dfffdf"| 5 |bgcolor="#ffdf9f"| 3 |bgcolor="#dfdfdf"| 2 |bgcolor="#ffffbf"| 1 |bgcolor="#dfdfdf"| 2 |bgcolor="#ffdf9f"| 3 |-style="border-top:3px solid #aaaaaa" !rowspan="4"| [[2019 Formule Een-seisoen|2019]] |rowspan="4"| RB15<br/><br/>{{Pirelli}} |rowspan="4"| [[Honda]] RA619H [[V6-enjin|V6 turbo]] | | [[2019 Australiese Grand Prix|AUS]] <br /> {{vlagikoon|AUS}} | [[2019 Bahreinse Grand Prix|BHR]] <br /> {{vlagikoon|BHR}} | [[2019 Chinese Grand Prix|CHN]] <br /> {{vlagikoon|CHN}} | [[2019 Azerbeidjanse Grand Prix|AZE]] <br /> {{vlagikoon|AZE}} | [[2019 Spaanse Grand Prix|ESP]] <br /> {{vlagikoon|ESP}} | [[2019 Monaco Grand Prix|MON]] <br /> {{vlagikoon|MON}} | [[2019 Kanadese Grand Prix|KAN]] <br /> {{vlagikoon|CAN}} | [[2019 Franse Grand Prix|FRA]] <br /> {{vlagikoon|FRA}} | [[2019 Oostenrykse Grand Prix|AUT]] <br /> {{vlagikoon|AUT}} | [[2019 Britse Grand Prix|GBR]] <br /> {{vlagikoon|GBR}} | [[2019 Duitse Grand Prix|GER]] <br /> {{vlagikoon|GER}} | [[2019 Hongaarse Grand Prix|HON]] <br /> {{vlagikoon|HUN}} | [[2019 Belgiese Grand Prix|BEL]] <br /> {{vlagikoon|BEL}} | [[2019 Italiaanse Grand Prix|ITA]] <br /> {{vlagikoon|ITA}} | [[2019 Singapoerse Grand Prix|SIN]] <br /> {{vlagikoon|SIN}} | [[2019 Russiese Grand Prix|RUS]] <br /> {{vlagikoon|RUS}} | [[2019 Japannese Grand Prix|JPN]] <br /> {{vlagikoon|JPN}} | [[2019 Meksikaanse Grand Prix|MEX]] <br /> {{vlagikoon|MEX}} | [[2019 Verenigde State Grand Prix|VSA]] <br /> {{vlagikoon|VSA}} | [[2019 Brasiliaanse Grand Prix|BRA]] <br /> {{vlagikoon|BRA}} | [[2019 Aboe Dhabi Grand Prix|ABU]] <br /> {{vlagikoon|UAE}} |rowspan="4" bgcolor="#ffdf9f"| '''417''' |rowspan="4" bgcolor="#ffdf9f"| '''{{brons}}''' |- |align="left"| {{FR-VLAG}} [[Pierre Gasly]] |bgcolor="#cfcfff"| 11 |bgcolor="#dfffdf"| 8 |bgcolor="#dfffdf"| ''6'' |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#dfffdf"| 6 |bgcolor="#dfffdf"| ''5'' |bgcolor="#dfffdf"| 8 |bgcolor="#dfffdf"| 10 |bgcolor="#dfffdf"| 7 |bgcolor="#dfffdf"| 4 |bgcolor="#cfcfff"| 14 |bgcolor="#dfffdf"| 6 | | | | | | | | | |- |align="left"| {{TH-VLAG}} [[Alexander Albon]] | | | | | | | | | | | | |bgcolor="#dfffdf"| 5 |bgcolor="#dfffdf"| 6 |bgcolor="#dfffdf"| 6 |bgcolor="#dfffdf"| 5 |bgcolor="#dfffdf"| 4 |bgcolor="#dfffdf"| 5 |bgcolor="#dfffdf"| 5 |bgcolor="#cfcfff"| 14 |bgcolor="#dfffdf"| 6 |- |align="left"| {{NL-VLAG}} [[Max Verstappen]] |bgcolor="#ffdf9f"| 3 |bgcolor="#dfffdf"| 4 |bgcolor="#dfffdf"| 4 |bgcolor="#dfffdf"| 4 |bgcolor="#ffdf9f"| 3 |bgcolor="#dfffdf"| 4 |bgcolor="#dfffdf"| 5 |bgcolor="#dfffdf"| 4 |bgcolor="#ffffbf"| ''1'' |bgcolor="#dfffdf"| 5 |bgcolor="#ffffbf"| ''1'' |bgcolor="#dfdfdf"| '''''2''''' |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#dfffdf"| 8 |bgcolor="#ffdf9f"| 3 |bgcolor="#dfffdf"| 4 |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#dfffdf"| 6 |bgcolor="#ffdf9f"| 3 |bgcolor="#ffffbf"| ''1'' |bgcolor="#dfdfdf"| 2 |- |} === 2020– === {| class="wikitable" style="text-align:center; font-size:80%" |- ! Jaar ! Onderstel<br />en bande ! Enjin ! Renjaers ! 1 ! 2 ! 3 ! 4 ! 5 ! 6 ! 7 ! 8 ! 9 ! 10 ! 11 ! 12 ! 13 ! 14 ! 15 ! 16 ! 17 ! 18 ! 19 ! 20 ! 21 ! 22 ! Punte ! Plek |-style="border-top:3px solid #aaaaaa" !rowspan="3"| [[2020 Formule Een-seisoen|2020]] |rowspan="3"| RB16<br/><br/>{{Pirelli}} |rowspan="3"| [[Honda]] RA620H [[V6-enjin|V6 turbo]] | | [[2020 Oostenrykse Grand Prix|OOS]]<br/>{{AT-VLAG}} | [[2020 Steiermarkse Grand Prix|STI]]<br/>[[Lêer:Flag of Steiermark.svg|20px]] | [[2020 Hongaarse Grand Prix|HON]]<br/>{{HU-VLAG}} | [[2020 Britse Grand Prix|GBR]]<br/>{{GB-VLAG}} | [[70ste Herdenking Grand Prix|70J]]<br/>[[Lêer:F1 70 Logo retraced.svg|28px]] | [[2020 Spaanse Grand Prix|ESP]]<br/>{{ES-VLAG}} | [[2020 Belgiese Grand Prix|BEL]]<br/>{{BE-VLAG}} | [[2020 Italiaanse Grand Prix|ITA]]<br/>{{IT-VLAG}} | [[2020 Toskaanse Grand Prix|TOS]]<br/>{{IT-VLAG}} | [[2020 Russiese Grand Prix|RUS]]<br/>{{RU-VLAG}} | [[2020 Eifelse Grand Prix|EIF]]<br/>{{DE-VLAG}} | [[2020 Portugese Grand Prix|POR]]<br/>{{PT-VLAG}} | [[2020 Emilia-Romagna Grand Prix|EMI]]<br/>{{IT-VLAG}} | [[2020 Turkse Grand Prix|TUR]]<br/>{{vlagikoon|TUR}} | [[2020 Bahreinse Grand Prix|BHR]]<br/>{{vlagikoon|BHR}} | [[2020 Sakhir Grand Prix|SAK]]<br/>{{vlagikoon|BHR}} | [[2020 Aboe Dhabi Grand Prix|ABU]]<br/>{{vlagikoon|UAE}} | | | | | |rowspan="3" bgcolor="#dfdfdf"| '''319''' |rowspan="3" bgcolor="#dfdfdf"| '''{{silwer}}''' |- |align="left"| {{NL-VLAG}} [[Max Verstappen]] |bgcolor=efcfff|<small>DNF</small> |bgcolor=ffdf9f|3 |bgcolor=dfdfdf|2 |bgcolor=dfdfdf|2{{Pictogram snelste ronde}} |bgcolor=ffffbf|1 |bgcolor=dfdfdf|2 |bgcolor=ffdf9f|3 |bgcolor=efcfff|<small>DNF</small> |bgcolor=efcfff|<small>DNF</small> |bgcolor=dfdfdf|2 |bgcolor=dfdfdf|2{{Pictogram snelste ronde}} |bgcolor=ffdf9f|3 |bgcolor=efcfff|<small>DNF</small> |bgcolor=dfffdf|6 |bgcolor=dfdfdf|2{{Pictogram snelste ronde}} |bgcolor=efcfff|<small>DNF</small> |bgcolor=ffffbf|1{{Pictogram poleposition}} | | | | | |- |align="left"| {{TH-VLAG}} [[Alexander Albon]] |bgcolor="#cfcfff"| 13 |bgcolor="#dfffdf"| 4 |bgcolor="#dfffdf"| 5 |bgcolor="#dfffdf"| 8 |bgcolor="#dfffdf"| 5 |bgcolor="#dfffdf"| 8 |bgcolor="#dfffdf"| 6 |bgcolor="#cfcfff"| 15 |bgcolor="#ffdf9f"| 3 |bgcolor="#dfffdf"| 10 |bgcolor="#efcfff"| <small>DNF</small> |bgcolor="#cfcfff"| 12 |bgcolor="#cfcfff"| 15 |bgcolor="#dfffdf"| 7 |bgcolor="#ffdf9f"| 3 |bgcolor="#dfffdf"| 6 |bgcolor="#dfffdf"| 4 | | | | | |-style="border-top:3px solid #aaaaaa" !rowspan="3"| [[2021 Formule Een-seisoen|2021]] |rowspan="3"| RB17<br/><br/>{{Pirelli}} |rowspan="3"| [[Honda]] RA621H [[V6-enjin|V6 turbo]] | | [[2021 Bahreinse Grand Prix|BHR]] <br /> {{vlagikoon|BHR}} | [[2021 Emilia Romagna Grand Prix|EMI]] <br /> {{vlagikoon|ITA}} | [[2021 Portugese Grand Prix|POR]]<br/>{{PT-VLAG}} | [[2021 Spaanse Grand Prix|ESP]] <br /> {{vlagikoon|ESP}} | [[2021 Monaco Grand Prix|MON]] <br /> {{vlagikoon|MON}} | [[2021 Azerbeidjanse Grand Prix|AZE]] <br /> {{vlagikoon|AZE}} | [[2021 Franse Grand Prix|FRA]] <br /> {{vlagikoon|FRA}} | [[2021 Stiermarkse Grand Prix|STI]] <br /> [[Lêer:Flag of Steiermark.svg|20px]] | [[2021 Oostenrykse Grand Prix|OOS]] <br /> {{vlagikoon|AUT}} | [[2021 Britse Grand Prix|GBR]] <br /> {{vlagikoon|GBR}} | [[2021 Hongaarse Grand Prix|HON]] <br /> {{vlagikoon|HUN}} | [[2021 Belgiese Grand Prix|BEL]]‡ <br /> {{vlagikoon|BEL}} | [[2021 Nederlandse Grand Prix|NED]] <br /> {{vlagikoon|NED}} | [[2021 Italiaanse Grand Prix|ITA]] <br /> {{vlagikoon|ITA}} | [[2021 Russiese Grand Prix|RUS]] <br /> {{vlagikoon|RUS}} | [[2021 Turkse Grand Prix|TUR]] <br /> {{vlagikoon|TUR}} | [[2021 Verenigde State Grand Prix|VSA]] <br /> {{vlagikoon|VSA}} | [[2021 Meksikostad Grand Prix|MXS]] <br /> {{vlagikoon|MEX}} | [[2021 São Paulo Grand Prix|SAP]] <br /> [[Beeld:Bandeira_da_cidade_de_São_Paulo.svg|20px]] | [[2021 Katarse Grand Prix|KAT]] <br /> {{vlagikoon|QAT}} | [[2021 Saoedi-Arabiese Grand Prix|SAU]] <br /> {{vlagikoon|SAU}} | [[2021 Aboe Dhabi Grand Prix|ABU]] <br /> {{vlagikoon|UAE}} |rowspan="3" bgcolor="#dfdfdf"| '''585,5''' |rowspan="3" bgcolor="#dfdfdf"| '''{{silwer}}''' |- |align="left"| {{NL-VLAG}} [[Max Verstappen]] |bgcolor=dfdfdf|2{{Pictogram poleposition}} |bgcolor=ffffbf|1 |bgcolor=dfdfdf|2 |bgcolor=dfdfdf|2{{Pictogram snelste ronde}} |bgcolor=ffffbf|1 |bgcolor=cfcfff|18†{{Pictogram snelste ronde}} |bgcolor=ffffbf|1{{Pictogram poleposition|p=1|f=1}} |bgcolor=ffffbf|1{{Pictogram poleposition|p=1}} |bgcolor=ffffbf|1{{Pictogram poleposition|p=1|f=1}} |bgcolor=efcfff|¹<small>DNF</small>{{Pictogram poleposition}} |bgcolor=dfffdf|9 |bgcolor=ffffbf|1{{Pictogram poleposition}} |bgcolor=ffffbf|1{{Pictogram poleposition}} |bgcolor=efcfff|²<small>DNF</small>{{Pictogram poleposition}} |bgcolor=dfdfdf|2 |bgcolor=dfdfdf|2 |bgcolor=ffffbf|1{{Pictogram poleposition}} |bgcolor=ffffbf|1 |bgcolor=dfdfdf|²2 |bgcolor=dfdfdf|2{{Pictogram snelste ronde}} |bgcolor=dfdfdf|2 |bgcolor=ffffbf|1{{Pictogram poleposition|p=1|f=1}} |- |align="left"| {{MX-VLAG}} [[Sergio Pérez]] |bgcolor=dfffdf| 5 |bgcolor=cfcfff| 11 |bgcolor=dfffdf| 4 |bgcolor=dfffdf| 5 |bgcolor=dfffdf| 4 |bgcolor=ffffbf| 1 |bgcolor=ffdf9f| 3 |bgcolor=dfffdf| 4 |bgcolor=dfffdf| 6 |bgcolor=cfcfff| 16{{Pictogram snelste ronde}} |bgcolor=efcfff| <small>DNF</small> |bgcolor=cfcfff| 19 |bgcolor=dfffdf| 8 |bgcolor=dfffdf| 5 |bgcolor=dfffdf| 9 |bgcolor=ffdf9f| 3 |bgcolor=ffdf9f| 3 |bgcolor=ffdf9f| 3 |bgcolor=dfffdf| 4{{Pictogram snelste ronde}} |bgcolor=dfffdf| 4 |bgcolor=efcfff| <small>DNF</small> |bgcolor=cfcfff| 15† |-style="border-top:3px solid #aaaaaa" !rowspan="3"| [[2022 Formule Een-seisoen|2022]] |rowspan="3"| RB18<br/><br/>{{Pirelli}} |rowspan="3"| Red Bull RBPT001 [[V6-enjin|V6 turbo]] | |bgcolor=| [[2022 Bahreinse Grand Prix|BHR]]<br/> {{vlagikoon|BHR}} |bgcolor=| [[2022 Saoedi-Arabiese Grand Prix|SAU]]<br/> {{vlagikoon|SAU}} |bgcolor=| [[2022 Australiese Grand Prix|AUS]]<br/> {{vlagikoon|AUS}} |bgcolor=| [[2022 Emilia-Romagna Grand Prix|EMI]]<br/> {{vlagikoon|ITA}} |bgcolor=| [[2022 Miami Grand Prix|MIA]]<br/> [[Beeld:Flag of Miami, Florida.svg|20px|rand]] |bgcolor=| [[2022 Spaanse Grand Prix|ESP]]<br/> {{vlagikoon|ESP}} |bgcolor=| [[2022 Monaco Grand Prix|MON]]<br/> {{vlagikoon|MON}} |bgcolor=| [[2022 Azerbeidjanse Grand Prix|AZE]]<br/> {{vlagikoon|AZE}} |bgcolor=| [[2022 Kanadese Grand Prix|KAN]]<br/> {{vlagikoon|CAN}} |bgcolor=| [[2022 Britse Grand Prix|GBR]]<br/> {{vlagikoon|GBR}} |bgcolor=| [[2022 Oostenrykse Grand Prix|OST]]<br/> {{vlagikoon|AUT}} |bgcolor=| [[2022 Franse Grand Prix|FRA]]<br/> {{vlagikoon|FRA}} |bgcolor=| [[2022 Hongaarse Grand Prix|HON]]<br/> {{vlagikoon|HUN}} |bgcolor=| [[2022 Belgiese Grand Prix|BEL]]<br/> {{vlagikoon|BEL}} |bgcolor=| [[2022 Nederlandse Grand Prix|NED]]<br/> {{vlagikoon|NED}} |bgcolor=| [[2022 Italiaanse Grand Prix|ITA]] <br/> {{vlagikoon|ITA}} |bgcolor=| [[2022 Singapoerse Grand Prix|SIN]]<br/> {{vlagikoon|SIN}} |bgcolor=| [[2022 Japannese Grand Prix|JPN]]<br/> {{vlagikoon|JPN}} |bgcolor=| [[2022 Verenigde State Grand Prix|VSA]]<br/> {{vlagikoon|VSA}} |bgcolor=| [[2022 Meksikostad Grand Prix|MXS]]<br/> {{vlagikoon|MEX}} |bgcolor=| [[2022 São Paulo Grand Prix|SAP]]<br/> [[Beeld:Bandeira_da_cidade_de_São_Paulo.svg|20px]] |bgcolor=| [[2022 Aboe Dhabi Grand Prix|ABU]]<br/> {{vlagikoon|UAE}} |rowspan="3" |'''431*''' |rowspan="3" |'''1*''' |- |align="left"| {{NL-VLAG}} [[Max Verstappen]] |bgcolor=cfcfff|19† |bgcolor=ffffbf|1 |bgcolor=efcfff|<small>DNF</small> |bgcolor=ffffbf|^'''1'''1{{Pictogram poleposition|p=1|f=1}} |bgcolor=ffffbf|1{{Pictogram snelste ronde}} |bgcolor=ffffbf|1 |bgcolor=ffdf9f|3 |bgcolor=ffffbf|1 |bgcolor=ffffbf|1{{Pictogram poleposition}} |bgcolor=dfffdf|7 |bgcolor=dfdfdf|^'''1'''2{{Pictogram poleposition|p=1|f=1}} |bgcolor=ffffbf|1 |bgcolor=ffffbf|1 |bgcolor=| |bgcolor=| |bgcolor=| |bgcolor=| |bgcolor=| |bgcolor=| |bgcolor=| |bgcolor=| |bgcolor=| |- |align="left"| {{MX-VLAG}} [[Sergio Pérez]] |bgcolor=cfcfff|18† |bgcolor=dfffdf|4{{Pictogram poleposition}} |bgcolor=dfdfdf|2 |bgcolor=dfdfdf|^'''3'''2 |bgcolor=dfffdf|4 |bgcolor=dfdfdf|2{{Pictogram snelste ronde}} |bgcolor=ffffbf|1 |bgcolor=dfdfdf|2{{Pictogram snelste ronde}} |bgcolor=efcfff|DNF |bgcolor=dfdfdf|2 |bgcolor=efcfff|^'''5'''<small>DNF</small> |bgcolor=dfffdf|4 |bgcolor=dfffdf|5 |bgcolor=| |bgcolor=| |bgcolor=| |bgcolor=| |bgcolor=| |bgcolor=| |bgcolor=| |bgcolor=| |bgcolor=| |- ! Jaar ! Onderstel<br/>en bande ! Enjin ! Renjaers ! 1 ! 2 ! 3 ! 4 ! 5 ! 6 ! 7 ! 8 ! 9 ! 10 ! 11 ! 12 ! 13 ! 14 ! 15 ! 16 ! 17 ! 18 ! 19 ! 20 ! 21 ! 22 ! Punte ! Plek |} ''* Seisoen nog aan die gang''<br/> † Die renjaer haal nie die einde nie, maar word wel geklassifiseer omdat hy meer as 90% van die renafstand voltooi het.<br/> ‡ Halwe punte is in België toegeken in 2021 omdat daar minder as 75% van die wedren afgelê is weens hewige reën. == Eksterne skakels == * [http://www.redbullracing.com/ Amptelike webtuiste] * {{Commonskat-inlyn|Red Bull Racing}} [[Kategorie:Formule Een-vervaardigers]] i1ewjobu2s0s3cmf71zifbrcwxb611o 2519927 2519904 2022-08-18T07:41:23Z Aliwal2012 39067 Wysigings deur [[Special:Contributions/213.194.156.220|213.194.156.220]] teruggerol na laaste weergawe deur [[User:Aliwal2012|Aliwal2012]] wikitext text/x-wiki [[Lêer:Daniil Kvyat 2015 Malaysia FP2.jpg|duimnael|300px|Daniil Kvyat in Maleisië, 2015]] [[Lêer:Max Verstappen, Red Bull-Honda RB15, 2019 Italian Grand Prix, Monza, 8th September (cropped).jpg|duimnael|300px|Max Verstappen, in Italië, 2019. Hy is die suksesvolste Red Bull-renjaer tot op hede.]] '''Red Bull Racing''' is 'n [[Oostenryk]]se [[Formule Een]]motorrenspan wat se werke in [[Milton Keynes]] in [[Engeland]] gebaseer is. Hulle neem aan die Formule Een-wêreldkampioenskap deel en maak sedert 2019 gebruik van [[Honda Racing F1|Honda se F1-enjins]] in hulle renmotors, nadat hul voorheen [[Renault F1|Renault]]-enjins gebruik het. Die span se renjaers van [[2009 Formule Een-seisoen|2009]] tot die [[2014 Formule Een-seisoen|2014-seisoen]] was [[Sebastian Vettel]] en [[Mark Webber]] gewees. Van die [[2016 Formule Een-seisoen]] tot 2018 was die renjaers [[Daniel Ricciardo]] en die [[Nederland]]er [[Max Verstappen]]. Die paar kon saam agt oorwinnings en 41 podiumplekke oor die drie jaar inpalm, in 'n tyd wat grootliks deur [[Mercedes AMG Petronas F1-span|Mercedes]] gedomineer is. Die span, wat vanaf 2018 tot 2020 as '''Aston Martin Red Bull Racing''' bekend gestaan het, is een van twee Formule Eenmotorrenspanne wat deur '''Red Bull''' besit word, 'n vervaardiger van energiedrankies met dieselfde naam. Die ander span is die '''[[Scuderia AlphaTauri]]''' F1-span (voorheen ''Toro Rosso'') wat in [[Faenza]], [[Italië]] gesetel is. Red Bull borg ook vele ander ekstreme sportsoorte, o.a. in vliegkuns en vryspronge. == Renuitslae == {{Tabelverklaring vir F1-renjaeruitslag}} === 2005–2019 === {| class="wikitable" style="text-align:center; font-size:80%" |- ! Jaar ! Onderstel<br />en bande ! Enjin ! Renjaers ! 1 ! 2 ! 3 ! 4 ! 5 ! 6 ! 7 ! 8 ! 9 ! 10 ! 11 ! 12 ! 13 ! 14 ! 15 ! 16 ! 17 ! 18 ! 19 ! 20 ! 21 ! Punte ! Plek |-style="border-top:3px solid #aaaaaa" !rowspan="4"| [[2005 Formule Een-seisoen|2005]] |rowspan="4"| RB1<br/><br/>{{Michelin}} |rowspan="4"| [[Cosworth]] TJ2005 V10 | | [[2005 Australiese Grand Prix|AUS]] <br /> {{AU-VLAG}} | [[2005 Maleisiese Grand Prix|MAL]] <br /> {{MY-VLAG}} | [[2005 Bahreinse Grand Prix|BHR]] <br /> {{BH-VLAG}} | [[2005 San Marino Grand Prix|SMR]] <br /> {{vlagikoon|SMR}} | [[2005 Spaanse Grand Prix|ESP]] <br /> {{ES-VLAG}} | [[2005 Monaco Grand Prix|MON]] <br /> {{MC-VLAG}} | [[2005 Europese Grand Prix|EUR]] <br /> {{EU-VLAG}} | [[2005 Kanadese Grand Prix|KAN]] <br /> {{CA-VLAG}} | [[2005 Verenigde State Grand Prix|VSA]] <br /> {{US-VLAG}} | [[2005 Franse Grand Prix|FRA]] <br /> {{FR-VLAG}} | [[2005 Britse Grand Prix|GBR]] <br /> {{GB-VLAG}} | [[2005 Duitse Grand Prix|GER]] <br /> {{DE-VLAG}} | [[2005 Hongaarse Grand Prix|HON]] <br /> {{HU-VLAG}} | [[2005 Turkse Grand Prix|TUR]] <br /> {{TR-VLAG}} | [[2005 Italiaanse Grand Prix|ITA]] <br /> {{IT-VLAG}} | [[2005 Belgiese Grand Prix|BEL]] <br /> {{BE-VLAG}} | [[2005 Brasiliaanse Grand Prix|BRA]] <br /> {{BR-VLAG}} | [[2005 Japannese Grand Prix|JPN]] <br /> {{JP-VLAG}} | [[2005 Chinese Grand Prix|CHN]] <br /> {{CN-VLAG}} | | |rowspan="4"| '''34''' |rowspan="4"| '''7de''' |- |align="left"| {{GB-VLAG}} [[David Coulthard]] |bgcolor="#dfffdf"| 4 |bgcolor="#dfffdf"| 6 |bgcolor="#dfffdf"| 8 |bgcolor="#cfcfff"| 11 |bgcolor="#dfffdf"| 8 |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#dfffdf"| 4 |bgcolor="#dfffdf"| 7 |bgcolor="#ffffff"| DNS |bgcolor="#cfcfff"| 10 |bgcolor="#cfcfff"| 13 |bgcolor="#dfffdf"| 7 |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#dfffdf"| 7 |bgcolor="#cfcfff"| 15 |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#dfffdf"| 6 |bgcolor="#cfcfff"| 9 | | |- |align="left"| {{AT-VLAG}} [[Christian Klien]] |bgcolor="#dfffdf"| 7 |bgcolor="#dfffdf"| 8 |bgcolor="#ffffff"| DNS | | | | |bgcolor="#dfffdf"| 8 |bgcolor="#ffffff"| DNS |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#cfcfff"| 15 |bgcolor="#cfcfff"| 9 |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#dfffdf"| 8 |bgcolor="#cfcfff"| 13 |bgcolor="#cfcfff"| 9 |bgcolor="#cfcfff"| 9 |bgcolor="#cfcfff"| 9 |bgcolor="#dfffdf"| 5 | | |- |align="left"| {{IT-VLAG}} [[Vitantonio Liuzzi]] | | | |bgcolor="#dfffdf"| 8 |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#cfcfff"| 9 | | | | | | | | | | | | | | |-style="border-top:3px solid #aaaaaa" !rowspan="4"| [[2006 Formule Een-seisoen|2006]] |rowspan="4"| RB2<br/><br/>{{Michelin}} |rowspan="4"| [[Scuderia Ferrari|Ferrari]] 056 [[V8-enjin|V8]] | | [[2006 Bahreinse Grand Prix|BHR]] <br /> {{BH-VLAG}} | [[2006 Maleisiese Grand Prix|MAL]] <br /> {{MY-VLAG}} | [[2006 Australiese Grand Prix|AUS]] <br /> {{AU-VLAG}} | [[2006 San Marino Grand Prix|SMR]] <br /> {{vlagikoon|SMR}} | [[2006 Europese Grand Prix|EUR]] <br /> {{EU-VLAG}} | [[2006 Spaanse Grand Prix|ESP]] <br /> {{ES-VLAG}} | [[2006 Monaco Grand Prix|MON]] <br /> {{MC-VLAG}} | [[2006 Britse Grand Prix|GBR]] <br /> {{GB-VLAG}} | [[2006 Kanadese Grand Prix|KAN]] <br /> {{CA-VLAG}} | [[2006 Verenigde State Grand Prix|VSA]] <br /> {{US-VLAG}} | [[2006 Franse Grand Prix|FRA]] <br /> {{FR-VLAG}} | [[2006 Duitse Grand Prix|GER]] <br /> {{DE-VLAG}} | [[2006 Hongaarse Grand Prix|HON]] <br /> {{HU-VLAG}} | [[2006 Turkse Grand Prix|TUR]] <br /> {{TR-VLAG}} | [[2006 Italiaanse Grand Prix|ITA]] <br /> {{IT-VLAG}} | [[2006 Chinese Grand Prix|CHN]] <br /> {{CN-VLAG}} | [[2006 Japannese Grand Prix|JPN]] <br /> {{JP-VLAG}} | [[2006 Brasiliaanse Grand Prix|BRA]] <br /> {{BR-VLAG}} | | | |rowspan="4"| '''16''' |rowspan="4"| '''7de''' |- |align="left"| {{GB-VLAG}} [[David Coulthard]] |bgcolor="#cfcfff"| 10 |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#dfffdf"| 8 |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#cfcfff"| 14 |bgcolor="#ffdf9f"| 3 |bgcolor="#cfcfff"| 12 |bgcolor="#dfffdf"| 8 |bgcolor="#dfffdf"| 7 |bgcolor="#cfcfff"| 9 |bgcolor="#cfcfff"| 11 |bgcolor="#dfffdf"| 5 |bgcolor="#cfcfff"| 15 |bgcolor="#cfcfff"| 12 |bgcolor="#cfcfff"| 9 |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#efcfff"| DNF | | | |- |align="left"| {{AT-VLAG}} [[Christian Klien]] |bgcolor="#dfffdf"| 8 |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#cfcfff"| 13 |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#cfcfff"| 14 |bgcolor="#cfcfff"| 11 |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#cfcfff"| 12 |bgcolor="#dfffdf"| 8 |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#cfcfff"| 11 |bgcolor="#cfcfff"| 11 | | | | | | |- |align="left"| {{NL-VLAG}} Robert Doornbos | | | | | | | | | | | | | | | |bgcolor="#cfcfff"| 12 |bgcolor="#cfcfff"| 13 |bgcolor="#cfcfff"| 12 | | | |-style="border-top:3px solid #aaaaaa" !rowspan="3"| [[2007 Formule Een-seisoen|2007]] |rowspan="3"| RB3<br/><br/>{{Bridgestone}} |rowspan="3"| [[Renault]] RS27 [[V8-enjin|V8]] | | [[2007 Australiese Grand Prix|AUS]] <br /> {{AU-VLAG}} | [[2007 Maleisiese Grand Prix|MAL]] <br /> {{MY-VLAG}} | [[2007 Bahreinse Grand Prix|BHR]] <br /> {{BH-VLAG}} | [[2007 Spaanse Grand Prix|ESP]] <br /> {{ES-VLAG}} | [[2007 Monaco Grand Prix|MON]] <br /> {{MC-VLAG}} | [[2007 Kanadese Grand Prix|KAN]] <br /> {{CA-VLAG}} | [[2007 Verenigde State Grand Prix|VSA]] <br /> {{vlagikoon|VSA}} | [[2007 Franse Grand Prix|FRA]] <br /> {{FR-VLAG}} | [[2007 Britse Grand Prix|GBR]] <br /> {{GB-VLAG}} | [[2007 Europese Grand Prix|EUR]] <br /> {{vlagikoon|EUR}} | [[2007 Hongaarse Grand Prix|HON]] <br /> {{vlagikoon|HUN}} | [[2007 Turkse Grand Prix|TUR]] <br /> {{vlagikoon|TUR}} | [[2007 Italiaanse Grand Prix|ITA]] <br /> {{vlagikoon|ITA}} | [[2007 Belgiese Grand Prix|BEL]] <br /> {{vlagikoon|BEL}} | [[2007 Japannese Grand Prix|JPN]] <br /> {{vlagikoon|JPN}} | [[2007 Chinese Grand Prix|CHN]] <br /> {{CN-VLAG}} | [[2007 Brasiliaanse Grand Prix|BRA]] <br /> {{vlagikoon|BRA}} | | | | |rowspan="3"| '''24''' |rowspan="3"| '''5de''' |- |align="left"| {{GB-VLAG}} [[David Coulthard]] |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#dfffdf"| 5 |bgcolor="#cfcfff"| 14 |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#cfcfff"| 13 |bgcolor="#cfcfff"| 11 |bgcolor="#dfffdf"| 5 |bgcolor="#cfcfff"| 11 |bgcolor="#cfcfff"| 10 |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#dfffdf"| 4 |bgcolor="#dfffdf"| 8 |bgcolor="#cfcfff"| 9 | | | | |- |align="left"| {{AU-VLAG}} [[Mark Webber]] |bgcolor="#cfcfff"| 13 |bgcolor="#cfcfff"| 10 |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#cfcfff"| 9 |bgcolor="#dfffdf"| 7 |bgcolor="#cfcfff"| 12 |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#ffdf9f"| 3 |bgcolor="#cfcfff"| 9 |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#cfcfff"| 9 |bgcolor="#dfffdf"| 7 |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#cfcfff"| 10 |bgcolor="#efcfff"| DNF | | | | |-style="border-top:3px solid #aaaaaa" !rowspan="3"| [[2008 Formule Een-seisoen|2008]] |rowspan="3"| RB4<br/><br/>{{Bridgestone}} |rowspan="3"| [[Renault]] RS27 [[V8-enjin|V8]] | | [[2008 Australiese Grand Prix|AUS]] <br /> {{AU-VLAG}} | [[2008 Maleisiese Grand Prix|MAL]] <br /> {{MY-VLAG}} | [[2008 Bahreinse Grand Prix|BHR]] <br /> {{BH-VLAG}} | [[2008 Spaanse Grand Prix|ESP]] <br /> {{ES-VLAG}} | [[2008 Turkse Grand Prix|TUR]] <br /> {{TR-VLAG}} | [[2008 Monaco Grand Prix|MON]] <br /> {{MC-VLAG}} | [[2008 Kanadese Grand Prix|CAN]] <br /> {{CA-VLAG}} | [[2008 Franse Grand Prix|FRA]] <br /> {{FR-VLAG}} | [[2008 Britse Grand Prix|GBR]] <br /> {{GB-VLAG}} | [[2008 Duitse Grand Prix|GER]] <br /> {{DE-VLAG}} | [[2008 Hongaarse Grand Prix|HON]] <br /> {{HU-VLAG}} | [[2008 Europese Grand Prix|EUR]] <br /> {{EU-VLAG}} | [[2008 Belgiese Grand Prix|BEL]] <br /> {{BE-VLAG}} | [[2008 Italiaanse Grand Prix|ITA]] <br /> {{IT-VLAG}} | [[2008 Singapoerse Grand Prix|SIN]] <br /> {{SG-VLAG}} | [[2008 Japannese Grand Prix|JPN]] <br /> {{JP-VLAG}} | [[2008 Chinese Grand Prix|CHN]] <br /> {{CN-VLAG}} | [[2008 Brasiliaanse Grand Prix|BRA]] <br /> {{BR-VLAG}} | | | |rowspan="3"| '''29''' |rowspan="3"| '''7de''' |- |align="left"| {{GB-VLAG}} [[David Coulthard]] |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#cfcfff"| 9 |bgcolor="#cfcfff"| 18 |bgcolor="#cfcfff"| 12 |bgcolor="#cfcfff"| 9 |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#ffdf9f"| 3 |bgcolor="#cfcfff"| 9 |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#cfcfff"| 13 |bgcolor="#cfcfff"| 14 |bgcolor="#cfcfff"| 17 |bgcolor="#cfcfff"| 11 |bgcolor="#cfcfff"| 16 |bgcolor="#dfffdf"| 7 |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#cfcfff"| 10 |bgcolor="#efcfff"| DNF | | | |- |align="left"| {{AU-VLAG}} [[Mark Webber]] |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#dfffdf"| 7 |bgcolor="#dfffdf"| 7 |bgcolor="#dfffdf"| 5 |bgcolor="#dfffdf"| 7 |bgcolor="#dfffdf"| 4 |bgcolor="#cfcfff"| 12 |bgcolor="#dfffdf"| 6 |bgcolor="#cfcfff"| 10 |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#cfcfff"| 9 |bgcolor="#cfcfff"| 12 |bgcolor="#dfffdf"| 8 |bgcolor="#dfffdf"| 8 |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#dfffdf"| 8 |bgcolor="#cfcfff"| 14 |bgcolor="#cfcfff"| 9 | | | |-style="border-top:3px solid #aaaaaa" !rowspan="3"| [[2009 Formule Een-seisoen|2009]] |rowspan="3"| RB5<br/><br/>{{Bridgestone}} |rowspan="3"| [[Renault]] RS27 [[V8-enjin|V8]] | | [[2009 Australiese Grand Prix|AUS]] | [[2009 Maleisiese Grand Prix|MAL]] | [[2009 Chinese Grand Prix|CHN]] | [[2009 Bahreinse Grand Prix|BHR]] | [[2009 Spaanse Grand Prix|ESP]] | [[2009 Monaco Grand Prix|MON]] | [[2009 Turkse Grand Prix|TUR]] | [[2009 Britse Grand Prix|GBR]] | [[2009 Duitse Grand Prix|GER]] | [[2009 Hongaarse Grand Prix|HON]] | [[2009 Europese Grand Prix|EUR]] | [[2009 Belgiese Grand Prix|BEL]] | [[2009 Italiaanse Grand Prix|ITA]] | [[2009 Singapoerse Grand Prix|SIN]] | [[2009 Japannese Grand Prix|JPN]] | [[2009 Brasiliaanse Grand Prix|BRA]] | [[2009 Aboe Dhabi Grand Prix|ABU]] | | | | |bgcolor="#dfdfdf" rowspan="3"| '''153.5''' |bgcolor="#dfdfdf" rowspan="3"| {{silwer}} |- |align="left"| {{AU-VLAG}} [[Mark Webber]] |bgcolor="#cfcfff"| 12 |bgcolor="#dfffdf"| 6 |bgcolor="#dfdfdf"| 2 |bgcolor="#cfcfff"| 11 |bgcolor="#ffdf9f"| 3 |bgcolor="#dfffdf"| 5 |bgcolor="#dfdfdf"| 2 |bgcolor="#dfdfdf"| 2 |bgcolor="#ffffbf"| '''1''' |bgcolor="#ffdf9f"| ''3'' |bgcolor="#cfcfff"| 9 |bgcolor="#cfcfff"| 9 |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#cfcfff"| ''17'' |bgcolor="#ffffbf"| ''1'' |bgcolor="#dfdfdf"| 2 | | | | |- |align="left"| {{DE-VLAG}} [[Sebastian Vettel]] |bgcolor="#cfcfff"| 13 |bgcolor="#cfcfff"| 15 |bgcolor="#ffffbf"| '''1''' |bgcolor="#dfdfdf"| 2 |bgcolor="#dfffdf"| 4 |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#ffdf9f"| '''3''' |bgcolor="#ffffbf"| '''1''' |bgcolor="#dfdfdf"| 2 |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#ffdf9f"| ''3'' |bgcolor="#dfffdf"| 8 |bgcolor="#dfffdf"| 4 |bgcolor="#ffffbf"| '''1''' |bgcolor="#dfffdf"| 4 |bgcolor="#ffffbf"| ''1'' | | | | |-style="border-top:3px solid #aaaaaa" !rowspan="3"| [[2010 Formule Een-seisoen|2010]] |rowspan="3"| RB6<br/><br/>{{Bridgestone}} |rowspan="3"| [[Renault]] RS27 [[V8-enjin|V8]] | | [[2010 Bahreinse Grand Prix|BHR]] | [[2010 Australiese Grand Prix|AUS]] | [[2010 Maleisiese Grand Prix|MAL]] | [[2010 Chinese Grand Prix|CHN]] | [[2010 Spaanse Grand Prix|ESP]] | [[2010 Monaco Grand Prix|MON]] | [[2010 Turkse Grand Prix|TUR]] | [[2010 Kanadese Grand Prix|KAN]] | [[2010 Europese Grand Prix|EUR]] | [[2010 Britse Grand Prix|GBR]] | [[2010 Duitse Grand Prix|GER]] | [[2010 Hongaarse Grand Prix|HON]] | [[2010 Belgiese Grand Prix|BEL]] | [[2010 Italiaanse Grand Prix|ITA]] | [[2010 Singapoerse Grand Prix|SIN]] | [[2010 Japannese Grand Prix|JPN]] | [[2010 Koreaanse Grand Prix|KOR]] | [[2010 Brasiliaanse Grand Prix|BRA]] | [[2010 Aboe Dhabi Grand Prix|ABU]] | | |rowspan="3" bgcolor="#ffffbf"| '''498''' |rowspan="3" bgcolor="#ffffbf"| {{goud}} |- |align="left"| {{DE-VLAG}} [[Sebastian Vettel]] |bgcolor="#dfffdf"| '''4''' |bgcolor="#efcfff"| '''DNF''' |bgcolor="#ffffbf"| 1 |bgcolor="#dfffdf"| '''6''' |bgcolor="#ffdf9f"| 3 |bgcolor="#dfdfdf"| ''2'' |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#dfffdf"| 4 |bgcolor="#ffffbf"| '''1''' |bgcolor="#dfffdf"| '''7''' |bgcolor="#ffdf9f"| '''3''' |bgcolor="#ffdf9f"| '''3''' |bgcolor="#cfcfff"| 15 |bgcolor="#dfffdf"| 4 |bgcolor="#dfdfdf"| 2 |bgcolor="#ffffbf"| '''1''' |bgcolor="#efcfff"| '''DNF''' |bgcolor="#ffffbf"| 1 |bgcolor="#ffffbf"| '''1''' | | |- |align="left"| {{AU-VLAG}} [[Mark Webber]] |bgcolor="#dfffdf"| 8 |bgcolor="#dfffdf"| ''9'' |bgcolor="#dfdfdf"| '''2''' |bgcolor="#dfffdf"| 8 |bgcolor="#ffffbf"| '''1''' |bgcolor="#ffffbf"| '''1''' |bgcolor="#ffdf9f"| '''3''' |bgcolor="#dfffdf"| 5 |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#ffffbf"| 1 |bgcolor="#dfffdf"| 6 |bgcolor="#ffffbf"| 1 |bgcolor="#dfdfdf"| '''2''' |bgcolor="#dfffdf"| 6 |bgcolor="#ffdf9f"| 3 |bgcolor="#dfdfdf"| ''2'' |bgcolor="#EFCFFF"| DNF |bgcolor="#dfdfdf"| 2 |bgcolor="#dfffdf"| 8 | | |-style="border-top:3px solid #aaaaaa" !rowspan="3"| [[2011 Formule Een-seisoen|2011]] |rowspan="3"| RB7<br/><br/>{{Pirelli}} |rowspan="3"| [[Renault F1|Renault]] RS27-2011 [[V8-enjin|V8]] | |[[2011 Australiese Grand Prix|AUS]] |[[2011 Maleisiese Grand Prix|MAL]] |[[2011 Chinese Grand Prix|CHN]] |[[2011 Turkse Grand Prix|TUR]] |[[2011 Spaanse Grand Prix|ESP]] |[[2011 Monaco Grand Prix|MON]] |[[2011 Kanadese Grand Prix|KAN]] |[[2011 Europese Grand Prix|EUR]] |[[2011 Britse Grand Prix|GBR]] |[[2011 Duitse Grand Prix|GER]] |[[2011 Hongaarse Grand Prix|HON]] |[[2011 Belgiese Grand Prix|BEL]] |[[2011 Italiaanse Grand Prix|ITA]] |[[2011 Singapoerse Grand Prix|SIN]] |[[2011 Japannese Grand Prix|JPN]] |[[2011 Koreaanse Grand Prix|KOR]] |[[2011 Indiese Grand Prix|IND]] |[[2011 Aboe Dhabi Grand Prix|ABU]] |[[2011 Brasiliaanse Grand Prix|BRA]] | | |rowspan="3" bgcolor="#ffffbf"| '''650''' |rowspan="3" bgcolor="#ffffbf"| {{goud}} |- |align="left"| {{DE-VLAG}} [[Sebastian Vettel]] | bgcolor="#ffffbf" | '''1''' | bgcolor="#ffffbf" | '''1''' | bgcolor="#dfdfdf" | '''2''' | bgcolor="#ffffbf" | '''1''' | bgcolor="#ffffbf" | 1 | bgcolor="#ffffbf" | '''1''' | bgcolor="#dfdfdf" | '''2''' | bgcolor="#ffffbf" | '''1''' | bgcolor="#dfdfdf" | 2 | bgcolor="#dfffdf" | 4 | bgcolor="#dfdfdf" | '''2''' | bgcolor="#ffffbf" | '''1''' | bgcolor="#ffffbf" | '''1''' | bgcolor="#ffffbf" | '''1''' | bgcolor="#ffdf9f" | '''3''' | bgcolor="#ffffbf" | ''1'' | bgcolor="#ffffbf" | '''1''' | bgcolor="#efcfff" | '''DNF''' | bgcolor="#dfdfdf" | '''2''' | | |- |align="left"| {{AU-VLAG}} [[Mark Webber]] | bgcolor="#dfffdf" | 5 | bgcolor="#dfffdf" | ''4'' | bgcolor="#ffdf9f" | ''3'' | bgcolor="#dfdfdf" | ''2'' | bgcolor="#dfffdf" | '''4''' | bgcolor="#dfffdf" | ''4'' | bgcolor="#ffdf9f" | 3 | bgcolor="#ffdf9f" | 3 | bgcolor="#ffdf9f" | '''3''' | bgcolor="#ffdf9f" | '''3''' | bgcolor="#dfffdf" | 5 | bgcolor="#dfdfdf" | ''2'' | bgcolor="#efcfff" | DNF | bgcolor="#ffdf9f" | 3 | bgcolor="#dfffdf" | 4 | bgcolor="#ffdf9f" | 3 | bgcolor="#dfffdf" | 4 | bgcolor="#dfffdf" | '''4''' | bgcolor="#ffffbf" | '''1''' | | |-style="border-top:3px solid #aaaaaa" !rowspan="3"| [[2012 Formule Een-seisoen|2012]] |rowspan="3"| RB8<br/><br/>{{Pirelli}} |rowspan="3"| [[Renault F1|Renault]] RS27-2012 [[V8-enjin|V8]] | | [[2012 Australiese Grand Prix|AUS]] | [[2012 Maleisiese Grand Prix|MAL]] | [[2012 Chinese Grand Prix|CHN]] | [[2012 Bahreinse Grand Prix|BHR]] | [[2012 Spaanse Grand Prix|ESP]] | [[2012 Monaco Grand Prix|MON]] | [[2012 Kanadese Grand Prix|KAN]] | [[2012 Europese Grand Prix|EUR]] | [[2012 Britse Grand Prix|GBR]] | [[2012 Duitse Grand Prix|GER]] | [[2012 Hongaarse Grand Prix|HON]] | [[2012 Belgiese Grand Prix|BEL]] | [[2012 Italiaanse Grand Prix|ITA]] | [[2012 Singapoerse Grand Prix|SIN]] | [[2012 Japannese Grand Prix|JPN]] | [[2012 Koreaanse Grand Prix|KOR]] | [[2012 Indiese Grand Prix|IND]] | [[2012 Aboe Dhabi Grand Prix|ABU]] | [[2012 Verenigde State Grand Prix|VSA]] | [[2012 Brasiliaanse Grand Prix|BRA]] | |rowspan="3" bgcolor="#ffffbf"| '''460''' |rowspan="3" bgcolor="#ffffbf"| {{goud}} |- |align="left"| {{DE-VLAG}} [[Sebastian Vettel]] |bgcolor="#dfdfdf"| 2 |bgcolor="#cfcfff"| 11 |bgcolor="#dfffdf"| 5 |bgcolor="#ffffbf"| '''1''' |bgcolor="#dfffdf"| 6 |bgcolor="#dfffdf"| 4 |bgcolor="#dfffdf"| '''4''' |bgcolor="#efcfff"| '''DNF''' |bgcolor="#ffdf9f"| 3 |bgcolor="#dfffdf"| 5 |bgcolor="#dfffdf"| ''4'' |bgcolor="#dfdfdf"| 2 |bgcolor="#cfcfff"| 22 |bgcolor="#ffffbf"| 1 |bgcolor="#ffffbf"| '''1''' |bgcolor="#ffffbf"| 1 |bgcolor="#ffffbf"| '''1''' |bgcolor="#ffffbf"| ''3'' |bgcolor="#dfdfdf"| '''2''' |bgcolor="#dfffdf"| 6 | |- |align="left"| {{AU-VLAG}} [[Mark Webber]] |bgcolor="#dfffdf"| 4 |bgcolor="#dfffdf"| 4 |bgcolor="#dfffdf"| 4 |bgcolor="#dfffdf"| 4 |bgcolor="#cfcfff"| 11 |bgcolor="#ffffbf"| '''1''' |bgcolor="#dfffdf"| 7 |bgcolor="#dfffdf"| 4 |bgcolor="#ffffbf"| 1 |bgcolor="#dfffdf"| 8 |bgcolor="#dfffdf"| 8 |bgcolor="#dfffdf"| 6 |bgcolor="#cfcfff"| 20 |bgcolor="#cfcfff"| 11 |bgcolor="#dfffdf"| 9 |bgcolor="#dfdfdf"| '''2''' |bgcolor="#ffdf9f"| 3 |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#dfffdf"| 4 | |-style="border-top:3px solid #aaaaaa" !rowspan="3"| [[2013 Formule Een-seisoen|2013]] |rowspan="3"| RB9<br/><br/>{{Pirelli}} |rowspan="3"| [[Renault F1|Renault]] RS27-2013 [[V8-enjin|V8]] | | [[2013 Australiese Grand Prix|AUS]] | [[2013 Maleisiese Grand Prix|MAL]] | [[2013 Chinese Grand Prix|CHN]] | [[2013 Bahreinse Grand Prix|BHR]] | [[2013 Spaanse Grand Prix|ESP]] | [[2013 Monaco Grand Prix|MON]] | [[2013 Kanadese Grand Prix|KAN]] | [[2013 Britse Grand Prix|GBR]] | [[2013 Duitse Grand Prix|GER]] | [[2013 Hongaarse Grand Prix|HON]] | [[2013 Belgiese Grand Prix|BEL]] | [[2013 Italiaanse Grand Prix|ITA]] | [[2013 Singapoerse Grand Prix|SIN]] | [[2013 Koreaanse Grand Prix|KOR]] | [[2013 Japannese Grand Prix|JPN]] | [[2013 Indiese Grand Prix|IND]] | [[2013 Aboe Dhabi Grand Prix|ABU]] | [[2013 Verenigde State Grand Prix|VSA]] | [[2013 Brasiliaanse Grand Prix|BRA]] | | |rowspan="3" bgcolor="#ffffbf"| '''596''' |rowspan="3" bgcolor="#ffffbf"| {{goud}} |- |align="left"| {{DE-VLAG}} [[Sebastian Vettel]] |bgcolor="#ffdf9f"| '''3''' |bgcolor="#ffffbf"| '''1''' |bgcolor="#dfffdf"| ''4'' |bgcolor="#ffffbf"| '''1''' |bgcolor="#dfffdf"| 4 |bgcolor="#dfdfdf"| ''2'' |bgcolor="#ffffbf"| ''1'' |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#ffffbf"| 1 |bgcolor="#ffdf9f"| 3 |bgcolor="#ffffbf"| '''1''' |bgcolor="#ffffbf"| '''1''' |bgcolor="#ffffbf"| '''1''' |bgcolor="#ffffbf"| '''1''' |bgcolor="#ffffbf"| 1 |bgcolor="#ffffbf"| ''1'' |bgcolor="#ffffbf"| 1 |bgcolor="#ffffbf"| ''1'' |bgcolor="#ffffbf"| ''1'' | | |- |align="left"| {{AU-VLAG}} [[Mark Webber]] |bgcolor="#dfffdf"| 6 |bgcolor="#dfdfdf"| 2 |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#dfffdf"| 7 |bgcolor="#dfffdf"| 5 |bgcolor="#ffdf9f"| 3 |bgcolor="#dfffdf"| ''4'' |bgcolor="#dfdfdf"| ''2'' |bgcolor="#dfffdf"| 7 |bgcolor="#dfffdf"| ''4'' |bgcolor="#dfffdf"| 5 |bgcolor="#ffdf9f"| 3 |bgcolor="#cfcfff"| 15 |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#dfdfdf"| '''2''' |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#dfdfdf"| '''2''' |bgcolor="#ffdf9f"| 3 |bgcolor="#dfdfdf"| ''2'' | | |-style="border-top:3px solid #aaaaaa" !rowspan="3"| [[2014 Formule Een-seisoen|2014]] |rowspan="3"| RB10<br/><br/>{{Pirelli}} |rowspan="3"| [[Renault F1|Renault]] Energy F1-2014 [[V6-enjin|V6 turbo]] | | [[2014 Australiese Grand Prix|AUS]] | [[2014 Maleisiese Grand Prix|MAL]] | [[2014 Bahreinse Grand Prix|BHR]] | [[2014 Chinese Grand Prix|CHN]] | [[2014 Spaanse Grand Prix|ESP]] | [[2014 Monaco Grand Prix|MON]] | [[2014 Kanadese Grand Prix|KAN]] | [[2014 Oostenrykse Grand Prix|OST]] | [[2014 Britse Grand Prix|GBR]] | [[2014 Duitse Grand Prix|GER]] | [[2014 Hongaarse Grand Prix|HON]] | [[2014 Belgiese Grand Prix|BEL]] | [[2014 Italiaanse Grand Prix|ITA]] | [[2014 Singapoerse Grand Prix|SIN]] | [[2014 Japannese Grand Prix|JPN]] | [[2014 Russiese Grand Prix|RUS]] | [[2014 Verenigde State Grand Prix|VSA]] | [[2014 Brasiliaanse Grand Prix|BRA]] | [[2014 Aboe Dhabi Grand Prix|ABU]] | | |rowspan="3" bgcolor="#dfdfdf"| '''405''' |rowspan="3" bgcolor="#dfdfdf"| {{silwer}} |- |align="left"| {{DE-VLAG}} [[Sebastian Vettel]] |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#ffdf9f"| 3 |bgcolor="#dfffdf"| 6 |bgcolor="#dfffdf"| 5 |bgcolor="#dfffdf"| ''4'' |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#ffdf9f"| 3 |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#dfffdf"| 5 |bgcolor="#dfffdf"| 4 |bgcolor="#dfffdf"| 7 |bgcolor="#dfffdf"| 5 |bgcolor="#dfffdf"| 6 |bgcolor="#dfdfdf"| 2 |bgcolor="#ffdf9f"| 3 |bgcolor="#dfffdf"| 8 |bgcolor="#dfffdf"| ''7'' |bgcolor="#dfffdf"| 5 |bgcolor="#dfffdf"| 8 | | |- |align="left"| {{AU-VLAG}} [[Daniel Ricciardo]] |bgcolor="#000000" style="color: #ffffff"| DSQ |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#dfffdf"| 4 |bgcolor="#dfffdf"| 4 |bgcolor="#ffdf9f"| 3 |bgcolor="#ffdf9f"| 3 |bgcolor="#ffffbf"| 1 |bgcolor="#dfffdf"| 8 |bgcolor="#ffdf9f"| 3 |bgcolor="#dfffdf"| 6 |bgcolor="#ffffbf"| 1 |bgcolor="#ffffbf"| 1 |bgcolor="#dfffdf"| 5 |bgcolor="#ffdf9f"| 3 |bgcolor="#dfffdf"| 4 |bgcolor="#dfffdf"| 7 |bgcolor="#ffdf9f"| 3 |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#dfffdf"| ''4'' | | |-style="border-top:3px solid #aaaaaa" !rowspan="3"| [[2015 Formule Een-seisoen|2015]] !rowspan="3"| RB11<br/><br/>{{Pirelli}} |rowspan="3"| [[Renault F1|Renault]] Energy F1-2015 [[V6-enjin|V6 turbo]] | | [[2015 Australiese Grand Prix|AUS]] <br /> {{vlagikoon|AUS}} | [[2015 Maleisiese Grand Prix|MAL]] <br /> {{vlagikoon|MYS}} | [[2015 Chinese Grand Prix|CHN]] <br /> {{CN-VLAG}} | [[2015 Bahreinse Grand Prix|BHR]] <br /> {{vlagikoon|BHR}} | [[2015 Spaanse Grand Prix|ESP]] <br /> {{vlagikoon|ESP}} | [[2015 Monaco Grand Prix|MON]] <br />{{vlagikoon|MON}} | [[2015 Kanadese Grand Prix|KAN]] <br /> {{vlagikoon|CAN}} | [[2015 Oostenrykse Grand Prix|AUT]] <br /> {{vlagikoon|AUT}} | [[2015 Britse Grand Prix|GBR]] <br /> {{vlagikoon|GBR}} | [[2015 Hongaarse Grand Prix|HON]] <br /> {{vlagikoon|HUN}} | [[2015 Belgiese Grand Prix|BEL]] <br /> {{vlagikoon|BEL}} | [[2015 Italiaanse Grand Prix|ITA]] <br /> {{vlagikoon|ITA}} | [[2015 Singapoerse Grand Prix|SIN]] <br /> {{vlagikoon|SIN}} | [[2015 Japannese Grand Prix|JPN]] <br /> {{vlagikoon|JPN}} | [[2015 Russiese Grand Prix|RUS]] <br /> {{vlagikoon|RUS}} | [[2015 Verenigde State Grand Prix|VSA]] <br /> {{vlagikoon|VSA}} | [[2015 Meksikaanse Grand Prix|MEX]] <br /> {{vlagikoon|MEX}} | [[2015 Brasiliaanse Grand Prix|BRA]] <br /> {{vlagikoon|BRA}} | [[2015 Aboe Dhabi Grand Prix|ABU]] <br /> {{vlagikoon|UAE}} | | |rowspan="3"| '''187''' |rowspan="3"| '''4de''' |- |align="left"| {{AU-VLAG}} [[Daniel Ricciardo]] |bgcolor="#dfffdf"| 6 |bgcolor="#dfffdf"| 10 |bgcolor="#dfffdf"| 9 |bgcolor="#dfffdf"| 6 |bgcolor="#dfffdf"| 7 |bgcolor="#dfffdf"| ''5'' |bgcolor="#cfcfff"| 13 |bgcolor="#dfffdf"| 10 |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#ffdf9f"| ''3'' |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#dfffdf"| 8 |bgcolor="#dfdfdf"| ''2'' |bgcolor="#cfcfff"| 15 |bgcolor="#cfcfff"| 15 |bgcolor="#dfffdf"| 10 |bgcolor="#dfffdf"| 5 |bgcolor="#cfcfff"| 11 |bgcolor="#dfffdf"| 6 | | |- |align="left"| {{RU-VLAG}} [[Daniil Kvyat]] |bgcolor="#ffffff"| DNS |bgcolor="#dfffdf"| 9 |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#dfffdf"| 9 |bgcolor="#dfffdf"| 10 |bgcolor="#dfffdf"| 4 |bgcolor="#dfffdf"| 9 |bgcolor="#cfcfff"| 12 |bgcolor="#dfffdf"| 6 |bgcolor="#dfdfdf"| 2 |bgcolor="#dfffdf"| 4 |bgcolor="#dfffdf"| 10 |bgcolor="#dfffdf"| 6 |bgcolor="#cfcfff"| 13 |bgcolor="#dfffdf"| 5 |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#dfffdf"| 4 |bgcolor="#dfffdf"| 7 |bgcolor="#dfffdf"| 10 | | |-style="border-top:3px solid #aaaaaa" !rowspan="4"| [[2016 Formule Een-seisoen|2016]] |rowspan="4"| RB12<br/><br/>{{Pirelli}} |rowspan="4"| [[Renault F1|TAG Heuer]] F1-2016 [[V6-enjin|V6 turbo]] | | [[2016 Australiese Grand Prix|AUS]] <br /> {{vlagikoon|AUS}} | [[2016 Bahreinse Grand Prix|BHR]] <br /> {{vlagikoon|BHR}} | [[2016 Chinese Grand Prix|CHN]] <br /> {{CN-VLAG}} | [[2016 Russiese Grand Prix|RUS]] <br /> {{vlagikoon|RUS}} | [[2016 Spaanse Grand Prix|ESP]] <br /> {{vlagikoon|ESP}} | [[2016 Monaco Grand Prix|MON]] <br />{{vlagikoon|MON}} | [[2016 Kanadese Grand Prix|KAN]] <br /> {{vlagikoon|CAN}} | [[2016 Europese Grand Prix|EUR]] <br /> {{vlagikoon|AZE}} | [[2016 Oostenrykse Grand Prix|AUT]] <br /> {{vlagikoon|AUT}} | [[2016 Britse Grand Prix|GBR]] <br /> {{vlagikoon|GBR}} | [[2016 Hongaarse Grand Prix|HON]] <br /> {{vlagikoon|HUN}} | [[2016 Duitse Grand Prix|GER]] <br /> {{vlagikoon|GER}} | [[2016 Belgiese Grand Prix|BEL]] <br /> {{vlagikoon|BEL}} | [[2016 Italiaanse Grand Prix|ITA]] <br /> {{vlagikoon|ITA}} | [[2016 Singapoerse Grand Prix|SIN]] <br /> {{vlagikoon|SIN}} | [[2016 Maleisiese Grand Prix|MAL]] <br /> {{vlagikoon|MYS}} | [[2016 Japannese Grand Prix|JPN]] <br /> {{vlagikoon|JPN}} | [[2016 Verenigde State Grand Prix|VSA]] <br /> {{vlagikoon|VSA}} | [[2016 Meksikaanse Grand Prix|MEX]] <br /> {{vlagikoon|MEX}} | [[2016 Brasiliaanse Grand Prix|BRA]] <br /> {{vlagikoon|BRA}} | [[2016 Aboe Dhabi Grand Prix|ABU]] <br /> {{vlagikoon|UAE}} |rowspan="4" bgcolor="#dfdfdf"| '''468''' |rowspan="4" bgcolor="#dfdfdf"| '''{{silwer}}''' |- |align="left"| {{AU-VLAG}} [[Daniel Ricciardo]] |bgcolor="#dfffdf"| ''4'' |bgcolor="#dfffdf"| 4 |bgcolor="#dfffdf"| 4 |bgcolor="#cfcfff"| 11 |bgcolor="#dfffdf"| 4 |bgcolor="#dfdfdf"| '''2''' |bgcolor="#dfffdf"| 7 |bgcolor="#dfffdf"| 7 |bgcolor="#dfffdf"| 5 |bgcolor="#dfffdf"| 4 |bgcolor="#ffdf9f"| 3 |bgcolor="#dfdfdf"| ''2'' |bgcolor="#dfdfdf"| 2 |bgcolor="#dfffdf"| 5 |bgcolor="#dfdfdf"| ''2'' |bgcolor="#ffffbf"| 1 |bgcolor="#dfffdf"| 6 |bgcolor="#ffdf9f"| 3 |bgcolor="#ffdf9f"| ''3'' |bgcolor="#dfffdf"| 8 |bgcolor="#dfffdf"| 5 |- |align="left"| {{RU-VLAG}} [[Daniil Kvyat]] |bgcolor="#ffffff"| DNS |bgcolor="#dfffdf"| 7 |bgcolor="#ffdf9f"| 3 |bgcolor="#cfcfff"| 15 | | | | | | | | | | | | | | | | | |- |align="left"| {{NL-VLAG}} [[Max Verstappen]] | | | | |bgcolor="#ffffbf"| 1 |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#dfffdf"| 4 |bgcolor="#dfffdf"| 8 |bgcolor="#dfdfdf"| 2 |bgcolor="#dfdfdf"| 2 |bgcolor="#dfffdf"| 5 |bgcolor="#ffdf9f"| 3 |bgcolor="#cfcfff"| 11 |bgcolor="#dfffdf"| 7 |bgcolor="#dfffdf"| 6 |bgcolor="#dfdfdf"| 2 |bgcolor="#dfdfdf"| 2 |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#dfffdf"| 4 |bgcolor="#ffdf9f"| ''3'' |bgcolor="#dfffdf"| 4 |-style="border-top:3px solid #aaaaaa" !rowspan="3"| [[2017 Formule Een-seisoen|2017]] |rowspan="3"| RB13<br/><br/>{{Pirelli}} |rowspan="3"| [[Renault F1|TAG Heuer]] F1-2017 [[V6-enjin|V6 turbo]] | |[[2017 Australiese Grand Prix|AUS]] <br /> {{vlagikoon|AUS}} |[[2017 Chinese Grand Prix|CHN]] <br /> {{vlagikoon|CHN}} |[[2017 Bahreinse Grand Prix|BHR]] <br /> {{vlagikoon|BHR}} |[[2017 Russiese Grand Prix|RUS]] <br /> {{vlagikoon|RUS}} |[[2017 Spaanse Grand Prix|ESP]] <br /> {{vlagikoon|ESP}} |[[2017 Monaco Grand Prix|MON]] <br /> {{vlagikoon|MON}} |[[2017 Kanadese Grand Prix|KAN]] <br /> {{vlagikoon|CAN}} |[[2017 Azerbeidjanse Grand Prix|AZE]] <br /> {{vlagikoon|AZE}} |[[2017 Oostenrykse Grand Prix|AUT]] <br /> {{vlagikoon|AUT}} |[[2017 Britse Grand Prix|GBR]] <br /> {{vlagikoon|GBR}} |[[2017 Hongaarse Grand Prix|HON]] <br /> {{vlagikoon|HUN}} |[[2017 Belgiese Grand Prix|BEL]] <br /> {{vlagikoon|BEL}} |[[2017 Italiaanse Grand Prix|ITA]] <br /> {{vlagikoon|ITA}} |[[2017 Singapoerse Grand Prix|SIN]] <br /> {{vlagikoon|SIN}} |[[2017 Maleisiese Grand Prix|MAL]] <br /> {{vlagikoon|MYS}} |[[2017 Japannese Grand Prix|JPN]] <br /> {{vlagikoon|JPN}} |[[2017 Verenigde State Grand Prix|VSA]] <br /> {{vlagikoon|VSA}} |[[2017 Meksikaanse Grand Prix|MEX]] <br /> {{vlagikoon|MEX}} |[[2017 Brasiliaanse Grand Prix|BRA]] <br /> {{vlagikoon|BRA}} |[[2017 Aboe Dhabi Grand Prix|ABU]] <br /> {{vlagikoon|UAE}} | |rowspan="3" bgcolor="#ffdf9f"|'''368''' |rowspan="3" bgcolor="#ffdf9f"|'''{{brons}}''' |- |align="left"| {{AU-VLAG}} [[Daniel Ricciardo]] |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#dfffdf"| 4 |bgcolor="#dfffdf"| 5 |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#ffdf9f"| 3 |bgcolor="#ffdf9f"| 3 |bgcolor="#ffdf9f"| 3 |bgcolor="#ffffbf"| 1 |bgcolor="#ffdf9f"| 3 |bgcolor="#dfffdf"| 5 |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#ffdf9f"| 3 |bgcolor="#dfffdf"| ''4'' |bgcolor="#dfdfdf"| 2 |bgcolor="#ffdf9f"| 3 |bgcolor="#ffdf9f"| 3 |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#dfffdf"| 6 |bgcolor="#efcfff"| DNF | |- |align="left"| {{NL-VLAG}} [[Max Verstappen]] |bgcolor="#dfffdf"| 5 |bgcolor="#ffdf9f"| 3 |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#dfffdf"| 5 |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#dfffdf"| 5 |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#dfffdf"| 4 |bgcolor="#dfffdf"| 5 |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#dfffdf"| 10 |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#ffffbf"| 1 |bgcolor="#dfdfdf"| 2 |bgcolor="#dfffdf"| 4 |bgcolor="#ffffbf"| 1 |bgcolor="#dfffdf"| ''5'' |bgcolor="#dfffdf"| 5 |-style="border-top:3px solid #aaaaaa" !rowspan="3"| [[2018 Formule Een-seisoen|2018]] |rowspan="3"| RB14<br/><br/>{{Pirelli}} |rowspan="3"| [[Renault F1|TAG Heuer]] F1-2018 [[V6-enjin|V6 turbo]] | | [[2018 Australiese Grand Prix|AUS]] <br /> {{vlagikoon|AUS}} | [[2018 Bahreinse Grand Prix|BHR]] <br /> {{vlagikoon|BHR}} | [[2018 Chinese Grand Prix|CHN]] <br /> {{vlagikoon|CHN}} | [[2018 Azerbeidjanse Grand Prix|AZE]] <br /> {{vlagikoon|AZE}} | [[2018 Spaanse Grand Prix|ESP]] <br /> {{vlagikoon|ESP}} | [[2018 Monaco Grand Prix|MON]] <br /> {{vlagikoon|MON}} | [[2018 Kanadese Grand Prix|KAN]] <br /> {{vlagikoon|CAN}} | [[2018 Franse Grand Prix|FRA]] <br /> {{vlagikoon|FRA}} | [[2018 Oostenrykse Grand Prix|AUT]] <br /> {{vlagikoon|AUT}} | [[2018 Britse Grand Prix|GBR]] <br /> {{vlagikoon|GBR}} | [[2018 Duitse Grand Prix|GER]] <br /> {{vlagikoon|GER}} | [[2018 Hongaarse Grand Prix|HON]] <br /> {{vlagikoon|HUN}} | [[2018 Belgiese Grand Prix|BEL]] <br /> {{vlagikoon|BEL}} | [[2018 Italiaanse Grand Prix|ITA]] <br /> {{vlagikoon|ITA}} | [[2018 Singapoerse Grand Prix|SIN]] <br /> {{vlagikoon|SIN}} | [[2018 Russiese Grand Prix|RUS]] <br /> {{vlagikoon|RUS}} | [[2018 Japannese Grand Prix|JPN]] <br /> {{vlagikoon|JPN}} | [[2018 Verenigde State Grand Prix|VSA]] <br /> {{vlagikoon|VSA}} | [[2018 Meksikaanse Grand Prix|MEX]] <br /> {{vlagikoon|MEX}} | [[2018 Brasiliaanse Grand Prix|BRA]] <br /> {{vlagikoon|BRA}} | [[2018 Aboe Dhabi Grand Prix|ABU]] <br /> {{vlagikoon|UAE}} |rowspan="3" bgcolor="#ffdf9f"|'''419''' |rowspan="3" bgcolor="#ffdf9f"|'''{{brons}}''' |- |align="left"|{{vlagikoon|AUS}} [[Daniel Ricciardo]] |bgcolor="#dfffdf"| ''4'' |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#ffffbf"| ''1'' |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#dfffdf"| ''5'' |bgcolor="#ffffbf"| '''1''' |bgcolor="#dfffdf"| 4 |bgcolor="#dfffdf"| 4 |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#dfffdf"| 5 |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#dfffdf"| ''4'' |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#dfffdf"| 6 |bgcolor="#dfffdf"| 6 |bgcolor="#dfffdf"| 4 |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#efcfff"| '''DNF''' |bgcolor="#dfffdf"| 4 |bgcolor="#dfffdf"| 4 |- |align="left"|{{vlagikoon|NED}} [[Max Verstappen]] |bgcolor="#dfffdf"| 6 |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#dfffdf"| 5 |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#ffdf9f"| 3 |bgcolor="#dfffdf"| ''9'' |bgcolor="#ffdf9f"| ''3'' |bgcolor="#dfdfdf"| 2 |bgcolor="#ffffbf"| 1 |bgcolor="#cfcfff"| 15 |bgcolor="#dfffdf"| 4 |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#ffdf9f"| 3 |bgcolor="#dfffdf"| 5 |bgcolor="#dfdfdf"| 2 |bgcolor="#dfffdf"| 5 |bgcolor="#ffdf9f"| 3 |bgcolor="#dfdfdf"| 2 |bgcolor="#ffffbf"| 1 |bgcolor="#dfdfdf"| 2 |bgcolor="#ffdf9f"| 3 |-style="border-top:3px solid #aaaaaa" !rowspan="4"| [[2019 Formule Een-seisoen|2019]] |rowspan="4"| RB15<br/><br/>{{Pirelli}} |rowspan="4"| [[Honda]] RA619H [[V6-enjin|V6 turbo]] | | [[2019 Australiese Grand Prix|AUS]] <br /> {{vlagikoon|AUS}} | [[2019 Bahreinse Grand Prix|BHR]] <br /> {{vlagikoon|BHR}} | [[2019 Chinese Grand Prix|CHN]] <br /> {{vlagikoon|CHN}} | [[2019 Azerbeidjanse Grand Prix|AZE]] <br /> {{vlagikoon|AZE}} | [[2019 Spaanse Grand Prix|ESP]] <br /> {{vlagikoon|ESP}} | [[2019 Monaco Grand Prix|MON]] <br /> {{vlagikoon|MON}} | [[2019 Kanadese Grand Prix|KAN]] <br /> {{vlagikoon|CAN}} | [[2019 Franse Grand Prix|FRA]] <br /> {{vlagikoon|FRA}} | [[2019 Oostenrykse Grand Prix|AUT]] <br /> {{vlagikoon|AUT}} | [[2019 Britse Grand Prix|GBR]] <br /> {{vlagikoon|GBR}} | [[2019 Duitse Grand Prix|GER]] <br /> {{vlagikoon|GER}} | [[2019 Hongaarse Grand Prix|HON]] <br /> {{vlagikoon|HUN}} | [[2019 Belgiese Grand Prix|BEL]] <br /> {{vlagikoon|BEL}} | [[2019 Italiaanse Grand Prix|ITA]] <br /> {{vlagikoon|ITA}} | [[2019 Singapoerse Grand Prix|SIN]] <br /> {{vlagikoon|SIN}} | [[2019 Russiese Grand Prix|RUS]] <br /> {{vlagikoon|RUS}} | [[2019 Japannese Grand Prix|JPN]] <br /> {{vlagikoon|JPN}} | [[2019 Meksikaanse Grand Prix|MEX]] <br /> {{vlagikoon|MEX}} | [[2019 Verenigde State Grand Prix|VSA]] <br /> {{vlagikoon|VSA}} | [[2019 Brasiliaanse Grand Prix|BRA]] <br /> {{vlagikoon|BRA}} | [[2019 Aboe Dhabi Grand Prix|ABU]] <br /> {{vlagikoon|UAE}} |rowspan="4" bgcolor="#ffdf9f"| '''417''' |rowspan="4" bgcolor="#ffdf9f"| '''{{brons}}''' |- |align="left"| {{FR-VLAG}} [[Pierre Gasly]] |bgcolor="#cfcfff"| 11 |bgcolor="#dfffdf"| 8 |bgcolor="#dfffdf"| ''6'' |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#dfffdf"| 6 |bgcolor="#dfffdf"| ''5'' |bgcolor="#dfffdf"| 8 |bgcolor="#dfffdf"| 10 |bgcolor="#dfffdf"| 7 |bgcolor="#dfffdf"| 4 |bgcolor="#cfcfff"| 14 |bgcolor="#dfffdf"| 6 | | | | | | | | | |- |align="left"| {{TH-VLAG}} [[Alexander Albon]] | | | | | | | | | | | | |bgcolor="#dfffdf"| 5 |bgcolor="#dfffdf"| 6 |bgcolor="#dfffdf"| 6 |bgcolor="#dfffdf"| 5 |bgcolor="#dfffdf"| 4 |bgcolor="#dfffdf"| 5 |bgcolor="#dfffdf"| 5 |bgcolor="#cfcfff"| 14 |bgcolor="#dfffdf"| 6 |- |align="left"| {{NL-VLAG}} [[Max Verstappen]] |bgcolor="#ffdf9f"| 3 |bgcolor="#dfffdf"| 4 |bgcolor="#dfffdf"| 4 |bgcolor="#dfffdf"| 4 |bgcolor="#ffdf9f"| 3 |bgcolor="#dfffdf"| 4 |bgcolor="#dfffdf"| 5 |bgcolor="#dfffdf"| 4 |bgcolor="#ffffbf"| ''1'' |bgcolor="#dfffdf"| 5 |bgcolor="#ffffbf"| ''1'' |bgcolor="#dfdfdf"| '''''2''''' |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#dfffdf"| 8 |bgcolor="#ffdf9f"| 3 |bgcolor="#dfffdf"| 4 |bgcolor="#efcfff"| DNF |bgcolor="#dfffdf"| 6 |bgcolor="#ffdf9f"| 3 |bgcolor="#ffffbf"| ''1'' |bgcolor="#dfdfdf"| 2 |- |} === 2020– === {| class="wikitable" style="text-align:center; font-size:80%" |- ! Jaar ! Onderstel<br />en bande ! Enjin ! Renjaers ! 1 ! 2 ! 3 ! 4 ! 5 ! 6 ! 7 ! 8 ! 9 ! 10 ! 11 ! 12 ! 13 ! 14 ! 15 ! 16 ! 17 ! 18 ! 19 ! 20 ! 21 ! 22 ! Punte ! Plek |-style="border-top:3px solid #aaaaaa" !rowspan="3"| [[2020 Formule Een-seisoen|2020]] |rowspan="3"| RB16<br/><br/>{{Pirelli}} |rowspan="3"| [[Honda]] RA620H [[V6-enjin|V6 turbo]] | | [[2020 Oostenrykse Grand Prix|OOS]]<br/>{{AT-VLAG}} | [[2020 Steiermarkse Grand Prix|STI]]<br/>[[Lêer:Flag of Steiermark.svg|20px]] | [[2020 Hongaarse Grand Prix|HON]]<br/>{{HU-VLAG}} | [[2020 Britse Grand Prix|GBR]]<br/>{{GB-VLAG}} | [[70ste Herdenking Grand Prix|70J]]<br/>[[Lêer:F1 70 Logo retraced.svg|28px]] | [[2020 Spaanse Grand Prix|ESP]]<br/>{{ES-VLAG}} | [[2020 Belgiese Grand Prix|BEL]]<br/>{{BE-VLAG}} | [[2020 Italiaanse Grand Prix|ITA]]<br/>{{IT-VLAG}} | [[2020 Toskaanse Grand Prix|TOS]]<br/>{{IT-VLAG}} | [[2020 Russiese Grand Prix|RUS]]<br/>{{RU-VLAG}} | [[2020 Eifelse Grand Prix|EIF]]<br/>{{DE-VLAG}} | [[2020 Portugese Grand Prix|POR]]<br/>{{PT-VLAG}} | [[2020 Emilia-Romagna Grand Prix|EMI]]<br/>{{IT-VLAG}} | [[2020 Turkse Grand Prix|TUR]]<br/>{{vlagikoon|TUR}} | [[2020 Bahreinse Grand Prix|BHR]]<br/>{{vlagikoon|BHR}} | [[2020 Sakhir Grand Prix|SAK]]<br/>{{vlagikoon|BHR}} | [[2020 Aboe Dhabi Grand Prix|ABU]]<br/>{{vlagikoon|UAE}} | | | | | |rowspan="3" bgcolor="#dfdfdf"| '''319''' |rowspan="3" bgcolor="#dfdfdf"| '''{{silwer}}''' |- |align="left"| {{NL-VLAG}} [[Max Verstappen]] |bgcolor=efcfff|<small>DNF</small> |bgcolor=ffdf9f|3 |bgcolor=dfdfdf|2 |bgcolor=dfdfdf|2{{Pictogram snelste ronde}} |bgcolor=ffffbf|1 |bgcolor=dfdfdf|2 |bgcolor=ffdf9f|3 |bgcolor=efcfff|<small>DNF</small> |bgcolor=efcfff|<small>DNF</small> |bgcolor=dfdfdf|2 |bgcolor=dfdfdf|2{{Pictogram snelste ronde}} |bgcolor=ffdf9f|3 |bgcolor=efcfff|<small>DNF</small> |bgcolor=dfffdf|6 |bgcolor=dfdfdf|2{{Pictogram snelste ronde}} |bgcolor=efcfff|<small>DNF</small> |bgcolor=ffffbf|1{{Pictogram poleposition}} | | | | | |- |align="left"| {{TH-VLAG}} [[Alexander Albon]] |bgcolor="#cfcfff"| 13 |bgcolor="#dfffdf"| 4 |bgcolor="#dfffdf"| 5 |bgcolor="#dfffdf"| 8 |bgcolor="#dfffdf"| 5 |bgcolor="#dfffdf"| 8 |bgcolor="#dfffdf"| 6 |bgcolor="#cfcfff"| 15 |bgcolor="#ffdf9f"| 3 |bgcolor="#dfffdf"| 10 |bgcolor="#efcfff"| <small>DNF</small> |bgcolor="#cfcfff"| 12 |bgcolor="#cfcfff"| 15 |bgcolor="#dfffdf"| 7 |bgcolor="#ffdf9f"| 3 |bgcolor="#dfffdf"| 6 |bgcolor="#dfffdf"| 4 | | | | | |-style="border-top:3px solid #aaaaaa" !rowspan="3"| [[2021 Formule Een-seisoen|2021]] |rowspan="3"| RB17<br/><br/>{{Pirelli}} |rowspan="3"| [[Honda]] RA621H [[V6-enjin|V6 turbo]] | | [[2021 Bahreinse Grand Prix|BHR]] <br /> {{vlagikoon|BHR}} | [[2021 Emilia Romagna Grand Prix|EMI]] <br /> {{vlagikoon|ITA}} | [[2021 Portugese Grand Prix|POR]]<br/>{{PT-VLAG}} | [[2021 Spaanse Grand Prix|ESP]] <br /> {{vlagikoon|ESP}} | [[2021 Monaco Grand Prix|MON]] <br /> {{vlagikoon|MON}} | [[2021 Azerbeidjanse Grand Prix|AZE]] <br /> {{vlagikoon|AZE}} | [[2021 Franse Grand Prix|FRA]] <br /> {{vlagikoon|FRA}} | [[2021 Stiermarkse Grand Prix|STI]] <br /> [[Lêer:Flag of Steiermark.svg|20px]] | [[2021 Oostenrykse Grand Prix|OOS]] <br /> {{vlagikoon|AUT}} | [[2021 Britse Grand Prix|GBR]] <br /> {{vlagikoon|GBR}} | [[2021 Hongaarse Grand Prix|HON]] <br /> {{vlagikoon|HUN}} | [[2021 Belgiese Grand Prix|BEL]]‡ <br /> {{vlagikoon|BEL}} | [[2021 Nederlandse Grand Prix|NED]] <br /> {{vlagikoon|NED}} | [[2021 Italiaanse Grand Prix|ITA]] <br /> {{vlagikoon|ITA}} | [[2021 Russiese Grand Prix|RUS]] <br /> {{vlagikoon|RUS}} | [[2021 Turkse Grand Prix|TUR]] <br /> {{vlagikoon|TUR}} | [[2021 Verenigde State Grand Prix|VSA]] <br /> {{vlagikoon|VSA}} | [[2021 Meksikostad Grand Prix|MXS]] <br /> {{vlagikoon|MEX}} | [[2021 São Paulo Grand Prix|SAP]] <br /> [[Beeld:Bandeira_da_cidade_de_São_Paulo.svg|20px]] | [[2021 Katarse Grand Prix|KAT]] <br /> {{vlagikoon|QAT}} | [[2021 Saoedi-Arabiese Grand Prix|SAU]] <br /> {{vlagikoon|SAU}} | [[2021 Aboe Dhabi Grand Prix|ABU]] <br /> {{vlagikoon|UAE}} |rowspan="3" bgcolor="#dfdfdf"| '''585,5''' |rowspan="3" bgcolor="#dfdfdf"| '''{{silwer}}''' |- |align="left"| {{NL-VLAG}} [[Max Verstappen]] |bgcolor=dfdfdf|2{{Pictogram poleposition}} |bgcolor=ffffbf|1 |bgcolor=dfdfdf|2 |bgcolor=dfdfdf|2{{Pictogram snelste ronde}} |bgcolor=ffffbf|1 |bgcolor=cfcfff|18†{{Pictogram snelste ronde}} |bgcolor=ffffbf|1{{Pictogram poleposition|p=1|f=1}} |bgcolor=ffffbf|1{{Pictogram poleposition|p=1}} |bgcolor=ffffbf|1{{Pictogram poleposition|p=1|f=1}} |bgcolor=efcfff|¹<small>DNF</small>{{Pictogram poleposition}} |bgcolor=dfffdf|9 |bgcolor=ffffbf|1{{Pictogram poleposition}} |bgcolor=ffffbf|1{{Pictogram poleposition}} |bgcolor=efcfff|²<small>DNF</small>{{Pictogram poleposition}} |bgcolor=dfdfdf|2 |bgcolor=dfdfdf|2 |bgcolor=ffffbf|1{{Pictogram poleposition}} |bgcolor=ffffbf|1 |bgcolor=dfdfdf|²2 |bgcolor=dfdfdf|2{{Pictogram snelste ronde}} |bgcolor=dfdfdf|2 |bgcolor=ffffbf|1{{Pictogram poleposition|p=1|f=1}} |- |align="left"| {{MX-VLAG}} [[Sergio Pérez]] |bgcolor=dfffdf| 5 |bgcolor=cfcfff| 11 |bgcolor=dfffdf| 4 |bgcolor=dfffdf| 5 |bgcolor=dfffdf| 4 |bgcolor=ffffbf| 1 |bgcolor=ffdf9f| 3 |bgcolor=dfffdf| 4 |bgcolor=dfffdf| 6 |bgcolor=cfcfff| 16{{Pictogram snelste ronde}} |bgcolor=efcfff| <small>DNF</small> |bgcolor=cfcfff| 19 |bgcolor=dfffdf| 8 |bgcolor=dfffdf| 5 |bgcolor=dfffdf| 9 |bgcolor=ffdf9f| 3 |bgcolor=ffdf9f| 3 |bgcolor=ffdf9f| 3 |bgcolor=dfffdf| 4{{Pictogram snelste ronde}} |bgcolor=dfffdf| 4 |bgcolor=efcfff| <small>DNF</small> |bgcolor=cfcfff| 15† |-style="border-top:3px solid #aaaaaa" !rowspan="3"| [[2022 Formule Een-seisoen|2022]] |rowspan="3"| RB18<br/><br/>{{Pirelli}} |rowspan="3"| Red Bull RBPT001 [[V6-enjin|V6 turbo]] | |bgcolor=| [[2022 Bahreinse Grand Prix|BHR]]<br/> {{vlagikoon|BHR}} |bgcolor=| [[2022 Saoedi-Arabiese Grand Prix|SAU]]<br/> {{vlagikoon|SAU}} |bgcolor=| [[2022 Australiese Grand Prix|AUS]]<br/> {{vlagikoon|AUS}} |bgcolor=| [[2022 Emilia-Romagna Grand Prix|EMI]]<br/> {{vlagikoon|ITA}} |bgcolor=| [[2022 Miami Grand Prix|MIA]]<br/> [[Beeld:Flag of Miami, Florida.svg|20px|rand]] |bgcolor=| [[2022 Spaanse Grand Prix|ESP]]<br/> {{vlagikoon|ESP}} |bgcolor=| [[2022 Monaco Grand Prix|MON]]<br/> {{vlagikoon|MON}} |bgcolor=| [[2022 Azerbeidjanse Grand Prix|AZE]]<br/> {{vlagikoon|AZE}} |bgcolor=| [[2022 Kanadese Grand Prix|KAN]]<br/> {{vlagikoon|CAN}} |bgcolor=| [[2022 Britse Grand Prix|GBR]]<br/> {{vlagikoon|GBR}} |bgcolor=| [[2022 Oostenrykse Grand Prix|OST]]<br/> {{vlagikoon|AUT}} |bgcolor=| [[2022 Franse Grand Prix|FRA]]<br/> {{vlagikoon|FRA}} |bgcolor=| [[2022 Hongaarse Grand Prix|HON]]<br/> {{vlagikoon|HUN}} |bgcolor=| [[2022 Belgiese Grand Prix|BEL]]<br/> {{vlagikoon|BEL}} |bgcolor=| [[2022 Nederlandse Grand Prix|NED]]<br/> {{vlagikoon|NED}} |bgcolor=| [[2022 Italiaanse Grand Prix|ITA]] <br/> {{vlagikoon|ITA}} |bgcolor=| [[2022 Singapoerse Grand Prix|SIN]]<br/> {{vlagikoon|SIN}} |bgcolor=| [[2022 Japannese Grand Prix|JPN]]<br/> {{vlagikoon|JPN}} |bgcolor=| [[2022 Verenigde State Grand Prix|VSA]]<br/> {{vlagikoon|VSA}} |bgcolor=| [[2022 Meksikostad Grand Prix|MXS]]<br/> {{vlagikoon|MEX}} |bgcolor=| [[2022 São Paulo Grand Prix|SAP]]<br/> [[Beeld:Bandeira_da_cidade_de_São_Paulo.svg|20px]] |bgcolor=| [[2022 Aboe Dhabi Grand Prix|ABU]]<br/> {{vlagikoon|UAE}} |rowspan="3" |'''431*''' |rowspan="3" |'''1*''' |- |align="left"| {{NL-VLAG}} [[Max Verstappen]] |bgcolor=cfcfff|19† |bgcolor=ffffbf|1 |bgcolor=efcfff|<small>DNF</small> |bgcolor=ffffbf|^'''1'''1{{Pictogram poleposition|p=1|f=1}} |bgcolor=ffffbf|1{{Pictogram snelste ronde}} |bgcolor=ffffbf|1 |bgcolor=ffdf9f|3 |bgcolor=ffffbf|1 |bgcolor=ffffbf|1{{Pictogram poleposition}} |bgcolor=dfffdf|7 |bgcolor=dfdfdf|^'''1'''2{{Pictogram poleposition|p=1|f=1}} |bgcolor=ffffbf|1 |bgcolor=ffffbf|1 |bgcolor=| |bgcolor=| |bgcolor=| |bgcolor=| |bgcolor=| |bgcolor=| |bgcolor=| |bgcolor=| |bgcolor=| |- |align="left"| {{MX-VLAG}} [[Sergio Pérez]] |bgcolor=cfcfff|18† |bgcolor=dfffdf|4{{Pictogram poleposition}} |bgcolor=dfdfdf|2 |bgcolor=dfdfdf|^'''3'''2 |bgcolor=dfffdf|4 |bgcolor=dfdfdf|2{{Pictogram snelste ronde}} |bgcolor=ffffbf|1 |bgcolor=dfdfdf|2{{Pictogram snelste ronde}} |bgcolor=efcfff|DNF |bgcolor=dfdfdf|2 |bgcolor=efcfff|^'''5'''<small>DNF</small> |bgcolor=dfffdf|4 |bgcolor=dfffdf|5 |bgcolor=| |bgcolor=| |bgcolor=| |bgcolor=| |bgcolor=| |bgcolor=| |bgcolor=| |bgcolor=| |bgcolor=| |- ! Jaar ! Onderstel<br/>en bande ! Enjin ! Renjaers ! 1 ! 2 ! 3 ! 4 ! 5 ! 6 ! 7 ! 8 ! 9 ! 10 ! 11 ! 12 ! 13 ! 14 ! 15 ! 16 ! 17 ! 18 ! 19 ! 20 ! 21 ! 22 ! Punte ! Plek |} ''* Seisoen nog aan die gang''<br/> † Die renjaer haal nie die einde nie, maar word wel geklassifiseer omdat hy meer as 90% van die renafstand voltooi het.<br/> ‡ Halwe punte is in België toegeken in 2021 omdat daar minder as 75% van die wedren afgelê is weens hewige reën. == Eksterne skakels == * [http://www.redbullracing.com/ Amptelike webtuiste] * {{Commonskat-inlyn|Red Bull Racing}} [[Kategorie:Formule Een-vervaardigers]] 455xppiaah488hbeic91xxevvzpwpil 0 105723 2519821 2519770 2022-08-17T15:40:33Z Aliwal2012 39067 opruim wikitext text/x-wiki {{Inligtingskas Titelhouer | naam= Margaret Gardiner | beeld= Margaret Gardiner, Miss Universe 1978, TV Magazine.jpg | onderskrif= Margaret Gardiner in 1978 | gebore= {{GDEO|1959|8|21}} | plek=[[Kaapstad]], [[Suid-Afrika]] | nasionaliteit=Suid-Afrikaner | beroep=Modekoningin, joernalis | titels=Mej. RSA 1978<br />Mej. Heelal 1978 | kompetisies= | haarkleur=Bruin | oogkleur=Groen | lengte=1,78 m | gade=Prof. André Nel | kinders= | handtekening= }} '''Margaret Gardiner''' (geb. 21 Augustus 1959 in [[Kaapstad]]) is ’n [[Suid-Afrika]]anse joernalis en skoonheidskoningin wat in 1978 op 18-jarige ouderdom as Mej. Heelal gekroon is. Sy het die land as [[Mejuffrou RSA|Mej. RSA]] verteenwoordig en is die eerste Suid-Afrikaner wat die Mej. Heelal-titel gewen het.<ref name="win1">[http://news.google.com/newspapers?id=BEojAAAAIBAJ&sjid=cc4FAAAAIBAJ&pg=2855,6109885&dq=margaret-gardiner+universe&hl=en Judges Name Capetown Woman Country's First Miss Universe]{{Dooie skakel|date=Augustus 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes}}, ''Palm Beach Post'' (Associated Press) 25 Julie 1978.</ref><ref name="win2">[http://news.google.com/newspapers?id=1ghdAAAAIBAJ&sjid=NFoNAAAAIBAJ&pg=3365,1872071&dq=margaret-gardiner+universe&hl=en Miss Universe Title Goes to Tall South African], ''St. Joseph Gazette'' (UPI), 25 Julie 1978.</ref> Sy was vierde van die topvyf toe die eindronde aanbreek, maar is as wenner aangewys nadat al die deelnemers hul laaste vraag beantwoord het. By die geleentheid in [[Acapulco]] het sy die kroon ontvang van Janelle Commissiong, die eerste swart wenner van die titel.<ref name="win1"/> Margaret werk nou in [[Los Angeles]] as ’n tydskrif- en televisiejoernalis. Sy is getroud met prof. André Nel, afdelingshoof van nanomedisyne aan die Universiteit van Kalifornië (UCLA).<ref>[http://152.111.1.88/argief/berigte/beeld/2009/07/01/B1/3/tfvrnano.html Nanotegnologie maak kanker gou chroniese siekte, Die Burger, 2009/07/01. URL besoek op 20 Desember 2015]</ref> == Verwysings == {{Verwysings}} == Eksterne skakels == * [http://www.missuniverse.com/ Amptelike Mej. Heelal-webtuiste] {{s-start}} {{S-ach}} {{s-bef|before={{flagicon|TRI}} Janelle Commissiong}} {{s-ttl|title=Mejuffrou Heelal|years=1978}} {{s-aft|after={{flagicon|VEN|1930}} Maritza Sayalero}} {{s-end}} {{Normdata}} {{DEFAULTSORT:Gardiner, Margaret}} [[Kategorie:Suid-Afrikaanse joernaliste]] [[Kategorie:Mejuffroue Heelal]] [[Kategorie:Mejuffroue Suid-Afrika]] [[Kategorie:Geboortes in 1959]] [[Kategorie:Lewende mense]] iihudfr7gj3oquxt6tz3ojqzwobh22t 0 107910 2519823 2472917 2022-08-17T15:46:57Z 41.182.81.80 wikitext text/x-wiki [[Lêer:Bolivia-Deforestation-EO.JPG|duimnael|300x300px|'n Satellietfoto van ontbossing by die Tierras Bajas-projek in die ooste van [[Bolivië]].]] '''Ontbossing''' is die proses waarin [[woud]]e of bosse uitgehaal word en die [[grond]] daarna vir iets anders gebruik word.<ref>[http://dictionaryofforestry.org/dict/term/deforestation SAFnet Dictionary|Definition For 'deforestation'].</ref> Voorbeelde van ontbossing is waar bome uitgehaal word om plek te maak vir landboubedrywighede of nuwe woongebiede. Tropiese reënwoude is tans die plek waar die grootste ontbossing plaasvind.<ref>http://www.livescience.com/27692-deforestation.html</ref> Byna 30% van die aarde se landoppervlak word deur woude bedek.<ref>http://www.worldwildlife.org/threats/deforestation</ref> Ontbossing vind om baie redes plaas: die bome word afgekap om te verkoop of gebruik te word as brandstof en houtskool of houtprodukte, terwyl die land dan gebruik word vir weiding vir diere, plantasies en nedersettings. Wanneer bome uitgehaal word sonder om weer nuwe bome aan te plant, is die gevolge gewoonlik baie nadelig vir die gebied. Daar is 'n verlies aan biodiversiteit en dit het ook 'n verminderde reënval tot gevolg. Ontbossing word ook soms toegepas in oorlogsituasies om skuilplek vir die vyand minder te maak en sekere hulpbronne weg te neem. Moderne voorbeelde hiervan is die VSA se gebruik van ''Agent Orange'' in die [[Viëtnamoorlog]]. Sedert 2005 het die netto ontbossingstempo in lande met 'n per capita [[Bruto Binnelandse Produk]] van ten minste 4,600 miljoen Amerikaanse dollar nie verder vermeerder nie.<ref>Kauppi, P. E.; Ausubel, J. H.; Fang, J.; Mather, A. S.; Sedjo, R. A.; Waggoner, P. E. (2006).</ref><ref>[http://www.nytimes.com/2009/04/21/science/earth/21tier.html?_r=2 "Use Energy, Get Rich and Save the Planet"], ''The New York Times'', April 20, 2009</ref> Gebiede wat ontbos is het gewoonlik ernstige [[erosie]]probleme en die gebied word dikwels ook 'n woesteny. Tussen  2000 en 2012 is 2.3 miljoen vierkante kilometer se bosse reg oor die wêreld afgekap.<ref name="nature1">[http://www.nature.org/ourinitiatives/urgentissues/rainforests/rainforests-facts.xml "Facts About Rainforests"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20151022034531/http://www.nature.org/ourinitiatives/urgentissues/rainforests/rainforests-facts.xml |date=22 Oktober 2015 }}.</ref> As gevolg van ontbossing bly daar net 6.2 miljoen vierkante kilometer van die oorspronklike 16 miljoen vierkante kilometer se woude oor wat vroeër die aarde bedek het.<ref name="nature1">[http://www.nature.org/ourinitiatives/urgentissues/rainforests/rainforests-facts.xml "Facts About Rainforests"].</ref> == Oorsake == Volgens die Verenigde Nasies se Konvensie oor Klimaatsverandering is die hoofrede vir ontbossing vir landboudoeleindes. Die oorsake van ontbossing is soos volg: * Bestaansboedery – 48%; * kommersiële boerdery – 32%; * houtkappery vir die houtbedryf -14%; en * die afkap van bome vir brandhout – 5%.<ref>UNFCCC (2007).</ref> Korrupsie in regeringsinstellings,<ref>Burgonio, T.J. (3 Januarie 2008).</ref><ref>[http://www.wrm.org.uy/bulletin/74/Uganda.html "WRM Bulletin Number 74"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20081004225352/http://www.wrm.org.uy/bulletin/74/Uganda.html |date= 4 Oktober 2008 }}.</ref> die oneweredige verdeling van rykdom en mag,<ref>[http://www.globalchange.umich.edu/globalchange2/current/lectures/deforest/deforest.html "Global Deforestation"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110615044847/http://www.globalchange.umich.edu/globalchange2/current/lectures/deforest/deforest.html |date=15 Junie 2011 }}.</ref> groei in populasie, <ref name="population1">Alain Marcoux (August 2000).</ref>  [[menslike oorbevolking]],<ref>Butler, Rhett A. [http://rainforests.mongabay.com/0816.htm "Impact of Population and Poverty on Rainforests"].</ref><ref>Jocelyn Stock, Andy Rochen.</ref> en verstedeliking is verdere redes vir ontbossing.<ref>Karen.</ref> [[Globalisering]] word dikwels gesien as een van die kernoorsake van ontbossing,<ref>[http://yaleglobal.yale.edu/display.article?id=9366 "The Double Edge of Globalization"].</ref><ref>Butler, Rhett A. [http://rainforests.mongabay.com/0805.htm "Human Threats to Rainforests—Economic Restructuring"].</ref> maar tog is daar gevalle waar die impak van globalisering (nuwe invloei van mannekrag, kapitaal, kommoditeite en idees) 'n positiewe bydrae gelewer het om sekere woude te herstel.<ref>Susanna B. Hecht, Susan Kandel, Ileana Gomes, Nelson Cuellar and Herman Rosa (2006).</ref> [[Lêer:Riau deforestation 2006.jpg|duimnael|'n Moeraswoud in Indragiri Hulu, Sumatra, [[Indonesië]] is totaal afgesaag om plek te maak vir 'n oliepalm-plantasie. Hier is die laaste vrag hout uit die woud. ]] Die vernietiging van woud-ekosisteme hou verband met die ekonomiese beskouing wat die transformasie van woude ekonomies aanlokliker maak as die bewaring van die woude.<ref name="economicvalue">Pearce, David W (Desember 2001).</ref> Baie van die funksies van die woude het geen kommersiële waarde vir die eienaar van die woude of gemeenskappe wat op die woude staatmaak vir hulle welvaart nie.<ref name="economicvalue" />  Die waarde van woude om koolstof uit die atmosfeer te dreineer of as 'n belangrike [[biodiversiteit]]sbron te gebruik gaan bloot na die ryker, ontwikkelde lande en die vergoeding vir hierdie dienste is onvoldoende. Ontwikkelende lande voel dat sekere lande in die ontwikkelde wêreld, soos die VSA, hulle eie woude eeue gelede afgekap het en geweldig baie daarby gebaat het. Nou is hulle bloot skynheilig om te verwag dat ontwikkelende lande hierdie geleenthede misgun word wanneer daar gepleit word vir die bewaring van woude. Hul siening is dat die armes nie die koste van bewaring moet dra indien die rykes die probleme veroorsaak het nie.<ref name="costarica">Erwin H Bulte; Mark Joenje; Hans G P Jansen (2000).</ref> Sommige kommentatore het 'n verskuiwing opgemerk in die oorsake vir ontbossing die afgelope 30 jaar.<ref>Butler, Rhett A. and Laurance, William F. (August 2008).</ref>  Ontbossing is hoofsaaklik gedoen deur bestaansboere en regeringsontwikkelingsprojekte soos [[transmigrasie]] in lande soos [[Indonesië]] en kolonisasie in [[Latyns-Amerika]], [[Indië]], [[Java (eiland)|Java]] en so meer in die laat 19de eeu en eerste helfte van die 20ste eeu. Teen die 1990's is ontbossing hoofsaaklik veroorsaak deur industriële faktore soos die natuurprodukte-industrie, grootskaalse beesboerdery en uitgebreide landboubedrywighede.<ref name="rud">Rudel, T.K. 2005 [http://books.google.com/books?id=j4AvOb_R9h8C&printsec=frontcover "Tropical Forests: Regional Paths of Destruction and Regeneration in the Late 20th Century"] Columbia University Press ISBN 0-231-13195-X</ref> == Omgewingsprobleme == === Atmosferies === [[Lêer:Manantenina bushfire.jpg|duimnael|Die onwettige afkap en verbranding van woude in [[Madagaskar]], 2010]] Ontbossing is steeds aan die gang en verander die [[klimaat]] en [[geografie]].<ref>[http://www.nasa.gov/centers/goddard/news/topstory/2004/0603amazondry.html "NASA – Top Story – NASA DATA SHOWS DEFORESTATION AFFECTS CLIMATE"].</ref><ref name="newsfromafrica.org">[http://www.newsfromafrica.org/newsfromafrica/articles/art_9607.html "Massive deforestation threatens food security"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110718105636/http://www.newsfromafrica.org/newsfromafrica/articles/art_9607.html |date=18 Julie 2011 }}.</ref><ref>[http://www.sciencedaily.com/articles/d/deforestation.htm Deforestation] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090513133737/http://www.sciencedaily.com/articles/d/deforestation.htm |date=13 Mei 2009 }}, ScienceDaily</ref><ref>[http://www.sciencedaily.com/releases/2007/05/070511100918.htm Confirmed: Deforestation Plays Critical Climate Change Role], ScienceDaily, 11 Mei 2007</ref><ref>[http://www.scientificamerican.com/article.cfm?id=clearing-forests-may-transform-local-and-global-climate ''Clearing Forests May Transform Local—and Global—Climate; Researchers are finding that massive deforestation may have a profound, and possibly catastrophic, impact on local weather''] 4 Maart 2013 Scientific American</ref> Ontbossing dra beslis by tot [[aardverwarming]],<ref>[http://www.fao.org/newsroom/en/news/2006/1000385/index.html Deforestation causes global warming] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090805131750/http://www.fao.org/newsroom/en/news/2006/1000385/index.html |date= 5 Augustus 2009 }}, FAO</ref><ref name="Fearnidel">Philip M. Fearnside1 and William F. Laurance, ''TROPICAL DEFORESTATION AND GREENHOUSE-GAS EMISSIONS'', Ecological Applications, Volume 14, Issue 4 (August 2004) pp. 982–986</ref> en word dikwels genoem as een van die vernaamste oorsake van die versnelling in die [[kweekhuiseffek]]. Ontbossing van tropiese woude is verantwoordelik vir ongeveer 20% van die wêreld se vrystelling van [[kweekhuisgas]]se.<ref>[http://www.fondationchirac.eu/en/deforestation/ "Fondation Chirac » Deforestation and desertification"].</ref> Ontbossing is daarvoor verantwoordelik dat koolstofdioksied langer in die atmosfeer bly. Wanneer koolstofdioksied toeneem, produseer dit 'n laag in die atmosfeer wat die son se uitstraling vasvang. Hierdie uitstraling verander in hitte en dit veroorsaak aardverwarming. <ref>Mumoki, Fiona.</ref> Plante verwyder [[koolstof]] in die vorm van [[koolstofdioksied]] van die [[aarde se atmosfeer]] deur [[fotosintese]], maar stel weer koolstofdioksied in die atmosfeer vry deur normale respirasie. Net in die aktiewe groeiproses kan 'n boom of 'n woud koolstof uit die atmosfeer verwyder deur dit in plantweefsel te berg. Wanneer die boom verrot, of brand, word die meeste van hierdie gestoorde koolstof terug in die atmosfeer geplaas. Indien die bome in 'n woud afgekap word en gebruik word vir produkte wat lank sal hou en jong boompies word geplant om dit te vervang, kan dit help om die koolstof uit die atmosfeer te verwyder.<ref>I.C. Prentice.</ref> [[Lêer:SouthEast Asia fires Oct 2006.jpg|duimnael|Vure op [[Borneo]] en [[Sumatra]], 2006. Hier kap die inwoners die bome af en verbrand dit om plek te maak vir landbou.]] Leke glo vas dat reënwoude 'n groot bydrae lewer tot die wêreld se suurstofvlakke,<ref name="timesonline.co.uk">[http://www.timesonline.co.uk/tol/news/article664544.ece "How can you save the rain forest.]</ref> tog aanvaar wetenskaplikes dat reënwoude net 'n geringe bydrae maak tot die atmosferiese suurstofvlakke.<ref>Broeker, Wallace S. (2006).</ref><ref>Moran, Emilio F. (1993).</ref> Dis wel so dat die verbranding van woude groot hoeveelhede CO₂ vrystel wat weer bydrae tot aardverwarming.<ref name="Fearnidel">Philip M. Fearnside1 and William F. Laurance, ''TROPICAL DEFORESTATION AND GREENHOUSE-GAS EMISSIONS'', Ecological Applications, Volume 14, Issue 4 (August 2004) pp. 982–986</ref> Wetenskaplikes reken ook dat die ontbossing van tropiese gebiede elke jaar 1.5 miljard ton koolstof in die atmosfeer vrystel.<ref name="ReferenceC">R Defries, F Achard, S Brown, M Herold, D Murdiyarso, B Schlamadinger, C Desouzajr (2007).</ref> === Hidrologie === Die [[waterkringloop]] word ook deur ontbossing beïnvloed. Bome onttrek [[grondwater]] met hul wortels en stel dit in die atmosfeer vry. Wanneer 'n deel van 'n woud vernietig word, kan bome nie meer hierdie water vrystel nie en daarom word die klimaat veel droër. Ontbossing verminder die hoeveelheid water in die grond en grondwater en verminder ook die atmosferiese vogtigheid. Die droë grond bied minder water wat die bome kan onttrek.<ref>[http://www.wrm.org.uy/deforestation/UNreport.html "Underlying Causes of Deforestation"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20010411092448/http://wrm.org.uy/deforestation/UNreport.html |date=11 April 2001 }}.</ref> Ontbossing maak grondverbingind minder en daarom is erosie, vloede en grondstortings alles moontlike gevolge van ontbossing.<ref>Daniel Rogge.</ref><ref>[http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/asia-pacific/413717.stm China's floods: Is deforestation to blame?]</ref> Wanneer die area wat bebos is kleiner word, maak dit die landskap se vermoë om die neerslag op te vang en te behou, minder. Dit voorkom dat die reënwater deurfilter na die grondwater en die meeste van die reën in die gebied spoel weg. Omdat oppervlakwater vinniger wegspoel as grondwater sal daar baie meer vloede in 'n gebied voorkom as toe dit 'n woud was. Volgens een studie in Noord- en Noordwes-China het die gemiddelde jaarlikse reënval in die gebied met een derde afgeneem tussen die 1950's en 1980's nadat die gebied ontbos is.<ref>Hongchang, Wang (1998-01-01).</ref> Tropiese reënwoude produseer omtrent 30% van ons planeet se vars water.<ref name="timesonline.co.uk">[http://www.timesonline.co.uk/tol/news/article664544.ece "How can you save the rain forest.]</ref> === Grond === [[Lêer:Hillside deforestation in Rio de Janeiro.jpg|duimnael|regs|350x350px|'n Voorbeeld van ontbossing in [[Rio de Janeiro]], [[Brasilië]]. Die bome is uitgehaal om die klei te gebruik.]] Daar is min erosie in woude wat onaangeraak is, bloot 2 metrieke ton per km². Met ontbossing verhoog die hoeveelheid grond wat verlore gaan weens erosie aansienlik want dan spoel die water makliker weg. Boomwortels hou die grond om die boom bymekaar en kan dit ook verbind met die rotslaag onder die wortels. Wanneer die bome teen 'n steil helling uitgehaal word, is die laag grond wat oorbly vlak en los en dit verhoog die moontlikheid van grondstortings wat mense wat in die omgewing woon kan in gevaar stel. === Biodiversiteit === Wanneer ontbossing deur menslike ingryping veroorsaak word, het dit 'n reuse impak op die [[biodiversiteit]] van die gebied,<ref>Sten Nilsson, [http://www.actionbioscience.org/environment/nilsson.html Do We Have Enough Forests?] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190607205907/http://www.actionbioscience.org/environment/nilsson.html |date= 7 Junie 2019 }}, American Institute of Biological Sciences, Maart 2001</ref> en dit was al wêreldwyd  die oorsaak van die uitwissing van sekere [[spesie]]s.<ref name="SahneyBentonFalconLang 2010RainforestCollapse">{{cite journal | url=http://geology.geoscienceworld.org/cgi/content/abstract/38/12/1079 | author= Sahney, S., Benton, M.J. & Falcon-Lang, H.J. | year=2010 | title= Rainforest collapse triggered Pennsylvanian tetrapod diversification in Euramerica | journal=Geology | doi=10.1130/G31182.1 | volume = 38 | pages = 1079–1082 | format=PDF | issue=12 }}</ref> Wanneer groot stukke van die woude verwyder of verwoes word, het dit 'n negatiewe impak op die omgewing en veral die biodiversiteitsvlakke word ernstig daardeur benadeel. [[Lêer:Illegal export of rosewood 001.jpg|duimnael|Bome word onwettig afgekap in [[Madagaskar]]. In 2009 is die grootste gedeelte rooshout wat onwettig bekom is, na [[China]] uitgevoer.]] Aangesien reënwoude die mees diverse [[ekostelsel]]s op die aarde is, <ref>[https://web.archive.org/web/20090302154517/http://www.bbc.co.uk/schools/gcsebitesize/geography/ecosystems/ecosystemsrainforestrev1.shtml Tropical rainforests – The tropical rainforest], BBC</ref><ref>[http://library.thinkquest.org/11353/trforest.htm "Tropical Rainforest"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20000302033338/http://library.thinkquest.org/11353/trforest.htm |date= 2 Maart 2000 }}.</ref> en ongeveer  80% van die wêreld se biodiversiteit in hierdie reënwoude gevind word, <ref>[http://www.reuters.com/article/2008/06/20/us-philippines-biodiversity-idUSMAN18800220080620 U.N. calls on Asian nations to end deforestation] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150924134044/http://www.reuters.com/article/2008/06/20/us-philippines-biodiversity-idUSMAN18800220080620 |date=24 September 2015 }}, Reuters, 20 Junie 2008</ref><ref>[http://www.rain-tree.com/facts.htm "Rainforest Facts"].</ref> lei die vernietiging en verwydering van hierdie belangrike areas tot 'n verswakte <ref>[http://www.bbc.co.uk/schools/gcsebitesize/geography/ecosystems/ecosystemsrainforestrev4.shtml Tropical rainforests – Rainforest water and nutrient cycles], BBC</ref> omgewing met 'n verlaagde biodiversiteit.<ref>Rhett A. Butler, [http://news.mongabay.com/2007/0702-gardner.html Primary rainforest richer in species than plantations, secondary forests], mongabay.com, 2 Julie 2007</ref> Daar word bereken dat ons daagliks 137 plant-, dier- en insekspesies verloor weens die ontbossing van die reënwoude. Dit is ongeveer 50 000 spesies per jaar.<ref name="rain-tree.com">[http://www.rain-tree.com/facts.htm Rainforest Facts].</ref> Soogdiere en voëls word ook slagoffers van die ontbossing en daar word elke jaar ten minste een spesie van soogdiere en een van voëls uitgewis. Ongelukkig is daar nog onsekerheid oor die proses van uitwissing en daarom kan wetenskaplikes nie 'n akkurate voorspelling maak oor die impak van ontbossing op die biodiversiteit nie.<ref>Pimm Stuart L, Russell Gareth J, Gittleman John L, Brooks Thomas M (1995).</ref> Die meeste voorspellings oor die biodiversiteitsverlies wat gepaard gaan met ontbossing, word op spesifieke spesies in sekere areas gedoen en dan word daar algemeen aanvaar dat indien die woude verminder, sal die spesies wat daar voorkom ook verminder.<ref name="ReferenceA">Timothy Charles Whitmore; Jeffrey Sayer; International Union for Conservation of Nature and Natural Resources.</ref> Tog is baie van hierdie veronderstellings al verkeerd bewys en 'n verlies in habitat beteken nie noodwendig dat die spesie op groot skaal gaan uitsterf nie. <ref name="ReferenceA">Timothy Charles Whitmore; Jeffrey Sayer; International Union for Conservation of Nature and Natural Resources.</ref> 'n Onlangse studie van die Brasiliaanse [[Amasone-reënwoud]] voorspel dat ten spyte daarvan dat daar nog nie tot op hede so baie spesies uitgewis is nie, gaan ten minste 90% van die voorspelde uitwissings binne die volgende 40 jaar plaasvind.<ref>Sohn, Emily.</ref> == Ekonomiese impak  == Die nywerhede wat geskoei is op produkte uit die woude vorm 'n groot deel van die ekonomie van beide ontwikkelde en ontwikkelende lande. Korttermyn (sussy) winste wat gemaak word wanneer woude ontbos word en vir landbougrond gebruik word, of die oorbenutting van houtprodukte lei ongelukkig tot 'n verlies van inkomste oor die langtermyn. [[Wes-Afrika]], [[Madagaskar]] en [[Suidoos-Asië]] en baie ander streke het 'n laer inkomste weens die vermindering in houtprodukte. Ontwettige houtkappery het jaarliks 'n groot verlies aan inkomste vir die nasionale ekonomie van baie lande tot gevolg.<ref>[http://rainforests.mongabay.com/0905.htm "Destruction of Renewable Resources"]. ''rainforests.mongabay.com''.</ref> Snelgroeiende ekonomie het ook 'n effek op ontbossing. Die meeste druk kom van die wêreld se ontwikkelende lande wie se bevolkings die vinnigste groei. Daarmee saam het hulle ook 'n vinnige ekonomiese (industriële) groeikoers.<ref name="autogenerated1">Kenneth Chomitz.</ref> Wanneer 'n bevolking groei, is daar nuwe huise, gemeenskappe en woongebiede. Om al hierdie gebiede met mekaar te verbind is  nuwe paaie nodig. Paaie op die platteland bevorder ekonomiese ontwikkeling, maar dit sorg ook vir ontbossing.<ref name="autogenerated1">Kenneth Chomitz.</ref> Ongeveer 90% van die ontbossing in die Amasone-reënwoud het plaasgevind in die 100&nbsp;km paaie wat in die woud is.<ref name="autogenerated2">Ferraz, Silvio Frosini de Barros; Vettorazzi, Carlos Alberto; Theobald, David M. (2009).</ref> Die [[Europese Unie]] is een van die grootste invoerders van produkte wat gemaak word uit onwettige ontbossing.<ref>[http://www.fern.org/sites/fern.org/files/Stolen%20Goods_EN.pdf "Stolen Goods: The EU’s complicity in illegal tropical deforestation"] (PDF).</ref> == Historiese oorsake  == [[Lêer:Néolithique 0001.jpg|duimnael|Artefakte uit die [[Neolitikum]]: byle, beitels en poleerwerktuie.]] Eens op 'n tyd het reënwoude 14% van die aarde se landoppervlakte bedek; nou bedek dit bloot 6% daarvan en kundiges voorspel dat die laaste bestaande reënwoude binne 40 jaar heeltemal uitgewis sal wees.<ref>Taylor, Leslie (2004).</ref> Ontbossing op 'n klein skaal is deur sommige gemeenskappe gedoen tienduisende jare voordat die beskawing begin het.<ref name="FutureEaters">Flannery, T (1994).</ref>  Die eerste bewys van ontbossing word gevind in die Mesolitiese tydperk. <ref>Brown, Tony (1997).</ref> In daardie jare was die enigste manier om te ontbos, deur die woud aan die brand te steek. Die Mesolitiese kossoekers het vuur gebruik om openinge te maak waar [[edelhert]]e en bosvarke kon deurkom. In die [[Neolitikum]] is daar intensiewe ontbossing gedoen om plek te maak vir landboubedrywighede.<ref>[http://www.britannica.com/EBchecked/topic/254115/hand-tool/39205/Neolithic-tools "hand tool: Neolithic tools"].</ref><ref>[http://www.archaeolink.co.uk/Neolithic-Age.html "Neolithic Age from 4,000 BC to 2,200 BC or New Stone Age"].</ref> Daar word ook voorbeelde van ontbossing gevind in die [[Minoïese beskawing]]. Die omringende dele van die paleis van [[Knossos]] is intensief ontbos in die [[Bronstydperk]].<ref>C. Michael Hogan. 2007.</ref> [[Lêer:Rano Raraku quarry.jpg|duimnael|'n Kaalgestroopte [[Paaseiland]].]] Oor die afgelope paar honderd jaar het [[Paaseiland]] ernstige probleme ondervind met [[erosie]]. Dit is vererger deur landboubedrywighede en ontbossing.<ref>[http://www.smithsonianmag.com/people-places/The_Mystery_of_Easter_Island.html "The Mystery of Easter Island"], ''Smithsonian Magazine'', 1 April 2007</ref> [[Jared Diamond]] gee 'n uitstekende beskrywing van die ineenstorting an die antieke inwoners van Paaseiland in sy boek ''Collapse''.  Dit wil voorkom asof die verdwyning van die bome op die eiland saamval met die agteruitgang van die beskawing in die 17e en 18e eeu. Hy skryf hierdie ondergang toe aan ontbossing en die oorbenutting van alle hulpbronne. <ref>[http://www.mongabay.com/09easter_island.htm "Historical Consequences of Deforestation: Easter Island"].</ref><ref>[http://www.hartford-hwp.com/archives/24/042.html "Jared Diamond, Easter Island's End"].</ref> 'n Deel van die probleem van uitgebreide ontbossing is dat baie stede in die woude gebou is sodat hout, vir bouwerk, skeepsbou en die vure van pottebakkers, maklik beskikbaar kon wees. Indien ontbossing plaasvind sonder om weer nuwe bome te plant, raak die inheemse hout al hoe skaarser en moeiliker om in die hande te kry. Dikwels het die mense weggetrek en die verlate stede het agtergebly. Dit het dikwels in antieke Klein-Asië gebeur. Omdat die grootste gedeelte van die bevolking afhanklik was van landbou, is daar oral bome afgekap om plek te maak vir veeboere en die aanplant van gewasse. Daar is tog van die bome agtergelaat om te gebruik vir vuurmaakhout, die vrugte daarvan te pluk en om 'n gebied te laat waar bosvarke aangetref word. Die edelstand het ook hulle eie jaggebiede beskerm en op daardie manier is van die woude beskerm. [[Lêer:Rugendas - Defrichement d une Foret.jpg|duimnael|Ontbossing van Brasilië se Atlantiese woud, 1820–1825]] Vanaf 1100 tot 1500 n.C. het ontbossing op groot skaal in [[Wes-Europa]] plaasgevind omdat die menslike bevolking al hoe meer geword het. Europese vlooteienaars het sedert die 15e eeu baie van die woude uitgeroei om die hout te gebruik vir die bou van houtskepe. In Spanje het seerowery ook gelei tot baie bome wat afgekap is. Dit het weer veroorsaak dat Spanje se ekonomie ná die ontdekking van Amerika deur [[Christopher Columbus]] verswak het. Die ekonomie het staatgemaak op die bedrywighede van die koloniste. Van hierdie bedrywighede was plundering, mynbou, veeboerdery, plantasies en ruilhandel. Die enorme gebruik van houtskool op industriële skaal in die vroeë moderne Europa en Engeland het ook bygedra tot hewige ontbossing. Engeland het hul visier gerig op die onbeskadigde woude in [[Nieu-Engeland]] vir hout om skepe vir die vloot te bou, omdat die meeste woude in Engeland uitgeroei is om houtskool te maak. Vir die hele skeepsvloot van Nelson se Koninklike Vloot wat deel was van die slag van Trafalgar (1805), is daar 6&nbsp;000 volwasse eikebome gebruik om die skepe mee te bou. === Tempo van ontbossing === [[Lêer:Fires and Deforestation on the Amazon Frontier, Rondonia, Brazil - August 12, 2007.jpg|duimnael|Die afkap-en-brand-metode word toegepas om plek te maak vir landbougrond. Rondônia, wes [[Brasilië]]]] Die tempo van wêreldwye ontbossing <ref>Duke Press policy studies / Global deforestation and the nineteenth-century world economy / edited by Richard P. Tucker and J. F. Richards</ref> het vinnig toegeneem sedert 1852. <ref name="Wilson">E. O. Wilson, 2002, ''The Future of Life'', Vintage ISBN 0-679-76811-4</ref><ref>[http://www.guardian.co.uk/environment/2008/jul/01/forests.conservation Map reveals extent of deforestation in tropical countries], guardian.co.uk, 1 Jule 2008</ref> Daar word bereken ongeveer die helte van die aarde se volgroeide tropiese woude —tussen 7.5 miljoen en 8 miljoen km² van die oorspronklike 15 miljoen tot 16 miljoen km²  wat tot 1947 groot dele van die aarde bedek het,<ref name="worldbook">Maycock, Paul F. ''[http://www.worldbookonline.com/wb/article?id=ar704660 Deforestation]''{{Dooie skakel|date=Augustus 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}.</ref>—is nou vernietig. <ref name="Rainforest Facts">[http://www.nature.org/ourinitiatives/urgentissues/rainforests/rainforests-facts.xml Rainforest Facts] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20151022034531/http://www.nature.org/ourinitiatives/urgentissues/rainforests/rainforests-facts.xml |date=22 Oktober 2015 }}.</ref><ref name="Nielsen">Ron Nielsen, ''The Little Green Handbook: Seven Trends Shaping the Future of Our Planet'', Picador, New York (2006) ISBN 978-0-312-42581-4</ref> Sommige wetenskaplikes het voorspel dat indien daar nie drastiese maatreëls getref word nie, daar teen 2030 net  10% sal oorbly <ref name="Wilson">E. O. Wilson, 2002, ''The Future of Life'', Vintage ISBN 0-679-76811-4</ref><ref name="Nielsen">Ron Nielsen, ''The Little Green Handbook: Seven Trends Shaping the Future of Our Planet'', Picador, New York (2006) ISBN 978-0-312-42581-4</ref> met nog 10% in 'n baie swak toestand.<ref name="Wilson">E. O. Wilson, 2002, ''The Future of Life'', Vintage ISBN 0-679-76811-4</ref> 80% sal verlore wees en daarmee saam honderde duisende spesies wat onvervangbaar is.<ref name="Wilson" /> Die beramings met betrekking tot die omvang van tropiese ontbossing wissel.<ref>Teja Tscharntke, Christoph Leuschner, Edzo Veldkamp, Heiko Faust, Edi Guhardja, eds. (2010).</ref><ref>Intergovernmental Panel on Climate Change (2000).</ref> Wetenskaplikes beraam dat een vyfde van die wêreld se tropiese reënwoude tussen 1960 en 1990 vernietig is. Hulle beweer dat reënwoude 60 jaar gelede 14% van die aarde se grondoppervlakte beslaan het, maar nou is dit bloot 5-7%. Verder meen hulle dat al die tropiese woude teen die middel van die 21ste eeu totaal vernietig sal wees.<ref name="envsci-encyc-104">John F. Mongillo; Linda Zierdt-Warshaw (2000).</ref> 'n Analise van satellietbeelde wat in 2002 gedoen is, doen aan die hand dat die tempo van ontbossing in die vogtige trope (ongeveer 5.8 miljoen hektaar per jaar) rofweg 23% laer is as wat algemeen geglo is.<ref>Achard Frederic, Eva Hugh D, Hans- , Stibig Jurgen, Mayaux Philippe (2002).</ref> Aan die ander kant het 'n nuwe analise van satellietbeelde openbaar dat die ontbossing van die Amasonereënwoud twee keer vinniger gebeur as wat wetenskaplikes voorheen voorspel het.<ref>Jha, Alok.</ref><ref>[http://www.csmonitor.com/2005/1021/p04s01-sten.html Satellite images reveal Amazon forest shrinking faster], csmonitor.com, 21 October 2005</ref> [[Lêer:Haiti deforestation.jpg|duimnael|'n Satellietfoto van [[Haïti]] se grens met die [[Dominikaanse Republiek]] (regs) wys die oormatige ontbossing aan die kant van Haïti ]] 'n 2005 verslag van die Verenigde Nasies se Voedsel en Landbou-organisasie (VLO) bereken dat, al verminder die aarde se totale woudarea met 13 miljoen hektaar per jaar, die wêreldwye tempo waarteen ontbossing plaasvind onlangs begin afneem het. <ref name="pantropical">[http://www.fao.org/docrep/004/y1997e/y1997e1f.htm "Pan-tropical Survey of Forest Cover Changes 1980–2000"].</ref><ref>[http://www.fao.org/DOCREP/MEETING/003/X9591E.HTM Committee On Forestry].</ref> Tog is daar ander wat meen dat reënwoude tans teen 'n snelgroeiende pas vernietig word.<ref>[http://www.worldwatch.org/node/4521 Worldwatch: Wood Production and Deforestation Increase & Recent Content] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20081025184730/http://www.worldwatch.org/node/4521 |date=25 Oktober 2008 }}, Worldwatch Institute</ref> Die Reënwoudstigting is van mening dat: "Die VN se statistiek gebaseer is op die definisie van 'n woud as 'n area met net 10% boombedekking. Dit sal dus areas insluit soos savannas en erg-beskadigde woude."<ref name="news.mongabay.com">Rhett A. Butler (16 November 2005).</ref> Ander kritici van die VLO se data wys daarop dat hulle ook nie onderskeid tref tussen tipes woude nie. <ref>The fear is that highly diverse habitats, such as tropical rainforest, are vanishing at a faster rate that is partly masked by the slower deforestation of less biodiverse, dry, open forests.</ref> Voorts sê hulle dat hierdie inligting gebaseer is op data wat verskaf is deur verskillende individuele lande se bosboudepartemente<ref>[http://news.mongabay.com/2008/0629-deforestation.html "Remote sensing versus self-reporting"].</ref> wat nie tred hou met nie-amptelike bedrywighede soos die onwettige afkap van bome nie. <ref>The World Bank estimates that 80% of logging operations are illegal in [[Bolivië|Bolivia]] and 42% in Colombia, while in Peru, illegal logging accounts for 80% of all logging activities.</ref> Ten spyte van hierdie onsekerhede, stem almal saam dat die vernietiging van die reënwoude 'n belangrike omgewingskwessie is wat aandag verdien. Tot soveel as 90% van [[Wes-Afrika]] se reënwoude aan die kus het sedert 1900 verdwyn.<ref>[http://www.nationalgeographic.com/eye/deforestation/effect.html "Forest Holocaust"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090422132805/http://www.nationalgeographic.com/eye/deforestation/effect.html |date=22 April 2009 }}.</ref> In [[Suid-Asië]] is byna 88% van die reënwoude vernietig.<ref>[http://www.csupomona.edu/~admckettrick/projects/ag101_project/html/size.html "Rainforests & Agriculture"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120930064512/http://www.csupomona.edu/~admckettrick/projects/ag101_project/html/size.html |date=30 September 2012 }}.</ref> Die meeste van dit wat oorbly van die wêreld se reënwoude is in die [[Amasone-kom]], waar die Amasone-reënwoud ongeveer 4 miljoen vierkante kilometer bedek.<ref>[http://www.bbc.co.uk/dna/h2g2/A925913 The Amazon Rainforest], BBC, 14 Februarie 2003</ref> Die streke waar die meeste tropiese ontbossing tussen 2000 en 2005 plaasgevind het, is [[Sentraal-Amerika]] wat elke jaar 1.3% van sy woude verloor. Tropiese [[Asië]] is ook op die lys.<ref name="news.mongabay.com" /> In [[Sentraal-Amerika]] is twee derdes van die tropiese woude in weiveld verander sedert 1950 en 40% van al die gebied se reënwoude is in die laaste 40 jaar vernietig.<ref name="ru.org">John Revington.</ref> [[Brasilië]] het 90–95% van sy Mata  Atlântica woud verloor.<ref>[http://kids.mongabay.com/lesson_plans/lisa_algee/deforestation.html "What is Deforestation?"]. ''kids.mongabay.com''.</ref>  Volgens 'n studie wat in 2010 gedoen is, het [[Paraguay]] 15.000 hektaar se semi-reënwoude in 'n tydperk van twee maande verloor.<ref>[http://www.abc.com.py/nota/103480-Paraguay-es-principal-deforestador-del-Chaco "Paraguay es principal deforestador del Chaco"]{{Dooie skakel|date=Augustus 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}.</ref> [[Paraguay]] se parlement het in 2009 geweier om wetgewing daar te stel om die afkap van natuurlike woude heeltemal stop te sit. [[Lêer:Deforestation around Pakke Tiger Reserve, India.JPG|duimnael|200x200px|Ontbossing by die Pakke Tierreservaat in Indië]] [[Madagaskar]] het 90% van sy oostelike reënwoude verloor.<ref>[http://www.iucn.org/where/global/index.cfm?uNewsID=87 IUCN – Three new sites inscribed on World Heritage List] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090114052147/http://www.iucn.org/where/global/index.cfm?uNewsID=87 |date=14 Januarie 2009 }}, 27 Junie 2007</ref><ref>[http://www.newscientist.com/data/images/archive/1717/17173001.jpg "Madagascar's rainforest map"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090327183443/http://www.newscientist.com/data/images/archive/1717/17173001.jpg |date=27 Maart 2009 }}.</ref> Sedert 2007, is daar minder as 1% van [[Haïti]] se woude oor.<ref>[http://www.satglobal.com/cfpap2.htm "International Conference on Reforestation and Environmental Regeneration of Haiti"].</ref> [[Meksiko]], [[Indië]], die [[Filippyne]], [[Indonesië]], [[Thailand]], [[Mianmar]], [[Maleisië]], [[Bangladesj]], [[China]], [[Sri Lanka]], [[Laos]], [[Nigerië]], [[Demokratiese Republiek van die Kongo]], [[Liberië]], [[Guinee]], [[Ghana]] en die [[Ivoorkus]] het groot gedeeltes van hulle reënwoude verloor.<ref>[http://www.mongabay.com/deforestation_rate_tables.htm Chart – Tropical Deforestation by Country & Region].</ref><ref>[https://web.archive.org/web/20090205200836/http://rainforestweb.org/Rainforest_Destruction/ Rainforest Destruction]. rainforestweb.org</ref> Baie lande, veral [[Brasilië]] het ontbossing in hul land as 'n nasionale krisis verklaar.<ref>[http://www.usatoday.com/news/world/environment/2008-01-24-brazil-amazon_N.htm Amazon deforestation rises sharply in 2007], USATODAY.com, 24 Januarie 2008</ref><ref>Vidal, John (31 Mei 2005).</ref> Die [[Wêreldnatuurlewefonds]] (WWF) het in 'n katalogus sekere habitatte reg oor die wêreld geklassifiseer en gewys dat selfs in die ryk lande se woude, soos sekere dele van [[Kanada]], byna die helfte van die woude of weg is, of versteur is. ==== Streke ==== Ontbossing verskil van land tot land. : {| align="top" border="0" class="wikitable sortable" style="margin-bottom: 10px; background: rgb(255, 255, 255);" |+ style="text-align:center; background:DarkGreen; color:white;" |<big>'''Top tien mees bedreigde Woude (2011) '''</big> ! style="background:LightGreen; color:Black" |Bedreigde Woud ! style="background:LightGreen; color:Black" |Streek ! style="background:LightGreen; color:Black" |Oorblywende habitat ! style="background:LightGreen; color:Black" |Oorwegende plantsoorte ! style="background:LightGreen; color:Black" |Notas |- | Indo-Mianmar | Asië<br /> Stille Oseaan | 5% |Tropiese en subtropiese vogtige breëblaar woude |Riviere, vloedvlaktes en moeraslande, mangrove woude.<br /> [[Mianmar]], [[Thailand]], [[Laos]],  [[Viëtnam]], [[Kambodja]],[[Indië]] .<ref>[http://www.biodiversityhotspots.org/xp/hotspots/indo_burma/Pages/default.aspx Indo-Burma], Conservation International.</ref> |- | [[Nieu-Kaledonië]] | Asië<br /> Stille Oseaan | 5% | Tropiese en subtropiese vogtige breëblaar woude | Sien nota vir die gebied wat geraak word.<ref>[http://www.biodiversityhotspots.org/xp/hotspots/new_caledonia/Pages/default.aspx New Caledonia], Conservation International.</ref> |- | Sundaland | Asië<br /> Stille Oseaan | 7% | Tropiese en subtropiese vogtige breëblaar woude |Westelike helte van die Indo-Maleisiese argipel insluitend suidelike [[Borneo]] en [[Sumatra]].<ref>[http://www.biodiversityhotspots.org/xp/hotspots/sundaland/Pages/default.aspx Sundaland], Conservation International.</ref> |- |[[Filippyne]]<br /> | Asië<br /> Stille Oseaan | 7% | Tropiese en subtropiese vogtige breëblaar woude |Woude oor die hele land insluitend 7,100 eilande.<ref>[http://www.biodiversityhotspots.org/xp/hotspots/philippines/Pages/default.aspx Philippines], Conservation International.</ref> |- | Atlantiese-woud | Suid-Amerika | 8% | Tropiese en subtropiese vogtige breëblaar woude |Woude langs [[Brasilië]] se Atlantiese kus strek tot by dele van [[Paraguay]], [[Argentinië]], en [[Uruguay]].<ref>[http://www.biodiversityhotspots.org/xp/hotspots/atlantic_forest/Pages/default.aspx Atlantic Forest], Conservation International.</ref> |- | Berge van Suidwes Sjina |Asië | 8% |Gematigde konifeerbos | Sien nota vir die gebied wat geraak word.<ref>[http://www.biodiversityhotspots.org/xp/hotspots/china/Pages/default.aspx Mountains of Southwest China], Conservation International.</ref> |- |Kalifornië<br /> Floristic<br /> Provinsie | Noord-Amerika | 10% |Tropiese en subtropiese droë breëblaarwoudTropical | Sien nota vir die gebied wat geraak word.<ref>[http://www.biodiversityhotspots.org/xp/hotspots/california_floristic/Pages/default.aspx California Floristic Province], Conservation International.</ref> |- | Kuswoude van [[Oos-Afrika]] | Afrika | 10% | Tropiese en subtropiese vogtige breëblaar woude | [[Mosambiek]], [[Tanzanië]], [[Kenia]], [[Somalië]].<br /> <br /> <ref>[http://www.biodiversityhotspots.org/xp/hotspots/coastal_forests/Pages/default.aspx Coastal Forests of Eastern Africa], Conservation International.</ref> |- |[[Madagaskar]] en Indiese Oseaan eilande<br /> | Afrika | 10% | Tropiese en subtropiese vogtige breëblaar woude | [[Madagaskar]], [[Mauritius]], Reunion, [[Seychelle]], [[Comore-eilande]]..<ref>[http://www.biodiversityhotspots.org/xp/hotspots/madagascar/Pages/default.aspx Madagascar & Indian Ocean Islands], Conservation International.</ref> |- |Oostelike Afromontane | Afrika | 11% |Tropiese en subtropiese vogtige breëblaar woudds<br /> Montane graslande |Uitgestrekte woude langs die oostelike kant van Afrika, van [[Saoedi-Arabië]] in die noorde tot [[Zimbabwe]] in die suide.<ref>[http://www.biodiversityhotspots.org/xp/hotspots/afromontane/Pages/default.aspx Eastern Afromontane], Conservation International.</ref> |} :: Tabelbron:<ref name="ci2011">[http://www.conservation.org/newsroom/pressreleases/Pages/The-Worlds-10-Most-Threatened-Forest-Hotspots.aspx The World's 10 Most Threatened Forest Hotspots], Conservation International, 2 Februarie 2011.</ref> === Kontrolering van ontbossing === Daar is verskeie betroubare en geskikte maniere om ontbossing te kontroleer en te verminder. Een metode is die visuele interpretasie van lug- en satellietfoto's. Dit is arbeidsintensief, maar 'n mens het nie hoëvlak-opleiding in rekenaarbeeldprosessering nodig nie.<ref name="autogenerated2" />Ontbossing word gewoonlik beoordeel aan die hand van die grootte van die gebied wat ontbos is op 'n spesifieke tydstip. Uit 'n omgewingsoogpunt sal 'n mens kyk na die skade wat aangerig is en die moontlike gevolge daarvan. Uit 'n bewaringsoogpunt sal daar eerder gefokus word op wyses om die woud te beskerm en ander moontlike grond beskikbaar te stel om die voortgesette ontbossing te stop.<ref name="autogenerated2" /><ref name="ReferenceC">R Defries, F Achard, S Brown, M Herold, D Murdiyarso, B Schlamadinger, C Desouzajr (2007).</ref> === Die bestuur van woude === Daar word al vir honderde jare gepoog om ontbossing te keer of die tempo daarvan te laat afneem, want dit is lank reeds bekend dat ontbossing groot omgewingsprobleme veroorsaak. Daar is selfs voorbeelde waar 'n hele samelewing in duie gestort het weens ontbossing. In die 17e en 18e eeu in Tokugawa, [[Japan]],<ref>Diamond, Jared ''Collapse: How Societies Choose To Fail or Succeed''; Viking Press 2004, pp. 320–331 ISBN 0-14-311700-9</ref> het die [[sjogoen]]s 'n hoogs gesofistikeerde stelsel in plek geplaas om langtermynbeplanning te doen, en selfs ontbossing van vorige eeue om te keer. Hulle het houtprodukte met ander produkte vervang en ook land waarop vir geslagte lank geboer is, vir ander nuttighede te gebruik. In Duitsland in die 16e eeu het grondeienaars sekere reëls neergelê om die probleem van ontbossing te beperk. In gebiede waar die beginsel van afkap-en-brand gebruik word, moet eerder afkap-en-verkool toegepas word. Dit is 'n metode om sogenaamde biochar te maak wat by die grond gevoeg kan word om die gronde se agteruitgang te beperk. Wanneer biochar met die [[biomassa]] gemeng word, verander dit in ''terra preta'', 'n Portugese woord wat swart grond beteken. Dit is van die vrugbaarste tipes grond op die planeet, en die enigste grond wat in staat is om homself te regenereer. [[Lêer:Bamboo Feb09.jpg|duimnael|Bamboes kan met groot sukses as brandstof gebruik word en kan voorkom dat hout daarvoor afgekap word.<ref name="bamboo">Rosenberg, Tina (2012-03-13).</ref>]] Sommige lande stel maatreëls in plek om die hoeveelheid bome op aarde te vermeerder. China het in 1981 begin om 'n Nasionale [[Boomplantdag]]-woud te vestig en woude bedek nou weer 16,55% van China se grondgebied. Twee dekades gelede was dit bloot 12% wat met woude bedek was. <ref>John Gittings.</ref> Die gebruik van [[bamboes]] as brandstof het baie voordele. Dit brand skoner as hout en omdat bamboes vinniger volwassenheid bereik as wat hout doen, word die ontbossing verminder want die voorraad kan vinniger aangevul word.<ref name="bamboo">Rosenberg, Tina (2012-03-13).</ref> === Aanplant van woude === In baie dele van die wêreld, veral in die Oos-Asiese lande, word die woude herstel deur weer bome aan te plant, maar daar word ook nuwe woude gevestig op plekke waar daar nie woude was nie.<ref>Foley Jonathan A; DeFries Ruth; Asner Gregory P; Barford Carol; et al. (2005).</ref> Die hoeveelheid grondgebied met bome daarop het sodanig vermeerder dat dit nou 22 van die 50 lande met die grootste woude daarop is. Asië as geheel het 1 miljoen hektaar woude tussen 2000 en 2005 bygekry. Die tropiese woude in [[El Salvador]] het meer as 20% groter geword tussen 1992 en 2001. Indien hierdie stappe voortgesit word, word daar in 'n studie voorspel dat die woude wêreldwyd 10% meer sal wees teen 2050. Dit is 'n area so groot soos Indië.<ref name="news.nationalgeographic.com">James Owen, [http://news.nationalgeographic.com/news/2006/11/061113-forests.html "World's Forests Rebounding, Study Suggests"] National Geographic News, 13 November 2006</ref> In die [[Volksrepubliek China]] waar grootskaalse ontbossing reuse woude vernietig het, het die regering in die verlede vereis dat elke burger tussen die ouderdom van 11 en 60, wat in staat is om dit te doen, drie tot vyf bome jaarliks plant. Alternatiewelik kan hulle ook werk in woudgebiede. Die regering maak daarop aanspraak dat daar sedert 1982 ten minste een miljard bome in China geplant is. Deesdae word dit nie meer van burgers vereis nie, maar elke jaar op 12 Maart is dit 'n nasionale vakansiedag wat as Plantdag bekend staan. Daar is ook 'n projek begin wat bekend staan as die Groen Muur van China.  Daarmee wil die Sjinese die uitbreiding van die Gobi-woestyn stuit deur bome te plant. Ongelukkig is hierdie projek nie baie suksesvol nie omdat baie van die bome (soveel as 75%) gevrek het nadat dit aangeplant is. Sedert die 1970's het die woudgebiede in China 47 miljoen hektaar groter geword.<ref name="news.nationalgeographic.com">James Owen, [http://news.nationalgeographic.com/news/2006/11/061113-forests.html "World's Forests Rebounding, Study Suggests"] National Geographic News, 13 November 2006</ref> Die aantal bome wat aangeplant is, beloop min of meer 35 miljard.<ref>John Gittings, [http://www.guardian.co.uk/world/2001/mar/20/worlddispatch.china "Battling China's deforestation"], World News, 20 Maart 2001</ref> In Westerse lande dring verbruikers toenemend aan dat hout op 'n volhoubare manier geoes moet word en houtprodukte op 'n volhoubare manier vervaardig moet word. Dit dwing eienaars van die woude en die bosboubedrywe om op verantwoordelike bestuur van die woude te fokus en om seker te maak die hout word volgens die regte prosedures geoes. Verskeie omgewingsorganisasies soos die Wêreldnatuurfonds, Cool Earth en Greenpeace beywer hulle daarvoor om die woude te bewaar. Greenpeace het 'n wêreldkaart vrygestel waarop al die woude wat nog ongeskonde is aangedui word.<ref>{{Cite web |url=http://www.intactforests.org/publications/intactforests_poster_preview.pdf |title=argiefkopie |access-date=27 Maart 2009 |archive-date=27 Maart 2009 |archive-url=https://web.archive.org/web/20090327183443/http://www.intactforests.org/publications/intactforests_poster_preview.pdf |url-status=dead }}</ref> HIerdie inligting is ook op die Internet beskikbaar. Die Wêreld Hulpbron Instituut het 'n kaart vrygestel wat die hoeveelheid woude aandui voordat die mens ongeveer 8000 gelede op die aarde kom woon het, en hoeveel minder woude daar tans is.<ref>[http://static.howstuffworks.com/gif/maps/pdf/WOR_THEM_Forests.pdf "Alternative thematic map by Howstuffworks; in pdf"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090711004701/http://static.howstuffworks.com/gif/maps/pdf/WOR_THEM_Forests.pdf |date=11 Julie 2009 }} (PDF).</ref> HIerdie kaart dui ook aan hoeveel woude daar geskep moet word sodat die skade wat deur die mensdom aangerig is, herstel kan word. == Verwysings == {{Verwysings|colwidth=30em}} == Eksterne skakels == * [http://earthenginepartners.appspot.com/science-2013-global-forest Global map of deforestation based on Landsat data] * [http://www.intactforests.org/world.map.html Old-growth forest zones within the remaining world forests] * [http://www.eia-international.org/campaigns/forests/ EIA forest reports]: Ondersoeke na onwettige houtkappery. * [http://www.eia-global.org/forests_for_the_world/ EIA in the USA] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160226181045/http://eia-global.org/forests_for_the_world/ |date=26 Februarie 2016 }} Verslae en inligting. * [http://www.guardian.co.uk/world/2008/nov/19/cocaine-rainforests-columbia-santos-calderon Cocaine destroys 4&nbsp;m2 of rainforest per gram] The Guardian * [http://www.worldwatch.org/node/6034 "Avoided Deforestation" Plan Gains Support – Worldwatch Institute] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110728125241/http://www.worldwatch.org/node/6034 |date=28 Julie 2011 }} * [http://uk.oneworld.net/guides/forests OneWorld Tropical Forests Guide] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110722152721/http://uk.oneworld.net/guides/forests |date=22 Julie 2011 }} * [http://www.forestindustries.eu/redd Some Background Info to Deforestation and REDD+] * [http://www.effects-of-deforestation.com/ General info on deforestation effects] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210418233540/http://www.effects-of-deforestation.com/ |date=18 April 2021 }} ; In die media * Maart 14, 2007, ''Independent Online'': [http://news.independent.co.uk/environment/article2355962.ece Destruction of forests in developing world 'out of control'] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070317044253/http://news.independent.co.uk/environment/article2355962.ece |date=17 Maart 2007 }} * Pappas, S. (2013-11-14). [http://www.livescience.com/41215-map-reveals-global-deforestation.html "Vanishing Forests: New Map Details Global Deforestation"]. ''[http://www.livescience.com/ LiveScience.com]''. TechMediaNetwork ; Aanlyn rolprente * Kyk die Kanadese Nasionale Rolprentraad se dokumentêre film  [http://www.nfb.ca/film/battle_for_the_trees/ ''Battle for the Trees''] & [http://www.nfb.ca/film/forest_in_crisis/ ''Forest in Crisis''] * [http://indigenouspeoplesissues.com/index.php?option=com_content&view=article&id=4668:video-on-deforestation-in-paraguay-as-a-result-of-agricultural-development-impact-to-indigenous-people-and-wildlife&catid=68:videos-and-movies&Itemid=96 Video oor onwettige ontbossing in Paraguay] {{Normdata}} [[Kategorie:Geologie]] fol55tqujh85yuw0mm397hienldfddp 2519824 2519823 2022-08-17T15:48:43Z Oesjaar 7467 Wysigings deur [[Special:Contributions/41.182.81.80|41.182.81.80]] teruggerol na laaste weergawe deur [[User:InternetArchiveBot|InternetArchiveBot]] wikitext text/x-wiki [[Lêer:Bolivia-Deforestation-EO.JPG|duimnael|300x300px|'n Satellietfoto van ontbossing by die Tierras Bajas-projek in die ooste van [[Bolivië]].]] '''Ontbossing''' is die proses waarin [[woud]]e of bosse uitgehaal word en die [[grond]] daarna vir iets anders gebruik word.<ref>[http://dictionaryofforestry.org/dict/term/deforestation SAFnet Dictionary|Definition For 'deforestation'].</ref> Voorbeelde van ontbossing is waar bome uitgehaal word om plek te maak vir landboubedrywighede of nuwe woongebiede. Tropiese reënwoude is tans die plek waar die grootste ontbossing plaasvind.<ref>http://www.livescience.com/27692-deforestation.html</ref> Byna 30% van die aarde se landoppervlak word deur woude bedek.<ref>http://www.worldwildlife.org/threats/deforestation</ref> Ontbossing vind om baie redes plaas: die bome word afgekap om te verkoop of gebruik te word as brandstof en houtskool of houtprodukte, terwyl die land dan gebruik word vir weiding vir diere, plantasies en nedersettings. Wanneer bome uitgehaal word sonder om weer nuwe bome aan te plant, is die gevolge gewoonlik baie nadelig vir die gebied. Daar is 'n verlies aan biodiversiteit en dit het ook 'n verminderde reënval tot gevolg. Ontbossing word ook soms toegepas in oorlogsituasies om skuilplek vir die vyand minder te maak en sekere hulpbronne weg te neem. Moderne voorbeelde hiervan is die VSA se gebruik van ''Agent Orange'' in die [[Viëtnamoorlog]]. Sedert 2005 het die netto ontbossingstempo in lande met 'n per capita [[Bruto Binnelandse Produk]] van ten minste 4,600 miljoen Amerikaanse dollar nie verder vermeerder nie.<ref>Kauppi, P. E.; Ausubel, J. H.; Fang, J.; Mather, A. S.; Sedjo, R. A.; Waggoner, P. E. (2006).</ref><ref>[http://www.nytimes.com/2009/04/21/science/earth/21tier.html?_r=2 "Use Energy, Get Rich and Save the Planet"], ''The New York Times'', April 20, 2009</ref> Gebiede wat ontbos is het gewoonlik ernstige [[erosie]]probleme en die gebied word dikwels ook 'n woesteny. Tussen  2000 en 2012 is 2.3 miljoen vierkante kilometer se bosse reg oor die wêreld afgekap.<ref name="nature1">[http://www.nature.org/ourinitiatives/urgentissues/rainforests/rainforests-facts.xml "Facts About Rainforests"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20151022034531/http://www.nature.org/ourinitiatives/urgentissues/rainforests/rainforests-facts.xml |date=22 Oktober 2015 }}.</ref> As gevolg van ontbossing bly daar net 6.2 miljoen vierkante kilometer van die oorspronklike 16 miljoen vierkante kilometer se woude oor wat vroeër die aarde bedek het.<ref name="nature1">[http://www.nature.org/ourinitiatives/urgentissues/rainforests/rainforests-facts.xml "Facts About Rainforests"].</ref> == Oorsake == Volgens die Verenigde Nasies se Konvensie oor Klimaatsverandering is die hoofrede vir ontbossing vir landboudoeleindes. Die oorsake van ontbossing is soos volg: * Bestaansboedery – 48%; * kommersiële boerdery – 32%; * houtkappery vir die houtbedryf -14%; en * die afkap van bome vir brandhout – 5%.<ref>UNFCCC (2007).</ref> Korrupsie in regeringsinstellings,<ref>Burgonio, T.J. (3 Januarie 2008).</ref><ref>[http://www.wrm.org.uy/bulletin/74/Uganda.html "WRM Bulletin Number 74"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20081004225352/http://www.wrm.org.uy/bulletin/74/Uganda.html |date= 4 Oktober 2008 }}.</ref> die oneweredige verdeling van rykdom en mag,<ref>[http://www.globalchange.umich.edu/globalchange2/current/lectures/deforest/deforest.html "Global Deforestation"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110615044847/http://www.globalchange.umich.edu/globalchange2/current/lectures/deforest/deforest.html |date=15 Junie 2011 }}.</ref> groei in populasie, <ref name="population1">Alain Marcoux (August 2000).</ref>  [[menslike oorbevolking]],<ref>Butler, Rhett A. [http://rainforests.mongabay.com/0816.htm "Impact of Population and Poverty on Rainforests"].</ref><ref>Jocelyn Stock, Andy Rochen.</ref> en verstedeliking is verdere redes vir ontbossing.<ref>Karen.</ref> [[Globalisering]] word dikwels gesien as een van die kernoorsake van ontbossing,<ref>[http://yaleglobal.yale.edu/display.article?id=9366 "The Double Edge of Globalization"].</ref><ref>Butler, Rhett A. [http://rainforests.mongabay.com/0805.htm "Human Threats to Rainforests—Economic Restructuring"].</ref> maar tog is daar gevalle waar die impak van globalisering (nuwe invloei van mannekrag, kapitaal, kommoditeite en idees) 'n positiewe bydrae gelewer het om sekere woude te herstel.<ref>Susanna B. Hecht, Susan Kandel, Ileana Gomes, Nelson Cuellar and Herman Rosa (2006).</ref> [[Lêer:Riau deforestation 2006.jpg|duimnael|'n Moeraswoud in Indragiri Hulu, Sumatra, [[Indonesië]] is totaal afgesaag om plek te maak vir 'n oliepalm-plantasie. Hier is die laaste vrag hout uit die woud. ]] Die vernietiging van woud-ekosisteme hou verband met die ekonomiese beskouing wat die transformasie van woude ekonomies aanlokliker maak as die bewaring van die woude.<ref name="economicvalue">Pearce, David W (Desember 2001).</ref> Baie van die funksies van die woude het geen kommersiële waarde vir die eienaar van die woude of gemeenskappe wat op die woude staatmaak vir hulle welvaart nie.<ref name="economicvalue" />  Die waarde van woude om koolstof uit die atmosfeer te dreineer of as 'n belangrike [[biodiversiteit]]sbron te gebruik gaan bloot na die ryker, ontwikkelde lande en die vergoeding vir hierdie dienste is onvoldoende. Ontwikkelende lande voel dat sekere lande in die ontwikkelde wêreld, soos die VSA, hulle eie woude eeue gelede afgekap het en geweldig baie daarby gebaat het. Nou is hulle bloot skynheilig om te verwag dat ontwikkelende lande hierdie geleenthede misgun word wanneer daar gepleit word vir die bewaring van woude. Hul siening is dat die armes nie die koste van bewaring moet dra indien die rykes die probleme veroorsaak het nie.<ref name="costarica">Erwin H Bulte; Mark Joenje; Hans G P Jansen (2000).</ref> Sommige kommentatore het 'n verskuiwing opgemerk in die oorsake vir ontbossing die afgelope 30 jaar.<ref>Butler, Rhett A. and Laurance, William F. (August 2008).</ref>  Ontbossing is hoofsaaklik gedoen deur bestaansboere en regeringsontwikkelingsprojekte soos [[transmigrasie]] in lande soos [[Indonesië]] en kolonisasie in [[Latyns-Amerika]], [[Indië]], [[Java (eiland)|Java]] en so meer in die laat 19de eeu en eerste helfte van die 20ste eeu. Teen die 1990's is ontbossing hoofsaaklik veroorsaak deur industriële faktore soos die natuurprodukte-industrie, grootskaalse beesboerdery en uitgebreide landboubedrywighede.<ref name="rud">Rudel, T.K. 2005 [http://books.google.com/books?id=j4AvOb_R9h8C&printsec=frontcover "Tropical Forests: Regional Paths of Destruction and Regeneration in the Late 20th Century"] Columbia University Press ISBN 0-231-13195-X</ref> == Omgewingsprobleme == === Atmosferies === [[Lêer:Manantenina bushfire.jpg|duimnael|Die onwettige afkap en verbranding van woude in [[Madagaskar]], 2010]] Ontbossing is steeds aan die gang en verander die [[klimaat]] en [[geografie]].<ref>[http://www.nasa.gov/centers/goddard/news/topstory/2004/0603amazondry.html "NASA – Top Story – NASA DATA SHOWS DEFORESTATION AFFECTS CLIMATE"].</ref><ref name="newsfromafrica.org">[http://www.newsfromafrica.org/newsfromafrica/articles/art_9607.html "Massive deforestation threatens food security"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110718105636/http://www.newsfromafrica.org/newsfromafrica/articles/art_9607.html |date=18 Julie 2011 }}.</ref><ref>[http://www.sciencedaily.com/articles/d/deforestation.htm Deforestation] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090513133737/http://www.sciencedaily.com/articles/d/deforestation.htm |date=13 Mei 2009 }}, ScienceDaily</ref><ref>[http://www.sciencedaily.com/releases/2007/05/070511100918.htm Confirmed: Deforestation Plays Critical Climate Change Role], ScienceDaily, 11 Mei 2007</ref><ref>[http://www.scientificamerican.com/article.cfm?id=clearing-forests-may-transform-local-and-global-climate ''Clearing Forests May Transform Local—and Global—Climate; Researchers are finding that massive deforestation may have a profound, and possibly catastrophic, impact on local weather''] 4 Maart 2013 Scientific American</ref> Ontbossing dra beslis by tot [[aardverwarming]],<ref>[http://www.fao.org/newsroom/en/news/2006/1000385/index.html Deforestation causes global warming] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090805131750/http://www.fao.org/newsroom/en/news/2006/1000385/index.html |date= 5 Augustus 2009 }}, FAO</ref><ref name="Fearnidel">Philip M. Fearnside1 and William F. Laurance, ''TROPICAL DEFORESTATION AND GREENHOUSE-GAS EMISSIONS'', Ecological Applications, Volume 14, Issue 4 (August 2004) pp. 982–986</ref> en word dikwels genoem as een van die vernaamste oorsake van die versnelling in die [[kweekhuiseffek]]. Ontbossing van tropiese woude is verantwoordelik vir ongeveer 20% van die wêreld se vrystelling van [[kweekhuisgas]]se.<ref>[http://www.fondationchirac.eu/en/deforestation/ "Fondation Chirac » Deforestation and desertification"].</ref> Ontbossing is daarvoor verantwoordelik dat koolstofdioksied langer in die atmosfeer bly. Wanneer koolstofdioksied toeneem, produseer dit 'n laag in die atmosfeer wat die son se uitstraling vasvang. Hierdie uitstraling verander in hitte en dit veroorsaak aardverwarming. <ref>Mumoki, Fiona.</ref> Plante verwyder [[koolstof]] in die vorm van [[koolstofdioksied]] van die [[aarde se atmosfeer]] deur [[fotosintese]], maar stel weer koolstofdioksied in die atmosfeer vry deur normale respirasie. Net in die aktiewe groeiproses kan 'n boom of 'n woud koolstof uit die atmosfeer verwyder deur dit in plantweefsel te berg. Wanneer die boom verrot, of brand, word die meeste van hierdie gestoorde koolstof terug in die atmosfeer geplaas. Indien die bome in 'n woud afgekap word en gebruik word vir produkte wat lank sal hou en jong boompies word geplant om dit te vervang, kan dit help om die koolstof uit die atmosfeer te verwyder.<ref>I.C. Prentice.</ref> [[Lêer:SouthEast Asia fires Oct 2006.jpg|duimnael|Vure op [[Borneo]] en [[Sumatra]], 2006. Hier kap die inwoners die bome af en verbrand dit om plek te maak vir landbou.]] Leke glo vas dat reënwoude 'n groot bydrae lewer tot die wêreld se suurstofvlakke,<ref name="timesonline.co.uk">[http://www.timesonline.co.uk/tol/news/article664544.ece "How can you save the rain forest.]</ref> tog aanvaar wetenskaplikes dat reënwoude net 'n geringe bydrae maak tot die atmosferiese suurstofvlakke.<ref>Broeker, Wallace S. (2006).</ref><ref>Moran, Emilio F. (1993).</ref> Dis wel so dat die verbranding van woude groot hoeveelhede CO₂ vrystel wat weer bydrae tot aardverwarming.<ref name="Fearnidel">Philip M. Fearnside1 and William F. Laurance, ''TROPICAL DEFORESTATION AND GREENHOUSE-GAS EMISSIONS'', Ecological Applications, Volume 14, Issue 4 (August 2004) pp. 982–986</ref> Wetenskaplikes reken ook dat die ontbossing van tropiese gebiede elke jaar 1.5 miljard ton koolstof in die atmosfeer vrystel.<ref name="ReferenceC">R Defries, F Achard, S Brown, M Herold, D Murdiyarso, B Schlamadinger, C Desouzajr (2007).</ref> === Hidrologie === Die [[waterkringloop]] word ook deur ontbossing beïnvloed. Bome onttrek [[grondwater]] met hul wortels en stel dit in die atmosfeer vry. Wanneer 'n deel van 'n woud vernietig word, kan bome nie meer hierdie water vrystel nie en daarom word die klimaat veel droër. Ontbossing verminder die hoeveelheid water in die grond en grondwater en verminder ook die atmosferiese vogtigheid. Die droë grond bied minder water wat die bome kan onttrek.<ref>[http://www.wrm.org.uy/deforestation/UNreport.html "Underlying Causes of Deforestation"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20010411092448/http://wrm.org.uy/deforestation/UNreport.html |date=11 April 2001 }}.</ref> Ontbossing maak grondverbingind minder en daarom is erosie, vloede en grondstortings alles moontlike gevolge van ontbossing.<ref>Daniel Rogge.</ref><ref>[http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/asia-pacific/413717.stm China's floods: Is deforestation to blame?]</ref> Wanneer die area wat bebos is kleiner word, maak dit die landskap se vermoë om die neerslag op te vang en te behou, minder. Dit voorkom dat die reënwater deurfilter na die grondwater en die meeste van die reën in die gebied spoel weg. Omdat oppervlakwater vinniger wegspoel as grondwater sal daar baie meer vloede in 'n gebied voorkom as toe dit 'n woud was. Volgens een studie in Noord- en Noordwes-China het die gemiddelde jaarlikse reënval in die gebied met een derde afgeneem tussen die 1950's en 1980's nadat die gebied ontbos is.<ref>Hongchang, Wang (1998-01-01).</ref> Tropiese reënwoude produseer omtrent 30% van ons planeet se vars water.<ref name="timesonline.co.uk">[http://www.timesonline.co.uk/tol/news/article664544.ece "How can you save the rain forest.]</ref> === Grond === [[Lêer:Hillside deforestation in Rio de Janeiro.jpg|duimnael|regs|350x350px|'n Voorbeeld van ontbossing in [[Rio de Janeiro]], [[Brasilië]]. Die bome is uitgehaal om die klei te gebruik.]] Daar is min erosie in woude wat onaangeraak is, bloot 2 metrieke ton per km². Met ontbossing verhoog die hoeveelheid grond wat verlore gaan weens erosie aansienlik want dan spoel die water makliker weg. Boomwortels hou die grond om die boom bymekaar en kan dit ook verbind met die rotslaag onder die wortels. Wanneer die bome teen 'n steil helling uitgehaal word, is die laag grond wat oorbly vlak en los en dit verhoog die moontlikheid van grondstortings wat mense wat in die omgewing woon kan in gevaar stel. === Biodiversiteit === Wanneer ontbossing deur menslike ingryping veroorsaak word, het dit 'n reuse impak op die [[biodiversiteit]] van die gebied,<ref>Sten Nilsson, [http://www.actionbioscience.org/environment/nilsson.html Do We Have Enough Forests?] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190607205907/http://www.actionbioscience.org/environment/nilsson.html |date= 7 Junie 2019 }}, American Institute of Biological Sciences, Maart 2001</ref> en dit was al wêreldwyd  die oorsaak van die uitwissing van sekere [[spesie]]s.<ref name="SahneyBentonFalconLang 2010RainforestCollapse">{{cite journal | url=http://geology.geoscienceworld.org/cgi/content/abstract/38/12/1079 | author= Sahney, S., Benton, M.J. & Falcon-Lang, H.J. | year=2010 | title= Rainforest collapse triggered Pennsylvanian tetrapod diversification in Euramerica | journal=Geology | doi=10.1130/G31182.1 | volume = 38 | pages = 1079–1082 | format=PDF | issue=12 }}</ref> Wanneer groot stukke van die woude verwyder of verwoes word, het dit 'n negatiewe impak op die omgewing en veral die biodiversiteitsvlakke word ernstig daardeur benadeel. [[Lêer:Illegal export of rosewood 001.jpg|duimnael|Bome word onwettig afgekap in [[Madagaskar]]. In 2009 is die grootste gedeelte rooshout wat onwettig bekom is, na [[China]] uitgevoer.]] Aangesien reënwoude die mees diverse [[ekostelsel]]s op die aarde is, <ref>[https://web.archive.org/web/20090302154517/http://www.bbc.co.uk/schools/gcsebitesize/geography/ecosystems/ecosystemsrainforestrev1.shtml Tropical rainforests – The tropical rainforest], BBC</ref><ref>[http://library.thinkquest.org/11353/trforest.htm "Tropical Rainforest"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20000302033338/http://library.thinkquest.org/11353/trforest.htm |date= 2 Maart 2000 }}.</ref> en ongeveer  80% van die wêreld se biodiversiteit in hierdie reënwoude gevind word, <ref>[http://www.reuters.com/article/2008/06/20/us-philippines-biodiversity-idUSMAN18800220080620 U.N. calls on Asian nations to end deforestation] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150924134044/http://www.reuters.com/article/2008/06/20/us-philippines-biodiversity-idUSMAN18800220080620 |date=24 September 2015 }}, Reuters, 20 Junie 2008</ref><ref>[http://www.rain-tree.com/facts.htm "Rainforest Facts"].</ref> lei die vernietiging en verwydering van hierdie belangrike areas tot 'n verswakte <ref>[http://www.bbc.co.uk/schools/gcsebitesize/geography/ecosystems/ecosystemsrainforestrev4.shtml Tropical rainforests – Rainforest water and nutrient cycles], BBC</ref> omgewing met 'n verlaagde biodiversiteit.<ref>Rhett A. Butler, [http://news.mongabay.com/2007/0702-gardner.html Primary rainforest richer in species than plantations, secondary forests], mongabay.com, 2 Julie 2007</ref> Daar word bereken dat ons daagliks 137 plant-, dier- en insekspesies verloor weens die ontbossing van die reënwoude. Dit is ongeveer 50 000 spesies per jaar.<ref name="rain-tree.com">[http://www.rain-tree.com/facts.htm Rainforest Facts].</ref> Soogdiere en voëls word ook slagoffers van die ontbossing en daar word elke jaar ten minste een spesie van soogdiere en een van voëls uitgewis. Ongelukkig is daar nog onsekerheid oor die proses van uitwissing en daarom kan wetenskaplikes nie 'n akkurate voorspelling maak oor die impak van ontbossing op die biodiversiteit nie.<ref>Pimm Stuart L, Russell Gareth J, Gittleman John L, Brooks Thomas M (1995).</ref> Die meeste voorspellings oor die biodiversiteitsverlies wat gepaard gaan met ontbossing, word op spesifieke spesies in sekere areas gedoen en dan word daar algemeen aanvaar dat indien die woude verminder, sal die spesies wat daar voorkom ook verminder.<ref name="ReferenceA">Timothy Charles Whitmore; Jeffrey Sayer; International Union for Conservation of Nature and Natural Resources.</ref> Tog is baie van hierdie veronderstellings al verkeerd bewys en 'n verlies in habitat beteken nie noodwendig dat die spesie op groot skaal gaan uitsterf nie. <ref name="ReferenceA">Timothy Charles Whitmore; Jeffrey Sayer; International Union for Conservation of Nature and Natural Resources.</ref> 'n Onlangse studie van die Brasiliaanse [[Amasone-reënwoud]] voorspel dat ten spyte daarvan dat daar nog nie tot op hede so baie spesies uitgewis is nie, gaan ten minste 90% van die voorspelde uitwissings binne die volgende 40 jaar plaasvind.<ref>Sohn, Emily.</ref> == Ekonomiese impak  == Die nywerhede wat geskoei is op produkte uit die woude vorm 'n groot deel van die ekonomie van beide ontwikkelde en ontwikkelende lande. Korttermyn winste wat gemaak word wanneer woude ontbos word en vir landbougrond gebruik word, of die oorbenutting van houtprodukte lei ongelukkig tot 'n verlies van inkomste oor die langtermyn. [[Wes-Afrika]], [[Madagaskar]] en [[Suidoos-Asië]] en baie ander streke het 'n laer inkomste weens die vermindering in houtprodukte. Ontwettige houtkappery het jaarliks 'n groot verlies aan inkomste vir die nasionale ekonomie van baie lande tot gevolg.<ref>[http://rainforests.mongabay.com/0905.htm "Destruction of Renewable Resources"]. ''rainforests.mongabay.com''.</ref> Snelgroeiende ekonomie het ook 'n effek op ontbossing. Die meeste druk kom van die wêreld se ontwikkelende lande wie se bevolkings die vinnigste groei. Daarmee saam het hulle ook 'n vinnige ekonomiese (industriële) groeikoers.<ref name="autogenerated1">Kenneth Chomitz.</ref> Wanneer 'n bevolking groei, is daar nuwe huise, gemeenskappe en woongebiede. Om al hierdie gebiede met mekaar te verbind is  nuwe paaie nodig. Paaie op die platteland bevorder ekonomiese ontwikkeling, maar dit sorg ook vir ontbossing.<ref name="autogenerated1">Kenneth Chomitz.</ref> Ongeveer 90% van die ontbossing in die Amasone-reënwoud het plaasgevind in die 100&nbsp;km paaie wat in die woud is.<ref name="autogenerated2">Ferraz, Silvio Frosini de Barros; Vettorazzi, Carlos Alberto; Theobald, David M. (2009).</ref> Die [[Europese Unie]] is een van die grootste invoerders van produkte wat gemaak word uit onwettige ontbossing.<ref>[http://www.fern.org/sites/fern.org/files/Stolen%20Goods_EN.pdf "Stolen Goods: The EU’s complicity in illegal tropical deforestation"] (PDF).</ref> == Historiese oorsake  == [[Lêer:Néolithique 0001.jpg|duimnael|Artefakte uit die [[Neolitikum]]: byle, beitels en poleerwerktuie.]] Eens op 'n tyd het reënwoude 14% van die aarde se landoppervlakte bedek; nou bedek dit bloot 6% daarvan en kundiges voorspel dat die laaste bestaande reënwoude binne 40 jaar heeltemal uitgewis sal wees.<ref>Taylor, Leslie (2004).</ref> Ontbossing op 'n klein skaal is deur sommige gemeenskappe gedoen tienduisende jare voordat die beskawing begin het.<ref name="FutureEaters">Flannery, T (1994).</ref>  Die eerste bewys van ontbossing word gevind in die Mesolitiese tydperk. <ref>Brown, Tony (1997).</ref> In daardie jare was die enigste manier om te ontbos, deur die woud aan die brand te steek. Die Mesolitiese kossoekers het vuur gebruik om openinge te maak waar [[edelhert]]e en bosvarke kon deurkom. In die [[Neolitikum]] is daar intensiewe ontbossing gedoen om plek te maak vir landboubedrywighede.<ref>[http://www.britannica.com/EBchecked/topic/254115/hand-tool/39205/Neolithic-tools "hand tool: Neolithic tools"].</ref><ref>[http://www.archaeolink.co.uk/Neolithic-Age.html "Neolithic Age from 4,000 BC to 2,200 BC or New Stone Age"].</ref> Daar word ook voorbeelde van ontbossing gevind in die [[Minoïese beskawing]]. Die omringende dele van die paleis van [[Knossos]] is intensief ontbos in die [[Bronstydperk]].<ref>C. Michael Hogan. 2007.</ref> [[Lêer:Rano Raraku quarry.jpg|duimnael|'n Kaalgestroopte [[Paaseiland]].]] Oor die afgelope paar honderd jaar het [[Paaseiland]] ernstige probleme ondervind met [[erosie]]. Dit is vererger deur landboubedrywighede en ontbossing.<ref>[http://www.smithsonianmag.com/people-places/The_Mystery_of_Easter_Island.html "The Mystery of Easter Island"], ''Smithsonian Magazine'', 1 April 2007</ref> [[Jared Diamond]] gee 'n uitstekende beskrywing van die ineenstorting an die antieke inwoners van Paaseiland in sy boek ''Collapse''.  Dit wil voorkom asof die verdwyning van die bome op die eiland saamval met die agteruitgang van die beskawing in die 17e en 18e eeu. Hy skryf hierdie ondergang toe aan ontbossing en die oorbenutting van alle hulpbronne. <ref>[http://www.mongabay.com/09easter_island.htm "Historical Consequences of Deforestation: Easter Island"].</ref><ref>[http://www.hartford-hwp.com/archives/24/042.html "Jared Diamond, Easter Island's End"].</ref> 'n Deel van die probleem van uitgebreide ontbossing is dat baie stede in die woude gebou is sodat hout, vir bouwerk, skeepsbou en die vure van pottebakkers, maklik beskikbaar kon wees. Indien ontbossing plaasvind sonder om weer nuwe bome te plant, raak die inheemse hout al hoe skaarser en moeiliker om in die hande te kry. Dikwels het die mense weggetrek en die verlate stede het agtergebly. Dit het dikwels in antieke Klein-Asië gebeur. Omdat die grootste gedeelte van die bevolking afhanklik was van landbou, is daar oral bome afgekap om plek te maak vir veeboere en die aanplant van gewasse. Daar is tog van die bome agtergelaat om te gebruik vir vuurmaakhout, die vrugte daarvan te pluk en om 'n gebied te laat waar bosvarke aangetref word. Die edelstand het ook hulle eie jaggebiede beskerm en op daardie manier is van die woude beskerm. [[Lêer:Rugendas - Defrichement d une Foret.jpg|duimnael|Ontbossing van Brasilië se Atlantiese woud, 1820–1825]] Vanaf 1100 tot 1500 n.C. het ontbossing op groot skaal in [[Wes-Europa]] plaasgevind omdat die menslike bevolking al hoe meer geword het. Europese vlooteienaars het sedert die 15e eeu baie van die woude uitgeroei om die hout te gebruik vir die bou van houtskepe. In Spanje het seerowery ook gelei tot baie bome wat afgekap is. Dit het weer veroorsaak dat Spanje se ekonomie ná die ontdekking van Amerika deur [[Christopher Columbus]] verswak het. Die ekonomie het staatgemaak op die bedrywighede van die koloniste. Van hierdie bedrywighede was plundering, mynbou, veeboerdery, plantasies en ruilhandel. Die enorme gebruik van houtskool op industriële skaal in die vroeë moderne Europa en Engeland het ook bygedra tot hewige ontbossing. Engeland het hul visier gerig op die onbeskadigde woude in [[Nieu-Engeland]] vir hout om skepe vir die vloot te bou, omdat die meeste woude in Engeland uitgeroei is om houtskool te maak. Vir die hele skeepsvloot van Nelson se Koninklike Vloot wat deel was van die slag van Trafalgar (1805), is daar 6&nbsp;000 volwasse eikebome gebruik om die skepe mee te bou. === Tempo van ontbossing === [[Lêer:Fires and Deforestation on the Amazon Frontier, Rondonia, Brazil - August 12, 2007.jpg|duimnael|Die afkap-en-brand-metode word toegepas om plek te maak vir landbougrond. Rondônia, wes [[Brasilië]]]] Die tempo van wêreldwye ontbossing <ref>Duke Press policy studies / Global deforestation and the nineteenth-century world economy / edited by Richard P. Tucker and J. F. Richards</ref> het vinnig toegeneem sedert 1852. <ref name="Wilson">E. O. Wilson, 2002, ''The Future of Life'', Vintage ISBN 0-679-76811-4</ref><ref>[http://www.guardian.co.uk/environment/2008/jul/01/forests.conservation Map reveals extent of deforestation in tropical countries], guardian.co.uk, 1 Jule 2008</ref> Daar word bereken ongeveer die helte van die aarde se volgroeide tropiese woude —tussen 7.5 miljoen en 8 miljoen km² van die oorspronklike 15 miljoen tot 16 miljoen km²  wat tot 1947 groot dele van die aarde bedek het,<ref name="worldbook">Maycock, Paul F. ''[http://www.worldbookonline.com/wb/article?id=ar704660 Deforestation]''{{Dooie skakel|date=Augustus 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}.</ref>—is nou vernietig. <ref name="Rainforest Facts">[http://www.nature.org/ourinitiatives/urgentissues/rainforests/rainforests-facts.xml Rainforest Facts] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20151022034531/http://www.nature.org/ourinitiatives/urgentissues/rainforests/rainforests-facts.xml |date=22 Oktober 2015 }}.</ref><ref name="Nielsen">Ron Nielsen, ''The Little Green Handbook: Seven Trends Shaping the Future of Our Planet'', Picador, New York (2006) ISBN 978-0-312-42581-4</ref> Sommige wetenskaplikes het voorspel dat indien daar nie drastiese maatreëls getref word nie, daar teen 2030 net  10% sal oorbly <ref name="Wilson">E. O. Wilson, 2002, ''The Future of Life'', Vintage ISBN 0-679-76811-4</ref><ref name="Nielsen">Ron Nielsen, ''The Little Green Handbook: Seven Trends Shaping the Future of Our Planet'', Picador, New York (2006) ISBN 978-0-312-42581-4</ref> met nog 10% in 'n baie swak toestand.<ref name="Wilson">E. O. Wilson, 2002, ''The Future of Life'', Vintage ISBN 0-679-76811-4</ref> 80% sal verlore wees en daarmee saam honderde duisende spesies wat onvervangbaar is.<ref name="Wilson" /> Die beramings met betrekking tot die omvang van tropiese ontbossing wissel.<ref>Teja Tscharntke, Christoph Leuschner, Edzo Veldkamp, Heiko Faust, Edi Guhardja, eds. (2010).</ref><ref>Intergovernmental Panel on Climate Change (2000).</ref> Wetenskaplikes beraam dat een vyfde van die wêreld se tropiese reënwoude tussen 1960 en 1990 vernietig is. Hulle beweer dat reënwoude 60 jaar gelede 14% van die aarde se grondoppervlakte beslaan het, maar nou is dit bloot 5-7%. Verder meen hulle dat al die tropiese woude teen die middel van die 21ste eeu totaal vernietig sal wees.<ref name="envsci-encyc-104">John F. Mongillo; Linda Zierdt-Warshaw (2000).</ref> 'n Analise van satellietbeelde wat in 2002 gedoen is, doen aan die hand dat die tempo van ontbossing in die vogtige trope (ongeveer 5.8 miljoen hektaar per jaar) rofweg 23% laer is as wat algemeen geglo is.<ref>Achard Frederic, Eva Hugh D, Hans- , Stibig Jurgen, Mayaux Philippe (2002).</ref> Aan die ander kant het 'n nuwe analise van satellietbeelde openbaar dat die ontbossing van die Amasonereënwoud twee keer vinniger gebeur as wat wetenskaplikes voorheen voorspel het.<ref>Jha, Alok.</ref><ref>[http://www.csmonitor.com/2005/1021/p04s01-sten.html Satellite images reveal Amazon forest shrinking faster], csmonitor.com, 21 October 2005</ref> [[Lêer:Haiti deforestation.jpg|duimnael|'n Satellietfoto van [[Haïti]] se grens met die [[Dominikaanse Republiek]] (regs) wys die oormatige ontbossing aan die kant van Haïti ]] 'n 2005 verslag van die Verenigde Nasies se Voedsel en Landbou-organisasie (VLO) bereken dat, al verminder die aarde se totale woudarea met 13 miljoen hektaar per jaar, die wêreldwye tempo waarteen ontbossing plaasvind onlangs begin afneem het. <ref name="pantropical">[http://www.fao.org/docrep/004/y1997e/y1997e1f.htm "Pan-tropical Survey of Forest Cover Changes 1980–2000"].</ref><ref>[http://www.fao.org/DOCREP/MEETING/003/X9591E.HTM Committee On Forestry].</ref> Tog is daar ander wat meen dat reënwoude tans teen 'n snelgroeiende pas vernietig word.<ref>[http://www.worldwatch.org/node/4521 Worldwatch: Wood Production and Deforestation Increase & Recent Content] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20081025184730/http://www.worldwatch.org/node/4521 |date=25 Oktober 2008 }}, Worldwatch Institute</ref> Die Reënwoudstigting is van mening dat: "Die VN se statistiek gebaseer is op die definisie van 'n woud as 'n area met net 10% boombedekking. Dit sal dus areas insluit soos savannas en erg-beskadigde woude."<ref name="news.mongabay.com">Rhett A. Butler (16 November 2005).</ref> Ander kritici van die VLO se data wys daarop dat hulle ook nie onderskeid tref tussen tipes woude nie. <ref>The fear is that highly diverse habitats, such as tropical rainforest, are vanishing at a faster rate that is partly masked by the slower deforestation of less biodiverse, dry, open forests.</ref> Voorts sê hulle dat hierdie inligting gebaseer is op data wat verskaf is deur verskillende individuele lande se bosboudepartemente<ref>[http://news.mongabay.com/2008/0629-deforestation.html "Remote sensing versus self-reporting"].</ref> wat nie tred hou met nie-amptelike bedrywighede soos die onwettige afkap van bome nie. <ref>The World Bank estimates that 80% of logging operations are illegal in [[Bolivië|Bolivia]] and 42% in Colombia, while in Peru, illegal logging accounts for 80% of all logging activities.</ref> Ten spyte van hierdie onsekerhede, stem almal saam dat die vernietiging van die reënwoude 'n belangrike omgewingskwessie is wat aandag verdien. Tot soveel as 90% van [[Wes-Afrika]] se reënwoude aan die kus het sedert 1900 verdwyn.<ref>[http://www.nationalgeographic.com/eye/deforestation/effect.html "Forest Holocaust"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090422132805/http://www.nationalgeographic.com/eye/deforestation/effect.html |date=22 April 2009 }}.</ref> In [[Suid-Asië]] is byna 88% van die reënwoude vernietig.<ref>[http://www.csupomona.edu/~admckettrick/projects/ag101_project/html/size.html "Rainforests & Agriculture"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120930064512/http://www.csupomona.edu/~admckettrick/projects/ag101_project/html/size.html |date=30 September 2012 }}.</ref> Die meeste van dit wat oorbly van die wêreld se reënwoude is in die [[Amasone-kom]], waar die Amasone-reënwoud ongeveer 4 miljoen vierkante kilometer bedek.<ref>[http://www.bbc.co.uk/dna/h2g2/A925913 The Amazon Rainforest], BBC, 14 Februarie 2003</ref> Die streke waar die meeste tropiese ontbossing tussen 2000 en 2005 plaasgevind het, is [[Sentraal-Amerika]] wat elke jaar 1.3% van sy woude verloor. Tropiese [[Asië]] is ook op die lys.<ref name="news.mongabay.com" /> In [[Sentraal-Amerika]] is twee derdes van die tropiese woude in weiveld verander sedert 1950 en 40% van al die gebied se reënwoude is in die laaste 40 jaar vernietig.<ref name="ru.org">John Revington.</ref> [[Brasilië]] het 90–95% van sy Mata  Atlântica woud verloor.<ref>[http://kids.mongabay.com/lesson_plans/lisa_algee/deforestation.html "What is Deforestation?"]. ''kids.mongabay.com''.</ref>  Volgens 'n studie wat in 2010 gedoen is, het [[Paraguay]] 15.000 hektaar se semi-reënwoude in 'n tydperk van twee maande verloor.<ref>[http://www.abc.com.py/nota/103480-Paraguay-es-principal-deforestador-del-Chaco "Paraguay es principal deforestador del Chaco"]{{Dooie skakel|date=Augustus 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}.</ref> [[Paraguay]] se parlement het in 2009 geweier om wetgewing daar te stel om die afkap van natuurlike woude heeltemal stop te sit. [[Lêer:Deforestation around Pakke Tiger Reserve, India.JPG|duimnael|200x200px|Ontbossing by die Pakke Tierreservaat in Indië]] [[Madagaskar]] het 90% van sy oostelike reënwoude verloor.<ref>[http://www.iucn.org/where/global/index.cfm?uNewsID=87 IUCN – Three new sites inscribed on World Heritage List] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090114052147/http://www.iucn.org/where/global/index.cfm?uNewsID=87 |date=14 Januarie 2009 }}, 27 Junie 2007</ref><ref>[http://www.newscientist.com/data/images/archive/1717/17173001.jpg "Madagascar's rainforest map"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090327183443/http://www.newscientist.com/data/images/archive/1717/17173001.jpg |date=27 Maart 2009 }}.</ref> Sedert 2007, is daar minder as 1% van [[Haïti]] se woude oor.<ref>[http://www.satglobal.com/cfpap2.htm "International Conference on Reforestation and Environmental Regeneration of Haiti"].</ref> [[Meksiko]], [[Indië]], die [[Filippyne]], [[Indonesië]], [[Thailand]], [[Mianmar]], [[Maleisië]], [[Bangladesj]], [[China]], [[Sri Lanka]], [[Laos]], [[Nigerië]], [[Demokratiese Republiek van die Kongo]], [[Liberië]], [[Guinee]], [[Ghana]] en die [[Ivoorkus]] het groot gedeeltes van hulle reënwoude verloor.<ref>[http://www.mongabay.com/deforestation_rate_tables.htm Chart – Tropical Deforestation by Country & Region].</ref><ref>[https://web.archive.org/web/20090205200836/http://rainforestweb.org/Rainforest_Destruction/ Rainforest Destruction]. rainforestweb.org</ref> Baie lande, veral [[Brasilië]] het ontbossing in hul land as 'n nasionale krisis verklaar.<ref>[http://www.usatoday.com/news/world/environment/2008-01-24-brazil-amazon_N.htm Amazon deforestation rises sharply in 2007], USATODAY.com, 24 Januarie 2008</ref><ref>Vidal, John (31 Mei 2005).</ref> Die [[Wêreldnatuurlewefonds]] (WWF) het in 'n katalogus sekere habitatte reg oor die wêreld geklassifiseer en gewys dat selfs in die ryk lande se woude, soos sekere dele van [[Kanada]], byna die helfte van die woude of weg is, of versteur is. ==== Streke ==== Ontbossing verskil van land tot land. : {| align="top" border="0" class="wikitable sortable" style="margin-bottom: 10px; background: rgb(255, 255, 255);" |+ style="text-align:center; background:DarkGreen; color:white;" |<big>'''Top tien mees bedreigde Woude (2011) '''</big> ! style="background:LightGreen; color:Black" |Bedreigde Woud ! style="background:LightGreen; color:Black" |Streek ! style="background:LightGreen; color:Black" |Oorblywende habitat ! style="background:LightGreen; color:Black" |Oorwegende plantsoorte ! style="background:LightGreen; color:Black" |Notas |- | Indo-Mianmar | Asië<br /> Stille Oseaan | 5% |Tropiese en subtropiese vogtige breëblaar woude |Riviere, vloedvlaktes en moeraslande, mangrove woude.<br /> [[Mianmar]], [[Thailand]], [[Laos]],  [[Viëtnam]], [[Kambodja]],[[Indië]] .<ref>[http://www.biodiversityhotspots.org/xp/hotspots/indo_burma/Pages/default.aspx Indo-Burma], Conservation International.</ref> |- | [[Nieu-Kaledonië]] | Asië<br /> Stille Oseaan | 5% | Tropiese en subtropiese vogtige breëblaar woude | Sien nota vir die gebied wat geraak word.<ref>[http://www.biodiversityhotspots.org/xp/hotspots/new_caledonia/Pages/default.aspx New Caledonia], Conservation International.</ref> |- | Sundaland | Asië<br /> Stille Oseaan | 7% | Tropiese en subtropiese vogtige breëblaar woude |Westelike helte van die Indo-Maleisiese argipel insluitend suidelike [[Borneo]] en [[Sumatra]].<ref>[http://www.biodiversityhotspots.org/xp/hotspots/sundaland/Pages/default.aspx Sundaland], Conservation International.</ref> |- |[[Filippyne]]<br /> | Asië<br /> Stille Oseaan | 7% | Tropiese en subtropiese vogtige breëblaar woude |Woude oor die hele land insluitend 7,100 eilande.<ref>[http://www.biodiversityhotspots.org/xp/hotspots/philippines/Pages/default.aspx Philippines], Conservation International.</ref> |- | Atlantiese-woud | Suid-Amerika | 8% | Tropiese en subtropiese vogtige breëblaar woude |Woude langs [[Brasilië]] se Atlantiese kus strek tot by dele van [[Paraguay]], [[Argentinië]], en [[Uruguay]].<ref>[http://www.biodiversityhotspots.org/xp/hotspots/atlantic_forest/Pages/default.aspx Atlantic Forest], Conservation International.</ref> |- | Berge van Suidwes Sjina |Asië | 8% |Gematigde konifeerbos | Sien nota vir die gebied wat geraak word.<ref>[http://www.biodiversityhotspots.org/xp/hotspots/china/Pages/default.aspx Mountains of Southwest China], Conservation International.</ref> |- |Kalifornië<br /> Floristic<br /> Provinsie | Noord-Amerika | 10% |Tropiese en subtropiese droë breëblaarwoudTropical | Sien nota vir die gebied wat geraak word.<ref>[http://www.biodiversityhotspots.org/xp/hotspots/california_floristic/Pages/default.aspx California Floristic Province], Conservation International.</ref> |- | Kuswoude van [[Oos-Afrika]] | Afrika | 10% | Tropiese en subtropiese vogtige breëblaar woude | [[Mosambiek]], [[Tanzanië]], [[Kenia]], [[Somalië]].<br /> <br /> <ref>[http://www.biodiversityhotspots.org/xp/hotspots/coastal_forests/Pages/default.aspx Coastal Forests of Eastern Africa], Conservation International.</ref> |- |[[Madagaskar]] en Indiese Oseaan eilande<br /> | Afrika | 10% | Tropiese en subtropiese vogtige breëblaar woude | [[Madagaskar]], [[Mauritius]], Reunion, [[Seychelle]], [[Comore-eilande]]..<ref>[http://www.biodiversityhotspots.org/xp/hotspots/madagascar/Pages/default.aspx Madagascar & Indian Ocean Islands], Conservation International.</ref> |- |Oostelike Afromontane | Afrika | 11% |Tropiese en subtropiese vogtige breëblaar woudds<br /> Montane graslande |Uitgestrekte woude langs die oostelike kant van Afrika, van [[Saoedi-Arabië]] in die noorde tot [[Zimbabwe]] in die suide.<ref>[http://www.biodiversityhotspots.org/xp/hotspots/afromontane/Pages/default.aspx Eastern Afromontane], Conservation International.</ref> |} :: Tabelbron:<ref name="ci2011">[http://www.conservation.org/newsroom/pressreleases/Pages/The-Worlds-10-Most-Threatened-Forest-Hotspots.aspx The World's 10 Most Threatened Forest Hotspots], Conservation International, 2 Februarie 2011.</ref> === Kontrolering van ontbossing === Daar is verskeie betroubare en geskikte maniere om ontbossing te kontroleer en te verminder. Een metode is die visuele interpretasie van lug- en satellietfoto's. Dit is arbeidsintensief, maar 'n mens het nie hoëvlak-opleiding in rekenaarbeeldprosessering nodig nie.<ref name="autogenerated2" />Ontbossing word gewoonlik beoordeel aan die hand van die grootte van die gebied wat ontbos is op 'n spesifieke tydstip. Uit 'n omgewingsoogpunt sal 'n mens kyk na die skade wat aangerig is en die moontlike gevolge daarvan. Uit 'n bewaringsoogpunt sal daar eerder gefokus word op wyses om die woud te beskerm en ander moontlike grond beskikbaar te stel om die voortgesette ontbossing te stop.<ref name="autogenerated2" /><ref name="ReferenceC">R Defries, F Achard, S Brown, M Herold, D Murdiyarso, B Schlamadinger, C Desouzajr (2007).</ref> === Die bestuur van woude === Daar word al vir honderde jare gepoog om ontbossing te keer of die tempo daarvan te laat afneem, want dit is lank reeds bekend dat ontbossing groot omgewingsprobleme veroorsaak. Daar is selfs voorbeelde waar 'n hele samelewing in duie gestort het weens ontbossing. In die 17e en 18e eeu in Tokugawa, [[Japan]],<ref>Diamond, Jared ''Collapse: How Societies Choose To Fail or Succeed''; Viking Press 2004, pp. 320–331 ISBN 0-14-311700-9</ref> het die [[sjogoen]]s 'n hoogs gesofistikeerde stelsel in plek geplaas om langtermynbeplanning te doen, en selfs ontbossing van vorige eeue om te keer. Hulle het houtprodukte met ander produkte vervang en ook land waarop vir geslagte lank geboer is, vir ander nuttighede te gebruik. In Duitsland in die 16e eeu het grondeienaars sekere reëls neergelê om die probleem van ontbossing te beperk. In gebiede waar die beginsel van afkap-en-brand gebruik word, moet eerder afkap-en-verkool toegepas word. Dit is 'n metode om sogenaamde biochar te maak wat by die grond gevoeg kan word om die gronde se agteruitgang te beperk. Wanneer biochar met die [[biomassa]] gemeng word, verander dit in ''terra preta'', 'n Portugese woord wat swart grond beteken. Dit is van die vrugbaarste tipes grond op die planeet, en die enigste grond wat in staat is om homself te regenereer. [[Lêer:Bamboo Feb09.jpg|duimnael|Bamboes kan met groot sukses as brandstof gebruik word en kan voorkom dat hout daarvoor afgekap word.<ref name="bamboo">Rosenberg, Tina (2012-03-13).</ref>]] Sommige lande stel maatreëls in plek om die hoeveelheid bome op aarde te vermeerder. China het in 1981 begin om 'n Nasionale [[Boomplantdag]]-woud te vestig en woude bedek nou weer 16,55% van China se grondgebied. Twee dekades gelede was dit bloot 12% wat met woude bedek was. <ref>John Gittings.</ref> Die gebruik van [[bamboes]] as brandstof het baie voordele. Dit brand skoner as hout en omdat bamboes vinniger volwassenheid bereik as wat hout doen, word die ontbossing verminder want die voorraad kan vinniger aangevul word.<ref name="bamboo">Rosenberg, Tina (2012-03-13).</ref> === Aanplant van woude === In baie dele van die wêreld, veral in die Oos-Asiese lande, word die woude herstel deur weer bome aan te plant, maar daar word ook nuwe woude gevestig op plekke waar daar nie woude was nie.<ref>Foley Jonathan A; DeFries Ruth; Asner Gregory P; Barford Carol; et al. (2005).</ref> Die hoeveelheid grondgebied met bome daarop het sodanig vermeerder dat dit nou 22 van die 50 lande met die grootste woude daarop is. Asië as geheel het 1 miljoen hektaar woude tussen 2000 en 2005 bygekry. Die tropiese woude in [[El Salvador]] het meer as 20% groter geword tussen 1992 en 2001. Indien hierdie stappe voortgesit word, word daar in 'n studie voorspel dat die woude wêreldwyd 10% meer sal wees teen 2050. Dit is 'n area so groot soos Indië.<ref name="news.nationalgeographic.com">James Owen, [http://news.nationalgeographic.com/news/2006/11/061113-forests.html "World's Forests Rebounding, Study Suggests"] National Geographic News, 13 November 2006</ref> In die [[Volksrepubliek China]] waar grootskaalse ontbossing reuse woude vernietig het, het die regering in die verlede vereis dat elke burger tussen die ouderdom van 11 en 60, wat in staat is om dit te doen, drie tot vyf bome jaarliks plant. Alternatiewelik kan hulle ook werk in woudgebiede. Die regering maak daarop aanspraak dat daar sedert 1982 ten minste een miljard bome in China geplant is. Deesdae word dit nie meer van burgers vereis nie, maar elke jaar op 12 Maart is dit 'n nasionale vakansiedag wat as Plantdag bekend staan. Daar is ook 'n projek begin wat bekend staan as die Groen Muur van China.  Daarmee wil die Sjinese die uitbreiding van die Gobi-woestyn stuit deur bome te plant. Ongelukkig is hierdie projek nie baie suksesvol nie omdat baie van die bome (soveel as 75%) gevrek het nadat dit aangeplant is. Sedert die 1970's het die woudgebiede in China 47 miljoen hektaar groter geword.<ref name="news.nationalgeographic.com">James Owen, [http://news.nationalgeographic.com/news/2006/11/061113-forests.html "World's Forests Rebounding, Study Suggests"] National Geographic News, 13 November 2006</ref> Die aantal bome wat aangeplant is, beloop min of meer 35 miljard.<ref>John Gittings, [http://www.guardian.co.uk/world/2001/mar/20/worlddispatch.china "Battling China's deforestation"], World News, 20 Maart 2001</ref> In Westerse lande dring verbruikers toenemend aan dat hout op 'n volhoubare manier geoes moet word en houtprodukte op 'n volhoubare manier vervaardig moet word. Dit dwing eienaars van die woude en die bosboubedrywe om op verantwoordelike bestuur van die woude te fokus en om seker te maak die hout word volgens die regte prosedures geoes. Verskeie omgewingsorganisasies soos die Wêreldnatuurfonds, Cool Earth en Greenpeace beywer hulle daarvoor om die woude te bewaar. Greenpeace het 'n wêreldkaart vrygestel waarop al die woude wat nog ongeskonde is aangedui word.<ref>{{Cite web |url=http://www.intactforests.org/publications/intactforests_poster_preview.pdf |title=argiefkopie |access-date=27 Maart 2009 |archive-date=27 Maart 2009 |archive-url=https://web.archive.org/web/20090327183443/http://www.intactforests.org/publications/intactforests_poster_preview.pdf |url-status=dead }}</ref> HIerdie inligting is ook op die Internet beskikbaar. Die Wêreld Hulpbron Instituut het 'n kaart vrygestel wat die hoeveelheid woude aandui voordat die mens ongeveer 8000 gelede op die aarde kom woon het, en hoeveel minder woude daar tans is.<ref>[http://static.howstuffworks.com/gif/maps/pdf/WOR_THEM_Forests.pdf "Alternative thematic map by Howstuffworks; in pdf"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090711004701/http://static.howstuffworks.com/gif/maps/pdf/WOR_THEM_Forests.pdf |date=11 Julie 2009 }} (PDF).</ref> HIerdie kaart dui ook aan hoeveel woude daar geskep moet word sodat die skade wat deur die mensdom aangerig is, herstel kan word. == Verwysings == {{Verwysings|colwidth=30em}} == Eksterne skakels == * [http://earthenginepartners.appspot.com/science-2013-global-forest Global map of deforestation based on Landsat data] * [http://www.intactforests.org/world.map.html Old-growth forest zones within the remaining world forests] * [http://www.eia-international.org/campaigns/forests/ EIA forest reports]: Ondersoeke na onwettige houtkappery. * [http://www.eia-global.org/forests_for_the_world/ EIA in the USA] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160226181045/http://eia-global.org/forests_for_the_world/ |date=26 Februarie 2016 }} Verslae en inligting. * [http://www.guardian.co.uk/world/2008/nov/19/cocaine-rainforests-columbia-santos-calderon Cocaine destroys 4&nbsp;m2 of rainforest per gram] The Guardian * [http://www.worldwatch.org/node/6034 "Avoided Deforestation" Plan Gains Support – Worldwatch Institute] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110728125241/http://www.worldwatch.org/node/6034 |date=28 Julie 2011 }} * [http://uk.oneworld.net/guides/forests OneWorld Tropical Forests Guide] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110722152721/http://uk.oneworld.net/guides/forests |date=22 Julie 2011 }} * [http://www.forestindustries.eu/redd Some Background Info to Deforestation and REDD+] * [http://www.effects-of-deforestation.com/ General info on deforestation effects] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210418233540/http://www.effects-of-deforestation.com/ |date=18 April 2021 }} ; In die media * Maart 14, 2007, ''Independent Online'': [http://news.independent.co.uk/environment/article2355962.ece Destruction of forests in developing world 'out of control'] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070317044253/http://news.independent.co.uk/environment/article2355962.ece |date=17 Maart 2007 }} * Pappas, S. (2013-11-14). [http://www.livescience.com/41215-map-reveals-global-deforestation.html "Vanishing Forests: New Map Details Global Deforestation"]. ''[http://www.livescience.com/ LiveScience.com]''. TechMediaNetwork ; Aanlyn rolprente * Kyk die Kanadese Nasionale Rolprentraad se dokumentêre film  [http://www.nfb.ca/film/battle_for_the_trees/ ''Battle for the Trees''] & [http://www.nfb.ca/film/forest_in_crisis/ ''Forest in Crisis''] * [http://indigenouspeoplesissues.com/index.php?option=com_content&view=article&id=4668:video-on-deforestation-in-paraguay-as-a-result-of-agricultural-development-impact-to-indigenous-people-and-wildlife&catid=68:videos-and-movies&Itemid=96 Video oor onwettige ontbossing in Paraguay] {{Normdata}} [[Kategorie:Geologie]] 3jqk8txcxey08b1hn1hskqjhs9j7a72 3 111255 2519912 2517216 2022-08-17T23:55:49Z K175 70858 Argiveer [[Spesiaal:Diff/2519911|How we will see unregistered users]] by [[Gebruikerbespreking:K175/Argief 1#How we will see unregistered users|Gebruikerbespreking:K175/Argief 1]] met behulp van [[:en:User:Technical 13/1CA|OneClickArchiver]] wikitext text/x-wiki {{Kop van besprekingsbladsy}} {{argiefboks|3 | argief1 = [[/argief2019|2019]] | argief2 = [[/argief2020|2020]] | argief3 = [[/argief2021|2021]] }} == Stefania Turkewich == Hello K 175, When you have time, could you take a look at this article: [[en: Stefania Turkewich]]? You have an interest in music, and Stefania was the first woman composer of classical music in Ukraine. As part of the Wiki Gap project and now the CEE Spring 2021 project, I've been trying to place articles about her into Wikipediaes other than English. I asked another of your editors a while back to take a look at it, but have had no response. If the article interests you, could you do a version for the Afrikaans Wikipedia? [[Gebruiker:Nicola Mitchell|Nicola Mitchell]] ([[Gebruikerbespreking:Nicola Mitchell|kontak]]) 14:43, 2 April 2021 (UTC) == Kabouterbot == Adriaan, kyk asb na jou bot. Lyk dit heet nou elke siel op Wikipedia welkom. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 10:47, 30 Julie 2021 (UTC) :Hi, K175. Ek het vir Kabouterbot versper omdat dit besig was om vir gebruikers wat nie eers op hierdie Wikipedia aktief is nie, te verwelkom. Maak asseblief jou robot reg sodat dit nie so wanfunksioneer nie en moenie die blokkade lig voordat jy die kode verander het/probleem opgelos het nie. Groete, [[Gebruiker:Lefcentreright|Lefcentreright]] ([[Gebruikerbespreking:Lefcentreright|kontak]]) 14:53, 30 Julie 2021 (UTC) == Et. al's... == Gaan jy al die Et Al's regmaak? Daar was net onder 100 laas week. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 10:46, 14 Augustus 2021 (UTC) : {{ping|Oesjaar}} Ja, ek sal. – [[Gebruiker:K175|K175]] ([[Gebruikerbespreking:K175|skil 'n appeltjie]]) 10:48, 14 Augustus 2021 (UTC) == Sjabloon:Cite Journal en Cite Book == Hi Adriaan, is dit moontlik om die parameter "month" by hierdie 2 sjablone te voeg? Oesjaar het dit aangevra op die Geselshoekie. Groete! [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 15:14, 12 Oktober 2021 (UTC) == Teleostei en [[Sjabloon:Taksonomie/Ariidae]] == {{ping|K175}}, jy verwys na Teleoste in jou sjablone. Ek vermoed dit moet [[Teleostei]] wees. Loer asb. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 13:03, 1 November 2021 (UTC) :Dieselfde met Sjabloon:Taksonomie/Maja (genus) en Crustacea waarna verwys word na Crustacean. == Have you voted in the UCoC enforcement guidelines ratification? == Hi! {{ping|User:K175}} The ratification voting process for the [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines|revised enforcement guidelines]] of the [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct|Universal Code of Conduct]] (UCoC) is now open! '''[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voting|Voting commenced on SecurePoll]]''' on 7 March 2022 and will conclude on 21 March 2022. Please [[m:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voter information|read more on the voter information and eligibility details]]. Please vote [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:SecurePoll/vote/391 here] Regards, [[Gebruiker:Zuz (WMF)|Zuz (WMF)]] ([[Gebruikerbespreking:Zuz (WMF)|kontak]]) 12:43, 11 Maart 2022 (UTC) == Hulp nodig met sjabloon/module dinge == Hallo K175, ek hoop dinge gaan goed met jou. Ek weet jy het nou minder tyd om op Wikipedia te spandeer, maar ek hoop jy kan my help met iets. Ek probeer om [[Sjabloon:Skoonmaak]] te verander om meer soos die Engelse wiki te lyk/werk. Ek sien op enwiki gebruik hulle die Ambox sjabloon (saam met 'n klomp verwante sjablone en modules). Ek sien jy het reeds hulle almal oorgedra na afwiki. Ek toets my veranderings hier : [[Sjabloon:Skoonmaak2]] Alles lyk soos ek dit wil hê, behalwe die tweede woord op die sjabloon. Dit sê "article" en nie "artikel" of "bladsy" nie. Dit het oorspronklik ook "This article" gesê, maar ek kon toe die "This" vertaal na "Hierdie". Ek het oorlas gesoek vir die bron van die "article" maar ek vind dit nêrens nie. Ek dog dit was sekerlik op [[Module:Message_box/configuration]], maar dit het toe nie gewerk nie. As jy so bietjie tyd kry, kan jy my asseblief hiermee help! Groete. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 09:29, 3 Augustus 2022 (UTC) :lol, ek het dit in minder as 'n minuut gevind nadat ek vir jou 'n boodskap gelos het. XD Dit was toe op [[Module:Boodskapraam/konfigurasie]] - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 09:34, 3 Augustus 2022 (UTC) :: Maar ek sien noudat ek dit verder toets, dat ek nie die "nocat" parameter kan laat werk nie. Kan jy dalk met dit help? - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 11:25, 3 Augustus 2022 (UTC) jyo38a36xsxontna7bat943z3sz1z1q 2519914 2519912 2022-08-17T23:55:56Z K175 70858 Argiveer [[Spesiaal:Diff/2519913|Have you voted in the UCoC enforcement guidelines ratification?]] by [[Gebruikerbespreking:K175/Argief 1#Have you voted in the UCoC enforcement guidelines ratification?|Gebruikerbespreking:K175/Argief 1]] met behulp van [[:en:User:Technical 13/1CA|OneClickArchiver]] wikitext text/x-wiki {{Kop van besprekingsbladsy}} {{argiefboks|3 | argief1 = [[/argief2019|2019]] | argief2 = [[/argief2020|2020]] | argief3 = [[/argief2021|2021]] }} == Stefania Turkewich == Hello K 175, When you have time, could you take a look at this article: [[en: Stefania Turkewich]]? You have an interest in music, and Stefania was the first woman composer of classical music in Ukraine. As part of the Wiki Gap project and now the CEE Spring 2021 project, I've been trying to place articles about her into Wikipediaes other than English. I asked another of your editors a while back to take a look at it, but have had no response. If the article interests you, could you do a version for the Afrikaans Wikipedia? [[Gebruiker:Nicola Mitchell|Nicola Mitchell]] ([[Gebruikerbespreking:Nicola Mitchell|kontak]]) 14:43, 2 April 2021 (UTC) == Kabouterbot == Adriaan, kyk asb na jou bot. Lyk dit heet nou elke siel op Wikipedia welkom. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 10:47, 30 Julie 2021 (UTC) :Hi, K175. Ek het vir Kabouterbot versper omdat dit besig was om vir gebruikers wat nie eers op hierdie Wikipedia aktief is nie, te verwelkom. Maak asseblief jou robot reg sodat dit nie so wanfunksioneer nie en moenie die blokkade lig voordat jy die kode verander het/probleem opgelos het nie. Groete, [[Gebruiker:Lefcentreright|Lefcentreright]] ([[Gebruikerbespreking:Lefcentreright|kontak]]) 14:53, 30 Julie 2021 (UTC) == Et. al's... == Gaan jy al die Et Al's regmaak? Daar was net onder 100 laas week. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 10:46, 14 Augustus 2021 (UTC) : {{ping|Oesjaar}} Ja, ek sal. – [[Gebruiker:K175|K175]] ([[Gebruikerbespreking:K175|skil 'n appeltjie]]) 10:48, 14 Augustus 2021 (UTC) == Sjabloon:Cite Journal en Cite Book == Hi Adriaan, is dit moontlik om die parameter "month" by hierdie 2 sjablone te voeg? Oesjaar het dit aangevra op die Geselshoekie. Groete! [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 15:14, 12 Oktober 2021 (UTC) == Teleostei en [[Sjabloon:Taksonomie/Ariidae]] == {{ping|K175}}, jy verwys na Teleoste in jou sjablone. Ek vermoed dit moet [[Teleostei]] wees. Loer asb. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 13:03, 1 November 2021 (UTC) :Dieselfde met Sjabloon:Taksonomie/Maja (genus) en Crustacea waarna verwys word na Crustacean. == Hulp nodig met sjabloon/module dinge == Hallo K175, ek hoop dinge gaan goed met jou. Ek weet jy het nou minder tyd om op Wikipedia te spandeer, maar ek hoop jy kan my help met iets. Ek probeer om [[Sjabloon:Skoonmaak]] te verander om meer soos die Engelse wiki te lyk/werk. Ek sien op enwiki gebruik hulle die Ambox sjabloon (saam met 'n klomp verwante sjablone en modules). Ek sien jy het reeds hulle almal oorgedra na afwiki. Ek toets my veranderings hier : [[Sjabloon:Skoonmaak2]] Alles lyk soos ek dit wil hê, behalwe die tweede woord op die sjabloon. Dit sê "article" en nie "artikel" of "bladsy" nie. Dit het oorspronklik ook "This article" gesê, maar ek kon toe die "This" vertaal na "Hierdie". Ek het oorlas gesoek vir die bron van die "article" maar ek vind dit nêrens nie. Ek dog dit was sekerlik op [[Module:Message_box/configuration]], maar dit het toe nie gewerk nie. As jy so bietjie tyd kry, kan jy my asseblief hiermee help! Groete. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 09:29, 3 Augustus 2022 (UTC) :lol, ek het dit in minder as 'n minuut gevind nadat ek vir jou 'n boodskap gelos het. XD Dit was toe op [[Module:Boodskapraam/konfigurasie]] - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 09:34, 3 Augustus 2022 (UTC) :: Maar ek sien noudat ek dit verder toets, dat ek nie die "nocat" parameter kan laat werk nie. Kan jy dalk met dit help? - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 11:25, 3 Augustus 2022 (UTC) 493bsilfekhlvmb40ktkeqzcs809t4z 0 113265 2519891 2433134 2022-08-17T19:07:48Z 102.182.120.240 wikitext text/x-wiki {{Inligtingskas steuring |naam = Bulimie |beeld= BulemiaEnamalLoss.JPG |beeldgrootte = 260px |onderskrif= Verlies van emalje aan die binnekant van die boonste voortande as gevolg van bulimie | DiseasesDB = 1770 | ICD10 = {{ICD10|F|50|2|f|50}} | ICD9 = {{ICD9|307.51}} | MedlinePlus = 000341 |OMIM=607499 | eMedicineSubj = emerg | eMedicineTopic = 810 | eMedicine_mult = {{eMedicine2|med|255}} | MeshID = D052018 }} '''Bulimie''' is 'n [[eetsteuring]] wat deur [[ooreetepisodes]] gevolg deur suiweringsgedrag gekenmerk word. Gedurende so 'n episode word groot hoeveelhede kos in 'n kort tydjie geëet. Suiwering of purgering verwys na pogings om van daardie kos ontslae te raak. Die meeste mense met bulimie het 'n ''normale gewi''g.<ref>{{Cite journal|last1=Bulik|first1=CM|last2=Marcus|first2=MD|last3=Zerwas|first3=S|last4=Levine|first4=MD|last5=La Via|first5=M|title=The changing "weightscape" of bulimia nervosa.|journal=The American Journal of Psychiatry|date=October 2012|volume=169|issue=10|pages=1031–6|pmid=23032383|doi=10.1176/appi.ajp.2012.12010147}}</ref> Bulimie word dikwels met ander geestesteurings soos [[depressie]], angs en probleme met dwelms of drank geassosieer.<ref name="Women2012">{{cite web |title=Bulimia nervosa fact sheet |url=http://www.womenshealth.gov/publications/our-publications/fact-sheet/bulimia-nervosa.html?from=AtoZ |website=Office on Women's Health |access-date=27 Junie 2015 |date=16 Julie 2012 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20160303232907/http://www.womenshealth.gov/publications/our-publications/fact-sheet/bulimia-nervosa.html?from=AtoZ |archive-date=3 Maart 2016 |url-status=dead |df=dmy-all}}</ref> Daar is ook 'n hoër risiko vir [[selfmoord]] en [[selfbesering]].<ref name="Sm2012">{{Cite journal|last1=Smink|first1=FR|last2=van Hoeken|first2=D|last3=Hoek|first3=HW|title=Epidemiology of eating disorders: incidence, prevalence and mortality rates.|journal=Current psychiatry reports|date=August 2012|volume=14|issue=4|pages=406–14|pmid=22644309|doi=10.1007/s11920-012-0282-y|pmc=3409365}}</ref> == Tekens en simptome == [[Lêer:Bulimiafaqdia.jpg|duimnael|Bulimie se uitwerking op die liggaam]] [[Lêer:Oral Manifestation of Bulimia..jpg|duimnael|Die wegvreting van die onderste tande wat deur bulimie veroorsaak word. Die boonste tande is met porseleinkrone herstel.<ref>Dorfman J, [http://www.nycdentist.com/dental-photo-detail/2447/88/Diet-Nutrition-teeth-erosion-anorexia-bulimia-acid-fruit-juice-soda The Center for Special Dentistry] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150211120011/http://www.nycdentist.com/dental-photo-detail/2447/88/Diet-Nutrition-teeth-erosion-anorexia-bulimia-acid-fruit-juice-soda |date=11 Februarie 2015 }}.</ref>]] Bulimie behels gewoonlik 'n haastige en onbeheerste eetepisode wat gewoonlik gestaak word wanneer 'n persoon deur iemand onderbreek word of maagpyn ervaar, gevolg deur selfveroorsaakte braking of ander vorms van suiwering. Hierdie siklus kan verskeie kere per week of, in meer ernstige gevalle, per dag herhaal word<ref>{{Cite journal|year=2005|title=Bulimia Nervosa|journal=Let's Talk Facts|volume=|issue=|pages=1|publisher=[[American Psychiatric Association]]|doi=|url=http://www.psychiatry.org/File%20Library/Mental%20IIlness/Lets%20Talk%20Facts/Eating-Disorders-B1.pdf|accessdate=13 September 2013}}</ref> en kan die direkte oorsaak wees van onder andere: * Chroniese gastro-refluks nadat daar geëet is * [[Dehidrasie]] en hipokalemie weens die verlies aan nierkalium as gevolg van alkalose en gereelde braking<ref>{{Cite journal|last1=Mehler|first1=PS.|last2=Crews|first2=C.|last3=Weiner|first3=K.|title=Bulimia: medical complications.|journal=J Womens Health (Larchmt)|volume=13|issue=6|pages=668–75|month=|year=|doi=10.1089/1540999041783127|PMID=15333281}}</ref> * Elektrolietwanbalans wat tot abnormale hartritmes, [[hartverlamming]] en selfs die dood kan lei * Esofagitis of [[Ontsteking (geneeskunde)|inflammasie]] van die [[esofagus]] * Mallory-Weiss-sindroom * Mondtrauma waar die herhaaldelike insteek van vingers of ander voorwerpe laserasies in die mond of keel veroorsaak * Verdikte vel op kneukels * Erge tanderosie * Geswolle speekselkliere<ref name="ada">{{cite web |publisher=[[American Dental Association]] |url=http://www.ada.org/public/topics/eating_disorders.asp |title=Eating Disorders |work=Oral Health Topics A–Z |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20151118081859/http://www.ada.org/public/topics/eating_disorders.asp |archive-date=18 November 2015 |url-status=dead |df=dmy-all}}</ref><ref name="mcgilley">{{Cite journal|author=Mcgilley BM, Pryor TL|title=Assessment and Treatment of Bulimia Nervosa|journal=American Family Physician|volume=57|issue=11|pages=2743–50|date=June 1998|pmid=9636337|url=http://www.aafp.org/link_out?pmid=9636337|last2=Pryor}}</ref> * Konstante braking kan tot gastro-esofageale refluks lei<ref>{{Cite journal|author=Mehler PS|title=Bulimia Nervosa|journal=The New England Journal of Medicine|volume=349|issue=9|pages=875–81|year=2003|pmid=12944574|doi=10.1056/NEJMcp022813}}</ref> * Gastroparesis of vertraagde maaglediging * [[Hardlywigheid]] * [[Maagseer|Maagsere]] * [[Onvrugbaarheid]] * Vergrote kliere in die nek, onder die kaak * Konstante gewigskommelings is algemeen Hieronder is enkele van die baie tekens wat daarop kan dui dat 'n persoon bulimie het:<ref>{{Cite news|work=[[Illawarra Mercury]]|title=Symptoms Of Bulimia Nervosa|url=http://torontostar.info/bulimia-nervosa-symptoms.php|date=February 23, 2001}}</ref> * fiksasie op die hoeveelheid kalorieë wat ingeneem word * fiksasie op en obsessiewe bewustheid van gewig * lae selfbeeld * lae bloeddruk * ongereelde menstruasiesiklus * konstante besoeke aan die badkamer * depressie * gereelde eetsessies waar abnormaal groot porsies kos geëet word<ref>{{cite web |title=Bulimia Nervosa |url=https://www.nationaleatingdisorders.org/bulimia-nervosa |website=Proud2BME |publisher=The National Eating Disorders Association |access-date=5 Desember 2014 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20171129060530/https://www.nationaleatingdisorders.org/bulimia-nervosa |archive-date=29 November 2017 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> Soortgelyk aan baie psigiatriese siektes kan delusies voorkom, saam met ander tekens en simptome wat valse idees by die persoon laat ontstaan wat nie normaalweg deur ander aanvaar word nie.<ref name="Barker03">{{Cite book|last=Barker|first=P|title=Psychiatric and Mental Health Nursing: The Craft of Caring|publisher=Arnold|location=Great Britain|year=2003|isbn=0-340-81026-2}}</ref> Mensie met bulimie kan ook in so 'n mate oefen dat ander aktiwiteite nagelaat word.<ref name="Barker03">{{Cite book|last=Barker|first=P|title=Psychiatric and Mental Health Nursing: The Craft of Caring|publisher=Arnold|location=Great Britain|year=2003|isbn=0-340-81026-2}}</ref> === Verwante steurings === Affektiewe steurings soos [[depressie]] of algemene angssteuring is meer geneig om by persone met bulimie as by nie-bulimiese mense voor te kom: In 'n Columbia University-studie van vroulike bulimielyers by die Psigiatriese Instituut van die staat New York is daar in 1985 bevind dat 70% op een of ander tydstip aan depressie gely het (in teenstelling met 25,8% van volwasse vroue in 'n kontrolesteekproef uit die algemene bevolking). By 'n totaal van 88% van die vroue is affektiewe steurings op een of ander tydstip in hulle lewe gediagnoseer.<ref>{{Cite journal|vauthors=Walsh BT, Roose SP, Glassman AH, Gladis M, Sadik C|title=Bulimia and depression|journal=Psychosomatic Medicine|volume=47|issue=2|pages=123–31|year=1985|pmid=3863157|url=http://www.psychosomaticmedicine.org/cgi/pmidlookup?view=long&pmid=3863157|doi=10.1097/00006842-198503000-00003}}</ref> Sommige anoreksielyers openbaar episodes van bulimiese neigings deur suiwering (óf deur selfveroorsaakte braking óf lakseermiddels) as 'n manier om vinnig van kos ontslae te raak.<ref>Carlson, N.R., et al. (2007).</ref> == Diagnose == Die aanvang van bulimie is dikwels gedurende adolessensie, tussen die ouderdom van 13 en 20 jaar, en in baie gevalle het persone voorheen aan vetsug gely. Dit gebeur dikwels dat lyers as volwassenes weer in episodiese ooreet-en-suiwering verval, selfs ná aanvanklike suksesvolle behandeling en remissie.<ref>{{Cite book|last=Shader|first=Richard I.|title=Manual of Psychiatric Therapeutics|publisher=Lippincott Williams & Wilkins|location=Hagerstwon, MD|year=2004|pages=|isbn=0-7817-4459-8}}</ref> Bulimie kan tot 1% van jong vroue affekteer, en 10 jaar vanaf diagnose sal die helfte volkome herstel, 'n derde gedeeltelik, en 10–20% sal steeds simptome hê.<ref name="Hay2010">{{Cite journal|author=Hay PJ, Claudino AM|title=Bulimia nervosa|journal=Clinical Evidence|volume=2010|pages=1009|year=2010|pmid=21418667|pmc=3275326|last2=Claudino}}</ref> === Kriteria === Anders as [[anorexia nervosa]] is dit soms moeilik om bulimie te bespeur, aangesien lyers geneig is om gemiddeld, of effens oor- of ondergewig te wees. Baie persone met bulimie kan ook opvallend ongebalanseerde eet- en oefenpatrone volg sonder om aan al die diagnostiese kriteria vir bulimie te voldoen.<ref>{{Cite journal|vauthors=Walsh JM, Wheat ME, Freund K|title=Detection, evaluation, and treatment of eating disorders|journal=Journal of General Internal Medicine|volume=15|issue=8|pages=577–90|year=2000|pmid=10940151|pmc=1495575|doi=10.1046/j.1525-1497.2000.02439.x}}</ref> Die diagnostiese kriteria wat deur die DSM-5 gebruik word, sluit herhaalde ooreetepisodes in, gevolg deur kompenserende gedrag waar oormatige of onvanpaste maatreëls gebruik word om gewigstoename te voorkom.<ref name="BehaveNet">{{Cite book|title=Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders|edition=4th, text revision ([[DSM-IV-TR]])|author=American Psychiatric Association|year=2000|isbn=0-89042-025-4|chapter=Diagnostic criteria for 307.51 Bulimia Nervosa|chapterurl=http://behavenet.com/capsules/|publisher=<!-- pacify Citation bot -->|location=<!-- pacify Citation bot -->}}</ref> Die diagnose vereis ook dat die ooreet-en-suiweringsepisodes minstens een maal 'n week vir 'n tydperk van drie maande plaasvind.<ref>[Nolen-Hoeksema, S. (2013).”</ref> Gereelde suiwering of purgering is 'n algemene eienskap van ernstiger gevalle van bulimie.<ref>Nolan-Hoeksema, Susan (2014).</ref> == Oorsake == === Biologies === Net soos by anorexia nervosa is daar bewyse van genetiese vatbaarheid wat tot die aanvang van hierdie eetsteuring bydra.<ref>{{Cite web|title=Biological Causes of Anorexia Nervosa and Bulimia Nervosa|url=http://serendip.brynmawr.edu/bb/neuro/neuro98/202s98-paper3/Hirst3.html|accessdate=4 July 2016|archive-date= 2 Mei 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160502145058/http://serendip.brynmawr.edu/bb/neuro/neuro98/202s98-paper3/Hirst3.html|url-status=dead}}</ref> Daar is bevind dat abnormale vlakke van baie hormone, veral serotonien, ook vir sommige ongebalanseerde eetgewoontes verantwoordelik kan wees. Brein-afgeleide neurotrofiese faktor (BANF) word tans as 'n moontlike meganisme ondersoek.<ref>{{Cite journal|vauthors=Ribasés M, Gratacòs M, Fernández-Aranda F, Bellodi L, Boni C, Anderluh M, Cavallini MC, Cellini E, Di Bella D, Erzegovesi S, Foulon C, Gabrovsek M, Gorwood P, Hebebrand J, Hinney A, Holliday J, Hu X, Karwautz A, Kipman A, Komel R, Nacmias B, Remschmidt H, Ricca V, Sorbi S, Wagner G, Treasure J, Collier DA, Estivill X|title=Association of BDNF with anorexia, bulimia and age of onset of weight loss in six European populations|journal=Human Molecular Genetics|volume=13|issue=12|pages=1205–1212|year=2004|pmid=15115760|doi=10.1093/hmg/ddh137}}</ref><ref>{{Cite book|title=Annual Review of Eating Disorders&nbsp;– part 2|year=2008|editor-last1=Wonderlich|editor-first1=Stephen|editor-last2=Mitchell|editor-first2=James E.|editor-last3=de Zwaan|editor-first3=Martina|editor-last4=Steiger|editor-first4=Howard|publisher=Radcliffe Publishing|pages=14–15|chapter=1|isbn=978-1-84619-244-9}}</ref> Daar is getuienis dat geslagshormone 'n invloed op vroue se aptyt en eetgewoontes asook die aanvang van bulimie kan hê. Studies toon dat vroue met 'n androgeen-oormaat en polisistiese ovariële sindroom 'n wangereguleerde aptyt het, gepaardgaande met koolhidrate en vette. Hierdie wanregulering van aptyt word ook by vroue met bulimie gesien. Daar is bewyse dat daar 'n verband tussen polimorfisme in die ERβ (estrogeenreseptor β) en bulimie is, wat op 'n korrelasie tussen geslagshormone en bulimie dui.<ref>{{Cite journal|author=Hirschberg AL|title=Sex hormones, appetite and eating behaviour in women|journal=Maturitas|volume=71|issue=3|pages=248–56|year=2012|pmid=22281161|doi=10.1016/j.maturitas.2011.12.016}}</ref> Alhoewel daar al vergelykings tussen bulimie en dwelmverslawing getref is, bestaan daar slegs beperkte empiriese ondersteuning vir hierdie karakterisering.<ref>{{Cite journal|vauthors=Broft A, Shingleton R, Kaufman J, Liu F, Kumar D, Slifstein M, Abi-Dargham A, Schebendach J, Van Heertum R, Attia E, Martinez D, Walsh BT|title=Striatal dopamine in bulimia nervosa: A pet imaging study|journal=The International Journal of Eating Disorders|volume=45|issue=5|pages=648–656|date=July 2012|pmid=22331810|pmc=3640453|doi=10.1002/eat.20984}}</ref> Om op dieet te gaan, 'n algemene gedragspatroon by persone met bulimie, word met laer plasmatriptofaanvlakke geassosieer.<sup class="noprint Inline-Template Template-Fact" style="white-space:nowrap;">&#x5B;''<span title="This claim needs references to reliable sources. (August 2013)">citation needed</span>''&#x5D;</sup> 'n Afname in triptopaanvlakke in die brein, en dus die sintese van serotonien, sal bulimiese prikkels by bulimiese individue asook voormalige bulimielyers binne ure verhoog.<ref>{{Cite journal|vauthors=Smith KA, Fairburn CG, Cowen PJ|title=Symptomatic Relapse in Bulimia Nervosa Following Acute Tryptophan Depletion|journal=Archives of General Psychiatry|volume=56|issue=2|pages=171–6|year=1999|pmid=10025442|doi=10.1001/archpsyc.56.2.171}}</ref><ref>{{Cite journal|vauthors=Weltzin TE, Fernstrom MH, Fernstrom JD, Neuberger SK, Kaye WH|title=Acute tryptophan depletion and increased food intake and irritability in bulimia nervosa|journal=The American Journal of Psychiatry|volume=152|issue=11|pages=1668–71|year=1995|pmid=7485633}}</ref> === Sosiaal === Media-uitbeeldings van 'n "ideale" liggaamsvorm word algemeen as 'n bydraende faktor van bulimie beskou.<ref name="Barker03">{{Cite book|last=Barker|first=P|title=Psychiatric and Mental Health Nursing: The Craft of Caring|publisher=Arnold|location=Great Britain|year=2003|isbn=0-340-81026-2}}</ref> In 'n studie van 15- tot 18-jarige skoolmeisies in Nadroga, [[Fidji|Fiji]], is daar bevind dat die selferkende voorkoms van purgering van 0% in 1995 ('n paar weke ná televisie se koms na die provinsie) tot 11,3% in 1998 gestyg het.<ref>{{Cite journal|vauthors=Becker AE, Burwell RA, Gilman SE, Herzog DB, Hamburg P|title=Eating behaviours and attitudes following prolonged exposure to television among ethnic Fijian adolescent girls|journal=The British Journal of Psychiatry|volume=180|issue=6|pages=509–14|year=2002|pmid=12042229|doi=10.1192/bjp.180.6.509}}</ref> Verder is die selfmoordkoers onder mense met bulimie 7,5 maal hoër as in die algemene bevolking.<ref>Nolen-Hoeksema, Susan (2014).</ref> In 'n poging om die oorsprong van bulimie in 'n kognitiewe konteks te ontsyfer, word Christopher Fairburn ''et al.'' se kognitiewe gedragsmodel dikwels as die goue standaard beskou. Fairburnt ''et al. ''voer aan dat 'n ekstreme beheptheid met gewig en vorm, gepaardgaande met 'n lae selfbeeld tot streng, rigiede en onbuigsame dieetvoorskrifte sal lei. Derhalwe sal dit onrealistiese, beperkende eetgewoontes tot gevolg hê wat uiteindelik tot 'n "misstap" sal lei waar individue 'n geringe oortreding van die streng en onbuigbare reëls begaan. Die kognitiewe distorsie weens digotomiese denke aktiveer die drang om te ooreet. Die ooreetepisode veroorsaak dan 'n gevoel van beheerverlies en lei daartoe dat die individu van die kos ontslae raak in 'n poging om die ooretery teë te werk. Fairburn ''et al.'' se kognitiewe gedragsmodel is egter nie noodwendig op elke individu van toepassing nie en is beslis reduksionisties. Alle mense verskil en om so 'n komplekse gedragsvorm soos bulimie te neem en dieselfde teorie op almal toe te pas, is ongegrond. Fairburn ''et al.'' se model is uiteindelik meer beskrywend as verklarend aangesien dit nie noodwendig 'n verduideliking vir die ontstaan van bulimie verskaf nie. Die korrelasie tussen seksuele misbruik en die ontwikkeling van bulimie word deur 'n aansienlike hoeveelheid literatuur gestaaf. Die gerapporteerde voorkomssyfer van ongewenste seksuele kontak is hoër onder persone met bulimie as anoreksie.<ref>{{Cite journal|pmid=1638336|year=1992|author1=Waller|first1=G|title=Sexual abuse and the severity of bulimic symptoms|journal=The British Journal of Psychiatry|volume=161|pages=90–3|doi=10.1192/bjp.161.1.90}}</ref> Wanneer die etiologie van bulimie vanuit 'n sosiokulturele perspektief ondersoek word, word die "maer ideaal-internalisering" as 'n hoofoorsaak beskou. Die "maer ideaal-internalisering" is die mate waarin individue hulle by die samelewing se ideale van aantreklikheid aanpas. Mense wat ongemaklik met hulle liggame voel, kan aan liggaamsontevredenheid begin ly en 'n drang na maerwees ontwikkel. Hierdie kombinasie van liggaamsontevredenheid en 'n drang na maerwees lei tot streng diëte en negatiewe uitwerkings wat uiteindelik tot bulimiese simptome soos purgering of ooretery kan lei. Ooreetepisodes lei tot selfveragting, gevolg deur suiwering ten einde gewigstoename te voorkom.<ref>{{cite web |last=Zieve |first=David |title=Bulimia |url=http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmedhealth/PMH0001381/ |publisher=PubMed Health |access-date=18 April 2011 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20140102221658/http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmedhealth/PMH0001381/ |archive-date= 2 Januarie 2014 |url-status=dead |df=dmy-all }}</ref> In 'n studie deur Thompson en Stice is die "maer ideaal-internalisering" as 'n faktor van bulimie ondersoek. Hulle navorsing het getoon dat dit nie soseer die maer ideaal is nie, maar eerder die selfassosiasie met persone met 'n sekere liggaamsmassa wat bepaal hoe iemand met bulimie voel. Persone wat met maer modelle assosieer, beleef byvoorbeeld positiewe emosies wanneer hulle maer modelle sien en mense wat hulleself as oorgewig beskou, ervaar negatiewe emosies wanneer hulle maer modelle sien. Interessant genoeg kan individue geleer word om met maerder persone te assosieer.<ref name="Papies">{{Cite journal|author=Papies EK, Nicolaije KA|title=Inspiration or deflation? Feeling similar or dissimilar to slim and plus-size models affects self-evaluation of restrained eaters|journal=Body Image|volume=9|issue=1|pages=76–85|year=2012|pmid=21962524|doi=10.1016/j.bodyim.2011.08.004|last2=Nicolaije}}</ref> == Behandeling == Die twee vernaamste behandelings vir bulimie is psigofarmakologiese en psigososiale behandelings.<ref>{{Cite journal|vauthors=Hoste RR, Labuschagne Z, Le Grange D|title=Adolescent Bulimia Nervosa|journal=Current Psychiatry Reports|volume=14|issue=4|pages=391–7|year=2012|pmid=22614677|doi=10.1007/s11920-012-0280-0}}</ref> === Psigoterapie === Daar is verskeie ondersteunde psigososiale behandelings vir bulimie. Daar blyk egter min getuienis te wees ter ondersteuning van kognitiewe gedragsterapie (KGT) waar 'n persoon geleer word om outomatiese gedagtes te beveg en gedragseksperimente uit te voer (deur byvoorbeeld "verbode kossoorte" te eet).<ref>{{Cite journal|last1=Hay|first1=PP|last2=Bacaltchuk|first2=J|last3=Stefano|first3=S|last4=Kashyap|first4=P|title=Psychological treatments for bulimia nervosa and binging.|journal=The Cochrane database of systematic reviews|date=7 October 2009|issue=4|pages=CD000562|pmid=19821271|doi=10.1002/14651858.CD000562.pub3}}</ref> In KGT maak mense aantekeninge van die hoeveelheid kos wat hulle eet en periodes van braking ten einde emosionele skommelings wat tot gereelde bulimie-episodes lei, te identifiseer en te vermy.<ref name="Psychiatry">{{Cite book|first1=Michael Graham|last1=Gelder|first2=Richard|last2=Mayou|first3=John|last3=Geddes|year=2005|title=Psychiatry|isbn=978-0-19-852863-0}}</ref> Volgens Barker (2003) is daar bevind dat 40–60% van mense wat kognitiewe gedragsterapie ondergaan, simptoomvry word. Dis sukses van die terapie berus daarop dat alle partye saamwerk om hanteringstrategieë te ontwikkel, te bespreek en aan te teken. Hy beweer dat die bewusmaking van hulle gedrag mense sal motiveer om aan alternatiewe te dink.<ref>{{Cite journal|vauthors=Agras WS, Crow SJ, Halmi KA, Mitchell JE, Wilson GT, Kraemer HC|title=Outcome Predictors for the Cognitive Behavior Treatment of Bulimia Nervosa: Data from a Multisite Study|journal=The American Journal of Psychiatry|volume=157|issue=8|pages=1302–8|year=2000|pmid=10910795|doi=10.1176/appi.ajp.157.8.1302}}</ref><ref>{{Cite journal|vauthors=Wilson GT, Loeb KL, Walsh BT, Labouvie E, Petkova E, Liu X, Waternaux C|title=Psychological versus pharmacological treatments of bulimia nervosa: Predictors and processes of change|journal=Journal of Consulting and Clinical Psychology|volume=67|issue=4|pages=451–9|year=1999|pmid=10450615|doi=10.1037/0022-006X.67.4.451}}</ref> Mense wat KGT ondergaan wat vroeë gedragsveranderinge toon, sal na alle waarskynlikheid op die lange duur die beste behandelingsuitkomste verkry.<ref>{{Cite journal|vauthors=Trunko ME, Rockwell RE, Curry E, Runfola C, Kaye WH|title=Management of bulimia nervosa|journal=Women's Health (London, England)|volume=3|issue=2|pages=255–65|year=2007|pmid=19803857|doi=10.2217/17455057.3.2.255}}</ref> Maudsley-gesinsterapie wat aan die Maudsley Hospitaal in [[Londen]] vir die behandeling van anoreksie ontwikkel is, hou belofte vir die behandeling van bulimie in.<ref>{{Cite journal|author=Lock J, le Grange D|title=Family-based treatment of eating disorders|journal=The International Journal of Eating Disorders|volume=37|pages=S64–7; discussion S87–9|year=2005|pmid=15852323|doi=10.1002/eat.20122|last2=Le Grange}}</ref> Alhoewel KGT as meer koste-effektief beskou word en dit individue met bulimie in selfgeleide sorg bystaan, is gesinsgebaseerde terapie (GGT) soms meer effektief vir jonger adolessente wat meer ondersteuning en leiding van hulle gesinne benodig. Adolessente bevind hulle in 'n fase waar hulle breine steeds smeebaar is en geleidelik ontwikkel.<ref>{{Cite journal|vauthors=Le Grange D, Lock J, Dymek M|title=Family-based therapy for adolescents with bulimia nervosa|journal=American Journal of Psychotherapy|volume=57|issue=2|pages=237–51|year=2003|pmid=12817553}}</ref> Jong adolessente is dus nie altyd bewus van die gevaar wat bulimie inhou nie, en gevolglik minder gemotiveerd om te verander.<ref>{{Cite journal|vauthors=Castro-Fornieles J, Bigorra A, Martinez-Mallen E, Gonzalez L, Moreno E, Font E, Toro J|title=Motivation to change in adolescents with bulimia nervosa mediates clinical change after treatment|journal=European Eating Disorders Review : the Journal of the Eating Disorders Association|volume=19|issue=1|pages=46–54|year=2011|pmid=20872926|doi=10.1002/erv.1045}}</ref> Gesinsterapie kan families bemagtig deur hulle by die adolessent se voedselkeuses en gedrag te betrek. Hulle kan aanvanklik meer beheer van die situasie neem en die adolessent geleidelik meer outonoom laat word wanneer hy/sy gesonder eetgewoontes aangeleer het.<ref name="ReferenceB">{{Cite journal|author=Keel PK, Haedt A|title=Evidence-Based Psychosocial Treatments for Eating Problems and Eating Disorders|journal=Journal of Clinical Child and Adolescent Psychology|volume=37|issue=1|pages=39–61|year=2008|pmid=18444053|doi=10.1080/15374410701817832|last2=Haedt}}</ref> === Medikasie === Daar bestaan 'n moontlikheid dat antidepressante uit die [[Selektiewe serotonienheropname-inhibitor|selektiewe serotonienheropname-inhibitors]] (SSRI)-klas matige voordele inhou.<ref name="Mc2012">{{Cite journal|last1=McElroy|first1=SL|last2=Guerdjikova|first2=AI|last3=Mori|first3=N|last4=O'Melia|first4=AM|title=Current pharmacotherapy options for bulimia nervosa and binge eating disorder.|journal=Expert opinion on pharmacotherapy|date=October 2012|volume=13|issue=14|pages=2015–26|pmid=22946772|doi=10.1517/14656566.2012.721781}}</ref> Dit is nie bekend of die kombinasie van medikasie met berading uitkomste verbeter nie. === Alternatiewe medikasie === Sommige navorsers rapporteer dat positiewe resultate met [[hipnoterapie]] verkry is.<ref>{{Cite journal|author=Barabasz M|title=Efficacy of Hypnotherapy in the Treatment of Eating Disorders|journal=The International Journal of Clinical and Experimental Hypnosis|volume=55|issue=3|pages=318–35|year=2007|pmid=17558721|doi=10.1080/00207140701338688}}</ref> == Etimologie == Die term ''bulimie ''is afkomstig van die Griekse {{lang|grc|βουλιμία}} ''boulīmia'', "rasende honger", 'n samestelling van βοῦς ''bous'', "bees" en λιμός, ''līmos'', "honger".<ref>{{Cite web|title=Online Etymology Dictionary: bulimia|date=November 2001|accessdate=2008-04-06|author=Douglas Harper|work=[[Online Etymology Dictionary]]|url=http://www.etymonline.com/index.php?search=bulimia&searchmode=none}}</ref> Die wetenskaplik naam vir die steuring kan letterlik as "senuweeagtige rasende honger" vertaal word. == Verwysings == {{Verwysings|32em}} {{Normdata}} [[Kategorie:Eetsteurings]] ipineen14bk130bwxltg3nfq38zzfj6 2519892 2519891 2022-08-17T19:09:18Z Oesjaar 7467 Wysigings deur [[Special:Contributions/102.182.120.240|102.182.120.240]] teruggerol na laaste weergawe deur [[User:InternetArchiveBot|InternetArchiveBot]] wikitext text/x-wiki {{Inligtingskas steuring |naam = Bulimie |beeld= BulemiaEnamalLoss.JPG |beeldgrootte = 260px |onderskrif= Verlies van emalje aan die binnekant van die boonste voortande as gevolg van bulimie | DiseasesDB = 1770 | ICD10 = {{ICD10|F|50|2|f|50}} | ICD9 = {{ICD9|307.51}} | MedlinePlus = 000341 |OMIM=607499 | eMedicineSubj = emerg | eMedicineTopic = 810 | eMedicine_mult = {{eMedicine2|med|255}} | MeshID = D052018 }} '''Bulimie''' is 'n [[eetsteuring]] wat deur [[ooreetepisodes]] gevolg deur suiweringsgedrag gekenmerk word. Gedurende so 'n episode word groot hoeveelhede kos in 'n kort tydjie geëet. Suiwering of purgering verwys na pogings om van daardie kos ontslae te raak. Die meeste mense met bulimie het 'n normale gewig.<ref>{{Cite journal|last1=Bulik|first1=CM|last2=Marcus|first2=MD|last3=Zerwas|first3=S|last4=Levine|first4=MD|last5=La Via|first5=M|title=The changing "weightscape" of bulimia nervosa.|journal=The American Journal of Psychiatry|date=October 2012|volume=169|issue=10|pages=1031–6|pmid=23032383|doi=10.1176/appi.ajp.2012.12010147}}</ref> Bulimie word dikwels met ander geestesteurings soos [[depressie]], angs en probleme met dwelms of drank geassosieer.<ref name="Women2012">{{cite web |title=Bulimia nervosa fact sheet |url=http://www.womenshealth.gov/publications/our-publications/fact-sheet/bulimia-nervosa.html?from=AtoZ |website=Office on Women's Health |access-date=27 Junie 2015 |date=16 Julie 2012 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20160303232907/http://www.womenshealth.gov/publications/our-publications/fact-sheet/bulimia-nervosa.html?from=AtoZ |archive-date=3 Maart 2016 |url-status=dead |df=dmy-all}}</ref> Daar is ook 'n hoër risiko vir [[selfmoord]] en [[selfbesering]].<ref name="Sm2012">{{Cite journal|last1=Smink|first1=FR|last2=van Hoeken|first2=D|last3=Hoek|first3=HW|title=Epidemiology of eating disorders: incidence, prevalence and mortality rates.|journal=Current psychiatry reports|date=August 2012|volume=14|issue=4|pages=406–14|pmid=22644309|doi=10.1007/s11920-012-0282-y|pmc=3409365}}</ref> == Tekens en simptome == [[Lêer:Bulimiafaqdia.jpg|duimnael|Bulimie se uitwerking op die liggaam]] [[Lêer:Oral Manifestation of Bulimia..jpg|duimnael|Die wegvreting van die onderste tande wat deur bulimie veroorsaak word. Die boonste tande is met porseleinkrone herstel.<ref>Dorfman J, [http://www.nycdentist.com/dental-photo-detail/2447/88/Diet-Nutrition-teeth-erosion-anorexia-bulimia-acid-fruit-juice-soda The Center for Special Dentistry] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150211120011/http://www.nycdentist.com/dental-photo-detail/2447/88/Diet-Nutrition-teeth-erosion-anorexia-bulimia-acid-fruit-juice-soda |date=11 Februarie 2015 }}.</ref>]] Bulimie behels gewoonlik 'n haastige en onbeheerste eetepisode wat gewoonlik gestaak word wanneer 'n persoon deur iemand onderbreek word of maagpyn ervaar, gevolg deur selfveroorsaakte braking of ander vorms van suiwering. Hierdie siklus kan verskeie kere per week of, in meer ernstige gevalle, per dag herhaal word<ref>{{Cite journal|year=2005|title=Bulimia Nervosa|journal=Let's Talk Facts|volume=|issue=|pages=1|publisher=[[American Psychiatric Association]]|doi=|url=http://www.psychiatry.org/File%20Library/Mental%20IIlness/Lets%20Talk%20Facts/Eating-Disorders-B1.pdf|accessdate=13 September 2013}}</ref> en kan die direkte oorsaak wees van onder andere: * Chroniese gastro-refluks nadat daar geëet is * [[Dehidrasie]] en hipokalemie weens die verlies aan nierkalium as gevolg van alkalose en gereelde braking<ref>{{Cite journal|last1=Mehler|first1=PS.|last2=Crews|first2=C.|last3=Weiner|first3=K.|title=Bulimia: medical complications.|journal=J Womens Health (Larchmt)|volume=13|issue=6|pages=668–75|month=|year=|doi=10.1089/1540999041783127|PMID=15333281}}</ref> * Elektrolietwanbalans wat tot abnormale hartritmes, [[hartverlamming]] en selfs die dood kan lei * Esofagitis of [[Ontsteking (geneeskunde)|inflammasie]] van die [[esofagus]] * Mallory-Weiss-sindroom * Mondtrauma waar die herhaaldelike insteek van vingers of ander voorwerpe laserasies in die mond of keel veroorsaak * Verdikte vel op kneukels * Erge tanderosie * Geswolle speekselkliere<ref name="ada">{{cite web |publisher=[[American Dental Association]] |url=http://www.ada.org/public/topics/eating_disorders.asp |title=Eating Disorders |work=Oral Health Topics A–Z |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20151118081859/http://www.ada.org/public/topics/eating_disorders.asp |archive-date=18 November 2015 |url-status=dead |df=dmy-all}}</ref><ref name="mcgilley">{{Cite journal|author=Mcgilley BM, Pryor TL|title=Assessment and Treatment of Bulimia Nervosa|journal=American Family Physician|volume=57|issue=11|pages=2743–50|date=June 1998|pmid=9636337|url=http://www.aafp.org/link_out?pmid=9636337|last2=Pryor}}</ref> * Konstante braking kan tot gastro-esofageale refluks lei<ref>{{Cite journal|author=Mehler PS|title=Bulimia Nervosa|journal=The New England Journal of Medicine|volume=349|issue=9|pages=875–81|year=2003|pmid=12944574|doi=10.1056/NEJMcp022813}}</ref> * Gastroparesis of vertraagde maaglediging * [[Hardlywigheid]] * [[Maagseer|Maagsere]] * [[Onvrugbaarheid]] * Vergrote kliere in die nek, onder die kaak * Konstante gewigskommelings is algemeen Hieronder is enkele van die baie tekens wat daarop kan dui dat 'n persoon bulimie het:<ref>{{Cite news|work=[[Illawarra Mercury]]|title=Symptoms Of Bulimia Nervosa|url=http://torontostar.info/bulimia-nervosa-symptoms.php|date=February 23, 2001}}</ref> * fiksasie op die hoeveelheid kalorieë wat ingeneem word * fiksasie op en obsessiewe bewustheid van gewig * lae selfbeeld * lae bloeddruk * ongereelde menstruasiesiklus * konstante besoeke aan die badkamer * depressie * gereelde eetsessies waar abnormaal groot porsies kos geëet word<ref>{{cite web |title=Bulimia Nervosa |url=https://www.nationaleatingdisorders.org/bulimia-nervosa |website=Proud2BME |publisher=The National Eating Disorders Association |access-date=5 Desember 2014 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20171129060530/https://www.nationaleatingdisorders.org/bulimia-nervosa |archive-date=29 November 2017 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> Soortgelyk aan baie psigiatriese siektes kan delusies voorkom, saam met ander tekens en simptome wat valse idees by die persoon laat ontstaan wat nie normaalweg deur ander aanvaar word nie.<ref name="Barker03">{{Cite book|last=Barker|first=P|title=Psychiatric and Mental Health Nursing: The Craft of Caring|publisher=Arnold|location=Great Britain|year=2003|isbn=0-340-81026-2}}</ref> Mensie met bulimie kan ook in so 'n mate oefen dat ander aktiwiteite nagelaat word.<ref name="Barker03">{{Cite book|last=Barker|first=P|title=Psychiatric and Mental Health Nursing: The Craft of Caring|publisher=Arnold|location=Great Britain|year=2003|isbn=0-340-81026-2}}</ref> === Verwante steurings === Affektiewe steurings soos [[depressie]] of algemene angssteuring is meer geneig om by persone met bulimie as by nie-bulimiese mense voor te kom: In 'n Columbia University-studie van vroulike bulimielyers by die Psigiatriese Instituut van die staat New York is daar in 1985 bevind dat 70% op een of ander tydstip aan depressie gely het (in teenstelling met 25,8% van volwasse vroue in 'n kontrolesteekproef uit die algemene bevolking). By 'n totaal van 88% van die vroue is affektiewe steurings op een of ander tydstip in hulle lewe gediagnoseer.<ref>{{Cite journal|vauthors=Walsh BT, Roose SP, Glassman AH, Gladis M, Sadik C|title=Bulimia and depression|journal=Psychosomatic Medicine|volume=47|issue=2|pages=123–31|year=1985|pmid=3863157|url=http://www.psychosomaticmedicine.org/cgi/pmidlookup?view=long&pmid=3863157|doi=10.1097/00006842-198503000-00003}}</ref> Sommige anoreksielyers openbaar episodes van bulimiese neigings deur suiwering (óf deur selfveroorsaakte braking óf lakseermiddels) as 'n manier om vinnig van kos ontslae te raak.<ref>Carlson, N.R., et al. (2007).</ref> == Diagnose == Die aanvang van bulimie is dikwels gedurende adolessensie, tussen die ouderdom van 13 en 20 jaar, en in baie gevalle het persone voorheen aan vetsug gely. Dit gebeur dikwels dat lyers as volwassenes weer in episodiese ooreet-en-suiwering verval, selfs ná aanvanklike suksesvolle behandeling en remissie.<ref>{{Cite book|last=Shader|first=Richard I.|title=Manual of Psychiatric Therapeutics|publisher=Lippincott Williams & Wilkins|location=Hagerstwon, MD|year=2004|pages=|isbn=0-7817-4459-8}}</ref> Bulimie kan tot 1% van jong vroue affekteer, en 10 jaar vanaf diagnose sal die helfte volkome herstel, 'n derde gedeeltelik, en 10–20% sal steeds simptome hê.<ref name="Hay2010">{{Cite journal|author=Hay PJ, Claudino AM|title=Bulimia nervosa|journal=Clinical Evidence|volume=2010|pages=1009|year=2010|pmid=21418667|pmc=3275326|last2=Claudino}}</ref> === Kriteria === Anders as [[anorexia nervosa]] is dit soms moeilik om bulimie te bespeur, aangesien lyers geneig is om gemiddeld, of effens oor- of ondergewig te wees. Baie persone met bulimie kan ook opvallend ongebalanseerde eet- en oefenpatrone volg sonder om aan al die diagnostiese kriteria vir bulimie te voldoen.<ref>{{Cite journal|vauthors=Walsh JM, Wheat ME, Freund K|title=Detection, evaluation, and treatment of eating disorders|journal=Journal of General Internal Medicine|volume=15|issue=8|pages=577–90|year=2000|pmid=10940151|pmc=1495575|doi=10.1046/j.1525-1497.2000.02439.x}}</ref> Die diagnostiese kriteria wat deur die DSM-5 gebruik word, sluit herhaalde ooreetepisodes in, gevolg deur kompenserende gedrag waar oormatige of onvanpaste maatreëls gebruik word om gewigstoename te voorkom.<ref name="BehaveNet">{{Cite book|title=Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders|edition=4th, text revision ([[DSM-IV-TR]])|author=American Psychiatric Association|year=2000|isbn=0-89042-025-4|chapter=Diagnostic criteria for 307.51 Bulimia Nervosa|chapterurl=http://behavenet.com/capsules/|publisher=<!-- pacify Citation bot -->|location=<!-- pacify Citation bot -->}}</ref> Die diagnose vereis ook dat die ooreet-en-suiweringsepisodes minstens een maal 'n week vir 'n tydperk van drie maande plaasvind.<ref>[Nolen-Hoeksema, S. (2013).”</ref> Gereelde suiwering of purgering is 'n algemene eienskap van ernstiger gevalle van bulimie.<ref>Nolan-Hoeksema, Susan (2014).</ref> == Oorsake == === Biologies === Net soos by anorexia nervosa is daar bewyse van genetiese vatbaarheid wat tot die aanvang van hierdie eetsteuring bydra.<ref>{{Cite web|title=Biological Causes of Anorexia Nervosa and Bulimia Nervosa|url=http://serendip.brynmawr.edu/bb/neuro/neuro98/202s98-paper3/Hirst3.html|accessdate=4 July 2016|archive-date= 2 Mei 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160502145058/http://serendip.brynmawr.edu/bb/neuro/neuro98/202s98-paper3/Hirst3.html|url-status=dead}}</ref> Daar is bevind dat abnormale vlakke van baie hormone, veral serotonien, ook vir sommige ongebalanseerde eetgewoontes verantwoordelik kan wees. Brein-afgeleide neurotrofiese faktor (BANF) word tans as 'n moontlike meganisme ondersoek.<ref>{{Cite journal|vauthors=Ribasés M, Gratacòs M, Fernández-Aranda F, Bellodi L, Boni C, Anderluh M, Cavallini MC, Cellini E, Di Bella D, Erzegovesi S, Foulon C, Gabrovsek M, Gorwood P, Hebebrand J, Hinney A, Holliday J, Hu X, Karwautz A, Kipman A, Komel R, Nacmias B, Remschmidt H, Ricca V, Sorbi S, Wagner G, Treasure J, Collier DA, Estivill X|title=Association of BDNF with anorexia, bulimia and age of onset of weight loss in six European populations|journal=Human Molecular Genetics|volume=13|issue=12|pages=1205–1212|year=2004|pmid=15115760|doi=10.1093/hmg/ddh137}}</ref><ref>{{Cite book|title=Annual Review of Eating Disorders&nbsp;– part 2|year=2008|editor-last1=Wonderlich|editor-first1=Stephen|editor-last2=Mitchell|editor-first2=James E.|editor-last3=de Zwaan|editor-first3=Martina|editor-last4=Steiger|editor-first4=Howard|publisher=Radcliffe Publishing|pages=14–15|chapter=1|isbn=978-1-84619-244-9}}</ref> Daar is getuienis dat geslagshormone 'n invloed op vroue se aptyt en eetgewoontes asook die aanvang van bulimie kan hê. Studies toon dat vroue met 'n androgeen-oormaat en polisistiese ovariële sindroom 'n wangereguleerde aptyt het, gepaardgaande met koolhidrate en vette. Hierdie wanregulering van aptyt word ook by vroue met bulimie gesien. Daar is bewyse dat daar 'n verband tussen polimorfisme in die ERβ (estrogeenreseptor β) en bulimie is, wat op 'n korrelasie tussen geslagshormone en bulimie dui.<ref>{{Cite journal|author=Hirschberg AL|title=Sex hormones, appetite and eating behaviour in women|journal=Maturitas|volume=71|issue=3|pages=248–56|year=2012|pmid=22281161|doi=10.1016/j.maturitas.2011.12.016}}</ref> Alhoewel daar al vergelykings tussen bulimie en dwelmverslawing getref is, bestaan daar slegs beperkte empiriese ondersteuning vir hierdie karakterisering.<ref>{{Cite journal|vauthors=Broft A, Shingleton R, Kaufman J, Liu F, Kumar D, Slifstein M, Abi-Dargham A, Schebendach J, Van Heertum R, Attia E, Martinez D, Walsh BT|title=Striatal dopamine in bulimia nervosa: A pet imaging study|journal=The International Journal of Eating Disorders|volume=45|issue=5|pages=648–656|date=July 2012|pmid=22331810|pmc=3640453|doi=10.1002/eat.20984}}</ref> Om op dieet te gaan, 'n algemene gedragspatroon by persone met bulimie, word met laer plasmatriptofaanvlakke geassosieer.<sup class="noprint Inline-Template Template-Fact" style="white-space:nowrap;">&#x5B;''<span title="This claim needs references to reliable sources. (August 2013)">citation needed</span>''&#x5D;</sup> 'n Afname in triptopaanvlakke in die brein, en dus die sintese van serotonien, sal bulimiese prikkels by bulimiese individue asook voormalige bulimielyers binne ure verhoog.<ref>{{Cite journal|vauthors=Smith KA, Fairburn CG, Cowen PJ|title=Symptomatic Relapse in Bulimia Nervosa Following Acute Tryptophan Depletion|journal=Archives of General Psychiatry|volume=56|issue=2|pages=171–6|year=1999|pmid=10025442|doi=10.1001/archpsyc.56.2.171}}</ref><ref>{{Cite journal|vauthors=Weltzin TE, Fernstrom MH, Fernstrom JD, Neuberger SK, Kaye WH|title=Acute tryptophan depletion and increased food intake and irritability in bulimia nervosa|journal=The American Journal of Psychiatry|volume=152|issue=11|pages=1668–71|year=1995|pmid=7485633}}</ref> === Sosiaal === Media-uitbeeldings van 'n "ideale" liggaamsvorm word algemeen as 'n bydraende faktor van bulimie beskou.<ref name="Barker03">{{Cite book|last=Barker|first=P|title=Psychiatric and Mental Health Nursing: The Craft of Caring|publisher=Arnold|location=Great Britain|year=2003|isbn=0-340-81026-2}}</ref> In 'n studie van 15- tot 18-jarige skoolmeisies in Nadroga, [[Fidji|Fiji]], is daar bevind dat die selferkende voorkoms van purgering van 0% in 1995 ('n paar weke ná televisie se koms na die provinsie) tot 11,3% in 1998 gestyg het.<ref>{{Cite journal|vauthors=Becker AE, Burwell RA, Gilman SE, Herzog DB, Hamburg P|title=Eating behaviours and attitudes following prolonged exposure to television among ethnic Fijian adolescent girls|journal=The British Journal of Psychiatry|volume=180|issue=6|pages=509–14|year=2002|pmid=12042229|doi=10.1192/bjp.180.6.509}}</ref> Verder is die selfmoordkoers onder mense met bulimie 7,5 maal hoër as in die algemene bevolking.<ref>Nolen-Hoeksema, Susan (2014).</ref> In 'n poging om die oorsprong van bulimie in 'n kognitiewe konteks te ontsyfer, word Christopher Fairburn ''et al.'' se kognitiewe gedragsmodel dikwels as die goue standaard beskou. Fairburnt ''et al. ''voer aan dat 'n ekstreme beheptheid met gewig en vorm, gepaardgaande met 'n lae selfbeeld tot streng, rigiede en onbuigsame dieetvoorskrifte sal lei. Derhalwe sal dit onrealistiese, beperkende eetgewoontes tot gevolg hê wat uiteindelik tot 'n "misstap" sal lei waar individue 'n geringe oortreding van die streng en onbuigbare reëls begaan. Die kognitiewe distorsie weens digotomiese denke aktiveer die drang om te ooreet. Die ooreetepisode veroorsaak dan 'n gevoel van beheerverlies en lei daartoe dat die individu van die kos ontslae raak in 'n poging om die ooretery teë te werk. Fairburn ''et al.'' se kognitiewe gedragsmodel is egter nie noodwendig op elke individu van toepassing nie en is beslis reduksionisties. Alle mense verskil en om so 'n komplekse gedragsvorm soos bulimie te neem en dieselfde teorie op almal toe te pas, is ongegrond. Fairburn ''et al.'' se model is uiteindelik meer beskrywend as verklarend aangesien dit nie noodwendig 'n verduideliking vir die ontstaan van bulimie verskaf nie. Die korrelasie tussen seksuele misbruik en die ontwikkeling van bulimie word deur 'n aansienlike hoeveelheid literatuur gestaaf. Die gerapporteerde voorkomssyfer van ongewenste seksuele kontak is hoër onder persone met bulimie as anoreksie.<ref>{{Cite journal|pmid=1638336|year=1992|author1=Waller|first1=G|title=Sexual abuse and the severity of bulimic symptoms|journal=The British Journal of Psychiatry|volume=161|pages=90–3|doi=10.1192/bjp.161.1.90}}</ref> Wanneer die etiologie van bulimie vanuit 'n sosiokulturele perspektief ondersoek word, word die "maer ideaal-internalisering" as 'n hoofoorsaak beskou. Die "maer ideaal-internalisering" is die mate waarin individue hulle by die samelewing se ideale van aantreklikheid aanpas. Mense wat ongemaklik met hulle liggame voel, kan aan liggaamsontevredenheid begin ly en 'n drang na maerwees ontwikkel. Hierdie kombinasie van liggaamsontevredenheid en 'n drang na maerwees lei tot streng diëte en negatiewe uitwerkings wat uiteindelik tot bulimiese simptome soos purgering of ooretery kan lei. Ooreetepisodes lei tot selfveragting, gevolg deur suiwering ten einde gewigstoename te voorkom.<ref>{{cite web |last=Zieve |first=David |title=Bulimia |url=http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmedhealth/PMH0001381/ |publisher=PubMed Health |access-date=18 April 2011 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20140102221658/http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmedhealth/PMH0001381/ |archive-date= 2 Januarie 2014 |url-status=dead |df=dmy-all }}</ref> In 'n studie deur Thompson en Stice is die "maer ideaal-internalisering" as 'n faktor van bulimie ondersoek. Hulle navorsing het getoon dat dit nie soseer die maer ideaal is nie, maar eerder die selfassosiasie met persone met 'n sekere liggaamsmassa wat bepaal hoe iemand met bulimie voel. Persone wat met maer modelle assosieer, beleef byvoorbeeld positiewe emosies wanneer hulle maer modelle sien en mense wat hulleself as oorgewig beskou, ervaar negatiewe emosies wanneer hulle maer modelle sien. Interessant genoeg kan individue geleer word om met maerder persone te assosieer.<ref name="Papies">{{Cite journal|author=Papies EK, Nicolaije KA|title=Inspiration or deflation? Feeling similar or dissimilar to slim and plus-size models affects self-evaluation of restrained eaters|journal=Body Image|volume=9|issue=1|pages=76–85|year=2012|pmid=21962524|doi=10.1016/j.bodyim.2011.08.004|last2=Nicolaije}}</ref> == Behandeling == Die twee vernaamste behandelings vir bulimie is psigofarmakologiese en psigososiale behandelings.<ref>{{Cite journal|vauthors=Hoste RR, Labuschagne Z, Le Grange D|title=Adolescent Bulimia Nervosa|journal=Current Psychiatry Reports|volume=14|issue=4|pages=391–7|year=2012|pmid=22614677|doi=10.1007/s11920-012-0280-0}}</ref> === Psigoterapie === Daar is verskeie ondersteunde psigososiale behandelings vir bulimie. Daar blyk egter min getuienis te wees ter ondersteuning van kognitiewe gedragsterapie (KGT) waar 'n persoon geleer word om outomatiese gedagtes te beveg en gedragseksperimente uit te voer (deur byvoorbeeld "verbode kossoorte" te eet).<ref>{{Cite journal|last1=Hay|first1=PP|last2=Bacaltchuk|first2=J|last3=Stefano|first3=S|last4=Kashyap|first4=P|title=Psychological treatments for bulimia nervosa and binging.|journal=The Cochrane database of systematic reviews|date=7 October 2009|issue=4|pages=CD000562|pmid=19821271|doi=10.1002/14651858.CD000562.pub3}}</ref> In KGT maak mense aantekeninge van die hoeveelheid kos wat hulle eet en periodes van braking ten einde emosionele skommelings wat tot gereelde bulimie-episodes lei, te identifiseer en te vermy.<ref name="Psychiatry">{{Cite book|first1=Michael Graham|last1=Gelder|first2=Richard|last2=Mayou|first3=John|last3=Geddes|year=2005|title=Psychiatry|isbn=978-0-19-852863-0}}</ref> Volgens Barker (2003) is daar bevind dat 40–60% van mense wat kognitiewe gedragsterapie ondergaan, simptoomvry word. Dis sukses van die terapie berus daarop dat alle partye saamwerk om hanteringstrategieë te ontwikkel, te bespreek en aan te teken. Hy beweer dat die bewusmaking van hulle gedrag mense sal motiveer om aan alternatiewe te dink.<ref>{{Cite journal|vauthors=Agras WS, Crow SJ, Halmi KA, Mitchell JE, Wilson GT, Kraemer HC|title=Outcome Predictors for the Cognitive Behavior Treatment of Bulimia Nervosa: Data from a Multisite Study|journal=The American Journal of Psychiatry|volume=157|issue=8|pages=1302–8|year=2000|pmid=10910795|doi=10.1176/appi.ajp.157.8.1302}}</ref><ref>{{Cite journal|vauthors=Wilson GT, Loeb KL, Walsh BT, Labouvie E, Petkova E, Liu X, Waternaux C|title=Psychological versus pharmacological treatments of bulimia nervosa: Predictors and processes of change|journal=Journal of Consulting and Clinical Psychology|volume=67|issue=4|pages=451–9|year=1999|pmid=10450615|doi=10.1037/0022-006X.67.4.451}}</ref> Mense wat KGT ondergaan wat vroeë gedragsveranderinge toon, sal na alle waarskynlikheid op die lange duur die beste behandelingsuitkomste verkry.<ref>{{Cite journal|vauthors=Trunko ME, Rockwell RE, Curry E, Runfola C, Kaye WH|title=Management of bulimia nervosa|journal=Women's Health (London, England)|volume=3|issue=2|pages=255–65|year=2007|pmid=19803857|doi=10.2217/17455057.3.2.255}}</ref> Maudsley-gesinsterapie wat aan die Maudsley Hospitaal in [[Londen]] vir die behandeling van anoreksie ontwikkel is, hou belofte vir die behandeling van bulimie in.<ref>{{Cite journal|author=Lock J, le Grange D|title=Family-based treatment of eating disorders|journal=The International Journal of Eating Disorders|volume=37|pages=S64–7; discussion S87–9|year=2005|pmid=15852323|doi=10.1002/eat.20122|last2=Le Grange}}</ref> Alhoewel KGT as meer koste-effektief beskou word en dit individue met bulimie in selfgeleide sorg bystaan, is gesinsgebaseerde terapie (GGT) soms meer effektief vir jonger adolessente wat meer ondersteuning en leiding van hulle gesinne benodig. Adolessente bevind hulle in 'n fase waar hulle breine steeds smeebaar is en geleidelik ontwikkel.<ref>{{Cite journal|vauthors=Le Grange D, Lock J, Dymek M|title=Family-based therapy for adolescents with bulimia nervosa|journal=American Journal of Psychotherapy|volume=57|issue=2|pages=237–51|year=2003|pmid=12817553}}</ref> Jong adolessente is dus nie altyd bewus van die gevaar wat bulimie inhou nie, en gevolglik minder gemotiveerd om te verander.<ref>{{Cite journal|vauthors=Castro-Fornieles J, Bigorra A, Martinez-Mallen E, Gonzalez L, Moreno E, Font E, Toro J|title=Motivation to change in adolescents with bulimia nervosa mediates clinical change after treatment|journal=European Eating Disorders Review : the Journal of the Eating Disorders Association|volume=19|issue=1|pages=46–54|year=2011|pmid=20872926|doi=10.1002/erv.1045}}</ref> Gesinsterapie kan families bemagtig deur hulle by die adolessent se voedselkeuses en gedrag te betrek. Hulle kan aanvanklik meer beheer van die situasie neem en die adolessent geleidelik meer outonoom laat word wanneer hy/sy gesonder eetgewoontes aangeleer het.<ref name="ReferenceB">{{Cite journal|author=Keel PK, Haedt A|title=Evidence-Based Psychosocial Treatments for Eating Problems and Eating Disorders|journal=Journal of Clinical Child and Adolescent Psychology|volume=37|issue=1|pages=39–61|year=2008|pmid=18444053|doi=10.1080/15374410701817832|last2=Haedt}}</ref> === Medikasie === Daar bestaan 'n moontlikheid dat antidepressante uit die [[Selektiewe serotonienheropname-inhibitor|selektiewe serotonienheropname-inhibitors]] (SSRI)-klas matige voordele inhou.<ref name="Mc2012">{{Cite journal|last1=McElroy|first1=SL|last2=Guerdjikova|first2=AI|last3=Mori|first3=N|last4=O'Melia|first4=AM|title=Current pharmacotherapy options for bulimia nervosa and binge eating disorder.|journal=Expert opinion on pharmacotherapy|date=October 2012|volume=13|issue=14|pages=2015–26|pmid=22946772|doi=10.1517/14656566.2012.721781}}</ref> Dit is nie bekend of die kombinasie van medikasie met berading uitkomste verbeter nie. === Alternatiewe medikasie === Sommige navorsers rapporteer dat positiewe resultate met [[hipnoterapie]] verkry is.<ref>{{Cite journal|author=Barabasz M|title=Efficacy of Hypnotherapy in the Treatment of Eating Disorders|journal=The International Journal of Clinical and Experimental Hypnosis|volume=55|issue=3|pages=318–35|year=2007|pmid=17558721|doi=10.1080/00207140701338688}}</ref> == Etimologie == Die term ''bulimie ''is afkomstig van die Griekse {{lang|grc|βουλιμία}} ''boulīmia'', "rasende honger", 'n samestelling van βοῦς ''bous'', "bees" en λιμός, ''līmos'', "honger".<ref>{{Cite web|title=Online Etymology Dictionary: bulimia|date=November 2001|accessdate=2008-04-06|author=Douglas Harper|work=[[Online Etymology Dictionary]]|url=http://www.etymonline.com/index.php?search=bulimia&searchmode=none}}</ref> Die wetenskaplik naam vir die steuring kan letterlik as "senuweeagtige rasende honger" vertaal word. == Verwysings == {{Verwysings|32em}} {{Normdata}} [[Kategorie:Eetsteurings]] ckfg2evxnedgzpe91bqoo77hgllgelf 0 115928 2519929 2519189 2022-08-18T08:05:44Z 41.71.81.227 wikitext text/x-wiki John Dryden het in 1668 in sy “Essay of Dramatick Poesie” feestelik beweer dat '''[[drama]]''' 'n “lewendige beeld van die menslike natuur is, wat die passies en humor en die lot waaraan die mens onderworpe is verteenwoordig tot genot en lering van die mensdom.” (Dis veral die “lewendige beeld” wat drama anders maak as blote geskrewe stories, liedere of skilderwerke.) Drama kom van die woord “''dran''” wat “om te doen” in Grieks beteken. Ons kan redeneer dat drama ontstaan het uit die mens se behoefte om 'n storie te vertel oor daaglikse gebeurtenisse. Sommige van ons is in staat om hierdie gebeure meer “dramaties” uit te beeld. Dit is veral die storievertellers tussen ons wat ons vermaak met hul vermoë om mense na te aap en gebeure met klanknabootsing, gebare en bewegings te vertel. 'n Dramatiese storie word dus deur die liggaam en stem vergestalt as karakters. Drama gebruik die mens se liggaam en stem om ander mense voor te stel in situasies. Dit is dus 'n kinestetiese of bewegende en ouditiewe of verklankte kunsvorm. Carel Trichardt, 'n bekende Suid-Afrikaanse akteur beweer dat akteurs beeldhouers in sneeu is as hul toneelspeel op die verhoog. Hulle vergestalt die werklikheid en die beelde wat hul skep, verdwyn net weer daarna. == Situasies wat deur dramas uitgebeeld word == Die situasie wat uitgebeeld word in 'n drama kan die werklikheid van die lewe weergee. Hierdie werklikheid kan so waar wees dat dit as 'n dokumentêre drama beskryf kan word. Die situasie kan ook in 'n milieu plaasvind wat 'n fantasie van 'n ander tipe werklikheid is waar ander reëls of wette geld. Ons kan praat van die “wêreld van die werk”. Die drama hoef nie noodwendig tot genot van die mensdom te wees nie en ook nie noodwendig tot lering soos Dryden (1668) beweer nie. Dit kan ook net 'n uitbeelding van 'n situasie wees waarin 'n mens of mense hul bevind. Dit kan 'n gebeurtenis voorstel wat vir jou bloot net wil laat weet “so is die lewe” of wat vir jou vra “is die lewe nie maar so nie?”. Dramas kan jou laat dink oor die lewe of net 'n spieëlbeeld van die lewe voor hou. Die drama kan gebruik word om jou in 'n situasie te plaas waar jy as deelnemer iets kan leer. Sulke opvoedkundige dramas kan dus in skoolsituasies plaasvind waar 'n deelnemer 'n geskiedkundige persoon voorstel en die ander leerlinge die persoon vrae vra oor sy geskiedenis en motiewe soos in die drama strategie, “warmplek “of “hotseating”. Dramas kan ook gebruik word om 'n saak te beveg. Dit kan protes aanteken teen 'n huidige bestel. Dramas hoef nie noodwendig 'n logiese storielyn te volg nie. Dit kan soos musiekteater kort-kort onderbreek word deur sang of deur dans of soos in die film of teater onderbreek word deur terugflitse. Dramas wat net met beweging uitgevoer word kan as mimiek, dansdramas of fisiese teater geklassifiseer word. == Waar vind hierdie uitbeelding van die mens in verskeie situasies plaas? == Dit kan plaasvind op 'n verhoog of bloot net in 'n afgebakende ruimte, binne of buite, dit kan op 'n filmdoek vasgelê word of as 'n radiodrama aangebied word. == Hoe word dramas beplan? == Alle dramas word nie noodwendig vooruit beplan en vooruit geskryf nie. Daar is ook dramas waarin die speler improviseer wat gebeur. Dit beteken dat die speler net daar en dan besluit hoe die drama gaan verloop. Die drama kan ook van die gehoor 'n deelnemer maak en hul laat besluit wat verder moet gebeur. Akteurs in dramas kan dus met die gehoor kommunikeer dus interaktief wees of non-interaktief. == Die gehoor == Drama kan tot nut, lering en vermaak van 'n gehoor opgevoer word of sonder 'n gehoor plaas vind. Sulke gehoorlose-dramas staan bekend as prosesdramas. In so 'n drama word die deelnemers in 'n fiktiewe situasie geplaas. Die deelnemers vergestalt die funksionaliteit van die karakter of verbeeld hierdie situasie deur dit uit die karakter se perspektief te belewe op 'n emosionele en rasionele wyse. Daarna kan die deelnemers nadink oor wat hul beleef het as die karakter en saam as 'n groep dalk tot nuwe insigte kom. In hierdie geval behoort die deelnemer dus empaties verbind te wees tot hul karakters. Hulle plaas hulself in die karakter se skoene! == Wat is die verskil tussen die term "drama" en "teater"? == Die geskiedenis van die teater en die drama is ineengevleg. In Suid-Afrikaanse skole word die vak wat die dissipline van die teater en die drama bestudeer, “dramatiese kunste” genoem. Die term “teater” stem baie ooreen met die term “drama”. Volgens Carlson (2011) in sy “Journal of Dramatic Theory and Criticism” is die teater 'n vorm van die skone kunste wat akteurs en aktrises gebruik om 'n ervaring wat fantasties of realisties van aard is voor 'n lewendige gehoor op 'n spesifieke geallokeerde plek, soos 'n teater, uit te beeld. Die uitbeelding vind plaas deur middel van gebare, spraak, sang en selfs dans. Tegniese hulpmiddelle soos dekor, beligting, klank, kostuums, grimering en spesiale effekte kan gebruik word om die ervaring wat uitgebeeld word meer geloofbaar te maak. Die benaming teater word dus nie in ons inligtingstuk gebruik as vakbeskrywing nie omdat dit die drama beperk tot lewendige teater terwyl ons graag die filmmedium en die van die radiodrama ook wil insluit. Ons gebruik dus die term “drama” as die oorkoepelende term vir ons doeleindes. == Hoofstyle van die dramatiese kuns == Die genres of hoofstyle in die letterkunde en in die dramatiese kunste soos in drama en film stem redelik ooreen. Dit sluit die hoofstyle van die skilderkuns uit. Dit gee ons dus 'n idee hoe baie verskillende tipe stories daar op aarde bestaan. '''Komedies:''' Daar is byvoorbeeld talle verskillende komedies wat mens laat lag of met die lewe en mense spot. Daar is Comedy of Manners of Komedie van Maniere wat 'n sosiale skandaal uitgebeeld. Daar is gewoonlik baie misverstande wat voorkom en die karakters is gewoonlik die tiperings van mense op 'n karikatuuragtige wyse, soos byvoorbeeld die tipiese “dom, blonde meisie”, daar is die streng pa en die ma wat die rol van moederhen speel en oorbeskermend is, die windlawaai seun met te veel selfvertroue of die tiener dogter wat glo dat alles net om haar draai en die verstrooide vergeetagtige ouma. Hierdie komedies kom al van die Romeinse teater. Shakespeare het ook so 'n komedie geskryf genaamd ''Much ado about nothing.'' Ons kyk daagliks na sulke komedies in die “sitkom-televisie dramas”. Onder die genre komedies kan komiese fantasie wees soos ons in talle animasiefilms. Vele kinderstories soos die van Roald Dahl, byvoorbeeld ''Matilda'' is 'n voorbeeld van komiese fantasie. Verder is daar die romantiese komedies wat 'n ligte liefdesverhaal uitbeeld waarin die meisie die ou ontmoet, hul eers 'n klomp misverstande beleef en dan vir altyd daarna gelukkig en tevrede saamleef. Verder is daar die swart komedies. Hierdie verhale spot met ernstige goed soos die dood, siekte en moord. 'n Tipiese voorbeeld van so 'n komedie is die film “Throw Momma from the Train” (1987) waarin Billy Chrystel speel. 'n Mens kry ook Zombie Komedie en Komediese Wetenskapsfiksie genres. 'n Klug is nog 'n vorm van komedie wat totaal laf is. Dit is die tipiese roomkoek komedie waarin die karakters baie keer 'n nar-agtige style aanneem. Dink aan Charlie Chaplin se films of die klugte van Molière ('n 17e eeuse dramaturg) of 'n klugtige drama soos geskryf deur P.G. du Plessis, ''‘n Seder val in Waterkloof''. '''Die satire:''' Dit is ook 'n uitvoerende kunste genre. Dit is as daar gespot word met mense of 'n saak maar op 'n meer ernstige wyse om eerder 'n bitterheid oor 'n kwessie bekend te maak as net om mense bloot te laat lag. Die saak waarmee gespot word wys op die ironie van 'n kwessie of situasie. 'n Goeie voorbeeld van 'n satire is die kortverhaal van Ettienne le Roux, ''‘n Dag in Berg-en-Dal'' waarin daar met die valsheid van die mense gespot word. '''Die tragedie:''' Daar is ook genres soos die tragedie waar ernstige dramatiese spel navore kom. Die Grieke het veral gekonsentreer op tragedies wat gehandel het oor groot veldslae, soos byvoorbeeld die tragedie ''Die vroue van Troje'' deur Euripedes. In sulke dramas is daar altyd 'n tragiese held wat as gevolg van een fout in sy karakter homself op die ou end in die voet skiet soos in die Griekse drama ''Koning Oedipus'' deur Sophokles. Hier volg 'n lys van talle ander genres wat in die letterkunde en dramatiese kunste voorkom: '''Die tragie-komedie''': Dit is daardie tipe stories wat ons kan beskryf as “lag met 'n traan” stories. '''Absurde genre:''' Hierdie genre kan ook sur-realisme insluit. Hierdie genre beeld gewoonlik karakters uit wat geen ware doel in die lewe kan vind nie. Die lewe is vir hulle doelloos en betekenisloos soos in die drama ''Waiting for Godot'' deur [[Samuel Beckett]]. '''Aksie drama:''' Dit sluit stories in waarin die [[hoofkarakter]] of protagonis (die goeie outjie) sy lewe waag in gevaarlike situasies om ander te red. Dis die tipiese [[James Bond]]-dramas. '''Avontuur drama:''' Hierdie genre sal uitbeeld hoe die hoofkarakter op 'n lang reis gaan om 'n belangrike taak te vermag. Die dramas met super helde val ook in hierdie genre. '''Speurgenres:''' Dit is soos hofdramas, bende dramas en dramas waar 'n moord opgelos moet word. Dink maar aan die film wat deur Gerrit Schoonhoven gemaak is, ''Twee grade van moord'' wat op die oog op slag onder speurdramas geklassifiseer kan word maar ook op die ou end 'n liefdesverhaal is en 'n sielkundige drama wat die motiverings van mense agter hul dade ondersoek. '''Fantasie''': Hierdie genre kan baie stories insluit wat 'n “magiese” of “bo-natuurlike” element insluit. Daar is natuurlik fabels (verhale waarin diere kan praat en vir mense lesse leer), feeverhale, epiese verhale soos die ''Lord of the Rings'' tipe verhale. Legendes of stories van helde uit die ou dae en mites wat oor dinge gaan wat gode doen, en natuurlik wetenskapsfiksie. '''Die historiese drama:''' Hierdie genre beeld 'n tydperk in die geskiedenis van 'n volk uit soos Braveheart (1995) . Die dramas is op die werklikheid gebasseer. Ons kan ook noem dat daar in die filmgenres oorlogsdramas is wat baie gewild is, soos byvoorbeeld die film ''Platoon'' of die toneelstuk wat ''War Horse.'' '''Die riller drama:''' Voorbeelde hiervan is die Engelse drama ''Baggage Claim'' deur Simon Parker en ''The Basement'' deur Ashley Nader. Onder hierdie genre val dus die tipiese vampier verhale en spookstories ook. '''Magiese Realisme:''' Dit is 'n genre wat byvoorbeeld voorkom in die Afrikaanse toneelstuk ''Mis'' deur Reza de Wet. In sulke genres is daar die bo-natuurlike of fantastiese elemente wat met die werklikheid vervelg is. '''Naturalisme:''' Hierdie genre gee die werklikheid baie realisties weer. Dit word ook die genre “slice of life” genoem. 'n Stuk van die werklike lewe word verbeeld soos in die toneelstukke van Anton Tjekov gedoen is byvoorbeeld in die stuk ''Die drie susters.'' Hierdie lys is ver van volledig. Daar is nog soveel ander genres wat 'n mens kan ontdek beide in die film, drama, letterkunde en musiek! == Die ontwikkeling van die drama as 'n kunsvorm deur die eeue == Die aard van die dramatiese kunsvorm verander en ontwikkel deur die eeue: Die konvensionele indeling van die drama volgens die geskiedkundige ontwikkelling daarvan kan so gelys word: # Griekse drama # Romeinse drama # Sanskrit of die teater van Indië # Chinese teater # Drama van die Middeleeue # Die post-klassieke drama (15de tot die 19de eeue) van die Weste bestaan uit die volgende ontwikkelings: Die Commedia dell’arte, Elizabethaanse teater, Romantisisme, Melodrama, die “Well-made play”, Naturalisme, Probleemdramas, Realisme, Simbolisme, Ekspresionisme, Edwardiaanse Musiekdramas, Musiekteater. # Die twintigste eeuse en een-en-twintigste eeuse teater wat onder andere die Realisme, Naturalisme, [[Teater van die Absurde]], Die Postmoderne drama, Teater van die Onderdrukte en die Eksperimentele drama insluit. # Die twintigste en een-en-twintigste eeuse Toegepaste Drama of “Applied Drama” of “Applied Theatre”: “Applied Theatre/Drama” behels volgens Nicholson (2005:2) 'n dramatiese aktiwiteite wat buite die grense van die hoofstroom teater bestaan. Die “Applied Theatre se doelwit is om tot voordeel van die enkeling en die gemeenskap aangewend te word deur 'n positiewe verandering op die sosiale en sielkundige platvorms te ontgin. Die “Applied” of Toegepaste teater dien as die oorkoepelende term vir Drama in die Onderwys, Teater in die Onderwys, Prosesdrama, Gemeenskapsdrama, Tronkdrama en Forum Teater. In die geval van hierdie genres vind die aanbiedings en drama of teater belewenisse in gewone ruimtes plaas en nie noodwendig in teaters nie. Die gehore neem aktief en of interaktief deel aan die aanbiedings om sekere sake te ondersoek of meer daaroor te leer. Soms sal die teatergroep en die gemeenskap saam deur middel van die “Applied Drama” genre 'n saak ondersoek om 'n oplossing te ontdek. Sulke dramas soos byvoorbeeld die genre “Entertainment Education” of “Vermaaklike Onderwys” trek groot groepe en die visuele en vermaaklike manier waarop die inligting oor HIV/VIGS weergegee word betrek die gehore en volgens studies word die boodskappe langer en beter onthou as andersins (Durden, 2011:2). # Drama as terapie: Hierdie tipe drama word terapeuties aangebied as heling. Die terapeut gebruik die simboliek van die drama om die pasiënt te help om tot self-insig te kom net soos wat in Poësieterapie en Musiekterapie gedoen word. Opvoedkundige drama kan gereken word as voorkomend en helend terwyl die terapeutiese drama helend optree. == Die dramatiese kunste as skoolvak == Aangesien drama in ons land bekend gestel word deur middel van 'n skoolvak is dit interessant om te weet wat die voordele is wat hierdie vak vir leerders inhou. Deelname aan die vak Dramatiese Kunste is nie hoofsaaklik daarop uit om van die talentvolle leerders televisiesterre te maak nie, maar eerder om die leerders op 'n algehele vlak te ontwikkel. Deelname aan hierdie vak bied 'n tipe mensontwikkellings geleentheid wat nie in ander vakke so voorop staan nie. Drama betrek die hele mens se menswees naamlik, sy denke, emosies, wil en waardes. Hierdie vak stimuleer nie net die leerling se kognitiewe denke nie, maar ook sy of haar emosionele intelligensie. Volgens Mayer en Salovay se definisie (1995:10) is emosionele intelligensie die identifisering van emosies, die uitdrukking van emosies, die insig in emosies en die bestuur van emosies in jouself as mens en ook in ander. Die Dramatiese Kunste bied 'n geleentheid om emosies van karakters in improvisatoriese werk of in tekste te identifiseer en die “sub-teks” of die dieper motivering agter die woorde te verstaan. Die deelnemers kry dan ook 'n geleentheid om hierdie emosies fisiek te vergestalt, ouditief te laat klink en emosioneel te voel. Hulle leer ook om die emosies van die deelnemers te lees en daarop te reageer. Uitdrukking van en insig in die ontstaan van emosies word dus versterk by die deelnemer. Deur middel van die strategieë van Prosesdrama kan deelnemers deur die belewenis van die wêreld van die werk, empatie met die karakters wat hul vergestalt en met die ander karakters ontwikkel. Empatie is die bron van alle morele waardes. Sonder 'n empatiese verbintenis met ander mense kan 'n mens nie goeie verhoudings opbou met ander mense nie. Die belewenis van 'n situasie deur die oë van 'n karakter en die insig wat 'n mens kan bekom oor ander karakters versterk ook die kritiese denke van die deelnemer. Die deelnemers kan buite die wêreld van die werk gaan staan en so krities daaroor dink. Indien hul sou deelneem aan 'n Proses Drama wat byvoorbeeld oor die krisis van behuising gaan kry die deelnemers die geleentheid om hulself in ander se skoene te plaas en te voel hoe dit sou wees as jy nie 'n dak oor jou kop het nie. Die genre van die Proses Drama bied dan ook die geleentheid aan die deelnemer om oplossings vir probleme te skep. Die denkprosesse wat dan ontwikkel word is nie net bloot die rasionele en kritiese denke van 'n deelnemer nie maar ook hul kreatiewe denke. == Die optimale neuro-opvoedkundige voordele van drama vir leerders == Volgens die neurologiese opvoedkundiges Jensen<ref>Jensen, E. 2001. ''Arts with the brain in mind.'' Alexandria, VA: Association for Supervision and Curriculum Development.</ref> (1995), Hannaford<ref>Hannaford, C. 1995. ''Smart moves: why learning is not all in your head.'' Atlanta, Ga: Great Ocean Publishers</ref> (1995), Caine, Caine McKlimek en Klintek<ref>Caine, RN, Caine, G, McClintic, CL & Klimek, KJ  (eds). 2005. ''12'' ''Brain/mind learning principles in action: developing executive functions of the human brain.'' Thousand Oaks, CA: Corwin Press.</ref> (2005), Sousa<ref>Sousa, DA. 2006. ''How the brain learns.'' 3rd edition. Thousand Oaks, CA: Corwin Press.</ref> (2006), Feinstein<ref>Feinstein, S. 2009. ''Inside the teenage brain: parenting a work in progress''. UK: Rowman & Littlefield.</ref> (2009) moet daar vir leerders geleenthede gebied word waar leer fisiek, sosiaal, emosioneel, en volgens die ontwikkellingsfase van die leerder plaasvind. Die leergeleenthede in die dramatiese kunste vind plaas in 'n veilige ruimte waar daar gestreef word na 'n ontspanne, gefokusde atmosfeer. Diep emosionele belewenisse moet altyd deur die fasiliteerder ontlont word sodat die deelnemer uit die fiktiewe wêreld kan tree en weer deel van die realiteit kan word. So 'n ontspanne maar gefokusde atmosfeer sorg dan vir die optimale inneem van inligting en stimuleer kreatiewe deelname. Die dramatiese kunste bevorder konsentrasie en fokus omdat die leerder in totaliteit by die leerproses betrek word. 'n Deelnemer kan byvoorbeeld op die verhoog besig wees om 'n rol in 'n Shakespeare drama te vertolk. Die deelnemer word genoop om sy of haar breinkapasiteit ten volle te gebruik. Ned Herrmann<ref>Herrmann, N. 1995. ''The creative brain''. North Carolina: Ned Herrmann.</ref> (1995) het 'n simbolliese breinkaart voorgestel, genaamd die ''Herrmann Brain Dominance Instrument of Teaching and Learning,'' wat daarop wys dat die brein op 'n logiese, analitiese wyse dink, asook op 'n intuitiewe, kreatiewe wyse waar die geheelbeeld van 'n saak ingesien word. Die brein dink ook in terme van die sosiale struktuur en die emosionele impak. Verder wil die brein weet hoe om 'n ding prakties, sekwensieël te benader met ander woorde oor hoe of op watter wyse of met watter struktuur iets gedoen word. Dit gaan dus oor die feite die vorm, die vloei en die gevoel. As 'n mens besig is om toneel te speel analiseer jy wat gesê word op 'n logiese manier, jy voel intuïtief aan wat die betekenis is en weet waar jy in die volle prentjie van die verhaal pas, jy neem die sosiale konneksie, interpersoonlik, van jou karakter met die ander karakters waar en dink ook aan hoe jy jouself tegnies in spraak moet uitdruk om met die gehoor te kan kommunikeer en hoe jou liggaam se lyftaal moet praat om betekenis weer te gee. Jy voel en vergestalt ook die emosies van die karakter. Dit is dus 'n aktiwiteit wat vir diep konsentrasie vra omdat al vier van die brein se kwadrante, soos deur Herrmann (1995) weergegee, betrek word. Ander voor die hand liggende voordele van drama is die feit dat dit spanwerk bevorder, taalstrukture in die brein vaslê in verskillende landstale, letterkundige kennis uitbrei asook algemene kennis omdat die sosio-ekonomiese en godsdienstige aspekte van 'n teks ook bestudeer word as 'n rol in 'n teks bestudeer word. Hierdie vak bied by uitstek die geleentheid vir elke deelnemer om self-vertroue te verhoog omdat dit die leerder uitdaag om voor ander op te tree, sy of haar insig in die mens se lot verhoog en kreatiewe denke stimuleer. Die drama kurrikulum van Suid-Afrika is so ontwerp dat dit die volle spektrum van die Dramatiese Kunste in ag neem: Die teoretiese kennis maar ook die belangrike kennis oor die emosionele, fisieke, kognitiewe, kommunikatiewe en kreatiewe ontwikkelling van die deelnemer voor op stel. Drama as 'n vak sluit verskeie intelligensie tipes in soos deur Gardener<ref>Gardner, H. 2004. ''Frames of mind: the theory of multiple intelligences''. New York: Basic Books.</ref> (2004) bekendgestel is, in. Dit raak die linguistiese geheue omdat drama met woorde werk en met woorde skep. Die visuele-ruimtelike intelligensie word betrek omdat die deelnemer aan die dramatiese kunste hul verbeelding moet gebruik om die fiktiewe wêreld van die werk te kan voorstel. Die liggaamlike-kinestetiese intelligensie word ingespan by die vergestalting van 'n dramatiese kunswerk omdat die kommunikasie deur die liggaam plaasvind. Die musikale intelligensie kan verhoog word en ingespan word omrede vertolkende stemwerk deel van die kuns is. Intrapersoonlike en Interpersoonlike intelligensie word ingespan en verhoog. Die deelnemer moet in staat wees om sy of haar eie gevoelens te kan identifiseer en te kan empatiseer met die karakter wat vertolk word of die idee wat uitgebeeld word. Dit is ook belangrik dat die interpersoonlike intelligensie betrek word om die verhoudings tussen karakters te verstaan en ook in staat te wees om met mede-akteurs en almal betrokke gedurende die skeppende proses van 'n drama te kan saamwerk. Logiese en analitiese denke is belangrik omdat die deelnemer aan dramatiese kunswerke abstrak en logies moet kan dink. Die werk moet geanaliseer word en dan weer krities heroorweeg word. Drama as 'n vak is dus 'n multi-intelligensie stimulant. Dit is dus 'n voorreg om te kan noem dat hierdie vak op Suid-Afrikaanse skole tot op FET-vlak aangebied word. == Die ontstaan van die drama == Daar word in baie handboeke deur verskeie geskiedskrywers beweer dat drama as kunsvorm ontstaan het uit die beoefening van godsdienstige rituele. Alvorens hierdie kwessie bespreek kan word moet die betekenis van die begrip “ritueel” verstaan word. Daar is verskeie redes hoekom rituele beoefen word: # Om met die gode of God te kommunikeer – te bid, te prys, te loof # Om nuwe lewensfases in te wy of die lewe te herdenk: soos by inisiasieprosesse, huwelikseremonies, begrafnisse. # Nuwe seisoene te vier soos: lente, oestyd, Kersfees, volmaan # Rituele kan ook sekere gewoonte-vaste gedrag wees – jy borsel jou tande voor jy gaan slaap, jy sluit jou huis, jy groet altyd jou familie op 'n sekere manier of om altyd voor 'n maaltyd te bid. Persone wat obsessiewe gedrag toon is baie maal in spesifieke rituele vasgevang. Hulle moet eers 'n sekere aktiwiteit uitvoer alvorens hul die volgende aktiwiteit mag aanpak Baie vroeë kulture het godsdienstige rituele uitgevoer wat dramaties verbeeld was deur dans, sang en lofgedigte. Hierdie rituele het egter nie tot geskrewe dramas gelei nie maar het wel ook vertellings behels. In Egipte word daar byvoorbeeld rituele opgevoer deur die priesters. Gewone mense woon dit blykbaar nie by nie. 'n Voorbeeld van so 'n rituele drama is die ''Triomf van Horus''. Daar was 'n proloog, epiloog en storie wat die geveg tussen Horus en Seth uitgebeeld het. Daar is aanduidings dat tamboeryne gespeel is en 'n siter. Hierdie inligting is op ou klei tablette aan die oewer van die Nyl uitgebeeld. Die begrip van rituele word hier verder verduidelik aan die hand van voorbeelde van stamrituele. === Suid-Afrikaanse stamrituele === Suid-Afrikaanse stamrituele word steeds beoefen. 'n Ritueel is gewoonlik 'n godsdienstige aktiwiteit wat herhaaldelik op 'n sekere wyse moet plaasvind. 'n Ritueel word gewoonlik in godsdienstige verband beoefen om die krag van 'n god of gees af te bid en om die god te behaag of, in die Afrikakultuur, kontak met die voorvadersgeeste te soek. In Afrika is daar talle voorbeelde van godsdiensrituele wat uitgevoer is met epiese vertellings, musiek, dans, kostuums en grimering. In Mozambiek en Zambië is daar 'n tradisie wat deur die Shewastam uitgevoer word. Hulle sit maskers op en word dan bosmense of ''zirombo'' wat vir die mense kom lewenslesse leer. In die geval van die Afrikarituele is daar dikwels ook deelname van die gewone mense tydens die ritueel. Hierdie rituele as godsdienstige uitvoerings is ongelukkig nie in teksvorm neergeskryf nie, maar deur mondelingse oorlewering deur geestelike leiers van geslag tot geslag oorgedra. Die geestelike leiers is dikwels ook helers, genaamd ''shamans'' of ''sangomas''. Voorbeelde van so 'n godsdienstige ritueel in Afrika is die ritueel van Modjadi, die reënkoning, die ritueel van Lobola en die ritueel van die Rietdanse van die Zoeloestam. '''Die [[Reënkoningin]] se ritueel vir reën:''' Modjadji se geskiedenis begin omstreeks 1800 toe haar vader deur sy voorvaders se geeste gewaarsku is dat sy seuns hom uit die pad wil kry en self die koninkryk wil regeer. Hy het dus sy dogter geleer hoe om volgens hul godsdienstige rituele reën te maak. Haar stam, die Balobedumense het, moes vanuit Monamotapo in Zimbabwe vlug en het hul naby [[Tzaneen]] gevestig. Dis 'n gebied waar daar duisende [[broodbome]] groei. Op die eerste Saterdag van Oktober word die stam se gelukbringers wat reën bring uitgehaal en die Balobedustam kom byeen in hul [[Modjadji Hoofkraal|koninklike kraal]]. 'n Koei, wat hul Makhubo noem, word in die kraal ingelei. Bier word geskink en prysliedere word gesing. Daar word ook dan vir Makhubo, die koei, 'n bier aangebied en daarna word die koei uit die kraal gelei. Terwyl die bier oor die gelukbringers gegooi word sing die oudstes van hul stam. Modjadji, die Reënkoningin, onder lofprysings van die oudstes van hul stam, roep dan hul voorvadergeeste aan om vir hul reën te stuur. Nou slaan die musikante hul groot tromme en dans die stamleiers om die altaar met gelukbringers. Die res van die dag is 'n fees. Die kinders en grootmense dans en sing en vier die seën van reën wat gaan kom. Ongelukkig is die laaste Modjadi, die sesde oorlede en daar is nog nie een in haar plek aangestel nie. Sy laat 'n dogter en seun agter. Masalanabo Modjadji, die dogtertjie, is nou vyftien jaar oud en sou volgens die pers in 2016 ingehuldig word as die nuwe Reënkoningin. Prins Mpapatla neem intussen waar as reënmaker van die stam. '''Die Rietdansseremonie:''' 'n Ander ritueel wat gevier word is die Rietdansseremonie wat in Eshowe in September elke jaar by die paleis van die huidige Zoeloekoning gevier word. Duisende jong Zoeloemeisies kom bymekaar met lang riete en tradisionele dansrokkies wat met kralewerk versier is. Dit is om aan te toon dat hul nog seksueel onaktief is. Die optog van die Zoeloemeisies word gelei deur die hoof Zoeloeprinses. Daar word beweer dat hierdie seremonie gehou word om ook te help om HIV-oordrag te bekamp. '''Lobola:''' 'n Tradisionele Afrika huwelik word ook dikwels voorafgegaan deur die ritueel wat as die eenwording van twee families beskou kan word naamlik, die ritueel van Lobola. Die bruidegom se familie kom ooreen hoeveel hul gaan betaal vir die bruid se familie. Dit kan tien koeie wees wat nie noodwendig tien regte koeie is nie, maar die prys van tien koeie. As die prys per koei R1000 is, word die geld in kontanthopies van R100’e by 'n plegtige seremonie by die bruidshuis uitgetel deur die manlike familie van die bruidegom. Dis gewoonlik net die mans van die families wat hierdie seremonie bywoon. Die bruid is nie teenwoordig nie. == Polemiek rondom die ritueel as oorsprong van die dramatiese kunste == Alhoewel baie geskiedenisboeke rituele as die oorsprong van die dramatiese kunsvorm beskou, word dit betwyfel deur ander kundiges. Eli Rozik se studie: “The roots of Theatre, rethinking ritual and other theories of origin” (2002) twyfel dat die drama as kunsvorm direk uit die ritueel as aanbiddingsvorm ontstaan het. Hy beweer eerstens dat Aristotel wat oorspronklik verantwoordelik was vir die teorie dat drama uit rituele ontstaan het, sy geskiedskrif eers 200 jaar na die ontstaan van die Griekseteater geskryf het. Rozik (2002) beweer ook dat daar uiteraard ook nie genoeg geskiedkundige geskrifte bestaan om hierdie teorie te kan bewys nie. Hy beweer dat die ritueel en drama eerder parallel ontwikkel het. Hy erken dat die ritueel as 'n aksie van aanbidding baie van die verskeie kunste soos musiek, sang, verse, kostuum en dans gebruik om die proses van aanbidding uit te beeld. Rozik bevraagteken egter die feit dat die rituele in dramas verander het. As dit die geval sou wees sou kuns, dans en musiek ook uit rituele moes ontstaan. Hy glo eerder dat die dramatiese kunsvorm as 'n medium van kommunikasie ontstaan het uit die behoefte van die mens om sy stories spontaan en kreatief te wil verbeeld in dramatiese vertellings. Die ritueel is immers gerig tot die diens van die gode. Die geskrewe dramas wat vir ons deur die Grieke nagelaat is vertel stories van die gode se betrokkenheid met die mense en vergestalt eerder die verhale van veldslae en koninklike families se intriges, byvoorbeeld ''Medea'' en die ''Vroue van Troje''. Maar dit is interessant om te weet dat ware rituele wat in die realiteit van die werklike lewe as deel van stamkulture uitgevoer word (soos byvoorbeeld die ritueel van inisiasie) as heilig beskou word. Zakes Mda (Harding, 2002:287 ) beweer in sy artikel oor die Suid-Afrikaanse teater in die era van rekonsiliasie dat hy opgemerk het dat wit regisseurs geneig is om die rituele van swart stamme te inkorporeer in toneelopvoerings. Hy gebruik die voorbeeld van Brett Bailey se teateraanbieding naamlik ''iMumbo Jumbo (2003)''. Die idee om 'n nuwe ritueel in die fiktiewe realiteit van die toneel te skep is aanvaarbaar soos wat in vele opvoedkundige dramas gebruik word. Die doel van nuutgemaakte rituele is om sekere afbakenings van betekenis te skep. Die verhaal van ''iMumbo Jumbo'' is meesterlik vertel, maar die fisieke teenwoordigheid van ware sangomas met hul rituele is blykbaar nie deur almal so goed ervaar nie. Daar kan dus tot die slotsom gekom word dat rituele die ontwikkelling van alle uitvoerende kunste aangemoedig het as 'n wyse waarop die gode vereer is, maar dat die drama eerder as storievertellings ontstaan het. Die drama het eerder die rituele ter ere van die gode se motiverings verduidelik in die vorm van storievertellings. Die belangrikheid van die mondelingse storieverteltradisies was van die vroegste tye 'n wyse waarop 'n stam morele en sedelesse geleer het. Die Grieke het 'n hoë agting gehad vir die verhale wat mondelings oorgedra is. Dit was 'n wyse waarop die mens sin probeer maak het van die wêreld om hom. Om dus die ontstaan van die teater te bespreek moet daar gekyk word na die belangrikheid van verhaalkuns in ouer kulture soos die van Afrika en soos die van die Grieke. == Die verband tussen die ontstaan van die drama en storievertelling == Die dramatiese kunste beeld byna altyd 'n gebeurtenis of storie uit. Storievertellings is dus die grondstof van hierdie kunsvorm. Storievertelling bestaan ook in eie reg as 'n kunsvorm. Volgens Sheppard (2009) is dit 'n kunsvorm wat reeds 50 000 jaar bestaan. Storievertelling vind plaas wanneer 'n storieverteller of storievertellers 'n gebeurtenis met enige van die volgende elemente vertel soos woorde, gebare, bewegings, dans, musiek, kostuums, grimering en maskers. 'n Storie word met die emosionele belewenis van die wat dit oordra ingekleur. Die luisteraars is aktief betrokke by hierdie vertellings. Die gehoor vorm beelde en klanke in hul verbeeldings van dit waaroor die storie gaan en hul emosies word daardeur aangeraak. Die storie bestaan uit menslike karakters, en/of gepersonifiseerde dinge, plante, diere of enige fantastiese karakter. Stories moet interessant en aangrypend begin om die aandag van die luisteraars te trek. Daar kan beskrywings van die omgewing waarin die storie plaasvind wees en ook dialoog waar die karakters in gesprek met mekaar tree. Volgens die storieverteller kundige Matateyou (1997) moet 'n storie in die Afrikakultuur 'n aangrypende begin, ontwikkelling en klimaks en 'n einde wat die finale boodskap van die storie versterk. Afrika het 'n baie sterk storieverteltradisie wat letterlik oor eeue strek. Deur mondelingse stories, by die gebrek aan skryfkuns, dra stories tradisies, gedragskodes, geskiedenis, sedelesse en insig oor die lewe oor. Die beste van alles is dat hierdie stories ook vermaaklik is. Emmanuel Matateyou (1997) beklemtoon dat daar volgens die Afrikatradisies groot krag in woorde is. In die Bambara Komo stam is daar 'n spesiale lofgedig wat opgedra word aan die krag van woorde soos in Gleason (1994:37) vertaal en aangehaal: '''Praise of the Word''' {{cquote|This word is total:<br /> it cuts, excoriates<br /> forms, modulates<br /> perturbs, maddens<br /> cures or directly kills<br /> amplifies or reduces<br /> According to intention<br /> It excites or calms souls}} In die Afrikakultuur het elke stat sy eie storieverteller gehad en as dit aand word kan iemand wat 'n storie wil vertel roep: Kom! Luister! Dan begin tromme speel en die mense haas hulle om om 'n vuur na die storieverteller te kom luister. Kinders word dan deur volksvertellings vermaak en geleer soos die wonderlike stories wat in Ghana vertel word, volgens Emmanuel Asihene (1997). Daar is 'n reeks stories met 'n hoofkarakter, 'n spinnekop met die naam Ananse. In die stories oor Ananse oorlê die spinnekop ander diere en mense uit. Hierdie verhale is nie net deel van Ghana se kultuur nie, maar word in baie ander Afrikalande ook vertel. 'n Paar stories oor Ananse is “Ananse en die sterk diere”, “Ananse en die koeie”, “Anansie die brawe boodskapper” en “Ananse en die gulsige leeu”. Daar is ook stories oor die skilpad, Ajapa, wat keer op keer mens en dier met slinkse streke uitoorlê. Dit is interessant om te weet dat daar vele Afrikafilms beskikbaar is op Youtube waarna 'n mens kan gaan kyk om jou kennis oor Afrika se storievertelkuns uit te brei. Daar is 'n opkomende filmbedryf in Afrika wat hierdie storievertelkuns verder voer. Die volgende drie stories wat ryk aan emosie en kreatiewe verbeelding is kan ook meer inligting verskaf oor die leefwêreld van kinders in Afrika. Die eerste film is ''Abouna'' deur die regisseur Mahamat Saleh Haroun wat in 2002 gemaak is. Die film speel af in 'n stowwerige dorpie in Chad en gaan oor twee seuns wat hul vader verloor. Die ander storie is 'n epiese verhaal oor die lewe van 'n Griot (uitgespreek Grie-ou). Die film beweeg tussen die mitiese wêreld van die storie en die probleme van die moderne wêreld en storievertellings. Die naam van die film is Keita: The Heritage of the Griot. Dit bring ons dan by die bespreking van die rol van die Griot in die volksvertellings van Afrika. In Suid-Afrika ken ons hierdie storievertellers as die persone wat die lofgedigte voordra by groot nasionale feesdae en inhuldigings. Daar is byvoorbeeld 'n film gemaak oor President Nelson Mandela van Suid-Afrika se lofdigter: ''Mandela's Poet Laureate: Zolani Mkiva''. Hierdie film kan ook op Youtube gesien word. In die groter prentjie speel die Griot deur die eeue die volgende rolle soos bepreek word in die volgende gedeelte. 'n Griot is 'n storieverteller van die Afrika-kultuur wat baie keer die sosiale geheue van hul stam is. Hierdie hoofstorievertellers moet ook belangrike geskiedkundige gebeure onthou. Hulle moet dikwels ook die genealogie of stambome van hul stam onthou. Hulle is oorspronklik aangestel as hofmusikante wat moes sing by troues en belangrike seremonies. Hulle was ook raadgewers en ambassadeurs vir die koning. Hulle moes lofgedigte ter ere van hul koning kon sing. Griots kon ook wyshede kwyt raak soos spreuke. Die vroulike Griotte (Grie-oet) sing ook baie kere by belangrike geleenthede. In die verlede was daar gewoonlik een storieverteller per stat of dorpie. Nou, na kolonisasie plaasgevind het en ou strukture van outoriteit afgebreek is, speel hul steeds 'n belangrike rol in die kultuur van hul gemeenskap. Baie van hulle is nou populêre sangers wat die tradisionele liedere herinterpreteer, op televisie optree en ook in Afrikafilms as vertellers optree. Daar is steeds van hulle wat geskiedkundiges is, raadgewers en lofsangers in hul gemeenskappe. Suid-Afrika kan spog met uitstekende Griotte storievertellers. Gaan kyk gerus na die werk van Dr Gcina Mhlope, die belangrikste storieverteller van Suid-Afrika. Sy is ook 'n toneelskrywer, regisseur en aktrise. Die toneelstuk ''Have you seen Zandile'' is op haar lewenservaring gebasseer. In Suid-Afrika word lofdigters “''imbongi”'', in Nguni (Xhosa, Zulu and Swati) genoem. Peter Horn skryf in sy boek naamlik ''The imbongi and the people’s poet'' dat lofgedigte 'n genre is wat deur almal in Afrika vanaf die dinastie van Ur 2060 voor Christus beoefen is. Hierdie imbongi kan gedigte maak oor enige tema. Hulle dra gewoonlik klere gemaak uit diervelle en 'n spesiale hoed wat in Xhosa 'n “isidlokolo” genoem word. Hier volg 'n voorbeeld van 'n vertaalde lofgedig van die Swazistam, naamlik die ''Lofgedig aan Sobhuza 1''. Hy was die heerser in Swaziland (nou [[Eswatini]]) van 1815 tot sy dood in 1836. Hy is Somholo, die Wonder genoem. Hy het sy mense weggelei van die oorloë met die opkoms van Shaka Zulu en hul laat bly in 'n area bekend as Sentraal-Swaziland. In hierdie lofgedig word Sobhuza geëer omdat hy sy mense gered het en hul weggesteek het in die bosse van die Drakensberge. Die Imbongi is Mutsi Dlamini, 'n neef van Sobhuza 2. '''''Lofgedig aan Sobhuza 1 deur Thoko Ginindza'''''<ref>Thoko Ginindza uit ''Tibongo te Makhosi netetiNdlovukazi'' (London 1975 page 15.)</ref> {{cquote|Laat hom alleen<br /> die seun van Langa (Die legendariese Koning van Swaziland)<br /> Laat hom stroom-op gaan<br /> in die Krokkodilrivier.<br /> Laat hom sy moederhuis onthou.<br /> Laat hom die plek van Mjindini onthou.<br /> Laat hom die plek van Mdlulis onthou.<br /> Die Bhekiswakos.<br /> Mense van Logoba, hulle wat swaargekry het<br /> voordat Sobhuza se tyd gekom het.<br /> Die Koninginmoeder het regeer, sy, die klein oggendster,<br /> tot hy koning geword het.<br /> Jy het soos 'n rots in die niet verdwyn, Kind van Ndaba.<br /> Hulle het jou begrawe in die groot woud op die Mdzimbaberg.<br /> En in hulle, Masikasale en in hulle, Mangulube,<br /> die onder-heersers wat saam met<br /> Sobhuza weggekruip het!<br /> Nou kan julle nie na mekaar kyk nie.<br /> Dis te dof.<br /> Jy tel die takke, Kalf van die Olifant.<br /> Wee jou vyande. Dit is wat ons sê.<br /> Want jy beheer die reën.<br /> Want jy beheer die son, Kalf van die Olifant.<br /> Oor die koning se kinders spuit bloed en vlees.<br /> Skoonheid soos die bok se gal.<br /> Skoonheid soos die voëls van Showe<br /> waarvan die wit stertverre in die modder is.<br /> Ek kan jou nie genoeg prys nie,<br /> Kind van Ndaba.<br /> Tot hierdie dag drup die trane in my kussing.<br /> Afgestroop staan hy,<br /> Staan die krygers steeds.<br /> Hy kom te voorskyn uit die houtagtige beskutting<br /> en die bome breek.<br /> Heil, U Majesteit, groot soos die Swazi krygers,<br /> Matsapha en Delude,<br /> met Nkothake. Jy van die Binne Kring.<br /> Kom te voorskyn.<br /> Sodat ons in jou lig kan baai.<br /> Soos ons met jou in die wolke was.}} == Westerse indeling van volksvertellings en stories en hoe dit in die dramatiese kunste aangewend word == Elke kultuur en volk in die wêreld vertel stories oor hul ervarings, geskiedenis en ook oor hoe hul die lewe probeer verstaan, die natuurmagte wil beheer, oor lesse wat hul vir kinders wil leer of oor die gode wat hul aanbid. Die hele wêreld word verenig deur stories wat in elke taal en streek op aarde voorkom. Daar is ook baie tipes stories wat vertel word. Dit kan ingedeel word in die volgende afdelings: Legendes, mites, epiese werke, fabels, volksvertellings, sprokies of avontuur verhale. Dit is belangrik om te weet dat die dramadeelnemer die kuns van storievertel moet bemeester as een van die vaardighede wat aangeleer moet word. Die tipiese storievertellinggenre staan as prosa of gedramatiseerde prosa bekend. In so 'n stuk kan een persoon of 'n groep die storieverteller wees wat direk met die gehoor kontak maak en dan ook deur stemwisseling en veranderde liggaamshouding en voortbeweging die karakaters van die storie uitbeeld. Ander tipe genres van stories wat 'n deelnemer moet baasraak is hoe om 'n monoloog of samespraak of toneel aan te bied. In 'n monoloog is dit net een karakter wat met beweging 'n storie oordra. 'n Dialoog bestaan uit twee karakters wat 'n samespraak lewer. Dan is daar ook 'n karakteruitbeelding wat deur een persoon aangebied word. Daar is nie 'n verteller nie maar die een persoon beeld verskeie karakters alleen uit. Indien 'n groep so 'n storie met net karakters aanbied is dit 'n toneelstuk. Daar kan natuurlik ook vertellers in 'n toneelstuk wees, soos in die geval van ''Kanna hy kô hys toe'' deur Adam Small. Gedigte wat stilstaande soos stilstaande vertellings/prosas/verhale aangebied word, gewoonlik epiese of verhalende gedigte genoem, kan ook stories vertel. Dit is ook moontlik om gedigte te dramatiseer deur middel van die bewegings van 'n groep of alleen. Verder is mimiek 'n genre waar die persoon net 'n storie vertel deur gebare en geen spraak nie. Dit is juis om hierdie rede dat die akteur/aktrise of storieverteller sy of haar instrument, naamlik die liggaam en stem so soepel en beïnvloedbaar as moontlik moet hê sodat die impuls van 'n sekere woord of betekenis 'n reaksie kan uitlok om die liggaam en stem te verander en sodoende betekenis oor te kan dra. In die vak Dramatiese Kunste word die instrument van die potensiële storievertellers of akteurs ontwikkel; daar is 'n vak wat die liggaamsbeweging van die mens bestudeer en ook 'n vak wat die stemontwikkeling ten doen stel. '''Hier volg 'n lys van die tipe stories wat 'n storieverteller kan vertel. Daar is oneindig baie tipe stories en 'n mens sal nooit so 'n lys volledig kan voltooi nie.''' '''Legendes:''' Legendes behandel die lewens van 'n volk wat gewoonlik verweef is rondom 'n historiese figuur. Legendes is nie mites nie. Mites handel oor die doen en late van gode. Legendes kan byvoorbeeld 'n storie soos die van ''Robin Hood, King Arthur of Die Vlieënde Hollander'' wees. In die Afrikaanse taal is daar byvoorbeeld die storie van ''Antjie Somers''. Die verhaal het in 1866 in ''The Friend'', in Bloemfontein verskyn. Daar word beweer dat Antjie Somers 'n Kaapse rower was wat hom soos 'n vrou aangetrek het en mense snags beroof het. Mettertyd vervaag die feite en die storie kry stertjies. Antjie Somers word gebruik om kinders skrik te maak. '''Mites''' Mites is verhale wat oor die gode gaan. Dit ontstaan tydens die Griekse tyd as “mitologia” wat “storie” beteken. 'n Bekende mite is die van ''Pandora se Kis.'' Hier is 'n kort vertelling van die mite van ''Pandora se kis.'' ''''''Pandora se kis.'''''' In die ou Griekeland was daar twee broers. Die een se naam was Epimeth en die ander ou was Prometheus. Hulle het die grote god, Zeus so ontstel dat hy hulle gestraf het deur hul vermoë om vuur te maak weg te neem. Die broeders wou nie rouvleis eet nie en toe maak hulle 'n plan. So steel Prometheus dus vuur uit die smeltoond van die smid op die eiland Lemnos. Nou is Zeus eers woedend kwaad. Zeus het toe saam met die smid, Hephaestos 'n klei vrou gemaak en vir die godin van Athena gevra om asseblief die vroutjie te laat lewe en vir die mooie godin Aphrodite gevra om aan haar skoonheid te skenk. Zeus noem toe die klein dametjie, Pandora, en stuur haar as geskenk vir Epimetheus. Sy was so mooi dat Epimetheus vergeet het dat sy broer hom al baie keer gewaarsku het dat dit gevaarlik is om geskenke van die gode te ontvang. Epimetheus trou toe met Pandora. Zeus se trougeskenk aan hul was toe 'n kis – wat nooit oopgemaak moes word nie. Die nuuskierige Pandora kon haarself naderhand nie keer nie. Toe haar man eendag weg is draai sy die sleutel van die kis om dit oop te maak. Sy bedwing haar. Maar die derde slag voel sy sy gaan mal word. Sy moet weet wat daarbinne is. Tot haar grootste skok is dit nie 'n kis vol skatte nie maar vol bose dinge wat uit die kis uitstroom soos 'n klomp insekte: siekte, armoede, hartseer en die dood. Die bose kreature kry haar beet en Epimetheus vind sy vrou gebroke en in pyn. Toe hoor hul 'n stemmetjie in die kis wat smeek om losgelaat te word. 'n Naaldekoker van hoop. Die naaldekoker het haar wonde aangeraak en sy is gesond gemaak. Pandora het pyn en lyding in die wêreld losgelaat maar ook hoop toegelaat om die pyn en leiding te genees. '''Epiese verhale:''' Epiese verhale is verhale waarin belangrike karakters se heldedade of ervarings n 'n poëtiese styl vertel word. 'n Voorbeeld van 'n epiese gedig in Afrikaans is die gedig van ''Raka'' deur NP van Wyk Louw. In die gedig word Koki, die leier van die stam, se stryd teen ''Raka'', die aapmens, “hy wat nie kan dink, wat slu en donker is, 'n lenigboog en enkeld dier”. '''Fabels:''' Hierdie stories is diereverhale. Die diere besit egter menslike eienskappe, soos byvoorbeeld by die wyse uil gevind word en die slu jakkals. Die skrywer van fabels wil deur middel van hierdie diererverhale vir mense 'n waarheid oordra. Die bogegewe storie, ''Sop met Skop'', is ook 'n voorbeeld van 'n diere fabel '''Volksvertellings:''' Hierdie stories is mondelings oorgedra deur mense van geslag tot geslag. Die oorsprong daarvan is gewoonlik moeilik vas te stel. 'n Storie soos byvoorbeeld gevind word in die werk van Pieter W. Grobbelaar. Hy het baie volksvertellings opgeskryf van die San Boesmans op soos ''Ou Mi’kai vertel hoe die melkweg sy vuur gekry het'' en ''Tafelberg se karos.'' Volksverhale wat in die Westerse lande hul oorsprong het, word ook in Afrikaans opgeskryf soos byvoorbeeld “'''''Aandstories vir kinders'''''”, waarin Grobbelaar die verhaal van ''Koning Arthur'' vertel. '''Sprokies:''' Hierdie is die stories wat vol fantasie karakters is. Ons ken dit in Engels as “fairy tales”. 'n Sprokie is 'n fantasie skepping en kan nie aan historiese plekke of persone gebind word soos 'n sage of legende nie. Dit is een van die oudste genres van die vertelkuns. In 'n sprokie het die wonderbaarlike 'n groot rol wat dit daarin speel. Die broers Jacob en Willem Grimm laat baie sprokies vir ons in Duits na in hul boek ''Kinder en huissprokies''. ID du Plessis het sprokies uit die Slamse verhale vir ons nagelaat en Eugène N. Marais het die Boesmansprokies in ''Dwaalstories en ander vertellings'' neergeskryf. Die skrywer, Langenhoven laat ook vir ons ''Brolloks en Bittergal'' en die ''Krismiskinders'' as sprokies na. Hans Christian Andersen, 'n skrywer van Denemarke, laat 'n hele skatkis van sprokies vir die Westerse kind na: onder andere D''ie Sneeu Koningin, Die Lelike Eendjie, Die Lood Soldaatjie, Die Keiser se nuwe Klere'' en D''ie Klein Meermin.'' '''Avontuurverhale:''' In hierdie stories gaan die hoofkarakter/s op 'n aksiebelaaide avontuur of reis – dikwels om 'n goeie doel te bereik soos byvoorbeeld om 'n draak te verslaan of 'n skat te vind. '''Spookstories:''' Hierdie stories gaan oor bo-natuurlike gebeure; spoke en geeste van die "onsigbare wêreld". == Bronverwysings == {{Verwysings}} [[Kategorie:Teater]] 39e3yg7w4wt099xlc0urf83q1bu2k6e 0 123119 2519952 2483137 2022-08-18T10:21:25Z Oesjaar 7467 Verbeter wikitext text/x-wiki {{Inligtingskas Wetenskaplike | naam = John Medley Wood | beeld = John Medley Wood.jpg | beeldbeskrywing = <!-- Vir oormuis-info/ vir siggestremdes; sonder wiki-sintaks --> | beeldonderskrif = | geboortenaam = | geboortedatum = {{Geboortedatum|1827|12|1}} | geboorteplek = [[Mansfield]], [[Nottinghamshire]], [[Engeland]] | sterftedatum = {{Sterfdatum en ouderdom|1827|12|1|1915|8|26}} | sterfteplek = [[Durban]], [[Unie van Suid-Afrika]] | plek van graf = | blyplek = | burgerskap = | nasionaliteit = {{vlagland|Suid-Afrika|1912}} | vakgebied = [[Plantkunde]] | werkplek = [[Durban Botaniese Tuin]] | alma mater = [[Universiteit van Kaapstad]] | doktorale promotor = | akademiese adviseurs = | doktorale studente = | ander studente = | bekend vir = | beïnvloed deur = | invloed op = | toekennings = Linnean Society of London | handtekening = | webblad = | voetnotas = }} Dr. '''John Medley Wood''' (1 Desember 1827 – 26 Augustus 1915) was 'n [[Suid-Afrika]]anse [[Plantkunde|plantkundige]]. Hy is in 1827 in [[Nottinghamshire]] gebore. Hy bring sewe jaar op die [[see]] deur voordat hy hom in 1852 in [[Natal]] vestig. Hy boer vir 30 jaar en 1882 word hy aangestel as Direkteur van die [[Durban Botaniese Tuin]] asook kurator van die Koloniale Herbarium. Hy was redakteur van ''Natal Plants'' en het baie geskryf. == Sien ook == * [[Lys van botaniste volgens outeursafkorting]] == Bron == * [[Eric Rosenthal|Rosenthal, Eric]], ''[[Ensiklopedie van Suidelike Afrika]]'', 1967 == Eksterne skakels == {{CommonsKategorie-inlyn}} {{Wikispecies-inlyn}} {{Normdata}} {{DEFAULTSORT:Wood, John Medley}} [[Kategorie:Suid-Afrikaanse botanici]] [[Kategorie:Suid-Afrikaanse immigrante uit Groot-Brittanje]] [[Kategorie:Geboortes in 1827]] [[Kategorie:Sterftes in 1915]] ljneojf72ehwa966ofr5nrbra46mdoq 2519954 2519952 2022-08-18T10:23:52Z Oesjaar 7467 Verbeter wikitext text/x-wiki {{Inligtingskas Wetenskaplike | naam = John Medley Wood | beeld = John Medley Wood.jpg | beeldbeskrywing = <!-- Vir oormuis-info/ vir siggestremdes; sonder wiki-sintaks --> | beeldonderskrif = | geboortenaam = | geboortedatum = {{Geboortedatum|1827|12|1}} | geboorteplek = [[Mansfield]], [[Nottinghamshire]], [[Engeland]] | sterftedatum = {{Sterfdatum en ouderdom|1827|12|1|1915|8|26}} | sterfteplek = [[Durban]], [[Unie van Suid-Afrika]] | plek van graf = | blyplek = | burgerskap = | nasionaliteit = {{vlagland|Suid-Afrika|1912}} | vakgebied = [[Plantkunde]] | werkplek = [[Durban Botaniese Tuin]] | alma mater = [[Universiteit van Kaapstad]] | doktorale promotor = | akademiese adviseurs = | doktorale studente = | ander studente = | bekend vir = | beïnvloed deur = | invloed op = | toekennings = Linnean Society of London | handtekening = | webblad = | voetnotas = }} Dr. '''John Medley Wood''' (1 Desember 1827 – 26 Augustus 1915) was 'n [[Suid-Afrika]]anse [[Plantkunde|plantkundige]]. Hy is in 1827 in [[Nottinghamshire]] gebore. Hy bring sewe jaar op die [[see]] deur voordat hy hom in 1852 in [[Natal]] vestig. Hy boer vir 30 jaar en 1882 word hy aangestel as Direkteur van die [[Durban Botaniese Tuin]] asook kurator van die Koloniale Herbarium. Hy was redakteur van ''Natal Plants'' en het baie geskryf. Sy botaniese handtekening is '''J.M.Wood.''' == Sien ook == * [[Lys van botaniste volgens outeursafkorting]] == Bron == * [[Eric Rosenthal|Rosenthal, Eric]], ''[[Ensiklopedie van Suidelike Afrika]]'', 1967 == Eksterne skakels == {{CommonsKategorie-inlyn}} {{Wikispecies-inlyn}} {{Normdata}} {{DEFAULTSORT:Wood, John Medley}} [[Kategorie:Suid-Afrikaanse botanici]] [[Kategorie:Suid-Afrikaanse immigrante uit Groot-Brittanje]] [[Kategorie:Geboortes in 1827]] [[Kategorie:Sterftes in 1915]] dlsphiiy269cd0ret1g60r0sm8rk83o 0 123993 2519948 2458578 2022-08-18T10:06:26Z Rooiratel 90342 wikitext text/x-wiki {{Inligtingskas Webwerf | naam = VK | favicon = | logo = [[Beeld:VK Compact Logo (2021-present).svg|150px]] | screenshot = | onderskrif = | url = [https://vk.com https://vk.com] | kommersieel = | soort = Sosiale netwerk | registrasie = Benodig | eienaar = Vkontakte Bpk. | taal = [[Russies]], [[Engels]] e.a. | skepper = Pawel Doerof | lanseringsdatum = {{GDEO|2006|10|10}} | huidige status = Aktief | inkomste = 121,4 miljoen [[roebel]] (2013)<ref name="Соцсеть «ВКонтакте» за 2013 год показала убыток в 137 млн рублей">{{cite web |url=http://www.forbes.ru/news/255715-pribyl-vkontakte-za-2013-god-ne-prevysila-605-mln-rublei |title=Year revenue Vk.com |publisher=forbes.ru |access-date=25 November 2014 |language=ru |archive-url=https://web.archive.org/web/20200601024956/https://www.forbes.ru/news/255715-pribyl-vkontakte-za-2013-god-ne-prevysila-605-mln-rublei |archive-date=1 Junie 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> }} '''VK''' (oorspronklik '''VKontakte'''; [[Russies]]: ВКонта́кте, letterlik "InKontak") is die grootste [[Europa|Europese]] aanlyn sosialemedia- en netwerkdiens. Dit is in baie tale beskikbaar, maar is veral gewild onder [[Russies]]sprekendes. Nes in ander soortgelyke dienste kan gebruikers vir mekaar persoonlike of groepsboodskappe stuur, groepe en openbare geleenthede skep, foto's, klank- en videogrepe deel en blaaiergebaseerde speletjies speel.<ref>{{cite web |url=http://www.statista.com/statistics/205549/social-gaming-revenue-forecast-in-russia/ |title=• Social gaming: revenue in Russia 2010-2013 &#124; Statistic |publisher=Statista.com |access-date=23 Februarie 2015 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20190821130139/https://www.statista.com/statistics/205549/social-gaming-revenue-forecast-in-russia/ |archive-date=21 Augustus 2019 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> Dit is in [[Sint Petersburg]], [[Rusland]], gebaseer. In Januarie 2017 het VK minstens 410&nbsp;miljoen geregistreerde gebruikers gehad.<ref name="usercount">{{cite web |url=http://vk.com/catalog.php |title=List of VK users |publisher=Yk.com |access-date=12 Junie 2016 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20200301164053/https://vk.com/catalog.php |archive-date=1 Maart 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> Dit is in Februarie 2017 gelys as 13de<ref name=alexa>{{cite web |url=http://www.alexa.com/siteinfo/vk.com |title=vk.com Site Info |publisher=Alexa Internet |access-date=26 Julie 2016 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20200515015338/https://www.alexa.com/siteinfo/vk.com |archive-date=15 Mei 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> op Alexa se lys van top-500-webtuistes wêreldwyd. Dit is die gewildste webtuiste in Rusland<ref name=alexa /> en volgens SimilarWeb die vyfde gewildste webtuiste in die wêreld.<ref>{{cite web|title=Website Ranking|url=https://www.similarweb.com/global|publisher=SimilarWeb|accessdate=31 Augustus 2016|archive-date= 2 Junie 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160602054329/http://www.similarweb.com/global|url-status=dead}}</ref> Dit was in Oktober 2016 ook die gewildste sosialenetwerkwebtuiste in [[Belarus]], [[Oekraïne]] en [[Kasakstan]]. Volgens Alexa was dit in Junie 2014 naas die [[soekenjin]] [[Yandex]] die mees besoekte webtuiste in Rusland.<ref name="Alexa traffic ranks: site info VK">">{{cite web|url= http://www.alexa.com/siteinfo/vk.com |title= Alexa Traffic Ranks: VK |publisher=Alexa Internet|accessdate=13 Junie 2014}}</ref> == Verwysings == {{Verwysings}} == Eksterne skakels == * [https://vk.com/ Amptelike webwerf] * [[Lêer:Crystal txt.png|15px]] Hierdie artikel is vertaal uit die [[:en: VK (social networking)|Engelse Wikipedia]] {{Normdata}} [[Kategorie:Rusland]] [[Kategorie:Webwerwe]] nu93btlpvkynm1dhzhz0t1220193ajw 0 131963 2519956 1958182 2022-08-18T10:32:20Z Oesjaar 7467 Verbeter wikitext text/x-wiki {{Inligtingskas Wetenskaplike | naam = Bertha Stoneman | beeld = Bertha Stoneman00.jpg | beeldbeskrywing = <!-- Vir oormuis-info/ vir siggestremdes; sonder wiki-sintaks --> | beeldonderskrif = Bertha Stoneman, ca. 1900 | geboortenaam = | geboortedatum = {{Geboortedatum|1866|8|18}} | geboorteplek = Jamestown, [[New York (deelstaat)|New York]] | sterftedatum = {{Sterfdatum en ouderdom|1866|8|18|1943|4|30}} | sterfteplek = Londen, Engeland | plek van graf = | blyplek = | burgerskap = | nasionaliteit = {{vlagland|Suid-Afrika|1928}} | vakgebied = [[Plantkunde]] | werkplek = [[Hugenote-kollege]] | alma mater = Cornell Universiteit | doktorale promotor = | akademiese adviseurs = | doktorale studente = | ander studente = | bekend vir = | beïnvloed deur = | invloed op = | toekennings = | handtekening = | webblad = | voetnotas = }} [[Lêer:Plants and their ways in South Africa (1915) (14773569171).jpg|duimnael|links|'n Illustrasie from Bertha Stoneman, ''Plants and their ways in South Africa'' (1915) (14773569171)]] Dr. '''Bertha Stoneman''' (1866 – 1943) was 'n [[Suid-Afrika]]anse plantkundige. Sy is in [[Jamestown]], [[New York (deelstaat)|New York]] gebore en ontvang opleiding aan [[Cornell Universiteit]]. In 1897 kom sy na Suid-Afrika as lektrise in [[Plantkunde]] aan die [[Hugenote-kollege]]. Sy onderskei haar in vak waaroor sy ook 'n aantal boeke publiseer. Sy ontvang verskeie eregrade en in 1920 word sy prinsipale van die Hugenote-Kollege. Sy tree in 1932 af uit hierdie pos en is in 1943 oorlede. Een van die geboue van die [[Margaretha Mes Instituut vir Plantfisiologie]] is na haar genoem. == Sien ook == * [[Lys van botaniste volgens outeursafkorting]] == Bron == * [[Eric Rosenthal|Rosenthal, Eric]]. 1967. ''[[Ensiklopedie van Suidelike Afrika]]'' {{DEFAULTSORT:Stoneman, Bertha}} [[Kategorie:Suid-Afrikaanse botanici]] [[Kategorie:Geboortes in 1866]] [[Kategorie:Sterftes in 1943]] sukxb6ax3i1yi29jxckf2ixpsq7z65m 2519959 2519956 2022-08-18T10:50:00Z Oesjaar 7467 Verbeter wikitext text/x-wiki {{Inligtingskas Wetenskaplike | naam = Bertha Stoneman | beeld = Bertha Stoneman00.jpg | beeldbeskrywing = <!-- Vir oormuis-info/ vir siggestremdes; sonder wiki-sintaks --> | beeldonderskrif = Bertha Stoneman, ca. 1900 | geboortenaam = | geboortedatum = {{Geboortedatum|1866|8|18}} | geboorteplek = Jamestown, [[New York (deelstaat)|New York]] | sterftedatum = {{Sterfdatum en ouderdom|1866|8|18|1943|4|30}} | sterfteplek = Londen, Engeland | plek van graf = | blyplek = | burgerskap = | nasionaliteit = {{vlagland|Suid-Afrika|1928}} | vakgebied = [[Plantkunde]] | werkplek = [[Hugenote-kollege]] | alma mater = Cornell Universiteit | doktorale promotor = | akademiese adviseurs = | doktorale studente = | ander studente = | bekend vir = | beïnvloed deur = | invloed op = | toekennings = | handtekening = | webblad = | voetnotas = }} [[Lêer:Plants and their ways in South Africa (1915) (14773569171).jpg|duimnael|links|'n Illustrasie from Bertha Stoneman, ''Plants and their ways in South Africa'' (1915) (14773569171)]] Dr. '''Bertha Stoneman''' (1866 – 1943) was 'n [[Suid-Afrika]]anse plantkundige. Sy is in [[Jamestown]], [[New York (deelstaat)|New York]] gebore en ontvang opleiding aan [[Cornell Universiteit]]. In 1897 kom sy na Suid-Afrika as lektrise in [[Plantkunde]] aan die [[Hugenote-kollege]]. Sy onderskei haar in vak waaroor sy ook 'n aantal boeke publiseer. Sy ontvang verskeie eregrade en in 1920 word sy prinsipale van die Hugenote-Kollege. Sy tree in 1932 af uit hierdie pos en is in 1943 oorlede. Een van die geboue van die [[Margaretha Mes Instituut vir Plantfisiologie]] is na haar genoem. Haar botaniese handtekening is '''Stoneman.''' == Sien ook == * [[Lys van botaniste volgens outeursafkorting]] == Bron == * [[Eric Rosenthal|Rosenthal, Eric]]. 1967. ''[[Ensiklopedie van Suidelike Afrika]]'' {{DEFAULTSORT:Stoneman, Bertha}} [[Kategorie:Suid-Afrikaanse botanici]] [[Kategorie:Geboortes in 1866]] [[Kategorie:Sterftes in 1943]] 7kz3dgyrpykha9ovu2hmqlpyyl8q4tx 1 152172 2519944 1709758 2022-08-18T10:01:41Z Rooiratel 90342 /* Sterfdatum */ nuwe afdeling wikitext text/x-wiki {{Kop van besprekingsbladsy}} {{Bladtrekke}} == Sterfdatum == Ek sien 'n anonieme gebruiker sê sy sterf op 17 Augustus 2022. Maar ek kan nie 'n doodsberig of iets opspoor nie. Ek is geneig om dit te glo, maar 'n bron sal waardeer word. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 10:01, 18 Augustus 2022 (UTC) qoukgwc9tpniftwf46ece8ockipp2my 2519950 2519944 2022-08-18T10:19:27Z Oesjaar 7467 /* Sterfdatum */ Sy het gesterf. wikitext text/x-wiki {{Kop van besprekingsbladsy}} {{Bladtrekke}} == Sterfdatum == Ek sien 'n anonieme gebruiker sê sy sterf op 17 Augustus 2022. Maar ek kan nie 'n doodsberig of iets opspoor nie. Ek is geneig om dit te glo, maar 'n bron sal waardeer word. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 10:01, 18 Augustus 2022 (UTC) ::Sy het gesterf. Kom ons wag net... Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 10:19, 18 Augustus 2022 (UTC) lt5lhqzvgmt2exz7a2jvqld69g4uq99 0 223999 2519896 2517809 2022-08-17T19:19:15Z 82.43.236.6 wikitext text/x-wiki {{Weesbladsy}} {{Inligtingskas Akteur | Naam = Sophia Lillis | Beeld = | Beeldbeskrywing = <!-- Vir oormuis-info/ vir siggestremdes; sonder wiki-sintaks --> | Beeldonderskrif = | Geboortenaam = | Alias = | Geboortedatum = | Geboorteplek = | Nasionaliteit = [[Verenigde State|Amerikaans]] | Sterfdatum = | Sterfplek = | Ouers = | Lewensmaat = | Kinders = | Skool = | Universiteit = | Beroep = Aktrise | Aktiewe jare = 2013–2055 | Noemenswaardige rolprente = | Webwerf = | IMDb = 6096118 | Toekennings = <!-- slegs noemenswaardiges --> }} '''Sophia Lillis''' (gebore 13 Februarie 2002) is 'n [[Verenigde State|Amerikaanse]] aktrise. Sy is bekend vir haar rolle in die rolprente ''It'' (2017) en ''Nancy Drew and the Hidden Staircase'' ([[2019]]). == Filmografie == === Rolprente === * [[2017]]: ''It'' * [[2019]]: ''Nancy Drew and the Hidden Staircase'' * [[2019]]: ''It: Chapter Two'' * ''The Burning Season'' * ''Before I Sleep'' === Video's === * 2017: ''Sia: Santa's Coming for Us'' == Eksterne skakels == * {{IMDb|6096118|Sophia Lillis}} * {{Instagram|sophialillis|Sophia Lillis}} {{Normdata}} {{DEFAULTSORT:Lillis, Sophia}} [[Kategorie:Lewende mense]] [[Kategorie:Amerikaanse aktrises van die 21ste eeu]] [[Kategorie:Geboortes in 2002]] anre62klk5tubiuk08u6qhte7w53r6g 2519897 2519896 2022-08-17T19:19:56Z 82.43.236.6 wikitext text/x-wiki {{Weesbladsy}} {{Inligtingskas Akteur | Naam = Sophia Lillis | Beeld = | Beeldbeskrywing = <!-- Vir oormuis-info/ vir siggestremdes; sonder wiki-sintaks --> | Beeldonderskrif = | Geboortenaam = | Alias = | Geboortedatum = | Geboorteplek = | Nasionaliteit = [[Verenigde State|Amerikaans]] | Sterfdatum = | Sterfplek = | Ouers = | Lewensmaat = | Kinders = | Skool = | Universiteit = | Beroep = Aktrise | Aktiewe jare = 2013–nou | Noemenswaardige rolprente = | Webwerf = | IMDb = 6096118 | Toekennings = <!-- slegs noemenswaardiges --> }} '''Sophia Lillis''' (gebore 13 Februarie 2002) is 'n [[Verenigde State|Amerikaanse]] aktrise. Sy is bekend vir haar rolle in die rolprente ''It'' (2017) en ''Nancy Drew and the Hidden Staircase'' ([[2019]]). == Filmografie == === Rolprente === * [[2017]]: ''It'' * [[2019]]: ''Nancy Drew and the Hidden Staircase'' * 2019: ''It: Chapter Two'' * ''The Burning Season'' * ''Before I Sleep'' === Video's === * 2017: ''Sia: Santa's Coming for Us'' == Eksterne skakels == * {{IMDb|6096118|Sophia Lillis}} * {{Instagram|sophialillis|Sophia Lillis}} {{Normdata}} {{DEFAULTSORT:Lillis, Sophia}} [[Kategorie:Lewende mense]] [[Kategorie:Amerikaanse aktrises van die 21ste eeu]] [[Kategorie:Geboortes in 2002]] 9kxhzk7y8nc63f4gxp5nthhng2qsp8n 0 261826 2519899 2497375 2022-08-17T19:22:42Z 188.153.60.220 wikitext text/x-wiki {{Inligtingskas Ampsbekleër | naam = FASCISTA | beeld = Giorgia Meloni 2019.jpg | beeldonderskrif = Giorgia Meloni in 2019 | orde = Partyleier van die Fratelli d'Italia | termynaanvang = [[8 Maart]] [[2014]] | termyneinde = | monarg = | president = giogia sono una donna sono una madre e sono cristiana | voorganger = Angelino basca | opvolger = | geboortedatum = {{Geboortedatum|1977|1|15}} | geboortejaar = | geboortemaand = | geboortedag = | geboorteplek = [[mosca]], [[Iunione sovietica]] | sterftedatum = | sterfteplek = | party = Fratelli dei gay | orde2 = Minister vir jeug | termynaanvang2 = [[8 Mei]] [[1939]] | termyneinde2 = [[16 November]] [[1945]] | voorganger2 = anna frank | opvolger2 = Andrea gay| orde3 = Visepresident van die Kamer van Afgevaardigdes | termynaanvang3 = [[4 April]] [[2006]] | termyneinde3 = [[28 April]] [[2008]] | voorganger3 = | opvolger3 = | eggenoot = Andrea Giambruno | kinders = 1 | alma_mater = ''Istituto Amerigo Vespucci'', Rome | religie = | handtekening = | militer = | lojaliteit = | tak = | diensjare = | rang = | eenheid = ci piacciono i gay | oorloe = | toekennings = }} '''Giorgia Meloni''' (* [[15 Januarie]] [[1977]] in [[Rome]]) is 'n [[Italië|Italiaanse]] [[joernalis]] en politikus wat sedert 8 Maart 2014 as voorsitter van die nasionaal-konserwatiewe party ''Fratelli d'Italia'' fungeer. In [[Silvio Berlusconi]] se vierde kabinet het sy tussen Mei 2008 en November 2011 die amp van minister vir jeug beklee. == Eksterne skakels == {{Commons-kategorie inlyn}} * {{it}} [https://www.giorgiameloni.it/ Amptelike webtuiste] * {{it}} [http://www.sitiarcheologici.palazzochigi.it/www.governo.it/novembre%202011/www.governo.it/Governo/Biografie/ministri/Meloni_Giorgia.html Amptelike biografie - Webtuiste van die Italiaanse regering (''Governo italiano'')] {{Normdata}} {{DEFAULTSORT:Meloni, Giorgia}} [[Kategorie:Italiaanse ministers]] [[Kategorie:Geboortes in 1977]] [[Kategorie:Lewende mense]] g03v03ehtgv3fvr0glvft70zil602c4 2519900 2519899 2022-08-17T19:25:57Z Oesjaar 7467 Wysigings deur [[Special:Contributions/188.153.60.220|188.153.60.220]] teruggerol na laaste weergawe deur [[User:Kameelperde0|Kameelperde0]] wikitext text/x-wiki {{Inligtingskas Ampsbekleër | naam = Giorgia Meloni | beeld = Giorgia Meloni 2019.jpg | beeldonderskrif = Giorgia Meloni in 2019 | orde = Partyleier van die Fratelli d'Italia | termynaanvang = [[8 Maart]] [[2014]] | termyneinde = | monarg = | president = Ignazio La Russa | voorganger = Angelino Alfano | opvolger = | geboortedatum = {{Geboortedatum|1977|1|15}} | geboortejaar = | geboortemaand = | geboortedag = | geboorteplek = [[Rome]], [[Italië]] | sterftedatum = | sterfteplek = | party = Fratelli d'Italia | orde2 = Minister vir jeug | termynaanvang2 = [[8 Mei]] [[2008]] | termyneinde2 = [[16 November]] [[2011]] | voorganger2 = Giovanna Melandri | opvolger2 = Andrea Riccardi | orde3 = Visepresident van die Kamer van Afgevaardigdes | termynaanvang3 = [[4 April]] [[2006]] | termyneinde3 = [[28 April]] [[2008]] | voorganger3 = | opvolger3 = | eggenoot = Andrea Giambruno | kinders = 1 | alma_mater = ''Istituto Amerigo Vespucci'', Rome | religie = | handtekening = | militer = | lojaliteit = | tak = | diensjare = | rang = | eenheid = | oorloe = | toekennings = }} '''Giorgia Meloni''' (* [[15 Januarie]] [[1977]] in [[Rome]]) is 'n [[Italië|Italiaanse]] [[joernalis]] en politikus wat sedert 8 Maart 2014 as voorsitter van die nasionaal-konserwatiewe party ''Fratelli d'Italia'' fungeer. In [[Silvio Berlusconi]] se vierde kabinet het sy tussen Mei 2008 en November 2011 die amp van minister vir jeug beklee. == Eksterne skakels == {{Commons-kategorie inlyn}} * {{it}} [https://www.giorgiameloni.it/ Amptelike webtuiste] * {{it}} [http://www.sitiarcheologici.palazzochigi.it/www.governo.it/novembre%202011/www.governo.it/Governo/Biografie/ministri/Meloni_Giorgia.html Amptelike biografie - Webtuiste van die Italiaanse regering (''Governo italiano'')] {{Normdata}} {{DEFAULTSORT:Meloni, Giorgia}} [[Kategorie:Italiaanse ministers]] [[Kategorie:Geboortes in 1977]] [[Kategorie:Lewende mense]] e7drqn12jvzlopodct4kk8b7ysw55kl 1 262030 2519915 2293614 2022-08-17T23:59:23Z K175 70858 {{Pers}} wikitext text/x-wiki {{Kop van besprekingsbladsy}} {{Bladtrekke}} {{Pers |title=Namibiese ruimteman oorlede |org=[[Maroela Media]] |url=https://maroelamedia.co.za/nuus/wereld/namibiese-ruimteman-oorlede/ |quote=Volgens die Afrikaanse Wikipedia is Van Zyl in 1997 deur die Internasionale Instituut vir Elektriese en Elektroniese Ingenieurswese verkies as die wêreldwye Jong Ingenieur van die Jaar, en in 1998 word hy erken as ‘n Gennoot – ʼn eer wat aan minder as 1% van die lede van die organisasie toegeken word. In 2010 ontvang hy die Onderskeidende Prestasie-toekenning van dieselfde organisasie vir sy bydraes in die veld van radarnavorsing. Hy word in 2015 vereer met ‘n eredoktorsgraad in Ingenieurswese deur die Universiteit Stellenbosch (US) vir sy werk. |date=26 Augustus 2020 |accessdate=18 Augustus 2022 }} == Geboortedatum == Ek sien baie van die bronne op viaf.org sê sy geboortedatum is in 1967 en nie 1957. Maar viaf se bronne is ook partykeer verkeerd, omdat dit nie primêre bronne is nie. Kan iemand asseblief sy geboortedatum bevestig met 'n bron of twee? Groete. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 12:45, 19 Oktober 2020 (UTC) hw0csxna86omwtob6ielykmm6xrvofl 2519919 2519915 2022-08-18T00:04:24Z K175 70858 wikitext text/x-wiki {{Kop van besprekingsbladsy}} {{Bladtrekke}} {{Pers |title=Namibiese ruimteman oorlede |org=[[Maroela Media]] |url=https://maroelamedia.co.za/nuus/wereld/namibiese-ruimteman-oorlede/ |quote=Volgens die Afrikaanse Wikipedia is Van Zyl in 1997 deur die Internasionale Instituut vir Elektriese en Elektroniese Ingenieurswese verkies as die wêreldwye Jong Ingenieur van die Jaar, en in 1998 word hy erken as ‘n Gennoot – ʼn eer wat aan minder as 1% van die lede van die organisasie toegeken word. In 2010 ontvang hy die Onderskeidende Prestasie-toekenning van dieselfde organisasie vir sy bydraes in die veld van radarnavorsing. Hy word in 2015 vereer met ‘n eredoktorsgraad in Ingenieurswese deur die Universiteit Stellenbosch (US) vir sy werk. |date=26 Augustus 2020 |accessdate=18 Augustus 2022 |archiveurl=https://archive.ph/s82XB archivedate=18 Augustus 2022 }} == Geboortedatum == Ek sien baie van die bronne op viaf.org sê sy geboortedatum is in 1967 en nie 1957. Maar viaf se bronne is ook partykeer verkeerd, omdat dit nie primêre bronne is nie. Kan iemand asseblief sy geboortedatum bevestig met 'n bron of twee? Groete. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 12:45, 19 Oktober 2020 (UTC) s8auzodr5ppn1s2d1tmrf7qb8tqmgsy 2519920 2519919 2022-08-18T00:04:37Z K175 70858 wikitext text/x-wiki {{Kop van besprekingsbladsy}} {{Bladtrekke}} {{Pers |title=Namibiese ruimteman oorlede |org=[[Maroela Media]] |url=https://maroelamedia.co.za/nuus/wereld/namibiese-ruimteman-oorlede/ |quote=Volgens die Afrikaanse Wikipedia is Van Zyl in 1997 deur die Internasionale Instituut vir Elektriese en Elektroniese Ingenieurswese verkies as die wêreldwye Jong Ingenieur van die Jaar, en in 1998 word hy erken as ‘n Gennoot – ʼn eer wat aan minder as 1% van die lede van die organisasie toegeken word. In 2010 ontvang hy die Onderskeidende Prestasie-toekenning van dieselfde organisasie vir sy bydraes in die veld van radarnavorsing. Hy word in 2015 vereer met ‘n eredoktorsgraad in Ingenieurswese deur die Universiteit Stellenbosch (US) vir sy werk. |date=26 Augustus 2020 |accessdate=18 Augustus 2022 |archiveurl=https://archive.ph/s82XB |archivedate=18 Augustus 2022 }} == Geboortedatum == Ek sien baie van die bronne op viaf.org sê sy geboortedatum is in 1967 en nie 1957. Maar viaf se bronne is ook partykeer verkeerd, omdat dit nie primêre bronne is nie. Kan iemand asseblief sy geboortedatum bevestig met 'n bron of twee? Groete. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 12:45, 19 Oktober 2020 (UTC) iaq9684l3epinlw7z1klctczdofp1km 3 273232 2519911 2322644 2022-08-17T23:55:48Z K175 70858 Voeg by: [[Gebruikerbespreking:K175/Argief 1#How we will see unregistered users|How we will see unregistered users]] met behulp van [[:en:User:Technical 13/1CA|OneClickArchiver]] wikitext text/x-wiki {{Argief}} == Vertaling van akteurs == Adriaan, jy het 'n enorme klomp akteurartikels geskep met jou bot. Die een probleem is dat jy artikels van akteurs wat reeds dood is, geskep het as ''lewende'' persone hier by ons Wiki. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 11:40, 19 Februarie 2019 (UTC) : {{ping|Oesjaar}} {{uitgevoer}} –&nbsp;K175&nbsp;([[Gebruikerbespreking:K175|trap&nbsp;my&nbsp;uit]]&nbsp;|&nbsp;[[Spesiaal:Bydraes/K175|bydraes]]) 08:03, 20 Februarie 2019 (UTC) ::Dankie, nou kan die spoke rus. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 13:04, 20 Februarie 2019 (UTC) {{Clear}} == [[Olivia de Havillen]] foutiewe spelling == Adriaan, is die naam reg? Moet dit nie [[Olivia de Havilland]] wees nie? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 06:21, 5 Maart 2019 (UTC) : {{uitgevoer}} –&nbsp;K175&nbsp;([[Gebruikerbespreking:K175|trap&nbsp;my&nbsp;uit]]&nbsp;|&nbsp;[[Spesiaal:Bydraes/K175|bydraes]]) 06:35, 5 Maart 2019 (UTC) {{Clear}} == Boodskap == Hallo K175. Ek sien jy het vir my 'n boodskap op wikipedia gestuur. Maar ek weet nie hoe om dit oop te maak, of hoe om dit te lees nie. Hoe doen mens dit? - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 08:33, 2 Mei 2019 (UTC) : {{ping|Rooiratel}} Hallo, indien jy jou e-posadres gestoor het by [[Spesiaal:Voorkeure]], dan sou die boodskap aan jou per e-pos gestuur gewees het. –&nbsp;K175&nbsp;([[Gebruikerbespreking:K175|trap&nbsp;my&nbsp;uit]]&nbsp;|&nbsp;[[Spesiaal:Bydraes/K175|bydraes]]) 08:46, 2 Mei 2019 (UTC) :: Dankie, ek het nie op die oomblik toegang tot daai e-posadres nie. Ek sal vanaand kyk. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 09:10, 2 Mei 2019 (UTC) {{Clear}} == Rodin == Hallo, ek's besig om daaraan te werk en wil die hele artikel vertaal- jy kan dit maar los soos dit is- ek het klaar vir Oesjaar ook laat weet daarvan. Dankie:){{ongeteken|Charlielv55}} {{Clear}} == [[Europese swael]] == Help asb met die [[sjabloon:cite book]] fout hier. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 06:05, 5 Junie 2019 (UTC) : {{ping|Oesjaar}} {{uitgevoer}} –&nbsp;K175&nbsp;([[Gebruikerbespreking:K175|trap&nbsp;my&nbsp;uit]]&nbsp;|&nbsp;[[Spesiaal:Bydraes/K175|bydraes]]) 06:41, 5 Junie 2019 (UTC) {{Clear}} == Toegang om 'n blad te wysig == Hallo K175. Ek is 'n student aan die Hoërskool Linden wat graag die skool se wikipedia blad wil uitbrei. Ek kontak U omdat ek sien jy die een is wat die blad laat beskerm het. Kan U dit dalk oorweeg om dit op 'n manier vir my toeganklik maak om te wysig? Lindengroete, Martin Wessels {{ongeteken|Martinwww}} : {{ping|Martinwww}} {{uitgevoer}} –&nbsp;[[Gebruiker:K175|K175]]&nbsp;([[Gebruikerbespreking:K175|gesels&nbsp;met&nbsp;my]]&nbsp;|&nbsp;[[Spesiaal:Bydraes/K175|my&nbsp;bydraes]]) 18:21, 5 Augustus 2019 (UTC) {{Clear}} == Community Insights Survey == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> '''Share your experience in this survey''' Hi {{PAGENAME}}, The Wikimedia Foundation is asking for your feedback in a survey about your experience with {{SITENAME}} and Wikimedia. The purpose of this survey is to learn how well the Foundation is supporting your work on wiki and how we can change or improve things in the future. The opinions you share will directly affect the current and future work of the Wikimedia Foundation. Please take 15 to 25 minutes to '''[https://wikimedia.qualtrics.com/jfe/form/SV_0pSrrkJAKVRXPpj?Target=CI2019List(meafwps,act5) give your feedback through this survey]'''. It is available in various languages. This survey is hosted by a third-party and [https://foundation.wikimedia.org/wiki/Community_Insights_2019_Survey_Privacy_Statement governed by this privacy statement] (in English). Find [[m:Community Insights/Frequent questions|more information about this project]]. [mailto:surveys@wikimedia.org Email us] if you have any questions, or if you don't want to receive future messages about taking this survey. Sincerely, </div> [[User:RMaung (WMF)|RMaung (WMF)]] 00:49, 7 September 2019 (UTC) <!-- Message sent by User:RMaung (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=CI2019List(meaf_wps,act5)&oldid=19352813 --> {{Clear}} == Community Insights Survey == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> '''Share your experience in this survey''' Hi {{PAGENAME}}, The Wikimedia Foundation is asking for your feedback in a survey about your experience with {{SITENAME}} and Wikimedia. The purpose of this survey is to learn how well the Foundation is supporting your work on wiki and how we can change or improve things in the future. The opinions you share will directly affect the current and future work of the Wikimedia Foundation. Please take 15 to 25 minutes to '''[https://wikimedia.qualtrics.com/jfe/form/SV_0pSrrkJAKVRXPpj?Target=CI2019List(meafwps,act5) give your feedback through this survey]'''. It is available in various languages. This survey is hosted by a third-party and [https://foundation.wikimedia.org/wiki/Community_Insights_2019_Survey_Privacy_Statement governed by this privacy statement] (in English). Find [[m:Community Insights/Frequent questions|more information about this project]]. [mailto:surveys@wikimedia.org Email us] if you have any questions, or if you don't want to receive future messages about taking this survey. Sincerely, </div> [[User:RMaung (WMF)|RMaung (WMF)]] 00:50, 7 September 2019 (UTC) <!-- Message sent by User:RMaung (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=CI2019List(meaf_wps,act5)&oldid=19352813 --> {{Clear}} == Community Insights Survey == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> '''Share your experience in this survey''' Hi {{PAGENAME}}, The Wikimedia Foundation is asking for your feedback in a survey about your experience with {{SITENAME}} and Wikimedia. The purpose of this survey is to learn how well the Foundation is supporting your work on wiki and how we can change or improve things in the future. The opinions you share will directly affect the current and future work of the Wikimedia Foundation. Please take 15 to 25 minutes to '''[https://wikimedia.qualtrics.com/jfe/form/SV_0pSrrkJAKVRXPpj?Target=CI2019List(meafwps,act5) give your feedback through this survey]'''. It is available in various languages. This survey is hosted by a third-party and [https://foundation.wikimedia.org/wiki/Community_Insights_2019_Survey_Privacy_Statement governed by this privacy statement] (in English). Find [[m:Community Insights/Frequent questions|more information about this project]]. [mailto:surveys@wikimedia.org Email us] if you have any questions, or if you don't want to receive future messages about taking this survey. Sincerely, </div> [[User:RMaung (WMF)|RMaung (WMF)]] 00:56, 7 September 2019 (UTC) <!-- Message sent by User:RMaung (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=CI2019List(meaf_wps,act5)&oldid=19352813 --> {{Clear}} == Reminder: Community Insights Survey == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> '''Share your experience in this survey''' Hi {{PAGENAME}}, A couple of weeks ago, we invited you to take the Community Insights Survey. It is the Wikimedia Foundation’s annual survey of our global communities. We want to learn how well we support your work on wiki. We are 10% towards our goal for participation. If you have not already taken the survey, you can help us reach our goal! '''Your voice matters to us.''' Please take 15 to 25 minutes to '''[https://wikimedia.qualtrics.com/jfe/form/SV_0pSrrkJAKVRXPpj?Target=CI2019List(meafwps,act5) give your feedback through this survey]'''. It is available in various languages. This survey is hosted by a third-party and [https://foundation.wikimedia.org/wiki/Community_Insights_2019_Survey_Privacy_Statement governed by this privacy statement] (in English). Find [[m:Community Insights/Frequent questions|more information about this project]]. [mailto:surveys@wikimedia.org Email us] if you have any questions, or if you don't want to receive future messages about taking this survey. Sincerely, </div> [[User:RMaung (WMF)|RMaung (WMF)]] 18:57, 20 September 2019 (UTC) <!-- Message sent by User:RMaung (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=CI2019List(meaf_wps,act5)&oldid=19397738 --> {{Clear}} == We sent you an e-mail == Hello {{PAGENAME}}, Really sorry for the inconvenience. This is a gentle note to request that you check your email. We sent you a message titled "The Community Insights survey is coming!". If you have questions, email surveys@wikimedia.org. You can [[:m:Special:Diff/20479077|see my explanation here]]. [[Gebruiker:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Gebruikerbespreking:MediaWiki message delivery|kontak]]) 18:45, 25 September 2020 (UTC) <!-- Message sent by User:Samuel (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Samuel_(WMF)/Community_Insights_survey/other-languages&oldid=20479295 --> {{Clear}} == Reminder: Community Insights Survey == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> '''Share your experience in this survey''' Hi {{PAGENAME}}, There are only a few weeks left to take the Community Insights Survey! We are 30% towards our goal for participation. If you have not already taken the survey, you can help us reach our goal! With this poll, the Wikimedia Foundation gathers feedback on how well we support your work on wiki. It only takes 15-25 minutes to complete, and it has a direct impact on the support we provide. Please take 15 to 25 minutes to '''[https://wikimedia.qualtrics.com/jfe/form/SV_0pSrrkJAKVRXPpj?Target=CI2019List(meafwps,act5) give your feedback through this survey]'''. It is available in various languages. This survey is hosted by a third-party and [https://foundation.wikimedia.org/wiki/Community_Insights_2019_Survey_Privacy_Statement governed by this privacy statement] (in English). Find [[m:Community Insights/Frequent questions|more information about this project]]. [mailto:surveys@wikimedia.org Email us] if you have any questions, or if you don't want to receive future messages about taking this survey. Sincerely, </div> [[User:RMaung (WMF)|RMaung (WMF)]] 15:28, 4 Oktober 2019 (UTC) <!-- Message sent by User:RMaung (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=CI2019List(meaf_wps,act5)&oldid=19432342 --> {{Clear}} == Sjabloon:Post-nominale == Hallo, ek sien jy het die sjabloon {{sj|Post-nominale}} geskep. Weet jy dalk hoekom werk Post-nominale/CAN en Post-nominale/ZAR, maar Post-nominale/GBR, wat ek geskep het, wil nie werk nie? Dankie. [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 14:21, 22 November 2019 (UTC) : Hallo, die probleem was dat die hoofsjabloon (Post-nominale) na subbladsye met Engelse titels verwys het (bv. Post-nominals/GBR). Daar was aansture vir CAN en ZAR, maar nie vir GBR nie. Ek het dit nou [https://af.wikipedia.org/w/index.php?title=Sjabloon%3APost-nominale&type=revision&diff=2077975&oldid=1828243 reggemaak]. Ek glo die aansture met Engelse titels kan nou verwyder word. –&nbsp;[[Gebruiker:K175|K175]]&nbsp;([[Gebruikerbespreking:K175|klets]]&nbsp;|&nbsp;[[Spesiaal:Bydraes/K175|my&nbsp;bydraes]]) 18:48, 22 November 2019 (UTC) ::Ai, so 'n klein dingetjie. Baie dankie. [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 19:07, 22 November 2019 (UTC) {{Clear}} == Statistieke == Adriaan, weet jy hoe om die blad [https://af.wikipedia.org/wiki/Spesiaal:Statistiek] te verander? Groete!{{ongeteken|Oesjaar}} : {{ping|Oesjaar}} [[MediaWiki:Statistics-footer]]. –&nbsp;[[Gebruiker:K175|K175]]&nbsp;([[Gebruikerbespreking:K175|klets]]&nbsp;|&nbsp;[[Spesiaal:Bydraes/K175|my&nbsp;bydraes]]) 20:41, 12 Desember 2019 (UTC) :: Ons moet die bladsy bywerk om makliker toegang te gee vir die gemeenskap na [https://stats.wikimedia.org/v2/#/all-projects]. En daai ou statistiek van 2015 het nou nie meer waarde nie. Jou gedagtes hieromtrent? [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 20:46, 12 Desember 2019 (UTC) ::: {{uitgevoer}} Ek stem 100% saam. –&nbsp;[[Gebruiker:K175|K175]]&nbsp;([[Gebruikerbespreking:K175|klets]]&nbsp;|&nbsp;[[Spesiaal:Bydraes/K175|my&nbsp;bydraes]]) 20:49, 12 Desember 2019 (UTC) {{Clear}} == Rudi Claase == Adriaan, ek vertrou dit gaan goed! Dankie vir jou veranderinge aan bogenoemde. Die Afrikaanse kunstenaars bly maar altyd 'n uitdaging.. Bv die persoonlike lewe, dit laat my dink aan skindernuus. Is dit werklik ensiklopedies? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 17:18, 30 Desember 2019 (UTC) : Ek dink tog so. Ek volg maar die styl van die Engelse Wikipedia. En dit is tog in die pers gedek en sal vrae wat sommige van ons lesers mag hê, kan beantwoord. – [[Gebruiker:K175|K175]] ([[Gebruikerbespreking:K175|skil 'n appeltjie]]) 17:22, 30 Desember 2019 (UTC) :: Ek is seker oudmodies! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 17:23, 30 Desember 2019 (UTC) ::: Ek sou nie sê almal sal dit interessant vind nie. – [[Gebruiker:K175|K175]] ([[Gebruikerbespreking:K175|skil 'n appeltjie]]) 17:26, 30 Desember 2019 (UTC) {{Clear}} == Artikelvordering == Hallo K175, ek sien ons kort slegs 332 nuwe artikels om [[Tartaarse Wikipedia|Tartaars]] in te haal! --[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] ([[Gebruikerbespreking:Aliwal2012|kontak]]) 10:40, 23 Januarie 2020 (UTC) : Ja, olie jou bot! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 10:48, 23 Januarie 2020 (UTC) :: {{ping|Aliwal2012|Oesjaar}} ek het hierdie lopie slegs 400 botartikels geskep. Ek het gedink om dit onder 500 te hou sodat botartikels altyd in die minderheid bly. Ek is bevrees ons sal self skouer aan wiel moet sit om Tartaars verby te steek. – [[Gebruiker:K175|K175]] ([[Gebruikerbespreking:K175|skil 'n appeltjie]]) 10:04, 25 Januarie 2020 (UTC) :::Ag nee man, ek stem saam met Oesjaar, laat waai met jou Kabouterbot! Dis ons enigste hoop om 'n merk te maak teenoor die ander wiki's. As ons 100 000 bereik het, kan ons weer "afslek"! Het jy nog onderwerpe nodig? Sterkte, --[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 10:18, 27 Januarie 2020 (UTC) {{Clear}} == Nog duplikaat akteurs... == Adriaan, kan asb kyk na [[Frank Felton]] en [[Frank Fenton (akteur)]], blykbaar dieselfde... Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 16:31, 24 Januarie 2020 (UTC) : {{ping|Oesjaar}} {{uitgevoer}} – [[Gebruiker:K175|K175]] ([[Gebruikerbespreking:K175|skil 'n appeltjie]]) 11:18, 25 Januarie 2020 (UTC) {{Clear}} == Stem vir nuwe voorbladkandidate == Hi K175, kan jy asb jou gewig ingooi en stem by [[Wikipedia:Kandidaatartikels vir voorblad]]?. Ek kort nog 'n paar "ja"-stemme om die nominasies deur te voer. Groete, --[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] ([[Gebruikerbespreking:Aliwal2012|kontak]]) 13:00, 6 Februarie 2020 (UTC) : {{ping|Aliwal2012}} {{uitgevoer}} – [[Gebruiker:K175|K175]] ([[Gebruikerbespreking:K175|skil 'n appeltjie]]) 19:10, 10 Februarie 2020 (UTC) {{Clear}} == Bringing something to your attention == Hi! Could you please look at the behaviour of one of the users here on af.wiki? [https://af.wikipedia.org/wiki/Gebruikerbespreking:Charlielv55#George_Soros] Please notify me when you answer him or decide to do something. Cheers! [[Gebruiker:Nadzik|Nadzik]] ([[Gebruikerbespreking:Nadzik|kontak]]) 09:51, 23 Mei 2020 (UTC) : [[Gebruiker:Nadzik|Nadzik]], I have given him a choice, accept the Wikipedia Principles or resign as a user. Let's see... Regards! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 10:15, 23 Mei 2020 (UTC) {{Clear}} == Taksoboks == Hallo, K175, daar is 'n fout in die taksobokse: Die takson superclassis vertoon as superclass i.p.v. superklas. Kyk by [[Oranjekol-klipkabeljou]]. Dankie. [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 11:25, 26 Mei 2020 (UTC) : {{ping|Burgert Behr}} {{uitgevoer}}. Daar is nog enkele onvertaalde taksons in [[Sjabloon:Vulgêre rang]]. – [[Gebruiker:K175|K175]] ([[Gebruikerbespreking:K175|skil 'n appeltjie]]) 15:48, 26 Mei 2020 (UTC) {{Clear}} == How we will see unregistered users == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin=content/> Hi! You get this message because you are an admin on a Wikimedia wiki. When someone edits a Wikimedia wiki without being logged in today, we show their IP address. As you may already know, we will not be able to do this in the future. This is a decision by the Wikimedia Foundation Legal department, because norms and regulations for privacy online have changed. Instead of the IP we will show a masked identity. You as an admin '''will still be able to access the IP'''. There will also be a new user right for those who need to see the full IPs of unregistered users to fight vandalism, harassment and spam without being admins. Patrollers will also see part of the IP even without this user right. We are also working on [[m:IP Editing: Privacy Enhancement and Abuse Mitigation/Improving tools|better tools]] to help. If you have not seen it before, you can [[m:IP Editing: Privacy Enhancement and Abuse Mitigation|read more on Meta]]. If you want to make sure you don’t miss technical changes on the Wikimedia wikis, you can [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|subscribe]] to [[m:Tech/News|the weekly technical newsletter]]. We have [[m:IP Editing: Privacy Enhancement and Abuse Mitigation#IP Masking Implementation Approaches (FAQ)|two suggested ways]] this identity could work. '''We would appreciate your feedback''' on which way you think would work best for you and your wiki, now and in the future. You can [[m:Talk:IP Editing: Privacy Enhancement and Abuse Mitigation|let us know on the talk page]]. You can write in your language. The suggestions were posted in October and we will decide after 17 January. Thank you. /[[m:User:Johan (WMF)|Johan (WMF)]]<section end=content/> </div> 18:10, 4 Januarie 2022 (UTC) <!-- Message sent by User:Johan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Johan_(WMF)/Target_lists/Admins2022(1)&oldid=22532492 --> 5zgjrzf9f9jvqnb8o25u0bsxubqc121 2519913 2519911 2022-08-17T23:55:55Z K175 70858 Voeg by: [[Gebruikerbespreking:K175/Argief 1#Have you voted in the UCoC enforcement guidelines ratification?|Have you voted in the UCoC enforcement guidelines ratification?]] met behulp van [[:en:User:Technical 13/1CA|OneClickArchiver]] wikitext text/x-wiki {{Argief}} == Vertaling van akteurs == Adriaan, jy het 'n enorme klomp akteurartikels geskep met jou bot. Die een probleem is dat jy artikels van akteurs wat reeds dood is, geskep het as ''lewende'' persone hier by ons Wiki. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 11:40, 19 Februarie 2019 (UTC) : {{ping|Oesjaar}} {{uitgevoer}} –&nbsp;K175&nbsp;([[Gebruikerbespreking:K175|trap&nbsp;my&nbsp;uit]]&nbsp;|&nbsp;[[Spesiaal:Bydraes/K175|bydraes]]) 08:03, 20 Februarie 2019 (UTC) ::Dankie, nou kan die spoke rus. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 13:04, 20 Februarie 2019 (UTC) {{Clear}} == [[Olivia de Havillen]] foutiewe spelling == Adriaan, is die naam reg? Moet dit nie [[Olivia de Havilland]] wees nie? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 06:21, 5 Maart 2019 (UTC) : {{uitgevoer}} –&nbsp;K175&nbsp;([[Gebruikerbespreking:K175|trap&nbsp;my&nbsp;uit]]&nbsp;|&nbsp;[[Spesiaal:Bydraes/K175|bydraes]]) 06:35, 5 Maart 2019 (UTC) {{Clear}} == Boodskap == Hallo K175. Ek sien jy het vir my 'n boodskap op wikipedia gestuur. Maar ek weet nie hoe om dit oop te maak, of hoe om dit te lees nie. Hoe doen mens dit? - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 08:33, 2 Mei 2019 (UTC) : {{ping|Rooiratel}} Hallo, indien jy jou e-posadres gestoor het by [[Spesiaal:Voorkeure]], dan sou die boodskap aan jou per e-pos gestuur gewees het. –&nbsp;K175&nbsp;([[Gebruikerbespreking:K175|trap&nbsp;my&nbsp;uit]]&nbsp;|&nbsp;[[Spesiaal:Bydraes/K175|bydraes]]) 08:46, 2 Mei 2019 (UTC) :: Dankie, ek het nie op die oomblik toegang tot daai e-posadres nie. Ek sal vanaand kyk. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 09:10, 2 Mei 2019 (UTC) {{Clear}} == Rodin == Hallo, ek's besig om daaraan te werk en wil die hele artikel vertaal- jy kan dit maar los soos dit is- ek het klaar vir Oesjaar ook laat weet daarvan. Dankie:){{ongeteken|Charlielv55}} {{Clear}} == [[Europese swael]] == Help asb met die [[sjabloon:cite book]] fout hier. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 06:05, 5 Junie 2019 (UTC) : {{ping|Oesjaar}} {{uitgevoer}} –&nbsp;K175&nbsp;([[Gebruikerbespreking:K175|trap&nbsp;my&nbsp;uit]]&nbsp;|&nbsp;[[Spesiaal:Bydraes/K175|bydraes]]) 06:41, 5 Junie 2019 (UTC) {{Clear}} == Toegang om 'n blad te wysig == Hallo K175. Ek is 'n student aan die Hoërskool Linden wat graag die skool se wikipedia blad wil uitbrei. Ek kontak U omdat ek sien jy die een is wat die blad laat beskerm het. Kan U dit dalk oorweeg om dit op 'n manier vir my toeganklik maak om te wysig? Lindengroete, Martin Wessels {{ongeteken|Martinwww}} : {{ping|Martinwww}} {{uitgevoer}} –&nbsp;[[Gebruiker:K175|K175]]&nbsp;([[Gebruikerbespreking:K175|gesels&nbsp;met&nbsp;my]]&nbsp;|&nbsp;[[Spesiaal:Bydraes/K175|my&nbsp;bydraes]]) 18:21, 5 Augustus 2019 (UTC) {{Clear}} == Community Insights Survey == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> '''Share your experience in this survey''' Hi {{PAGENAME}}, The Wikimedia Foundation is asking for your feedback in a survey about your experience with {{SITENAME}} and Wikimedia. The purpose of this survey is to learn how well the Foundation is supporting your work on wiki and how we can change or improve things in the future. The opinions you share will directly affect the current and future work of the Wikimedia Foundation. Please take 15 to 25 minutes to '''[https://wikimedia.qualtrics.com/jfe/form/SV_0pSrrkJAKVRXPpj?Target=CI2019List(meafwps,act5) give your feedback through this survey]'''. It is available in various languages. This survey is hosted by a third-party and [https://foundation.wikimedia.org/wiki/Community_Insights_2019_Survey_Privacy_Statement governed by this privacy statement] (in English). Find [[m:Community Insights/Frequent questions|more information about this project]]. [mailto:surveys@wikimedia.org Email us] if you have any questions, or if you don't want to receive future messages about taking this survey. Sincerely, </div> [[User:RMaung (WMF)|RMaung (WMF)]] 00:49, 7 September 2019 (UTC) <!-- Message sent by User:RMaung (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=CI2019List(meaf_wps,act5)&oldid=19352813 --> {{Clear}} == Community Insights Survey == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> '''Share your experience in this survey''' Hi {{PAGENAME}}, The Wikimedia Foundation is asking for your feedback in a survey about your experience with {{SITENAME}} and Wikimedia. The purpose of this survey is to learn how well the Foundation is supporting your work on wiki and how we can change or improve things in the future. The opinions you share will directly affect the current and future work of the Wikimedia Foundation. Please take 15 to 25 minutes to '''[https://wikimedia.qualtrics.com/jfe/form/SV_0pSrrkJAKVRXPpj?Target=CI2019List(meafwps,act5) give your feedback through this survey]'''. It is available in various languages. This survey is hosted by a third-party and [https://foundation.wikimedia.org/wiki/Community_Insights_2019_Survey_Privacy_Statement governed by this privacy statement] (in English). Find [[m:Community Insights/Frequent questions|more information about this project]]. [mailto:surveys@wikimedia.org Email us] if you have any questions, or if you don't want to receive future messages about taking this survey. Sincerely, </div> [[User:RMaung (WMF)|RMaung (WMF)]] 00:50, 7 September 2019 (UTC) <!-- Message sent by User:RMaung (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=CI2019List(meaf_wps,act5)&oldid=19352813 --> {{Clear}} == Community Insights Survey == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> '''Share your experience in this survey''' Hi {{PAGENAME}}, The Wikimedia Foundation is asking for your feedback in a survey about your experience with {{SITENAME}} and Wikimedia. The purpose of this survey is to learn how well the Foundation is supporting your work on wiki and how we can change or improve things in the future. The opinions you share will directly affect the current and future work of the Wikimedia Foundation. Please take 15 to 25 minutes to '''[https://wikimedia.qualtrics.com/jfe/form/SV_0pSrrkJAKVRXPpj?Target=CI2019List(meafwps,act5) give your feedback through this survey]'''. It is available in various languages. This survey is hosted by a third-party and [https://foundation.wikimedia.org/wiki/Community_Insights_2019_Survey_Privacy_Statement governed by this privacy statement] (in English). Find [[m:Community Insights/Frequent questions|more information about this project]]. [mailto:surveys@wikimedia.org Email us] if you have any questions, or if you don't want to receive future messages about taking this survey. Sincerely, </div> [[User:RMaung (WMF)|RMaung (WMF)]] 00:56, 7 September 2019 (UTC) <!-- Message sent by User:RMaung (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=CI2019List(meaf_wps,act5)&oldid=19352813 --> {{Clear}} == Reminder: Community Insights Survey == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> '''Share your experience in this survey''' Hi {{PAGENAME}}, A couple of weeks ago, we invited you to take the Community Insights Survey. It is the Wikimedia Foundation’s annual survey of our global communities. We want to learn how well we support your work on wiki. We are 10% towards our goal for participation. If you have not already taken the survey, you can help us reach our goal! '''Your voice matters to us.''' Please take 15 to 25 minutes to '''[https://wikimedia.qualtrics.com/jfe/form/SV_0pSrrkJAKVRXPpj?Target=CI2019List(meafwps,act5) give your feedback through this survey]'''. It is available in various languages. This survey is hosted by a third-party and [https://foundation.wikimedia.org/wiki/Community_Insights_2019_Survey_Privacy_Statement governed by this privacy statement] (in English). Find [[m:Community Insights/Frequent questions|more information about this project]]. [mailto:surveys@wikimedia.org Email us] if you have any questions, or if you don't want to receive future messages about taking this survey. Sincerely, </div> [[User:RMaung (WMF)|RMaung (WMF)]] 18:57, 20 September 2019 (UTC) <!-- Message sent by User:RMaung (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=CI2019List(meaf_wps,act5)&oldid=19397738 --> {{Clear}} == We sent you an e-mail == Hello {{PAGENAME}}, Really sorry for the inconvenience. This is a gentle note to request that you check your email. We sent you a message titled "The Community Insights survey is coming!". If you have questions, email surveys@wikimedia.org. You can [[:m:Special:Diff/20479077|see my explanation here]]. [[Gebruiker:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Gebruikerbespreking:MediaWiki message delivery|kontak]]) 18:45, 25 September 2020 (UTC) <!-- Message sent by User:Samuel (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Samuel_(WMF)/Community_Insights_survey/other-languages&oldid=20479295 --> {{Clear}} == Reminder: Community Insights Survey == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> '''Share your experience in this survey''' Hi {{PAGENAME}}, There are only a few weeks left to take the Community Insights Survey! We are 30% towards our goal for participation. If you have not already taken the survey, you can help us reach our goal! With this poll, the Wikimedia Foundation gathers feedback on how well we support your work on wiki. It only takes 15-25 minutes to complete, and it has a direct impact on the support we provide. Please take 15 to 25 minutes to '''[https://wikimedia.qualtrics.com/jfe/form/SV_0pSrrkJAKVRXPpj?Target=CI2019List(meafwps,act5) give your feedback through this survey]'''. It is available in various languages. This survey is hosted by a third-party and [https://foundation.wikimedia.org/wiki/Community_Insights_2019_Survey_Privacy_Statement governed by this privacy statement] (in English). Find [[m:Community Insights/Frequent questions|more information about this project]]. [mailto:surveys@wikimedia.org Email us] if you have any questions, or if you don't want to receive future messages about taking this survey. Sincerely, </div> [[User:RMaung (WMF)|RMaung (WMF)]] 15:28, 4 Oktober 2019 (UTC) <!-- Message sent by User:RMaung (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=CI2019List(meaf_wps,act5)&oldid=19432342 --> {{Clear}} == Sjabloon:Post-nominale == Hallo, ek sien jy het die sjabloon {{sj|Post-nominale}} geskep. Weet jy dalk hoekom werk Post-nominale/CAN en Post-nominale/ZAR, maar Post-nominale/GBR, wat ek geskep het, wil nie werk nie? Dankie. [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 14:21, 22 November 2019 (UTC) : Hallo, die probleem was dat die hoofsjabloon (Post-nominale) na subbladsye met Engelse titels verwys het (bv. Post-nominals/GBR). Daar was aansture vir CAN en ZAR, maar nie vir GBR nie. Ek het dit nou [https://af.wikipedia.org/w/index.php?title=Sjabloon%3APost-nominale&type=revision&diff=2077975&oldid=1828243 reggemaak]. Ek glo die aansture met Engelse titels kan nou verwyder word. –&nbsp;[[Gebruiker:K175|K175]]&nbsp;([[Gebruikerbespreking:K175|klets]]&nbsp;|&nbsp;[[Spesiaal:Bydraes/K175|my&nbsp;bydraes]]) 18:48, 22 November 2019 (UTC) ::Ai, so 'n klein dingetjie. Baie dankie. [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 19:07, 22 November 2019 (UTC) {{Clear}} == Statistieke == Adriaan, weet jy hoe om die blad [https://af.wikipedia.org/wiki/Spesiaal:Statistiek] te verander? Groete!{{ongeteken|Oesjaar}} : {{ping|Oesjaar}} [[MediaWiki:Statistics-footer]]. –&nbsp;[[Gebruiker:K175|K175]]&nbsp;([[Gebruikerbespreking:K175|klets]]&nbsp;|&nbsp;[[Spesiaal:Bydraes/K175|my&nbsp;bydraes]]) 20:41, 12 Desember 2019 (UTC) :: Ons moet die bladsy bywerk om makliker toegang te gee vir die gemeenskap na [https://stats.wikimedia.org/v2/#/all-projects]. En daai ou statistiek van 2015 het nou nie meer waarde nie. Jou gedagtes hieromtrent? [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 20:46, 12 Desember 2019 (UTC) ::: {{uitgevoer}} Ek stem 100% saam. –&nbsp;[[Gebruiker:K175|K175]]&nbsp;([[Gebruikerbespreking:K175|klets]]&nbsp;|&nbsp;[[Spesiaal:Bydraes/K175|my&nbsp;bydraes]]) 20:49, 12 Desember 2019 (UTC) {{Clear}} == Rudi Claase == Adriaan, ek vertrou dit gaan goed! Dankie vir jou veranderinge aan bogenoemde. Die Afrikaanse kunstenaars bly maar altyd 'n uitdaging.. Bv die persoonlike lewe, dit laat my dink aan skindernuus. Is dit werklik ensiklopedies? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 17:18, 30 Desember 2019 (UTC) : Ek dink tog so. Ek volg maar die styl van die Engelse Wikipedia. En dit is tog in die pers gedek en sal vrae wat sommige van ons lesers mag hê, kan beantwoord. – [[Gebruiker:K175|K175]] ([[Gebruikerbespreking:K175|skil 'n appeltjie]]) 17:22, 30 Desember 2019 (UTC) :: Ek is seker oudmodies! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 17:23, 30 Desember 2019 (UTC) ::: Ek sou nie sê almal sal dit interessant vind nie. – [[Gebruiker:K175|K175]] ([[Gebruikerbespreking:K175|skil 'n appeltjie]]) 17:26, 30 Desember 2019 (UTC) {{Clear}} == Artikelvordering == Hallo K175, ek sien ons kort slegs 332 nuwe artikels om [[Tartaarse Wikipedia|Tartaars]] in te haal! --[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] ([[Gebruikerbespreking:Aliwal2012|kontak]]) 10:40, 23 Januarie 2020 (UTC) : Ja, olie jou bot! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 10:48, 23 Januarie 2020 (UTC) :: {{ping|Aliwal2012|Oesjaar}} ek het hierdie lopie slegs 400 botartikels geskep. Ek het gedink om dit onder 500 te hou sodat botartikels altyd in die minderheid bly. Ek is bevrees ons sal self skouer aan wiel moet sit om Tartaars verby te steek. – [[Gebruiker:K175|K175]] ([[Gebruikerbespreking:K175|skil 'n appeltjie]]) 10:04, 25 Januarie 2020 (UTC) :::Ag nee man, ek stem saam met Oesjaar, laat waai met jou Kabouterbot! Dis ons enigste hoop om 'n merk te maak teenoor die ander wiki's. As ons 100 000 bereik het, kan ons weer "afslek"! Het jy nog onderwerpe nodig? Sterkte, --[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 10:18, 27 Januarie 2020 (UTC) {{Clear}} == Nog duplikaat akteurs... == Adriaan, kan asb kyk na [[Frank Felton]] en [[Frank Fenton (akteur)]], blykbaar dieselfde... Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 16:31, 24 Januarie 2020 (UTC) : {{ping|Oesjaar}} {{uitgevoer}} – [[Gebruiker:K175|K175]] ([[Gebruikerbespreking:K175|skil 'n appeltjie]]) 11:18, 25 Januarie 2020 (UTC) {{Clear}} == Stem vir nuwe voorbladkandidate == Hi K175, kan jy asb jou gewig ingooi en stem by [[Wikipedia:Kandidaatartikels vir voorblad]]?. Ek kort nog 'n paar "ja"-stemme om die nominasies deur te voer. Groete, --[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] ([[Gebruikerbespreking:Aliwal2012|kontak]]) 13:00, 6 Februarie 2020 (UTC) : {{ping|Aliwal2012}} {{uitgevoer}} – [[Gebruiker:K175|K175]] ([[Gebruikerbespreking:K175|skil 'n appeltjie]]) 19:10, 10 Februarie 2020 (UTC) {{Clear}} == Bringing something to your attention == Hi! Could you please look at the behaviour of one of the users here on af.wiki? [https://af.wikipedia.org/wiki/Gebruikerbespreking:Charlielv55#George_Soros] Please notify me when you answer him or decide to do something. Cheers! [[Gebruiker:Nadzik|Nadzik]] ([[Gebruikerbespreking:Nadzik|kontak]]) 09:51, 23 Mei 2020 (UTC) : [[Gebruiker:Nadzik|Nadzik]], I have given him a choice, accept the Wikipedia Principles or resign as a user. Let's see... Regards! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 10:15, 23 Mei 2020 (UTC) {{Clear}} == Taksoboks == Hallo, K175, daar is 'n fout in die taksobokse: Die takson superclassis vertoon as superclass i.p.v. superklas. Kyk by [[Oranjekol-klipkabeljou]]. Dankie. [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 11:25, 26 Mei 2020 (UTC) : {{ping|Burgert Behr}} {{uitgevoer}}. Daar is nog enkele onvertaalde taksons in [[Sjabloon:Vulgêre rang]]. – [[Gebruiker:K175|K175]] ([[Gebruikerbespreking:K175|skil 'n appeltjie]]) 15:48, 26 Mei 2020 (UTC) {{Clear}} == How we will see unregistered users == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin=content/> Hi! You get this message because you are an admin on a Wikimedia wiki. When someone edits a Wikimedia wiki without being logged in today, we show their IP address. As you may already know, we will not be able to do this in the future. This is a decision by the Wikimedia Foundation Legal department, because norms and regulations for privacy online have changed. Instead of the IP we will show a masked identity. You as an admin '''will still be able to access the IP'''. There will also be a new user right for those who need to see the full IPs of unregistered users to fight vandalism, harassment and spam without being admins. Patrollers will also see part of the IP even without this user right. We are also working on [[m:IP Editing: Privacy Enhancement and Abuse Mitigation/Improving tools|better tools]] to help. If you have not seen it before, you can [[m:IP Editing: Privacy Enhancement and Abuse Mitigation|read more on Meta]]. If you want to make sure you don’t miss technical changes on the Wikimedia wikis, you can [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|subscribe]] to [[m:Tech/News|the weekly technical newsletter]]. We have [[m:IP Editing: Privacy Enhancement and Abuse Mitigation#IP Masking Implementation Approaches (FAQ)|two suggested ways]] this identity could work. '''We would appreciate your feedback''' on which way you think would work best for you and your wiki, now and in the future. You can [[m:Talk:IP Editing: Privacy Enhancement and Abuse Mitigation|let us know on the talk page]]. You can write in your language. The suggestions were posted in October and we will decide after 17 January. Thank you. /[[m:User:Johan (WMF)|Johan (WMF)]]<section end=content/> </div> 18:10, 4 Januarie 2022 (UTC) <!-- Message sent by User:Johan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Johan_(WMF)/Target_lists/Admins2022(1)&oldid=22532492 --> {{Clear}} == Have you voted in the UCoC enforcement guidelines ratification? == Hi! {{ping|User:K175}} The ratification voting process for the [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines|revised enforcement guidelines]] of the [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct|Universal Code of Conduct]] (UCoC) is now open! '''[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voting|Voting commenced on SecurePoll]]''' on 7 March 2022 and will conclude on 21 March 2022. Please [[m:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voter information|read more on the voter information and eligibility details]]. Please vote [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:SecurePoll/vote/391 here] Regards, [[Gebruiker:Zuz (WMF)|Zuz (WMF)]] ([[Gebruikerbespreking:Zuz (WMF)|kontak]]) 12:43, 11 Maart 2022 (UTC) nbl4aan0o68fefkd31oh4ja4m9w2ld8 0 283745 2519839 2392688 2022-08-17T16:32:02Z 36.84.107.179 wikitext text/x-wiki {{Weesbladsy}} {{Inligtingskas Akteur | Naam = Peter von Gomm | Beeld = | Beeldbeskrywing = <!-- Vir oormuis-info/ vir siggestremdes; sonder wiki-sintaks --> | Beeldonderskrif = | Geboortenaam = | Alias = | Geboortedatum = {{Geboortedatum en ouderdom|1959|8|23}} | Geboorteplek = | Nasionaliteit = [[Verenigde State|Amerikaans]] | Sterfdatum = | Sterfplek = | Ouers = | Lewensmaat = | Kinders = | Skool = | Universiteit = | Beroep = Akteur | Aktiewe jare = 1995–nou | Noemenswaardige rolprente = | Webwerf = | IMDb = 1477034 | Toekennings = <!-- slegs noemenswaardiges --> }} '''Peter von Gomm''' (gebore 23 Augustus 1959) is 'n [[Verenigde State|Amerikaanse]] akteur. Hy is bekend vir sy rolle in die rolprent ''Kamen Rider Ghost the Movie: The 100 Eyecons and Ghost's Fateful Moment'' (2016) en in die televisiereeks ''Kamen Rider Ghost'' (2015). == Filmografie == === Rolprente === * 2016: ''Kamen Rider Ghost the Movie: The 100 Eyecons and Ghost's Fateful Moment'' === Televisiereekse === * 2014: ''Art Time-Traveller'' * 2015: ''Kamen Rider Ghost'' == Eksterne skakels == * {{IMDb|1477034|Peter von Gomm}} {{Normdata}} {{DEFAULTSORT:Von Gomm, Peter}} [[Kategorie:Amerikaanse manlike akteurs van die 20ste eeu]] [[Kategorie:Amerikaanse manlike akteurs van die 21ste eeu]] [[Kategorie:Lewende mense]] [[Kategorie:Geboortes in 1959]] 1orx9gwg384neyuxasj49ey89iz6pkc 0 392328 2519816 2519727 2022-08-17T14:52:36Z Oesjaar 7467 /* Spesies */ Verbeter wikitext text/x-wiki {{Skuinse titel}} {{Outomatiese taksoboks | name = Beesvygies | image = Ruschia maxima, blare, blomme en vrugte, Pretoria NBT, a.jpg | image_caption = ''[[Ruschia maxima|R. maxima]]'', een van die grootste spesies in die genus | status = | status_system = iucn3.1 | taxon = Ruschia | authority = Schwantes | subdivision_ranks = Spesies | subdivision = <center>[[#Spesies|Sien teks]]</center> | synonyms = }} '''''Ruschia''''', in die volksmond bekend as die '''beesvygies''', is 'n [[vetplant]]-[[genus]] wat tot die [[Aizoaceae]] behoort en in 1926 vir die eerste keer beskryf is. Die genus is [[inheems]] aan [[Lesotho]], [[Namibië]] en [[Suid-Afrika]]. Die plante is klein, regop struikies maar kan ook in die rankformaat voorkom.<ref>[[John Charles Manning|John Manning.]] 2018. Field Guide to Fynbos, Struik Nature, 2018 ISBN 978-1-77584-590-4</ref> Ongeveer 40 van die [[spesie]]s behoort tot die [[fynbos]]-bioom. Soos by ander vygies lok die helderkleurige blomme [[heuningby|by]]e, [[skoenlapper]]s en [[kewer]]s wat hulle bestuif. Lede van die genus kan maklik met ''[[Lampranthus]]'' en ''[[Drosanthemum]]'' verwar word, wat egter groter blomme met 'n groter verskeidenheid kleure het.<ref>[http://pza.sanbi.org/ruschia-maxima Ruschia maxima (Haw.) L.Bolus], Ricardo Riddles, Karoowoestyn- Nasionale Botaniese Tuin, Januarie 2012</ref> Die genus is vernoem na Ernst Julius Rusch (1867-1957), 'n Namibiese boer en plantversamelaar.<ref>http://pza.sanbi.org/ruschia</ref> == Spesies == Daar is 208 spesies wat tot die genus hoort:<ref>https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:16337-1</ref> {{div col|colwidth=24em}} * ''[[Ruschia abbreviata]]'' <small>[[Louisa Bolus|L.Bolus]]</small> * ''[[Ruschia acocksii]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia acuminata]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia acutangula]]'' <small>(Haw.) Schwantes</small> * ''[[Ruschia aggregata]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia alata]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia albida]]'' <small>Klak</small> * ''[[Ruschia altigena]]'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small> * ''[[Ruschia amicorum]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small> * ''[[Ruschia ampliata]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia approximata]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small> * ''[[Ruschia archeri]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia aspera]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia atrata]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia axthelmiana]]'' <small>(Dinter) Schwantes</small> * ''[[Ruschia barnardii]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia beaufortensis]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia bijliae]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia bipapillata]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia bolusiae]]'' <small>Schwantes</small> * ''[[Ruschia brakdamensis]]'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small> * ''[[Ruschia breekpoortensis]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia brevibracteata]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia brevicyma]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia brevifolia]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia brevipes]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia britteniae]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia burtoniae]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia calcarea]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia calcicola]]'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small> * ''[[Ruschia callifera]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia campestris]]'' <small>(Burch.) Schwantes</small> * ''[[Ruschia canonotata]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small> * ''[[Ruschia capornii]]'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small> * ''[[Ruschia caroli]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small> * ''[[Ruschia caudata]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia cedarbergensis]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia centrocapsula]]'' <small>H.E.K.Hartmann & Stüber</small> * ''[[Ruschia ceresiana]]'' <small>Schwantes</small> * ''[[Ruschia cincta]]'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small> * ''[[Ruschia clavata]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia complanata]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia congesta]]'' <small>(Salm-Dyck) L.Bolus</small> * ''[[Ruschia copiosa]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia costata]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia cradockensis]]'' <small>(Kuntze) H.E.K.Hartmann & Stüber</small> * ''[[Ruschia crassa]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small> * ''[[Ruschia crassisepala]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia cupulata]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small> * ''[[Ruschia curta]]'' <small>(Haw.) Schwantes</small> * ''[[Ruschia cymbifolia]]'' <small>(Haw.) L.Bolus</small> * ''[[Ruschia cymosa]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small> * ''[[Ruschia decurrens]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia decurvans]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia dejagerae]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia deminuta]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia densiflora]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia depressa]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia dichroa]]'' <small>(Rolfe) L.Bolus</small> * ''[[Ruschia dielsiana]]'' <small>(A.Berger) H.Jacobsen ex H.E.K.Hartmann</small> * ''[[Ruschia dilatata]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia divaricata]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia diversifolia]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia duthieae]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small> * ''[[Ruschia edentula]]'' <small>(Haw.) L.Bolus</small> * ''[[Ruschia elineata]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia erecta]]'' <small>Schwantes</small> * ''[[Ruschia esterhuyseniae]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia exigua]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia extensa]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia festiva]]'' <small>(N.E.Br.) Schwantes</small> * ''[[Ruschia filipetala]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia firma]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia floribunda]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia foliosa]]'' <small>(Haw.) Schwantes</small> * ''[[Ruschia fourcadei]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia framesii]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia frederici]]'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small> * ''[[Ruschia fugitans]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia geminiflora]]'' <small>(Haw.) Schwantes</small> * ''[[Ruschia glauca]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia goodiae]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia gracilipes]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia gracilis]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia griquensis]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small> * ''[[Ruschia grisea]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small> * ''[[Ruschia hamata]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small> * ''[[Ruschia haworthii]]'' <small>H.Jacobsen & G.D.Rowley</small> * ''[[Ruschia heteropetala]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia holensis]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia imbricata]]'' <small>(Haw.) Schwantes</small> * ''Ruschia impressa'' <small>L.Bolus</small> * ''Ruschia inclusa'' <small>L.Bolus</small> * ''Ruschia inconspicua'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia incurvata]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia indecora]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small> * ''Ruschia indurata'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small> * ''Ruschia intermedia'' <small>L.Bolus</small> * ''Ruschia intricata'' <small>(N.E.Br.) H.E.K.Hartmann & Stüber</small> * ''[[Ruschia karrachabensis]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia karrooica]]'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small> * ''[[Ruschia kenhardtensis]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia klipbergensis]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia kuboosana]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia langebaanensis]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia lapidicola]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia lavisii]]'' <small>L.Bolus</small> * ''Ruschia laxa'' <small>(Willd.) Schwantes</small> * ''[[Ruschia laxiflora]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia laxipetala]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia leptocalyx]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia lerouxiae]]'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small> * ''[[Ruschia leucosperma]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia lineolata]]'' <small>(Haw.) Schwantes</small> * ''[[Ruschia lisabeliae]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia macowanii]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small> * ''[[Ruschia magnifica]]'' <small>Klak</small> * ''[[Ruschia mariae]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia marianae]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small> * ''[[Ruschia maxima]]'' <small>(Haw.) L.Bolus</small> * ''[[Ruschia middlemostii]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia misera]]'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small> * ''[[Ruschia mollis]]'' <small>Schwantes</small> * ''[[Ruschia montaguensis]]'' <small>L.Bolus</small> * ''Ruschia muelleri'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small> * ''Ruschia muiriana'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small> * ''Ruschia multiflora'' <small>(Haw.) Schwantes</small> * ''[[Ruschia muricata]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia namusmontana]]'' <small>Friedrich</small> * ''Ruschia nelii'' <small>Schwantes</small> * ''Ruschia neovirens'' <small>Schwantes</small> * ''[[Ruschia nieuwerustensis]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia nonimpressa]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia obtusa]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia odontocalyx]]'' <small>(Schltr. & Diels) Schwantes</small> * ''[[Ruschia orientalis]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia pallens]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia parviflora]]'' <small>Schwantes</small> * ''[[Ruschia parvifolia]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia patens]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia patulifolia]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia pauciflora]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia paucipetala]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia perfoliata]]'' <small>(Mill.) Schwantes</small> * ''[[Ruschia phylicoides]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia pinguis]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia pollardii]]'' <small>Friedrich</small> * ''[[Ruschia primosii]]'' <small>L.Bolul</small> * ''[[Ruschia pulvinaris]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia punctulata]]'' <small>(L.Bolus) H.E.K.Hartmann</small> * ''[[Ruschia pungens]]'' <small>(A.Berger) H.Jacobsen</small> * ''[[Ruschia putterillii]]'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small> * ''[[Ruschia rariflora]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia recurva]]'' <small>(Moench) H.E.K.Hartmann</small> * ''[[Ruschia rigens]]'' <small>L.Bolus</small> * ''Ruschia rigida'' <small>(Haw.) Schwantes</small> * ''Ruschia rigidicaulis'' <small>(Haw.) Schwantes</small> * ''Ruschia robusta'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia rubricaulis]]'' <small>(Haw.) L.Bolus</small> * ''Ruschia rupicola'' <small>(Engl.) Schwantes</small> * ''Ruschia ruralis'' <small>(N.E.Br.) Schwantes</small> * ''[[Ruschia ruschiana]]'' <small>(Dinter) Dinter & Schwantes</small> * ''[[Ruschia sabulicola]]'' <small>Dinter</small> * ''[[Ruschia sandbergensis]]'' <small>L.Bolus</small> * ''Ruschia sarmentosa'' <small>(Haw.) Schwantes</small> * ''Ruschia scabra'' <small>H.E.K.Hartmann</small> * ''[[Ruschia schollii]]'' <small>(Salm-Dyck) Schwantes</small> * ''Ruschia semidentata'' <small>(Haw.) Schwantes</small> * ''Ruschia semiglobosa'' <small>L.Bolus</small> * ''Ruschia senaria'' <small>L.Bolus</small> * ''Ruschia serrulata'' <small>(Haw.) Schwantes</small> * ''Ruschia sessilis'' <small>(Thunb.) H.E.K.Hartmann</small> * ''Ruschia singula'' <small>L.Bolus</small> * ''Ruschia solitaria'' <small>L.Bolus</small> * ''Ruschia spinosa'' <small>(L.) Dehn</small> * ''Ruschia staminodiosa'' <small>L.Bolus</small> * ''Ruschia stricta'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia strubeniae]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small> * ''Ruschia suaveolens'' <small>L.Bolus</small> * ''Ruschia subpaniculata'' <small>L.Bolus</small> * ''Ruschia subsphaerica'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia subteres]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia tardissima]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia tecta]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia tenella]]'' <small>(Haw.) Schwantes</small> * ''[[Ruschia testacea]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia tribracteata]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia triflora]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia truteri]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia tumidula]]'' <small>(Haw.) Schwantes</small> * ''[[Ruschia turgida]]'' <small>(L.Bolus) Klak</small> * ''[[Ruschia uitenhagensis]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small> * ''[[Ruschia umbellata]]'' <small>(L.) Schwantes</small> * ''[[Ruschia uncinata]]'' <small>(L.) Schwantes</small> * ''[[Ruschia unidens]]'' <small>(Haw.) Schwantes</small> * ''[[Ruschia vaginata]]'' <small>Schwantes</small> * ''[[Ruschia valida]]'' <small>Schwantes</small> * ''[[Ruschia vanbredae]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia vanderbergiae]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia vanheerdei]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia vanniekerkiae]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia versicolor]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia vetovalida]]'' <small>H.E.K.Hartmann</small> * ''[[Ruschia victoris]]'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small> * ''[[Ruschia virens]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia virgata]]'' <small>(Haw.) L.Bolus</small> * ''[[Ruschia viridifolia]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia vulvaria]]'' <small>(Dinter) Schwantes</small> {{div col end}} == Fotogalery == <gallery mode="packed" heights="120" style="font-size:100%; line-height:130%"> Ruschia beds.jpg|''Ruschia'' sp. te Tienie Versveld-reservaat Ruschia aggregata 207619885.jpg|''[[Ruschia aggregata]]'' Ruschia albida Flipphi 1.jpg|''[[Ruschia albida]]'' Ruschia brevibracteata (Aizoaceae) (38438772771).jpg|''[[Ruschia brevibracteata]]'' Ruschia burtoniae Knersvlakte.jpg|''[[Ruschia burtoniae]]'' op die Knersvlakte Ruschia crassa KirstenboschBotGard09292010C.JPG|''[[Ruschia crassa]]'' te Kirstenbosch Gardenology.org-IMG 4223 hunt0904.jpg|''[[Ruschia dichroa]]'' te Hunting Gardens, Kalifornië Ruschia karooica foliage.jpg|''[[Ruschia karrooica]]'' Ruschia lineolata 9.jpg|''[[Ruschia lineolata]]'' Ruschia macowanii 3c.JPG|''[[Ruschia macowanii]]'' Ruschia pulvinaris 2.JPG|''[[Ruschia pulvinaris]]'' Ruschia schollii 15223150.jpg|''[[Ruschia schollii]]'' Spiny Ruschia (Ruschia spinosa) (31938312954).jpg|''[[Ruschia spinosa]]'' Ruschia uncinata 1c.JPG|''[[Ruschia uncinata]]'' in die Barcelona- Botaniese Tuin </gallery> == Verwysings == {{Verwysings}} {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Ruschia| ]] [[Kategorie:Flora van Lesotho]] [[Kategorie:Flora van Namibië]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] j5201yttptmiqvihq5xxov3l1ak7787 2519827 2519816 2022-08-17T15:58:11Z Oesjaar 7467 /* Spesies */ Skakels wikitext text/x-wiki {{Skuinse titel}} {{Outomatiese taksoboks | name = Beesvygies | image = Ruschia maxima, blare, blomme en vrugte, Pretoria NBT, a.jpg | image_caption = ''[[Ruschia maxima|R. maxima]]'', een van die grootste spesies in die genus | status = | status_system = iucn3.1 | taxon = Ruschia | authority = Schwantes | subdivision_ranks = Spesies | subdivision = <center>[[#Spesies|Sien teks]]</center> | synonyms = }} '''''Ruschia''''', in die volksmond bekend as die '''beesvygies''', is 'n [[vetplant]]-[[genus]] wat tot die [[Aizoaceae]] behoort en in 1926 vir die eerste keer beskryf is. Die genus is [[inheems]] aan [[Lesotho]], [[Namibië]] en [[Suid-Afrika]]. Die plante is klein, regop struikies maar kan ook in die rankformaat voorkom.<ref>[[John Charles Manning|John Manning.]] 2018. Field Guide to Fynbos, Struik Nature, 2018 ISBN 978-1-77584-590-4</ref> Ongeveer 40 van die [[spesie]]s behoort tot die [[fynbos]]-bioom. Soos by ander vygies lok die helderkleurige blomme [[heuningby|by]]e, [[skoenlapper]]s en [[kewer]]s wat hulle bestuif. Lede van die genus kan maklik met ''[[Lampranthus]]'' en ''[[Drosanthemum]]'' verwar word, wat egter groter blomme met 'n groter verskeidenheid kleure het.<ref>[http://pza.sanbi.org/ruschia-maxima Ruschia maxima (Haw.) L.Bolus], Ricardo Riddles, Karoowoestyn- Nasionale Botaniese Tuin, Januarie 2012</ref> Die genus is vernoem na Ernst Julius Rusch (1867-1957), 'n Namibiese boer en plantversamelaar.<ref>http://pza.sanbi.org/ruschia</ref> == Spesies == Daar is 208 spesies wat tot die genus hoort:<ref>https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:16337-1</ref> {{div col|colwidth=24em}} * ''[[Ruschia abbreviata]]'' <small>[[Louisa Bolus|L.Bolus]]</small> * ''[[Ruschia acocksii]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia acuminata]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia acutangula]]'' <small>(Haw.) Schwantes</small> * ''[[Ruschia aggregata]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia alata]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia albida]]'' <small>Klak</small> * ''[[Ruschia altigena]]'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small> * ''[[Ruschia amicorum]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small> * ''[[Ruschia ampliata]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia approximata]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small> * ''[[Ruschia archeri]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia aspera]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia atrata]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia axthelmiana]]'' <small>(Dinter) Schwantes</small> * ''[[Ruschia barnardii]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia beaufortensis]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia bijliae]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia bipapillata]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia bolusiae]]'' <small>Schwantes</small> * ''[[Ruschia brakdamensis]]'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small> * ''[[Ruschia breekpoortensis]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia brevibracteata]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia brevicyma]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia brevifolia]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia brevipes]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia britteniae]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia burtoniae]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia calcarea]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia calcicola]]'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small> * ''[[Ruschia callifera]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia campestris]]'' <small>(Burch.) Schwantes</small> * ''[[Ruschia canonotata]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small> * ''[[Ruschia capornii]]'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small> * ''[[Ruschia caroli]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small> * ''[[Ruschia caudata]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia cedarbergensis]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia centrocapsula]]'' <small>H.E.K.Hartmann & Stüber</small> * ''[[Ruschia ceresiana]]'' <small>Schwantes</small> * ''[[Ruschia cincta]]'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small> * ''[[Ruschia clavata]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia complanata]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia congesta]]'' <small>(Salm-Dyck) L.Bolus</small> * ''[[Ruschia copiosa]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia costata]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia cradockensis]]'' <small>(Kuntze) H.E.K.Hartmann & Stüber</small> * ''[[Ruschia crassa]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small> * ''[[Ruschia crassisepala]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia cupulata]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small> * ''[[Ruschia curta]]'' <small>(Haw.) Schwantes</small> * ''[[Ruschia cymbifolia]]'' <small>(Haw.) L.Bolus</small> * ''[[Ruschia cymosa]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small> * ''[[Ruschia decurrens]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia decurvans]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia dejagerae]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia deminuta]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia densiflora]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia depressa]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia dichroa]]'' <small>(Rolfe) L.Bolus</small> * ''[[Ruschia dielsiana]]'' <small>(A.Berger) H.Jacobsen ex H.E.K.Hartmann</small> * ''[[Ruschia dilatata]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia divaricata]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia diversifolia]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia duthieae]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small> * ''[[Ruschia edentula]]'' <small>(Haw.) L.Bolus</small> * ''[[Ruschia elineata]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia erecta]]'' <small>Schwantes</small> * ''[[Ruschia esterhuyseniae]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia exigua]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia extensa]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia festiva]]'' <small>(N.E.Br.) Schwantes</small> * ''[[Ruschia filipetala]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia firma]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia floribunda]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia foliosa]]'' <small>(Haw.) Schwantes</small> * ''[[Ruschia fourcadei]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia framesii]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia frederici]]'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small> * ''[[Ruschia fugitans]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia geminiflora]]'' <small>(Haw.) Schwantes</small> * ''[[Ruschia glauca]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia goodiae]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia gracilipes]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia gracilis]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia griquensis]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small> * ''[[Ruschia grisea]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small> * ''[[Ruschia hamata]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small> * ''[[Ruschia haworthii]]'' <small>H.Jacobsen & G.D.Rowley</small> * ''[[Ruschia heteropetala]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia holensis]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia imbricata]]'' <small>(Haw.) Schwantes</small> * ''[[Ruschia impressa]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia inclusa]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia inconspicua]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia incurvata]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia indecora]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small> * ''[[Ruschia indurata]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small> * ''[[Ruschia intermedia]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia intricata]]'' <small>(N.E.Br.) H.E.K.Hartmann & Stüber</small> * ''[[Ruschia karrachabensis]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia karrooica]]'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small> * ''[[Ruschia kenhardtensis]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia klipbergensis]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia kuboosana]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia langebaanensis]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia lapidicola]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia lavisii]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia laxa]]'' <small>(Willd.) Schwantes</small> * ''[[Ruschia laxiflora]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia laxipetala]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia leptocalyx]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia lerouxiae]]'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small> * ''[[Ruschia leucosperma]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia lineolata]]'' <small>(Haw.) Schwantes</small> * ''[[Ruschia lisabeliae]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia macowanii]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small> * ''[[Ruschia magnifica]]'' <small>Klak</small> * ''[[Ruschia mariae]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia marianae]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small> * ''[[Ruschia maxima]]'' <small>(Haw.) L.Bolus</small> * ''[[Ruschia middlemostii]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia misera]]'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small> * ''[[Ruschia mollis]]'' <small>Schwantes</small> * ''[[Ruschia montaguensis]]'' <small>L.Bolus</small> * ''Ruschia muelleri'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small> * ''Ruschia muiriana'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small> * ''Ruschia multiflora'' <small>(Haw.) Schwantes</small> * ''[[Ruschia muricata]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia namusmontana]]'' <small>Friedrich</small> * ''Ruschia nelii'' <small>Schwantes</small> * ''Ruschia neovirens'' <small>Schwantes</small> * ''[[Ruschia nieuwerustensis]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia nonimpressa]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia obtusa]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia odontocalyx]]'' <small>(Schltr. & Diels) Schwantes</small> * ''[[Ruschia orientalis]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia pallens]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia parviflora]]'' <small>Schwantes</small> * ''[[Ruschia parvifolia]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia patens]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia patulifolia]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia pauciflora]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia paucipetala]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia perfoliata]]'' <small>(Mill.) Schwantes</small> * ''[[Ruschia phylicoides]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia pinguis]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia pollardii]]'' <small>Friedrich</small> * ''[[Ruschia primosii]]'' <small>L.Bolul</small> * ''[[Ruschia pulvinaris]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia punctulata]]'' <small>(L.Bolus) H.E.K.Hartmann</small> * ''[[Ruschia pungens]]'' <small>(A.Berger) H.Jacobsen</small> * ''[[Ruschia putterillii]]'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small> * ''[[Ruschia rariflora]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia recurva]]'' <small>(Moench) H.E.K.Hartmann</small> * ''[[Ruschia rigens]]'' <small>L.Bolus</small> * ''Ruschia rigida'' <small>(Haw.) Schwantes</small> * ''Ruschia rigidicaulis'' <small>(Haw.) Schwantes</small> * ''Ruschia robusta'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia rubricaulis]]'' <small>(Haw.) L.Bolus</small> * ''Ruschia rupicola'' <small>(Engl.) Schwantes</small> * ''Ruschia ruralis'' <small>(N.E.Br.) Schwantes</small> * ''[[Ruschia ruschiana]]'' <small>(Dinter) Dinter & Schwantes</small> * ''[[Ruschia sabulicola]]'' <small>Dinter</small> * ''[[Ruschia sandbergensis]]'' <small>L.Bolus</small> * ''Ruschia sarmentosa'' <small>(Haw.) Schwantes</small> * ''Ruschia scabra'' <small>H.E.K.Hartmann</small> * ''[[Ruschia schollii]]'' <small>(Salm-Dyck) Schwantes</small> * ''Ruschia semidentata'' <small>(Haw.) Schwantes</small> * ''Ruschia semiglobosa'' <small>L.Bolus</small> * ''Ruschia senaria'' <small>L.Bolus</small> * ''Ruschia serrulata'' <small>(Haw.) Schwantes</small> * ''Ruschia sessilis'' <small>(Thunb.) H.E.K.Hartmann</small> * ''Ruschia singula'' <small>L.Bolus</small> * ''Ruschia solitaria'' <small>L.Bolus</small> * ''Ruschia spinosa'' <small>(L.) Dehn</small> * ''Ruschia staminodiosa'' <small>L.Bolus</small> * ''Ruschia stricta'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia strubeniae]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small> * ''Ruschia suaveolens'' <small>L.Bolus</small> * ''Ruschia subpaniculata'' <small>L.Bolus</small> * ''Ruschia subsphaerica'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia subteres]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia tardissima]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia tecta]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia tenella]]'' <small>(Haw.) Schwantes</small> * ''[[Ruschia testacea]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia tribracteata]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia triflora]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia truteri]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia tumidula]]'' <small>(Haw.) Schwantes</small> * ''[[Ruschia turgida]]'' <small>(L.Bolus) Klak</small> * ''[[Ruschia uitenhagensis]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small> * ''[[Ruschia umbellata]]'' <small>(L.) Schwantes</small> * ''[[Ruschia uncinata]]'' <small>(L.) Schwantes</small> * ''[[Ruschia unidens]]'' <small>(Haw.) Schwantes</small> * ''[[Ruschia vaginata]]'' <small>Schwantes</small> * ''[[Ruschia valida]]'' <small>Schwantes</small> * ''[[Ruschia vanbredae]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia vanderbergiae]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia vanheerdei]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia vanniekerkiae]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia versicolor]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia vetovalida]]'' <small>H.E.K.Hartmann</small> * ''[[Ruschia victoris]]'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small> * ''[[Ruschia virens]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia virgata]]'' <small>(Haw.) L.Bolus</small> * ''[[Ruschia viridifolia]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia vulvaria]]'' <small>(Dinter) Schwantes</small> {{div col end}} == Fotogalery == <gallery mode="packed" heights="120" style="font-size:100%; line-height:130%"> Ruschia beds.jpg|''Ruschia'' sp. te Tienie Versveld-reservaat Ruschia aggregata 207619885.jpg|''[[Ruschia aggregata]]'' Ruschia albida Flipphi 1.jpg|''[[Ruschia albida]]'' Ruschia brevibracteata (Aizoaceae) (38438772771).jpg|''[[Ruschia brevibracteata]]'' Ruschia burtoniae Knersvlakte.jpg|''[[Ruschia burtoniae]]'' op die Knersvlakte Ruschia crassa KirstenboschBotGard09292010C.JPG|''[[Ruschia crassa]]'' te Kirstenbosch Gardenology.org-IMG 4223 hunt0904.jpg|''[[Ruschia dichroa]]'' te Hunting Gardens, Kalifornië Ruschia karooica foliage.jpg|''[[Ruschia karrooica]]'' Ruschia lineolata 9.jpg|''[[Ruschia lineolata]]'' Ruschia macowanii 3c.JPG|''[[Ruschia macowanii]]'' Ruschia pulvinaris 2.JPG|''[[Ruschia pulvinaris]]'' Ruschia schollii 15223150.jpg|''[[Ruschia schollii]]'' Spiny Ruschia (Ruschia spinosa) (31938312954).jpg|''[[Ruschia spinosa]]'' Ruschia uncinata 1c.JPG|''[[Ruschia uncinata]]'' in die Barcelona- Botaniese Tuin </gallery> == Verwysings == {{Verwysings}} {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Ruschia| ]] [[Kategorie:Flora van Lesotho]] [[Kategorie:Flora van Namibië]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] 2qh9v497arfae8d6h8146pi89b3zeqg 2519882 2519827 2022-08-17T18:26:10Z Oesjaar 7467 /* Spesies */ Skakels wikitext text/x-wiki {{Skuinse titel}} {{Outomatiese taksoboks | name = Beesvygies | image = Ruschia maxima, blare, blomme en vrugte, Pretoria NBT, a.jpg | image_caption = ''[[Ruschia maxima|R. maxima]]'', een van die grootste spesies in die genus | status = | status_system = iucn3.1 | taxon = Ruschia | authority = Schwantes | subdivision_ranks = Spesies | subdivision = <center>[[#Spesies|Sien teks]]</center> | synonyms = }} '''''Ruschia''''', in die volksmond bekend as die '''beesvygies''', is 'n [[vetplant]]-[[genus]] wat tot die [[Aizoaceae]] behoort en in 1926 vir die eerste keer beskryf is. Die genus is [[inheems]] aan [[Lesotho]], [[Namibië]] en [[Suid-Afrika]]. Die plante is klein, regop struikies maar kan ook in die rankformaat voorkom.<ref>[[John Charles Manning|John Manning.]] 2018. Field Guide to Fynbos, Struik Nature, 2018 ISBN 978-1-77584-590-4</ref> Ongeveer 40 van die [[spesie]]s behoort tot die [[fynbos]]-bioom. Soos by ander vygies lok die helderkleurige blomme [[heuningby|by]]e, [[skoenlapper]]s en [[kewer]]s wat hulle bestuif. Lede van die genus kan maklik met ''[[Lampranthus]]'' en ''[[Drosanthemum]]'' verwar word, wat egter groter blomme met 'n groter verskeidenheid kleure het.<ref>[http://pza.sanbi.org/ruschia-maxima Ruschia maxima (Haw.) L.Bolus], Ricardo Riddles, Karoowoestyn- Nasionale Botaniese Tuin, Januarie 2012</ref> Die genus is vernoem na Ernst Julius Rusch (1867-1957), 'n Namibiese boer en plantversamelaar.<ref>http://pza.sanbi.org/ruschia</ref> == Spesies == Daar is 208 spesies wat tot die genus hoort:<ref>https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:16337-1</ref> {{div col|colwidth=24em}} * ''[[Ruschia abbreviata]]'' <small>[[Louisa Bolus|L.Bolus]]</small> * ''[[Ruschia acocksii]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia acuminata]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia acutangula]]'' <small>(Haw.) Schwantes</small> * ''[[Ruschia aggregata]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia alata]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia albida]]'' <small>Klak</small> * ''[[Ruschia altigena]]'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small> * ''[[Ruschia amicorum]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small> * ''[[Ruschia ampliata]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia approximata]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small> * ''[[Ruschia archeri]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia aspera]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia atrata]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia axthelmiana]]'' <small>(Dinter) Schwantes</small> * ''[[Ruschia barnardii]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia beaufortensis]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia bijliae]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia bipapillata]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia bolusiae]]'' <small>Schwantes</small> * ''[[Ruschia brakdamensis]]'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small> * ''[[Ruschia breekpoortensis]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia brevibracteata]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia brevicyma]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia brevifolia]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia brevipes]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia britteniae]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia burtoniae]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia calcarea]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia calcicola]]'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small> * ''[[Ruschia callifera]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia campestris]]'' <small>(Burch.) Schwantes</small> * ''[[Ruschia canonotata]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small> * ''[[Ruschia capornii]]'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small> * ''[[Ruschia caroli]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small> * ''[[Ruschia caudata]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia cedarbergensis]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia centrocapsula]]'' <small>H.E.K.Hartmann & Stüber</small> * ''[[Ruschia ceresiana]]'' <small>Schwantes</small> * ''[[Ruschia cincta]]'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small> * ''[[Ruschia clavata]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia complanata]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia congesta]]'' <small>(Salm-Dyck) L.Bolus</small> * ''[[Ruschia copiosa]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia costata]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia cradockensis]]'' <small>(Kuntze) H.E.K.Hartmann & Stüber</small> * ''[[Ruschia crassa]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small> * ''[[Ruschia crassisepala]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia cupulata]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small> * ''[[Ruschia curta]]'' <small>(Haw.) Schwantes</small> * ''[[Ruschia cymbifolia]]'' <small>(Haw.) L.Bolus</small> * ''[[Ruschia cymosa]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small> * ''[[Ruschia decurrens]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia decurvans]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia dejagerae]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia deminuta]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia densiflora]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia depressa]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia dichroa]]'' <small>(Rolfe) L.Bolus</small> * ''[[Ruschia dielsiana]]'' <small>(A.Berger) H.Jacobsen ex H.E.K.Hartmann</small> * ''[[Ruschia dilatata]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia divaricata]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia diversifolia]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia duthieae]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small> * ''[[Ruschia edentula]]'' <small>(Haw.) L.Bolus</small> * ''[[Ruschia elineata]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia erecta]]'' <small>Schwantes</small> * ''[[Ruschia esterhuyseniae]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia exigua]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia extensa]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia festiva]]'' <small>(N.E.Br.) Schwantes</small> * ''[[Ruschia filipetala]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia firma]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia floribunda]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia foliosa]]'' <small>(Haw.) Schwantes</small> * ''[[Ruschia fourcadei]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia framesii]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia frederici]]'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small> * ''[[Ruschia fugitans]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia geminiflora]]'' <small>(Haw.) Schwantes</small> * ''[[Ruschia glauca]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia goodiae]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia gracilipes]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia gracilis]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia griquensis]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small> * ''[[Ruschia grisea]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small> * ''[[Ruschia hamata]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small> * ''[[Ruschia haworthii]]'' <small>H.Jacobsen & G.D.Rowley</small> * ''[[Ruschia heteropetala]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia holensis]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia imbricata]]'' <small>(Haw.) Schwantes</small> * ''[[Ruschia impressa]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia inclusa]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia inconspicua]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia incurvata]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia indecora]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small> * ''[[Ruschia indurata]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small> * ''[[Ruschia intermedia]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia intricata]]'' <small>(N.E.Br.) H.E.K.Hartmann & Stüber</small> * ''[[Ruschia karrachabensis]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia karrooica]]'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small> * ''[[Ruschia kenhardtensis]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia klipbergensis]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia kuboosana]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia langebaanensis]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia lapidicola]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia lavisii]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia laxa]]'' <small>(Willd.) Schwantes</small> * ''[[Ruschia laxiflora]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia laxipetala]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia leptocalyx]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia lerouxiae]]'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small> * ''[[Ruschia leucosperma]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia lineolata]]'' <small>(Haw.) Schwantes</small> * ''[[Ruschia lisabeliae]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia macowanii]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small> * ''[[Ruschia magnifica]]'' <small>Klak</small> * ''[[Ruschia mariae]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia marianae]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small> * ''[[Ruschia maxima]]'' <small>(Haw.) L.Bolus</small> * ''[[Ruschia middlemostii]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia misera]]'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small> * ''[[Ruschia mollis]]'' <small>Schwantes</small> * ''[[Ruschia montaguensis]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia muelleri]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small> * ''[[Ruschia muiriana]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small> * ''[[Ruschia multiflora]]'' <small>(Haw.) Schwantes</small> * ''[[Ruschia muricata]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia namusmontana]]'' <small>Friedrich</small> * ''[[Ruschia nelii]]'' <small>Schwantes</small> * ''[[Ruschia neovirens]]'' <small>Schwantes</small> * ''[[Ruschia nieuwerustensis]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia nonimpressa]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia obtusa]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia odontocalyx]]'' <small>(Schltr. & Diels) Schwantes</small> * ''[[Ruschia orientalis]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia pallens]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia parviflora]]'' <small>Schwantes</small> * ''[[Ruschia parvifolia]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia patens]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia patulifolia]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia pauciflora]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia paucipetala]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia perfoliata]]'' <small>(Mill.) Schwantes</small> * ''[[Ruschia phylicoides]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia pinguis]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia pollardii]]'' <small>Friedrich</small> * ''[[Ruschia primosii]]'' <small>L.Bolul</small> * ''[[Ruschia pulvinaris]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia punctulata]]'' <small>(L.Bolus) H.E.K.Hartmann</small> * ''[[Ruschia pungens]]'' <small>(A.Berger) H.Jacobsen</small> * ''[[Ruschia putterillii]]'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small> * ''[[Ruschia rariflora]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia recurva]]'' <small>(Moench) H.E.K.Hartmann</small> * ''[[Ruschia rigens]]'' <small>L.Bolus</small> * ''Ruschia rigida'' <small>(Haw.) Schwantes</small> * ''Ruschia rigidicaulis'' <small>(Haw.) Schwantes</small> * ''Ruschia robusta'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia rubricaulis]]'' <small>(Haw.) L.Bolus</small> * ''Ruschia rupicola'' <small>(Engl.) Schwantes</small> * ''Ruschia ruralis'' <small>(N.E.Br.) Schwantes</small> * ''[[Ruschia ruschiana]]'' <small>(Dinter) Dinter & Schwantes</small> * ''[[Ruschia sabulicola]]'' <small>Dinter</small> * ''[[Ruschia sandbergensis]]'' <small>L.Bolus</small> * ''Ruschia sarmentosa'' <small>(Haw.) Schwantes</small> * ''Ruschia scabra'' <small>H.E.K.Hartmann</small> * ''[[Ruschia schollii]]'' <small>(Salm-Dyck) Schwantes</small> * ''Ruschia semidentata'' <small>(Haw.) Schwantes</small> * ''Ruschia semiglobosa'' <small>L.Bolus</small> * ''Ruschia senaria'' <small>L.Bolus</small> * ''Ruschia serrulata'' <small>(Haw.) Schwantes</small> * ''Ruschia sessilis'' <small>(Thunb.) H.E.K.Hartmann</small> * ''Ruschia singula'' <small>L.Bolus</small> * ''Ruschia solitaria'' <small>L.Bolus</small> * ''Ruschia spinosa'' <small>(L.) Dehn</small> * ''Ruschia staminodiosa'' <small>L.Bolus</small> * ''Ruschia stricta'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia strubeniae]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small> * ''Ruschia suaveolens'' <small>L.Bolus</small> * ''Ruschia subpaniculata'' <small>L.Bolus</small> * ''Ruschia subsphaerica'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia subteres]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia tardissima]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia tecta]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia tenella]]'' <small>(Haw.) Schwantes</small> * ''[[Ruschia testacea]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia tribracteata]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia triflora]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia truteri]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia tumidula]]'' <small>(Haw.) Schwantes</small> * ''[[Ruschia turgida]]'' <small>(L.Bolus) Klak</small> * ''[[Ruschia uitenhagensis]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small> * ''[[Ruschia umbellata]]'' <small>(L.) Schwantes</small> * ''[[Ruschia uncinata]]'' <small>(L.) Schwantes</small> * ''[[Ruschia unidens]]'' <small>(Haw.) Schwantes</small> * ''[[Ruschia vaginata]]'' <small>Schwantes</small> * ''[[Ruschia valida]]'' <small>Schwantes</small> * ''[[Ruschia vanbredae]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia vanderbergiae]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia vanheerdei]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia vanniekerkiae]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia versicolor]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia vetovalida]]'' <small>H.E.K.Hartmann</small> * ''[[Ruschia victoris]]'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small> * ''[[Ruschia virens]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia virgata]]'' <small>(Haw.) L.Bolus</small> * ''[[Ruschia viridifolia]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschia vulvaria]]'' <small>(Dinter) Schwantes</small> {{div col end}} == Fotogalery == <gallery mode="packed" heights="120" style="font-size:100%; line-height:130%"> Ruschia beds.jpg|''Ruschia'' sp. te Tienie Versveld-reservaat Ruschia aggregata 207619885.jpg|''[[Ruschia aggregata]]'' Ruschia albida Flipphi 1.jpg|''[[Ruschia albida]]'' Ruschia brevibracteata (Aizoaceae) (38438772771).jpg|''[[Ruschia brevibracteata]]'' Ruschia burtoniae Knersvlakte.jpg|''[[Ruschia burtoniae]]'' op die Knersvlakte Ruschia crassa KirstenboschBotGard09292010C.JPG|''[[Ruschia crassa]]'' te Kirstenbosch Gardenology.org-IMG 4223 hunt0904.jpg|''[[Ruschia dichroa]]'' te Hunting Gardens, Kalifornië Ruschia karooica foliage.jpg|''[[Ruschia karrooica]]'' Ruschia lineolata 9.jpg|''[[Ruschia lineolata]]'' Ruschia macowanii 3c.JPG|''[[Ruschia macowanii]]'' Ruschia pulvinaris 2.JPG|''[[Ruschia pulvinaris]]'' Ruschia schollii 15223150.jpg|''[[Ruschia schollii]]'' Spiny Ruschia (Ruschia spinosa) (31938312954).jpg|''[[Ruschia spinosa]]'' Ruschia uncinata 1c.JPG|''[[Ruschia uncinata]]'' in die Barcelona- Botaniese Tuin </gallery> == Verwysings == {{Verwysings}} {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Ruschia| ]] [[Kategorie:Flora van Lesotho]] [[Kategorie:Flora van Namibië]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] 83wtymgfoeax8r0q79jhznu7rufgwvh 0 392412 2519871 2516656 2022-08-17T18:20:09Z Oesjaar 7467 Ai! wikitext text/x-wiki {{skuinse titel}} {{Spesieboks | name = <!-- Afrikaanse naam --> | image = | status = DD | status_system = iucn3.1 | taxon = Ruschia acuminata | authority = [[Louisa Bolus|L.Bolus]] 1928 | synonyms =* ''Mesembryanthemum exacutum'' <small>N.E.Br.</small> }} '''''Ruschia acuminata''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] van [[Suid-Afrika]] en kom in die [[Wes-Kaap]] voor. Die plant is [[endemies]] in Suid-Afrika. == Bronne == * [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=163-3 REDLIST Sanbi] * [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:364188-1 Plants of the World Online] {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Ruschia]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] [[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]] l91boiznlfhshkff46hdlvvt43qndpw 0 392513 2519859 2516941 2022-08-17T18:16:24Z Oesjaar 7467 Verbeter wikitext text/x-wiki {{skuinse titel}} {{Spesieboks | name = <!-- Afrikaanse naam --> | image = | status = VU | status_system = iucn3.1 | taxon = Ruschia bipapillata | authority = [[Louisa Bolus|L.Bolus]] 1933 | synonyms = }} '''''Ruschia bipapillata''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] en is [[endemies]] in Suid-Afrika. Dit kom in die [[Wes-Kaap]] van [[Koekenaap]] tot [[Klawer]] voor. Die plant het 'n voorkomsgebied van 2781 km² en daar is minder as tien subpopulasies. Dit is deel van die [[Weskus]]-strandveld asook [[fynbos]]. Die [[spesie]] het [[habitat]] afgestaan in die [[Olifantsrivier, Namakwaland|Olifantsriviervallei]] aan gewasverbouing en die bedreiging bestaan steeds. By die Matsikamma- en [[Gifberg]]e word die plant bedreig deur oorbeweiding en by Koekenaap deur mynbou aktiwiteite. == Bronne == * [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=163-27 REDLIST Sanbi] * [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:364215-1 Plants of the World Online] {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Ruschia]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] [[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]] fjps4kjugmiqvwxru02mb753cqp8jol 0 392514 2519856 2516948 2022-08-17T18:15:19Z Oesjaar 7467 Ai! wikitext text/x-wiki {{skuinse titel}} {{Spesieboks | name = <!-- Afrikaanse naam --> | image = | status = LC | status_system = iucn3.1 | taxon = Ruschia maxima | authority = (Haw.) [[Louisa Bolus|L.Bolus]] 1947 | synonyms =* ''Astridia maxima'' <small>(Haw.) Schwantes</small> * ''Mesembryanthemum maximum'' <small>Haw.</small> }} '''''Ruschia maxima''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] en is [[endemies]] in Suid-Afrika. Dit kom in die [[Wes-Kaap]] voor vanaf die kus tot by [[Clanwilliam]] en die Bobbejaansberge op hoogtes van 300-800 m, die meeste op die noordelike hange. Die [[spesie]] is die grootste van die [[genus]]. Die plant blom meestal van [[September]] tot [[November]] en dra pers blomme. == Bronne == * [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=163-202 REDLIST Sanbi] * [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:364390-1 Plants of the World Online] * [http://pza.sanbi.org/ruschia-maxima PlantZAfrica] {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Ruschia]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] [[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]] 7rm9xgx5oklnidxnns97s6vvef9w0mo 0 392517 2519865 2516974 2022-08-17T18:18:28Z Oesjaar 7467 Ai! wikitext text/x-wiki {{skuinse titel}} {{Spesieboks | name = <!-- Afrikaanse naam --> | image = | status = VU | status_system = iucn3.1 | taxon = Ruschia diversifolia | authority = [[Louisa Bolus|L.Bolus]] 1929 | synonyms =* ''Mesembryanthemum variifolium'' <small>N.E.Br.</small> }} '''''Ruschia diversifolia''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] en is [[endemies]] in Suid-Afrika. Dit kom in die [[Wes-Kaap]] voor vanaf die [[Piketberg]] tot by [[Tygerberg]] en [[Worcester]] waar dit deel van die [[fynbos]] en [[renosterveld]] is. Die [[spesie]] het 'n voorkomsgebied van en 8912 km² en daar is tussen agt tot tien ernstige gedefragmenteerde subpopulasies oor nadat die dit reeds 80% van sy [[habitat]] afgestaan het aan gewasverbouing. Verdere verliese weens gewasverbouing gebeur steeds in die [[Breederivier]]vallei en die [[Swartland]]. Die oorblywende subpopulasies word bedreig deur oorbeweiding asook [[indringerplant]]e. Verdere ontwikkeling in [[Paarl]], Tygerberg en Worcester is ook 'n bedreiging. == Bronne == * [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=163-90 REDLIST Sanbi] * [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:364278-1 Plants of the World Online] {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Ruschia]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] [[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]] 4ncn7qqxxkem4qf5p89lfu8vfsr0tt3 0 392518 2519854 2517001 2022-08-17T18:14:38Z Oesjaar 7467 Ai! wikitext text/x-wiki {{skuinse titel}} {{Spesieboks | name = <!-- Afrikaanse naam --> | image = | status = VU | status_system = iucn3.1 | taxon = Ruschia duthieae | authority = ([[Louisa Bolus|L.Bolus]]) Schwantes 1949 | synonyms =* ''Mesembryanthemum duthieae'' <small>L.Bolus</small> }} '''''Ruschia duthieae''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] en is [[endemies]] in Suid-Afrika. Dit kom in die [[Wes-Kaap]] voor vanaf [[Sedgefield]] tot by [[Nature's Valley]] voor. Die [[spesie]] het 'n voorkomsgebied van 191 km² en is deel van die [[fynbos]]. Die plant het reeds groot gedeeltes van sy [[habitat]] afgestaan aan ontwikkeling, die aanplant van plantasies en [[indringerplant]]e. == Bronne == * [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=163-97 REDLIST Sanbi] * [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:364284-1 Plants of the World Online] {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Ruschia]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] [[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]] 3p8bq59y47tle1wzlsp7h62d5jhy5hh 0 392519 2519858 2517009 2022-08-17T18:15:54Z Oesjaar 7467 Ai! wikitext text/x-wiki {{skuinse titel}} {{Spesieboks | name = <!-- Afrikaanse naam --> | image = | status = VU | status_system = iucn3.1 | taxon = Ruschia geminiflora | authority = (Haw.) Schwantes 1949 | synonyms =* ''Mesembryanthemum effusum'' <small>Salm-Dyck ex Steud.</small> * ''Mesembryanthemum geminatum'' <small>Jacq.</small> * ''Mesembryanthemum geminiflorum'' <small>Haw.</small> }} '''''Ruschia geminiflora''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] en is [[endemies]] in Suid-Afrika. Dit kom in die [[Wes-Kaap]] vanaf die [[Kaapse Skiereiland]] tot by [[Kalbaskraal]] voor waar dit deel van die [[fynbos]] en [[renosterveld]] [[bioom|biome]] is. Dit het 'n voorkomsgebied van 13 400 km² en daar is vyftien gefragmenteerde subpopulasies oor nadat daar reeds 80% van die plant se [[habitat]] verlore gegaan het aan gewasverbouing, kus-en-stedelike ontwikkeling en [[indringerplant]]e. Die verlies is steeds aan die gang, == Bronne == * [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=163-126 REDLIST Sanbi] * [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:364315-1 Plants of the World Online] {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Ruschia]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] [[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]] 08yd6rc3izbm88o2cqc2w8rcwgmv38n 0 392520 2519881 2517015 2022-08-17T18:23:05Z Oesjaar 7467 Verbeter wikitext text/x-wiki {{skuinse titel}} {{Spesieboks | name = <!-- Afrikaanse naam --> | image = | status = EN | status_system = iucn3.1 | taxon = Ruschia glauca | authority = [[Louisa Bolus|L.Bolus]] 1929 | synonyms =* ''Mesembryanthemum valens'' <small>(L.Bolus) N.E.Br.</small> }} '''''Ruschia glauca''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] van [[Suid-Afrika]] en is [[endemies]] in Suid-Afrika. Dit kom in die [[Noord-Kaap]] in die noordelike [[Richtersveld]] voor. Die [[spesie]] het 'n voorkomsgebied van 971 km² en word bedreig deur oorbeweiding veral by [[Kuboes]] en [[Sendelingsdrif]]. Mynbou aktiwiteite langs die [[Oranjerivier]] is ook 'n bedreiging. == Bronne == * [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=163-128 REDLIST Sanbi] * [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:364317-1 Plants of the World Online] {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Ruschia]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] [[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]] jc8m7fy33t9ept6avmk3ycv50npr2ov 0 392523 2519855 2517046 2022-08-17T18:14:59Z Oesjaar 7467 Verbeter wikitext text/x-wiki {{skuinse titel}} {{Spesieboks | name = <!-- Afrikaanse naam --> | image = | status = VU | status_system = iucn3.1 | taxon = Ruschia incurvata | authority = [[Louisa Bolus|L.Bolus]] 1929 | synonyms =* ''Mesembryanthemum incurvatum'' <small>N.E.Br.</small> }} '''''Ruschia incurvata''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] en is [[endemies]] in Suid-Afrika. Dit kom in die [[Wes-Kaap]] vanaf die [[Gifberg]] tot by [[Graafwater]] voor. Die [[spesie]] het 'n voorkomsgebied van 1 884 km² en is deel van die [[fynbos]]. Daar is ses subpopulasies bekend; die plant het [[habitat]] afgestaan aan die verbouing van [[rooibos]] tee en [[aartappel]]s. Die bedreiging bestaan steeds. == Bronne == * [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=163-152 REDLIST Sanbi] * [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:364341-1 Plants of the World Online] {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Ruschia]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] [[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]] msqepjf74ncsysdly2put8cjqwnegpe 0 392524 2519857 2517050 2022-08-17T18:15:37Z Oesjaar 7467 Ai! wikitext text/x-wiki {{skuinse titel}} {{Spesieboks | name = <!-- Afrikaanse naam --> | image = | status = EN | status_system = iucn3.1 | taxon = Ruschia leptocalyx | authority = [[Louisa Bolus|L.Bolus]] 1931 | synonyms = }} '''''Ruschia leptocalyx''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] en is [[endemies]] in Suid-Afrika. Dit kom in die [[Wes-Kaap]] van [[Potberg]] tot by [[Hartenbos]] voor. Die plant het 'n voorkomsgebied van 1141 km² en daar is tussen drie en vyf subpopulasies. Dit is deel van die [[strandveld]] en [[fynbos]]. Die [[spesie]] het [[habitat]] afgestaan aan gewasverbouing, ontwikkeling aan die kus en [[indringerplant]]e. Die bedreigings bestaan steeds. == Bronne == * [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=163-180 REDLIST Sanbi] * [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:364367-1 Plants of the World Online] {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Ruschia]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] [[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]] ixl5dcivnrzph8ez8wa2erkl0ve1m1x 0 392525 2519867 2517064 2022-08-17T18:19:01Z Oesjaar 7467 Ai! wikitext text/x-wiki {{skuinse titel}} {{Spesieboks | name = <!-- Afrikaanse naam --> | image = | status = VU | status_system = iucn3.1 | taxon = Ruschia rubricaulis | authority = (Haw.) [[Louisa Bolus|L.Bolus]] 1927 | synonyms = }} '''''Ruschia rubricaulis''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] van [[Suid-Afrika]] en is [[endemies]] in Suid-Afrika. Dit kom in die [[Wes-Kaap]] in die [[Kaapse Skiereiland]] voor waar dit deel van die [[fynbos]] is. Die [[spesie]] het 'n voorkomsgebied van 70 km² en daar is vyf subpopulasies wat deur [[indringerplant]]e bedreig word. == Bronne == * [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=163-286 Sanbi] * [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:364469-1 Plants of the World Online] {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Ruschia]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] [[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]] mt4swj8l2jw36mq4rm8e6g6txed02qa 0 392528 2519868 2517078 2022-08-17T18:19:18Z Oesjaar 7467 Ai! wikitext text/x-wiki {{skuinse titel}} {{Spesieboks | name = <!-- Afrikaanse naam --> | image = | status = LC | status_system = iucn3.1 | taxon = Ruschia kenhardtensis | authority = [[Louisa Bolus|L.Bolus]] 1935 | synonyms = }} '''''Ruschia kenhardtensis''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] en is [[endemies]] in Suid-Afrika. Dit kom in die [[Noord-Kaap]] voor. == Bronne == * [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=163-164 REDLIST Sanbi] * [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:364355-1 Plants of the World Online] {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Ruschia]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] [[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]] ceum7wyyztj1nli383a7w1dw827dbl8 0 392545 2519866 2517222 2022-08-17T18:18:45Z Oesjaar 7467 Ai! wikitext text/x-wiki {{skuinse titel}} {{Spesieboks | name = <!-- Afrikaanse naam --> | image = | status = LC | status_system = iucn3.1 | taxon = Ruschia ceresiana | authority = Schwantes 1938 | synonyms =* ''Mesembryanthemum exacutum'' <small>N.E.Br.</small> }} '''''Ruschia ceresiana''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] en is [[endemies]] in Suid-Afrika. Dit kom in die [[Wes-Kaap]] in die [[Tankwa Karoo]] voor waar dit deel van die [[Sukkulente Karoo]] is. Dit het 'n voorkomsgebied van kleiner as 500 km² en word as seldsaam beskou. == Bronne == * [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=163-462 REDLIST Sanbi] * [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:364238-1 Plants of the World Online] {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Ruschia]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] [[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]] l7ou0ashrhzytmt5mjsru7sefaixvat 0 392632 2519862 2517683 2022-08-17T18:17:33Z Oesjaar 7467 Verbeter wikitext text/x-wiki {{skuinse titel}} {{Spesieboks | name = <!-- Afrikaanse naam --> | image = | status = LC | status_system = iucn3.1 | taxon = Ruschia virens | authority = [[Louisa Bolus|L.Bolus]] 1928 | synonyms =* ''Mesembryanthemum dumosum'' <small>N.E.Br.</small> }} '''''Ruschia virens''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] van [[Suid-Afrika]] en kom in die [[Wes-Kaap]] voor. Die plant is [[endemies]] in Suid-Afrika. == Bronne == * [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=163-365 REDLIST Sanbi] * [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:364541-1 Plants of the World Online] {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Ruschia]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] [[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]] 5d7k86zt4yszg44ggha2hck8n4dz5ll 0 392634 2519851 2517688 2022-08-17T18:09:06Z Oesjaar 7467 Ai! wikitext text/x-wiki {{skuinse titel}} {{Spesieboks | name = <!-- Afrikaanse naam --> | image = | status = LC | status_system = iucn3.1 | taxon = Ruschia magnifica | authority = Klak 2008 | synonyms = }} '''''Ruschia magnifica''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] van [[Suid-Afrika]] en kom in die [[Wes-Kaap]] voor. Die plant is [[endemies]] in Suid-Afrika. == Bronne == * [https://casabio.org/taxa/ruschia-magnifica Casabio] * [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:77096699-1 Plants of the World Online] {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Ruschia]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] [[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]] kieyetlhbfrdyp6yllxcg5pw4a61zxc 0 392636 2519850 2517701 2022-08-17T18:08:24Z Oesjaar 7467 /* Geboortes */ Verbeter wikitext text/x-wiki {{skuinse titel}} {{Spesieboks | name = <!-- Afrikaanse naam --> | image = | status = LC | status_system = iucn3.1 | taxon = Ruschia albida | authority = Klak 2008 | synonyms = }} '''''Ruschia albida''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] van [[Suid-Afrika]] en kom in die [[Wes-Kaap]] voor. Die plant is [[endemies]] in Suid-Afrika. == Bron == * [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:77096698-1 Plants of the World Online] {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Ruschia]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] [[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]] 53q2yl9l9gtbto72stj80v712lhjzx7 0 392637 2519863 2517703 2022-08-17T18:17:50Z Oesjaar 7467 Verbeter wikitext text/x-wiki {{skuinse titel}} {{Spesieboks | name = <!-- Afrikaanse naam --> | image = | status = LC | status_system = iucn3.1 | taxon = Ruschia perfoliata | authority = (Mill.) Schwantes 1926 | synonyms =* ''Mesembryanthemum perfoliatum'' <small>Mill.</small> }} '''''Ruschia perfoliata''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] van [[Suid-Afrika]] en kom in die [[Oos-Kaap]] en die [[Wes-Kaap]] voor. Die plant is [[endemies]] in Suid-Afrika. == Bron == * [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:77096698-1 Plants of the World Online] {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Ruschia]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] [[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]] 9bib00hvnz76uc22esm8xf503hvmwhe 0 392638 2519861 2517705 2022-08-17T18:17:11Z Oesjaar 7467 Ai! wikitext text/x-wiki {{skuinse titel}} {{Spesieboks | name = <!-- Afrikaanse naam --> | image = | status = LC | status_system = iucn3.1 | taxon = Ruschia recurva | authority = (Moench) H.E.K.Hartmann 1998 | synonyms =* ''Mesembryanthemum recurvum'' <small>Moench</small> }} '''''Ruschia recurva''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] van [[Suid-Afrika]] en kom in die [[Oos-Kaap]] voor. Die plant is [[endemies]] aan Suid-Afrika. == Bronne == * [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=163-451 REDLIST Sanbi] * [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:1004587-1 Plants of the World Online] {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Ruschia]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] [[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]] bv6gy4mecq9q136lpyhhr8aebytkebz 0 392915 2519864 2519215 2022-08-17T18:18:04Z Oesjaar 7467 Verbeter wikitext text/x-wiki {{skuinse titel}} {{Spesieboks | name = <!-- Afrikaanse naam --> | image = | status = DD | status_system = iucn3.1 | taxon = Ruschia kuboosana | authority = [[Louisa Bolus|L.Bolus]] 1960 | synonyms = }} '''''Ruschia kuboosana''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] en is [[endemies]] in Suid-Afrika. Dit kom in die [[Noord-Kaap]] voor. == Bronne == * [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=163-171 REDLIST Sanbi] * [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:58021-1 Plants of the World Online] {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Ruschia]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] [[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]] d8hbetixwkbi8tf3bqmnk6vdfcd3n7d 0 392918 2519852 2519228 2022-08-17T18:13:56Z Oesjaar 7467 Ai! wikitext text/x-wiki {{skuinse titel}} {{Spesieboks | name = <!-- Afrikaanse naam --> | image = | status = LC | status_system = iucn3.1 | taxon = Ruschia lapidicola | authority = [[Louisa Bolus|L.Bolus]] 1954 | synonyms = }} '''''Ruschia lapidicola''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] en is [[endemies]] in Suid-Afrika. Dit kom in die [[Wes-Kaap]] in die noordelike [[Sederberg]] voor. Dit het 'n voorkomsgebied van kleiner as 500 km² en is deel van die [[fynbos]]. Die [[spesie]] word as seldsaam beskou. == Bronne == * [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=163-173 REDLIST Sanbi] * [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:364359-1 Plants of the World Online] {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Ruschia]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] [[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]] rc8o0tflkkrmij04tjbwtei7y2koart 0 392919 2519876 2519229 2022-08-17T18:21:29Z Oesjaar 7467 Verbeter wikitext text/x-wiki {{skuinse titel}} {{Spesieboks | name = <!-- Afrikaanse naam --> | image = | status = LC | status_system = iucn3.1 | taxon = Ruschia lavisii | authority = [[Louisa Bolus|L.Bolus]] 1930 | synonyms = }} '''''Ruschia lavisii''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] en is [[endemies]] in Suid-Afrika. Dit kom in die [[Wes-Kaap]] voor. == Bronne == * [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=163-174 REDLIST Sanbi] * [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:364360-1 Plants of the World Online] {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Ruschia]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] [[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]] opox2ygfs32ohttotjce5o0zr8d7s3k 0 392920 2519875 2519231 2022-08-17T18:21:13Z Oesjaar 7467 Verbeter wikitext text/x-wiki {{skuinse titel}} {{Spesieboks | name = <!-- Afrikaanse naam --> | image = | status = LC | status_system = iucn3.1 | taxon = Ruschia laxiflora | authority = [[Louisa Bolus|L.Bolus]] 1931 | synonyms = }} '''''Ruschia laxiflora''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] en is [[endemies]] in Suid-Afrika. Dit kom in die [[Noord-Kaap]] voor. == Bronne == * [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=163-177 REDLIST Sanbi] * [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:364363-1 Plants of the World Online] {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Ruschia]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] [[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]] aghr3eqtu7cqjkw1fxwiak1kts0wptv 0 392921 2519869 2519232 2022-08-17T18:19:32Z Oesjaar 7467 Ai! wikitext text/x-wiki {{skuinse titel}} {{Spesieboks | name = <!-- Afrikaanse naam --> | image = | status =DD | status_system = iucn3.1 | taxon = Ruschia laxipetala | authority = [[Louisa Bolus|L.Bolus]] 1931 | synonyms = }} '''''Ruschia laxipetala''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] en is [[endemies]] in Suid-Afrika. Dit kom in die [[Wes-Kaap]] voor. == Bronne == * [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=163-178 REDLIST Sanbi] * [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:364364-1 Plants of the World Online] {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Ruschia]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] [[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]] shf3vg42quorite4hjg6a8ftl8jszbg 0 392922 2519879 2519237 2022-08-17T18:22:24Z Oesjaar 7467 Ai! wikitext text/x-wiki {{skuinse titel}} {{Spesieboks | name = <!-- Afrikaanse naam --> | image = | status = LC | status_system = iucn3.1 | taxon = Ruschia lineolata | authority = (Haw.) Schwantes 1927 | synonyms =* ''Mesembryanthemum lineolatum'' <small>Haw.</small> }} '''''Ruschia lineolata''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] en is [[endemies]] in Suid-Afrika. Dit kom in die [[Wes-Kaap]] voor. == Bronne == * [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=163-187 REDLIST Sanbi] * [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:364374-1 Plants of the World Online] {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Ruschia]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] [[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]] cuz178wtpympdi0kqdsvsp5fdg1ytq8 0 392923 2519874 2519239 2022-08-17T18:20:57Z Oesjaar 7467 Verbeter wikitext text/x-wiki {{skuinse titel}} {{Spesieboks | name = <!-- Afrikaanse naam --> | image = | status = LC | status_system = iucn3.1 | taxon = Ruschia lerouxiae | authority = ([[Louisa Bolus|L.Bolus]]) L.Bolus 1950 | synonyms =* ''Lampranthus lerouxiae'' <small>(L.Bolus) N.E.Br.</small> * ''Mesembryanthemum lerouxiae'' <small>L.Bolus</small> }} '''''Ruschia lerouxiae''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] en is [[endemies]] in Suid-Afrika. Dit kom in die [[Noord-Kaap]] voor. == Bronne == * [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=163-182 REDLIST Sanbi] * [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:364369-1 Plants of the World Online] {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Ruschia]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] [[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]] 9sp7mv774d9nv0pnuzyoimpfg5t70ey 0 392924 2519880 2519276 2022-08-17T18:22:42Z Oesjaar 7467 Ai! wikitext text/x-wiki {{skuinse titel}} {{Spesieboks | name = <!-- Afrikaanse naam --> | image = | status = LC | status_system = iucn3.1 | taxon = Ruschia leucosperma | authority = [[Louisa Bolus|L.Bolus]] 1929 | synonyms = }} '''''Ruschia leucosperma''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] en is [[endemies]] in Suid-Afrika. Dit kom in die [[Noord-Kaap]] voor. == Bronne == * [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=163-184 REDLIST Sanbi] * [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:364371-1 Plants of the World Online] {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Ruschia]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] [[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]] rthfpku37x31nmk4uep730xcwefkvbu 0 392925 2519872 2519277 2022-08-17T18:20:25Z Oesjaar 7467 Ai! wikitext text/x-wiki {{skuinse titel}} {{Spesieboks | name = <!-- Afrikaanse naam --> | image = | status = LC | status_system = iucn3.1 | taxon = Ruschia lisabeliae | authority = [[Louisa Bolus|L.Bolus]] 1966 | synonyms = }} '''''Ruschia lisabeliae''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] en is [[endemies]] in Suid-Afrika. Dit kom in die [[Wes-Kaap]] voor. == Bronne == * [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=163-188 REDLIST Sanbi] * [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:58022-1 Plants of the World Online] {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Ruschia]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] [[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]] 4luq6saac48op33bs1905b1j27g0m50 0 392926 2519955 2519289 2022-08-18T10:27:52Z 196.250.216.41 wikitext text/x-wiki {| align="right" cellpadding="2" cellspacing="0" style="border:1px solid #88a; background:#CEDAF2; padding:5px; font-size: 85%; margin: 0 0 0.5em 1em; border-collapse:collapse;" ! align="center" colspan="2" style="color: #000000; background: #f7f8ff; padding: 4px; font-size:170%;" | '''Gulik'''<br />''Jülich''<br /> [[Lêer:2014-11-29 15-03-36 RX100 6819.JPG|280px]] |- style="background: #CEDAF2; text-align:center;border-bottom:1px solid #999" | '''Kaart''' |style="border-left:1px solid #999"| '''Wapen''' |- style="background:white" |rowspan=6| [[Lêer:Jülich in DN.svg|170px]] |- style="background: white" |style="border-left:1px solid #999"| [[Lêer:DEU Juelich COA.svg|center|75px]] |- style="background: #f7f8ff;border-top:1px solid #999; text-align:center;" |style="border-left:1px solid #999"| |- style="background: #CEDAF2; text-align:center;" |style="border-left:1px solid #999;border-top:1px solid #999"| '''Vlag''' |- style="background: white; border-top:1px solid #999;" |style="border-left:1px solid #999"| [[Lêer:Flagge Juelich.svg|90px|center]] |- style="background: #f7f8ff; border-top:1px solid #999; text-align:center;" |style="border-left:1px solid #999"| |- style="border-top:1px solid #999;" |&nbsp;'''Land''' | style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | [[Lêer:Flag of Germany.svg|20px]] [[Duitsland]] |- style="border-top:1px solid #999;" |&nbsp;'''Deelstaat''' | style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | [[Lêer:Flag of North Rhine-Westphalia.svg|20px]] [[Noordryn-Wesfale]] |- style="border-top:1px solid #999;" |&nbsp;'''Koördinate''' | style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | {{Koördinate|50|55|20|N|06|21|30|O}} |- style="border-top:1px solid #999;" |&nbsp;'''Stigting''' | style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | |- style="border-top:1px solid #999;" |&nbsp;'''Stadstatus''' | style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | Dorp |- style="border-top:1px solid #999;" |&nbsp;'''[[Oppervlakte]]:''' | style="background: #f7f8ff" | &nbsp; |- | &nbsp;- Totaal | style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | 90.4 [[vierkante kilometer|vk km]] |- | &nbsp;'''Hoogte bo seevlak''' | style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | 83 m |- style="border-top:1px solid #999;" |- style="border-top:1px solid #999;" |- |&nbsp;'''Bevolking:''' | style="background: #f7f8ff" | &nbsp; |- | &nbsp;- Totaal (31 Desember 2009) | style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | 33,670 |- | &nbsp;- Bevolkingsdigtheid | style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | 358 /vk km |- |&nbsp;'''Tydsone''' | style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | [[UTC]] +01:00 ([[Middel-Europese Tyd|MET]]) |- style="border-top:1px solid #999;" |- |&nbsp;'''Burgemeester''' | style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | Axel Fuchs<ref>[https://www.wahlergebnisse.nrw/kommunalwahlen/2020/index_bm.shtml Wahlergebnisse in NRW Kommunalwahlen 2020], Land Nordrhein-Westfalen, besoek op 19 Junie 2021.</ref> |- style="border-top:1px solid #999;" |&nbsp;'''Amptelike webwerf''' | style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | [https://www.juelich.de/ ''www.juelich.de''] |- style="border-top:1px solid #999;" |} '''Jülich''' ([[Nederlands]]: '''Gulik''', in ou Duitse spelling ook ''Guelich'' of ''Gülich'', {{lang-fr|Juliers}}) is 'n dorp in die [[Duitsland|Duitse]] [[Deelstate van Duitsland|deelstaat]] [[Noordryn-Wesfale]], geleë in die Düren-distrik aan die '''Rur'''- of '''Roer'''rivier. Die dorp het 33, 670 inwoners met 'n oppervlakte van 90,40 [[Vierkante kilometer|km²]]. Naburige stede sluit [[Düren]], Eschweiler en Linnich in. Die stad lê ongeveer twintig kilometer ten ooste van die [[Nederland]]se grens by Ubach-Palenberg en die Nederlandse dorp en munisipaliteit [[Landgraaf (munisipaliteit)|Landgraaf]]. == Dele van Jülich == {| | width="450"| * [[Altenburg (Jülich)|Altenburg]] * [[Barmen (Jülich)|Barmen]] * [[Bourheim]] * [[Broich]] * [[Daubenrath]] * [[Güsten]] | width="450"| * Kernstadt * [[Kirchberg]] * [[Koslar]] * Lich-Steinstraß * [[Mersch]] | width="450"| * [[Merzenhausen]] * [[Pattern]] * [[Selgersdorf]] * [[Stetternich]] * [[Welldorf]] (met Serrest) |} == Galery == <gallery mode="packed" widths=150px heights=150px> Juelich-Franzosen-MaxAusPlan-1805.jpg|Kaart met stervormige vesting en brughoof Hexenturm Jülich.jpg|Die Heksentoring ([[Duits]]: Hexenturm) Solarthermisches Versuchskraftwerk Jülich STJ.jpg|Solarthermisches Versuchskraftwerk Jülich STJ </gallery> == Verwysings == {{Verwysings}} [[Kategorie:Duitsland]] 838lz9vgaz80hlybmkeflklnpcg6eue 0 392927 2519853 2519294 2022-08-17T18:14:18Z Oesjaar 7467 Verbeter wikitext text/x-wiki {{skuinse titel}} {{Spesieboks | name = <!-- Afrikaanse naam --> | image = | status = LC | status_system = iucn3.1 | taxon = Ruschia mariae | authority = [[Louisa Bolus|L.Bolus]] 1937 | synonyms = }} '''''Ruschia mariae''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] en is [[endemies]] in Suid-Afrika. Dit kom in die [[Oos-Kaap]], vanaf [[Colesberg]] tot by [[Steytlerville]], voor. Dit is deel van die [[Nama-Karoo]]-bioom en het 'n voorkomsgebied van 50 078 km². Die plant is geïdentifiseer na aanleiding van tien monsters wat in [[herbarium]]s gekry is. == Bronne == * [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=163-199 REDLIST Sanbi] * [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:364387-1 Plants of the World Online] {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Ruschia]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] [[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]] gakx0aw8y9ecq6njbmjjske34xt2s0v 0 392930 2519878 2519304 2022-08-17T18:21:59Z Oesjaar 7467 Ai! wikitext text/x-wiki {{skuinse titel}} {{Spesieboks | name = <!-- Afrikaanse naam --> | image = | status = DD | status_system = iucn3.1 | taxon = Ruschia marianae | authority = ([[Louisa Bolus|L.Bolus]]) Schwantes 1949 | synonyms =* ''Mesembryanthemum marianae'' <small>L.Bolus</small> }} '''''Ruschia marianae''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] en is [[endemies]] in Suid-Afrika. Dit kom in die [[Noord-Kaap|Noord-]] en [[Oos-Kaap]] voor. == Bronne == * [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=163-200 REDLIST Sanbi] * [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:364388-1 Plants of the World Online] {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Ruschia]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] [[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]] q59w03vsb5c5yannr0dwmbmbgj4s8f5 0 392939 2519922 2519578 2022-08-18T05:37:13Z Million dollars12 152862 /* Enkellopendes */ wikitext text/x-wiki {{Inligtingskas Musikale kunstenaar|naam=Diao|beeld=|beeldgrootte=|dwarsformaat=|beeldbeskrywing=|beeldonderskrif=|agtergrondkleur=solo|geboortenaam=|alias=|geboortedatum={{Geboortedatum en ouderdom|1996|04|01}}|geboorteplek=[[Rooikino]], [[Rusland]]|oorsprong={{Vlagland|Rusland}}|sterfdatum=|sterfplek=|genre=[[Elektroniese musiek]], EDM|beroep=[[Musiekprodusent]], [[DJ]]|instrument=FL Studio|jare_aktief=2012–nou|etiket=|assosiasies=|webwerf=|huidige_lede=|gewese_lede=}} '''Dmitri Vyacheslavovich Kuznetsov''' (gebore [[1 April]] [[1996]], Redkino, [[Twer-oblast|Tver Oblast]], [[Rusland]]), beter bekend onder sy verhoognaam '''DIAO''', is 'n Russiese [[komponis]], musikant, sanger-liedjieskrywer, [[Musiekprodusent|musiekvervaardiger]] <ref>{{Cite web|url=https://tverlife.ru/music/muzykalnaja-sreda-diao/|title=Музыкальная среда. DIAO|website=tverlife.ru|access-date=2022-08-14}}</ref> <ref>{{Cite web|url=https://tverlife.ru/music/tverlajf-muzykalnyj-otkryvaem-molodyh-ispolnitelej-iz-tverskoj-oblasti/|title=«Тверьлайф» музыкальный: открываем молодых исполнителей из Тверской области|website=tverlife.ru|access-date=2022-08-14}}</ref> <ref>{{Cite web|url=https://big-stars.ru/shou-biznes/dmitrij-kuznecov-biografiya/|title=Дмитрий Кузнецов: биография, сколько лет, фото музыканта|last=Big-Stars|date=2020-09-02|website=Big-Stars|language=ru-RU|access-date=2022-08-14}}</ref> <ref>{{Cite web|url=https://onlinemusicawards.ru/artists/diao|title=DIAO|website=onlinemusicawards.ru|language=ru|access-date=2022-08-14}}</ref> <ref>{{Cite web|url=https://onlinemusicawards.ru/artists/diao|title=DIAO|website=onlinemusicawards.ru|language=ru|access-date=2022-08-14}}</ref>. 2016 popsangerkompetisie wenner - beste duet, sowel as "Patriotism contest" wenner - beste duet <ref>{{Cite web|url=https://tverigrad.ru/publication/zhitelejj-tveri-priglashayut-na-khip-khop-festival/|title=Жителей Твери приглашают на хип-хоп-фестиваль — Твериград|website=tverigrad.ru|language=ru|access-date=2022-08-14}}</ref>. Deelnemer aan die program "Songs" op TNT, seisoen 1 en individuele deelnemer van "Parade of Talents" <ref>{{Cite web|url=https://big-stars.ru/shou-biznes/dmitrij-kuznecov-biografiya/|title=Дмитрий Кузнецов: биография, сколько лет, фото музыканта|last=Big-Stars|date=2020-09-02|website=Big-Stars|language=ru-RU|access-date=2022-08-14}}</ref> <ref>{{Cite web|url=https://smi2.ru/article/124137591/story|title=СМИ2|website=smi2.ru|access-date=2022-08-14}}</ref> <ref>{{Cite web|url=https://vk.com/official_page_diao|title=DIAO {{!}} Диао {{!}} ВКонтакте|website=vk.com|language=ru|access-date=2022-08-14}}</ref>. == Toekennings == * Wenner van die Konakovo Lights-toekenning in 2014-2017. * Wenner van die streektalentkompetisie in die rapkategorie in 2016 en 2019. * Bronswenner van "RAP-Style 2020". * Die beste kunstenaar van Julie 2020 in Rap-styl volgens New Wave-radio. * Beste presteerder van 2020 as deel van New Stars in New Wave! ". * II- en III-graadwenner in die "Kom ons sing 'n lied vir oorlog"-kompetisie * III-graadwenner in die "Rap-sangers"-nominasie * 3de plek wenner van die "Doen Goed" tekenkompetisie * Wenner van die Young Musicians-kompetisie (Young Musicians) == Diskografie == === EP === {| class="wikitable plainrowheaders" style="text-align:center" ! scope="col" style="width:15.8em;" |naam ! scope="col" style="width:17.9em;" | Inligting |- ! scope="row" | ''Die wêreld het gewag'' <ref>{{Cite web}}</ref> | * Vrystelling: [[6 Mei]] [[2022]] * ETIKET: Studio Soyuz * Formaat: digitale verspreiding |} === Enkellopendes === {| class="wikitable" |+ !jaar ! naam ! Formaat |- | rowspan="6" | 2019 | Hou van jou | <small>digitale verspreiding</small> |- | Verraad | <small>digitale verspreiding</small> |- | Dit maak nie meer seer nie | <small>digitale verspreiding</small> |- | Dinamiet (feat. Sasha se golf) | <small>digitale verspreiding</small> |- | wêreld vir twee | <small>digitale verspreiding</small> |- | Waarheen gaan die wêreld? | <small>digitale verspreiding</small> |- | rowspan="6" | 2020 | Koud tussen ons | <small>digitale verspreiding</small> |- | Tree vorentoe | <small>digitale verspreiding</small> |- | Jaag 'n droom na | <small>digitale verspreiding</small> |- | Laaste dans (feat. LineDi) | <small>digitale verspreiding</small> |- | Jy is my oseaan | <small>digitale verspreiding</small> |- | Maak 'n skuif | <small>digitale verspreiding</small> |- | rowspan="21" | 2021 | ag my | <small>digitale verspreiding</small> |- | Forever Together (Sergey Insaroff Remix) | <small>digitale verspreiding</small> |- | nag saam met jou | <small>digitale verspreiding</small> |- | Met jou | <small>digitale verspreiding</small> |- | Saam met jou (akoestiese weergawe) | <small>digitale verspreiding</small> |- | My (feat. UITSENDING) | <small>digitale verspreiding</small> |- | Dinamiet (feat. Sasha Wave) [PR Project Remix] | <small>digitale verspreiding</small> |- | My Land (feat. Sagol) | <small>digitale verspreiding</small> |- | More Than Love (feat. Heavenly) | <small>digitale verspreiding</small> |- | Somer (feat. Sergei Insaroff) | <small>digitale verspreiding</small> |- | Dit is te laat (feat. Julia Drobot, Skepper) | <small>digitale verspreiding</small> |- | Pynlike | <small>digitale verspreiding</small> |- | Tussen ons | <small>digitale verspreiding</small> |- | Waar is jy | <small>digitale verspreiding</small> |- | wees lief vir my | <small>digitale verspreiding</small> |- | FC Redkino | <small>digitale verspreiding</small> |- | Hardop dink | <small>digitale verspreiding</small> |- | Elke dag | <small>digitale verspreiding</small> |- | As | <small>digitale verspreiding</small> |- | Vlieg (feat. Julia Drobot) | <small>digitale verspreiding</small> |- | Legkaarte | <small>digitale verspreiding</small> |- | rowspan="7" | 2022 | Nuwe jaar | <small>digitale verspreiding</small> |- | Wanneer jy my sien (feat. Jesus) | <small>digitale verspreiding</small> |- | Gaping | <small>digitale verspreiding</small> |- | Wie is ek vir jou? | <small>digitale verspreiding</small> |- | Tyd | <small>digitale verspreiding</small> |- | Sigaretrook | <small>digitale verspreiding</small> |- | Sien uit daarna | <small>digitale verspreiding</small> |} == Interessante feite == * Dmitry is die stigter van die pop-rock-groep "Cool Looks Klan" en ook die stigter van die musieketiket "DIAO". == Verwysings == {{Verwysings}} {{Normdata}} [[Kategorie:Geboortes in 1996]] [[Kategorie:Lewende mense]] [[Kategorie:Russiese komponiste]] 3cf7wv95psfsp0fjyqm3ff4alyo6ci9 2519923 2519922 2022-08-18T06:32:53Z Million dollars12 152862 wikitext text/x-wiki {{Inligtingskas Musikale kunstenaar|naam=Diao|beeld=|beeldgrootte=|dwarsformaat=|beeldbeskrywing=|beeldonderskrif=|agtergrondkleur=solo|geboortenaam=|alias=|geboortedatum={{Geboortedatum en ouderdom|1996|04|01}}|geboorteplek=[[Rooikino]], [[Rusland]]|oorsprong={{Vlagland|Rusland}}|sterfdatum=|sterfplek=|genre=[[Elektroniese musiek]], EDM|beroep=[[Musiekprodusent]], [[DJ]]|instrument=FL Studio|jare_aktief=2012–nou|etiket=|assosiasies=|webwerf=|huidige_lede=|gewese_lede=|Img=DIAO Foto.jpg}} '''Dmitri Vyacheslavovich Kuznetsov''' (gebore [[1 April]] [[1996]], Redkino, [[Twer-oblast|Tver Oblast]], [[Rusland]]), beter bekend onder sy verhoognaam '''DIAO''', is 'n Russiese [[komponis]], musikant, sanger-liedjieskrywer, [[Musiekprodusent|musiekvervaardiger]] <ref>{{Cite web|url=https://tverlife.ru/music/muzykalnaja-sreda-diao/|title=Музыкальная среда. DIAO|website=tverlife.ru|access-date=2022-08-14}}</ref> <ref>{{Cite web|url=https://tverlife.ru/music/tverlajf-muzykalnyj-otkryvaem-molodyh-ispolnitelej-iz-tverskoj-oblasti/|title=«Тверьлайф» музыкальный: открываем молодых исполнителей из Тверской области|website=tverlife.ru|access-date=2022-08-14}}</ref> <ref>{{Cite web|url=https://big-stars.ru/shou-biznes/dmitrij-kuznecov-biografiya/|title=Дмитрий Кузнецов: биография, сколько лет, фото музыканта|last=Big-Stars|date=2020-09-02|website=Big-Stars|language=ru-RU|access-date=2022-08-14}}</ref> <ref>{{Cite web|url=https://onlinemusicawards.ru/artists/diao|title=DIAO|website=onlinemusicawards.ru|language=ru|access-date=2022-08-14}}</ref> <ref>{{Cite web|url=https://onlinemusicawards.ru/artists/diao|title=DIAO|website=onlinemusicawards.ru|language=ru|access-date=2022-08-14}}</ref>. 2016 popsangerkompetisie wenner - beste duet, sowel as "Patriotism contest" wenner - beste duet <ref>{{Cite web|url=https://tverigrad.ru/publication/zhitelejj-tveri-priglashayut-na-khip-khop-festival/|title=Жителей Твери приглашают на хип-хоп-фестиваль — Твериград|website=tverigrad.ru|language=ru|access-date=2022-08-14}}</ref>. Deelnemer aan die program "Songs" op TNT, seisoen 1 en individuele deelnemer van "Parade of Talents" <ref>{{Cite web|url=https://big-stars.ru/shou-biznes/dmitrij-kuznecov-biografiya/|title=Дмитрий Кузнецов: биография, сколько лет, фото музыканта|last=Big-Stars|date=2020-09-02|website=Big-Stars|language=ru-RU|access-date=2022-08-14}}</ref> <ref>{{Cite web|url=https://smi2.ru/article/124137591/story|title=СМИ2|website=smi2.ru|access-date=2022-08-14}}</ref> <ref>{{Cite web|url=https://vk.com/official_page_diao|title=DIAO {{!}} Диао {{!}} ВКонтакте|website=vk.com|language=ru|access-date=2022-08-14}}</ref>. == Toekennings == * Wenner van die Konakovo Lights-toekenning in 2014-2017. * Wenner van die streektalentkompetisie in die rapkategorie in 2016 en 2019. * Bronswenner van "RAP-Style 2020". * Die beste kunstenaar van Julie 2020 in Rap-styl volgens New Wave-radio. * Beste presteerder van 2020 as deel van New Stars in New Wave! ". * II- en III-graadwenner in die "Kom ons sing 'n lied vir oorlog"-kompetisie * III-graadwenner in die "Rap-sangers"-nominasie * 3de plek wenner van die "Doen Goed" tekenkompetisie * Wenner van die Young Musicians-kompetisie (Young Musicians) == Diskografie == === EP === {| class="wikitable plainrowheaders" style="text-align:center" ! scope="col" style="width:15.8em;" |naam ! scope="col" style="width:17.9em;" | Inligting |- ! scope="row" | ''Die wêreld het gewag'' <ref>{{Cite web}}</ref> | * Vrystelling: [[6 Mei]] [[2022]] * ETIKET: Studio Soyuz * Formaat: digitale verspreiding |} === Enkellopendes === {| class="wikitable" |+ !jaar ! naam ! Formaat |- | rowspan="6" | 2019 | Hou van jou | <small>digitale verspreiding</small> |- | Verraad | <small>digitale verspreiding</small> |- | Dit maak nie meer seer nie | <small>digitale verspreiding</small> |- | Dinamiet (feat. Sasha se golf) | <small>digitale verspreiding</small> |- | wêreld vir twee | <small>digitale verspreiding</small> |- | Waarheen gaan die wêreld? | <small>digitale verspreiding</small> |- | rowspan="6" | 2020 | Koud tussen ons | <small>digitale verspreiding</small> |- | Tree vorentoe | <small>digitale verspreiding</small> |- | Jaag 'n droom na | <small>digitale verspreiding</small> |- | Laaste dans (feat. LineDi) | <small>digitale verspreiding</small> |- | Jy is my oseaan | <small>digitale verspreiding</small> |- | Maak 'n skuif | <small>digitale verspreiding</small> |- | rowspan="21" | 2021 | ag my | <small>digitale verspreiding</small> |- | Forever Together (Sergey Insaroff Remix) | <small>digitale verspreiding</small> |- | nag saam met jou | <small>digitale verspreiding</small> |- | Met jou | <small>digitale verspreiding</small> |- | Saam met jou (akoestiese weergawe) | <small>digitale verspreiding</small> |- | My (feat. UITSENDING) | <small>digitale verspreiding</small> |- | Dinamiet (feat. Sasha Wave) [PR Project Remix] | <small>digitale verspreiding</small> |- | My Land (feat. Sagol) | <small>digitale verspreiding</small> |- | More Than Love (feat. Heavenly) | <small>digitale verspreiding</small> |- | Somer (feat. Sergei Insaroff) | <small>digitale verspreiding</small> |- | Dit is te laat (feat. Julia Drobot, Skepper) | <small>digitale verspreiding</small> |- | Pynlike | <small>digitale verspreiding</small> |- | Tussen ons | <small>digitale verspreiding</small> |- | Waar is jy | <small>digitale verspreiding</small> |- | wees lief vir my | <small>digitale verspreiding</small> |- | FC Redkino | <small>digitale verspreiding</small> |- | Hardop dink | <small>digitale verspreiding</small> |- | Elke dag | <small>digitale verspreiding</small> |- | As | <small>digitale verspreiding</small> |- | Vlieg (feat. Julia Drobot) | <small>digitale verspreiding</small> |- | Legkaarte | <small>digitale verspreiding</small> |- | rowspan="7" | 2022 | Nuwe jaar | <small>digitale verspreiding</small> |- | Wanneer jy my sien (feat. Jesus) | <small>digitale verspreiding</small> |- | Gaping | <small>digitale verspreiding</small> |- | Wie is ek vir jou? | <small>digitale verspreiding</small> |- | Tyd | <small>digitale verspreiding</small> |- | Sigaretrook | <small>digitale verspreiding</small> |- | Sien uit daarna | <small>digitale verspreiding</small> |} == Interessante feite == * Dmitry is die stigter van die pop-rock-groep "Cool Looks Klan" en ook die stigter van die musieketiket "DIAO". == Verwysings == {{Verwysings}} {{Normdata}} [[Kategorie:Geboortes in 1996]] [[Kategorie:Lewende mense]] [[Kategorie:Russiese komponiste]] 662dpv2903navexmqwhek4dhgom2m9u 2519939 2519923 2022-08-18T09:44:45Z Burgert Behr 2401 Taal (het probeer) wikitext text/x-wiki {{Inligtingskas Musikale kunstenaar|naam=Diao|beeld=|beeldgrootte=|dwarsformaat=|beeldbeskrywing=|beeldonderskrif=|agtergrondkleur=solo|geboortenaam=|alias=|geboortedatum={{Geboortedatum en ouderdom|1996|04|01}}|geboorteplek=[[Redkino]], [[Rusland]]|oorsprong={{Vlagland|Rusland}}|sterfdatum=|sterfplek=|genre=[[Elektroniese musiek]], EDM|beroep=[[Musiekprodusent]], [[DJ]]|instrument=FL Studio|jare_aktief=2012–nou|etiket=|assosiasies=|webwerf=|huidige_lede=|gewese_lede=|Img=DIAO Foto.jpg}} '''Dmitri Wjatsjeslawowitsj Koeznetsof''' (gebore [[1 April]] [[1996]], Redkino, [[Twer-oblast]], [[Rusland]]), beter bekend onder sy verhoognaam, '''DIAO''', is 'n Russiese [[komponis]], musikant, sanger-liedjieskrywer en [[Musiekprodusent|musiekvervaardiger]].<ref>{{Cite web|url=https://tverlife.ru/music/muzykalnaja-sreda-diao/|title=Музыкальная среда. DIAO|website=tverlife.ru|access-date=2022-08-14}}</ref> <ref>{{Cite web|url=https://tverlife.ru/music/tverlajf-muzykalnyj-otkryvaem-molodyh-ispolnitelej-iz-tverskoj-oblasti/|title=«Тверьлайф» музыкальный: открываем молодых исполнителей из Тверской области|website=tverlife.ru|access-date=2022-08-14}}</ref> <ref>{{Cite web|url=https://big-stars.ru/shou-biznes/dmitrij-kuznecov-biografiya/|title=Дмитрий Кузнецов: биография, сколько лет, фото музыканта|last=Big-Stars|date=2020-09-02|website=Big-Stars|language=ru-RU|access-date=2022-08-14}}</ref> <ref>{{Cite web|url=https://onlinemusicawards.ru/artists/diao|title=DIAO|website=onlinemusicawards.ru|language=ru|access-date=2022-08-14}}</ref> <ref>{{Cite web|url=https://onlinemusicawards.ru/artists/diao|title=DIAO|website=onlinemusicawards.ru|language=ru|access-date=2022-08-14}}</ref> Hy is die wenner van die popsangerkompetisie in 2016 (beste duet), sowel as van die Patriotismekompetisie (beste duet).<ref>{{Cite web|url=https://tverigrad.ru/publication/zhitelejj-tveri-priglashayut-na-khip-khop-festival/|title=Жителей Твери приглашают на хип-хоп-фестиваль — Твериград|website=tverigrad.ru|language=ru|access-date=2022-08-14}}</ref> Hy was 'n deelnemer aan die program "Songs", seisoen 1, op TNT en aan "Parade of Talents".<ref>{{Cite web|url=https://big-stars.ru/shou-biznes/dmitrij-kuznecov-biografiya/|title=Дмитрий Кузнецов: биография, сколько лет, фото музыканта|last=Big-Stars|date=2020-09-02|website=Big-Stars|language=ru-RU|access-date=2022-08-14}}</ref> <ref>{{Cite web|url=https://smi2.ru/article/124137591/story|title=СМИ2|website=smi2.ru|access-date=2022-08-14}}</ref> <ref>{{Cite web|url=https://vk.com/official_page_diao|title=DIAO {{!}} Диао {{!}} ВКонтакте|website=vk.com|language=ru|access-date=2022-08-14}}</ref> == Toekennings == * Wenner van die Konakovo Lights-toekenning in 2014-2017 * Wenner van die streektalentkompetisie in die rapkategorie in 2016 en 2019 * Bronswenner van "RAP-Style 2020" * Die beste kunstenaar van Julie 2020 in Rap-styl volgens New Wave-radio * Beste presteerder van 2020 as deel van New Stars in New Wave! * II- en III-graadwenner in die "Kom ons sing 'n lied vir oorlog"-kompetisie * III-graadwenner in die "Rap-sangers"-kompetisie * 3de plek wenner van die "Doen Goed"-tekenkompetisie * Wenner van die Young Musicians-kompetisie == Diskografie == === EP === {| class="wikitable plainrowheaders" style="text-align:center" ! scope="col" style="width:15.8em;" |naam ! scope="col" style="width:17.9em;" | Inligting |- ! scope="row" | ''Die wêreld het gewag'' <ref>{{Cite web}}</ref> | * Vrystelling: [[6 Mei]] [[2022]] * ETIKET: Studio Soyuz * Formaat: digitale verspreiding |} === Enkellopendes === {| class="wikitable" |+ !jaar ! naam ! Formaat |- | rowspan="6" | 2019 | Hou van jou | <small>digitale verspreiding</small> |- | Verraad | <small>digitale verspreiding</small> |- | Dit maak nie meer seer nie | <small>digitale verspreiding</small> |- | Dinamiet (met Sasha se golf) | <small>digitale verspreiding</small> |- | Wêreld vir twee | <small>digitale verspreiding</small> |- | Waarheen gaan die wêreld? | <small>digitale verspreiding</small> |- | rowspan="6" | 2020 | Koud tussen ons | <small>digitale verspreiding</small> |- | Tree vorentoe | <small>digitale verspreiding</small> |- | Jaag 'n droom na | <small>digitale verspreiding</small> |- | Laaste dans (feat. LineDi) | <small>digitale verspreiding</small> |- | Jy is my oseaan | <small>digitale verspreiding</small> |- | Maak 'n skuif | <small>digitale verspreiding</small> |- | rowspan="21" | 2021 | ag my | <small>digitale verspreiding</small> |- | Forever Together (Sergey Insaroff Remix) | <small>digitale verspreiding</small> |- | Nag saam met jou | <small>digitale verspreiding</small> |- | Saam met jou | <small>digitale verspreiding</small> |- | Saam met jou (akoestiese weergawe) | <small>digitale verspreiding</small> |- | My (met UITSENDING) | <small>digitale verspreiding</small> |- | Dinamiet (met Sasha Wave) [PR Project Remix] | <small>digitale verspreiding</small> |- | My Land (met Sagol) | <small>digitale verspreiding</small> |- | Meer as liefde (met Heavenly) | <small>digitale verspreiding</small> |- | Somer (met Sergei Insaroff) | <small>digitale verspreiding</small> |- | Dit is te laat (met Julia Drobot, skepper) | <small>digitale verspreiding</small> |- | Pynlik | <small>digitale verspreiding</small> |- | Tussen ons | <small>digitale verspreiding</small> |- | Waar is jy | <small>digitale verspreiding</small> |- | Wees lief vir my | <small>digitale verspreiding</small> |- | FC Redkino | <small>digitale verspreiding</small> |- | Hardop dink | <small>digitale verspreiding</small> |- | Elke dag | <small>digitale verspreiding</small> |- | As | <small>digitale verspreiding</small> |- | Vlieg (met Julia Drobot) | <small>digitale verspreiding</small> |- | Legkaarte | <small>digitale verspreiding</small> |- | rowspan="7" | 2022 | Nuwe jaar | <small>digitale verspreiding</small> |- | Wanneer jy my sien (met Jesus) | <small>digitale verspreiding</small> |- | Gaping | <small>digitale verspreiding</small> |- | Wie is ek vir jou? | <small>digitale verspreiding</small> |- | Tyd | <small>digitale verspreiding</small> |- | Sigaretrook | <small>digitale verspreiding</small> |- | Sien uit daarna | <small>digitale verspreiding</small> |} == Interessante feite == * Dmitry is die stigter van die pop-rock-groep Cool Looks Klan en van die musieketiket DIAO. == Verwysings == {{Verwysings}} {{Normdata}} [[Kategorie:Geboortes in 1996]] [[Kategorie:Lewende mense]] [[Kategorie:Russiese komponiste]] 47ead1xz2yxkrooirpjss0hyb0piyuj 2519940 2519939 2022-08-18T09:45:02Z Burgert Behr 2401 Burgert Behr het bladsy [[Diao (DJ)]] na [[DIAO]] geskuif wikitext text/x-wiki {{Inligtingskas Musikale kunstenaar|naam=Diao|beeld=|beeldgrootte=|dwarsformaat=|beeldbeskrywing=|beeldonderskrif=|agtergrondkleur=solo|geboortenaam=|alias=|geboortedatum={{Geboortedatum en ouderdom|1996|04|01}}|geboorteplek=[[Redkino]], [[Rusland]]|oorsprong={{Vlagland|Rusland}}|sterfdatum=|sterfplek=|genre=[[Elektroniese musiek]], EDM|beroep=[[Musiekprodusent]], [[DJ]]|instrument=FL Studio|jare_aktief=2012–nou|etiket=|assosiasies=|webwerf=|huidige_lede=|gewese_lede=|Img=DIAO Foto.jpg}} '''Dmitri Wjatsjeslawowitsj Koeznetsof''' (gebore [[1 April]] [[1996]], Redkino, [[Twer-oblast]], [[Rusland]]), beter bekend onder sy verhoognaam, '''DIAO''', is 'n Russiese [[komponis]], musikant, sanger-liedjieskrywer en [[Musiekprodusent|musiekvervaardiger]].<ref>{{Cite web|url=https://tverlife.ru/music/muzykalnaja-sreda-diao/|title=Музыкальная среда. DIAO|website=tverlife.ru|access-date=2022-08-14}}</ref> <ref>{{Cite web|url=https://tverlife.ru/music/tverlajf-muzykalnyj-otkryvaem-molodyh-ispolnitelej-iz-tverskoj-oblasti/|title=«Тверьлайф» музыкальный: открываем молодых исполнителей из Тверской области|website=tverlife.ru|access-date=2022-08-14}}</ref> <ref>{{Cite web|url=https://big-stars.ru/shou-biznes/dmitrij-kuznecov-biografiya/|title=Дмитрий Кузнецов: биография, сколько лет, фото музыканта|last=Big-Stars|date=2020-09-02|website=Big-Stars|language=ru-RU|access-date=2022-08-14}}</ref> <ref>{{Cite web|url=https://onlinemusicawards.ru/artists/diao|title=DIAO|website=onlinemusicawards.ru|language=ru|access-date=2022-08-14}}</ref> <ref>{{Cite web|url=https://onlinemusicawards.ru/artists/diao|title=DIAO|website=onlinemusicawards.ru|language=ru|access-date=2022-08-14}}</ref> Hy is die wenner van die popsangerkompetisie in 2016 (beste duet), sowel as van die Patriotismekompetisie (beste duet).<ref>{{Cite web|url=https://tverigrad.ru/publication/zhitelejj-tveri-priglashayut-na-khip-khop-festival/|title=Жителей Твери приглашают на хип-хоп-фестиваль — Твериград|website=tverigrad.ru|language=ru|access-date=2022-08-14}}</ref> Hy was 'n deelnemer aan die program "Songs", seisoen 1, op TNT en aan "Parade of Talents".<ref>{{Cite web|url=https://big-stars.ru/shou-biznes/dmitrij-kuznecov-biografiya/|title=Дмитрий Кузнецов: биография, сколько лет, фото музыканта|last=Big-Stars|date=2020-09-02|website=Big-Stars|language=ru-RU|access-date=2022-08-14}}</ref> <ref>{{Cite web|url=https://smi2.ru/article/124137591/story|title=СМИ2|website=smi2.ru|access-date=2022-08-14}}</ref> <ref>{{Cite web|url=https://vk.com/official_page_diao|title=DIAO {{!}} Диао {{!}} ВКонтакте|website=vk.com|language=ru|access-date=2022-08-14}}</ref> == Toekennings == * Wenner van die Konakovo Lights-toekenning in 2014-2017 * Wenner van die streektalentkompetisie in die rapkategorie in 2016 en 2019 * Bronswenner van "RAP-Style 2020" * Die beste kunstenaar van Julie 2020 in Rap-styl volgens New Wave-radio * Beste presteerder van 2020 as deel van New Stars in New Wave! * II- en III-graadwenner in die "Kom ons sing 'n lied vir oorlog"-kompetisie * III-graadwenner in die "Rap-sangers"-kompetisie * 3de plek wenner van die "Doen Goed"-tekenkompetisie * Wenner van die Young Musicians-kompetisie == Diskografie == === EP === {| class="wikitable plainrowheaders" style="text-align:center" ! scope="col" style="width:15.8em;" |naam ! scope="col" style="width:17.9em;" | Inligting |- ! scope="row" | ''Die wêreld het gewag'' <ref>{{Cite web}}</ref> | * Vrystelling: [[6 Mei]] [[2022]] * ETIKET: Studio Soyuz * Formaat: digitale verspreiding |} === Enkellopendes === {| class="wikitable" |+ !jaar ! naam ! Formaat |- | rowspan="6" | 2019 | Hou van jou | <small>digitale verspreiding</small> |- | Verraad | <small>digitale verspreiding</small> |- | Dit maak nie meer seer nie | <small>digitale verspreiding</small> |- | Dinamiet (met Sasha se golf) | <small>digitale verspreiding</small> |- | Wêreld vir twee | <small>digitale verspreiding</small> |- | Waarheen gaan die wêreld? | <small>digitale verspreiding</small> |- | rowspan="6" | 2020 | Koud tussen ons | <small>digitale verspreiding</small> |- | Tree vorentoe | <small>digitale verspreiding</small> |- | Jaag 'n droom na | <small>digitale verspreiding</small> |- | Laaste dans (feat. LineDi) | <small>digitale verspreiding</small> |- | Jy is my oseaan | <small>digitale verspreiding</small> |- | Maak 'n skuif | <small>digitale verspreiding</small> |- | rowspan="21" | 2021 | ag my | <small>digitale verspreiding</small> |- | Forever Together (Sergey Insaroff Remix) | <small>digitale verspreiding</small> |- | Nag saam met jou | <small>digitale verspreiding</small> |- | Saam met jou | <small>digitale verspreiding</small> |- | Saam met jou (akoestiese weergawe) | <small>digitale verspreiding</small> |- | My (met UITSENDING) | <small>digitale verspreiding</small> |- | Dinamiet (met Sasha Wave) [PR Project Remix] | <small>digitale verspreiding</small> |- | My Land (met Sagol) | <small>digitale verspreiding</small> |- | Meer as liefde (met Heavenly) | <small>digitale verspreiding</small> |- | Somer (met Sergei Insaroff) | <small>digitale verspreiding</small> |- | Dit is te laat (met Julia Drobot, skepper) | <small>digitale verspreiding</small> |- | Pynlik | <small>digitale verspreiding</small> |- | Tussen ons | <small>digitale verspreiding</small> |- | Waar is jy | <small>digitale verspreiding</small> |- | Wees lief vir my | <small>digitale verspreiding</small> |- | FC Redkino | <small>digitale verspreiding</small> |- | Hardop dink | <small>digitale verspreiding</small> |- | Elke dag | <small>digitale verspreiding</small> |- | As | <small>digitale verspreiding</small> |- | Vlieg (met Julia Drobot) | <small>digitale verspreiding</small> |- | Legkaarte | <small>digitale verspreiding</small> |- | rowspan="7" | 2022 | Nuwe jaar | <small>digitale verspreiding</small> |- | Wanneer jy my sien (met Jesus) | <small>digitale verspreiding</small> |- | Gaping | <small>digitale verspreiding</small> |- | Wie is ek vir jou? | <small>digitale verspreiding</small> |- | Tyd | <small>digitale verspreiding</small> |- | Sigaretrook | <small>digitale verspreiding</small> |- | Sien uit daarna | <small>digitale verspreiding</small> |} == Interessante feite == * Dmitry is die stigter van die pop-rock-groep Cool Looks Klan en van die musieketiket DIAO. == Verwysings == {{Verwysings}} {{Normdata}} [[Kategorie:Geboortes in 1996]] [[Kategorie:Lewende mense]] [[Kategorie:Russiese komponiste]] 47ead1xz2yxkrooirpjss0hyb0piyuj 0 392946 2519873 2519486 2022-08-17T18:20:41Z Oesjaar 7467 Ai! wikitext text/x-wiki {{skuinse titel}} {{Spesieboks | name = <!-- Afrikaanse naam --> | image = | status = LC | status_system = iucn3.1 | taxon = Ruschia middlemostii | authority = [[Louisa Bolus|L.Bolus]] 1962 | synonyms = }} '''''Ruschia middlemostii''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] en is [[endemies]] in Suid-Afrika. Dit kom in die [[Noord-Kaap]] voor. == Bronne == * [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=163-209 REDLIST Sanbi] * [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:58029-1 Plants of the World Online] {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Ruschia]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] [[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]] cqjevvrmra9ieqag9rqk98fa36mgpc1 0 392947 2519870 2519484 2022-08-17T18:19:47Z Oesjaar 7467 Ai! wikitext text/x-wiki {{skuinse titel}} {{Spesieboks | name = <!-- Afrikaanse naam --> | image = | status = DD | status_system = iucn3.1 | taxon = Ruschia misera | authority = ([[Louisa Bolus|L.Bolus]]) L.Bolus 1960 | synonyms = * ''Mesembryanthemum miserum'' <small>L.Bolus</small> }} '''''Ruschia misera''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] en is [[endemies]] in Suid-Afrika. Dit kom in die [[Wes-Kaap]] voor. == Bronne == * [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=163-212 REDLIST Sanbi] * [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:58031-1 Plants of the World Online] {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Ruschia]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] [[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]] aewsrjj5u7gv9dfxf0uw77zgaszf6na 0 392988 2519877 2519673 2022-08-17T18:21:43Z Oesjaar 7467 Verbeter wikitext text/x-wiki {{skuinse titel}} {{Spesieboks | name = <!-- Afrikaanse naam --> | image = | status = LC | status_system = iucn3.1 | taxon = Ruschia montaguensis | authority = [[Louisa Bolus|L.Bolus]] 1934 | synonyms = }} '''''Ruschia montaguensis''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] en is [[endemies]] in Suid-Afrika. Dit kom in die [[Wes-Kaap]] voor. == Bronne == * [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=163-216 REDLIST Sanbi] * [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:364400-1 Plants of the World Online] {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Ruschia]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] [[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]] dgmqp9aoj843jw8zemft8wbgutjgv5b 0 392990 2519860 2519684 2022-08-17T18:16:51Z Oesjaar 7467 Ai! wikitext text/x-wiki {{skuinse titel}} {{Spesieboks | name = <!-- Afrikaanse naam --> | image = | status = DD | status_system = iucn3.1 | taxon = Ruschia mollis | authority = Schwantes 1929 | synonyms =* ''Mesembryanthemum lene'' <small>N.E.Br.</small> }} '''''Ruschia mollis''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] en is [[endemies]] in Suid-Afrika. == Bronne == * [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=163-215 REDLIST Sanbi] * [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:364399-1 Plants of the World Online] {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Ruschia]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] [[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]] 7qyldx1skd3pedw8wzsjfymfbpc039a 0 393002 2519800 2519795 2022-08-17T12:42:26Z Burgert Behr 2401 Besig wikitext text/x-wiki 'n '''Fatwa''' of '''''fatwā''''' ([[Arabies]]: فتوىٰ; [[meervoud]]: '''''fatāwā''''', فتاوىٰ) is 'n regsbeslissing oor 'n [[Islam]]itiese goloofswet ([[sjaria]]) wat deur 'n gekwalifiseerde geleerde gegee word in antwoord op 'n vraag deur 'n privaat individu, regter of regering.{{sfn|Hendrickson|2013}}{{sfn|Tyan|Walsh|2012}}{{sfn|Berger|2014}} 'n Geleerde wat fatwas uitreik, word 'n [[moefti]] genoem.{{sfn|Hendrickson|2013}} Fatwas het deur die Islamitiese geskiedenis 'n belangrike rol gespeel en in die moderne tydperk nuwe vorme aangeneem.{{sfn|Masud|Kéchichian|2009}}{{sfn|Dallal|Hendrickson|2009}} Fatwas wat privaat uitgereik is, se doel was histories om [[Moslems]] in te lig oor Islam en om howe te adviseer oor ingewikkelde punte van Islamitiese en materiële reg.{{sfn|Masud|Kéchichian|2009}} Later is openbare en politieke fatwas uitgereik om standpunt in te neem oor doktrinêre polemieke, regeringsbeleide te wettig of griewe van die bevolking te verwoord.{{sfn|Messick|Kéchichian|2009}}{{sfn|Dallal|Hendrickson|2009}} In die tyd van [[Europa|Europese]] [[kolonialisme]] het fatwas 'n rol gespeel in die organisering van weerstand teen buitelandse oorheersing.{{sfn|Dallal|Hendrickson|2009}} In die moderne tydperk weerspieël fatwas veranderende ekonomiese, sosiale en politieke omstandighede en hanteer besorghede in Moslemgemeenskappe.{{sfn|Dallal|Hendrickson|2009}} Met die verspreiding van gekodifiseerde staatswette en Westerse regsopvoeding in die moderne Moslemwêreld het moefti's se tradisionele rol om wette in howe te verduidelik tot 'n einde gekom.{{sfn|Hendrickson|2013}}{{sfn|Masud|Kéchichian|2009}} Moderne fatwas het al hoe meer begin raad gee oor ander aspekte van sjaria, veral vrae oor godsdiensrituele en die alledaagse lewe.{{sfn|Hendrickson|2013}}{{sfn|Messick|2017}} Moderne openbare fatwas het al soms omstredenheid in die Moslemwêreld veroorsaak en sommige het wêreldwyd berug geword.{{sfn|Dallal|Hendrickson|2009}} ==Terminologie== Die woord fatwa kom van die Arabiese wortel ''f-t-y'', wat onder meer beteken "jeug, nuwigheid, opklaring, verduideliking".{{sfn|Masud|Kéchichian|2009}} 'n Paar terme wat met fatwa verband hou, is van dieselfde wortel afgelei. 'n Geleerde wat fatwas uitreik, word 'n [[moefti]] genoem. Die persoon wat 'n fatwa vra, is 'n moestafti. Die uitreiking van 'n fatwa word ifta genoem.{{sfn|Hendrickson|2013}}{{sfn|Dallal|Hendrickson|2009}} ==Oorsprong== Die oorsprong van die ''fatwa'' kan teruggespeur word na die [[Koran]]. Op 'n paar plekke gee die Koran die profeet [[Mohammed]] opdrag oor hoe om te reageer op vrae deur sy volgelinge oor godsdiens- en sosiale praktyke. Baie van dié verse begin met die frase "En hulle vra u uit omtrent . . . , sê . . ." Op twee plekke (4:127 en 4:176) word dit uitgedruk met die werkwoordvorm van die wortel ''f-t-y'', wat dui op die vra vir of gee van 'n gesaghebbende antwoord. In die [[hadit]]geskrifte word dié drierigtingverhouding tussen God, Mohammed en gelowiges gewoonlik vervang met 'n tweerigtingkonsultasie, waarin Mohammed vrae deur sy metgeselle (''ṣaḥābah'') direk beantwoord.{{sfn|Powers|2017}} Volgens die Islam het God ná Mohammed se dood in 632 opgehou om deur openbaringe en profete met die mens te praat. Die uitbreidende Moslemgemeenskap het hulle daarna tot Mohammed se metgeselle gewend vir godsdienstige leiding, en van hulle het na berig word 'n paar verklarings oor 'n groot reeks onderwerpe uitgereik. Die generasie metgeselle is op hulle beurt in dié rol vervang deur die generasie opvolgers (''tabi'un'').{{sfn|Powers|2017}} Die begrip fatwa het dus in Islamgemeenskappe in 'n vraag-en-antwoorformaat ontwikkel vir die oordrag van godsdienskennis, en het sy definitiewe vorm aangeneem met die ontwikkeling van die klassieke teorie van die Islamreg.{{sfn|Masud|Kéchichian|2009}} [[Beeld:La_déclaration_de_la_Guerre_Sainte_à_Konstantinyé_en_novembre_1914-_Photo.jpg|thumbnail|240px|'n Fatwa word voorgelees ter ondersteuning van 'n proklamasie deur die [[Ottomaanse Ryk]] waarin 'n [[djihad]] in 1914 uitgevaardig is om in die [[Eerste Wêreldoorlog]] te veg.{{sfn|Zürcher|2016|p=56}}]] ==Politieke fatwas en omstredenheid== Sommige moefti's van die moderne tydperk, soos die een van die Libanese Republiek in die middel 20ste eeu en die grootmoefti van die Sultanaat Oman, was belangrike politieke leiers.{{sfn|Messick|Kéchichian|2009}} In Iran het die [[ajatolla]] [[Roeholla Chomeini]] proklamasies en fatwas gebruik om 'n paar instellings bekend te stel en te wettig, insluitende die Raad van die Islamitiese Rewolusie en die Iranse parlement.{{sfn|Dallal|Hendrickson|2009}} Chomeini se algemeen bekendste fatwa was die proklamasie wat [[Salman Rushdie]] tot dood veroordeel vir sy roman ''[[The Satanic Verses]]''.{{sfn|Dallal|Hendrickson|2009}} Chomeini het nie self dié proklamasie 'n fatwa genoem nie en sommige geleerdes reken dit het nie as een gekwalifiseer nie, omdat net 'n hof kragtens die Islamreg kan besluit of 'n beskuldigde skuldig is.{{sfn|Hendrickson|2013}}{{sfn|Vikør|2005|p=142}} Nadat die proklamasie egter in die Westerse pers 'n fatwa genoem is, is dit algemeen as een aanvaar deur beide sy kritici en ondersteuners.{{sfn|Hendrickson|2013}}{{sfn|Vikør|2005|p=142}} Die Rushdiesaak word beskou as die kwessie wat fatwas onder die wêreld se aandag gebring het.{{sfn|Messick|2017}} Saam met ander militante fatwas, het dit bygedra tot die algemene wanopvatting dat 'n fatwa 'n godsdienstige magtiging vir die dood is.{{sfn|Berger|2014}} Baie militante en hervormingsbeweging in die moderne tydperk het al fatwas versprei wat uitgereik is deur individue wat nie die kwalifikasies van 'n moefti het nie. 'n Bekende voorbeeld is die fatwa wat in 1998 deur [[Osama bin Laden]] en vier ander uitgereik is waarin 'n "[[djihad]] teen Jode en Kruisvaarders" verklaar word en waarin 'n beroep gedoen is vir die moord op Amerikaanse burgers. Benewens 'n veroordeling van die inhoud daarvan, het baie Islamitiese geleerdes klem daarop gelê dat Bin Laden nie gekwalifiseer was om óf 'n fatwa uit te reik óf 'n djihad te verklaar nie.{{sfn|Dallal|Hendrickson|2009}} ==Sosiale rol van fatwas== Omdat die rol van fatwas op suiwer regsake in die moderne tyd afgeneem het, is daar 'n relatiewe toename in die deel van fatwas wat te doen het met rituele, die uitleg van die Koran, [[Soefisme]], ensovoorts. Moderne fatwas handel ook oor 'n verskeidenheid ander sake soos versekering, geslagsveranderingsoperasies, maanverkenning, die drink van bier,{{sfn|Messick|2017}} aborsie in die geval van fetusabnormaliteite, of mans en vroue wat 'n werkplek deel.{{sfn|Ghafour|2016}} Openbare "fatwa-oorloë" weerspieël soms politieke polemieke in die Moslemwêreld, van 'n stryd teen kolonialisme tot die [[Golfoorlog]] van die 1990's, toe moefti's in sommige lande fatwas uitgereik het ter ondersteuning van die koalisie onder Amerika en ander lande die Irakse oproep om 'n djihad teen Amerika en sy bondgenote gesteun het.{{sfn|Gräf|2017}}{{sfn|Messick|2017}} In die privaat sfeer lyk sommige moefti's soms soos maatskaplike werkers wat raad gee oor 'n verskeidenheid persoonlike sake van die alledaagse lewe.{{sfn|Messick|2017}} Die sosiale profiel van iemand wat 'n fatwa vra, het ook aansienlik verander. Omdat die vlak van algemene opvoeding verhoog het, is dié wat fatwas vra al hoe beter opgevoed, en dit het die tradisionele verhouding tussen moefti en moestafti wat op beperkte geletterdheid gebaseer was, verander. Die vraagsteller is ook meer geneig om 'n vrou te wees en hulle vra die moefti's direk vrae, in plaas daarvan om soos vroeër hulle vraag deur 'n manlike familielid te laat stel. Omdat vroue nou 'n aansienlike deel uitmaak van studente wat Islamreg bestudeer en as moeftijas registreer, sal hulle prominensie in die interpretasie daarvan ook waarskynlik styg.{{sfn|Messick|2017}}{{sfn|Ghafour|2016}} 'n Fatwanoodlyn in die [[Verenigde Arabiese Emirate]] bied toegang tot manlike én vroulike moefti's, en dit stel vroue in staat om fatwas van vroulike geleerdes te vra.{{sfn|Ghafour|2016}} Die groot aantal fatwas wat in die moderne wêreld uitgereik word, getuig van die belangrikheid van Islamitiese regsgeldigheid vir baie Moslims. Min navorsing is egter gedoen om aan te dui in watter mate Moslems die geldigheid van verskillende fatwas erken en dit in die regte lewe volg. Pleks van die ware gedrag en opinie van Moslems weer te gee, kan dié fatwas eerder 'n versameling opinies wees van wat Moslems "behoort te dink".{{sfn|Berger|2014}} ==Verwysings== {{Verwysings|3}} ==Skakels== {{vertaaluit| taalafk = en | il = Fatwa}} {{Normdata}} [[Kategorie:Islam]] dpjyqge9g6ao9eo7qhldqxqiaekc4pc 2519802 2519800 2022-08-17T13:00:15Z Burgert Behr 2401 Klaar wikitext text/x-wiki 'n '''Fatwa''' of '''''fatwā''''' ([[Arabies]]: فتوىٰ; [[meervoud]]: '''''fatāwā''''', فتاوىٰ) is 'n regsbeslissing oor 'n [[Islam]]itiese goloofswet ([[sjaria]]) wat deur 'n gekwalifiseerde geleerde gegee word in antwoord op 'n vraag deur 'n privaat individu, regter of regering.{{sfn|Hendrickson|2013}}{{sfn|Tyan|Walsh|2012}}{{sfn|Berger|2014}} 'n Geleerde wat fatwas uitreik, word 'n [[moefti]] genoem.{{sfn|Hendrickson|2013}} Fatwas het deur die Islamitiese geskiedenis 'n belangrike rol gespeel en in die moderne tydperk nuwe vorme aangeneem.{{sfn|Masud|Kéchichian|2009}}{{sfn|Dallal|Hendrickson|2009}} Fatwas wat privaat uitgereik is, se doel was histories om [[Moslems]] in te lig oor Islam en om howe te adviseer oor ingewikkelde punte van Islamitiese en materiële reg.{{sfn|Masud|Kéchichian|2009}} Later is openbare en politieke fatwas uitgereik om standpunt in te neem oor doktrinêre polemieke, regeringsbeleide te wettig of griewe van die bevolking te verwoord.{{sfn|Messick|Kéchichian|2009}}{{sfn|Dallal|Hendrickson|2009}} In die tyd van [[Europa|Europese]] [[kolonialisme]] het fatwas 'n rol gespeel in die organisering van weerstand teen buitelandse oorheersing.{{sfn|Dallal|Hendrickson|2009}} In die moderne tydperk weerspieël fatwas veranderende ekonomiese, sosiale en politieke omstandighede en hanteer besorghede in Moslemgemeenskappe.{{sfn|Dallal|Hendrickson|2009}} Met die verspreiding van gekodifiseerde staatswette en Westerse regsopvoeding in die moderne Moslemwêreld het moefti's se tradisionele rol om wette in howe te verduidelik tot 'n einde gekom.{{sfn|Hendrickson|2013}}{{sfn|Masud|Kéchichian|2009}} Moderne fatwas het al hoe meer begin raad gee oor ander aspekte van sjaria, veral vrae oor godsdiensrituele en die alledaagse lewe.{{sfn|Hendrickson|2013}}{{sfn|Messick|2017}} Moderne openbare fatwas het al soms omstredenheid in die Moslemwêreld veroorsaak en sommige het wêreldwyd berug geword.{{sfn|Dallal|Hendrickson|2009}} ==Terminologie== Die woord fatwa kom van die Arabiese wortel ''f-t-y'', wat onder meer beteken "jeug, nuwigheid, opklaring, verduideliking".{{sfn|Masud|Kéchichian|2009}} 'n Paar terme wat met fatwa verband hou, is van dieselfde wortel afgelei. 'n Geleerde wat fatwas uitreik, word 'n [[moefti]] genoem. Die persoon wat 'n fatwa vra, is 'n moestafti. Die uitreiking van 'n fatwa word ifta genoem.{{sfn|Hendrickson|2013}}{{sfn|Dallal|Hendrickson|2009}} ==Oorsprong== Die oorsprong van die ''fatwa'' kan teruggespeur word na die [[Koran]]. Op 'n paar plekke gee die Koran die profeet [[Mohammed]] opdrag oor hoe om te reageer op vrae deur sy volgelinge oor godsdiens- en sosiale praktyke. Baie van dié verse begin met die frase "En hulle vra u uit omtrent . . . , sê . . ." Op twee plekke (4:127 en 4:176) word dit uitgedruk met die werkwoordvorm van die wortel ''f-t-y'', wat dui op die vra vir of gee van 'n gesaghebbende antwoord. In die [[hadit]]geskrifte word dié drierigtingverhouding tussen God, Mohammed en gelowiges gewoonlik vervang met 'n tweerigtingkonsultasie, waarin Mohammed vrae deur sy metgeselle (''ṣaḥābah'') direk beantwoord.{{sfn|Powers|2017}} Volgens die Islam het God ná Mohammed se dood in 632 opgehou om deur openbaringe en profete met die mens te praat. Die uitbreidende Moslemgemeenskap het hulle daarna tot Mohammed se metgeselle gewend vir godsdienstige leiding, en van hulle het na berig word 'n paar verklarings oor 'n groot reeks onderwerpe uitgereik. Die generasie metgeselle is op hulle beurt in dié rol vervang deur die generasie opvolgers (''tabi'un'').{{sfn|Powers|2017}} Die begrip fatwa het dus in Islamgemeenskappe in 'n vraag-en-antwoorformaat ontwikkel vir die oordrag van godsdienskennis, en het sy definitiewe vorm aangeneem met die ontwikkeling van die klassieke teorie van die Islamreg.{{sfn|Masud|Kéchichian|2009}} [[Beeld:La_déclaration_de_la_Guerre_Sainte_à_Konstantinyé_en_novembre_1914-_Photo.jpg|thumbnail|240px|'n Fatwa word voorgelees ter ondersteuning van 'n proklamasie deur die [[Ottomaanse Ryk]] waarin 'n [[djihad]] in 1914 uitgevaardig is om in die [[Eerste Wêreldoorlog]] te veg.{{sfn|Zürcher|2016|p=56}}]] ==Politieke fatwas en omstredenheid== Sommige moefti's van die moderne tydperk, soos die een van die Libanese Republiek in die middel 20ste eeu en die grootmoefti van die Sultanaat Oman, was belangrike politieke leiers.{{sfn|Messick|Kéchichian|2009}} In Iran het die [[ajatolla]] [[Roeholla Chomeini]] proklamasies en fatwas gebruik om 'n paar instellings bekend te stel en te wettig, insluitende die Raad van die Islamitiese Rewolusie en die Iranse parlement.{{sfn|Dallal|Hendrickson|2009}} Chomeini se algemeen bekendste fatwa was die proklamasie wat [[Salman Rushdie]] tot dood veroordeel vir sy roman ''[[The Satanic Verses]]''.{{sfn|Dallal|Hendrickson|2009}} Chomeini het nie self dié proklamasie 'n fatwa genoem nie en sommige geleerdes reken dit het nie as een gekwalifiseer nie, omdat net 'n hof kragtens die Islamreg kan besluit of 'n beskuldigde skuldig is.{{sfn|Hendrickson|2013}}{{sfn|Vikør|2005|p=142}} Nadat die proklamasie egter in die Westerse pers 'n fatwa genoem is, is dit algemeen as een aanvaar deur beide sy kritici en ondersteuners.{{sfn|Hendrickson|2013}}{{sfn|Vikør|2005|p=142}} Die Rushdiesaak word beskou as die kwessie wat fatwas onder die wêreld se aandag gebring het.{{sfn|Messick|2017}} Saam met ander militante fatwas, het dit bygedra tot die algemene wanopvatting dat 'n fatwa 'n godsdienstige magtiging vir die dood is.{{sfn|Berger|2014}} Baie militante en hervormingsbeweging in die moderne tydperk het al fatwas versprei wat uitgereik is deur individue wat nie die kwalifikasies van 'n moefti het nie. 'n Bekende voorbeeld is die fatwa wat in 1998 deur [[Osama bin Laden]] en vier ander uitgereik is waarin 'n "[[djihad]] teen Jode en Kruisvaarders" verklaar word en waarin 'n beroep gedoen is vir die moord op Amerikaanse burgers. Benewens 'n veroordeling van die inhoud daarvan, het baie Islamitiese geleerdes klem daarop gelê dat Bin Laden nie gekwalifiseer was om óf 'n fatwa uit te reik óf 'n djihad te verklaar nie.{{sfn|Dallal|Hendrickson|2009}} ==Sosiale rol van fatwas== Omdat die rol van fatwas op suiwer regsake in die moderne tyd afgeneem het, is daar 'n relatiewe toename in die deel van fatwas wat te doen het met rituele, die uitleg van die Koran, [[Soefisme]], ensovoorts. Moderne fatwas handel ook oor 'n verskeidenheid ander sake soos versekering, geslagsveranderingsoperasies, maanverkenning, die drink van bier,{{sfn|Messick|2017}} aborsie in die geval van fetusabnormaliteite, of mans en vroue wat 'n werkplek deel.{{sfn|Ghafour|2016}} Openbare "fatwa-oorloë" weerspieël soms politieke polemieke in die Moslemwêreld, van 'n stryd teen kolonialisme tot die [[Golfoorlog]] van die 1990's, toe moefti's in sommige lande fatwas uitgereik het ter ondersteuning van die koalisie onder Amerika en ander lande die Irakse oproep om 'n djihad teen Amerika en sy bondgenote gesteun het.{{sfn|Gräf|2017}}{{sfn|Messick|2017}} In die privaat sfeer lyk sommige moefti's soms soos maatskaplike werkers wat raad gee oor 'n verskeidenheid persoonlike sake van die alledaagse lewe.{{sfn|Messick|2017}} Die sosiale profiel van iemand wat 'n fatwa vra, het ook aansienlik verander. Omdat die vlak van algemene opvoeding verhoog het, is dié wat fatwas vra al hoe beter opgevoed, en dit het die tradisionele verhouding tussen moefti en moestafti wat op beperkte geletterdheid gebaseer was, verander. Die vraagsteller is ook meer geneig om 'n vrou te wees en hulle vra die moefti's direk vrae, in plaas daarvan om soos vroeër hulle vraag deur 'n manlike familielid te laat stel. Omdat vroue nou 'n aansienlike deel uitmaak van studente wat Islamreg bestudeer en as moeftijas registreer, sal hulle prominensie in die interpretasie daarvan ook waarskynlik styg.{{sfn|Messick|2017}}{{sfn|Ghafour|2016}} 'n Fatwanoodlyn in die [[Verenigde Arabiese Emirate]] bied toegang tot manlike én vroulike moefti's, en dit stel vroue in staat om fatwas van vroulike geleerdes te vra.{{sfn|Ghafour|2016}} Die groot aantal fatwas wat in die moderne wêreld uitgereik word, getuig van die belangrikheid van Islamitiese regsgeldigheid vir baie Moslims. Min navorsing is egter gedoen om aan te dui in watter mate Moslems die geldigheid van verskillende fatwas erken en dit in die regte lewe volg. Pleks van die ware gedrag en opinie van Moslems weer te gee, kan dié fatwas eerder 'n versameling opinies wees van wat Moslems "behoort te dink".{{sfn|Berger|2014}} ==Verwysing== {{Verwysings|3}} ===Bronne=== {{refbegin|3}} * {{cite encyclopedia |first=Jocelyn|last=Hendrickson |title=Fatwa |editor=Gerhard Böwering, Patricia Crone|encyclopedia=The Princeton Encyclopedia of Islamic Political Thought|publisher=Princeton University Press|year=2013|isbn=978-0691134840}} * {{cite encyclopedia |first1=E. |last1=Tyan |first2=J.R. |last2=Walsh |title=Fatwā |year= 2012 |encyclopedia=Encyclopaedia of Islam |edition=2nd |publisher=Brill |editor1=P. Bearman |editor2=Th. Bianquis |editor3=C.E. Bosworth |editor4=E. van Donzel |editor5=W.P. Heinrichs |doi=10.1163/1573-3912_islam_COM_0219 }} * {{cite encyclopedia |first = Maurits S. |last=Berger |title=Fatwa |encyclopedia=The Oxford Encyclopedia of Islam and Politics |editor=Emad El-Din Shahin |year=2014|publisher=Oxford University Press |url = http://www.oxfordislamicstudies.com/article/opr/t342/e0003 |url-access=subscription }} * {{cite encyclopedia |first1=Muhammad Khalid|last1=Masud|first2=Joseph A.|last2=Kéchichian |title=Fatwā. Concepts of Fatwā |encyclopedia=The Oxford Encyclopedia of the Islamic World |editor=John L. Esposito |publisher=Oxford University Press |location=Oxford, England |year=2009 |url = http://www.oxfordislamicstudies.com/print/opr/t236/e0243 }} * {{cite encyclopedia |first1=Ahmad S. |last1=Dallal |first2=Jocelyn |last2=Hendrickson |title=Fatwā. Modern usage |encyclopedia=The Oxford Encyclopedia of the Islamic World |editor=John L. Esposito |publisher=Oxford University Press |location=Oxford |year=2009 |url = http://www.oxfordislamicstudies.com/print/opr/t236/e0243 }} * {{cite encyclopedia |first1=Brinkley |last1=Messick |first2=Joseph A. |last2=Kéchichian |title = Fatwā. Process and Function |encyclopedia=The Oxford Encyclopedia of the Islamic World |editor=John L. Esposito |publisher=Oxford University Press |location=Oxford, England |year=2009 |url = http://www.oxfordislamicstudies.com/print/opr/t236/e0243 }} * {{cite encyclopedia |last=Messick |first=Brinkley |title = Fatwā, modern |encyclopedia=Encyclopaedia of Islam |edition=3rd |editor1=Kate Fleet |editor2=Gudrun Krämer |editor3=Denis Matringe |editor4=John Nawas |editor5=Everett Rowson |publisher=Brill |year=2017 |doi=10.1163/1573-3912_ei3_COM_27049 }} * {{cite encyclopedia |last=Powers |first=David S. |title = Fatwā, premodern |encyclopedia=Encyclopaedia of Islam |edition=3rd |editor1=Kate Fleet|editor2=Gudrun Krämer|editor3=Denis Matringe|editor4=John Nawas|editor5=Everett Rowson |publisher=Brill |year=2017 |doi=10.1163/1573-3912_ei3_COM_27048 }} * {{cite book |first=Knut S. |last=Vikør |year=2005 |title=Between God and the Sultan: A History of Islamic Law |publisher=Oxford University Press |url= https://books.google.com/books?id=I9d7Jw8c5v4C&pg=PA142 |isbn=0195223985 }} * {{cite book |first=Erik Jan|last=Zürcher |year=2016 |title= Jihad and Islam in World War I: Studies on the Ottoman Jihad on the Centenary of Snouck Hurgronje's "Holy War Made in Germany" |publisher=Leiden University Press |isbn=978-9087282394 }} * {{cite news |last=Ghafour |first=Hamida |title=The fatwa hotline: 'We have heard everything' |url = https://www.theguardian.com/world/2016/aug/20/heard-everything-women-fatwa-hotline-abu-dhabi |access-date=15 September 2019 |newspaper = The Guardian |date=20 August 2016}} * {{cite encyclopedia |last=Gräf|first=Bettina |title=Fatwā, modern media |encyclopedia=Encyclopaedia of Islam |edition=3rd|editor1=Kate Fleet|editor2=Gudrun Krämer|editor3=Denis Matringe|editor4=John Nawas|editor5=Everett Rowson |publisher=Brill|year=2017 |doi=10.1163/1573-3912_ei3_COM_27050 }} {{refend}} ==Skakels== * [http://www.oxfordislamicstudies.com/print/opr/t236/e0243 ''Fatwa''] – artikel uit ''The Oxford Encyclopedia of the Islamic World'', via Oxford Islamic Studies {{vertaaluit| taalafk = en | il = Fatwa}} {{Normdata}} [[Kategorie:Islam]] eimwde0d8km4h6xau59fxs2zw5k22ac 0 393004 2519829 2519796 2022-08-17T16:05:47Z Aliwal2012 39067 opruim wikitext text/x-wiki '''Laerskool Bakenkop''' is 'n Afrikaansmedium-[[laerskool]] in Wierdapark, [[Centurion]], Suid-Afrika. Die skool se visie is: "Om ons leerders se volle potensiaal te ontwikkel".<ref>https://www.laerskoolbakenkop.co.za/index.php/tuisblad/credo</ref> Van die sportaktiwiteite wat by die skool aanbied is: [[fietsry]], [[gholf]], [[skaak]], landloop, [[hokkie]], [[boogskiet]], [[jukskei]] en [[krieket]]. Van die kultuuraktiwiteite wat aangebied word by die skool is: koor, revues, redenaars, toneelgroep en [[Die Voortrekkers (organisasie)|Voortrekkers]]. == Geskiedenis == Die Laerskool Bakenkop het in Januarie, onder die dak van Laerskool Wierdapark begin. Die skool het toe bekend gestaan as die Tweede Laerskool Wierdapark onder leiding van die waarnemende hoof, mnr P.S.N. Swart. Op 23 April het die laerskool hulle eie gebou betrek by Underbergstraat 5 in Wierdapark. In Oktober 1982 het die skool sy naam, Laerskool Bakenkop, gekry. Mnr Willie Fourie<ref>https://www.laerskoolbakenkop.co.za/images/Personeel_2022.pdf</ref> is die huidige Skoolhoof. == Skoollied == Die skoollied is deur [[Koos du Plessis]] geskryf en getoonset: {| class="wikitable" | |'''Trou aan ons eie rig Bakenkop''' '''Trots, maar in ootmoed 'n baken op''' '''Baken van kennis geloof, hoop en moed''' '''Op aarde gekoop met ons bloed.''' '''Laat ons met wysheid ons land deurdrenk''' '''Met al die gawes wat u ons skenk''' '''Gee dat ons dade u raadsplan sal dien''' '''Ons oë U koninkryk sien.''' '''Neerlae en seges vul elke dag''' '''Maar ons streef hoër, want Hoër Krag''' '''Vul ons met ywer, met vreugde en trots''' '''Want Bakenkop staan op 'n Rots.''' | |} == Verwysings == {{Verwysings}} == Eksterne skakels == * [https://www.laerskoolbakenkop.co.za/ Laerskool Bakenkop se webtuiste] cu6ch8ndq93xlj0qyi678pvadetr4pd 2519835 2519829 2022-08-17T16:21:38Z Aliwal2012 39067 wikitext text/x-wiki '''Laerskool Bakenkop''' is 'n Afrikaansmedium-[[laerskool]] in Wierdapark, [[Centurion]], Suid-Afrika. Die skool se visie is: "Om ons leerders se volle potensiaal te ontwikkel".<ref>https://www.laerskoolbakenkop.co.za/index.php/tuisblad/credo</ref> Van die sportaktiwiteite wat by die skool aanbied is: [[atletiek]], [[netbal]], [[fietsry]], [[gholf]], [[skaak]], landloop, [[hokkie]], [[boogskiet]], [[jukskei]], [[krieket]] en minikrieket. Van die kultuuraktiwiteite wat by die skool aangebied word is: koor, revues, redenaars, toneelgroep en [[Die Voortrekkers (organisasie)|Voortrekkers]]. == Geskiedenis == Die Laerskool Bakenkop het in Januarie 1982, onder die dak van Laerskool Wierdapark begin. Die skool het toe bekend gestaan as die Tweede Laerskool Wierdapark onder leiding van die waarnemende hoof, mnr P.S.N. Swart. Op 23 April het die laerskool hulle eie gebou betrek by Underbergstraat 5 in Wierdapark. In Oktober 1982 het die skool sy naam, Laerskool Bakenkop, gekry. Mnr Willie Fourie<ref>https://www.laerskoolbakenkop.co.za/images/Personeel_2022.pdf</ref> is die huidige skoolhoof (2022). == Skoollied == Die skoollied is deur [[Koos du Plessis]] geskryf en getoonset: {| class="wikitable" | |'''Trou aan ons eie rig Bakenkop''' '''Trots, maar in ootmoed 'n baken op''' '''Baken van kennis geloof, hoop en moed''' '''Op aarde gekoop met ons bloed.''' '''Laat ons met wysheid ons land deurdrenk''' '''Met al die gawes wat u ons skenk''' '''Gee dat ons dade u raadsplan sal dien''' '''Ons oë U koninkryk sien.''' '''Neerlae en seges vul elke dag''' '''Maar ons streef hoër, want Hoër Krag''' '''Vul ons met ywer, met vreugde en trots''' '''Want Bakenkop staan op 'n Rots.''' | |} == Verwysings == {{Verwysings}} == Eksterne skakels == * [https://www.laerskoolbakenkop.co.za/ Laerskool Bakenkop se webtuiste] d7jywix92zor34ua1217cfs9qk04k4s 1 393005 2519798 2022-08-17T12:04:10Z Burgert Behr 2401 Nuwe bladsy geskep met '{{Kop van besprekingsbladsy}} {{Bladtrekke}}' wikitext text/x-wiki {{Kop van besprekingsbladsy}} {{Bladtrekke}} 2v27w7bebgol2ym1cn6ibpmrzbxwbzv 1 393006 2519799 2022-08-17T12:04:55Z Burgert Behr 2401 Nuwe bladsy geskep met '{{Kop van besprekingsbladsy}} {{Bladtrekke}}' wikitext text/x-wiki {{Kop van besprekingsbladsy}} {{Bladtrekke}} 2v27w7bebgol2ym1cn6ibpmrzbxwbzv 0 393007 2519801 2022-08-17T12:56:21Z Oesjaar 7467 Nuwe artikel! wikitext text/x-wiki {{skuinse titel}} {{Spesieboks | name = <!-- Afrikaanse naam --> | image = | status = LC | status_system = iucn3.1 | taxon = Ruschia costata | authority = [[Louisa Bolus|L.Bolus]] 1937 | synonyms = }} '''''Ruschia costata''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en in die [[Wes-Kaap]] voorkom. == Bronne == * [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=163-64 REDLIST Sanbi] * [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:364255-1 Plants of the World Online] {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Ruschia]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] [[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]] 6y31dinip67kf9f1q485fbz0906izg4 0 393008 2519803 2022-08-17T13:13:43Z 196.250.216.41 Nuwe bladsy geskep met '{{Inligtingskas Ampsbekleër | beeld = | naam = Richard I van Boergondië | orde1 = [[Hertog van Boergondië]] | termynbegin1 = [[918]] | termeinde1 = [[921]] | voorganger1 = | opvolger1 = [[Roedolf van Frankryk]] | orde2...' wikitext text/x-wiki {{Inligtingskas Ampsbekleër | beeld = | naam = Richard I van Boergondië | orde1 = [[Hertog van Boergondië]] | termynbegin1 = [[918]] | termeinde1 = [[921]] | voorganger1 = | opvolger1 = [[Roedolf van Frankryk]] | orde2 = Graaf van Auxerre | termynbegin2 = [[888]] | termeinde2 = [[921]] | voorganger2 = [[Girbold van Auxerre|Girbold]] | opvolger2 = [[Roedolf van Frankryk]] | geboortedatum = 858 | geboorteplek = | sterfdatum = 1 September 921 (op ongeveer 63-jarige ouderdom) | sterfplek = Auxerre | huweliksmaat = [[Adelheid van Boergondië]] | kinders = [[Roedolf van Frankryk|Roedolf]]<br>[[Hugo die Swarte]]<br>Boso I<br>Ermengard van Boergondië<br>Adelheid van Boergondië<br>Richildis van Boergondië | vader = [[Bivinus van Metz]] | moeder = Richardis van Arles (?) }} '''Richard I van Boergondië''' of '''Richard Justiciarius''' (''de Rechtsbrenger'', ''die Bringer van Geregtigheid'') ([[858]] – [[1 September]] [[921]]), was vanaf 880 graaf van Autun, en die grondlegger van die [[Hertog van Boergondië|Hertogdom Boergondië]] (918-921). == Lewensloop == Richard was 'n [[Bosonide|Bosonied]] en die seun van [[Bivinus van Metz]] en Richildis. Sy ouer broer was [[Boso van Provence]], en sy jonger suster [[Richildis van Provence|Richildis]], die tweede vrou van [[Karel die Kale]]. In [[875]], na die dood van Keiser Lodewyk III, het Richard en Boso vir Karel na Italië vergesel vir sy kroningseremonie. Karel het in Februarie 876 in [[Pavia]], terwyl hy voorberei het vir sy terugkeer, vir Boso as "Hertog en Onderkoning van Italië en Hertog van Provence" benoem. Boso het in 877 by Karel se afsterwe na Frankryk teruggekeer en die administrasie van Italië en die hertogdom van Provence aan Richard en [[Hugo die Ab]] toevertrou, as sogenaamde ''missi dominici''.<ref>'''''Missus dominicus''''' (meervoud: '''''missi dominici''''') is [[Latyn]] vir "gesant[e] van die heer [heerser]", of '''''paleisinspekteur'''''. Dit staan in [[Nederlands]] bekend as 'n '''Zendgraaf''' en in [[Duits]] as '''Sendgraf''' ("gestuurde Graf"). In wese was dit 'n amptenaar wat deur 'n Frankiese koning of Keiser van die [[Heilige Romeinse Ryk]] opdrag gegee is om toesig te hou oor die administrasie van 'n gebied, veral wat die toepassing van die reg betref. Die gebiede waaroor die koning geheers het, was tipies te ver geleë vir gereelde persoonlike besoeke en behoorlike administrasie. As sodanig was die ''missus'' 'n belangrike tussenganger tussen koninklike en plaaslike administrasies. Hy kan vergelyk word met die oorspronklike Romeinse ''corrector'', behalwe dat die ''missus'' op gereelde basis uitgestuur is.</ref> [[Lêer:Karte Hoch und Niederburgund EN.png|duimnael|Kaart van die drie gebiede van die ou Koninkryk van Boergondië, omstreeks [[900]]. ---- {{legend|#ECE87B|Bo-Boergondië}} {{legend|#FBCB8C|Benede-Boergondië}} {{legend|#D6B68A|Hertogdom van Boergondië van Richard "die Bringer van Geregtigheid"}}]] In 879 het Boso homself as "Koning van Provence" verklaar na die dood van [[Lodewyk die Stamelaar]]. Richard het egter Boso se heerskappy uitgedaag en die graafskap van Autun oorgeneem, wat [[Karloman II van Frankryk]] in 880 amptelik aan hom toegestaan het. Richard en Karloman II het hul magte saamgevoeg tydens die Slag van Saône. Richard het Mâcon beset en dit in die naam van Karloman II en [[Lodewyk III van Frankryk|Lodewyk III]] onder bevel van Bernard Plantapilosa beveilig. Nadat hy [[Lyon]] ingeneem het, het hy sy ouer broer se hoofstad Vienne beleër, waar Lodewyk III, Karloman II, en keiser [[Karel III die Dikke]] by hom aangesluit het. Richard het Boso uiteindelik in 882 verdryf en sy vrou [[Ermengarde van die Franke|Ermengarde van Italië]] en haar kinders Engelberga en [[Lodewyk die Blinde]] gevange geneem en hulle na Autun gestuur. Boso het in Provence gaan skuiling soek. Na die dood van Karel die Dikke in 888, het Richard [[Roedolf I van Boergondië|Roedolf]] se aanspraak op die koningskap van Boergondië ondersteun. Hy is getroud met Roedolf se suster Adelheid, dogter van [[Koenraad II van Auxerre]]. Richard het ook in 890 die troonbestyging van sy neef Lodewyk as Koning van Provence ondersteun. Richard is in Sens begrawe. By sy sterfbed is hy deur 'n biskop vermaan om om genade te smeek omdat hy soveel bloed in sy lewe gestort het. Hy het as volg daarop geantwoord: {{cquote|Wanneer ek 'n struikrower gedood het, het ek die lewens van eerlike mans gered, en die dood van een het gehelp om te verhoed dat sy medepligtiges meer bose dinge aanvang}} == Familie == Hy het verskeie kinders gehad by sy vrou [[Adelheid van Boergondië|Adelheid]] (getroud in 888),<ref>''The Bosonids or Rising to Power in the Late Carolingian Age'', Constance B. Bouchard, '''French Historical Studies''', Vol. 15, No. 3 (Spring, 1988), 415.</ref>, dogter van [[Koenraad II van Auxerre|Koenraad II]] en Waldrada van Worms: * [[Roedolf van Frankryk|Roedolf]], opvolger en latere Koning van Frankië<ref>Constance Brittain Bouchard, ''Sword, Miter, and Cloister: Nobility and the Church in Burgundy, 980–1198'', (Cornell University, 1987), 320.</ref> * [[Hugo die Swarte|Hugo]], latere Hertog van Boergondië<ref>Constance Brittain Bouchard, ''Sword, Miter, and Cloister: Nobility and the Church in Burgundy, 980–1198'', 320.</ref> * Boso I,<ref>Constance Brittain Bouchard, ''Sword, Miter, and Cloister: Nobility and the Church in Burgundy, 980–1198'', 320.</ref> getroud met Berta, dogter van [[Boso III van Arles]] * Ermengard van Boergondië, getroud met [[Giselbert van Châlon]] * Adelheid van Boergondië (omstreeks 896 gebore), getroud met [[Reinier II van Henegouwen]] * Richildis van Boergondië, getroud met Litaud I van Mâcon == Verwysings == {{Verwysings}} == Bronne == * Bouchard, Constance B. [https://www.jstor.org/stable/286367 "The Bosonids or Rising to Power in the Late Carolingian Age."] ''French Historical Studies'', Vol. 15, No. 3. (Lente, 1988), pp 407–431. {{Normdata}} {{DEFAULTSORT:Richard 1 van Boergondië}} [[Kategorie:Geboortes in 858]] [[Kategorie:Sterftes in 921]] 77v4sk0zage01d2bbbohhczv0kvv30b 0 393009 2519810 2022-08-17T14:38:34Z Oesjaar 7467 Nuwe artikel! wikitext text/x-wiki {{skuinse titel}} {{Spesieboks | name = <!-- Afrikaanse naam --> | image = | status = LC | status_system = iucn3.1 | taxon = Ruschia cradockensis | authority = (Kuntze) H.E.K.Hartmann & Stüber 1993 | synonyms =* ''Eberlanzia cradokensis'' <small>(Kuntze) Schwantes</small> * ''Mesembryanthemum cradockense'' <small>Kuntze</small> }} '''''Ruschia cradockensis''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en in die [[Oos-Kaap|Oos-]] en die [[Wes-Kaap]] voorkom. Daar is twee subspesies: * ''Ruschia cradockensis subsp. cradockensis'' * ''Ruschia cradockensis subsp. triticiformis'' <small>(L.Bolus) H.E.K.Hartmann & Stüber</small> == Bronne == * [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=163-375 REDLIST Sanbi] * [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:975464-1 Plants of the World Online] {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Ruschia]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] [[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]] oknf4d0f3802yee7u2bbveczy5jltvv 2519811 2519810 2022-08-17T14:39:50Z Oesjaar 7467 Nuwe artikel! wikitext text/x-wiki {{skuinse titel}} {{Spesieboks | name = <!-- Afrikaanse naam --> | image = | status = LC | status_system = iucn3.1 | taxon = Ruschia cradockensis | authority = (Kuntze) H.E.K.Hartmann & Stüber 1993 | synonyms =* ''Eberlanzia cradokensis'' <small>(Kuntze) Schwantes</small> * ''Mesembryanthemum cradockense'' <small>Kuntze</small> }} '''''Ruschia cradockensis''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en in die [[Oos-Kaap|Oos-]] en die [[Wes-Kaap]] voorkom. Daar is twee subspesies: * ''Ruschia cradockensis subsp. cradockensis'' * ''Ruschia cradockensis subsp. triticiformis'' <small>([[Louisa Bolus|L.Bolus]]) H.E.K.Hartmann & Stüber</small> == Bronne == * [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=163-375 REDLIST Sanbi] * [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:975464-1 Plants of the World Online] {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Ruschia]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] [[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]] or7r26qjhgu1g6svhq7n3k6wcx1g4sh 0 393010 2519814 2022-08-17T14:49:45Z Oesjaar 7467 Nuwe artikel! wikitext text/x-wiki {{skuinse titel}} {{Spesieboks | name = <!-- Afrikaanse naam --> | image = | status = DD | status_system = iucn3.1 | taxon = Ruschia haworthii | authority = H.Jacobsen & G.D.Rowley 1973 | synonyms =* ''Mesembryanthemum dilatatum'' <small.Haw.</small> }} '''''Ruschia haworthii''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is. == Bronne == * [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=163-140 REDLIST Sanbi] * [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:58015-1 Plants of the World Online] {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Ruschia]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] [[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]] 8jprlx818pxic6vol49rxzpg71htcux 2519815 2519814 2022-08-17T14:50:08Z Oesjaar 7467 Ai! wikitext text/x-wiki {{skuinse titel}} {{Spesieboks | name = <!-- Afrikaanse naam --> | image = | status = DD | status_system = iucn3.1 | taxon = Ruschia haworthii | authority = H.Jacobsen & G.D.Rowley 1973 | synonyms =* ''Mesembryanthemum dilatatum'' <small>Haw.</small> }} '''''Ruschia haworthii''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is. == Bronne == * [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=163-140 REDLIST Sanbi] * [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:58015-1 Plants of the World Online] {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Ruschia]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] [[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]] 8dp5bti0uq6ivzovpvlotf1e3t724yw 0 393011 2519817 2022-08-17T14:58:26Z Oesjaar 7467 Nuwe artikel! wikitext text/x-wiki {{skuinse titel}} {{Spesieboks | name = <!-- Afrikaanse naam --> | image = | status = DD | status_system = iucn3.1 | taxon = Ruschia heteropetala | authority = [[Louisa Bolus|L.Bolus]] 1954 | synonyms = * ''Mesembryanthemum exile'' <small>N.E.Br.</small> }} '''''Ruschia heteropetala''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en kom in die [[Wes-Kaap]] voor. == Bronne == * [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=163-471 REDLIST Sanbi] * [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:364330-1 Plants of the World Online] {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Ruschia]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] [[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]] 8999op0fjt60v0ft564jkrkyxtaohlc 2519818 2519817 2022-08-17T14:58:54Z Oesjaar 7467 Oeps! wikitext text/x-wiki {{skuinse titel}} {{Spesieboks | name = <!-- Afrikaanse naam --> | image = | status = DD | status_system = iucn3.1 | taxon = Ruschia heteropetala | authority = [[Louisa Bolus|L.Bolus]] 1954 | synonyms = }} '''''Ruschia heteropetala''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en kom in die [[Wes-Kaap]] voor. == Bronne == * [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=163-471 REDLIST Sanbi] * [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:364330-1 Plants of the World Online] {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Ruschia]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] [[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]] l419e0qa341hs41624txhz1suu987im 0 393012 2519822 2022-08-17T15:46:54Z Oesjaar 7467 Nuwe artikel! wikitext text/x-wiki {{skuinse titel}} {{Spesieboks | name = <!-- Afrikaanse naam --> | image = | status = DD | status_system = iucn3.1 | taxon = Ruschia holensis | authority = [[Louisa Bolus|L.Bolus]] 1965 | synonyms = }} '''''Ruschia holensis''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en kom in die [[Wes-Kaap]] by [[Lutzville]] voor waar dit deel van die [[Sukkulente Karoo]] is. Die [[spesie]] is onbekend, dit is beskryf van een monster wat in 1964 gevind is. Die plant word tans as seldsaam beskou en daar is onsekerheid of dit nog bestaan of as uitgestorwe beskou moet word. == Bronne == * [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=163-144 REDLIST Sanbi] * [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:58016-1 Plants of the World Online] {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Ruschia]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] [[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]] 2zcq836627sob5clxxj2f2uhe6zdu8h 0 393013 2519825 2022-08-17T15:55:14Z Oesjaar 7467 Nuwe artikel! wikitext text/x-wiki {{skuinse titel}} {{Spesieboks | name = <!-- Afrikaanse naam --> | image = | status = CC | status_system = iucn3.1 | taxon = Ruschia imbricata | authority = (Haw.) Schwantes 1927 | synonyms = * ''Mesembryanthemum imbricatum'' <small>Haw.</small> }} '''''Ruschia imbricata''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en kom in die [[Wes-Kaap]] voor. == Bronne == * [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=163-146 REDLIST Sanbi] * [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:364336-1 Plants of the World Online] {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Ruschia]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] [[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]] fn0dh8b96dh7sr77sjr6o6skdibhrp2 2519826 2519825 2022-08-17T15:55:39Z Oesjaar 7467 Verbeter wikitext text/x-wiki {{skuinse titel}} {{Spesieboks | name = <!-- Afrikaanse naam --> | image = | status = DD | status_system = iucn3.1 | taxon = Ruschia imbricata | authority = (Haw.) Schwantes 1927 | synonyms = * ''Mesembryanthemum imbricatum'' <small>Haw.</small> }} '''''Ruschia imbricata''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en kom in die [[Wes-Kaap]] voor. == Bronne == * [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=163-146 REDLIST Sanbi] * [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:364336-1 Plants of the World Online] {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Ruschia]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] [[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]] iskrqbgk66rgt9mft5thbm1ulzmlpll 0 393014 2519828 2022-08-17T16:02:49Z Oesjaar 7467 Nuwe artikel! wikitext text/x-wiki {{skuinse titel}} {{Spesieboks | name = <!-- Afrikaanse naam --> | image = | status = LC | status_system = iucn3.1 | taxon = Ruschia impressa | authority = [[Louisa Bolus|L.Bolus]] 1929 | synonyms =* ''Mesembryanthemum impressum'' <small>(L.Bolus) J.W.Ingram</small> }} '''''Ruschia impressa''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en kom in die [[Wes-Kaap]] voor. == Bronne == * [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=163-147 REDLIST Sanbi] * [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:364337-1 Plants of the World Online] {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Ruschia]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] [[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]] dse6lnh6t11hi4qp5vswx0l90ginj97 0 393015 2519830 2022-08-17T16:06:23Z Oesjaar 7467 Nuwe artikel! wikitext text/x-wiki {{skuinse titel}} {{Spesieboks | name = <!-- Afrikaanse naam --> | image = | status = DD | status_system = iucn3.1 | taxon = Ruschia inclusa | authority = [[Louisa Bolus|L.Bolus]] 1929 | synonyms = * ''Mesembryanthemum amplexum'' <small>N.E.Br.</small> }} '''''Ruschia inclusa''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en kom in die [[Wes-Kaap]] voor. == Bronne == * [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=163-149 REDLIST Sanbi] * [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:364338-1 Plants of the World Online] {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Ruschia]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] [[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]] rcx97nu449khxcy4nd146292vyvhrqi 0 393016 2519842 2022-08-17T17:00:36Z Oesjaar 7467 Nuwe artikel! wikitext text/x-wiki {{skuinse titel}} {{Spesieboks | name = <!-- Afrikaanse naam --> | image = | status = LC | status_system = iucn3.1 | taxon = Ruschia inconspicua | authority = [[Louisa Bolus|L.Bolus]] 1928 | synonyms = * ''Mesembryanthemum latens'' <small>N.E.Br.</small> }} '''''Ruschia inconspicua''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[inheems]] aan [[Suid-Afrika]] en [[Namibië]] is. In Suid-Afrika kom dit in die [[Noord-Kaap]] voor. == Bronne == * [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=163-150 REDLIST Sanbi] * [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:364339-1 Plants of the World Online] {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Ruschia]] [[Kategorie:Flora van Namibië]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] 88giijoneghfufyi3ronxkm4xfrqnz3 0 393017 2519844 2022-08-17T17:11:10Z Oesjaar 7467 Nuwe artikel! wikitext text/x-wiki {{skuinse titel}} {{Spesieboks | name = <!-- Afrikaanse naam --> | image = | status = LC | status_system = iucn3.1 | taxon = Ruschia indurata | authority = ([[Louisa Bolus|L.Bolus]]) Schwantes 1926 | synonyms =* ''Mesembryanthemum induratum'' <small>L.Bolus</small> }} '''''Ruschia indurata''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[inheems]] aan [[Suid-Afrika]] is en kom in die [[Noord-Kaap]], [[Oos-Kaap]], die [[Vrystaat]] en die [[Wes-Kaap]] voor. Die [[spesie]] kom vanaf [[Beaufort-Wes]] in die [[Karoo]] tot by [[Steynsburg]] en [[Steytlerville]] in die Oos-Kaap en moontlik tot by [[Bloemfontein]] voor. Dit is onder andere deel van die [[Nama-Karoo]]-[[bioom]]. == Bronne == * [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=163-154 REDLIST Sanbi] * [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:364343-1 Plants of the World Online] {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Ruschia]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] [[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]] o0b5j4jf1gghuj3z17krooyf8a1cuc0 0 393018 2519845 2022-08-17T17:24:38Z Oesjaar 7467 Nuwe artikel! wikitext text/x-wiki {{skuinse titel}} {{Spesieboks | name = Steekvy, ook Doringvygie | image = | status = LC | status_system = iucn3.1 | taxon = Ruschia intricata | authority = (N.E.Br.) H.E.K.Hartmann & Stüber 1993 | synonyms =* ''Eberlanzia ferox'' <small>([[Louisa Bolus|L.Bolus]]) L.Bolus</small> * ''Eberlanzia intricata'' <small>(N.E.Br.) Schwantes</small> * ''Eberlanzia persistens'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small> * ''Eberlanzia puniens'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small> * ''Mesembryanthemum intricatum'' <small>N.E.Br.</small> * ''Mesembryanthemum munitum'' <small>L.Bolus</small> * ''Ruschia ferox'' <small>L.Bolus</small> * ''Ruschia persistens'' <small>L.Bolus</small> * ''Ruschia puniens'' <small>L.Bolus</small> }} '''''Ruschia intricata''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en in die [[Noord-Kaap]], [[Oos-Kaap]], [[Vrystaat]] en die [[Wes-Kaap]] voorkom. == Bronne == * [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=163-378 REDLIST Sanbi] * [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:975466-1 Plants of the World Online] {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Ruschia]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] [[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]] 4f3nbidr9effegxm27pszvapmx6lg0s 0 393020 2519847 2022-08-17T18:05:52Z Oesjaar 7467 Nuwe artikel! wikitext text/x-wiki {{skuinse titel}} {{Spesieboks | name = <!-- Afrikaanse naam --> | image = | status = DD | status_system = iucn3.1 | taxon = Ruschia laxa | authority = (Willd.) Schwantes 1949 | synonyms =* ''Mesembryanthemum laxum'' <small>Willd.</small> }} '''''Ruschia laxa''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] en is [[endemies]] in Suid-Afika. == Bronne == * [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=163-176 REDLIST Sanbi] * [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:364362-1 Plants of the World Online] {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Ruschia]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] [[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]] 9dll6jr6wp0rzq63uoxy79kebj4br4k 2519848 2519847 2022-08-17T18:07:33Z Oesjaar 7467 /* Geboortes */Skakel wikitext text/x-wiki {{skuinse titel}} {{Spesieboks | name = <!-- Afrikaanse naam --> | image = | status = DD | status_system = iucn3.1 | taxon = Ruschia laxa | authority = (Willd.) Schwantes 1949 | synonyms =* ''Mesembryanthemum laxum'' <small>Willd.</small> }} '''''Ruschia laxa''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] en is [[endemies]] in [[Suid-Afika]]. == Bronne == * [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=163-176 REDLIST Sanbi] * [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:364362-1 Plants of the World Online] {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Ruschia]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] [[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]] 3ralm0i1rw66157qkzzd73tcwtsfnmf 2519849 2519848 2022-08-17T18:07:45Z Oesjaar 7467 Verbeter wikitext text/x-wiki {{skuinse titel}} {{Spesieboks | name = <!-- Afrikaanse naam --> | image = | status = DD | status_system = iucn3.1 | taxon = Ruschia laxa | authority = (Willd.) Schwantes 1949 | synonyms =* ''Mesembryanthemum laxum'' <small>Willd.</small> }} '''''Ruschia laxa''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] en is [[endemies]] in [[Suid-Afrika]]. == Bronne == * [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=163-176 REDLIST Sanbi] * [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:364362-1 Plants of the World Online] {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Ruschia]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] [[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]] mkta3h1tv9lfakz3xip1q3yytmpq2q7 0 393021 2519883 2022-08-17T18:29:55Z Oesjaar 7467 Nuwe artikel! wikitext text/x-wiki {{skuinse titel}} {{Spesieboks | name = <!-- Afrikaanse naam --> | image = | status = LC | status_system = iucn3.1 | taxon = Ruschia muelleri | authority = ([[Louisa Bolus|L.Bolus]]) Schwantes 1927 | synonyms =* ''Mesembryanthemum muelleri'' <small>L.Bolus</small> }} '''''Ruschia muelleri''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] en is [[inheems]] in Suid-Afrika en [[Namibië]]. In Suid-Afrika kom dit in die [[Noord-Kaap]] voor. == Bronne == * [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=163-218 REDLIST Sanbi] * [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:364402-1 Plants of the World Online] {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Ruschia]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] [[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]] az703mbql47f5ucfu4i25hrswc9iqag 2519884 2519883 2022-08-17T18:30:23Z Oesjaar 7467 /* Bronne */ Verbeter wikitext text/x-wiki {{skuinse titel}} {{Spesieboks | name = <!-- Afrikaanse naam --> | image = | status = LC | status_system = iucn3.1 | taxon = Ruschia muelleri | authority = ([[Louisa Bolus|L.Bolus]]) Schwantes 1927 | synonyms =* ''Mesembryanthemum muelleri'' <small>L.Bolus</small> }} '''''Ruschia muelleri''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] en is [[inheems]] in Suid-Afrika en [[Namibië]]. In Suid-Afrika kom dit in die [[Noord-Kaap]] voor. == Bronne == * [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=163-218 REDLIST Sanbi] * [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:364402-1 Plants of the World Online] {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Ruschia]] [[Kategorie:Flora van Namibië]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] qhrni9asmx2hvpb126zf8jlo3w8eobb 0 393022 2519885 2022-08-17T18:58:08Z Sobaka 328 Begin 'n nuwe artikel, nog besigǃ wikitext text/x-wiki In die [[filosofie]] van die gees word '''kwalia''' gedefinieer as individuele gevalle van subjektiewe, [[Bewussyn|bewuste ervaring]]. Die term kwalia is afgelei van die [[Latyn]]se onsydige meervoudsvorm (''qualia'') van die Latynse byvoeglike naamwoord ''quālis'' (Latynse uitspraak: [ˈkʷaːlɪs]) wat beteken "van watter soort" of "van watter soort" in 'n spesifieke geval, soos "hoe dit is". om 'n spesifieke appel te proe — hierdie spesifieke appel nou". Voorbeelde van kwalia sluit in die waargenome sensasie van [[pyn]] van 'n [[hoofpyn]], die smaak van wyn, sowel as die rooiheid van 'n sonsondergang. As kwalitatiewe karakters van sensasie staan kwalia in kontras met proposisionele houdings,<ref>{{Cite book|title = Current Controversies In Philosophy of Mind|last = Kriegel|first = Uriah|publisher = Taylor & Francis|year = 2014|isbn = 978-0-415-53086-6|location = New York, NY|pages = 201}}</ref> waar die fokus is op oortuigings oor ervaring eerder as hoe dit direk is om te ervaar. Filosoof en kognitiewe wetenskaplike [[Daniel Dennett]] het eenkeer voorgestel dat kwalia "'n onbekende term is vir iets wat nie vir elkeen van ons meer bekend kan wees nie: die manier waarop dinge vir ons voorkom".<ref name="auto">{{cite book|url=http://cogprints.org/254/ |title=Quining Qualia |last=Dennett |first=Daniel |author-link=Daniel Dennett |date=1985-11-21 |publisher=Oxford University Press |access-date=2020-05-19}}</ref> Baie van die debat oor die belangrikheid daarvan hang af van die definisie van die term, en verskeie filosowe beklemtoon of ontken die bestaan van sekere kenmerke van kwalia. Gevolglik bly die aard en bestaan van kwalia onder verskeie definisies omstrede. Terwyl sommige filosowe van die verstand soos Daniel Dennett argumenteer dat kwalia nie bestaan nie en onversoenbaar is met [[neurowetenskap]] en [[Naturalisme (filosofie)|naturalisme]],<ref>Dennett, D. (2002). Quining qualia. En: Chalmers, D. (Ed.). ''Philosophy of mind. Classical and contemporary readings'' (bl. 226-246). Oxford University Press.</ref><ref>Dennett, D. (2015). Why and how does consciousness seem the way it seems? En: T. Metzinger & J. Windt (Eds.). ''Open mind'' (bl. 387–398). Mind Group.</ref> sommige neurowetenskaplikes en neuroloë soos Gerald Edelman, Antonio Damasio, Vilayanur Ramachandran, Giulio Tononi, Christof Koch en Rodolfo Llinás noem dat kwalia bestaan en dat die begeerte om dit uit te skakel gebaseer is op 'n foutiewe interpretasie aan die kant van sommige filosowe oor wat wetenskap uitmaak. <ref>Damasio, A. (1999). ''The feeling of what happens''. Harcourt Brace.</ref><ref>Edelman, G., Gally, J. & Baars, B. (2011). Biology of consciousness. ''Frontiers In Psychology, 2'', 4, 1-6.</ref><ref>Edelman, G. (1992). ''Bright air, brilliant fire''. BasicBooks.</ref><ref>Edelman, G. (2003). Naturalizing consciousness: A theoretical framework. ''Proceedings of the National Academy of Sciences, 100'', 9, 5520-5524.</ref><ref>Koch, C. (2019). ''The feeling of life itself''. The MIT Press.</ref><ref>Llinás, R. (2003). ''I of the Vortex.'' MIT Press, pp. 202–207.</ref><ref>Oizumi, M., Albantakis, L., & Tononi, G. (2014). From the phenomenology to the mechanisms of consciousness: Integrated information theory 3.0. ''PLOS Computational Biology, 10'', e1003588.</ref><ref>Overgaard, M., Mogensen, J. & Kirkeby-Hinrup, A. (Eds.) (2021). ''Beyond neural correlates of consciousness.'' Routledge Taylor & Francis.</ref><ref>Ramachandran, V. & Hirstein, W. (1997). “Three laws of qualia. What neurology tells us about the biological functions of consciousness, qualia and the self.” Journal of consciousness studies, 4 (5-6), pp. 429-458.</ref><ref>Tononi, G., Boly, M., Massimini, M., & Koch, C. (2016). Integrated information theory: From consciousness to its physical substrate. ''Nature Reviews Neuroscience, 17'', 450–461.</ref> == Verwysings == [[Verwysings}} 4ze9kznjjo5g8j9pbdzl7hu5bez9owd 2519886 2519885 2022-08-17T19:00:07Z Sobaka 328 kategorie wikitext text/x-wiki In die [[filosofie]] van die gees word '''kwalia''' gedefinieer as individuele gevalle van subjektiewe, [[Bewussyn|bewuste ervaring]]. Die term kwalia is afgelei van die [[Latyn]]se onsydige meervoudsvorm (''qualia'') van die Latynse byvoeglike naamwoord ''quālis'' (Latynse uitspraak: [ˈkʷaːlɪs]) wat beteken "van watter soort" of "van watter soort" in 'n spesifieke geval, soos "hoe dit is". om 'n spesifieke appel te proe — hierdie spesifieke appel nou". Voorbeelde van kwalia sluit in die waargenome sensasie van [[pyn]] van 'n [[hoofpyn]], die smaak van wyn, sowel as die rooiheid van 'n sonsondergang. As kwalitatiewe karakters van sensasie staan kwalia in kontras met proposisionele houdings,<ref>{{Cite book|title = Current Controversies In Philosophy of Mind|last = Kriegel|first = Uriah|publisher = Taylor & Francis|year = 2014|isbn = 978-0-415-53086-6|location = New York, NY|pages = 201}}</ref> waar die fokus is op oortuigings oor ervaring eerder as hoe dit direk is om te ervaar. Filosoof en kognitiewe wetenskaplike [[Daniel Dennett]] het eenkeer voorgestel dat kwalia "'n onbekende term is vir iets wat nie vir elkeen van ons meer bekend kan wees nie: die manier waarop dinge vir ons voorkom".<ref name="auto">{{cite book|url=http://cogprints.org/254/ |title=Quining Qualia |last=Dennett |first=Daniel |author-link=Daniel Dennett |date=1985-11-21 |publisher=Oxford University Press |access-date=2020-05-19}}</ref> Baie van die debat oor die belangrikheid daarvan hang af van die definisie van die term, en verskeie filosowe beklemtoon of ontken die bestaan van sekere kenmerke van kwalia. Gevolglik bly die aard en bestaan van kwalia onder verskeie definisies omstrede. Terwyl sommige filosowe van die verstand soos Daniel Dennett argumenteer dat kwalia nie bestaan nie en onversoenbaar is met [[neurowetenskap]] en [[Naturalisme (filosofie)|naturalisme]],<ref>Dennett, D. (2002). Quining qualia. En: Chalmers, D. (Ed.). ''Philosophy of mind. Classical and contemporary readings'' (bl. 226-246). Oxford University Press.</ref><ref>Dennett, D. (2015). Why and how does consciousness seem the way it seems? En: T. Metzinger & J. Windt (Eds.). ''Open mind'' (bl. 387–398). Mind Group.</ref> sommige neurowetenskaplikes en neuroloë soos Gerald Edelman, Antonio Damasio, Vilayanur Ramachandran, Giulio Tononi, Christof Koch en Rodolfo Llinás noem dat kwalia bestaan en dat die begeerte om dit uit te skakel gebaseer is op 'n foutiewe interpretasie aan die kant van sommige filosowe oor wat wetenskap uitmaak. <ref>Damasio, A. (1999). ''The feeling of what happens''. Harcourt Brace.</ref><ref>Edelman, G., Gally, J. & Baars, B. (2011). Biology of consciousness. ''Frontiers In Psychology, 2'', 4, 1-6.</ref><ref>Edelman, G. (1992). ''Bright air, brilliant fire''. BasicBooks.</ref><ref>Edelman, G. (2003). Naturalizing consciousness: A theoretical framework. ''Proceedings of the National Academy of Sciences, 100'', 9, 5520-5524.</ref><ref>Koch, C. (2019). ''The feeling of life itself''. The MIT Press.</ref><ref>Llinás, R. (2003). ''I of the Vortex.'' MIT Press, pp. 202–207.</ref><ref>Oizumi, M., Albantakis, L., & Tononi, G. (2014). From the phenomenology to the mechanisms of consciousness: Integrated information theory 3.0. ''PLOS Computational Biology, 10'', e1003588.</ref><ref>Overgaard, M., Mogensen, J. & Kirkeby-Hinrup, A. (Eds.) (2021). ''Beyond neural correlates of consciousness.'' Routledge Taylor & Francis.</ref><ref>Ramachandran, V. & Hirstein, W. (1997). “Three laws of qualia. What neurology tells us about the biological functions of consciousness, qualia and the self.” Journal of consciousness studies, 4 (5-6), pp. 429-458.</ref><ref>Tononi, G., Boly, M., Massimini, M., & Koch, C. (2016). Integrated information theory: From consciousness to its physical substrate. ''Nature Reviews Neuroscience, 17'', 450–461.</ref> == Verwysings == [[Verwysings|3}} {{Normdata}} [[Kategorie:Filosofie]] [[Kategorie:Sielkunde]] 56uk00sxjqmvhh08idh5chlq5s94890 2519887 2519886 2022-08-17T19:00:48Z Sobaka 328 /* Verwysings */ wikitext text/x-wiki In die [[filosofie]] van die gees word '''kwalia''' gedefinieer as individuele gevalle van subjektiewe, [[Bewussyn|bewuste ervaring]]. Die term kwalia is afgelei van die [[Latyn]]se onsydige meervoudsvorm (''qualia'') van die Latynse byvoeglike naamwoord ''quālis'' (Latynse uitspraak: [ˈkʷaːlɪs]) wat beteken "van watter soort" of "van watter soort" in 'n spesifieke geval, soos "hoe dit is". om 'n spesifieke appel te proe — hierdie spesifieke appel nou". Voorbeelde van kwalia sluit in die waargenome sensasie van [[pyn]] van 'n [[hoofpyn]], die smaak van wyn, sowel as die rooiheid van 'n sonsondergang. As kwalitatiewe karakters van sensasie staan kwalia in kontras met proposisionele houdings,<ref>{{Cite book|title = Current Controversies In Philosophy of Mind|last = Kriegel|first = Uriah|publisher = Taylor & Francis|year = 2014|isbn = 978-0-415-53086-6|location = New York, NY|pages = 201}}</ref> waar die fokus is op oortuigings oor ervaring eerder as hoe dit direk is om te ervaar. Filosoof en kognitiewe wetenskaplike [[Daniel Dennett]] het eenkeer voorgestel dat kwalia "'n onbekende term is vir iets wat nie vir elkeen van ons meer bekend kan wees nie: die manier waarop dinge vir ons voorkom".<ref name="auto">{{cite book|url=http://cogprints.org/254/ |title=Quining Qualia |last=Dennett |first=Daniel |author-link=Daniel Dennett |date=1985-11-21 |publisher=Oxford University Press |access-date=2020-05-19}}</ref> Baie van die debat oor die belangrikheid daarvan hang af van die definisie van die term, en verskeie filosowe beklemtoon of ontken die bestaan van sekere kenmerke van kwalia. Gevolglik bly die aard en bestaan van kwalia onder verskeie definisies omstrede. Terwyl sommige filosowe van die verstand soos Daniel Dennett argumenteer dat kwalia nie bestaan nie en onversoenbaar is met [[neurowetenskap]] en [[Naturalisme (filosofie)|naturalisme]],<ref>Dennett, D. (2002). Quining qualia. En: Chalmers, D. (Ed.). ''Philosophy of mind. Classical and contemporary readings'' (bl. 226-246). Oxford University Press.</ref><ref>Dennett, D. (2015). Why and how does consciousness seem the way it seems? En: T. Metzinger & J. Windt (Eds.). ''Open mind'' (bl. 387–398). Mind Group.</ref> sommige neurowetenskaplikes en neuroloë soos Gerald Edelman, Antonio Damasio, Vilayanur Ramachandran, Giulio Tononi, Christof Koch en Rodolfo Llinás noem dat kwalia bestaan en dat die begeerte om dit uit te skakel gebaseer is op 'n foutiewe interpretasie aan die kant van sommige filosowe oor wat wetenskap uitmaak. <ref>Damasio, A. (1999). ''The feeling of what happens''. Harcourt Brace.</ref><ref>Edelman, G., Gally, J. & Baars, B. (2011). Biology of consciousness. ''Frontiers In Psychology, 2'', 4, 1-6.</ref><ref>Edelman, G. (1992). ''Bright air, brilliant fire''. BasicBooks.</ref><ref>Edelman, G. (2003). Naturalizing consciousness: A theoretical framework. ''Proceedings of the National Academy of Sciences, 100'', 9, 5520-5524.</ref><ref>Koch, C. (2019). ''The feeling of life itself''. The MIT Press.</ref><ref>Llinás, R. (2003). ''I of the Vortex.'' MIT Press, pp. 202–207.</ref><ref>Oizumi, M., Albantakis, L., & Tononi, G. (2014). From the phenomenology to the mechanisms of consciousness: Integrated information theory 3.0. ''PLOS Computational Biology, 10'', e1003588.</ref><ref>Overgaard, M., Mogensen, J. & Kirkeby-Hinrup, A. (Eds.) (2021). ''Beyond neural correlates of consciousness.'' Routledge Taylor & Francis.</ref><ref>Ramachandran, V. & Hirstein, W. (1997). “Three laws of qualia. What neurology tells us about the biological functions of consciousness, qualia and the self.” Journal of consciousness studies, 4 (5-6), pp. 429-458.</ref><ref>Tononi, G., Boly, M., Massimini, M., & Koch, C. (2016). Integrated information theory: From consciousness to its physical substrate. ''Nature Reviews Neuroscience, 17'', 450–461.</ref> == Verwysings == ((Verwysings|3}} {{Normdata}} [[Kategorie:Filosofie]] [[Kategorie:Sielkunde]] p36fipmq7o4ajwrstpjrcjtzhm6imgs 2519888 2519887 2022-08-17T19:01:15Z Sobaka 328 /* Verwysings */ wikitext text/x-wiki In die [[filosofie]] van die gees word '''kwalia''' gedefinieer as individuele gevalle van subjektiewe, [[Bewussyn|bewuste ervaring]]. Die term kwalia is afgelei van die [[Latyn]]se onsydige meervoudsvorm (''qualia'') van die Latynse byvoeglike naamwoord ''quālis'' (Latynse uitspraak: [ˈkʷaːlɪs]) wat beteken "van watter soort" of "van watter soort" in 'n spesifieke geval, soos "hoe dit is". om 'n spesifieke appel te proe — hierdie spesifieke appel nou". Voorbeelde van kwalia sluit in die waargenome sensasie van [[pyn]] van 'n [[hoofpyn]], die smaak van wyn, sowel as die rooiheid van 'n sonsondergang. As kwalitatiewe karakters van sensasie staan kwalia in kontras met proposisionele houdings,<ref>{{Cite book|title = Current Controversies In Philosophy of Mind|last = Kriegel|first = Uriah|publisher = Taylor & Francis|year = 2014|isbn = 978-0-415-53086-6|location = New York, NY|pages = 201}}</ref> waar die fokus is op oortuigings oor ervaring eerder as hoe dit direk is om te ervaar. Filosoof en kognitiewe wetenskaplike [[Daniel Dennett]] het eenkeer voorgestel dat kwalia "'n onbekende term is vir iets wat nie vir elkeen van ons meer bekend kan wees nie: die manier waarop dinge vir ons voorkom".<ref name="auto">{{cite book|url=http://cogprints.org/254/ |title=Quining Qualia |last=Dennett |first=Daniel |author-link=Daniel Dennett |date=1985-11-21 |publisher=Oxford University Press |access-date=2020-05-19}}</ref> Baie van die debat oor die belangrikheid daarvan hang af van die definisie van die term, en verskeie filosowe beklemtoon of ontken die bestaan van sekere kenmerke van kwalia. Gevolglik bly die aard en bestaan van kwalia onder verskeie definisies omstrede. Terwyl sommige filosowe van die verstand soos Daniel Dennett argumenteer dat kwalia nie bestaan nie en onversoenbaar is met [[neurowetenskap]] en [[Naturalisme (filosofie)|naturalisme]],<ref>Dennett, D. (2002). Quining qualia. En: Chalmers, D. (Ed.). ''Philosophy of mind. Classical and contemporary readings'' (bl. 226-246). Oxford University Press.</ref><ref>Dennett, D. (2015). Why and how does consciousness seem the way it seems? En: T. Metzinger & J. Windt (Eds.). ''Open mind'' (bl. 387–398). Mind Group.</ref> sommige neurowetenskaplikes en neuroloë soos Gerald Edelman, Antonio Damasio, Vilayanur Ramachandran, Giulio Tononi, Christof Koch en Rodolfo Llinás noem dat kwalia bestaan en dat die begeerte om dit uit te skakel gebaseer is op 'n foutiewe interpretasie aan die kant van sommige filosowe oor wat wetenskap uitmaak. <ref>Damasio, A. (1999). ''The feeling of what happens''. Harcourt Brace.</ref><ref>Edelman, G., Gally, J. & Baars, B. (2011). Biology of consciousness. ''Frontiers In Psychology, 2'', 4, 1-6.</ref><ref>Edelman, G. (1992). ''Bright air, brilliant fire''. BasicBooks.</ref><ref>Edelman, G. (2003). Naturalizing consciousness: A theoretical framework. ''Proceedings of the National Academy of Sciences, 100'', 9, 5520-5524.</ref><ref>Koch, C. (2019). ''The feeling of life itself''. The MIT Press.</ref><ref>Llinás, R. (2003). ''I of the Vortex.'' MIT Press, pp. 202–207.</ref><ref>Oizumi, M., Albantakis, L., & Tononi, G. (2014). From the phenomenology to the mechanisms of consciousness: Integrated information theory 3.0. ''PLOS Computational Biology, 10'', e1003588.</ref><ref>Overgaard, M., Mogensen, J. & Kirkeby-Hinrup, A. (Eds.) (2021). ''Beyond neural correlates of consciousness.'' Routledge Taylor & Francis.</ref><ref>Ramachandran, V. & Hirstein, W. (1997). “Three laws of qualia. What neurology tells us about the biological functions of consciousness, qualia and the self.” Journal of consciousness studies, 4 (5-6), pp. 429-458.</ref><ref>Tononi, G., Boly, M., Massimini, M., & Koch, C. (2016). Integrated information theory: From consciousness to its physical substrate. ''Nature Reviews Neuroscience, 17'', 450–461.</ref> == Verwysings == {{Verwysings|3}} {{Normdata}} [[Kategorie:Filosofie]] [[Kategorie:Sielkunde]] g9893go70rkrt98e972kscxuz5gjg62 2519901 2519888 2022-08-17T20:47:16Z Aliwal2012 39067 dupl. teks verwyder wikitext text/x-wiki In die [[filosofie]] van die gees word '''kwalia''' gedefinieer as individuele gevalle van subjektiewe, [[Bewussyn|bewuste ervaring]]. Die term kwalia is afgelei van die [[Latyn]]se onsydige meervoudsvorm (''qualia'') van die Latynse byvoeglike naamwoord ''quālis'' (Latynse uitspraak: [ˈkʷaːlɪs]) wat beteken "van watter soort" in 'n spesifieke geval, soos "hoe dit is" om 'n spesifieke appel te proe — "hierdie spesifieke appel nou". Voorbeelde van kwalia sluit in die waargenome sensasie van [[pyn]] of 'n [[hoofpyn]], die smaak van wyn, sowel as die rooiheid van 'n sonsondergang. As kwalitatiewe karakters van sensasie staan kwalia in kontras met proposisionele houdings,<ref>{{Cite book|title = Current Controversies In Philosophy of Mind|last = Kriegel|first = Uriah|publisher = Taylor & Francis|year = 2014|isbn = 978-0-415-53086-6|location = New York, NY|pages = 201}}</ref> waar die fokus is op oortuigings oor ervaring eerder as hoe dit direk is om te ervaar. Filosoof en kognitiewe wetenskaplike [[Daniel Dennett]] het eenkeer voorgestel dat kwalia "'n onbekende term is vir iets wat nie vir elkeen van ons meer bekend kan wees nie: die manier waarop dinge vir ons voorkom".<ref name="auto">{{cite book|url=http://cogprints.org/254/ |title=Quining Qualia |last=Dennett |first=Daniel |author-link=Daniel Dennett |date=1985-11-21 |publisher=Oxford University Press |access-date=2020-05-19}}</ref> Baie van die debat oor die belangrikheid daarvan hang af van die definisie van die term, en verskeie filosowe beklemtoon of ontken die bestaan van sekere kenmerke van kwalia. Gevolglik bly die aard en bestaan van kwalia onder verskeie definisies omstrede. Terwyl sommige filosowe van die verstand soos Daniel Dennett argumenteer dat kwalia nie bestaan nie en onversoenbaar is met [[neurowetenskap]] en [[Naturalisme (filosofie)|naturalisme]],<ref>Dennett, D. (2002). Quining qualia. En: Chalmers, D. (Ed.). ''Philosophy of mind. Classical and contemporary readings'' (bl. 226-246). Oxford University Press.</ref><ref>Dennett, D. (2015). Why and how does consciousness seem the way it seems? En: T. Metzinger & J. Windt (Eds.). ''Open mind'' (bl. 387–398). Mind Group.</ref> sommige neurowetenskaplikes en neuroloë soos Gerald Edelman, Antonio Damasio, Vilayanur Ramachandran, Giulio Tononi, Christof Koch en Rodolfo Llinás noem dat kwalia bestaan en dat die begeerte om dit uit te skakel gebaseer is op 'n foutiewe interpretasie aan die kant van sommige filosowe oor wat wetenskap uitmaak.<ref>Damasio, A. (1999). ''The feeling of what happens''. Harcourt Brace.</ref><ref>Edelman, G., Gally, J. & Baars, B. (2011). Biology of consciousness. ''Frontiers In Psychology, 2'', 4, 1-6.</ref><ref>Edelman, G. (1992). ''Bright air, brilliant fire''. BasicBooks.</ref><ref>Edelman, G. (2003). Naturalizing consciousness: A theoretical framework. ''Proceedings of the National Academy of Sciences, 100'', 9, 5520-5524.</ref><ref>Koch, C. (2019). ''The feeling of life itself''. The MIT Press.</ref><ref>Llinás, R. (2003). ''I of the Vortex.'' MIT Press, pp. 202–207.</ref><ref>Oizumi, M., Albantakis, L., & Tononi, G. (2014). From the phenomenology to the mechanisms of consciousness: Integrated information theory 3.0. ''PLOS Computational Biology, 10'', e1003588.</ref><ref>Overgaard, M., Mogensen, J. & Kirkeby-Hinrup, A. (Eds.) (2021). ''Beyond neural correlates of consciousness.'' Routledge Taylor & Francis.</ref><ref>Ramachandran, V. & Hirstein, W. (1997). “Three laws of qualia. What neurology tells us about the biological functions of consciousness, qualia and the self.” Journal of consciousness studies, 4 (5-6), pp. 429-458.</ref><ref>Tononi, G., Boly, M., Massimini, M., & Koch, C. (2016). Integrated information theory: From consciousness to its physical substrate. ''Nature Reviews Neuroscience, 17'', 450–461.</ref> == Verwysings == {{Verwysings|3}} {{Normdata}} [[Kategorie:Filosofie]] [[Kategorie:Sielkunde]] f35rd60lz9nzcwcbt0n3zeku70vg0fy 0 393023 2519889 2022-08-17T19:01:32Z Oesjaar 7467 Nuwe artikel! wikitext text/x-wiki {{skuinse titel}} {{Spesieboks | name = <!-- Afrikaanse naam --> | image = | status = DD | status_system = iucn3.1 | taxon = Ruschia muiriana | authority = ([[Louisa Bolus|L.Bolus]]) Schwantes 1927 | synonyms =* ''Mesembryanthemum muirianum'' <small>L.Bolus</small> }} '''''Ruschia muiriana''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] en is [[endemies]] in Suid-Afrika. Dit kom in die [[Wes-Kaap]] voor. == Bronne == * [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=163-219 REDLIST Sanbi] * [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:364403-1 Plants of the World Online] {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Ruschia]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] [[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]] jqusw1vr7nyeedv1umqp1jzpj3jqnso 1 393024 2519890 2022-08-17T19:04:23Z Sobaka 328 Nuwe bladsy geskep met '{{Kop van besprekingsbladsy}} {{Bladtrekke}}' wikitext text/x-wiki {{Kop van besprekingsbladsy}} {{Bladtrekke}} 2v27w7bebgol2ym1cn6ibpmrzbxwbzv 0 393025 2519893 2022-08-17T19:13:33Z Oesjaar 7467 Nuwe artikel! wikitext text/x-wiki {{skuinse titel}} {{Spesieboks | name = <!-- Afrikaanse naam --> | image = | status = LC | status_system = iucn3.1 | taxon = Ruschia multiflora | authority = (Haw.) Schwantes 1927 | synonyms =* ''Mesembryanthemum multiflorum'' <small>Haw.</small> * ''Mesembryanthemum patens'' <small>Willd.</small> }} '''''Ruschia multiflora''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] en is [[endemies]] in Suid-Afrika. Dit kom in die [[Wes-Kaap]] voor. == Bronne == * [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=163-220 REDLIST Sanbi] * [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:364404-1 Plants of the World Online] {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Ruschia]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] [[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]] dlo0d6c4me6harneysooxxv569xger5 0 393026 2519894 2022-08-17T19:17:54Z Oesjaar 7467 Nuwe artikel! wikitext text/x-wiki {{skuinse titel}} {{Spesieboks | name = <!-- Afrikaanse naam --> | image = | status = DD | status_system = iucn3.1 | taxon = Ruschia nelii | authority = Schwantes 1930 | synonyms =* ''Mesembryanthemum lene'' <small>N.E.Br.</small> }} '''''Ruschia nelii''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] en is [[endemies]] in Suid-Afrika. == Bronne == * [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=163-227 REDLIST Sanbi] * [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:364410-1 Plants of the World Online] {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Ruschia]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] [[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]] 1eypy093zs4dzklivzg5skrv5ojgzgb 2519895 2519894 2022-08-17T19:18:17Z Oesjaar 7467 Oeps! wikitext text/x-wiki {{skuinse titel}} {{Spesieboks | name = <!-- Afrikaanse naam --> | image = | status = DD | status_system = iucn3.1 | taxon = Ruschia nelii | authority = Schwantes 1930 | synonyms = }} '''''Ruschia nelii''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] en is [[endemies]] in Suid-Afrika. == Bronne == * [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=163-227 REDLIST Sanbi] * [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:364410-1 Plants of the World Online] {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Ruschia]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] [[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]] ksx84e55ftjh2ojdlv03dnia52eljsn 0 393027 2519898 2022-08-17T19:22:31Z Oesjaar 7467 Nuwe artikel! wikitext text/x-wiki {{skuinse titel}} {{Spesieboks | name = <!-- Afrikaanse naam --> | image = | status = DD | status_system = iucn3.1 | taxon = Ruschia neovirens | authority = Schwantes 1950 | synonyms =* ''Mesembryanthemum virens'' <small>Haw.</small> }} '''''Ruschia neovirens''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] en is [[endemies]] in Suid-Afrika en kom in die [[Oos-Kaap]] voor. == Bronne == * [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=163-228 REDLIST Sanbi] * [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:77222049-1 Plants of the World Online] {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Ruschia]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] [[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]] hu1zgsv3pgtmw01owvvqpx2ih5p4l7n 10 393028 2519908 2022-08-17T23:52:13Z K175 70858 #AANSTUUR [[Sjabloon:Pers]] wikitext text/x-wiki #AANSTUUR [[Sjabloon:Pers]] f5oagbrna8jmbzltff8ny64viruqtlq 14 393029 2519917 2022-08-18T00:01:54Z K175 70858 Versteek vir nou wikitext text/x-wiki {{Versteekte kategorie}} d65yxcjy5mr1bvdb53uzx2c5tilgynt 2519918 2519917 2022-08-18T00:02:32Z K175 70858 wikitext text/x-wiki {{Instandhoudingskategorie}} 19d5feunxcp5vxarrb4hlaxvdskn2h3 0 393030 2519928 2022-08-18T08:02:28Z Million dollars12 152862 Geskep deur die bladsy "[[:ru:Special:Redirect/revision/124900721|Смирнов, Сергей Владимирович (предприниматель)]]" te vertaal wikitext text/x-wiki {{Inligtingskas Persoon}}'''Sergey Vladimirovich Smirnov''' (gebore [[30 Mei]] [[1978]], [[Kaliningrad]], [[Kaliningrad-oblast|Kaliningrad-streek]], [[Sowjetunie|USSR)]] is 'n Russiese [[Ondernemer|entrepreneur]], [[Bemarking|bemarker]], [[programmeerder]]. Stigter van die maatskappy "Ultra"<ref>{{Cite web|url=https://kaskad.tv/novosti/33198-eto-bolshe-10-millionov-sozdatel-yantarnogo-dlb-pootkrovennichal-na-temu-prodazhi-pablika|title=«Это больше 10 миллионов»: Создатель «Янтарного ДЛБ» пооткровенничал на тему продажи паблика|last=Служба новостей|website=kaskad.tv|language=ru-ru|access-date=2022-08-11}}</ref>, sowel as die stigter van projekte: uiterste fiksheid "Madness", anti-kafee "Sukhomyatka", die grootste plaaslike nuus gemeenskap "Yantarny DLB"<ref>{{Cite web|url=https://kgd.ru/news/society/item/42945-kjonigsberg-v-detalyah-skver-u-materi-rossii|title=«Когда лучше побыть дома»: почитайте про неформальный символ Калининграда и посмотрите, что было на его месте в начале ХХ века|last=Станислав Свиридов|website=kgd.ru|language=ru-ru|access-date=2022-08-14}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.orangesmile.com/destinations/kaliningrad/attractions--2918852.htm|title=Активный отдых, развлечения и ночная жизнь Калининграда {{!}} Куда сходить в Калининграде культурно отдохнуть|website=www.orangesmile.com|access-date=2022-08-14}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://farangus.ru/suhomyatka/|title=Уютное место: антикафе "Сухомятка"|last=farangus|date=2021-02-26|website=Интересный Калининград|language=ru-RU|access-date=2022-08-14}}</ref><ref name="автоссылка1">{{Cite web|url=https://auto.rambler.ru/roadaccidents/48062838-eto-bolshe-10-millionov-sozdatel-yantarnogo-dlb-pootkrovennichal-na-temu-prodazhi-pablika/|title=«Это больше 10 миллионов»: Создатель «Янтарного ДЛБ» пооткровенничал на тему продажи паблика|website=Рамблер/авто|language=ru|access-date=2022-08-14}}</ref>. == Biografie == === Kinderjare === Sergei is gebore [[30 Mei|op 30 Mei]] [[1978]] in die stad [[Kaliningrad]], het in 1995 aan die Kaliningrad Maritime Lyceum gegradueer. Gedurende sy skooljare het Sergei gereeld by stads- en streek-olimpiades opgetree. Hy was ook lief [[Fotografie|vir fotografie]], programmering en [[musiek]], het gedigte, amateurverhale en romans geskryf. In 1995 het hy by die Sacharov-lesings in [[Sint Petersburg|St. Petersburg]] gepraat<ref>{{Cite web|url=https://kaliningrad.bezformata.com/listnews/antikafe-suhomyatka-glavnoe-chtobi/8895803/|title=Антикафе «Сухомятка»: «Главное, чтобы у людей головушка заработала»|website=kaliningrad.bezformata.com|access-date=2022-08-14}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://klops.ru/news/society/83947-antikafe-suhomyatka-prazdnuet-svoy-pervyy-den-rozhdeniya|title=Антикафе "Сухомятка" празднует свой первый день рождения|date=2013-12-24|website=klops.ru|language=ru-RU|access-date=2022-08-14}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.mk-kaliningrad.ru/social/2022/07/16/na-shkolnoy-ulice-v-kaliningrade-zhiteli-ne-mogli-pokinut-doma-izza-dozhdya.html?utm_source=yxnews&utm_medium=desktop&utm_referrer=https://yandex.ru/news/search%3Ftext%3D|title=На Школьной улице в Калининграде жители не могли покинуть дома из-за дождя|publisher=[[Московский комсомолец]]|language=русский}}</ref>. == Verwysings == {{Verwysings|2}} == Skakels == * [https://vk.com/nemrito Amptelike webwerf] [[Kategorie:Geboortes in 1978]] amw1w1r4crfrea67f52k542k17tuj0a 2519930 2519928 2022-08-18T08:06:45Z Million dollars12 152862 wikitext text/x-wiki {{Inligtingskas Persoon|beeld=Сергей Смирнов photo.png|geboortedatum=[[30 Mei]] [[1978]]|burgerskap={{RUS}}|geboortenaam=Сергей Владимирович Смирнов|geboorteplek=[[Kaliningrad]], Kaliningrad-streek, [[USSR]]|beroep=[[Entrepreneur]], [[bemarker]], [[programmeerder]]}}'''Sergey Vladimirovich Smirnov''' (gebore [[30 Mei]] [[1978]], [[Kaliningrad]], [[Kaliningrad-oblast|Kaliningrad-streek]], [[Sowjetunie|USSR)]] is 'n Russiese [[Ondernemer|entrepreneur]], [[Bemarking|bemarker]], [[programmeerder]]. Stigter van die maatskappy "Ultra"<ref>{{Cite web|url=https://kaskad.tv/novosti/33198-eto-bolshe-10-millionov-sozdatel-yantarnogo-dlb-pootkrovennichal-na-temu-prodazhi-pablika|title=«Это больше 10 миллионов»: Создатель «Янтарного ДЛБ» пооткровенничал на тему продажи паблика|last=Служба новостей|website=kaskad.tv|language=ru-ru|access-date=2022-08-11}}</ref>, sowel as die stigter van projekte: uiterste fiksheid "Madness", anti-kafee "Sukhomyatka", die grootste plaaslike nuus gemeenskap "Yantarny DLB"<ref>{{Cite web|url=https://kgd.ru/news/society/item/42945-kjonigsberg-v-detalyah-skver-u-materi-rossii|title=«Когда лучше побыть дома»: почитайте про неформальный символ Калининграда и посмотрите, что было на его месте в начале ХХ века|last=Станислав Свиридов|website=kgd.ru|language=ru-ru|access-date=2022-08-14}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.orangesmile.com/destinations/kaliningrad/attractions--2918852.htm|title=Активный отдых, развлечения и ночная жизнь Калининграда {{!}} Куда сходить в Калининграде культурно отдохнуть|website=www.orangesmile.com|access-date=2022-08-14}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://farangus.ru/suhomyatka/|title=Уютное место: антикафе "Сухомятка"|last=farangus|date=2021-02-26|website=Интересный Калининград|language=ru-RU|access-date=2022-08-14}}</ref><ref name="автоссылка1">{{Cite web|url=https://auto.rambler.ru/roadaccidents/48062838-eto-bolshe-10-millionov-sozdatel-yantarnogo-dlb-pootkrovennichal-na-temu-prodazhi-pablika/|title=«Это больше 10 миллионов»: Создатель «Янтарного ДЛБ» пооткровенничал на тему продажи паблика|website=Рамблер/авто|language=ru|access-date=2022-08-14}}</ref>. == Biografie == === Kinderjare === Sergei is gebore [[30 Mei|op 30 Mei]] [[1978]] in die stad [[Kaliningrad]], het in 1995 aan die Kaliningrad Maritime Lyceum gegradueer. Gedurende sy skooljare het Sergei gereeld by stads- en streek-olimpiades opgetree. Hy was ook lief [[Fotografie|vir fotografie]], programmering en [[musiek]], het gedigte, amateurverhale en romans geskryf. In 1995 het hy by die Sacharov-lesings in [[Sint Petersburg|St. Petersburg]] gepraat<ref>{{Cite web|url=https://kaliningrad.bezformata.com/listnews/antikafe-suhomyatka-glavnoe-chtobi/8895803/|title=Антикафе «Сухомятка»: «Главное, чтобы у людей головушка заработала»|website=kaliningrad.bezformata.com|access-date=2022-08-14}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://klops.ru/news/society/83947-antikafe-suhomyatka-prazdnuet-svoy-pervyy-den-rozhdeniya|title=Антикафе "Сухомятка" празднует свой первый день рождения|date=2013-12-24|website=klops.ru|language=ru-RU|access-date=2022-08-14}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.mk-kaliningrad.ru/social/2022/07/16/na-shkolnoy-ulice-v-kaliningrade-zhiteli-ne-mogli-pokinut-doma-izza-dozhdya.html?utm_source=yxnews&utm_medium=desktop&utm_referrer=https://yandex.ru/news/search%3Ftext%3D|title=На Школьной улице в Калининграде жители не могли покинуть дома из-за дождя|publisher=[[Московский комсомолец]]|language=русский}}</ref>. == Verwysings == {{Verwysings|2}} == Skakels == * [https://vk.com/nemrito Amptelike webwerf] [[Kategorie:Geboortes in 1978]] 98fhpb92tphja8otbzamwerqzsor81s 2519934 2519930 2022-08-18T09:19:37Z Burgert Behr 2401 Burgert Behr het bladsy [[Sergey Smirnov (entrepreneur)]] na [[Sergei Smirnof]] geskuif wikitext text/x-wiki {{Inligtingskas Persoon|beeld=Сергей Смирнов photo.png|geboortedatum=[[30 Mei]] [[1978]]|burgerskap={{RUS}}|geboortenaam=Сергей Владимирович Смирнов|geboorteplek=[[Kaliningrad]], Kaliningrad-streek, [[USSR]]|beroep=[[Entrepreneur]], [[bemarker]], [[programmeerder]]}}'''Sergey Vladimirovich Smirnov''' (gebore [[30 Mei]] [[1978]], [[Kaliningrad]], [[Kaliningrad-oblast|Kaliningrad-streek]], [[Sowjetunie|USSR)]] is 'n Russiese [[Ondernemer|entrepreneur]], [[Bemarking|bemarker]], [[programmeerder]]. Stigter van die maatskappy "Ultra"<ref>{{Cite web|url=https://kaskad.tv/novosti/33198-eto-bolshe-10-millionov-sozdatel-yantarnogo-dlb-pootkrovennichal-na-temu-prodazhi-pablika|title=«Это больше 10 миллионов»: Создатель «Янтарного ДЛБ» пооткровенничал на тему продажи паблика|last=Служба новостей|website=kaskad.tv|language=ru-ru|access-date=2022-08-11}}</ref>, sowel as die stigter van projekte: uiterste fiksheid "Madness", anti-kafee "Sukhomyatka", die grootste plaaslike nuus gemeenskap "Yantarny DLB"<ref>{{Cite web|url=https://kgd.ru/news/society/item/42945-kjonigsberg-v-detalyah-skver-u-materi-rossii|title=«Когда лучше побыть дома»: почитайте про неформальный символ Калининграда и посмотрите, что было на его месте в начале ХХ века|last=Станислав Свиридов|website=kgd.ru|language=ru-ru|access-date=2022-08-14}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.orangesmile.com/destinations/kaliningrad/attractions--2918852.htm|title=Активный отдых, развлечения и ночная жизнь Калининграда {{!}} Куда сходить в Калининграде культурно отдохнуть|website=www.orangesmile.com|access-date=2022-08-14}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://farangus.ru/suhomyatka/|title=Уютное место: антикафе "Сухомятка"|last=farangus|date=2021-02-26|website=Интересный Калининград|language=ru-RU|access-date=2022-08-14}}</ref><ref name="автоссылка1">{{Cite web|url=https://auto.rambler.ru/roadaccidents/48062838-eto-bolshe-10-millionov-sozdatel-yantarnogo-dlb-pootkrovennichal-na-temu-prodazhi-pablika/|title=«Это больше 10 миллионов»: Создатель «Янтарного ДЛБ» пооткровенничал на тему продажи паблика|website=Рамблер/авто|language=ru|access-date=2022-08-14}}</ref>. == Biografie == === Kinderjare === Sergei is gebore [[30 Mei|op 30 Mei]] [[1978]] in die stad [[Kaliningrad]], het in 1995 aan die Kaliningrad Maritime Lyceum gegradueer. Gedurende sy skooljare het Sergei gereeld by stads- en streek-olimpiades opgetree. Hy was ook lief [[Fotografie|vir fotografie]], programmering en [[musiek]], het gedigte, amateurverhale en romans geskryf. In 1995 het hy by die Sacharov-lesings in [[Sint Petersburg|St. Petersburg]] gepraat<ref>{{Cite web|url=https://kaliningrad.bezformata.com/listnews/antikafe-suhomyatka-glavnoe-chtobi/8895803/|title=Антикафе «Сухомятка»: «Главное, чтобы у людей головушка заработала»|website=kaliningrad.bezformata.com|access-date=2022-08-14}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://klops.ru/news/society/83947-antikafe-suhomyatka-prazdnuet-svoy-pervyy-den-rozhdeniya|title=Антикафе "Сухомятка" празднует свой первый день рождения|date=2013-12-24|website=klops.ru|language=ru-RU|access-date=2022-08-14}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.mk-kaliningrad.ru/social/2022/07/16/na-shkolnoy-ulice-v-kaliningrade-zhiteli-ne-mogli-pokinut-doma-izza-dozhdya.html?utm_source=yxnews&utm_medium=desktop&utm_referrer=https://yandex.ru/news/search%3Ftext%3D|title=На Школьной улице в Калининграде жители не могли покинуть дома из-за дождя|publisher=[[Московский комсомолец]]|language=русский}}</ref>. == Verwysings == {{Verwysings|2}} == Skakels == * [https://vk.com/nemrito Amptelike webwerf] [[Kategorie:Geboortes in 1978]] 98fhpb92tphja8otbzamwerqzsor81s 2519936 2519934 2022-08-18T09:23:29Z Burgert Behr 2401 Taal wikitext text/x-wiki {{Inligtingskas Persoon|beeld=Сергей Смирнов photo.png|geboortedatum=[[30 Mei]] [[1978]]|burgerskap={{RUS}}|geboortenaam=Сергей Владимирович Смирнов|geboorteplek=[[Kaliningrad]], Kaliningrad-streek, [[USSR]]|beroep=[[Entrepreneur]], [[bemarker]], [[programmeerder]]}} '''Sergei Wladimirowitsj Smirnof''' (gebore [[30 Mei]] [[1978]], [[Kaliningrad]], [[Kaliningrad-oblast|Kaliningrad-streek]], [[Sowjetunie|USSR)]] is 'n Russiese [[Ondernemer|entrepreneur]], [[bemarker]] en [[programmeerder]]. Hy is die stigter van die maatskappy "Ultra"<ref>{{Cite web|url=https://kaskad.tv/novosti/33198-eto-bolshe-10-millionov-sozdatel-yantarnogo-dlb-pootkrovennichal-na-temu-prodazhi-pablika|title=«Это больше 10 миллионов»: Создатель «Янтарного ДЛБ» пооткровенничал на тему продажи паблика|last=Служба новостей|website=kaskad.tv|language=ru-ru|access-date=2022-08-11}}</ref>, sowel as van die projekte van uiterste fiksheid "Madness", anti-kafee "Sukhomyatka" en die grootste plaaslike nuusgemeenskap "Yantarny DLB".<ref>{{Cite web|url=https://kgd.ru/news/society/item/42945-kjonigsberg-v-detalyah-skver-u-materi-rossii|title=«Когда лучше побыть дома»: почитайте про неформальный символ Калининграда и посмотрите, что было на его месте в начале ХХ века|last=Станислав Свиридов|website=kgd.ru|language=ru-ru|access-date=2022-08-14}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.orangesmile.com/destinations/kaliningrad/attractions--2918852.htm|title=Активный отдых, развлечения и ночная жизнь Калининграда {{!}} Куда сходить в Калининграде культурно отдохнуть|website=www.orangesmile.com|access-date=2022-08-14}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://farangus.ru/suhomyatka/|title=Уютное место: антикафе "Сухомятка"|last=farangus|date=2021-02-26|website=Интересный Калининград|language=ru-RU|access-date=2022-08-14}}</ref><ref name="автоссылка1">{{Cite web|url=https://auto.rambler.ru/roadaccidents/48062838-eto-bolshe-10-millionov-sozdatel-yantarnogo-dlb-pootkrovennichal-na-temu-prodazhi-pablika/|title=«Это больше 10 миллионов»: Создатель «Янтарного ДЛБ» пооткровенничал на тему продажи паблика|website=Рамблер/авто|language=ru|access-date=2022-08-14}}</ref>. == Biografie == === Kinderjare === Sergei is gebore op [[30 Mei]] [[1978]] in die stad [[Kaliningrad]] gebore en het in 1995 aan die Kaliningrad- Maritieme Lyceum gegradueer. Gedurende sy skooljare het Sergei gereeld by stads- en streekolimpiades opgetree. Hy was ook lief vir [[fotografie]], programmering en [[musiek]] en het gedigte, amateurverhale en romans geskryf. In 1995 het hy by die Sacharof-lesings in [[Sint Petersburg]] gepraat.<ref>{{Cite web|url=https://kaliningrad.bezformata.com/listnews/antikafe-suhomyatka-glavnoe-chtobi/8895803/|title=Антикафе «Сухомятка»: «Главное, чтобы у людей головушка заработала»|website=kaliningrad.bezformata.com|access-date=2022-08-14}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://klops.ru/news/society/83947-antikafe-suhomyatka-prazdnuet-svoy-pervyy-den-rozhdeniya|title=Антикафе "Сухомятка" празднует свой первый день рождения|date=2013-12-24|website=klops.ru|language=ru-RU|access-date=2022-08-14}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.mk-kaliningrad.ru/social/2022/07/16/na-shkolnoy-ulice-v-kaliningrade-zhiteli-ne-mogli-pokinut-doma-izza-dozhdya.html?utm_source=yxnews&utm_medium=desktop&utm_referrer=https://yandex.ru/news/search%3Ftext%3D|title=На Школьной улице в Калининграде жители не могли покинуть дома из-за дождя|publisher=[[Московский комсомолец]]|language=русский}}</ref>. == Verwysings == {{Verwysings|2}} == Skakels == * [https://vk.com/nemrito Amptelike webwerf] [[Kategorie:Geboortes in 1978]] mxhfwn6kmzhxeq84vfcbo9j7217zwpy 2519945 2519936 2022-08-18T10:04:42Z Rooiratel 90342 Opruim wikitext text/x-wiki {{Inligtingskas Persoon |beeld=Сергей Смирнов photo.png |geboortedatum=[[30 Mei]] [[1978]] |burgerskap={{RUS}} |geboortenaam=Сергей Владимирович Смирнов |geboorteplek=[[Kaliningrad]], Kaliningrad-streek, [[USSR]] |beroep=[[Entrepreneur]], [[bemarker]], [[programmeerder]] }} '''Sergei Wladimirowitsj Smirnof''' (gebore [[30 Mei]] [[1978]], [[Kaliningrad]], [[Kaliningrad-oblast]], [[Sowjetunie|USSR)]] is 'n Russiese [[Ondernemer]], [[bemarker]] en [[programmeerder]]. Hy is die stigter van die maatskappy "Ultra"<ref>{{Cite web|url=https://kaskad.tv/novosti/33198-eto-bolshe-10-millionov-sozdatel-yantarnogo-dlb-pootkrovennichal-na-temu-prodazhi-pablika|title=«Это больше 10 миллионов»: Создатель «Янтарного ДЛБ» пооткровенничал на тему продажи паблика|last=Служба новостей|website=kaskad.tv|language=ru-ru|access-date=2022-08-11}}</ref>, sowel as van die projekte van uiterste fiksheid "Madness", anti-kafee "Sukhomyatka" en die grootste plaaslike nuusgemeenskap "Yantarny DLB".<ref>{{Cite web|url=https://kgd.ru/news/society/item/42945-kjonigsberg-v-detalyah-skver-u-materi-rossii|title=«Когда лучше побыть дома»: почитайте про неформальный символ Калининграда и посмотрите, что было на его месте в начале ХХ века|last=Станислав Свиридов|website=kgd.ru|language=ru-ru|access-date=2022-08-14}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.orangesmile.com/destinations/kaliningrad/attractions--2918852.htm|title=Активный отдых, развлечения и ночная жизнь Калининграда {{!}} Куда сходить в Калининграде культурно отдохнуть|website=www.orangesmile.com|access-date=2022-08-14}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://farangus.ru/suhomyatka/|title=Уютное место: антикафе "Сухомятка"|last=farangus|date=2021-02-26|website=Интересный Калининград|language=ru-RU|access-date=2022-08-14}}</ref><ref name="автоссылка1">{{Cite web|url=https://auto.rambler.ru/roadaccidents/48062838-eto-bolshe-10-millionov-sozdatel-yantarnogo-dlb-pootkrovennichal-na-temu-prodazhi-pablika/|title=«Это больше 10 миллионов»: Создатель «Янтарного ДЛБ» пооткровенничал на тему продажи паблика|website=Рамблер/авто|language=ru|access-date=2022-08-14}}</ref>. == Biografie == === Kinderjare === Sergei is gebore op [[30 Mei]] [[1978]] in die stad [[Kaliningrad]] gebore en het in 1995 aan die Kaliningrad- Maritieme Lyceum gegradueer. Gedurende sy skooljare het Sergei gereeld by stads- en streekolimpiades opgetree. Hy was ook lief vir [[fotografie]], programmering en [[musiek]] en het gedigte, amateurverhale en romans geskryf. In 1995 het hy by die Sacharof-lesings in [[Sint Petersburg]] gepraat.<ref>{{Cite web|url=https://kaliningrad.bezformata.com/listnews/antikafe-suhomyatka-glavnoe-chtobi/8895803/|title=Антикафе «Сухомятка»: «Главное, чтобы у людей головушка заработала»|website=kaliningrad.bezformata.com|access-date=2022-08-14}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://klops.ru/news/society/83947-antikafe-suhomyatka-prazdnuet-svoy-pervyy-den-rozhdeniya|title=Антикафе "Сухомятка" празднует свой первый день рождения|date=2013-12-24|website=klops.ru|language=ru-RU|access-date=2022-08-14}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.mk-kaliningrad.ru/social/2022/07/16/na-shkolnoy-ulice-v-kaliningrade-zhiteli-ne-mogli-pokinut-doma-izza-dozhdya.html?utm_source=yxnews&utm_medium=desktop&utm_referrer=https://yandex.ru/news/search%3Ftext%3D|title=На Школьной улице в Калининграде жители не могли покинуть дома из-за дождя|publisher=[[Московский комсомолец]]|language=русский}}</ref>. == Verwysings == {{Verwysings|2}} == Eksterne Skakels == * [https://vk.com/nemrito Sergei Smirnof op VK] {{Normdata}} [[Kategorie:Geboortes in 1978]] q1ugwrkl1q3ma4jqpyrhabq60jtsusb 2519949 2519945 2022-08-18T10:06:58Z Rooiratel 90342 wikitext text/x-wiki {{Inligtingskas Persoon |beeld=Сергей Смирнов photo.png |geboortedatum=[[30 Mei]] [[1978]] |burgerskap={{RUS}} |geboortenaam=Сергей Владимирович Смирнов |geboorteplek=[[Kaliningrad]], Kaliningrad-streek, [[USSR]] |beroep=[[Entrepreneur]], [[bemarker]], [[programmeerder]] }} '''Sergei Wladimirowitsj Smirnof''' (gebore [[30 Mei]] [[1978]], [[Kaliningrad]], [[Kaliningrad-oblast]], [[Sowjetunie|USSR)]] is 'n Russiese [[Ondernemer]], [[bemarker]] en [[programmeerder]]. Hy is die stigter van die maatskappy "Ultra"<ref>{{Cite web|url=https://kaskad.tv/novosti/33198-eto-bolshe-10-millionov-sozdatel-yantarnogo-dlb-pootkrovennichal-na-temu-prodazhi-pablika|title=«Это больше 10 миллионов»: Создатель «Янтарного ДЛБ» пооткровенничал на тему продажи паблика|last=Служба новостей|website=kaskad.tv|language=ru-ru|access-date=2022-08-11}}</ref>, sowel as van die projekte van uiterste fiksheid "Madness", anti-kafee "Sukhomyatka" en die grootste plaaslike nuusgemeenskap "Yantarny DLB".<ref>{{Cite web|url=https://kgd.ru/news/society/item/42945-kjonigsberg-v-detalyah-skver-u-materi-rossii|title=«Когда лучше побыть дома»: почитайте про неформальный символ Калининграда и посмотрите, что было на его месте в начале ХХ века|last=Станислав Свиридов|website=kgd.ru|language=ru-ru|access-date=2022-08-14}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.orangesmile.com/destinations/kaliningrad/attractions--2918852.htm|title=Активный отдых, развлечения и ночная жизнь Калининграда {{!}} Куда сходить в Калининграде культурно отдохнуть|website=www.orangesmile.com|access-date=2022-08-14}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://farangus.ru/suhomyatka/|title=Уютное место: антикафе "Сухомятка"|last=farangus|date=2021-02-26|website=Интересный Калининград|language=ru-RU|access-date=2022-08-14}}</ref><ref name="автоссылка1">{{Cite web|url=https://auto.rambler.ru/roadaccidents/48062838-eto-bolshe-10-millionov-sozdatel-yantarnogo-dlb-pootkrovennichal-na-temu-prodazhi-pablika/|title=«Это больше 10 миллионов»: Создатель «Янтарного ДЛБ» пооткровенничал на тему продажи паблика|website=Рамблер/авто|language=ru|access-date=2022-08-14}}</ref>. == Biografie == === Kinderjare === Sergei is gebore op [[30 Mei]] [[1978]] in die stad [[Kaliningrad]] gebore en het in 1995 aan die Kaliningrad- Maritieme Lyceum gegradueer. Gedurende sy skooljare het Sergei gereeld by stads- en streekolimpiades opgetree. Hy was ook lief vir [[fotografie]], programmering en [[musiek]] en het gedigte, amateurverhale en romans geskryf. In 1995 het hy by die Sacharof-lesings in [[Sint Petersburg]] gepraat.<ref>{{Cite web|url=https://kaliningrad.bezformata.com/listnews/antikafe-suhomyatka-glavnoe-chtobi/8895803/|title=Антикафе «Сухомятка»: «Главное, чтобы у людей головушка заработала»|website=kaliningrad.bezformata.com|access-date=2022-08-14}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://klops.ru/news/society/83947-antikafe-suhomyatka-prazdnuet-svoy-pervyy-den-rozhdeniya|title=Антикафе "Сухомятка" празднует свой первый день рождения|date=2013-12-24|website=klops.ru|language=ru-RU|access-date=2022-08-14}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.mk-kaliningrad.ru/social/2022/07/16/na-shkolnoy-ulice-v-kaliningrade-zhiteli-ne-mogli-pokinut-doma-izza-dozhdya.html?utm_source=yxnews&utm_medium=desktop&utm_referrer=https://yandex.ru/news/search%3Ftext%3D|title=На Школьной улице в Калининграде жители не могли покинуть дома из-за дождя|publisher=[[Московский комсомолец]]|language=русский}}</ref>. == Verwysings == {{Verwysings|2}} == Eksterne Skakels == * [https://vk.com/nemrito Sergei Smirnof] op [[VK (sosiale netwerk)|VK]] {{Normdata}} [[Kategorie:Geboortes in 1978]] im8wpdfjc3l6rm54paqeoeqgs3dvxgs 0 393031 2519935 2022-08-18T09:19:37Z Burgert Behr 2401 Burgert Behr het bladsy [[Sergey Smirnov (entrepreneur)]] na [[Sergei Smirnof]] geskuif wikitext text/x-wiki #AANSTUUR [[Sergei Smirnof]] f4n18xv39aa7lyg7shqys8rre8xwxr5 0 393032 2519941 2022-08-18T09:45:02Z Burgert Behr 2401 Burgert Behr het bladsy [[Diao (DJ)]] na [[DIAO]] geskuif wikitext text/x-wiki #AANSTUUR [[DIAO]] rqmqdkztiqivbsaeyulpcmor0qzeb7v 0 393033 2519962 2022-08-18T11:16:48Z Burgert Behr 2401 Nuwe artikel, besig wikitext text/x-wiki {{HR-diagram}} Die '''horisontale tak''' ('''HT''') is 'n stadium van [[sterevolusie]] net ná die [[rooireus]]etak in sterre met massas soortgelyk aan die [[Son]] s'n. HT-sterre ondergaan die [[Kernfusie|fusie]] van [[helium]] in die kern en van [[waterstof]] in 'n skil om die kern. Die begin van heliumfusie veroorsaak aansienlike veranderings in die ster se struktuur, en dit lei tot 'n algehele afname in [[ligsterkte]], 'n effens samestrekking van die steromhulsel en hoër oppervlaktemperature. ==Ontdekking== HT-sterre is ontdek met die eerste diep fotografiese [[fotometrie]]se studies van [[bolswerm]]s.<ref> {{Citation | last1 = Arp | first1 = H. C. | last2 = Baum | first2 = W. A. | last3 = Sandage | first3 = A. R. | title = The HR diagrams for the globular clusters M 92 and M 3 | journal = Astronomical Journal | volume = 57 | pages = 4–5 | year = 1952 | doi = 10.1086/106674 | bibcode=1952AJ.....57....4A }}</ref><ref> {{Citation | last1 = Sandage | first1 = A. R. | title = The color-magnitude diagram for the globular cluster M 3 | journal = Astronomical Journal | volume = 58 | pages = 61–75 | year = 1953 | doi = 10.1086/106822 | bibcode=1953AJ.....58...61S }} </ref> Dit was egter afwesig in alle [[Sterreswerm|oop sterreswerms]] wat toe nog bestudeer is. Die horisontale tak word so genoem omdat HT-sterre in stergroepe met 'n lae [[Metaal (astronomie)|metaalinhoud]], soos bolswerms, in 'n rofweg horisontale lyn lê op 'n [[Hertzsprung-Russell-diagram]]. Omdat die sterre van 'n bolswerm almal op feitlik dieselfde afstand van die [[Aarde]] af lê, het hulle [[skynbare magnitude]] dieselfde verhouding tot hulle [[absolute magnitude]] en daarom kan die eienskappe wat met die swerm se absolute magnitudes verband hou duidelik op die HR-diagram gesien word, sonder dat hulle deur afstand beïnvloed word. ==Verwysings== {{Verwysings}} ==Skakels== {{vertaaluit| taalafk = en | il = Horizontal branch}} {{Normdata}} [[Kategorie:Stertipes]] s7zxlkewknfzby76k35uctr1y22hjrc