Wikipedia
bclwiki
https://bcl.wikipedia.org/wiki/Panginot_na_Pahina
MediaWiki 1.39.0-wmf.21
first-letter
Medio
Espesyal
Olay
Paragamit
Olay kan paragamit
Wikipedia
Olay sa Wikipedia
Ladawan
Olay sa ladawan
MediaWiki
Olay sa MediaWiki
Plantilya
Olay sa plantilya
Tabang
Olay sa tabang
Kategorya
Olay sa kategorya
TimedText
TimedText talk
Module
Module talk
Gadget
Gadget talk
Gadget definition
Gadget definition talk
Tataramon na Bikol Sentral
0
228
233179
233168
2022-07-21T13:23:57Z
Otterfolwer
18585
/* Komparasyon kan mga lain-lain na tataramon */
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Tataramon
|name=Bikol Sentral
|familycolor=Austronesyo
|states=[[Filipinas]]
|region=[[Rehiyon Bikol]]
|speakers=4,253,000<ref name="joshuaproject">[http://www.joshuaproject.net/people-profile.php?peo3=11116&rog3=RP Bikol, Central in Philippines] [http://joshuaproject.net Websityo kan Joshua Project]</ref>
|fam2=[[Mga tataramon na Malayo-Polinesyo|Malayo-Polinesyo]]
|fam3=[[Mga tataramon na Borneo-Filipino|Borneo-Filipino]]
|fam4=[[Mga tataramon na Sentral Filipino|Sentral Filipino]]
|fam5=[[Mga tataramon na Bikol]]
|script=[[Iskriturang Latin|Latin]] ([[w:Filipino orthography|Baryanteng Filipino]]);<br>''Nakasurat sa [[Basahan]] kan panahon''
|agency=[[Komisyon sa Wikang Filipino]]<br>(Komisyon sa Tataramon na Filipino)
|iso2=bik
|lc1=bcl|ld1=Central Bikol|ll1=Bikol Sentral}}
::''Para sa mga tataramon na Bikol, hilingon tabì an [[Mga tataramon na Bikol]]''
An tataramon na '''Bikol Sentral''' o '''Katahawan na Bikol''' ([[Tataramon na Ingles|Ingles]]: ''Central Bikol'') o '''Bikol''' sana<ref>[http://www.ethnologue.com/show_language.asp?code=bcl ''Bicolano, Central'' Ethnologue]</ref>, an pinakapigtataram asin pinakanasasabotan na tataramon sa [[Rehiyon Bikol]]. Ini an sarô sa mga pang-inot na tataramon sa [[Filipinas]] na pigtataram kan 4,253,000 katawo.<ref name="joshuaproject"/>
Susog sa pagklasipikar ni Curtis McFarland sa mga tataramon sa rehiyon kan pamilya nin mga tataramon na Bikolnon, kabali an tataramon na ini sa [[Coastal Bikol]].<ref>McFarland, Curtis D. The Dialects of the Bikol Area. Ph.D. dissertation. New Haven: Dept. of Linguistics, Yale University, 1974.</ref> Pigtataram ini sa dakulang parte kan [[Camarines Sur]], subangang parte kan [[Albay]], sulnopang parte kan [[Camarines Norte]], gamping norte kan [[Sorsogon]], habagatang parte nin [[Catanduanes]], sagkod sa amihanang parte kan isla nin Burias sa [[Masbate]].
==Palatanugan==
Igwang 16 na mga katanog sa tataramon na Bikol: /p, b, d, t, k, ɡ, s, h, m, n, ŋ, l, ɾ, j~ʝ, w~ʋ, ʔ/. An walo sa mga ini, sinublian sana gikan sa mga subli-taramon: /f, v, tʃ, dʒ, ʃ, ʒ, ʎ, ɲ/. Pigtala an tulong katanog bilang /a, i, u/. An mga katanog na /e, o/ piggagamit sana sa Espanyol.
=== Mga katanog ===
An mga sistema nin tanog kan tataramon susog ki Mintz kan 1971<ref>{{Cite book |last=Mintz |first=Malcolm W. |title=Bikol Dictionary |date=1971 |publisher=University of Hawaii Press |isbn=978-0-8248-7891-7 |doi=10.2307/j.ctv9hvs8j}}</ref> iyo, ini an minasunod.
{| class="wikitable" style="text-align:center"
! colspan="2" |
![[Bilabial consonant|Bilabial]]
![[Dental consonant|Dental]]
![[Alveolar consonant|Alveolar]]
![[Palatal consonant|Palatal]]
![[Velar consonant|Velar]]
![[Glottal consonant|Glottal]]
|-
! colspan="2" |[[Nasal stop|Nasal]]
| align="center" |{{IPA|m}}
|{{IPA|n}}
| align="center" |
|(ɲ)
| align="center" |{{IPA|ŋ}}
|
|-
! rowspan="2" |[[Stop consonant|Stop]]
!Voiceless
|{{IPA|p}}
|{{IPA|t}}
|
|
|{{IPA|k}}
|{{IPA|ʔ}}
|-
!Voiced
|{{IPA|b}}
|{{IPA|d}}
|
|
|{{IPA|ɡ}}
|
|-
! colspan="2" |[[Fricative consonant|Fricative]]
| align="center" |
| align="center" |
|{{IPA|s}}
|(ʃ)
| align="center" |
| align="center" |h
|-
! rowspan="2" |[[Affricate consonant|Affricate]]
!Voiceless
|
|
| align="center" |
|(t̠ʃ)
|
|
|-
!Voiced
|
|
|
|(d̠ʒ)
|
|
|-
! colspan="2" |[[Flap consonant|Flap]]
|
|
| align="center" |{{IPA|ɾ}}
|
|
|
|-
! colspan="2" |[[Lateral consonant|Lateral]]
|
|
| align="center" |{{IPA|l}}
|(ʎ)
|
|
|-
! colspan="2" |[[Approximant consonant|Approximant]]
| align="center" |{{IPA|w}}
|
|
| align="center" |{{IPA|j}}
|
|
|-
| colspan="2" |Notes:
| colspan="6" |
# '''ʃ''' - An /sy/ mahihiling sana ini sa mga sinublian-taramon gikan sa Ingles, siring sana kan ‘'''sh'''irt’.
# '''t̠ʃ''' - Mahihiling an /ty/ sa mga sinublian-taramon gikan sa Espanyol asin Ingles na pigsasayod siring kan "ch" sa katagang Ingles na ‘'''ch'''eck’.
# '''d̠ʒ''' - Madaling mahiling an /dy/ sa mga sinublian-taramon gikan sa Ingles na pigsasayod sa tanog na "j" sa katagang Ingles na ‘'''j'''eep’.
# '''ɲ''' - An /ny/ nahihiling sa mga sinublian-taramon gikan sa Espanyol asin pigsasayod arog kan "ñ" sa katagang Espanyol na a ba'''ñ'''os.
# '''ʎ''' - Mahihiling an /ly/ sa mga sinublian-taramon gikan sa Espanyol asin pigsasayod siring kan "ll" sa katagang Espanyol na '''ll'''ave asin senci'''ll'''o.
# '''h''' - Nin huli ta sa pakikitakudan sa haraning [[tataramon na Albay Bikol|mga tataramon na Bikol kan Albay]], an mga katagâ na nagpupuon sa "h" sa Bikol - Naga, nagpupuon sa {{IPA|ʔ}} sa Bikol - Legazpi
#* hal : "hiling" (Bikol - Naga) nagigin "iling" (Bikol - Legazpi)
|}
==Mga diyalekto==
Igwa nin limang diyalekto an tataramon na Bikol Sentral:
===Bikol - Naga===
An diyalektong ''Bikol Sentral - Naga'' o "Bikol - Naga" na pigtataram sa primero, segundo asin terser distrito kan Camarines Sur (puwera sa [[Del Gallego, Camarines Sur|Del Gallego]]), [[syudad nin Naga]], sagkod [[San Pascual, Masbate]] iyo an pig-aapod na "standard Bikol". Nasasabotan ini kan kadaklan na parataram nin [[mga tataramon na Bikol]].
Sa mga ibang parte kan Camarines Sur tinataram an mga tataramon na [[Rinconada Bikol]] asin [[Buhi Bikol]].
===Bikol - Legazpi===
An diyalektong ''Bikol Sentral - Legazpi'' o "Bikol - Legazpi"<ref name="mintz">[[Malcolm Mintz|Malcolm W Mintz]]. BIKOL DICTIONARY: Incorporating the 17th century Vocabulario de la lengua Bicol Marcos de Lisboa</ref> iyo an tataramon sa mga [[Syudad nin Legazpi]] asin [[Syudad nin Tabaco]] sa probinsya nin [[Albay]], pati sa mga banwaan nin Malinao, Malilipot, Bacacay, Sto. Domingo, Manito, Rapu-Rapu. Ini man an tataramon kan distrito nin Bacon sa [[Syudad nin Sorsogon]] asin sa banwaan nin Magallanes sa probinsya nin [[Sorsogon]].
Dakula an impluwensiya kaining diyalekto sa mga ibang parte kan probinsya nin Albay asin Sorsogon huli ta piglalakop ini kan mga estasiyon nin radyo asin telebisiyon hali sa Legazpi.
Sa mga ibang parte kan Albay tinataram an [[Libon Bikol]], [[Bikol Sulnopan na Albay]] asin [[Miraya Bikol]].
===Bikol - Partido===
An diyalektong ''Bikol Sentral - Partido'' o "Bikol - Partido"<ref name="mintz"/> iyo an tataramon kan mga banwaan nin Tigaon, Ocampo, Sangay, San José, Goa, Lagonoy, Caramoan asin Garchitorena sa probinsya nin [[Camarines Sur]], pati sa mga banwaan nin Tiwi, Albay asin San Andres, Catanduanes.
===Bikol - Daet===
An diyalektong ''Bikol Sentral - Daet'' o "Bikol - Daet"<ref name="mintz"/> iyo an tataramon kan mga banwaan nin Daet, San Vicente, Talisay, Mercedes asin Basud, sa probinsya nin [[Camarines Norte]].
[[Tagalog]] an tataramon sa mga ibang banwa kaining probinsya.
===Bikol - Virac===
An diyalektong ''Bikol Sentral - Virac'' o "Bikol - Virac"<ref name="mintz"/> iyo an tataramon kan mga banwaan nin Virac, Bato, San Miguel, Baras, Gigmoto asin Cololbon, sa parteng habagatan kan probinsya nin [[Catanduanes]]. Susog ki Malcolm Mintz, iba asin distinto an tataramon sa parteng amihanan kaining isla na bakóng sakop nin pig-aapod na Bikol Sentral alagad kan tataramon na [[Bikol Norteng Catanduanes]].
Ikinaklasipikar man bilang suway na tataramon kan Ethnologue bilang Southern Catanduanes Bikol an diyalektong ini.
===Komparasyon kan mga lain-lain na tataramon===
{|class="wikitable"
|-
! [[Tataramon na Tagalog]]
! style="background:#efefef;" | Estandarteng Bikol (Canaman)
! style="background:#efefef;" | Diyalektong Bikol - Naga
! style="background:#efefef;" | Diyalektong Bikol - Partido
! style="background:#efefef;" | Diyalektong Bikol - Legazpi
! style="background:#efefef;" | Diyalektong Bikol - Daet
! style="background:#efefef;" | Diyalektong Bikol - Virac
! style="background:#efefff;" | Tataramon na [[Bikol Rinconada]]
! style="background:#efefff;" | Tataramon na [[Subangang Miraya]]
! style="background:#efefff;" | Tataramon na [[Mga tataramon na Sorsoganon|Waray Sorsogon]] (diyalektong Irosin)
|-
|''Dito sa bagong mesa pinakain ng itlog at tinapay ang babae.''
|Digdi sa bâgong lamesa pinakakán nin sugok asin tinapay an babayi.
|Digdi sa bâgong lamesa '''pigpakakán''' nin sugok '''saka''' tinapay '''si''' babayi.
|'''Igdi''' sa '''bag-ong''' lamesa '''tigpakakán''' nin sugok '''sagkod''' tinapay '''su bayi'''.
|Digdi sa bâgong lamesa '''pigpakaon ki bunáy budâ''' tinapay '''su''' babayi.
|Digdi sa '''bágong''' lamesa '''pinakain ning itlog at''' tinapay '''si babai'''.
|Digdi sa bâgong lamesa '''pinakaon ning''' sugok '''budâ''' tinapay '''su''' babayi.
|'''Sadi''' sa '''bágong''' lamesa '''pinakaön ka itlog ag''' tinapay '''su''' babayi.
|'''Didi''' sa bâgong lamesa '''pigpakawn ning salag dangan''' tinapay '''su babay'''.
|'''Didi''' sa '''bag-o na''' lamesa '''inpakaon sin bunay nan''' tinapay '''su''' babayi.
|-
|''Bakit nga kaya hindi lumipad ang ibon ni Pedro kahit na walang kandado ang kulungan.''
|Tàdaw ta dài luminayog an gamgam ni Pedro dawà na dài nin kandado an hawla?
|'''Tâno''' daw ta dài '''naglayog''' an gamgam ni Pedro dawà na '''mayò''' nin kandado '''si''' hawla?
|'''Hadáw''' ta '''ê naglayog''' an gamgam ni Pedro '''maski''' na '''ê''' nin kandado '''su''' hawla?
|'''Natà''' daw tà dài '''naglayog''' an '''bayong''' ni Pedro '''maski''' na '''warâ ki''' kandado '''su''' hawla?
|'''Bakin''' daw '''kaya''' dài '''naglupad ang ibon''' ni Pedro '''maski''' na '''mayong''' kandado '''si''' hawla?
|'''Ngatà''' daw tà dài '''nagḽayog''' an gamgam ni Pedro '''maski''' na '''dàing''' kandado '''su''' hawla?
|'''Tàono/Ngatà raw''' tà '''diri naglayog adtong bayong''' ni Pedro dawà na '''üdâ ka''' kandado '''su awla'''?
|'''Nyangà''' daw ta '''indî naglupad ang bayong''' ni Pedro '''maski''' na '''udâ ning''' kandado '''su''' hawla?
|'''Nakay''' daw '''kay diri naglupad''' an '''tamsi''' ni Pedro '''maski''' na '''warâ sin''' kandado '''su''' hawla?
|}
Siring kan iba pang mga tataramon sa Filipinas, igwa man nin mga bilang nin mga subli-tataramon an Bikol, kadaklan gikan sa Espanyol nin huli ta sa 333 taon kan pangugobyerno kan Espanyol sa Filipinas. Kaiba digdi an swerte (suerte), karne (carne), imbestigador (investigador), litro, pero, krimen (crimen) asin iba pa. An iba pang ginunuang subli-tataramon, iyo an Sanskrito, na may mga katagâ o tataramon arog kan "hadi", "karma", "daya", "bahala", basa", "bareta", "gadya", "halaga", "salampati", "kota", "mutya", "dusa", "saksi", "suka", "tingga'.". Alagad, an mga Sanskritong katagâ na nasubli kan Bikol, an iba bakong direkta hali digdi kundi uminagi pa sa ibang tataramon.
==Balanghayan==
{| class="wikitable"
!
!Absolutibo
!Ergatibo
!Oblik
|-
|'''Pang-saruang ''ika-1(inot) na tawo'''''
|akó
|ko
|sakuyà, sakô
|-
|'''Pang-saruang ''ika-2(duwa)-ng tawo'''''
|iká, ka
|mo
|saimo, sìmô
|-
|'''Pang-saruang ''ika-3(tulo)-ng tawo'''''
|siyá,
|niyá,
|saiyá
|-
|'''Pangkadakulang ''kabali an ika-1(inot) na tawo'''''
|kitá
|niyatò, tá
|satuyà, satô
|-
|'''Pangkadakulang ''dai-kabali an ika-2(duwa)-ng tawo'''''
|kamí
|niyamò, mi
|samuyà, samô
|-
|'''Pangkadakulang ''ika-2(duwa)-ng tawo'''''
|kamó
|nindó
|saindó
|-
|'''Pangkadakulang ''ika-3(tulo)-ng tawo'''''
|sindá
|nindá
|saindá
|}
===Mga partikulo===
{{Hilingon man|Balanghayan sa Bikol}}
Siring man sa dakol na [[mga tataramon na Filipino]], mayaman man an Bikol sa set kan mga partikulo nin diskurso.
* bagá – nagpapahayag nin pagdududa o pag-aatubili
* bayâ – nagtatao nin tsansa sa sarong tawo; pirit nin paggalang
* dàa – (Tagalog: daw) pag-quote sa impormasyon gikan sa saróng pangaduwang mapagkukuanan
* daw – (Tagalog: ba/kaya) partikulong interogatibo
* garó – (Tagalog: mukhang, parang) pagkakahawig o pagkakaarog. Ingles: "It looks like, it's as if."
* gáyo – "eksakto"
* daing gáyo – "dai eksakto, dai totoo"
* gayód – (Tagalog: bakâ) "inda, Ingles: maybe, could be"
* giraray / liwát – (Tagalog: [m]uli) Ingles: "again"
* kutâ (na)– "Umaasa ako (sarong bagay na piggibo / dae nangyari" ; "Kung lamang ... "(kondisyon kan nakalihis na mga kaganapan)
* lamang, lang / saná – (Tagalog: lang), Ingles: "only, just"
* lugód – Nag-aasa na mangyayari an sarong bagay, o pagpapahayag nin pagsuko
* man – (Tagalog: din, rin) "also" o "ever" (arog kan ''ano man'' o 'whatever' asin siisay man o 'whoever')
* mûna / ngûna – (Tagalog: muna) "enot" o "yet"
* na – (Tagalog: na) "ngunyan" o "tapos"
* naman – (Tagalog: naman) "utro, Ingles: again"
* nanggad – (Tagalog: talaga, nga) "really, truly, absolutely" (nagdadagdag nin kanultolan)
* niyakò – "simbag ko, sabi ko"
* nganì – nagpapahayag nin kapalaran ("mayong magiginibo") o sarong pakiulay para sa iba na dai piriton
* ngantig – Nag-uulat an sarong bagay na pigsabi sa sarong ikatlong tawo
* ngapit – "pagkatapos," "kun sakaling," "sa panahon / mantang" (haloy kan panahon)
* ngayá – pagkamagalang sa paghiling ng impormasiyon ("so," "let's see")
* pa – (Tagalog: pa) "Ingles: ''still''"
* palán – (Tagalog: pala) nagpapahayag nin sorpresa o biglaang pagsasakatuparan
* pò – (Tagalog: po) palatandaan nin paggalang; "tabì sa pirang diyalekto kan Bikol
* tulos (- tulos) – (Tagalog: agad-agad) "dali-dali, ngunyan na"
== Tamanggot (Rapsak) ==
An Tamanggot (Rapsak) o "Angry Register" na inaapod sa tataramon na Ingles, dagyâ sain man na tataramon kan Bikol. Ini an halimbawa kan inaapod na Tamanggot (Rapsak sa iba) (kun sa Ingles, inaapod ining ''Bikol Angry Speech Register''.)
{| class="wikitable"
|-
! Normal na Bikol
! Halimbawa nin Rapsak
|-
| Malutò, Kanon
| Malustod
|-
| Bagas
| Lasgas, Lasugas
|-
| Tubig
| Tamilig, Tulig
|-
| Bungog
| Lusngog
|-
| Uran
| Bagrat
|-
| Bagyo
| Alimagyo
|-
| Babayi
| Babaknit, Siknit
|-
| Lalaki
| Lalaknit
|-
| Bado, Gubing
| Lasdô, Lamasdô, Gubnit
|-
| Harong (Bikol - Naga),<br/>Balay (Bikol - Legazpi)
| Langag
|-
| Sira
| Sigtok, Buragtok
|-
| Ikos
| Kurasmag, Kasmag
|-
| Ayam, Ido
| Dayô, Damayô (Naga);<br />Gadyâ, Gamadyâ (Legazpi)
|-
| Damulag (Bikol - Naga),<br/>Karabaw (Bikol - Legazpi)
| Gadyâ, Gamadyâ (Naga)
|-
| Humali
| Wumara
|-
| Magkakan/Kumakan (Bikol - Naga);<br/> Magkaon/Kumaon (Bikol - Legazpi)
| Hablô, Humablô, Hablùon, Sibà, Sumibà, Sumibsib
|-
| Burat (Bikol - Naga),<br/>Buyong (Bikol - Legazpi)
| Lasngag, Lusrat, Lusyong, Bultok
|-
| Taram
| Tabil
|-
| Kapot, Kaputan
| Kamlo, Kamluon
|-
| Hiling
| Butlâ
|-
| Bitis
| Samingkil, Singkil
|-
| Talinga
| Talingugngog
|-
| Nguso (Bikol - Naga),<br/>Ngimot (Bikol - Legazpi)
| Ngurapak, Ngaspak
|-
| Kamot
| Kamulmog
|-
| Mata
| Malsok
|-
| Payo
| Alimantak, Alintak
|-
| Hawak (Bikol - Naga),<br/>Lawas (Bikol - Legazpi)
| Kabangkayan
|-
| Tulak
| Tindos, Lasdak, Lamasdak
|-
| Sapatos
| Sapagtok
|-
| Kalayo
| Kalasbot
|-
| Kawali
| Kawalwag
|-
| Sarwal
| Sarigwal
|-
| Asin
| Tasik
|}
==Mga Numero==
===Mga Numero===
May duwang klase nin pagpapangaran kan mga numero sa Bikol. An katutubong tataramon na Bikol asin an tataramon na espanyol. Sa pangkagabsan, an tataramon na bikol, minagamit an terminong espanyol sa mga pagtukdô kan oras siring kan ''Alas singko (5 o'clock)'''. Mantang, an mga katutubong termino mababasa sa mga libro. Maririsa man an terminong Espanyol sa pagpresyo.
;One-half. : Kabangâ / Mediya
;One. : Sarô / Uno / Una (ginagamit sana sa oras)
;Two. : Duwá / Dos
;Three. : Tuló / Tres
;Four. :Apát / Kwatro
;Five. : Limá / Singko
;Six. :Anóm / Sais
;Seven. :Pitó / Siyete
;Eight. : Waló / Otso
;Nine. : Siyám / Nuwebe
;Ten. :Sampulò / Diyes
;Fifteen. :Kaglimá / Kinse
;Twenty. :Duwampulò/Beynte
;Twenty-five. :Duwampulò may lima / Baynte i singko
;Thirty. :Tulompulò / Traynta
;Thirty-five. :Tulompulò may limá / Treynta i singko
;Forty. :Apát na pulò / Kuwarenta
;Forty-five. :Apát na pulò may lima / Kuwarenta i singko
;Fifty. :Limampulò / Singkuwenta
;Fifty-five. :Limampulò may limá / Singkuwenta i singko
;Sixty. :Anóm na pulò / Sisenta
;Sixty-five :Anóm na pulò may limá / Sisentá i singko
;Seventy. :Pitompulò / Setenta
;Seventy-five. :Pitumpulò may limá / Setenta i singko
;Eighty. :Walompulò / Otsenta
;Eighty-five. :Walompulò may limá / Otsenta y singko
;Ninety. :Siyám na pulò / Nobenta
;Ninety-five. :Siyám na pulò may limá / Nobenta i singko
;One-hundred. :Sanggatós / Siyen, Siyento
;One-thousand.:Sangribo / Mil
;Ten-thousand.:Sangyukot (Suanoy na Bikol) <ref>Lisboa, Marcos de. Vocabulario de la lengua bicol.1865.[https://quod.lib.umich.edu/p/philamer/aqa2025.0001.001/451?q1=yocot&view=image&size=200]</ref> / Diyes Mil
;One-million. :Sanglaksâ (Suanoy na Bikol)<ref>Lisboa, Marcos de. Vocabulario de la lengua bicol. 1865.
[https://quod.lib.umich.edu/p/philamer/aqa2025.0001.001/209?q1=lacsa&view=image&size=200]</ref> / Milyon
==Iba pang mga tataramon na Bikol sa kapatagan==
* [[Rinconada Bikol]]
* [[Buhi Bikol]]
* [[Libon Bikol]]
* [[Bikol Sulnopan na Albay ]]
* [[Miraya Bikol]]
* [[Bikol Norteng Catanduanes]]
==Hilingon man==
* [[Bikolog]]
* ''[[Antabay sa Ortograpiya nin Bikol Sentral]]''
* [[Iskriturang Basahan]]
==Mga toltolan==
{{reflist}}
==Mga panluwas na takod==
*[http://bikoltranslator.blogspot.com Bikol Translator]
*{{ethnologue|code=bcl}}
*[http://llmap.org/languages/bcl.html LL-Map]
*[http://multitree.org/codes/bcl MultiTree]
*[https://www.omniglot.com/language/phrases/bikol.htm mga parirala sa tataramon na bikol]
*[https://www.omniglot.com/babel/bikol.htm An Genesis 11: 1-9 sa duwang paagi nin ortograpiya kan Bikol Sentral]
{{Mga tataramon na Filipino}}
{{Mga tataramon kan Filipinas}}
{{tataramon-saringsing}}
[[Kategorya:Mga tataramon sa Bikol|Bikol, mga tataramon]]
[[Kategorya:Mga tataramon sa Rehiyon V]]
g4oqtss6i09sbtn0s9dm8yyyv8agf3x
233193
233179
2022-07-21T13:36:16Z
Ralffralff
14987
/* Mga toltolan */
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Tataramon
|name=Bikol Sentral
|familycolor=Austronesyo
|states=[[Filipinas]]
|region=[[Rehiyon Bikol]]
|speakers=4,253,000<ref name="joshuaproject">[http://www.joshuaproject.net/people-profile.php?peo3=11116&rog3=RP Bikol, Central in Philippines] [http://joshuaproject.net Websityo kan Joshua Project]</ref>
|fam2=[[Mga tataramon na Malayo-Polinesyo|Malayo-Polinesyo]]
|fam3=[[Mga tataramon na Borneo-Filipino|Borneo-Filipino]]
|fam4=[[Mga tataramon na Sentral Filipino|Sentral Filipino]]
|fam5=[[Mga tataramon na Bikol]]
|script=[[Iskriturang Latin|Latin]] ([[w:Filipino orthography|Baryanteng Filipino]]);<br>''Nakasurat sa [[Basahan]] kan panahon''
|agency=[[Komisyon sa Wikang Filipino]]<br>(Komisyon sa Tataramon na Filipino)
|iso2=bik
|lc1=bcl|ld1=Central Bikol|ll1=Bikol Sentral}}
::''Para sa mga tataramon na Bikol, hilingon tabì an [[Mga tataramon na Bikol]]''
An tataramon na '''Bikol Sentral''' o '''Katahawan na Bikol''' ([[Tataramon na Ingles|Ingles]]: ''Central Bikol'') o '''Bikol''' sana<ref>[http://www.ethnologue.com/show_language.asp?code=bcl ''Bicolano, Central'' Ethnologue]</ref>, an pinakapigtataram asin pinakanasasabotan na tataramon sa [[Rehiyon Bikol]]. Ini an sarô sa mga pang-inot na tataramon sa [[Filipinas]] na pigtataram kan 4,253,000 katawo.<ref name="joshuaproject"/>
Susog sa pagklasipikar ni Curtis McFarland sa mga tataramon sa rehiyon kan pamilya nin mga tataramon na Bikolnon, kabali an tataramon na ini sa [[Coastal Bikol]].<ref>McFarland, Curtis D. The Dialects of the Bikol Area. Ph.D. dissertation. New Haven: Dept. of Linguistics, Yale University, 1974.</ref> Pigtataram ini sa dakulang parte kan [[Camarines Sur]], subangang parte kan [[Albay]], sulnopang parte kan [[Camarines Norte]], gamping norte kan [[Sorsogon]], habagatang parte nin [[Catanduanes]], sagkod sa amihanang parte kan isla nin Burias sa [[Masbate]].
==Palatanugan==
Igwang 16 na mga katanog sa tataramon na Bikol: /p, b, d, t, k, ɡ, s, h, m, n, ŋ, l, ɾ, j~ʝ, w~ʋ, ʔ/. An walo sa mga ini, sinublian sana gikan sa mga subli-taramon: /f, v, tʃ, dʒ, ʃ, ʒ, ʎ, ɲ/. Pigtala an tulong katanog bilang /a, i, u/. An mga katanog na /e, o/ piggagamit sana sa Espanyol.
=== Mga katanog ===
An mga sistema nin tanog kan tataramon susog ki Mintz kan 1971<ref>{{Cite book |last=Mintz |first=Malcolm W. |title=Bikol Dictionary |date=1971 |publisher=University of Hawaii Press |isbn=978-0-8248-7891-7 |doi=10.2307/j.ctv9hvs8j}}</ref> iyo, ini an minasunod.
{| class="wikitable" style="text-align:center"
! colspan="2" |
![[Bilabial consonant|Bilabial]]
![[Dental consonant|Dental]]
![[Alveolar consonant|Alveolar]]
![[Palatal consonant|Palatal]]
![[Velar consonant|Velar]]
![[Glottal consonant|Glottal]]
|-
! colspan="2" |[[Nasal stop|Nasal]]
| align="center" |{{IPA|m}}
|{{IPA|n}}
| align="center" |
|(ɲ)
| align="center" |{{IPA|ŋ}}
|
|-
! rowspan="2" |[[Stop consonant|Stop]]
!Voiceless
|{{IPA|p}}
|{{IPA|t}}
|
|
|{{IPA|k}}
|{{IPA|ʔ}}
|-
!Voiced
|{{IPA|b}}
|{{IPA|d}}
|
|
|{{IPA|ɡ}}
|
|-
! colspan="2" |[[Fricative consonant|Fricative]]
| align="center" |
| align="center" |
|{{IPA|s}}
|(ʃ)
| align="center" |
| align="center" |h
|-
! rowspan="2" |[[Affricate consonant|Affricate]]
!Voiceless
|
|
| align="center" |
|(t̠ʃ)
|
|
|-
!Voiced
|
|
|
|(d̠ʒ)
|
|
|-
! colspan="2" |[[Flap consonant|Flap]]
|
|
| align="center" |{{IPA|ɾ}}
|
|
|
|-
! colspan="2" |[[Lateral consonant|Lateral]]
|
|
| align="center" |{{IPA|l}}
|(ʎ)
|
|
|-
! colspan="2" |[[Approximant consonant|Approximant]]
| align="center" |{{IPA|w}}
|
|
| align="center" |{{IPA|j}}
|
|
|-
| colspan="2" |Notes:
| colspan="6" |
# '''ʃ''' - An /sy/ mahihiling sana ini sa mga sinublian-taramon gikan sa Ingles, siring sana kan ‘'''sh'''irt’.
# '''t̠ʃ''' - Mahihiling an /ty/ sa mga sinublian-taramon gikan sa Espanyol asin Ingles na pigsasayod siring kan "ch" sa katagang Ingles na ‘'''ch'''eck’.
# '''d̠ʒ''' - Madaling mahiling an /dy/ sa mga sinublian-taramon gikan sa Ingles na pigsasayod sa tanog na "j" sa katagang Ingles na ‘'''j'''eep’.
# '''ɲ''' - An /ny/ nahihiling sa mga sinublian-taramon gikan sa Espanyol asin pigsasayod arog kan "ñ" sa katagang Espanyol na a ba'''ñ'''os.
# '''ʎ''' - Mahihiling an /ly/ sa mga sinublian-taramon gikan sa Espanyol asin pigsasayod siring kan "ll" sa katagang Espanyol na '''ll'''ave asin senci'''ll'''o.
# '''h''' - Nin huli ta sa pakikitakudan sa haraning [[tataramon na Albay Bikol|mga tataramon na Bikol kan Albay]], an mga katagâ na nagpupuon sa "h" sa Bikol - Naga, nagpupuon sa {{IPA|ʔ}} sa Bikol - Legazpi
#* hal : "hiling" (Bikol - Naga) nagigin "iling" (Bikol - Legazpi)
|}
==Mga diyalekto==
Igwa nin limang diyalekto an tataramon na Bikol Sentral:
===Bikol - Naga===
An diyalektong ''Bikol Sentral - Naga'' o "Bikol - Naga" na pigtataram sa primero, segundo asin terser distrito kan Camarines Sur (puwera sa [[Del Gallego, Camarines Sur|Del Gallego]]), [[syudad nin Naga]], sagkod [[San Pascual, Masbate]] iyo an pig-aapod na "standard Bikol". Nasasabotan ini kan kadaklan na parataram nin [[mga tataramon na Bikol]].
Sa mga ibang parte kan Camarines Sur tinataram an mga tataramon na [[Rinconada Bikol]] asin [[Buhi Bikol]].
===Bikol - Legazpi===
An diyalektong ''Bikol Sentral - Legazpi'' o "Bikol - Legazpi"<ref name="mintz">[[Malcolm Mintz|Malcolm W Mintz]]. BIKOL DICTIONARY: Incorporating the 17th century Vocabulario de la lengua Bicol Marcos de Lisboa</ref> iyo an tataramon sa mga [[Syudad nin Legazpi]] asin [[Syudad nin Tabaco]] sa probinsya nin [[Albay]], pati sa mga banwaan nin Malinao, Malilipot, Bacacay, Sto. Domingo, Manito, Rapu-Rapu. Ini man an tataramon kan distrito nin Bacon sa [[Syudad nin Sorsogon]] asin sa banwaan nin Magallanes sa probinsya nin [[Sorsogon]].
Dakula an impluwensiya kaining diyalekto sa mga ibang parte kan probinsya nin Albay asin Sorsogon huli ta piglalakop ini kan mga estasiyon nin radyo asin telebisiyon hali sa Legazpi.
Sa mga ibang parte kan Albay tinataram an [[Libon Bikol]], [[Bikol Sulnopan na Albay]] asin [[Miraya Bikol]].
===Bikol - Partido===
An diyalektong ''Bikol Sentral - Partido'' o "Bikol - Partido"<ref name="mintz"/> iyo an tataramon kan mga banwaan nin Tigaon, Ocampo, Sangay, San José, Goa, Lagonoy, Caramoan asin Garchitorena sa probinsya nin [[Camarines Sur]], pati sa mga banwaan nin Tiwi, Albay asin San Andres, Catanduanes.
===Bikol - Daet===
An diyalektong ''Bikol Sentral - Daet'' o "Bikol - Daet"<ref name="mintz"/> iyo an tataramon kan mga banwaan nin Daet, San Vicente, Talisay, Mercedes asin Basud, sa probinsya nin [[Camarines Norte]].
[[Tagalog]] an tataramon sa mga ibang banwa kaining probinsya.
===Bikol - Virac===
An diyalektong ''Bikol Sentral - Virac'' o "Bikol - Virac"<ref name="mintz"/> iyo an tataramon kan mga banwaan nin Virac, Bato, San Miguel, Baras, Gigmoto asin Cololbon, sa parteng habagatan kan probinsya nin [[Catanduanes]]. Susog ki Malcolm Mintz, iba asin distinto an tataramon sa parteng amihanan kaining isla na bakóng sakop nin pig-aapod na Bikol Sentral alagad kan tataramon na [[Bikol Norteng Catanduanes]].
Ikinaklasipikar man bilang suway na tataramon kan Ethnologue bilang Southern Catanduanes Bikol an diyalektong ini.
===Komparasyon kan mga lain-lain na tataramon===
{|class="wikitable"
|-
! [[Tataramon na Tagalog]]
! style="background:#efefef;" | Estandarteng Bikol (Canaman)
! style="background:#efefef;" | Diyalektong Bikol - Naga
! style="background:#efefef;" | Diyalektong Bikol - Partido
! style="background:#efefef;" | Diyalektong Bikol - Legazpi
! style="background:#efefef;" | Diyalektong Bikol - Daet
! style="background:#efefef;" | Diyalektong Bikol - Virac
! style="background:#efefff;" | Tataramon na [[Bikol Rinconada]]
! style="background:#efefff;" | Tataramon na [[Subangang Miraya]]
! style="background:#efefff;" | Tataramon na [[Mga tataramon na Sorsoganon|Waray Sorsogon]] (diyalektong Irosin)
|-
|''Dito sa bagong mesa pinakain ng itlog at tinapay ang babae.''
|Digdi sa bâgong lamesa pinakakán nin sugok asin tinapay an babayi.
|Digdi sa bâgong lamesa '''pigpakakán''' nin sugok '''saka''' tinapay '''si''' babayi.
|'''Igdi''' sa '''bag-ong''' lamesa '''tigpakakán''' nin sugok '''sagkod''' tinapay '''su bayi'''.
|Digdi sa bâgong lamesa '''pigpakaon ki bunáy budâ''' tinapay '''su''' babayi.
|Digdi sa '''bágong''' lamesa '''pinakain ning itlog at''' tinapay '''si babai'''.
|Digdi sa bâgong lamesa '''pinakaon ning''' sugok '''budâ''' tinapay '''su''' babayi.
|'''Sadi''' sa '''bágong''' lamesa '''pinakaön ka itlog ag''' tinapay '''su''' babayi.
|'''Didi''' sa bâgong lamesa '''pigpakawn ning salag dangan''' tinapay '''su babay'''.
|'''Didi''' sa '''bag-o na''' lamesa '''inpakaon sin bunay nan''' tinapay '''su''' babayi.
|-
|''Bakit nga kaya hindi lumipad ang ibon ni Pedro kahit na walang kandado ang kulungan.''
|Tàdaw ta dài luminayog an gamgam ni Pedro dawà na dài nin kandado an hawla?
|'''Tâno''' daw ta dài '''naglayog''' an gamgam ni Pedro dawà na '''mayò''' nin kandado '''si''' hawla?
|'''Hadáw''' ta '''ê naglayog''' an gamgam ni Pedro '''maski''' na '''ê''' nin kandado '''su''' hawla?
|'''Natà''' daw tà dài '''naglayog''' an '''bayong''' ni Pedro '''maski''' na '''warâ ki''' kandado '''su''' hawla?
|'''Bakin''' daw '''kaya''' dài '''naglupad ang ibon''' ni Pedro '''maski''' na '''mayong''' kandado '''si''' hawla?
|'''Ngatà''' daw tà dài '''nagḽayog''' an gamgam ni Pedro '''maski''' na '''dàing''' kandado '''su''' hawla?
|'''Tàono/Ngatà raw''' tà '''diri naglayog adtong bayong''' ni Pedro dawà na '''üdâ ka''' kandado '''su awla'''?
|'''Nyangà''' daw ta '''indî naglupad ang bayong''' ni Pedro '''maski''' na '''udâ ning''' kandado '''su''' hawla?
|'''Nakay''' daw '''kay diri naglupad''' an '''tamsi''' ni Pedro '''maski''' na '''warâ sin''' kandado '''su''' hawla?
|}
Siring kan iba pang mga tataramon sa Filipinas, igwa man nin mga bilang nin mga subli-tataramon an Bikol, kadaklan gikan sa Espanyol nin huli ta sa 333 taon kan pangugobyerno kan Espanyol sa Filipinas. Kaiba digdi an swerte (suerte), karne (carne), imbestigador (investigador), litro, pero, krimen (crimen) asin iba pa. An iba pang ginunuang subli-tataramon, iyo an Sanskrito, na may mga katagâ o tataramon arog kan "hadi", "karma", "daya", "bahala", basa", "bareta", "gadya", "halaga", "salampati", "kota", "mutya", "dusa", "saksi", "suka", "tingga'.". Alagad, an mga Sanskritong katagâ na nasubli kan Bikol, an iba bakong direkta hali digdi kundi uminagi pa sa ibang tataramon.
==Balanghayan==
{| class="wikitable"
!
!Absolutibo
!Ergatibo
!Oblik
|-
|'''Pang-saruang ''ika-1(inot) na tawo'''''
|akó
|ko
|sakuyà, sakô
|-
|'''Pang-saruang ''ika-2(duwa)-ng tawo'''''
|iká, ka
|mo
|saimo, sìmô
|-
|'''Pang-saruang ''ika-3(tulo)-ng tawo'''''
|siyá,
|niyá,
|saiyá
|-
|'''Pangkadakulang ''kabali an ika-1(inot) na tawo'''''
|kitá
|niyatò, tá
|satuyà, satô
|-
|'''Pangkadakulang ''dai-kabali an ika-2(duwa)-ng tawo'''''
|kamí
|niyamò, mi
|samuyà, samô
|-
|'''Pangkadakulang ''ika-2(duwa)-ng tawo'''''
|kamó
|nindó
|saindó
|-
|'''Pangkadakulang ''ika-3(tulo)-ng tawo'''''
|sindá
|nindá
|saindá
|}
===Mga partikulo===
{{Hilingon man|Balanghayan sa Bikol}}
Siring man sa dakol na [[mga tataramon na Filipino]], mayaman man an Bikol sa set kan mga partikulo nin diskurso.
* bagá – nagpapahayag nin pagdududa o pag-aatubili
* bayâ – nagtatao nin tsansa sa sarong tawo; pirit nin paggalang
* dàa – (Tagalog: daw) pag-quote sa impormasyon gikan sa saróng pangaduwang mapagkukuanan
* daw – (Tagalog: ba/kaya) partikulong interogatibo
* garó – (Tagalog: mukhang, parang) pagkakahawig o pagkakaarog. Ingles: "It looks like, it's as if."
* gáyo – "eksakto"
* daing gáyo – "dai eksakto, dai totoo"
* gayód – (Tagalog: bakâ) "inda, Ingles: maybe, could be"
* giraray / liwát – (Tagalog: [m]uli) Ingles: "again"
* kutâ (na)– "Umaasa ako (sarong bagay na piggibo / dae nangyari" ; "Kung lamang ... "(kondisyon kan nakalihis na mga kaganapan)
* lamang, lang / saná – (Tagalog: lang), Ingles: "only, just"
* lugód – Nag-aasa na mangyayari an sarong bagay, o pagpapahayag nin pagsuko
* man – (Tagalog: din, rin) "also" o "ever" (arog kan ''ano man'' o 'whatever' asin siisay man o 'whoever')
* mûna / ngûna – (Tagalog: muna) "enot" o "yet"
* na – (Tagalog: na) "ngunyan" o "tapos"
* naman – (Tagalog: naman) "utro, Ingles: again"
* nanggad – (Tagalog: talaga, nga) "really, truly, absolutely" (nagdadagdag nin kanultolan)
* niyakò – "simbag ko, sabi ko"
* nganì – nagpapahayag nin kapalaran ("mayong magiginibo") o sarong pakiulay para sa iba na dai piriton
* ngantig – Nag-uulat an sarong bagay na pigsabi sa sarong ikatlong tawo
* ngapit – "pagkatapos," "kun sakaling," "sa panahon / mantang" (haloy kan panahon)
* ngayá – pagkamagalang sa paghiling ng impormasiyon ("so," "let's see")
* pa – (Tagalog: pa) "Ingles: ''still''"
* palán – (Tagalog: pala) nagpapahayag nin sorpresa o biglaang pagsasakatuparan
* pò – (Tagalog: po) palatandaan nin paggalang; "tabì sa pirang diyalekto kan Bikol
* tulos (- tulos) – (Tagalog: agad-agad) "dali-dali, ngunyan na"
== Tamanggot (Rapsak) ==
An Tamanggot (Rapsak) o "Angry Register" na inaapod sa tataramon na Ingles, dagyâ sain man na tataramon kan Bikol. Ini an halimbawa kan inaapod na Tamanggot (Rapsak sa iba) (kun sa Ingles, inaapod ining ''Bikol Angry Speech Register''.)
{| class="wikitable"
|-
! Normal na Bikol
! Halimbawa nin Rapsak
|-
| Malutò, Kanon
| Malustod
|-
| Bagas
| Lasgas, Lasugas
|-
| Tubig
| Tamilig, Tulig
|-
| Bungog
| Lusngog
|-
| Uran
| Bagrat
|-
| Bagyo
| Alimagyo
|-
| Babayi
| Babaknit, Siknit
|-
| Lalaki
| Lalaknit
|-
| Bado, Gubing
| Lasdô, Lamasdô, Gubnit
|-
| Harong (Bikol - Naga),<br/>Balay (Bikol - Legazpi)
| Langag
|-
| Sira
| Sigtok, Buragtok
|-
| Ikos
| Kurasmag, Kasmag
|-
| Ayam, Ido
| Dayô, Damayô (Naga);<br />Gadyâ, Gamadyâ (Legazpi)
|-
| Damulag (Bikol - Naga),<br/>Karabaw (Bikol - Legazpi)
| Gadyâ, Gamadyâ (Naga)
|-
| Humali
| Wumara
|-
| Magkakan/Kumakan (Bikol - Naga);<br/> Magkaon/Kumaon (Bikol - Legazpi)
| Hablô, Humablô, Hablùon, Sibà, Sumibà, Sumibsib
|-
| Burat (Bikol - Naga),<br/>Buyong (Bikol - Legazpi)
| Lasngag, Lusrat, Lusyong, Bultok
|-
| Taram
| Tabil
|-
| Kapot, Kaputan
| Kamlo, Kamluon
|-
| Hiling
| Butlâ
|-
| Bitis
| Samingkil, Singkil
|-
| Talinga
| Talingugngog
|-
| Nguso (Bikol - Naga),<br/>Ngimot (Bikol - Legazpi)
| Ngurapak, Ngaspak
|-
| Kamot
| Kamulmog
|-
| Mata
| Malsok
|-
| Payo
| Alimantak, Alintak
|-
| Hawak (Bikol - Naga),<br/>Lawas (Bikol - Legazpi)
| Kabangkayan
|-
| Tulak
| Tindos, Lasdak, Lamasdak
|-
| Sapatos
| Sapagtok
|-
| Kalayo
| Kalasbot
|-
| Kawali
| Kawalwag
|-
| Sarwal
| Sarigwal
|-
| Asin
| Tasik
|}
==Mga Numero==
===Mga Numero===
May duwang klase nin pagpapangaran kan mga numero sa Bikol. An katutubong tataramon na Bikol asin an tataramon na espanyol. Sa pangkagabsan, an tataramon na bikol, minagamit an terminong espanyol sa mga pagtukdô kan oras siring kan ''Alas singko (5 o'clock)'''. Mantang, an mga katutubong termino mababasa sa mga libro. Maririsa man an terminong Espanyol sa pagpresyo.
;One-half. : Kabangâ / Mediya
;One. : Sarô / Uno / Una (ginagamit sana sa oras)
;Two. : Duwá / Dos
;Three. : Tuló / Tres
;Four. :Apát / Kwatro
;Five. : Limá / Singko
;Six. :Anóm / Sais
;Seven. :Pitó / Siyete
;Eight. : Waló / Otso
;Nine. : Siyám / Nuwebe
;Ten. :Sampulò / Diyes
;Fifteen. :Kaglimá / Kinse
;Twenty. :Duwampulò/Beynte
;Twenty-five. :Duwampulò may lima / Baynte i singko
;Thirty. :Tulompulò / Traynta
;Thirty-five. :Tulompulò may limá / Treynta i singko
;Forty. :Apát na pulò / Kuwarenta
;Forty-five. :Apát na pulò may lima / Kuwarenta i singko
;Fifty. :Limampulò / Singkuwenta
;Fifty-five. :Limampulò may limá / Singkuwenta i singko
;Sixty. :Anóm na pulò / Sisenta
;Sixty-five :Anóm na pulò may limá / Sisentá i singko
;Seventy. :Pitompulò / Setenta
;Seventy-five. :Pitumpulò may limá / Setenta i singko
;Eighty. :Walompulò / Otsenta
;Eighty-five. :Walompulò may limá / Otsenta y singko
;Ninety. :Siyám na pulò / Nobenta
;Ninety-five. :Siyám na pulò may limá / Nobenta i singko
;One-hundred. :Sanggatós / Siyen, Siyento
;One-thousand.:Sangribo / Mil
;Ten-thousand.:Sangyukot (Suanoy na Bikol) <ref>Lisboa, Marcos de. Vocabulario de la lengua bicol.1865.[https://quod.lib.umich.edu/p/philamer/aqa2025.0001.001/451?q1=yocot&view=image&size=200]</ref> / Diyes Mil
;One-million. :Sanglaksâ (Suanoy na Bikol)<ref>Lisboa, Marcos de. Vocabulario de la lengua bicol. 1865.
[https://quod.lib.umich.edu/p/philamer/aqa2025.0001.001/209?q1=lacsa&view=image&size=200]</ref> / Milyon
==Iba pang mga tataramon na Bikol sa kapatagan==
* [[Rinconada Bikol]]
* [[Buhi Bikol]]
* [[Libon Bikol]]
* [[Bikol Sulnopan na Albay ]]
* [[Miraya Bikol]]
* [[Bikol Norteng Catanduanes]]
==Hilingon man==
* [[Bikolog]]
* ''[[Antabay sa Ortograpiya nin Bikol Sentral]]''
* [[Iskriturang Basahan]]
==Toltolan==
{{reflist}}
==Mga panluwas na takod==
*[http://bikoltranslator.blogspot.com Bikol Translator]
*{{ethnologue|code=bcl}}
*[http://llmap.org/languages/bcl.html LL-Map]
*[http://multitree.org/codes/bcl MultiTree]
*[https://www.omniglot.com/language/phrases/bikol.htm mga parirala sa tataramon na bikol]
*[https://www.omniglot.com/babel/bikol.htm An Genesis 11: 1-9 sa duwang paagi nin ortograpiya kan Bikol Sentral]
{{Mga tataramon na Filipino}}
{{Mga tataramon kan Filipinas}}
{{tataramon-saringsing}}
[[Kategorya:Mga tataramon sa Bikol|Bikol, mga tataramon]]
[[Kategorya:Mga tataramon sa Rehiyon V]]
gllc8zcthlwy2oiwnow2857sush4vky
233212
233193
2022-07-21T14:17:34Z
Otterfolwer
18585
/* Tamanggot (Rapsak) */
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Tataramon
|name=Bikol Sentral
|familycolor=Austronesyo
|states=[[Filipinas]]
|region=[[Rehiyon Bikol]]
|speakers=4,253,000<ref name="joshuaproject">[http://www.joshuaproject.net/people-profile.php?peo3=11116&rog3=RP Bikol, Central in Philippines] [http://joshuaproject.net Websityo kan Joshua Project]</ref>
|fam2=[[Mga tataramon na Malayo-Polinesyo|Malayo-Polinesyo]]
|fam3=[[Mga tataramon na Borneo-Filipino|Borneo-Filipino]]
|fam4=[[Mga tataramon na Sentral Filipino|Sentral Filipino]]
|fam5=[[Mga tataramon na Bikol]]
|script=[[Iskriturang Latin|Latin]] ([[w:Filipino orthography|Baryanteng Filipino]]);<br>''Nakasurat sa [[Basahan]] kan panahon''
|agency=[[Komisyon sa Wikang Filipino]]<br>(Komisyon sa Tataramon na Filipino)
|iso2=bik
|lc1=bcl|ld1=Central Bikol|ll1=Bikol Sentral}}
::''Para sa mga tataramon na Bikol, hilingon tabì an [[Mga tataramon na Bikol]]''
An tataramon na '''Bikol Sentral''' o '''Katahawan na Bikol''' ([[Tataramon na Ingles|Ingles]]: ''Central Bikol'') o '''Bikol''' sana<ref>[http://www.ethnologue.com/show_language.asp?code=bcl ''Bicolano, Central'' Ethnologue]</ref>, an pinakapigtataram asin pinakanasasabotan na tataramon sa [[Rehiyon Bikol]]. Ini an sarô sa mga pang-inot na tataramon sa [[Filipinas]] na pigtataram kan 4,253,000 katawo.<ref name="joshuaproject"/>
Susog sa pagklasipikar ni Curtis McFarland sa mga tataramon sa rehiyon kan pamilya nin mga tataramon na Bikolnon, kabali an tataramon na ini sa [[Coastal Bikol]].<ref>McFarland, Curtis D. The Dialects of the Bikol Area. Ph.D. dissertation. New Haven: Dept. of Linguistics, Yale University, 1974.</ref> Pigtataram ini sa dakulang parte kan [[Camarines Sur]], subangang parte kan [[Albay]], sulnopang parte kan [[Camarines Norte]], gamping norte kan [[Sorsogon]], habagatang parte nin [[Catanduanes]], sagkod sa amihanang parte kan isla nin Burias sa [[Masbate]].
==Palatanugan==
Igwang 16 na mga katanog sa tataramon na Bikol: /p, b, d, t, k, ɡ, s, h, m, n, ŋ, l, ɾ, j~ʝ, w~ʋ, ʔ/. An walo sa mga ini, sinublian sana gikan sa mga subli-taramon: /f, v, tʃ, dʒ, ʃ, ʒ, ʎ, ɲ/. Pigtala an tulong katanog bilang /a, i, u/. An mga katanog na /e, o/ piggagamit sana sa Espanyol.
=== Mga katanog ===
An mga sistema nin tanog kan tataramon susog ki Mintz kan 1971<ref>{{Cite book |last=Mintz |first=Malcolm W. |title=Bikol Dictionary |date=1971 |publisher=University of Hawaii Press |isbn=978-0-8248-7891-7 |doi=10.2307/j.ctv9hvs8j}}</ref> iyo, ini an minasunod.
{| class="wikitable" style="text-align:center"
! colspan="2" |
![[Bilabial consonant|Bilabial]]
![[Dental consonant|Dental]]
![[Alveolar consonant|Alveolar]]
![[Palatal consonant|Palatal]]
![[Velar consonant|Velar]]
![[Glottal consonant|Glottal]]
|-
! colspan="2" |[[Nasal stop|Nasal]]
| align="center" |{{IPA|m}}
|{{IPA|n}}
| align="center" |
|(ɲ)
| align="center" |{{IPA|ŋ}}
|
|-
! rowspan="2" |[[Stop consonant|Stop]]
!Voiceless
|{{IPA|p}}
|{{IPA|t}}
|
|
|{{IPA|k}}
|{{IPA|ʔ}}
|-
!Voiced
|{{IPA|b}}
|{{IPA|d}}
|
|
|{{IPA|ɡ}}
|
|-
! colspan="2" |[[Fricative consonant|Fricative]]
| align="center" |
| align="center" |
|{{IPA|s}}
|(ʃ)
| align="center" |
| align="center" |h
|-
! rowspan="2" |[[Affricate consonant|Affricate]]
!Voiceless
|
|
| align="center" |
|(t̠ʃ)
|
|
|-
!Voiced
|
|
|
|(d̠ʒ)
|
|
|-
! colspan="2" |[[Flap consonant|Flap]]
|
|
| align="center" |{{IPA|ɾ}}
|
|
|
|-
! colspan="2" |[[Lateral consonant|Lateral]]
|
|
| align="center" |{{IPA|l}}
|(ʎ)
|
|
|-
! colspan="2" |[[Approximant consonant|Approximant]]
| align="center" |{{IPA|w}}
|
|
| align="center" |{{IPA|j}}
|
|
|-
| colspan="2" |Notes:
| colspan="6" |
# '''ʃ''' - An /sy/ mahihiling sana ini sa mga sinublian-taramon gikan sa Ingles, siring sana kan ‘'''sh'''irt’.
# '''t̠ʃ''' - Mahihiling an /ty/ sa mga sinublian-taramon gikan sa Espanyol asin Ingles na pigsasayod siring kan "ch" sa katagang Ingles na ‘'''ch'''eck’.
# '''d̠ʒ''' - Madaling mahiling an /dy/ sa mga sinublian-taramon gikan sa Ingles na pigsasayod sa tanog na "j" sa katagang Ingles na ‘'''j'''eep’.
# '''ɲ''' - An /ny/ nahihiling sa mga sinublian-taramon gikan sa Espanyol asin pigsasayod arog kan "ñ" sa katagang Espanyol na a ba'''ñ'''os.
# '''ʎ''' - Mahihiling an /ly/ sa mga sinublian-taramon gikan sa Espanyol asin pigsasayod siring kan "ll" sa katagang Espanyol na '''ll'''ave asin senci'''ll'''o.
# '''h''' - Nin huli ta sa pakikitakudan sa haraning [[tataramon na Albay Bikol|mga tataramon na Bikol kan Albay]], an mga katagâ na nagpupuon sa "h" sa Bikol - Naga, nagpupuon sa {{IPA|ʔ}} sa Bikol - Legazpi
#* hal : "hiling" (Bikol - Naga) nagigin "iling" (Bikol - Legazpi)
|}
==Mga diyalekto==
Igwa nin limang diyalekto an tataramon na Bikol Sentral:
===Bikol - Naga===
An diyalektong ''Bikol Sentral - Naga'' o "Bikol - Naga" na pigtataram sa primero, segundo asin terser distrito kan Camarines Sur (puwera sa [[Del Gallego, Camarines Sur|Del Gallego]]), [[syudad nin Naga]], sagkod [[San Pascual, Masbate]] iyo an pig-aapod na "standard Bikol". Nasasabotan ini kan kadaklan na parataram nin [[mga tataramon na Bikol]].
Sa mga ibang parte kan Camarines Sur tinataram an mga tataramon na [[Rinconada Bikol]] asin [[Buhi Bikol]].
===Bikol - Legazpi===
An diyalektong ''Bikol Sentral - Legazpi'' o "Bikol - Legazpi"<ref name="mintz">[[Malcolm Mintz|Malcolm W Mintz]]. BIKOL DICTIONARY: Incorporating the 17th century Vocabulario de la lengua Bicol Marcos de Lisboa</ref> iyo an tataramon sa mga [[Syudad nin Legazpi]] asin [[Syudad nin Tabaco]] sa probinsya nin [[Albay]], pati sa mga banwaan nin Malinao, Malilipot, Bacacay, Sto. Domingo, Manito, Rapu-Rapu. Ini man an tataramon kan distrito nin Bacon sa [[Syudad nin Sorsogon]] asin sa banwaan nin Magallanes sa probinsya nin [[Sorsogon]].
Dakula an impluwensiya kaining diyalekto sa mga ibang parte kan probinsya nin Albay asin Sorsogon huli ta piglalakop ini kan mga estasiyon nin radyo asin telebisiyon hali sa Legazpi.
Sa mga ibang parte kan Albay tinataram an [[Libon Bikol]], [[Bikol Sulnopan na Albay]] asin [[Miraya Bikol]].
===Bikol - Partido===
An diyalektong ''Bikol Sentral - Partido'' o "Bikol - Partido"<ref name="mintz"/> iyo an tataramon kan mga banwaan nin Tigaon, Ocampo, Sangay, San José, Goa, Lagonoy, Caramoan asin Garchitorena sa probinsya nin [[Camarines Sur]], pati sa mga banwaan nin Tiwi, Albay asin San Andres, Catanduanes.
===Bikol - Daet===
An diyalektong ''Bikol Sentral - Daet'' o "Bikol - Daet"<ref name="mintz"/> iyo an tataramon kan mga banwaan nin Daet, San Vicente, Talisay, Mercedes asin Basud, sa probinsya nin [[Camarines Norte]].
[[Tagalog]] an tataramon sa mga ibang banwa kaining probinsya.
===Bikol - Virac===
An diyalektong ''Bikol Sentral - Virac'' o "Bikol - Virac"<ref name="mintz"/> iyo an tataramon kan mga banwaan nin Virac, Bato, San Miguel, Baras, Gigmoto asin Cololbon, sa parteng habagatan kan probinsya nin [[Catanduanes]]. Susog ki Malcolm Mintz, iba asin distinto an tataramon sa parteng amihanan kaining isla na bakóng sakop nin pig-aapod na Bikol Sentral alagad kan tataramon na [[Bikol Norteng Catanduanes]].
Ikinaklasipikar man bilang suway na tataramon kan Ethnologue bilang Southern Catanduanes Bikol an diyalektong ini.
===Komparasyon kan mga lain-lain na tataramon===
{|class="wikitable"
|-
! [[Tataramon na Tagalog]]
! style="background:#efefef;" | Estandarteng Bikol (Canaman)
! style="background:#efefef;" | Diyalektong Bikol - Naga
! style="background:#efefef;" | Diyalektong Bikol - Partido
! style="background:#efefef;" | Diyalektong Bikol - Legazpi
! style="background:#efefef;" | Diyalektong Bikol - Daet
! style="background:#efefef;" | Diyalektong Bikol - Virac
! style="background:#efefff;" | Tataramon na [[Bikol Rinconada]]
! style="background:#efefff;" | Tataramon na [[Subangang Miraya]]
! style="background:#efefff;" | Tataramon na [[Mga tataramon na Sorsoganon|Waray Sorsogon]] (diyalektong Irosin)
|-
|''Dito sa bagong mesa pinakain ng itlog at tinapay ang babae.''
|Digdi sa bâgong lamesa pinakakán nin sugok asin tinapay an babayi.
|Digdi sa bâgong lamesa '''pigpakakán''' nin sugok '''saka''' tinapay '''si''' babayi.
|'''Igdi''' sa '''bag-ong''' lamesa '''tigpakakán''' nin sugok '''sagkod''' tinapay '''su bayi'''.
|Digdi sa bâgong lamesa '''pigpakaon ki bunáy budâ''' tinapay '''su''' babayi.
|Digdi sa '''bágong''' lamesa '''pinakain ning itlog at''' tinapay '''si babai'''.
|Digdi sa bâgong lamesa '''pinakaon ning''' sugok '''budâ''' tinapay '''su''' babayi.
|'''Sadi''' sa '''bágong''' lamesa '''pinakaön ka itlog ag''' tinapay '''su''' babayi.
|'''Didi''' sa bâgong lamesa '''pigpakawn ning salag dangan''' tinapay '''su babay'''.
|'''Didi''' sa '''bag-o na''' lamesa '''inpakaon sin bunay nan''' tinapay '''su''' babayi.
|-
|''Bakit nga kaya hindi lumipad ang ibon ni Pedro kahit na walang kandado ang kulungan.''
|Tàdaw ta dài luminayog an gamgam ni Pedro dawà na dài nin kandado an hawla?
|'''Tâno''' daw ta dài '''naglayog''' an gamgam ni Pedro dawà na '''mayò''' nin kandado '''si''' hawla?
|'''Hadáw''' ta '''ê naglayog''' an gamgam ni Pedro '''maski''' na '''ê''' nin kandado '''su''' hawla?
|'''Natà''' daw tà dài '''naglayog''' an '''bayong''' ni Pedro '''maski''' na '''warâ ki''' kandado '''su''' hawla?
|'''Bakin''' daw '''kaya''' dài '''naglupad ang ibon''' ni Pedro '''maski''' na '''mayong''' kandado '''si''' hawla?
|'''Ngatà''' daw tà dài '''nagḽayog''' an gamgam ni Pedro '''maski''' na '''dàing''' kandado '''su''' hawla?
|'''Tàono/Ngatà raw''' tà '''diri naglayog adtong bayong''' ni Pedro dawà na '''üdâ ka''' kandado '''su awla'''?
|'''Nyangà''' daw ta '''indî naglupad ang bayong''' ni Pedro '''maski''' na '''udâ ning''' kandado '''su''' hawla?
|'''Nakay''' daw '''kay diri naglupad''' an '''tamsi''' ni Pedro '''maski''' na '''warâ sin''' kandado '''su''' hawla?
|}
Siring kan iba pang mga tataramon sa Filipinas, igwa man nin mga bilang nin mga subli-tataramon an Bikol, kadaklan gikan sa Espanyol nin huli ta sa 333 taon kan pangugobyerno kan Espanyol sa Filipinas. Kaiba digdi an swerte (suerte), karne (carne), imbestigador (investigador), litro, pero, krimen (crimen) asin iba pa. An iba pang ginunuang subli-tataramon, iyo an Sanskrito, na may mga katagâ o tataramon arog kan "hadi", "karma", "daya", "bahala", basa", "bareta", "gadya", "halaga", "salampati", "kota", "mutya", "dusa", "saksi", "suka", "tingga'.". Alagad, an mga Sanskritong katagâ na nasubli kan Bikol, an iba bakong direkta hali digdi kundi uminagi pa sa ibang tataramon.
==Balanghayan==
{| class="wikitable"
!
!Absolutibo
!Ergatibo
!Oblik
|-
|'''Pang-saruang ''ika-1(inot) na tawo'''''
|akó
|ko
|sakuyà, sakô
|-
|'''Pang-saruang ''ika-2(duwa)-ng tawo'''''
|iká, ka
|mo
|saimo, sìmô
|-
|'''Pang-saruang ''ika-3(tulo)-ng tawo'''''
|siyá,
|niyá,
|saiyá
|-
|'''Pangkadakulang ''kabali an ika-1(inot) na tawo'''''
|kitá
|niyatò, tá
|satuyà, satô
|-
|'''Pangkadakulang ''dai-kabali an ika-2(duwa)-ng tawo'''''
|kamí
|niyamò, mi
|samuyà, samô
|-
|'''Pangkadakulang ''ika-2(duwa)-ng tawo'''''
|kamó
|nindó
|saindó
|-
|'''Pangkadakulang ''ika-3(tulo)-ng tawo'''''
|sindá
|nindá
|saindá
|}
===Mga partikulo===
{{Hilingon man|Balanghayan sa Bikol}}
Siring man sa dakol na [[mga tataramon na Filipino]], mayaman man an Bikol sa set kan mga partikulo nin diskurso.
* bagá – nagpapahayag nin pagdududa o pag-aatubili
* bayâ – nagtatao nin tsansa sa sarong tawo; pirit nin paggalang
* dàa – (Tagalog: daw) pag-quote sa impormasyon gikan sa saróng pangaduwang mapagkukuanan
* daw – (Tagalog: ba/kaya) partikulong interogatibo
* garó – (Tagalog: mukhang, parang) pagkakahawig o pagkakaarog. Ingles: "It looks like, it's as if."
* gáyo – "eksakto"
* daing gáyo – "dai eksakto, dai totoo"
* gayód – (Tagalog: bakâ) "inda, Ingles: maybe, could be"
* giraray / liwát – (Tagalog: [m]uli) Ingles: "again"
* kutâ (na)– "Umaasa ako (sarong bagay na piggibo / dae nangyari" ; "Kung lamang ... "(kondisyon kan nakalihis na mga kaganapan)
* lamang, lang / saná – (Tagalog: lang), Ingles: "only, just"
* lugód – Nag-aasa na mangyayari an sarong bagay, o pagpapahayag nin pagsuko
* man – (Tagalog: din, rin) "also" o "ever" (arog kan ''ano man'' o 'whatever' asin siisay man o 'whoever')
* mûna / ngûna – (Tagalog: muna) "enot" o "yet"
* na – (Tagalog: na) "ngunyan" o "tapos"
* naman – (Tagalog: naman) "utro, Ingles: again"
* nanggad – (Tagalog: talaga, nga) "really, truly, absolutely" (nagdadagdag nin kanultolan)
* niyakò – "simbag ko, sabi ko"
* nganì – nagpapahayag nin kapalaran ("mayong magiginibo") o sarong pakiulay para sa iba na dai piriton
* ngantig – Nag-uulat an sarong bagay na pigsabi sa sarong ikatlong tawo
* ngapit – "pagkatapos," "kun sakaling," "sa panahon / mantang" (haloy kan panahon)
* ngayá – pagkamagalang sa paghiling ng impormasiyon ("so," "let's see")
* pa – (Tagalog: pa) "Ingles: ''still''"
* palán – (Tagalog: pala) nagpapahayag nin sorpresa o biglaang pagsasakatuparan
* pò – (Tagalog: po) palatandaan nin paggalang; "tabì sa pirang diyalekto kan Bikol
* tulos (- tulos) – (Tagalog: agad-agad) "dali-dali, ngunyan na"
== Tamanggot (Rapsak) ==
An Tamanggot (Rapsak) o "Angry Register" na inaapod sa tataramon na Ingles, dagyâ sain man na tataramon kan Bikol. Ini an halimbawa kan inaapod na Tamanggot (Rapsak sa iba) (kun sa Ingles, inaapod ining ''Bikol Angry Speech Register''.)
{| class="wikitable"
|-
! Normal na Bikol
! Halimbawa nin Rapsak
|-
| Malutò, Kanon
| Malustod
|-
| Bagas
| Las(u)gas
|-
| Tubig
| Tamilig, Tulig
|-
| Bungog
| Lusngog
|-
| Uran
| Bagrat
|-
| Bagyo
| Alimagyo
|-
| Babayi
| Babaknit, Siknit
|-
| Lalaki
| Lalaknit
|-
| Bado, Gubing
| La(ma)sdô, Gubnit
|-
| Harong (Bikol - Naga),<br/>Balay (Bikol - Legazpi)
| Langag
|-
| Sira
| Sigtok, Buragtok
|-
| Ikos
| K(ur)asmag, Kurakod
|-
| Ayam, Idò
| Da(ma)yô (Naga);<br />Ga(ma)dyâ (Legazpi)
|-
| Damulag (Bikol - Naga),<br/>Karabaw (Bikol - Legazpi)
| Ga(ma)dyâ (Naga)
|-
| Humali
| Wumara
|-
| Magkakan/Kumakan (Bikol - Naga);<br/> Magkaon/Kumaon (Bikol - Legazpi)
| Hablô, Humablô, Hablùon, Sibà, Sumibà, Sumibsib
|-
| Burat (Bikol - Naga),<br/>Buyong (Bikol - Legazpi)
| Lasngag, Lusrat, Lusyong, Bultok
|-
| Taram
| Tabil
|-
| Kapot, Kaputan
| Kamlô, Kamluon
|-
| Hiling
| Butlâ
|-
| Bitis
| S(am)ingkil
|-
| Talinga
| Talingugngog
|-
| Nguso (Bikol - Naga),<br/>Ngimot (Bikol - Legazpi)
| Ngurapak, Ngaspak
|-
| Kamot
| Kamulmog
|-
| Mata
| Malsok
|-
| Payo
| Ali(ma)ntak
|-
| Hawak (Bikol - Naga),<br/>Lawas (Bikol - Legazpi)
| Kabangkayan
|-
| Tulak
| Tindos, La(ma)sdak
|-
| Sapatos
| Sapagtok
|-
| Kalayo
| Kalasbot
|-
| Kawali
| Kawalwag
|-
| Sarwal
| Sarigwal
|-
| Asin
| Tasik
|}
==Mga Numero==
===Mga Numero===
May duwang klase nin pagpapangaran kan mga numero sa Bikol. An katutubong tataramon na Bikol asin an tataramon na espanyol. Sa pangkagabsan, an tataramon na bikol, minagamit an terminong espanyol sa mga pagtukdô kan oras siring kan ''Alas singko (5 o'clock)'''. Mantang, an mga katutubong termino mababasa sa mga libro. Maririsa man an terminong Espanyol sa pagpresyo.
;One-half. : Kabangâ / Mediya
;One. : Sarô / Uno / Una (ginagamit sana sa oras)
;Two. : Duwá / Dos
;Three. : Tuló / Tres
;Four. :Apát / Kwatro
;Five. : Limá / Singko
;Six. :Anóm / Sais
;Seven. :Pitó / Siyete
;Eight. : Waló / Otso
;Nine. : Siyám / Nuwebe
;Ten. :Sampulò / Diyes
;Fifteen. :Kaglimá / Kinse
;Twenty. :Duwampulò/Beynte
;Twenty-five. :Duwampulò may lima / Baynte i singko
;Thirty. :Tulompulò / Traynta
;Thirty-five. :Tulompulò may limá / Treynta i singko
;Forty. :Apát na pulò / Kuwarenta
;Forty-five. :Apát na pulò may lima / Kuwarenta i singko
;Fifty. :Limampulò / Singkuwenta
;Fifty-five. :Limampulò may limá / Singkuwenta i singko
;Sixty. :Anóm na pulò / Sisenta
;Sixty-five :Anóm na pulò may limá / Sisentá i singko
;Seventy. :Pitompulò / Setenta
;Seventy-five. :Pitumpulò may limá / Setenta i singko
;Eighty. :Walompulò / Otsenta
;Eighty-five. :Walompulò may limá / Otsenta y singko
;Ninety. :Siyám na pulò / Nobenta
;Ninety-five. :Siyám na pulò may limá / Nobenta i singko
;One-hundred. :Sanggatós / Siyen, Siyento
;One-thousand.:Sangribo / Mil
;Ten-thousand.:Sangyukot (Suanoy na Bikol) <ref>Lisboa, Marcos de. Vocabulario de la lengua bicol.1865.[https://quod.lib.umich.edu/p/philamer/aqa2025.0001.001/451?q1=yocot&view=image&size=200]</ref> / Diyes Mil
;One-million. :Sanglaksâ (Suanoy na Bikol)<ref>Lisboa, Marcos de. Vocabulario de la lengua bicol. 1865.
[https://quod.lib.umich.edu/p/philamer/aqa2025.0001.001/209?q1=lacsa&view=image&size=200]</ref> / Milyon
==Iba pang mga tataramon na Bikol sa kapatagan==
* [[Rinconada Bikol]]
* [[Buhi Bikol]]
* [[Libon Bikol]]
* [[Bikol Sulnopan na Albay ]]
* [[Miraya Bikol]]
* [[Bikol Norteng Catanduanes]]
==Hilingon man==
* [[Bikolog]]
* ''[[Antabay sa Ortograpiya nin Bikol Sentral]]''
* [[Iskriturang Basahan]]
==Toltolan==
{{reflist}}
==Mga panluwas na takod==
*[http://bikoltranslator.blogspot.com Bikol Translator]
*{{ethnologue|code=bcl}}
*[http://llmap.org/languages/bcl.html LL-Map]
*[http://multitree.org/codes/bcl MultiTree]
*[https://www.omniglot.com/language/phrases/bikol.htm mga parirala sa tataramon na bikol]
*[https://www.omniglot.com/babel/bikol.htm An Genesis 11: 1-9 sa duwang paagi nin ortograpiya kan Bikol Sentral]
{{Mga tataramon na Filipino}}
{{Mga tataramon kan Filipinas}}
{{tataramon-saringsing}}
[[Kategorya:Mga tataramon sa Bikol|Bikol, mga tataramon]]
[[Kategorya:Mga tataramon sa Rehiyon V]]
jtm8i11aug0sfgtugxgd6f6godna6f3
233214
233212
2022-07-21T14:21:04Z
Otterfolwer
18585
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Tataramon
|name=Bikol Sentral
|familycolor=Austronesyo
|states=[[Filipinas]]
|region=[[Rehiyon Bikol]]
|speakers=4,253,000<ref name="joshuaproject">[http://www.joshuaproject.net/people-profile.php?peo3=11116&rog3=RP Bikol, Central in Philippines] [http://joshuaproject.net Websityo kan Joshua Project]</ref>
|fam2=[[Mga tataramon na Malayo-Polinesyo|Malayo-Polinesyo]]
|fam3=[[Mga tataramon na Borneo-Filipino|Borneo-Filipino]]
|fam4=[[Mga tataramon na Sentral Filipino|Sentral Filipino]]
|fam5=[[Mga tataramon na Bikol]]
|script=[[Iskriturang Latin|Latin]] ([[w:Filipino orthography|Baryanteng Filipino]]);<br>''Nakasurat sa [[Basahan]] kan panahon''
|agency=[[Komisyon sa Wikang Filipino]]<br>(Komisyon sa Tataramon na Filipino)
|iso2=bik
|lc1=bcl|ld1=Central Bikol|ll1=Bikol Sentral}}
::''Para sa mga tataramon na Bikol, hilingon tabì an [[Mga tataramon na Bikol]]''
An tataramon na '''Bikol Sentral''' o '''Katahawan na Bikol''' ([[Tataramon na Ingles|Ingles]]: ''Central Bikol'') o '''Bikol''' sana<ref>[http://www.ethnologue.com/show_language.asp?code=bcl ''Bicolano, Central'' Ethnologue]</ref>, an pinakapigtataram asin pinakanasasabotan na tataramon sa [[Rehiyon Bikol]]. Ini an sarô sa mga pang-inot na tataramon sa [[Filipinas]] na pigtataram kan 4,253,000 katawo.<ref name="joshuaproject"/>
Susog sa pagklasipikar ni Curtis McFarland sa mga tataramon sa rehiyon kan pamilya nin mga tataramon na Bikolnon, kabali an tataramon na ini sa [[Coastal Bikol]].<ref>McFarland, Curtis D. The Dialects of the Bikol Area. Ph.D. dissertation. New Haven: Dept. of Linguistics, Yale University, 1974.</ref> Pigtataram ini sa dakulang parte kan [[Camarines Sur]], subangang parte kan [[Albay]], sulnopang parte kan [[Camarines Norte]], gamping norte kan [[Sorsogon]], habagatang parte nin [[Catanduanes]], sagkod sa amihanang parte kan isla nin Burias sa [[Masbate]].
==Palatanugan==
Igwang 16 na mga katanog sa tataramon na Bikol: /p, b, d, t, k, ɡ, s, h, m, n, ŋ, l, ɾ, j~ʝ, w~ʋ, ʔ/. An walo sa mga ini, sinublian sana gikan sa mga subli-taramon: /f, v, tʃ, dʒ, ʃ, ʒ, ʎ, ɲ/. Pigtala an tulong katanog bilang /a, i, u/. An mga katanog na /e, o/ piggagamit sana sa Espanyol.
=== Mga katanog ===
An mga sistema nin tanog kan tataramon susog ki Mintz kan 1971<ref>{{Cite book |last=Mintz |first=Malcolm W. |title=Bikol Dictionary |date=1971 |publisher=University of Hawaii Press |isbn=978-0-8248-7891-7 |doi=10.2307/j.ctv9hvs8j}}</ref> iyo, ini an minasunod.
{| class="wikitable" style="text-align:center"
! colspan="2" |
![[Bilabial consonant|Bilabial]]
![[Dental consonant|Dental]]
![[Alveolar consonant|Alveolar]]
![[Palatal consonant|Palatal]]
![[Velar consonant|Velar]]
![[Glottal consonant|Glottal]]
|-
! colspan="2" |[[Nasal stop|Nasal]]
| align="center" |{{IPA|m}}
|{{IPA|n}}
| align="center" |
|(ɲ)
| align="center" |{{IPA|ŋ}}
|
|-
! rowspan="2" |[[Stop consonant|Stop]]
!Voiceless
|{{IPA|p}}
|{{IPA|t}}
|
|
|{{IPA|k}}
|{{IPA|ʔ}}
|-
!Voiced
|{{IPA|b}}
|{{IPA|d}}
|
|
|{{IPA|ɡ}}
|
|-
! colspan="2" |[[Fricative consonant|Fricative]]
| align="center" |
| align="center" |
|{{IPA|s}}
|(ʃ)
| align="center" |
| align="center" |h
|-
! rowspan="2" |[[Affricate consonant|Affricate]]
!Voiceless
|
|
| align="center" |
|(t̠ʃ)
|
|
|-
!Voiced
|
|
|
|(d̠ʒ)
|
|
|-
! colspan="2" |[[Flap consonant|Flap]]
|
|
| align="center" |{{IPA|ɾ}}
|
|
|
|-
! colspan="2" |[[Lateral consonant|Lateral]]
|
|
| align="center" |{{IPA|l}}
|(ʎ)
|
|
|-
! colspan="2" |[[Approximant consonant|Approximant]]
| align="center" |{{IPA|w}}
|
|
| align="center" |{{IPA|j}}
|
|
|-
| colspan="2" |Notes:
| colspan="6" |
# '''ʃ''' - An /sy/ mahihiling sana ini sa mga sinublian-taramon gikan sa Ingles, siring sana kan ‘'''sh'''irt’.
# '''t̠ʃ''' - Mahihiling an /ty/ sa mga sinublian-taramon gikan sa Espanyol asin Ingles na pigsasayod siring kan "ch" sa katagang Ingles na ‘'''ch'''eck’.
# '''d̠ʒ''' - Madaling mahiling an /dy/ sa mga sinublian-taramon gikan sa Ingles na pigsasayod sa tanog na "j" sa katagang Ingles na ‘'''j'''eep’.
# '''ɲ''' - An /ny/ nahihiling sa mga sinublian-taramon gikan sa Espanyol asin pigsasayod arog kan "ñ" sa katagang Espanyol na a ba'''ñ'''os.
# '''ʎ''' - Mahihiling an /ly/ sa mga sinublian-taramon gikan sa Espanyol asin pigsasayod siring kan "ll" sa katagang Espanyol na '''ll'''ave asin senci'''ll'''o.
# '''h''' - Nin huli ta sa pakikitakudan sa haraning [[tataramon na Albay Bikol|mga tataramon na Bikol kan Albay]], an mga katagâ na nagpupuon sa "h" sa Bikol - Naga, nagpupuon sa {{IPA|ʔ}} sa Bikol - Legazpi
#* hal : "hiling" (Bikol - Naga) nagigin "iling" (Bikol - Legazpi)
|}
==Mga diyalekto==
Igwa nin limang diyalekto an tataramon na Bikol Sentral:
===Bikol - Naga===
An diyalektong ''Bikol Sentral - Naga'' o "Bikol - Naga" na pigtataram sa primero, segundo asin terser distrito kan Camarines Sur (puwera sa [[Del Gallego, Camarines Sur|Del Gallego]]), [[syudad nin Naga]], sagkod [[San Pascual, Masbate]] iyo an pig-aapod na "standard Bikol". Nasasabotan ini kan kadaklan na parataram nin [[mga tataramon na Bikol]].
Sa mga ibang parte kan Camarines Sur tinataram an mga tataramon na [[Rinconada Bikol]] asin [[Buhi Bikol]].
===Bikol - Legazpi===
An diyalektong ''Bikol Sentral - Legazpi'' o "Bikol - Legazpi"<ref name="mintz">[[Malcolm Mintz|Malcolm W Mintz]]. BIKOL DICTIONARY: Incorporating the 17th century Vocabulario de la lengua Bicol Marcos de Lisboa</ref> iyo an tataramon sa mga [[Syudad nin Legazpi]] asin [[Syudad nin Tabaco]] sa probinsya nin [[Albay]], pati sa mga banwaan nin Malinao, Malilipot, Bacacay, Sto. Domingo, Manito, Rapu-Rapu. Ini man an tataramon kan distrito nin Bacon sa [[Syudad nin Sorsogon]] asin sa banwaan nin Magallanes sa probinsya nin [[Sorsogon]].
Dakula an impluwensiya kaining diyalekto sa mga ibang parte kan probinsya nin Albay asin Sorsogon huli ta piglalakop ini kan mga estasiyon nin radyo asin telebisiyon hali sa Legazpi.
Sa mga ibang parte kan Albay tinataram an [[Libon Bikol]], [[Bikol Sulnopan na Albay]] asin [[Miraya Bikol]].
===Bikol - Partido===
An diyalektong ''Bikol Sentral - Partido'' o "Bikol - Partido"<ref name="mintz"/> iyo an tataramon kan mga banwaan nin Tigaon, Ocampo, Sagñay, San José, Goa, Lagonoy, Caramoan asin Garchitorena sa probinsya nin [[Camarines Sur]], pati sa mga banwaan nin Tiwi, Albay asin San Andres, Catanduanes.
===Bikol - Daet===
An diyalektong ''Bikol Sentral - Daet'' o "Bikol - Daet"<ref name="mintz"/> iyo an tataramon kan mga banwaan nin Daet, San Vicente, Talisay, Mercedes asin Basud, sa probinsya nin [[Camarines Norte]].
[[Tagalog]] an tataramon sa mga ibang banwa kaining probinsya.
===Bikol - Virac===
An diyalektong ''Bikol Sentral - Virac'' o "Bikol - Virac"<ref name="mintz"/> iyo an tataramon kan mga banwaan nin Virac, Bato, San Miguel, Baras, Gigmoto asin Cololbon, sa parteng habagatan kan probinsya nin [[Catanduanes]]. Susog ki Malcolm Mintz, iba asin distinto an tataramon sa parteng amihanan kaining isla na bakóng sakop nin pig-aapod na Bikol Sentral alagad kan tataramon na [[Bikol Norteng Catanduanes]].
Ikinaklasipikar man bilang suway na tataramon kan Ethnologue bilang Southern Catanduanes Bikol an diyalektong ini.
===Komparasyon kan mga lain-lain na tataramon===
{|class="wikitable"
|-
! [[Tataramon na Tagalog]]
! style="background:#efefef;" | Estandarteng Bikol (Canaman)
! style="background:#efefef;" | Diyalektong Bikol - Naga
! style="background:#efefef;" | Diyalektong Bikol - Partido
! style="background:#efefef;" | Diyalektong Bikol - Legazpi
! style="background:#efefef;" | Diyalektong Bikol - Daet
! style="background:#efefef;" | Diyalektong Bikol - Virac
! style="background:#efefff;" | Tataramon na [[Bikol Rinconada]]
! style="background:#efefff;" | Tataramon na [[Subangang Miraya]]
! style="background:#efefff;" | Tataramon na [[Mga tataramon na Sorsoganon|Waray Sorsogon]] (diyalektong Irosin)
|-
|''Dito sa bagong mesa pinakain ng itlog at tinapay ang babae.''
|Digdi sa bâgong lamesa pinakakán nin sugok asin tinapay an babayi.
|Digdi sa bâgong lamesa '''pigpakakán''' nin sugok '''saka''' tinapay '''si''' babayi.
|'''Igdi''' sa '''bag-ong''' lamesa '''tigpakakán''' nin sugok '''sagkod''' tinapay '''su bayi'''.
|Digdi sa bâgong lamesa '''pigpakaon ki bunáy budâ''' tinapay '''su''' babayi.
|Digdi sa '''bágong''' lamesa '''pinakain ning itlog at''' tinapay '''si babai'''.
|Digdi sa bâgong lamesa '''pinakaon ning''' sugok '''budâ''' tinapay '''su''' babayi.
|'''Sadi''' sa '''bágong''' lamesa '''pinakaön ka itlog ag''' tinapay '''su''' babayi.
|'''Didi''' sa bâgong lamesa '''pigpakawn ning salag dangan''' tinapay '''su babay'''.
|'''Didi''' sa '''bag-o na''' lamesa '''inpakaon sin bunay nan''' tinapay '''su''' babayi.
|-
|''Bakit nga kaya hindi lumipad ang ibon ni Pedro kahit na walang kandado ang kulungan.''
|Tàdaw ta dài luminayog an gamgam ni Pedro dawà na dài nin kandado an hawla?
|'''Tâno''' daw ta dài '''naglayog''' an gamgam ni Pedro dawà na '''mayò''' nin kandado '''si''' hawla?
|'''Hadáw''' ta '''ê naglayog''' an gamgam ni Pedro '''maski''' na '''ê''' nin kandado '''su''' hawla?
|'''Natà''' daw tà dài '''naglayog''' an '''bayong''' ni Pedro '''maski''' na '''warâ ki''' kandado '''su''' hawla?
|'''Bakin''' daw '''kaya''' dài '''naglupad ang ibon''' ni Pedro '''maski''' na '''mayong''' kandado '''si''' hawla?
|'''Ngatà''' daw tà dài '''nagḽayog''' an gamgam ni Pedro '''maski''' na '''dàing''' kandado '''su''' hawla?
|'''Tàono/Ngatà raw''' tà '''diri naglayog adtong bayong''' ni Pedro dawà na '''üdâ ka''' kandado '''su awla'''?
|'''Nyangà''' daw ta '''indî naglupad ang bayong''' ni Pedro '''maski''' na '''udâ ning''' kandado '''su''' hawla?
|'''Nakay''' daw '''kay diri naglupad''' an '''tamsi''' ni Pedro '''maski''' na '''warâ sin''' kandado '''su''' hawla?
|}
Siring kan iba pang mga tataramon sa Filipinas, igwa man nin mga bilang nin mga subli-tataramon an Bikol, kadaklan gikan sa Espanyol nin huli ta sa 333 taon kan pangugobyerno kan Espanyol sa Filipinas. Kaiba digdi an swerte (suerte), karne (carne), imbestigador (investigador), litro, pero, krimen (crimen) asin iba pa. An iba pang ginunuang subli-tataramon, iyo an Sanskrito, na may mga katagâ o tataramon arog kan "hadi", "karma", "daya", "bahala", basa", "bareta", "gadya", "halaga", "salampati", "kota", "mutya", "dusa", "saksi", "suka", "tingga'.". Alagad, an mga Sanskritong katagâ na nasubli kan Bikol, an iba bakong direkta hali digdi kundi uminagi pa sa ibang tataramon.
==Balanghayan==
{| class="wikitable"
!
!Absolutibo
!Ergatibo
!Oblik
|-
|'''Pang-saruang ''ika-1(inot) na tawo'''''
|akó
|ko
|sakuyà, sakô
|-
|'''Pang-saruang ''ika-2(duwa)-ng tawo'''''
|iká, ka
|mo
|saimo, sìmô
|-
|'''Pang-saruang ''ika-3(tulo)-ng tawo'''''
|siyá,
|niyá,
|saiyá
|-
|'''Pangkadakulang ''kabali an ika-1(inot) na tawo'''''
|kitá
|niyatò, tá
|satuyà, satô
|-
|'''Pangkadakulang ''dai-kabali an ika-2(duwa)-ng tawo'''''
|kamí
|niyamò, mi
|samuyà, samô
|-
|'''Pangkadakulang ''ika-2(duwa)-ng tawo'''''
|kamó
|nindó
|saindó
|-
|'''Pangkadakulang ''ika-3(tulo)-ng tawo'''''
|sindá
|nindá
|saindá
|}
===Mga partikulo===
{{Hilingon man|Balanghayan sa Bikol}}
Siring man sa dakol na [[mga tataramon na Filipino]], mayaman man an Bikol sa set kan mga partikulo nin diskurso.
* bagá – nagpapahayag nin pagdududa o pag-aatubili
* bayâ – nagtatao nin tsansa sa sarong tawo; pirit nin paggalang
* dàa – (Tagalog: daw) pag-quote sa impormasyon gikan sa saróng pangaduwang mapagkukuanan
* daw – (Tagalog: ba/kaya) partikulong interogatibo
* garó – (Tagalog: mukhang, parang) pagkakahawig o pagkakaarog. Ingles: "It looks like, it's as if."
* gáyo – "eksakto"
* daing gáyo – "dai eksakto, dai totoo"
* gayód – (Tagalog: bakâ) "inda, Ingles: maybe, could be"
* giraray / liwát – (Tagalog: [m]uli) Ingles: "again"
* kutâ (na)– "Umaasa ako (sarong bagay na piggibo / dae nangyari" ; "Kung lamang ... "(kondisyon kan nakalihis na mga kaganapan)
* lamang, lang / saná – (Tagalog: lang), Ingles: "only, just"
* lugód – Nag-aasa na mangyayari an sarong bagay, o pagpapahayag nin pagsuko
* man – (Tagalog: din, rin) "also" o "ever" (arog kan ''ano man'' o 'whatever' asin siisay man o 'whoever')
* mûna / ngûna – (Tagalog: muna) "enot" o "yet"
* na – (Tagalog: na) "ngunyan" o "tapos"
* naman – (Tagalog: naman) "utro, Ingles: again"
* nanggad – (Tagalog: talaga, nga) "really, truly, absolutely" (nagdadagdag nin kanultolan)
* niyakò – "simbag ko, sabi ko"
* nganì – nagpapahayag nin kapalaran ("mayong magiginibo") o sarong pakiulay para sa iba na dai piriton
* ngantig – Nag-uulat an sarong bagay na pigsabi sa sarong ikatlong tawo
* ngapit – "pagkatapos," "kun sakaling," "sa panahon / mantang" (haloy kan panahon)
* ngayá – pagkamagalang sa paghiling ng impormasiyon ("so," "let's see")
* pa – (Tagalog: pa) "Ingles: ''still''"
* palán – (Tagalog: pala) nagpapahayag nin sorpresa o biglaang pagsasakatuparan
* pò – (Tagalog: po) palatandaan nin paggalang; "tabì sa pirang diyalekto kan Bikol
* tulos (- tulos) – (Tagalog: agad-agad) "dali-dali, ngunyan na"
== Tamanggot (Rapsak) ==
An Tamanggot (Rapsak) o "Angry Register" na inaapod sa tataramon na Ingles, dagyâ sain man na tataramon kan Bikol. Ini an halimbawa kan inaapod na Tamanggot (Rapsak sa iba) (kun sa Ingles, inaapod ining ''Bikol Angry Speech Register''.)
{| class="wikitable"
|-
! Normal na Bikol
! Halimbawa nin Rapsak
|-
| Malutò, Kanon
| Malustod
|-
| Bagas
| Las(u)gas
|-
| Tubig
| Tamilig, Tulig
|-
| Bungog
| Lusngog
|-
| Uran
| Bagrat
|-
| Bagyo
| Alimagyo
|-
| Babayi
| Babaknit, Siknit
|-
| Lalaki
| Lalaknit
|-
| Bado, Gubing
| La(ma)sdô, Gubnit
|-
| Harong (Bikol - Naga),<br/>Balay (Bikol - Legazpi)
| Langag
|-
| Sira
| Sigtok, Buragtok
|-
| Ikos
| K(ur)asmag, Kurakod
|-
| Ayam, Idò
| Da(ma)yô (Naga);<br />Ga(ma)dyâ (Legazpi)
|-
| Damulag (Bikol - Naga),<br/>Karabaw (Bikol - Legazpi)
| Ga(ma)dyâ (Naga)
|-
| Humali
| Wumara
|-
| Magkakan/Kumakan (Bikol - Naga);<br/> Magkaon/Kumaon (Bikol - Legazpi)
| Hablô, Humablô, Hablùon, Sibà, Sumibà, Sumibsib
|-
| Burat (Bikol - Naga),<br/>Buyong (Bikol - Legazpi)
| Lasngag, Lusrat, Lusyong, Bultok
|-
| Taram
| Tabil
|-
| Kapot, Kaputan
| Kamlô, Kamluon
|-
| Hiling
| Butlâ
|-
| Bitis
| S(am)ingkil
|-
| Talinga
| Talingugngog
|-
| Nguso (Bikol - Naga),<br/>Ngimot (Bikol - Legazpi)
| Ngurapak, Ngaspak
|-
| Kamot
| Kamulmog
|-
| Mata
| Malsok
|-
| Payo
| Ali(ma)ntak
|-
| Hawak (Bikol - Naga),<br/>Lawas (Bikol - Legazpi)
| Kabangkayan
|-
| Tulak
| Tindos, La(ma)sdak
|-
| Sapatos
| Sapagtok
|-
| Kalayo
| Kalasbot
|-
| Kawali
| Kawalwag
|-
| Sarwal
| Sarigwal
|-
| Asin
| Tasik
|}
==Mga Numero==
===Mga Numero===
May duwang klase nin pagpapangaran kan mga numero sa Bikol. An katutubong tataramon na Bikol asin an tataramon na espanyol. Sa pangkagabsan, an tataramon na bikol, minagamit an terminong espanyol sa mga pagtukdô kan oras siring kan ''Alas singko (5 o'clock)'''. Mantang, an mga katutubong termino mababasa sa mga libro. Maririsa man an terminong Espanyol sa pagpresyo.
;One-half. : Kabangâ / Mediya
;One. : Sarô / Uno / Una (ginagamit sana sa oras)
;Two. : Duwá / Dos
;Three. : Tuló / Tres
;Four. :Apát / Kwatro
;Five. : Limá / Singko
;Six. :Anóm / Sais
;Seven. :Pitó / Siyete
;Eight. : Waló / Otso
;Nine. : Siyám / Nuwebe
;Ten. :Sampulò / Diyes
;Fifteen. :Kaglimá / Kinse
;Twenty. :Duwampulò/Beynte
;Twenty-five. :Duwampulò may lima / Baynte i singko
;Thirty. :Tulompulò / Traynta
;Thirty-five. :Tulompulò may limá / Treynta i singko
;Forty. :Apát na pulò / Kuwarenta
;Forty-five. :Apát na pulò may lima / Kuwarenta i singko
;Fifty. :Limampulò / Singkuwenta
;Fifty-five. :Limampulò may limá / Singkuwenta i singko
;Sixty. :Anóm na pulò / Sisenta
;Sixty-five :Anóm na pulò may limá / Sisentá i singko
;Seventy. :Pitompulò / Setenta
;Seventy-five. :Pitumpulò may limá / Setenta i singko
;Eighty. :Walompulò / Otsenta
;Eighty-five. :Walompulò may limá / Otsenta y singko
;Ninety. :Siyám na pulò / Nobenta
;Ninety-five. :Siyám na pulò may limá / Nobenta i singko
;One-hundred. :Sanggatós / Siyen, Siyento
;One-thousand.:Sangribo / Mil
;Ten-thousand.:Sangyukot (Suanoy na Bikol) <ref>Lisboa, Marcos de. Vocabulario de la lengua bicol.1865.[https://quod.lib.umich.edu/p/philamer/aqa2025.0001.001/451?q1=yocot&view=image&size=200]</ref> / Diyes Mil
;One-million. :Sanglaksâ (Suanoy na Bikol)<ref>Lisboa, Marcos de. Vocabulario de la lengua bicol. 1865.
[https://quod.lib.umich.edu/p/philamer/aqa2025.0001.001/209?q1=lacsa&view=image&size=200]</ref> / Milyon
==Iba pang mga tataramon na Bikol sa kapatagan==
* [[Rinconada Bikol]]
* [[Buhi Bikol]]
* [[Libon Bikol]]
* [[Bikol Sulnopan na Albay ]]
* [[Miraya Bikol]]
* [[Bikol Norteng Catanduanes]]
==Hilingon man==
* [[Bikolog]]
* ''[[Antabay sa Ortograpiya nin Bikol Sentral]]''
* [[Iskriturang Basahan]]
==Toltolan==
{{reflist}}
==Mga panluwas na takod==
*[http://bikoltranslator.blogspot.com Bikol Translator]
*{{ethnologue|code=bcl}}
*[http://llmap.org/languages/bcl.html LL-Map]
*[http://multitree.org/codes/bcl MultiTree]
*[https://www.omniglot.com/language/phrases/bikol.htm mga parirala sa tataramon na bikol]
*[https://www.omniglot.com/babel/bikol.htm An Genesis 11: 1-9 sa duwang paagi nin ortograpiya kan Bikol Sentral]
{{Mga tataramon na Filipino}}
{{Mga tataramon kan Filipinas}}
{{tataramon-saringsing}}
[[Kategorya:Mga tataramon sa Bikol|Bikol, mga tataramon]]
[[Kategorya:Mga tataramon sa Rehiyon V]]
sli4sm3r6wfgf4sevrrcpixl8enrv89
Bikol Amihanan na Catanduanes
0
230
233194
233169
2022-07-21T13:39:27Z
Ralffralff
14987
wikitext
text/x-wiki
{{Refimprove|date=July 2018}}
{{hatnote|Klasipikasyon kan diyalektong Pandan kan [[Kinaray-a]]}}
{{Infobox language
|name=Pandan Bikol
|nativename=
|states= [[Filipinas]]
|region = [[Pandan, Catanduanes|Pandan]] and north-east [[Catanduanes]]
|speakers={{sigfig|77,500|2}}
|date=2000 sensus
|ref=e18
|familycolor=Austronesyo
|fam2=[[Mga tataramon na Malayo-Polinesyo|Malayo-Polinesyo]]
|fam3=[[Mga tataramon na Filipino|Filipino]]
|fam4=[[Mga tataramon na Sentral Filipino|Sentral Filipino]]
|fam5=[[Mga tataramon na Bikol]]
|iso3=cts
|glotto=nort2883
|glottorefname=Northern Catanduanes Bicolano
}}
[[File:Bikol_languages.jpg|300px|thumb|Sakop kan tataramon na Bikol Norteng Catanduanes sa pagtaraid na banwaan kan [[Pandan, Catanduanes]]]]
{{Incubator|code= cts}}
An '''Bikol Norteng Catanduanes''' o '''Pandan Bikol''' sarô sa [[mga tataramon na Bikol]] na pigtataram sa [[Catanduanes]]. Pigtataram ini kan haros 77,500 na tao ([[2000]]) sa mga banwaan nin [[Pandan, Catanduanes|Pandan]], [[Caramoran, Catanduanes|Caramoran]], [[Viga, Catanduanes|Viga]], [[Panganiban, Catanduanes|Panganiban]], [[Bagamanoc, Catanduanes|Bagamanoc]], asin [[Gigmoto, Catanduanes|Gigmoto]].
==Pronouns==
Pinapahiling sa ibaba an mga Nomitatibong Demonstratibong pronouns kan Pandan Bikol.
{| class="wikitable"
|+ Nomitatibong Demonstratibong pronouns
|-
|
! Colspan="2"|Pandan Bikol
! rowspan="2"|Bikol Sentral
! rowspan="2"|Ingles
|-
! rowspan="4"|Pansaroan
!Ganap na Nominative <br/>Demonstrative pronouns
!Klitiko na Nominative <br/> Demonstrative pronouns
|-
|Hanto <br/> Hantoyan
| -to<br/> -toyan
| Uni
|This
|-
|Hanyan
| -yan
|Uya
|That
|-
|Hanyon
| -yon
|Uto
|That (duman)
|-
! rowspan="4"|Pandakulan
| Haranto <br/> Harantoyan
| -to<br/> -toyan
| Uruni
| These
|-
| Haranyan
| -yan
| Uruya
| Those
|-
| Haranyon
| -yon
| Uruto
| Those (duman)
|}
==Bokabularyo==
===Mga kahaputan===
{| class="wikitable"
|+ Mga kahaputan na W asin H
|-
! Pandan Bikol!! Bikol Sentral !! Ingles
|-
| Ano(há)|| Ano || What
|-
| Sînoha/Sîno || Si isay || Who
|-
| Saarin/Saano(ha) || Nuarin || When (ngunyan asin sa maabot na panahon)
|-
| Nin yo arin/Nin yo ano(ha)|| Kasuarin || When (nakaagi)
|-
| Ahin/Ahain/Hain/Asiin || Nasain/Hain || Where + maging berbo
|-
| Siin/Karin || Sàin || Where + maggibo nin mga berbo
|-
| Kîno || Ki isay, Kay isay || Whom/Whose
|-
| Arin || Arin || Which
|-
| Tâyon <br/> Akin <br/>Bakin <br/> Anoha ta<br/>Ano ta<br/>Ta|| Tàdaw (pormal)<br/>Tâno (Naga) <br/> Natà (Legazpi) <br/> Hadaw (Partido) <br/> Bakin (Daet) <br/> || Why
|-
|Painano <br/> Páno || Pâno || How
|-
|Inano || (Mang)guràno || How much (degri nin kasidhian)
|-
|Apila <br/> Amila <br/> Mamila <br/> Tigpila <br/> Atigpila <br/> Bagaano || A pira <br/> Pig-/tigpira <br/> Gurâno|| How much
|-
|Pila ||Pira || How many
|}
==Toltolan==
{{reflist}}
==Mga panluwas na takod==
*[http://www.ethnologue.com/language/cts Pandan Bikol] sa [http://www.ethnologue.com Ethnologue]
{{tataramon-poon}}
{{Mga tataramon na Bikol}}
{{Mga tataramon kan Filipinas}}
[[Kategorya:Mga tataramon sa Bikol]]
qyvp2sujpalr6cbwnvjpokhevolckjs
Nabua
0
768
233191
233175
2022-07-21T13:34:07Z
Ralffralff
14987
/* Kataytayan nin mga ladawan */
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox lokasyon}}
An '''Nabua''' sarong enot na klaseng banwaan sa [[Probinsya kan Filipinas|probinsya]] kan [[Camarines Sur]], [[Filipinas]]. An designadong zip code kaini iyo {{PH wikidata|postal_code}}. Susog sa sensus kan {{wikidata|qualifier|single|P1082|P585}}, igwa ining {{PH wikidata|population_total}} katawong nag-eerok digdi sa {{PH wikidata|household}} kaharongan. Igwa ining sukol na {{PH wikidata|area}} kilometro kwadrado.
Iyo man ini an naapodang banwaan na ina kan mga banwaan nin Baao, Bato, Bula, Buhi, asin Balatan asin kan ciudad nin Iriga. Kan kaidtong yaon pa sa poder nin Español, an Nabua nababanga sa limang magkakasuhay na distrito: an Antacudos, Binoyoan, Caobnan, Lupa asin Sabang.
An kinangaranan hale sa tataramon na ''bowa'' sabot sa pisogan nin niyog o lobi.
==Mga barangay==
Nababanga an Nabua sa 42 [[barangay]].
{{columns-list|colwidth=12em|
* Angustia (Angustia Inapatan)
* Antipolo Old
* Antipolo Young
* Aro-aldao
* Bustrac
* Inapatan (Del Rosario Inapat
* Dolorosa (Dolorosa Inapatan)
* Duran (Jesus Duran)
* La Purisima (Agupit)
* Lourdes Old
* Lourdes Young
* La Opinion
* Paloyon Oriental
* Paloyon Proper (Sagrada Paloyon)
* Salvacion Que Gatos
* San Antonio (Poblacion)
* San Antonio Ogbon
* San Esteban (Poblacion)
* San Francisco (Poblacion)
* San Isidro (Poblacion)
* San Isidro Inapatan
* Malawag (San Jose Malawag)
* San Jose (San Jose Pangaraon
* San Juan (Poblacion)
* San Luis (Poblacion)
* San Miguel (Poblacion)
* San Nicolas (Poblacion)
* San Roque (Poblacion)
* San Roque Madawon
* San Roque Sagumay
* San Vicente Gorong-Gorong
* San Vicente Ogbon
* Santa Barbara (Maliban)
* Santa Cruz
* Santa Elena Baras
* Santa Lucia Baras
* Santiago Old
* Santiago Young
* Santo Domingo
* Tandaay
* Topas Proper
* Topas Sogod
}}
== Demograpiko ==
{{Populasyon}}
== Mga suanoy na Kinaugalian ==
An Nabua mamimidbidan man sa manga suanoy na kinaugalian.
==== An Pangarana ====
Ini an apod sa pagranga sa sarong babayi nin lalaking muya niyang magin kailusyon.
==== An Pa-aurora ====
Ini an apod sa obigacion nin sarong kagharong na magpamibi siya durar na ipapadolok niya an saindang manga patron sa mga harong.
==== Pista nin mga Kalag ====
Ini ginigiromdom tuyong enot asing ikaduwang aldaw nin Noviembre kun saen digdi pigsasalingoy an saindang manga namomotan sa buhay na naggadan na.
== Kataytayan nin mga ladawan ==
<gallery>
Ladawan:Jollibee Nabua.jpg|Jollibee Nabua
Ladawan:Bua-bua Landmark.JPG|Bua-bua Landmark
Ladawan:Nabua munisipyo.JPG|An munisipyo kan Nabua
Ladawan:Nabua Public Market.JPG|Merkado publiko sa gamping diversion
Ladawan:Cagang Hotel & Resort.JPG|Macagang Business Center
Ladawan:Lcc nabua WTR.jpg|LCC Nabua WTR
Ladawan:Municipio ka Nabua.JPG|Munisipyo kan Nabua
Ladawan:Nabua Veterans Park.JPG|Nabua Veterans Park
Ladawan:Nabua Parochial School.JPG|Nabua Parochial School
Ladawan:Nabua Fire Station.JPG|Fire Station kan Nabua
Ladawan:Camarines Sur Polyticnic College.jpg|Camarines Sur Polyticnic College (CSPC)
Ladawan:Banco De Oro Nabua Branch.JPG|BDO Nabua branch
Ladawan:7eleven nabua.jpg|alt=|7-Eleven Nabua
</gallery>
== Toltolan ==
{{reflist}}
== Mga panluwas na takod ==
* [https://www.philatlas.com/ PhilAtlas.com]
* [https://web.archive.org/web/20120413163013/http://www.nscb.gov.ph/activestats/psgc/default.asp Philippine Standard Geographic Code]
* [https://web.archive.org/web/20161010201809/http://www.blgs.gov.ph/lgpmsv2/cmshome/index.php?pageID=23 Local Governance Performance Management System]
*[http://elgu2.ncc.gov.ph/nabua/index.php?cat1=1 Municipality of Nabua]
*[http://www.nabuaforum.kulturavolunteers.org/ Nabua Forum] ''Non-profit Online Forum for Nabueno Communities Worldwide''
*[http://www.virtualgallery.townofnabua.org/Virtual Gallery - Town of Nabua]
*[http://www.townofnabua.net/ Town of Nabua Website]
{{saringsing}}
{{Navbox Camarines Sur}}
[[Kategorya:Mga banwaan kan Camarines Sur]]
e1ljcno4z96pddnla550r97i8a1x04g
Plantilya:Taxobox colour
10
1762
233213
185012
2022-07-21T14:20:32Z
Ralffralff
14987
wikitext
text/x-wiki
<includeonly>{{#switch:{{lc:{{#invoke:Autotaxobox|removeQualifier|{{Delink|{{{1|}}}}} }} }}
|animalia|animal = rgb(235,235,210)
|archaea|nanoarchaeota|nanarchaeota|euryarchaeota|crenarchaeota|thaumarchaeota|korarchaeota = rgb(195,245,250)
|archaeplastida|plantae|plant|viridiplantae = rgb(180,250,180)
|bacteria|firmicutes|eubacteria = rgb(220,235,245)
|eukaryota|eukarya|excavata|excavates|protista|protists|amoebozoa|opisthokonta|choanozoa = rgb(245,215,255)
|fungi = rgb(145,250,250)
|ichnos = rgb(230,222,214)
|incertae sedis|''incertae sedis''|acritarcha = rgb(250,240,230)
|sar|chromalveolata = rgb(200,250,80)
|veterovata = rgb(250,250,220)
|virus|viruses|i|ii|iii|iv|v|vi|vi/vii|vii|viii|viroid|viroids = rgb(250,250,190)
|life|=transparent
|#default = {{Taxobox/Error colour}}<!--
-->}}</includeonly><noinclude>
{{template doc}}</noinclude>
op28w7napeiqa8u2o8pvcc6b3738bpc
Bikol Buhi
0
11036
233189
233174
2022-07-21T13:32:23Z
Otterfolwer
18585
/* Bokabularyo */
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Tataramon
|name=Bikol Buhi
| altname = '''Boinën''' o '''Boië’nën'''
|familycolor=Austronesyo
|states=[[Filipinas]]
|region=[[Rehiyon Bikol]]
|speakers= 73,600 (2009)
|fam2=[[Mga tataramon na Malayo-Polinesyo|Malayo-Polinesyo]]
|fam3=[[Mga tataramon na Borneo-Filipino|Borneo-Filipino]]
|fam4=[[Mga tataramon na Sentral Filipino|Sentral Filipino]]
|fam5=[[Mga tataramon na Bikol]]
|fam6=[[Kadagaan na Bikol]]
|script=[[Alpabetong Latin|Latin]] ([[w:Filipino orthography|Baryanteng Filipino]]);<br>''Nakasurat sa [[Baybayin|Basahan]] kan panahon''
|agency=[[Komisyon sa Wikang Filipino]]<br>(Commission on the Filipino Language)
|iso3=ubl
|lc1=|ld1=|ll1=}}
[[File:Nakabuhi statue.JPG|right|thumb|300px|Monumentong "Nakabuhi," an ginikanan kan ngaran kan banwaan susog sa uusipon]]
An '''Bikol Buhi''' o '''Buhi-non''' (Bikol Buhi na tataramon: '''Boinën''' o '''Boië’nën''')<ref>''Bikol, Buhi’non''. Simons, Gary F. asin Charles D. Fennig (mga editor). 2017. Ethnologue: Languages of the World, Twentieth edition. Dallas, Texas: SIL International. Online version: http://www.ethnologue.com. Ginuno 2017-11-12</ref>(mga alternatibong apod: Bikol Buhi, Boînan, Buhi, Buhi’non, Buhi-non) sarô sa [[mga tataramon na Bikol]] na pigtataram sa banwaan nin [[Buhi, Camarines Sur|Buhi]], [[Camarines Sur]]. Igwa ini nin haros 73,600 na parataram kan [[2009]]. Haros nakakaagid ini sa [[Rinconada Bikol]]. Inot ining iklinasipikar bilang suway na tataramon ni [[Malcolm Mintz]] kan [[1973]] asin inuyonan sa pag-adal nin [[Jason Lobel]] kan 2009.
Kabali an Buhinon sa grupo nin [[Kadagaan na Bikol|mga tataramon sa Kadagaan na Bikol]] sagkod an [[Rinconada Bikol]], Mt. Iriga Agta, [[Libon Bikol]], [[Bikol Sulnopan na Albay|West Albay Bikol]] asin [[Miraya Bikol]].
==Mga pagsaligsig asin klasipikasyon kan tataramon==
[[Ladawan:Buhi Signage.jpg|right|thumb|300px|Paisi na nakasurat sa tataramon na Buhinon]]
Sa pagsaligsig ninda Barbara Anderson asin Frank Lynch kan [[1956]], an diyalekto na ginagamit sa [[Buhi,_Camarines_Sur|Buhi]], [[Camarines Sur]] asin sa [[Oas,_Albay|Oas]], [[Albay]] na igwa nin nadagdag na tanog na /ɣ/ (voiced velar fricative) klasipikado sa grupong '''Interior Bikol''' kaiba an duwa (2) pang diyalekto. Sa pag-adal na ini, igwa nin apat na [[mga tataramon na Bikol]] kabilang an Interior Bikol.<ref>''Ang Wikang Rinconada sa Bikol'' dai nin awtor gikan sa '''Scribd''' (pighugot 2014-04-19)
</ref>
Nagluwas sa pag-adal ni Jon Epstein kan [[1967]] na kabilang sa '''diyalektong Rinconada''' an tataramon na ginagamit sa Buhi siring man an tataramon na ginagamit sa Bula, Baao, Iriga, Nabua asin Bato na anas yaon sa Camarines Sur mantang dai kabali sa pag-adal an Balatan asin mayong sinambit na susogan an saiyang klasipikasyon. Alagad sa pagsaligsig ni [[Malcolm Mintz]] kan [[1973]] sa kaso asin semantikong panugpon sa mga berbo, suway an '''tataramon na Buhi''' sa [[Tataramon_na_Rinconada_Bikol|tataramon na Rinconada]] dawà sa pagsaligsig na ini ninda Anderson sagkod Lynch (1956) asin Mintz (1973), kadikit an datos na ginamit asin susog sana sa obserbasiyon an pag-adal.
Sa urog na siyentipikong pag-aadal ni Curtis Daniel Mcfarland kan [[1974]], igwa nin kagsarong (11) klasipikasyon nin diyalekto sa rawis kan Bikol sagkod Catanduanes. Kabilang digdi bilang suhay na diyalekto an '''diyalektong Buhi''' asin diyalektong Rinconada na ibinali sa sarô sa apat na mga grupo, an '''Inland Dialect'''. Sa ginibong pagsaligsig, ikinumpara an mga diyalekto sa tanog asin mga relasyon kaini, tataramon asin pagbilog nin mga tataramon. Dai ibinali an mga banwaan na Tagalog an ginagamit sa Camarines Norte sagkod Camarines Sur asin an mga isla nin Masbate sagkod Ticao.<ref>Mc Farland, Curtis Daniel ''The dialects of the Bikol area'' PhD dissertation, Yale University (1974)</ref>
Siring man sa pagsaligsig ninda Jason William Lobel, Wilmer Joseph Tria asin Jose Maria Carpio kan [[2000]], kun sain naidugang pa an diyalektong Partido sa kagsarong (11) diyalekto na nainot nang iklinasipikar ni Mcfarland (1974), an '''diyalektong Buhinon''' kabilang sa grupong '''Southern Coastal and Inland Bikol'''. Kaiba sa grupong ini an lima (5) pang diyalektong Rinconada, Buhinon, Libon, West Miraya asin East Miraya.<ref>Lobel, Jason William, Tria, Wilmer Joseph S., and Carpio, Jose Maria Z. ''An satuyang tataramon / A Study of the Bikol Language'' Naga City, Philippines: Lobel & Tria Partnership, Co.: Holy Rosary Minor Seminary (2000)
</ref>
==Bilang sarong suway na tataramon==
[[File:Bikol_languages.jpg|150px|thumb|Sakop kan tataramon na Buhi Bikol sa palibot kan Danaw nin Buhi]]
Susog sa pag-adal nin [[Jason Lobel]], tinàwan kan Ethnologue nin identipikasyon na ISO 639-3 na "ubl" an '''Buhinon Bikol''' kan [[2009]]. Igwa ining kasanglíng apod na Buhi Bikol asin Buhinon. Ginagamit ini kan 73,600 na parataram kan [[2009]] sa banwaan nin Buhi. Klasipikado ini sa '''Inland Bikol''' kabilang an mga tataramon na [[Rinconada Bikol]], [[Libon Bikol]], Mt. Iriga Agta, [[Libon Bikol]], [[Bikol Sulnopan na Albay|West Albay Bikol]] asin [[Miraya Bikol]].
Sa ginibong pag-adal ni Dominga Portugal kan [[2000]], nakalikom siya nin 108 tataramon na Buhinon na magkaagid para sa 71 kahulogan kaiba an mga [[rapsak na tataramon]].<ref>Portugal, Dominga L. J. ''Buhi dialect (Boînen)'' San Francisco: D. J. Portugal Publications (2000)
</ref> Kabali man an mga rapsak na tataramon sa pag-adal ni Jason Lobel kan [[2005]] sa ''The Angry Register of the Bikol Languages of the Philippines'' kun sain iklinasipikar kaini bilang '''diyalekto '''an Buhi Bikol kan '''Southern Bikol''' o haros siring sa ''Interior Bikol'', ''Inland Dialect'' asin ''Inland Bikol ''na sakop.<ref>Lobel, Jason William. ''The Angry Register of the Bikol Languages of the Philippines'' University of Hawai‘i (2005)</ref><ref>Hsiu-chuan Liao and Carl R. Galvez Rubino, eds. Current issues in Philippine linguistics and anthropology: Parangal kay Lawrence A. Reid. Manila: LSP and SIL. pp. 149-166 (2005)</ref> Kan 2009, idinokumento ninda Nilo Borromeo asin pag-iriba an 207 na tataramon sa Buhinon.<ref>Buhi’non (Bikol) Digital Wordlist Vol. 3, No. 2 (December 2009), pp. 213-225
</ref>
Bago kan mga ini, may nainot nang pag-adal si Yukihiro Yamada kan [[1972]] sa mga bokabularyo sa Buhi Bikol asin an librong <em>Boinen, Tao ag Sasabyen </em>ni Judith Noble-Claveria. An gibo ni Yamada, sarong Hapones, susog sa bokabularyo ni Valerio Yaguel, sarong propyeng Buhinon siring ninda Portugal asin Claveria.<ref>Yamada, Yukihiro. ''A Buhi Bikol vocabulary'' Bulletin of the Faculty of Education, Kochi University, No. 24, Series I. Kochi: Faculty of Education, Kochi University (1972)</ref><ref>Claveria, Benjamin A. ''Our Buhi Language'' [http://buhiclaveria.tripod.com The Claveria Heritage] (pighugot 2014-04-19)</ref>
===Mga prominenteng parataram===
Duwa sa mga midbid na tao na nakakataram nin Buhinon iyo sinda Rez Cortez na sarong aktor sa pelikula asin si Victor Wood na sarong parakanta.
==Literatura==
Kan 2016, ipinublikar an ''KAAYUPAN'', sarong surusadiring publikasyon ni [[Ryan Cuatrona]] na pagpalis sa tataramon na ini kan mga pabula ni Esopo. Ibinungsod an babasahon sa [[Better Living Through Xeroxography Naga]] kan Disyembre 10, 2016 sa Anthosia Cafe sa [[Syudad nin Naga]].
==Bokabularyo==
{| class="wikitable"
|-
! Bikol Buhi !! Bikol Sentral
|-
| ʔaˈko || ako
|-
| ʔiˈka || ika
|-
| ʔiˈja || siya
|-
| kiˈta || kita
|-
| siˈra || sinda
|-
| ʔamwaˈdi (literal na ‘Ining ini (harani sa parataram)’;<br/> cf. [ʔaˈdi] ) || ini
|-
| ʔamwaˈʔa ( literal na ‘Uning uni (harani sa pinapadarahan)’; <br/> cf. [ʔaˈʔan] ) || uni
|-
| diˈdi || digdi; igdi
|-
| ʔadˈto (harayoon gikan sa parehas na parataram asin pinapadarahan) || duman
|-
| siʔiˈsai || siisay
|-
| ʔoˈno || ano
|-
| saʔˈri || sàin
|-
| kinaoˈno || nuarin
|-
| paoˈno || pâno
|-
| ʔinˈdiʔ || dài
|-
| ŋaʔˈmin || gabos
|-
| mariˈɡən^ || dakol
|-
| naˌŋaɡˌkapiˈra || pira
|-
| ʔaɡˈbai || (ka)dikit; (ka)diit
|-
| ʔiˈba || iba
|-
| ʔәˈsad^^|| saro
|-
| doˈwa || duwa
|-
| toˈlo || tolo
|-
| ʔәˈpat || apat
|-
| liˈma || lima
|-
| dakəˈɣəʔ || dakula
|-
| ʔalaˈbaʔ || halaba
|-
| maʔiˈwas || mahiwas
|-
| maiʔˈbәɡ || mahìbog
|-
| mabәʔˈɡat || magabat
|-
| saˈdai || sadit, saday
|-
| ʔaliʔˈpot || halìpot
|-
| piɡiˈpit || piot
|-
| maniˈpis (kahibugan talaga; e.g. manipis na libro; manipis na buhok) || mahimpis, manipis
|-
| babaˈji || babayi
|-
| laɣaˈki || lalaki
|-
| taˈwo || tawo
|}
* ^- intensifier; 'Napaka' pag igwang kaibang saróng pang-uri o pantipo; '(Ka)dakol' pag kaiba an saróng numero kan pangngaran.
* ^^ - naproprodusir kan parataram iyo an [ʔiˈsad]
==Toltolan==
<small>{{reflist|2}}</small>
==Mga panluwas na takod==
*[http://buhiclaveria.tripod.com/language.htm Our Buhi Language] ni Benjamin A. Claveria
*[http://buhiclaveria.tripod.com/yamada A Buhi Bicol Vocabulary ni Yukihiro Yamada] sa websayt na [http://buhiclaveria.tripod.com The Claveria Heritage]
*[http://www.ethnologue.com/language/ubl Buhi Bikol] sa [http://www.ethnologue.com Ethnologue][[Kategorya:Mga tataramon sa Bikol]]
*[https://www.facebook.com/groups/1403229279894975 Banwaang Mauyay] - sarong grupo nin parataram sa Buhi Bikol sa [http://www.facebook.com Facebook]
*[http://www.youtube.com/watch?v=YXqZB2J8oxk Buhi, Banwaan Ko BANWAAN] (tataramon asin musika ni Bides asin dugang na rap ni Reddzmack) - sarong kanta sa [http://www.youtube.com Youtube]
*[http://www.youtube.com/watch?v=HjE3axlw2Mg Sarong klasikong kantang Buhinon] sa sa [http://www.youtube.com Youtube]
{{Mga tataramon na Filipino}}
{{Mga tataramon kan Filipinas}}
{{Mga tataramon na Bikol}}
{{tataramon-saringsing}}
[[Kategorya:Mga tataramon sa Bikol]]
9zqh2dj8oithdhgx9z0v3m4v81nxccf
Balanghayan sa Bikol
0
11264
233195
233155
2022-07-21T13:41:41Z
Ralffralff
14987
wikitext
text/x-wiki
An '''balanghayan sa Bikol''' nakakaagid sa "Balarila" nin Filipino/Tagalog na lengguwahe na minapanunungod sa pormada o estruktura nin pagtaram o pagsurat sa lengguwaheng Bikol. Iyo ini an magigin patugmadan kan estandarteng Bikol na puwedeng gamiton sa laog nin eskuwelahan.
==Pagkakaiba kan NIN asin KAN==
Nin huli tà an Bikol igwang dakol na diyalektos, siring na sana kan [[Rinconada Bikol]], [[Pandan Bikol]] asin iba pa. Alagad sa pahináng ini, minagamit an estandarteng Bikol.
Mahihiling an pagkakaiba kan ''Nin'' asin ''Kan'' sa ibabâ:
(Bikol, Tagalog, Ingles)
*Paggamit kan ''nin''
#Simbahan ''nin'' Binondo
:Simbahan ''ng'' Binondo
:Binondo Church
*Paggamit kan ''kan''
#Simbahan ''kan'' Binondo
:Simbahan ''ng'' Binondo (haros parehas sa "nin" alagad ibabâ an buot sabihon)
:Church ''of'' Binondo or Binondo's Church
Minsan piggagamit an ''Kan'' sa pagtukoy kan panahon o kun isasalin sa tagalog pwedeng magin ''noong'' ( alternatibo sa ''kadto'' o ''kaito'').
Halimbawá: (bcl-tl-en)
#
: Iminundag si Filipinayzd ''kan'' 1985.
: Isinilang si Filipinayzd ''noong'' 1985.
: Filipinayzd was ''born'' on 1985.
#
:Puminutok an Bulkan ''kan'' kasagsagan ''kan'' Bagyong Ondoy.
:Suminabog ang Bulkan ''noong'' kasagsagan ''ng'' Bagyong Ondoy.
:The Volcano ''was'' erupted during Typhoon Ondoy.
Mahihiling nindo sa panduwang halimbawá, maski na duwáng ''kan'' an nasa pangungulay. Sa inot na ''kan'' minatukoy sa panahon mantang an panduwang ''kan'' minatukoy sa mga obheto.
==Pagkakaiba kan ASIN, SAGKOD, DANGAN asin BAGA==
==Estruktura nin pangungulay kan tataramon na Bikol==
An tataramon na Bikol, minasunod an Berba-Subheto-Obheto o sa ingles V-S-O word order na haros pararehas sa [[mga tataramon kan Filipinas]].
Halimbawá:
V-S-O word order
:{{Fontcolor|red|Nagkakan}} {{Fontcolor|blue|ako}} nin {{Fontcolor|Green|tinapay}}.
Nota:
*{{Fontcolor|red|red}} - minauyon sa Berba
*{{Fontcolor|blue|blue}} - minauyon sa Subheto
*{{Fontcolor|green|green}} - minauyon sa Obheto
===Mga partikulo===
Siring man sa dakol na [[mga tataramon na Filipino]], mayaman man an Bikol sa set kan mga partikulo nin diskurso.
* bagá – nagpapahayag nin pagdududa o pag-aatubili
* bayâ – nagtatào nin tsansa sa saróng tawo; pirit nin paggalang
* dàa – (Tagalog: daw) pag-quote sa impormasiyon gikan sa saróng pangaduwang mapagkukuanan
* daw – (Tagalog: ba/kaya) partikulong interogatibo
* garó – (Tagalog: mukhang, parang) pagkakahawig o pagkakaarog. Ingles: "It looks like, it's as if."
* gayo – "eksakto"
* daing gayo – "dài eksakto, dài totoo"
* gayód – (Tagalog: bakâ) "inda, Ingles: maybe, could be"
* giraray / liwát – (Tagalog: [m]uli) Ingles: "again"
* kutâ (na)– "Umaasa ako (sarong bagay na piggibo / dài nangyari" ; "Kung lamang ... "(kondisiyon kan nakalihis na mga kaganapan)
* lamang, lang / saná – (Tagalog: lang), Ingles: "only, just"
* lugód – Nag-aasa na mangyayari an sarong bagay, o pagpapahayag nin pagsuko
* man – (Tagalog: din, rin) "also" o "ever" (arog kan ''ano man'' o 'whatever' asin siisay man o 'whoever')
* mûna / ngûna – (Tagalog: muna) "inot" o "yet"
* na – (Tagalog: na) "ngunyan" o "tapos"
* naman – (Tagalog: naman) "otro, Ingles: again"
* nanggad – (Tagalog: talaga, nga) "really, truly, absolutely" (nagdadagdag nin kanultulan)
* niyakò – "simbag ko, sabi ko"
* nganì – nagpapahayag nin kapalaran ("mayong magiginibo") o sarong pakiulay para sa iba na dài piriton
* ngantig – Nag-uulat an sarong bagay na pigsabi sa sarong ikatlong tawo
* ngapit – "pagkatapos," "kun sakaling," "sa panahon / mantang" (haloy kan panahon)
* ngaya – pagkamagalang sa paghiling ng impormasiyon ("so," "let's see")
* pa – (Tagalog: pa) "Ingles: ''still''"
* palán – (Tagalog: pala) nagpapahayag nin sorpresa o biglaang pagsasakatuparan
* pò – (Tagalog: po) palatandaan nin paggalang; "tabì" sa pirang diyalekto kan Bikol
* tulos (- tulos) – (Tagalog: agad-agad) "dali-dali, ngunyan na"
{{tataramon-tamboan}}
40rcyvwsuate3lypyp6wbhfkoi1wa9r
Module:String
828
12975
233217
154776
2022-07-21T14:28:17Z
Ralffralff
14987
Scribunto
text/plain
--[[
This module is intended to provide access to basic string functions.
Most of the functions provided here can be invoked with named parameters,
unnamed parameters, or a mixture. If named parameters are used, Mediawiki will
automatically remove any leading or trailing whitespace from the parameter.
Depending on the intended use, it may be advantageous to either preserve or
remove such whitespace.
Global options
ignore_errors: If set to 'true' or 1, any error condition will result in
an empty string being returned rather than an error message.
error_category: If an error occurs, specifies the name of a category to
include with the error message. The default category is
[Category:Errors reported by Module String].
no_category: If set to 'true' or 1, no category will be added if an error
is generated.
Unit tests for this module are available at Module:String/tests.
]]
local str = {}
--[[
len
This function returns the length of the target string.
Usage:
{{#invoke:String|len|target_string|}}
OR
{{#invoke:String|len|s=target_string}}
Parameters
s: The string whose length to report
If invoked using named parameters, Mediawiki will automatically remove any leading or
trailing whitespace from the target string.
]]
function str.len( frame )
local new_args = str._getParameters( frame.args, {'s'} )
local s = new_args['s'] or ''
return mw.ustring.len( s )
end
--[[
sub
This function returns a substring of the target string at specified indices.
Usage:
{{#invoke:String|sub|target_string|start_index|end_index}}
OR
{{#invoke:String|sub|s=target_string|i=start_index|j=end_index}}
Parameters
s: The string to return a subset of
i: The fist index of the substring to return, defaults to 1.
j: The last index of the string to return, defaults to the last character.
The first character of the string is assigned an index of 1. If either i or j
is a negative value, it is interpreted the same as selecting a character by
counting from the end of the string. Hence, a value of -1 is the same as
selecting the last character of the string.
If the requested indices are out of range for the given string, an error is
reported.
]]
function str.sub( frame )
local new_args = str._getParameters( frame.args, { 's', 'i', 'j' } )
local s = new_args['s'] or ''
local i = tonumber( new_args['i'] ) or 1
local j = tonumber( new_args['j'] ) or -1
local len = mw.ustring.len( s )
-- Convert negatives for range checking
if i < 0 then
i = len + i + 1
end
if j < 0 then
j = len + j + 1
end
if i > len or j > len or i < 1 or j < 1 then
return str._error( 'String subset index out of range' )
end
if j < i then
return str._error( 'String subset indices out of order' )
end
return mw.ustring.sub( s, i, j )
end
--[[
This function implements that features of {{str sub old}} and is kept in order
to maintain these older templates.
]]
function str.sublength( frame )
local i = tonumber( frame.args.i ) or 0
local len = tonumber( frame.args.len )
return mw.ustring.sub( frame.args.s, i + 1, len and ( i + len ) )
end
--[[
_match
This function returns a substring from the source string that matches a
specified pattern. It is exported for use in other modules
Usage:
strmatch = require("Module:String")._match
sresult = strmatch( s, pattern, start, match, plain, nomatch )
Parameters
s: The string to search
pattern: The pattern or string to find within the string
start: The index within the source string to start the search. The first
character of the string has index 1. Defaults to 1.
match: In some cases it may be possible to make multiple matches on a single
string. This specifies which match to return, where the first match is
match= 1. If a negative number is specified then a match is returned
counting from the last match. Hence match = -1 is the same as requesting
the last match. Defaults to 1.
plain: A flag indicating that the pattern should be understood as plain
text. Defaults to false.
nomatch: If no match is found, output the "nomatch" value rather than an error.
For information on constructing Lua patterns, a form of [regular expression], see:
* http://www.lua.org/manual/5.1/manual.html#5.4.1
* http://www.mediawiki.org/wiki/Extension:Scribunto/Lua_reference_manual#Patterns
* http://www.mediawiki.org/wiki/Extension:Scribunto/Lua_reference_manual#Ustring_patterns
]]
-- This sub-routine is exported for use in other modules
function str._match( s, pattern, start, match_index, plain_flag, nomatch )
if s == '' then
return str._error( 'Target string is empty' )
end
if pattern == '' then
return str._error( 'Pattern string is empty' )
end
start = tonumber(start) or 1
if math.abs(start) < 1 or math.abs(start) > mw.ustring.len( s ) then
return str._error( 'Requested start is out of range' )
end
if match_index == 0 then
return str._error( 'Match index is out of range' )
end
if plain_flag then
pattern = str._escapePattern( pattern )
end
local result
if match_index == 1 then
-- Find first match is simple case
result = mw.ustring.match( s, pattern, start )
else
if start > 1 then
s = mw.ustring.sub( s, start )
end
local iterator = mw.ustring.gmatch(s, pattern)
if match_index > 0 then
-- Forward search
for w in iterator do
match_index = match_index - 1
if match_index == 0 then
result = w
break
end
end
else
-- Reverse search
local result_table = {}
local count = 1
for w in iterator do
result_table[count] = w
count = count + 1
end
result = result_table[ count + match_index ]
end
end
if result == nil then
if nomatch == nil then
return str._error( 'Match not found' )
else
return nomatch
end
else
return result
end
end
--[[
match
This function returns a substring from the source string that matches a
specified pattern.
Usage:
{{#invoke:String|match|source_string|pattern_string|start_index|match_number|plain_flag|nomatch_output}}
OR
{{#invoke:String|match|s=source_string|pattern=pattern_string|start=start_index
|match=match_number|plain=plain_flag|nomatch=nomatch_output}}
Parameters
s: The string to search
pattern: The pattern or string to find within the string
start: The index within the source string to start the search. The first
character of the string has index 1. Defaults to 1.
match: In some cases it may be possible to make multiple matches on a single
string. This specifies which match to return, where the first match is
match= 1. If a negative number is specified then a match is returned
counting from the last match. Hence match = -1 is the same as requesting
the last match. Defaults to 1.
plain: A flag indicating that the pattern should be understood as plain
text. Defaults to false.
nomatch: If no match is found, output the "nomatch" value rather than an error.
If invoked using named parameters, Mediawiki will automatically remove any leading or
trailing whitespace from each string. In some circumstances this is desirable, in
other cases one may want to preserve the whitespace.
If the match_number or start_index are out of range for the string being queried, then
this function generates an error. An error is also generated if no match is found.
If one adds the parameter ignore_errors=true, then the error will be suppressed and
an empty string will be returned on any failure.
For information on constructing Lua patterns, a form of [regular expression], see:
* http://www.lua.org/manual/5.1/manual.html#5.4.1
* http://www.mediawiki.org/wiki/Extension:Scribunto/Lua_reference_manual#Patterns
* http://www.mediawiki.org/wiki/Extension:Scribunto/Lua_reference_manual#Ustring_patterns
]]
-- This is the entry point for #invoke:String|match
function str.match( frame )
local new_args = str._getParameters( frame.args, {'s', 'pattern', 'start', 'match', 'plain', 'nomatch'} )
local s = new_args['s'] or ''
local start = tonumber( new_args['start'] ) or 1
local plain_flag = str._getBoolean( new_args['plain'] or false )
local pattern = new_args['pattern'] or ''
local match_index = math.floor( tonumber(new_args['match']) or 1 )
local nomatch = new_args['nomatch']
return str._match( s, pattern, start, match_index, plain_flag, nomatch )
end
--[[
pos
This function returns a single character from the target string at position pos.
Usage:
{{#invoke:String|pos|target_string|index_value}}
OR
{{#invoke:String|pos|target=target_string|pos=index_value}}
Parameters
target: The string to search
pos: The index for the character to return
If invoked using named parameters, Mediawiki will automatically remove any leading or
trailing whitespace from the target string. In some circumstances this is desirable, in
other cases one may want to preserve the whitespace.
The first character has an index value of 1.
If one requests a negative value, this function will select a character by counting backwards
from the end of the string. In other words pos = -1 is the same as asking for the last character.
A requested value of zero, or a value greater than the length of the string returns an error.
]]
function str.pos( frame )
local new_args = str._getParameters( frame.args, {'target', 'pos'} )
local target_str = new_args['target'] or ''
local pos = tonumber( new_args['pos'] ) or 0
if pos == 0 or math.abs(pos) > mw.ustring.len( target_str ) then
return str._error( 'String index out of range' )
end
return mw.ustring.sub( target_str, pos, pos )
end
--[[
str_find
This function duplicates the behavior of {{str_find}}, including all of its quirks.
This is provided in order to support existing templates, but is NOT RECOMMENDED for
new code and templates. New code is recommended to use the "find" function instead.
Returns the first index in "source" that is a match to "target". Indexing is 1-based,
and the function returns -1 if the "target" string is not present in "source".
Important Note: If the "target" string is empty / missing, this function returns a
value of "1", which is generally unexpected behavior, and must be accounted for
separatetly.
]]
function str.str_find( frame )
local new_args = str._getParameters( frame.args, {'source', 'target'} )
local source_str = new_args['source'] or ''
local target_str = new_args['target'] or ''
if target_str == '' then
return 1
end
local start = mw.ustring.find( source_str, target_str, 1, true )
if start == nil then
start = -1
end
return start
end
--[[
find
This function allows one to search for a target string or pattern within another
string.
Usage:
{{#invoke:String|find|source_str|target_string|start_index|plain_flag}}
OR
{{#invoke:String|find|source=source_str|target=target_str|start=start_index|plain=plain_flag}}
Parameters
source: The string to search
target: The string or pattern to find within source
start: The index within the source string to start the search, defaults to 1
plain: Boolean flag indicating that target should be understood as plain
text and not as a Lua style regular expression, defaults to true
If invoked using named parameters, Mediawiki will automatically remove any leading or
trailing whitespace from the parameter. In some circumstances this is desirable, in
other cases one may want to preserve the whitespace.
This function returns the first index >= "start" where "target" can be found
within "source". Indices are 1-based. If "target" is not found, then this
function returns 0. If either "source" or "target" are missing / empty, this
function also returns 0.
This function should be safe for UTF-8 strings.
]]
function str.find( frame )
local new_args = str._getParameters( frame.args, {'source', 'target', 'start', 'plain' } )
local source_str = new_args['source'] or ''
local pattern = new_args['target'] or ''
local start_pos = tonumber(new_args['start']) or 1
local plain = new_args['plain'] or true
if source_str == '' or pattern == '' then
return 0
end
plain = str._getBoolean( plain )
local start = mw.ustring.find( source_str, pattern, start_pos, plain )
if start == nil then
start = 0
end
return start
end
--[[
replace
This function allows one to replace a target string or pattern within another
string.
Usage:
{{#invoke:String|replace|source_str|pattern_string|replace_string|replacement_count|plain_flag}}
OR
{{#invoke:String|replace|source=source_string|pattern=pattern_string|replace=replace_string|
count=replacement_count|plain=plain_flag}}
Parameters
source: The string to search
pattern: The string or pattern to find within source
replace: The replacement text
count: The number of occurences to replace, defaults to all.
plain: Boolean flag indicating that pattern should be understood as plain
text and not as a Lua style regular expression, defaults to true
]]
function str.replace( frame )
local new_args = str._getParameters( frame.args, {'source', 'pattern', 'replace', 'count', 'plain' } )
local source_str = new_args['source'] or ''
local pattern = new_args['pattern'] or ''
local replace = new_args['replace'] or ''
local count = tonumber( new_args['count'] )
local plain = new_args['plain'] or true
if source_str == '' or pattern == '' then
return source_str
end
plain = str._getBoolean( plain )
if plain then
pattern = str._escapePattern( pattern )
replace = mw.ustring.gsub( replace, "%%", "%%%%" ) --Only need to escape replacement sequences.
end
local result
if count ~= nil then
result = mw.ustring.gsub( source_str, pattern, replace, count )
else
result = mw.ustring.gsub( source_str, pattern, replace )
end
return result
end
--[[
simple function to pipe string.rep to templates.
]]
function str.rep( frame )
local repetitions = tonumber( frame.args[2] )
if not repetitions then
return str._error( 'function rep expects a number as second parameter, received "' .. ( frame.args[2] or '' ) .. '"' )
end
return string.rep( frame.args[1] or '', repetitions )
end
--[[
escapePattern
This function escapes special characters from a Lua string pattern. See [1]
for details on how patterns work.
[1] https://www.mediawiki.org/wiki/Extension:Scribunto/Lua_reference_manual#Patterns
Usage:
{{#invoke:String|escapePattern|pattern_string}}
Parameters
pattern_string: The pattern string to escape.
]]
function str.escapePattern( frame )
local pattern_str = frame.args[1]
if not pattern_str then
return str._error( 'No pattern string specified' )
end
local result = str._escapePattern( pattern_str )
return result
end
--[[
count
This function counts the number of occurrences of one string in another.
]]
function str.count(frame)
local args = str._getParameters(frame.args, {'source', 'pattern', 'plain'})
local source = args.source or ''
local pattern = args.pattern or ''
local plain = str._getBoolean(args.plain or true)
if plain then
pattern = str._escapePattern(pattern)
end
local _, count = mw.ustring.gsub(source, pattern, '')
return count
end
--[[
endswith
This function determines whether a string ends with another string.
]]
function str.endswith(frame)
local args = str._getParameters(frame.args, {'source', 'pattern'})
local source = args.source or ''
local pattern = args.pattern or ''
if pattern == '' then
-- All strings end with the empty string.
return "yes"
end
if mw.ustring.sub(source, -mw.ustring.len(pattern), -1) == pattern then
return "yes"
else
return ""
end
end
--[[
join
Join all non empty arguments together; the first argument is the separator.
Usage:
{{#invoke:String|join|sep|one|two|three}}
]]
function str.join(frame)
local args = {}
local sep
for _, v in ipairs( frame.args ) do
if sep then
if v ~= '' then
table.insert(args, v)
end
else
sep = v
end
end
return table.concat( args, sep or '' )
end
--[[
Helper function that populates the argument list given that user may need to use a mix of
named and unnamed parameters. This is relevant because named parameters are not
identical to unnamed parameters due to string trimming, and when dealing with strings
we sometimes want to either preserve or remove that whitespace depending on the application.
]]
function str._getParameters( frame_args, arg_list )
local new_args = {}
local index = 1
local value
for _, arg in ipairs( arg_list ) do
value = frame_args[arg]
if value == nil then
value = frame_args[index]
index = index + 1
end
new_args[arg] = value
end
return new_args
end
--[[
Helper function to handle error messages.
]]
function str._error( error_str )
local frame = mw.getCurrentFrame()
local error_category = frame.args.error_category or 'Errors reported by Module String'
local ignore_errors = frame.args.ignore_errors or false
local no_category = frame.args.no_category or false
if str._getBoolean(ignore_errors) then
return ''
end
local error_str = '<strong class="error">String Module Error: ' .. error_str .. '</strong>'
if error_category ~= '' and not str._getBoolean( no_category ) then
error_str = '[[Category:' .. error_category .. ']]' .. error_str
end
return error_str
end
--[[
Helper Function to interpret boolean strings
]]
function str._getBoolean( boolean_str )
local boolean_value
if type( boolean_str ) == 'string' then
boolean_str = boolean_str:lower()
if boolean_str == 'false' or boolean_str == 'no' or boolean_str == '0'
or boolean_str == '' then
boolean_value = false
else
boolean_value = true
end
elseif type( boolean_str ) == 'boolean' then
boolean_value = boolean_str
else
error( 'No boolean value found' )
end
return boolean_value
end
--[[
Helper function that escapes all pattern characters so that they will be treated
as plain text.
]]
function str._escapePattern( pattern_str )
return mw.ustring.gsub( pattern_str, "([%(%)%.%%%+%-%*%?%[%^%$%]])", "%%%1" )
end
return str
cufmbepw7ml3gut4lchtqrhtj5r63cp
Tataramon na Albay Bikol
0
15929
233183
233124
2022-07-21T13:28:34Z
Otterfolwer
18585
/* Pagkakalain kan diyalektos */
wikitext
text/x-wiki
{{Refimprove|date=May 2010}}
{{Infobox language
|name=Albay Bikol
|states=[[Filipinas]]
|region=[[Rehiyon Bikol|Bikol]]
|speakers={{sigfig|1.9|2}} milyon
|date=2000 sensus
|ref=<ref>{{e16|bhk}}</ref>
|familycolor=Austronesyo
|fam2=[[Mga tataramon na Malayo-Polinesyo|Malayo-Polinesyo]]
|fam3=[[Mga tataramon kan Filipinas|Filipinas]]
|fam4=[[Mga tataramon na Sentral Filipinas|Sentral Filipinas]]
|fam5=[[Mga tataramon na Bikol]]
|fam6=[[Inland Bikol]]
|iso3=bhk
|lc1=ubl|ld1=Buhi'non Bikol
|lc2=lbl|ld2=Libon Bikol
|lc3=rbl|ld3=Miraya Bikol
|lc4=fbl|ld4=Sulnupan na Albay Bikol
|glotto=alba1269
|glottorefname=Albay Bikolano
}}
An mga tataramon na '''Albay Bikol''', o pinasimple sa '''Albayanon''', sarong grupo kan mga tataramon asin sarô sa tulóng mga tataramon na yaon sa [[Inland Bikol]]. Pigtataram ini sa habagatan-sulnopan na gilid-baybayon kan [[Albay]] asin sa amihanan-sulnopan kan [[Sorsogon]] (Pio Duran, Jovellar).
Nahahangganan an tataramon kan mga parataram na [[Tataramon na Bikol|Gilid-baybayon na Bikol]] dangan an [[Rinconada Bikol|Riŋkonāda]]. An ''latter'', iyo an pinakaharaning tataramon kan Albay Bikol asin ini ''mutually intelligible.'' Kaiba an pareho sa grupong mga tataramon kan [[Inland Bikol]].
An Albay Bikol lang an sub-grupo kan grupo nin Inland Bikol na igwang mga tataramon sa mga ini. An miyembro nin tataramon sa sub-grupong ini, kulang sa inaapod na ''stressed syllables'', bihirà, kun igwa man kaini, dangan nagigin iba asin mayong makakaarog sa ibang mga tataramon kan Bikol. An sinabing katangian kan Albay Bikol, kun ikokomparar sa tataramon na Pranses na bihira man maggamit nin '''stressed syllables'''.
==Pagkakalain kan diyalektos==
Mahihiling sa babâ an komparasyon kan tataramon sa pangungusap na "Nahaloy ka duman sa saod?" sa mga tataramon na Albay Bikol, [[Tataramon na Bikol Sentral|Gilid-baybayon na Bikol]] asin [[Rinconada Bikol]] o Riŋkonāda.
{|class="wikitable"
! style="background:#efefef;" | [[Tataramon na Bikol|Gilid-baybayon na Bikol]]
! style="background:#efefef;" | [[Bikol Buhi|Buhinon]]
! style="background:#efefef;" | Libon
! style="background:#efefef;" | Oasnon/Sulnupan na Miraya
! style="background:#efefef;" | Daraga/Subangan na Miraya
! style="background:#efefef;" | [[Rinconada Bikol]] or Riŋkonāda
|-
|Nahaloy ka duman sa saodan?
|Naëǧëy ika adto sa saran?
|Nauban ika adtu sa sawd?
|Naələy ka idto sa səd?
|Naulay ka didto sa saran?
|Naəban ikā sadtō sāran?
|-
|}
==Hilingon man==
*[[Mga tataramon kan Filipinas]]
==Mga panluwas na takod==
{{incubator|rbl}}
*[http://bikoltranslator.blogspot.com Translate Bikol]
== Toltolan ==
<references />{{Tataramon-tamboan}}
{{Mga tataramon na Bikol}}
{{Mga tataramon na Filipino}}
{{Mga tataramon kan Filipinas}}
[[Kategorya:Mga tataramon na Bikol]]
[[Kategorya:Mga tataramon kan Albay]]
[[Kategorya:Mga tataramon kan Camarines Sur]]
[[Kategorya:Mga tataramon kan Sorsogon]]
fwdba1izf8mwkrhuk5l0kzfyylx8duk
Bikolog
0
16542
233196
233156
2022-07-21T13:42:35Z
Ralffralff
14987
wikitext
text/x-wiki
An '''Bikolog''' o '''Tagakol''' (pigsugpon na "Bikol" asin "Tagalog") apod sa sarong grupo nin tataramon na kun sain naghalo an mga katagâ o tataramon na Bikol asín Tagalog. Mahihiling ini sa mga parte na naghahampangan an [[Tataramon na Bikol]] sagkod an [[Tataramon na Tagalog]], arog sa [[Camarines Norte]] dangan sa pirang parte kan [[Camarines Sur]].
==Komparasyon==
===Pagkokomparar kan -on, -i asin -hon===
{| class="wikitable"
|-
!'''[[Tataramon na Bikol Sentral|Bikol Sentral]]''' !! '''[[Tataramon na Tagalog|Tagalog]]''' !! '''Bikolog'''
|-
| Si Juangko, saróng soldados kan sakóng nasyon. || Si Juangko ay isang sundalo ng aking bansa. || Si Juangko, saróng '''sundalo''' kan sakóng nasyon.
|}
An halimbawà sa itaas mahihiling sa duwang raya an pagkakaiba kan Bikol sagkod Tagalog dangan sa pantulong raya mahihiling an '''Bikolog'''. Kun ''papansinon'', an '''sundalo''' asin '''soldados''' magkasintanog kaya kun dadangungon garo an '''sundalo''' saróng tataramon na Bikol
An pagdadagdag kan hulapi na -on, -hon asin -i sa taramon na Tagalog mahihiling digdi.
{| class="wikitable"
|-
!'''[[Tataramon na Bikol Sentral|Bikol Sentral]]''' !! '''[[Tataramon na Tagalog|Tagalog]]''' !! '''Bikolog'''
|-
| Tìnuhon mo man sinda sa luwas ta buot ka ninda na makaulay. || Pansinin mo naman sila sa labas dahil gusto ka nilang makausap. || '''Pansinon''' mo man sinda sa luwas '''dahil''' '''gusto''' ka '''nindang''' makaulay.
|}
An mga tataramon sa itaas saróng halimbawà kan pigtataram kan mga taga-[[Calabanga, Camarines Sur|Calabanga]] na kun sain an gamot-taramon na arog kan pansin, pagdadagdag lang nin -on asbp. Alagad, an mga hulapi ini may kanya-kanyang gamit. Halimbawà, dài pwedeng dagdagan nin -hon an taramon na Tagalog ''pansin'' ta malainon ining dangugon asin lapáon o buráot nin sa teksto, an hunlaping -hon pwede lang gamiton kun an taramon nagtatapos sa patanog (a,e,i,o,u) arog kan ''basa'' magigin ''basahon''. Sa paggamit kan hulapi na -i piggagamit lang ini sa mga paki-ulay.
Halimbawà: (Pirang mga parataram sa Calabanga) Saróng Diyalogo
: Ina: Nonoy! '''Sampayi''' naman iniyong (ining) '''sinampay''' sa '''sampayan''' ta nganing ma-alang na an satóng mga badò ta mayò na kitang susùluton.
: Aki: Ma, dài pa '''pò''' bagá iniyo(ini) '''nabanlawan''', '''banlawan''' na mùna '''ang''' mga 'niyo (ini) ta dài pa iniyo (ini) '''nababanlawan'''.
: Ina: Sabi dàa ni Onido '''binanlawan''' na dàa iniyong (ining) mga badò, hambugon talagang akì kong iniyo (ini). Ta pag-ulî kaini, asi!!. '''Hanapi''' daw 'tong aking (itong akì na) ito.
: Aki: Aram ko kun '''nasain''' si Onido, nasa kompyuteran na naman 'to.
: Ina: '''Sundui''', tapos '''paulìi''' 'to (ito) ta tatabugaon ko 'to (ito).
===Iba pang Halimbawà===
* BASA^
# Basahon - buot sabihon sa ingles "to read"
# Basahi - buot sabihon "basahon mo na idto(ito)/iyan"
* BASÂ
# Basaon - buot sabihon sa ingles "to wet"
# Basai - buot sabihon "basaon mo na idto(ito)/iyan"
Nota: ^ - dài pig-abay an duon, langkaw asin pundo kan tanog.
{{tataramon-tamboan}}
swmscc5mpmj7u06sfmnb29wbu81ypk2
Batangas Tagalog
0
17319
233220
231931
2022-07-21T14:43:58Z
Otterfolwer
18585
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox language
|name=Batangas Tagalog
|nativename=
|states=[[Filipinas]]
|region=[[Batangas]]
|speakers=?
|familycolor=Austronesyo
|fam2=[[Malayo-Polinesyo|Malayo-Polinesyo]]
|fam3=[[Mga tataramon na Filipino|Filipino]]
|fam4=[[Mga tataramon na Sentral Filipino|Sentral Filipino]]
|fam5=[[Tataramon na Tagalog|Tagalog]]
|script=[[Iskriturang Latin|Latin]] ([[Abakada|Tagalog]] o [[Alpabetong Filipino]]);<br>''Panhistoriyang [[Baybayin]]''
|isoexception=diyalektos
|glottorefname=Batangas
}}
An '''Batangas Tagalog''' (mas tultol na '''Batangan''', '''Batangeño''', o '''Batangenyo''' {{IPA-tl|batɐŋˈgɛn.ɲo|}}), sarong [[diyalekto]] kan [[tataramon na Tagalog]] na pigtataram primera sa Provincia nin [[Batangas]] asin sa mga porsyon kan [[Quezon]], an provincia kan [[Laguna|Laguna]] asin sa isla kan [[Mindoro]]. Pigsasaladawan ini sa paagi kan sarong makusog na tuldik asin sarong bokabularyo dangan gramatika na harani na kaano-ano sa [[Suanoy na Tagalog]]. {{Citation needed|date=July 2012}}. Dai karaniwan, sa kolokyal na Batangan, tanganing magtaram nin [[Tagles]] (o infuse sa [[ tataramon na Ingles|mga terminong Ingles]], arog sa [[tataramon na Filipino|Manila Tagalog]])
==Mga diyalekto kan Batangas==
{|class="wikitable"
! style="background:#efefff;" | Suanoy na Tagalog (Gurang na Tagalog)
! style="background:#efefef;" | Modernong Tagalog
! style="background:#efefef;" | Bikol Sentral
|-
| Asbag
| Yabang
| Hambog
|-
| Bilot
| Tuta
| Ido, Ugbon
|-
| Huntahan
| Kwentuhan
| Istoriyahan
|-
| Kakaunin
| Susunduin
| Hatodon
|-
| Bang-aw
| Ulol
| Ribong, Bua(-bua)
|-
| Buog
| Tulog
| Turog
|-
| Sumbi
| Suntok
| Suntok, Bugti, Buntol
|-
| Taluti
| Daldal
| Daldal, Tabil
|-
| Guyam
| Langgam
| Tanga (Komun na taramon), <br/>Sirum (ibang parte kan Bikol)
|-
| Tarangkahan
| Geyt
| Trangka, Geyt
|-
| Atungal
| Iyak
| Hibi, Tangis
|-
| Baak
| Hati
| Baak, Bangâ
|-
| Dagasa
| Bulusok
| Bugsok
|-
| Dine
| Diyan
| Diyan
|-
| Barino
| Galit
| Anggot (Naga), <br/>Dagit (Legazpi)
|-
| Sura
| Inis
| Suya, Uyam, Bangit
|-
| Gahaman
| Takaw
| Paslô
|-
| Susot
| Ginawang hindi-maganda
| Maraot na ginibo
|-
| Harot
| Landi
| Gìtil
|-
| Litar
| Pasyal
| Pasyar
|-
| Gura
| Sumbrero
| Kopyâ (Naga), Kalò (Legazpi)
|-
| Landang
| Lagnat
| Kalentura
|-
| Kapulong
| Kausap
| Kaulay (Naga), Kahuron (Legazpi)
|-
| Barik
| Lasing
| Burat (Naga), <br/>Buyong (Legazpi)
|-
| Suray
| Liko
| Siko
|-
| Tubal
| Maduming-damit
| Maating bado
|-
| Timo
| Tigil
| Pundo, Tunong, Untok
|-
| Takin
| Tahol
| Batok
|-
| Mamay
| Lolo
| Lolo
|-
| Hiso
| Sipilyo
| Sepilyo, Panghinis
|-
| Asbar
| Garuti
| Sintas
|-
| Nagpabulak
| Nagpakulo
| Nagpagâgâ
|-
| Masukal
| Malago
| Mauswag
|-
| Imis
| Linis
| Linig
|-
| Umungkot
| Umupo
| Matukaw
|-
| Pangkal
| Tamad
| Hugak
|-
| Maas/Ulaga/Malag
| Tanga
| Patal, Palpal, Bobo
|-
| Hawot
| Tuyo
| Alang, Tuyô
|-
| Bangi
| Ihaw
| Asal
|-
| Balatong
| Monggo
| Munggo
|-
| Salop
| Salok
| Ganta
|-
| Sahol
| Kumain gamit ang kamay
| Magkakan gamit an kamot (Naga),<br/>Magkaon gamit an kamot (Legazpi)
|}
===Mga diyalekto kan Batangas Tagalog na napapalibutan kan lugar===
; Sa luwas kan hangganan kan Batangas
* [[Alaminos, Laguna]]
* [[Alfonso, Cavite]]
* [[Calamba|Calamba, Laguna]]
* [[Candelaria, Quezon]]
* [[Los Baños, Laguna]]
* [[Magallanes, Cavite]]
* [[San Pablo, Laguna]]
* [[Tagaytay|Tagaytay, Cavite]]
* [[Tiaong, Quezon]]
==Toltolan==
{{reflist}}
{{stub}}
9ayrcjpfbij1wec9rubl076afq42kql
233222
233220
2022-07-21T14:48:40Z
Otterfolwer
18585
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox language
|name=Batangas Tagalog
|nativename=
|states=[[Filipinas]]
|region=[[Batangas]]
|speakers=?
|familycolor=Austronesyo
|fam2=[[Malayo-Polinesyo|Malayo-Polinesyo]]
|fam3=[[Mga tataramon na Filipino|Filipino]]
|fam4=[[Mga tataramon na Sentral Filipino|Sentral Filipino]]
|fam5=[[Tataramon na Tagalog|Tagalog]]
|script=[[Iskriturang Latin|Latin]] ([[Abakada|Tagalog]] o [[Alpabetong Filipino]]);<br>''Panhistoriyang [[Baybayin]]''
|isoexception=diyalektos
|glottorefname=Batangas
}}
An '''Batangas Tagalog''' (mas tultol na '''Batangan''', '''Batangeño''', o '''Batangenyo''' {{IPA-tl|batɐŋˈgɛn.ɲo|}}), sarong [[diyalekto]] kan [[tataramon na Tagalog]] na pigtataram primera sa Provincia nin [[Batangas]] asin sa mga porsyon kan [[Quezon]], an provincia kan [[Laguna|Laguna]] asin sa isla kan [[Mindoro]]. Pigsasaladawan ini sa paagi kan sarong makusog na tuldik asin sarong bokabularyo dangan gramatika na harani na kaano-ano sa [[Suanoy na Tagalog]]. {{Citation needed|date=July 2012}}. Dai karaniwan, sa kolokyal na Batangan, tanganing magtaram nin [[Tagles]] (o infuse sa [[ tataramon na Ingles|mga terminong Ingles]], arog sa [[tataramon na Filipino|Manila Tagalog]])
==Mga diyalekto kan Batangas==
{|class="wikitable"
! style="background:#efefff;" | Suanoy na Tagalog (Gurang na Tagalog)
! style="background:#efefef;" | Modernong Tagalog
! style="background:#efefef;" | Bikol Sentral
|-
| Asbag
| Yabang
| Hambog
|-
| Bilot
| Tuta
| Ido, Ugbon
|-
| Huntahan
| Kwentuhan
| Istoriyahan
|-
| Kakaunin
| Susunduin
| Hatodon
|-
| Bang-aw
| Ulol
| Ribong, Bua(-bua)
|-
| Buog
| Tulog
| Turog
|-
| Sumbi
| Suntok
| Suntok, Bugti, Buntol
|-
| Taluti
| Daldal
| Daldal, Tabil
|-
| Guyam
| Langgam
| Tanga (Komun na tataramon), <br/>Sirum (ibang parte kan Bikol)
|-
| Tarangkahan
| Geyt
| Trangka, Geyt
|-
| Kahanggan
| Kapitbahay
| Kataid (Naga), <br/>Kataning (Legazpi)
|-
| Atungal
| Iyak
| Hibi, Tangis
|-
| Baak
| Hati
| Baak, Bangâ
|-
| Dagasa
| Bulusok
| Bugsok
|-
| Dine
| Diyan
| Diyan
|-
| Barino
| Galit
| Anggot (Naga), <br/>Dagit (Legazpi)
|-
| Sura
| Inis
| Suya, Uyam, Bangit
|-
| Gahaman
| Takaw
| Paslô
|-
| Susot
| Ginawang hindi-maganda
| Maraot na ginibo
|-
| Harot
| Landi
| Gìtil
|-
| Litar
| Pasyal
| Pasyar
|-
| Gura
| Sumbrero
| Kopyâ (Naga), Kalò (Legazpi)
|-
| Landang
| Lagnat
| Kalentura
|-
| Kapulong
| Kausap
| Kaulay (Naga), Kahuron (Legazpi)
|-
| Barik
| Lasing
| Burat (Naga), <br/>Buyong (Legazpi)
|-
| Suray
| Liko
| Siko
|-
| Tubal
| Maduming-damit
| Maating bado
|-
| Timo
| Tigil
| Pundo, Tunong, Untok
|-
| Takin
| Tahol
| Batok
|-
| Mamay
| Lolo
| Lolo
|-
| Hiso
| Sipilyo
| Sepilyo, Panghinis
|-
| Asbar
| Garuti
| Sintas
|-
| Nagpabulak
| Nagpakulo
| Nagpagâgâ
|-
| Masukal
| Malago
| Mauswag
|-
| Imis
| Linis
| Linig
|-
| Umungkot
| Umupo
| Matukaw
|-
| Pangkal
| Tamad
| Hugak
|-
| Maas/Ulaga/Malag
| Tanga
| Patal, Palpal, Bobo
|-
| Hawot
| Tuyo
| Alang, Tuyô
|-
| Bangi
| Ihaw
| Asal
|-
| Balatong
| Monggo
| Munggo
|-
| Salop
| Salok
| Ganta
|-
| Sahol
| Kumain gamit ang kamay
| Magkakan gamit an kamot (Naga),<br/>Magkaon gamit an kamot (Legazpi)
|}
===Mga diyalekto kan Batangas Tagalog na napapalibutan kan lugar===
; Sa luwas kan hangganan kan Batangas
* [[Alaminos, Laguna]]
* [[Alfonso, Cavite]]
* [[Calamba|Calamba, Laguna]]
* [[Candelaria, Quezon]]
* [[Los Baños, Laguna]]
* [[Magallanes, Cavite]]
* [[San Pablo, Laguna]]
* [[Tagaytay|Tagaytay, Cavite]]
* [[Tiaong, Quezon]]
==Toltolan==
{{reflist}}
{{stub}}
c4h3ekz7z02jbaziaqrtewmc28sejyu
233223
233222
2022-07-21T15:13:09Z
Otterfolwer
18585
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox language
|name=Batangas Tagalog
|nativename=
|states=[[Filipinas]]
|region=[[Batangas]]
|speakers=?
|familycolor=Austronesyo
|fam2=[[Malayo-Polinesyo|Malayo-Polinesyo]]
|fam3=[[Mga tataramon na Filipino|Filipino]]
|fam4=[[Mga tataramon na Sentral Filipino|Sentral Filipino]]
|fam5=[[Tataramon na Tagalog|Tagalog]]
|script=[[Iskriturang Latin|Latin]] ([[Abakada|Tagalog]] o [[Alpabetong Filipino]]);<br>''Panhistoriyang [[Baybayin]]''
|isoexception=diyalektos
|glottorefname=Batangas
}}
An '''Batangas Tagalog''' (mas tultol na '''Batangan''', '''Batangeño''', o '''Batangenyo''' {{IPA-tl|batɐŋˈgɛn.ɲo|}}), sarong [[diyalekto]] kan [[tataramon na Tagalog]] na pigtataram primera sa Provincia nin [[Batangas]] asin sa mga porsyon kan [[Quezon]], an provincia kan [[Laguna|Laguna]] asin sa isla kan [[Mindoro]]. Pigsasaladawan ini sa paagi kan sarong makusog na tuldik asin sarong bokabularyo dangan gramatika na harani na kaano-ano sa [[Suanoy na Tagalog]]. {{Citation needed|date=July 2012}}. Dai karaniwan, sa kolokyal na Batangan, tanganing magtaram nin [[Tagles]] (o infuse sa [[ tataramon na Ingles|mga terminong Ingles]], arog sa [[tataramon na Filipino|Manila Tagalog]])
==Mga diyalekto kan Batangas==
{|class="wikitable"
! style="background:#efefff;" | Suanoy na Tagalog (Gurang na Tagalog)
! style="background:#efefef;" | Modernong Tagalog
! style="background:#efefef;" | Bikol Sentral
|-
| Asbag
| Yabang
| Hambog
|-
| Bilot
| Tuta
| Ido, Ugbon
|-
| Huntahan
| Kwentuhan
| Istoriyahan
|-
| Kakaunin
| Susunduin
| Hatodon
|-
| Bang-aw
| Ulol
| Ribong, Bua(-bua)
|-
| Buog
| Tulog
| Turog
|-
| Sumbi
| Suntok
| Suntok, Bugti, Buntol
|-
| Taluti
| Daldal
| Daldal, Tabil
|-
| Guyam
| Langgam
| Tanga (Komun na tataramon), <br/>Sirum (ibang parte kan Bikol)
|-
| Tarangkahan
| Geyt
| Trangka, Geyt
|-
| Kahanggan
| Kapitbahay
| Kataid (Naga), <br/>Kataning (Legazpi)
|-
| Atungal
| Iyak
| Hibi, Tangis
|-
| Baak
| Hati
| Baak, Bangâ
|-
| Dagasa
| Bulusok
| Bugsok
|-
| Dine
| Diyan
| Diyan
|-
| Barino
| Galit
| Anggot (Naga), <br/>Dagit (Legazpi)
|-
| Sura
| Inis
| Suya, Uyam, Bangit
|-
| Gahaman
| Takaw
| Paslô
|-
| Susot
| Ginawang hindi-maganda
| Maraot na ginibo
|-
| Harot
| Landi
| Gìtil
|-
| Litar
| Pasyal
| Pasyar
|-
| Gura
| Sumbrero
| Kopyâ (Naga), Kalò (Legazpi)
|-
| Landang
| Lagnat
| Kalentura
|-
| Kapulong
| Kausap
| Kaulay (Naga), Kahuron (Legazpi)
|-
| Barik
| Lasing
| Burat (Naga), <br/>Buyong (Legazpi)
|-
| Suray
| Liko
| Siko
|-
| Tubal
| Maduming-damit
| Maating bado
|-
| Timo
| Tigil
| Pundo, Tunong, Untok
|-
| Takin
| Tahol
| Batok
|-
| Mamay
| Lolo
| Lolo
|-
| Hiso
| Sipilyo
| Sepilyo, Panghinis
|-
| Asbar
| Garuti
| Sintas
|-
| Nagpabulak
| Nagpakulo
| Nagpagâgâ
|-
| Masukal
| Malago
| Mauswag
|-
| Imis
| Linis
| Linig
|-
| Umis
| Ngiti
| Ngisi, Huyom, Ngirit (Naga), <br/>Ulok (Legazpi)
|-
| Umungkot
| Umupo
| Matukaw
|-
| Pangkal
| Tamad
| Hugak
|-
| Maas/Ulaga/Malag
| Tanga
| Patal, Palpal, Bobo
|-
| Hawot
| Tuyo
| Alang, Tuyô
|-
| Bangi
| Ihaw
| Asal
|-
| Balatong
| Monggo
| Munggo
|-
| Salop
| Salok
| Ganta
|-
| Sahol
| Kumain gamit ang kamay
| Magkakan gamit an kamot (Naga),<br/>Magkaon gamit an kamot (Legazpi)
|}
===Mga diyalekto kan Batangas Tagalog na napapalibutan kan lugar===
; Sa luwas kan hangganan kan Batangas
* [[Alaminos, Laguna]]
* [[Alfonso, Cavite]]
* [[Calamba|Calamba, Laguna]]
* [[Candelaria, Quezon]]
* [[Los Baños, Laguna]]
* [[Magallanes, Cavite]]
* [[San Pablo, Laguna]]
* [[Tagaytay|Tagaytay, Cavite]]
* [[Tiaong, Quezon]]
==Toltolan==
{{reflist}}
{{stub}}
1cds2wsdq1jh5x7dtc2lim6lwdyt211
233224
233223
2022-07-21T15:29:10Z
Otterfolwer
18585
/* Mga diyalekto kan Batangas */
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox language
|name=Batangas Tagalog
|nativename=
|states=[[Filipinas]]
|region=[[Batangas]]
|speakers=?
|familycolor=Austronesyo
|fam2=[[Malayo-Polinesyo|Malayo-Polinesyo]]
|fam3=[[Mga tataramon na Filipino|Filipino]]
|fam4=[[Mga tataramon na Sentral Filipino|Sentral Filipino]]
|fam5=[[Tataramon na Tagalog|Tagalog]]
|script=[[Iskriturang Latin|Latin]] ([[Abakada|Tagalog]] o [[Alpabetong Filipino]]);<br>''Panhistoriyang [[Baybayin]]''
|isoexception=diyalektos
|glottorefname=Batangas
}}
An '''Batangas Tagalog''' (mas tultol na '''Batangan''', '''Batangeño''', o '''Batangenyo''' {{IPA-tl|batɐŋˈgɛn.ɲo|}}), sarong [[diyalekto]] kan [[tataramon na Tagalog]] na pigtataram primera sa Provincia nin [[Batangas]] asin sa mga porsyon kan [[Quezon]], an provincia kan [[Laguna|Laguna]] asin sa isla kan [[Mindoro]]. Pigsasaladawan ini sa paagi kan sarong makusog na tuldik asin sarong bokabularyo dangan gramatika na harani na kaano-ano sa [[Suanoy na Tagalog]]. {{Citation needed|date=July 2012}}. Dai karaniwan, sa kolokyal na Batangan, tanganing magtaram nin [[Tagles]] (o infuse sa [[ tataramon na Ingles|mga terminong Ingles]], arog sa [[tataramon na Filipino|Manila Tagalog]])
==Mga diyalekto kan Batangas==
{|class="wikitable"
! style="background:#efefff;" | Suanoy na Tagalog (Gurang na Tagalog)
! style="background:#efefef;" | Modernong Tagalog
! style="background:#efefef;" | [[Tataramon na Bikol Sentral|Bikol Sentral]]
|-
| Asbag
| Yabang
| Hambog
|-
| Bilot
| Tuta
| Ido, Ugbon
|-
| Huntahan
| Kwentuhan
| Istoriyahan
|-
| Kakaunin
| Susunduin
| Hatodon
|-
| Bang-aw
| Ulol
| Ribong, Bua(-bua)
|-
| Buog
| Tulog
| Turog
|-
| Sumbi
| Suntok
| Suntok, Bugti, Buntol
|-
| Taluti
| Daldal
| Daldal, Tabil
|-
| Guyam
| Langgam
| Tanga (Komun na tataramon), <br/>Sirum (ibang parte kan Bikol)
|-
| Tarangkahan
| Geyt
| Trangka, Geyt
|-
| Kahanggan
| Kapitbahay
| Kataid (Naga), <br/>Kataning (Legazpi)
|-
| Atungal
| Iyak
| Hibi, Tangis
|-
| Baak
| Hati
| Baak, Bangâ
|-
| Dagasa
| Bulusok
| Bugsok
|-
| Dine
| Diyan
| Diyan
|-
| Barino
| Galit
| Anggot (Naga), <br/>Dagit (Legazpi)
|-
| Sura
| Inis
| Suya, Uyam, Bangit
|-
| Gahaman
| Takaw
| Paslô
|-
| Susot
| Ginawang hindi-maganda
| Maraot na ginibo
|-
| Harot
| Landi
| Gìtil
|-
| Litar
| Pasyal
| Pasyar
|-
| Gura
| Sumbrero
| Kopyâ (Naga), Kalò (Legazpi)
|-
| Landang
| Lagnat
| Kalentura
|-
| Kapulong
| Kausap
| Kaulay (Naga), Kahuron (Legazpi)
|-
| Barik
| Lasing
| Burat (Naga), <br/>Buyong (Legazpi)
|-
| Suray
| Liko
| Siko
|-
| Tubal
| Maduming-damit
| Maating bado
|-
| Timo
| Tigil
| Pundo, Tunong, Untok
|-
| Takin
| Tahol
| Batok
|-
| Mamay
| Lolo
| Lolo
|-
| Hiso
| Sipilyo
| Sepilyo, Panghinis
|-
| Asbar
| Garuti
| Sintas
|-
| Nagpabulak
| Nagpakulo
| Nagpagâgâ
|-
| Masukal
| Malago
| Mauswag
|-
| Imis
| Linis
| Linig
|-
| Umis
| Ngiti
| Ngisi, Huyom, Ngirit (Naga), <br/>Ulok (Legazpi)
|-
| Umungkot
| Umupo
| Matukaw
|-
| Pangkal
| Tamad
| Hugak
|-
| Maas/Ulaga/Malag
| Tanga
| Patal, Palpal, Bobo
|-
| Hawot
| Tuyo
| Alang, Tuyô
|-
| Bangi
| Ihaw
| Asal
|-
| Balatong
| Monggo
| Munggo
|-
| Salop
| Salok
| Ganta
|-
| Sahol
| Kumain gamit ang kamay
| Magkakan gamit an kamot (Naga),<br/>Magkaon gamit an kamot (Legazpi)
|}
===Mga diyalekto kan Batangas Tagalog na napapalibutan kan lugar===
; Sa luwas kan hangganan kan Batangas
* [[Alaminos, Laguna]]
* [[Alfonso, Cavite]]
* [[Calamba|Calamba, Laguna]]
* [[Candelaria, Quezon]]
* [[Los Baños, Laguna]]
* [[Magallanes, Cavite]]
* [[San Pablo, Laguna]]
* [[Tagaytay|Tagaytay, Cavite]]
* [[Tiaong, Quezon]]
==Toltolan==
{{reflist}}
{{stub}}
hy5a981zn7y3opkc3ph8ayb5onxdvnu
233229
233224
2022-07-21T16:43:03Z
Ringer
55
/* Mga diyalekto kan Batangas */
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox language
|name=Batangas Tagalog
|nativename=
|states=[[Filipinas]]
|region=[[Batangas]]
|speakers=?
|familycolor=Austronesyo
|fam2=[[Malayo-Polinesyo|Malayo-Polinesyo]]
|fam3=[[Mga tataramon na Filipino|Filipino]]
|fam4=[[Mga tataramon na Sentral Filipino|Sentral Filipino]]
|fam5=[[Tataramon na Tagalog|Tagalog]]
|script=[[Iskriturang Latin|Latin]] ([[Abakada|Tagalog]] o [[Alpabetong Filipino]]);<br>''Panhistoriyang [[Baybayin]]''
|isoexception=diyalektos
|glottorefname=Batangas
}}
An '''Batangas Tagalog''' (mas tultol na '''Batangan''', '''Batangeño''', o '''Batangenyo''' {{IPA-tl|batɐŋˈgɛn.ɲo|}}), sarong [[diyalekto]] kan [[tataramon na Tagalog]] na pigtataram primera sa Provincia nin [[Batangas]] asin sa mga porsyon kan [[Quezon]], an provincia kan [[Laguna|Laguna]] asin sa isla kan [[Mindoro]]. Pigsasaladawan ini sa paagi kan sarong makusog na tuldik asin sarong bokabularyo dangan gramatika na harani na kaano-ano sa [[Suanoy na Tagalog]]. {{Citation needed|date=July 2012}}. Dai karaniwan, sa kolokyal na Batangan, tanganing magtaram nin [[Tagles]] (o infuse sa [[ tataramon na Ingles|mga terminong Ingles]], arog sa [[tataramon na Filipino|Manila Tagalog]])
==Mga diyalekto kan Batangas==
{|class="wikitable"
! style="background:#efefff;" | Suanoy na Tagalog (Gurang na Tagalog)
! style="background:#efefef;" | Modernong Tagalog
! style="background:#efefef;" | [[Tataramon na Bikol Sentral|Bikol Sentral]]
|-
| Asbag
| Yabang
| Hambog
|-
| Bilot
| Tuta
| Ido, Ugbon
|-
| Huntahan
| Kwentuhan
| Istoriyahan
|-
| Kakaunin
| Susunduin
| Hatodon
|-
| Bang-aw
| Ulol
| Ribong, Bua(-bua)
|-
| Buog
| Tulog
| Turog
|-
| Sumbi
| Suntok
| Suntok, Bugti, Buntol
|-
| Taluti
| Daldal
| Daldal, Tabil
|-
| Guyam
| Langgam
| Tanga (Komun na tataramon), <br/>Sirum (ibang parte kan Bikol)
|-
| Tarangkahan
| Geyt
| Trangka, Geyt
|-
| Kahanggan
| Kapitbahay
| Kataid (Naga), <br/>Kataning (Legazpi)
|-
| Atungal
| Iyak
| Hibi, Tangis
|-
| Baak
| Hati
| Baak, Bangâ
|-
| Dagasa
| Bulusok
| Bugsok
|-
| Dine
| Diyan
| Diyan
|-
| Barino
| Galit
| Anggot (Naga), <br/>Dagit (Legazpi)
|-
| Sura
| Inis
| Suya, Uyam, Bangit
|-
| Gahaman
| Takaw
| Paslô
|-
| Susot
| Ginawang hindi-maganda
| Maraot na ginibo
|-
| Harot
| Landi
| Gìtil
|-
| Litar
| Pasyal
| Pasyar
|-
| Gura
| Sumbrero
| Kopyâ (Naga), Kalò (Legazpi)
|-
| Landang
| Lagnat
| Kalentura
|-
| Kapulong
| Kausap
| Kaulay (Naga), Kahuron (Legazpi)
|-
| Barik
| Lasing
| Burat (Naga), <br/>Buyong (Legazpi)
|-
| Suray
| Liko
| Siko
|-
| Tubal
| Maduming-damit
| Maating bado, mo'moon
|-
| Timo
| Tigil
| Pundo, Tunong, Untok
|-
| Takin
| Tahol
| Batok
|-
| Mamay
| Lolo
| Lolo
|-
| Hiso
| Sipilyo
| Sepilyo, Panghinis
|-
| Asbar
| Garuti
| Sintas
|-
| Nagpabulak
| Nagpakulo
| Nagpagâgâ, nagdanat
|-
| Masukal
| Malago
| Mauswag
|-
| Imis
| Linis
| Linig
|-
| Umis
| Ngiti
| Ngisi, Huyom, Ngirit (Naga), <br/>Ulok (Legazpi)
|-
| Umungkot
| Umupo
| Matukaw
|-
| Pangkal
| Tamad
| Hugak
|-
| Maas/Ulaga/Malag
| Tanga
| Patal, Palpal, Bobo
|-
| Hawot
| Tuyo
| Alang, Tuyô
|-
| Bangi
| Ihaw
| Asal
|-
| Balatong
| Monggo
| Munggo
|-
| Salop
| Salok
| Ganta
|-
| Sahol
| Kumain gamit ang kamay
| Magkakan gamit an kamot (Naga), magkamot<br/>Magkaon gamit an kamot (Legazpi)
|}
===Mga diyalekto kan Batangas Tagalog na napapalibutan kan lugar===
; Sa luwas kan hangganan kan Batangas
* [[Alaminos, Laguna]]
* [[Alfonso, Cavite]]
* [[Calamba|Calamba, Laguna]]
* [[Candelaria, Quezon]]
* [[Los Baños, Laguna]]
* [[Magallanes, Cavite]]
* [[San Pablo, Laguna]]
* [[Tagaytay|Tagaytay, Cavite]]
* [[Tiaong, Quezon]]
==Toltolan==
{{reflist}}
{{stub}}
397eikx9bk4n6vosr2jvshaaw27samj
233230
233229
2022-07-21T16:51:04Z
Ringer
55
/* Mga diyalekto kan Batangas */
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox language
|name=Batangas Tagalog
|nativename=
|states=[[Filipinas]]
|region=[[Batangas]]
|speakers=?
|familycolor=Austronesyo
|fam2=[[Malayo-Polinesyo|Malayo-Polinesyo]]
|fam3=[[Mga tataramon na Filipino|Filipino]]
|fam4=[[Mga tataramon na Sentral Filipino|Sentral Filipino]]
|fam5=[[Tataramon na Tagalog|Tagalog]]
|script=[[Iskriturang Latin|Latin]] ([[Abakada|Tagalog]] o [[Alpabetong Filipino]]);<br>''Panhistoriyang [[Baybayin]]''
|isoexception=diyalektos
|glottorefname=Batangas
}}
An '''Batangas Tagalog''' (mas tultol na '''Batangan''', '''Batangeño''', o '''Batangenyo''' {{IPA-tl|batɐŋˈgɛn.ɲo|}}), sarong [[diyalekto]] kan [[tataramon na Tagalog]] na pigtataram primera sa Provincia nin [[Batangas]] asin sa mga porsyon kan [[Quezon]], an provincia kan [[Laguna|Laguna]] asin sa isla kan [[Mindoro]]. Pigsasaladawan ini sa paagi kan sarong makusog na tuldik asin sarong bokabularyo dangan gramatika na harani na kaano-ano sa [[Suanoy na Tagalog]]. {{Citation needed|date=July 2012}}. Dai karaniwan, sa kolokyal na Batangan, tanganing magtaram nin [[Tagles]] (o infuse sa [[ tataramon na Ingles|mga terminong Ingles]], arog sa [[tataramon na Filipino|Manila Tagalog]])
==Mga diyalekto kan Batangas==
{|class="wikitable"
! style="background:#efefff;" | Suanoy na Tagalog (Gurang na Tagalog)
! style="background:#efefef;" | Modernong Tagalog
! style="background:#efefef;" | [[Tataramon na Bikol Sentral|Bikol Sentral]]
|-
| Asbag
| Yabang
| Hambog,hawhaw
|-
| Bilot
| Tuta
| Ido, Ugbon
|-
| Huntahan
| Kwentuhan
| Istoriyahan
|-
| Kakaunin
| Susunduin
| Hatodon
|-
| Bang-aw
| Ulol
| Ribong, Bua(-bua)
|-
| Buog
| Tulog
| Turog
|-
| Sumbi
| Suntok
| Suntok, Bugti, Buntol
|-
| Taluti
| Daldal
| Daldal, Tabil
|-
| Guyam
| Langgam
| Tanga (Komun na tataramon), <br/>Sirum (ibang parte kan Bikol)
|-
| Tarangkahan
| Geyt
| Trangka, Geyt
|-
| Kahanggan
| Kapitbahay
| Kataid (Naga), <br/>Kataning (Legazpi)
|-
| Atungal
| Iyak
| Hibi, Tangis
|-
| Baak
| Hati
| Baak, Bangâ
|-
| Dagasa
| Bulusok
| Bugsok
|-
| Dine
| Diyan
| Diyan
|-
| Barino
| Galit
| Anggot (Naga), <br/>Dagit (Legazpi)
|-
| Sura
| Inis
| Suya, Uyam, Bangit
|-
| Gahaman
| Takaw
| Paslô
|-
| Susot
| Ginawang hindi-maganda
| Maraot na ginibo
|-
| Harot
| Landi
| Gìtil
|-
| Litar
| Pasyal
| Pasyar
|-
| Gura
| Sumbrero
| Kopyâ (Naga), Kalò (Legazpi)
|-
| Landang
| Lagnat
| Kalentura
|-
| Kapulong
| Kausap
| Kaulay (Naga), Kahuron (Legazpi)
|-
| Barik
| Lasing
| Burat (Naga), <br/>Buyong (Legazpi)
|-
| Suray
| Liko
| Siko
|-
| Tubal
| Maduming-damit
| Maating bado, mo'moon
|-
| Timo
| Tigil
| Pundo, Tunong, Untok
|-
| Takin
| Tahol
| Batok
|-
| Mamay
| Lolo
| Lolo
|-
| Hiso
| Sipilyo
| Sepilyo, Panghinis
|-
| Asbar
| Garuti
| Sintas
|-
| Nagpabulak
| Nagpakulo
| Nagpagâgâ, nagdanat
|-
| Masukal
| Malago
| Mauswag
|-
| Imis
| Linis
| Linig
|-
| Umis
| Ngiti
| Ngisi, Huyom, Ngirit (Naga), <br/>Ulok (Legazpi)
|-
| Umungkot
| Umupo
| Matukaw
|-
| Pangkal
| Tamad
| Hugak
|-
| Maas/Ulaga/Malag
| Tanga
| Patal, Palpal, Bobo
|-
| Hawot
| Tuyo
| Alang, Tuyô
|-
| Bangi
| Ihaw
| Asal
|-
| Balatong
| Monggo
| Munggo
|-
| Salop
| Salok
| Ganta
|-
| Sahol
| Kumain gamit ang kamay
| Magkakan gamit an kamot (Naga), magkamot<br/>Magkaon gamit an kamot (Legazpi)
|}
===Mga diyalekto kan Batangas Tagalog na napapalibutan kan lugar===
; Sa luwas kan hangganan kan Batangas
* [[Alaminos, Laguna]]
* [[Alfonso, Cavite]]
* [[Calamba|Calamba, Laguna]]
* [[Candelaria, Quezon]]
* [[Los Baños, Laguna]]
* [[Magallanes, Cavite]]
* [[San Pablo, Laguna]]
* [[Tagaytay|Tagaytay, Cavite]]
* [[Tiaong, Quezon]]
==Toltolan==
{{reflist}}
{{stub}}
pyfnle7ujazkdpi1sqjjj6rthpomgcw
233231
233230
2022-07-21T16:52:02Z
Ringer
55
/* Mga diyalekto kan Batangas */
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox language
|name=Batangas Tagalog
|nativename=
|states=[[Filipinas]]
|region=[[Batangas]]
|speakers=?
|familycolor=Austronesyo
|fam2=[[Malayo-Polinesyo|Malayo-Polinesyo]]
|fam3=[[Mga tataramon na Filipino|Filipino]]
|fam4=[[Mga tataramon na Sentral Filipino|Sentral Filipino]]
|fam5=[[Tataramon na Tagalog|Tagalog]]
|script=[[Iskriturang Latin|Latin]] ([[Abakada|Tagalog]] o [[Alpabetong Filipino]]);<br>''Panhistoriyang [[Baybayin]]''
|isoexception=diyalektos
|glottorefname=Batangas
}}
An '''Batangas Tagalog''' (mas tultol na '''Batangan''', '''Batangeño''', o '''Batangenyo''' {{IPA-tl|batɐŋˈgɛn.ɲo|}}), sarong [[diyalekto]] kan [[tataramon na Tagalog]] na pigtataram primera sa Provincia nin [[Batangas]] asin sa mga porsyon kan [[Quezon]], an provincia kan [[Laguna|Laguna]] asin sa isla kan [[Mindoro]]. Pigsasaladawan ini sa paagi kan sarong makusog na tuldik asin sarong bokabularyo dangan gramatika na harani na kaano-ano sa [[Suanoy na Tagalog]]. {{Citation needed|date=July 2012}}. Dai karaniwan, sa kolokyal na Batangan, tanganing magtaram nin [[Tagles]] (o infuse sa [[ tataramon na Ingles|mga terminong Ingles]], arog sa [[tataramon na Filipino|Manila Tagalog]])
==Mga diyalekto kan Batangas==
{|class="wikitable"
! style="background:#efefff;" | Suanoy na Tagalog (Gurang na Tagalog)
! style="background:#efefef;" | Modernong Tagalog
! style="background:#efefef;" | [[Tataramon na Bikol Sentral|Bikol Sentral]]
|-
| Asbag
| Yabang
| Hambog,hawhaw
|-
| Bilot
| Tuta
| Ido, Ugbon
|-
| Huntahan
| Kwentuhan
| Istoriyahan
|-
| Kakaunin
| Susunduin
| Hatodon
|-
| Bang-aw
| Ulol
| Ribong, Bua(-bua), rungaw (na hayop)
|-
| Buog
| Tulog
| Turog
|-
| Sumbi
| Suntok
| Suntok, Bugti, Buntol
|-
| Taluti
| Daldal
| Daldal, Tabil
|-
| Guyam
| Langgam
| Tanga (Komun na tataramon), <br/>Sirum (ibang parte kan Bikol)
|-
| Tarangkahan
| Geyt
| Trangka, Geyt
|-
| Kahanggan
| Kapitbahay
| Kataid (Naga), <br/>Kataning (Legazpi)
|-
| Atungal
| Iyak
| Hibi, Tangis
|-
| Baak
| Hati
| Baak, Bangâ
|-
| Dagasa
| Bulusok
| Bugsok
|-
| Dine
| Diyan
| Diyan
|-
| Barino
| Galit
| Anggot (Naga), <br/>Dagit (Legazpi)
|-
| Sura
| Inis
| Suya, Uyam, Bangit
|-
| Gahaman
| Takaw
| Paslô
|-
| Susot
| Ginawang hindi-maganda
| Maraot na ginibo
|-
| Harot
| Landi
| Gìtil
|-
| Litar
| Pasyal
| Pasyar
|-
| Gura
| Sumbrero
| Kopyâ (Naga), Kalò (Legazpi)
|-
| Landang
| Lagnat
| Kalentura
|-
| Kapulong
| Kausap
| Kaulay (Naga), Kahuron (Legazpi)
|-
| Barik
| Lasing
| Burat (Naga), <br/>Buyong (Legazpi)
|-
| Suray
| Liko
| Siko
|-
| Tubal
| Maduming-damit
| Maating bado, mo'moon
|-
| Timo
| Tigil
| Pundo, Tunong, Untok
|-
| Takin
| Tahol
| Batok
|-
| Mamay
| Lolo
| Lolo
|-
| Hiso
| Sipilyo
| Sepilyo, Panghinis
|-
| Asbar
| Garuti
| Sintas
|-
| Nagpabulak
| Nagpakulo
| Nagpagâgâ, nagdanat
|-
| Masukal
| Malago
| Mauswag
|-
| Imis
| Linis
| Linig
|-
| Umis
| Ngiti
| Ngisi, Huyom, Ngirit (Naga), <br/>Ulok (Legazpi)
|-
| Umungkot
| Umupo
| Matukaw
|-
| Pangkal
| Tamad
| Hugak
|-
| Maas/Ulaga/Malag
| Tanga
| Patal, Palpal, Bobo
|-
| Hawot
| Tuyo
| Alang, Tuyô
|-
| Bangi
| Ihaw
| Asal
|-
| Balatong
| Monggo
| Munggo
|-
| Salop
| Salok
| Ganta
|-
| Sahol
| Kumain gamit ang kamay
| Magkakan gamit an kamot (Naga), magkamot<br/>Magkaon gamit an kamot (Legazpi)
|}
===Mga diyalekto kan Batangas Tagalog na napapalibutan kan lugar===
; Sa luwas kan hangganan kan Batangas
* [[Alaminos, Laguna]]
* [[Alfonso, Cavite]]
* [[Calamba|Calamba, Laguna]]
* [[Candelaria, Quezon]]
* [[Los Baños, Laguna]]
* [[Magallanes, Cavite]]
* [[San Pablo, Laguna]]
* [[Tagaytay|Tagaytay, Cavite]]
* [[Tiaong, Quezon]]
==Toltolan==
{{reflist}}
{{stub}}
3gqsonv6k1g07wbwygw7lvzoyk46olq
Olay kan paragamit:Brazal.dang
3
18840
233221
229421
2022-07-21T14:46:37Z
MediaWiki message delivery
7373
/* Campaign Product Team Office Hour - July 21, 2022 */ bàgong seksyon
wikitext
text/x-wiki
{{maogmang pag-abot}}
== Hehe ==
[[File:Sili Barnstar.png|thumb|Sili Barnstar]]
--<span style="border:1px solid red;padding:1px;">[[User: ShiminUfesoj|<font style="color: red;background: black;">''' Shimin_Ufesoj '''</font>]][[User talk: ShiminUfesoj|<font style="color: black;background:red;">''' Ulay_kita?'''</font>]] </span> 12:30, 9 Setyembre 2019 (UTC)
--Salamat na maray!
[[Paragamit:Brazal.dang|Dang Brazal]] ([[Olay kan paragamit:Brazal.dang|olay]]) 12:51, 9 Setyembre 2019 (UTC)
Hi [[Paragamit:Brazal.dang|Dang Brazal]],
Ika an nagattribute na an imahe ni Mariano Perfecto "hale sa koleksyon ni historyador Danilo Gerona, PhD." ? An imahe kan rebulto ni Mariano Perfecto ako mismo nagretrato. An rebulto niya nasasaray sa Museo kan University of Nueva Caceres. Bako man ining dakulang isyu, nangalas sana ko kun napa'no ta natakod an pangaran ni Dr. Gerona igdi sa artikulong ini. [[Paragamit:Ringer|Ringer]] ([[Olay kan paragamit:Ringer|olay]]) 20:19, 26 Setyembre 2019 (UTC)
== Community Insights Survey ==
<div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">
'''Share your experience in this survey'''
Hi {{PAGENAME}},
The Wikimedia Foundation is asking for your feedback in a survey about your experience with Wikimedia. The purpose of this survey is to learn how well the Foundation is supporting your work on and off wiki and how we can change or improve things in the future. The opinions you share will directly affect the current and future work of the Wikimedia Foundation.
Please take 15 to 25 minutes to '''give your feedback through this survey'''. It is available in various languages. [https://wikimedia.qualtrics.com/jfe/form/SV_0pSrrkJAKVRXPpj?Target=orgdash]
This survey is hosted by a third-party and governed by this privacy statement (in English). [https://foundation.wikimedia.org/wiki/Community_Insights_2019_Survey_Privacy_Statement]
Find more information about this project. [https://meta.wikimedia.org/wiki/Community_Insights] [mailto:surveys@wikimedia.org Email us] if you have any questions, or if you don't want to receive future messages about taking this survey.
Sincerely,
</div> [[User:RMaung (WMF)|RMaung (WMF)]] 16:21, 10 Setyembre 2019 (UTC)
<!-- Message sent by User:RMaung (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=CI2019List(pe_dashboard_users,act)&oldid=19364202 -->
== Imbitasyon sa Art + Feminism in the Philippines Campaign 2021 ==
Marhay na aldaw saimo asin mabalos sa nagin dakulang ambag mo sa nakalihis na taon na aktibidad ta na [[Wikipedia:Art and Feminism in the Philippines Edit-a-thon 2020|Art and Feminism in the Philippines Edit-a-thon 2020]]. Ngunyan na taon, giraray gigibuhon ta an programang ini asin magigin dakulang tabang kun ika makikisumaro giraray sa samuya tangani na ini magin produktibo. Bisitahon sana an pahinang ini para sa mga bareta: [[Art + Feminism in the Philippines Campaign 2021]].[[Paragamit:Kunokuno|Kunokuno]] ([[Olay kan paragamit:Kunokuno|olay]]) 16:34, 2 Pebrero 2021 (UTC)
==Badge para sa nakaaging Art and Feminism in the Philippines Edit-a-thon 2020==
{{Plantilya:Para-ambag sa Art and Feminism in the Philippines Edit-a-thon 2020}}
==Pagirumdom sa pagtapos kan Art+Feminism 2021==
Marhay na hapon sa gabos na nagpapartisipar para sa kampanya kan Art+Feminism ngunyan na taon. Mabalos ngunyan pa sana para sa saindong mga kontribusyon. Boot ko sanang ipagirumdom na igwa na sana kita nin hasta Mayo 22 para mailista an saindong mga entrang artikulo. [[Paragamit:Kunokuno|Kunokuno]] ([[Olay kan paragamit:Kunokuno|olay]]) 05:25, 19 Mayo 2021 (UTC)
== Campaigns Product Update #2 ==
<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Hello '''Campaigns Product Newsletter''' subscribers! We are excited to share our updates:
*'''Request for Feedback''': We have shared our project principles, wireframes for the desktop version, and open questions for you about the team’s event registration project. See the latest status updates [https://meta.wikimedia.org/wiki/Campaigns/Foundation_Product_Team/Registration#Status_Updates '''here'''.]
:Wireframes are design tools that imagine the future interface of the software. We haven’t built anything yet. We need your feedback on these designs so that we can make better product decisions. You can give feedback on the talk page regarding the design and features of the wireframes. We would love to hear your comments to help us establish the next necessary steps for the project.
:[[m:Talk:Campaigns/Foundation_Product_Team/Registration#Feedback_on_project_principles_&_wireframes_(October_2021)|'''''Please share with us your feedback!''''']]
*'''Presentations''': The Campaign Product team participated in [[m:WikiArabia/2021|WikiArabia 2021]] and [[m:WikiConference North America/2021|WikiConference North America 2021]] to give a brief introduction on how the team works. Senior Program Strategist [[User:Astinson (WMF)|Alex Stinson]] gave an overview about campaigns and how we can scale the organizing experience within the Movement. Senior Product Manager [[User:IFried (WMF)|Ilana Fried]] gave an introduction about the Product Team and the project wireframes of the first campaign software solution: the on-wiki registration tool. View the recorded presentation [https://www.youtube.com/watch?v=1AYknkmHGyI&t=751s '''here'''.]
*'''Team update''': We have hired our first team engineer, [[User:JCarvalho (WMF)|JCarvalho]] and our campaign organizing fellow, [[User:IBrazal (WMF)|IBrazal]]. Newsletter updates will be done by [[User:IBrazal (WMF)|IBrazal]] and she will be coordinating with you! We hope to have the rest of the engineering team onboard soon! For those of who missed the last Campaign Office Hour, you may [https://www.youtube.com/watch?v=7jT8fRUWjfI watch the recording] to know more about the Campaign Product Team.
'''What is next?'''
:'''Testers Needed'''! We will be partnering with [https://yux.design/ '''YUX'''], a design research agency, to learn how our team can improve the experience of Wikimedia campaign organizers and participants in Africa. For this reason, we are looking for community members who are willing to be part of the rapid testing sessions. Preferably, we want organizers and editors who have worked in an African context. If you would like to participate in testing, please email {{email|ibrazal-ctr|wikimedia.org}}.
:'''Upcoming Conferences'''. [[m:WikiIndaba conference 2021|'''Wiki Indaba 2021''']]. This year, the conference will be held virtually on November 5-7, 2021 with the theme "'''''Rethink + Reset : Visions of the future'''''". Read more about the conference [[m:WikiIndaba conference 2021|here]] or [[m:WikiIndaba conference 2021/Registration Information| register]] to join the event. We will be presenting the registration features on Sunday November 7.
:We will also be attending [[m:Wikimedia CEE Online Meeting 2021/Programme/Submissions/Building Organizer Tools for the Future of Campaigns|'''Wikimedia CEE Online Meeting 2021''']], which will be held virtually again this year on November 5-7, 2021. We will be presenting the registration tool on November 6 as part of our communication and sharing process.
:'''Translation Support'''. We are also beginning to translate the updates on Registration. If you think your language community would benefit from updates, please translate [[m:Campaigns/Foundation_Product_Team/Registration#Status_Updates|here]].
''Invite other organizers to [[m:Campaigns/Foundation_Product_Team/Subscribers| subscribe]] to this newsletter for updates!''
The Campaign Product Team
</div>
[[Paragamit:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Olay kan paragamit:MediaWiki message delivery|olay]]) 16:26, 28 Oktobre 2021 (UTC)
<!-- Message sent by User:IBrazal (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Campaigns/Foundation_Product_Team/Subscribers&oldid=22200025 -->
== Campaigns Product Update #3 ==
<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Hello '''Campaigns Product Newsletter''' subscribers!
We are excited to share our updates:
*'''Proposal to create new namespaces''': We have proposed to create two namespaces, which are “'''Event'''” and “'''Event talk'''.” This way, we can easily create an Event Center that pulls data from event pages. This Event Center may include tools to create event pages with registration support, a calendar of events, and event statistics, among other features. More importantly, the Event Center will highlight organizing as an essential part of the Wikimedia movement. Please give us feedback on [https://phabricator.wikimedia.org/T296280 Phabricator] or [[m:Talk:Campaigns/Foundation Product Team/Registration#Feedback_on_March_2022_update|Meta]] about our proposal to create two new namespaces.
*'''Engineering updates''': We are excited that we have finished hiring for our engineering team! Three engineers and an engineering manager have joined our team since our last update. In the last few months, they have conducted technical planning and launched the building phase of the project. They are now building the registration tool. You can see the [[m:Campaigns/Foundation Product Team|updated team on meta]].
*'''Design updates''': We conducted usability tests with a small group of testers for early feedback on the desktop wireframes. After collecting this feedback, we have developed a new version for desktop wireframes, which will be ready to share in the next few weeks. These desktop wireframes display the user flow of two experiences: one for organizers who want to add registration to their event pages, and another for participants who want to register for an event. Additionally, the design team is also currently working on the first version of mobile wireframes, which will be shared during the next office hour.
::1. View the latest desktop wireframes in '''Figma''' for [https://www.figma.com/proto/h0iZo5Tj6LHpsFDsInWiG0/Pilot---Event-Registration?node-id=1899%3A44995&scaling=min-zoom&page-id=1472%3A36710&starting-point-node-id=1899%3A44995&show-proto-sidebar=1&hide-ui=1 Campaign Organizer Prototype] and [https://www.figma.com/proto/h0iZo5Tj6LHpsFDsInWiG0/Pilot---Event-Registration?node-id=1998%3A49612&scaling=min-zoom&page-id=1472%3A36710&starting-point-node-id=1998%3A49612&show-proto-sidebar=1&hide-ui=1 Participant Registration Prototype].
::2. [[m:Talk:Campaigns/Foundation Product Team/Registration#Feedback_on_project_principles_&_wireframes_(October_2021)|Leave us some feedback]] on the desktop wireframes. Note that we haven’t posted the newest version of the desktop wireframes on the project page yet, but we will soon (and you can feel free to add feedback on any version you have seen).
*'''Ambassador updates''': Three product ambassadors for the Arabic, French and Swahili communities have now joined our team! They will help us collect feedback from Wikimedia communities about the project and understand the needs of organizers, through gathering first-hand information. These ambassadors are immersed as actual members of these communities, so they will also help us identify the needs of the organizers in our pilot communities. The ambassadors are: [[m:User:Bachounda (WMF)|'''M. Bachounda''']] for Arabic communities, [[m:User:Geugeor-WMF|'''Georges Fodouop''']] for French communities, and [[m:User:AMtavangu (WMF)|'''Antoni Mtavangu''']] for Swahili communities.
'''What is next?'''
:'''Next Office Hour''': We will be holding an office hour on '''March 31, 2022''' at 15:00 UTC, which will be conducted via [https://wikimedia.zoom.us/j/82046580320 '''Zoom''']. We invite everyone to attend, and we really hope to see you! The focus will be on the Registration Tool. The team will also be providing community updates on the usability test findings and design highlights for the wireframes. We will also share our current Project timeline and answer any questions you may have. [[m:Campaigns/Foundation Programs Team/Office Hours/2022 03|Join us and share your thoughts on these developments!]]
:In a few months, we are expecting to have the early testable version of the tool. By then, the team will be doing the first round of general testing and gathering feedback. We are looking forward to adding more features on the tool such as communication support, potentially by the end of this year. If you know other organizers that might be interested in following these developments, please recommend that they [[m:Campaigns/Foundation Product Team/Subscribers|subscribe to the newsletter]]. We want to receive as much feedback as we can.
Thank you!
'''The Campaign Product Team'''
</div>
[[Paragamit:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Olay kan paragamit:MediaWiki message delivery|kaulayon]]) 17:26, 22 Marso 2022 (UTC)
<!-- Message sent by User:IBrazal (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Campaigns/Foundation_Product_Team/Subscribers&oldid=23033286 -->
== Campaign Product Team Office Hour - March 31, 2022 ==
Hello '''Campaign Product Newsletter''' subscribers!
The Campaign Product Team will be hosting the next office hour to share exciting updates on the Registration Tool and new proposed namespaces for events. We will also be sharing community updates on the usability tests and design highlights of the latest mobile and desktop wireframes.
Join us and share your thoughts on these developments!
:Date: '''March 31, 2022'''
:Time: 15:00 UTC
:Zoom Link: https://wikimedia.zoom.us/j/82046580320
You may also watch [https://www.youtube.com/watch?v=7jT8fRUWjfI Campaigns Office Hour: Introducing the Campaigns Product Team] to learn more about the Team and the previous wireframes.
Feel free to send a message to '''ibrazal-ctr@wikimedia.org''' if you want to receive an email reminder for this meeting.
Thank you.
'''The Campaign Product Team'''
[[Paragamit:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Olay kan paragamit:MediaWiki message delivery|kaulayon]]) 17:37, 30 Marso 2022 (UTC)
<!-- Message sent by User:IBrazal (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Campaigns/Foundation_Product_Team/Subscribers&oldid=23066888 -->
== Campaign Product Team Office Hour - July 21, 2022 ==
Hello '''Campaign Product Newsletter''' subscribers!
The [[m:Campaigns/Foundation Product Team|'''Campaign Product Team''']] will be having an office hour today, '''July 21, 2022 at 17:00 UTC''' via '''Zoom''' to demo the first release of the [[m:Campaigns/Foundation Product Team/Registration|'''Event Registration Tool''']].
You may join the office hour using this [https://wikimedia.zoom.us/j/83538569035 '''meeting link'''].
We look forward to your participation.
Thank you.
Best,
The [[m:Campaigns/Foundation Product Team|'''Campaign Product Team''']]
[[Paragamit:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Olay kan paragamit:MediaWiki message delivery|kaulayon]]) 14:46, 21 Hulyo 2022 (UTC)
<!-- Message sent by User:IBrazal (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Campaigns/Foundation_Product_Team/Subscribers&oldid=23512297 -->
mbx902an469nos0txkl8c8e4aqycbcz
Plantilya:Speciesbox
10
19458
233201
185020
2022-07-21T13:52:57Z
Ralffralff
14987
wikitext
text/x-wiki
<noinclude><!--
-====================================================================
- Template:Speciesbox - Generate a taxobox infobox for species
-====================================================================
--
-- This template chooses parameters to send to {Taxobox/core}, to
-- generate a right-side taxobox infobox. Most parameters are just
-- passed directly; some are explained with a comment. When run as
-- stand-alone, the template shows Acacia aemula as sample output.
--
-- The genus name of the species is found by looking in order at
-- (1) the genus parameter
-- (2) the first word of the taxon parameter
-- (3) the first word of the page name.
-- The species name/specific epithet is found by looking in order at
-- (1) the species parameter
-- (2) the rest of the taxon parameter after removing the first word
-- (3) the rest of the page name after removing any final part in
-- parentheses and then removing the first word.
--
-- The genus name is then the entry into the taxonomic hierarchy.
--
-- A complication is that if the taxonomy template for the genus needs
-- disambiguation (i.e. is "Template:Taxonomy/GENUS (DISAMBIG)") then
-- the parameters will be genus=GENUS (DISAMBIG) | species=EPITHET
-- Can also have genus=GENUS/QUALIFIER
--
-------------------------------- Invoke {Taxobox/core}
The nowiki that follows is needed because of parser bug T18700--></noinclude><nowiki/>{{Taxobox/core<includeonly>
| edit link = {{{edit link|{{{edit_link|edit}}} }}}</includeonly><noinclude><!--
--
-- fossil_range: If the specified fossil range is a period supported
-- by templates {period_start} and {next_period}, then it incorporates
-- the specified range in template {geological range}, but checking
-- to display properly. Otherwise, just passes parameter.
--></noinclude>
| temporal_range = {{#if:{{{fossil_range|{{{fossil range|}}} }}}|{{#iferror:{{geological range|{{{temporal_range|{{{temporal range|{{{fossil_range|{{{fossil range|}}} }}} }}} }}} }}|{{{temporal_range|{{{temporal range|{{{fossil_range|{{{fossil range|}}} }}} }}} }}}|{{geological range|{{{temporal_range|{{{temporal range|{{{fossil_range|{{{fossil range|}}} }}} }}} }}} }} }} | {{#if:{{{oldest fossil|{{{oldest_fossil|}}} }}}|{{geological range|{{{oldest fossil|{{{oldest_fossil}}} }}}|{{{youngest fossil|{{{youngest_fossil|Recent}}} }}} }} }} }}<noinclude><!--
PARENT: this is the taxon whose taxonomy template is used to find the taxonomic hierarchy; if
not supplied as a parameter value, it defaults to the genus name.
Template:Taxonomy/PARENT must exist. --></noinclude>
| parent = <includeonly>{{{parent|{{Speciesbox/getGenus|{{{taxon|}}}|{{{genus|}}}}}}}}</includeonly><noinclude>Acacia<!--
DISPLAY PARENTS:
Number of immediate parents to display. Defaults to 1 above species, normally the genus (which is displayed as
a major rank, anyway).
--></noinclude>
| display_taxa = {{#expr:{{{display parents|{{{display_parents|1}}} }}}-1}}<noinclude><!--
AUTHORITY (etc):
In the format "author, year".
Species-authority is redundant to binomial_authority; we'll just list it the once. (This avoids reference-duplication errors, too.
| species_authority = {{{authority|{{{binomial authority|{{{binomial_authority|}}} }}} }}}--></noinclude>
| authority = {{{authority|}}}
| parent_authority = {{{parent_authority|{{{parent authority|}}}}}}
| grandparent_authority = {{{grandparent_authority|{{{grandparent authority|}}}}}}
| greatgrandparent_authority = {{{greatgrandparent_authority|{{{greatgrandparent authority|}}}}}}
| greatgreatgrandparent_authority = {{{greatgreatgrandparent_authority|{{{greatgreatgrandparent authority|}}}}}}
| greatgreatgreatgrandparent_authority = {{{greatgreatgreatgrandparent_authority|{{{greatgreatgreatgrandparent authority|}}}}}}
| offset = 1
<noinclude><!--
NAME:
{{Speciesbox/name}} both determines the taxobox name and whether the page title should be italicized by
adding the {{italic title}} template.
--></noinclude>
| name = {{Speciesbox/name|{{{name|<noinclude>''Acacia aemula''</noinclude>}}}|{{{taxon|}}}|{{{genus|}}}|{{{species|}}}|{{PAGENAMEBASE}}|{{{italic_title|{{{italic title|yes}}}}}}}}<noinclude><!--
-- colour: (Note UK spelling here) There are two cases:
1) the parameter color_as has a value – the colour is found directly using {{Taxobox colour|color_as}}
2) otherwise – Module:Autotaxobox|taxoboxColour searches up the taxonomic hierarchy to try to find a taxon that
determines the taxobox colour
--></noinclude>
| colour = {{#if:{{{color_as|{{{colour_as|{{{color as|{{{colour as|}}}}}}}}}}}}|{{Taxobox colour|{{{color_as|{{{colour_as|{{{color as|{{{colour as|}}}}}}}}}}}}}}|{{#invoke:Autotaxobox|taxoboxColour|<includeonly>{{{parent|{{Speciesbox/getGenus|{{{taxon|}}}|{{{genus|}}}}}}}}</includeonly><noinclude>Acacia</noinclude> }} }}
| status = {{{status|}}}
| status_system = {{{status system|{{{status_system|}}} }}}
| status_ref = {{{status ref|{{{status_ref|}}} }}}
| status2 = {{{status2|}}}
| status2_system = {{{status2 system|{{{status2_system|}}} }}}
| status2_ref = {{{status2 ref|{{{status2_ref|}}} }}}
| trend = {{{trend|}}}
| image = {{{image|}}}
| upright = {{{image_upright|{{{image upright|}}} }}}
| image_alt = {{{image alt|{{{image_alt|}}} }}}
| image_caption = {{{image caption|{{{image_caption|}}} }}}
| image2 = {{{image2|}}}
| upright2 = {{{image2_upright|{{{image2 upright|}}} }}}
| image2_alt = {{{image2 alt|{{{image2_alt|}}} }}}
| image2_caption = {{{image2 caption|{{{image2_caption|}}} }}}
| classification_status = {{{classification status|{{{classification_status|}}} }}}
| diversity = {{{diversity|}}}
| diversity_ref = {{{diversity ref|{{{diversity_ref|}}} }}}
| diversity_link = {{{diversity link|{{{diversity_link|}}} }}}
| extinct = {{{extinct|}}}
| species = {{#if:{{{extinct|}}}|†|{{#ifeq:{{{status|}}}|EX|†|{{Taxon info|<includeonly>{{Speciesbox/getGenus|{{{taxon|}}}|{{{genus|}}}}}</includeonly><noinclude>Acacia</noinclude>|dagger}}}}}}<!--
-->'''{{taxon italics|abbreviated=yes|<includeonly>{{Speciesbox/trim|{{Speciesbox/getGenus|{{{taxon|}}}|{{{genus|}}}}}}} {{Speciesbox/getSpecies|{{{taxon|}}}|{{{species|}}}}}</includeonly><noinclude>Acacia aemula</noinclude>}}'''
| binomial = <span style="font-weight:normal;">{{#if:{{{extinct|}}}|†|{{#ifeq:{{{status|}}}|EX|†|{{Taxon info|<includeonly>{{Speciesbox/getGenus|{{{taxon|}}}|{{{genus|}}}}}</includeonly><noinclude>Acacia</noinclude>|dagger}}}}}}</span><!--
-->{{taxon italics|<includeonly>{{Speciesbox/trim|{{Speciesbox/getGenus|{{{taxon|}}}|{{{genus|}}}}}}} {{Speciesbox/getSpecies|{{{taxon|}}}|{{{species|}}}}}</includeonly><noinclude>Acacia aemula</noinclude>}}
| binomial_authority = {{{authority|{{{binomial authority|{{{binomial_authority|}}} }}} }}}
| subdivision = {{{subdivision|}}}
| subdivision_ranks = {{{subdivision ranks|{{{subdivision_ranks|Subspecies}}} }}}
| subdivision_ref = {{{subdivision_ref|{{{subdivision ref|}}} }}}
| type_strain = {{{type strain|{{{type_strain|}}} }}}
| type_strain_ref = {{{type_strain_ref|{{{type strain ref|}}} }}}
| range_map = {{{range map|{{{range_map|}}} }}}
| range_map_upright = {{{range_map_upright|{{{range map upright|}}}}}}
| range_map_alt = {{{range map alt|{{{range_map_alt|}}} }}}
| range_map_caption = {{{range map caption|{{{range_map_caption|}}} }}}
| range_map2 = {{{range map2|{{{range_map2|}}} }}}
| range_map2_upright = {{{range_map2_upright|{{{range map2 upright|}}}}}}
| range_map2_alt = {{{range map2 alt|{{{range_map2_alt|}}} }}}
| range_map2_caption = {{{range map2 caption|{{{range_map2_caption|}}} }}}
| range_map3 = {{{range map3|{{{range_map3|}}} }}}
| range_map3_upright = {{{range_map3_upright|{{{range map3 upright|}}}}}}
| range_map3_alt = {{{range map3 alt|{{{range_map3_alt|}}} }}}
| range_map3_caption = {{{range map3 caption|{{{range_map3_caption|}}} }}}
| range_map4 = {{{range map4|{{{range_map4|}}} }}}
| range_map4_upright = {{{range_map4_upright|{{{range map4 upright|}}}}}}
| range_map4_alt = {{{range map4 alt|{{{range_map4_alt|}}} }}}
| range_map4_caption = {{{range map4 caption|{{{range_map4_caption|}}} }}}
| synonyms_ref = {{{synonyms ref|{{{synonyms_ref|}}} }}}
| synonyms = {{{synonyms|}}}
}}{{Speciesbox/parameterCheck|{{{taxon|}}}|{{{genus|}}}|{{{species|}}}}}{{#invoke:Check for unknown parameters|check|unknown={{main other|[[Category:Pages using speciesbox with unknown parameters|_VALUE_{{PAGENAME}}]]}}|preview = unknown parameter "_VALUE_"|ignoreblank=y|authority|binomial authority||binomial_authority|classification status|classification_status|color as|color_as|colour as|colour_as|display parents|display_parents|diversity|diversity link|diversity ref|diversity_link|diversity_ref|edit link|edit_link|extinct|fossil range|fossil_range|genus|grandparent authority|grandparent_authority|greatgrandparent authority|greatgrandparent_authority|greatgreatgrandparent authority|greatgreatgrandparent_authority|greatgreatgreatgrandparent authority|greatgreatgreatgrandparent_authority|image|image alt|image caption|image upright|image2|image2 alt|image2 caption|image2 upright|image2_alt|image2_caption|image2_upright|image_alt|image_caption|image_upright|italic title|italic_title|name|oldest fossil|oldest_fossil|parent|parent authority|parent_authority|range map|range map alt|range map caption|range map upright|range map2|range map2 alt|range map2 caption|range map2 upright|range map3|range map3 alt|range map3 caption|range map3 upright|range map4|range map4 alt|range map4 caption|range map4 upright|range_map|range_map2|range_map2_alt|range_map2_caption|range_map2_upright|range_map3|range_map3_alt|range_map3_caption|range_map3_caption|range_map3_upright|range_map4|range_map4_alt|range_map4_caption|range_map4_upright|range_map4_upright|range_map_alt|range_map_caption|range_map_upright|species|status|status ref|status system|status2|status2 ref|status2 system|status2_ref|status2_system|status_ref|status_system|subdivision|subdivision ranks|subdivision ref|subdivision_ranks|subdivision_ref|synonyms|synonyms ref|synonyms_ref|taxon|temporal range|temporal_range|trend|type strain|type_strain|type strain ref|type_strain_ref|youngest fossil|youngest_fossil}}<noinclude>
{{documentation}}</noinclude>
nw8nsp8l2goqu5qagwac804c8fkpos0
Plantilya:Taxobox/core
10
19459
233207
207270
2022-07-21T14:09:53Z
Ralffralff
14987
wikitext
text/x-wiki
{| class="infobox biota" style="text-align: left; width: 200px; font-size: 100%"
|-
! colspan=2 style="text-align: center{{#if:{{{colour|}}}|{{;}} background-color: {{{colour}}}| }}" | {{#if:{{{name|}}}|{{{name}}}|{{PAGENAME}} }}{{#if:{{{temporal_range|}}}|<br/><div style="font-size: 85%;">Temporal range: {{{temporal_range}}}</div>}}
|-
{{#if:{{{image|}}}|
{{!}} colspan=2 style="text-align: center" {{!}} {{#invoke:InfoboxImage|InfoboxImage|image={{{image}}}|size={{{image_width|}}}|sizedefault=frameless|upright={{{upright|1}}}|alt={{{image_alt|}}}}}
{{!}}-
{{#if:{{{image_caption|}}}|
{{!}} colspan=2 style="text-align: {{{image_caption_align|center}}}; font-size: 88%" {{!}} {{{image_caption}}}
{{!}}-
}}
}}
{{#if:{{{image2|}}}|
{{!}} colspan=2 style="text-align: center" {{!}} {{#invoke:InfoboxImage|InfoboxImage|image={{{image2}}}|size={{{image2_width|}}}|sizedefault=frameless|upright={{#if:{{{upright2|}}}|{{{upright2}}}|{{{upright|1}}}}}|alt={{{image2_alt|}}}}}
{{!}}-
{{#if:{{{image2_caption|}}}|
{{!}} colspan=2 style="text-align: center; font-size: 88%" {{!}} {{{image2_caption}}}
{{!}}-
}}
}}
|- style="text-align: center{{#if:{{{colour|}}}|{{;}} background-color: {{{colour}}} }}"
{{#if:{{{status|}}}|{{taxobox/species|{{{status_system|}}}|{{{status|}}}|{{{status_ref|}}}|extinction_date={{{extinct|}}} }} }}
|-{{#if:{{{status2|}}}|{{taxobox/species|{{{status2_system|}}}|{{{status2|}}}|{{{status2_ref|}}}|extinction_date={{{extinct|}}} }} }}
|-
! colspan=2 style="min-width:15em; text-align: center{{#if:{{{colour|}}}|{{;}} background-color: {{{colour}}} }}" | {{#if:{{{virus_group|{{{virus|}}}}}}|[[Virus classification]]|{{#if:{{{ichnos|}}}|[[Trace fossil classification]]|{{#if:{{{veterovata|}}}|[[Egg fossil#Classification|Egg fossil classification]]|[[Taxonomy (biology)|Scientific classification]]}} }} }} {{#if:{{{edit link|}}}|{{edit taxonomy|{{{parent|}}} | {{{edit link}}} }} }}{{#if: {{{classification_status|}}} | <br/><span style="font-weight:normal">({{{classification_status}}})</span> | }}
|-
{{#if:{{{parent|}}}|{{#invoke:Autotaxobox|taxoboxList|{{{parent}}}| display_taxa={{{display_taxa|1}}}| authority={{{authority|}}}| parent_authority={{{parent_authority|}}}| gparent_authority={{{grandparent_authority|}}}| ggparent_authority={{{greatgrandparent_authority|}}}| gggparent_authority={{{greatgreatgrandparent_authority|}}}| offset={{{offset|0}}}| bold_first={{{bold_first|{{#if:{{{species|}}}|link|bold}}}}}| virus={{{virus|no}}}}}}}
{{#if:{{{virus_group|}}}|{{taxonomy|rank=group
|link= {{#switch:{{lc:{{{virus_group}}} }}
|i=Group I <small>([[dsDNA virus|dsDNA]])</small>
|ii=Group II <small>([[ssDNA virus|ssDNA]])</small>
|iii=Group III <small>([[Double-stranded RNA viruses|dsRNA]])</small>
|iv=Group IV <small>([[Positive-sense single-stranded RNA virus|(+)ssRNA]])</small>
|v=Group V <small>([[Negative-sense single-stranded RNA virus|(−)ssRNA]])</small>
|vi=Group VI <small>([[ssRNA-RT virus|ssRNA-RT]])</small>
|vi/vii=Groups VI and VII
|vii=Group VII <small>([[dsDNA-RT virus|dsDNA-RT]])</small>
|{{{virus_group}}}
}} }} }}
{{#if:{{{unranked_superdomain|}}}|{{taxonomy|rank=unranked|link={{{unranked_superdomain}}} | auth={{{unranked_superdomain_authority|}}} }} }}
{{#if:{{{superdomain|}}}|{{taxonomy|rank=superdomain|link={{{superdomain}}} | auth={{{superdomain_authority|}}} }} }}
{{#if:{{{unranked_domain|}}}|{{taxonomy|rank=unranked|link={{{unranked_domain}}} | auth={{{unranked_domain_authority|}}} }} }}
{{#if:{{{domain|}}}|{{taxonomy|rank=domain|link={{{domain}}} | auth={{{domain_authority|}}} }} }}
{{#if:{{{unranked_superregnum|}}}|{{taxonomy|rank=unranked|link={{{unranked_superregnum}}} | auth={{{unranked_superregnum_authority|}}} }} }}
{{#if:{{{superregnum|}}}|{{taxonomy|rank=superregnum|link={{{superregnum}}} | auth={{{superregnum_authority|}}} }} }}
{{#if:{{{unranked_regnum|}}}|{{taxonomy|rank=unranked|link={{{unranked_regnum}}} | auth={{{unranked_regnum_authority|}}} }} }}
{{#if:{{{regnum|}}}|{{taxonomy|rank=regnum|link={{{regnum}}} | auth={{{regnum_authority|}}} }} }}
{{#if:{{{unranked_subregnum|}}}|{{taxonomy|rank=unranked|link={{{unranked_subregnum}}} | auth={{{unranked_subregnum_authority|}}} }} }}
{{#if:{{{subregnum|}}}|{{taxonomy|rank=subregnum|link={{{subregnum}}} | auth={{{subregnum_authority|}}} }} }}
{{#if:{{{unranked_superdivisio|}}}|{{taxonomy|rank=unranked|link={{{unranked_superdivisio}}} | auth={{{unranked_superdivisio_authority|}}} }} }}
{{#if:{{{superdivisio|}}}|{{taxonomy|rank=superdivisio|link={{{superdivisio}}} | auth={{{superdivisio_authority|}}} }} }}
{{#if:{{{unranked_superphylum|}}}|{{taxonomy|rank=unranked|link={{{unranked_superphylum}}} | auth={{{unranked_superphylum_authority|}}} }} }}
{{#if:{{{superphylum|}}}|{{taxonomy|rank=superphylum|link={{{superphylum}}} | auth={{{superphylum_authority|}}} }} }}
{{#if:{{{unranked_divisio|}}}|{{taxonomy|rank=unranked|link={{{unranked_divisio}}} | auth={{{unranked_divisio_authority|}}} }} }}
{{#if:{{{divisio|}}}|{{taxonomy|rank=divisio|link={{{divisio}}} | auth={{{divisio_authority|}}} }} }}
{{#if:{{{unranked_phylum|}}}|{{taxonomy|rank=unranked|link={{{unranked_phylum}}} | auth={{{unranked_phylum_authority|}}} }} }}
{{#if:{{{phylum|}}}|{{taxonomy|rank=phylum|link={{{phylum}}} | auth={{{phylum_authority|}}} }} }}
{{#if:{{{unranked_subdivisio|}}}|{{taxonomy|rank=unranked|link={{{unranked_subdivisio}}} | auth={{{unranked_subdivisio_authority|}}} }} }}
{{#if:{{{subdivisio|}}}|{{taxonomy|rank=subdivisio|link={{{subdivisio}}} | auth={{{subdivisio_authority|}}} }} }}
{{#if:{{{unranked_subphylum|}}}|{{taxonomy|rank=unranked|link={{{unranked_subphylum}}} | auth={{{unranked_subphylum_authority|}}} }} }}
{{#if:{{{subphylum|}}}|{{taxonomy|rank=subphylum|link={{{subphylum}}} | auth={{{subphylum_authority|}}} }} }}
{{#if:{{{unranked_infraphylum|}}}|{{taxonomy|rank=unranked|link={{{unranked_infraphylum}}} | auth={{{unranked_infraphylum_authority|}}} }} }}
{{#if:{{{infraphylum|}}}|{{taxonomy|rank=infraphylum|link={{{infraphylum}}} | auth={{{infraphylum_authority|}}} }} }}
{{#if:{{{unranked_microphylum|}}}|{{taxonomy|rank=unranked|link={{{unranked_microphylum}}} | auth={{{unranked_microphylum_authority|}}} }} }}
{{#if:{{{microphylum|}}}|{{taxonomy|rank=microphylum|link={{{microphylum}}} | auth={{{microphylum_authority|}}} }} }}
{{#if:{{{unranked_nanophylum|}}}|{{taxonomy|rank=unranked|link={{{unranked_nanophylum}}} | auth={{{unranked_nanophylum_authority|}}} }} }}
{{#if:{{{nanophylum|}}}|{{taxonomy|rank=nanophylum|link={{{nanophylum}}} | auth={{{nanophylum_authority|}}} }} }}
{{#if:{{{unranked_superclassis|}}}|{{taxonomy|rank=unranked|link={{{unranked_superclassis}}} | auth={{{unranked_superclassis_authority|}}} }} }}
{{#if:{{{superclassis|}}}|{{taxonomy|rank=superclassis|link={{{superclassis}}} | auth={{{superclassis_authority|}}} }} }}
{{#if:{{{unranked_classis|}}}|{{taxonomy|rank=unranked|link={{{unranked_classis}}} | auth={{{unranked_classis_authority|}}} }} }}
{{#if:{{{classis|}}}|{{taxonomy|rank=classis|link={{{classis}}} | auth={{{classis_authority|}}} }} }}
{{#if:{{{unranked_subclassis|}}}|{{taxonomy|rank=unranked|link={{{unranked_subclassis}}} | auth={{{unranked_subclassis_authority|}}} }} }}
{{#if:{{{subclassis|}}}|{{taxonomy|rank=subclassis|link={{{subclassis}}} | auth={{{subclassis_authority|}}} }} }}
{{#if:{{{unranked_infraclassis|}}}|{{taxonomy|rank=unranked|link={{{unranked_infraclassis}}} | auth={{{unranked_infraclassis_authority|}}} }} }}
{{#if:{{{infraclassis|}}}|{{taxonomy|rank=infraclassis|link={{{infraclassis}}} | auth={{{infraclassis_authority|}}} }} }}
{{#if:{{{unranked_magnordo|}}}|{{taxonomy|rank=unranked|link={{{unranked_magnordo}}} | auth={{{unranked_magnordo_authority|}}} }} }}
{{#if:{{{magnordo|}}}|{{taxonomy|rank=magnordo|link={{{magnordo}}} | auth={{{magnordo_authority|}}} }} }}
{{#if:{{{unranked_superordo|}}}|{{taxonomy|rank=unranked|link={{{unranked_superordo}}} | auth={{{unranked_superordo_authority|}}} }} }}
{{#if:{{{superordo|}}}|{{taxonomy|rank=superordo|link={{{superordo}}} | auth={{{superordo_authority|}}} }} }}
{{#if:{{{unranked_ordo|}}}|{{taxonomy|rank=unranked|link={{{unranked_ordo}}} | auth={{{unranked_ordo_authority|}}} }} }}
{{#if:{{{ordo|}}}|{{taxonomy|rank=ordo|link={{{ordo}}} | auth={{{ordo_authority|}}} }} }}
{{#if:{{{unranked_subordo|}}}|{{taxonomy|rank=unranked|link={{{unranked_subordo}}} | auth={{{unranked_subordo_authority|}}} }} }}
{{#if:{{{subordo|}}}|{{taxonomy|rank=subordo|link={{{subordo}}} | auth={{{subordo_authority|}}} }} }}
{{#if:{{{unranked_infraordo|}}}|{{taxonomy|rank=unranked|link={{{unranked_infraordo}}} | auth={{{unranked_infraordo_authority|}}} }} }}
{{#if:{{{infraordo|}}}|{{taxonomy|rank=infraordo|link={{{infraordo}}} | auth={{{infraordo_authority|}}} }} }}
{{#if:{{{unranked_parvordo|}}}|{{taxonomy|rank=unranked|link={{{unranked_parvordo}}} | auth={{{unranked_parvordo_authority|}}} }} }}
{{#if:{{{parvordo|}}}|{{taxonomy|rank=parvorder|link={{{parvordo}}} | auth={{{parvordo_authority|}}} }} }}
{{#if:{{{unranked_zoodivisio|}}}|{{taxonomy|rank=unranked|link={{{unranked_zoodivisio}}} | auth={{{unranked_zoodivisio_authority|}}} }} }}
{{#if:{{{zoodivisio|}}}|{{taxonomy|rank=zoodivisio|link={{{zoodivisio}}} | auth={{{zoodivisio_authority|}}} }} }}
{{#if:{{{unranked_zoosectio|}}}|{{taxonomy|rank=unranked|link={{{unranked_zoosectio}}} | auth={{{unranked_zoosectio_authority|}}} }} }}
{{#if:{{{zoosectio|}}}|{{taxonomy|rank=zoosectio|link={{{zoosectio}}} | auth={{{zoosectio_authority|}}} }} }}
{{#if:{{{unranked_zoosubsectio|}}}|{{taxonomy|rank=unranked|link={{{unranked_zoosubsectio}}} | auth={{{unranked_zoosubsectio_authority|}}} }} }}
{{#if:{{{zoosubsectio|}}}|{{taxonomy|rank=zoosubsectio|link={{{zoosubsectio}}} | auth={{{zoosubsectio_authority|}}} }} }}
{{#if:{{{unranked_superfamilia|}}}|{{taxonomy|rank=unranked|link={{{unranked_superfamilia}}} | auth={{{unranked_superfamilia_authority|}}} }} }}
{{#if:{{{superfamilia|}}}|{{taxonomy|rank=superfamilia|link={{{superfamilia}}} | auth={{{superfamilia_authority|}}} }} }}
{{#if:{{{unranked_familia|}}}|{{taxonomy|rank=unranked|link={{{unranked_familia}}} | auth={{{unranked_familia_authority|}}} }} }}
{{#if:{{{familia|}}}|{{taxonomy|rank=familia|link={{{familia}}} | auth={{{familia_authority|}}} }} }}
{{#if:{{{unranked_subfamilia|}}}|{{taxonomy|rank=unranked|link={{{unranked_subfamilia}}} | auth={{{unranked_subfamilia_authority|}}} }} }}
{{#if:{{{subfamilia|}}}|{{taxonomy|rank=subfamilia|link={{{subfamilia}}} | auth={{{subfamilia_authority|}}} }} }}
{{#if:{{{unranked_supertribus|}}}|{{taxonomy|rank=unranked|link={{{unranked_supertribus}}} | auth={{{unranked_supertribus_authority|}}} }} }}
{{#if:{{{supertribus|}}}|{{taxonomy|rank=supertribus|link={{{supertribus}}} | auth={{{supertribus_authority|}}} }} }}
{{#if:{{{unranked_tribus|}}}|{{taxonomy|rank=unranked|link={{{unranked_tribus}}} | auth={{{unranked_tribus_authority|}}} }} }}
{{#if:{{{tribus|}}}|{{taxonomy|rank=tribus|link={{{tribus}}} | auth={{{tribus_authority|}}} }} }}
{{#if:{{{unranked_subtribus|}}}|{{taxonomy|rank=unranked|link={{{unranked_subtribus}}} | auth={{{unranked_subtribus_authority|}}} }} }}
{{#if:{{{subtribus|}}}|{{taxonomy|rank=subtribus|link={{{subtribus}}} | auth={{{subtribus_authority|}}} }} }}
{{#if:{{{unranked_alliance|}}}|{{taxonomy|rank=unranked|link={{{unranked_alliance}}} | auth={{{unranked_alliance_authority|}}} }} }}
{{#if:{{{alliance|}}}|{{taxonomy|rank=alliance|link={{{alliance}}} | auth={{{alliance_authority|}}} }} }}
{{#if:{{{unranked_genus|}}}|{{taxonomy|rank=unranked|link={{{unranked_genus}}} | auth={{{unranked_genus_authority|}}} }} }}
{{#if:{{{genus|}}}| {{taxonomy|rank=genus|link={{{genus}}}|auth={{{genus_authority|}}} }} }}
{{#if:{{{unranked_subgenus|}}}|{{taxonomy|rank=unranked|link={{{unranked_subgenus}}} | auth={{{unranked_subgenus_authority|}}} }} }}
{{#if:{{{subgenus|}}}|{{taxonomy|rank=subgenus|link={{{subgenus}}} | auth={{{subgenus_authority|}}} }} }}
{{#if:{{{unranked_sectio|}}}|{{taxonomy|rank=unranked|link={{{unranked_sectio}}} | auth={{{unranked_sectio_authority|}}} }} }}
{{#if:{{{sectio|}}}|{{taxonomy|rank=sectio|link={{{sectio}}} | auth={{{sectio_authority|}}} }} }}
{{#if:{{{unranked_subsectio|}}}|{{taxonomy|rank=unranked|link={{{unranked_subsectio}}} | auth={{{unranked_subsectio_authority|}}} }} }}
{{#if:{{{subsectio|}}}|{{taxonomy|rank=subsectio|link={{{subsectio}}} | auth={{{subsectio_authority|}}} }} }}
{{#if:{{{unranked_series|}}}|{{taxonomy|rank=unranked|link={{{unranked_series}}} | auth={{{unranked_series_authority|}}} }} }}
{{#if:{{{series|}}}|{{taxonomy|rank=series|link={{{series}}} | auth={{{series_authority|}}} }} }}
{{#if:{{{unranked_subseries|}}}|{{taxonomy|rank=unranked|link={{{unranked_subseries}}} | auth={{{unranked_subseries_authority|}}} }} }}
{{#if:{{{subseries|}}}|{{taxonomy|rank=subseries|link={{{subseries}}}|auth={{{subseries_authority|}}} }} }}
{{#if:{{{unranked_species_group|}}}|{{taxonomy|rank=unranked|link={{{unranked_species_group}}} | auth={{{unranked_species_group_authority|}}} }} }}
{{#if:{{{species_group|}}}|{{taxonomy|rank=species group|link={{{species_group}}} | auth={{{species_group_authority|}}} }} }}
{{#if:{{{unranked_species_subgroup|}}}|{{taxonomy|rank=unranked|link={{{unranked_species_subgroup}}} | auth={{{unranked_species_subgroup_authority|}}} }} }}
{{#if:{{{species_subgroup|}}}|{{taxonomy|rank=species subgroup|link={{{species_subgroup}}} | auth={{{species_subgroup_authority|}}} }} }}
{{#if:{{{unranked_species_complex|}}}|{{taxonomy|rank=unranked|link={{{unranked_species_complex}}} | auth={{{unranked_species_complex_authority|}}} }} }}
{{#if:{{{species_complex|}}}|{{taxonomy|rank=species complex|link={{{species_complex}}} | auth={{{species_complex_authority|}}} }} }}
{{#if:{{{unranked_species|}}}|{{taxonomy|rank=unranked|link={{{unranked_species}}} | auth={{{unranked_species_authority|}}} }} }}
{{#if:{{{species|}}}|{{taxonomy|rank=species|link={{{species}}} | auth={{{species_authority|}}} }} }}
{{#if:{{{unranked_subspecies|}}}|{{taxonomy|rank=unranked|link={{{unranked_subspecies}}} | auth={{{unranked_subspecies_authority|}}} }} }}
{{#if:{{{subspecies|}}}|{{taxonomy|rank=subspecies|link={{{subspecies}}} | auth={{{subspecies_authority|}}}
}} }}
|-
{{#if:{{{unranked_varietas|{{{unranked_variety|}}}}}}|{{taxonomy|rank=unranked|link={{{unranked_varietas|{{{unranked_variety|}}}}}} | auth={{{unranked_varietas_authority|{{{unranked_variety_authority|}}}}}} }} }}
{{#if:{{{varietas|{{{variety|}}}}}}|{{taxonomy|rank=varietas|link={{{varietas|{{{variety}}}}}} | auth={{{varietas_authority|{{{variety_authority|}}}}}}
}} }}
{{#if:{{{forma|}}}|{{taxonomy|rank=forma|link={{{forma}}} | auth={{{forma_authority|}}}
}} }}
{{#if:{{{virus_infrasp|}}}|{{taxonomy|rank={{{virus_infrasp_rank|RANK MISSING}}}|link={{{virus_infrasp}}} | auth=
}} }}
|-
{{#if:{{{binomial|}}}|
! colspan=2 style="text-align: center{{#if:{{{colour|}}}|{{;}} background-color: {{{colour}}} }}" {{!}} [[Binomial nomenclature|Binomial name]]
{{!}}-
{{!}} colspan=2 style="text-align: center" {{!}} <b><span class="binomial">{{{binomial}}}</span></b><br/><div style="font-size: 85%;">{{{binomial_authority|}}}</div>
}}
|- style="text-align: center{{#if:{{{colour|}}}|{{;}} background-color: {{{colour}}} }}"
{{#if:{{{trinomial|}}}|
! colspan=2 style="text-align: center" {{!}} [[{{#switch:{{{regnum|}}}|[[Animalia]]|[[Animal]]ia|Animalia=Trinomen|[[Plantae]]|[[Plant]]ae|Plantae|[[Fungi]]|[[Fungus|Fungi]]|Fungi|[[Archaeplastida]]|Archaeplastida=Infraspecific name (botany)|Trinomial nomenclature}}|Trinomial name]]
{{!}}-
{{!}} colspan=2 style="text-align: center" {{!}} <b><span class="trinomial">{{{trinomial}}}</span></b><br/><div style="font-size: 85%;">{{{trinomial_authority|}}}</div>
}}
|-
{{#if:{{{type_genus|}}}|
! colspan=2 style="text-align: center{{#if:{{{colour|}}}|{{;}} background-color: {{{colour|}}} }}"{{!}} [[Type genus]]
{{!}}-
{{!}} colspan=2 style="text-align: center" {{!}} {{{type_genus}}}<br/><div style="font-size: 85%;">{{{type_genus_authority|}}}</div>
}}
|-
{{#if:{{{type_ichnogenus|}}}|
! colspan=2 style="text-align: center{{#if:{{{colour|}}}|{{;}} background-color: {{{colour|}}} }}"{{!}} [[Type genus|Type ichnogenus]]
{{!}}-
{{!}} colspan=2 style="text-align: center" {{!}} {{{type_ichnogenus}}}<br/><div style="font-size: 85%;">{{{type_ichnogenus_authority|}}}</div>
}}
|-
{{#if:{{{type_oogenus|}}}|
! colspan=2 style="text-align: center{{#if:{{{colour|}}}|{{;}} background-color: {{{colour|}}} }}"{{!}} [[Type genus|Type oogenus]]
{{!}}-
{{!}} colspan=2 style="text-align: center" {{!}} {{{type_oogenus}}}<br/><div style="font-size: 85%;">{{{type_oogenus_authority|}}}</div>
}}
|-
{{#if:{{{type_species|}}}|
! colspan=2 style="text-align: center{{#if:{{{colour|}}}|{{;}} background-color: {{{colour}}} }}" {{!}} [[Type species]]
{{!}}-
{{!}} colspan=2 style="text-align: center" {{!}} {{{type_species}}}<br/><div style="font-size: 85%;">{{{type_species_authority|}}}</div>
}}
|-
{{#if:{{{type_ichnospecies|}}}|
! colspan=2 style="text-align: center{{#if:{{{colour|}}}|{{;}} background-color: {{{colour}}} }}" {{!}} [[Type species|Type ichnospecies]]
{{!}}-
{{!}} colspan=2 style="text-align: center" {{!}} {{{type_ichnospecies}}}<br/><div style="font-size: 85%;">{{{type_ichnospecies_authority|}}}</div>
}}
|-
{{#if:{{{type_oospecies|}}}|
! colspan=2 style="text-align: center{{#if:{{{colour|}}}|{{;}} background-color: {{{colour}}} }}" {{!}} [[Type species|Type oospecies]]
{{!}}-
{{!}} colspan=2 style="text-align: center" {{!}} {{{type_oospecies}}}<br/><div style="font-size: 85%;">{{{type_oospecies_authority|}}}</div>
}}
|-
{{#if:{{{type_strain|}}}|
! colspan=2 style="text-align: center{{#if:{{{colour|}}}|{{;}} background-color: {{{colour}}} }}" {{!}} [[Type strain]]{{#if:{{{type_strain_ref|}}}|{{{type_strain_ref}}}|}}
{{!}}-
{{!}} colspan=2 style="text-align: center" {{!}} {{{type_strain}}}
}}
|-
{{#if:{{{subdivision|}}}|
! colspan=2 style="text-align: center{{#if:{{{colour|}}}|{{;}} background-color: {{{colour}}} }}" {{!}} {{{subdivision_ranks}}}{{{subdivision_ref|}}}
{{!}}-
{{!}} colspan=2 style="text-align: left" {{!}}
{{{subdivision|}}}
}}
|-
{{#if:{{{possible_subdivision|}}}|
! colspan=2 style="text-align: center{{#if:{{{colour|}}}|{{;}} background-color: {{{colour}}} }}" {{!}} {{{possible_subdivision_ranks}}}
{{!}}-
{{!}} colspan=2 style="text-align: left" {{!}}
{{{possible_subdivision|}}}
}}
|-
{{#if:{{{diversity|}}}|
! colspan=2 style="text-align: center{{#if:{{{colour|}}}|{{;}} background-color: {{{colour}}} }}" {{!}} [[Biodiversity|Diversity]]{{{diversity_ref|}}} {{#ifeq: {{NAMESPACEE}} | {{ns:0}} | [[Category:Articles using diversity taxobox]] | }}
{{!}}-
{{!}} colspan=2 style="text-align: center" {{!}} {{#if:{{{diversity_link|}}}|[[{{{diversity_link|}}}|{{{diversity|}}}]]|{{{diversity|}}}}}
{{!}}-
}}
{{#if:{{{range_map|}}}|
{{!}} colspan=2 style="text-align: center" {{!}} {{#invoke:InfoboxImage|InfoboxImage|image={{{range_map}}}|size={{{range_map_width|}}}|sizedefault=frameless|upright={{#if:{{{range_map_upright|}}}|{{{range_map_upright}}}|{{{upright|1}}}}}|alt={{{range_map_alt|}}}}}
{{!}}-
{{#if:{{{range_map_caption|}}}|
{{!}} colspan=2 style="text-align: center; font-size: 88%" {{!}} {{{range_map_caption}}}
{{!}}-
}}
}}
{{#if:{{{binomial2|}}}|
{{!}} colspan=2 style="text-align: center" {{!}} '''{{{binomial2}}}'''<br/><div style="font-size: 85%;">{{{binomial2_authority|}}}</div>
{{!}}-
}}
{{#if:{{{trinomial2|}}}|
{{!}} colspan=2 style="text-align: center" {{!}} '''{{{trinomial2}}}'''<br/><div style="font-size: 85%;">{{{trinomial2_authority|}}}</div>
{{!}}-
}}
{{#if:{{{range_map2|}}}|
{{!}} colspan=2 style="text-align: center" {{!}} {{#invoke:InfoboxImage|InfoboxImage|image={{{range_map2}}}|size={{{range_map2_width|}}}|sizedefault=frameless|upright={{#if:{{{range_map2_upright|}}}|{{{range_map2_upright}}}|{{{upright|1}}}}}|alt={{{range_map2_alt|}}}}}
{{!}}-
{{#if:{{{range_map2_caption|}}}|
{{!}} colspan=2 style="text-align: center; font-size: 88%" {{!}} {{{range_map2_caption}}}
{{!}}-
}}
}}
{{#if:{{{binomial3|}}}|
{{!}} colspan=2 style="text-align: center" {{!}} '''{{{binomial3}}}'''<br/><div style="font-size: 85%;">{{{binomial3_authority|}}}</div>
{{!}}-
}}
{{#if:{{{trinomial3|}}}|
{{!}} colspan=2 style="text-align: center" {{!}} '''{{{trinomial3}}}'''<br/><div style="font-size: 85%;">{{{trinomial3_authority|}}}</div>
{{!}}-
}}
{{#if:{{{range_map3|}}}|
{{!}} colspan=2 style="text-align: center" {{!}} {{#invoke:InfoboxImage|InfoboxImage|image={{{range_map3}}}|size={{{range_map3_width|}}}|sizedefault=frameless|upright={{#if:{{{range_map3_upright|}}}|{{{range_map3_upright}}}|{{{upright|1}}}}}|alt={{{range_map3_alt|}}}}}
{{!}}-
{{#if:{{{range_map3_caption|}}}|
{{!}} colspan=2 style="text-align: center; font-size: 88%" {{!}} {{{range_map3_caption}}}
{{!}}-
}}
}}
{{#if:{{{binomial4|}}}|
{{!}} colspan=2 style="text-align: center" {{!}} '''{{{binomial4}}}'''<br/><div style="font-size: 85%;">{{{binomial4_authority|}}}</div>
{{!}}-
}}
{{#if:{{{trinomial4|}}}|
{{!}} colspan=2 style="text-align: center" {{!}} '''{{{trinomial4}}}'''<br/><div style="font-size: 85%;">{{{trinomial4_authority|}}}</div>
{{!}}-
}}
{{#if:{{{range_map4|}}}|
{{!}} colspan=2 style="text-align: center" {{!}} {{#invoke:InfoboxImage|InfoboxImage|image={{{range_map4}}}|size={{{range_map4_width|}}}|sizedefault=frameless|upright={{#if:{{{range_map4_upright|}}}|{{{range_map4_upright}}}|{{{upright|1}}}}}|alt={{{range_map4_alt|}}}}}
{{!}}-
{{#if:{{{range_map4_caption|}}}|
{{!}} colspan=2 style="text-align: center; font-size: 88%" {{!}} {{{range_map4_caption}}}
}}
}}
|-
{{#if:{{{synonyms|}}}|
! colspan=2 style="text-align: center{{#if:{{{colour|}}}|{{;}} background-color: {{{colour}}} }}" {{!}} [[Synonym (taxonomy)|Synonyms]]{{{synonyms_ref|}}}
{{!}}-
{{!}} colspan=2 style="text-align: left" {{!}}
{{{synonyms}}}
{{!}}-
}}
{{#if:{{{footer|}}}|
{{!}}-
{{!}} colspan=2 style="text-align: left" {{!}}
{{{footer}}}
{{!}}-
}}
|}<!--
Define any categories to be displayed on the page here:
-->{{#ifeq:{{NAMESPACE}}|{{ns:0}}<!--
-->| [[Category:Articles with 'species' microformats]]<!--
-->{{#ifeq:{{{colour|none}}}|{{Taxobox/Error_colour}}| [[Category:Taxoboxes with the error color]]}}<!--
-->{{#ifeq:{{{colour|none}}}|{{Taxobox colour|incertae sedis}}| [[Category:Taxoboxes with the incertae sedis color]]}}<!--
-->{{#ifeq:{{{colour|none}}}|{{Taxobox colour|}}| [[Category:Taxoboxes with no color]]}}<!--
-->{{Taxonbar/candidate}}<!--
-->}}<noinclude>{{documentation}}</noinclude>
lgm1ugtqxrbh15uzpagkt6vmp9l4xs1
Plantilya:Taxonomy
10
19465
233204
183343
2022-07-21T13:59:06Z
Ralffralff
14987
wikitext
text/x-wiki
<includeonly>{{#if:{{{rank|}}}|<!--
Cell stating the rank:
-->
{{!}} {{anglicise rank|{{{rank|}}}}}:<!--
Cell stating the taxon's name, with authority:
DO NOT USE named parameters in the call to replace as they will strip the trailing whitespace.
-->
{{!}} <div style="display:inline" class="{{lc:{{anglicise rank|{{{rank}}} }} }}">{{#invoke:string|replace|{{{link}}}|. |. |count=1}}</div>{{#if:{{{auth|}}}
|<br /><div style="font-size: 85%;">{{{auth}}}</div>}}
{{!}}-
}}</includeonly><noinclude>{{documentation}}</noinclude>
1od1jtxkb7ikgwlrhgknz4manhmrjm2
Plantilya:Speciesbox/name
10
19466
233205
183344
2022-07-21T14:01:54Z
Ralffralff
14987
wikitext
text/x-wiki
<noinclude><!--Parameters: 1=name, 2=taxon, 3=genus, 4=species, 5=PAGENAMEBASE, 6=italic_title (obey no)
--></noinclude><includeonly>{{#invoke:Automated taxobox|speciesboxName|{{{1|}}}|{{{2|}}}|{{{3|}}}|{{{4|}}}|{{{5|}}}|{{{6|}}}}}</includeonly><noinclude>{{documentation}}</noinclude>
7c69z3c95uj8fuq6jywzqscgk1l1qru
Plantilya:Anglicise rank
10
19468
233216
185017
2022-07-21T14:26:15Z
Ralffralff
14987
wikitext
text/x-wiki
<noinclude><!--Note that #titleparts: is used to replace underscores by spaces before other processing.
--></noinclude><includeonly>{{#ifeq:{{str_left|{{lc:{{{1}}}}}|8}}|unranked|(unranked)|{{#switch:{{lc:{{#titleparts:{{{1}}}|1}} }}<!--
--Special cases, alphabetic order-->
|alliance=''Alliance''
|basic shell type=''Basic shell type''
|branch=''Branch''
|clade|cladus=''Clade''
|form taxon=''Form taxon''
|grade|gradus=''Grade''
|informal|informal group=''Informal group''
|morphotype=''Morphotype''
|node=''Node''
|plesion=''Plesion''
|plesion-group=''Plesion-group''
|possible clade=''Clade?''
|realm=''Realm''
|species complex=''Species complex''
|species group=''Species group''
|species subgroup=''Species subgroup''
|stem group=''Stem group''
|total group=''Total group''
<!--Virus ranks below species-->
|serotype=Serotype
|strain=Strain
|virus=Virus
|virus group=Group
<!--Linnaean taxonomy, alphabetic order-->
|classis=Class
|cohort=Cohort
|divisio=Division
|domain=Domain
|epifamilia=Epifamily
|familia=Family
|forma=Form
|genus=Genus
|grandordo|grandordo-mb<!--McKenna & Bell version-->=Grandorder
|hyperfamilia=Hyperfamily
|infraclassis=Infraclass
|infralegio|infralegion=Infralegion
|infraordo=Infraorder
|infraphylum=Infraphylum
|infraregnum=Infrakingdom
|infratribus=Infratribe
|legio|legion=Legion
|magnordo=Magnorder
|micrordo=Microrder
|microphylum=Microphylum
|mirordo|mirordo-mb<!--McKenna & Bell version-->=Mirorder
|nanordo=Nanorder
|nanophylum=Nanophylum
|ordo=Order
|parafamilia=Parafamily
|parvclassis=Parvclass
|parvordo=Parvorder
|phylum=Phylum
|regnum=Kingdom
|sectio=Section
|series=Series
|species=Species
|subclassis=Subclass
|subcohort=Subcohort
|subdivisio=Subdivision
|subfamilia=Subfamily
|subgenus=Subgenus
|sublegio|sublegion=Sublegion
|subordo=Suborder
|subphylum=Subphylum
|subregnum=Subkingdom
|subsectio=Subsection
|subseries=Subseries
|subspecies=Subspecies
|subterclassis=Subterclass<!--used in WoRMS-->
|subtribus=Subtribe
|superclassis=Superclass
|supercohort=Supercohort
|superdivisio=Superdivision
|superdomain=Superdomain
|superfamilia=Superfamily
|superlegio|superlegion=Superlegion
|superordo=Superorder
|superphylum=Superphylum
|superregnum=Superkingdom
|supersectio=Supersection
|supertribus=Supertribe
|tribus=Tribe
|varietas=Variety
|zoodivisio=Division
|zoosectio=Section
|zoosubdivisio=Subdivision
|zoosubsectio=Subsection
<!--trace fossil taxonomy, alphabetic order-->
|ichnoclassis=Ichnoclass
|ichnocohort=Ichnocohort
|ichnodivisio=Ichnodivision
|ichnofamilia=Ichnofamily
|ichnogenus=Ichnogenus
|ichnograndordo|ichnograndordo-mb<!--McKenna & Bell version-->=Ichnograndorder
|ichnoinfraclassis=Ichnoinfraclass
|ichnoinfradivisio=Ichnoinfradivision
|ichnoinfraordo=Ichnoinfraorder
|ichnolegio|ichnolegion=Ichnolegion
|ichnomagnordo=Ichnomagnorder
|ichnomicrordo=Ichnomicrorder
|ichnoordo=Ichnoorder
|ichnoparvordo=Ichnoparvorder
|ichnospecies=Ichnospecies
|ichnostem-group=Ichnostem-Group
|ichnosubclassis=Ichnosubclass
|ichnosubdivisio=Ichnosubdivision
|ichnosubfamilia=Ichnosubfamily
|ichnosublegio|ichnosublegion=Ichnosublegion
|ichnosubordo=Ichnosuborder
|ichnosuperclassis=Ichnosuperclass
|ichnosupercohort=Ichnosupercohort
|ichnosuperfamilia=Ichnosuperfamily
|ichnosuperordo=Ichnosuperorder
<!--fossilized egg taxonomy, alphabetic order-->
|ooclassis=Ooclass
|oocohort=Oocohort
|oofamilia=Oofamily
|oogenus=Oogenus
|oomagnordo=Oomagnorder
|oordo=Oorder
|oospecies=Oospecies
|oosubclassis=Oosubclass
|oosubgenus=Oosubgenus
|oosubspecies=Oosubspecies
|oosupercohort=Oosupercohort
|oosuperordo=Oosuperorder
<!--default is to capitalize first letter and then put calling page in error category-->
|#default={{#ifeq:{{{check|no}}}|yes|<span style="background-color:#F99">}}{{ucfirst:{{#titleparts:{{{1}}}|1}}}}{{#ifeq:{{{check|no}}}|yes|</span>{{#ifeq:{{#titleparts:{{PAGENAME}}|1}}|Taxonomy|[[Category:Taxonomy templates using unrecognized rank parameters]]}}}}
}}{{#ifeq:{{{check|no}}}|yes|{{#ifeq:{{lcfirst:{{{1}}}}}|{{{1}}}||{{#ifeq:{{#titleparts:{{PAGENAME}}|1}}|Taxonomy|[[Category:Taxonomy templates using capitalized rank parameters]]}}}}}}}}</includeonly><noinclude>{{documentation}}</noinclude>
lf6qhn4zv0vt9n792uddyioypdrov4a
Plantilya:Speciesbox/getSpecies
10
19691
233215
184419
2022-07-21T14:22:23Z
Ralffralff
14987
wikitext
text/x-wiki
<noinclude>{{pp-template|small=yes}}</noinclude>{{#if:{{{1|}}}|{{remove first word|{{{1}}}}}|{{#if:{{{2|}}}|{{{2}}}|{{remove first word|<includeonly>{{PAGENAME}}</includeonly><noinclude>Acacia aemula</noinclude>}}}}}}
5mmygzcbw6segs1q7w7nbtzjyyu4mla
Plantilya:Automatic taxobox
10
19716
233218
184412
2022-07-21T14:31:05Z
Ralffralff
14987
wikitext
text/x-wiki
<includeonly><nowiki/>{{#invoke:Automated taxobox|automaticTaxobox}}</includeonly>{{#invoke:Check for unknown parameters|check|unknown={{main other|[[Category:Pages using automatic taxobox with unknown parameters|_VALUE_{{PAGENAME}}]]}}|preview=Page using [[Template:Automatic taxobox]] with unknown parameter "_VALUE_"|ignoreblank=y | authority | binomial | binomial_authority | binomial_text | classification_status | color_as | display_parents | diversity | diversity_link | diversity_ref | extinct | fossil_range | genus_text | grandparent_authority | greatgrandparent_authority | greatgreatgrandparent_authority | image2 | image2_alt | image2_caption | image2_upright | image | image_alt | image_caption | image_upright | italic_title | name | oldest_fossil | parent_authority | range_map2 | range_map2_alt | range_map2_caption | range_map2_upright | range_map | range_map_alt | range_map_caption | range_map_upright | species_text | status2 | status2_ref | status2_system | status | status_ref | status_system | subdivision | subdivision_ranks | subdivision_ref | synonyms | synonyms_ref | taxon | trend | type_genus | type_genus_authority | type_species | type_species_authority | type_strain | type_strain_ref | youngest_fossil}}<noinclude>
{{documentation}}</noinclude>
c1400aif4f12sswq40gasz6ztubfdfd
Module:Automated taxobox
828
19718
233206
184417
2022-07-21T14:05:28Z
Ralffralff
14987
Scribunto
text/plain
require('Module:No globals')
local TaxonItalics = require('Module:TaxonItalics')
local Autotaxobox = require('Module:Autotaxobox')
local ItalicTitle = require('Module:Italic title')
local p = {} -- functions made public
local l = {} -- nonpublic internal functions and variables global to the module
l.system = '' -- '' for normal scientific classification (default)
-- 'ichnos' for trace fossil classification
-- 'veterovata' for egg fossil classification
-- =============================================================================
-- ichnobox implements Template:Ichnobox; see the documentation of that
-- template for details.
-- The only difference from Template:Automatic taxobox is in the taxobox colour
-- and classification link and the parameters for type species and genera.
-- =============================================================================
function p.ichnobox(frame)
l.system = 'ichnos'
return p.automaticTaxobox(frame)
end
-- =============================================================================
-- oobox implements Template:Oobox; see the documentation of that
-- template for details.
-- The only difference from Template:Automatic taxobox is in the taxobox colour
-- and classification link and the parameters for type species and genera.
-- =============================================================================
function p.oobox(frame)
l.system = 'veterovata'
return p.automaticTaxobox(frame)
end
-- =============================================================================
-- automaticTaxobox implements Template:Automatic taxobox; see the documentation
-- of that template for details.
-- It also implements Template:Ichnobox and Template:Oobox. The small
-- differences are signalled by the module-wide variable l.system.
-- The following parameters present in the old template code version of
-- Template:Automatic taxobox were not used and have not been implemented:
-- image_caption_align
-- image2_caption_align
-- binomial2
-- binomial2_authority
-- binomial3
-- binomial3_authority
-- binomial4
-- binomial4_authority
-- =============================================================================
function p.automaticTaxobox(frame)
local args
if frame.args['direct'] == 'yes' then args = frame.args
else args = frame:getParent().args end
local res = ''
-- ---------------------------------------------------------------------
-- pick up taxobox parameters from the caller that need to be processed;
-- most will be passed on unchanged
-- ---------------------------------------------------------------------
local pagename = args['pagename'] or '' -- for testing and debugging only
local italicTitle = args['italic_title'] or args['italic title'] or ''
local ichnos = ''
if l.system == 'ichnos' then ichnos = 'true' end
local veterovata = ''
if l.system == 'veterovata' then veterovata = 'true' end
local fossilRange = args['fossil_range'] or args['fossil range'] or args['temporal_range'] or args['temporal range'] or ''
local oldestFossil = args['oldest_fossil'] or args['oldest fossil'] or ''
local youngestFossil = args['youngest_fossil'] or args['youngest fossil'] or ''
local name = args['name'] or ''
local colourAs = args['color_as'] or args['color as'] or args['colour_as'] or args['colour as'] or ''
local taxon = args['taxon'] or ''
local authority = args['authority'] or ''
local parentAuthority = args['parent_authority'] or args['parent authority'] or ''
local subdivision = args['subdivision'] or ''
local subdivisionRef = args['subdivision_ref'] or args['subdivision ref'] or ''
local subdivisionRanks = args['subdivision_ranks'] or args['subdivision ranks'] or ''
local manualFlag = 'text' -- marks manually specified ranks
local binomial = args['binomial'] or args['binomial_'..manualFlag] or args['binomial '..manualFlag] or ''
local binomialAuthority = args['binomial_authority'] or args['binomial authority'] or ''
local genusManual = args['genus_'..manualFlag] or args['genus '..manualFlag] or''
local speciesManual = args['species_'..manualFlag] or args['species '..manualFlag] or''
-- ------------------------------------------------------
-- set the taxobox parameters determined by this function
-- ------------------------------------------------------
fossilRange = l.setfossilRange(frame, fossilRange, oldestFossil, youngestFossil)
-- use the base page name as the taxon if the taxon parameter is missing
local currentPagename = mw.title.getCurrentTitle()
if pagename == '' then pagename = currentPagename.text end -- pagename para only used in testing and
local basePagename = pagename
if italicTitle ~= 'taxon' then basePagename = mw.ustring.gsub(basePagename, '%s+%b()$', '', 1) end
local taxonParaMissingError = false
if taxon == '' then
taxonParaMissingError = true
taxon = basePagename
end
-- decide if the page name and taxobox name need to be italicized;
-- if italic_title is not set, then if the names are the taxon, use its rank to decide
local ok, taxonRank = Autotaxobox.getTaxonInfoItem(frame, taxon, 'rank') -- taxonRank needed later if not here
if italicTitle == '' then
if not (ok and taxonRank ~= '' and
frame:expandTemplate{ title = 'Is italic taxon', args = {taxonRank} } == 'yes') then
italicTitle = 'no'
end
end
-- remove any " (DISAMBIG)" or "/MODIFIER" from the taxon's name;
-- if the base page name is the same as the base taxon name, then italicization can be applied
local baseTaxon = taxon
if italicTitle ~= 'taxon' then baseTaxon = mw.ustring.gsub(baseTaxon, '%s+%b()$', '', 1) end
baseTaxon = mw.ustring.gsub(baseTaxon, '/.*$', '', 1)
if italicTitle == '' and basePagename == baseTaxon then
italicTitle = 'yes'
end
-- italicize the page name (page title) if required
if currentPagename.namespace == 0 and (italicTitle == 'yes' or italicTitle == 'taxon') then
if italicTitle == 'taxon' or TaxonItalics.hasConnectingTerm(baseTaxon) then
res = res .. frame:expandTemplate{ title = 'Italic taxon title', args = {} }
italicTitle = 'yes'
else ItalicTitle._main({})
end
end
-- set the taxobox name if not supplied, italicizing it if appropriate.
if name == '' then
name = basePagename
if italicTitle == 'yes' then
name = TaxonItalics.italicizeTaxonName(name, false, false)
end
-- name = name .. '/' .. baseTaxon .. '/' .. nameRank
end
-- determine taxobox colour
local colour = ''
if colourAs ~= '' then
colour = frame:expandTemplate{ title = 'Taxobox colour', args = {colourAs} }
elseif l.system == 'ichnos' then
colour = frame:expandTemplate{ title = 'Taxobox colour', args = {'Ichnos'} }
elseif l.system == 'veterovata' then
colour = frame:expandTemplate{ title = 'Taxobox colour', args = {'Veterovata'} }
else
colour = Autotaxobox.getTaxoboxColour(frame, taxon)
end
-- fill in a missing subdivision_ranks parameter
if subdivision ~= '' and subdivisionRanks == '' and ok and taxonRank ~= '' then
subdivisionRanks = frame:expandTemplate{ title = 'Children rank', args = {taxonRank} }
end
-- set binomial parameters if the target taxon is (unusually) a species
local genusAuthority = ''
if binomial == '' then
if ok and taxonRank == 'species' then
binomial = TaxonItalics.italicizeTaxonName(taxon, false, false)
binomialAuthority = authority
end
end
-- handle any manually set ranks
local boldFirst = ''
local offset = 0
if speciesManual ~= '' then
offset = offset + 1
binomialAuthority = authority
if binomial == '' then binomial = '<span class="error">Error: binomial parameter value is missing</span>' end
end
if genusManual ~= '' then
boldFirst = 'link'
offset = offset + 1
if offset == 1 then
genusAuthority = authority
else
genusAuthority = parentAuthority
end
end
-- process type genus and type species if present; italicize if they seem not to have an authority attached
local typeGenus = ''
local typeGenusAuthority = ''
local typeSpecies = ''
local typeSpeciesAuthority = ''
local typeIchnogenus = ''
local typeIchnogenusAuthority = ''
local typeIchnospecies = ''
local typeIchnospeciesAuthority = ''
local typeOogenus = ''
local typeOogenusAuthority = ''
local typeOospecies = ''
local typeOospeciesAuthority = ''
if l.system == '' then
typeGenus = l.italicizeTypeName(args['type_genus'] or args['type genus'] or '')
typeGenusAuthority = args['type_genus_authority'] or args['type genus authority'] or ''
typeSpecies = l.italicizeTypeName(args['type_species'] or args['type species'] or '')
typeSpeciesAuthority = args['type_species_authority'] or args['type species authority'] or ''
elseif l.system == 'ichnos' then
typeIchnogenus = l.italicizeTypeName(args['type_ichnogenus'] or args['type ichnogenus'] or '')
typeIchnogenusAuthority = args['type_ichnogenus_authority'] or args['type ichnogenus authority'] or ''
typeIchnospecies = l.italicizeTypeName(args['type_ichnospecies'] or args['type ichnospecies'] or '')
typeIchnospeciesAuthority = args['type_ichnospecies_authority'] or args['type ichnospecies authority'] or ''
elseif l.system == 'veterovata' then
typeOogenus = l.italicizeTypeName(args['type_oogenus'] or args['type oogenus'] or '')
typeOogenusAuthority = args['type_oogenus_authority'] or args['type oogenus authority'] or ''
typeOospecies = l.italicizeTypeName(args['type_oospecies'] or args['type oospecies'] or '')
typeOospeciesAuthority = args['type_oospecies_authority'] or args['type oospecies authority'] or ''
end
-- ------------------------------------------------
-- now call Taxobox/core with all of its parameters
-- ------------------------------------------------
res = res .. frame:expandTemplate{ title = 'Taxobox/core', args =
{ ichnos = ichnos,
veterovata = veterovata,
['edit link'] = 'e',
temporal_range = fossilRange,
display_taxa = args['display_parents'] or args['display parents'] or '1',
parent = taxon,
authority = authority,
parent_authority = parentAuthority,
grandparent_authority = args['grandparent_authority'] or args['grandparent authority'] or '',
greatgrandparent_authority = args['greatgrandparent_authority'] or args['greatgrandparent authority'] or '',
greatgreatgrandparent_authority = args['greatgreatgrandparent_authority'] or args['greatgreatgrandparent authority'] or '',
name = name,
colour = colour,
status = args['status'] or '',
status_system = args['status_system'] or args['status system'] or '',
status_ref = args['status_ref'] or args['status ref'] or '',
status2 = args['status2'] or '',
status2_system = args['status2_system'] or args['status2 system'] or '',
status2_ref = args['status2_ref'] or args['status2 ref'] or '',
trend = args['trend'] or '',
extinct = args['extinct'] or '',
image = args['image'] or '',
upright = args['image_upright'] or args['image upright'] or '',
image_alt = args['image_alt'] or args['image alt'] or '',
image_caption = args['image_caption'] or args['image caption'] or '',
image2 = args['image2'] or '',
upright2 = args['image2_upright'] or args['image2 upright'] or '',
image2_alt = args['image2_alt'] or args['image2 alt'] or '',
image2_caption = args['image2_caption'] or args['image2 caption'] or '',
classification_status = args['classification_status'] or args['classification status'] or '',
diversity = args['diversity'] or '',
diversity_ref = args['diversity_ref'] or args['diversity ref'] or '',
diversity_link = args['diversity_link'] or args['diversity link'] or '',
bold_first = boldFirst,
offset = offset,
genus = genusManual,
genus_authority = genusAuthority,
species = speciesManual,
binomial = binomial,
binomial_authority = binomialAuthority,
trinomial = args['trinomial'] or '',
trinomial_authority = args['trinomial_authority'] or args['trinomial authority'] or '',
type_genus = typeGenus,
type_genus_authority = typeGenusAuthority,
type_species = typeSpecies,
type_species_authority = typeSpeciesAuthority,
type_ichnogenus = typeIchnogenus,
type_ichnogenus_authority = typeIchnogenusAuthority,
type_ichnospecies = typeIchnospecies,
type_ichnospecies_authority = typeIchnospeciesAuthority,
type_oogenus = typeOogenus,
type_oogenus_authority = typeOogenusAuthority,
type_oospecies = typeOospecies,
type_oospecies_authority = typeOospeciesAuthority,
subdivision = subdivision,
subdivision_ref = subdivisionRef,
subdivision_ranks = subdivisionRanks,
type_strain = args['type_strain'] or args['type strain'] or '',
type_strain_ref = args['type_strain_ref'] or args['type strain ref'] or '',
range_map = args['range_map'] or args['range map'] or '',
range_map_upright = args['range_map_upright'] or args['range map upright'] or '',
range_map_alt = args['range_map_alt'] or args['range map alt'] or '',
range_map_caption = args['range_map_caption'] or args['range map caption'] or '',
range_map2 = args['range_map2'] or args['range map2'] or '',
range_map2_upright = args['range_map2_upright'] or args['range map2 upright'] or '',
range_map2_alt = args['range_map2_alt'] or args['range map2 alt'] or '',
range_map2_caption = args['range_map2_caption'] or args['range map2 caption'] or '',
range_map3 = args['range_map3'] or args['range map3'] or '',
range_map3_upright = args['range_map3_upright'] or args['range map3 upright'] or '',
range_map3_alt = args['range_map3_alt'] or args['range map3 alt'] or '',
range_map3_caption = args['range_map3_caption'] or args['range map3 caption'] or '',
range_map4 = args['range_map4'] or args['range map4'] or '',
range_map4_upright = args['range_map4_upright'] or args['range map4 upright'] or '',
range_map4_alt = args['range_map4_alt'] or args['range map4 alt'] or '',
range_map4_caption = args['range_map4_caption'] or args['range map4 caption'] or '',
synonyms_ref = args['synonyms_ref'] or args['synonyms ref'] or '',
synonyms = args['synonyms'] or ''
} }
-- put page in error-tracking categories if required
local errCat1 = ''
if genusManual ~= '' or speciesManual ~= '' or binomial ~= '' then errCat1 = '[[Category:Automatic taxoboxes using manual parameters]]' end
local errCat2 = ''
if taxonParaMissingError then errCat2 = '[[Category:Automatic taxoboxes relying on page title]]' end
res = res .. frame:expandTemplate{ title = 'Main other', args = {errCat1..errCat2} }
return res
end
-- =============================================================================
-- l.setfossilRange(frame, fossilRange, oldestFossil, youngestFossil) checks
-- the parameters that determine the fossil range, returning an appropriate
-- range.
-- =============================================================================
-- temporary public function for debugging
function p.chkFossilRange(frame)
local args = frame.args
local fossilRange = args['temporal_range'] or args['temporal range'] or args['fossil_range'] or args['fossil range'] or ''
local oldestFossil = args['oldest_fossil'] or args['oldest fossil'] or ''
local youngestFossil = args['youngest_fossil'] or args['youngest fossil'] or ''
local fossilRange = l.setfossilRange(frame, fossilRange, oldestFossil, youngestFossil)
return fossilRange
end
function l.setfossilRange(frame, fossilRange, oldestFossil, youngestFossil)
local res = ''
if fossilRange ~= '' then
if mw.ustring.find(frame:expandTemplate{ title = 'Period start', args = { fossilRange } }, '[Ee]rror') then
res = fossilRange
else
res = frame:expandTemplate{ title = 'Geological range', args = { fossilRange } }
end
elseif oldestFossil ~= '' then
if youngestFossil == '' then youngestFossil = 'Recent' end
if mw.ustring.find(frame:expandTemplate{ title = 'Period start', args = { oldestFossil } }, '[Ee]rror') or
mw.ustring.find(frame:expandTemplate{ title = 'Period start', args = { youngestFossil } }, '[Ee]rror') then
res = oldestFossil..'–'..youngestFossil
else
res = frame:expandTemplate{ title = 'Geological range', args = { oldestFossil, youngestFossil } }
end
end
return res
end
-- =============================================================================
-- l.italicizeTypeName(typeName) checks whether the name of a type genus or
-- species should be italicized, because it appears to be a bare name.
-- =============================================================================
function l.italicizeTypeName(typeName)
if typeName and not (string.find(typeName, "<", 1, true) or string.find(typeName, ">", 1, true)) then
typeName = TaxonItalics.italicizeTaxonName(typeName, false, false)
end
return typeName
end
-- **************************** Speciesbox support *****************************
-- =============================================================================
-- l.genusOf(str) extracts the genus from a string. Normally this will be the
-- first word of the string (e.g. given 'Bellis perennis' it returns 'Bellis').
-- It also handles a string containing a nothogenus with a spaced × (e.g. given
-- '× Heucherella tiarelloides' it returns '× Heucherella').
-- =============================================================================
function l.genusOf(str)
local res = mw.ustring.match(str, '^[^%s]*', 1)
if res == mw.ustring.char(215) then
res = res .. ' ' .. mw.ustring.match(str, '^[^%s]*', 3)
end
return res
end
-- =============================================================================
-- l.doSpeciesboxName(name, taxon, genus, species, basePageTitle, italicTitle)
-- returns a name for a taxobox created by Template:Speciesbox. The name will be
-- italicized if appropriate. It also generates code to italicize the page title
-- if appropropriate. In both cases the test for italicization is that the base
-- taxon name (stripped of any disambiguation or qualifier) is the same as the
-- base page title.
-- =============================================================================
function p.speciesboxName(frame)
local name = frame.args[1] or ''
local taxon = frame.args[2] or ''
local genus = frame.args[3] or ''
local species = frame.args[4] or ''
local basePageTitle = frame.args[5] or ''
local italicTitle = frame.args[6] or ''
return l.doSpeciesboxName(name, taxon, genus, species, basePageTitle, italicTitle)
end
function l.doSpeciesboxName(name, taxon, genus, species, basePageTitle, italicTitle)
if taxon ~= '' then
genus = mw.ustring.gsub(l.genusOf(taxon), '/.*$', '', 1) -- strip any qualifier
else
genus = mw.ustring.gsub(mw.ustring.gsub(genus, '%s+%b()$', '', 1), '/.*$', '', 1) -- strip any disambig and qualifier
if species == '' then taxon = genus
else taxon = genus .. ' ' .. species
end
end
local italicizeP = italicTitle ~= 'no' and (basePageTitle == taxon or basePageTitle == genus) -- use basePageTitle to match taxon/genus
-- deal with taxobox name (i.e. its caption)
if name == '' then
name = basePageTitle
if italicizeP then name = TaxonItalics.italicizeTaxonName(name, false, false) end
end
-- deal with page title
if italicizeP then
local pageTitle = mw.title.getCurrentTitle().text -- formatting the page title with DISPLAYTITLE needs the full page title
if italicTitle ~= 'test' then
pageTitle = TaxonItalics.italicizeTaxonName(pageTitle, false, false, true) -- format pageTitle, not italicizing any parenthesized term
local nsText = mw.title.getCurrentTitle().nsText -- for drafts and other pages not in mainspace
if nsText ~= '' then
pageTitle = nsText .. ':' .. pageTitle
end
mw.getCurrentFrame():callParserFunction('DISPLAYTITLE', pageTitle)
else
name = name .. ' \\Italic title\\ ' .. pageTitle -- for testing and debugging
end
end
return name
end
-- =============================================================================
-- =============================================================================
function p.infraspeciesboxName(frame)
local name = frame.args[1] or ''
local genus = frame.args[2] or ''
local species = frame.args[3] or ''
local ct = frame.args[4] or ''
local infraspecies = frame.args[5] or ''
local basePageTitle = frame.args[6] or ''
local italicTitle = frame.args[7] or ''
return l.doinfraspeciesboxName(name, genus, species, ct, infraspecies, basePageTitle, italicTitle)
end
function l.doinfraspeciesboxName(name, genus, species, ct, infraspecies, basePageTitle, italicTitle)
genus = mw.ustring.gsub(mw.ustring.gsub(genus, '%s+%b()$', '', 1), '/.*$', '', 1) -- strip any disambig and qualifier
local taxon = genus .. ' ' .. species
if ct == '' then taxon = taxon .. ' ' .. infraspecies
else taxon = taxon .. ' ' .. ct .. ' ' .. infraspecies
end
local italicizeP = italicTitle ~= 'no' and (basePageTitle == taxon) -- use basePageTitle to match taxon
-- deal with taxobox name (i.e. its caption)
if name == '' then
name = basePageTitle
if italicizeP then name = TaxonItalics.italicizeTaxonName(name, false, false) end
end
-- deal with page title
if italicizeP then
local pageTitle = mw.title.getCurrentTitle().text -- formatting the page title with DISPLAYTITLE needs the full page title
pageTitle = TaxonItalics.italicizeTaxonName(pageTitle, false, false, true) -- format pageTitle, not italicizing any parenthesized term
if italicTitle ~= 'test' then
mw.getCurrentFrame():callParserFunction('DISPLAYTITLE', pageTitle)
else
name = name .. ' \\Italic title\\ ' .. pageTitle -- for testing and debugging
end
end
return name
end
return p
41cr0iy3b1pq95db7mcr86glcgqmw4i
Module:Taxonbar
828
31069
233210
220654
2022-07-21T14:14:00Z
Ralffralff
14987
Scribunto
text/plain
require('Module:No globals')
local conf = require( 'Module:Taxonbar/conf' ) --configuration module
local TaxonItalics = require( 'Module:TaxonItalics' ) --use a function to conditionally italicize taxon names
--[[==========================================================================]]
--[[ Local functions ]]
--[[==========================================================================]]
local function isNilOrEmpty( thing )
if thing == nil or thing == '' then
return true
end
return nil
end
local function getIdFromWikidata( item, property )
local id = nil
if property == 'PWikispecies:$1' then
local siteLinks = item.sitelinks
if siteLinks then
local speciesWiki = item.sitelinks.specieswiki
if speciesWiki then
id = speciesWiki.title
end
end
return id
elseif item.claims[property] == nil then
return id
end
--[[ this code picks up deprecated values on wikidata; better to use getBestStatements
for _, statement in pairs( item.claims[property] ) do
if statement.mainsnak.datavalue then
id = statement.mainsnak.datavalue.value
break
end
end
]]
local statements = item:getBestStatements(property)[1]
if statements and
statements.mainsnak and
statements.mainsnak.datavalue and
statements.mainsnak.datavalue.value
then
id = statements.mainsnak.datavalue.value
end
return id
end
local function getLink( property, db, val )
local link, returnVal = '', {}
returnVal.isError = false
if mw.ustring.find( val, '//' ) then
link = val
else
if type(property) == 'number' and property > 0 then
local entityObject = mw.wikibase.getEntity('P'..property)
local dataType
if entityObject then dataType = entityObject.datatype
else returnVal.isError = true end
if dataType == 'external-id' then
local formatterURL = nil
if property == 3746 or --Wildflowers of Israel
property == 3795 or --Flora of Israel Online
property == 5397 --Tierstimmenarchiv
then
formatterURL = entityObject:getBestStatements('P1630')[2] --use 2nd formatterURL for English version
end
if formatterURL == nil then formatterURL = entityObject:getBestStatements('P1630')[1] end --default to [1]
if formatterURL then
if formatterURL.mainsnak.datavalue and formatterURL.mainsnak.datavalue.value then --nil check for ABA
link = formatterURL.mainsnak.datavalue.value
end
end
if db == 'bow' then -- for birds of world which uses eBird identifier
link = 'https://birdsoftheworld.org/bow/species/$1'
end
elseif dataType == 'url' then
local subjectItem = entityObject:getBestStatements('P1629')[1]
if subjectItem then
local officialWebsite = mw.wikibase.getEntity(subjectItem.mainsnak.datavalue.value.id):getBestStatements('P856')[1]
if officialWebsite then link = officialWebsite.mainsnak.datavalue.value end
end
elseif dataType == 'string' then
local formatterURL = entityObject:getBestStatements('P1630')[1]
if formatterURL then
link = formatterURL.mainsnak.datavalue.value
else
local subjectItem = entityObject:getBestStatements('P1629')[1]
if subjectItem then
local officialWebsite = mw.wikibase.getEntity(subjectItem.mainsnak.datavalue.value.id):getBestStatements('P856')[1]
if officialWebsite then link = officialWebsite.mainsnak.datavalue.value end
end
end
else
returnVal.isError = true
end
elseif type(property) == 'string' then
link = property
end
--local valurl = val
local valurl = mw.uri.encode( val, 'PATH' )
valurl = string.gsub (valurl, '%%2F', '/') --escape '/' (e.g. issue with P5354); see wikidata T128078 and https://gerrit.wikimedia.org/r/c/mediawiki/extensions/Wikibase/+/664820/3/lib/includes/PropertyInfoSnakUrlExpander.php
if type(property) == 'number' then
--doublecheck language for Wildflowers of Israel ID
if property == 3746 then link = mw.ustring.gsub(link, '/hebrew/', '/english/') end
--format spaces in PfaF binomials, e.g. "Elaeagnus x ebbingei"
if property == 4301 then valurl = mw.ustring.gsub(valurl, '%%20', '+') end
end
valurl = mw.ustring.gsub(valurl,'%%','%%%%')
link = mw.ustring.gsub(link, '$1', valurl)
end
link = mw.ustring.gsub(link, '^[Hh][Tt][Tt][Pp]([Ss]?)://', 'http%1://') --fix wikidata URL
val = mw.ustring.match(val, '([^=/]*)/?$') --get display name from end of URL
if mw.ustring.find( link, '//' ) then
returnVal.text = '['..link..' '..mw.text.encode(mw.uri.decode(val, 'PATH'),'%[%]')..']'
elseif link == '' then
returnVal.text = val
else
returnVal.text = '<span class="external">[['..link..'|'..val..']]</span>'
end
return returnVal
end
local function createRow( id, label, rawValue, link, withUid )
if link then
local outStr = '*<span style="white-space:nowrap;">'..label..' <span'
if withUid then outStr = outStr..' class="uid"' end
return outStr..'>'..link..'</span></span>\n'
else
return '* '..mw.text.tag('span', {class='error'}, 'The identifier '..id..' '..rawValue..' is not valid.')..'\n'
end
end
local function copyTable(inTable)
if type(inTable) ~= 'table' then return inTable end
local outTable = setmetatable({}, getmetatable(inTable))
for key, value in pairs (inTable) do outTable[copyTable(key)] = copyTable(value) end
return outTable
end
local p = {}
--[[==========================================================================]]
--[[ Main ]]
--[[==========================================================================]]
function p.authorityControlTaxon( frame )
local resolveEntity = require( 'Module:ResolveEntityId' )
local parentArgs = copyTable(frame:getParent().args)
local currentTitle = mw.title.getCurrentTitle()
local currentEntityId = mw.wikibase.getEntityIdForCurrentPage()
local stringArgs = false
local fromTitleCount, firstRow, rowCount = 1, 0, 0
local outString, errors = '', ''
local iFroms = 0 --integer size of tFroms, b/c Lua
local tFroms = {} --non-sequential table of unique froms
local tCats = {
'[[Category:Taxonbars without from parameter]]',
'[[Category:Taxonbars desynced from Wikidata]]',
'', -- [3] placeholder for [[Category:Taxonbar pages requiring a Wikidata item]]
'', -- [4] placeholder for [[Category:Taxonbars on possible non-taxon pages]]
'', -- [5] placeholder for [[Category:Taxonbars with invalid from parameters]]
'', -- [6] placeholder for [[Category:Taxonbars with duplicate from parameters]]
'', -- [7] placeholder for [[Category:Taxonbars with from2 matching article title]]
'', -- [8] placeholder for [[Category:Taxonbars with from2 matching article title & QID]]
'', -- [9] placeholder for [[Category:Taxonbars with manual taxon IDs]] --renamed 'using' -> 'with'
'', --[10] placeholder for [[Category:Taxonbars with manual taxon IDs identical to Wikidata]]
'', --[11] placeholder for [[Category:Taxonbars with manual taxon IDs differing from Wikidata]]
'', --[12] placeholder for [[Category:Taxonbars with unknown parameters]]
'', --[13] placeholder for [[Category:Taxonbars with unnamed parameters]]
'', --[14] placeholder for [[Category:Taxonbars with multiple manual Wikidata items]] --renamed 'using' -> 'with'
'', --[15] placeholder for [[Category:Taxonbars with automatically added basionyms]]
'', --[16] placeholder for [[Category:Taxonbars with automatically added original combinations]]
'', --[17] placeholder for [[Category:Taxonbars with automatically added monotypic genera]]
'', --[18] placeholder for [[Category:Taxonbars of monotypic species missing genera]]
'', --[19] placeholder for [[Category:Taxonbars without primary Wikidata taxon IDs]]
'', --[20] placeholder for [[Category:Taxonbars without secondary Wikidata taxon IDs]]
'', --[21] placeholder for [[Category:Taxonbars with 20–24 taxon IDs]]
'', --[22] placeholder for [[Category:Taxonbars with 25–29 taxon IDs]]
'', --[23] placeholder for [[Category:Taxonbars with 30–34 taxon IDs]]
'', --[24] placeholder for [[Category:Taxonbars with 35–39 taxon IDs]]
'', --[25] placeholder for [[Category:Taxonbars with 40–44 taxon IDs]] --renamed '40+' -> '40–44'
'', --[26] placeholder for [[Category:Taxonbars with 45+ taxon IDs]] --new
}
local acceptableInstanceOf_Strict = {
['Q16521'] = 'taxon', --strict
['Q310890'] = 'monotypic taxon', --strict
['Q98961713'] = 'extinct taxon', --strict
['Q2568288'] = 'ichnotaxon', --strict
['Q23038290'] = 'fossil taxon', --strict
['Q47487597'] = 'monotypic fossil taxon', --strict
}
local acceptableInstanceOf_All = {
['Q16521'] = 'taxon', --strict
['Q310890'] = 'monotypic taxon', --strict
['Q98961713'] = 'extinct taxon', --strict
['Q2568288'] = 'ichnotaxon', --strict
['Q23038290'] = 'fossil taxon', --strict
['Q47487597'] = 'monotypic fossil taxon', --strict
['Q42621'] = 'hybrid', --lax
['Q235536'] = 'incertae sedis', --lax
['Q713623'] = 'clade', --lax
['Q848328'] = 'serotype', --lax
['Q857968'] = 'candidatus', --lax
['Q17487588'] = 'unavailable combination', --lax
}
--Assess the page's relationship with Wikidata
local currentItem = nil
if currentTitle.namespace == 10 then --i.e. Module:Taxonbar/sandbox, Template:Taxonbar/doc, etc.
if resolveEntity._id(parentArgs['from']) then
currentItem = mw.wikibase.getEntity(parentArgs['from'])
end
if currentItem == nil then
if resolveEntity._id(parentArgs['from1']) then
currentItem = mw.wikibase.getEntity(parentArgs['from1'])
end
end
elseif resolveEntity._id(currentEntityId) then
currentItem = mw.wikibase.getEntity(currentEntityId)
else --currentEntityId == nil/unresolvable
tCats[3] = '[[Category:Taxonbar pages requiring a Wikidata item]]'
end
if currentItem then
tCats[4] = '[[Category:Taxonbars on possible non-taxon pages]]' --unset if acceptable found
for _, instanceOfState in pairs ( currentItem:getBestStatements('P31') ) do --instance of
local instanceOf = instanceOfState.mainsnak.datavalue.value.id
if acceptableInstanceOf_All[instanceOf] then
tCats[4] = ''
break
end
end
end
--Cleanup args
for k, v in pairs( frame:getParent().args ) do
if type(k) == 'string' then
--make args case insensitive
local lowerk = mw.ustring.lower(k)
if isNilOrEmpty( parentArgs[lowerk] ) then
parentArgs[k] = nil
parentArgs[lowerk] = v
end
--remap abc to abc1
if mw.ustring.find(lowerk,'%d$') == nil then --if no number at end of param
if isNilOrEmpty( parentArgs[lowerk..'1'] ) then
parentArgs[lowerk] = nil
lowerk = lowerk..'1'
parentArgs[lowerk] = v
end
end
if v and v ~= '' then
--remap 'for' to 'title'
if mw.ustring.sub(lowerk,1,3) == 'for' then
local forTitle = mw.ustring.gsub(lowerk,'^for','title',1)
if isNilOrEmpty( parentArgs[forTitle] ) then
parentArgs[lowerk] = nil
lowerk = forTitle
parentArgs[lowerk] = v
end
end
--find highest from or title param
if mw.ustring.sub(lowerk,1,4) == 'from' then
local fromNumber = tonumber(mw.ustring.sub(lowerk,5,-1))
if fromNumber and fromNumber >= fromTitleCount then fromTitleCount = fromNumber end
--look for duplicate froms while we're here
if mw.ustring.find(v, '^Q%d') then
if tFroms[v] then
tCats[6] = '[[Category:Taxonbars with duplicate from parameters]]'
tFroms[v] = tFroms[v] + 1
else
tFroms[v] = 1
iFroms = iFroms + 1
end
if iFroms == 2 then
tCats[14] = '[[Category:Taxonbars with multiple manual Wikidata items]]'
end
end
elseif mw.ustring.sub(lowerk,1,5) == 'title' then
local titleNumber = tonumber(mw.ustring.sub(lowerk,4,-1))
if titleNumber and titleNumber >= fromTitleCount then fromTitleCount = titleNumber end
elseif mw.ustring.lower(v) ~= 'no' then
stringArgs = true
tCats[9] = '[[Category:Taxonbars with manual taxon IDs]]'
end
end
end --if type(k) == 'string'
end --for
--Check for unknown parameters
--create knowns list
local acceptableArgs = { from = true, } --master list of l/c acceptable args
for _, d in pairs( conf.databases ) do
if d[1] ~= 'Wikidata' then --made obsolete by from
acceptableArgs[mw.ustring.lower(d[1])] = true
end
end
for _, a in pairs( conf.aliases ) do
acceptableArgs[mw.ustring.lower(a[1])] = true
end
--create trimmed parents list
local baseParentArgs = {} --condensed list of l/c parent args w/o trailing #s
for k, _ in pairs( parentArgs ) do
if type(k) == 'string' then
local lowerk = mw.ustring.lower(k)
local base = mw.ustring.gsub(lowerk, '[%d]*$', '')
baseParentArgs[base] = true
elseif type(k) == 'number' then
tCats[13] = '[[Category:Taxonbars with unnamed parameters|'..k..']]'
end
end
--compare lists and spit out unknowns
local unknownParams = {}
for k, _ in pairs( baseParentArgs ) do
if acceptableArgs[k] == nil then
tCats[12] = '[[Category:Taxonbars with unknown parameters|'..k..']]'
unknownParams[#unknownParams + 1] = k
end
end
--warn if unknown(s) present
if #unknownParams > 0 then
local plural = 's'
local itthem = 'them'
if #unknownParams == 1 then
plural = ''
itthem = 'it'
end
errors = errors..require('Module:If preview')._warning({
mw.ustring.format(
'Unknown parameter%s <code>%s</code>. Please correct %s or consider adding %s to Wikidata.',
plural,
table.concat(unknownParams, '</code>, <code>'),
itthem,
itthem
)
})
end
--Append basionym to arg list, if not already provided
if currentItem then
local currentBasState = currentItem:getBestStatements('P566')[1] --basionym
if currentBasState then
local basionymId = currentBasState.mainsnak.datavalue.value.id
if basionymId and resolveEntity._id(basionymId) and tFroms[basionymId] == nil then
--check that basionym is a strict instance of taxon
local basionymItem = mw.wikibase.getEntity(basionymId)
if basionymItem then
for _, instanceOfState in pairs ( basionymItem:getBestStatements('P31') ) do --instance of
local instanceOf = instanceOfState.mainsnak.datavalue.value.id
if acceptableInstanceOf_Strict[instanceOf] then
--housekeeping
tFroms[basionymId] = 1
iFroms = iFroms + 1
fromTitleCount = fromTitleCount + 1
--append basionym & track
parentArgs['from'..fromTitleCount] = basionymId
tCats[15] = '[[Category:Taxonbars with automatically added basionyms]]'
break
end end end end end end
--Append original combination to arg list, if not already provided
if currentItem then
local currentOCState = currentItem:getBestStatements('P1403')[1] --original combination
if currentOCState then
local orcoId = currentOCState.mainsnak.datavalue.value.id
if orcoId and resolveEntity._id(orcoId) and tFroms[orcoId] == nil then
--check that orco is a strict instance of taxon
local orcoItem = mw.wikibase.getEntity(orcoId)
if orcoItem then
for _, instanceOfState in pairs ( orcoItem:getBestStatements('P31') ) do --instance of
local instanceOf = instanceOfState.mainsnak.datavalue.value.id
if acceptableInstanceOf_Strict[instanceOf] then
--housekeeping
tFroms[orcoId] = 1
iFroms = iFroms + 1
fromTitleCount = fromTitleCount + 1
--append orco & track
parentArgs['from'..fromTitleCount] = orcoId
tCats[16] = '[[Category:Taxonbars with automatically added original combinations]]'
break
end end end end end end
--Append monotypic genus/species to arg list of monotypic species/genus, if not already provided
if currentItem then
for _, instanceOfState in pairs ( currentItem:getBestStatements('P31') ) do --instance of
local taxonRank = nil
local parentItem = nil
local parentTaxon = nil
local parentTaxonRank = nil
local parentMonoGenus = nil --holy grail/tbd
local instanceOf = instanceOfState.mainsnak.datavalue.value.id
if instanceOf and (instanceOf == 'Q310890' or instanceOf == 'Q47487597') then --monotypic/fossil taxon
local taxonRankState = currentItem:getBestStatements('P105')[1] --taxon rank
if taxonRankState then taxonRank = taxonRankState.mainsnak.datavalue.value.id end
if taxonRank and taxonRank == 'Q7432' then --species
--is monotypic species; add genus
local parentTaxonState = currentItem:getBestStatements('P171')[1] --parent taxon
if parentTaxonState then parentTaxon = parentTaxonState.mainsnak.datavalue.value.id end
--confirm parent taxon rank == genus & monotypic
if parentTaxon and resolveEntity._id(parentTaxon) then
parentItem = mw.wikibase.getEntity(parentTaxon)
if parentItem then
local parentTaxonRankState = parentItem:getBestStatements('P105')[1] --taxon rank
if parentTaxonRankState then parentTaxonRank = parentTaxonRankState.mainsnak.datavalue.value.id end
if parentTaxonRank and parentTaxonRank == 'Q34740' then --parent == genus
for _, parentInstanceOfState in pairs ( parentItem:getBestStatements('P31') ) do --instance of
local parentInstanceOf = parentInstanceOfState.mainsnak.datavalue.value.id
if parentInstanceOf and
(parentInstanceOf == 'Q310890' or parentInstanceOf == 'Q47487597') then --monotypic/fossil taxon
parentMonoGenus = parentTaxon --confirmed
break
end
end
if parentMonoGenus and tFroms[parentMonoGenus] == nil then
--housekeeping
tFroms[parentMonoGenus] = 1
iFroms = iFroms + 1
fromTitleCount = fromTitleCount + 1
--append monotypic genus & track
parentArgs['from'..fromTitleCount] = parentMonoGenus
tCats[17] = '[[Category:Taxonbars with automatically added monotypic genera]]'
break
end
end
end
end
if parentMonoGenus == nil or tFroms[parentMonoGenus] == nil then
tCats[18] = '[[Category:Taxonbars of monotypic species missing genera]]'
break
end
elseif taxonRank and taxonRank == 'Q34740' then --genus
--TODO:
--is monotypic genus; add species (no way to easily find these (yet?))
--...
end
end
end --for
end --if currentItem
--Setup navbox
local navboxParams = {
name = 'Taxonbar',
bodyclass = 'hlist',
listclass = '',
groupstyle = 'text-align: left;',
}
for f = 1, fromTitleCount, 1
do
local elements, title = {}, nil
--cleanup parameters
if parentArgs['from'..f] == '' then parentArgs['from'..f] = nil end
if parentArgs['title'..f] == '' then parentArgs['title'..f] = nil end
--remap aliases
for _, a in pairs( conf.aliases ) do
local alias, name = mw.ustring.lower(a[1]), mw.ustring.lower(a[2])
if parentArgs[alias..f] and parentArgs[name..f] == nil then
parentArgs[name..f] = parentArgs[alias..f]
parentArgs[alias..f] = nil
end
end
--Fetch Wikidata item
local from = resolveEntity._id(parentArgs['from'..f])
local item = mw.wikibase.getEntity(from)
local label = nil
if type(item) == 'table' then
local statements = item:getBestStatements('P225')[1] --taxon name
if statements then
local datavalue = statements.mainsnak.datavalue
if datavalue then
label = datavalue.value
end
end
label = label or item:getLabel()
else
if parentArgs['from'..f] then
tCats[1] = ''
tCats[5] = '[[Category:Taxonbars with invalid from parameters]]'
errors = errors..mw.text.tag('strong', {class='error'}, 'Error: "'..
parentArgs['from'..f]..'" is not a valid Wikidata entity ID.<br />')
end
end
if label and label ~= '' then
title = mw.title.new(label)
end
if title == nil and parentArgs['title'..f] then
title = mw.title.new(parentArgs['title'..f])
end
if title == nil and f == 1 then
title = currentTitle
end
if title then
if isNilOrEmpty( parentArgs['wikidata'..f] ) and
(title.namespace == 0) then
if parentArgs['from'..f] then
parentArgs['wikidata'..f] = parentArgs['from'..f]
elseif item then
parentArgs['wikidata'..f] = item.id
end
end
if title.namespace == 0 or stringArgs then --only in mainspace or if manual overrides exist
local sourceCount = 0
for _, params in pairs( conf.databases ) do
params[1] = mw.ustring.lower(params[1])
local propId = params[3]
--Wikidata fallback if requested
if (item and item.claims) and
(type(propId) == 'string' or (type(propId) == 'number' and propId > 0)) then
local wikidataId = getIdFromWikidata( item, 'P'..propId )
local v = parentArgs[params[1]..f]
if wikidataId then
if isNilOrEmpty(v) then
parentArgs[params[1]..f] = wikidataId
else
if v and v ~= 'no' and v ~= wikidataId then
tCats[11] = '[[Category:Taxonbars with manual taxon IDs differing from Wikidata]]'
elseif v and v == wikidataId then
tCats[10] = '[[Category:Taxonbars with manual taxon IDs identical to Wikidata]]'
end
end
end
end
local val = parentArgs[params[1]..f]
if val and val ~= '' and mw.ustring.lower(val) ~= 'no' then
if type(propId) == 'number' then
if propId < 0 then propId = -propId end --allow link
if propId > 0 then --link
table.insert( elements, createRow( params[1], params[2]..':', val, getLink( propId, params[1], val ).text, true ) )
else --propId == 0; no link
table.insert( elements, createRow( params[1], params[2]..':', val, val, true ) )
end
else
table.insert( elements, createRow( params[1], params[2]..':', val, getLink( propId, params[1], val ).text, true ) )
end
if params[1] ~= 'wikidata' and params[1] ~= 'wikispecies' then
sourceCount = sourceCount + 1
end
end
end --for
if sourceCount >= 45 then tCats[26] = '[[Category:Taxonbars with 45+ taxon IDs]]'
elseif sourceCount >= 40 then tCats[25] = '[[Category:Taxonbars with 40–44 taxon IDs]]' --endashes
elseif sourceCount >= 35 then tCats[24] = '[[Category:Taxonbars with 35–39 taxon IDs]]'
elseif sourceCount >= 30 then tCats[23] = '[[Category:Taxonbars with 30–34 taxon IDs]]'
elseif sourceCount >= 25 then tCats[22] = '[[Category:Taxonbars with 25–29 taxon IDs]]'
elseif sourceCount >= 20 then tCats[21] = '[[Category:Taxonbars with 20–24 taxon IDs]]'
end
--Generate navbox title
if sourceCount > 0 then
rowCount = rowCount + 1
if firstRow == 0 then firstRow = f end
--set title from wikidata if it doesn't exist
if isNilOrEmpty( parentArgs['title'..f] ) then
parentArgs['noTitle'..f] = true
parentArgs['title'..f] = title.text
end
--if it exists now, set row heading to title
if not isNilOrEmpty( parentArgs['title'..f] ) then
navboxParams['group'..f] = TaxonItalics.italicizeTaxonName(parentArgs['title'..f], false)
else
navboxParams['group'..f] = ''
end
navboxParams['list'..f] = table.concat( elements )
elseif currentEntityId and (currentEntityId == parentArgs['from'..f] or fromTitleCount == 1) then
tCats[19] = '[[Category:Taxonbars without primary Wikidata taxon IDs]]'
else
tCats[20] = '[[Category:Taxonbars without secondary Wikidata taxon IDs]]'
end
--Categorize
if not isNilOrEmpty( parentArgs['from'..f] ) then
tCats[1] = '' --blank "missing from" if 'from' exists
if parentArgs['from'..f] == currentEntityId then
tCats[2] = '' --blank "desynced" if 'from' matches current page
end
end
if tCats[1] ~= '' then
tCats[2] = '' --cannot be "desynced" if no 'from' params
end
end --if title.namespace == 0 or stringArgs
end --if title
end --for f = 1, fromTitleCount, 1
if rowCount > 0 then
local Navbox = require('Module:Navbox')
if rowCount > 1 then
--remove duplicates and don't bother moving page title to top
local rowIDs = {}
for f = 1,fromTitleCount,1
do
if not isNilOrEmpty( parentArgs['title'..f] ) then
if rowIDs[parentArgs['wikidata'..f]] then --remove duplicate
navboxParams['group'..f] = nil
navboxParams['list'..f] = nil
else
rowIDs[parentArgs['wikidata'..f]] = true
end
end
end
if parentArgs['title'..2] and parentArgs['title'..2] == currentTitle.text then
if currentItem and parentArgs['from'..2] == currentItem['id'] then
tCats[8] = '[[Category:Taxonbars with from2 matching article title & QID]]'
else
tCats[7] = '[[Category:Taxonbars with from2 matching article title]]'
end
end
--adjust navbox for number of rows
navboxParams['title'] = '[[Help:Taxon identifiers|Taxon identifiers]]'
if rowCount >= 4 then
navboxParams['navbar'] = 'plain'
else
navboxParams['state'] = 'off'
navboxParams['navbar'] = 'off'
end
elseif parentArgs['noTitle'..firstRow] then
navboxParams['group'..firstRow] = '[[Help:Taxon identifiers|Taxon identifiers]]'
else
navboxParams['group'..firstRow] = '[[Help:Taxon identifiers|Taxon identifiers]]<br />'..navboxParams['group'..firstRow]
end
--return navbox
outString = Navbox._navbox(navboxParams)
end --if rowCount > 0
--Add categories
if string.sub(currentTitle.subpageText,1,9) == 'testcases' then parentArgs['demo'] = true end
if not isNilOrEmpty( parentArgs['demo'] ) then
outString = outString..mw.text.nowiki(table.concat(tCats))..'<br />'
elseif currentTitle.namespace == 0 then
outString = outString..table.concat(tCats)
end
return outString..errors
end
return p
ixoxg1xnlojz4pahm8zsz2hdncm354e
Jacques Aved
0
36958
233176
233147
2022-07-21T13:20:02Z
Ralffralff
14987
wikitext
text/x-wiki
[[File:Attribué à Joseph Aved, Portrait de Jean-Philippe Rameau (vers 1728) - 001.jpg|thumb|''[[Jean-Philippe Rameau]]'', c. 1728, [[Musée des Beaux-Arts de Dijon|Musée des Beaux-Arts]], [[Dijon]]]]
[[File:Mehmed Said Efendi in Paris 1742.jpg|thumb|''[[Yirmisekizzade Mehmed Said Pasha|Yirmisekizzade Mehmed Said Efendi]]'', 1742, [[Louvre Abu Dhabi]]]]
Si '''Jacques-André-Joseph Aved''' (12 Enero 1702 – 4 Marso 1766), inaapod man '''le Camelot''' (''An Parabalidya'') asin '''Avet le Batave''' (''An Olandes si Avet''), sarong Pranses na pintor kan ika-18ng siglo asin saro sa mayor na Pranses na [[Rococo]]ng parapintura. Siya nagpintura kan embahador kan [[Imperyo Ottoman]] sa Pransya na si [[Yirmisekizzade Mehmed Said Pasha|Yirmisekizzade Mehmed Said Efendi]] kan 1742.{{sfn|Göçek|1987|loc=p. 80; ill. p. 70}}
An ama niya sarong mediko asin ta siya nailong-lubos kan aki pa. Siya pinadakula sa [[Amsterdam]] kan saro sa saiyang tiyoon, kapitan sa Hokbong Olandes.<ref>Page 15 (40)- Galerie Douaisienne ou Biographie de la Ville de Douai par H. Duthillœul -imprimé par Adam Aubers à Douai en 1884 -archivé à la Bibliotheca Bodletana numérisé par [[Google Books]]</ref>
Pakaadal niya sa Amsterdam sa pagmato ninda [[François Boitard]] asin [[Bernard Picart]], si Jacques Aved nagpoon magtrabahon sa Paris ki [[Alexis Simon Belle|Belle]] kan 1721. Dangan kaidto siya nag'entra sa [[Royal Academy of Painting and Sculpture]] ([[Académie royale de peinture et de sculpture]]) kan 1731 asin ta siya nanombrahan konsehal pakagradwar kan 1734, asin kan 1759, siya nagpartisipar sa ultimong ''salon''. Kan 1753 siya nagin myembro sa [[Confrerie Pictura]].<ref>[https://rkd.nl/en/explore/artists/3053 Jacques André Joseph Camellot Aved] in the [[RKD]]</ref>
Bilang tagabenta sa arte asin tagatipon, siya may dakula asin importanteng mga koleksyon na kabarali mga trabaho kan mga Italyano, Pranses asin orog na kan mga artistang Olandes. An koleksyon na ini ibinenta sa sarong subasta kan 1766.
Si [[Carle Van Loo]], [[François Boucher]], [[Pierre-Martin Dumont|Dumont le Romain]] asin [[Jean Siméon Chardin|Chardin]] iyo an magkapira sa mga estudyante niya.
== Kataytayan nin mga ladawan ==
<gallery>
Balechou-Crébillon.jpg
Aved - Портрет П.Ж. де Кребийона. 1746.jpg
Aved Tencin.jpg
</gallery>
==Mga nota==
{{commons category|Jacques Aved}}
{{reflist}}
{{tamboan}}
{{Authority control (arts)}}
{{DEFAULTSORT:Aved, Jacques}}
[[Kategorya:Mga 1702 na kamundagan]]
[[Kategorya:Mga 1766 na kagadanan]]
[[Kategorya:Ika-18ng siglong mga Pranses na pintor]]
[[Kategorya:Mga lalaking Pranses na pintor]]
[[Kategorya:Mga Pranses na mga tagabenta sa arte]]
[[Kategorya:Mga Artista haleng Amsterdam]]
[[Kategorya:Mga Olandes na emigrante sa Pransya]]
[[Kategorya:Mga Pintor haleng The Hague]]
cowlobw0ncarvbpwkugxxp51gj43w7p
Tamaraw
0
36959
233197
233152
2022-07-21T13:46:12Z
Ralffralff
14987
wikitext
text/x-wiki
{{Speciesbox
| name = Tamaraw
| image = Bubalus mindorensis by Gregg Yan 01.jpg
| image_width = 250px
| status = CR
| trend = down
| status_system = iucn2.3
| range_map=Tamaraw distribution map.PNG
| range_map_caption=Lugar na estaran, arok na berde
| taxon = Bubalus mindorensis
| authority = (Heude, 1888)
}}
An '''tamaraw''' (''Bubalus mindorensis''; dating ''Anoa mindorensis'') sarong ''[[bovine]]'' (hitsurang-baka). Kaiba sa ungguladong mamalyang ini sa pamilyang [[Bovidae]]<ref name="ITISBM">{{ITIS | ID = 625123 | taxon = Bubalus mindorensis |date = 17 Marso 2007}}</ref> na endemiko sa isla nin [[Mindoro]] sa [[Filipinas]], alagad totoo pigtutubodan na namuhay man ini sa kapuroan nin [[Luzon]]. Enot na nanumpongan ini sa bilog na Mindoro, poon sa kapatagan hanggan sa kabukiran (2000 metro sa lebel nin dagat), alagad sa paghiwas kan nga binabanwa kan mga tawo, pagbabatong asin pag'aayam, pagpapalod nin mga kahoy, asin pagbabadang, diiton na sana an natatada sa mga kadlagan na pasig na estaran ninda, asin ini namimiligro nang mapuho.<ref name="IUCN2006">IUCN2006</ref>
Sarungat sa pagtubod asin paghuna, an tamaraw bakong saro sa klasipikasyon sa [[damulag]] na mas daro-dakula igdi. May mga pagkakaiba an tamaraw sa damulag: an tamaraw mas mabarahibo, iba sa hitsura sa saiyang pamandokon, asin mas halipot mga sungoy na garo hitsurang [[V]].<ref name="haribon">{{cite web | last =Fuentes | first =Art | authorlink =Art Fuentes | title =The Tamaraw: Mindoro's endangered treasure | work =Haribon | publisher =Haribon Foundation for the Conservation of Natural Resources | date =2005-02-21 | url =http://www.haribon.org.ph/index.php?q=node/view/130&PHPSESSID=f07b7a39774972130ec811e029e12f5d | accessdate =2007-03-17 | archive-date =2007-09-27 | archive-url =https://web.archive.org/web/20070927184137/http://www.haribon.org.ph/index.php?q=node%2Fview%2F130&PHPSESSID=f07b7a39774972130ec811e029e12f5d | url-status =live }}</ref> Ini na an tubong tal asin pinakadakulang sa-daga na [[mamalya]] sa nasyon.
An tamaraw opisyal na simbolo kan Filipinas. Mahihiling an ladawan kan tamaraw sa mga takal na [[Piso sa Pilipinas|Piso]] kan 1980 abot sa enot na parte kan taon 1990.
==Kataytayan nin mga ladawan==
<gallery>
Bubalus mindorensis by Gregg Yan 02.jpg|Haranihan na pitik sa sarong tamaraw
Bubalus mindorensis by Gregg Yan 03.jpg|thumb|left|Palnak nin mga tamaraw
Preserved Tamaraw in Philippine National Museum.jpg|Retrato sa Philippine National Museum
Philbullpisolgrev.jpg|right|thumb|200px|Takal na piso, 1983-1994, may diyametro na 29mm, ladawan nin tamaraw sa likudan
</gallery>
==Toltolan==
{{reflist}}
{{Tamboan}}
[[Kategorya:Mga hayop sa Filipinas]]
[[Kategorya:Mga namimiligrong mapuho na mga hayop sa Filipinas]]
c14upfbnftkulyx4bpzqghsr9ehqrld
Le Camelot
0
36960
233177
2022-07-21T13:22:15Z
Ralffralff
14987
Piglilikay sa [[Jacques Aved]]
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECT [[Jacques Aved]]
m1hdrzhxgz36t80gvfllfqq4w8uitjn
Avet le Batave
0
36961
233178
2022-07-21T13:23:16Z
Ralffralff
14987
Piglilikay sa [[Jacques Aved]]
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECT [[Jacques Aved]]
m1hdrzhxgz36t80gvfllfqq4w8uitjn
Jacques-André-Joseph Aved
0
36962
233180
2022-07-21T13:24:52Z
Ralffralff
14987
Piglilikay sa [[Jacques Aved]]
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECT [[Jacques Aved]]
m1hdrzhxgz36t80gvfllfqq4w8uitjn
Plantilya:Taxonomy/Bubalus
10
36963
233181
2022-07-21T13:27:17Z
Ralffralff
14987
Pinagmukna an pahina kaining "{{Don't edit this line {{{machine code|}}} |rank=genus |link=Bubalus |parent=Bubalina |extinct=<!--leave blank for "not extinct"; put "yes" for "extinct" --> |refs=<!--Shown on this page only; don't include <ref> tags --> }}"
wikitext
text/x-wiki
{{Don't edit this line {{{machine code|}}}
|rank=genus
|link=Bubalus
|parent=Bubalina
|extinct=<!--leave blank for "not extinct"; put "yes" for "extinct" -->
|refs=<!--Shown on this page only; don't include <ref> tags -->
}}
4o6ztqxm3nrcytkpu3bluu6hhs8qioc
Plantilya:Taxonomy/Bubalina
10
36964
233182
2022-07-21T13:28:05Z
Ralffralff
14987
Pinagmukna an pahina kaining "{{Don't edit this line {{{machine code|}}} |rank=subtribus |link=Bubalina |parent=Bovini |extinct=<!--leave blank for "not extinct"; put "yes" for "extinct" --> |refs=<!--Shown on this page only; don't include <ref> tags --> }}"
wikitext
text/x-wiki
{{Don't edit this line {{{machine code|}}}
|rank=subtribus
|link=Bubalina
|parent=Bovini
|extinct=<!--leave blank for "not extinct"; put "yes" for "extinct" -->
|refs=<!--Shown on this page only; don't include <ref> tags -->
}}
8817zfw0f84yybwblwi8q8v8zztmm97
Plantilya:Taxonomy/Bovini
10
36965
233184
2022-07-21T13:28:53Z
Ralffralff
14987
Pinagmukna an pahina kaining "{{Don't edit this line {{{machine code|}}} |rank=tribus |link=Bovini |parent=Bovinae |refs=<!--Shown on this page only; don't include <ref> tags --> }}"
wikitext
text/x-wiki
{{Don't edit this line {{{machine code|}}}
|rank=tribus
|link=Bovini
|parent=Bovinae
|refs=<!--Shown on this page only; don't include <ref> tags -->
}}
53rgnoztm9y90gkw66ueiyxsaeky0ll
Plantilya:Taxonomy/Bovinae
10
36966
233185
2022-07-21T13:29:38Z
Ralffralff
14987
Pinagmukna an pahina kaining "{{Don't edit this line {{{machine code|}}} |rank=subfamilia |link=Bovinae |parent=Bovidae |always_display=true |refs=<!--Shown on this page only; don't include <ref> tags --> }}"
wikitext
text/x-wiki
{{Don't edit this line {{{machine code|}}}
|rank=subfamilia
|link=Bovinae
|parent=Bovidae
|always_display=true
|refs=<!--Shown on this page only; don't include <ref> tags -->
}}
123zgqh7e1sf9v9ieba9cbumvyhjibf
Plantilya:Taxonomy/Bovidae
10
36967
233186
2022-07-21T13:30:17Z
Ralffralff
14987
Pinagmukna an pahina kaining "{{Don't edit this line {{{machine code|}}} |rank=familia |link=Bovidae |parent=Pecora }}"
wikitext
text/x-wiki
{{Don't edit this line {{{machine code|}}}
|rank=familia
|link=Bovidae
|parent=Pecora
}}
g7e2ug2bbldqxh3mkyfu179i6v7mtsx
Plantilya:Taxonomy/Pecora
10
36968
233187
2022-07-21T13:31:03Z
Ralffralff
14987
Pinagmukna an pahina kaining "{{Don't edit this line {{{machine code|}}} |rank=infraordo |link=Pecora |parent=Ruminantia |extinct= }}"
wikitext
text/x-wiki
{{Don't edit this line {{{machine code|}}}
|rank=infraordo
|link=Pecora
|parent=Ruminantia
|extinct=
}}
8e8r5a2hsa3fogjuu90iaj7zr7ek7ls
Plantilya:Taxonomy/Ruminantia
10
36969
233188
2022-07-21T13:31:46Z
Ralffralff
14987
Pinagmukna an pahina kaining "{{Don't edit this line {{{machine code|}}} |rank=subordo |link=Ruminant|Ruminantia |parent=Ruminantiamorpha }}"
wikitext
text/x-wiki
{{Don't edit this line {{{machine code|}}}
|rank=subordo
|link=Ruminant|Ruminantia
|parent=Ruminantiamorpha
}}
q7imneefwki7m0xdbdbdlva36667p22
Plantilya:Taxonomy/Ruminantiamorpha
10
36970
233190
2022-07-21T13:32:29Z
Ralffralff
14987
Pinagmukna an pahina kaining "{{Don't edit this line {{{machine code|}}} |rank=clade |link=Ruminantia|Ruminantiamorpha |parent=Cetruminantia |extinct= |refs= }}"
wikitext
text/x-wiki
{{Don't edit this line {{{machine code|}}}
|rank=clade
|link=Ruminantia|Ruminantiamorpha
|parent=Cetruminantia
|extinct=
|refs=
}}
lclk297e2ntld8xky85hjmfpoxkahp9
Katahawan na Bikol
0
36971
233192
2022-07-21T13:35:32Z
Ralffralff
14987
Piglilikay sa [[Tataramon na Bikol Sentral]]
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECT [[Tataramon na Bikol Sentral]]
sebgr38h97l7zxhem5k06lcgl1k1jc7
Bubalus mindorensis
0
36972
233198
2022-07-21T13:47:13Z
Ralffralff
14987
Piglilikay sa [[Tamaraw]]
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECT [[Tamaraw]]
0d1n796ggqrhcd6mztzp0lm4n9j3a63
Anoa mindorensis
0
36973
233199
2022-07-21T13:48:08Z
Ralffralff
14987
Piglilikay sa [[Tamaraw]]
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECT [[Tamaraw]]
0d1n796ggqrhcd6mztzp0lm4n9j3a63
Plantilya:Taxonomy/Cetruminantia
10
36974
233200
2022-07-21T13:49:40Z
Ralffralff
14987
Pinagmukna an pahina kaining "{{Don't edit this line {{{machine code|}}} |rank=clade |link=Cetruminantia |parent=Artiofabula }}"
wikitext
text/x-wiki
{{Don't edit this line {{{machine code|}}}
|rank=clade
|link=Cetruminantia
|parent=Artiofabula
}}
t3sllf1hkumj26ra3avo8xm9eci9hdl
Plantilya:Taxon italics
10
36975
233202
2022-07-21T13:54:15Z
Ralffralff
14987
Pinagmukna an pahina kaining "{{#invoke:TaxonItalics|main|{{{1|<noinclude>Homo sapiens</noinclude>}}}|abbreviated={{{abbreviated|no}}}|linked={{{linked|no}}}}}<noinclude> {{Documentation}} </noinclude>"
wikitext
text/x-wiki
{{#invoke:TaxonItalics|main|{{{1|<noinclude>Homo sapiens</noinclude>}}}|abbreviated={{{abbreviated|no}}}|linked={{{linked|no}}}}}<noinclude>
{{Documentation}}
</noinclude>
s6sde18ux7dt230781bpz8ljyslnn19
Plantilya:Speciesbox/trim
10
36976
233203
2022-07-21T13:55:02Z
Ralffralff
14987
Pinagmukna an pahina kaining "{{if empty|{{#invoke:String|match|s={{{1}}}|^×?[%a%-"]+|ignore_errors=true}}|{{#invoke:String|match|s={{{1}}}|^× [%a%-"]+|ignore_errors=true}}}}<noinclude>{{Documentation}}</noinclude>"
wikitext
text/x-wiki
{{if empty|{{#invoke:String|match|s={{{1}}}|^×?[%a%-"]+|ignore_errors=true}}|{{#invoke:String|match|s={{{1}}}|^× [%a%-"]+|ignore_errors=true}}}}<noinclude>{{Documentation}}</noinclude>
s0hiwu03jtgcal5hl0kwv1yzb2ak144
Plantilya:Taxonbar/candidate
10
36977
233208
2022-07-21T14:11:37Z
Ralffralff
14987
Pinagmukna an pahina kaining "{{#invoke:Taxonbar/candidate|check}}<noinclude> {{Documentation}} </noinclude>"
wikitext
text/x-wiki
{{#invoke:Taxonbar/candidate|check}}<noinclude>
{{Documentation}}
</noinclude>
5ff2tg5y7dbk1t1fd90lzmak8oigbfh
Module:Taxonbar/candidate
828
36978
233209
2022-07-21T14:12:54Z
Ralffralff
14987
Pinagmukna an pahina kaining "local p = {} function p.check(frame) local taxonbarExists = require('Module:Taxonbar/exists').check if taxonbarExists(frame) then return '' else local resolveEntity = require( 'Module:ResolveEntityId' ) local currentTitle = mw.title.getCurrentTitle() local currentItem = nil local categories = { '[[Category:Taxobox articles possibly missing a taxonbar]]' --unset if acceptable or unacceptable found } --preliminary exclusion criteria if..."
Scribunto
text/plain
local p = {}
function p.check(frame)
local taxonbarExists = require('Module:Taxonbar/exists').check
if taxonbarExists(frame) then
return ''
else
local resolveEntity = require( 'Module:ResolveEntityId' )
local currentTitle = mw.title.getCurrentTitle()
local currentItem = nil
local categories = {
'[[Category:Taxobox articles possibly missing a taxonbar]]' --unset if acceptable or unacceptable found
}
--preliminary exclusion criteria
if string.match( currentTitle.text, '^List of ') then
return ''
end
--find Wikidata item
if currentTitle.namespace == 0 then --mainspace
local currentEntityId = mw.wikibase.getEntityIdForCurrentPage()
if resolveEntity._id(currentEntityId) then
currentItem = mw.wikibase.getEntity(currentEntityId)
else --currentEntityId == nil/unresolvable
return categories[1]
end
else
return ''
end
if currentItem then --currentItem should not be nil here, but check just in case
--determine if {{Taxonbar}} is *possibly* missing, or *definitely* missing
local acceptableInstanceOf_All = { --copied from [[Module:Taxonbar]]
['Q16521'] = 'taxon', --strict
['Q310890'] = 'monotypic taxon', --strict
['Q2568288'] = 'ichnotaxon', --strict
['Q23038290'] = 'fossil taxon', --strict
['Q47487597'] = 'monotypic fossil taxon', --strict
['Q42621'] = 'hybrid', --lax
['Q235536'] = 'incertae sedis', --lax
['Q713623'] = 'clade', --lax
['Q848328'] = 'serotype', --lax
['Q857968'] = 'candidatus', --lax
['Q17487588'] = 'unavailable combination', --lax
}
local unacceptableInstanceOf = {
['Q913170'] = 'trivial name',
['Q55983715'] = 'group of organisms known by one particular common name',
['Q937228'] = 'property',
['Q14712'] = 'drupe',
['Q163233'] = 'compound drupe',
['Q747463'] = 'compound fruit',
}
local acceptableCount = 0
local unacceptableCount = 0
for _, instanceOfState in pairs ( currentItem:getBestStatements('P31') ) do --instance of
local instanceOf = instanceOfState.mainsnak.datavalue.value.id
if acceptableInstanceOf_All[instanceOf] then
acceptableCount = acceptableCount + 1
elseif unacceptableInstanceOf[instanceOf] then
unacceptableCount = unacceptableCount + 1
end
end
for _, subclassOfState in pairs ( currentItem:getBestStatements('P279') ) do --subclass of
local subclassOf = subclassOfState.mainsnak.datavalue.value.id
if acceptableInstanceOf_All[subclassOf] then
acceptableCount = acceptableCount + 1
elseif unacceptableInstanceOf[subclassOf] then
unacceptableCount = unacceptableCount + 1
end
end
if acceptableCount > 0 then
categories[1] = ''
categories[2] = '[[Category:Taxobox articles missing a taxonbar]]'
elseif unacceptableCount > 0 then
categories[1] = ''
categories[2] = ''
end
return table.concat(categories)
else
return ''
end
end
end
return p
40ggos6o3s7xnrc99ydcol5a1fhkmf8
Module:Taxonbar/exists
828
36979
233211
2022-07-21T14:15:30Z
Ralffralff
14987
Pinagmukna an pahina kaining "local p = {} function p.check( frame ) local pagename = mw.title.getCurrentTitle().baseText local content = mw.title.new(pagename):getContent() or '' local found = string.match(content, '%{%{ *[Tt]axon?[ _-]?[bB]ar') or --5 redirects as of 2019/9 string.match(content, '%{%{ *[Tt]axonIds') if found then return true end return false end return p"
Scribunto
text/plain
local p = {}
function p.check( frame )
local pagename = mw.title.getCurrentTitle().baseText
local content = mw.title.new(pagename):getContent() or ''
local found = string.match(content, '%{%{ *[Tt]axon?[ _-]?[bB]ar') or --5 redirects as of 2019/9
string.match(content, '%{%{ *[Tt]axonIds')
if found then return true end
return false
end
return p
p0esj3r6h19rt0028jpt6wynwieoqib
Plantilya:Automated taxobox
10
36980
233219
2022-07-21T14:34:05Z
Ralffralff
14987
Piglilikay sa [[Plantilya:Automatic taxobox]]
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECT [[Plantilya:Automatic taxobox]]
lstbftbmfj61uwuqu3ksxtoh1mbp4e0
Jan Polack
0
36981
233225
2022-07-21T16:01:28Z
Ringer
55
Pinagmukna an pahina kaining " {{Infobox artist | name = Jan Polack | image = München Lenbachhaus 20130628 (13).JPG | image_size = | caption = | birth_name = | birth_date = c. 1435 | birth_place = possibly [[Kraków]], [[Poland]] | death_date = 1519 | death_place = [[Munich]], Alemanya | nationality = | field = Pagpintura | training = | movement = | works = | patrons = [[Munich|City of Munich]] }} File:Jan P..."
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox artist
| name = Jan Polack
| image = München Lenbachhaus 20130628 (13).JPG
| image_size =
| caption =
| birth_name =
| birth_date = c. 1435
| birth_place = possibly [[Kraków]], [[Poland]]
| death_date = 1519
| death_place = [[Munich]], Alemanya
| nationality =
| field = Pagpintura
| training =
| movement =
| works =
| patrons = [[Munich|City of Munich]]
}}
[[File:Jan Polack 004.jpg|thumb|350px|Jan Polack ''The recognition of the True Cross (legend of St. Helena)'', panel, 46.5 × 101.6 cm, 1486. [[Huis Bergh]] collection]]
Si '''Jan Polack''' '''Johannes Po(l)lack''' (Hanns Polagk, Polegk), ({{lang-la|Ioannes Polonus}}) (pag'ultan 1435 asin 1450 – 1519) sqrong Ika-15ng siglong pintor.
== Gallery ==
<gallery>
Image:Jan Polack 001.jpg|''Gnadenstuhl'' as God Father, Son and Holy Ghost, 1491
Image:Corbinian polack.jpg|''The Miracle of the Bear'', 1489
</gallery>
== Further reading ==
*{{NDB|20|593|594|Jan Polack|Andrea Langer}}
*Andrea Langer, „Jan Polack“ in „[[Neue Deutsche Biographie]]“, München 1999.
*Hanna Bösl, „Jan Polack“, F-polnischer Geschichte'', 2004, {{ISBN|3-929759-91-8}}
== External links ==
{{Sister project links|d=y|c=Category: Jan Polack|q=no|b=no|wikt=no|s=no|v=no|voy=no|m=no|mw=no|species=no|n=no}}
{{Authority control}}
{{DEFAULTSORT:Polack, Jan}}
[[Category:15th-century German painters]]
[[Category:German male painters]]
[[Category:16th-century German painters]]
[[Category:16th-century Polish painters]]
[[Category:Polish male painters]]
[[Category:Renaissance painters]]
[[Category:German people of Polish descent]]
[[Category:Artists from Kraków]]
[[Category:1430s births]]
[[Category:1519 deaths]]
{{poland-painter-stub}}
nc3fa4olaec8qw9vq492ggi1qdrs2ei
233226
233225
2022-07-21T16:01:49Z
Ringer
55
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox artist
| name = Jan Polack
| image = München Lenbachhaus 20130628 (13).JPG
| image_size =
| caption =
| birth_name =
| birth_date = c. 1435
| birth_place = possibly [[Kraków]], [[Poland]]
| death_date = 1519
| death_place = [[Munich]], Alemanya
| nationality =
| field = Pagpintura
| training =
| movement =
| works =
| patrons = [[Munich|City of Munich]]
}}
[[File:Jan Polack 004.jpg|thumb|350px|Jan Polack ''The recognition of the True Cross (legend of St. Helena)'', panel, 46.5 × 101.6 cm, 1486. [[Huis Bergh]] collection]]
Si '''Jan Polack''' '''Johannes Po(l)lack''' (Hanns Polagk, Polegk), ({{lang-la|Ioannes Polonus}}) (pag'ultan 1435 asin 1450 – 1519) sarong Ika-15ng siglong pintor.
== Gallery ==
<gallery>
Image:Jan Polack 001.jpg|''Gnadenstuhl'' as God Father, Son and Holy Ghost, 1491
Image:Corbinian polack.jpg|''The Miracle of the Bear'', 1489
</gallery>
== Further reading ==
*{{NDB|20|593|594|Jan Polack|Andrea Langer}}
*Andrea Langer, „Jan Polack“ in „[[Neue Deutsche Biographie]]“, München 1999.
*Hanna Bösl, „Jan Polack“, F-polnischer Geschichte'', 2004, {{ISBN|3-929759-91-8}}
== External links ==
{{Sister project links|d=y|c=Category: Jan Polack|q=no|b=no|wikt=no|s=no|v=no|voy=no|m=no|mw=no|species=no|n=no}}
{{Authority control}}
{{DEFAULTSORT:Polack, Jan}}
[[Category:15th-century German painters]]
[[Category:German male painters]]
[[Category:16th-century German painters]]
[[Category:16th-century Polish painters]]
[[Category:Polish male painters]]
[[Category:Renaissance painters]]
[[Category:German people of Polish descent]]
[[Category:Artists from Kraków]]
[[Category:1430s births]]
[[Category:1519 deaths]]
{{poland-painter-stub}}
o2q70bgsxqj43nl4fx5ymmznqjajcp8
233227
233226
2022-07-21T16:35:02Z
Ringer
55
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox artist
| name = Jan Polack
| image = München Lenbachhaus 20130628 (13).JPG
| image_size =
| caption =
| birth_name =
| birth_date = c. 1435
| birth_place = possibly [[Kraków]], [[Poland]]
| death_date = 1519
| death_place = [[Munich]], Alemanya
| nationality =
| field = Pagpintura
| training =
| movement =
| works =
| patrons = [[Munich|City of Munich]]
}}
[[File:Jan Polack 004.jpg|thumb|350px|Jan Polack ''An pagmidbid kan tunay na Krus (leyenda ni Santa Helena)'', panel, 46.5 × 101.6 cm, 1486. [[Huis Bergh]] collection]]
Si '''Jan Polack''' '''Johannes Po(l)lack''' (Hanns Polagk, Polegk), ({{lang-la|Ioannes Polonus}}) (pag'ultan 1435 asin 1450 – 1519) sarong Ika-15ng siglong pintor.
Sa pangaran niya, sinasaboot na posible namundag siya asin nagtrabaho sa Kraków. Poon katahawan kan 1470 siya nag'estar asin nagtrabaho sa Munich, asin dati yaon siya sa [[Franconia]]. Sinasabi nna pwede nagpartisipar siya sa 1475 na festival kan [[Landshut na Kasalan]] ninda [[Jadwiga Jagiellon (1457-1502)|Jadwiga Jagiellon]] asin ni [[George nin Bavaria]]. Kan 1480, siya nagbukas sadiring talyer sa Munich, kun saen siya nagpirmi sagkod na siya nagadan.
Pagpoon 1482, siya nakalista sa rekord nin parabuhis sa [[Munich]], asin bilang man lider kan lokal na grupo nin mga pintor. Siya nagbisita ki [[Michael Wohlgemuth]] asin ta saiyang arte naimpluwensyang gayo kaini asin kan duwa pang pintor na sinda [[Veit Stoss]] asin [[Hans Pleydenwurff]]. Siya nakituwang man sa ibang mga proyekto ki [[Erasmus Grasser]] na sarong eskultor sa kahoy.
Mga dokumento nasasambit mga proyekto niya na marayo naman ngani. An pinakaimportanteng trabaho niya na yaon pa iyo an retablo sa [[Weihenstephan Abbey|Weihenstephan]] (1483–1485), ngonyan mahihiling sa [[Alte Pinakothek]] nin Munich.
== Galeriya ==
<gallery>
Image:Jan Polack 001.jpg|''Gnadenstuhl'' komo Dyos Ama, Dyos Aki, asin Dyos Espiritu, 1491
Image:Corbinian polack.jpg|''An Milagro nin Uso'', 1489
</gallery>
== Mga basahon pa ==
*{{NDB|20|593|594|Jan Polack|Andrea Langer}}
*Andrea Langer, „Jan Polack“ in „[[Neue Deutsche Biographie]]“, München 1999.
*Hanna Bösl, „Jan Polack“, F-polnischer Geschichte'', 2004, {{ISBN|3-929759-91-8}}
== Mga panluwas na takod ==
{{Sister project links|d=y|c=Category: Jan Polack|q=no|b=no|wikt=no|s=no|v=no|voy=no|m=no|mw=no|species=no|n=no}}
{{Authority control}}
{{DEFAULTSORT:Polack, Jan}}
[[Kategorya:Ika-15ng siglong mga Aleman na pintor]]
[[Kategorya:Mga lalaking mga aleman na pintor]]
[[Kategorya:Mga ika-16 na siglong mga Aleman na pintor]]
[[Kategorya:Mga Ika-16 naq siglong mga Polakong mga pintor]]
[[Kategorya:Mga lalaking Polakong mga pintor]]
[[Kategorya:Mga Renasimyentong pintor]]
[[Kategorya:Mga aleman na may dugong Polako]]
[[Kategorya:Mga Artista haleng Kraków]]
[[Kategorya:Mga 1430 na kamundagan]]
[[Kategorya:Mga 1519 na kagadanan]]
{{poland-painter-stub}}
e416d35u9ek0t48yz4r3xald2a857f0
233228
233227
2022-07-21T16:36:36Z
Ringer
55
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox artist
| name = Jan Polack
| image = München Lenbachhaus 20130628 (13).JPG
| image_size =
| caption =
| birth_name =
| birth_date = c. 1435
| birth_place = possibly [[Kraków]], [[Polonya]]
| death_date = 1519
| death_place = [[Munich]], Alemanya
| nationality =
| field = Pagpintura
| training =
| movement =
| works =
| patrons = [[Munich|City of Munich]]
}}
[[File:Jan Polack 004.jpg|thumb|350px|Jan Polack ''An pagmidbid kan tunay na Krus (leyenda ni Santa Helena)'', panel, 46.5 × 101.6 cm, 1486. [[Huis Bergh]] collection]]
Si '''Jan Polack''' '''Johannes Po(l)lack''' (Hanns Polagk, Polegk), ({{lang-la|Ioannes Polonus}}) (pag'ultan 1435 asin 1450 – 1519) sarong Ika-15ng siglong pintor.
Sa pangaran niya, sinasaboot na posible namundag siya asin nagtrabaho sa Kraków. Poon katahawan kan 1470 siya nag'estar asin nagtrabaho sa Munich, asin dati yaon siya sa [[Franconia]]. Sinasabi nna pwede nagpartisipar siya sa 1475 na festival kan [[Landshut na Kasalan]] ninda [[Jadwiga Jagiellon (1457-1502)|Jadwiga Jagiellon]] asin ni [[George nin Bavaria]]. Kan 1480, siya nagbukas sadiring talyer sa Munich, kun saen siya nagpirmi sagkod na siya nagadan.
Pagpoon 1482, siya nakalista sa rekord nin parabuhis sa [[Munich]], asin bilang man lider kan lokal na grupo nin mga pintor. Siya nagbisita ki [[Michael Wohlgemuth]] asin ta saiyang arte naimpluwensyang gayo kaini asin kan duwa pang pintor na sinda [[Veit Stoss]] asin [[Hans Pleydenwurff]]. Siya nakituwang man sa ibang mga proyekto ki [[Erasmus Grasser]] na sarong eskultor sa kahoy.
Mga dokumento nasasambit mga proyekto niya na marayo naman ngani. An pinakaimportanteng trabaho niya na yaon pa iyo an retablo sa [[Weihenstephan Abbey|Weihenstephan]] (1483–1485), ngonyan mahihiling sa [[Alte Pinakothek]] nin Munich.
== Galeriya ==
<gallery>
Image:Jan Polack 001.jpg|''Gnadenstuhl'' komo Dyos Ama, Dyos Aki, asin Dyos Espiritu, 1491
Image:Corbinian polack.jpg|''An Milagro nin Uso'', 1489
</gallery>
== Mga basahon pa ==
*{{NDB|20|593|594|Jan Polack|Andrea Langer}}
*Andrea Langer, „Jan Polack“ in „[[Neue Deutsche Biographie]]“, München 1999.
*Hanna Bösl, „Jan Polack“, F-polnischer Geschichte'', 2004, {{ISBN|3-929759-91-8}}
== Mga panluwas na takod ==
{{Sister project links|d=y|c=Category: Jan Polack|q=no|b=no|wikt=no|s=no|v=no|voy=no|m=no|mw=no|species=no|n=no}}
{{Authority control}}
{{DEFAULTSORT:Polack, Jan}}
[[Kategorya:Ika-15ng siglong mga Aleman na pintor]]
[[Kategorya:Mga lalaking mga Aleman na pintor]]
[[Kategorya:Mga ika-16 na siglong mga Aleman na pintor]]
[[Kategorya:Mga Ika-16 naq siglong mga Polakong mga pintor]]
[[Kategorya:Mga lalaking Polakong mga pintor]]
[[Kategorya:Mga Renasimyentong pintor]]
[[Kategorya:Mga Aleman na may dugong Polako]]
[[Kategorya:Mga Artista haleng Kraków]]
[[Kategorya:Mga 1430 na kamundagan]]
[[Kategorya:Mga 1519 na kagadanan]]
{{poland-painter-stub}}
kzfrnyncuq9j8ag1dipni39zzqdku2l
233232
233228
2022-07-21T16:55:18Z
Ringer
55
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox artist
| name = Jan Polack
| image = München Lenbachhaus 20130628 (13).JPG
| image_size =
| caption =
| birth_name =
| birth_date = c. 1435
| birth_place = posible [[Kraków]], [[Polonya]]
| death_date = 1519
| death_place = [[Munich]], Alemanya
| nationality =
| field = Pagpintura, pintor
| training =
| movement =
| works =
| patrons = [[Munich|Siyudad nin Munich]]
}}
[[File:Jan Polack 004.jpg|thumb|350px|Jan Polack ''An pagmidbid kan tunay na Krus (leyenda ni Santa Helena)'', panel, 46.5 × 101.6 cm, 1486. [[Huis Bergh]] collection]]
Si '''Jan Polack''' '''Johannes Po(l)lack''' (Hanns Polagk, Polegk), ({{lang-la|Ioannes Polonus}}) (pag'ultan 1435 asin 1450 – 1519) sarong Ika-15ng siglong pintor.
Sa pangaran niya, sinasaboot na posible namundag siya asin nagtrabaho sa Kraków. Poon katahawan kan 1470 siya nag'estar asin nagtrabaho sa Munich, asin dati yaon siya sa [[Franconia]]. Sinasabi nna pwede nagpartisipar siya sa 1475 na festival kan [[Landshut na Kasalan]] ninda [[Jadwiga Jagiellon (1457-1502)|Jadwiga Jagiellon]] asin ni [[George nin Bavaria]]. Kan 1480, siya nagbukas sadiring talyer sa Munich, kun saen siya nagpirmi sagkod na siya nagadan.
Pagpoon 1482, siya nakalista sa rekord nin parabuhis sa [[Munich]], asin bilang man lider kan lokal na grupo nin mga pintor. Siya nagbisita ki [[Michael Wohlgemuth]] asin ta saiyang arte naimpluwensyang gayo kaini asin kan duwa pang pintor na sinda [[Veit Stoss]] asin [[Hans Pleydenwurff]]. Siya nakituwang man sa ibang mga proyekto ki [[Erasmus Grasser]] na sarong eskultor sa kahoy.
Mga dokumento nasasambit mga proyekto niya na marayo naman ngani. An pinakaimportanteng trabaho niya na yaon pa iyo an retablo sa [[Weihenstephan Abbey|Weihenstephan]] (1483–1485), ngonyan mahihiling sa [[Alte Pinakothek]] nin Munich.
== Galeriya ==
<gallery>
Image:Jan Polack 001.jpg|''Gnadenstuhl'' komo Dyos Ama, Dyos Aki, asin Dyos Espiritu, 1491
Image:Corbinian polack.jpg|''An Milagro nin Uso'', 1489
</gallery>
== Mga basahon pa ==
*{{NDB|20|593|594|Jan Polack|Andrea Langer}}
*Andrea Langer, „Jan Polack“ in „[[Neue Deutsche Biographie]]“, München 1999.
*Hanna Bösl, „Jan Polack“, F-polnischer Geschichte'', 2004, {{ISBN|3-929759-91-8}}
== Mga panluwas na takod ==
{{Sister project links|d=y|c=Category: Jan Polack|q=no|b=no|wikt=no|s=no|v=no|voy=no|m=no|mw=no|species=no|n=no}}
{{Authority control}}
{{DEFAULTSORT:Polack, Jan}}
[[Kategorya:Ika-15ng siglong mga Aleman na pintor]]
[[Kategorya:Mga lalaking mga Aleman na pintor]]
[[Kategorya:Mga ika-16 na siglong mga Aleman na pintor]]
[[Kategorya:Mga Ika-16 naq siglong mga Polakong mga pintor]]
[[Kategorya:Mga lalaking Polakong mga pintor]]
[[Kategorya:Mga Renasimyentong pintor]]
[[Kategorya:Mga Aleman na may dugong Polako]]
[[Kategorya:Mga Artista haleng Kraków]]
[[Kategorya:Mga 1430 na kamundagan]]
[[Kategorya:Mga 1519 na kagadanan]]
{{poland-painter-stub}}
qnsmny3kjhjv8k4aleweda5ug6j7k7n