Vikipediya
crhwiki
https://crh.wikipedia.org/wiki/Ba%C5%9F_Saife
MediaWiki 1.39.0-wmf.23
first-letter
Media
Mahsus
Muzakere
Qullanıcı
Qullanıcı muzakeresi
Vikipediya
Vikipediya muzakeresi
Fayl
Fayl muzakeresi
MediaViki
MediaViki muzakeresi
Şablon
Şablon muzakeresi
Yardım
Yardım muzakeresi
Kategoriya
Kategoriya muzakeresi
TimedText
TimedText talk
Modul
Modul muzakeresi
Gadget
Gadget talk
Gadget definition
Gadget definition talk
Qırımtatar tili
0
505
177705
173984
2022-08-08T17:03:16Z
TayfunEt.
16793
wikitext
text/x-wiki
{{Til
|renk = Altay
|ad = Qırımtatar tili
|memleketler = [[Rusiye]], [[Ukraina]], [[Özbekistan]], [[Türkiye]], [[Romaniya]], [[Bulğaristan]]
|regionlar =
|resmiy til = [[Qırım]]
|kişi sayısı = sabıq [[ŞSCB]]de 500 000-ge yaqın
|sıra =
|kategoriya = [[Avrasiya tilleri]]
|sınıflaştırma =
[[Altay tilleri]]
:[[Türkiy tiller]]
::[[Qıpçaq tilleri]], [[Oğuz tilleri]]
:::'''Qırımtatar tili'''
|elifbe = [[latin elifbesi]], [[kiril elifbesi]]
|ISO1 = yoq
|ISO2 = crh
|ISO3 = crh
}}
[[Fayl:Ethnic_map_of_the_Crimea.jpg|thumb|Qırımtatar tiliniñ darqalması, 1930]]
'''Qırımtatar tili''' (<!--'''Tatar tili'''<ref>A. Nagi 1958 Tatar Tili. Gramatika, Ortografya ve Tizim Dersligi.</ref><ref>''Айдер Меметов''. [https://www.academia.edu/15584404/%D0%90._%D0%9C%D0%B5%D0%BC%D0%B5%D1%82%D0%BE%D0%B2._%D0%A2%D0%B0%D1%82%D0%B0%D1%80_%D1%82%D0%B8%D0%BB%D0%B8_%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D1%81%D1%8B%D0%BD%D1%8B%D0%BD%D1%8A_%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%BA%D1%82%D0%B8%D0%BA%D1%83%D0%BC%D1%8B._%D0%A2%D0%B0%D1%88%D0%BA%D0%B5%D0%BD%D1%82_1984._152_%D1%81%D1%82%D1%80._A._Memetov._A_Practicum_on_the_Grammar_of_the_Tatar_Language._Tashkent_1984._152_pages Татар тили грамматикасынынъ практикумы]. Ташкент, 1984. 152 стр. // A. Memetov. A Practicum on the Grammar of the Tatar Language. Tashkent, 1984. 152 pages.</ref><ref>[[Crimean Tatars]]: [https://www.youtube.com/watch?v=o-vfcnHzf2g На каком языке Вы разговариваете дома?] 0:32, 0:44, 1:03, 1:07</ref> (1980 senelerinden evel resmiy adı, bugünge qadar halq arasında qullanıla) ve -->zemaneviy edebiyatta '''Qırım tili'''<ref>Озенбашлы Э., Умеров М. Русча-къырымджа окъув лугъаты. Акъмесджит: Оригинал-М, 2008. ISBN 978-966-8933-27-1</ref><ref> Э. Озенбашлы Къырымджа лаф этейик. Лакъырды китабы. Акъмесджит: Доля, 2004. ISBN 966-8584-69-4</ref> olaraq da belli ve halq arasında '''-{Tatar tĭlĭ}-''' ('''-{Tatar tili}-'''), '''-{Tatarşa}-''', '''-{Kırım tatarşa}-''' adları da belli)<ref>https://tatarcasozluk.com/kelime/kirimtatarca-qirimtatarca-kirim-tatarcasi-tatarca-tatarsa-kirim-tatarsasi/</ref><ref>https://sites.google.com/site/tanermuratkitap/my-books-sozlik-kt</ref><ref>https://m.facebook.com/groups/qirimtatartili/</ref> – [[qırımtatarlar]]nıñ tilidir, [[Altay tilleri|Altay til ailesindeki]] (gipoteza) [[türkiy tiller]]deki [[Qıpçaq tilleri|qıpçaq gruppası]]ndan biri. Yazı tili [[Latin urufatı|latin]] ve [[Kiril urufatı|kiril]] urufatlarınıñ esasındadır.
[[File:WIKITONGUES- Neceadin speaking Crimean Tatar.webm|thumb|Qırımtatarca çöl şivesinde "Tek Şatır" adlı bir yır.]]
== Demografiya ==
Sabıq [[ŞSCB]] territoriyasındaki qırımtatarca laf etkenlerniñ umumiy sayısı tahminen 350 biñ kişi, olardan 250 biñ kişi Qırımda otura. [[Bulğaristan]] ve [[Romaniya]]da — 30 biñge yaqın. [[Türkiye]]deki qırımtatarca laf etkenlerniñ sayısı aqqında işançlı malümat yoq.
== Şiveler ==
Qırımtatarlar üç -{crh-latn: subetnik; crh-cyrl: субэтник}- gruppasından er birisiniñ ([[tatlar]], [[noğaylar]] ve [[yalıboylular]]) öz şivesi bar.
* Yalıboylu (cenübiy) şivesi oğuz tillerine mensüp ve [[türk tili]]ne pek yaqındır. İşbu şive türkçeniñ şivelerine baqqanda edebiy türkçeden az farqlı. Yalıboylu şivesiniñ daa da böyle hususiyeti bar ki, onda bayağı [[Yunan tili|yunan]] ve bir qaç [[İtalyan tili|italyan]] alınmaları bar.
* Çöl (şimaliy, noğay) şivesinde noğaylar laf eteler, o qıpçaq tillerine mensüp olıp [[Qaraçay-Balqar tili|qaraçay-balqar]], [[Noğay tili|noğay]] ve [[Qumıq tili|qumıq]] tillerine yaqın. Çöl şivesinde Romaniyadaki, Bulğaristandaki qırımtatarlar em de Türkiyedeki qırımtatarlarnıñ çoqusı laf eteler.
* Eñ ziyade darqalğan orta yolaq (tat) şivesinde Qırım [[Qırım dağları|dağ]] ve dağ aldı rayonlarından çıqmalar laf eteler. Bu şive yuqarıda añılğan eki şive içün arasındakidir. Onda em qıpçaq, em de oğuz hususiyetleri mevcut. Şimdiki edebiy qırımtatar tiliniñ esasıdır. Oğuzlaşmasına baqmadan orta yolaq şivesi [[kuman tili]]niñ devamıdır, bu tilde [[XIV]] asırda Qırımda laf ettiler ([[Codex Cumanicus]] yazı abidesi yazılğan tildir).
== Etnolektler ==
[[File:Bilge_Tonyukuk_Monument.jpg|thumb|right|250px|Bilge [[Tonyukuk]] Yazması]]
Bazı alimler [[Qırım Hanlığı]]nıñ territoriyasında teşkil olğan diger milletlerniñ türkiy tillerini qırımtatar tiliniñ [[etnolekt]]leri olaraq köreler. Bular [[qaray tili]]niñ Qırım şivesi, [[Qırımçaq tili|qırımçaq]] ve [[Urum tili|urum]] tilleri. Qaray tiliniñ qırım variantı ve qırımçaq tili edebiy qırımtatar tilinden tek telâffüz bazı hususiyetlerinen ve [[ivrit]] alınmalarınen farqlana. Yuqarıda yazılğan etnolektlerge köre urum tili qırımtatar tilinden ziyade farqlana. Urum tilinde çoq yunan alınması ve qırımtatarcada mevcut olmağan mahsus sesler bar. [[Qaraylar]], [[qırımçaqlar]] ve [[urumlar]] öz tilleri mustaqil dep israr eteler.
== Tarih ==
Qırımtatarcanıñ üç şivesi esasen Orta asırlar devamında Qırımnıñ türkiy tillerde laf etken ealisiniñ qıpçaq ve oğuz lehçeleri esasında şekillendi. Qırımtatarcanıñ şiveleri aralarında büyük farq olğanı qırımtatar halqınıñ etnogenezi mürekkep olğanınen añlatıla (etnogenezde bir çoq türkiy ve türkiy olmağan halq iştirak etti).
Qırımtatar tiliniñ zemaneviy tarihı [[XIX asır]] soñunda meşur maarifçi [[İsmail Gaspralı]] faaliyeti ile başlandı. Qırım Rus İmperiyasi terkibine kirsetilgeninden berli qırımtatar medeniyeti bir asır tüşkün alda bulunmaqta edi. Gasprinskiy onıñ yañıdan yaratıluvına yardım etti. Aslında Gasprinskiy qırımtatar edebiy tilini yarattı. Şu tilniñ esası yalıboylu şivesi edi.
[[1928]] senesi Qırımda ötkerilgen tilşınaslıq konferentsiyası orta yolaq şivesi esasında yañı edebiy til yaratmağa qarar çıqardı, çünki işbu şive tatlardan başqa em noğaylar, em de yalı boylular içün añlayışlıdır.
== Tasnif meseleleri ==
Adeti üzre qırımtatar tilini qıpçaq-kuman gruppasına kirseteler. Aynı şu gruppağa [[Qaraçay-Balqar tili|qaraçay-balqar]], [[Qumıq tili|qumıq]] ve [[Qaray tili|qaray]] tilleri kireler. Faqat evel qayd etilgenine köre orta yolaq şivesi (edebiy tilniñ esası) qıpçaqnen oğuz tilleri arasındakidir, bu sebepten böyle tasnif o qadar korrekt degil.
Çöl şivesinde laf etkenlerniñ [[Noğaylar|noğay]] halqından olğanı aytqanlar bar.[http://nogai.blogspot.com/2008/06/krm-tatarcas-ve-romanya-tatarcas.html?m=1]
== Urufat ve fonetika ==
1928 senesine qadar qırımtatar tili içün [[arap urufatı]], 1928-den 1939 senesine qadar [[Latin urufatı|latin]] (“yañı türk elifbesi” (YTE), Yañalif olaraq belli), 1939 senesinden berli — [[Kiril urufatı|kiril]] urufatı qullanıldi. 1990 senelerinden berli 1997 senesi Qırım Yuqarı Şurası qararınen tasdıq etilgen latin urufatına yavaş-yavaş keçüv yapılmaqta. İşbu urufat 1930 seneleri qullanılğan urufattan farqlana, onıñ aslı – Q ile Ñ ilâve ariflerli türk urufatıdır. Şimdiki zamanda em kirill, em de latin urufatları qullanılalar. Şunı qayd etmek kerek ki, internette esasen latin urufatı işletile, faqat kitaplar, mecmualar ve ilâhre ekseriy allarda kirill urufatınen basıla.
=== Qırımtatar latin elifbesi ===
{| style="font-family:Arial Unicode MS; font-size:1.4em; border-color:#000000; border-width:1px; border-style:solid; border-collapse:collapse; background-color:#F8F8EF"
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | -{A a}-
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | -{B b}-
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | -{C c}-
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | -{Ç ç}-
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | -{D d}-
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | -{E e}-
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | -{F f}-
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | -{G g}-
|-
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | -{Ğ ğ}-
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | -{H h}-
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | -{I ı}-
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | -{İ i}-
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | -{(Ĭ ĭ)}-
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | -{J j}-
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | -{K k}-
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | -{L l}-
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | -{M m}-
|-
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | -{N n}-
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | -{Ñ ñ}-
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | -{O o}-
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | -{Ö ö}-
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | -{P p}-
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | -{Q q}-
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | -{R r}-
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | -{S s}-
|-
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | -{Ş ş}-
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | -{T t}-
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | -{U u}-
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | -{Ü ü}-
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | -{V v}-
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | -{(W w)}-
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | -{Y y}-
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | -{Z z}-
||
|}
: -{'''Â â'''}- işareti ayrı bir arif degil de, ögünde turğan tutuq sesni yımşatuv işareti olaraq qullanılır.
: -{'''Ĭ ĭ'''}- ve -{'''W w'''}- ariflerni [[dobruca]]da yaşağan [[qırımtatarlar]] qullana, daa fazla bilgi içün: [[Qırımtatar elifbesi]]
==== Telâffuz ====
{| style="text-align:center" border="1"
|-
!colspan=31 bgcolor="#ccccff"|-{IPA}-
|-
| -{'''а'''}- || -{'''b'''}- || -{'''c'''}- || -{'''ç'''}- || -{'''d'''}- || -{'''e'''}- || -{'''f'''}- || -{'''g'''}- || -{'''ğ'''}- || -{'''h'''}- || -{'''ı'''}- || -{'''i'''}- || -{'''j'''}- || -{'''k'''}- || -{'''l'''}- || -{'''m'''}- || -{'''n'''}- || -{'''ñ'''}- || -{'''o'''}- || -{'''ö'''}- || -{'''p'''}- || -{'''q'''}- || -{'''r'''}- || -{'''s'''}- || -{'''ş'''}- || -{'''t'''}- || -{'''u'''}- || -{'''ü'''}- || -{'''v'''}- || -{'''y'''}- || -{'''z'''}-
|-
| {{IPA|[a]}} || {{IPA|[b]}} || {{IPA|[ʤ]}} || {{IPA|[ʧ]}} || {{IPA|[d]}} || {{IPA|[e]}} || {{IPA|[f]}} || {{IPA|[g]}} || {{IPA|[ʁ]}} || {{IPA|[x]}} || {{IPA|[ɯ]}} || {{IPA|[i], [ɪ]}} || {{IPA|[ʒ]}} || {{IPA|[k]}} || {{IPA|[l]}} || {{IPA|[m]}} || {{IPA|[n]}} || {{IPA|[ŋ]}} || {{IPA|[o]}} || {{IPA|[ø]}} || {{IPA|[p]}} || {{IPA|[q]}} || {{IPA|[r]}} || {{IPA|[s]}} || {{IPA|[ʃ]}} || {{IPA|[t]}} || {{IPA|[u]}} || {{IPA|[y]}} || {{IPA|[v], [w]}} || {{IPA|[j]}} || {{IPA|[z]}}
|-
|}
: '''İ''' arfi söz başında ve '''y''' arfiniñ ögünde ince aytıla, -{[i]}-; qalğan allarda ise -{[ɪ]}-. <ref>Abibulla Seit-Celil, 2020. Qırımtatar tili. Ögretici kitap.</ref>
=== Qırımtatar kiril elifbesi ===
{| style="font-family:Arial Unicode MS; font-size:1.4em; border-color:#000000; border-width:1px; border-style:solid; border-collapse:collapse; background-color:#F8F8EF"
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | А а
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | Б б
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | В в
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | Г г
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | Гъ гъ
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | Д д
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | Е е
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | Ё ё
|-
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | Ж ж
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | З з
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | И и
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | Й й
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | К к
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | Къ къ
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | Л л
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | М м
|-
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | Н н
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | Нъ нъ
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | О о
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | П п
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | Р р
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | С с
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | Т т
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | У у
|-
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | Ф ф
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | Х х
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | Ц ц
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | Ч ч
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | Дж дж
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | Ш ш
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | Щ щ
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | Ъ ъ
|-
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | Ы ы
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | Ь ь
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | Э э
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | Ю ю
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | Я я
||
||
||
|}
: '''гъ''', '''къ''', '''нъ''' ve '''дж''' ayrı ariflerdir (sözlerni elifbe tertibinen sıralav içün müimdir, misal olaraq luğatlarda).
=== Qırımtatar arap elifbesi ===
1928 senesinden evel qırımtatarlar arap elifbesinde esaslanğan osmanlı elifbesini qullandılar.
{{ar2
{| class="wikitable"
|-
! ayrı
! söz soñunda
! söz ortasında
! söz başında
! adı
! latince qarşılığı
! kirilce qarşılığı
|- align="center"
| {{ar2|ﺍ}}||colspan="2"|{{ar2|ﺎ}}||{{ar2|ﺍ}}
| elif || a, e || а, э
|- align="center"
| {{ar2|ﺏ}}||{{ar2|ﺐ}}||{{ar2|ﺒ}}||{{ar2|ﺑ}}
| be || b || б
|- align="center"
|{{ar2|ﭖ}}||{{ar2|ﭗ}}||{{ar2|ﭙ}}||{{ar2|ﭘ}}
| pe || p || п
|- align="center"
|{{ar2|ﺕ}}||{{ar2|ﺖ}}||{{ar2|ﺘ}}||{{ar2|ﺗ}}
| te || t || т
|- align="center"
|{{ar2|ﺙ}}||{{ar2|ﺚ}}||{{ar2|ﺜ}}||{{ar2|ﺛ}}
| se || s || с
|- align="center"
|{{ar2|ﺝ}}||{{ar2|ﺞ}}||{{ar2|ﺠ}}||{{ar2|ﺟ}}
| cim || c || дж
|- align="center"
|{{ar2|ﭺ}}||{{ar2|ﭻ}}||{{ar2|ﭽ}}||{{ar2|ﭼ}}
| çim || ç || ч
|- align="center"
|{{ar2|ﺡ}}||{{ar2|ﺢ}}||{{ar2|ﺤ}}||{{ar2|ﺣ}}
| ha || - || -
|- align="center"
|{{ar2|ﺥ}}||{{ar2|ﺦ}}||{{ar2|ﺨ}}||{{ar2|ﺧ}}
| hı || h || х
|- align="center"
|{{ar2|ﺩ}}||colspan="2"|{{ar2|ﺪ}}||{{ar2|ﺩ}}
| dal || d || д
|- align="center"
|{{ar2|ﺫ}}||colspan="2"|{{ar2|ﺬ}}||{{ar2|ﺫ}}
| zal || z || з
|- align="center"
|{{ar2|ﺭ}}||colspan="2"|{{ar2|ﺮ}}||{{ar2|ﺭ}}
| re || r || р
|- align="center"
|{{ar2|ﺯ}}||colspan="2"|{{ar2|ﺰ}}||{{ar2|ﺯ}}
| ze || z || з
|- align="center"
|{{ar2|ﮊ}}||colspan="2"|{{ar2|ﮋ}}||{{ar2|ﮊ}}
| je || j || ж
|- align="center"
|{{ar2|ﺱ}}||{{ar2|ﺲ}}||{{ar2|ﺴ}}||{{ar2|ﺳ}}
| sin || s || с
|- align="center"
|{{ar2|ﺵ}}||{{ar2|ﺶ}}||{{ar2|ﺸ}}||{{ar2|ﺷ}}
| şin || ş || ш
|- align="center"
|{{ar2|ﺹ}}||{{ar2|ﺺ}}||{{ar2|ﺼ}}||{{ar2|ﺻ}}
| sad || s || с
|- align="center"
|{{ar2|ﺽ}}||{{ar2|ﺾ}}||{{ar2|ﻀ}}||{{ar2|ﺿ}}
| zad || z || з
|- align="center"
|{{ar2|ﻁ}}||{{ar2|ﻂ}}||{{ar2|ﻄ}}||{{ar2|ﻃ}}
| ta || t || т
|- align="center"
|{{ar2|ﻅ}}||{{ar2|ﻆ}}||{{ar2|ﻈ}}||{{ar2|ﻇ}}
| za || z || з
|- align="center"
|{{ar2|ﻉ}}||{{ar2|ﻊ}}||{{ar2|ﻌ}}||{{ar2|ﻋ}}
| ayn || - || -
|- align="center"
|{{ar2|ﻍ}}||{{ar2|ﻎ}}||{{ar2|ﻐ}}||{{ar2|ﻏ}}
| ğayn || ğ || гъ
|- align="center"
|{{ar2|ﻑ}}||{{ar2|ﻒ}}||{{ar2|ﻔ}}||{{ar2|ﻓ}}
| fe || f || ф
|- align="center"
|{{ar2|ﻕ}}||{{ar2|ﻖ}}||{{ar2|ﻘ}}||{{ar2|ﻗ}}
| qaf || q || къ
|- align="center"
|{{ar2|ﻙ, ک}}||{{ar2|ﻚ}}||{{ar2|ﻜ}}||{{ar2|ﻛ}}
| kef/kâf || k || к
|- align="center"
|{{ar2|ﯓ, ڴ}}||{{ar2|ﯔ}}||{{ar2|ﯖ}}||{{ar2|ﯕ}}
| sağır nun || ñ || нъ
|- align="center"
|{{ar2|ﮒ}}||{{ar2|ﮓ}}||{{ar2|ﮕ}}||{{ar2|ﮔ}}
| gef/gâf || g || г
|- align="center"
|{{ar2|ﻝ}}||{{ar2|ﻞ}}||{{ar2|ﻠ}}||{{ar2|ﻟ}}
| lâm || l || л
|- align="center"
|{{ar2|ﻡ}}||{{ar2|ﻢ}}||{{ar2|ﻤ}}||{{ar2|ﻣ}}
| mim || m || м
|- align="center"
|{{ar2|ﻥ}}||{{ar2|ﻦ}}||{{ar2|ﻨ}}||{{ar2|ﻧ}}
| nun || n || н
|- align="center"
|{{ar2|ﻭ}}||colspan="2"|{{ar2|ﻮ}}||{{ar2|ﻭ}}
| vav || v, o, ö, u, ü || в, о, ё, у, ю
|- align="center"
|{{ar2|ﻩ}}||{{ar2|ﻪ}}||{{ar2|ﻬ}}||{{ar2|ﻫ}}
| he || -, e || -, э
|- align="center"
|{{ar2|ﻯ}}||{{ar2|ﻰ}}||{{ar2|ﻴ}}||{{ar2|ﻳ}}
| ye || y, ı, i || й, и, ы
|}
== Qırımtatar KHV ==
* [[Qırım (gazeta)]]
* [[Avdet (gazeta)]]
* [[Yañı Dünya (gazeta)]]
* [[Yıldız (jurnal)]]
* Qırım Alemi
* Meydan (radio)
* ATR (telekörüv)
== Bağlantılar ==
* [http://medeniye.org/lugat Rusça-qırımtatarca ve qırımtatarca-rusça luğatlar]
* [http://medeniye.org/node/635 Qırımtatar elektron kitaphanesi]
* [http://medeniye.org/node/530 Qırımtatarca metinler içün avtomatik latin ⇔ kiril çevirici]
* [http://nogai.blogspot.com/2008/06/krm-tatarcas-ve-romanya-tatarcas.html?m=1 Qırım çöl şivesi = Noğayca]
== Menbalar ==
<references />
{{Türkiy tiller}}
[[Kategoriya:Qırımtatar tili| ]]
mepoiteyac386trcbgo8i815nd1n9nj
Şablon:Qırımtatar latin elifbesi
10
2186
177718
176774
2022-08-09T11:41:16Z
TayfunEt.
16793
wikitext
text/x-wiki
{{Navigation box hidden
|resim =
|serleva = [[Qırımtatar latin elifbesi]]
|renk =
|münderice =
-{[[A]]}- •
-{[[B]]}- •
-{[[C]]}- •
-{[[Ç]]}- •
-{[[D]]}- •
-{[[E]]}- •
-{[[F]]}- •
-{[[G]]}- •
-{[[Ğ]]}- •
-{[[H]]}- •
-{[[I]]}- •
-{[[İ]]}- •
-{[[J]]}- •
-{[[K]]}- •
-{[[L]]}- •
-{[[M]]}- •
-{[[N]]}- •
-{[[Ñ]]}- •
-{[[O]]}- •
-{[[Ö]]}- •
-{[[P]]}- •
-{[[Q]]}- •
-{[[R]]}- •
-{[[S]]}- •
-{[[Ş]]}- •
-{[[T]]}- •
-{[[U]]}- •
-{[[Ü]]}- •
-{[[V]]}- •
-{[[Y]]}- •
-{[[Z]]}-
<br/>
Dobrucada: [[Ĭ]] •
[[W]]
<br/>
Tarıhiy: [[Á]] • [[Č]] • [[Í]] • [[Î]] • [[Ó]] • [[Ș]] • [[Ț]] • [[Ú]]
}}<noinclude>
[[Kategoriya:Qırımtatar tili]]
</noinclude>
6kiwgdsuhezvd15g225030dphbn8rdb
177719
177718
2022-08-09T11:52:04Z
TayfunEt.
16793
wikitext
text/x-wiki
{{Navigation box hidden
|resim =
|serleva = [[Qırımtatar latin elifbesi]]
|renk =
|münderice =
-{[[A]]}- •
-{[[B]]}- •
-{[[C]]}- •
-{[[Ç]]}- •
-{[[D]]}- •
-{[[E]]}- •
-{[[F]]}- •
-{[[G]]}- •
-{[[Ğ]]}- •
-{[[H]]}- •
-{[[I]]}- •
-{[[İ]]}- •
-{[[J]]}- •
-{[[K]]}- •
-{[[L]]}- •
-{[[M]]}- •
-{[[N]]}- •
-{[[Ñ]]}- •
-{[[O]]}- •
-{[[Ö]]}- •
-{[[P]]}- •
-{[[Q]]}- •
-{[[R]]}- •
-{[[S]]}- •
-{[[Ş]]}- •
-{[[T]]}- •
-{[[U]]}- •
-{[[Ü]]}- •
-{[[V]]}- •
-{[[Y]]}- •
-{[[Z]]}-
<br/>
Dobrucada: [[Ĭ]] •
[[W]]
<br/>
Tarıhiy: [[Á]] • [[Č]] • [[I (Latin)|I]] • [[Í]] • [[Î]] • [[Ь (Latin)|Ь]] • [[N̡]] • [[Ó]] • [[Ɵ (Latin)|Ɵ]] • [[Ƣ]] • [[Ș]] • [[Ț]] • [[Ú]] • [[X]] • [[Ƶ]]
}}<noinclude>
[[Kategoriya:Qırımtatar tili]]
</noinclude>
st9frcmeld0s6crteodpoclun58q99e
Rabindranat Tagor
0
30630
177708
160322
2022-08-09T11:19:12Z
2A02:8108:14C0:5310:9D8E:BA9C:AB1E:C642
wikitext
text/x-wiki
{{Kişi}}
'''Rabindranat Tagor''' (bengalca রবীন্দ্রনাথ ঠাকুর [Robindronath Thokur], inglizce '''Rabindranath Tagore'''; 7 mayıs 1861 s. — 7 avgust 1941 s.) — bengal ve ind yazarı, şairi, dramaturgı, bestekârı ve Nobel mukâfatınıñ laureatıdır (1913 s.).
Hindistan ve Bangladeş gimnleriniñ müellifidir.
1929 senesinden 1941 senesine qadar ressamlıqnen oğraşa edi. Tagor, Hindistan, Avropa ve Asiyanıñ sergilerinde iştirak etken tahminen 2500 resimniñ yaratıcısıdır. Ressamnıñ ilk sergisi, Frenkistanda qonuşqan sanat erbaplarınıñ daveti ile, Pariste keçken. Bazı manzaraları ve özsuretlerinde impressionizmden tesirlenüv körünir. Tagor Şimaliy İrlandiyanıñ esnafları, Kanadanıñ ğarbiy yalısında (Britaniya Kolumbiyası) yaşağan hayda halqınıñ oyması ve Maks Pehşteynniñ ekşi gravürası kibi çoq üslüpke taqlit ete edi.
== Bağlantılar ==
* Тагор (Тхакур) Рабіндранат // Зарубіжні письменники. Енциклопедичний довідник : у 2 т. / за ред. Н. Михальської та Б. Щавурського. — Тернопіль : Навчальна книга — Богдан, 2006. — Л — Я. — С. 582. — <nowiki>ISBN 966-692-744-6</nowiki>.
[[Kategoriya:1941 senesinde ölgenler]]
[[Kategoriya:Mayıs 7 künü doğğanlar]]
3rsj0crtysgf02hb23enjqd9ppaedxu
Sosialistik cumhuriyet
0
40535
177709
177157
2022-08-09T11:23:31Z
TayfunEt.
16793
TayfunEt. adlı qulanıcı [[Sotsialistik cumhuriyet]] saifesiniñ adını [[Sosialistik cumhuriyet]] dep deñiştirildi.
wikitext
text/x-wiki
'''Sotsialistik cumhuriyet''' – [[Sotsializm]]ni işine alğan bir [[Cumhuriyet]]tir. Çoqı zaman bir fırqalıq sistemnen yönetile.
{{stub}}
gkdghkyfpn1xz6qwtnu8l299263hxpz
177711
177709
2022-08-09T11:23:54Z
TayfunEt.
16793
wikitext
text/x-wiki
'''Sosialistik cumhuriyet''' – [[Sosializm]]ni işine alğan bir [[Cumhuriyet]]tir. Çoqı zaman bir fırqalıq sistemnen yönetile.
{{stub}}
rp0fh8vmr2bxj6tu2uvikzvzjbz4x74
İ
0
41143
177712
177534
2022-08-09T11:27:08Z
TayfunEt.
16793
wikitext
text/x-wiki
'''-{İ i}-''' – zemaneviy [[qırımtatar latin elifbesi]]niñ onekinci arfidir.
{{Çizgi|-{İ i}-}}
{{Qırımtatar latin elifbesi}}
[[Kategoriya:Arifler]]
__NOTC__
lhewivm07o5v1t9j2i11nhoyq50r0rx
J
0
41144
177713
177533
2022-08-09T11:27:53Z
TayfunEt.
16793
wikitext
text/x-wiki
'''-{J j}-''' – zemaneviy [[qırımtatar latin elifbesi]]niñ onüçuncu arfidir.
{{Çizgi|-{J j}-}}
{{Qırımtatar latin elifbesi}}
[[Kategoriya:Arifler]]
__NOTC__
hsikm4tv7zzsem9yiiwbz9p2iv1tj96
K
0
41145
177714
177535
2022-08-09T11:28:31Z
TayfunEt.
16793
wikitext
text/x-wiki
'''-{K k}-''' – zemaneviy [[qırımtatar latin elifbesi]]niñ ondördüncü arfidir.
{{Çizgi|-{K k}-}}
{{Qırımtatar latin elifbesi}}
[[Kategoriya:Arifler]]
__NOTC__
hqahf9ozw742hchd10y7eryedg4pzth
L
0
41146
177715
177537
2022-08-09T11:29:37Z
TayfunEt.
16793
wikitext
text/x-wiki
'''-{L l}-''' – zemaneviy [[qırımtatar latin elifbesi]]niñ onbeşinci arfidir.
{{Çizgi|-{L L}-}}
{{Qırımtatar latin elifbesi}}
[[Kategoriya:Arifler]]
__NOTC__
in0fhluaorqrkhgqqukylsl8bme4z0b
M
0
41147
177716
177540
2022-08-09T11:30:17Z
TayfunEt.
16793
wikitext
text/x-wiki
'''-{M m}-''' – zemaneviy [[qırımtatar latin elifbesi]]niñ onaltıncı arfidir.
{{Çizgi|-{M m}-}}
{{Qırımtatar latin elifbesi}}
[[Kategoriya:Arifler]]
__NOTC__
r7ux6au6zim67dcb59zxrovrupmmrt2
N
0
41148
177717
177541
2022-08-09T11:31:58Z
TayfunEt.
16793
wikitext
text/x-wiki
'''-{N n}-''' – zemaneviy [[qırımtatar latin elifbesi]]niñ onyedinci arfidir.
{{Çizgi|-{N n}-}}
{{Qırımtatar latin elifbesi}}
[[Kategoriya:Arifler]]
__NOTC__
jy3cs7t204osxnjjotelyegcwmoqb9u
Şablon:Potd/2022-08-12
10
41264
177706
2022-08-08T18:32:42Z
Ymblanter
3967
Yañı saife yaratıldı. Mündericesi: 'Schloss Marienburg im herbstlichen Abendlicht.jpg'
wikitext
text/x-wiki
Schloss Marienburg im herbstlichen Abendlicht.jpg
o65dtorqvprrilqxlcs4x12ihvuqu90
Şablon:Potd/2022-08-12 (crh)
10
41265
177707
2022-08-08T18:32:54Z
Ymblanter
3967
Yañı saife yaratıldı. Mündericesi: 'Замок Мариенбург, Нижняя Саксония, Германия'
wikitext
text/x-wiki
Замок Мариенбург, Нижняя Саксония, Германия
8lqsst025pfk86q0tj7q2jtr7e41uth
Sotsialistik cumhuriyet
0
41266
177710
2022-08-09T11:23:32Z
TayfunEt.
16793
TayfunEt. adlı qulanıcı [[Sotsialistik cumhuriyet]] saifesiniñ adını [[Sosialistik cumhuriyet]] dep deñiştirildi.
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECT [[Sosialistik cumhuriyet]]
osybmveakp0bt07l2oknh2lug02iuhi