Dagbani Wikipedia dagwiki https://dag.wikipedia.org/wiki/Sol%C9%94%C9%A3u MediaWiki 1.39.0-wmf.26 first-letter Miidiya Diŋ'gahim Yɛltɔɣa Ŋun su Ŋun su yɛltɔɣa Wikipedia Wikipedia yɛltɔɣa Lahabali kɔligu Lahabali kɔligu yɛltɔɣa MiidiyaWiki MiidiyaWiki yɛltɔɣa Tɛmplet Tɛmplet yɛltɔɣa Sɔŋsim Sɔŋsim yɛltɔɣa Pubu Pubu yɛltɔɣa Salima Salima yɛltɔɣa TimedText TimedText talk Module Module talk Gadget Gadget talk Gadget definition Gadget definition talk Naya 0 5872 44782 25393 2022-08-27T18:01:32Z Adam Kamaldeen 1825 N kpehila bachinima wikitext text/x-wiki {{Databox}} {{E-Class}} '''Naya''' nyɛla tiŋ shɛli din be [[Ghana]] Tudu yaɣili. Dina n-nyɛ [[Dagbaŋ]] tiŋ zuɣu; ni ka [[Ndan Ya Naa]] ʒia. Di zooya pam ka niriba booni li Yendi. ==Taarihi== ==Kundivihira== {{Reflist}} [[Pubu:E-Class]] [[Pubu:Lahabaya zaa]] [[Pubu:Dagbaŋ]] a7udrxv7gq6kru2ng2gipomkzpl4s0w Dagbaŋ Tiŋsi Yuya ni di Salima 0 10279 44855 39162 2022-08-28T11:03:29Z Alhassan Mohammed Awal 38 wikitext text/x-wiki '''[[Dagbaŋ]]''' tiŋ kam mali la yuli, ka di pirigili mali di Salima, ŋan shɛŋa n dɔya ŋɔ ==B== * [[Banvim]] - Tiŋpili yili ==D== * Demɔŋ - Nyankpana yili ==K== * [[Karaga District|Karaga]] - beemoni yili/tiŋkpaŋ yili * [[Kpatiŋa]] - Nyoligu yili /Daŋdaŋ yili * [[Korili/ Nakpali]] - zaankpɛma yili ==M== * [[Miɛŋ|Mion]] - zuuyili / kurisabi yili ==N== ==P== * [[Pishiɣu]] - Namgbuna yili ==S== * [[Sagnarigu|Saɣnarigu]] - Duŋkurigu yili. * [[Savelugu]] - diŋgambu yili /yoo yili * [[Sang|Saŋ]] - Zɔya yili * Suŋ - Maliyɔɣiri yili ==T== * [[Tampion|Tampioŋ]] - Kpimbee yili * Tibuŋ - Sandaa yili * Tuɣu - Saŋmaani yili * [[Tɔŋ]] - zɔya yili ==V== * [[Voɣu|Vɔɣu]] - Naanwaliya yili ==Z== * Zanŋgbaliŋ - Burizambu yili * Zuɣu - Waayili * Zɔɣu - Kalimburi yili / Kulaa yili 20. '''Bagurugu''' - Binbara yili. 21. '''[[Tamaligu]]''' - Goozabli yili. 22. '''Nyɔŋ''' - Danoo yili. 23. '''Zaŋkali''' - Kulijia yili. 24. '''Nakpanzoo''' - Malimaŋ yili. 25. '''[[Naabɔɣu]]''' - Bɔɣ'nyɔma yili. 26. '''Kpuŋ''' - Tibala yili. 27. '''[[Kpong - Tamale|Kpuŋtamale]]''' - Duriguŋ yili. 28. '''Kaanshɛɣu''' - Saɣaŋmana yili. 29. '''[[Lamasheɣu|Lamashɛɣu]]''' - Daŋʒia yili. 30. '''[[Nyankpala]]''' - Beyɔm yili. 31. '''[[Naya]]''' -Saŋkara yili 32. '''[[Diare|Diyɛli]]''' - Kambaŋ yili 33. '''[[Sunsɔŋ]]''' - Buɣiyɛligu yili 34. '''[[Tamali|Tamale]]''' - Guŋbiliya yili. [[Pubu:Tinsi]] 7xbmjdcfykue4fc4syr8f28g7ii99p7 44856 44855 2022-08-28T11:06:28Z Alhassan Mohammed Awal 38 /* N */ wikitext text/x-wiki '''[[Dagbaŋ]]''' tiŋ kam mali la yuli, ka di pirigili mali di Salima, ŋan shɛŋa n dɔya ŋɔ ==B== * [[Banvim]] - Tiŋpili yili ==D== * Demɔŋ - Nyankpana yili ==K== * [[Karaga District|Karaga]] - beemoni yili/tiŋkpaŋ yili * [[Kpatiŋa]] - Nyoligu yili /Daŋdaŋ yili * [[Korili/ Nakpali]] - zaankpɛma yili ==M== * [[Miɛŋ|Mion]] - zuuyili / kurisabi yili ==N== '''Nanton''' Bataŋ ZabƷiriguyili ==P== * [[Pishiɣu]] - Namgbuna yili ==S== * [[Sagnarigu|Saɣnarigu]] - Duŋkurigu yili. * [[Savelugu]] - diŋgambu yili /yoo yili * [[Sang|Saŋ]] - Zɔya yili * Suŋ - Maliyɔɣiri yili ==T== * [[Tampion|Tampioŋ]] - Kpimbee yili * Tibuŋ - Sandaa yili * Tuɣu - Saŋmaani yili * [[Tɔŋ]] - zɔya yili ==V== * [[Voɣu|Vɔɣu]] - Naanwaliya yili ==Z== * Zanŋgbaliŋ - Burizambu yili * Zuɣu - Waayili * Zɔɣu - Kalimburi yili / Kulaa yili 20. '''Bagurugu''' - Binbara yili. 21. '''[[Tamaligu]]''' - Goozabli yili. 22. '''Nyɔŋ''' - Danoo yili. 23. '''Zaŋkali''' - Kulijia yili. 24. '''Nakpanzoo''' - Malimaŋ yili. 25. '''[[Naabɔɣu]]''' - Bɔɣ'nyɔma yili. 26. '''Kpuŋ''' - Tibala yili. 27. '''[[Kpong - Tamale|Kpuŋtamale]]''' - Duriguŋ yili. 28. '''Kaanshɛɣu''' - Saɣaŋmana yili. 29. '''[[Lamasheɣu|Lamashɛɣu]]''' - Daŋʒia yili. 30. '''[[Nyankpala]]''' - Beyɔm yili. 31. '''[[Naya]]''' -Saŋkara yili 32. '''[[Diare|Diyɛli]]''' - Kambaŋ yili 33. '''[[Sunsɔŋ]]''' - Buɣiyɛligu yili 34. '''[[Tamali|Tamale]]''' - Guŋbiliya yili. [[Pubu:Tinsi]] 9d07g73w5ysuhklq9ynxxkzrog7jdd0 44858 44856 2022-08-28T11:09:09Z Alhassan Mohammed Awal 38 /* D */ wikitext text/x-wiki '''[[Dagbaŋ]]''' tiŋ kam mali la yuli, ka di pirigili mali di Salima, ŋan shɛŋa n dɔya ŋɔ ==B== * [[Banvim]] - Tiŋpili yili ==D== * Demɔŋ - Nyankpanayili * Diyali - Kambaŋyili ==K== * [[Karaga District|Karaga]] - beemoni yili/tiŋkpaŋ yili * [[Kpatiŋa]] - Nyoligu yili /Daŋdaŋ yili * [[Korili/ Nakpali]] - zaankpɛma yili ==M== * [[Miɛŋ|Mion]] - zuuyili / kurisabi yili ==N== '''Nanton''' Bataŋ ZabƷiriguyili ==P== * [[Pishiɣu]] - Namgbuna yili ==S== * [[Sagnarigu|Saɣnarigu]] - Duŋkurigu yili. * [[Savelugu]] - diŋgambu yili /yoo yili * [[Sang|Saŋ]] - Zɔya yili * Suŋ - Maliyɔɣiri yili ==T== * [[Tampion|Tampioŋ]] - Kpimbee yili * Tibuŋ - Sandaa yili * Tuɣu - Saŋmaani yili * [[Tɔŋ]] - zɔya yili ==V== * [[Voɣu|Vɔɣu]] - Naanwaliya yili ==Z== * Zanŋgbaliŋ - Burizambu yili * Zuɣu - Waayili * Zɔɣu - Kalimburi yili / Kulaa yili 20. '''Bagurugu''' - Binbara yili. 21. '''[[Tamaligu]]''' - Goozabli yili. 22. '''Nyɔŋ''' - Danoo yili. 23. '''Zaŋkali''' - Kulijia yili. 24. '''Nakpanzoo''' - Malimaŋ yili. 25. '''[[Naabɔɣu]]''' - Bɔɣ'nyɔma yili. 26. '''Kpuŋ''' - Tibala yili. 27. '''[[Kpong - Tamale|Kpuŋtamale]]''' - Duriguŋ yili. 28. '''Kaanshɛɣu''' - Saɣaŋmana yili. 29. '''[[Lamasheɣu|Lamashɛɣu]]''' - Daŋʒia yili. 30. '''[[Nyankpala]]''' - Beyɔm yili. 31. '''[[Naya]]''' -Saŋkara yili 32. '''[[Diare|Diyɛli]]''' - Kambaŋ yili 33. '''[[Sunsɔŋ]]''' - Buɣiyɛligu yili 34. '''[[Tamali|Tamale]]''' - Guŋbiliya yili. [[Pubu:Tinsi]] cougm9ijuwlmnk1dvf95aa00gewc6z8 44863 44858 2022-08-28T11:25:08Z Alhassan Mohammed Awal 38 /* D */ wikitext text/x-wiki '''[[Dagbaŋ]]''' tiŋ kam mali la yuli, ka di pirigili mali di Salima, ŋan shɛŋa n dɔya ŋɔ ==B== * [[Banvim]] - Tiŋpili yili ==D== * Demɔŋ - Nyankpanayili * Diyali - Kambaŋyili * Daluŋ Dalaayili ==K== * [[Karaga District|Karaga]] - beemoni yili/tiŋkpaŋ yili * [[Kpatiŋa]] - Nyoligu yili /Daŋdaŋ yili * [[Korili/ Nakpali]] - zaankpɛma yili ==M== * [[Miɛŋ|Mion]] - zuuyili / kurisabi yili ==N== '''Nanton''' Bataŋ ZabƷiriguyili ==P== * [[Pishiɣu]] - Namgbuna yili ==S== * [[Sagnarigu|Saɣnarigu]] - Duŋkurigu yili. * [[Savelugu]] - diŋgambu yili /yoo yili * [[Sang|Saŋ]] - Zɔya yili * Suŋ - Maliyɔɣiri yili ==T== * [[Tampion|Tampioŋ]] - Kpimbee yili * Tibuŋ - Sandaa yili * Tuɣu - Saŋmaani yili * [[Tɔŋ]] - zɔya yili ==V== * [[Voɣu|Vɔɣu]] - Naanwaliya yili ==Z== * Zanŋgbaliŋ - Burizambu yili * Zuɣu - Waayili * Zɔɣu - Kalimburi yili / Kulaa yili 20. '''Bagurugu''' - Binbara yili. 21. '''[[Tamaligu]]''' - Goozabli yili. 22. '''Nyɔŋ''' - Danoo yili. 23. '''Zaŋkali''' - Kulijia yili. 24. '''Nakpanzoo''' - Malimaŋ yili. 25. '''[[Naabɔɣu]]''' - Bɔɣ'nyɔma yili. 26. '''Kpuŋ''' - Tibala yili. 27. '''[[Kpong - Tamale|Kpuŋtamale]]''' - Duriguŋ yili. 28. '''Kaanshɛɣu''' - Saɣaŋmana yili. 29. '''[[Lamasheɣu|Lamashɛɣu]]''' - Daŋʒia yili. 30. '''[[Nyankpala]]''' - Beyɔm yili. 31. '''[[Naya]]''' -Saŋkara yili 32. '''[[Diare|Diyɛli]]''' - Kambaŋ yili 33. '''[[Sunsɔŋ]]''' - Buɣiyɛligu yili 34. '''[[Tamali|Tamale]]''' - Guŋbiliya yili. [[Pubu:Tinsi]] hf9nlneb9cf3o9bwn3xaael6owvqzch 44865 44863 2022-08-28T11:28:27Z Alhassan Mohammed Awal 38 /* N */ link wikitext text/x-wiki '''[[Dagbaŋ]]''' tiŋ kam mali la yuli, ka di pirigili mali di Salima, ŋan shɛŋa n dɔya ŋɔ ==B== * [[Banvim]] - Tiŋpili yili ==D== * Demɔŋ - Nyankpanayili * Diyali - Kambaŋyili * Daluŋ Dalaayili ==K== * [[Karaga District|Karaga]] - beemoni yili/tiŋkpaŋ yili * [[Kpatiŋa]] - Nyoligu yili /Daŋdaŋ yili * [[Korili/ Nakpali]] - zaankpɛma yili ==M== * [[Miɛŋ|Mion]] - zuuyili / kurisabi yili ==N== [[Nantɔŋ|Nanton]] Bataŋ ZabƷiriguyili ==P== * [[Pishiɣu]] - Namgbuna yili ==S== * [[Sagnarigu|Saɣnarigu]] - Duŋkurigu yili. * [[Savelugu]] - diŋgambu yili /yoo yili * [[Sang|Saŋ]] - Zɔya yili * Suŋ - Maliyɔɣiri yili ==T== * [[Tampion|Tampioŋ]] - Kpimbee yili * Tibuŋ - Sandaa yili * Tuɣu - Saŋmaani yili * [[Tɔŋ]] - zɔya yili ==V== * [[Voɣu|Vɔɣu]] - Naanwaliya yili ==Z== * Zanŋgbaliŋ - Burizambu yili * Zuɣu - Waayili * Zɔɣu - Kalimburi yili / Kulaa yili 20. '''Bagurugu''' - Binbara yili. 21. '''[[Tamaligu]]''' - Goozabli yili. 22. '''Nyɔŋ''' - Danoo yili. 23. '''Zaŋkali''' - Kulijia yili. 24. '''Nakpanzoo''' - Malimaŋ yili. 25. '''[[Naabɔɣu]]''' - Bɔɣ'nyɔma yili. 26. '''Kpuŋ''' - Tibala yili. 27. '''[[Kpong - Tamale|Kpuŋtamale]]''' - Duriguŋ yili. 28. '''Kaanshɛɣu''' - Saɣaŋmana yili. 29. '''[[Lamasheɣu|Lamashɛɣu]]''' - Daŋʒia yili. 30. '''[[Nyankpala]]''' - Beyɔm yili. 31. '''[[Naya]]''' -Saŋkara yili 32. '''[[Diare|Diyɛli]]''' - Kambaŋ yili 33. '''[[Sunsɔŋ]]''' - Buɣiyɛligu yili 34. '''[[Tamali|Tamale]]''' - Guŋbiliya yili. [[Pubu:Tinsi]] q3bcuaxa2hccma5br125a99etiorfzk 44867 44865 2022-08-28T11:30:21Z Alhassan Mohammed Awal 38 wikitext text/x-wiki '''[[Dagbaŋ]]''' tiŋ kam mali la yuli, ka di pirigili mali di Salima, ŋan shɛŋa n dɔya ŋɔ ==B== * [[Banvim]] - Tiŋpiliyili * Bagurugu - Binbarayili ==D== * Demɔŋ - Nyankpanayili * Diyali - Kambaŋyili * Daluŋ Dalaayili ==K== * [[Karaga District|Karaga]] - beemoni yili/tiŋkpaŋ yili * [[Kpatiŋa]] - Nyoligu yili /Daŋdaŋ yili * [[Korili/ Nakpali]] - zaankpɛma yili ==M== * [[Miɛŋ|Mion]] - zuuyili / kurisabi yili ==N== [[Nantɔŋ|Nanton]] Bataŋ ZabƷiriguyili ==P== * [[Pishiɣu]] - Namgbuna yili ==S== * [[Sagnarigu|Saɣnarigu]] - Duŋkurigu yili. * [[Savelugu]] - diŋgambu yili /yoo yili * [[Sang|Saŋ]] - Zɔya yili * Suŋ - Maliyɔɣiri yili ==T== * [[Tampion|Tampioŋ]] - Kpimbee yili * Tibuŋ - Sandaa yili * Tuɣu - Saŋmaani yili * [[Tɔŋ]] - zɔya yili ==V== * [[Voɣu|Vɔɣu]] - Naanwaliya yili ==Z== * Zanŋgbaliŋ - Burizambu yili * Zuɣu - Waayili * Zɔɣu - Kalimburi yili / Kulaa yili 21. '''[[Tamaligu]]''' - Goozabli yili. 22. '''Nyɔŋ''' - Danoo yili. 23. '''Zaŋkali''' - Kulijia yili. 24. '''Nakpanzoo''' - Malimaŋ yili. 25. '''[[Naabɔɣu]]''' - Bɔɣ'nyɔma yili. 26. '''Kpuŋ''' - Tibala yili. 27. '''[[Kpong - Tamale|Kpuŋtamale]]''' - Duriguŋ yili. 28. '''Kaanshɛɣu''' - Saɣaŋmana yili. 29. '''[[Lamasheɣu|Lamashɛɣu]]''' - Daŋʒia yili. 30. '''[[Nyankpala]]''' - Beyɔm yili. 31. '''[[Naya]]''' -Saŋkara yili 32. '''[[Diare|Diyɛli]]''' - Kambaŋ yili 33. '''[[Sunsɔŋ]]''' - Buɣiyɛligu yili 34. '''[[Tamali|Tamale]]''' - Guŋbiliya yili. [[Pubu:Tinsi]] 68vou8jl6f5ac1o0uq1lvtscc38k3wk 44868 44867 2022-08-28T11:30:51Z 154.160.22.23 /* K */ wikitext text/x-wiki '''[[Dagbaŋ]]''' tiŋ kam mali la yuli, ka di pirigili mali di Salima, ŋan shɛŋa n dɔya ŋɔ ==B== * [[Banvim]] - Tiŋpiliyili * Bagurugu - Binbarayili ==D== * Demɔŋ - Nyankpanayili * Diyali - Kambaŋyili * Daluŋ Dalaayili ==K== * [[Karaga District|Karaga]] - beemoni yili/tiŋkpaŋ yili * [[Kpatiŋa]] - Nyoligu yili /Daŋdaŋ yili * [[Korili/ Nakpali]] - zaankpɛma yili *Kunbung sandar yili/Binbiem yili ==M== * [[Miɛŋ|Mion]] - zuuyili / kurisabi yili ==N== [[Nantɔŋ|Nanton]] Bataŋ ZabƷiriguyili ==P== * [[Pishiɣu]] - Namgbuna yili ==S== * [[Sagnarigu|Saɣnarigu]] - Duŋkurigu yili. * [[Savelugu]] - diŋgambu yili /yoo yili * [[Sang|Saŋ]] - Zɔya yili * Suŋ - Maliyɔɣiri yili ==T== * [[Tampion|Tampioŋ]] - Kpimbee yili * Tibuŋ - Sandaa yili * Tuɣu - Saŋmaani yili * [[Tɔŋ]] - zɔya yili ==V== * [[Voɣu|Vɔɣu]] - Naanwaliya yili ==Z== * Zanŋgbaliŋ - Burizambu yili * Zuɣu - Waayili * Zɔɣu - Kalimburi yili / Kulaa yili 21. '''[[Tamaligu]]''' - Goozabli yili. 22. '''Nyɔŋ''' - Danoo yili. 23. '''Zaŋkali''' - Kulijia yili. 24. '''Nakpanzoo''' - Malimaŋ yili. 25. '''[[Naabɔɣu]]''' - Bɔɣ'nyɔma yili. 26. '''Kpuŋ''' - Tibala yili. 27. '''[[Kpong - Tamale|Kpuŋtamale]]''' - Duriguŋ yili. 28. '''Kaanshɛɣu''' - Saɣaŋmana yili. 29. '''[[Lamasheɣu|Lamashɛɣu]]''' - Daŋʒia yili. 30. '''[[Nyankpala]]''' - Beyɔm yili. 31. '''[[Naya]]''' -Saŋkara yili 32. '''[[Diare|Diyɛli]]''' - Kambaŋ yili 33. '''[[Sunsɔŋ]]''' - Buɣiyɛligu yili 34. '''[[Tamali|Tamale]]''' - Guŋbiliya yili. [[Pubu:Tinsi]] 2z1jz6f4gs659ros04wp9n6lpr53x5a 44869 44868 2022-08-28T11:31:30Z Alhassan Mohammed Awal 38 wikitext text/x-wiki '''[[Dagbaŋ]]''' tiŋ kam mali la yuli, ka di pirigili mali di Salima, ŋan shɛŋa n dɔya ŋɔ ==B== * [[Banvim]] - Tiŋpiliyili * Bagurugu - Binbarayili ==D== * Demɔŋ - Nyankpanayili * Diyali - Kambaŋyili * Daluŋ Dalaayili ==K== * [[Karaga District|Karaga]] - beemoni yili/tiŋkpaŋ yili * [[Kpatiŋa]] - Nyoligu yili /Daŋdaŋ yili * [[Korili/ Nakpali]] - zaankpɛma yili *Kunbung sandar yili/Binbiem yili ==M== * [[Miɛŋ|Mion]] - zuuyili / kurisabi yili ==N== [[Nantɔŋ|Nanton]] Bataŋ ZabƷiriguyili ==P== * [[Pishiɣu]] - Namgbuna yili ==S== * [[Sagnarigu|Saɣnarigu]] - Duŋkurigu yili. * [[Savelugu]] - diŋgambu yili /yoo yili * [[Sang|Saŋ]] - Zɔya yili * Suŋ - Maliyɔɣiri yili ==T== * [[Tampion|Tampioŋ]] - Kpimbee yili * Tibuŋ - Sandaa yili * Tuɣu - Saŋmaani yili * [[Tɔŋ]] - zɔya yili * [[Tamaligu]] - Goozabli yili ==V== * [[Voɣu|Vɔɣu]] - Naanwaliya yili ==Z== * Zanŋgbaliŋ - Burizambu yili * Zuɣu - Waayili * Zɔɣu - Kalimburi yili / Kulaa yili 22. '''Nyɔŋ''' - Danoo yili. 23. '''Zaŋkali''' - Kulijia yili. 24. '''Nakpanzoo''' - Malimaŋ yili. 25. '''[[Naabɔɣu]]''' - Bɔɣ'nyɔma yili. 26. '''Kpuŋ''' - Tibala yili. 27. '''[[Kpong - Tamale|Kpuŋtamale]]''' - Duriguŋ yili. 28. '''Kaanshɛɣu''' - Saɣaŋmana yili. 29. '''[[Lamasheɣu|Lamashɛɣu]]''' - Daŋʒia yili. 30. '''[[Nyankpala]]''' - Beyɔm yili. 31. '''[[Naya]]''' -Saŋkara yili 32. '''[[Diare|Diyɛli]]''' - Kambaŋ yili 33. '''[[Sunsɔŋ]]''' - Buɣiyɛligu yili 34. '''[[Tamali|Tamale]]''' - Guŋbiliya yili. [[Pubu:Tinsi]] sr31zipk9d7ib1qa29wjunnv98ui2dn 44871 44869 2022-08-28T11:33:04Z Alhassan Mohammed Awal 38 wikitext text/x-wiki '''[[Dagbaŋ]]''' tiŋ kam mali la yuli, ka di pirigili mali di Salima, ŋan shɛŋa n dɔya ŋɔ ==B== * [[Banvim]] - Tiŋpiliyili * Bagurugu - Binbarayili ==D== * Demɔŋ - Nyankpanayili * Diyali - Kambaŋyili * Daluŋ Dalaayili ==K== * [[Karaga District|Karaga]] - beemoni yili/tiŋkpaŋ yili * [[Kpatiŋa]] - Nyoligu yili /Daŋdaŋ yili * [[Korili/ Nakpali]] - zaankpɛma yili *Kunbung sandar yili/Binbiem yili ==M== * [[Miɛŋ|Mion]] - zuuyili / kurisabi yili ==N== [[Nantɔŋ|Nanton]] Bataŋ ZabƷiriguyili Nyɔŋ - Danoo yili. ==P== * [[Pishiɣu]] - Namgbuna yili ==S== * [[Sagnarigu|Saɣnarigu]] - Duŋkurigu yili. * [[Savelugu]] - diŋgambu yili /yoo yili * [[Sang|Saŋ]] - Zɔya yili * Suŋ - Maliyɔɣiri yili ==T== * [[Tampion|Tampioŋ]] - Kpimbee yili * Tibuŋ - Sandaa yili * Tuɣu - Saŋmaani yili * [[Tɔŋ]] - zɔya yili * [[Tamaligu]] - Goozabli yili ==V== * [[Voɣu|Vɔɣu]] - Naanwaliya yili ==Z== * Zanŋgbaliŋ - Burizambu yili * Zuɣu - Waayili * Zɔɣu - Kalimburi yili / Kulaa yili 23. '''Zaŋkali''' - Kulijia yili. 24. '''Nakpanzoo''' - Malimaŋ yili. 25. '''[[Naabɔɣu]]''' - Bɔɣ'nyɔma yili. 26. '''Kpuŋ''' - Tibala yili. 27. '''[[Kpong - Tamale|Kpuŋtamale]]''' - Duriguŋ yili. 28. '''Kaanshɛɣu''' - Saɣaŋmana yili. 29. '''[[Lamasheɣu|Lamashɛɣu]]''' - Daŋʒia yili. 30. '''[[Nyankpala]]''' - Beyɔm yili. 31. '''[[Naya]]''' -Saŋkara yili 32. '''[[Diare|Diyɛli]]''' - Kambaŋ yili 33. '''[[Sunsɔŋ]]''' - Buɣiyɛligu yili 34. '''[[Tamali|Tamale]]''' - Guŋbiliya yili. [[Pubu:Tinsi]] kj0ztgsndi32hnlrmbxgw7fsic1z5bo 44872 44871 2022-08-28T11:34:00Z Alhassan Mohammed Awal 38 /* Z */ wikitext text/x-wiki '''[[Dagbaŋ]]''' tiŋ kam mali la yuli, ka di pirigili mali di Salima, ŋan shɛŋa n dɔya ŋɔ ==B== * [[Banvim]] - Tiŋpiliyili * Bagurugu - Binbarayili ==D== * Demɔŋ - Nyankpanayili * Diyali - Kambaŋyili * Daluŋ Dalaayili ==K== * [[Karaga District|Karaga]] - beemoni yili/tiŋkpaŋ yili * [[Kpatiŋa]] - Nyoligu yili /Daŋdaŋ yili * [[Korili/ Nakpali]] - zaankpɛma yili *Kunbung sandar yili/Binbiem yili ==M== * [[Miɛŋ|Mion]] - zuuyili / kurisabi yili ==N== [[Nantɔŋ|Nanton]] Bataŋ ZabƷiriguyili Nyɔŋ - Danoo yili. ==P== * [[Pishiɣu]] - Namgbuna yili ==S== * [[Sagnarigu|Saɣnarigu]] - Duŋkurigu yili. * [[Savelugu]] - diŋgambu yili /yoo yili * [[Sang|Saŋ]] - Zɔya yili * Suŋ - Maliyɔɣiri yili ==T== * [[Tampion|Tampioŋ]] - Kpimbee yili * Tibuŋ - Sandaa yili * Tuɣu - Saŋmaani yili * [[Tɔŋ]] - zɔya yili * [[Tamaligu]] - Goozabli yili ==V== * [[Voɣu|Vɔɣu]] - Naanwaliya yili ==Z== * Zanŋgbaliŋ - Burizambu yili * Zuɣu - Waayili * Zɔɣu - Kalimburi yili / Kulaa yili * Zaŋkali - Kulijia yili. 24. '''Nakpanzoo''' - Malimaŋ yili. 25. '''[[Naabɔɣu]]''' - Bɔɣ'nyɔma yili. 26. '''Kpuŋ''' - Tibala yili. 27. '''[[Kpong - Tamale|Kpuŋtamale]]''' - Duriguŋ yili. 28. '''Kaanshɛɣu''' - Saɣaŋmana yili. 29. '''[[Lamasheɣu|Lamashɛɣu]]''' - Daŋʒia yili. 30. '''[[Nyankpala]]''' - Beyɔm yili. 31. '''[[Naya]]''' -Saŋkara yili 32. '''[[Diare|Diyɛli]]''' - Kambaŋ yili 33. '''[[Sunsɔŋ]]''' - Buɣiyɛligu yili 34. '''[[Tamali|Tamale]]''' - Guŋbiliya yili. [[Pubu:Tinsi]] c3lz1aciggswmxnqspc8yk6z19wx3ci 44873 44872 2022-08-28T11:34:37Z Alhassan Mohammed Awal 38 /* Z */ wikitext text/x-wiki '''[[Dagbaŋ]]''' tiŋ kam mali la yuli, ka di pirigili mali di Salima, ŋan shɛŋa n dɔya ŋɔ ==B== * [[Banvim]] - Tiŋpiliyili * Bagurugu - Binbarayili ==D== * Demɔŋ - Nyankpanayili * Diyali - Kambaŋyili * Daluŋ Dalaayili ==K== * [[Karaga District|Karaga]] - beemoni yili/tiŋkpaŋ yili * [[Kpatiŋa]] - Nyoligu yili /Daŋdaŋ yili * [[Korili/ Nakpali]] - zaankpɛma yili *Kunbung sandar yili/Binbiem yili ==M== * [[Miɛŋ|Mion]] - zuuyili / kurisabi yili ==N== [[Nantɔŋ|Nanton]] Bataŋ ZabƷiriguyili Nyɔŋ - Danoo yili. ==P== * [[Pishiɣu]] - Namgbuna yili ==S== * [[Sagnarigu|Saɣnarigu]] - Duŋkurigu yili. * [[Savelugu]] - diŋgambu yili /yoo yili * [[Sang|Saŋ]] - Zɔya yili * Suŋ - Maliyɔɣiri yili ==T== * [[Tampion|Tampioŋ]] - Kpimbee yili * Tibuŋ - Sandaa yili * Tuɣu - Saŋmaani yili * [[Tɔŋ]] - zɔya yili * [[Tamaligu]] - Goozabli yili ==V== * [[Voɣu|Vɔɣu]] - Naanwaliya yili ==Z== * Zanŋgbaliŋ - Burizambu yili * Zuɣu - Waayili * Zɔɣu - Kalimburi yili / Kulaa yili * Zaŋkali - Kulijia yili. 25. '''[[Naabɔɣu]]''' - Bɔɣ'nyɔma yili. 26. '''Kpuŋ''' - Tibala yili. 27. '''[[Kpong - Tamale|Kpuŋtamale]]''' - Duriguŋ yili. 28. '''Kaanshɛɣu''' - Saɣaŋmana yili. 29. '''[[Lamasheɣu|Lamashɛɣu]]''' - Daŋʒia yili. 30. '''[[Nyankpala]]''' - Beyɔm yili. 31. '''[[Naya]]''' -Saŋkara yili 32. '''[[Diare|Diyɛli]]''' - Kambaŋ yili 33. '''[[Sunsɔŋ]]''' - Buɣiyɛligu yili 34. '''[[Tamali|Tamale]]''' - Guŋbiliya yili. [[Pubu:Tinsi]] r0nycbf1qsf706ceexu86hzz6rtkap1 44874 44873 2022-08-28T11:35:03Z Alhassan Mohammed Awal 38 /* N */ wikitext text/x-wiki '''[[Dagbaŋ]]''' tiŋ kam mali la yuli, ka di pirigili mali di Salima, ŋan shɛŋa n dɔya ŋɔ ==B== * [[Banvim]] - Tiŋpiliyili * Bagurugu - Binbarayili ==D== * Demɔŋ - Nyankpanayili * Diyali - Kambaŋyili * Daluŋ Dalaayili ==K== * [[Karaga District|Karaga]] - beemoni yili/tiŋkpaŋ yili * [[Kpatiŋa]] - Nyoligu yili /Daŋdaŋ yili * [[Korili/ Nakpali]] - zaankpɛma yili *Kunbung sandar yili/Binbiem yili ==M== * [[Miɛŋ|Mion]] - zuuyili / kurisabi yili ==N== [[Nantɔŋ|Nanton]] Bataŋ ZabƷiriguyili Nyɔŋ - Danoo yili. Nakpanzoo - Malimaŋ yili ==P== * [[Pishiɣu]] - Namgbuna yili ==S== * [[Sagnarigu|Saɣnarigu]] - Duŋkurigu yili. * [[Savelugu]] - diŋgambu yili /yoo yili * [[Sang|Saŋ]] - Zɔya yili * Suŋ - Maliyɔɣiri yili ==T== * [[Tampion|Tampioŋ]] - Kpimbee yili * Tibuŋ - Sandaa yili * Tuɣu - Saŋmaani yili * [[Tɔŋ]] - zɔya yili * [[Tamaligu]] - Goozabli yili ==V== * [[Voɣu|Vɔɣu]] - Naanwaliya yili ==Z== * Zanŋgbaliŋ - Burizambu yili * Zuɣu - Waayili * Zɔɣu - Kalimburi yili / Kulaa yili * Zaŋkali - Kulijia yili. 25. '''[[Naabɔɣu]]''' - Bɔɣ'nyɔma yili. 26. '''Kpuŋ''' - Tibala yili. 27. '''[[Kpong - Tamale|Kpuŋtamale]]''' - Duriguŋ yili. 28. '''Kaanshɛɣu''' - Saɣaŋmana yili. 29. '''[[Lamasheɣu|Lamashɛɣu]]''' - Daŋʒia yili. 30. '''[[Nyankpala]]''' - Beyɔm yili. 31. '''[[Naya]]''' -Saŋkara yili 32. '''[[Diare|Diyɛli]]''' - Kambaŋ yili 33. '''[[Sunsɔŋ]]''' - Buɣiyɛligu yili 34. '''[[Tamali|Tamale]]''' - Guŋbiliya yili. [[Pubu:Tinsi]] 58x7k68cjt5ynbv8dufnfcixx3xbdcc 44875 44874 2022-08-28T11:35:34Z Alhassan Mohammed Awal 38 /* Z */ wikitext text/x-wiki '''[[Dagbaŋ]]''' tiŋ kam mali la yuli, ka di pirigili mali di Salima, ŋan shɛŋa n dɔya ŋɔ ==B== * [[Banvim]] - Tiŋpiliyili * Bagurugu - Binbarayili ==D== * Demɔŋ - Nyankpanayili * Diyali - Kambaŋyili * Daluŋ Dalaayili ==K== * [[Karaga District|Karaga]] - beemoni yili/tiŋkpaŋ yili * [[Kpatiŋa]] - Nyoligu yili /Daŋdaŋ yili * [[Korili/ Nakpali]] - zaankpɛma yili *Kunbung sandar yili/Binbiem yili ==M== * [[Miɛŋ|Mion]] - zuuyili / kurisabi yili ==N== [[Nantɔŋ|Nanton]] Bataŋ ZabƷiriguyili Nyɔŋ - Danoo yili. Nakpanzoo - Malimaŋ yili ==P== * [[Pishiɣu]] - Namgbuna yili ==S== * [[Sagnarigu|Saɣnarigu]] - Duŋkurigu yili. * [[Savelugu]] - diŋgambu yili /yoo yili * [[Sang|Saŋ]] - Zɔya yili * Suŋ - Maliyɔɣiri yili ==T== * [[Tampion|Tampioŋ]] - Kpimbee yili * Tibuŋ - Sandaa yili * Tuɣu - Saŋmaani yili * [[Tɔŋ]] - zɔya yili * [[Tamaligu]] - Goozabli yili ==V== * [[Voɣu|Vɔɣu]] - Naanwaliya yili ==Z== * Zanŋgbaliŋ - Burizambu yili * Zuɣu - Waayili * Zɔɣu - Kalimburi yili / Kulaa yili * Zaŋkali - Kulijia yili. 26. '''Kpuŋ''' - Tibala yili. 27. '''[[Kpong - Tamale|Kpuŋtamale]]''' - Duriguŋ yili. 28. '''Kaanshɛɣu''' - Saɣaŋmana yili. 29. '''[[Lamasheɣu|Lamashɛɣu]]''' - Daŋʒia yili. 30. '''[[Nyankpala]]''' - Beyɔm yili. 31. '''[[Naya]]''' -Saŋkara yili 32. '''[[Diare|Diyɛli]]''' - Kambaŋ yili 33. '''[[Sunsɔŋ]]''' - Buɣiyɛligu yili 34. '''[[Tamali|Tamale]]''' - Guŋbiliya yili. [[Pubu:Tinsi]] e3xlum0g0yhx9z13b7wjgtveojr9o9s 44876 44875 2022-08-28T11:36:21Z Alhassan Mohammed Awal 38 /* N */ wikitext text/x-wiki '''[[Dagbaŋ]]''' tiŋ kam mali la yuli, ka di pirigili mali di Salima, ŋan shɛŋa n dɔya ŋɔ ==B== * [[Banvim]] - Tiŋpiliyili * Bagurugu - Binbarayili ==D== * Demɔŋ - Nyankpanayili * Diyali - Kambaŋyili * Daluŋ Dalaayili ==K== * [[Karaga District|Karaga]] - beemoni yili/tiŋkpaŋ yili * [[Kpatiŋa]] - Nyoligu yili /Daŋdaŋ yili * [[Korili/ Nakpali]] - zaankpɛma yili *Kunbung sandar yili/Binbiem yili ==M== * [[Miɛŋ|Mion]] - zuuyili / kurisabi yili ==N== [[Nantɔŋ|Nanton]] Bataŋ ZabƷiriguyili Nyɔŋ - Danoo yili Nakpanzoo - Malimaŋ yili [[Naabɔɣu]] - Bɔɣ'nyɔma yili ==P== * [[Pishiɣu]] - Namgbuna yili ==S== * [[Sagnarigu|Saɣnarigu]] - Duŋkurigu yili. * [[Savelugu]] - diŋgambu yili /yoo yili * [[Sang|Saŋ]] - Zɔya yili * Suŋ - Maliyɔɣiri yili ==T== * [[Tampion|Tampioŋ]] - Kpimbee yili * Tibuŋ - Sandaa yili * Tuɣu - Saŋmaani yili * [[Tɔŋ]] - zɔya yili * [[Tamaligu]] - Goozabli yili ==V== * [[Voɣu|Vɔɣu]] - Naanwaliya yili ==Z== * Zanŋgbaliŋ - Burizambu yili * Zuɣu - Waayili * Zɔɣu - Kalimburi yili / Kulaa yili * Zaŋkali - Kulijia yili. 26. '''Kpuŋ''' - Tibala yili. 27. '''[[Kpong - Tamale|Kpuŋtamale]]''' - Duriguŋ yili. 28. '''Kaanshɛɣu''' - Saɣaŋmana yili. 29. '''[[Lamasheɣu|Lamashɛɣu]]''' - Daŋʒia yili. 30. '''[[Nyankpala]]''' - Beyɔm yili. 31. '''[[Naya]]''' -Saŋkara yili 32. '''[[Diare|Diyɛli]]''' - Kambaŋ yili 33. '''[[Sunsɔŋ]]''' - Buɣiyɛligu yili 34. '''[[Tamali|Tamale]]''' - Guŋbiliya yili. [[Pubu:Tinsi]] m7pi8yp7l7snn2ebjgaxx9anq94567a 44877 44876 2022-08-28T11:37:21Z Alhassan Mohammed Awal 38 /* N */ wikitext text/x-wiki '''[[Dagbaŋ]]''' tiŋ kam mali la yuli, ka di pirigili mali di Salima, ŋan shɛŋa n dɔya ŋɔ ==B== * [[Banvim]] - Tiŋpiliyili * Bagurugu - Binbarayili ==D== * Demɔŋ - Nyankpanayili * Diyali - Kambaŋyili * Daluŋ Dalaayili ==K== * [[Karaga District|Karaga]] - beemoni yili/tiŋkpaŋ yili * [[Kpatiŋa]] - Nyoligu yili /Daŋdaŋ yili * [[Korili/ Nakpali]] - zaankpɛma yili *Kunbung sandar yili/Binbiem yili ==M== * [[Miɛŋ|Mion]] - zuuyili / kurisabi yili ==N== [[Nantɔŋ|Nanton]] Bataŋ ZabƷiriguyili Nyɔŋ - Danoo yili Nakpanzoo - Malimaŋ yili [[Naabɔɣu]] - Bɔɣ'nyɔma yili ==P== * [[Pishiɣu]] - Namgbuna yili ==S== * [[Sagnarigu|Saɣnarigu]] - Duŋkurigu yili. * [[Savelugu]] - diŋgambu yili /yoo yili * [[Sang|Saŋ]] - Zɔya yili * Suŋ - Maliyɔɣiri yili ==T== * [[Tampion|Tampioŋ]] - Kpimbee yili * Tibuŋ - Sandaa yili * Tuɣu - Saŋmaani yili * [[Tɔŋ]] - zɔya yili * [[Tamaligu]] - Goozabli yili ==V== * [[Voɣu|Vɔɣu]] - Naanwaliya yili ==Z== * Zanŋgbaliŋ - Burizambu yili * Zuɣu - Waayili * Zɔɣu - Kalimburi yili / Kulaa yili * Zaŋkali - Kulijia yili. 26. '''Kpuŋ''' - Tibala yili. 27. '''[[Kpong - Tamale|Kpuŋtamale]]''' - Duriguŋ yili. 28. '''Kaanshɛɣu''' - Saɣaŋmana yili. 29. '''[[Lamasheɣu|Lamashɛɣu]]''' - Daŋʒia yili. 30. '''[[Nyankpala]]''' - Beyɔm yili. 31. '''[[Naya]]''' -Saŋkara yili 32. '''[[Diare|Diyɛli]]''' - Kambaŋ yili 33. '''[[Sunsɔŋ]]''' - Buɣiyɛligu yili 34. '''[[Tamali|Tamale]]''' - Guŋbiliya yili. [[Pubu:Tinsi]] iqtdt65ihmhvrtgw3nqx32ccu88j91q 44878 44877 2022-08-28T11:38:00Z Alhassan Mohammed Awal 38 /* Z */ wikitext text/x-wiki '''[[Dagbaŋ]]''' tiŋ kam mali la yuli, ka di pirigili mali di Salima, ŋan shɛŋa n dɔya ŋɔ ==B== * [[Banvim]] - Tiŋpiliyili * Bagurugu - Binbarayili ==D== * Demɔŋ - Nyankpanayili * Diyali - Kambaŋyili * Daluŋ Dalaayili ==K== * [[Karaga District|Karaga]] - beemoni yili/tiŋkpaŋ yili * [[Kpatiŋa]] - Nyoligu yili /Daŋdaŋ yili * [[Korili/ Nakpali]] - zaankpɛma yili *Kunbung sandar yili/Binbiem yili ==M== * [[Miɛŋ|Mion]] - zuuyili / kurisabi yili ==N== [[Nantɔŋ|Nanton]] Bataŋ ZabƷiriguyili Nyɔŋ - Danoo yili Nakpanzoo - Malimaŋ yili [[Naabɔɣu]] - Bɔɣ'nyɔma yili ==P== * [[Pishiɣu]] - Namgbuna yili ==S== * [[Sagnarigu|Saɣnarigu]] - Duŋkurigu yili. * [[Savelugu]] - diŋgambu yili /yoo yili * [[Sang|Saŋ]] - Zɔya yili * Suŋ - Maliyɔɣiri yili ==T== * [[Tampion|Tampioŋ]] - Kpimbee yili * Tibuŋ - Sandaa yili * Tuɣu - Saŋmaani yili * [[Tɔŋ]] - zɔya yili * [[Tamaligu]] - Goozabli yili ==V== * [[Voɣu|Vɔɣu]] - Naanwaliya yili ==Z== * Zanŋgbaliŋ - Burizambu yili * Zuɣu - Waayili * Zɔɣu - Kalimburi yili / Kulaa yili * Zaŋkali - Kulijia yili. 26. '''Kpuŋ''' - Tibala yili. 28. '''Kaanshɛɣu''' - Saɣaŋmana yili. 29. '''[[Lamasheɣu|Lamashɛɣu]]''' - Daŋʒia yili. 30. '''[[Nyankpala]]''' - Beyɔm yili. 31. '''[[Naya]]''' -Saŋkara yili 32. '''[[Diare|Diyɛli]]''' - Kambaŋ yili 33. '''[[Sunsɔŋ]]''' - Buɣiyɛligu yili 34. '''[[Tamali|Tamale]]''' - Guŋbiliya yili. [[Pubu:Tinsi]] i1qkk2hzlu86krke0qocdkfgan2k5od 44879 44878 2022-08-28T11:38:45Z Alhassan Mohammed Awal 38 /* K */ wikitext text/x-wiki '''[[Dagbaŋ]]''' tiŋ kam mali la yuli, ka di pirigili mali di Salima, ŋan shɛŋa n dɔya ŋɔ ==B== * [[Banvim]] - Tiŋpiliyili * Bagurugu - Binbarayili ==D== * Demɔŋ - Nyankpanayili * Diyali - Kambaŋyili * Daluŋ Dalaayili ==K== * [[Karaga District|Karaga]] - beemoni yili/tiŋkpaŋ yili * [[Kpatiŋa]] - Nyoligu yili /Daŋdaŋ yili * [[Korili/ Nakpali]] - zaankpɛma yili * Kunbung sandar yili/Binbiem yili * [[Kpong - Tamale|Kpuŋtamale]] - Duriguŋ yili. ==M== * [[Miɛŋ|Mion]] - zuuyili / kurisabi yili ==N== [[Nantɔŋ|Nanton]] Bataŋ ZabƷiriguyili Nyɔŋ - Danoo yili Nakpanzoo - Malimaŋ yili [[Naabɔɣu]] - Bɔɣ'nyɔma yili ==P== * [[Pishiɣu]] - Namgbuna yili ==S== * [[Sagnarigu|Saɣnarigu]] - Duŋkurigu yili. * [[Savelugu]] - diŋgambu yili /yoo yili * [[Sang|Saŋ]] - Zɔya yili * Suŋ - Maliyɔɣiri yili ==T== * [[Tampion|Tampioŋ]] - Kpimbee yili * Tibuŋ - Sandaa yili * Tuɣu - Saŋmaani yili * [[Tɔŋ]] - zɔya yili * [[Tamaligu]] - Goozabli yili ==V== * [[Voɣu|Vɔɣu]] - Naanwaliya yili ==Z== * Zanŋgbaliŋ - Burizambu yili * Zuɣu - Waayili * Zɔɣu - Kalimburi yili / Kulaa yili * Zaŋkali - Kulijia yili. 26. '''Kpuŋ''' - Tibala yili. 28. '''Kaanshɛɣu''' - Saɣaŋmana yili. 29. '''[[Lamasheɣu|Lamashɛɣu]]''' - Daŋʒia yili. 30. '''[[Nyankpala]]''' - Beyɔm yili. 31. '''[[Naya]]''' -Saŋkara yili 32. '''[[Diare|Diyɛli]]''' - Kambaŋ yili 33. '''[[Sunsɔŋ]]''' - Buɣiyɛligu yili 34. '''[[Tamali|Tamale]]''' - Guŋbiliya yili. [[Pubu:Tinsi]] cpd3nu98z2s8ocqp3wgzh7z4p5vetpe 44880 44879 2022-08-28T11:39:33Z Alhassan Mohammed Awal 38 /* Z */ wikitext text/x-wiki '''[[Dagbaŋ]]''' tiŋ kam mali la yuli, ka di pirigili mali di Salima, ŋan shɛŋa n dɔya ŋɔ ==B== * [[Banvim]] - Tiŋpiliyili * Bagurugu - Binbarayili ==D== * Demɔŋ - Nyankpanayili * Diyali - Kambaŋyili * Daluŋ Dalaayili ==K== * [[Karaga District|Karaga]] - beemoni yili/tiŋkpaŋ yili * [[Kpatiŋa]] - Nyoligu yili /Daŋdaŋ yili * [[Korili/ Nakpali]] - zaankpɛma yili * Kunbung sandar yili/Binbiem yili * [[Kpong - Tamale|Kpuŋtamale]] - Duriguŋ yili. ==M== * [[Miɛŋ|Mion]] - zuuyili / kurisabi yili ==N== [[Nantɔŋ|Nanton]] Bataŋ ZabƷiriguyili Nyɔŋ - Danoo yili Nakpanzoo - Malimaŋ yili [[Naabɔɣu]] - Bɔɣ'nyɔma yili ==P== * [[Pishiɣu]] - Namgbuna yili ==S== * [[Sagnarigu|Saɣnarigu]] - Duŋkurigu yili. * [[Savelugu]] - diŋgambu yili /yoo yili * [[Sang|Saŋ]] - Zɔya yili * Suŋ - Maliyɔɣiri yili ==T== * [[Tampion|Tampioŋ]] - Kpimbee yili * Tibuŋ - Sandaa yili * Tuɣu - Saŋmaani yili * [[Tɔŋ]] - zɔya yili * [[Tamaligu]] - Goozabli yili ==V== * [[Voɣu|Vɔɣu]] - Naanwaliya yili ==Z== * Zanŋgbaliŋ - Burizambu yili * Zuɣu - Waayili * Zɔɣu - Kalimburi yili / Kulaa yili * Zaŋkali - Kulijia yili. 28. '''Kaanshɛɣu''' - Saɣaŋmana yili. 29. '''[[Lamasheɣu|Lamashɛɣu]]''' - Daŋʒia yili. 30. '''[[Nyankpala]]''' - Beyɔm yili. 31. '''[[Naya]]''' -Saŋkara yili 32. '''[[Diare|Diyɛli]]''' - Kambaŋ yili 33. '''[[Sunsɔŋ]]''' - Buɣiyɛligu yili 34. '''[[Tamali|Tamale]]''' - Guŋbiliya yili. [[Pubu:Tinsi]] 8kv4mh9ape0oomxfnw2u3ct6bcpcqos 44882 44880 2022-08-28T11:40:36Z Alhassan Mohammed Awal 38 /* K */ wikitext text/x-wiki '''[[Dagbaŋ]]''' tiŋ kam mali la yuli, ka di pirigili mali di Salima, ŋan shɛŋa n dɔya ŋɔ ==B== * [[Banvim]] - Tiŋpiliyili * Bagurugu - Binbarayili ==D== * Demɔŋ - Nyankpanayili * Diyali - Kambaŋyili * Daluŋ Dalaayili ==K== * [[Karaga District|Karaga]] - beemoni yili/tiŋkpaŋ yili * [[Kpatiŋa]] - Nyoligu yili /Daŋdaŋ yili * [[Korili/ Nakpali]] - zaankpɛma yili * Kunbung sandar yili/Binbiem yili * [[Kpong - Tamale|Kpuŋtamale]] - Duriguŋyili. * Kpuŋ - Tibalayili ==M== * [[Miɛŋ|Mion]] - zuuyili / kurisabi yili ==N== [[Nantɔŋ|Nanton]] Bataŋ ZabƷiriguyili Nyɔŋ - Danoo yili Nakpanzoo - Malimaŋ yili [[Naabɔɣu]] - Bɔɣ'nyɔma yili ==P== * [[Pishiɣu]] - Namgbuna yili ==S== * [[Sagnarigu|Saɣnarigu]] - Duŋkurigu yili. * [[Savelugu]] - diŋgambu yili /yoo yili * [[Sang|Saŋ]] - Zɔya yili * Suŋ - Maliyɔɣiri yili ==T== * [[Tampion|Tampioŋ]] - Kpimbee yili * Tibuŋ - Sandaa yili * Tuɣu - Saŋmaani yili * [[Tɔŋ]] - zɔya yili * [[Tamaligu]] - Goozabli yili ==V== * [[Voɣu|Vɔɣu]] - Naanwaliya yili ==Z== * Zanŋgbaliŋ - Burizambu yili * Zuɣu - Waayili * Zɔɣu - Kalimburi yili / Kulaa yili * Zaŋkali - Kulijia yili. 28. '''Kaanshɛɣu''' - Saɣaŋmana yili. 29. '''[[Lamasheɣu|Lamashɛɣu]]''' - Daŋʒia yili. 30. '''[[Nyankpala]]''' - Beyɔm yili. 31. '''[[Naya]]''' -Saŋkara yili 32. '''[[Diare|Diyɛli]]''' - Kambaŋ yili 33. '''[[Sunsɔŋ]]''' - Buɣiyɛligu yili 34. '''[[Tamali|Tamale]]''' - Guŋbiliya yili. [[Pubu:Tinsi]] ptezitb4i3k9ycvyc7p01xl2yoftnex 44883 44882 2022-08-28T11:41:07Z Alhassan Mohammed Awal 38 /* Z */ wikitext text/x-wiki '''[[Dagbaŋ]]''' tiŋ kam mali la yuli, ka di pirigili mali di Salima, ŋan shɛŋa n dɔya ŋɔ ==B== * [[Banvim]] - Tiŋpiliyili * Bagurugu - Binbarayili ==D== * Demɔŋ - Nyankpanayili * Diyali - Kambaŋyili * Daluŋ Dalaayili ==K== * [[Karaga District|Karaga]] - beemoni yili/tiŋkpaŋ yili * [[Kpatiŋa]] - Nyoligu yili /Daŋdaŋ yili * [[Korili/ Nakpali]] - zaankpɛma yili * Kunbung sandar yili/Binbiem yili * [[Kpong - Tamale|Kpuŋtamale]] - Duriguŋyili. * Kpuŋ - Tibalayili ==M== * [[Miɛŋ|Mion]] - zuuyili / kurisabi yili ==N== [[Nantɔŋ|Nanton]] Bataŋ ZabƷiriguyili Nyɔŋ - Danoo yili Nakpanzoo - Malimaŋ yili [[Naabɔɣu]] - Bɔɣ'nyɔma yili ==P== * [[Pishiɣu]] - Namgbuna yili ==S== * [[Sagnarigu|Saɣnarigu]] - Duŋkurigu yili. * [[Savelugu]] - diŋgambu yili /yoo yili * [[Sang|Saŋ]] - Zɔya yili * Suŋ - Maliyɔɣiri yili ==T== * [[Tampion|Tampioŋ]] - Kpimbee yili * Tibuŋ - Sandaa yili * Tuɣu - Saŋmaani yili * [[Tɔŋ]] - zɔya yili * [[Tamaligu]] - Goozabli yili ==V== * [[Voɣu|Vɔɣu]] - Naanwaliya yili ==Z== * Zanŋgbaliŋ - Burizambu yili * Zuɣu - Waayili * Zɔɣu - Kalimburi yili / Kulaa yili * Zaŋkali - Kulijia yili. 29. '''[[Lamasheɣu|Lamashɛɣu]]''' - Daŋʒia yili. 30. '''[[Nyankpala]]''' - Beyɔm yili. 31. '''[[Naya]]''' -Saŋkara yili 32. '''[[Diare|Diyɛli]]''' - Kambaŋ yili 33. '''[[Sunsɔŋ]]''' - Buɣiyɛligu yili 34. '''[[Tamali|Tamale]]''' - Guŋbiliya yili. [[Pubu:Tinsi]] j7fhh98rkmvq35d96yp15sgm4ro5i2v 44884 44883 2022-08-28T11:41:45Z Alhassan Mohammed Awal 38 /* T */ wikitext text/x-wiki '''[[Dagbaŋ]]''' tiŋ kam mali la yuli, ka di pirigili mali di Salima, ŋan shɛŋa n dɔya ŋɔ ==B== * [[Banvim]] - Tiŋpiliyili * Bagurugu - Binbarayili ==D== * Demɔŋ - Nyankpanayili * Diyali - Kambaŋyili * Daluŋ Dalaayili ==K== * [[Karaga District|Karaga]] - beemoni yili/tiŋkpaŋ yili * [[Kpatiŋa]] - Nyoligu yili /Daŋdaŋ yili * [[Korili/ Nakpali]] - zaankpɛma yili * Kunbung sandar yili/Binbiem yili * [[Kpong - Tamale|Kpuŋtamale]] - Duriguŋyili. * Kpuŋ - Tibalayili ==M== * [[Miɛŋ|Mion]] - zuuyili / kurisabi yili ==N== [[Nantɔŋ|Nanton]] Bataŋ ZabƷiriguyili Nyɔŋ - Danoo yili Nakpanzoo - Malimaŋ yili [[Naabɔɣu]] - Bɔɣ'nyɔma yili ==P== * [[Pishiɣu]] - Namgbuna yili ==S== * [[Sagnarigu|Saɣnarigu]] - Duŋkurigu yili. * [[Savelugu]] - diŋgambu yili /yoo yili * [[Sang|Saŋ]] - Zɔya yili * Suŋ - Maliyɔɣiri yili ==T== * [[Tampion|Tampioŋ]] - Kpimbee yili * Tibuŋ - Sandaa yili * Tuɣu - Saŋmaani yili * [[Tɔŋ]] - zɔya yili * [[Tamaligu]] - Goozabli yili ==V== * [[Voɣu|Vɔɣu]] - Naanwaliya yili ==Z== * Zanŋgbaliŋ - Burizambu yili * Zuɣu - Waayili * Zɔɣu - Kalimburi yili / Kulaa yili * Zaŋkali - Kulijia yili. 29. '''[[Lamasheɣu|Lamashɛɣu]]''' - Daŋʒia yili. 30. '''[[Nyankpala]]''' - Beyɔm yili. 31. '''[[Naya]]''' -Saŋkara yili 32. '''[[Diare|Diyɛli]]''' - Kambaŋ yili 33. '''[[Sunsɔŋ]]''' - Buɣiyɛligu yili 34. '''[[Tamali|Tamale]]''' - Guŋbiliya yili. [[Pubu:Tinsi]] i9nqospkpx8wn125p02l0cucq1at8df 44885 44884 2022-08-28T11:42:18Z Alhassan Mohammed Awal 38 /* K */ wikitext text/x-wiki '''[[Dagbaŋ]]''' tiŋ kam mali la yuli, ka di pirigili mali di Salima, ŋan shɛŋa n dɔya ŋɔ ==B== * [[Banvim]] - Tiŋpiliyili * Bagurugu - Binbarayili ==D== * Demɔŋ - Nyankpanayili * Diyali - Kambaŋyili * Daluŋ Dalaayili ==K== * [[Karaga District|Karaga]] - beemoni yili/tiŋkpaŋ yili * [[Kpatiŋa]] - Nyoligu yili /Daŋdaŋ yili * [[Korili/ Nakpali]] - zaankpɛma yili * Kunbung sandar yili/Binbiem yili * [[Kpong - Tamale|Kpuŋtamale]] - Duriguŋyili. * Kpuŋ - Tibalayili * Kaanshɛɣu - Saɣaŋmana yili. ==M== * [[Miɛŋ|Mion]] - zuuyili / kurisabi yili ==N== [[Nantɔŋ|Nanton]] Bataŋ ZabƷiriguyili Nyɔŋ - Danoo yili Nakpanzoo - Malimaŋ yili [[Naabɔɣu]] - Bɔɣ'nyɔma yili ==P== * [[Pishiɣu]] - Namgbuna yili ==S== * [[Sagnarigu|Saɣnarigu]] - Duŋkurigu yili. * [[Savelugu]] - diŋgambu yili /yoo yili * [[Sang|Saŋ]] - Zɔya yili * Suŋ - Maliyɔɣiri yili ==T== * [[Tampion|Tampioŋ]] - Kpimbee yili * Tibuŋ - Sandaa yili * Tuɣu - Saŋmaani yili * [[Tɔŋ]] - zɔya yili * [[Tamaligu]] - Goozabli yili ==V== * [[Voɣu|Vɔɣu]] - Naanwaliya yili ==Z== * Zanŋgbaliŋ - Burizambu yili * Zuɣu - Waayili * Zɔɣu - Kalimburi yili / Kulaa yili * Zaŋkali - Kulijia yili. 29. '''[[Lamasheɣu|Lamashɛɣu]]''' - Daŋʒia yili. 30. '''[[Nyankpala]]''' - Beyɔm yili. 31. '''[[Naya]]''' -Saŋkara yili 32. '''[[Diare|Diyɛli]]''' - Kambaŋ yili 33. '''[[Sunsɔŋ]]''' - Buɣiyɛligu yili 34. '''[[Tamali|Tamale]]''' - Guŋbiliya yili. [[Pubu:Tinsi]] jnlbgxmqzao2iodqxfceem95dl13c8y 44886 44885 2022-08-28T11:42:45Z Alhassan Mohammed Awal 38 /* Z */ wikitext text/x-wiki '''[[Dagbaŋ]]''' tiŋ kam mali la yuli, ka di pirigili mali di Salima, ŋan shɛŋa n dɔya ŋɔ ==B== * [[Banvim]] - Tiŋpiliyili * Bagurugu - Binbarayili ==D== * Demɔŋ - Nyankpanayili * Diyali - Kambaŋyili * Daluŋ Dalaayili ==K== * [[Karaga District|Karaga]] - beemoni yili/tiŋkpaŋ yili * [[Kpatiŋa]] - Nyoligu yili /Daŋdaŋ yili * [[Korili/ Nakpali]] - zaankpɛma yili * Kunbung sandar yili/Binbiem yili * [[Kpong - Tamale|Kpuŋtamale]] - Duriguŋyili. * Kpuŋ - Tibalayili * Kaanshɛɣu - Saɣaŋmana yili. ==M== * [[Miɛŋ|Mion]] - zuuyili / kurisabi yili ==N== [[Nantɔŋ|Nanton]] Bataŋ ZabƷiriguyili Nyɔŋ - Danoo yili Nakpanzoo - Malimaŋ yili [[Naabɔɣu]] - Bɔɣ'nyɔma yili ==P== * [[Pishiɣu]] - Namgbuna yili ==S== * [[Sagnarigu|Saɣnarigu]] - Duŋkurigu yili. * [[Savelugu]] - diŋgambu yili /yoo yili * [[Sang|Saŋ]] - Zɔya yili * Suŋ - Maliyɔɣiri yili ==T== * [[Tampion|Tampioŋ]] - Kpimbee yili * Tibuŋ - Sandaa yili * Tuɣu - Saŋmaani yili * [[Tɔŋ]] - zɔya yili * [[Tamaligu]] - Goozabli yili ==V== * [[Voɣu|Vɔɣu]] - Naanwaliya yili ==Z== * Zanŋgbaliŋ - Burizambu yili * Zuɣu - Waayili * Zɔɣu - Kalimburi yili / Kulaa yili * Zaŋkali - Kulijia yili. 30. '''[[Nyankpala]]''' - Beyɔm yili. 31. '''[[Naya]]''' -Saŋkara yili 32. '''[[Diare|Diyɛli]]''' - Kambaŋ yili 33. '''[[Sunsɔŋ]]''' - Buɣiyɛligu yili 34. '''[[Tamali|Tamale]]''' - Guŋbiliya yili. [[Pubu:Tinsi]] qnlv0m2zv5lghgayoasqmziqaz7jq70 44888 44886 2022-08-28T11:44:06Z Alhassan Mohammed Awal 38 wikitext text/x-wiki '''[[Dagbaŋ]]''' tiŋ kam mali la yuli, ka di pirigili mali di Salima, ŋan shɛŋa n dɔya ŋɔ ==B== * [[Banvim]] - Tiŋpiliyili * Bagurugu - Binbarayili ==D== * Demɔŋ - Nyankpanayili * Diyali - Kambaŋyili * Daluŋ Dalaayili ==K== * [[Karaga District|Karaga]] - beemoni yili/tiŋkpaŋ yili * [[Kpatiŋa]] - Nyoligu yili /Daŋdaŋ yili * [[Korili/ Nakpali]] - zaankpɛma yili * Kunbung sandar yili/Binbiem yili * [[Kpong - Tamale|Kpuŋtamale]] - Duriguŋyili. * Kpuŋ - Tibalayili * Kaanshɛɣu - Saɣaŋmana yili. ==L== [[Lamasheɣu|Lamashɛɣu]] - Daŋʒia yili. ==M== * [[Miɛŋ|Mion]] - zuuyili / kurisabi yili ==N== [[Nantɔŋ|Nanton]] Bataŋ ZabƷiriguyili Nyɔŋ - Danoo yili Nakpanzoo - Malimaŋ yili [[Naabɔɣu]] - Bɔɣ'nyɔma yili ==P== * [[Pishiɣu]] - Namgbuna yili ==S== * [[Sagnarigu|Saɣnarigu]] - Duŋkurigu yili. * [[Savelugu]] - diŋgambu yili /yoo yili * [[Sang|Saŋ]] - Zɔya yili * Suŋ - Maliyɔɣiri yili ==T== * [[Tampion|Tampioŋ]] - Kpimbee yili * Tibuŋ - Sandaa yili * Tuɣu - Saŋmaani yili * [[Tɔŋ]] - zɔya yili * [[Tamaligu]] - Goozabli yili ==V== * [[Voɣu|Vɔɣu]] - Naanwaliya yili ==Z== * Zanŋgbaliŋ - Burizambu yili * Zuɣu - Waayili * Zɔɣu - Kalimburi yili / Kulaa yili * Zaŋkali - Kulijia yili. 30. '''[[Nyankpala]]''' - Beyɔm yili. 31. '''[[Naya]]''' -Saŋkara yili 32. '''[[Diare|Diyɛli]]''' - Kambaŋ yili 33. '''[[Sunsɔŋ]]''' - Buɣiyɛligu yili 34. '''[[Tamali|Tamale]]''' - Guŋbiliya yili. [[Pubu:Tinsi]] 7h0pkfgklid83o7k6rt2hnxre0ohzfz 44889 44888 2022-08-28T11:44:43Z Alhassan Mohammed Awal 38 /* Z */ wikitext text/x-wiki '''[[Dagbaŋ]]''' tiŋ kam mali la yuli, ka di pirigili mali di Salima, ŋan shɛŋa n dɔya ŋɔ ==B== * [[Banvim]] - Tiŋpiliyili * Bagurugu - Binbarayili ==D== * Demɔŋ - Nyankpanayili * Diyali - Kambaŋyili * Daluŋ Dalaayili ==K== * [[Karaga District|Karaga]] - beemoni yili/tiŋkpaŋ yili * [[Kpatiŋa]] - Nyoligu yili /Daŋdaŋ yili * [[Korili/ Nakpali]] - zaankpɛma yili * Kunbung sandar yili/Binbiem yili * [[Kpong - Tamale|Kpuŋtamale]] - Duriguŋyili. * Kpuŋ - Tibalayili * Kaanshɛɣu - Saɣaŋmana yili. ==L== [[Lamasheɣu|Lamashɛɣu]] - Daŋʒia yili. ==M== * [[Miɛŋ|Mion]] - zuuyili / kurisabi yili ==N== [[Nantɔŋ|Nanton]] Bataŋ ZabƷiriguyili Nyɔŋ - Danoo yili Nakpanzoo - Malimaŋ yili [[Naabɔɣu]] - Bɔɣ'nyɔma yili ==P== * [[Pishiɣu]] - Namgbuna yili ==S== * [[Sagnarigu|Saɣnarigu]] - Duŋkurigu yili. * [[Savelugu]] - diŋgambu yili /yoo yili * [[Sang|Saŋ]] - Zɔya yili * Suŋ - Maliyɔɣiri yili ==T== * [[Tampion|Tampioŋ]] - Kpimbee yili * Tibuŋ - Sandaa yili * Tuɣu - Saŋmaani yili * [[Tɔŋ]] - zɔya yili * [[Tamaligu]] - Goozabli yili ==V== * [[Voɣu|Vɔɣu]] - Naanwaliya yili ==Z== * Zanŋgbaliŋ - Burizambu yili * Zuɣu - Waayili * Zɔɣu - Kalimburi yili / Kulaa yili * Zaŋkali - Kulijia yili. 30. '''[[Nyankpala]]''' - Beyɔm yili. 32. '''[[Diare|Diyɛli]]''' - Kambaŋ yili 33. '''[[Sunsɔŋ]]''' - Buɣiyɛligu yili 34. '''[[Tamali|Tamale]]''' - Guŋbiliya yili. [[Pubu:Tinsi]] s6groccydb1wxyhoe2j47nemvgcubh4 44891 44889 2022-08-28T11:45:15Z Alhassan Mohammed Awal 38 /* N */ wikitext text/x-wiki '''[[Dagbaŋ]]''' tiŋ kam mali la yuli, ka di pirigili mali di Salima, ŋan shɛŋa n dɔya ŋɔ ==B== * [[Banvim]] - Tiŋpiliyili * Bagurugu - Binbarayili ==D== * Demɔŋ - Nyankpanayili * Diyali - Kambaŋyili * Daluŋ Dalaayili ==K== * [[Karaga District|Karaga]] - beemoni yili/tiŋkpaŋ yili * [[Kpatiŋa]] - Nyoligu yili /Daŋdaŋ yili * [[Korili/ Nakpali]] - zaankpɛma yili * Kunbung sandar yili/Binbiem yili * [[Kpong - Tamale|Kpuŋtamale]] - Duriguŋyili. * Kpuŋ - Tibalayili * Kaanshɛɣu - Saɣaŋmana yili. ==L== [[Lamasheɣu|Lamashɛɣu]] - Daŋʒia yili. ==M== * [[Miɛŋ|Mion]] - zuuyili / kurisabi yili ==N== [[Nantɔŋ|Nanton]] Bataŋ ZabƷiriguyili Nyɔŋ - Danoo yili Nakpanzoo - Malimaŋ yili [[Naabɔɣu]] - Bɔɣ'nyɔma yili [[Naya]] -Saŋkara yili ==P== * [[Pishiɣu]] - Namgbuna yili ==S== * [[Sagnarigu|Saɣnarigu]] - Duŋkurigu yili. * [[Savelugu]] - diŋgambu yili /yoo yili * [[Sang|Saŋ]] - Zɔya yili * Suŋ - Maliyɔɣiri yili ==T== * [[Tampion|Tampioŋ]] - Kpimbee yili * Tibuŋ - Sandaa yili * Tuɣu - Saŋmaani yili * [[Tɔŋ]] - zɔya yili * [[Tamaligu]] - Goozabli yili ==V== * [[Voɣu|Vɔɣu]] - Naanwaliya yili ==Z== * Zanŋgbaliŋ - Burizambu yili * Zuɣu - Waayili * Zɔɣu - Kalimburi yili / Kulaa yili * Zaŋkali - Kulijia yili. 30. '''[[Nyankpala]]''' - Beyɔm yili. 32. '''[[Diare|Diyɛli]]''' - Kambaŋ yili 33. '''[[Sunsɔŋ]]''' - Buɣiyɛligu yili 34. '''[[Tamali|Tamale]]''' - Guŋbiliya yili. [[Pubu:Tinsi]] f51v86mjwzu9sugrbyi861mha3tl86s 44892 44891 2022-08-28T11:46:18Z Alhassan Mohammed Awal 38 /* Z */ wikitext text/x-wiki '''[[Dagbaŋ]]''' tiŋ kam mali la yuli, ka di pirigili mali di Salima, ŋan shɛŋa n dɔya ŋɔ ==B== * [[Banvim]] - Tiŋpiliyili * Bagurugu - Binbarayili ==D== * Demɔŋ - Nyankpanayili * Diyali - Kambaŋyili * Daluŋ Dalaayili ==K== * [[Karaga District|Karaga]] - beemoni yili/tiŋkpaŋ yili * [[Kpatiŋa]] - Nyoligu yili /Daŋdaŋ yili * [[Korili/ Nakpali]] - zaankpɛma yili * Kunbung sandar yili/Binbiem yili * [[Kpong - Tamale|Kpuŋtamale]] - Duriguŋyili. * Kpuŋ - Tibalayili * Kaanshɛɣu - Saɣaŋmana yili. ==L== [[Lamasheɣu|Lamashɛɣu]] - Daŋʒia yili. ==M== * [[Miɛŋ|Mion]] - zuuyili / kurisabi yili ==N== [[Nantɔŋ|Nanton]] Bataŋ ZabƷiriguyili Nyɔŋ - Danoo yili Nakpanzoo - Malimaŋ yili [[Naabɔɣu]] - Bɔɣ'nyɔma yili [[Naya]] -Saŋkara yili ==P== * [[Pishiɣu]] - Namgbuna yili ==S== * [[Sagnarigu|Saɣnarigu]] - Duŋkurigu yili. * [[Savelugu]] - diŋgambu yili /yoo yili * [[Sang|Saŋ]] - Zɔya yili * Suŋ - Maliyɔɣiri yili ==T== * [[Tampion|Tampioŋ]] - Kpimbee yili * Tibuŋ - Sandaa yili * Tuɣu - Saŋmaani yili * [[Tɔŋ]] - zɔya yili * [[Tamaligu]] - Goozabli yili ==V== * [[Voɣu|Vɔɣu]] - Naanwaliya yili ==Z== * Zanŋgbaliŋ - Burizambu yili * Zuɣu - Waayili * Zɔɣu - Kalimburi yili / Kulaa yili * Zaŋkali - Kulijia yili. 32. '''[[Diare|Diyɛli]]''' - Kambaŋ yili 33. '''[[Sunsɔŋ]]''' - Buɣiyɛligu yili 34. '''[[Tamali|Tamale]]''' - Guŋbiliya yili. [[Pubu:Tinsi]] jqwysm63cvohbl5s6gft31hfi36t03o 44893 44892 2022-08-28T11:46:47Z Alhassan Mohammed Awal 38 /* N */ wikitext text/x-wiki '''[[Dagbaŋ]]''' tiŋ kam mali la yuli, ka di pirigili mali di Salima, ŋan shɛŋa n dɔya ŋɔ ==B== * [[Banvim]] - Tiŋpiliyili * Bagurugu - Binbarayili ==D== * Demɔŋ - Nyankpanayili * Diyali - Kambaŋyili * Daluŋ Dalaayili ==K== * [[Karaga District|Karaga]] - beemoni yili/tiŋkpaŋ yili * [[Kpatiŋa]] - Nyoligu yili /Daŋdaŋ yili * [[Korili/ Nakpali]] - zaankpɛma yili * Kunbung sandar yili/Binbiem yili * [[Kpong - Tamale|Kpuŋtamale]] - Duriguŋyili. * Kpuŋ - Tibalayili * Kaanshɛɣu - Saɣaŋmana yili. ==L== [[Lamasheɣu|Lamashɛɣu]] - Daŋʒia yili. ==M== * [[Miɛŋ|Mion]] - zuuyili / kurisabi yili ==N== [[Nantɔŋ|Nanton]] Bataŋ ZabƷiriguyili Nyɔŋ - Danoo yili Nakpanzoo - Malimaŋ yili [[Naabɔɣu]] - Bɔɣ'nyɔma yili [[Naya]] -Saŋkara yili [[Nyankpala]] - Beyɔm yili ==P== * [[Pishiɣu]] - Namgbuna yili ==S== * [[Sagnarigu|Saɣnarigu]] - Duŋkurigu yili. * [[Savelugu]] - diŋgambu yili /yoo yili * [[Sang|Saŋ]] - Zɔya yili * Suŋ - Maliyɔɣiri yili ==T== * [[Tampion|Tampioŋ]] - Kpimbee yili * Tibuŋ - Sandaa yili * Tuɣu - Saŋmaani yili * [[Tɔŋ]] - zɔya yili * [[Tamaligu]] - Goozabli yili ==V== * [[Voɣu|Vɔɣu]] - Naanwaliya yili ==Z== * Zanŋgbaliŋ - Burizambu yili * Zuɣu - Waayili * Zɔɣu - Kalimburi yili / Kulaa yili * Zaŋkali - Kulijia yili. 32. '''[[Diare|Diyɛli]]''' - Kambaŋ yili 33. '''[[Sunsɔŋ]]''' - Buɣiyɛligu yili 34. '''[[Tamali|Tamale]]''' - Guŋbiliya yili. [[Pubu:Tinsi]] 28596b87jpvzok76ll8kfopjhkapp6o 44894 44893 2022-08-28T11:47:39Z Alhassan Mohammed Awal 38 /* Z */ wikitext text/x-wiki '''[[Dagbaŋ]]''' tiŋ kam mali la yuli, ka di pirigili mali di Salima, ŋan shɛŋa n dɔya ŋɔ ==B== * [[Banvim]] - Tiŋpiliyili * Bagurugu - Binbarayili ==D== * Demɔŋ - Nyankpanayili * Diyali - Kambaŋyili * Daluŋ Dalaayili ==K== * [[Karaga District|Karaga]] - beemoni yili/tiŋkpaŋ yili * [[Kpatiŋa]] - Nyoligu yili /Daŋdaŋ yili * [[Korili/ Nakpali]] - zaankpɛma yili * Kunbung sandar yili/Binbiem yili * [[Kpong - Tamale|Kpuŋtamale]] - Duriguŋyili. * Kpuŋ - Tibalayili * Kaanshɛɣu - Saɣaŋmana yili. ==L== [[Lamasheɣu|Lamashɛɣu]] - Daŋʒia yili. ==M== * [[Miɛŋ|Mion]] - zuuyili / kurisabi yili ==N== [[Nantɔŋ|Nanton]] Bataŋ ZabƷiriguyili Nyɔŋ - Danoo yili Nakpanzoo - Malimaŋ yili [[Naabɔɣu]] - Bɔɣ'nyɔma yili [[Naya]] -Saŋkara yili [[Nyankpala]] - Beyɔm yili ==P== * [[Pishiɣu]] - Namgbuna yili ==S== * [[Sagnarigu|Saɣnarigu]] - Duŋkurigu yili. * [[Savelugu]] - diŋgambu yili /yoo yili * [[Sang|Saŋ]] - Zɔya yili * Suŋ - Maliyɔɣiri yili ==T== * [[Tampion|Tampioŋ]] - Kpimbee yili * Tibuŋ - Sandaa yili * Tuɣu - Saŋmaani yili * [[Tɔŋ]] - zɔya yili * [[Tamaligu]] - Goozabli yili ==V== * [[Voɣu|Vɔɣu]] - Naanwaliya yili ==Z== * Zanŋgbaliŋ - Burizambu yili * Zuɣu - Waayili * Zɔɣu - Kalimburi yili / Kulaa yili * Zaŋkali - Kulijia yili. 33. '''[[Sunsɔŋ]]''' - Buɣiyɛligu yili 34. '''[[Tamali|Tamale]]''' - Guŋbiliya yili. [[Pubu:Tinsi]] ecz2rh1wsizfktz3tfovytl475jffhd 44895 44894 2022-08-28T11:48:29Z Alhassan Mohammed Awal 38 /* D */ wikitext text/x-wiki '''[[Dagbaŋ]]''' tiŋ kam mali la yuli, ka di pirigili mali di Salima, ŋan shɛŋa n dɔya ŋɔ ==B== * [[Banvim]] - Tiŋpiliyili * Bagurugu - Binbarayili ==D== * Demɔŋ - Nyankpanayili * [[Diare|Diyɛli]] - Kambaŋyili * Daluŋ Dalaayili ==K== * [[Karaga District|Karaga]] - beemoni yili/tiŋkpaŋ yili * [[Kpatiŋa]] - Nyoligu yili /Daŋdaŋ yili * [[Korili/ Nakpali]] - zaankpɛma yili * Kunbung sandar yili/Binbiem yili * [[Kpong - Tamale|Kpuŋtamale]] - Duriguŋyili. * Kpuŋ - Tibalayili * Kaanshɛɣu - Saɣaŋmana yili. ==L== [[Lamasheɣu|Lamashɛɣu]] - Daŋʒia yili. ==M== * [[Miɛŋ|Mion]] - zuuyili / kurisabi yili ==N== [[Nantɔŋ|Nanton]] Bataŋ ZabƷiriguyili Nyɔŋ - Danoo yili Nakpanzoo - Malimaŋ yili [[Naabɔɣu]] - Bɔɣ'nyɔma yili [[Naya]] -Saŋkara yili [[Nyankpala]] - Beyɔm yili ==P== * [[Pishiɣu]] - Namgbuna yili ==S== * [[Sagnarigu|Saɣnarigu]] - Duŋkurigu yili. * [[Savelugu]] - diŋgambu yili /yoo yili * [[Sang|Saŋ]] - Zɔya yili * Suŋ - Maliyɔɣiri yili ==T== * [[Tampion|Tampioŋ]] - Kpimbee yili * Tibuŋ - Sandaa yili * Tuɣu - Saŋmaani yili * [[Tɔŋ]] - zɔya yili * [[Tamaligu]] - Goozabli yili ==V== * [[Voɣu|Vɔɣu]] - Naanwaliya yili ==Z== * Zanŋgbaliŋ - Burizambu yili * Zuɣu - Waayili * Zɔɣu - Kalimburi yili / Kulaa yili * Zaŋkali - Kulijia yili. 33. '''[[Sunsɔŋ]]''' - Buɣiyɛligu yili 34. '''[[Tamali|Tamale]]''' - Guŋbiliya yili. [[Pubu:Tinsi]] dqnekik1jm1wvmw7ces07h323sikk7h 44897 44895 2022-08-28T11:49:11Z Alhassan Mohammed Awal 38 /* Z */ wikitext text/x-wiki '''[[Dagbaŋ]]''' tiŋ kam mali la yuli, ka di pirigili mali di Salima, ŋan shɛŋa n dɔya ŋɔ ==B== * [[Banvim]] - Tiŋpiliyili * Bagurugu - Binbarayili ==D== * Demɔŋ - Nyankpanayili * [[Diare|Diyɛli]] - Kambaŋyili * Daluŋ Dalaayili ==K== * [[Karaga District|Karaga]] - beemoni yili/tiŋkpaŋ yili * [[Kpatiŋa]] - Nyoligu yili /Daŋdaŋ yili * [[Korili/ Nakpali]] - zaankpɛma yili * Kunbung sandar yili/Binbiem yili * [[Kpong - Tamale|Kpuŋtamale]] - Duriguŋyili. * Kpuŋ - Tibalayili * Kaanshɛɣu - Saɣaŋmana yili. ==L== [[Lamasheɣu|Lamashɛɣu]] - Daŋʒia yili. ==M== * [[Miɛŋ|Mion]] - zuuyili / kurisabi yili ==N== [[Nantɔŋ|Nanton]] Bataŋ ZabƷiriguyili Nyɔŋ - Danoo yili Nakpanzoo - Malimaŋ yili [[Naabɔɣu]] - Bɔɣ'nyɔma yili [[Naya]] -Saŋkara yili [[Nyankpala]] - Beyɔm yili ==P== * [[Pishiɣu]] - Namgbuna yili ==S== * [[Sagnarigu|Saɣnarigu]] - Duŋkurigu yili. * [[Savelugu]] - diŋgambu yili /yoo yili * [[Sang|Saŋ]] - Zɔya yili * Suŋ - Maliyɔɣiri yili ==T== * [[Tampion|Tampioŋ]] - Kpimbee yili * Tibuŋ - Sandaa yili * Tuɣu - Saŋmaani yili * [[Tɔŋ]] - zɔya yili * [[Tamaligu]] - Goozabli yili ==V== * [[Voɣu|Vɔɣu]] - Naanwaliya yili ==Z== * Zanŋgbaliŋ - Burizambu yili * Zuɣu - Waayili * Zɔɣu - Kalimburi yili / Kulaa yili * Zaŋkali - Kulijia yili. 34. '''[[Tamali|Tamale]]''' - Guŋbiliya yili. [[Pubu:Tinsi]] sf4r6ba0junpo5vdw888wh276gfmclm 44898 44897 2022-08-28T11:49:44Z Alhassan Mohammed Awal 38 /* S */ wikitext text/x-wiki '''[[Dagbaŋ]]''' tiŋ kam mali la yuli, ka di pirigili mali di Salima, ŋan shɛŋa n dɔya ŋɔ ==B== * [[Banvim]] - Tiŋpiliyili * Bagurugu - Binbarayili ==D== * Demɔŋ - Nyankpanayili * [[Diare|Diyɛli]] - Kambaŋyili * Daluŋ Dalaayili ==K== * [[Karaga District|Karaga]] - beemoni yili/tiŋkpaŋ yili * [[Kpatiŋa]] - Nyoligu yili /Daŋdaŋ yili * [[Korili/ Nakpali]] - zaankpɛma yili * Kunbung sandar yili/Binbiem yili * [[Kpong - Tamale|Kpuŋtamale]] - Duriguŋyili. * Kpuŋ - Tibalayili * Kaanshɛɣu - Saɣaŋmana yili. ==L== [[Lamasheɣu|Lamashɛɣu]] - Daŋʒia yili. ==M== * [[Miɛŋ|Mion]] - zuuyili / kurisabi yili ==N== [[Nantɔŋ|Nanton]] Bataŋ ZabƷiriguyili Nyɔŋ - Danoo yili Nakpanzoo - Malimaŋ yili [[Naabɔɣu]] - Bɔɣ'nyɔma yili [[Naya]] -Saŋkara yili [[Nyankpala]] - Beyɔm yili ==P== * [[Pishiɣu]] - Namgbuna yili ==S== * [[Sagnarigu|Saɣnarigu]] - Duŋkurigu yili. * [[Savelugu]] - diŋgambu yili /yoo yili * [[Sang|Saŋ]] - Zɔya yili * Suŋ - Maliyɔɣiri yili * [[Sunsɔŋ]] - Buɣiyɛligu yili ==T== * [[Tampion|Tampioŋ]] - Kpimbee yili * Tibuŋ - Sandaa yili * Tuɣu - Saŋmaani yili * [[Tɔŋ]] - zɔya yili * [[Tamaligu]] - Goozabli yili ==V== * [[Voɣu|Vɔɣu]] - Naanwaliya yili ==Z== * Zanŋgbaliŋ - Burizambu yili * Zuɣu - Waayili * Zɔɣu - Kalimburi yili / Kulaa yili * Zaŋkali - Kulijia yili. 34. '''[[Tamali|Tamale]]''' - Guŋbiliya yili. [[Pubu:Tinsi]] 27594jqav7x9q3748o3btgwjywtdrqb 44899 44898 2022-08-28T11:50:08Z Alhassan Mohammed Awal 38 /* Z */ wikitext text/x-wiki '''[[Dagbaŋ]]''' tiŋ kam mali la yuli, ka di pirigili mali di Salima, ŋan shɛŋa n dɔya ŋɔ ==B== * [[Banvim]] - Tiŋpiliyili * Bagurugu - Binbarayili ==D== * Demɔŋ - Nyankpanayili * [[Diare|Diyɛli]] - Kambaŋyili * Daluŋ Dalaayili ==K== * [[Karaga District|Karaga]] - beemoni yili/tiŋkpaŋ yili * [[Kpatiŋa]] - Nyoligu yili /Daŋdaŋ yili * [[Korili/ Nakpali]] - zaankpɛma yili * Kunbung sandar yili/Binbiem yili * [[Kpong - Tamale|Kpuŋtamale]] - Duriguŋyili. * Kpuŋ - Tibalayili * Kaanshɛɣu - Saɣaŋmana yili. ==L== [[Lamasheɣu|Lamashɛɣu]] - Daŋʒia yili. ==M== * [[Miɛŋ|Mion]] - zuuyili / kurisabi yili ==N== [[Nantɔŋ|Nanton]] Bataŋ ZabƷiriguyili Nyɔŋ - Danoo yili Nakpanzoo - Malimaŋ yili [[Naabɔɣu]] - Bɔɣ'nyɔma yili [[Naya]] -Saŋkara yili [[Nyankpala]] - Beyɔm yili ==P== * [[Pishiɣu]] - Namgbuna yili ==S== * [[Sagnarigu|Saɣnarigu]] - Duŋkurigu yili. * [[Savelugu]] - diŋgambu yili /yoo yili * [[Sang|Saŋ]] - Zɔya yili * Suŋ - Maliyɔɣiri yili * [[Sunsɔŋ]] - Buɣiyɛligu yili ==T== * [[Tampion|Tampioŋ]] - Kpimbee yili * Tibuŋ - Sandaa yili * Tuɣu - Saŋmaani yili * [[Tɔŋ]] - zɔya yili * [[Tamaligu]] - Goozabli yili ==V== * [[Voɣu|Vɔɣu]] - Naanwaliya yili ==Z== * Zanŋgbaliŋ - Burizambu yili * Zuɣu - Waayili * Zɔɣu - Kalimburi yili / Kulaa yili * Zaŋkali - Kulijia yili. [[Pubu:Tinsi]] 7yjm5b2reawr42r14y0v8ixyht3bzrd 44900 44899 2022-08-28T11:51:16Z Alhassan Mohammed Awal 38 /* T */ wikitext text/x-wiki '''[[Dagbaŋ]]''' tiŋ kam mali la yuli, ka di pirigili mali di Salima, ŋan shɛŋa n dɔya ŋɔ ==B== * [[Banvim]] - Tiŋpiliyili * Bagurugu - Binbarayili ==D== * Demɔŋ - Nyankpanayili * [[Diare|Diyɛli]] - Kambaŋyili * Daluŋ Dalaayili ==K== * [[Karaga District|Karaga]] - beemoni yili/tiŋkpaŋ yili * [[Kpatiŋa]] - Nyoligu yili /Daŋdaŋ yili * [[Korili/ Nakpali]] - zaankpɛma yili * Kunbung sandar yili/Binbiem yili * [[Kpong - Tamale|Kpuŋtamale]] - Duriguŋyili. * Kpuŋ - Tibalayili * Kaanshɛɣu - Saɣaŋmana yili. ==L== [[Lamasheɣu|Lamashɛɣu]] - Daŋʒia yili. ==M== * [[Miɛŋ|Mion]] - zuuyili / kurisabi yili ==N== [[Nantɔŋ|Nanton]] Bataŋ ZabƷiriguyili Nyɔŋ - Danoo yili Nakpanzoo - Malimaŋ yili [[Naabɔɣu]] - Bɔɣ'nyɔma yili [[Naya]] -Saŋkara yili [[Nyankpala]] - Beyɔm yili ==P== * [[Pishiɣu]] - Namgbuna yili ==S== * [[Sagnarigu|Saɣnarigu]] - Duŋkurigu yili. * [[Savelugu]] - diŋgambu yili /yoo yili * [[Sang|Saŋ]] - Zɔya yili * Suŋ - Maliyɔɣiri yili * [[Sunsɔŋ]] - Buɣiyɛligu yili ==T== * [[Tamali|Tamale]] - Guŋbiliya yili. * [[Tampion|Tampioŋ]] - Kpimbee yili * Tibuŋ - Sandaa yili * Tuɣu - Saŋmaani yili * [[Tɔŋ]] - zɔya yili * [[Tamaligu]] - Goozabli yili ==V== * [[Voɣu|Vɔɣu]] - Naanwaliya yili ==Z== * Zanŋgbaliŋ - Burizambu yili * Zuɣu - Waayili * Zɔɣu - Kalimburi yili / Kulaa yili * Zaŋkali - Kulijia yili. [[Pubu:Tinsi]] 5bu6tq2tc7934map64kykuzshmksg65 44902 44900 2022-08-28T11:52:59Z Alhassan Mohammed Awal 38 wikitext text/x-wiki '''[[Dagbaŋ]]''' tiŋ kam mali la yuli, ka di pirigili mali di Salima, ŋan shɛŋa n dɔya ŋɔ ==A== ==B== * [[Banvim]] - Tiŋpiliyili * Bagurugu - Binbarayili ==D== * Demɔŋ - Nyankpanayili * [[Diare|Diyɛli]] - Kambaŋyili * Daluŋ Dalaayili ==K== * [[Karaga District|Karaga]] - beemoni yili/tiŋkpaŋ yili * [[Kpatiŋa]] - Nyoligu yili /Daŋdaŋ yili * [[Korili/ Nakpali]] - zaankpɛma yili * Kunbung sandar yili/Binbiem yili * [[Kpong - Tamale|Kpuŋtamale]] - Duriguŋyili. * Kpuŋ - Tibalayili * Kaanshɛɣu - Saɣaŋmana yili. ==L== [[Lamasheɣu|Lamashɛɣu]] - Daŋʒia yili. ==M== * [[Miɛŋ|Mion]] - zuuyili / kurisabi yili ==N== [[Nantɔŋ|Nanton]] Bataŋ ZabƷiriguyili Nyɔŋ - Danoo yili Nakpanzoo - Malimaŋ yili [[Naabɔɣu]] - Bɔɣ'nyɔma yili [[Naya]] -Saŋkara yili [[Nyankpala]] - Beyɔm yili ==P== * [[Pishiɣu]] - Namgbuna yili ==S== * [[Sagnarigu|Saɣnarigu]] - Duŋkurigu yili. * [[Savelugu]] - diŋgambu yili /yoo yili * [[Sang|Saŋ]] - Zɔya yili * Suŋ - Maliyɔɣiri yili * [[Sunsɔŋ]] - Buɣiyɛligu yili ==T== * [[Tamali|Tamale]] - Guŋbiliya yili. * [[Tampion|Tampioŋ]] - Kpimbee yili * Tibuŋ - Sandaa yili * Tuɣu - Saŋmaani yili * [[Tɔŋ]] - zɔya yili * [[Tamaligu]] - Goozabli yili ==V== * [[Voɣu|Vɔɣu]] - Naanwaliya yili ==Z== * Zanŋgbaliŋ - Burizambu yili * Zuɣu - Waayili * Zɔɣu - Kalimburi yili / Kulaa yili * Zaŋkali - Kulijia yili. [[Pubu:Tinsi]] depjpjhs5z3aupjuno3k95rgl8p9d9u 44903 44902 2022-08-28T11:54:09Z Alhassan Mohammed Awal 38 wikitext text/x-wiki '''[[Dagbaŋ]]''' tiŋ kam mali la yuli, ka di pirigili mali di Salima, ŋan shɛŋa n dɔya ŋɔ ==A== ==B== * [[Banvim]] - Tiŋpiliyili * Bagurugu - Binbarayili ==C== ==D== * Demɔŋ - Nyankpanayili * [[Diare|Diyɛli]] - Kambaŋyili * Daluŋ Dalaayili ==K== * [[Karaga District|Karaga]] - beemoni yili/tiŋkpaŋ yili * [[Kpatiŋa]] - Nyoligu yili /Daŋdaŋ yili * [[Korili/ Nakpali]] - zaankpɛma yili * Kunbung sandar yili/Binbiem yili * [[Kpong - Tamale|Kpuŋtamale]] - Duriguŋyili. * Kpuŋ - Tibalayili * Kaanshɛɣu - Saɣaŋmana yili. ==L== [[Lamasheɣu|Lamashɛɣu]] - Daŋʒia yili. ==M== * [[Miɛŋ|Mion]] - zuuyili / kurisabi yili ==N== [[Nantɔŋ|Nanton]] Bataŋ ZabƷiriguyili Nyɔŋ - Danoo yili Nakpanzoo - Malimaŋ yili [[Naabɔɣu]] - Bɔɣ'nyɔma yili [[Naya]] -Saŋkara yili [[Nyankpala]] - Beyɔm yili ==P== * [[Pishiɣu]] - Namgbuna yili ==S== * [[Sagnarigu|Saɣnarigu]] - Duŋkurigu yili. * [[Savelugu]] - diŋgambu yili /yoo yili * [[Sang|Saŋ]] - Zɔya yili * Suŋ - Maliyɔɣiri yili * [[Sunsɔŋ]] - Buɣiyɛligu yili ==T== * [[Tamali|Tamale]] - Guŋbiliya yili. * [[Tampion|Tampioŋ]] - Kpimbee yili * Tibuŋ - Sandaa yili * Tuɣu - Saŋmaani yili * [[Tɔŋ]] - zɔya yili * [[Tamaligu]] - Goozabli yili ==V== * [[Voɣu|Vɔɣu]] - Naanwaliya yili ==Z== * Zanŋgbaliŋ - Burizambu yili * Zuɣu - Waayili * Zɔɣu - Kalimburi yili / Kulaa yili * Zaŋkali - Kulijia yili. [[Pubu:Tinsi]] mizxl9ul90tipzmykf3mekflwtt4cev 44904 44903 2022-08-28T11:55:35Z Alhassan Mohammed Awal 38 /* C */ wikitext text/x-wiki '''[[Dagbaŋ]]''' tiŋ kam mali la yuli, ka di pirigili mali di Salima, ŋan shɛŋa n dɔya ŋɔ ==A== ==B== * [[Banvim]] - Tiŋpiliyili * Bagurugu - Binbarayili ==C== Chaankpem Chaalam ==D== * Demɔŋ - Nyankpanayili * [[Diare|Diyɛli]] - Kambaŋyili * Daluŋ Dalaayili ==K== * [[Karaga District|Karaga]] - beemoni yili/tiŋkpaŋ yili * [[Kpatiŋa]] - Nyoligu yili /Daŋdaŋ yili * [[Korili/ Nakpali]] - zaankpɛma yili * Kunbung sandar yili/Binbiem yili * [[Kpong - Tamale|Kpuŋtamale]] - Duriguŋyili. * Kpuŋ - Tibalayili * Kaanshɛɣu - Saɣaŋmana yili. ==L== [[Lamasheɣu|Lamashɛɣu]] - Daŋʒia yili. ==M== * [[Miɛŋ|Mion]] - zuuyili / kurisabi yili ==N== [[Nantɔŋ|Nanton]] Bataŋ ZabƷiriguyili Nyɔŋ - Danoo yili Nakpanzoo - Malimaŋ yili [[Naabɔɣu]] - Bɔɣ'nyɔma yili [[Naya]] -Saŋkara yili [[Nyankpala]] - Beyɔm yili ==P== * [[Pishiɣu]] - Namgbuna yili ==S== * [[Sagnarigu|Saɣnarigu]] - Duŋkurigu yili. * [[Savelugu]] - diŋgambu yili /yoo yili * [[Sang|Saŋ]] - Zɔya yili * Suŋ - Maliyɔɣiri yili * [[Sunsɔŋ]] - Buɣiyɛligu yili ==T== * [[Tamali|Tamale]] - Guŋbiliya yili. * [[Tampion|Tampioŋ]] - Kpimbee yili * Tibuŋ - Sandaa yili * Tuɣu - Saŋmaani yili * [[Tɔŋ]] - zɔya yili * [[Tamaligu]] - Goozabli yili ==V== * [[Voɣu|Vɔɣu]] - Naanwaliya yili ==Z== * Zanŋgbaliŋ - Burizambu yili * Zuɣu - Waayili * Zɔɣu - Kalimburi yili / Kulaa yili * Zaŋkali - Kulijia yili. [[Pubu:Tinsi]] 943jvz2p0q99sm3m7lwrv70zci0zm53 44905 44904 2022-08-28T11:55:59Z Alhassan Mohammed Awal 38 /* C */ wikitext text/x-wiki '''[[Dagbaŋ]]''' tiŋ kam mali la yuli, ka di pirigili mali di Salima, ŋan shɛŋa n dɔya ŋɔ ==A== ==B== * [[Banvim]] - Tiŋpiliyili * Bagurugu - Binbarayili ==C== Chaankpem Chaalam ==D== * Demɔŋ - Nyankpanayili * [[Diare|Diyɛli]] - Kambaŋyili * Daluŋ Dalaayili ==K== * [[Karaga District|Karaga]] - beemoni yili/tiŋkpaŋ yili * [[Kpatiŋa]] - Nyoligu yili /Daŋdaŋ yili * [[Korili/ Nakpali]] - zaankpɛma yili * Kunbung sandar yili/Binbiem yili * [[Kpong - Tamale|Kpuŋtamale]] - Duriguŋyili. * Kpuŋ - Tibalayili * Kaanshɛɣu - Saɣaŋmana yili. ==L== [[Lamasheɣu|Lamashɛɣu]] - Daŋʒia yili. ==M== * [[Miɛŋ|Mion]] - zuuyili / kurisabi yili ==N== [[Nantɔŋ|Nanton]] Bataŋ ZabƷiriguyili Nyɔŋ - Danoo yili Nakpanzoo - Malimaŋ yili [[Naabɔɣu]] - Bɔɣ'nyɔma yili [[Naya]] -Saŋkara yili [[Nyankpala]] - Beyɔm yili ==P== * [[Pishiɣu]] - Namgbuna yili ==S== * [[Sagnarigu|Saɣnarigu]] - Duŋkurigu yili. * [[Savelugu]] - diŋgambu yili /yoo yili * [[Sang|Saŋ]] - Zɔya yili * Suŋ - Maliyɔɣiri yili * [[Sunsɔŋ]] - Buɣiyɛligu yili ==T== * [[Tamali|Tamale]] - Guŋbiliya yili. * [[Tampion|Tampioŋ]] - Kpimbee yili * Tibuŋ - Sandaa yili * Tuɣu - Saŋmaani yili * [[Tɔŋ]] - zɔya yili * [[Tamaligu]] - Goozabli yili ==V== * [[Voɣu|Vɔɣu]] - Naanwaliya yili ==Z== * Zanŋgbaliŋ - Burizambu yili * Zuɣu - Waayili * Zɔɣu - Kalimburi yili / Kulaa yili * Zaŋkali - Kulijia yili. [[Pubu:Tinsi]] emy0ruz0xn1lv3bx4ol5uci64zle3y6 44906 44905 2022-08-28T11:58:32Z Alhassan Mohammed Awal 38 /* N */ wikitext text/x-wiki '''[[Dagbaŋ]]''' tiŋ kam mali la yuli, ka di pirigili mali di Salima, ŋan shɛŋa n dɔya ŋɔ ==A== ==B== * [[Banvim]] - Tiŋpiliyili * Bagurugu - Binbarayili ==C== Chaankpem Chaalam ==D== * Demɔŋ - Nyankpanayili * [[Diare|Diyɛli]] - Kambaŋyili * Daluŋ Dalaayili ==K== * [[Karaga District|Karaga]] - beemoni yili/tiŋkpaŋ yili * [[Kpatiŋa]] - Nyoligu yili /Daŋdaŋ yili * [[Korili/ Nakpali]] - zaankpɛma yili * Kunbung sandar yili/Binbiem yili * [[Kpong - Tamale|Kpuŋtamale]] - Duriguŋyili. * Kpuŋ - Tibalayili * Kaanshɛɣu - Saɣaŋmana yili. ==L== [[Lamasheɣu|Lamashɛɣu]] - Daŋʒia yili. ==M== * [[Miɛŋ|Mion]] - zuuyili / kurisabi yili ==N== [[Nantɔŋ|Nanton]] Bataŋ Zabʒiriguyili Nyɔŋ - Danoo yili Nakpanzoo - Malimaŋ yili [[Naabɔɣu]] - Bɔɣ'nyɔma yili [[Naya]] -Saŋkara yili [[Nyankpala]] - Beyɔm yili ==P== * [[Pishiɣu]] - Namgbuna yili ==S== * [[Sagnarigu|Saɣnarigu]] - Duŋkurigu yili. * [[Savelugu]] - diŋgambu yili /yoo yili * [[Sang|Saŋ]] - Zɔya yili * Suŋ - Maliyɔɣiri yili * [[Sunsɔŋ]] - Buɣiyɛligu yili ==T== * [[Tamali|Tamale]] - Guŋbiliya yili. * [[Tampion|Tampioŋ]] - Kpimbee yili * Tibuŋ - Sandaa yili * Tuɣu - Saŋmaani yili * [[Tɔŋ]] - zɔya yili * [[Tamaligu]] - Goozabli yili ==V== * [[Voɣu|Vɔɣu]] - Naanwaliya yili ==Z== * Zanŋgbaliŋ - Burizambu yili * Zuɣu - Waayili * Zɔɣu - Kalimburi yili / Kulaa yili * Zaŋkali - Kulijia yili. [[Pubu:Tinsi]] cj1j8bdg4lis569jh7q5ccjnb8pubh7 Diyɛli 0 11367 44780 41147 2022-08-27T17:55:09Z Adam Kamaldeen 1825 Added a content wikitext text/x-wiki {{Databox}} {{E-Class}} '''Diyɛli''' nyɛla tiŋ' shɛli din be [[Savelugu District|Savelugu Municipal Assembly]], [[Northern Region]], [[Ghana]] tiŋgbani puuni. ==Taarihi== Lahabali wuhiya ni na'so n-daa beni nyɛ na'kpeeni ka mali bukatanim' pam. Ka di daa yi niŋ daliri ka so chani o sani, ŋun deei yi ti paagi o ka o nina ayi ŋɔ nya o, o yɛri o mi ni o di yɛli din be o sani ka ŋun baŋ. Lala mi n-daa shiri nyɛ li. Ŋun dee daa yi nya nira, nir' ŋɔ ti yɛn yɛli o ni mali shɛli la, ŋun pun yɛn baŋ li mi hali ka binshɛli din be o suhu ni gba. Dina n-nyɛ bɛ dii goligi lala Naa maa yuli 'Di Yɛli La m baŋ Naa. Lala zuɣu n-che ka bɛ booni o tiŋ maa DIYELI, ka salindi li 'Kambaŋyili' maa. Di piligu daa nyɛla 'Di Yɛli Ka m Baŋ'. pun ==Tarisi== ==Salima== ==Di Nanima== ==Di Shikuru== ==Kundivihira== {{Reflist}} [[Pubu:Tinsi]] [[Pubu:Dagbaŋ tinsi]] [[Pubu:Savelugu Municipal Tinsi]] [[Pubu:Lahabaya zaa]] qlsc4snxddm44zas2i387nju3wqeozi 44781 44780 2022-08-27T17:57:34Z Adam Kamaldeen 1825 Added a content wikitext text/x-wiki {{Databox}} {{E-Class}} '''Diyɛli''' nyɛla tiŋ' shɛli din be [[Savelugu District|Savelugu Municipal Assembly]], [[Northern Region]], [[Ghana]] tiŋgbani puuni. ==Taarihi== Lahabali wuhiya ni na'so n-daa beni nyɛ na'kpeeni ka mali bukatanim' pam. Ka di daa yi niŋ daliri ka so chani o sani, ŋun deei yi ti paagi o ka o nina ayi ŋɔ nya o, o yɛri o mi ni o di yɛli din be o sani ka ŋun baŋ. Lala mi n-daa shiri nyɛ li. Ŋun dee daa yi nya nira, nir' ŋɔ ti yɛn yɛli o ni mali shɛli la, ŋun pun yɛn baŋ li mi hali ka binshɛli din be o suhu ni gba. Dina n-nyɛ bɛ dii goligi lala Naa maa yuli 'Di Yɛli La m baŋ Naa. Lala zuɣu n-che ka bɛ booni o tiŋ maa DIYELI, ka salindi li 'Kambaŋyili' maa. Di piligu daa nyɛla 'Di Yɛli Ka m Baŋ'. pun ==Tarisi== ==Salima== Di salima n-nyɛ 'Kambaŋyili'. ==Di Nanima== ==Di Shikuru== ==Kundivihira== {{Reflist}} [[Pubu:Tinsi]] [[Pubu:Dagbaŋ tinsi]] [[Pubu:Savelugu Municipal Tinsi]] [[Pubu:Lahabaya zaa]] t0mgu1b0263xkgianka3y35njhn8470 Yidantɔɣim ( Yɛlizolilan Laɣafu) 0 12245 44738 44343 2022-08-27T14:26:29Z Alhaj Darajaati 22 Added a reference wikitext text/x-wiki {{Databox}} {{E-Class}} '''Yidantɔɣima''' ( Yɛlizolilan Laɣafu) Pɔi ka o daa ti ʒini nam gbana zuɣu, Yidantɔɣim (Yɛlizolilan Laɣafu) daa nyɛla bini mi so ka Afa mbe Yɛlizoli. Di mini o daa nyɛ paɣabia maa, o daa pahila ninvuɣu shɛm ban mali yaa lala saha maa. Ka bi zori o ni daa mali baŋsim ashili zaŋ kpa Alikuraani.<ref>{{Cite web|date=2020-04-23|title=The Magnificent Yidantɔɣim aka YƐlizolilan Laɣafu|url=https://www.sanatuzambang.info/2020/04/23/the-magnificent-yidantɔɣim-aka-yɛlizolilan-laɣafu/|access-date=2022-08-27|website=Sanatu Zambang|language=en-GB}}</ref> == Piligu == O ma Kpatu Naa Ashɛtu " Naawuni dijikini ku zo saa" daa nyɛla Naa Andani Jɛngbariga bipuɣiŋga " Yuɣimpini bili gɔhi n-tiligi ŋmɛri", Kpatu Naa Ashɛtu nyɛla Naa Yakubu Nantoo beli kpɛm'sani" nantoo chɛ biɛm ka mɔha gari kɔbiga, balim balim kɔligu ku cheei yom". Din boŋɔ ndaa chɛ ka Naa Yakubu Nantoo nyɛ Yɛlizolilan Laɣafu ŋahiba. Yani ni daa lu, ka nam maa lu Kpatu Naa Ashɛtu dunnoli ni dama ŋuni daa nyɛ kpɛma. Amaa o ni daa nyɛ paɣila zuɣu, o daa be katiŋ pam ni bi pii o, dama paɣa kutooi nyɛ Yaan-Naa. Bɛni daa vihi baɣisi be daa gbaai la Naa Suman Zoli, bilim bilim ku ŋma. Din zuɣu lahabali ni daa yina wuhi ni Sumani ka bɛ gbaai ni o ʒini Yani gbana zuɣu, Yidantɔɣim daa niŋla suhupiɛlli ni Yani gbana na be bi zuliya ni. Alizimba dali ka Naa Sumani lɛbi Gbewaa Zuu, Gbuɣinli, tihi ni mɔrilana, zuɣusaa mini tiŋlana, andunia lana. Bɛni yeli Yaan-Naa Suman zoli kparigu naai, Yɛlizolilan laɣafu ŋun daa be o ŋahiba nam ŋɔ dibu shee nti pahi o nyandoliba daa labi kuli Yɛlizoli. Bɛni daa kuna, ka o zani o ma sani ni bi niŋ suhupiɛlli dama bi daŋ maa di nasara. Yidantɔɣim ni kpe o ma sani, o ma daa bi larigi o nini. Bɛni puhi taba naai di fahimi, ka Yidantɔɣim yɛli" niti zuɣusuŋ ti daŋ maa nye nasara ". N ŋahiba Naa Suman Zoli di Yani gbana, ka Kpatu Naa Ashɛtu tuhi nintɔri sɔŋ tiŋa. Ka tim boli bia ni o zaŋmi saɣim na ti ti Yidantɔɣim ka o di ka labi yiŋa. N dɔɣi bia chɔɣifu, vi dima! Oiy Mma taali bo kan tum ti diri n-ŋɔ vi? Ka Yidantɔɣim bohi. Ka o ma lahi tuhi sɔŋ n yɛli " diyi pa dabiɛm lana, bi ŋuni n lari o ba turi?" n di vi. Ka daɣila a suhi piɛli mi a ŋahiba Miɛŋ Lana Yakubu ni bi nya Yani di? A dihi ma vi! Diyi pa ni nye paɣa zuɣu, mani n di tu ni n-nye Yaan-Naa ka a di nye Yaanabia, n zaɣisila Dagbaŋ nabihi ka kuli a ba ŋun daa nyɛ musulinsi baŋda dama baɣa daa yɛli ma ni nti yan dɔɣila dahinsheli ninvuɣ timsili n yi kuli a ba. Zuŋɔ, vi dima dama n daa niŋla yoli. A ŋahiba Yakubu ni tooi kpi ka bi di Yani, kati nyaangi maa kutooi lahi di Yani. Ka daɣila ŋɔ ka a booni nasara? A dihi ma vi! Bia so ni boli maa baa? Zaŋmi sohila saɣim nti Yidantɔɣim ka o di ka gbaai soli. Saha ŋɔ, Yelizoli Lana Laɣifu suhupielli zom barigi, n kpalim la suhuyiɣsili, namboɣu ni yɔlitɛm. Ka o baŋ ni ʒilinsili n di o,ni suhuyiɣsili ka o yɛli Mma " ni che ka a baŋ ni pa bia chɔɣifu n-nyema". Ni che ka n-ŋahiba Yakuba lee Yaan-Naa Dagbaŋ nim bori bee bi jɛ. Yelizoli Lana Laɣifu ka kpam yɛtɔɣa n daa bala( pakpaŋ dapal yɛlbierili, di ku biɛ ninyino). Ka o puhi o ma ka chɛbiso ka gbaai Yelizoli soli. Dahin yini asiba pinda, ka lahabali paai Zohɛ-Naa. Lahabali ŋɔ daa timsi pam nti ninyino, din zuɣu ka Zohɛ Naa daa ŋmaligi yi o zɔŋni ni o ti gbuligi lahabali nti Mba Duɣu " Yidantɔɣim ni o bori Naa Sumani yi Gbewaa yili ka o ŋahiba Miɛŋlan Yakubu lɛbi Yaan-Naa, o yɛli ya ni ti yi bi wum nti o ni bori shɛli maa, ni o ni liri o ŋahiba ka nyahi o nyuli taarihi kundinim puuni". Bo ka Yidantɔɣim ni tooi niŋ? Ka Yɔɣu Kpamba shɛb' yɛli. Chɛ ka o kana nti kpati! Amaa Zohɛ Naa daa nyɛla tɛhi waɣila lana ka o yɛli yi ban bohiri ni bo ka o ni tooi niŋ. Ʒɛlinsi n mali ya zaŋ kpa ninvuɣu so ŋun n-nyɛ o bee yi bi mila binshɛɣu yini yɛri maa. Zom yi yɛli ni o ni laba kuɣili, o nɔmi sɔŋ. Sokam ŋun be Dagbaŋ mi Yidantɔɣim ni mali yaa shem. Chɛli ya ka ti bohi n-nyɛ daliri din chɛ ka o bori ni o tuhi o ŋahiba ka ti lee bo maligu ntili. Gbuɣinli n bori o gbunɣiŋ kpee vuri, ti zaa mi o ni yi shɛli na. Amaa maligu ŋɔ daa bi nyɛ naba zani dama Yidantɔɣim yɛtɔɣa bi yisira. Zaŋmi ya n ŋahiba Naa Yakuba n lɛbi Yaan-Naa ka pa lala yini mali kuli, achiika binshɛɣu n kutooi daa nira nti paai ma yɛtɔɣa. Ka a yabdoo Yidantɔɣim daa yɛli n ka niya ni n tuhi so Dagbaŋ, n bi bori ni n kpaai zim, n ku bori mi ni Naa Sumani yi nayili ka n-ŋahiba Naa Yakuba lɛbi Yaan-Naa. Ka pa dini n niŋ ni liri ya. Alizimba dali nolɔɣu kukoli, ka Sankara-yilinima neei gomni wachi. Jaŋsi n-daa kuli deei tiŋ maa zaa, di dabiɛm zaa daa nyɛla bahi gba ni zora saha shɛli bi ni nya jaŋsi. Binshɛɣu be sunsuuni, ka ninkura maa yɛli. Yɛlizoli-lana Laɣafu II Saha shɛli wuntaŋ niti yan puhina, ka lahabali yi Gbewaa yili na ni Yidantɔɣim kperi na Yani ( Yendi). Gbewaa yili ŋɔ ku ŋam ʒim, ka Naa Sumani mini o sapashinima nti pahi Namɔɣilinsi kana nti zani so shɛli din kpari Bimbila polo. Ni ka tɔbu shɛli din tuhi Yɛlizoli-lana Laɣafu mini Naa Suman Zoli daa pili. Yɛlizoli-lana Laɣafu liribu maa daa nyɛla libigili ni dabiɛm. Naa Sumani sapashinima daa ka bɛni yɛn niŋ shɛm pahila bi tiri gbunni. Yɛlizoli-lana mini o nyaaga daa dihi la Naa Sumani tɔbihi n yaɣi Kulkpuni mini Tamali. Zaŋ chaŋ wuntaŋ puhili, Naa Sumani mini o sapashinima tiri gbunni hali ti paai Miɛŋ, ni ka tɔbu ŋɔ daa na vuhi ni biɛɣu neei. Kpe ka  Dagbaŋ Wɔrizohi kanna ni bi gu ka taɣi Naa Suman Zoli. Bɛ ni ndaa nyɛ Tolon-Naa tooni, Gushe-Naa nudirigu zuɣu ni Kumbuŋ-Naa nuzaa zuɣu. Din niŋ ka Yɛlizoli-lana Laɣafu pili ba liribu, Wunyuɣiri Naa, Lɔɣubuya Naa mini Malitima ka deei duŋ Naa gili Naa Sumani niŋ sunsuuni. Saha ŋɔ, Yɛlizoli-lana Laɣafu tɔbihi kpuɣi taɣibu. Ka dihi ba labisi nyaaŋa nti kpa tɔbu maa ni pili shɛli. == Kundivihira == {{Reflist}} [[Pubu:Lahabaya zaa]] shq18furr0jym9q4t2y6oapbpb33fwr 44740 44738 2022-08-27T14:31:13Z Alhaj Darajaati 22 Added category wikitext text/x-wiki {{Databox}} {{E-Class}} '''Yidantɔɣima''' ( Yɛlizolilan Laɣafu) Pɔi ka o daa ti ʒini nam gbana zuɣu, Yidantɔɣim (Yɛlizolilan Laɣafu) daa nyɛla bini mi so ka Afa mbe Yɛlizoli. Di mini o daa nyɛ paɣabia maa, o daa pahila ninvuɣu shɛm ban mali yaa lala saha maa. Ka bi zori o ni daa mali baŋsim ashili zaŋ kpa Alikuraani.<ref>{{Cite web|date=2020-04-23|title=The Magnificent Yidantɔɣim aka YƐlizolilan Laɣafu|url=https://www.sanatuzambang.info/2020/04/23/the-magnificent-yidantɔɣim-aka-yɛlizolilan-laɣafu/|access-date=2022-08-27|website=Sanatu Zambang|language=en-GB}}</ref> == Piligu == O ma Kpatu Naa Ashɛtu " Naawuni dijikini ku zo saa" daa nyɛla Naa Andani Jɛngbariga bipuɣiŋga " Yuɣimpini bili gɔhi n-tiligi ŋmɛri", Kpatu Naa Ashɛtu nyɛla Naa Yakubu Nantoo beli kpɛm'sani" nantoo chɛ biɛm ka mɔha gari kɔbiga, balim balim kɔligu ku cheei yom". Din boŋɔ ndaa chɛ ka Naa Yakubu Nantoo nyɛ Yɛlizolilan Laɣafu ŋahiba. Yani ni daa lu, ka nam maa lu Kpatu Naa Ashɛtu dunnoli ni dama ŋuni daa nyɛ kpɛma. Amaa o ni daa nyɛ paɣila zuɣu, o daa be katiŋ pam ni bi pii o, dama paɣa kutooi nyɛ Yaan-Naa. Bɛni daa vihi baɣisi be daa gbaai la Naa Suman Zoli, bilim bilim ku ŋma. Din zuɣu lahabali ni daa yina wuhi ni Sumani ka bɛ gbaai ni o ʒini Yani gbana zuɣu, Yidantɔɣim daa niŋla suhupiɛlli ni Yani gbana na be bi zuliya ni. Alizimba dali ka Naa Sumani lɛbi Gbewaa Zuu, Gbuɣinli, tihi ni mɔrilana, zuɣusaa mini tiŋlana, andunia lana. Bɛni yeli Yaan-Naa Suman zoli kparigu naai, Yɛlizolilan laɣafu ŋun daa be o ŋahiba nam ŋɔ dibu shee nti pahi o nyandoliba daa labi kuli Yɛlizoli. Bɛni daa kuna, ka o zani o ma sani ni bi niŋ suhupiɛlli dama bi daŋ maa di nasara. Yidantɔɣim ni kpe o ma sani, o ma daa bi larigi o nini. Bɛni puhi taba naai di fahimi, ka Yidantɔɣim yɛli" niti zuɣusuŋ ti daŋ maa nye nasara ". N ŋahiba Naa Suman Zoli di Yani gbana, ka Kpatu Naa Ashɛtu tuhi nintɔri sɔŋ tiŋa. Ka tim boli bia ni o zaŋmi saɣim na ti ti Yidantɔɣim ka o di ka labi yiŋa. N dɔɣi bia chɔɣifu, vi dima! Oiy Mma taali bo kan tum ti diri n-ŋɔ vi? Ka Yidantɔɣim bohi. Ka o ma lahi tuhi sɔŋ n yɛli " diyi pa dabiɛm lana, bi ŋuni n lari o ba turi?" n di vi. Ka daɣila a suhi piɛli mi a ŋahiba Miɛŋ Lana Yakubu ni bi nya Yani di? A dihi ma vi! Diyi pa ni nye paɣa zuɣu, mani n di tu ni n-nye Yaan-Naa ka a di nye Yaanabia, n zaɣisila Dagbaŋ nabihi ka kuli a ba ŋun daa nyɛ musulinsi baŋda dama baɣa daa yɛli ma ni nti yan dɔɣila dahinsheli ninvuɣ timsili n yi kuli a ba. Zuŋɔ, vi dima dama n daa niŋla yoli. A ŋahiba Yakubu ni tooi kpi ka bi di Yani, kati nyaangi maa kutooi lahi di Yani. Ka daɣila ŋɔ ka a booni nasara? A dihi ma vi! Bia so ni boli maa baa? Zaŋmi sohila saɣim nti Yidantɔɣim ka o di ka gbaai soli. Saha ŋɔ, Yelizoli Lana Laɣifu suhupielli zom barigi, n kpalim la suhuyiɣsili, namboɣu ni yɔlitɛm. Ka o baŋ ni ʒilinsili n di o,ni suhuyiɣsili ka o yɛli Mma " ni che ka a baŋ ni pa bia chɔɣifu n-nyema". Ni che ka n-ŋahiba Yakuba lee Yaan-Naa Dagbaŋ nim bori bee bi jɛ. Yelizoli Lana Laɣifu ka kpam yɛtɔɣa n daa bala( pakpaŋ dapal yɛlbierili, di ku biɛ ninyino). Ka o puhi o ma ka chɛbiso ka gbaai Yelizoli soli. Dahin yini asiba pinda, ka lahabali paai Zohɛ-Naa. Lahabali ŋɔ daa timsi pam nti ninyino, din zuɣu ka Zohɛ Naa daa ŋmaligi yi o zɔŋni ni o ti gbuligi lahabali nti Mba Duɣu " Yidantɔɣim ni o bori Naa Sumani yi Gbewaa yili ka o ŋahiba Miɛŋlan Yakubu lɛbi Yaan-Naa, o yɛli ya ni ti yi bi wum nti o ni bori shɛli maa, ni o ni liri o ŋahiba ka nyahi o nyuli taarihi kundinim puuni". Bo ka Yidantɔɣim ni tooi niŋ? Ka Yɔɣu Kpamba shɛb' yɛli. Chɛ ka o kana nti kpati! Amaa Zohɛ Naa daa nyɛla tɛhi waɣila lana ka o yɛli yi ban bohiri ni bo ka o ni tooi niŋ. Ʒɛlinsi n mali ya zaŋ kpa ninvuɣu so ŋun n-nyɛ o bee yi bi mila binshɛɣu yini yɛri maa. Zom yi yɛli ni o ni laba kuɣili, o nɔmi sɔŋ. Sokam ŋun be Dagbaŋ mi Yidantɔɣim ni mali yaa shem. Chɛli ya ka ti bohi n-nyɛ daliri din chɛ ka o bori ni o tuhi o ŋahiba ka ti lee bo maligu ntili. Gbuɣinli n bori o gbunɣiŋ kpee vuri, ti zaa mi o ni yi shɛli na. Amaa maligu ŋɔ daa bi nyɛ naba zani dama Yidantɔɣim yɛtɔɣa bi yisira. Zaŋmi ya n ŋahiba Naa Yakuba n lɛbi Yaan-Naa ka pa lala yini mali kuli, achiika binshɛɣu n kutooi daa nira nti paai ma yɛtɔɣa. Ka a yabdoo Yidantɔɣim daa yɛli n ka niya ni n tuhi so Dagbaŋ, n bi bori ni n kpaai zim, n ku bori mi ni Naa Sumani yi nayili ka n-ŋahiba Naa Yakuba lɛbi Yaan-Naa. Ka pa dini n niŋ ni liri ya. Alizimba dali nolɔɣu kukoli, ka Sankara-yilinima neei gomni wachi. Jaŋsi n-daa kuli deei tiŋ maa zaa, di dabiɛm zaa daa nyɛla bahi gba ni zora saha shɛli bi ni nya jaŋsi. Binshɛɣu be sunsuuni, ka ninkura maa yɛli. Yɛlizoli-lana Laɣafu II Saha shɛli wuntaŋ niti yan puhina, ka lahabali yi Gbewaa yili na ni Yidantɔɣim kperi na Yani ( Yendi). Gbewaa yili ŋɔ ku ŋam ʒim, ka Naa Sumani mini o sapashinima nti pahi Namɔɣilinsi kana nti zani so shɛli din kpari Bimbila polo. Ni ka tɔbu shɛli din tuhi Yɛlizoli-lana Laɣafu mini Naa Suman Zoli daa pili. Yɛlizoli-lana Laɣafu liribu maa daa nyɛla libigili ni dabiɛm. Naa Sumani sapashinima daa ka bɛni yɛn niŋ shɛm pahila bi tiri gbunni. Yɛlizoli-lana mini o nyaaga daa dihi la Naa Sumani tɔbihi n yaɣi Kulkpuni mini Tamali. Zaŋ chaŋ wuntaŋ puhili, Naa Sumani mini o sapashinima tiri gbunni hali ti paai Miɛŋ, ni ka tɔbu ŋɔ daa na vuhi ni biɛɣu neei. Kpe ka  Dagbaŋ Wɔrizohi kanna ni bi gu ka taɣi Naa Suman Zoli. Bɛ ni ndaa nyɛ Tolon-Naa tooni, Gushe-Naa nudirigu zuɣu ni Kumbuŋ-Naa nuzaa zuɣu. Din niŋ ka Yɛlizoli-lana Laɣafu pili ba liribu, Wunyuɣiri Naa, Lɔɣubuya Naa mini Malitima ka deei duŋ Naa gili Naa Sumani niŋ sunsuuni. Saha ŋɔ, Yɛlizoli-lana Laɣafu tɔbihi kpuɣi taɣibu. Ka dihi ba labisi nyaaŋa nti kpa tɔbu maa ni pili shɛli. == Kundivihira == {{Reflist}} [[Pubu:Lahabaya zaa]] [[Pubu:Nanima]] qu0xcdmzi8f7xid53bt914gjr5w0vyo 44742 44740 2022-08-27T14:34:39Z Alhaj Darajaati 22 Added categories wikitext text/x-wiki {{Databox}} {{E-Class}} '''Yidantɔɣima''' ( Yɛlizolilan Laɣafu) Pɔi ka o daa ti ʒini nam gbana zuɣu, Yidantɔɣim (Yɛlizolilan Laɣafu) daa nyɛla bini mi so ka Afa mbe Yɛlizoli. Di mini o daa nyɛ paɣabia maa, o daa pahila ninvuɣu shɛm ban mali yaa lala saha maa. Ka bi zori o ni daa mali baŋsim ashili zaŋ kpa Alikuraani.<ref>{{Cite web|date=2020-04-23|title=The Magnificent Yidantɔɣim aka YƐlizolilan Laɣafu|url=https://www.sanatuzambang.info/2020/04/23/the-magnificent-yidantɔɣim-aka-yɛlizolilan-laɣafu/|access-date=2022-08-27|website=Sanatu Zambang|language=en-GB}}</ref> == Piligu == O ma Kpatu Naa Ashɛtu " Naawuni dijikini ku zo saa" daa nyɛla Naa Andani Jɛngbariga bipuɣiŋga " Yuɣimpini bili gɔhi n-tiligi ŋmɛri", Kpatu Naa Ashɛtu nyɛla Naa Yakubu Nantoo beli kpɛm'sani" nantoo chɛ biɛm ka mɔha gari kɔbiga, balim balim kɔligu ku cheei yom". Din boŋɔ ndaa chɛ ka Naa Yakubu Nantoo nyɛ Yɛlizolilan Laɣafu ŋahiba. Yani ni daa lu, ka nam maa lu Kpatu Naa Ashɛtu dunnoli ni dama ŋuni daa nyɛ kpɛma. Amaa o ni daa nyɛ paɣila zuɣu, o daa be katiŋ pam ni bi pii o, dama paɣa kutooi nyɛ Yaan-Naa. Bɛni daa vihi baɣisi be daa gbaai la Naa Suman Zoli, bilim bilim ku ŋma. Din zuɣu lahabali ni daa yina wuhi ni Sumani ka bɛ gbaai ni o ʒini Yani gbana zuɣu, Yidantɔɣim daa niŋla suhupiɛlli ni Yani gbana na be bi zuliya ni. Alizimba dali ka Naa Sumani lɛbi Gbewaa Zuu, Gbuɣinli, tihi ni mɔrilana, zuɣusaa mini tiŋlana, andunia lana. Bɛni yeli Yaan-Naa Suman zoli kparigu naai, Yɛlizolilan laɣafu ŋun daa be o ŋahiba nam ŋɔ dibu shee nti pahi o nyandoliba daa labi kuli Yɛlizoli. Bɛni daa kuna, ka o zani o ma sani ni bi niŋ suhupiɛlli dama bi daŋ maa di nasara. Yidantɔɣim ni kpe o ma sani, o ma daa bi larigi o nini. Bɛni puhi taba naai di fahimi, ka Yidantɔɣim yɛli" niti zuɣusuŋ ti daŋ maa nye nasara ". N ŋahiba Naa Suman Zoli di Yani gbana, ka Kpatu Naa Ashɛtu tuhi nintɔri sɔŋ tiŋa. Ka tim boli bia ni o zaŋmi saɣim na ti ti Yidantɔɣim ka o di ka labi yiŋa. N dɔɣi bia chɔɣifu, vi dima! Oiy Mma taali bo kan tum ti diri n-ŋɔ vi? Ka Yidantɔɣim bohi. Ka o ma lahi tuhi sɔŋ n yɛli " diyi pa dabiɛm lana, bi ŋuni n lari o ba turi?" n di vi. Ka daɣila a suhi piɛli mi a ŋahiba Miɛŋ Lana Yakubu ni bi nya Yani di? A dihi ma vi! Diyi pa ni nye paɣa zuɣu, mani n di tu ni n-nye Yaan-Naa ka a di nye Yaanabia, n zaɣisila Dagbaŋ nabihi ka kuli a ba ŋun daa nyɛ musulinsi baŋda dama baɣa daa yɛli ma ni nti yan dɔɣila dahinsheli ninvuɣ timsili n yi kuli a ba. Zuŋɔ, vi dima dama n daa niŋla yoli. A ŋahiba Yakubu ni tooi kpi ka bi di Yani, kati nyaangi maa kutooi lahi di Yani. Ka daɣila ŋɔ ka a booni nasara? A dihi ma vi! Bia so ni boli maa baa? Zaŋmi sohila saɣim nti Yidantɔɣim ka o di ka gbaai soli. Saha ŋɔ, Yelizoli Lana Laɣifu suhupielli zom barigi, n kpalim la suhuyiɣsili, namboɣu ni yɔlitɛm. Ka o baŋ ni ʒilinsili n di o,ni suhuyiɣsili ka o yɛli Mma " ni che ka a baŋ ni pa bia chɔɣifu n-nyema". Ni che ka n-ŋahiba Yakuba lee Yaan-Naa Dagbaŋ nim bori bee bi jɛ. Yelizoli Lana Laɣifu ka kpam yɛtɔɣa n daa bala( pakpaŋ dapal yɛlbierili, di ku biɛ ninyino). Ka o puhi o ma ka chɛbiso ka gbaai Yelizoli soli. Dahin yini asiba pinda, ka lahabali paai Zohɛ-Naa. Lahabali ŋɔ daa timsi pam nti ninyino, din zuɣu ka Zohɛ Naa daa ŋmaligi yi o zɔŋni ni o ti gbuligi lahabali nti Mba Duɣu " Yidantɔɣim ni o bori Naa Sumani yi Gbewaa yili ka o ŋahiba Miɛŋlan Yakubu lɛbi Yaan-Naa, o yɛli ya ni ti yi bi wum nti o ni bori shɛli maa, ni o ni liri o ŋahiba ka nyahi o nyuli taarihi kundinim puuni". Bo ka Yidantɔɣim ni tooi niŋ? Ka Yɔɣu Kpamba shɛb' yɛli. Chɛ ka o kana nti kpati! Amaa Zohɛ Naa daa nyɛla tɛhi waɣila lana ka o yɛli yi ban bohiri ni bo ka o ni tooi niŋ. Ʒɛlinsi n mali ya zaŋ kpa ninvuɣu so ŋun n-nyɛ o bee yi bi mila binshɛɣu yini yɛri maa. Zom yi yɛli ni o ni laba kuɣili, o nɔmi sɔŋ. Sokam ŋun be Dagbaŋ mi Yidantɔɣim ni mali yaa shem. Chɛli ya ka ti bohi n-nyɛ daliri din chɛ ka o bori ni o tuhi o ŋahiba ka ti lee bo maligu ntili. Gbuɣinli n bori o gbunɣiŋ kpee vuri, ti zaa mi o ni yi shɛli na. Amaa maligu ŋɔ daa bi nyɛ naba zani dama Yidantɔɣim yɛtɔɣa bi yisira. Zaŋmi ya n ŋahiba Naa Yakuba n lɛbi Yaan-Naa ka pa lala yini mali kuli, achiika binshɛɣu n kutooi daa nira nti paai ma yɛtɔɣa. Ka a yabdoo Yidantɔɣim daa yɛli n ka niya ni n tuhi so Dagbaŋ, n bi bori ni n kpaai zim, n ku bori mi ni Naa Sumani yi nayili ka n-ŋahiba Naa Yakuba lɛbi Yaan-Naa. Ka pa dini n niŋ ni liri ya. Alizimba dali nolɔɣu kukoli, ka Sankara-yilinima neei gomni wachi. Jaŋsi n-daa kuli deei tiŋ maa zaa, di dabiɛm zaa daa nyɛla bahi gba ni zora saha shɛli bi ni nya jaŋsi. Binshɛɣu be sunsuuni, ka ninkura maa yɛli. Yɛlizoli-lana Laɣafu II Saha shɛli wuntaŋ niti yan puhina, ka lahabali yi Gbewaa yili na ni Yidantɔɣim kperi na Yani ( Yendi). Gbewaa yili ŋɔ ku ŋam ʒim, ka Naa Sumani mini o sapashinima nti pahi Namɔɣilinsi kana nti zani so shɛli din kpari Bimbila polo. Ni ka tɔbu shɛli din tuhi Yɛlizoli-lana Laɣafu mini Naa Suman Zoli daa pili. Yɛlizoli-lana Laɣafu liribu maa daa nyɛla libigili ni dabiɛm. Naa Sumani sapashinima daa ka bɛni yɛn niŋ shɛm pahila bi tiri gbunni. Yɛlizoli-lana mini o nyaaga daa dihi la Naa Sumani tɔbihi n yaɣi Kulkpuni mini Tamali. Zaŋ chaŋ wuntaŋ puhili, Naa Sumani mini o sapashinima tiri gbunni hali ti paai Miɛŋ, ni ka tɔbu ŋɔ daa na vuhi ni biɛɣu neei. Kpe ka  Dagbaŋ Wɔrizohi kanna ni bi gu ka taɣi Naa Suman Zoli. Bɛ ni ndaa nyɛ Tolon-Naa tooni, Gushe-Naa nudirigu zuɣu ni Kumbuŋ-Naa nuzaa zuɣu. Din niŋ ka Yɛlizoli-lana Laɣafu pili ba liribu, Wunyuɣiri Naa, Lɔɣubuya Naa mini Malitima ka deei duŋ Naa gili Naa Sumani niŋ sunsuuni. Saha ŋɔ, Yɛlizoli-lana Laɣafu tɔbihi kpuɣi taɣibu. Ka dihi ba labisi nyaaŋa nti kpa tɔbu maa ni pili shɛli. == Kundivihira == {{Reflist}} [[Pubu:Lahabaya zaa]] [[Pubu:Nam]] [[Pubu:Kaya]] 5hi50uhdgr43saggdj3xee0h5as5iph 44743 44742 2022-08-27T14:35:48Z Alhaj Darajaati 22 Added a link wikitext text/x-wiki {{Databox}} {{E-Class}} '''Yidantɔɣima''' ( Yɛlizolilan Laɣafu) Pɔi ka o daa ti ʒini nam gbana zuɣu, Yidantɔɣim (Yɛlizolilan Laɣafu) daa nyɛla bini mi so ka Afa mbe Yɛlizoli. Di mini o daa nyɛ paɣabia maa, o daa pahila ninvuɣu shɛm ban mali yaa lala saha maa. Ka bi zori o ni daa mali baŋsim ashili zaŋ kpa Alikuraani.<ref>{{Cite web|date=2020-04-23|title=The Magnificent Yidantɔɣim aka YƐlizolilan Laɣafu|url=https://www.sanatuzambang.info/2020/04/23/the-magnificent-yidantɔɣim-aka-yɛlizolilan-laɣafu/|access-date=2022-08-27|website=Sanatu Zambang|language=en-GB}}</ref> == Piligu == O ma [[Kpatu Naa Ashɛtu]] " Naawuni dijikini ku zo saa" daa nyɛla Naa Andani Jɛngbariga bipuɣiŋga " Yuɣimpini bili gɔhi n-tiligi ŋmɛri", Kpatu Naa Ashɛtu nyɛla Naa Yakubu Nantoo beli kpɛm'sani" nantoo chɛ biɛm ka mɔha gari kɔbiga, balim balim kɔligu ku cheei yom". Din boŋɔ ndaa chɛ ka Naa Yakubu Nantoo nyɛ Yɛlizolilan Laɣafu ŋahiba. Yani ni daa lu, ka nam maa lu Kpatu Naa Ashɛtu dunnoli ni dama ŋuni daa nyɛ kpɛma. Amaa o ni daa nyɛ paɣila zuɣu, o daa be katiŋ pam ni bi pii o, dama paɣa kutooi nyɛ Yaan-Naa. Bɛni daa vihi baɣisi be daa gbaai la Naa Suman Zoli, bilim bilim ku ŋma. Din zuɣu lahabali ni daa yina wuhi ni Sumani ka bɛ gbaai ni o ʒini Yani gbana zuɣu, Yidantɔɣim daa niŋla suhupiɛlli ni Yani gbana na be bi zuliya ni. Alizimba dali ka Naa Sumani lɛbi Gbewaa Zuu, Gbuɣinli, tihi ni mɔrilana, zuɣusaa mini tiŋlana, andunia lana. Bɛni yeli Yaan-Naa Suman zoli kparigu naai, Yɛlizolilan laɣafu ŋun daa be o ŋahiba nam ŋɔ dibu shee nti pahi o nyandoliba daa labi kuli Yɛlizoli. Bɛni daa kuna, ka o zani o ma sani ni bi niŋ suhupiɛlli dama bi daŋ maa di nasara. Yidantɔɣim ni kpe o ma sani, o ma daa bi larigi o nini. Bɛni puhi taba naai di fahimi, ka Yidantɔɣim yɛli" niti zuɣusuŋ ti daŋ maa nye nasara ". N ŋahiba Naa Suman Zoli di Yani gbana, ka Kpatu Naa Ashɛtu tuhi nintɔri sɔŋ tiŋa. Ka tim boli bia ni o zaŋmi saɣim na ti ti Yidantɔɣim ka o di ka labi yiŋa. N dɔɣi bia chɔɣifu, vi dima! Oiy Mma taali bo kan tum ti diri n-ŋɔ vi? Ka Yidantɔɣim bohi. Ka o ma lahi tuhi sɔŋ n yɛli " diyi pa dabiɛm lana, bi ŋuni n lari o ba turi?" n di vi. Ka daɣila a suhi piɛli mi a ŋahiba Miɛŋ Lana Yakubu ni bi nya Yani di? A dihi ma vi! Diyi pa ni nye paɣa zuɣu, mani n di tu ni n-nye Yaan-Naa ka a di nye Yaanabia, n zaɣisila Dagbaŋ nabihi ka kuli a ba ŋun daa nyɛ musulinsi baŋda dama baɣa daa yɛli ma ni nti yan dɔɣila dahinsheli ninvuɣ timsili n yi kuli a ba. Zuŋɔ, vi dima dama n daa niŋla yoli. A ŋahiba Yakubu ni tooi kpi ka bi di Yani, kati nyaangi maa kutooi lahi di Yani. Ka daɣila ŋɔ ka a booni nasara? A dihi ma vi! Bia so ni boli maa baa? Zaŋmi sohila saɣim nti Yidantɔɣim ka o di ka gbaai soli. Saha ŋɔ, Yelizoli Lana Laɣifu suhupielli zom barigi, n kpalim la suhuyiɣsili, namboɣu ni yɔlitɛm. Ka o baŋ ni ʒilinsili n di o,ni suhuyiɣsili ka o yɛli Mma " ni che ka a baŋ ni pa bia chɔɣifu n-nyema". Ni che ka n-ŋahiba Yakuba lee Yaan-Naa Dagbaŋ nim bori bee bi jɛ. Yelizoli Lana Laɣifu ka kpam yɛtɔɣa n daa bala( pakpaŋ dapal yɛlbierili, di ku biɛ ninyino). Ka o puhi o ma ka chɛbiso ka gbaai Yelizoli soli. Dahin yini asiba pinda, ka lahabali paai Zohɛ-Naa. Lahabali ŋɔ daa timsi pam nti ninyino, din zuɣu ka Zohɛ Naa daa ŋmaligi yi o zɔŋni ni o ti gbuligi lahabali nti Mba Duɣu " Yidantɔɣim ni o bori Naa Sumani yi Gbewaa yili ka o ŋahiba Miɛŋlan Yakubu lɛbi Yaan-Naa, o yɛli ya ni ti yi bi wum nti o ni bori shɛli maa, ni o ni liri o ŋahiba ka nyahi o nyuli taarihi kundinim puuni". Bo ka Yidantɔɣim ni tooi niŋ? Ka Yɔɣu Kpamba shɛb' yɛli. Chɛ ka o kana nti kpati! Amaa Zohɛ Naa daa nyɛla tɛhi waɣila lana ka o yɛli yi ban bohiri ni bo ka o ni tooi niŋ. Ʒɛlinsi n mali ya zaŋ kpa ninvuɣu so ŋun n-nyɛ o bee yi bi mila binshɛɣu yini yɛri maa. Zom yi yɛli ni o ni laba kuɣili, o nɔmi sɔŋ. Sokam ŋun be Dagbaŋ mi Yidantɔɣim ni mali yaa shem. Chɛli ya ka ti bohi n-nyɛ daliri din chɛ ka o bori ni o tuhi o ŋahiba ka ti lee bo maligu ntili. Gbuɣinli n bori o gbunɣiŋ kpee vuri, ti zaa mi o ni yi shɛli na. Amaa maligu ŋɔ daa bi nyɛ naba zani dama Yidantɔɣim yɛtɔɣa bi yisira. Zaŋmi ya n ŋahiba Naa Yakuba n lɛbi Yaan-Naa ka pa lala yini mali kuli, achiika binshɛɣu n kutooi daa nira nti paai ma yɛtɔɣa. Ka a yabdoo Yidantɔɣim daa yɛli n ka niya ni n tuhi so Dagbaŋ, n bi bori ni n kpaai zim, n ku bori mi ni Naa Sumani yi nayili ka n-ŋahiba Naa Yakuba lɛbi Yaan-Naa. Ka pa dini n niŋ ni liri ya. Alizimba dali nolɔɣu kukoli, ka Sankara-yilinima neei gomni wachi. Jaŋsi n-daa kuli deei tiŋ maa zaa, di dabiɛm zaa daa nyɛla bahi gba ni zora saha shɛli bi ni nya jaŋsi. Binshɛɣu be sunsuuni, ka ninkura maa yɛli. Yɛlizoli-lana Laɣafu II Saha shɛli wuntaŋ niti yan puhina, ka lahabali yi Gbewaa yili na ni Yidantɔɣim kperi na Yani ( Yendi). Gbewaa yili ŋɔ ku ŋam ʒim, ka Naa Sumani mini o sapashinima nti pahi Namɔɣilinsi kana nti zani so shɛli din kpari Bimbila polo. Ni ka tɔbu shɛli din tuhi Yɛlizoli-lana Laɣafu mini Naa Suman Zoli daa pili. Yɛlizoli-lana Laɣafu liribu maa daa nyɛla libigili ni dabiɛm. Naa Sumani sapashinima daa ka bɛni yɛn niŋ shɛm pahila bi tiri gbunni. Yɛlizoli-lana mini o nyaaga daa dihi la Naa Sumani tɔbihi n yaɣi Kulkpuni mini Tamali. Zaŋ chaŋ wuntaŋ puhili, Naa Sumani mini o sapashinima tiri gbunni hali ti paai Miɛŋ, ni ka tɔbu ŋɔ daa na vuhi ni biɛɣu neei. Kpe ka  Dagbaŋ Wɔrizohi kanna ni bi gu ka taɣi Naa Suman Zoli. Bɛ ni ndaa nyɛ Tolon-Naa tooni, Gushe-Naa nudirigu zuɣu ni Kumbuŋ-Naa nuzaa zuɣu. Din niŋ ka Yɛlizoli-lana Laɣafu pili ba liribu, Wunyuɣiri Naa, Lɔɣubuya Naa mini Malitima ka deei duŋ Naa gili Naa Sumani niŋ sunsuuni. Saha ŋɔ, Yɛlizoli-lana Laɣafu tɔbihi kpuɣi taɣibu. Ka dihi ba labisi nyaaŋa nti kpa tɔbu maa ni pili shɛli. == Kundivihira == {{Reflist}} [[Pubu:Lahabaya zaa]] [[Pubu:Nam]] [[Pubu:Kaya]] e2fgrmq5jsih1bdteurr6fdmzx2wukq 44744 44743 2022-08-27T14:36:41Z Alhaj Darajaati 22 Added a link wikitext text/x-wiki {{Databox}} {{E-Class}} '''Yidantɔɣima''' ( Yɛlizolilan Laɣafu) Pɔi ka o daa ti ʒini nam gbana zuɣu, Yidantɔɣim (Yɛlizolilan Laɣafu) daa nyɛla bini mi so ka Afa mbe Yɛlizoli. Di mini o daa nyɛ paɣabia maa, o daa pahila ninvuɣu shɛm ban mali yaa lala saha maa. Ka bi zori o ni daa mali baŋsim ashili zaŋ kpa [[Alikuraan|Alikuraani]].<ref>{{Cite web|date=2020-04-23|title=The Magnificent Yidantɔɣim aka YƐlizolilan Laɣafu|url=https://www.sanatuzambang.info/2020/04/23/the-magnificent-yidantɔɣim-aka-yɛlizolilan-laɣafu/|access-date=2022-08-27|website=Sanatu Zambang|language=en-GB}}</ref> == Piligu == O ma [[Kpatu Naa Ashɛtu]] " Naawuni dijikini ku zo saa" daa nyɛla Naa Andani Jɛngbariga bipuɣiŋga " Yuɣimpini bili gɔhi n-tiligi ŋmɛri", Kpatu Naa Ashɛtu nyɛla Naa Yakubu Nantoo beli kpɛm'sani" nantoo chɛ biɛm ka mɔha gari kɔbiga, balim balim kɔligu ku cheei yom". Din boŋɔ ndaa chɛ ka Naa Yakubu Nantoo nyɛ Yɛlizolilan Laɣafu ŋahiba. Yani ni daa lu, ka nam maa lu Kpatu Naa Ashɛtu dunnoli ni dama ŋuni daa nyɛ kpɛma. Amaa o ni daa nyɛ paɣila zuɣu, o daa be katiŋ pam ni bi pii o, dama paɣa kutooi nyɛ Yaan-Naa. Bɛni daa vihi baɣisi be daa gbaai la Naa Suman Zoli, bilim bilim ku ŋma. Din zuɣu lahabali ni daa yina wuhi ni Sumani ka bɛ gbaai ni o ʒini Yani gbana zuɣu, Yidantɔɣim daa niŋla suhupiɛlli ni Yani gbana na be bi zuliya ni. Alizimba dali ka Naa Sumani lɛbi Gbewaa Zuu, Gbuɣinli, tihi ni mɔrilana, zuɣusaa mini tiŋlana, andunia lana. Bɛni yeli Yaan-Naa Suman zoli kparigu naai, Yɛlizolilan laɣafu ŋun daa be o ŋahiba nam ŋɔ dibu shee nti pahi o nyandoliba daa labi kuli Yɛlizoli. Bɛni daa kuna, ka o zani o ma sani ni bi niŋ suhupiɛlli dama bi daŋ maa di nasara. Yidantɔɣim ni kpe o ma sani, o ma daa bi larigi o nini. Bɛni puhi taba naai di fahimi, ka Yidantɔɣim yɛli" niti zuɣusuŋ ti daŋ maa nye nasara ". N ŋahiba Naa Suman Zoli di Yani gbana, ka Kpatu Naa Ashɛtu tuhi nintɔri sɔŋ tiŋa. Ka tim boli bia ni o zaŋmi saɣim na ti ti Yidantɔɣim ka o di ka labi yiŋa. N dɔɣi bia chɔɣifu, vi dima! Oiy Mma taali bo kan tum ti diri n-ŋɔ vi? Ka Yidantɔɣim bohi. Ka o ma lahi tuhi sɔŋ n yɛli " diyi pa dabiɛm lana, bi ŋuni n lari o ba turi?" n di vi. Ka daɣila a suhi piɛli mi a ŋahiba Miɛŋ Lana Yakubu ni bi nya Yani di? A dihi ma vi! Diyi pa ni nye paɣa zuɣu, mani n di tu ni n-nye Yaan-Naa ka a di nye Yaanabia, n zaɣisila Dagbaŋ nabihi ka kuli a ba ŋun daa nyɛ musulinsi baŋda dama baɣa daa yɛli ma ni nti yan dɔɣila dahinsheli ninvuɣ timsili n yi kuli a ba. Zuŋɔ, vi dima dama n daa niŋla yoli. A ŋahiba Yakubu ni tooi kpi ka bi di Yani, kati nyaangi maa kutooi lahi di Yani. Ka daɣila ŋɔ ka a booni nasara? A dihi ma vi! Bia so ni boli maa baa? Zaŋmi sohila saɣim nti Yidantɔɣim ka o di ka gbaai soli. Saha ŋɔ, Yelizoli Lana Laɣifu suhupielli zom barigi, n kpalim la suhuyiɣsili, namboɣu ni yɔlitɛm. Ka o baŋ ni ʒilinsili n di o,ni suhuyiɣsili ka o yɛli Mma " ni che ka a baŋ ni pa bia chɔɣifu n-nyema". Ni che ka n-ŋahiba Yakuba lee Yaan-Naa Dagbaŋ nim bori bee bi jɛ. Yelizoli Lana Laɣifu ka kpam yɛtɔɣa n daa bala( pakpaŋ dapal yɛlbierili, di ku biɛ ninyino). Ka o puhi o ma ka chɛbiso ka gbaai Yelizoli soli. Dahin yini asiba pinda, ka lahabali paai Zohɛ-Naa. Lahabali ŋɔ daa timsi pam nti ninyino, din zuɣu ka Zohɛ Naa daa ŋmaligi yi o zɔŋni ni o ti gbuligi lahabali nti Mba Duɣu " Yidantɔɣim ni o bori Naa Sumani yi Gbewaa yili ka o ŋahiba Miɛŋlan Yakubu lɛbi Yaan-Naa, o yɛli ya ni ti yi bi wum nti o ni bori shɛli maa, ni o ni liri o ŋahiba ka nyahi o nyuli taarihi kundinim puuni". Bo ka Yidantɔɣim ni tooi niŋ? Ka Yɔɣu Kpamba shɛb' yɛli. Chɛ ka o kana nti kpati! Amaa Zohɛ Naa daa nyɛla tɛhi waɣila lana ka o yɛli yi ban bohiri ni bo ka o ni tooi niŋ. Ʒɛlinsi n mali ya zaŋ kpa ninvuɣu so ŋun n-nyɛ o bee yi bi mila binshɛɣu yini yɛri maa. Zom yi yɛli ni o ni laba kuɣili, o nɔmi sɔŋ. Sokam ŋun be Dagbaŋ mi Yidantɔɣim ni mali yaa shem. Chɛli ya ka ti bohi n-nyɛ daliri din chɛ ka o bori ni o tuhi o ŋahiba ka ti lee bo maligu ntili. Gbuɣinli n bori o gbunɣiŋ kpee vuri, ti zaa mi o ni yi shɛli na. Amaa maligu ŋɔ daa bi nyɛ naba zani dama Yidantɔɣim yɛtɔɣa bi yisira. Zaŋmi ya n ŋahiba Naa Yakuba n lɛbi Yaan-Naa ka pa lala yini mali kuli, achiika binshɛɣu n kutooi daa nira nti paai ma yɛtɔɣa. Ka a yabdoo Yidantɔɣim daa yɛli n ka niya ni n tuhi so Dagbaŋ, n bi bori ni n kpaai zim, n ku bori mi ni Naa Sumani yi nayili ka n-ŋahiba Naa Yakuba lɛbi Yaan-Naa. Ka pa dini n niŋ ni liri ya. Alizimba dali nolɔɣu kukoli, ka Sankara-yilinima neei gomni wachi. Jaŋsi n-daa kuli deei tiŋ maa zaa, di dabiɛm zaa daa nyɛla bahi gba ni zora saha shɛli bi ni nya jaŋsi. Binshɛɣu be sunsuuni, ka ninkura maa yɛli. Yɛlizoli-lana Laɣafu II Saha shɛli wuntaŋ niti yan puhina, ka lahabali yi Gbewaa yili na ni Yidantɔɣim kperi na Yani ( Yendi). Gbewaa yili ŋɔ ku ŋam ʒim, ka Naa Sumani mini o sapashinima nti pahi Namɔɣilinsi kana nti zani so shɛli din kpari Bimbila polo. Ni ka tɔbu shɛli din tuhi Yɛlizoli-lana Laɣafu mini Naa Suman Zoli daa pili. Yɛlizoli-lana Laɣafu liribu maa daa nyɛla libigili ni dabiɛm. Naa Sumani sapashinima daa ka bɛni yɛn niŋ shɛm pahila bi tiri gbunni. Yɛlizoli-lana mini o nyaaga daa dihi la Naa Sumani tɔbihi n yaɣi Kulkpuni mini Tamali. Zaŋ chaŋ wuntaŋ puhili, Naa Sumani mini o sapashinima tiri gbunni hali ti paai Miɛŋ, ni ka tɔbu ŋɔ daa na vuhi ni biɛɣu neei. Kpe ka  Dagbaŋ Wɔrizohi kanna ni bi gu ka taɣi Naa Suman Zoli. Bɛ ni ndaa nyɛ Tolon-Naa tooni, Gushe-Naa nudirigu zuɣu ni Kumbuŋ-Naa nuzaa zuɣu. Din niŋ ka Yɛlizoli-lana Laɣafu pili ba liribu, Wunyuɣiri Naa, Lɔɣubuya Naa mini Malitima ka deei duŋ Naa gili Naa Sumani niŋ sunsuuni. Saha ŋɔ, Yɛlizoli-lana Laɣafu tɔbihi kpuɣi taɣibu. Ka dihi ba labisi nyaaŋa nti kpa tɔbu maa ni pili shɛli. == Kundivihira == {{Reflist}} [[Pubu:Lahabaya zaa]] [[Pubu:Nam]] [[Pubu:Kaya]] okvvbgvcgsthyl9a1ztfiy9hcslifmx 44747 44744 2022-08-27T14:38:23Z Alhaj Darajaati 22 Corrected a spelling wikitext text/x-wiki {{Databox}} {{E-Class}} '''Yidantɔɣima''' ( Yɛlizolilan Laɣafu) Pɔi ka o daa ti ʒini nam gbana zuɣu, Yidantɔɣim (Yɛlizolilan Laɣafu) daa nyɛla bini mi so ka Afa mbe Yɛlizoli. Di mini o daa nyɛ paɣabia maa, o daa pahila ninvuɣu shɛm ban mali yaa lala saha maa. Ka bɛ zori o ni daa mali baŋsim ashili zaŋ kpa [[Alikuraan|Alikuraani]].<ref>{{Cite web|date=2020-04-23|title=The Magnificent Yidantɔɣim aka YƐlizolilan Laɣafu|url=https://www.sanatuzambang.info/2020/04/23/the-magnificent-yidantɔɣim-aka-yɛlizolilan-laɣafu/|access-date=2022-08-27|website=Sanatu Zambang|language=en-GB}}</ref> == Piligu == O ma [[Kpatu Naa Ashɛtu]] " Naawuni dijikini ku zo saa" daa nyɛla Naa Andani Jɛngbariga bipuɣiŋga " Yuɣimpini bili gɔhi n-tiligi ŋmɛri", Kpatu Naa Ashɛtu nyɛla Naa Yakubu Nantoo beli kpɛm'sani" nantoo chɛ biɛm ka mɔha gari kɔbiga, balim balim kɔligu ku cheei yom". Din boŋɔ ndaa chɛ ka Naa Yakubu Nantoo nyɛ Yɛlizolilan Laɣafu ŋahiba. Yani ni daa lu, ka nam maa lu Kpatu Naa Ashɛtu dunnoli ni dama ŋuni daa nyɛ kpɛma. Amaa o ni daa nyɛ paɣila zuɣu, o daa be katiŋ pam ni bi pii o, dama paɣa kutooi nyɛ Yaan-Naa. Bɛni daa vihi baɣisi be daa gbaai la Naa Suman Zoli, bilim bilim ku ŋma. Din zuɣu lahabali ni daa yina wuhi ni Sumani ka bɛ gbaai ni o ʒini Yani gbana zuɣu, Yidantɔɣim daa niŋla suhupiɛlli ni Yani gbana na be bi zuliya ni. Alizimba dali ka Naa Sumani lɛbi Gbewaa Zuu, Gbuɣinli, tihi ni mɔrilana, zuɣusaa mini tiŋlana, andunia lana. Bɛni yeli Yaan-Naa Suman zoli kparigu naai, Yɛlizolilan laɣafu ŋun daa be o ŋahiba nam ŋɔ dibu shee nti pahi o nyandoliba daa labi kuli Yɛlizoli. Bɛni daa kuna, ka o zani o ma sani ni bi niŋ suhupiɛlli dama bi daŋ maa di nasara. Yidantɔɣim ni kpe o ma sani, o ma daa bi larigi o nini. Bɛni puhi taba naai di fahimi, ka Yidantɔɣim yɛli" niti zuɣusuŋ ti daŋ maa nye nasara ". N ŋahiba Naa Suman Zoli di Yani gbana, ka Kpatu Naa Ashɛtu tuhi nintɔri sɔŋ tiŋa. Ka tim boli bia ni o zaŋmi saɣim na ti ti Yidantɔɣim ka o di ka labi yiŋa. N dɔɣi bia chɔɣifu, vi dima! Oiy Mma taali bo kan tum ti diri n-ŋɔ vi? Ka Yidantɔɣim bohi. Ka o ma lahi tuhi sɔŋ n yɛli " diyi pa dabiɛm lana, bi ŋuni n lari o ba turi?" n di vi. Ka daɣila a suhi piɛli mi a ŋahiba Miɛŋ Lana Yakubu ni bi nya Yani di? A dihi ma vi! Diyi pa ni nye paɣa zuɣu, mani n di tu ni n-nye Yaan-Naa ka a di nye Yaanabia, n zaɣisila Dagbaŋ nabihi ka kuli a ba ŋun daa nyɛ musulinsi baŋda dama baɣa daa yɛli ma ni nti yan dɔɣila dahinsheli ninvuɣ timsili n yi kuli a ba. Zuŋɔ, vi dima dama n daa niŋla yoli. A ŋahiba Yakubu ni tooi kpi ka bi di Yani, kati nyaangi maa kutooi lahi di Yani. Ka daɣila ŋɔ ka a booni nasara? A dihi ma vi! Bia so ni boli maa baa? Zaŋmi sohila saɣim nti Yidantɔɣim ka o di ka gbaai soli. Saha ŋɔ, Yelizoli Lana Laɣifu suhupielli zom barigi, n kpalim la suhuyiɣsili, namboɣu ni yɔlitɛm. Ka o baŋ ni ʒilinsili n di o,ni suhuyiɣsili ka o yɛli Mma " ni che ka a baŋ ni pa bia chɔɣifu n-nyema". Ni che ka n-ŋahiba Yakuba lee Yaan-Naa Dagbaŋ nim bori bee bi jɛ. Yelizoli Lana Laɣifu ka kpam yɛtɔɣa n daa bala( pakpaŋ dapal yɛlbierili, di ku biɛ ninyino). Ka o puhi o ma ka chɛbiso ka gbaai Yelizoli soli. Dahin yini asiba pinda, ka lahabali paai Zohɛ-Naa. Lahabali ŋɔ daa timsi pam nti ninyino, din zuɣu ka Zohɛ Naa daa ŋmaligi yi o zɔŋni ni o ti gbuligi lahabali nti Mba Duɣu " Yidantɔɣim ni o bori Naa Sumani yi Gbewaa yili ka o ŋahiba Miɛŋlan Yakubu lɛbi Yaan-Naa, o yɛli ya ni ti yi bi wum nti o ni bori shɛli maa, ni o ni liri o ŋahiba ka nyahi o nyuli taarihi kundinim puuni". Bo ka Yidantɔɣim ni tooi niŋ? Ka Yɔɣu Kpamba shɛb' yɛli. Chɛ ka o kana nti kpati! Amaa Zohɛ Naa daa nyɛla tɛhi waɣila lana ka o yɛli yi ban bohiri ni bo ka o ni tooi niŋ. Ʒɛlinsi n mali ya zaŋ kpa ninvuɣu so ŋun n-nyɛ o bee yi bi mila binshɛɣu yini yɛri maa. Zom yi yɛli ni o ni laba kuɣili, o nɔmi sɔŋ. Sokam ŋun be Dagbaŋ mi Yidantɔɣim ni mali yaa shem. Chɛli ya ka ti bohi n-nyɛ daliri din chɛ ka o bori ni o tuhi o ŋahiba ka ti lee bo maligu ntili. Gbuɣinli n bori o gbunɣiŋ kpee vuri, ti zaa mi o ni yi shɛli na. Amaa maligu ŋɔ daa bi nyɛ naba zani dama Yidantɔɣim yɛtɔɣa bi yisira. Zaŋmi ya n ŋahiba Naa Yakuba n lɛbi Yaan-Naa ka pa lala yini mali kuli, achiika binshɛɣu n kutooi daa nira nti paai ma yɛtɔɣa. Ka a yabdoo Yidantɔɣim daa yɛli n ka niya ni n tuhi so Dagbaŋ, n bi bori ni n kpaai zim, n ku bori mi ni Naa Sumani yi nayili ka n-ŋahiba Naa Yakuba lɛbi Yaan-Naa. Ka pa dini n niŋ ni liri ya. Alizimba dali nolɔɣu kukoli, ka Sankara-yilinima neei gomni wachi. Jaŋsi n-daa kuli deei tiŋ maa zaa, di dabiɛm zaa daa nyɛla bahi gba ni zora saha shɛli bi ni nya jaŋsi. Binshɛɣu be sunsuuni, ka ninkura maa yɛli. Yɛlizoli-lana Laɣafu II Saha shɛli wuntaŋ niti yan puhina, ka lahabali yi Gbewaa yili na ni Yidantɔɣim kperi na Yani ( Yendi). Gbewaa yili ŋɔ ku ŋam ʒim, ka Naa Sumani mini o sapashinima nti pahi Namɔɣilinsi kana nti zani so shɛli din kpari Bimbila polo. Ni ka tɔbu shɛli din tuhi Yɛlizoli-lana Laɣafu mini Naa Suman Zoli daa pili. Yɛlizoli-lana Laɣafu liribu maa daa nyɛla libigili ni dabiɛm. Naa Sumani sapashinima daa ka bɛni yɛn niŋ shɛm pahila bi tiri gbunni. Yɛlizoli-lana mini o nyaaga daa dihi la Naa Sumani tɔbihi n yaɣi Kulkpuni mini Tamali. Zaŋ chaŋ wuntaŋ puhili, Naa Sumani mini o sapashinima tiri gbunni hali ti paai Miɛŋ, ni ka tɔbu ŋɔ daa na vuhi ni biɛɣu neei. Kpe ka  Dagbaŋ Wɔrizohi kanna ni bi gu ka taɣi Naa Suman Zoli. Bɛ ni ndaa nyɛ Tolon-Naa tooni, Gushe-Naa nudirigu zuɣu ni Kumbuŋ-Naa nuzaa zuɣu. Din niŋ ka Yɛlizoli-lana Laɣafu pili ba liribu, Wunyuɣiri Naa, Lɔɣubuya Naa mini Malitima ka deei duŋ Naa gili Naa Sumani niŋ sunsuuni. Saha ŋɔ, Yɛlizoli-lana Laɣafu tɔbihi kpuɣi taɣibu. Ka dihi ba labisi nyaaŋa nti kpa tɔbu maa ni pili shɛli. == Kundivihira == {{Reflist}} [[Pubu:Lahabaya zaa]] [[Pubu:Nam]] [[Pubu:Kaya]] ri09e4rhw2im940znsthll5erx38k9r 44748 44747 2022-08-27T14:39:24Z Alhaj Darajaati 22 Added a link wikitext text/x-wiki {{Databox}} {{E-Class}} '''Yidantɔɣima''' ( Yɛlizolilan Laɣafu) Pɔi ka o daa ti ʒini nam gbana zuɣu, Yidantɔɣim (Yɛlizolilan Laɣafu) daa nyɛla bini mi so ka Afa mbe Yɛlizoli. Di mini o daa nyɛ paɣabia maa, o daa pahila ninvuɣu shɛm ban mali yaa lala saha maa. Ka bɛ zori o ni daa mali baŋsim ashili zaŋ kpa [[Alikuraan|Alikuraani]].<ref>{{Cite web|date=2020-04-23|title=The Magnificent Yidantɔɣim aka YƐlizolilan Laɣafu|url=https://www.sanatuzambang.info/2020/04/23/the-magnificent-yidantɔɣim-aka-yɛlizolilan-laɣafu/|access-date=2022-08-27|website=Sanatu Zambang|language=en-GB}}</ref> == Piligu == O ma [[Kpatu Naa Ashɛtu]] " Naawuni dijikini ku zo saa" daa nyɛla Naa Andani Jɛngbariga bipuɣiŋga " Yuɣimpini bili gɔhi n-tiligi ŋmɛri", Kpatu Naa Ashɛtu nyɛla [[Naa Yakubu Nantoo]] beli kpɛm'sani" nantoo chɛ biɛm ka mɔha gari kɔbiga, balim balim kɔligu ku cheei yom". Din boŋɔ ndaa chɛ ka Naa Yakubu Nantoo nyɛ Yɛlizolilan Laɣafu ŋahiba. Yani ni daa lu, ka nam maa lu Kpatu Naa Ashɛtu dunnoli ni dama ŋuni daa nyɛ kpɛma. Amaa o ni daa nyɛ paɣila zuɣu, o daa be katiŋ pam ni bi pii o, dama paɣa kutooi nyɛ Yaan-Naa. Bɛni daa vihi baɣisi be daa gbaai la Naa Suman Zoli, bilim bilim ku ŋma. Din zuɣu lahabali ni daa yina wuhi ni Sumani ka bɛ gbaai ni o ʒini Yani gbana zuɣu, Yidantɔɣim daa niŋla suhupiɛlli ni Yani gbana na be bi zuliya ni. Alizimba dali ka Naa Sumani lɛbi Gbewaa Zuu, Gbuɣinli, tihi ni mɔrilana, zuɣusaa mini tiŋlana, andunia lana. Bɛni yeli Yaan-Naa Suman zoli kparigu naai, Yɛlizolilan laɣafu ŋun daa be o ŋahiba nam ŋɔ dibu shee nti pahi o nyandoliba daa labi kuli Yɛlizoli. Bɛni daa kuna, ka o zani o ma sani ni bi niŋ suhupiɛlli dama bi daŋ maa di nasara. Yidantɔɣim ni kpe o ma sani, o ma daa bi larigi o nini. Bɛni puhi taba naai di fahimi, ka Yidantɔɣim yɛli" niti zuɣusuŋ ti daŋ maa nye nasara ". N ŋahiba Naa Suman Zoli di Yani gbana, ka Kpatu Naa Ashɛtu tuhi nintɔri sɔŋ tiŋa. Ka tim boli bia ni o zaŋmi saɣim na ti ti Yidantɔɣim ka o di ka labi yiŋa. N dɔɣi bia chɔɣifu, vi dima! Oiy Mma taali bo kan tum ti diri n-ŋɔ vi? Ka Yidantɔɣim bohi. Ka o ma lahi tuhi sɔŋ n yɛli " diyi pa dabiɛm lana, bi ŋuni n lari o ba turi?" n di vi. Ka daɣila a suhi piɛli mi a ŋahiba Miɛŋ Lana Yakubu ni bi nya Yani di? A dihi ma vi! Diyi pa ni nye paɣa zuɣu, mani n di tu ni n-nye Yaan-Naa ka a di nye Yaanabia, n zaɣisila Dagbaŋ nabihi ka kuli a ba ŋun daa nyɛ musulinsi baŋda dama baɣa daa yɛli ma ni nti yan dɔɣila dahinsheli ninvuɣ timsili n yi kuli a ba. Zuŋɔ, vi dima dama n daa niŋla yoli. A ŋahiba Yakubu ni tooi kpi ka bi di Yani, kati nyaangi maa kutooi lahi di Yani. Ka daɣila ŋɔ ka a booni nasara? A dihi ma vi! Bia so ni boli maa baa? Zaŋmi sohila saɣim nti Yidantɔɣim ka o di ka gbaai soli. Saha ŋɔ, Yelizoli Lana Laɣifu suhupielli zom barigi, n kpalim la suhuyiɣsili, namboɣu ni yɔlitɛm. Ka o baŋ ni ʒilinsili n di o,ni suhuyiɣsili ka o yɛli Mma " ni che ka a baŋ ni pa bia chɔɣifu n-nyema". Ni che ka n-ŋahiba Yakuba lee Yaan-Naa Dagbaŋ nim bori bee bi jɛ. Yelizoli Lana Laɣifu ka kpam yɛtɔɣa n daa bala( pakpaŋ dapal yɛlbierili, di ku biɛ ninyino). Ka o puhi o ma ka chɛbiso ka gbaai Yelizoli soli. Dahin yini asiba pinda, ka lahabali paai Zohɛ-Naa. Lahabali ŋɔ daa timsi pam nti ninyino, din zuɣu ka Zohɛ Naa daa ŋmaligi yi o zɔŋni ni o ti gbuligi lahabali nti Mba Duɣu " Yidantɔɣim ni o bori Naa Sumani yi Gbewaa yili ka o ŋahiba Miɛŋlan Yakubu lɛbi Yaan-Naa, o yɛli ya ni ti yi bi wum nti o ni bori shɛli maa, ni o ni liri o ŋahiba ka nyahi o nyuli taarihi kundinim puuni". Bo ka Yidantɔɣim ni tooi niŋ? Ka Yɔɣu Kpamba shɛb' yɛli. Chɛ ka o kana nti kpati! Amaa Zohɛ Naa daa nyɛla tɛhi waɣila lana ka o yɛli yi ban bohiri ni bo ka o ni tooi niŋ. Ʒɛlinsi n mali ya zaŋ kpa ninvuɣu so ŋun n-nyɛ o bee yi bi mila binshɛɣu yini yɛri maa. Zom yi yɛli ni o ni laba kuɣili, o nɔmi sɔŋ. Sokam ŋun be Dagbaŋ mi Yidantɔɣim ni mali yaa shem. Chɛli ya ka ti bohi n-nyɛ daliri din chɛ ka o bori ni o tuhi o ŋahiba ka ti lee bo maligu ntili. Gbuɣinli n bori o gbunɣiŋ kpee vuri, ti zaa mi o ni yi shɛli na. Amaa maligu ŋɔ daa bi nyɛ naba zani dama Yidantɔɣim yɛtɔɣa bi yisira. Zaŋmi ya n ŋahiba Naa Yakuba n lɛbi Yaan-Naa ka pa lala yini mali kuli, achiika binshɛɣu n kutooi daa nira nti paai ma yɛtɔɣa. Ka a yabdoo Yidantɔɣim daa yɛli n ka niya ni n tuhi so Dagbaŋ, n bi bori ni n kpaai zim, n ku bori mi ni Naa Sumani yi nayili ka n-ŋahiba Naa Yakuba lɛbi Yaan-Naa. Ka pa dini n niŋ ni liri ya. Alizimba dali nolɔɣu kukoli, ka Sankara-yilinima neei gomni wachi. Jaŋsi n-daa kuli deei tiŋ maa zaa, di dabiɛm zaa daa nyɛla bahi gba ni zora saha shɛli bi ni nya jaŋsi. Binshɛɣu be sunsuuni, ka ninkura maa yɛli. Yɛlizoli-lana Laɣafu II Saha shɛli wuntaŋ niti yan puhina, ka lahabali yi Gbewaa yili na ni Yidantɔɣim kperi na Yani ( Yendi). Gbewaa yili ŋɔ ku ŋam ʒim, ka Naa Sumani mini o sapashinima nti pahi Namɔɣilinsi kana nti zani so shɛli din kpari Bimbila polo. Ni ka tɔbu shɛli din tuhi Yɛlizoli-lana Laɣafu mini Naa Suman Zoli daa pili. Yɛlizoli-lana Laɣafu liribu maa daa nyɛla libigili ni dabiɛm. Naa Sumani sapashinima daa ka bɛni yɛn niŋ shɛm pahila bi tiri gbunni. Yɛlizoli-lana mini o nyaaga daa dihi la Naa Sumani tɔbihi n yaɣi Kulkpuni mini Tamali. Zaŋ chaŋ wuntaŋ puhili, Naa Sumani mini o sapashinima tiri gbunni hali ti paai Miɛŋ, ni ka tɔbu ŋɔ daa na vuhi ni biɛɣu neei. Kpe ka  Dagbaŋ Wɔrizohi kanna ni bi gu ka taɣi Naa Suman Zoli. Bɛ ni ndaa nyɛ Tolon-Naa tooni, Gushe-Naa nudirigu zuɣu ni Kumbuŋ-Naa nuzaa zuɣu. Din niŋ ka Yɛlizoli-lana Laɣafu pili ba liribu, Wunyuɣiri Naa, Lɔɣubuya Naa mini Malitima ka deei duŋ Naa gili Naa Sumani niŋ sunsuuni. Saha ŋɔ, Yɛlizoli-lana Laɣafu tɔbihi kpuɣi taɣibu. Ka dihi ba labisi nyaaŋa nti kpa tɔbu maa ni pili shɛli. == Kundivihira == {{Reflist}} [[Pubu:Lahabaya zaa]] [[Pubu:Nam]] [[Pubu:Kaya]] hp4oxnrjfv5c764d5nyfzucawrabysp 44752 44748 2022-08-27T14:50:27Z Alhaj Darajaati 22 Added a link wikitext text/x-wiki {{Databox}} {{E-Class}} '''Yidantɔɣima''' ( Yɛlizolilan Laɣafu) Pɔi ka o daa ti ʒini nam gbana zuɣu, Yidantɔɣim (Yɛlizolilan Laɣafu) daa nyɛla bini mi so ka Afa mbe Yɛlizoli. Di mini o daa nyɛ paɣabia maa, o daa pahila ninvuɣu shɛm ban mali yaa lala saha maa. Ka bɛ zori o ni daa mali baŋsim ashili zaŋ kpa [[Alikuraan|Alikuraani]].<ref>{{Cite web|date=2020-04-23|title=The Magnificent Yidantɔɣim aka YƐlizolilan Laɣafu|url=https://www.sanatuzambang.info/2020/04/23/the-magnificent-yidantɔɣim-aka-yɛlizolilan-laɣafu/|access-date=2022-08-27|website=Sanatu Zambang|language=en-GB}}</ref> == Piligu == O ma [[Kpatu Naa Ashɛtu]] " Naawuni dijikini ku zo saa" daa nyɛla [[Naa Andani Jɛŋgbariga]] bipuɣiŋga " Yuɣimpini bili gɔhi n-tiligi ŋmɛri", Kpatu Naa Ashɛtu nyɛla [[Naa Yakubu Nantoo]] beli kpɛm'sani" nantoo chɛ biɛm ka mɔha gari kɔbiga, balim balim kɔligu ku cheei yom". Din boŋɔ ndaa chɛ ka Naa Yakubu Nantoo nyɛ Yɛlizolilan Laɣafu ŋahiba. Yani ni daa lu, ka nam maa lu Kpatu Naa Ashɛtu dunnoli ni dama ŋuni daa nyɛ kpɛma. Amaa o ni daa nyɛ paɣila zuɣu, o daa be katiŋ pam ni bi pii o, dama paɣa kutooi nyɛ Yaan-Naa. Bɛni daa vihi baɣisi be daa gbaai la Naa Suman Zoli, bilim bilim ku ŋma. Din zuɣu lahabali ni daa yina wuhi ni Sumani ka bɛ gbaai ni o ʒini Yani gbana zuɣu, Yidantɔɣim daa niŋla suhupiɛlli ni Yani gbana na be bi zuliya ni. Alizimba dali ka Naa Sumani lɛbi Gbewaa Zuu, Gbuɣinli, tihi ni mɔrilana, zuɣusaa mini tiŋlana, andunia lana. Bɛni yeli Yaan-Naa Suman zoli kparigu naai, Yɛlizolilan laɣafu ŋun daa be o ŋahiba nam ŋɔ dibu shee nti pahi o nyandoliba daa labi kuli Yɛlizoli. Bɛni daa kuna, ka o zani o ma sani ni bi niŋ suhupiɛlli dama bi daŋ maa di nasara. Yidantɔɣim ni kpe o ma sani, o ma daa bi larigi o nini. Bɛni puhi taba naai di fahimi, ka Yidantɔɣim yɛli" niti zuɣusuŋ ti daŋ maa nye nasara ". N ŋahiba Naa Suman Zoli di Yani gbana, ka Kpatu Naa Ashɛtu tuhi nintɔri sɔŋ tiŋa. Ka tim boli bia ni o zaŋmi saɣim na ti ti Yidantɔɣim ka o di ka labi yiŋa. N dɔɣi bia chɔɣifu, vi dima! Oiy Mma taali bo kan tum ti diri n-ŋɔ vi? Ka Yidantɔɣim bohi. Ka o ma lahi tuhi sɔŋ n yɛli " diyi pa dabiɛm lana, bi ŋuni n lari o ba turi?" n di vi. Ka daɣila a suhi piɛli mi a ŋahiba Miɛŋ Lana Yakubu ni bi nya Yani di? A dihi ma vi! Diyi pa ni nye paɣa zuɣu, mani n di tu ni n-nye Yaan-Naa ka a di nye Yaanabia, n zaɣisila Dagbaŋ nabihi ka kuli a ba ŋun daa nyɛ musulinsi baŋda dama baɣa daa yɛli ma ni nti yan dɔɣila dahinsheli ninvuɣ timsili n yi kuli a ba. Zuŋɔ, vi dima dama n daa niŋla yoli. A ŋahiba Yakubu ni tooi kpi ka bi di Yani, kati nyaangi maa kutooi lahi di Yani. Ka daɣila ŋɔ ka a booni nasara? A dihi ma vi! Bia so ni boli maa baa? Zaŋmi sohila saɣim nti Yidantɔɣim ka o di ka gbaai soli. Saha ŋɔ, Yelizoli Lana Laɣifu suhupielli zom barigi, n kpalim la suhuyiɣsili, namboɣu ni yɔlitɛm. Ka o baŋ ni ʒilinsili n di o,ni suhuyiɣsili ka o yɛli Mma " ni che ka a baŋ ni pa bia chɔɣifu n-nyema". Ni che ka n-ŋahiba Yakuba lee Yaan-Naa Dagbaŋ nim bori bee bi jɛ. Yelizoli Lana Laɣifu ka kpam yɛtɔɣa n daa bala( pakpaŋ dapal yɛlbierili, di ku biɛ ninyino). Ka o puhi o ma ka chɛbiso ka gbaai Yelizoli soli. Dahin yini asiba pinda, ka lahabali paai Zohɛ-Naa. Lahabali ŋɔ daa timsi pam nti ninyino, din zuɣu ka Zohɛ Naa daa ŋmaligi yi o zɔŋni ni o ti gbuligi lahabali nti Mba Duɣu " Yidantɔɣim ni o bori Naa Sumani yi Gbewaa yili ka o ŋahiba Miɛŋlan Yakubu lɛbi Yaan-Naa, o yɛli ya ni ti yi bi wum nti o ni bori shɛli maa, ni o ni liri o ŋahiba ka nyahi o nyuli taarihi kundinim puuni". Bo ka Yidantɔɣim ni tooi niŋ? Ka Yɔɣu Kpamba shɛb' yɛli. Chɛ ka o kana nti kpati! Amaa Zohɛ Naa daa nyɛla tɛhi waɣila lana ka o yɛli yi ban bohiri ni bo ka o ni tooi niŋ. Ʒɛlinsi n mali ya zaŋ kpa ninvuɣu so ŋun n-nyɛ o bee yi bi mila binshɛɣu yini yɛri maa. Zom yi yɛli ni o ni laba kuɣili, o nɔmi sɔŋ. Sokam ŋun be Dagbaŋ mi Yidantɔɣim ni mali yaa shem. Chɛli ya ka ti bohi n-nyɛ daliri din chɛ ka o bori ni o tuhi o ŋahiba ka ti lee bo maligu ntili. Gbuɣinli n bori o gbunɣiŋ kpee vuri, ti zaa mi o ni yi shɛli na. Amaa maligu ŋɔ daa bi nyɛ naba zani dama Yidantɔɣim yɛtɔɣa bi yisira. Zaŋmi ya n ŋahiba Naa Yakuba n lɛbi Yaan-Naa ka pa lala yini mali kuli, achiika binshɛɣu n kutooi daa nira nti paai ma yɛtɔɣa. Ka a yabdoo Yidantɔɣim daa yɛli n ka niya ni n tuhi so Dagbaŋ, n bi bori ni n kpaai zim, n ku bori mi ni Naa Sumani yi nayili ka n-ŋahiba Naa Yakuba lɛbi Yaan-Naa. Ka pa dini n niŋ ni liri ya. Alizimba dali nolɔɣu kukoli, ka Sankara-yilinima neei gomni wachi. Jaŋsi n-daa kuli deei tiŋ maa zaa, di dabiɛm zaa daa nyɛla bahi gba ni zora saha shɛli bi ni nya jaŋsi. Binshɛɣu be sunsuuni, ka ninkura maa yɛli. Yɛlizoli-lana Laɣafu II Saha shɛli wuntaŋ niti yan puhina, ka lahabali yi Gbewaa yili na ni Yidantɔɣim kperi na Yani ( Yendi). Gbewaa yili ŋɔ ku ŋam ʒim, ka Naa Sumani mini o sapashinima nti pahi Namɔɣilinsi kana nti zani so shɛli din kpari Bimbila polo. Ni ka tɔbu shɛli din tuhi Yɛlizoli-lana Laɣafu mini Naa Suman Zoli daa pili. Yɛlizoli-lana Laɣafu liribu maa daa nyɛla libigili ni dabiɛm. Naa Sumani sapashinima daa ka bɛni yɛn niŋ shɛm pahila bi tiri gbunni. Yɛlizoli-lana mini o nyaaga daa dihi la Naa Sumani tɔbihi n yaɣi Kulkpuni mini Tamali. Zaŋ chaŋ wuntaŋ puhili, Naa Sumani mini o sapashinima tiri gbunni hali ti paai Miɛŋ, ni ka tɔbu ŋɔ daa na vuhi ni biɛɣu neei. Kpe ka  Dagbaŋ Wɔrizohi kanna ni bi gu ka taɣi Naa Suman Zoli. Bɛ ni ndaa nyɛ Tolon-Naa tooni, Gushe-Naa nudirigu zuɣu ni Kumbuŋ-Naa nuzaa zuɣu. Din niŋ ka Yɛlizoli-lana Laɣafu pili ba liribu, Wunyuɣiri Naa, Lɔɣubuya Naa mini Malitima ka deei duŋ Naa gili Naa Sumani niŋ sunsuuni. Saha ŋɔ, Yɛlizoli-lana Laɣafu tɔbihi kpuɣi taɣibu. Ka dihi ba labisi nyaaŋa nti kpa tɔbu maa ni pili shɛli. == Kundivihira == {{Reflist}} [[Pubu:Lahabaya zaa]] [[Pubu:Nam]] [[Pubu:Kaya]] a0d4k0dou2rj4g9mour44uovh2c8urd 44755 44752 2022-08-27T14:56:42Z Alhaj Darajaati 22 Added a link wikitext text/x-wiki {{Databox}} {{E-Class}} '''Yidantɔɣima''' ( Yɛlizolilan Laɣafu) Pɔi ka o daa ti ʒini nam gbana zuɣu, Yidantɔɣim (Yɛlizolilan Laɣafu) daa nyɛla bini mi so ka Afa mbe Yɛlizoli. Di mini o daa nyɛ paɣabia maa, o daa pahila ninvuɣu shɛm ban mali yaa lala saha maa. Ka bɛ zori o ni daa mali baŋsim ashili zaŋ kpa [[Alikuraan|Alikuraani]].<ref>{{Cite web|date=2020-04-23|title=The Magnificent Yidantɔɣim aka YƐlizolilan Laɣafu|url=https://www.sanatuzambang.info/2020/04/23/the-magnificent-yidantɔɣim-aka-yɛlizolilan-laɣafu/|access-date=2022-08-27|website=Sanatu Zambang|language=en-GB}}</ref> == Piligu == O ma [[Kpatu Naa Ashɛtu]] " [[Naawuni]] dijikini ku zo saa" daa nyɛla [[Naa Andani Jɛŋgbariga]] bipuɣiŋga " Yuɣimpini bili gɔhi n-tiligi ŋmɛri", Kpatu Naa Ashɛtu nyɛla [[Naa Yakubu Nantoo]] beli kpɛm'sani" nantoo chɛ biɛm ka mɔha gari kɔbiga, balim balim kɔligu ku cheei yom". Din boŋɔ ndaa chɛ ka Naa Yakubu Nantoo nyɛ Yɛlizolilan Laɣafu ŋahiba. Yani ni daa lu, ka nam maa lu Kpatu Naa Ashɛtu dunnoli ni dama ŋuni daa nyɛ kpɛma. Amaa o ni daa nyɛ paɣila zuɣu, o daa be katiŋ pam ni bi pii o, dama paɣa kutooi nyɛ Yaan-Naa. Bɛni daa vihi baɣisi be daa gbaai la Naa Suman Zoli, bilim bilim ku ŋma. Din zuɣu lahabali ni daa yina wuhi ni Sumani ka bɛ gbaai ni o ʒini Yani gbana zuɣu, Yidantɔɣim daa niŋla suhupiɛlli ni Yani gbana na be bi zuliya ni. Alizimba dali ka Naa Sumani lɛbi Gbewaa Zuu, Gbuɣinli, tihi ni mɔrilana, zuɣusaa mini tiŋlana, andunia lana. Bɛni yeli Yaan-Naa Suman zoli kparigu naai, Yɛlizolilan laɣafu ŋun daa be o ŋahiba nam ŋɔ dibu shee nti pahi o nyandoliba daa labi kuli Yɛlizoli. Bɛni daa kuna, ka o zani o ma sani ni bi niŋ suhupiɛlli dama bi daŋ maa di nasara. Yidantɔɣim ni kpe o ma sani, o ma daa bi larigi o nini. Bɛni puhi taba naai di fahimi, ka Yidantɔɣim yɛli" niti zuɣusuŋ ti daŋ maa nye nasara ". N ŋahiba Naa Suman Zoli di Yani gbana, ka Kpatu Naa Ashɛtu tuhi nintɔri sɔŋ tiŋa. Ka tim boli bia ni o zaŋmi saɣim na ti ti Yidantɔɣim ka o di ka labi yiŋa. N dɔɣi bia chɔɣifu, vi dima! Oiy Mma taali bo kan tum ti diri n-ŋɔ vi? Ka Yidantɔɣim bohi. Ka o ma lahi tuhi sɔŋ n yɛli " diyi pa dabiɛm lana, bi ŋuni n lari o ba turi?" n di vi. Ka daɣila a suhi piɛli mi a ŋahiba Miɛŋ Lana Yakubu ni bi nya Yani di? A dihi ma vi! Diyi pa ni nye paɣa zuɣu, mani n di tu ni n-nye Yaan-Naa ka a di nye Yaanabia, n zaɣisila Dagbaŋ nabihi ka kuli a ba ŋun daa nyɛ musulinsi baŋda dama baɣa daa yɛli ma ni nti yan dɔɣila dahinsheli ninvuɣ timsili n yi kuli a ba. Zuŋɔ, vi dima dama n daa niŋla yoli. A ŋahiba Yakubu ni tooi kpi ka bi di Yani, kati nyaangi maa kutooi lahi di Yani. Ka daɣila ŋɔ ka a booni nasara? A dihi ma vi! Bia so ni boli maa baa? Zaŋmi sohila saɣim nti Yidantɔɣim ka o di ka gbaai soli. Saha ŋɔ, Yelizoli Lana Laɣifu suhupielli zom barigi, n kpalim la suhuyiɣsili, namboɣu ni yɔlitɛm. Ka o baŋ ni ʒilinsili n di o,ni suhuyiɣsili ka o yɛli Mma " ni che ka a baŋ ni pa bia chɔɣifu n-nyema". Ni che ka n-ŋahiba Yakuba lee Yaan-Naa Dagbaŋ nim bori bee bi jɛ. Yelizoli Lana Laɣifu ka kpam yɛtɔɣa n daa bala( pakpaŋ dapal yɛlbierili, di ku biɛ ninyino). Ka o puhi o ma ka chɛbiso ka gbaai Yelizoli soli. Dahin yini asiba pinda, ka lahabali paai Zohɛ-Naa. Lahabali ŋɔ daa timsi pam nti ninyino, din zuɣu ka Zohɛ Naa daa ŋmaligi yi o zɔŋni ni o ti gbuligi lahabali nti Mba Duɣu " Yidantɔɣim ni o bori Naa Sumani yi Gbewaa yili ka o ŋahiba Miɛŋlan Yakubu lɛbi Yaan-Naa, o yɛli ya ni ti yi bi wum nti o ni bori shɛli maa, ni o ni liri o ŋahiba ka nyahi o nyuli taarihi kundinim puuni". Bo ka Yidantɔɣim ni tooi niŋ? Ka Yɔɣu Kpamba shɛb' yɛli. Chɛ ka o kana nti kpati! Amaa Zohɛ Naa daa nyɛla tɛhi waɣila lana ka o yɛli yi ban bohiri ni bo ka o ni tooi niŋ. Ʒɛlinsi n mali ya zaŋ kpa ninvuɣu so ŋun n-nyɛ o bee yi bi mila binshɛɣu yini yɛri maa. Zom yi yɛli ni o ni laba kuɣili, o nɔmi sɔŋ. Sokam ŋun be Dagbaŋ mi Yidantɔɣim ni mali yaa shem. Chɛli ya ka ti bohi n-nyɛ daliri din chɛ ka o bori ni o tuhi o ŋahiba ka ti lee bo maligu ntili. Gbuɣinli n bori o gbunɣiŋ kpee vuri, ti zaa mi o ni yi shɛli na. Amaa maligu ŋɔ daa bi nyɛ naba zani dama Yidantɔɣim yɛtɔɣa bi yisira. Zaŋmi ya n ŋahiba Naa Yakuba n lɛbi Yaan-Naa ka pa lala yini mali kuli, achiika binshɛɣu n kutooi daa nira nti paai ma yɛtɔɣa. Ka a yabdoo Yidantɔɣim daa yɛli n ka niya ni n tuhi so Dagbaŋ, n bi bori ni n kpaai zim, n ku bori mi ni Naa Sumani yi nayili ka n-ŋahiba Naa Yakuba lɛbi Yaan-Naa. Ka pa dini n niŋ ni liri ya. Alizimba dali nolɔɣu kukoli, ka Sankara-yilinima neei gomni wachi. Jaŋsi n-daa kuli deei tiŋ maa zaa, di dabiɛm zaa daa nyɛla bahi gba ni zora saha shɛli bi ni nya jaŋsi. Binshɛɣu be sunsuuni, ka ninkura maa yɛli. Yɛlizoli-lana Laɣafu II Saha shɛli wuntaŋ niti yan puhina, ka lahabali yi Gbewaa yili na ni Yidantɔɣim kperi na Yani ( Yendi). Gbewaa yili ŋɔ ku ŋam ʒim, ka Naa Sumani mini o sapashinima nti pahi Namɔɣilinsi kana nti zani so shɛli din kpari Bimbila polo. Ni ka tɔbu shɛli din tuhi Yɛlizoli-lana Laɣafu mini Naa Suman Zoli daa pili. Yɛlizoli-lana Laɣafu liribu maa daa nyɛla libigili ni dabiɛm. Naa Sumani sapashinima daa ka bɛni yɛn niŋ shɛm pahila bi tiri gbunni. Yɛlizoli-lana mini o nyaaga daa dihi la Naa Sumani tɔbihi n yaɣi Kulkpuni mini Tamali. Zaŋ chaŋ wuntaŋ puhili, Naa Sumani mini o sapashinima tiri gbunni hali ti paai Miɛŋ, ni ka tɔbu ŋɔ daa na vuhi ni biɛɣu neei. Kpe ka  Dagbaŋ Wɔrizohi kanna ni bi gu ka taɣi Naa Suman Zoli. Bɛ ni ndaa nyɛ Tolon-Naa tooni, Gushe-Naa nudirigu zuɣu ni Kumbuŋ-Naa nuzaa zuɣu. Din niŋ ka Yɛlizoli-lana Laɣafu pili ba liribu, Wunyuɣiri Naa, Lɔɣubuya Naa mini Malitima ka deei duŋ Naa gili Naa Sumani niŋ sunsuuni. Saha ŋɔ, Yɛlizoli-lana Laɣafu tɔbihi kpuɣi taɣibu. Ka dihi ba labisi nyaaŋa nti kpa tɔbu maa ni pili shɛli. == Kundivihira == {{Reflist}} [[Pubu:Lahabaya zaa]] [[Pubu:Nam]] [[Pubu:Kaya]] pcdjhqafgr5ahjpvdx0ze0dtb75awcg 44757 44755 2022-08-27T14:58:29Z Alhaj Darajaati 22 Added a link wikitext text/x-wiki {{Databox}} {{E-Class}} '''Yidantɔɣima''' ( Yɛlizolilan Laɣafu) Pɔi ka o daa ti ʒini nam gbana zuɣu, Yidantɔɣim (Yɛlizolilan Laɣafu) daa nyɛla bini mi so ka Afa mbe Yɛlizoli. Di mini o daa nyɛ paɣabia maa, o daa pahila ninvuɣu shɛm ban mali yaa lala saha maa. Ka bɛ zori o ni daa mali baŋsim ashili zaŋ kpa [[Alikuraan|Alikuraani]].<ref>{{Cite web|date=2020-04-23|title=The Magnificent Yidantɔɣim aka YƐlizolilan Laɣafu|url=https://www.sanatuzambang.info/2020/04/23/the-magnificent-yidantɔɣim-aka-yɛlizolilan-laɣafu/|access-date=2022-08-27|website=Sanatu Zambang|language=en-GB}}</ref> == Piligu == O ma [[Kpatu Naa Ashɛtu]] " [[Naawuni]] dijikini ku zo saa" daa nyɛla [[Naa Andani Jɛŋgbariga]] bipuɣiŋga " Yuɣimpini bili gɔhi n-tiligi ŋmɛri", Kpatu Naa Ashɛtu nyɛla [[Naa Yakubu Nantoo]] beli kpɛm'sani" nantoo chɛ biɛm ka mɔha gari kɔbiga, balim balim kɔligu ku cheei yom". Din boŋɔ ndaa chɛ ka Naa Yakubu Nantoo nyɛ Yɛlizolilan Laɣafu ŋahiba. [[Yani]] ni daa lu, ka nam maa lu Kpatu Naa Ashɛtu dunnoli ni dama ŋuni daa nyɛ kpɛma. Amaa o ni daa nyɛ paɣila zuɣu, o daa be katiŋ pam ni bi pii o, dama paɣa kutooi nyɛ Yaan-Naa. Bɛni daa vihi baɣisi be daa gbaai la Naa Suman Zoli, bilim bilim ku ŋma. Din zuɣu lahabali ni daa yina wuhi ni Sumani ka bɛ gbaai ni o ʒini Yani gbana zuɣu, Yidantɔɣim daa niŋla suhupiɛlli ni Yani gbana na be bi zuliya ni. Alizimba dali ka Naa Sumani lɛbi Gbewaa Zuu, Gbuɣinli, tihi ni mɔrilana, zuɣusaa mini tiŋlana, andunia lana. Bɛni yeli Yaan-Naa Suman zoli kparigu naai, Yɛlizolilan laɣafu ŋun daa be o ŋahiba nam ŋɔ dibu shee nti pahi o nyandoliba daa labi kuli Yɛlizoli. Bɛni daa kuna, ka o zani o ma sani ni bi niŋ suhupiɛlli dama bi daŋ maa di nasara. Yidantɔɣim ni kpe o ma sani, o ma daa bi larigi o nini. Bɛni puhi taba naai di fahimi, ka Yidantɔɣim yɛli" niti zuɣusuŋ ti daŋ maa nye nasara ". N ŋahiba Naa Suman Zoli di Yani gbana, ka Kpatu Naa Ashɛtu tuhi nintɔri sɔŋ tiŋa. Ka tim boli bia ni o zaŋmi saɣim na ti ti Yidantɔɣim ka o di ka labi yiŋa. N dɔɣi bia chɔɣifu, vi dima! Oiy Mma taali bo kan tum ti diri n-ŋɔ vi? Ka Yidantɔɣim bohi. Ka o ma lahi tuhi sɔŋ n yɛli " diyi pa dabiɛm lana, bi ŋuni n lari o ba turi?" n di vi. Ka daɣila a suhi piɛli mi a ŋahiba Miɛŋ Lana Yakubu ni bi nya Yani di? A dihi ma vi! Diyi pa ni nye paɣa zuɣu, mani n di tu ni n-nye Yaan-Naa ka a di nye Yaanabia, n zaɣisila Dagbaŋ nabihi ka kuli a ba ŋun daa nyɛ musulinsi baŋda dama baɣa daa yɛli ma ni nti yan dɔɣila dahinsheli ninvuɣ timsili n yi kuli a ba. Zuŋɔ, vi dima dama n daa niŋla yoli. A ŋahiba Yakubu ni tooi kpi ka bi di Yani, kati nyaangi maa kutooi lahi di Yani. Ka daɣila ŋɔ ka a booni nasara? A dihi ma vi! Bia so ni boli maa baa? Zaŋmi sohila saɣim nti Yidantɔɣim ka o di ka gbaai soli. Saha ŋɔ, Yelizoli Lana Laɣifu suhupielli zom barigi, n kpalim la suhuyiɣsili, namboɣu ni yɔlitɛm. Ka o baŋ ni ʒilinsili n di o,ni suhuyiɣsili ka o yɛli Mma " ni che ka a baŋ ni pa bia chɔɣifu n-nyema". Ni che ka n-ŋahiba Yakuba lee Yaan-Naa Dagbaŋ nim bori bee bi jɛ. Yelizoli Lana Laɣifu ka kpam yɛtɔɣa n daa bala( pakpaŋ dapal yɛlbierili, di ku biɛ ninyino). Ka o puhi o ma ka chɛbiso ka gbaai Yelizoli soli. Dahin yini asiba pinda, ka lahabali paai Zohɛ-Naa. Lahabali ŋɔ daa timsi pam nti ninyino, din zuɣu ka Zohɛ Naa daa ŋmaligi yi o zɔŋni ni o ti gbuligi lahabali nti Mba Duɣu " Yidantɔɣim ni o bori Naa Sumani yi Gbewaa yili ka o ŋahiba Miɛŋlan Yakubu lɛbi Yaan-Naa, o yɛli ya ni ti yi bi wum nti o ni bori shɛli maa, ni o ni liri o ŋahiba ka nyahi o nyuli taarihi kundinim puuni". Bo ka Yidantɔɣim ni tooi niŋ? Ka Yɔɣu Kpamba shɛb' yɛli. Chɛ ka o kana nti kpati! Amaa Zohɛ Naa daa nyɛla tɛhi waɣila lana ka o yɛli yi ban bohiri ni bo ka o ni tooi niŋ. Ʒɛlinsi n mali ya zaŋ kpa ninvuɣu so ŋun n-nyɛ o bee yi bi mila binshɛɣu yini yɛri maa. Zom yi yɛli ni o ni laba kuɣili, o nɔmi sɔŋ. Sokam ŋun be Dagbaŋ mi Yidantɔɣim ni mali yaa shem. Chɛli ya ka ti bohi n-nyɛ daliri din chɛ ka o bori ni o tuhi o ŋahiba ka ti lee bo maligu ntili. Gbuɣinli n bori o gbunɣiŋ kpee vuri, ti zaa mi o ni yi shɛli na. Amaa maligu ŋɔ daa bi nyɛ naba zani dama Yidantɔɣim yɛtɔɣa bi yisira. Zaŋmi ya n ŋahiba Naa Yakuba n lɛbi Yaan-Naa ka pa lala yini mali kuli, achiika binshɛɣu n kutooi daa nira nti paai ma yɛtɔɣa. Ka a yabdoo Yidantɔɣim daa yɛli n ka niya ni n tuhi so Dagbaŋ, n bi bori ni n kpaai zim, n ku bori mi ni Naa Sumani yi nayili ka n-ŋahiba Naa Yakuba lɛbi Yaan-Naa. Ka pa dini n niŋ ni liri ya. Alizimba dali nolɔɣu kukoli, ka Sankara-yilinima neei gomni wachi. Jaŋsi n-daa kuli deei tiŋ maa zaa, di dabiɛm zaa daa nyɛla bahi gba ni zora saha shɛli bi ni nya jaŋsi. Binshɛɣu be sunsuuni, ka ninkura maa yɛli. Yɛlizoli-lana Laɣafu II Saha shɛli wuntaŋ niti yan puhina, ka lahabali yi Gbewaa yili na ni Yidantɔɣim kperi na Yani ( Yendi). Gbewaa yili ŋɔ ku ŋam ʒim, ka Naa Sumani mini o sapashinima nti pahi Namɔɣilinsi kana nti zani so shɛli din kpari Bimbila polo. Ni ka tɔbu shɛli din tuhi Yɛlizoli-lana Laɣafu mini Naa Suman Zoli daa pili. Yɛlizoli-lana Laɣafu liribu maa daa nyɛla libigili ni dabiɛm. Naa Sumani sapashinima daa ka bɛni yɛn niŋ shɛm pahila bi tiri gbunni. Yɛlizoli-lana mini o nyaaga daa dihi la Naa Sumani tɔbihi n yaɣi Kulkpuni mini Tamali. Zaŋ chaŋ wuntaŋ puhili, Naa Sumani mini o sapashinima tiri gbunni hali ti paai Miɛŋ, ni ka tɔbu ŋɔ daa na vuhi ni biɛɣu neei. Kpe ka  Dagbaŋ Wɔrizohi kanna ni bi gu ka taɣi Naa Suman Zoli. Bɛ ni ndaa nyɛ Tolon-Naa tooni, Gushe-Naa nudirigu zuɣu ni Kumbuŋ-Naa nuzaa zuɣu. Din niŋ ka Yɛlizoli-lana Laɣafu pili ba liribu, Wunyuɣiri Naa, Lɔɣubuya Naa mini Malitima ka deei duŋ Naa gili Naa Sumani niŋ sunsuuni. Saha ŋɔ, Yɛlizoli-lana Laɣafu tɔbihi kpuɣi taɣibu. Ka dihi ba labisi nyaaŋa nti kpa tɔbu maa ni pili shɛli. == Kundivihira == {{Reflist}} [[Pubu:Lahabaya zaa]] [[Pubu:Nam]] [[Pubu:Kaya]] acxho7bw9j0vqwqxjnoqahris82rbrx 44760 44757 2022-08-27T15:03:17Z Alhaj Darajaati 22 Added a link wikitext text/x-wiki {{Databox}} {{E-Class}} '''Yidantɔɣima''' ( Yɛlizolilan Laɣafu) Pɔi ka o daa ti ʒini nam gbana zuɣu, Yidantɔɣim (Yɛlizolilan Laɣafu) daa nyɛla bini mi so ka Afa mbe Yɛlizoli. Di mini o daa nyɛ paɣabia maa, o daa pahila ninvuɣu shɛm ban mali yaa lala saha maa. Ka bɛ zori o ni daa mali baŋsim ashili zaŋ kpa [[Alikuraan|Alikuraani]].<ref>{{Cite web|date=2020-04-23|title=The Magnificent Yidantɔɣim aka YƐlizolilan Laɣafu|url=https://www.sanatuzambang.info/2020/04/23/the-magnificent-yidantɔɣim-aka-yɛlizolilan-laɣafu/|access-date=2022-08-27|website=Sanatu Zambang|language=en-GB}}</ref> == Piligu == O ma [[Kpatu Naa Ashɛtu]] " [[Naawuni]] dijikini ku zo saa" daa nyɛla [[Naa Andani Jɛŋgbariga]] bipuɣiŋga " [[Yuɣimpini]] bili gɔhi n-tiligi ŋmɛri", Kpatu Naa Ashɛtu nyɛla [[Naa Yakubu Nantoo]] beli kpɛm'sani" nantoo chɛ biɛm ka mɔha gari kɔbiga, balim balim kɔligu ku cheei yom". Din boŋɔ ndaa chɛ ka Naa Yakubu Nantoo nyɛ Yɛlizolilan Laɣafu ŋahiba. [[Yani]] ni daa lu, ka nam maa lu Kpatu Naa Ashɛtu dunnoli ni dama ŋuni daa nyɛ kpɛma. Amaa o ni daa nyɛ paɣila zuɣu, o daa be katiŋ pam ni bi pii o, dama paɣa kutooi nyɛ Yaan-Naa. Bɛni daa vihi baɣisi be daa gbaai la Naa Suman Zoli, bilim bilim ku ŋma. Din zuɣu lahabali ni daa yina wuhi ni Sumani ka bɛ gbaai ni o ʒini Yani gbana zuɣu, Yidantɔɣim daa niŋla suhupiɛlli ni Yani gbana na be bi zuliya ni. Alizimba dali ka Naa Sumani lɛbi Gbewaa Zuu, Gbuɣinli, tihi ni mɔrilana, zuɣusaa mini tiŋlana, andunia lana. Bɛni yeli Yaan-Naa Suman zoli kparigu naai, Yɛlizolilan laɣafu ŋun daa be o ŋahiba nam ŋɔ dibu shee nti pahi o nyandoliba daa labi kuli Yɛlizoli. Bɛni daa kuna, ka o zani o ma sani ni bi niŋ suhupiɛlli dama bi daŋ maa di nasara. Yidantɔɣim ni kpe o ma sani, o ma daa bi larigi o nini. Bɛni puhi taba naai di fahimi, ka Yidantɔɣim yɛli" niti zuɣusuŋ ti daŋ maa nye nasara ". N ŋahiba Naa Suman Zoli di Yani gbana, ka Kpatu Naa Ashɛtu tuhi nintɔri sɔŋ tiŋa. Ka tim boli bia ni o zaŋmi saɣim na ti ti Yidantɔɣim ka o di ka labi yiŋa. N dɔɣi bia chɔɣifu, vi dima! Oiy Mma taali bo kan tum ti diri n-ŋɔ vi? Ka Yidantɔɣim bohi. Ka o ma lahi tuhi sɔŋ n yɛli " diyi pa dabiɛm lana, bi ŋuni n lari o ba turi?" n di vi. Ka daɣila a suhi piɛli mi a ŋahiba Miɛŋ Lana Yakubu ni bi nya Yani di? A dihi ma vi! Diyi pa ni nye paɣa zuɣu, mani n di tu ni n-nye Yaan-Naa ka a di nye Yaanabia, n zaɣisila Dagbaŋ nabihi ka kuli a ba ŋun daa nyɛ musulinsi baŋda dama baɣa daa yɛli ma ni nti yan dɔɣila dahinsheli ninvuɣ timsili n yi kuli a ba. Zuŋɔ, vi dima dama n daa niŋla yoli. A ŋahiba Yakubu ni tooi kpi ka bi di Yani, kati nyaangi maa kutooi lahi di Yani. Ka daɣila ŋɔ ka a booni nasara? A dihi ma vi! Bia so ni boli maa baa? Zaŋmi sohila saɣim nti Yidantɔɣim ka o di ka gbaai soli. Saha ŋɔ, Yelizoli Lana Laɣifu suhupielli zom barigi, n kpalim la suhuyiɣsili, namboɣu ni yɔlitɛm. Ka o baŋ ni ʒilinsili n di o,ni suhuyiɣsili ka o yɛli Mma " ni che ka a baŋ ni pa bia chɔɣifu n-nyema". Ni che ka n-ŋahiba Yakuba lee Yaan-Naa Dagbaŋ nim bori bee bi jɛ. Yelizoli Lana Laɣifu ka kpam yɛtɔɣa n daa bala( pakpaŋ dapal yɛlbierili, di ku biɛ ninyino). Ka o puhi o ma ka chɛbiso ka gbaai Yelizoli soli. Dahin yini asiba pinda, ka lahabali paai Zohɛ-Naa. Lahabali ŋɔ daa timsi pam nti ninyino, din zuɣu ka Zohɛ Naa daa ŋmaligi yi o zɔŋni ni o ti gbuligi lahabali nti Mba Duɣu " Yidantɔɣim ni o bori Naa Sumani yi Gbewaa yili ka o ŋahiba Miɛŋlan Yakubu lɛbi Yaan-Naa, o yɛli ya ni ti yi bi wum nti o ni bori shɛli maa, ni o ni liri o ŋahiba ka nyahi o nyuli taarihi kundinim puuni". Bo ka Yidantɔɣim ni tooi niŋ? Ka Yɔɣu Kpamba shɛb' yɛli. Chɛ ka o kana nti kpati! Amaa Zohɛ Naa daa nyɛla tɛhi waɣila lana ka o yɛli yi ban bohiri ni bo ka o ni tooi niŋ. Ʒɛlinsi n mali ya zaŋ kpa ninvuɣu so ŋun n-nyɛ o bee yi bi mila binshɛɣu yini yɛri maa. Zom yi yɛli ni o ni laba kuɣili, o nɔmi sɔŋ. Sokam ŋun be Dagbaŋ mi Yidantɔɣim ni mali yaa shem. Chɛli ya ka ti bohi n-nyɛ daliri din chɛ ka o bori ni o tuhi o ŋahiba ka ti lee bo maligu ntili. Gbuɣinli n bori o gbunɣiŋ kpee vuri, ti zaa mi o ni yi shɛli na. Amaa maligu ŋɔ daa bi nyɛ naba zani dama Yidantɔɣim yɛtɔɣa bi yisira. Zaŋmi ya n ŋahiba Naa Yakuba n lɛbi Yaan-Naa ka pa lala yini mali kuli, achiika binshɛɣu n kutooi daa nira nti paai ma yɛtɔɣa. Ka a yabdoo Yidantɔɣim daa yɛli n ka niya ni n tuhi so Dagbaŋ, n bi bori ni n kpaai zim, n ku bori mi ni Naa Sumani yi nayili ka n-ŋahiba Naa Yakuba lɛbi Yaan-Naa. Ka pa dini n niŋ ni liri ya. Alizimba dali nolɔɣu kukoli, ka Sankara-yilinima neei gomni wachi. Jaŋsi n-daa kuli deei tiŋ maa zaa, di dabiɛm zaa daa nyɛla bahi gba ni zora saha shɛli bi ni nya jaŋsi. Binshɛɣu be sunsuuni, ka ninkura maa yɛli. Yɛlizoli-lana Laɣafu II Saha shɛli wuntaŋ niti yan puhina, ka lahabali yi Gbewaa yili na ni Yidantɔɣim kperi na Yani ( Yendi). Gbewaa yili ŋɔ ku ŋam ʒim, ka Naa Sumani mini o sapashinima nti pahi Namɔɣilinsi kana nti zani so shɛli din kpari Bimbila polo. Ni ka tɔbu shɛli din tuhi Yɛlizoli-lana Laɣafu mini Naa Suman Zoli daa pili. Yɛlizoli-lana Laɣafu liribu maa daa nyɛla libigili ni dabiɛm. Naa Sumani sapashinima daa ka bɛni yɛn niŋ shɛm pahila bi tiri gbunni. Yɛlizoli-lana mini o nyaaga daa dihi la Naa Sumani tɔbihi n yaɣi Kulkpuni mini Tamali. Zaŋ chaŋ wuntaŋ puhili, Naa Sumani mini o sapashinima tiri gbunni hali ti paai Miɛŋ, ni ka tɔbu ŋɔ daa na vuhi ni biɛɣu neei. Kpe ka  Dagbaŋ Wɔrizohi kanna ni bi gu ka taɣi Naa Suman Zoli. Bɛ ni ndaa nyɛ Tolon-Naa tooni, Gushe-Naa nudirigu zuɣu ni Kumbuŋ-Naa nuzaa zuɣu. Din niŋ ka Yɛlizoli-lana Laɣafu pili ba liribu, Wunyuɣiri Naa, Lɔɣubuya Naa mini Malitima ka deei duŋ Naa gili Naa Sumani niŋ sunsuuni. Saha ŋɔ, Yɛlizoli-lana Laɣafu tɔbihi kpuɣi taɣibu. Ka dihi ba labisi nyaaŋa nti kpa tɔbu maa ni pili shɛli. == Kundivihira == {{Reflist}} [[Pubu:Lahabaya zaa]] [[Pubu:Nam]] [[Pubu:Kaya]] 8mzc9hu17oash3pyqnusvadqnr6aere 44761 44760 2022-08-27T15:05:33Z Alhaj Darajaati 22 Added a link wikitext text/x-wiki {{Databox}} {{E-Class}} '''Yidantɔɣima''' ( Yɛlizolilan Laɣafu) Pɔi ka o daa ti ʒini nam gbana zuɣu, Yidantɔɣim (Yɛlizolilan Laɣafu) daa nyɛla bini mi so ka Afa mbe Yɛlizoli. Di mini o daa nyɛ paɣabia maa, o daa pahila ninvuɣu shɛm ban mali yaa lala saha maa. Ka bɛ zori o ni daa mali baŋsim ashili zaŋ kpa [[Alikuraan|Alikuraani]].<ref>{{Cite web|date=2020-04-23|title=The Magnificent Yidantɔɣim aka YƐlizolilan Laɣafu|url=https://www.sanatuzambang.info/2020/04/23/the-magnificent-yidantɔɣim-aka-yɛlizolilan-laɣafu/|access-date=2022-08-27|website=Sanatu Zambang|language=en-GB}}</ref> == Piligu == O ma [[Kpatu Naa Ashɛtu]] " [[Naawuni]] dijikini ku zo saa" daa nyɛla [[Naa Andani Jɛŋgbariga]] bipuɣiŋga " [[Yuɣimpini]] bili gɔhi n-tiligi ŋmɛri", Kpatu Naa Ashɛtu nyɛla [[Naa Yakubu Nantoo]] beli kpɛm'sani" nantoo chɛ biɛm ka mɔha gari kɔbiga, balim balim kɔligu ku cheei yom". Din boŋɔ ndaa chɛ ka Naa Yakubu Nantoo nyɛ Yɛlizolilan Laɣafu ŋahiba. [[Yani]] ni daa lu, ka nam maa lu Kpatu Naa Ashɛtu dunnoli ni dama ŋuni daa nyɛ kpɛma. Amaa o ni daa nyɛ paɣila zuɣu, o daa be katiŋ pam ni bi pii o, dama paɣa kutooi nyɛ Yaan-Naa. Bɛni daa vihi baɣisi be daa gbaai la [[Naa Suman Zoli]], bilim bilim ku ŋma. Din zuɣu lahabali ni daa yina wuhi ni Sumani ka bɛ gbaai ni o ʒini Yani gbana zuɣu, Yidantɔɣim daa niŋla suhupiɛlli ni Yani gbana na be bi zuliya ni. Alizimba dali ka Naa Sumani lɛbi Gbewaa Zuu, Gbuɣinli, tihi ni mɔrilana, zuɣusaa mini tiŋlana, andunia lana. Bɛni yeli Yaan-Naa Suman zoli kparigu naai, Yɛlizolilan laɣafu ŋun daa be o ŋahiba nam ŋɔ dibu shee nti pahi o nyandoliba daa labi kuli Yɛlizoli. Bɛni daa kuna, ka o zani o ma sani ni bi niŋ suhupiɛlli dama bi daŋ maa di nasara. Yidantɔɣim ni kpe o ma sani, o ma daa bi larigi o nini. Bɛni puhi taba naai di fahimi, ka Yidantɔɣim yɛli" niti zuɣusuŋ ti daŋ maa nye nasara ".N ŋahiba Naa Suman Zoli di Yani gbana, ka Kpatu Naa Ashɛtu tuhi nintɔri sɔŋ tiŋa. Ka tim boli bia ni o zaŋmi saɣim na ti ti Yidantɔɣim ka o di ka labi yiŋa. N dɔɣi bia chɔɣifu, vi dima! Oiy Mma taali bo kan tum ti diri n-ŋɔ vi? Ka Yidantɔɣim bohi. Ka o ma lahi tuhi sɔŋ n yɛli " diyi pa dabiɛm lana, bi ŋuni n lari o ba turi?" n di vi. Ka daɣila a suhi piɛli mi a ŋahiba Miɛŋ Lana Yakubu ni bi nya Yani di? A dihi ma vi! Diyi pa ni nye paɣa zuɣu, mani n di tu ni n-nye Yaan-Naa ka a di nye Yaanabia, n zaɣisila Dagbaŋ nabihi ka kuli a ba ŋun daa nyɛ musulinsi baŋda dama baɣa daa yɛli ma ni nti yan dɔɣila dahinsheli ninvuɣ timsili n yi kuli a ba. Zuŋɔ, vi dima dama n daa niŋla yoli. A ŋahiba Yakubu ni tooi kpi ka bi di Yani, kati nyaangi maa kutooi lahi di Yani. Ka daɣila ŋɔ ka a booni nasara? A dihi ma vi! Bia so ni boli maa baa? Zaŋmi sohila saɣim nti Yidantɔɣim ka o di ka gbaai soli. Saha ŋɔ, Yelizoli Lana Laɣifu suhupielli zom barigi, n kpalim la suhuyiɣsili, namboɣu ni yɔlitɛm. Ka o baŋ ni ʒilinsili n di o,ni suhuyiɣsili ka o yɛli Mma " ni che ka a baŋ ni pa bia chɔɣifu n-nyema". Ni che ka n-ŋahiba Yakuba lee Yaan-Naa Dagbaŋ nim bori bee bi jɛ. Yelizoli Lana Laɣifu ka kpam yɛtɔɣa n daa bala( pakpaŋ dapal yɛlbierili, di ku biɛ ninyino). Ka o puhi o ma ka chɛbiso ka gbaai Yelizoli soli. Dahin yini asiba pinda, ka lahabali paai Zohɛ-Naa. Lahabali ŋɔ daa timsi pam nti ninyino, din zuɣu ka Zohɛ Naa daa ŋmaligi yi o zɔŋni ni o ti gbuligi lahabali nti Mba Duɣu " Yidantɔɣim ni o bori Naa Sumani yi Gbewaa yili ka o ŋahiba Miɛŋlan Yakubu lɛbi Yaan-Naa, o yɛli ya ni ti yi bi wum nti o ni bori shɛli maa, ni o ni liri o ŋahiba ka nyahi o nyuli taarihi kundinim puuni". Bo ka Yidantɔɣim ni tooi niŋ? Ka Yɔɣu Kpamba shɛb' yɛli. Chɛ ka o kana nti kpati! Amaa Zohɛ Naa daa nyɛla tɛhi waɣila lana ka o yɛli yi ban bohiri ni bo ka o ni tooi niŋ. Ʒɛlinsi n mali ya zaŋ kpa ninvuɣu so ŋun n-nyɛ o bee yi bi mila binshɛɣu yini yɛri maa. Zom yi yɛli ni o ni laba kuɣili, o nɔmi sɔŋ. Sokam ŋun be Dagbaŋ mi Yidantɔɣim ni mali yaa shem. Chɛli ya ka ti bohi n-nyɛ daliri din chɛ ka o bori ni o tuhi o ŋahiba ka ti lee bo maligu ntili. Gbuɣinli n bori o gbunɣiŋ kpee vuri, ti zaa mi o ni yi shɛli na. Amaa maligu ŋɔ daa bi nyɛ naba zani dama Yidantɔɣim yɛtɔɣa bi yisira. Zaŋmi ya n ŋahiba Naa Yakuba n lɛbi Yaan-Naa ka pa lala yini mali kuli, achiika binshɛɣu n kutooi daa nira nti paai ma yɛtɔɣa. Ka a yabdoo Yidantɔɣim daa yɛli n ka niya ni n tuhi so Dagbaŋ, n bi bori ni n kpaai zim, n ku bori mi ni Naa Sumani yi nayili ka n-ŋahiba Naa Yakuba lɛbi Yaan-Naa. Ka pa dini n niŋ ni liri ya. Alizimba dali nolɔɣu kukoli, ka Sankara-yilinima neei gomni wachi. Jaŋsi n-daa kuli deei tiŋ maa zaa, di dabiɛm zaa daa nyɛla bahi gba ni zora saha shɛli bi ni nya jaŋsi. Binshɛɣu be sunsuuni, ka ninkura maa yɛli. Yɛlizoli-lana Laɣafu II Saha shɛli wuntaŋ niti yan puhina, ka lahabali yi Gbewaa yili na ni Yidantɔɣim kperi na Yani ( Yendi). Gbewaa yili ŋɔ ku ŋam ʒim, ka Naa Sumani mini o sapashinima nti pahi Namɔɣilinsi kana nti zani so shɛli din kpari Bimbila polo. Ni ka tɔbu shɛli din tuhi Yɛlizoli-lana Laɣafu mini Naa Suman Zoli daa pili. Yɛlizoli-lana Laɣafu liribu maa daa nyɛla libigili ni dabiɛm. Naa Sumani sapashinima daa ka bɛni yɛn niŋ shɛm pahila bi tiri gbunni. Yɛlizoli-lana mini o nyaaga daa dihi la Naa Sumani tɔbihi n yaɣi Kulkpuni mini Tamali. Zaŋ chaŋ wuntaŋ puhili, Naa Sumani mini o sapashinima tiri gbunni hali ti paai Miɛŋ, ni ka tɔbu ŋɔ daa na vuhi ni biɛɣu neei. Kpe ka  Dagbaŋ Wɔrizohi kanna ni bi gu ka taɣi Naa Suman Zoli. Bɛ ni ndaa nyɛ Tolon-Naa tooni, Gushe-Naa nudirigu zuɣu ni Kumbuŋ-Naa nuzaa zuɣu. Din niŋ ka Yɛlizoli-lana Laɣafu pili ba liribu, Wunyuɣiri Naa, Lɔɣubuya Naa mini Malitima ka deei duŋ Naa gili Naa Sumani niŋ sunsuuni. Saha ŋɔ, Yɛlizoli-lana Laɣafu tɔbihi kpuɣi taɣibu. Ka dihi ba labisi nyaaŋa nti kpa tɔbu maa ni pili shɛli. == Kundivihira == {{Reflist}} [[Pubu:Lahabaya zaa]] [[Pubu:Nam]] [[Pubu:Kaya]] 0cf28r5u1hrsxkrodulx7ibrz3tvy7h 44762 44761 2022-08-27T15:09:21Z Alhaj Darajaati 22 Added a link wikitext text/x-wiki {{Databox}} {{E-Class}} '''Yidantɔɣima''' ( Yɛlizolilan Laɣafu) Pɔi ka o daa ti ʒini nam gbana zuɣu, Yidantɔɣim (Yɛlizolilan Laɣafu) daa nyɛla bini mi so ka Afa mbe Yɛlizoli. Di mini o daa nyɛ paɣabia maa, o daa pahila ninvuɣu shɛm ban mali yaa lala saha maa. Ka bɛ zori o ni daa mali baŋsim ashili zaŋ kpa [[Alikuraan|Alikuraani]].<ref>{{Cite web|date=2020-04-23|title=The Magnificent Yidantɔɣim aka YƐlizolilan Laɣafu|url=https://www.sanatuzambang.info/2020/04/23/the-magnificent-yidantɔɣim-aka-yɛlizolilan-laɣafu/|access-date=2022-08-27|website=Sanatu Zambang|language=en-GB}}</ref> == Piligu == O ma [[Kpatu Naa Ashɛtu]] " [[Naawuni]] dijikini ku zo saa" daa nyɛla [[Naa Andani Jɛŋgbariga]] bipuɣiŋga " [[Yuɣimpini]] bili gɔhi n-tiligi ŋmɛri", Kpatu Naa Ashɛtu nyɛla [[Naa Yakubu Nantoo]] beli kpɛm'sani" nantoo chɛ biɛm ka mɔha gari kɔbiga, balim balim kɔligu ku cheei yom". Din boŋɔ ndaa chɛ ka Naa Yakubu Nantoo nyɛ Yɛlizolilan Laɣafu ŋahiba. [[Yani]] ni daa lu, ka nam maa lu Kpatu Naa Ashɛtu dunnoli ni dama ŋuni daa nyɛ kpɛma. Amaa o ni daa nyɛ paɣila zuɣu, o daa be katiŋ pam ni bi pii o, dama paɣa kutooi nyɛ Yaan-Naa. Bɛni daa vihi baɣisi be daa gbaai la [[Naa Suman Zoli]], bilim bilim ku ŋma. Din zuɣu lahabali ni daa yina wuhi ni Sumani ka bɛ gbaai ni o ʒini Yani gbana zuɣu, Yidantɔɣim daa niŋla suhupiɛlli ni Yani gbana na be bi zuliya ni. Alizimba dali ka Naa Sumani lɛbi [[Naa Gbewaa|Gbewaa]] Zuu, Gbuɣinli, tihi ni mɔrilana, zuɣusaa mini tiŋlana, andunia lana. Bɛni yeli Yaan-Naa Suman zoli kparigu naai, Yɛlizolilan laɣafu ŋun daa be o ŋahiba nam ŋɔ dibu shee nti pahi o nyandoliba daa labi kuli Yɛlizoli. Bɛni daa kuna, ka o zani o ma sani ni bi niŋ suhupiɛlli dama bi daŋ maa di nasara. Yidantɔɣim ni kpe o ma sani, o ma daa bi larigi o nini. Bɛni puhi taba naai di fahimi, ka Yidantɔɣim yɛli" niti zuɣusuŋ ti daŋ maa nye nasara ".N ŋahiba Naa Suman Zoli di Yani gbana, ka Kpatu Naa Ashɛtu tuhi nintɔri sɔŋ tiŋa. Ka tim boli bia ni o zaŋmi saɣim na ti ti Yidantɔɣim ka o di ka labi yiŋa. N dɔɣi bia chɔɣifu, vi dima! Oiy Mma taali bo kan tum ti diri n-ŋɔ vi? Ka Yidantɔɣim bohi. Ka o ma lahi tuhi sɔŋ n yɛli " diyi pa dabiɛm lana, bi ŋuni n lari o ba turi?" n di vi. Ka daɣila a suhi piɛli mi a ŋahiba Miɛŋ Lana Yakubu ni bi nya Yani di? A dihi ma vi! Diyi pa ni nye paɣa zuɣu, mani n di tu ni n-nye Yaan-Naa ka a di nye Yaanabia, n zaɣisila Dagbaŋ nabihi ka kuli a ba ŋun daa nyɛ musulinsi baŋda dama baɣa daa yɛli ma ni nti yan dɔɣila dahinsheli ninvuɣ timsili n yi kuli a ba. Zuŋɔ, vi dima dama n daa niŋla yoli. A ŋahiba Yakubu ni tooi kpi ka bi di Yani, kati nyaangi maa kutooi lahi di Yani. Ka daɣila ŋɔ ka a booni nasara? A dihi ma vi! Bia so ni boli maa baa? Zaŋmi sohila saɣim nti Yidantɔɣim ka o di ka gbaai soli. Saha ŋɔ, Yelizoli Lana Laɣifu suhupielli zom barigi, n kpalim la suhuyiɣsili, namboɣu ni yɔlitɛm. Ka o baŋ ni ʒilinsili n di o,ni suhuyiɣsili ka o yɛli Mma " ni che ka a baŋ ni pa bia chɔɣifu n-nyema". Ni che ka n-ŋahiba Yakuba lee Yaan-Naa Dagbaŋ nim bori bee bi jɛ. Yelizoli Lana Laɣifu ka kpam yɛtɔɣa n daa bala( pakpaŋ dapal yɛlbierili, di ku biɛ ninyino). Ka o puhi o ma ka chɛbiso ka gbaai Yelizoli soli. Dahin yini asiba pinda, ka lahabali paai Zohɛ-Naa. Lahabali ŋɔ daa timsi pam nti ninyino, din zuɣu ka Zohɛ Naa daa ŋmaligi yi o zɔŋni ni o ti gbuligi lahabali nti Mba Duɣu " Yidantɔɣim ni o bori Naa Sumani yi Gbewaa yili ka o ŋahiba Miɛŋlan Yakubu lɛbi Yaan-Naa, o yɛli ya ni ti yi bi wum nti o ni bori shɛli maa, ni o ni liri o ŋahiba ka nyahi o nyuli taarihi kundinim puuni". Bo ka Yidantɔɣim ni tooi niŋ? Ka Yɔɣu Kpamba shɛb' yɛli. Chɛ ka o kana nti kpati! Amaa Zohɛ Naa daa nyɛla tɛhi waɣila lana ka o yɛli yi ban bohiri ni bo ka o ni tooi niŋ. Ʒɛlinsi n mali ya zaŋ kpa ninvuɣu so ŋun n-nyɛ o bee yi bi mila binshɛɣu yini yɛri maa. Zom yi yɛli ni o ni laba kuɣili, o nɔmi sɔŋ. Sokam ŋun be Dagbaŋ mi Yidantɔɣim ni mali yaa shem. Chɛli ya ka ti bohi n-nyɛ daliri din chɛ ka o bori ni o tuhi o ŋahiba ka ti lee bo maligu ntili. Gbuɣinli n bori o gbunɣiŋ kpee vuri, ti zaa mi o ni yi shɛli na. Amaa maligu ŋɔ daa bi nyɛ naba zani dama Yidantɔɣim yɛtɔɣa bi yisira. Zaŋmi ya n ŋahiba Naa Yakuba n lɛbi Yaan-Naa ka pa lala yini mali kuli, achiika binshɛɣu n kutooi daa nira nti paai ma yɛtɔɣa. Ka a yabdoo Yidantɔɣim daa yɛli n ka niya ni n tuhi so Dagbaŋ, n bi bori ni n kpaai zim, n ku bori mi ni Naa Sumani yi nayili ka n-ŋahiba Naa Yakuba lɛbi Yaan-Naa. Ka pa dini n niŋ ni liri ya. Alizimba dali nolɔɣu kukoli, ka Sankara-yilinima neei gomni wachi. Jaŋsi n-daa kuli deei tiŋ maa zaa, di dabiɛm zaa daa nyɛla bahi gba ni zora saha shɛli bi ni nya jaŋsi. Binshɛɣu be sunsuuni, ka ninkura maa yɛli. Yɛlizoli-lana Laɣafu II Saha shɛli wuntaŋ niti yan puhina, ka lahabali yi Gbewaa yili na ni Yidantɔɣim kperi na Yani ( Yendi). Gbewaa yili ŋɔ ku ŋam ʒim, ka Naa Sumani mini o sapashinima nti pahi Namɔɣilinsi kana nti zani so shɛli din kpari Bimbila polo. Ni ka tɔbu shɛli din tuhi Yɛlizoli-lana Laɣafu mini Naa Suman Zoli daa pili. Yɛlizoli-lana Laɣafu liribu maa daa nyɛla libigili ni dabiɛm. Naa Sumani sapashinima daa ka bɛni yɛn niŋ shɛm pahila bi tiri gbunni. Yɛlizoli-lana mini o nyaaga daa dihi la Naa Sumani tɔbihi n yaɣi Kulkpuni mini Tamali. Zaŋ chaŋ wuntaŋ puhili, Naa Sumani mini o sapashinima tiri gbunni hali ti paai Miɛŋ, ni ka tɔbu ŋɔ daa na vuhi ni biɛɣu neei. Kpe ka  Dagbaŋ Wɔrizohi kanna ni bi gu ka taɣi Naa Suman Zoli. Bɛ ni ndaa nyɛ Tolon-Naa tooni, Gushe-Naa nudirigu zuɣu ni Kumbuŋ-Naa nuzaa zuɣu. Din niŋ ka Yɛlizoli-lana Laɣafu pili ba liribu, Wunyuɣiri Naa, Lɔɣubuya Naa mini Malitima ka deei duŋ Naa gili Naa Sumani niŋ sunsuuni. Saha ŋɔ, Yɛlizoli-lana Laɣafu tɔbihi kpuɣi taɣibu. Ka dihi ba labisi nyaaŋa nti kpa tɔbu maa ni pili shɛli. == Kundivihira == {{Reflist}} [[Pubu:Lahabaya zaa]] [[Pubu:Nam]] [[Pubu:Kaya]] f1spamv99xugam4qpvnbt6t9lxlxkpo 44763 44762 2022-08-27T15:10:20Z Alhaj Darajaati 22 Added a link wikitext text/x-wiki {{Databox}} {{E-Class}} '''Yidantɔɣima''' ( Yɛlizolilan Laɣafu) Pɔi ka o daa ti ʒini nam gbana zuɣu, Yidantɔɣim (Yɛlizolilan Laɣafu) daa nyɛla bini mi so ka Afa mbe Yɛlizoli. Di mini o daa nyɛ paɣabia maa, o daa pahila ninvuɣu shɛm ban mali yaa lala saha maa. Ka bɛ zori o ni daa mali baŋsim ashili zaŋ kpa [[Alikuraan|Alikuraani]].<ref>{{Cite web|date=2020-04-23|title=The Magnificent Yidantɔɣim aka YƐlizolilan Laɣafu|url=https://www.sanatuzambang.info/2020/04/23/the-magnificent-yidantɔɣim-aka-yɛlizolilan-laɣafu/|access-date=2022-08-27|website=Sanatu Zambang|language=en-GB}}</ref> == Piligu == O ma [[Kpatu Naa Ashɛtu]] " [[Naawuni]] dijikini ku zo saa" daa nyɛla [[Naa Andani Jɛŋgbariga]] bipuɣiŋga " [[Yuɣimpini]] bili gɔhi n-tiligi ŋmɛri", Kpatu Naa Ashɛtu nyɛla [[Naa Yakubu Nantoo]] beli kpɛm'sani" nantoo chɛ biɛm ka mɔha gari kɔbiga, balim balim kɔligu ku cheei yom". Din boŋɔ ndaa chɛ ka Naa Yakubu Nantoo nyɛ Yɛlizolilan Laɣafu ŋahiba. [[Yani]] ni daa lu, ka nam maa lu Kpatu Naa Ashɛtu dunnoli ni dama ŋuni daa nyɛ kpɛma. Amaa o ni daa nyɛ paɣila zuɣu, o daa be katiŋ pam ni bi pii o, dama paɣa kutooi nyɛ Yaan-Naa. Bɛni daa vihi baɣisi be daa gbaai la [[Naa Suman Zoli]], bilim bilim ku ŋma. Din zuɣu lahabali ni daa yina wuhi ni Sumani ka bɛ gbaai ni o ʒini Yani gbana zuɣu, Yidantɔɣim daa niŋla suhupiɛlli ni Yani gbana na be bi zuliya ni. [[Alizimba]] dali ka Naa Sumani lɛbi [[Naa Gbewaa|Gbewaa]] Zuu, Gbuɣinli, tihi ni mɔrilana, zuɣusaa mini tiŋlana, andunia lana. Bɛni yeli Yaan-Naa Suman zoli kparigu naai, Yɛlizolilan laɣafu ŋun daa be o ŋahiba nam ŋɔ dibu shee nti pahi o nyandoliba daa labi kuli Yɛlizoli. Bɛni daa kuna, ka o zani o ma sani ni bi niŋ suhupiɛlli dama bi daŋ maa di nasara. Yidantɔɣim ni kpe o ma sani, o ma daa bi larigi o nini. Bɛni puhi taba naai di fahimi, ka Yidantɔɣim yɛli" niti zuɣusuŋ ti daŋ maa nye nasara ".N ŋahiba Naa Suman Zoli di Yani gbana, ka Kpatu Naa Ashɛtu tuhi nintɔri sɔŋ tiŋa. Ka tim boli bia ni o zaŋmi saɣim na ti ti Yidantɔɣim ka o di ka labi yiŋa. N dɔɣi bia chɔɣifu, vi dima! Oiy Mma taali bo kan tum ti diri n-ŋɔ vi? Ka Yidantɔɣim bohi. Ka o ma lahi tuhi sɔŋ n yɛli " diyi pa dabiɛm lana, bi ŋuni n lari o ba turi?" n di vi. Ka daɣila a suhi piɛli mi a ŋahiba Miɛŋ Lana Yakubu ni bi nya Yani di? A dihi ma vi! Diyi pa ni nye paɣa zuɣu, mani n di tu ni n-nye Yaan-Naa ka a di nye Yaanabia, n zaɣisila Dagbaŋ nabihi ka kuli a ba ŋun daa nyɛ musulinsi baŋda dama baɣa daa yɛli ma ni nti yan dɔɣila dahinsheli ninvuɣ timsili n yi kuli a ba. Zuŋɔ, vi dima dama n daa niŋla yoli. A ŋahiba Yakubu ni tooi kpi ka bi di Yani, kati nyaangi maa kutooi lahi di Yani. Ka daɣila ŋɔ ka a booni nasara? A dihi ma vi! Bia so ni boli maa baa? Zaŋmi sohila saɣim nti Yidantɔɣim ka o di ka gbaai soli. Saha ŋɔ, Yelizoli Lana Laɣifu suhupielli zom barigi, n kpalim la suhuyiɣsili, namboɣu ni yɔlitɛm. Ka o baŋ ni ʒilinsili n di o,ni suhuyiɣsili ka o yɛli Mma " ni che ka a baŋ ni pa bia chɔɣifu n-nyema". Ni che ka n-ŋahiba Yakuba lee Yaan-Naa Dagbaŋ nim bori bee bi jɛ. Yelizoli Lana Laɣifu ka kpam yɛtɔɣa n daa bala( pakpaŋ dapal yɛlbierili, di ku biɛ ninyino). Ka o puhi o ma ka chɛbiso ka gbaai Yelizoli soli. Dahin yini asiba pinda, ka lahabali paai Zohɛ-Naa. Lahabali ŋɔ daa timsi pam nti ninyino, din zuɣu ka Zohɛ Naa daa ŋmaligi yi o zɔŋni ni o ti gbuligi lahabali nti Mba Duɣu " Yidantɔɣim ni o bori Naa Sumani yi Gbewaa yili ka o ŋahiba Miɛŋlan Yakubu lɛbi Yaan-Naa, o yɛli ya ni ti yi bi wum nti o ni bori shɛli maa, ni o ni liri o ŋahiba ka nyahi o nyuli taarihi kundinim puuni". Bo ka Yidantɔɣim ni tooi niŋ? Ka Yɔɣu Kpamba shɛb' yɛli. Chɛ ka o kana nti kpati! Amaa Zohɛ Naa daa nyɛla tɛhi waɣila lana ka o yɛli yi ban bohiri ni bo ka o ni tooi niŋ. Ʒɛlinsi n mali ya zaŋ kpa ninvuɣu so ŋun n-nyɛ o bee yi bi mila binshɛɣu yini yɛri maa. Zom yi yɛli ni o ni laba kuɣili, o nɔmi sɔŋ. Sokam ŋun be Dagbaŋ mi Yidantɔɣim ni mali yaa shem. Chɛli ya ka ti bohi n-nyɛ daliri din chɛ ka o bori ni o tuhi o ŋahiba ka ti lee bo maligu ntili. Gbuɣinli n bori o gbunɣiŋ kpee vuri, ti zaa mi o ni yi shɛli na. Amaa maligu ŋɔ daa bi nyɛ naba zani dama Yidantɔɣim yɛtɔɣa bi yisira. Zaŋmi ya n ŋahiba Naa Yakuba n lɛbi Yaan-Naa ka pa lala yini mali kuli, achiika binshɛɣu n kutooi daa nira nti paai ma yɛtɔɣa. Ka a yabdoo Yidantɔɣim daa yɛli n ka niya ni n tuhi so Dagbaŋ, n bi bori ni n kpaai zim, n ku bori mi ni Naa Sumani yi nayili ka n-ŋahiba Naa Yakuba lɛbi Yaan-Naa. Ka pa dini n niŋ ni liri ya. Alizimba dali nolɔɣu kukoli, ka Sankara-yilinima neei gomni wachi. Jaŋsi n-daa kuli deei tiŋ maa zaa, di dabiɛm zaa daa nyɛla bahi gba ni zora saha shɛli bi ni nya jaŋsi. Binshɛɣu be sunsuuni, ka ninkura maa yɛli. Yɛlizoli-lana Laɣafu II Saha shɛli wuntaŋ niti yan puhina, ka lahabali yi Gbewaa yili na ni Yidantɔɣim kperi na Yani ( Yendi). Gbewaa yili ŋɔ ku ŋam ʒim, ka Naa Sumani mini o sapashinima nti pahi Namɔɣilinsi kana nti zani so shɛli din kpari Bimbila polo. Ni ka tɔbu shɛli din tuhi Yɛlizoli-lana Laɣafu mini Naa Suman Zoli daa pili. Yɛlizoli-lana Laɣafu liribu maa daa nyɛla libigili ni dabiɛm. Naa Sumani sapashinima daa ka bɛni yɛn niŋ shɛm pahila bi tiri gbunni. Yɛlizoli-lana mini o nyaaga daa dihi la Naa Sumani tɔbihi n yaɣi Kulkpuni mini Tamali. Zaŋ chaŋ wuntaŋ puhili, Naa Sumani mini o sapashinima tiri gbunni hali ti paai Miɛŋ, ni ka tɔbu ŋɔ daa na vuhi ni biɛɣu neei. Kpe ka  Dagbaŋ Wɔrizohi kanna ni bi gu ka taɣi Naa Suman Zoli. Bɛ ni ndaa nyɛ Tolon-Naa tooni, Gushe-Naa nudirigu zuɣu ni Kumbuŋ-Naa nuzaa zuɣu. Din niŋ ka Yɛlizoli-lana Laɣafu pili ba liribu, Wunyuɣiri Naa, Lɔɣubuya Naa mini Malitima ka deei duŋ Naa gili Naa Sumani niŋ sunsuuni. Saha ŋɔ, Yɛlizoli-lana Laɣafu tɔbihi kpuɣi taɣibu. Ka dihi ba labisi nyaaŋa nti kpa tɔbu maa ni pili shɛli. == Kundivihira == {{Reflist}} [[Pubu:Lahabaya zaa]] [[Pubu:Nam]] [[Pubu:Kaya]] hjuc0lk5f370coei8fe5nkss31b8nsx 44764 44763 2022-08-27T15:15:22Z Alhaj Darajaati 22 Added a link wikitext text/x-wiki {{Databox}} {{E-Class}} '''Yidantɔɣima''' ( Yɛlizolilan Laɣafu) Pɔi ka o daa ti ʒini nam gbana zuɣu, Yidantɔɣim (Yɛlizolilan Laɣafu) daa nyɛla bini mi so ka Afa mbe Yɛlizoli. Di mini o daa nyɛ paɣabia maa, o daa pahila ninvuɣu shɛm ban mali yaa lala saha maa. Ka bɛ zori o ni daa mali baŋsim ashili zaŋ kpa [[Alikuraan|Alikuraani]].<ref>{{Cite web|date=2020-04-23|title=The Magnificent Yidantɔɣim aka YƐlizolilan Laɣafu|url=https://www.sanatuzambang.info/2020/04/23/the-magnificent-yidantɔɣim-aka-yɛlizolilan-laɣafu/|access-date=2022-08-27|website=Sanatu Zambang|language=en-GB}}</ref> == Piligu == O ma [[Kpatu Naa Ashɛtu]] " [[Naawuni]] dijikini ku zo saa" daa nyɛla [[Naa Andani Jɛŋgbariga]] bipuɣiŋga " [[Yuɣimpini]] bili gɔhi n-tiligi ŋmɛri", Kpatu Naa Ashɛtu nyɛla [[Naa Yakubu Nantoo]] beli kpɛm'sani" nantoo chɛ biɛm ka mɔha gari kɔbiga, balim balim kɔligu ku cheei yom". Din boŋɔ ndaa chɛ ka Naa Yakubu Nantoo nyɛ Yɛlizolilan Laɣafu ŋahiba. [[Yani]] ni daa lu, ka nam maa lu Kpatu Naa Ashɛtu dunnoli ni dama ŋuni daa nyɛ kpɛma. Amaa o ni daa nyɛ paɣila zuɣu, o daa be katiŋ pam ni bi pii o, dama paɣa kutooi nyɛ [[Ndan Yaa Naa|Yaan-Naa]]. Bɛni daa vihi baɣisi be daa gbaai la [[Naa Suman Zoli]], bilim bilim ku ŋma. Din zuɣu lahabali ni daa yina wuhi ni Sumani ka bɛ gbaai ni o ʒini Yani gbana zuɣu, Yidantɔɣim daa niŋla suhupiɛlli ni Yani gbana na be bi zuliya ni. [[Alizimba]] dali ka Naa Sumani lɛbi [[Naa Gbewaa|Gbewaa]] Zuu, Gbuɣinli, tihi ni mɔrilana, zuɣusaa mini tiŋlana, andunia lana. Bɛni yeli Yaan-Naa Suman zoli kparigu naai, Yɛlizolilan laɣafu ŋun daa be o ŋahiba nam ŋɔ dibu shee nti pahi o nyandoliba daa labi kuli Yɛlizoli. Bɛni daa kuna, ka o zani o ma sani ni bi niŋ suhupiɛlli dama bi daŋ maa di nasara. Yidantɔɣim ni kpe o ma sani, o ma daa bi larigi o nini. Bɛni puhi taba naai di fahimi, ka Yidantɔɣim yɛli" niti zuɣusuŋ ti daŋ maa nye nasara ".N ŋahiba Naa Suman Zoli di Yani gbana, ka Kpatu Naa Ashɛtu tuhi nintɔri sɔŋ tiŋa. Ka tim boli bia ni o zaŋmi saɣim na ti ti Yidantɔɣim ka o di ka labi yiŋa. N dɔɣi bia chɔɣifu, vi dima! Oiy Mma taali bo kan tum ti diri n-ŋɔ vi? Ka Yidantɔɣim bohi. Ka o ma lahi tuhi sɔŋ n yɛli " diyi pa dabiɛm lana, bi ŋuni n lari o ba turi?" n di vi. Ka daɣila a suhi piɛli mi a ŋahiba Miɛŋ Lana Yakubu ni bi nya Yani di? A dihi ma vi! Diyi pa ni nye paɣa zuɣu, mani n di tu ni n-nye Yaan-Naa ka a di nye Yaanabia, n zaɣisila Dagbaŋ nabihi ka kuli a ba ŋun daa nyɛ musulinsi baŋda dama baɣa daa yɛli ma ni nti yan dɔɣila dahinsheli ninvuɣ timsili n yi kuli a ba. Zuŋɔ, vi dima dama n daa niŋla yoli. A ŋahiba Yakubu ni tooi kpi ka bi di Yani, kati nyaangi maa kutooi lahi di Yani. Ka daɣila ŋɔ ka a booni nasara? A dihi ma vi! Bia so ni boli maa baa? Zaŋmi sohila saɣim nti Yidantɔɣim ka o di ka gbaai soli. Saha ŋɔ, Yelizoli Lana Laɣifu suhupielli zom barigi, n kpalim la suhuyiɣsili, namboɣu ni yɔlitɛm. Ka o baŋ ni ʒilinsili n di o,ni suhuyiɣsili ka o yɛli Mma " ni che ka a baŋ ni pa bia chɔɣifu n-nyema". Ni che ka n-ŋahiba Yakuba lee Yaan-Naa Dagbaŋ nim bori bee bi jɛ. Yelizoli Lana Laɣifu ka kpam yɛtɔɣa n daa bala( pakpaŋ dapal yɛlbierili, di ku biɛ ninyino). Ka o puhi o ma ka chɛbiso ka gbaai Yelizoli soli. Dahin yini asiba pinda, ka lahabali paai Zohɛ-Naa. Lahabali ŋɔ daa timsi pam nti ninyino, din zuɣu ka Zohɛ Naa daa ŋmaligi yi o zɔŋni ni o ti gbuligi lahabali nti Mba Duɣu " Yidantɔɣim ni o bori Naa Sumani yi Gbewaa yili ka o ŋahiba Miɛŋlan Yakubu lɛbi Yaan-Naa, o yɛli ya ni ti yi bi wum nti o ni bori shɛli maa, ni o ni liri o ŋahiba ka nyahi o nyuli taarihi kundinim puuni". Bo ka Yidantɔɣim ni tooi niŋ? Ka Yɔɣu Kpamba shɛb' yɛli. Chɛ ka o kana nti kpati! Amaa Zohɛ Naa daa nyɛla tɛhi waɣila lana ka o yɛli yi ban bohiri ni bo ka o ni tooi niŋ. Ʒɛlinsi n mali ya zaŋ kpa ninvuɣu so ŋun n-nyɛ o bee yi bi mila binshɛɣu yini yɛri maa. Zom yi yɛli ni o ni laba kuɣili, o nɔmi sɔŋ. Sokam ŋun be Dagbaŋ mi Yidantɔɣim ni mali yaa shem. Chɛli ya ka ti bohi n-nyɛ daliri din chɛ ka o bori ni o tuhi o ŋahiba ka ti lee bo maligu ntili. Gbuɣinli n bori o gbunɣiŋ kpee vuri, ti zaa mi o ni yi shɛli na. Amaa maligu ŋɔ daa bi nyɛ naba zani dama Yidantɔɣim yɛtɔɣa bi yisira. Zaŋmi ya n ŋahiba Naa Yakuba n lɛbi Yaan-Naa ka pa lala yini mali kuli, achiika binshɛɣu n kutooi daa nira nti paai ma yɛtɔɣa. Ka a yabdoo Yidantɔɣim daa yɛli n ka niya ni n tuhi so Dagbaŋ, n bi bori ni n kpaai zim, n ku bori mi ni Naa Sumani yi nayili ka n-ŋahiba Naa Yakuba lɛbi Yaan-Naa. Ka pa dini n niŋ ni liri ya. Alizimba dali nolɔɣu kukoli, ka Sankara-yilinima neei gomni wachi. Jaŋsi n-daa kuli deei tiŋ maa zaa, di dabiɛm zaa daa nyɛla bahi gba ni zora saha shɛli bi ni nya jaŋsi. Binshɛɣu be sunsuuni, ka ninkura maa yɛli. Yɛlizoli-lana Laɣafu II Saha shɛli wuntaŋ niti yan puhina, ka lahabali yi Gbewaa yili na ni Yidantɔɣim kperi na Yani ( Yendi). Gbewaa yili ŋɔ ku ŋam ʒim, ka Naa Sumani mini o sapashinima nti pahi Namɔɣilinsi kana nti zani so shɛli din kpari Bimbila polo. Ni ka tɔbu shɛli din tuhi Yɛlizoli-lana Laɣafu mini Naa Suman Zoli daa pili. Yɛlizoli-lana Laɣafu liribu maa daa nyɛla libigili ni dabiɛm. Naa Sumani sapashinima daa ka bɛni yɛn niŋ shɛm pahila bi tiri gbunni. Yɛlizoli-lana mini o nyaaga daa dihi la Naa Sumani tɔbihi n yaɣi Kulkpuni mini Tamali. Zaŋ chaŋ wuntaŋ puhili, Naa Sumani mini o sapashinima tiri gbunni hali ti paai Miɛŋ, ni ka tɔbu ŋɔ daa na vuhi ni biɛɣu neei. Kpe ka  Dagbaŋ Wɔrizohi kanna ni bi gu ka taɣi Naa Suman Zoli. Bɛ ni ndaa nyɛ Tolon-Naa tooni, Gushe-Naa nudirigu zuɣu ni Kumbuŋ-Naa nuzaa zuɣu. Din niŋ ka Yɛlizoli-lana Laɣafu pili ba liribu, Wunyuɣiri Naa, Lɔɣubuya Naa mini Malitima ka deei duŋ Naa gili Naa Sumani niŋ sunsuuni. Saha ŋɔ, Yɛlizoli-lana Laɣafu tɔbihi kpuɣi taɣibu. Ka dihi ba labisi nyaaŋa nti kpa tɔbu maa ni pili shɛli. == Kundivihira == {{Reflist}} [[Pubu:Lahabaya zaa]] [[Pubu:Nam]] [[Pubu:Kaya]] k9txsadoxnihnk7hf2gn61c0qqc4oq2 44765 44764 2022-08-27T15:55:31Z Alhaj Darajaati 22 Corrected spellings wikitext text/x-wiki {{Databox}} {{E-Class}} '''Yidantɔɣima''' ( Yɛlizolilan Laɣafu) Pɔi ka o daa ti ʒini nam gbana zuɣu, Yidantɔɣim (Yɛlizolilan Laɣafu) daa nyɛla bini mi so ka Afa mbe Yɛlizoli. Di mini o daa nyɛ paɣabia maa, o daa pahila ninvuɣu shɛm ban mali yaa lala saha maa. Ka bɛ zori o ni daa mali baŋsim ashili zaŋ kpa [[Alikuraan|Alikuraani]].<ref>{{Cite web|date=2020-04-23|title=The Magnificent Yidantɔɣim aka YƐlizolilan Laɣafu|url=https://www.sanatuzambang.info/2020/04/23/the-magnificent-yidantɔɣim-aka-yɛlizolilan-laɣafu/|access-date=2022-08-27|website=Sanatu Zambang|language=en-GB}}</ref> == Piligu == O ma [[Kpatu Naa Ashɛtu]] " [[Naawuni]] dijikini ku zo saa" daa nyɛla [[Naa Andani Jɛŋgbariga]] bipuɣiŋga " [[Yuɣimpini]] bili gɔhi n-tiligi ŋmɛri", Kpatu Naa Ashɛtu nyɛla [[Naa Yakubu Nantoo]] beli kpɛm'sani" nantoo chɛ biɛm ka mɔha gari kɔbiga, balim balim kɔligu ku cheei yom". Din boŋɔ ndaa chɛ ka Naa Yakubu Nantoo nyɛ Yɛlizolilan Laɣafu ŋahiba. [[Yani]] ni daa lu, ka nam maa lu Kpatu Naa Ashɛtu dunnoli ni dama ŋuni daa nyɛ kpɛma. Amaa o ni daa nyɛ paɣila zuɣu, o daa be katiŋ pam ni bi pii o, dama paɣa kutooi nyɛ [[Ndan Yaa Naa|Yaan-Naa]]. Bɛni daa vihi baɣisi be daa gbaai la [[Naa Suman Zoli]], bilim bilim ku ŋma. Din zuɣu lahabali ni daa yina wuhi ni Sumani ka bɛ gbaai ni o ʒini Yani gbana zuɣu, Yidantɔɣim daa niŋla suhupiɛlli ni Yani gbana na be bi zuliya ni. [[Alizimba]] dali ka Naa Sumani lɛbi [[Naa Gbewaa|Gbewaa]] Zuu, Gbuɣinli, tihi ni mɔrilana, zuɣusaa mini tiŋlana, andunia lana. Bɛni yeli Yaan-Naa Suman zoli kparigu naai, Yɛlizolilan laɣafu ŋun daa be o ŋahiba nam ŋɔ dibu shee nti pahi o nyandoliba daa labi kuli Yɛlizoli. Bini daa kuna, ka o zani o ma sani ni bi niŋ suhupiɛlli dama bɛ daŋ maa di nasara. Yidantɔɣim ni kpe o ma sani, o ma daa bi larigi o nini. Bɛni puhi taba naai di fahimi, ka Yidantɔɣim yɛli" niti zuɣusuŋ ti daŋ maa nye nasara ".N ŋahiba Naa Suman Zoli di Yani gbana, ka Kpatu Naa Ashɛtu tuhi nintɔri sɔŋ tiŋa. Ka tim boli bia ni o zaŋmi saɣim na ti ti Yidantɔɣim ka o di ka labi yiŋa. N dɔɣi bia chɔɣifu, vi dima! Oiy Mma taali bo ka n-tum ti diri n-ŋɔ vi? Ka Yidantɔɣim bohi. Ka o ma lahi tuhi sɔŋ n yɛli " diyi pa dabiɛm lana, bi ŋuni n lari o ba turi?" n di vi. Ka daɣila a suhi piɛli mi a ŋahiba Miɛŋ Lana Yakubu ni bi nya Yani di? A dihi ma vi! Diyi pa ni nye paɣa zuɣu, mani n di tu ni n-nye Yaan-Naa ka a di nye Yaanabia, n zaɣisila Dagbaŋ nabihi ka kuli a ba ŋun daa nyɛ musulinsi baŋda dama baɣa daa yɛli ma ni nti yan dɔɣila dahinsheli ninvuɣ timsili n yi kuli a ba. Zuŋɔ, vi dima dama n daa niŋla yoli. A ŋahiba Yakubu ni tooi kpi ka bi di Yani, kati nyaangi maa kutooi lahi di Yani. Ka daɣila ŋɔ ka a booni nasara? A dihi ma vi! Bia so ni boli maa baa? Zaŋmi sohila saɣim nti Yidantɔɣim ka o di ka gbaai soli. Saha ŋɔ, Yelizoli Lana Laɣifu suhupielli zom barigi, n kpalim la suhuyiɣsili, namboɣu ni yɔlitɛm. Ka o baŋ ni ʒilinsili n di o,ni suhuyiɣsili ka o yɛli Mma " ni che ka a baŋ ni pa bia chɔɣifu n-nyema". Ni che ka n-ŋahiba Yakuba lee Yaan-Naa Dagbaŋ nim bori bee bi jɛ. Yelizoli Lana Laɣifu ka kpam yɛtɔɣa n daa bala( pakpaŋ dapal yɛlbierili, di ku biɛ ninyino). Ka o puhi o ma ka chɛbiso ka gbaai Yelizoli soli. Dahin yini asiba pinda, ka lahabali paai Zohɛ-Naa. Lahabali ŋɔ daa timsi pam nti ninyino, din zuɣu ka Zohɛ Naa daa ŋmaligi yi o zɔŋni ni o ti gbuligi lahabali nti Mba Duɣu " Yidantɔɣim ni o bori Naa Sumani yi Gbewaa yili ka o ŋahiba Miɛŋlan Yakubu lɛbi Yaan-Naa, o yɛli ya ni ti yi bi wum nti o ni bori shɛli maa, ni o ni liri o ŋahiba ka nyahi o nyuli taarihi kundinim puuni". Bo ka Yidantɔɣim ni tooi niŋ? Ka Yɔɣu Kpamba shɛb' yɛli. Chɛ ka o kana nti kpati! Amaa Zohɛ Naa daa nyɛla tɛhi waɣila lana ka o yɛli yi ban bohiri ni bo ka o ni tooi niŋ. Ʒɛlinsi n mali ya zaŋ kpa ninvuɣu so ŋun n-nyɛ o bee yi bi mila binshɛɣu yini yɛri maa. Zom yi yɛli ni o ni laba kuɣili, o nɔmi sɔŋ. Sokam ŋun be Dagbaŋ mi Yidantɔɣim ni mali yaa shem. Chɛli ya ka ti bohi n-nyɛ daliri din chɛ ka o bori ni o tuhi o ŋahiba ka ti lee bo maligu ntili. Gbuɣinli n bori o gbunɣiŋ kpee vuri, ti zaa mi o ni yi shɛli na. Amaa maligu ŋɔ daa bi nyɛ naba zani dama Yidantɔɣim yɛtɔɣa bi yisira. Zaŋmi ya n ŋahiba Naa Yakuba n lɛbi Yaan-Naa ka pa lala yini mali kuli, achiika binshɛɣu n kutooi daa nira nti paai ma yɛtɔɣa. Ka a yabdoo Yidantɔɣim daa yɛli n ka niya ni n tuhi so Dagbaŋ, n bi bori ni n kpaai zim, n ku bori mi ni Naa Sumani yi nayili ka n-ŋahiba Naa Yakuba lɛbi Yaan-Naa. Ka pa dini n niŋ ni liri ya. Alizimba dali nolɔɣu kukoli, ka Sankara-yilinima neei gomni wachi. Jaŋsi n-daa kuli deei tiŋ maa zaa, di dabiɛm zaa daa nyɛla bahi gba ni zora saha shɛli bi ni nya jaŋsi. Binshɛɣu be sunsuuni, ka ninkura maa yɛli. Yɛlizoli-lana Laɣafu II Saha shɛli wuntaŋ niti yan puhina, ka lahabali yi Gbewaa yili na ni Yidantɔɣim kperi na Yani ( Yendi). Gbewaa yili ŋɔ ku ŋam ʒim, ka Naa Sumani mini o sapashinima nti pahi Namɔɣilinsi kana nti zani so shɛli din kpari Bimbila polo. Ni ka tɔbu shɛli din tuhi Yɛlizoli-lana Laɣafu mini Naa Suman Zoli daa pili. Yɛlizoli-lana Laɣafu liribu maa daa nyɛla libigili ni dabiɛm. Naa Sumani sapashinima daa ka bɛni yɛn niŋ shɛm pahila bi tiri gbunni. Yɛlizoli-lana mini o nyaaga daa dihi la Naa Sumani tɔbihi n yaɣi Kulkpuni mini Tamali. Zaŋ chaŋ wuntaŋ puhili, Naa Sumani mini o sapashinima tiri gbunni hali ti paai Miɛŋ, ni ka tɔbu ŋɔ daa na vuhi ni biɛɣu neei. Kpe ka  Dagbaŋ Wɔrizohi kanna ni bi gu ka taɣi Naa Suman Zoli. Bɛ ni ndaa nyɛ Tolon-Naa tooni, Gushe-Naa nudirigu zuɣu ni Kumbuŋ-Naa nuzaa zuɣu. Din niŋ ka Yɛlizoli-lana Laɣafu pili ba liribu, Wunyuɣiri Naa, Lɔɣubuya Naa mini Malitima ka deei duŋ Naa gili Naa Sumani niŋ sunsuuni. Saha ŋɔ, Yɛlizoli-lana Laɣafu tɔbihi kpuɣi taɣibu. Ka dihi ba labisi nyaaŋa nti kpa tɔbu maa ni pili shɛli. == Kundivihira == {{Reflist}} [[Pubu:Lahabaya zaa]] [[Pubu:Nam]] [[Pubu:Kaya]] 1rm9qba4tb6vyiowh1btswqmbscw01q 44766 44765 2022-08-27T15:59:03Z Alhaj Darajaati 22 Added a link wikitext text/x-wiki {{Databox}} {{E-Class}} '''Yidantɔɣima''' ( Yɛlizolilan Laɣafu) Pɔi ka o daa ti ʒini nam gbana zuɣu, Yidantɔɣim (Yɛlizolilan Laɣafu) daa nyɛla bini mi so ka Afa mbe Yɛlizoli. Di mini o daa nyɛ paɣabia maa, o daa pahila ninvuɣu shɛm ban mali yaa lala saha maa. Ka bɛ zori o ni daa mali baŋsim ashili zaŋ kpa [[Alikuraan|Alikuraani]].<ref>{{Cite web|date=2020-04-23|title=The Magnificent Yidantɔɣim aka YƐlizolilan Laɣafu|url=https://www.sanatuzambang.info/2020/04/23/the-magnificent-yidantɔɣim-aka-yɛlizolilan-laɣafu/|access-date=2022-08-27|website=Sanatu Zambang|language=en-GB}}</ref> == Piligu == O ma [[Kpatu Naa Ashɛtu]] " [[Naawuni]] dijikini ku zo saa" daa nyɛla [[Naa Andani Jɛŋgbariga]] bipuɣiŋga " [[Yuɣimpini]] bili gɔhi n-tiligi ŋmɛri", Kpatu Naa Ashɛtu nyɛla [[Naa Yakubu Nantoo]] beli kpɛm'sani" nantoo chɛ biɛm ka mɔha gari kɔbiga, balim balim kɔligu ku cheei yom". Din boŋɔ ndaa chɛ ka Naa Yakubu Nantoo nyɛ Yɛlizolilan Laɣafu ŋahiba. [[Yani]] ni daa lu, ka nam maa lu Kpatu Naa Ashɛtu dunnoli ni dama ŋuni daa nyɛ kpɛma. Amaa o ni daa nyɛ paɣila zuɣu, o daa be katiŋ pam ni bi pii o, dama paɣa kutooi nyɛ [[Ndan Yaa Naa|Yaan-Naa]]. Bɛni daa vihi baɣisi be daa gbaai la [[Naa Suman Zoli]], bilim bilim ku ŋma. Din zuɣu lahabali ni daa yina wuhi ni Sumani ka bɛ gbaai ni o ʒini Yani gbana zuɣu, Yidantɔɣim daa niŋla suhupiɛlli ni Yani gbana na be bi zuliya ni. [[Alizimba]] dali ka Naa Sumani lɛbi [[Naa Gbewaa|Gbewaa]] Zuu, Gbuɣinli, tihi ni mɔrilana, zuɣusaa mini tiŋlana, andunia lana. Bɛni yeli Yaan-Naa Suman zoli kparigu naai, Yɛlizolilan laɣafu ŋun daa be o ŋahiba nam ŋɔ dibu shee nti pahi o nyandoliba daa labi kuli Yɛlizoli. Bini daa kuna, ka o zani o ma sani ni bi niŋ suhupiɛlli dama bɛ daŋ maa di nasara. Yidantɔɣim ni kpe o ma sani, o ma daa bi larigi o nini. Bɛni puhi taba naai di fahimi, ka Yidantɔɣim yɛli" niti zuɣusuŋ ti daŋ maa nye nasara ".N ŋahiba Naa Suman Zoli di Yani gbana, ka Kpatu Naa Ashɛtu tuhi nintɔri sɔŋ tiŋa. Ka tim boli bia ni o zaŋmi saɣim na ti ti Yidantɔɣim ka o di ka labi yiŋa. N dɔɣi bia chɔɣifu, vi dima! Oiy Mma taali bo ka n-tum ti diri n-ŋɔ vi? Ka Yidantɔɣim bohi. Ka o ma lahi tuhi sɔŋ n yɛli " diyi pa dabiɛm lana, bi ŋuni n lari o ba turi?" n di vi. Ka daɣila a suhi piɛli mi a ŋahiba Miɛŋ Lana Yakubu ni bi nya Yani di? A dihi ma vi! Diyi pa ni nye paɣa zuɣu, mani n di tu ni n-nye Yaan-Naa ka a di nye Yaanabia, n zaɣisila Dagbaŋ nabihi ka kuli a ba ŋun daa nyɛ musulinsi baŋda dama baɣa daa yɛli ma ni nti yan dɔɣila dahinsheli ninvuɣ timsili n yi kuli a ba. Zuŋɔ, vi dima dama n daa niŋla yoli. A ŋahiba Yakubu ni tooi kpi ka bi di Yani, kati nyaangi maa kutooi lahi di Yani. Ka daɣila ŋɔ ka a booni nasara? A dihi ma vi! Bia so ni boli maa baa? Zaŋmi sohila saɣim nti Yidantɔɣim ka o di ka gbaai soli. Saha ŋɔ, Yelizoli Lana Laɣifu suhupielli zom barigi, n kpalim la suhuyiɣsili, namboɣu ni yɔlitɛm. Ka o baŋ ni ʒilinsili n di o,ni suhuyiɣsili ka o yɛli Mma " ni che ka a baŋ ni pa bia chɔɣifu n-nyema". Ni che ka n-ŋahiba Yakuba lee Yaan-Naa [[Dagbaŋ]] nim bori bee bi jɛ. Yelizoli Lana Laɣifu ka kpam yɛtɔɣa n daa bala( pakpaŋ dapal yɛlbierili, di ku biɛ ninyino). Ka o puhi o ma ka chɛbiso ka gbaai Yelizoli soli. Dahin yini asiba pinda, ka lahabali paai Zohɛ-Naa. Lahabali ŋɔ daa timsi pam nti ninyino, din zuɣu ka Zohɛ Naa daa ŋmaligi yi o zɔŋni ni o ti gbuligi lahabali nti Mba Duɣu " Yidantɔɣim ni o bori Naa Sumani yi Gbewaa yili ka o ŋahiba Miɛŋlan Yakubu lɛbi Yaan-Naa, o yɛli ya ni ti yi bi wum nti o ni bori shɛli maa, ni o ni liri o ŋahiba ka nyahi o nyuli taarihi kundinim puuni". Bo ka Yidantɔɣim ni tooi niŋ? Ka Yɔɣu Kpamba shɛb' yɛli. Chɛ ka o kana nti kpati! Amaa Zohɛ Naa daa nyɛla tɛhi waɣila lana ka o yɛli yi ban bohiri ni bo ka o ni tooi niŋ. Ʒɛlinsi n mali ya zaŋ kpa ninvuɣu so ŋun n-nyɛ o bee yi bi mila binshɛɣu yini yɛri maa. Zom yi yɛli ni o ni laba kuɣili, o nɔmi sɔŋ. Sokam ŋun be Dagbaŋ mi Yidantɔɣim ni mali yaa shem. Chɛli ya ka ti bohi n-nyɛ daliri din chɛ ka o bori ni o tuhi o ŋahiba ka ti lee bo maligu ntili. Gbuɣinli n bori o gbunɣiŋ kpee vuri, ti zaa mi o ni yi shɛli na. Amaa maligu ŋɔ daa bi nyɛ naba zani dama Yidantɔɣim yɛtɔɣa bi yisira. Zaŋmi ya n ŋahiba Naa Yakuba n lɛbi Yaan-Naa ka pa lala yini mali kuli, achiika binshɛɣu n kutooi daa nira nti paai ma yɛtɔɣa. Ka a yabdoo Yidantɔɣim daa yɛli n ka niya ni n tuhi so Dagbaŋ, n bi bori ni n kpaai zim, n ku bori mi ni Naa Sumani yi nayili ka n-ŋahiba Naa Yakuba lɛbi Yaan-Naa. Ka pa dini n niŋ ni liri ya. Alizimba dali nolɔɣu kukoli, ka Sankara-yilinima neei gomni wachi. Jaŋsi n-daa kuli deei tiŋ maa zaa, di dabiɛm zaa daa nyɛla bahi gba ni zora saha shɛli bi ni nya jaŋsi. Binshɛɣu be sunsuuni, ka ninkura maa yɛli. Yɛlizoli-lana Laɣafu II Saha shɛli wuntaŋ niti yan puhina, ka lahabali yi Gbewaa yili na ni Yidantɔɣim kperi na Yani ( Yendi). Gbewaa yili ŋɔ ku ŋam ʒim, ka Naa Sumani mini o sapashinima nti pahi Namɔɣilinsi kana nti zani so shɛli din kpari Bimbila polo. Ni ka tɔbu shɛli din tuhi Yɛlizoli-lana Laɣafu mini Naa Suman Zoli daa pili. Yɛlizoli-lana Laɣafu liribu maa daa nyɛla libigili ni dabiɛm. Naa Sumani sapashinima daa ka bɛni yɛn niŋ shɛm pahila bi tiri gbunni. Yɛlizoli-lana mini o nyaaga daa dihi la Naa Sumani tɔbihi n yaɣi Kulkpuni mini Tamali. Zaŋ chaŋ wuntaŋ puhili, Naa Sumani mini o sapashinima tiri gbunni hali ti paai Miɛŋ, ni ka tɔbu ŋɔ daa na vuhi ni biɛɣu neei. Kpe ka  Dagbaŋ Wɔrizohi kanna ni bi gu ka taɣi Naa Suman Zoli. Bɛ ni ndaa nyɛ Tolon-Naa tooni, Gushe-Naa nudirigu zuɣu ni Kumbuŋ-Naa nuzaa zuɣu. Din niŋ ka Yɛlizoli-lana Laɣafu pili ba liribu, Wunyuɣiri Naa, Lɔɣubuya Naa mini Malitima ka deei duŋ Naa gili Naa Sumani niŋ sunsuuni. Saha ŋɔ, Yɛlizoli-lana Laɣafu tɔbihi kpuɣi taɣibu. Ka dihi ba labisi nyaaŋa nti kpa tɔbu maa ni pili shɛli. == Kundivihira == {{Reflist}} [[Pubu:Lahabaya zaa]] [[Pubu:Nam]] [[Pubu:Kaya]] 5rtnlh79sx2dw9ra08ogpwgxfoikfyx 44767 44766 2022-08-27T16:00:40Z Alhaj Darajaati 22 Added a link wikitext text/x-wiki {{Databox}} {{E-Class}} '''Yidantɔɣima''' ( Yɛlizolilan Laɣafu) Pɔi ka o daa ti ʒini nam gbana zuɣu, Yidantɔɣim (Yɛlizolilan Laɣafu) daa nyɛla bini mi so ka Afa mbe Yɛlizoli. Di mini o daa nyɛ paɣabia maa, o daa pahila ninvuɣu shɛm ban mali yaa lala saha maa. Ka bɛ zori o ni daa mali baŋsim ashili zaŋ kpa [[Alikuraan|Alikuraani]].<ref>{{Cite web|date=2020-04-23|title=The Magnificent Yidantɔɣim aka YƐlizolilan Laɣafu|url=https://www.sanatuzambang.info/2020/04/23/the-magnificent-yidantɔɣim-aka-yɛlizolilan-laɣafu/|access-date=2022-08-27|website=Sanatu Zambang|language=en-GB}}</ref> == Piligu == O ma [[Kpatu Naa Ashɛtu]] " [[Naawuni]] dijikini ku zo saa" daa nyɛla [[Naa Andani Jɛŋgbariga]] bipuɣiŋga " [[Yuɣimpini]] bili gɔhi n-tiligi ŋmɛri", Kpatu Naa Ashɛtu nyɛla [[Naa Yakubu Nantoo]] beli kpɛm'sani" nantoo chɛ biɛm ka mɔha gari kɔbiga, balim balim kɔligu ku cheei yom". Din boŋɔ ndaa chɛ ka Naa Yakubu Nantoo nyɛ Yɛlizolilan Laɣafu ŋahiba. [[Yani]] ni daa lu, ka nam maa lu Kpatu Naa Ashɛtu dunnoli ni dama ŋuni daa nyɛ kpɛma. Amaa o ni daa nyɛ paɣila zuɣu, o daa be katiŋ pam ni bi pii o, dama paɣa kutooi nyɛ [[Ndan Yaa Naa|Yaan-Naa]]. Bɛni daa vihi baɣisi be daa gbaai la [[Naa Suman Zoli]], bilim bilim ku ŋma. Din zuɣu lahabali ni daa yina wuhi ni Sumani ka bɛ gbaai ni o ʒini Yani gbana zuɣu, Yidantɔɣim daa niŋla suhupiɛlli ni Yani gbana na be bi zuliya ni. [[Alizimba]] dali ka Naa Sumani lɛbi [[Naa Gbewaa|Gbewaa]] Zuu, [[Gbuɣinli]], tihi ni mɔrilana, zuɣusaa mini tiŋlana, andunia lana. Bɛni yeli Yaan-Naa Suman zoli kparigu naai, Yɛlizolilan laɣafu ŋun daa be o ŋahiba nam ŋɔ dibu shee nti pahi o nyandoliba daa labi kuli Yɛlizoli. Bini daa kuna, ka o zani o ma sani ni bi niŋ suhupiɛlli dama bɛ daŋ maa di nasara. Yidantɔɣim ni kpe o ma sani, o ma daa bi larigi o nini. Bɛni puhi taba naai di fahimi, ka Yidantɔɣim yɛli" niti zuɣusuŋ ti daŋ maa nye nasara ".N ŋahiba Naa Suman Zoli di Yani gbana, ka Kpatu Naa Ashɛtu tuhi nintɔri sɔŋ tiŋa. Ka tim boli bia ni o zaŋmi saɣim na ti ti Yidantɔɣim ka o di ka labi yiŋa. N dɔɣi bia chɔɣifu, vi dima! Oiy Mma taali bo ka n-tum ti diri n-ŋɔ vi? Ka Yidantɔɣim bohi. Ka o ma lahi tuhi sɔŋ n yɛli " diyi pa dabiɛm lana, bi ŋuni n lari o ba turi?" n di vi. Ka daɣila a suhi piɛli mi a ŋahiba Miɛŋ Lana Yakubu ni bi nya Yani di? A dihi ma vi! Diyi pa ni nye paɣa zuɣu, mani n di tu ni n-nye Yaan-Naa ka a di nye Yaanabia, n zaɣisila Dagbaŋ nabihi ka kuli a ba ŋun daa nyɛ musulinsi baŋda dama baɣa daa yɛli ma ni nti yan dɔɣila dahinsheli ninvuɣ timsili n yi kuli a ba. Zuŋɔ, vi dima dama n daa niŋla yoli. A ŋahiba Yakubu ni tooi kpi ka bi di Yani, kati nyaangi maa kutooi lahi di Yani. Ka daɣila ŋɔ ka a booni nasara? A dihi ma vi! Bia so ni boli maa baa? Zaŋmi sohila saɣim nti Yidantɔɣim ka o di ka gbaai soli. Saha ŋɔ, Yelizoli Lana Laɣifu suhupielli zom barigi, n kpalim la suhuyiɣsili, namboɣu ni yɔlitɛm. Ka o baŋ ni ʒilinsili n di o,ni suhuyiɣsili ka o yɛli Mma " ni che ka a baŋ ni pa bia chɔɣifu n-nyema". Ni che ka n-ŋahiba Yakuba lee Yaan-Naa [[Dagbaŋ]] nim bori bee bi jɛ. Yelizoli Lana Laɣifu ka kpam yɛtɔɣa n daa bala( pakpaŋ dapal yɛlbierili, di ku biɛ ninyino). Ka o puhi o ma ka chɛbiso ka gbaai Yelizoli soli. Dahin yini asiba pinda, ka lahabali paai Zohɛ-Naa. Lahabali ŋɔ daa timsi pam nti ninyino, din zuɣu ka Zohɛ Naa daa ŋmaligi yi o zɔŋni ni o ti gbuligi lahabali nti Mba Duɣu " Yidantɔɣim ni o bori Naa Sumani yi Gbewaa yili ka o ŋahiba Miɛŋlan Yakubu lɛbi Yaan-Naa, o yɛli ya ni ti yi bi wum nti o ni bori shɛli maa, ni o ni liri o ŋahiba ka nyahi o nyuli taarihi kundinim puuni". Bo ka Yidantɔɣim ni tooi niŋ? Ka Yɔɣu Kpamba shɛb' yɛli. Chɛ ka o kana nti kpati! Amaa Zohɛ Naa daa nyɛla tɛhi waɣila lana ka o yɛli yi ban bohiri ni bo ka o ni tooi niŋ. Ʒɛlinsi n mali ya zaŋ kpa ninvuɣu so ŋun n-nyɛ o bee yi bi mila binshɛɣu yini yɛri maa. Zom yi yɛli ni o ni laba kuɣili, o nɔmi sɔŋ. Sokam ŋun be Dagbaŋ mi Yidantɔɣim ni mali yaa shem. Chɛli ya ka ti bohi n-nyɛ daliri din chɛ ka o bori ni o tuhi o ŋahiba ka ti lee bo maligu ntili. Gbuɣinli n bori o gbunɣiŋ kpee vuri, ti zaa mi o ni yi shɛli na. Amaa maligu ŋɔ daa bi nyɛ naba zani dama Yidantɔɣim yɛtɔɣa bi yisira. Zaŋmi ya n ŋahiba Naa Yakuba n lɛbi Yaan-Naa ka pa lala yini mali kuli, achiika binshɛɣu n kutooi daa nira nti paai ma yɛtɔɣa. Ka a yabdoo Yidantɔɣim daa yɛli n ka niya ni n tuhi so Dagbaŋ, n bi bori ni n kpaai zim, n ku bori mi ni Naa Sumani yi nayili ka n-ŋahiba Naa Yakuba lɛbi Yaan-Naa. Ka pa dini n niŋ ni liri ya. Alizimba dali nolɔɣu kukoli, ka Sankara-yilinima neei gomni wachi. Jaŋsi n-daa kuli deei tiŋ maa zaa, di dabiɛm zaa daa nyɛla bahi gba ni zora saha shɛli bi ni nya jaŋsi. Binshɛɣu be sunsuuni, ka ninkura maa yɛli. Yɛlizoli-lana Laɣafu II Saha shɛli wuntaŋ niti yan puhina, ka lahabali yi Gbewaa yili na ni Yidantɔɣim kperi na Yani ( Yendi). Gbewaa yili ŋɔ ku ŋam ʒim, ka Naa Sumani mini o sapashinima nti pahi Namɔɣilinsi kana nti zani so shɛli din kpari Bimbila polo. Ni ka tɔbu shɛli din tuhi Yɛlizoli-lana Laɣafu mini Naa Suman Zoli daa pili. Yɛlizoli-lana Laɣafu liribu maa daa nyɛla libigili ni dabiɛm. Naa Sumani sapashinima daa ka bɛni yɛn niŋ shɛm pahila bi tiri gbunni. Yɛlizoli-lana mini o nyaaga daa dihi la Naa Sumani tɔbihi n yaɣi Kulkpuni mini Tamali. Zaŋ chaŋ wuntaŋ puhili, Naa Sumani mini o sapashinima tiri gbunni hali ti paai Miɛŋ, ni ka tɔbu ŋɔ daa na vuhi ni biɛɣu neei. Kpe ka  Dagbaŋ Wɔrizohi kanna ni bi gu ka taɣi Naa Suman Zoli. Bɛ ni ndaa nyɛ Tolon-Naa tooni, Gushe-Naa nudirigu zuɣu ni Kumbuŋ-Naa nuzaa zuɣu. Din niŋ ka Yɛlizoli-lana Laɣafu pili ba liribu, Wunyuɣiri Naa, Lɔɣubuya Naa mini Malitima ka deei duŋ Naa gili Naa Sumani niŋ sunsuuni. Saha ŋɔ, Yɛlizoli-lana Laɣafu tɔbihi kpuɣi taɣibu. Ka dihi ba labisi nyaaŋa nti kpa tɔbu maa ni pili shɛli. == Kundivihira == {{Reflist}} [[Pubu:Lahabaya zaa]] [[Pubu:Nam]] [[Pubu:Kaya]] 1zuerourt75svbjx7ywzg7mcpn3e7cm 44768 44767 2022-08-27T16:03:56Z Alhaj Darajaati 22 Added a link wikitext text/x-wiki {{Databox}} {{E-Class}} '''Yidantɔɣima''' ( Yɛlizolilan Laɣafu) Pɔi ka o daa ti ʒini nam gbana zuɣu, Yidantɔɣim (Yɛlizolilan Laɣafu) daa nyɛla bini mi so ka Afa mbe Yɛlizoli. Di mini o daa nyɛ paɣabia maa, o daa pahila ninvuɣu shɛm ban mali yaa lala saha maa. Ka bɛ zori o ni daa mali baŋsim ashili zaŋ kpa [[Alikuraan|Alikuraani]].<ref>{{Cite web|date=2020-04-23|title=The Magnificent Yidantɔɣim aka YƐlizolilan Laɣafu|url=https://www.sanatuzambang.info/2020/04/23/the-magnificent-yidantɔɣim-aka-yɛlizolilan-laɣafu/|access-date=2022-08-27|website=Sanatu Zambang|language=en-GB}}</ref> == Piligu == O ma [[Kpatu Naa Ashɛtu]] " [[Naawuni]] dijikini ku zo saa" daa nyɛla [[Naa Andani Jɛŋgbariga|Naa Andani Jɛba bariga]] bipuɣiŋga " [[Yuɣimpini]] bili gɔhi n-tiligi ŋmɛri", Kpatu Naa Ashɛtu nyɛla [[Naa Yakubu Nantoo]] beli kpɛm'sani" nantoo chɛ biɛm ka mɔha gari kɔbiga, balim balim kɔligu ku cheei yom". Din boŋɔ ndaa chɛ ka Naa Yakubu Nantoo nyɛ Yɛlizolilan Laɣafu ŋahiba. [[Yani]] ni daa lu, ka nam maa lu Kpatu Naa Ashɛtu dunnoli ni dama ŋuni daa nyɛ kpɛma. Amaa o ni daa nyɛ paɣila zuɣu, o daa be katiŋ pam ni bi pii o, dama paɣa kutooi nyɛ [[Ndan Yaa Naa|Yaan-Naa]]. Bɛni daa vihi baɣisi be daa gbaai la [[Naa Suman Zoli]], bilim bilim ku ŋma. Din zuɣu lahabali ni daa yina wuhi ni Sumani ka bɛ gbaai ni o ʒini Yani gbana zuɣu, Yidantɔɣim daa niŋla suhupiɛlli ni Yani gbana na be bi zuliya ni. [[Alizimba]] dali ka Naa Sumani lɛbi [[Naa Gbewaa|Gbewaa]] Zuu, [[Gbuɣinli]], tihi ni mɔrilana, zuɣusaa mini tiŋlana, andunia lana. Bɛni yeli Yaan-Naa Suman zoli kparigu naai, Yɛlizolilan laɣafu ŋun daa be o ŋahiba nam ŋɔ dibu shee nti pahi o nyandoliba daa labi kuli Yɛlizoli. Bini daa kuna, ka o zani o ma sani ni bi niŋ suhupiɛlli dama bɛ daŋ maa di nasara. Yidantɔɣim ni kpe o ma sani, o ma daa bi larigi o nini. Bɛni puhi taba naai di fahimi, ka Yidantɔɣim yɛli" niti zuɣusuŋ ti daŋ maa nye nasara ".N ŋahiba Naa Suman Zoli di Yani gbana, ka Kpatu Naa Ashɛtu tuhi nintɔri sɔŋ tiŋa. Ka tim boli bia ni o zaŋmi saɣim na ti ti Yidantɔɣim ka o di ka labi yiŋa. N dɔɣi bia chɔɣifu, vi dima! Oiy Mma taali bo ka n-tum ti diri n-ŋɔ vi? Ka Yidantɔɣim bohi. Ka o ma lahi tuhi sɔŋ n yɛli " diyi pa dabiɛm lana, bi ŋuni n lari o ba turi?" n di vi. Ka daɣila a suhi piɛli mi a ŋahiba Miɛŋ Lana Yakubu ni bi nya Yani di? A dihi ma vi! Diyi pa ni nye paɣa zuɣu, mani n di tu ni n-nye Yaan-Naa ka a di nye Yaanabia, n zaɣisila Dagbaŋ nabihi ka kuli a ba ŋun daa nyɛ musulinsi baŋda dama baɣa daa yɛli ma ni nti yan dɔɣila dahinsheli ninvuɣ timsili n yi kuli a ba. Zuŋɔ, vi dima dama n daa niŋla yoli. A ŋahiba Yakubu ni tooi kpi ka bi di Yani, kati nyaangi maa kutooi lahi di Yani. Ka daɣila ŋɔ ka a booni nasara? A dihi ma vi! Bia so ni boli maa baa? Zaŋmi sohila saɣim nti Yidantɔɣim ka o di ka gbaai soli. Saha ŋɔ, Yelizoli Lana Laɣifu suhupielli zom barigi, n kpalim la suhuyiɣsili, namboɣu ni yɔlitɛm. Ka o baŋ ni ʒilinsili n di o,ni suhuyiɣsili ka o yɛli Mma " ni che ka a baŋ ni pa bia chɔɣifu n-nyema". Ni che ka n-ŋahiba Yakuba lee Yaan-Naa [[Dagbaŋ]] nim bori bee bi jɛ. Yelizoli Lana [[Laɣifu]] ka kpam yɛtɔɣa n daa bala( pakpaŋ dapal yɛlbierili, di ku biɛ ninyino). Ka o puhi o ma ka chɛbiso ka gbaai Yelizoli soli. Dahin yini asiba pinda, ka lahabali paai Zohɛ-Naa. Lahabali ŋɔ daa timsi pam nti ninyino, din zuɣu ka Zohɛ Naa daa ŋmaligi yi o zɔŋni ni o ti gbuligi lahabali nti Mba Duɣu " Yidantɔɣim ni o bori Naa Sumani yi Gbewaa yili ka o ŋahiba Miɛŋlan Yakubu lɛbi Yaan-Naa, o yɛli ya ni ti yi bi wum nti o ni bori shɛli maa, ni o ni liri o ŋahiba ka nyahi o nyuli taarihi kundinim puuni". Bo ka Yidantɔɣim ni tooi niŋ? Ka Yɔɣu Kpamba shɛb' yɛli. Chɛ ka o kana nti kpati! Amaa Zohɛ Naa daa nyɛla tɛhi waɣila lana ka o yɛli yi ban bohiri ni bo ka o ni tooi niŋ. Ʒɛlinsi n mali ya zaŋ kpa ninvuɣu so ŋun n-nyɛ o bee yi bi mila binshɛɣu yini yɛri maa. Zom yi yɛli ni o ni laba kuɣili, o nɔmi sɔŋ. Sokam ŋun be Dagbaŋ mi Yidantɔɣim ni mali yaa shem. Chɛli ya ka ti bohi n-nyɛ daliri din chɛ ka o bori ni o tuhi o ŋahiba ka ti lee bo maligu ntili. Gbuɣinli n bori o gbunɣiŋ kpee vuri, ti zaa mi o ni yi shɛli na. Amaa maligu ŋɔ daa bi nyɛ naba zani dama Yidantɔɣim yɛtɔɣa bi yisira. Zaŋmi ya n ŋahiba Naa Yakuba n lɛbi Yaan-Naa ka pa lala yini mali kuli, achiika binshɛɣu n kutooi daa nira nti paai ma yɛtɔɣa. Ka a yabdoo Yidantɔɣim daa yɛli n ka niya ni n tuhi so Dagbaŋ, n bi bori ni n kpaai zim, n ku bori mi ni Naa Sumani yi nayili ka n-ŋahiba Naa Yakuba lɛbi Yaan-Naa. Ka pa dini n niŋ ni liri ya. Alizimba dali nolɔɣu kukoli, ka Sankara-yilinima neei gomni wachi. Jaŋsi n-daa kuli deei tiŋ maa zaa, di dabiɛm zaa daa nyɛla bahi gba ni zora saha shɛli bi ni nya jaŋsi. Binshɛɣu be sunsuuni, ka ninkura maa yɛli. Yɛlizoli-lana Laɣafu II Saha shɛli wuntaŋ niti yan puhina, ka lahabali yi Gbewaa yili na ni Yidantɔɣim kperi na Yani ( Yendi). Gbewaa yili ŋɔ ku ŋam ʒim, ka Naa Sumani mini o sapashinima nti pahi Namɔɣilinsi kana nti zani so shɛli din kpari Bimbila polo. Ni ka tɔbu shɛli din tuhi Yɛlizoli-lana Laɣafu mini Naa Suman Zoli daa pili. Yɛlizoli-lana Laɣafu liribu maa daa nyɛla libigili ni dabiɛm. Naa Sumani sapashinima daa ka bɛni yɛn niŋ shɛm pahila bi tiri gbunni. Yɛlizoli-lana mini o nyaaga daa dihi la Naa Sumani tɔbihi n yaɣi Kulkpuni mini Tamali. Zaŋ chaŋ wuntaŋ puhili, Naa Sumani mini o sapashinima tiri gbunni hali ti paai Miɛŋ, ni ka tɔbu ŋɔ daa na vuhi ni biɛɣu neei. Kpe ka  Dagbaŋ Wɔrizohi kanna ni bi gu ka taɣi Naa Suman Zoli. Bɛ ni ndaa nyɛ Tolon-Naa tooni, Gushe-Naa nudirigu zuɣu ni Kumbuŋ-Naa nuzaa zuɣu. Din niŋ ka Yɛlizoli-lana Laɣafu pili ba liribu, Wunyuɣiri Naa, Lɔɣubuya Naa mini Malitima ka deei duŋ Naa gili Naa Sumani niŋ sunsuuni. Saha ŋɔ, Yɛlizoli-lana Laɣafu tɔbihi kpuɣi taɣibu. Ka dihi ba labisi nyaaŋa nti kpa tɔbu maa ni pili shɛli. == Kundivihira == {{Reflist}} [[Pubu:Lahabaya zaa]] [[Pubu:Nam]] [[Pubu:Kaya]] cqqige8q2li1rurvpsbw8ow7lcl8evm 44769 44768 2022-08-27T16:26:06Z Alhaj Darajaati 22 Added a link wikitext text/x-wiki {{Databox}} {{E-Class}} '''Yidantɔɣima''' ( Yɛlizolilan Laɣafu) Pɔi ka o daa ti ʒini nam gbana zuɣu, Yidantɔɣim (Yɛlizolilan Laɣafu) daa nyɛla bini mi so ka Afa mbe Yɛlizoli. Di mini o daa nyɛ paɣabia maa, o daa pahila ninvuɣu shɛm ban mali yaa lala saha maa. Ka bɛ zori o ni daa mali baŋsim ashili zaŋ kpa [[Alikuraan|Alikuraani]].<ref>{{Cite web|date=2020-04-23|title=The Magnificent Yidantɔɣim aka YƐlizolilan Laɣafu|url=https://www.sanatuzambang.info/2020/04/23/the-magnificent-yidantɔɣim-aka-yɛlizolilan-laɣafu/|access-date=2022-08-27|website=Sanatu Zambang|language=en-GB}}</ref> == Piligu == O ma [[Kpatu Naa Ashɛtu]] " [[Naawuni]] dijikini ku zo saa" daa nyɛla [[Naa Andani Jɛŋgbariga|Naa Andani Jɛba bariga]] bipuɣiŋga " [[Yuɣimpini]] bili gɔhi n-tiligi ŋmɛri", Kpatu Naa Ashɛtu nyɛla [[Naa Yakubu Nantoo]] beli kpɛm'sani" nantoo chɛ biɛm ka mɔha gari kɔbiga, balim balim kɔligu ku cheei yom". Din boŋɔ ndaa chɛ ka Naa Yakubu Nantoo nyɛ Yɛlizolilan Laɣafu ŋahiba. [[Yani]] ni daa lu, ka nam maa lu Kpatu Naa Ashɛtu dunnoli ni dama ŋuni daa nyɛ kpɛma. Amaa o ni daa nyɛ paɣila zuɣu, o daa be katiŋ pam ni bi pii o, dama paɣa kutooi nyɛ [[Ndan Yaa Naa|Yaan-Naa]]. Bɛni daa vihi baɣisi be daa gbaai la [[Naa Suman Zoli]], bilim bilim ku ŋma. Din zuɣu lahabali ni daa yina wuhi ni Sumani ka bɛ gbaai ni o ʒini Yani gbana zuɣu, Yidantɔɣim daa niŋla suhupiɛlli ni Yani gbana na be bi zuliya ni. [[Alizimba]] dali ka Naa Sumani lɛbi [[Naa Gbewaa|Gbewaa]] Zuu, [[Gbuɣinli]], tihi ni mɔrilana, zuɣusaa mini tiŋlana, andunia lana. Bɛni yeli Yaan-Naa Suman zoli kparigu naai, Yɛlizolilan laɣafu ŋun daa be o ŋahiba nam ŋɔ dibu shee nti pahi o nyandoliba daa labi kuli Yɛlizoli. Bini daa kuna, ka o zani o ma sani ni bi niŋ suhupiɛlli dama bɛ daŋ maa di nasara. Yidantɔɣim ni kpe o ma sani, o ma daa bi larigi o nini. Bɛni puhi taba naai di fahimi, ka Yidantɔɣim yɛli" niti zuɣusuŋ ti daŋ maa nye nasara ".N ŋahiba Naa Suman Zoli di Yani gbana, ka Kpatu Naa Ashɛtu tuhi nintɔri sɔŋ tiŋa. Ka tim boli bia ni o zaŋmi saɣim na ti ti Yidantɔɣim ka o di ka labi yiŋa. N dɔɣi bia chɔɣifu, vi dima! Oiy Mma taali bo ka n-tum ti diri n-ŋɔ vi? Ka Yidantɔɣim bohi. Ka o ma lahi tuhi sɔŋ n yɛli " diyi pa dabiɛm lana, bi ŋuni n lari o ba turi?" n di vi. Ka daɣila a suhi piɛli mi a ŋahiba [[Miɛŋ]] Lana Yakubu ni bi nya Yani di? A dihi ma vi! Diyi pa ni nye paɣa zuɣu, mani n di tu ni n-nye Yaan-Naa ka a di nye Yaanabia, n zaɣisila Dagbaŋ nabihi ka kuli a ba ŋun daa nyɛ musulinsi baŋda dama baɣa daa yɛli ma ni nti yan dɔɣila dahinsheli ninvuɣ timsili n yi kuli a ba. Zuŋɔ, vi dima dama n daa niŋla yoli. A ŋahiba Yakubu ni tooi kpi ka bi di Yani, kati nyaangi maa kutooi lahi di Yani. Ka daɣila ŋɔ ka a booni nasara? A dihi ma vi! Bia so ni boli maa baa? Zaŋmi sohila saɣim nti Yidantɔɣim ka o di ka gbaai soli. Saha ŋɔ, Yelizoli Lana Laɣifu suhupielli zom barigi, n kpalim la suhuyiɣsili, namboɣu ni yɔlitɛm. Ka o baŋ ni ʒilinsili n di o,ni suhuyiɣsili ka o yɛli Mma " ni che ka a baŋ ni pa bia chɔɣifu n-nyema". Ni che ka n-ŋahiba Yakuba lee Yaan-Naa [[Dagbaŋ]] nim bori bee bi jɛ. Yelizoli Lana [[Laɣifu]] ka kpam yɛtɔɣa n daa bala( pakpaŋ dapal yɛlbierili, di ku biɛ ninyino). Ka o puhi o ma ka chɛbiso ka gbaai Yelizoli soli. Dahin yini asiba pinda, ka lahabali paai Zohɛ-Naa. Lahabali ŋɔ daa timsi pam nti ninyino, din zuɣu ka Zohɛ Naa daa ŋmaligi yi o zɔŋni ni o ti gbuligi lahabali nti Mba Duɣu " Yidantɔɣim ni o bori Naa Sumani yi Gbewaa yili ka o ŋahiba Miɛŋlan Yakubu lɛbi Yaan-Naa, o yɛli ya ni ti yi bi wum nti o ni bori shɛli maa, ni o ni liri o ŋahiba ka nyahi o nyuli taarihi kundinim puuni". Bo ka Yidantɔɣim ni tooi niŋ? Ka Yɔɣu Kpamba shɛb' yɛli. Chɛ ka o kana nti kpati! Amaa Zohɛ Naa daa nyɛla tɛhi waɣila lana ka o yɛli yi ban bohiri ni bo ka o ni tooi niŋ. Ʒɛlinsi n mali ya zaŋ kpa ninvuɣu so ŋun n-nyɛ o bee yi bi mila binshɛɣu yini yɛri maa. Zom yi yɛli ni o ni laba kuɣili, o nɔmi sɔŋ. Sokam ŋun be Dagbaŋ mi Yidantɔɣim ni mali yaa shem. Chɛli ya ka ti bohi n-nyɛ daliri din chɛ ka o bori ni o tuhi o ŋahiba ka ti lee bo maligu ntili. Gbuɣinli n bori o gbunɣiŋ kpee vuri, ti zaa mi o ni yi shɛli na. Amaa maligu ŋɔ daa bi nyɛ naba zani dama Yidantɔɣim yɛtɔɣa bi yisira. Zaŋmi ya n ŋahiba Naa Yakuba n lɛbi Yaan-Naa ka pa lala yini mali kuli, achiika binshɛɣu n kutooi daa nira nti paai ma yɛtɔɣa. Ka a yabdoo Yidantɔɣim daa yɛli n ka niya ni n tuhi so Dagbaŋ, n bi bori ni n kpaai zim, n ku bori mi ni Naa Sumani yi nayili ka n-ŋahiba Naa Yakuba lɛbi Yaan-Naa. Ka pa dini n niŋ ni liri ya. Alizimba dali nolɔɣu kukoli, ka Sankara-yilinima neei gomni wachi. Jaŋsi n-daa kuli deei tiŋ maa zaa, di dabiɛm zaa daa nyɛla bahi gba ni zora saha shɛli bi ni nya jaŋsi. Binshɛɣu be sunsuuni, ka ninkura maa yɛli. Yɛlizoli-lana Laɣafu II Saha shɛli wuntaŋ niti yan puhina, ka lahabali yi Gbewaa yili na ni Yidantɔɣim kperi na Yani ( Yendi). Gbewaa yili ŋɔ ku ŋam ʒim, ka Naa Sumani mini o sapashinima nti pahi Namɔɣilinsi kana nti zani so shɛli din kpari Bimbila polo. Ni ka tɔbu shɛli din tuhi Yɛlizoli-lana Laɣafu mini Naa Suman Zoli daa pili. Yɛlizoli-lana Laɣafu liribu maa daa nyɛla libigili ni dabiɛm. Naa Sumani sapashinima daa ka bɛni yɛn niŋ shɛm pahila bi tiri gbunni. Yɛlizoli-lana mini o nyaaga daa dihi la Naa Sumani tɔbihi n yaɣi Kulkpuni mini Tamali. Zaŋ chaŋ wuntaŋ puhili, Naa Sumani mini o sapashinima tiri gbunni hali ti paai Miɛŋ, ni ka tɔbu ŋɔ daa na vuhi ni biɛɣu neei. Kpe ka  Dagbaŋ Wɔrizohi kanna ni bi gu ka taɣi Naa Suman Zoli. Bɛ ni ndaa nyɛ Tolon-Naa tooni, Gushe-Naa nudirigu zuɣu ni Kumbuŋ-Naa nuzaa zuɣu. Din niŋ ka Yɛlizoli-lana Laɣafu pili ba liribu, Wunyuɣiri Naa, Lɔɣubuya Naa mini Malitima ka deei duŋ Naa gili Naa Sumani niŋ sunsuuni. Saha ŋɔ, Yɛlizoli-lana Laɣafu tɔbihi kpuɣi taɣibu. Ka dihi ba labisi nyaaŋa nti kpa tɔbu maa ni pili shɛli. == Kundivihira == {{Reflist}} [[Pubu:Lahabaya zaa]] [[Pubu:Nam]] [[Pubu:Kaya]] 13g4k3yf2xxrl72317r86bcv9gj7o0c 44770 44769 2022-08-27T16:27:09Z Alhaj Darajaati 22 Added a link wikitext text/x-wiki {{Databox}} {{E-Class}} '''Yidantɔɣima''' ( Yɛlizolilan Laɣafu) Pɔi ka o daa ti ʒini nam gbana zuɣu, Yidantɔɣim (Yɛlizolilan Laɣafu) daa nyɛla bini mi so ka Afa mbe Yɛlizoli. Di mini o daa nyɛ paɣabia maa, o daa pahila ninvuɣu shɛm ban mali yaa lala saha maa. Ka bɛ zori o ni daa mali baŋsim ashili zaŋ kpa [[Alikuraan|Alikuraani]].<ref>{{Cite web|date=2020-04-23|title=The Magnificent Yidantɔɣim aka YƐlizolilan Laɣafu|url=https://www.sanatuzambang.info/2020/04/23/the-magnificent-yidantɔɣim-aka-yɛlizolilan-laɣafu/|access-date=2022-08-27|website=Sanatu Zambang|language=en-GB}}</ref> == Piligu == O ma [[Kpatu Naa Ashɛtu]] " [[Naawuni]] dijikini ku zo saa" daa nyɛla [[Naa Andani Jɛŋgbariga|Naa Andani Jɛba bariga]] bipuɣiŋga " [[Yuɣimpini]] bili gɔhi n-tiligi ŋmɛri", Kpatu Naa Ashɛtu nyɛla [[Naa Yakubu Nantoo]] beli kpɛm'sani" nantoo chɛ biɛm ka mɔha gari kɔbiga, balim balim [[kɔligu]] ku cheei yom". Din boŋɔ ndaa chɛ ka Naa Yakubu Nantoo nyɛ Yɛlizolilan Laɣafu ŋahiba. [[Yani]] ni daa lu, ka nam maa lu Kpatu Naa Ashɛtu dunnoli ni dama ŋuni daa nyɛ kpɛma. Amaa o ni daa nyɛ paɣila zuɣu, o daa be katiŋ pam ni bi pii o, dama paɣa kutooi nyɛ [[Ndan Yaa Naa|Yaan-Naa]]. Bɛni daa vihi baɣisi be daa gbaai la [[Naa Suman Zoli]], bilim bilim ku ŋma. Din zuɣu lahabali ni daa yina wuhi ni Sumani ka bɛ gbaai ni o ʒini Yani gbana zuɣu, Yidantɔɣim daa niŋla suhupiɛlli ni Yani gbana na be bi zuliya ni. [[Alizimba]] dali ka Naa Sumani lɛbi [[Naa Gbewaa|Gbewaa]] Zuu, [[Gbuɣinli]], tihi ni mɔrilana, zuɣusaa mini tiŋlana, andunia lana. Bɛni yeli Yaan-Naa Suman zoli kparigu naai, Yɛlizolilan laɣafu ŋun daa be o ŋahiba nam ŋɔ dibu shee nti pahi o nyandoliba daa labi kuli Yɛlizoli. Bini daa kuna, ka o zani o ma sani ni bi niŋ suhupiɛlli dama bɛ daŋ maa di nasara. Yidantɔɣim ni kpe o ma sani, o ma daa bi larigi o nini. Bɛni puhi taba naai di fahimi, ka Yidantɔɣim yɛli" niti zuɣusuŋ ti daŋ maa nye nasara ".N ŋahiba Naa Suman Zoli di Yani gbana, ka Kpatu Naa Ashɛtu tuhi nintɔri sɔŋ tiŋa. Ka tim boli bia ni o zaŋmi saɣim na ti ti Yidantɔɣim ka o di ka labi yiŋa. N dɔɣi bia chɔɣifu, vi dima! Oiy Mma taali bo ka n-tum ti diri n-ŋɔ vi? Ka Yidantɔɣim bohi. Ka o ma lahi tuhi sɔŋ n yɛli " diyi pa dabiɛm lana, bi ŋuni n lari o ba turi?" n di vi. Ka daɣila a suhi piɛli mi a ŋahiba [[Miɛŋ]] Lana Yakubu ni bi nya Yani di? A dihi ma vi! Diyi pa ni nye paɣa zuɣu, mani n di tu ni n-nye Yaan-Naa ka a di nye Yaanabia, n zaɣisila Dagbaŋ nabihi ka kuli a ba ŋun daa nyɛ musulinsi baŋda dama baɣa daa yɛli ma ni nti yan dɔɣila dahinsheli ninvuɣ timsili n yi kuli a ba. Zuŋɔ, vi dima dama n daa niŋla yoli. A ŋahiba Yakubu ni tooi kpi ka bi di Yani, kati nyaangi maa kutooi lahi di Yani. Ka daɣila ŋɔ ka a booni nasara? A dihi ma vi! Bia so ni boli maa baa? Zaŋmi sohila saɣim nti Yidantɔɣim ka o di ka gbaai soli. Saha ŋɔ, Yelizoli Lana Laɣifu suhupielli zom barigi, n kpalim la suhuyiɣsili, namboɣu ni yɔlitɛm. Ka o baŋ ni ʒilinsili n di o,ni suhuyiɣsili ka o yɛli Mma " ni che ka a baŋ ni pa bia chɔɣifu n-nyema". Ni che ka n-ŋahiba Yakuba lee Yaan-Naa [[Dagbaŋ]] nim bori bee bi jɛ. Yelizoli Lana [[Laɣifu]] ka kpam yɛtɔɣa n daa bala( pakpaŋ dapal yɛlbierili, di ku biɛ ninyino). Ka o puhi o ma ka chɛbiso ka gbaai Yelizoli soli. Dahin yini asiba pinda, ka lahabali paai Zohɛ-Naa. Lahabali ŋɔ daa timsi pam nti ninyino, din zuɣu ka Zohɛ Naa daa ŋmaligi yi o zɔŋni ni o ti gbuligi lahabali nti Mba Duɣu " Yidantɔɣim ni o bori Naa Sumani yi Gbewaa yili ka o ŋahiba Miɛŋlan Yakubu lɛbi Yaan-Naa, o yɛli ya ni ti yi bi wum nti o ni bori shɛli maa, ni o ni liri o ŋahiba ka nyahi o nyuli taarihi kundinim puuni". Bo ka Yidantɔɣim ni tooi niŋ? Ka Yɔɣu Kpamba shɛb' yɛli. Chɛ ka o kana nti kpati! Amaa Zohɛ Naa daa nyɛla tɛhi waɣila lana ka o yɛli yi ban bohiri ni bo ka o ni tooi niŋ. Ʒɛlinsi n mali ya zaŋ kpa ninvuɣu so ŋun n-nyɛ o bee yi bi mila binshɛɣu yini yɛri maa. Zom yi yɛli ni o ni laba kuɣili, o nɔmi sɔŋ. Sokam ŋun be Dagbaŋ mi Yidantɔɣim ni mali yaa shem. Chɛli ya ka ti bohi n-nyɛ daliri din chɛ ka o bori ni o tuhi o ŋahiba ka ti lee bo maligu ntili. Gbuɣinli n bori o gbunɣiŋ kpee vuri, ti zaa mi o ni yi shɛli na. Amaa maligu ŋɔ daa bi nyɛ naba zani dama Yidantɔɣim yɛtɔɣa bi yisira. Zaŋmi ya n ŋahiba Naa Yakuba n lɛbi Yaan-Naa ka pa lala yini mali kuli, achiika binshɛɣu n kutooi daa nira nti paai ma yɛtɔɣa. Ka a yabdoo Yidantɔɣim daa yɛli n ka niya ni n tuhi so Dagbaŋ, n bi bori ni n kpaai zim, n ku bori mi ni Naa Sumani yi nayili ka n-ŋahiba Naa Yakuba lɛbi Yaan-Naa. Ka pa dini n niŋ ni liri ya. Alizimba dali nolɔɣu kukoli, ka Sankara-yilinima neei gomni wachi. Jaŋsi n-daa kuli deei tiŋ maa zaa, di dabiɛm zaa daa nyɛla bahi gba ni zora saha shɛli bi ni nya jaŋsi. Binshɛɣu be sunsuuni, ka ninkura maa yɛli. Yɛlizoli-lana Laɣafu II Saha shɛli wuntaŋ niti yan puhina, ka lahabali yi Gbewaa yili na ni Yidantɔɣim kperi na Yani ( Yendi). Gbewaa yili ŋɔ ku ŋam ʒim, ka Naa Sumani mini o sapashinima nti pahi Namɔɣilinsi kana nti zani so shɛli din kpari Bimbila polo. Ni ka tɔbu shɛli din tuhi Yɛlizoli-lana Laɣafu mini Naa Suman Zoli daa pili. Yɛlizoli-lana Laɣafu liribu maa daa nyɛla libigili ni dabiɛm. Naa Sumani sapashinima daa ka bɛni yɛn niŋ shɛm pahila bi tiri gbunni. Yɛlizoli-lana mini o nyaaga daa dihi la Naa Sumani tɔbihi n yaɣi Kulkpuni mini Tamali. Zaŋ chaŋ wuntaŋ puhili, Naa Sumani mini o sapashinima tiri gbunni hali ti paai Miɛŋ, ni ka tɔbu ŋɔ daa na vuhi ni biɛɣu neei. Kpe ka  Dagbaŋ Wɔrizohi kanna ni bi gu ka taɣi Naa Suman Zoli. Bɛ ni ndaa nyɛ Tolon-Naa tooni, Gushe-Naa nudirigu zuɣu ni Kumbuŋ-Naa nuzaa zuɣu. Din niŋ ka Yɛlizoli-lana Laɣafu pili ba liribu, Wunyuɣiri Naa, Lɔɣubuya Naa mini Malitima ka deei duŋ Naa gili Naa Sumani niŋ sunsuuni. Saha ŋɔ, Yɛlizoli-lana Laɣafu tɔbihi kpuɣi taɣibu. Ka dihi ba labisi nyaaŋa nti kpa tɔbu maa ni pili shɛli. == Kundivihira == {{Reflist}} [[Pubu:Lahabaya zaa]] [[Pubu:Nam]] [[Pubu:Kaya]] cu0zn3zk51z3msillonve5ddz02k62q 44771 44770 2022-08-27T16:29:11Z Alhaj Darajaati 22 Added a link wikitext text/x-wiki {{Databox}} {{E-Class}} '''Yidantɔɣima''' ( Yɛlizolilan Laɣafu) Pɔi ka o daa ti ʒini nam gbana zuɣu, Yidantɔɣim (Yɛlizolilan Laɣafu) daa nyɛla bini mi so ka Afa mbe Yɛlizoli. Di mini o daa nyɛ paɣabia maa, o daa pahila ninvuɣu shɛm ban mali yaa lala saha maa. Ka bɛ zori o ni daa mali baŋsim ashili zaŋ kpa [[Alikuraan|Alikuraani]].<ref>{{Cite web|date=2020-04-23|title=The Magnificent Yidantɔɣim aka YƐlizolilan Laɣafu|url=https://www.sanatuzambang.info/2020/04/23/the-magnificent-yidantɔɣim-aka-yɛlizolilan-laɣafu/|access-date=2022-08-27|website=Sanatu Zambang|language=en-GB}}</ref> == Piligu == O ma [[Kpatu Naa Ashɛtu]] " [[Naawuni]] dijikini ku zo saa" daa nyɛla [[Naa Andani Jɛŋgbariga|Naa Andani Jɛba bariga]] bipuɣiŋga " [[Yuɣimpini]] bili gɔhi n-tiligi ŋmɛri", Kpatu Naa Ashɛtu nyɛla [[Naa Yakubu Nantoo]] beli kpɛm'sani" nantoo chɛ biɛm ka mɔha gari kɔbiga, balim balim [[kɔligu]] ku cheei yom". Din boŋɔ ndaa chɛ ka Naa Yakubu Nantoo nyɛ Yɛlizolilan Laɣafu ŋahiba. [[Yani]] ni daa lu, ka nam maa lu Kpatu Naa Ashɛtu dunnoli ni dama ŋuni daa nyɛ kpɛma. Amaa o ni daa nyɛ paɣila zuɣu, o daa be katiŋ pam ni bi pii o, dama paɣa kutooi nyɛ [[Ndan Yaa Naa|Yaan-Naa]]. Bɛni daa vihi baɣisi be daa gbaai la [[Naa Suman Zoli]], bilim bilim ku ŋma. Din zuɣu lahabali ni daa yina wuhi ni Sumani ka bɛ gbaai ni o ʒini Yani gbana zuɣu, Yidantɔɣim daa niŋla suhupiɛlli ni Yani gbana na be bi zuliya ni. [[Alizimba]] dali ka Naa Sumani lɛbi [[Naa Gbewaa|Gbewaa]] Zuu, [[Gbuɣinli]], tihi ni mɔrilana, zuɣusaa mini tiŋlana, andunia lana. Bɛni yeli Yaan-Naa Suman zoli kparigu naai, Yɛlizolilan laɣafu ŋun daa be o ŋahiba nam ŋɔ dibu shee nti pahi o nyandoliba daa labi kuli Yɛlizoli. Bini daa kuna, ka o zani o ma sani ni bi niŋ suhupiɛlli dama bɛ daŋ maa di nasara. Yidantɔɣim ni kpe o ma sani, o ma daa bi larigi o nini. Bɛni puhi taba naai di fahimi, ka Yidantɔɣim yɛli" niti zuɣusuŋ ti daŋ maa nye nasara ".N ŋahiba Naa Suman Zoli di Yani gbana, ka Kpatu Naa Ashɛtu tuhi nintɔri sɔŋ tiŋa. Ka tim boli bia ni o zaŋmi saɣim na ti ti Yidantɔɣim ka o di ka labi yiŋa. N dɔɣi bia chɔɣifu, vi dima! Oiy Mma taali bo ka n-tum ti diri n-ŋɔ vi? Ka Yidantɔɣim bohi. Ka o ma lahi tuhi sɔŋ n yɛli " diyi pa dabiɛm lana, bi ŋuni n lari o ba turi?" n di vi. Ka daɣila a suhi piɛli mi a ŋahiba [[Miɛŋ]] Lana Yakubu ni bi nya Yani di? A dihi ma vi! Diyi pa ni nye paɣa zuɣu, mani n di tu ni n-nye Yaan-Naa ka a di nye Yaanabia, n zaɣisila Dagbaŋ nabihi ka kuli a ba ŋun daa nyɛ musulinsi baŋda dama baɣa daa yɛli ma ni nti yan dɔɣila dahinsheli ninvuɣ timsili n yi kuli a ba. Zuŋɔ, vi dima dama n daa niŋla yoli. A ŋahiba Yakubu ni tooi kpi ka bi di Yani, kati nyaangi maa kutooi lahi di Yani. Ka daɣila ŋɔ ka a booni nasara? A dihi ma vi! Bia so ni boli maa baa? Zaŋmi sohila saɣim nti Yidantɔɣim ka o di ka gbaai soli. Saha ŋɔ, Yelizoli Lana Laɣifu suhupielli zom barigi, n kpalim la suhuyiɣsili, namboɣu ni yɔlitɛm. Ka o baŋ ni ʒilinsili n di o,ni suhuyiɣsili ka o yɛli Mma " ni che ka a baŋ ni pa bia chɔɣifu n-nyema". Ni che ka n-ŋahiba Yakuba lee Yaan-Naa [[Dagbaŋ]] nim bori bee bi jɛ. Yelizoli Lana [[Laɣifu]] ka kpam yɛtɔɣa n daa bala( pakpaŋ dapal yɛlbierili, di ku biɛ ninyino). Ka o puhi o ma ka chɛbiso ka gbaai Yelizoli soli. Dahin yini asiba pinda, ka lahabali paai Zohɛ-Naa. Lahabali ŋɔ daa timsi pam nti ninyino, din zuɣu ka [[Zohɛ Naa]] daa ŋmaligi yi o zɔŋni ni o ti gbuligi lahabali nti Mba Duɣu " Yidantɔɣim ni o bori Naa Sumani yi Gbewaa yili ka o ŋahiba Miɛŋlan Yakubu lɛbi Yaan-Naa, o yɛli ya ni ti yi bi wum nti o ni bori shɛli maa, ni o ni liri o ŋahiba ka nyahi o nyuli taarihi kundinim puuni". Bo ka Yidantɔɣim ni tooi niŋ? Ka Yɔɣu Kpamba shɛb' yɛli. Chɛ ka o kana nti kpati! Amaa Zohɛ Naa daa nyɛla tɛhi waɣila lana ka o yɛli yi ban bohiri ni bo ka o ni tooi niŋ. Ʒɛlinsi n mali ya zaŋ kpa ninvuɣu so ŋun n-nyɛ o bee yi bi mila binshɛɣu yini yɛri maa. Zom yi yɛli ni o ni laba kuɣili, o nɔmi sɔŋ. Sokam ŋun be Dagbaŋ mi Yidantɔɣim ni mali yaa shem. Chɛli ya ka ti bohi n-nyɛ daliri din chɛ ka o bori ni o tuhi o ŋahiba ka ti lee bo maligu ntili. Gbuɣinli n bori o gbunɣiŋ kpee vuri, ti zaa mi o ni yi shɛli na. Amaa maligu ŋɔ daa bi nyɛ naba zani dama Yidantɔɣim yɛtɔɣa bi yisira. Zaŋmi ya n ŋahiba Naa Yakuba n lɛbi Yaan-Naa ka pa lala yini mali kuli, achiika binshɛɣu n kutooi daa nira nti paai ma yɛtɔɣa. Ka a yabdoo Yidantɔɣim daa yɛli n ka niya ni n tuhi so Dagbaŋ, n bi bori ni n kpaai zim, n ku bori mi ni Naa Sumani yi nayili ka n-ŋahiba Naa Yakuba lɛbi Yaan-Naa. Ka pa dini n niŋ ni liri ya. Alizimba dali nolɔɣu kukoli, ka Sankara-yilinima neei gomni wachi. Jaŋsi n-daa kuli deei tiŋ maa zaa, di dabiɛm zaa daa nyɛla bahi gba ni zora saha shɛli bi ni nya jaŋsi. Binshɛɣu be sunsuuni, ka ninkura maa yɛli. Yɛlizoli-lana Laɣafu II Saha shɛli wuntaŋ niti yan puhina, ka lahabali yi Gbewaa yili na ni Yidantɔɣim kperi na Yani ( Yendi). Gbewaa yili ŋɔ ku ŋam ʒim, ka Naa Sumani mini o sapashinima nti pahi Namɔɣilinsi kana nti zani so shɛli din kpari Bimbila polo. Ni ka tɔbu shɛli din tuhi Yɛlizoli-lana Laɣafu mini Naa Suman Zoli daa pili. Yɛlizoli-lana Laɣafu liribu maa daa nyɛla libigili ni dabiɛm. Naa Sumani sapashinima daa ka bɛni yɛn niŋ shɛm pahila bi tiri gbunni. Yɛlizoli-lana mini o nyaaga daa dihi la Naa Sumani tɔbihi n yaɣi Kulkpuni mini Tamali. Zaŋ chaŋ wuntaŋ puhili, Naa Sumani mini o sapashinima tiri gbunni hali ti paai Miɛŋ, ni ka tɔbu ŋɔ daa na vuhi ni biɛɣu neei. Kpe ka  Dagbaŋ Wɔrizohi kanna ni bi gu ka taɣi Naa Suman Zoli. Bɛ ni ndaa nyɛ Tolon-Naa tooni, Gushe-Naa nudirigu zuɣu ni Kumbuŋ-Naa nuzaa zuɣu. Din niŋ ka Yɛlizoli-lana Laɣafu pili ba liribu, Wunyuɣiri Naa, Lɔɣubuya Naa mini Malitima ka deei duŋ Naa gili Naa Sumani niŋ sunsuuni. Saha ŋɔ, Yɛlizoli-lana Laɣafu tɔbihi kpuɣi taɣibu. Ka dihi ba labisi nyaaŋa nti kpa tɔbu maa ni pili shɛli. == Kundivihira == {{Reflist}} [[Pubu:Lahabaya zaa]] [[Pubu:Nam]] [[Pubu:Kaya]] oyuj3taliyou4fu6o8sq1ln2528byv2 44772 44771 2022-08-27T16:31:08Z Alhaj Darajaati 22 Added a link wikitext text/x-wiki {{Databox}} {{E-Class}} '''Yidantɔɣima''' ( Yɛlizolilan Laɣafu) Pɔi ka o daa ti ʒini nam gbana zuɣu, Yidantɔɣim (Yɛlizolilan Laɣafu) daa nyɛla bini mi so ka Afa mbe Yɛlizoli. Di mini o daa nyɛ paɣabia maa, o daa pahila ninvuɣu shɛm ban mali yaa lala saha maa. Ka bɛ zori o ni daa mali baŋsim ashili zaŋ kpa [[Alikuraan|Alikuraani]].<ref>{{Cite web|date=2020-04-23|title=The Magnificent Yidantɔɣim aka YƐlizolilan Laɣafu|url=https://www.sanatuzambang.info/2020/04/23/the-magnificent-yidantɔɣim-aka-yɛlizolilan-laɣafu/|access-date=2022-08-27|website=Sanatu Zambang|language=en-GB}}</ref> == Piligu == O ma [[Kpatu Naa Ashɛtu]] " [[Naawuni]] dijikini ku zo saa" daa nyɛla [[Naa Andani Jɛŋgbariga|Naa Andani Jɛba bariga]] bipuɣiŋga " [[Yuɣimpini]] bili gɔhi n-tiligi ŋmɛri", Kpatu Naa Ashɛtu nyɛla [[Naa Yakubu Nantoo]] beli kpɛm'sani" nantoo chɛ biɛm ka mɔha gari kɔbiga, balim balim [[kɔligu]] ku cheei yom". Din boŋɔ ndaa chɛ ka Naa Yakubu Nantoo nyɛ Yɛlizolilan Laɣafu ŋahiba. [[Yani]] ni daa lu, ka nam maa lu Kpatu Naa Ashɛtu dunnoli ni dama ŋuni daa nyɛ kpɛma. Amaa o ni daa nyɛ paɣila zuɣu, o daa be katiŋ pam ni bi pii o, dama paɣa kutooi nyɛ [[Ndan Yaa Naa|Yaan-Naa]]. Bɛni daa vihi baɣisi be daa gbaai la [[Naa Suman Zoli]], bilim bilim ku ŋma. Din zuɣu lahabali ni daa yina wuhi ni Sumani ka bɛ gbaai ni o ʒini Yani gbana zuɣu, Yidantɔɣim daa niŋla suhupiɛlli ni Yani gbana na be bi zuliya ni. [[Alizimba]] dali ka Naa Sumani lɛbi [[Naa Gbewaa|Gbewaa]] Zuu, [[Gbuɣinli]], tihi ni mɔrilana, zuɣusaa mini tiŋlana, andunia lana. Bɛni yeli Yaan-Naa Suman zoli kparigu naai, Yɛlizolilan laɣafu ŋun daa be o ŋahiba nam ŋɔ dibu shee nti pahi o nyandoliba daa labi kuli Yɛlizoli. Bini daa kuna, ka o zani o ma sani ni bi niŋ suhupiɛlli dama bɛ daŋ maa di nasara. Yidantɔɣim ni kpe o ma sani, o ma daa bi larigi o nini. Bɛni puhi taba naai di fahimi, ka Yidantɔɣim yɛli" niti zuɣusuŋ ti daŋ maa nye nasara ".N ŋahiba Naa Suman Zoli di Yani gbana, ka Kpatu Naa Ashɛtu tuhi nintɔri sɔŋ tiŋa. Ka tim boli bia ni o zaŋmi saɣim na ti ti Yidantɔɣim ka o di ka labi yiŋa. N dɔɣi bia chɔɣifu, vi dima! Oiy Mma taali bo ka n-tum ti diri n-ŋɔ vi? Ka Yidantɔɣim bohi. Ka o ma lahi tuhi sɔŋ n yɛli " diyi pa dabiɛm lana, bi ŋuni n lari o ba turi?" n di vi. Ka daɣila a suhi piɛli mi a ŋahiba [[Miɛŋ]] Lana Yakubu ni bi nya Yani di? A dihi ma vi! Diyi pa ni nye paɣa zuɣu, mani n di tu ni n-nye Yaan-Naa ka a di nye Yaanabia, n zaɣisila Dagbaŋ nabihi ka kuli a ba ŋun daa nyɛ musulinsi baŋda dama baɣa daa yɛli ma ni nti yan dɔɣila dahinsheli ninvuɣ timsili n yi kuli a ba. Zuŋɔ, vi dima dama n daa niŋla yoli. A ŋahiba Yakubu ni tooi kpi ka bi di Yani, kati nyaangi maa kutooi lahi di Yani. Ka daɣila ŋɔ ka a booni nasara? A dihi ma vi! Bia so ni boli maa baa? Zaŋmi sohila saɣim nti Yidantɔɣim ka o di ka gbaai soli. Saha ŋɔ, Yelizoli Lana Laɣifu suhupielli zom barigi, n kpalim la suhuyiɣsili, namboɣu ni yɔlitɛm. Ka o baŋ ni ʒilinsili n di o,ni suhuyiɣsili ka o yɛli Mma " ni che ka a baŋ ni pa bia chɔɣifu n-nyema". Ni che ka n-ŋahiba Yakuba lee Yaan-Naa [[Dagbaŋ]] nim bori bee bi jɛ. Yelizoli Lana [[Laɣifu]] ka kpam yɛtɔɣa n daa bala( pakpaŋ dapal yɛlbierili, di ku biɛ ninyino). Ka o puhi o ma ka chɛbiso ka gbaai Yelizoli soli. Dahin yini asiba pinda, ka lahabali paai Zohɛ-Naa. Lahabali ŋɔ daa timsi pam nti ninyino, din zuɣu ka [[Zohɛ Naa]] daa ŋmaligi yi o zɔŋni ni o ti gbuligi lahabali nti [[Mba Duɣu]] " Yidantɔɣim ni o bori Naa Sumani yi Gbewaa yili ka o ŋahiba Miɛŋlan Yakubu lɛbi Yaan-Naa, o yɛli ya ni ti yi bi wum nti o ni bori shɛli maa, ni o ni liri o ŋahiba ka nyahi o nyuli taarihi kundinim puuni". Bo ka Yidantɔɣim ni tooi niŋ? Ka Yɔɣu Kpamba shɛb' yɛli. Chɛ ka o kana nti kpati! Amaa Zohɛ Naa daa nyɛla tɛhi waɣila lana ka o yɛli yi ban bohiri ni bo ka o ni tooi niŋ. Ʒɛlinsi n mali ya zaŋ kpa ninvuɣu so ŋun n-nyɛ o bee yi bi mila binshɛɣu yini yɛri maa. Zom yi yɛli ni o ni laba kuɣili, o nɔmi sɔŋ. Sokam ŋun be Dagbaŋ mi Yidantɔɣim ni mali yaa shem. Chɛli ya ka ti bohi n-nyɛ daliri din chɛ ka o bori ni o tuhi o ŋahiba ka ti lee bo maligu ntili. Gbuɣinli n bori o gbunɣiŋ kpee vuri, ti zaa mi o ni yi shɛli na. Amaa maligu ŋɔ daa bi nyɛ naba zani dama Yidantɔɣim yɛtɔɣa bi yisira. Zaŋmi ya n ŋahiba Naa Yakuba n lɛbi Yaan-Naa ka pa lala yini mali kuli, achiika binshɛɣu n kutooi daa nira nti paai ma yɛtɔɣa. Ka a yabdoo Yidantɔɣim daa yɛli n ka niya ni n tuhi so Dagbaŋ, n bi bori ni n kpaai zim, n ku bori mi ni Naa Sumani yi nayili ka n-ŋahiba Naa Yakuba lɛbi Yaan-Naa. Ka pa dini n niŋ ni liri ya. Alizimba dali nolɔɣu kukoli, ka Sankara-yilinima neei gomni wachi. Jaŋsi n-daa kuli deei tiŋ maa zaa, di dabiɛm zaa daa nyɛla bahi gba ni zora saha shɛli bi ni nya jaŋsi. Binshɛɣu be sunsuuni, ka ninkura maa yɛli. Yɛlizoli-lana Laɣafu II Saha shɛli wuntaŋ niti yan puhina, ka lahabali yi Gbewaa yili na ni Yidantɔɣim kperi na Yani ( Yendi). Gbewaa yili ŋɔ ku ŋam ʒim, ka Naa Sumani mini o sapashinima nti pahi Namɔɣilinsi kana nti zani so shɛli din kpari Bimbila polo. Ni ka tɔbu shɛli din tuhi Yɛlizoli-lana Laɣafu mini Naa Suman Zoli daa pili. Yɛlizoli-lana Laɣafu liribu maa daa nyɛla libigili ni dabiɛm. Naa Sumani sapashinima daa ka bɛni yɛn niŋ shɛm pahila bi tiri gbunni. Yɛlizoli-lana mini o nyaaga daa dihi la Naa Sumani tɔbihi n yaɣi Kulkpuni mini Tamali. Zaŋ chaŋ wuntaŋ puhili, Naa Sumani mini o sapashinima tiri gbunni hali ti paai Miɛŋ, ni ka tɔbu ŋɔ daa na vuhi ni biɛɣu neei. Kpe ka  Dagbaŋ Wɔrizohi kanna ni bi gu ka taɣi Naa Suman Zoli. Bɛ ni ndaa nyɛ Tolon-Naa tooni, Gushe-Naa nudirigu zuɣu ni Kumbuŋ-Naa nuzaa zuɣu. Din niŋ ka Yɛlizoli-lana Laɣafu pili ba liribu, Wunyuɣiri Naa, Lɔɣubuya Naa mini Malitima ka deei duŋ Naa gili Naa Sumani niŋ sunsuuni. Saha ŋɔ, Yɛlizoli-lana Laɣafu tɔbihi kpuɣi taɣibu. Ka dihi ba labisi nyaaŋa nti kpa tɔbu maa ni pili shɛli. == Kundivihira == {{Reflist}} [[Pubu:Lahabaya zaa]] [[Pubu:Nam]] [[Pubu:Kaya]] d7hnzqhi14kazjkkc6lo5q33f83vry8 44774 44772 2022-08-27T16:38:56Z Alhaj Darajaati 22 Added a link wikitext text/x-wiki {{Databox}} {{E-Class}} '''Yidantɔɣima''' ( Yɛlizolilan Laɣafu) Pɔi ka o daa ti ʒini nam gbana zuɣu, Yidantɔɣim (Yɛlizolilan Laɣafu) daa nyɛla bini mi so ka Afa mbe Yɛlizoli. Di mini o daa nyɛ paɣabia maa, o daa pahila ninvuɣu shɛm ban mali yaa lala saha maa. Ka bɛ zori o ni daa mali baŋsim ashili zaŋ kpa [[Alikuraan|Alikuraani]].<ref>{{Cite web|date=2020-04-23|title=The Magnificent Yidantɔɣim aka YƐlizolilan Laɣafu|url=https://www.sanatuzambang.info/2020/04/23/the-magnificent-yidantɔɣim-aka-yɛlizolilan-laɣafu/|access-date=2022-08-27|website=Sanatu Zambang|language=en-GB}}</ref> == Piligu == O ma [[Kpatu Naa Ashɛtu]] " [[Naawuni]] dijikini ku zo saa" daa nyɛla Naa [[Naa Andani Jɛŋgbariga]] bipuɣiŋga " [[Yuɣimpini]] bili gɔhi n-tiligi ŋmɛri", Kpatu Naa Ashɛtu nyɛla [[Naa Yakubu Nantoo]] beli kpɛm'sani" nantoo chɛ biɛm ka mɔha gari kɔbiga, balim balim [[kɔligu]] ku cheei yom". Din boŋɔ ndaa chɛ ka Naa Yakubu Nantoo nyɛ Yɛlizolilan Laɣafu ŋahiba. [[Yani]] ni daa lu, ka nam maa lu Kpatu Naa Ashɛtu dunnoli ni dama ŋuni daa nyɛ kpɛma. Amaa o ni daa nyɛ paɣila zuɣu, o daa be katiŋ pam ni bi pii o, dama paɣa kutooi nyɛ [[Ndan Yaa Naa|Yaan-Naa]]. Bɛni daa vihi baɣisi be daa gbaai la [[Naa Suman Zoli]], bilim bilim ku ŋma. Din zuɣu lahabali ni daa yina wuhi ni Sumani ka bɛ gbaai ni o ʒini Yani gbana zuɣu, Yidantɔɣim daa niŋla suhupiɛlli ni Yani gbana na be bi zuliya ni. [[Alizimba]] dali ka Naa Sumani lɛbi [[Naa Gbewaa|Gbewaa]] Zuu, [[Gbuɣinli]], tihi ni mɔrilana, zuɣusaa mini tiŋlana, andunia lana. Bɛni yeli Yaan-Naa Suman zoli kparigu naai, Yɛlizolilan laɣafu ŋun daa be o ŋahiba nam ŋɔ dibu shee nti pahi o nyandoliba daa labi kuli Yɛlizoli. Bini daa kuna, ka o zani o ma sani ni bi niŋ suhupiɛlli dama bɛ daŋ maa di nasara. Yidantɔɣim ni kpe o ma sani, o ma daa bi larigi o nini. Bɛni puhi taba naai di fahimi, ka Yidantɔɣim yɛli" niti zuɣusuŋ ti daŋ maa nye nasara ".N ŋahiba Naa Suman Zoli di Yani gbana, ka Kpatu Naa Ashɛtu tuhi nintɔri sɔŋ tiŋa. Ka tim boli bia ni o zaŋmi saɣim na ti ti Yidantɔɣim ka o di ka labi yiŋa. N dɔɣi bia chɔɣifu, vi dima! Oiy Mma taali bo ka n-tum ti diri n-ŋɔ vi? Ka Yidantɔɣim bohi. Ka o ma lahi tuhi sɔŋ n yɛli " diyi pa dabiɛm lana, bi ŋuni n lari o ba turi?" n di vi. Ka daɣila a suhi piɛli mi a ŋahiba [[Miɛŋ]] Lana Yakubu ni bi nya Yani di? A dihi ma vi! Diyi pa ni nye paɣa zuɣu, mani n di tu ni n-nye Yaan-Naa ka a di nye Yaanabia, n zaɣisila Dagbaŋ nabihi ka kuli a ba ŋun daa nyɛ musulinsi baŋda dama baɣa daa yɛli ma ni nti yan dɔɣila dahinsheli ninvuɣ timsili n yi kuli a ba. Zuŋɔ, vi dima dama n daa niŋla yoli. A ŋahiba Yakubu ni tooi kpi ka bi di Yani, kati nyaangi maa kutooi lahi di Yani. Ka daɣila ŋɔ ka a booni nasara? A dihi ma vi! Bia so ni boli maa baa? Zaŋmi sohila saɣim nti Yidantɔɣim ka o di ka gbaai soli. Saha ŋɔ, Yelizoli Lana Laɣifu suhupielli zom barigi, n kpalim la suhuyiɣsili, namboɣu ni yɔlitɛm. Ka o baŋ ni ʒilinsili n di o,ni suhuyiɣsili ka o yɛli Mma " ni che ka a baŋ ni pa bia chɔɣifu n-nyema". Ni che ka n-ŋahiba Yakuba lee Yaan-Naa [[Dagbaŋ]] nim bori bee bi jɛ. Yelizoli Lana [[Laɣifu]] ka kpam yɛtɔɣa n daa bala( pakpaŋ dapal yɛlbierili, di ku biɛ ninyino). Ka o puhi o ma ka chɛbiso ka gbaai Yelizoli soli. Dahin yini asiba pinda, ka lahabali paai Zohɛ-Naa. Lahabali ŋɔ daa timsi pam nti ninyino, din zuɣu ka [[Zohɛ Naa]] daa ŋmaligi yi o zɔŋni ni o ti gbuligi lahabali nti [[Mba Duɣu]] " Yidantɔɣim ni o bori Naa Sumani yi Gbewaa yili ka o ŋahiba Miɛŋlan Yakubu lɛbi Yaan-Naa, o yɛli ya ni ti yi bi wum nti o ni bori shɛli maa, ni o ni liri o ŋahiba ka nyahi o nyuli taarihi kundinim puuni". Bo ka Yidantɔɣim ni tooi niŋ? Ka Yɔɣu Kpamba shɛb' yɛli. Chɛ ka o kana nti kpati! Amaa Zohɛ Naa daa nyɛla tɛhi waɣila lana ka o yɛli yi ban bohiri ni bo ka o ni tooi niŋ. Ʒɛlinsi n mali ya zaŋ kpa ninvuɣu so ŋun n-nyɛ o bee yi bi mila binshɛɣu yini yɛri maa. Zom yi yɛli ni o ni laba kuɣili, o nɔmi sɔŋ. Sokam ŋun be Dagbaŋ mi Yidantɔɣim ni mali yaa shem. Chɛli ya ka ti bohi n-nyɛ daliri din chɛ ka o bori ni o tuhi o ŋahiba ka ti lee bo maligu ntili. Gbuɣinli n bori o gbunɣiŋ kpee vuri, ti zaa mi o ni yi shɛli na. Amaa maligu ŋɔ daa bi nyɛ naba zani dama Yidantɔɣim yɛtɔɣa bi yisira. Zaŋmi ya n ŋahiba Naa Yakuba n lɛbi Yaan-Naa ka pa lala yini mali kuli, achiika binshɛɣu n kutooi daa nira nti paai ma yɛtɔɣa. Ka a yabdoo Yidantɔɣim daa yɛli n ka niya ni n tuhi so Dagbaŋ, n bi bori ni n kpaai zim, n ku bori mi ni Naa Sumani yi nayili ka n-ŋahiba Naa Yakuba lɛbi Yaan-Naa. Ka pa dini n niŋ ni liri ya. Alizimba dali nolɔɣu kukoli, ka Sankara-yilinima neei gomni wachi. Jaŋsi n-daa kuli deei tiŋ maa zaa, di dabiɛm zaa daa nyɛla bahi gba ni zora saha shɛli bi ni nya jaŋsi. Binshɛɣu be sunsuuni, ka ninkura maa yɛli. Yɛlizoli-lana Laɣafu II Saha shɛli wuntaŋ niti yan puhina, ka lahabali yi Gbewaa yili na ni Yidantɔɣim kperi na Yani ( Yendi). Gbewaa yili ŋɔ ku ŋam ʒim, ka Naa Sumani mini o sapashinima nti pahi Namɔɣilinsi kana nti zani so shɛli din kpari Bimbila polo. Ni ka tɔbu shɛli din tuhi Yɛlizoli-lana Laɣafu mini Naa Suman Zoli daa pili. Yɛlizoli-lana Laɣafu liribu maa daa nyɛla libigili ni dabiɛm. Naa Sumani sapashinima daa ka bɛni yɛn niŋ shɛm pahila bi tiri gbunni. Yɛlizoli-lana mini o nyaaga daa dihi la Naa Sumani tɔbihi n yaɣi Kulkpuni mini Tamali. Zaŋ chaŋ wuntaŋ puhili, Naa Sumani mini o sapashinima tiri gbunni hali ti paai Miɛŋ, ni ka tɔbu ŋɔ daa na vuhi ni biɛɣu neei. Kpe ka  Dagbaŋ Wɔrizohi kanna ni bi gu ka taɣi Naa Suman Zoli. Bɛ ni ndaa nyɛ Tolon-Naa tooni, Gushe-Naa nudirigu zuɣu ni Kumbuŋ-Naa nuzaa zuɣu. Din niŋ ka Yɛlizoli-lana Laɣafu pili ba liribu, Wunyuɣiri Naa, Lɔɣubuya Naa mini Malitima ka deei duŋ Naa gili Naa Sumani niŋ sunsuuni. Saha ŋɔ, Yɛlizoli-lana Laɣafu tɔbihi kpuɣi taɣibu. Ka dihi ba labisi nyaaŋa nti kpa tɔbu maa ni pili shɛli. == Kundivihira == {{Reflist}} [[Pubu:Lahabaya zaa]] [[Pubu:Nam]] [[Pubu:Kaya]] 8mpx2e7931dqx6tzhrnmq0os18zcdjb 44775 44774 2022-08-27T16:42:26Z Alhaj Darajaati 22 Corrected spellings wikitext text/x-wiki {{Databox}} {{E-Class}} '''Yidantɔɣima''' ( Yɛlizolilan Laɣafu) Pɔi ka o daa ti ʒini nam gbana zuɣu, Yidantɔɣim (Yɛlizolilan Laɣafu) daa nyɛla bini mi so ka Afa mbe Yɛlizoli. Di mini o daa nyɛ paɣabia maa, o daa pahila ninvuɣu shɛm ban mali yaa lala saha maa. Ka bɛ zori o ni daa mali baŋsim ashili zaŋ kpa [[Alikuraan|Alikuraani]].<ref>{{Cite web|date=2020-04-23|title=The Magnificent Yidantɔɣim aka YƐlizolilan Laɣafu|url=https://www.sanatuzambang.info/2020/04/23/the-magnificent-yidantɔɣim-aka-yɛlizolilan-laɣafu/|access-date=2022-08-27|website=Sanatu Zambang|language=en-GB}}</ref> == Piligu == O ma [[Kpatu Naa Ashɛtu]] " [[Naawuni]] dijikini ku zo saa" daa nyɛla Naa [[Naa Andani Jɛŋgbariga]] bipuɣiŋga " [[Yuɣimpini]] bili gɔhi n-tiligi ŋmɛri", Kpatu Naa Ashɛtu nyɛla [[Naa Yakubu Nantoo]] beli kpɛm'sani" nantoo chɛ biɛm ka mɔha gari kɔbiga, balim balim [[kɔligu]] ku cheei yom". Din boŋɔ ndaa chɛ ka Naa Yakubu Nantoo nyɛ Yɛlizolilan Laɣafu ŋahiba. [[Yani]] ni daa lu, ka nam maa lu Kpatu Naa Ashɛtu dunnoli ni dama ŋuni daa nyɛ kpɛma. Amaa o ni daa nyɛ paɣila zuɣu, o daa be katiŋ pam ni bi pii o, dama paɣa kutooi nyɛ [[Ndan Yaa Naa|Yaan-Naa]]. Bɛni daa vihi baɣisi be daa gbaai la [[Naa Suman Zoli]], bilim bilim ku ŋma. Din zuɣu lahabali ni daa yina wuhi ni Sumani ka bɛ gbaai ni o ʒini Yani gbana zuɣu, Yidantɔɣim daa niŋla suhupiɛlli ni Yani gbana na be bi zuliya ni. [[Alizimba]] dali ka Naa Sumani lɛbi [[Naa Gbewaa|Gbewaa]] Zuu, [[Gbuɣinli]], tihi ni mɔrilana, zuɣusaa mini tiŋlana, andunia lana. Bɛni yeli Yaan-Naa Suman zoli kparigu naai, Yɛlizolilan laɣafu ŋun daa be o ŋahiba nam ŋɔ dibu shee nti pahi o nyandoliba daa labi kuli Yɛlizoli. Bini daa kuna, ka o zani o ma sani ni bi niŋ suhupiɛlli dama bɛ daŋ maa di nasara. Yidantɔɣim ni kpe o ma sani, o ma daa bi larigi o nini. Bɛni puhi taba naai di fahimi, ka Yidantɔɣim yɛli" niti zuɣusuŋ ti daŋ maa nye nasara ".N ŋahiba Naa Suman Zoli di Yani gbana, ka Kpatu Naa Ashɛtu tuhi nintɔri sɔŋ tiŋa. Ka tim boli bia ni o zaŋmi saɣim na ti ti Yidantɔɣim ka o di ka labi yiŋa. N dɔɣi bia chɔɣifu, vi dima! Oiy Mma taali bo ka n-tum ti diri n-ŋɔ vi? Ka Yidantɔɣim bohi. Ka o ma lahi tuhi sɔŋ n yɛli " diyi pa dabiɛm lana, bi ŋuni n lari o ba turi?" n di vi. Ka daɣila a suhi piɛli mi a ŋahiba [[Miɛŋ]] Lana Yakubu ni bi nya Yani di? A dihi ma vi! Diyi pa ni nye paɣa zuɣu, mani n di tu ni n-nye Yaan-Naa ka a di nye Yaanabia, n zaɣisila Dagbaŋ nabihi ka kuli a ba ŋun daa nyɛ musulinsi baŋda dama baɣa daa yɛli ma ni nti yan dɔɣila dahinsheli ninvuɣ timsili n yi kuli a ba. Zuŋɔ, vi dima dama n daa niŋla yoli. A ŋahiba Yakubu ni tooi kpi ka bi di Yani, kati nyaangi maa kutooi lahi di Yani. Ka daɣila ŋɔ ka a booni nasara? A dihi ma vi! Bia so ni boli maa baa? Zaŋmi sohila saɣim nti Yidantɔɣim ka o di ka gbaai soli. Saha ŋɔ, Yelizoli Lana Laɣifu suhupielli zom barigi, n kpalim la suhuyiɣsili, namboɣu ni yɔlitɛm. Ka o baŋ ni ʒilinsili n di o,ni suhuyiɣsili ka o yɛli Mma " ni che ka a baŋ ni pa bia chɔɣifu n-nyema". Ni che ka n-ŋahiba Yakuba lee Yaan-Naa [[Dagbaŋ]] nim bori bee bi jɛ. Yelizoli Lana [[Laɣifu]] ka kpam yɛtɔɣa n daa bala( pakpaŋ dapal yɛlbierili, di ku biɛ ninyino). Ka o puhi o ma ka chɛbiso ka gbaai Yelizoli soli. Dahin yini asiba pinda, ka lahabali paai Zohɛ-Naa. Lahabali ŋɔ daa timsi pam nti ninyino, din zuɣu ka [[Zohɛ Naa]] daa ŋmaligi yi o zɔŋni ni o ti gbuligi lahabali nti [[Mba Duɣu]] " Yidantɔɣim ni o bori Naa Sumani yi Gbewaa yili ka o ŋahiba Miɛŋlan Yakubu lɛbi Yaan-Naa, o yɛli ya ni ti yi bi wum nti o ni bori shɛli maa, ni o ni liri o ŋahiba ka nyahi o nyuli taarihi kundinim puuni". Bo ka Yidantɔɣim ni tooi niŋ? Ka Yɔɣu Kpamba shɛb' yɛli. Chɛ ka o kana nti kpati! Amaa Zohɛ Naa daa nyɛla tɛhi waɣila lana ka o yɛli yi ban bohiri ni bo ka o ni tooi niŋ. Ʒɛlinsi n mali ya zaŋ kpa ninvuɣu so ŋun n-nyɛ o bee yi bi mila binshɛɣu yini yɛri maa. Zom yi yɛli ni o ni laba kuɣili, o nɔmi sɔŋ. Sokam ŋun be Dagbaŋ mi Yidantɔɣim ni mali yaa shem. Chɛli ya ka ti bohi n-nyɛ daliri din chɛ ka o bori ni o tuhi o ŋahiba ka ti lee bo maligu ntili. Gbuɣinli n bori o gbunɣiŋ kpee vuri, ti zaa mi o ni yi shɛli na. Amaa maligu ŋɔ daa bi nyɛ naba zani dama Yidantɔɣim yɛtɔɣa bi yisira. Zaŋmi ya n ŋahiba Naa Yakuba n lɛbi Yaan-Naa ka pa lala yini mali kuli, achiika binshɛɣu n kutooi daa nira nti paai ma yɛtɔɣa. Ka a yabdoo Yidantɔɣim daa yɛli n ka niya ni n tuhi so Dagbaŋ, n bi bori ni n kpaai ʒim, n ku bori mi ni Naa Sumani yi nayili ka n ŋahiba Naa Yakuba lɛbi Yaan-Naa. Ka pa dini n niŋ ni liri ya. Alizimba dali nolɔɣu kukoli, ka Sankara-yilinima neei gomni wachi. Jaŋsi n-daa kuli deei tiŋ maa zaa, di dabiɛm zaa daa nyɛla bahi gba ni zora saha shɛli bi ni nya jaŋsi. Binshɛɣu be sunsuuni, ka ninkura maa yɛli. Yɛlizoli-lana Laɣafu II Saha shɛli wuntaŋ niti yan puhina, ka lahabali yi Gbewaa yili na ni Yidantɔɣim kperi na Yani ( Yendi). Gbewaa yili ŋɔ ku ŋam ʒim, ka Naa Sumani mini o sapashinima nti pahi Namɔɣilinsi kana nti zani so shɛli din kpari Bimbila polo. Ni ka tɔbu shɛli din tuhi Yɛlizoli-lana Laɣafu mini Naa Suman Zoli daa pili. Yɛlizoli-lana Laɣafu liribu maa daa nyɛla libigili ni dabiɛm. Naa Sumani sapashinima daa ka bɛni yɛn niŋ shɛm pahila bi tiri gbunni. Yɛlizoli-lana mini o nyaaga daa dihi la Naa Sumani tɔbihi n yaɣi Kulkpuni mini Tamali. Zaŋ chaŋ wuntaŋ puhili, Naa Sumani mini o sapashinima tiri gbunni hali ti paai Miɛŋ, ni ka tɔbu ŋɔ daa na vuhi ni biɛɣu neei. Kpe ka  Dagbaŋ Wɔrizohi kanna ni bi gu ka taɣi Naa Suman Zoli. Bɛ ni ndaa nyɛ Tolon-Naa tooni, Gushe-Naa nudirigu zuɣu ni Kumbuŋ-Naa nuzaa zuɣu. Din niŋ ka Yɛlizoli-lana Laɣafu pili ba liribu, Wunyuɣiri Naa, Lɔɣubuya Naa mini Malitima ka deei duŋ Naa gili Naa Sumani niŋ sunsuuni. Saha ŋɔ, Yɛlizoli-lana Laɣafu tɔbihi kpuɣi taɣibu. Ka dihi ba labisi nyaaŋa nti kpa tɔbu maa ni pili shɛli. == Kundivihira == {{Reflist}} [[Pubu:Lahabaya zaa]] [[Pubu:Nam]] [[Pubu:Kaya]] 7rpxe2o0u027suvqhog5gjpk4tcibyl 44776 44775 2022-08-27T16:47:19Z Alhaj Darajaati 22 Added a link wikitext text/x-wiki {{Databox}} {{E-Class}} '''Yidantɔɣima''' ( Yɛlizolilan Laɣafu) Pɔi ka o daa ti ʒini nam gbana zuɣu, Yidantɔɣim (Yɛlizolilan Laɣafu) daa nyɛla bini mi so ka Afa mbe Yɛlizoli. Di mini o daa nyɛ paɣabia maa, o daa pahila ninvuɣu shɛm ban mali yaa lala saha maa. Ka bɛ zori o ni daa mali baŋsim ashili zaŋ kpa [[Alikuraan|Alikuraani]].<ref>{{Cite web|date=2020-04-23|title=The Magnificent Yidantɔɣim aka YƐlizolilan Laɣafu|url=https://www.sanatuzambang.info/2020/04/23/the-magnificent-yidantɔɣim-aka-yɛlizolilan-laɣafu/|access-date=2022-08-27|website=Sanatu Zambang|language=en-GB}}</ref> == Piligu == O ma [[Kpatu Naa Ashɛtu]] " [[Naawuni]] dijikini ku zo saa" daa nyɛla Naa [[Naa Andani Jɛŋgbariga]] bipuɣiŋga " [[Yuɣimpini]] bili gɔhi n-tiligi ŋmɛri", Kpatu Naa Ashɛtu nyɛla [[Naa Yakubu Nantoo]] beli kpɛm'sani" nantoo chɛ biɛm ka mɔha gari kɔbiga, balim balim [[kɔligu]] ku cheei yom". Din boŋɔ ndaa chɛ ka Naa Yakubu Nantoo nyɛ Yɛlizolilan Laɣafu ŋahiba. [[Yani]] ni daa lu, ka nam maa lu Kpatu Naa Ashɛtu dunnoli ni dama ŋuni daa nyɛ kpɛma. Amaa o ni daa nyɛ paɣila zuɣu, o daa be katiŋ pam ni bi pii o, dama paɣa kutooi nyɛ [[Ndan Yaa Naa|Yaan-Naa]]. Bɛni daa vihi baɣisi be daa gbaai la [[Naa Suman Zoli]], bilim bilim ku ŋma. Din zuɣu lahabali ni daa yina wuhi ni Sumani ka bɛ gbaai ni o ʒini Yani gbana zuɣu, Yidantɔɣim daa niŋla suhupiɛlli ni Yani gbana na be bi zuliya ni. [[Alizimba]] dali ka Naa Sumani lɛbi [[Naa Gbewaa|Gbewaa]] Zuu, [[Gbuɣinli]], tihi ni mɔrilana, zuɣusaa mini tiŋlana, andunia lana. Bɛni yeli Yaan-Naa Suman zoli kparigu naai, Yɛlizolilan laɣafu ŋun daa be o ŋahiba nam ŋɔ dibu shee nti pahi o nyandoliba daa labi kuli Yɛlizoli. Bini daa kuna, ka o zani o ma sani ni bi niŋ suhupiɛlli dama bɛ daŋ maa di nasara. Yidantɔɣim ni kpe o ma sani, o ma daa bi larigi o nini. Bɛni puhi taba naai di fahimi, ka Yidantɔɣim yɛli" niti zuɣusuŋ ti daŋ maa nye nasara ".N ŋahiba Naa Suman Zoli di Yani gbana, ka Kpatu Naa Ashɛtu tuhi nintɔri sɔŋ tiŋa. Ka tim boli bia ni o zaŋmi saɣim na ti ti Yidantɔɣim ka o di ka labi yiŋa. N dɔɣi bia chɔɣifu, vi dima! Oiy Mma taali bo ka n-tum ti diri n-ŋɔ vi? Ka Yidantɔɣim bohi. Ka o ma lahi tuhi sɔŋ n yɛli " diyi pa dabiɛm lana, bi ŋuni n lari o ba turi?" n di vi. Ka daɣila a suhi piɛli mi a ŋahiba [[Miɛŋ]] Lana Yakubu ni bi nya Yani di? A dihi ma vi! Diyi pa ni nye paɣa zuɣu, mani n di tu ni n-nye Yaan-Naa ka a di nye Yaanabia, n zaɣisila Dagbaŋ nabihi ka kuli a ba ŋun daa nyɛ musulinsi baŋda dama baɣa daa yɛli ma ni nti yan dɔɣila dahinsheli ninvuɣ timsili n yi kuli a ba. Zuŋɔ, vi dima dama n daa niŋla yoli. A ŋahiba Yakubu ni tooi kpi ka bi di Yani, kati nyaangi maa kutooi lahi di Yani. Ka daɣila ŋɔ ka a booni nasara? A dihi ma vi! Bia so ni boli maa baa? Zaŋmi sohila saɣim nti Yidantɔɣim ka o di ka gbaai soli. Saha ŋɔ, Yelizoli Lana Laɣifu suhupielli zom barigi, n kpalim la suhuyiɣsili, namboɣu ni yɔlitɛm. Ka o baŋ ni ʒilinsili n di o,ni suhuyiɣsili ka o yɛli Mma " ni che ka a baŋ ni pa bia chɔɣifu n-nyema". Ni che ka n-ŋahiba Yakuba lee Yaan-Naa [[Dagbaŋ]] nim bori bee bi jɛ. Yelizoli Lana [[Laɣifu]] ka kpam yɛtɔɣa n daa bala( pakpaŋ dapal yɛlbierili, di ku biɛ ninyino). Ka o puhi o ma ka chɛbiso ka gbaai Yelizoli soli. Dahin yini asiba pinda, ka lahabali paai Zohɛ-Naa. Lahabali ŋɔ daa timsi pam nti ninyino, din zuɣu ka [[Zohɛ Naa]] daa ŋmaligi yi o zɔŋni ni o ti gbuligi lahabali nti [[Mba Duɣu]] " Yidantɔɣim ni o bori Naa Sumani yi Gbewaa yili ka o ŋahiba Miɛŋlan Yakubu lɛbi Yaan-Naa, o yɛli ya ni ti yi bi wum nti o ni bori shɛli maa, ni o ni liri o ŋahiba ka nyahi o nyuli taarihi kundinim puuni". Bo ka Yidantɔɣim ni tooi niŋ? Ka Yɔɣu Kpamba shɛb' yɛli. Chɛ ka o kana nti kpati! Amaa Zohɛ Naa daa nyɛla tɛhi waɣila lana ka o yɛli yi ban bohiri ni bo ka o ni tooi niŋ. Ʒɛlinsi n mali ya zaŋ kpa ninvuɣu so ŋun n-nyɛ o bee yi bi mila binshɛɣu yini yɛri maa. Zom yi yɛli ni o ni laba kuɣili, o nɔmi sɔŋ. Sokam ŋun be Dagbaŋ mi Yidantɔɣim ni mali yaa shem. Chɛli ya ka ti bohi n-nyɛ daliri din chɛ ka o bori ni o tuhi o ŋahiba ka ti lee bo maligu ntili. Gbuɣinli n bori o gbunɣiŋ kpee vuri, ti zaa mi o ni yi shɛli na. Amaa maligu ŋɔ daa bi nyɛ naba zani dama Yidantɔɣim yɛtɔɣa bi yisira. Zaŋmi ya n ŋahiba Naa Yakuba n lɛbi Yaan-Naa ka pa lala yini mali kuli, achiika binshɛɣu n kutooi daa nira nti paai ma yɛtɔɣa. Ka a yabdoo Yidantɔɣim daa yɛli n ka niya ni n tuhi so Dagbaŋ, n bi bori ni n kpaai [[ʒim]], n ku bori mi ni Naa Sumani yi nayili ka n ŋahiba Naa Yakuba lɛbi Yaan-Naa. Ka pa dini n niŋ ni liri ya. Alizimba dali nolɔɣu kukoli, ka Sankara-yilinima neei gomni wachi. Jaŋsi n-daa kuli deei tiŋ maa zaa, di dabiɛm zaa daa nyɛla bahi gba ni zora saha shɛli bi ni nya jaŋsi. Binshɛɣu be sunsuuni, ka ninkura maa yɛli. Yɛlizoli-lana Laɣafu II Saha shɛli wuntaŋ niti yan puhina, ka lahabali yi Gbewaa yili na ni Yidantɔɣim kperi na Yani ( Yendi). Gbewaa yili ŋɔ ku ŋam ʒim, ka Naa Sumani mini o sapashinima nti pahi Namɔɣilinsi kana nti zani so shɛli din kpari Bimbila polo. Ni ka tɔbu shɛli din tuhi Yɛlizoli-lana Laɣafu mini Naa Suman Zoli daa pili. Yɛlizoli-lana Laɣafu liribu maa daa nyɛla libigili ni dabiɛm. Naa Sumani sapashinima daa ka bɛni yɛn niŋ shɛm pahila bi tiri gbunni. Yɛlizoli-lana mini o nyaaga daa dihi la Naa Sumani tɔbihi n yaɣi Kulkpuni mini Tamali. Zaŋ chaŋ wuntaŋ puhili, Naa Sumani mini o sapashinima tiri gbunni hali ti paai Miɛŋ, ni ka tɔbu ŋɔ daa na vuhi ni biɛɣu neei. Kpe ka  Dagbaŋ Wɔrizohi kanna ni bi gu ka taɣi Naa Suman Zoli. Bɛ ni ndaa nyɛ Tolon-Naa tooni, Gushe-Naa nudirigu zuɣu ni Kumbuŋ-Naa nuzaa zuɣu. Din niŋ ka Yɛlizoli-lana Laɣafu pili ba liribu, Wunyuɣiri Naa, Lɔɣubuya Naa mini Malitima ka deei duŋ Naa gili Naa Sumani niŋ sunsuuni. Saha ŋɔ, Yɛlizoli-lana Laɣafu tɔbihi kpuɣi taɣibu. Ka dihi ba labisi nyaaŋa nti kpa tɔbu maa ni pili shɛli. == Kundivihira == {{Reflist}} [[Pubu:Lahabaya zaa]] [[Pubu:Nam]] [[Pubu:Kaya]] p2zyehbl3dgv557kj1xdgoebf18g2ns 44777 44776 2022-08-27T16:50:01Z Alhaj Darajaati 22 Added a link wikitext text/x-wiki {{Databox}} {{E-Class}} '''Yidantɔɣima''' ( Yɛlizolilan Laɣafu) Pɔi ka o daa ti ʒini nam gbana zuɣu, Yidantɔɣim (Yɛlizolilan Laɣafu) daa nyɛla bini mi so ka Afa mbe Yɛlizoli. Di mini o daa nyɛ paɣabia maa, o daa pahila ninvuɣu shɛm ban mali yaa lala saha maa. Ka bɛ zori o ni daa mali baŋsim ashili zaŋ kpa [[Alikuraan|Alikuraani]].<ref>{{Cite web|date=2020-04-23|title=The Magnificent Yidantɔɣim aka YƐlizolilan Laɣafu|url=https://www.sanatuzambang.info/2020/04/23/the-magnificent-yidantɔɣim-aka-yɛlizolilan-laɣafu/|access-date=2022-08-27|website=Sanatu Zambang|language=en-GB}}</ref> == Piligu == O ma [[Kpatu Naa Ashɛtu]] " [[Naawuni]] dijikini ku zo saa" daa nyɛla Naa [[Naa Andani Jɛŋgbariga]] bipuɣiŋga " [[Yuɣimpini]] bili gɔhi n-tiligi ŋmɛri", Kpatu Naa Ashɛtu nyɛla [[Naa Yakubu Nantoo]] beli kpɛm'sani" nantoo chɛ biɛm ka mɔha gari kɔbiga, balim balim [[kɔligu]] ku cheei yom". Din boŋɔ ndaa chɛ ka Naa Yakubu Nantoo nyɛ Yɛlizolilan Laɣafu ŋahiba. [[Yani]] ni daa lu, ka nam maa lu Kpatu Naa Ashɛtu dunnoli ni dama ŋuni daa nyɛ kpɛma. Amaa o ni daa nyɛ paɣila zuɣu, o daa be katiŋ pam ni bi pii o, dama paɣa kutooi nyɛ [[Ndan Yaa Naa|Yaan-Naa]]. Bɛni daa vihi baɣisi be daa gbaai la [[Naa Suman Zoli]], bilim bilim ku ŋma. Din zuɣu lahabali ni daa yina wuhi ni Sumani ka bɛ gbaai ni o ʒini Yani gbana zuɣu, Yidantɔɣim daa niŋla suhupiɛlli ni Yani gbana na be bi zuliya ni. [[Alizimba]] dali ka Naa Sumani lɛbi [[Naa Gbewaa|Gbewaa]] Zuu, [[Gbuɣinli]], tihi ni mɔrilana, zuɣusaa mini tiŋlana, andunia lana. Bɛni yeli Yaan-Naa Suman zoli kparigu naai, Yɛlizolilan laɣafu ŋun daa be o ŋahiba nam ŋɔ dibu shee nti pahi o nyandoliba daa labi kuli Yɛlizoli. Bini daa kuna, ka o zani o ma sani ni bi niŋ suhupiɛlli dama bɛ daŋ maa di nasara. Yidantɔɣim ni kpe o ma sani, o ma daa bi larigi o nini. Bɛni puhi taba naai di fahimi, ka Yidantɔɣim yɛli" niti zuɣusuŋ ti daŋ maa nye nasara ".N ŋahiba Naa Suman Zoli di Yani gbana, ka Kpatu Naa Ashɛtu tuhi nintɔri sɔŋ tiŋa. Ka tim boli bia ni o zaŋmi saɣim na ti ti Yidantɔɣim ka o di ka labi yiŋa. N dɔɣi bia chɔɣifu, vi dima! Oiy Mma taali bo ka n-tum ti diri n-ŋɔ vi? Ka Yidantɔɣim bohi. Ka o ma lahi tuhi sɔŋ n yɛli " diyi pa dabiɛm lana, bi ŋuni n lari o ba turi?" n di vi. Ka daɣila a suhi piɛli mi a ŋahiba [[Miɛŋ]] Lana Yakubu ni bi nya Yani di? A dihi ma vi! Diyi pa ni nye paɣa zuɣu, mani n di tu ni n-nye Yaan-Naa ka a di nye Yaanabia, n zaɣisila Dagbaŋ nabihi ka kuli a ba ŋun daa nyɛ musulinsi baŋda dama baɣa daa yɛli ma ni nti yan dɔɣila dahinsheli ninvuɣ timsili n yi kuli a ba. Zuŋɔ, vi dima dama n daa niŋla yoli. A ŋahiba Yakubu ni tooi kpi ka bi di Yani, kati nyaangi maa kutooi lahi di Yani. Ka daɣila ŋɔ ka a booni nasara? A dihi ma vi! Bia so ni boli maa baa? Zaŋmi sohila saɣim nti Yidantɔɣim ka o di ka gbaai soli. Saha ŋɔ, Yelizoli Lana Laɣifu suhupielli zom barigi, n kpalim la suhuyiɣsili, namboɣu ni yɔlitɛm. Ka o baŋ ni ʒilinsili n di o,ni suhuyiɣsili ka o yɛli Mma " ni che ka a baŋ ni pa bia chɔɣifu n-nyema". Ni che ka n-ŋahiba Yakuba lee Yaan-Naa [[Dagbaŋ]] nim bori bee bi jɛ. Yelizoli Lana [[Laɣifu]] ka kpam yɛtɔɣa n daa bala( pakpaŋ dapal yɛlbierili, di ku biɛ ninyino). Ka o puhi o ma ka chɛbiso ka gbaai Yelizoli soli. Dahin yini asiba pinda, ka lahabali paai Zohɛ-Naa. Lahabali ŋɔ daa timsi pam nti ninyino, din zuɣu ka [[Zohɛ Naa]] daa ŋmaligi yi o zɔŋni ni o ti gbuligi lahabali nti [[Mba Duɣu]] " Yidantɔɣim ni o bori Naa Sumani yi Gbewaa yili ka o ŋahiba Miɛŋlan Yakubu lɛbi Yaan-Naa, o yɛli ya ni ti yi bi wum nti o ni bori shɛli maa, ni o ni liri o ŋahiba ka nyahi o nyuli taarihi kundinim puuni". Bo ka Yidantɔɣim ni tooi niŋ? Ka Yɔɣu Kpamba shɛb' yɛli. Chɛ ka o kana nti kpati! Amaa Zohɛ Naa daa nyɛla tɛhi waɣila lana ka o yɛli yi ban bohiri ni bo ka o ni tooi niŋ. Ʒɛlinsi n mali ya zaŋ kpa ninvuɣu so ŋun n-nyɛ o bee yi bi mila binshɛɣu yini yɛri maa. Zom yi yɛli ni o ni laba kuɣili, o nɔmi sɔŋ. Sokam ŋun be Dagbaŋ mi Yidantɔɣim ni mali yaa shem. Chɛli ya ka ti bohi n-nyɛ daliri din chɛ ka o bori ni o tuhi o ŋahiba ka ti lee bo maligu ntili. Gbuɣinli n bori o gbunɣiŋ kpee vuri, ti zaa mi o ni yi shɛli na. Amaa maligu ŋɔ daa bi nyɛ naba zani dama Yidantɔɣim yɛtɔɣa bi yisira. Zaŋmi ya n ŋahiba Naa Yakuba n lɛbi Yaan-Naa ka pa lala yini mali kuli, achiika binshɛɣu n kutooi daa nira nti paai ma yɛtɔɣa. Ka a yabdoo Yidantɔɣim daa yɛli n ka niya ni n tuhi so Dagbaŋ, n bi bori ni n kpaai [[ʒim]], n ku bori mi ni Naa Sumani yi nayili ka n ŋahiba Naa Yakuba lɛbi Yaan-Naa. Ka pa dini n niŋ ni liri ya. Alizimba dali nolɔɣu kukoli, ka Sankara-yilinima neei gomni wachi. Jaŋsi n-daa kuli deei tiŋ maa zaa, di dabiɛm zaa daa nyɛla bahi gba ni zora saha shɛli bi ni nya [[Jɛŋa|jaŋsi]]. Binshɛɣu be sunsuuni, ka ninkura maa yɛli. Yɛlizoli-lana Laɣafu II Saha shɛli wuntaŋ niti yan puhina, ka lahabali yi Gbewaa yili na ni Yidantɔɣim kperi na Yani ( Yendi). Gbewaa yili ŋɔ ku ŋam ʒim, ka Naa Sumani mini o sapashinima nti pahi Namɔɣilinsi kana nti zani so shɛli din kpari Bimbila polo. Ni ka tɔbu shɛli din tuhi Yɛlizoli-lana Laɣafu mini Naa Suman Zoli daa pili. Yɛlizoli-lana Laɣafu liribu maa daa nyɛla libigili ni dabiɛm. Naa Sumani sapashinima daa ka bɛni yɛn niŋ shɛm pahila bi tiri gbunni. Yɛlizoli-lana mini o nyaaga daa dihi la Naa Sumani tɔbihi n yaɣi Kulkpuni mini Tamali. Zaŋ chaŋ wuntaŋ puhili, Naa Sumani mini o sapashinima tiri gbunni hali ti paai Miɛŋ, ni ka tɔbu ŋɔ daa na vuhi ni biɛɣu neei. Kpe ka  Dagbaŋ Wɔrizohi kanna ni bi gu ka taɣi Naa Suman Zoli. Bɛ ni ndaa nyɛ Tolon-Naa tooni, Gushe-Naa nudirigu zuɣu ni Kumbuŋ-Naa nuzaa zuɣu. Din niŋ ka Yɛlizoli-lana Laɣafu pili ba liribu, Wunyuɣiri Naa, Lɔɣubuya Naa mini Malitima ka deei duŋ Naa gili Naa Sumani niŋ sunsuuni. Saha ŋɔ, Yɛlizoli-lana Laɣafu tɔbihi kpuɣi taɣibu. Ka dihi ba labisi nyaaŋa nti kpa tɔbu maa ni pili shɛli. == Kundivihira == {{Reflist}} [[Pubu:Lahabaya zaa]] [[Pubu:Nam]] [[Pubu:Kaya]] ekb93xhjvr7jxw9eayhj43hes830cgj 44778 44777 2022-08-27T16:51:44Z Alhaj Darajaati 22 Added a link wikitext text/x-wiki {{Databox}} {{E-Class}} '''Yidantɔɣima''' ( Yɛlizolilan Laɣafu) Pɔi ka o daa ti ʒini nam gbana zuɣu, Yidantɔɣim (Yɛlizolilan Laɣafu) daa nyɛla bini mi so ka Afa mbe Yɛlizoli. Di mini o daa nyɛ paɣabia maa, o daa pahila ninvuɣu shɛm ban mali yaa lala saha maa. Ka bɛ zori o ni daa mali baŋsim ashili zaŋ kpa [[Alikuraan|Alikuraani]].<ref>{{Cite web|date=2020-04-23|title=The Magnificent Yidantɔɣim aka YƐlizolilan Laɣafu|url=https://www.sanatuzambang.info/2020/04/23/the-magnificent-yidantɔɣim-aka-yɛlizolilan-laɣafu/|access-date=2022-08-27|website=Sanatu Zambang|language=en-GB}}</ref> == Piligu == O ma [[Kpatu Naa Ashɛtu]] " [[Naawuni]] dijikini ku zo saa" daa nyɛla Naa [[Naa Andani Jɛŋgbariga]] bipuɣiŋga " [[Yuɣimpini]] bili gɔhi n-tiligi ŋmɛri", Kpatu Naa Ashɛtu nyɛla [[Naa Yakubu Nantoo]] beli kpɛm'sani" nantoo chɛ biɛm ka mɔha gari kɔbiga, balim balim [[kɔligu]] ku cheei yom". Din boŋɔ ndaa chɛ ka Naa Yakubu Nantoo nyɛ Yɛlizolilan Laɣafu ŋahiba. [[Yani]] ni daa lu, ka nam maa lu Kpatu Naa Ashɛtu dunnoli ni dama ŋuni daa nyɛ kpɛma. Amaa o ni daa nyɛ paɣila zuɣu, o daa be katiŋ pam ni bi pii o, dama paɣa kutooi nyɛ [[Ndan Yaa Naa|Yaan-Naa]]. Bɛni daa vihi baɣisi be daa gbaai la [[Naa Suman Zoli]], bilim bilim ku ŋma. Din zuɣu lahabali ni daa yina wuhi ni Sumani ka bɛ gbaai ni o ʒini Yani gbana zuɣu, Yidantɔɣim daa niŋla suhupiɛlli ni Yani gbana na be bi zuliya ni. [[Alizimba]] dali ka Naa Sumani lɛbi [[Naa Gbewaa|Gbewaa]] Zuu, [[Gbuɣinli]], tihi ni mɔrilana, zuɣusaa mini tiŋlana, andunia lana. Bɛni yeli Yaan-Naa Suman zoli kparigu naai, Yɛlizolilan laɣafu ŋun daa be o ŋahiba nam ŋɔ dibu shee nti pahi o nyandoliba daa labi kuli Yɛlizoli. Bini daa kuna, ka o zani o ma sani ni bi niŋ suhupiɛlli dama bɛ daŋ maa di nasara. Yidantɔɣim ni kpe o ma sani, o ma daa bi larigi o nini. Bɛni puhi taba naai di fahimi, ka Yidantɔɣim yɛli" niti zuɣusuŋ ti daŋ maa nye nasara ".N ŋahiba Naa Suman Zoli di Yani gbana, ka Kpatu Naa Ashɛtu tuhi nintɔri sɔŋ tiŋa. Ka tim boli bia ni o zaŋmi saɣim na ti ti Yidantɔɣim ka o di ka labi yiŋa. N dɔɣi bia chɔɣifu, vi dima! Oiy Mma taali bo ka n-tum ti diri n-ŋɔ vi? Ka Yidantɔɣim bohi. Ka o ma lahi tuhi sɔŋ n yɛli " diyi pa dabiɛm lana, bi ŋuni n lari o ba turi?" n di vi. Ka daɣila a suhi piɛli mi a ŋahiba [[Miɛŋ]] Lana Yakubu ni bi nya Yani di? A dihi ma vi! Diyi pa ni nye paɣa zuɣu, mani n di tu ni n-nye Yaan-Naa ka a di nye Yaanabia, n zaɣisila Dagbaŋ nabihi ka kuli a ba ŋun daa nyɛ musulinsi baŋda dama baɣa daa yɛli ma ni nti yan dɔɣila dahinsheli ninvuɣ timsili n yi kuli a ba. Zuŋɔ, vi dima dama n daa niŋla yoli. A ŋahiba Yakubu ni tooi kpi ka bi di Yani, kati nyaangi maa kutooi lahi di Yani. Ka daɣila ŋɔ ka a booni nasara? A dihi ma vi! Bia so ni boli maa baa? Zaŋmi sohila saɣim nti Yidantɔɣim ka o di ka gbaai soli. Saha ŋɔ, Yelizoli Lana Laɣifu suhupielli zom barigi, n kpalim la suhuyiɣsili, namboɣu ni yɔlitɛm. Ka o baŋ ni ʒilinsili n di o,ni suhuyiɣsili ka o yɛli Mma " ni che ka a baŋ ni pa bia chɔɣifu n-nyema". Ni che ka n-ŋahiba Yakuba lee Yaan-Naa [[Dagbaŋ]] nim bori bee bi jɛ. Yelizoli Lana [[Laɣifu]] ka kpam yɛtɔɣa n daa bala( pakpaŋ dapal yɛlbierili, di ku biɛ ninyino). Ka o puhi o ma ka chɛbiso ka gbaai Yelizoli soli. Dahin yini asiba pinda, ka lahabali paai Zohɛ-Naa. Lahabali ŋɔ daa timsi pam nti ninyino, din zuɣu ka [[Zohɛ Naa]] daa ŋmaligi yi o zɔŋni ni o ti gbuligi lahabali nti [[Mba Duɣu]] " Yidantɔɣim ni o bori Naa Sumani yi Gbewaa yili ka o ŋahiba Miɛŋlan Yakubu lɛbi Yaan-Naa, o yɛli ya ni ti yi bi wum nti o ni bori shɛli maa, ni o ni liri o ŋahiba ka nyahi o nyuli taarihi kundinim puuni". Bo ka Yidantɔɣim ni tooi niŋ? Ka Yɔɣu Kpamba shɛb' yɛli. Chɛ ka o kana nti kpati! Amaa Zohɛ Naa daa nyɛla tɛhi waɣila lana ka o yɛli yi ban bohiri ni bo ka o ni tooi niŋ. Ʒɛlinsi n mali ya zaŋ kpa ninvuɣu so ŋun n-nyɛ o bee yi bi mila binshɛɣu yini yɛri maa. Zom yi yɛli ni o ni laba kuɣili, o nɔmi sɔŋ. Sokam ŋun be Dagbaŋ mi Yidantɔɣim ni mali yaa shem. Chɛli ya ka ti bohi n-nyɛ daliri din chɛ ka o bori ni o tuhi o ŋahiba ka ti lee bo maligu ntili. Gbuɣinli n bori o gbunɣiŋ kpee vuri, ti zaa mi o ni yi shɛli na. Amaa maligu ŋɔ daa bi nyɛ naba zani dama Yidantɔɣim yɛtɔɣa bi yisira. Zaŋmi ya n ŋahiba Naa Yakuba n lɛbi Yaan-Naa ka pa lala yini mali kuli, achiika binshɛɣu n kutooi daa nira nti paai ma yɛtɔɣa. Ka a yabdoo Yidantɔɣim daa yɛli n ka niya ni n tuhi so Dagbaŋ, n bi bori ni n kpaai [[ʒim]], n ku bori mi ni Naa Sumani yi nayili ka n ŋahiba Naa Yakuba lɛbi Yaan-Naa. Ka pa dini n niŋ ni liri ya. Alizimba dali nolɔɣu kukoli, ka Sankara-yilinima neei gomni wachi. Jaŋsi n-daa kuli deei tiŋ maa zaa, di dabiɛm zaa daa nyɛla bahi gba ni zora saha shɛli bi ni nya [[Jɛŋa|jaŋsi]]. Binshɛɣu be sunsuuni, ka ninkura maa yɛli. Yɛlizoli-lana Laɣafu II Saha shɛli wuntaŋ niti yan puhina, ka lahabali yi Gbewaa yili na ni Yidantɔɣim kperi na Yani ( Yendi). Gbewaa yili ŋɔ ku ŋam ʒim, ka Naa Sumani mini o sapashinima nti pahi Namɔɣilinsi kana nti zani so shɛli din kpari [[Bimbilla|Bimbila]] polo. Ni ka tɔbu shɛli din tuhi Yɛlizoli-lana Laɣafu mini Naa Suman Zoli daa pili. Yɛlizoli-lana Laɣafu liribu maa daa nyɛla libigili ni dabiɛm. Naa Sumani sapashinima daa ka bɛni yɛn niŋ shɛm pahila bi tiri gbunni. Yɛlizoli-lana mini o nyaaga daa dihi la Naa Sumani tɔbihi n yaɣi Kulkpuni mini Tamali. Zaŋ chaŋ wuntaŋ puhili, Naa Sumani mini o sapashinima tiri gbunni hali ti paai Miɛŋ, ni ka tɔbu ŋɔ daa na vuhi ni biɛɣu neei. Kpe ka  Dagbaŋ Wɔrizohi kanna ni bi gu ka taɣi Naa Suman Zoli. Bɛ ni ndaa nyɛ Tolon-Naa tooni, Gushe-Naa nudirigu zuɣu ni Kumbuŋ-Naa nuzaa zuɣu. Din niŋ ka Yɛlizoli-lana Laɣafu pili ba liribu, Wunyuɣiri Naa, Lɔɣubuya Naa mini Malitima ka deei duŋ Naa gili Naa Sumani niŋ sunsuuni. Saha ŋɔ, Yɛlizoli-lana Laɣafu tɔbihi kpuɣi taɣibu. Ka dihi ba labisi nyaaŋa nti kpa tɔbu maa ni pili shɛli. == Kundivihira == {{Reflist}} [[Pubu:Lahabaya zaa]] [[Pubu:Nam]] [[Pubu:Kaya]] mp6fajk0wp2a97or7n4kshwfrdbqg3j 44779 44778 2022-08-27T16:53:50Z Alhaj Darajaati 22 Added a link wikitext text/x-wiki {{Databox}} {{E-Class}} '''Yidantɔɣima''' ( Yɛlizolilan Laɣafu) Pɔi ka o daa ti ʒini nam gbana zuɣu, Yidantɔɣim (Yɛlizolilan Laɣafu) daa nyɛla bini mi so ka Afa mbe Yɛlizoli. Di mini o daa nyɛ paɣabia maa, o daa pahila ninvuɣu shɛm ban mali yaa lala saha maa. Ka bɛ zori o ni daa mali baŋsim ashili zaŋ kpa [[Alikuraan|Alikuraani]].<ref>{{Cite web|date=2020-04-23|title=The Magnificent Yidantɔɣim aka YƐlizolilan Laɣafu|url=https://www.sanatuzambang.info/2020/04/23/the-magnificent-yidantɔɣim-aka-yɛlizolilan-laɣafu/|access-date=2022-08-27|website=Sanatu Zambang|language=en-GB}}</ref> == Piligu == O ma [[Kpatu Naa Ashɛtu]] " [[Naawuni]] dijikini ku zo saa" daa nyɛla Naa [[Naa Andani Jɛŋgbariga]] bipuɣiŋga " [[Yuɣimpini]] bili gɔhi n-tiligi ŋmɛri", Kpatu Naa Ashɛtu nyɛla [[Naa Yakubu Nantoo]] beli kpɛm'sani" nantoo chɛ biɛm ka mɔha gari kɔbiga, balim balim [[kɔligu]] ku cheei yom". Din boŋɔ ndaa chɛ ka Naa Yakubu Nantoo nyɛ Yɛlizolilan Laɣafu ŋahiba. [[Yani]] ni daa lu, ka nam maa lu Kpatu Naa Ashɛtu dunnoli ni dama ŋuni daa nyɛ kpɛma. Amaa o ni daa nyɛ paɣila zuɣu, o daa be katiŋ pam ni bi pii o, dama paɣa kutooi nyɛ [[Ndan Yaa Naa|Yaan-Naa]]. Bɛni daa vihi baɣisi be daa gbaai la [[Naa Suman Zoli]], bilim bilim ku ŋma. Din zuɣu lahabali ni daa yina wuhi ni Sumani ka bɛ gbaai ni o ʒini Yani gbana zuɣu, Yidantɔɣim daa niŋla suhupiɛlli ni Yani gbana na be bi zuliya ni. [[Alizimba]] dali ka Naa Sumani lɛbi [[Naa Gbewaa|Gbewaa]] Zuu, [[Gbuɣinli]], tihi ni mɔrilana, zuɣusaa mini tiŋlana, andunia lana. Bɛni yeli Yaan-Naa Suman zoli kparigu naai, Yɛlizolilan laɣafu ŋun daa be o ŋahiba nam ŋɔ dibu shee nti pahi o nyandoliba daa labi kuli Yɛlizoli. Bini daa kuna, ka o zani o ma sani ni bi niŋ suhupiɛlli dama bɛ daŋ maa di nasara. Yidantɔɣim ni kpe o ma sani, o ma daa bi larigi o nini. Bɛni puhi taba naai di fahimi, ka Yidantɔɣim yɛli" niti zuɣusuŋ ti daŋ maa nye nasara ".N ŋahiba Naa Suman Zoli di Yani gbana, ka Kpatu Naa Ashɛtu tuhi nintɔri sɔŋ tiŋa. Ka tim boli bia ni o zaŋmi saɣim na ti ti Yidantɔɣim ka o di ka labi yiŋa. N dɔɣi bia chɔɣifu, vi dima! Oiy Mma taali bo ka n-tum ti diri n-ŋɔ vi? Ka Yidantɔɣim bohi. Ka o ma lahi tuhi sɔŋ n yɛli " diyi pa dabiɛm lana, bi ŋuni n lari o ba turi?" n di vi. Ka daɣila a suhi piɛli mi a ŋahiba [[Miɛŋ]] Lana Yakubu ni bi nya Yani di? A dihi ma vi! Diyi pa ni nye paɣa zuɣu, mani n di tu ni n-nye Yaan-Naa ka a di nye Yaanabia, n zaɣisila Dagbaŋ nabihi ka kuli a ba ŋun daa nyɛ musulinsi baŋda dama baɣa daa yɛli ma ni nti yan dɔɣila dahinsheli ninvuɣ timsili n yi kuli a ba. Zuŋɔ, vi dima dama n daa niŋla yoli. A ŋahiba Yakubu ni tooi kpi ka bi di Yani, kati nyaangi maa kutooi lahi di Yani. Ka daɣila ŋɔ ka a booni nasara? A dihi ma vi! Bia so ni boli maa baa? Zaŋmi sohila saɣim nti Yidantɔɣim ka o di ka gbaai soli. Saha ŋɔ, Yelizoli Lana Laɣifu suhupielli zom barigi, n kpalim la suhuyiɣsili, namboɣu ni yɔlitɛm. Ka o baŋ ni ʒilinsili n di o,ni suhuyiɣsili ka o yɛli Mma " ni che ka a baŋ ni pa bia chɔɣifu n-nyema". Ni che ka n-ŋahiba Yakuba lee Yaan-Naa [[Dagbaŋ]] nim bori bee bi jɛ. Yelizoli Lana [[Laɣifu]] ka kpam yɛtɔɣa n daa bala( pakpaŋ dapal yɛlbierili, di ku biɛ ninyino). Ka o puhi o ma ka chɛbiso ka gbaai Yelizoli soli. Dahin yini asiba pinda, ka lahabali paai Zohɛ-Naa. Lahabali ŋɔ daa timsi pam nti ninyino, din zuɣu ka [[Zohɛ Naa]] daa ŋmaligi yi o zɔŋni ni o ti gbuligi lahabali nti [[Mba Duɣu]] " Yidantɔɣim ni o bori Naa Sumani yi Gbewaa yili ka o ŋahiba Miɛŋlan Yakubu lɛbi Yaan-Naa, o yɛli ya ni ti yi bi wum nti o ni bori shɛli maa, ni o ni liri o ŋahiba ka nyahi o nyuli taarihi kundinim puuni". Bo ka Yidantɔɣim ni tooi niŋ? Ka Yɔɣu Kpamba shɛb' yɛli. Chɛ ka o kana nti kpati! Amaa Zohɛ Naa daa nyɛla tɛhi waɣila lana ka o yɛli yi ban bohiri ni bo ka o ni tooi niŋ. Ʒɛlinsi n mali ya zaŋ kpa ninvuɣu so ŋun n-nyɛ o bee yi bi mila binshɛɣu yini yɛri maa. Zom yi yɛli ni o ni laba kuɣili, o nɔmi sɔŋ. Sokam ŋun be Dagbaŋ mi Yidantɔɣim ni mali yaa shem. Chɛli ya ka ti bohi n-nyɛ daliri din chɛ ka o bori ni o tuhi o ŋahiba ka ti lee bo maligu ntili. Gbuɣinli n bori o gbunɣiŋ kpee vuri, ti zaa mi o ni yi shɛli na. Amaa maligu ŋɔ daa bi nyɛ naba zani dama Yidantɔɣim yɛtɔɣa bi yisira. Zaŋmi ya n ŋahiba Naa Yakuba n lɛbi Yaan-Naa ka pa lala yini mali kuli, achiika binshɛɣu n kutooi daa nira nti paai ma yɛtɔɣa. Ka a yabdoo Yidantɔɣim daa yɛli n ka niya ni n tuhi so Dagbaŋ, n bi bori ni n kpaai [[ʒim]], n ku bori mi ni Naa Sumani yi nayili ka n ŋahiba Naa Yakuba lɛbi Yaan-Naa. Ka pa dini n niŋ ni liri ya. Alizimba dali nolɔɣu kukoli, ka Sankara-yilinima neei gomni wachi. Jaŋsi n-daa kuli deei tiŋ maa zaa, di dabiɛm zaa daa nyɛla bahi gba ni zora saha shɛli bi ni nya [[Jɛŋa|jaŋsi]]. Binshɛɣu be sunsuuni, ka ninkura maa yɛli. Yɛlizoli-lana Laɣafu II Saha shɛli wuntaŋ niti yan puhina, ka lahabali yi Gbewaa yili na ni Yidantɔɣim kperi na Yani ( Yendi). Gbewaa yili ŋɔ ku ŋam ʒim, ka Naa Sumani mini o sapashinima nti pahi Namɔɣilinsi kana nti zani so shɛli din kpari [[Bimbilla|Bimbila]] polo. Ni ka tɔbu shɛli din tuhi Yɛlizoli-lana Laɣafu mini Naa Suman Zoli daa pili. Yɛlizoli-lana Laɣafu liribu maa daa nyɛla libigili ni dabiɛm. Naa Sumani sapashinima daa ka bɛni yɛn niŋ shɛm pahila bi tiri gbunni. Yɛlizoli-lana mini o nyaaga daa dihi la Naa Sumani tɔbihi n yaɣi Kulkpuni mini Tamali. Zaŋ chaŋ wuntaŋ puhili, Naa Sumani mini o [[Sapashintali|sapashinima]] tiri gbunni hali ti paai Miɛŋ, ni ka tɔbu ŋɔ daa na vuhi ni biɛɣu neei. Kpe ka  Dagbaŋ Wɔrizohi kanna ni bi gu ka taɣi Naa Suman Zoli. Bɛ ni ndaa nyɛ Tolon-Naa tooni, Gushe-Naa nudirigu zuɣu ni Kumbuŋ-Naa nuzaa zuɣu. Din niŋ ka Yɛlizoli-lana Laɣafu pili ba liribu, Wunyuɣiri Naa, Lɔɣubuya Naa mini Malitima ka deei duŋ Naa gili Naa Sumani niŋ sunsuuni. Saha ŋɔ, Yɛlizoli-lana Laɣafu tɔbihi kpuɣi taɣibu. Ka dihi ba labisi nyaaŋa nti kpa tɔbu maa ni pili shɛli. == Kundivihira == {{Reflist}} [[Pubu:Lahabaya zaa]] [[Pubu:Nam]] [[Pubu:Kaya]] 8btot60si11ol0pt3fakvnl9uednp0h Naa yaba Dallung lana Amidu Mahama 0 12285 44783 42491 2022-08-27T19:33:37Z Iddi Manzah Suweidu 275 Dallung lana Manama1 taarihi wikitext text/x-wiki Naa yaba Dalun Lana nyɛla nabiyoŋ Amidu bia.Zulɔɣu lana Mahamuru yaanga Singlana Sule yaanga, Naa Yaakuba Nantoo yaanga.Bi daa doɣi o la 1908 yuuni. O ba nabiyɔnŋ Amidu daa nyɛla Singlana Sulemana bia, ka daa kpuɣi o ma Shatu tuhuli n doɣi Mankaana. Dallung Lana Mahama daa di la Dallung 28 November,1976 yuuni. O daa Kani la 3 August ,2022 yuuni. O daa niŋ la yuun pihinahi ni ayobu (46) years nam gbana zuɣu, ka nig yuun kɔbiga ni piiya ni anahi( 114) years dunia yaanga zuɣu. == Di Piligu == == Di mangmaŋa == == Kundivihira == 04kdktk2p63fi9rstjxp68m6z3iau4o 44815 44783 2022-08-28T00:35:13Z Jahinfo 544 Corrections wikitext text/x-wiki Naa yaba Dalun Lana nyɛla nabiyoŋ Amidu bia.Zulɔɣu lana Mahamuru yaanga Singlana Sule yaanga, Naa Yaakuba Nantoo yaanga.Bɛ daa doɣi o la 1908 yuuni. O ba nabiyɔŋ Amidu daa nyɛla Singlana Sulemana bia, ka daa kpuɣi o ma Shatu tuhuli n dɔɣi Mankaana. [[Dallung]] lana Mahama daa di la Dallung 28 November,1976 yuuni. O daa Kani la 3 August ,2022 yuuni. O daa niŋ la yuun pihinahi ni ayobu (46 years) nam gbana zuɣu, ka niŋ yuun kɔbiga ni piiya ni anahi( 114 years) dunia yaanga zuɣu. == Di Piligu == == Di mangmaŋa == == Kundivihira == iioaswlxdfh8nxot6urhodiin4hxz1f Nyɔmsa/Leemu nyaani 0 12366 44712 44711 2022-08-27T12:12:30Z Jahinfo 544 Added content wikitext text/x-wiki '''Nyɔmsa/leemu nyaani''' nyɛla tia shɛli din mali leemu nahingbana. Nyɔmsa tia mali la gohi kamani [[leemu]] tia la. Di wɔla gba ŋmani la leemu wɔla, amaa ka lee pɔri gari leemu wɔla. Di wɔla mihimi, ka lee nyɛ din mali alaafee ti ninsali pam. Nyɔmsa yi to mooi di nyɛla zaɣi dɔzim kamani leemu ni moori shɛm la. == Di anfaani nima == # Vihigu wuhiya ni di di guri ninsali ka cheri suhuni dɔro.<ref>{{Cite web|date=2019-01-07|title=6 Evidence-Based Health Benefits of Lemons|url=https://www.healthline.com/nutrition/6-lemon-health-benefits|access-date=2022-08-27|website=Healthline|language=en}}</ref> # Vihigu lan wuhiya ni di dibu ni tooi gu daadam ka che gbali ni boɣu dɔro. # Di lan nyɛla din ni tooi sɔŋ waɣisi ninsali barilim. # Nyɔmsa/leemu nyaani dibu nyɛla din guri daadam ka cheri shɛnina dɔri shɛli siliminsi ni boli "kidney stones" la. # Lala binwɔla ŋɔ lan guri nira ka che siliminsi ni bɔli dɔri shɛli "anemia" la # Di ni tooi lahi gu ka taɣi "cancer". # Di ni tooi lan sɔŋ ka bindirigu niɛm (digestion) viɛn-yɛla == Kundivihira == ispikmnrrczmwfgis4gzsftdwvaej8l Sulemana Ibun Iddrisu 0 12367 44713 2022-08-27T12:54:14Z Jahinfo 544 M pili la lahabali wikitext text/x-wiki Sulemana Ibun Iddrisu nyɛla bɛ ni dɔɣi so silimin gɔli 30th,September,1955. ah8fflkfordc9ueind30p8mo6gp57nd 44714 44713 2022-08-27T12:57:56Z Jahinfo 544 Added content wikitext text/x-wiki Sulemana Ibun Iddrisu nyɛla bɛ ni dɔɣi so silimin gɔli 30th,September,1955. O nyɛla ninvuɣi so ŋun nyɛ salo ni tuuntumda, ka nyɛ siyaasa nira Ghana. 9yxxjof7qqioi0xe9j1nbiz4ouf1s00 44715 44714 2022-08-27T13:00:15Z Jahinfo 544 Added links wikitext text/x-wiki '''Sulemana Ibun Iddrisu''' nyɛla bɛ ni dɔɣi so silimin gɔli 30th,September,1955. O nyɛla ninvuɣi so ŋun nyɛ salo ni tuuntumda, ka nyɛ [[siyaasa]] nira [[Ghana]]. frkixr1eux7hny0f6h7zx3onmdr9svm 44716 44715 2022-08-27T13:01:03Z Jahinfo 544 Added a section wikitext text/x-wiki '''Sulemana Ibun Iddrisu''' nyɛla bɛ ni dɔɣi so silimin gɔli 30th,September,1955. O nyɛla ninvuɣi so ŋun nyɛ salo ni tuuntumda, ka nyɛ [[siyaasa]] nira [[Ghana]]. == Kundivihira == fc1vgt2ueafv5qpb31ri2fexij0ed2p 44717 44716 2022-08-27T13:27:30Z Jahinfo 544 Added reference wikitext text/x-wiki '''Sulemana Ibun Iddrisu''' nyɛla bɛ ni dɔɣi so silimin gɔli 30th,September,1955. O nyɛla ninvuɣi so ŋun nyɛ salo ni tuuntumda, ka nyɛ [[siyaasa]] nira [[Ghana]].<ref>{{Cite web|title=Ibun, Iddrisu Sulemana|url=https://ghanamps.com/mp/ibun-iddrisu-sulemana/|access-date=2022-08-27|website=Ghana MPS|language=en-US}}</ref> == Kundivihira == gi8mez48ix0wje5qaq0o0hijw79w88c 44718 44717 2022-08-27T13:30:52Z Jahinfo 544 Added content wikitext text/x-wiki '''Sulemana Ibun Iddrisu''' nyɛla bɛ ni dɔɣi so silimin gɔli 30th,September,1955. O nyɛla ninvuɣi so ŋun nyɛ salo ni tuuntumda, ka nyɛ [[siyaasa]] nira [[Ghana]].<ref>{{Cite web|title=Ibun, Iddrisu Sulemana|url=https://ghanamps.com/mp/ibun-iddrisu-sulemana/|access-date=2022-08-27|website=Ghana MPS|language=en-US}}</ref> O lan nyɛla "director" kuro n zaŋti NADMO mini ECOWAS International Election Observer. == Kundivihira == anze2gzufzvwugqses05knfaiiiel0p 44719 44718 2022-08-27T13:35:12Z Jahinfo 544 Added reference wikitext text/x-wiki '''Sulemana Ibun Iddrisu''' nyɛla bɛ ni dɔɣi so silimin gɔli 30th,September,1955. O nyɛla ninvuɣi so ŋun nyɛ salo ni tuuntumda, ka nyɛ [[siyaasa]] nira [[Ghana]].<ref>{{Cite web|title=Ibun, Iddrisu Sulemana|url=https://ghanamps.com/mp/ibun-iddrisu-sulemana/|access-date=2022-08-27|website=Ghana MPS|language=en-US}}</ref> O lan nyɛla "director" kuro n zaŋti NADMO mini ECOWAS International Election Observer.<ref>{{Cite web|title=Ibun, Iddrisu Sulemana|url=https://ghanamps.com/mp/ibun-iddrisu-sulemana/|access-date=2022-08-27|website=Ghana MPS|language=en-US}}</ref> == Kundivihira == apm7262k87q41rcv7oslb0wdztqv0wp 44720 44719 2022-08-27T13:39:41Z Jahinfo 544 Added content wikitext text/x-wiki '''Sulemana Ibun Iddrisu''' nyɛla bɛ ni dɔɣi so silimin gɔli 30th,September,1955. O nyɛla ninvuɣi so ŋun nyɛ salo ni tuuntumda, ka nyɛ [[siyaasa]] nira [[Ghana]].<ref>{{Cite web|title=Ibun, Iddrisu Sulemana|url=https://ghanamps.com/mp/ibun-iddrisu-sulemana/|access-date=2022-08-27|website=Ghana MPS|language=en-US}}</ref> O lan nyɛla "director" kuro n zaŋti NADMO mini ECOWAS International Election Observer.<ref>{{Cite web|title=Ibun, Iddrisu Sulemana|url=https://ghanamps.com/mp/ibun-iddrisu-sulemana/|access-date=2022-08-27|website=Ghana MPS|language=en-US}}</ref> "Honorable" Iddrisu nyɛla ŋun daa be Ghana jintoriba ban daa pahiri bunu la ni, n zaŋ ti Yendi yaɣili. == Kundivihira == hpxh6cgtzv27xcxclgkhgsr9thc6cfv 44721 44720 2022-08-27T13:41:20Z Jahinfo 544 Added content wikitext text/x-wiki '''Sulemana Ibun Iddrisu''' nyɛla bɛ ni dɔɣi so silimin gɔli 30th,September,1955. O nyɛla ninvuɣi so ŋun nyɛ salo ni tuuntumda, ka nyɛ [[siyaasa]] nira [[Ghana]].<ref>{{Cite web|title=Ibun, Iddrisu Sulemana|url=https://ghanamps.com/mp/ibun-iddrisu-sulemana/|access-date=2022-08-27|website=Ghana MPS|language=en-US}}</ref> O lan nyɛla "director" kuro n zaŋti NADMO mini ECOWAS International Election Observer.<ref>{{Cite web|title=Ibun, Iddrisu Sulemana|url=https://ghanamps.com/mp/ibun-iddrisu-sulemana/|access-date=2022-08-27|website=Ghana MPS|language=en-US}}</ref> "Honorable" Iddrisu nyɛla ŋun daa be Ghana jintoriba ban daa pahiri bunu la ni, n zaŋ ti Yendi yaɣili. O daa zani mi ti wɔbigu paati (New Patriotic Party NPP). == Kundivihira == jgp7ycc13etklus0eumb5i3hikhycn7 44722 44721 2022-08-27T13:42:20Z Jahinfo 544 Added reference wikitext text/x-wiki '''Sulemana Ibun Iddrisu''' nyɛla bɛ ni dɔɣi so silimin gɔli 30th,September,1955. O nyɛla ninvuɣi so ŋun nyɛ salo ni tuuntumda, ka nyɛ [[siyaasa]] nira [[Ghana]].<ref>{{Cite web|title=Ibun, Iddrisu Sulemana|url=https://ghanamps.com/mp/ibun-iddrisu-sulemana/|access-date=2022-08-27|website=Ghana MPS|language=en-US}}</ref> O lan nyɛla "director" kuro n zaŋti NADMO mini ECOWAS International Election Observer.<ref>{{Cite web|title=Ibun, Iddrisu Sulemana|url=https://ghanamps.com/mp/ibun-iddrisu-sulemana/|access-date=2022-08-27|website=Ghana MPS|language=en-US}}</ref> "Honorable" Iddrisu nyɛla ŋun daa be Ghana jintoriba ban daa pahiri bunu la ni, n zaŋ ti Yendi yaɣili. O daa zani mi ti wɔbigu paati (New Patriotic Party NPP).<ref>{{Cite web|title=Yendi Summary - 2008 Elections|url=https://www.modernghana.com/ghanahome/ghanavotes/2008/result_constituency.asp?constituency_id=90|access-date=2022-08-27|website=www.modernghana.com}}</ref> == Kundivihira == easxxdujdv863523mzorwuvf65mv0tl 44723 44722 2022-08-27T13:45:04Z Jahinfo 544 Addition of link wikitext text/x-wiki '''Sulemana Ibun Iddrisu''' nyɛla bɛ ni dɔɣi so silimin gɔli 30th,September,1955. O nyɛla ninvuɣi so ŋun nyɛ salo ni tuuntumda, ka nyɛ [[siyaasa]] nira [[Ghana]].<ref>{{Cite web|title=Ibun, Iddrisu Sulemana|url=https://ghanamps.com/mp/ibun-iddrisu-sulemana/|access-date=2022-08-27|website=Ghana MPS|language=en-US}}</ref> O lan nyɛla "director" kuro n zaŋti "NADMO" mini "ECOWAS International Election Observer".<ref>{{Cite web|title=Ibun, Iddrisu Sulemana|url=https://ghanamps.com/mp/ibun-iddrisu-sulemana/|access-date=2022-08-27|website=Ghana MPS|language=en-US}}</ref> "Honorable" Iddrisu nyɛla ŋun daa be Ghana jintoriba ban daa pahiri bunu la ni, n zaŋ ti [[Yendi]] yaɣili. O daa zani mi ti wɔbigu paati (New Patriotic Party NPP).<ref>{{Cite web|title=Yendi Summary - 2008 Elections|url=https://www.modernghana.com/ghanahome/ghanavotes/2008/result_constituency.asp?constituency_id=90|access-date=2022-08-27|website=www.modernghana.com}}</ref> == Kundivihira == isx8w3g3rv1t62rbuinrnmtyu01pihj 44724 44723 2022-08-27T13:48:24Z Jahinfo 544 Addition of link wikitext text/x-wiki '''Sulemana Ibun Iddrisu''' nyɛla bɛ ni dɔɣi so silimin gɔli 30th,September,1955. O nyɛla ninvuɣi so ŋun nyɛ salo ni tuuntumda, ka nyɛ [[siyaasa]] nira [[Ghana]].<ref>{{Cite web|title=Ibun, Iddrisu Sulemana|url=https://ghanamps.com/mp/ibun-iddrisu-sulemana/|access-date=2022-08-27|website=Ghana MPS|language=en-US}}</ref> O lan nyɛla "director" kuro n zaŋti "NADMO" mini "ECOWAS International Election Observer".<ref>{{Cite web|title=Ibun, Iddrisu Sulemana|url=https://ghanamps.com/mp/ibun-iddrisu-sulemana/|access-date=2022-08-27|website=Ghana MPS|language=en-US}}</ref> "Honorable" Iddrisu nyɛla ŋun daa be Ghana jintoriba ban daa pahiri bunu la ni,4th Republican of Ghana (5th parliament of the 4th republic of Ghana), n zaŋ ti [[Yendi]] yaɣili. O daa zani mi ti wɔbigu paati (New Patriotic Party NPP).<ref>{{Cite web|title=Yendi Summary - 2008 Elections|url=https://www.modernghana.com/ghanahome/ghanavotes/2008/result_constituency.asp?constituency_id=90|access-date=2022-08-27|website=www.modernghana.com}}</ref> == Kundivihira == oump3k0kxgiseoj5myzq35r9mqnh063 44725 44724 2022-08-27T13:50:58Z Jahinfo 544 Added a section wikitext text/x-wiki '''Sulemana Ibun Iddrisu''' nyɛla bɛ ni dɔɣi so silimin gɔli 30th,September,1955. O nyɛla ninvuɣi so ŋun nyɛ salo ni tuuntumda, ka nyɛ [[siyaasa]] nira [[Ghana]].<ref>{{Cite web|title=Ibun, Iddrisu Sulemana|url=https://ghanamps.com/mp/ibun-iddrisu-sulemana/|access-date=2022-08-27|website=Ghana MPS|language=en-US}}</ref> O lan nyɛla "director" kuro n zaŋti "NADMO" mini "ECOWAS International Election Observer".<ref>{{Cite web|title=Ibun, Iddrisu Sulemana|url=https://ghanamps.com/mp/ibun-iddrisu-sulemana/|access-date=2022-08-27|website=Ghana MPS|language=en-US}}</ref> "Honorable" Iddrisu nyɛla ŋun daa be Ghana jintoriba ban daa pahiri bunu la ni,4th Republican of Ghana (5th parliament of the 4th republic of Ghana), n zaŋ ti [[Yendi]] yaɣili. O daa zani mi ti wɔbigu paati (New Patriotic Party NPP).<ref>{{Cite web|title=Yendi Summary - 2008 Elections|url=https://www.modernghana.com/ghanahome/ghanavotes/2008/result_constituency.asp?constituency_id=90|access-date=2022-08-27|website=www.modernghana.com}}</ref> == O ni pili Shɛm mini o shikuru chandi (EARLY LIFE AND EDUCATION ) == == Kundivihira == pmmbny973dtz264bx9su6xcnc1va6jh 44726 44725 2022-08-27T13:53:26Z Jahinfo 544 Added content wikitext text/x-wiki '''Sulemana Ibun Iddrisu''' nyɛla bɛ ni dɔɣi so silimin gɔli 30th,September,1955. O nyɛla ninvuɣi so ŋun nyɛ salo ni tuuntumda, ka nyɛ [[siyaasa]] nira [[Ghana]].<ref>{{Cite web|title=Ibun, Iddrisu Sulemana|url=https://ghanamps.com/mp/ibun-iddrisu-sulemana/|access-date=2022-08-27|website=Ghana MPS|language=en-US}}</ref> O lan nyɛla "director" kuro n zaŋti "NADMO" mini "ECOWAS International Election Observer".<ref>{{Cite web|title=Ibun, Iddrisu Sulemana|url=https://ghanamps.com/mp/ibun-iddrisu-sulemana/|access-date=2022-08-27|website=Ghana MPS|language=en-US}}</ref> "Honorable" Iddrisu nyɛla ŋun daa be Ghana jintoriba ban daa pahiri bunu la ni,4th Republican of Ghana (5th parliament of the 4th republic of Ghana), n zaŋ ti [[Yendi]] yaɣili. O daa zani mi ti wɔbigu paati (New Patriotic Party NPP).<ref>{{Cite web|title=Yendi Summary - 2008 Elections|url=https://www.modernghana.com/ghanahome/ghanavotes/2008/result_constituency.asp?constituency_id=90|access-date=2022-08-27|website=www.modernghana.com}}</ref> == O ni pili Shɛm mini o shikuru chandi (EARLY LIFE AND EDUCATION ) == Bɛ dɔɣila Sulemana Ibun Iddrisu anashaara 30th,September,1955. == Kundivihira == 4ock4muxywi1bs6fm654vz6rh565o4u 44727 44726 2022-08-27T13:55:35Z Jahinfo 544 Added a content wikitext text/x-wiki '''Sulemana Ibun Iddrisu''' nyɛla bɛ ni dɔɣi so silimin gɔli 30th,September,1955. O nyɛla ninvuɣi so ŋun nyɛ salo ni tuuntumda, ka nyɛ [[siyaasa]] nira [[Ghana]].<ref>{{Cite web|title=Ibun, Iddrisu Sulemana|url=https://ghanamps.com/mp/ibun-iddrisu-sulemana/|access-date=2022-08-27|website=Ghana MPS|language=en-US}}</ref> O lan nyɛla "director" kuro n zaŋti "NADMO" mini "ECOWAS International Election Observer".<ref>{{Cite web|title=Ibun, Iddrisu Sulemana|url=https://ghanamps.com/mp/ibun-iddrisu-sulemana/|access-date=2022-08-27|website=Ghana MPS|language=en-US}}</ref> "Honorable" Iddrisu nyɛla ŋun daa be Ghana jintoriba ban daa pahiri bunu la ni,4th Republican of Ghana (5th parliament of the 4th republic of Ghana), n zaŋ ti [[Yendi]] yaɣili. O daa zani mi ti wɔbigu paati (New Patriotic Party NPP).<ref>{{Cite web|title=Yendi Summary - 2008 Elections|url=https://www.modernghana.com/ghanahome/ghanavotes/2008/result_constituency.asp?constituency_id=90|access-date=2022-08-27|website=www.modernghana.com}}</ref> == O ni pili Shɛm mini o shikuru chandi (EARLY LIFE AND EDUCATION ) == Bɛ dɔɣila Sulemana Ibun Iddrisu anashaara 30th,September,1955. Ka o zoogi Yendi,tiŋ din be Northern Region,Ghana,tuduu yaɣili. == Kundivihira == qa0vfoztfx0m6zu6yvxo81g2f871br2 44728 44727 2022-08-27T13:57:19Z Jahinfo 544 Added link wikitext text/x-wiki '''Sulemana Ibun Iddrisu''' nyɛla bɛ ni dɔɣi so silimin gɔli 30th,September,1955. O nyɛla ninvuɣi so ŋun nyɛ salo ni tuuntumda, ka nyɛ [[siyaasa]] nira [[Ghana]].<ref>{{Cite web|title=Ibun, Iddrisu Sulemana|url=https://ghanamps.com/mp/ibun-iddrisu-sulemana/|access-date=2022-08-27|website=Ghana MPS|language=en-US}}</ref> O lan nyɛla "director" kuro n zaŋti "NADMO" mini "ECOWAS International Election Observer".<ref>{{Cite web|title=Ibun, Iddrisu Sulemana|url=https://ghanamps.com/mp/ibun-iddrisu-sulemana/|access-date=2022-08-27|website=Ghana MPS|language=en-US}}</ref> "Honorable" Iddrisu nyɛla ŋun daa be Ghana jintoriba ban daa pahiri bunu la ni,4th Republican of Ghana (5th parliament of the 4th republic of Ghana), n zaŋ ti [[Yendi]] yaɣili. O daa zani mi ti wɔbigu paati (New Patriotic Party NPP).<ref>{{Cite web|title=Yendi Summary - 2008 Elections|url=https://www.modernghana.com/ghanahome/ghanavotes/2008/result_constituency.asp?constituency_id=90|access-date=2022-08-27|website=www.modernghana.com}}</ref> == O ni pili Shɛm mini o shikuru chandi (EARLY LIFE AND EDUCATION ) == Bɛ dɔɣila Sulemana Ibun Iddrisu anashaara gɔli 30th,September,1955. Ka o zoogi Yendi,tiŋ din be [[Northern Region]],Ghana,tuduu yaɣili. == Kundivihira == 3oy7ussgavmh7ltf8nvpfspwrm0hsjl 44729 44728 2022-08-27T14:01:12Z Jahinfo 544 Added content wikitext text/x-wiki '''Sulemana Ibun Iddrisu''' nyɛla bɛ ni dɔɣi so silimin gɔli 30th,September,1955. O nyɛla ninvuɣi so ŋun nyɛ salo ni tuuntumda, ka nyɛ [[siyaasa]] nira [[Ghana]].<ref>{{Cite web|title=Ibun, Iddrisu Sulemana|url=https://ghanamps.com/mp/ibun-iddrisu-sulemana/|access-date=2022-08-27|website=Ghana MPS|language=en-US}}</ref> O lan nyɛla "director" kuro n zaŋti "NADMO" mini "ECOWAS International Election Observer".<ref>{{Cite web|title=Ibun, Iddrisu Sulemana|url=https://ghanamps.com/mp/ibun-iddrisu-sulemana/|access-date=2022-08-27|website=Ghana MPS|language=en-US}}</ref> "Honorable" Iddrisu nyɛla ŋun daa be Ghana jintoriba ban daa pahiri bunu la ni,4th Republican of Ghana (5th parliament of the 4th republic of Ghana), n zaŋ ti [[Yendi]] yaɣili. O daa zani mi ti wɔbigu paati (New Patriotic Party NPP).<ref>{{Cite web|title=Yendi Summary - 2008 Elections|url=https://www.modernghana.com/ghanahome/ghanavotes/2008/result_constituency.asp?constituency_id=90|access-date=2022-08-27|website=www.modernghana.com}}</ref> == O ni pili Shɛm mini o shikuru chandi (EARLY LIFE AND EDUCATION ) == Bɛ dɔɣila Sulemana Ibun Iddrisu anashaara gɔli 30th,September,1955. Ka o zoogi Yendi,tiŋ din be [[Northern Region]],Ghana,tuduu yaɣili. O daa boham la siyaasatali (political science) shikuru din yuli booni "University Of Delhi". == Kundivihira == ikr8fd4s95fdvg495ziex4zyidhztz8 44730 44729 2022-08-27T14:05:39Z Jahinfo 544 Added content wikitext text/x-wiki '''Sulemana Ibun Iddrisu''' nyɛla bɛ ni dɔɣi so silimin gɔli 30th,September,1955. O nyɛla ninvuɣi so ŋun nyɛ salo ni tuuntumda, ka nyɛ [[siyaasa]] nira [[Ghana]].<ref>{{Cite web|title=Ibun, Iddrisu Sulemana|url=https://ghanamps.com/mp/ibun-iddrisu-sulemana/|access-date=2022-08-27|website=Ghana MPS|language=en-US}}</ref> O lan nyɛla "director" kuro n zaŋti "NADMO" mini "ECOWAS International Election Observer".<ref>{{Cite web|title=Ibun, Iddrisu Sulemana|url=https://ghanamps.com/mp/ibun-iddrisu-sulemana/|access-date=2022-08-27|website=Ghana MPS|language=en-US}}</ref> "Honorable" Iddrisu nyɛla ŋun daa be Ghana jintoriba ban daa pahiri bunu la ni,4th Republican of Ghana (5th parliament of the 4th republic of Ghana), n zaŋ ti [[Yendi]] yaɣili. O daa zani mi ti wɔbigu paati (New Patriotic Party NPP).<ref>{{Cite web|title=Yendi Summary - 2008 Elections|url=https://www.modernghana.com/ghanahome/ghanavotes/2008/result_constituency.asp?constituency_id=90|access-date=2022-08-27|website=www.modernghana.com}}</ref> == O ni pili Shɛm mini o shikuru chandi (EARLY LIFE AND EDUCATION ) == Bɛ dɔɣila Sulemana Ibun Iddrisu anashaara gɔli 30th,September,1955. Ka o zoogi Yendi,tiŋ din be [[Northern Region]],Ghana,tuduu yaɣili. O daa boham la siyaasatali (political science) shikuru din yuli booni "University Of Delhi". Ni ka o daa deei shahira gbaŋ din nyɛ "Bachelor of Arts degree" la,yuuni 1984. == Kundivihira == rsj3wxae939cjxpfozi24l86g2bee93 44731 44730 2022-08-27T14:07:48Z Jahinfo 544 Added reference wikitext text/x-wiki '''Sulemana Ibun Iddrisu''' nyɛla bɛ ni dɔɣi so silimin gɔli 30th,September,1955. O nyɛla ninvuɣi so ŋun nyɛ salo ni tuuntumda, ka nyɛ [[siyaasa]] nira [[Ghana]].<ref>{{Cite web|title=Ibun, Iddrisu Sulemana|url=https://ghanamps.com/mp/ibun-iddrisu-sulemana/|access-date=2022-08-27|website=Ghana MPS|language=en-US}}</ref> O lan nyɛla "director" kuro n zaŋti "NADMO" mini "ECOWAS International Election Observer".<ref>{{Cite web|title=Ibun, Iddrisu Sulemana|url=https://ghanamps.com/mp/ibun-iddrisu-sulemana/|access-date=2022-08-27|website=Ghana MPS|language=en-US}}</ref> "Honorable" Iddrisu nyɛla ŋun daa be Ghana jintoriba ban daa pahiri bunu la ni,4th Republican of Ghana (5th parliament of the 4th republic of Ghana), n zaŋ ti [[Yendi]] yaɣili. O daa zani mi ti wɔbigu paati (New Patriotic Party NPP).<ref>{{Cite web|title=Yendi Summary - 2008 Elections|url=https://www.modernghana.com/ghanahome/ghanavotes/2008/result_constituency.asp?constituency_id=90|access-date=2022-08-27|website=www.modernghana.com}}</ref> == O ni pili Shɛm mini o shikuru chandi (EARLY LIFE AND EDUCATION ) == Bɛ dɔɣila Sulemana Ibun Iddrisu anashaara gɔli 30th,September,1955. Ka o zoogi Yendi,tiŋ din be [[Northern Region]],Ghana,tuduu yaɣili. O daa boham la siyaasatali (political science) shikuru din yuli booni "University Of Delhi". Ni ka o daa deei shahira gbaŋ din nyɛ "Bachelor of Arts degree" la,yuuni 1984.<ref>{{Cite web|title=Odekro {{!}} What has your MP done for you?|url=http://staging.odekro.org/person/sulemana-ibun-iddrisu/|access-date=2022-08-27|website=staging.odekro.org}}</ref> == Kundivihira == t30qi9cq5mhlmaxuqftkw04a3pag09f 44732 44731 2022-08-27T14:10:51Z Jahinfo 544 Added a section wikitext text/x-wiki '''Sulemana Ibun Iddrisu''' nyɛla bɛ ni dɔɣi so silimin gɔli 30th,September,1955. O nyɛla ninvuɣi so ŋun nyɛ salo ni tuuntumda, ka nyɛ [[siyaasa]] nira [[Ghana]].<ref>{{Cite web|title=Ibun, Iddrisu Sulemana|url=https://ghanamps.com/mp/ibun-iddrisu-sulemana/|access-date=2022-08-27|website=Ghana MPS|language=en-US}}</ref> O lan nyɛla "director" kuro n zaŋti "NADMO" mini "ECOWAS International Election Observer".<ref>{{Cite web|title=Ibun, Iddrisu Sulemana|url=https://ghanamps.com/mp/ibun-iddrisu-sulemana/|access-date=2022-08-27|website=Ghana MPS|language=en-US}}</ref> "Honorable" Iddrisu nyɛla ŋun daa be Ghana jintoriba ban daa pahiri bunu la ni,4th Republican of Ghana (5th parliament of the 4th republic of Ghana), n zaŋ ti [[Yendi]] yaɣili. O daa zani mi ti wɔbigu paati (New Patriotic Party NPP).<ref>{{Cite web|title=Yendi Summary - 2008 Elections|url=https://www.modernghana.com/ghanahome/ghanavotes/2008/result_constituency.asp?constituency_id=90|access-date=2022-08-27|website=www.modernghana.com}}</ref> == O ni pili Shɛm mini o shikuru chandi (EARLY LIFE AND EDUCATION ) == Bɛ dɔɣila Sulemana Ibun Iddrisu anashaara gɔli 30th,September,1955. Ka o zoogi Yendi,tiŋ din be [[Northern Region]],Ghana,tuduu yaɣili. O daa boham la siyaasatali (political science) shikuru din yuli booni "University Of Delhi". Ni ka o daa deei shahira gbaŋ din nyɛ "Bachelor of Arts degree" la,yuuni 1984.<ref>{{Cite web|title=Odekro {{!}} What has your MP done for you?|url=http://staging.odekro.org/person/sulemana-ibun-iddrisu/|access-date=2022-08-27|website=staging.odekro.org}}</ref> == O siyaasa tali == == Kundivihira == f4ogs4ywkrixtx7prs04tu6ui0mzxsy 44733 44732 2022-08-27T14:15:16Z Jahinfo 544 Correction of sentence wikitext text/x-wiki '''Sulemana Ibun Iddrisu''' nyɛla bɛ ni dɔɣi so silimin gɔli 30th,September,1955. O nyɛla ninvuɣi so ŋun nyɛ salo ni tuuntumda, ka nyɛ [[siyaasa]] nira [[Ghana]].<ref>{{Cite web|title=Ibun, Iddrisu Sulemana|url=https://ghanamps.com/mp/ibun-iddrisu-sulemana/|access-date=2022-08-27|website=Ghana MPS|language=en-US}}</ref> O lan nyɛla "director" kuro n zaŋti "NADMO" mini "ECOWAS International Election Observer".<ref>{{Cite web|title=Ibun, Iddrisu Sulemana|url=https://ghanamps.com/mp/ibun-iddrisu-sulemana/|access-date=2022-08-27|website=Ghana MPS|language=en-US}}</ref> "Honorable" Iddrisu nyɛla ŋun daa be Ghana jintoriba ban daa pahiri bunu la ni,4th Republican of Ghana (5th parliament of the 4th republic of Ghana), n zaŋ ti [[Yendi]] yaɣili. O daa zani mi ti lɛm paati (National Democratic Congress NDC).<ref>{{Cite web|title=Yendi Summary - 2008 Elections|url=https://www.modernghana.com/ghanahome/ghanavotes/2008/result_constituency.asp?constituency_id=90|access-date=2022-08-27|website=www.modernghana.com}}</ref> == O ni pili Shɛm mini o shikuru chandi (EARLY LIFE AND EDUCATION ) == Bɛ dɔɣila Sulemana Ibun Iddrisu anashaara gɔli 30th,September,1955. Ka o zoogi Yendi,tiŋ din be [[Northern Region]],Ghana,tuduu yaɣili. O daa boham la siyaasatali (political science) shikuru din yuli booni "University Of Delhi". Ni ka o daa deei shahira gbaŋ din nyɛ "Bachelor of Arts degree" la,yuuni 1984.<ref>{{Cite web|title=Odekro {{!}} What has your MP done for you?|url=http://staging.odekro.org/person/sulemana-ibun-iddrisu/|access-date=2022-08-27|website=staging.odekro.org}}</ref> == O siyaasa tali == == Kundivihira == aquma94l3nvzoeoe879f91ufcs79gi3 44735 44733 2022-08-27T14:20:09Z Jahinfo 544 Added content wikitext text/x-wiki '''Sulemana Ibun Iddrisu''' nyɛla bɛ ni dɔɣi so silimin gɔli 30th,September,1955. O nyɛla ninvuɣi so ŋun nyɛ salo ni tuuntumda, ka nyɛ [[siyaasa]] nira [[Ghana]].<ref>{{Cite web|title=Ibun, Iddrisu Sulemana|url=https://ghanamps.com/mp/ibun-iddrisu-sulemana/|access-date=2022-08-27|website=Ghana MPS|language=en-US}}</ref> O lan nyɛla "director" kuro n zaŋti "NADMO" mini "ECOWAS International Election Observer".<ref>{{Cite web|title=Ibun, Iddrisu Sulemana|url=https://ghanamps.com/mp/ibun-iddrisu-sulemana/|access-date=2022-08-27|website=Ghana MPS|language=en-US}}</ref> "Honorable" Iddrisu nyɛla ŋun daa be Ghana jintoriba ban daa pahiri bunu la ni,4th Republican of Ghana (5th parliament of the 4th republic of Ghana), n zaŋ ti [[Yendi]] yaɣili. O daa zani mi ti lɛm paati (National Democratic Congress NDC).<ref>{{Cite web|title=Yendi Summary - 2008 Elections|url=https://www.modernghana.com/ghanahome/ghanavotes/2008/result_constituency.asp?constituency_id=90|access-date=2022-08-27|website=www.modernghana.com}}</ref> == O ni pili Shɛm mini o shikuru chandi (EARLY LIFE AND EDUCATION ) == Bɛ dɔɣila Sulemana Ibun Iddrisu anashaara gɔli 30th,September,1955. Ka o zoogi Yendi,tiŋ din be [[Northern Region]],Ghana,tuduu yaɣili. O daa boham la siyaasatali (political science) shikuru din yuli booni "University Of Delhi". Ni ka o daa deei shahira gbaŋ din nyɛ "Bachelor of Arts degree" la,yuuni 1984.<ref>{{Cite web|title=Odekro {{!}} What has your MP done for you?|url=http://staging.odekro.org/person/sulemana-ibun-iddrisu/|access-date=2022-08-27|website=staging.odekro.org}}</ref> == O siyaasa tali == Sulemana Ibun Iddrisu nyɛla ŋun daa be Ghana jintoriba ban daa pahiri bunu la ni,4th Republican of Ghana (5th parliament of the 4th republic of Ghana). == Kundivihira == brp91xv74r3hka6hpx34cq0c6tv62nl 44736 44735 2022-08-27T14:22:46Z Jahinfo 544 Added content wikitext text/x-wiki '''Sulemana Ibun Iddrisu''' nyɛla bɛ ni dɔɣi so silimin gɔli 30th,September,1955. O nyɛla ninvuɣi so ŋun nyɛ salo ni tuuntumda, ka nyɛ [[siyaasa]] nira [[Ghana]].<ref>{{Cite web|title=Ibun, Iddrisu Sulemana|url=https://ghanamps.com/mp/ibun-iddrisu-sulemana/|access-date=2022-08-27|website=Ghana MPS|language=en-US}}</ref> O lan nyɛla "director" kuro n zaŋti "NADMO" mini "ECOWAS International Election Observer".<ref>{{Cite web|title=Ibun, Iddrisu Sulemana|url=https://ghanamps.com/mp/ibun-iddrisu-sulemana/|access-date=2022-08-27|website=Ghana MPS|language=en-US}}</ref> "Honorable" Iddrisu nyɛla ŋun daa be Ghana jintoriba ban daa pahiri bunu la ni,4th Republican of Ghana (5th parliament of the 4th republic of Ghana), n zaŋ ti [[Yendi]] yaɣili. O daa zani mi ti lɛm paati (National Democratic Congress NDC).<ref>{{Cite web|title=Yendi Summary - 2008 Elections|url=https://www.modernghana.com/ghanahome/ghanavotes/2008/result_constituency.asp?constituency_id=90|access-date=2022-08-27|website=www.modernghana.com}}</ref> == O ni pili Shɛm mini o shikuru chandi (EARLY LIFE AND EDUCATION ) == Bɛ dɔɣila Sulemana Ibun Iddrisu anashaara gɔli 30th,September,1955. Ka o zoogi Yendi,tiŋ din be [[Northern Region]],Ghana,tuduu yaɣili. O daa boham la siyaasatali (political science) shikuru din yuli booni "University Of Delhi". Ni ka o daa deei shahira gbaŋ din nyɛ "Bachelor of Arts degree" la,yuuni 1984.<ref>{{Cite web|title=Odekro {{!}} What has your MP done for you?|url=http://staging.odekro.org/person/sulemana-ibun-iddrisu/|access-date=2022-08-27|website=staging.odekro.org}}</ref> == O siyaasa tali == Sulemana Ibun Iddrisu nyɛla ŋun daa be Ghana jintoriba ban daa pahiri bunu la ni,4th Republican of Ghana (5th parliament of the 4th republic of Ghana). O daa zani mi ti lɛm paati (National Democratic Congress ) == Kundivihira == e3d8o5ee9nne81ytkjla4oa82fhmu5h 44737 44736 2022-08-27T14:23:56Z Jahinfo 544 Added reference wikitext text/x-wiki '''Sulemana Ibun Iddrisu''' nyɛla bɛ ni dɔɣi so silimin gɔli 30th,September,1955. O nyɛla ninvuɣi so ŋun nyɛ salo ni tuuntumda, ka nyɛ [[siyaasa]] nira [[Ghana]].<ref>{{Cite web|title=Ibun, Iddrisu Sulemana|url=https://ghanamps.com/mp/ibun-iddrisu-sulemana/|access-date=2022-08-27|website=Ghana MPS|language=en-US}}</ref> O lan nyɛla "director" kuro n zaŋti "NADMO" mini "ECOWAS International Election Observer".<ref>{{Cite web|title=Ibun, Iddrisu Sulemana|url=https://ghanamps.com/mp/ibun-iddrisu-sulemana/|access-date=2022-08-27|website=Ghana MPS|language=en-US}}</ref> "Honorable" Iddrisu nyɛla ŋun daa be Ghana jintoriba ban daa pahiri bunu la ni,4th Republican of Ghana (5th parliament of the 4th republic of Ghana), n zaŋ ti [[Yendi]] yaɣili. O daa zani mi ti lɛm paati (National Democratic Congress NDC).<ref>{{Cite web|title=Yendi Summary - 2008 Elections|url=https://www.modernghana.com/ghanahome/ghanavotes/2008/result_constituency.asp?constituency_id=90|access-date=2022-08-27|website=www.modernghana.com}}</ref> == O ni pili Shɛm mini o shikuru chandi (EARLY LIFE AND EDUCATION ) == Bɛ dɔɣila Sulemana Ibun Iddrisu anashaara gɔli 30th,September,1955. Ka o zoogi Yendi,tiŋ din be [[Northern Region]],Ghana,tuduu yaɣili. O daa boham la siyaasatali (political science) shikuru din yuli booni "University Of Delhi". Ni ka o daa deei shahira gbaŋ din nyɛ "Bachelor of Arts degree" la,yuuni 1984.<ref>{{Cite web|title=Odekro {{!}} What has your MP done for you?|url=http://staging.odekro.org/person/sulemana-ibun-iddrisu/|access-date=2022-08-27|website=staging.odekro.org}}</ref> == O siyaasa tali == Sulemana Ibun Iddrisu nyɛla ŋun daa be Ghana jintoriba ban daa pahiri bunu la ni,4th Republican of Ghana (5th parliament of the 4th republic of Ghana). O daa zani mi ti lɛm paati (National Democratic Congress ).<ref>{{Cite web|title=Parliamentary Candidates for Northern Region|url=https://www.ghanaweb.com/GhanaHomePage/election2008/parliamentary.candidates.php?region=6|access-date=2022-08-27|website=www.ghanaweb.com}}</ref> == Kundivihira == hakqumzvx8yn0icfrhtl23fr6m2t4vx 44739 44737 2022-08-27T14:28:10Z Jahinfo 544 Added content wikitext text/x-wiki '''Sulemana Ibun Iddrisu''' nyɛla bɛ ni dɔɣi so silimin gɔli 30th,September,1955. O nyɛla ninvuɣi so ŋun nyɛ salo ni tuuntumda, ka nyɛ [[siyaasa]] nira [[Ghana]].<ref>{{Cite web|title=Ibun, Iddrisu Sulemana|url=https://ghanamps.com/mp/ibun-iddrisu-sulemana/|access-date=2022-08-27|website=Ghana MPS|language=en-US}}</ref> O lan nyɛla "director" kuro n zaŋti "NADMO" mini "ECOWAS International Election Observer".<ref>{{Cite web|title=Ibun, Iddrisu Sulemana|url=https://ghanamps.com/mp/ibun-iddrisu-sulemana/|access-date=2022-08-27|website=Ghana MPS|language=en-US}}</ref> "Honorable" Iddrisu nyɛla ŋun daa be Ghana jintoriba ban daa pahiri bunu la ni,4th Republican of Ghana (5th parliament of the 4th republic of Ghana), n zaŋ ti [[Yendi]] yaɣili. O daa zani mi ti lɛm paati (National Democratic Congress NDC).<ref>{{Cite web|title=Yendi Summary - 2008 Elections|url=https://www.modernghana.com/ghanahome/ghanavotes/2008/result_constituency.asp?constituency_id=90|access-date=2022-08-27|website=www.modernghana.com}}</ref> == O ni pili Shɛm mini o shikuru chandi (EARLY LIFE AND EDUCATION ) == Bɛ dɔɣila Sulemana Ibun Iddrisu anashaara gɔli 30th,September,1955. Ka o zoogi Yendi,tiŋ din be [[Northern Region]],Ghana,tuduu yaɣili. O daa boham la siyaasatali (political science) shikuru din yuli booni "University Of Delhi". Ni ka o daa deei shahira gbaŋ din nyɛ "Bachelor of Arts degree" la,yuuni 1984.<ref>{{Cite web|title=Odekro {{!}} What has your MP done for you?|url=http://staging.odekro.org/person/sulemana-ibun-iddrisu/|access-date=2022-08-27|website=staging.odekro.org}}</ref> == O siyaasa tali == Sulemana Ibun Iddrisu nyɛla ŋun daa be Ghana jintoriba ban daa pahiri bunu la ni,4th Republican of Ghana (5th parliament of the 4th republic of Ghana). O daa zani mi ti lɛm paati (National Democratic Congress ).<ref>{{Cite web|title=Parliamentary Candidates for Northern Region|url=https://www.ghanaweb.com/GhanaHomePage/election2008/parliamentary.candidates.php?region=6|access-date=2022-08-27|website=www.ghanaweb.com}}</ref> O daa pili la o siyaasatali yuuni 2004. == Kundivihira == mbfukej74hzuzmru23iqym7qbbdzsz4 44741 44739 2022-08-27T14:32:56Z Jahinfo 544 Added content wikitext text/x-wiki '''Sulemana Ibun Iddrisu''' nyɛla bɛ ni dɔɣi so silimin gɔli 30th,September,1955. O nyɛla ninvuɣi so ŋun nyɛ salo ni tuuntumda, ka nyɛ [[siyaasa]] nira [[Ghana]].<ref>{{Cite web|title=Ibun, Iddrisu Sulemana|url=https://ghanamps.com/mp/ibun-iddrisu-sulemana/|access-date=2022-08-27|website=Ghana MPS|language=en-US}}</ref> O lan nyɛla "director" kuro n zaŋti "NADMO" mini "ECOWAS International Election Observer".<ref>{{Cite web|title=Ibun, Iddrisu Sulemana|url=https://ghanamps.com/mp/ibun-iddrisu-sulemana/|access-date=2022-08-27|website=Ghana MPS|language=en-US}}</ref> "Honorable" Iddrisu nyɛla ŋun daa be Ghana jintoriba ban daa pahiri bunu la ni,4th Republican of Ghana (5th parliament of the 4th republic of Ghana), n zaŋ ti [[Yendi]] yaɣili. O daa zani mi ti lɛm paati (National Democratic Congress NDC).<ref>{{Cite web|title=Yendi Summary - 2008 Elections|url=https://www.modernghana.com/ghanahome/ghanavotes/2008/result_constituency.asp?constituency_id=90|access-date=2022-08-27|website=www.modernghana.com}}</ref> == O ni pili Shɛm mini o shikuru chandi (EARLY LIFE AND EDUCATION ) == Bɛ dɔɣila Sulemana Ibun Iddrisu anashaara gɔli 30th,September,1955. Ka o zoogi Yendi,tiŋ din be [[Northern Region]],Ghana,tuduu yaɣili. O daa boham la siyaasatali (political science) shikuru din yuli booni "University Of Delhi". Ni ka o daa deei shahira gbaŋ din nyɛ "Bachelor of Arts degree" la,yuuni 1984.<ref>{{Cite web|title=Odekro {{!}} What has your MP done for you?|url=http://staging.odekro.org/person/sulemana-ibun-iddrisu/|access-date=2022-08-27|website=staging.odekro.org}}</ref> == O siyaasa tali == Sulemana Ibun Iddrisu nyɛla ŋun daa be Ghana jintoriba ban daa pahiri bunu la ni,4th Republican of Ghana (5th parliament of the 4th republic of Ghana). O daa zani mi ti lɛm paati (National Democratic Congress ).<ref>{{Cite web|title=Parliamentary Candidates for Northern Region|url=https://www.ghanaweb.com/GhanaHomePage/election2008/parliamentary.candidates.php?region=6|access-date=2022-08-27|website=www.ghanaweb.com}}</ref> O daa pili la o siyaasatali yuuni 2004. Lala yuuni ŋɔ ka o daa yina kpaɣiri bo jintɔri tali (Mp ship) n zaŋ ti Yendi yaɣili. == Kundivihira == my8ao4l6856lftz5y8uz0adqnps07gx 44745 44741 2022-08-27T14:37:01Z Jahinfo 544 Added content wikitext text/x-wiki '''Sulemana Ibun Iddrisu''' nyɛla bɛ ni dɔɣi so silimin gɔli 30th,September,1955. O nyɛla ninvuɣi so ŋun nyɛ salo ni tuuntumda, ka nyɛ [[siyaasa]] nira [[Ghana]].<ref>{{Cite web|title=Ibun, Iddrisu Sulemana|url=https://ghanamps.com/mp/ibun-iddrisu-sulemana/|access-date=2022-08-27|website=Ghana MPS|language=en-US}}</ref> O lan nyɛla "director" kuro n zaŋti "NADMO" mini "ECOWAS International Election Observer".<ref>{{Cite web|title=Ibun, Iddrisu Sulemana|url=https://ghanamps.com/mp/ibun-iddrisu-sulemana/|access-date=2022-08-27|website=Ghana MPS|language=en-US}}</ref> "Honorable" Iddrisu nyɛla ŋun daa be Ghana jintoriba ban daa pahiri bunu la ni,4th Republican of Ghana (5th parliament of the 4th republic of Ghana), n zaŋ ti [[Yendi]] yaɣili. O daa zani mi ti lɛm paati (National Democratic Congress NDC).<ref>{{Cite web|title=Yendi Summary - 2008 Elections|url=https://www.modernghana.com/ghanahome/ghanavotes/2008/result_constituency.asp?constituency_id=90|access-date=2022-08-27|website=www.modernghana.com}}</ref> == O ni pili Shɛm mini o shikuru chandi (EARLY LIFE AND EDUCATION ) == Bɛ dɔɣila Sulemana Ibun Iddrisu anashaara gɔli 30th,September,1955. Ka o zoogi Yendi,tiŋ din be [[Northern Region]],Ghana,tuduu yaɣili. O daa boham la siyaasatali (political science) shikuru din yuli booni "University Of Delhi". Ni ka o daa deei shahira gbaŋ din nyɛ "Bachelor of Arts degree" la,yuuni 1984.<ref>{{Cite web|title=Odekro {{!}} What has your MP done for you?|url=http://staging.odekro.org/person/sulemana-ibun-iddrisu/|access-date=2022-08-27|website=staging.odekro.org}}</ref> == O siyaasa tali == Sulemana Ibun Iddrisu nyɛla ŋun daa be Ghana jintoriba ban daa pahiri bunu la ni,4th Republican of Ghana (5th parliament of the 4th republic of Ghana). O daa zani mi ti lɛm paati (National Democratic Congress ).<ref>{{Cite web|title=Parliamentary Candidates for Northern Region|url=https://www.ghanaweb.com/GhanaHomePage/election2008/parliamentary.candidates.php?region=6|access-date=2022-08-27|website=www.ghanaweb.com}}</ref> O daa pili la o siyaasatali yuuni 2004. Lala yuuni ŋɔ ka o daa yina kpaɣiri bo jintɔri tali (Mp ship) n zaŋ ti Yendi yaɣili. Amaa o daa bi tooi di nasara,pirim la wɔb'gu paati nira ni daa dili ka chɛ o la. == Kundivihira == 0j6gd40754jgzqn5ajj29ki8qxm0d0u 44746 44745 2022-08-27T14:38:09Z Jahinfo 544 Added reference wikitext text/x-wiki '''Sulemana Ibun Iddrisu''' nyɛla bɛ ni dɔɣi so silimin gɔli 30th,September,1955. O nyɛla ninvuɣi so ŋun nyɛ salo ni tuuntumda, ka nyɛ [[siyaasa]] nira [[Ghana]].<ref>{{Cite web|title=Ibun, Iddrisu Sulemana|url=https://ghanamps.com/mp/ibun-iddrisu-sulemana/|access-date=2022-08-27|website=Ghana MPS|language=en-US}}</ref> O lan nyɛla "director" kuro n zaŋti "NADMO" mini "ECOWAS International Election Observer".<ref>{{Cite web|title=Ibun, Iddrisu Sulemana|url=https://ghanamps.com/mp/ibun-iddrisu-sulemana/|access-date=2022-08-27|website=Ghana MPS|language=en-US}}</ref> "Honorable" Iddrisu nyɛla ŋun daa be Ghana jintoriba ban daa pahiri bunu la ni,4th Republican of Ghana (5th parliament of the 4th republic of Ghana), n zaŋ ti [[Yendi]] yaɣili. O daa zani mi ti lɛm paati (National Democratic Congress NDC).<ref>{{Cite web|title=Yendi Summary - 2008 Elections|url=https://www.modernghana.com/ghanahome/ghanavotes/2008/result_constituency.asp?constituency_id=90|access-date=2022-08-27|website=www.modernghana.com}}</ref> == O ni pili Shɛm mini o shikuru chandi (EARLY LIFE AND EDUCATION ) == Bɛ dɔɣila Sulemana Ibun Iddrisu anashaara gɔli 30th,September,1955. Ka o zoogi Yendi,tiŋ din be [[Northern Region]],Ghana,tuduu yaɣili. O daa boham la siyaasatali (political science) shikuru din yuli booni "University Of Delhi". Ni ka o daa deei shahira gbaŋ din nyɛ "Bachelor of Arts degree" la,yuuni 1984.<ref>{{Cite web|title=Odekro {{!}} What has your MP done for you?|url=http://staging.odekro.org/person/sulemana-ibun-iddrisu/|access-date=2022-08-27|website=staging.odekro.org}}</ref> == O siyaasa tali == Sulemana Ibun Iddrisu nyɛla ŋun daa be Ghana jintoriba ban daa pahiri bunu la ni,4th Republican of Ghana (5th parliament of the 4th republic of Ghana). O daa zani mi ti lɛm paati (National Democratic Congress ).<ref>{{Cite web|title=Parliamentary Candidates for Northern Region|url=https://www.ghanaweb.com/GhanaHomePage/election2008/parliamentary.candidates.php?region=6|access-date=2022-08-27|website=www.ghanaweb.com}}</ref> O daa pili la o siyaasatali yuuni 2004. Lala yuuni ŋɔ ka o daa yina kpaɣiri bo jintɔri tali (Mp ship) n zaŋ ti Yendi yaɣili. Amaa o daa bi tooi di nasara,pirim la wɔb'gu paati nira ni daa dili ka chɛ o la.<ref>{{Cite web|last=FM|first=Peace|title=Parliament - Northern Region Election 2004 Results|url=http://ghanaelections.peacefmonline.com/pages/2004/parliament/northern/index.php|access-date=2022-08-27|website=Ghana Elections - Peace FM}}</ref> == Kundivihira == na5r9yn62n3l00tiqgn0s0fk6iklj7w 44749 44746 2022-08-27T14:41:29Z Jahinfo 544 Added content wikitext text/x-wiki '''Sulemana Ibun Iddrisu''' nyɛla bɛ ni dɔɣi so silimin gɔli 30th,September,1955. O nyɛla ninvuɣi so ŋun nyɛ salo ni tuuntumda, ka nyɛ [[siyaasa]] nira [[Ghana]].<ref>{{Cite web|title=Ibun, Iddrisu Sulemana|url=https://ghanamps.com/mp/ibun-iddrisu-sulemana/|access-date=2022-08-27|website=Ghana MPS|language=en-US}}</ref> O lan nyɛla "director" kuro n zaŋti "NADMO" mini "ECOWAS International Election Observer".<ref>{{Cite web|title=Ibun, Iddrisu Sulemana|url=https://ghanamps.com/mp/ibun-iddrisu-sulemana/|access-date=2022-08-27|website=Ghana MPS|language=en-US}}</ref> "Honorable" Iddrisu nyɛla ŋun daa be Ghana jintoriba ban daa pahiri bunu la ni,4th Republican of Ghana (5th parliament of the 4th republic of Ghana), n zaŋ ti [[Yendi]] yaɣili. O daa zani mi ti lɛm paati (National Democratic Congress NDC).<ref>{{Cite web|title=Yendi Summary - 2008 Elections|url=https://www.modernghana.com/ghanahome/ghanavotes/2008/result_constituency.asp?constituency_id=90|access-date=2022-08-27|website=www.modernghana.com}}</ref> == O ni pili Shɛm mini o shikuru chandi (EARLY LIFE AND EDUCATION ) == Bɛ dɔɣila Sulemana Ibun Iddrisu anashaara gɔli 30th,September,1955. Ka o zoogi Yendi,tiŋ din be [[Northern Region]],Ghana,tuduu yaɣili. O daa boham la siyaasatali (political science) shikuru din yuli booni "University Of Delhi". Ni ka o daa deei shahira gbaŋ din nyɛ "Bachelor of Arts degree" la,yuuni 1984.<ref>{{Cite web|title=Odekro {{!}} What has your MP done for you?|url=http://staging.odekro.org/person/sulemana-ibun-iddrisu/|access-date=2022-08-27|website=staging.odekro.org}}</ref> == O siyaasa tali == Sulemana Ibun Iddrisu nyɛla ŋun daa be Ghana jintoriba ban daa pahiri bunu la ni,4th Republican of Ghana (5th parliament of the 4th republic of Ghana). O daa zani mi ti lɛm paati (National Democratic Congress ).<ref>{{Cite web|title=Parliamentary Candidates for Northern Region|url=https://www.ghanaweb.com/GhanaHomePage/election2008/parliamentary.candidates.php?region=6|access-date=2022-08-27|website=www.ghanaweb.com}}</ref> O daa pili la o siyaasatali yuuni 2004. Lala yuuni ŋɔ ka o daa yina kpaɣiri bo jintɔri tali (Mp ship) n zaŋ ti Yendi yaɣili. Amaa o daa bi tooi di nasara,pirim la wɔb'gu paati nira ni daa dili ka chɛ o la.<ref>{{Cite web|last=FM|first=Peace|title=Parliament - Northern Region Election 2004 Results|url=http://ghanaelections.peacefmonline.com/pages/2004/parliament/northern/index.php|access-date=2022-08-27|website=Ghana Elections - Peace FM}}</ref> O daa lan nyɛla ŋun yina bo lala nam ŋɔ yuuni 2008, == Kundivihira == 3yka7gww49ocufa4v9bbfxt8ggwvee9 44750 44749 2022-08-27T14:44:16Z Jahinfo 544 Added content wikitext text/x-wiki '''Sulemana Ibun Iddrisu''' nyɛla bɛ ni dɔɣi so silimin gɔli 30th,September,1955. O nyɛla ninvuɣi so ŋun nyɛ salo ni tuuntumda, ka nyɛ [[siyaasa]] nira [[Ghana]].<ref>{{Cite web|title=Ibun, Iddrisu Sulemana|url=https://ghanamps.com/mp/ibun-iddrisu-sulemana/|access-date=2022-08-27|website=Ghana MPS|language=en-US}}</ref> O lan nyɛla "director" kuro n zaŋti "NADMO" mini "ECOWAS International Election Observer".<ref>{{Cite web|title=Ibun, Iddrisu Sulemana|url=https://ghanamps.com/mp/ibun-iddrisu-sulemana/|access-date=2022-08-27|website=Ghana MPS|language=en-US}}</ref> "Honorable" Iddrisu nyɛla ŋun daa be Ghana jintoriba ban daa pahiri bunu la ni,4th Republican of Ghana (5th parliament of the 4th republic of Ghana), n zaŋ ti [[Yendi]] yaɣili. O daa zani mi ti lɛm paati (National Democratic Congress NDC).<ref>{{Cite web|title=Yendi Summary - 2008 Elections|url=https://www.modernghana.com/ghanahome/ghanavotes/2008/result_constituency.asp?constituency_id=90|access-date=2022-08-27|website=www.modernghana.com}}</ref> == O ni pili Shɛm mini o shikuru chandi (EARLY LIFE AND EDUCATION ) == Bɛ dɔɣila Sulemana Ibun Iddrisu anashaara gɔli 30th,September,1955. Ka o zoogi Yendi,tiŋ din be [[Northern Region]],Ghana,tuduu yaɣili. O daa boham la siyaasatali (political science) shikuru din yuli booni "University Of Delhi". Ni ka o daa deei shahira gbaŋ din nyɛ "Bachelor of Arts degree" la,yuuni 1984.<ref>{{Cite web|title=Odekro {{!}} What has your MP done for you?|url=http://staging.odekro.org/person/sulemana-ibun-iddrisu/|access-date=2022-08-27|website=staging.odekro.org}}</ref> == O siyaasa tali == Sulemana Ibun Iddrisu nyɛla ŋun daa be Ghana jintoriba ban daa pahiri bunu la ni,4th Republican of Ghana (5th parliament of the 4th republic of Ghana). O daa zani mi ti lɛm paati (National Democratic Congress ).<ref>{{Cite web|title=Parliamentary Candidates for Northern Region|url=https://www.ghanaweb.com/GhanaHomePage/election2008/parliamentary.candidates.php?region=6|access-date=2022-08-27|website=www.ghanaweb.com}}</ref> O daa pili la o siyaasatali yuuni 2004. Lala yuuni ŋɔ ka o daa yina kpaɣiri bo jintɔri tali (Mp ship) n zaŋ ti Yendi yaɣili. Amaa o daa bi tooi di nasara,pirim la wɔb'gu paati nira ni daa dili ka chɛ o la.<ref>{{Cite web|last=FM|first=Peace|title=Parliament - Northern Region Election 2004 Results|url=http://ghanaelections.peacefmonline.com/pages/2004/parliament/northern/index.php|access-date=2022-08-27|website=Ghana Elections - Peace FM}}</ref> O daa lan nyɛla ŋun yina bo lala nam ŋɔ yuuni 2008,O daa zaŋla vootibu kalinli din yiɣisi 10831. == Kundivihira == h9r3ysmynskykl0nblvtkbbac8blw2y 44751 44750 2022-08-27T14:45:37Z Jahinfo 544 Added reference wikitext text/x-wiki '''Sulemana Ibun Iddrisu''' nyɛla bɛ ni dɔɣi so silimin gɔli 30th,September,1955. O nyɛla ninvuɣi so ŋun nyɛ salo ni tuuntumda, ka nyɛ [[siyaasa]] nira [[Ghana]].<ref>{{Cite web|title=Ibun, Iddrisu Sulemana|url=https://ghanamps.com/mp/ibun-iddrisu-sulemana/|access-date=2022-08-27|website=Ghana MPS|language=en-US}}</ref> O lan nyɛla "director" kuro n zaŋti "NADMO" mini "ECOWAS International Election Observer".<ref>{{Cite web|title=Ibun, Iddrisu Sulemana|url=https://ghanamps.com/mp/ibun-iddrisu-sulemana/|access-date=2022-08-27|website=Ghana MPS|language=en-US}}</ref> "Honorable" Iddrisu nyɛla ŋun daa be Ghana jintoriba ban daa pahiri bunu la ni,4th Republican of Ghana (5th parliament of the 4th republic of Ghana), n zaŋ ti [[Yendi]] yaɣili. O daa zani mi ti lɛm paati (National Democratic Congress NDC).<ref>{{Cite web|title=Yendi Summary - 2008 Elections|url=https://www.modernghana.com/ghanahome/ghanavotes/2008/result_constituency.asp?constituency_id=90|access-date=2022-08-27|website=www.modernghana.com}}</ref> == O ni pili Shɛm mini o shikuru chandi (EARLY LIFE AND EDUCATION ) == Bɛ dɔɣila Sulemana Ibun Iddrisu anashaara gɔli 30th,September,1955. Ka o zoogi Yendi,tiŋ din be [[Northern Region]],Ghana,tuduu yaɣili. O daa boham la siyaasatali (political science) shikuru din yuli booni "University Of Delhi". Ni ka o daa deei shahira gbaŋ din nyɛ "Bachelor of Arts degree" la,yuuni 1984.<ref>{{Cite web|title=Odekro {{!}} What has your MP done for you?|url=http://staging.odekro.org/person/sulemana-ibun-iddrisu/|access-date=2022-08-27|website=staging.odekro.org}}</ref> == O siyaasa tali == Sulemana Ibun Iddrisu nyɛla ŋun daa be Ghana jintoriba ban daa pahiri bunu la ni,4th Republican of Ghana (5th parliament of the 4th republic of Ghana). O daa zani mi ti lɛm paati (National Democratic Congress ).<ref>{{Cite web|title=Parliamentary Candidates for Northern Region|url=https://www.ghanaweb.com/GhanaHomePage/election2008/parliamentary.candidates.php?region=6|access-date=2022-08-27|website=www.ghanaweb.com}}</ref> O daa pili la o siyaasatali yuuni 2004. Lala yuuni ŋɔ ka o daa yina kpaɣiri bo jintɔri tali (Mp ship) n zaŋ ti Yendi yaɣili. Amaa o daa bi tooi di nasara,pirim la wɔb'gu paati nira ni daa dili ka chɛ o la.<ref>{{Cite web|last=FM|first=Peace|title=Parliament - Northern Region Election 2004 Results|url=http://ghanaelections.peacefmonline.com/pages/2004/parliament/northern/index.php|access-date=2022-08-27|website=Ghana Elections - Peace FM}}</ref> O daa lan nyɛla ŋun yina bo lala nam ŋɔ yuuni 2008,O daa zaŋla vootibu kalinli din yiɣisi 10831.<ref>{{Cite web|last=FM|first=Peace|title=Election 2008 - Northern Region Skirts & Blouse Constituencies|url=http://ghanaelections.peacefmonline.com/pages/2008/skirtandblouse/northern/index.php|access-date=2022-08-27|website=Ghana Elections - Peace FM}}</ref> == Kundivihira == o9dwtcro8hb6rcsuglxlhhobhqdh5km 44753 44751 2022-08-27T14:50:43Z Jahinfo 544 Added content wikitext text/x-wiki '''Sulemana Ibun Iddrisu''' nyɛla bɛ ni dɔɣi so silimin gɔli 30th,September,1955. O nyɛla ninvuɣi so ŋun nyɛ salo ni tuuntumda, ka nyɛ [[siyaasa]] nira [[Ghana]].<ref>{{Cite web|title=Ibun, Iddrisu Sulemana|url=https://ghanamps.com/mp/ibun-iddrisu-sulemana/|access-date=2022-08-27|website=Ghana MPS|language=en-US}}</ref> O lan nyɛla "director" kuro n zaŋti "NADMO" mini "ECOWAS International Election Observer".<ref>{{Cite web|title=Ibun, Iddrisu Sulemana|url=https://ghanamps.com/mp/ibun-iddrisu-sulemana/|access-date=2022-08-27|website=Ghana MPS|language=en-US}}</ref> "Honorable" Iddrisu nyɛla ŋun daa be Ghana jintoriba ban daa pahiri bunu la ni,4th Republican of Ghana (5th parliament of the 4th republic of Ghana), n zaŋ ti [[Yendi]] yaɣili. O daa zani mi ti lɛm paati (National Democratic Congress NDC).<ref>{{Cite web|title=Yendi Summary - 2008 Elections|url=https://www.modernghana.com/ghanahome/ghanavotes/2008/result_constituency.asp?constituency_id=90|access-date=2022-08-27|website=www.modernghana.com}}</ref> == O ni pili Shɛm mini o shikuru chandi (EARLY LIFE AND EDUCATION ) == Bɛ dɔɣila Sulemana Ibun Iddrisu anashaara gɔli 30th,September,1955. Ka o zoogi Yendi,tiŋ din be [[Northern Region]],Ghana,tuduu yaɣili. O daa boham la siyaasatali (political science) shikuru din yuli booni "University Of Delhi". Ni ka o daa deei shahira gbaŋ din nyɛ "Bachelor of Arts degree" la,yuuni 1984.<ref>{{Cite web|title=Odekro {{!}} What has your MP done for you?|url=http://staging.odekro.org/person/sulemana-ibun-iddrisu/|access-date=2022-08-27|website=staging.odekro.org}}</ref> == O siyaasa tali == Sulemana Ibun Iddrisu nyɛla ŋun daa be Ghana jintoriba ban daa pahiri bunu la ni,4th Republican of Ghana (5th parliament of the 4th republic of Ghana). O daa zani mi ti lɛm paati (National Democratic Congress ).<ref>{{Cite web|title=Parliamentary Candidates for Northern Region|url=https://www.ghanaweb.com/GhanaHomePage/election2008/parliamentary.candidates.php?region=6|access-date=2022-08-27|website=www.ghanaweb.com}}</ref> O daa pili la o siyaasatali yuuni 2004. Lala yuuni ŋɔ ka o daa yina kpaɣiri bo jintɔri tali (Mp ship) n zaŋ ti Yendi yaɣili. Amaa o daa bi tooi di nasara,pirim la wɔb'gu paati nira ni daa dili ka chɛ o la.<ref>{{Cite web|last=FM|first=Peace|title=Parliament - Northern Region Election 2004 Results|url=http://ghanaelections.peacefmonline.com/pages/2004/parliament/northern/index.php|access-date=2022-08-27|website=Ghana Elections - Peace FM}}</ref> O daa lan nyɛla ŋun yina bo lala nam ŋɔ yuuni 2008,O daa zaŋla vootibu kalinli din yiɣisi 10831.<ref>{{Cite web|last=FM|first=Peace|title=Election 2008 - Northern Region Skirts & Blouse Constituencies|url=http://ghanaelections.peacefmonline.com/pages/2008/skirtandblouse/northern/index.php|access-date=2022-08-27|website=Ghana Elections - Peace FM}}</ref> Yuuni 2012,Mohammed Tijani ( NPP jintori zaŋti Yendi yaɣili ) daa nyɛla ŋun di lala kuɣu ŋɔ ka chɛ o. == Kundivihira == j3vyffprhwmwmjg434ovn6piucpm35d 44754 44753 2022-08-27T14:52:47Z Jahinfo 544 Added reference wikitext text/x-wiki '''Sulemana Ibun Iddrisu''' nyɛla bɛ ni dɔɣi so silimin gɔli 30th,September,1955. O nyɛla ninvuɣi so ŋun nyɛ salo ni tuuntumda, ka nyɛ [[siyaasa]] nira [[Ghana]].<ref>{{Cite web|title=Ibun, Iddrisu Sulemana|url=https://ghanamps.com/mp/ibun-iddrisu-sulemana/|access-date=2022-08-27|website=Ghana MPS|language=en-US}}</ref> O lan nyɛla "director" kuro n zaŋti "NADMO" mini "ECOWAS International Election Observer".<ref>{{Cite web|title=Ibun, Iddrisu Sulemana|url=https://ghanamps.com/mp/ibun-iddrisu-sulemana/|access-date=2022-08-27|website=Ghana MPS|language=en-US}}</ref> "Honorable" Iddrisu nyɛla ŋun daa be Ghana jintoriba ban daa pahiri bunu la ni,4th Republican of Ghana (5th parliament of the 4th republic of Ghana), n zaŋ ti [[Yendi]] yaɣili. O daa zani mi ti lɛm paati (National Democratic Congress NDC).<ref>{{Cite web|title=Yendi Summary - 2008 Elections|url=https://www.modernghana.com/ghanahome/ghanavotes/2008/result_constituency.asp?constituency_id=90|access-date=2022-08-27|website=www.modernghana.com}}</ref> == O ni pili Shɛm mini o shikuru chandi (EARLY LIFE AND EDUCATION ) == Bɛ dɔɣila Sulemana Ibun Iddrisu anashaara gɔli 30th,September,1955. Ka o zoogi Yendi,tiŋ din be [[Northern Region]],Ghana,tuduu yaɣili. O daa boham la siyaasatali (political science) shikuru din yuli booni "University Of Delhi". Ni ka o daa deei shahira gbaŋ din nyɛ "Bachelor of Arts degree" la,yuuni 1984.<ref>{{Cite web|title=Odekro {{!}} What has your MP done for you?|url=http://staging.odekro.org/person/sulemana-ibun-iddrisu/|access-date=2022-08-27|website=staging.odekro.org}}</ref> == O siyaasa tali == Sulemana Ibun Iddrisu nyɛla ŋun daa be Ghana jintoriba ban daa pahiri bunu la ni,4th Republican of Ghana (5th parliament of the 4th republic of Ghana). O daa zani mi ti lɛm paati (National Democratic Congress ).<ref>{{Cite web|title=Parliamentary Candidates for Northern Region|url=https://www.ghanaweb.com/GhanaHomePage/election2008/parliamentary.candidates.php?region=6|access-date=2022-08-27|website=www.ghanaweb.com}}</ref> O daa pili la o siyaasatali yuuni 2004. Lala yuuni ŋɔ ka o daa yina kpaɣiri bo jintɔri tali (Mp ship) n zaŋ ti Yendi yaɣili. Amaa o daa bi tooi di nasara,pirim la wɔb'gu paati nira ni daa dili ka chɛ o la.<ref>{{Cite web|last=FM|first=Peace|title=Parliament - Northern Region Election 2004 Results|url=http://ghanaelections.peacefmonline.com/pages/2004/parliament/northern/index.php|access-date=2022-08-27|website=Ghana Elections - Peace FM}}</ref> O daa lan nyɛla ŋun yina bo lala nam ŋɔ yuuni 2008,O daa zaŋla vootibu kalinli din yiɣisi 10831.<ref>{{Cite web|last=FM|first=Peace|title=Election 2008 - Northern Region Skirts & Blouse Constituencies|url=http://ghanaelections.peacefmonline.com/pages/2008/skirtandblouse/northern/index.php|access-date=2022-08-27|website=Ghana Elections - Peace FM}}</ref> Yuuni 2012,Mohammed Tijani ( NPP jintori zaŋti Yendi yaɣili ) daa nyɛla ŋun di lala kuɣu ŋɔ ka chɛ o.<ref>{{Cite web|last=Ghana|first=News|title=Ghana Decides: Major shifts in Ghana?s legislature as new MP?s emerge {{!}} News Ghana|url=https://newsghana.com.gh/ghana-decides-major-shifts-in-ghanas-legislature-as-new-mps-emerge/|access-date=2022-08-27|website=https://newsghana.com.gh|language=en-US}}</ref> == Kundivihira == dq2nsiao8pxiv7ljz9wh8vdjz8ch6q8 44756 44754 2022-08-27T14:56:47Z Jahinfo 544 Added a section wikitext text/x-wiki '''Sulemana Ibun Iddrisu''' nyɛla bɛ ni dɔɣi so silimin gɔli 30th,September,1955. O nyɛla ninvuɣi so ŋun nyɛ salo ni tuuntumda, ka nyɛ [[siyaasa]] nira [[Ghana]].<ref>{{Cite web|title=Ibun, Iddrisu Sulemana|url=https://ghanamps.com/mp/ibun-iddrisu-sulemana/|access-date=2022-08-27|website=Ghana MPS|language=en-US}}</ref> O lan nyɛla "director" kuro n zaŋti "NADMO" mini "ECOWAS International Election Observer".<ref>{{Cite web|title=Ibun, Iddrisu Sulemana|url=https://ghanamps.com/mp/ibun-iddrisu-sulemana/|access-date=2022-08-27|website=Ghana MPS|language=en-US}}</ref> "Honorable" Iddrisu nyɛla ŋun daa be Ghana jintoriba ban daa pahiri bunu la ni,4th Republican of Ghana (5th parliament of the 4th republic of Ghana), n zaŋ ti [[Yendi]] yaɣili. O daa zani mi ti lɛm paati (National Democratic Congress NDC).<ref>{{Cite web|title=Yendi Summary - 2008 Elections|url=https://www.modernghana.com/ghanahome/ghanavotes/2008/result_constituency.asp?constituency_id=90|access-date=2022-08-27|website=www.modernghana.com}}</ref> == O ni pili Shɛm mini o shikuru chandi (EARLY LIFE AND EDUCATION ) == Bɛ dɔɣila Sulemana Ibun Iddrisu anashaara gɔli 30th,September,1955. Ka o zoogi Yendi,tiŋ din be [[Northern Region]],Ghana,tuduu yaɣili. O daa boham la siyaasatali (political science) shikuru din yuli booni "University Of Delhi". Ni ka o daa deei shahira gbaŋ din nyɛ "Bachelor of Arts degree" la,yuuni 1984.<ref>{{Cite web|title=Odekro {{!}} What has your MP done for you?|url=http://staging.odekro.org/person/sulemana-ibun-iddrisu/|access-date=2022-08-27|website=staging.odekro.org}}</ref> == O siyaasa tali == Sulemana Ibun Iddrisu nyɛla ŋun daa be Ghana jintoriba ban daa pahiri bunu la ni,4th Republican of Ghana (5th parliament of the 4th republic of Ghana). O daa zani mi ti lɛm paati (National Democratic Congress ).<ref>{{Cite web|title=Parliamentary Candidates for Northern Region|url=https://www.ghanaweb.com/GhanaHomePage/election2008/parliamentary.candidates.php?region=6|access-date=2022-08-27|website=www.ghanaweb.com}}</ref> O daa pili la o siyaasatali yuuni 2004. Lala yuuni ŋɔ ka o daa yina kpaɣiri bo jintɔri tali (Mp ship) n zaŋ ti Yendi yaɣili. Amaa o daa bi tooi di nasara,pirim la wɔb'gu paati nira ni daa dili ka chɛ o la.<ref>{{Cite web|last=FM|first=Peace|title=Parliament - Northern Region Election 2004 Results|url=http://ghanaelections.peacefmonline.com/pages/2004/parliament/northern/index.php|access-date=2022-08-27|website=Ghana Elections - Peace FM}}</ref> O daa lan nyɛla ŋun yina bo lala nam ŋɔ yuuni 2008,O daa zaŋla vootibu kalinli din yiɣisi 10831.<ref>{{Cite web|last=FM|first=Peace|title=Election 2008 - Northern Region Skirts & Blouse Constituencies|url=http://ghanaelections.peacefmonline.com/pages/2008/skirtandblouse/northern/index.php|access-date=2022-08-27|website=Ghana Elections - Peace FM}}</ref> Yuuni 2012,Mohammed Tijani ( NPP jintori zaŋti Yendi yaɣili ) daa nyɛla ŋun di lala kuɣu ŋɔ ka chɛ o.<ref>{{Cite web|last=Ghana|first=News|title=Ghana Decides: Major shifts in Ghana?s legislature as new MP?s emerge {{!}} News Ghana|url=https://newsghana.com.gh/ghana-decides-major-shifts-in-ghanas-legislature-as-new-mps-emerge/|access-date=2022-08-27|website=https://newsghana.com.gh|language=en-US}}</ref> == O biɛhigu == == Kundivihira == 7q8nazt9tixrwcpjmwmh7zu7nmnrhft 44758 44756 2022-08-27T14:58:52Z Jahinfo 544 Added content wikitext text/x-wiki '''Sulemana Ibun Iddrisu''' nyɛla bɛ ni dɔɣi so silimin gɔli 30th,September,1955. O nyɛla ninvuɣi so ŋun nyɛ salo ni tuuntumda, ka nyɛ [[siyaasa]] nira [[Ghana]].<ref>{{Cite web|title=Ibun, Iddrisu Sulemana|url=https://ghanamps.com/mp/ibun-iddrisu-sulemana/|access-date=2022-08-27|website=Ghana MPS|language=en-US}}</ref> O lan nyɛla "director" kuro n zaŋti "NADMO" mini "ECOWAS International Election Observer".<ref>{{Cite web|title=Ibun, Iddrisu Sulemana|url=https://ghanamps.com/mp/ibun-iddrisu-sulemana/|access-date=2022-08-27|website=Ghana MPS|language=en-US}}</ref> "Honorable" Iddrisu nyɛla ŋun daa be Ghana jintoriba ban daa pahiri bunu la ni,4th Republican of Ghana (5th parliament of the 4th republic of Ghana), n zaŋ ti [[Yendi]] yaɣili. O daa zani mi ti lɛm paati (National Democratic Congress NDC).<ref>{{Cite web|title=Yendi Summary - 2008 Elections|url=https://www.modernghana.com/ghanahome/ghanavotes/2008/result_constituency.asp?constituency_id=90|access-date=2022-08-27|website=www.modernghana.com}}</ref> == O ni pili Shɛm mini o shikuru chandi (EARLY LIFE AND EDUCATION ) == Bɛ dɔɣila Sulemana Ibun Iddrisu anashaara gɔli 30th,September,1955. Ka o zoogi Yendi,tiŋ din be [[Northern Region]],Ghana,tuduu yaɣili. O daa boham la siyaasatali (political science) shikuru din yuli booni "University Of Delhi". Ni ka o daa deei shahira gbaŋ din nyɛ "Bachelor of Arts degree" la,yuuni 1984.<ref>{{Cite web|title=Odekro {{!}} What has your MP done for you?|url=http://staging.odekro.org/person/sulemana-ibun-iddrisu/|access-date=2022-08-27|website=staging.odekro.org}}</ref> == O siyaasa tali == Sulemana Ibun Iddrisu nyɛla ŋun daa be Ghana jintoriba ban daa pahiri bunu la ni,4th Republican of Ghana (5th parliament of the 4th republic of Ghana). O daa zani mi ti lɛm paati (National Democratic Congress ).<ref>{{Cite web|title=Parliamentary Candidates for Northern Region|url=https://www.ghanaweb.com/GhanaHomePage/election2008/parliamentary.candidates.php?region=6|access-date=2022-08-27|website=www.ghanaweb.com}}</ref> O daa pili la o siyaasatali yuuni 2004. Lala yuuni ŋɔ ka o daa yina kpaɣiri bo jintɔri tali (Mp ship) n zaŋ ti Yendi yaɣili. Amaa o daa bi tooi di nasara,pirim la wɔb'gu paati nira ni daa dili ka chɛ o la.<ref>{{Cite web|last=FM|first=Peace|title=Parliament - Northern Region Election 2004 Results|url=http://ghanaelections.peacefmonline.com/pages/2004/parliament/northern/index.php|access-date=2022-08-27|website=Ghana Elections - Peace FM}}</ref> O daa lan nyɛla ŋun yina bo lala nam ŋɔ yuuni 2008,O daa zaŋla vootibu kalinli din yiɣisi 10831.<ref>{{Cite web|last=FM|first=Peace|title=Election 2008 - Northern Region Skirts & Blouse Constituencies|url=http://ghanaelections.peacefmonline.com/pages/2008/skirtandblouse/northern/index.php|access-date=2022-08-27|website=Ghana Elections - Peace FM}}</ref> Yuuni 2012,Mohammed Tijani ( NPP jintori zaŋti Yendi yaɣili ) daa nyɛla ŋun di lala kuɣu ŋɔ ka chɛ o.<ref>{{Cite web|last=Ghana|first=News|title=Ghana Decides: Major shifts in Ghana?s legislature as new MP?s emerge {{!}} News Ghana|url=https://newsghana.com.gh/ghana-decides-major-shifts-in-ghanas-legislature-as-new-mps-emerge/|access-date=2022-08-27|website=https://newsghana.com.gh|language=en-US}}</ref> == O biɛhigu == Sulemana Ibun Iddrisu nyɛla Musulim,ka mali paɣa, ni bihi anahi. == Kundivihira == h7uv5jxpkp3qsw0xe4nbdnqum89btpr 44759 44758 2022-08-27T15:02:52Z Jahinfo 544 Added reference wikitext text/x-wiki '''Sulemana Ibun Iddrisu''' nyɛla bɛ ni dɔɣi so silimin gɔli 30th,September,1955. O nyɛla ninvuɣi so ŋun nyɛ salo ni tuuntumda, ka nyɛ [[siyaasa]] nira [[Ghana]].<ref>{{Cite web|title=Ibun, Iddrisu Sulemana|url=https://ghanamps.com/mp/ibun-iddrisu-sulemana/|access-date=2022-08-27|website=Ghana MPS|language=en-US}}</ref> O lan nyɛla "director" kuro n zaŋti "NADMO" mini "ECOWAS International Election Observer".<ref>{{Cite web|title=Ibun, Iddrisu Sulemana|url=https://ghanamps.com/mp/ibun-iddrisu-sulemana/|access-date=2022-08-27|website=Ghana MPS|language=en-US}}</ref> "Honorable" Iddrisu nyɛla ŋun daa be Ghana jintoriba ban daa pahiri bunu la ni,4th Republican of Ghana (5th parliament of the 4th republic of Ghana), n zaŋ ti [[Yendi]] yaɣili. O daa zani mi ti lɛm paati (National Democratic Congress NDC).<ref>{{Cite web|title=Yendi Summary - 2008 Elections|url=https://www.modernghana.com/ghanahome/ghanavotes/2008/result_constituency.asp?constituency_id=90|access-date=2022-08-27|website=www.modernghana.com}}</ref> == O ni pili Shɛm mini o shikuru chandi (EARLY LIFE AND EDUCATION ) == Bɛ dɔɣila Sulemana Ibun Iddrisu anashaara gɔli 30th,September,1955. Ka o zoogi Yendi,tiŋ din be [[Northern Region]],Ghana,tuduu yaɣili. O daa boham la siyaasatali (political science) shikuru din yuli booni "University Of Delhi". Ni ka o daa deei shahira gbaŋ din nyɛ "Bachelor of Arts degree" la,yuuni 1984.<ref>{{Cite web|title=Odekro {{!}} What has your MP done for you?|url=http://staging.odekro.org/person/sulemana-ibun-iddrisu/|access-date=2022-08-27|website=staging.odekro.org}}</ref> == O siyaasa tali == Sulemana Ibun Iddrisu nyɛla ŋun daa be Ghana jintoriba ban daa pahiri bunu la ni,4th Republican of Ghana (5th parliament of the 4th republic of Ghana). O daa zani mi ti lɛm paati (National Democratic Congress ).<ref>{{Cite web|title=Parliamentary Candidates for Northern Region|url=https://www.ghanaweb.com/GhanaHomePage/election2008/parliamentary.candidates.php?region=6|access-date=2022-08-27|website=www.ghanaweb.com}}</ref> O daa pili la o siyaasatali yuuni 2004. Lala yuuni ŋɔ ka o daa yina kpaɣiri bo jintɔri tali (Mp ship) n zaŋ ti Yendi yaɣili. Amaa o daa bi tooi di nasara,pirim la wɔb'gu paati nira ni daa dili ka chɛ o la.<ref>{{Cite web|last=FM|first=Peace|title=Parliament - Northern Region Election 2004 Results|url=http://ghanaelections.peacefmonline.com/pages/2004/parliament/northern/index.php|access-date=2022-08-27|website=Ghana Elections - Peace FM}}</ref> O daa lan nyɛla ŋun yina bo lala nam ŋɔ yuuni 2008,O daa zaŋla vootibu kalinli din yiɣisi 10831.<ref>{{Cite web|last=FM|first=Peace|title=Election 2008 - Northern Region Skirts & Blouse Constituencies|url=http://ghanaelections.peacefmonline.com/pages/2008/skirtandblouse/northern/index.php|access-date=2022-08-27|website=Ghana Elections - Peace FM}}</ref> Yuuni 2012,Mohammed Tijani ( NPP jintori zaŋti Yendi yaɣili ) daa nyɛla ŋun di lala kuɣu ŋɔ ka chɛ o.<ref>{{Cite web|last=Ghana|first=News|title=Ghana Decides: Major shifts in Ghana?s legislature as new MP?s emerge {{!}} News Ghana|url=https://newsghana.com.gh/ghana-decides-major-shifts-in-ghanas-legislature-as-new-mps-emerge/|access-date=2022-08-27|website=https://newsghana.com.gh|language=en-US}}</ref> == O maŋ maŋ biɛhigu == Sulemana Ibun Iddrisu nyɛla Musulim,ka mali paɣa, ni bihi anahi.<ref>{{Cite web|title=MPs|url=https://ghanamps.com/mps-2021-2025-8th-parliament/|access-date=2022-08-27|website=Ghana MPS|language=en-US}}</ref> == Kundivihira == 6lazdodybwn41zomatp7u969bgkvy6r Ŋun su yɛltɔɣa:VpuipV 3 12368 44734 2022-08-27T14:15:36Z VpuipV 1898 Created page with "Hm" wikitext text/x-wiki Hm 5uf4p3zo19zaexdh7dkt6to4hypnheo Naa Andani Jɛŋgbariga 0 12369 44773 2022-08-27T16:35:37Z Alhaj Darajaati 22 Created a new article wikitext text/x-wiki Yaan-Naa Andani Jɛŋgbariga daa pahila Dagbaŋ Yaa-Nanima puuni ŋun ʒini Yani gbana zuɣu. lfcwt0r2vhlkls4d49zppc38ex9fggp Samia Nkrumah 0 12370 44784 2022-08-27T21:47:36Z Jahinfo 544 M pili la lahabali wikitext text/x-wiki Samia Yaba Christina Nkrumah nyɛla bɛ ni dɔɣi so silimin gɔli 23rd,June,1960. qz4ftr80zeq0c6y6u6ee3jq9iu58ikc 44785 44784 2022-08-27T21:49:11Z Jahinfo 544 Added a section wikitext text/x-wiki '''Samia Yaba Christina Nkrumah''' nyɛla bɛ ni dɔɣi so silimin gɔli 23rd,June,1960. == Kundivihira == 6e6x88q51g7n9me9okvtsr0qty950vq 44786 44785 2022-08-27T21:50:13Z Jahinfo 544 Added reference wikitext text/x-wiki '''Samia Yaba Christina Nkrumah''' nyɛla bɛ ni dɔɣi so silimin gɔli 23rd,June,1960.<ref>{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-27|website=web.archive.org}}</ref> == Kundivihira == bnw6l48qm4l9qwzbx17gx6dfvd4apfz 44787 44786 2022-08-27T21:59:30Z Jahinfo 544 Added content wikitext text/x-wiki '''Samia Yaba Christina Nkrumah''' nyɛla bɛ ni dɔɣi so silimin gɔli 23rd,June,1960.<ref>{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-27|website=web.archive.org}}</ref> O nyɛla siyaasa nira Ghana tiŋgbani ni, ka lan daanbolo n zaŋ ti "Convention People's Party" (CPP). == Kundivihira == bayw47206k1gxjxkai585m4ky34jp7i 44788 44787 2022-08-27T22:03:56Z Jahinfo 544 Added content wikitext text/x-wiki '''Samia Yaba Christina Nkrumah''' nyɛla bɛ ni dɔɣi so silimin gɔli 23rd,June,1960.<ref>{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-27|website=web.archive.org}}</ref> O nyɛla siyaasa nira Ghana tiŋgbani ni, ka lan daanbolo n zaŋ ti "Convention People's Party" (CPP). Bɛ ni daa yɛn niŋ yuuni 2008 jintɔriba piibu, piibu la, o daa nyɛla Jomoro yaɣili la (Jomoro constituency) == Kundivihira == rtb0s30m5h50124a5a1fqzm3mkm9i0g 44789 44788 2022-08-27T22:11:07Z Jahinfo 544 Added content wikitext text/x-wiki '''Samia Yaba Christina Nkrumah''' nyɛla bɛ ni dɔɣi so silimin gɔli 23rd,June,1960.<ref>{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-27|website=web.archive.org}}</ref> O nyɛla siyaasa nira Ghana tiŋgbani ni, ka lan daanbolo n zaŋ ti "Convention People's Party" (CPP). Bɛ ni daa yɛn niŋ yuuni 2008 jintɔriba piibu, piibu la, o daa nyɛla Jomoro yaɣili la (Jomoro constituency). Lala kuɣu ŋɔ n daa nyɛ tuuli kuɣu shɛli o ni daa kpaɣiri bo o siyaasa tali ni. == Kundivihira == 8qmd0v6378cnbh0d5m6o79sbyf3on8d 44790 44789 2022-08-27T22:13:12Z Jahinfo 544 Added content wikitext text/x-wiki '''Samia Yaba Christina Nkrumah''' nyɛla bɛ ni dɔɣi so silimin gɔli 23rd,June,1960.<ref>{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-27|website=web.archive.org}}</ref> O nyɛla siyaasa nira Ghana tiŋgbani ni, ka lan daanbolo n zaŋ ti "Convention People's Party" (CPP). Bɛ ni daa yɛn niŋ yuuni 2008 jintɔriba piibu, piibu la, o daa nyɛla Jomoro yaɣili la (Jomoro constituency). Lala kuɣu ŋɔ n daa nyɛ tuuli kuɣu shɛli o ni daa kpaɣiri bo o siyaasa tali ni. O nyɛla Dr.Kwame Nkrumah ŋun daa nyɛ Ghana gɔmnanti tuuli la bipuɣ'nbila. == Kundivihira == b14p2rn3n7a6pljc654xf9tiru3v49e 44791 44790 2022-08-27T22:48:00Z Jahinfo 544 Added interlinks wikitext text/x-wiki '''Samia Yaba Christina Nkrumah''' nyɛla bɛ ni dɔɣi so silimin gɔli 23rd,June,1960.<ref>{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-27|website=web.archive.org}}</ref> O nyɛla siyaasa nira [[Ghana]] tiŋgbani ni, ka lan daanbolo n zaŋ ti "Convention People's Party" (CPP). Bɛ ni daa yɛn niŋ yuuni 2008 jintɔriba piibu, piibu la, o daa nyɛla [[Jomoro]] yaɣili la (Jomoro constituency). Lala kuɣu ŋɔ n daa nyɛ tuuli kuɣu shɛli o ni daa kpaɣiri bo o [[siyaasa]] tali ni. O nyɛla [[Dr.Kwame Nkrumah]] ŋun daa nyɛ Ghana gɔmnanti tuuli la [[bipuɣinbila]]. == Kundivihira == auzm46apw1p9ctzbid0r6pjzim70w83 44792 44791 2022-08-27T22:51:14Z Jahinfo 544 Added a section wikitext text/x-wiki '''Samia Yaba Christina Nkrumah''' nyɛla bɛ ni dɔɣi so silimin gɔli 23rd,June,1960.<ref>{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-27|website=web.archive.org}}</ref> O nyɛla siyaasa nira [[Ghana]] tiŋgbani ni, ka lan daanbolo n zaŋ ti "Convention People's Party" (CPP). Bɛ ni daa yɛn niŋ yuuni 2008 jintɔriba piibu, piibu la, o daa nyɛla [[Jomoro]] yaɣili la (Jomoro constituency). Lala kuɣu ŋɔ n daa nyɛ tuuli kuɣu shɛli o ni daa kpaɣiri bo o [[siyaasa]] tali ni. O nyɛla [[Dr.Kwame Nkrumah]] ŋun daa nyɛ Ghana gɔmnanti tuuli la [[bipuɣinbila]] == O piligu (EARLY LIFE) == == Kundivihira == suxkj1wekqy9nlcxo1o2kzuflo5qshr 44793 44792 2022-08-27T22:54:29Z Jahinfo 544 Added content wikitext text/x-wiki '''Samia Yaba Christina Nkrumah''' nyɛla bɛ ni dɔɣi so silimin gɔli 23rd,June,1960.<ref>{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-27|website=web.archive.org}}</ref> O nyɛla siyaasa nira [[Ghana]] tiŋgbani ni, ka lan daanbolo n zaŋ ti "Convention People's Party" (CPP). Bɛ ni daa yɛn niŋ yuuni 2008 jintɔriba piibu, piibu la, o daa nyɛla [[Jomoro]] yaɣili la (Jomoro constituency). Lala kuɣu ŋɔ n daa nyɛ tuuli kuɣu shɛli o ni daa kpaɣiri bo o [[siyaasa]] tali ni. O nyɛla [[Dr.Kwame Nkrumah]] ŋun daa nyɛ Ghana gɔmnanti tuuli la [[bipuɣinbila]] == O piligu (EARLY LIFE) == Bɛ daa dɔɣi o la tiŋa yuli booni Aburi. == Kundivihira == 9kcd3ezfb3esccvmcuwzjxwk9vlkdsq 44794 44793 2022-08-27T22:55:23Z Jahinfo 544 Added content wikitext text/x-wiki '''Samia Yaba Christina Nkrumah''' nyɛla bɛ ni dɔɣi so silimin gɔli 23rd,June,1960.<ref>{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-27|website=web.archive.org}}</ref> O nyɛla siyaasa nira [[Ghana]] tiŋgbani ni, ka lan daanbolo n zaŋ ti "Convention People's Party" (CPP). Bɛ ni daa yɛn niŋ yuuni 2008 jintɔriba piibu, piibu la, o daa nyɛla [[Jomoro]] yaɣili la (Jomoro constituency). Lala kuɣu ŋɔ n daa nyɛ tuuli kuɣu shɛli o ni daa kpaɣiri bo o [[siyaasa]] tali ni. O nyɛla [[Dr.Kwame Nkrumah]] ŋun daa nyɛ Ghana gɔmnanti tuuli la [[bipuɣinbila]] == O piligu (EARLY LIFE) == Bɛ daa dɔɣi o la tiŋa yuli booni Aburi. Di bela Eastern Region,Ghana. == Kundivihira == nnepp1ujeerhfgwflwvo8nkh40xokkb 44795 44794 2022-08-27T23:00:13Z Jahinfo 544 Added interlinks wikitext text/x-wiki '''Samia Yaba Christina Nkrumah''' nyɛla bɛ ni dɔɣi so silimin gɔli 23rd,June,1960.<ref name=":0">{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-27|website=web.archive.org}}</ref> O nyɛla siyaasa nira [[Ghana]] tiŋgbani ni, ka lan daanbolo n zaŋ ti "Convention People's Party" (CPP). Bɛ ni daa yɛn niŋ yuuni 2008 jintɔriba piibu, piibu la, o daa nyɛla [[Jomoro]] yaɣili la (Jomoro constituency). Lala kuɣu ŋɔ n daa nyɛ tuuli kuɣu shɛli o ni daa kpaɣiri bo o [[siyaasa]] tali ni. O nyɛla [[Dr.Kwame Nkrumah]] ŋun daa nyɛ Ghana gɔmnanti tuuli la [[bipuɣinbila]] == O piligu (EARLY LIFE) == Bɛ daa dɔɣi o la tiŋa yuli booni [[Aburi]], yuuni 1960. Di bela [[Eastern Region]],Ghana.<ref name=":0" /> == Kundivihira == 79wwxvt0r0qr0gcxz0i1pd2fsbnrhrv 44796 44795 2022-08-27T23:15:46Z Jahinfo 544 Added content wikitext text/x-wiki '''Samia Yaba Christina Nkrumah''' nyɛla bɛ ni dɔɣi so silimin gɔli 23rd,June,1960.<ref name=":0">{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-27|website=web.archive.org}}</ref> O nyɛla siyaasa nira [[Ghana]] tiŋgbani ni, ka lan daanbolo n zaŋ ti "Convention People's Party" (CPP). Bɛ ni daa yɛn niŋ yuuni 2008 jintɔriba piibu, piibu la, o daa nyɛla [[Jomoro]] yaɣili la (Jomoro constituency). Lala kuɣu ŋɔ n daa nyɛ tuuli kuɣu shɛli o ni daa kpaɣiri bo o [[siyaasa]] tali ni. O nyɛla [[Dr.Kwame Nkrumah]] ŋun daa nyɛ Ghana gɔmnanti tuuli la [[bipuɣinbila]] == O piligu (EARLY LIFE) == Bɛ daa dɔɣi o la tiŋa yuli booni [[Aburi]], yuuni 1960. Di bela [[Eastern Region]],Ghana.<ref name=":0" /> Muɣisigu daa nyɛla din daa zaŋ o mini o ma,ni o biɛya nima yihi Ghana tiŋgbani ni, dahinshɛli 1966 "military coup".din daa yiɣisi Kwame Nkrumah ma ni daa niŋ la. == Kundivihira == o4g2rlo40qacdwxx0eyli34713ubvbh 44797 44796 2022-08-27T23:18:27Z Jahinfo 544 Added content wikitext text/x-wiki '''Samia Yaba Christina Nkrumah''' nyɛla bɛ ni dɔɣi so silimin gɔli 23rd,June,1960.<ref name=":0">{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-27|website=web.archive.org}}</ref> O nyɛla siyaasa nira [[Ghana]] tiŋgbani ni, ka lan daanbolo n zaŋ ti "Convention People's Party" (CPP). Bɛ ni daa yɛn niŋ yuuni 2008 jintɔriba piibu, piibu la, o daa nyɛla [[Jomoro]] yaɣili la (Jomoro constituency). Lala kuɣu ŋɔ n daa nyɛ tuuli kuɣu shɛli o ni daa kpaɣiri bo o [[siyaasa]] tali ni. O nyɛla [[Dr.Kwame Nkrumah]] ŋun daa nyɛ Ghana gɔmnanti tuuli la [[bipuɣinbila]] == O piligu (EARLY LIFE) == Bɛ daa dɔɣi o la tiŋa yuli booni [[Aburi]], yuuni 1960. Di bela [[Eastern Region]],Ghana.<ref name=":0" /> Muɣisigu daa nyɛla din daa zaŋ o mini o ma,ni o biɛya nima yihi Ghana tiŋgbani ni, dahinshɛli 1966 "military coup".din daa yiɣisi Kwame Nkrumah ma ni daa niŋ la. Egypty gɔmnanti daa nyɛla ŋun chɛ ka o.mini o daŋ ʒini Egypty tiŋgbani ni. == Kundivihira == imprzr3sbiqt8u6ei3gwv110i17s3ts 44798 44797 2022-08-27T23:22:11Z Jahinfo 544 Added reference wikitext text/x-wiki '''Samia Yaba Christina Nkrumah''' nyɛla bɛ ni dɔɣi so silimin gɔli 23rd,June,1960.<ref name=":0">{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-27|website=web.archive.org}}</ref> O nyɛla siyaasa nira [[Ghana]] tiŋgbani ni, ka lan daanbolo n zaŋ ti "Convention People's Party" (CPP). Bɛ ni daa yɛn niŋ yuuni 2008 jintɔriba piibu, piibu la, o daa nyɛla [[Jomoro]] yaɣili la (Jomoro constituency). Lala kuɣu ŋɔ n daa nyɛ tuuli kuɣu shɛli o ni daa kpaɣiri bo o [[siyaasa]] tali ni. O nyɛla [[Dr.Kwame Nkrumah]] ŋun daa nyɛ Ghana gɔmnanti tuuli la [[bipuɣinbila]] == O piligu (EARLY LIFE) == Bɛ daa dɔɣi o la tiŋa yuli booni [[Aburi]], yuuni 1960. Di bela [[Eastern Region]],Ghana.<ref name=":0" /> Muɣisigu daa nyɛla din daa zaŋ o mini o ma,ni o biɛya nima yihi Ghana tiŋgbani ni, dahinshɛli 1966 "military coup" din daa yiɣisi Kwame Nkrumah ma ni daa niŋ la. Egypty gɔmnanti daa nyɛla ŋun chɛ ka o.mini o daŋ ʒini Egypty tiŋgbani ni.<ref>{{Cite web|last=Wire|first=Pan-african News|date=2007-02-19|title=Pan-African News Wire: Samia Nkrumah Says That Her Father, Dr. Kwame Nkrumah, Wanted to Return to Ghana|url=http://panafricannews.blogspot.com/2007/02/samia-nkrumah-says-that-her-father-dr.html|access-date=2022-08-27|website=Pan-African News Wire}}</ref> == Kundivihira == 43rdkl0hhgmwp79atodjvaaflqons4x 44799 44798 2022-08-27T23:24:06Z Jahinfo 544 Added reference wikitext text/x-wiki '''Samia Yaba Christina Nkrumah''' nyɛla bɛ ni dɔɣi so silimin gɔli 23rd,June,1960.<ref name=":0">{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-27|website=web.archive.org}}</ref> O nyɛla siyaasa nira [[Ghana]] tiŋgbani ni, ka lan daanbolo n zaŋ ti "Convention People's Party" (CPP). Bɛ ni daa yɛn niŋ yuuni 2008 jintɔriba piibu, piibu la, o daa nyɛla [[Jomoro]] yaɣili la (Jomoro constituency). Lala kuɣu ŋɔ n daa nyɛ tuuli kuɣu shɛli o ni daa kpaɣiri bo o [[siyaasa]] tali ni. O nyɛla [[Dr.Kwame Nkrumah]] ŋun daa nyɛ Ghana gɔmnanti tuuli la [[bipuɣinbila]] == O piligu (EARLY LIFE) == Bɛ daa dɔɣi o la tiŋa yuli booni [[Aburi]], yuuni 1960. Di bela [[Eastern Region]],Ghana.<ref name=":0" /> Muɣisigu daa nyɛla din daa zaŋ o mini o ma,ni o biɛya nima yihi Ghana tiŋgbani ni, dahinshɛli 1966 "military coup" din daa yiɣisi Kwame Nkrumah ma ni daa niŋ la. <ref>{{Cite web|title=TheGhanaianJournal.com is for sale|url=https://www.hugedomains.com/domain_profile.cfm?d=TheGhanaianJournal.com|access-date=2022-08-27|website=HugeDomains|language=en}}</ref>Egypty gɔmnanti daa nyɛla ŋun chɛ ka o.mini o daŋ ʒini Egypty tiŋgbani ni.<ref>{{Cite web|last=Wire|first=Pan-african News|date=2007-02-19|title=Pan-African News Wire: Samia Nkrumah Says That Her Father, Dr. Kwame Nkrumah, Wanted to Return to Ghana|url=http://panafricannews.blogspot.com/2007/02/samia-nkrumah-says-that-her-father-dr.html|access-date=2022-08-27|website=Pan-African News Wire}}</ref> == Kundivihira == mxrz3cthe5mytqeufth4v8d0iiy9jqq 44800 44799 2022-08-27T23:32:07Z Jahinfo 544 Added content wikitext text/x-wiki '''Samia Yaba Christina Nkrumah''' nyɛla bɛ ni dɔɣi so silimin gɔli 23rd,June,1960.<ref name=":0">{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-27|website=web.archive.org}}</ref> O nyɛla siyaasa nira [[Ghana]] tiŋgbani ni, ka lan daanbolo n zaŋ ti "Convention People's Party" (CPP). Bɛ ni daa yɛn niŋ yuuni 2008 jintɔriba piibu, piibu la, o daa nyɛla [[Jomoro]] yaɣili la (Jomoro constituency). Lala kuɣu ŋɔ n daa nyɛ tuuli kuɣu shɛli o ni daa kpaɣiri bo o [[siyaasa]] tali ni. O nyɛla [[Dr.Kwame Nkrumah]] ŋun daa nyɛ Ghana gɔmnanti tuuli la [[bipuɣinbila]] == O piligu (EARLY LIFE) == Bɛ daa dɔɣi o la tiŋa yuli booni [[Aburi]], yuuni 1960. Di bela [[Eastern Region]],Ghana.<ref name=":0" /> Muɣisigu daa nyɛla din daa zaŋ o mini o ma,ni o biɛya nima yihi Ghana tiŋgbani ni, dahinshɛli 1966 "military coup" din daa yiɣisi Kwame Nkrumah ma ni daa niŋ la. <ref>{{Cite web|title=TheGhanaianJournal.com is for sale|url=https://www.hugedomains.com/domain_profile.cfm?d=TheGhanaianJournal.com|access-date=2022-08-27|website=HugeDomains|language=en}}</ref>Egypty gɔmnanti daa nyɛla ŋun chɛ ka o.mini o daŋ ʒini Egypty tiŋgbani ni.<ref>{{Cite web|last=Wire|first=Pan-african News|date=2007-02-19|title=Pan-African News Wire: Samia Nkrumah Says That Her Father, Dr. Kwame Nkrumah, Wanted to Return to Ghana|url=http://panafricannews.blogspot.com/2007/02/samia-nkrumah-says-that-her-father-dr.html|access-date=2022-08-27|website=Pan-African News Wire}}</ref> Yuuni 1975, o mini o daŋ daa lan nyɛla ban lab'na Ghana, di.ni daa niŋ ka "General Acheampong's National Redemption Council government" boli ba. == Kundivihira == 6xmebtgj8b8oqbrgr4ime18wdp6qc13 44801 44800 2022-08-27T23:35:35Z Jahinfo 544 Added content wikitext text/x-wiki '''Samia Yaba Christina Nkrumah''' nyɛla bɛ ni dɔɣi so silimin gɔli 23rd,June,1960.<ref name=":0">{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-27|website=web.archive.org}}</ref> O nyɛla siyaasa nira [[Ghana]] tiŋgbani ni, ka lan daanbolo n zaŋ ti "Convention People's Party" (CPP). Bɛ ni daa yɛn niŋ yuuni 2008 jintɔriba piibu, piibu la, o daa nyɛla [[Jomoro]] yaɣili la (Jomoro constituency). Lala kuɣu ŋɔ n daa nyɛ tuuli kuɣu shɛli o ni daa kpaɣiri bo o [[siyaasa]] tali ni. O nyɛla [[Dr.Kwame Nkrumah]] ŋun daa nyɛ Ghana gɔmnanti tuuli la [[bipuɣinbila]] == O piligu (EARLY LIFE) == Bɛ daa dɔɣi o la tiŋa yuli booni [[Aburi]], yuuni 1960. Di bela [[Eastern Region]],Ghana.<ref name=":0" /> Muɣisigu daa nyɛla din daa zaŋ o mini o ma,ni o biɛya nima yihi Ghana tiŋgbani ni, dahinshɛli 1966 "military coup" din daa yiɣisi Kwame Nkrumah ma ni daa niŋ la. <ref>{{Cite web|title=TheGhanaianJournal.com is for sale|url=https://www.hugedomains.com/domain_profile.cfm?d=TheGhanaianJournal.com|access-date=2022-08-27|website=HugeDomains|language=en}}</ref>Egypty gɔmnanti daa nyɛla ŋun chɛ ka o.mini o daŋ ʒini Egypty tiŋgbani ni.<ref>{{Cite web|last=Wire|first=Pan-african News|date=2007-02-19|title=Pan-African News Wire: Samia Nkrumah Says That Her Father, Dr. Kwame Nkrumah, Wanted to Return to Ghana|url=http://panafricannews.blogspot.com/2007/02/samia-nkrumah-says-that-her-father-dr.html|access-date=2022-08-27|website=Pan-African News Wire}}</ref> Yuuni 1975, o mini o daŋ daa lan nyɛla ban lab'na Ghana, di.ni daa niŋ ka "General Acheampong's National Redemption Council government" boli ba. O ni daa kuna Ghana, O daa chaŋla "Achimota school". == Kundivihira == jhyymzi3lsk7zvo1narf921zsl7knml 44802 44801 2022-08-27T23:39:20Z Jahinfo 544 Added content wikitext text/x-wiki '''Samia Yaba Christina Nkrumah''' nyɛla bɛ ni dɔɣi so silimin gɔli 23rd,June,1960.<ref name=":0">{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-27|website=web.archive.org}}</ref> O nyɛla siyaasa nira [[Ghana]] tiŋgbani ni, ka lan daanbolo n zaŋ ti "Convention People's Party" (CPP). Bɛ ni daa yɛn niŋ yuuni 2008 jintɔriba piibu, piibu la, o daa nyɛla [[Jomoro]] yaɣili la (Jomoro constituency). Lala kuɣu ŋɔ n daa nyɛ tuuli kuɣu shɛli o ni daa kpaɣiri bo o [[siyaasa]] tali ni. O nyɛla [[Dr.Kwame Nkrumah]] ŋun daa nyɛ Ghana gɔmnanti tuuli la [[bipuɣinbila]] == O piligu (EARLY LIFE) == Bɛ daa dɔɣi o la tiŋa yuli booni [[Aburi]], yuuni 1960. Di bela [[Eastern Region]],Ghana.<ref name=":0" /> Muɣisigu daa nyɛla din daa zaŋ o mini o ma,ni o biɛya nima yihi Ghana tiŋgbani ni, dahinshɛli 1966 "military coup" din daa yiɣisi Kwame Nkrumah ma ni daa niŋ la. <ref>{{Cite web|title=TheGhanaianJournal.com is for sale|url=https://www.hugedomains.com/domain_profile.cfm?d=TheGhanaianJournal.com|access-date=2022-08-27|website=HugeDomains|language=en}}</ref>Egypty gɔmnanti daa nyɛla ŋun chɛ ka o.mini o daŋ ʒini Egypty tiŋgbani ni.<ref>{{Cite web|last=Wire|first=Pan-african News|date=2007-02-19|title=Pan-African News Wire: Samia Nkrumah Says That Her Father, Dr. Kwame Nkrumah, Wanted to Return to Ghana|url=http://panafricannews.blogspot.com/2007/02/samia-nkrumah-says-that-her-father-dr.html|access-date=2022-08-27|website=Pan-African News Wire}}</ref> Yuuni 1975, o mini o daŋ daa lan nyɛla ban lab'na Ghana, di.ni daa niŋ ka "General Acheampong's National Redemption Council government" boli ba. O ni daa kuna Ghana, O daa chaŋla "Achimota school". Amaa, o daa lan nyɛla ŋun yi Ghana dini daa niŋ ka o ma lan kpuɣi napɔŋ labi Egypt 1980's la. == Kundivihira == jqncyatczn1s3dvqx3jz1le2y7c0f6x 44803 44802 2022-08-27T23:43:07Z Jahinfo 544 Added content wikitext text/x-wiki '''Samia Yaba Christina Nkrumah''' nyɛla bɛ ni dɔɣi so silimin gɔli 23rd,June,1960.<ref name=":0">{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-27|website=web.archive.org}}</ref> O nyɛla siyaasa nira [[Ghana]] tiŋgbani ni, ka lan daanbolo n zaŋ ti "Convention People's Party" (CPP). Bɛ ni daa yɛn niŋ yuuni 2008 jintɔriba piibu, piibu la, o daa nyɛla [[Jomoro]] yaɣili la (Jomoro constituency). Lala kuɣu ŋɔ n daa nyɛ tuuli kuɣu shɛli o ni daa kpaɣiri bo o [[siyaasa]] tali ni. O nyɛla [[Dr.Kwame Nkrumah]] ŋun daa nyɛ Ghana gɔmnanti tuuli la [[bipuɣinbila]] == O piligu (EARLY LIFE) == Bɛ daa dɔɣi o la tiŋa yuli booni [[Aburi]], yuuni 1960. Di bela [[Eastern Region]],Ghana.<ref name=":0" /> Muɣisigu daa nyɛla din daa zaŋ o mini o ma,ni o biɛya nima yihi Ghana tiŋgbani ni, dahinshɛli 1966 "military coup" din daa yiɣisi Kwame Nkrumah ma ni daa niŋ la. <ref>{{Cite web|title=TheGhanaianJournal.com is for sale|url=https://www.hugedomains.com/domain_profile.cfm?d=TheGhanaianJournal.com|access-date=2022-08-27|website=HugeDomains|language=en}}</ref>Egypty gɔmnanti daa nyɛla ŋun chɛ ka o.mini o daŋ ʒini Egypty tiŋgbani ni.<ref>{{Cite web|last=Wire|first=Pan-african News|date=2007-02-19|title=Pan-African News Wire: Samia Nkrumah Says That Her Father, Dr. Kwame Nkrumah, Wanted to Return to Ghana|url=http://panafricannews.blogspot.com/2007/02/samia-nkrumah-says-that-her-father-dr.html|access-date=2022-08-27|website=Pan-African News Wire}}</ref> Yuuni 1975, o mini o daŋ daa lan nyɛla ban lab'na Ghana, di.ni daa niŋ ka "General Acheampong's National Redemption Council government" boli ba. O ni daa kuna Ghana, O daa chaŋla "Achimota school". Amaa, o daa lan nyɛla ŋun yi Ghana dini daa niŋ ka o ma lan kpuɣi napɔŋ labi Egypt yuma din gbaai 1980's piligu polo. Samia daa nyɛla ŋun kpuɣi napɔŋ chaŋ London. == Kundivihira == 2yre33tu2gf99tk29hpkuer5knu1u8b 44804 44803 2022-08-27T23:47:04Z Jahinfo 544 Added content wikitext text/x-wiki '''Samia Yaba Christina Nkrumah''' nyɛla bɛ ni dɔɣi so silimin gɔli 23rd,June,1960.<ref name=":0">{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-27|website=web.archive.org}}</ref> O nyɛla siyaasa nira [[Ghana]] tiŋgbani ni, ka lan daanbolo n zaŋ ti "Convention People's Party" (CPP). Bɛ ni daa yɛn niŋ yuuni 2008 jintɔriba piibu, piibu la, o daa nyɛla [[Jomoro]] yaɣili la (Jomoro constituency). Lala kuɣu ŋɔ n daa nyɛ tuuli kuɣu shɛli o ni daa kpaɣiri bo o [[siyaasa]] tali ni. O nyɛla [[Dr.Kwame Nkrumah]] ŋun daa nyɛ Ghana gɔmnanti tuuli la [[bipuɣinbila]] == O piligu (EARLY LIFE) == Bɛ daa dɔɣi o la tiŋa yuli booni [[Aburi]], yuuni 1960. Di bela [[Eastern Region]],Ghana.<ref name=":0" /> Muɣisigu daa nyɛla din daa zaŋ o mini o ma,ni o biɛya nima yihi Ghana tiŋgbani ni, dahinshɛli 1966 "military coup" din daa yiɣisi Kwame Nkrumah ma ni daa niŋ la. <ref>{{Cite web|title=TheGhanaianJournal.com is for sale|url=https://www.hugedomains.com/domain_profile.cfm?d=TheGhanaianJournal.com|access-date=2022-08-27|website=HugeDomains|language=en}}</ref>Egypty gɔmnanti daa nyɛla ŋun chɛ ka o.mini o daŋ ʒini Egypty tiŋgbani ni.<ref>{{Cite web|last=Wire|first=Pan-african News|date=2007-02-19|title=Pan-African News Wire: Samia Nkrumah Says That Her Father, Dr. Kwame Nkrumah, Wanted to Return to Ghana|url=http://panafricannews.blogspot.com/2007/02/samia-nkrumah-says-that-her-father-dr.html|access-date=2022-08-27|website=Pan-African News Wire}}</ref> Yuuni 1975, o mini o daŋ daa lan nyɛla ban lab'na Ghana, di.ni daa niŋ ka "General Acheampong's National Redemption Council government" boli ba. O ni daa kuna Ghana, O daa chaŋla "Achimota school". Amaa, o daa lan nyɛla ŋun yi Ghana dini daa niŋ ka o ma lan kpuɣi napɔŋ labi Egypt yuma din gbaai 1980's piligu polo. Samia daa nyɛla ŋun kpuɣi napɔŋ chaŋ London. Ni ka o daa tuɣi o shikuru baŋsim bohimbu shikuru din yuli booni "the School of Oriental and African Studies",University of London, din be United Kingdom la. == Kundivihira == eulj209u0wcpd7djmml3ygg6lmj6krc 44805 44804 2022-08-27T23:53:26Z Jahinfo 544 Added content wikitext text/x-wiki '''Samia Yaba Christina Nkrumah''' nyɛla bɛ ni dɔɣi so silimin gɔli 23rd,June,1960.<ref name=":0">{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-27|website=web.archive.org}}</ref> O nyɛla siyaasa nira [[Ghana]] tiŋgbani ni, ka lan daanbolo n zaŋ ti "Convention People's Party" (CPP). Bɛ ni daa yɛn niŋ yuuni 2008 jintɔriba piibu, piibu la, o daa nyɛla [[Jomoro]] yaɣili la (Jomoro constituency). Lala kuɣu ŋɔ n daa nyɛ tuuli kuɣu shɛli o ni daa kpaɣiri bo o [[siyaasa]] tali ni. O nyɛla [[Dr.Kwame Nkrumah]] ŋun daa nyɛ Ghana gɔmnanti tuuli la [[bipuɣinbila]] == O piligu (EARLY LIFE) == Bɛ daa dɔɣi o la tiŋa yuli booni [[Aburi]], yuuni 1960. Di bela [[Eastern Region]],Ghana.<ref name=":0" /> Muɣisigu daa nyɛla din daa zaŋ o mini o ma,ni o biɛya nima yihi Ghana tiŋgbani ni, dahinshɛli 1966 "military coup" din daa yiɣisi Kwame Nkrumah ma ni daa niŋ la. <ref>{{Cite web|title=TheGhanaianJournal.com is for sale|url=https://www.hugedomains.com/domain_profile.cfm?d=TheGhanaianJournal.com|access-date=2022-08-27|website=HugeDomains|language=en}}</ref>Egypty gɔmnanti daa nyɛla ŋun chɛ ka o.mini o daŋ ʒini Egypty tiŋgbani ni.<ref>{{Cite web|last=Wire|first=Pan-african News|date=2007-02-19|title=Pan-African News Wire: Samia Nkrumah Says That Her Father, Dr. Kwame Nkrumah, Wanted to Return to Ghana|url=http://panafricannews.blogspot.com/2007/02/samia-nkrumah-says-that-her-father-dr.html|access-date=2022-08-27|website=Pan-African News Wire}}</ref> Yuuni 1975, o mini o daŋ daa lan nyɛla ban lab'na Ghana, di.ni daa niŋ ka "General Acheampong's National Redemption Council government" boli ba. O ni daa kuna Ghana, O daa chaŋla "Achimota school". Amaa, o daa lan nyɛla ŋun yi Ghana dini daa niŋ ka o ma lan kpuɣi napɔŋ labi Egypt yuma din gbaai 1980's piligu polo. Samia daa nyɛla ŋun kpuɣi napɔŋ chaŋ London. Ni ka o daa tuɣi o shikuru baŋsim bohimbu shikuru din yuli booni "the School of Oriental and African Studies",University of London, din be United Kingdom la. Shikuru ŋɔ ni ka o daa deei shɛhira gbaŋ shɛli bɛ ni bɔli, "Degree of Bachelor Arabic Studies" yuuni 1991. == Kundivihira == 35du52ib8c6xfq6tcay2vz8z80k07w3 44806 44805 2022-08-27T23:56:50Z Jahinfo 544 Added content wikitext text/x-wiki '''Samia Yaba Christina Nkrumah''' nyɛla bɛ ni dɔɣi so silimin gɔli 23rd,June,1960.<ref name=":0">{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-27|website=web.archive.org}}</ref> O nyɛla siyaasa nira [[Ghana]] tiŋgbani ni, ka lan daanbolo n zaŋ ti "Convention People's Party" (CPP). Bɛ ni daa yɛn niŋ yuuni 2008 jintɔriba piibu, piibu la, o daa nyɛla [[Jomoro]] yaɣili la (Jomoro constituency). Lala kuɣu ŋɔ n daa nyɛ tuuli kuɣu shɛli o ni daa kpaɣiri bo o [[siyaasa]] tali ni. O nyɛla [[Dr.Kwame Nkrumah]] ŋun daa nyɛ Ghana gɔmnanti tuuli la [[bipuɣinbila]] == O piligu (EARLY LIFE) == Bɛ daa dɔɣi o la tiŋa yuli booni [[Aburi]], yuuni 1960. Di bela [[Eastern Region]],Ghana.<ref name=":0" /> Muɣisigu daa nyɛla din daa zaŋ o mini o ma,ni o biɛya nima yihi Ghana tiŋgbani ni, dahinshɛli 1966 "military coup" din daa yiɣisi Kwame Nkrumah ma ni daa niŋ la. <ref>{{Cite web|title=TheGhanaianJournal.com is for sale|url=https://www.hugedomains.com/domain_profile.cfm?d=TheGhanaianJournal.com|access-date=2022-08-27|website=HugeDomains|language=en}}</ref>Egypty gɔmnanti daa nyɛla ŋun chɛ ka o.mini o daŋ ʒini Egypty tiŋgbani ni.<ref>{{Cite web|last=Wire|first=Pan-african News|date=2007-02-19|title=Pan-African News Wire: Samia Nkrumah Says That Her Father, Dr. Kwame Nkrumah, Wanted to Return to Ghana|url=http://panafricannews.blogspot.com/2007/02/samia-nkrumah-says-that-her-father-dr.html|access-date=2022-08-27|website=Pan-African News Wire}}</ref> Yuuni 1975, o mini o daŋ daa lan nyɛla ban lab'na Ghana, di.ni daa niŋ ka "General Acheampong's National Redemption Council government" boli ba. O ni daa kuna Ghana, O daa chaŋla "Achimota school". Amaa, o daa lan nyɛla ŋun yi Ghana dini daa niŋ ka o ma lan kpuɣi napɔŋ labi Egypt yuma din gbaai 1980's piligu polo. Samia daa nyɛla ŋun kpuɣi napɔŋ chaŋ London. Ni ka o daa tuɣi o shikuru baŋsim bohimbu shikuru din yuli booni "the School of Oriental and African Studies",University of London, din be United Kingdom la. Shikuru ŋɔ ni ka o daa deei shɛhira gbaŋ shɛli bɛ ni bɔli, "Degree of Bachelor Arabic Studies" yuuni 1991. Lala shikuru ŋɔ ni ka o daa lan deei o Master's degree, yuuni 1993. == Kundivihira == adm4wag02cfqyhvfc1539m5xlz11va8 44807 44806 2022-08-27T23:58:02Z Jahinfo 544 Added reference wikitext text/x-wiki '''Samia Yaba Christina Nkrumah''' nyɛla bɛ ni dɔɣi so silimin gɔli 23rd,June,1960.<ref name=":0">{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-27|website=web.archive.org}}</ref> O nyɛla siyaasa nira [[Ghana]] tiŋgbani ni, ka lan daanbolo n zaŋ ti "Convention People's Party" (CPP). Bɛ ni daa yɛn niŋ yuuni 2008 jintɔriba piibu, piibu la, o daa nyɛla [[Jomoro]] yaɣili la (Jomoro constituency). Lala kuɣu ŋɔ n daa nyɛ tuuli kuɣu shɛli o ni daa kpaɣiri bo o [[siyaasa]] tali ni. O nyɛla [[Dr.Kwame Nkrumah]] ŋun daa nyɛ Ghana gɔmnanti tuuli la [[bipuɣinbila]] == O piligu (EARLY LIFE) == Bɛ daa dɔɣi o la tiŋa yuli booni [[Aburi]], yuuni 1960. Di bela [[Eastern Region]],Ghana.<ref name=":0" /> Muɣisigu daa nyɛla din daa zaŋ o mini o ma,ni o biɛya nima yihi Ghana tiŋgbani ni, dahinshɛli 1966 "military coup" din daa yiɣisi Kwame Nkrumah ma ni daa niŋ la. <ref>{{Cite web|title=TheGhanaianJournal.com is for sale|url=https://www.hugedomains.com/domain_profile.cfm?d=TheGhanaianJournal.com|access-date=2022-08-27|website=HugeDomains|language=en}}</ref>Egypty gɔmnanti daa nyɛla ŋun chɛ ka o.mini o daŋ ʒini Egypty tiŋgbani ni.<ref>{{Cite web|last=Wire|first=Pan-african News|date=2007-02-19|title=Pan-African News Wire: Samia Nkrumah Says That Her Father, Dr. Kwame Nkrumah, Wanted to Return to Ghana|url=http://panafricannews.blogspot.com/2007/02/samia-nkrumah-says-that-her-father-dr.html|access-date=2022-08-27|website=Pan-African News Wire}}</ref> Yuuni 1975, o mini o daŋ daa lan nyɛla ban lab'na Ghana, di.ni daa niŋ ka "General Acheampong's National Redemption Council government" boli ba. O ni daa kuna Ghana, O daa chaŋla "Achimota school". Amaa, o daa lan nyɛla ŋun yi Ghana dini daa niŋ ka o ma lan kpuɣi napɔŋ labi Egypt yuma din gbaai 1980's piligu polo. Samia daa nyɛla ŋun kpuɣi napɔŋ chaŋ London. Ni ka o daa tuɣi o shikuru baŋsim bohimbu shikuru din yuli booni "the School of Oriental and African Studies",University of London, din be United Kingdom la. Shikuru ŋɔ ni ka o daa deei shɛhira gbaŋ shɛli bɛ ni bɔli, "Degree of Bachelor Arabic Studies" yuuni 1991. Lala shikuru ŋɔ ni ka o daa lan deei o Master's degree, yuuni 1993.<ref>{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-27|website=web.archive.org}}</ref> == Kundivihira == nq91en7bh0zj59lwsz9e0mmr26omujb 44808 44807 2022-08-27T23:59:45Z Jahinfo 544 Added a section wikitext text/x-wiki '''Samia Yaba Christina Nkrumah''' nyɛla bɛ ni dɔɣi so silimin gɔli 23rd,June,1960.<ref name=":0">{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-27|website=web.archive.org}}</ref> O nyɛla siyaasa nira [[Ghana]] tiŋgbani ni, ka lan daanbolo n zaŋ ti "Convention People's Party" (CPP). Bɛ ni daa yɛn niŋ yuuni 2008 jintɔriba piibu, piibu la, o daa nyɛla [[Jomoro]] yaɣili la (Jomoro constituency). Lala kuɣu ŋɔ n daa nyɛ tuuli kuɣu shɛli o ni daa kpaɣiri bo o [[siyaasa]] tali ni. O nyɛla [[Dr.Kwame Nkrumah]] ŋun daa nyɛ Ghana gɔmnanti tuuli la [[bipuɣinbila]] == O piligu (EARLY LIFE) == Bɛ daa dɔɣi o la tiŋa yuli booni [[Aburi]], yuuni 1960. Di bela [[Eastern Region]],Ghana.<ref name=":0" /> Muɣisigu daa nyɛla din daa zaŋ o mini o ma,ni o biɛya nima yihi Ghana tiŋgbani ni, dahinshɛli 1966 "military coup" din daa yiɣisi Kwame Nkrumah ma ni daa niŋ la. <ref>{{Cite web|title=TheGhanaianJournal.com is for sale|url=https://www.hugedomains.com/domain_profile.cfm?d=TheGhanaianJournal.com|access-date=2022-08-27|website=HugeDomains|language=en}}</ref>Egypty gɔmnanti daa nyɛla ŋun chɛ ka o.mini o daŋ ʒini Egypty tiŋgbani ni.<ref>{{Cite web|last=Wire|first=Pan-african News|date=2007-02-19|title=Pan-African News Wire: Samia Nkrumah Says That Her Father, Dr. Kwame Nkrumah, Wanted to Return to Ghana|url=http://panafricannews.blogspot.com/2007/02/samia-nkrumah-says-that-her-father-dr.html|access-date=2022-08-27|website=Pan-African News Wire}}</ref> Yuuni 1975, o mini o daŋ daa lan nyɛla ban lab'na Ghana, di.ni daa niŋ ka "General Acheampong's National Redemption Council government" boli ba. O ni daa kuna Ghana, O daa chaŋla "Achimota school". Amaa, o daa lan nyɛla ŋun yi Ghana dini daa niŋ ka o ma lan kpuɣi napɔŋ labi Egypt yuma din gbaai 1980's piligu polo. Samia daa nyɛla ŋun kpuɣi napɔŋ chaŋ London. Ni ka o daa tuɣi o shikuru baŋsim bohimbu shikuru din yuli booni "the School of Oriental and African Studies",University of London, din be United Kingdom la. Shikuru ŋɔ ni ka o daa deei shɛhira gbaŋ shɛli bɛ ni bɔli, "Degree of Bachelor Arabic Studies" yuuni 1991. Lala shikuru ŋɔ ni ka o daa lan deei o Master's degree, yuuni 1993.<ref>{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-27|website=web.archive.org}}</ref> == O tuma == == Kundivihira == 835ctsov0ye7ixqpb51w1sxkxzivj65 44809 44808 2022-08-28T00:05:14Z Jahinfo 544 Added content wikitext text/x-wiki '''Samia Yaba Christina Nkrumah''' nyɛla bɛ ni dɔɣi so silimin gɔli 23rd,June,1960.<ref name=":0">{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-27|website=web.archive.org}}</ref> O nyɛla siyaasa nira [[Ghana]] tiŋgbani ni, ka lan daanbolo n zaŋ ti "Convention People's Party" (CPP). Bɛ ni daa yɛn niŋ yuuni 2008 jintɔriba piibu, piibu la, o daa nyɛla [[Jomoro]] yaɣili la (Jomoro constituency). Lala kuɣu ŋɔ n daa nyɛ tuuli kuɣu shɛli o ni daa kpaɣiri bo o [[siyaasa]] tali ni. O nyɛla [[Dr.Kwame Nkrumah]] ŋun daa nyɛ Ghana gɔmnanti tuuli la [[bipuɣinbila]] == O piligu (EARLY LIFE) == Bɛ daa dɔɣi o la tiŋa yuli booni [[Aburi]], yuuni 1960. Di bela [[Eastern Region]],Ghana.<ref name=":0" /> Muɣisigu daa nyɛla din daa zaŋ o mini o ma,ni o biɛya nima yihi Ghana tiŋgbani ni, dahinshɛli 1966 "military coup" din daa yiɣisi Kwame Nkrumah ma ni daa niŋ la. <ref>{{Cite web|title=TheGhanaianJournal.com is for sale|url=https://www.hugedomains.com/domain_profile.cfm?d=TheGhanaianJournal.com|access-date=2022-08-27|website=HugeDomains|language=en}}</ref>Egypty gɔmnanti daa nyɛla ŋun chɛ ka o.mini o daŋ ʒini Egypty tiŋgbani ni.<ref>{{Cite web|last=Wire|first=Pan-african News|date=2007-02-19|title=Pan-African News Wire: Samia Nkrumah Says That Her Father, Dr. Kwame Nkrumah, Wanted to Return to Ghana|url=http://panafricannews.blogspot.com/2007/02/samia-nkrumah-says-that-her-father-dr.html|access-date=2022-08-27|website=Pan-African News Wire}}</ref> Yuuni 1975, o mini o daŋ daa lan nyɛla ban lab'na Ghana, di.ni daa niŋ ka "General Acheampong's National Redemption Council government" boli ba. O ni daa kuna Ghana, O daa chaŋla "Achimota school". Amaa, o daa lan nyɛla ŋun yi Ghana dini daa niŋ ka o ma lan kpuɣi napɔŋ labi Egypt yuma din gbaai 1980's piligu polo. Samia daa nyɛla ŋun kpuɣi napɔŋ chaŋ London. Ni ka o daa tuɣi o shikuru baŋsim bohimbu shikuru din yuli booni "the School of Oriental and African Studies",University of London, din be United Kingdom la. Shikuru ŋɔ ni ka o daa deei shɛhira gbaŋ shɛli bɛ ni bɔli, "Degree of Bachelor Arabic Studies" yuuni 1991. Lala shikuru ŋɔ ni ka o daa lan deei o Master's degree, yuuni 1993.<ref>{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-27|website=web.archive.org}}</ref> == O tuma == Samia Nkrumah daa pili la o Karachi tali banki ni (bank clerk). == Kundivihira == 68hm8teh7pqs59m13pr52ynw877lql2 44810 44809 2022-08-28T00:07:46Z Jahinfo 544 Added content wikitext text/x-wiki '''Samia Yaba Christina Nkrumah''' nyɛla bɛ ni dɔɣi so silimin gɔli 23rd,June,1960.<ref name=":0">{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-27|website=web.archive.org}}</ref> O nyɛla siyaasa nira [[Ghana]] tiŋgbani ni, ka lan daanbolo n zaŋ ti "Convention People's Party" (CPP). Bɛ ni daa yɛn niŋ yuuni 2008 jintɔriba piibu, piibu la, o daa nyɛla [[Jomoro]] yaɣili la (Jomoro constituency). Lala kuɣu ŋɔ n daa nyɛ tuuli kuɣu shɛli o ni daa kpaɣiri bo o [[siyaasa]] tali ni. O nyɛla [[Dr.Kwame Nkrumah]] ŋun daa nyɛ Ghana gɔmnanti tuuli la [[bipuɣinbila]] == O piligu (EARLY LIFE) == Bɛ daa dɔɣi o la tiŋa yuli booni [[Aburi]], yuuni 1960. Di bela [[Eastern Region]],Ghana.<ref name=":0" /> Muɣisigu daa nyɛla din daa zaŋ o mini o ma,ni o biɛya nima yihi Ghana tiŋgbani ni, dahinshɛli 1966 "military coup" din daa yiɣisi Kwame Nkrumah ma ni daa niŋ la. <ref>{{Cite web|title=TheGhanaianJournal.com is for sale|url=https://www.hugedomains.com/domain_profile.cfm?d=TheGhanaianJournal.com|access-date=2022-08-27|website=HugeDomains|language=en}}</ref>Egypty gɔmnanti daa nyɛla ŋun chɛ ka o.mini o daŋ ʒini Egypty tiŋgbani ni.<ref>{{Cite web|last=Wire|first=Pan-african News|date=2007-02-19|title=Pan-African News Wire: Samia Nkrumah Says That Her Father, Dr. Kwame Nkrumah, Wanted to Return to Ghana|url=http://panafricannews.blogspot.com/2007/02/samia-nkrumah-says-that-her-father-dr.html|access-date=2022-08-27|website=Pan-African News Wire}}</ref> Yuuni 1975, o mini o daŋ daa lan nyɛla ban lab'na Ghana, di.ni daa niŋ ka "General Acheampong's National Redemption Council government" boli ba. O ni daa kuna Ghana, O daa chaŋla "Achimota school". Amaa, o daa lan nyɛla ŋun yi Ghana dini daa niŋ ka o ma lan kpuɣi napɔŋ labi Egypt yuma din gbaai 1980's piligu polo. Samia daa nyɛla ŋun kpuɣi napɔŋ chaŋ London. Ni ka o daa tuɣi o shikuru baŋsim bohimbu shikuru din yuli booni "the School of Oriental and African Studies",University of London, din be United Kingdom la. Shikuru ŋɔ ni ka o daa deei shɛhira gbaŋ shɛli bɛ ni bɔli, "Degree of Bachelor Arabic Studies" yuuni 1991. Lala shikuru ŋɔ ni ka o daa lan deei o Master's degree, yuuni 1993.<ref>{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-27|website=web.archive.org}}</ref> == O tuma == Samia Nkrumah daa pili la o Karachi tali banki ni (bank clerk). O daa pili la lala tuma Bank of India bɔɣu din be London la. == Kundivihira == n7j9v66bj9l10u92d4msbqjpd0pgguc 44811 44810 2022-08-28T00:15:22Z Jahinfo 544 Added content wikitext text/x-wiki '''Samia Yaba Christina Nkrumah''' nyɛla bɛ ni dɔɣi so silimin gɔli 23rd,June,1960.<ref name=":0">{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-27|website=web.archive.org}}</ref> O nyɛla siyaasa nira [[Ghana]] tiŋgbani ni, ka lan daanbolo n zaŋ ti "Convention People's Party" (CPP). Bɛ ni daa yɛn niŋ yuuni 2008 jintɔriba piibu, piibu la, o daa nyɛla [[Jomoro]] yaɣili la (Jomoro constituency). Lala kuɣu ŋɔ n daa nyɛ tuuli kuɣu shɛli o ni daa kpaɣiri bo o [[siyaasa]] tali ni. O nyɛla [[Dr.Kwame Nkrumah]] ŋun daa nyɛ Ghana gɔmnanti tuuli la [[bipuɣinbila]] == O piligu (EARLY LIFE) == Bɛ daa dɔɣi o la tiŋa yuli booni [[Aburi]], yuuni 1960. Di bela [[Eastern Region]],Ghana.<ref name=":0" /> Muɣisigu daa nyɛla din daa zaŋ o mini o ma,ni o biɛya nima yihi Ghana tiŋgbani ni, dahinshɛli 1966 "military coup" din daa yiɣisi Kwame Nkrumah ma ni daa niŋ la. <ref>{{Cite web|title=TheGhanaianJournal.com is for sale|url=https://www.hugedomains.com/domain_profile.cfm?d=TheGhanaianJournal.com|access-date=2022-08-27|website=HugeDomains|language=en}}</ref>Egypty gɔmnanti daa nyɛla ŋun chɛ ka o.mini o daŋ ʒini Egypty tiŋgbani ni.<ref>{{Cite web|last=Wire|first=Pan-african News|date=2007-02-19|title=Pan-African News Wire: Samia Nkrumah Says That Her Father, Dr. Kwame Nkrumah, Wanted to Return to Ghana|url=http://panafricannews.blogspot.com/2007/02/samia-nkrumah-says-that-her-father-dr.html|access-date=2022-08-27|website=Pan-African News Wire}}</ref> Yuuni 1975, o mini o daŋ daa lan nyɛla ban lab'na Ghana, di.ni daa niŋ ka "General Acheampong's National Redemption Council government" boli ba. O ni daa kuna Ghana, O daa chaŋla "Achimota school". Amaa, o daa lan nyɛla ŋun yi Ghana dini daa niŋ ka o ma lan kpuɣi napɔŋ labi Egypt yuma din gbaai 1980's piligu polo. Samia daa nyɛla ŋun kpuɣi napɔŋ chaŋ London. Ni ka o daa tuɣi o shikuru baŋsim bohimbu shikuru din yuli booni "the School of Oriental and African Studies",University of London, din be United Kingdom la. Shikuru ŋɔ ni ka o daa deei shɛhira gbaŋ shɛli bɛ ni bɔli, "Degree of Bachelor Arabic Studies" yuuni 1991. Lala shikuru ŋɔ ni ka o daa lan deei o Master's degree, yuuni 1993.<ref>{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-27|website=web.archive.org}}</ref> == O tuma == Samia Nkrumah daa pili la o Karachi tali banki ni (bank clerk). O daa pili la lala tuma Bank of India bɔɣu din be London la, yuuni 1984. Din nyaaŋa o mini Al-Ahram daa lan tum lahabaya sabbu polo,yuuni 1989. == Kundivihira == 71nsjrbku56z4ac0jgn5wryzcdfoojf 44812 44811 2022-08-28T00:16:57Z Jahinfo 544 Added reference wikitext text/x-wiki '''Samia Yaba Christina Nkrumah''' nyɛla bɛ ni dɔɣi so silimin gɔli 23rd,June,1960.<ref name=":0">{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-27|website=web.archive.org}}</ref> O nyɛla siyaasa nira [[Ghana]] tiŋgbani ni, ka lan daanbolo n zaŋ ti "Convention People's Party" (CPP). Bɛ ni daa yɛn niŋ yuuni 2008 jintɔriba piibu, piibu la, o daa nyɛla [[Jomoro]] yaɣili la (Jomoro constituency). Lala kuɣu ŋɔ n daa nyɛ tuuli kuɣu shɛli o ni daa kpaɣiri bo o [[siyaasa]] tali ni. O nyɛla [[Dr.Kwame Nkrumah]] ŋun daa nyɛ Ghana gɔmnanti tuuli la [[bipuɣinbila]] == O piligu (EARLY LIFE) == Bɛ daa dɔɣi o la tiŋa yuli booni [[Aburi]], yuuni 1960. Di bela [[Eastern Region]],Ghana.<ref name=":0" /> Muɣisigu daa nyɛla din daa zaŋ o mini o ma,ni o biɛya nima yihi Ghana tiŋgbani ni, dahinshɛli 1966 "military coup" din daa yiɣisi Kwame Nkrumah ma ni daa niŋ la. <ref>{{Cite web|title=TheGhanaianJournal.com is for sale|url=https://www.hugedomains.com/domain_profile.cfm?d=TheGhanaianJournal.com|access-date=2022-08-27|website=HugeDomains|language=en}}</ref>Egypty gɔmnanti daa nyɛla ŋun chɛ ka o.mini o daŋ ʒini Egypty tiŋgbani ni.<ref>{{Cite web|last=Wire|first=Pan-african News|date=2007-02-19|title=Pan-African News Wire: Samia Nkrumah Says That Her Father, Dr. Kwame Nkrumah, Wanted to Return to Ghana|url=http://panafricannews.blogspot.com/2007/02/samia-nkrumah-says-that-her-father-dr.html|access-date=2022-08-27|website=Pan-African News Wire}}</ref> Yuuni 1975, o mini o daŋ daa lan nyɛla ban lab'na Ghana, di.ni daa niŋ ka "General Acheampong's National Redemption Council government" boli ba. O ni daa kuna Ghana, O daa chaŋla "Achimota school". Amaa, o daa lan nyɛla ŋun yi Ghana dini daa niŋ ka o ma lan kpuɣi napɔŋ labi Egypt yuma din gbaai 1980's piligu polo. Samia daa nyɛla ŋun kpuɣi napɔŋ chaŋ London. Ni ka o daa tuɣi o shikuru baŋsim bohimbu shikuru din yuli booni "the School of Oriental and African Studies",University of London, din be United Kingdom la. Shikuru ŋɔ ni ka o daa deei shɛhira gbaŋ shɛli bɛ ni bɔli, "Degree of Bachelor Arabic Studies" yuuni 1991. Lala shikuru ŋɔ ni ka o daa lan deei o Master's degree, yuuni 1993.<ref>{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-27|website=web.archive.org}}</ref> == O tuma == Samia Nkrumah daa pili la o Karachi tali banki ni (bank clerk). O daa pili la lala tuma Bank of India bɔɣu din be London la, yuuni 1984. Din nyaaŋa o mini Al-Ahram daa lan tum lahabaya sabbu polo,yuuni 1989.<ref>{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-28|website=web.archive.org}}</ref> == Kundivihira == 9w8sykm73vmxxpy6m77slb3a94xihnv 44813 44812 2022-08-28T00:20:31Z Jahinfo 544 Added interlinks wikitext text/x-wiki '''Samia Yaba Christina Nkrumah''' nyɛla bɛ ni dɔɣi so silimin gɔli 23rd,June,1960.<ref name=":0">{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-27|website=web.archive.org}}</ref> O nyɛla siyaasa nira [[Ghana]] tiŋgbani ni, ka lan daanbolo n zaŋ ti "Convention People's Party" (CPP). Bɛ ni daa yɛn niŋ yuuni 2008 jintɔriba piibu, piibu la, o daa nyɛla [[Jomoro]] yaɣili la (Jomoro constituency). Lala kuɣu ŋɔ n daa nyɛ tuuli kuɣu shɛli o ni daa kpaɣiri bo o [[siyaasa]] tali ni. O nyɛla [[Dr.Kwame Nkrumah]] ŋun daa nyɛ Ghana gɔmnanti tuuli la [[bipuɣinbila]] == O piligu (EARLY LIFE) == Bɛ daa dɔɣi o la tiŋa yuli booni [[Aburi]], yuuni 1960. Di bela [[Eastern Region]],Ghana.<ref name=":0" /> Muɣisigu daa nyɛla din daa zaŋ o mini o ma,ni o biɛya nima yihi Ghana tiŋgbani ni, dahinshɛli 1966 "military coup" din daa yiɣisi Kwame Nkrumah ma ni daa niŋ la. <ref>{{Cite web|title=TheGhanaianJournal.com is for sale|url=https://www.hugedomains.com/domain_profile.cfm?d=TheGhanaianJournal.com|access-date=2022-08-27|website=HugeDomains|language=en}}</ref>Egypty gɔmnanti daa nyɛla ŋun chɛ ka o.mini o daŋ ʒini Egypty tiŋgbani ni.<ref>{{Cite web|last=Wire|first=Pan-african News|date=2007-02-19|title=Pan-African News Wire: Samia Nkrumah Says That Her Father, Dr. Kwame Nkrumah, Wanted to Return to Ghana|url=http://panafricannews.blogspot.com/2007/02/samia-nkrumah-says-that-her-father-dr.html|access-date=2022-08-27|website=Pan-African News Wire}}</ref> Yuuni 1975, o mini o daŋ daa lan nyɛla ban lab'na Ghana, di.ni daa niŋ ka "General Acheampong's National Redemption Council government" boli ba. O ni daa kuna Ghana, O daa chaŋla "Achimota school". Amaa, o daa lan nyɛla ŋun yi Ghana dini daa niŋ ka o ma lan kpuɣi napɔŋ labi Egypt yuma din gbaai 1980's piligu polo. Samia daa nyɛla ŋun kpuɣi napɔŋ chaŋ London. Ni ka o daa tuɣi o shikuru baŋsim bohimbu shikuru din yuli booni "the School of Oriental and African Studies",University of London, din be United Kingdom la. Shikuru ŋɔ ni ka o daa deei shɛhira gbaŋ shɛli bɛ ni bɔli, "[[Degree of Bachelor Arabic Studies]]" yuuni 1991. Lala shikuru ŋɔ ni ka o daa lan deei o Master's degree, yuuni 1993.<ref>{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-27|website=web.archive.org}}</ref> == O tuma == Samia Nkrumah daa pili la o Karachi tali banki ni (bank clerk). O daa pili la lala tuma [[Bank of India]] bɔɣu din be London la, yuuni 1984. Din nyaaŋa o mini [[Al-Ahram]] daa lan tum lahabaya sabbu polo,yuuni 1989.<ref>{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-28|website=web.archive.org}}</ref> == Kundivihira == 42y7303cm60e2707y8cwvmyxyq5zrhl 44814 44813 2022-08-28T00:23:39Z Jahinfo 544 Added inter links wikitext text/x-wiki '''Samia Yaba Christina Nkrumah''' nyɛla bɛ ni dɔɣi so silimin gɔli 23rd,June,1960.<ref name=":0">{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-27|website=web.archive.org}}</ref> O nyɛla siyaasa nira [[Ghana]] tiŋgbani ni, ka lan daanbolo n zaŋ ti "Convention People's Party" (CPP). Bɛ ni daa yɛn niŋ yuuni 2008 jintɔriba piibu, piibu la, o daa nyɛla [[Jomoro]] yaɣili la (Jomoro constituency). Lala kuɣu ŋɔ n daa nyɛ tuuli kuɣu shɛli o ni daa kpaɣiri bo o [[siyaasa]] tali ni. O nyɛla [[Dr.Kwame Nkrumah]] ŋun daa nyɛ Ghana gɔmnanti tuuli la [[bipuɣinbila]] == O piligu (EARLY LIFE) == Bɛ daa dɔɣi o la tiŋa yuli booni [[Aburi]], yuuni 1960. Di bela [[Eastern Region]],Ghana.<ref name=":0" /> Muɣisigu daa nyɛla din daa zaŋ o mini o ma,ni o biɛya nima yihi Ghana tiŋgbani ni, dahinshɛli 1966 "[[military coup]]" din daa yiɣisi Kwame Nkrumah ma ni daa niŋ la. <ref>{{Cite web|title=TheGhanaianJournal.com is for sale|url=https://www.hugedomains.com/domain_profile.cfm?d=TheGhanaianJournal.com|access-date=2022-08-27|website=HugeDomains|language=en}}</ref>Egypty gɔmnanti daa nyɛla ŋun chɛ ka o.mini o daŋ ʒini Egypty tiŋgbani ni.<ref>{{Cite web|last=Wire|first=Pan-african News|date=2007-02-19|title=Pan-African News Wire: Samia Nkrumah Says That Her Father, Dr. Kwame Nkrumah, Wanted to Return to Ghana|url=http://panafricannews.blogspot.com/2007/02/samia-nkrumah-says-that-her-father-dr.html|access-date=2022-08-27|website=Pan-African News Wire}}</ref> Yuuni 1975, o mini o daŋ daa lan nyɛla ban lab'na Ghana, di.ni daa niŋ ka "[[General Acheampong's National Redemption Council government]]" boli ba. O ni daa kuna Ghana, O daa chaŋla "[[Achimota school]]". Amaa, o daa lan nyɛla ŋun yi Ghana dini daa niŋ ka o ma lan kpuɣi napɔŋ labi [[Egypt]] yuma din gbaai 1980's piligu polo. Samia daa nyɛla ŋun kpuɣi napɔŋ chaŋ London. Ni ka o daa tuɣi o shikuru baŋsim bohimbu shikuru din yuli booni "the School of Oriental and African Studies",University of London, din be United Kingdom la. [[Shikuru]] ŋɔ ni ka o daa deei shɛhira gbaŋ shɛli bɛ ni bɔli, "[[Degree of Bachelor Arabic Studies]]" yuuni 1991. Lala shikuru ŋɔ ni ka o daa lan deei o Master's degree, yuuni 1993.<ref>{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-27|website=web.archive.org}}</ref> == O tuma == Samia Nkrumah daa pili la o Karachi tali banki ni (bank clerk). O daa pili la lala tuma [[Bank of India]] bɔɣu din be London la, yuuni 1984. Din nyaaŋa o mini [[Al-Ahram]] daa lan tum lahabaya sabbu polo,yuuni 1989.<ref>{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-28|website=web.archive.org}}</ref> == Kundivihira == d50rrzpz9g4wpx8f9mh43vwym1xem7m 44816 44814 2022-08-28T01:02:50Z Jahinfo 544 wikitext text/x-wiki '''Samia Yaba Christina Nkrumah''' nyɛla bɛ ni dɔɣi so silimin gɔli 23rd,June,1960.<ref name=":0">{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-27|website=web.archive.org}}</ref> O nyɛla siyaasa nira [[Ghana]] tiŋgbani ni, ka lan daanbolo n zaŋ ti "Convention People's Party" (CPP). Bɛ ni daa yɛn niŋ yuuni 2008 jintɔriba piibu, piibu la, o daa nyɛla [[Jomoro]] yaɣili la (Jomoro constituency). Lala kuɣu ŋɔ n daa nyɛ tuuli kuɣu shɛli o ni daa kpaɣiri bo o [[siyaasa]] tali ni. O nyɛla [[Dr.Kwame Nkrumah]] ŋun daa nyɛ Ghana gɔmnanti tuuli la [[bipuɣinbila]] == O piligu (EARLY LIFE) == Bɛ daa dɔɣi o la tiŋa yuli booni [[Aburi]], yuuni 1960. Di bela [[Eastern Region]],Ghana.<ref name=":0" /> Muɣisigu daa nyɛla din daa zaŋ o mini o ma,ni o biɛya nima yihi Ghana tiŋgbani ni, dahinshɛli 1966 "[[military coup]]" din daa yiɣisi Kwame Nkrumah ma ni daa niŋ la. <ref>{{Cite web|title=TheGhanaianJournal.com is for sale|url=https://www.hugedomains.com/domain_profile.cfm?d=TheGhanaianJournal.com|access-date=2022-08-27|website=HugeDomains|language=en}}</ref>Egypty gɔmnanti daa nyɛla ŋun chɛ ka o.mini o daŋ ʒini Egypty tiŋgbani ni.<ref>{{Cite web|last=Wire|first=Pan-african News|date=2007-02-19|title=Pan-African News Wire: Samia Nkrumah Says That Her Father, Dr. Kwame Nkrumah, Wanted to Return to Ghana|url=http://panafricannews.blogspot.com/2007/02/samia-nkrumah-says-that-her-father-dr.html|access-date=2022-08-27|website=Pan-African News Wire}}</ref> Yuuni 1975, o mini o daŋ daa lan nyɛla ban lab'na Ghana, di.ni daa niŋ ka "[[General Acheampong's National Redemption Council government]]" boli ba. O ni daa kuna Ghana, O daa chaŋla "[[Achimota school]]". Amaa, o daa lan nyɛla ŋun yi Ghana dini daa niŋ ka o ma lan kpuɣi napɔŋ labi [[Egypt]] yuma din gbaai 1980's piligu polo. Samia daa nyɛla ŋun kpuɣi napɔŋ chaŋ London. Ni ka o daa tuɣi o shikuru baŋsim bohimbu shikuru din yuli booni "the School of Oriental and African Studies",University of London, din be United Kingdom la. [[Shikuru]] ŋɔ ni ka o daa deei shɛhira gbaŋ shɛli bɛ ni bɔli, "[[Degree of Bachelor Arabic Studies]]" yuuni 1991. Lala shikuru ŋɔ ni ka o daa lan deei o Master's degree, yuuni 1993.<ref>{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-27|website=web.archive.org}}</ref> == O tuma == Samia Nkrumah daa pili la o Karachi tali banki ni (bank clerk). O daa pili la lala tuma [[Bank of India]] bɔɣu din be London la, yuuni 1984. Din nyaaŋa o mini [[Al-Ahram]] daa lan tum lahabaya sabbu polo,yuuni 1989.<ref>{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-28|website=web.archive.org}}</ref> == Siyaasa tali == == Kundivihira == 1tfnbjl61ukz3f6lde7lccldnd48y17 44817 44816 2022-08-28T01:05:38Z Jahinfo 544 Added a section wikitext text/x-wiki '''Samia Yaba Christina Nkrumah''' nyɛla bɛ ni dɔɣi so silimin gɔli 23rd,June,1960.<ref name=":0">{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-27|website=web.archive.org}}</ref> O nyɛla siyaasa nira [[Ghana]] tiŋgbani ni, ka lan daanbolo n zaŋ ti "Convention People's Party" (CPP). Bɛ ni daa yɛn niŋ yuuni 2008 jintɔriba piibu, piibu la, o daa nyɛla [[Jomoro]] yaɣili la (Jomoro constituency). Lala kuɣu ŋɔ n daa nyɛ tuuli kuɣu shɛli o ni daa kpaɣiri bo o [[siyaasa]] tali ni. O nyɛla [[Dr.Kwame Nkrumah]] ŋun daa nyɛ Ghana gɔmnanti tuuli la [[bipuɣinbila]] == O piligu (EARLY LIFE) == Bɛ daa dɔɣi o la tiŋa yuli booni [[Aburi]], yuuni 1960. Di bela [[Eastern Region]],Ghana.<ref name=":0" /> Muɣisigu daa nyɛla din daa zaŋ o mini o ma,ni o biɛya nima yihi Ghana tiŋgbani ni, dahinshɛli 1966 "[[military coup]]" din daa yiɣisi Kwame Nkrumah ma ni daa niŋ la. <ref>{{Cite web|title=TheGhanaianJournal.com is for sale|url=https://www.hugedomains.com/domain_profile.cfm?d=TheGhanaianJournal.com|access-date=2022-08-27|website=HugeDomains|language=en}}</ref>Egypty gɔmnanti daa nyɛla ŋun chɛ ka o.mini o daŋ ʒini Egypty tiŋgbani ni.<ref>{{Cite web|last=Wire|first=Pan-african News|date=2007-02-19|title=Pan-African News Wire: Samia Nkrumah Says That Her Father, Dr. Kwame Nkrumah, Wanted to Return to Ghana|url=http://panafricannews.blogspot.com/2007/02/samia-nkrumah-says-that-her-father-dr.html|access-date=2022-08-27|website=Pan-African News Wire}}</ref> Yuuni 1975, o mini o daŋ daa lan nyɛla ban lab'na Ghana, di.ni daa niŋ ka "[[General Acheampong's National Redemption Council government]]" boli ba. O ni daa kuna Ghana, O daa chaŋla "[[Achimota school]]". Amaa, o daa lan nyɛla ŋun yi Ghana dini daa niŋ ka o ma lan kpuɣi napɔŋ labi [[Egypt]] yuma din gbaai 1980's piligu polo. Samia daa nyɛla ŋun kpuɣi napɔŋ chaŋ London. Ni ka o daa tuɣi o shikuru baŋsim bohimbu shikuru din yuli booni "the School of Oriental and African Studies",University of London, din be United Kingdom la. [[Shikuru]] ŋɔ ni ka o daa deei shɛhira gbaŋ shɛli bɛ ni bɔli, "[[Degree of Bachelor Arabic Studies]]" yuuni 1991. Lala shikuru ŋɔ ni ka o daa lan deei o Master's degree, yuuni 1993.<ref>{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-27|website=web.archive.org}}</ref> == O tuma == Samia Nkrumah daa pili la o Karachi tali banki ni (bank clerk). O daa pili la lala tuma [[Bank of India]] bɔɣu din be London la, yuuni 1984. Din nyaaŋa o mini [[Al-Ahram]] daa lan tum lahabaya sabbu polo,yuuni 1989.<ref>{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-28|website=web.archive.org}}</ref> == Siyaasa tali == == O maŋa maŋa biɛhigu == == Kundivihira == n3o9c8hvtaruglwdum93o8e1m3zu6am 44818 44817 2022-08-28T01:14:12Z Jahinfo 544 Added content wikitext text/x-wiki '''Samia Yaba Christina Nkrumah''' nyɛla bɛ ni dɔɣi so silimin gɔli 23rd,June,1960.<ref name=":0">{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-27|website=web.archive.org}}</ref> O nyɛla siyaasa nira [[Ghana]] tiŋgbani ni, ka lan daanbolo n zaŋ ti "Convention People's Party" (CPP). Bɛ ni daa yɛn niŋ yuuni 2008 jintɔriba piibu, piibu la, o daa nyɛla [[Jomoro]] yaɣili la (Jomoro constituency). Lala kuɣu ŋɔ n daa nyɛ tuuli kuɣu shɛli o ni daa kpaɣiri bo o [[siyaasa]] tali ni. O nyɛla [[Dr.Kwame Nkrumah]] ŋun daa nyɛ Ghana gɔmnanti tuuli la [[bipuɣinbila]] == O piligu (EARLY LIFE) == Bɛ daa dɔɣi o la tiŋa yuli booni [[Aburi]], yuuni 1960. Di bela [[Eastern Region]],Ghana.<ref name=":0" /> Muɣisigu daa nyɛla din daa zaŋ o mini o ma,ni o biɛya nima yihi Ghana tiŋgbani ni, dahinshɛli 1966 "[[military coup]]" din daa yiɣisi Kwame Nkrumah ma ni daa niŋ la. <ref>{{Cite web|title=TheGhanaianJournal.com is for sale|url=https://www.hugedomains.com/domain_profile.cfm?d=TheGhanaianJournal.com|access-date=2022-08-27|website=HugeDomains|language=en}}</ref>Egypty gɔmnanti daa nyɛla ŋun chɛ ka o.mini o daŋ ʒini Egypty tiŋgbani ni.<ref>{{Cite web|last=Wire|first=Pan-african News|date=2007-02-19|title=Pan-African News Wire: Samia Nkrumah Says That Her Father, Dr. Kwame Nkrumah, Wanted to Return to Ghana|url=http://panafricannews.blogspot.com/2007/02/samia-nkrumah-says-that-her-father-dr.html|access-date=2022-08-27|website=Pan-African News Wire}}</ref> Yuuni 1975, o mini o daŋ daa lan nyɛla ban lab'na Ghana, di.ni daa niŋ ka "[[General Acheampong's National Redemption Council government]]" boli ba. O ni daa kuna Ghana, O daa chaŋla "[[Achimota school]]". Amaa, o daa lan nyɛla ŋun yi Ghana dini daa niŋ ka o ma lan kpuɣi napɔŋ labi [[Egypt]] yuma din gbaai 1980's piligu polo. Samia daa nyɛla ŋun kpuɣi napɔŋ chaŋ London. Ni ka o daa tuɣi o shikuru baŋsim bohimbu shikuru din yuli booni "the School of Oriental and African Studies",University of London, din be United Kingdom la. [[Shikuru]] ŋɔ ni ka o daa deei shɛhira gbaŋ shɛli bɛ ni bɔli, "[[Degree of Bachelor Arabic Studies]]" yuuni 1991. Lala shikuru ŋɔ ni ka o daa lan deei o Master's degree, yuuni 1993.<ref>{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-27|website=web.archive.org}}</ref> == O tuma == Samia Nkrumah daa pili la o Karachi tali banki ni (bank clerk). O daa pili la lala tuma [[Bank of India]] bɔɣu din be London la, yuuni 1984. Din nyaaŋa o mini [[Al-Ahram]] daa lan tum lahabaya sabbu polo,yuuni 1989.<ref>{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-28|website=web.archive.org}}</ref> == Siyaasa tali == Sabbu shɛli din sabi yɛrio o yɛltɔɣa ka di zuɣu nyɛ, "the new.Mandela is a woman",Huffington post, buɣisi o ka wuhi o kpaŋ maŋa zaŋ chaŋ Ghana ni gbansabila siyaasa tali polo. == O maŋa maŋa biɛhigu == == Kundivihira == 2f7ace51ye8braslk3hmz74q2aohkoa 44819 44818 2022-08-28T01:17:23Z Jahinfo 544 Added content wikitext text/x-wiki '''Samia Yaba Christina Nkrumah''' nyɛla bɛ ni dɔɣi so silimin gɔli 23rd,June,1960.<ref name=":0">{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-27|website=web.archive.org}}</ref> O nyɛla siyaasa nira [[Ghana]] tiŋgbani ni, ka lan daanbolo n zaŋ ti "Convention People's Party" (CPP). Bɛ ni daa yɛn niŋ yuuni 2008 jintɔriba piibu, piibu la, o daa nyɛla [[Jomoro]] yaɣili la (Jomoro constituency). Lala kuɣu ŋɔ n daa nyɛ tuuli kuɣu shɛli o ni daa kpaɣiri bo o [[siyaasa]] tali ni. O nyɛla [[Dr.Kwame Nkrumah]] ŋun daa nyɛ Ghana gɔmnanti tuuli la [[bipuɣinbila]] == O piligu (EARLY LIFE) == Bɛ daa dɔɣi o la tiŋa yuli booni [[Aburi]], yuuni 1960. Di bela [[Eastern Region]],Ghana.<ref name=":0" /> Muɣisigu daa nyɛla din daa zaŋ o mini o ma,ni o biɛya nima yihi Ghana tiŋgbani ni, dahinshɛli 1966 "[[military coup]]" din daa yiɣisi Kwame Nkrumah ma ni daa niŋ la. <ref>{{Cite web|title=TheGhanaianJournal.com is for sale|url=https://www.hugedomains.com/domain_profile.cfm?d=TheGhanaianJournal.com|access-date=2022-08-27|website=HugeDomains|language=en}}</ref>Egypty gɔmnanti daa nyɛla ŋun chɛ ka o.mini o daŋ ʒini Egypty tiŋgbani ni.<ref>{{Cite web|last=Wire|first=Pan-african News|date=2007-02-19|title=Pan-African News Wire: Samia Nkrumah Says That Her Father, Dr. Kwame Nkrumah, Wanted to Return to Ghana|url=http://panafricannews.blogspot.com/2007/02/samia-nkrumah-says-that-her-father-dr.html|access-date=2022-08-27|website=Pan-African News Wire}}</ref> Yuuni 1975, o mini o daŋ daa lan nyɛla ban lab'na Ghana, di.ni daa niŋ ka "[[General Acheampong's National Redemption Council government]]" boli ba. O ni daa kuna Ghana, O daa chaŋla "[[Achimota school]]". Amaa, o daa lan nyɛla ŋun yi Ghana dini daa niŋ ka o ma lan kpuɣi napɔŋ labi [[Egypt]] yuma din gbaai 1980's piligu polo. Samia daa nyɛla ŋun kpuɣi napɔŋ chaŋ London. Ni ka o daa tuɣi o shikuru baŋsim bohimbu shikuru din yuli booni "the School of Oriental and African Studies",University of London, din be United Kingdom la. [[Shikuru]] ŋɔ ni ka o daa deei shɛhira gbaŋ shɛli bɛ ni bɔli, "[[Degree of Bachelor Arabic Studies]]" yuuni 1991. Lala shikuru ŋɔ ni ka o daa lan deei o Master's degree, yuuni 1993.<ref>{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-27|website=web.archive.org}}</ref> == O tuma == Samia Nkrumah daa pili la o Karachi tali banki ni (bank clerk). O daa pili la lala tuma [[Bank of India]] bɔɣu din be London la, yuuni 1984. Din nyaaŋa o mini [[Al-Ahram]] daa lan tum lahabaya sabbu polo,yuuni 1989.<ref>{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-28|website=web.archive.org}}</ref> == Siyaasa tali == Sabbu shɛli din sabi yɛrio o yɛltɔɣa ka di zuɣu nyɛ, "the new.Mandela is a woman",Huffington post, buɣisi o ka wuhi o kpaŋ maŋa zaŋ chaŋ Ghana ni gbansabila siyaasa tali polo. O nyɛla ban kpa "African must unite" kpamba puuni yino. == O maŋa maŋa biɛhigu == == Kundivihira == a5baiu1tvz7uu849bynsi4fwrgmhvxx 44820 44819 2022-08-28T01:19:13Z Jahinfo 544 Added reference wikitext text/x-wiki '''Samia Yaba Christina Nkrumah''' nyɛla bɛ ni dɔɣi so silimin gɔli 23rd,June,1960.<ref name=":0">{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-27|website=web.archive.org}}</ref> O nyɛla siyaasa nira [[Ghana]] tiŋgbani ni, ka lan daanbolo n zaŋ ti "Convention People's Party" (CPP). Bɛ ni daa yɛn niŋ yuuni 2008 jintɔriba piibu, piibu la, o daa nyɛla [[Jomoro]] yaɣili la (Jomoro constituency). Lala kuɣu ŋɔ n daa nyɛ tuuli kuɣu shɛli o ni daa kpaɣiri bo o [[siyaasa]] tali ni. O nyɛla [[Dr.Kwame Nkrumah]] ŋun daa nyɛ Ghana gɔmnanti tuuli la [[bipuɣinbila]] == O piligu (EARLY LIFE) == Bɛ daa dɔɣi o la tiŋa yuli booni [[Aburi]], yuuni 1960. Di bela [[Eastern Region]],Ghana.<ref name=":0" /> Muɣisigu daa nyɛla din daa zaŋ o mini o ma,ni o biɛya nima yihi Ghana tiŋgbani ni, dahinshɛli 1966 "[[military coup]]" din daa yiɣisi Kwame Nkrumah ma ni daa niŋ la. <ref>{{Cite web|title=TheGhanaianJournal.com is for sale|url=https://www.hugedomains.com/domain_profile.cfm?d=TheGhanaianJournal.com|access-date=2022-08-27|website=HugeDomains|language=en}}</ref>Egypty gɔmnanti daa nyɛla ŋun chɛ ka o.mini o daŋ ʒini Egypty tiŋgbani ni.<ref>{{Cite web|last=Wire|first=Pan-african News|date=2007-02-19|title=Pan-African News Wire: Samia Nkrumah Says That Her Father, Dr. Kwame Nkrumah, Wanted to Return to Ghana|url=http://panafricannews.blogspot.com/2007/02/samia-nkrumah-says-that-her-father-dr.html|access-date=2022-08-27|website=Pan-African News Wire}}</ref> Yuuni 1975, o mini o daŋ daa lan nyɛla ban lab'na Ghana, di.ni daa niŋ ka "[[General Acheampong's National Redemption Council government]]" boli ba. O ni daa kuna Ghana, O daa chaŋla "[[Achimota school]]". Amaa, o daa lan nyɛla ŋun yi Ghana dini daa niŋ ka o ma lan kpuɣi napɔŋ labi [[Egypt]] yuma din gbaai 1980's piligu polo. Samia daa nyɛla ŋun kpuɣi napɔŋ chaŋ London. Ni ka o daa tuɣi o shikuru baŋsim bohimbu shikuru din yuli booni "the School of Oriental and African Studies",University of London, din be United Kingdom la. [[Shikuru]] ŋɔ ni ka o daa deei shɛhira gbaŋ shɛli bɛ ni bɔli, "[[Degree of Bachelor Arabic Studies]]" yuuni 1991. Lala shikuru ŋɔ ni ka o daa lan deei o Master's degree, yuuni 1993.<ref>{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-27|website=web.archive.org}}</ref> == O tuma == Samia Nkrumah daa pili la o Karachi tali banki ni (bank clerk). O daa pili la lala tuma [[Bank of India]] bɔɣu din be London la, yuuni 1984. Din nyaaŋa o mini [[Al-Ahram]] daa lan tum lahabaya sabbu polo,yuuni 1989.<ref>{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-28|website=web.archive.org}}</ref> == Siyaasa tali == Sabbu shɛli din sabi yɛrio o yɛltɔɣa ka di zuɣu nyɛ, "the new.Mandela is a woman",Huffington post, buɣisi o ka wuhi o kpaŋ maŋa zaŋ chaŋ Ghana ni gbansabila siyaasa tali polo. O nyɛla ban kpa "African must unite" kpamba puuni yino.<ref>{{Cite book|last=1909-1972.|first=Nkrumah, Kwame,|url=http://worldcat.org/oclc/951605681|title=Africa must unite|isbn=978-0-901787-03-3|oclc=951605681}}</ref> == O maŋa maŋa biɛhigu == == Kundivihira == qofpd3dblwacchiyu2eh4p8fph92nrv 44821 44820 2022-08-28T01:20:33Z Jahinfo 544 Added reference wikitext text/x-wiki '''Samia Yaba Christina Nkrumah''' nyɛla bɛ ni dɔɣi so silimin gɔli 23rd,June,1960.<ref name=":0">{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-27|website=web.archive.org}}</ref> O nyɛla siyaasa nira [[Ghana]] tiŋgbani ni, ka lan daanbolo n zaŋ ti "Convention People's Party" (CPP). Bɛ ni daa yɛn niŋ yuuni 2008 jintɔriba piibu, piibu la, o daa nyɛla [[Jomoro]] yaɣili la (Jomoro constituency). Lala kuɣu ŋɔ n daa nyɛ tuuli kuɣu shɛli o ni daa kpaɣiri bo o [[siyaasa]] tali ni. O nyɛla [[Dr.Kwame Nkrumah]] ŋun daa nyɛ Ghana gɔmnanti tuuli la [[bipuɣinbila]] == O piligu (EARLY LIFE) == Bɛ daa dɔɣi o la tiŋa yuli booni [[Aburi]], yuuni 1960. Di bela [[Eastern Region]],Ghana.<ref name=":0" /> Muɣisigu daa nyɛla din daa zaŋ o mini o ma,ni o biɛya nima yihi Ghana tiŋgbani ni, dahinshɛli 1966 "[[military coup]]" din daa yiɣisi Kwame Nkrumah ma ni daa niŋ la. <ref>{{Cite web|title=TheGhanaianJournal.com is for sale|url=https://www.hugedomains.com/domain_profile.cfm?d=TheGhanaianJournal.com|access-date=2022-08-27|website=HugeDomains|language=en}}</ref>Egypty gɔmnanti daa nyɛla ŋun chɛ ka o.mini o daŋ ʒini Egypty tiŋgbani ni.<ref>{{Cite web|last=Wire|first=Pan-african News|date=2007-02-19|title=Pan-African News Wire: Samia Nkrumah Says That Her Father, Dr. Kwame Nkrumah, Wanted to Return to Ghana|url=http://panafricannews.blogspot.com/2007/02/samia-nkrumah-says-that-her-father-dr.html|access-date=2022-08-27|website=Pan-African News Wire}}</ref> Yuuni 1975, o mini o daŋ daa lan nyɛla ban lab'na Ghana, di.ni daa niŋ ka "[[General Acheampong's National Redemption Council government]]" boli ba. O ni daa kuna Ghana, O daa chaŋla "[[Achimota school]]". Amaa, o daa lan nyɛla ŋun yi Ghana dini daa niŋ ka o ma lan kpuɣi napɔŋ labi [[Egypt]] yuma din gbaai 1980's piligu polo. Samia daa nyɛla ŋun kpuɣi napɔŋ chaŋ London. Ni ka o daa tuɣi o shikuru baŋsim bohimbu shikuru din yuli booni "the School of Oriental and African Studies",University of London, din be United Kingdom la. [[Shikuru]] ŋɔ ni ka o daa deei shɛhira gbaŋ shɛli bɛ ni bɔli, "[[Degree of Bachelor Arabic Studies]]" yuuni 1991. Lala shikuru ŋɔ ni ka o daa lan deei o Master's degree, yuuni 1993.<ref>{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-27|website=web.archive.org}}</ref> == O tuma == Samia Nkrumah daa pili la o Karachi tali banki ni (bank clerk). O daa pili la lala tuma [[Bank of India]] bɔɣu din be London la, yuuni 1984. Din nyaaŋa o mini [[Al-Ahram]] daa lan tum lahabaya sabbu polo,yuuni 1989.<ref>{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-28|website=web.archive.org}}</ref><ref>{{Citation|title=Africa must unite!|date=2013-06-17|url=http://dx.doi.org/10.4324/9780203713785-36|work=The Atlas of African Affairs|pages=86–87|publisher=Routledge|isbn=978-0-203-71378-5|access-date=2022-08-28}}</ref> == Siyaasa tali == Sabbu shɛli din sabi yɛrio o yɛltɔɣa ka di zuɣu nyɛ, "the new.Mandela is a woman",Huffington post, buɣisi o ka wuhi o kpaŋ maŋa zaŋ chaŋ Ghana ni gbansabila siyaasa tali polo. O nyɛla ban kpa "African must unite" kpamba puuni yino.<ref>{{Cite book|last=1909-1972.|first=Nkrumah, Kwame,|url=http://worldcat.org/oclc/951605681|title=Africa must unite|isbn=978-0-901787-03-3|oclc=951605681}}</ref> == O maŋa maŋa biɛhigu == == Kundivihira == 7m93yx57ibhfpjjxcdu7uvkgv75obqc 44822 44821 2022-08-28T01:29:50Z Jahinfo 544 Added content wikitext text/x-wiki '''Samia Yaba Christina Nkrumah''' nyɛla bɛ ni dɔɣi so silimin gɔli 23rd,June,1960.<ref name=":0">{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-27|website=web.archive.org}}</ref> O nyɛla siyaasa nira [[Ghana]] tiŋgbani ni, ka lan daanbolo n zaŋ ti "Convention People's Party" (CPP). Bɛ ni daa yɛn niŋ yuuni 2008 jintɔriba piibu, piibu la, o daa nyɛla [[Jomoro]] yaɣili la (Jomoro constituency). Lala kuɣu ŋɔ n daa nyɛ tuuli kuɣu shɛli o ni daa kpaɣiri bo o [[siyaasa]] tali ni. O nyɛla [[Dr.Kwame Nkrumah]] ŋun daa nyɛ Ghana gɔmnanti tuuli la [[bipuɣinbila]] == O piligu (EARLY LIFE) == Bɛ daa dɔɣi o la tiŋa yuli booni [[Aburi]], yuuni 1960. Di bela [[Eastern Region]],Ghana.<ref name=":0" /> Muɣisigu daa nyɛla din daa zaŋ o mini o ma,ni o biɛya nima yihi Ghana tiŋgbani ni, dahinshɛli 1966 "[[military coup]]" din daa yiɣisi Kwame Nkrumah ma ni daa niŋ la. <ref>{{Cite web|title=TheGhanaianJournal.com is for sale|url=https://www.hugedomains.com/domain_profile.cfm?d=TheGhanaianJournal.com|access-date=2022-08-27|website=HugeDomains|language=en}}</ref>Egypty gɔmnanti daa nyɛla ŋun chɛ ka o.mini o daŋ ʒini Egypty tiŋgbani ni.<ref>{{Cite web|last=Wire|first=Pan-african News|date=2007-02-19|title=Pan-African News Wire: Samia Nkrumah Says That Her Father, Dr. Kwame Nkrumah, Wanted to Return to Ghana|url=http://panafricannews.blogspot.com/2007/02/samia-nkrumah-says-that-her-father-dr.html|access-date=2022-08-27|website=Pan-African News Wire}}</ref> Yuuni 1975, o mini o daŋ daa lan nyɛla ban lab'na Ghana, di.ni daa niŋ ka "[[General Acheampong's National Redemption Council government]]" boli ba. O ni daa kuna Ghana, O daa chaŋla "[[Achimota school]]". Amaa, o daa lan nyɛla ŋun yi Ghana dini daa niŋ ka o ma lan kpuɣi napɔŋ labi [[Egypt]] yuma din gbaai 1980's piligu polo. Samia daa nyɛla ŋun kpuɣi napɔŋ chaŋ London. Ni ka o daa tuɣi o shikuru baŋsim bohimbu shikuru din yuli booni "the School of Oriental and African Studies",University of London, din be United Kingdom la. [[Shikuru]] ŋɔ ni ka o daa deei shɛhira gbaŋ shɛli bɛ ni bɔli, "[[Degree of Bachelor Arabic Studies]]" yuuni 1991. Lala shikuru ŋɔ ni ka o daa lan deei o Master's degree, yuuni 1993.<ref>{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-27|website=web.archive.org}}</ref> == O tuma == Samia Nkrumah daa pili la o Karachi tali banki ni (bank clerk). O daa pili la lala tuma [[Bank of India]] bɔɣu din be London la, yuuni 1984. Din nyaaŋa o mini [[Al-Ahram]] daa lan tum lahabaya sabbu polo,yuuni 1989.<ref>{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-28|website=web.archive.org}}</ref><ref>{{Citation|title=Africa must unite!|date=2013-06-17|url=http://dx.doi.org/10.4324/9780203713785-36|work=The Atlas of African Affairs|pages=86–87|publisher=Routledge|isbn=978-0-203-71378-5|access-date=2022-08-28}}</ref> == Siyaasa tali == Sabbu shɛli din sabi yɛrio o yɛltɔɣa ka di zuɣu nyɛ, "the new.Mandela is a woman",Huffington post, buɣisi o ka wuhi o kpaŋ maŋa zaŋ chaŋ Ghana ni gbansabila siyaasa tali polo. O nyɛla ban kpa "African must unite" kpamba puuni yino.<ref>{{Cite book|last=1909-1972.|first=Nkrumah, Kwame,|url=http://worldcat.org/oclc/951605681|title=Africa must unite|isbn=978-0-901787-03-3|oclc=951605681}}</ref> Lala "African must unite" ŋɔ niya nyɛla di zaŋ di zaŋ Jilima lan Kwame Nkrumah ni daa mali tiɛhi wɔɣili shɛli zaŋ tabili siyaasa tali biɛhigu chaŋ katiŋa. == O maŋa maŋa biɛhigu == == Kundivihira == is155nhqonl1n83yxj767q9utb05cly 44823 44822 2022-08-28T01:31:14Z Jahinfo 544 Added reference wikitext text/x-wiki '''Samia Yaba Christina Nkrumah''' nyɛla bɛ ni dɔɣi so silimin gɔli 23rd,June,1960.<ref name=":0">{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-27|website=web.archive.org}}</ref> O nyɛla siyaasa nira [[Ghana]] tiŋgbani ni, ka lan daanbolo n zaŋ ti "Convention People's Party" (CPP). Bɛ ni daa yɛn niŋ yuuni 2008 jintɔriba piibu, piibu la, o daa nyɛla [[Jomoro]] yaɣili la (Jomoro constituency). Lala kuɣu ŋɔ n daa nyɛ tuuli kuɣu shɛli o ni daa kpaɣiri bo o [[siyaasa]] tali ni. O nyɛla [[Dr.Kwame Nkrumah]] ŋun daa nyɛ Ghana gɔmnanti tuuli la [[bipuɣinbila]] == O piligu (EARLY LIFE) == Bɛ daa dɔɣi o la tiŋa yuli booni [[Aburi]], yuuni 1960. Di bela [[Eastern Region]],Ghana.<ref name=":0" /> Muɣisigu daa nyɛla din daa zaŋ o mini o ma,ni o biɛya nima yihi Ghana tiŋgbani ni, dahinshɛli 1966 "[[military coup]]" din daa yiɣisi Kwame Nkrumah ma ni daa niŋ la. <ref>{{Cite web|title=TheGhanaianJournal.com is for sale|url=https://www.hugedomains.com/domain_profile.cfm?d=TheGhanaianJournal.com|access-date=2022-08-27|website=HugeDomains|language=en}}</ref>Egypty gɔmnanti daa nyɛla ŋun chɛ ka o.mini o daŋ ʒini Egypty tiŋgbani ni.<ref>{{Cite web|last=Wire|first=Pan-african News|date=2007-02-19|title=Pan-African News Wire: Samia Nkrumah Says That Her Father, Dr. Kwame Nkrumah, Wanted to Return to Ghana|url=http://panafricannews.blogspot.com/2007/02/samia-nkrumah-says-that-her-father-dr.html|access-date=2022-08-27|website=Pan-African News Wire}}</ref> Yuuni 1975, o mini o daŋ daa lan nyɛla ban lab'na Ghana, di.ni daa niŋ ka "[[General Acheampong's National Redemption Council government]]" boli ba. O ni daa kuna Ghana, O daa chaŋla "[[Achimota school]]". Amaa, o daa lan nyɛla ŋun yi Ghana dini daa niŋ ka o ma lan kpuɣi napɔŋ labi [[Egypt]] yuma din gbaai 1980's piligu polo. Samia daa nyɛla ŋun kpuɣi napɔŋ chaŋ London. Ni ka o daa tuɣi o shikuru baŋsim bohimbu shikuru din yuli booni "the School of Oriental and African Studies",University of London, din be United Kingdom la. [[Shikuru]] ŋɔ ni ka o daa deei shɛhira gbaŋ shɛli bɛ ni bɔli, "[[Degree of Bachelor Arabic Studies]]" yuuni 1991. Lala shikuru ŋɔ ni ka o daa lan deei o Master's degree, yuuni 1993.<ref>{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-27|website=web.archive.org}}</ref> == O tuma == Samia Nkrumah daa pili la o Karachi tali banki ni (bank clerk). O daa pili la lala tuma [[Bank of India]] bɔɣu din be London la, yuuni 1984. Din nyaaŋa o mini [[Al-Ahram]] daa lan tum lahabaya sabbu polo,yuuni 1989.<ref>{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-28|website=web.archive.org}}</ref><ref>{{Citation|title=Africa must unite!|date=2013-06-17|url=http://dx.doi.org/10.4324/9780203713785-36|work=The Atlas of African Affairs|pages=86–87|publisher=Routledge|isbn=978-0-203-71378-5|access-date=2022-08-28}}</ref> == Siyaasa tali == Sabbu shɛli din sabi yɛrio o yɛltɔɣa ka di zuɣu nyɛ, "the new.Mandela is a woman",Huffington post, buɣisi o ka wuhi o kpaŋ maŋa zaŋ chaŋ Ghana ni gbansabila siyaasa tali polo. O nyɛla ban kpa "African must unite" kpamba puuni yino.<ref>{{Cite book|last=1909-1972.|first=Nkrumah, Kwame,|url=http://worldcat.org/oclc/951605681|title=Africa must unite|isbn=978-0-901787-03-3|oclc=951605681}}</ref> Lala "African must unite" ŋɔ niya nyɛla di zaŋ di zaŋ Jilima lan Kwame Nkrumah ni daa mali tiɛhi wɔɣili shɛli zaŋ tabili siyaasa tali biɛhigu chaŋ katiŋa.<ref>{{Citation|title=Africa must unite!|date=2013-06-17|url=http://dx.doi.org/10.4324/9780203713785-36|work=The Atlas of African Affairs|pages=86–87|publisher=Routledge|isbn=978-0-203-71378-5|access-date=2022-08-28}}</ref> == O maŋa maŋa biɛhigu == == Kundivihira == 1gxyk8aefqz8y9y31p120h0syf7xvdt 44824 44823 2022-08-28T01:33:28Z Jahinfo 544 Added content wikitext text/x-wiki '''Samia Yaba Christina Nkrumah''' nyɛla bɛ ni dɔɣi so silimin gɔli 23rd,June,1960.<ref name=":0">{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-27|website=web.archive.org}}</ref> O nyɛla siyaasa nira [[Ghana]] tiŋgbani ni, ka lan daanbolo n zaŋ ti "Convention People's Party" (CPP). Bɛ ni daa yɛn niŋ yuuni 2008 jintɔriba piibu, piibu la, o daa nyɛla [[Jomoro]] yaɣili la (Jomoro constituency). Lala kuɣu ŋɔ n daa nyɛ tuuli kuɣu shɛli o ni daa kpaɣiri bo o [[siyaasa]] tali ni. O nyɛla [[Dr.Kwame Nkrumah]] ŋun daa nyɛ Ghana gɔmnanti tuuli la [[bipuɣinbila]] == O piligu (EARLY LIFE) == Bɛ daa dɔɣi o la tiŋa yuli booni [[Aburi]], yuuni 1960. Di bela [[Eastern Region]],Ghana.<ref name=":0" /> Muɣisigu daa nyɛla din daa zaŋ o mini o ma,ni o biɛya nima yihi Ghana tiŋgbani ni, dahinshɛli 1966 "[[military coup]]" din daa yiɣisi Kwame Nkrumah ma ni daa niŋ la. <ref>{{Cite web|title=TheGhanaianJournal.com is for sale|url=https://www.hugedomains.com/domain_profile.cfm?d=TheGhanaianJournal.com|access-date=2022-08-27|website=HugeDomains|language=en}}</ref>Egypty gɔmnanti daa nyɛla ŋun chɛ ka o.mini o daŋ ʒini Egypty tiŋgbani ni.<ref>{{Cite web|last=Wire|first=Pan-african News|date=2007-02-19|title=Pan-African News Wire: Samia Nkrumah Says That Her Father, Dr. Kwame Nkrumah, Wanted to Return to Ghana|url=http://panafricannews.blogspot.com/2007/02/samia-nkrumah-says-that-her-father-dr.html|access-date=2022-08-27|website=Pan-African News Wire}}</ref> Yuuni 1975, o mini o daŋ daa lan nyɛla ban lab'na Ghana, di.ni daa niŋ ka "[[General Acheampong's National Redemption Council government]]" boli ba. O ni daa kuna Ghana, O daa chaŋla "[[Achimota school]]". Amaa, o daa lan nyɛla ŋun yi Ghana dini daa niŋ ka o ma lan kpuɣi napɔŋ labi [[Egypt]] yuma din gbaai 1980's piligu polo. Samia daa nyɛla ŋun kpuɣi napɔŋ chaŋ London. Ni ka o daa tuɣi o shikuru baŋsim bohimbu shikuru din yuli booni "the School of Oriental and African Studies",University of London, din be United Kingdom la. [[Shikuru]] ŋɔ ni ka o daa deei shɛhira gbaŋ shɛli bɛ ni bɔli, "[[Degree of Bachelor Arabic Studies]]" yuuni 1991. Lala shikuru ŋɔ ni ka o daa lan deei o Master's degree, yuuni 1993.<ref>{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-27|website=web.archive.org}}</ref> == O tuma == Samia Nkrumah daa pili la o Karachi tali banki ni (bank clerk). O daa pili la lala tuma [[Bank of India]] bɔɣu din be London la, yuuni 1984. Din nyaaŋa o mini [[Al-Ahram]] daa lan tum lahabaya sabbu polo,yuuni 1989.<ref>{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-28|website=web.archive.org}}</ref><ref>{{Citation|title=Africa must unite!|date=2013-06-17|url=http://dx.doi.org/10.4324/9780203713785-36|work=The Atlas of African Affairs|pages=86–87|publisher=Routledge|isbn=978-0-203-71378-5|access-date=2022-08-28}}</ref> == Siyaasa tali == Sabbu shɛli din sabi yɛrio o yɛltɔɣa ka di zuɣu nyɛ, "the new.Mandela is a woman",Huffington post, buɣisi o ka wuhi o kpaŋ maŋa zaŋ chaŋ Ghana ni gbansabila siyaasa tali polo. O nyɛla ban kpa "African must unite" kpamba puuni yino.<ref>{{Cite book|last=1909-1972.|first=Nkrumah, Kwame,|url=http://worldcat.org/oclc/951605681|title=Africa must unite|isbn=978-0-901787-03-3|oclc=951605681}}</ref> Lala "African must unite" ŋɔ niya nyɛla di zaŋ di zaŋ Jilima lan Kwame Nkrumah ni daa mali tiɛhi wɔɣili shɛli zaŋ tabili siyaasa tali biɛhigu chaŋ katiŋa.<ref>{{Citation|title=Africa must unite!|date=2013-06-17|url=http://dx.doi.org/10.4324/9780203713785-36|work=The Atlas of African Affairs|pages=86–87|publisher=Routledge|isbn=978-0-203-71378-5|access-date=2022-08-28}}</ref> O ni daa pahi lala kpamba ŋɔ ni la zuɣu daa chɛ ka o kpuɣi niya kpe siyaasa tali ni. == O maŋa maŋa biɛhigu == == Kundivihira == d8f78g8jd3c0v0eczow1thvud4w3xr1 44825 44824 2022-08-28T01:35:37Z Jahinfo 544 Added reference wikitext text/x-wiki '''Samia Yaba Christina Nkrumah''' nyɛla bɛ ni dɔɣi so silimin gɔli 23rd,June,1960.<ref name=":0">{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-27|website=web.archive.org}}</ref> O nyɛla siyaasa nira [[Ghana]] tiŋgbani ni, ka lan daanbolo n zaŋ ti "Convention People's Party" (CPP). Bɛ ni daa yɛn niŋ yuuni 2008 jintɔriba piibu, piibu la, o daa nyɛla [[Jomoro]] yaɣili la (Jomoro constituency). Lala kuɣu ŋɔ n daa nyɛ tuuli kuɣu shɛli o ni daa kpaɣiri bo o [[siyaasa]] tali ni. O nyɛla [[Dr.Kwame Nkrumah]] ŋun daa nyɛ Ghana gɔmnanti tuuli la [[bipuɣinbila]] == O piligu (EARLY LIFE) == Bɛ daa dɔɣi o la tiŋa yuli booni [[Aburi]], yuuni 1960. Di bela [[Eastern Region]],Ghana.<ref name=":0" /> Muɣisigu daa nyɛla din daa zaŋ o mini o ma,ni o biɛya nima yihi Ghana tiŋgbani ni, dahinshɛli 1966 "[[military coup]]" din daa yiɣisi Kwame Nkrumah ma ni daa niŋ la. <ref>{{Cite web|title=TheGhanaianJournal.com is for sale|url=https://www.hugedomains.com/domain_profile.cfm?d=TheGhanaianJournal.com|access-date=2022-08-27|website=HugeDomains|language=en}}</ref>Egypty gɔmnanti daa nyɛla ŋun chɛ ka o.mini o daŋ ʒini Egypty tiŋgbani ni.<ref>{{Cite web|last=Wire|first=Pan-african News|date=2007-02-19|title=Pan-African News Wire: Samia Nkrumah Says That Her Father, Dr. Kwame Nkrumah, Wanted to Return to Ghana|url=http://panafricannews.blogspot.com/2007/02/samia-nkrumah-says-that-her-father-dr.html|access-date=2022-08-27|website=Pan-African News Wire}}</ref> Yuuni 1975, o mini o daŋ daa lan nyɛla ban lab'na Ghana, di.ni daa niŋ ka "[[General Acheampong's National Redemption Council government]]" boli ba. O ni daa kuna Ghana, O daa chaŋla "[[Achimota school]]". Amaa, o daa lan nyɛla ŋun yi Ghana dini daa niŋ ka o ma lan kpuɣi napɔŋ labi [[Egypt]] yuma din gbaai 1980's piligu polo. Samia daa nyɛla ŋun kpuɣi napɔŋ chaŋ London. Ni ka o daa tuɣi o shikuru baŋsim bohimbu shikuru din yuli booni "the School of Oriental and African Studies",University of London, din be United Kingdom la. [[Shikuru]] ŋɔ ni ka o daa deei shɛhira gbaŋ shɛli bɛ ni bɔli, "[[Degree of Bachelor Arabic Studies]]" yuuni 1991. Lala shikuru ŋɔ ni ka o daa lan deei o Master's degree, yuuni 1993.<ref>{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-27|website=web.archive.org}}</ref> == O tuma == Samia Nkrumah daa pili la o Karachi tali banki ni (bank clerk). O daa pili la lala tuma [[Bank of India]] bɔɣu din be London la, yuuni 1984. Din nyaaŋa o mini [[Al-Ahram]] daa lan tum lahabaya sabbu polo,yuuni 1989.<ref>{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-28|website=web.archive.org}}</ref><ref>{{Citation|title=Africa must unite!|date=2013-06-17|url=http://dx.doi.org/10.4324/9780203713785-36|work=The Atlas of African Affairs|pages=86–87|publisher=Routledge|isbn=978-0-203-71378-5|access-date=2022-08-28}}</ref> == Siyaasa tali == Sabbu shɛli din sabi yɛrio o yɛltɔɣa ka di zuɣu nyɛ, "the new.Mandela is a woman",Huffington post, buɣisi o ka wuhi o kpaŋ maŋa zaŋ chaŋ Ghana ni gbansabila siyaasa tali polo. O nyɛla ban kpa "African must unite" kpamba puuni yino.<ref>{{Cite book|last=1909-1972.|first=Nkrumah, Kwame,|url=http://worldcat.org/oclc/951605681|title=Africa must unite|isbn=978-0-901787-03-3|oclc=951605681}}</ref> Lala "African must unite" ŋɔ niya nyɛla di zaŋ di zaŋ Jilima lan Kwame Nkrumah ni daa mali tiɛhi wɔɣili shɛli zaŋ tabili siyaasa tali biɛhigu chaŋ katiŋa.<ref>{{Citation|title=Africa must unite!|date=2013-06-17|url=http://dx.doi.org/10.4324/9780203713785-36|work=The Atlas of African Affairs|pages=86–87|publisher=Routledge|isbn=978-0-203-71378-5|access-date=2022-08-28}}</ref> O ni daa pahi lala kpamba ŋɔ ni la zuɣu daa chɛ ka o kpuɣi niya kpe Ghana siyaasa tali ni, ni nimmohi.<ref>{{Citation|title=Candidate Eligibility Laws|url=http://dx.doi.org/10.5040/9781472561169.ch-003|work=Parliamentary Elections, Representation and the Law|publisher=Hart Publishing|access-date=2022-08-28}}</ref> == O maŋa maŋa biɛhigu == == Kundivihira == 5t8bp3ou3caeuk5swu9ta3uqe5ayc0y 44826 44825 2022-08-28T01:37:52Z Jahinfo 544 Added a sub heading wikitext text/x-wiki '''Samia Yaba Christina Nkrumah''' nyɛla bɛ ni dɔɣi so silimin gɔli 23rd,June,1960.<ref name=":0">{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-27|website=web.archive.org}}</ref> O nyɛla siyaasa nira [[Ghana]] tiŋgbani ni, ka lan daanbolo n zaŋ ti "Convention People's Party" (CPP). Bɛ ni daa yɛn niŋ yuuni 2008 jintɔriba piibu, piibu la, o daa nyɛla [[Jomoro]] yaɣili la (Jomoro constituency). Lala kuɣu ŋɔ n daa nyɛ tuuli kuɣu shɛli o ni daa kpaɣiri bo o [[siyaasa]] tali ni. O nyɛla [[Dr.Kwame Nkrumah]] ŋun daa nyɛ Ghana gɔmnanti tuuli la [[bipuɣinbila]] == O piligu (EARLY LIFE) == Bɛ daa dɔɣi o la tiŋa yuli booni [[Aburi]], yuuni 1960. Di bela [[Eastern Region]],Ghana.<ref name=":0" /> Muɣisigu daa nyɛla din daa zaŋ o mini o ma,ni o biɛya nima yihi Ghana tiŋgbani ni, dahinshɛli 1966 "[[military coup]]" din daa yiɣisi Kwame Nkrumah ma ni daa niŋ la. <ref>{{Cite web|title=TheGhanaianJournal.com is for sale|url=https://www.hugedomains.com/domain_profile.cfm?d=TheGhanaianJournal.com|access-date=2022-08-27|website=HugeDomains|language=en}}</ref>Egypty gɔmnanti daa nyɛla ŋun chɛ ka o.mini o daŋ ʒini Egypty tiŋgbani ni.<ref>{{Cite web|last=Wire|first=Pan-african News|date=2007-02-19|title=Pan-African News Wire: Samia Nkrumah Says That Her Father, Dr. Kwame Nkrumah, Wanted to Return to Ghana|url=http://panafricannews.blogspot.com/2007/02/samia-nkrumah-says-that-her-father-dr.html|access-date=2022-08-27|website=Pan-African News Wire}}</ref> Yuuni 1975, o mini o daŋ daa lan nyɛla ban lab'na Ghana, di.ni daa niŋ ka "[[General Acheampong's National Redemption Council government]]" boli ba. O ni daa kuna Ghana, O daa chaŋla "[[Achimota school]]". Amaa, o daa lan nyɛla ŋun yi Ghana dini daa niŋ ka o ma lan kpuɣi napɔŋ labi [[Egypt]] yuma din gbaai 1980's piligu polo. Samia daa nyɛla ŋun kpuɣi napɔŋ chaŋ London. Ni ka o daa tuɣi o shikuru baŋsim bohimbu shikuru din yuli booni "the School of Oriental and African Studies",University of London, din be United Kingdom la. [[Shikuru]] ŋɔ ni ka o daa deei shɛhira gbaŋ shɛli bɛ ni bɔli, "[[Degree of Bachelor Arabic Studies]]" yuuni 1991. Lala shikuru ŋɔ ni ka o daa lan deei o Master's degree, yuuni 1993.<ref>{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-27|website=web.archive.org}}</ref> == O tuma == Samia Nkrumah daa pili la o Karachi tali banki ni (bank clerk). O daa pili la lala tuma [[Bank of India]] bɔɣu din be London la, yuuni 1984. Din nyaaŋa o mini [[Al-Ahram]] daa lan tum lahabaya sabbu polo,yuuni 1989.<ref>{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-28|website=web.archive.org}}</ref><ref>{{Citation|title=Africa must unite!|date=2013-06-17|url=http://dx.doi.org/10.4324/9780203713785-36|work=The Atlas of African Affairs|pages=86–87|publisher=Routledge|isbn=978-0-203-71378-5|access-date=2022-08-28}}</ref> == Siyaasa tali == Sabbu shɛli din sabi yɛrio o yɛltɔɣa ka di zuɣu nyɛ, "the new.Mandela is a woman",Huffington post, buɣisi o ka wuhi o kpaŋ maŋa zaŋ chaŋ Ghana ni gbansabila siyaasa tali polo. O nyɛla ban kpa "African must unite" kpamba puuni yino.<ref>{{Cite book|last=1909-1972.|first=Nkrumah, Kwame,|url=http://worldcat.org/oclc/951605681|title=Africa must unite|isbn=978-0-901787-03-3|oclc=951605681}}</ref> Lala "African must unite" ŋɔ niya nyɛla di zaŋ di zaŋ Jilima lan Kwame Nkrumah ni daa mali tiɛhi wɔɣili shɛli zaŋ tabili siyaasa tali biɛhigu chaŋ katiŋa.<ref>{{Citation|title=Africa must unite!|date=2013-06-17|url=http://dx.doi.org/10.4324/9780203713785-36|work=The Atlas of African Affairs|pages=86–87|publisher=Routledge|isbn=978-0-203-71378-5|access-date=2022-08-28}}</ref> O ni daa pahi lala kpamba ŋɔ ni la zuɣu daa chɛ ka o kpuɣi niya kpe Ghana siyaasa tali ni, ni nimmohi.<ref>{{Citation|title=Candidate Eligibility Laws|url=http://dx.doi.org/10.5040/9781472561169.ch-003|work=Parliamentary Elections, Representation and the Law|publisher=Hart Publishing|access-date=2022-08-28}}</ref> === Jintɔritali === == O maŋa maŋa biɛhigu == == Kundivihira == eyulrk2xjqz9mnw6kj1yhw9rlari7bl 44827 44826 2022-08-28T01:42:42Z Jahinfo 544 Added content wikitext text/x-wiki '''Samia Yaba Christina Nkrumah''' nyɛla bɛ ni dɔɣi so silimin gɔli 23rd,June,1960.<ref name=":0">{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-27|website=web.archive.org}}</ref> O nyɛla siyaasa nira [[Ghana]] tiŋgbani ni, ka lan daanbolo n zaŋ ti "Convention People's Party" (CPP). Bɛ ni daa yɛn niŋ yuuni 2008 jintɔriba piibu, piibu la, o daa nyɛla [[Jomoro]] yaɣili la (Jomoro constituency). Lala kuɣu ŋɔ n daa nyɛ tuuli kuɣu shɛli o ni daa kpaɣiri bo o [[siyaasa]] tali ni. O nyɛla [[Dr.Kwame Nkrumah]] ŋun daa nyɛ Ghana gɔmnanti tuuli la [[bipuɣinbila]] == O piligu (EARLY LIFE) == Bɛ daa dɔɣi o la tiŋa yuli booni [[Aburi]], yuuni 1960. Di bela [[Eastern Region]],Ghana.<ref name=":0" /> Muɣisigu daa nyɛla din daa zaŋ o mini o ma,ni o biɛya nima yihi Ghana tiŋgbani ni, dahinshɛli 1966 "[[military coup]]" din daa yiɣisi Kwame Nkrumah ma ni daa niŋ la. <ref>{{Cite web|title=TheGhanaianJournal.com is for sale|url=https://www.hugedomains.com/domain_profile.cfm?d=TheGhanaianJournal.com|access-date=2022-08-27|website=HugeDomains|language=en}}</ref>Egypty gɔmnanti daa nyɛla ŋun chɛ ka o.mini o daŋ ʒini Egypty tiŋgbani ni.<ref>{{Cite web|last=Wire|first=Pan-african News|date=2007-02-19|title=Pan-African News Wire: Samia Nkrumah Says That Her Father, Dr. Kwame Nkrumah, Wanted to Return to Ghana|url=http://panafricannews.blogspot.com/2007/02/samia-nkrumah-says-that-her-father-dr.html|access-date=2022-08-27|website=Pan-African News Wire}}</ref> Yuuni 1975, o mini o daŋ daa lan nyɛla ban lab'na Ghana, di.ni daa niŋ ka "[[General Acheampong's National Redemption Council government]]" boli ba. O ni daa kuna Ghana, O daa chaŋla "[[Achimota school]]". Amaa, o daa lan nyɛla ŋun yi Ghana dini daa niŋ ka o ma lan kpuɣi napɔŋ labi [[Egypt]] yuma din gbaai 1980's piligu polo. Samia daa nyɛla ŋun kpuɣi napɔŋ chaŋ London. Ni ka o daa tuɣi o shikuru baŋsim bohimbu shikuru din yuli booni "the School of Oriental and African Studies",University of London, din be United Kingdom la. [[Shikuru]] ŋɔ ni ka o daa deei shɛhira gbaŋ shɛli bɛ ni bɔli, "[[Degree of Bachelor Arabic Studies]]" yuuni 1991. Lala shikuru ŋɔ ni ka o daa lan deei o Master's degree, yuuni 1993.<ref>{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-27|website=web.archive.org}}</ref> == O tuma == Samia Nkrumah daa pili la o Karachi tali banki ni (bank clerk). O daa pili la lala tuma [[Bank of India]] bɔɣu din be London la, yuuni 1984. Din nyaaŋa o mini [[Al-Ahram]] daa lan tum lahabaya sabbu polo,yuuni 1989.<ref>{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-28|website=web.archive.org}}</ref><ref>{{Citation|title=Africa must unite!|date=2013-06-17|url=http://dx.doi.org/10.4324/9780203713785-36|work=The Atlas of African Affairs|pages=86–87|publisher=Routledge|isbn=978-0-203-71378-5|access-date=2022-08-28}}</ref> == Siyaasa tali == Sabbu shɛli din sabi yɛrio o yɛltɔɣa ka di zuɣu nyɛ, "the new.Mandela is a woman",Huffington post, buɣisi o ka wuhi o kpaŋ maŋa zaŋ chaŋ Ghana ni gbansabila siyaasa tali polo. O nyɛla ban kpa "African must unite" kpamba puuni yino.<ref>{{Cite book|last=1909-1972.|first=Nkrumah, Kwame,|url=http://worldcat.org/oclc/951605681|title=Africa must unite|isbn=978-0-901787-03-3|oclc=951605681}}</ref> Lala "African must unite" ŋɔ niya nyɛla di zaŋ di zaŋ Jilima lan Kwame Nkrumah ni daa mali tiɛhi wɔɣili shɛli zaŋ tabili siyaasa tali biɛhigu chaŋ katiŋa.<ref>{{Citation|title=Africa must unite!|date=2013-06-17|url=http://dx.doi.org/10.4324/9780203713785-36|work=The Atlas of African Affairs|pages=86–87|publisher=Routledge|isbn=978-0-203-71378-5|access-date=2022-08-28}}</ref> O ni daa pahi lala kpamba ŋɔ ni la zuɣu daa chɛ ka o kpuɣi niya kpe Ghana siyaasa tali ni, ni nimmohi.<ref>{{Citation|title=Candidate Eligibility Laws|url=http://dx.doi.org/10.5040/9781472561169.ch-003|work=Parliamentary Elections, Representation and the Law|publisher=Hart Publishing|access-date=2022-08-28}}</ref> === Jintɔritali === Silimin gɔli December, 2008, o daa nyɛla ŋun yina ti kpaɣiri Jomoro yaɣili jintɔrotali kuɣu la. == O maŋa maŋa biɛhigu == == Kundivihira == ec8mo30pa98im8bkctt34cfj55mikda 44828 44827 2022-08-28T01:48:45Z Jahinfo 544 Added content wikitext text/x-wiki '''Samia Yaba Christina Nkrumah''' nyɛla bɛ ni dɔɣi so silimin gɔli 23rd,June,1960.<ref name=":0">{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-27|website=web.archive.org}}</ref> O nyɛla siyaasa nira [[Ghana]] tiŋgbani ni, ka lan daanbolo n zaŋ ti "Convention People's Party" (CPP). Bɛ ni daa yɛn niŋ yuuni 2008 jintɔriba piibu, piibu la, o daa nyɛla [[Jomoro]] yaɣili la (Jomoro constituency). Lala kuɣu ŋɔ n daa nyɛ tuuli kuɣu shɛli o ni daa kpaɣiri bo o [[siyaasa]] tali ni. O nyɛla [[Dr.Kwame Nkrumah]] ŋun daa nyɛ Ghana gɔmnanti tuuli la [[bipuɣinbila]] == O piligu (EARLY LIFE) == Bɛ daa dɔɣi o la tiŋa yuli booni [[Aburi]], yuuni 1960. Di bela [[Eastern Region]],Ghana.<ref name=":0" /> Muɣisigu daa nyɛla din daa zaŋ o mini o ma,ni o biɛya nima yihi Ghana tiŋgbani ni, dahinshɛli 1966 "[[military coup]]" din daa yiɣisi Kwame Nkrumah ma ni daa niŋ la. <ref>{{Cite web|title=TheGhanaianJournal.com is for sale|url=https://www.hugedomains.com/domain_profile.cfm?d=TheGhanaianJournal.com|access-date=2022-08-27|website=HugeDomains|language=en}}</ref>Egypty gɔmnanti daa nyɛla ŋun chɛ ka o.mini o daŋ ʒini Egypty tiŋgbani ni.<ref>{{Cite web|last=Wire|first=Pan-african News|date=2007-02-19|title=Pan-African News Wire: Samia Nkrumah Says That Her Father, Dr. Kwame Nkrumah, Wanted to Return to Ghana|url=http://panafricannews.blogspot.com/2007/02/samia-nkrumah-says-that-her-father-dr.html|access-date=2022-08-27|website=Pan-African News Wire}}</ref> Yuuni 1975, o mini o daŋ daa lan nyɛla ban lab'na Ghana, di.ni daa niŋ ka "[[General Acheampong's National Redemption Council government]]" boli ba. O ni daa kuna Ghana, O daa chaŋla "[[Achimota school]]". Amaa, o daa lan nyɛla ŋun yi Ghana dini daa niŋ ka o ma lan kpuɣi napɔŋ labi [[Egypt]] yuma din gbaai 1980's piligu polo. Samia daa nyɛla ŋun kpuɣi napɔŋ chaŋ London. Ni ka o daa tuɣi o shikuru baŋsim bohimbu shikuru din yuli booni "the School of Oriental and African Studies",University of London, din be United Kingdom la. [[Shikuru]] ŋɔ ni ka o daa deei shɛhira gbaŋ shɛli bɛ ni bɔli, "[[Degree of Bachelor Arabic Studies]]" yuuni 1991. Lala shikuru ŋɔ ni ka o daa lan deei o Master's degree, yuuni 1993.<ref>{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-27|website=web.archive.org}}</ref> == O tuma == Samia Nkrumah daa pili la o Karachi tali banki ni (bank clerk). O daa pili la lala tuma [[Bank of India]] bɔɣu din be London la, yuuni 1984. Din nyaaŋa o mini [[Al-Ahram]] daa lan tum lahabaya sabbu polo,yuuni 1989.<ref>{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-28|website=web.archive.org}}</ref><ref>{{Citation|title=Africa must unite!|date=2013-06-17|url=http://dx.doi.org/10.4324/9780203713785-36|work=The Atlas of African Affairs|pages=86–87|publisher=Routledge|isbn=978-0-203-71378-5|access-date=2022-08-28}}</ref> == Siyaasa tali == Sabbu shɛli din sabi yɛrio o yɛltɔɣa ka di zuɣu nyɛ, "the new.Mandela is a woman",Huffington post, buɣisi o ka wuhi o kpaŋ maŋa zaŋ chaŋ Ghana ni gbansabila siyaasa tali polo. O nyɛla ban kpa "African must unite" kpamba puuni yino.<ref>{{Cite book|last=1909-1972.|first=Nkrumah, Kwame,|url=http://worldcat.org/oclc/951605681|title=Africa must unite|isbn=978-0-901787-03-3|oclc=951605681}}</ref> Lala "African must unite" ŋɔ niya nyɛla di zaŋ di zaŋ Jilima lan Kwame Nkrumah ni daa mali tiɛhi wɔɣili shɛli zaŋ tabili siyaasa tali biɛhigu chaŋ katiŋa.<ref>{{Citation|title=Africa must unite!|date=2013-06-17|url=http://dx.doi.org/10.4324/9780203713785-36|work=The Atlas of African Affairs|pages=86–87|publisher=Routledge|isbn=978-0-203-71378-5|access-date=2022-08-28}}</ref> O ni daa pahi lala kpamba ŋɔ ni la zuɣu daa chɛ ka o kpuɣi niya kpe Ghana siyaasa tali ni, ni nimmohi.<ref>{{Citation|title=Candidate Eligibility Laws|url=http://dx.doi.org/10.5040/9781472561169.ch-003|work=Parliamentary Elections, Representation and the Law|publisher=Hart Publishing|access-date=2022-08-28}}</ref> === Jintɔritali === Silimin gɔli December, 2008, o daa nyɛla ŋun yina ti kpaɣiri Jomoro yaɣili, Western Region, Ghana jintɔrotali kuɣu la. O daa nyɛla ŋun di nasara Lee Ocran zuɣu, ŋun daa nyɛ lɛm (National Democratic Congress (NDC)) yaɣili ŋun daa su lala kuɣu pɔi ka bɛ naan niŋ lala piibu,piibu la zuɣu. == O maŋa maŋa biɛhigu == == Kundivihira == 5292fqfyare8u259w4rey7w6to8lu6j 44829 44828 2022-08-28T01:52:25Z Jahinfo 544 Added content wikitext text/x-wiki '''Samia Yaba Christina Nkrumah''' nyɛla bɛ ni dɔɣi so silimin gɔli 23rd,June,1960.<ref name=":0">{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-27|website=web.archive.org}}</ref> O nyɛla siyaasa nira [[Ghana]] tiŋgbani ni, ka lan daanbolo n zaŋ ti "Convention People's Party" (CPP). Bɛ ni daa yɛn niŋ yuuni 2008 jintɔriba piibu, piibu la, o daa nyɛla [[Jomoro]] yaɣili la (Jomoro constituency). Lala kuɣu ŋɔ n daa nyɛ tuuli kuɣu shɛli o ni daa kpaɣiri bo o [[siyaasa]] tali ni. O nyɛla [[Dr.Kwame Nkrumah]] ŋun daa nyɛ Ghana gɔmnanti tuuli la [[bipuɣinbila]] == O piligu (EARLY LIFE) == Bɛ daa dɔɣi o la tiŋa yuli booni [[Aburi]], yuuni 1960. Di bela [[Eastern Region]],Ghana.<ref name=":0" /> Muɣisigu daa nyɛla din daa zaŋ o mini o ma,ni o biɛya nima yihi Ghana tiŋgbani ni, dahinshɛli 1966 "[[military coup]]" din daa yiɣisi Kwame Nkrumah ma ni daa niŋ la. <ref>{{Cite web|title=TheGhanaianJournal.com is for sale|url=https://www.hugedomains.com/domain_profile.cfm?d=TheGhanaianJournal.com|access-date=2022-08-27|website=HugeDomains|language=en}}</ref>Egypty gɔmnanti daa nyɛla ŋun chɛ ka o.mini o daŋ ʒini Egypty tiŋgbani ni.<ref>{{Cite web|last=Wire|first=Pan-african News|date=2007-02-19|title=Pan-African News Wire: Samia Nkrumah Says That Her Father, Dr. Kwame Nkrumah, Wanted to Return to Ghana|url=http://panafricannews.blogspot.com/2007/02/samia-nkrumah-says-that-her-father-dr.html|access-date=2022-08-27|website=Pan-African News Wire}}</ref> Yuuni 1975, o mini o daŋ daa lan nyɛla ban lab'na Ghana, di.ni daa niŋ ka "[[General Acheampong's National Redemption Council government]]" boli ba. O ni daa kuna Ghana, O daa chaŋla "[[Achimota school]]". Amaa, o daa lan nyɛla ŋun yi Ghana dini daa niŋ ka o ma lan kpuɣi napɔŋ labi [[Egypt]] yuma din gbaai 1980's piligu polo. Samia daa nyɛla ŋun kpuɣi napɔŋ chaŋ London. Ni ka o daa tuɣi o shikuru baŋsim bohimbu shikuru din yuli booni "the School of Oriental and African Studies",University of London, din be United Kingdom la. [[Shikuru]] ŋɔ ni ka o daa deei shɛhira gbaŋ shɛli bɛ ni bɔli, "[[Degree of Bachelor Arabic Studies]]" yuuni 1991. Lala shikuru ŋɔ ni ka o daa lan deei o Master's degree, yuuni 1993.<ref>{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-27|website=web.archive.org}}</ref> == O tuma == Samia Nkrumah daa pili la o Karachi tali banki ni (bank clerk). O daa pili la lala tuma [[Bank of India]] bɔɣu din be London la, yuuni 1984. Din nyaaŋa o mini [[Al-Ahram]] daa lan tum lahabaya sabbu polo,yuuni 1989.<ref>{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-28|website=web.archive.org}}</ref><ref>{{Citation|title=Africa must unite!|date=2013-06-17|url=http://dx.doi.org/10.4324/9780203713785-36|work=The Atlas of African Affairs|pages=86–87|publisher=Routledge|isbn=978-0-203-71378-5|access-date=2022-08-28}}</ref> == Siyaasa tali == Sabbu shɛli din sabi yɛrio o yɛltɔɣa ka di zuɣu nyɛ, "the new.Mandela is a woman",Huffington post, buɣisi o ka wuhi o kpaŋ maŋa zaŋ chaŋ Ghana ni gbansabila siyaasa tali polo. O nyɛla ban kpa "African must unite" kpamba puuni yino.<ref>{{Cite book|last=1909-1972.|first=Nkrumah, Kwame,|url=http://worldcat.org/oclc/951605681|title=Africa must unite|isbn=978-0-901787-03-3|oclc=951605681}}</ref> Lala "African must unite" ŋɔ niya nyɛla di zaŋ di zaŋ Jilima lan Kwame Nkrumah ni daa mali tiɛhi wɔɣili shɛli zaŋ tabili siyaasa tali biɛhigu chaŋ katiŋa.<ref>{{Citation|title=Africa must unite!|date=2013-06-17|url=http://dx.doi.org/10.4324/9780203713785-36|work=The Atlas of African Affairs|pages=86–87|publisher=Routledge|isbn=978-0-203-71378-5|access-date=2022-08-28}}</ref> O ni daa pahi lala kpamba ŋɔ ni la zuɣu daa chɛ ka o kpuɣi niya kpe Ghana siyaasa tali ni, ni nimmohi.<ref>{{Citation|title=Candidate Eligibility Laws|url=http://dx.doi.org/10.5040/9781472561169.ch-003|work=Parliamentary Elections, Representation and the Law|publisher=Hart Publishing|access-date=2022-08-28}}</ref> === Jintɔritali === Silimin gɔli December, 2008, o daa nyɛla ŋun yina ti kpaɣiri Jomoro yaɣili, Western Region, Ghana jintɔrotali kuɣu la. O daa nyɛla ŋun di nasara Lee Ocran zuɣu, ŋun daa nyɛ lɛm (National Democratic Congress (NDC)) yaɣili ŋun daa su lala kuɣu pɔi ka bɛ naan niŋ lala piibu,piibu la zuɣu. O daa nyɛla dihibu din kalinli daa yiɣisi tuhi kob'si yɔbu,ni kɔbigu ni pisopɔin ni yini (6,571). == O maŋa maŋa biɛhigu == == Kundivihira == bxnen7mbn3w7adv54qiz47zs2d5gm14 44830 44829 2022-08-28T01:56:04Z Jahinfo 544 Added content wikitext text/x-wiki '''Samia Yaba Christina Nkrumah''' nyɛla bɛ ni dɔɣi so silimin gɔli 23rd,June,1960.<ref name=":0">{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-27|website=web.archive.org}}</ref> O nyɛla siyaasa nira [[Ghana]] tiŋgbani ni, ka lan daanbolo n zaŋ ti "Convention People's Party" (CPP). Bɛ ni daa yɛn niŋ yuuni 2008 jintɔriba piibu, piibu la, o daa nyɛla [[Jomoro]] yaɣili la (Jomoro constituency). Lala kuɣu ŋɔ n daa nyɛ tuuli kuɣu shɛli o ni daa kpaɣiri bo o [[siyaasa]] tali ni. O nyɛla [[Dr.Kwame Nkrumah]] ŋun daa nyɛ Ghana gɔmnanti tuuli la [[bipuɣinbila]] == O piligu (EARLY LIFE) == Bɛ daa dɔɣi o la tiŋa yuli booni [[Aburi]], yuuni 1960. Di bela [[Eastern Region]],Ghana.<ref name=":0" /> Muɣisigu daa nyɛla din daa zaŋ o mini o ma,ni o biɛya nima yihi Ghana tiŋgbani ni, dahinshɛli 1966 "[[military coup]]" din daa yiɣisi Kwame Nkrumah ma ni daa niŋ la. <ref>{{Cite web|title=TheGhanaianJournal.com is for sale|url=https://www.hugedomains.com/domain_profile.cfm?d=TheGhanaianJournal.com|access-date=2022-08-27|website=HugeDomains|language=en}}</ref>Egypty gɔmnanti daa nyɛla ŋun chɛ ka o.mini o daŋ ʒini Egypty tiŋgbani ni.<ref>{{Cite web|last=Wire|first=Pan-african News|date=2007-02-19|title=Pan-African News Wire: Samia Nkrumah Says That Her Father, Dr. Kwame Nkrumah, Wanted to Return to Ghana|url=http://panafricannews.blogspot.com/2007/02/samia-nkrumah-says-that-her-father-dr.html|access-date=2022-08-27|website=Pan-African News Wire}}</ref> Yuuni 1975, o mini o daŋ daa lan nyɛla ban lab'na Ghana, di.ni daa niŋ ka "[[General Acheampong's National Redemption Council government]]" boli ba. O ni daa kuna Ghana, O daa chaŋla "[[Achimota school]]". Amaa, o daa lan nyɛla ŋun yi Ghana dini daa niŋ ka o ma lan kpuɣi napɔŋ labi [[Egypt]] yuma din gbaai 1980's piligu polo. Samia daa nyɛla ŋun kpuɣi napɔŋ chaŋ London. Ni ka o daa tuɣi o shikuru baŋsim bohimbu shikuru din yuli booni "the School of Oriental and African Studies",University of London, din be United Kingdom la. [[Shikuru]] ŋɔ ni ka o daa deei shɛhira gbaŋ shɛli bɛ ni bɔli, "[[Degree of Bachelor Arabic Studies]]" yuuni 1991. Lala shikuru ŋɔ ni ka o daa lan deei o Master's degree, yuuni 1993.<ref>{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-27|website=web.archive.org}}</ref> == O tuma == Samia Nkrumah daa pili la o Karachi tali banki ni (bank clerk). O daa pili la lala tuma [[Bank of India]] bɔɣu din be London la, yuuni 1984. Din nyaaŋa o mini [[Al-Ahram]] daa lan tum lahabaya sabbu polo,yuuni 1989.<ref>{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-28|website=web.archive.org}}</ref><ref>{{Citation|title=Africa must unite!|date=2013-06-17|url=http://dx.doi.org/10.4324/9780203713785-36|work=The Atlas of African Affairs|pages=86–87|publisher=Routledge|isbn=978-0-203-71378-5|access-date=2022-08-28}}</ref> == Siyaasa tali == Sabbu shɛli din sabi yɛrio o yɛltɔɣa ka di zuɣu nyɛ, "the new.Mandela is a woman",Huffington post, buɣisi o ka wuhi o kpaŋ maŋa zaŋ chaŋ Ghana ni gbansabila siyaasa tali polo. O nyɛla ban kpa "African must unite" kpamba puuni yino.<ref>{{Cite book|last=1909-1972.|first=Nkrumah, Kwame,|url=http://worldcat.org/oclc/951605681|title=Africa must unite|isbn=978-0-901787-03-3|oclc=951605681}}</ref> Lala "African must unite" ŋɔ niya nyɛla di zaŋ di zaŋ Jilima lan Kwame Nkrumah ni daa mali tiɛhi wɔɣili shɛli zaŋ tabili siyaasa tali biɛhigu chaŋ katiŋa.<ref>{{Citation|title=Africa must unite!|date=2013-06-17|url=http://dx.doi.org/10.4324/9780203713785-36|work=The Atlas of African Affairs|pages=86–87|publisher=Routledge|isbn=978-0-203-71378-5|access-date=2022-08-28}}</ref> O ni daa pahi lala kpamba ŋɔ ni la zuɣu daa chɛ ka o kpuɣi niya kpe Ghana siyaasa tali ni, ni nimmohi.<ref>{{Citation|title=Candidate Eligibility Laws|url=http://dx.doi.org/10.5040/9781472561169.ch-003|work=Parliamentary Elections, Representation and the Law|publisher=Hart Publishing|access-date=2022-08-28}}</ref> === Jintɔritali === Silimin gɔli December, 2008, o daa nyɛla ŋun yina ti kpaɣiri Jomoro yaɣili, Western Region, Ghana jintɔrotali kuɣu la. O daa nyɛla ŋun di nasara Lee Ocran zuɣu, ŋun daa nyɛ lɛm (National Democratic Congress (NDC)) yaɣili ŋun daa su lala kuɣu pɔi ka bɛ naan niŋ lala piibu,piibu la zuɣu. O daa nyɛla dihibu din kalinli daa yiɣisi tuhi kob'si yɔbu,ni kɔbigu ni pisopɔin ni yini (6,571). Kob'gu puuni, vaabu pihi nu polo ka o daa di maa. == O maŋa maŋa biɛhigu == == Kundivihira == akve2s0qkjjbonn07ijo68c18zbqfze 44831 44830 2022-08-28T01:57:54Z Jahinfo 544 Added reference wikitext text/x-wiki '''Samia Yaba Christina Nkrumah''' nyɛla bɛ ni dɔɣi so silimin gɔli 23rd,June,1960.<ref name=":0">{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-27|website=web.archive.org}}</ref> O nyɛla siyaasa nira [[Ghana]] tiŋgbani ni, ka lan daanbolo n zaŋ ti "Convention People's Party" (CPP). Bɛ ni daa yɛn niŋ yuuni 2008 jintɔriba piibu, piibu la, o daa nyɛla [[Jomoro]] yaɣili la (Jomoro constituency). Lala kuɣu ŋɔ n daa nyɛ tuuli kuɣu shɛli o ni daa kpaɣiri bo o [[siyaasa]] tali ni. O nyɛla [[Dr.Kwame Nkrumah]] ŋun daa nyɛ Ghana gɔmnanti tuuli la [[bipuɣinbila]] == O piligu (EARLY LIFE) == Bɛ daa dɔɣi o la tiŋa yuli booni [[Aburi]], yuuni 1960. Di bela [[Eastern Region]],Ghana.<ref name=":0" /> Muɣisigu daa nyɛla din daa zaŋ o mini o ma,ni o biɛya nima yihi Ghana tiŋgbani ni, dahinshɛli 1966 "[[military coup]]" din daa yiɣisi Kwame Nkrumah ma ni daa niŋ la. <ref>{{Cite web|title=TheGhanaianJournal.com is for sale|url=https://www.hugedomains.com/domain_profile.cfm?d=TheGhanaianJournal.com|access-date=2022-08-27|website=HugeDomains|language=en}}</ref>Egypty gɔmnanti daa nyɛla ŋun chɛ ka o.mini o daŋ ʒini Egypty tiŋgbani ni.<ref>{{Cite web|last=Wire|first=Pan-african News|date=2007-02-19|title=Pan-African News Wire: Samia Nkrumah Says That Her Father, Dr. Kwame Nkrumah, Wanted to Return to Ghana|url=http://panafricannews.blogspot.com/2007/02/samia-nkrumah-says-that-her-father-dr.html|access-date=2022-08-27|website=Pan-African News Wire}}</ref> Yuuni 1975, o mini o daŋ daa lan nyɛla ban lab'na Ghana, di.ni daa niŋ ka "[[General Acheampong's National Redemption Council government]]" boli ba. O ni daa kuna Ghana, O daa chaŋla "[[Achimota school]]". Amaa, o daa lan nyɛla ŋun yi Ghana dini daa niŋ ka o ma lan kpuɣi napɔŋ labi [[Egypt]] yuma din gbaai 1980's piligu polo. Samia daa nyɛla ŋun kpuɣi napɔŋ chaŋ London. Ni ka o daa tuɣi o shikuru baŋsim bohimbu shikuru din yuli booni "the School of Oriental and African Studies",University of London, din be United Kingdom la. [[Shikuru]] ŋɔ ni ka o daa deei shɛhira gbaŋ shɛli bɛ ni bɔli, "[[Degree of Bachelor Arabic Studies]]" yuuni 1991. Lala shikuru ŋɔ ni ka o daa lan deei o Master's degree, yuuni 1993.<ref>{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-27|website=web.archive.org}}</ref> == O tuma == Samia Nkrumah daa pili la o Karachi tali banki ni (bank clerk). O daa pili la lala tuma [[Bank of India]] bɔɣu din be London la, yuuni 1984. Din nyaaŋa o mini [[Al-Ahram]] daa lan tum lahabaya sabbu polo,yuuni 1989.<ref>{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-28|website=web.archive.org}}</ref><ref>{{Citation|title=Africa must unite!|date=2013-06-17|url=http://dx.doi.org/10.4324/9780203713785-36|work=The Atlas of African Affairs|pages=86–87|publisher=Routledge|isbn=978-0-203-71378-5|access-date=2022-08-28}}</ref> == Siyaasa tali == Sabbu shɛli din sabi yɛrio o yɛltɔɣa ka di zuɣu nyɛ, "the new.Mandela is a woman",Huffington post, buɣisi o ka wuhi o kpaŋ maŋa zaŋ chaŋ Ghana ni gbansabila siyaasa tali polo. O nyɛla ban kpa "African must unite" kpamba puuni yino.<ref>{{Cite book|last=1909-1972.|first=Nkrumah, Kwame,|url=http://worldcat.org/oclc/951605681|title=Africa must unite|isbn=978-0-901787-03-3|oclc=951605681}}</ref> Lala "African must unite" ŋɔ niya nyɛla di zaŋ di zaŋ Jilima lan Kwame Nkrumah ni daa mali tiɛhi wɔɣili shɛli zaŋ tabili siyaasa tali biɛhigu chaŋ katiŋa.<ref>{{Citation|title=Africa must unite!|date=2013-06-17|url=http://dx.doi.org/10.4324/9780203713785-36|work=The Atlas of African Affairs|pages=86–87|publisher=Routledge|isbn=978-0-203-71378-5|access-date=2022-08-28}}</ref> O ni daa pahi lala kpamba ŋɔ ni la zuɣu daa chɛ ka o kpuɣi niya kpe Ghana siyaasa tali ni, ni nimmohi.<ref>{{Citation|title=Candidate Eligibility Laws|url=http://dx.doi.org/10.5040/9781472561169.ch-003|work=Parliamentary Elections, Representation and the Law|publisher=Hart Publishing|access-date=2022-08-28}}</ref> === Jintɔritali === Silimin gɔli December, 2008, o daa nyɛla ŋun yina ti kpaɣiri Jomoro yaɣili, Western Region, Ghana jintɔrotali kuɣu la. O daa nyɛla ŋun di nasara Lee Ocran zuɣu, ŋun daa nyɛ lɛm (National Democratic Congress (NDC)) yaɣili ŋun daa su lala kuɣu pɔi ka bɛ naan niŋ lala piibu,piibu la zuɣu. O daa nyɛla dihibu din kalinli daa yiɣisi tuhi kob'si yɔbu,ni kɔbigu ni pisopɔin ni yini (6,571). Kob'gu puuni, vaabu pihi nu polo ka o daa di maa.<ref>{{Cite journal|last=Mensah|first=Christopher|last2=Akyeampong|first2=Oheneba A|last3=Antwi|first3=Kwabena Barima|date=2013-04-16|title=Residents’ Perception of Impacts of Amansuri Conservation and Integrated Development Project (ACID) in Jomoro District, Western Region, Ghana|url=http://dx.doi.org/10.5539/jsd.v6n5p73|journal=Journal of Sustainable Development|volume=6|issue=5|doi=10.5539/jsd.v6n5p73|issn=1913-9071}}</ref> == O maŋa maŋa biɛhigu == == Kundivihira == f2935l8stkj070vti6abi8kygojeaox 44832 44831 2022-08-28T01:59:38Z Jahinfo 544 Added reference wikitext text/x-wiki '''Samia Yaba Christina Nkrumah''' nyɛla bɛ ni dɔɣi so silimin gɔli 23rd,June,1960.<ref name=":0">{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-27|website=web.archive.org}}</ref> O nyɛla siyaasa nira [[Ghana]] tiŋgbani ni, ka lan daanbolo n zaŋ ti "Convention People's Party" (CPP). Bɛ ni daa yɛn niŋ yuuni 2008 jintɔriba piibu, piibu la, o daa nyɛla [[Jomoro]] yaɣili la (Jomoro constituency). Lala kuɣu ŋɔ n daa nyɛ tuuli kuɣu shɛli o ni daa kpaɣiri bo o [[siyaasa]] tali ni. O nyɛla [[Dr.Kwame Nkrumah]] ŋun daa nyɛ Ghana gɔmnanti tuuli la [[bipuɣinbila]] == O piligu (EARLY LIFE) == Bɛ daa dɔɣi o la tiŋa yuli booni [[Aburi]], yuuni 1960. Di bela [[Eastern Region]],Ghana.<ref name=":0" /> Muɣisigu daa nyɛla din daa zaŋ o mini o ma,ni o biɛya nima yihi Ghana tiŋgbani ni, dahinshɛli 1966 "[[military coup]]" din daa yiɣisi Kwame Nkrumah ma ni daa niŋ la. <ref>{{Cite web|title=TheGhanaianJournal.com is for sale|url=https://www.hugedomains.com/domain_profile.cfm?d=TheGhanaianJournal.com|access-date=2022-08-27|website=HugeDomains|language=en}}</ref>Egypty gɔmnanti daa nyɛla ŋun chɛ ka o.mini o daŋ ʒini Egypty tiŋgbani ni.<ref>{{Cite web|last=Wire|first=Pan-african News|date=2007-02-19|title=Pan-African News Wire: Samia Nkrumah Says That Her Father, Dr. Kwame Nkrumah, Wanted to Return to Ghana|url=http://panafricannews.blogspot.com/2007/02/samia-nkrumah-says-that-her-father-dr.html|access-date=2022-08-27|website=Pan-African News Wire}}</ref> Yuuni 1975, o mini o daŋ daa lan nyɛla ban lab'na Ghana, di.ni daa niŋ ka "[[General Acheampong's National Redemption Council government]]" boli ba. O ni daa kuna Ghana, O daa chaŋla "[[Achimota school]]". Amaa, o daa lan nyɛla ŋun yi Ghana dini daa niŋ ka o ma lan kpuɣi napɔŋ labi [[Egypt]] yuma din gbaai 1980's piligu polo. Samia daa nyɛla ŋun kpuɣi napɔŋ chaŋ London. Ni ka o daa tuɣi o shikuru baŋsim bohimbu shikuru din yuli booni "the School of Oriental and African Studies",University of London, din be United Kingdom la. [[Shikuru]] ŋɔ ni ka o daa deei shɛhira gbaŋ shɛli bɛ ni bɔli, "[[Degree of Bachelor Arabic Studies]]" yuuni 1991. Lala shikuru ŋɔ ni ka o daa lan deei o Master's degree, yuuni 1993.<ref>{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-27|website=web.archive.org}}</ref> == O tuma == Samia Nkrumah daa pili la o Karachi tali banki ni (bank clerk). O daa pili la lala tuma [[Bank of India]] bɔɣu din be London la, yuuni 1984. Din nyaaŋa o mini [[Al-Ahram]] daa lan tum lahabaya sabbu polo,yuuni 1989.<ref>{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-28|website=web.archive.org}}</ref><ref>{{Citation|title=Africa must unite!|date=2013-06-17|url=http://dx.doi.org/10.4324/9780203713785-36|work=The Atlas of African Affairs|pages=86–87|publisher=Routledge|isbn=978-0-203-71378-5|access-date=2022-08-28}}</ref> == Siyaasa tali == Sabbu shɛli din sabi yɛrio o yɛltɔɣa ka di zuɣu nyɛ, "the new.Mandela is a woman",Huffington post, buɣisi o ka wuhi o kpaŋ maŋa zaŋ chaŋ Ghana ni gbansabila siyaasa tali polo. O nyɛla ban kpa "African must unite" kpamba puuni yino.<ref>{{Cite book|last=1909-1972.|first=Nkrumah, Kwame,|url=http://worldcat.org/oclc/951605681|title=Africa must unite|isbn=978-0-901787-03-3|oclc=951605681}}</ref> Lala "African must unite" ŋɔ niya nyɛla di zaŋ di zaŋ Jilima lan Kwame Nkrumah ni daa mali tiɛhi wɔɣili shɛli zaŋ tabili siyaasa tali biɛhigu chaŋ katiŋa.<ref>{{Citation|title=Africa must unite!|date=2013-06-17|url=http://dx.doi.org/10.4324/9780203713785-36|work=The Atlas of African Affairs|pages=86–87|publisher=Routledge|isbn=978-0-203-71378-5|access-date=2022-08-28}}</ref> O ni daa pahi lala kpamba ŋɔ ni la zuɣu daa chɛ ka o kpuɣi niya kpe Ghana siyaasa tali ni, ni nimmohi.<ref>{{Citation|title=Candidate Eligibility Laws|url=http://dx.doi.org/10.5040/9781472561169.ch-003|work=Parliamentary Elections, Representation and the Law|publisher=Hart Publishing|access-date=2022-08-28}}</ref> === Jintɔritali === Silimin gɔli December, 2008, o daa nyɛla ŋun yina ti kpaɣiri Jomoro yaɣili, Western Region, Ghana jintɔrotali kuɣu la. O daa nyɛla ŋun di nasara Lee Ocran zuɣu, ŋun daa nyɛ lɛm (National Democratic Congress (NDC)) yaɣili ŋun daa su lala kuɣu pɔi ka bɛ naan niŋ lala piibu,piibu la zuɣu. O daa nyɛla dihibu din kalinli daa yiɣisi tuhi kob'si yɔbu,ni kɔbigu ni pisopɔin ni yini (6,571). Kob'gu puuni, vaabu pihi nu polo ka o daa di maa.<ref>{{Cite journal|last=Mensah|first=Christopher|last2=Akyeampong|first2=Oheneba A|last3=Antwi|first3=Kwabena Barima|date=2013-04-16|title=Residents’ Perception of Impacts of Amansuri Conservation and Integrated Development Project (ACID) in Jomoro District, Western Region, Ghana|url=http://dx.doi.org/10.5539/jsd.v6n5p73|journal=Journal of Sustainable Development|volume=6|issue=5|doi=10.5539/jsd.v6n5p73|issn=1913-9071}}</ref><ref>{{Cite journal|date=2017-02-15|title=Jakarta gubernatorial poll turns into tight race|url=http://dx.doi.org/10.1108/oxan-es217992|journal=Emerald Expert Briefings|doi=10.1108/oxan-es217992|issn=2633-304X}}</ref> == O maŋa maŋa biɛhigu == == Kundivihira == 4sojynzu4hl19b4hcv91a9cgwj6px8k 44833 44832 2022-08-28T02:05:54Z Jahinfo 544 Added content wikitext text/x-wiki '''Samia Yaba Christina Nkrumah''' nyɛla bɛ ni dɔɣi so silimin gɔli 23rd,June,1960.<ref name=":0">{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-27|website=web.archive.org}}</ref> O nyɛla siyaasa nira [[Ghana]] tiŋgbani ni, ka lan daanbolo n zaŋ ti "Convention People's Party" (CPP). Bɛ ni daa yɛn niŋ yuuni 2008 jintɔriba piibu, piibu la, o daa nyɛla [[Jomoro]] yaɣili la (Jomoro constituency). Lala kuɣu ŋɔ n daa nyɛ tuuli kuɣu shɛli o ni daa kpaɣiri bo o [[siyaasa]] tali ni. O nyɛla [[Dr.Kwame Nkrumah]] ŋun daa nyɛ Ghana gɔmnanti tuuli la [[bipuɣinbila]] == O piligu (EARLY LIFE) == Bɛ daa dɔɣi o la tiŋa yuli booni [[Aburi]], yuuni 1960. Di bela [[Eastern Region]],Ghana.<ref name=":0" /> Muɣisigu daa nyɛla din daa zaŋ o mini o ma,ni o biɛya nima yihi Ghana tiŋgbani ni, dahinshɛli 1966 "[[military coup]]" din daa yiɣisi Kwame Nkrumah ma ni daa niŋ la. <ref>{{Cite web|title=TheGhanaianJournal.com is for sale|url=https://www.hugedomains.com/domain_profile.cfm?d=TheGhanaianJournal.com|access-date=2022-08-27|website=HugeDomains|language=en}}</ref>Egypty gɔmnanti daa nyɛla ŋun chɛ ka o.mini o daŋ ʒini Egypty tiŋgbani ni.<ref>{{Cite web|last=Wire|first=Pan-african News|date=2007-02-19|title=Pan-African News Wire: Samia Nkrumah Says That Her Father, Dr. Kwame Nkrumah, Wanted to Return to Ghana|url=http://panafricannews.blogspot.com/2007/02/samia-nkrumah-says-that-her-father-dr.html|access-date=2022-08-27|website=Pan-African News Wire}}</ref> Yuuni 1975, o mini o daŋ daa lan nyɛla ban lab'na Ghana, di.ni daa niŋ ka "[[General Acheampong's National Redemption Council government]]" boli ba. O ni daa kuna Ghana, O daa chaŋla "[[Achimota school]]". Amaa, o daa lan nyɛla ŋun yi Ghana dini daa niŋ ka o ma lan kpuɣi napɔŋ labi [[Egypt]] yuma din gbaai 1980's piligu polo. Samia daa nyɛla ŋun kpuɣi napɔŋ chaŋ London. Ni ka o daa tuɣi o shikuru baŋsim bohimbu shikuru din yuli booni "the School of Oriental and African Studies",University of London, din be United Kingdom la. [[Shikuru]] ŋɔ ni ka o daa deei shɛhira gbaŋ shɛli bɛ ni bɔli, "[[Degree of Bachelor Arabic Studies]]" yuuni 1991. Lala shikuru ŋɔ ni ka o daa lan deei o Master's degree, yuuni 1993.<ref>{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-27|website=web.archive.org}}</ref> == O tuma == Samia Nkrumah daa pili la o Karachi tali banki ni (bank clerk). O daa pili la lala tuma [[Bank of India]] bɔɣu din be London la, yuuni 1984. Din nyaaŋa o mini [[Al-Ahram]] daa lan tum lahabaya sabbu polo,yuuni 1989.<ref>{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-28|website=web.archive.org}}</ref><ref>{{Citation|title=Africa must unite!|date=2013-06-17|url=http://dx.doi.org/10.4324/9780203713785-36|work=The Atlas of African Affairs|pages=86–87|publisher=Routledge|isbn=978-0-203-71378-5|access-date=2022-08-28}}</ref> == Siyaasa tali == Sabbu shɛli din sabi yɛrio o yɛltɔɣa ka di zuɣu nyɛ, "the new.Mandela is a woman",Huffington post, buɣisi o ka wuhi o kpaŋ maŋa zaŋ chaŋ Ghana ni gbansabila siyaasa tali polo. O nyɛla ban kpa "African must unite" kpamba puuni yino.<ref>{{Cite book|last=1909-1972.|first=Nkrumah, Kwame,|url=http://worldcat.org/oclc/951605681|title=Africa must unite|isbn=978-0-901787-03-3|oclc=951605681}}</ref> Lala "African must unite" ŋɔ niya nyɛla di zaŋ di zaŋ Jilima lan Kwame Nkrumah ni daa mali tiɛhi wɔɣili shɛli zaŋ tabili siyaasa tali biɛhigu chaŋ katiŋa.<ref>{{Citation|title=Africa must unite!|date=2013-06-17|url=http://dx.doi.org/10.4324/9780203713785-36|work=The Atlas of African Affairs|pages=86–87|publisher=Routledge|isbn=978-0-203-71378-5|access-date=2022-08-28}}</ref> O ni daa pahi lala kpamba ŋɔ ni la zuɣu daa chɛ ka o kpuɣi niya kpe Ghana siyaasa tali ni, ni nimmohi.<ref>{{Citation|title=Candidate Eligibility Laws|url=http://dx.doi.org/10.5040/9781472561169.ch-003|work=Parliamentary Elections, Representation and the Law|publisher=Hart Publishing|access-date=2022-08-28}}</ref> === Jintɔritali === Silimin gɔli December, 2008, o daa nyɛla ŋun yina ti kpaɣiri Jomoro yaɣili, Western Region, Ghana jintɔrotali kuɣu la. O daa nyɛla ŋun di nasara Lee Ocran zuɣu, ŋun daa nyɛ lɛm (National Democratic Congress (NDC)) yaɣili ŋun daa su lala kuɣu pɔi ka bɛ naan niŋ lala piibu,piibu la zuɣu. O daa nyɛla dihibu din kalinli daa yiɣisi tuhi kob'si yɔbu,ni kɔbigu ni pisopɔin ni yini (6,571). Kob'gu puuni, vaabu pihi nu polo ka o daa di maa.<ref>{{Cite journal|last=Mensah|first=Christopher|last2=Akyeampong|first2=Oheneba A|last3=Antwi|first3=Kwabena Barima|date=2013-04-16|title=Residents’ Perception of Impacts of Amansuri Conservation and Integrated Development Project (ACID) in Jomoro District, Western Region, Ghana|url=http://dx.doi.org/10.5539/jsd.v6n5p73|journal=Journal of Sustainable Development|volume=6|issue=5|doi=10.5539/jsd.v6n5p73|issn=1913-9071}}</ref><ref>{{Cite journal|date=2017-02-15|title=Jakarta gubernatorial poll turns into tight race|url=http://dx.doi.org/10.1108/oxan-es217992|journal=Emerald Expert Briefings|doi=10.1108/oxan-es217992|issn=2633-304X}}</ref> O ko n daa nyɛ CPP jintɔra ,di zuɣu di daa ʒila o zaŋ o maŋa pahi NDC nima zuɣu (Ban daa galisi jina duu bee NPP (ban daa pɔri jina duu). == O maŋa maŋa biɛhigu == == Kundivihira == 1lhu3ktj0ivw6w8vd030p7j82eid5x6 44834 44833 2022-08-28T02:08:20Z Jahinfo 544 Added reference wikitext text/x-wiki '''Samia Yaba Christina Nkrumah''' nyɛla bɛ ni dɔɣi so silimin gɔli 23rd,June,1960.<ref name=":0">{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-27|website=web.archive.org}}</ref> O nyɛla siyaasa nira [[Ghana]] tiŋgbani ni, ka lan daanbolo n zaŋ ti "Convention People's Party" (CPP). Bɛ ni daa yɛn niŋ yuuni 2008 jintɔriba piibu, piibu la, o daa nyɛla [[Jomoro]] yaɣili la (Jomoro constituency). Lala kuɣu ŋɔ n daa nyɛ tuuli kuɣu shɛli o ni daa kpaɣiri bo o [[siyaasa]] tali ni. O nyɛla [[Dr.Kwame Nkrumah]] ŋun daa nyɛ Ghana gɔmnanti tuuli la [[bipuɣinbila]] == O piligu (EARLY LIFE) == Bɛ daa dɔɣi o la tiŋa yuli booni [[Aburi]], yuuni 1960. Di bela [[Eastern Region]],Ghana.<ref name=":0" /> Muɣisigu daa nyɛla din daa zaŋ o mini o ma,ni o biɛya nima yihi Ghana tiŋgbani ni, dahinshɛli 1966 "[[military coup]]" din daa yiɣisi Kwame Nkrumah ma ni daa niŋ la. <ref>{{Cite web|title=TheGhanaianJournal.com is for sale|url=https://www.hugedomains.com/domain_profile.cfm?d=TheGhanaianJournal.com|access-date=2022-08-27|website=HugeDomains|language=en}}</ref>Egypty gɔmnanti daa nyɛla ŋun chɛ ka o.mini o daŋ ʒini Egypty tiŋgbani ni.<ref>{{Cite web|last=Wire|first=Pan-african News|date=2007-02-19|title=Pan-African News Wire: Samia Nkrumah Says That Her Father, Dr. Kwame Nkrumah, Wanted to Return to Ghana|url=http://panafricannews.blogspot.com/2007/02/samia-nkrumah-says-that-her-father-dr.html|access-date=2022-08-27|website=Pan-African News Wire}}</ref> Yuuni 1975, o mini o daŋ daa lan nyɛla ban lab'na Ghana, di.ni daa niŋ ka "[[General Acheampong's National Redemption Council government]]" boli ba. O ni daa kuna Ghana, O daa chaŋla "[[Achimota school]]". Amaa, o daa lan nyɛla ŋun yi Ghana dini daa niŋ ka o ma lan kpuɣi napɔŋ labi [[Egypt]] yuma din gbaai 1980's piligu polo. Samia daa nyɛla ŋun kpuɣi napɔŋ chaŋ London. Ni ka o daa tuɣi o shikuru baŋsim bohimbu shikuru din yuli booni "the School of Oriental and African Studies",University of London, din be United Kingdom la. [[Shikuru]] ŋɔ ni ka o daa deei shɛhira gbaŋ shɛli bɛ ni bɔli, "[[Degree of Bachelor Arabic Studies]]" yuuni 1991. Lala shikuru ŋɔ ni ka o daa lan deei o Master's degree, yuuni 1993.<ref>{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-27|website=web.archive.org}}</ref> == O tuma == Samia Nkrumah daa pili la o Karachi tali banki ni (bank clerk). O daa pili la lala tuma [[Bank of India]] bɔɣu din be London la, yuuni 1984. Din nyaaŋa o mini [[Al-Ahram]] daa lan tum lahabaya sabbu polo,yuuni 1989.<ref>{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-28|website=web.archive.org}}</ref><ref>{{Citation|title=Africa must unite!|date=2013-06-17|url=http://dx.doi.org/10.4324/9780203713785-36|work=The Atlas of African Affairs|pages=86–87|publisher=Routledge|isbn=978-0-203-71378-5|access-date=2022-08-28}}</ref> == Siyaasa tali == Sabbu shɛli din sabi yɛrio o yɛltɔɣa ka di zuɣu nyɛ, "the new.Mandela is a woman",Huffington post, buɣisi o ka wuhi o kpaŋ maŋa zaŋ chaŋ Ghana ni gbansabila siyaasa tali polo. O nyɛla ban kpa "African must unite" kpamba puuni yino.<ref>{{Cite book|last=1909-1972.|first=Nkrumah, Kwame,|url=http://worldcat.org/oclc/951605681|title=Africa must unite|isbn=978-0-901787-03-3|oclc=951605681}}</ref> Lala "African must unite" ŋɔ niya nyɛla di zaŋ di zaŋ Jilima lan Kwame Nkrumah ni daa mali tiɛhi wɔɣili shɛli zaŋ tabili siyaasa tali biɛhigu chaŋ katiŋa.<ref>{{Citation|title=Africa must unite!|date=2013-06-17|url=http://dx.doi.org/10.4324/9780203713785-36|work=The Atlas of African Affairs|pages=86–87|publisher=Routledge|isbn=978-0-203-71378-5|access-date=2022-08-28}}</ref> O ni daa pahi lala kpamba ŋɔ ni la zuɣu daa chɛ ka o kpuɣi niya kpe Ghana siyaasa tali ni, ni nimmohi.<ref>{{Citation|title=Candidate Eligibility Laws|url=http://dx.doi.org/10.5040/9781472561169.ch-003|work=Parliamentary Elections, Representation and the Law|publisher=Hart Publishing|access-date=2022-08-28}}</ref> === Jintɔritali === Silimin gɔli December, 2008, o daa nyɛla ŋun yina ti kpaɣiri Jomoro yaɣili, Western Region, Ghana jintɔrotali kuɣu la. O daa nyɛla ŋun di nasara Lee Ocran zuɣu, ŋun daa nyɛ lɛm (National Democratic Congress (NDC)) yaɣili ŋun daa su lala kuɣu pɔi ka bɛ naan niŋ lala piibu,piibu la zuɣu. O daa nyɛla dihibu din kalinli daa yiɣisi tuhi kob'si yɔbu,ni kɔbigu ni pisopɔin ni yini (6,571). Kob'gu puuni, vaabu pihi nu polo ka o daa di maa.<ref>{{Cite journal|last=Mensah|first=Christopher|last2=Akyeampong|first2=Oheneba A|last3=Antwi|first3=Kwabena Barima|date=2013-04-16|title=Residents’ Perception of Impacts of Amansuri Conservation and Integrated Development Project (ACID) in Jomoro District, Western Region, Ghana|url=http://dx.doi.org/10.5539/jsd.v6n5p73|journal=Journal of Sustainable Development|volume=6|issue=5|doi=10.5539/jsd.v6n5p73|issn=1913-9071}}</ref><ref>{{Cite journal|date=2017-02-15|title=Jakarta gubernatorial poll turns into tight race|url=http://dx.doi.org/10.1108/oxan-es217992|journal=Emerald Expert Briefings|doi=10.1108/oxan-es217992|issn=2633-304X}}</ref> O ko n daa nyɛ CPP jintɔra ,di zuɣu di daa ʒila o zaŋ o maŋa pahi NDC nima zuɣu (Ban daa galisi jina duu bee NPP (ban daa pɔri jina duu).<ref>{{Citation|last=Labidi|first=Samia|title=Faces of Janus: The Arab-Muslim Community in France and the Battle for Its Future|date=2010|url=http://dx.doi.org/10.1057/9780230106031_7|work=The Other Muslims|pages=107–122|place=New York|publisher=Palgrave Macmillan US|isbn=978-0-230-62188-6|access-date=2022-08-28}}</ref> == O maŋa maŋa biɛhigu == == Kundivihira == h9ywlqh29s242q9b94bezp7rq9d9sc1 44835 44834 2022-08-28T02:09:45Z Jahinfo 544 Added reference wikitext text/x-wiki '''Samia Yaba Christina Nkrumah''' nyɛla bɛ ni dɔɣi so silimin gɔli 23rd,June,1960.<ref name=":0">{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-27|website=web.archive.org}}</ref> O nyɛla siyaasa nira [[Ghana]] tiŋgbani ni, ka lan daanbolo n zaŋ ti "Convention People's Party" (CPP). Bɛ ni daa yɛn niŋ yuuni 2008 jintɔriba piibu, piibu la, o daa nyɛla [[Jomoro]] yaɣili la (Jomoro constituency). Lala kuɣu ŋɔ n daa nyɛ tuuli kuɣu shɛli o ni daa kpaɣiri bo o [[siyaasa]] tali ni. O nyɛla [[Dr.Kwame Nkrumah]] ŋun daa nyɛ Ghana gɔmnanti tuuli la [[bipuɣinbila]] == O piligu (EARLY LIFE) == Bɛ daa dɔɣi o la tiŋa yuli booni [[Aburi]], yuuni 1960. Di bela [[Eastern Region]],Ghana.<ref name=":0" /> Muɣisigu daa nyɛla din daa zaŋ o mini o ma,ni o biɛya nima yihi Ghana tiŋgbani ni, dahinshɛli 1966 "[[military coup]]" din daa yiɣisi Kwame Nkrumah ma ni daa niŋ la. <ref>{{Cite web|title=TheGhanaianJournal.com is for sale|url=https://www.hugedomains.com/domain_profile.cfm?d=TheGhanaianJournal.com|access-date=2022-08-27|website=HugeDomains|language=en}}</ref>Egypty gɔmnanti daa nyɛla ŋun chɛ ka o.mini o daŋ ʒini Egypty tiŋgbani ni.<ref>{{Cite web|last=Wire|first=Pan-african News|date=2007-02-19|title=Pan-African News Wire: Samia Nkrumah Says That Her Father, Dr. Kwame Nkrumah, Wanted to Return to Ghana|url=http://panafricannews.blogspot.com/2007/02/samia-nkrumah-says-that-her-father-dr.html|access-date=2022-08-27|website=Pan-African News Wire}}</ref> Yuuni 1975, o mini o daŋ daa lan nyɛla ban lab'na Ghana, di.ni daa niŋ ka "[[General Acheampong's National Redemption Council government]]" boli ba. O ni daa kuna Ghana, O daa chaŋla "[[Achimota school]]". Amaa, o daa lan nyɛla ŋun yi Ghana dini daa niŋ ka o ma lan kpuɣi napɔŋ labi [[Egypt]] yuma din gbaai 1980's piligu polo. Samia daa nyɛla ŋun kpuɣi napɔŋ chaŋ London. Ni ka o daa tuɣi o shikuru baŋsim bohimbu shikuru din yuli booni "the School of Oriental and African Studies",University of London, din be United Kingdom la. [[Shikuru]] ŋɔ ni ka o daa deei shɛhira gbaŋ shɛli bɛ ni bɔli, "[[Degree of Bachelor Arabic Studies]]" yuuni 1991. Lala shikuru ŋɔ ni ka o daa lan deei o Master's degree, yuuni 1993.<ref>{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-27|website=web.archive.org}}</ref> == O tuma == Samia Nkrumah daa pili la o Karachi tali banki ni (bank clerk). O daa pili la lala tuma [[Bank of India]] bɔɣu din be London la, yuuni 1984. Din nyaaŋa o mini [[Al-Ahram]] daa lan tum lahabaya sabbu polo,yuuni 1989.<ref>{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-28|website=web.archive.org}}</ref><ref>{{Citation|title=Africa must unite!|date=2013-06-17|url=http://dx.doi.org/10.4324/9780203713785-36|work=The Atlas of African Affairs|pages=86–87|publisher=Routledge|isbn=978-0-203-71378-5|access-date=2022-08-28}}</ref> == Siyaasa tali == Sabbu shɛli din sabi yɛrio o yɛltɔɣa ka di zuɣu nyɛ, "the new.Mandela is a woman",Huffington post, buɣisi o ka wuhi o kpaŋ maŋa zaŋ chaŋ Ghana ni gbansabila siyaasa tali polo. O nyɛla ban kpa "African must unite" kpamba puuni yino.<ref>{{Cite book|last=1909-1972.|first=Nkrumah, Kwame,|url=http://worldcat.org/oclc/951605681|title=Africa must unite|isbn=978-0-901787-03-3|oclc=951605681}}</ref> Lala "African must unite" ŋɔ niya nyɛla di zaŋ di zaŋ Jilima lan Kwame Nkrumah ni daa mali tiɛhi wɔɣili shɛli zaŋ tabili siyaasa tali biɛhigu chaŋ katiŋa.<ref>{{Citation|title=Africa must unite!|date=2013-06-17|url=http://dx.doi.org/10.4324/9780203713785-36|work=The Atlas of African Affairs|pages=86–87|publisher=Routledge|isbn=978-0-203-71378-5|access-date=2022-08-28}}</ref> O ni daa pahi lala kpamba ŋɔ ni la zuɣu daa chɛ ka o kpuɣi niya kpe Ghana siyaasa tali ni, ni nimmohi.<ref>{{Citation|title=Candidate Eligibility Laws|url=http://dx.doi.org/10.5040/9781472561169.ch-003|work=Parliamentary Elections, Representation and the Law|publisher=Hart Publishing|access-date=2022-08-28}}</ref> === Jintɔritali === Silimin gɔli December, 2008, o daa nyɛla ŋun yina ti kpaɣiri Jomoro yaɣili, Western Region, Ghana jintɔrotali kuɣu la. O daa nyɛla ŋun di nasara Lee Ocran zuɣu, ŋun daa nyɛ lɛm (National Democratic Congress (NDC)) yaɣili ŋun daa su lala kuɣu pɔi ka bɛ naan niŋ lala piibu,piibu la zuɣu. O daa nyɛla dihibu din kalinli daa yiɣisi tuhi kob'si yɔbu,ni kɔbigu ni pisopɔin ni yini (6,571). Kob'gu puuni, vaabu pihi nu polo ka o daa di maa.<ref>{{Cite journal|last=Mensah|first=Christopher|last2=Akyeampong|first2=Oheneba A|last3=Antwi|first3=Kwabena Barima|date=2013-04-16|title=Residents’ Perception of Impacts of Amansuri Conservation and Integrated Development Project (ACID) in Jomoro District, Western Region, Ghana|url=http://dx.doi.org/10.5539/jsd.v6n5p73|journal=Journal of Sustainable Development|volume=6|issue=5|doi=10.5539/jsd.v6n5p73|issn=1913-9071}}</ref><ref>{{Cite journal|date=2017-02-15|title=Jakarta gubernatorial poll turns into tight race|url=http://dx.doi.org/10.1108/oxan-es217992|journal=Emerald Expert Briefings|doi=10.1108/oxan-es217992|issn=2633-304X}}</ref> O ko n daa nyɛ CPP jintɔra ,di zuɣu di daa ʒila o zaŋ o maŋa pahi NDC nima zuɣu (Ban daa galisi jina duu bee NPP (ban daa pɔri jina duu).<ref>{{Citation|last=Labidi|first=Samia|title=Faces of Janus: The Arab-Muslim Community in France and the Battle for Its Future|date=2010|url=http://dx.doi.org/10.1057/9780230106031_7|work=The Other Muslims|pages=107–122|place=New York|publisher=Palgrave Macmillan US|isbn=978-0-230-62188-6|access-date=2022-08-28}}</ref><ref>{{Cite book|last=editor.|first=Lytton, Timothy D., 1965-|url=http://worldcat.org/oclc/601492423|title=Suing the gun industry : a battle at the crossroads of gun control and mass torts|date=2006|publisher=University of Michigan Press|isbn=978-0-472-02180-2|oclc=601492423}}</ref> == O maŋa maŋa biɛhigu == == Kundivihira == o9fxyfwaafav465ooa3vnkkevoyru4z 44836 44835 2022-08-28T02:12:53Z Jahinfo 544 Added content wikitext text/x-wiki '''Samia Yaba Christina Nkrumah''' nyɛla bɛ ni dɔɣi so silimin gɔli 23rd,June,1960.<ref name=":0">{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-27|website=web.archive.org}}</ref> O nyɛla siyaasa nira [[Ghana]] tiŋgbani ni, ka lan daanbolo n zaŋ ti "Convention People's Party" (CPP). Bɛ ni daa yɛn niŋ yuuni 2008 jintɔriba piibu, piibu la, o daa nyɛla [[Jomoro]] yaɣili la (Jomoro constituency). Lala kuɣu ŋɔ n daa nyɛ tuuli kuɣu shɛli o ni daa kpaɣiri bo o [[siyaasa]] tali ni. O nyɛla [[Dr.Kwame Nkrumah]] ŋun daa nyɛ Ghana gɔmnanti tuuli la [[bipuɣinbila]] == O piligu (EARLY LIFE) == Bɛ daa dɔɣi o la tiŋa yuli booni [[Aburi]], yuuni 1960. Di bela [[Eastern Region]],Ghana.<ref name=":0" /> Muɣisigu daa nyɛla din daa zaŋ o mini o ma,ni o biɛya nima yihi Ghana tiŋgbani ni, dahinshɛli 1966 "[[military coup]]" din daa yiɣisi Kwame Nkrumah ma ni daa niŋ la. <ref>{{Cite web|title=TheGhanaianJournal.com is for sale|url=https://www.hugedomains.com/domain_profile.cfm?d=TheGhanaianJournal.com|access-date=2022-08-27|website=HugeDomains|language=en}}</ref>Egypty gɔmnanti daa nyɛla ŋun chɛ ka o.mini o daŋ ʒini Egypty tiŋgbani ni.<ref>{{Cite web|last=Wire|first=Pan-african News|date=2007-02-19|title=Pan-African News Wire: Samia Nkrumah Says That Her Father, Dr. Kwame Nkrumah, Wanted to Return to Ghana|url=http://panafricannews.blogspot.com/2007/02/samia-nkrumah-says-that-her-father-dr.html|access-date=2022-08-27|website=Pan-African News Wire}}</ref> Yuuni 1975, o mini o daŋ daa lan nyɛla ban lab'na Ghana, di.ni daa niŋ ka "[[General Acheampong's National Redemption Council government]]" boli ba. O ni daa kuna Ghana, O daa chaŋla "[[Achimota school]]". Amaa, o daa lan nyɛla ŋun yi Ghana dini daa niŋ ka o ma lan kpuɣi napɔŋ labi [[Egypt]] yuma din gbaai 1980's piligu polo. Samia daa nyɛla ŋun kpuɣi napɔŋ chaŋ London. Ni ka o daa tuɣi o shikuru baŋsim bohimbu shikuru din yuli booni "the School of Oriental and African Studies",University of London, din be United Kingdom la. [[Shikuru]] ŋɔ ni ka o daa deei shɛhira gbaŋ shɛli bɛ ni bɔli, "[[Degree of Bachelor Arabic Studies]]" yuuni 1991. Lala shikuru ŋɔ ni ka o daa lan deei o Master's degree, yuuni 1993.<ref>{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-27|website=web.archive.org}}</ref> == O tuma == Samia Nkrumah daa pili la o Karachi tali banki ni (bank clerk). O daa pili la lala tuma [[Bank of India]] bɔɣu din be London la, yuuni 1984. Din nyaaŋa o mini [[Al-Ahram]] daa lan tum lahabaya sabbu polo,yuuni 1989.<ref>{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-28|website=web.archive.org}}</ref><ref>{{Citation|title=Africa must unite!|date=2013-06-17|url=http://dx.doi.org/10.4324/9780203713785-36|work=The Atlas of African Affairs|pages=86–87|publisher=Routledge|isbn=978-0-203-71378-5|access-date=2022-08-28}}</ref> == Siyaasa tali == Sabbu shɛli din sabi yɛrio o yɛltɔɣa ka di zuɣu nyɛ, "the new.Mandela is a woman",Huffington post, buɣisi o ka wuhi o kpaŋ maŋa zaŋ chaŋ Ghana ni gbansabila siyaasa tali polo. O nyɛla ban kpa "African must unite" kpamba puuni yino.<ref>{{Cite book|last=1909-1972.|first=Nkrumah, Kwame,|url=http://worldcat.org/oclc/951605681|title=Africa must unite|isbn=978-0-901787-03-3|oclc=951605681}}</ref> Lala "African must unite" ŋɔ niya nyɛla di zaŋ di zaŋ Jilima lan Kwame Nkrumah ni daa mali tiɛhi wɔɣili shɛli zaŋ tabili siyaasa tali biɛhigu chaŋ katiŋa.<ref>{{Citation|title=Africa must unite!|date=2013-06-17|url=http://dx.doi.org/10.4324/9780203713785-36|work=The Atlas of African Affairs|pages=86–87|publisher=Routledge|isbn=978-0-203-71378-5|access-date=2022-08-28}}</ref> O ni daa pahi lala kpamba ŋɔ ni la zuɣu daa chɛ ka o kpuɣi niya kpe Ghana siyaasa tali ni, ni nimmohi.<ref>{{Citation|title=Candidate Eligibility Laws|url=http://dx.doi.org/10.5040/9781472561169.ch-003|work=Parliamentary Elections, Representation and the Law|publisher=Hart Publishing|access-date=2022-08-28}}</ref> === Jintɔritali === Silimin gɔli December, 2008, o daa nyɛla ŋun yina ti kpaɣiri Jomoro yaɣili, Western Region, Ghana jintɔrotali kuɣu la. O daa nyɛla ŋun di nasara Lee Ocran zuɣu, ŋun daa nyɛ lɛm (National Democratic Congress (NDC)) yaɣili ŋun daa su lala kuɣu pɔi ka bɛ naan niŋ lala piibu,piibu la zuɣu. O daa nyɛla dihibu din kalinli daa yiɣisi tuhi kob'si yɔbu,ni kɔbigu ni pisopɔin ni yini (6,571). Kob'gu puuni, vaabu pihi nu polo ka o daa di maa.<ref>{{Cite journal|last=Mensah|first=Christopher|last2=Akyeampong|first2=Oheneba A|last3=Antwi|first3=Kwabena Barima|date=2013-04-16|title=Residents’ Perception of Impacts of Amansuri Conservation and Integrated Development Project (ACID) in Jomoro District, Western Region, Ghana|url=http://dx.doi.org/10.5539/jsd.v6n5p73|journal=Journal of Sustainable Development|volume=6|issue=5|doi=10.5539/jsd.v6n5p73|issn=1913-9071}}</ref><ref>{{Cite journal|date=2017-02-15|title=Jakarta gubernatorial poll turns into tight race|url=http://dx.doi.org/10.1108/oxan-es217992|journal=Emerald Expert Briefings|doi=10.1108/oxan-es217992|issn=2633-304X}}</ref> O ko n daa nyɛ CPP jintɔra ,di zuɣu di daa ʒila o zaŋ o maŋa pahi NDC nima zuɣu (Ban daa galisi jina duu bee NPP (ban daa pɔri jina duu).<ref>{{Citation|last=Labidi|first=Samia|title=Faces of Janus: The Arab-Muslim Community in France and the Battle for Its Future|date=2010|url=http://dx.doi.org/10.1057/9780230106031_7|work=The Other Muslims|pages=107–122|place=New York|publisher=Palgrave Macmillan US|isbn=978-0-230-62188-6|access-date=2022-08-28}}</ref><ref>{{Cite book|last=editor.|first=Lytton, Timothy D., 1965-|url=http://worldcat.org/oclc/601492423|title=Suing the gun industry : a battle at the crossroads of gun control and mass torts|date=2006|publisher=University of Michigan Press|isbn=978-0-472-02180-2|oclc=601492423}}</ref> Ka o daa bohi o suhi zaŋ o maŋ pahi wɔbigu paati zuɣu. == O maŋa maŋa biɛhigu == == Kundivihira == tt3ncbpjc50b88qp0v0zt7ygfcg7mdy 44837 44836 2022-08-28T02:15:23Z Jahinfo 544 Added reference wikitext text/x-wiki '''Samia Yaba Christina Nkrumah''' nyɛla bɛ ni dɔɣi so silimin gɔli 23rd,June,1960.<ref name=":0">{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-27|website=web.archive.org}}</ref> O nyɛla siyaasa nira [[Ghana]] tiŋgbani ni, ka lan daanbolo n zaŋ ti "Convention People's Party" (CPP). Bɛ ni daa yɛn niŋ yuuni 2008 jintɔriba piibu, piibu la, o daa nyɛla [[Jomoro]] yaɣili la (Jomoro constituency). Lala kuɣu ŋɔ n daa nyɛ tuuli kuɣu shɛli o ni daa kpaɣiri bo o [[siyaasa]] tali ni. O nyɛla [[Dr.Kwame Nkrumah]] ŋun daa nyɛ Ghana gɔmnanti tuuli la [[bipuɣinbila]] == O piligu (EARLY LIFE) == Bɛ daa dɔɣi o la tiŋa yuli booni [[Aburi]], yuuni 1960. Di bela [[Eastern Region]],Ghana.<ref name=":0" /> Muɣisigu daa nyɛla din daa zaŋ o mini o ma,ni o biɛya nima yihi Ghana tiŋgbani ni, dahinshɛli 1966 "[[military coup]]" din daa yiɣisi Kwame Nkrumah ma ni daa niŋ la. <ref>{{Cite web|title=TheGhanaianJournal.com is for sale|url=https://www.hugedomains.com/domain_profile.cfm?d=TheGhanaianJournal.com|access-date=2022-08-27|website=HugeDomains|language=en}}</ref>Egypty gɔmnanti daa nyɛla ŋun chɛ ka o.mini o daŋ ʒini Egypty tiŋgbani ni.<ref>{{Cite web|last=Wire|first=Pan-african News|date=2007-02-19|title=Pan-African News Wire: Samia Nkrumah Says That Her Father, Dr. Kwame Nkrumah, Wanted to Return to Ghana|url=http://panafricannews.blogspot.com/2007/02/samia-nkrumah-says-that-her-father-dr.html|access-date=2022-08-27|website=Pan-African News Wire}}</ref> Yuuni 1975, o mini o daŋ daa lan nyɛla ban lab'na Ghana, di.ni daa niŋ ka "[[General Acheampong's National Redemption Council government]]" boli ba. O ni daa kuna Ghana, O daa chaŋla "[[Achimota school]]". Amaa, o daa lan nyɛla ŋun yi Ghana dini daa niŋ ka o ma lan kpuɣi napɔŋ labi [[Egypt]] yuma din gbaai 1980's piligu polo. Samia daa nyɛla ŋun kpuɣi napɔŋ chaŋ London. Ni ka o daa tuɣi o shikuru baŋsim bohimbu shikuru din yuli booni "the School of Oriental and African Studies",University of London, din be United Kingdom la. [[Shikuru]] ŋɔ ni ka o daa deei shɛhira gbaŋ shɛli bɛ ni bɔli, "[[Degree of Bachelor Arabic Studies]]" yuuni 1991. Lala shikuru ŋɔ ni ka o daa lan deei o Master's degree, yuuni 1993.<ref>{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-27|website=web.archive.org}}</ref> == O tuma == Samia Nkrumah daa pili la o Karachi tali banki ni (bank clerk). O daa pili la lala tuma [[Bank of India]] bɔɣu din be London la, yuuni 1984. Din nyaaŋa o mini [[Al-Ahram]] daa lan tum lahabaya sabbu polo,yuuni 1989.<ref>{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-28|website=web.archive.org}}</ref><ref>{{Citation|title=Africa must unite!|date=2013-06-17|url=http://dx.doi.org/10.4324/9780203713785-36|work=The Atlas of African Affairs|pages=86–87|publisher=Routledge|isbn=978-0-203-71378-5|access-date=2022-08-28}}</ref> == Siyaasa tali == Sabbu shɛli din sabi yɛrio o yɛltɔɣa ka di zuɣu nyɛ, "the new.Mandela is a woman",Huffington post, buɣisi o ka wuhi o kpaŋ maŋa zaŋ chaŋ Ghana ni gbansabila siyaasa tali polo. O nyɛla ban kpa "African must unite" kpamba puuni yino.<ref>{{Cite book|last=1909-1972.|first=Nkrumah, Kwame,|url=http://worldcat.org/oclc/951605681|title=Africa must unite|isbn=978-0-901787-03-3|oclc=951605681}}</ref> Lala "African must unite" ŋɔ niya nyɛla di zaŋ di zaŋ Jilima lan Kwame Nkrumah ni daa mali tiɛhi wɔɣili shɛli zaŋ tabili siyaasa tali biɛhigu chaŋ katiŋa.<ref>{{Citation|title=Africa must unite!|date=2013-06-17|url=http://dx.doi.org/10.4324/9780203713785-36|work=The Atlas of African Affairs|pages=86–87|publisher=Routledge|isbn=978-0-203-71378-5|access-date=2022-08-28}}</ref> O ni daa pahi lala kpamba ŋɔ ni la zuɣu daa chɛ ka o kpuɣi niya kpe Ghana siyaasa tali ni, ni nimmohi.<ref>{{Citation|title=Candidate Eligibility Laws|url=http://dx.doi.org/10.5040/9781472561169.ch-003|work=Parliamentary Elections, Representation and the Law|publisher=Hart Publishing|access-date=2022-08-28}}</ref> === Jintɔritali === Silimin gɔli December, 2008, o daa nyɛla ŋun yina ti kpaɣiri Jomoro yaɣili, Western Region, Ghana jintɔrotali kuɣu la. O daa nyɛla ŋun di nasara Lee Ocran zuɣu, ŋun daa nyɛ lɛm (National Democratic Congress (NDC)) yaɣili ŋun daa su lala kuɣu pɔi ka bɛ naan niŋ lala piibu,piibu la zuɣu. O daa nyɛla dihibu din kalinli daa yiɣisi tuhi kob'si yɔbu,ni kɔbigu ni pisopɔin ni yini (6,571). Kob'gu puuni, vaabu pihi nu polo ka o daa di maa.<ref>{{Cite journal|last=Mensah|first=Christopher|last2=Akyeampong|first2=Oheneba A|last3=Antwi|first3=Kwabena Barima|date=2013-04-16|title=Residents’ Perception of Impacts of Amansuri Conservation and Integrated Development Project (ACID) in Jomoro District, Western Region, Ghana|url=http://dx.doi.org/10.5539/jsd.v6n5p73|journal=Journal of Sustainable Development|volume=6|issue=5|doi=10.5539/jsd.v6n5p73|issn=1913-9071}}</ref><ref>{{Cite journal|date=2017-02-15|title=Jakarta gubernatorial poll turns into tight race|url=http://dx.doi.org/10.1108/oxan-es217992|journal=Emerald Expert Briefings|doi=10.1108/oxan-es217992|issn=2633-304X}}</ref> O ko n daa nyɛ CPP jintɔra ,di zuɣu di daa ʒila o zaŋ o maŋa pahi NDC nima zuɣu (Ban daa galisi jina duu bee NPP (ban daa pɔri jina duu).<ref>{{Citation|last=Labidi|first=Samia|title=Faces of Janus: The Arab-Muslim Community in France and the Battle for Its Future|date=2010|url=http://dx.doi.org/10.1057/9780230106031_7|work=The Other Muslims|pages=107–122|place=New York|publisher=Palgrave Macmillan US|isbn=978-0-230-62188-6|access-date=2022-08-28}}</ref><ref>{{Cite book|last=editor.|first=Lytton, Timothy D., 1965-|url=http://worldcat.org/oclc/601492423|title=Suing the gun industry : a battle at the crossroads of gun control and mass torts|date=2006|publisher=University of Michigan Press|isbn=978-0-472-02180-2|oclc=601492423}}</ref> Ka o daa bohi o suhi zaŋ o maŋ pahi wɔbigu paati zuɣu.<ref>{{Cite journal|last=Lybyer|first=Albert Howe|date=1933-01-01|title=Persia Asserts Her Independence|url=http://dx.doi.org/10.1525/curh.1933.37.4.496|journal=Current History|volume=37|issue=4|pages=496–499|doi=10.1525/curh.1933.37.4.496|issn=0011-3530}}</ref> == O maŋa maŋa biɛhigu == == Kundivihira == p1ods1b6zfp90ic8abvf0rz3d8ep1x0 44838 44837 2022-08-28T02:19:00Z Jahinfo 544 Added content wikitext text/x-wiki '''Samia Yaba Christina Nkrumah''' nyɛla bɛ ni dɔɣi so silimin gɔli 23rd,June,1960.<ref name=":0">{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-27|website=web.archive.org}}</ref> O nyɛla siyaasa nira [[Ghana]] tiŋgbani ni, ka lan daanbolo n zaŋ ti "Convention People's Party" (CPP). Bɛ ni daa yɛn niŋ yuuni 2008 jintɔriba piibu, piibu la, o daa nyɛla [[Jomoro]] yaɣili la (Jomoro constituency). Lala kuɣu ŋɔ n daa nyɛ tuuli kuɣu shɛli o ni daa kpaɣiri bo o [[siyaasa]] tali ni. O nyɛla [[Dr.Kwame Nkrumah]] ŋun daa nyɛ Ghana gɔmnanti tuuli la [[bipuɣinbila]] == O piligu (EARLY LIFE) == Bɛ daa dɔɣi o la tiŋa yuli booni [[Aburi]], yuuni 1960. Di bela [[Eastern Region]],Ghana.<ref name=":0" /> Muɣisigu daa nyɛla din daa zaŋ o mini o ma,ni o biɛya nima yihi Ghana tiŋgbani ni, dahinshɛli 1966 "[[military coup]]" din daa yiɣisi Kwame Nkrumah ma ni daa niŋ la. <ref>{{Cite web|title=TheGhanaianJournal.com is for sale|url=https://www.hugedomains.com/domain_profile.cfm?d=TheGhanaianJournal.com|access-date=2022-08-27|website=HugeDomains|language=en}}</ref>Egypty gɔmnanti daa nyɛla ŋun chɛ ka o.mini o daŋ ʒini Egypty tiŋgbani ni.<ref>{{Cite web|last=Wire|first=Pan-african News|date=2007-02-19|title=Pan-African News Wire: Samia Nkrumah Says That Her Father, Dr. Kwame Nkrumah, Wanted to Return to Ghana|url=http://panafricannews.blogspot.com/2007/02/samia-nkrumah-says-that-her-father-dr.html|access-date=2022-08-27|website=Pan-African News Wire}}</ref> Yuuni 1975, o mini o daŋ daa lan nyɛla ban lab'na Ghana, di.ni daa niŋ ka "[[General Acheampong's National Redemption Council government]]" boli ba. O ni daa kuna Ghana, O daa chaŋla "[[Achimota school]]". Amaa, o daa lan nyɛla ŋun yi Ghana dini daa niŋ ka o ma lan kpuɣi napɔŋ labi [[Egypt]] yuma din gbaai 1980's piligu polo. Samia daa nyɛla ŋun kpuɣi napɔŋ chaŋ London. Ni ka o daa tuɣi o shikuru baŋsim bohimbu shikuru din yuli booni "the School of Oriental and African Studies",University of London, din be United Kingdom la. [[Shikuru]] ŋɔ ni ka o daa deei shɛhira gbaŋ shɛli bɛ ni bɔli, "[[Degree of Bachelor Arabic Studies]]" yuuni 1991. Lala shikuru ŋɔ ni ka o daa lan deei o Master's degree, yuuni 1993.<ref>{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-27|website=web.archive.org}}</ref> == O tuma == Samia Nkrumah daa pili la o Karachi tali banki ni (bank clerk). O daa pili la lala tuma [[Bank of India]] bɔɣu din be London la, yuuni 1984. Din nyaaŋa o mini [[Al-Ahram]] daa lan tum lahabaya sabbu polo,yuuni 1989.<ref>{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-28|website=web.archive.org}}</ref><ref>{{Citation|title=Africa must unite!|date=2013-06-17|url=http://dx.doi.org/10.4324/9780203713785-36|work=The Atlas of African Affairs|pages=86–87|publisher=Routledge|isbn=978-0-203-71378-5|access-date=2022-08-28}}</ref> == Siyaasa tali == Sabbu shɛli din sabi yɛrio o yɛltɔɣa ka di zuɣu nyɛ, "the new.Mandela is a woman",Huffington post, buɣisi o ka wuhi o kpaŋ maŋa zaŋ chaŋ Ghana ni gbansabila siyaasa tali polo. O nyɛla ban kpa "African must unite" kpamba puuni yino.<ref>{{Cite book|last=1909-1972.|first=Nkrumah, Kwame,|url=http://worldcat.org/oclc/951605681|title=Africa must unite|isbn=978-0-901787-03-3|oclc=951605681}}</ref> Lala "African must unite" ŋɔ niya nyɛla di zaŋ di zaŋ Jilima lan Kwame Nkrumah ni daa mali tiɛhi wɔɣili shɛli zaŋ tabili siyaasa tali biɛhigu chaŋ katiŋa.<ref>{{Citation|title=Africa must unite!|date=2013-06-17|url=http://dx.doi.org/10.4324/9780203713785-36|work=The Atlas of African Affairs|pages=86–87|publisher=Routledge|isbn=978-0-203-71378-5|access-date=2022-08-28}}</ref> O ni daa pahi lala kpamba ŋɔ ni la zuɣu daa chɛ ka o kpuɣi niya kpe Ghana siyaasa tali ni, ni nimmohi.<ref>{{Citation|title=Candidate Eligibility Laws|url=http://dx.doi.org/10.5040/9781472561169.ch-003|work=Parliamentary Elections, Representation and the Law|publisher=Hart Publishing|access-date=2022-08-28}}</ref> === Jintɔritali === Silimin gɔli December, 2008, o daa nyɛla ŋun yina ti kpaɣiri Jomoro yaɣili, Western Region, Ghana jintɔrotali kuɣu la. O daa nyɛla ŋun di nasara Lee Ocran zuɣu, ŋun daa nyɛ lɛm (National Democratic Congress (NDC)) yaɣili ŋun daa su lala kuɣu pɔi ka bɛ naan niŋ lala piibu,piibu la zuɣu. O daa nyɛla dihibu din kalinli daa yiɣisi tuhi kob'si yɔbu,ni kɔbigu ni pisopɔin ni yini (6,571). Kob'gu puuni, vaabu pihi nu polo ka o daa di maa.<ref>{{Cite journal|last=Mensah|first=Christopher|last2=Akyeampong|first2=Oheneba A|last3=Antwi|first3=Kwabena Barima|date=2013-04-16|title=Residents’ Perception of Impacts of Amansuri Conservation and Integrated Development Project (ACID) in Jomoro District, Western Region, Ghana|url=http://dx.doi.org/10.5539/jsd.v6n5p73|journal=Journal of Sustainable Development|volume=6|issue=5|doi=10.5539/jsd.v6n5p73|issn=1913-9071}}</ref><ref>{{Cite journal|date=2017-02-15|title=Jakarta gubernatorial poll turns into tight race|url=http://dx.doi.org/10.1108/oxan-es217992|journal=Emerald Expert Briefings|doi=10.1108/oxan-es217992|issn=2633-304X}}</ref> O ko n daa nyɛ CPP jintɔra ,di zuɣu di daa ʒila o zaŋ o maŋa pahi NDC nima zuɣu (Ban daa galisi jina duu bee NPP (ban daa pɔri jina duu).<ref>{{Citation|last=Labidi|first=Samia|title=Faces of Janus: The Arab-Muslim Community in France and the Battle for Its Future|date=2010|url=http://dx.doi.org/10.1057/9780230106031_7|work=The Other Muslims|pages=107–122|place=New York|publisher=Palgrave Macmillan US|isbn=978-0-230-62188-6|access-date=2022-08-28}}</ref><ref>{{Cite book|last=editor.|first=Lytton, Timothy D., 1965-|url=http://worldcat.org/oclc/601492423|title=Suing the gun industry : a battle at the crossroads of gun control and mass torts|date=2006|publisher=University of Michigan Press|isbn=978-0-472-02180-2|oclc=601492423}}</ref> Ka o daa bohi o suhi zaŋ o maŋ pahi wɔbigu paati zuɣu "House of 5th Parliament of the 4th Republic of Ghana".<ref>{{Cite journal|last=Lybyer|first=Albert Howe|date=1933-01-01|title=Persia Asserts Her Independence|url=http://dx.doi.org/10.1525/curh.1933.37.4.496|journal=Current History|volume=37|issue=4|pages=496–499|doi=10.1525/curh.1933.37.4.496|issn=0011-3530}}</ref> == O maŋa maŋa biɛhigu == == Kundivihira == b1rlo4thrdb8bk1cw5a1wpteeiwwv6z 44839 44838 2022-08-28T02:22:09Z Jahinfo 544 Added a sub heading wikitext text/x-wiki '''Samia Yaba Christina Nkrumah''' nyɛla bɛ ni dɔɣi so silimin gɔli 23rd,June,1960.<ref name=":0">{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-27|website=web.archive.org}}</ref> O nyɛla siyaasa nira [[Ghana]] tiŋgbani ni, ka lan daanbolo n zaŋ ti "Convention People's Party" (CPP). Bɛ ni daa yɛn niŋ yuuni 2008 jintɔriba piibu, piibu la, o daa nyɛla [[Jomoro]] yaɣili la (Jomoro constituency). Lala kuɣu ŋɔ n daa nyɛ tuuli kuɣu shɛli o ni daa kpaɣiri bo o [[siyaasa]] tali ni. O nyɛla [[Dr.Kwame Nkrumah]] ŋun daa nyɛ Ghana gɔmnanti tuuli la [[bipuɣinbila]] == O piligu (EARLY LIFE) == Bɛ daa dɔɣi o la tiŋa yuli booni [[Aburi]], yuuni 1960. Di bela [[Eastern Region]],Ghana.<ref name=":0" /> Muɣisigu daa nyɛla din daa zaŋ o mini o ma,ni o biɛya nima yihi Ghana tiŋgbani ni, dahinshɛli 1966 "[[military coup]]" din daa yiɣisi Kwame Nkrumah ma ni daa niŋ la. <ref>{{Cite web|title=TheGhanaianJournal.com is for sale|url=https://www.hugedomains.com/domain_profile.cfm?d=TheGhanaianJournal.com|access-date=2022-08-27|website=HugeDomains|language=en}}</ref>Egypty gɔmnanti daa nyɛla ŋun chɛ ka o.mini o daŋ ʒini Egypty tiŋgbani ni.<ref>{{Cite web|last=Wire|first=Pan-african News|date=2007-02-19|title=Pan-African News Wire: Samia Nkrumah Says That Her Father, Dr. Kwame Nkrumah, Wanted to Return to Ghana|url=http://panafricannews.blogspot.com/2007/02/samia-nkrumah-says-that-her-father-dr.html|access-date=2022-08-27|website=Pan-African News Wire}}</ref> Yuuni 1975, o mini o daŋ daa lan nyɛla ban lab'na Ghana, di.ni daa niŋ ka "[[General Acheampong's National Redemption Council government]]" boli ba. O ni daa kuna Ghana, O daa chaŋla "[[Achimota school]]". Amaa, o daa lan nyɛla ŋun yi Ghana dini daa niŋ ka o ma lan kpuɣi napɔŋ labi [[Egypt]] yuma din gbaai 1980's piligu polo. Samia daa nyɛla ŋun kpuɣi napɔŋ chaŋ London. Ni ka o daa tuɣi o shikuru baŋsim bohimbu shikuru din yuli booni "the School of Oriental and African Studies",University of London, din be United Kingdom la. [[Shikuru]] ŋɔ ni ka o daa deei shɛhira gbaŋ shɛli bɛ ni bɔli, "[[Degree of Bachelor Arabic Studies]]" yuuni 1991. Lala shikuru ŋɔ ni ka o daa lan deei o Master's degree, yuuni 1993.<ref>{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-27|website=web.archive.org}}</ref> == O tuma == Samia Nkrumah daa pili la o Karachi tali banki ni (bank clerk). O daa pili la lala tuma [[Bank of India]] bɔɣu din be London la, yuuni 1984. Din nyaaŋa o mini [[Al-Ahram]] daa lan tum lahabaya sabbu polo,yuuni 1989.<ref>{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-28|website=web.archive.org}}</ref><ref>{{Citation|title=Africa must unite!|date=2013-06-17|url=http://dx.doi.org/10.4324/9780203713785-36|work=The Atlas of African Affairs|pages=86–87|publisher=Routledge|isbn=978-0-203-71378-5|access-date=2022-08-28}}</ref> == Siyaasa tali == Sabbu shɛli din sabi yɛrio o yɛltɔɣa ka di zuɣu nyɛ, "the new.Mandela is a woman",Huffington post, buɣisi o ka wuhi o kpaŋ maŋa zaŋ chaŋ Ghana ni gbansabila siyaasa tali polo. O nyɛla ban kpa "African must unite" kpamba puuni yino.<ref>{{Cite book|last=1909-1972.|first=Nkrumah, Kwame,|url=http://worldcat.org/oclc/951605681|title=Africa must unite|isbn=978-0-901787-03-3|oclc=951605681}}</ref> Lala "African must unite" ŋɔ niya nyɛla di zaŋ di zaŋ Jilima lan Kwame Nkrumah ni daa mali tiɛhi wɔɣili shɛli zaŋ tabili siyaasa tali biɛhigu chaŋ katiŋa.<ref>{{Citation|title=Africa must unite!|date=2013-06-17|url=http://dx.doi.org/10.4324/9780203713785-36|work=The Atlas of African Affairs|pages=86–87|publisher=Routledge|isbn=978-0-203-71378-5|access-date=2022-08-28}}</ref> O ni daa pahi lala kpamba ŋɔ ni la zuɣu daa chɛ ka o kpuɣi niya kpe Ghana siyaasa tali ni, ni nimmohi.<ref>{{Citation|title=Candidate Eligibility Laws|url=http://dx.doi.org/10.5040/9781472561169.ch-003|work=Parliamentary Elections, Representation and the Law|publisher=Hart Publishing|access-date=2022-08-28}}</ref> === Jintɔritali === Silimin gɔli December, 2008, o daa nyɛla ŋun yina ti kpaɣiri Jomoro yaɣili, Western Region, Ghana jintɔrotali kuɣu la. O daa nyɛla ŋun di nasara Lee Ocran zuɣu, ŋun daa nyɛ lɛm (National Democratic Congress (NDC)) yaɣili ŋun daa su lala kuɣu pɔi ka bɛ naan niŋ lala piibu,piibu la zuɣu. O daa nyɛla dihibu din kalinli daa yiɣisi tuhi kob'si yɔbu,ni kɔbigu ni pisopɔin ni yini (6,571). Kob'gu puuni, vaabu pihi nu polo ka o daa di maa.<ref>{{Cite journal|last=Mensah|first=Christopher|last2=Akyeampong|first2=Oheneba A|last3=Antwi|first3=Kwabena Barima|date=2013-04-16|title=Residents’ Perception of Impacts of Amansuri Conservation and Integrated Development Project (ACID) in Jomoro District, Western Region, Ghana|url=http://dx.doi.org/10.5539/jsd.v6n5p73|journal=Journal of Sustainable Development|volume=6|issue=5|doi=10.5539/jsd.v6n5p73|issn=1913-9071}}</ref><ref>{{Cite journal|date=2017-02-15|title=Jakarta gubernatorial poll turns into tight race|url=http://dx.doi.org/10.1108/oxan-es217992|journal=Emerald Expert Briefings|doi=10.1108/oxan-es217992|issn=2633-304X}}</ref> O ko n daa nyɛ CPP jintɔra ,di zuɣu di daa ʒila o zaŋ o maŋa pahi NDC nima zuɣu (Ban daa galisi jina duu bee NPP (ban daa pɔri jina duu).<ref>{{Citation|last=Labidi|first=Samia|title=Faces of Janus: The Arab-Muslim Community in France and the Battle for Its Future|date=2010|url=http://dx.doi.org/10.1057/9780230106031_7|work=The Other Muslims|pages=107–122|place=New York|publisher=Palgrave Macmillan US|isbn=978-0-230-62188-6|access-date=2022-08-28}}</ref><ref>{{Cite book|last=editor.|first=Lytton, Timothy D., 1965-|url=http://worldcat.org/oclc/601492423|title=Suing the gun industry : a battle at the crossroads of gun control and mass torts|date=2006|publisher=University of Michigan Press|isbn=978-0-472-02180-2|oclc=601492423}}</ref> Ka o daa bohi o suhi zaŋ o maŋ pahi wɔbigu paati zuɣu "House of 5th Parliament of the 4th Republic of Ghana".<ref>{{Cite journal|last=Lybyer|first=Albert Howe|date=1933-01-01|title=Persia Asserts Her Independence|url=http://dx.doi.org/10.1525/curh.1933.37.4.496|journal=Current History|volume=37|issue=4|pages=496–499|doi=10.1525/curh.1933.37.4.496|issn=0011-3530}}</ref> ==== O daanbolo tali zaŋti CPP ==== == O maŋa maŋa biɛhigu == == Kundivihira == pye57emgo4lnpysealbiv99sscu0uwb 44840 44839 2022-08-28T09:37:31Z Jahinfo 544 Added content wikitext text/x-wiki '''Samia Yaba Christina Nkrumah''' nyɛla bɛ ni dɔɣi so silimin gɔli 23rd,June,1960.<ref name=":0">{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-27|website=web.archive.org}}</ref> O nyɛla siyaasa nira [[Ghana]] tiŋgbani ni, ka lan daanbolo n zaŋ ti "Convention People's Party" (CPP). Bɛ ni daa yɛn niŋ yuuni 2008 jintɔriba piibu, piibu la, o daa nyɛla [[Jomoro]] yaɣili la (Jomoro constituency). Lala kuɣu ŋɔ n daa nyɛ tuuli kuɣu shɛli o ni daa kpaɣiri bo o [[siyaasa]] tali ni. O nyɛla [[Dr.Kwame Nkrumah]] ŋun daa nyɛ Ghana gɔmnanti tuuli la [[bipuɣinbila]] == O piligu (EARLY LIFE) == Bɛ daa dɔɣi o la tiŋa yuli booni [[Aburi]], yuuni 1960. Di bela [[Eastern Region]],Ghana.<ref name=":0" /> Muɣisigu daa nyɛla din daa zaŋ o mini o ma,ni o biɛya nima yihi Ghana tiŋgbani ni, dahinshɛli 1966 "[[military coup]]" din daa yiɣisi Kwame Nkrumah ma ni daa niŋ la. <ref>{{Cite web|title=TheGhanaianJournal.com is for sale|url=https://www.hugedomains.com/domain_profile.cfm?d=TheGhanaianJournal.com|access-date=2022-08-27|website=HugeDomains|language=en}}</ref>Egypty gɔmnanti daa nyɛla ŋun chɛ ka o.mini o daŋ ʒini Egypty tiŋgbani ni.<ref>{{Cite web|last=Wire|first=Pan-african News|date=2007-02-19|title=Pan-African News Wire: Samia Nkrumah Says That Her Father, Dr. Kwame Nkrumah, Wanted to Return to Ghana|url=http://panafricannews.blogspot.com/2007/02/samia-nkrumah-says-that-her-father-dr.html|access-date=2022-08-27|website=Pan-African News Wire}}</ref> Yuuni 1975, o mini o daŋ daa lan nyɛla ban lab'na Ghana, di.ni daa niŋ ka "[[General Acheampong's National Redemption Council government]]" boli ba. O ni daa kuna Ghana, O daa chaŋla "[[Achimota school]]". Amaa, o daa lan nyɛla ŋun yi Ghana dini daa niŋ ka o ma lan kpuɣi napɔŋ labi [[Egypt]] yuma din gbaai 1980's piligu polo. Samia daa nyɛla ŋun kpuɣi napɔŋ chaŋ London. Ni ka o daa tuɣi o shikuru baŋsim bohimbu shikuru din yuli booni "the School of Oriental and African Studies",University of London, din be United Kingdom la. [[Shikuru]] ŋɔ ni ka o daa deei shɛhira gbaŋ shɛli bɛ ni bɔli, "[[Degree of Bachelor Arabic Studies]]" yuuni 1991. Lala shikuru ŋɔ ni ka o daa lan deei o Master's degree, yuuni 1993.<ref>{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-27|website=web.archive.org}}</ref> == O tuma == Samia Nkrumah daa pili la o Karachi tali banki ni (bank clerk). O daa pili la lala tuma [[Bank of India]] bɔɣu din be London la, yuuni 1984. Din nyaaŋa o mini [[Al-Ahram]] daa lan tum lahabaya sabbu polo,yuuni 1989.<ref>{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-28|website=web.archive.org}}</ref><ref>{{Citation|title=Africa must unite!|date=2013-06-17|url=http://dx.doi.org/10.4324/9780203713785-36|work=The Atlas of African Affairs|pages=86–87|publisher=Routledge|isbn=978-0-203-71378-5|access-date=2022-08-28}}</ref> == Siyaasa tali == Sabbu shɛli din sabi yɛrio o yɛltɔɣa ka di zuɣu nyɛ, "the new.Mandela is a woman",Huffington post, buɣisi o ka wuhi o kpaŋ maŋa zaŋ chaŋ Ghana ni gbansabila siyaasa tali polo. O nyɛla ban kpa "African must unite" kpamba puuni yino.<ref>{{Cite book|last=1909-1972.|first=Nkrumah, Kwame,|url=http://worldcat.org/oclc/951605681|title=Africa must unite|isbn=978-0-901787-03-3|oclc=951605681}}</ref> Lala "African must unite" ŋɔ niya nyɛla di zaŋ di zaŋ Jilima lan Kwame Nkrumah ni daa mali tiɛhi wɔɣili shɛli zaŋ tabili siyaasa tali biɛhigu chaŋ katiŋa.<ref>{{Citation|title=Africa must unite!|date=2013-06-17|url=http://dx.doi.org/10.4324/9780203713785-36|work=The Atlas of African Affairs|pages=86–87|publisher=Routledge|isbn=978-0-203-71378-5|access-date=2022-08-28}}</ref> O ni daa pahi lala kpamba ŋɔ ni la zuɣu daa chɛ ka o kpuɣi niya kpe Ghana siyaasa tali ni, ni nimmohi.<ref>{{Citation|title=Candidate Eligibility Laws|url=http://dx.doi.org/10.5040/9781472561169.ch-003|work=Parliamentary Elections, Representation and the Law|publisher=Hart Publishing|access-date=2022-08-28}}</ref> === Jintɔritali === Silimin gɔli December, 2008, o daa nyɛla ŋun yina ti kpaɣiri Jomoro yaɣili, Western Region, Ghana jintɔrotali kuɣu la. O daa nyɛla ŋun di nasara Lee Ocran zuɣu, ŋun daa nyɛ lɛm (National Democratic Congress (NDC)) yaɣili ŋun daa su lala kuɣu pɔi ka bɛ naan niŋ lala piibu,piibu la zuɣu. O daa nyɛla dihibu din kalinli daa yiɣisi tuhi kob'si yɔbu,ni kɔbigu ni pisopɔin ni yini (6,571). Kob'gu puuni, vaabu pihi nu polo ka o daa di maa.<ref>{{Cite journal|last=Mensah|first=Christopher|last2=Akyeampong|first2=Oheneba A|last3=Antwi|first3=Kwabena Barima|date=2013-04-16|title=Residents’ Perception of Impacts of Amansuri Conservation and Integrated Development Project (ACID) in Jomoro District, Western Region, Ghana|url=http://dx.doi.org/10.5539/jsd.v6n5p73|journal=Journal of Sustainable Development|volume=6|issue=5|doi=10.5539/jsd.v6n5p73|issn=1913-9071}}</ref><ref>{{Cite journal|date=2017-02-15|title=Jakarta gubernatorial poll turns into tight race|url=http://dx.doi.org/10.1108/oxan-es217992|journal=Emerald Expert Briefings|doi=10.1108/oxan-es217992|issn=2633-304X}}</ref> O ko n daa nyɛ CPP jintɔra ,di zuɣu di daa ʒila o zaŋ o maŋa pahi NDC nima zuɣu (Ban daa galisi jina duu bee NPP (ban daa pɔri jina duu).<ref>{{Citation|last=Labidi|first=Samia|title=Faces of Janus: The Arab-Muslim Community in France and the Battle for Its Future|date=2010|url=http://dx.doi.org/10.1057/9780230106031_7|work=The Other Muslims|pages=107–122|place=New York|publisher=Palgrave Macmillan US|isbn=978-0-230-62188-6|access-date=2022-08-28}}</ref><ref>{{Cite book|last=editor.|first=Lytton, Timothy D., 1965-|url=http://worldcat.org/oclc/601492423|title=Suing the gun industry : a battle at the crossroads of gun control and mass torts|date=2006|publisher=University of Michigan Press|isbn=978-0-472-02180-2|oclc=601492423}}</ref> Ka o daa bohi o suhi zaŋ o maŋ pahi wɔbigu paati zuɣu "House of 5th Parliament of the 4th Republic of Ghana".<ref>{{Cite journal|last=Lybyer|first=Albert Howe|date=1933-01-01|title=Persia Asserts Her Independence|url=http://dx.doi.org/10.1525/curh.1933.37.4.496|journal=Current History|volume=37|issue=4|pages=496–499|doi=10.1525/curh.1933.37.4.496|issn=0011-3530}}</ref> ==== O daanbolo tali zaŋti CPP ==== Ŋuni n nyɛ Ghana paɣa tuuli ŋun lee paati, paati kpɛma. == O maŋa maŋa biɛhigu == == Kundivihira == qik378eieulymk71dcjglzbxtlavsnt 44841 44840 2022-08-28T09:54:50Z Jahinfo 544 Added content wikitext text/x-wiki '''Samia Yaba Christina Nkrumah''' nyɛla bɛ ni dɔɣi so silimin gɔli 23rd,June,1960.<ref name=":0">{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-27|website=web.archive.org}}</ref> O nyɛla siyaasa nira [[Ghana]] tiŋgbani ni, ka lan daanbolo n zaŋ ti "Convention People's Party" (CPP). Bɛ ni daa yɛn niŋ yuuni 2008 jintɔriba piibu, piibu la, o daa nyɛla [[Jomoro]] yaɣili la (Jomoro constituency). Lala kuɣu ŋɔ n daa nyɛ tuuli kuɣu shɛli o ni daa kpaɣiri bo o [[siyaasa]] tali ni. O nyɛla [[Dr.Kwame Nkrumah]] ŋun daa nyɛ Ghana gɔmnanti tuuli la [[bipuɣinbila]] == O piligu (EARLY LIFE) == Bɛ daa dɔɣi o la tiŋa yuli booni [[Aburi]], yuuni 1960. Di bela [[Eastern Region]],Ghana.<ref name=":0" /> Muɣisigu daa nyɛla din daa zaŋ o mini o ma,ni o biɛya nima yihi Ghana tiŋgbani ni, dahinshɛli 1966 "[[military coup]]" din daa yiɣisi Kwame Nkrumah ma ni daa niŋ la. <ref>{{Cite web|title=TheGhanaianJournal.com is for sale|url=https://www.hugedomains.com/domain_profile.cfm?d=TheGhanaianJournal.com|access-date=2022-08-27|website=HugeDomains|language=en}}</ref>Egypty gɔmnanti daa nyɛla ŋun chɛ ka o.mini o daŋ ʒini Egypty tiŋgbani ni.<ref>{{Cite web|last=Wire|first=Pan-african News|date=2007-02-19|title=Pan-African News Wire: Samia Nkrumah Says That Her Father, Dr. Kwame Nkrumah, Wanted to Return to Ghana|url=http://panafricannews.blogspot.com/2007/02/samia-nkrumah-says-that-her-father-dr.html|access-date=2022-08-27|website=Pan-African News Wire}}</ref> Yuuni 1975, o mini o daŋ daa lan nyɛla ban lab'na Ghana, di.ni daa niŋ ka "[[General Acheampong's National Redemption Council government]]" boli ba. O ni daa kuna Ghana, O daa chaŋla "[[Achimota school]]". Amaa, o daa lan nyɛla ŋun yi Ghana dini daa niŋ ka o ma lan kpuɣi napɔŋ labi [[Egypt]] yuma din gbaai 1980's piligu polo. Samia daa nyɛla ŋun kpuɣi napɔŋ chaŋ London. Ni ka o daa tuɣi o shikuru baŋsim bohimbu shikuru din yuli booni "the School of Oriental and African Studies",University of London, din be United Kingdom la. [[Shikuru]] ŋɔ ni ka o daa deei shɛhira gbaŋ shɛli bɛ ni bɔli, "[[Degree of Bachelor Arabic Studies]]" yuuni 1991. Lala shikuru ŋɔ ni ka o daa lan deei o Master's degree, yuuni 1993.<ref>{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-27|website=web.archive.org}}</ref> == O tuma == Samia Nkrumah daa pili la o Karachi tali banki ni (bank clerk). O daa pili la lala tuma [[Bank of India]] bɔɣu din be London la, yuuni 1984. Din nyaaŋa o mini [[Al-Ahram]] daa lan tum lahabaya sabbu polo,yuuni 1989.<ref>{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-28|website=web.archive.org}}</ref><ref>{{Citation|title=Africa must unite!|date=2013-06-17|url=http://dx.doi.org/10.4324/9780203713785-36|work=The Atlas of African Affairs|pages=86–87|publisher=Routledge|isbn=978-0-203-71378-5|access-date=2022-08-28}}</ref> == Siyaasa tali == Sabbu shɛli din sabi yɛrio o yɛltɔɣa ka di zuɣu nyɛ, "the new.Mandela is a woman",Huffington post, buɣisi o ka wuhi o kpaŋ maŋa zaŋ chaŋ Ghana ni gbansabila siyaasa tali polo. O nyɛla ban kpa "African must unite" kpamba puuni yino.<ref>{{Cite book|last=1909-1972.|first=Nkrumah, Kwame,|url=http://worldcat.org/oclc/951605681|title=Africa must unite|isbn=978-0-901787-03-3|oclc=951605681}}</ref> Lala "African must unite" ŋɔ niya nyɛla di zaŋ di zaŋ Jilima lan Kwame Nkrumah ni daa mali tiɛhi wɔɣili shɛli zaŋ tabili siyaasa tali biɛhigu chaŋ katiŋa.<ref>{{Citation|title=Africa must unite!|date=2013-06-17|url=http://dx.doi.org/10.4324/9780203713785-36|work=The Atlas of African Affairs|pages=86–87|publisher=Routledge|isbn=978-0-203-71378-5|access-date=2022-08-28}}</ref> O ni daa pahi lala kpamba ŋɔ ni la zuɣu daa chɛ ka o kpuɣi niya kpe Ghana siyaasa tali ni, ni nimmohi.<ref>{{Citation|title=Candidate Eligibility Laws|url=http://dx.doi.org/10.5040/9781472561169.ch-003|work=Parliamentary Elections, Representation and the Law|publisher=Hart Publishing|access-date=2022-08-28}}</ref> === Jintɔritali === Silimin gɔli December, 2008, o daa nyɛla ŋun yina ti kpaɣiri Jomoro yaɣili, Western Region, Ghana jintɔrotali kuɣu la. O daa nyɛla ŋun di nasara Lee Ocran zuɣu, ŋun daa nyɛ lɛm (National Democratic Congress (NDC)) yaɣili ŋun daa su lala kuɣu pɔi ka bɛ naan niŋ lala piibu,piibu la zuɣu. O daa nyɛla dihibu din kalinli daa yiɣisi tuhi kob'si yɔbu,ni kɔbigu ni pisopɔin ni yini (6,571). Kob'gu puuni, vaabu pihi nu polo ka o daa di maa.<ref>{{Cite journal|last=Mensah|first=Christopher|last2=Akyeampong|first2=Oheneba A|last3=Antwi|first3=Kwabena Barima|date=2013-04-16|title=Residents’ Perception of Impacts of Amansuri Conservation and Integrated Development Project (ACID) in Jomoro District, Western Region, Ghana|url=http://dx.doi.org/10.5539/jsd.v6n5p73|journal=Journal of Sustainable Development|volume=6|issue=5|doi=10.5539/jsd.v6n5p73|issn=1913-9071}}</ref><ref>{{Cite journal|date=2017-02-15|title=Jakarta gubernatorial poll turns into tight race|url=http://dx.doi.org/10.1108/oxan-es217992|journal=Emerald Expert Briefings|doi=10.1108/oxan-es217992|issn=2633-304X}}</ref> O ko n daa nyɛ CPP jintɔra ,di zuɣu di daa ʒila o zaŋ o maŋa pahi NDC nima zuɣu (Ban daa galisi jina duu bee NPP (ban daa pɔri jina duu).<ref>{{Citation|last=Labidi|first=Samia|title=Faces of Janus: The Arab-Muslim Community in France and the Battle for Its Future|date=2010|url=http://dx.doi.org/10.1057/9780230106031_7|work=The Other Muslims|pages=107–122|place=New York|publisher=Palgrave Macmillan US|isbn=978-0-230-62188-6|access-date=2022-08-28}}</ref><ref>{{Cite book|last=editor.|first=Lytton, Timothy D., 1965-|url=http://worldcat.org/oclc/601492423|title=Suing the gun industry : a battle at the crossroads of gun control and mass torts|date=2006|publisher=University of Michigan Press|isbn=978-0-472-02180-2|oclc=601492423}}</ref> Ka o daa bohi o suhi zaŋ o maŋ pahi wɔbigu paati zuɣu "House of 5th Parliament of the 4th Republic of Ghana".<ref>{{Cite journal|last=Lybyer|first=Albert Howe|date=1933-01-01|title=Persia Asserts Her Independence|url=http://dx.doi.org/10.1525/curh.1933.37.4.496|journal=Current History|volume=37|issue=4|pages=496–499|doi=10.1525/curh.1933.37.4.496|issn=0011-3530}}</ref> ==== O daanbolo tali zaŋti CPP ==== Ŋuni n nyɛ Ghana paɣa tuuli ŋun lee paati, paati kpɛma. O nasara ŋɔ dibu, n ti pahi paɣaba ata shɛba daa yihi CPP paati nineesim polo. == O maŋa maŋa biɛhigu == == Kundivihira == ilysmhstrc1xcpwga8gr3qsl8709upk 44842 44841 2022-08-28T10:00:42Z Jahinfo 544 Added content wikitext text/x-wiki '''Samia Yaba Christina Nkrumah''' nyɛla bɛ ni dɔɣi so silimin gɔli 23rd,June,1960.<ref name=":0">{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-27|website=web.archive.org}}</ref> O nyɛla siyaasa nira [[Ghana]] tiŋgbani ni, ka lan daanbolo n zaŋ ti "Convention People's Party" (CPP). Bɛ ni daa yɛn niŋ yuuni 2008 jintɔriba piibu, piibu la, o daa nyɛla [[Jomoro]] yaɣili la (Jomoro constituency). Lala kuɣu ŋɔ n daa nyɛ tuuli kuɣu shɛli o ni daa kpaɣiri bo o [[siyaasa]] tali ni. O nyɛla [[Dr.Kwame Nkrumah]] ŋun daa nyɛ Ghana gɔmnanti tuuli la [[bipuɣinbila]] == O piligu (EARLY LIFE) == Bɛ daa dɔɣi o la tiŋa yuli booni [[Aburi]], yuuni 1960. Di bela [[Eastern Region]],Ghana.<ref name=":0" /> Muɣisigu daa nyɛla din daa zaŋ o mini o ma,ni o biɛya nima yihi Ghana tiŋgbani ni, dahinshɛli 1966 "[[military coup]]" din daa yiɣisi Kwame Nkrumah ma ni daa niŋ la. <ref>{{Cite web|title=TheGhanaianJournal.com is for sale|url=https://www.hugedomains.com/domain_profile.cfm?d=TheGhanaianJournal.com|access-date=2022-08-27|website=HugeDomains|language=en}}</ref>Egypty gɔmnanti daa nyɛla ŋun chɛ ka o.mini o daŋ ʒini Egypty tiŋgbani ni.<ref>{{Cite web|last=Wire|first=Pan-african News|date=2007-02-19|title=Pan-African News Wire: Samia Nkrumah Says That Her Father, Dr. Kwame Nkrumah, Wanted to Return to Ghana|url=http://panafricannews.blogspot.com/2007/02/samia-nkrumah-says-that-her-father-dr.html|access-date=2022-08-27|website=Pan-African News Wire}}</ref> Yuuni 1975, o mini o daŋ daa lan nyɛla ban lab'na Ghana, di.ni daa niŋ ka "[[General Acheampong's National Redemption Council government]]" boli ba. O ni daa kuna Ghana, O daa chaŋla "[[Achimota school]]". Amaa, o daa lan nyɛla ŋun yi Ghana dini daa niŋ ka o ma lan kpuɣi napɔŋ labi [[Egypt]] yuma din gbaai 1980's piligu polo. Samia daa nyɛla ŋun kpuɣi napɔŋ chaŋ London. Ni ka o daa tuɣi o shikuru baŋsim bohimbu shikuru din yuli booni "the School of Oriental and African Studies",University of London, din be United Kingdom la. [[Shikuru]] ŋɔ ni ka o daa deei shɛhira gbaŋ shɛli bɛ ni bɔli, "[[Degree of Bachelor Arabic Studies]]" yuuni 1991. Lala shikuru ŋɔ ni ka o daa lan deei o Master's degree, yuuni 1993.<ref>{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-27|website=web.archive.org}}</ref> == O tuma == Samia Nkrumah daa pili la o Karachi tali banki ni (bank clerk). O daa pili la lala tuma [[Bank of India]] bɔɣu din be London la, yuuni 1984. Din nyaaŋa o mini [[Al-Ahram]] daa lan tum lahabaya sabbu polo,yuuni 1989.<ref>{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-28|website=web.archive.org}}</ref><ref>{{Citation|title=Africa must unite!|date=2013-06-17|url=http://dx.doi.org/10.4324/9780203713785-36|work=The Atlas of African Affairs|pages=86–87|publisher=Routledge|isbn=978-0-203-71378-5|access-date=2022-08-28}}</ref> == Siyaasa tali == Sabbu shɛli din sabi yɛrio o yɛltɔɣa ka di zuɣu nyɛ, "the new.Mandela is a woman",Huffington post, buɣisi o ka wuhi o kpaŋ maŋa zaŋ chaŋ Ghana ni gbansabila siyaasa tali polo. O nyɛla ban kpa "African must unite" kpamba puuni yino.<ref>{{Cite book|last=1909-1972.|first=Nkrumah, Kwame,|url=http://worldcat.org/oclc/951605681|title=Africa must unite|isbn=978-0-901787-03-3|oclc=951605681}}</ref> Lala "African must unite" ŋɔ niya nyɛla di zaŋ di zaŋ Jilima lan Kwame Nkrumah ni daa mali tiɛhi wɔɣili shɛli zaŋ tabili siyaasa tali biɛhigu chaŋ katiŋa.<ref>{{Citation|title=Africa must unite!|date=2013-06-17|url=http://dx.doi.org/10.4324/9780203713785-36|work=The Atlas of African Affairs|pages=86–87|publisher=Routledge|isbn=978-0-203-71378-5|access-date=2022-08-28}}</ref> O ni daa pahi lala kpamba ŋɔ ni la zuɣu daa chɛ ka o kpuɣi niya kpe Ghana siyaasa tali ni, ni nimmohi.<ref>{{Citation|title=Candidate Eligibility Laws|url=http://dx.doi.org/10.5040/9781472561169.ch-003|work=Parliamentary Elections, Representation and the Law|publisher=Hart Publishing|access-date=2022-08-28}}</ref> === Jintɔritali === Silimin gɔli December, 2008, o daa nyɛla ŋun yina ti kpaɣiri Jomoro yaɣili, Western Region, Ghana jintɔrotali kuɣu la. O daa nyɛla ŋun di nasara Lee Ocran zuɣu, ŋun daa nyɛ lɛm (National Democratic Congress (NDC)) yaɣili ŋun daa su lala kuɣu pɔi ka bɛ naan niŋ lala piibu,piibu la zuɣu. O daa nyɛla dihibu din kalinli daa yiɣisi tuhi kob'si yɔbu,ni kɔbigu ni pisopɔin ni yini (6,571). Kob'gu puuni, vaabu pihi nu polo ka o daa di maa.<ref>{{Cite journal|last=Mensah|first=Christopher|last2=Akyeampong|first2=Oheneba A|last3=Antwi|first3=Kwabena Barima|date=2013-04-16|title=Residents’ Perception of Impacts of Amansuri Conservation and Integrated Development Project (ACID) in Jomoro District, Western Region, Ghana|url=http://dx.doi.org/10.5539/jsd.v6n5p73|journal=Journal of Sustainable Development|volume=6|issue=5|doi=10.5539/jsd.v6n5p73|issn=1913-9071}}</ref><ref>{{Cite journal|date=2017-02-15|title=Jakarta gubernatorial poll turns into tight race|url=http://dx.doi.org/10.1108/oxan-es217992|journal=Emerald Expert Briefings|doi=10.1108/oxan-es217992|issn=2633-304X}}</ref> O ko n daa nyɛ CPP jintɔra ,di zuɣu di daa ʒila o zaŋ o maŋa pahi NDC nima zuɣu (Ban daa galisi jina duu bee NPP (ban daa pɔri jina duu).<ref>{{Citation|last=Labidi|first=Samia|title=Faces of Janus: The Arab-Muslim Community in France and the Battle for Its Future|date=2010|url=http://dx.doi.org/10.1057/9780230106031_7|work=The Other Muslims|pages=107–122|place=New York|publisher=Palgrave Macmillan US|isbn=978-0-230-62188-6|access-date=2022-08-28}}</ref><ref>{{Cite book|last=editor.|first=Lytton, Timothy D., 1965-|url=http://worldcat.org/oclc/601492423|title=Suing the gun industry : a battle at the crossroads of gun control and mass torts|date=2006|publisher=University of Michigan Press|isbn=978-0-472-02180-2|oclc=601492423}}</ref> Ka o daa bohi o suhi zaŋ o maŋ pahi wɔbigu paati zuɣu "House of 5th Parliament of the 4th Republic of Ghana".<ref>{{Cite journal|last=Lybyer|first=Albert Howe|date=1933-01-01|title=Persia Asserts Her Independence|url=http://dx.doi.org/10.1525/curh.1933.37.4.496|journal=Current History|volume=37|issue=4|pages=496–499|doi=10.1525/curh.1933.37.4.496|issn=0011-3530}}</ref> ==== O daanbolo tali zaŋti CPP ==== Ŋuni n nyɛ Ghana paɣa tuuli ŋun lee paati, paati kpɛma. O nasara ŋɔ dibu, n ti pahi paɣaba ata shɛba daa yihi CPP paati nineesim polo. Di daa lan nyɛla din wuhi CPP yɛlimaŋ ti bo zaŋ chaŋ di ni niŋ kamaata niŋ paɣaba ku bukaata shɛŋa biɛhigu ni. == O maŋa maŋa biɛhigu == == Kundivihira == 9ad8be9cl0gmv1cfo7gczekckqe4caw 44843 44842 2022-08-28T10:05:32Z Jahinfo 544 Added content wikitext text/x-wiki '''Samia Yaba Christina Nkrumah''' nyɛla bɛ ni dɔɣi so silimin gɔli 23rd,June,1960.<ref name=":0">{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-27|website=web.archive.org}}</ref> O nyɛla siyaasa nira [[Ghana]] tiŋgbani ni, ka lan daanbolo n zaŋ ti "Convention People's Party" (CPP). Bɛ ni daa yɛn niŋ yuuni 2008 jintɔriba piibu, piibu la, o daa nyɛla [[Jomoro]] yaɣili la (Jomoro constituency). Lala kuɣu ŋɔ n daa nyɛ tuuli kuɣu shɛli o ni daa kpaɣiri bo o [[siyaasa]] tali ni. O nyɛla [[Dr.Kwame Nkrumah]] ŋun daa nyɛ Ghana gɔmnanti tuuli la [[bipuɣinbila]] == O piligu (EARLY LIFE) == Bɛ daa dɔɣi o la tiŋa yuli booni [[Aburi]], yuuni 1960. Di bela [[Eastern Region]],Ghana.<ref name=":0" /> Muɣisigu daa nyɛla din daa zaŋ o mini o ma,ni o biɛya nima yihi Ghana tiŋgbani ni, dahinshɛli 1966 "[[military coup]]" din daa yiɣisi Kwame Nkrumah ma ni daa niŋ la. <ref>{{Cite web|title=TheGhanaianJournal.com is for sale|url=https://www.hugedomains.com/domain_profile.cfm?d=TheGhanaianJournal.com|access-date=2022-08-27|website=HugeDomains|language=en}}</ref>Egypty gɔmnanti daa nyɛla ŋun chɛ ka o.mini o daŋ ʒini Egypty tiŋgbani ni.<ref>{{Cite web|last=Wire|first=Pan-african News|date=2007-02-19|title=Pan-African News Wire: Samia Nkrumah Says That Her Father, Dr. Kwame Nkrumah, Wanted to Return to Ghana|url=http://panafricannews.blogspot.com/2007/02/samia-nkrumah-says-that-her-father-dr.html|access-date=2022-08-27|website=Pan-African News Wire}}</ref> Yuuni 1975, o mini o daŋ daa lan nyɛla ban lab'na Ghana, di.ni daa niŋ ka "[[General Acheampong's National Redemption Council government]]" boli ba. O ni daa kuna Ghana, O daa chaŋla "[[Achimota school]]". Amaa, o daa lan nyɛla ŋun yi Ghana dini daa niŋ ka o ma lan kpuɣi napɔŋ labi [[Egypt]] yuma din gbaai 1980's piligu polo. Samia daa nyɛla ŋun kpuɣi napɔŋ chaŋ London. Ni ka o daa tuɣi o shikuru baŋsim bohimbu shikuru din yuli booni "the School of Oriental and African Studies",University of London, din be United Kingdom la. [[Shikuru]] ŋɔ ni ka o daa deei shɛhira gbaŋ shɛli bɛ ni bɔli, "[[Degree of Bachelor Arabic Studies]]" yuuni 1991. Lala shikuru ŋɔ ni ka o daa lan deei o Master's degree, yuuni 1993.<ref>{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-27|website=web.archive.org}}</ref> == O tuma == Samia Nkrumah daa pili la o Karachi tali banki ni (bank clerk). O daa pili la lala tuma [[Bank of India]] bɔɣu din be London la, yuuni 1984. Din nyaaŋa o mini [[Al-Ahram]] daa lan tum lahabaya sabbu polo,yuuni 1989.<ref>{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-28|website=web.archive.org}}</ref><ref>{{Citation|title=Africa must unite!|date=2013-06-17|url=http://dx.doi.org/10.4324/9780203713785-36|work=The Atlas of African Affairs|pages=86–87|publisher=Routledge|isbn=978-0-203-71378-5|access-date=2022-08-28}}</ref> == Siyaasa tali == Sabbu shɛli din sabi yɛrio o yɛltɔɣa ka di zuɣu nyɛ, "the new.Mandela is a woman",Huffington post, buɣisi o ka wuhi o kpaŋ maŋa zaŋ chaŋ Ghana ni gbansabila siyaasa tali polo. O nyɛla ban kpa "African must unite" kpamba puuni yino.<ref>{{Cite book|last=1909-1972.|first=Nkrumah, Kwame,|url=http://worldcat.org/oclc/951605681|title=Africa must unite|isbn=978-0-901787-03-3|oclc=951605681}}</ref> Lala "African must unite" ŋɔ niya nyɛla di zaŋ di zaŋ Jilima lan Kwame Nkrumah ni daa mali tiɛhi wɔɣili shɛli zaŋ tabili siyaasa tali biɛhigu chaŋ katiŋa.<ref>{{Citation|title=Africa must unite!|date=2013-06-17|url=http://dx.doi.org/10.4324/9780203713785-36|work=The Atlas of African Affairs|pages=86–87|publisher=Routledge|isbn=978-0-203-71378-5|access-date=2022-08-28}}</ref> O ni daa pahi lala kpamba ŋɔ ni la zuɣu daa chɛ ka o kpuɣi niya kpe Ghana siyaasa tali ni, ni nimmohi.<ref>{{Citation|title=Candidate Eligibility Laws|url=http://dx.doi.org/10.5040/9781472561169.ch-003|work=Parliamentary Elections, Representation and the Law|publisher=Hart Publishing|access-date=2022-08-28}}</ref> === Jintɔritali === Silimin gɔli December, 2008, o daa nyɛla ŋun yina ti kpaɣiri Jomoro yaɣili, Western Region, Ghana jintɔrotali kuɣu la. O daa nyɛla ŋun di nasara Lee Ocran zuɣu, ŋun daa nyɛ lɛm (National Democratic Congress (NDC)) yaɣili ŋun daa su lala kuɣu pɔi ka bɛ naan niŋ lala piibu,piibu la zuɣu. O daa nyɛla dihibu din kalinli daa yiɣisi tuhi kob'si yɔbu,ni kɔbigu ni pisopɔin ni yini (6,571). Kob'gu puuni, vaabu pihi nu polo ka o daa di maa.<ref>{{Cite journal|last=Mensah|first=Christopher|last2=Akyeampong|first2=Oheneba A|last3=Antwi|first3=Kwabena Barima|date=2013-04-16|title=Residents’ Perception of Impacts of Amansuri Conservation and Integrated Development Project (ACID) in Jomoro District, Western Region, Ghana|url=http://dx.doi.org/10.5539/jsd.v6n5p73|journal=Journal of Sustainable Development|volume=6|issue=5|doi=10.5539/jsd.v6n5p73|issn=1913-9071}}</ref><ref>{{Cite journal|date=2017-02-15|title=Jakarta gubernatorial poll turns into tight race|url=http://dx.doi.org/10.1108/oxan-es217992|journal=Emerald Expert Briefings|doi=10.1108/oxan-es217992|issn=2633-304X}}</ref> O ko n daa nyɛ CPP jintɔra ,di zuɣu di daa ʒila o zaŋ o maŋa pahi NDC nima zuɣu (Ban daa galisi jina duu bee NPP (ban daa pɔri jina duu).<ref>{{Citation|last=Labidi|first=Samia|title=Faces of Janus: The Arab-Muslim Community in France and the Battle for Its Future|date=2010|url=http://dx.doi.org/10.1057/9780230106031_7|work=The Other Muslims|pages=107–122|place=New York|publisher=Palgrave Macmillan US|isbn=978-0-230-62188-6|access-date=2022-08-28}}</ref><ref>{{Cite book|last=editor.|first=Lytton, Timothy D., 1965-|url=http://worldcat.org/oclc/601492423|title=Suing the gun industry : a battle at the crossroads of gun control and mass torts|date=2006|publisher=University of Michigan Press|isbn=978-0-472-02180-2|oclc=601492423}}</ref> Ka o daa bohi o suhi zaŋ o maŋ pahi wɔbigu paati zuɣu "House of 5th Parliament of the 4th Republic of Ghana".<ref>{{Cite journal|last=Lybyer|first=Albert Howe|date=1933-01-01|title=Persia Asserts Her Independence|url=http://dx.doi.org/10.1525/curh.1933.37.4.496|journal=Current History|volume=37|issue=4|pages=496–499|doi=10.1525/curh.1933.37.4.496|issn=0011-3530}}</ref> ==== O daanbolo tali zaŋti CPP ==== Ŋuni n nyɛ Ghana paɣa tuuli ŋun lee paati, paati kpɛma. O nasara ŋɔ dibu, n ti pahi paɣaba ata shɛba daa yihi CPP paati nineesim polo. Di daa lan nyɛla din wuhi CPP yɛlimaŋ ti bo zaŋ chaŋ di ni niŋ kamaata niŋ paɣaba ku bukaata shɛŋa biɛhigu ni. Samia n daa nyɛ tuuli paɣa so Convention People's Party (CPP) ni pii so tuuli ni lee paati daanbolo ka o nyɛ paɣa. == O maŋa maŋa biɛhigu == == Kundivihira == t0x71z5y3lix18gqcoljm5edao6fmqk 44844 44843 2022-08-28T10:08:15Z Jahinfo 544 Added content wikitext text/x-wiki '''Samia Yaba Christina Nkrumah''' nyɛla bɛ ni dɔɣi so silimin gɔli 23rd,June,1960.<ref name=":0">{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-27|website=web.archive.org}}</ref> O nyɛla siyaasa nira [[Ghana]] tiŋgbani ni, ka lan daanbolo n zaŋ ti "Convention People's Party" (CPP). Bɛ ni daa yɛn niŋ yuuni 2008 jintɔriba piibu, piibu la, o daa nyɛla [[Jomoro]] yaɣili la (Jomoro constituency). Lala kuɣu ŋɔ n daa nyɛ tuuli kuɣu shɛli o ni daa kpaɣiri bo o [[siyaasa]] tali ni. O nyɛla [[Dr.Kwame Nkrumah]] ŋun daa nyɛ Ghana gɔmnanti tuuli la [[bipuɣinbila]] == O piligu (EARLY LIFE) == Bɛ daa dɔɣi o la tiŋa yuli booni [[Aburi]], yuuni 1960. Di bela [[Eastern Region]],Ghana.<ref name=":0" /> Muɣisigu daa nyɛla din daa zaŋ o mini o ma,ni o biɛya nima yihi Ghana tiŋgbani ni, dahinshɛli 1966 "[[military coup]]" din daa yiɣisi Kwame Nkrumah ma ni daa niŋ la. <ref>{{Cite web|title=TheGhanaianJournal.com is for sale|url=https://www.hugedomains.com/domain_profile.cfm?d=TheGhanaianJournal.com|access-date=2022-08-27|website=HugeDomains|language=en}}</ref>Egypty gɔmnanti daa nyɛla ŋun chɛ ka o.mini o daŋ ʒini Egypty tiŋgbani ni.<ref>{{Cite web|last=Wire|first=Pan-african News|date=2007-02-19|title=Pan-African News Wire: Samia Nkrumah Says That Her Father, Dr. Kwame Nkrumah, Wanted to Return to Ghana|url=http://panafricannews.blogspot.com/2007/02/samia-nkrumah-says-that-her-father-dr.html|access-date=2022-08-27|website=Pan-African News Wire}}</ref> Yuuni 1975, o mini o daŋ daa lan nyɛla ban lab'na Ghana, di.ni daa niŋ ka "[[General Acheampong's National Redemption Council government]]" boli ba. O ni daa kuna Ghana, O daa chaŋla "[[Achimota school]]". Amaa, o daa lan nyɛla ŋun yi Ghana dini daa niŋ ka o ma lan kpuɣi napɔŋ labi [[Egypt]] yuma din gbaai 1980's piligu polo. Samia daa nyɛla ŋun kpuɣi napɔŋ chaŋ London. Ni ka o daa tuɣi o shikuru baŋsim bohimbu shikuru din yuli booni "the School of Oriental and African Studies",University of London, din be United Kingdom la. [[Shikuru]] ŋɔ ni ka o daa deei shɛhira gbaŋ shɛli bɛ ni bɔli, "[[Degree of Bachelor Arabic Studies]]" yuuni 1991. Lala shikuru ŋɔ ni ka o daa lan deei o Master's degree, yuuni 1993.<ref>{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-27|website=web.archive.org}}</ref> == O tuma == Samia Nkrumah daa pili la o Karachi tali banki ni (bank clerk). O daa pili la lala tuma [[Bank of India]] bɔɣu din be London la, yuuni 1984. Din nyaaŋa o mini [[Al-Ahram]] daa lan tum lahabaya sabbu polo,yuuni 1989.<ref>{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-28|website=web.archive.org}}</ref><ref>{{Citation|title=Africa must unite!|date=2013-06-17|url=http://dx.doi.org/10.4324/9780203713785-36|work=The Atlas of African Affairs|pages=86–87|publisher=Routledge|isbn=978-0-203-71378-5|access-date=2022-08-28}}</ref> == Siyaasa tali == Sabbu shɛli din sabi yɛrio o yɛltɔɣa ka di zuɣu nyɛ, "the new.Mandela is a woman",Huffington post, buɣisi o ka wuhi o kpaŋ maŋa zaŋ chaŋ Ghana ni gbansabila siyaasa tali polo. O nyɛla ban kpa "African must unite" kpamba puuni yino.<ref>{{Cite book|last=1909-1972.|first=Nkrumah, Kwame,|url=http://worldcat.org/oclc/951605681|title=Africa must unite|isbn=978-0-901787-03-3|oclc=951605681}}</ref> Lala "African must unite" ŋɔ niya nyɛla di zaŋ di zaŋ Jilima lan Kwame Nkrumah ni daa mali tiɛhi wɔɣili shɛli zaŋ tabili siyaasa tali biɛhigu chaŋ katiŋa.<ref>{{Citation|title=Africa must unite!|date=2013-06-17|url=http://dx.doi.org/10.4324/9780203713785-36|work=The Atlas of African Affairs|pages=86–87|publisher=Routledge|isbn=978-0-203-71378-5|access-date=2022-08-28}}</ref> O ni daa pahi lala kpamba ŋɔ ni la zuɣu daa chɛ ka o kpuɣi niya kpe Ghana siyaasa tali ni, ni nimmohi.<ref>{{Citation|title=Candidate Eligibility Laws|url=http://dx.doi.org/10.5040/9781472561169.ch-003|work=Parliamentary Elections, Representation and the Law|publisher=Hart Publishing|access-date=2022-08-28}}</ref> === Jintɔritali === Silimin gɔli December, 2008, o daa nyɛla ŋun yina ti kpaɣiri Jomoro yaɣili, Western Region, Ghana jintɔrotali kuɣu la. O daa nyɛla ŋun di nasara Lee Ocran zuɣu, ŋun daa nyɛ lɛm (National Democratic Congress (NDC)) yaɣili ŋun daa su lala kuɣu pɔi ka bɛ naan niŋ lala piibu,piibu la zuɣu. O daa nyɛla dihibu din kalinli daa yiɣisi tuhi kob'si yɔbu,ni kɔbigu ni pisopɔin ni yini (6,571). Kob'gu puuni, vaabu pihi nu polo ka o daa di maa.<ref>{{Cite journal|last=Mensah|first=Christopher|last2=Akyeampong|first2=Oheneba A|last3=Antwi|first3=Kwabena Barima|date=2013-04-16|title=Residents’ Perception of Impacts of Amansuri Conservation and Integrated Development Project (ACID) in Jomoro District, Western Region, Ghana|url=http://dx.doi.org/10.5539/jsd.v6n5p73|journal=Journal of Sustainable Development|volume=6|issue=5|doi=10.5539/jsd.v6n5p73|issn=1913-9071}}</ref><ref>{{Cite journal|date=2017-02-15|title=Jakarta gubernatorial poll turns into tight race|url=http://dx.doi.org/10.1108/oxan-es217992|journal=Emerald Expert Briefings|doi=10.1108/oxan-es217992|issn=2633-304X}}</ref> O ko n daa nyɛ CPP jintɔra ,di zuɣu di daa ʒila o zaŋ o maŋa pahi NDC nima zuɣu (Ban daa galisi jina duu bee NPP (ban daa pɔri jina duu).<ref>{{Citation|last=Labidi|first=Samia|title=Faces of Janus: The Arab-Muslim Community in France and the Battle for Its Future|date=2010|url=http://dx.doi.org/10.1057/9780230106031_7|work=The Other Muslims|pages=107–122|place=New York|publisher=Palgrave Macmillan US|isbn=978-0-230-62188-6|access-date=2022-08-28}}</ref><ref>{{Cite book|last=editor.|first=Lytton, Timothy D., 1965-|url=http://worldcat.org/oclc/601492423|title=Suing the gun industry : a battle at the crossroads of gun control and mass torts|date=2006|publisher=University of Michigan Press|isbn=978-0-472-02180-2|oclc=601492423}}</ref> Ka o daa bohi o suhi zaŋ o maŋ pahi wɔbigu paati zuɣu "House of 5th Parliament of the 4th Republic of Ghana".<ref>{{Cite journal|last=Lybyer|first=Albert Howe|date=1933-01-01|title=Persia Asserts Her Independence|url=http://dx.doi.org/10.1525/curh.1933.37.4.496|journal=Current History|volume=37|issue=4|pages=496–499|doi=10.1525/curh.1933.37.4.496|issn=0011-3530}}</ref> ==== O daanbolo tali zaŋti CPP ==== Ŋuni n nyɛ Ghana paɣa tuuli ŋun lee paati, paati kpɛma. O nasara ŋɔ dibu, n ti pahi paɣaba ata shɛba daa yihi CPP paati nineesim polo. Di daa lan nyɛla din wuhi CPP yɛlimaŋ ti bo zaŋ chaŋ di ni niŋ kamaata niŋ paɣaba ku bukaata shɛŋa biɛhigu ni. Samia n daa nyɛ tuuli paɣa so Convention People's Party (CPP) ni pii so tuuli ni lee paati daanbolo ka o nyɛ paɣa. Bɛ daa piigi o la daabolo tali silimin gɔli 10th, September, 2011. == O maŋa maŋa biɛhigu == == Kundivihira == ljzlfikhkpim6spjhs3lazfe7v0hbpw 44845 44844 2022-08-28T10:14:51Z Jahinfo 544 Added content wikitext text/x-wiki '''Samia Yaba Christina Nkrumah''' nyɛla bɛ ni dɔɣi so silimin gɔli 23rd,June,1960.<ref name=":0">{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-27|website=web.archive.org}}</ref> O nyɛla siyaasa nira [[Ghana]] tiŋgbani ni, ka lan daanbolo n zaŋ ti "Convention People's Party" (CPP). Bɛ ni daa yɛn niŋ yuuni 2008 jintɔriba piibu, piibu la, o daa nyɛla [[Jomoro]] yaɣili la (Jomoro constituency). Lala kuɣu ŋɔ n daa nyɛ tuuli kuɣu shɛli o ni daa kpaɣiri bo o [[siyaasa]] tali ni. O nyɛla [[Dr.Kwame Nkrumah]] ŋun daa nyɛ Ghana gɔmnanti tuuli la [[bipuɣinbila]] == O piligu (EARLY LIFE) == Bɛ daa dɔɣi o la tiŋa yuli booni [[Aburi]], yuuni 1960. Di bela [[Eastern Region]],Ghana.<ref name=":0" /> Muɣisigu daa nyɛla din daa zaŋ o mini o ma,ni o biɛya nima yihi Ghana tiŋgbani ni, dahinshɛli 1966 "[[military coup]]" din daa yiɣisi Kwame Nkrumah ma ni daa niŋ la. <ref>{{Cite web|title=TheGhanaianJournal.com is for sale|url=https://www.hugedomains.com/domain_profile.cfm?d=TheGhanaianJournal.com|access-date=2022-08-27|website=HugeDomains|language=en}}</ref>Egypty gɔmnanti daa nyɛla ŋun chɛ ka o.mini o daŋ ʒini Egypty tiŋgbani ni.<ref>{{Cite web|last=Wire|first=Pan-african News|date=2007-02-19|title=Pan-African News Wire: Samia Nkrumah Says That Her Father, Dr. Kwame Nkrumah, Wanted to Return to Ghana|url=http://panafricannews.blogspot.com/2007/02/samia-nkrumah-says-that-her-father-dr.html|access-date=2022-08-27|website=Pan-African News Wire}}</ref> Yuuni 1975, o mini o daŋ daa lan nyɛla ban lab'na Ghana, di.ni daa niŋ ka "[[General Acheampong's National Redemption Council government]]" boli ba. O ni daa kuna Ghana, O daa chaŋla "[[Achimota school]]". Amaa, o daa lan nyɛla ŋun yi Ghana dini daa niŋ ka o ma lan kpuɣi napɔŋ labi [[Egypt]] yuma din gbaai 1980's piligu polo. Samia daa nyɛla ŋun kpuɣi napɔŋ chaŋ London. Ni ka o daa tuɣi o shikuru baŋsim bohimbu shikuru din yuli booni "the School of Oriental and African Studies",University of London, din be United Kingdom la. [[Shikuru]] ŋɔ ni ka o daa deei shɛhira gbaŋ shɛli bɛ ni bɔli, "[[Degree of Bachelor Arabic Studies]]" yuuni 1991. Lala shikuru ŋɔ ni ka o daa lan deei o Master's degree, yuuni 1993.<ref>{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-27|website=web.archive.org}}</ref> == O tuma == Samia Nkrumah daa pili la o Karachi tali banki ni (bank clerk). O daa pili la lala tuma [[Bank of India]] bɔɣu din be London la, yuuni 1984. Din nyaaŋa o mini [[Al-Ahram]] daa lan tum lahabaya sabbu polo,yuuni 1989.<ref>{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-28|website=web.archive.org}}</ref><ref>{{Citation|title=Africa must unite!|date=2013-06-17|url=http://dx.doi.org/10.4324/9780203713785-36|work=The Atlas of African Affairs|pages=86–87|publisher=Routledge|isbn=978-0-203-71378-5|access-date=2022-08-28}}</ref> == Siyaasa tali == Sabbu shɛli din sabi yɛrio o yɛltɔɣa ka di zuɣu nyɛ, "the new.Mandela is a woman",Huffington post, buɣisi o ka wuhi o kpaŋ maŋa zaŋ chaŋ Ghana ni gbansabila siyaasa tali polo. O nyɛla ban kpa "African must unite" kpamba puuni yino.<ref>{{Cite book|last=1909-1972.|first=Nkrumah, Kwame,|url=http://worldcat.org/oclc/951605681|title=Africa must unite|isbn=978-0-901787-03-3|oclc=951605681}}</ref> Lala "African must unite" ŋɔ niya nyɛla di zaŋ di zaŋ Jilima lan Kwame Nkrumah ni daa mali tiɛhi wɔɣili shɛli zaŋ tabili siyaasa tali biɛhigu chaŋ katiŋa.<ref>{{Citation|title=Africa must unite!|date=2013-06-17|url=http://dx.doi.org/10.4324/9780203713785-36|work=The Atlas of African Affairs|pages=86–87|publisher=Routledge|isbn=978-0-203-71378-5|access-date=2022-08-28}}</ref> O ni daa pahi lala kpamba ŋɔ ni la zuɣu daa chɛ ka o kpuɣi niya kpe Ghana siyaasa tali ni, ni nimmohi.<ref>{{Citation|title=Candidate Eligibility Laws|url=http://dx.doi.org/10.5040/9781472561169.ch-003|work=Parliamentary Elections, Representation and the Law|publisher=Hart Publishing|access-date=2022-08-28}}</ref> === Jintɔritali === Silimin gɔli December, 2008, o daa nyɛla ŋun yina ti kpaɣiri Jomoro yaɣili, Western Region, Ghana jintɔrotali kuɣu la. O daa nyɛla ŋun di nasara Lee Ocran zuɣu, ŋun daa nyɛ lɛm (National Democratic Congress (NDC)) yaɣili ŋun daa su lala kuɣu pɔi ka bɛ naan niŋ lala piibu,piibu la zuɣu. O daa nyɛla dihibu din kalinli daa yiɣisi tuhi kob'si yɔbu,ni kɔbigu ni pisopɔin ni yini (6,571). Kob'gu puuni, vaabu pihi nu polo ka o daa di maa.<ref>{{Cite journal|last=Mensah|first=Christopher|last2=Akyeampong|first2=Oheneba A|last3=Antwi|first3=Kwabena Barima|date=2013-04-16|title=Residents’ Perception of Impacts of Amansuri Conservation and Integrated Development Project (ACID) in Jomoro District, Western Region, Ghana|url=http://dx.doi.org/10.5539/jsd.v6n5p73|journal=Journal of Sustainable Development|volume=6|issue=5|doi=10.5539/jsd.v6n5p73|issn=1913-9071}}</ref><ref>{{Cite journal|date=2017-02-15|title=Jakarta gubernatorial poll turns into tight race|url=http://dx.doi.org/10.1108/oxan-es217992|journal=Emerald Expert Briefings|doi=10.1108/oxan-es217992|issn=2633-304X}}</ref> O ko n daa nyɛ CPP jintɔra ,di zuɣu di daa ʒila o zaŋ o maŋa pahi NDC nima zuɣu (Ban daa galisi jina duu bee NPP (ban daa pɔri jina duu).<ref>{{Citation|last=Labidi|first=Samia|title=Faces of Janus: The Arab-Muslim Community in France and the Battle for Its Future|date=2010|url=http://dx.doi.org/10.1057/9780230106031_7|work=The Other Muslims|pages=107–122|place=New York|publisher=Palgrave Macmillan US|isbn=978-0-230-62188-6|access-date=2022-08-28}}</ref><ref>{{Cite book|last=editor.|first=Lytton, Timothy D., 1965-|url=http://worldcat.org/oclc/601492423|title=Suing the gun industry : a battle at the crossroads of gun control and mass torts|date=2006|publisher=University of Michigan Press|isbn=978-0-472-02180-2|oclc=601492423}}</ref> Ka o daa bohi o suhi zaŋ o maŋ pahi wɔbigu paati zuɣu "House of 5th Parliament of the 4th Republic of Ghana".<ref>{{Cite journal|last=Lybyer|first=Albert Howe|date=1933-01-01|title=Persia Asserts Her Independence|url=http://dx.doi.org/10.1525/curh.1933.37.4.496|journal=Current History|volume=37|issue=4|pages=496–499|doi=10.1525/curh.1933.37.4.496|issn=0011-3530}}</ref> ==== O daanbolo tali zaŋti CPP ==== Ŋuni n nyɛ Ghana paɣa tuuli ŋun lee paati, paati kpɛma. O nasara ŋɔ dibu, n ti pahi paɣaba ata shɛba daa yihi CPP paati nineesim polo. Di daa lan nyɛla din wuhi CPP yɛlimaŋ ti bo zaŋ chaŋ di ni niŋ kamaata niŋ paɣaba ku bukaata shɛŋa biɛhigu ni. Samia n daa nyɛ tuuli paɣa so Convention People's Party (CPP) ni pii so tuuli ni lee paati daanbolo ka o nyɛ paɣa. Bɛ daa piigi o la daabolo tali silimin gɔli 10th, September, 2011. O daa nyɛla nuu dihibu din kalinli daa yiɣisi tuhili ni kobigu ni pihiwɔi ni yini (1,191), == O maŋa maŋa biɛhigu == == Kundivihira == ift6d9njbsuzdojr0yrb0fy97frt363 44846 44845 2022-08-28T10:15:46Z Jahinfo 544 Added content wikitext text/x-wiki '''Samia Yaba Christina Nkrumah''' nyɛla bɛ ni dɔɣi so silimin gɔli 23rd,June,1960.<ref name=":0">{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-27|website=web.archive.org}}</ref> O nyɛla siyaasa nira [[Ghana]] tiŋgbani ni, ka lan daanbolo n zaŋ ti "Convention People's Party" (CPP). Bɛ ni daa yɛn niŋ yuuni 2008 jintɔriba piibu, piibu la, o daa nyɛla [[Jomoro]] yaɣili la (Jomoro constituency). Lala kuɣu ŋɔ n daa nyɛ tuuli kuɣu shɛli o ni daa kpaɣiri bo o [[siyaasa]] tali ni. O nyɛla [[Dr.Kwame Nkrumah]] ŋun daa nyɛ Ghana gɔmnanti tuuli la [[bipuɣinbila]] == O piligu (EARLY LIFE) == Bɛ daa dɔɣi o la tiŋa yuli booni [[Aburi]], yuuni 1960. Di bela [[Eastern Region]],Ghana.<ref name=":0" /> Muɣisigu daa nyɛla din daa zaŋ o mini o ma,ni o biɛya nima yihi Ghana tiŋgbani ni, dahinshɛli 1966 "[[military coup]]" din daa yiɣisi Kwame Nkrumah ma ni daa niŋ la. <ref>{{Cite web|title=TheGhanaianJournal.com is for sale|url=https://www.hugedomains.com/domain_profile.cfm?d=TheGhanaianJournal.com|access-date=2022-08-27|website=HugeDomains|language=en}}</ref>Egypty gɔmnanti daa nyɛla ŋun chɛ ka o.mini o daŋ ʒini Egypty tiŋgbani ni.<ref>{{Cite web|last=Wire|first=Pan-african News|date=2007-02-19|title=Pan-African News Wire: Samia Nkrumah Says That Her Father, Dr. Kwame Nkrumah, Wanted to Return to Ghana|url=http://panafricannews.blogspot.com/2007/02/samia-nkrumah-says-that-her-father-dr.html|access-date=2022-08-27|website=Pan-African News Wire}}</ref> Yuuni 1975, o mini o daŋ daa lan nyɛla ban lab'na Ghana, di.ni daa niŋ ka "[[General Acheampong's National Redemption Council government]]" boli ba. O ni daa kuna Ghana, O daa chaŋla "[[Achimota school]]". Amaa, o daa lan nyɛla ŋun yi Ghana dini daa niŋ ka o ma lan kpuɣi napɔŋ labi [[Egypt]] yuma din gbaai 1980's piligu polo. Samia daa nyɛla ŋun kpuɣi napɔŋ chaŋ London. Ni ka o daa tuɣi o shikuru baŋsim bohimbu shikuru din yuli booni "the School of Oriental and African Studies",University of London, din be United Kingdom la. [[Shikuru]] ŋɔ ni ka o daa deei shɛhira gbaŋ shɛli bɛ ni bɔli, "[[Degree of Bachelor Arabic Studies]]" yuuni 1991. Lala shikuru ŋɔ ni ka o daa lan deei o Master's degree, yuuni 1993.<ref>{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-27|website=web.archive.org}}</ref> == O tuma == Samia Nkrumah daa pili la o Karachi tali banki ni (bank clerk). O daa pili la lala tuma [[Bank of India]] bɔɣu din be London la, yuuni 1984. Din nyaaŋa o mini [[Al-Ahram]] daa lan tum lahabaya sabbu polo,yuuni 1989.<ref>{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-28|website=web.archive.org}}</ref><ref>{{Citation|title=Africa must unite!|date=2013-06-17|url=http://dx.doi.org/10.4324/9780203713785-36|work=The Atlas of African Affairs|pages=86–87|publisher=Routledge|isbn=978-0-203-71378-5|access-date=2022-08-28}}</ref> == Siyaasa tali == Sabbu shɛli din sabi yɛrio o yɛltɔɣa ka di zuɣu nyɛ, "the new.Mandela is a woman",Huffington post, buɣisi o ka wuhi o kpaŋ maŋa zaŋ chaŋ Ghana ni gbansabila siyaasa tali polo. O nyɛla ban kpa "African must unite" kpamba puuni yino.<ref>{{Cite book|last=1909-1972.|first=Nkrumah, Kwame,|url=http://worldcat.org/oclc/951605681|title=Africa must unite|isbn=978-0-901787-03-3|oclc=951605681}}</ref> Lala "African must unite" ŋɔ niya nyɛla di zaŋ di zaŋ Jilima lan Kwame Nkrumah ni daa mali tiɛhi wɔɣili shɛli zaŋ tabili siyaasa tali biɛhigu chaŋ katiŋa.<ref>{{Citation|title=Africa must unite!|date=2013-06-17|url=http://dx.doi.org/10.4324/9780203713785-36|work=The Atlas of African Affairs|pages=86–87|publisher=Routledge|isbn=978-0-203-71378-5|access-date=2022-08-28}}</ref> O ni daa pahi lala kpamba ŋɔ ni la zuɣu daa chɛ ka o kpuɣi niya kpe Ghana siyaasa tali ni, ni nimmohi.<ref>{{Citation|title=Candidate Eligibility Laws|url=http://dx.doi.org/10.5040/9781472561169.ch-003|work=Parliamentary Elections, Representation and the Law|publisher=Hart Publishing|access-date=2022-08-28}}</ref> === Jintɔritali === Silimin gɔli December, 2008, o daa nyɛla ŋun yina ti kpaɣiri Jomoro yaɣili, Western Region, Ghana jintɔrotali kuɣu la. O daa nyɛla ŋun di nasara Lee Ocran zuɣu, ŋun daa nyɛ lɛm (National Democratic Congress (NDC)) yaɣili ŋun daa su lala kuɣu pɔi ka bɛ naan niŋ lala piibu,piibu la zuɣu. O daa nyɛla dihibu din kalinli daa yiɣisi tuhi kob'si yɔbu,ni kɔbigu ni pisopɔin ni yini (6,571). Kob'gu puuni, vaabu pihi nu polo ka o daa di maa.<ref>{{Cite journal|last=Mensah|first=Christopher|last2=Akyeampong|first2=Oheneba A|last3=Antwi|first3=Kwabena Barima|date=2013-04-16|title=Residents’ Perception of Impacts of Amansuri Conservation and Integrated Development Project (ACID) in Jomoro District, Western Region, Ghana|url=http://dx.doi.org/10.5539/jsd.v6n5p73|journal=Journal of Sustainable Development|volume=6|issue=5|doi=10.5539/jsd.v6n5p73|issn=1913-9071}}</ref><ref>{{Cite journal|date=2017-02-15|title=Jakarta gubernatorial poll turns into tight race|url=http://dx.doi.org/10.1108/oxan-es217992|journal=Emerald Expert Briefings|doi=10.1108/oxan-es217992|issn=2633-304X}}</ref> O ko n daa nyɛ CPP jintɔra ,di zuɣu di daa ʒila o zaŋ o maŋa pahi NDC nima zuɣu (Ban daa galisi jina duu bee NPP (ban daa pɔri jina duu).<ref>{{Citation|last=Labidi|first=Samia|title=Faces of Janus: The Arab-Muslim Community in France and the Battle for Its Future|date=2010|url=http://dx.doi.org/10.1057/9780230106031_7|work=The Other Muslims|pages=107–122|place=New York|publisher=Palgrave Macmillan US|isbn=978-0-230-62188-6|access-date=2022-08-28}}</ref><ref>{{Cite book|last=editor.|first=Lytton, Timothy D., 1965-|url=http://worldcat.org/oclc/601492423|title=Suing the gun industry : a battle at the crossroads of gun control and mass torts|date=2006|publisher=University of Michigan Press|isbn=978-0-472-02180-2|oclc=601492423}}</ref> Ka o daa bohi o suhi zaŋ o maŋ pahi wɔbigu paati zuɣu "House of 5th Parliament of the 4th Republic of Ghana".<ref>{{Cite journal|last=Lybyer|first=Albert Howe|date=1933-01-01|title=Persia Asserts Her Independence|url=http://dx.doi.org/10.1525/curh.1933.37.4.496|journal=Current History|volume=37|issue=4|pages=496–499|doi=10.1525/curh.1933.37.4.496|issn=0011-3530}}</ref> ==== O daanbolo tali zaŋti CPP ==== Ŋuni n nyɛ Ghana paɣa tuuli ŋun lee paati, paati kpɛma. O nasara ŋɔ dibu, n ti pahi paɣaba ata shɛba daa yihi CPP paati nineesim polo. Di daa lan nyɛla din wuhi CPP yɛlimaŋ ti bo zaŋ chaŋ di ni niŋ kamaata niŋ paɣaba ku bukaata shɛŋa biɛhigu ni. Samia n daa nyɛ tuuli paɣa so Convention People's Party (CPP) ni pii so tuuli ni lee paati daanbolo ka o nyɛ paɣa. Bɛ daa piigi o la daabolo tali silimin gɔli 10th, September, 2011. O daa nyɛla nuu dihibu din kalinli daa yiɣisi tuhili ni kobigu ni pihiwɔi ni yini (1,191),ka ŋun daa pun ʒi lala kuɣu ŋɔ zuɣu ka o kpaɣiro bɔli maa nyɛ nuu dihibu kobisita ni pihinu ni ata (353). == O maŋa maŋa biɛhigu == == Kundivihira == 08h44dv8yaxbnugt4reuh2cb3k3n7f9 44847 44846 2022-08-28T10:18:53Z Jahinfo 544 Added content wikitext text/x-wiki '''Samia Yaba Christina Nkrumah''' nyɛla bɛ ni dɔɣi so silimin gɔli 23rd,June,1960.<ref name=":0">{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-27|website=web.archive.org}}</ref> O nyɛla siyaasa nira [[Ghana]] tiŋgbani ni, ka lan daanbolo n zaŋ ti "Convention People's Party" (CPP). Bɛ ni daa yɛn niŋ yuuni 2008 jintɔriba piibu, piibu la, o daa nyɛla [[Jomoro]] yaɣili la (Jomoro constituency). Lala kuɣu ŋɔ n daa nyɛ tuuli kuɣu shɛli o ni daa kpaɣiri bo o [[siyaasa]] tali ni. O nyɛla [[Dr.Kwame Nkrumah]] ŋun daa nyɛ Ghana gɔmnanti tuuli la [[bipuɣinbila]] == O piligu (EARLY LIFE) == Bɛ daa dɔɣi o la tiŋa yuli booni [[Aburi]], yuuni 1960. Di bela [[Eastern Region]],Ghana.<ref name=":0" /> Muɣisigu daa nyɛla din daa zaŋ o mini o ma,ni o biɛya nima yihi Ghana tiŋgbani ni, dahinshɛli 1966 "[[military coup]]" din daa yiɣisi Kwame Nkrumah ma ni daa niŋ la. <ref>{{Cite web|title=TheGhanaianJournal.com is for sale|url=https://www.hugedomains.com/domain_profile.cfm?d=TheGhanaianJournal.com|access-date=2022-08-27|website=HugeDomains|language=en}}</ref>Egypty gɔmnanti daa nyɛla ŋun chɛ ka o.mini o daŋ ʒini Egypty tiŋgbani ni.<ref>{{Cite web|last=Wire|first=Pan-african News|date=2007-02-19|title=Pan-African News Wire: Samia Nkrumah Says That Her Father, Dr. Kwame Nkrumah, Wanted to Return to Ghana|url=http://panafricannews.blogspot.com/2007/02/samia-nkrumah-says-that-her-father-dr.html|access-date=2022-08-27|website=Pan-African News Wire}}</ref> Yuuni 1975, o mini o daŋ daa lan nyɛla ban lab'na Ghana, di.ni daa niŋ ka "[[General Acheampong's National Redemption Council government]]" boli ba. O ni daa kuna Ghana, O daa chaŋla "[[Achimota school]]". Amaa, o daa lan nyɛla ŋun yi Ghana dini daa niŋ ka o ma lan kpuɣi napɔŋ labi [[Egypt]] yuma din gbaai 1980's piligu polo. Samia daa nyɛla ŋun kpuɣi napɔŋ chaŋ London. Ni ka o daa tuɣi o shikuru baŋsim bohimbu shikuru din yuli booni "the School of Oriental and African Studies",University of London, din be United Kingdom la. [[Shikuru]] ŋɔ ni ka o daa deei shɛhira gbaŋ shɛli bɛ ni bɔli, "[[Degree of Bachelor Arabic Studies]]" yuuni 1991. Lala shikuru ŋɔ ni ka o daa lan deei o Master's degree, yuuni 1993.<ref>{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-27|website=web.archive.org}}</ref> == O tuma == Samia Nkrumah daa pili la o Karachi tali banki ni (bank clerk). O daa pili la lala tuma [[Bank of India]] bɔɣu din be London la, yuuni 1984. Din nyaaŋa o mini [[Al-Ahram]] daa lan tum lahabaya sabbu polo,yuuni 1989.<ref>{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-28|website=web.archive.org}}</ref><ref>{{Citation|title=Africa must unite!|date=2013-06-17|url=http://dx.doi.org/10.4324/9780203713785-36|work=The Atlas of African Affairs|pages=86–87|publisher=Routledge|isbn=978-0-203-71378-5|access-date=2022-08-28}}</ref> == Siyaasa tali == Sabbu shɛli din sabi yɛrio o yɛltɔɣa ka di zuɣu nyɛ, "the new.Mandela is a woman",Huffington post, buɣisi o ka wuhi o kpaŋ maŋa zaŋ chaŋ Ghana ni gbansabila siyaasa tali polo. O nyɛla ban kpa "African must unite" kpamba puuni yino.<ref>{{Cite book|last=1909-1972.|first=Nkrumah, Kwame,|url=http://worldcat.org/oclc/951605681|title=Africa must unite|isbn=978-0-901787-03-3|oclc=951605681}}</ref> Lala "African must unite" ŋɔ niya nyɛla di zaŋ di zaŋ Jilima lan Kwame Nkrumah ni daa mali tiɛhi wɔɣili shɛli zaŋ tabili siyaasa tali biɛhigu chaŋ katiŋa.<ref>{{Citation|title=Africa must unite!|date=2013-06-17|url=http://dx.doi.org/10.4324/9780203713785-36|work=The Atlas of African Affairs|pages=86–87|publisher=Routledge|isbn=978-0-203-71378-5|access-date=2022-08-28}}</ref> O ni daa pahi lala kpamba ŋɔ ni la zuɣu daa chɛ ka o kpuɣi niya kpe Ghana siyaasa tali ni, ni nimmohi.<ref>{{Citation|title=Candidate Eligibility Laws|url=http://dx.doi.org/10.5040/9781472561169.ch-003|work=Parliamentary Elections, Representation and the Law|publisher=Hart Publishing|access-date=2022-08-28}}</ref> === Jintɔritali === Silimin gɔli December, 2008, o daa nyɛla ŋun yina ti kpaɣiri Jomoro yaɣili, Western Region, Ghana jintɔrotali kuɣu la. O daa nyɛla ŋun di nasara Lee Ocran zuɣu, ŋun daa nyɛ lɛm (National Democratic Congress (NDC)) yaɣili ŋun daa su lala kuɣu pɔi ka bɛ naan niŋ lala piibu,piibu la zuɣu. O daa nyɛla dihibu din kalinli daa yiɣisi tuhi kob'si yɔbu,ni kɔbigu ni pisopɔin ni yini (6,571). Kob'gu puuni, vaabu pihi nu polo ka o daa di maa.<ref>{{Cite journal|last=Mensah|first=Christopher|last2=Akyeampong|first2=Oheneba A|last3=Antwi|first3=Kwabena Barima|date=2013-04-16|title=Residents’ Perception of Impacts of Amansuri Conservation and Integrated Development Project (ACID) in Jomoro District, Western Region, Ghana|url=http://dx.doi.org/10.5539/jsd.v6n5p73|journal=Journal of Sustainable Development|volume=6|issue=5|doi=10.5539/jsd.v6n5p73|issn=1913-9071}}</ref><ref>{{Cite journal|date=2017-02-15|title=Jakarta gubernatorial poll turns into tight race|url=http://dx.doi.org/10.1108/oxan-es217992|journal=Emerald Expert Briefings|doi=10.1108/oxan-es217992|issn=2633-304X}}</ref> O ko n daa nyɛ CPP jintɔra ,di zuɣu di daa ʒila o zaŋ o maŋa pahi NDC nima zuɣu (Ban daa galisi jina duu bee NPP (ban daa pɔri jina duu).<ref>{{Citation|last=Labidi|first=Samia|title=Faces of Janus: The Arab-Muslim Community in France and the Battle for Its Future|date=2010|url=http://dx.doi.org/10.1057/9780230106031_7|work=The Other Muslims|pages=107–122|place=New York|publisher=Palgrave Macmillan US|isbn=978-0-230-62188-6|access-date=2022-08-28}}</ref><ref>{{Cite book|last=editor.|first=Lytton, Timothy D., 1965-|url=http://worldcat.org/oclc/601492423|title=Suing the gun industry : a battle at the crossroads of gun control and mass torts|date=2006|publisher=University of Michigan Press|isbn=978-0-472-02180-2|oclc=601492423}}</ref> Ka o daa bohi o suhi zaŋ o maŋ pahi wɔbigu paati zuɣu "House of 5th Parliament of the 4th Republic of Ghana".<ref>{{Cite journal|last=Lybyer|first=Albert Howe|date=1933-01-01|title=Persia Asserts Her Independence|url=http://dx.doi.org/10.1525/curh.1933.37.4.496|journal=Current History|volume=37|issue=4|pages=496–499|doi=10.1525/curh.1933.37.4.496|issn=0011-3530}}</ref> ==== O daanbolo tali zaŋti CPP ==== Ŋuni n nyɛ Ghana paɣa tuuli ŋun lee paati, paati kpɛma. O nasara ŋɔ dibu, n ti pahi paɣaba ata shɛba daa yihi CPP paati nineesim polo. Di daa lan nyɛla din wuhi CPP yɛlimaŋ ti bo zaŋ chaŋ di ni niŋ kamaata niŋ paɣaba ku bukaata shɛŋa biɛhigu ni. Samia n daa nyɛ tuuli paɣa so Convention People's Party (CPP) ni pii so tuuli ni lee paati daanbolo ka o nyɛ paɣa. Bɛ daa piigi o la daabolo tali silimin gɔli 10th, September, 2011. O daa nyɛla nuu dihibu din kalinli daa yiɣisi tuhili ni kobigu ni pihiwɔi ni yini (1,191),ka ŋun daa pun ʒi lala kuɣu ŋɔ zuɣu ka o kpaɣiro bɔli maa nyɛ nuu dihibu kobisita ni pihinu ni ata (353). Ŋuni n nyɛ paɣa so ŋun tooi yiɣisi zani o naba ayi zuɣu piligi n gari tooni lee paati paati kpɛma Ghana. == O maŋa maŋa biɛhigu == == Kundivihira == kqt8vdyj0crh3ku7m70fnn73ppeijl2 44848 44847 2022-08-28T10:20:26Z Jahinfo 544 Added reference wikitext text/x-wiki '''Samia Yaba Christina Nkrumah''' nyɛla bɛ ni dɔɣi so silimin gɔli 23rd,June,1960.<ref name=":0">{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-27|website=web.archive.org}}</ref> O nyɛla siyaasa nira [[Ghana]] tiŋgbani ni, ka lan daanbolo n zaŋ ti "Convention People's Party" (CPP). Bɛ ni daa yɛn niŋ yuuni 2008 jintɔriba piibu, piibu la, o daa nyɛla [[Jomoro]] yaɣili la (Jomoro constituency). Lala kuɣu ŋɔ n daa nyɛ tuuli kuɣu shɛli o ni daa kpaɣiri bo o [[siyaasa]] tali ni. O nyɛla [[Dr.Kwame Nkrumah]] ŋun daa nyɛ Ghana gɔmnanti tuuli la [[bipuɣinbila]] == O piligu (EARLY LIFE) == Bɛ daa dɔɣi o la tiŋa yuli booni [[Aburi]], yuuni 1960. Di bela [[Eastern Region]],Ghana.<ref name=":0" /> Muɣisigu daa nyɛla din daa zaŋ o mini o ma,ni o biɛya nima yihi Ghana tiŋgbani ni, dahinshɛli 1966 "[[military coup]]" din daa yiɣisi Kwame Nkrumah ma ni daa niŋ la. <ref>{{Cite web|title=TheGhanaianJournal.com is for sale|url=https://www.hugedomains.com/domain_profile.cfm?d=TheGhanaianJournal.com|access-date=2022-08-27|website=HugeDomains|language=en}}</ref>Egypty gɔmnanti daa nyɛla ŋun chɛ ka o.mini o daŋ ʒini Egypty tiŋgbani ni.<ref>{{Cite web|last=Wire|first=Pan-african News|date=2007-02-19|title=Pan-African News Wire: Samia Nkrumah Says That Her Father, Dr. Kwame Nkrumah, Wanted to Return to Ghana|url=http://panafricannews.blogspot.com/2007/02/samia-nkrumah-says-that-her-father-dr.html|access-date=2022-08-27|website=Pan-African News Wire}}</ref> Yuuni 1975, o mini o daŋ daa lan nyɛla ban lab'na Ghana, di.ni daa niŋ ka "[[General Acheampong's National Redemption Council government]]" boli ba. O ni daa kuna Ghana, O daa chaŋla "[[Achimota school]]". Amaa, o daa lan nyɛla ŋun yi Ghana dini daa niŋ ka o ma lan kpuɣi napɔŋ labi [[Egypt]] yuma din gbaai 1980's piligu polo. Samia daa nyɛla ŋun kpuɣi napɔŋ chaŋ London. Ni ka o daa tuɣi o shikuru baŋsim bohimbu shikuru din yuli booni "the School of Oriental and African Studies",University of London, din be United Kingdom la. [[Shikuru]] ŋɔ ni ka o daa deei shɛhira gbaŋ shɛli bɛ ni bɔli, "[[Degree of Bachelor Arabic Studies]]" yuuni 1991. Lala shikuru ŋɔ ni ka o daa lan deei o Master's degree, yuuni 1993.<ref>{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-27|website=web.archive.org}}</ref> == O tuma == Samia Nkrumah daa pili la o Karachi tali banki ni (bank clerk). O daa pili la lala tuma [[Bank of India]] bɔɣu din be London la, yuuni 1984. Din nyaaŋa o mini [[Al-Ahram]] daa lan tum lahabaya sabbu polo,yuuni 1989.<ref>{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-28|website=web.archive.org}}</ref><ref>{{Citation|title=Africa must unite!|date=2013-06-17|url=http://dx.doi.org/10.4324/9780203713785-36|work=The Atlas of African Affairs|pages=86–87|publisher=Routledge|isbn=978-0-203-71378-5|access-date=2022-08-28}}</ref> == Siyaasa tali == Sabbu shɛli din sabi yɛrio o yɛltɔɣa ka di zuɣu nyɛ, "the new.Mandela is a woman",Huffington post, buɣisi o ka wuhi o kpaŋ maŋa zaŋ chaŋ Ghana ni gbansabila siyaasa tali polo. O nyɛla ban kpa "African must unite" kpamba puuni yino.<ref>{{Cite book|last=1909-1972.|first=Nkrumah, Kwame,|url=http://worldcat.org/oclc/951605681|title=Africa must unite|isbn=978-0-901787-03-3|oclc=951605681}}</ref> Lala "African must unite" ŋɔ niya nyɛla di zaŋ di zaŋ Jilima lan Kwame Nkrumah ni daa mali tiɛhi wɔɣili shɛli zaŋ tabili siyaasa tali biɛhigu chaŋ katiŋa.<ref>{{Citation|title=Africa must unite!|date=2013-06-17|url=http://dx.doi.org/10.4324/9780203713785-36|work=The Atlas of African Affairs|pages=86–87|publisher=Routledge|isbn=978-0-203-71378-5|access-date=2022-08-28}}</ref> O ni daa pahi lala kpamba ŋɔ ni la zuɣu daa chɛ ka o kpuɣi niya kpe Ghana siyaasa tali ni, ni nimmohi.<ref>{{Citation|title=Candidate Eligibility Laws|url=http://dx.doi.org/10.5040/9781472561169.ch-003|work=Parliamentary Elections, Representation and the Law|publisher=Hart Publishing|access-date=2022-08-28}}</ref> === Jintɔritali === Silimin gɔli December, 2008, o daa nyɛla ŋun yina ti kpaɣiri Jomoro yaɣili, Western Region, Ghana jintɔrotali kuɣu la. O daa nyɛla ŋun di nasara Lee Ocran zuɣu, ŋun daa nyɛ lɛm (National Democratic Congress (NDC)) yaɣili ŋun daa su lala kuɣu pɔi ka bɛ naan niŋ lala piibu,piibu la zuɣu. O daa nyɛla dihibu din kalinli daa yiɣisi tuhi kob'si yɔbu,ni kɔbigu ni pisopɔin ni yini (6,571). Kob'gu puuni, vaabu pihi nu polo ka o daa di maa.<ref>{{Cite journal|last=Mensah|first=Christopher|last2=Akyeampong|first2=Oheneba A|last3=Antwi|first3=Kwabena Barima|date=2013-04-16|title=Residents’ Perception of Impacts of Amansuri Conservation and Integrated Development Project (ACID) in Jomoro District, Western Region, Ghana|url=http://dx.doi.org/10.5539/jsd.v6n5p73|journal=Journal of Sustainable Development|volume=6|issue=5|doi=10.5539/jsd.v6n5p73|issn=1913-9071}}</ref><ref>{{Cite journal|date=2017-02-15|title=Jakarta gubernatorial poll turns into tight race|url=http://dx.doi.org/10.1108/oxan-es217992|journal=Emerald Expert Briefings|doi=10.1108/oxan-es217992|issn=2633-304X}}</ref> O ko n daa nyɛ CPP jintɔra ,di zuɣu di daa ʒila o zaŋ o maŋa pahi NDC nima zuɣu (Ban daa galisi jina duu bee NPP (ban daa pɔri jina duu).<ref>{{Citation|last=Labidi|first=Samia|title=Faces of Janus: The Arab-Muslim Community in France and the Battle for Its Future|date=2010|url=http://dx.doi.org/10.1057/9780230106031_7|work=The Other Muslims|pages=107–122|place=New York|publisher=Palgrave Macmillan US|isbn=978-0-230-62188-6|access-date=2022-08-28}}</ref><ref>{{Cite book|last=editor.|first=Lytton, Timothy D., 1965-|url=http://worldcat.org/oclc/601492423|title=Suing the gun industry : a battle at the crossroads of gun control and mass torts|date=2006|publisher=University of Michigan Press|isbn=978-0-472-02180-2|oclc=601492423}}</ref> Ka o daa bohi o suhi zaŋ o maŋ pahi wɔbigu paati zuɣu "House of 5th Parliament of the 4th Republic of Ghana".<ref>{{Cite journal|last=Lybyer|first=Albert Howe|date=1933-01-01|title=Persia Asserts Her Independence|url=http://dx.doi.org/10.1525/curh.1933.37.4.496|journal=Current History|volume=37|issue=4|pages=496–499|doi=10.1525/curh.1933.37.4.496|issn=0011-3530}}</ref> ==== O daanbolo tali zaŋti CPP ==== Ŋuni n nyɛ Ghana paɣa tuuli ŋun lee paati, paati kpɛma. O nasara ŋɔ dibu, n ti pahi paɣaba ata shɛba daa yihi CPP paati nineesim polo. Di daa lan nyɛla din wuhi CPP yɛlimaŋ ti bo zaŋ chaŋ di ni niŋ kamaata niŋ paɣaba ku bukaata shɛŋa biɛhigu ni. Samia n daa nyɛ tuuli paɣa so Convention People's Party (CPP) ni pii so tuuli ni lee paati daanbolo ka o nyɛ paɣa. Bɛ daa piigi o la daabolo tali silimin gɔli 10th, September, 2011. O daa nyɛla nuu dihibu din kalinli daa yiɣisi tuhili ni kobigu ni pihiwɔi ni yini (1,191),ka ŋun daa pun ʒi lala kuɣu ŋɔ zuɣu ka o kpaɣiro bɔli maa nyɛ nuu dihibu kobisita ni pihinu ni ata (353). Ŋuni n nyɛ paɣa so ŋun tooi yiɣisi zani o naba ayi zuɣu piligi n gari tooni lee paati paati kpɛma Ghana.<ref>{{Cite journal|date=1997-06-27|title=Gaia Guru Wins Blue Planet Prize|url=http://dx.doi.org/10.1126/science.276.5321.1977d|journal=Science|volume=276|issue=5321|pages=1977–1977|doi=10.1126/science.276.5321.1977d|issn=0036-8075}}</ref> == O maŋa maŋa biɛhigu == == Kundivihira == mtjlkxd99xwpfukhs3hwfaoahrgbs14 44849 44848 2022-08-28T10:22:57Z Jahinfo 544 Added content wikitext text/x-wiki '''Samia Yaba Christina Nkrumah''' nyɛla bɛ ni dɔɣi so silimin gɔli 23rd,June,1960.<ref name=":0">{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-27|website=web.archive.org}}</ref> O nyɛla siyaasa nira [[Ghana]] tiŋgbani ni, ka lan daanbolo n zaŋ ti "Convention People's Party" (CPP). Bɛ ni daa yɛn niŋ yuuni 2008 jintɔriba piibu, piibu la, o daa nyɛla [[Jomoro]] yaɣili la (Jomoro constituency). Lala kuɣu ŋɔ n daa nyɛ tuuli kuɣu shɛli o ni daa kpaɣiri bo o [[siyaasa]] tali ni. O nyɛla [[Dr.Kwame Nkrumah]] ŋun daa nyɛ Ghana gɔmnanti tuuli la [[bipuɣinbila]] == O piligu (EARLY LIFE) == Bɛ daa dɔɣi o la tiŋa yuli booni [[Aburi]], yuuni 1960. Di bela [[Eastern Region]],Ghana.<ref name=":0" /> Muɣisigu daa nyɛla din daa zaŋ o mini o ma,ni o biɛya nima yihi Ghana tiŋgbani ni, dahinshɛli 1966 "[[military coup]]" din daa yiɣisi Kwame Nkrumah ma ni daa niŋ la. <ref>{{Cite web|title=TheGhanaianJournal.com is for sale|url=https://www.hugedomains.com/domain_profile.cfm?d=TheGhanaianJournal.com|access-date=2022-08-27|website=HugeDomains|language=en}}</ref>Egypty gɔmnanti daa nyɛla ŋun chɛ ka o.mini o daŋ ʒini Egypty tiŋgbani ni.<ref>{{Cite web|last=Wire|first=Pan-african News|date=2007-02-19|title=Pan-African News Wire: Samia Nkrumah Says That Her Father, Dr. Kwame Nkrumah, Wanted to Return to Ghana|url=http://panafricannews.blogspot.com/2007/02/samia-nkrumah-says-that-her-father-dr.html|access-date=2022-08-27|website=Pan-African News Wire}}</ref> Yuuni 1975, o mini o daŋ daa lan nyɛla ban lab'na Ghana, di.ni daa niŋ ka "[[General Acheampong's National Redemption Council government]]" boli ba. O ni daa kuna Ghana, O daa chaŋla "[[Achimota school]]". Amaa, o daa lan nyɛla ŋun yi Ghana dini daa niŋ ka o ma lan kpuɣi napɔŋ labi [[Egypt]] yuma din gbaai 1980's piligu polo. Samia daa nyɛla ŋun kpuɣi napɔŋ chaŋ London. Ni ka o daa tuɣi o shikuru baŋsim bohimbu shikuru din yuli booni "the School of Oriental and African Studies",University of London, din be United Kingdom la. [[Shikuru]] ŋɔ ni ka o daa deei shɛhira gbaŋ shɛli bɛ ni bɔli, "[[Degree of Bachelor Arabic Studies]]" yuuni 1991. Lala shikuru ŋɔ ni ka o daa lan deei o Master's degree, yuuni 1993.<ref>{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-27|website=web.archive.org}}</ref> == O tuma == Samia Nkrumah daa pili la o Karachi tali banki ni (bank clerk). O daa pili la lala tuma [[Bank of India]] bɔɣu din be London la, yuuni 1984. Din nyaaŋa o mini [[Al-Ahram]] daa lan tum lahabaya sabbu polo,yuuni 1989.<ref>{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-28|website=web.archive.org}}</ref><ref>{{Citation|title=Africa must unite!|date=2013-06-17|url=http://dx.doi.org/10.4324/9780203713785-36|work=The Atlas of African Affairs|pages=86–87|publisher=Routledge|isbn=978-0-203-71378-5|access-date=2022-08-28}}</ref> == Siyaasa tali == Sabbu shɛli din sabi yɛrio o yɛltɔɣa ka di zuɣu nyɛ, "the new.Mandela is a woman",Huffington post, buɣisi o ka wuhi o kpaŋ maŋa zaŋ chaŋ Ghana ni gbansabila siyaasa tali polo. O nyɛla ban kpa "African must unite" kpamba puuni yino.<ref>{{Cite book|last=1909-1972.|first=Nkrumah, Kwame,|url=http://worldcat.org/oclc/951605681|title=Africa must unite|isbn=978-0-901787-03-3|oclc=951605681}}</ref> Lala "African must unite" ŋɔ niya nyɛla di zaŋ di zaŋ Jilima lan Kwame Nkrumah ni daa mali tiɛhi wɔɣili shɛli zaŋ tabili siyaasa tali biɛhigu chaŋ katiŋa.<ref>{{Citation|title=Africa must unite!|date=2013-06-17|url=http://dx.doi.org/10.4324/9780203713785-36|work=The Atlas of African Affairs|pages=86–87|publisher=Routledge|isbn=978-0-203-71378-5|access-date=2022-08-28}}</ref> O ni daa pahi lala kpamba ŋɔ ni la zuɣu daa chɛ ka o kpuɣi niya kpe Ghana siyaasa tali ni, ni nimmohi.<ref>{{Citation|title=Candidate Eligibility Laws|url=http://dx.doi.org/10.5040/9781472561169.ch-003|work=Parliamentary Elections, Representation and the Law|publisher=Hart Publishing|access-date=2022-08-28}}</ref> === Jintɔritali === Silimin gɔli December, 2008, o daa nyɛla ŋun yina ti kpaɣiri Jomoro yaɣili, Western Region, Ghana jintɔrotali kuɣu la. O daa nyɛla ŋun di nasara Lee Ocran zuɣu, ŋun daa nyɛ lɛm (National Democratic Congress (NDC)) yaɣili ŋun daa su lala kuɣu pɔi ka bɛ naan niŋ lala piibu,piibu la zuɣu. O daa nyɛla dihibu din kalinli daa yiɣisi tuhi kob'si yɔbu,ni kɔbigu ni pisopɔin ni yini (6,571). Kob'gu puuni, vaabu pihi nu polo ka o daa di maa.<ref>{{Cite journal|last=Mensah|first=Christopher|last2=Akyeampong|first2=Oheneba A|last3=Antwi|first3=Kwabena Barima|date=2013-04-16|title=Residents’ Perception of Impacts of Amansuri Conservation and Integrated Development Project (ACID) in Jomoro District, Western Region, Ghana|url=http://dx.doi.org/10.5539/jsd.v6n5p73|journal=Journal of Sustainable Development|volume=6|issue=5|doi=10.5539/jsd.v6n5p73|issn=1913-9071}}</ref><ref>{{Cite journal|date=2017-02-15|title=Jakarta gubernatorial poll turns into tight race|url=http://dx.doi.org/10.1108/oxan-es217992|journal=Emerald Expert Briefings|doi=10.1108/oxan-es217992|issn=2633-304X}}</ref> O ko n daa nyɛ CPP jintɔra ,di zuɣu di daa ʒila o zaŋ o maŋa pahi NDC nima zuɣu (Ban daa galisi jina duu bee NPP (ban daa pɔri jina duu).<ref>{{Citation|last=Labidi|first=Samia|title=Faces of Janus: The Arab-Muslim Community in France and the Battle for Its Future|date=2010|url=http://dx.doi.org/10.1057/9780230106031_7|work=The Other Muslims|pages=107–122|place=New York|publisher=Palgrave Macmillan US|isbn=978-0-230-62188-6|access-date=2022-08-28}}</ref><ref>{{Cite book|last=editor.|first=Lytton, Timothy D., 1965-|url=http://worldcat.org/oclc/601492423|title=Suing the gun industry : a battle at the crossroads of gun control and mass torts|date=2006|publisher=University of Michigan Press|isbn=978-0-472-02180-2|oclc=601492423}}</ref> Ka o daa bohi o suhi zaŋ o maŋ pahi wɔbigu paati zuɣu "House of 5th Parliament of the 4th Republic of Ghana".<ref>{{Cite journal|last=Lybyer|first=Albert Howe|date=1933-01-01|title=Persia Asserts Her Independence|url=http://dx.doi.org/10.1525/curh.1933.37.4.496|journal=Current History|volume=37|issue=4|pages=496–499|doi=10.1525/curh.1933.37.4.496|issn=0011-3530}}</ref> ==== O daanbolo tali zaŋti CPP ==== Ŋuni n nyɛ Ghana paɣa tuuli ŋun lee paati, paati kpɛma. O nasara ŋɔ dibu, n ti pahi paɣaba ata shɛba daa yihi CPP paati nineesim polo. Di daa lan nyɛla din wuhi CPP yɛlimaŋ ti bo zaŋ chaŋ di ni niŋ kamaata niŋ paɣaba ku bukaata shɛŋa biɛhigu ni. Samia n daa nyɛ tuuli paɣa so Convention People's Party (CPP) ni pii so tuuli ni lee paati daanbolo ka o nyɛ paɣa. Bɛ daa piigi o la daabolo tali silimin gɔli 10th, September, 2011. O daa nyɛla nuu dihibu din kalinli daa yiɣisi tuhili ni kobigu ni pihiwɔi ni yini (1,191),ka ŋun daa pun ʒi lala kuɣu ŋɔ zuɣu ka o kpaɣiro bɔli maa nyɛ nuu dihibu kobisita ni pihinu ni ata (353). Ŋuni n nyɛ paɣa so ŋun tooi yiɣisi zani o naba ayi zuɣu piligi n gari tooni lee paati paati kpɛma Ghana.<ref>{{Cite journal|date=1997-06-27|title=Gaia Guru Wins Blue Planet Prize|url=http://dx.doi.org/10.1126/science.276.5321.1977d|journal=Science|volume=276|issue=5321|pages=1977–1977|doi=10.1126/science.276.5321.1977d|issn=0036-8075}}</ref> O daa biɛla lala kpamli ŋɔ hali ni yuuni 2015. == O maŋa maŋa biɛhigu == == Kundivihira == 4cb18ph12eq5h7wwcbnbp2kmbijqzju 44850 44849 2022-08-28T10:26:16Z Achiri Bitamsimli 23 added a databox wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Samia Yaba Christina Nkrumah''' nyɛla bɛ ni dɔɣi so silimin gɔli 23rd,June,1960.<ref name=":0">{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-27|website=web.archive.org}}</ref> O nyɛla siyaasa nira [[Ghana]] tiŋgbani ni, ka lan daanbolo n zaŋ ti "Convention People's Party" (CPP). Bɛ ni daa yɛn niŋ yuuni 2008 jintɔriba piibu, piibu la, o daa nyɛla [[Jomoro]] yaɣili la (Jomoro constituency). Lala kuɣu ŋɔ n daa nyɛ tuuli kuɣu shɛli o ni daa kpaɣiri bo o [[siyaasa]] tali ni. O nyɛla [[Dr.Kwame Nkrumah]] ŋun daa nyɛ Ghana gɔmnanti tuuli la [[bipuɣinbila]] == O piligu (EARLY LIFE) == Bɛ daa dɔɣi o la tiŋa yuli booni [[Aburi]], yuuni 1960. Di bela [[Eastern Region]],Ghana.<ref name=":0" /> Muɣisigu daa nyɛla din daa zaŋ o mini o ma,ni o biɛya nima yihi Ghana tiŋgbani ni, dahinshɛli 1966 "[[military coup]]" din daa yiɣisi Kwame Nkrumah ma ni daa niŋ la. <ref>{{Cite web|title=TheGhanaianJournal.com is for sale|url=https://www.hugedomains.com/domain_profile.cfm?d=TheGhanaianJournal.com|access-date=2022-08-27|website=HugeDomains|language=en}}</ref>Egypty gɔmnanti daa nyɛla ŋun chɛ ka o.mini o daŋ ʒini Egypty tiŋgbani ni.<ref>{{Cite web|last=Wire|first=Pan-african News|date=2007-02-19|title=Pan-African News Wire: Samia Nkrumah Says That Her Father, Dr. Kwame Nkrumah, Wanted to Return to Ghana|url=http://panafricannews.blogspot.com/2007/02/samia-nkrumah-says-that-her-father-dr.html|access-date=2022-08-27|website=Pan-African News Wire}}</ref> Yuuni 1975, o mini o daŋ daa lan nyɛla ban lab'na Ghana, di.ni daa niŋ ka "[[General Acheampong's National Redemption Council government]]" boli ba. O ni daa kuna Ghana, O daa chaŋla "[[Achimota school]]". Amaa, o daa lan nyɛla ŋun yi Ghana dini daa niŋ ka o ma lan kpuɣi napɔŋ labi [[Egypt]] yuma din gbaai 1980's piligu polo. Samia daa nyɛla ŋun kpuɣi napɔŋ chaŋ London. Ni ka o daa tuɣi o shikuru baŋsim bohimbu shikuru din yuli booni "the School of Oriental and African Studies",University of London, din be United Kingdom la. [[Shikuru]] ŋɔ ni ka o daa deei shɛhira gbaŋ shɛli bɛ ni bɔli, "[[Degree of Bachelor Arabic Studies]]" yuuni 1991. Lala shikuru ŋɔ ni ka o daa lan deei o Master's degree, yuuni 1993.<ref>{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-27|website=web.archive.org}}</ref> == O tuma == Samia Nkrumah daa pili la o Karachi tali banki ni (bank clerk). O daa pili la lala tuma [[Bank of India]] bɔɣu din be London la, yuuni 1984. Din nyaaŋa o mini [[Al-Ahram]] daa lan tum lahabaya sabbu polo,yuuni 1989.<ref>{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-28|website=web.archive.org}}</ref><ref>{{Citation|title=Africa must unite!|date=2013-06-17|url=http://dx.doi.org/10.4324/9780203713785-36|work=The Atlas of African Affairs|pages=86–87|publisher=Routledge|isbn=978-0-203-71378-5|access-date=2022-08-28}}</ref> == Siyaasa tali == Sabbu shɛli din sabi yɛrio o yɛltɔɣa ka di zuɣu nyɛ, "the new.Mandela is a woman",Huffington post, buɣisi o ka wuhi o kpaŋ maŋa zaŋ chaŋ Ghana ni gbansabila siyaasa tali polo. O nyɛla ban kpa "African must unite" kpamba puuni yino.<ref>{{Cite book|last=1909-1972.|first=Nkrumah, Kwame,|url=http://worldcat.org/oclc/951605681|title=Africa must unite|isbn=978-0-901787-03-3|oclc=951605681}}</ref> Lala "African must unite" ŋɔ niya nyɛla di zaŋ di zaŋ Jilima lan Kwame Nkrumah ni daa mali tiɛhi wɔɣili shɛli zaŋ tabili siyaasa tali biɛhigu chaŋ katiŋa.<ref>{{Citation|title=Africa must unite!|date=2013-06-17|url=http://dx.doi.org/10.4324/9780203713785-36|work=The Atlas of African Affairs|pages=86–87|publisher=Routledge|isbn=978-0-203-71378-5|access-date=2022-08-28}}</ref> O ni daa pahi lala kpamba ŋɔ ni la zuɣu daa chɛ ka o kpuɣi niya kpe Ghana siyaasa tali ni, ni nimmohi.<ref>{{Citation|title=Candidate Eligibility Laws|url=http://dx.doi.org/10.5040/9781472561169.ch-003|work=Parliamentary Elections, Representation and the Law|publisher=Hart Publishing|access-date=2022-08-28}}</ref> === Jintɔritali === Silimin gɔli December, 2008, o daa nyɛla ŋun yina ti kpaɣiri Jomoro yaɣili, Western Region, Ghana jintɔrotali kuɣu la. O daa nyɛla ŋun di nasara Lee Ocran zuɣu, ŋun daa nyɛ lɛm (National Democratic Congress (NDC)) yaɣili ŋun daa su lala kuɣu pɔi ka bɛ naan niŋ lala piibu,piibu la zuɣu. O daa nyɛla dihibu din kalinli daa yiɣisi tuhi kob'si yɔbu,ni kɔbigu ni pisopɔin ni yini (6,571). Kob'gu puuni, vaabu pihi nu polo ka o daa di maa.<ref>{{Cite journal|last=Mensah|first=Christopher|last2=Akyeampong|first2=Oheneba A|last3=Antwi|first3=Kwabena Barima|date=2013-04-16|title=Residents’ Perception of Impacts of Amansuri Conservation and Integrated Development Project (ACID) in Jomoro District, Western Region, Ghana|url=http://dx.doi.org/10.5539/jsd.v6n5p73|journal=Journal of Sustainable Development|volume=6|issue=5|doi=10.5539/jsd.v6n5p73|issn=1913-9071}}</ref><ref>{{Cite journal|date=2017-02-15|title=Jakarta gubernatorial poll turns into tight race|url=http://dx.doi.org/10.1108/oxan-es217992|journal=Emerald Expert Briefings|doi=10.1108/oxan-es217992|issn=2633-304X}}</ref> O ko n daa nyɛ CPP jintɔra ,di zuɣu di daa ʒila o zaŋ o maŋa pahi NDC nima zuɣu (Ban daa galisi jina duu bee NPP (ban daa pɔri jina duu).<ref>{{Citation|last=Labidi|first=Samia|title=Faces of Janus: The Arab-Muslim Community in France and the Battle for Its Future|date=2010|url=http://dx.doi.org/10.1057/9780230106031_7|work=The Other Muslims|pages=107–122|place=New York|publisher=Palgrave Macmillan US|isbn=978-0-230-62188-6|access-date=2022-08-28}}</ref><ref>{{Cite book|last=editor.|first=Lytton, Timothy D., 1965-|url=http://worldcat.org/oclc/601492423|title=Suing the gun industry : a battle at the crossroads of gun control and mass torts|date=2006|publisher=University of Michigan Press|isbn=978-0-472-02180-2|oclc=601492423}}</ref> Ka o daa bohi o suhi zaŋ o maŋ pahi wɔbigu paati zuɣu "House of 5th Parliament of the 4th Republic of Ghana".<ref>{{Cite journal|last=Lybyer|first=Albert Howe|date=1933-01-01|title=Persia Asserts Her Independence|url=http://dx.doi.org/10.1525/curh.1933.37.4.496|journal=Current History|volume=37|issue=4|pages=496–499|doi=10.1525/curh.1933.37.4.496|issn=0011-3530}}</ref> ==== O daanbolo tali zaŋti CPP ==== Ŋuni n nyɛ Ghana paɣa tuuli ŋun lee paati, paati kpɛma. O nasara ŋɔ dibu, n ti pahi paɣaba ata shɛba daa yihi CPP paati nineesim polo. Di daa lan nyɛla din wuhi CPP yɛlimaŋ ti bo zaŋ chaŋ di ni niŋ kamaata niŋ paɣaba ku bukaata shɛŋa biɛhigu ni. Samia n daa nyɛ tuuli paɣa so Convention People's Party (CPP) ni pii so tuuli ni lee paati daanbolo ka o nyɛ paɣa. Bɛ daa piigi o la daabolo tali silimin gɔli 10th, September, 2011. O daa nyɛla nuu dihibu din kalinli daa yiɣisi tuhili ni kobigu ni pihiwɔi ni yini (1,191),ka ŋun daa pun ʒi lala kuɣu ŋɔ zuɣu ka o kpaɣiro bɔli maa nyɛ nuu dihibu kobisita ni pihinu ni ata (353). Ŋuni n nyɛ paɣa so ŋun tooi yiɣisi zani o naba ayi zuɣu piligi n gari tooni lee paati paati kpɛma Ghana.<ref>{{Cite journal|date=1997-06-27|title=Gaia Guru Wins Blue Planet Prize|url=http://dx.doi.org/10.1126/science.276.5321.1977d|journal=Science|volume=276|issue=5321|pages=1977–1977|doi=10.1126/science.276.5321.1977d|issn=0036-8075}}</ref> O daa biɛla lala kpamli ŋɔ hali ni yuuni 2015. == O maŋa maŋa biɛhigu == == Kundivihira == qgb4g3gjdmjqjw5ha5xkl8405flv7gf 44851 44850 2022-08-28T10:28:51Z Jahinfo 544 Added content wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Samia Yaba Christina Nkrumah''' nyɛla bɛ ni dɔɣi so silimin gɔli 23rd,June,1960.<ref name=":0">{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-27|website=web.archive.org}}</ref> O nyɛla siyaasa nira [[Ghana]] tiŋgbani ni, ka lan daanbolo n zaŋ ti "Convention People's Party" (CPP). Bɛ ni daa yɛn niŋ yuuni 2008 jintɔriba piibu, piibu la, o daa nyɛla [[Jomoro]] yaɣili la (Jomoro constituency). Lala kuɣu ŋɔ n daa nyɛ tuuli kuɣu shɛli o ni daa kpaɣiri bo o [[siyaasa]] tali ni. O nyɛla [[Dr.Kwame Nkrumah]] ŋun daa nyɛ Ghana gɔmnanti tuuli la [[bipuɣinbila]] == O piligu (EARLY LIFE) == Bɛ daa dɔɣi o la tiŋa yuli booni [[Aburi]], yuuni 1960. Di bela [[Eastern Region]],Ghana.<ref name=":0" /> Muɣisigu daa nyɛla din daa zaŋ o mini o ma,ni o biɛya nima yihi Ghana tiŋgbani ni, dahinshɛli 1966 "[[military coup]]" din daa yiɣisi Kwame Nkrumah ma ni daa niŋ la. <ref>{{Cite web|title=TheGhanaianJournal.com is for sale|url=https://www.hugedomains.com/domain_profile.cfm?d=TheGhanaianJournal.com|access-date=2022-08-27|website=HugeDomains|language=en}}</ref>Egypty gɔmnanti daa nyɛla ŋun chɛ ka o.mini o daŋ ʒini Egypty tiŋgbani ni.<ref>{{Cite web|last=Wire|first=Pan-african News|date=2007-02-19|title=Pan-African News Wire: Samia Nkrumah Says That Her Father, Dr. Kwame Nkrumah, Wanted to Return to Ghana|url=http://panafricannews.blogspot.com/2007/02/samia-nkrumah-says-that-her-father-dr.html|access-date=2022-08-27|website=Pan-African News Wire}}</ref> Yuuni 1975, o mini o daŋ daa lan nyɛla ban lab'na Ghana, di.ni daa niŋ ka "[[General Acheampong's National Redemption Council government]]" boli ba. O ni daa kuna Ghana, O daa chaŋla "[[Achimota school]]". Amaa, o daa lan nyɛla ŋun yi Ghana dini daa niŋ ka o ma lan kpuɣi napɔŋ labi [[Egypt]] yuma din gbaai 1980's piligu polo. Samia daa nyɛla ŋun kpuɣi napɔŋ chaŋ London. Ni ka o daa tuɣi o shikuru baŋsim bohimbu shikuru din yuli booni "the School of Oriental and African Studies",University of London, din be United Kingdom la. [[Shikuru]] ŋɔ ni ka o daa deei shɛhira gbaŋ shɛli bɛ ni bɔli, "[[Degree of Bachelor Arabic Studies]]" yuuni 1991. Lala shikuru ŋɔ ni ka o daa lan deei o Master's degree, yuuni 1993.<ref>{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-27|website=web.archive.org}}</ref> == O tuma == Samia Nkrumah daa pili la o Karachi tali banki ni (bank clerk). O daa pili la lala tuma [[Bank of India]] bɔɣu din be London la, yuuni 1984. Din nyaaŋa o mini [[Al-Ahram]] daa lan tum lahabaya sabbu polo,yuuni 1989.<ref>{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-28|website=web.archive.org}}</ref><ref>{{Citation|title=Africa must unite!|date=2013-06-17|url=http://dx.doi.org/10.4324/9780203713785-36|work=The Atlas of African Affairs|pages=86–87|publisher=Routledge|isbn=978-0-203-71378-5|access-date=2022-08-28}}</ref> == Siyaasa tali == Sabbu shɛli din sabi yɛrio o yɛltɔɣa ka di zuɣu nyɛ, "the new.Mandela is a woman",Huffington post, buɣisi o ka wuhi o kpaŋ maŋa zaŋ chaŋ Ghana ni gbansabila siyaasa tali polo. O nyɛla ban kpa "African must unite" kpamba puuni yino.<ref>{{Cite book|last=1909-1972.|first=Nkrumah, Kwame,|url=http://worldcat.org/oclc/951605681|title=Africa must unite|isbn=978-0-901787-03-3|oclc=951605681}}</ref> Lala "African must unite" ŋɔ niya nyɛla di zaŋ di zaŋ Jilima lan Kwame Nkrumah ni daa mali tiɛhi wɔɣili shɛli zaŋ tabili siyaasa tali biɛhigu chaŋ katiŋa.<ref>{{Citation|title=Africa must unite!|date=2013-06-17|url=http://dx.doi.org/10.4324/9780203713785-36|work=The Atlas of African Affairs|pages=86–87|publisher=Routledge|isbn=978-0-203-71378-5|access-date=2022-08-28}}</ref> O ni daa pahi lala kpamba ŋɔ ni la zuɣu daa chɛ ka o kpuɣi niya kpe Ghana siyaasa tali ni, ni nimmohi.<ref>{{Citation|title=Candidate Eligibility Laws|url=http://dx.doi.org/10.5040/9781472561169.ch-003|work=Parliamentary Elections, Representation and the Law|publisher=Hart Publishing|access-date=2022-08-28}}</ref> === Jintɔritali === Silimin gɔli December, 2008, o daa nyɛla ŋun yina ti kpaɣiri Jomoro yaɣili, Western Region, Ghana jintɔrotali kuɣu la. O daa nyɛla ŋun di nasara Lee Ocran zuɣu, ŋun daa nyɛ lɛm (National Democratic Congress (NDC)) yaɣili ŋun daa su lala kuɣu pɔi ka bɛ naan niŋ lala piibu,piibu la zuɣu. O daa nyɛla dihibu din kalinli daa yiɣisi tuhi kob'si yɔbu,ni kɔbigu ni pisopɔin ni yini (6,571). Kob'gu puuni, vaabu pihi nu polo ka o daa di maa.<ref>{{Cite journal|last=Mensah|first=Christopher|last2=Akyeampong|first2=Oheneba A|last3=Antwi|first3=Kwabena Barima|date=2013-04-16|title=Residents’ Perception of Impacts of Amansuri Conservation and Integrated Development Project (ACID) in Jomoro District, Western Region, Ghana|url=http://dx.doi.org/10.5539/jsd.v6n5p73|journal=Journal of Sustainable Development|volume=6|issue=5|doi=10.5539/jsd.v6n5p73|issn=1913-9071}}</ref><ref>{{Cite journal|date=2017-02-15|title=Jakarta gubernatorial poll turns into tight race|url=http://dx.doi.org/10.1108/oxan-es217992|journal=Emerald Expert Briefings|doi=10.1108/oxan-es217992|issn=2633-304X}}</ref> O ko n daa nyɛ CPP jintɔra ,di zuɣu di daa ʒila o zaŋ o maŋa pahi NDC nima zuɣu (Ban daa galisi jina duu bee NPP (ban daa pɔri jina duu).<ref>{{Citation|last=Labidi|first=Samia|title=Faces of Janus: The Arab-Muslim Community in France and the Battle for Its Future|date=2010|url=http://dx.doi.org/10.1057/9780230106031_7|work=The Other Muslims|pages=107–122|place=New York|publisher=Palgrave Macmillan US|isbn=978-0-230-62188-6|access-date=2022-08-28}}</ref><ref>{{Cite book|last=editor.|first=Lytton, Timothy D., 1965-|url=http://worldcat.org/oclc/601492423|title=Suing the gun industry : a battle at the crossroads of gun control and mass torts|date=2006|publisher=University of Michigan Press|isbn=978-0-472-02180-2|oclc=601492423}}</ref> Ka o daa bohi o suhi zaŋ o maŋ pahi wɔbigu paati zuɣu "House of 5th Parliament of the 4th Republic of Ghana".<ref>{{Cite journal|last=Lybyer|first=Albert Howe|date=1933-01-01|title=Persia Asserts Her Independence|url=http://dx.doi.org/10.1525/curh.1933.37.4.496|journal=Current History|volume=37|issue=4|pages=496–499|doi=10.1525/curh.1933.37.4.496|issn=0011-3530}}</ref> ==== O daanbolo tali zaŋti CPP ==== Ŋuni n nyɛ Ghana paɣa tuuli ŋun lee paati, paati kpɛma. O nasara ŋɔ dibu, n ti pahi paɣaba ata shɛba daa yihi CPP paati nineesim polo. Di daa lan nyɛla din wuhi CPP yɛlimaŋ ti bo zaŋ chaŋ di ni niŋ kamaata niŋ paɣaba ku bukaata shɛŋa biɛhigu ni. Samia n daa nyɛ tuuli paɣa so Convention People's Party (CPP) ni pii so tuuli ni lee paati daanbolo ka o nyɛ paɣa. Bɛ daa piigi o la daabolo tali silimin gɔli 10th, September, 2011. O daa nyɛla nuu dihibu din kalinli daa yiɣisi tuhili ni kobigu ni pihiwɔi ni yini (1,191),ka ŋun daa pun ʒi lala kuɣu ŋɔ zuɣu ka o kpaɣiro bɔli maa nyɛ nuu dihibu kobisita ni pihinu ni ata (353). Ŋuni n nyɛ paɣa so ŋun tooi yiɣisi zani o naba ayi zuɣu piligi n gari tooni lee paati paati kpɛma Ghana.<ref>{{Cite journal|date=1997-06-27|title=Gaia Guru Wins Blue Planet Prize|url=http://dx.doi.org/10.1126/science.276.5321.1977d|journal=Science|volume=276|issue=5321|pages=1977–1977|doi=10.1126/science.276.5321.1977d|issn=0036-8075}}</ref> O daa biɛla lala kpamli ŋɔ hali ni yuuni 2015. == O maŋa maŋa biɛhigu == Samia Nkrumah n nyɛ Kwame Nkrumah, bia ŋun pahiri ayi. == Kundivihira == enieos64ybu8d5xb4keae464orwzsh2 44852 44851 2022-08-28T10:32:55Z Jahinfo 544 Added content wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Samia Yaba Christina Nkrumah''' nyɛla bɛ ni dɔɣi so silimin gɔli 23rd,June,1960.<ref name=":0">{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-27|website=web.archive.org}}</ref> O nyɛla siyaasa nira [[Ghana]] tiŋgbani ni, ka lan daanbolo n zaŋ ti "Convention People's Party" (CPP). Bɛ ni daa yɛn niŋ yuuni 2008 jintɔriba piibu, piibu la, o daa nyɛla [[Jomoro]] yaɣili la (Jomoro constituency). Lala kuɣu ŋɔ n daa nyɛ tuuli kuɣu shɛli o ni daa kpaɣiri bo o [[siyaasa]] tali ni. O nyɛla [[Dr.Kwame Nkrumah]] ŋun daa nyɛ Ghana gɔmnanti tuuli la [[bipuɣinbila]] == O piligu (EARLY LIFE) == Bɛ daa dɔɣi o la tiŋa yuli booni [[Aburi]], yuuni 1960. Di bela [[Eastern Region]],Ghana.<ref name=":0" /> Muɣisigu daa nyɛla din daa zaŋ o mini o ma,ni o biɛya nima yihi Ghana tiŋgbani ni, dahinshɛli 1966 "[[military coup]]" din daa yiɣisi Kwame Nkrumah ma ni daa niŋ la. <ref>{{Cite web|title=TheGhanaianJournal.com is for sale|url=https://www.hugedomains.com/domain_profile.cfm?d=TheGhanaianJournal.com|access-date=2022-08-27|website=HugeDomains|language=en}}</ref>Egypty gɔmnanti daa nyɛla ŋun chɛ ka o.mini o daŋ ʒini Egypty tiŋgbani ni.<ref>{{Cite web|last=Wire|first=Pan-african News|date=2007-02-19|title=Pan-African News Wire: Samia Nkrumah Says That Her Father, Dr. Kwame Nkrumah, Wanted to Return to Ghana|url=http://panafricannews.blogspot.com/2007/02/samia-nkrumah-says-that-her-father-dr.html|access-date=2022-08-27|website=Pan-African News Wire}}</ref> Yuuni 1975, o mini o daŋ daa lan nyɛla ban lab'na Ghana, di.ni daa niŋ ka "[[General Acheampong's National Redemption Council government]]" boli ba. O ni daa kuna Ghana, O daa chaŋla "[[Achimota school]]". Amaa, o daa lan nyɛla ŋun yi Ghana dini daa niŋ ka o ma lan kpuɣi napɔŋ labi [[Egypt]] yuma din gbaai 1980's piligu polo. Samia daa nyɛla ŋun kpuɣi napɔŋ chaŋ London. Ni ka o daa tuɣi o shikuru baŋsim bohimbu shikuru din yuli booni "the School of Oriental and African Studies",University of London, din be United Kingdom la. [[Shikuru]] ŋɔ ni ka o daa deei shɛhira gbaŋ shɛli bɛ ni bɔli, "[[Degree of Bachelor Arabic Studies]]" yuuni 1991. Lala shikuru ŋɔ ni ka o daa lan deei o Master's degree, yuuni 1993.<ref>{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-27|website=web.archive.org}}</ref> == O tuma == Samia Nkrumah daa pili la o Karachi tali banki ni (bank clerk). O daa pili la lala tuma [[Bank of India]] bɔɣu din be London la, yuuni 1984. Din nyaaŋa o mini [[Al-Ahram]] daa lan tum lahabaya sabbu polo,yuuni 1989.<ref>{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-28|website=web.archive.org}}</ref><ref>{{Citation|title=Africa must unite!|date=2013-06-17|url=http://dx.doi.org/10.4324/9780203713785-36|work=The Atlas of African Affairs|pages=86–87|publisher=Routledge|isbn=978-0-203-71378-5|access-date=2022-08-28}}</ref> == Siyaasa tali == Sabbu shɛli din sabi yɛrio o yɛltɔɣa ka di zuɣu nyɛ, "the new.Mandela is a woman",Huffington post, buɣisi o ka wuhi o kpaŋ maŋa zaŋ chaŋ Ghana ni gbansabila siyaasa tali polo. O nyɛla ban kpa "African must unite" kpamba puuni yino.<ref>{{Cite book|last=1909-1972.|first=Nkrumah, Kwame,|url=http://worldcat.org/oclc/951605681|title=Africa must unite|isbn=978-0-901787-03-3|oclc=951605681}}</ref> Lala "African must unite" ŋɔ niya nyɛla di zaŋ di zaŋ Jilima lan Kwame Nkrumah ni daa mali tiɛhi wɔɣili shɛli zaŋ tabili siyaasa tali biɛhigu chaŋ katiŋa.<ref>{{Citation|title=Africa must unite!|date=2013-06-17|url=http://dx.doi.org/10.4324/9780203713785-36|work=The Atlas of African Affairs|pages=86–87|publisher=Routledge|isbn=978-0-203-71378-5|access-date=2022-08-28}}</ref> O ni daa pahi lala kpamba ŋɔ ni la zuɣu daa chɛ ka o kpuɣi niya kpe Ghana siyaasa tali ni, ni nimmohi.<ref>{{Citation|title=Candidate Eligibility Laws|url=http://dx.doi.org/10.5040/9781472561169.ch-003|work=Parliamentary Elections, Representation and the Law|publisher=Hart Publishing|access-date=2022-08-28}}</ref> === Jintɔritali === Silimin gɔli December, 2008, o daa nyɛla ŋun yina ti kpaɣiri Jomoro yaɣili, Western Region, Ghana jintɔrotali kuɣu la. O daa nyɛla ŋun di nasara Lee Ocran zuɣu, ŋun daa nyɛ lɛm (National Democratic Congress (NDC)) yaɣili ŋun daa su lala kuɣu pɔi ka bɛ naan niŋ lala piibu,piibu la zuɣu. O daa nyɛla dihibu din kalinli daa yiɣisi tuhi kob'si yɔbu,ni kɔbigu ni pisopɔin ni yini (6,571). Kob'gu puuni, vaabu pihi nu polo ka o daa di maa.<ref>{{Cite journal|last=Mensah|first=Christopher|last2=Akyeampong|first2=Oheneba A|last3=Antwi|first3=Kwabena Barima|date=2013-04-16|title=Residents’ Perception of Impacts of Amansuri Conservation and Integrated Development Project (ACID) in Jomoro District, Western Region, Ghana|url=http://dx.doi.org/10.5539/jsd.v6n5p73|journal=Journal of Sustainable Development|volume=6|issue=5|doi=10.5539/jsd.v6n5p73|issn=1913-9071}}</ref><ref>{{Cite journal|date=2017-02-15|title=Jakarta gubernatorial poll turns into tight race|url=http://dx.doi.org/10.1108/oxan-es217992|journal=Emerald Expert Briefings|doi=10.1108/oxan-es217992|issn=2633-304X}}</ref> O ko n daa nyɛ CPP jintɔra ,di zuɣu di daa ʒila o zaŋ o maŋa pahi NDC nima zuɣu (Ban daa galisi jina duu bee NPP (ban daa pɔri jina duu).<ref>{{Citation|last=Labidi|first=Samia|title=Faces of Janus: The Arab-Muslim Community in France and the Battle for Its Future|date=2010|url=http://dx.doi.org/10.1057/9780230106031_7|work=The Other Muslims|pages=107–122|place=New York|publisher=Palgrave Macmillan US|isbn=978-0-230-62188-6|access-date=2022-08-28}}</ref><ref>{{Cite book|last=editor.|first=Lytton, Timothy D., 1965-|url=http://worldcat.org/oclc/601492423|title=Suing the gun industry : a battle at the crossroads of gun control and mass torts|date=2006|publisher=University of Michigan Press|isbn=978-0-472-02180-2|oclc=601492423}}</ref> Ka o daa bohi o suhi zaŋ o maŋ pahi wɔbigu paati zuɣu "House of 5th Parliament of the 4th Republic of Ghana".<ref>{{Cite journal|last=Lybyer|first=Albert Howe|date=1933-01-01|title=Persia Asserts Her Independence|url=http://dx.doi.org/10.1525/curh.1933.37.4.496|journal=Current History|volume=37|issue=4|pages=496–499|doi=10.1525/curh.1933.37.4.496|issn=0011-3530}}</ref> ==== O daanbolo tali zaŋti CPP ==== Ŋuni n nyɛ Ghana paɣa tuuli ŋun lee paati, paati kpɛma. O nasara ŋɔ dibu, n ti pahi paɣaba ata shɛba daa yihi CPP paati nineesim polo. Di daa lan nyɛla din wuhi CPP yɛlimaŋ ti bo zaŋ chaŋ di ni niŋ kamaata niŋ paɣaba ku bukaata shɛŋa biɛhigu ni. Samia n daa nyɛ tuuli paɣa so Convention People's Party (CPP) ni pii so tuuli ni lee paati daanbolo ka o nyɛ paɣa. Bɛ daa piigi o la daabolo tali silimin gɔli 10th, September, 2011. O daa nyɛla nuu dihibu din kalinli daa yiɣisi tuhili ni kobigu ni pihiwɔi ni yini (1,191),ka ŋun daa pun ʒi lala kuɣu ŋɔ zuɣu ka o kpaɣiro bɔli maa nyɛ nuu dihibu kobisita ni pihinu ni ata (353). Ŋuni n nyɛ paɣa so ŋun tooi yiɣisi zani o naba ayi zuɣu piligi n gari tooni lee paati paati kpɛma Ghana.<ref>{{Cite journal|date=1997-06-27|title=Gaia Guru Wins Blue Planet Prize|url=http://dx.doi.org/10.1126/science.276.5321.1977d|journal=Science|volume=276|issue=5321|pages=1977–1977|doi=10.1126/science.276.5321.1977d|issn=0036-8075}}</ref> O daa biɛla lala kpamli ŋɔ hali ni yuuni 2015. == O maŋa maŋa biɛhigu == Samia Nkrumah n nyɛ Kwame Nkrumah, bia ŋun pahiri ayi,Ghana gɔmnanti tuuli. Ŋuni n daa nyɛ Ghana "Prime Minister" tuuli,Ghana zuɣulan tuuli. == Kundivihira == 3htxh59k1hjs0df7t6zahcgqs2c49tw 44853 44852 2022-08-28T10:36:44Z Jahinfo 544 Added content wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Samia Yaba Christina Nkrumah''' nyɛla bɛ ni dɔɣi so silimin gɔli 23rd,June,1960.<ref name=":0">{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-27|website=web.archive.org}}</ref> O nyɛla siyaasa nira [[Ghana]] tiŋgbani ni, ka lan daanbolo n zaŋ ti "Convention People's Party" (CPP). Bɛ ni daa yɛn niŋ yuuni 2008 jintɔriba piibu, piibu la, o daa nyɛla [[Jomoro]] yaɣili la (Jomoro constituency). Lala kuɣu ŋɔ n daa nyɛ tuuli kuɣu shɛli o ni daa kpaɣiri bo o [[siyaasa]] tali ni. O nyɛla [[Dr.Kwame Nkrumah]] ŋun daa nyɛ Ghana gɔmnanti tuuli la [[bipuɣinbila]] == O piligu (EARLY LIFE) == Bɛ daa dɔɣi o la tiŋa yuli booni [[Aburi]], yuuni 1960. Di bela [[Eastern Region]],Ghana.<ref name=":0" /> Muɣisigu daa nyɛla din daa zaŋ o mini o ma,ni o biɛya nima yihi Ghana tiŋgbani ni, dahinshɛli 1966 "[[military coup]]" din daa yiɣisi Kwame Nkrumah ma ni daa niŋ la. <ref>{{Cite web|title=TheGhanaianJournal.com is for sale|url=https://www.hugedomains.com/domain_profile.cfm?d=TheGhanaianJournal.com|access-date=2022-08-27|website=HugeDomains|language=en}}</ref>Egypty gɔmnanti daa nyɛla ŋun chɛ ka o.mini o daŋ ʒini Egypty tiŋgbani ni.<ref>{{Cite web|last=Wire|first=Pan-african News|date=2007-02-19|title=Pan-African News Wire: Samia Nkrumah Says That Her Father, Dr. Kwame Nkrumah, Wanted to Return to Ghana|url=http://panafricannews.blogspot.com/2007/02/samia-nkrumah-says-that-her-father-dr.html|access-date=2022-08-27|website=Pan-African News Wire}}</ref> Yuuni 1975, o mini o daŋ daa lan nyɛla ban lab'na Ghana, di.ni daa niŋ ka "[[General Acheampong's National Redemption Council government]]" boli ba. O ni daa kuna Ghana, O daa chaŋla "[[Achimota school]]". Amaa, o daa lan nyɛla ŋun yi Ghana dini daa niŋ ka o ma lan kpuɣi napɔŋ labi [[Egypt]] yuma din gbaai 1980's piligu polo. Samia daa nyɛla ŋun kpuɣi napɔŋ chaŋ London. Ni ka o daa tuɣi o shikuru baŋsim bohimbu shikuru din yuli booni "the School of Oriental and African Studies",University of London, din be United Kingdom la. [[Shikuru]] ŋɔ ni ka o daa deei shɛhira gbaŋ shɛli bɛ ni bɔli, "[[Degree of Bachelor Arabic Studies]]" yuuni 1991. Lala shikuru ŋɔ ni ka o daa lan deei o Master's degree, yuuni 1993.<ref>{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-27|website=web.archive.org}}</ref> == O tuma == Samia Nkrumah daa pili la o Karachi tali banki ni (bank clerk). O daa pili la lala tuma [[Bank of India]] bɔɣu din be London la, yuuni 1984. Din nyaaŋa o mini [[Al-Ahram]] daa lan tum lahabaya sabbu polo,yuuni 1989.<ref>{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-28|website=web.archive.org}}</ref><ref>{{Citation|title=Africa must unite!|date=2013-06-17|url=http://dx.doi.org/10.4324/9780203713785-36|work=The Atlas of African Affairs|pages=86–87|publisher=Routledge|isbn=978-0-203-71378-5|access-date=2022-08-28}}</ref> == Siyaasa tali == Sabbu shɛli din sabi yɛrio o yɛltɔɣa ka di zuɣu nyɛ, "the new.Mandela is a woman",Huffington post, buɣisi o ka wuhi o kpaŋ maŋa zaŋ chaŋ Ghana ni gbansabila siyaasa tali polo. O nyɛla ban kpa "African must unite" kpamba puuni yino.<ref>{{Cite book|last=1909-1972.|first=Nkrumah, Kwame,|url=http://worldcat.org/oclc/951605681|title=Africa must unite|isbn=978-0-901787-03-3|oclc=951605681}}</ref> Lala "African must unite" ŋɔ niya nyɛla di zaŋ di zaŋ Jilima lan Kwame Nkrumah ni daa mali tiɛhi wɔɣili shɛli zaŋ tabili siyaasa tali biɛhigu chaŋ katiŋa.<ref>{{Citation|title=Africa must unite!|date=2013-06-17|url=http://dx.doi.org/10.4324/9780203713785-36|work=The Atlas of African Affairs|pages=86–87|publisher=Routledge|isbn=978-0-203-71378-5|access-date=2022-08-28}}</ref> O ni daa pahi lala kpamba ŋɔ ni la zuɣu daa chɛ ka o kpuɣi niya kpe Ghana siyaasa tali ni, ni nimmohi.<ref>{{Citation|title=Candidate Eligibility Laws|url=http://dx.doi.org/10.5040/9781472561169.ch-003|work=Parliamentary Elections, Representation and the Law|publisher=Hart Publishing|access-date=2022-08-28}}</ref> === Jintɔritali === Silimin gɔli December, 2008, o daa nyɛla ŋun yina ti kpaɣiri Jomoro yaɣili, Western Region, Ghana jintɔrotali kuɣu la. O daa nyɛla ŋun di nasara Lee Ocran zuɣu, ŋun daa nyɛ lɛm (National Democratic Congress (NDC)) yaɣili ŋun daa su lala kuɣu pɔi ka bɛ naan niŋ lala piibu,piibu la zuɣu. O daa nyɛla dihibu din kalinli daa yiɣisi tuhi kob'si yɔbu,ni kɔbigu ni pisopɔin ni yini (6,571). Kob'gu puuni, vaabu pihi nu polo ka o daa di maa.<ref>{{Cite journal|last=Mensah|first=Christopher|last2=Akyeampong|first2=Oheneba A|last3=Antwi|first3=Kwabena Barima|date=2013-04-16|title=Residents’ Perception of Impacts of Amansuri Conservation and Integrated Development Project (ACID) in Jomoro District, Western Region, Ghana|url=http://dx.doi.org/10.5539/jsd.v6n5p73|journal=Journal of Sustainable Development|volume=6|issue=5|doi=10.5539/jsd.v6n5p73|issn=1913-9071}}</ref><ref>{{Cite journal|date=2017-02-15|title=Jakarta gubernatorial poll turns into tight race|url=http://dx.doi.org/10.1108/oxan-es217992|journal=Emerald Expert Briefings|doi=10.1108/oxan-es217992|issn=2633-304X}}</ref> O ko n daa nyɛ CPP jintɔra ,di zuɣu di daa ʒila o zaŋ o maŋa pahi NDC nima zuɣu (Ban daa galisi jina duu bee NPP (ban daa pɔri jina duu).<ref>{{Citation|last=Labidi|first=Samia|title=Faces of Janus: The Arab-Muslim Community in France and the Battle for Its Future|date=2010|url=http://dx.doi.org/10.1057/9780230106031_7|work=The Other Muslims|pages=107–122|place=New York|publisher=Palgrave Macmillan US|isbn=978-0-230-62188-6|access-date=2022-08-28}}</ref><ref>{{Cite book|last=editor.|first=Lytton, Timothy D., 1965-|url=http://worldcat.org/oclc/601492423|title=Suing the gun industry : a battle at the crossroads of gun control and mass torts|date=2006|publisher=University of Michigan Press|isbn=978-0-472-02180-2|oclc=601492423}}</ref> Ka o daa bohi o suhi zaŋ o maŋ pahi wɔbigu paati zuɣu "House of 5th Parliament of the 4th Republic of Ghana".<ref>{{Cite journal|last=Lybyer|first=Albert Howe|date=1933-01-01|title=Persia Asserts Her Independence|url=http://dx.doi.org/10.1525/curh.1933.37.4.496|journal=Current History|volume=37|issue=4|pages=496–499|doi=10.1525/curh.1933.37.4.496|issn=0011-3530}}</ref> ==== O daanbolo tali zaŋti CPP ==== Ŋuni n nyɛ Ghana paɣa tuuli ŋun lee paati, paati kpɛma. O nasara ŋɔ dibu, n ti pahi paɣaba ata shɛba daa yihi CPP paati nineesim polo. Di daa lan nyɛla din wuhi CPP yɛlimaŋ ti bo zaŋ chaŋ di ni niŋ kamaata niŋ paɣaba ku bukaata shɛŋa biɛhigu ni. Samia n daa nyɛ tuuli paɣa so Convention People's Party (CPP) ni pii so tuuli ni lee paati daanbolo ka o nyɛ paɣa. Bɛ daa piigi o la daabolo tali silimin gɔli 10th, September, 2011. O daa nyɛla nuu dihibu din kalinli daa yiɣisi tuhili ni kobigu ni pihiwɔi ni yini (1,191),ka ŋun daa pun ʒi lala kuɣu ŋɔ zuɣu ka o kpaɣiro bɔli maa nyɛ nuu dihibu kobisita ni pihinu ni ata (353). Ŋuni n nyɛ paɣa so ŋun tooi yiɣisi zani o naba ayi zuɣu piligi n gari tooni lee paati paati kpɛma Ghana.<ref>{{Cite journal|date=1997-06-27|title=Gaia Guru Wins Blue Planet Prize|url=http://dx.doi.org/10.1126/science.276.5321.1977d|journal=Science|volume=276|issue=5321|pages=1977–1977|doi=10.1126/science.276.5321.1977d|issn=0036-8075}}</ref> O daa biɛla lala kpamli ŋɔ hali ni yuuni 2015. == O maŋa maŋa biɛhigu == Samia Nkrumah n nyɛ Kwame Nkrumah, bia ŋun pahiri ayi,Ghana gɔmnanti tuuli. Ŋuni n daa nyɛ Ghana "Prime Minister" tuuli,Ghana zuɣulan tuuli. Kwame Nkrumah n daa nyɛ ŋun gari tooni ka Gold Coast dee maŋ sulinsi Britain nima sani,yuuni 1957. == Kundivihira == l0w9tezwmnjin1u7grwtyykld2nhqto 44854 44853 2022-08-28T11:02:42Z Jahinfo 544 Added content wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Samia Yaba Christina Nkrumah''' nyɛla bɛ ni dɔɣi so silimin gɔli 23rd,June,1960.<ref name=":0">{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-27|website=web.archive.org}}</ref> O nyɛla siyaasa nira [[Ghana]] tiŋgbani ni, ka lan daanbolo n zaŋ ti "Convention People's Party" (CPP). Bɛ ni daa yɛn niŋ yuuni 2008 jintɔriba piibu, piibu la, o daa nyɛla [[Jomoro]] yaɣili la (Jomoro constituency). Lala kuɣu ŋɔ n daa nyɛ tuuli kuɣu shɛli o ni daa kpaɣiri bo o [[siyaasa]] tali ni. O nyɛla [[Dr.Kwame Nkrumah]] ŋun daa nyɛ Ghana gɔmnanti tuuli la [[bipuɣinbila]] == O piligu (EARLY LIFE) == Bɛ daa dɔɣi o la tiŋa yuli booni [[Aburi]], yuuni 1960. Di bela [[Eastern Region]],Ghana.<ref name=":0" /> Muɣisigu daa nyɛla din daa zaŋ o mini o ma,ni o biɛya nima yihi Ghana tiŋgbani ni, dahinshɛli 1966 "[[military coup]]" din daa yiɣisi Kwame Nkrumah ma ni daa niŋ la. <ref>{{Cite web|title=TheGhanaianJournal.com is for sale|url=https://www.hugedomains.com/domain_profile.cfm?d=TheGhanaianJournal.com|access-date=2022-08-27|website=HugeDomains|language=en}}</ref>Egypty gɔmnanti daa nyɛla ŋun chɛ ka o.mini o daŋ ʒini Egypty tiŋgbani ni.<ref>{{Cite web|last=Wire|first=Pan-african News|date=2007-02-19|title=Pan-African News Wire: Samia Nkrumah Says That Her Father, Dr. Kwame Nkrumah, Wanted to Return to Ghana|url=http://panafricannews.blogspot.com/2007/02/samia-nkrumah-says-that-her-father-dr.html|access-date=2022-08-27|website=Pan-African News Wire}}</ref> Yuuni 1975, o mini o daŋ daa lan nyɛla ban lab'na Ghana, di.ni daa niŋ ka "[[General Acheampong's National Redemption Council government]]" boli ba. O ni daa kuna Ghana, O daa chaŋla "[[Achimota school]]". Amaa, o daa lan nyɛla ŋun yi Ghana dini daa niŋ ka o ma lan kpuɣi napɔŋ labi [[Egypt]] yuma din gbaai 1980's piligu polo. Samia daa nyɛla ŋun kpuɣi napɔŋ chaŋ London. Ni ka o daa tuɣi o shikuru baŋsim bohimbu shikuru din yuli booni "the School of Oriental and African Studies",University of London, din be United Kingdom la. [[Shikuru]] ŋɔ ni ka o daa deei shɛhira gbaŋ shɛli bɛ ni bɔli, "[[Degree of Bachelor Arabic Studies]]" yuuni 1991. Lala shikuru ŋɔ ni ka o daa lan deei o Master's degree, yuuni 1993.<ref>{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-27|website=web.archive.org}}</ref> == O tuma == Samia Nkrumah daa pili la o Karachi tali banki ni (bank clerk). O daa pili la lala tuma [[Bank of India]] bɔɣu din be London la, yuuni 1984. Din nyaaŋa o mini [[Al-Ahram]] daa lan tum lahabaya sabbu polo,yuuni 1989.<ref>{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-28|website=web.archive.org}}</ref><ref>{{Citation|title=Africa must unite!|date=2013-06-17|url=http://dx.doi.org/10.4324/9780203713785-36|work=The Atlas of African Affairs|pages=86–87|publisher=Routledge|isbn=978-0-203-71378-5|access-date=2022-08-28}}</ref> == Siyaasa tali == Sabbu shɛli din sabi yɛrio o yɛltɔɣa ka di zuɣu nyɛ, "the new.Mandela is a woman",Huffington post, buɣisi o ka wuhi o kpaŋ maŋa zaŋ chaŋ Ghana ni gbansabila siyaasa tali polo. O nyɛla ban kpa "African must unite" kpamba puuni yino.<ref>{{Cite book|last=1909-1972.|first=Nkrumah, Kwame,|url=http://worldcat.org/oclc/951605681|title=Africa must unite|isbn=978-0-901787-03-3|oclc=951605681}}</ref> Lala "African must unite" ŋɔ niya nyɛla di zaŋ di zaŋ Jilima lan Kwame Nkrumah ni daa mali tiɛhi wɔɣili shɛli zaŋ tabili siyaasa tali biɛhigu chaŋ katiŋa.<ref>{{Citation|title=Africa must unite!|date=2013-06-17|url=http://dx.doi.org/10.4324/9780203713785-36|work=The Atlas of African Affairs|pages=86–87|publisher=Routledge|isbn=978-0-203-71378-5|access-date=2022-08-28}}</ref> O ni daa pahi lala kpamba ŋɔ ni la zuɣu daa chɛ ka o kpuɣi niya kpe Ghana siyaasa tali ni, ni nimmohi.<ref>{{Citation|title=Candidate Eligibility Laws|url=http://dx.doi.org/10.5040/9781472561169.ch-003|work=Parliamentary Elections, Representation and the Law|publisher=Hart Publishing|access-date=2022-08-28}}</ref> === Jintɔritali === Silimin gɔli December, 2008, o daa nyɛla ŋun yina ti kpaɣiri Jomoro yaɣili, Western Region, Ghana jintɔrotali kuɣu la. O daa nyɛla ŋun di nasara Lee Ocran zuɣu, ŋun daa nyɛ lɛm (National Democratic Congress (NDC)) yaɣili ŋun daa su lala kuɣu pɔi ka bɛ naan niŋ lala piibu,piibu la zuɣu. O daa nyɛla dihibu din kalinli daa yiɣisi tuhi kob'si yɔbu,ni kɔbigu ni pisopɔin ni yini (6,571). Kob'gu puuni, vaabu pihi nu polo ka o daa di maa.<ref>{{Cite journal|last=Mensah|first=Christopher|last2=Akyeampong|first2=Oheneba A|last3=Antwi|first3=Kwabena Barima|date=2013-04-16|title=Residents’ Perception of Impacts of Amansuri Conservation and Integrated Development Project (ACID) in Jomoro District, Western Region, Ghana|url=http://dx.doi.org/10.5539/jsd.v6n5p73|journal=Journal of Sustainable Development|volume=6|issue=5|doi=10.5539/jsd.v6n5p73|issn=1913-9071}}</ref><ref>{{Cite journal|date=2017-02-15|title=Jakarta gubernatorial poll turns into tight race|url=http://dx.doi.org/10.1108/oxan-es217992|journal=Emerald Expert Briefings|doi=10.1108/oxan-es217992|issn=2633-304X}}</ref> O ko n daa nyɛ CPP jintɔra ,di zuɣu di daa ʒila o zaŋ o maŋa pahi NDC nima zuɣu (Ban daa galisi jina duu bee NPP (ban daa pɔri jina duu).<ref>{{Citation|last=Labidi|first=Samia|title=Faces of Janus: The Arab-Muslim Community in France and the Battle for Its Future|date=2010|url=http://dx.doi.org/10.1057/9780230106031_7|work=The Other Muslims|pages=107–122|place=New York|publisher=Palgrave Macmillan US|isbn=978-0-230-62188-6|access-date=2022-08-28}}</ref><ref>{{Cite book|last=editor.|first=Lytton, Timothy D., 1965-|url=http://worldcat.org/oclc/601492423|title=Suing the gun industry : a battle at the crossroads of gun control and mass torts|date=2006|publisher=University of Michigan Press|isbn=978-0-472-02180-2|oclc=601492423}}</ref> Ka o daa bohi o suhi zaŋ o maŋ pahi wɔbigu paati zuɣu "House of 5th Parliament of the 4th Republic of Ghana".<ref>{{Cite journal|last=Lybyer|first=Albert Howe|date=1933-01-01|title=Persia Asserts Her Independence|url=http://dx.doi.org/10.1525/curh.1933.37.4.496|journal=Current History|volume=37|issue=4|pages=496–499|doi=10.1525/curh.1933.37.4.496|issn=0011-3530}}</ref> ==== O daanbolo tali zaŋti CPP ==== Ŋuni n nyɛ Ghana paɣa tuuli ŋun lee paati, paati kpɛma. O nasara ŋɔ dibu, n ti pahi paɣaba ata shɛba daa yihi CPP paati nineesim polo. Di daa lan nyɛla din wuhi CPP yɛlimaŋ ti bo zaŋ chaŋ di ni niŋ kamaata niŋ paɣaba ku bukaata shɛŋa biɛhigu ni. Samia n daa nyɛ tuuli paɣa so Convention People's Party (CPP) ni pii so tuuli ni lee paati daanbolo ka o nyɛ paɣa. Bɛ daa piigi o la daabolo tali silimin gɔli 10th, September, 2011. O daa nyɛla nuu dihibu din kalinli daa yiɣisi tuhili ni kobigu ni pihiwɔi ni yini (1,191),ka ŋun daa pun ʒi lala kuɣu ŋɔ zuɣu ka o kpaɣiro bɔli maa nyɛ nuu dihibu kobisita ni pihinu ni ata (353). Ŋuni n nyɛ paɣa so ŋun tooi yiɣisi zani o naba ayi zuɣu piligi n gari tooni lee paati paati kpɛma Ghana.<ref>{{Cite journal|date=1997-06-27|title=Gaia Guru Wins Blue Planet Prize|url=http://dx.doi.org/10.1126/science.276.5321.1977d|journal=Science|volume=276|issue=5321|pages=1977–1977|doi=10.1126/science.276.5321.1977d|issn=0036-8075}}</ref> O daa biɛla lala kpamli ŋɔ hali ni yuuni 2015. == O maŋa maŋa biɛhigu == Samia Nkrumah n nyɛ Kwame Nkrumah, bia ŋun pahiri ayi,Ghana gɔmnanti tuuli. Ŋuni n daa nyɛ Ghana "Prime Minister" tuuli,Ghana zuɣulan tuuli. Kwame Nkrumah n daa nyɛ ŋun gari tooni ka Gold Coast dee maŋ sulinsi Britain nima sani,yuuni 1957. Kmame Nkrumah n daa lan nyɛ ŋun yɛri sɔŋdi "Pan Africanism" == Kundivihira == bi4dvzoeqdr4j7885zpxvlj5q1lccqk 44857 44854 2022-08-28T11:06:35Z Jahinfo 544 Added content wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Samia Yaba Christina Nkrumah''' nyɛla bɛ ni dɔɣi so silimin gɔli 23rd,June,1960.<ref name=":0">{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-27|website=web.archive.org}}</ref> O nyɛla siyaasa nira [[Ghana]] tiŋgbani ni, ka lan daanbolo n zaŋ ti "Convention People's Party" (CPP). Bɛ ni daa yɛn niŋ yuuni 2008 jintɔriba piibu, piibu la, o daa nyɛla [[Jomoro]] yaɣili la (Jomoro constituency). Lala kuɣu ŋɔ n daa nyɛ tuuli kuɣu shɛli o ni daa kpaɣiri bo o [[siyaasa]] tali ni. O nyɛla [[Dr.Kwame Nkrumah]] ŋun daa nyɛ Ghana gɔmnanti tuuli la [[bipuɣinbila]] == O piligu (EARLY LIFE) == Bɛ daa dɔɣi o la tiŋa yuli booni [[Aburi]], yuuni 1960. Di bela [[Eastern Region]],Ghana.<ref name=":0" /> Muɣisigu daa nyɛla din daa zaŋ o mini o ma,ni o biɛya nima yihi Ghana tiŋgbani ni, dahinshɛli 1966 "[[military coup]]" din daa yiɣisi Kwame Nkrumah ma ni daa niŋ la. <ref>{{Cite web|title=TheGhanaianJournal.com is for sale|url=https://www.hugedomains.com/domain_profile.cfm?d=TheGhanaianJournal.com|access-date=2022-08-27|website=HugeDomains|language=en}}</ref>Egypty gɔmnanti daa nyɛla ŋun chɛ ka o.mini o daŋ ʒini Egypty tiŋgbani ni.<ref>{{Cite web|last=Wire|first=Pan-african News|date=2007-02-19|title=Pan-African News Wire: Samia Nkrumah Says That Her Father, Dr. Kwame Nkrumah, Wanted to Return to Ghana|url=http://panafricannews.blogspot.com/2007/02/samia-nkrumah-says-that-her-father-dr.html|access-date=2022-08-27|website=Pan-African News Wire}}</ref> Yuuni 1975, o mini o daŋ daa lan nyɛla ban lab'na Ghana, di.ni daa niŋ ka "[[General Acheampong's National Redemption Council government]]" boli ba. O ni daa kuna Ghana, O daa chaŋla "[[Achimota school]]". Amaa, o daa lan nyɛla ŋun yi Ghana dini daa niŋ ka o ma lan kpuɣi napɔŋ labi [[Egypt]] yuma din gbaai 1980's piligu polo. Samia daa nyɛla ŋun kpuɣi napɔŋ chaŋ London. Ni ka o daa tuɣi o shikuru baŋsim bohimbu shikuru din yuli booni "the School of Oriental and African Studies",University of London, din be United Kingdom la. [[Shikuru]] ŋɔ ni ka o daa deei shɛhira gbaŋ shɛli bɛ ni bɔli, "[[Degree of Bachelor Arabic Studies]]" yuuni 1991. Lala shikuru ŋɔ ni ka o daa lan deei o Master's degree, yuuni 1993.<ref>{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-27|website=web.archive.org}}</ref> == O tuma == Samia Nkrumah daa pili la o Karachi tali banki ni (bank clerk). O daa pili la lala tuma [[Bank of India]] bɔɣu din be London la, yuuni 1984. Din nyaaŋa o mini [[Al-Ahram]] daa lan tum lahabaya sabbu polo,yuuni 1989.<ref>{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-28|website=web.archive.org}}</ref><ref>{{Citation|title=Africa must unite!|date=2013-06-17|url=http://dx.doi.org/10.4324/9780203713785-36|work=The Atlas of African Affairs|pages=86–87|publisher=Routledge|isbn=978-0-203-71378-5|access-date=2022-08-28}}</ref> == Siyaasa tali == Sabbu shɛli din sabi yɛrio o yɛltɔɣa ka di zuɣu nyɛ, "the new.Mandela is a woman",Huffington post, buɣisi o ka wuhi o kpaŋ maŋa zaŋ chaŋ Ghana ni gbansabila siyaasa tali polo. O nyɛla ban kpa "African must unite" kpamba puuni yino.<ref>{{Cite book|last=1909-1972.|first=Nkrumah, Kwame,|url=http://worldcat.org/oclc/951605681|title=Africa must unite|isbn=978-0-901787-03-3|oclc=951605681}}</ref> Lala "African must unite" ŋɔ niya nyɛla di zaŋ di zaŋ Jilima lan Kwame Nkrumah ni daa mali tiɛhi wɔɣili shɛli zaŋ tabili siyaasa tali biɛhigu chaŋ katiŋa.<ref>{{Citation|title=Africa must unite!|date=2013-06-17|url=http://dx.doi.org/10.4324/9780203713785-36|work=The Atlas of African Affairs|pages=86–87|publisher=Routledge|isbn=978-0-203-71378-5|access-date=2022-08-28}}</ref> O ni daa pahi lala kpamba ŋɔ ni la zuɣu daa chɛ ka o kpuɣi niya kpe Ghana siyaasa tali ni, ni nimmohi.<ref>{{Citation|title=Candidate Eligibility Laws|url=http://dx.doi.org/10.5040/9781472561169.ch-003|work=Parliamentary Elections, Representation and the Law|publisher=Hart Publishing|access-date=2022-08-28}}</ref> === Jintɔritali === Silimin gɔli December, 2008, o daa nyɛla ŋun yina ti kpaɣiri Jomoro yaɣili, Western Region, Ghana jintɔrotali kuɣu la. O daa nyɛla ŋun di nasara Lee Ocran zuɣu, ŋun daa nyɛ lɛm (National Democratic Congress (NDC)) yaɣili ŋun daa su lala kuɣu pɔi ka bɛ naan niŋ lala piibu,piibu la zuɣu. O daa nyɛla dihibu din kalinli daa yiɣisi tuhi kob'si yɔbu,ni kɔbigu ni pisopɔin ni yini (6,571). Kob'gu puuni, vaabu pihi nu polo ka o daa di maa.<ref>{{Cite journal|last=Mensah|first=Christopher|last2=Akyeampong|first2=Oheneba A|last3=Antwi|first3=Kwabena Barima|date=2013-04-16|title=Residents’ Perception of Impacts of Amansuri Conservation and Integrated Development Project (ACID) in Jomoro District, Western Region, Ghana|url=http://dx.doi.org/10.5539/jsd.v6n5p73|journal=Journal of Sustainable Development|volume=6|issue=5|doi=10.5539/jsd.v6n5p73|issn=1913-9071}}</ref><ref>{{Cite journal|date=2017-02-15|title=Jakarta gubernatorial poll turns into tight race|url=http://dx.doi.org/10.1108/oxan-es217992|journal=Emerald Expert Briefings|doi=10.1108/oxan-es217992|issn=2633-304X}}</ref> O ko n daa nyɛ CPP jintɔra ,di zuɣu di daa ʒila o zaŋ o maŋa pahi NDC nima zuɣu (Ban daa galisi jina duu bee NPP (ban daa pɔri jina duu).<ref>{{Citation|last=Labidi|first=Samia|title=Faces of Janus: The Arab-Muslim Community in France and the Battle for Its Future|date=2010|url=http://dx.doi.org/10.1057/9780230106031_7|work=The Other Muslims|pages=107–122|place=New York|publisher=Palgrave Macmillan US|isbn=978-0-230-62188-6|access-date=2022-08-28}}</ref><ref>{{Cite book|last=editor.|first=Lytton, Timothy D., 1965-|url=http://worldcat.org/oclc/601492423|title=Suing the gun industry : a battle at the crossroads of gun control and mass torts|date=2006|publisher=University of Michigan Press|isbn=978-0-472-02180-2|oclc=601492423}}</ref> Ka o daa bohi o suhi zaŋ o maŋ pahi wɔbigu paati zuɣu "House of 5th Parliament of the 4th Republic of Ghana".<ref>{{Cite journal|last=Lybyer|first=Albert Howe|date=1933-01-01|title=Persia Asserts Her Independence|url=http://dx.doi.org/10.1525/curh.1933.37.4.496|journal=Current History|volume=37|issue=4|pages=496–499|doi=10.1525/curh.1933.37.4.496|issn=0011-3530}}</ref> ==== O daanbolo tali zaŋti CPP ==== Ŋuni n nyɛ Ghana paɣa tuuli ŋun lee paati, paati kpɛma. O nasara ŋɔ dibu, n ti pahi paɣaba ata shɛba daa yihi CPP paati nineesim polo. Di daa lan nyɛla din wuhi CPP yɛlimaŋ ti bo zaŋ chaŋ di ni niŋ kamaata niŋ paɣaba ku bukaata shɛŋa biɛhigu ni. Samia n daa nyɛ tuuli paɣa so Convention People's Party (CPP) ni pii so tuuli ni lee paati daanbolo ka o nyɛ paɣa. Bɛ daa piigi o la daabolo tali silimin gɔli 10th, September, 2011. O daa nyɛla nuu dihibu din kalinli daa yiɣisi tuhili ni kobigu ni pihiwɔi ni yini (1,191),ka ŋun daa pun ʒi lala kuɣu ŋɔ zuɣu ka o kpaɣiro bɔli maa nyɛ nuu dihibu kobisita ni pihinu ni ata (353). Ŋuni n nyɛ paɣa so ŋun tooi yiɣisi zani o naba ayi zuɣu piligi n gari tooni lee paati paati kpɛma Ghana.<ref>{{Cite journal|date=1997-06-27|title=Gaia Guru Wins Blue Planet Prize|url=http://dx.doi.org/10.1126/science.276.5321.1977d|journal=Science|volume=276|issue=5321|pages=1977–1977|doi=10.1126/science.276.5321.1977d|issn=0036-8075}}</ref> O daa biɛla lala kpamli ŋɔ hali ni yuuni 2015. == O maŋa maŋa biɛhigu == Samia Nkrumah n nyɛ Kwame Nkrumah, bia ŋun pahiri ayi,Ghana gɔmnanti tuuli. Ŋuni n daa nyɛ Ghana "Prime Minister" tuuli,Ghana zuɣulan tuuli. Kwame Nkrumah n daa nyɛ ŋun gari tooni ka Gold Coast dee maŋ sulinsi Britain nima sani,yuuni 1957. Kmame Nkrumah n daa lan nyɛ ŋun yɛri sɔŋdi "Pan Africanism", ka daa lan nyɛ ŋun pahi gari tooni ka "organazation of African unity" kpa. == Kundivihira == 5fydbj48rnsqgdfi4wxh1per9m0aa7q 44859 44857 2022-08-28T11:10:30Z Jahinfo 544 Added content wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Samia Yaba Christina Nkrumah''' nyɛla bɛ ni dɔɣi so silimin gɔli 23rd,June,1960.<ref name=":0">{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-27|website=web.archive.org}}</ref> O nyɛla siyaasa nira [[Ghana]] tiŋgbani ni, ka lan daanbolo n zaŋ ti "Convention People's Party" (CPP). Bɛ ni daa yɛn niŋ yuuni 2008 jintɔriba piibu, piibu la, o daa nyɛla [[Jomoro]] yaɣili la (Jomoro constituency). Lala kuɣu ŋɔ n daa nyɛ tuuli kuɣu shɛli o ni daa kpaɣiri bo o [[siyaasa]] tali ni. O nyɛla [[Dr.Kwame Nkrumah]] ŋun daa nyɛ Ghana gɔmnanti tuuli la [[bipuɣinbila]] == O piligu (EARLY LIFE) == Bɛ daa dɔɣi o la tiŋa yuli booni [[Aburi]], yuuni 1960. Di bela [[Eastern Region]],Ghana.<ref name=":0" /> Muɣisigu daa nyɛla din daa zaŋ o mini o ma,ni o biɛya nima yihi Ghana tiŋgbani ni, dahinshɛli 1966 "[[military coup]]" din daa yiɣisi Kwame Nkrumah ma ni daa niŋ la. <ref>{{Cite web|title=TheGhanaianJournal.com is for sale|url=https://www.hugedomains.com/domain_profile.cfm?d=TheGhanaianJournal.com|access-date=2022-08-27|website=HugeDomains|language=en}}</ref>Egypty gɔmnanti daa nyɛla ŋun chɛ ka o.mini o daŋ ʒini Egypty tiŋgbani ni.<ref>{{Cite web|last=Wire|first=Pan-african News|date=2007-02-19|title=Pan-African News Wire: Samia Nkrumah Says That Her Father, Dr. Kwame Nkrumah, Wanted to Return to Ghana|url=http://panafricannews.blogspot.com/2007/02/samia-nkrumah-says-that-her-father-dr.html|access-date=2022-08-27|website=Pan-African News Wire}}</ref> Yuuni 1975, o mini o daŋ daa lan nyɛla ban lab'na Ghana, di.ni daa niŋ ka "[[General Acheampong's National Redemption Council government]]" boli ba. O ni daa kuna Ghana, O daa chaŋla "[[Achimota school]]". Amaa, o daa lan nyɛla ŋun yi Ghana dini daa niŋ ka o ma lan kpuɣi napɔŋ labi [[Egypt]] yuma din gbaai 1980's piligu polo. Samia daa nyɛla ŋun kpuɣi napɔŋ chaŋ London. Ni ka o daa tuɣi o shikuru baŋsim bohimbu shikuru din yuli booni "the School of Oriental and African Studies",University of London, din be United Kingdom la. [[Shikuru]] ŋɔ ni ka o daa deei shɛhira gbaŋ shɛli bɛ ni bɔli, "[[Degree of Bachelor Arabic Studies]]" yuuni 1991. Lala shikuru ŋɔ ni ka o daa lan deei o Master's degree, yuuni 1993.<ref>{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-27|website=web.archive.org}}</ref> == O tuma == Samia Nkrumah daa pili la o Karachi tali banki ni (bank clerk). O daa pili la lala tuma [[Bank of India]] bɔɣu din be London la, yuuni 1984. Din nyaaŋa o mini [[Al-Ahram]] daa lan tum lahabaya sabbu polo,yuuni 1989.<ref>{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-28|website=web.archive.org}}</ref><ref>{{Citation|title=Africa must unite!|date=2013-06-17|url=http://dx.doi.org/10.4324/9780203713785-36|work=The Atlas of African Affairs|pages=86–87|publisher=Routledge|isbn=978-0-203-71378-5|access-date=2022-08-28}}</ref> == Siyaasa tali == Sabbu shɛli din sabi yɛrio o yɛltɔɣa ka di zuɣu nyɛ, "the new.Mandela is a woman",Huffington post, buɣisi o ka wuhi o kpaŋ maŋa zaŋ chaŋ Ghana ni gbansabila siyaasa tali polo. O nyɛla ban kpa "African must unite" kpamba puuni yino.<ref>{{Cite book|last=1909-1972.|first=Nkrumah, Kwame,|url=http://worldcat.org/oclc/951605681|title=Africa must unite|isbn=978-0-901787-03-3|oclc=951605681}}</ref> Lala "African must unite" ŋɔ niya nyɛla di zaŋ di zaŋ Jilima lan Kwame Nkrumah ni daa mali tiɛhi wɔɣili shɛli zaŋ tabili siyaasa tali biɛhigu chaŋ katiŋa.<ref>{{Citation|title=Africa must unite!|date=2013-06-17|url=http://dx.doi.org/10.4324/9780203713785-36|work=The Atlas of African Affairs|pages=86–87|publisher=Routledge|isbn=978-0-203-71378-5|access-date=2022-08-28}}</ref> O ni daa pahi lala kpamba ŋɔ ni la zuɣu daa chɛ ka o kpuɣi niya kpe Ghana siyaasa tali ni, ni nimmohi.<ref>{{Citation|title=Candidate Eligibility Laws|url=http://dx.doi.org/10.5040/9781472561169.ch-003|work=Parliamentary Elections, Representation and the Law|publisher=Hart Publishing|access-date=2022-08-28}}</ref> === Jintɔritali === Silimin gɔli December, 2008, o daa nyɛla ŋun yina ti kpaɣiri Jomoro yaɣili, Western Region, Ghana jintɔrotali kuɣu la. O daa nyɛla ŋun di nasara Lee Ocran zuɣu, ŋun daa nyɛ lɛm (National Democratic Congress (NDC)) yaɣili ŋun daa su lala kuɣu pɔi ka bɛ naan niŋ lala piibu,piibu la zuɣu. O daa nyɛla dihibu din kalinli daa yiɣisi tuhi kob'si yɔbu,ni kɔbigu ni pisopɔin ni yini (6,571). Kob'gu puuni, vaabu pihi nu polo ka o daa di maa.<ref>{{Cite journal|last=Mensah|first=Christopher|last2=Akyeampong|first2=Oheneba A|last3=Antwi|first3=Kwabena Barima|date=2013-04-16|title=Residents’ Perception of Impacts of Amansuri Conservation and Integrated Development Project (ACID) in Jomoro District, Western Region, Ghana|url=http://dx.doi.org/10.5539/jsd.v6n5p73|journal=Journal of Sustainable Development|volume=6|issue=5|doi=10.5539/jsd.v6n5p73|issn=1913-9071}}</ref><ref>{{Cite journal|date=2017-02-15|title=Jakarta gubernatorial poll turns into tight race|url=http://dx.doi.org/10.1108/oxan-es217992|journal=Emerald Expert Briefings|doi=10.1108/oxan-es217992|issn=2633-304X}}</ref> O ko n daa nyɛ CPP jintɔra ,di zuɣu di daa ʒila o zaŋ o maŋa pahi NDC nima zuɣu (Ban daa galisi jina duu bee NPP (ban daa pɔri jina duu).<ref>{{Citation|last=Labidi|first=Samia|title=Faces of Janus: The Arab-Muslim Community in France and the Battle for Its Future|date=2010|url=http://dx.doi.org/10.1057/9780230106031_7|work=The Other Muslims|pages=107–122|place=New York|publisher=Palgrave Macmillan US|isbn=978-0-230-62188-6|access-date=2022-08-28}}</ref><ref>{{Cite book|last=editor.|first=Lytton, Timothy D., 1965-|url=http://worldcat.org/oclc/601492423|title=Suing the gun industry : a battle at the crossroads of gun control and mass torts|date=2006|publisher=University of Michigan Press|isbn=978-0-472-02180-2|oclc=601492423}}</ref> Ka o daa bohi o suhi zaŋ o maŋ pahi wɔbigu paati zuɣu "House of 5th Parliament of the 4th Republic of Ghana".<ref>{{Cite journal|last=Lybyer|first=Albert Howe|date=1933-01-01|title=Persia Asserts Her Independence|url=http://dx.doi.org/10.1525/curh.1933.37.4.496|journal=Current History|volume=37|issue=4|pages=496–499|doi=10.1525/curh.1933.37.4.496|issn=0011-3530}}</ref> ==== O daanbolo tali zaŋti CPP ==== Ŋuni n nyɛ Ghana paɣa tuuli ŋun lee paati, paati kpɛma. O nasara ŋɔ dibu, n ti pahi paɣaba ata shɛba daa yihi CPP paati nineesim polo. Di daa lan nyɛla din wuhi CPP yɛlimaŋ ti bo zaŋ chaŋ di ni niŋ kamaata niŋ paɣaba ku bukaata shɛŋa biɛhigu ni. Samia n daa nyɛ tuuli paɣa so Convention People's Party (CPP) ni pii so tuuli ni lee paati daanbolo ka o nyɛ paɣa. Bɛ daa piigi o la daabolo tali silimin gɔli 10th, September, 2011. O daa nyɛla nuu dihibu din kalinli daa yiɣisi tuhili ni kobigu ni pihiwɔi ni yini (1,191),ka ŋun daa pun ʒi lala kuɣu ŋɔ zuɣu ka o kpaɣiro bɔli maa nyɛ nuu dihibu kobisita ni pihinu ni ata (353). Ŋuni n nyɛ paɣa so ŋun tooi yiɣisi zani o naba ayi zuɣu piligi n gari tooni lee paati paati kpɛma Ghana.<ref>{{Cite journal|date=1997-06-27|title=Gaia Guru Wins Blue Planet Prize|url=http://dx.doi.org/10.1126/science.276.5321.1977d|journal=Science|volume=276|issue=5321|pages=1977–1977|doi=10.1126/science.276.5321.1977d|issn=0036-8075}}</ref> O daa biɛla lala kpamli ŋɔ hali ni yuuni 2015. == O maŋa maŋa biɛhigu == Samia Nkrumah n nyɛ Kwame Nkrumah, bia ŋun pahiri ayi,Ghana gɔmnanti tuuli. Ŋuni n daa nyɛ Ghana "Prime Minister" tuuli,Ghana zuɣulan tuuli. Kwame Nkrumah n daa nyɛ ŋun gari tooni ka Gold Coast dee maŋ sulinsi Britain nima sani,yuuni 1957. Kmame Nkrumah n daa lan nyɛ ŋun yɛri sɔŋdi "Pan Africanism", ka daa lan nyɛ ŋun pahi gari tooni ka "organazation of African unity" kpa. Kwame Nkrumah daa lan nyɛla ŋun di Kpaŋ maŋa pini shɛli bɛ ni boli "Lenin Peace Prize" == Kundivihira == b70wnpm03gaazbibfb4qc18w00klb2l 44860 44859 2022-08-28T11:12:48Z Jahinfo 544 Added content wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Samia Yaba Christina Nkrumah''' nyɛla bɛ ni dɔɣi so silimin gɔli 23rd,June,1960.<ref name=":0">{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-27|website=web.archive.org}}</ref> O nyɛla siyaasa nira [[Ghana]] tiŋgbani ni, ka lan daanbolo n zaŋ ti "Convention People's Party" (CPP). Bɛ ni daa yɛn niŋ yuuni 2008 jintɔriba piibu, piibu la, o daa nyɛla [[Jomoro]] yaɣili la (Jomoro constituency). Lala kuɣu ŋɔ n daa nyɛ tuuli kuɣu shɛli o ni daa kpaɣiri bo o [[siyaasa]] tali ni. O nyɛla [[Dr.Kwame Nkrumah]] ŋun daa nyɛ Ghana gɔmnanti tuuli la [[bipuɣinbila]] == O piligu (EARLY LIFE) == Bɛ daa dɔɣi o la tiŋa yuli booni [[Aburi]], yuuni 1960. Di bela [[Eastern Region]],Ghana.<ref name=":0" /> Muɣisigu daa nyɛla din daa zaŋ o mini o ma,ni o biɛya nima yihi Ghana tiŋgbani ni, dahinshɛli 1966 "[[military coup]]" din daa yiɣisi Kwame Nkrumah ma ni daa niŋ la. <ref>{{Cite web|title=TheGhanaianJournal.com is for sale|url=https://www.hugedomains.com/domain_profile.cfm?d=TheGhanaianJournal.com|access-date=2022-08-27|website=HugeDomains|language=en}}</ref>Egypty gɔmnanti daa nyɛla ŋun chɛ ka o.mini o daŋ ʒini Egypty tiŋgbani ni.<ref>{{Cite web|last=Wire|first=Pan-african News|date=2007-02-19|title=Pan-African News Wire: Samia Nkrumah Says That Her Father, Dr. Kwame Nkrumah, Wanted to Return to Ghana|url=http://panafricannews.blogspot.com/2007/02/samia-nkrumah-says-that-her-father-dr.html|access-date=2022-08-27|website=Pan-African News Wire}}</ref> Yuuni 1975, o mini o daŋ daa lan nyɛla ban lab'na Ghana, di.ni daa niŋ ka "[[General Acheampong's National Redemption Council government]]" boli ba. O ni daa kuna Ghana, O daa chaŋla "[[Achimota school]]". Amaa, o daa lan nyɛla ŋun yi Ghana dini daa niŋ ka o ma lan kpuɣi napɔŋ labi [[Egypt]] yuma din gbaai 1980's piligu polo. Samia daa nyɛla ŋun kpuɣi napɔŋ chaŋ London. Ni ka o daa tuɣi o shikuru baŋsim bohimbu shikuru din yuli booni "the School of Oriental and African Studies",University of London, din be United Kingdom la. [[Shikuru]] ŋɔ ni ka o daa deei shɛhira gbaŋ shɛli bɛ ni bɔli, "[[Degree of Bachelor Arabic Studies]]" yuuni 1991. Lala shikuru ŋɔ ni ka o daa lan deei o Master's degree, yuuni 1993.<ref>{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-27|website=web.archive.org}}</ref> == O tuma == Samia Nkrumah daa pili la o Karachi tali banki ni (bank clerk). O daa pili la lala tuma [[Bank of India]] bɔɣu din be London la, yuuni 1984. Din nyaaŋa o mini [[Al-Ahram]] daa lan tum lahabaya sabbu polo,yuuni 1989.<ref>{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-28|website=web.archive.org}}</ref><ref>{{Citation|title=Africa must unite!|date=2013-06-17|url=http://dx.doi.org/10.4324/9780203713785-36|work=The Atlas of African Affairs|pages=86–87|publisher=Routledge|isbn=978-0-203-71378-5|access-date=2022-08-28}}</ref> == Siyaasa tali == Sabbu shɛli din sabi yɛrio o yɛltɔɣa ka di zuɣu nyɛ, "the new.Mandela is a woman",Huffington post, buɣisi o ka wuhi o kpaŋ maŋa zaŋ chaŋ Ghana ni gbansabila siyaasa tali polo. O nyɛla ban kpa "African must unite" kpamba puuni yino.<ref>{{Cite book|last=1909-1972.|first=Nkrumah, Kwame,|url=http://worldcat.org/oclc/951605681|title=Africa must unite|isbn=978-0-901787-03-3|oclc=951605681}}</ref> Lala "African must unite" ŋɔ niya nyɛla di zaŋ di zaŋ Jilima lan Kwame Nkrumah ni daa mali tiɛhi wɔɣili shɛli zaŋ tabili siyaasa tali biɛhigu chaŋ katiŋa.<ref>{{Citation|title=Africa must unite!|date=2013-06-17|url=http://dx.doi.org/10.4324/9780203713785-36|work=The Atlas of African Affairs|pages=86–87|publisher=Routledge|isbn=978-0-203-71378-5|access-date=2022-08-28}}</ref> O ni daa pahi lala kpamba ŋɔ ni la zuɣu daa chɛ ka o kpuɣi niya kpe Ghana siyaasa tali ni, ni nimmohi.<ref>{{Citation|title=Candidate Eligibility Laws|url=http://dx.doi.org/10.5040/9781472561169.ch-003|work=Parliamentary Elections, Representation and the Law|publisher=Hart Publishing|access-date=2022-08-28}}</ref> === Jintɔritali === Silimin gɔli December, 2008, o daa nyɛla ŋun yina ti kpaɣiri Jomoro yaɣili, Western Region, Ghana jintɔrotali kuɣu la. O daa nyɛla ŋun di nasara Lee Ocran zuɣu, ŋun daa nyɛ lɛm (National Democratic Congress (NDC)) yaɣili ŋun daa su lala kuɣu pɔi ka bɛ naan niŋ lala piibu,piibu la zuɣu. O daa nyɛla dihibu din kalinli daa yiɣisi tuhi kob'si yɔbu,ni kɔbigu ni pisopɔin ni yini (6,571). Kob'gu puuni, vaabu pihi nu polo ka o daa di maa.<ref>{{Cite journal|last=Mensah|first=Christopher|last2=Akyeampong|first2=Oheneba A|last3=Antwi|first3=Kwabena Barima|date=2013-04-16|title=Residents’ Perception of Impacts of Amansuri Conservation and Integrated Development Project (ACID) in Jomoro District, Western Region, Ghana|url=http://dx.doi.org/10.5539/jsd.v6n5p73|journal=Journal of Sustainable Development|volume=6|issue=5|doi=10.5539/jsd.v6n5p73|issn=1913-9071}}</ref><ref>{{Cite journal|date=2017-02-15|title=Jakarta gubernatorial poll turns into tight race|url=http://dx.doi.org/10.1108/oxan-es217992|journal=Emerald Expert Briefings|doi=10.1108/oxan-es217992|issn=2633-304X}}</ref> O ko n daa nyɛ CPP jintɔra ,di zuɣu di daa ʒila o zaŋ o maŋa pahi NDC nima zuɣu (Ban daa galisi jina duu bee NPP (ban daa pɔri jina duu).<ref>{{Citation|last=Labidi|first=Samia|title=Faces of Janus: The Arab-Muslim Community in France and the Battle for Its Future|date=2010|url=http://dx.doi.org/10.1057/9780230106031_7|work=The Other Muslims|pages=107–122|place=New York|publisher=Palgrave Macmillan US|isbn=978-0-230-62188-6|access-date=2022-08-28}}</ref><ref>{{Cite book|last=editor.|first=Lytton, Timothy D., 1965-|url=http://worldcat.org/oclc/601492423|title=Suing the gun industry : a battle at the crossroads of gun control and mass torts|date=2006|publisher=University of Michigan Press|isbn=978-0-472-02180-2|oclc=601492423}}</ref> Ka o daa bohi o suhi zaŋ o maŋ pahi wɔbigu paati zuɣu "House of 5th Parliament of the 4th Republic of Ghana".<ref>{{Cite journal|last=Lybyer|first=Albert Howe|date=1933-01-01|title=Persia Asserts Her Independence|url=http://dx.doi.org/10.1525/curh.1933.37.4.496|journal=Current History|volume=37|issue=4|pages=496–499|doi=10.1525/curh.1933.37.4.496|issn=0011-3530}}</ref> ==== O daanbolo tali zaŋti CPP ==== Ŋuni n nyɛ Ghana paɣa tuuli ŋun lee paati, paati kpɛma. O nasara ŋɔ dibu, n ti pahi paɣaba ata shɛba daa yihi CPP paati nineesim polo. Di daa lan nyɛla din wuhi CPP yɛlimaŋ ti bo zaŋ chaŋ di ni niŋ kamaata niŋ paɣaba ku bukaata shɛŋa biɛhigu ni. Samia n daa nyɛ tuuli paɣa so Convention People's Party (CPP) ni pii so tuuli ni lee paati daanbolo ka o nyɛ paɣa. Bɛ daa piigi o la daabolo tali silimin gɔli 10th, September, 2011. O daa nyɛla nuu dihibu din kalinli daa yiɣisi tuhili ni kobigu ni pihiwɔi ni yini (1,191),ka ŋun daa pun ʒi lala kuɣu ŋɔ zuɣu ka o kpaɣiro bɔli maa nyɛ nuu dihibu kobisita ni pihinu ni ata (353). Ŋuni n nyɛ paɣa so ŋun tooi yiɣisi zani o naba ayi zuɣu piligi n gari tooni lee paati paati kpɛma Ghana.<ref>{{Cite journal|date=1997-06-27|title=Gaia Guru Wins Blue Planet Prize|url=http://dx.doi.org/10.1126/science.276.5321.1977d|journal=Science|volume=276|issue=5321|pages=1977–1977|doi=10.1126/science.276.5321.1977d|issn=0036-8075}}</ref> O daa biɛla lala kpamli ŋɔ hali ni yuuni 2015. == O maŋa maŋa biɛhigu == Samia Nkrumah n nyɛ Kwame Nkrumah, bia ŋun pahiri ayi,Ghana gɔmnanti tuuli. Ŋuni n daa nyɛ Ghana "Prime Minister" tuuli,Ghana zuɣulan tuuli. Kwame Nkrumah n daa nyɛ ŋun gari tooni ka Gold Coast dee maŋ sulinsi Britain nima sani,yuuni 1957. Kmame Nkrumah n daa lan nyɛ ŋun yɛri sɔŋdi "Pan Africanism", ka daa lan nyɛ ŋun pahi gari tooni ka "organazation of African unity" kpa. Kwame Nkrumah daa lan nyɛla ŋun di Kpaŋ maŋa pini shɛli bɛ ni boli "Lenin Peace Prize", Soviet Union nima n daa ti o li,yuuni 1962. == Kundivihira == lapl0axthwyll1rkladcfcafbkdcve4 44861 44860 2022-08-28T11:16:46Z Jahinfo 544 Added reference wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Samia Yaba Christina Nkrumah''' nyɛla bɛ ni dɔɣi so silimin gɔli 23rd,June,1960.<ref name=":0">{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-27|website=web.archive.org}}</ref> O nyɛla siyaasa nira [[Ghana]] tiŋgbani ni, ka lan daanbolo n zaŋ ti "Convention People's Party" (CPP). Bɛ ni daa yɛn niŋ yuuni 2008 jintɔriba piibu, piibu la, o daa nyɛla [[Jomoro]] yaɣili la (Jomoro constituency). Lala kuɣu ŋɔ n daa nyɛ tuuli kuɣu shɛli o ni daa kpaɣiri bo o [[siyaasa]] tali ni. O nyɛla [[Dr.Kwame Nkrumah]] ŋun daa nyɛ Ghana gɔmnanti tuuli la [[bipuɣinbila]] == O piligu (EARLY LIFE) == Bɛ daa dɔɣi o la tiŋa yuli booni [[Aburi]], yuuni 1960. Di bela [[Eastern Region]],Ghana.<ref name=":0" /> Muɣisigu daa nyɛla din daa zaŋ o mini o ma,ni o biɛya nima yihi Ghana tiŋgbani ni, dahinshɛli 1966 "[[military coup]]" din daa yiɣisi Kwame Nkrumah ma ni daa niŋ la. <ref>{{Cite web|title=TheGhanaianJournal.com is for sale|url=https://www.hugedomains.com/domain_profile.cfm?d=TheGhanaianJournal.com|access-date=2022-08-27|website=HugeDomains|language=en}}</ref>Egypty gɔmnanti daa nyɛla ŋun chɛ ka o.mini o daŋ ʒini Egypty tiŋgbani ni.<ref>{{Cite web|last=Wire|first=Pan-african News|date=2007-02-19|title=Pan-African News Wire: Samia Nkrumah Says That Her Father, Dr. Kwame Nkrumah, Wanted to Return to Ghana|url=http://panafricannews.blogspot.com/2007/02/samia-nkrumah-says-that-her-father-dr.html|access-date=2022-08-27|website=Pan-African News Wire}}</ref> Yuuni 1975, o mini o daŋ daa lan nyɛla ban lab'na Ghana, di.ni daa niŋ ka "[[General Acheampong's National Redemption Council government]]" boli ba. O ni daa kuna Ghana, O daa chaŋla "[[Achimota school]]". Amaa, o daa lan nyɛla ŋun yi Ghana dini daa niŋ ka o ma lan kpuɣi napɔŋ labi [[Egypt]] yuma din gbaai 1980's piligu polo. Samia daa nyɛla ŋun kpuɣi napɔŋ chaŋ London. Ni ka o daa tuɣi o shikuru baŋsim bohimbu shikuru din yuli booni "the School of Oriental and African Studies",University of London, din be United Kingdom la. [[Shikuru]] ŋɔ ni ka o daa deei shɛhira gbaŋ shɛli bɛ ni bɔli, "[[Degree of Bachelor Arabic Studies]]" yuuni 1991. Lala shikuru ŋɔ ni ka o daa lan deei o Master's degree, yuuni 1993.<ref>{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-27|website=web.archive.org}}</ref> == O tuma == Samia Nkrumah daa pili la o Karachi tali banki ni (bank clerk). O daa pili la lala tuma [[Bank of India]] bɔɣu din be London la, yuuni 1984. Din nyaaŋa o mini [[Al-Ahram]] daa lan tum lahabaya sabbu polo,yuuni 1989.<ref>{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-28|website=web.archive.org}}</ref><ref>{{Citation|title=Africa must unite!|date=2013-06-17|url=http://dx.doi.org/10.4324/9780203713785-36|work=The Atlas of African Affairs|pages=86–87|publisher=Routledge|isbn=978-0-203-71378-5|access-date=2022-08-28}}</ref> == Siyaasa tali == Sabbu shɛli din sabi yɛrio o yɛltɔɣa ka di zuɣu nyɛ, "the new.Mandela is a woman",Huffington post, buɣisi o ka wuhi o kpaŋ maŋa zaŋ chaŋ Ghana ni gbansabila siyaasa tali polo. O nyɛla ban kpa "African must unite" kpamba puuni yino.<ref>{{Cite book|last=1909-1972.|first=Nkrumah, Kwame,|url=http://worldcat.org/oclc/951605681|title=Africa must unite|isbn=978-0-901787-03-3|oclc=951605681}}</ref> Lala "African must unite" ŋɔ niya nyɛla di zaŋ di zaŋ Jilima lan Kwame Nkrumah ni daa mali tiɛhi wɔɣili shɛli zaŋ tabili siyaasa tali biɛhigu chaŋ katiŋa.<ref>{{Citation|title=Africa must unite!|date=2013-06-17|url=http://dx.doi.org/10.4324/9780203713785-36|work=The Atlas of African Affairs|pages=86–87|publisher=Routledge|isbn=978-0-203-71378-5|access-date=2022-08-28}}</ref> O ni daa pahi lala kpamba ŋɔ ni la zuɣu daa chɛ ka o kpuɣi niya kpe Ghana siyaasa tali ni, ni nimmohi.<ref>{{Citation|title=Candidate Eligibility Laws|url=http://dx.doi.org/10.5040/9781472561169.ch-003|work=Parliamentary Elections, Representation and the Law|publisher=Hart Publishing|access-date=2022-08-28}}</ref> === Jintɔritali === Silimin gɔli December, 2008, o daa nyɛla ŋun yina ti kpaɣiri Jomoro yaɣili, Western Region, Ghana jintɔrotali kuɣu la. O daa nyɛla ŋun di nasara Lee Ocran zuɣu, ŋun daa nyɛ lɛm (National Democratic Congress (NDC)) yaɣili ŋun daa su lala kuɣu pɔi ka bɛ naan niŋ lala piibu,piibu la zuɣu. O daa nyɛla dihibu din kalinli daa yiɣisi tuhi kob'si yɔbu,ni kɔbigu ni pisopɔin ni yini (6,571). Kob'gu puuni, vaabu pihi nu polo ka o daa di maa.<ref>{{Cite journal|last=Mensah|first=Christopher|last2=Akyeampong|first2=Oheneba A|last3=Antwi|first3=Kwabena Barima|date=2013-04-16|title=Residents’ Perception of Impacts of Amansuri Conservation and Integrated Development Project (ACID) in Jomoro District, Western Region, Ghana|url=http://dx.doi.org/10.5539/jsd.v6n5p73|journal=Journal of Sustainable Development|volume=6|issue=5|doi=10.5539/jsd.v6n5p73|issn=1913-9071}}</ref><ref>{{Cite journal|date=2017-02-15|title=Jakarta gubernatorial poll turns into tight race|url=http://dx.doi.org/10.1108/oxan-es217992|journal=Emerald Expert Briefings|doi=10.1108/oxan-es217992|issn=2633-304X}}</ref> O ko n daa nyɛ CPP jintɔra ,di zuɣu di daa ʒila o zaŋ o maŋa pahi NDC nima zuɣu (Ban daa galisi jina duu bee NPP (ban daa pɔri jina duu).<ref>{{Citation|last=Labidi|first=Samia|title=Faces of Janus: The Arab-Muslim Community in France and the Battle for Its Future|date=2010|url=http://dx.doi.org/10.1057/9780230106031_7|work=The Other Muslims|pages=107–122|place=New York|publisher=Palgrave Macmillan US|isbn=978-0-230-62188-6|access-date=2022-08-28}}</ref><ref>{{Cite book|last=editor.|first=Lytton, Timothy D., 1965-|url=http://worldcat.org/oclc/601492423|title=Suing the gun industry : a battle at the crossroads of gun control and mass torts|date=2006|publisher=University of Michigan Press|isbn=978-0-472-02180-2|oclc=601492423}}</ref> Ka o daa bohi o suhi zaŋ o maŋ pahi wɔbigu paati zuɣu "House of 5th Parliament of the 4th Republic of Ghana".<ref>{{Cite journal|last=Lybyer|first=Albert Howe|date=1933-01-01|title=Persia Asserts Her Independence|url=http://dx.doi.org/10.1525/curh.1933.37.4.496|journal=Current History|volume=37|issue=4|pages=496–499|doi=10.1525/curh.1933.37.4.496|issn=0011-3530}}</ref> ==== O daanbolo tali zaŋti CPP ==== Ŋuni n nyɛ Ghana paɣa tuuli ŋun lee paati, paati kpɛma. O nasara ŋɔ dibu, n ti pahi paɣaba ata shɛba daa yihi CPP paati nineesim polo. Di daa lan nyɛla din wuhi CPP yɛlimaŋ ti bo zaŋ chaŋ di ni niŋ kamaata niŋ paɣaba ku bukaata shɛŋa biɛhigu ni. Samia n daa nyɛ tuuli paɣa so Convention People's Party (CPP) ni pii so tuuli ni lee paati daanbolo ka o nyɛ paɣa. Bɛ daa piigi o la daabolo tali silimin gɔli 10th, September, 2011. O daa nyɛla nuu dihibu din kalinli daa yiɣisi tuhili ni kobigu ni pihiwɔi ni yini (1,191),ka ŋun daa pun ʒi lala kuɣu ŋɔ zuɣu ka o kpaɣiro bɔli maa nyɛ nuu dihibu kobisita ni pihinu ni ata (353). Ŋuni n nyɛ paɣa so ŋun tooi yiɣisi zani o naba ayi zuɣu piligi n gari tooni lee paati paati kpɛma Ghana.<ref>{{Cite journal|date=1997-06-27|title=Gaia Guru Wins Blue Planet Prize|url=http://dx.doi.org/10.1126/science.276.5321.1977d|journal=Science|volume=276|issue=5321|pages=1977–1977|doi=10.1126/science.276.5321.1977d|issn=0036-8075}}</ref> O daa biɛla lala kpamli ŋɔ hali ni yuuni 2015. == O maŋa maŋa biɛhigu == Samia Nkrumah n nyɛ Kwame Nkrumah, bia ŋun pahiri ayi,Ghana gɔmnanti tuuli. Ŋuni n daa nyɛ Ghana "Prime Minister" tuuli,Ghana zuɣulan tuuli. Kwame Nkrumah n daa nyɛ ŋun gari tooni ka Gold Coast dee maŋ sulinsi Britain nima sani,yuuni 1957. Kmame Nkrumah n daa lan nyɛ ŋun yɛri sɔŋdi "Pan Africanism", ka daa lan nyɛ ŋun pahi gari tooni ka "organazation of African unity" kpa. Kwame Nkrumah daa lan nyɛla ŋun di Kpaŋ maŋa pini shɛli bɛ ni boli "Lenin Peace Prize", Soviet Union nima n daa ti o li,yuuni 1962.<ref>{{Cite journal|last=Cavanagh|first=Mary F.|date=2015-10|title=Structuring an Action Net of Public Library Membership|url=http://dx.doi.org/10.1086/682734|journal=The Library Quarterly|volume=85|issue=4|pages=406–426|doi=10.1086/682734|issn=0024-2519}}</ref> == Kundivihira == mk8gjod98yfemdzvq8do3dse1rp8799 44862 44861 2022-08-28T11:18:18Z Jahinfo 544 Added reference wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Samia Yaba Christina Nkrumah''' nyɛla bɛ ni dɔɣi so silimin gɔli 23rd,June,1960.<ref name=":0">{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-27|website=web.archive.org}}</ref> O nyɛla siyaasa nira [[Ghana]] tiŋgbani ni, ka lan daanbolo n zaŋ ti "Convention People's Party" (CPP). Bɛ ni daa yɛn niŋ yuuni 2008 jintɔriba piibu, piibu la, o daa nyɛla [[Jomoro]] yaɣili la (Jomoro constituency). Lala kuɣu ŋɔ n daa nyɛ tuuli kuɣu shɛli o ni daa kpaɣiri bo o [[siyaasa]] tali ni. O nyɛla [[Dr.Kwame Nkrumah]] ŋun daa nyɛ Ghana gɔmnanti tuuli la [[bipuɣinbila]] == O piligu (EARLY LIFE) == Bɛ daa dɔɣi o la tiŋa yuli booni [[Aburi]], yuuni 1960. Di bela [[Eastern Region]],Ghana.<ref name=":0" /> Muɣisigu daa nyɛla din daa zaŋ o mini o ma,ni o biɛya nima yihi Ghana tiŋgbani ni, dahinshɛli 1966 "[[military coup]]" din daa yiɣisi Kwame Nkrumah ma ni daa niŋ la. <ref>{{Cite web|title=TheGhanaianJournal.com is for sale|url=https://www.hugedomains.com/domain_profile.cfm?d=TheGhanaianJournal.com|access-date=2022-08-27|website=HugeDomains|language=en}}</ref>Egypty gɔmnanti daa nyɛla ŋun chɛ ka o.mini o daŋ ʒini Egypty tiŋgbani ni.<ref>{{Cite web|last=Wire|first=Pan-african News|date=2007-02-19|title=Pan-African News Wire: Samia Nkrumah Says That Her Father, Dr. Kwame Nkrumah, Wanted to Return to Ghana|url=http://panafricannews.blogspot.com/2007/02/samia-nkrumah-says-that-her-father-dr.html|access-date=2022-08-27|website=Pan-African News Wire}}</ref> Yuuni 1975, o mini o daŋ daa lan nyɛla ban lab'na Ghana, di.ni daa niŋ ka "[[General Acheampong's National Redemption Council government]]" boli ba. O ni daa kuna Ghana, O daa chaŋla "[[Achimota school]]". Amaa, o daa lan nyɛla ŋun yi Ghana dini daa niŋ ka o ma lan kpuɣi napɔŋ labi [[Egypt]] yuma din gbaai 1980's piligu polo. Samia daa nyɛla ŋun kpuɣi napɔŋ chaŋ London. Ni ka o daa tuɣi o shikuru baŋsim bohimbu shikuru din yuli booni "the School of Oriental and African Studies",University of London, din be United Kingdom la. [[Shikuru]] ŋɔ ni ka o daa deei shɛhira gbaŋ shɛli bɛ ni bɔli, "[[Degree of Bachelor Arabic Studies]]" yuuni 1991. Lala shikuru ŋɔ ni ka o daa lan deei o Master's degree, yuuni 1993.<ref>{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-27|website=web.archive.org}}</ref> == O tuma == Samia Nkrumah daa pili la o Karachi tali banki ni (bank clerk). O daa pili la lala tuma [[Bank of India]] bɔɣu din be London la, yuuni 1984. Din nyaaŋa o mini [[Al-Ahram]] daa lan tum lahabaya sabbu polo,yuuni 1989.<ref>{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-28|website=web.archive.org}}</ref><ref>{{Citation|title=Africa must unite!|date=2013-06-17|url=http://dx.doi.org/10.4324/9780203713785-36|work=The Atlas of African Affairs|pages=86–87|publisher=Routledge|isbn=978-0-203-71378-5|access-date=2022-08-28}}</ref> == Siyaasa tali == Sabbu shɛli din sabi yɛrio o yɛltɔɣa ka di zuɣu nyɛ, "the new.Mandela is a woman",Huffington post, buɣisi o ka wuhi o kpaŋ maŋa zaŋ chaŋ Ghana ni gbansabila siyaasa tali polo. O nyɛla ban kpa "African must unite" kpamba puuni yino.<ref>{{Cite book|last=1909-1972.|first=Nkrumah, Kwame,|url=http://worldcat.org/oclc/951605681|title=Africa must unite|isbn=978-0-901787-03-3|oclc=951605681}}</ref> Lala "African must unite" ŋɔ niya nyɛla di zaŋ di zaŋ Jilima lan Kwame Nkrumah ni daa mali tiɛhi wɔɣili shɛli zaŋ tabili siyaasa tali biɛhigu chaŋ katiŋa.<ref>{{Citation|title=Africa must unite!|date=2013-06-17|url=http://dx.doi.org/10.4324/9780203713785-36|work=The Atlas of African Affairs|pages=86–87|publisher=Routledge|isbn=978-0-203-71378-5|access-date=2022-08-28}}</ref> O ni daa pahi lala kpamba ŋɔ ni la zuɣu daa chɛ ka o kpuɣi niya kpe Ghana siyaasa tali ni, ni nimmohi.<ref>{{Citation|title=Candidate Eligibility Laws|url=http://dx.doi.org/10.5040/9781472561169.ch-003|work=Parliamentary Elections, Representation and the Law|publisher=Hart Publishing|access-date=2022-08-28}}</ref> === Jintɔritali === Silimin gɔli December, 2008, o daa nyɛla ŋun yina ti kpaɣiri Jomoro yaɣili, Western Region, Ghana jintɔrotali kuɣu la. O daa nyɛla ŋun di nasara Lee Ocran zuɣu, ŋun daa nyɛ lɛm (National Democratic Congress (NDC)) yaɣili ŋun daa su lala kuɣu pɔi ka bɛ naan niŋ lala piibu,piibu la zuɣu. O daa nyɛla dihibu din kalinli daa yiɣisi tuhi kob'si yɔbu,ni kɔbigu ni pisopɔin ni yini (6,571). Kob'gu puuni, vaabu pihi nu polo ka o daa di maa.<ref>{{Cite journal|last=Mensah|first=Christopher|last2=Akyeampong|first2=Oheneba A|last3=Antwi|first3=Kwabena Barima|date=2013-04-16|title=Residents’ Perception of Impacts of Amansuri Conservation and Integrated Development Project (ACID) in Jomoro District, Western Region, Ghana|url=http://dx.doi.org/10.5539/jsd.v6n5p73|journal=Journal of Sustainable Development|volume=6|issue=5|doi=10.5539/jsd.v6n5p73|issn=1913-9071}}</ref><ref>{{Cite journal|date=2017-02-15|title=Jakarta gubernatorial poll turns into tight race|url=http://dx.doi.org/10.1108/oxan-es217992|journal=Emerald Expert Briefings|doi=10.1108/oxan-es217992|issn=2633-304X}}</ref> O ko n daa nyɛ CPP jintɔra ,di zuɣu di daa ʒila o zaŋ o maŋa pahi NDC nima zuɣu (Ban daa galisi jina duu bee NPP (ban daa pɔri jina duu).<ref>{{Citation|last=Labidi|first=Samia|title=Faces of Janus: The Arab-Muslim Community in France and the Battle for Its Future|date=2010|url=http://dx.doi.org/10.1057/9780230106031_7|work=The Other Muslims|pages=107–122|place=New York|publisher=Palgrave Macmillan US|isbn=978-0-230-62188-6|access-date=2022-08-28}}</ref><ref>{{Cite book|last=editor.|first=Lytton, Timothy D., 1965-|url=http://worldcat.org/oclc/601492423|title=Suing the gun industry : a battle at the crossroads of gun control and mass torts|date=2006|publisher=University of Michigan Press|isbn=978-0-472-02180-2|oclc=601492423}}</ref> Ka o daa bohi o suhi zaŋ o maŋ pahi wɔbigu paati zuɣu "House of 5th Parliament of the 4th Republic of Ghana".<ref>{{Cite journal|last=Lybyer|first=Albert Howe|date=1933-01-01|title=Persia Asserts Her Independence|url=http://dx.doi.org/10.1525/curh.1933.37.4.496|journal=Current History|volume=37|issue=4|pages=496–499|doi=10.1525/curh.1933.37.4.496|issn=0011-3530}}</ref> ==== O daanbolo tali zaŋti CPP ==== Ŋuni n nyɛ Ghana paɣa tuuli ŋun lee paati, paati kpɛma. O nasara ŋɔ dibu, n ti pahi paɣaba ata shɛba daa yihi CPP paati nineesim polo. Di daa lan nyɛla din wuhi CPP yɛlimaŋ ti bo zaŋ chaŋ di ni niŋ kamaata niŋ paɣaba ku bukaata shɛŋa biɛhigu ni. Samia n daa nyɛ tuuli paɣa so Convention People's Party (CPP) ni pii so tuuli ni lee paati daanbolo ka o nyɛ paɣa. Bɛ daa piigi o la daabolo tali silimin gɔli 10th, September, 2011. O daa nyɛla nuu dihibu din kalinli daa yiɣisi tuhili ni kobigu ni pihiwɔi ni yini (1,191),ka ŋun daa pun ʒi lala kuɣu ŋɔ zuɣu ka o kpaɣiro bɔli maa nyɛ nuu dihibu kobisita ni pihinu ni ata (353). Ŋuni n nyɛ paɣa so ŋun tooi yiɣisi zani o naba ayi zuɣu piligi n gari tooni lee paati paati kpɛma Ghana.<ref>{{Cite journal|date=1997-06-27|title=Gaia Guru Wins Blue Planet Prize|url=http://dx.doi.org/10.1126/science.276.5321.1977d|journal=Science|volume=276|issue=5321|pages=1977–1977|doi=10.1126/science.276.5321.1977d|issn=0036-8075}}</ref> O daa biɛla lala kpamli ŋɔ hali ni yuuni 2015. == O maŋa maŋa biɛhigu == Samia Nkrumah n nyɛ Kwame Nkrumah, bia ŋun pahiri ayi,Ghana gɔmnanti tuuli. Ŋuni n daa nyɛ Ghana "Prime Minister" tuuli,Ghana zuɣulan tuuli. Kwame Nkrumah n daa nyɛ ŋun gari tooni ka Gold Coast dee maŋ sulinsi Britain nima sani,yuuni 1957. Kmame Nkrumah n daa lan nyɛ ŋun yɛri sɔŋdi "Pan Africanism", ka daa lan nyɛ ŋun pahi gari tooni ka "organazation of African unity" kpa. Kwame Nkrumah daa lan nyɛla ŋun di Kpaŋ maŋa pini shɛli bɛ ni boli "Lenin Peace Prize", Soviet Union nima n daa ti o li,yuuni 1962.<ref>{{Cite journal|last=Cavanagh|first=Mary F.|date=2015-10|title=Structuring an Action Net of Public Library Membership|url=http://dx.doi.org/10.1086/682734|journal=The Library Quarterly|volume=85|issue=4|pages=406–426|doi=10.1086/682734|issn=0024-2519}}</ref><ref>{{Cite book|last=Carlos|first=Brollo, Fernanda; Forquesato, Pedro; Gozzi, Juan|url=http://worldcat.org/oclc/1016925235|title=To the Victor Belongs the Spoils? : Party Membership and Public Sector Employment in Brazil.|oclc=1016925235}}</ref> == Kundivihira == 34dhempgpz07w0hidn6s98daf6uhztp 44864 44862 2022-08-28T11:25:14Z Jahinfo 544 Added content wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Samia Yaba Christina Nkrumah''' nyɛla bɛ ni dɔɣi so silimin gɔli 23rd,June,1960.<ref name=":0">{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-27|website=web.archive.org}}</ref> O nyɛla siyaasa nira [[Ghana]] tiŋgbani ni, ka lan daanbolo n zaŋ ti "Convention People's Party" (CPP). Bɛ ni daa yɛn niŋ yuuni 2008 jintɔriba piibu, piibu la, o daa nyɛla [[Jomoro]] yaɣili la (Jomoro constituency). Lala kuɣu ŋɔ n daa nyɛ tuuli kuɣu shɛli o ni daa kpaɣiri bo o [[siyaasa]] tali ni. O nyɛla [[Dr.Kwame Nkrumah]] ŋun daa nyɛ Ghana gɔmnanti tuuli la [[bipuɣinbila]] == O piligu (EARLY LIFE) == Bɛ daa dɔɣi o la tiŋa yuli booni [[Aburi]], yuuni 1960. Di bela [[Eastern Region]],Ghana.<ref name=":0" /> Muɣisigu daa nyɛla din daa zaŋ o mini o ma,ni o biɛya nima yihi Ghana tiŋgbani ni, dahinshɛli 1966 "[[military coup]]" din daa yiɣisi Kwame Nkrumah ma ni daa niŋ la. <ref>{{Cite web|title=TheGhanaianJournal.com is for sale|url=https://www.hugedomains.com/domain_profile.cfm?d=TheGhanaianJournal.com|access-date=2022-08-27|website=HugeDomains|language=en}}</ref>Egypty gɔmnanti daa nyɛla ŋun chɛ ka o.mini o daŋ ʒini Egypty tiŋgbani ni.<ref>{{Cite web|last=Wire|first=Pan-african News|date=2007-02-19|title=Pan-African News Wire: Samia Nkrumah Says That Her Father, Dr. Kwame Nkrumah, Wanted to Return to Ghana|url=http://panafricannews.blogspot.com/2007/02/samia-nkrumah-says-that-her-father-dr.html|access-date=2022-08-27|website=Pan-African News Wire}}</ref> Yuuni 1975, o mini o daŋ daa lan nyɛla ban lab'na Ghana, di.ni daa niŋ ka "[[General Acheampong's National Redemption Council government]]" boli ba. O ni daa kuna Ghana, O daa chaŋla "[[Achimota school]]". Amaa, o daa lan nyɛla ŋun yi Ghana dini daa niŋ ka o ma lan kpuɣi napɔŋ labi [[Egypt]] yuma din gbaai 1980's piligu polo. Samia daa nyɛla ŋun kpuɣi napɔŋ chaŋ London. Ni ka o daa tuɣi o shikuru baŋsim bohimbu shikuru din yuli booni "the School of Oriental and African Studies",University of London, din be United Kingdom la. [[Shikuru]] ŋɔ ni ka o daa deei shɛhira gbaŋ shɛli bɛ ni bɔli, "[[Degree of Bachelor Arabic Studies]]" yuuni 1991. Lala shikuru ŋɔ ni ka o daa lan deei o Master's degree, yuuni 1993.<ref>{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-27|website=web.archive.org}}</ref> == O tuma == Samia Nkrumah daa pili la o Karachi tali banki ni (bank clerk). O daa pili la lala tuma [[Bank of India]] bɔɣu din be London la, yuuni 1984. Din nyaaŋa o mini [[Al-Ahram]] daa lan tum lahabaya sabbu polo,yuuni 1989.<ref>{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-28|website=web.archive.org}}</ref><ref>{{Citation|title=Africa must unite!|date=2013-06-17|url=http://dx.doi.org/10.4324/9780203713785-36|work=The Atlas of African Affairs|pages=86–87|publisher=Routledge|isbn=978-0-203-71378-5|access-date=2022-08-28}}</ref> == Siyaasa tali == Sabbu shɛli din sabi yɛrio o yɛltɔɣa ka di zuɣu nyɛ, "the new.Mandela is a woman",Huffington post, buɣisi o ka wuhi o kpaŋ maŋa zaŋ chaŋ Ghana ni gbansabila siyaasa tali polo. O nyɛla ban kpa "African must unite" kpamba puuni yino.<ref>{{Cite book|last=1909-1972.|first=Nkrumah, Kwame,|url=http://worldcat.org/oclc/951605681|title=Africa must unite|isbn=978-0-901787-03-3|oclc=951605681}}</ref> Lala "African must unite" ŋɔ niya nyɛla di zaŋ di zaŋ Jilima lan Kwame Nkrumah ni daa mali tiɛhi wɔɣili shɛli zaŋ tabili siyaasa tali biɛhigu chaŋ katiŋa.<ref>{{Citation|title=Africa must unite!|date=2013-06-17|url=http://dx.doi.org/10.4324/9780203713785-36|work=The Atlas of African Affairs|pages=86–87|publisher=Routledge|isbn=978-0-203-71378-5|access-date=2022-08-28}}</ref> O ni daa pahi lala kpamba ŋɔ ni la zuɣu daa chɛ ka o kpuɣi niya kpe Ghana siyaasa tali ni, ni nimmohi.<ref>{{Citation|title=Candidate Eligibility Laws|url=http://dx.doi.org/10.5040/9781472561169.ch-003|work=Parliamentary Elections, Representation and the Law|publisher=Hart Publishing|access-date=2022-08-28}}</ref> === Jintɔritali === Silimin gɔli December, 2008, o daa nyɛla ŋun yina ti kpaɣiri Jomoro yaɣili, Western Region, Ghana jintɔrotali kuɣu la. O daa nyɛla ŋun di nasara Lee Ocran zuɣu, ŋun daa nyɛ lɛm (National Democratic Congress (NDC)) yaɣili ŋun daa su lala kuɣu pɔi ka bɛ naan niŋ lala piibu,piibu la zuɣu. O daa nyɛla dihibu din kalinli daa yiɣisi tuhi kob'si yɔbu,ni kɔbigu ni pisopɔin ni yini (6,571). Kob'gu puuni, vaabu pihi nu polo ka o daa di maa.<ref>{{Cite journal|last=Mensah|first=Christopher|last2=Akyeampong|first2=Oheneba A|last3=Antwi|first3=Kwabena Barima|date=2013-04-16|title=Residents’ Perception of Impacts of Amansuri Conservation and Integrated Development Project (ACID) in Jomoro District, Western Region, Ghana|url=http://dx.doi.org/10.5539/jsd.v6n5p73|journal=Journal of Sustainable Development|volume=6|issue=5|doi=10.5539/jsd.v6n5p73|issn=1913-9071}}</ref><ref>{{Cite journal|date=2017-02-15|title=Jakarta gubernatorial poll turns into tight race|url=http://dx.doi.org/10.1108/oxan-es217992|journal=Emerald Expert Briefings|doi=10.1108/oxan-es217992|issn=2633-304X}}</ref> O ko n daa nyɛ CPP jintɔra ,di zuɣu di daa ʒila o zaŋ o maŋa pahi NDC nima zuɣu (Ban daa galisi jina duu bee NPP (ban daa pɔri jina duu).<ref>{{Citation|last=Labidi|first=Samia|title=Faces of Janus: The Arab-Muslim Community in France and the Battle for Its Future|date=2010|url=http://dx.doi.org/10.1057/9780230106031_7|work=The Other Muslims|pages=107–122|place=New York|publisher=Palgrave Macmillan US|isbn=978-0-230-62188-6|access-date=2022-08-28}}</ref><ref>{{Cite book|last=editor.|first=Lytton, Timothy D., 1965-|url=http://worldcat.org/oclc/601492423|title=Suing the gun industry : a battle at the crossroads of gun control and mass torts|date=2006|publisher=University of Michigan Press|isbn=978-0-472-02180-2|oclc=601492423}}</ref> Ka o daa bohi o suhi zaŋ o maŋ pahi wɔbigu paati zuɣu "House of 5th Parliament of the 4th Republic of Ghana".<ref>{{Cite journal|last=Lybyer|first=Albert Howe|date=1933-01-01|title=Persia Asserts Her Independence|url=http://dx.doi.org/10.1525/curh.1933.37.4.496|journal=Current History|volume=37|issue=4|pages=496–499|doi=10.1525/curh.1933.37.4.496|issn=0011-3530}}</ref> ==== O daanbolo tali zaŋti CPP ==== Ŋuni n nyɛ Ghana paɣa tuuli ŋun lee paati, paati kpɛma. O nasara ŋɔ dibu, n ti pahi paɣaba ata shɛba daa yihi CPP paati nineesim polo. Di daa lan nyɛla din wuhi CPP yɛlimaŋ ti bo zaŋ chaŋ di ni niŋ kamaata niŋ paɣaba ku bukaata shɛŋa biɛhigu ni. Samia n daa nyɛ tuuli paɣa so Convention People's Party (CPP) ni pii so tuuli ni lee paati daanbolo ka o nyɛ paɣa. Bɛ daa piigi o la daabolo tali silimin gɔli 10th, September, 2011. O daa nyɛla nuu dihibu din kalinli daa yiɣisi tuhili ni kobigu ni pihiwɔi ni yini (1,191),ka ŋun daa pun ʒi lala kuɣu ŋɔ zuɣu ka o kpaɣiro bɔli maa nyɛ nuu dihibu kobisita ni pihinu ni ata (353). Ŋuni n nyɛ paɣa so ŋun tooi yiɣisi zani o naba ayi zuɣu piligi n gari tooni lee paati paati kpɛma Ghana.<ref>{{Cite journal|date=1997-06-27|title=Gaia Guru Wins Blue Planet Prize|url=http://dx.doi.org/10.1126/science.276.5321.1977d|journal=Science|volume=276|issue=5321|pages=1977–1977|doi=10.1126/science.276.5321.1977d|issn=0036-8075}}</ref> O daa biɛla lala kpamli ŋɔ hali ni yuuni 2015. == O maŋa maŋa biɛhigu == Samia Nkrumah n nyɛ Kwame Nkrumah, bia ŋun pahiri ayi,Ghana gɔmnanti tuuli. Ŋuni n daa nyɛ Ghana "Prime Minister" tuuli,Ghana zuɣulan tuuli. Kwame Nkrumah n daa nyɛ ŋun gari tooni ka Gold Coast dee maŋ sulinsi Britain nima sani,yuuni 1957. Kmame Nkrumah n daa lan nyɛ ŋun yɛri sɔŋdi "Pan Africanism", ka daa lan nyɛ ŋun pahi gari tooni ka "organazation of African unity" kpa. Kwame Nkrumah daa lan nyɛla ŋun di Kpaŋ maŋa pini shɛli bɛ ni boli "Lenin Peace Prize", Soviet Union nima n daa ti o li,yuuni 1962.<ref>{{Cite journal|last=Cavanagh|first=Mary F.|date=2015-10|title=Structuring an Action Net of Public Library Membership|url=http://dx.doi.org/10.1086/682734|journal=The Library Quarterly|volume=85|issue=4|pages=406–426|doi=10.1086/682734|issn=0024-2519}}</ref><ref>{{Cite book|last=Carlos|first=Brollo, Fernanda; Forquesato, Pedro; Gozzi, Juan|url=http://worldcat.org/oclc/1016925235|title=To the Victor Belongs the Spoils? : Party Membership and Public Sector Employment in Brazil.|oclc=1016925235}}</ref> Samia Nkrumah mali la biɛya bɛ baa ayi,Gamal Nkrumah mini Sekou Nkrumah. == Kundivihira == lrg7321gc28x3b0sfty3trmbbxli0ld 44866 44864 2022-08-28T11:28:45Z Jahinfo 544 Added content wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Samia Yaba Christina Nkrumah''' nyɛla bɛ ni dɔɣi so silimin gɔli 23rd,June,1960.<ref name=":0">{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-27|website=web.archive.org}}</ref> O nyɛla siyaasa nira [[Ghana]] tiŋgbani ni, ka lan daanbolo n zaŋ ti "Convention People's Party" (CPP). Bɛ ni daa yɛn niŋ yuuni 2008 jintɔriba piibu, piibu la, o daa nyɛla [[Jomoro]] yaɣili la (Jomoro constituency). Lala kuɣu ŋɔ n daa nyɛ tuuli kuɣu shɛli o ni daa kpaɣiri bo o [[siyaasa]] tali ni. O nyɛla [[Dr.Kwame Nkrumah]] ŋun daa nyɛ Ghana gɔmnanti tuuli la [[bipuɣinbila]] == O piligu (EARLY LIFE) == Bɛ daa dɔɣi o la tiŋa yuli booni [[Aburi]], yuuni 1960. Di bela [[Eastern Region]],Ghana.<ref name=":0" /> Muɣisigu daa nyɛla din daa zaŋ o mini o ma,ni o biɛya nima yihi Ghana tiŋgbani ni, dahinshɛli 1966 "[[military coup]]" din daa yiɣisi Kwame Nkrumah ma ni daa niŋ la. <ref>{{Cite web|title=TheGhanaianJournal.com is for sale|url=https://www.hugedomains.com/domain_profile.cfm?d=TheGhanaianJournal.com|access-date=2022-08-27|website=HugeDomains|language=en}}</ref>Egypty gɔmnanti daa nyɛla ŋun chɛ ka o.mini o daŋ ʒini Egypty tiŋgbani ni.<ref>{{Cite web|last=Wire|first=Pan-african News|date=2007-02-19|title=Pan-African News Wire: Samia Nkrumah Says That Her Father, Dr. Kwame Nkrumah, Wanted to Return to Ghana|url=http://panafricannews.blogspot.com/2007/02/samia-nkrumah-says-that-her-father-dr.html|access-date=2022-08-27|website=Pan-African News Wire}}</ref> Yuuni 1975, o mini o daŋ daa lan nyɛla ban lab'na Ghana, di.ni daa niŋ ka "[[General Acheampong's National Redemption Council government]]" boli ba. O ni daa kuna Ghana, O daa chaŋla "[[Achimota school]]". Amaa, o daa lan nyɛla ŋun yi Ghana dini daa niŋ ka o ma lan kpuɣi napɔŋ labi [[Egypt]] yuma din gbaai 1980's piligu polo. Samia daa nyɛla ŋun kpuɣi napɔŋ chaŋ London. Ni ka o daa tuɣi o shikuru baŋsim bohimbu shikuru din yuli booni "the School of Oriental and African Studies",University of London, din be United Kingdom la. [[Shikuru]] ŋɔ ni ka o daa deei shɛhira gbaŋ shɛli bɛ ni bɔli, "[[Degree of Bachelor Arabic Studies]]" yuuni 1991. Lala shikuru ŋɔ ni ka o daa lan deei o Master's degree, yuuni 1993.<ref>{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-27|website=web.archive.org}}</ref> == O tuma == Samia Nkrumah daa pili la o Karachi tali banki ni (bank clerk). O daa pili la lala tuma [[Bank of India]] bɔɣu din be London la, yuuni 1984. Din nyaaŋa o mini [[Al-Ahram]] daa lan tum lahabaya sabbu polo,yuuni 1989.<ref>{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-28|website=web.archive.org}}</ref><ref>{{Citation|title=Africa must unite!|date=2013-06-17|url=http://dx.doi.org/10.4324/9780203713785-36|work=The Atlas of African Affairs|pages=86–87|publisher=Routledge|isbn=978-0-203-71378-5|access-date=2022-08-28}}</ref> == Siyaasa tali == Sabbu shɛli din sabi yɛrio o yɛltɔɣa ka di zuɣu nyɛ, "the new.Mandela is a woman",Huffington post, buɣisi o ka wuhi o kpaŋ maŋa zaŋ chaŋ Ghana ni gbansabila siyaasa tali polo. O nyɛla ban kpa "African must unite" kpamba puuni yino.<ref>{{Cite book|last=1909-1972.|first=Nkrumah, Kwame,|url=http://worldcat.org/oclc/951605681|title=Africa must unite|isbn=978-0-901787-03-3|oclc=951605681}}</ref> Lala "African must unite" ŋɔ niya nyɛla di zaŋ di zaŋ Jilima lan Kwame Nkrumah ni daa mali tiɛhi wɔɣili shɛli zaŋ tabili siyaasa tali biɛhigu chaŋ katiŋa.<ref>{{Citation|title=Africa must unite!|date=2013-06-17|url=http://dx.doi.org/10.4324/9780203713785-36|work=The Atlas of African Affairs|pages=86–87|publisher=Routledge|isbn=978-0-203-71378-5|access-date=2022-08-28}}</ref> O ni daa pahi lala kpamba ŋɔ ni la zuɣu daa chɛ ka o kpuɣi niya kpe Ghana siyaasa tali ni, ni nimmohi.<ref>{{Citation|title=Candidate Eligibility Laws|url=http://dx.doi.org/10.5040/9781472561169.ch-003|work=Parliamentary Elections, Representation and the Law|publisher=Hart Publishing|access-date=2022-08-28}}</ref> === Jintɔritali === Silimin gɔli December, 2008, o daa nyɛla ŋun yina ti kpaɣiri Jomoro yaɣili, Western Region, Ghana jintɔrotali kuɣu la. O daa nyɛla ŋun di nasara Lee Ocran zuɣu, ŋun daa nyɛ lɛm (National Democratic Congress (NDC)) yaɣili ŋun daa su lala kuɣu pɔi ka bɛ naan niŋ lala piibu,piibu la zuɣu. O daa nyɛla dihibu din kalinli daa yiɣisi tuhi kob'si yɔbu,ni kɔbigu ni pisopɔin ni yini (6,571). Kob'gu puuni, vaabu pihi nu polo ka o daa di maa.<ref>{{Cite journal|last=Mensah|first=Christopher|last2=Akyeampong|first2=Oheneba A|last3=Antwi|first3=Kwabena Barima|date=2013-04-16|title=Residents’ Perception of Impacts of Amansuri Conservation and Integrated Development Project (ACID) in Jomoro District, Western Region, Ghana|url=http://dx.doi.org/10.5539/jsd.v6n5p73|journal=Journal of Sustainable Development|volume=6|issue=5|doi=10.5539/jsd.v6n5p73|issn=1913-9071}}</ref><ref>{{Cite journal|date=2017-02-15|title=Jakarta gubernatorial poll turns into tight race|url=http://dx.doi.org/10.1108/oxan-es217992|journal=Emerald Expert Briefings|doi=10.1108/oxan-es217992|issn=2633-304X}}</ref> O ko n daa nyɛ CPP jintɔra ,di zuɣu di daa ʒila o zaŋ o maŋa pahi NDC nima zuɣu (Ban daa galisi jina duu bee NPP (ban daa pɔri jina duu).<ref>{{Citation|last=Labidi|first=Samia|title=Faces of Janus: The Arab-Muslim Community in France and the Battle for Its Future|date=2010|url=http://dx.doi.org/10.1057/9780230106031_7|work=The Other Muslims|pages=107–122|place=New York|publisher=Palgrave Macmillan US|isbn=978-0-230-62188-6|access-date=2022-08-28}}</ref><ref>{{Cite book|last=editor.|first=Lytton, Timothy D., 1965-|url=http://worldcat.org/oclc/601492423|title=Suing the gun industry : a battle at the crossroads of gun control and mass torts|date=2006|publisher=University of Michigan Press|isbn=978-0-472-02180-2|oclc=601492423}}</ref> Ka o daa bohi o suhi zaŋ o maŋ pahi wɔbigu paati zuɣu "House of 5th Parliament of the 4th Republic of Ghana".<ref>{{Cite journal|last=Lybyer|first=Albert Howe|date=1933-01-01|title=Persia Asserts Her Independence|url=http://dx.doi.org/10.1525/curh.1933.37.4.496|journal=Current History|volume=37|issue=4|pages=496–499|doi=10.1525/curh.1933.37.4.496|issn=0011-3530}}</ref> ==== O daanbolo tali zaŋti CPP ==== Ŋuni n nyɛ Ghana paɣa tuuli ŋun lee paati, paati kpɛma. O nasara ŋɔ dibu, n ti pahi paɣaba ata shɛba daa yihi CPP paati nineesim polo. Di daa lan nyɛla din wuhi CPP yɛlimaŋ ti bo zaŋ chaŋ di ni niŋ kamaata niŋ paɣaba ku bukaata shɛŋa biɛhigu ni. Samia n daa nyɛ tuuli paɣa so Convention People's Party (CPP) ni pii so tuuli ni lee paati daanbolo ka o nyɛ paɣa. Bɛ daa piigi o la daabolo tali silimin gɔli 10th, September, 2011. O daa nyɛla nuu dihibu din kalinli daa yiɣisi tuhili ni kobigu ni pihiwɔi ni yini (1,191),ka ŋun daa pun ʒi lala kuɣu ŋɔ zuɣu ka o kpaɣiro bɔli maa nyɛ nuu dihibu kobisita ni pihinu ni ata (353). Ŋuni n nyɛ paɣa so ŋun tooi yiɣisi zani o naba ayi zuɣu piligi n gari tooni lee paati paati kpɛma Ghana.<ref>{{Cite journal|date=1997-06-27|title=Gaia Guru Wins Blue Planet Prize|url=http://dx.doi.org/10.1126/science.276.5321.1977d|journal=Science|volume=276|issue=5321|pages=1977–1977|doi=10.1126/science.276.5321.1977d|issn=0036-8075}}</ref> O daa biɛla lala kpamli ŋɔ hali ni yuuni 2015. == O maŋa maŋa biɛhigu == Samia Nkrumah n nyɛ Kwame Nkrumah, bia ŋun pahiri ayi,Ghana gɔmnanti tuuli. Ŋuni n daa nyɛ Ghana "Prime Minister" tuuli,Ghana zuɣulan tuuli. Kwame Nkrumah n daa nyɛ ŋun gari tooni ka Gold Coast dee maŋ sulinsi Britain nima sani,yuuni 1957. Kmame Nkrumah n daa lan nyɛ ŋun yɛri sɔŋdi "Pan Africanism", ka daa lan nyɛ ŋun pahi gari tooni ka "organazation of African unity" kpa. Kwame Nkrumah daa lan nyɛla ŋun di Kpaŋ maŋa pini shɛli bɛ ni boli "Lenin Peace Prize", Soviet Union nima n daa ti o li,yuuni 1962.<ref>{{Cite journal|last=Cavanagh|first=Mary F.|date=2015-10|title=Structuring an Action Net of Public Library Membership|url=http://dx.doi.org/10.1086/682734|journal=The Library Quarterly|volume=85|issue=4|pages=406–426|doi=10.1086/682734|issn=0024-2519}}</ref><ref>{{Cite book|last=Carlos|first=Brollo, Fernanda; Forquesato, Pedro; Gozzi, Juan|url=http://worldcat.org/oclc/1016925235|title=To the Victor Belongs the Spoils? : Party Membership and Public Sector Employment in Brazil.|oclc=1016925235}}</ref> Samia Nkrumah mali la biɛya bɛ baa ayi,Gamal Nkrumah mini Sekou Nkrumah. Amaa, o lan mali tizɔdoo ŋun ma be o ko, ka o yuli booni Professor Francis Nkrumah, == Kundivihira == o4ye82017zka9kbrd78bldt7wa8vtld 44870 44866 2022-08-28T11:32:57Z Jahinfo 544 Added content wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Samia Yaba Christina Nkrumah''' nyɛla bɛ ni dɔɣi so silimin gɔli 23rd,June,1960.<ref name=":0">{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-27|website=web.archive.org}}</ref> O nyɛla siyaasa nira [[Ghana]] tiŋgbani ni, ka lan daanbolo n zaŋ ti "Convention People's Party" (CPP). Bɛ ni daa yɛn niŋ yuuni 2008 jintɔriba piibu, piibu la, o daa nyɛla [[Jomoro]] yaɣili la (Jomoro constituency). Lala kuɣu ŋɔ n daa nyɛ tuuli kuɣu shɛli o ni daa kpaɣiri bo o [[siyaasa]] tali ni. O nyɛla [[Dr.Kwame Nkrumah]] ŋun daa nyɛ Ghana gɔmnanti tuuli la [[bipuɣinbila]] == O piligu (EARLY LIFE) == Bɛ daa dɔɣi o la tiŋa yuli booni [[Aburi]], yuuni 1960. Di bela [[Eastern Region]],Ghana.<ref name=":0" /> Muɣisigu daa nyɛla din daa zaŋ o mini o ma,ni o biɛya nima yihi Ghana tiŋgbani ni, dahinshɛli 1966 "[[military coup]]" din daa yiɣisi Kwame Nkrumah ma ni daa niŋ la. <ref>{{Cite web|title=TheGhanaianJournal.com is for sale|url=https://www.hugedomains.com/domain_profile.cfm?d=TheGhanaianJournal.com|access-date=2022-08-27|website=HugeDomains|language=en}}</ref>Egypty gɔmnanti daa nyɛla ŋun chɛ ka o.mini o daŋ ʒini Egypty tiŋgbani ni.<ref>{{Cite web|last=Wire|first=Pan-african News|date=2007-02-19|title=Pan-African News Wire: Samia Nkrumah Says That Her Father, Dr. Kwame Nkrumah, Wanted to Return to Ghana|url=http://panafricannews.blogspot.com/2007/02/samia-nkrumah-says-that-her-father-dr.html|access-date=2022-08-27|website=Pan-African News Wire}}</ref> Yuuni 1975, o mini o daŋ daa lan nyɛla ban lab'na Ghana, di.ni daa niŋ ka "[[General Acheampong's National Redemption Council government]]" boli ba. O ni daa kuna Ghana, O daa chaŋla "[[Achimota school]]". Amaa, o daa lan nyɛla ŋun yi Ghana dini daa niŋ ka o ma lan kpuɣi napɔŋ labi [[Egypt]] yuma din gbaai 1980's piligu polo. Samia daa nyɛla ŋun kpuɣi napɔŋ chaŋ London. Ni ka o daa tuɣi o shikuru baŋsim bohimbu shikuru din yuli booni "the School of Oriental and African Studies",University of London, din be United Kingdom la. [[Shikuru]] ŋɔ ni ka o daa deei shɛhira gbaŋ shɛli bɛ ni bɔli, "[[Degree of Bachelor Arabic Studies]]" yuuni 1991. Lala shikuru ŋɔ ni ka o daa lan deei o Master's degree, yuuni 1993.<ref>{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-27|website=web.archive.org}}</ref> == O tuma == Samia Nkrumah daa pili la o Karachi tali banki ni (bank clerk). O daa pili la lala tuma [[Bank of India]] bɔɣu din be London la, yuuni 1984. Din nyaaŋa o mini [[Al-Ahram]] daa lan tum lahabaya sabbu polo,yuuni 1989.<ref>{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-28|website=web.archive.org}}</ref><ref>{{Citation|title=Africa must unite!|date=2013-06-17|url=http://dx.doi.org/10.4324/9780203713785-36|work=The Atlas of African Affairs|pages=86–87|publisher=Routledge|isbn=978-0-203-71378-5|access-date=2022-08-28}}</ref> == Siyaasa tali == Sabbu shɛli din sabi yɛrio o yɛltɔɣa ka di zuɣu nyɛ, "the new.Mandela is a woman",Huffington post, buɣisi o ka wuhi o kpaŋ maŋa zaŋ chaŋ Ghana ni gbansabila siyaasa tali polo. O nyɛla ban kpa "African must unite" kpamba puuni yino.<ref>{{Cite book|last=1909-1972.|first=Nkrumah, Kwame,|url=http://worldcat.org/oclc/951605681|title=Africa must unite|isbn=978-0-901787-03-3|oclc=951605681}}</ref> Lala "African must unite" ŋɔ niya nyɛla di zaŋ di zaŋ Jilima lan Kwame Nkrumah ni daa mali tiɛhi wɔɣili shɛli zaŋ tabili siyaasa tali biɛhigu chaŋ katiŋa.<ref>{{Citation|title=Africa must unite!|date=2013-06-17|url=http://dx.doi.org/10.4324/9780203713785-36|work=The Atlas of African Affairs|pages=86–87|publisher=Routledge|isbn=978-0-203-71378-5|access-date=2022-08-28}}</ref> O ni daa pahi lala kpamba ŋɔ ni la zuɣu daa chɛ ka o kpuɣi niya kpe Ghana siyaasa tali ni, ni nimmohi.<ref>{{Citation|title=Candidate Eligibility Laws|url=http://dx.doi.org/10.5040/9781472561169.ch-003|work=Parliamentary Elections, Representation and the Law|publisher=Hart Publishing|access-date=2022-08-28}}</ref> === Jintɔritali === Silimin gɔli December, 2008, o daa nyɛla ŋun yina ti kpaɣiri Jomoro yaɣili, Western Region, Ghana jintɔrotali kuɣu la. O daa nyɛla ŋun di nasara Lee Ocran zuɣu, ŋun daa nyɛ lɛm (National Democratic Congress (NDC)) yaɣili ŋun daa su lala kuɣu pɔi ka bɛ naan niŋ lala piibu,piibu la zuɣu. O daa nyɛla dihibu din kalinli daa yiɣisi tuhi kob'si yɔbu,ni kɔbigu ni pisopɔin ni yini (6,571). Kob'gu puuni, vaabu pihi nu polo ka o daa di maa.<ref>{{Cite journal|last=Mensah|first=Christopher|last2=Akyeampong|first2=Oheneba A|last3=Antwi|first3=Kwabena Barima|date=2013-04-16|title=Residents’ Perception of Impacts of Amansuri Conservation and Integrated Development Project (ACID) in Jomoro District, Western Region, Ghana|url=http://dx.doi.org/10.5539/jsd.v6n5p73|journal=Journal of Sustainable Development|volume=6|issue=5|doi=10.5539/jsd.v6n5p73|issn=1913-9071}}</ref><ref>{{Cite journal|date=2017-02-15|title=Jakarta gubernatorial poll turns into tight race|url=http://dx.doi.org/10.1108/oxan-es217992|journal=Emerald Expert Briefings|doi=10.1108/oxan-es217992|issn=2633-304X}}</ref> O ko n daa nyɛ CPP jintɔra ,di zuɣu di daa ʒila o zaŋ o maŋa pahi NDC nima zuɣu (Ban daa galisi jina duu bee NPP (ban daa pɔri jina duu).<ref>{{Citation|last=Labidi|first=Samia|title=Faces of Janus: The Arab-Muslim Community in France and the Battle for Its Future|date=2010|url=http://dx.doi.org/10.1057/9780230106031_7|work=The Other Muslims|pages=107–122|place=New York|publisher=Palgrave Macmillan US|isbn=978-0-230-62188-6|access-date=2022-08-28}}</ref><ref>{{Cite book|last=editor.|first=Lytton, Timothy D., 1965-|url=http://worldcat.org/oclc/601492423|title=Suing the gun industry : a battle at the crossroads of gun control and mass torts|date=2006|publisher=University of Michigan Press|isbn=978-0-472-02180-2|oclc=601492423}}</ref> Ka o daa bohi o suhi zaŋ o maŋ pahi wɔbigu paati zuɣu "House of 5th Parliament of the 4th Republic of Ghana".<ref>{{Cite journal|last=Lybyer|first=Albert Howe|date=1933-01-01|title=Persia Asserts Her Independence|url=http://dx.doi.org/10.1525/curh.1933.37.4.496|journal=Current History|volume=37|issue=4|pages=496–499|doi=10.1525/curh.1933.37.4.496|issn=0011-3530}}</ref> ==== O daanbolo tali zaŋti CPP ==== Ŋuni n nyɛ Ghana paɣa tuuli ŋun lee paati, paati kpɛma. O nasara ŋɔ dibu, n ti pahi paɣaba ata shɛba daa yihi CPP paati nineesim polo. Di daa lan nyɛla din wuhi CPP yɛlimaŋ ti bo zaŋ chaŋ di ni niŋ kamaata niŋ paɣaba ku bukaata shɛŋa biɛhigu ni. Samia n daa nyɛ tuuli paɣa so Convention People's Party (CPP) ni pii so tuuli ni lee paati daanbolo ka o nyɛ paɣa. Bɛ daa piigi o la daabolo tali silimin gɔli 10th, September, 2011. O daa nyɛla nuu dihibu din kalinli daa yiɣisi tuhili ni kobigu ni pihiwɔi ni yini (1,191),ka ŋun daa pun ʒi lala kuɣu ŋɔ zuɣu ka o kpaɣiro bɔli maa nyɛ nuu dihibu kobisita ni pihinu ni ata (353). Ŋuni n nyɛ paɣa so ŋun tooi yiɣisi zani o naba ayi zuɣu piligi n gari tooni lee paati paati kpɛma Ghana.<ref>{{Cite journal|date=1997-06-27|title=Gaia Guru Wins Blue Planet Prize|url=http://dx.doi.org/10.1126/science.276.5321.1977d|journal=Science|volume=276|issue=5321|pages=1977–1977|doi=10.1126/science.276.5321.1977d|issn=0036-8075}}</ref> O daa biɛla lala kpamli ŋɔ hali ni yuuni 2015. == O maŋa maŋa biɛhigu == Samia Nkrumah n nyɛ Kwame Nkrumah, bia ŋun pahiri ayi,Ghana gɔmnanti tuuli. Ŋuni n daa nyɛ Ghana "Prime Minister" tuuli,Ghana zuɣulan tuuli. Kwame Nkrumah n daa nyɛ ŋun gari tooni ka Gold Coast dee maŋ sulinsi Britain nima sani,yuuni 1957. Kmame Nkrumah n daa lan nyɛ ŋun yɛri sɔŋdi "Pan Africanism", ka daa lan nyɛ ŋun pahi gari tooni ka "organazation of African unity" kpa. Kwame Nkrumah daa lan nyɛla ŋun di Kpaŋ maŋa pini shɛli bɛ ni boli "Lenin Peace Prize", Soviet Union nima n daa ti o li,yuuni 1962.<ref>{{Cite journal|last=Cavanagh|first=Mary F.|date=2015-10|title=Structuring an Action Net of Public Library Membership|url=http://dx.doi.org/10.1086/682734|journal=The Library Quarterly|volume=85|issue=4|pages=406–426|doi=10.1086/682734|issn=0024-2519}}</ref><ref>{{Cite book|last=Carlos|first=Brollo, Fernanda; Forquesato, Pedro; Gozzi, Juan|url=http://worldcat.org/oclc/1016925235|title=To the Victor Belongs the Spoils? : Party Membership and Public Sector Employment in Brazil.|oclc=1016925235}}</ref> Samia Nkrumah mali la biɛya bɛ baa ayi,Gamal Nkrumah mini Sekou Nkrumah. Amaa, o lan mali tizɔdoo ŋun ma be o ko, ka o yuli booni Professor Francis Nkrumah, o nyɛla karimba kurɔ,ka lan nyɛ bibihi doɣite, == Kundivihira == 90x9yjr3traw8bk0tnrsylbqxuq5of3 44881 44870 2022-08-28T11:40:00Z Jahinfo 544 Added content wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Samia Yaba Christina Nkrumah''' nyɛla bɛ ni dɔɣi so silimin gɔli 23rd,June,1960.<ref name=":0">{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-27|website=web.archive.org}}</ref> O nyɛla siyaasa nira [[Ghana]] tiŋgbani ni, ka lan daanbolo n zaŋ ti "Convention People's Party" (CPP). Bɛ ni daa yɛn niŋ yuuni 2008 jintɔriba piibu, piibu la, o daa nyɛla [[Jomoro]] yaɣili la (Jomoro constituency). Lala kuɣu ŋɔ n daa nyɛ tuuli kuɣu shɛli o ni daa kpaɣiri bo o [[siyaasa]] tali ni. O nyɛla [[Dr.Kwame Nkrumah]] ŋun daa nyɛ Ghana gɔmnanti tuuli la [[bipuɣinbila]] == O piligu (EARLY LIFE) == Bɛ daa dɔɣi o la tiŋa yuli booni [[Aburi]], yuuni 1960. Di bela [[Eastern Region]],Ghana.<ref name=":0" /> Muɣisigu daa nyɛla din daa zaŋ o mini o ma,ni o biɛya nima yihi Ghana tiŋgbani ni, dahinshɛli 1966 "[[military coup]]" din daa yiɣisi Kwame Nkrumah ma ni daa niŋ la. <ref>{{Cite web|title=TheGhanaianJournal.com is for sale|url=https://www.hugedomains.com/domain_profile.cfm?d=TheGhanaianJournal.com|access-date=2022-08-27|website=HugeDomains|language=en}}</ref>Egypty gɔmnanti daa nyɛla ŋun chɛ ka o.mini o daŋ ʒini Egypty tiŋgbani ni.<ref>{{Cite web|last=Wire|first=Pan-african News|date=2007-02-19|title=Pan-African News Wire: Samia Nkrumah Says That Her Father, Dr. Kwame Nkrumah, Wanted to Return to Ghana|url=http://panafricannews.blogspot.com/2007/02/samia-nkrumah-says-that-her-father-dr.html|access-date=2022-08-27|website=Pan-African News Wire}}</ref> Yuuni 1975, o mini o daŋ daa lan nyɛla ban lab'na Ghana, di.ni daa niŋ ka "[[General Acheampong's National Redemption Council government]]" boli ba. O ni daa kuna Ghana, O daa chaŋla "[[Achimota school]]". Amaa, o daa lan nyɛla ŋun yi Ghana dini daa niŋ ka o ma lan kpuɣi napɔŋ labi [[Egypt]] yuma din gbaai 1980's piligu polo. Samia daa nyɛla ŋun kpuɣi napɔŋ chaŋ London. Ni ka o daa tuɣi o shikuru baŋsim bohimbu shikuru din yuli booni "the School of Oriental and African Studies",University of London, din be United Kingdom la. [[Shikuru]] ŋɔ ni ka o daa deei shɛhira gbaŋ shɛli bɛ ni bɔli, "[[Degree of Bachelor Arabic Studies]]" yuuni 1991. Lala shikuru ŋɔ ni ka o daa lan deei o Master's degree, yuuni 1993.<ref>{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-27|website=web.archive.org}}</ref> == O tuma == Samia Nkrumah daa pili la o Karachi tali banki ni (bank clerk). O daa pili la lala tuma [[Bank of India]] bɔɣu din be London la, yuuni 1984. Din nyaaŋa o mini [[Al-Ahram]] daa lan tum lahabaya sabbu polo,yuuni 1989.<ref>{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-28|website=web.archive.org}}</ref><ref>{{Citation|title=Africa must unite!|date=2013-06-17|url=http://dx.doi.org/10.4324/9780203713785-36|work=The Atlas of African Affairs|pages=86–87|publisher=Routledge|isbn=978-0-203-71378-5|access-date=2022-08-28}}</ref> == Siyaasa tali == Sabbu shɛli din sabi yɛrio o yɛltɔɣa ka di zuɣu nyɛ, "the new.Mandela is a woman",Huffington post, buɣisi o ka wuhi o kpaŋ maŋa zaŋ chaŋ Ghana ni gbansabila siyaasa tali polo. O nyɛla ban kpa "African must unite" kpamba puuni yino.<ref>{{Cite book|last=1909-1972.|first=Nkrumah, Kwame,|url=http://worldcat.org/oclc/951605681|title=Africa must unite|isbn=978-0-901787-03-3|oclc=951605681}}</ref> Lala "African must unite" ŋɔ niya nyɛla di zaŋ di zaŋ Jilima lan Kwame Nkrumah ni daa mali tiɛhi wɔɣili shɛli zaŋ tabili siyaasa tali biɛhigu chaŋ katiŋa.<ref>{{Citation|title=Africa must unite!|date=2013-06-17|url=http://dx.doi.org/10.4324/9780203713785-36|work=The Atlas of African Affairs|pages=86–87|publisher=Routledge|isbn=978-0-203-71378-5|access-date=2022-08-28}}</ref> O ni daa pahi lala kpamba ŋɔ ni la zuɣu daa chɛ ka o kpuɣi niya kpe Ghana siyaasa tali ni, ni nimmohi.<ref>{{Citation|title=Candidate Eligibility Laws|url=http://dx.doi.org/10.5040/9781472561169.ch-003|work=Parliamentary Elections, Representation and the Law|publisher=Hart Publishing|access-date=2022-08-28}}</ref> === Jintɔritali === Silimin gɔli December, 2008, o daa nyɛla ŋun yina ti kpaɣiri Jomoro yaɣili, Western Region, Ghana jintɔrotali kuɣu la. O daa nyɛla ŋun di nasara Lee Ocran zuɣu, ŋun daa nyɛ lɛm (National Democratic Congress (NDC)) yaɣili ŋun daa su lala kuɣu pɔi ka bɛ naan niŋ lala piibu,piibu la zuɣu. O daa nyɛla dihibu din kalinli daa yiɣisi tuhi kob'si yɔbu,ni kɔbigu ni pisopɔin ni yini (6,571). Kob'gu puuni, vaabu pihi nu polo ka o daa di maa.<ref>{{Cite journal|last=Mensah|first=Christopher|last2=Akyeampong|first2=Oheneba A|last3=Antwi|first3=Kwabena Barima|date=2013-04-16|title=Residents’ Perception of Impacts of Amansuri Conservation and Integrated Development Project (ACID) in Jomoro District, Western Region, Ghana|url=http://dx.doi.org/10.5539/jsd.v6n5p73|journal=Journal of Sustainable Development|volume=6|issue=5|doi=10.5539/jsd.v6n5p73|issn=1913-9071}}</ref><ref>{{Cite journal|date=2017-02-15|title=Jakarta gubernatorial poll turns into tight race|url=http://dx.doi.org/10.1108/oxan-es217992|journal=Emerald Expert Briefings|doi=10.1108/oxan-es217992|issn=2633-304X}}</ref> O ko n daa nyɛ CPP jintɔra ,di zuɣu di daa ʒila o zaŋ o maŋa pahi NDC nima zuɣu (Ban daa galisi jina duu bee NPP (ban daa pɔri jina duu).<ref>{{Citation|last=Labidi|first=Samia|title=Faces of Janus: The Arab-Muslim Community in France and the Battle for Its Future|date=2010|url=http://dx.doi.org/10.1057/9780230106031_7|work=The Other Muslims|pages=107–122|place=New York|publisher=Palgrave Macmillan US|isbn=978-0-230-62188-6|access-date=2022-08-28}}</ref><ref>{{Cite book|last=editor.|first=Lytton, Timothy D., 1965-|url=http://worldcat.org/oclc/601492423|title=Suing the gun industry : a battle at the crossroads of gun control and mass torts|date=2006|publisher=University of Michigan Press|isbn=978-0-472-02180-2|oclc=601492423}}</ref> Ka o daa bohi o suhi zaŋ o maŋ pahi wɔbigu paati zuɣu "House of 5th Parliament of the 4th Republic of Ghana".<ref>{{Cite journal|last=Lybyer|first=Albert Howe|date=1933-01-01|title=Persia Asserts Her Independence|url=http://dx.doi.org/10.1525/curh.1933.37.4.496|journal=Current History|volume=37|issue=4|pages=496–499|doi=10.1525/curh.1933.37.4.496|issn=0011-3530}}</ref> ==== O daanbolo tali zaŋti CPP ==== Ŋuni n nyɛ Ghana paɣa tuuli ŋun lee paati, paati kpɛma. O nasara ŋɔ dibu, n ti pahi paɣaba ata shɛba daa yihi CPP paati nineesim polo. Di daa lan nyɛla din wuhi CPP yɛlimaŋ ti bo zaŋ chaŋ di ni niŋ kamaata niŋ paɣaba ku bukaata shɛŋa biɛhigu ni. Samia n daa nyɛ tuuli paɣa so Convention People's Party (CPP) ni pii so tuuli ni lee paati daanbolo ka o nyɛ paɣa. Bɛ daa piigi o la daabolo tali silimin gɔli 10th, September, 2011. O daa nyɛla nuu dihibu din kalinli daa yiɣisi tuhili ni kobigu ni pihiwɔi ni yini (1,191),ka ŋun daa pun ʒi lala kuɣu ŋɔ zuɣu ka o kpaɣiro bɔli maa nyɛ nuu dihibu kobisita ni pihinu ni ata (353). Ŋuni n nyɛ paɣa so ŋun tooi yiɣisi zani o naba ayi zuɣu piligi n gari tooni lee paati paati kpɛma Ghana.<ref>{{Cite journal|date=1997-06-27|title=Gaia Guru Wins Blue Planet Prize|url=http://dx.doi.org/10.1126/science.276.5321.1977d|journal=Science|volume=276|issue=5321|pages=1977–1977|doi=10.1126/science.276.5321.1977d|issn=0036-8075}}</ref> O daa biɛla lala kpamli ŋɔ hali ni yuuni 2015. == O maŋa maŋa biɛhigu == Samia Nkrumah n nyɛ Kwame Nkrumah, bia ŋun pahiri ayi,Ghana gɔmnanti tuuli. Ŋuni n daa nyɛ Ghana "Prime Minister" tuuli,Ghana zuɣulan tuuli. Kwame Nkrumah n daa nyɛ ŋun gari tooni ka Gold Coast dee maŋ sulinsi Britain nima sani,yuuni 1957. Kmame Nkrumah n daa lan nyɛ ŋun yɛri sɔŋdi "Pan Africanism", ka daa lan nyɛ ŋun pahi gari tooni ka "organazation of African unity" kpa. Kwame Nkrumah daa lan nyɛla ŋun di Kpaŋ maŋa pini shɛli bɛ ni boli "Lenin Peace Prize", Soviet Union nima n daa ti o li,yuuni 1962.<ref>{{Cite journal|last=Cavanagh|first=Mary F.|date=2015-10|title=Structuring an Action Net of Public Library Membership|url=http://dx.doi.org/10.1086/682734|journal=The Library Quarterly|volume=85|issue=4|pages=406–426|doi=10.1086/682734|issn=0024-2519}}</ref><ref>{{Cite book|last=Carlos|first=Brollo, Fernanda; Forquesato, Pedro; Gozzi, Juan|url=http://worldcat.org/oclc/1016925235|title=To the Victor Belongs the Spoils? : Party Membership and Public Sector Employment in Brazil.|oclc=1016925235}}</ref> Samia Nkrumah mali la biɛya bɛ baa ayi,Gamal Nkrumah mini Sekou Nkrumah. Amaa, o lan mali tizɔdoo ŋun ma be o ko, ka o yuli booni Professor Francis Nkrumah, o nyɛla karimba kurɔ,ka lan nyɛ bibihi doɣite, o daa lan nyɛla "director" n ti "Noguchi Memorial Institute for Medical Research" din be Lagon,Ghana la. == Kundivihira == 3f72zsx4ap9yvdffcr0x80jrixvbwh5 44887 44881 2022-08-28T11:43:03Z Jahinfo 544 Added reference wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Samia Yaba Christina Nkrumah''' nyɛla bɛ ni dɔɣi so silimin gɔli 23rd,June,1960.<ref name=":0">{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-27|website=web.archive.org}}</ref> O nyɛla siyaasa nira [[Ghana]] tiŋgbani ni, ka lan daanbolo n zaŋ ti "Convention People's Party" (CPP). Bɛ ni daa yɛn niŋ yuuni 2008 jintɔriba piibu, piibu la, o daa nyɛla [[Jomoro]] yaɣili la (Jomoro constituency). Lala kuɣu ŋɔ n daa nyɛ tuuli kuɣu shɛli o ni daa kpaɣiri bo o [[siyaasa]] tali ni. O nyɛla [[Dr.Kwame Nkrumah]] ŋun daa nyɛ Ghana gɔmnanti tuuli la [[bipuɣinbila]] == O piligu (EARLY LIFE) == Bɛ daa dɔɣi o la tiŋa yuli booni [[Aburi]], yuuni 1960. Di bela [[Eastern Region]],Ghana.<ref name=":0" /> Muɣisigu daa nyɛla din daa zaŋ o mini o ma,ni o biɛya nima yihi Ghana tiŋgbani ni, dahinshɛli 1966 "[[military coup]]" din daa yiɣisi Kwame Nkrumah ma ni daa niŋ la. <ref>{{Cite web|title=TheGhanaianJournal.com is for sale|url=https://www.hugedomains.com/domain_profile.cfm?d=TheGhanaianJournal.com|access-date=2022-08-27|website=HugeDomains|language=en}}</ref>Egypty gɔmnanti daa nyɛla ŋun chɛ ka o.mini o daŋ ʒini Egypty tiŋgbani ni.<ref>{{Cite web|last=Wire|first=Pan-african News|date=2007-02-19|title=Pan-African News Wire: Samia Nkrumah Says That Her Father, Dr. Kwame Nkrumah, Wanted to Return to Ghana|url=http://panafricannews.blogspot.com/2007/02/samia-nkrumah-says-that-her-father-dr.html|access-date=2022-08-27|website=Pan-African News Wire}}</ref> Yuuni 1975, o mini o daŋ daa lan nyɛla ban lab'na Ghana, di.ni daa niŋ ka "[[General Acheampong's National Redemption Council government]]" boli ba. O ni daa kuna Ghana, O daa chaŋla "[[Achimota school]]". Amaa, o daa lan nyɛla ŋun yi Ghana dini daa niŋ ka o ma lan kpuɣi napɔŋ labi [[Egypt]] yuma din gbaai 1980's piligu polo. Samia daa nyɛla ŋun kpuɣi napɔŋ chaŋ London. Ni ka o daa tuɣi o shikuru baŋsim bohimbu shikuru din yuli booni "the School of Oriental and African Studies",University of London, din be United Kingdom la. [[Shikuru]] ŋɔ ni ka o daa deei shɛhira gbaŋ shɛli bɛ ni bɔli, "[[Degree of Bachelor Arabic Studies]]" yuuni 1991. Lala shikuru ŋɔ ni ka o daa lan deei o Master's degree, yuuni 1993.<ref>{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-27|website=web.archive.org}}</ref> == O tuma == Samia Nkrumah daa pili la o Karachi tali banki ni (bank clerk). O daa pili la lala tuma [[Bank of India]] bɔɣu din be London la, yuuni 1984. Din nyaaŋa o mini [[Al-Ahram]] daa lan tum lahabaya sabbu polo,yuuni 1989.<ref>{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-28|website=web.archive.org}}</ref><ref>{{Citation|title=Africa must unite!|date=2013-06-17|url=http://dx.doi.org/10.4324/9780203713785-36|work=The Atlas of African Affairs|pages=86–87|publisher=Routledge|isbn=978-0-203-71378-5|access-date=2022-08-28}}</ref> == Siyaasa tali == Sabbu shɛli din sabi yɛrio o yɛltɔɣa ka di zuɣu nyɛ, "the new.Mandela is a woman",Huffington post, buɣisi o ka wuhi o kpaŋ maŋa zaŋ chaŋ Ghana ni gbansabila siyaasa tali polo. O nyɛla ban kpa "African must unite" kpamba puuni yino.<ref>{{Cite book|last=1909-1972.|first=Nkrumah, Kwame,|url=http://worldcat.org/oclc/951605681|title=Africa must unite|isbn=978-0-901787-03-3|oclc=951605681}}</ref> Lala "African must unite" ŋɔ niya nyɛla di zaŋ di zaŋ Jilima lan Kwame Nkrumah ni daa mali tiɛhi wɔɣili shɛli zaŋ tabili siyaasa tali biɛhigu chaŋ katiŋa.<ref>{{Citation|title=Africa must unite!|date=2013-06-17|url=http://dx.doi.org/10.4324/9780203713785-36|work=The Atlas of African Affairs|pages=86–87|publisher=Routledge|isbn=978-0-203-71378-5|access-date=2022-08-28}}</ref> O ni daa pahi lala kpamba ŋɔ ni la zuɣu daa chɛ ka o kpuɣi niya kpe Ghana siyaasa tali ni, ni nimmohi.<ref>{{Citation|title=Candidate Eligibility Laws|url=http://dx.doi.org/10.5040/9781472561169.ch-003|work=Parliamentary Elections, Representation and the Law|publisher=Hart Publishing|access-date=2022-08-28}}</ref> === Jintɔritali === Silimin gɔli December, 2008, o daa nyɛla ŋun yina ti kpaɣiri Jomoro yaɣili, Western Region, Ghana jintɔrotali kuɣu la. O daa nyɛla ŋun di nasara Lee Ocran zuɣu, ŋun daa nyɛ lɛm (National Democratic Congress (NDC)) yaɣili ŋun daa su lala kuɣu pɔi ka bɛ naan niŋ lala piibu,piibu la zuɣu. O daa nyɛla dihibu din kalinli daa yiɣisi tuhi kob'si yɔbu,ni kɔbigu ni pisopɔin ni yini (6,571). Kob'gu puuni, vaabu pihi nu polo ka o daa di maa.<ref>{{Cite journal|last=Mensah|first=Christopher|last2=Akyeampong|first2=Oheneba A|last3=Antwi|first3=Kwabena Barima|date=2013-04-16|title=Residents’ Perception of Impacts of Amansuri Conservation and Integrated Development Project (ACID) in Jomoro District, Western Region, Ghana|url=http://dx.doi.org/10.5539/jsd.v6n5p73|journal=Journal of Sustainable Development|volume=6|issue=5|doi=10.5539/jsd.v6n5p73|issn=1913-9071}}</ref><ref>{{Cite journal|date=2017-02-15|title=Jakarta gubernatorial poll turns into tight race|url=http://dx.doi.org/10.1108/oxan-es217992|journal=Emerald Expert Briefings|doi=10.1108/oxan-es217992|issn=2633-304X}}</ref> O ko n daa nyɛ CPP jintɔra ,di zuɣu di daa ʒila o zaŋ o maŋa pahi NDC nima zuɣu (Ban daa galisi jina duu bee NPP (ban daa pɔri jina duu).<ref>{{Citation|last=Labidi|first=Samia|title=Faces of Janus: The Arab-Muslim Community in France and the Battle for Its Future|date=2010|url=http://dx.doi.org/10.1057/9780230106031_7|work=The Other Muslims|pages=107–122|place=New York|publisher=Palgrave Macmillan US|isbn=978-0-230-62188-6|access-date=2022-08-28}}</ref><ref>{{Cite book|last=editor.|first=Lytton, Timothy D., 1965-|url=http://worldcat.org/oclc/601492423|title=Suing the gun industry : a battle at the crossroads of gun control and mass torts|date=2006|publisher=University of Michigan Press|isbn=978-0-472-02180-2|oclc=601492423}}</ref> Ka o daa bohi o suhi zaŋ o maŋ pahi wɔbigu paati zuɣu "House of 5th Parliament of the 4th Republic of Ghana".<ref>{{Cite journal|last=Lybyer|first=Albert Howe|date=1933-01-01|title=Persia Asserts Her Independence|url=http://dx.doi.org/10.1525/curh.1933.37.4.496|journal=Current History|volume=37|issue=4|pages=496–499|doi=10.1525/curh.1933.37.4.496|issn=0011-3530}}</ref> ==== O daanbolo tali zaŋti CPP ==== Ŋuni n nyɛ Ghana paɣa tuuli ŋun lee paati, paati kpɛma. O nasara ŋɔ dibu, n ti pahi paɣaba ata shɛba daa yihi CPP paati nineesim polo. Di daa lan nyɛla din wuhi CPP yɛlimaŋ ti bo zaŋ chaŋ di ni niŋ kamaata niŋ paɣaba ku bukaata shɛŋa biɛhigu ni. Samia n daa nyɛ tuuli paɣa so Convention People's Party (CPP) ni pii so tuuli ni lee paati daanbolo ka o nyɛ paɣa. Bɛ daa piigi o la daabolo tali silimin gɔli 10th, September, 2011. O daa nyɛla nuu dihibu din kalinli daa yiɣisi tuhili ni kobigu ni pihiwɔi ni yini (1,191),ka ŋun daa pun ʒi lala kuɣu ŋɔ zuɣu ka o kpaɣiro bɔli maa nyɛ nuu dihibu kobisita ni pihinu ni ata (353). Ŋuni n nyɛ paɣa so ŋun tooi yiɣisi zani o naba ayi zuɣu piligi n gari tooni lee paati paati kpɛma Ghana.<ref>{{Cite journal|date=1997-06-27|title=Gaia Guru Wins Blue Planet Prize|url=http://dx.doi.org/10.1126/science.276.5321.1977d|journal=Science|volume=276|issue=5321|pages=1977–1977|doi=10.1126/science.276.5321.1977d|issn=0036-8075}}</ref> O daa biɛla lala kpamli ŋɔ hali ni yuuni 2015. == O maŋa maŋa biɛhigu == Samia Nkrumah n nyɛ Kwame Nkrumah, bia ŋun pahiri ayi,Ghana gɔmnanti tuuli. Ŋuni n daa nyɛ Ghana "Prime Minister" tuuli,Ghana zuɣulan tuuli. Kwame Nkrumah n daa nyɛ ŋun gari tooni ka Gold Coast dee maŋ sulinsi Britain nima sani,yuuni 1957. Kmame Nkrumah n daa lan nyɛ ŋun yɛri sɔŋdi "Pan Africanism", ka daa lan nyɛ ŋun pahi gari tooni ka "organazation of African unity" kpa. Kwame Nkrumah daa lan nyɛla ŋun di Kpaŋ maŋa pini shɛli bɛ ni boli "Lenin Peace Prize", Soviet Union nima n daa ti o li,yuuni 1962.<ref>{{Cite journal|last=Cavanagh|first=Mary F.|date=2015-10|title=Structuring an Action Net of Public Library Membership|url=http://dx.doi.org/10.1086/682734|journal=The Library Quarterly|volume=85|issue=4|pages=406–426|doi=10.1086/682734|issn=0024-2519}}</ref><ref>{{Cite book|last=Carlos|first=Brollo, Fernanda; Forquesato, Pedro; Gozzi, Juan|url=http://worldcat.org/oclc/1016925235|title=To the Victor Belongs the Spoils? : Party Membership and Public Sector Employment in Brazil.|oclc=1016925235}}</ref> Samia Nkrumah mali la biɛya bɛ baa ayi,Gamal Nkrumah mini Sekou Nkrumah. Amaa, o lan mali tizɔdoo ŋun ma be o ko, ka o yuli booni Professor Francis Nkrumah, o nyɛla karimba kurɔ,ka lan nyɛ bibihi doɣite, o daa lan nyɛla "director" n ti "Noguchi Memorial Institute for Medical Research" din be Lagon,Ghana la.<ref>{{Citation|title=Lessons from the Past|date=2016-03-17|url=http://dx.doi.org/10.4324/9781315642642-9|work=How to Read a Play|pages=15–43|publisher=Routledge|isbn=978-1-315-64264-2|access-date=2022-08-28}}</ref> == Kundivihira == h87kw3hk48s9hfx6onwx8zjfmnalhv3 44890 44887 2022-08-28T11:44:43Z Jahinfo 544 Added reference wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Samia Yaba Christina Nkrumah''' nyɛla bɛ ni dɔɣi so silimin gɔli 23rd,June,1960.<ref name=":0">{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-27|website=web.archive.org}}</ref> O nyɛla siyaasa nira [[Ghana]] tiŋgbani ni, ka lan daanbolo n zaŋ ti "Convention People's Party" (CPP). Bɛ ni daa yɛn niŋ yuuni 2008 jintɔriba piibu, piibu la, o daa nyɛla [[Jomoro]] yaɣili la (Jomoro constituency). Lala kuɣu ŋɔ n daa nyɛ tuuli kuɣu shɛli o ni daa kpaɣiri bo o [[siyaasa]] tali ni. O nyɛla [[Dr.Kwame Nkrumah]] ŋun daa nyɛ Ghana gɔmnanti tuuli la [[bipuɣinbila]] == O piligu (EARLY LIFE) == Bɛ daa dɔɣi o la tiŋa yuli booni [[Aburi]], yuuni 1960. Di bela [[Eastern Region]],Ghana.<ref name=":0" /> Muɣisigu daa nyɛla din daa zaŋ o mini o ma,ni o biɛya nima yihi Ghana tiŋgbani ni, dahinshɛli 1966 "[[military coup]]" din daa yiɣisi Kwame Nkrumah ma ni daa niŋ la. <ref>{{Cite web|title=TheGhanaianJournal.com is for sale|url=https://www.hugedomains.com/domain_profile.cfm?d=TheGhanaianJournal.com|access-date=2022-08-27|website=HugeDomains|language=en}}</ref>Egypty gɔmnanti daa nyɛla ŋun chɛ ka o.mini o daŋ ʒini Egypty tiŋgbani ni.<ref>{{Cite web|last=Wire|first=Pan-african News|date=2007-02-19|title=Pan-African News Wire: Samia Nkrumah Says That Her Father, Dr. Kwame Nkrumah, Wanted to Return to Ghana|url=http://panafricannews.blogspot.com/2007/02/samia-nkrumah-says-that-her-father-dr.html|access-date=2022-08-27|website=Pan-African News Wire}}</ref> Yuuni 1975, o mini o daŋ daa lan nyɛla ban lab'na Ghana, di.ni daa niŋ ka "[[General Acheampong's National Redemption Council government]]" boli ba. O ni daa kuna Ghana, O daa chaŋla "[[Achimota school]]". Amaa, o daa lan nyɛla ŋun yi Ghana dini daa niŋ ka o ma lan kpuɣi napɔŋ labi [[Egypt]] yuma din gbaai 1980's piligu polo. Samia daa nyɛla ŋun kpuɣi napɔŋ chaŋ London. Ni ka o daa tuɣi o shikuru baŋsim bohimbu shikuru din yuli booni "the School of Oriental and African Studies",University of London, din be United Kingdom la. [[Shikuru]] ŋɔ ni ka o daa deei shɛhira gbaŋ shɛli bɛ ni bɔli, "[[Degree of Bachelor Arabic Studies]]" yuuni 1991. Lala shikuru ŋɔ ni ka o daa lan deei o Master's degree, yuuni 1993.<ref>{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-27|website=web.archive.org}}</ref> == O tuma == Samia Nkrumah daa pili la o Karachi tali banki ni (bank clerk). O daa pili la lala tuma [[Bank of India]] bɔɣu din be London la, yuuni 1984. Din nyaaŋa o mini [[Al-Ahram]] daa lan tum lahabaya sabbu polo,yuuni 1989.<ref>{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-28|website=web.archive.org}}</ref><ref>{{Citation|title=Africa must unite!|date=2013-06-17|url=http://dx.doi.org/10.4324/9780203713785-36|work=The Atlas of African Affairs|pages=86–87|publisher=Routledge|isbn=978-0-203-71378-5|access-date=2022-08-28}}</ref> == Siyaasa tali == Sabbu shɛli din sabi yɛrio o yɛltɔɣa ka di zuɣu nyɛ, "the new.Mandela is a woman",Huffington post, buɣisi o ka wuhi o kpaŋ maŋa zaŋ chaŋ Ghana ni gbansabila siyaasa tali polo. O nyɛla ban kpa "African must unite" kpamba puuni yino.<ref>{{Cite book|last=1909-1972.|first=Nkrumah, Kwame,|url=http://worldcat.org/oclc/951605681|title=Africa must unite|isbn=978-0-901787-03-3|oclc=951605681}}</ref> Lala "African must unite" ŋɔ niya nyɛla di zaŋ di zaŋ Jilima lan Kwame Nkrumah ni daa mali tiɛhi wɔɣili shɛli zaŋ tabili siyaasa tali biɛhigu chaŋ katiŋa.<ref>{{Citation|title=Africa must unite!|date=2013-06-17|url=http://dx.doi.org/10.4324/9780203713785-36|work=The Atlas of African Affairs|pages=86–87|publisher=Routledge|isbn=978-0-203-71378-5|access-date=2022-08-28}}</ref> O ni daa pahi lala kpamba ŋɔ ni la zuɣu daa chɛ ka o kpuɣi niya kpe Ghana siyaasa tali ni, ni nimmohi.<ref>{{Citation|title=Candidate Eligibility Laws|url=http://dx.doi.org/10.5040/9781472561169.ch-003|work=Parliamentary Elections, Representation and the Law|publisher=Hart Publishing|access-date=2022-08-28}}</ref> === Jintɔritali === Silimin gɔli December, 2008, o daa nyɛla ŋun yina ti kpaɣiri Jomoro yaɣili, Western Region, Ghana jintɔrotali kuɣu la. O daa nyɛla ŋun di nasara Lee Ocran zuɣu, ŋun daa nyɛ lɛm (National Democratic Congress (NDC)) yaɣili ŋun daa su lala kuɣu pɔi ka bɛ naan niŋ lala piibu,piibu la zuɣu. O daa nyɛla dihibu din kalinli daa yiɣisi tuhi kob'si yɔbu,ni kɔbigu ni pisopɔin ni yini (6,571). Kob'gu puuni, vaabu pihi nu polo ka o daa di maa.<ref>{{Cite journal|last=Mensah|first=Christopher|last2=Akyeampong|first2=Oheneba A|last3=Antwi|first3=Kwabena Barima|date=2013-04-16|title=Residents’ Perception of Impacts of Amansuri Conservation and Integrated Development Project (ACID) in Jomoro District, Western Region, Ghana|url=http://dx.doi.org/10.5539/jsd.v6n5p73|journal=Journal of Sustainable Development|volume=6|issue=5|doi=10.5539/jsd.v6n5p73|issn=1913-9071}}</ref><ref>{{Cite journal|date=2017-02-15|title=Jakarta gubernatorial poll turns into tight race|url=http://dx.doi.org/10.1108/oxan-es217992|journal=Emerald Expert Briefings|doi=10.1108/oxan-es217992|issn=2633-304X}}</ref> O ko n daa nyɛ CPP jintɔra ,di zuɣu di daa ʒila o zaŋ o maŋa pahi NDC nima zuɣu (Ban daa galisi jina duu bee NPP (ban daa pɔri jina duu).<ref>{{Citation|last=Labidi|first=Samia|title=Faces of Janus: The Arab-Muslim Community in France and the Battle for Its Future|date=2010|url=http://dx.doi.org/10.1057/9780230106031_7|work=The Other Muslims|pages=107–122|place=New York|publisher=Palgrave Macmillan US|isbn=978-0-230-62188-6|access-date=2022-08-28}}</ref><ref>{{Cite book|last=editor.|first=Lytton, Timothy D., 1965-|url=http://worldcat.org/oclc/601492423|title=Suing the gun industry : a battle at the crossroads of gun control and mass torts|date=2006|publisher=University of Michigan Press|isbn=978-0-472-02180-2|oclc=601492423}}</ref> Ka o daa bohi o suhi zaŋ o maŋ pahi wɔbigu paati zuɣu "House of 5th Parliament of the 4th Republic of Ghana".<ref>{{Cite journal|last=Lybyer|first=Albert Howe|date=1933-01-01|title=Persia Asserts Her Independence|url=http://dx.doi.org/10.1525/curh.1933.37.4.496|journal=Current History|volume=37|issue=4|pages=496–499|doi=10.1525/curh.1933.37.4.496|issn=0011-3530}}</ref> ==== O daanbolo tali zaŋti CPP ==== Ŋuni n nyɛ Ghana paɣa tuuli ŋun lee paati, paati kpɛma. O nasara ŋɔ dibu, n ti pahi paɣaba ata shɛba daa yihi CPP paati nineesim polo. Di daa lan nyɛla din wuhi CPP yɛlimaŋ ti bo zaŋ chaŋ di ni niŋ kamaata niŋ paɣaba ku bukaata shɛŋa biɛhigu ni. Samia n daa nyɛ tuuli paɣa so Convention People's Party (CPP) ni pii so tuuli ni lee paati daanbolo ka o nyɛ paɣa. Bɛ daa piigi o la daabolo tali silimin gɔli 10th, September, 2011. O daa nyɛla nuu dihibu din kalinli daa yiɣisi tuhili ni kobigu ni pihiwɔi ni yini (1,191),ka ŋun daa pun ʒi lala kuɣu ŋɔ zuɣu ka o kpaɣiro bɔli maa nyɛ nuu dihibu kobisita ni pihinu ni ata (353). Ŋuni n nyɛ paɣa so ŋun tooi yiɣisi zani o naba ayi zuɣu piligi n gari tooni lee paati paati kpɛma Ghana.<ref>{{Cite journal|date=1997-06-27|title=Gaia Guru Wins Blue Planet Prize|url=http://dx.doi.org/10.1126/science.276.5321.1977d|journal=Science|volume=276|issue=5321|pages=1977–1977|doi=10.1126/science.276.5321.1977d|issn=0036-8075}}</ref> O daa biɛla lala kpamli ŋɔ hali ni yuuni 2015. == O maŋa maŋa biɛhigu == Samia Nkrumah n nyɛ Kwame Nkrumah, bia ŋun pahiri ayi,Ghana gɔmnanti tuuli. Ŋuni n daa nyɛ Ghana "Prime Minister" tuuli,Ghana zuɣulan tuuli. Kwame Nkrumah n daa nyɛ ŋun gari tooni ka Gold Coast dee maŋ sulinsi Britain nima sani,yuuni 1957. Kmame Nkrumah n daa lan nyɛ ŋun yɛri sɔŋdi "Pan Africanism", ka daa lan nyɛ ŋun pahi gari tooni ka "organazation of African unity" kpa. Kwame Nkrumah daa lan nyɛla ŋun di Kpaŋ maŋa pini shɛli bɛ ni boli "Lenin Peace Prize", Soviet Union nima n daa ti o li,yuuni 1962.<ref>{{Cite journal|last=Cavanagh|first=Mary F.|date=2015-10|title=Structuring an Action Net of Public Library Membership|url=http://dx.doi.org/10.1086/682734|journal=The Library Quarterly|volume=85|issue=4|pages=406–426|doi=10.1086/682734|issn=0024-2519}}</ref><ref>{{Cite book|last=Carlos|first=Brollo, Fernanda; Forquesato, Pedro; Gozzi, Juan|url=http://worldcat.org/oclc/1016925235|title=To the Victor Belongs the Spoils? : Party Membership and Public Sector Employment in Brazil.|oclc=1016925235}}</ref> Samia Nkrumah mali la biɛya bɛ baa ayi,Gamal Nkrumah mini Sekou Nkrumah. Amaa, o lan mali tizɔdoo ŋun ma be o ko, ka o yuli booni Professor Francis Nkrumah, o nyɛla karimba kurɔ,ka lan nyɛ bibihi doɣite, o daa lan nyɛla "director" n ti "Noguchi Memorial Institute for Medical Research" din be Lagon,Ghana la.<ref>{{Citation|title=Lessons from the Past|date=2016-03-17|url=http://dx.doi.org/10.4324/9781315642642-9|work=How to Read a Play|pages=15–43|publisher=Routledge|isbn=978-1-315-64264-2|access-date=2022-08-28}}</ref><ref>{{Cite book|last=1942-|first=Greene, Naomi,|url=http://worldcat.org/oclc/700688602|title=Landscapes of loss : the national past in postwar French cinema|isbn=978-1-4008-2304-8|oclc=700688602}}</ref> == Kundivihira == a7rp3md1qcbhoi4vh9s3h5gz1l872au 44896 44890 2022-08-28T11:49:05Z Jahinfo 544 Added content wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Samia Yaba Christina Nkrumah''' nyɛla bɛ ni dɔɣi so silimin gɔli 23rd,June,1960.<ref name=":0">{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-27|website=web.archive.org}}</ref> O nyɛla siyaasa nira [[Ghana]] tiŋgbani ni, ka lan daanbolo n zaŋ ti "Convention People's Party" (CPP). Bɛ ni daa yɛn niŋ yuuni 2008 jintɔriba piibu, piibu la, o daa nyɛla [[Jomoro]] yaɣili la (Jomoro constituency). Lala kuɣu ŋɔ n daa nyɛ tuuli kuɣu shɛli o ni daa kpaɣiri bo o [[siyaasa]] tali ni. O nyɛla [[Dr.Kwame Nkrumah]] ŋun daa nyɛ Ghana gɔmnanti tuuli la [[bipuɣinbila]] == O piligu (EARLY LIFE) == Bɛ daa dɔɣi o la tiŋa yuli booni [[Aburi]], yuuni 1960. Di bela [[Eastern Region]],Ghana.<ref name=":0" /> Muɣisigu daa nyɛla din daa zaŋ o mini o ma,ni o biɛya nima yihi Ghana tiŋgbani ni, dahinshɛli 1966 "[[military coup]]" din daa yiɣisi Kwame Nkrumah ma ni daa niŋ la. <ref>{{Cite web|title=TheGhanaianJournal.com is for sale|url=https://www.hugedomains.com/domain_profile.cfm?d=TheGhanaianJournal.com|access-date=2022-08-27|website=HugeDomains|language=en}}</ref>Egypty gɔmnanti daa nyɛla ŋun chɛ ka o.mini o daŋ ʒini Egypty tiŋgbani ni.<ref>{{Cite web|last=Wire|first=Pan-african News|date=2007-02-19|title=Pan-African News Wire: Samia Nkrumah Says That Her Father, Dr. Kwame Nkrumah, Wanted to Return to Ghana|url=http://panafricannews.blogspot.com/2007/02/samia-nkrumah-says-that-her-father-dr.html|access-date=2022-08-27|website=Pan-African News Wire}}</ref> Yuuni 1975, o mini o daŋ daa lan nyɛla ban lab'na Ghana, di.ni daa niŋ ka "[[General Acheampong's National Redemption Council government]]" boli ba. O ni daa kuna Ghana, O daa chaŋla "[[Achimota school]]". Amaa, o daa lan nyɛla ŋun yi Ghana dini daa niŋ ka o ma lan kpuɣi napɔŋ labi [[Egypt]] yuma din gbaai 1980's piligu polo. Samia daa nyɛla ŋun kpuɣi napɔŋ chaŋ London. Ni ka o daa tuɣi o shikuru baŋsim bohimbu shikuru din yuli booni "the School of Oriental and African Studies",University of London, din be United Kingdom la. [[Shikuru]] ŋɔ ni ka o daa deei shɛhira gbaŋ shɛli bɛ ni bɔli, "[[Degree of Bachelor Arabic Studies]]" yuuni 1991. Lala shikuru ŋɔ ni ka o daa lan deei o Master's degree, yuuni 1993.<ref>{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-27|website=web.archive.org}}</ref> == O tuma == Samia Nkrumah daa pili la o Karachi tali banki ni (bank clerk). O daa pili la lala tuma [[Bank of India]] bɔɣu din be London la, yuuni 1984. Din nyaaŋa o mini [[Al-Ahram]] daa lan tum lahabaya sabbu polo,yuuni 1989.<ref>{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-28|website=web.archive.org}}</ref><ref>{{Citation|title=Africa must unite!|date=2013-06-17|url=http://dx.doi.org/10.4324/9780203713785-36|work=The Atlas of African Affairs|pages=86–87|publisher=Routledge|isbn=978-0-203-71378-5|access-date=2022-08-28}}</ref> == Siyaasa tali == Sabbu shɛli din sabi yɛrio o yɛltɔɣa ka di zuɣu nyɛ, "the new.Mandela is a woman",Huffington post, buɣisi o ka wuhi o kpaŋ maŋa zaŋ chaŋ Ghana ni gbansabila siyaasa tali polo. O nyɛla ban kpa "African must unite" kpamba puuni yino.<ref>{{Cite book|last=1909-1972.|first=Nkrumah, Kwame,|url=http://worldcat.org/oclc/951605681|title=Africa must unite|isbn=978-0-901787-03-3|oclc=951605681}}</ref> Lala "African must unite" ŋɔ niya nyɛla di zaŋ di zaŋ Jilima lan Kwame Nkrumah ni daa mali tiɛhi wɔɣili shɛli zaŋ tabili siyaasa tali biɛhigu chaŋ katiŋa.<ref>{{Citation|title=Africa must unite!|date=2013-06-17|url=http://dx.doi.org/10.4324/9780203713785-36|work=The Atlas of African Affairs|pages=86–87|publisher=Routledge|isbn=978-0-203-71378-5|access-date=2022-08-28}}</ref> O ni daa pahi lala kpamba ŋɔ ni la zuɣu daa chɛ ka o kpuɣi niya kpe Ghana siyaasa tali ni, ni nimmohi.<ref>{{Citation|title=Candidate Eligibility Laws|url=http://dx.doi.org/10.5040/9781472561169.ch-003|work=Parliamentary Elections, Representation and the Law|publisher=Hart Publishing|access-date=2022-08-28}}</ref> === Jintɔritali === Silimin gɔli December, 2008, o daa nyɛla ŋun yina ti kpaɣiri Jomoro yaɣili, Western Region, Ghana jintɔrotali kuɣu la. O daa nyɛla ŋun di nasara Lee Ocran zuɣu, ŋun daa nyɛ lɛm (National Democratic Congress (NDC)) yaɣili ŋun daa su lala kuɣu pɔi ka bɛ naan niŋ lala piibu,piibu la zuɣu. O daa nyɛla dihibu din kalinli daa yiɣisi tuhi kob'si yɔbu,ni kɔbigu ni pisopɔin ni yini (6,571). Kob'gu puuni, vaabu pihi nu polo ka o daa di maa.<ref>{{Cite journal|last=Mensah|first=Christopher|last2=Akyeampong|first2=Oheneba A|last3=Antwi|first3=Kwabena Barima|date=2013-04-16|title=Residents’ Perception of Impacts of Amansuri Conservation and Integrated Development Project (ACID) in Jomoro District, Western Region, Ghana|url=http://dx.doi.org/10.5539/jsd.v6n5p73|journal=Journal of Sustainable Development|volume=6|issue=5|doi=10.5539/jsd.v6n5p73|issn=1913-9071}}</ref><ref>{{Cite journal|date=2017-02-15|title=Jakarta gubernatorial poll turns into tight race|url=http://dx.doi.org/10.1108/oxan-es217992|journal=Emerald Expert Briefings|doi=10.1108/oxan-es217992|issn=2633-304X}}</ref> O ko n daa nyɛ CPP jintɔra ,di zuɣu di daa ʒila o zaŋ o maŋa pahi NDC nima zuɣu (Ban daa galisi jina duu bee NPP (ban daa pɔri jina duu).<ref>{{Citation|last=Labidi|first=Samia|title=Faces of Janus: The Arab-Muslim Community in France and the Battle for Its Future|date=2010|url=http://dx.doi.org/10.1057/9780230106031_7|work=The Other Muslims|pages=107–122|place=New York|publisher=Palgrave Macmillan US|isbn=978-0-230-62188-6|access-date=2022-08-28}}</ref><ref>{{Cite book|last=editor.|first=Lytton, Timothy D., 1965-|url=http://worldcat.org/oclc/601492423|title=Suing the gun industry : a battle at the crossroads of gun control and mass torts|date=2006|publisher=University of Michigan Press|isbn=978-0-472-02180-2|oclc=601492423}}</ref> Ka o daa bohi o suhi zaŋ o maŋ pahi wɔbigu paati zuɣu "House of 5th Parliament of the 4th Republic of Ghana".<ref>{{Cite journal|last=Lybyer|first=Albert Howe|date=1933-01-01|title=Persia Asserts Her Independence|url=http://dx.doi.org/10.1525/curh.1933.37.4.496|journal=Current History|volume=37|issue=4|pages=496–499|doi=10.1525/curh.1933.37.4.496|issn=0011-3530}}</ref> ==== O daanbolo tali zaŋti CPP ==== Ŋuni n nyɛ Ghana paɣa tuuli ŋun lee paati, paati kpɛma. O nasara ŋɔ dibu, n ti pahi paɣaba ata shɛba daa yihi CPP paati nineesim polo. Di daa lan nyɛla din wuhi CPP yɛlimaŋ ti bo zaŋ chaŋ di ni niŋ kamaata niŋ paɣaba ku bukaata shɛŋa biɛhigu ni. Samia n daa nyɛ tuuli paɣa so Convention People's Party (CPP) ni pii so tuuli ni lee paati daanbolo ka o nyɛ paɣa. Bɛ daa piigi o la daabolo tali silimin gɔli 10th, September, 2011. O daa nyɛla nuu dihibu din kalinli daa yiɣisi tuhili ni kobigu ni pihiwɔi ni yini (1,191),ka ŋun daa pun ʒi lala kuɣu ŋɔ zuɣu ka o kpaɣiro bɔli maa nyɛ nuu dihibu kobisita ni pihinu ni ata (353). Ŋuni n nyɛ paɣa so ŋun tooi yiɣisi zani o naba ayi zuɣu piligi n gari tooni lee paati paati kpɛma Ghana.<ref>{{Cite journal|date=1997-06-27|title=Gaia Guru Wins Blue Planet Prize|url=http://dx.doi.org/10.1126/science.276.5321.1977d|journal=Science|volume=276|issue=5321|pages=1977–1977|doi=10.1126/science.276.5321.1977d|issn=0036-8075}}</ref> O daa biɛla lala kpamli ŋɔ hali ni yuuni 2015. == O maŋa maŋa biɛhigu == Samia Nkrumah n nyɛ Kwame Nkrumah, bia ŋun pahiri ayi,Ghana gɔmnanti tuuli. Ŋuni n daa nyɛ Ghana "Prime Minister" tuuli,Ghana zuɣulan tuuli. Kwame Nkrumah n daa nyɛ ŋun gari tooni ka Gold Coast dee maŋ sulinsi Britain nima sani,yuuni 1957. Kmame Nkrumah n daa lan nyɛ ŋun yɛri sɔŋdi "Pan Africanism", ka daa lan nyɛ ŋun pahi gari tooni ka "organazation of African unity" kpa. Kwame Nkrumah daa lan nyɛla ŋun di Kpaŋ maŋa pini shɛli bɛ ni boli "Lenin Peace Prize", Soviet Union nima n daa ti o li,yuuni 1962.<ref>{{Cite journal|last=Cavanagh|first=Mary F.|date=2015-10|title=Structuring an Action Net of Public Library Membership|url=http://dx.doi.org/10.1086/682734|journal=The Library Quarterly|volume=85|issue=4|pages=406–426|doi=10.1086/682734|issn=0024-2519}}</ref><ref>{{Cite book|last=Carlos|first=Brollo, Fernanda; Forquesato, Pedro; Gozzi, Juan|url=http://worldcat.org/oclc/1016925235|title=To the Victor Belongs the Spoils? : Party Membership and Public Sector Employment in Brazil.|oclc=1016925235}}</ref> Samia Nkrumah mali la biɛya bɛ baa ayi,Gamal Nkrumah mini Sekou Nkrumah. Amaa, o lan mali tizɔdoo ŋun ma be o ko, ka o yuli booni Professor Francis Nkrumah, o nyɛla karimba kurɔ,ka lan nyɛ bibihi doɣite, o daa lan nyɛla "director" n ti "Noguchi Memorial Institute for Medical Research" din be Lagon,Ghana la.<ref>{{Citation|title=Lessons from the Past|date=2016-03-17|url=http://dx.doi.org/10.4324/9781315642642-9|work=How to Read a Play|pages=15–43|publisher=Routledge|isbn=978-1-315-64264-2|access-date=2022-08-28}}</ref><ref>{{Cite book|last=1942-|first=Greene, Naomi,|url=http://worldcat.org/oclc/700688602|title=Landscapes of loss : the national past in postwar French cinema|isbn=978-1-4008-2304-8|oclc=700688602}}</ref> bɛ ni daa zaŋ sooja gɔmnati tali ŋme n yiɣisi o ba Ghana zuɣulan tali ni,silimin gɔli,24 February 1966, == Kundivihira == qtg5y9s9puy0p2n3jb4o18ph0ubz2q9 44901 44896 2022-08-28T11:52:40Z Jahinfo 544 Added reference wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Samia Yaba Christina Nkrumah''' nyɛla bɛ ni dɔɣi so silimin gɔli 23rd,June,1960.<ref name=":0">{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-27|website=web.archive.org}}</ref> O nyɛla siyaasa nira [[Ghana]] tiŋgbani ni, ka lan daanbolo n zaŋ ti "Convention People's Party" (CPP). Bɛ ni daa yɛn niŋ yuuni 2008 jintɔriba piibu, piibu la, o daa nyɛla [[Jomoro]] yaɣili la (Jomoro constituency). Lala kuɣu ŋɔ n daa nyɛ tuuli kuɣu shɛli o ni daa kpaɣiri bo o [[siyaasa]] tali ni. O nyɛla [[Dr.Kwame Nkrumah]] ŋun daa nyɛ Ghana gɔmnanti tuuli la [[bipuɣinbila]] == O piligu (EARLY LIFE) == Bɛ daa dɔɣi o la tiŋa yuli booni [[Aburi]], yuuni 1960. Di bela [[Eastern Region]],Ghana.<ref name=":0" /> Muɣisigu daa nyɛla din daa zaŋ o mini o ma,ni o biɛya nima yihi Ghana tiŋgbani ni, dahinshɛli 1966 "[[military coup]]" din daa yiɣisi Kwame Nkrumah ma ni daa niŋ la. <ref>{{Cite web|title=TheGhanaianJournal.com is for sale|url=https://www.hugedomains.com/domain_profile.cfm?d=TheGhanaianJournal.com|access-date=2022-08-27|website=HugeDomains|language=en}}</ref>Egypty gɔmnanti daa nyɛla ŋun chɛ ka o.mini o daŋ ʒini Egypty tiŋgbani ni.<ref>{{Cite web|last=Wire|first=Pan-african News|date=2007-02-19|title=Pan-African News Wire: Samia Nkrumah Says That Her Father, Dr. Kwame Nkrumah, Wanted to Return to Ghana|url=http://panafricannews.blogspot.com/2007/02/samia-nkrumah-says-that-her-father-dr.html|access-date=2022-08-27|website=Pan-African News Wire}}</ref> Yuuni 1975, o mini o daŋ daa lan nyɛla ban lab'na Ghana, di.ni daa niŋ ka "[[General Acheampong's National Redemption Council government]]" boli ba. O ni daa kuna Ghana, O daa chaŋla "[[Achimota school]]". Amaa, o daa lan nyɛla ŋun yi Ghana dini daa niŋ ka o ma lan kpuɣi napɔŋ labi [[Egypt]] yuma din gbaai 1980's piligu polo. Samia daa nyɛla ŋun kpuɣi napɔŋ chaŋ London. Ni ka o daa tuɣi o shikuru baŋsim bohimbu shikuru din yuli booni "the School of Oriental and African Studies",University of London, din be United Kingdom la. [[Shikuru]] ŋɔ ni ka o daa deei shɛhira gbaŋ shɛli bɛ ni bɔli, "[[Degree of Bachelor Arabic Studies]]" yuuni 1991. Lala shikuru ŋɔ ni ka o daa lan deei o Master's degree, yuuni 1993.<ref>{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-27|website=web.archive.org}}</ref> == O tuma == Samia Nkrumah daa pili la o Karachi tali banki ni (bank clerk). O daa pili la lala tuma [[Bank of India]] bɔɣu din be London la, yuuni 1984. Din nyaaŋa o mini [[Al-Ahram]] daa lan tum lahabaya sabbu polo,yuuni 1989.<ref>{{Cite web|date=2011-07-27|title=samiankrumah.org - samiankrumah Resources and Information. This website is for sale!|url=https://web.archive.org/web/20110727232758/http://www.samiankrumah.org/pdf/CV_Samia%20Nkrumah.pdf|access-date=2022-08-28|website=web.archive.org}}</ref><ref>{{Citation|title=Africa must unite!|date=2013-06-17|url=http://dx.doi.org/10.4324/9780203713785-36|work=The Atlas of African Affairs|pages=86–87|publisher=Routledge|isbn=978-0-203-71378-5|access-date=2022-08-28}}</ref> == Siyaasa tali == Sabbu shɛli din sabi yɛrio o yɛltɔɣa ka di zuɣu nyɛ, "the new.Mandela is a woman",Huffington post, buɣisi o ka wuhi o kpaŋ maŋa zaŋ chaŋ Ghana ni gbansabila siyaasa tali polo. O nyɛla ban kpa "African must unite" kpamba puuni yino.<ref>{{Cite book|last=1909-1972.|first=Nkrumah, Kwame,|url=http://worldcat.org/oclc/951605681|title=Africa must unite|isbn=978-0-901787-03-3|oclc=951605681}}</ref> Lala "African must unite" ŋɔ niya nyɛla di zaŋ di zaŋ Jilima lan Kwame Nkrumah ni daa mali tiɛhi wɔɣili shɛli zaŋ tabili siyaasa tali biɛhigu chaŋ katiŋa.<ref>{{Citation|title=Africa must unite!|date=2013-06-17|url=http://dx.doi.org/10.4324/9780203713785-36|work=The Atlas of African Affairs|pages=86–87|publisher=Routledge|isbn=978-0-203-71378-5|access-date=2022-08-28}}</ref> O ni daa pahi lala kpamba ŋɔ ni la zuɣu daa chɛ ka o kpuɣi niya kpe Ghana siyaasa tali ni, ni nimmohi.<ref>{{Citation|title=Candidate Eligibility Laws|url=http://dx.doi.org/10.5040/9781472561169.ch-003|work=Parliamentary Elections, Representation and the Law|publisher=Hart Publishing|access-date=2022-08-28}}</ref> === Jintɔritali === Silimin gɔli December, 2008, o daa nyɛla ŋun yina ti kpaɣiri Jomoro yaɣili, Western Region, Ghana jintɔrotali kuɣu la. O daa nyɛla ŋun di nasara Lee Ocran zuɣu, ŋun daa nyɛ lɛm (National Democratic Congress (NDC)) yaɣili ŋun daa su lala kuɣu pɔi ka bɛ naan niŋ lala piibu,piibu la zuɣu. O daa nyɛla dihibu din kalinli daa yiɣisi tuhi kob'si yɔbu,ni kɔbigu ni pisopɔin ni yini (6,571). Kob'gu puuni, vaabu pihi nu polo ka o daa di maa.<ref>{{Cite journal|last=Mensah|first=Christopher|last2=Akyeampong|first2=Oheneba A|last3=Antwi|first3=Kwabena Barima|date=2013-04-16|title=Residents’ Perception of Impacts of Amansuri Conservation and Integrated Development Project (ACID) in Jomoro District, Western Region, Ghana|url=http://dx.doi.org/10.5539/jsd.v6n5p73|journal=Journal of Sustainable Development|volume=6|issue=5|doi=10.5539/jsd.v6n5p73|issn=1913-9071}}</ref><ref>{{Cite journal|date=2017-02-15|title=Jakarta gubernatorial poll turns into tight race|url=http://dx.doi.org/10.1108/oxan-es217992|journal=Emerald Expert Briefings|doi=10.1108/oxan-es217992|issn=2633-304X}}</ref> O ko n daa nyɛ CPP jintɔra ,di zuɣu di daa ʒila o zaŋ o maŋa pahi NDC nima zuɣu (Ban daa galisi jina duu bee NPP (ban daa pɔri jina duu).<ref>{{Citation|last=Labidi|first=Samia|title=Faces of Janus: The Arab-Muslim Community in France and the Battle for Its Future|date=2010|url=http://dx.doi.org/10.1057/9780230106031_7|work=The Other Muslims|pages=107–122|place=New York|publisher=Palgrave Macmillan US|isbn=978-0-230-62188-6|access-date=2022-08-28}}</ref><ref>{{Cite book|last=editor.|first=Lytton, Timothy D., 1965-|url=http://worldcat.org/oclc/601492423|title=Suing the gun industry : a battle at the crossroads of gun control and mass torts|date=2006|publisher=University of Michigan Press|isbn=978-0-472-02180-2|oclc=601492423}}</ref> Ka o daa bohi o suhi zaŋ o maŋ pahi wɔbigu paati zuɣu "House of 5th Parliament of the 4th Republic of Ghana".<ref>{{Cite journal|last=Lybyer|first=Albert Howe|date=1933-01-01|title=Persia Asserts Her Independence|url=http://dx.doi.org/10.1525/curh.1933.37.4.496|journal=Current History|volume=37|issue=4|pages=496–499|doi=10.1525/curh.1933.37.4.496|issn=0011-3530}}</ref> ==== O daanbolo tali zaŋti CPP ==== Ŋuni n nyɛ Ghana paɣa tuuli ŋun lee paati, paati kpɛma. O nasara ŋɔ dibu, n ti pahi paɣaba ata shɛba daa yihi CPP paati nineesim polo. Di daa lan nyɛla din wuhi CPP yɛlimaŋ ti bo zaŋ chaŋ di ni niŋ kamaata niŋ paɣaba ku bukaata shɛŋa biɛhigu ni. Samia n daa nyɛ tuuli paɣa so Convention People's Party (CPP) ni pii so tuuli ni lee paati daanbolo ka o nyɛ paɣa. Bɛ daa piigi o la daabolo tali silimin gɔli 10th, September, 2011. O daa nyɛla nuu dihibu din kalinli daa yiɣisi tuhili ni kobigu ni pihiwɔi ni yini (1,191),ka ŋun daa pun ʒi lala kuɣu ŋɔ zuɣu ka o kpaɣiro bɔli maa nyɛ nuu dihibu kobisita ni pihinu ni ata (353). Ŋuni n nyɛ paɣa so ŋun tooi yiɣisi zani o naba ayi zuɣu piligi n gari tooni lee paati paati kpɛma Ghana.<ref>{{Cite journal|date=1997-06-27|title=Gaia Guru Wins Blue Planet Prize|url=http://dx.doi.org/10.1126/science.276.5321.1977d|journal=Science|volume=276|issue=5321|pages=1977–1977|doi=10.1126/science.276.5321.1977d|issn=0036-8075}}</ref> O daa biɛla lala kpamli ŋɔ hali ni yuuni 2015. == O maŋa maŋa biɛhigu == Samia Nkrumah n nyɛ Kwame Nkrumah, bia ŋun pahiri ayi,Ghana gɔmnanti tuuli. Ŋuni n daa nyɛ Ghana "Prime Minister" tuuli,Ghana zuɣulan tuuli. Kwame Nkrumah n daa nyɛ ŋun gari tooni ka Gold Coast dee maŋ sulinsi Britain nima sani,yuuni 1957. Kmame Nkrumah n daa lan nyɛ ŋun yɛri sɔŋdi "Pan Africanism", ka daa lan nyɛ ŋun pahi gari tooni ka "organazation of African unity" kpa. Kwame Nkrumah daa lan nyɛla ŋun di Kpaŋ maŋa pini shɛli bɛ ni boli "Lenin Peace Prize", Soviet Union nima n daa ti o li,yuuni 1962.<ref>{{Cite journal|last=Cavanagh|first=Mary F.|date=2015-10|title=Structuring an Action Net of Public Library Membership|url=http://dx.doi.org/10.1086/682734|journal=The Library Quarterly|volume=85|issue=4|pages=406–426|doi=10.1086/682734|issn=0024-2519}}</ref><ref>{{Cite book|last=Carlos|first=Brollo, Fernanda; Forquesato, Pedro; Gozzi, Juan|url=http://worldcat.org/oclc/1016925235|title=To the Victor Belongs the Spoils? : Party Membership and Public Sector Employment in Brazil.|oclc=1016925235}}</ref> Samia Nkrumah mali la biɛya bɛ baa ayi,Gamal Nkrumah mini Sekou Nkrumah. Amaa, o lan mali tizɔdoo ŋun ma be o ko, ka o yuli booni Professor Francis Nkrumah, o nyɛla karimba kurɔ,ka lan nyɛ bibihi doɣite, o daa lan nyɛla "director" n ti "Noguchi Memorial Institute for Medical Research" din be Lagon,Ghana la.<ref>{{Citation|title=Lessons from the Past|date=2016-03-17|url=http://dx.doi.org/10.4324/9781315642642-9|work=How to Read a Play|pages=15–43|publisher=Routledge|isbn=978-1-315-64264-2|access-date=2022-08-28}}</ref><ref>{{Cite book|last=1942-|first=Greene, Naomi,|url=http://worldcat.org/oclc/700688602|title=Landscapes of loss : the national past in postwar French cinema|isbn=978-1-4008-2304-8|oclc=700688602}}</ref> bɛ ni daa zaŋ sooja gɔmnati tali ŋme n yiɣisi o ba Ghana zuɣulan tali ni,silimin gɔli,24 February 1966,<ref>{{Cite web|title=Ghana news Agency|url=http://dx.doi.org/10.1163/1872-9037_afco_asc_960|access-date=2022-08-28|website=African Studies Companion Online}}</ref> == Kundivihira == 2b5fw1gzcqgfr4n2o9crqy0ljlsea2e