31 jannewaris

<mediawiki xmlns="http://www.mediawiki.org/xml/export-0.10/" xmlns:xsi="http://www.w3.org/2001/XMLSchema-instance" xsi:schemaLocation="http://www.mediawiki.org/xml/export-0.10/ http://www.mediawiki.org/xml/export-0.10.xsd" version="0.10" xml:lang="fy">
  <siteinfo>
    <sitename>Wikipedy</sitename>
    <dbname>fywiki</dbname>
    <base>https://fy.wikipedia.org/wiki/Haadside</base>
    <generator>MediaWiki 1.39.0-wmf.21</generator>
    <case>first-letter</case>
    <namespaces>
      <namespace key="-2" case="first-letter">Media</namespace>
      <namespace key="-1" case="first-letter">Wiki</namespace>
      <namespace key="0" case="first-letter" />
      <namespace key="1" case="first-letter">Oerlis</namespace>
      <namespace key="2" case="first-letter">Meidogger</namespace>
      <namespace key="3" case="first-letter">Meidogger oerlis</namespace>
      <namespace key="4" case="first-letter">Wikipedy</namespace>
      <namespace key="5" case="first-letter">Wikipedy oerlis</namespace>
      <namespace key="6" case="first-letter">Ofbyld</namespace>
      <namespace key="7" case="first-letter">Ofbyld oerlis</namespace>
      <namespace key="8" case="first-letter">MediaWiki</namespace>
      <namespace key="9" case="first-letter">MediaWiki oerlis</namespace>
      <namespace key="10" case="first-letter">Berjocht</namespace>
      <namespace key="11" case="first-letter">Berjocht oerlis</namespace>
      <namespace key="12" case="first-letter">Hulp</namespace>
      <namespace key="13" case="first-letter">Hulp oerlis</namespace>
      <namespace key="14" case="first-letter">Kategory</namespace>
      <namespace key="15" case="first-letter">Kategory oerlis</namespace>
      <namespace key="710" case="first-letter">TimedText</namespace>
      <namespace key="711" case="first-letter">TimedText talk</namespace>
      <namespace key="828" case="first-letter">Module</namespace>
      <namespace key="829" case="first-letter">Module talk</namespace>
      <namespace key="2300" case="first-letter">Gadget</namespace>
      <namespace key="2301" case="first-letter">Gadget talk</namespace>
      <namespace key="2302" case="case-sensitive">Gadget definition</namespace>
      <namespace key="2303" case="case-sensitive">Gadget definition talk</namespace>
    </namespaces>
  </siteinfo>
  <page>
    <title>31 jannewaris</title>
    <ns>0</ns>
    <id>523</id>
    <revision>
      <id>1084404</id>
      <parentid>1083904</parentid>
      <timestamp>2022-07-25T08:10:37Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Ferstoarn */ +1</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4087" xml:space="preserve">{{DeisideBoppe}}

{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[1608]] - De [[Spanje|Spaanske]] gesant [[markys]] [[Ambrogio Spínola]] arrivearret yn 'e [[Republyk fan de Feriene Nederlannen]] foar de ûnderhannelings dy't liede sille ta it sluten fan it [[Tolvejierrich Bestân]].
* [[1696]] - Yn [[Amsterdam]] brekt it [[Oansprekkersoproer]] út.
* [[1808]] - De [[Frankryk|Frânske]] [[maarskalk]] [[Auguste de Marmont]] ferklearret de [[Republyk Ragûsa]] foar opheft, wêrnei't it grûngebiet fan 'e Ragûsa ynkorporearre waard yn it [[Keninkryk Itaalje (Napoleontysk)|(Napoleontyske) Keninkryk Itaalje]].
* [[1854]] - Oprjochting fan it [[Keninklik Nederlânsk Meteorologysk Ynstitút|KNMY]].
* [[1876]] - De [[Grutte Sû-Oarloch fan 1876]] brekt út tusken de [[Feriene Steaten]] en in [[Yndianen|Yndiaanske]] koälysje besteande út 'e [[Lakota (folk)|Lakota]], de [[Noardlike Sjajinnen]] en de [[Noardlike Arapaho (folk)|Noardlike Arapaho]]. It foarnaamste striidpunt is it besit fan 'e [[Black Hills]], dêr't [[goud]] fûn is.
* [[1915]] - [[Dútske Keizerryk|Dútslân]] set yn 'e [[Earste Wrâldoarloch]] foar it earst [[gifgas]] yn, te witten yn [[Poalen]], tsjin 'e [[Ruslân|Russen]]. 
* [[1929]] - [[Leon Trotski]] wurdt ferballe út 'e [[Sovjet-Uny]].
* [[1935]] - Oprjochting fan 'e [[Fuotbalferiening Easterlittens]] (VVO).
* [[1966]] - Lansearring fan [[Luna 9]], de earste [[moanne (himellichem)|moannelâner]].

== Berne ==
* [[1612]] - [[Hindrik Kasimir I fan Nassau-Dietz]], steedhâlder fan [[Fryslân]], [[Grinslân]] en [[Drinte]] († [[1640]]). &lt;small&gt;''Bertedatum mooglik [[10 febrewaris]]''&lt;/small&gt;
* [[1797]] - [[Franz Schubert]], Eastenryksk komponist († [[1828]])
* [[1817]] - [[Anthony Winkler Prins]], Nederlânsk ensyklopedist, dichter en predikant († [[1908]])
* [[1870]] - [[Johan Burgers]], Nederlânsk dieretúndirekteur († [[1943]])
* [[1872]] - [[Zane Grey]], Amerikaansk skriuwer († [[1939]])
* [[1873]] - [[Melitta Bentz]], Dútsk útfynster fan it kofjefilter († [[1950]])
* [[1881]] - [[Irving Langmuir]], Amerikaansk natuer- en skiekundige en Nobelpriiswinner († [[1957]])
* [[1885]] - [[Henri Desgrange]], Frânsk sportbestjoerder († [[1940]])
* [[1915]] - [[Tine Leiker-Kooijmans]], Nederlânsk skriuwster en oersetster († [[2008]])
* [[1938]] - keninginne [[Beatrix fan de Nederlannen]]
* 1938 - [[Lous Haasdijk]], Nederlânsk presintatrise († [[2010]])
* [[1947]] - [[Jonathan Banks]], Amerikaansk akteur
* [[1948]] - [[Bartle Laverman]], Frysk dichter, keunstskilder en filosoof († [[2020]])
* [[1950]] - [[Sijtje van der Lende]], Frysk reedrydster en coach
* [[1954]] - [[Jacobus Q. Smink]], Frysk dichter en oersetter
* [[1977]] - [[Evrim Akyigit]], Turksk-Nederlânsk aktrise
* [[1985]] - [[Roelof Bouwmeester]], Frysk hurdsiler
* [[1991]] - [[Nicole Koolhaas]], Nederlânsk follybalster

== Ferstoarn ==
* [[1435]] - keizer [[Xuande]] fan [[Sina]] (* [[1398]])
* [[1561]] - [[Minne Simens]], Frysk tsjerkherfoarmer, stifter fan it [[minnisme]] (* [[1496]]).
* [[1729]] - [[Jacob Roggeveen]], Nederlânsk ûntdekkingsreizger (* [[1659]])
* [[1874]] - [[Enno Wilhelm Hektor]], Eastfrysk skriuwer (* [[1820]])
* [[1896]] - [[Baruch Bendit Dusnus]], oerrabbyn fan Ljouwert en ressort Fryslân (* [[1811]])
* [[1979]] - [[Rixt (dichteresse)|Rixt]], Frysk dichteresse (* [[1887]])
* [[1984]] - [[Jurjen Dreeuws]], Nederlânsk plysjeman en fersetsstrider (* [[1905]])
* [[1990]] - [[Dick Wilson (stammepresidint)|Dick Wilson]], Amerikaansk politikus (* [[1934]])
* [[2005]] - [[Nel Benschop]], Nederlânsk dichteres (* [[1918]])
* [[2010]] - [[Adriaan van der Velde]], Frysk ûndernimmer en boekhannelsman (* [[1942]])
* [[2015]] - [[Richard von Weizsäcker]], Dútsk politikus (* [[1920]])
* [[2016]] - [[Terry Wogan]], Iersk presintator (* [[1938]])
* [[2019]] - [[Johnny Lion]], pseudonym fan John van Leeuwarden, Nederlânsk sjonger en akteur (* [[1941]])

{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat|{{Kalinder/KalStrKonv}}}}
}}

[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:Jannewaris|31]]</text>
      <sha1>5nimthlrsje0u4xcx2xtmwwk40rw3hf</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>18 maart</title>
    <ns>0</ns>
    <id>571</id>
    <revision>
      <id>1084315</id>
      <parentid>968315</parentid>
      <timestamp>2022-07-24T12:00:45Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Berne */ +1</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2537" xml:space="preserve">{{DeisideBoppe}}

{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[1241]] - Yn 'e [[Slach by Chmielnik]] rinne de [[Mongoalen]] de [[Poalen|Poalske]] troepen út 'e [[gewest]]en [[Sandomierz]] en [[Krakau]] ûnder de foet. De [[stêd]] [[Krakau]], wêrfan't de ynwenners op 'e tiid evakuëarre binne, wurdt neitiid troch de Mongoalen ferwoastge.
* [[1438]] - [[Albrecht II fan Eastenryk]] wurdt [[keizer]] fan it [[Hillige Roomske Ryk]].
* [[1891]] - It earste [[tillefoan]]petear tusken [[Parys]] en [[Londen]] fynt plak, fia in tillefoankabel ûnder [[it Kanaal]] troch.
* [[1945]] - 1.250 [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[bommesmiter]]s bombardearje [[Berlyn]].
* [[1965]] - [[Kosmonaut]] [[Aleksej Leonov]] makket de earste [[romtewanneling]].
* [[1989]] - Yn 'e [[Piramide fan Cheops]] yn [[Egypte]] wurdt in [[mummy]] fan 4400 jier âld fûn.
* [[1990]] - Yn [[East-Dútslân]] wurde foar it earst sûnt [[1932]] [[demokrasy|demokratyske]] [[ferkiezings]] holden.
* [[1992]] - [[Finlân]] freget om ta de [[Jeropeeske Mienskip]] talitten te wurden.

== Berne ==
* [[1820]] - [[Age Buma]], Frysk politikus († [[1893]])
* [[1846]] - [[Skoppende Bear]] (''Kicking Bear''), opperhaad fan 'e [[Lakota (folk)|Lakota]] († [[1904]])
* [[1858]] - [[Rudolf Diesel]], Dútsk útfiner († [[1913]])
* [[1869]] - [[Neville Chamberlain]], premier fan it [[Feriene Keninkryk]] († [[1940]])
* [[1915]] - [[Harold Crowchild]], Kanadeesk rodeocowboy en soldaat († [[2013]])
* [[1922]] - [[Seymour Martin Lipset]], Amerikaansk politike sosjolooch († [[2006]])
* [[1929]] - [[Christa Wolf]], Dútsk skriuwster († [[2011]])
* [[1931]] - [[Albert Rinia]], Frysk keatser († [[2005]])
* [[1964]] - [[Seymore Butts]], Amerikaansk pornoakteur en -produsint en realitypersoanlikheid
* [[1966]] - [[Eelkje Tuma]], Frysk skriuwster
* [[1989]] - [[Lily Collins]], Amerikaansk aktrise

== Ferstoarn ==
* [[1584]] - grutfoarst [[Ivan de Ferskriklike|Ivan de Ferskriklike fan Moskoovje]] (* [[1530]])
* [[1889]] - [[Jan Goeverneur]], Nederlânsk letterkundige, dichter, skriuwer en oersetter (* [[1809]])
* [[1893]] - [[Gerard Adriaan Heineken]], Nederlânsk ûndernimmer (* [[1841]])
* [[1928]] - [[Paul van Ostaijen]], Flaamsk dichter en skriuwer (* [[1896]])
* [[1985]] - [[Abe Brouwer]], Frysk skriuwer (* [[1901]])
* [[2018]] - [[Doede Bleeker]], Frysk sjonger, dichter en skriuwer (* [[1952]])

{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat|{{Kalinder/KalStrKonv}}}}
}}

[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:Maart|18]]</text>
      <sha1>6kojj33bqzgit586vfa8n089ia5t17z</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>22 maart</title>
    <ns>0</ns>
    <id>575</id>
    <revision>
      <id>1084406</id>
      <parentid>1077752</parentid>
      <timestamp>2022-07-25T08:12:21Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Ferstoarn */ +1</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2927" xml:space="preserve">{{DeisideBoppe}}

{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[1491]] - [[Fetkeapers]] brâne de [[stins]] fan de Sjaerdas yn [[Toppenhuzen]] plat.
* [[1621]] - [[Hugo de Groot]] wit yn in boekekiste te ûntsnappen út syn finzenskip yn [[slot Loevestein]]. 
* [[1888]] - Under feanarbeiders yn [[Appelskea]] brekt in grutte staking út; begjin fan de organisearre stakingen yn [[Nederlân]].
* [[1933]] - Presidint [[Roosevelt]] ûnthjit in ein ein te meitsjen oan de (mislearre) Drûchlizzing yn de [[Feriene Steaten]].
* [[1945]] - Yn [[Kairo]] wurdt de [[Arabyske Liga]] stifte.
* [[1946]] - [[Jordaanje]] wurdt ûnôfhinklik fan it [[Feriene Keninkryk]].
* [[1962]] - De telefoansintrale fan [[Warffum]] wurdt as lêste oansluten op it Nederlânske automatisearre net
* [[1977]] - It [[Kabinet-Den Uyl]] falt.
* [[1994]] - It lêste Nederlânske [[ljochtskip]] wurdt ferfongen troch in [[boei]].
* [[1995]] - Kosmonaut [[Valery Polyakov]] komt nei in rekordferbliuw fan 438 dagen yn de [[romte (astronomy)|romte]] werom op de [[Ierde]].

== Berne ==
* [[1459]] - keizer [[Maksimiliaan I fan it Hillige Roomske Ryk]] († [[1519]])
* [[1599]] - [[Antoon van Dyck]], Flaamsk keunstskilder († [[1641]])
* [[1645]] - [[Hidde Sjoerds de Vries]], Frysk marine-ofsier († [[1694]])
* [[1797]] - keizer [[Willem I fan Dútslân]] († [[1888]])
* [[1824]] - [[Jan Bogtstra]], Frysk ûndernimmer en politikus († [[1916]])
* [[1887]] - [[Chico Marx]], Amerikaansk komyk en akteur († [[1961]])
* [[1932]] - [[Els Borst]], Nederlânsk politika († [[2014]])
* [[1941]] - [[Bruno Ganz]], Switsersk akteur († [[2019]])
* [[1942]] - [[Fred Vaassen]], Nederlânsk akteur († [[2018]])
* [[1946]] - [[Max van den Berg]], Nederlânsk politikus
* 1946 - [[Martha van Wichen-Schol]], Frysk wurdboekgearstalster en dichteresse († [[2004]])
* [[1952]] - [[Marijke Geertsma]], Frysk aktrise
* [[1963]] - [[John Ringo]], Amerikaansk skriuwer
* [[1975]] - [[Sandra Dark]], Litousk pornoaktrise
* [[1977]] - [[Giovanca]], Nederlânsk sjongster
* [[1996]] - [[Jonas Dassler]], Dútsk akteur

== Ferstoarn ==
* [[1322]] - [[Eelko Liaukama]], Frysk abt (* ±[[1260]])
* [[1832]] - [[Johann Wolfgang von Goethe]], Dútsk skriuwer (* [[1749]])
* [[1839]] - [[Oluf Braren]], Noardfrysk keunstskilder (* [[1787]])
* [[1858]] - [[Eeltsje Hiddes Halbertsma]], Frysk skriuwer en dokter (* [[1797]])
* [[1924]] - [[Robert Nivelle]], Frânsk generaal (* [[1856]])
* [[1974]] - [[Ulbe van Houten]], Frysk skriuwer (* [[1904]])
* [[2005]] - [[Jan Dijkstra]], Frysk metaalwurker (* [[1928]])
* [[2011]] - [[Hans Boskamp]], Nederlânsk fuotballer en akteur (* [[1932]])
* [[2016]] - [[Rob Ford]], Kanadeesk politikus (* [[1969]])
* [[2019]] - [[Frans Andriessen]], Nederlânsk politikus (* [[1929]])

{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat|{{Kalinder/KalStrKonv}}}}
}}

[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:Maart|22]]</text>
      <sha1>anh84s4sw6hjpan6ptdyytgm3m1gwvn</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>26 maart</title>
    <ns>0</ns>
    <id>579</id>
    <revision>
      <id>1084409</id>
      <parentid>1084113</parentid>
      <timestamp>2022-07-25T08:14:20Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Ferstoarn */ +1</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2660" xml:space="preserve">{{DeisideBoppe}}

{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[1124]] - [[Hindrik I]] fan it Ingelske leger ferslaat Normandyske opstannelingen by Bourgtheroulde.
* [[1707]] - Troch de [[Act of Union 1707|Act of Union]] wurde [[Ingelân]] en [[Skotlân]] feriene ta ien ryk mei ien parlemint: [[Keninkryk Grut-Brittanje|Grut-Brittanje]].
* [[1744]] - [[Karel van Lorreinen]], sweager fan keizerinne [[Maria Theresia]], yn namme al trije jier [[lânfâd]] fan de [[Súdlike Nederlannen]], arrivearret einliks yn [[Brussel (stêd)|Brussel]].
* [[1851]] - Yn it [[Panthéon]] yn [[Parys]] demonstrearet de Frânske wittenskipper [[Léon Foucault]] mei in slinger fan 67 meter dat de ierde draait.

== Berne ==
* [[605]] - [[Pakal de Grutte]], [[Maya's|Maya]]-foarst fan [[Palenque]] († [[683]])
* [[1866]] - [[Cornelis Gerritsma]], Frysk politikus († [[1951]])
* [[1868]] - kening [[Fûad I fan Egypte]] († [[1936]])
* [[1904]] - [[Jan Harm Kruis]], Frysk feehâlder en fersetsstrider († [[1945]])
* [[1936]] - [[Robert Drews]], Amerikaansk histoarikus
* [[1940]] - [[Thom Mercuur]], Frysk keunstsamler, konservator en museumdirekteur († [[2016]]) 
* [[1946]] - [[Jacques Vriens]], Nederlânsk skriuwer
* [[1949]] - [[Patrick Süskind]], Dútsk skriuwer
* [[1956]] - [[Gene Bervoets]], Flaamsk akteur
* [[1958]] - [[Sies Uilkema]], Frysk hurdrider
* [[1962]] - [[Maarten de Jong]], Nederlânsk fuotballer
* [[1968]] - [[Klasina Seinstra]], Frysk hurdrydster
* [[1984]] - [[Sara Jean Underwood]], Amerikaansk neakenmodel
* [[1986]] - [[Misty Stone]], Amerikaansk pornoaktrise
* [[1992]] - [[Nina Agdal]], Deensk fotomodel en mannekên

== Ferstoarn ==
* [[1072]] - hartoch [[Ordulf fan Saksen]] (* [[1022]])
* [[1130]] - kening [[Sigurd I fan Noarwegen]] (* ±[[1090]])
* [[1657]] - [[Jacob van Eyck]], Nederlânsk musikus en komponist (* ±[[1590]])
* [[1814]] - [[Joseph-Ignace Guillotin]], Frânsk dokter en politikus (* [[1738]])
* [[1827]] - [[Ludwig van Beethoven]], Dútsk komponist (* [[1770]])
* [[1848]] - [[Steen Steensen Blicher]], Deensk skriuwer, dichter en predikant (* [[1782]])
* [[1857]] - [[Thomas Peters]], earste persoan op 'e wrâld âlder as 110 jier (Frysk rekôrhâlder) (* [[1745]])
* [[1923]] - [[Sarah Bernhardt]], Frânsk-Nederlânsk aktrise (* [[1844]])
* [[2005]] - [[James Callaghan]], Premier fan it Feriene Keninkryk (* [[1912]])
* [[2012]] - [[Auke Bijlsma]], Frysk politikus (* [[1946]])
* [[2015]] - [[Tomas Tranströmer]], Sweedsk dichter en oersetter (* [[1931]])

{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat|{{Kalinder/KalStrKonv}}}}
}}

[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:Maart|26]]</text>
      <sha1>7325kcvhrwx3euw13hyw5nxfp5xi184</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>27 maart</title>
    <ns>0</ns>
    <id>580</id>
    <revision>
      <id>1084411</id>
      <parentid>1083414</parentid>
      <timestamp>2022-07-25T08:15:17Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Berne */ +1</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3195" xml:space="preserve">{{DeisideBoppe}}

{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[196 f.Kr.]] - De [[Stien fan Rosette]] wurdt útfeardige.
* [[1297]] - [[Slach by Froonen]] yn [[West-Fryslân]]; [[Greve Jan I]] ferslaat de West-Friezen, [[West-Fryslân (historyske regio)|West-Fryslân]] wurdt diel fan it [[Greefskip Hollân]].
* [[1413]] - De hartoch fan [[Gelre (hartochdom)|Gelre]] ferlient stedsrjochten oan [[Nijkerk]].
* [[1899]] - It Dútske smelspoar by de [[Brokken]] op it [[Brokkenspoar]], wurdt iepene.
* [[1924]] - [[Adolf Hitler|Hitler]] feroardield ta 5 jier festingstraf.
* [[1927]] - Oprjochting [[Fuotbalferiening Trynwâlden]]
* [[1933]] - Utfining fan [[polyeteen|polyetyleen]] troch [[Reginald Gobson]] en [[Eric Fawcett]].
* [[1977]] - Op it fleanfjild Los Rodeos by [[Teneryf]] fynt it grutste fleanmasine-ûngemak ea plak.
* [[2004]] - [[NASA]] festiget nij snelheidsrekord mei de [[X-43A]] mei in snelheid fan 7 kear de lûdssnelheid (&gt; 7700 kilometer yn it oere).
* [[2008]] - [[Geert Wilders]] bringt syn kontroversjele anti-Koranfilm [[Fitna (film)|Fitna]] út op it ynternet.
* [[2020]] - [[Noard-Masedoanje]] wurdt as 30e [[lân]] lid fan 'e [[NATO]].

== Berne ==
* [[1785]] - kening [[Loadewyk XVII fan Frankryk]] († [[1795]])
* [[1797]] - [[Alfred de Vigny]], Frânsk skriuwer († [[1863]])
* [[1845]] - [[Wilhelm Conrad Röntgen]], Dútsk natuerkundige en Nobelpriis winner († [[1923]])
* [[1871]] - [[Heinrich Mann]], Dútsk skriuwer († [[1950]])
* [[1882]] - [[Janke Spanninga-Posthuma]], Frysk skriuwster en modiste († [[1966]])
* [[1899]] - [[Gloria Swanson]], Amerikaansk aktrise († [[1983]])
* [[1912]] - [[James Callaghan]], Premier fan it Feriene Keninkryk († [[2005]])
* [[1920]] - [[Pier Prins]], Frysk ûndernimmer († [[2012]])
* [[1927]] - [[Chris Fokma]], Frysk byldhouwer en keramist († [[2012]])
* [[1943]] - [[Grant McCune]], Amerikaansk special effects-technikus († [[2010]])
* [[1953]] - [[Patricia Wrede]], Amerikaansk skriuwster
* [[1961]] - [[Tony Rominger]], Switsersk hurdfytser
* [[1963]] - [[Karin de Groot]], Nederlânsk presintatrise
* [[1969]] - [[Mariah Carey]], Amerikaansk sjongster
* [[1982]] - [[Tehmeena Afzal]], Amerikaansk glamourmodel en neakenmodel
* [[1988]] - [[Leilani Vega]], Amerikaansk pornoaktrise
* [[1994]] - [[Jureka del Mar]], Taisk pornoaktrise
* [[1995]] - [[Taylor Atelian]], Amerikaansk aktrise

== Ferstoarn ==
* [[1482]] - hartoginne [[Marije de Rike|Marije de Rike fan Boergonje]] (* [[1457]])
* [[1679]] - [[Abraham Mignon]], Nederlânsk keunstskilder (* [[1640]])
* [[1882]] - [[Thomas French (militêr)|Thomas French]], Amerikaansk militêr (* [[1843]])
* [[1944]] - [[Wouter Wisso van der Meulen]], Frysk skiedkundige (* [[1983]])
* [[1972]] - [[Maurits Cornelis Escher]], Frysk keunstner (* [[1898]])
* [[1975]] - [[Inne de Jong]], Frysk skriuwer en oersetter (* [[1894]])
* [[2010]] - [[J.J. Peereboom]], Nederlânsk sjoernalist en skriuwer (* [[1924]])
* [[2017]] - [[David Storey (skriuwer)|David Storey]], Ingelsk toanielskriuwer (* [[1933]])

{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat|{{Kalinder/KalStrKonv}}}}
}}

[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:Maart|27]]</text>
      <sha1>rodrjod34hq11xprjgnwe8v7unlsbxg</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>5 april</title>
    <ns>0</ns>
    <id>589</id>
    <revision>
      <id>1084412</id>
      <parentid>1083883</parentid>
      <timestamp>2022-07-25T08:16:16Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Ferstoarn */ +1</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3662" xml:space="preserve">{{DeisideBoppe}}

{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[1566]] - 200 [[Nederlannen|Nederlânske]] [[eallju]] biede lânfâdesse [[Margareta fan Parma]] in petysje oan, it [[Smeekskrift]], in fersyk om fersêfting fan de [[Leauwensplakkaat|leauwensplakkaten]] en beperking fan de [[Ynkwisysje]]. Hja stimt ta, mar [[Filips II fan Spanje|Filips II]] net.
* [[1684]] - [[Jan fan Brakel]] wurdt beneamd as [[skout-by-nacht]] by de [[Admiraliteit fan Amsterdam]].
* [[1722]] - De Nederlânske sefarder [[Jacob Roggeveen]] ûntdekt [[Peaske-eilân]].
* [[1896]] - iepening fan de earste moderne [[Olympyske Spullen]] yn [[Athene]], [[Grikelân]].
* [[1930]] - Yn in gebeart fan [[boargerlike oerhearrigens]] brekt [[Mohandas Gandhi]] de Britske wet troch nei de see te rinnnen en keukensâlt te meitsjen.
* [[1959]] - Earste útstjoering fan it programma ''[[Sport in Beeld]]'' op de Nederlânske telefyzje, de foarrinder fan [[Studio Sport]].
* [[1962]] - Nei hast fjouwer jier boarjen moetsje Switserske en Italjaanske arbeiders elkoar ûnder de St.-Bernhard. Yn maart 1964 wurdt de [[Grutte Sint-Bernhardtunnel]] foar auto's iepene.
* [[1963]] - Prinsesse Marijke lit har namme feroarje. Se hjit tenei [[Christina fan de Nederlannen|Prinsesse Christina]].

== Berne ==
* [[1365]] - greve [[Willem VI fan Hollân|Willem VI fan Hollân, Seelân en Henegouwen]] († [[1417]])
* [[1663]] - [[Harmannus Huber]], Frysk jurist en politikus († [[1730]])
* [[1729]] - [[Clara Feyoena van Raesfelt-Van Sytzama]], Frysk dichteresse († [[1807]])
* [[1746]] - [[Adam Sijbel]], Nederlânsk tegelskilder († [[1803]]). &lt;small&gt;''(doopdatum)''&lt;/small&gt;
* [[1856]] - [[Booker T. Washington]], Amerikaansk aktivist en steatsman († [[1915]])
* [[1858]] - [[Hein Doedes Postma]], Frysk keatser († [[1942]])
* [[1889]] - [[Sikke Bruinsma]], Frysk sportsjitter († [[1963]])
* [[1907]] - [[Jan Zeldenrust]], Nederlânsk patolooch-anatoom († [[1990]])
* [[1929]] - [[Hugo Claus]], Flaamsk dichter, skriuwer († [[2008]])
* [[1934]] - [[Roman Herzog]], presidint fan [[Dútslân]] († [[2017]])
* [[1950]] - [[Agnetha Fältskog]], Sweedske sjongster
* [[1962]] - [[Sander Simons]], Nederlânsk nijslêzer en sjoernalist († [[2010]]) 
* [[1963]] - [[Edwin de Groot]], Frysk skriuwer en dichter
* [[1981]] - [[Pieter Weening]], Frysk hurdfytser
* [[1982]] - [[Lacey Duvalle]], Amerikaansk pornoaktrise
* [[1986]] - [[Jenny Hendrix]], Amerikaansk pornoaktrise
* [[1993]] - [[Jayden Lee]], Amerikaansk pornoaktrise

== Ferstoarn ==
* [[1697]] - kening [[Karel XI fan Sweden]] (* [[1655]])
* [[1804]] - [[Jean-Charles Pichegru]], Frânsk generaal (* [[1761]])
* [[1848]] - [[Willem Hendrik fan Sytzama]], Frysk jurist, politikus en bestjoerder (* [[1763]])
* [[1884]] - [[Kraaiekening]] (''Crow King''), opperhaad fan 'e [[Lakota (folk)|Lakota]] (* 18??)
* [[1990]] - [[Nico Scheepmaker]], Nederlânsk skriuwer en kollumnist (* [[1930]])
* [[1994]] - [[Kurt Cobain]], Amerikaansk sjonger en gitarist (* [[1967]])
* [[2002]] - [[Douwe Tamminga]], Frysk dichter en skriuwer (* [[1909]])
* [[2005]] - [[Saul Bellow]], Amerikaansk skriuwer (* [[1915]])
* [[2008]] - [[Ellen Moves Camp]], Amerikaansk minskerjochte-aktiviste (* [[1930]])
* [[2012]] - [[Ferdinand Alexander Porsche]], Dútsk ûntwerper fan lúkse auto's (* [[1935]])
* [[2017]] - [[Paul G. Comba]], Italjaansk-Amerikaansk kompjûterwittenskipper (* [[1926]])
* 2017 - [[Jan W. van der Hoorn]], winner fan de [[Njoggende Alvestêdetocht|Alvestêdetocht fan 1947]] (* [[1923]])

{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat|5 April}}
}}

[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:April|05]]</text>
      <sha1>9rijsyw0c51thyenxfu6sii32i261lu</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>24 april</title>
    <ns>0</ns>
    <id>608</id>
    <revision>
      <id>1084430</id>
      <parentid>1077810</parentid>
      <timestamp>2022-07-25T08:33:24Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Berne */ +1</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2625" xml:space="preserve">{{DeisideBoppe}}

{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[1747]] - Ynname fan [[Sluis (stêd)|Sluis]] troch Franske troepen.
* [[1961]] - Yn it ramt fan it [[Deltaplan]] wurdt it [[Veerse Gat]] tichte.
* [[1967]] - It [[Mûnein#Flaaksfabryk|flaaksfabryk fan Mûnein]] slút de doarren.
* [[1970]] - Yntroduksje [[IBM]] [[kompjûter]].
* [[1990]] - [[Hubble romteteleskoop]] wurdt lansearre troch de [[Space Shuttle Discovery]].

== Berne ==
* [[1533]] - [[Willem fan Oranje]] (Willem de Swijer), steedhâlder fan [[Hollân]], [[Seelân]] en [[Fryslân]] († [[1584]])
* [[1815]] - [[Anthony Trollope]], Ingelsk skriuwer († [[1882]])
* [[1819]] - [[Klaus Groth]], Dútsk dichter en skriuwer († [[1899]])
* [[1823]] - [[Sebastián Lerdo de Tejada]], presidint fan [[Meksiko]] († [[1893]])
* [[1828]] - [[Christoffel Bisschop]], Nederlânsk keunstskilder († [[1904]])
* [[1856]] - [[Philippe Pétain]], Frânsk maarskalk en presidint fan [[Vichy-Frankryk]] († [[1951]])
* [[1892]] - [[Rudolf Muuß]], Noardfrysk predikant, bestjoerder en politikus († [[1972]])
* [[1917]] - [[Pieter d'Hont]], Nederlânsk byldhouwer († [[1997]])
* [[1918]] - [[Herma M. van den Berg]], Nederlânsk keunsthistoarikus († [[2005]])
* [[1932]] - [[Coen Flink]], Nederlânsk akteur († [[2000]])
* [[1940]] - [[Sue Grafton]], Amerikaansk skriuwster
* [[1975]] - [[Sebastian Bieniek]], Dútsk keunstner († [[2022]])
* [[1987]] - [[Alexa Nicole]], Amerikaansk pornoaktrise
* [[1992]] - [[Yuki Kobayashi]], Japansk fuotballer

== Ferstoarn ==
* [[709]] - [[Wilfryd|Wilfryd fan York]], Angelsaksysk sindeling, biskop en hillige (* [[634]])
* [[1656]] - [[Thomas Fincke]], Deensk wiskundige en natuerkundige (* [[1561]])
* [[1731]] - [[Daniel Defoe]], Ingelsk skriuwer (* [[1660]])
* [[1907]] - [[Idzerd Frans van Humalda van Eysinga]], Frysk politikus (* [[1843]])
* [[1914]] - [[Loe de Jong]], Nederlânsk skiedkundige († [[2005]])
* [[1923]] - gruthartoch [[Willem Ernst fan Saksen-Weimar-Eisenach]] (* [[1876]])
* [[1942]] - [[L.M. Montgomery]], Kanadeesk skriuwster (* [[1874]])
* [[1961]] - [[Piet van der Hem]], Frysk keunstskilder, tekener en boekbânûntwerper (* [[1885]])
* [[1964]] - [[Lútzen Dijkstra]], Frysk hurdrider (* [[1909]])
* [[1966]] - [[Hans Christian Branner]], Deensk skriuwer (* [[1903]])
* [[1974]] - [[Bud Abbott]], Amerikaansk akteur en komyk (* [[1895]])
* [[2010]] - [[Mathilde Stuiveling-Van Vierssen Trip]], Nederlânske jonkfrou en skriuwster (* [[1907]])

{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat|24 April}}
}}

[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:April|24]]</text>
      <sha1>7fkqydle6rsr00ynvbfgd3lsu4lduwl</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1084448</id>
      <parentid>1084430</parentid>
      <timestamp>2022-07-25T08:51:55Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Berne */ +1</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2694" xml:space="preserve">{{DeisideBoppe}}

{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[1747]] - Ynname fan [[Sluis (stêd)|Sluis]] troch Franske troepen.
* [[1961]] - Yn it ramt fan it [[Deltaplan]] wurdt it [[Veerse Gat]] tichte.
* [[1967]] - It [[Mûnein#Flaaksfabryk|flaaksfabryk fan Mûnein]] slút de doarren.
* [[1970]] - Yntroduksje [[IBM]] [[kompjûter]].
* [[1990]] - [[Hubble romteteleskoop]] wurdt lansearre troch de [[Space Shuttle Discovery]].

== Berne ==
* [[1533]] - [[Willem fan Oranje]] (Willem de Swijer), steedhâlder fan [[Hollân]], [[Seelân]] en [[Fryslân]] († [[1584]])
* [[1815]] - [[Anthony Trollope]], Ingelsk skriuwer († [[1882]])
* [[1819]] - [[Klaus Groth]], Dútsk dichter en skriuwer († [[1899]])
* [[1823]] - [[Sebastián Lerdo de Tejada]], presidint fan [[Meksiko]] († [[1893]])
* [[1828]] - [[Christoffel Bisschop]], Nederlânsk keunstskilder († [[1904]])
* [[1856]] - [[Philippe Pétain]], Frânsk maarskalk en presidint fan [[Vichy-Frankryk]] († [[1951]])
* [[1892]] - [[Rudolf Muuß]], Noardfrysk predikant, bestjoerder en politikus († [[1972]])
* [[1917]] - [[Pieter d'Hont]], Nederlânsk byldhouwer († [[1997]])
* [[1918]] - [[Herma M. van den Berg]], Nederlânsk keunsthistoarikus († [[2005]])
* [[1932]] - [[Coen Flink]], Nederlânsk akteur († [[2000]])
* [[1940]] - [[Sue Grafton]], Amerikaansk skriuwster
* [[1957]] - [[Jehannes Ytsma]], Frysk taalsosjolooch († [[2005]])
* [[1975]] - [[Sebastian Bieniek]], Dútsk keunstner († [[2022]])
* [[1987]] - [[Alexa Nicole]], Amerikaansk pornoaktrise
* [[1992]] - [[Yuki Kobayashi]], Japansk fuotballer

== Ferstoarn ==
* [[709]] - [[Wilfryd|Wilfryd fan York]], Angelsaksysk sindeling, biskop en hillige (* [[634]])
* [[1656]] - [[Thomas Fincke]], Deensk wiskundige en natuerkundige (* [[1561]])
* [[1731]] - [[Daniel Defoe]], Ingelsk skriuwer (* [[1660]])
* [[1907]] - [[Idzerd Frans van Humalda van Eysinga]], Frysk politikus (* [[1843]])
* [[1914]] - [[Loe de Jong]], Nederlânsk skiedkundige († [[2005]])
* [[1923]] - gruthartoch [[Willem Ernst fan Saksen-Weimar-Eisenach]] (* [[1876]])
* [[1942]] - [[L.M. Montgomery]], Kanadeesk skriuwster (* [[1874]])
* [[1961]] - [[Piet van der Hem]], Frysk keunstskilder, tekener en boekbânûntwerper (* [[1885]])
* [[1964]] - [[Lútzen Dijkstra]], Frysk hurdrider (* [[1909]])
* [[1966]] - [[Hans Christian Branner]], Deensk skriuwer (* [[1903]])
* [[1974]] - [[Bud Abbott]], Amerikaansk akteur en komyk (* [[1895]])
* [[2010]] - [[Mathilde Stuiveling-Van Vierssen Trip]], Nederlânske jonkfrou en skriuwster (* [[1907]])

{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat|24 April}}
}}

[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:April|24]]</text>
      <sha1>8nbocgz0my4xqn97jkfuldmq9hmwj1d</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>21 maaie</title>
    <ns>0</ns>
    <id>635</id>
    <revision>
      <id>1084414</id>
      <parentid>1077738</parentid>
      <timestamp>2022-07-25T08:18:14Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Ferstoarn */ +1</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2982" xml:space="preserve">{{DeisideBoppe}}

{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[1572]] - De [[Wettergeuzen]] feroverje [[Inkhuzen]] op de [[Spanje]]rts.
* [[1607]] - Oktroai ferliend troch de Steaten fan Hollân om de Beemstermar drûch te meitsjen
* [[1662]] - [[Karel II fan Ingelân]] trout mei [[Katarina fan Braganza]].
* [[1927]] - [[Charles Lindbergh]] foltôget de earste non-stop soloflecht oer de [[Atlantyske Oseaan]].
* [[1952]] - It [[Amsterdam-Rynkanaal]] wurdt iepene
* [[1991]] - By in oaanslach yn Súd-[[India]] komme âld-premier [[Rajiv Gandhi]] en noch fyftjin oaren om, wêrûnder de jonge frou dy't de oanslach pleegde.
* [[2005]] - It [[Boargemaster Rasterhoffpark]] yn [[Snits]] wurdt iepene.
* [[2006]] - Yn in referendum yn [[Montenegro]] kiest 55,5% foar ôfskieding fan 'e [[republyk|federale republyk]] [[Servje en Montenegro]].

== Berne ==
* [[1471]] - [[Albrecht Dürer]], Dútsk keunstskilder († [[1528]])
* [[1527]] - kening [[Filips II fan Spanje]] († [[1598]])
* [[1790]] - [[Hector Livius Haersma fan Vierssen]], Frysk politikus en grytman († [[1839]])
* [[1822]] - [[Ernst Kasimir fan Oranje-Nassau]], Nederlânsk prins († [[1822]])
* [[1845]] - [[Thomas McDougall]], Amerikaansk militêr († [[1909]])
* [[1863]] - [[Gunnar Berg (skilder)|Gunnar Berg]], Noarsk keunstskilder († [[1893]])
* [[1916]] - [[Tinus Osendarp]], Nederlânsk atleet († [[2002]])
* [[1952]] - [[Mr. T]], Amerikaansk akteur
* [[1957]] - [[Renée Soutendijk]], Nederlânsk aktrise
* [[1970]] - [[Taylor Sheridan]], Amerikaansk senarioskriuwer, regisseur en akteur
* [[1979]] - [[Briana Banks]], Dútsk-Amerikaansk pornoaktrise
* [[1981]] - [[Belladonna (pornografysk aktrise)|Belladonna]], Amerikaansk pornoaktrise
* [[1997]] - [[Sisca Folkertsma]], Frysk fuotbalster

== Ferstoarn ==
* [[1481]] - kening [[Kristiaan I fan Denemark]] (* [[1426]])
* [[1647]] - [[P.C. Hooft]], Nederlânsk dichter en skiedkundige (* [[1581]])
* [[1690]] - [[John Elliot]] (&quot;Apostel fan de Yndianen&quot;), Ingelsk sindeling (* ± [[1604]])
* [[1786]] - [[Carl Wilhelm Scheele]], Sweedsk skiekundige (* [[1742]])
* [[1791]] - [[Dirk Ploegsma]], Frysk keunstkilder (* [[1769]])
* [[1822]] - [[Ernst Kasimir fan Oranje-Nassau]], Nederlânsk prins (* [[1822]])
* [[1935]] - [[Hugo de Vries]], Nederlânsk biolooch en genetikus (* [[1848]])
* [[1995]] - [[Annie M.G. Schmidt]], Nederlânsk berneboekeskriuwster (* [[1911]])
* [[2000]] - [[John Gielgud]], Ingelsk akteur (* [[1904]])
* [[2005]] - [[Brechtje Velstra-Bloemhof]], Aldste persoan fan Fryslân (* [[1897]])
* [[2009]] - [[Jan Riedstra]], Frysk ûndernimmer en sportbestjoerder (* [[1943]])
* [[2010]] - [[Driek van Wissen]], Nederlânsk dichter (* [[1943]])
* [[2011]] - [[Paul Gillon]], Frânsk striptekener (* [[1926]])
* [[2015]] - [[Dimitri van Toren]], Nederlânsk sjonger (* [[1940]])

{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat|{{Kalinder/KalStrKonv}}}}
}}

[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:Maaie|21]]</text>
      <sha1>1l1gznmk1irk5o5dlrwmg1iuh4y4gm7</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1084417</id>
      <parentid>1084414</parentid>
      <timestamp>2022-07-25T08:20:59Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Berne */ +1</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3069" xml:space="preserve">{{DeisideBoppe}}

{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[1572]] - De [[Wettergeuzen]] feroverje [[Inkhuzen]] op de [[Spanje]]rts.
* [[1607]] - Oktroai ferliend troch de Steaten fan Hollân om de Beemstermar drûch te meitsjen
* [[1662]] - [[Karel II fan Ingelân]] trout mei [[Katarina fan Braganza]].
* [[1927]] - [[Charles Lindbergh]] foltôget de earste non-stop soloflecht oer de [[Atlantyske Oseaan]].
* [[1952]] - It [[Amsterdam-Rynkanaal]] wurdt iepene
* [[1991]] - By in oaanslach yn Súd-[[India]] komme âld-premier [[Rajiv Gandhi]] en noch fyftjin oaren om, wêrûnder de jonge frou dy't de oanslach pleegde.
* [[2005]] - It [[Boargemaster Rasterhoffpark]] yn [[Snits]] wurdt iepene.
* [[2006]] - Yn in referendum yn [[Montenegro]] kiest 55,5% foar ôfskieding fan 'e [[republyk|federale republyk]] [[Servje en Montenegro]].

== Berne ==
* [[1471]] - [[Albrecht Dürer]], Dútsk keunstskilder († [[1528]])
* [[1527]] - kening [[Filips II fan Spanje]] († [[1598]])
* [[1790]] - [[Hector Livius Haersma fan Vierssen]], Frysk politikus en grytman († [[1839]])
* [[1822]] - [[Ernst Kasimir fan Oranje-Nassau]], Nederlânsk prins († [[1822]])
* [[1845]] - [[Thomas McDougall]], Amerikaansk militêr († [[1909]])
* [[1863]] - [[Gunnar Berg (skilder)|Gunnar Berg]], Noarsk keunstskilder († [[1893]])
* [[1897]] - [[Brechtje Velstra-Bloemhof]], Aldste persoan fan Fryslân († [[2005]])
* [[1916]] - [[Tinus Osendarp]], Nederlânsk atleet († [[2002]])
* [[1952]] - [[Mr. T]], Amerikaansk akteur
* [[1957]] - [[Renée Soutendijk]], Nederlânsk aktrise
* [[1970]] - [[Taylor Sheridan]], Amerikaansk senarioskriuwer, regisseur en akteur
* [[1979]] - [[Briana Banks]], Dútsk-Amerikaansk pornoaktrise
* [[1981]] - [[Belladonna (pornografysk aktrise)|Belladonna]], Amerikaansk pornoaktrise
* [[1997]] - [[Sisca Folkertsma]], Frysk fuotbalster

== Ferstoarn ==
* [[1481]] - kening [[Kristiaan I fan Denemark]] (* [[1426]])
* [[1647]] - [[P.C. Hooft]], Nederlânsk dichter en skiedkundige (* [[1581]])
* [[1690]] - [[John Elliot]] (&quot;Apostel fan de Yndianen&quot;), Ingelsk sindeling (* ± [[1604]])
* [[1786]] - [[Carl Wilhelm Scheele]], Sweedsk skiekundige (* [[1742]])
* [[1791]] - [[Dirk Ploegsma]], Frysk keunstkilder (* [[1769]])
* [[1822]] - [[Ernst Kasimir fan Oranje-Nassau]], Nederlânsk prins (* [[1822]])
* [[1935]] - [[Hugo de Vries]], Nederlânsk biolooch en genetikus (* [[1848]])
* [[1995]] - [[Annie M.G. Schmidt]], Nederlânsk berneboekeskriuwster (* [[1911]])
* [[2000]] - [[John Gielgud]], Ingelsk akteur (* [[1904]])
* [[2005]] - [[Brechtje Velstra-Bloemhof]], Aldste persoan fan Fryslân (* [[1897]])
* [[2009]] - [[Jan Riedstra]], Frysk ûndernimmer en sportbestjoerder (* [[1943]])
* [[2010]] - [[Driek van Wissen]], Nederlânsk dichter (* [[1943]])
* [[2011]] - [[Paul Gillon]], Frânsk striptekener (* [[1926]])
* [[2015]] - [[Dimitri van Toren]], Nederlânsk sjonger (* [[1940]])

{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat|{{Kalinder/KalStrKonv}}}}
}}

[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:Maaie|21]]</text>
      <sha1>eyfeigv3ymymuqt32waee2bms3uc8fo</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>13 juny</title>
    <ns>0</ns>
    <id>658</id>
    <revision>
      <id>1084418</id>
      <parentid>1077709</parentid>
      <timestamp>2022-07-25T08:22:24Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Ferstoarn */ +1</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2905" xml:space="preserve">{{DeisideBoppe}}

{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[1611]] - [[Jan Knilles Femmes]] libbet ien jier op in sânplaat, en wint in weddenskip.
* [[1866]] - Op 'e [[Grutte Flakten (Noard-Amearika)|Grutte Flakten]] fan [[Noard-Amearika]] brekt de [[Oarloch fan Reade Wolk]] út tusken de [[Feriene Steaten]] en de [[Lakota (folk)|Lakota]], de [[Noardlike Sjajinnen]] en de [[Noardlike Arapaho (folk)|Noardlike Arapaho]], oer de [[fort]]en dy't it [[Amerikaanske Leger]] by it [[Bozeman Trail]] lâns yllegaal op [[Yndianen|Yndiaansk]] lân boud hat.
* [[1983]] - De [[romtesonde]] [[Pioneer 10]] ferlit it bekende [[sinnestelsel]].
* [[2009]] - Op it Ynterfrysk Kongres yn it [[Eastfryslân|Eastfryske]] [[Lier (stêd)|Lier]] stelt de [[Fryske Rie]] in offisjele [[Ynterfryske flagge]] fêst. 

== Berne ==
* [[823]] - keizer [[Karel de Keale]] fan it [[Hillige Roomske Ryk]] († [[877]])
* [[1690]] - foarst [[Joaris Albrecht fan Eastfryslân]] († [[1734]])
* [[1809]] - [[Heinrich Hoffmann (skriuwer)|Heinrich Hoffmann]], Dútsk psychiater en skriuwer († [[1894]])
* [[1865]] - [[William Butler Yeats]], Iersk dichter († [[1939]])
* [[1855]] - [[Jacob Klaver]], Frysk keatser († [[1945]])
* [[1908]] - [[Paulus Akkerman]], Frysk skriuwer († [[1982]])
* [[1925]] - [[Willem Albeda]], Nederlânsk politikus († [[2014]])
* [[1944]] - [[Ban Ki-moon]], Súdkoreaansk diplomaat en politikus, seiktaris-generaal fan de [[Feriene Naasjes]]
* [[1953]] - [[Tim Allen]], Amerikaansk komyk en akteur
* [[1956]] - [[Ineke Smienk]], Nederlânsk keunstneresse
* [[1965]] - [[Dirk van der Veen]], Frysk skriuwer († [[2015]])
* [[1986]] - [[Mary-Kate Olsen|Mary-Kate]] en [[Ashley Olsen]], Amerikaanske aktrises ([[mearling|twilling]])
* [[1994]] - [[Itzhak de Laat]], Frysk shorttracker
* [[2000]] - [[Daniella Perkins]], Amerikaansk aktrise

== Ferstoarn ==
* [[1573]] - [[Jelte Eelsma]], Frysk frijheidstrider, frijbûtser en wettergeus (* [[1539]])
* [[1588]] - [[Anna fan Oranje-Nassau]], Nederlânsk ealfrouwe, troud mei [[Willem Loadewyk fan Nassau-Dillenburg]] (* [[1563]])
* [[1665]] - [[Auke Stellingwerf]], Frysk admiraal (* [[1635]])
* [[1886]] - kening [[Loadewyk II fan Beieren]] (de &quot;Mearkeskening&quot;) (* [[1845]])
* [[1925]] - [[Gerben Postma]], Frysk skriuwer en skoalmaster (* [[1847]])
* [[1962]] - [[Teatske Alzum]], Frysk skriuwster (* [[1899]])
* [[1986]] - [[Benny Goodman]], Amerikaansk muzikant (* [[1909]])
* [[1987]] - [[Sake Lieuwe Tiemersma]], Frysk komponist, oargelist en dirigint (* [[1912]])
* [[1991]] - [[Tabe Beintema]], Frysk boekhanneler, frisiast en oersetter (* [[1912]])
* [[2005]] - [[Jesús Moncada]], Katalaansk skriuwer (* [[1941]])
* [[2013]] - [[Albert White Hat]], Amerikaansk taalaktivist (* [[1938]])

{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat|{{Kalinder/KalStrKonv}}}}
}}

[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:Juny|13]]</text>
      <sha1>j71fn9skkzufaw0dk238qm11axdi76m</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>23 july</title>
    <ns>0</ns>
    <id>698</id>
    <revision>
      <id>1084427</id>
      <parentid>1084022</parentid>
      <timestamp>2022-07-25T08:31:37Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Berne */ +1</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4568" xml:space="preserve">{{DeisideBoppe}}

{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[1146]] - It biente fan 'e [[trije wizen út it easten|Hillige Trije Keningen]] komt ûnder grut jûchhei fan 'e befolking yn [[Keulen]] oan, dêr't it byset wurde sil yn 'e [[Dom fan Keulen|Domtsjerke]].
* [[1453]] - Yn de [[Slach by Gavere]] ferslacht de [[Hartochdom Boergonje|Boergondyske]] [[hartoch]] [[Filips de Goede]] de [[opstân|opstannige stêd]] [[Gint (stêd)|Gint]]. It ferset fan 'e Gintsters foarkomt in plondering fan 'e [[stêd]].
* [[1490]] - Yn 'e [[Slach by Brouwershaven]] wurdt [[jonker]] [[Frâns fan Brederode]] swier ferwûne [[kriichsfinzen]] nommen. Hjirmei komt definityf in ein oan 'e saneamde [[Jonker Frânse-oarloch]] en oan 'e [[Hoekske en Kabbeljauske Tsierderijen]].
* [[1568]] - De [[hartoch fan Alva]] tsjocht [[Grins (stêd)|Grins]] binnen.
* [[1572]] - Yn [[Roermond]] wurde 23 [[preester]]s, wêrûnder de [[siktaris]] fan 'e [[biskop]], [[moard|fermoarde]] troch de [[geuzen]].
* [[1736]] - [[Gustaaf Willem baron van Imhoff|Gustaaf Willem van Imhoff]] wurdt [[gûverneur]] fan [[Nederlânsk Seylon]].
* [[1757]] - Yn 'e [[Slach by Hastenbeck]] wurde de ferbûne [[leger (lânmacht)|leger]]s fan it [[Karfoarstedom Hannover]], it [[Lângreefskip Hessen-Kassel]] en it [[Hartochdom Breunswyk-Lüneburg]] waarden ferslein troch in [[Frankryk|Frânske]] troepemacht. Dit resultearret úteinlik yn 'e besetting fan Hannover troch de Frânsen.
* [[1851]] - It [[Ferdrach fan Traverse des Sioux]] wurdt sletten tusken de [[Feriene Steaten]] en de [[Sisseton]]- en [[Wahpeton]]-stammen fan 'e [[Eastlike Dakota (folk)|Eastlike&amp;nbsp;Dakota]]-[[Yndianen]]. Hjirby krije de Feriene Steaten it grutste part fan súdlik [[Minnesota]] yn 'e hannen.
* [[1881]] - De fiifjierrige [[Johannes Huibers]], letter [[biskop]] fan [[Haarlim]], leit de earste [[bakstien|stien]] fan it [[Sintraal Stasjon]] yn [[Amsterdam]].
* [[1903]] - De [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] yndustrieel [[Henry Ford]] ferkeapet syn earste [[auto]], in twasilinder Model A dy't makke is yn [[Detroit]].
* [[1992]] - [[Abgaazje]] ropt de ûnôfhinklikheid út en makket him los fan 'e [[Georgje]].
* [[2004]] - De [[Stifting Fryske Aksje]] kaapt de domeinnamme www.ednijpels.nl.
* [[2007]] - De [[Frysk]]e [[oersetting]] fan ''[[Harry Potter and the Philosopher's Stone]]'' komt út by [[Utjouwerij Bornmeer]].

== Berne ==
* [[1339]] - hartoch [[Loadewyk I fan Anzjû]], Frânsk prins († [[1384]])
* [[1723]] - [[Eelko Alta]], Frysk predikant, lânboukundige en politikus († [[1798]])
* [[1826]] - [[Pieter Caland]], Nederlânsk weterboukundige († [[1902]])
* [[1864]] - [[Jan Linses van der Burg]], Frysk dichter († [[1905]])
* [[1876]] - [[Egnatius Ydema]], Frysk keunstskilder († [[1937]])
* [[1918]] - [[Abraham Bueno de Mesquita]], Nederlânsk komyk en akteur († [[2005]])
* [[1923]] - [[Thea Beckman]], Nederlânsk berneboekeskriuwster († [[2004]])
* [[1943]] - [[Tony Joe White]], Amerikaansk sjonger en muzikant († [[2018]])
* [[1947]] - [[Gardner Dozois]], Amerikaansk skriuwer en redakteur († [[2018]])
* 1947 - [[Larry Manetti]], Amerikaansk akteur
* [[1960]] - [[Onno Meijer]], Frysk akteur en keunstrider († [[2008]])
* [[1973]] - [[Monica Lewinsky]], minneresse fan 'e Amerikaanske presidint [[Bill Clinton]]
* [[1976]] - [[Mark van Eeuwen]], Nederlânsk akteur en presintator

== Ferstoarn ==
* [[1382]] - keninginne [[Jehanna I fan Napels]] (* [[1328]])
* [[1581]] - [[George fan Lalaing, greve fan Rennenberch]], Spaansk steedhâlder fan Fryslân, Grinslân, Drinte en Oerisel (* [[1536]])
* [[1757]] - [[Domenico Scarlatti]], Italjaansk komponist (* [[1685]])
* [[1853]] - [[Andries Pretorius]], Afrikaner politikus en foartrekker (* [[1799]])
* [[1885]] - [[Ulysses S. Grant]], presidint fan 'e [[Feriene Steaten]] (* [[1822]])
* [[1916]] - [[William Ramsay]], Skotsk skiekundige en Nobelpriiswinner (* [[1852]])
* [[2002]] - [[Chaim Potok]], Amerikaanske skriuwer en rabbyn (* [[1929]])
* [[2007]] - [[Ernst Otto Fischer]], Dútsk skiedkundige (* [[1918]])
* [[2008]] - [[U.G. de Jong]], Frysk skriuwer en sjoernalist (* [[1925]])
* [[2010]] - [[Willem Breuker]], Nederlânsk muzikant en komponist (* [[1944]])
* [[2011]] - [[Johnny Hoes]], Nederlânsk sjonger (* [[1917]])
* 2011 - [[Amy Winehouse]], Ingelsk sjongster (* [[1983]])
* [[2015]] - [[Jan Postma (skriuwer)|Jan Postma]], Frysk âld-plysjeman en skriuwer (* [[1932]])

{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat|23 July}}
}}

[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:July|23]]</text>
      <sha1>9eyk7s36gk0humagqc3xlaklcmmzte4</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>24 july</title>
    <ns>0</ns>
    <id>699</id>
    <revision>
      <id>1084436</id>
      <parentid>1074735</parentid>
      <timestamp>2022-07-25T08:40:50Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Ferstoarn */ +1</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3629" xml:space="preserve">{{DeisideBoppe}}

{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[1426]] - Ferwuostging fan it [[Hof fan Weena]] yn [[Rotterdam]]. It [[kastiel]] wurdt troch [[Willem Nagel]] en trewanten, dat [[Hoeken en Kabbeljauwen|Hoekske]] oanhingers fan [[Jakoba fan Beieren]] binne, yn 'e brân stutsen.
* [[1551]] - [[Skoatterlânske Kompanjy]] wurdt oprjochte, en de feangraverij by [[It Hearrenfean (plak)|It Hearrenfean]] set útein.
* [[1704]] - [[Ingelân]] feroveret [[Gibraltar]] op [[Spanje]].
* [[1847]] - De [[mormoanen|mormoanske]] [[profeet]] [[Brigham Young]] berikt mei de foarhoede fan syn [[Tsjerke fan Jezus Kristus fan de Hilligen fan de Lêste Dagen]] de [[Sâltmardelling]] yn noardlik [[Utah]], dêr't se de grûnslach foarmje sille foar de [[kolonisaasje]] fan dat gebiet troch de [[jeropide ras|blanken]]. Young-en-dy stiftsje de [[stêd]] [[Salt Lake City]].
* [[1866]] - [[Tennessee]] wurdt as 1e fan 'e yn 'e [[Amerikaanske Boargeroarloch]] fersleine [[Konfederearre Steaten fan Amearika|Konfederearre steaten]] wer talitten ta de [[Feriene Steaten|Amerikaanske Uny]].
* [[1977]] - Oprjochting fan 'e [[band]] de [[Dire Straits]] yn [[Londen]] (as de Cafe Racers).
* [[2007]] - Op 'e [[haadside|Fryske Wikipedy]] wurdt it 5.000e artikel skreaun, oer [[seksferslaving]].

== Berne ==
* [[1738]] - [[Betje Wolff]], Nederlânsk skriuwster († [[1804]])
* [[1774]] - [[Valerius Lodewijk Vegelin van Claerbergen (1774-1844)|Valerius Lodewijk Vegelin van Claerbergen]], Frysk politikus, rjochter en grytman († [[1844]])
* [[1783]] - [[Simón Bolívar]], presidint fan [[Fenezuëla]], [[Kolombia]], [[Bolivia]] en [[Perû]] († [[1830]])
* [[1801]] - [[Tjeert Eernstman]], Frysk keunstskilder en tekenlearaar († [[1886]])
* [[1802]] - [[Alexandre Dumas]], Frânsk skriuwer († [[1870]])
* [[1830]] - [[Andrew J. Poppleton]], Amerikaansk abbekaat en politikus († [[1896]])
* [[1844]] - [[Ilja Repin]] Russysk keunstskilder en byldhouwer († [[1930]])
* [[1861]] - [[Benno von Achenbach]], Dútsk grûnlizzer fan 'e mensport († [[1936]])
* [[1897]] - [[Amelia Earhart]], Amerikaansk loftfeartpionier († [[1937]])
* [[1899]] - [[Dan George (opperhaad)|Dan George]], Kanadeesk opperhaad, dichter en akteur († [[1981]])
* [[1930]] - [[Herman Kortekaas]], Nederlânsk akteur en clown
* [[1962]] - [[Sigga]], Iislânsk sjongster
* [[1969]] - [[Jennifer Lopez]], Amerikaansk sjongster, aktrise, dûnseresse en moade-ûntwerperster 
* [[1977]] - [[Aicha Marghadi]], Nederlânsk sportpresintatrise
* [[1998]] - [[Bindi Irwin]], Australyske tillefyzjepersoanlikheid

== Ferstoarn ==
* [[1805]] - [[Francis Gibson (skriuwer)|Francis Gibson]], Ingelsk skriuwer (* [[1753]])
* [[1862]] - [[Martin Van Buren]], presidint fan 'e [[Feriene Steaten]] (* [[1782]])
* [[1885]] - [[Johannes Bieruma Oosting]], Frysk politikus en steatsman (* [[1816]])
* [[1914]] - [[Ben Clark (ferkenner)|Ben Clark]], Amerikaansk gids, tolk en ferkenner (* [[1842]])
* [[1918]] - [[Petrus Johannes Vegelin van Claerbergen]], Frysk bestjoerder en hoftsjinner (* [[1845]])
* [[1947]] - [[Frederik Cornelis Rab]], boargemaster fan Flylân (* [[1891]])
* [[1993]] - [[Ben Polak]], Nederlânsk dokter en politikus (* [[1913]])
* [[2005]] - [[Richard Doll]], Britsk epidemiolooch (* [[1912]])
* [[2010]] - [[Theo Albrecht]], Dútsk ûndernimmer, mei-oprjochter [[Aldi]] (* [[1922]])
* [[2012]] - [[Alfons Dölle]], Nederlânsk rjochtsgelearde en kollumnist (* [[1947]])
* [[2020]] – [[Regis Philbin]] (* [[1931]])
{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat|24 July}}
}}

[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:July|24]]</text>
      <sha1>j5sumfbp60g184uqzieaeghds7ej7lx</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>8 augustus</title>
    <ns>0</ns>
    <id>714</id>
    <revision>
      <id>1084421</id>
      <parentid>1084027</parentid>
      <timestamp>2022-07-25T08:27:06Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Ferstoarn */ +1</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3510" xml:space="preserve">{{DeisideBoppe}}

{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
[[Ofbyld:Jouster toren.JPG|thumb|right|100px|De Jouster Toer]]
* [[449]] - It [[Twadde Konsylje fan Efeze]] fan 'e [[Roomsk-Katolike Tsjerke]] wurdt iepene yn 'e [[stêd]] [[Efeze]], yn [[Lyts-Aazje]].
* [[1628]] - [[Grytman]] [[Hobbe fan Baerdt]] leit de earste [[bakstien|stien]] foar de [[Jouster Toer]].
* [[1697]] -  De [[Grutte Ambassade]] fan [[tsaar]] [[Peter de Grutte]] fan [[Ruslân]] (de tsaar sels ynbegrepen) arrivearret yn 'e [[Republyk fan 'e Feriene Nederlannen]].
* [[1786]] - De earste [[berchbeklimmen|beklimming]] fan 'e [[Mont Blanc]] troch [[Jacques Balmat]] en [[Michel Paccard]].
* [[1876]] - De [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[útfiner]] [[Thomas Alva Edison]] kriget [[oktroai]] op 'e [[stinselmasine]].
* [[1882]] - De [[Nederlânske Tramwei Maatskippij]] (NTM) iepenet de line [[Snits (stêd)|Snits]]-[[Boalsert (stêd)|Boalsert]].
* [[2006]] - In [[ierdbeving]] (3,5 op 'e [[skaal fan Richter]]) treft [[Grinslân]]. De oarsaak is wierskynlik de pleatslike [[ierdgas|gaswinning]].
* [[2008]] - Iepening fan 'e [[Olympyske Simmerspullen 2008|Olympyske Simmerspullen]] yn [[Peking]].

== Berne ==
* [[1705]] - [[Gustaaf Willem baron fan Imhoff]], Eastfrysk-Nederlânsk koloniaal bestjoerder († [[1750]])
* [[1746]] - [[Hieronymus van Alphen]], Nederlânsk dichter († [[1803]])
* [[1750]] - [[Johannes Lambertus Huber]], Frysk bestjoerder en patriot († [[1826]])
* [[1833]] - [[Jacob Pieters Asman]], Frysk skriuwer († [[1902]])
* [[1834]] - [[James W. Forsyth]], Amerikaansk militêr († [[1906]])
* [[1839]] - [[Nelson A. Miles]], Amerikaanske militêr († [[1925]])
* [[1874]] - [[Willem van Schaik]], Frysk keunstskilder en tekener († [[1938]])
* [[1921]] - [[Esther Williams]], Amerikaansk aktrise en swimster († [[2013]])
* [[1935]] - [[Donald P. Bellisario]], Amerikaansk tillefyzjeprodusint, regisseur en senarioskriuwer
* [[1949]] - [[Danny Peary]], Amerikaansk publisist en filmkritikus
* 1949 - [[Ids Willemsma]], Frysk keunstner
* [[1951]] - [[Louis van Gaal]], Nederlânsk fuotbaltrener
* [[1961]] - [[Annemieke Verdoorn]], Nederlânsk aktrise
* [[1966]] - [[Jimbo Wales]], Amerikaansk ûndernimmer (oprjochter fan [[Wikipedia]])
* [[1968]] - [[Kyra Phillips]], Amerikaansk nijslêzeresse en ferslachjouster
* [[1986]] - [[Peyton List (1986)|Peyton List]], Amerikaansk aktrise
* [[1993]] - [[Kawennáhere Devery Jacobs]], Kanadeesk aktrise

== Ferstoarn ==
* [[117]] - keizer [[Trajanus]] fan it [[Romeinske Ryk]] (* [[53]])
* [[1002]] - [[Almanzor]] (Abû Aämir Mohammed ibn Abdûlla ibn Abi Aämir al-Hadjyb al-Mansoer bi-Ila), fizier fan it [[Kalifaat Kordoba]] (* [[938]])
* [[1638]] - [[Douwe fan Aylva]], Frysk grytman, dykgraaf en politikus (* [[1579]])
* [[1651]] - [[Amalia Elizabeth fan Hanau-Münzenberg]], lângrevinne-gemalinne fan [[Hessen-Kassel]] (* [[1602]])
* [[1892]] - [[Age Looxma Ypeij]], Frysk grutgrûnbesitter en filantroop (* [[1833]])
* [[1921]] - [[Esther Williams]], Amerikaansk aktrise (* [[2013]])
* [[2005]] - [[Barbara Bel Geddes]], Amerikaansk aktrise (* [[1922]])
* [[2007]] - [[Gesina Lechte-Siemer]], Sealterfrysk skriuwster (* [[1911]])
* [[2019]] - [[Loek Caspers]], Nederlânsk fersetsstrydster (* [[1924]])
* [[2020]] - [[Popke van der Zee]], Frysk learaar, toanielakteur en oersetter (* [[1956]])

{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat|{{Kalinder/KalStrKonv}}}}
}}

[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:Augustus|08]]</text>
      <sha1>m72zw6grva5tyjalpxj2qzav1lb16f7</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>19 augustus</title>
    <ns>0</ns>
    <id>725</id>
    <revision>
      <id>1084425</id>
      <parentid>1079097</parentid>
      <timestamp>2022-07-25T08:30:44Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Ferstoarn */ +1</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3459" xml:space="preserve">{{DeisideBoppe}}

{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[1419]] - Yn de [[Grutte Fryske Oarloch]] falt in Fetkeapersk legerke [[Frjentsjer]] oan, de oanfal mislearret en yn de [[slach by Miedum]] wurde de Fetkeapers ferslein troch [[Sikke Sjaarda]].
* [[1493]] - [[Maksimiliaan I]] wurdt [[keizer]] fan it [[Hillige Roomske Ryk]]
* [[1919]] - [[Afganistan]] wurdt ûnôfhinklik fan [[Grut-Brittanje]].
* [[1960]] - De [[Spoetnik 5]] wurdt lansearre, mei de hûntsjes [[Bjelka en Strelka]], twa ratten en fjouwer mûzen, de earste skepsels dy't nei in romteflecht werom kamen op [[ierde]].
* [[1964]] - Lansearring fan de earste geostasjonêre [[satellyt]], de [[Syncom3]].
* [[2000]] - De werboude [[Kristus-Ferlosserkatedraal]] yn [[Moskou]] wurdt wijd.

== Berne ==
* [[1596]] - [[Elizabeth Stuart, keningin fan Bohemen|Elizabeth Stuart]] ('Winterkeninginne fan Bohemen'), karfoarstinne-gemalinne fan de [[Karpalts|Palts]] († [[1662]])
* [[1647]] - [[Hector fan Glinstra]], Frysk politikus († [[1705]])
* [[1871]] - [[Orville Wright]], Amerikaansk loftfeartpionier († [[1912]])
* [[1892]] - [[Hendrik Bulthuis]], Frysk hierknipper en sylboatebouwer († [[1948]])
* [[1906]] - [[Kees Hanje]], âldste man fan Fryslân († [[2011]])
* [[1921]] - [[Gene Roddenberry]], Amerikaansk tillefyzjeprodusint († [[1991]])
* [[1946]] - [[Bill Clinton]], presidint fan 'e [[Feriene Steaten]]
* [[1948]] - [[Tipper Gore]], Amerikaansk fise-presidintsfrou
*[[1951]] - [[Jean-Luc Mélenchon]], Frânsk politikus
* [[1951]] - [[John Deacon]], Ingelsk bassist
* [[1961]] - [[Gerrit Hiemstra]], Frysk meteorolooch en waarman
* [[1970]] - [[Fat Joe]] (Joseph Antonio Cartagena), Amerikaansk rapper
* [[1976]] - [[Demia Moor]], Hongaarsk pornoaktrise
* [[1977]] - [[Brooke Mueller]], Amerikaansk societystjer
* [[1982]] - [[Bart Helmholt]], Frysk fierljepper 
* [[1995]] - [[Teanna Trump]], Amerikaansk pornoaktrise

== Ferstoarn ==
* [[14]] - keizer [[Augustus (keizer)|Augustus]] fan it [[Romeinske Ryk]] (* [[63 f.Kr.]])
* [[1139]] - greve [[Godfryd fan Namen]] (* foàr [[1080]])
* [[1493]] - keizer [[Freark III fan it Hillige Roomske Ryk]] (* [[1415]])
* [[1662]] - [[Blaise Pascal]], Frânsk filosoof, teolooch, wis- en natuerkundige (* [[1623]])
* [[1819]] - [[James Watt]], Skotsk útfiner fan 'e [[steammasine]] (* [[1736]])
* [[1856]] - [[Daniël de Blocq van Haersma de With (1797-1857)|Daniël de Blocq van Haersma de With]], Frysk abbekaat, grytman en steatelid (* [[1797]])
* [[1872]] - kening [[Karel XV fan Sweden]] (* [[1826]])
* [[1923]] - [[Vilfredo Pareto]], Italjaansk ekonoom (* [[1848]])
* [[1936]] - [[Federico García Lorca]], Spaansk toanielskriuwer (* [[1898]])
* [[1950]] - [[Swarte Wapity]] (''Black Elk''), medisynman fan 'e [[Lakota (folk)|Lakota]] (* [[1863]])
* [[1966]] - [[Watse Cuperus]], Frysk skriuwer (* [[1891]])
* [[1977]] - [[Groucho Marx]], Amerikaansk komyk en akteur (* [[1890]])
* [[1981]] - [[Jaap van Hattum]], Frysk skriuwer (* [[1900]])
* [[1986]] - [[Jaap Burger]], Nederlânsk politikus en bestjoerder (* [[1904]])
* [[2002]] - [[Eduardo Chillida]], Spaansk-Baskysk byldhouwer (* [[1924]])
* [[2005]] - [[Abraham Bueno de Mesquita]], Nederlânsk komyk en akteur (* [[1918]])
* [[2005]] - [[Gertie Evenhuis]], Nederlânsk berneboekeskriuwster (* [[1927]])

{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat|{{Kalinder/KalStrKonv}}}}
}}

[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:Augustus|19]]</text>
      <sha1>b2xtyns8ijgi04il7d2oxlwhpfnpz0k</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>29 septimber</title>
    <ns>0</ns>
    <id>766</id>
    <revision>
      <id>1084428</id>
      <parentid>1083272</parentid>
      <timestamp>2022-07-25T08:32:32Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Ferstoarn */ +1</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2562" xml:space="preserve">{{DeisideBoppe}}

{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[855]] - [[Benedictus III]] wurdt Paus.
* [[1560]]: Troanwiksel yn [[Sweden]]. Op Gustaaf I Wasa folget Erik XIV (Sweden)
* [[1954]] - Stifting fan it [[CERN]].
* [[1997]] - Britske wittenskippers stelle it ferbân fêst tusken de [[Sykte fan Creutzfeldt-Jakob]] en de saneamde [[gekkekowesykte]] (BSE).
* [[2004]] - De [[asteroïde]] [[4179 Toutatis]] giet foarby de [[Ierde]] op minder as fjouwer [[moanneôfstân|moanneôfstannen]] ôfstân.

== Berne ==
* [[1276]] - kening [[Kristoffel II fan Denemark]] († [[1332]])
* [[1547]] - [[Miguel de Cervantes]], Spaansk skriuwer († [[1616]])
* [[1548]] - hartoch [[Willem V fan Beieren]] († [[1626]])
* [[1571]] - [[Caravaggio (skilder)|Caravaggio]] (Michelangelo Merisi da Caravaggio), Italjaansk keunstskilder († [[1610]])
* [[1758]] - [[Horatio Nelson]], Ingelsk admiraal en seeheld († [[1805]])
* [[1877]] - [[Rommert Casimir]], Frysk opfiedkundige en ûnderwiisfernijer († [[1957]])
* [[1899]] - [[László Bíró]], Hongaarsk sjoernalist en útfiner fan 'e balpin († [[1984]])
* [[1918]] - [[Auke Visser]], Markant figuer út de haadstêd fan Fryslân († [[2014]])
* [[1930]] - [[Colin Dexter]], Ingelsk skriuwer († [[2017]])
* [[1938]] - [[Wim Kok]], premier fan [[Nederlân]] († [[2018]])
* [[1942]] - [[Felice Gimondi]], Italjaansk hurdfytser († [[2019]])
* [[1943]] - [[Lech Wałęsa]], presidint fan [[Poalen]]
* [[1977]] - [[Sasha Rionda]], Meksikaansk presintatrise, nijslêzeresse en ferslachjouster
* [[1980]] - [[Jacob Wassenaar]], Frysk keatser

== Ferstoarn ==
* [[855]] - keizer [[Lotarius I]] fan it [[Hillige Roomske Ryk|Frankyske Ryk]] (* [[795]])
* [[1560]] - kening [[Gustaaf I fan Sweden]] (* [[1496]])
* [[1833]] - kening [[Ferdinand VII fan Spanje]] (* [[1784]])
* [[1902]] - [[Emile Zola]] Frânsk skriuwer (* [[1840]])
* [[1913]] - [[Rudolf Diesel]], Dútsk útfiner (* [[1858]])
* [[2000]] - [[Jopie Huisman]], Frysk keunstskilder (* [[1922]])
* [[2005]] - [[Herma M. van den Berg]], Nederlânsk keunsthistoarikus (* [[1918]])
* [[2011]] - [[Hella Haasse]], Nederlânsk skriuwster (* [[1918]])
* [[2012]] - [[Hebe Camargo]], Brazyljaanske presintatrise, aktrise en sjongster (* [[1929]])
* [[2017]] - [[Dick Passchier]], Nederlânsk presintator (* [[1933]])
* [[2020]] - [[Sabah al-Achmed al-Djaber al-Sabah]], emir fan [[Koeweit]] (* [[1929]])

{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat|{{Kalinder/KalStrKonv}}}}
}}

[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:Septimber|29]]</text>
      <sha1>4occapnj60qcekyidxuhesesiip1u92</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>17 oktober</title>
    <ns>0</ns>
    <id>784</id>
    <revision>
      <id>1084431</id>
      <parentid>1074309</parentid>
      <timestamp>2022-07-25T08:34:13Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Ferstoarn */ +1</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3142" xml:space="preserve">{{DeisideBoppe}}

{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[732]] - [[Slach by Poitiers (732)|Slach by Poitiers]]; [[Karel Martel]] ferslaat it [[Islam|islamitysk]] leger ûnder [[Abd-el-Rahmân]].
* [[1797]] - Mei it sluten fan it [[Ferdrach fan Campio Formio]] wurdt de [[Republyk Feneesje]], dy't dit jier persiis 1.100 jier bestiet, opheft en ferdield ûnder de [[Earste Frânske Republyk]], de [[Sisalpynske Republyk]] (in Frânske [[fazalsteat]]) en it [[Aartshartochdom Eastenryk]].
* [[1933]] - De [[Dútslân|Dútske]] [[natuerkundige]] [[Albert Einstein]] fêstiget him yn de [[Feriene Steaten]], op de flecht foar it Dútske nazisme.
* [[1951]] - [[Feedokter]] [[Sjirk Frânses van der Burg]] stiet foar it kantongerjocht yn it Hearrenfean en winsket Frysk te praten. De oanlieding ta [[Kneppelfreed]].
* [[1957]] - De dyk tusken it eilân [[Marken (eilân)|Marken]] en de fêstewâl wurdt sletten.
* [[1979]] - [[Mem Teresa]] kriget de [[Nobelpriis foar de Frede]]

== Berne ==
* [[1626]] - [[Willem van Haren (diplomaat)|Willem van Haren]], Frysk politikus en diplomaat († [[1708]]) 
* [[1666]] -  [[Elizabeth Huber-De Hertoghe]], Frysk regintefrou († [[1751]])
* [[1754]] - [[Hyltsje Hepkes van der Zee]], Frysk politikus († [[1827]])
* [[1770]] - [[Bernhardus Buma]], Frysk abbekaat en politikus († [[1838]])
* [[1788]] - [[Arent van Halmael]], Nederlânsk jurist en toanielskriuwer († [[1850]])
* [[1811]] - [[Albertus van Raalte]], Nederlânsk-Amerikaansk predikant († [[1876]])
* [[1813]] - [[Georg Büchner]], Dútsk skriuwer († [[1837]])
* [[1837]] - [[Johan Æmilius Abraham van Panhuys]], Nederlânsk politikus († [[1907]])
* [[1898]] - [[Simon Vestdijk]], Nederlânsk skriuwer († [[1971]])
* [[1946]] - [[Piet van der Wal]], Frysk aksjefierder, gemeentepolitikus en dosint († [[2019]])
* [[1950]] - [[Sandra Reemer]], Nederlânsk sjongster en presintatrise. († [[2017]])
* [[1953]] - [[Gerlof Hamersma]], Frysk keunstner
* [[1979]] - [[Kimi Räikkönen]], Finsk autokoereur
* [[1990]] - [[Moriah Mills]], Amerikaansk pornoaktrise

== Ferstoarn ==
* [[456]] - keizer [[Avitus]] fan it [[Westromeinske Ryk]] (* ±[[395]])
* [[1312]] - hartoch [[Jan II fan Brabân]] (* [[1275]])
* [[1346]] - [[Neil fan Bruce (bastert)|Neil fan Bruce]], bastertsoan fan 'e Skotske kening [[Robert I fan Skotlân|Robert I]] (* foàr ein [[febrewaris]] [[1330]])
* [[1439]] - [[Albrecht II (roomsk-kening)|Albrecht II]], [[Roomsk-kening]] fan it [[Hillige Roomske Ryk]] en kening fan [[Hongarije]] (* [[1397]])
* [[1849]] - [[Frédéric Chopin]], Poalsk-Frânsk komponist (* [[1810]])
* [[1973]] - [[Pedro Bissonette]], Amerikaansk minskerjochte-aktivist (* [[1944]])
* [[1976]] - [[Douwe Mattheus Hoogeveen]], Frysk klassikus en keunstskilder (* [[1891]])
* [[2005]] - [[Arthur Miller]], Amerikaansk toanielskriuwer (* [[1915]])
* [[2011]] - [[Savannah Gold]], Ingelsk pornoaktrise (* [[1984]])
* [[2012]] - [[Sylvia Kristel]], Nederlânsk aktrise (* [[1952]])

{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat|{{Kalinder/KalStrKonv}}}}
}}

[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:Oktober|17]]</text>
      <sha1>a9mpotp8cy9c3fbjw82217clq4ujnmd</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1084432</id>
      <parentid>1084431</parentid>
      <timestamp>2022-07-25T08:36:00Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>datum ferwiksele</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3144" xml:space="preserve">{{DeisideBoppe}}

{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[732]] - [[Slach by Poitiers (732)|Slach by Poitiers]]; [[Karel Martel]] ferslaat it [[Islam|islamitysk]] leger ûnder [[Abd-el-Rahmân]].
* [[1797]] - Mei it sluten fan it [[Ferdrach fan Campio Formio]] wurdt de [[Republyk Feneesje]], dy't dit jier persiis 1.100 jier bestiet, opheft en ferdield ûnder de [[Earste Frânske Republyk]], de [[Sisalpynske Republyk]] (in Frânske [[fazalsteat]]) en it [[Aartshartochdom Eastenryk]].
* [[1933]] - De [[Dútslân|Dútske]] [[natuerkundige]] [[Albert Einstein]] fêstiget him yn de [[Feriene Steaten]], op de flecht foar it Dútske nazisme.
* [[1951]] - [[Feedokter]] [[Sjirk Frânses van der Burg]] stiet foar it kantongerjocht yn it Hearrenfean en winsket Frysk te praten. De oanlieding ta [[Kneppelfreed]].
* [[1957]] - De dyk tusken it eilân [[Marken (eilân)|Marken]] en de fêstewâl wurdt sletten.
* [[1979]] - [[Mem Teresa]] kriget de [[Nobelpriis foar de Frede]]

== Berne ==
* [[1626]] - [[Willem van Haren (diplomaat)|Willem van Haren]], Frysk politikus en diplomaat († [[1708]]) 
* [[1666]] -  [[Elizabeth Huber-De Hertoghe]], Frysk regintefrou († [[1751]])
* [[1754]] - [[Hyltsje Hepkes van der Zee]], Frysk politikus († [[1827]])
* [[1770]] - [[Bernhardus Buma]], Frysk abbekaat en politikus († [[1838]])
* [[1788]] - [[Arent van Halmael]], Nederlânsk jurist en toanielskriuwer († [[1850]])
* [[1811]] - [[Albertus van Raalte]], Nederlânsk-Amerikaansk predikant († [[1876]])
* [[1813]] - [[Georg Büchner]], Dútsk skriuwer († [[1837]])
* [[1837]] - [[Johan Æmilius Abraham van Panhuys]], Nederlânsk politikus († [[1907]])
* [[1898]] - [[Simon Vestdijk]], Nederlânsk skriuwer († [[1971]])
* [[1915]] - [[Arthur Miller]], Amerikaansk toanielskriuwer († [[2005]])
* [[1946]] - [[Piet van der Wal]], Frysk aksjefierder, gemeentepolitikus en dosint († [[2019]])
* [[1950]] - [[Sandra Reemer]], Nederlânsk sjongster en presintatrise. († [[2017]])
* [[1953]] - [[Gerlof Hamersma]], Frysk keunstner
* [[1979]] - [[Kimi Räikkönen]], Finsk autokoereur
* [[1990]] - [[Moriah Mills]], Amerikaansk pornoaktrise

== Ferstoarn ==
* [[456]] - keizer [[Avitus]] fan it [[Westromeinske Ryk]] (* ±[[395]])
* [[1312]] - hartoch [[Jan II fan Brabân]] (* [[1275]])
* [[1346]] - [[Neil fan Bruce (bastert)|Neil fan Bruce]], bastertsoan fan 'e Skotske kening [[Robert I fan Skotlân|Robert I]] (* foàr ein [[febrewaris]] [[1330]])
* [[1439]] - [[Albrecht II (roomsk-kening)|Albrecht II]], [[Roomsk-kening]] fan it [[Hillige Roomske Ryk]] en kening fan [[Hongarije]] (* [[1397]])
* [[1849]] - [[Frédéric Chopin]], Poalsk-Frânsk komponist (* [[1810]])
* [[1973]] - [[Pedro Bissonette]], Amerikaansk minskerjochte-aktivist (* [[1944]])
* [[1976]] - [[Douwe Mattheus Hoogeveen]], Frysk klassikus en keunstskilder (* [[1891]])
* [[2011]] - [[Savannah Gold]], Ingelsk pornoaktrise (* [[1984]])
* [[2012]] - [[Sylvia Kristel]], Nederlânsk aktrise (* [[1952]])

{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat|{{Kalinder/KalStrKonv}}}}
}}

[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:Oktober|17]]</text>
      <sha1>lozkjm08kyb1smga0tj3tn02pbwr0fj</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>25 oktober</title>
    <ns>0</ns>
    <id>792</id>
    <revision>
      <id>1084435</id>
      <parentid>1074311</parentid>
      <timestamp>2022-07-25T08:39:23Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Berne */ +1</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3469" xml:space="preserve">{{DeisideBoppe}}

{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[1555]] - [[Karel V fan it Hillige Roomske Ryk|Karel V]] docht ôfstân fan syn titels yn 'e [[Nederlannen]] en wurdt dêr opfolge troch syn [[soan]] [[Filips II fan Spanje|Filips II]].
* [[1878]] - In diel fan 'e [[Noardlike Sjajinnen]] dy't meidogge oan 'e [[Uttocht fan de Noardlike Sjajinnen]] jouwe har ûnder lieding fan it [[opperhaad]] [[Stomp Mês]] oan it [[Amerikaanske Leger]] oer by [[Fort Robinson]], yn [[Nebraska]].
* [[1952]] - [[De Geïllustreerde Pers]] bringt it earste [[Nederlân]]ske eksimplaar fan it [[wykblêd]] ''[[Donald Duck (wykblêd)|Donald Duck]]'' út as taheaksel fan it [[frouljusblêd]] ''[[Margriet (tydskrift)|Margriet]]''.
* [[1967]] - It lêste gat wurdt tichte yn 'e dyk om [[Súdlik Flevolân]] hinne.
* [[2001]] - [[Microsoft]] bringt it bestjoeringsprogramma ''[[Windows XP]]'' út.

== Berne ==
* [[1749]] - [[Johan Petrus van Hylckama]], Frysk politikus († [[1816]])
* [[1790]] - [[Robert Stirling]], Skotsk útfiner († [[1878]])
* [[1825]] - [[Johann Strauß jr.]], Eastenryksk komponist († [[1899]])
* [[1838]] - [[Georges Bizet]], Frânsk komponist († [[1875]])
* [[1881]] - [[Pablo Picasso]], Spaansk keunstskilder († [[1973]])
* [[1881]] - [[Anders Minnes Wijbenga]], Frysk komelker en bestjoerder († [[1948]])
* [[1915]] - [[Johan Jacob Spahr van der Hoek]], Frysk sosjolooch, geakundige en publisist († [[1996]])
* [[1915]] - [[Paul van Krevelen]], Frysk politikus († [[2005]])
* [[1936]] - [[Willem Wilmink]], Nederlânsk dichter, skriuwer en sjonger († [[2003]])
* [[1941]] - [[Gordon Tootoosis]], Kanadeesk akteur en aktivist († [[2011]])
* [[1942]] - [[Klaas Rusticus]], Frysk skriuwer en regisseur
* [[1945]] - [[Hendrik ten Hoeve]], Frysk politikus († [[2009]])
* [[1945]] - [[Sytse ten Hoeve]], Frysk tsjerkekenner, skied- en geakundige en museumdirekteur († [[2016]])
* [[1951]] - [[Joop Alberda]], Frysk sportbestjoerder
* [[1957]] - [[Piet Wildschut]], Nederlânsk fuotballer
* [[1969]] - [[Ilⱨam Tohti]], Oeigoersk minskerjochte-aktivist
* [[1970]] - [[Chely Wright]], Amerikaansk countrysjongster
* [[1977]] - [[Anita Rani]], Ingelsk presintatrise en dokumintêremakster
* [[1983]] - [[Pieter van Althuis]], Frysk keatser

== Ferstoarn ==
* [[1047]] - kening [[Magnus I fan Noarwegen]] (* [[1024]])
* [[1154]] - kening [[Steffen fan Ingelân]] (* [[1096]])
* [[1647]] - [[Evangelista Torricelli]], Italjaansk wis- en natuerkundige en útfiner (* [[1608]])
* [[1760]] - kening [[George II fan Grut-Brittanje]] (* [[1683]])
* [[1810]] - [[Eelke Meinerts]], Frysk skoalmaster, dichter en boer (* [[1732]])
* [[1878]] - [[Jan Ernst van Panhuys]], Nederlânsk politikus (* [[1808]])
* [[1886]] - [[Johannes Tromp]], Frysk jurist en politikus (* [[1813]])
* [[1907]] - [[Hendrik Okma]], Frysk jurist en politikus (* [[1868]])
* [[1911]] - [[Klaas Jeltes Hornstra]], Frysk bestjoerder (* [[1846]])
* [[1925]] - [[Charles Marion Russell]], Amerikaansk keunstskilder (* [[1864]])
* [[1946]] - [[Hendrik Wouda]], Frysk arsjitekt en meubelûntwerper (* [[1885]])
* [[2005]] - [[Frans van Dusschoten]], Nederlânsk komyk en stimakteur (* [[1933]])
* [[2012]] - [[Klaas Hoekstra]], Frysk oersetter (* [[1938]])
* 2012 - [[Joop Stokkermans]], pianist en komponist (* [[1937]])

{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat|{{Kalinder/KalStrKonv}}}}
}}

[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:Oktober|25]]</text>
      <sha1>3pen3yj2tzneyao1vnoxs5dtz293zzz</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>28 oktober</title>
    <ns>0</ns>
    <id>795</id>
    <revision>
      <id>1084439</id>
      <parentid>1083811</parentid>
      <timestamp>2022-07-25T08:42:07Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Berne */ +1</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3681" xml:space="preserve">{{DeisideBoppe}}

{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[312]] - [[Keizer]] [[Konstantyn de Grutte]] weeft foargoed ôf mei syn rivaal [[Maksentius]] yn 'e [[Slach by de Milvyske Brêge]], en wurdt dêrmei akseptearre as keizer fan it [[Westromeinske Ryk]].
* [[1467]] - Yn 'e [[Slach by Brustem]], in ûnderdiel fan 'e [[Luikske Oarloggen|Earste Luikske Oarloch]], ferslacht de [[Hartochdom Boergonje|Boergondyske]] [[hartoch]] [[Karel de Stoute]] de [[Prinsbisdom Luik|Luiksters]].
* [[1492]] - [[Kristoffel Kolumbus]] arrivearret as earste [[Jeropa|Jeropeaan]] op [[Kuba]].
* [[1867]] - Under de namme fan it [[Ferdrach fan Medicine Lodge]] wurde in trijetal [[ferdrach|ferdraggen]] sletten tusken it [[regear]] fan 'e [[Feriene Steaten]] en fiif [[Yndianen|Yndiaanske]] [[folk]]en fan 'e súdlike [[Grutte Flakten (Noard-Amearika)|Grutte Flakten]], wêrby't de Yndianen deryn tastimme en jou harren lân op. Dizze ferdraggen komme yn it plak fan it nea útfierde [[Ferdrach fan de Lytse Arkansas]], fan [[1865]].
* [[1886]] - Yn [[New York (stêd)|New York]] wurdt it [[Frijheidsbyld (New York)|Frijheidsbyld]] ûntbleate.
* [[1918]] - [[Tsjechoslowakije]] wurdt ûnôfhinklik fan [[Eastenryk-Hongarije]].
* [[2013]] - In tige swiere [[stoarm|súdwesterstoarm]] raast oer [[Fryslân]] en [[Noardwest-Jeropa]]. Op [[Flylân]] en yn [[Harns (stêd)|Harns]] wurdt [[orkaan]]krêft metten en yn [[Lauwerseach]] de swierste [[wynstjit]]: 152&amp;nbps;km yn 'e oere.

== Berne ==
* [[1466]] - [[Desidearius Erasmus]], Nederlânsk humanist, filosoof en skriuwer († [[1536]])
* [[1612]] - hartoch [[Jacob Kettler]] fan [[Koerlân]] († [[1682]])
* [[1709]] - [[Jan Wagenaar (histoarikus)|Jan Wagenaar]], Nederlânsk skiedskriuwer († [[1773]])
* [[1824]] - [[Sybrand Hingst]], Frysk politikus († [[1906]])
* [[1840]] - [[Klaas van Tuinen]], Frysk biolooch, ûnderwizer en konservator († [[1905]])
* [[1860]] - [[Jigoro Kano]], Japansk grûnlizzer fan judo († [[1938]])
* [[1892]] - [[Cornelia Johanna van den Berg-Van der Vlis]], Nederlânsk fersetstriidster († [[1944]])
* [[1912]] - [[Richard Doll]], Britsk epidemiolooch († [[2005]])
* [[1914]] - [[Jonas Salk]], Amerikaansk dokter en ûntdekker fan it earste poliofaksên († [[1995]])
* [[1940]] - [[Riemer van der Velde]], Frysk ûndernimmer en sportbestjoerder 
* 1940 - [[Roel Brandt]]  Nederlânsk argeolooch en bestjoerder († [[2009]])
* [[1942]] - [[Kees Verkerk]], Nederlânsk hurdrider
* [[1955]] - [[Bill Gates]], Amerikaansk ûndernimmer en filantroop
* [[1959]] - [[Marga Waanders]], Nederlânsk politika
* [[1963]] - [[Eros Ramazzotti]], Italiaansk sjonger
* [[1967]] - [[Julia Roberts]], Amerikaansk aktrise
* [[1989]] - [[Camille Muffat]], Frânsk swimster († [[2015]])

== Ferstoarn ==
* [[1412]] - keninginne [[Margareta I fan Denemark]] (* [[1353]])
* [[1520]] - [[Grutte Pier]] (Pier Gerlofs Doania), Frysk frijheidsstrider (* [[1480]])
* [[1637]] - [[Foppe van Aitzema]], Frysk diplomaat en rjochtsgelearde (* ±[[1580]])
* [[1708]] - [[George fan Denemark]], prins-gemaal fan [[Grut-Brittanje]] (* [[1653]])
* [[1896]] - [[Elmer S. Dundy]], Amerikaansk rjochter (* [[1830]])
* [[1944]] - [[Johannes Struiksma]], Frysk keatser (* [[1878]])
* [[1986]] - [[Marga Klompé]], Nederlânsk politika (* [[1912]])
* [[1998]] - [[Siep van den Berg]], Frysk keunstskilder en byldhouwer (* [[1913]])
* [[2008]] - [[Buck Adams]], Amerikaansk pornoakteur en -regisseur (* [[1955]])
* [[2016]] - [[Siebe Torensma]], Nederlânsk politikus (* [[1926]])

{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat|{{Kalinder/KalStrKonv}}}}
}}

[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:Oktober|28]]</text>
      <sha1>rk5ykulm0jo3w9jo903hx820blnjui4</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>31 oktober</title>
    <ns>0</ns>
    <id>798</id>
    <revision>
      <id>1084424</id>
      <parentid>1075727</parentid>
      <timestamp>2022-07-25T08:28:39Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Berne */ +1</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4058" xml:space="preserve">{{DeisideBoppe}}

{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
31 oktober is '''[[Halloween]]''', in fan oarsprong [[Ierlân|Ierske]] [[feestdei]] dy't yn it teken stiet fan 'e betinking fan 'e ferstoarnen, en dy't nau besibbe is mei it [[roomsk-katolisisme|roomske]] [[Alderheljen]], op [[1 novimber]]. Halloween wurdt benammen fierd yn 'e [[Ingelsk|Angelsaksyske lannen]].

31 oktober is '''[[Herfoarmingsdei]]''' of Reformaasjedei, de dei dêr't yn [[protestantisme|protestantsk]] fermidden op [[betinking|betocht]] wurdt dat [[Marten Luther]] op 31 oktober [[1517]] syn 95 stellings oan 'e doar fan 'e [[Schlosskirche (Lutherstadt Wittenberg)|Slotkapel]] yn [[Wittenberg (stêd)|Wittenberch]] spikere.

== Foarfallen ==
* [[1517]] - [[Marten Luther]] spikert syn 95 stellings oan de doar fan de slotkapel yn [[Wittenberg (stêd)|Wittenberg]], wat sjoen wurd as it begjin fan de [[Reformaasje]]
* [[1639]] - [[Slach by Duins]], Tromp en Witte de With ferslaan de Twadde Spaanske Armada
* [[1902]] - Foltôging fan de earste [[telegrafy|telegraafkabel]] troch de [[Grutte Oseaan|Stille Oseaan]].
* [[1922]] - [[Benito Mussolini]] wurdt de jongste [[earste minister]] ea fan Itaalje.
* [[1935]] - Ofskaffing fan de [[flagge fan Prusen]] troch de nazi's
* [[1952]] - Untploffing allerearste [[wetterstofbom]] op it atol Eniwetok (FS-tiidsrekkening)

== Berne ==
* [[1291]] - [[Philippe de Vitry]], Frânsk komponist († [[1361]])
* [[1391]] - kening [[Edwert fan Portegal]] († [[1438]])
* [[1761]] - [[Rutger Jan Schimmelpenninck]], Nederlânsk jurist, diplomaat en politikus († [[1825]])
* [[1770]] - [[Pierre Jean Baptiste Charles van der Aa]], Nederlânsk jurist en skriuwer († [[1812]])
* [[1795]] - [[John Keats]], Ingelsk [[dichter]]
* [[1838]] - kening [[Loadewyk I fan Portegal]] († [[1889]])
* [[1848]] - [[Boston Custer]], Amerikaansk boarger-foerazjeur yn 'e tsjinst fan it Amerikaanske Leger († [[1876]])
* [[1851]] - [[Louise fan Sweden]], keninginne-gemalinne fan [[Denemark]] († [[1926]])
* [[1922]] - [[Barbara Bel Geddes]], Amerikaansk aktrise († [[2005]])
* [[1922]] - [[Norodom Sihanouk]], kening fan [[Kambodja]] († [[2012]])
* [[1924]] - [[Geart van der Zwaag (dichter)|Geart van der Zwaag]], Frysk skriuwer en dichter († [[1989]])
* 1924 - [[Louis le Roy]], Nederlânsk byldzjend keunstner en skriuwer († [[2012]])
* [[1929]] - [[Bud Spencer]], Italjaansk akteur en swimmer († [[2016]])
* 1929 - [[Alex Brinksma]], Frysk sportbestjoerder († [[2015]])
* [[1930]] - [[Michael Collins (astronaut)|Michael Collins]], Amerikaansk romtefarder († [[2021]])
* [[1941]] - [[Johan Stekelenburg]], Nederlânsk fakbûnslieder en politikus († [[2003]])
* [[1942]] - [[David Ogden Stiers]], Amerikaansk akteur († [[2018]])
* [[1956]] - [[Roberto Malone]], Italjaansk pornoakteur
* [[1964]] - [[Marco van Basten]], Nederlânsk fuotballer en fuotbaltrener
* [[1969]] - [[Heather Lee]], Amerikaansk pornoaktrise
* [[1973]] - [[Beverly Lynne]], Amerikaansk aktrise
* [[1977]] - [[Inga Ridere]], Letsk pornoaktrise
* [[1979]] - [[Jan Jaap van der Wal]], Frysk komyk en kabaretier
* [[1985]] - [[Larkin Love]], Amerikaansk pornoaktrise en lateks- en neakenmodel

== Ferstoarn ==
* [[1664]] - [[Willem Freark fan Nassau-Dietz]], steedhâlder fan [[Fryslân]], [[Grinslân]] en [[Drinte]] (* [[1613]])
* [[1733]] - hartoch [[Everhard Loadewyk fan Wuerttemberch]] (* [[1676]])
* [[1926]] - [[Harry Houdini]], Hongaarsk-Amerikaansk stuntman en boeienskening (* [[1874]])
* [[1948]] - [[Cissy van Marxveldt]], Frysk berneboekeskriuwster (* [[1889]])
* [[1984]] - [[Indira Gandhi]], premier fan [[Yndia]] (* [[1917]])
* [[2004]] - [[Willem Augustin]], Nederlânsk maratonrider (* [[1923]])
* [[2011]] - [[Hein Mader]], Eastenryksk-Frysk byldzjend keunstner (* [[1925]])
* [[2020]] - [[Sean Connery]], Skotsk akteur (* [[1930]])
* [[2020]] - [[Josse de Haan]], Frysk skriuwer en dichter (* [[1941]])

{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat|{{Kalinder/KalStrKonv}}}}
}}

[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:Oktober|31]]</text>
      <sha1>tv2v5hnd5ql7y2ygeg3t0vgectwk51j</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>16 novimber</title>
    <ns>0</ns>
    <id>814</id>
    <revision>
      <id>1084440</id>
      <parentid>1084307</parentid>
      <timestamp>2022-07-25T08:44:46Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Ferstoarn */ +1</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2615" xml:space="preserve">{{DeisideBoppe}}

{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[1776]] - As earste [[lân]] fan de wrâld erkent de [[Republyk fan 'e Feriene Nederlannen]] de ûnôfhinklikheid fan 'e [[Feriene Steaten]].
* [[1884]] - De [[Amerikaanske presidint]] [[Chester A. Arthur]] rjochtet it [[Noardlike Sjajinne Yndianereservaat|Tongue River Yndianereservaat]] op, wêrmei't de [[Noardlike Sjajinnen]] in eigen [[Yndianereservaat|reservaat]] krije yn harren heitelân [[Montana]], dêr't se ûnder de [[Uttocht fan de Noardlike Sjajinnen]] hinne weromkeard binne nei't se earder nei it [[Yndiaanske Territoarium]] (it lettere [[Oklahoma]]) [[deportaasje|deportearre]] wiene.
* [[1907]] - [[Oklahoma]] wurdt de [[Amerikaanske steaten|46e steat]] fan 'e [[Feriene Steaten]].
* [[1945]] - Yn [[Londen]] wurdt [[UNESCO]] oprjochte, in dielorganisaasje fan 'e [[Feriene Naasjes]] dy't him rjochtsje sil op it behâld fan [[kultuer|kultureel erfgoed]].
* [[1951]] - Yn [[Ljouwert (stêd)|Ljouwert]] tsjinnet de [[rjochtsaak]] tsjin [[sjoernalist]]en [[Fedde Schurer]] en [[Tsjêbe de Jong]] om't se in [[rjochter]] [[kwealaster|belastere]] hawwe soene dy't him denigrearjend opsteld hie foar de [[Frysk]]e [[taal]] oer. As der in kloft folk gearkomt op it [[Saailân]], ûntsteane der swierrichheden troch it ûnnedich hurde yngripen fan 'e [[plysje]]. De resultearjende opskuor kriget de namme [[Kneppelfreed]].
* [[2002]] - Iepening fan in permaninte [[eksposysje]] fan it wurk fan [[Maurits Cornelis Escher|M.C. Escher]] yn it [[paleis]] oan 'e Lange Voorhout yn [[De Haach]].
* [[2006]] - It earste [[klimaatboskje]] wurdt iepene by it [[Fleanfjild Lelystêd]].

== Berne ==
* [[1873]] - [[W.C. Handy]] (William Christopher Handy), Amerikaansk [[komponist]] († [[1958]])
* [[1889]] - [[Jan Herder]], Frysk kommunist en fersetsstrider († [[1978]])
* [[1914]] - [[Bé Nijenhuis]], Frysk skriuwer en sjoernalist († [[1972]])
* [[1959]] - [[Philippe Soine]], Frânsk pornoakteur en -regisseur
* [[1943]] - [[Juan Giménez]], Argentynsk striptekener († [[2020]])
* [[1960]] - [[Mike Mignola]], Amerikaansk striptekener
* [[1967]] - [[Lisa Bonet]], Amerikaansk aktrise

== Ferstoarn ==
* [[1272]] - kening [[Hindrik III fan Ingelân]] (* [[1207]])
* [[2005]] - [[Henk van Woerden]], Nederlânsk skilder en skriuwer (* [[1947]])
* [[2006]] - [[Milton Friedman]], Amerikaansk ekonoom (* [[1912]])
* [[2007]] - [[Henk Hornstra]], Frysk politikus en bestjoerder (* [[1948]])

{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat|{{Kalinder/KalStrKonv}}}}
}}

[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:Novimber|16]]</text>
      <sha1>noydkcheixb5vhd3on7f275khxzetu8</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>24 novimber</title>
    <ns>0</ns>
    <id>822</id>
    <revision>
      <id>1084445</id>
      <parentid>1076104</parentid>
      <timestamp>2022-07-25T08:48:56Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Berne */ +1</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2970" xml:space="preserve">{{DeisideBoppe}}

{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[1642]] - [[Abel Tasman]] ûntdekt [[Tasmaanje]]
* [[1859]] - De [[Feriene Keninkryk|Britske]] biolooch [[Charles Darwin]] publisearret [[Oer de oarsprong fan de soarten]] (oarspronklike titel: ''On The Origin of Species''). De earste printinge wie daliks útferkocht.
* [[1924]] - De [[Fokker F.XVIII|Pelikaan]] komt oan yn [[Batavia (Nederlânsk-Ynje)|Batavia]]; de earste ynterkontinintale kommersjele flecht is in feit.
* [[1990]] - [[GrienLinks]] wurdt oprjochte.
* [[2004]] - Iepening [[Museumlângoed It Oranjewâld|Museumpark Lângoed It Oranjewâld]].

== Berne ==
* [[1583]] - [[Juan Martínez de Jáuregui y Aguilar]], Spaansk dichter en keunstskilder († [[1641]])
* [[1632]] - [[Baruch de Spinoza]], Nederlânsk filosoof († [[1677]])
* [[1655]] - kening [[Karel XI fan Sweden]] († [[1697]])
* [[1815]] - [[Grace Darling]], Ingelsk fjoertoerwachteresse († [[1842]])
* [[1864]] - [[Henri de Toulouse-Lautrec]], Frânsk keunstskilder († [[1901]])
* [[1877]] - [[Sjoerd Veltman]], Frysk ûndernimmer en tsjerkebestjoerder († [[1952]])
* [[1889]] - [[Cissy van Marxveldt]] (Setske de Haan), Frysk berneboekeskriuwster († [[1948]])
* [[1909]] - [[Hotze de Roos]], Frysk berneboekenskriuwer († [[1991]])
* [[1916]] - [[Watze Tjebbe Beetstra]], Frysk apteker en skied- en nammekundige († [[2007]])
* [[1917]] - [[Haije Kramer]], Frysk skaker († [[2004]])
* [[1926]] - [[Fred Benavente]], Nederlânsk programmamakker, akteur, sjonger en tekstskriuwer († [[2005]])
* [[1943]] - [[Douwe Breimer]], Nederlânsk farmakolooch
* [[1990]] - [[Sarah Hyland]], Amerikaansk aktrise
* [[1994]] - [[Shae Summers]], Amerikaansk pornoaktrise

== Ferstoarn ==
* [[1492]] - [[Loadewyk fan Gruuthuse]], Flaamsk keapman en diplomaat (* [[1422]])
* [[1572]] - [[John Knox]], Skotsk tsjerkeherfoarmer (* ±[[1513]])
* [[1741]] - keninginne [[Ulrike Eleönoara fan Sweden]] (* [[1688]])
* [[1960]] - [[Salomon de Wolff]], Frysk ekonoom, politikus en sionist ([* [[1878]])
* [[1963]] - [[Lee Harvey Oswald]], moardner fan 'e Amerikaanske presidint [[John F. Kennedy]] (* [[1939]])
* [[1973]] - [[John G. Neihardt]], Amerikaansk dichter, publisist, skied- en folkekundige (* [[1881]])
* [[1985]] - [[Cees Buddingh']], Nederlânsk dichter (* [[1918]])
* [[1987]] - [[Anton Pieck]], Nederlânsk tekener (* [[1895]])
* [[1991]] - [[Freddie Mercury]], Ingelsk sjonger (* [[1946]])
* [[2011]] - [[Hindrik Gosses de Jong]], Frysk ûnderwiiskundige (* [[1932]])
* [[2013]] - [[Martinus Santema]], Frysk keatser (* [[1940]])
* 2013 - [[Gerrit Krol (skriuwer)|Gerrit Krol]], Nederlânsk skriuwer en dichter (* [[1934]])
* 2013 - [[Hermine de Graaf]], Nederlânsk skriuwster (* [[1951]])
* [[2016]] - [[Jan J. van der Hoorn]], Nederlânsk reedrider (* [[1931]])

{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat|{{Kalinder/KalStrKonv}}}}
}}

[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:Novimber|24]]</text>
      <sha1>atpxgjhe2fsf5kkchhu7qj14kuuct73</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>29 novimber</title>
    <ns>0</ns>
    <id>827</id>
    <revision>
      <id>1084449</id>
      <parentid>1075176</parentid>
      <timestamp>2022-07-25T08:53:23Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Ferstoarn */ +1</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3775" xml:space="preserve">{{DeisideBoppe}}

{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[1314]] - [[Loadewyk X fan Frankryk|Loadewyk X]] folget syn [[heit]] [[Filips IV fan Frankryk|Filips IV]] op as [[kening]] fan [[Frankryk]].
* [[1814]] - It [[deiblêd]] ''[[The Times]]'', yn [[Londen]], nimt ien fan 'e earste [[steammasine]]s yn gebrûk om 'e [[drukparse]] oan te driuwen.
* [[1864]] - In [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[militêr]]e ienheid ûnder [[kolonel]] [[John M. Chivington]] moarded it freedsume doarp fan it [[opperhaad]] [[Swarte Tsjettel]] fan 'e [[Súdlike Sjajinnen]] út. By dit [[Bloedbad fan Sand Creek]] falle tusken de 70 en 163 [[Yndianen|Yndiaanske]] deaden.
* [[1877]] - [[Thomas Alva Edison]] demonstrearret foar it earst syn [[fonograaf]]. 
* [[1922]] - Yn 'e [[grêftombe]] fan [[farao]] [[Tûtanchamon]] wurdt in skat fan ûnbidige rykdom fûn.
* [[1937]] - [[Prins]] [[Bernhard fan Lippe-Biesterfeld|Bernhard]] rekket slim ferwûne by in ûngemak wêrby't er mei 160&amp;nbsp;km yn 'e oere op in [[beam]] deunby [[Diemen]] klapt.
* [[1944]] - [[Albaanje]] wurdt befrijd fan 'e [[Nazi-Dútslân|Dútske]] besetting.
* [[1945]] - De [[Joegoslaavje|Folksrepubliek Joegoslaavje]] wurdt útroppen.
* [[1947]] - De [[Algemiene Gearkomste fan de Feriene Naasjes|Algemiene Gearkomste]] fan 'e [[Feriene Naasjes]] beslút [[Palestina]] te ferdielen yn in [[Arabieren|Arabyske]] en in [[Joaden|Joadske]] [[steat]].
* [[1961]] - De [[Mercury-Atlas 5]] wurdt lansearre mei oan board de [[sjimpansee]] [[Enos (sjimpansee)|Enos]]. De kapsule sirkelet twaris om 'e [[ierde]] en lânet yn [[see]], foar de kust fan [[Porto Riko]].
* [[1975]] - Yn in [[brief]] oan [[Paul Allen]] brûkt [[Bill Gates]] foar it earst de namme ''Micro-soft'' (foar [[kompjûter|mikrokompjûter]]-[[software]]).
* [[1982]] - De [[Algemiene Gearkomste fan de Feriene Naasjes|Algemiene Gearkomste]] fan 'e [[Feriene Naasjes]] nimt Resolúsje 37/37 oan. Dêrmei wurdt de [[Sovjet-Uny]] oproppen om syn [[leger (lânmacht)|leger]] út [[Afganistan]] werom te lûken.

== Berne ==
* [[1797]] - [[Gaetano Donizetti]], Italjaansk komponist († [[1848]])
* [[1803]] - [[Christian Doppler]], Eastenryksk natuerkundige († [[1853]])
* [[1872]] - [[Nicolas Japikse]], Frysk skiedkundige († [[1944]])
* [[1883]] - [[Murk Boerstra]], Frysk generaal († [[1953]])
* [[1932]] - [[Jacques Chirac]], Frânsk presidint († [[2019]])
* [[1949]] - [[Garry Shandling]], Amerikaansk komyk en akteur († [[2016]])
* [[1957]] - [[Mario Salieri]], Italjaansk pornoregisseur en -produsint
* [[1974]] - [[Kira Eggers]], Deensk neakenmodel en pornoaktrise
* [[1983]] - [[Pamela Brown (sjoernaliste)|Pamela Brown]], Amerikaansk ferslachjouster
* [[1990]] - [[Bajartsetseg Altangereliin]], Mongoalsk model en aktrise

== Ferstoarn ==
* [[1314]] - kening [[Filips IV fan Frankryk]] (* [[1268]])
* [[1632]] - karfoarst [[Freark V fan de Palts]] (de 'Winterkening fan [[Bohemen]]') (* [[1596]])
* [[1643]] - [[Claudio Monteverdi]], Italjaansk komponist en dirigint (* [[1567]])
* [[1780]] - keizerinne [[Marije Teresia fan Eastenryk]] (* [[1717]])
* [[1864]] - [[Lofterhân (Arapaho-opperhaad)|Lofterhân]] (''Left Hand''), opperhaad fan 'e [[Súdlike Arapaho (folk)|Súdlike Arapaho]] (* [[1825]])
* [[1893]] - [[Age Buma]], Frysk politikus (* [[1820]])
* [[1906]] - [[Dirk Alma]], Frysk boargemaster (* [[1844]])
* [[1955]] - [[Jan Planting]], Frysk keunstskilder (* [[1893]])
* [[1964]] - [[Anne de Vries]], Nederlânsk ûnderwizer en skriuwer (* [[1904]])
* [[2005]] - [[Jan Giro]], Frysk muzikant (* [[1955]])
* [[2006]] - [[Reimer van Tuinen]], Frysk skriuwer (* [[1916]])

{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat|{{Kalinder/KalStrKonv}}}}
}}

[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:Novimber|29]]</text>
      <sha1>3puv0rbggqi558ezovwu0tm85st1iep</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>1 desimber</title>
    <ns>0</ns>
    <id>829</id>
    <revision>
      <id>1084420</id>
      <parentid>1084032</parentid>
      <timestamp>2022-07-25T08:23:13Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Berne */ +1</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2865" xml:space="preserve">{{DeisideBoppe}}

{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[1573]] - [[Alva]] wurdt op eigen fersyk ferfongen troch [[Don Louis de Requesens]]. 
* [[1640]] - [[Portegal]] wurdt opnij ûnôfhinklik fan [[Spanje]].
* [[1835]] - [[Hans Christian Andersen]] publisearret syn earste boek mei mearkes.
* [[1919]] - [[Yslân]] wurdt ûnôfhinklik fan [[Denemark]].
* [[1931]] - De [[Sowjetuny]] skaft de [[revolúsjonêre kalinder]] ôf.
* [[1945]] - Under lieding fan [[Ab Goubitz]] wurdt de earste [[Nederlân]]ske útstjoering fan de moarnsgymnastyk útstjoerd.
* [[1990]] - Yn de [[Kanaaltunnel]] moetsje arbeiders út it [[Feriene keninkryk]] en [[Frankryk]] elkoar op fjirtich meter ûnder de seeboaiem. Sûnt de lêste iistiid heder gjin fêste ferbining mear west tusken it eilân Grut Brittanje en it fêstelân fan Jeropa.

== Berne ==
* [[1081]] - kening [[Loadewyk VI fan Frankryk]] († [[1137]])
* [[1768]] - [[Harmen Thieden Ament]], Nederlânsk notaris, apteker en patriot († [[1839]])
* [[1804]] - [[Jan Ottema]], Frysk klassikus en skiedkundige († [[1879]])
* [[1865]] - [[Ate Dykstra]], Frysk-Amerikaansk politikus († [[1953]])
* [[1871]] - [[Jannes van Dijk]], Nederlânsk politikus († [[1954]])
* [[1921]] - [[Ruurd Klazes Bakker]], Frysk politikus († [[2001]])
* [[1937]] - [[Vaira Vīķe-Freiberga]], presidinte fan [[Letlân]]
* [[1941]] - [[Jesús Moncada]], Katalaansk skriuwer († [[2005]])
* [[1962]] - [[Gail Z. Martin]], Amerikaansk skriuwster.
* 1962 - [[Richard Jewell]], Amerikaansk befeiliger en wetshanthaver († [[2007]])
* [[1964]] - [[Jo Walton]], Welsk-Kanadeesk skriuwster
* [[1994]] - [[Céline van Gerner]], Nederlânsk turnster

== Ferstoarn ==
* [[1135]] - kening [[Hindrik I fan Ingelân]] (* [[1068]])
* [[1530]] - [[Margareta fan Savoaye (lânfâdesse)|Margareta fan Savoaye]], lânfâdesse fan 'e [[Nederlannen]] (* [[1480]])
* [[1633]] - [[Isabella fan Spanje]], lânfâdesse fan 'e [[Súdlike Nederlannen]] (* [[1566]])
* [[1825]] - tsaar [[Aleksander I fan Ruslân]] (* [[1777]])
* [[1920]] - [[Theo Molkenboer (skilder)|Theo Molkenboer]], Frysk keunstner (* [[1871]])
* [[1973]] - [[David Ben-Gurion]], premier fan [[Israel]] (* [[1886]])
* [[1987]] - [[Hartog Beem]], Nederlânsk skiedkundige (* [[1892]])
* [[2004]] - [[Bernhard fan Lippe-Biesterfeld]], prins-gemaal fan [[Nederlân]] (* [[1911]])
* [[2008]] - [[Jacobus Zantema]], Frysk taalkundige en wurdboekskriuwer (* [[1918]])
* [[2011]] - [[Christa Wolf]], Dútsk skriuwster (* [[1929]])
* 2011 - [[Sikke Doting]], Frysk taalaktivist (* [[1938]])
* [[2013]] - [[Heinrich Boere]], Dútsk-Nederlânsk kriichs-misdiediger (* [[1921]])
* [[2018]] - [[Ken Berry]], Amerikaansk akteur (* [[1933]])

{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat|{{Kalinder/KalStrKonv}}}}
}}

[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:Desimber|01]]</text>
      <sha1>70rg273qumddj0rapg6g1zcvt3m81qt</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>6 desimber</title>
    <ns>0</ns>
    <id>834</id>
    <revision>
      <id>1084443</id>
      <parentid>1084056</parentid>
      <timestamp>2022-07-25T08:46:18Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Berne */ +1</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3744" xml:space="preserve">{{DeisideBoppe}}

{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
6 desimber is it eins [[Sinteklaas]], de namdei fan 'e [[hillige]] [[Nikolaas fan Myra]] (hoewol't it Sinteklaasfeest, mei [[Sinteklaas|pakjesjûn]], de jûns fan tefoarren fierd wurdt).
== Foarfallen ==
* [[1196]] - [[Hollân]] en [[Fryslân]] wurde teheistere troch de [[Sint Nikolaasfloed]]. It risseltaat fan dizze stoarm wie in ôfslach fan de feangebieten yn [[West Fryslân]] en in fergrutting fan de [[Waadsee]] en de [[Sudersee]].
* [[1877]] - [[Thomas Edison]] makket de earste lûdsopname.
* [[1906]] - De Britske oerheid ferlient selsbestjoer oan de eardere boererepublyk [[Transfaal]].
* [[1917]] - [[Finlân]] ferklearret him ûnôfhinklik fan [[Ruslân]].
* [[1942]] - De RAF bombardearret de [[Keninklike Philips Electronics N.V.|Philipsfabriken]] yn [[Eindhoven]] om de levering fan guod oan de Dútsers stagnearje te litten.
* [[1957]] - De earste poging fan de [[Feriene Steaten]] om in keunstmoanne te lansearjen mislearret, wêrby't it lansearplatfoarm opblaasd wurdt.
* [[1976]] - De [[Nederlân]]ske oarlochsmisdiediger [[Pieter Menten]] wurdt tichtby [[Surich]] arrestearre, tankzij it speurwurk fan sjoernalist [[Hans Knoop]].
* [[1991]] - Under it [[Belis fan Dubrovnik]] berikke de [[artillery]]besjittings fan 'e [[Kroaasje|Kroätyske]] [[haven]]stêd troch it [[Joegoslaavje|Joegoslavyske]] [[leger (lânmacht)|leger]] in hichtepunt.

== Berne ==
* [[1421]] - kening [[Hindrik VI fan Ingelân]] († [[1471]])
* 1792 - kening [[Willem II fan de Nederlannen]] († [[1849]])
* [[1801]] - [[Hearke Tjerks Witteveen]] (Sterke Jerke), Frysk fjildwachter en sterke man († [[1890]])
* [[1849]] - [[August von Mackensen]], Dútsk militêr († [[1945]])
* [[1888]] - [[Meint Wiegersma]], Frysk ûnderwizer, geakundige en natoerbeskermer († [[1984]])
* [[1896]] - [[Ira Gershwin]], Amerikaansk tekstskriuwer († [[1983]])
* [[1916]] - [[Hilda Neihardt]], Amerikaansk abbekate en publisiste († [[2004]])
* [[1920]] - [[Dave Brubeck]], Amerikaansk jazzpianist en komponist († [[2012]])
* [[1923]] - [[Giovanni Narcis Hakkenberg]], Nederlânsk marinier en ridder yn de [[Militêre Willems-Oarder]] († [[2013]])
* [[1933]] - [[Henryk Górecki]], Poalsk komponist († [[2010]])
* [[1947]] - [[Henk van Woerden]], Nederlânsk skilder en skriuwer († [[2005]])
* [[1954]] - [[Tjitse Smeding]], Frysk trainer-pikeur († [[2010]])
* [[1961]] - [[Rieks van der Velde]], Nederlânsk komponist, arranzjeur en dirigint
* [[1969]] - [[Alyssa Alps]], Amerikaansk neakenmodel
* [[1970]] - [[Gina Wild]], Dútsk pornoaktrise en ''mainstream''-aktrise
* [[1972]] - [[Brittany O'Connell]], Amerikaansk pornoaktrise
* [[1982]] - [[Alberto Contador]], Spaansk hurdfytser

== Ferstoarn ==
* [[345]] of [[352]] - [[Nikolaas fan Myra]] (Sinteklaas), Gryksk biskop (* ±[[270]])
* [[1185]] - [[Alfûns I fan Portegal]] (* [[1109]])
* [[1562]] - [[Jan van Scorel]], Nederlânsk keunstskilder (* [[1495]])
* [[1672]] - [[Joan Leonardsz Blasius]], Nederlânsk skriuwer en dichter (* [[1639]])
* [[1879]] - [[Marten Jans van Houten]], Frysk evangelist en mystikus (* [[1801]])
* [[1881]] - [[Wieger Hendrikus Idzerda]], Frysk politikus (* [[1816]])
* [[1968]] - [[Sybrandus Johannes Fockema Andreae (argivaris)|Sybrandus Johannes Fockema Andreae]], Frysk argivaris en bestjoerder (* [[1904]])
* [[2007]] - [[Henri Debehogne]], Belgysk astronoom (* [[1928]])
* [[2017]] - [[Johnny Hallyday]], Frânsk sjonger en akteur (* [[1943]])
* [[2017]] - [[Leonard George (akteur)|Leonard George]], Kanadeesk akteur (* [[1946]])

{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat|{{Kalinder/KalStrKonv}}}}
}}

[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:Desimber|06]]
[[Kategory:Sinteklaas]]</text>
      <sha1>jru3rukolf6wscsxni4no1hiuyv45mh</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>9 desimber</title>
    <ns>0</ns>
    <id>837</id>
    <revision>
      <id>1084446</id>
      <parentid>1075026</parentid>
      <timestamp>2022-07-25T08:49:50Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Ferstoarn */ +1</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3003" xml:space="preserve">{{DeisideBoppe}}

{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[1342]] - [[Greve]] [[Willem IV fan Hollân]] ferlient [[stedsrjochten]] oan [[Amsterdam]].
* [[1652]] - In [[Steatsk]]e [[float]] ûnder [[Maarten Harpertszoon Tromp]] ferslacht de [[Ingelân|Ingelsen]] yn it ramt fan 'e [[Earste Ingelske Oarloch]] yn 'e [[Slach by de Singels]].
* [[1898]] - [[John Patterson]] sjit de earste [[Tsavo-liuwen|Tsavo-liuw]] dea.
* [[1916]] - Yn [[Starum]] wurdt de [[Fuotbalferiening QVC]] oprjochte.
* [[1961]] - [[Tanganjika]], it eardere [[Dútsk East-Afrika]], wurdt ûnôfhinklik fan [[Grut-Brittanje]].
* 1961 - Yn [[Israel]] wurdt de [[Dútslân|Dútske]] [[SS|SS-man]] [[Adolf Eichmann]] skuldich befûn oan [[oarlochsmisdie]]den tsjin [[joaden]] yn 'e [[Twadde Wrâldoarloch]].

== Berne ==
* [[1571]] - [[Adriaan Metius]], Nederlânsk wiskundige en astronoom († [[1635]]) 
* [[1594]] - kening [[Gustaaf II Adolf fan Sweden]] († [[1632]])
* [[1608]] - [[John Milton]], Ingelsk dichter († [[1674]])
* [[1717]] - [[Johann Winckelmann]], Dútsk keunsthistorikus en argeolooch († [[1768]])
* [[1742]] - [[Carl Wilhelm Scheele]], Sweedske skiekundige († [[1786]])
* [[1843]] - [[Klaas Folkerts Post]], Frysk keatser († [[1921]])
* [[1901]] - [[Jean Mermoz]], Frânsk fleander († [[1936]])
* [[1901]] - [[Jacobus Johannes Westendorp Boerma]], Frysk histoarikus († [[1970]])
* [[1902]] - [[Cornelis Reisma]], Frysk skilder, yllustrator en glêzenier († [[1962]])
* [[1916]] - [[Kirk Douglas]], Amerikaansk akteur († [[2020]])
* [[1917]] - [[Jan Rodenhuis]], Frysk keatser en sportbestjoerder († [[1987]])
* [[1929]] - [[Bob Hawke]], premier fan [[Austraalje (lân)|Austraalje]] († [[2019]])
* [[1950]] - [[Hans Mes]], Nederlânsk keunstner
* [[1954]] - [[Herman Finkers]], Nederlânsk kabaretier
* [[1954]] - [[Pia Dijkstra]], Nederlânsk telefyzjemakster en politika
[[Ofbyld:Ubbo-Emmius.jpg|thumb|120px|[[Ubbo Emmius]].]]

== Ferstoarn ==
* [[1165]] - kening [[Malcolm IV fan Skotlân]] (* [[1141]])
* [[1437]] - keizer [[Sigismund fan Lúksemboarch|Sigismund fan it Hillige Roomsk Ryk]] (* [[1368]])
* [[1625]] - [[Ubbo Emmius]], Eastfrysk-Nederlânk skiedkundige, teolooch, pedagooch en bestjoerder (* [[1547]])
* [[1876]] - [[Maria Emma Gray]], Ingelsk biologe en keunstneresse (* [[1787]]).
* [[1876]] - [[Thomas Weir (Amerikaansk militêr)|Thomas Weir]], Amerikaansk militêr (* [[1838]])
* [[1935]] - [[Nina Hagerup]], Deensk-Noarsk sjongster en pianiste (* [[1845]])
* [[1944]] - [[Johannes Rijpstra]], Frysk politikus en fersetsman (* [[1889]])
* [[2005]] - [[Jehannes Ytsma]], Frysk taalsosjolooch (* [[1957]])
* [[2013]] - [[Kees Brusse]], Nederlânsk akteur en regisseur (* [[1925]])
* 2013 - [[Eleanor Parker]], Amerikaansk aktrise (* [[1922]])
* [[2021]] - [[Bernard Schmidt]],  Nederlânsk politikus (* [[1941]])

{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat|{{Kalinder/KalStrKonv}}}}
}}

[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:Desimber|09]]</text>
      <sha1>8lhffm1ujdgemvarq5ikuefm16nshhr</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>11 desimber</title>
    <ns>0</ns>
    <id>839</id>
    <revision>
      <id>1084408</id>
      <parentid>1079913</parentid>
      <timestamp>2022-07-25T08:13:27Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Berne */ +1</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3797" xml:space="preserve">{{DeisideBoppe}}

{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[1572]] - Yn it ramt fan in besykjen om 'e [[Opstân yn 'e Nederlannen]] de kop yn te drukken, slacht it [[leger (lânmacht)|leger]] fan 'e [[Spanje|Spaanske]] [[generaal|fjildhear]] [[don Freark]] [[belegering|belis]] foar de [[Hollân]]ske [[stêd]] [[Haarlim]]. Dit is it begjin fan it slepende [[Belis fan Haarlim (1572-1573)|Belis fan Haarlim]].
* [[1816]] - [[Indiana]] wurdt as 19e [[Amerikaanske steat|steat]] talitten ta de [[Feriene Steaten|Amerikaanske Uny]].
* [[1848]] - [[Napoleon III]] wurdt presidint fan [[Frankryk]].
* [[1934]] - It [[Algemeen Nederlands Persbureau]] wurdt stifte.
* [[1941]] - De [[Feriene Steaten]] sizze [[Dútslân]] de oarloch oan en minge harren sadwaande ek yn de [[Twadde Wrâldkriich]].
* [[1972]] - De [[Apollo 17]] komt oan op de [[moanne (himellichem)|moanne]].
* [[1992]] - Radiostjoerder Radio538 begjint mei útstjoere.
* [[2001]] - De [[Republyk Sina]], better bekend as [[Taiwan]], slút him oan by de [[Wrâldhannelsorganisaasje]].
* [[2004]] - [[Prins Bernhard]] wurdt bysetten yn de Nije Tsjerke fan [[Delft]].
* [[2008]] - [[Bernard Maddoff]] wurdt arrestearre foar it oplichte fan belizzers yn syn bedriuw.

== Berne ==
* [[1475]] - paus [[Leo X]] († [[1521]])
* [[1732]] - [[Eelke Meinerts]], Frysk skoalmaster, dichter en boer († [[1810]])
* [[1792]] - [[Bruno Lieuwes van Albada]], Frysk letterkundige en publisist († [[1876]])
* [[1803]] - [[Hector Berlioz]], Frânsk komponist († [[1869]])
* [[1810]] - [[Louis Charles Alfred de Musset]], Frânsk dichter, toaniel- en romanskriuwer († [[1857]])
* [[1843]] - [[Robert Koch]], Dútsk dokter († [[1910]])
* [[1881]] - [[Lammert Wiersma]], Skiermûntseager dichter en skriuwer († [[1980]])
* [[1905]] - [[Lykle Miedema]], Frysk fabrikant fan lânbou-ark († [[1974]])
* [[1911]] - [[Naguib Mahfouz]], Egyptysk skriuwer en Nobelpriiswinner († [[2006]])
* [[1918]] - [[Aleksandr Solzjenitsyn]], Russysk skriuwer († [[2008]])
* [[1928]] - [[Martin A. Veltman]], Frysk dichter en tekstskriuwer († [[1995]])
* [[1928]] - [[Jan Dijkstra]], Frysk metaalwurker († [[2005]])
* [[1930]] - [[Jean-Louis Trintignant]], Frânsk akteur († [[2022]])
* [[1931]] - de [[Bhagwan]] of Bhagwan Sri Rajneesh ([[Rajneesh Chandra Mohan]], Yndiaask goeroe († [[1990]])
* [[1935]] - [[Ferdinand Alexander Porsche]], Dútsk ûntwerper fan lúkse auto's († [[2012]])
* [[1936]] - [[Hans van den Broek]], Nederlânsk politikus
* [[1938]] - [[Cees Fasseur]], Nederlânsksk histoarikus en jurist († [[2016]])
* [[1968]] - [[Monique Garbrecht]], Dútsk hurdrydster
* [[1973]] - [[Mos Def]], Amerikaansk rapper
* [[1975]] - [[Dawn Steele]], Skotsk aktrise
* [[1981]] - [[Nikki Benz]], Kanadeesk pornoaktrise

== Ferstoarn ==
* [[1576]] - [[Joachim Hoppers]], Frysk jurist en rjochtsgelearde (* [[1523]])
* [[1582]] - don [[Fernando Álvarez de Toledo, hartoch fan Alva]], Spaansk politikus en militêr (* [[1507]])
* [[1583]] - don [[Fadrique Álvarez de Toledo, 4e hartoch fan Alva]] (&quot;don Freark&quot;), Spaansk ealman en militêr (* [[1537]])
* [[1718]] - kening [[Karel XII fan Sweden]] (* [[1682]])
* [[1840]] - keizer [[Kokaku fan Japan]] (* [[1771]])
* [[1909]] - [[Myles Moylan]], Amerikaansk militêr (* [[1838]])
* [[1961]] - [[Adzer de Vries]], Frysk bibletekaris en oersetter (* [[1878]])
* [[1964]] - [[Sam Cooke]], Amerikaansk sjonger (* [[1931]])
* [[2010]] - [[Jack Frölich]], Frysk muzikant, dirigint en muzykresinsint (* [[1948]])
* [[2012]] - [[Ravi Skankar]], Yndiaask sitarfirtuoas (* [[1920]])
* [[2021]] - [[Anne Rice]], Amerikaansk skriuwer (* [[1941]])

{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat|{{Kalinder/KalStrKonv}}}}
}}

[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:Desimber|11]]</text>
      <sha1>miocjtxu4b19sotcfi6ycl9j4zihwcr</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>24 desimber</title>
    <ns>0</ns>
    <id>851</id>
    <revision>
      <id>1084451</id>
      <parentid>1077786</parentid>
      <timestamp>2022-07-25T08:54:29Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Berne */ +1</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4732" xml:space="preserve">{{DeisideBoppe}}

{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
24 desimber is [[Krystjûn]], de deis (jûns) foarôfgeande oan it [[kryst]]feest
== Foarfallen ==
* [[1065]] - [[Alfûns VI fan Leön en Kastylje|Alfûns VI]] folget syn [[heit]] [[Ferdinand I fan Leön|Ferdinand I]] op as kening fan [[Keninkryk Leön|Leön]], wylst syn [[bruorren]] [[García fan Kastylje|García]] en [[Sancho II fan Leön en Kastylje|Sancho II]] kening fan [[Keninkryk Galysje|Galysje]], resp. [[Keninkryk Kastylje|Kastylje]] wurde. It [[Keninkryk Kastylje]] makket him dêrmei [[bestjoer]]lik los fan it Leön. De ûnôfhinklikheid fan Galysje is fan koarte doer.
* [[1654]] - De ôftreden keninginne [[Kristina fan Sweden (1626–1689)|Kristina fan Sweden]] lit har op [[Krystjûn]] opnimme yn de roomske tsjerke.
* [[1717]] - By in swiere noardwesterstoarm ûntstean jûns oerstreamings yn ûnder oare Noard-Nederlân. Hiel Noard-[[Grinslân]] strûpt ûnder en sels yn de stêd Groningen stiet tsientallen sintimeters wetter. Yn [[Delfsyl]] brekt it westlik diel fan de wâl troch en rinne huzen, it fort en de tsjerke ûnder wetter. Der binne tsientallen slachtoffers. Ek tûzenen kij, hynders, bargen en skiep fersûpe. Dit wurdt ek wol de [[Krystfloed (1717)|Krystfloed]] neamd.
* [[1800]] - Moardoanslach op [[Napoleon Bonaparte|Napoleon]]. In bom ûntploft njonken syn rydtúch as hy ûnderweis is nei de opera.
* [[1871]] - Premiêre de opera [[Aida]] fan [[Giuseppe Verdi]]
* [[1906]] - [[Reginald Fessenden]] stjoert op Krystjûn it earste [[radio]]programma út.
* [[1997]] - It lichem fan [[Louw de Jong]] wurdt fûn yn de tún fan in [[Stasjon Eanjum|pinsjon]] yn [[Eanjum]]. De pinsjonhâldster [[Marianne van der E]] wurdt arrestearre.

== Berne ==
* [[1167]] - kening [[Jan fan Ingelân]] (Jan sûnder Lân) († [[1216]])
* [[1674]] - [[Regnerus fan Andringa]], Frysk regint († [[1754]])
* [[1710]] - [[Douwe Sirtema fan Grovestins]], ynfloedryk Frysk jonker († [[1778]])
* [[1787]] - [[Willem fan Hessen-Kassel]], Dútsk ealman († [[1867]])
* [[1837]] - [[Elizabeth yn Beieren, keizerinne fan Eastenryk|Elizabeth yn Beieren]] (Sissi), keizerinne-gemalinne fan [[Eastenryk-Hongarije]] († [[1898]])
* [[1845]] - kening [[George I fan Grikelân]] († [[1913]])
* [[1869]] - [[Henriëtte Roland Holst]], Nederlânsk dichteresse († [[1952]])
* [[1922]] - [[Ava Gardner]], Amerikaansk aktrise († [[1990]])
* [[1922]] - [[Johannes Tinga]], Frysk feekeapman en autobiograaf († [[2011]])
* [[1925]] - [[Piter Wibertus Brouwer]], Frysk oersetter († [[2013]])
* [[1945]] - [[Harmen Wind]], Frysk dichter en skriuwer († [[2010]])
* [[1946]] - [[Jan Akkerman]], Nederlânske muzikant
* [[1955]] - [[Jan Giro]], Frysk muzikant († [[2005]])
* [[1957]] - [[Hamid Karzai]], presidint fan [[Afganistan]]
* [[1980]] - [[Jelle ten Rouwelaar]], Frysk fuotballer
* [[1990]] - [[Peta Jensen]], Amerikaansk pornoaktrise
* [[1994]] - [[Daphne Groeneveld]], Nederlânsk model
* [[1997]] - [[May Thai]], Italjaansk pornoaktrise

== Ferstoarn ==
* [[1458]] - hartoch [[Artur III fan Bretanje]] (* [[1393]])
* [[1524]] - [[Vasco da Gama]], Portegeesk ûntdekkingsreizger (* ±[[1460]]-[[1470]])
* [[1660]] - [[Marije Henriëtte Stuart]], Ingelsk prinsesse, troud mei steedhâlder [[Willem II fan Oranje-Nassau]] (* [[1660]])
* [[1806]] - aartshartoch [[Ferdinand fan Eastenryk (1754-1806)|Ferdinand fan Eastenryk]] (* [[1754]])
* [[1922]] - [[John Martin (Amerikaansk militêr, berne yn 1852)|John Martin]], Amerikaansk militêr (* [[1852]])
* [[1925]] - [[Tabo Sytstra]], Frysk skriuwer (* [[1856]])
* [[1927]] - [[Vladimir Bechterev]], Russysk neurolooch (* [[1857]])
* [[1931]] - [[Fleanende Hauk]] (''Flying Hawk''), opperhaad fan 'e [[Lakota (folk)|Lakota]] en skiedkundige (* [[1854]])
* [[1980]] - [[Karl Dönitz]], Dútsk admiraal en lieder fan [[nazy-Dútslân]] (* [[1891]])
* [[1987]] - [[Joop den Uyl]], premier fan [[Nederlân]] (* [[1919]])
* [[2003]] - [[Toni Boltini]], Nederlânsk sirkusdirekteur (* [[1920]])
* [[2010]] - [[Frans de Munck]] (byneamd 'de Swarte Panter'), Nederlânsk fuotballer (* [[1922]])
* [[2011]] - [[Johannes Heesters]], Nederlânsk-Dútsk operasjonger en akteur (* [[1903]])
* [[2011]] - [[Johannes Tinga]], Frysk feekeapman en autobiograaf (* [[1922]])
* [[2014]] - [[Truus Postma]], Frysk dokter en pro-eutanasyaktiviste (* [[1927]])
* [[2016]] - [[Richard Adams (skriuwer)|Richard Adams]], Ingelsk skriuwer (* [[1920]])
* 2016 - [[Paula Dennis]], Nederlânsk sjongeres (* [[1929]])
* [[2019]] - [[Fred Emmer]], Nederlânsk nijslêzer en skriuwer (* [[1934]])

{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat|{{Kalinder/KalStrKonv}}}}
}}

[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:Desimber|24]]</text>
      <sha1>73pz9l8b4o0x6c45koe4o58lng32ibd</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>31 desimber</title>
    <ns>0</ns>
    <id>858</id>
    <revision>
      <id>1084313</id>
      <parentid>1078199</parentid>
      <timestamp>2022-07-24T11:59:42Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Ferstoarn */ +1</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4126" xml:space="preserve">{{DeisideBoppe}}

{{Kalinder}}{{Kalinderdei|[[Aldjiersdei]]}}
== Foarfallen ==
* [[406]] - De [[Slach by Mainz]], wêrnei't de ynvaazje folget fan [[Galje]] troch de [[Germanen]].
* [[1686]] - De earste [[Hugenoaten]] hyse de seilen om fan [[Frankryk]] nei [[Kaap de Goeie Hope]] te silen. Dêr sille se letter de [[Súd-Afrika]]aankse wynyndustry opstarte mei de winen dy't se op harren reis meenamen.
* [[1879]] - [[Thomas Edison]] demonstreart syn nijste útfining: it elektrysk ljocht.
* [[1909]] - De [[Manhattan Bridge]] yn [[New York City]] wurdt iepene.
* [[1938]] - Utfining fan de [[ademtest]] op [[Etanol|alkohol]].
* [[1944]] - [[Hongarije]] seit [[Dútslân]] de oarloch oan.
* [[1953]] - It earste fek fan de [[A32]] wurdt iepene, fan Knooppunt It Hearrenfean oant [[Haskerdiken]].
* [[1954]] - Earste âldjierskonferânse fan [[Wim Kan]] op de Nederlânske radio.
* [[1991]] - De [[Sovjet-Uny]] wurdt offisjeel opheft.
* [[1993]] - [[Perû]] wurdt in [[republyk]].
* [[1999]] - Presidint [[Boris Jeltsin]] fan Ruslân stapt op as presidint. [[Vladimir Poetin]] folget him op as yntirim-presidint.
* [[1999]] - De [[Feriene Steaten]] jouwe de [[Panamakanaal]]sône, in stik lân fan acht kilometer oan beide kanten fan it kanaal, werom oan [[Panama]].
* [[2004]] - De offisjele iepening fan de Taipei 101, it op dat stuit heechste gebou fan de wrâld mei 509 meter.

== Berne ==
* [[1668]] - [[Herman Boerhaave]], Nederlânsk dokter en skiekundige († [[1738]])
* [[1818]] - [[Frans Julius Johan van Eysinga (1818-1901)|Frans Julius Johan van Eysinga]], Frysk rjochter en politikus († [[1901]])
* [[1846]] - [[Ferdinand Domela Nieuwenhuis]], Nederlânsk predikant, aktivist en politikus († [[1919]])
* [[1869]] - [[Henri Matisse]], Frânsk keunstskilder († [[1954]])
* [[1880]] - [[George Marshall]], Amerikaansk politikus, nammejouwer fan it [[Marshallplan]] († [[1959]])
* [[1896]] - [[Sherburne F. Cook]], Amerikaansk fysiolooch en folkekundige († [[1976]])
* [[1908]] - [[Simon Wiesenthal]], Eastenryksk nazy-jager († [[2005]])
* [[1929]] - [[Mies Bouwman]], Nederlânsk presintatrise († [[2018]])
* [[1937]] - [[Anthony Hopkins]], Welsk-Amerikaansk akteur, filmprodusint en regisseur
* 1937 - [[Barry Hughes]], Welsk fuotballer, fuotbaltrainer en sjonger († [[2019]])
* [[1938]] - [[Atsje Keulen-Deelstra]], Frysk hurdrydster († [[2013]])
* [[1941]] - [[Alex Ferguson]], Skotsk fuotbaltrener
* [[1945]] - [[Mindert Wijnstra]], Frysk skriuwer († [[2020]])
* [[1946]] - [[Zakia Meghji]], Tanzaniaansk politika
* [[1948]] - [[Eddy Dykstra]], Frysk-Kanadeesk sjonger en muzikant
* 1948 - [[Donna Summer]], Amerikaansk sjongster († [[2012]])
* [[1949]] - [[Ellen Datlow]], Amerikaansk redaktrise fan ferhalebondels
* [[1954]] - [[Alex Salmond]], premier fan [[Skotlân]]
* [[1973]] - [[Sinnamon Love]], Amerikaansk pornoaktrise en seksuologe
* [[1974]] - [[Joe Abercrombie]], Ingelsk skriuwer
* [[1978]] - [[Johnny Sins]], Amerikaansk pornoakteur
* [[1979]] - [[Loona Luxx]], Frânsk pornoaktrise
* 1979 - [[Mariah Milano]], Amerikaansk pornoaktrise
* [[1990]] - [[Danny Noppert]], Frysk darter

== Ferstoarn ==
* [[1164]] - markgreve [[Ottokar III fan Stiermarken]] (* [[1124]])
* [[1194]] - hartoch [[Leopold V fan Eastenryk]] (* [[1157]])
* [[1733]] - [[Hubert Kornelisz. Poot]], Nederlânsk dichter (* [[1689]])
* [[1904]] - [[Folkert Harmens Kuipers]], Frysk-Amerikaansk ûndernimmer en filantroop (* [[1843]])
* [[1948]] - [[Hendrik Bulthuis]], Frysk hierknipper en sylboatebouwer (* [[1892]])
* [[1953]] - [[Albert Plesman]], Nederlânsk loftfeartpionier (* [[1889]])
* [[1968]] - [[Barend van der Veen]], Frysk skriuwer (* [[1890]])
* [[2006]] - [[Seymour Martin Lipset]], Amerikaansk politike sosjolooch (* [[1922]])
* [[2010]] - [[Hans de Jong]], Frysk waarman (* [[1921]])
* [[2010]] - [[Vergil Dykstra]], Amerikaanske filosoof en ûnderwiisbestjoerder (* [[1925]])
* [[2013]] - [[James Avery]], Amerikaansk akteur (* [[1945]])

{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat|{{Kalinder/KalStrKonv}}}}
}}

[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:Desimber|31]]</text>
      <sha1>fjo2iqyfqschyaf95v2ilwlqpr68y0k</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>1947</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1593</id>
    <revision>
      <id>1084441</id>
      <parentid>1083870</parentid>
      <timestamp>2022-07-25T08:45:31Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Berne */ +1</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="13406" xml:space="preserve">{{JiersideBoppe}}

{{Kalinders}}{{Kalinderjier}}
Dit jier makket ûnderdiel út fan it [[desennium]] fan 'e [[1940-er jierren]].
== Foarfallen ==
*[[1 jannewaris]] - De [[Benelúks]] wurdt oprjochte, besteande út in [[dûane-uny]] tusken [[Nederlân]], [[Belgje]] en [[Lúksemboarch (gruthartochdom)|Lúksemboarch]]. 
*[[10 jannewaris]] - De [[Frije Stêd Triëst]] komt ûnder tafersjoch fan 'e [[Feriene Naasjes]] te stean.
*[[19 jannewaris]] - By [[ferkiezing]]s yn [[Poalen]] komme de [[kommunist]]en oan 'e macht.
*[[8 febrewaris]] - De [[Njoggende Alvestêdetocht]] wurdt wûn troch [[Jan W. van der Hoorn]] yn in tiid fan 10 [[oere]]n en 51 [[minuten]].
*[[10 febrewaris]] - Yn [[Parys]] wurde [[frede]]sferdraggen sletten tusken de [[Alliëarden]] en de eardere bûnsgenoaten fan [[nazy-Dútslân]]: [[Itaalje]], [[Roemeenje]], [[Bulgarije]], [[Hongarije]] en [[Finlân]].
*[[1 maart]] - It [[Ynternasjonaal Monetêr Fûns]] set út ein mei syn wurk.
*[[10 maart]] - In [[konferinsje]] fan 'e [[Sovjet-Uny]], de [[Feriene Steaten]], it [[Feriene Keninkryk]] en [[Frankryk]] yn [[Moskou]] mislearret as der gjin oerienstimming berikt wurde kin op it mêd fan te sluten [[frede]]sferdraggen mei [[Dútslân]] en [[Eastenryk]].
*[[12 maart]] - De [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[presidint]] [[Harry Truman]] stelt in nij bûtenlânsk belied foar de Feriene Steaten foar, dat rjochte is op 'e beheining fan 'e fersprieding fan it [[kommunisme]]. Dit komt bekend te stean as de [[Truman-doktrine]].
*[[2 april]] - De [[Feriene Naasjes]] skikke de [[Feriene Steaten]] it [[mandaatgebiet|mandaat]] ([[koloanje|koloniaal]] bewâld) ta oer de eardere [[Japan]]ske besittings yn 'e [[Stille Oseaan]]: de [[Noardlike Marianen]], de [[Marshalleilannen]], [[Mikroneezje (lân)|Mikroneezje]] en [[Palau]].
* [[15 april]] - Oprjochting fan 'e [[Radio Nederland Wereldomroep|Wrâldomrop]] yn [[Hilfertsom]].
*[[16 april]] - By de [[nitraatramp fan Texas City]] komt in lading [[nitraat]] oan board fan in [[frachtskip]] yn 'e [[haven]] fan [[Texas City (Teksas)|Texas City]], yn 'e [[Amerikaanske steat]] [[Teksas]], ta ûntploffing. Der komme mear as 581 minsken om, wêrûnder op ien man nei de hiele [[brânwacht]] fan 'e stêd.
*[[18 april]] - Yn [[Tsjechoslowakije]] wurdt de [[kollaborateur]] [[Jozef Tiso]], de eardere [[presidint]] fan 'e [[nazy-Dútslân|Dútske]] [[fazalsteat]] [[Slowakije (1939-1945)|Slowakije]], [[terjochtsteld]].
*[[28 april]]-[[7 augustus]] - De [[Noarwegen|Noarske]] [[antropolooch]] [[Thor Heyerdahl]], [[Knut Haugland]], [[Herman Watzinger]], [[Bengt Dannielson]], [[Erik Hesselberg]] en [[Torstein Raaby]] sile mei it selsboude [[flot]] de ''[[Kon-Tiki]]'' fan [[Perû]] nei [[Frânsk-Polyneezje]] om te bewizen dat it mooglik is dat lju út [[Súd-Amearika]] yn pre-[[Kolumbus|kolumbiaanske]] tiden [[Polyneezje]] [[kolonisearre]] hawwe.
*[[3 juny]] - [[Louis Mountbatten, 1e Lord Mountbatten fan Birma|Lord Mountbatten]], de [[ûnderkening]] fan [[Britsk-Ynje]], komt mei it plan op 'e lapen om 'e [[Dieling fan Britsk-Ynje|koloanje op te spjalten]] yn in [[hindoe]]steat, [[Yndia]], en in [[moslim]]steat, [[Pakistan]].
*[[4 juny]] - Yn in [[taspraak]] op 'e [[Universiteit fan Harvard]] oppenearret de [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[minister]] fan Bûtenlânske Saken [[George Marshall]] it plan om [[Jeropa]] struktureel en op grutte skaal [[jild|finansjele help]] te bieden by de weropbou nei de [[Twadde Wrâldoarloch]]. Dit plan komt bekend te stean as it [[Marshallplan]].
* [[25 juny]] - Yn [[Amsterdam]] wurdt [[Het Achterhuis (dagboek)|''Het Achterhuis'']] publisearre, it [[deiboek]] fan it [[Joaden|Joadske]] [[famke]] [[Anne Frank]].
*[[21 july]]-[[5 augustus]] - [[Nederlân]] komt yn [[Nederlânsk-Ynje]] [[militêr]] fanwegen tsjin [[Yndoneezje|Yndonezyske]] ûnôfhinklikheidsstriders yn 'e [[Earste Polisjonele Aksje]].
*[[14 augustus]] - [[Pakistan]] wurdt ûnôfhinklik fan it [[Feriene Keninkryk]].
*[[15 augustus]] - [[Yndia]] wurdt ûnôfhinklik fan it [[Feriene Keninkryk]].
*[[23 augustus]] - Yn [[Bulgarije]] wurdt [[opposysje (polityk)|opposysjelieder]] [[Nikola Petkov]], de foaroanman fan 'e [[Boerepartij (Bulgarije)|Boerepartij]], nei in [[showproses]] troch de [[kommunist]]en [[terjochtsteld]].
*[[31 augustus]] - By [[ferkiezing]]s yn [[Hongarije]] komme de [[kommunist]]en oan 'e macht.
*[[13 septimber]] - De [[Yndia]]aske [[premier]] [[Jawaharlal Nehru]] stelt foar om mei [[Pakistan]] 4 miljoen [[moslim]]s 'te ruiljen' foar 4 miljoen [[hindoe]]s en [[sikhisme|sikhs]]. By [[Dieling fan Britsk-Ynje|dy (tige gewelddiedich ferrinnende) befolkingsruil]] sille oant [[31&amp;nbsp;desimber]] o.s. mear as 250.000 minsken de dea fine.
* [[19 septimber]] - Oprjochting fan de [[Nederlânske Ierdoalje Maatskippij]] (NAM), dêr't [[Shell]] en [[Exxon]] elk foar de helte yn dielmimme. De maatskippij sil it [[ierdoalje]]fjild by [[Schoonebeek]] eksploitearje en sykje nei winbere mannichten [[ierdgas]].
* [[1 oktober]] - Yn [[Nederlân]] wurdt de [[needwet Aderdomsfoarsjenning]] ynfierd troch [[minister]] [[Willem Drees]].
* [[10 oktober]] - De [[Frysk]]e [[poëzij|dichter]] [[Obe Postma]] wint as earste de [[Gysbert Japicxpriis]].
*[[14 oktober]] - Boppe de [[Mojave-woastyn]] yn [[Kalifornje]] trochbrekt de [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[piloat]] [[Charles E. Yaeger]] yn syn [[strieljager]] fan it type [[Bell XS-1]] foar it earst de [[lûdsbarriêre]].
*[[20 oktober]] - Begjin fan 'e [[Twadde Reade Panyk]] yn 'e [[Feriene Steaten]]. It [[Komitee oangeande Unamerikaanske Aktiviteiten fan it Hûs fan Offurdigen]] (HUAC) stelt [[harksitting]]s yn om 'e fermiende ynfiltraasje fan 'e [[film]]yndustry fan [[Hollywood]] troch [[kommunist]]en te ûndersykjen.
*[[22 oktober]] - De [[Yndiaask-Pakistaanske Oarloch (1947)|Earste Yndiaask-Pakistaanske Oarloch]] brekt út oer de [[Kwestje-Kasjmier]].
*[[26 oktober]] - [[Anneksaasje fan Kasjmier]] troch [[Yndia]]. Dit bart tsjin 'e wil fan 'e [[befolking]], dy't foar it oergrutte part út [[moslim]]s en bestiet en by [[Pakistan]] hearre wol.
*[[30 oktober]] - Yn [[Sjenêve]] wurdt troch 23 lannen de [[GATT|Algemiene Oerienkomst oangeande Tariven en Hannel]] (GATT) ûndertekene.
*[[5 novimber]] - De [[Hongarije|Hongaarske]] [[opposysje (polityk)|opposysjelieder]] [[Zóltan Pfeiffer]] en de [[Poalen|Poalske]] [[fise-premier]] [[Stanisław Mikołajczyk]] nimme de wyk nei [[West-Jeropa]].
* [[6 novimber]] - De [[Nederlân]]ske [[Twadde Keamer]] beslút om in [[Parlemintêre enkête nei it regearingsbelied yn de Twadde Wrâldkriich]] te hâlden.
*[[11 novimber]] - Yn [[Roemeenje]] wurdt [[Iuliu Maniu]], de lieder fan 'e [[Boerepartij (Roemeenje)|Boerepartij]], feroardiele ta [[libbenslange finzenisstraf]].
* [[17 novimber]] - De [[transistor]] wurdt útfûn troch [[John Bardeen]], [[Walter Brattain]] en [[William Shockley]].
*[[29 novimber]] - De [[Algemiene Gearkomste fan de Feriene Naasjes]] kart it plan goed om it [[mandaatgebiet]] [[Palestina (mandaatgebiet)|Palestina]] op te spjalten yn in [[Joaden|Joadske]] en in [[Arabieren|Arabyske]] steat.
*[[30 novimber]] - [[Kening]] [[Michael fan Roemeenje]] wurdt troch de [[kommunist]]en twongen en [[abdikaasje|doch ôfstân fan 'e troan]]. It lân wurdt omfoarme ta de [[Folksrepublyk Roemeenje]].
*[[30 novimber]] - De [[Boargeroarloch yn Palestina (1947-1948)|Boargeroarloch yn Palestina]] tusken [[Joaden]] en [[Arabieren]] brekt út.
*[[9 desimber]] - [[Nederlân]]ske [[troepen]] rjochtsje yn it ramt fan 'e [[Polisjonele Aksjes]] op [[Java]], yn [[Nederlânsk-Ynje]], it [[Bloedbad fan Rawagede]] oan, wêrby't 431 [[boarger]]s [[fermoarde]] wurde.
*[[15 desimber]] - It [[Saarlân]] wurdt losmakke fan 'e rest fan Dútslân. It wurdt in [[Frankryk|Frânsk]] [[protektoraat]], it [[Protektoraat Saarlân]].

== Berne ==
;jannewaris
* [[1 jannewaris|1]] - [[Klaas Hendrikse]], Nederlânsk predikant († [[2018]])
* [[8 jannewaris|8]] - [[David Bowie]],  Ingelsk sjonger, songwriter en akteur († [[2016]])
* [[23 jannewaris|23]] - [[Hans Vlek]], Nederlânsk dichter († [[2016]])
* [[29 jannewaris|29]] - [[Gerrit Jan Polderman]], Nederlânsk politikus († [[2017]])
* [[31 jannewaris|31]] - [[Jonathan Banks]], Amerikaansk akteur
;febrewaris
* [[2 febrewaris|2]] - [[Farrah Fawcett]], Amerikaansk aktrise († [[2009]])
* [[3 febrewaris|3]] - [[Koos Alberts]], Nederlânsk sjonger († [[2018]]) 
* [[3 febrewaris|3]] - [[Maurizio Micheli]], Italjaansk akteur
* [[4 febrewaris|4]] - [[Dan Quayle]], fise-presidint fan 'e [[Feriene Steaten]]
* [[18 febrewaris|18]] - [[Christina fan de Nederlannen]], Nederlânsk prinsesse († [[2019]])
;maart
* [[1 maart|1]] - [[Alan Thicke]], Kanadeesk akteur en presintator († [[2016]])
* [[15 maart|15]] - [[Ry Cooder]], Amerikaansk muzikant
* [[24 maart|24]] - [[Piet Hoekstra]], Frysk hurdfytser
;april
* [[15 april|15]] - [[Peter Tuinman]], Frysk akteur
* [[16 april|16]] - [[Gerry Rafferty]], Skotsk sjonger († [[2011]])
* [[25 april|25]] - [[Johan Cruijff]], Nederlânsk fuotballer en fuotbaltrener († [[2016]])
* [[26 april|26]] - [[Warren Clarke]], Ingelsk akteur († [[2014]])
;maaie
* [[1 maaie|1]] - [[Sietske de Jong]], Frysk skriuwster
* [[2 maaie|2]] - [[Alfons Dölle]], Nederlânsk rjochtsgelearde en kollumnist († [[2012]])
* [[19 maaie|19]] - [[Oebele Vries]], Frysk skiedkundige en publisist
;juny
* [[1 juny|1]] - [[Ron Wood]], Ingelsk muzikant
* [[3 juny|3]] - [[John Dykstra]], Amerikaansk special effects-technikus
* [[6 juny|6]] - [[Bennie Huisman]], Frysk sjonger-ferteller, muzikant en skriuwer
* [[19 juny|19]] - [[Salman Rushdie]], Yndiaask-Britsk skriuwer
* [[22 juny|22]] - [[John Wright]], Ingelsk sjonger († [[2008]])
* [[22 juny|22]] - [[Jerry Rawlings]], presidint fan [[Gana]] († [[2020]])
* [[24 juny|24]] - [[Wobbe van Seijen]], Frysk ûndernimmer en muzykprodusint
;july
* [[11 july|11]] - [[Piter Boersma]], Frysk skriuwer
* [[17 july|17]] - [[Jan Brens]], Frysk ûnderwizer en dirigint/saksofonist
* [[19 july|19]] - [[Brian May]], Ingelsk gitarist
* [[23 july|23]] - [[Gardner Dozois]], Amerikaansk skriuwer en redakteur († [[2018]])
* 23 july - [[Larry Manetti]], Amerikaansk akteur
;augustus
* [[2 augustus|2]] - [[Mike Shepherd]], Amerikaansk skriuwer
;septimber
* [[18 septimber|18]] - [[Hans Vermeulen]], Nederlânsk sjonger, komponist († [[2017]])
* [[25 septimber|25]] - [[Cecil Womack]], Amerikaansk sjonger en songwriter († [[2013]])
* [[27 septimber|27]] - [[Meat Loaf]], Amerikaansk sjonger († [[2022]])
;oktober
* [[2 oktober|2]] - [[Dieter Pfaff]],  Dútsk akteur en regisseur  († [[2013]])
* [[21 oktober|21]] - [[Doeschka Meijsing]], Nederlânsk skriuwster († [[2012]])
* [[26 oktober|26]] - [[Hillary Clinton]], Amerikaansk politika
;novimber
* [[2 novimber|2]] - [[Lolkje de Jong-van den Berg]] Frysk heechlearaar
* [[27 novimber|27]] - [[Frank Kramer (presintator en fuotballer)|Frank Kramer]], Nederlânsk presintator en fuotballer († [[2020]])
;desimber
* [[6 desimber|6]] - [[Henk van Woerden]], Nederlânsk skilder en skriuwer (* [[1947]])
;''datum ûnbekend''
*[[Gelein Jansen]], Nederlânsk taalkundige

===Bisten===
* [[19 jannewaris]] - [[Black Jack (hynder)|Black Jack]], ferneamd hynder yn it besit fan it [[Amerikaanske Leger]] († [[1976]])

== Ferstoarn ==
* [[1 maart]] - [[Thijs Rinsema]], Frysk skuonmakker en keunstner (* [[1877]])
* [[20 april]] - kening [[Kristiaan X fan Denemark]] (* [[1870]])
* [[21 juny]] - [[Wite Bolle]] (''White Bull''), opperhaad fan 'e [[Lakota (folk)|Lakota]] (* [[1849]])
* [[24 july]] - [[Frederik Cornelis Rab]], boargemaster fan Flylân (* [[1891]])
* [[12 novimber]] - [[Emma baronesse Orczy]], Hongaarsk-Ingelsk skriuwster (* [[1865]])
* [[5 desimber]] - [[J.A. Bruins jr.]], Nederlânsk predikant (* [[1872]])
* [[28 desimber]] - kening [[Fiktor Emanuël III fan Itaalje]] (* [[1869]])
* [[30 desimber]] - [[Han van Meegeren]], Nederlânsk skilder en master-ferfalsker (* [[1889]])
;''datum ûnbekend''
*[[Ien Bolle]] (''One Bull''), opperhaad fan 'e [[Lakota (folk)|Lakota]] (* [[1853]])

== Literatuer ==
;prizen
* De Frânske skriuwer [[André Gide]] wint de [[Nobelpriis foar de Literatuer]]
;romans
* [[Louis Paul Boon]], ''Mijn Kleine Oorlog''
* [[Albert Camus]], ''[[La Peste]]''
* [[Frederick Feikema Manfred]], ''[[This Is the Year]]'' &lt;small&gt;(oerset yn it [[Frysk]] as ''Dit Is it Jier'')&lt;/small&gt;
* [[Simon Vestdijk]], ''De Vuuraanbidders''
;poëzij
* [[Bertus Aafjes]], ''Doudendeine''
* [[Bertus Aafjes]], ''Gedichten''
;non-fiksje
* [[Bernard DeVoto]], ''[[Across the Wide Missouri (boek)|Across the Wide Missouri]]''
* [[Anne Frank]], ''[[Het Achterhuis]]'' &lt;small&gt;(oerset yn it Frysk as ''It Achterhûs'')&lt;/small&gt;

== Byldzjende keunst ==
&lt;gallery&gt;
Ofbyld:Toreau au bord du lac.JPG|''Toreau au bord du lac'' (1947) [[Hans Aeschbacher]], Biel/Bienne 
Ofbyld:'The Warsaw Ghetto Uprising', bronze sculpture by Natan J. Rapoport, 1947, Yad Vashem, Jerusalem, Israel.jpg|''The Warsaw Ghetto Uprising'' (1947) [[Nathan Rapoport]], Yad Vashem
&lt;/gallery&gt;

== Boukeunst ==
&lt;gallery&gt;
File:Freibad Letzigraben Pavillon 1947 Max Frisch.JPG|''Freibad Letzigraben Pavillon'', Surich (1947) Max Frisch
File:Vuurtoren Ouddorp.jpg|''Fjoertoer Westhoofd'', Ouddorp (1947) [[Gijsbert Friedhoff]]
&lt;/gallery&gt;

{{JiersideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat}}
}}
[[Kategory:1947| ]]
[[Kategory:20e iuw]]</text>
      <sha1>jc8syq58etv8rw4fyymp6choikije2r</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1084442</id>
      <parentid>1084441</parentid>
      <timestamp>2022-07-25T08:45:57Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Berne */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="13408" xml:space="preserve">{{JiersideBoppe}}

{{Kalinders}}{{Kalinderjier}}
Dit jier makket ûnderdiel út fan it [[desennium]] fan 'e [[1940-er jierren]].
== Foarfallen ==
*[[1 jannewaris]] - De [[Benelúks]] wurdt oprjochte, besteande út in [[dûane-uny]] tusken [[Nederlân]], [[Belgje]] en [[Lúksemboarch (gruthartochdom)|Lúksemboarch]]. 
*[[10 jannewaris]] - De [[Frije Stêd Triëst]] komt ûnder tafersjoch fan 'e [[Feriene Naasjes]] te stean.
*[[19 jannewaris]] - By [[ferkiezing]]s yn [[Poalen]] komme de [[kommunist]]en oan 'e macht.
*[[8 febrewaris]] - De [[Njoggende Alvestêdetocht]] wurdt wûn troch [[Jan W. van der Hoorn]] yn in tiid fan 10 [[oere]]n en 51 [[minuten]].
*[[10 febrewaris]] - Yn [[Parys]] wurde [[frede]]sferdraggen sletten tusken de [[Alliëarden]] en de eardere bûnsgenoaten fan [[nazy-Dútslân]]: [[Itaalje]], [[Roemeenje]], [[Bulgarije]], [[Hongarije]] en [[Finlân]].
*[[1 maart]] - It [[Ynternasjonaal Monetêr Fûns]] set út ein mei syn wurk.
*[[10 maart]] - In [[konferinsje]] fan 'e [[Sovjet-Uny]], de [[Feriene Steaten]], it [[Feriene Keninkryk]] en [[Frankryk]] yn [[Moskou]] mislearret as der gjin oerienstimming berikt wurde kin op it mêd fan te sluten [[frede]]sferdraggen mei [[Dútslân]] en [[Eastenryk]].
*[[12 maart]] - De [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[presidint]] [[Harry Truman]] stelt in nij bûtenlânsk belied foar de Feriene Steaten foar, dat rjochte is op 'e beheining fan 'e fersprieding fan it [[kommunisme]]. Dit komt bekend te stean as de [[Truman-doktrine]].
*[[2 april]] - De [[Feriene Naasjes]] skikke de [[Feriene Steaten]] it [[mandaatgebiet|mandaat]] ([[koloanje|koloniaal]] bewâld) ta oer de eardere [[Japan]]ske besittings yn 'e [[Stille Oseaan]]: de [[Noardlike Marianen]], de [[Marshalleilannen]], [[Mikroneezje (lân)|Mikroneezje]] en [[Palau]].
* [[15 april]] - Oprjochting fan 'e [[Radio Nederland Wereldomroep|Wrâldomrop]] yn [[Hilfertsom]].
*[[16 april]] - By de [[nitraatramp fan Texas City]] komt in lading [[nitraat]] oan board fan in [[frachtskip]] yn 'e [[haven]] fan [[Texas City (Teksas)|Texas City]], yn 'e [[Amerikaanske steat]] [[Teksas]], ta ûntploffing. Der komme mear as 581 minsken om, wêrûnder op ien man nei de hiele [[brânwacht]] fan 'e stêd.
*[[18 april]] - Yn [[Tsjechoslowakije]] wurdt de [[kollaborateur]] [[Jozef Tiso]], de eardere [[presidint]] fan 'e [[nazy-Dútslân|Dútske]] [[fazalsteat]] [[Slowakije (1939-1945)|Slowakije]], [[terjochtsteld]].
*[[28 april]]-[[7 augustus]] - De [[Noarwegen|Noarske]] [[antropolooch]] [[Thor Heyerdahl]], [[Knut Haugland]], [[Herman Watzinger]], [[Bengt Dannielson]], [[Erik Hesselberg]] en [[Torstein Raaby]] sile mei it selsboude [[flot]] de ''[[Kon-Tiki]]'' fan [[Perû]] nei [[Frânsk-Polyneezje]] om te bewizen dat it mooglik is dat lju út [[Súd-Amearika]] yn pre-[[Kolumbus|kolumbiaanske]] tiden [[Polyneezje]] [[kolonisearre]] hawwe.
*[[3 juny]] - [[Louis Mountbatten, 1e Lord Mountbatten fan Birma|Lord Mountbatten]], de [[ûnderkening]] fan [[Britsk-Ynje]], komt mei it plan op 'e lapen om 'e [[Dieling fan Britsk-Ynje|koloanje op te spjalten]] yn in [[hindoe]]steat, [[Yndia]], en in [[moslim]]steat, [[Pakistan]].
*[[4 juny]] - Yn in [[taspraak]] op 'e [[Universiteit fan Harvard]] oppenearret de [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[minister]] fan Bûtenlânske Saken [[George Marshall]] it plan om [[Jeropa]] struktureel en op grutte skaal [[jild|finansjele help]] te bieden by de weropbou nei de [[Twadde Wrâldoarloch]]. Dit plan komt bekend te stean as it [[Marshallplan]].
* [[25 juny]] - Yn [[Amsterdam]] wurdt [[Het Achterhuis (dagboek)|''Het Achterhuis'']] publisearre, it [[deiboek]] fan it [[Joaden|Joadske]] [[famke]] [[Anne Frank]].
*[[21 july]]-[[5 augustus]] - [[Nederlân]] komt yn [[Nederlânsk-Ynje]] [[militêr]] fanwegen tsjin [[Yndoneezje|Yndonezyske]] ûnôfhinklikheidsstriders yn 'e [[Earste Polisjonele Aksje]].
*[[14 augustus]] - [[Pakistan]] wurdt ûnôfhinklik fan it [[Feriene Keninkryk]].
*[[15 augustus]] - [[Yndia]] wurdt ûnôfhinklik fan it [[Feriene Keninkryk]].
*[[23 augustus]] - Yn [[Bulgarije]] wurdt [[opposysje (polityk)|opposysjelieder]] [[Nikola Petkov]], de foaroanman fan 'e [[Boerepartij (Bulgarije)|Boerepartij]], nei in [[showproses]] troch de [[kommunist]]en [[terjochtsteld]].
*[[31 augustus]] - By [[ferkiezing]]s yn [[Hongarije]] komme de [[kommunist]]en oan 'e macht.
*[[13 septimber]] - De [[Yndia]]aske [[premier]] [[Jawaharlal Nehru]] stelt foar om mei [[Pakistan]] 4 miljoen [[moslim]]s 'te ruiljen' foar 4 miljoen [[hindoe]]s en [[sikhisme|sikhs]]. By [[Dieling fan Britsk-Ynje|dy (tige gewelddiedich ferrinnende) befolkingsruil]] sille oant [[31&amp;nbsp;desimber]] o.s. mear as 250.000 minsken de dea fine.
* [[19 septimber]] - Oprjochting fan de [[Nederlânske Ierdoalje Maatskippij]] (NAM), dêr't [[Shell]] en [[Exxon]] elk foar de helte yn dielmimme. De maatskippij sil it [[ierdoalje]]fjild by [[Schoonebeek]] eksploitearje en sykje nei winbere mannichten [[ierdgas]].
* [[1 oktober]] - Yn [[Nederlân]] wurdt de [[needwet Aderdomsfoarsjenning]] ynfierd troch [[minister]] [[Willem Drees]].
* [[10 oktober]] - De [[Frysk]]e [[poëzij|dichter]] [[Obe Postma]] wint as earste de [[Gysbert Japicxpriis]].
*[[14 oktober]] - Boppe de [[Mojave-woastyn]] yn [[Kalifornje]] trochbrekt de [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[piloat]] [[Charles E. Yaeger]] yn syn [[strieljager]] fan it type [[Bell XS-1]] foar it earst de [[lûdsbarriêre]].
*[[20 oktober]] - Begjin fan 'e [[Twadde Reade Panyk]] yn 'e [[Feriene Steaten]]. It [[Komitee oangeande Unamerikaanske Aktiviteiten fan it Hûs fan Offurdigen]] (HUAC) stelt [[harksitting]]s yn om 'e fermiende ynfiltraasje fan 'e [[film]]yndustry fan [[Hollywood]] troch [[kommunist]]en te ûndersykjen.
*[[22 oktober]] - De [[Yndiaask-Pakistaanske Oarloch (1947)|Earste Yndiaask-Pakistaanske Oarloch]] brekt út oer de [[Kwestje-Kasjmier]].
*[[26 oktober]] - [[Anneksaasje fan Kasjmier]] troch [[Yndia]]. Dit bart tsjin 'e wil fan 'e [[befolking]], dy't foar it oergrutte part út [[moslim]]s en bestiet en by [[Pakistan]] hearre wol.
*[[30 oktober]] - Yn [[Sjenêve]] wurdt troch 23 lannen de [[GATT|Algemiene Oerienkomst oangeande Tariven en Hannel]] (GATT) ûndertekene.
*[[5 novimber]] - De [[Hongarije|Hongaarske]] [[opposysje (polityk)|opposysjelieder]] [[Zóltan Pfeiffer]] en de [[Poalen|Poalske]] [[fise-premier]] [[Stanisław Mikołajczyk]] nimme de wyk nei [[West-Jeropa]].
* [[6 novimber]] - De [[Nederlân]]ske [[Twadde Keamer]] beslút om in [[Parlemintêre enkête nei it regearingsbelied yn de Twadde Wrâldkriich]] te hâlden.
*[[11 novimber]] - Yn [[Roemeenje]] wurdt [[Iuliu Maniu]], de lieder fan 'e [[Boerepartij (Roemeenje)|Boerepartij]], feroardiele ta [[libbenslange finzenisstraf]].
* [[17 novimber]] - De [[transistor]] wurdt útfûn troch [[John Bardeen]], [[Walter Brattain]] en [[William Shockley]].
*[[29 novimber]] - De [[Algemiene Gearkomste fan de Feriene Naasjes]] kart it plan goed om it [[mandaatgebiet]] [[Palestina (mandaatgebiet)|Palestina]] op te spjalten yn in [[Joaden|Joadske]] en in [[Arabieren|Arabyske]] steat.
*[[30 novimber]] - [[Kening]] [[Michael fan Roemeenje]] wurdt troch de [[kommunist]]en twongen en [[abdikaasje|doch ôfstân fan 'e troan]]. It lân wurdt omfoarme ta de [[Folksrepublyk Roemeenje]].
*[[30 novimber]] - De [[Boargeroarloch yn Palestina (1947-1948)|Boargeroarloch yn Palestina]] tusken [[Joaden]] en [[Arabieren]] brekt út.
*[[9 desimber]] - [[Nederlân]]ske [[troepen]] rjochtsje yn it ramt fan 'e [[Polisjonele Aksjes]] op [[Java]], yn [[Nederlânsk-Ynje]], it [[Bloedbad fan Rawagede]] oan, wêrby't 431 [[boarger]]s [[fermoarde]] wurde.
*[[15 desimber]] - It [[Saarlân]] wurdt losmakke fan 'e rest fan Dútslân. It wurdt in [[Frankryk|Frânsk]] [[protektoraat]], it [[Protektoraat Saarlân]].

== Berne ==
;jannewaris
* [[1 jannewaris|1]] - [[Klaas Hendrikse]], Nederlânsk predikant († [[2018]])
* [[8 jannewaris|8]] - [[David Bowie]],  Ingelsk sjonger, songwriter en akteur († [[2016]])
* [[23 jannewaris|23]] - [[Hans Vlek]], Nederlânsk dichter († [[2016]])
* [[29 jannewaris|29]] - [[Gerrit Jan Polderman]], Nederlânsk politikus († [[2017]])
* [[31 jannewaris|31]] - [[Jonathan Banks]], Amerikaansk akteur
;febrewaris
* [[2 febrewaris|2]] - [[Farrah Fawcett]], Amerikaansk aktrise († [[2009]])
* [[3 febrewaris|3]] - [[Koos Alberts]], Nederlânsk sjonger († [[2018]]) 
* [[3 febrewaris|3]] - [[Maurizio Micheli]], Italjaansk akteur
* [[4 febrewaris|4]] - [[Dan Quayle]], fise-presidint fan 'e [[Feriene Steaten]]
* [[18 febrewaris|18]] - [[Christina fan de Nederlannen]], Nederlânsk prinsesse († [[2019]])
;maart
* [[1 maart|1]] - [[Alan Thicke]], Kanadeesk akteur en presintator († [[2016]])
* [[15 maart|15]] - [[Ry Cooder]], Amerikaansk muzikant
* [[24 maart|24]] - [[Piet Hoekstra]], Frysk hurdfytser
;april
* [[15 april|15]] - [[Peter Tuinman]], Frysk akteur
* [[16 april|16]] - [[Gerry Rafferty]], Skotsk sjonger († [[2011]])
* [[25 april|25]] - [[Johan Cruijff]], Nederlânsk fuotballer en fuotbaltrener († [[2016]])
* [[26 april|26]] - [[Warren Clarke]], Ingelsk akteur († [[2014]])
;maaie
* [[1 maaie|1]] - [[Sietske de Jong]], Frysk skriuwster
* [[2 maaie|2]] - [[Alfons Dölle]], Nederlânsk rjochtsgelearde en kollumnist († [[2012]])
* [[19 maaie|19]] - [[Oebele Vries]], Frysk skiedkundige en publisist
;juny
* [[1 juny|1]] - [[Ron Wood]], Ingelsk muzikant
* [[3 juny|3]] - [[John Dykstra]], Amerikaansk special effects-technikus
* [[6 juny|6]] - [[Bennie Huisman]], Frysk sjonger-ferteller, muzikant en skriuwer
* [[19 juny|19]] - [[Salman Rushdie]], Yndiaask-Britsk skriuwer
* [[22 juny|22]] - [[John Wright]], Ingelsk sjonger († [[2008]])
* [[22 juny|22]] - [[Jerry Rawlings]], presidint fan [[Gana]] († [[2020]])
* [[24 juny|24]] - [[Wobbe van Seijen]], Frysk ûndernimmer en muzykprodusint
;july
* [[11 july|11]] - [[Piter Boersma]], Frysk skriuwer
* [[17 july|17]] - [[Jan Brens]], Frysk ûnderwizer en dirigint/saksofonist
* [[19 july|19]] - [[Brian May]], Ingelsk gitarist
* [[23 july|23]] - [[Gardner Dozois]], Amerikaansk skriuwer en redakteur († [[2018]])
* 23 july - [[Larry Manetti]], Amerikaansk akteur
;augustus
* [[2 augustus|2]] - [[Mike Shepherd]], Amerikaansk skriuwer
;septimber
* [[18 septimber|18]] - [[Hans Vermeulen]], Nederlânsk sjonger, komponist († [[2017]])
* [[25 septimber|25]] - [[Cecil Womack]], Amerikaansk sjonger en songwriter († [[2013]])
* [[27 septimber|27]] - [[Meat Loaf]], Amerikaansk sjonger († [[2022]])
;oktober
* [[2 oktober|2]] - [[Dieter Pfaff]],  Dútsk akteur en regisseur  († [[2013]])
* [[21 oktober|21]] - [[Doeschka Meijsing]], Nederlânsk skriuwster († [[2012]])
* [[26 oktober|26]] - [[Hillary Clinton]], Amerikaansk politika
;novimber
* [[2 novimber|2]] - [[Lolkje de Jong-van den Berg]] Frysk heechlearaar
* [[27 novimber|27]] - [[Frank Kramer (presintator en fuotballer)|Frank Kramer]], Nederlânsk presintator en fuotballer († [[2020]])
;desimber
* [[6 desimber|6]] - [[Henk van Woerden]], Nederlânsk skilder en skriuwer († [[2005]])
;''datum ûnbekend''
*[[Gelein Jansen]], Nederlânsk taalkundige

===Bisten===
* [[19 jannewaris]] - [[Black Jack (hynder)|Black Jack]], ferneamd hynder yn it besit fan it [[Amerikaanske Leger]] († [[1976]])

== Ferstoarn ==
* [[1 maart]] - [[Thijs Rinsema]], Frysk skuonmakker en keunstner (* [[1877]])
* [[20 april]] - kening [[Kristiaan X fan Denemark]] (* [[1870]])
* [[21 juny]] - [[Wite Bolle]] (''White Bull''), opperhaad fan 'e [[Lakota (folk)|Lakota]] (* [[1849]])
* [[24 july]] - [[Frederik Cornelis Rab]], boargemaster fan Flylân (* [[1891]])
* [[12 novimber]] - [[Emma baronesse Orczy]], Hongaarsk-Ingelsk skriuwster (* [[1865]])
* [[5 desimber]] - [[J.A. Bruins jr.]], Nederlânsk predikant (* [[1872]])
* [[28 desimber]] - kening [[Fiktor Emanuël III fan Itaalje]] (* [[1869]])
* [[30 desimber]] - [[Han van Meegeren]], Nederlânsk skilder en master-ferfalsker (* [[1889]])
;''datum ûnbekend''
*[[Ien Bolle]] (''One Bull''), opperhaad fan 'e [[Lakota (folk)|Lakota]] (* [[1853]])

== Literatuer ==
;prizen
* De Frânske skriuwer [[André Gide]] wint de [[Nobelpriis foar de Literatuer]]
;romans
* [[Louis Paul Boon]], ''Mijn Kleine Oorlog''
* [[Albert Camus]], ''[[La Peste]]''
* [[Frederick Feikema Manfred]], ''[[This Is the Year]]'' &lt;small&gt;(oerset yn it [[Frysk]] as ''Dit Is it Jier'')&lt;/small&gt;
* [[Simon Vestdijk]], ''De Vuuraanbidders''
;poëzij
* [[Bertus Aafjes]], ''Doudendeine''
* [[Bertus Aafjes]], ''Gedichten''
;non-fiksje
* [[Bernard DeVoto]], ''[[Across the Wide Missouri (boek)|Across the Wide Missouri]]''
* [[Anne Frank]], ''[[Het Achterhuis]]'' &lt;small&gt;(oerset yn it Frysk as ''It Achterhûs'')&lt;/small&gt;

== Byldzjende keunst ==
&lt;gallery&gt;
Ofbyld:Toreau au bord du lac.JPG|''Toreau au bord du lac'' (1947) [[Hans Aeschbacher]], Biel/Bienne 
Ofbyld:'The Warsaw Ghetto Uprising', bronze sculpture by Natan J. Rapoport, 1947, Yad Vashem, Jerusalem, Israel.jpg|''The Warsaw Ghetto Uprising'' (1947) [[Nathan Rapoport]], Yad Vashem
&lt;/gallery&gt;

== Boukeunst ==
&lt;gallery&gt;
File:Freibad Letzigraben Pavillon 1947 Max Frisch.JPG|''Freibad Letzigraben Pavillon'', Surich (1947) Max Frisch
File:Vuurtoren Ouddorp.jpg|''Fjoertoer Westhoofd'', Ouddorp (1947) [[Gijsbert Friedhoff]]
&lt;/gallery&gt;

{{JiersideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat}}
}}
[[Kategory:1947| ]]
[[Kategory:20e iuw]]</text>
      <sha1>5e2ydg1ntiuhhxqye7tio4brmnvh3dh</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>1941</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1594</id>
    <revision>
      <id>1084419</id>
      <parentid>1082252</parentid>
      <timestamp>2022-07-25T08:22:50Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Berne */ +1</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="18101" xml:space="preserve">{{JiersideBoppe}}

{{Kalinders}}{{Kalinderjier}}
Dit jier makket ûnderdiel út fan it [[desennium]] fan 'e [[1940-er jierren]].
== Foarfallen ==
;jannewaris
*[[22 jannewaris|22]] - [[Grut-Brittanje|Britske]] en [[Austraalje (lân)|Australyske]] [[troepen]] [[Earste Slach om Tobruk|feroverje Tobruk]], yn [[Lybje (koloanje)|Lybje]], en nimme 25.000 [[Itaalje|Italjaanske]] [[soldaten]] [[kriichsfinzen]].
*[[24 jannewaris|24]] - [[Grut-Brittanje|Britske]] [[troepen]] falle it troch [[Itaalje]] besette [[Abessynje]] binnen.
;febrewaris
*[[6 febrewaris|6]] - De [[Sânde Alvestêdetocht]] wurdt wûn troch [[Auke Adema]] yn in tiid fan 9 [[oere]]n en 19 [[minuten]].
*[[14 febrewaris|14]] - De earste ûnderdielen fan it [[nazy-Dútslân|Dútske]] [[Afrikakorps]] arrivearje yn [[Italjaansk-Lybje]], om 'e weromlûkende [[Itaalje|Italjaanske]] [[troepen]] dêre te fersterkjen.
*[[25 febrewaris|25]]-[[26 febrewaris|26]] - De [[Febrewarisstaking]] is it earste massale ferset tsjin 'e [[nazy-Dútslân|Dútske besetter]] yn [[Nederlân]], en it iennichste massale protest tsjin 'e [[Joadeferfolging troch nazy-Dútslân]].
;maart
*[[1 maart|1]] - [[Bulgarije]] wurdt lid fan 'e [[As (bûnsgenoatskip)|As]].
*[[11 maart|11]] - It [[Amerikaanske Kongres]] nimt de [[Lien-Pachtwet]] oan. Begjin fan it [[Lien-Pachtprogramma]], wêrmei't de [[Feriene Steaten]] de [[Alliëarden]] fan materieel foarsjogge.
*[[25 maart|25]] - Nei swiere [[nazy-Dútslân|Dútske]] druk wurdt [[Joegoslaavje]] lid fan 'e [[As (bûnsgenoatskip)|As]].
*[[27 maart|27]] - By de [[Joegoslavyske Revolúsje fan 1941]] wurde [[prins]]-[[regint]] [[Paul fan Joegoslaavje|Paul]] en [[premier]] [[Dragiša Cvetković]] ôfset troch it [[leger (lânmacht)|leger]], dat fel tsjin is op 'e [[Joegoslaavje|Joegoslavyske]] oansluting by de [[As (bûnsgenoatskip)|As]].
;april
*[[3 april|3]] - By [[steatsgreep yn Irak (1941)|in steatsgreep]] komt yn [[Irak]] in pro-[[nazy-Dútslân|Dútsk]] rezjym ûnder [[Rasjyd al-Gailani]] oan 'e macht.
*[[5 april|5]] - [[Addis Abeba]], de [[haadstêd]] fan [[Abessynje]], wurdt troch [[Grut-Brittanje|Britske]] [[troepen]] befrijd fan 'e besetting troch de [[Itaalje|Italjanen]].
*[[6 april|6]] - It begjin fan [[Operaasje Marita]], de [[Dútske ynfal yn Grikelân]] en [[Dútske ynfal yn Joegoslaavje|yn Joegoslaavje]].
*[[8 april|8]] - Mei de [[Fal fan Tessaloniky]] stoart de ferdigening fan noardlik [[Grikelân]] tsjin 'e [[nazy-Dútslân|Dútsers]] yn.
*[[10 april|10]] - Begjin fan it [[Belis fan Tobrûk]], yn [[Italjaansk-Lybje]], dêr't [[Austraalje (lân)|Australyske]], [[Nij-Seelân|Nijseelânske]] en [[Poalen|Poalske]] [[troepen]] stânhâlde tsjin it [[nazy-Dútslân|Dútske]] [[Afrikakorps]].
*10 - De [[Unôfhinklike Steat Kroaasje]] wurdt útroppen, as in [[fazalsteat]] fan [[nazy-Dútslân]].
*[[17 april|17]] - [[Joegoslaavje]] [[Kapitulaasje fan Joegoslaavje|jout him oer]] oan [[nazy-Dútslân]].
*17 - [[Grut-Brittanje|Britske]] [[troepen]] falle [[Irak]] binnen. Begjin fan 'e [[Britsk-Iraakske Oarloch]].
*[[21 april|21]] - [[Grikelân]] [[Kapitulaasje fan Grikelân|jout him oer]] oan [[nazy-Dútslân]]. [[Kening]] [[George II fan Grikelân|George&amp;nbsp;II]] nimt mei it Grykske [[regear]] de wyk nei [[Kreta]].
*[[22 april|22]] - Begjin fan 'e [[evakuaasje]] fan 'e [[Alliëarden|Alliëarde troepen]] fan it [[fêstelân]] fan [[Grikelân]] nei [[Kreta]].
;maaie
*[[1 maaie|1]] - De [[evakuaasje]] fan 'e [[Grut-Brittanje|Britske]], [[Austraalje (lân)|Australyske]], [[Nij-Seelân|Nijseelânske]], [[Poalen|Poalske]] en [[Grikelân|Grykske]] [[troepen]] fan it Grykske [[fêstelân]] nei [[Kreta]] wurdt foltôge.
*[[10 maaie|10]] - [[Rudolf Hess]], de pleatsferfanger fan 'e [[nazy-Dútslân|Dútske]] [[diktator]] [[Adolf Hitler]], fljocht op eigen manneboet nei [[Grut-Brittanje]] om [[frede]] te sluten. Nei't er in [[needlâning]] meitsje moat yn [[Skotlân]], wurdt er troch de Britten [[finzen]] set.
*[[20 maaie|20]] - Begjin fan 'e [[Slach om Kreta]], wêrby't de [[nazy-Dútslân|Dútsers]] op it [[Grikelân|Grykske]] [[eilân]] [[Kreta]] lânje.
*[[27 maaie|27]] - Begjin fan 'e [[evakuaasje]] fan 'e [[Alliëarden|Alliëarde troepen]] fan [[Kreta]] nei [[Egypte]].
*[[30 maaie|30]] - [[Grut-Brittanje|Britske]] [[troepen]] marsjearje yn it ramt fan 'e [[Britsk-Iraakske Oarloch]] de [[Irak|Iraakske]] [[haadstêd]] [[Bagdad]] binnen en helje dêr it pro-[[nazy-Dútslân|Dútske]] [[regear]] fan [[Rasjyd al-Gailani]] ûnder fuotten.
;juny
*[[8 juny|8]] - De [[Grut-Brittanje|Britten]] en [[Frije Frânsen]] falle [[Syrje]] binnen, dat yn 'e hannen is fan it [[kollaboraasje|kollaborearjende]] [[Vichy-Frankryk]].
*[[15 juny|15]] - [[Unôfhinklike Steat Kroaasje|Kroaasje]] wurdt lid fan 'e [[As (bûnsgenoatskip)|As]].
*[[21 juny|21]] - De [[Grut-Brittanje|Britten]] en [[Frije Frânsen]] feroverje de [[Syrje|Syryske]] [[haadstêd]] [[Damaskus]] op 'e [[troepen]] fan [[Vichy-Frankryk]].
*[[22 juny|22]] - [[Operaasje Barbarossa]] giet fan start: [[nazy-Dútslân]] falt de [[Sovjet-Uny]] binnen. Ek [[Itaalje]] en [[Roemeenje]] ferklearje de Sovjet-Uny de oarloch.
*[[23 juny|23]] - [[Slowakije (1939-1945)|Slowakije]] ferklearret de [[Sovjet-Uny]] de oarloch.
*[[25 juny|25]] - [[Finlân]] ferklearret de [[Sovjet-Uny]] de oarloch. Dit is de ein fan 'e [[Tuskenfrede]] en it begjin fan 'e saneamde [[Ferfolchoarloch]] (d.w.s. in ferfolch op 'e [[Winteroarloch]] fan [[1939]]-[[1940]]).
*[[27 juny|27]] - Begjin fan 'e striid fan 'e [[Joegoslavyske partizanen]] ûnder lieding fan [[Josip Broz Tito]] tsjin 'e [[nazy-Dútslân|Dútske]] besetters.
*[[29 juny|29]] - [[Minsk]], de [[haadstêd]] fan 'e [[Sosjalistyske Sovjetrepublyk Wyt-Ruslân]], wurdt ferovere troch de [[nazy-Dútslân|Dútsers]].
;july
*[[2 july|2]]-[[3 july|3]] - De [[nazy-Dútslân|Dútsers]] en de pleatslike [[Oekraïners|Oekraynske]] [[befolking]] rjochtsje ûnder [[Joaden]] yn [[Lvov]] (Lemberg) by de [[pogroms fan Lvov]] in [[bloedbad]] oan, wêrby't sa'n 7.000 minsken omkomme.
*[[3 july|3]] - De lêste [[troepen]] fan [[Vichy-Frankryk]] yn [[Syrje]] jouwe har oer oan 'e [[Grut-Brittanje|Britten]] en [[Frije Frânsen]].
*[[7 july|7]] - [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[troepen]] lânje op [[Iislân]] om dêr mei ynstimming fan it Iislânske [[regear]] en de [[Denemark|Deenske]] [[ambassadeur]] yn [[Washington, D.C.]] [[militêr]]e bases yn te rjochtsjen en de ferdigening fan it lân tsjin in eventuële [[nazy-Dútslân|Dútske]] oanfal oer te nimmen fan 'e [[Grut-Brittanje|Britten]].
*[[12 july|12]] - Yn [[Moskou]] ûndertekenje it [[Feriene Keninkryk]] en de [[Sovjet-Uny]] in militêr bûnsgenoatskip.
*[[29 july|29]] - [[Vichy-Frankryk]] slút in oerienkomst mei [[Japan]] en akseptearret de Japanske militêre besetting fan [[Frânsk-Yndo-Sina]].
;augustus
*[[9 augustus|9]] - Foar de [[kust]] fan [[Nijfûnlân]], oan board fan it [[Grut-Brittanje|Britske]] [[oarlochsskip]] de ''Prince of Wales'', moetsje de Britske [[premier]] [[Winston Churchill]] en de [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[presidint]] [[Franklin D. Roosevelt]] inoar.
*[[25 augustus|25]] - [[Grut-Brittanje|Britske]] en [[Sovjet-Uny|Sovjet]]-[[troepen]] dogge [[Alliëarde ynfal yn Perzje|in ynfal]] yn [[Perzje]] nei de wegering fan 'e [[sjah]] om fanwegen te kommen tsjin pro-[[nazy-Dútslân|Dútske]] aktiviteiten yn syn lân.
*[[27 augustus|27]] - [[Sjah]] [[Reza Pahlavi]] fan [[Perzje]] docht ûnder twang fan 'e [[Alliëarden]] [[abdikaasje|ôfstân fan 'e troan]] yn it foardiel fan syn [[soan]] [[Mohammed Reza Pahlavi]].
*[[30 augustus|30]] - Yn [[Servje]] wurdt in [[nazy-Dútslân|Dútsk]] [[sokpop]]rezjym opset ûnder lieding fan [[generaal]] [[Milan Nedić]].
;septimber
*[[3 septimber|3]] - Yn it [[nazy-Dútslân|Dútske]] [[ferneatigingskamp]] [[Auschwitz]] fine de earste massale [[fergassing]]s mei it [[gifgas]] [[Zyklon B]] plak.
*[[8 septimber|8]] - [[nazy-Dútslân|Dútske]] en [[Finlân|Finske]] [[troepen]] slute de stêd [[Leningrad]] yn. Dêrmei begjint it [[Belis fan Leningrad]].
*[[19 septimber|19]] - [[Kiëv]], de [[haadstêd]] fan 'e [[Sosjalistyske Sovjetrepyblyk Oekraïne]], falt yn [[nazy-Dútslân|Dútske]] hannen. Sûnt it begjin fan [[Operaasje Barbarossa]] binne der al mear as 3 miljoen [[Sovjet-Uny|Sovjet]]-[[soldaten]] troch de Dútsers [[kriichsfinzen]] nommen.
*[[23 septimber|23]] - [[Generaal]] [[Charles de Gaulle]] rjochtet yn [[Londen]] in [[Frankryk|Frânsk]] [[regear-yn-ballingskip]] op.
*[[28 septimber|28]] - [[Sovjet-Uny|Sovjet-lieder]] [[Josef Stalin]] heft by [[dekreet]] de [[Autonome Sovjetrepublyk fan de Wolgadútsers]] op. Begjin fan 'e [[deportaasje fan de Wolgadútsers|massale deportaasje fan]] 400.000 [[Wolgadútsers]] nei [[Sibearje]] en [[Kazachstan]].
*[[29 septimber|29]] - By it [[Bloedbad fan Babi Jar]], by [[Kiëv]], [[fermoardzje]] de [[nazy-Dútslân|Dútsers]] 35.000 [[Joaden|Joadske]] [[manlju]], [[froulju]] en [[bern (persoan)|bern]].
;oktober 
*[[15 oktober|15]] - It [[regear]] fan 'e [[Sovjet-Uny]] en de bûtenlânske [[ambassade|diplomatike fertsjintwurdigings]] nimme by it neieroankommen fan 'e [[nazy-Dútslân|Dútsers]] de wyk út [[Moskou]] nei de eastlike leine [[stêd]] [[Kûjbisjev]].
*[[25 oktober|25]] - Oant it [[Eastfront (Twadde Wrâldoarloch)|Eastfront]] begjint de [[Slach om Moskou]].
;novimber
*[[2 novimber|2]] - De [[Četniks]], in [[royalisme|royalistyske]] [[Servje|Servyske]] [[guerrilja]]-[[organisaasje]] ûnder lieding fan [[generaal]] [[Dragoljub Mihailović]], docht mei goedfinen fan 'e [[nazy-Dútslân|Dútsers]] in oanfal op 'e [[Joegoslavyske partizanen]] fan [[Josip Broz Tito]]. Dit is it begjin fan 'e [[boargeroarloch]] yn beset [[Joegoslaavje]].
*[[18 novimber|18]] - De lêste [[Itaalje|Italjaanske]] [[troepen]] yn [[Abessynje]] jouwe har oer oan 'e [[Grut-Brittanje|Britten]]. Dêrmei is Abessynje, dat sûnt de ein fan 'e [[Twadde Italjaansk-Abessynske Oarloch]], yn [[1936]], troch Itaalje beset holden waard, einlings befrijd.
*[[27 novimber|27]] - Oan it slepende [[Belis fan Tobrûk]], yn [[Italjaansk-Lybje]], komt in ein as de úthongere [[Alliëarden|Alliëarde]] ferdigeners ûntset wurde troch it [[Britske 8e Leger]].
;desimber
*[[7 desimber|7]] - Mei de troch [[Japan]] útfierde [[oanfal op Pearl Harbor]], in [[marine]]basis op [[Hawaï]], reitsje de [[Feriene Steaten]] by de [[Twadde Wrâldoarloch]] belutsen.
*7 - [[Panama]] ferklearret de oarloch oan [[Japan]].
*[[8 desimber|8]] - De [[Feriene Steaten]], it [[Feriene Keninkryk]], [[Nederlân]], [[Nij-Seelân]], [[Kanada]], [[Súd-Afrika]], it [[regear-yn-ballingskip]] fan [[Poalen]], de [[Dominikaanske Republyk]], [[El Salvador]], [[Haïty]], [[Hondoeras]], [[Kosta Rika]] en [[Nikaragûa]] ferklearje de oarloch oan [[Japan]].
*[[9 desimber|9]] - [[Austraalje (lân)|Austraalje]], [[Gûatemala]] en [[Kuba]] ferklearje de oarloch oan [[Japan]]. [[Sina]], dat al sûnt it begjin fan 'e [[Twadde Sineesk-Japanske Oarloch]] yn [[1936]] yn oarloch is mei Japan, ferklearret de oarloch oan [[nazy-Dútslân]] en [[Itaalje]].
*[[11 desimber|11]] - [[Nazy-Dútslân]] en [[Itaalje]] ferklearje de oarloch oan 'e [[Feriene Steaten]]. [[Nederlân]] ferklearret de oarloch oan [[Itaalje]]. De [[As (bûnsgenoatskip)|As]]-grutmachten nazy-Dútslân, Itaalje en [[Japan]] ûnthjitte inoar gjin ôfsûnderlike [[frede]] slute te sillen mei de [[Alliëarden]].
*[[16 desimber|16]] - It [[regear-yn-ballingskip]] fan [[Tsjechoslowakije]] ferklearret de oarloch oan [[Japan]].
*[[20 desimber|20]] - [[Belgje]] ferklearret de oarloch oan [[Itaalje]].
*[[25 desimber|25]] - Nei in [[Fal fan Honkong|belegering fan twa wiken]] feroverje de [[Japan]]ners de [[Grut-Brittanje|Britske]] [[koloanje]] [[Hongkong]].
; ''sûnder datum''
*Yn 'e [[Feriene Steaten]] makket [[Allen Lomax]] de earste opnamen fan [[blues]]sjonger [[Muddy Waters]].

== Berne ==
;jannewaris
* [[8 jannewaris|8]] - [[Boris Vallejo]], Perûviaansk yllustrator en boekbânûntwerper
* [[20 jannewaris|20]] - [[Josse de Haan]], Frysk skriuwer en dichter († [[2020]])
* [[23 jannewaris|23]] - [[Buddy Buie]], Amerikaansk sjonger († [[2015]])
* [[29 jannewaris|29]] - [[Philip Houben (politikus)|Philip Houben]], Nederlânsk politikus († [[2017]])
* [[30 jannewaris|30]] - [[Dick Cheney]], fise-presidint fan 'e [[Feriene Steaten]]
;febrewaris
* [[26 febrewaris|26]] - [[Jan Jongepier]], Frysk organist († [[2011]])
;maart
* [[22 maart|22]] - [[Bruno Ganz]], Switsersk akteur († [[2019]]) 
* [[23 maart|23]] - [[Peer Mascini]], Nederlânsk akteur († [[2019]]) 
;april
* [[7 april|7]] - [[Gorden Kaye]], Ingelsk akteur († [[2017]])
* [[10 april|10]] - [[Paul Theroux]], Amerikaansk skriuwer
* [[11 april|11]] - [[Joop Braakhekke]], Nederlânsk telefyzjekok en restauranthâlder († [[2016]])
* [[19 april|19]] - [[Sipke Castelein (roeier)|Sipke Castelein]], Frysk roeier
* [[22 april|22]] - [[Piter Yedema]], Frysk dichter, oersetter en literatuerkritikus († [[2018]])
;maaie
* [[9 maaie|9]] - [[Froukje Annema]], Frysk skriuwster († [[1998]])
* [[11 maaie|11]] - [[Eric Burdon]], Ingelsk sjonger
* [[24 maaie|24]] - [[Bob Dylan]] (Robert Allen Zimmerman), Amerikaansk sjonger, muzikant en lietsjeskriuwer
;juny
* [[10 juny|10]] - [[Harry Muskee]], Nederlânsk sjonger († [[2011]])
* [[21 juny|21]] - [[Hein Verbruggen]], Nederlânsk sportbestjoerder († [[2017]])
;july
* [[4 july|4]] - [[Johnny Lion]], pseudonym fan John van Leeuwarden, Nederlânsk sjonger en akteur († [[2019]]) 
* [[13 july|13]] - [[Robert Forster (akteur)|Robert Forster]], Amerikaansk akteur († [[2019]]) 
* [[16 july|16]] - [[Hans Wiegel]], Nederlânsk politikus en bestjoerder
* [[18 july|18]] - [[Stephen Holden]], Amerikaansk muzyk- en filmkritikus
* [[25 july|25]] - [[Manny Charlton]], Skotsk gitarist († [[2022]])
;augustus
* [[2 augustus|2]] - [[Ede Staal]], Grinslânsk sjonger en dichter († [[1986]])
* [[9 augustus|9]] - [[Anne Huitema]], Frysk byldzjend keunstner
* [[18 augustus|18]] - [[Carter Camp]], Amerikaansk aktivist († [[2013]])
* [[20 augustus|20]] - [[Slobodan Milošević]], presidint fan [[Joegoslaavje]] en fan [[Servje]] († [[2006]])
* [[25 augustus|25]] - [[Dick Eisma]], Frysk skriuwer en oersetter († [[2011]])
* [[30 augustus|30]] - [[Ben Jones (akteur)|Ben Jones]], Amerikaansk akteur en politikus
;septimber
* [[6 septimber|6]] - [[Willibrord Frequin]], Nederlânsk sjoernalist en programmamaker († [[2022]])
* [[19 septimber|19]] - 'Mama' [[Cass Elliott]], Amerikaansk sjongster en aktrise († [[1974]])
;oktober
* [[8 oktober|8]] - [[Jesse Jackson]], Amerikaansk aktivist en politikus
* [[25 oktober|25]] - [[Gordon Tootoosis]], Kanadeesk akteur en aktivist († [[2011]])
;novimber
* [[9 novimber|9]] - [[Sjoerd de Vries (byldzjend keunstner)|Sjoerd de Vries]], Frysk keunstner († [[2020]]
* [[18 novimber|18]] - [[Toon Tellegen]], Nederlânsk skriuwer
;desimber
* [[1 desimber|1]] - [[Jesús Moncada]], Katalaansk skriuwer († [[2005]])
* [[12 desimber|12]] - [[Sies Bleeker]], Frysk byldzjend keunstner († [[2014]])
* [[14 desimber|14]] - [[Karan Armstrong]], Amerikaansk operasjongster († [[2021]])
* [[17 desimber|17]] - [[Lippe Lap]], Frysk ûndernimmer  († [[2012]])
* [[26 desimber|26]] - [[Rienk Alberda]], Frysk wedstriidsiler († [[2012]])
* [[31 desimber|31]] - [[Alex Ferguson]], Skotsk fuotbaltrener
;''datum ûnbekend''
*[[Harvey Pratt]], Amerikaansk keunstner

== Ferstoarn ==
;jannewaris
* [[8 jannewaris|8]] - [[Robert Baden-Powell]], Ingelsk militêr en stifter fan de [[paadfinerij]] (* [[1857]])
* [[13 jannewaris|13]] - [[James Joyce]], Iersk skriuwer (* [[1882]])
;febrewaris
* [[6 febrewaris|6]] - [[Maximilien Luce]], Fransk keunstskilder (* [[1858]])
* [[13 febrewaris|13]] - [[Blind Boy Fuller]], Amerikaansk muzikant (* [[1907]])
* [[27 febrewaris|27]] - [[Adriaan Hendrik Sirks]], Nederlânsk militêr en plysjefunkskonaris (* [[1879]])
;maart
* [[13 maart|13]] - [[Bernardus IJzerdraat]], Nederlânsk fersetsstrider (* [[1891]])
* [[28 maart|28]] - [[Virginia Woolf]], Ingelsk skriuwster en feministe (* [[1882]])
;april
* [[2 april|3]] - [[Anne de Koe]], Frysk predikant en aktivist (* [[1866]])
* [[5 april|5]] - [[Banjo Paterson]], Australysk dichter (* [[1864]])
* [[8 april|8]] - [[Minne Hoekstra]], Frysk maratonrider en earste alvestêdetochtwinner (* [[1884]])
* [[13 april|13]] - [[Annie Cannon]], Amerikaansk astronome (* [[1863]])
;maaie
* [[6 maaie|6]] - [[Franz Koenigs]], Nederlânsk bankier en keunstsamler (* [[1881]])
* [[7 maaie|7]] - [[James George Frazer]], Skotsk antropolooch (* [[1854]])
* [[15 maaie|15]] - [[Law Adam]], Nederlânsk fuotballer (* [[1908]])
;juny
* [[4 juny|4]] - keizer [[Willem II fan Dútslân]] (* [[1859]])
;july
* [[9 july|9]] - [[Carl Friedrich von Siemens]], Dútsk yndustrieel en politikus (* [[1872]])
* [[10 july|10]] - [[Jelly Roll Morton]], Amerikaansk pianist en komponist (* [[1890]])
* [[26 july|26]] - [[Josephine Siebe]], Dútsk skriuwster (* [[1870]])
* [[28 july|28]] - [[Jantsje Aberg-Terpstra]], Frysk skriuwster en ûnderwizeresse (* [[1876]])
;augustus
* [[30 augustus|30]] - [[Peder Oluf Pedersen]], Deensk yngenieur en natuerkundige (* [[1874]])
* [[31 augustus|31]] - [[Marina Tsvetajeva]], Russysk skriuwster (* [[1892]])
;septimber 
* [[26 septimber|26]] - [[Ugo Agostoni]], Italjaansk hurdfytser (* [[1893]])
;novimber
* [[5 novimber|5]] - [[Arndt Pekurinen]], Finsk pasifist (* [[1905]])
* [[12 novimber|12]] - [[Leo Graetz]], Dútsk natuerkundige (* [[1856]])
* [[18 novimber|18]] - [[Walther Nernst]], Dútsk natuer- en skiekundige en Nobelpriiswinner (* [[1864]])
* [[22 novimber|22]] - [[Kurt Koffka]], Dútsk psycholooch (* [[1886]])
;desimber
* [[11 desimber|11]] - [[Frank Conrad]], Amerikaansk elektrotechnikus, útfiner en radio-pionier (* [[1874]])

==Literatuer==
;novelles
* [[Paul Gallico]], ''[[The Snow Goose]]'' &lt;small&gt;(oerset yn it [[Frysk]] as ''De Sniegoes'')&lt;/small&gt;

==Films==
* ''[[Suspicion (film út 1941)|Suspicion]]''

{{JiersideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat}}
}}
[[Kategory:1941| ]]
[[Kategory:20e iuw]]</text>
      <sha1>r1g51onhcztiihlmuyvc2hoq976s15j</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>1957</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1697</id>
    <revision>
      <id>1084447</id>
      <parentid>1078414</parentid>
      <timestamp>2022-07-25T08:50:47Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Berne */ +1</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="11937" xml:space="preserve">{{JiersideBoppe}}

{{Kalinders}}{{Kalinderjier}}
Dit jier makket ûnderdiel út fan it [[desennium]] fan 'e [[1950-er jierren]].
== Foarfallen ==
*[[1 jannewaris]] - It [[Protektoraat Saarlân]] hâldt op te bestean. It gebiet wurdt feriene mei [[West-Dútslân]] en giet fierder as de Dútske dielsteat [[Saarlân]].
*[[6 maart]] - [[Gana]] wurdt ûnôfhinklik fan it [[Feriene Keninkryk]].
*[[8 maart]] - De lêste [[Israel]]yske [[troepen]] lûke har ûnder swiere [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] druk werom út [[Egypte]]. Dêrmei komt in ein oan 'e [[Suëzoarloch]].
*[[25 maart]] - Mei it [[Ferdrach fan Rome]] rjochtsje de [[Benelúks]]-lannen, [[West-Dútslân]], [[Frankryk]] en [[Itaalje]] de [[Jeropeeske Ekonomyske Mienskip]] op, in foarrinner fan 'e [[Jeropeeske Uny]].
*[[29 maart]] - [[Aartsbiskop]] [[Makarios&amp;nbsp;III]], de lieder fan 'e ûnôfhinklikensbeweging yn 'e [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[koloanje]] [[Syprus (koloanje)|Syprus]], wurdt frijlitten út 'e [[Seysjellen]], dêr't er troch de koloniale autoriteiten hinne [[ferballe]] wie.
*[[27 juny]] - De [[orkaan]] [[Orkaan Audrey|Audrey]] makket it plak [[Cameron (Louisiana)|Cameron]], yn 'e [[Amerikaanske steat]] [[Louisiana]], mei de grûn lyk. Der falle likernôch 400 deaden.
* [[9 july]] - De [[Provinsjale Steaten fan Fryslân|Steaten fan Fryslân]] lizze offisjeel it [[Wapen fan Fryslân|wapen]] en de [[Fryske flagge|flagge fan Fryslân]] fêst.
* [[10 augustus]] - It [[Bûn fan Fryske Fûgelwachten]] organisearret yn [[Winsum (Fryslân)|Winsum]] it earste [[Frysk Kampioenskip Fierljeppen]]. Kampioen wurdt [[R. Jongema]] dy't 10,20 meter springt.
*[[31 augustus]] - [[Maleizje]] wurdt ûnôfhinklik fan it [[Feriene Keninkryk]].
*[[3 septimber]] - By de talitting fan njoggen [[negroïde|swarte]] [[learling]]en op in earder [[jeropide ras|blanke]] [[legere skoalle]] yn Little Rock, yn 'e [[Amerikaanske steat]] [[Arkansas]], wol [[gûverneur]] [[Orval Faubus]] de [[Nasjonale Garde (Feriene Steaten)|Nasjonale Garde]] ynsette om 'e &quot;oarder te hanthavenjen&quot; (d.w.s. om 'e swarte bern de tagong ta de skoalle te ûntsizzen). Pas nei't de [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[presidint]] [[Dwight Eisenhower]] federale [[troepen]] stjoert en de Nasjonale Garde yn Arkansas ûnder befel fan it [[Amerikaanske Leger]] pleatst, bynt de gûverneur yn en kinne de bern nei skoalle.
*[[4 oktober]] - De [[Sovjet-Uny]] bringt de [[Spûtnik 1]], de earste keunstmjittige [[satellyt]], yn in [[baan (astronomy)|baan]] om 'e [[Ierde]], en lokket dêrmei de [[Romtewedrin]] mei de [[Feriene Steaten]] út.
* [[1 novimber]] - Yn [[Nederlân]] wurde de [[maksimumsnelheid]] fan 50 [[kilometer]] de [[oere]] yn 'e [[beboude kom]] wurdt ynfierd. 
*[[3 novimber]] - De [[Sovjet-Uny]] bringt de [[Spûtnik 2]] yn in [[baan (astronomy)|baan]] om 'e [[Ierde]], mei oan board de earste [[romtefarder]]: it [[hûn]]tsje [[Laika]].

== Berne ==
;jannewaris
* [[7 jannewaris|7]] - [[Monique Verbruggen]], Frysk glêskeunstneresse
;febrewaris
* [[20 febrewaris|20]] - [[Haye van der Heyden]], Nederlânsk kabaretier, akteur, regisseur en toanielskriuwer
;maart
* [[7 maart|7]] - [[Tom van Mourik]], Nederlânsk politikus fan de VVD. 
* [[10 maart|10]] - [[Osama bin Laden]], Saûdysk terrorist († [[2011]])
* [[11 maart|11]] - [[Kasem Soleimani]], Iraansk generaal († [[2020]])
;april
* [[11 april|11]] - [[Gert-Jan Veenstra]], Frysk keunstskilder en tekener
* [[17 april|17]] - [[Ria Groenhof]], Frysk byldzjend keunstneresse en lesjouwster
* [[24 april|24]] - [[Jehannes Ytsma]], Frysk taalsosjolooch († [[2005]])
;maaie
* [[10 maaie|10]] - [[Sid Vicious]], Ingelsk muzikant († [[1979]])
* [[11 maaie|11]] - [[Stien Terpstra]], Frysk keunstneresse
* 11 - [[Peter North]], Kanadeesk pornoakteur
* [[21 maaie|21]] - [[Renée Soutendijk]], Nederlânsk aktrise
;juny
* [[4 juny|4]] - [[Anita Andriesen]], Frysk politika († [[2008]])
* [[17 juny|17]] - [[Jack Wouterse]], Nederlânsk akteur
* [[23 juny|23]] - [[Herman Vos]], Frysk keunstner
;july
* [[9 july|9]] - [[Jurjen van der Meer]], Frysk (tekst)skriuwer en ûnderwizer
* 9 - [[Todd Lockwood]], Amerikaansk yllustrator
* [[27 july|27]] - [[Léonie Sazias]], Nederlânsk presintatrise
* [[29 july|29]] - [[Liam Davison]], Australysk skriuwer († [[2014]])
;augustus
* [[4 augustus|4]] - [[Hilbert van der Duim]], Frysk hurdrider
* [[13 augustus|13]] - [[Harry Oosterman]], Nederlânsk politikus
* [[17 augustus|17]] - [[Ty Burr]], Amerikaansk filmkritikus
;septimber
* [[26 septimber|26]] - [[Tanya Huff]], Kanadeesk skriuwster
;oktober
* [[6 oktober|6]] - [[Meidogger:Drewes|Drewes]] (yn [[East-Dongeradiel]]), Frysk ensyklopedist
* [[8 oktober|8]] - [[Wies van Dongen (1957)|Wies van Dongen]], Nederlânsk hurdfytser
;novimber 
* [[15 novimber|15]] - [[Yep Kramer]], Frysk hurdrider
* [[19 novimber|19]] - [[Pieter Duijff]], Frysk taalkundige
* [[22 novimber|22]] - [[Jannes Kleiker]], Frysk keunstskilder
* [[28 novimber|28]] - [[Jan van Friesland]], Frysk sjoernalist en programmamakker
* [[29 novimber|29]] - [[Mario Salieri]], Italjaansk pornoregisseur en -produsint
;desimber
* [[2 desimber|2]] - [[Marco Goldenbeld]], Frysk byldzjend keunstner
* [[10 desimber|10]]- [[Michael Clarke Duncan]], Amerikaansk akteur († [[2012]])
* [[25 desimber|25]] - [[Jan Rot (sjonger)|Jan Rot]], Nederlânsk sjonger en lietsjeskriuwer († [[2022]])
;''datum ûnbekend''
*[[Jelle Krol]], Frysk taalkundige en oersetter
*[[Bouke Oldenhof]], Frysk skriuwer, oersetter, kritikus en toanielprodusint
*[[J. Steven York]], Amerikaansk skriuwer

== Ferstoarn ==
;jannewaris
* [[4 jannewaris|4]] - [[Theodor Körner]], presidint fan [[Eastenryk]] (* [[1873]])
* [[11 jannewaris|11]] - [[Edgard Tytgat]], Flaamsk keunstskilder (* [[1879]])
* [[14 jannewaris|14]] - [[Humphrey Bogart]], Amerikaansk akteur (* [[1899]])
* [[16 jannewaris|16]] - [[Arturo Toscanini]], Italjaansk dirigint (* [[1867]])
* [[20 jannewaris|20]] - [[James Connolly (atleet)|James Connolly]], Amerikaansk atleet (* [[1868]])
;febrewaris
* [[1 febrewaris|1]] - [[Friedrich Paulus]], Dútsk militêr (* [[1890]])
* [[10 febrewaris|10]] - [[Laura Ingalls Wilder]], Amerikaansk skriuwster (* [[1867]])
* [[16 febrewaris|16]] - [[John Sealy Townsend]], Iersk natuerkundige (* [[1868]])
;maart
* [[8 maart|8]] - [[Othmar Schoeck]], Switsersk komponist en dirigint (* [[1886]])
* [[11 maart|11]] - [[Richard E. Byrd]], Amerikaansk ûntdekkingsreizger (* [[1888]])
* [[13 maart|13]] - [[Rommert Casimir]], Frysk opfiedkundige en ûnderwiisfernijer (* [[1877]])
* [[27 maart|27]] - [[Ferdinand Porsche]], Eastenryksk autobouwer, oprjochter fan [[Porsche]] (* [[1875]])
;april
* [[6 april|6]] - [[Pierina Morosini]], Italjaansk fabryksarbeidster en sillige (* [[1931]])
* [[19 april|19]] - [[Willem Albarda]], Nederlânsk politikus (* [[1877]])
;maaie
* [[2 maaie|2]] - [[Joseph McCarthy (politikus)|Joseph McCarthy]], Amerikaansk politikus (* [[1908]])
* [[8 maaie|8]] - [[Jan Sluijters]], Nederlânsk keunstskilder (* [[1881]])
* [[12 maaie|12]] - [[Guillermo Saavedra]], Sileensk fuotballer (* [[1903]])
* [[19 maaie|19]] - [[Otto van Rees (skilder)|Otto van Rees]], Nederlânsk keunstskilder (* [[1884]])
;juny
* [[13 juny|13]] - [[Irving Baxter]], Amerikaansk atleet (* [[1876]])
* [[24 juny|24]] - [[František Kupka]], Tsjechysk-Frânsk skilder (* [[1871]])
* [[26 juny|26]] - [[Malcolm Lowry]], Ingelsk skriuwer (* [[1909]])
;july
* [[14 july|14]] - [[Bill Whitehouse]], Britsk autokoereur (* [[1909]])
* [[15 july|15]] - [[James M. Cox]], Amerikaansk politikus (* [[1870]])
* [[15 july|15]] - [[Marie van Zeggelen]], Nederlânsk skriuwster (* [[1870]])
* [[31 juli|31]] - [[Sem Dresden (komponist)|Sem Dresden]], Nederlânsk komponist en muzykpedagooch (* [[1881]])
;augustus
* [[7 augustus|7]] - [[Oliver Hardy]], Amerikaansk akteur en komyk (* [[1892]])
* [[16 augustus|16]] - [[Irving Langmuir]], Amerikaansk natuer- en skiedkundige en Nobelpriiswinner (* [[1881]])
;septimber
* [[7 septimber|7]] - [[Jan Lutz]], Nederlânsk yllustrator (* [[1888]])
* [[17 septimber|17]] - [[Jan Eisenloeffel]], Nederlânsk keunstner (* [[1876]])
* [[20 septimber|20]] - [[Jean Sibelius]], Finsk komponist (* [[1865]])
* [[21 septimber|21]] - kening [[Haakon VII fan Noarwegen]] (* [[1872]])
;oktober
* [[22 oktober|22]] - [[Bok de Korver]], Nederlânsk fuotballer (* [[1883]])
* [[24 oktober|24]] - [[Christian Dior]], Frânsk moade-ûntwerper (* [[1905]])
* [[25 oktober|25]] - [[Mary Beekman]], Nederlânsk aktrise (* [[1884]])
* [[25 oktober|25]] - [[Lord Dunsany]], Iersk skriuwer (* [[1878]])
* [[26 oktober|26]] - [[Nikos Kazantzakis]], Gryksk skriuwer (* [[1883]])
* [[27 oktober|27]] - [[Herman Amelink]], Nederlânsk fakbûnslieder en politikus (* [[1881]])
* [[29 oktober|29]] - [[Louis B. Mayer]], Amerikaansk filmprodusint (* [[1882]])
;novimber
* [[17 novimber|17]] - [[J.G.A. Koenders]], Surinaamsk ûnderwizer en skriuwer (* [[1886]])
* [[24 novimber|24]] - [[Diego Rivera]], Meksikaansk skilder (* [[1886]])
* [[30 novimber|30]] - [[Beniamino Gigli]], Italjaansk operasjonger (* [[1890]])
;desimber
* [[14 desimber|14]] - [[Jan Jansonius]], Frysk politikus (* [[1870]])
* [[17 desimber|17]] - [[Dorothy L. Sayers]], Ingelsk skriuwster (* [[1893]])
* [[21 desimber|21]] - [[Eric Coates]], Ingelsk komponist (* [[1886]])

== Literatuer ==
;prizen
* [[Albert Camus]] wint de [[Nobelpriis foar de Literatuer]]
* [[Erich Kästner]] wint de [[Georg-Büchner-Priis]]
;romans
* [[Simon Vestdijk]], ''De Beker van de Min''
* [[Françoise Sagan]], ''Dans un Mois, Dans un An''
* [[Simon Vestdijk]], ''Open Boek''
;poëzij
* [[Ina Boudier-Bakker]], ''Finale''
* [[Octavio Paz]], ''[[Piedra de Sol]]'' &lt;small&gt;(oerset yn it [[Frysk]] as ''De Sinnestien'')&lt;/small&gt;

==Films==
* ''[[I Was a Teenage Werewolf]]''

== Muzyk ==
[[Ofbyld:Elvis_Presley_promoting_Jailhouse_Rock.jpg|right|200px|thumb|Jailhouse Rock]]
;singles
* [[Andy Williams]], ''Butterfly''
* [[Billy Ward &amp; The Dominos]], ''Stardust''
* [[Buddy Holly]], ''Everyday''
* Buddy Holly, ''I'm Looking for Someone to Love''
* Buddy Holly, ''Oh Boy''
* Buddy Holly, ''Peggy Sue''
* Buddy Holly, ''That'll Be the Day''
* Buddy Holly, ''Words of Love''
* [[Caterina Valente]], ''Tipitipitipso''
* [[Chuck Berry]], ''Rock-'n-Roll Music''
* [[Corry Brokken]], ''Net Als Toen''
* [[Danny &amp; The Juniors]], ''At the Hop''
* [[Eddy Fisher]], ''Cindy, Oh Cindy''
* [[Elvis Presley]], ''All Shook Up''
* Elvis Presley, ''Jailhouse Rock''
* Elvis Presley, ''Teddy Bear''
* [[Fats Domino]], ''Blueberry Hill''
* Fats Domino, ''I'm Walking''
* [[Frankie Lymon]], ''Goody, Goody''
* [[Harry Belafonte]], ''Island in the Sun''
* Harry Belafonte, ''The Banana Boat Song''
* [[Herman Emmink]], &quot;Tulpen uit Amsterdam&quot;
* [[Jerry Lee Lewis]], ''Great Balls of Fire''
* [[Jim Reeves]], ''Four Walls''
* [[Johnnie Ray]], ''Yes Tonight, Josephine''
* [[Joop de Knegt]], ''Ik Sta op Wacht''
* [[De Trekvogels]], ''Achter Tralies''
* [[Limburgse Zusjes]], ''De Boerinnekes Dans''
* [[Little Richard]], ''Good Golly Miss Molly''
* [[Margot Eskens]], ''Cindy, Oh Cindy''
* [[Pat Boone]], ''April Love''
* Pat Boone, ''Begin the Beguine''
* Pat Boone, ''Bernadine''
* Pat Boone, ''Love Letters in the Sand''
* [[Paul Anka]], ''Diana''
* Paul Anka, ''I Love You, Baby''
* [[Perry Como]], ''Catch a Falling Star''
* [[Petula Clark]], ''Alone''
* [[Rijk de Gooyer]] en [[John Kraaijkamp sr.]], ''Ik Ben Zo Blij''
* [[De Selvera's]], ''De Postkoets''
* [[Sonny James]], ''Young Love''
* [[Tab Hunter]], ''Young Love''
* [[The Butterflies]], ''Kaik, Kaik, de Gait van Piet''
* [[The Everly Brothers]], ''Bye Bye Love''
* The Everly Brothers, ''Wake Up, Little Susie''
* [[The Platters]], ''Only You''
* [[Tom Manders|Dorus]], ''Twee Motten''
* [[Willy Alberti]], ''Tani''
* [[Zwarte Riek]], ''De Appeltaart''

{{JiersideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat}}
}}
[[Kategory:1957| ]]
[[Kategory:20e iuw]]</text>
      <sha1>ctlez62othlnkzr9453pvwq1ns0zt5n</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>1955</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1699</id>
    <revision>
      <id>1084450</id>
      <parentid>1075745</parentid>
      <timestamp>2022-07-25T08:54:04Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Berne */ +1</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8586" xml:space="preserve">{{JiersideBoppe}}

{{Kalinders}}{{Kalinderjier}}
Dit jier makket ûnderdiel út fan it [[desennium]] fan 'e [[1950-er jierren]].
== Foarfallen ==
* [[17 jannewaris]] - De earste atoomûnderseeër, de Nautilus, fart út. 
* [[3 febrewaris]] - Earste útstjoering op de [[Nederlân]]ske [[tillefyzje]] (troch de [[KRO]]) fan it populêre [[berneprogramma]] ''[[Dappere Dodo]]''.
* [[5 febrewaris]] - It [[Frankryk|Frânske]] [[regear]] fan [[Pierre Mendès France]] tsjinnet syn ûntslach yn.
* [[8 febrewaris]] - [[Georgy Malenkov]] tsjinnet syn ûntslach yn as [[premier]] fan 'e [[Sovjet-Uny]], en wurdt opfolge troch [[Nikolaj Bûlganin]].
*[[1 april]] - Yn 'e [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[koloanje]] [[Syprus]] docht de fersetsbeweging [[EOKA]], dy't de ''[[enosis]]'' (oansluting) fan Syprus by [[Grikelân]] foarstiet, ferskate [[bomoanslach|bomoanslaggen]] op regearingsgebouwen.
* [[5 april]] - [[Winston Churchill]] jout it [[premier]]skip fan it [[Feriene keninkryk]] oer. 
*[[12 april]] - De [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[wittenskipper]] [[Jonas Salk]] makket de ûntwikkeling fan in [[faksên]] tsjin 'e [[sykte]] [[polio]] bekend.
*[[18 april]] - Yn [[Hongarije]] wurdt de moderate [[premier]] [[Imre Nagy]] ûnder fuotten helle troch 'rjochtsinnige' [[kommunist]]en ûnder lieding fan [[Mátyás Rákosi]], de [[foarsitter]] fan 'e (kommunistyske) [[Hongaarske Arbeiderspartij]].
* [[20 april]] - De earste [[ôflevering]] fan ''[[Swiebertje]]'' (mei [[Joop Doderer]] yn 'e [[haadrol]]) wurdt op 'e [[Nederlân]]ske [[tillefyzje]] útstjoerd troch de [[NCRV]]. 
*[[6 maaie]] - [[West-Dútslân]] wurdt lid fan 'e [[NATO]].
*[[14 maaie]] - De [[Sovjet-Uny]], [[Poalen]], de [[DDR]], [[Tsjechoslowakije]], [[Hongarije]], [[Roemeenje]], [[Bulgarije]] en [[Albaanje]] rjochtsje it [[Warsjaupakt]] op.
*[[15 maaie]] - [[Eastenryk]] kriget nei in tsienjierrige besetting troch de [[Alliëarden]] út 'e [[Twadde Wrâldoarloch]] syn [[soevereiniteit]] werom. Oars as [[Dútslân]] bliuwt it net opdield yn in [[Westerske wrâld|Westerske]] en in [[Eastblok]]sône. Yn ruil dêrfoar moat it in garânsje ôfjaan dat it in [[neutraliteit|neutrale]] posysje behâlde sil tusken dy beide bûnsgenoatskippen.
*[[2 juny]] - Nei sân jier fan bittere ferwiten oer en wer fermoedsoenje [[Joegoslaavje]] en de [[Sovjet-Uny]] harren, hoewol't Joegoslaavje as iennichste kommunistyske lân in selsstannige koerts fart en net weromkeart yn 'e boezem fan it [[Warsjaupakt]]. 
*[[19 augustus]] - De [[orkaan]] [[Orkaan Diane|Diane]] treft it noardeasten fan 'e [[Feriene Steaten]]. Der falle mear as 200 deaden en der wurdt foar mear as [[$]]1 miljard oan skea oanrjochte.
*[[26 oktober]] - [[Súd-Fjetnam]] wurdt ûnôfhinklik fan [[Frankryk]].
*[[1 novimber]] - De [[Fjetnamoarloch]] of Twadde Yndosineeske Oarloch begjint as in konflikt tusken it [[kapitalistysk]]e [[Súd-Fjetnam]] en it [[kommunistysk]]e [[Noard-Fjetnam]].
* [[22 novimber]] - De [[Sovjet-Uny]] lit foar it earst, by wize fan proef, in [[wetterstofbom]] ûntploffe.
* [[24 novimber]] - Earste proefflecht fan 'e [[Fokker Friendship]].
*[[1 desimber]] - By in ferneamd ynsidint wegeret de [[negroïde|swarte]] [[frou]] [[Rosa Parks]] yn in [[autobus|bus]] yn [[Montgomery (Alabama)]], yn [[Amerikaanske Suden|it suden]] fan 'e [[Feriene Steaten]], om har plak ôf te stean oan in [[jeropide ras|blanke]] mei-passazjier as hja dêrta sommearre wurdt troch de [[bussjauffeur]]. Dyselde skillet dêrop de [[plysje]], dy't Parks [[arrestaasje|arrestearret]].
*[[5 desimber]] - De [[Amerikaanske Boargerrjochtebeweging]] stelt de [[Busboycot fan Montgomery]] yn.

== Berne ==
;jannewaris
* [[5 jannewaris|5]] - [[Ella Kalsbeek]], Nederlânsk politika
* [[6 jannewaris|6]] - [[Rowan Atkinson]], Ingelsk akteur
* [[7 jannewaris|7]] - [[Belinda Meuldijk]], Nederlânsk skriuwster en lietsjeskriuwster
* [[17 jannewaris|17]] - [[Hans de Boer (bestjoerder)|Hans de Boer]], Frysk ûndernimmer en bestjoerder († [[2021]])
* [[18 jannewaris|18]] - [[Kevin Costner]], Amerikaansk akteur en regisseur
* 18 - [[Hans van Tongeren]], Nederlânsk akteur († [[1982]])
* [[19 jannewaris|19]] - [[Simon Rattle]], Ingelsk dirigint
* 19 - [[Michiel Romeyn]], Nederlânsk akteur en programmamakker
* [[26 jannewaris|26]] - [[Eddie van Halen]], Nederlânsk-Amerikaansk muzikant
* [[30 jannewaris|30]] - [[Wiebe Nijenhuis]], Frysk sterke man († [[2016]])
;febrewaris
* [[3 febrewaris|3]] - [[Mike Horner (pornografysk akteur)|Mike Horner]], Amerikaansk pornoakteur
* [[7 febrewaris|7]] - [[Miguel Ferrer]], Amerikaansk akteur († [[2017]])
* [[9 febrewaris|9]] - [[Eeltsje Hettinga]], Frysk skriuwer en dichter
* [[16 febrewaris|16]] - [[Marga Claus]], Frysk skriuwster
* [[20 febrewaris|20]] - [[Klaas Werumeus Buning]], Frysk keunstner
* [[24 febrewaris|24]] - [[Steve Jobs]], Amerikaansk software-ûntwikelder († [[2011]])
;maart
* [[1 maart|1]] - [[Denis Mukwege]], Kongoleesk gynekolooch en Nobelpriiswinner
* [[2 maart|2]] - [[Wiebe Bergsma]], Frysk histoarikus († [[2015]])
* [[9 maart|9]] - [[Doeke Sijens]], Frysk skriuwer
* [[14 maart|14]] - [[Jelle Bangma]], Frysk puslisist
;april
* [[11 april|11]] - [[Julie E. Czerneda]], Kanadeesk skriuwster
* [[12 april|12]] - [[Frosty Calf Boss Ribs]], Amerikaansk politika
* [[12 april|12]] - [[Meindert Schroor]], Frysk geograaf en skiedkundige
* [[20 april|20]] - [[Hessel van der Kooy]], Skylger kafeehâlder en sjonger
* [[28 april|28]] - [[Saeb Erekat]], Palestynsk politikus en diplomaat († [[2020]])
;maaie
* [[17 maaie|17]] - [[Bill Paxton]], Amerikaansk akteur († [[2017]])
* [[19 maaie|19]] - [[Sjoerd Dirk Janzen]], Frysk keunstner († [[2006]])
;juny
* [[12 juny|12]] - [[Minne Dijkstra]], Frysk ûndernimmer, direkteur [[Koopmans Moalfabriken]], en sportbestjoerder († [[2010]])
* [[28 juny|28]] - [[Eberhard van der Laan]], Nederlânsk abbekaat en PvdA-politikus († [[2017]])
;july
* [[15 july|15]] - [[Jan Rijpstra]], Nederlânsk politikus en bestjoerder. 
* [[16 july|16]] - [[Tsjisse Hettema]], Frysk skriuwer en dichter († [[2021]])
* [[31 july|31]] - [[Eelke Scherjon]], Frysk klompmakker en fierljeptrener († [[2012]])

;augustus
* [[13 augustus|13]] - [[Sietse de Vries]], Frysk skriuwer
;septimber
* [[septimber|?]] - [[Bud Lee]], Amerikaansk pornoregisseur en -produsint 
* [[11 septimber|11]] - [[Fay Lovsky]], Nederlânsk sjongster en komponiste
;oktober
* [[15 oktober|15]] - [[Tanya Roberts]], Amerikaanske aktrise († [[2021]])
;novimber
* [[15 novimber|15]] - [[Buck Adams]], Amerikaansk pornoakteur en -regisseur († [[2008]])
* [[19 novimber|19]] - [[Rasti Rostelli]], Nederlands yllúzjonist
* 19 - [[Liz Snoijink]], Nederlânsk aktrise
* [[25 novimber|25]] - [[Connie Palmen]], Nederlânsk skriuwster
* [[30 novimber|30]] - [[Billy Idol]], Amerikaansk sjonger
;desimber
* [[5 desimber|5]] - [[Marianne Weber]], Nederlânsk sjongster
* [[7 desimber|7]] - [[Ivan Fernald]], Surinaamsk politikus
* [[13 desimber|13]] - [[Lutz Jacobi]], Frysk politika
* [[20 desimber|20]] - [[Pierre Bokma]], Nederlânsk akteur
* [[24 desimber|24]] - [[Jan Giro]], Frysk muzikant († [[2005]])
;''datum ûnbekend''
*[[Wim Bakker]], Nederlânsk politikus en bestjoerder († [[2014]])
*[[Roy Whitney]], Kanadeesk politikus

== Ferstoarn ==
* [[22 jannewaris]] - [[Tjipke Visser]], Frysk byldhouwer (* [[1876]])
* [[29 maart]] - [[Broer Doekeles Dykstra]], Frysk-Amerikaansk útjouwer, predikant en publisist (* [[1871]])
* [[20 juny]] - [[Kor Ket]], Frysk fioelist en dirigint (* [[1920]])
* 20 juny - [[Nanne Ottema]], Frysk konservator (* [[1874]])
* [[4 augustus]] - [[Jacob Nieweg]], Frysk keunstskilder (* [[1877]])
* [[20 oktober]] - [[Gerben Sonderman]], Frysk piloat en fersetsstrider (* [[1908]])
* [[22 novimber]] - [[Guy Ropartz]], Bretonsk komponist (* [[1864]])
* [[29 novimber]] - [[Jan Planting]], Frysk keunstskilder (* [[1893]])

==Literatuer==
;romans
* [[J.R.R. Tolkien]], ''[[The Return of the King]]''
;toaniel
* [[Tormod Skagestad]], ''[[Under Treet Ligg Øksa]]'' &lt;small&gt;(oerset yn it [[Frysk]] as ''De Bile Leit ûnder de Beam'')&lt;/small&gt;

== Film ==
* ''[[Guys and Dolls (film)|Guys and Dolls]]''
* ''[[Lady and the Tramp]]''
* ''[[Oklahoma! (film út 1955)|Oklahoma!]]''
* ''[[Sissi (film)|Sissi]]'' &lt;small&gt;(diel 1 fan 'e [[Sissi-trilogy|''Sissi''-trilogy]])&lt;/small&gt;

== Boukeunst ==
&lt;gallery&gt;
Ofbyld:Tonnemafabriek Sneek 03.JPG|''[[Tonnemafabryk]]'', Snits (1955) [[Johannes Albertus Boer]]
&lt;/gallery&gt;

{{JiersideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat}}
}}
[[Kategory:1955| ]]
[[Kategory:20e iuw]]</text>
      <sha1>idiz0dfcp634vqktlflt0gu910wpkxk</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>1928</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1722</id>
    <revision>
      <id>1084407</id>
      <parentid>1084057</parentid>
      <timestamp>2022-07-25T08:12:57Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Berne */ +1</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8933" xml:space="preserve">{{JiersideBoppe}}

{{Kalinders}}{{Kalinderjier}}
Dit jier makket ûnderdiel út fan it [[desennium]] fan 'e [[1920-er jierren]].
== Foarfallen ==
* [[11 febrewaris|11]]-[[19 febrewaris]] - De [[Olympyske Winterspullen 1928|Olympyske Winterspullen]] wurde holden yn [[Sankt Moritz]], yn [[Switserlân]].
*[[20 febrewaris]] - Op 'e [[6e Panamerikaanske Konferinsje]] yn 'e [[Kuba]]anske [[haadstêd]] [[Havana]] wurdt in [[resolúsje]] yntsjinne dy't stelt dat gjin inkele steat it rjocht hat om him te bemuoien mei de binnenlânske oangelegenheden fan in oar lân. Dêrmei wurdt ferwiisd nei de ynfallen fan 'e [[Feriene Steaten]] yn [[Haïty]], de [[Dominikaanske Republyk]] en [[Nikaragûa]]. Hoewol't de resolúsje oanholden wurdt oant de folgjende Panamerikaanske konferinsje, foarmet allinnich al it feit dat er yntsjinne is in gefoelige [[diplomatike]] nederlaach foar de Feriene Steaten.
*[[12 maart]] - [[Britsk-Malta]] kriget de status fan [[dominion]] binnen it [[Britske Ryk]].
*[[25 maart]] - By [[Portegeeske presidintsferkiezings (1928)|presidintsferkiezings]] yn [[Portegal]] wurdt [[generaal]] [[Antonio de Fragoso Carmona]] keazen, dy't al fan [[1926]] ôf oan 'e macht is. Hy wie de iennichste kandidaat.
*[[27 april]] - Yn it nije [[regear]] fan [[Portegal]] kriget [[Antonio de Oliveira Salazar]] wiidfiemjend foech as [[minister]] fan Finânsjes.
*[[20 maaie]] - By [[Ryksdeiferkiezings (1928)|Ryksdeiferkiezings]] behellet de [[sosjalistysk]]e [[politike partij|partij]] [[SPD]] yn [[Dútslân]] in oerwinning.
* [[22 maaie]] - De [[Noardpoal]]tocht fan [[Umberto Nobile]] yn in [[loftskip]] einiget mei in crash op it [[iis|poaliis]].
*[[25 maaie]] - De [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[piloat]]e [[Amelia Earhart]] fljocht as earste [[frou]] oer de [[Atlantyske Oseaan]].
*[[july]] - Op it [[6e Wrâldkongres fan de Komintern|6e Wrâldkongres]] fan 'e [[Komintern]] swart de [[kommunistysk]]e beweging alle gearwurking mei de [[sosjalist]]en ôf.
*[[2 july]] - Yn it [[Feriene Keninkryk]], dêr't sûnt [[1918]] [[kiesrjocht]] bestiet foar [[froulju]] âlder as tritich jier, wurdt no it algemien [[frouljuskiesrjocht]] ynfierd.
*[[19 july]] - By [[steatsgreep yn Egypte (1928)|in steatsgreep]] yn [[Egypte]] ûntbynt [[kening]] [[Fûad I fan Egypte|Fûad&amp;nbsp;I]] it [[parlemint]] en lûkt alle macht nei himsels ta.
* [[28 july]]-[[12 augustus]]] - De [[Olympyske Simmerspullen 1928|Olympyske Simmerspullen]] wurde holden yn [[Amsterdam]].
*[[27 augustus]] - Yn [[Parys]] ûndertekenje 15 [[lân|lannen]] it [[Briand-Kellogg-pakt]], dat opsteld is troch de [[Frankryk|Frânske]] [[minister]] fan Bûtenlânske Saken [[Aristide Briand]] en syn [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] amtgenoat [[Frank B. Kellogg]]. Dêryn wurdt ferklearre dat [[oarloch]] ûnwettich is.
*[[septimber]] - By tafal ûntdekt de [[Skotlân|Skotske]] [[bakteriolooch]] [[Alexander Fleming]] [[penisilline]], in [[skimmel]] dy't [[baktearjes]] deadet.
*[[1 septimber]] - It [[Albaneesk Keninkryk]] wurdt útroppen, mei [[presidint]] [[Ahmed Zogu]] as [[kening]] [[Zog I fan Albaanje|Zog&amp;nbsp;I]].
* [[18 septimber]] - Earste flecht fan it [[loftskip]] de ''[[Graf Zeppelin]]''.
*[[6 oktober]] - [[Chiang Kai-shek]] wurdt útroppen ta [[presidint]] fan 'e [[Republyk Sina]]. Syn foech is sa wiidfiemjend dat er eins as [[diktator]] sjoen wurde moat.
*[[7 oktober]] - [[Ras (titel)|Ras]] [[Haile Selassi|Tafari Makonnen]] (better bekend ûnder syn lettere [[namme]] Haile Selassi) wurdt [[kroaning|kroane]] as [[negus]] fan [[Abessynje]].
*[[20 oktober]] - Yn [[Dútslân]] wurdt de ekstreem-rjochtse [[krante]]magnaat [[Alfred Hugenberg]] keazen as nije [[foarsitter]] fan 'e [[nasjonalistysk]]e [[politike partij]] [[DNVP]].
*[[26 novimber]] - By in swiere [[stoarm]] brekt yn [[Súd-Hollân]] de [[seedyk]] troch en strûpt de [[Hoekske Waard]] derûnder.
*[[desimber]] - Op ynstigaasje fan foaroanman [[Jawaharlal Nehru]] easket it [[Yndysk Nasjonaal Kongres]] fan 'e [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[koloanje|koloniale]] [[oerheid]] dat [[Britsk-Ynje]] binnen in jier de status fan [[dominion]] binnen it [[Britske Ryk]] krije sil.
*[[5 desimber]] - Yn 'e [[Gran Chaco]], in ûnherberchsum mar [[ierdoalje]]ryk grinsgebiet fan [[Bolivia]] en [[Paraguay]], fine [[skermutseling]]s plak tusken [[soldaten]] fan 'e beide lannen.
* ''sûnder datum'' - [[Hendrik Bulthuis]] bout de earste [[Burgumer Mar (sylboat)|Burgumer Mar]]-sylboat.

== Berne ==
;jannewaris
* [[5 jannewaris|5]] - [[Walter Mondale]], Amerikaansk politikus en diplomaat († [[2021]])
* [[8 jannewaris|8]] - [[Jeen van den Berg]], Frysk maratonrider († [[2014]])
* [[18 jannewaris|18]] - [[Tony Feitsma]], Frysk taalkundige en publisiste († [[2009]])
;febrewaris
* [[9 febrewaris|9]] - [[Rinus Michels]], Nederlânsk fuotballer en fuotbaltrener († [[2005]])
* 9 febrewaris - [[Herman Pieter de Boer]], Nederlânsk skriuwer, lietsjeskriuwer en sjoernalist († [[2014]])
* [[19 febrewaris|19]] - [[Jacob Noordmans]], Frysk sjoernalist en âld-haadredakteur fan de Ljouwerter Krante († [[2017]])
* [[26 febrewaris|26]] - [[Ariel Sharon]], premier fan [[Israel]] († [[2014]])
* 26 - [[Fats Domino]], Amerikaansk rhythm-and-bluessjonger en pianist († [[2017]]
* [[28 febrewaris|28]] - [[Anne van den Ban]], Frysk lânboukundige en heechlearaar († [[2016]])
;april
* [[2 april|2]] - [[Paul Römer (telefyzjeregisseur)|Paul Römer]], Nederlânsk kameraman en regisseur († [[2007]])
* [[2 april|2]] - [[Piet Römer]], Nederlânsk akteur († [[2012]])
* [[23 april|23]] - [[Shirley Temple]], Amerikaansk aktrise († [[2014]])
;maaie
* [[4 maaie|4]] - [[Hosni Mûbarak]], presidint fan [[Egypte]] († [[2020]])
* [[8 maaie|8]] - [[Yoka Berretty]], Nederlânsk aktrise en sjongster († [[2015]])
* [[16 maaie|16]] - [[Joop Doevendans]], Frysk útjouwer en bestjoerder († [[2018]])
;juny
* [[10 juny|10]] - [[Yde Schakel]], Frysk oannimmer († [[2020]])
* [[11 juny|11]] - [[Fabiola Mora y Aragón]], keninginne der [[Belgje|Belgen]] († [[2014]])
* [[14 juny|14]] - [[Che Guevara]], Argentynsk-Kubaansk revolusjonêr († [[1967]])
* [[28 juny|28]] - [[Pieter Jan Tichelaar]], Frysk ûndernimmer († [[2020]])
;july
* [[5 july|5]] - [[Pierre Mauroy]], Frânsk politikus († [[2013]])
* [[18 july|18]] - [[Simon Vinkenoog]], Nederlânsk skriuwer († [[2009]])
;augustus
* [[4 augustus|4]] - [[Wâtse Hiddema]], Frysk bestjoerder en frisiast († [[2011]])
* 4 - [[Frank Leyendekker]], Frysk-Amerikaansk boer en hynsteman († [[2022]])
* [[6 augustus|6]] - [[Andy Warhol]], Amerikaanske skilder († [[1987]])
* [[17 augustus|17]] - [[Willem Duys]], Nederlânsk radio- en tillefyzjepresintator en muzykprodusint († [[2011]])
* [[21 augustus|21]] - [[Allard van der Scheer]], Nederlânsk akteur († [[2014]])
;septimber
* [[30 septimber|30]] - [[Elie Wiesel]], Joadsk-Amerikaansk skriuwer († [[2016]])
;oktober
* [[9 oktober|9]] - [[Hermann von der Dunk]], Nederlânsk skiedkundige († [[2018]])
;novimber
* [[10 novimber|10]] - [[Ennio Morricone]], Italjaansk komponist († [[2020]])
* [[20 novimber|20]] - [[Dolf Verroen]], Nederlânsk berneboekeskriuwer
;desimber
* [[4 desimber|4]] - [[Lieuwe Pietersen]], Frysk skriuwer, learaar en sosjolooch († [[2015]])
* [[8 desimber|8]] - [[Hannes Flesner]], Eastfrysk sjonger en lietsjeskriuwer († [[1984]])
* [[11 desimber|11]] - [[Martinus Antonius Veltman]], Nederlânsk dichter en tekstskriuwer († [[1995]])
* [[11 desimber|11]] - [[Jan Dijkstra]], Frysk metaalwurker († [[2005]])
* [[16 desimber|16]] - [[Friedrich Wilhelm Schnitzler]], Dútsk politikus († [[2011]])
* [[18 desimber|18]] - [[Ger Verrips]], Nederlânsk skriuwer († [[2015]])
* [[25 desimber|25]] - [[Aad de Koning]], Nederlânsk reedrider († [[2010]])
* [[29 desimber|29]] - [[Swaantsje Monderman]], Frysk dichteresse († [[2007]])
* [[30 desimber|30]] - [[Henri Debehogne]], Belgysk astronoom († [[2007]])
* [[30 desimber|30]] - [[Piet de Boer (hynsteman)|Piet de Boer]], Frysk hynsteman († [[2008]])

== Ferstoarn ==
* [[11 jannewaris]] - [[Thomas Hardy]], Ingelsk skriuwer (* [[1840]])
* [[4 febrewaris]] - [[Hendrik Lorentz]], Nederlânsk natuerkundige en Nobelpriiswinner (* [[1853]])
* [[18 juny]] - [[Roald Amundsen]], Noarsk ûntdekkingsreizger (* [[1872]])
* [[17 septimber]] - [[Baptiste Pourier]] (''Big Bat''), Amerikaansk ferkenner, tolk en gids (* [[1843]])
* [[10 desimber]] - [[Charles Mackintosh]], Skotsk arsjitekt (* [[1868]])
;''datum ûnbekend''
*[[Thomas Tibbles]], Amerikaanske sjoernalist, publisist en aktivist (* [[1840]])

==Literatuer==
;romans
* [[Hans Kirk]], ''[[Fiskerne]]'' &lt;small&gt;(oerset yn it [[Frysk]] as ''De Fiskers'')&lt;/small&gt;
* [[Erich Maria Remarque]], ''[[Im Westen nichts Neues]]''
;poëzij
*[[William Butler Yeats]], ''[[Sailing to Byzantium]]''

{{JiersideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat}}
}}
[[Kategory:1928| ]]
[[Kategory:20e iuw]]</text>
      <sha1>a39sxjqrcngzmmgwo6wmo4vqh0phq2x</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>1926</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1724</id>
    <revision>
      <id>1084444</id>
      <parentid>1084037</parentid>
      <timestamp>2022-07-25T08:48:19Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Berne */ +1</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="9189" xml:space="preserve">{{JiersideBoppe}}

{{Kalinders}}{{Kalinderjier}}
Dit jier makket ûnderdiel út fan it [[desennium]] fan 'e [[1920-er jierren]].
== Foarfallen ==
*[[8 jannewaris]] - [[Abdûlazyz ibn Saûd]], de [[emir]] fan 'e [[Emiraat fan de Nêzjd|Nêzjd]], wurdt troch de hegerein fan [[Mekka]], [[Medina (stêd)|Medina]] en [[Djedda]] útroppen ta [[kening]] fan 'e [[Keninkryk fan de Hidjas|Hidjas]].
*[[28 jannewaris]] - [[Abdûlazyz ibn Saûd]] foeget syn beide riken, de [[Keninkryk fan de Nêzjd|Nêzjd]] en de [[Keninkryk fan de Hidjas|Hidjas]], gear ta it [[Keninkryk fan de Hidjas en de Nêzjd]] (de foarrinner fan [[Saûdy-Araabje]]).
*[[20 maart]] - [[Chiang Kai-shek]], de lieder fan 'e [[Sina|Sineeske]] [[nasjonalistysk]]e [[politike partij|partij]] [[Guomintang]], begjint mei in yngeande suvering fan syn partij om dy fan alle [[kommunistysk]]e ynfloeden te ûntdwaan.
* [[9 maaie]] - [[Richard Byrd]] seit dat er oer de [[Noardpoal]] flein is; syn [[deiboek]] jout lykwols reden foar twifel.
* [[11 maaie|11]]-[[13 maaie]] - It [[loftskip]] de ''Norge'', mei [[Roald Amundsen|Amundsen]] en [[Umberto Nobile|Nobile]], makket as earste mei wissens in tocht oer de [[Noardpoal]].
*[[12 maaie]] - By [[steatsgreep yn Poalen (1926)|in steatsgreep]] yn [[Poalen]] wurdt [[presidint]] [[Stanisław Wojcieckowski]] ôfset en lûkt [[maarskalk]] [[Józef Piłsudski]] alle macht nei himsels ta.
*[[26 maaie]] - Mei de oerjefte fan 'e [[Riffinen|Riffynske]] lieder [[Abd el-Krim]] komt der in ein oan 'e slepende [[Rifoarloch]] yn [[Spaansk-Marokko]].
*[[28 maaie|28]]-[[31 maaie]] - By [[steatsgreep yn Portegal (maaie 1926)|in steatsgreep]] yn [[Portegal]] wurdt [[presidint]] [[Bernardino Machedo]] ôfset en komt [[generaal]] [[Manuel Gomes da Costa]] oan 'e macht.
*[[12 juny]] - [[Brazylje]] seit syn lidmaatskip fan it [[Folkebûn]] op.
* [[20 juny]] - Demonstraasje fan 'e earste [[mobile telefoan]] yn 'e [[Dútslân|Dútske]] [[haadstêd]] [[Berlyn]].
*[[9 july]] - By [[steatsgreep yn Portegal (july 1926)|in steatsgreep]] yn [[Portegal]] wurdt [[generaal]] [[Manuel Gomes da Costa]] ôfset en komt de [[monargisme|monargistyske]] generaal [[João José Sinel de Cordes]] oan 'e macht.
*[[12 july]] - Yn [[Sina]] begjint de [[nasjonalistysk]]e lieder [[Chiang Kai-shek]] oan in [[fjildtocht]] tsjin 'e [[kriichshear]] [[Wu Peifu]].
* [[27 july]] - De [[nasjonaal-sosjalistysk]]e [[Dútslân|Dútske]] foaroanman [[Adolf Hitler]] kart de oprjochting fan 'e [[Hitlerjugend]] goed, dat in [[jongerein]]ôfdieling fan syn [[politike partij]], de [[NSDAP]], wurde moat.
*[[22 augustus]] - By [[steatsgreep yn Grikelân|in steatsgreep]] yn [[Grikelân]] wurdt in ein makke oan 'e [[diktatuer]] fan [[generaal]] [[Theodoros Pangulos]]. De nije machthawwer is generaal [[George Kondylis]].
*[[23 augustus]] - It hommels [[ferstjerren]] op 31-jierrige [[leeftyd]] fan 'e [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[akteur|filmstjer]] [[Rudolph Valentino]] ropt [[hystery|hystearyske]] uterings fan [[rou]]beklach op ûnder syn [[fan (persoan)|fans]].
*[[10 septimber]] - [[Dútslân]] wurdt lid fan it [[Folkebûn]].
* [[11 septimber]] - De [[Itaalje|Italjaanske]] [[diktator]] [[Benito Mussolini]] ûntkomt oan in [[moard]]oanslach.
* [[14 oktober]] - ''[[Winnie the Pooh]]'' fan [[A.A. Milne]] ferskynt foar it earst.
*[[19 oktober]] - Yn 'e [[Sovjet-Uny]] wurdt [[Leon Trotski]] út it [[Kommunistyske Partij fan de Sovjet-Uny|Politburo fan 'e Kommunistyske Partij]] set.
* [[4 novimber]] - Yn [[Amsterdam]] wurdt de earste fêstiging fan 'e [[HEMA]] iepene.
*[[13 novimber]] - It [[Keninklik Nederlânsk-Yndysk Leger]] (KNIL) slacht yn [[Batavia]], yn [[Nederlânsk-Ynje]], de [[Yndonezyske Opstân fan 1926]] del, wêrby't mear as 300 [[dea]]den falle.
*[[22 novimber]] - Op 'e [[Rykskonferinsje (1926)|Rykskonferinsje]] (''Imperial Conference'') yn [[Londen]] wurdt besletten dat de [[dominion]]s ([[Austraalje (lân)|Austraalje]], [[Kanada]], [[Nijfûnlân]], [[Nij-Seelân]], [[Súd-Afrika]] en de [[Ierske Frijsteat]]) binnen it ramt fan it [[Britske Ryk]] in status krije dy't gelyk is oan dy fan it [[Feriene Keninkryk]] sels. Benammen Súd-Afrika en de Ierske Frijsteat hiene dêrop oankrongen.
*[[27 novimber]] - De oanwaaksende ynfloed fan [[Itaalje]] op [[Albaanje]] wurdt formalisearre troch it sluten fan it [[Ferdrach fan Tirana (1926)|Ferdrach fan Tirana]].
* [[27 novimber]] - Yn [[Itaalje]] barst de [[fulkaan]] de [[Fesuvius (fulkaan)|Fesuvius]] út.
*[[17 desimber]] - By [[steatsgreep yn Litouwen (1926)|in steatsgreep]] yn [[Litouwen]] wurde [[presidint]] [[Kazys Grinius]] en [[premier]] [[Mykolas Sleževičius]] ôfset. [[Antanas Smetona]] wurdt [[diktator]], wylst [[generaal]] [[Augustinas Woldemaras]] oan it haad fan it nije [[regear]] komt te stean.
*[[26 desimber]] - Yn [[Tokio]] wurdt [[Hirohito]] [[kroaning|kroane]] ta [[keizer]] fan [[Japan]].

== Berne ==
;jannewaris
* [[18 jannewaris|18]] - [[Hannie van Leeuwen]], Nederlânsk politika († [[2018]])
;febrewaris
* [[2 febrewaris|2]] - [[Valéry Giscard d'Estaing]], presidint fan [[Frankryk]] († [[2020]])
* [[5 febrewaris|5]]  - [[Klaas de Groot (reedrider)|Klaas de Groot]], Frysk reedrider († [[2013]])
* [[11 febrewaris|11]] - [[Leslie Nielsen]], Amerikaansk-Kanadeesk akteur († [[2010]])
* [[24 febrewaris|24]] - [[Pier van Gosliga]], Frysk politikus († [[2019]])
* [[27 febrewaris|27]] - [[Klaas de Jong Ozn.]], Frysk politikus en bestjoerder († [[2011]])
;maart
* [[17 maart|17]] - [[Siegfried Lenz]], Dútsk skriuwer († [[2014]])
* [[31 maart|31]] - [[Willem van Althuis]], Frysk byldzjend keunstner († [[2005]])
;april
* [[2 april|2]] - [[Jack Brabham]], Australysk Formule 1-koereur († [[2014]])
* [[9 april|9]] - [[Hugh Hefner]], Amerikaansk útjouwer, oprjochter fan it tydskrift [[Playboy (tydskrift)|Playboy]] († [[2017]])
* [[21 april|21]] - [[Henk Neuman]], Frysk sjoernalist en bestjoerder († [[2010]])
;maaie
* [[7 maaie|7]] - [[Jeen Nauta]], Frysk maratonrider († [[1986]])
* [[11 maaie|11]] - [[Frank Thring (akteur)|Frank Thring]], Australysk akteur († [[1994]])
* 11 - [[Teddy Scholten]], Nederlânsk sjongster en presintatriste († [[2010]])
* 11 - [[Paul Gillon]], Frânsk striptekener († [[2011]])
;juny
* [[3 juny|3]] - [[Flora MacDonald (politika)|Flora MacDonald]], Kanadeesk politika († [[2015]])
* [[15 juny|15]] [[Adriano Emperado]], Amerikaansk fjochtsport beoefener († [[2009]])
;july
* [[1 july|1]] - [[J.J. Voskuil]], Nederlânsk folkekundige en skriuwer († [[2008]])
* [[1 july|1]] - [[Melis van Seijen]], Frysk útjouwer, boekhanneler en muzykprodusint († [[2018]])
* [[7 july|7]] - [[Gerrit Tasma]], Frysk oersetter en toanielregisseur († [[2009]])
* [[26 july|26]] - [[James Best]], Amerikaansk akteur († [[2015]])
;augustus
* [[13 augustus|13]] - [[Fidel Castro]], presidint fan [[Kuba]] († [[2016]])
* [[14 augustus|14]] - [[René Goscinny]], Frânsk stiptekener († [[1977]])
* [[24 augustus|24]] - [[Willem Poiesz]], Frysk ûndernimmer, mei-oprjochter Poieszsupermerken († [[2012]])
;septimber
* [[6 septimber|6]] - [[Abe Bonnema]], Frysk arsjitekt († [[2001]])
* [[6 septimber|6]] - [[Jelle Zwart]], Frysk dichter († [[2019]])
* [[10 septimber|10]] - [[Siebe Torensma]], Nederlânsk politikus († [[2016]])
* [[18 septimber|18]] - [[Foekje Dillema]], Frysk atlete († [[2007]])
* [[20 septimber|20]] - [[Frédéric Bastet]], Nederlandsk archeolooch en skriuwer († [[2008]])
* [[21 septimber|21]] - [[Willy Brill]], Nederlânsk stimaktrise, harkspulregisseur en oersetter († [[2017]])
* [[30 septimber|30]] - [[Jan Charisius]], Frysk hurdfytser, hurdrider en sportbestjoerder († [[2008]])
* [[30 septimber|30]] - [[Jan Lammers (sprinter)|Jan Lammers]], Frysk atleet († [[2011]])
;oktober
* [[14 oktober|14]] - [[Hartman Hoekstra]], Frysk politikus († [[2007]])
;novimber
* [[23 novimber|23]] - [[R.L. Burnside]], Amerikaansk muzikant († [[2005]])
* [[24 novimber|24]] - [[Fred Benavente]], Nederlânsk programmamakker, akteur, sjonger en tekstskriuwer († [[2005]])
;desimber
* [[14 desimber|14]] - [[María Elena Marqués]], Meksikaansk aktrise († [[2008]])
* [[17 desimber|17]] - [[Stephen Lewis (akteur)|Stephen Lewis]], Ingelsk akteur († [[2015]])
* [[19 desimber|19]] - [[Klaske Folmer]], Frysk foardrachtskeunstneresse († [[2011]])
* [[23 desimber|23]] - [[Diny de Neef]], Nederlânsk aktrise († [[1978]])
;''datum ûnbekend''
*[[Martinus Bakker]], Stellingwerfsk skriuwer († [[1996]])

== Ferstoarn ==
* [[20 maart]] - [[Sierk Coolsma]], Frysk sindeling yn Nederlânsk-Ynje (* [[1840]]) 
* [[10 juny]] - [[Antoni Gaudí]], Katalaansk arsjitekt (* [[1852]])
* [[2 septimber]] - [[Jeanne Malivel]], Bretonsk keunstneresse (* [[1895]])
* [[15 septimber]] - [[Rudolf Eucken]], Eastfrysk filosoof (* [[1846]])
* [[31 oktober]] - [[Harry Houdini]], Hongaarsk-Amerikaansk stuntman en boeienskening (* [[1874]])
* [[3 novimber]] - [[Annie Oakley]], Amerikaansk skerpskutter en artyste (* [[1860]])
* [[5 desimber]] - [[Claude Monet]], Frânsk keunstskilder (* [[1840]])

{{JiersideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat}}
}}
[[Kategory:1926| ]]
[[Kategory:20e iuw]]</text>
      <sha1>92rgxzm3bhjxx68g6wyf7vz9sfq9vz0</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>1922</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1728</id>
    <revision>
      <id>1084314</id>
      <parentid>1084054</parentid>
      <timestamp>2022-07-24T12:00:24Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Berne */ +1</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="11884" xml:space="preserve">{{JiersideBoppe}}

{{Kalinders}}{{Kalinderjier}}
Dit jier makket ûnderdiel út fan it [[desennium]] fan 'e [[1920-er jierren]].
== Foarfallen ==
*[[7 jannewaris]] - It [[Ierlân|Ierske]] [[parlemint]] [[ratifikaasje|ratifisearret]] it [[Britsk-Iersk Ferdrach]]. De Ierske tsjinstanners fan it opjaan fan [[Noard-Ierlân]] rinne ûnder lieding fan [[Éamon de Valera]] [[lulkens|lulk]] fuort.
*[[5 febrewaris]] - Op 'e [[Marinekonferinsje fan Washington]], yn 'e [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[haadstêd]] [[Washington, D.C.]], slute de [[Feriene Steaten]], it [[Feriene Keninkryk]], [[Frankryk]], [[Itaalje]], [[Japan]], [[Nederlân]], [[Belgje]], [[Portegal]] en [[Sina]] oerienkomsten oer û.m. de relative grutte fan harren [[marine]]s.
*[[28 febrewaris]] - [[Egypte]] wurdt yn namme ûnôfhinklik fan it [[Feriene Keninkryk]] (hoewol't it yn 'e praktyk oant nei de [[Twadde Wrâldoarloch]] ûnder Britske [[politike]] en [[militêr]]e ynfloed bliuwe sil).
*[[22 maart]] - Yn [[Britsk-Ynje]] wurdt de lânseigen foaroanman [[Mahatma Gandhi]] troch it [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[koloanje|koloniaal bestjoer]] foar it [[oprokkening|opstokeljen]] fan 'e [[befolking]] feroardiele ta seis jier [[finzenisstraf]]. 
*[[14 april]] - Yn [[Dublin]], de [[haadstêd]] fan 'e [[Ierske Frijsteat]], [[besetting fan de Four Corners|besette]] de tsjinstanners fan 'e [[frede]] mei it [[Feriene Keninkryk]] it [[Paleis fan Justysje]], de [[Four Corners (Dublin)|Four Corners]].
*[[16 april]] - [[Dútslân]] en [[kommunistysk]] [[Ruslân]] slute it [[Ferdrach fan Rapallo (1922)|Ferdrach fan Rapallo]], wêrby't Dútslân it kommunistyske rezjym erkend en beide lannen ôfsjogge fan [[ferhelbetelling]]s oangeande de [[Earste Wrâldoarloch]].
*[[1 maaie]] - De [[Feriene Steaten]] en [[Kolombia]] berikke oerienstimming oer in Amerikaanske skeafergoeding oan Kolombia foar it feit dat de Kolombiaanske [[provinsje]] [[Panama]] yn [[1903]] mei Amerikaanske stipe ûnôfhinklik wurden is. Kolombia kriget no fan 'e Feriene Steaten [[$]]25 miljoen, útsmaard oer fiif jierlikse terminen.
*[[26 maaie]] - [[Sovjet-Uny|Sovjet]]-lieder [[Vladimir Lenin]] wurdt troffen troch in [[serebraal faskulêr aksidint|oerhaal]]. Syn taken wurde waarnommen troch [[Josef Stalin]], de [[siktaris-generaal]] fan 'e [[Kommunistyske Partij fan de Sovjet-Uny|Kommunistyske Partij fan Ruslân]].
*[[24 juny]] - De [[Dútslân|Dútske]] [[minister]] fan Bûtenlânske Saken [[Walther Rathenau]] wurdt by in oanslach [[fermoarde]]. Hy wie it slachtoffer in [[politike]] [[hetze]] troch tsjinstanners fan it troch him sletten [[Ferdrach fan Rapallo (1922)|Ferdrach fan Rapallo]], mei [[kommunistysk]] [[Ruslân]].
*[[28 juny]] - Yn [[Dublin]], de [[haadstêd]] fan 'e [[Ierske Frijsteat]], begjinne [[regear]]ingstroepen mei de [[besetting fan de Four Corners|besjitting fan it Paleis fan Justysje]] (de Four Corners), dat al sûnt mids [[april]] troch rebellen beset wurdt. Dit is it begjin fan 'e [[Ierske Boargeroarloch]] tusken de foarstanners fan in [[frede]]sferdrach mei it [[Feriene Keninkryk]] (wêrby't [[Noard-Ierlân]] opjûn wurdt), en dejingen dy't neat witte wolle fan it opjaan fan Noard-Ierlân en ynstee oan it bittere ein ta trochfjochtsje wolle. 
*[[30 juny]] - De [[Ierlân|Ierske]] [[rebel]]len dy't yn [[Dublin]] it [[besetting fan de Four Corners|Paleis fan Justysje beset]] hâlde, jouwe har oer.
*[[5 july]] - Yn it [[Brazylje|Braziliaanske]] [[Rio de Janeiro]] brekt in [[leger (lânmacht)|leger]]rebûlje út, de saneamde [[Opstân fan de Luitenanten]].
*[[31 july]] - Yn [[Itaalje]] brekt in [[algemiene staking yn Itaalje (1922)|algemiene staking]] út om it [[regear]] te twingen en kom fanwegen tsjin 'e [[terreur]] dy't [[faksistysk]]e groepearrings útoefenje tsjin [[fakbûn]]sleden.
*[[8 augustus]] - Yn [[Itaalje]] slagget it de [[faksist]]en om 'e [[algemiene staking yn Itaalje (1922)|algemiene staking]] te brekken mei terreur tsjin 'e [[staking|stakers]].
*[[22 augustus]] - [[Michael Collins (Iersk foaroanman)|Michael Collins]], it haad fan it [[regear]] fan 'e [[Ierske Frijsteat]], komt yn 'e [[Ierske Boargeroarloch]] om by gefjochten mei [[rebel]]len.
*[[9 septimber]] - Nei de [[Turkije|Turkske]] ferovering fan [[Smyrna]] op it [[Grikelân|Grykske]] [[leger (lânmacht)|leger]], yn it ramt fan 'e oangeande [[Gryksk-Turkske Oarloch]], wurdt in [[bloedbad]] oanrjochte ûnder ynwenners fan [[Griken|Gryksk]] en [[Armenen|Armeensk]] [[komôf]], en teffens wurdt de stêd suver plat[[brân]]t by de [[Grutte Brân fan Smyrna]].
* [[13 septimber]] - Yn [[Al Azizja]], yn [[Lybje]], wurdt 58 graden yn it skaad metten, de heechste bûten[[temperatuer]] ea fêststeld.
*[[16 septimber]] - Yn it ramt fan 'e [[Gryksk-Turkske Oarloch]] ferdriuwt it [[Turkije|Turkske]] [[leger (lânmacht)|leger]] de lêste [[Grikelân|Grykske]] [[troepen]] út [[Lyts-Aazje]].
* [[17 septimber]] - Yn [[Berlyn]] wurdt foar it earst ea in [[film]] mei lûd fertoand.
*[[18 septimber]] - [[Hongarije]] wurdt lid fan it [[Folkebûn]].
*[[27 septimber]] - Fanwegen de nederlaach yn 'e [[Gryksk-Turkske Oarloch]] moat [[kening]] [[Konstantyn I fan Grikelân]] foar de twadde kear [[abdikaasje|ôfstân dwaan fan 'e troan]] en yn [[ballingskip]] gean.
*[[11 oktober]] - De [[Gryksk-Turkske Oarloch]] einiget mei in [[wapenstilstân]] yn in [[Grikelân|Grykske]] nederlaach.
*[[28 oktober]] - De [[Itaalje|Italjaanske]] [[faksistysk]]e foaroanman [[Benito Mussolini]] oarderet syn oanhingers om 'e [[Mars op Rome]] te begjinnen, mei as doel om it [[regear]] fan it lân oer te nimmen. [[Kening]] [[Fiktor Emanuel III fan Itaalje|Fiktor Emanuel&amp;nbsp;III]] wegeret lykwols de [[needtastân]] út te roppen út eangst foar sawol in [[bloedbad]] as syn eigen ôfsetting as [[monarch]].
*[[30 oktober]] - [[Kening]] [[Fiktor Emanuel III fan Itaalje]] jout belies en beneamt de [[faksistysk]]e lieder [[Benito Mussolini]] ta [[premier]] fan [[Itaalje]].
*[[1 novimber]] - De lêste [[sultan]] fan it [[Osmaanske Ryk]], [[Mehmed VI]], wurdt troch it [[regear]] fan 'e [[Republyk Turkije]] ôfset 
*[[17 novimber]] - De lêste [[sultan]] fan it [[Osmaanske Ryk]], [[Mehmed VI]], ferlit [[Konstantinopel]] en giet yn [[ballingskip]] op [[Britsk-Malta]].
*[[26 novimber]] - De [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[argeolooch]] [[Howard Carter]] [[Untdekking fan it grêf fan Tûtanchamon|ûntdekt]] yn [[Egypte]] it [[grêf]] fan [[farao]] [[Tûtanchamon]] yn 'e [[Delling fan de Keningen]].
*[[6 desimber]] - Mei it oannimmen fan 'e [[grûnwet]] troch it [[Ierlân|Ierske]] [[parlemint]] wurdt de ûnôfhinklikheid fan 'e [[Ierske Frijsteat]] (de foarrinner fan it moderne [[Ierlân]]) in feit.
*[[16 desimber]] - [[Gabriel Narutowicz]], de noch mar krekt keazen [[presidint]] fan [[Poalen]], wurdt by in oanslach [[fermoarde]].
*[[17 desimber]] - De lêste [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[troepen]] ferlitte it grûngebiet fan de [[Ierske Frijsteat]].
*[[30 desimber]] - De [[Uny fan Sosjalistyske Sovjetrepubliken]] (USSR, koartwei de Sovjet-Uny) wurdt oprjochte.

== Berne ==
;jannewaris
* [[23 jannewaris|23]] - [[Bernard Smilde]], Frysk teolooch, frisiast en tekstdichter († [[2014]])
;maart
* [[1 maart|1]] - [[Yitzhak Rabin]], premier fan [[Israel]] († [[1995]])
* [[2 maart|2]] - [[Carl Reiner]],  Amerikaansk akteur en presintator († [[2020]])
* [[18 maart|18]] - [[Seymour Martin Lipset]], Amerikaansk politike sosjolooch († [[2006]])
* [[23 maart|23]] - [[Akke Radsma]], Frysk toanielspylster en foardrachtskeunstneresse († [[2008]])
* [[28 maart|28]] - [[Theo Albrecht]], Dútsk ûndernimmer, mei-oprjochter [[Aldi]] († [[2010]])
;april
* [[3 april|3]] - [[Doris Day]], Amerikaansk sjongster, aktrise en diere-aktiviste († [[2019]])
* [[11 april|11]] - [[Harry Verbeke]], Frysk muzikant († [[2004]])
* [[21 april|21]] - [[Coba de Groot]], Frysk ûnderwizeres en keunstskilderes († [[2005]])
* [[29 april|29]] - [[Ad van Seijen]], Frysk skriuwer († [[2003]])
;maaie
* [[26 maaie|26]] - [[Arp Hiemstra]], Frysk keatser († [[2000]])
* [[27 maaie|27]] - [[Christopher Lee]], Ingelsk akteur († [[2015]])
;juny
* [[8 juny|8]] - [[Hendrik Miedema]], Nederlânsk heechlearaar nammekunde († [[2008]])
* [[10 juny|10]] - [[Judy Garland]], Amerikaansk aktrise en sjongster († [[1969]])
* [[24 juny|24]] - [[Pieter Kooistra]], Frysk keunstner en skriuwer († [[1998]])
* [[26 juny|26]] - [[Eleanor Parker]], Amerikaansk aktrise († [[2013]])
;july
* [[3 july|3]] - [[Corneille]], Waalsk keunstskilder († [[2010]])
* [[14 july|14]] - [[Herman Broekhuizen]], Nederlânsk dirigint, programmamakker, skriuwer en komponist († [[2012]])
* [[19 july|19]] - [[George McGovern]], Amerikaansk politikus († [[2012]])
* [[21 july|21]] - [[Mollie Sugden]], Britsk aktrise († [[2009]])
;augustus
* [[11 augustus|11]] - [[Jan Lever]], Nederlânsk fersetsstrider († [[1944]])
* [[20 augustus|20]] - [[Frans de Munck]] (byneamd 'de Swarte Panter'), Nederlânsk fuotballer († [[2010]])
* [[27 augustus|27]] - [[Roelof Kruisinga]], Nederlânsk politikus († [[2012]])
* [[30 augustus|30]] - [[Laurens Otmar ten Cate]], Frysk sjoernalist, publisist en haadredakteur († [[1984]])
;septimber
* [[3 septimber|3]] - [[Hendrik Willem ter Haar]], Frysk geriater ''(âlderein-dokter)'' († [[2012]])
* [[7 septimber|7]] - [[David Croft]], Ingelsk senarioskriuwer en tillefyzjeprodusint en -regisseur († [[2011]])
* [[15 septimber|15]] - [[Jan de Groot]], Frysk keatser († [[2013]])
;oktober
* [[10 oktober|10]] - [[Boeli van Leeuwen]], Nederlânsk-Antiljaansk skriuwer en dichter († [[2007]])
* [[18 oktober|18]] - [[Jopie Huisman]], Frysk keunstskilder († [[2000]])
* [[31 oktober|31]] - [[Norodom Sihanouk]], kening fan [[Kambodja]] († [[2012]])
;novimber
* [[4 novimber|4]] - [[Jan Frearks van der Bij]], Frysk ekspresjonistysk skilder († [[2013]])
* [[11 novimber||11]] - [[Kurt Vonnegut]], Amerikaansk skriuwer en skilder († [[2007]])
* [[14 novimber|14]] - [[Doeke Bekius]], Frysk politikus   († [[2013]])
;desimber
* [[10 desimber|10]] - [[Georg Knobel]], Nederlânsk fuotbaltrener († [[2012]])
* [[19 desimber|19]] - [[Hanny Michaelis]], Nederlânsk dichteres († [[2007]])
* [[22 desimber|22]] - [[Eli Asser]], Nederlânsk senarioskriuwer en lietsjeskriuwer († [[2019]]) 
* [[24 desimber|24]] - [[Johannes Tinga]], Frysk feekeapman en autobiograaf († [[2011]])
;''datum ûnbekend''
*[[Wesley C. Dykstra]], Amerikaansk predikant en filosoof († [[2008]])

== Ferstoarn ==
;jannewaris
* [[3 jannewaris|3]] - [[Hoito Dornseiffen]], Frysk predikant (* [[1841]])
* [[5 jannewaris|5]] - [[Ernest Shackleton]], Iersk ûntdekkingsreizger (* [[1874]])
;febrewaris
* [[16 febrewaris|16]] - [[Newton Knight]], Amerikaansk boer en opstannelingelieder (* [[1829]])
;april
* [[2 april|2]] - [[Hermann Rorschach]], Switsersk psycholooch (* [[1884]])
;july
* [[17 july|17]] - [[Klaas Plantinga]], Frysk distillateur (* [[1846]])
;augustus
* [[2 augustus|2]] - [[Alexander Graham Bell]], Skotsk-Amerikaansk útfiner (* [[1847]])
* [[29 augustus|29]] - [[Antonie Ewoud Jan Holwerda]] Nederlânsk heechlearaar (* [[1845]])
;oktober
* [[5 oktober|5]] - [[Foeke Buitenrust Hettema]], Frysk taalkundige (* [[1862]])
* [[9 oktober|9]] - [[Hierrige Mokassin]] (''Hairy Moccasin''), [[Krieën (folk)|Kriesk]] ferkenner yn 'e tsjinst fan it Amerikaanske Leger (* [[1854]])
;desimber
* [[24 desimber|24]] - [[John Martin (Amerikaansk militêr, berne yn 1852)|John Martin]], Italjaansk-Amerikaansk militêr (* [[1852]])
;''datum ûnbekend''
*[[Maitydsgers]] (''Spring Grass''), minneresse fan [[George Armstrong Custer]] (* [[1851]])

==Literatuer==
;poëzij
* [[T.S. Eliot]], ''[[The Waste Land]]'' &lt;small&gt;(oerset yn it [[Frysk]] as ''It Jiskelân'')&lt;/small&gt;

{{JiersideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat}}
}}
[[Kategory:1922| ]]
[[Kategory:20e iuw]]</text>
      <sha1>77a56cjegl3aq95ca0odpfcxwp6pr6r</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1084422</id>
      <parentid>1084314</parentid>
      <timestamp>2022-07-25T08:27:42Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Berne */ +1</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="11965" xml:space="preserve">{{JiersideBoppe}}

{{Kalinders}}{{Kalinderjier}}
Dit jier makket ûnderdiel út fan it [[desennium]] fan 'e [[1920-er jierren]].
== Foarfallen ==
*[[7 jannewaris]] - It [[Ierlân|Ierske]] [[parlemint]] [[ratifikaasje|ratifisearret]] it [[Britsk-Iersk Ferdrach]]. De Ierske tsjinstanners fan it opjaan fan [[Noard-Ierlân]] rinne ûnder lieding fan [[Éamon de Valera]] [[lulkens|lulk]] fuort.
*[[5 febrewaris]] - Op 'e [[Marinekonferinsje fan Washington]], yn 'e [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[haadstêd]] [[Washington, D.C.]], slute de [[Feriene Steaten]], it [[Feriene Keninkryk]], [[Frankryk]], [[Itaalje]], [[Japan]], [[Nederlân]], [[Belgje]], [[Portegal]] en [[Sina]] oerienkomsten oer û.m. de relative grutte fan harren [[marine]]s.
*[[28 febrewaris]] - [[Egypte]] wurdt yn namme ûnôfhinklik fan it [[Feriene Keninkryk]] (hoewol't it yn 'e praktyk oant nei de [[Twadde Wrâldoarloch]] ûnder Britske [[politike]] en [[militêr]]e ynfloed bliuwe sil).
*[[22 maart]] - Yn [[Britsk-Ynje]] wurdt de lânseigen foaroanman [[Mahatma Gandhi]] troch it [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[koloanje|koloniaal bestjoer]] foar it [[oprokkening|opstokeljen]] fan 'e [[befolking]] feroardiele ta seis jier [[finzenisstraf]]. 
*[[14 april]] - Yn [[Dublin]], de [[haadstêd]] fan 'e [[Ierske Frijsteat]], [[besetting fan de Four Corners|besette]] de tsjinstanners fan 'e [[frede]] mei it [[Feriene Keninkryk]] it [[Paleis fan Justysje]], de [[Four Corners (Dublin)|Four Corners]].
*[[16 april]] - [[Dútslân]] en [[kommunistysk]] [[Ruslân]] slute it [[Ferdrach fan Rapallo (1922)|Ferdrach fan Rapallo]], wêrby't Dútslân it kommunistyske rezjym erkend en beide lannen ôfsjogge fan [[ferhelbetelling]]s oangeande de [[Earste Wrâldoarloch]].
*[[1 maaie]] - De [[Feriene Steaten]] en [[Kolombia]] berikke oerienstimming oer in Amerikaanske skeafergoeding oan Kolombia foar it feit dat de Kolombiaanske [[provinsje]] [[Panama]] yn [[1903]] mei Amerikaanske stipe ûnôfhinklik wurden is. Kolombia kriget no fan 'e Feriene Steaten [[$]]25 miljoen, útsmaard oer fiif jierlikse terminen.
*[[26 maaie]] - [[Sovjet-Uny|Sovjet]]-lieder [[Vladimir Lenin]] wurdt troffen troch in [[serebraal faskulêr aksidint|oerhaal]]. Syn taken wurde waarnommen troch [[Josef Stalin]], de [[siktaris-generaal]] fan 'e [[Kommunistyske Partij fan de Sovjet-Uny|Kommunistyske Partij fan Ruslân]].
*[[24 juny]] - De [[Dútslân|Dútske]] [[minister]] fan Bûtenlânske Saken [[Walther Rathenau]] wurdt by in oanslach [[fermoarde]]. Hy wie it slachtoffer in [[politike]] [[hetze]] troch tsjinstanners fan it troch him sletten [[Ferdrach fan Rapallo (1922)|Ferdrach fan Rapallo]], mei [[kommunistysk]] [[Ruslân]].
*[[28 juny]] - Yn [[Dublin]], de [[haadstêd]] fan 'e [[Ierske Frijsteat]], begjinne [[regear]]ingstroepen mei de [[besetting fan de Four Corners|besjitting fan it Paleis fan Justysje]] (de Four Corners), dat al sûnt mids [[april]] troch rebellen beset wurdt. Dit is it begjin fan 'e [[Ierske Boargeroarloch]] tusken de foarstanners fan in [[frede]]sferdrach mei it [[Feriene Keninkryk]] (wêrby't [[Noard-Ierlân]] opjûn wurdt), en dejingen dy't neat witte wolle fan it opjaan fan Noard-Ierlân en ynstee oan it bittere ein ta trochfjochtsje wolle. 
*[[30 juny]] - De [[Ierlân|Ierske]] [[rebel]]len dy't yn [[Dublin]] it [[besetting fan de Four Corners|Paleis fan Justysje beset]] hâlde, jouwe har oer.
*[[5 july]] - Yn it [[Brazylje|Braziliaanske]] [[Rio de Janeiro]] brekt in [[leger (lânmacht)|leger]]rebûlje út, de saneamde [[Opstân fan de Luitenanten]].
*[[31 july]] - Yn [[Itaalje]] brekt in [[algemiene staking yn Itaalje (1922)|algemiene staking]] út om it [[regear]] te twingen en kom fanwegen tsjin 'e [[terreur]] dy't [[faksistysk]]e groepearrings útoefenje tsjin [[fakbûn]]sleden.
*[[8 augustus]] - Yn [[Itaalje]] slagget it de [[faksist]]en om 'e [[algemiene staking yn Itaalje (1922)|algemiene staking]] te brekken mei terreur tsjin 'e [[staking|stakers]].
*[[22 augustus]] - [[Michael Collins (Iersk foaroanman)|Michael Collins]], it haad fan it [[regear]] fan 'e [[Ierske Frijsteat]], komt yn 'e [[Ierske Boargeroarloch]] om by gefjochten mei [[rebel]]len.
*[[9 septimber]] - Nei de [[Turkije|Turkske]] ferovering fan [[Smyrna]] op it [[Grikelân|Grykske]] [[leger (lânmacht)|leger]], yn it ramt fan 'e oangeande [[Gryksk-Turkske Oarloch]], wurdt in [[bloedbad]] oanrjochte ûnder ynwenners fan [[Griken|Gryksk]] en [[Armenen|Armeensk]] [[komôf]], en teffens wurdt de stêd suver plat[[brân]]t by de [[Grutte Brân fan Smyrna]].
* [[13 septimber]] - Yn [[Al Azizja]], yn [[Lybje]], wurdt 58 graden yn it skaad metten, de heechste bûten[[temperatuer]] ea fêststeld.
*[[16 septimber]] - Yn it ramt fan 'e [[Gryksk-Turkske Oarloch]] ferdriuwt it [[Turkije|Turkske]] [[leger (lânmacht)|leger]] de lêste [[Grikelân|Grykske]] [[troepen]] út [[Lyts-Aazje]].
* [[17 septimber]] - Yn [[Berlyn]] wurdt foar it earst ea in [[film]] mei lûd fertoand.
*[[18 septimber]] - [[Hongarije]] wurdt lid fan it [[Folkebûn]].
*[[27 septimber]] - Fanwegen de nederlaach yn 'e [[Gryksk-Turkske Oarloch]] moat [[kening]] [[Konstantyn I fan Grikelân]] foar de twadde kear [[abdikaasje|ôfstân dwaan fan 'e troan]] en yn [[ballingskip]] gean.
*[[11 oktober]] - De [[Gryksk-Turkske Oarloch]] einiget mei in [[wapenstilstân]] yn in [[Grikelân|Grykske]] nederlaach.
*[[28 oktober]] - De [[Itaalje|Italjaanske]] [[faksistysk]]e foaroanman [[Benito Mussolini]] oarderet syn oanhingers om 'e [[Mars op Rome]] te begjinnen, mei as doel om it [[regear]] fan it lân oer te nimmen. [[Kening]] [[Fiktor Emanuel III fan Itaalje|Fiktor Emanuel&amp;nbsp;III]] wegeret lykwols de [[needtastân]] út te roppen út eangst foar sawol in [[bloedbad]] as syn eigen ôfsetting as [[monarch]].
*[[30 oktober]] - [[Kening]] [[Fiktor Emanuel III fan Itaalje]] jout belies en beneamt de [[faksistysk]]e lieder [[Benito Mussolini]] ta [[premier]] fan [[Itaalje]].
*[[1 novimber]] - De lêste [[sultan]] fan it [[Osmaanske Ryk]], [[Mehmed VI]], wurdt troch it [[regear]] fan 'e [[Republyk Turkije]] ôfset 
*[[17 novimber]] - De lêste [[sultan]] fan it [[Osmaanske Ryk]], [[Mehmed VI]], ferlit [[Konstantinopel]] en giet yn [[ballingskip]] op [[Britsk-Malta]].
*[[26 novimber]] - De [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[argeolooch]] [[Howard Carter]] [[Untdekking fan it grêf fan Tûtanchamon|ûntdekt]] yn [[Egypte]] it [[grêf]] fan [[farao]] [[Tûtanchamon]] yn 'e [[Delling fan de Keningen]].
*[[6 desimber]] - Mei it oannimmen fan 'e [[grûnwet]] troch it [[Ierlân|Ierske]] [[parlemint]] wurdt de ûnôfhinklikheid fan 'e [[Ierske Frijsteat]] (de foarrinner fan it moderne [[Ierlân]]) in feit.
*[[16 desimber]] - [[Gabriel Narutowicz]], de noch mar krekt keazen [[presidint]] fan [[Poalen]], wurdt by in oanslach [[fermoarde]].
*[[17 desimber]] - De lêste [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[troepen]] ferlitte it grûngebiet fan de [[Ierske Frijsteat]].
*[[30 desimber]] - De [[Uny fan Sosjalistyske Sovjetrepubliken]] (USSR, koartwei de Sovjet-Uny) wurdt oprjochte.

== Berne ==
;jannewaris
* [[23 jannewaris|23]] - [[Bernard Smilde]], Frysk teolooch, frisiast en tekstdichter († [[2014]])
;maart
* [[1 maart|1]] - [[Yitzhak Rabin]], premier fan [[Israel]] († [[1995]])
* [[2 maart|2]] - [[Carl Reiner]],  Amerikaansk akteur en presintator († [[2020]])
* [[18 maart|18]] - [[Seymour Martin Lipset]], Amerikaansk politike sosjolooch († [[2006]])
* [[23 maart|23]] - [[Akke Radsma]], Frysk toanielspylster en foardrachtskeunstneresse († [[2008]])
* [[28 maart|28]] - [[Theo Albrecht]], Dútsk ûndernimmer, mei-oprjochter [[Aldi]] († [[2010]])
;april
* [[3 april|3]] - [[Doris Day]], Amerikaansk sjongster, aktrise en diere-aktiviste († [[2019]])
* [[11 april|11]] - [[Harry Verbeke]], Frysk muzikant († [[2004]])
* [[21 april|21]] - [[Coba de Groot]], Frysk ûnderwizeres en keunstskilderes († [[2005]])
* [[29 april|29]] - [[Ad van Seijen]], Frysk skriuwer († [[2003]])
;maaie
* [[26 maaie|26]] - [[Arp Hiemstra]], Frysk keatser († [[2000]])
* [[27 maaie|27]] - [[Christopher Lee]], Ingelsk akteur († [[2015]])
;juny
* [[8 juny|8]] - [[Hendrik Miedema]], Nederlânsk heechlearaar nammekunde († [[2008]])
* [[10 juny|10]] - [[Judy Garland]], Amerikaansk aktrise en sjongster († [[1969]])
* [[24 juny|24]] - [[Pieter Kooistra]], Frysk keunstner en skriuwer († [[1998]])
* [[26 juny|26]] - [[Eleanor Parker]], Amerikaansk aktrise († [[2013]])
;july
* [[3 july|3]] - [[Corneille]], Waalsk keunstskilder († [[2010]])
* [[14 july|14]] - [[Herman Broekhuizen]], Nederlânsk dirigint, programmamakker, skriuwer en komponist († [[2012]])
* [[19 july|19]] - [[George McGovern]], Amerikaansk politikus († [[2012]])
* [[21 july|21]] - [[Mollie Sugden]], Britsk aktrise († [[2009]])
;augustus
* [[11 augustus|11]] - [[Jan Lever]], Nederlânsk fersetsstrider († [[1944]])
* [[20 augustus|20]] - [[Frans de Munck]] (byneamd 'de Swarte Panter'), Nederlânsk fuotballer († [[2010]])
* [[27 augustus|27]] - [[Roelof Kruisinga]], Nederlânsk politikus († [[2012]])
* [[30 augustus|30]] - [[Laurens Otmar ten Cate]], Frysk sjoernalist, publisist en haadredakteur († [[1984]])
;septimber
* [[3 septimber|3]] - [[Hendrik Willem ter Haar]], Frysk geriater ''(âlderein-dokter)'' († [[2012]])
* [[7 septimber|7]] - [[David Croft]], Ingelsk senarioskriuwer en tillefyzjeprodusint en -regisseur († [[2011]])
* [[15 septimber|15]] - [[Jan de Groot]], Frysk keatser († [[2013]])
;oktober
* [[10 oktober|10]] - [[Boeli van Leeuwen]], Nederlânsk-Antiljaansk skriuwer en dichter († [[2007]])
* [[18 oktober|18]] - [[Jopie Huisman]], Frysk keunstskilder († [[2000]])
* [[31 otkober|31]] - [[Barbara Bel Geddes]], Amerikaansk aktrise († [[2005]])
* [[31 oktober|31]] - [[Norodom Sihanouk]], kening fan [[Kambodja]] († [[2012]])
;novimber
* [[4 novimber|4]] - [[Jan Frearks van der Bij]], Frysk ekspresjonistysk skilder († [[2013]])
* [[11 novimber||11]] - [[Kurt Vonnegut]], Amerikaansk skriuwer en skilder († [[2007]])
* [[14 novimber|14]] - [[Doeke Bekius]], Frysk politikus   († [[2013]])
;desimber
* [[10 desimber|10]] - [[Georg Knobel]], Nederlânsk fuotbaltrener († [[2012]])
* [[19 desimber|19]] - [[Hanny Michaelis]], Nederlânsk dichteres († [[2007]])
* [[22 desimber|22]] - [[Eli Asser]], Nederlânsk senarioskriuwer en lietsjeskriuwer († [[2019]]) 
* [[24 desimber|24]] - [[Johannes Tinga]], Frysk feekeapman en autobiograaf († [[2011]])
;''datum ûnbekend''
*[[Wesley C. Dykstra]], Amerikaansk predikant en filosoof († [[2008]])

== Ferstoarn ==
;jannewaris
* [[3 jannewaris|3]] - [[Hoito Dornseiffen]], Frysk predikant (* [[1841]])
* [[5 jannewaris|5]] - [[Ernest Shackleton]], Iersk ûntdekkingsreizger (* [[1874]])
;febrewaris
* [[16 febrewaris|16]] - [[Newton Knight]], Amerikaansk boer en opstannelingelieder (* [[1829]])
;april
* [[2 april|2]] - [[Hermann Rorschach]], Switsersk psycholooch (* [[1884]])
;july
* [[17 july|17]] - [[Klaas Plantinga]], Frysk distillateur (* [[1846]])
;augustus
* [[2 augustus|2]] - [[Alexander Graham Bell]], Skotsk-Amerikaansk útfiner (* [[1847]])
* [[29 augustus|29]] - [[Antonie Ewoud Jan Holwerda]] Nederlânsk heechlearaar (* [[1845]])
;oktober
* [[5 oktober|5]] - [[Foeke Buitenrust Hettema]], Frysk taalkundige (* [[1862]])
* [[9 oktober|9]] - [[Hierrige Mokassin]] (''Hairy Moccasin''), [[Krieën (folk)|Kriesk]] ferkenner yn 'e tsjinst fan it Amerikaanske Leger (* [[1854]])
;desimber
* [[24 desimber|24]] - [[John Martin (Amerikaansk militêr, berne yn 1852)|John Martin]], Italjaansk-Amerikaansk militêr (* [[1852]])
;''datum ûnbekend''
*[[Maitydsgers]] (''Spring Grass''), minneresse fan [[George Armstrong Custer]] (* [[1851]])

==Literatuer==
;poëzij
* [[T.S. Eliot]], ''[[The Waste Land]]'' &lt;small&gt;(oerset yn it [[Frysk]] as ''It Jiskelân'')&lt;/small&gt;

{{JiersideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat}}
}}
[[Kategory:1922| ]]
[[Kategory:20e iuw]]</text>
      <sha1>pn30dcl5pladp6e2do9frwftesy44dp</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1084423</id>
      <parentid>1084422</parentid>
      <timestamp>2022-07-25T08:28:09Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>/* Berne */ stavering</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="11965" xml:space="preserve">{{JiersideBoppe}}

{{Kalinders}}{{Kalinderjier}}
Dit jier makket ûnderdiel út fan it [[desennium]] fan 'e [[1920-er jierren]].
== Foarfallen ==
*[[7 jannewaris]] - It [[Ierlân|Ierske]] [[parlemint]] [[ratifikaasje|ratifisearret]] it [[Britsk-Iersk Ferdrach]]. De Ierske tsjinstanners fan it opjaan fan [[Noard-Ierlân]] rinne ûnder lieding fan [[Éamon de Valera]] [[lulkens|lulk]] fuort.
*[[5 febrewaris]] - Op 'e [[Marinekonferinsje fan Washington]], yn 'e [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[haadstêd]] [[Washington, D.C.]], slute de [[Feriene Steaten]], it [[Feriene Keninkryk]], [[Frankryk]], [[Itaalje]], [[Japan]], [[Nederlân]], [[Belgje]], [[Portegal]] en [[Sina]] oerienkomsten oer û.m. de relative grutte fan harren [[marine]]s.
*[[28 febrewaris]] - [[Egypte]] wurdt yn namme ûnôfhinklik fan it [[Feriene Keninkryk]] (hoewol't it yn 'e praktyk oant nei de [[Twadde Wrâldoarloch]] ûnder Britske [[politike]] en [[militêr]]e ynfloed bliuwe sil).
*[[22 maart]] - Yn [[Britsk-Ynje]] wurdt de lânseigen foaroanman [[Mahatma Gandhi]] troch it [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[koloanje|koloniaal bestjoer]] foar it [[oprokkening|opstokeljen]] fan 'e [[befolking]] feroardiele ta seis jier [[finzenisstraf]]. 
*[[14 april]] - Yn [[Dublin]], de [[haadstêd]] fan 'e [[Ierske Frijsteat]], [[besetting fan de Four Corners|besette]] de tsjinstanners fan 'e [[frede]] mei it [[Feriene Keninkryk]] it [[Paleis fan Justysje]], de [[Four Corners (Dublin)|Four Corners]].
*[[16 april]] - [[Dútslân]] en [[kommunistysk]] [[Ruslân]] slute it [[Ferdrach fan Rapallo (1922)|Ferdrach fan Rapallo]], wêrby't Dútslân it kommunistyske rezjym erkend en beide lannen ôfsjogge fan [[ferhelbetelling]]s oangeande de [[Earste Wrâldoarloch]].
*[[1 maaie]] - De [[Feriene Steaten]] en [[Kolombia]] berikke oerienstimming oer in Amerikaanske skeafergoeding oan Kolombia foar it feit dat de Kolombiaanske [[provinsje]] [[Panama]] yn [[1903]] mei Amerikaanske stipe ûnôfhinklik wurden is. Kolombia kriget no fan 'e Feriene Steaten [[$]]25 miljoen, útsmaard oer fiif jierlikse terminen.
*[[26 maaie]] - [[Sovjet-Uny|Sovjet]]-lieder [[Vladimir Lenin]] wurdt troffen troch in [[serebraal faskulêr aksidint|oerhaal]]. Syn taken wurde waarnommen troch [[Josef Stalin]], de [[siktaris-generaal]] fan 'e [[Kommunistyske Partij fan de Sovjet-Uny|Kommunistyske Partij fan Ruslân]].
*[[24 juny]] - De [[Dútslân|Dútske]] [[minister]] fan Bûtenlânske Saken [[Walther Rathenau]] wurdt by in oanslach [[fermoarde]]. Hy wie it slachtoffer in [[politike]] [[hetze]] troch tsjinstanners fan it troch him sletten [[Ferdrach fan Rapallo (1922)|Ferdrach fan Rapallo]], mei [[kommunistysk]] [[Ruslân]].
*[[28 juny]] - Yn [[Dublin]], de [[haadstêd]] fan 'e [[Ierske Frijsteat]], begjinne [[regear]]ingstroepen mei de [[besetting fan de Four Corners|besjitting fan it Paleis fan Justysje]] (de Four Corners), dat al sûnt mids [[april]] troch rebellen beset wurdt. Dit is it begjin fan 'e [[Ierske Boargeroarloch]] tusken de foarstanners fan in [[frede]]sferdrach mei it [[Feriene Keninkryk]] (wêrby't [[Noard-Ierlân]] opjûn wurdt), en dejingen dy't neat witte wolle fan it opjaan fan Noard-Ierlân en ynstee oan it bittere ein ta trochfjochtsje wolle. 
*[[30 juny]] - De [[Ierlân|Ierske]] [[rebel]]len dy't yn [[Dublin]] it [[besetting fan de Four Corners|Paleis fan Justysje beset]] hâlde, jouwe har oer.
*[[5 july]] - Yn it [[Brazylje|Braziliaanske]] [[Rio de Janeiro]] brekt in [[leger (lânmacht)|leger]]rebûlje út, de saneamde [[Opstân fan de Luitenanten]].
*[[31 july]] - Yn [[Itaalje]] brekt in [[algemiene staking yn Itaalje (1922)|algemiene staking]] út om it [[regear]] te twingen en kom fanwegen tsjin 'e [[terreur]] dy't [[faksistysk]]e groepearrings útoefenje tsjin [[fakbûn]]sleden.
*[[8 augustus]] - Yn [[Itaalje]] slagget it de [[faksist]]en om 'e [[algemiene staking yn Itaalje (1922)|algemiene staking]] te brekken mei terreur tsjin 'e [[staking|stakers]].
*[[22 augustus]] - [[Michael Collins (Iersk foaroanman)|Michael Collins]], it haad fan it [[regear]] fan 'e [[Ierske Frijsteat]], komt yn 'e [[Ierske Boargeroarloch]] om by gefjochten mei [[rebel]]len.
*[[9 septimber]] - Nei de [[Turkije|Turkske]] ferovering fan [[Smyrna]] op it [[Grikelân|Grykske]] [[leger (lânmacht)|leger]], yn it ramt fan 'e oangeande [[Gryksk-Turkske Oarloch]], wurdt in [[bloedbad]] oanrjochte ûnder ynwenners fan [[Griken|Gryksk]] en [[Armenen|Armeensk]] [[komôf]], en teffens wurdt de stêd suver plat[[brân]]t by de [[Grutte Brân fan Smyrna]].
* [[13 septimber]] - Yn [[Al Azizja]], yn [[Lybje]], wurdt 58 graden yn it skaad metten, de heechste bûten[[temperatuer]] ea fêststeld.
*[[16 septimber]] - Yn it ramt fan 'e [[Gryksk-Turkske Oarloch]] ferdriuwt it [[Turkije|Turkske]] [[leger (lânmacht)|leger]] de lêste [[Grikelân|Grykske]] [[troepen]] út [[Lyts-Aazje]].
* [[17 septimber]] - Yn [[Berlyn]] wurdt foar it earst ea in [[film]] mei lûd fertoand.
*[[18 septimber]] - [[Hongarije]] wurdt lid fan it [[Folkebûn]].
*[[27 septimber]] - Fanwegen de nederlaach yn 'e [[Gryksk-Turkske Oarloch]] moat [[kening]] [[Konstantyn I fan Grikelân]] foar de twadde kear [[abdikaasje|ôfstân dwaan fan 'e troan]] en yn [[ballingskip]] gean.
*[[11 oktober]] - De [[Gryksk-Turkske Oarloch]] einiget mei in [[wapenstilstân]] yn in [[Grikelân|Grykske]] nederlaach.
*[[28 oktober]] - De [[Itaalje|Italjaanske]] [[faksistysk]]e foaroanman [[Benito Mussolini]] oarderet syn oanhingers om 'e [[Mars op Rome]] te begjinnen, mei as doel om it [[regear]] fan it lân oer te nimmen. [[Kening]] [[Fiktor Emanuel III fan Itaalje|Fiktor Emanuel&amp;nbsp;III]] wegeret lykwols de [[needtastân]] út te roppen út eangst foar sawol in [[bloedbad]] as syn eigen ôfsetting as [[monarch]].
*[[30 oktober]] - [[Kening]] [[Fiktor Emanuel III fan Itaalje]] jout belies en beneamt de [[faksistysk]]e lieder [[Benito Mussolini]] ta [[premier]] fan [[Itaalje]].
*[[1 novimber]] - De lêste [[sultan]] fan it [[Osmaanske Ryk]], [[Mehmed VI]], wurdt troch it [[regear]] fan 'e [[Republyk Turkije]] ôfset 
*[[17 novimber]] - De lêste [[sultan]] fan it [[Osmaanske Ryk]], [[Mehmed VI]], ferlit [[Konstantinopel]] en giet yn [[ballingskip]] op [[Britsk-Malta]].
*[[26 novimber]] - De [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[argeolooch]] [[Howard Carter]] [[Untdekking fan it grêf fan Tûtanchamon|ûntdekt]] yn [[Egypte]] it [[grêf]] fan [[farao]] [[Tûtanchamon]] yn 'e [[Delling fan de Keningen]].
*[[6 desimber]] - Mei it oannimmen fan 'e [[grûnwet]] troch it [[Ierlân|Ierske]] [[parlemint]] wurdt de ûnôfhinklikheid fan 'e [[Ierske Frijsteat]] (de foarrinner fan it moderne [[Ierlân]]) in feit.
*[[16 desimber]] - [[Gabriel Narutowicz]], de noch mar krekt keazen [[presidint]] fan [[Poalen]], wurdt by in oanslach [[fermoarde]].
*[[17 desimber]] - De lêste [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[troepen]] ferlitte it grûngebiet fan de [[Ierske Frijsteat]].
*[[30 desimber]] - De [[Uny fan Sosjalistyske Sovjetrepubliken]] (USSR, koartwei de Sovjet-Uny) wurdt oprjochte.

== Berne ==
;jannewaris
* [[23 jannewaris|23]] - [[Bernard Smilde]], Frysk teolooch, frisiast en tekstdichter († [[2014]])
;maart
* [[1 maart|1]] - [[Yitzhak Rabin]], premier fan [[Israel]] († [[1995]])
* [[2 maart|2]] - [[Carl Reiner]],  Amerikaansk akteur en presintator († [[2020]])
* [[18 maart|18]] - [[Seymour Martin Lipset]], Amerikaansk politike sosjolooch († [[2006]])
* [[23 maart|23]] - [[Akke Radsma]], Frysk toanielspylster en foardrachtskeunstneresse († [[2008]])
* [[28 maart|28]] - [[Theo Albrecht]], Dútsk ûndernimmer, mei-oprjochter [[Aldi]] († [[2010]])
;april
* [[3 april|3]] - [[Doris Day]], Amerikaansk sjongster, aktrise en diere-aktiviste († [[2019]])
* [[11 april|11]] - [[Harry Verbeke]], Frysk muzikant († [[2004]])
* [[21 april|21]] - [[Coba de Groot]], Frysk ûnderwizeres en keunstskilderes († [[2005]])
* [[29 april|29]] - [[Ad van Seijen]], Frysk skriuwer († [[2003]])
;maaie
* [[26 maaie|26]] - [[Arp Hiemstra]], Frysk keatser († [[2000]])
* [[27 maaie|27]] - [[Christopher Lee]], Ingelsk akteur († [[2015]])
;juny
* [[8 juny|8]] - [[Hendrik Miedema]], Nederlânsk heechlearaar nammekunde († [[2008]])
* [[10 juny|10]] - [[Judy Garland]], Amerikaansk aktrise en sjongster († [[1969]])
* [[24 juny|24]] - [[Pieter Kooistra]], Frysk keunstner en skriuwer († [[1998]])
* [[26 juny|26]] - [[Eleanor Parker]], Amerikaansk aktrise († [[2013]])
;july
* [[3 july|3]] - [[Corneille]], Waalsk keunstskilder († [[2010]])
* [[14 july|14]] - [[Herman Broekhuizen]], Nederlânsk dirigint, programmamakker, skriuwer en komponist († [[2012]])
* [[19 july|19]] - [[George McGovern]], Amerikaansk politikus († [[2012]])
* [[21 july|21]] - [[Mollie Sugden]], Britsk aktrise († [[2009]])
;augustus
* [[11 augustus|11]] - [[Jan Lever]], Nederlânsk fersetsstrider († [[1944]])
* [[20 augustus|20]] - [[Frans de Munck]] (byneamd 'de Swarte Panter'), Nederlânsk fuotballer († [[2010]])
* [[27 augustus|27]] - [[Roelof Kruisinga]], Nederlânsk politikus († [[2012]])
* [[30 augustus|30]] - [[Laurens Otmar ten Cate]], Frysk sjoernalist, publisist en haadredakteur († [[1984]])
;septimber
* [[3 septimber|3]] - [[Hendrik Willem ter Haar]], Frysk geriater ''(âlderein-dokter)'' († [[2012]])
* [[7 septimber|7]] - [[David Croft]], Ingelsk senarioskriuwer en tillefyzjeprodusint en -regisseur († [[2011]])
* [[15 septimber|15]] - [[Jan de Groot]], Frysk keatser († [[2013]])
;oktober
* [[10 oktober|10]] - [[Boeli van Leeuwen]], Nederlânsk-Antiljaansk skriuwer en dichter († [[2007]])
* [[18 oktober|18]] - [[Jopie Huisman]], Frysk keunstskilder († [[2000]])
* [[31 oktober|31]] - [[Barbara Bel Geddes]], Amerikaansk aktrise († [[2005]])
* [[31 oktober|31]] - [[Norodom Sihanouk]], kening fan [[Kambodja]] († [[2012]])
;novimber
* [[4 novimber|4]] - [[Jan Frearks van der Bij]], Frysk ekspresjonistysk skilder († [[2013]])
* [[11 novimber||11]] - [[Kurt Vonnegut]], Amerikaansk skriuwer en skilder († [[2007]])
* [[14 novimber|14]] - [[Doeke Bekius]], Frysk politikus   († [[2013]])
;desimber
* [[10 desimber|10]] - [[Georg Knobel]], Nederlânsk fuotbaltrener († [[2012]])
* [[19 desimber|19]] - [[Hanny Michaelis]], Nederlânsk dichteres († [[2007]])
* [[22 desimber|22]] - [[Eli Asser]], Nederlânsk senarioskriuwer en lietsjeskriuwer († [[2019]]) 
* [[24 desimber|24]] - [[Johannes Tinga]], Frysk feekeapman en autobiograaf († [[2011]])
;''datum ûnbekend''
*[[Wesley C. Dykstra]], Amerikaansk predikant en filosoof († [[2008]])

== Ferstoarn ==
;jannewaris
* [[3 jannewaris|3]] - [[Hoito Dornseiffen]], Frysk predikant (* [[1841]])
* [[5 jannewaris|5]] - [[Ernest Shackleton]], Iersk ûntdekkingsreizger (* [[1874]])
;febrewaris
* [[16 febrewaris|16]] - [[Newton Knight]], Amerikaansk boer en opstannelingelieder (* [[1829]])
;april
* [[2 april|2]] - [[Hermann Rorschach]], Switsersk psycholooch (* [[1884]])
;july
* [[17 july|17]] - [[Klaas Plantinga]], Frysk distillateur (* [[1846]])
;augustus
* [[2 augustus|2]] - [[Alexander Graham Bell]], Skotsk-Amerikaansk útfiner (* [[1847]])
* [[29 augustus|29]] - [[Antonie Ewoud Jan Holwerda]] Nederlânsk heechlearaar (* [[1845]])
;oktober
* [[5 oktober|5]] - [[Foeke Buitenrust Hettema]], Frysk taalkundige (* [[1862]])
* [[9 oktober|9]] - [[Hierrige Mokassin]] (''Hairy Moccasin''), [[Krieën (folk)|Kriesk]] ferkenner yn 'e tsjinst fan it Amerikaanske Leger (* [[1854]])
;desimber
* [[24 desimber|24]] - [[John Martin (Amerikaansk militêr, berne yn 1852)|John Martin]], Italjaansk-Amerikaansk militêr (* [[1852]])
;''datum ûnbekend''
*[[Maitydsgers]] (''Spring Grass''), minneresse fan [[George Armstrong Custer]] (* [[1851]])

==Literatuer==
;poëzij
* [[T.S. Eliot]], ''[[The Waste Land]]'' &lt;small&gt;(oerset yn it [[Frysk]] as ''It Jiskelân'')&lt;/small&gt;

{{JiersideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat}}
}}
[[Kategory:1922| ]]
[[Kategory:20e iuw]]</text>
      <sha1>1fnrlczrnewfmh2usa789lpqmodf6bn</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>1918</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1731</id>
    <revision>
      <id>1084405</id>
      <parentid>1084025</parentid>
      <timestamp>2022-07-25T08:11:14Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Berne */ +1</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="19418" xml:space="preserve">{{JiersideBoppe}}

{{Kalinders}}{{Kalinderjier}}
Dit jier makket ûnderdiel út fan it [[desennium]] fan 'e [[1910-er jierren]].
== Foarfallen ==
*[[8 jannewaris]] - De [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[presidint]] [[Woodrow Wilson]] publisearret syn [[Fjirtjin Punten]], in [[frede]]splan dat û.m. in fermindering fan 'e [[wapen|bewapening]] fan alle lannen foarstiet; it opheffen fan alle [[ekonomy]]ske barriêres om te kommen ta in sitewaasje fan wrâldwide [[frijhannel]]; frijheid fan [[skipfeart]]; en [[selsbeskikkingsrjocht]] foar alle [[etnyske groep]]en yn [[Jeropa]] (mar net yn 'e [[koloanje]]s).
*[[15 jannewaris]] - Yn 'e [[Eastenryk]]ske [[haadstêd]] [[Wenen]] brekke massale [[staking]]s út tsjin 'e [[oarloch]], dy't oerslane nei oare dielen fan 'e [[Dûbeldmonargy]].
*[[22 jannewaris]] - De [[Oekraïne]] ropt de ûnôfhinklikheid út as de [[Oekraynske Folksrepublyk]].
*[[27 jannewaris]] - Yn [[Finlân]] brekt de [[Finske Boargeroarloch]] út tusken de [[konservatisme|konservative]] Witen en de [[kommunistysk]]e Readen. 
*[[27 jannewaris]] - It [[bolsjewiken|bolsjewistysk]] [[regear]] fan [[Ruslân]], de [[Ried fan Folkskommissarissen]], seit de [[Britsk-Russyske Konvinsje]] fan [[1907]] op.
*[[28 jannewaris]] - Yn [[Berlyn]] en oare [[Dútslân|Dútske]] [[stêd]]en brekke massale [[staking]]s út tsjin 'e [[oarloch]], benammen yn 'e oarlochs[[yndustry]].
*[[28 jannewaris]] - It [[bolsjewiken|bolsjewistysk]] [[regear]] fan [[Ruslân]], de [[Ried fan Folkskommissarissen]], rjochtet by [[dekreet]] it [[Reade Leger]] op. [[Leon Trotski]] moat dy nije [[kriichsmacht]] organisearje.
*[[2 febrewaris]] - It [[bolsjewiken|bolsjewistysk]] [[regear]] fan [[Ruslân]], de [[Ried fan Folkskommissarissen]], ferordonnearret de [[skieding tusken tsjerke en steat]].
*[[3 febrewaris]] - It [[bolsjewiken|bolsjewistysk]] [[regear]] fan [[Ruslân]], de [[Ried fan Folkskommissarissen]], annulearret by [[dekreet]] de Russyske [[steatsskuld]].
*[[8 febrewaris]] - Yn it ramt fan 'e [[Russyske Boargeroarloch]] nimt it [[Reade Leger]] de [[stêd]] [[Kiëv]] yn.
*[[14 febrewaris]] - It [[bolsjewiken|bolsjewistysk]] [[regear]] fan [[Ruslân]], de [[Ried fan Folkskommissarissen]], fiert by [[dekreet]] yn Ruslân de [[Gregoriaanske Kalinder]] yn. Tagelyk wurdt de [[Juliaanske Kalinder]] ôfskaft. (Dêrmei slacht men yn Ruslân 13 [[dagen]] oer en wurdt it fan [[1&amp;nbsp;febrewaris]] ynienen [[14&amp;nbsp;febrewaris]].)
*[[16 febrewaris]] - [[Litouwen]] ropt de ûnôfhinklikheid út.
*[[21 febrewaris]] - Oan it [[Palestynske Front (Earste Wrâldkriich)|Palestynske Front]] feroverje [[Austraalje (lân)|Australyske]] [[troepen]] de [[stêd]] [[Jericho]] op 'e [[Osmaanske Ryk|Osmanen]].
*[[24 febrewaris]] - [[Estlân]] ropt de ûnôfhinklikheid út.
*[[25 febrewaris]] - Yn it ramt fan 'e [[Russyske Boargeroarloch]] nimt it [[Reade Leger]] de [[stêd]] [[Rostov oan de Don]] yn.
*[[3 maart]] - It [[bolsjewiken|bolsjewistyske]] rezjym yn [[Ruslân]] en de [[Sintrale Machten]] slute de [[Frede fan Brest-Litovsk]]. Hjirby rekket Ruslân it hiele [[Baltikum]] kwyt, en dêropta [[Finlân]], de [[Oekraïne]] en dielen fan [[Wyt-Ruslân]], yn totaal 26% fan [[Jeropeesk-Ruslân]].
*[[5 maart]] - [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[marinierskorps|marinier]]s geane yn [[Moermansk]], yn it uterste noarden fan [[Jeropeesk-Ruslân]], oan lân om yn 'e [[Russyske Boargeroarloch]] te ynterveniëarjen oan 'e kant fan 'e Witen.
*[[11 maart]] - It [[bolsjewiken|bolsjewistysk]] [[regear]] fan [[Ruslân]], de [[Ried fan Folkskommissarissen]], ferpleatst de [[haadstêd]] en de sit fan it Russyske regear fan [[Petrograd]] nei it fierder fan it front leine [[Moskou]].
*[[21 maart]]-[[18 july]] - Oan it [[Westfront (Earste Wrâldoarloch)|Westfront]] geane de [[Dútslân|Dútsers]] by in lêste wraam op 'e [[Alliëarden|Alliëarde]] linys ta it uterste om 'e definitive oerwinning te beheljen ear't de oermacht oan mankrêft en materieel fan 'e [[Feriene Steaten]] folslein ynset wurde kin. By dit [[Maitydsoffinsyf]] behelje se oansjenlike terreinwinst, mar gjin beslissende oerwinning.
*[[25 maart]] - [[Wyt-Ruslân]] ropt de ûnôfhinklikheid út as de [[Wytrussyske Folksrepublyk]].
*[[1 april]] - It [[Feriene Keninkryk]] rjochtet in apart [[loftmacht|loftwapen]] op: de [[Royal Air Force]] (RAF).
*[[5 april]] - [[Feriene Keninkryk|Britske]] en [[Japan]]ske [[troepen]] lânje yn [[Vladivostok]], yn it [[Fiere Easten]] fan [[Sibearje]], om oan 'e kant fan 'e Witen te ynterveniëarjen yn 'e [[Russyske Boargeroarloch]].
*[[9 april]] - [[Roemeenje]] beslút ta de [[Roemeenske anneksaasje fan Bessaraabje (1918)|anneksaasje fan Bessaraabje]], dat foarhinne ta [[Ruslân]] hearde.
*[[24 april]] - Yn [[Ierlân (eilân)|Ierlân]] brekt in algemiene [[staking]] út tsjin 'e [[tsjinstplicht]].
*[[7 maaie]] - [[Roemeenje]] en de [[Sintrale Machten]] slute de [[Frede fan Boekarest (1918)|Frede fan Boekarest]], wêrby't Roemeenje grutte territoriale en [[ekonomy]]ske konsesjes dwaan moat.
*[[15 maaie]] - De [[Finske Boargeroarloch]] einiget mei in oerwinning foar de [[konservativen]] (Witen). De [[kommunisten]] (Readen) binne beslissend ferslein.
*[[25 maaie]] - It [[Tsjechoslowaakske Legioen]], in legerûnderdiel dat yn [[Ruslân]] meifocht tsjin 'e [[Sintrale Machten]], ynterveniëarret yn it [[Sibearje|Sibearyske]] [[Tsjeljabinsk]] oan 'e kant fan 'e Witen yn 'e [[Russyske Boargeroarloch]] nei ûnthjitten fan 'e [[Alliëarden]] om 'e ûnôfhinklikheid fan [[Tsjechoslowakije]] te stypjen.
*[[26 maaie]] - [[Georgje]] ropt de ûnôfhinklikheid út as de [[Demokratyske Republyk Georgje]].
*[[28 maaie]] - [[Armeenje]] ropt de ûnôfhinklikheid út as de [[Demokratyske Republyk Armeenje]].
*[[28 maaie]] - [[Azerbeidzjan]] ropt de ûnôfhinklikheid út as de [[Azerbeidzjaanske Demokratyske Republyk]].
*[[30 juny]] - Yn it ramt fan 'e [[Russyske Boargeroarloch]] ferslacht it [[Reade Leger]] de [[opstân|opstannige]] [[Don-kozakken]].
*[[3 july]] - It oerbefel fan 'e [[Dútslân|Dútske]] [[striidkrêften]], de [[Oberste Heeresleitung]], nimt ûnder lieding fan [[maarskalk]] [[Paul von Hindenburg]] op ynformele wize alle foech oer fan it Dútske [[regear]] fan [[rykskânselier]] [[Georg von Hertling]].
*[[9 july]] - De [[Grutte Treinramp fan 1918]], by [[Nashville (Tennessee)|Nashville]], yn 'e [[Feriene Steaten]], kostet oan 101 minsken it libben.
*[[14 july]] - Yn [[Nederlân]] nimt it [[regear]] fan [[premier]] [[Pieter Cort van der Linden]] it beslút om mei de oanlis fan 'e [[Suderseewurken]] te begjinnen.
*[[17 july]] - Yn it [[Ipatjevhûs]] yn [[Jekaterinburch]] wurdt [[Nikolaas II fan Ruslân|Nikolaas&amp;nbsp;II]], de lêste [[tsaar]] fan [[Ruslân]], mei syn hiele [[húshâlding]] [[moard op de Romanov-famylje|fermoarde troch]] de [[bolsjewiken]].
*[[17 july]] - [[Monako]] wurdt in [[Frankryk|Frânsk]] [[protektoraat]].
*[[25 july]] - Yn it ramt fan 'e [[Russyske Boargeroarloch]] beset it [[Tsjechoslowaakske Legioen]] de [[stêd]] [[Jekaterineburch]].
* begjin [[augustus]] - Yn [[Fryslân]] winne [[Hubert Westerhuis]], [[Roelof de Jong]] en [[Pé Hiemstra]] de [[PC]]. Westerhuis wurdt ta [[kening (keatsen)|kening]] keazen.
*[[8 augustus]]-[[11 novimber]] - Yn it [[Hûndertdeisk Offinsyf]] brekke [[troepen]] fan [[Frankryk]], it [[Feriene Keninkryk]], [[Britsk-Ynje]], [[Austraalje (lân)|Austraalje]], [[Kanada]], [[Nij-Seelân]], [[Nijfûnlân]], [[Súd-Afrika]], de [[Feriene Steaten]], [[Belgje]], [[Portegal]], [[Siam]] en [[Itaalje]] oan it [[Westfront (Earste Wrâldoarloch)|Westfront]] nei fjouwer jier einlings en te'n lêsten troch de [[Dútslân|Dútske]] linys hinne.
*[[16 augustus]] - [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[troepen]] lânje yn 'e [[stêd]] [[Archangelsk (stêd)|Archangelsk]], yn it hege noarden fan [[Jeropeesk-Ruslân]], om oan 'e kant fan 'e Witen te ynterveniëarjen yn 'e [[Russyske Boargeroarloch]].
*[[17 augustus]] - [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[troepen]] lânje yn 'e [[stêd]] [[Bakû]], yn [[Azerbeidzjan]], om oan 'e kant fan 'e Witen te ynterveniëarjen yn 'e [[Russyske Boargeroarloch]].
*[[30 augustus]] - By in oanslach troch de [[terrorist]]e [[Franja Kaplan]] rekket de [[Ruslân|Russyske]] [[bolsjewiken|bolsjewistyske]] lieder [[Vladimir Lenin]] swier[[ferwûne]].
*[[14 septimber]] - Oan it [[Balkanfront (Earste Wrâldoarloch)|Balkanfront]] begjint it [[Alliëarde Leger fan de Oriïnt]], ûnder lieding fan 'e [[Frankryk|Frânske]] [[generaal]] [[Louis Franchet d'Espèrey]], mei it grutte [[Vardaroffinsyf]] tsjin 'e [[Bulgarije|Bulgaren]].
*[[15 septimber]] - Oan it [[Balkanfront (Earste Wrâldoarloch)|Balkanfront]] ferslane [[Frankryk|Frânske]], [[Servje|Servyske]] en [[Frânsk-Senegal|Senegaleesk-koloniale]] [[troepen]] de [[Bulgarije|Bulgaren]] yn 'e [[Slach by Dobro Polje]].
*[[18 septimber]] - Oan it [[Balkanfront (Earste Wrâldoarloch)|Balkanfront]] ferslane [[Feriene Keninkryk|Britske]] en [[Grikelân|Grykske]] [[troepen]] de [[Bulgarije|Bulgaren]] yn 'e [[Slach by Dojran (1918)|Slach by Dojran]].
*[[18 septimber]] - Oan it [[Palestynske Front (Earste Wrâldkriich)|Palestynske Front]] iepenet de [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[generaal]] [[Edmund Allenby, 1e boarchgreve Allenby|Edmund Allenby]] in nij [[fjildtocht|offinsyf]].
*[[23 septimber]] - Oan it [[Palestynske Front (Earste Wrâldkriich)|Palestynske Front]] feroverje [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[troepen]] de [[stêd]]en [[Akko]] en [[Haifa]] op 'e [[Osmaanske Ryk|Osmanen]].
*[[25 septimber]] - Oan it [[Palestynske Front (Earste Wrâldkriich)|Palestynske Front]] feroverje [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[troepen]] de [[stêd]] [[Amman]] op 'e [[Osmaanske Ryk|Osmanen]].
*[[28 septimber]] - Oan it [[Balkanfront (Earste Wrâldoarloch)|Balkanfront]] feroverje [[Frankryk|Frânske]] [[koloanje|koloniale]] [[troepen]] de [[Servje|Servyske]] [[stêd]] [[Skopje]] op 'e [[Bulgarije|Bulgaren]].
*[[30 septimber]] - [[Bulgarije]] [[oerjefte|kapitulearret]] en slút it [[Bestân fan Thessaloniki]] mei de [[Alliëarden]]. [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[troepen]] tsjogge de Bulgaarske [[haadstêd]] [[Sofia]] yn.
*[[2 oktober]] - Oan it [[Palestynske Front (Earste Wrâldkriich)|Palestynske Front]] feroverje [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[troepen]] de [[stêd]] [[Damaskus]] op 'e [[Osmaanske Ryk|Osmanen]].
*[[7 oktober]] - De [[Frankryk|Frânske]] [[marine]] feroveret de [[stêd]] [[Beirût]] op 'e [[Osmaanske Ryk|Osmanen]].
*[[9 oktober]] - Oan it [[Westfront (Earste Wrâldoarloch)|Westfront]] feroverje de [[Alliëarden]] de [[stêd]] [[Kameryk]].
*[[19 oktober]] - Oant it [[Westfront (Earste Wrâldoarloch)|Westfront]] befrije [[Belgje|Belgyske]] en [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[troepen]] de [[Flaanderen|Flaamske]] [[stêd]] [[Brugge]].
*[[20 oktober]] - [[Dútslân]] beëiniget syn [[dûkboat]]oarloch, wat in betingst is fan 'e [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[presidint]] [[Woodrow Wilson]] foar it oanknoopjen fan [[frede]]sûnderhannelings.
*[[24 oktober]] - [[Itaalje]] begjint oan 'e [[rivier]] de [[Piave (rivier)|Piave]] in nij [[fjildtocht|offinsyf]] tsjin [[Eastenryk-Hongarije]].
*[[28 oktober]] - [[Tsjechoslowakije]] ropt de ûnôfhinklikheid út.
*[[30 oktober]] - It [[Osmaanske Ryk]] [[oerjefte|kapitulearret]] en slút it [[Bestân fan Moudros]] mei de [[Alliëarden]].
*[[30 oktober]] - [[Itaalje|Italjaanske]] [[troepen]] bringe it [[Eastenryk-Hongarije|Eastenryksk-Hongaarske]] [[leger (lânmacht)|leger]] in ferpletterjende nederlaach ta yn 'e [[Slach by Vittorio Veneto]].
*[[30 oktober]] - It [[Keninkryk Jemen]] (it lettere [[Noard-Jemen]]) wurdt ûnôfhinklik fan it [[Osmaanske Ryk]].
*[[1 novimber]] - Oan it [[Balkanfront (Earste Wrâldoarloch)|Balkanfront]] wurdt de [[Servje|Servyske]] [[haadstêd]] [[Belgrado]] befrijd troch [[Frankryk|Frânske]] [[troepen]] ûnder befel fan [[generaal]] [[Louis Franchet d'Espèrey]].
*[[3 novimber]] - [[Eastenryk-Hongarije]] [[oerjefte|kapitulearret]] en slút in [[wapenstilstân]] mei de [[Alliëarden]]. It [[regear]] fan [[Hongarije]] fielt him dêr lykwols net oan bûn.
*[[4 novimber]] - De [[Dútslân|Dútske]] [[stêd]] [[Kiel (Dútslân)|Kiel]] falt yn 'e hannen fan [[opstân|opstannige]] [[matroas (rang)|matroazen]]. Dit is it begjin fan 'e [[Dútske Revolúsje]], dy't him fluch útwreidet him nei oare Dútske stêden.
*[[7 novimber]] - [[Hongarije]] [[oerjefte|kapitulearret]] en slút it [[Bestân fan Belgrado]] mei de [[Alliëarden]].
*[[9 novimber]] - Troch de [[Dútske Revolúsje]] wurdt it [[regear]] fan [[rykskânselier]] [[prins]] [[Maksimiliaan fan Baden]] ûnder fuotten helle. [[Keizer]] [[Willem II fan Dútslân|Willem&amp;nbsp;II]] is twongen om [[troansôfstân]] te dwaan.
*[[10 novimber]] - De ôfsette [[Dútslân|Dútske]] [[keizer]] [[Willem II fan Dútslân|Willem&amp;nbsp;II]] nimt de wyk nei [[Nederlân]], dêr't er [[asylrjocht|asyl]] kriget en te [[Doorn]] komt te wenjen.
*[[11 novimber]] - [[Dútslân]] [[oerjefte|kapitulearret]] en slút mei de [[Alliëarden]] it [[Bestân fan Compiègne]].
*[[11 novimber]] - Yn it ramt fan 'e [[Eastenryksk-Hongaarske Revolúsje]] docht [[keizer]] [[Karel I fan Eastenryk-Hongarije|Karel&amp;nbsp;I]] [[ôfstân fan 'e troan]].
*[[11 novimber]] - [[Poalen]] (eins: de [[Twadde Poalske Republyk]]) wurdt oprjochte út gebietsdielen fan [[Dútslân]], [[Ruslân]] en [[Eastenryk-Hongarije]].
*[[11 novimber]] - Yn [[Nederlân]] ropt [[SDAP]]-lieder [[Piter Jelles Troelstra]] op ta [[revolúsje]], mar dêr wurdt fan suver alle kanten ôfwizend op reägearre.
*[[12 novimber]] - In [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[float]]ienheid fart de [[haven]] fan 'e [[Osmaanske Ryk|Osmaanske]] [[haadstêd]] [[Konstantinopel]] yn om besit fan 'e [[stêd]] te nimmen.
*[[18 novimber]] - [[Letlân]] ropt de ûnôfhinklikheid út.
*[[18 novimber]] - [[Alliëarden|Alliëarde]] [[troepen]] befrije de [[Belgje|Belgyske]] [[haadstêd]] [[Brussel]].
*[[29 novimber]] - It [[Keninkryk Servje]] [[Servyske anneksaasje fan Montenegro|anneksearret it buorlân]] [[Keninkryk Montenegro|Montenegro]].
*[[desimber]] - De ferovering fan [[Wyt-Ruslân]] troch it [[Reade Leger]] wurdt foltôge: ein fan 'e ûnôfhinklike [[Wytrussyske Folksrepublyk]].
*[[1 desimber]] - It [[Keninkryk fan Serven, Kroäten en Slovenen]] (letter koartwei [[Joegoslaavje]] neamd) wurdt oprjochte út 'e earder ûnôfhinklike [[keninkriken]] [[Keninkryk Servje|Servje]] en [[Keninkryk Montenegro|Montenegro]] en gebietsdielen fan [[Eastenryk-Hongarije]].
*[[1 desimber]] - Op in gearkomste yn [[Alba Iulia]] sprekke de lieders fan 'e [[etnysk]]e [[Roemenen]] yn [[Transsylvaanje]], dat ûnderdiel útmakket fan it [[Keninkryk Hongarije]], harren mei oerweldigjende mearderheid út foar de oansluting fan dat gebiet by [[Roemeenje]].
*[[1 desimber]] - [[Iislân]] wurdt ûnôfhinklik fan [[Denemark]] yn 'e foarm fan it [[Keninkryk Iislân]], dat yn in [[personele uny]] [[regear]]re wurde sil troch de [[Deenske Kroan]].
*[[5 desimber]] - De [[Letske Unôfhinklikheidsoarloch]] tsjin [[Ruslân]] brekt út. 
*[[9 desimber]] - [[Frankryk|Frânske]] [[troepen]] besette it [[Saarlân]].
* ''sûnder datum'' - De [[Spaanske gryp]] ferget miljoenen minskelibbens.

== Berne ==
;jannewaris
* [[15 jannewaris|15]] - [[Gamal Abdel Nasser]], presidint fan [[Egypte]] († [[1970]])
* [[16 jannewaris|16]] - [[Nel Benschop]], Nederlânsk dichteres († [[2005]])
;febrewaris
* [[2 febrewaris|2]] - [[Hella Haasse]], Nederlânsk skriuwster († [[2011]])
* [[9 febrewaris|9]] - [[Boele Bregman]], Frysk keunstner en grafikus († [[1980]])
;maart
* [[3 maart|3]] - [[Jacobus Zantema]], Frysk taalkundige en wurdboekskriuwer († [[2008]])
;april
* [[2 april|2]] - [[Jan Bons]], Nederlânsk grafysk foarmjouwer keunstner en fersetsman († [[2012]])
* [[4 april|4]] - [[Sacco van der Made]], Nederlânsk akteur en stimartyst († [[1997]])
* [[8 april|8]] - [[Betty Ford]], Amerikaansk presidintsfrou († [[2011]])
* [[13 april|13]] - [[Bert Kiewiet]], Nederlânsk byldzjend keunstner († [[2008]])
;july
* [[2 july|2]] - [[Klaas Sierksma]], Frysk heraldikus († [[2007]])
* [[7 july|7]] - [[Esmée van Eeghen]], Nederlânsk fersetsstriidster († [[1944]])
* [[14 july|14]] - [[Ingmar Bergman]], Sweedske regisseur († [[2007]])
* [[18 july|18]] - [[Nelson Mandela]], presidint fan [[Súd Afrika]] († [[2013]])
;augustus
* [[13 augustus|13]] - [[Frederick Sanger]], Ingelsk biolooch en twafâldich Nobelpriiswinner († [[2013]])
* [[18 augustus|18]] - [[Piet Keijzer]], Nederlânsk hurdrider en [[alvestêdetocht]]winner († [[2008]])
* [[27 augustus|27]] - [[Jelle Zijlstra]], premier fan [[Nederlân]] († [[2001]])
;septimber
* [[9 septimber|9]] - [[Oscar Luigi Scalfaro]], presidint fan [[Itaalje]] († [[2012]])
* [[19 septimber|19]] - [[Heine Keuning]], Frysk beweger en politikus († [[2005]])
* [[29 septimber|29]] - [[Auke Visser]], Markant figuer út de haadstêd fan Fryslân († [[2014]])
;oktober
* [[18 oktober|18]] - [[Molly Geertsema]], Nederlânsk politikus († [[1991]])
;novimber
* [[7 novimber|7]] - [[Billy Graham]], Amerikaansk predikant en evangelist († [[2018]])
* [[9 novimber|9]] - [[Spiro Agnew]], fise-presidint fan 'e [[Feriene Steaten]] († [[1996]])
* [[10 novimber|10]] - [[Ernst Otto Fischer]], Dútsk skiedkundige († [[2007]])
;desimber
* [[4 desimber|4]] - [[Kor Onclin]], Nederlânsk keunstskilder († [[2003]])
* [[10 desimber|10]] - [[Marten Sikkema]], Nederlânsk-Frysk dichter, skriuwer en oersetter († [[2005]])
* [[25 desimber|25]] - [[Ahmed Ben Bella]], Algerijnsk president († [[2012]])
;''datum ûnbekend''
*[[Gladys Bissonette]], Amerikaanske minskerjochte-aktiviste († ±[[1975]])

== Ferstoarn ==
* [[2 jannewaris]] - [[Sybe Kornelis Bakker]], Frysk predikant en politikus (* [[1875]])
* [[8 jannewaris]] - [[Sake Kornelis Feitsma]], Frysk ûnderwizer, dichter en oersetter (* [[1850]])
* [[25 maart]] - [[Claude Debussy]], Frânsk komponist (* [[1862]])
* [[21 april]] - [[Manfred von Richthofen]] (de &quot;Reade Baron&quot;), Dútsk loftmachtpiloat (* [[1892]])
* [[8 maaie]] - [[Tjeerd Ritskes Velstra]], Frysk boer en toanielskriuwer (* [[1840]])
* [[10 maaie]] - [[John Grass]], opperhaad fan 'e [[Lakota (folk)|Lakota]] (* [[1837]])
* [[12 july]] - [[Geertruida Christine Jentink]], Frysk feministe en sjoernaliste (* [[1852]])
* [[17 july]] - tsaar [[Niklaas II fan Ruslân]] (* [[1868]])
* [[24 july]] - [[Petrus Johannes Vegelin van Claerbergen]], Frysk bestjoerder en hoftsjinner (* [[1845]])
* [[13 novimber]] - [[Samuel Azarja Rudelsheim]], opperrabbyn fan Fryslân (* [[1869]])
* [[13 novimber]] - [[Meint Hylkes Bottema]] (Marten Baersma), Frysk skriuwer (* [[1890]])
;''datum ûnbekend''
*[[Ripley Hitchcock]], Amerikaansk boekeredakteur (* [[1857]])

== Byldzjende keunst ==
* De Flaamske skilder en grafikus [[Frans Masereel]] jout yn Switserlân syn tredde anti-oarlochsalbum &quot;De hartstocht van de mens&quot; út.
&lt;gallery&gt;
Ofbyld:Theo van Doesburg-Rhythmus eines russischen Tanzes.jpg|[[Theo van Doesburg]].&lt;br /&gt;''Ritme van een Russische dans.''
Ofbyld:Doesburg.jpg|Theo van Doesburg.&lt;br /&gt;''Compositie XI.''
Ofbyld:Theo van Doesburg compositie X 1918.jpg|Theo van Doesburg.&lt;br /&gt;''Compositie X''.
Ofbyld:Onbeschilderde Rietveldstoel.JPG|[[Gerrit Rietveld]].&lt;br /&gt;'Read-blauwe stoel'. 1918 (wierskynlik).
&lt;/gallery&gt;

{{JiersideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat}}
}}
[[Kategory:1918| ]]
[[Kategory:20e iuw]]</text>
      <sha1>gfks6cinza8ky7mw6x15epg7lys2aqw</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1084426</id>
      <parentid>1084405</parentid>
      <timestamp>2022-07-25T08:31:17Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Berne */ +1</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="19511" xml:space="preserve">{{JiersideBoppe}}

{{Kalinders}}{{Kalinderjier}}
Dit jier makket ûnderdiel út fan it [[desennium]] fan 'e [[1910-er jierren]].
== Foarfallen ==
*[[8 jannewaris]] - De [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[presidint]] [[Woodrow Wilson]] publisearret syn [[Fjirtjin Punten]], in [[frede]]splan dat û.m. in fermindering fan 'e [[wapen|bewapening]] fan alle lannen foarstiet; it opheffen fan alle [[ekonomy]]ske barriêres om te kommen ta in sitewaasje fan wrâldwide [[frijhannel]]; frijheid fan [[skipfeart]]; en [[selsbeskikkingsrjocht]] foar alle [[etnyske groep]]en yn [[Jeropa]] (mar net yn 'e [[koloanje]]s).
*[[15 jannewaris]] - Yn 'e [[Eastenryk]]ske [[haadstêd]] [[Wenen]] brekke massale [[staking]]s út tsjin 'e [[oarloch]], dy't oerslane nei oare dielen fan 'e [[Dûbeldmonargy]].
*[[22 jannewaris]] - De [[Oekraïne]] ropt de ûnôfhinklikheid út as de [[Oekraynske Folksrepublyk]].
*[[27 jannewaris]] - Yn [[Finlân]] brekt de [[Finske Boargeroarloch]] út tusken de [[konservatisme|konservative]] Witen en de [[kommunistysk]]e Readen. 
*[[27 jannewaris]] - It [[bolsjewiken|bolsjewistysk]] [[regear]] fan [[Ruslân]], de [[Ried fan Folkskommissarissen]], seit de [[Britsk-Russyske Konvinsje]] fan [[1907]] op.
*[[28 jannewaris]] - Yn [[Berlyn]] en oare [[Dútslân|Dútske]] [[stêd]]en brekke massale [[staking]]s út tsjin 'e [[oarloch]], benammen yn 'e oarlochs[[yndustry]].
*[[28 jannewaris]] - It [[bolsjewiken|bolsjewistysk]] [[regear]] fan [[Ruslân]], de [[Ried fan Folkskommissarissen]], rjochtet by [[dekreet]] it [[Reade Leger]] op. [[Leon Trotski]] moat dy nije [[kriichsmacht]] organisearje.
*[[2 febrewaris]] - It [[bolsjewiken|bolsjewistysk]] [[regear]] fan [[Ruslân]], de [[Ried fan Folkskommissarissen]], ferordonnearret de [[skieding tusken tsjerke en steat]].
*[[3 febrewaris]] - It [[bolsjewiken|bolsjewistysk]] [[regear]] fan [[Ruslân]], de [[Ried fan Folkskommissarissen]], annulearret by [[dekreet]] de Russyske [[steatsskuld]].
*[[8 febrewaris]] - Yn it ramt fan 'e [[Russyske Boargeroarloch]] nimt it [[Reade Leger]] de [[stêd]] [[Kiëv]] yn.
*[[14 febrewaris]] - It [[bolsjewiken|bolsjewistysk]] [[regear]] fan [[Ruslân]], de [[Ried fan Folkskommissarissen]], fiert by [[dekreet]] yn Ruslân de [[Gregoriaanske Kalinder]] yn. Tagelyk wurdt de [[Juliaanske Kalinder]] ôfskaft. (Dêrmei slacht men yn Ruslân 13 [[dagen]] oer en wurdt it fan [[1&amp;nbsp;febrewaris]] ynienen [[14&amp;nbsp;febrewaris]].)
*[[16 febrewaris]] - [[Litouwen]] ropt de ûnôfhinklikheid út.
*[[21 febrewaris]] - Oan it [[Palestynske Front (Earste Wrâldkriich)|Palestynske Front]] feroverje [[Austraalje (lân)|Australyske]] [[troepen]] de [[stêd]] [[Jericho]] op 'e [[Osmaanske Ryk|Osmanen]].
*[[24 febrewaris]] - [[Estlân]] ropt de ûnôfhinklikheid út.
*[[25 febrewaris]] - Yn it ramt fan 'e [[Russyske Boargeroarloch]] nimt it [[Reade Leger]] de [[stêd]] [[Rostov oan de Don]] yn.
*[[3 maart]] - It [[bolsjewiken|bolsjewistyske]] rezjym yn [[Ruslân]] en de [[Sintrale Machten]] slute de [[Frede fan Brest-Litovsk]]. Hjirby rekket Ruslân it hiele [[Baltikum]] kwyt, en dêropta [[Finlân]], de [[Oekraïne]] en dielen fan [[Wyt-Ruslân]], yn totaal 26% fan [[Jeropeesk-Ruslân]].
*[[5 maart]] - [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[marinierskorps|marinier]]s geane yn [[Moermansk]], yn it uterste noarden fan [[Jeropeesk-Ruslân]], oan lân om yn 'e [[Russyske Boargeroarloch]] te ynterveniëarjen oan 'e kant fan 'e Witen.
*[[11 maart]] - It [[bolsjewiken|bolsjewistysk]] [[regear]] fan [[Ruslân]], de [[Ried fan Folkskommissarissen]], ferpleatst de [[haadstêd]] en de sit fan it Russyske regear fan [[Petrograd]] nei it fierder fan it front leine [[Moskou]].
*[[21 maart]]-[[18 july]] - Oan it [[Westfront (Earste Wrâldoarloch)|Westfront]] geane de [[Dútslân|Dútsers]] by in lêste wraam op 'e [[Alliëarden|Alliëarde]] linys ta it uterste om 'e definitive oerwinning te beheljen ear't de oermacht oan mankrêft en materieel fan 'e [[Feriene Steaten]] folslein ynset wurde kin. By dit [[Maitydsoffinsyf]] behelje se oansjenlike terreinwinst, mar gjin beslissende oerwinning.
*[[25 maart]] - [[Wyt-Ruslân]] ropt de ûnôfhinklikheid út as de [[Wytrussyske Folksrepublyk]].
*[[1 april]] - It [[Feriene Keninkryk]] rjochtet in apart [[loftmacht|loftwapen]] op: de [[Royal Air Force]] (RAF).
*[[5 april]] - [[Feriene Keninkryk|Britske]] en [[Japan]]ske [[troepen]] lânje yn [[Vladivostok]], yn it [[Fiere Easten]] fan [[Sibearje]], om oan 'e kant fan 'e Witen te ynterveniëarjen yn 'e [[Russyske Boargeroarloch]].
*[[9 april]] - [[Roemeenje]] beslút ta de [[Roemeenske anneksaasje fan Bessaraabje (1918)|anneksaasje fan Bessaraabje]], dat foarhinne ta [[Ruslân]] hearde.
*[[24 april]] - Yn [[Ierlân (eilân)|Ierlân]] brekt in algemiene [[staking]] út tsjin 'e [[tsjinstplicht]].
*[[7 maaie]] - [[Roemeenje]] en de [[Sintrale Machten]] slute de [[Frede fan Boekarest (1918)|Frede fan Boekarest]], wêrby't Roemeenje grutte territoriale en [[ekonomy]]ske konsesjes dwaan moat.
*[[15 maaie]] - De [[Finske Boargeroarloch]] einiget mei in oerwinning foar de [[konservativen]] (Witen). De [[kommunisten]] (Readen) binne beslissend ferslein.
*[[25 maaie]] - It [[Tsjechoslowaakske Legioen]], in legerûnderdiel dat yn [[Ruslân]] meifocht tsjin 'e [[Sintrale Machten]], ynterveniëarret yn it [[Sibearje|Sibearyske]] [[Tsjeljabinsk]] oan 'e kant fan 'e Witen yn 'e [[Russyske Boargeroarloch]] nei ûnthjitten fan 'e [[Alliëarden]] om 'e ûnôfhinklikheid fan [[Tsjechoslowakije]] te stypjen.
*[[26 maaie]] - [[Georgje]] ropt de ûnôfhinklikheid út as de [[Demokratyske Republyk Georgje]].
*[[28 maaie]] - [[Armeenje]] ropt de ûnôfhinklikheid út as de [[Demokratyske Republyk Armeenje]].
*[[28 maaie]] - [[Azerbeidzjan]] ropt de ûnôfhinklikheid út as de [[Azerbeidzjaanske Demokratyske Republyk]].
*[[30 juny]] - Yn it ramt fan 'e [[Russyske Boargeroarloch]] ferslacht it [[Reade Leger]] de [[opstân|opstannige]] [[Don-kozakken]].
*[[3 july]] - It oerbefel fan 'e [[Dútslân|Dútske]] [[striidkrêften]], de [[Oberste Heeresleitung]], nimt ûnder lieding fan [[maarskalk]] [[Paul von Hindenburg]] op ynformele wize alle foech oer fan it Dútske [[regear]] fan [[rykskânselier]] [[Georg von Hertling]].
*[[9 july]] - De [[Grutte Treinramp fan 1918]], by [[Nashville (Tennessee)|Nashville]], yn 'e [[Feriene Steaten]], kostet oan 101 minsken it libben.
*[[14 july]] - Yn [[Nederlân]] nimt it [[regear]] fan [[premier]] [[Pieter Cort van der Linden]] it beslút om mei de oanlis fan 'e [[Suderseewurken]] te begjinnen.
*[[17 july]] - Yn it [[Ipatjevhûs]] yn [[Jekaterinburch]] wurdt [[Nikolaas II fan Ruslân|Nikolaas&amp;nbsp;II]], de lêste [[tsaar]] fan [[Ruslân]], mei syn hiele [[húshâlding]] [[moard op de Romanov-famylje|fermoarde troch]] de [[bolsjewiken]].
*[[17 july]] - [[Monako]] wurdt in [[Frankryk|Frânsk]] [[protektoraat]].
*[[25 july]] - Yn it ramt fan 'e [[Russyske Boargeroarloch]] beset it [[Tsjechoslowaakske Legioen]] de [[stêd]] [[Jekaterineburch]].
* begjin [[augustus]] - Yn [[Fryslân]] winne [[Hubert Westerhuis]], [[Roelof de Jong]] en [[Pé Hiemstra]] de [[PC]]. Westerhuis wurdt ta [[kening (keatsen)|kening]] keazen.
*[[8 augustus]]-[[11 novimber]] - Yn it [[Hûndertdeisk Offinsyf]] brekke [[troepen]] fan [[Frankryk]], it [[Feriene Keninkryk]], [[Britsk-Ynje]], [[Austraalje (lân)|Austraalje]], [[Kanada]], [[Nij-Seelân]], [[Nijfûnlân]], [[Súd-Afrika]], de [[Feriene Steaten]], [[Belgje]], [[Portegal]], [[Siam]] en [[Itaalje]] oan it [[Westfront (Earste Wrâldoarloch)|Westfront]] nei fjouwer jier einlings en te'n lêsten troch de [[Dútslân|Dútske]] linys hinne.
*[[16 augustus]] - [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[troepen]] lânje yn 'e [[stêd]] [[Archangelsk (stêd)|Archangelsk]], yn it hege noarden fan [[Jeropeesk-Ruslân]], om oan 'e kant fan 'e Witen te ynterveniëarjen yn 'e [[Russyske Boargeroarloch]].
*[[17 augustus]] - [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[troepen]] lânje yn 'e [[stêd]] [[Bakû]], yn [[Azerbeidzjan]], om oan 'e kant fan 'e Witen te ynterveniëarjen yn 'e [[Russyske Boargeroarloch]].
*[[30 augustus]] - By in oanslach troch de [[terrorist]]e [[Franja Kaplan]] rekket de [[Ruslân|Russyske]] [[bolsjewiken|bolsjewistyske]] lieder [[Vladimir Lenin]] swier[[ferwûne]].
*[[14 septimber]] - Oan it [[Balkanfront (Earste Wrâldoarloch)|Balkanfront]] begjint it [[Alliëarde Leger fan de Oriïnt]], ûnder lieding fan 'e [[Frankryk|Frânske]] [[generaal]] [[Louis Franchet d'Espèrey]], mei it grutte [[Vardaroffinsyf]] tsjin 'e [[Bulgarije|Bulgaren]].
*[[15 septimber]] - Oan it [[Balkanfront (Earste Wrâldoarloch)|Balkanfront]] ferslane [[Frankryk|Frânske]], [[Servje|Servyske]] en [[Frânsk-Senegal|Senegaleesk-koloniale]] [[troepen]] de [[Bulgarije|Bulgaren]] yn 'e [[Slach by Dobro Polje]].
*[[18 septimber]] - Oan it [[Balkanfront (Earste Wrâldoarloch)|Balkanfront]] ferslane [[Feriene Keninkryk|Britske]] en [[Grikelân|Grykske]] [[troepen]] de [[Bulgarije|Bulgaren]] yn 'e [[Slach by Dojran (1918)|Slach by Dojran]].
*[[18 septimber]] - Oan it [[Palestynske Front (Earste Wrâldkriich)|Palestynske Front]] iepenet de [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[generaal]] [[Edmund Allenby, 1e boarchgreve Allenby|Edmund Allenby]] in nij [[fjildtocht|offinsyf]].
*[[23 septimber]] - Oan it [[Palestynske Front (Earste Wrâldkriich)|Palestynske Front]] feroverje [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[troepen]] de [[stêd]]en [[Akko]] en [[Haifa]] op 'e [[Osmaanske Ryk|Osmanen]].
*[[25 septimber]] - Oan it [[Palestynske Front (Earste Wrâldkriich)|Palestynske Front]] feroverje [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[troepen]] de [[stêd]] [[Amman]] op 'e [[Osmaanske Ryk|Osmanen]].
*[[28 septimber]] - Oan it [[Balkanfront (Earste Wrâldoarloch)|Balkanfront]] feroverje [[Frankryk|Frânske]] [[koloanje|koloniale]] [[troepen]] de [[Servje|Servyske]] [[stêd]] [[Skopje]] op 'e [[Bulgarije|Bulgaren]].
*[[30 septimber]] - [[Bulgarije]] [[oerjefte|kapitulearret]] en slút it [[Bestân fan Thessaloniki]] mei de [[Alliëarden]]. [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[troepen]] tsjogge de Bulgaarske [[haadstêd]] [[Sofia]] yn.
*[[2 oktober]] - Oan it [[Palestynske Front (Earste Wrâldkriich)|Palestynske Front]] feroverje [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[troepen]] de [[stêd]] [[Damaskus]] op 'e [[Osmaanske Ryk|Osmanen]].
*[[7 oktober]] - De [[Frankryk|Frânske]] [[marine]] feroveret de [[stêd]] [[Beirût]] op 'e [[Osmaanske Ryk|Osmanen]].
*[[9 oktober]] - Oan it [[Westfront (Earste Wrâldoarloch)|Westfront]] feroverje de [[Alliëarden]] de [[stêd]] [[Kameryk]].
*[[19 oktober]] - Oant it [[Westfront (Earste Wrâldoarloch)|Westfront]] befrije [[Belgje|Belgyske]] en [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[troepen]] de [[Flaanderen|Flaamske]] [[stêd]] [[Brugge]].
*[[20 oktober]] - [[Dútslân]] beëiniget syn [[dûkboat]]oarloch, wat in betingst is fan 'e [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[presidint]] [[Woodrow Wilson]] foar it oanknoopjen fan [[frede]]sûnderhannelings.
*[[24 oktober]] - [[Itaalje]] begjint oan 'e [[rivier]] de [[Piave (rivier)|Piave]] in nij [[fjildtocht|offinsyf]] tsjin [[Eastenryk-Hongarije]].
*[[28 oktober]] - [[Tsjechoslowakije]] ropt de ûnôfhinklikheid út.
*[[30 oktober]] - It [[Osmaanske Ryk]] [[oerjefte|kapitulearret]] en slút it [[Bestân fan Moudros]] mei de [[Alliëarden]].
*[[30 oktober]] - [[Itaalje|Italjaanske]] [[troepen]] bringe it [[Eastenryk-Hongarije|Eastenryksk-Hongaarske]] [[leger (lânmacht)|leger]] in ferpletterjende nederlaach ta yn 'e [[Slach by Vittorio Veneto]].
*[[30 oktober]] - It [[Keninkryk Jemen]] (it lettere [[Noard-Jemen]]) wurdt ûnôfhinklik fan it [[Osmaanske Ryk]].
*[[1 novimber]] - Oan it [[Balkanfront (Earste Wrâldoarloch)|Balkanfront]] wurdt de [[Servje|Servyske]] [[haadstêd]] [[Belgrado]] befrijd troch [[Frankryk|Frânske]] [[troepen]] ûnder befel fan [[generaal]] [[Louis Franchet d'Espèrey]].
*[[3 novimber]] - [[Eastenryk-Hongarije]] [[oerjefte|kapitulearret]] en slút in [[wapenstilstân]] mei de [[Alliëarden]]. It [[regear]] fan [[Hongarije]] fielt him dêr lykwols net oan bûn.
*[[4 novimber]] - De [[Dútslân|Dútske]] [[stêd]] [[Kiel (Dútslân)|Kiel]] falt yn 'e hannen fan [[opstân|opstannige]] [[matroas (rang)|matroazen]]. Dit is it begjin fan 'e [[Dútske Revolúsje]], dy't him fluch útwreidet him nei oare Dútske stêden.
*[[7 novimber]] - [[Hongarije]] [[oerjefte|kapitulearret]] en slút it [[Bestân fan Belgrado]] mei de [[Alliëarden]].
*[[9 novimber]] - Troch de [[Dútske Revolúsje]] wurdt it [[regear]] fan [[rykskânselier]] [[prins]] [[Maksimiliaan fan Baden]] ûnder fuotten helle. [[Keizer]] [[Willem II fan Dútslân|Willem&amp;nbsp;II]] is twongen om [[troansôfstân]] te dwaan.
*[[10 novimber]] - De ôfsette [[Dútslân|Dútske]] [[keizer]] [[Willem II fan Dútslân|Willem&amp;nbsp;II]] nimt de wyk nei [[Nederlân]], dêr't er [[asylrjocht|asyl]] kriget en te [[Doorn]] komt te wenjen.
*[[11 novimber]] - [[Dútslân]] [[oerjefte|kapitulearret]] en slút mei de [[Alliëarden]] it [[Bestân fan Compiègne]].
*[[11 novimber]] - Yn it ramt fan 'e [[Eastenryksk-Hongaarske Revolúsje]] docht [[keizer]] [[Karel I fan Eastenryk-Hongarije|Karel&amp;nbsp;I]] [[ôfstân fan 'e troan]].
*[[11 novimber]] - [[Poalen]] (eins: de [[Twadde Poalske Republyk]]) wurdt oprjochte út gebietsdielen fan [[Dútslân]], [[Ruslân]] en [[Eastenryk-Hongarije]].
*[[11 novimber]] - Yn [[Nederlân]] ropt [[SDAP]]-lieder [[Piter Jelles Troelstra]] op ta [[revolúsje]], mar dêr wurdt fan suver alle kanten ôfwizend op reägearre.
*[[12 novimber]] - In [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[float]]ienheid fart de [[haven]] fan 'e [[Osmaanske Ryk|Osmaanske]] [[haadstêd]] [[Konstantinopel]] yn om besit fan 'e [[stêd]] te nimmen.
*[[18 novimber]] - [[Letlân]] ropt de ûnôfhinklikheid út.
*[[18 novimber]] - [[Alliëarden|Alliëarde]] [[troepen]] befrije de [[Belgje|Belgyske]] [[haadstêd]] [[Brussel]].
*[[29 novimber]] - It [[Keninkryk Servje]] [[Servyske anneksaasje fan Montenegro|anneksearret it buorlân]] [[Keninkryk Montenegro|Montenegro]].
*[[desimber]] - De ferovering fan [[Wyt-Ruslân]] troch it [[Reade Leger]] wurdt foltôge: ein fan 'e ûnôfhinklike [[Wytrussyske Folksrepublyk]].
*[[1 desimber]] - It [[Keninkryk fan Serven, Kroäten en Slovenen]] (letter koartwei [[Joegoslaavje]] neamd) wurdt oprjochte út 'e earder ûnôfhinklike [[keninkriken]] [[Keninkryk Servje|Servje]] en [[Keninkryk Montenegro|Montenegro]] en gebietsdielen fan [[Eastenryk-Hongarije]].
*[[1 desimber]] - Op in gearkomste yn [[Alba Iulia]] sprekke de lieders fan 'e [[etnysk]]e [[Roemenen]] yn [[Transsylvaanje]], dat ûnderdiel útmakket fan it [[Keninkryk Hongarije]], harren mei oerweldigjende mearderheid út foar de oansluting fan dat gebiet by [[Roemeenje]].
*[[1 desimber]] - [[Iislân]] wurdt ûnôfhinklik fan [[Denemark]] yn 'e foarm fan it [[Keninkryk Iislân]], dat yn in [[personele uny]] [[regear]]re wurde sil troch de [[Deenske Kroan]].
*[[5 desimber]] - De [[Letske Unôfhinklikheidsoarloch]] tsjin [[Ruslân]] brekt út. 
*[[9 desimber]] - [[Frankryk|Frânske]] [[troepen]] besette it [[Saarlân]].
* ''sûnder datum'' - De [[Spaanske gryp]] ferget miljoenen minskelibbens.

== Berne ==
;jannewaris
* [[15 jannewaris|15]] - [[Gamal Abdel Nasser]], presidint fan [[Egypte]] († [[1970]])
* [[16 jannewaris|16]] - [[Nel Benschop]], Nederlânsk dichteres († [[2005]])
;febrewaris
* [[2 febrewaris|2]] - [[Hella Haasse]], Nederlânsk skriuwster († [[2011]])
* [[9 febrewaris|9]] - [[Boele Bregman]], Frysk keunstner en grafikus († [[1980]])
;maart
* [[3 maart|3]] - [[Jacobus Zantema]], Frysk taalkundige en wurdboekskriuwer († [[2008]])
;april
* [[2 april|2]] - [[Jan Bons]], Nederlânsk grafysk foarmjouwer keunstner en fersetsman († [[2012]])
* [[4 april|4]] - [[Sacco van der Made]], Nederlânsk akteur en stimartyst († [[1997]])
* [[8 april|8]] - [[Betty Ford]], Amerikaansk presidintsfrou († [[2011]])
* [[13 april|13]] - [[Bert Kiewiet]], Nederlânsk byldzjend keunstner († [[2008]])
;july
* [[2 july|2]] - [[Klaas Sierksma]], Frysk heraldikus († [[2007]])
* [[7 july|7]] - [[Esmée van Eeghen]], Nederlânsk fersetsstriidster († [[1944]])
* [[14 july|14]] - [[Ingmar Bergman]], Sweedske regisseur († [[2007]])
* [[18 july|18]] - [[Nelson Mandela]], presidint fan [[Súd Afrika]] († [[2013]])
* [[23 july|23]] - [[Abraham Bueno de Mesquita]], Nederlânsk komyk en akteur († [[2005]])
;augustus
* [[13 augustus|13]] - [[Frederick Sanger]], Ingelsk biolooch en twafâldich Nobelpriiswinner († [[2013]])
* [[18 augustus|18]] - [[Piet Keijzer]], Nederlânsk hurdrider en [[alvestêdetocht]]winner († [[2008]])
* [[27 augustus|27]] - [[Jelle Zijlstra]], premier fan [[Nederlân]] († [[2001]])
;septimber
* [[9 septimber|9]] - [[Oscar Luigi Scalfaro]], presidint fan [[Itaalje]] († [[2012]])
* [[19 septimber|19]] - [[Heine Keuning]], Frysk beweger en politikus († [[2005]])
* [[29 septimber|29]] - [[Auke Visser]], Markant figuer út de haadstêd fan Fryslân († [[2014]])
;oktober
* [[18 oktober|18]] - [[Molly Geertsema]], Nederlânsk politikus († [[1991]])
;novimber
* [[7 novimber|7]] - [[Billy Graham]], Amerikaansk predikant en evangelist († [[2018]])
* [[9 novimber|9]] - [[Spiro Agnew]], fise-presidint fan 'e [[Feriene Steaten]] († [[1996]])
* [[10 novimber|10]] - [[Ernst Otto Fischer]], Dútsk skiedkundige († [[2007]])
;desimber
* [[4 desimber|4]] - [[Kor Onclin]], Nederlânsk keunstskilder († [[2003]])
* [[10 desimber|10]] - [[Marten Sikkema]], Nederlânsk-Frysk dichter, skriuwer en oersetter († [[2005]])
* [[25 desimber|25]] - [[Ahmed Ben Bella]], Algerijnsk president († [[2012]])
;''datum ûnbekend''
*[[Gladys Bissonette]], Amerikaanske minskerjochte-aktiviste († ±[[1975]])

== Ferstoarn ==
* [[2 jannewaris]] - [[Sybe Kornelis Bakker]], Frysk predikant en politikus (* [[1875]])
* [[8 jannewaris]] - [[Sake Kornelis Feitsma]], Frysk ûnderwizer, dichter en oersetter (* [[1850]])
* [[25 maart]] - [[Claude Debussy]], Frânsk komponist (* [[1862]])
* [[21 april]] - [[Manfred von Richthofen]] (de &quot;Reade Baron&quot;), Dútsk loftmachtpiloat (* [[1892]])
* [[8 maaie]] - [[Tjeerd Ritskes Velstra]], Frysk boer en toanielskriuwer (* [[1840]])
* [[10 maaie]] - [[John Grass]], opperhaad fan 'e [[Lakota (folk)|Lakota]] (* [[1837]])
* [[12 july]] - [[Geertruida Christine Jentink]], Frysk feministe en sjoernaliste (* [[1852]])
* [[17 july]] - tsaar [[Niklaas II fan Ruslân]] (* [[1868]])
* [[24 july]] - [[Petrus Johannes Vegelin van Claerbergen]], Frysk bestjoerder en hoftsjinner (* [[1845]])
* [[13 novimber]] - [[Samuel Azarja Rudelsheim]], opperrabbyn fan Fryslân (* [[1869]])
* [[13 novimber]] - [[Meint Hylkes Bottema]] (Marten Baersma), Frysk skriuwer (* [[1890]])
;''datum ûnbekend''
*[[Ripley Hitchcock]], Amerikaansk boekeredakteur (* [[1857]])

== Byldzjende keunst ==
* De Flaamske skilder en grafikus [[Frans Masereel]] jout yn Switserlân syn tredde anti-oarlochsalbum &quot;De hartstocht van de mens&quot; út.
&lt;gallery&gt;
Ofbyld:Theo van Doesburg-Rhythmus eines russischen Tanzes.jpg|[[Theo van Doesburg]].&lt;br /&gt;''Ritme van een Russische dans.''
Ofbyld:Doesburg.jpg|Theo van Doesburg.&lt;br /&gt;''Compositie XI.''
Ofbyld:Theo van Doesburg compositie X 1918.jpg|Theo van Doesburg.&lt;br /&gt;''Compositie X''.
Ofbyld:Onbeschilderde Rietveldstoel.JPG|[[Gerrit Rietveld]].&lt;br /&gt;'Read-blauwe stoel'. 1918 (wierskynlik).
&lt;/gallery&gt;

{{JiersideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat}}
}}
[[Kategory:1918| ]]
[[Kategory:20e iuw]]</text>
      <sha1>azx59jkmyjurwdcqjmkc6awnu98y360</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1084429</id>
      <parentid>1084426</parentid>
      <timestamp>2022-07-25T08:33:02Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Berne */ +1</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="19604" xml:space="preserve">{{JiersideBoppe}}

{{Kalinders}}{{Kalinderjier}}
Dit jier makket ûnderdiel út fan it [[desennium]] fan 'e [[1910-er jierren]].
== Foarfallen ==
*[[8 jannewaris]] - De [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[presidint]] [[Woodrow Wilson]] publisearret syn [[Fjirtjin Punten]], in [[frede]]splan dat û.m. in fermindering fan 'e [[wapen|bewapening]] fan alle lannen foarstiet; it opheffen fan alle [[ekonomy]]ske barriêres om te kommen ta in sitewaasje fan wrâldwide [[frijhannel]]; frijheid fan [[skipfeart]]; en [[selsbeskikkingsrjocht]] foar alle [[etnyske groep]]en yn [[Jeropa]] (mar net yn 'e [[koloanje]]s).
*[[15 jannewaris]] - Yn 'e [[Eastenryk]]ske [[haadstêd]] [[Wenen]] brekke massale [[staking]]s út tsjin 'e [[oarloch]], dy't oerslane nei oare dielen fan 'e [[Dûbeldmonargy]].
*[[22 jannewaris]] - De [[Oekraïne]] ropt de ûnôfhinklikheid út as de [[Oekraynske Folksrepublyk]].
*[[27 jannewaris]] - Yn [[Finlân]] brekt de [[Finske Boargeroarloch]] út tusken de [[konservatisme|konservative]] Witen en de [[kommunistysk]]e Readen. 
*[[27 jannewaris]] - It [[bolsjewiken|bolsjewistysk]] [[regear]] fan [[Ruslân]], de [[Ried fan Folkskommissarissen]], seit de [[Britsk-Russyske Konvinsje]] fan [[1907]] op.
*[[28 jannewaris]] - Yn [[Berlyn]] en oare [[Dútslân|Dútske]] [[stêd]]en brekke massale [[staking]]s út tsjin 'e [[oarloch]], benammen yn 'e oarlochs[[yndustry]].
*[[28 jannewaris]] - It [[bolsjewiken|bolsjewistysk]] [[regear]] fan [[Ruslân]], de [[Ried fan Folkskommissarissen]], rjochtet by [[dekreet]] it [[Reade Leger]] op. [[Leon Trotski]] moat dy nije [[kriichsmacht]] organisearje.
*[[2 febrewaris]] - It [[bolsjewiken|bolsjewistysk]] [[regear]] fan [[Ruslân]], de [[Ried fan Folkskommissarissen]], ferordonnearret de [[skieding tusken tsjerke en steat]].
*[[3 febrewaris]] - It [[bolsjewiken|bolsjewistysk]] [[regear]] fan [[Ruslân]], de [[Ried fan Folkskommissarissen]], annulearret by [[dekreet]] de Russyske [[steatsskuld]].
*[[8 febrewaris]] - Yn it ramt fan 'e [[Russyske Boargeroarloch]] nimt it [[Reade Leger]] de [[stêd]] [[Kiëv]] yn.
*[[14 febrewaris]] - It [[bolsjewiken|bolsjewistysk]] [[regear]] fan [[Ruslân]], de [[Ried fan Folkskommissarissen]], fiert by [[dekreet]] yn Ruslân de [[Gregoriaanske Kalinder]] yn. Tagelyk wurdt de [[Juliaanske Kalinder]] ôfskaft. (Dêrmei slacht men yn Ruslân 13 [[dagen]] oer en wurdt it fan [[1&amp;nbsp;febrewaris]] ynienen [[14&amp;nbsp;febrewaris]].)
*[[16 febrewaris]] - [[Litouwen]] ropt de ûnôfhinklikheid út.
*[[21 febrewaris]] - Oan it [[Palestynske Front (Earste Wrâldkriich)|Palestynske Front]] feroverje [[Austraalje (lân)|Australyske]] [[troepen]] de [[stêd]] [[Jericho]] op 'e [[Osmaanske Ryk|Osmanen]].
*[[24 febrewaris]] - [[Estlân]] ropt de ûnôfhinklikheid út.
*[[25 febrewaris]] - Yn it ramt fan 'e [[Russyske Boargeroarloch]] nimt it [[Reade Leger]] de [[stêd]] [[Rostov oan de Don]] yn.
*[[3 maart]] - It [[bolsjewiken|bolsjewistyske]] rezjym yn [[Ruslân]] en de [[Sintrale Machten]] slute de [[Frede fan Brest-Litovsk]]. Hjirby rekket Ruslân it hiele [[Baltikum]] kwyt, en dêropta [[Finlân]], de [[Oekraïne]] en dielen fan [[Wyt-Ruslân]], yn totaal 26% fan [[Jeropeesk-Ruslân]].
*[[5 maart]] - [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[marinierskorps|marinier]]s geane yn [[Moermansk]], yn it uterste noarden fan [[Jeropeesk-Ruslân]], oan lân om yn 'e [[Russyske Boargeroarloch]] te ynterveniëarjen oan 'e kant fan 'e Witen.
*[[11 maart]] - It [[bolsjewiken|bolsjewistysk]] [[regear]] fan [[Ruslân]], de [[Ried fan Folkskommissarissen]], ferpleatst de [[haadstêd]] en de sit fan it Russyske regear fan [[Petrograd]] nei it fierder fan it front leine [[Moskou]].
*[[21 maart]]-[[18 july]] - Oan it [[Westfront (Earste Wrâldoarloch)|Westfront]] geane de [[Dútslân|Dútsers]] by in lêste wraam op 'e [[Alliëarden|Alliëarde]] linys ta it uterste om 'e definitive oerwinning te beheljen ear't de oermacht oan mankrêft en materieel fan 'e [[Feriene Steaten]] folslein ynset wurde kin. By dit [[Maitydsoffinsyf]] behelje se oansjenlike terreinwinst, mar gjin beslissende oerwinning.
*[[25 maart]] - [[Wyt-Ruslân]] ropt de ûnôfhinklikheid út as de [[Wytrussyske Folksrepublyk]].
*[[1 april]] - It [[Feriene Keninkryk]] rjochtet in apart [[loftmacht|loftwapen]] op: de [[Royal Air Force]] (RAF).
*[[5 april]] - [[Feriene Keninkryk|Britske]] en [[Japan]]ske [[troepen]] lânje yn [[Vladivostok]], yn it [[Fiere Easten]] fan [[Sibearje]], om oan 'e kant fan 'e Witen te ynterveniëarjen yn 'e [[Russyske Boargeroarloch]].
*[[9 april]] - [[Roemeenje]] beslút ta de [[Roemeenske anneksaasje fan Bessaraabje (1918)|anneksaasje fan Bessaraabje]], dat foarhinne ta [[Ruslân]] hearde.
*[[24 april]] - Yn [[Ierlân (eilân)|Ierlân]] brekt in algemiene [[staking]] út tsjin 'e [[tsjinstplicht]].
*[[7 maaie]] - [[Roemeenje]] en de [[Sintrale Machten]] slute de [[Frede fan Boekarest (1918)|Frede fan Boekarest]], wêrby't Roemeenje grutte territoriale en [[ekonomy]]ske konsesjes dwaan moat.
*[[15 maaie]] - De [[Finske Boargeroarloch]] einiget mei in oerwinning foar de [[konservativen]] (Witen). De [[kommunisten]] (Readen) binne beslissend ferslein.
*[[25 maaie]] - It [[Tsjechoslowaakske Legioen]], in legerûnderdiel dat yn [[Ruslân]] meifocht tsjin 'e [[Sintrale Machten]], ynterveniëarret yn it [[Sibearje|Sibearyske]] [[Tsjeljabinsk]] oan 'e kant fan 'e Witen yn 'e [[Russyske Boargeroarloch]] nei ûnthjitten fan 'e [[Alliëarden]] om 'e ûnôfhinklikheid fan [[Tsjechoslowakije]] te stypjen.
*[[26 maaie]] - [[Georgje]] ropt de ûnôfhinklikheid út as de [[Demokratyske Republyk Georgje]].
*[[28 maaie]] - [[Armeenje]] ropt de ûnôfhinklikheid út as de [[Demokratyske Republyk Armeenje]].
*[[28 maaie]] - [[Azerbeidzjan]] ropt de ûnôfhinklikheid út as de [[Azerbeidzjaanske Demokratyske Republyk]].
*[[30 juny]] - Yn it ramt fan 'e [[Russyske Boargeroarloch]] ferslacht it [[Reade Leger]] de [[opstân|opstannige]] [[Don-kozakken]].
*[[3 july]] - It oerbefel fan 'e [[Dútslân|Dútske]] [[striidkrêften]], de [[Oberste Heeresleitung]], nimt ûnder lieding fan [[maarskalk]] [[Paul von Hindenburg]] op ynformele wize alle foech oer fan it Dútske [[regear]] fan [[rykskânselier]] [[Georg von Hertling]].
*[[9 july]] - De [[Grutte Treinramp fan 1918]], by [[Nashville (Tennessee)|Nashville]], yn 'e [[Feriene Steaten]], kostet oan 101 minsken it libben.
*[[14 july]] - Yn [[Nederlân]] nimt it [[regear]] fan [[premier]] [[Pieter Cort van der Linden]] it beslút om mei de oanlis fan 'e [[Suderseewurken]] te begjinnen.
*[[17 july]] - Yn it [[Ipatjevhûs]] yn [[Jekaterinburch]] wurdt [[Nikolaas II fan Ruslân|Nikolaas&amp;nbsp;II]], de lêste [[tsaar]] fan [[Ruslân]], mei syn hiele [[húshâlding]] [[moard op de Romanov-famylje|fermoarde troch]] de [[bolsjewiken]].
*[[17 july]] - [[Monako]] wurdt in [[Frankryk|Frânsk]] [[protektoraat]].
*[[25 july]] - Yn it ramt fan 'e [[Russyske Boargeroarloch]] beset it [[Tsjechoslowaakske Legioen]] de [[stêd]] [[Jekaterineburch]].
* begjin [[augustus]] - Yn [[Fryslân]] winne [[Hubert Westerhuis]], [[Roelof de Jong]] en [[Pé Hiemstra]] de [[PC]]. Westerhuis wurdt ta [[kening (keatsen)|kening]] keazen.
*[[8 augustus]]-[[11 novimber]] - Yn it [[Hûndertdeisk Offinsyf]] brekke [[troepen]] fan [[Frankryk]], it [[Feriene Keninkryk]], [[Britsk-Ynje]], [[Austraalje (lân)|Austraalje]], [[Kanada]], [[Nij-Seelân]], [[Nijfûnlân]], [[Súd-Afrika]], de [[Feriene Steaten]], [[Belgje]], [[Portegal]], [[Siam]] en [[Itaalje]] oan it [[Westfront (Earste Wrâldoarloch)|Westfront]] nei fjouwer jier einlings en te'n lêsten troch de [[Dútslân|Dútske]] linys hinne.
*[[16 augustus]] - [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[troepen]] lânje yn 'e [[stêd]] [[Archangelsk (stêd)|Archangelsk]], yn it hege noarden fan [[Jeropeesk-Ruslân]], om oan 'e kant fan 'e Witen te ynterveniëarjen yn 'e [[Russyske Boargeroarloch]].
*[[17 augustus]] - [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[troepen]] lânje yn 'e [[stêd]] [[Bakû]], yn [[Azerbeidzjan]], om oan 'e kant fan 'e Witen te ynterveniëarjen yn 'e [[Russyske Boargeroarloch]].
*[[30 augustus]] - By in oanslach troch de [[terrorist]]e [[Franja Kaplan]] rekket de [[Ruslân|Russyske]] [[bolsjewiken|bolsjewistyske]] lieder [[Vladimir Lenin]] swier[[ferwûne]].
*[[14 septimber]] - Oan it [[Balkanfront (Earste Wrâldoarloch)|Balkanfront]] begjint it [[Alliëarde Leger fan de Oriïnt]], ûnder lieding fan 'e [[Frankryk|Frânske]] [[generaal]] [[Louis Franchet d'Espèrey]], mei it grutte [[Vardaroffinsyf]] tsjin 'e [[Bulgarije|Bulgaren]].
*[[15 septimber]] - Oan it [[Balkanfront (Earste Wrâldoarloch)|Balkanfront]] ferslane [[Frankryk|Frânske]], [[Servje|Servyske]] en [[Frânsk-Senegal|Senegaleesk-koloniale]] [[troepen]] de [[Bulgarije|Bulgaren]] yn 'e [[Slach by Dobro Polje]].
*[[18 septimber]] - Oan it [[Balkanfront (Earste Wrâldoarloch)|Balkanfront]] ferslane [[Feriene Keninkryk|Britske]] en [[Grikelân|Grykske]] [[troepen]] de [[Bulgarije|Bulgaren]] yn 'e [[Slach by Dojran (1918)|Slach by Dojran]].
*[[18 septimber]] - Oan it [[Palestynske Front (Earste Wrâldkriich)|Palestynske Front]] iepenet de [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[generaal]] [[Edmund Allenby, 1e boarchgreve Allenby|Edmund Allenby]] in nij [[fjildtocht|offinsyf]].
*[[23 septimber]] - Oan it [[Palestynske Front (Earste Wrâldkriich)|Palestynske Front]] feroverje [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[troepen]] de [[stêd]]en [[Akko]] en [[Haifa]] op 'e [[Osmaanske Ryk|Osmanen]].
*[[25 septimber]] - Oan it [[Palestynske Front (Earste Wrâldkriich)|Palestynske Front]] feroverje [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[troepen]] de [[stêd]] [[Amman]] op 'e [[Osmaanske Ryk|Osmanen]].
*[[28 septimber]] - Oan it [[Balkanfront (Earste Wrâldoarloch)|Balkanfront]] feroverje [[Frankryk|Frânske]] [[koloanje|koloniale]] [[troepen]] de [[Servje|Servyske]] [[stêd]] [[Skopje]] op 'e [[Bulgarije|Bulgaren]].
*[[30 septimber]] - [[Bulgarije]] [[oerjefte|kapitulearret]] en slút it [[Bestân fan Thessaloniki]] mei de [[Alliëarden]]. [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[troepen]] tsjogge de Bulgaarske [[haadstêd]] [[Sofia]] yn.
*[[2 oktober]] - Oan it [[Palestynske Front (Earste Wrâldkriich)|Palestynske Front]] feroverje [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[troepen]] de [[stêd]] [[Damaskus]] op 'e [[Osmaanske Ryk|Osmanen]].
*[[7 oktober]] - De [[Frankryk|Frânske]] [[marine]] feroveret de [[stêd]] [[Beirût]] op 'e [[Osmaanske Ryk|Osmanen]].
*[[9 oktober]] - Oan it [[Westfront (Earste Wrâldoarloch)|Westfront]] feroverje de [[Alliëarden]] de [[stêd]] [[Kameryk]].
*[[19 oktober]] - Oant it [[Westfront (Earste Wrâldoarloch)|Westfront]] befrije [[Belgje|Belgyske]] en [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[troepen]] de [[Flaanderen|Flaamske]] [[stêd]] [[Brugge]].
*[[20 oktober]] - [[Dútslân]] beëiniget syn [[dûkboat]]oarloch, wat in betingst is fan 'e [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[presidint]] [[Woodrow Wilson]] foar it oanknoopjen fan [[frede]]sûnderhannelings.
*[[24 oktober]] - [[Itaalje]] begjint oan 'e [[rivier]] de [[Piave (rivier)|Piave]] in nij [[fjildtocht|offinsyf]] tsjin [[Eastenryk-Hongarije]].
*[[28 oktober]] - [[Tsjechoslowakije]] ropt de ûnôfhinklikheid út.
*[[30 oktober]] - It [[Osmaanske Ryk]] [[oerjefte|kapitulearret]] en slút it [[Bestân fan Moudros]] mei de [[Alliëarden]].
*[[30 oktober]] - [[Itaalje|Italjaanske]] [[troepen]] bringe it [[Eastenryk-Hongarije|Eastenryksk-Hongaarske]] [[leger (lânmacht)|leger]] in ferpletterjende nederlaach ta yn 'e [[Slach by Vittorio Veneto]].
*[[30 oktober]] - It [[Keninkryk Jemen]] (it lettere [[Noard-Jemen]]) wurdt ûnôfhinklik fan it [[Osmaanske Ryk]].
*[[1 novimber]] - Oan it [[Balkanfront (Earste Wrâldoarloch)|Balkanfront]] wurdt de [[Servje|Servyske]] [[haadstêd]] [[Belgrado]] befrijd troch [[Frankryk|Frânske]] [[troepen]] ûnder befel fan [[generaal]] [[Louis Franchet d'Espèrey]].
*[[3 novimber]] - [[Eastenryk-Hongarije]] [[oerjefte|kapitulearret]] en slút in [[wapenstilstân]] mei de [[Alliëarden]]. It [[regear]] fan [[Hongarije]] fielt him dêr lykwols net oan bûn.
*[[4 novimber]] - De [[Dútslân|Dútske]] [[stêd]] [[Kiel (Dútslân)|Kiel]] falt yn 'e hannen fan [[opstân|opstannige]] [[matroas (rang)|matroazen]]. Dit is it begjin fan 'e [[Dútske Revolúsje]], dy't him fluch útwreidet him nei oare Dútske stêden.
*[[7 novimber]] - [[Hongarije]] [[oerjefte|kapitulearret]] en slút it [[Bestân fan Belgrado]] mei de [[Alliëarden]].
*[[9 novimber]] - Troch de [[Dútske Revolúsje]] wurdt it [[regear]] fan [[rykskânselier]] [[prins]] [[Maksimiliaan fan Baden]] ûnder fuotten helle. [[Keizer]] [[Willem II fan Dútslân|Willem&amp;nbsp;II]] is twongen om [[troansôfstân]] te dwaan.
*[[10 novimber]] - De ôfsette [[Dútslân|Dútske]] [[keizer]] [[Willem II fan Dútslân|Willem&amp;nbsp;II]] nimt de wyk nei [[Nederlân]], dêr't er [[asylrjocht|asyl]] kriget en te [[Doorn]] komt te wenjen.
*[[11 novimber]] - [[Dútslân]] [[oerjefte|kapitulearret]] en slút mei de [[Alliëarden]] it [[Bestân fan Compiègne]].
*[[11 novimber]] - Yn it ramt fan 'e [[Eastenryksk-Hongaarske Revolúsje]] docht [[keizer]] [[Karel I fan Eastenryk-Hongarije|Karel&amp;nbsp;I]] [[ôfstân fan 'e troan]].
*[[11 novimber]] - [[Poalen]] (eins: de [[Twadde Poalske Republyk]]) wurdt oprjochte út gebietsdielen fan [[Dútslân]], [[Ruslân]] en [[Eastenryk-Hongarije]].
*[[11 novimber]] - Yn [[Nederlân]] ropt [[SDAP]]-lieder [[Piter Jelles Troelstra]] op ta [[revolúsje]], mar dêr wurdt fan suver alle kanten ôfwizend op reägearre.
*[[12 novimber]] - In [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[float]]ienheid fart de [[haven]] fan 'e [[Osmaanske Ryk|Osmaanske]] [[haadstêd]] [[Konstantinopel]] yn om besit fan 'e [[stêd]] te nimmen.
*[[18 novimber]] - [[Letlân]] ropt de ûnôfhinklikheid út.
*[[18 novimber]] - [[Alliëarden|Alliëarde]] [[troepen]] befrije de [[Belgje|Belgyske]] [[haadstêd]] [[Brussel]].
*[[29 novimber]] - It [[Keninkryk Servje]] [[Servyske anneksaasje fan Montenegro|anneksearret it buorlân]] [[Keninkryk Montenegro|Montenegro]].
*[[desimber]] - De ferovering fan [[Wyt-Ruslân]] troch it [[Reade Leger]] wurdt foltôge: ein fan 'e ûnôfhinklike [[Wytrussyske Folksrepublyk]].
*[[1 desimber]] - It [[Keninkryk fan Serven, Kroäten en Slovenen]] (letter koartwei [[Joegoslaavje]] neamd) wurdt oprjochte út 'e earder ûnôfhinklike [[keninkriken]] [[Keninkryk Servje|Servje]] en [[Keninkryk Montenegro|Montenegro]] en gebietsdielen fan [[Eastenryk-Hongarije]].
*[[1 desimber]] - Op in gearkomste yn [[Alba Iulia]] sprekke de lieders fan 'e [[etnysk]]e [[Roemenen]] yn [[Transsylvaanje]], dat ûnderdiel útmakket fan it [[Keninkryk Hongarije]], harren mei oerweldigjende mearderheid út foar de oansluting fan dat gebiet by [[Roemeenje]].
*[[1 desimber]] - [[Iislân]] wurdt ûnôfhinklik fan [[Denemark]] yn 'e foarm fan it [[Keninkryk Iislân]], dat yn in [[personele uny]] [[regear]]re wurde sil troch de [[Deenske Kroan]].
*[[5 desimber]] - De [[Letske Unôfhinklikheidsoarloch]] tsjin [[Ruslân]] brekt út. 
*[[9 desimber]] - [[Frankryk|Frânske]] [[troepen]] besette it [[Saarlân]].
* ''sûnder datum'' - De [[Spaanske gryp]] ferget miljoenen minskelibbens.

== Berne ==
;jannewaris
* [[15 jannewaris|15]] - [[Gamal Abdel Nasser]], presidint fan [[Egypte]] († [[1970]])
* [[16 jannewaris|16]] - [[Nel Benschop]], Nederlânsk dichteres († [[2005]])
;febrewaris
* [[2 febrewaris|2]] - [[Hella Haasse]], Nederlânsk skriuwster († [[2011]])
* [[9 febrewaris|9]] - [[Boele Bregman]], Frysk keunstner en grafikus († [[1980]])
;maart
* [[3 maart|3]] - [[Jacobus Zantema]], Frysk taalkundige en wurdboekskriuwer († [[2008]])
;april
* [[2 april|2]] - [[Jan Bons]], Nederlânsk grafysk foarmjouwer keunstner en fersetsman († [[2012]])
* [[4 april|4]] - [[Sacco van der Made]], Nederlânsk akteur en stimartyst († [[1997]])
* [[8 april|8]] - [[Betty Ford]], Amerikaansk presidintsfrou († [[2011]])
* [[13 april|13]] - [[Bert Kiewiet]], Nederlânsk byldzjend keunstner († [[2008]])
* [[24  april|24]] - [[Herma M. van den Berg]], Nederlânsk keunsthistoarikus († [[2005]])
;july
* [[2 july|2]] - [[Klaas Sierksma]], Frysk heraldikus († [[2007]])
* [[7 july|7]] - [[Esmée van Eeghen]], Nederlânsk fersetsstriidster († [[1944]])
* [[14 july|14]] - [[Ingmar Bergman]], Sweedske regisseur († [[2007]])
* [[18 july|18]] - [[Nelson Mandela]], presidint fan [[Súd Afrika]] († [[2013]])
* [[23 july|23]] - [[Abraham Bueno de Mesquita]], Nederlânsk komyk en akteur († [[2005]])
;augustus
* [[13 augustus|13]] - [[Frederick Sanger]], Ingelsk biolooch en twafâldich Nobelpriiswinner († [[2013]])
* [[18 augustus|18]] - [[Piet Keijzer]], Nederlânsk hurdrider en [[alvestêdetocht]]winner († [[2008]])
* [[27 augustus|27]] - [[Jelle Zijlstra]], premier fan [[Nederlân]] († [[2001]])
;septimber
* [[9 septimber|9]] - [[Oscar Luigi Scalfaro]], presidint fan [[Itaalje]] († [[2012]])
* [[19 septimber|19]] - [[Heine Keuning]], Frysk beweger en politikus († [[2005]])
* [[29 septimber|29]] - [[Auke Visser]], Markant figuer út de haadstêd fan Fryslân († [[2014]])
;oktober
* [[18 oktober|18]] - [[Molly Geertsema]], Nederlânsk politikus († [[1991]])
;novimber
* [[7 novimber|7]] - [[Billy Graham]], Amerikaansk predikant en evangelist († [[2018]])
* [[9 novimber|9]] - [[Spiro Agnew]], fise-presidint fan 'e [[Feriene Steaten]] († [[1996]])
* [[10 novimber|10]] - [[Ernst Otto Fischer]], Dútsk skiedkundige († [[2007]])
;desimber
* [[4 desimber|4]] - [[Kor Onclin]], Nederlânsk keunstskilder († [[2003]])
* [[10 desimber|10]] - [[Marten Sikkema]], Nederlânsk-Frysk dichter, skriuwer en oersetter († [[2005]])
* [[25 desimber|25]] - [[Ahmed Ben Bella]], Algerijnsk president († [[2012]])
;''datum ûnbekend''
*[[Gladys Bissonette]], Amerikaanske minskerjochte-aktiviste († ±[[1975]])

== Ferstoarn ==
* [[2 jannewaris]] - [[Sybe Kornelis Bakker]], Frysk predikant en politikus (* [[1875]])
* [[8 jannewaris]] - [[Sake Kornelis Feitsma]], Frysk ûnderwizer, dichter en oersetter (* [[1850]])
* [[25 maart]] - [[Claude Debussy]], Frânsk komponist (* [[1862]])
* [[21 april]] - [[Manfred von Richthofen]] (de &quot;Reade Baron&quot;), Dútsk loftmachtpiloat (* [[1892]])
* [[8 maaie]] - [[Tjeerd Ritskes Velstra]], Frysk boer en toanielskriuwer (* [[1840]])
* [[10 maaie]] - [[John Grass]], opperhaad fan 'e [[Lakota (folk)|Lakota]] (* [[1837]])
* [[12 july]] - [[Geertruida Christine Jentink]], Frysk feministe en sjoernaliste (* [[1852]])
* [[17 july]] - tsaar [[Niklaas II fan Ruslân]] (* [[1868]])
* [[24 july]] - [[Petrus Johannes Vegelin van Claerbergen]], Frysk bestjoerder en hoftsjinner (* [[1845]])
* [[13 novimber]] - [[Samuel Azarja Rudelsheim]], opperrabbyn fan Fryslân (* [[1869]])
* [[13 novimber]] - [[Meint Hylkes Bottema]] (Marten Baersma), Frysk skriuwer (* [[1890]])
;''datum ûnbekend''
*[[Ripley Hitchcock]], Amerikaansk boekeredakteur (* [[1857]])

== Byldzjende keunst ==
* De Flaamske skilder en grafikus [[Frans Masereel]] jout yn Switserlân syn tredde anti-oarlochsalbum &quot;De hartstocht van de mens&quot; út.
&lt;gallery&gt;
Ofbyld:Theo van Doesburg-Rhythmus eines russischen Tanzes.jpg|[[Theo van Doesburg]].&lt;br /&gt;''Ritme van een Russische dans.''
Ofbyld:Doesburg.jpg|Theo van Doesburg.&lt;br /&gt;''Compositie XI.''
Ofbyld:Theo van Doesburg compositie X 1918.jpg|Theo van Doesburg.&lt;br /&gt;''Compositie X''.
Ofbyld:Onbeschilderde Rietveldstoel.JPG|[[Gerrit Rietveld]].&lt;br /&gt;'Read-blauwe stoel'. 1918 (wierskynlik).
&lt;/gallery&gt;

{{JiersideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat}}
}}
[[Kategory:1918| ]]
[[Kategory:20e iuw]]</text>
      <sha1>qacmktlmax2jrc1chei4xxvt7brpmnw</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>1915</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1733</id>
    <revision>
      <id>1084413</id>
      <parentid>1083903</parentid>
      <timestamp>2022-07-25T08:17:00Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Berne */ +1</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="13048" xml:space="preserve">{{JiersideBoppe}}

{{Kalinders}}{{Kalinderjier}}
Dit jier makket ûnderdiel út fan it [[desennium]] fan 'e [[1910-er jierren]].
== Foarfallen ==
* [[3 jannewaris]] - [[Geart Aeilco Wumkes]] jout de earste [[preek]] yn it [[Frysk]].
*[[15 jannewaris]] - [[Japan]] leit [[Sina]] in pakket fan 21 easken foar, dy't yn 'e praktyk delkomme op 'e politike ûnderwerping fan Sina oan Japanske oerhearsking.
*[[31 jannewaris]] - By [[Bolimov]], yn [[Russysk-Poalen]], wurdt foar it earst yn 'e [[Earste Wrâldoarloch]] [[gifgas]] ynset, troch de [[Dútslân|Dútsers]] tsjin 'e [[Ruslân|Russen]].
* [[1 febrewaris]] - [[William Fox]] stiftet yn 'e [[Feriene Steaten]] de [[Fox Film Corporation]].
*[[7 febrewaris|7]]-[[21 febrewaris]] - Yn 'e [[Twadde Slach by de Mazoeryske Marren]] bringe de [[Dútslân|Dútsers]] it [[Ruslân|Russyske]] [[leger (lânmacht)|leger]] in swiere nederlaach ta.
*[[9 febrewaris]] - It [[Feriene Keninkryk]] slút it [[Suëzkanaal]] foar de [[skipfeart]], ek fan [[neutraliteit|neutrale]] lannen.
* [[17 febrewaris]] - De [[Gallipoli-kampanje]] set útein as in [[Feriene Keninkryk|Britsk]] [[marine|marine-eskader]] besiket troch de [[Dardanellen]] op te stomen nei de [[Osmaanske Ryk|Osmaanske]] [[haadstêd]] [[Konstantinopel]].
*[[19 febrewaris]]-[[18 maart]] - De [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[marine]] besiket om 'e nocht om 'e trochfeart troch de [[Dardanellen]] te forsearjen, in troch it [[Osmaanske Ryk]] behearske [[seestrjitte]] dy't mei de [[Bosporus]] tagong jout ta de [[Swarte See]] en dêrmei ta de Britske bûnsgenoat [[Ruslân]].
*[[22 febrewaris]] - [[Dútslân]] kundiget de ûnbeheinde [[dûkboat]]oarloch ôf. De [[see|ynternasjonale wetters]] om [[Grut-Brittanje]] hinne wurde ta oarlochsgebiet ferklearre.
*[[26 febrewaris]] - Oan it [[Westfront (Earste Wrâldoarloch)|Westfront]], by [[Malancourt]], sette de [[Dútslân|Dútsers]] foar it earst [[flammesmiter]]s yn as [[wapen|oarlochswapen]].
*[[1 maart]] - It [[Feriene Keninkryk]] giet oer ta de blokkade fan 'e [[Dútslân|Dútske]] [[Noardsee]]-[[haven]]s en slút [[It Kanaal]] foar de [[skipfeart]].
*[[6 april]] - [[Itaalje]] easket fan [[Eastenryk-Hongarije]] [[Súd-Tiroal]], [[Istrje]] en [[Triëst]] op yn ruil foar [[neutraliteit]] yn 'e [[Earste Wrâldoarloch]].
*[[22 april]] - Begjin fan 'e [[Twadde Slach om Iper]] oan it [[Westfront (Earste Wrâldoarloch)|Westfront]].
*[[24 april]] - Yn it [[Osmaanske Ryk]] begjint de [[Armeenske Genoside]], wêrby't it Osmaanske [[leger (lânmacht)|leger]] him keart tsjin 'e [[etnysk]] [[Armenen|Armeenske]] [[befolking]]. Der falle hûnderttûzenen [[dea]]den.
* [[25 april]] - De [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[Britske 29e Difyzje|29e Difyzje]] en it út [[Austraalje (lân)|Australyske]] en [[Nij-Seelân|Nijseelânske]] [[soldaten]] besteande [[ANZAC]] geane oan lân op it [[Gallipoli-skiereilân]] by de [[Dardanellen]]. Se stjitte op ferheftige wjerstân fan [[Osmaanske Ryk|Osmaanske]] [[troepen]]. Ynstee fan in flugge opmars nei [[Konstantinopel]] út te fieren, komme se fêst te sitten yn harren brêgehaden oan 'e [[kust]]. De [[Gallipoli-kampanje]] mûnet út yn in útsichtsleaze [[rinfuorge]]striid.
*[[26 april]] - Yn [[Londen]] wurdt in geheim [[ferdrach]] sletten tusken de [[Alliëarden]] en [[Itaalje]] oer territoriale kompinsaasje foar Itaalje as dat lân oan harren kant meidwaan soe oan 'e oarloch.
*[[4 maaie]] - [[Itaalje]] seit de [[Triple Alliânsje]], it bûnsgenoatskip mei [[Dútslân]] en [[Eastenryk-Hongarije]], op.
*[[7 maaie]] - De [[Sina|Sineeske]] [[presidint]] [[Yuan Shikai]] williget frijwol alle easken yn dêr't de [[Japan]]ners op [[15&amp;nbsp;jannewaris]] l.l. mei kommen binne. Sina wurdt dêrtroch frijwol in Japanske [[fazalsteat]].
*[[7 maaie]] - It [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[passazjiersskip]] de [[RMS Lusitania|RMS ''Lusitania'']] wurdt foar de [[kust]] fan [[Ierlân (eilân)|Ierlân]] [[torpedo|torpedearre]] troch in [[Dútslân|Dútske]] [[dûkboat]] en sinkt binnen 18&amp;nbsp;[[minuten]]. Dêrby komme 1.198 minsken om, wêrûnder 128 [[Feriene Steaten|Amerikanen]]. Dat sil twa jier letter noch fan ynfloed wêze op it Amerikaanske beslút om mei te fjochtsjen tsjin 'e Dútsers.
*[[14 maaie]] - By [[steatsgreep yn Portegal|in steatsgreep]] yn [[Portegal]] wurdt [[premier]] [[Joaquim Pimenta de Castro]] ôfset.
*[[24 maaie]] - [[Itaalje]] ynterveniëarret oan 'e kant fan 'e [[Alliëarden]] yn 'e [[Earste Wrâldoarloch]] en ferklearret [[Eastenryk-Hongarije]] de oarloch.
*[[21 juny]] - De pro-[[Dútslân|Dútske]] [[Maritz-rebûlje]] fan 'e [[Afrikaners]] yn [[Súd-Afrika]] wurdt ûnderdrukt mei de [[arrestaasje]] fan [[generaal]] [[Christiaan de Wet]] yn 'e neite fan [[Bloemfontein]].
*[[22 juny]] - [[Dútslân|Dútske]] en [[Eastenryk-Hongarije|Eastenryksk-Hongaarske]] [[troepen]] [[Slach om Lemberg (1915)|weroverje Lemberg]] op 'e [[Ruslân|Russen]].
*[[9 july]] - De lêste [[Dútslân|Dútske]] [[troepen]] yn [[Dútsk-Súdwest-Afrika]] jouwe har oer oan 'e [[Súd-Afrika|Súdafrikaanske]] [[generaal]] [[Louis Botha]].
*[[28 july]] - [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[troepen]] dogge in ynfal yn [[Haïty]]: begjin fan 'e [[Amerikaanske besetting fan Haïty]] (dy't oant [[1934]] duorje sil).
*[[5 augustus]] - [[Dútslân|Dútske]] [[troepen]] nimme [[Warsjau]] yn.
*[[17 augustus]] - By de swiere [[Orkaan fan Galveston (1915)|Orkaan fan Galveston]] komme yn 'e [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[haven]]stêd [[Galveston (Teksas)]] 11 minsken om en wurdt foar [[$]]84,7 miljard oan skea oanrjochte (d.w.s. omrekkene yn jild fan 2016).
*[[20 augustus]] - [[Itaalje]] ferklearret de oarloch oan it [[Osmaanske Ryk]].
*[[26 augustus]] - [[Dútslân|Dútske]] [[troepen]] feroverje de [[Ruslân|Russyske]] [[stêd]] [[Brest-Litovsk]].
*[[6 septimber]] - [[Tsaar]] [[Ferdinand I fan Bulgarije]] begjint geheime [[ûnderhanneling]]s mei [[Dútslân]] en [[Eastenryk-Hongarije]] oer [[Bulgarije|Bulgaarske]] dielname oan 'e [[Earste Wrâldoarloch]].
*[[29 septimber]] - Oan it [[Mesopotamyske Fjildtocht (Earste Wrâldoarloch)|Mesopotamyske Front]] feroverje [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[troepen]] de [[stêd]] [[Al-Kût]] op 'e [[Osmaanske Ryk|Osmanen]].
*[[6 oktober]] - [[Dútslân|Dútske]] en [[Eastenryk-Hongarije|Eastenryksk-Hongaarske]] [[troepen]] begjinne oan it [[Balkanfront (Earste Wrâldoarloch)|Balkanfront]] in nij offinsyf tsjin it [[Keninkryk Servje]].
*[[9 oktober]] - De [[Servje|Servyske]] [[haadstêd]] [[Belgrado]] falt yn [[Dútslân|Dútske]] en [[Eastenryk-Hongarije|Eastenryksk-Hongaarske]] hannen.
*[[5 oktober]] - De [[Alliëarden]] ûnthjitte [[militêr]]e stipe oan [[Servje]] en stjoere [[troepen]] nei de noardlike [[Grikelân|Grykske]] [[stêd]] [[Thessaloniki]]. [[Kening]] [[Konstantyn I fan Grikelân]], in [[sweager]] fan [[keizer]] [[Willem II fan Dútslân]], set dêrop de [[Grikelân|Grykske]] [[premier]] [[Eleftherios Venizelos]] ôf en steld in pro-[[Dútslân|Dútsk]] [[regear]] oan ûnder premier [[Sofokles Skouloudis]]. De Alliëarden negearje de protesten fan it nije Grykske regear en geane fierder mei it stjoeren fan troepen nei Thessaloniki.
*[[12 oktober]] - Nettsjinsteande fûleindige ynternasjonale protesten wurdt yn [[Brussel]] de [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[ferpleechster]] [[Edith Cavell]] troch de [[Dútslân|Dútsers]] [[terjochtsteld]] foar help by de ûntsnapping fan licht[[ferwûne]] [[kriichsfinzen]] [[Belgje|Belgyske]] en [[Grut-Brittanje|Britske]] [[militêr]]en út Dútske [[kriichsfinzenskip]].
*[[14 oktober]] - [[Bulgarije]] ferklearret [[Servje]] de oarloch en falt it lân út it súdeasten wei binnen.
*[[16 oktober]] - It [[Feriene Keninkryk]] en [[Frankryk]] ferklearje de oarloch oan [[Bulgarije]].
*[[19 oktober]] - [[Ruslân]] en [[Itaalje]] ferklearje de oarloch oan [[Bulgarije]].
*[[31 oktober]] - Oan it [[Balkanfront (Earste Wrâldoarloch)|Balkanfront]] falt de [[Servje|Servyske]] [[stêd]] [[Kragujevac]] yn [[Dútslân|Dútske]] en [[Eastenryk-Hongarije|Eastenryksk-Hongaarske]] hannen.
*[[5 novimber]] - Oan it [[Balkanfront (Earste Wrâldoarloch)|Balkanfront]] feroverje de [[Bulgarije|Bulgaren]] de [[Servje|Servyske]] [[stêd]] [[Niš]].
*mids [[novimber]] - [[Ruslân|Russyske]] [[troepen]] dogge [[Russyske ynfal yn Perzje (1915)|in ynfal]] yn [[Perzje]] om foar te kommen dat dêr in pro- [[Dútslân|Dútsk]] [[regear]] oan 'e macht komt.
* [[20 novimber]] - Yn [[Fryslân]] wurdt de [[Jongfryske Mienskip]] oprjochte.
*[[23 novimber]] - Oan it [[Balkanfront (Earste Wrâldoarloch)|Balkanfront]] tsjogge de restanten fan it [[Servje|Servyske]] [[leger (lânmacht)|leger]], ynkl. [[kening]] [[Peter II fan Servje|Peter&amp;nbsp;II]], [[prins]]-[[regint]] [[Aleksander I fan Joegoslaavje|Aleksander]], [[sjef fan de Generale Stêf]] [[Radomir Putnik]] en it [[regear]] fan [[premier]] [[Nikola Pašić]], de [[berch|bergen]] yn op 'e grins fan [[Kosovo]] en [[Albaanje]], yn in wanhopich besykjen om oan 'e opmars fan 'e [[Dútslân|Dútske]], [[Eastenryk-Hongarije|Eastenryksk-Hongaarske]] en [[Bulgarije|Bulgaarske]] [[troepen]] te ûntkommen.
*[[5 desimber]] - Oan it [[Balkanfront (Earste Wrâldoarloch)|Balkanfront]] feroverje de [[Bulgarije|Bulgaren]] de [[Servje|Servyske]] [[stêd]] [[Monastir]].
*[[5 desimber]] - Begjin fan it [[Belis fan Al-Kût]], dêr't it [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[leger (lânmacht)|ekspedysjeleger]] yn [[Mesopotaamje]] him weromlutsen hat, troch de [[Osmaanske Ryk|Osmanen]].
*[[10 desimber]] - De [[Alliëarden]] begjinne mei de [[evakuaasje]] fan harren [[troepen]] fan it [[skiereilân]] [[Gallipoli-skiereilân]].
*[[15 desimber]] - Nei in barre tocht troch de [[berch|bergen]] berikke de restanten fan it [[Servje|Servyske]] [[leger (lânmacht)|leger]] de [[flakte]] fan noardlik [[Albaanje]] yn 'e neite fan 'e [[stêd]] [[Shkodër]].
* [[20 desimber]] - Yn 'e [[Gallipoli-kampanje]] wurdt de [[evakuaasje]] fan it [[Austraalje (lân)|Australysk]]-[[Nij-Seelân|Nijseelânske]] [[ANZAC]] fan it [[Gallipoli-skiereilân]] foltôge.
* ''datum ûnbekend'' - [[Geolooch]] [[Alfred Wegener]] komt mei de teory fan [[Pangeä]].
* ''datum ûnbekend'' - [[Eelke van der Meulen]] hellet as earste [[ûnderwizer]] de [[Fryske Akte]].

== Berne ==
;jannewaris
* [[25 jannewaris|25]] - [[Ewan MacColl]], Ingelsk folksmuzikant, lietsjeskriuwer, akteur, en aktivist († [[1989]])
* [[31 jannewaris|31]] - [[Tine Leiker-Kooijmans]], Nederlânsk skriuwster en oersetster († [[2008]])
;febrewaris
* [[9 febrewaris|9]] - [[Grietje Bijlsma]], Fryske koartebaanrydster
* [[12 febrewaris|12]] - [[Lorne Greene]], Kanadeeske akteur († [[1987]])
* [[28 febrewaris|28]] - [[Nina Baanders-Kessler]], Frysk byldhouwster en medaljeur († [[2002]])
;maart
* [[1 maart|1]] - [[Tetman de Vries]], Frysk kabaretier en revuskriuwer († [[1988]])
* 1 - [[Jarich de Vries]], Frysk kabaretier en revuskriuwer († [[1965]])
* [[15 maart|15]] - [[D. Ivan Dykstra]], Amerikaansk predikant, teolooch en filosoof († [[1999]])
* [[18 maart|18]] - [[Harold Crowchild]], Kanadeesk rodeocowboy en soldaat († [[2013]])
* [[23 maart|23]] - [[Lodewijk Meeter]], Frysk skûtsjeskipper († [[2006]])
;april
* [[3 april|3]] - [[Piet de Jong (politikus)|Piet de Jong]], premier fan [[Nederlân]] († [[2016]])
* [[4 april|4]] - [[Muddy Waters]] (McKinley Morganfield), Amerikaansk muzikant († [[1983]])
* [[10 april|10]] - [[Leo Vroman]], Nederlânsk dichter en hematolooch († [[2014]])
* [[11 april|11]] - [[Ellen de Thouars]], Nederlânsk aktrise († [[1997]])
;maaie
* [[6 maaie|6]] - [[Sjoerdtsje Faber]], Frysk langeôfstânshurdrydster († [[1998]])
;juny
* [[10 juny|10]] - [[Saul Bellow]], Amerikaansk skriuwer († [[2005]])
* [[14 juny|14]] - [[Sjoerd Span]], Frysk boer en sportbestjoerder († [[2001]])
* [[25 juny|25]] - [[Riemkje Geveke]], Frysk muzikant en muzykprodusint († [[2006]])
;augustus
* [[26 augustus|26]] - [[Andrew Gronholdt]], Amerikaansk boatebouwer en houtbewurker († [[1998]])
* [[29 augustus|29]] - [[Ingrid Bergman]], Sweedsk aktrise († [[1982]])
;septimber
* [[14 septimber|14]] - [[Hotze Sytses Buwalda]], Biltsk taalkundige († [[1994]])
;''datum ûnbekend''
*[[Pyt van der Zee]], Frysk toanielregisseur en oersetter († [[1998]])

== Ferstoarn ==
* [[10 july]] - [[Hendrik Willem Mesdag]], Nederlânsk keunstskilder (* [[1831]])
* [[17 july]] - [[Edward Gustave Mathey]], Frânsk-Amerikaansk militêr (* [[1837]])
* [[9 septimber]] - [[Albert Spalding]], Amerikaansk honkballer en ûndernimmer (* [[1850]])
* [[14 novimber]] - [[Booker T. Washington]], Amerikaansk aktivist en steatsman (* [[1856]])
* [[19 desimber]] - [[Alois Alzheimer]], Dútsk psychiater (* [[1864]])
;''datum ûnbekend''
*[[Slacht-Twa]] (''Two Strike''), opperhaad fan 'e [[Lakota (folk)|Lakota]] (* [[1831]])

==Literatuer==
* [[Joseph Conrad]], ''[[Victory (roman fan Joseph Conrad)|Victory]]'' &lt;small&gt;(oerset nei it Frysk as ''De Oewinning'')&lt;/small&gt;

{{JiersideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat}}
}}
[[Kategory:1915| ]]
[[Kategory:20e iuw]]</text>
      <sha1>0rgx1436cqwg8zcl1x938qosqeiay87</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1084433</id>
      <parentid>1084413</parentid>
      <timestamp>2022-07-25T08:36:28Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Berne */ +1</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="13141" xml:space="preserve">{{JiersideBoppe}}

{{Kalinders}}{{Kalinderjier}}
Dit jier makket ûnderdiel út fan it [[desennium]] fan 'e [[1910-er jierren]].
== Foarfallen ==
* [[3 jannewaris]] - [[Geart Aeilco Wumkes]] jout de earste [[preek]] yn it [[Frysk]].
*[[15 jannewaris]] - [[Japan]] leit [[Sina]] in pakket fan 21 easken foar, dy't yn 'e praktyk delkomme op 'e politike ûnderwerping fan Sina oan Japanske oerhearsking.
*[[31 jannewaris]] - By [[Bolimov]], yn [[Russysk-Poalen]], wurdt foar it earst yn 'e [[Earste Wrâldoarloch]] [[gifgas]] ynset, troch de [[Dútslân|Dútsers]] tsjin 'e [[Ruslân|Russen]].
* [[1 febrewaris]] - [[William Fox]] stiftet yn 'e [[Feriene Steaten]] de [[Fox Film Corporation]].
*[[7 febrewaris|7]]-[[21 febrewaris]] - Yn 'e [[Twadde Slach by de Mazoeryske Marren]] bringe de [[Dútslân|Dútsers]] it [[Ruslân|Russyske]] [[leger (lânmacht)|leger]] in swiere nederlaach ta.
*[[9 febrewaris]] - It [[Feriene Keninkryk]] slút it [[Suëzkanaal]] foar de [[skipfeart]], ek fan [[neutraliteit|neutrale]] lannen.
* [[17 febrewaris]] - De [[Gallipoli-kampanje]] set útein as in [[Feriene Keninkryk|Britsk]] [[marine|marine-eskader]] besiket troch de [[Dardanellen]] op te stomen nei de [[Osmaanske Ryk|Osmaanske]] [[haadstêd]] [[Konstantinopel]].
*[[19 febrewaris]]-[[18 maart]] - De [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[marine]] besiket om 'e nocht om 'e trochfeart troch de [[Dardanellen]] te forsearjen, in troch it [[Osmaanske Ryk]] behearske [[seestrjitte]] dy't mei de [[Bosporus]] tagong jout ta de [[Swarte See]] en dêrmei ta de Britske bûnsgenoat [[Ruslân]].
*[[22 febrewaris]] - [[Dútslân]] kundiget de ûnbeheinde [[dûkboat]]oarloch ôf. De [[see|ynternasjonale wetters]] om [[Grut-Brittanje]] hinne wurde ta oarlochsgebiet ferklearre.
*[[26 febrewaris]] - Oan it [[Westfront (Earste Wrâldoarloch)|Westfront]], by [[Malancourt]], sette de [[Dútslân|Dútsers]] foar it earst [[flammesmiter]]s yn as [[wapen|oarlochswapen]].
*[[1 maart]] - It [[Feriene Keninkryk]] giet oer ta de blokkade fan 'e [[Dútslân|Dútske]] [[Noardsee]]-[[haven]]s en slút [[It Kanaal]] foar de [[skipfeart]].
*[[6 april]] - [[Itaalje]] easket fan [[Eastenryk-Hongarije]] [[Súd-Tiroal]], [[Istrje]] en [[Triëst]] op yn ruil foar [[neutraliteit]] yn 'e [[Earste Wrâldoarloch]].
*[[22 april]] - Begjin fan 'e [[Twadde Slach om Iper]] oan it [[Westfront (Earste Wrâldoarloch)|Westfront]].
*[[24 april]] - Yn it [[Osmaanske Ryk]] begjint de [[Armeenske Genoside]], wêrby't it Osmaanske [[leger (lânmacht)|leger]] him keart tsjin 'e [[etnysk]] [[Armenen|Armeenske]] [[befolking]]. Der falle hûnderttûzenen [[dea]]den.
* [[25 april]] - De [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[Britske 29e Difyzje|29e Difyzje]] en it út [[Austraalje (lân)|Australyske]] en [[Nij-Seelân|Nijseelânske]] [[soldaten]] besteande [[ANZAC]] geane oan lân op it [[Gallipoli-skiereilân]] by de [[Dardanellen]]. Se stjitte op ferheftige wjerstân fan [[Osmaanske Ryk|Osmaanske]] [[troepen]]. Ynstee fan in flugge opmars nei [[Konstantinopel]] út te fieren, komme se fêst te sitten yn harren brêgehaden oan 'e [[kust]]. De [[Gallipoli-kampanje]] mûnet út yn in útsichtsleaze [[rinfuorge]]striid.
*[[26 april]] - Yn [[Londen]] wurdt in geheim [[ferdrach]] sletten tusken de [[Alliëarden]] en [[Itaalje]] oer territoriale kompinsaasje foar Itaalje as dat lân oan harren kant meidwaan soe oan 'e oarloch.
*[[4 maaie]] - [[Itaalje]] seit de [[Triple Alliânsje]], it bûnsgenoatskip mei [[Dútslân]] en [[Eastenryk-Hongarije]], op.
*[[7 maaie]] - De [[Sina|Sineeske]] [[presidint]] [[Yuan Shikai]] williget frijwol alle easken yn dêr't de [[Japan]]ners op [[15&amp;nbsp;jannewaris]] l.l. mei kommen binne. Sina wurdt dêrtroch frijwol in Japanske [[fazalsteat]].
*[[7 maaie]] - It [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[passazjiersskip]] de [[RMS Lusitania|RMS ''Lusitania'']] wurdt foar de [[kust]] fan [[Ierlân (eilân)|Ierlân]] [[torpedo|torpedearre]] troch in [[Dútslân|Dútske]] [[dûkboat]] en sinkt binnen 18&amp;nbsp;[[minuten]]. Dêrby komme 1.198 minsken om, wêrûnder 128 [[Feriene Steaten|Amerikanen]]. Dat sil twa jier letter noch fan ynfloed wêze op it Amerikaanske beslút om mei te fjochtsjen tsjin 'e Dútsers.
*[[14 maaie]] - By [[steatsgreep yn Portegal|in steatsgreep]] yn [[Portegal]] wurdt [[premier]] [[Joaquim Pimenta de Castro]] ôfset.
*[[24 maaie]] - [[Itaalje]] ynterveniëarret oan 'e kant fan 'e [[Alliëarden]] yn 'e [[Earste Wrâldoarloch]] en ferklearret [[Eastenryk-Hongarije]] de oarloch.
*[[21 juny]] - De pro-[[Dútslân|Dútske]] [[Maritz-rebûlje]] fan 'e [[Afrikaners]] yn [[Súd-Afrika]] wurdt ûnderdrukt mei de [[arrestaasje]] fan [[generaal]] [[Christiaan de Wet]] yn 'e neite fan [[Bloemfontein]].
*[[22 juny]] - [[Dútslân|Dútske]] en [[Eastenryk-Hongarije|Eastenryksk-Hongaarske]] [[troepen]] [[Slach om Lemberg (1915)|weroverje Lemberg]] op 'e [[Ruslân|Russen]].
*[[9 july]] - De lêste [[Dútslân|Dútske]] [[troepen]] yn [[Dútsk-Súdwest-Afrika]] jouwe har oer oan 'e [[Súd-Afrika|Súdafrikaanske]] [[generaal]] [[Louis Botha]].
*[[28 july]] - [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[troepen]] dogge in ynfal yn [[Haïty]]: begjin fan 'e [[Amerikaanske besetting fan Haïty]] (dy't oant [[1934]] duorje sil).
*[[5 augustus]] - [[Dútslân|Dútske]] [[troepen]] nimme [[Warsjau]] yn.
*[[17 augustus]] - By de swiere [[Orkaan fan Galveston (1915)|Orkaan fan Galveston]] komme yn 'e [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[haven]]stêd [[Galveston (Teksas)]] 11 minsken om en wurdt foar [[$]]84,7 miljard oan skea oanrjochte (d.w.s. omrekkene yn jild fan 2016).
*[[20 augustus]] - [[Itaalje]] ferklearret de oarloch oan it [[Osmaanske Ryk]].
*[[26 augustus]] - [[Dútslân|Dútske]] [[troepen]] feroverje de [[Ruslân|Russyske]] [[stêd]] [[Brest-Litovsk]].
*[[6 septimber]] - [[Tsaar]] [[Ferdinand I fan Bulgarije]] begjint geheime [[ûnderhanneling]]s mei [[Dútslân]] en [[Eastenryk-Hongarije]] oer [[Bulgarije|Bulgaarske]] dielname oan 'e [[Earste Wrâldoarloch]].
*[[29 septimber]] - Oan it [[Mesopotamyske Fjildtocht (Earste Wrâldoarloch)|Mesopotamyske Front]] feroverje [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[troepen]] de [[stêd]] [[Al-Kût]] op 'e [[Osmaanske Ryk|Osmanen]].
*[[6 oktober]] - [[Dútslân|Dútske]] en [[Eastenryk-Hongarije|Eastenryksk-Hongaarske]] [[troepen]] begjinne oan it [[Balkanfront (Earste Wrâldoarloch)|Balkanfront]] in nij offinsyf tsjin it [[Keninkryk Servje]].
*[[9 oktober]] - De [[Servje|Servyske]] [[haadstêd]] [[Belgrado]] falt yn [[Dútslân|Dútske]] en [[Eastenryk-Hongarije|Eastenryksk-Hongaarske]] hannen.
*[[5 oktober]] - De [[Alliëarden]] ûnthjitte [[militêr]]e stipe oan [[Servje]] en stjoere [[troepen]] nei de noardlike [[Grikelân|Grykske]] [[stêd]] [[Thessaloniki]]. [[Kening]] [[Konstantyn I fan Grikelân]], in [[sweager]] fan [[keizer]] [[Willem II fan Dútslân]], set dêrop de [[Grikelân|Grykske]] [[premier]] [[Eleftherios Venizelos]] ôf en steld in pro-[[Dútslân|Dútsk]] [[regear]] oan ûnder premier [[Sofokles Skouloudis]]. De Alliëarden negearje de protesten fan it nije Grykske regear en geane fierder mei it stjoeren fan troepen nei Thessaloniki.
*[[12 oktober]] - Nettsjinsteande fûleindige ynternasjonale protesten wurdt yn [[Brussel]] de [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[ferpleechster]] [[Edith Cavell]] troch de [[Dútslân|Dútsers]] [[terjochtsteld]] foar help by de ûntsnapping fan licht[[ferwûne]] [[kriichsfinzen]] [[Belgje|Belgyske]] en [[Grut-Brittanje|Britske]] [[militêr]]en út Dútske [[kriichsfinzenskip]].
*[[14 oktober]] - [[Bulgarije]] ferklearret [[Servje]] de oarloch en falt it lân út it súdeasten wei binnen.
*[[16 oktober]] - It [[Feriene Keninkryk]] en [[Frankryk]] ferklearje de oarloch oan [[Bulgarije]].
*[[19 oktober]] - [[Ruslân]] en [[Itaalje]] ferklearje de oarloch oan [[Bulgarije]].
*[[31 oktober]] - Oan it [[Balkanfront (Earste Wrâldoarloch)|Balkanfront]] falt de [[Servje|Servyske]] [[stêd]] [[Kragujevac]] yn [[Dútslân|Dútske]] en [[Eastenryk-Hongarije|Eastenryksk-Hongaarske]] hannen.
*[[5 novimber]] - Oan it [[Balkanfront (Earste Wrâldoarloch)|Balkanfront]] feroverje de [[Bulgarije|Bulgaren]] de [[Servje|Servyske]] [[stêd]] [[Niš]].
*mids [[novimber]] - [[Ruslân|Russyske]] [[troepen]] dogge [[Russyske ynfal yn Perzje (1915)|in ynfal]] yn [[Perzje]] om foar te kommen dat dêr in pro- [[Dútslân|Dútsk]] [[regear]] oan 'e macht komt.
* [[20 novimber]] - Yn [[Fryslân]] wurdt de [[Jongfryske Mienskip]] oprjochte.
*[[23 novimber]] - Oan it [[Balkanfront (Earste Wrâldoarloch)|Balkanfront]] tsjogge de restanten fan it [[Servje|Servyske]] [[leger (lânmacht)|leger]], ynkl. [[kening]] [[Peter II fan Servje|Peter&amp;nbsp;II]], [[prins]]-[[regint]] [[Aleksander I fan Joegoslaavje|Aleksander]], [[sjef fan de Generale Stêf]] [[Radomir Putnik]] en it [[regear]] fan [[premier]] [[Nikola Pašić]], de [[berch|bergen]] yn op 'e grins fan [[Kosovo]] en [[Albaanje]], yn in wanhopich besykjen om oan 'e opmars fan 'e [[Dútslân|Dútske]], [[Eastenryk-Hongarije|Eastenryksk-Hongaarske]] en [[Bulgarije|Bulgaarske]] [[troepen]] te ûntkommen.
*[[5 desimber]] - Oan it [[Balkanfront (Earste Wrâldoarloch)|Balkanfront]] feroverje de [[Bulgarije|Bulgaren]] de [[Servje|Servyske]] [[stêd]] [[Monastir]].
*[[5 desimber]] - Begjin fan it [[Belis fan Al-Kût]], dêr't it [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[leger (lânmacht)|ekspedysjeleger]] yn [[Mesopotaamje]] him weromlutsen hat, troch de [[Osmaanske Ryk|Osmanen]].
*[[10 desimber]] - De [[Alliëarden]] begjinne mei de [[evakuaasje]] fan harren [[troepen]] fan it [[skiereilân]] [[Gallipoli-skiereilân]].
*[[15 desimber]] - Nei in barre tocht troch de [[berch|bergen]] berikke de restanten fan it [[Servje|Servyske]] [[leger (lânmacht)|leger]] de [[flakte]] fan noardlik [[Albaanje]] yn 'e neite fan 'e [[stêd]] [[Shkodër]].
* [[20 desimber]] - Yn 'e [[Gallipoli-kampanje]] wurdt de [[evakuaasje]] fan it [[Austraalje (lân)|Australysk]]-[[Nij-Seelân|Nijseelânske]] [[ANZAC]] fan it [[Gallipoli-skiereilân]] foltôge.
* ''datum ûnbekend'' - [[Geolooch]] [[Alfred Wegener]] komt mei de teory fan [[Pangeä]].
* ''datum ûnbekend'' - [[Eelke van der Meulen]] hellet as earste [[ûnderwizer]] de [[Fryske Akte]].

== Berne ==
;jannewaris
* [[25 jannewaris|25]] - [[Ewan MacColl]], Ingelsk folksmuzikant, lietsjeskriuwer, akteur, en aktivist († [[1989]])
* [[31 jannewaris|31]] - [[Tine Leiker-Kooijmans]], Nederlânsk skriuwster en oersetster († [[2008]])
;febrewaris
* [[9 febrewaris|9]] - [[Grietje Bijlsma]], Fryske koartebaanrydster
* [[12 febrewaris|12]] - [[Lorne Greene]], Kanadeeske akteur († [[1987]])
* [[28 febrewaris|28]] - [[Nina Baanders-Kessler]], Frysk byldhouwster en medaljeur († [[2002]])
;maart
* [[1 maart|1]] - [[Tetman de Vries]], Frysk kabaretier en revuskriuwer († [[1988]])
* 1 - [[Jarich de Vries]], Frysk kabaretier en revuskriuwer († [[1965]])
* [[15 maart|15]] - [[D. Ivan Dykstra]], Amerikaansk predikant, teolooch en filosoof († [[1999]])
* [[18 maart|18]] - [[Harold Crowchild]], Kanadeesk rodeocowboy en soldaat († [[2013]])
* [[23 maart|23]] - [[Lodewijk Meeter]], Frysk skûtsjeskipper († [[2006]])
;april
* [[3 april|3]] - [[Piet de Jong (politikus)|Piet de Jong]], premier fan [[Nederlân]] († [[2016]])
* [[4 april|4]] - [[Muddy Waters]] (McKinley Morganfield), Amerikaansk muzikant († [[1983]])
* [[10 april|10]] - [[Leo Vroman]], Nederlânsk dichter en hematolooch († [[2014]])
* [[11 april|11]] - [[Ellen de Thouars]], Nederlânsk aktrise († [[1997]])
;maaie
* [[6 maaie|6]] - [[Sjoerdtsje Faber]], Frysk langeôfstânshurdrydster († [[1998]])
;juny
* [[10 juny|10]] - [[Saul Bellow]], Amerikaansk skriuwer († [[2005]])
* [[14 juny|14]] - [[Sjoerd Span]], Frysk boer en sportbestjoerder († [[2001]])
* [[25 juny|25]] - [[Riemkje Geveke]], Frysk muzikant en muzykprodusint († [[2006]])
;augustus
* [[26 augustus|26]] - [[Andrew Gronholdt]], Amerikaansk boatebouwer en houtbewurker († [[1998]])
* [[29 augustus|29]] - [[Ingrid Bergman]], Sweedsk aktrise († [[1982]])
;septimber
* [[14 septimber|14]] - [[Hotze Sytses Buwalda]], Biltsk taalkundige († [[1994]])
;oktober
* [[17 oktober|17]] - [[Arthur Miller]], Amerikaansk toanielskriuwer († [[2005]])
;''datum ûnbekend''
*[[Pyt van der Zee]], Frysk toanielregisseur en oersetter († [[1998]])

== Ferstoarn ==
* [[10 july]] - [[Hendrik Willem Mesdag]], Nederlânsk keunstskilder (* [[1831]])
* [[17 july]] - [[Edward Gustave Mathey]], Frânsk-Amerikaansk militêr (* [[1837]])
* [[9 septimber]] - [[Albert Spalding]], Amerikaansk honkballer en ûndernimmer (* [[1850]])
* [[14 novimber]] - [[Booker T. Washington]], Amerikaansk aktivist en steatsman (* [[1856]])
* [[19 desimber]] - [[Alois Alzheimer]], Dútsk psychiater (* [[1864]])
;''datum ûnbekend''
*[[Slacht-Twa]] (''Two Strike''), opperhaad fan 'e [[Lakota (folk)|Lakota]] (* [[1831]])

==Literatuer==
* [[Joseph Conrad]], ''[[Victory (roman fan Joseph Conrad)|Victory]]'' &lt;small&gt;(oerset nei it Frysk as ''De Oewinning'')&lt;/small&gt;

{{JiersideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat}}
}}
[[Kategory:1915| ]]
[[Kategory:20e iuw]]</text>
      <sha1>nb6krmeuanfq8tfuhi02akt11654x3j</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1084434</id>
      <parentid>1084433</parentid>
      <timestamp>2022-07-25T08:38:58Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Berne */ +1</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="13217" xml:space="preserve">{{JiersideBoppe}}

{{Kalinders}}{{Kalinderjier}}
Dit jier makket ûnderdiel út fan it [[desennium]] fan 'e [[1910-er jierren]].
== Foarfallen ==
* [[3 jannewaris]] - [[Geart Aeilco Wumkes]] jout de earste [[preek]] yn it [[Frysk]].
*[[15 jannewaris]] - [[Japan]] leit [[Sina]] in pakket fan 21 easken foar, dy't yn 'e praktyk delkomme op 'e politike ûnderwerping fan Sina oan Japanske oerhearsking.
*[[31 jannewaris]] - By [[Bolimov]], yn [[Russysk-Poalen]], wurdt foar it earst yn 'e [[Earste Wrâldoarloch]] [[gifgas]] ynset, troch de [[Dútslân|Dútsers]] tsjin 'e [[Ruslân|Russen]].
* [[1 febrewaris]] - [[William Fox]] stiftet yn 'e [[Feriene Steaten]] de [[Fox Film Corporation]].
*[[7 febrewaris|7]]-[[21 febrewaris]] - Yn 'e [[Twadde Slach by de Mazoeryske Marren]] bringe de [[Dútslân|Dútsers]] it [[Ruslân|Russyske]] [[leger (lânmacht)|leger]] in swiere nederlaach ta.
*[[9 febrewaris]] - It [[Feriene Keninkryk]] slút it [[Suëzkanaal]] foar de [[skipfeart]], ek fan [[neutraliteit|neutrale]] lannen.
* [[17 febrewaris]] - De [[Gallipoli-kampanje]] set útein as in [[Feriene Keninkryk|Britsk]] [[marine|marine-eskader]] besiket troch de [[Dardanellen]] op te stomen nei de [[Osmaanske Ryk|Osmaanske]] [[haadstêd]] [[Konstantinopel]].
*[[19 febrewaris]]-[[18 maart]] - De [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[marine]] besiket om 'e nocht om 'e trochfeart troch de [[Dardanellen]] te forsearjen, in troch it [[Osmaanske Ryk]] behearske [[seestrjitte]] dy't mei de [[Bosporus]] tagong jout ta de [[Swarte See]] en dêrmei ta de Britske bûnsgenoat [[Ruslân]].
*[[22 febrewaris]] - [[Dútslân]] kundiget de ûnbeheinde [[dûkboat]]oarloch ôf. De [[see|ynternasjonale wetters]] om [[Grut-Brittanje]] hinne wurde ta oarlochsgebiet ferklearre.
*[[26 febrewaris]] - Oan it [[Westfront (Earste Wrâldoarloch)|Westfront]], by [[Malancourt]], sette de [[Dútslân|Dútsers]] foar it earst [[flammesmiter]]s yn as [[wapen|oarlochswapen]].
*[[1 maart]] - It [[Feriene Keninkryk]] giet oer ta de blokkade fan 'e [[Dútslân|Dútske]] [[Noardsee]]-[[haven]]s en slút [[It Kanaal]] foar de [[skipfeart]].
*[[6 april]] - [[Itaalje]] easket fan [[Eastenryk-Hongarije]] [[Súd-Tiroal]], [[Istrje]] en [[Triëst]] op yn ruil foar [[neutraliteit]] yn 'e [[Earste Wrâldoarloch]].
*[[22 april]] - Begjin fan 'e [[Twadde Slach om Iper]] oan it [[Westfront (Earste Wrâldoarloch)|Westfront]].
*[[24 april]] - Yn it [[Osmaanske Ryk]] begjint de [[Armeenske Genoside]], wêrby't it Osmaanske [[leger (lânmacht)|leger]] him keart tsjin 'e [[etnysk]] [[Armenen|Armeenske]] [[befolking]]. Der falle hûnderttûzenen [[dea]]den.
* [[25 april]] - De [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[Britske 29e Difyzje|29e Difyzje]] en it út [[Austraalje (lân)|Australyske]] en [[Nij-Seelân|Nijseelânske]] [[soldaten]] besteande [[ANZAC]] geane oan lân op it [[Gallipoli-skiereilân]] by de [[Dardanellen]]. Se stjitte op ferheftige wjerstân fan [[Osmaanske Ryk|Osmaanske]] [[troepen]]. Ynstee fan in flugge opmars nei [[Konstantinopel]] út te fieren, komme se fêst te sitten yn harren brêgehaden oan 'e [[kust]]. De [[Gallipoli-kampanje]] mûnet út yn in útsichtsleaze [[rinfuorge]]striid.
*[[26 april]] - Yn [[Londen]] wurdt in geheim [[ferdrach]] sletten tusken de [[Alliëarden]] en [[Itaalje]] oer territoriale kompinsaasje foar Itaalje as dat lân oan harren kant meidwaan soe oan 'e oarloch.
*[[4 maaie]] - [[Itaalje]] seit de [[Triple Alliânsje]], it bûnsgenoatskip mei [[Dútslân]] en [[Eastenryk-Hongarije]], op.
*[[7 maaie]] - De [[Sina|Sineeske]] [[presidint]] [[Yuan Shikai]] williget frijwol alle easken yn dêr't de [[Japan]]ners op [[15&amp;nbsp;jannewaris]] l.l. mei kommen binne. Sina wurdt dêrtroch frijwol in Japanske [[fazalsteat]].
*[[7 maaie]] - It [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[passazjiersskip]] de [[RMS Lusitania|RMS ''Lusitania'']] wurdt foar de [[kust]] fan [[Ierlân (eilân)|Ierlân]] [[torpedo|torpedearre]] troch in [[Dútslân|Dútske]] [[dûkboat]] en sinkt binnen 18&amp;nbsp;[[minuten]]. Dêrby komme 1.198 minsken om, wêrûnder 128 [[Feriene Steaten|Amerikanen]]. Dat sil twa jier letter noch fan ynfloed wêze op it Amerikaanske beslút om mei te fjochtsjen tsjin 'e Dútsers.
*[[14 maaie]] - By [[steatsgreep yn Portegal|in steatsgreep]] yn [[Portegal]] wurdt [[premier]] [[Joaquim Pimenta de Castro]] ôfset.
*[[24 maaie]] - [[Itaalje]] ynterveniëarret oan 'e kant fan 'e [[Alliëarden]] yn 'e [[Earste Wrâldoarloch]] en ferklearret [[Eastenryk-Hongarije]] de oarloch.
*[[21 juny]] - De pro-[[Dútslân|Dútske]] [[Maritz-rebûlje]] fan 'e [[Afrikaners]] yn [[Súd-Afrika]] wurdt ûnderdrukt mei de [[arrestaasje]] fan [[generaal]] [[Christiaan de Wet]] yn 'e neite fan [[Bloemfontein]].
*[[22 juny]] - [[Dútslân|Dútske]] en [[Eastenryk-Hongarije|Eastenryksk-Hongaarske]] [[troepen]] [[Slach om Lemberg (1915)|weroverje Lemberg]] op 'e [[Ruslân|Russen]].
*[[9 july]] - De lêste [[Dútslân|Dútske]] [[troepen]] yn [[Dútsk-Súdwest-Afrika]] jouwe har oer oan 'e [[Súd-Afrika|Súdafrikaanske]] [[generaal]] [[Louis Botha]].
*[[28 july]] - [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[troepen]] dogge in ynfal yn [[Haïty]]: begjin fan 'e [[Amerikaanske besetting fan Haïty]] (dy't oant [[1934]] duorje sil).
*[[5 augustus]] - [[Dútslân|Dútske]] [[troepen]] nimme [[Warsjau]] yn.
*[[17 augustus]] - By de swiere [[Orkaan fan Galveston (1915)|Orkaan fan Galveston]] komme yn 'e [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[haven]]stêd [[Galveston (Teksas)]] 11 minsken om en wurdt foar [[$]]84,7 miljard oan skea oanrjochte (d.w.s. omrekkene yn jild fan 2016).
*[[20 augustus]] - [[Itaalje]] ferklearret de oarloch oan it [[Osmaanske Ryk]].
*[[26 augustus]] - [[Dútslân|Dútske]] [[troepen]] feroverje de [[Ruslân|Russyske]] [[stêd]] [[Brest-Litovsk]].
*[[6 septimber]] - [[Tsaar]] [[Ferdinand I fan Bulgarije]] begjint geheime [[ûnderhanneling]]s mei [[Dútslân]] en [[Eastenryk-Hongarije]] oer [[Bulgarije|Bulgaarske]] dielname oan 'e [[Earste Wrâldoarloch]].
*[[29 septimber]] - Oan it [[Mesopotamyske Fjildtocht (Earste Wrâldoarloch)|Mesopotamyske Front]] feroverje [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[troepen]] de [[stêd]] [[Al-Kût]] op 'e [[Osmaanske Ryk|Osmanen]].
*[[6 oktober]] - [[Dútslân|Dútske]] en [[Eastenryk-Hongarije|Eastenryksk-Hongaarske]] [[troepen]] begjinne oan it [[Balkanfront (Earste Wrâldoarloch)|Balkanfront]] in nij offinsyf tsjin it [[Keninkryk Servje]].
*[[9 oktober]] - De [[Servje|Servyske]] [[haadstêd]] [[Belgrado]] falt yn [[Dútslân|Dútske]] en [[Eastenryk-Hongarije|Eastenryksk-Hongaarske]] hannen.
*[[5 oktober]] - De [[Alliëarden]] ûnthjitte [[militêr]]e stipe oan [[Servje]] en stjoere [[troepen]] nei de noardlike [[Grikelân|Grykske]] [[stêd]] [[Thessaloniki]]. [[Kening]] [[Konstantyn I fan Grikelân]], in [[sweager]] fan [[keizer]] [[Willem II fan Dútslân]], set dêrop de [[Grikelân|Grykske]] [[premier]] [[Eleftherios Venizelos]] ôf en steld in pro-[[Dútslân|Dútsk]] [[regear]] oan ûnder premier [[Sofokles Skouloudis]]. De Alliëarden negearje de protesten fan it nije Grykske regear en geane fierder mei it stjoeren fan troepen nei Thessaloniki.
*[[12 oktober]] - Nettsjinsteande fûleindige ynternasjonale protesten wurdt yn [[Brussel]] de [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[ferpleechster]] [[Edith Cavell]] troch de [[Dútslân|Dútsers]] [[terjochtsteld]] foar help by de ûntsnapping fan licht[[ferwûne]] [[kriichsfinzen]] [[Belgje|Belgyske]] en [[Grut-Brittanje|Britske]] [[militêr]]en út Dútske [[kriichsfinzenskip]].
*[[14 oktober]] - [[Bulgarije]] ferklearret [[Servje]] de oarloch en falt it lân út it súdeasten wei binnen.
*[[16 oktober]] - It [[Feriene Keninkryk]] en [[Frankryk]] ferklearje de oarloch oan [[Bulgarije]].
*[[19 oktober]] - [[Ruslân]] en [[Itaalje]] ferklearje de oarloch oan [[Bulgarije]].
*[[31 oktober]] - Oan it [[Balkanfront (Earste Wrâldoarloch)|Balkanfront]] falt de [[Servje|Servyske]] [[stêd]] [[Kragujevac]] yn [[Dútslân|Dútske]] en [[Eastenryk-Hongarije|Eastenryksk-Hongaarske]] hannen.
*[[5 novimber]] - Oan it [[Balkanfront (Earste Wrâldoarloch)|Balkanfront]] feroverje de [[Bulgarije|Bulgaren]] de [[Servje|Servyske]] [[stêd]] [[Niš]].
*mids [[novimber]] - [[Ruslân|Russyske]] [[troepen]] dogge [[Russyske ynfal yn Perzje (1915)|in ynfal]] yn [[Perzje]] om foar te kommen dat dêr in pro- [[Dútslân|Dútsk]] [[regear]] oan 'e macht komt.
* [[20 novimber]] - Yn [[Fryslân]] wurdt de [[Jongfryske Mienskip]] oprjochte.
*[[23 novimber]] - Oan it [[Balkanfront (Earste Wrâldoarloch)|Balkanfront]] tsjogge de restanten fan it [[Servje|Servyske]] [[leger (lânmacht)|leger]], ynkl. [[kening]] [[Peter II fan Servje|Peter&amp;nbsp;II]], [[prins]]-[[regint]] [[Aleksander I fan Joegoslaavje|Aleksander]], [[sjef fan de Generale Stêf]] [[Radomir Putnik]] en it [[regear]] fan [[premier]] [[Nikola Pašić]], de [[berch|bergen]] yn op 'e grins fan [[Kosovo]] en [[Albaanje]], yn in wanhopich besykjen om oan 'e opmars fan 'e [[Dútslân|Dútske]], [[Eastenryk-Hongarije|Eastenryksk-Hongaarske]] en [[Bulgarije|Bulgaarske]] [[troepen]] te ûntkommen.
*[[5 desimber]] - Oan it [[Balkanfront (Earste Wrâldoarloch)|Balkanfront]] feroverje de [[Bulgarije|Bulgaren]] de [[Servje|Servyske]] [[stêd]] [[Monastir]].
*[[5 desimber]] - Begjin fan it [[Belis fan Al-Kût]], dêr't it [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[leger (lânmacht)|ekspedysjeleger]] yn [[Mesopotaamje]] him weromlutsen hat, troch de [[Osmaanske Ryk|Osmanen]].
*[[10 desimber]] - De [[Alliëarden]] begjinne mei de [[evakuaasje]] fan harren [[troepen]] fan it [[skiereilân]] [[Gallipoli-skiereilân]].
*[[15 desimber]] - Nei in barre tocht troch de [[berch|bergen]] berikke de restanten fan it [[Servje|Servyske]] [[leger (lânmacht)|leger]] de [[flakte]] fan noardlik [[Albaanje]] yn 'e neite fan 'e [[stêd]] [[Shkodër]].
* [[20 desimber]] - Yn 'e [[Gallipoli-kampanje]] wurdt de [[evakuaasje]] fan it [[Austraalje (lân)|Australysk]]-[[Nij-Seelân|Nijseelânske]] [[ANZAC]] fan it [[Gallipoli-skiereilân]] foltôge.
* ''datum ûnbekend'' - [[Geolooch]] [[Alfred Wegener]] komt mei de teory fan [[Pangeä]].
* ''datum ûnbekend'' - [[Eelke van der Meulen]] hellet as earste [[ûnderwizer]] de [[Fryske Akte]].

== Berne ==
;jannewaris
* [[25 jannewaris|25]] - [[Ewan MacColl]], Ingelsk folksmuzikant, lietsjeskriuwer, akteur, en aktivist († [[1989]])
* [[31 jannewaris|31]] - [[Tine Leiker-Kooijmans]], Nederlânsk skriuwster en oersetster († [[2008]])
;febrewaris
* [[9 febrewaris|9]] - [[Grietje Bijlsma]], Fryske koartebaanrydster
* [[12 febrewaris|12]] - [[Lorne Greene]], Kanadeeske akteur († [[1987]])
* [[28 febrewaris|28]] - [[Nina Baanders-Kessler]], Frysk byldhouwster en medaljeur († [[2002]])
;maart
* [[1 maart|1]] - [[Tetman de Vries]], Frysk kabaretier en revuskriuwer († [[1988]])
* 1 - [[Jarich de Vries]], Frysk kabaretier en revuskriuwer († [[1965]])
* [[15 maart|15]] - [[D. Ivan Dykstra]], Amerikaansk predikant, teolooch en filosoof († [[1999]])
* [[18 maart|18]] - [[Harold Crowchild]], Kanadeesk rodeocowboy en soldaat († [[2013]])
* [[23 maart|23]] - [[Lodewijk Meeter]], Frysk skûtsjeskipper († [[2006]])
;april
* [[3 april|3]] - [[Piet de Jong (politikus)|Piet de Jong]], premier fan [[Nederlân]] († [[2016]])
* [[4 april|4]] - [[Muddy Waters]] (McKinley Morganfield), Amerikaansk muzikant († [[1983]])
* [[10 april|10]] - [[Leo Vroman]], Nederlânsk dichter en hematolooch († [[2014]])
* [[11 april|11]] - [[Ellen de Thouars]], Nederlânsk aktrise († [[1997]])
;maaie
* [[6 maaie|6]] - [[Sjoerdtsje Faber]], Frysk langeôfstânshurdrydster († [[1998]])
;juny
* [[10 juny|10]] - [[Saul Bellow]], Amerikaansk skriuwer († [[2005]])
* [[14 juny|14]] - [[Sjoerd Span]], Frysk boer en sportbestjoerder († [[2001]])
* [[25 juny|25]] - [[Riemkje Geveke]], Frysk muzikant en muzykprodusint († [[2006]])
;augustus
* [[26 augustus|26]] - [[Andrew Gronholdt]], Amerikaansk boatebouwer en houtbewurker († [[1998]])
* [[29 augustus|29]] - [[Ingrid Bergman]], Sweedsk aktrise († [[1982]])
;septimber
* [[14 septimber|14]] - [[Hotze Sytses Buwalda]], Biltsk taalkundige († [[1994]])
;oktober
* [[17 oktober|17]] - [[Arthur Miller]], Amerikaansk toanielskriuwer († [[2005]])
* [[25 oktober|25]] - [[Paul van Krevelen]], Frysk politikus († [[2005]])
;''datum ûnbekend''
*[[Pyt van der Zee]], Frysk toanielregisseur en oersetter († [[1998]])

== Ferstoarn ==
* [[10 july]] - [[Hendrik Willem Mesdag]], Nederlânsk keunstskilder (* [[1831]])
* [[17 july]] - [[Edward Gustave Mathey]], Frânsk-Amerikaansk militêr (* [[1837]])
* [[9 septimber]] - [[Albert Spalding]], Amerikaansk honkballer en ûndernimmer (* [[1850]])
* [[14 novimber]] - [[Booker T. Washington]], Amerikaansk aktivist en steatsman (* [[1856]])
* [[19 desimber]] - [[Alois Alzheimer]], Dútsk psychiater (* [[1864]])
;''datum ûnbekend''
*[[Slacht-Twa]] (''Two Strike''), opperhaad fan 'e [[Lakota (folk)|Lakota]] (* [[1831]])

==Literatuer==
* [[Joseph Conrad]], ''[[Victory (roman fan Joseph Conrad)|Victory]]'' &lt;small&gt;(oerset nei it Frysk as ''De Oewinning'')&lt;/small&gt;

{{JiersideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat}}
}}
[[Kategory:1915| ]]
[[Kategory:20e iuw]]</text>
      <sha1>4f3a9lmdebhv9dwq4okaexzza13tk1l</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>1912</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1736</id>
    <revision>
      <id>1084410</id>
      <parentid>1084308</parentid>
      <timestamp>2022-07-25T08:14:55Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Berne */ +1</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="10442" xml:space="preserve">{{JiersideBoppe}}

{{Kalinders}}{{Kalinderjier}}
Dit jier makket ûnderdiel út fan it [[desennium]] fan 'e [[1910-er jierren]].
== Foarfallen ==
*[[1 jannewaris]] - Formele oprjochting fan 'e [[Republyk Sina]].
*[[6 jannewaris]] - [[Nij-Meksiko]] wurdt as 47e [[Amerikaanske steaten|steat]] opnommen yn 'e [[Feriene Steaten]].
*[[9 jannewaris]] - [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[troepen]] dogge [[Amerikaanske ynfal yn Hondoeras (1912)|in ynfal]] yn [[Hondoeras]], om't [[presidint]] [[Manuel Bonilla]] in [[spoarline]] en in [[skipswerf]], dy't eigendom binne fan in Amerikaansk [[boarger|steatsboarger]], fan doel is te [[nasjonalisaasje|nasjonalisearjen]].
*[[10 jannewaris]] - [[Mongoalje]] wurdt in [[protektoraat]] fan [[Ruslân]].
*[[17 jannewaris]] - De [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[ûntdekkingsreizger]] [[Robert Falcon Scott]] berikt de [[Súdpoal]] en konstatearret dêr ta syn [[teloarstelling]] dat de [[Noarwegen|Noar]] [[Roald Amundsen]] him foar west hat.
*[[25 jannewaris]] - By [[Ryksdeiferkiezings (1912)|Ryksdeiferkiezings]] yn [[Dútslân]] behellet de [[sosjalistysk]]e [[SPD]] in grutte oerwinning.
*[[7 febrewaris]] - De [[Twadde Alvestêdetocht]] wurdt wûn troch [[Coen de Koning]] út [[Arnhim]] yn in tiid fan 11 [[oere]]n en 40 [[minuten]].
*[[12 febrewaris]] - Yn [[Sina]] wurdt de [[Sineeske Revolúsje (1911)|Sineeske Revolúsje]] foltôge mei de [[abdikaasje]] fan 'e tolvejierrige [[keizer]] [[Pu Yi]].
*[[14 febrewaris]] - [[Arizona]] wurdt as 48e [[Amerikaanske steaten|steat]] opnommen yn 'e [[Feriene Steaten]].
*[[26 febrewaris]] - Yn it [[Feriene Keninkryk]] begjint [[Britske mynstaking (1912)|in massale mynstaking]], dêr't likernôch 425.000 [[mynwurker]]s oan meidogge. It is harren te dwaan om 'e ynfiering fan in [[minimumlean]].
*[[1 maart]] - [[Emmeline Pankhurst]], ien fan 'e liedsters fan 'e [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[suffrazjette]]s, wurdt [[arrestaasje|arrestearre]] foar it yngoaien fan 'e [[rút|ruten]] fan 'e amtswente fan 'e Britske [[premier]], op [[10&amp;nbsp;Downing Street]].
*[[13 maart]] - [[Servje]] en [[Bulgarije]] slute it geheime [[Ferdrach fan Sofia (maart 1912)|Ferdrach fan Sofia]], dat rjochte is tsjin it [[Osmaanske Ryk]].
*[[29 maart]] - Op harren weromwei fan 'e [[Súdpoal]] komme de [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[ûntdekkingsreizger]] [[Robert Falcon Scott]] en syn fjouwer selskipslju ûnder in oanhâldende [[sniestoarm]] om fan 'e [[honger]] en ûntbearings.
*[[30 maart]] - Under it [[Ferdrach fan Fez]] wurdt it [[Keninkryk Marokko|Sultanaat Marokko]] fanôf hjoed in [[Frankryk|Frânske]] [[protektoraat]], [[Frânsk-Marokko]]. Yn 'e praktyk wurdt it gebiet frijwol itselde behannele as in [[koloanje]].
*[[2 april]] - Yn [[Sina]] wurdt troch [[Sun Yatsen]], de earste [[presidint]] fan 'e [[Republyk Sina]], de [[nasjonalistysk]]e [[politike partij]] [[Guomintang]] oprjochte.
*[[15 april]] - Op syn earste [[reis]] komt it [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[passazjiersskip]] de [[RMS Titanic|RMS ''Titanic'']] yn 'e noardlike [[Atlantyske Oseaan]] te sinken. By dy [[ramp]] komme 1.517 minsken om.
*[[17 april]] - By it [[Bloedbad fan Andrejevski]] falle op 'e [[goud]]fjilden fan [[Andrejevski]], oan 'e [[rivier]] de [[Lena (rivier)|Lena]], yn [[Sibearje]], 270 [[dea]]den as de [[Ruslân|Russyske]] [[plysje]] it fjoer iepenet op [[staking|stakende]] [[mynwurker]]s.
*[[29 maaie]] - [[Grikelân]] en [[Bulgarije]] slute it geheime [[Ferdrach fan Sofia (maaie 1912)|Ferdrach fan Sofia]], dat rjochte is tsjin it [[Osmaanske Ryk]].
*[[31 maaie]] - [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[marinier]]s lânje op [[Kuba]] om 'e saneamde [[Negeropstân]], in [[rebûlje]] ûnder [[negroïde|swarte]] [[arbeider]]s op 'e [[sûkerreid]]plantaazjes op it eilân, te ûnderdrukken.
*[[july]] - [[Tibet]] ferklearret him ûnôfhinklik fan [[Sina]], yn 'e foarm fan 'e [[Steat Tibet]].
*[[21 july]] - Yn [[Albaanje]] brekt de [[Albaneeske Opstân (1912)|Albaneeske Opstân]] út tsjin 'e oerhearsking troch it [[Osmaanske Ryk]].
*[[3 augustus]] - Yn in besykjen om 'e [[Albaneeske Opstân (1912)|Albaneeske Opstân]] del te bêdzjen, ferlient it [[Osmaanske Ryk|Osmaanske]] [[regear]] in beheinde foarm fan [[selsbestjoer]] oan [[Albaanje]].
*[[12 augustus]] - It [[regear]] fan [[Bulgarije]] easket fan it [[Osmaanske Ryk]] [[selsbestjoer]] foar [[Masedoanje (regio)|Masedoanje]].
*[[14 augustus]] - [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[marinier]]s dogge [[Amerikaanske ynfal yn Nikaragûa (1912)|in ynfal]] yn [[Nikaragûa]], om in [[opstân]] tsjin it rezjym fan [[presidint]] [[Adolfo Díaz]] te ûnderdrukken.
*[[15 augustus]] - Oan 'e grinzen fan it [[Keninkryk Montenegro]] mei it [[Osmaanske Ryk]] fine [[skermutseling]]s plak tusken [[troepen]] fan 'e beide [[lannen]].
*[[24 augustus]] - It [[Distrikt Alaska]], in [[ûnorganisearre territoarium]] fan 'e [[Feriene Steaten]], wurdt [[bestjoer]]lik herfoarme ta it [[Territoarium Alaska]].
*[[30 augustus]] - [[Servje]], [[Bulgarije]], [[Grikelân]] en [[Montenegro]] kundigje de [[mobilisaasje]] ôf yn ferbân mei de oanboazjende spannings mei it [[Osmaanske Ryk]].
*[[3 septimber]] - De [[regear]]ings fan [[Servje]], [[Bulgarije]], [[Grikelân]] en [[Montenegro]] stjoere it [[Osmaanske Ryk]] in [[ultimatum]], wêryn't easke wurdt dat [[Albaanje]], [[Ald-Servje]] en [[Masedoanje (regio)|Masedoanje]] binnen trije dagen [[selsbestjoer]] krije moatte.
*[[4 septimber]] - It [[regear]] fan it [[Osmaanske Ryk]] wiist it [[utimatum]] fan 'e [[Balkan (skiereilân)|Balkan]]steaten ôf.
*[[8 oktober]] - Utbraak fan 'e [[Earste Balkanoarloch]]: [[Montenegro]] ferklearret de oarloch oan it [[Osmaanske Ryk]].
*[[17 oktober]] - [[Bulgarije]], [[Grikelân]] en [[Servje]] ferklearje de oarloch oan it [[Osmaanske Ryk]].
*[[18 oktober]] - De [[Italjaansk-Turkske Oarloch]] einiget yn in klinkende oerwinning foar [[Itaalje]]. It [[Osmaanske Ryk]] moat by it [[Ferdrach fan Lausanne (1912)|Ferdrach fan Lausanne]] [[Tripolitaanje]] en de [[Syrenaika]] yn [[Noard-Afrika]] ôfstean, dy't omfoarme wurde ta de [[koloanje]] [[Italjaansk-Lybje]]. Fierders wurdt ek de [[Dodekanesos]], in [[eilannegroep]] yn 'e [[Egeyske See]], in [[Italjaanske Dodekanesos|Italjaanske koloanje]].
*[[26 oktober]] - [[Servje|Servyske]] [[troepen]] feroverje yn it ramt fan 'e [[Earste Balkanoarloch]] de [[Osmaanske Ryk|Osmaanske]] [[stêd]] [[Üsküp]] (Skopje).
*[[5 novimber]] - [[Woodrow Wilson]], de kandidaat fan 'e [[Demokratyske Partij (Feriene Steaten)|Demokratyske Partij]], wurdt by [[Amerikaanske presidintsferkiezings (1912)|presidintsferkiezings]] ûnferwachts keazen ta [[presidint fan 'e Feriene Steaten]].
*[[5 novimber]] - De [[Amerikaanske steaten]] [[Arizona]], [[Kansas]] en [[Wiskonsin]] fiere it [[frouljuskiesrjocht]] yn.
*[[8 novimber]] - [[Grikelân|Grykske]] [[troepen]] feroverje yn it ramt fan 'e [[Earste Balkanoarloch]] de [[Osmaanske Ryk|Osmaanske]] [[stêd]] [[Thessaloniki]].
*[[11 novimber]] - By in [[oanslach]] yn [[Madrid (stêd)|Madrid]] wurdt de [[Spanje|Spaanske]] [[premier]] [[José Canalejas y Mendez]] [[fermoarde]] troch in [[anargisme|anargist]].
*[[27 novimber]] - [[Spanje]] reorganisearret syn [[koloanje|koloniale]] besittings yn [[Marokko]] ta de [[koloanje]] [[Spaansk-Marokko]].
*[[28 novimber]] - [[Albaanje]] ropt de ûnôfhinklikheid út.
*[[3 desimber]] - Tusken de stridende partijen yn 'e [[Earste Balkanoarloch]] wurdt in wiffe [[wapenstilstân]] sletten.
*[[3 desimber]] - De [[Dútslân|Dútske]] [[rykskânselier]] [[Theobald von Bethmann-Hollweg]] warskôget yn in [[taspraak]] oan 'e [[Ryksdei]] [[Ruslân]] dat Dútslân syn bûnsgenoat [[Eastenryk-Hongarije]] [[militêr]] bystean sil as it ea ta in oarloch tusken dat lân en Ruslân komt oer in kwestje dy't mei [[Servje]] te krijen hat.
*[[7 desimber]] - De [[Dútslân|Dútske]] [[argeolooch]] [[Ludwig Borchart]] ûntdekt yn [[Egypte]] de [[Búste fan Nefertiti]].
*[[16 desimber]] - Yn ferbân mei de oanboazjende spannings mei it [[Keninkryk Servje]] giet [[Eastenryk-Hongarije]] oer ta it ôfkundigjen fan 'e [[mobilisaasje]].

== Berne ==
;maart
* [[16 maart|16]] - [[Sake Lieuwe Tiemersma]], Frysk komponist, oargelist en dirigint († [[1987]])
* [[16 maart|16]] - [[Pat Nixon]], Amerikaansk presidintsfrou († [[1993]])
* [[23 maart|23]] - [[Wernher von Braun]], Dútsk raketlearde († [[1977]])
* [[27 maart|27]] - [[James Callaghan]], Premier fan it Feriene Keninkryk († [[2005]])
* [[29 maart|29]] - [[Jules de Corte]], Nederlânsk sjonger en pianist († [[1996]])
;maaie
* [[2 maaie|2]] - [[Marten Toonder]], Nederlânsk skriuwer en striptekener († ([[2005]])
;april
* [[8 april|8]] - [[Sonja Henie]], Noarsk keunstrydster († [[1969]])
;juny
* [[23 juny|23]] - [[Alan Turing]], Ingelsk wiskundige († [[1954]])
;july
* [[7 july|7]] - [[S.J. van der Molen]], Frysk skriuwer en sjoernalist († [[1995]])
* [[31 july|31]] - [[Milton Friedman]], Amerikaansk ekonoom († [[2006]])
;augustus
* [[6 augustus|6]] - [[Tabe Beintema]], Frysk boekhanneler, frisiast en oersetter († [[1991]])
* [[10 augustus|10]] - [[Carel Steensma]], Frysk piloat en fersetsstrider († [[2006]])
* [[23 augustus|23]] - [[Gene Kelly]], Amerikaansk akteur en dûnser († [[1996]])
;septimber
* [[8 septimber|8]] - [[W. Richard West sr.]], Amerikaansk keunstner († [[1996]])
;novimber
* [[23 novimber|23]] - [[Lieuwe Brolsma]], Frysk skriuwer († [[1976]])
* [[25 novimber|25]] - [[Johannes Doedes de Jong]], Frysk fotograaf, filmmakker, sjoernalist en dichter († [[1996]])
;desimber
* [[22 desimber|22]] - [[Lady Bird Johnson]], Amerikaansk presidintsfrou († [[2007]])
;datum net bekend
* [[Krijn van den Helm]], Nederlânsk amtner en fersetsstrider yn de Twadde Wrâldkriich († [[1944]])

== Ferstoarn ==
* [[14 maaie]] - [[August Strindberg]], Sweedsk skriuwer en skilder (* [[1849]])
* [[30 maaie]] - [[Bruorren Wright|Wilbur Wright]], Amerikaanske loftfeartpionier (* [[1867]])
* [[2 juny]] - [[Tsjalling Eeltsjes Halbertsma]], Frysk skriuwer en ûnderwizer (* [[1848]])
* [[25 juny]] - sir [[Lourens Alma-Tadema]], Frysk-Ingelsk keunstskilder (* [[1836]])
* [[20 augustus]] - [[William Booth]], Ingelsk predikant, stifter fan it [[Leger des Heils]] (* [[1829]])
;''datum ûnbekend''
*[[Kriehûn]] (''Crow Dog''), opperhaad fan 'e [[Lakota (folk)|Lakota]] (* [[1833]])

{{JiersideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat}}
}}
[[Kategory:1912| ]]
[[Kategory:20e iuw]]</text>
      <sha1>9psqzcb7zcwrxdur9zax8ifwtduhy6h</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1084437</id>
      <parentid>1084410</parentid>
      <timestamp>2022-07-25T08:41:23Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Berne */ +1</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="10527" xml:space="preserve">{{JiersideBoppe}}

{{Kalinders}}{{Kalinderjier}}
Dit jier makket ûnderdiel út fan it [[desennium]] fan 'e [[1910-er jierren]].
== Foarfallen ==
*[[1 jannewaris]] - Formele oprjochting fan 'e [[Republyk Sina]].
*[[6 jannewaris]] - [[Nij-Meksiko]] wurdt as 47e [[Amerikaanske steaten|steat]] opnommen yn 'e [[Feriene Steaten]].
*[[9 jannewaris]] - [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[troepen]] dogge [[Amerikaanske ynfal yn Hondoeras (1912)|in ynfal]] yn [[Hondoeras]], om't [[presidint]] [[Manuel Bonilla]] in [[spoarline]] en in [[skipswerf]], dy't eigendom binne fan in Amerikaansk [[boarger|steatsboarger]], fan doel is te [[nasjonalisaasje|nasjonalisearjen]].
*[[10 jannewaris]] - [[Mongoalje]] wurdt in [[protektoraat]] fan [[Ruslân]].
*[[17 jannewaris]] - De [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[ûntdekkingsreizger]] [[Robert Falcon Scott]] berikt de [[Súdpoal]] en konstatearret dêr ta syn [[teloarstelling]] dat de [[Noarwegen|Noar]] [[Roald Amundsen]] him foar west hat.
*[[25 jannewaris]] - By [[Ryksdeiferkiezings (1912)|Ryksdeiferkiezings]] yn [[Dútslân]] behellet de [[sosjalistysk]]e [[SPD]] in grutte oerwinning.
*[[7 febrewaris]] - De [[Twadde Alvestêdetocht]] wurdt wûn troch [[Coen de Koning]] út [[Arnhim]] yn in tiid fan 11 [[oere]]n en 40 [[minuten]].
*[[12 febrewaris]] - Yn [[Sina]] wurdt de [[Sineeske Revolúsje (1911)|Sineeske Revolúsje]] foltôge mei de [[abdikaasje]] fan 'e tolvejierrige [[keizer]] [[Pu Yi]].
*[[14 febrewaris]] - [[Arizona]] wurdt as 48e [[Amerikaanske steaten|steat]] opnommen yn 'e [[Feriene Steaten]].
*[[26 febrewaris]] - Yn it [[Feriene Keninkryk]] begjint [[Britske mynstaking (1912)|in massale mynstaking]], dêr't likernôch 425.000 [[mynwurker]]s oan meidogge. It is harren te dwaan om 'e ynfiering fan in [[minimumlean]].
*[[1 maart]] - [[Emmeline Pankhurst]], ien fan 'e liedsters fan 'e [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[suffrazjette]]s, wurdt [[arrestaasje|arrestearre]] foar it yngoaien fan 'e [[rút|ruten]] fan 'e amtswente fan 'e Britske [[premier]], op [[10&amp;nbsp;Downing Street]].
*[[13 maart]] - [[Servje]] en [[Bulgarije]] slute it geheime [[Ferdrach fan Sofia (maart 1912)|Ferdrach fan Sofia]], dat rjochte is tsjin it [[Osmaanske Ryk]].
*[[29 maart]] - Op harren weromwei fan 'e [[Súdpoal]] komme de [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[ûntdekkingsreizger]] [[Robert Falcon Scott]] en syn fjouwer selskipslju ûnder in oanhâldende [[sniestoarm]] om fan 'e [[honger]] en ûntbearings.
*[[30 maart]] - Under it [[Ferdrach fan Fez]] wurdt it [[Keninkryk Marokko|Sultanaat Marokko]] fanôf hjoed in [[Frankryk|Frânske]] [[protektoraat]], [[Frânsk-Marokko]]. Yn 'e praktyk wurdt it gebiet frijwol itselde behannele as in [[koloanje]].
*[[2 april]] - Yn [[Sina]] wurdt troch [[Sun Yatsen]], de earste [[presidint]] fan 'e [[Republyk Sina]], de [[nasjonalistysk]]e [[politike partij]] [[Guomintang]] oprjochte.
*[[15 april]] - Op syn earste [[reis]] komt it [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[passazjiersskip]] de [[RMS Titanic|RMS ''Titanic'']] yn 'e noardlike [[Atlantyske Oseaan]] te sinken. By dy [[ramp]] komme 1.517 minsken om.
*[[17 april]] - By it [[Bloedbad fan Andrejevski]] falle op 'e [[goud]]fjilden fan [[Andrejevski]], oan 'e [[rivier]] de [[Lena (rivier)|Lena]], yn [[Sibearje]], 270 [[dea]]den as de [[Ruslân|Russyske]] [[plysje]] it fjoer iepenet op [[staking|stakende]] [[mynwurker]]s.
*[[29 maaie]] - [[Grikelân]] en [[Bulgarije]] slute it geheime [[Ferdrach fan Sofia (maaie 1912)|Ferdrach fan Sofia]], dat rjochte is tsjin it [[Osmaanske Ryk]].
*[[31 maaie]] - [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[marinier]]s lânje op [[Kuba]] om 'e saneamde [[Negeropstân]], in [[rebûlje]] ûnder [[negroïde|swarte]] [[arbeider]]s op 'e [[sûkerreid]]plantaazjes op it eilân, te ûnderdrukken.
*[[july]] - [[Tibet]] ferklearret him ûnôfhinklik fan [[Sina]], yn 'e foarm fan 'e [[Steat Tibet]].
*[[21 july]] - Yn [[Albaanje]] brekt de [[Albaneeske Opstân (1912)|Albaneeske Opstân]] út tsjin 'e oerhearsking troch it [[Osmaanske Ryk]].
*[[3 augustus]] - Yn in besykjen om 'e [[Albaneeske Opstân (1912)|Albaneeske Opstân]] del te bêdzjen, ferlient it [[Osmaanske Ryk|Osmaanske]] [[regear]] in beheinde foarm fan [[selsbestjoer]] oan [[Albaanje]].
*[[12 augustus]] - It [[regear]] fan [[Bulgarije]] easket fan it [[Osmaanske Ryk]] [[selsbestjoer]] foar [[Masedoanje (regio)|Masedoanje]].
*[[14 augustus]] - [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[marinier]]s dogge [[Amerikaanske ynfal yn Nikaragûa (1912)|in ynfal]] yn [[Nikaragûa]], om in [[opstân]] tsjin it rezjym fan [[presidint]] [[Adolfo Díaz]] te ûnderdrukken.
*[[15 augustus]] - Oan 'e grinzen fan it [[Keninkryk Montenegro]] mei it [[Osmaanske Ryk]] fine [[skermutseling]]s plak tusken [[troepen]] fan 'e beide [[lannen]].
*[[24 augustus]] - It [[Distrikt Alaska]], in [[ûnorganisearre territoarium]] fan 'e [[Feriene Steaten]], wurdt [[bestjoer]]lik herfoarme ta it [[Territoarium Alaska]].
*[[30 augustus]] - [[Servje]], [[Bulgarije]], [[Grikelân]] en [[Montenegro]] kundigje de [[mobilisaasje]] ôf yn ferbân mei de oanboazjende spannings mei it [[Osmaanske Ryk]].
*[[3 septimber]] - De [[regear]]ings fan [[Servje]], [[Bulgarije]], [[Grikelân]] en [[Montenegro]] stjoere it [[Osmaanske Ryk]] in [[ultimatum]], wêryn't easke wurdt dat [[Albaanje]], [[Ald-Servje]] en [[Masedoanje (regio)|Masedoanje]] binnen trije dagen [[selsbestjoer]] krije moatte.
*[[4 septimber]] - It [[regear]] fan it [[Osmaanske Ryk]] wiist it [[utimatum]] fan 'e [[Balkan (skiereilân)|Balkan]]steaten ôf.
*[[8 oktober]] - Utbraak fan 'e [[Earste Balkanoarloch]]: [[Montenegro]] ferklearret de oarloch oan it [[Osmaanske Ryk]].
*[[17 oktober]] - [[Bulgarije]], [[Grikelân]] en [[Servje]] ferklearje de oarloch oan it [[Osmaanske Ryk]].
*[[18 oktober]] - De [[Italjaansk-Turkske Oarloch]] einiget yn in klinkende oerwinning foar [[Itaalje]]. It [[Osmaanske Ryk]] moat by it [[Ferdrach fan Lausanne (1912)|Ferdrach fan Lausanne]] [[Tripolitaanje]] en de [[Syrenaika]] yn [[Noard-Afrika]] ôfstean, dy't omfoarme wurde ta de [[koloanje]] [[Italjaansk-Lybje]]. Fierders wurdt ek de [[Dodekanesos]], in [[eilannegroep]] yn 'e [[Egeyske See]], in [[Italjaanske Dodekanesos|Italjaanske koloanje]].
*[[26 oktober]] - [[Servje|Servyske]] [[troepen]] feroverje yn it ramt fan 'e [[Earste Balkanoarloch]] de [[Osmaanske Ryk|Osmaanske]] [[stêd]] [[Üsküp]] (Skopje).
*[[5 novimber]] - [[Woodrow Wilson]], de kandidaat fan 'e [[Demokratyske Partij (Feriene Steaten)|Demokratyske Partij]], wurdt by [[Amerikaanske presidintsferkiezings (1912)|presidintsferkiezings]] ûnferwachts keazen ta [[presidint fan 'e Feriene Steaten]].
*[[5 novimber]] - De [[Amerikaanske steaten]] [[Arizona]], [[Kansas]] en [[Wiskonsin]] fiere it [[frouljuskiesrjocht]] yn.
*[[8 novimber]] - [[Grikelân|Grykske]] [[troepen]] feroverje yn it ramt fan 'e [[Earste Balkanoarloch]] de [[Osmaanske Ryk|Osmaanske]] [[stêd]] [[Thessaloniki]].
*[[11 novimber]] - By in [[oanslach]] yn [[Madrid (stêd)|Madrid]] wurdt de [[Spanje|Spaanske]] [[premier]] [[José Canalejas y Mendez]] [[fermoarde]] troch in [[anargisme|anargist]].
*[[27 novimber]] - [[Spanje]] reorganisearret syn [[koloanje|koloniale]] besittings yn [[Marokko]] ta de [[koloanje]] [[Spaansk-Marokko]].
*[[28 novimber]] - [[Albaanje]] ropt de ûnôfhinklikheid út.
*[[3 desimber]] - Tusken de stridende partijen yn 'e [[Earste Balkanoarloch]] wurdt in wiffe [[wapenstilstân]] sletten.
*[[3 desimber]] - De [[Dútslân|Dútske]] [[rykskânselier]] [[Theobald von Bethmann-Hollweg]] warskôget yn in [[taspraak]] oan 'e [[Ryksdei]] [[Ruslân]] dat Dútslân syn bûnsgenoat [[Eastenryk-Hongarije]] [[militêr]] bystean sil as it ea ta in oarloch tusken dat lân en Ruslân komt oer in kwestje dy't mei [[Servje]] te krijen hat.
*[[7 desimber]] - De [[Dútslân|Dútske]] [[argeolooch]] [[Ludwig Borchart]] ûntdekt yn [[Egypte]] de [[Búste fan Nefertiti]].
*[[16 desimber]] - Yn ferbân mei de oanboazjende spannings mei it [[Keninkryk Servje]] giet [[Eastenryk-Hongarije]] oer ta it ôfkundigjen fan 'e [[mobilisaasje]].

== Berne ==
;maart
* [[16 maart|16]] - [[Sake Lieuwe Tiemersma]], Frysk komponist, oargelist en dirigint († [[1987]])
* [[16 maart|16]] - [[Pat Nixon]], Amerikaansk presidintsfrou († [[1993]])
* [[23 maart|23]] - [[Wernher von Braun]], Dútsk raketlearde († [[1977]])
* [[27 maart|27]] - [[James Callaghan]], Premier fan it Feriene Keninkryk († [[2005]])
* [[29 maart|29]] - [[Jules de Corte]], Nederlânsk sjonger en pianist († [[1996]])
;maaie
* [[2 maaie|2]] - [[Marten Toonder]], Nederlânsk skriuwer en striptekener († ([[2005]])
;april
* [[8 april|8]] - [[Sonja Henie]], Noarsk keunstrydster († [[1969]])
;juny
* [[23 juny|23]] - [[Alan Turing]], Ingelsk wiskundige († [[1954]])
;july
* [[7 july|7]] - [[S.J. van der Molen]], Frysk skriuwer en sjoernalist († [[1995]])
* [[31 july|31]] - [[Milton Friedman]], Amerikaansk ekonoom († [[2006]])
;augustus
* [[6 augustus|6]] - [[Tabe Beintema]], Frysk boekhanneler, frisiast en oersetter († [[1991]])
* [[10 augustus|10]] - [[Carel Steensma]], Frysk piloat en fersetsstrider († [[2006]])
* [[23 augustus|23]] - [[Gene Kelly]], Amerikaansk akteur en dûnser († [[1996]])
;septimber
* [[8 septimber|8]] - [[W. Richard West sr.]], Amerikaansk keunstner († [[1996]])
;oktober
* [[25 oktober|25]] - [[Richard Doll]], Britsk epidemiolooch († [[2005]])
;novimber
* [[23 novimber|23]] - [[Lieuwe Brolsma]], Frysk skriuwer († [[1976]])
* [[25 novimber|25]] - [[Johannes Doedes de Jong]], Frysk fotograaf, filmmakker, sjoernalist en dichter († [[1996]])
;desimber
* [[22 desimber|22]] - [[Lady Bird Johnson]], Amerikaansk presidintsfrou († [[2007]])
;datum net bekend
* [[Krijn van den Helm]], Nederlânsk amtner en fersetsstrider yn de Twadde Wrâldkriich († [[1944]])

== Ferstoarn ==
* [[14 maaie]] - [[August Strindberg]], Sweedsk skriuwer en skilder (* [[1849]])
* [[30 maaie]] - [[Bruorren Wright|Wilbur Wright]], Amerikaanske loftfeartpionier (* [[1867]])
* [[2 juny]] - [[Tsjalling Eeltsjes Halbertsma]], Frysk skriuwer en ûnderwizer (* [[1848]])
* [[25 juny]] - sir [[Lourens Alma-Tadema]], Frysk-Ingelsk keunstskilder (* [[1836]])
* [[20 augustus]] - [[William Booth]], Ingelsk predikant, stifter fan it [[Leger des Heils]] (* [[1829]])
;''datum ûnbekend''
*[[Kriehûn]] (''Crow Dog''), opperhaad fan 'e [[Lakota (folk)|Lakota]] (* [[1833]])

{{JiersideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat}}
}}
[[Kategory:1912| ]]
[[Kategory:20e iuw]]</text>
      <sha1>aj129s1cbm60kr5ka2y7swq9uigu15e</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1084438</id>
      <parentid>1084437</parentid>
      <timestamp>2022-07-25T08:41:43Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>/* Berne */ datum</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="10527" xml:space="preserve">{{JiersideBoppe}}

{{Kalinders}}{{Kalinderjier}}
Dit jier makket ûnderdiel út fan it [[desennium]] fan 'e [[1910-er jierren]].
== Foarfallen ==
*[[1 jannewaris]] - Formele oprjochting fan 'e [[Republyk Sina]].
*[[6 jannewaris]] - [[Nij-Meksiko]] wurdt as 47e [[Amerikaanske steaten|steat]] opnommen yn 'e [[Feriene Steaten]].
*[[9 jannewaris]] - [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[troepen]] dogge [[Amerikaanske ynfal yn Hondoeras (1912)|in ynfal]] yn [[Hondoeras]], om't [[presidint]] [[Manuel Bonilla]] in [[spoarline]] en in [[skipswerf]], dy't eigendom binne fan in Amerikaansk [[boarger|steatsboarger]], fan doel is te [[nasjonalisaasje|nasjonalisearjen]].
*[[10 jannewaris]] - [[Mongoalje]] wurdt in [[protektoraat]] fan [[Ruslân]].
*[[17 jannewaris]] - De [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[ûntdekkingsreizger]] [[Robert Falcon Scott]] berikt de [[Súdpoal]] en konstatearret dêr ta syn [[teloarstelling]] dat de [[Noarwegen|Noar]] [[Roald Amundsen]] him foar west hat.
*[[25 jannewaris]] - By [[Ryksdeiferkiezings (1912)|Ryksdeiferkiezings]] yn [[Dútslân]] behellet de [[sosjalistysk]]e [[SPD]] in grutte oerwinning.
*[[7 febrewaris]] - De [[Twadde Alvestêdetocht]] wurdt wûn troch [[Coen de Koning]] út [[Arnhim]] yn in tiid fan 11 [[oere]]n en 40 [[minuten]].
*[[12 febrewaris]] - Yn [[Sina]] wurdt de [[Sineeske Revolúsje (1911)|Sineeske Revolúsje]] foltôge mei de [[abdikaasje]] fan 'e tolvejierrige [[keizer]] [[Pu Yi]].
*[[14 febrewaris]] - [[Arizona]] wurdt as 48e [[Amerikaanske steaten|steat]] opnommen yn 'e [[Feriene Steaten]].
*[[26 febrewaris]] - Yn it [[Feriene Keninkryk]] begjint [[Britske mynstaking (1912)|in massale mynstaking]], dêr't likernôch 425.000 [[mynwurker]]s oan meidogge. It is harren te dwaan om 'e ynfiering fan in [[minimumlean]].
*[[1 maart]] - [[Emmeline Pankhurst]], ien fan 'e liedsters fan 'e [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[suffrazjette]]s, wurdt [[arrestaasje|arrestearre]] foar it yngoaien fan 'e [[rút|ruten]] fan 'e amtswente fan 'e Britske [[premier]], op [[10&amp;nbsp;Downing Street]].
*[[13 maart]] - [[Servje]] en [[Bulgarije]] slute it geheime [[Ferdrach fan Sofia (maart 1912)|Ferdrach fan Sofia]], dat rjochte is tsjin it [[Osmaanske Ryk]].
*[[29 maart]] - Op harren weromwei fan 'e [[Súdpoal]] komme de [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[ûntdekkingsreizger]] [[Robert Falcon Scott]] en syn fjouwer selskipslju ûnder in oanhâldende [[sniestoarm]] om fan 'e [[honger]] en ûntbearings.
*[[30 maart]] - Under it [[Ferdrach fan Fez]] wurdt it [[Keninkryk Marokko|Sultanaat Marokko]] fanôf hjoed in [[Frankryk|Frânske]] [[protektoraat]], [[Frânsk-Marokko]]. Yn 'e praktyk wurdt it gebiet frijwol itselde behannele as in [[koloanje]].
*[[2 april]] - Yn [[Sina]] wurdt troch [[Sun Yatsen]], de earste [[presidint]] fan 'e [[Republyk Sina]], de [[nasjonalistysk]]e [[politike partij]] [[Guomintang]] oprjochte.
*[[15 april]] - Op syn earste [[reis]] komt it [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[passazjiersskip]] de [[RMS Titanic|RMS ''Titanic'']] yn 'e noardlike [[Atlantyske Oseaan]] te sinken. By dy [[ramp]] komme 1.517 minsken om.
*[[17 april]] - By it [[Bloedbad fan Andrejevski]] falle op 'e [[goud]]fjilden fan [[Andrejevski]], oan 'e [[rivier]] de [[Lena (rivier)|Lena]], yn [[Sibearje]], 270 [[dea]]den as de [[Ruslân|Russyske]] [[plysje]] it fjoer iepenet op [[staking|stakende]] [[mynwurker]]s.
*[[29 maaie]] - [[Grikelân]] en [[Bulgarije]] slute it geheime [[Ferdrach fan Sofia (maaie 1912)|Ferdrach fan Sofia]], dat rjochte is tsjin it [[Osmaanske Ryk]].
*[[31 maaie]] - [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[marinier]]s lânje op [[Kuba]] om 'e saneamde [[Negeropstân]], in [[rebûlje]] ûnder [[negroïde|swarte]] [[arbeider]]s op 'e [[sûkerreid]]plantaazjes op it eilân, te ûnderdrukken.
*[[july]] - [[Tibet]] ferklearret him ûnôfhinklik fan [[Sina]], yn 'e foarm fan 'e [[Steat Tibet]].
*[[21 july]] - Yn [[Albaanje]] brekt de [[Albaneeske Opstân (1912)|Albaneeske Opstân]] út tsjin 'e oerhearsking troch it [[Osmaanske Ryk]].
*[[3 augustus]] - Yn in besykjen om 'e [[Albaneeske Opstân (1912)|Albaneeske Opstân]] del te bêdzjen, ferlient it [[Osmaanske Ryk|Osmaanske]] [[regear]] in beheinde foarm fan [[selsbestjoer]] oan [[Albaanje]].
*[[12 augustus]] - It [[regear]] fan [[Bulgarije]] easket fan it [[Osmaanske Ryk]] [[selsbestjoer]] foar [[Masedoanje (regio)|Masedoanje]].
*[[14 augustus]] - [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[marinier]]s dogge [[Amerikaanske ynfal yn Nikaragûa (1912)|in ynfal]] yn [[Nikaragûa]], om in [[opstân]] tsjin it rezjym fan [[presidint]] [[Adolfo Díaz]] te ûnderdrukken.
*[[15 augustus]] - Oan 'e grinzen fan it [[Keninkryk Montenegro]] mei it [[Osmaanske Ryk]] fine [[skermutseling]]s plak tusken [[troepen]] fan 'e beide [[lannen]].
*[[24 augustus]] - It [[Distrikt Alaska]], in [[ûnorganisearre territoarium]] fan 'e [[Feriene Steaten]], wurdt [[bestjoer]]lik herfoarme ta it [[Territoarium Alaska]].
*[[30 augustus]] - [[Servje]], [[Bulgarije]], [[Grikelân]] en [[Montenegro]] kundigje de [[mobilisaasje]] ôf yn ferbân mei de oanboazjende spannings mei it [[Osmaanske Ryk]].
*[[3 septimber]] - De [[regear]]ings fan [[Servje]], [[Bulgarije]], [[Grikelân]] en [[Montenegro]] stjoere it [[Osmaanske Ryk]] in [[ultimatum]], wêryn't easke wurdt dat [[Albaanje]], [[Ald-Servje]] en [[Masedoanje (regio)|Masedoanje]] binnen trije dagen [[selsbestjoer]] krije moatte.
*[[4 septimber]] - It [[regear]] fan it [[Osmaanske Ryk]] wiist it [[utimatum]] fan 'e [[Balkan (skiereilân)|Balkan]]steaten ôf.
*[[8 oktober]] - Utbraak fan 'e [[Earste Balkanoarloch]]: [[Montenegro]] ferklearret de oarloch oan it [[Osmaanske Ryk]].
*[[17 oktober]] - [[Bulgarije]], [[Grikelân]] en [[Servje]] ferklearje de oarloch oan it [[Osmaanske Ryk]].
*[[18 oktober]] - De [[Italjaansk-Turkske Oarloch]] einiget yn in klinkende oerwinning foar [[Itaalje]]. It [[Osmaanske Ryk]] moat by it [[Ferdrach fan Lausanne (1912)|Ferdrach fan Lausanne]] [[Tripolitaanje]] en de [[Syrenaika]] yn [[Noard-Afrika]] ôfstean, dy't omfoarme wurde ta de [[koloanje]] [[Italjaansk-Lybje]]. Fierders wurdt ek de [[Dodekanesos]], in [[eilannegroep]] yn 'e [[Egeyske See]], in [[Italjaanske Dodekanesos|Italjaanske koloanje]].
*[[26 oktober]] - [[Servje|Servyske]] [[troepen]] feroverje yn it ramt fan 'e [[Earste Balkanoarloch]] de [[Osmaanske Ryk|Osmaanske]] [[stêd]] [[Üsküp]] (Skopje).
*[[5 novimber]] - [[Woodrow Wilson]], de kandidaat fan 'e [[Demokratyske Partij (Feriene Steaten)|Demokratyske Partij]], wurdt by [[Amerikaanske presidintsferkiezings (1912)|presidintsferkiezings]] ûnferwachts keazen ta [[presidint fan 'e Feriene Steaten]].
*[[5 novimber]] - De [[Amerikaanske steaten]] [[Arizona]], [[Kansas]] en [[Wiskonsin]] fiere it [[frouljuskiesrjocht]] yn.
*[[8 novimber]] - [[Grikelân|Grykske]] [[troepen]] feroverje yn it ramt fan 'e [[Earste Balkanoarloch]] de [[Osmaanske Ryk|Osmaanske]] [[stêd]] [[Thessaloniki]].
*[[11 novimber]] - By in [[oanslach]] yn [[Madrid (stêd)|Madrid]] wurdt de [[Spanje|Spaanske]] [[premier]] [[José Canalejas y Mendez]] [[fermoarde]] troch in [[anargisme|anargist]].
*[[27 novimber]] - [[Spanje]] reorganisearret syn [[koloanje|koloniale]] besittings yn [[Marokko]] ta de [[koloanje]] [[Spaansk-Marokko]].
*[[28 novimber]] - [[Albaanje]] ropt de ûnôfhinklikheid út.
*[[3 desimber]] - Tusken de stridende partijen yn 'e [[Earste Balkanoarloch]] wurdt in wiffe [[wapenstilstân]] sletten.
*[[3 desimber]] - De [[Dútslân|Dútske]] [[rykskânselier]] [[Theobald von Bethmann-Hollweg]] warskôget yn in [[taspraak]] oan 'e [[Ryksdei]] [[Ruslân]] dat Dútslân syn bûnsgenoat [[Eastenryk-Hongarije]] [[militêr]] bystean sil as it ea ta in oarloch tusken dat lân en Ruslân komt oer in kwestje dy't mei [[Servje]] te krijen hat.
*[[7 desimber]] - De [[Dútslân|Dútske]] [[argeolooch]] [[Ludwig Borchart]] ûntdekt yn [[Egypte]] de [[Búste fan Nefertiti]].
*[[16 desimber]] - Yn ferbân mei de oanboazjende spannings mei it [[Keninkryk Servje]] giet [[Eastenryk-Hongarije]] oer ta it ôfkundigjen fan 'e [[mobilisaasje]].

== Berne ==
;maart
* [[16 maart|16]] - [[Sake Lieuwe Tiemersma]], Frysk komponist, oargelist en dirigint († [[1987]])
* [[16 maart|16]] - [[Pat Nixon]], Amerikaansk presidintsfrou († [[1993]])
* [[23 maart|23]] - [[Wernher von Braun]], Dútsk raketlearde († [[1977]])
* [[27 maart|27]] - [[James Callaghan]], Premier fan it Feriene Keninkryk († [[2005]])
* [[29 maart|29]] - [[Jules de Corte]], Nederlânsk sjonger en pianist († [[1996]])
;maaie
* [[2 maaie|2]] - [[Marten Toonder]], Nederlânsk skriuwer en striptekener († ([[2005]])
;april
* [[8 april|8]] - [[Sonja Henie]], Noarsk keunstrydster († [[1969]])
;juny
* [[23 juny|23]] - [[Alan Turing]], Ingelsk wiskundige († [[1954]])
;july
* [[7 july|7]] - [[S.J. van der Molen]], Frysk skriuwer en sjoernalist († [[1995]])
* [[31 july|31]] - [[Milton Friedman]], Amerikaansk ekonoom († [[2006]])
;augustus
* [[6 augustus|6]] - [[Tabe Beintema]], Frysk boekhanneler, frisiast en oersetter († [[1991]])
* [[10 augustus|10]] - [[Carel Steensma]], Frysk piloat en fersetsstrider († [[2006]])
* [[23 augustus|23]] - [[Gene Kelly]], Amerikaansk akteur en dûnser († [[1996]])
;septimber
* [[8 septimber|8]] - [[W. Richard West sr.]], Amerikaansk keunstner († [[1996]])
;oktober
* [[28 oktober|28]] - [[Richard Doll]], Britsk epidemiolooch († [[2005]])
;novimber
* [[23 novimber|23]] - [[Lieuwe Brolsma]], Frysk skriuwer († [[1976]])
* [[25 novimber|25]] - [[Johannes Doedes de Jong]], Frysk fotograaf, filmmakker, sjoernalist en dichter († [[1996]])
;desimber
* [[22 desimber|22]] - [[Lady Bird Johnson]], Amerikaansk presidintsfrou († [[2007]])
;datum net bekend
* [[Krijn van den Helm]], Nederlânsk amtner en fersetsstrider yn de Twadde Wrâldkriich († [[1944]])

== Ferstoarn ==
* [[14 maaie]] - [[August Strindberg]], Sweedsk skriuwer en skilder (* [[1849]])
* [[30 maaie]] - [[Bruorren Wright|Wilbur Wright]], Amerikaanske loftfeartpionier (* [[1867]])
* [[2 juny]] - [[Tsjalling Eeltsjes Halbertsma]], Frysk skriuwer en ûnderwizer (* [[1848]])
* [[25 juny]] - sir [[Lourens Alma-Tadema]], Frysk-Ingelsk keunstskilder (* [[1836]])
* [[20 augustus]] - [[William Booth]], Ingelsk predikant, stifter fan it [[Leger des Heils]] (* [[1829]])
;''datum ûnbekend''
*[[Kriehûn]] (''Crow Dog''), opperhaad fan 'e [[Lakota (folk)|Lakota]] (* [[1833]])

{{JiersideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat}}
}}
[[Kategory:1912| ]]
[[Kategory:20e iuw]]</text>
      <sha1>1o5gh0f5c0vxfzw8wgvgojqxgzz1scd</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>1897</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1751</id>
    <revision>
      <id>1084416</id>
      <parentid>1056133</parentid>
      <timestamp>2022-07-25T08:20:27Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Berne */ +1</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3699" xml:space="preserve">{{JiersideBoppe}}

{{Kalinders}}{{Kalinderjier}}
== Foarfallen ==
* [[1 jannewaris]] - [[Brooklyn (New York)|Brooklyn]] komt by [[New York City]].
* [[4 maart]] - [[William McKinley]] wurdt [[presidint fan de Feriene Steaten]].
* [[30 april]] - [[Joseph John Thomson]] makket de ûntdekking fan it [[elektron]] buorkundich.
* [[12 maaie]] - By [[Yde]] wurdt it feanlyk fan it [[Famke fan Yde]] fûn.
* [[7 juny]] - It [[KNKB]] wurdt as ''Fryske Keatsbûn'' oprjochte.
* [[26 augustus]] - [[29 augustus]] - Earste [[Zionisme|Zionistysk]] Wrâldkongres, yn [[Bazel]].
* [[26 septimber]] - It stoomskip [[Kaiser Wilhelm der Grosse]], fan de ''Norddeutschen Lloyd'', wint de [[Blauwe Wimpel]].
* [[28 desimber]] - ''[[Cyrano de Bergerac]]'' fan [[Edmond Rostand]] wurdt foar it earst útfierd, yn [[Paris]].
;''sûnder datum''
* [[Jacobus Cornelius Kapteyn]] ûntdekt de [[Stjer fan Kapteyn]].
* [[Tom Baldwin]] makket de earst [[parasjute]]sprong mei folslein sloppe parasjute.
* [[Marie Curie]] en [[Pierre Curie]] arbeidzje tegearre op yn it ûndersyk nei [[radioaktiviteit]].
* It Hûs fan Offurdigen fan de [[Amerikaanske steat]] [[Indiana]] nimt in [[wet]] oan dy't de wearde fan [[py]] fêststelt.

== Berne ==
;maart
* [[24 maart|24]] - [[Theodora Kracaw Kroeber]], Amerikaansk antropologe en folkekundige († [[1979]])
;april
* [[18 april|18]] - [[Pieter van der Brug]], Frysk byldzjend keunstner († [[1993]])
;maaie
* [[8 maaie|8]] - [[Hielke Sijbesma]], Frysk amtner en bestjoerder († [[1986]])
* [[21 maaie|21]] - [[Brechtje Velstra-Bloemhof]], Aldste persoan fan Fryslân († [[2005]])
;juny
* [[5 juny|5]] - [[Sietze Albert Veenstra]], Frysk arsjitekt († [[1981]])
* [[9 juny|9]] - [[Kees Pijl]], Nederlânsk fuotballer († [[1976]])
* [[13 juny|13]] - [[Paavo Nurmi]], Finsk atleet († [[1973]])
* [[25 juny]] - [[Botte Neij]], Amelânsk skipper († [[1963]])
;july
* [[24 july|24]] - [[Amelia Earhart]], Amerikaansk loftfeartpionier († [[1937]])
* [[26 july|26]] - [[Paul Gallico]], Amerikaansk sjoernalist en skriuwer († [[1976]])
* [[31 july|31]] - [[Gerrit Benner]], Frysk keunstskilder († [[1981]])
;septimber
* [[25 septimber|25]] - [[William Faulkner]], Amerikaansk skriuwer († [[1962]])
;oktober
* [[29 oktober|29]] - [[Joseph Goebbels]], Dútsk politikus en oarlochsmisdiediger († [[1945]])
;novimber
* [[26 novimber|26]] - [[Abraham Wassenbergh (keunsthanneler)|Abraham Wassenbergh]], Frysk keunsthanneler († [[1992]])
;desimber
* [[3 desimber|3]] - [[Gerrit Dijkstra]] (Gerryt Dykstra), Frysk oersetter en dosint († [[1973]])
* [[8 desimber|8]] - [[Oepke Plat]], Frysk jirpelkeapman en koardirigint († [[1991]])
* [[25 desimber|25]] - [[Evert Zandstra]], Nederlânsk skriuwer († [[1974]])

== Ferstoarn ==
* [[29 jannewaris]] - [[Oebele Stellingwerf]], Frysk sjoernalist en politikus (* [[1848]])
* [[19 febrewaris]] - [[Karl Weierstrass]], Dútsk wiskundige (* [[1815]])
* [[23 maart]] - [[Sofy fan Oranje-Nassau]], gruthartoginne fan [[Saksen-Weimar-Eisenach]] (* [[1824]])
* [[3 april]] - [[Johannes Brahms]], Dútsk komponist en pianist (* [[1833]])
* [[18 july]] - [[Tiberius Cornelis Winkler]], Frysk anatoom, soölooch en natoerûndersiker (* [[1822]])

== Literatuer ==
;romans
* [[Bram Stoker]], ''[[Dracula (roman)|Dracula]]''
* [[Louis Couperus]], ''Metamorfoze''
;poëzij
* [[Guido Gezelle]], ''Rijmsnoer Om en Om het Jaar''

== Muzyk ==
* [[Johann Strauss jr.]], ''Die Göttin der Vernunft'' (operette)
* [[Paul Dukas]], ''L'Apprenti Sorcier'' (basearre op [[Goethe]] syn [[gedicht]] ''[[Der Zauberlehrling]]'')

{{JiersideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat}}
}}
[[Kategory:1897| ]]
[[Kategory:19e iuw]]</text>
      <sha1>26ebmgjz046sjj9g2fih987i01wi8ak</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>2005</title>
    <ns>0</ns>
    <id>2817</id>
    <revision>
      <id>1084368</id>
      <parentid>1083756</parentid>
      <timestamp>2022-07-24T18:39:05Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>/* Ferstoarn */ oars</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="18171" xml:space="preserve">{{JiersideBoppe}}

{{Kalinders}}{{Kalinderjier}}
Dit jier makket ûnderdiel út fan it [[desennium]] fan 'e [[2000-er jierren]].
== Foarfallen ==
;jannewaris
*[[5 jannewaris|5]] - [[Earis (dwerchplaneet)|Earis]], de grutste [[dwerchplaneet]] yn it [[Sinnestelsel]], wurdt ûntdutsen troch in team fan [[astronomen]] ûnder lieding fan [[Michael E. Brown]].
*[[7 jannewaris|7]] - By de [[treinramp fan Crevalcore]] komme yn [[Itaalje]] 17 [[minske]]n om.
*[[14 jannewaris|14]] - De [[romtesonde]] ''[[Huygens (romtesonde)|Huygens]]'' lânet op [[Titan (moanne)|Titan]], de grutste [[moanne (byplaneet)|moanne]] fan 'e [[planeet]] [[Saturnus (planeet)|Saturnus]].
* [[18 jannewaris|18]] - Kafee-eigner [[Johan de Jong]] wurdt yn syn eigen ''Kafee Nijlân'' yn [[Ljouwert (stêd)|Ljouwert]] ombrocht by in [[berôving]].
*[[20 jannewaris|20]] - [[George W. Bush]] wurdt foar syn twadde termyn [[ynauguraasje|ynaugurearre]] as [[presidint fan 'e Feriene Steaten]].

;febrewaris
*[[8 febrewaris|8]] - Yn 'e troch [[Israel]] besette [[Palestina|Palestynske]] gebieten komt de [[Twadde Intifada]], in [[opstân|folksopstân]] tsjin 'e Israelyske oerhearsking, ta in ein.
*[[10 febrewaris|10]] - [[Noard-Koreä]] makket, by wize fan beskerming tsjin wat it beskôget as de oanhâldende [[agresje]] fan 'e [[Feriene Steaten]], bekend dat it [[atoombom|nukleêre wapen]]s hat.
*[[14 febrewaris|14]] - [[Rafyk Hariri]], de eardere [[premier]] fan [[Libanon]], wurdt by in [[bomoanslach]] yn [[Beirût]] [[fermoarde]]. Behalven hysels komme ek 16 oare [[minske]]n om.
*[[16 febrewaris|16]] - It [[Kyoto-protokol]], in wrâldwiid [[ferdrach]] dat [[klimaatferoaring]] tsjingean moat, wurdt fan krêft.

;maart
* [[2 maart|2]] - Yn [[Fryslân]] komt fanwege swiere [[snie]]fal it iepenbiere libben foar in grut part stil te lizzen. [[Skoalle (ynstelling)|Skoalle]]n bliuwe foar in part ticht en [[iepenbier ferfier|ferfierbedriuw]] [[Arriva]] hâldt de [[autobus|bussen]] yn 'e [[remize]]. Op sommige plakken leit 50&amp;nbsp;[[sintimeter]] [[snie]]. 
* [[16 maart|16]] - Neffens in [[rjochter]]like [[fûnis|útspraak]] wurdt [[ljipaaisykjen]] yn [[Fryslân]] ferbean.
*[[24 maart|24]] - By de [[Tulperevolúsje]] yn [[Kirgyzje]] wurdt [[presidint]] [[Askar Akajev]], dy't [[diktatuer|diktatoriale]] nigings fertoande, nei massale [[demonstraasje (protest)|demonstraasjes]] fan 'e [[befolking]] ôfset en nei it bûtenlân ferdreaun.
*[[28 maart|28]] - By [[ierdbeving op Sumatra (2005)|in swiere ierdbeving]] fan 8,6 op 'e [[skaal fan Richter]] op it grutte [[Yndoneezje|Yndonezyske]] [[eilân]] [[Sumatra]] komme 1.314 [[minske]]n om en reitsje 1.146 oaren [[ferwûne]]. Benammen it lytsere eilân [[Nias (eilân)|Nias]], foar de Sumatraanske westkust, is swier troffen.
* [[30 maart|30]] - [[Maria Sterk]] brekt it wrâldoererekôr [[reedriden]] foar [[froulju]].

;april
* [[1 april|1]] - Yn [[Feanwâlden]] wurdt [[Theun de Vries Genoatskip|in genoatskip]] oprjochte om de neitins oan [[skriuwer]] [[Theun de Vries]] yn eare te hâlden.
*[[2 april|2]] - Nei in [[paus|pontifikaat]] fan mear as in fearnsiuw komt yn [[Rome]] [[paus]] [[Jehannes Paulus II]] te [[ferstjerren]].
*[[9 april|9]] - De [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[kroanprins]] [[Charles fan Wales|Charles]] [[trouwen|wertrout]] mei de [[skieding (houlik)|skieden]] [[Camilla Parker Bowles]], mei wa't er al jierren in [[relaasje (ynterpersoanlike bân)|relaasje]] ûnderhâldt. Camilla kriget de [[aadlike titel|titel]] 'hartoginne fan Cornwall' om har te ûnderskieden fan Charles syn earste [[oarehelte|frou]], [[Diana, prinsesse fan Wales]].
*[[19 april|19]] - [[Kardinaal]] [[Joseph Ratzinger]] wurdt keazen as opfolger fan 'e [[ferstoarn]]e [[paus]] [[Jehannes Paulus&amp;nbsp;II]]. Hy komt op 'e [[Hillige Stoel]] ûnder de [[pausenamme|namme]] fan [[Benediktus&amp;nbsp;XVI]].
*[[23 april|23]] - It earste [[film]]ke wurdt opladen op 'e fideo[[webside]] [[YouTube]].
*[[26 april|26]] - De lêste [[Syrje|Syryske]] [[troepen]] lûke har werom út [[Libanon]], wêrmei't nei 29 jier in ein komt oan 'e [[Syryske besetting fan Libanon]].
* [[28 april|28]] - It lêste [[tillefyzjeprogramma|programma]] fan [[Radio en Tillefyzje Smellingerlân]] wurdt útstjoerd.

;maaie
*[[13 maaie|13]] - By it [[Bloedbad fan Andijon]] wurde teminsten 200 [[minske]]n [[fermoarde]] as [[troepen]] fan it [[Oezbekistan|Oezbeekske]] [[Ministearje]] fan Binnenlânske Saken yn 'e [[stêd]] [[Andijon]] it fjoer iepenje op [[frede|freedsume]] [[demonstranten]].
* [[21 maaie|21]] - It [[Boargemaster Rasterhoffpark]] yn [[Snits]] wurdt iepene.
*[[29 maaie|29]] - By [[Frânsk referindum oer it Ferdrach ta Fêststelling fan in Grûnwet foar Jeropa|it referindum]] oer de [[Jeropeeske Grûnwet]] yn [[Frankryk]] stimt 54,7% fan 'e [[befolking]] tsjin.

;juny
*[[1 juny|1]] - By [[Nederlânsk referindum oer it Ferdrach ta Fêststelling fan in Grûnwet foar Jeropa|it referindum]] oer de [[Jeropeeske Grûnwet]] yn [[Nederlân]] stimt 61,5% fan 'e [[befolking]] tsjin.
*[[23 juny|23]] - De [[Kanada|Kanadeeske]] [[Kanadeeske provinsje|provinsje]] [[Nij-Breunswyk]] fiert it [[homohoulik]] yn.
*[[27 juny|27]] - Yn 'e [[rjochtsaak]] ''[[McCreary County v. American Civil Liberties Union]]'' docht it [[Amerikaansk Heechgerjochtshôf]] de [[fûnis|útspraak]] dat in boerd oan 'e wand mei dêrop de [[Tsien Geboaden]] yn it [[gerjochtsgebou]] fan [[Pulaski County (Kentucky)]] yngiet tsjin 'e [[skieding fan tsjerke en steat]] yn 'e [[Feriene Steaten]], en dat it boerd dêrom fuorthelle wurde moat.

;july
*[[3 july|3]] - [[Spanje]] fiert it [[homohoulik]] yn.
*[[7 july|7]] - By [[bomoanslaggen yn Londen (2005)|bomoanslaggen yn Londen]], troch [[islamisme|islamistyske]] [[terrorist]]en op it [[iepenbier ferfier]] yn 'e [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[haadstêd]] [[Londen]], komme 56 [[minske]]n om, ynkl. 4 dieders.
*[[7 july|7]]-[[11 july|11]] - De [[orkaan]] [[Orkaan Dennis|Dennis]] feroarsaket yn it [[Karibysk Gebiet]] en de súdeastlike [[Feriene Steaten]] 88 [[dea]]den en rjochtet foar [[$]]3,7 miljard oan skea oan.
* [[9 july|9]] - [[Hurdfytser]] [[Pieter Weening]] fan [[De Harkema]] wint de achtste etappe fan de [[Omgong fan Frankryk]]. 
*[[20 july|20]] - [[Kanada]] fiert (lanlik) it [[homohoulik]] yn.
*[[23 july|23]] - By [[bomoanslaggen yn Sjarm al-Sjeich (2005)|in rige bomoanslaggen]] yn it [[Egypte|Egyptyske]] [[baaiplak]] [[Sjarm al-Sjeich]] komme mear as 80 [[minske]]n om.
*[[28 july|28]] - It [[Ierske Republikeinske Leger]] ferklearret de [[wapen]]e kampanje fan 'e [[paramilitêr]]e beweging, dy't sûnt [[1969]] oan 'e gong is, foar beëinige, en oarderet alle [[sel (organisaasje)|sellen]] om harren [[wapen]]s yn te leverjen.

;augustus
* [[augustus]]-[[septimber]] - Ferskate [[organisaasje]]s rapportearje oer de gefolgen fan it grutte tal fan [[berôving|strjitrôven]] yn [[Ljouwert (stêd)|Ljouwert]]: dat leit 30% heger as yn [[2004]]. De [[reputaasje]] fan [[Ljouwert (stêd)|Ljouwert]] hat dêr bot ûnder te lijen, en dat hat gefolgen foar de [[horeka]] en de [[winkel]]s yn 'e [[binnenstêd]].
* [[3 augustus|3]] - [[Rutmer van der Meer]], [[Chris Wassenaar]] en [[Jacob Wassenaar]] winne de 152ste [[PC]] yn [[Frjentsjer]]. Chris Wassenaar wurdt ta [[kening (keatsen)|kening]] keazen.
* [[4 augustus|4]] - [[Keninginne]] [[Beatrix fan 'e Nederlannen|Beatrix]] besiket de [[provinsje]] [[Fryslân]] yn 'e rige fan provinsje-besites fanwegen har 25-jierrich jubileum as [[monarch]].
*[[14 augustus|14]] - Underweis fan [[Syprus]] nei [[Atene]] fljocht it [[ferkearsfleantúch]] [[Helios Airways-flecht 522]] tsjin in [[berch]] oan benoarden it [[Grikelân|Grykske]] plak [[Maraton (Grikelân)|Maraton]]. Alle 121 ynsittenden komme om. 
*[[16 augustus|16]] - It [[ferkearsfleantúch]] [[West Caribbean Airways-flecht 708]] stoart del yn in ôfhandige krite fan [[Fenezuëla]], wêrby't 160 [[minske]]n omkomme.
*[[23 augustus|23]] - Under it saneamde [[Israelyske Unilaterale Weromlûkingsplan|Unilaterale Weromlûkingsplan]] ûntrommet [[Israel]] alle [[Joadske kolonisten|Joadske kolonistedoarpen]] yn 'e [[Gaza-stripe]] en inkele yn it [[Westjordaanlân]] (yn totaal 25). 
*[[24 augustus|24]]-[[30 augustus|30]] - De [[orkaan]] [[Orkaan Katrina|Katrina]] feroarsaket op 'e [[Bahama's]] en [[Kuba]] en yn 'e [[Amerikaanske steat]]en [[Floarida]], [[Louisiana]], [[Mississippy (steat)|Mississippy]] en [[Alabama]] 1.836 [[dea]]den en rjochtet foar [[$]]108 miljard oan skea oan. Dêrmei is it de djoerste natoerramp út 'e [[skiednis fan 'e Feriene Steaten]]. De measte stjergefallen en skea fine plak as by [[New Orleans]] de [[seedyk|diken]] trochbrekke en de stêd derûnder strûpt.
**[[29 augustus|29]] - De [[orkaan]] [[Orkaan Katrina|Katrina]] komt by [[New Orleans]] oan lân yn 'e [[Feriene Steaten]] en set de [[stêd]] splis.
*[[31 augustus|31]] - By de [[brêgeramp yn Bagdad]] komme yn 'e [[Irak|Iraakske]] [[haadstêd]] [[Bagdad]] 953 [[minske]]n om trochdat se ûnder de foet rûn wurde as der [[panyk]] útbrekt op 'e [[Al-Aäimma-brêge]] oer de [[rivier]] de [[Tigris]].

;septimber
*[[7 septimber|7]] - De alderearste [[Egyptyske presidintsferkiezings (2005)|presidintsferkiezings]] yn [[Egypte]] dêr't mear [[politike partij|partijen]] oan meidogge, wurde ûntsierd troch [[stimbusfraude]], begien troch it rezjym fan 'e sittende [[presidint]] [[Hosni Mûbarak]].
*[[12 septimber|12]] - It [[Israel]]yske [[leger (lânmacht)|leger]] [[Israelyske weromlûking út de Gaza-stripe|lûkt him hielendal werom]] út 'e [[Gaza-stripe]] nei't alle [[Joaden|Joadske]] [[delsetting]]s dêre ûntromme en ferneatige binne.
* [[14 septimber|14]] - [[Ton van Lieshout]] wurdt yn syn eigen hûs yn [[Damwâld]] slim [[mishannele]] en [[ferstjert]] in dei letter yn it [[sikehûs]] oan syn [[ferwûning]]s.
*[[15 septimber|15]]-[[25 septimber|25]] - De [[orkaan]] [[Orkaan Rita|Rita]] feroarsaket op 'e [[Turks- en Kaikoseilannen]], de [[Bahama's]], [[Hispanjoala]] en [[Kuba]] en yn 'e [[Amerikaanske steaten]] [[Floarida]], [[Teksas]] en [[Louisiana]] teminsten 125 [[dea]]den en rjochtet foar [[$]]12 miljard oan skea oan.
*[[19 septimber|19]] - [[Noard-Koreä]] stimt deryn ta om op te hâlden mei de ûntwikkeling fan [[atoombom|nukleêre wapens]] yn ruil foar ynternasjonale help en gearwurking.
*[[20 septimber|20]] - As de [[Denemark|Deenske]] [[krante]] ''[[Jyllands-Posten]]'' kwetsende [[spotprint]]en fan 'e [[profeet]] [[Mohammed]] ôfdrukt, liedt dat ta [[kontroverse oer de Mohammed-cartoons|grutte lulkens en in gewelddiedige opskuor]] yn 'e [[islam]]ityske wrâld.

;oktober
*[[1 oktober|1]] - By de [[bomoanslaggen op Baly (2005)|bomoanslaggen op Baly]], troch [[islamisme|islamistyske]] [[terrorist]]en op doelen yn it [[baaiplak]] [[Kuta]], op it [[Yndoneezje|Yndonezyske]] [[eilân]] [[Baly]], komme 23 [[minske]]n om, ynkl. 3 dieders.
*[[8 oktober|8]] - By [[ierdbeving yn Kasjmier (2005)|in swiere ierdbeving]] fan 7,6 op 'e [[skaal fan Richter]] yn [[Frij Kasjmier|Pakistaansk-Kasjmier]] komme mear as 86.000 [[minske]]n om en reitsje ferskate miljoenen dakleas.
*[[19 oktober|19]] - Yn [[Irak]] begjint de [[rjochtsaak]] tsjin 'e eardere [[diktator]] [[Saddam Hoessein]], dy't oanklage wurdt foar [[oarlochsmisdie]]den en [[misdieden tsjin 'e minsklikheid]].
*[[18 oktober|18]]-[[26 oktober|26]] - De [[orkaan]] [[Orkaan Wilma|Wilma]] feroarsaket op 'e [[Kaaimaneilannen]], it [[Jûkatan-skiereilân]] fan [[Meksiko]] en [[Kuba]] en yn 'e [[Amerikaanske steat]] [[Floarida]] teminsten 87 [[dea]]den en rjochtet foar [[$]]29,4 miljard oan skea oan.
* [[29 oktober|29]] - De 2.000ste side fan de [[Haadside|Fryske Wikipedy]] wurdt skreaun: [[Willem Loadewyk fan Nassau-Dillenburg]].

;novimber
*[[9 novimber|9]] - By [[bomoanslaggen yn Amman (2005)|bomoanslaggen yn Amman]], troch [[islamisme|islamistyske]] [[terrorist]]en op trije [[hotel]]s yn 'e [[Jordaanje|Jordaanske]] [[haadstêd]] [[Amman]], komme 63 [[minske]]n om, ynkl. 3 dieders.
*[[30 novimber|30]] - Yn [[Frankryk]] fiere [[sjirurgen]] de earste [[gesichtstransplantaasje]] út by in [[minske]].

;desimber
*[[18 desimber|18]] - Yn [[Tsjaad]] brekt [[Tsjadyske Boargeroarloch (2005-2010)|in boargeroarloch]] út nei't ferskate [[rebel]]legroepen, mei stipe fan it [[regear]] fan [[Sûdaan]], de Tsjadyske [[haadstêd]] [[N'Djamena]] oanfalle.
*[[31 desimber|31]] - Foar it earst sûnt [[1998]] wurdt oan 'e ein fan it jier in [[skrikkelsekonde]] tafoege.

== Berne ==
;maart
* [[17 maart|17]] - [[Flynn Morrison]], Amerikaansk akteur
* [[26 maart|26]] - prinsesse [[Luana van Oranje-Nassau van Amsberg]] &lt;small&gt;(dochter fan prins [[Johan Friso fan Oranje-Nassau fan Amsberg|Johan Friso]] en [[Mabel Wisse Smit]])&lt;/small&gt;
;maaie
* [[31 maaie|31]] - prinsesse [[Felicia van Lippe-Biesterfeld van Vollenhoven]] &lt;small&gt;(dochter fan prins [[Maurits van Oranje-Nassau, van Vollenhoven|Maurits]] en [[Marilène van den Broek]])&lt;/small&gt;
;juny
* [[26 juny|26]] - prinsesse [[Alexia fan de Nederlannen]]
;oktober
* [[4 oktober|4]] - prins [[Emmanuel fan Belgje]] &lt;small&gt;(soan fan kroanprins [[Filips fan Belgje|Filips]] en [[Mathilde d'Udekem d'Acoz]])&lt;/small&gt;
* [[15 oktober|15]] - prins [[Kristiaan fan Denemark (2005)|Kristiaan fan Denemark]] &lt;small&gt;(soan fan kroanprins [[Freark fan Denemark (1968)|Freark]] en [[Mary Donaldson]])&lt;/small&gt;
;desimber
* [[13 desimber|13]] - prins [[Nikolaas fan Belgje|Nikolaas]] en prins [[Aymeric fan Belgje]] &lt;small&gt;(twillingsoannen fan prins [[Laurent fan Belgje]] en [[Claire Coombs]])&lt;/small&gt;

== Ferstoarn ==
;jannewaris
* [[3 jannewaris|3]] - [[William Erwin Eisner]], Amerikaanske striptekener (* [[1917]])
* [[5 jannewaris|5]] - [[Ramadan Aitoty]], Irakees fermoarde yn [[Aldeboarn]] (* [[1954]]?)
* [[9 jannewaris|9]] - [[Jan Bearn Singelsma]], Frysk politikus (* [[1914]])
* [[15 jannewaris|15]] - [[Riemie Huismans-Bosklopper]], Frysk waadrinster (* [[1917]])
* [[17 jannewaris|17]] - [[Virginia Mayo]], Amerikaansk aktrise (* [[1920]])
* [[18 jannewaris|18]] - [[Johan de Jong]], Frysk moardslachtoffer (* [[1950]])
* [[21 jannewaris|21]] - [[Theun de Vries]], Frysk skriuwer (* [[1907]])
* [[26 jannewaris|26]] - [[Rudi Falkenhagen]], Nederlânsk akteur (* [[1933]])
* [[27 jannewaris|27]] - [[Libbe de Jong]], Frysk moardslachtoffer (* [[1951]])
;febrewaris
* [[8 febrewaris|8]] - [[Heine Keuning]], Frysk beweger en politikus (* [[1918]])
* [[12 febrewaris|12]] - [[Jaap Pander]], Frysk keatser (* [[1929]])
;maart
* [[3 maart|3]] - [[Rinus Michels]], Nederlânsk fuotballer en fuotbaltrener (* [[1928]])
* [[9 maart|9]] - [[Pauline Small]], Amerikaansk politika en bestjoerster (* [[1924]])
* [[15 maart|15]] - [[Loe de Jong]], Nederlânsk skiedkundige en sjoernalist (* [[1914]])
;april
* [[1 april|1]] - Albert Rinia, Frysk keatser (* [[1931]])
* [[2 april|2]] - paus [[Johannes Paulus II]] (* [[1920]])
* [[6 april|6]] - prins [[Rainier III fan Monako]] (* [[1923]])
;maaie
* [[2 maaie|2]] - [[Marten Sikkema]] (Govert Gezelle Meerburg), Frysk skriuwer, dichter en oersetter (* [[1918]])
;july
* [[13 july|13]] - [[Ger Vaders]], Nederlânsk sjoernalist (* [[1925]])
* [[21 july|21]] - [[Jan Pyt Janzen]], Frysk skiedkundige en publisist (* [[1945]])
* [[27 july|27]] - [[Marten Toonder]], Nederlânsk tekener en skriuwer fan stripferhalen (* [[1912]])
* [[31 july|31]] - [[Wim Duisenberg]], Frysk ekonoom, politikus en bankier (* [[1935]])
;augustus
* [[6 augustus|6]] - [[Ibrahim Ferrer]], Kubaansk sjonger (* [[1927]])
;septimber
* [[1 septimber|1]] - [[R.L. Burnside]], Amerikaansk bluesmuzikant (* [[1926]])
* [[15 septimber|15]] - [[Ton van Lieshout]], Frysk moardslachtoffer (* [[1942]])
* [[20 septimber|20]] - [[Simon Wiesenthal]], Eastenryksk nazy-jager (* [[1908]])
* [[22 septimber|22]] - [[Joop Doderer]], Nederlânsk akteur (* [[1921]])
;oktober
* [[9 oktober|9]] - [[Willem van Althuis]], Frysk byldzjend keunstner (* [[1926]])
* [[12 oktober|12]] - [[Berend Joukes Fridsma]], Frysk taalkundige en frisiast (* [[1905]])
* [[15 oktober|15]] - [[Sybout Jacob Nijdam]], keatspionier en ûnderwiisman (* [[1905]])
* [[21 oktober|21]] - [[Coba de Groot]], Frysk ûnderwizeres en keunstskilderes (* [[1922]])
* [[24 oktober|24]] - [[Rosa Parks]], Amerikaansk minskerjochte-aktiviste (* [[1913]])
;novimber
* [[25 novimber|25]] - [[Hotze Schuil]], Frysk keatser (* [[1924]])
===Bisten===
* [[28 juny]] - [[Eastland Cash]], ferneamde fokbolle (* [[1991]])

==Literatuer==
;romans
* [[Jim Butcher]], ''[[Dead Beat]]''
* [[C.J. Cherryh]], ''[[Destroyer (roman)|Destroyer]]''
* [[Lois McMaster Bujold]], ''[[The Hallowed Hunt]]'' &lt;small&gt;(oerset yn it [[Frysk]] as ''Yn it Skaad fan de Wolf'')&lt;/small&gt;
* [[J.K. Rowling]], ''[[Harry Potter and the Half-Blood Prince]]''

== Films ==
* ''[[American Pie Presents: Band Camp]]''
* ''[[Bewitched (film út 2005)|Bewitched]]''
* ''[[Charlie and the Chocolate Factory (film út 2005)|Charlie and the Chocolate Factory]]''
* ''[[The Chronicles of Narnia: The Lion, the Witch and the Wardrobe]]''
* ''[[Constantine (film)|Constantine]]''
* ''[[Corpse Bride]]''
* ''[[Doom (film)|Doom]]''
* ''[[Flightplan]]''
* ''[[The Hitchhiker's Guide to the Galaxy (film)|The Hitchhiker's Guide to the Galaxy]]''
* ''[[Joyeux Noël]]''
* ''[[Just Like Heaven (film)|Just Like Heaven]]''
* ''[[Kameleon 2]]''
* ''[[King Kong (film út 2005)|King Kong]]''
* ''[[Kingdom of Heaven (film)|Kingdom of Heaven]]''
* ''[[Lord of War]]''
* ''[[Madagascar (film út 2005)|Madagascar]]''
* ''[[The Madagascar Penguins in a Christmas Caper]]''
* ''[[Memoirs of a Geisha (film)|Memoirs of a Geisha]]''
* ''[[Million Dollar Baby]]''
* ''[[Munich (film)|Munich]]''
* ''[[Racing Stripes]]''
* ''[[Rumor Has It...]]''
* ''[[Sahara (film út 2005)|Sahara]]''
* ''[[Serenity (film út 2005)|Serenity]]''
* ''[[Sin City (film)|Sin City]]''
* ''[[Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith]]''
* ''[[Wallace &amp; Gromit: The Curse of the Were-rabbit]]''
* ''[[War of the Worlds (film út 2005)|War of the Worlds]]''
* ''[[Wedding Crashers]]''
* ''[[Zero New Blood]]''

==Tillefyzje==
* ''[[Stacked (tillefyzjesearje)|Stacked]]''

{{JiersideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat}}
}}
[[Kategory:2005| ]]
[[Kategory:21e iuw]]</text>
      <sha1>a0apr9lvgvm79y9ll8e48vb7npdn4wq</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1084452</id>
      <parentid>1084368</parentid>
      <timestamp>2022-07-25T08:54:32Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Ferstoarn */ oanfolling</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="19647" xml:space="preserve">{{JiersideBoppe}}

{{Kalinders}}{{Kalinderjier}}
Dit jier makket ûnderdiel út fan it [[desennium]] fan 'e [[2000-er jierren]].
== Foarfallen ==
;jannewaris
*[[5 jannewaris|5]] - [[Earis (dwerchplaneet)|Earis]], de grutste [[dwerchplaneet]] yn it [[Sinnestelsel]], wurdt ûntdutsen troch in team fan [[astronomen]] ûnder lieding fan [[Michael E. Brown]].
*[[7 jannewaris|7]] - By de [[treinramp fan Crevalcore]] komme yn [[Itaalje]] 17 [[minske]]n om.
*[[14 jannewaris|14]] - De [[romtesonde]] ''[[Huygens (romtesonde)|Huygens]]'' lânet op [[Titan (moanne)|Titan]], de grutste [[moanne (byplaneet)|moanne]] fan 'e [[planeet]] [[Saturnus (planeet)|Saturnus]].
* [[18 jannewaris|18]] - Kafee-eigner [[Johan de Jong]] wurdt yn syn eigen ''Kafee Nijlân'' yn [[Ljouwert (stêd)|Ljouwert]] ombrocht by in [[berôving]].
*[[20 jannewaris|20]] - [[George W. Bush]] wurdt foar syn twadde termyn [[ynauguraasje|ynaugurearre]] as [[presidint fan 'e Feriene Steaten]].

;febrewaris
*[[8 febrewaris|8]] - Yn 'e troch [[Israel]] besette [[Palestina|Palestynske]] gebieten komt de [[Twadde Intifada]], in [[opstân|folksopstân]] tsjin 'e Israelyske oerhearsking, ta in ein.
*[[10 febrewaris|10]] - [[Noard-Koreä]] makket, by wize fan beskerming tsjin wat it beskôget as de oanhâldende [[agresje]] fan 'e [[Feriene Steaten]], bekend dat it [[atoombom|nukleêre wapen]]s hat.
*[[14 febrewaris|14]] - [[Rafyk Hariri]], de eardere [[premier]] fan [[Libanon]], wurdt by in [[bomoanslach]] yn [[Beirût]] [[fermoarde]]. Behalven hysels komme ek 16 oare [[minske]]n om.
*[[16 febrewaris|16]] - It [[Kyoto-protokol]], in wrâldwiid [[ferdrach]] dat [[klimaatferoaring]] tsjingean moat, wurdt fan krêft.

;maart
* [[2 maart|2]] - Yn [[Fryslân]] komt fanwege swiere [[snie]]fal it iepenbiere libben foar in grut part stil te lizzen. [[Skoalle (ynstelling)|Skoalle]]n bliuwe foar in part ticht en [[iepenbier ferfier|ferfierbedriuw]] [[Arriva]] hâldt de [[autobus|bussen]] yn 'e [[remize]]. Op sommige plakken leit 50&amp;nbsp;[[sintimeter]] [[snie]]. 
* [[16 maart|16]] - Neffens in [[rjochter]]like [[fûnis|útspraak]] wurdt [[ljipaaisykjen]] yn [[Fryslân]] ferbean.
*[[24 maart|24]] - By de [[Tulperevolúsje]] yn [[Kirgyzje]] wurdt [[presidint]] [[Askar Akajev]], dy't [[diktatuer|diktatoriale]] nigings fertoande, nei massale [[demonstraasje (protest)|demonstraasjes]] fan 'e [[befolking]] ôfset en nei it bûtenlân ferdreaun.
*[[28 maart|28]] - By [[ierdbeving op Sumatra (2005)|in swiere ierdbeving]] fan 8,6 op 'e [[skaal fan Richter]] op it grutte [[Yndoneezje|Yndonezyske]] [[eilân]] [[Sumatra]] komme 1.314 [[minske]]n om en reitsje 1.146 oaren [[ferwûne]]. Benammen it lytsere eilân [[Nias (eilân)|Nias]], foar de Sumatraanske westkust, is swier troffen.
* [[30 maart|30]] - [[Maria Sterk]] brekt it wrâldoererekôr [[reedriden]] foar [[froulju]].

;april
* [[1 april|1]] - Yn [[Feanwâlden]] wurdt [[Theun de Vries Genoatskip|in genoatskip]] oprjochte om de neitins oan [[skriuwer]] [[Theun de Vries]] yn eare te hâlden.
*[[2 april|2]] - Nei in [[paus|pontifikaat]] fan mear as in fearnsiuw komt yn [[Rome]] [[paus]] [[Jehannes Paulus II]] te [[ferstjerren]].
*[[9 april|9]] - De [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[kroanprins]] [[Charles fan Wales|Charles]] [[trouwen|wertrout]] mei de [[skieding (houlik)|skieden]] [[Camilla Parker Bowles]], mei wa't er al jierren in [[relaasje (ynterpersoanlike bân)|relaasje]] ûnderhâldt. Camilla kriget de [[aadlike titel|titel]] 'hartoginne fan Cornwall' om har te ûnderskieden fan Charles syn earste [[oarehelte|frou]], [[Diana, prinsesse fan Wales]].
*[[19 april|19]] - [[Kardinaal]] [[Joseph Ratzinger]] wurdt keazen as opfolger fan 'e [[ferstoarn]]e [[paus]] [[Jehannes Paulus&amp;nbsp;II]]. Hy komt op 'e [[Hillige Stoel]] ûnder de [[pausenamme|namme]] fan [[Benediktus&amp;nbsp;XVI]].
*[[23 april|23]] - It earste [[film]]ke wurdt opladen op 'e fideo[[webside]] [[YouTube]].
*[[26 april|26]] - De lêste [[Syrje|Syryske]] [[troepen]] lûke har werom út [[Libanon]], wêrmei't nei 29 jier in ein komt oan 'e [[Syryske besetting fan Libanon]].
* [[28 april|28]] - It lêste [[tillefyzjeprogramma|programma]] fan [[Radio en Tillefyzje Smellingerlân]] wurdt útstjoerd.

;maaie
*[[13 maaie|13]] - By it [[Bloedbad fan Andijon]] wurde teminsten 200 [[minske]]n [[fermoarde]] as [[troepen]] fan it [[Oezbekistan|Oezbeekske]] [[Ministearje]] fan Binnenlânske Saken yn 'e [[stêd]] [[Andijon]] it fjoer iepenje op [[frede|freedsume]] [[demonstranten]].
* [[21 maaie|21]] - It [[Boargemaster Rasterhoffpark]] yn [[Snits]] wurdt iepene.
*[[29 maaie|29]] - By [[Frânsk referindum oer it Ferdrach ta Fêststelling fan in Grûnwet foar Jeropa|it referindum]] oer de [[Jeropeeske Grûnwet]] yn [[Frankryk]] stimt 54,7% fan 'e [[befolking]] tsjin.

;juny
*[[1 juny|1]] - By [[Nederlânsk referindum oer it Ferdrach ta Fêststelling fan in Grûnwet foar Jeropa|it referindum]] oer de [[Jeropeeske Grûnwet]] yn [[Nederlân]] stimt 61,5% fan 'e [[befolking]] tsjin.
*[[23 juny|23]] - De [[Kanada|Kanadeeske]] [[Kanadeeske provinsje|provinsje]] [[Nij-Breunswyk]] fiert it [[homohoulik]] yn.
*[[27 juny|27]] - Yn 'e [[rjochtsaak]] ''[[McCreary County v. American Civil Liberties Union]]'' docht it [[Amerikaansk Heechgerjochtshôf]] de [[fûnis|útspraak]] dat in boerd oan 'e wand mei dêrop de [[Tsien Geboaden]] yn it [[gerjochtsgebou]] fan [[Pulaski County (Kentucky)]] yngiet tsjin 'e [[skieding fan tsjerke en steat]] yn 'e [[Feriene Steaten]], en dat it boerd dêrom fuorthelle wurde moat.

;july
*[[3 july|3]] - [[Spanje]] fiert it [[homohoulik]] yn.
*[[7 july|7]] - By [[bomoanslaggen yn Londen (2005)|bomoanslaggen yn Londen]], troch [[islamisme|islamistyske]] [[terrorist]]en op it [[iepenbier ferfier]] yn 'e [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[haadstêd]] [[Londen]], komme 56 [[minske]]n om, ynkl. 4 dieders.
*[[7 july|7]]-[[11 july|11]] - De [[orkaan]] [[Orkaan Dennis|Dennis]] feroarsaket yn it [[Karibysk Gebiet]] en de súdeastlike [[Feriene Steaten]] 88 [[dea]]den en rjochtet foar [[$]]3,7 miljard oan skea oan.
* [[9 july|9]] - [[Hurdfytser]] [[Pieter Weening]] fan [[De Harkema]] wint de achtste etappe fan de [[Omgong fan Frankryk]]. 
*[[20 july|20]] - [[Kanada]] fiert (lanlik) it [[homohoulik]] yn.
*[[23 july|23]] - By [[bomoanslaggen yn Sjarm al-Sjeich (2005)|in rige bomoanslaggen]] yn it [[Egypte|Egyptyske]] [[baaiplak]] [[Sjarm al-Sjeich]] komme mear as 80 [[minske]]n om.
*[[28 july|28]] - It [[Ierske Republikeinske Leger]] ferklearret de [[wapen]]e kampanje fan 'e [[paramilitêr]]e beweging, dy't sûnt [[1969]] oan 'e gong is, foar beëinige, en oarderet alle [[sel (organisaasje)|sellen]] om harren [[wapen]]s yn te leverjen.

;augustus
* [[augustus]]-[[septimber]] - Ferskate [[organisaasje]]s rapportearje oer de gefolgen fan it grutte tal fan [[berôving|strjitrôven]] yn [[Ljouwert (stêd)|Ljouwert]]: dat leit 30% heger as yn [[2004]]. De [[reputaasje]] fan [[Ljouwert (stêd)|Ljouwert]] hat dêr bot ûnder te lijen, en dat hat gefolgen foar de [[horeka]] en de [[winkel]]s yn 'e [[binnenstêd]].
* [[3 augustus|3]] - [[Rutmer van der Meer]], [[Chris Wassenaar]] en [[Jacob Wassenaar]] winne de 152ste [[PC]] yn [[Frjentsjer]]. Chris Wassenaar wurdt ta [[kening (keatsen)|kening]] keazen.
* [[4 augustus|4]] - [[Keninginne]] [[Beatrix fan 'e Nederlannen|Beatrix]] besiket de [[provinsje]] [[Fryslân]] yn 'e rige fan provinsje-besites fanwegen har 25-jierrich jubileum as [[monarch]].
*[[14 augustus|14]] - Underweis fan [[Syprus]] nei [[Atene]] fljocht it [[ferkearsfleantúch]] [[Helios Airways-flecht 522]] tsjin in [[berch]] oan benoarden it [[Grikelân|Grykske]] plak [[Maraton (Grikelân)|Maraton]]. Alle 121 ynsittenden komme om. 
*[[16 augustus|16]] - It [[ferkearsfleantúch]] [[West Caribbean Airways-flecht 708]] stoart del yn in ôfhandige krite fan [[Fenezuëla]], wêrby't 160 [[minske]]n omkomme.
*[[23 augustus|23]] - Under it saneamde [[Israelyske Unilaterale Weromlûkingsplan|Unilaterale Weromlûkingsplan]] ûntrommet [[Israel]] alle [[Joadske kolonisten|Joadske kolonistedoarpen]] yn 'e [[Gaza-stripe]] en inkele yn it [[Westjordaanlân]] (yn totaal 25). 
*[[24 augustus|24]]-[[30 augustus|30]] - De [[orkaan]] [[Orkaan Katrina|Katrina]] feroarsaket op 'e [[Bahama's]] en [[Kuba]] en yn 'e [[Amerikaanske steat]]en [[Floarida]], [[Louisiana]], [[Mississippy (steat)|Mississippy]] en [[Alabama]] 1.836 [[dea]]den en rjochtet foar [[$]]108 miljard oan skea oan. Dêrmei is it de djoerste natoerramp út 'e [[skiednis fan 'e Feriene Steaten]]. De measte stjergefallen en skea fine plak as by [[New Orleans]] de [[seedyk|diken]] trochbrekke en de stêd derûnder strûpt.
**[[29 augustus|29]] - De [[orkaan]] [[Orkaan Katrina|Katrina]] komt by [[New Orleans]] oan lân yn 'e [[Feriene Steaten]] en set de [[stêd]] splis.
*[[31 augustus|31]] - By de [[brêgeramp yn Bagdad]] komme yn 'e [[Irak|Iraakske]] [[haadstêd]] [[Bagdad]] 953 [[minske]]n om trochdat se ûnder de foet rûn wurde as der [[panyk]] útbrekt op 'e [[Al-Aäimma-brêge]] oer de [[rivier]] de [[Tigris]].

;septimber
*[[7 septimber|7]] - De alderearste [[Egyptyske presidintsferkiezings (2005)|presidintsferkiezings]] yn [[Egypte]] dêr't mear [[politike partij|partijen]] oan meidogge, wurde ûntsierd troch [[stimbusfraude]], begien troch it rezjym fan 'e sittende [[presidint]] [[Hosni Mûbarak]].
*[[12 septimber|12]] - It [[Israel]]yske [[leger (lânmacht)|leger]] [[Israelyske weromlûking út de Gaza-stripe|lûkt him hielendal werom]] út 'e [[Gaza-stripe]] nei't alle [[Joaden|Joadske]] [[delsetting]]s dêre ûntromme en ferneatige binne.
* [[14 septimber|14]] - [[Ton van Lieshout]] wurdt yn syn eigen hûs yn [[Damwâld]] slim [[mishannele]] en [[ferstjert]] in dei letter yn it [[sikehûs]] oan syn [[ferwûning]]s.
*[[15 septimber|15]]-[[25 septimber|25]] - De [[orkaan]] [[Orkaan Rita|Rita]] feroarsaket op 'e [[Turks- en Kaikoseilannen]], de [[Bahama's]], [[Hispanjoala]] en [[Kuba]] en yn 'e [[Amerikaanske steaten]] [[Floarida]], [[Teksas]] en [[Louisiana]] teminsten 125 [[dea]]den en rjochtet foar [[$]]12 miljard oan skea oan.
*[[19 septimber|19]] - [[Noard-Koreä]] stimt deryn ta om op te hâlden mei de ûntwikkeling fan [[atoombom|nukleêre wapens]] yn ruil foar ynternasjonale help en gearwurking.
*[[20 septimber|20]] - As de [[Denemark|Deenske]] [[krante]] ''[[Jyllands-Posten]]'' kwetsende [[spotprint]]en fan 'e [[profeet]] [[Mohammed]] ôfdrukt, liedt dat ta [[kontroverse oer de Mohammed-cartoons|grutte lulkens en in gewelddiedige opskuor]] yn 'e [[islam]]ityske wrâld.

;oktober
*[[1 oktober|1]] - By de [[bomoanslaggen op Baly (2005)|bomoanslaggen op Baly]], troch [[islamisme|islamistyske]] [[terrorist]]en op doelen yn it [[baaiplak]] [[Kuta]], op it [[Yndoneezje|Yndonezyske]] [[eilân]] [[Baly]], komme 23 [[minske]]n om, ynkl. 3 dieders.
*[[8 oktober|8]] - By [[ierdbeving yn Kasjmier (2005)|in swiere ierdbeving]] fan 7,6 op 'e [[skaal fan Richter]] yn [[Frij Kasjmier|Pakistaansk-Kasjmier]] komme mear as 86.000 [[minske]]n om en reitsje ferskate miljoenen dakleas.
*[[19 oktober|19]] - Yn [[Irak]] begjint de [[rjochtsaak]] tsjin 'e eardere [[diktator]] [[Saddam Hoessein]], dy't oanklage wurdt foar [[oarlochsmisdie]]den en [[misdieden tsjin 'e minsklikheid]].
*[[18 oktober|18]]-[[26 oktober|26]] - De [[orkaan]] [[Orkaan Wilma|Wilma]] feroarsaket op 'e [[Kaaimaneilannen]], it [[Jûkatan-skiereilân]] fan [[Meksiko]] en [[Kuba]] en yn 'e [[Amerikaanske steat]] [[Floarida]] teminsten 87 [[dea]]den en rjochtet foar [[$]]29,4 miljard oan skea oan.
* [[29 oktober|29]] - De 2.000ste side fan de [[Haadside|Fryske Wikipedy]] wurdt skreaun: [[Willem Loadewyk fan Nassau-Dillenburg]].

;novimber
*[[9 novimber|9]] - By [[bomoanslaggen yn Amman (2005)|bomoanslaggen yn Amman]], troch [[islamisme|islamistyske]] [[terrorist]]en op trije [[hotel]]s yn 'e [[Jordaanje|Jordaanske]] [[haadstêd]] [[Amman]], komme 63 [[minske]]n om, ynkl. 3 dieders.
*[[30 novimber|30]] - Yn [[Frankryk]] fiere [[sjirurgen]] de earste [[gesichtstransplantaasje]] út by in [[minske]].

;desimber
*[[18 desimber|18]] - Yn [[Tsjaad]] brekt [[Tsjadyske Boargeroarloch (2005-2010)|in boargeroarloch]] út nei't ferskate [[rebel]]legroepen, mei stipe fan it [[regear]] fan [[Sûdaan]], de Tsjadyske [[haadstêd]] [[N'Djamena]] oanfalle.
*[[31 desimber|31]] - Foar it earst sûnt [[1998]] wurdt oan 'e ein fan it jier in [[skrikkelsekonde]] tafoege.

== Berne ==
;maart
* [[17 maart|17]] - [[Flynn Morrison]], Amerikaansk akteur
* [[26 maart|26]] - prinsesse [[Luana van Oranje-Nassau van Amsberg]] &lt;small&gt;(dochter fan prins [[Johan Friso fan Oranje-Nassau fan Amsberg|Johan Friso]] en [[Mabel Wisse Smit]])&lt;/small&gt;
;maaie
* [[31 maaie|31]] - prinsesse [[Felicia van Lippe-Biesterfeld van Vollenhoven]] &lt;small&gt;(dochter fan prins [[Maurits van Oranje-Nassau, van Vollenhoven|Maurits]] en [[Marilène van den Broek]])&lt;/small&gt;
;juny
* [[26 juny|26]] - prinsesse [[Alexia fan de Nederlannen]]
;oktober
* [[4 oktober|4]] - prins [[Emmanuel fan Belgje]] &lt;small&gt;(soan fan kroanprins [[Filips fan Belgje|Filips]] en [[Mathilde d'Udekem d'Acoz]])&lt;/small&gt;
* [[15 oktober|15]] - prins [[Kristiaan fan Denemark (2005)|Kristiaan fan Denemark]] &lt;small&gt;(soan fan kroanprins [[Freark fan Denemark (1968)|Freark]] en [[Mary Donaldson]])&lt;/small&gt;
;desimber
* [[13 desimber|13]] - prins [[Nikolaas fan Belgje|Nikolaas]] en prins [[Aymeric fan Belgje]] &lt;small&gt;(twillingsoannen fan prins [[Laurent fan Belgje]] en [[Claire Coombs]])&lt;/small&gt;

== Ferstoarn ==
;jannewaris
* [[3 jannewaris|3]] - [[Will Eisner]], Amerikaanske striptekener (* [[1917]])
* [[5 jannewaris|5]] - [[Ramadan Aitoty]], Irakees fermoarde yn [[Aldeboarn]] (* [[1954]]?)
* [[9 jannewaris|9]] - [[Jan Bearn Singelsma]], Frysk politikus (* [[1914]])
* [[15 jannewaris|15]] - [[Riemie Huismans-Bosklopper]], Frysk waadrinster (* [[1917]])
* [[17 jannewaris|17]] - [[Virginia Mayo]], Amerikaansk aktrise (* [[1920]])
* [[18 jannewaris|18]] - [[Johan de Jong]], Frysk moardslachtoffer (* [[1950]])
* [[21 jannewaris|21]] - [[Theun de Vries]], Frysk skriuwer (* [[1907]])
* [[26 jannewaris|26]] - [[Rudi Falkenhagen]], Nederlânsk akteur (* [[1933]])
* [[27 jannewaris|27]] - [[Libbe de Jong]], Frysk moardslachtoffer (* [[1951]])
* [[31 jannewaris|31]] - [[Nel Benschop]], Nederlânsk dichteres (* [[1918]])
;febrewaris
* [[8 febrewaris|8]] - [[Heine Keuning]], Frysk beweger en politikus (* [[1918]])
* [[10 febrewaris|10]] - [[Arthur Miller]], Amerikaansk toanielskriuwer (* [[1915]])
* [[12 febrewaris|12]] - [[Jaap Pander]], Frysk keatser (* [[1929]])
;maart
* [[3 maart|3]] - [[Rinus Michels]], Nederlânsk fuotballer en fuotbaltrener (* [[1928]])
* [[9 maart|9]] - [[Pauline Small]], Amerikaansk politika en bestjoerster (* [[1924]])
* [[15 maart|15]] - [[Loe de Jong]], Nederlânsk skiedkundige en sjoernalist (* [[1914]])
* [[22 maart|22]] - [[Jan Dijkstra]], Frysk metaalwurker (* [[1928]])
* [[26 maart|26]] - [[James Callaghan]], Premier fan it Feriene Keninkryk (* [[1912]])
;april
* [[1 april|1]] - Albert Rinia, Frysk keatser (* [[1931]])
* [[2 april|2]] - paus [[Jehannes Paulus II]] (* [[1920]])
* [[5 april|5]] - [[Saul Bellow]], Amerikaansk skriuwer (* [[1915]])
* [[6 april|6]] - prins [[Rainier III fan Monako]] (* [[1923]])
;maaie
* [[2 maaie|2]] - [[Marten Sikkema]] (Govert Gezelle Meerburg), Frysk skriuwer, dichter en oersetter (* [[1918]])
* [[21 maaie|21]] - [[Brechtje Velstra-Bloemhof]], Aldste persoan fan Fryslân (* [[1897]])
;juny
* [[13 juny|13]] - [[Jesús Moncada]], Katalaansk skriuwer (* [[1941]])
;july
* [[13 july|13]] - [[Ger Vaders]], Nederlânsk sjoernalist (* [[1925]])
* [[14 july|14]] - [[Klaas Tjepkema]], Biltsk bestjoerder (* [[1922]])
* [[21 july|21]] - [[Jan Pyt Janzen]], Frysk skiedkundige en publisist (* [[1945]])
* [[27 july|27]] - [[Marten Toonder]], Nederlânsk tekener en skriuwer fan stripferhalen (* [[1912]])
* [[24 july|24]] - [[Richard Doll]], Britsk epidemiolooch (* [[1912]])
* [[31 july|31]] - [[Wim Duisenberg]], Frysk ekonoom, politikus en bankier (* [[1935]])
;augustus
* [[6 augustus|6]] - [[Paul van Krevelen]], Frysk politikus (* [[1915]])
* [[6 augustus|6]] - [[Ibrahim Ferrer]], Kubaansk sjonger (* [[1927]])
* [[8 augustus|8]] - [[Barbara Bel Geddes]], Amerikaansk aktrise (* [[1922]])
* [[19 augustus|19]] - [[Abraham Bueno de Mesquita]], Nederlânsk komyk en akteur (* [[1918]])
* [[19 augustus]] - [[Gertie Evenhuis]], Nederlânsk berneboekeskriuwster (* [[1927]])
;septimber
* [[1 septimber|1]] - [[R.L. Burnside]], Amerikaansk bluesmuzikant (* [[1926]])
* [[15 septimber|15]] - [[Ton van Lieshout]], Frysk moardslachtoffer (* [[1942]])
* [[20 septimber|20]] - [[Simon Wiesenthal]], Eastenryksk nazy-jager (* [[1908]])
* [[22 septimber|22]] - [[Joop Doderer]], Nederlânsk akteur (* [[1921]])
* [[29 septimber|29]] - [[Herma M. van den Berg]], Nederlânsk keunsthistoarikus (* [[1918]])
;oktober
* [[9 oktober|9]] - [[Willem van Althuis]], Frysk byldzjend keunstner (* [[1926]])
* [[12 oktober|12]] - [[Berend Joukes Fridsma]], Frysk taalkundige en frisiast (* [[1905]])
* [[15 oktober|15]] - [[Sybout Jacob Nijdam]], keatspionier en ûnderwiisman (* [[1905]])
* [[21 oktober|21]] - [[Coba de Groot]], Frysk ûnderwizeres en keunstskilderes (* [[1922]])
* [[24 oktober|24]] - [[Rosa Parks]], Amerikaansk minskerjochte-aktiviste (* [[1913]])
;novimber
* [[16 novimber|16]] - [[Henk van Woerden]], Nederlânsk skilder en skriuwer (* [[1947]])
* [[25 novimber|25]] - [[Hotze Schuil]], Frysk keatser (* [[1924]])
* [[29 novimber|29]] - [[Jan Giro]], Frysk muzikant (* [[1955]])
;desimber
* [[2 desimber|2]] - [[Fred Benavente]], Nederlânsk programmamakker, akteur, sjonger en tekstskriuwer (* [[1926]])
* [[9 desimber|9]] - [[Jehannes Ytsma]], Frysk taalsosjolooch (* [[1957]])

===Bisten===
* [[28 juny]] - [[Eastland Cash]], ferneamde fokbolle (* [[1991]])

==Literatuer==
;romans
* [[Jim Butcher]], ''[[Dead Beat]]''
* [[C.J. Cherryh]], ''[[Destroyer (roman)|Destroyer]]''
* [[Lois McMaster Bujold]], ''[[The Hallowed Hunt]]'' &lt;small&gt;(oerset yn it [[Frysk]] as ''Yn it Skaad fan de Wolf'')&lt;/small&gt;
* [[J.K. Rowling]], ''[[Harry Potter and the Half-Blood Prince]]''

== Films ==
* ''[[American Pie Presents: Band Camp]]''
* ''[[Bewitched (film út 2005)|Bewitched]]''
* ''[[Charlie and the Chocolate Factory (film út 2005)|Charlie and the Chocolate Factory]]''
* ''[[The Chronicles of Narnia: The Lion, the Witch and the Wardrobe]]''
* ''[[Constantine (film)|Constantine]]''
* ''[[Corpse Bride]]''
* ''[[Doom (film)|Doom]]''
* ''[[Flightplan]]''
* ''[[The Hitchhiker's Guide to the Galaxy (film)|The Hitchhiker's Guide to the Galaxy]]''
* ''[[Joyeux Noël]]''
* ''[[Just Like Heaven (film)|Just Like Heaven]]''
* ''[[Kameleon 2]]''
* ''[[King Kong (film út 2005)|King Kong]]''
* ''[[Kingdom of Heaven (film)|Kingdom of Heaven]]''
* ''[[Lord of War]]''
* ''[[Madagascar (film út 2005)|Madagascar]]''
* ''[[The Madagascar Penguins in a Christmas Caper]]''
* ''[[Memoirs of a Geisha (film)|Memoirs of a Geisha]]''
* ''[[Million Dollar Baby]]''
* ''[[Munich (film)|Munich]]''
* ''[[Racing Stripes]]''
* ''[[Rumor Has It...]]''
* ''[[Sahara (film út 2005)|Sahara]]''
* ''[[Serenity (film út 2005)|Serenity]]''
* ''[[Sin City (film)|Sin City]]''
* ''[[Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith]]''
* ''[[Wallace &amp; Gromit: The Curse of the Were-rabbit]]''
* ''[[War of the Worlds (film út 2005)|War of the Worlds]]''
* ''[[Wedding Crashers]]''
* ''[[Zero New Blood]]''

==Tillefyzje==
* ''[[Stacked (tillefyzjesearje)|Stacked]]''

{{JiersideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat}}
}}
[[Kategory:2005| ]]
[[Kategory:21e iuw]]</text>
      <sha1>22xz4x97egq66aa4xzf1ka2hbmcdznv</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>2006</title>
    <ns>0</ns>
    <id>2842</id>
    <revision>
      <id>1084316</id>
      <parentid>1083754</parentid>
      <timestamp>2022-07-24T12:00:55Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Ferstoarn */ oanfolling</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="14836" xml:space="preserve">{{JiersideBoppe}}

{{Kalinders}}{{Kalinderjier}}
Dit jier makket ûnderdiel út fan it [[desennium]] fan 'e [[2000-er jierren]].
== Foarfallen ==
;jannewaris
*[[1 jannewaris|1]] - [[Ruslân]] snijt de levering fan [[ierdgas]] oan 'e [[Oekraïne]] ôf yn ferbân mei in [[Russysk-Oekraynsk ierdgasskeel|skeel oer de priis]].
*[[12 jannewaris|12]] - By [[Hadj-ramp (2006)|in ramp]] op 'e lêste dei fan 'e [[hadj]] nei [[Mekka]] brekt ûnder it [[ritueel]] fan it [[Stiennigjen fan de Duvel]] yn [[Mina (Saûdy-Araabje)|Mina]] [[panyk]] út ûnder de grutte mannichte [[pylger]]s, mei as gefolch dat in soad lju ûnder de foet rûn wurde. Dêrby komme teminsten 362 [[minske]]n om.
*[[19 jannewaris|19]] - De [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[romtefeart]]organisaasje [[NASA]] lansearret de [[romtesonde]] ''[[New Horizons]]''. Dit is it begjin fan in [[reis]] nei de [[planeet]] [[Pluto (planeet)|Pluto]], wêrfoar't de sonde njoggen jier ûnderweis wêze sil.
*[[25 jannewaris|25]] - [[The Walt Disney Company]] keapet foar [[$]]7,4 miljard konkurrint [[Pixar Animation Studios]] op fan eigner [[Lucasfilm]].

;febrewaris
*[[3 febrewaris|3]] - De [[Egypte|Egyptyske]] [[fearboat]] de [[MS al-Salaam Boccaccio 98|MS ''al-Salaam Boccaccio 98'']] sinkt yn 'e [[Reade See]], foar de [[kust]] fan [[Saûdy-Araabje]]. Dêrby komme mear as 1.000 [[minske]]n te [[ferdrinken]].
* [[5 febrewaris|5]] - Der ferskynt foar it earst in stikje oer de [[Fryske Wikipedy]] yn de [[media]]: http://www.eastermar.nl docht in oprop om mei te skriuwen oan de siden oer [[It Heechsân]] en [[Eastermar]].
* [[10 febrewaris|10]]-[[26 febrewaris|26]] - De [[Olympyske Winterspullen 2006|Olympyske Spullen]] wurde holden yn [[Turyn (stêd)|Turyn]], yn [[Itaalje]].
* [[11 febrewaris|11]] - [[Sven Kramer]] wint [[sulveren medalje|sulver]] op de 5.000&amp;nbsp;[[meter|m]] op de [[Olympyske Winterspullen 2006|Olympyske Spullen]].
*[[17 febrewaris|17]] - By [[ierdferskowing op Leyte (2006)|in ûnbidige ierdferskowing]] op it [[Filipinen|Filipynske]] [[eilân]] [[Leyte (eilân)|Leyte]] komme 1.126 [[minske]]n om.

;maart
* [[10 maart|10]]-[[19 maart|19]] - De [[Paralympyske Winterspullen 2006|Paralympyske Spullen]] wurde holden yn [[Turyn (stêd)|Turyn]], yn [[Itaalje]].
*[[15 maart|15]] - Mei grutte mearderheid stimt de [[Algemiene Gearkomste fan de Feriene Naasjes]] foar in útstel foar de oprjochting fan in [[Minskerjochteried fan de Feriene Naasjes]].

;april
* [[26 april|26]] - Yn [[Nederlân]] krije [[Nasjonaal Park De Alde Feanen|De Alde Feanen]] de status fan [[nasjonaal park]].

;maaie
*[[21 maaie|21]] - By it [[Montenegrynsk ûnôfhinklikheidsreferindum (2006)|Montenegrynsk ûnôfhinklikheidsreferindum]] stimt 55,5% fan 'e [[befolking]] foar de ûnôfhinklikheid fan [[Montenegro]].
*[[27 maaie|27]] - By [[ierdbeving fan Djokjakarta (2006)|in ierdbeving]] fan 6,4 op 'e [[skaal fan Richter]] komme yn 'e neite fan [[Djokjakarta]], op it [[Yndoneezje|Yndonezyske]] [[eilân]] [[Java]], mear as 5.700 [[minske]]n om en reitsje mear as 37.000 lju [[ferwûne]].
* [[27 maaie|27]] - De aldergrutste [[oranjekoeke]] ea wurdt makke troch de [[bakker]]s fan [[Snits (stêd)|Snits]]. Hja bakten in koeke fan 117,5 [[kante meter]].

;juny
*[[3 juny|3]] - [[Montenegro]] wurdt ûnôfhinklik fan it [[Steatebûn fan Servje en Montenegro]].
*[[5 juny|5]] - It [[Steatebûn fan Servje en Montenegro]] hâldt op te bestean; wat der noch oer is fan it lân wurdt ûnôfhinklik as de [[Republyk Servje]].
*[[28 juny|28]] - Yn reäksje op [[raket]]ten dy't de militante [[Palestina|Palestynske]] [[Hamas]]-beweging fan 'e [[Gaza-stripe]] út ôfsketten hat op [[Israel]], begjint it Israelyske [[leger (lânmacht)|leger]] [[Operaasje Summer Rains|in offinsyf]] yn 'e Gaza-stripe.
*[[28 juny|28]] - De [[Amerikaanske Striidkrêften]] foltôgje harren weromlûking fan it grûngebiet fan [[NATO]]-bûnsgenoat [[Iislân]], wêrmei't de [[Iislânske Ferdigeningsmacht]] ophâldt te bestean.

;july
* [[5 july|5]] - Op it Suderplein fan [[Harns (stêd)|Harns]] wurdt it [[stânbyld]] fan [[keatser]] [[Hotze Schuil]] ûntbleate.
*[[6 july|6]] - De [[berchpas]] [[Nathu La]], yn 'e [[Himalaya]], dy't ûnder de [[Sineesk-Yndiaaske Oarloch]] ôfsletten waard, wurdt nei 44 jier weriepene foar [[ferkear]].
*[[11 july|11]] - By [[bomoanslaggen yn Bombay (2006)|in rige bomoanslaggen]] op [[trein]]en yn 'e [[Yndia]]aske [[stêd]] [[Bombay]] komme mear as 200 [[minske]]n om.
*[[12 july|12]]-[[14 augustus]] - Yn 'e [[Libaneeske Oarloch (2006)|Libaneeske Oarloch]] giet [[Israel]] yn súdlik [[Libanon]] de striid oan mei de [[sjiïten|sjiïtyske]] [[Hezbollah]]-[[milysje]]. De [[oarloch]] einiget yn in ympasse.

;augustus
*[[22 augustus|22]] - It [[ferkearsfleantúch]] [[Pulkovo Aviation Enterprise-flecht 612]] stoart del yn 'e [[Oekraïne]], deunby de [[grins (line)|grins]] mei [[Ruslân]], wêrby't alle 170 ynsittenden omkomme.
*[[24 augustus|24]] - Nei oanlieding fan 'e ûntdekking, yn [[jannewaris]] [[2005]], fan 'e [[dwerchplaneet]] [[Earis (dwerchplaneet)|Earis]], dy't grutter is as de [[planeet]] [[Pluto (planeet)|Pluto]], nimt de 26e Algemiene Gearkomste fan 'e [[Ynternasjonale Astronomyske Uny]] in nije definysje fan it begryp 'planeet' oan. Dêrtroch rekket Pluto nei mear as 70 jier syn status fan planeet kwyt en wurdt weromset ta dwerchplaneet.
* [[24 augustus|24]] - Yn [[Fryslân]] giet [[Winkelsintrum Bilgaard]], yn [[Ljouwert (stêd)|Ljouwert]], fierhinne ferlern by in grutte [[brân]].

;septimber
*[[19 septimber|19]] - By [[steatsgreep yn Tailân (2006)|in steatsgreep]] yn [[Tailân]] wurdt de [[demokratysk]] keazen [[premier]] [[Thasin Shinawatra]] (wylst er om utens is) ôfset troch it [[leger (lânmacht)|leger]], dat mei blykbere goedkarring fan [[kening]] [[Bhumibol fan Tailân|Bhumibol]] in [[militêr]]e [[diktatuer]] ynsteld ûnder lieding fan [[luitenant-generaal]] [[Sonthi Boonyaratglin]].
*[[29 septimber|29]] - By [[loftbotsing boppe it Amazônegebiet (2006)|in loftbotsing]] komt it [[ferkearsfleantúch]] [[Gol Transportes Aéreos-flecht 1907]] boppe it [[Brazylje|Brazyljaanske]] [[Amazônegebiet]] yn 'e loft yn botsing mei in [[Embraer Legacy 600]]-[[sakefleantúch]]. It ferkearsfleantúch stoart del en alle 154 ynsittenden komme om; de Embraer makket in [[needlâning]] op in [[militêr]] [[fleanfjild]] en de 7 minsken oan board komme mei de skrik frij.

;oktober
*[[13 oktober|13]] - De [[Súd-Koreä|Súdkoreaanske]] [[diplomaat]] [[Ban Ki-moon]] wurdt keazen as opfolger fan [[Kofi Annan]] as [[siktaris-generaal]] fan 'e [[Feriene Naasjes]].

;novimber
*[[5 novimber|5]] - Yn [[Irak]] wurdt de eardere [[diktator]] [[Saddam Hoessein]] troch it [[Alderheechste Iraakske Strafhôf]] ta de [[deastraf]] feroardiele foar [[oarlochsmisdie]]den en [[misdieden tsjin 'e minsklikheid]].
*[[12 novimber|12]] - [[Súd-Osseesje]], dat him yn 'e [[1990-er jierren]] losmakke hat fan [[Georgje]] en sûnt in ''[[de facto]]'' ûnôfhinklike steat is sûnder ynternasjonale erkenning, hâldt [[Súdossetysk ûnôfhinklikheidsreferindum (2006)|in referindum]] oer syn status, wêrby't de [[befolking]] yn oerweldigjende mearderheid foar ûnôfhinklikheid stimt.
*[[23 novimber|23]] - By [[oanslaggen yn Sadr City (23 novimber 2006)|in rige oanslaggen]] mei [[autobom]]men en [[mortier]]besjittings yn [[Sadr City]], in [[sjiïten|sjiïtyske]] [[wyk]] fan 'e [[Irak|Iraakske]] [[haadstêd]] [[Bagdad]], komme teminsten 215 [[minske]]n om en reitsje nochris 257 oaren [[ferwûne]].
*[[30 novimber|30]] - [[Súd-Afrika]] fiert it [[homohoulik]] yn.
*[[30 novimber|30]] - De [[tyfoan]] [[Tyfoan Durian|Durian]] (ek bekend as Reming) feroarsaket op 'e [[Filipinen]] teminsten 1.200 [[dea]]den.

;desimber
*[[5 desimber|5]] - By [[steatsgreep yn Fidzjy (2006)|in steatsgreep]] yn [[Fidzjy]] grypt de [[kriichsmacht]], ûnder lieding fan [[kommandeur (rang)|kommandeur]] [[Frank Bainimarama]], de macht.
*[[11 desimber|11]] - De [[Meksiko|Meksikaanske]] [[presidint]] [[Felipe Calderón]] set it [[leger (lânmacht)|leger]] yn foar de bestriding fan [[drugskartel]]s yn 'e steat [[Michoacán]]. Dit is it begjin fan 'e [[Meksikaanske Drugsoarloch]].
*[[24 desimber|24]] - [[Etioopje]] jout foar it earst ta dat it [[troepen]] ynset hat yn 'e [[Somalyske Boargeroarloch (2006-2009)|Somalyske Boargeroarloch]].
*[[26 desimber|26]] - By [[ûntploffing fan in oaljepiiplieding by Abule Egba (2006)|de ûntploffing]] fan in [[ierdoalje]]piiplieding yn 'e [[Nigearia|Nigeriaanske]] [[stêd]] [[Lagos]] komme teminsten 200 [[minske]]n om. 
*[[30 desimber|30]] - Yn in [[stoarm]] op 'e [[Javasee]] sinkt de [[Yndoneezje|Yndonezyske]] [[fearboat]] [[MS Senopati Nusantara|MS ''Senopati Nusantara'']], wêrby't 400 oant 500 fan 'e 628 opfarrenden [[ferdrinking|ferdrinke]].

== Berne ==
;juny
* [[3 juny|3]] - grevinne [[Leonore van Oranje-Nassau van Amsberg]], achtste yn de line fan de Nederlânske troanopfolging
* [[18 juny|18]] - [[Zaria fan Oranje-Nassau van Amsberg]], bernsbern fan [[Beatrix fan de Nederlannen|keninginne Beatrix]]
;septimber
* [[6 septimber|6]] - prins [[Hisahito]] fan [[Japan]], tredde yn de line fan de Japanske troanopfolging, nei syn omke en heit
;novimber
* [[28 novimber|28]] - [[Emma Francisca Catharina van Vollenhoven]], dochter fan [[Pieter-Christiaan van Oranje-Nassau, fan Vollenhoven|prins Pieter-Christiaan]] en [[Anita van Eijk]]

== Ferstoarn ==
;jannewaris
* [[jannewaris|?]] - [[H.R. Ellis Davidson]], Ingelsk skied- en taalkundige, argeologe en antropologe (* [[1914]])
* [[20 jannewaris|20]] - [[Klaas Koopmans]], Frysk keunstskilder (* [[1920]])
* [[22 jannewaris|22]] - [[Riemkje Geveke]], Frysk muzikant en muzykprodusint (* [[1915]])
* [[26 jannewaris|26]] - [[Pieter Terpstra]], Frysk skriuwer en kranteman (* [[1919]])
* [[27 jannewaris|27]] - [[Rindert Straatsma]], Frysk bestjoerder en frisiast (* [[1937]])
;febrewaris
* [[21 febrewaris|21]] - [[Rinske Zeinstra]], Frysk hurdrydster (* [[1947]])
* [[24 febrewaris|24]] - [[Don Knotts]], Amerikaansk akteur en komyk (* [[1924]])
;maart
* [[2 maart|2]] - [[Gilles Quispel]], Nederlânsk teolooch en kenner fan de [[gnostyk]] (* [[1916]])
* [[5 maart|5]] - [[Hilbrand Hartlief]], Nederlânsk follyballer en sportferslachjouwer (* [[1948]])
* [[11 maart|11]] - [[Slobodan Milošević]], presidint fan [[Servje]] en [[Joegoslaavje]] (* [[1941]])
* [[24 maart|24]] - [[Nanke Hartsuyker-Terpstra]], Frysk politika (* [[1941]])
* [[24 maart|24]] - [[Anton Oud]], Amelânsk wurdboekgearstaller en taalaktivist (* [[1935]])
* [[31 maart|31]] - [[Gerhard Potma]], Frysk hurdsiler (* [[1967]])
;april
* [[8 april|8]] - [[Gerard Reve]], Nederlânsk skriuwer (* [[1923]])
* [[22 april|22]] - [[Tip Marugg]], Antilliaansk skriuwer en dichter (* [[1923]])
* [[30 april|30]] - [[Pramoedya Ananta Toer]], Yndonezysk skriuwer (* [[1925]])
;maaie
* [[4 maaie|4]] - [[Carel Steensma]], Frysk piloat en fersetsstrider (* [[1912]])
* [[23 maaie|23]] - [[Lloyd Bentsen]], Amerikaansk politikus (* [[1921]])
* [[28 maaie|28]] - [[Albert van der Wal]] - Frysk fersetsman (* [[1919]])
;juny
* [[1 juny|1]] - [[Hans de Haan]], Frysk politikus (* [[1925]])
* [[4 juny|4]] - [[Jan de Jong (oersetter)|Jan de Jong]], Frysk oersetter (* [[1921]])
* [[5 juny|5]] - [[Frederick Franck]], Nederlânsk byldzjend keunstner en skriuwer (* [[1909]])
* [[5 juny|5]] - [[Friso Wiegersma]], Nederlânsk tekstskriuwer en keunstskilder (* [[1925]])
* [[8 juny|8]] - [[Sjoerd van der Schaaf]], Frysk sjoernalist en skriuwer (* [[1906]])
* [[11 juny|11]] - [[Jo Daan]], Nederlânsk taalkundige (* [[1910]])
* [[28 juny|28]] - [[Jim Baen]], Amerikaansk útjouwer (* [[1943]])
;july
* [[7 july|7]] - [[Syd Barrett]], Ingelsk sjonger en gitarist (* [[1946]])
* [[27 july|27]] - [[W.G. van de Hulst jr.]], Nederlânsk byldzjend keunstner en skriuwer (* [[1917]])
* [[28 july|28]] - [[David Gemmell]], Ingelsk skriuwer (* [[1948]])
* [[30 july|30]] - [[Leo Ferrier]], Surinaamsk skriuwer (* [[1940]])
;augustus
* [[5 augustus|5]] - [[Martinus Baaijens]], Nederlânsk ûnderwiissaakkundige (* [[1916]])
* [[15 augustus|15]] - [[Faas Wilkes]], Nederlânske fuotballer (* [[1923]])
* [[21 augustus|21]] - [[Sjoerd Dirk Janzen]], Frysk keunstner (* [[1955]])
* [[27 augustus|27]] - [[Jon Dough]], Amerikaansk pornoakteur (* [[1962]])
* [[29 augustus|29]] - [[Youenn Gwernig]], Bretonsk-Amerikaansk sjonger, dichter, lietsjeskriuwer en keunstner (* [[1925]])
;septimber
* [[4 septimber|4]] - [[Steve Irwin]], Australysk natoerfilmer en dieretúndirekteur (* [[1962]])
* [[7 septimber|7]] - [[Thijs Terpstra]], Frysk ûndernimmer, útjouwer en politikus (* [[1916]])
* [[11 septimber|11]] - [[Lolle Nauta]], Frysk filosoof (* [[1929]])
* [[20 septimber|20]] - [[Douwe van der Ploeg]], Frysk ornitolooch en botanikus (* [[1919]])
;oktober
* [[7 oktober]] - [[Anna Politkovskaja]], Russysk sjoernaliste en minskerjochte-aktiviste (* [[1958]])
* [[11 oktober|11]] - [[Marinus Ooms]], Frysk moardslachtoffer (* [[1955]])
* [[14 oktober|14]] - [[Klaas Runia]], Frysk dûmny, teolooch en sjoernalist (* [[1926]])
* [[18 oktober|18]]  - [[Geert Bakker]], Frysk rektor fan de Noardlike Leargongen (* [[1927]])
* [[23 oktober|23]] - [[Rein Strikwerda]], Frysk ortopedysk sjirurch (* [[1930]])
;novimber
* [[1 novimber|1]] - [[Lodewijk Meeter]], Frysk skûtsjeskipper (* [[1915]])
* [[2 novimber|2]] - [[Cor Nijdam]], Frysk dirigint (* [[1918]])
* [[13 novimber|13]] - [[Jan Loman]], Frysk byldzjend keunstner, dichter en yngenieur (* [[1918]])
* [[16 novimber|16]] - [[Milton Friedman]], Amerikaansk ekonoom (* [[1912]])
* [[29 novimber|29]] - [[Reimer van Tuinen]], Frysk skriuwer (* [[1916]])
;desimber
* [[19 desimber|19]] - [[Danuta Rinn]], Poalsk sjongeres en aktrise (* [[1936]])
* [[26 desimber|26]] - [[Gerald Ford]], presidint fan 'e [[Feriene Steaten]] (* [[1913]])
* [[31 desimber|31]] - [[Seymour Martin Lipset]], Amerikaansk politike sosjolooch (* [[1922]])

==Literatuer==
;romans
* [[Elizabeth Moon]], ''[[Engaging the Enemy]]''
* [[Patricia Briggs]], ''[[Moon Called]]''
* [[C.J. Cherryh]], ''[[Pretender (roman)|Pretender]]''
* [[Jim Butcher]], ''[[Proven Guilty]]''
* [[Lois McMaster Bujold]], ''[[The Sharing Knife: Beguilement]]''
;ferhalebondels
* [[P.N. Elrod]] (red.), ''[[My Big Fat Supernatural Wedding]]''
;koarte ferhalen
* [[Jim Butcher]], ''[[Something Borrowed (koart ferhaal)|Something Borrowed]]''

==Films==
* ''[[Black Snake Moan (film)|Black Snake Moan]]''
* ''[[Casino Royale (film út 2006)|Casino Royale]]''
* ''[[Deck the Halls (film út 2006)|Deck the Halls]]''
* ''[[Déjà Vu (film út 2006)|Déjà Vu]]''
* ''[[The Holiday]]''
* ''[[Night at the Museum (film)|Night at the Museum]]''
* ''[[Rocky Balboa (film)|Rocky Balboa]]''

{{JiersideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat}}
}}
[[Kategory:2006| ]]
[[Kategory:21e iuw]]</text>
      <sha1>rd03c9mykdtx39x2o11sotm3disqafs</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Omgong fan Frankryk</title>
    <ns>0</ns>
    <id>3514</id>
    <revision>
      <id>1084361</id>
      <parentid>1083745</parentid>
      <timestamp>2022-07-24T17:45:36Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>2022</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="74695" xml:space="preserve">{{Sportevenemint
| namme             = Le Tour de France
| ôfbylding         = Tour de France font.svg
| ôfbyldingsbreedte = 
| ûnderskrift       = 
| plak              = [[Frankryk]]
| jier              = 
| data              = july
| sport             = [[hurdfytsen]]
| organisator       = Amaury Sport Organisation
| ferienigings      = 
| lannen            = 
| atleten           = 
| eveneminten       = 
| iepening          = 
| sluting           = 
| earste            = [[Omgong fan Frankryk 1903|1903]]
| lêste             = 
| aktueel           = 
| foarige           = [[Omgong fan Frankryk 2022]]
| folgjende         = [[Omgong fan Frankryk 2023]]
}}
De '''Omgong fan Frankryk''' ([[Frânsk]]: ''Tour de France'', ek wol ''Le Grand Boucle'') is in wrâldferneamde [[hurdfytsen|hurdfytswedstryd]] yn [[Frankryk]]. Mei de [[Omgong fan Itaalje]] en de [[Omgong fan Spanje]] is it ien fan de saneamde [[Grutte Omgongen]], de wichtichste en dreechste eveneminten fan it hurdfytsseizoen. De Omgong fan Frankryk jildt fan dy trije grutte omgongen as de earfolste wedstriid, en wurdt yn etappen troch gâns Frankryk fytst. It begjin is somtiden yn in oar lân, mar de oankomst is altiten yn [[Parys]], sûnt [[1975]] leit de finishstreek op de [[Champs-Élysées]]. De earste edysje fan 'e Omgong fan Frankryk waard ferriden yn [[1903]]. De koprinner yn it [[#Klasseminten|algemien klassemint]] draacht de [[#Winners Giele Trui|Giele Trui]]. Njonken it algemien klassemint besteane der noch ferskate oare klasseminten, lykas it [[#Berchklassemint|berchklassemint]] (mei de Boltsjestrui), it [[#Punteklassemint|punteklassemint]] (mei de Griene Trui) en it [[#Jongereinklassemint|jongereinklassemint]] (mei de Wite Trui). 

== Skiednis ==
===Unstean===
Begjin 20ste iuw hie Frankryk twa foaroprinnende [[Frankryk|Frânske]] sportkranten, ''L'Auto-Vélo'' en ''Le Vélo''. ''Le Vélo'', de sponsor fan de hurdfytsklassiker [[Bordeaux-Parys]], wie fierwei de bêst ferkeapjende krante; de oplaach bedroech 80.000 foar 20.000 oer fan ''L'Auto-Vélo''. [[Henri Desgrange]], haadredakteur fan ''L'Auto-Vélo'' en earste [[Wrâldoerrekôr (hurdfytsen)|wrâldoerrekôrhâlder]], woe dêr wat oan dwaan en tegearre mei [[Géo Lefèvre]] kaam er op it idee in Omgong fan Frankryk foar hurdfytsers te organisearjen.
[[Ofbyld:Départ de la première étape du premier Tour de France (Villeneuve-Saint-Georges 1903).jpg|thumb|left|200px|Omgong fan Frankryk 1903]]

Op [[16 jannewaris]] [[1903]] ferlear Desgrange in wichtich proses tsjin syn konkurrint Griffard fan ''Le Vélo''. Desgrange moast de namme Vélo út de titel fan syn krante skrasse. Haat wâle op. Desgrange liet lykwols de moedfearren net hingje en trije dagen letter, op [[19 jannewaris]], waard de earste Omgong fan Frankryk oan de parse foarsteld. Dit foarstel waard lykwols net fuortendaliks entûsjast ûnthelle, sadat de inisjatyfnimmers bang wiene dat de Omgong der nea komme soe. In wike foar it sluten fan de ynskriuwingen hiene mar 15 hurdfytsers harren ynskreaun. Dat wie op [[6 maaie]]. De earste Omgong soe begjinne op [[1 juny]] en duorje oant [[5 july]].&lt;br&gt;
Fan needs moast Desgrange al in tal dingen tajaan. De earste Omgong soe pas op [[1 july]] 1903 úteinsette en it startjild waard troch de helte dien. Uteinlik skreaune 108 hurdfytsers harren yn, en 60 dêrfan ferskynden op 1 july ek echt oan de startline. De Omgong bestie út seis etappes. Om nei te gean oft de hurdfytsers it foarsjoene parkoers ôfleine, wiene ûnderweis kontrôleposten ynstallearre. Uteinlik rieden fan de 60 mar 21 hurdfytsers de wedstriid út. [[Maurice Garin]] wûn mei in foarsprong fan hast trije oeren op de nûmer twa, al wie it, de perikels yn de omgong fan it dêropfolgjende jier yn acht nommen, wol de fraach oft er echt de hiele omgong op de fyts folbrocht hie.

===Iere ûntwikkelingen===
Nei de earste Omgong waard yn [[1904]] in twadde edysje organisearre, it iennige ferskil wie dat yn 1903 hurdfytsers harren ynskriuwe koene foar ien of mear ritten, mar yn 1904 mochten dielnimmers harren allinne noch mar ynskriuwe foar de hiele omgong. Spitigernôch wiene der yn dizze twadde edysje in tal swierrichheden. Yn it foarste plak gie it dêrby om aksjefierende omwenjenden, omdat de omgong harren nachtrêst fersteure soe (doe waard der ek nachts koerst). Fierders foelen op de [[Col de la République]] supporters fan [[Antoine Faure|Faure]] de achterfolgjende [[Maurice Garin|Garin]] lestich, wiene der strjitten dêr't bewust glêsdiggels struid wiene en waard de koers fersteurd troch fjochtpartijen. In fûl [[swierwaar]] makke de slotrit yn it [[Parc des Princes]] ûnmooglik. De ''Union Vélocipédique de France'' die ûndersyk nei wat der yn de omgong fan 1904 bard wie. De earste fjouwer fan it einklassemint waarden úteinlik nei oanlieding fan dat ûndersyk diskwalifisearre. Se hiene har ûnderweis skuldich makke oan ûntelbere oertrêdings: hjir en dêr de [[trein]] nommen, binnendykjes keazen, har lûke litten en gean samar troch. Resultaten: Pothier waard libbenslang útsletten, Garin mocht twa jier net mear koerse en de fyfde yn it einklassemint, [[Henri Cornet]], waard úteinlik ta einwinner fan 1904 útroppen.

It jier dêrnei kaam Desgrange mei in tal wizigingen op de lapen. Ynstee fan seis wiene der no alve etappes en mei de [[Ballon d'Alsace]] en de [[Col Bayard]] waarden de [[Fogezen]] en de [[Alpen]] foar it earst oandien. Noch in jier letter kaam Desgrange wer mei in nijichheidsje. De lêste kilometer fan in rit waard tenei oanjûn mei in flagge yn de foarm fan in reade trijehoeke. Yn [[1910]] waard de [[Col du Tourmalet|Tourmalet]], yn 'e [[Pyreneeën]], foar it earst yn de rûte opnommen. De hurdfytsers wiene lykwols net te sprekken oer dizze nije probearsels. Se skolden Desgrange út foar moardner en al wat net moai wie. Hoewol't der yn 't generaal gjin deaden foelen yn de Pyreneeënritten, wie der dochs in stjergefal. Hurdfytser [[Adolphe Hélière]] krige, op de rêstdei by in swimpartijtsje yn see by [[Nice]], in hertoanfal en ferdronk. Yn [[1911]] soe Desgrange it noch heger sykje, want doe stie der in Alpenrit oer de [[Col du Galibier|Galibier]] op it programma.

Yn [[1919]] waard de Giele Trui yntrodusearre, sadat suporters en sjoernalisten de lieder goed waarnimme koene. Wêrom giel? Ienfâldichwei om't de organisearjende krante, ''L'Auto'', op [[giel]] papier drukt waard. Op [[19 july]] 1919 waard [[Eugène Christophe]] de alderearste drager fan de Giele Trui. Yn [[1933]] waard it berchklassemint ynfierd foar de bêste klimmers ûnder de hurdfytsers, de earste winner fan dit klassemint wie de [[Spanje]]rt [[Vicente Trueba]]. De ferneamde byhearrende Boltsjestrui waard lykwols pas yn [[1975]] yntrodusearre.

===Heechtijdagen===
Oprjochter fan de Omgong fan Frankryk [[Henri Desgrange]] ferstoar yn [[1940]]; yn [[1949]] waard op de Galibier in monumint foar him oprjochte. Yn [[1951]] waard foar it earst net út [[Parys]] wei ôfset, mar fungearre [[Metz]] as startplak. Fan 1905 ôf waarden der bergen beklommen, mar yn [[1952]] wie it de earste kear dat der in etappe boppe op in berg oankaam, op de [[Alpe d'Huez]]. De rit begûn yn [[Lausanne]] en de [[Itaalje|Italjaan]] [[Fausto Coppi]] wûn. De oankomst lei yn 1952 net hielendal boppe-oan, mar yn it doarpke [[Huez]], likernôch op de helte fan de klim dy't hjoed-de-dei oant hielendal boppe riden wurdt.
[[Ofbyld:07-08-1954 12565A Start Tour de France (4074345007).jpg|thumb|left|200px|Start fan de Omgong fan Frankryk 1954 yn Amsterdam]]
By it 50-jierrich bestean fan de Omgong fan Frankryk yn [[1953]] waard it punteklassemint ynfierd. De lieder fan dit klassemint krige in Griene Trui. De [[grien]]e kleur wie te tankjen oan de earste sponsor, in fabrikant fan [[gersmeaner]]s. In jier letter begûn de Omgong foar it earst bûten Frankryk, nammentlik yn [[Amsterdam]], de haadstêd fan [[Nederlân]].

Yn [[1957]] debutearre de Frânsman [[Jacques Anquetil]] yn 'e omgong en wûn fuortendaliks. Hy soe de earste wêze dy't it slagge om de omgong fiif kear te winnen. Tsien jier letter, yn [[1967]], foel der in deade te betreurjen by de beklimming fan de [[Mont Ventoux]]. De [[Ingelân|Ingelske]] hurdfytser [[Tom Simpson]] stoar as gefolch fan it brûken fan [[amfetamine]]n. Yn kombinaasje mei de hjitte, de swiere beklimming en problemen mei de mage waard dat him fataal.

Yn [[1968]] waard de oankomst fan de slotetappe foar it earst hâlden op de [[Vélodrome Jacques-Anquetil|hurdfytsbaan fan Vincennes]]; foarhinne waard der altyd oankaam yn it Parc des Princes. [[Jan Janssen]] wûn dêr as earste, en as earste Nederlanner, de Omgong troch yn de lêste rit it giel ôf te nimmen fan de [[Belgje|Belch]] [[Herman Van Springel]].&lt;br&gt;
Fiif jier nei de lêste oerwinning fan Anquetil begûn in nij haadstik yn de skiednis fan de omgong, dat fan [[Eddy Merckx]]. It slagge de Belch, krekt as Anquetil, en win de Omgong fiif kear. Yn [[1975]] wie de finish fan de Omgong fan Frankryk foar it earst op de [[Champs-Élysées]]. De folgjende dy't it slagge de Omgong fiif kear te winnen, wie de Frânsman [[Bernard Hinault]]. Yn [[1988]] stie der foar it earst in Fries oan de start fan de Omgong fan Frankryk. [[Wiebren Veenstra]] fan [[De Harkema]] helle dat jier de finish net, mar yn syn twadde en lêste Omgong yn [[1991]] waard er 157ste.

De folgjende yn it rychje fan fiiffâldige Omgongwinners wie de [[Baskelân (autonome mienskip)|Bask]] [[Miguel Induráin]]. Hy regearre yn it begjin fan de njoggentiger jierren. Syn lêste oerwinning op Frânske diken, yn 1995, foel gear mei it ferstjerren fan Casartelli. De [[Itaalje|Italjaan]] [[Fabio Casartelli]] kaam raar te fallen by de ôfdaling fan de [[Col de Portet-d'Aspet]]. De 24-jierrige Olympyske kampioen fan [[Dykhurdfytsen op de Olympyske Simmerspullen 1992|Barcelona '92]] stoar oan de oprûne ferwûningen. Op it plak fan it ûngelok stiet no in tinkteken foar Carsatelli.
[[Ofbyld:Etape 8 Tour de France 2005.jpg|thumb|200px|right|Pieter Weening en Andreas Klöden krekt oer de finish yn Gérardmer]]

===Dopingskandalen===
Yn [[Omgong fan Frankryk 1998|1998]] waard, foar it begjin fan de Omgong, fersoarger [[Willy Voet]] fan de ''Festina''-ploech trappearre mei in grutte hoemannichte [[Erytropoëtine|epo]] yn syn auto. Der waard strang kontrolearre en de Nederlânske ploech ''TVM'', de Frânske ploech ''Festina'' en alle Spaanske ploegen waarden út de Omgong set. Ploechlieder [[Cees Priem]] fan ''TVM'' bedarre efkes yn de Frânske finzenis. Fanwegen it hurde optreden fan de Frânske justysje wie der healwei de santjinde etappe in fytserssstaking wêrby't alle hurdfytsers harren rêchnûmers ferwideren. Mar 96 fan de 189 starte hurdfytsers hellen de einstreek yn Parys. Fanwegen dizze perikels krige de Omgong fan 1998 de bynamme ''Le Tour Noir'' of ''Le Tour Dopage''. Yn de jierren dêrnei folgen ferskate dopingskandalen inoar op. Sa moast sânfâldich omgongswinner [[Lance Armstrong]] syn titels ynleverje as gefolch fan dopinggebrûk. Foar dy edysjes waarden der gjin nije winners oanwiisd.

===Lettere jierren===
Yn [[2005]] waard der foar it earst in omgongsetappe wûn troch in Fries. Yn de achtste etappe kape de fan De Harkema ôfkomstige [[Pieter Weening]], fytsend foar de ''Rabobank''-ploech, yn [[Gérardmer]] mei 9,6 milimeter ferskil de oerwinning foar de noas fan de [[Dútslân|Dútske]] hurdfytser fan ''T-Mobile'' [[Andreas Klöden]] wei.

Yn [[2012]] waard foar it earst de [[Planche des Belles Filles]], in 1148 meter hege berchtop yn de Fogezen, opriden. De Ingelsman [[Chris Froome]] wie de earste winner op dizze tige steile berch. 

Yn [[2019]] moast de 19de etappe ôfbrutsen wurde. De plande oankomst wie de [[Montée de Tignes]]. As gefolch fan minne waarsomstannichheden (oerfloedige [[hagel]]) waard it parkoers foar [[Tignes]] blokkearre troch [[ierdferskowing]]en en besleat de organisaasje de wedstriid stil te lizzen. Fierder besleat de organisaasje dat der gjin etappewinner en gjin winner fan de striidberens foar dizze etappe oantsjut wurde soene. De tiden fan oankomst op de [[Col de l'Iseran]] binne brûkt foar it algemien klassemint.&lt;ref&gt;[https://nos.nl/tour/artikel/2295210-touretappe-geneutraliseerd-vanwege-slechte-weersomstandigheden.html {{nl}} NOS, 26 july 2019 - Touretappe geneutraliseerd vanwege slechte weersomstandigheden]&lt;/ref&gt;

De omgong fan [[Omgong fan Frankryk 2020|2020]] waard útsteld oant [[29 augustus]], as gefolch fan de [[COVID-19|koroanapandemy]]. It wie foar it earst sûnt de ein fan de [[Twadde Wrâldkriich]] dat de Omgong fan Frankryk net yn de moanne [[july]] ferriden waard.

[[Ofbyld:Tour de France 2004, Champs Elysées.jpg|700px|left|thumb|Oankomst op de [[Champs-Élysées]]]]{{Clear}}

===Omgong fan Frankryk foar froulju===
De ''Tour de France Femmes'' of [[Omgong fan Frankryk foar froulju]] is in meardeiske hurdfytswedstriid foar [[froulju]] yn Frankryk. Tusken [[1984]] en [[2009]] wiene der ferskate wedstriden dy't sjoen waarden as de Omgong fan Frankryk foar froulju. Fan [[2014]] oant en mei [[2021]] waard ûnder de Omgong fan Frankryk foar manlju in wedstriid fan ien dei foar froulju (''La Course'') organisearre troch it ynternasjonaal hurdfytsbûn [[Amaury Sport Organisation|ASO]]. Fan [[2022]] ôf is der wer in etappekoers fan mear dagen.

== Omgong fan Frankryk yn sifers ==
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! jier
! Startplak
! Tal&lt;br&gt;etappes
! Totale&lt;br&gt;ôfstân
! Dielnimmers
! Utfallers
! Opmerkingen
|-
| 1903 || {{Flagge FR}} [[Montgeron]] || 6 || 2428 km || 60 || 41 || finish yn [[Ville d'Avray]]
|-
| 1904 || {{Flagge FR}} [[Montgeron]] || 6 || 2428 km || 88 || 56 || finish yn Ville d'Avray
|-
| 1905 || {{Flagge FR}} [[Parys]] || 11 || 2994 km || 60 || 36 || Earste kear mei finish yn [[Parc des Princes]]
|-
| 1906 || {{Flagge FR}} [[Parys]] ||  13 || 4545 km || 82 || 68 || 
|-
| 1907 || {{Flagge FR}} [[Parys]] || 14 || 4488 km || 93 || 60 || 
|-
| 1908 || {{Flagge FR}} [[Parys]] || 14 || 4488 km || 114 || 78 || 
|-
| 1909 || {{Flagge FR}} [[Parys]] || 14 || 4497 km || 150 || 95 || 
|-
| 1910 || {{Flagge FR}} [[Parys]] || 15 || 4737 km || 110 || 69 || 
|-
| 1911 || {{Flagge FR}} [[Parys]] || 15 || 5344 km || 84 || 56 || 
|-
| 1912 || {{Flagge FR}} [[Parys]] || 15 || 5319 km || 131 || 90 || 
|-
| 1913 || {{Flagge FR}} [[Parys]] || 15 || 5287 km || 140 || 115 || 
|-
| 1914 || {{Flagge FR}} [[Parys]] || 15 || 5405 km || 145 || 91 || 
|-
| colspan=7 align=center bgcolor=&quot;lightgrey&quot;| ''1915 t/m 1918: net ferriden fanwegen de [[Earste Wrâldkriich]]''
|-
| 1919 || {{Flagge FR}} [[Parys]] || 15 || 5560 km || 69 || 59  || 
|-
| 1920 || {{Flagge FR}} [[Parys]] || 15 || 5503 km || 113 || 91 ||  
|-
| 1921 || {{Flagge FR}} [[Parys]] || 15 || 5503 km || 123 || 85 || 
|-
| 1922 || {{Flagge FR}} [[Parys]] || 15 || 5375 km || 120 || 82 || 
|-
| 1923 || {{Flagge FR}} [[Parys]] || 15 || 5386 km || 139 || 91 || 
|-
| 1924 || {{Flagge FR}} [[Parys]] || 15 || 5488 km || 157 || 97 || 
|-
| 1925 || {{Flagge FR}} [[Parys]] || 18 || 5440 km || 134 || 85 || 
|-
| 1926 || {{Flagge FR}} [[Parys]] || 17 || 5745 km || 126 || 85 || 
|-
| 1927 || {{Flagge FR}} [[Parys]] || 24 || 5398 km || 142 || 103 || 
|-
| 1928 || {{Flagge FR}} [[Parys]] || 22 || 5376 km || 162 || 121 || 
|-
| 1929 || {{Flagge FR}} [[Parys]] || 22 || 5286 km || 155 || 95 || 
|-
| 1930 || {{Flagge FR}} [[Parys]] || 21 || 4822 km || 100 || 41 || 
|-
| 1931 || {{Flagge FR}} [[Parys]] || 24 || 5091 km || 81 || 46 || 
|-
| 1932 || {{Flagge FR}} [[Parys]] || 21 || 4520 km || 80 || 23 || 
|-
| 1933 || {{Flagge FR}} [[Parys]] || 23 || 4409 km || 80 || 40 || 
|-
| 1934 || {{Flagge FR}} [[Parys]] || 23 || 4470 km || 60 || 21 || 
|-
| 1935 || {{Flagge FR}} [[Parys]] || 21 || 4338 km || 93 || 47 || 
|-
| 1936 || {{Flagge FR}} [[Parys]] || 21 || 4442 km || 90 || 47 || 
|-
| 1937 || {{Flagge FR}} [[Parys]] || 20 || 4415 km || 98 || 52 || 
|-
| 1938 || {{Flagge FR}} [[Parys]] || 21 || 4694 km || 96 || 41 || 
|-
| 1939 || {{Flagge FR}} [[Parys]] || 18 || 4224 km || 79 || 30 || 
|-
| colspan=7 align=center bgcolor=&quot;lightgrey&quot;| ''1940 t/m 1946: net ferriden fanwegen de [[Twadde Wrâldkriich]]''
|-
| 1947 || {{Flagge FR}} [[Parys]] || 21 || 4665 km || 100 || 47 || 
|-
| 1948 || {{Flagge FR}} [[Parys]] || 21 || 4922 km || 120 || 76 || 
|-
| 1949 || {{Flagge FR}} [[Parys]] || 21 || 4819 km || 120 || 65 || 
|-
| 1950 || {{Flagge FR}} [[Parys]] || 22 || 4773 km || 116 || 56 || 
|-
| 1951 || {{Flagge FR}} [[Metz]] || 24 || 4690 km || 123 || 57 || 
|-
| 1952 || {{Flagge FR}} [[Brest (Frankryk)|Brest]] || 23 || 4898 km || 123 || 57 || 
|-
| 1953 || {{Flagge FR}} [[Straasburch]] || 22 || 4476 km || 119 || 43 || 
|-
| 1954 || {{Flagge NL}} [[Amsterdam]] || 23 || 4656 km || 110 || 41 || 
|-
| 1955 || {{Flagge FR}} [[Le Havre]] || 22 || 4495 km || 130 || 61 || 
|-
| 1956 || {{Flagge FR}} [[Reims]] || 22 || 4498 km || 120 || 32 || 
|-
| 1957 || {{Flagge FR}} [[Nantes]] || 22 || 4685 km || 120 || 64 || 
|-
| 1958 || {{Flagge BE}} [[Brussel]] || 24 || 4319 km || 120 || 42 || 
|-
| 1959 || {{Flagge FR}} [[Mulhouse]] || 22 || 4391 km || 120 || 55 || 
|-
| 1960 || {{Flagge FR}} [[Lille]] || 22 || 4173 km || 128 || 47 || 
|-
| 1961 || {{Flagge FR}} [[Rouen]] || 21 || 4397 km || 132 || 60 || 
|-
| 1962 || {{Flagge FR}} [[Nancy]] || 22 || 4274 km || 150 || 56 || 
|-
| 1963 || {{Flagge FR}} [[Nogent-sur-Marne]] || 21 || 4210 km || 130 || 54 || 
|-
| 1964 || {{Flagge FR}} [[Rennes]] || 22 || 4504 km || 132 || 51 || 
|-
| 1965 || {{Flagge DE}} [[Keulen]] || 22 || 4177 km || 130 || 49 || 
|-
| 1966 || {{Flagge FR}} [[Nancy]] || 25 || 4322 km || 130 || 48 || 
|-
| 1967 || {{Flagge FR}} [[Angers]] || 22 || 4780 km || 130 || 42 || Lêste finish yn Parc des Princes
|-
| 1968 || {{Flagge FR}} [[Vittel (plak)|Vittel]] || 22 || 4685 km || 110 || 47 || Earste kear mei finish yn [[Vélodrome Jacques-Anquetil]]
|-
| 1969 || {{Flagge FR}} [[Roubaix]] || 22 || 4117 km || 130 || 44 ||
|-
| 1970 || {{Flagge FR}} [[Limoges]] || 23 || 4254 km || 150 || 50 ||
|-
| 1971 || {{Flagge FR}} [[Mulhouse]] || 20 || 3608 km || 150 || 56 ||
|-
| 1972 || {{Flagge FR}} [[Angers]] || 20 || 3847 km || 132 || 44 ||
|-
| 1973 || {{Flagge NL}} [[Skeveningen]] || 20 || 4140 km || 132 || 45 || 
|-
| 1974 || {{Flagge FR}} [[Brest (Frankryk)|Brest]] || 22 || 4098 km || 130 || 25 || Lêste finish yn Vélodrome Jacques-Anquetil
|-
| 1975 || {{Flagge FR}} [[Charleroi]] || 22 || 3999 km || 140 || 54 || Earste kear mei finish op de [[Champs-Élysées]]
|-
| 1976 || {{Flagge FR}} [[Saint-Hilaire-de-Riez]] || 22 || 4016,5 km || 130 || 43 ||  
|-
| 1977 || {{Flagge FR}} [[Fleurance]]-[[Lectoure]] || 22 || 4096 km || 100 || 47 || 
|-
| 1978 || {{Flagge NL}} [[Leien]] || 22 || 3908 km || 110 || 32 || 
|-
| 1979 || {{Flagge FR}} [[Fleurance]] || 24 || 3720 km || 150 || 61 || 
|-
| 1980 || {{Flagge DE}} [[Frankfurt am Main|Frankfurt]] || 25 || 3842 km || 130 || 45 || 
|-
| 1981 || {{Flagge FR}} [[Nice]] || 25 || 3753 km || 150 || 29 || 
|-
| 1982 || {{Flagge CH}} [[Basel]] || 23 || 3507 km || 169 || 44 || 
|-
| 1983 || {{Flagge FR}} [[Fontenay-sous-Bois]] || 23 || 3809 km || 140 || 52 || 
|-
| 1984 || {{Flagge FR}} [[Montreuil (Seine-Saint-Denis)|Montreuil]] || 24 || 4021 km || 170 || 46 || 
|-
| 1985 || {{Flagge FR}} [[Plumelec]] || 24 || 4109 km || 180 || 36 || 
|-
| 1986 || {{Flagge FR}} [[Boulogne-Billancourt]] || 23 || 4094 km || 208 || 76 || 
|-
| 1987 || {{Flagge DE}} [[West-Berlyn]] || 25 || 4231 km || 207 || 72 || 
|-
| 1988 || {{Flagge FR}} [[Pontchâteau]] || 22 || 3286 km || 198 || 47 || 
|-
| 1989 || {{Flagge LU}} [[Lúksemboarch (stêd)|Lúksemboarch]] || 22 || 3285 km || 198 || 60 || 
|-
| 1990 || {{Flagge FR}} [[Poitiers]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;''(atraksjepark Futuroscope)''&lt;/small&gt;|| 21 || 3504 km || 198 || 42 || 
|-
| 1991 || {{Flagge FR}} [[Lyon]] || 22 || 3914 km || 198 || 40 || 
|-
| 1992 || {{Flagge ES}} [[San Sebastián (Spanje)|San Sebastián]] || 22 || 3983 km || 198 || 68 || 
|-
| 1993 || {{Flagge FR}} [[Le Puy-du-Fou]] || 20 || 3714 km || 180 || 44 || 
|-
| 1994 || {{Flagge FR}} [[Lille]] || 22 || 3915,2 km || 189 || 72 || 
|-
| 1995 || {{Flagge FR}} [[Saint-Brieuc]] || 20 || 3653 km || 189 || 74 || 
|-
| 1996 || {{Flagge NL}} [[De Bosk]] || 22 || 3907 km || 189 || 69 || 
|-
| 1997 || {{Flagge FR}} [[Rouen]] || 21 || 3950 km || 189 || 49 || 
|-
| 1998 || {{Flagge IE}} [[Dublin]] || 21 || 3860 km || 189 || 93 || 
|-
| 1999 || {{Flagge FR}} [[Le Puy-du-Fou]] || 21 || 3870 km || 180 || 39 || 
|-
| 2000 || {{Flagge FR}} [[Poitiers]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;''(atraksjepark Futuroscope)''&lt;/small&gt;|| 21 || 3662 km || 177 || 50 || 
|-
| 2001 || {{Flagge FR}} [[Dúntsjerk]] || 21 || 3453 km  || 189 || 45 || 
|-
| 2002 || {{Flagge LU}} [[Lúksemboarch (stêd)|Lúksemboarch]] || 21 || 3278 km  || 189 || 36 || 
|-
| 2003 || {{Flagge FR}} [[Parys]] || 21 || 3427 km  || 198 || 51 || 
|-
| 2004 || {{Flagge BE}} [[Luik (stêd)|Luik]] || 21 || 3391 km || 188 || 41 || 
|-
| 2005 || {{Flagge FR}} [[Fromentine]] || 22 || 3607 km || 189 || 34 || 
|-
| 2006 || {{Flagge FR}} [[Straasburch]] || 21 || 3657,1 km || 176 || 37 || 
|-
| 2007 || {{Flagge GB}} [[Londen]] || 21 || 3570 km || 189 || 48 || 
|- 
| 2008 || {{Flagge FR}} [[Brest (Frankryk)|Brest]] || 22 || 3559 km || 180 || 35 || 
|-
| 2009 || {{Flagge MC}} [[Monako]] || 22 || 3445 km || 180 || 24 || 
|-
| 2010 || {{Flagge NL}} [[Rotterdam]] || 21 || 3596 km || 197 || 28 || 
|-
| 2011 || {{Flagge FR}} [[Île de Noirmoutier]] || 22 || 3430,5 km || 198 || 31 || 
|-
| 2012 || {{Flagge BE}} [[Luik (stêd)|Luik]] || 21 || 3430,5 km || 198 || 45 || 
|-
| 2013 || {{Flagge FR}} [[Porto-Vecchio]] || 22 || 3349 km || 198 || 29 || 
|-
| 2014 || {{Flagge GB}} [[Leeds]] || 22 || 3656 km || 198 || 34 || 
|-
| 2015 || {{Flagge NL}} [[Utert (stêd)|Utert]] || 22 || 3358 km || 198 || 38 || 
|-
| 2016 || {{Flagge FR}} [[Mont Saint-Michel]] || 22 || 3529 km || 198 || 24 || 
|-
| 2017 || {{Flagge DE}} [[Düsseldorf]] || 22 || 3540 km || 198 || 31 || 
|-
| 2018 || {{Flagge FR}} [[Noirmoutier-en-l'Île]] || 22 || 3351 km || 176 || 31 || 
|-
| 2019 || {{Flagge BE}} [[Brussel]] || 22 || 3365,8 km || 176 || 21 || 
|-
| 2020 || {{Flagge FR}} [[Nice]] || 22 || 3484,2 km || 176 || 30 || 
|-
| 2021 || {{Flagge FR}} [[Brest (Frankryk)|Brest]] || 22 || 3414,2 km || 184 || 43 || 
|-
| 2022 || {{Flagge DK}} [[Keappenhaven]] || 22 || 3328 km || 176 || 41 || 
|}

== Ferneamde bergen ==
Yn [[Omgong fan Frankryk 1903|1903]] wie [[Col de la République]] de earste berch ea dy't yn de Omgong fan Frankryk beklommen waard. Dat barde yn de 2e etappe, fan [[Lyon]] nei [[Marseille]]. De berch waard ek yn [[Omgong fan Frankryk 1904|1904]] yn de rûte opnaam. Yn dat jier waarden de hurdfytsers der lykwols oanfallen troch supporters fan de regionale hurdfytser [[Antoine Faure]]]. As gefolch dêrfan waard de bern dêrnei pas wer yn [[Omgong fan Frankryk 1950|1950]] yn it parkoers opnommen.
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! 1e&lt;br&gt;kear
! Namme
! Berchrige
! Kategory
! Hichte&lt;br&gt;&lt;small&gt;(m)&lt;/small&gt;
!rowspan=34 |
! 1e&lt;br&gt;kear
! Namme
! Berchrige
! Kategory
! Hichte&lt;br&gt;&lt;small&gt;(m)&lt;/small&gt;
|-
|[[Omgong fan Frankryk 1903|1903]] || [[Col de la République]] || [[Sintraal Massyf]] || 2e/3e || 1161 || [[Omgong fan Frankryk 1969|1969]]|| [[Col du Firstplan]] ||Fogezen|| 2e || 722
|-
|[[Omgong fan Frankryk 1905|1905]] || [[Ballon d'Alsace]] || [[Fogezen]] || 2e || 1247 || [[Omgong fan Frankryk 1970|1970]]|| [[Le Markstein]] || Fogezen|| 1e || 1183
|-
|[[Omgong fan Frankryk 1910|1910]] || [[Col des Ares]] ||Pyreneeën || 2e/3e || 815 || [[Omgong fan Frankryk 1974|1974]]
|| [[Pla d'Adet]] ||Pyreneeën || HC || 1654
|-
|[[Omgong fan Frankryk 1910|1910]] || [[Col d'Aspin]] ||Pyreneeën || 1e || 1489 || [[Omgong fan Frankryk 1971|1971]] || [[Col de Manse]] 
|| Alpen || 2e || 1286 
|-
|[[Omgong fan Frankryk 1910|1910]] || [[Col d'Aubisque]] ||[[Pyreneeën]]|| HC || 1709 || |[[Omgong fan Frankryk 1978|1978]]
|| [[Col de Joux Plane]] || Alpen || HC || 1691 
|-
|[[Omgong fan Frankryk 1910|1910]] || [[Col du Tourmalet]] ||Pyreneeën || HC || 2115 || [[Omgong fan Frankryk 1978|1978]] || [[Col de Marie-Blanque]]
||Pyreneeën || 2e || 1035 
|-
| [[Omgong fan Frankryk 1911|1911]] || [[Col du Galibier]] || Alpen || HC || 2645 || |[[Omgong fan Frankryk 1978|1978]] || [[Super Besse]] 
||Sintraal Massyf || 2e/3e || 1289 
|-
|[[Omgong fan Frankryk 1912|1912]] || [[Col du Soulor]] || Pyreneeën || HC/4e &lt;ref&gt;Kategory fan de [[Col du Soulor]] hinget fan de kant en kombinaasje ôf hoe 't er beklommen wurdt&lt;/ref&gt; || 1474 || [[Omgong fan Frankryk 1979|1979]] || [[Cormet de Roselend]] 
|| Alpen || 1e || 1968 
|-
|[[Omgong fan Frankryk 1913|1913]] || [[Col de Grosse Pierre]] || Fogezen || 2e || 901 || [[Omgong fan Frankryk 1984|1984]] || [[La Plagne]] || Alpen || HC || 2080 
|-
| [[Omgong fan Frankryk 1922|1922]] || [[Col d'Izoard]] || Alpen || HC || 2361 || [[Omgong fan Frankryk 1985|1985]] || [[Luz-Ardiden]] ||Pyreneeën || HC || 1720 
|-
| [[Omgong fan Frankryk 1924|1924]] || [[Col du Télégraphe]] || Alpen || 1e || 1566 || [[Omgong fan Frankryk 1987|1987]] || [[Col de Soudet]] ||Pyreneeën || HC || 1540 
|-
| [[Omgong fan Frankryk 1938|1938]] || [[Col de l'Iseran]] || Alpen || HC || 2770 || [[Omgong fan Frankryk 1988|1988]] || [[Col d'Agnes]] || Pyreneeën || 1e || 1570
|-
|[[Omgong fan Frankryk 1947|1947]] || [[Col de la Croix-de-Fer]] || Alpen || HC || 2068 || [[Omgong fan Frankryk 1994|1994]] || [[Col de la Croix Fry]] 
|| Alpen || 1e || 1477 
|-
| [[Omgong fan Frankryk 1947|1947]] || [[Col du Glandon]] || Alpen || HC || 1924 || [[Omgong fan Frankryk 1994|1994]] || [[Val Thorens]] || Alpen || HC || 2340 
|-
|[[Omgong fan Frankryk 1947|1947]] || [[Col de Portet-d'Aspet]] ||Pyreneeën || 2e || 1069 || [[Omgong fan Frankryk 1994|1994]] || [[Hautacam]] || Pyreneeën || HC || 1515
|-
|[[Omgong fan Frankryk 1947|1947]] || [[Col de Peyresourde]] || Pyreneeën || 1e || 1569 || [[Omgong fan Frankryk 1997|1997]] || [[Col de Val-Louron-Azet]] 
||Pyreneeën || 1e || 1580 
|-
| [[Omgong fan Frankryk 1949|1949]] || [[Lytse Sint-Bernhardpas|Petit-St-Bernard]] || Alpen || 1e || 2188 || [[Omgong fan Frankryk 1997|1997]] || [[Ordino-Arcalis]] || Pyreneeën || HC || 2240 
|-
| [[Omgong fan Frankryk 1950|1950]] || [[Col du Lautaret]] || Alpen || 1e || 2057 || [[Omgong fan Frankryk 1998|1998]] || [[Plateau de Beille]] || Pyreneeën || HC || 2001 
|-
| [[Omgong fan Frankryk 1951|1951]] || [[Mont Ventoux]] || Alpen || HC || 1912 || [[Omgong fan Frankryk 1998|1998]] &lt;ref&gt;De tweintichste (foarlêste) etappe fan de [[Omgong fan Frankryk 2013|Omgong 2013]] einige foar de earste kear op de [[Lytse Sint-Bernhardpas|Petit-St-Bernard]]. Der waard al oer dizze berch riden yn de [[Omgong fan Frankryk 1998|1998]], mar fanwege de Festina-affêre waard dy etappe neutralisearre.&lt;/ref&gt; || [[Semnoz|Annecy-Semnoz]] || Alpen || HC || 1655 
|-
| [[Omgong fan Frankryk 1952|1952]] || [[Puy de Dôme]] || Sintraal Massyf || HC || 1464 || [[Omgong fan Frankryk 2001|2001]] || [[Chamrousse]] || Alpen || HC || 1730 
|-
|[[Omgong fan Frankryk 1952|1952]] || [[Alpe d'Huez]] || [[Alpen]] || HC ||1860 || [[Omgong fan Frankryk 2001|2001]] || [[Ax-3 Domaines]] ||Pyreneeën || 1e || 1360 
|-
| [[Omgong fan Frankryk 1952|1952]] || [[Sestrières]] || Alpen || 1e || 2035 || [[Omgong fan Frankryk 2003|2003]] || [[Port de Pailhères]] || Pyreneeën || HC || 2001
|-
|[[Omgong fan Frankryk 1952|1952]] || [[Hourquette d'Ancizan]] || Pyreneeën || 1e || 1538 || [[Omgong fan Frankryk 2007|2007]] || [[Port de Balès]] || Pyreneeën || HC || 1755
|-
|[[Omgong fan Frankryk 1957|1957]] || [[Col de la Schlucht]] || Fogezen || 2e || 1140 || [[Omgong fan Frankryk 2008|2008]] || [[Agnelpas|Col Agnel]] || Alpen || HC || 2744 
|-
|[[Omgong fan Frankryk 1959|1959]] || [[Pas de Peyrol]] || Sintraal Massyf || 2e || 1589 || |[[Omgong fan Frankryk 2012|2012]] || [[Planche des Belles Filles]] || Fogezen || 1e || 1035 
|-
| [[Omgong fan Frankryk 1960|1960]] || [[Col de la Colombière]] || Alpen || HC || 1613 || [[Omgong fan Frankryk 2014|2014]] || [[Risoul]] || Alpen || 1e || 1855 
|-
| [[Omgong fan Frankryk 1961|1961]] ||[[col du Donon]] || Fogezen || 2e || 1009 || [[Omgong fan Frankryk 2014|2014]] || [[col de la Croix des Moinats]] || Fogezen|| 2e || 891 
|-
| [[Omgong fan Frankryk 1962|1962]] || [[Col de la Bonette]] || Alpen || HC || 2802 || [[Omgong fan Frankryk 2014|2014]] || [[Petit Ballon]] ||Fogezen || 1e || 1163
|-
| [[Omgong fan Frankryk 1963|1963]] || [[Grutte Sint-Bernhardpas|Grand-St-Bernard]] || Alpen || HC || 2469 || [[Omgong fan Frankryk 2014|2014]] || [[Col des Croix]] || Fogezen || 3e || 678 
|-
|[[Omgong fan Frankryk 1966|1966]] || [[Col de Mente]] || Pyreneeën || 1e || 1349 || [[Omgong fan Frankryk 2014|2014]] || [[Col des Chevrères]] || Fogezen || 1e || 914 
|-
|[[Omgong fan Frankryk 1967|1967]] || [[Col du Platzerwasel]] ||Fogezen|| 1e || 1193 || [[Omgong fan Frankryk 2018|2018]] || [[Col de Portet]] || Pyreneeën || HC || 2215  
|-
|[[Omgong fan Frankryk 1969|1969]] || [[Col de la Madeleine]] || Alpen|| HC || 1993 || [[Omgong fan Frankryk 2020|2020]] || [[Col de la Loze]] ||Alpen || HC ||2302
|-
|[[Omgong fan Frankryk 1969|1969]] || [[Grand Ballon]] ||Fogezen || 1e/3e &lt;ref&gt;Kategory fan de [[Grand Ballon]] is ôfhinklik fan oft er út [[Le Markstein]] of út [[Willer-sur-Thur]] wei beklommen wurdt.&lt;/ref&gt;|| 1336 
|}

== Klasseminten ==
Njonken de oerwinnings yn de etappen wurdt yn de Omgong fan Frankryk ek striden om ferskate klasseminten. Der is in klassemint foar de bêste ploech, foar de bêste klimmer (Boltsjestrui), foar de bêste jonge hurdfytser (Wite Trui), foar de oanfallendst ridende hurdfytser, foar de bêste sprinter (Griene Trui), en fansels foar de fytser dy't oer de hiele omgong de minste tiid brûkt (Giele Trui).

De súksesfolste hurdfytser yn de Omgong fan Frankryk wie de Amerikaan [[Lance Armstrong]], dy't 7 kear efterinoar, fan [[1999]] oant [[2005]], oer de hiele omgong it fluchst wie. Doe't dúdlik waard dat hy doping brûkt hie, waarden dy oerwinningen offisjeel skrast. Yn alle jierren dat de Omgong ferriden wurdt, hawwe der oant no ta twa Nederlânders it einklassemint wûn. De earste wie [[Jan Janssen]] dy't yn [[1968]] it fluchst wie, en yn [[1980]] behelle [[Joop Zoetemelk]] de Giele Trui.

=== Winners Giele Trui===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! Jier
! Winner
! Aldens
! Nasjonaliteit
! Ploech
|-
| [[Omgong fan Frankryk 1903|1903]] || [[Maurice Garin]] || 32 || {{FRAnasj}} || Yndividueel
|-
| [[Omgong fan Frankryk 1904|1904]] || [[Henri Cornet]] || 19 || {{FRAnasj}} || [[Cycles JC-Michelin]]
|-
| [[Omgong fan Frankryk 1905|1905]] || [[Louis Trousselier]] || 24 || {{FRAnasj}} || [[Peugeot-Wolber]]
|-
| [[Omgong fan Frankryk 1906|1906]] || [[René Pottier]] || 27 || {{FRAnasj}} || [[Peugeot-Wolber]]
|-
| [[Omgong fan Frankryk 1907|1907]] || [[Lucien Petit-Breton]] || 24 || {{FRAnasj}} || [[Peugeot-Wolber]]
|-
| [[Omgong fan Frankryk 1908|1908]] || [[Lucien Petit-Breton]] || 25 || {{FRAnasj}} || [[Peugeot-Wolber]]
|-
| [[Omgong fan Frankryk 1909|1909]] || [[François Faber]] || 22 || {{LUXnasj}} || [[Peugeot-Wolber]]
|-
| [[Omgong fan Frankryk 1910|1910]] || [[Octave Lapize]] || 22 || {{FRAnasj}} || [[Alcyon-Dunlop]]
|-
| [[Omgong fan Frankryk 1911|1911]] || [[Gustave Garrigou]] || 26 || {{FRAnasj}} || [[Alcyon-Dunlop]]
|-
| [[Omgong fan Frankryk 1912|1912]] || [[Odiel Defraeye]] || 24 || {{BELnasj}} || [[Alcyon-Dunlop]]
|-
| [[Omgong fan Frankryk 1913|1913]] || [[Philippe Thys]] || 22 || {{BELnasj}} || [[Peugeot-Wolber]]
|-
| [[Omgong fan Frankryk 1914|1914]] || [[Philippe Thys]] || 23 || {{BELnasj}} || [[Peugeot-Wolber]]
|-
| colspan=5 align=center bgcolor=&quot;lightgrey&quot;| ''1915 o/m 1918: net ferriden fanwegen de [[Earste Wrâldkriich]]''
|-
| [[Omgong fan Frankryk 1919|1919]] || [[Firmin Lambot]] || 33 || {{BELnasj}} || [[La Sportive]]
|-
| [[Omgong fan Frankryk 1920|1920]] || [[Philippe Thys]] || 29 || {{BELnasj}} || [[La Sportive]]
|-
| [[Omgong fan Frankryk 1921|1921]] || [[Léon Scieur]] || 33 || {{BELnasj}} || [[La Sportive]]
|-
| [[Omgong fan Frankryk 1922|1922]] || [[Firmin Lambot]] || 36 || {{BELnasj}} || [[Peugeot-Wolber]]
|-
| [[Omgong fan Frankryk 1923|1923]] || [[Henri Pélissier]] || 34 || {{FRAnasj}} || [[JB Louvet-Soly]]
|-
| [[Omgong fan Frankryk 1924|1924]] || [[Ottavio Bottecchia]] || 29 || {{ITAnasj1946}}|| [[Automoto]]
|-
| [[Omgong fan Frankryk 1925|1925]] || [[Ottavio Bottecchia]] || 30 || {{ITAnasj1946}}|| [[Automoto-Hutchison]]
|-
| [[Omgong fan Frankryk 1926|1926]] || [[Lucien Buysse]] || 33 || {{BELnasj}} || [[Automoto-Hutchison]]
|-
| [[Omgong fan Frankryk 1927|1927]] || [[Nicolas Frantz]] || 27 || {{LUXnasj}} || [[Alcyon-Dunlop]]
|-
| [[Omgong fan Frankryk 1928|1928]] || [[Nicolas Frantz]] || 28 || {{LUXnasj}} || [[Alcyon-Dunlop]]
|-
| [[Omgong fan Frankryk 1929|1929]] || [[Maurice De Waele]] || 32 || {{BELnasj}} || [[Alcyon-Dunlop]]
|-
| [[Omgong fan Frankryk 1930|1930]] || [[André Leducq]] || 26 || {{FRAnasj}} || [[Frankryk]]
|-
| [[Omgong fan Frankryk 1931|1931]] || [[Antonin Magne]] || 27 || {{FRAnasj}} || [[Frankryk]]
|-
| [[Omgong fan Frankryk 1932|1932]] || [[André Leducq]] || 28 || {{FRAnasj}} || [[Frankryk]]
|-
| [[Omgong fan Frankryk 1933|1933]] || [[Georges Speicher]] || 26 || {{FRAnasj}} || [[Frankryk]]
|-
| [[Omgong fan Frankryk 1934|1934]] || [[Antonin Magne]] || 30 || {{FRAnasj}} || [[Frankryk]]
|-
| [[Omgong fan Frankryk 1935|1935]] || [[Romain Maes]] || 22 || {{BELnasj}} || [[Belgje]]
|-
| [[Omgong fan Frankryk 1936|1936]] || [[Sylvère Maes]] || 26 || {{BELnasj}} || [[Belgje]]
|-
| [[Omgong fan Frankryk 1937|1937]] || [[Roger Lapébie]] || 26 || {{FRAnasj}} || [[Frankryk]]
|-
| [[Omgong fan Frankryk 1938|1938]] || [[Gino Bartali]] || 24 || {{ITAnasj1946}}|| [[Itaalje]]
|-
| [[Omgong fan Frankryk 1939|1939]] || [[Sylvère Maes]] || 29 || {{BELnasj}} || [[Belgje]]
|-
| colspan=5 align=center bgcolor=&quot;lightgrey&quot;| ''1940 o/m 1946: net ferriden fanwegen de [[Twadde Wrâldkriich]]''
|-
| [[Omgong fan Frankryk 1947|1947]] || [[Jean Robic]] || 26 || {{FRAnasj}} || West Frankryk
|-
| [[Omgong fan Frankryk 1948|1948]] || [[Gino Bartali]] || 34 || {{ITAnasj}} || [[Itaalje]]
|-
| [[Omgong fan Frankryk 1949|1949]] || [[Fausto Coppi]] || 29 || {{ITAnasj}} || [[Itaalje]]
|-
| [[Omgong fan Frankryk 1950|1950]] || [[Ferdi Kübler]] || 31 || {{SUInasj}} || [[Switserlân]]
|-
| [[Omgong fan Frankryk 1951|1951]] || [[Hugo Koblet]] || 26 || {{SUInasj}} || [[Switserlân]]
|-
| [[Omgong fan Frankryk 1952|1952]] || [[Fausto Coppi]] || 32 || {{ITAnasj}} || [[Itaalje]]
|-
| [[Omgong fan Frankryk 1953|1953]] || [[Louison Bobet]] || 28 || {{FRAnasj}} || [[Frankryk]]
|-
| [[Omgong fan Frankryk 1954|1954]] || [[Louison Bobet]] || 29 || {{FRAnasj}} || [[Frankryk]]
|-
| [[Omgong fan Frankryk 1955|1955]] || [[Louison Bobet]] || 30 || {{FRAnasj}} || [[Frankryk]]
|-
| [[Omgong fan Frankryk 1956|1956]] || [[Roger Walkowiak]] || 29 || {{FRAnasj}} || Noardeast-Frankryk
|-
| [[Omgong fan Frankryk 1957|1957]] || [[Jacques Anquetil]] || 23 || {{FRAnasj}} || [[Frankryk]]
|-
| [[Omgong fan Frankryk 1958|1958]] || [[Charly Gaul]] || 25 || {{LUXnasj}} || Nederlân-Lúksemboarch
|-
| [[Omgong fan Frankryk 1959|1959]] || [[Federico Bahamontes]] || 31 || {{ESPnasj}} || [[Spanje]]
|-
| [[Omgong fan Frankryk 1960|1960]] || [[Gastone Nencini]] || 30 || {{ITAnasj}} || [[Itaalje]]
|-
| [[Omgong fan Frankryk 1961|1961]] || [[Jacques Anquetil]] || 27 || {{FRAnasj}} || [[Frankryk]]
|-
| [[Omgong fan Frankryk 1962|1962]] || [[Jacques Anquetil]] || 28 || {{FRAnasj}} || [[Saint-Raphaël (hurdfytsploech)|Saint-Raphaël]]
|-
| [[Omgong fan Frankryk 1963|1963]] || [[Jacques Anquetil]] || 29 || {{FRAnasj}} || [[Saint-Raphaël (hurdfytsploech)|Saint-Raphaël]]
|-
| [[Omgong fan Frankryk 1964|1964]] || [[Jacques Anquetil]] || 30 || {{FRAnasj}} || [[Saint-Raphaël (hurdfytsploech)|Saint-Raphaël]]
|-
| [[Omgong fan Frankryk 1965|1965]] || [[Felice Gimondi]] || 22 || {{ITAnasj}} || [[Salvarani]]
|-
| [[Omgong fan Frankryk 1966|1966]] || [[Lucien Aimar]] || 25 || {{FRAnasj}} || [[Ford France-Gitane]]
|-
| [[Omgong fan Frankryk 1967|1967]] || [[Roger Pingeon]] || 26 || {{FRAnasj}} || [[Peugeot-BP-Michelin]]
|-
| [[Omgong fan Frankryk 1968|1968]] || [[Jan Janssen]] || 28 || {{NEDnasj}} || [[Nederlân]]
|-
| [[Omgong fan Frankryk 1969|1969]] || [[Eddy Merckx]] || 24 || {{BELnasj}} || [[Faema (hurdfytsploech)|Faema]]
|-
| [[Omgong fan Frankryk 1970|1970]] || [[Eddy Merckx]] || 25 || {{BELnasj}} || [[Faema (hurdfytsploech)|Faema]]
|-
| [[Omgong fan Frankryk 1971|1971]] || [[Eddy Merckx]] || 26 || {{BELnasj}} || [[Molteni]]
|-
| [[Omgong fan Frankryk 1972|1972]] || [[Eddy Merckx]] || 27 || {{BELnasj}} || [[Molteni]]
|-
| [[Omgong fan Frankryk 1973|1973]] || [[Luis Ocaña]] || 28 || {{ESPnasj}} || [[Bic (hurdfytsploech)|Bic]]
|-
| [[Omgong fan Frankryk 1974|1974]] || [[Eddy Merckx]] || 29 || {{BELnasj}} || [[Molteni]]
|-
| [[Omgong fan Frankryk 1975|1975]] || [[Bernard Thévenet]] || 27 || {{FRAnasj}} || [[Peugeot]]
|-
| [[Omgong fan Frankryk 1976|1976]] || [[Lucien Van Impe]] || 29 || {{BELnasj}} || [[Gitane-Campagnolo]]
|-
| [[Omgong fan Frankryk 1977|1977]] || [[Bernard Thévenet]] || 29 || {{FRAnasj}} || [[Peugeot]]
|-
| [[Omgong fan Frankryk 1978|1978]] || [[Bernard Hinault]] || 23 || {{FRAnasj}} || [[Renault-Gitane-Campagnolo]]
|-
| [[Omgong fan Frankryk 1979|1979]] || [[Bernard Hinault]] || 24 || {{FRAnasj}} || [[Renault-Gitane]]
|-
| [[Omgong fan Frankryk 1980|1980]] || [[Joop Zoetemelk]] || 33 || {{NEDnasj}} || [[TI-Raleigh]]
|-
| [[Omgong fan Frankryk 1981|1981]] || [[Bernard Hinault]] || 26 || {{FRAnasj}} || [[Renault-Elf-Gitane]]
|-
| [[Omgong fan Frankryk 1982|1982]] || [[Bernard Hinault]] || 27 || {{FRAnasj}} || [[Renault-Elf-Gitane]]
|-
| [[Omgong fan Frankryk 1983|1983]] || [[Laurent Fignon]] || 22 || {{FRAnasj}} || [[Renault-Elf]]
|-
| [[Omgong fan Frankryk 1984|1984]] || [[Laurent Fignon]] || 23 || {{FRAnasj}} || [[Renault-Elf]]
|-
| [[Omgong fan Frankryk 1985|1985]] || [[Bernard Hinault]] || 30 || {{FRAnasj}} || [[La Vie Claire]]
|-
| [[Omgong fan Frankryk 1986|1986]] || [[Greg LeMond]] || 25 || {{USAnasj}} || [[La Vie Claire]]
|-
| [[Omgong fan Frankryk 1987|1987]] || [[Stephen Roche]] || 27 || {{IRLnasj}} || [[Carrera (hurdfytsploech)|Carrera]]
|-
| [[Omgong fan Frankryk 1988|1988]] || [[Pedro Delgado]] || 28 || {{ESPnasj}} || [[Reynolds (hurdfytsploech)|Reynolds]]
|-
| [[Omgong fan Frankryk 1989|1989]] || [[Greg LeMond]] || 28 || {{USAnasj}} || [[AD Renting]]
|-
| [[Omgong fan Frankryk 1990|1990]] || [[Greg LeMond]] || 29 || {{USAnasj}} || [[Z (hurdfytsploech)|Z]]
|-
| [[Omgong fan Frankryk 1991|1991]] || [[Miguel Induráin]] || 27 || {{ESPnasj}} || [[Banesto (hurdfytsploech)|Banesto]]
|-
| [[Omgong fan Frankryk 1992|1992]] || [[Miguel Induráin]] || 28 || {{ESPnasj}} || [[Banesto (hurdfytsploech)|Banesto]]
|-
| [[Omgong fan Frankryk 1993|1993]] || [[Miguel Induráin]] || 29 || {{ESPnasj}} || [[Banesto (hurdfytsploech)|Banesto]]
|-
| [[Omgong fan Frankryk 1994|1994]] || [[Miguel Induráin]] || 30 || {{ESPnasj}} || [[Banesto (hurdfytsploech)|Banesto]]
|-
| [[Omgong fan Frankryk 1995|1995]] || [[Miguel Induráin]] || 31 || {{ESPnasj}} || [[Banesto (hurdfytsploech)|Banesto]]
|-
| [[Omgong fan Frankryk 1996|1996]] || [[Bjarne Riis]]&lt;ref&gt;Riis bekende yn [[2007]] dat er ûnder oaren ûnder de Omgong fan 1996 it ferbeane middel [[Erytropoëtine|epo]] brûkt hie. Neffens de regels fan de [[Ynternasjonale Wielerunie|UCI]] koe him fanwege ferjierring de winst lykwols net mear ûntnaam wurde.&lt;/ref&gt; || 32 || {{DENf}} || [[Team Deutsche Telekom]]
|-
| [[Omgong fan Frankryk 1997|1997]] || [[Jan Ullrich]] || 23 || {{GERnasj}} || [[Team Deutsche Telekom]]
|-
| [[Omgong fan Frankryk 1998|1998]] || [[Marco Pantani]] || 28 || {{ITAnasj}} || [[Mercatone Uno]]
|-
| [[Omgong fan Frankryk 1999|1999]] ||rowspan=7 colspan=4  bgcolor=&quot;lightgrey&quot;| &lt;center&gt;Gjin winner&lt;ref&gt;Tusken [[1999]] en [[2005]] wûn de Amerikaan [[Lance Armstrong]] sân kear op rige de Omgong fan Frankryk. Nei ferskate ûndersiken en ferklearringen fan âld-ploechgenoaten makke foarsitter [[Pat McQuaid]] fan de [[Ynternasjonale Wielerunie|UCI]] op [[22 oktober]] [[2012]] bekend dat alle oerwinningen fan Armstrong him ôfnommen waarden yn ferbân mei dopinggebrûk. Ek de sân oerwinningen yn de Omgong fan Frankryk waarden him ûntnaam. Om't ek de nûmers 2 fan de jiergongen '99 oant '05 fertocht fan of feroardiele foar dopinggebrûk binne, waard besletten de oerwinningen net oan in oare hurdfytser ta te kennen.&lt;/ref&gt;&lt;/center&gt; 
|-
| [[Omgong fan Frankryk 2000|2000]] 
|-
| [[Omgong fan Frankryk 2001|2001]] 
|-
| [[Omgong fan Frankryk 2002|2002]] 
|-
| [[Omgong fan Frankryk 2003|2003]] 
|-
| [[Omgong fan Frankryk 2004|2004]] 
|-
| [[Omgong fan Frankryk 2005|2005]] 
|-
| [[Omgong fan Frankryk 2006|2006]] || [[Óscar Pereiro|Óscar Pereiro Sio]]&lt;ref&gt;De oarspronklike winner, [[Floyd Landis]], waard posityf befûn op it brûken fan [[testosteron]] nei de santjinde etappe fan de Omgong fan Frankryk 2006. Landis ûntkende lykwols it dopinggebrûk en focht de útkomst fan de test oan. Op [[11 maaie]] [[2007]] kundige de Omgongdireksje lykwols oan dat Landis offisjeel skrast waard as einwinner. Op [[20 septimber]] 2007 befêstige it Amerikaanske anty-dopingburo USADA it brûken fan ferbeane prestaasjebefoarderjende middels en waard Óscar Pereiro Sio offisjeel ta winner útroppen. Op [[15 oktober]] 2007 waard Óscar Pereiro Sio yn Madrid offisjeel huldige as Omgongwinner fan 2006, troch Omgongbaas [[Christian Prudhomme]].&lt;/ref&gt; || 28 || {{ESPnasj}} || [[Team Movistar|Caisse d'Epargne-Illes Balears]]
|-
| [[Omgong fan Frankryk 2007|2007]] || [[Alberto Contador]] || 24 || {{ESPnasj}} || [[Discovery Channel]]
|-
| [[Omgong fan Frankryk 2008|2008]] || [[Carlos Sastre]] || 33 || {{ESPnasj}} || [[Team Saxo Bank]]
|-
| [[Omgong fan Frankryk 2009|2009]] || [[Alberto Contador]] || 26 || {{ESPnasj}} || [[Astana (hurdfytsploech)|Astana]]
|-
| [[Omgong fan Frankryk 2010|2010]] || [[Andy Schleck]]&lt;ref&gt;By in dopingkontrôle fan de oarspronklike winner, [[Alberto Contador]], waard in minym spoar fan it ferbeane middel [[clenbuterol]] oantroffen. Hy bewearde dat dit kaam troch it iten fan in entrecote fan in Baskyske slachter Op [[6 febrewaris]] [[2012]] waard Contador troch it [[Hôf fan Arbitraazje foar Sport|CAS]] dochs skuldich befûn oan dopinggebrûk, sadat de oerwinning oan de twadde-plakhâlder yn de Omgong fan Frankryk 2010, [[Andy Schleck]], takend waard.&lt;/ref&gt; || 25 || {{LUXnasj}} || [[Team Saxo Bank]]
|-
| [[Omgong fan Frankryk 2011|2011]] || [[Cadel Evans]] || 34 || {{AUSnasj}} || [[BMC Racing Team]]
|-
| [[Omgong fan Frankryk 2012|2012]] || [[Bradley Wiggins]] || 32 || {{GBRnasj}} || [[Sky ProCycling]]
|-
| [[Omgong fan Frankryk 2013|2013]] || [[Chris Froome]] || 28 || {{GBRnasj}} || [[Sky ProCycling]]
|-
| [[Omgong fan Frankryk 2014|2014]] || [[Vincenzo Nibali]] || 29 || {{ITAnasj}} || [[Astana Pro Team|Astana]]
|-
| [[Omgong fan Frankryk 2015|2015]] || [[Chris Froome]] || 30 || {{GBRnasj}} || [[Team Sky]]
|-
| [[Omgong fan Frankryk 2016|2016]] || [[Chris Froome]] || 31 || {{GBRnasj}} || [[Team Sky]]
|-
| [[Omgong fan Frankryk 2017|2017]] || [[Chris Froome]] || 32 || {{GBRnasj}} || [[Team Sky]]
|-
| [[Omgong fan Frankryk 2018|2018]] || [[Geraint Thomas]] || 32 || {{GBRnasj}} || [[Team Sky]]
|-
| [[Omgong fan Frankryk 2019|2019]] || [[Egan Bernal]] || 22 || {{COLnasj}} || [[Team INEOS]]
|-
| [[Omgong fan Frankryk 2020|2020]] || [[Tadej Pogačar]] || 21 || {{SLOnasj}} || [[UAE Team Emirates]]
|-
| [[Omgong fan Frankryk 2021|2021]] || [[Tadej Pogačar]] || 22 || {{SLOnasj}} || [[UAE Team Emirates]]
|-
| [[Omgong fan Frankryk 2022|2022]] || [[Jonas Vingegaard]] || 25 || {{DENnasj}} || [[Jumbo-Visma]]
|}


==== Measte oerwinningen ====
5x
* [[Miguel Induráin]] wûn de Omgong fan 1991 oant 1995.
* [[Bernard Hinault]] wûn 1978, 1979, 1981, 1982 en 1985.
* [[Eddy Merckx]] wûn fan 1969 oant 1972 en noch ris yn 1974.
* [[Jacques Anquetil]] wûn yn 1957 en fan 1961 oant 1964.
4x
* [[Chris Froome]] wûn de Omgong yn 2013 en fan 2015 oant 2017.
3x
* [[Philippe Thys]] wûn de Omgong yn 1913, 1914 en yn 1920.
* [[Louison Bobet]] wûn de Omgong fan 1953 oant 1955.
* [[Greg LeMond]] wûn de Omgong yn 1986, 1989 en yn 1990.

=== Berchklassemint ===
[[Ofbyld:Jersey polkadot.svg|thumb|right|150px|De Boltsjestrui]]
It berchklassemint fan de Omgong fan Frankryk is in njonkenklassemint, dêr't punten foar te fertsjinjen binne by passaazjes op berchpassen en oare beklimmingen. De lieder yn it berchklassemint is de hurdfytser dy't by dizze passaazjes de measte punten fertsjinne hat troch as earste of by de earsten troch te kommen. Dejinge dy't oan 'e ein fan de Tour de France it klassemint liedt, wurdt ta berchkening útroppen.

De Boltsjestrui is it shirt dat droegen wurdt troch de lieder yn it berchklassemint en dat útrikt wurdt nei in ferriden etappe. Nei de lêste etappe fan de Omgong fan Frankryk krijt de winner fan it berchklassemint de lêste Boltsjestrui útrikt. De berchpriis bestiet langer as de Boltsjestrui dy't deroan keppele is. De earste Omgong fan Frankryk dêr't de lieder yn it berchklassemint de Boltsjestrui droech, wie dy fan [[Omgong fan Frankryk 1975|1975]]; de earste dy't him ea droech, wie [[Joop Zoetemelk]]. De earste einwinner fan dizze trui wie [[Lucien Van Impe]]. It boltsjesmotyf waard troch Tourbaas [[Félix Lévitan]] oanbrocht as in hulde oan [[Henri Lemoine]], in Frânske baanhurdfytser dy't yn de tweintiger en tritiger jierren omried yn in tenu mei reade stippen. Foar 1975 bestie der gjin aparte trui foar de berchkening.

De beklimmingen dy't meitelle foar it berchklassemint wurde yndield yn 5 kategoryen: ''Hors Catégorie'' (de grutste en swierste beklimmingen, lykas de [[Mont Ventoux]], [[Tourmalet]] en [[Alpe d' Huez]]) en de earste oant en mei fjirde kategory. Beklimmingen fan tredde en fjirde kategory binne earder heuvels as bergen. De te fertsjinjen punten binne navenant.

==== Winners berchklassemint ====
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! Jier
! Winner
! Nasjonaliteit
! Ploech
|-
| 1933 || [[Vicente Trueba]] || {{ESPnasj1931}} || Bestetti
|-
| 1934 || [[René Vietto]] || {{FRAnasj}} || Yndividueel
|-
| 1935 || [[Félicien Vervaecke]] || {{BELnasj}} || Alcyon-Labor
|-
| 1936 || [[Julián Berrendero]] || {{ESPnasj1938}} ||BH
|-
| 1937 || [[Félicien Vervaecke]] || {{BELnasj}} || Alcyon-Labor
|-
| 1938 || [[Gino Bartali]] || {{ITAnasj1946}} || Legnano
|-
| 1939 || [[Sylvère Maes]] || {{BELnasj}} || Alcyon-Dunlop
|-
| colspan=5 align=center bgcolor=&quot;lightgrey&quot;| ''1940 o/m 1946: net ferriden fanwegen de [[Twadde Wrâldkriich]]''
|-
| 1947 || [[Pierre Brambilla]] || {{ITAnasj}} || Viscontea
|-
| 1948 || [[Gino Bartali]] || {{ITAnasj}} || Tebag
|-
| 1949 || [[Fausto Coppi]] || {{ITAnasj}} || Ciclismo/Bianchi
|-
| 1950 || [[Louison Bobet]] || {{FRAnasj}} || Stella
|-
| 1951 || [[Raphaël Geminiani]] || {{FRAnasj}} || Métropole-Dunlop
|-
| 1952 || [[Fausto Coppi]] || {{ITAnasj}} || Ciclismo/Bianchi
|-
| 1953 || [[Jesús Loroño]] || {{ESPnasj1977}} || Splendid
|-
| 1954 || [[Federico Bahamontes]] || {{ESPnasj1977}} || Mondia
|-
| 1955 || [[Charly Gaul]] || {{LUXnasj}} || Magnat
|-
| 1956 || [[Charly Gaul]] || {{LUXnasj}} || Faema
|-
| 1957 || [[Gastone Nencini]] || {{ITAnasj}} || Chlorodont-Leo
|-
| 1958 || [[Federico Bahamontes]] || {{ESPnasj1977}} || Faema-Guerra
|-
| 1959 || [[Federico Bahamontes]] || {{ESPnasj1977}} || Condor
|-
| 1960 || [[Imerio Massignan]] || {{ITAnasj}} || Legnano-Pirelli
|-
| 1961 || [[Imerio Massignan]] || {{ITAnasj}} || Legnano-Pirelli
|-
| 1962 || [[Federico Bahamontes]] || {{ESPnasj1977}} || Margnat-Palona
|-
| 1963 || [[Federico Bahamontes]] || {{ESPnasj1977}} || Margnat-Paloma-Dunlop
|-
| 1964 || [[Federico Bahamontes]] || {{ESPnasj1977}} || Margnat-Paloma-Dunlop
|-
| 1965 || [[Julio Jiménez]] || {{ESPnasj1977}} || KAS-Kaskol
|-
| 1966 || [[Julio Jiménez]] || {{ESPnasj1977}} || Ford France-Geminiani
|-
| 1967 || [[Julio Jiménez]] || {{ESPnasj1977}} || Bic
|-
| 1968 || [[Aurelio Gonzalez]] || {{ESPnasj1977}} || KAS-Kaskol
|-
| 1969 || [[Eddy Merckx]] || {{BELnasj}} || Faema
|-
| 1970 || [[Eddy Merckx]] || {{BELnasj}} || Faemino–Faema
|-
| 1971 || [[Lucien Van Impe]] || {{BELnasj}} || Sonolor–Lejeune
|-
| 1972 || [[Lucien Van Impe]] || {{BELnasj}} || Sonolor–Lejeune
|-
| 1973 || [[Pedro Torres]] || {{ESPnasj1977}} || La Casera–Peña Bahamontes
|-
| 1974 || [[Domingo Perurena]] || {{ESPnasj1977}} || KAS-Kaskol
|-
| colspan=4 bgcolor=&quot;lightgrey&quot;| &lt;center&gt;ynfiering '''Boltsjestrui'''&lt;/center&gt;
|-
| 1975 || [[Lucien Van Impe]] || {{BELnasj}} || Gitane–Campagnolo
|-
| 1976 || [[Giancarlo Bellini]] || {{ITAnasj}} || Brooklyn
|-
| 1977 || [[Lucien Van Impe]] || {{BELnasj}} || Lejeune–BP
|-
| 1978 || [[Mariano Martínez]] || {{FRAnasj}} || Jobo–Spidel–La Roue d'Or
|-
| 1979 || [[Giovanni Battaglin]] || {{ITAnasj}}  || Inoxpran
|-
| 1980 || [[Raymond Martin]] || {{FRAnasj}} || Miko–Mercier–Vivagel
|-
| 1981 || [[Lucien Van Impe]] || {{BELnasj}} || Boston–Mavic
|-
| 1982 || [[Bernard Vallet]] || {{FRAnasj}} || La Redoute–Motobécane
|-
| 1983 || [[Lucien Van Impe]] || {{BELnasj}} || Metauro Mobili–Pinarello
|-
| 1984 || [[Robert Millar]] || {{GBRnasj}} || Peugeot–Shell–Michelin
|-
| 1985 || [[Luis Herrera (wielrenner)|Luis Herrera]] || {{COLnasj}} || Varta–Café de Colombia–Mavic
|-
| 1986 || [[Bernard Hinault]] || {{FRAnasj}} || La Vie Claire
|-
| 1987 || [[Luis Herrera (wielrenner)|Luis Herrera]] || {{COLnasj}} || Café de Colombia–Varta
|-
| 1988 || [[Steven Rooks]] || {{NEDnasj}} || PDM–Ultima–Concorde
|-
| 1989 || [[Gert-Jan Theunisse]] || {{NEDnasj}} || PDM–Concorde
|-
| 1990 || [[Thierry Claveyrolat]] || {{FRAnasj}} || RMO
|-
| 1991 || [[Claudio Chiappucci]] || {{ITAnasj}} || Carrera Jeans–Tassoni
|-
| 1992 || [[Claudio Chiappucci]] || {{ITAnasj}} || Carrera Jeans–Vagabond
|-
| 1993 || [[Tony Rominger]] || {{SUInasj}} || CLAS–Cajastur
|-
| 1994 || [[Richard Virenque]] || {{FRAnasj}} || Festina–Lotus
|- 
| 1995 || [[Richard Virenque]] || {{FRAnasj}} || Festina–Lotus
|-
| 1996 || [[Richard Virenque]] || {{FRAnasj}} || Festina–Lotus
|-
| 1997 || [[Richard Virenque]] || {{FRAnasj}} || Festina–Lotus
|-
| 1998 || [[Christophe Rinero]] || {{FRAnasj}} || Cofidis
|-
| 1999 || [[Richard Virenque]] || {{FRAnasj}} || Team Polti
|-
| 2000 || [[Santiago Botero]] || {{COLnasj}} || Kelme–Costa Blanca
|-
| 2001 || [[Laurent Jalabert]] || {{FRAnasj}} || CSC–Tiscali
|-
| 2002 || [[Laurent Jalabert]] || {{FRAnasj}} || CSC–Tiscali
|-
| 2003 || [[Richard Virenque]] || {{FRAnasj}} || Quick-Step–Davitamon
|-
| 2004 || [[Richard Virenque]] || {{FRAnasj}} || Quick-Step–Davitamon
|-
| 2005 || [[Michael Rasmussen]] || {{DENnasj}} || Rabobank
|-
| 2006 || [[Michael Rasmussen]] || {{DENnasj}} || Rabobank
|-
| 2007 || [[Mauricio Soler]] || {{COLnasj}} || Barloworld
|-
| 2008 || [[Carlos Sastre]] || {{ESPnasj}} || CSC–Saxo Bank
|-
| 2009 ||[[Egoi Martínez]] || {{ESPnasj}} || Euskaltel–Euskadi
|-
| 2010 || [[Anthony Charteau]] || {{FRAnasj}} || Bbox Bouygues Telecom
|-
| 2011 || [[Samuel Sánchez]] || {{ESPnasj}} || Euskaltel–Euskadi
|-
| 2012 || [[Thomas Voeckler]] || {{FRAnasj}} || Team Europcar
|-
| 2013 || [[Nairo Quintana]] || {{COLnasj}} || Movistar Team
|-
| 2014 || [[Rafał Majka]] || {{POLnasj}} || Tinkoff–Saxo
|-
| 2015 ||  [[Chris Froome]] || {{GBRnasj}} || Team Sky
|-
| 2016 || [[Rafał Majka]] || {{POLnasj}} || Tinkoff
|-
| 2017 || [[Warren Barguil]] || {{FRAnasj}} || Team Sunweb
|-
| 2018 || [[Julian Alaphilippe]] || {{FRAnasj}} || Quick-Step Floors
|-
| 2019 || [[Romain Bardet]] || {{FRAnasj}} || AG2R La Mondiale
|-
| 2020 || [[Tadej Pogačar]] || {{SLOnasj}} || UAE Team Emirates
|-
| 2021 || [[Tadej Pogačar]] || {{SLOnasj}} || UAE Team Emirates
|-
| 2022 || [[Jonas Vingegaard]] || {{DENnasj}} || Jumbo-Visma
|}

=== Punteklassemint ===
[[Ofbyld:Jersey green.svg|thumb|right|150px|De Griene Trui]]
It punteklassemint yn de Omgong fan Frankryk is in njonkenklassemint foar sprinters wêrby't de hurdfytsers punten per etappe krije, ôfhinklik fan harren oankomst. Sûnt de ynfiering yn [[Omgong fan Frankryk 1953|1953]] draacht de lieder yn it punteklassemint in Griene Trui; de iennige útsûndering wie [[Omgong fan Frankryk 1968|1968]], doe't de liederstrui yn dit klassemint read wie fanwegen de sponsor fan it punteklassemint fan dat jier.

It klassemint waard yn de Omgong fan 1953 yntrodusearre: de [[Switserlân|Switser]] [[Fritz Schär]] wie de earste drager en de earste dy't de trui oan de ein fan de Omgong oandwaan mocht. De griene kleur wie keazen omdat de doetiidske sponsor in [[gersmeaner]]fabrikant wie. De edysjes fan [[Omgong fan Frankryk 1905|1905]] oant en mei [[Omgong fan Frankryk 1912|1912]] waard de Omgong ferriden op in puntesysteem. Dat wie in strafpuntesysteem op basis fan klassearring en tiid, wêrby't dejinge mei de minste punten wûn hie.

Hoewol't de krekte regels wol feroarje, is it tal punten dat per etappe fertsjinne wurde kin meastal net gelyk: yn flakke etappes kinne mear punten fertsjinne wurde as yn tiidritten en berchritten, om sa foar te kommen dat klimmers dêr by fersin it punteklassemint winne kinne. Nei foarbyld fan it punteklassemint yn de Omgong fan Frankryk hawwe de measte meardeiske hurdfytswedstriden tsjintwurdich in punteklassemint.

==== Winners punteklassemint====
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! Jier
! Winner
! Nasjonaliteit
! Ploech
! Punten
|-
| 1953 ||[[Fritz Schär]] || {{SUInasj}} || Switserlân || 271
|-
| 1954 || [[Ferdi Kübler]] || {{SUInasj}} || Switserlân || 215.5
|-
| 1955 || [[Stan Ockers]] || {{BELnasj}} || Belgje || 322
|-
| 1956 || [[Stan Ockers]] || {{BELnasj}} || Belgje || 280
|-
| 1957 || [[Jean Forestier]] || {{FRAnasj}} ||Frankryk || 301
|-
| 1958 || [[Jean Graczyk]] || {{FRAnasj}} ||Frankryk || 347
|-
| 1959 || [[André Darrigade]] || {{FRAnasj}} ||Frankryk || 613
|-
| 1960 || [[Jean Graczyk]] || {{FRAnasj}} ||Frankryk || 74
|-
| 1961 || [[André Darrigade]] || {{FRAnasj}} ||Frankryk || 174
|-
| 1962 || [[Rudi Altig]] || {{FRGnasj}} || Saint Raphaël-Hutchinson || 173
|-
| 1963 || [[Rik Van Looy]] || {{BELnasj}} || G.B.C-Libertas || 275
|-
| 1964 || [[Jan Janssen]] || {{NEDnasj}} || Pelforth-Sauvage || 208
|-
| 1965 || [[Jan Janssen]] || {{NEDnasj}} || Pelforth-Sauvage || 144
|-
| 1966 || [[Willy Planckaert]] || {{BELnasj}} ||Smiths || 211
|-
| 1967 || [[Jan Janssen]] || {{NEDnasj}} || Nederlân || 154
|-
| 1968 || [[Franco Bitossi]] || {{ITAnasj}} || Itaalje || 241
|-
| 1969 || [[Eddy Merckx]] || {{BELnasj}} ||Faema || 244
|-
| 1970 || [[Walter Godefroot]] || {{BELnasj}} || Salvarani || 212
|-
| 1971 || [[Eddy Merckx]] || {{BELnasj}} || Molteni || 202
|-
| 1972 || [[Eddy Merckx]] || {{BELnasj}} || Molteni || 196
|-
| 1973 || [[Herman Van Springel]] || {{BELnasj}} || Rokado || 187
|-
| 1974 || [[Patrick Sercu]] || {{BELnasj}} || Brooklyn || 283
|-
| 1975 || [[Rik Van Linden]] || {{BELnasj}} || Bianchi-Campagnolo || 342
|-
| 1976 || [[Freddy Maertens]] || {{BELnasj}} || Velda-Flandria || 293
|-
| 1977 || [[Jacques Esclassan]] || {{FRAnasj}} || Peugeot-Esso-Michelin || 236
|-
| 1978 || [[Freddy Maertens]] || {{BELnasj}} || Velda-Lano-Flandria || 242
|-
| 1979 || [[Bernard Hinault]] || {{FRAnasj}} || Renault-Gitane || 253
|-
| |1980 || [[Rudy Pevenage]] || {{BELnasj}} || Ijsboerke-Warncke || 194
|-
| 1981 || [[Freddy Maertens]] || {{BELnasj}} || Sunair-Sport || 428
|-
| 1982 || [[Sean Kelly]] || {{IRLnasj}} || Sem-France Loire-Campagnolo || 429
|-
| 1983 || [[Sean Kelly]] || {{IRLnasj}} || Sem-Mavic-Reydel || 360
|-
| 1984 || [[Frank Hoste]] || {{BELnasj}} || Europ Decor-Boule d'Or-Eddy Merckx || 322
|-
| 1985|| [[Sean Kelly]] || {{IRLnasj}} || Skil-Sem KAS Miko || 434
|-
| 1986 || [[Eric Vanderaerden]] || {{BELnasj}} || Panasonic || 277
|-
| 1987 || [[Jean-Paul van Poppel]] || {{NEDnasj}} || Superconfex || 263
|-
| 1988 || [[Eddy Planckaert]] || {{BELnasj}} || A.D.R-Mini Flat-IOC || 278
|-
| 1989 || [[Sean Kelly]] || {{IRLnasj}} || P.D.M || 277
|-
| 1990 || [[Olaf Ludwig]] || {{GDRnasj}} || Panasonic || 256
|-
| 1991 || [[Djamolidine Abdoujaparov]] || {{URSnasj}} || Carrera-Jeans || 316
|-
| 1992 || [[Laurent Jalabert]] || {{FRAnasj}} || ONCE || 293
|-
| 1993 || [[Djamolidine Abdoujaparov]] || {{UZBnasj}} || Lampre-Polti || 298
|-
| 1994 || [[Djamolidine Abdoujaparov]] || {{UZBnasj}} || TEAM POLTI || 322
|-
| 1995 || [[Laurent Jalabert]] || {{FRAnasj}} || ONCE || 333
|-
| 1996 || [[Erik Zabel]] || {{GERnasj}} || Deutsche Telekom || 335
|-
| 1997 || [[Erik Zabel]] || {{GERnasj}} || Deutsche Telekom || 350
|-
| 1998 || [[Erik Zabel]] || {{GERnasj}} || Deutsche Telekom || 327
|-
| 1999 || [[Erik Zabel]] || {{GERnasj}} || Deutsche Telekom || 323
|-
| 2000 || [[Erik Zabel]] || {{GERnasj}} || Deutsche Telekom || 321
|-
| 2001 || [[Erik Zabel]] || {{GERnasj}} || Deutsche Telekom || 252
|-
| 2002 || [[Robbie McEwen]] || {{AUSnasj}} || Lotto-Adecco || 280
|-
| 2003 || [[Baden Cooke]] || {{AUSnasj}} || FDJeux || 216
|-
| 2004 || [[Robbie McEwen]] || {{AUSnasj}} || Lotto-Domo || 272
|-
| 2005 || [[Thor Hushovd]] || {{NORnasj}} || Crédit agricole || 194
|-
| 2006 || [[Robbie McEwen]] || {{AUSnasj}} || Davitamon-Lotto || 288
|-
| 2007 || [[Tom Boonen]] || {{BELnasj}} || Quick Step-Innergetic || 256
|-
| 2008 || [[Óscar Freire]] || {{ESPnasj}} || Rabobank || 270
|-
| 2009 || [[Thor Hushovd]] || {{NORnasj}} || Cervélo TestTeam || 280
|-
| 2010 || [[Alessandro Petacchi]] || {{ITAnasj}} || Lampre-Farnese || 243
|-
| 2011 || [[Mark Cavendish]] || {{GBRnasj}} || Team HTC-Highroad || 334
|-
| 2012 || [[Peter Sagan]] || {{SVKnasj}} || Liquigas-Cannondale || 421
|-
| 2013 || [[Peter Sagan]] || {{SVKnasj}} || Cannondale || 409
|-
| 2014 || [[Peter Sagan]] || {{SVKnasj}} || Cannondale || 431
|-
| 2015 || [[Peter Sagan]] || {{SVKnasj}} || Tinkoff-Saxo || 432
|-
| 2016 || [[Peter Sagan]] || {{SVKnasj}} || Tinkoff || 470
|-
| 2017 || [[Michael Matthews (hurdfytser)|Michael Matthews]] || {{AUSnasj}} || Sunweb || 370
|-
| 2018 || [[Peter Sagan]] || {{SVKnasj}} || Bora-Hansgrohe || 477
|-
| 2019 || [[Peter Sagan]] || {{SVKnasj}} || Bora-Hansgrohe || 323
|-
| 2020 || [[Sam Bennett (hurdfytser)|Sam Bennett]] || {{IRLnasj}} || Deceuninck-Quick-Step || 380
|-
| 2021 || [[Mark Cavendish]] || {{GBRnasj}} || Deceuninck-Quick-Step || 317
|-
| 2022 || [[Wout van Aert]] || {{BELnasj}} || Jumbo-Visma || 480
|}

=== Ploegeklassemint ===
[[Ofbyld:Jersey yellow number.svg|thumb|right|150px|Giel rêchnûmer]]
It ploegeklassemint is it klassemint foar de bêst prestearjende hurdfytsploech as gehiel. Foar it berekkenjen fan it puntetal wurde nei elke etappe de tiden fan 'e trije earste riders fan elk team opteld. Earder mocht de liedende ploech mei in giel petsje ride. No rydt de liedende ploech mei in giel rêchnûmer, en yn 2012 foar it earst ek mei in giele helm.

Fan 1930 ôf waard de Tour ferriden mei lanneploegen. Fanwege de grutte kommersjele druk op de Tourorganisaasje waard fan 1962 ôf de toer wer ferriden mei merkploegen. Ek yn 1967 en 1968 kamen lanneploegen oan de start.

==== Winners ploegeklassemint ====
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! Jier
! Ploech
! Registraasje&lt;br&gt;Lân
!rowspan=23 |
! Jier
! Ploech
! Registraasje&lt;br&gt;Lân
!rowspan=23 |
! Jier
! Ploech
! Registraasje&lt;br&gt;Lân
!rowspan=23 |
! Jier
! Ploech
! Registraasje&lt;br&gt;Lân
|-
| 1930 ||Frankryk ||{{FRAf}}|| 1958||Belgje||{{BELf}} || 1981 || Peugeot || {{FRAf}} || 2003 || CSC || {{DENf}}
|-
| 1931 ||Belgje ||{{BELf}} || 1959||Belgje||{{BELf}} || 1982 || Coop || {{FRAf}} || 2004 || T-Mobile || {{GERf}}
|-
| 1932 ||Itaalje||{{ITAf}} ||1960||Frankryk||{{FRAf}} || 1983 || Raleigh || {{NEDf}} || 2005 || T-Mobile || {{GERf}}
|-
| 1933||Frankryk||{{FRAf}} || 1961||Frankryk||{{FRAf}} || 1984 || Renault || {{FRAf}} || 2006 || T-Mobile || {{GERf}}
|-
| 1934 ||Frankryk ||{{FRAf}} || 1962||St. Raphael||{{FRAf}} || 1985 || La Vie Claire || {{FRAf}} || 2007 || Discovery || {{USAf}}
|-
| 1935 ||Belgje||{{BELf}} || 1963 ||St. Raphael||{{FRAf}} || 1986 || La Vie Claire || {{FRAf}} || 2008 || CSC || {{DENf}}
|-
| 1936||Belgje||{{BELf}} || 1964 ||Pelforth||{{FRAf}} || 1987 || Système U || {{FRAf}} || 2009 || Astana || {{KAZf}}
|-
| 1937||Frankryk||{{FRAf}} || 1965 ||KAS ||{{ESPf}} || 1988 || P.D.M. || {{NEDf}} || 2010 || RadioShack || {{USAf}}
|-
| 1938||Belgje||{{BELf}} || 1966 ||KAS ||{{ESPf}} || 1989 || P.D.M. || {{NEDf}} || 2011 || Garmin-Cervélo || {{USAf}}
|-
| 1939 ||Belgje B ||{{BELf}} || 1967 ||Frankryk ||{{FRAf}} || 1990 || Z || {{FRAf}} || 2012 || RadioShack || {{USAf}}
|-
|1947||Itaalje||{{ITAf}} || 1968||Spanje||{{ESPf}} || 1991 || Banesto || {{ESPf}} || 2013 || Saxo-Tinkoff || {{DENf}}
|-
| 1948||Belgje A||{{BELf}} || 1969 ||Feama||{{BELf}} || 1992 || Carrera || {{ITAf}} || 2014 || AG2R || {{FRAf}}
|-
| 1949||Itaalje||{{ITAf}} || 1970||Salvarani||{{ITAf}} || 1993 || Carrera || {{ITAf}} || 2015 || Movistar || {{ESPf}}
|-
| 1950||Belgje||{{BELf}}||1971||BIC||{{FRAf}} || 1994 || Festina || {{FRAf}} || 2016 || Movistar || {{ESPf}}
|-
| 1951||Frankryk||{{FRAf}}|| 1972||GAN||{{FRAf}} || 1995 || ONCE || {{ESPf}} || 2017 || Sky || {{GBRf}}
|-
| 1952||Itaalje||{{ITAf}}|| 1973||BIC||{{FRAf}} || 1996 || Festina || {{FRAf}} || 2018 || Movistar || {{ESPf}}
|-
| 1953||Nederlân||{{NEDf}}|| 1974||KAS||{{ESPf}} || 1997 || Deutsche Telekom || {{GERf}} || 2019 || Movistar || {{ESPf}}
|-
| 1954||Switserlân||{{SUIf}}|| 1975||GAN||{{FRAf}} || 1998 || Cofidis || {{FRAf}} || 2020 || Movistar || {{ESPf}}
|-
| 1955||Frankryk||{{FRAf}} || 1976||KAS||{{ESPf}} || 1999 || Banesto || {{ESPf}} || 2021 || Bahrain || {{BRNf}} 
|-
| 1956||Belgje||{{BELf}} || 1977||Raleigh||{{NEDf}} || 2000 || Kelme || {{ESPf}} || 2022 || Ineos || {{GBRf}}
|-
| 1978 || Miko || {{FRAf}} || 1979 || Renault || {{FRA}} || 2001 || Kelme || {{ESPf}}
|-
| 1957||Frankryk||{{FRAf}} || 1980 || Miko || {{FRAf}} || 2002 || ONCE || {{ESPf}}
|}

=== Jongereinklassemint ===
[[Ofbyld:Jersey white.svg|thumb|right|150px|De Wite Trui]]
It jongereinklassemint waard yn [[1975]] ynfierd. It Wite Trui waard oernommen fan it kombinaasjeklassemint ([[1968]] - [[1974]]), dat (tydlik) ôfskaft waard. De regels om yn oanmerking te kommen foar dit klassemint hawwe net altyd itselde west. Tusken [[1983]] en [[1985]] wie it in klassemint foar debutanten, mar de lêste jierren is it in klassemint foar hurdfytsers dy't op 1 jannewaris fan it oanbelangjende omgongsjier jonger as 25 jier binne.

Fan 1989 oant en mei 1999 wie der wol in jongereinklassemint mar gjin Wite Trui. In oantal kear wûn de winner fan it jongereinklassemint ek de Omgong fan Frankryk sels.

==== Winners jongereinklassemint====
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! Jier
! Winner
! Nasjonaliteit
! Ploech
! &lt;small&gt;Posysje&lt;br&gt;algemien&lt;br&gt;klassemint&lt;br&gt;''(Giele Trui)''&lt;/small&gt;
|-
|1975
|[[Francesco Moser]]||{{ITAnasj}}
|Filotex
|7
|-
|1976
|[[Enrique Martínez Heredia]]||{{ESPnasj}}
|Kas–Campagnolo
|23
|-
|1977
|[[Dietrich Thurau]]||{{FRGnasj}}
|TI–Raleigh
|5
|-
|1978
|[[Henk Lubberding]]||{{NEDnasj}}
| TI–Raleigh–McGregor
|8
|-
|1979
|[[Jean-René Bernaudeau]]||{{FRAnasj}}
|Renault–Gitane
|5
|-
| 1980
|[[Johan van der Velde]]||{{NEDnasj}}
|TI–Raleigh–Creda
|12
|-
|1981
|[[Peter Winnen]]||{{NEDnasj}}
|Capri Sonne–Koga Miyata
|5
|-
|1982
|[[Phil Anderson (hurdfytser)|Phil Anderson]]||{{AUSnasj}}
|Peugeot–Shell–Michelin
|5
|-
|1983
|[[Laurent Fignon]]||{{FRAnasj}}
|Renault–Elf
|'''1'''
|-
|1984 
|[[Greg LeMond]]||{{USAnasj}}
|Renault–Elf
|3
|-
|1985 
|[[Fabio Parra]]||{{COLnasj}}
| Varta–Café de Colombia–Mavic
|8
|-
|1986
|[[Andrew Hampsten]]||{{USAnasj}}
|La Vie Claire
|4
|-
|1987 
|[[Raúl Alcalá]]||{{MEXnasj}}
|7-Eleven
|9
|-
|1988 
|[[Erik Breukink]]||{{NEDnasj}}
|Panasonic–Isostar–Colnago–Agu
|12
|-
|1989
|[[Fabrice Philipot]]||{{FRAnasj}}&lt;ref&gt;[[Fabrice Philipot]] einige as 24e yn de Omgong van 1989, fjouwer plakken efter de 24-jierrige [[Luis Alberto Camargo]], dy't it jongereinklassemint wûn hawwe soe as syn ploechlieder him net fergetten wie yn te skriuwen foar it klassemint.&lt;/ref&gt;
|Toshiba
|24
|-
|1990 
|[[Gilles Delion]]||{{FRAnasj}}
|Helvetia–La Suisse
|15
|-
|1991 
|[[Álvaro Mejía (hurdfytser)|Álvaro Mejía]]||{{COLnasj}}
|Postobón–Manzana–Ryalcao
|19
|-
|1992 
|[[Eddy Bouwmans]]||{{NEDnasj}}
|Panasonic–Sportlife
|14
|-
|1993 
|[[Antonio Martín]]||{{ESPnasj}}
|Amaya Seguros
|12
|-
|1994 
|[[Marco Pantani]]||{{ITAnasj}}
|Carrera Jeans–Tassoni
|3
|-
|1995 
|[[Marco Pantani]]||{{ITAnasj}}
|Carrera Jeans–Tassoni
|13
|-
|1996 
|[[Jan Ullrich]]||{{GERnasj}}
|Deutsche Telekom
|2
|-
|1997 
|[[Jan Ullrich]]||{{GERnasj}}
|Deutsche Telekom
|'''1'''
|-
|1998 
|[[Jan Ullrich]]||{{GERnasj}}
|Deutsche Telekom
|2
|-
|1999
|[[Benoît Salmon]]||{{FRAnasj}}
|AG2R
|16
|-
|2000 
|[[Francisco Mancebo]]||{{ESPnasj}}
|Banesto
|9
|-
|2001 
|[[Óscar Sevilla]]||{{ESPnasj}}
|Kelme–Costa Blanca
|7
|-
|2002 
|[[Ivan Basso]]||{{ITAnasj}}
|Fassa Bortolo
|11
|-
|2003 
|[[Denis Menchov]]||{{RUSnasj}}
| iBanesto
|11
|-
|2004 
|[[Vladimir Karpets]]||{{RUSnasj}}
|Illes Balears–Banesto
|13
|-
|2005 
|[[Yaroslav Popovych]]||{{UKRnasj}}
|Discovery
|12
|-
|2006
|[[Damiano Cunego]]||{{ITAnasj}}
|Lampre–Fondital
|12
|-
|2007 
|[[Alberto Contador]]||{{ESPnasj}}
|Discovery
|'''1'''
|-
|2008
|[[Andy Schleck]]||{{LUXnasj}}
|CSC–Saxo Bank
|12
|-
|2009
|[[Andy Schleck]]||{{LUXnasj}}
|Saxo Bank
|2
|-
|2010 
|[[Andy Schleck]]||{{LUXnasj}}
|Saxo Bank
|'''1'''
|-
|2011 
|[[Pierre Rolland (hurdfytser)|Pierre Rolland]]||{{FRAnasj}}
|Europcar
|10
|-
|2012
|[[Tejay van Garderen]]||{{USAnasj}}
|BMC
|5
|-
|2013
|[[Nairo Quintana]]||{{COLnasj}}
|Movistar
|2
|-
|2014
|[[Thibaut Pinot]]||{{FRAnasj}}
|FDJ
|3
|-
|2015 
|[[Nairo Quintana]]||{{COLnasj}}
|Movistar
|2
|-
|2016 
|[[Adam Yates (hurdfytser)|Adam Yates]]||{{GBRnasj}}
| Orica–BikeExchange
|4
|-
|2017
|[[Simon Yates (hurdfytser)|Simon Yates]]||{{GBRnasj}}
|Orica–Scott
|7
|-
|2018 
|[[Pierre Latour]]||{{FRAnasj}}
| AG2R
|13
|-
|2019 
|[[Egan Bernal]]||{{COLnasj}}
|Ineos
|'''1'''
|-
|2020
|[[Tadej Pogačar]]||{{SLOnasj}}
|UAE Team Emirates
|'''1'''
|-
|2021 
|[[Tadej Pogačar]]||{{SLOnasj}}
|UAE Team Emirates
|'''1'''
|-
|2022 
|[[Tadej Pogačar]]||{{SLOnasj}}
|UAE Team Emirates
|2
|}

===Priis fan de striidberens===
[[Ofbyld:Jersey red number.svg|thumb|right|150px|Read rêchnûmer]]
De priis fan de striidberens wurdt yn de Omgong fan Frankryk útrikt oan de striidlustichste hurdfytser. Nei elke etappe wurdt de priis troch in achtkoppige ynternasjonale sjuery takend oan de striidlustichste hurdfytser fan dy deis, dy't dan de oare deis mei in read rêchnûmer ride mei. Oan de ein wurdt besjoen wa't de meast striidlustichste hurdfytser yn de hiele Omgong fan dat jier west hat.

Yn ûnderskate jierren waard it reade rêchnûmer ferskillend oanjûn. Soms wie it allinne firtueel yn it read te sjen, soms waard it ramt read makke, of waard in wyt rêchnûmerfel mei reade sifers brûkt. Sûnt [[Omgong fan Frankryk 2006|2006]] wurdt in read fel mei wite sifers brûkt.

Yn de njoggende etappe yn [[Omgong fan Frankryk 2011|2011]] waard foar it earst yn tweintich jier de deipriis fan de striidlustichste hurdfytser takend oan twa persoanen. Sawol [[Johnny Hoogerland]] as [[Juan Antonio Flecha]] krigen de priis tawiisd. Allebeide makken diel út fan de kopgroep doe't se oanriden waarden troch in wein fan de Frânske TV, wêrby't se swier te fallen kamen en yn it [[stikeltrie]] bedarren. De beide setten harren paad dochs fuort en passearren dy deis fier efter it peloton de einstreek. Yn de sechstjinde etappe yn [[Omgong fan Frankryk 2016|2016]] waard de priis foar it earst útrikt oan twa hurdfytsers fan deselde ploech. [[Tony Martin]] en [[Julian Alaphilippe]] fan Quickstep waarden beiden beleanne mei it reade rêchnûmer nei 't se 170 kilometer tegearre yn de oanfal riden hiene.

==== Winners priis fan de striidberens ====
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! Jier
! Winner
! Nasjonaliteit
! Ploech
|-
|1956 ||  [[André Darrigade]] || {{FRAnasj}} ||Frankryk
|- 
|1957 ||  [[Nicolas Barone]]|| {{FRAnasj}} ||Frankryk
|-
|1958 ||  [[Federico Bahamontes]] || {{ESPnasj1977}} ||Spanje
|-
|1959 ||  [[Gérard Saint]]|| {{FRAnasj}}||Ouest-Sud-Ouest
|-  
|1960 || [[Jean Graczyk]]|| {{FRAnasj}}  ||Frankryk
|-   
|1961 || || ||Équipe Ouest-Sud-Ouest
|-
|1962 || [[Eddy Pauwels]]||{{BELnasj}} ||Wiel's-Groene Leeuw
|-   
|1963 ||  [[Rik Van Looy]]||{{BELnasj}}||G.B.C.-Libertas
|-
|1964 ||[[Henri Anglade]]|| {{FRAnasj}} ||Pelforth-Sauvage-Lejeune
|-
|1965 || [[Felice Gimondi]]||{{ITAnasj}} ||Salvarani
|-   
|1966 ||[[Rudi Altig]]|| {{FRGnasj}} ||Molteni
|-  
|1967 ||[[Désiré Letort]]|| {{FRAnasj}} ||Frankryk
|-
|1968 ||[[Roger Pingeon]]|| {{FRAnasj}} ||Frankryk
|-
|1969 ||[[Eddy Merckx]]|| {{BELnasj}} ||Faema
|-
| 1970 ||[[Eddy Merckx]]|| {{BELnasj}} ||Faema
|- 
| 1971 ||[[Luis Ocaña]]|| {{ESPnasj1977}} ||BIC
|-
| 1972 ||[[Cyrille Guimard]]|| {{FRAnasj}} ||Gan-Mercier
|-
| 1973 ||[[Luis Ocaña]]|| {{ESPnasj1977}} ||BIC
|-
| 1974 ||[[Eddy Merckx]]|| {{BELnasj}} ||Molteni
|-
| 1975 ||[[Eddy Merckx]]|| {{BELnasj}} ||Molteni
|-
| 1976 ||[[Raymond Delisle]]|| {{FRAnasj}} ||Peugeot-Esso-Michelin
|- 
| 1977 ||[[Gerrie Knetemann]]|| {{NEDnasj}} ||TI-Raleigh
|- 
| 1978 ||[[Paul Wellens (hurdfytser)|Paul Wellens]]|| {{BELnasj}} ||TI-Raleigh
|-  
| 1979 ||[[Hennie Kuiper]]|| {{NEDnasj}} ||Ti-Raleigh
|-  
| 1980 ||[[Christian Levavasseur]]|| {{FRAnasj}} ||Miko-Mercier
|-
| 1981 ||[[Bernard Hinault]]|| {{FRAnasj}} ||Renault-Elf
|-  
| 1982 ||[[Régis Clère]]|| {{FRAnasj}} ||Coop-Mercier
|- 
| 1983 ||[[Serge Demierre]]|| {{SUInasj}} ||Cilo-Aufina
|-
| 1984 ||[[Bernard Hinault]]|| {{FRAnasj}} ||La Vie Claire
|-
| 1985 ||[[Maarten Ducrot]]|| {{NEDnasj}} ||Kwantum-Yoko
|- 
| 1986 ||[[Bernard Hinault]]|| {{FRAnasj}} ||La Vie Claire
|-  
| 1987 ||[[Régis Clère]]|| {{FRAnasj}} ||Teka
|- 
| 1988 ||[[Jérôme Simon]]|| {{FRAnasj}} ||Z-Peugeot
|- 
| 1989 || [[Laurent Fignon]]||{{FRAnasj}}||Super U-Raleigh-Fiat
|-
| 1990 || [[Eduardo Chozas]]||{{ESPnasj}} ||ONCE
|-
| 1991 ||  [[Claudio Chiappucci]]||{{ITAnasj}}||Carrera 
|-
| 1992 || [[Claudio Chiappucci]]||{{ITAnasj}} ||Carrera 
|- 
| 1993 ||  [[Massimo Ghirotto]]||{{ITAnasj}}||ZG Mobili-Bottecchia
|-
| 1994 ||  [[Eros Poli]]||{{ITAnasj}}||Mercatone Uno-Medeghini
|-
| 1995 ||[[Hernán Buenahora]]|| {{COLnasj}} ||Kelme
|- 
| 1996 ||  [[Richard Virenque]]||{{FRAnasj}}||Festina-Lotus
|-
| 1997 ||[[Richard Virenque]]|| {{FRAnasj}} ||Festina-Lotus
|-         
| 1998 ||  [[Jacky Durand]]||{{FRAnasj}}||AG2R
|- 
| 1999 || [[Jacky Durand]]||{{FRAnasj}} ||Lotto-Mobistar
|-
| 2000 ||[[Erik Dekker]]|| {{NEDnasj}} ||Rabobank
|-
| 2001 ||[[Laurent Jalabert]]|| {{FRAnasj}} ||CSC-Tiscali
|-  
| 2002 ||[[Laurent Jalabert]]|| {{FRAnasj}} ||CSC-Tiscali
|- 
| 2003 ||[[Alexandre Vinokourov]]|| {{KAZnasj}} ||Deutsche Telekom
|-
| 2004 ||[[Richard Virenque]]|| {{FRAnasj}} ||Quick Step-Davitamon
|-
| 2005 ||[[Óscar Pereiro]]|| {{ESPnasj}} ||Phonak
|- 
| 2006 ||[[David de la Fuente]]|| {{ESPnasj}} ||Saunier Duval-Prodir
|-
| 2007 ||[[Amets Txurruka]]|| {{ESPnasj}} ||Euskaltel-Euskadi
|-
| 2008 ||[[Sylvain Chavanel]]|| {{FRAnasj}} ||Cofidis
|-
| 2009 || net útrikt || ||
|-
| 2010 ||[[Sylvain Chavanel]]|| {{FRAnasj}} ||Quick Step
|-
| 2011 ||[[Jérémy Roy]]|| {{FRAnasj}} ||FDJ
|-
| 2012 ||[[Chris Anker Sørensen]]|| {{DENnasj}} ||Saxo Bank-Tinkoff
|-
| 2013 ||[[Christophe Riblon]]|| {{FRAnasj}} ||AG2R
|-
| 2014 ||[[Alessandro De Marchi (hurdfytser)|Alessandro De Marchi]]|| {{ITAnasj}} ||Cannondale
|-
| 2015 || [[Romain Bardet]]||{{FRAnasj}} ||AG2R 
|-
| 2016 ||  [[Peter Sagan]]||{{SVKnasj}}||Tinkoff
|-
| 2017 ||  [[Warren Barguil]]||{{FRAnasj}}||Sunweb
|-
| 2018 ||  [[Daniel Martin (hurdfytser)|Daniel Martin]]||{{IRLnasj}}||UAE Emirates
|-
| 2019 ||  [[Julian Alaphilippe]] ||{{FRAnasj}}|| Deceuninck-Quick Step
|-
| 2020 ||  [[Marc Hirschi]]||{{SUInasj}} || Sunweb
|-
| 2021 ||  [[Franck Bonnamour]]||{{FRAnasj}} || B&amp;B Hotels
|-
| 2021 ||  [[Franck Bonnamour]]||{{FRAnasj}} || B&amp;B Hotels
|-
| 2022 || [[Wout van Aert]] || {{BELnasj}} || Jumbo-Visma 
|}

== Fryske Dielnimmers ==
In tal Friezen hat meidien oan de Omgong fan Frankryk. Yn [[Omgong fan Frankryk 1988|1988]] wie [[Wiebren Veenstra]] de earste. [[Pieter Weening]] wie yn [[Omgong fan Frankryk 2005|2005]] de earste Fries dy't in etappe wûn yn de Omgong fan Frankryk. En [[Gerrit de Vries]] hat oant no ta (''2022'') mei sân dielnimmings yn de jierren-90 fan de tweintichste iuw it faakst meidien oan de Omgong fan Frankryk.
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! Namme
! Jier(ren)
! Ploech
! &lt;small&gt;Posysje&lt;br&gt;algemien&lt;br&gt;klassemint&lt;br&gt;''(Giele Trui)''&lt;/small&gt;
|-
| [[Johannes Draaijer]]
|[[Omgong fan Frankryk 1989|1989]]
|P.D.M.
|130
|-
| [[Eddy Schurer]] 
|[[Omgong fan Frankryk 1989|1989]],&lt;br&gt;[[Omgong fan Frankryk 1990|1990]],&lt;br&gt;[[Omgong fan Frankryk 1991|1991]]
|TVM,&lt;br&gt;TVM,&lt;br&gt;TVM
|132,&lt;br&gt; net finisht,&lt;br&gt;152
|-
| [[Maarten Tjallingii]]
|[[Omgong fan Frankryk 2010|2010]],&lt;br&gt;[[Omgong fan Frankryk 2011|2011]]&lt;br&gt;[[Omgong fan Frankryk 2012|2012]]
|Rabobank,&lt;br&gt;Rabobank,&lt;br&gt;Rabobank
|132,&lt;br&gt;99,&lt;br&gt;net finisht
|-
| [[Wiebren Veenstra]]
|[[Omgong fan Frankryk 1988|1988]],&lt;br&gt;[[Omgong fan Frankryk 1991|1991]] 
|Hitachi,&lt;br&gt;Buckler
|net finisht,&lt;br&gt;157
|-
| [[Gerrit de Vries]]
| [[Omgong fan Frankryk 1990|1990]]&lt;br&gt;[[Omgong fan Frankryk 1991|1991]]&lt;br&gt;[[Omgong fan Frankryk 1992|1992]]&lt;br&gt;[[Omgong fan Frankryk 1993|1993]]&lt;br&gt;[[Omgong fan Frankryk 1994|1994]]&lt;br&gt;[[Omgong fan Frankryk 1996|1996]] &lt;br&gt;[[Omgong fan Frankryk 1997|1997]]
|Buckler,&lt;br&gt;Buckler,&lt;br&gt;Buckler,&lt;br&gt;TVM,&lt;br&gt;Novemail-Histor,&lt;br&gt;Team Polti,&lt;br&gt;Team Polti
|67,&lt;br&gt;34,&lt;br&gt; net finisht, &lt;br&gt;55,&lt;br&gt;77,&lt;br&gt;119,&lt;br&gt;125
|-
| [[Pieter Weening]]
|[[Omgong fan Frankryk 2005|2005]],&lt;br&gt;[[Omgong fan Frankryk 2006|2006]]&lt;br&gt;[[Omgong fan Frankryk 2007|2007]]&lt;br&gt;[[Omgong fan Frankryk 2008|2008]]&lt;br&gt;[[Omgong fan Frankryk 2012|2012]],&lt;br&gt;[[Omgong fan Frankryk 2015|2015]]
|Rabobank,&lt;br&gt;Rabobank,&lt;br&gt;Rabobank,&lt;br&gt;Rabobank,&lt;br&gt;Orica GreenEDGE,&lt;br&gt;Orica GreenEDGE
|72,&lt;br&gt;93,&lt;br&gt;128,&lt;br&gt;62,&lt;br&gt;72,&lt;br&gt;144
|-
| [[Lieuwe Westra]] 
|[[Omgong fan Frankryk 2011|2011]],&lt;br&gt;[[Omgong fan Frankryk 2012|2012]],&lt;br&gt;[[Omgong fan Frankryk 2013|2013]],&lt;br&gt;[[Omgong fan Frankryk 2014|2014]]&lt;br&gt;[[Omgong fan Frankryk 2015|2015]]
|Vacansoleil,&lt;br&gt;Vacansoleil,&lt;br&gt;Vacansoleil,&lt;br&gt;Astana,&lt;br&gt;Astana
|128,&lt;br&gt; net finisht,&lt;br&gt; net finisht,&lt;br&gt;79,&lt;br&gt;77
|}

{{Boarnen|boarnefernijing=
{{reflist}}
* [http://www.letour.fr/indexus.html Offisjele webstee] {{Noat|Ingesk}}
}}

[[Kategory:Omgong fan Frankryk| ]]
[[Kategory:Hurdfytsen]]
[[Kategory:Sportevenemint yn Frankryk]]
[[Kategory:Weromkearend evenemint ynsteld yn 1903]]</text>
      <sha1>3td40dwanvnwb3ybwko8h7zqutpacco</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Bûnspartij foar Senioaren</title>
    <ns>0</ns>
    <id>3874</id>
    <revision>
      <id>1084345</id>
      <parentid>1078893</parentid>
      <timestamp>2022-07-24T15:19:44Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>PieterJanR</username>
        <id>1321</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Correctie</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="12708" xml:space="preserve">{{Sportevenemint
| namme           = Bûnspartij foar Senioaren
| ôfbylding       = Bunspartij16052005.jpg
| ûnderskrift     = Ympresje fan de by reinich waar ferkeatste finale tusken Minnertsgea en Berltsum op de Bûnspartij fan 2005, dy't mei oermacht troch Minnertsgea wûn is.
| plak            = Frjentsjer
| jier            = 
| data            = 
| sport           = Keatsen
| organisator     = KNKB
| ferienigings    = 
| lannen          = 
| atleten         = 
| eveneminten     = 
| iepening        = 
| sluting         = 
| earste          =  [[1897]]
| lêste           = 
| aktueel         = 
| foarige         = 
| folgjende       = 
}}

De '''Bûnspartij foar Senioaren''', tsjintwurdich offisjeel it ''Nêderlânsk kampioenskip [[keatsen]] senioren'' neamd, is op de [[PC]] nei de âldste keatspartij. Begjinnend mei de oprjochtingsdei fan de 
[[KNKB]] yn [[1897]], doe noch de ''Fryske Keatsbûn'', stiet dizze partij op Pinkstermoandei op it wedstriidprogramma.

==Skiednis==
De earste ''Bûnspartij'', sa't de partij meast koartwei neamd wurdt, waard wûn troch [[Peins]] mei Jan Reitsma, Teake de Jong en Bernardus Wiersma. Om [[propaganda]] te meitsjen foar it keatsen, waard de partij yn de earste 25 jier yn ferskate plakken hâlden. Fan [[1922]] ôf wurdt de partij yn [[Frjentsjer]] ferkeatst. De Bûnspartij is mar twa kear net holden. Yn [[1943]] en [[1944]] gie de partij fanwege de oarloch net troch. Yn [[2022]] moast de Bûnspartij healerwege de twadde omloop beëinige wurde fanwegen it minne waar.

==Priis==
De wikselpriis, in sulveren bal, is yn [[1900]] troch [[Pim Mulier]] beskikber steld. De bal mei alve rútfoarmige sulveren plaatsjes mei de wapens fan de alve Fryske stêden is troch Mulier sels ûntwurpen. De bal hinget oan in read-wyt-blau lint mei dêroan trije sulveren platen mei de wapens fan [[Eastergoa]], [[Westergoa]] en de [[Sânwâlden]].

==Súkselfolste ofdielings==
De partij is it faakst wûn troch [[Harns (stêd)|Harns]], mei 14 oerwinnings. Twadde bin Frjentsjer en Ljouwert, mei elk 10 oerwinnings.

==Klaverke Fjouwer==
De Bûnspartij is mei de [[Freulepartij Wommels|Freulepartij]], de [[Jong Nederlânpartij]] en de [[PC]] ien fan de partijen dy't diel útmeitsje fan it [[Klaverke Fjouwer]]. Dat is in bysûndere priis, ynsteld troch de PC, foar keatsers dy't der yn slagje al dy fjouwer partijen te winnen.

==Winnerslist==
{| width=90%
| width=30% align=left valign=top |

{| class=&quot;wikitable&quot;
!Jier
!Plak
!Keatsers
|-
| [[2021]] || Minnertsgea || Marten Bergsma&lt;br&gt;Jacob Wassenaar&lt;br&gt;Hendrik Kootstra
|-
| [[2019]] || Easterlittens || Simon Zijlstra &lt;br/&gt; Pier Piersma &lt;br/&gt; Erwin Zijlstra
|-
| [[2018]] || Bitgum || Tjisse Steenstra &lt;br/&gt; Johan van der Meulen &lt;br/&gt; Steven Koster
|-
| [[2017]] || Ljouwert || Enno Kingma &lt;br/&gt; Joukje Bosje &lt;br/&gt; Hans Wassenaar
|-
| [[2016]] || Minnertsgea || Marten Bergsma &lt;br/&gt; Hylke Bruinsma &lt;br/&gt; Hendrik Kootstra
|-
| [[2015]] || Minnertsgea || Chris Wassenaar &lt;br/&gt;  Hylke Bruinsma &lt;br/&gt; Hendrik Kootstra
|-
| [[2014]] || Minnerstgea || Chris Wassenaar &lt;br/&gt; Hylke Bruinsma &lt;br/&gt; Hendrik Kootstra
|-
| [[2013]] || Goutum || Hendrik Tolsma &lt;br/&gt; Dirk-Jan van der Woud &lt;br/&gt; [[Daniël Iseger]]
|-
| [[2012]] || Sint Jabik || R. van der Meer &lt;br/&gt; R.P. Hiemstra &lt;br/&gt; T. Triemstra
|-
| [[2011]] || [[Minnertsgea]] || [[Chris Wassenaar]] &lt;br/&gt; Hylke Bruinsma &lt;br/&gt; Hendrik Kootstra
|-
| [[2010]] || [[Goutum]] || Hendrik Tolsma &lt;br/&gt; Dirk Jan van der Woud &lt;br/&gt; Daniël Iseger 
|-
| [[2009]] || Goutum || Hendrik Tolsma &lt;br/&gt; Dirk Jan van der Woud &lt;br/&gt; Daniël Iseger 
|-
| [[2008]] || Sint Jabik || R. van der Meer &lt;br/&gt; R.P. Hiemstra &lt;br/&gt; T. Triemstra
|-
| [[2007]] || Berltsum || F. van der Mei &lt;br/&gt; A. van der Graaf &lt;br/&gt; M. Feenstra
|-
| [[2006]] || Minnertsgea || C. Wassenaar &lt;br/&gt; [[Jacob Wassenaar|J. Wassenaar]] &lt;br/&gt; [[Klaas Anne Terpstra|K.A. Terpstra]]
|-
| [[2005]] || Minnertsgea || C. Wassenaar &lt;br/&gt; J. Wassenaar &lt;br/&gt; C. Terpstra
|-
| [[2004]] || [[Berltsum]] || M. Feenstra &lt;br/&gt; B. van der Graaf &lt;br/&gt; A. van der Graaf
|-
| [[2003]] || Minnertsgea || K.A. Terpstra &lt;br/&gt; C. Terpstra &lt;br/&gt; C. Wassenaar
|-
| [[2002]] || [[Grins (stêd)|Grins]] || K.J. van der Lei &lt;br/&gt; S. Porte &lt;br/&gt; D. Groenendijk
|-
| [[2001]] || Minnertsgea || K.A. Terpstra &lt;br/&gt; J. Wassenaar &lt;br/&gt; C. Wassenaar
|-
| [[2000]] || Dronryp || [[Simon Minnesma|S. Minnesma]] &lt;br/&gt; J.W. van Beem &lt;br/&gt; W. Visser
|-
| [[1999]] || Ljouwert || S. Minnesma &lt;br/&gt; P. van Tuinen &lt;br/&gt; H. Rusticus
|-
| [[1998]] || Grins || P. van Tuinen &lt;br/&gt; S. Porte &lt;br/&gt; J. Dijkstra
|-
| [[1997]] || Dronryp || R. Groothof &lt;br/&gt; W. Visser &lt;br/&gt; J.W. van Beem
|-
| [[1996]] || Hallum || J. Meirink &lt;br/&gt; P. van Tuinen &lt;br/&gt; K. Zittema
|-
| [[1995]] || Grins || J. Dijkstra &lt;br/&gt; S. Porte &lt;br/&gt; P. Tienstra
|-
| [[1994]] || Grins || J. Dijkstra &lt;br/&gt; S. Porte &lt;br/&gt; P. Tienstra
|-
| [[1993]] || Ljouwert || E. Seerden &lt;br/&gt; D. Boomstra &lt;br/&gt; R. Roosjen
|-
| [[1992]] || Huzum || A. Kooistra &lt;br/&gt; J. van Dijk &lt;br/&gt; G. Okkinga
|-
| [[1991]] || Frjentsjer || E. Seerden &lt;br/&gt; L. Leeuwen &lt;br/&gt; T. Schurer
|-
| [[1990]] || Huzum || S. Kleefstra &lt;br/&gt; L. Postma &lt;br/&gt; G. Okkinga
|-
| [[1989]] || Frjentsjer || A. Tolsma &lt;br/&gt; L. Leeuwen &lt;br/&gt; T. Schurer
|-
| [[1988]] || Frjentsjer || A. Tolsma &lt;br/&gt; L. Leeuwen &lt;br/&gt; T. Schurer
|-
| [[1987]] || Froubuert || E. Idsardi &lt;br/&gt; S. Porte &lt;br/&gt; P.J. Faber
|-
| [[1986]] || Dronryp || C. Veltman &lt;br/&gt; G. Boomstra &lt;br/&gt; D. van der Leest
|-
| [[1985]] || Froubuert || E. Idsardi &lt;br/&gt; Tj. de Groot &lt;br/&gt; P.J. Faber
|-
| [[1984]] || Seisbierrum || J. Hesselius &lt;br/&gt; Johannes van Dijk * &lt;br/&gt; Joh. Brandsma
|-
| [[1983]] || Frjentsjer || Sipke Saakstra &lt;br/&gt; K. Wierstra &lt;br/&gt; T. Schurer
|-
| [[1982]] || Sint Jabik || J. Bierma &lt;br/&gt; H. Leeuwen &lt;br/&gt; Reinder Triemstra
|-
| [[1981]] || Seisbierrum || J. Hesselius &lt;br/&gt; Joh. van Dijk * &lt;br/&gt; Joh. Brandsma
|-
| [[1980]] || Ternaard || W. Dijkstra &lt;br/&gt; J.A Dijkstra &lt;br/&gt; W. Oberman
|}
| width=30% align=left valign=top |
{| class=&quot;wikitable&quot;
!Jier
!Plak
!Keatsers
|-
| [[1979]] || Makkum || H. Hellinga &lt;br/&gt; B. Rinia &lt;br/&gt; Sj. Rinia
|-
| [[1978]] || Winsum || Sake Saakstra &lt;br/&gt; G. Fokkens &lt;br/&gt; D. Fokkema
|-
| [[1977]] || Frjentsjer || Tjisse Wallendal &lt;br/&gt; J. van der Molen &lt;br/&gt; Joh. van der PLoeg
|-
| [[1976]] || Stiens || K. Bouma &lt;br/&gt; P.J. Faber &lt;br/&gt; Johannes Westra
|-
| [[1975]] || Drachten || J. van Seijst &lt;br/&gt; R. Ferwerda &lt;br/&gt; Flip Soolsma
|-
| [[1974]] || Frjentsjer || J. van Seijst &lt;br/&gt; S. Sikkema &lt;br/&gt; [[André Roosenburg (junior)]]
|-
| [[1973]] || Winsum || G. Fokkens &lt;br/&gt; H. Kramer &lt;br/&gt; Joh. van der Ploeg
|-
| [[1972]] || Marsum || L. Breuker &lt;br/&gt; R. van Wieren &lt;br/&gt; W. van Wieren
|-
| [[1971]] || Berltsum || Germ Okkinga &lt;br/&gt; Th. Dijkstra &lt;br/&gt; H. Sijpersma
|-
| [[1970]] || Sint Anne || H. Spijkstra &lt;br/&gt; F. Soolsma &lt;br/&gt; W. Hiemstra
|-
| [[1969]] || Sint Anne || G. van der Meer &lt;br/&gt; F. Soolsma &lt;br/&gt; W. Hiemstra
|-
| [[1968]] || Frjentsjer || J. van Seijst &lt;br/&gt; S. Sikkema &lt;br/&gt; P. de Groot
|-
| [[1967]] || Baard || T. Velstra &lt;br/&gt; P. Tuinman &lt;br/&gt; D. van der Zee
|-
| [[1966]] || Harns || H. Schuil &lt;br/&gt; Joh. Jansen &lt;br/&gt; Joh. Halbesma
|-
| [[1965]] || Harns || H. Schuil &lt;br/&gt; Joh. Jansen &lt;br/&gt; Joh. Halbesma
|-
| [[1964]] || Baard || J. van Seijst &lt;br/&gt; T. Velstra &lt;br/&gt; P. Tuinman
|-
| [[1963]] || Ljouwert || R. de Groot &lt;br/&gt; A. Hiemstra &lt;br/&gt; J. Pander
|-
| [[1962]] || Weidum || P. Koopmans &lt;br/&gt; [[Æbe Haima]] &lt;br/&gt; Durk Tolsma
|-
| [[1961]] || Harns || H. Schuil &lt;br/&gt; Joh. Jansen &lt;br/&gt; Joh. Halbesma
|-
| [[1960]] || Ljouwert || R. de Groot &lt;br/&gt; A. Hiemstra &lt;br/&gt; J. Pander
|-
| [[1959]] || Ljouwert || J. Rodenhuis &lt;br/&gt; A &lt;br/&gt; Hiemstra &lt;br/&gt; D. van der Zee
|-
| [[1958]] || Harns || P. Schuil &lt;br/&gt; H. Schuil &lt;br/&gt; Joh. Jansen
|-
| [[1957]] || Ljouwert || J. Rodenhuis &lt;br/&gt; S. van der Zee &lt;br/&gt; A. Hiemstra
|-
| [[1956]] || Frjentsjer || S. Bouwma &lt;br/&gt; C. Hoekstra &lt;br/&gt; W. Vlietstra
|-
| [[1955]] || Harns || H. Schuil &lt;br/&gt; S. Olivier &lt;br/&gt; A. de Jong
|-
| [[1954]] || Makkum || D. Lemstra &lt;br/&gt; [[Albert Rinia]] &lt;br/&gt; R. Kuiper
|-
| [[1953]] || Ljouwert || J. Rodenhuis &lt;br/&gt; S. van der Zee &lt;br/&gt; F. Helfrich
|-
| [[1952]] || Ljouwert || J. Rodenhuis &lt;br/&gt; A. Veldkamp &lt;br/&gt; F. Helfrich
|-
| [[1951]] || Weidum || F. Monsma &lt;br/&gt; F. Hiddinga &lt;br/&gt; J. de Groot
|-
| [[1950]] || Weidum || F. Monsma &lt;br/&gt; F. Hiddinga &lt;br/&gt; J. de Groot
|-
| [[1949]] || Harns || [[Hotze Schuil|H. Schuil]] &lt;br/&gt; S. Olivier &lt;br/&gt; F. Helfrich
|-
| [[1948]] || Harns || H. Schuil &lt;br/&gt; S. Olivier &lt;br/&gt; F. Helfrich
|-
| [[1947]] || Harns || H. Schuil &lt;br/&gt; S. Olivier &lt;br/&gt; F. Helfrich
|-
| [[1946]] || Bitgum || B. van Loon &lt;br/&gt; G. Rijpstra &lt;br/&gt; Sj. Rijpstra
|-
| [[1945]] || Weidum || S. de Groot &lt;br/&gt; F. Hiddinga &lt;br/&gt; J. de Groot
|-
| [[1944]] ||rowspan=2| ||rowspan=2|&lt;small&gt; Gjin wedstryd y.f.m. de oarloch &lt;/small&gt;
|-
| [[1943]]
|-
| [[1942]] || Weidum || S. de Groot &lt;br/&gt; F. Hiddinga &lt;br/&gt; J. de Groot
|-
| [[1941]] || Berltsum || J. van der Lei &lt;br/&gt; S.A. de Haan &lt;br/&gt; B. Wiersma
|-
| [[1940]] || Weidum || G. Jellema &lt;br/&gt; F. Hiddinga &lt;br/&gt; J. de Groot
|-
| [[1939]] || Berltsum || J. van der Lei &lt;br/&gt; A. van der Meulen &lt;br/&gt; A.A. de Haan
|-
| [[1938]] || Berltsum || J. van der Lei &lt;br/&gt; S.A. de Haan &lt;br/&gt; A.A. de Haan
|}
| width=30% align=left valign=top |
{| class=&quot;wikitable&quot;
!Jier
!Plak
!Keatsers
|-
| [[1937]] || Winaam || IJ. Kuperus &lt;br/&gt; P. Fennema &lt;br/&gt; Sj. Helfrich
|-
| [[1936]] || Weidum || G. Jellema &lt;br/&gt; F. Hiddinga &lt;br/&gt; J. Volbeda
|-
| [[1935]] || Sint Jabik || K. Kuiken &lt;br/&gt; D. de Bildt &lt;br/&gt; Sj. Helfrich
|-
| [[1934]] || Sint Jabik || K. Kuiken &lt;br/&gt; D. de Bildt &lt;br/&gt; Sj. Helfrich
|-
| [[1933]] || Sint Jabik || K. Kuiken &lt;br/&gt; D. de Bildt &lt;br/&gt; Sj. Helfrich
|-
| [[1932]] || Harns || H. Knol &lt;br/&gt; P. Helfrich &lt;br/&gt; K. de Jager
|-
| [[1931]] || Harns || J. van Dijk &lt;br/&gt; I. Roukema &lt;br/&gt; K. de Jager
|-
| [[1930]] || Harns || H. Knol &lt;br/&gt; I. Roukema &lt;br/&gt; K. de Jager
|-
| [[1929]] || Dokkum || G. Koster &lt;br/&gt; K. Kooistra &lt;br/&gt; I. Jousma
|-
| [[1928]] || Harns || H. Knol &lt;br/&gt; I. Roukema &lt;br/&gt; K. de Jager
|-
| [[1927]] || Dokkum || G. Koster &lt;br/&gt; K. Kooistra &lt;br/&gt; I. Jousma
|-
| [[1926]] || Harns || H. Knol &lt;br/&gt; I. Roukema &lt;br/&gt; K. de Jager
|-
| [[1925]] || Bitgum || A. Kramer &lt;br/&gt; Joh. Bosma &lt;br/&gt; S. Zijlstra
|-
| [[1924]] || Dokkum || G. Koster &lt;br/&gt; K. Kooistra &lt;br/&gt; I. Jousma
|-
| [[1923]] || Wytmarsum || T. Zijlstra &lt;br/&gt; J. IJntema &lt;br/&gt; J.A. Reitsma
|-
| [[1922]] || Tsummearum || O. Postma &lt;br/&gt; J. Draijer &lt;br/&gt; T. de Jong
|-
| [[1921]] || Dokkum || G. Koster &lt;br/&gt; K. Boersma &lt;br/&gt; I. Jousma
|-
| [[1920]] || Dokkum || G. Koster &lt;br/&gt; K. Boersma &lt;br/&gt; I. Jousma
|-
| [[1919]] || Dronryp || C. Tijssen &lt;br/&gt; S. Kamstra &lt;br/&gt; S. Tigchelaar
|-
| [[1918]] || Snits || J. de Vries &lt;br/&gt; A. Rienstra &lt;br/&gt; J. Jillings
|-
| [[1917]] || Wytmarsum || I. Roukema &lt;br/&gt; C. Werkhoven &lt;br/&gt; R. Zaagemans
|-
| [[1916]] || Harns || I. Roukema &lt;br/&gt; U. Posthuma &lt;br/&gt; S. de Vries
|-
| [[1915]] || Peins || S.J. van de Witte &lt;br/&gt; R. Wielenga &lt;br/&gt; J. Reitsma jr.
|-
| [[1914]] || Frjentsjer || R. Werkhoven &lt;br/&gt; J.U. Vlietstra &lt;br/&gt; A. Smidts
|-
| [[1913]] || Frjentsjer || IJ. Aukema &lt;br/&gt; J.U. Vlietstra &lt;br/&gt; A. Smidts
|-
| [[1912]] || Wytmarsum || C. Werkhoven &lt;br/&gt; S.A. Kooistra &lt;br/&gt; J. Cuperus
|-
| [[1911]] || Wytmarsum || C. Werkhoven &lt;br/&gt; S.A. Kooistra &lt;br/&gt; J. Cuperus
|-
| [[1910]] || Ljouwert || Tj.W. Kooistra &lt;br/&gt; S. Tigchelaar &lt;br/&gt; G. Ronner
|-
| [[1909]] || Tsummearum || T. Groendijk &lt;br/&gt; T. Swart &lt;br/&gt; Sj. Dijkstra
|-
| [[1908]] || Wytmarsum || J. Zaagemans &lt;br/&gt; S.A. Kooistra &lt;br/&gt; R. Zaagemans
|-
| [[1907]] || Wytmarsum || C. Werkhoven &lt;br/&gt; S.A. Kooistra &lt;br/&gt; R. Zaagemans
|-
| [[1906]] || Kimswert || A. Oosterbaan &lt;br/&gt; C. Helfrich &lt;br/&gt; M. Helfrich
|-
| [[1905]] || Marsum || G. Terpstra &lt;br/&gt; P. Hovenga &lt;br/&gt; H. van der Vliet
|-
| [[1904]] || Wytmarsum || C. Werkhoven &lt;br/&gt; S.A. Kooistra &lt;br/&gt; J. Cuperus
|-
| [[1903]] || Wytmarsum || C. Werkhoven &lt;br/&gt; S.A. Kooistra &lt;br/&gt; J. Cuperus
|-
| [[1902]] || Peins || S. Jorritsma &lt;br/&gt; H.J. Hiemstra &lt;br/&gt; J. Reitsma sr.
|-
| [[1901]] || Bitgum || M. de Vries &lt;br/&gt; G. Wassenaar &lt;br/&gt; A. Groeneveld
|-
| [[1900]] || Marsum || J. Kuperus &lt;br/&gt; Jac. Kuperus &lt;br/&gt; H. van der Vliet
|-
| [[1899]] || Peins || H. Risselada &lt;br/&gt; H.J. Hiemstra &lt;br/&gt; J. Reitsma sr.
|-
| [[1898]] || Peins || H. Risselada &lt;br/&gt; H.J. Hiemstra &lt;br/&gt; J. Reitsma sr.
|-
| [[1897]] || [[Peins]] || B. Wiersma &lt;br/&gt; T. de Jong &lt;br/&gt; J. Reitsma sr.
|}
|}
* Johannes van Dijk (1960 - 29 maart 2016)

{{DEFAULTSORT:Bunspartij foar Senioaren}}
[[Kategory:Keatspartij]]
[[Kategory:Evenemint yn Frjentsjer]]
[[Kategory:Sportevenemint yn Fryslân]]
[[Kategory:Weromkearend evenemint ynsteld yn 1897]]</text>
      <sha1>n5qaphmcxr8fz4yyrvj3k0u2mt9m4ix</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Foudgum</title>
    <ns>0</ns>
    <id>5046</id>
    <revision>
      <id>1084349</id>
      <parentid>1068862</parentid>
      <timestamp>2022-07-24T15:23:34Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>PieterJanR</username>
        <id>1321</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Correctie</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="9256" xml:space="preserve">{{Stêd mei flagge|
Ofbyld= [[File:Map NL Dongeradiel Foudgum.png|300px]] |
Flagge= [[File:Foudgum vlag.svg|border|80px]] |
Wapen= [[File:Foudgum wapen.svg|60px]] |
Ynwennertal= 75 &lt;small&gt;(2021)&lt;/small&gt; &lt;ref&gt;[https://allecijfers.nl/buurt/foudgum-noardeast-fryslan/ Alle Cijfers]&lt;/ref&gt; |
Oerflak= |
Befolkingstichtens=  |
Stêdekloft= |
Hichte= |
Lân= |
Bestj. ienh. 1= Lân |
Namme bestj. ienh. 1= [[File:Flag of the Netherlands.svg|border|20px]] [[Nederlân]]|
Bestj. ienh. 2= Provinsje |
Namme bestj. ienh. 2= [[File:Frisian flag.svg|border|20px]] [[Fryslân]] |
Bestj. ienh. 3= Gemeente  |
Namme bestj. ienh. 3=  [[File:Flagge fan Noardeast-Fryslân.svg|border|20px]] [[Noardeast-Fryslân]] |
Bestj. ienh. 4= |
Namme bestj. ienh. 4= |
Stifting= |
Tiidsône= [[UTC]] +1 |
Simmertiid= UTC +2 |
Koördinaten= {{Koördinaten yn tekst|53_20_42_N_5_56_32_E_scale:12500_type:landmark_region:NL|53° 20' N 5° 56' E}}  |
Webside= [https://www.raard-eo.nl/yn-de-doarpen/ Side Raard e.o.] &lt;br/&gt; [https://www.facebook.com/Foudgum/ FB-side fan Foudgum] &lt;br/&gt;|
}}
'''Foudgum''' is in terpdoarp dat sûnt 2019 yn de gemeente [[Noardeast-Fryslân]] leit, dêrfoar lei it yn de gemeente [[Dongeradiel]]. It doarp leit oan de N356 en wurket in soad mei [[Raard]], [[Boarnwert]], [[Brantgum]] en [[Waaksens (Noardeast-Fryslân)|Waaksens]] gear.   

== Etymology ==
De ierste fermeldiing fan it plak is Fodtenheim of Foldenheim (944). Dêrnei wurdt it plak Foldeghum (1422, Foudtgum (1449) Foedegum (1487), Foudeghum (1491), Fowdum (1511) neamd. De Fryske fariant is tsjin it ein fan de 16e iuw Foedgum. It diel 'um' wiist op hiem; de namme soe dan betsjutte kinne: it hiem fan Foldinga of Foldo.&lt;ref&gt;&lt;small&gt;KAREL F. GILDEMACHER&lt;/small&gt;: Friese Plaatsnamen, ISBN 978 90 330 0643 2&lt;/ref&gt;.

== Skiednis ==
Nei't earder op de kwelderwâl fan Hijum-Ferwert-Ternaard terpen opsmiten waarden, barde dat ek yn it gebiet djipper it lân yn. Sa ûnstie ek de rige terpen fan Fougum, Brantgum en Waaksens. Dy terpen leine yn in leger gebiet; de lânbougrûn dêr wie kweazich en smiet minder op en dêrom geskikter foar gerslân. Troch dy lege lizzing brochten de [[Alderheljenfloed (1570)|Alderheljenfloed]] yn 1570 en de [[Krystfloed (1717)|Krystfloed]] fan 1717 in soad skea yn Foudgum.

It soe kinne dat it doarp yn de 2e en 3e iuw nei Kristus troch it hegere seenivo leechrûn en yn de 6e of 7e iuw wer bewenne rekke nei't dat seenivo wer sakke wie. It tij soarge foar it ôfsetten fan [[knipklaai]] op de [[fean]]grûn. Oant yn de [[midsiuwen]] waard dy sâlte feangrûn ôfgroeven en ferbaarnd om sâlt te winnen. Dat barde op grutte skaal súdeastlik fan it doarp yn it gebiet fan de Foudgumer Kolken.       
[[File:Foudgum, hûzen oan de omwei fan de terp (De Terp).jpg|thumb|260px|''Huzen oan de terp'']]
Oant yn de 19e iuw bleau Foudgum in typysk terpdoarp. Oan de foet fan de terp wie de sirkelfoarmige ringwei, trochsnien troch de fjouwer op like ôfstân fan inoar lizzende tsjerkepaden. Op it heechste punt fan de 5,7 meter hege terp stie sintraal yn it doarp de tsjerke. Mei it oanlizzen fan in nije strjitwei yn de jierren 1860 feroare de struktuer fan it terpdoarp. It súdwestlike diel fan de âlde ringwei waard ûnderdiel fan dy nije strjitwei. Hûndert jier letter waard de strjitwei ferbettere en oer de terp oanlein, wermei't de histoaryske ienheid fan it doarp ferneatige waard. Fan de fjouwer tsjerkepaden binne der trije paden bewarre bleaun. 

Yn de 19e iuw wie de terp hast net mear bewenne en yn 1896 waard útein setten mei it foar in part ôfgraven fan de terp. De terp waard lykwols yn de twadde helte fan de 21e iuw wer opfolle. Tsjintwurdich is de terp in ryksmonumint.              

Eastlik fan it doarp leit de Foudgumerfeart, dy't it doarp mei de [[Dokkumer Ie]] ferbynt en eartiids brûkt waard foar lyts skipferker. 

Foudgum hearde oant 1984 by de gemeente [[Westdongeradiel]]. Nei de weryndieling hearde Foudgum by de gemeente [[Dongeradiel]], dy't sûnt 2019 opgien is yn de gemeente Noardeast-Fryslân.

== Marijetsjerke ==
[[Ofbyld:Marijetsjerke fan Foudgum.jpg|thumb|left|250px|''De Marijetsjerke'']]
{{Apart|Marijetsjerke (Foudgum)}}
De earste tsjerke moat sa om [[1200]] hinne boud wêze. De tsjerke wie oan [[Marije (mem fan Jezus)|Marije]] wijd. Fan dy [[romaanske]] [[Marijetsjerke (Foudgum)|Marijetsjerke]] is, útsein in diel fan de eastmuorre fan de toer, neat oerbleaun. Yn 1808 besletten de tsjerkfâden dat der in nije tsjerke komme moast. Dy is neffens de moade fan dy tiid yn [[empirestyl]] boud. Ek oan de toer is it nedige feroare.
 
Yn de toer hingje twa liedklokken, in sylinderfoarmige út [[1395]] en ien út [[1732]]. De lêste is getten troch [[Jan Nicolaas Derk]] út [[Hoarn (Noard-Hollân)|Hoarn]]. It oerwurk is út [[1640]] en is by de lêste restauraasje yn [[1972]] wer oan 'e gong brocht en automatisearre. De tsjerke hat in iken [[preekstoel]] út de [[17e iuw]].
It kabinetsoargel is om [[1775]] hinne, nei't er tocht wurdt, troch [[J.E. Hageman]] makke. It is it tredde plak wêr't it oargel stiet. Yn [[1929]] waard it oernaam fan de Frije Evangelyske Gemeente yn Ljouwert. 

De tsjerke mei [[sealtektoer]] is eigendom fan de [[Stifting Alde Fryske Tsjerken]].

== Stinstrastate ==
{{Apart|Stinstrastate (Foudgum)}}
Eartiids stie oan de súdlike kant fan de terp yn Foudgum de [[Stinstrastate (Foudgum)|Stinstrastate]] (ek wol Stenstera State). De stins stie earst op de terp en nei it bedykjen dernjonken. Tzaling Stenstera soe de earste bewenner west ha. Troch it houlik fan Frau Stenstera mei Hero fan Burmania gyng de stins op de Burmania's oer, dy't it besit yn 1640 ferkochten. De neikommende bewenners neamden har Stinstra. Nei 1640 wurdt Stinstra, útsein ien kear yn de ''Tegenwoordige Staat'' net mear neamd. De kadastrale kaart fan 1830 lit dêr in pleats sjen, mar sûnder namme.&lt;ref&gt;[http://www.stinseninfriesland.nl/StinstraStateFoudgum.htm Stinzen yn Fryslân, oproppen 18 maart 2022]&lt;/ref&gt;

== Mienskip ==
[[File:Foudgum, terp.jpg|thumb|260px|''De terp'']]
[[File:Foudgum, nije pastorij.jpg|thumb|260px|''Nije pastorij'']]
Foudgum wurket in soad gear mei de doarpen Boarnwert, Raard, Waaksens en Brantgum. Doarpsbelang dielt Foudgum mei Waaksens en Brantgum. It doarpshûs stiet yn Brantgum. Dy trije doarpen organisearje ek meiïnoar it doarpsfeest, dat ienris yn de twa jier mei keatsen fierd wurdt.   

=== Befolkingsferrin ===
Foudgum hat yn it ferline wolris mear ynwenners hân, mar ek hjir hat de ûntfolking fan it plattelân taslein. 
{| class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;width:450px&quot;
|-
! style=&quot;text-align:left;&quot;| Jier || 1744 || 1799 || 1859 || 1869 || 1889 || 1920 ||  1930 || 1954 || 1964 || 1971 ||  2000 || 2010 || 2021 
|- style=&quot;text-align:center;&quot;
|style=&quot;text-align:left;&quot;| '''Ynwenners''' || 73 || 89 || 119 || 123 || 141  || 144 || 142 || 165 || 113 || 90 || 80 || 80 || 75
|}  

=== Ferienings ===
* Doarpsbelang Foudgum-Waaksens-Brantgum
* Fûgelwacht Brantgum/Raard

=== Tsjerke ===
Tsjerklik foarmet Foudum mei Raard en Boarnwert de protestantske gemeente 'Meiïnoar Ien Raard-Foudgum'.

=== Skoalle ===
[[File:Foudgum, âlde pastorij.jpg|thumb|left|250px|''Alde pastorij'']]
Yn 1882 waard de legere skoalle fan Foudgum sletten; it gebou waard te brekfallich en it tal bern te lyts. De Foudgumer bern moast doe nei de Ids Wiersmaskoalle fan Brantgum, oant ek dy ticht moast fanwegen it lytse tal bern. Tsjintwurdich moatte de bern nei Bornwird (prot. kristlik) of Dokkum.

== Piet Paaltjens ==
Ien fan de bekendste bewenners fan it doarp hat faaks [[François Haverschmidt]] west. [[François Haverschmidt]] ([[Ljouwert (stêd)|Ljouwert]], [[14 febrewaris]] [[1834]] - [[Skiedam]] [[19 jannewaris]] [[1894]]), ek bekend as [[Piet Paaltjens]]. Fan 1859 oant 1863 wenne Havenschmidt yn de pastorij wenne en waard nei syn amtstiid yn Ljouwert yn Foudgum beneamd. Hy waard bekend om syn ferhalen, fersen en foardrachten. François Haverschmidt wie in depressive man, dy't him úteinlik yn Skiedam ferhinge yn 'e bedstee mei it gerdinekoarde .

Yn 1994 is der by gelegenheid fan syn 100e stjerjier in monumintsje makke troch [[Hille van der Gang]]. It monumintsje by de tsjerke stelt in iepen bibel en in brutsen hert foar: de twa kanten fan dûmny en dichter.

Neffens de muorre-ankers moat de âlde fan kleastermoppen boude pastorij út [[1723]] stamme. De lêste dûmny's wennen yn in nije pastorij. Tsjin it tsjerkhôf oan stiet 'It Lokaal', de kosterswente en it tsjerklike tsjinstgebou. François Haverschmidt joech dêr les en kategisaasje. It is noch te sjen dat it boud is as skoalle. No is it in ûnderdiel fan de âlde kosterswente.

== Strjitten ==
De Terp, Doekemawei, [[François Haverschmidt]]wei, Heemstrawei, Kolkreed, [[Piet Paaltjens]]paad, Pijbemawei.

== Keppeling om utens ==
* [http://www.foudgumonline.eu/templates/redirect.asp?partID=51&amp;pageNR=2 Oer de Marijetsjerke fan Foudgum]

{{boarnen|boarnefernijing=Foar boarnen en oare literatuer oer de skiednis, sjoch op [https://nl.wikipedia.org/wiki/Foudgum, dizze side]
{{reflist}}
----
{{Commonscat|Foudgum}}
}}

{{Noardeast-Fryslân}}
[[Kategory:Foudgum| ]]
[[Kategory:Doarp of stêd yn West-Dongeradiel]]
[[Kategory:Doarp of stêd yn Dongeradiel]] 
[[Kategory:Doarp of stêd yn Noardeast-Fryslân]]</text>
      <sha1>pr5vi5awdcm84q3hn5amjilp2ghwug2</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>François Haverschmidt</title>
    <ns>0</ns>
    <id>5048</id>
    <revision>
      <id>1084350</id>
      <parentid>978357</parentid>
      <timestamp>2022-07-24T15:34:21Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Drewes</username>
        <id>2754</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>tekst by plaatsje better</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7458" xml:space="preserve">{{Ynfoboks skriuwer
| ôfbylding             = Piet Paaltjens.jpg
| ôfbyldingstekst       = Litografysk portret fan de dichter yn de earste printinge fan ''Snikken en Grimlachjes'' (1867)
| ôfbyldingsbreedte     = 200px
| oar pseudonym         = Piet Paaltjens
| echte namme           = François Haverschmidt 
| nasjonaliteit         = {{Flagge_NL}} [[Nederlân]]sk
| berne                 = [[14 febrewaris]] [[1835]] 
| berteplak             = [[Ljouwert (stêd)|Ljouwert]]
| stoarn                = [[19 jannewaris]] [[1894]]
| stjerplak             = [[Skiedaam]]
| etnisiteit            = 
| taal                  = [[Nederlânsk]]
| sjenre                = [[Poëzy]], [[koart ferhaal]]
| perioade              =  [[Romantyk]]
| streaming             = 
| tema's                = 
| bekendste wurk(en)    = ''Snikken en Grimlachjes'' 
| útjouwer              = 
| prizen                = 
| jierren aktyf         = 1863 - ?
| webside               = 
}}
[[image:François Haverschmidt.jpg|thumb|left|François Haverschmidt]]
[[Ofbyld:Leeuwarden Piet Paaltjens.jpg|thumb|Boarstbyld fan François Haverschmidt yn Ljouwert ([[Jentsje Popma]])]]
{{of|de dichter en predikant|de ornitolooch en jurist|François Haverschmidt (1906-1987)}}
'''François Haverschmidt''' ([[Ljouwert (stêd)|Ljouwert]], [[14 febrewaris]] [[1835]] – [[Skiedaam]], [[19 jannewaris]] [[1894]]) wie in [[dichter]] en [[dûmny]]. As dichter wie er ferneamd ûnder de namme '''Piet Paaltjens'''.

== Famylje ==
François Haverschmidt waard 1835 berne op de Foarstreek yn [[Ljouwert (stêd)|Ljouwert]] as tredde soan en sechde fan sân bern fan de apteker/wynhanneler [[Nicolaas Theodorus Haverschmidt]] en Geeske Bekius. Hy hie op dat stuit lykwols mar ien broer; syn âlden hienen in eardere soan François, berne [[24 maaie]] [[1829]], tweintich dagen nei de berte ferlern.

De famyljenamme wie troch François syn pake, Johannes Harmanus, gearstald út de nammen ''Haver'' en ''Schmidt'', wat mûglik de reden wie dat François dy letter sels skreau as ''HaverSchmidt''. De namme waard lykwols troch de [[boargerlike stân]] mei lytse 's' skreaun.

== Stúdzje ==
François syn mem Geeske kaam út it dûmnysslachte Bekius. De lytse François wie faak yn [[Damwâld]] te finen, dêr't syn pake François Bekius, nei wa't er neamd wie, dûmny wie. François besleat om de leasten fan syn pake te folgjen. Nei de [[Latynske skoalle]] kaam der by Haverschmidt, wat no [[depressiviteit]] hjit, nei foarren. In jier letter waard er ynskreaun oan de [[Universiteit Leien|teologyske fakulteit]] yn [[Leien]]. Yn Leyen waard de 'moderne lear' dosearre. Foar de gefoelige studint Haverschmidt hie dat gefolgen. Hy wie rjochtsinnich grut brocht. Hy smiet dy gefoelens fan him ôf troch him yn it studintelibben te jaan. Dêr hat syn twadde persoanlikheid, Piet Paaltjens, stâl krigen. 

== Foudgum ==
Nei syn ôfstudearjen besleat Haverschmidt om dochs mar dûmny te wurden. Hy koe net maklik in plak krije, oant [[Foudgum]] frij kaam. Yn [[1859]] die er dêr syn yntree. Syn traktemint wie 700 gûne sadat er net oan trouwen hoegde te tinken.

De ferhâlding mei de nije gemeente wie net bêst. Haverschmidt liet blike dat er frijsinnich wie en de gemeente wie otterdoks. Boppedat koe er him net ynlibje yn de opfettings fan syn gemeente. Hy hat wol besocht om brêgen te slaan, mar dat is him net slagge.

Haverschmidt libbe wer op as er yn in lyksinnige gemeente preekje mocht of as er frege waard foar nutslêzings. Hoewol't er ôfskie nommen hie fan Piet Paaltjens, hat er in swiere tiid trochmakke yn de Foudgumer pastorije. Syn ûnwissens en beslútleazens hawwe dêr ek in grutte rol by spile.

== Lettere libben ==
[[Ofbyld:Snikken_en_grimlachjes.jpg|thumb|right|Snikken en grimlachjes]]
[[Ofbyld:Auke_Hettema_-_Piet_Paaltjens_-_1960.JPG|thumb|right|Byld troch [[Auke Hettema]] fan François Haverschmidt yn Leien]]
Yn [[1862]] krige er in berop nei [[De Helder]]. Hy hat it oannommen en yn Foudgum is er noch ferloofd. Op [[6 augustus]] [[1863]] is er yn Utert boaske mei Jacoba Osti.

Yn [[1894]] hat ds. Haverschmidt, dy't yntusken in berop nei [[Skiedam]] krigen hie, dêr yn in swiere [[Klinyske depresje|depresje]] in ein oan syn libben makke.

==Bibliografy==
[[Ofbyld:Paaltjens Den Haag 2019.jpg|thumb|''Immortelle XLIX'' (De Haach, 2019)]]
It meastpart fan it wurk fan Haverschmidt ferskynde oarspronklik yn blêden of bleau yn hânskriften, allinnich brûkt yn foardrachten. Dy list hat de boeken, dêr't yn de rin fan tiid in part fan de teksten yn ferskynden, wêrfan't mar in lyts part yn syn libbensdagen:
* 1863 - Sinterklaasvertelling, of, Hoe het afliep met drie zoontjes wier moeders iets voor hen kochten tot Sint Nicolaas (''[[Sinteklaas]]teltsje, of, Hoe it ôfrûn mei trije soantsjes fan wa de memmen harren wat koften ta Sint Niklaas'')
* 1867 - Snikken en Grimlachjes (''Snikken en grimpkjes'')
* 1876 - Familie en Kennissen (''Famylje en kunde'')
* Uit geest en gemoed: toespraken (''Ut geast en moed: taspraken'')
* 1961 - Nagelaten Snikken (''Neilitten snikken'', gearstald troch [[Hans van Straten]])
* 1981
** Ter gelegenheid van ... (''Ta ...'')
** Twee voordrachten (''Twa foardrachten'')
* 1982
** Leven en sterven van Jelle Gal (''Libben en stjerren fan Jelle Gal'')
** Steek af naar de diepte
* 1983 - Met gedempte stem - (''Mei sêft lûd'')
* 1987 - Eene Kerstvertelling (''In krystfertelling'')
* 1988
** De drie zonen van het lied (''De trije soannen fan it liet'', taskreaun oan Haverschmidt)
** Uitgedelgde schuld (''Dylge skuld'')
* 1990
** Louw de Lieger (''Louw de liger'')
** Totdat de raadselachtige droom van ons leven uit is (''Oant de riedselige dream fan ús libben oer is'')
** Wat liefheeft, dat moet scheiden, wat leeft, rijpt voor het graf (''Wat leavet, dat moat skiede, wat libbet, rypet foar it grêf'')
* 1991
** Het verhaal van Oom Jan en ander proza (''It ferhaal fan Omke Jan en oar proaza'')
** Wat buigt gij u neder, o mijne ziele, en wat zijt gij onrustig in mij? (''Wat bûgje jo jo del, o myn siele, en wat binne jo ûnrestich yn my?'')
* 1992 - Op dit nationale en huislijk feest ... (''Op dit nasjonale en húsk feest'')
* 1993 - Verzamelde gedichten in handschrift (''Sammele fersen yn hânskrift'', gearstald troch [[Hans van der Sloot]])
* 1994
** Winteravondvertellingen (''Winterjûnfertellings'')
** Terug in mijn geboortestad en twa oare teksten fan François Haverschmidt (''Wer yn myn bertestêd ...'')
* 1998 - Souvenir Beekhuizen 1870 (''Sûvenir Beekhuzen 1870'', tegearre mei: Souvenir Beekhuizen 1998 - [[John Jansen van Galen]])
* 2000 - Reis van Leeuwarden naar Antwerpen (''Reis fan [[Ljouwert (stêd)|Ljouwert]] nei [[Antwerp]].'')

=== Oera Linda Boek ===
Haverschmidt wurdt ek sjoen as ien fan de mûglike skriuwers fan it [[Oera Linda Boek]], in mystifikaasje oer in grutte Fryske beskaving dy't fergien is.

== Sjoch ek ==
* [[Nederlânsktalige dichters]].
* [[Oera Linda Boek]]

{{DEFAULTSORT:Haverschmidt, Francois}}
[[Kategory:Frysk predikant]]
[[Kategory:Frysk dichter]]
[[Kategory:Frysk koarte-ferhaleskriuwer]]
[[Kategory:Frysk publisist]]
[[Kategory:Nederlânsk predikant]]
[[Kategory:Nederlânsk dichter]]
[[Kategory:Nederlânsk koarte-ferhaleskriuwer]]
[[Kategory:Nederlânsk publisist]]
[[Kategory:Selsmoarddogger]]
[[Kategory:Nederlânsk persoan fan Frysk komôf]]
[[Kategory:Persoan berne yn Ljouwert]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1835]]
[[Kategory:Persoan stoarn yn 1894]]</text>
      <sha1>8fgq73pzb05nd8tzq3xw0x5wpka6log</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Australyske Aborizjinals</title>
    <ns>0</ns>
    <id>6281</id>
    <revision>
      <id>1084384</id>
      <parentid>941967</parentid>
      <timestamp>2022-07-24T22:48:26Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>CommonsDelinker</username>
        <id>353</id>
      </contributor>
      <comment>Uluru_Australia(1).jpg ferfongen troch [[commons:File:Sunset_at_Uluru_on_July_30,_2005.jpg|Sunset_at_Uluru_on_July_30,_2005.jpg]] (troch [[commons:User:CommonsDelinker|CommonsDelinker]] om't: [[:c:COM:FR|File renamed]]: [[:c:COM:FR#FR2|Criterion 2]]).</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3357" xml:space="preserve">[[Ofbyld:Bathurst Island men.jpg|thumb|250px|Manlju op it eilân Bathurst, 1939]]
[[Ofbyld:Sunset at Uluru on July 30, 2005.jpg|thumb|250px|Ulu&lt;u&gt;r&lt;/u&gt;u of Ayers rock]]

De '''Australyske Aborizjinals''' binne de âldst-bekende bewenners fan [[Austraalje (wrâlddiel)|Austraalje]].

== Wrâldbyld ==
De [[religy|religieuze]] ideeën fan 'e Aborizjinals konsintrearje har om it trochgeande bestean fan machtige geasten dy't op ierde libben yn 'e [[Dreamtiid]], dy't bestie foar de komst fan 'e minsken. Dy geasten skoepen alle fasetten fan 'e natoer en wienen de foarâlden fan alle libbene dingen. Se namen ferskillende foarmen oan, mar holden en droegen har sa't ek minsken dat dogge en ûnder harren omswalkings lieten se op beskate plakken tekens efter dy't sjen lieten dat sy dêr lâns kommen wienen. Nettsjinsteande harren boppenatoerlikens stienen dizze geasten bleat oan ferâldering en úteinlik moasten se wer weromkeare nei de slieptastân dêr't se oan it begjin fan 'e tiden út wekker wurden wienen. Dêr bliuwe se as ivige krêften dy't de nijbernen libben ynblaze en natoerlike foarfallen beynfloedzje. 

De spirituële enerzjy fan eltse geast-foarfaar floeit oer it paad dat er yn 'e Dreamtiid gongen is en is it sterkst op plakken dêr't er fysyk bewiis fan syn oanwêzigens efterlitten hat, lykas yn in beam, in heuvel of in klaaipanne. Dêrom binne sokke plakken foar de Aborizjinals hillich. Ien fan 'e grutste hillige plakken is de bekende reade rotsberch yn sintraal Austraalje dy't de Aborizjinals ''Uluru'' neame en de blanken [[Ayers Rock]].

Elts libben wêzen, minske, bist en plant, leauwe de Aborizjinals fan dat it twa [[siel (geast)|sielen]] hat: in stjerliken en in ûnstjerliken. De lêste makket diel út fan in beskate geast-foarfaar en keart nei de dea werom nei de hillige plakken fan dy foarfaar, wylst de stjerlike siel gewoan yn it neat weiwurdt. Eltse persoan is dus spiritueel ferbûn mei de hillige plakken dy't assosjearre wurde kinne mei syn of har geast-foarfaar. It is dêrom ek in persoanlike plicht om te helpen by it fersoargjen fan 'e hillige plakken, de needsaaklike rituëlen út te fieren en de lieten te sjongen dy't ferhelje fan 'e omswalkings fan 'e foarfaar op ierde yn 'e Dreamtiid. Troch dat te dwaan, wurdt de oarder dy't dy foarfaar skepen hat, befêstige en yn stân holden.

De hillige plakken fan 'e Aborizjinals binne net lykas kristlike tsjerken, dy't desanktifiëarre wurde kinne foar't se ôfbrutsen wurde. Ek kinne se net kocht of ferkocht wurde. Oare Austraaljers fine dat mar dreech te begripen, om't sy lân sjogge as eat dat it eigendom is fan ien persoan, wylst de Aborizjinals lân sjogge as eigendom fan 'e mienskip. Aborizjinals leauwe boppedat dat it ferneatigjen of skea tabringen oan in hillich plak net allinne de libbenen sels bedriget, mar ek de geasten dy't dat plak bewenje en de foarfaar dêr't it mei ferbûn is. It is yn harren fysje in ûnferantwurdlike en gefaarlike die dêr't elts woltinkend persoan de morele plicht om hat en ferset him der ta it uterste tsjin.

== Namme ==
De namme ''Aborizjinals'' komt fia it [[Ingelsk]]e ''Aboriginal'', lânseigen, fan it [[Latyn]]ske ''ab origine'', fan it begjin.

{{commonscat|Aboriginal Australians}}

[[Kategory:Australyske Aborizjinals| ]]
[[Kategory:Etnyske groep yn Austraalje]]
[[Kategory:Skiednis fan Austraalje]]</text>
      <sha1>gaskxx5oz971hio25a4s6lw7ftii1a8</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Utert (stêd)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>7718</id>
    <revision>
      <id>1084415</id>
      <parentid>1064776</parentid>
      <timestamp>2022-07-25T08:19:32Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Kneppelfreed</username>
        <id>2013</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="10860" xml:space="preserve">{{Wurk}}
{{Ynfoboks gemeente
| namme                       = Utert &lt;br&gt; &lt;small&gt;''Utrecht''&lt;/small&gt;
| ôfbyld                      = [[Ofbyld:Buurkerk_en_Domtoren.jpg|300px|border]]&lt;br&gt;[[Ofbyld:Sol_Lumen.jpg|300px|border]] &lt;br&gt;[[Ofbyld:Utrecht_Altstadt_14.jpg|149px|border]][[Ofbyld:Utrecht_Altstadt_07.jpg|149px|border]] ''Ofbylden fan it sintrum fan Utert mei de Domtsjerke en -toer''
| flagge                      = [[Ofbyld:Flag_of_Utrecht_city.svg|border|125px]]
| wapen                       = [[Ofbyld:Utrecht_gemeente_wapen.svg|80px]] 
| lokaasje                    = [[Ofbyld:NL_-_locator_map_municipality_code_GM0344_(2016).png|300px]] 
| lân                         = {{Flagge NL}} [[Nederlân]]
| bestjoerlike ienheid 1      = provinsje
| namme bestjoerlike ienheid 1= [[File:Utrecht_(province)-Flag.svg|border|20px]] [[Utert (provinsje)|Utert]]
| bestjoerlike ienheid 2      = koördinaten
| namme bestjoerlike ienheid 2= {{Koördinaten yn tekst|52_05_20_N_05_06_56_E_type:city(746000)_region:NL|52° 5′ NB, 5° 6′ EL}}
| bestjoerlike ienheid 3      = 
| namme bestjoerlike ienheid 3= 
| boargemaster                = [[Sharon Dijksma]] ([[Partij fan de Arbeid|PfdA]])
| haadplak                    = Utert
| grutste plak                = Utert
| ynwennertal                 = 361.924 &lt;small&gt;(31 jannewaris 2022)&lt;/small&gt;
| befolkingstichtens          = 3.857 / [[km²]]
| oerflak                     = 99,21  km²
| wêrfan lân                  = 93,83 km²
| wêrfan wetter               = 5,38 km²
| tal stêden                  = 1
| tal doarpen                 = 3
| ferkearsieren               = [[Ofbyld:NL-A2.svg|30px|border]], [[Ofbyld:NL-A12.svg|30px|border]], [[Ofbyld:NL-A27.svg|30px|border]], [[Ofbyld:NL-A28.svg|30px|border]], [[Ofbyld:NLD-N230.svg|30px|border]]  
| oprjochte                   = [[2 juny]] [[1122]]
| perioade 1                  = 
| namme perioade 1            = 
| perioade 2                  = 
| namme perioade 2            = 
| perioade 3                  = 
| namme perioade 3            = 
| perioade 4                  = 
| namme perioade 4            = 
| perioade 5                  = 
| namme perioade 5            = 
| opheft                      = 
| opgien yn                   = 
| no part fan                 = 
| netnûmer                    = 030 
| postkoades                  = 3450-3455, 3546 (wyk Vleuten-De Meern), 3500-3585
| tiidsône                    = [[UTC]] +1
| simmertiid                  = UTC +2
| webside                     = [http://www.utrecht.nl/ www.utrecht.nl]
}}
[[Ofbyld:Domtoren vanaf de Stadhuisbrug.JPG|thumb|Sicht op de Domtoer fan de Stedhûsbrêge]]
'''Utert'''&lt;ref&gt;{{Frysk Hânwurdboek|2212}}&lt;/ref&gt; ([[Nederlânsk]] en offisjeel: ''Utrecht'', yn it pleatslike dialekt: ''Utreg'' of ''Utereg'') is de haadstêd fan de [[provinsje]] [[Utert (provinsje)|Utert]] en de fjirde stêd fan [[Nederlân]] (361.924 ynwenners op 31 jannewaris 2022, boarne: CBS).
Utert is ien fan de stêden fan de [[Rânestêd]].

De stêd leit sintraal yn Nederlân op in knooppunt fan dyk, spoar en wetter, dêrtroch fine der in soad beurzen en konferinsjes plak. It [[Stasjon Utert Sintraal is it drokste stasjon fan Nederlân.
Yn de stêd húsmanje ûnder oaren de grutste [[Universiteit fan Utert|universiteit]] fan Nederlân, it haadkantoar fan de [[Nederlânske Spoarwegen]] en de [[Jierbeurs]]. Utert is ek de sit fan de Roomsk-katolike tsjerke yn Nederlân en it [[Aartsbisdom Utert (roomsk-katolyk)|Aartsbisdom Utert]]. Yn de stêd is der in âld-Katolike en fan in roomsk-Katolike aartsbiskop.

It is ien fan de âldste stêden fan Nederlân mei in wichtich histoarysk sintrum, mar ek mei nijmoadrige bouwurken sa as ''Hoog-Catharijne'' dêr't mieningen hiel wat negativer oer binne. Troch de [[Domtoer]], symboal fan de stêd en mei 112,32 meter de heechste tsjerketoer fan Nederlân, wurdt de stêd ek wol de '''Domstêd''' neamd.

De gemeente Utert bestiet njonken de stêd Utert ek út de kearnen [[Haarzuilens]], [[De Meern]] en [[Vleuten]].

== Namme ==
De namme fan Utert hat syn komôf fan it [[Latyn]]ske ''[[Traiectum (Utert)|Traiectum]]'', itjinge soksawat betsjutte as &quot;oerstekplak&quot;, dus in oerstekplak oer de [[Ryn]] hinne. Trajectum waard yn it [[Aldnederlânsk]] ''Trecht''. Om it fan de &quot;oare Trecht&quot;, [[Maastricht]] oan de rivier de [[Maas]], te ûnderskieden, waard it ''Uu Trecht'', dêr't ''Uu'' in ferwizing nei de ûnderrin oan de Ryn wie. Dat waard yn de [[midsiuwen]] op syn bart wer ferlatynske ta ''Ultraiectum''. Ek waard de stêd wol oantsjut as ''Traiecti Batavorum'' (Bataafske Trecht).&lt;ref&gt;[https://web.archive.org/web/20081229085936/http://www.dbnl.org/tekst/sijs002chro01%2001/sijs002chro01%2001%200010.htm {{Aut|Nicoline van der Sijs}} (2001), ''Chronologisch woordenboek. De ouderdom en herkomst van onze woorden en betekenissen'', side 100, Uitjouwerij L.J. Veen, Amsterdam/Antwerpen, ISBN 90-204-2045-3]&lt;/ref&gt;

Yn it pleatslike dialekt fan Utert wurdt de stêd ''Utreg'' neamd, en yn de multykulturele strjittetaal fan de Rânestêd as ''Utka''. By [[karnaval'' hjit de stêd tydlik ''Leemput''.

== Skiednis ==
De skiednis fan Utert set útein mei de bou fan in legerkamp (''castellum'') oan de [[Ryn]] troch de [[Romeinen]]. Letter hawwe de [[Franken]] op it stee in [[stins]] boud dy't troch de [[Friezen]] healwei yn de [[7e iuw]] ferovere waard. De Fryske keningen meitsje fan Utert harren residinsje. Nei de oermastering fan it Fryske keninkryk yn [[720]] waard de stêd wer fan de Franken. It stee kaam doe yn besit fan de Angelsaksyske biskop [[Willibrord]] en waard in wichtich tsjerklik sintrum mei grutte wrâldske macht.

Om-ende-by [[1122]] krige Utert [[stedsrjocht]]en. Fan 1611 ôf waard de stêd troch kontra-remonstranten bestjoerd. Yn [[1795]] lutsen de Frânsken binnen. Mei de stifting fan de Jaarsbeurs (1917) en yndustryfestigingen hat Utert in dynamyske ûntwikkeling trochmakke.

== Geografy ==
Utert leit sintraal yn Nederlân en yn 'e provinsje Utert. 

Ut it easten wei streamt de [[Kromme Ryn]] de stedsgrêften yn. Ut dy stedsgrêften streamt it wetter fierder nei it westen ta troch de [[Utertske Fecht]] en de [[Leienske Ryn]]. It grutste wetter dat hjoed-de-dei troch de stêd rint is it [[Amsterdam-Rynkanaal]] fan súdeast nei noardwest. In âlder kanaal is de Faartske Ryn, dy't de stêd mei de rivier de [[Lek (rivier)|Lek]] yn it suden ferbynt.

Neffens de [[klimaatklassifikaasje fan Köppen]] falt Utert yn de yndieling ''Cfb.'' (tuskenbeiden seeklimaat).&lt;ref&gt;[http://koeppen-geiger.vu-wien.ac.at/ Aktuele wrâldkaart neffens de klimaatklassifikaasje fan Köppen], sjoen op 14 jannewaris 2013.&lt;/ref&gt;


== Befolkingsûntjouwing ==
[[Ofbyld:Bevolkingspiramide 2008 - CBS gemeentecode 0344.svg|thumb|200px|Befolkingspiramide fan Utert yn 2008]]
Yn de neikommende tabel stiet de befolkingsûntjouwing fan Utert te lêzen. De befolkingsifers fan foar de njoggentjinde iuw binne rûsd, en de sifers wurde fierder werom yn 'e tiid minder krekt. De sifers fan de njoggentjinde iuw komme fan folkstellingen, de nijere ynformaasje komt út it befolkingsregister.&lt;ref&gt;De sifers foar 1623, útsein 1525 en 1600, komme út it ''Jaarboek Oud-Utrecht'', 1995, siden 53-85; de sifers fan 1525, 1600, 1650 oant 1890 en 1970 komme út ''Een paradijs vol weelde, geschiedenis van de stad Utrecht'', 2000, siden 249; de sifers fan 1900 oant 1960 komme út ''2000 jaar Utrecht'', Utrecht/Antwerpen, 1969, side 215; it befolkingstal fan 1980 komt út it  ''Jaarboek Oud-Utrecht'', 1981; de sifers nei 1980 komme fan it [http://statline.cbs.nl/ CBS]&lt;/ref&gt;

{|
| valign=&quot;top&quot; |
{| class=&quot;wikitable&quot;
! style=&quot;background:#efefef;&quot; | Jier
! style=&quot;background:#efefef;&quot; | Ynwenners
|-----
| [[1200]] || align=&quot;right&quot; | 3000
|-----
| [[1300]] || align=&quot;right&quot; | 5500
|-----
| [[1400]] || align=&quot;right&quot; | 13 000
|-----
| [[1481]] || align=&quot;right&quot; | 20 000
|-----
| [[1525]] || align=&quot;right&quot; | 30 000
|-----
| [[1577]] || align=&quot;right&quot; | 27 500
|-----
|}
| valign=&quot;top&quot; |
{| class=&quot;wikitable&quot;
! style=&quot;background:#efefef;&quot; | Jier
! style=&quot;background:#efefef;&quot; | Ynwenners
|-----
| [[1600]] || align=&quot;right&quot; | 30 000
|-----
| [[1623]] || align=&quot;right&quot; | 30 000
|-----
| [[1650]] || align=&quot;right&quot; | 31 000
|-----
| [[1670]] || align=&quot;right&quot; | 33 500
|-----
| [[1700]] || align=&quot;right&quot; | 30 000
|-----
| [[1730]] || align=&quot;right&quot; | 33 000
|-----
| [[1748]] || align=&quot;right&quot; | 25 000
|-----
| [[1775]] || align=&quot;right&quot; | 29 000
|-----
|}
| valign=&quot;top&quot; |
{| class=&quot;wikitable&quot;
! style=&quot;background:#efefef;&quot; | Jier
! style=&quot;background:#efefef;&quot; | Ynwenners
|-----
| [[1800]] || align=&quot;right&quot; | 33 000
|-----
| [[1809]] || align=&quot;right&quot; | 35 000
|-----
| [[1815]] || align=&quot;right&quot; | 33 663&lt;ref name=&quot;Atlas&quot;&gt;Werkgroep kadastrale atlas provincie Utrecht (2000) Kadastrale Atlas provincie Utrecht 6. Utrecht in 1832. Grondgebruik en eigendom. Laren: Drukkerij van Wijland B.V.&lt;/ref&gt;
|-----
| [[1822]] || align=&quot;right&quot; | 35 000
|-----
| [[1832]] || align=&quot;right&quot; | 43 000
|-----
| [[1850]] || align=&quot;right&quot; | 47 000
|-----
| [[1860]] || align=&quot;right&quot; | 52 000
|-----
| [[1870]] || align=&quot;right&quot; | 57 000
|-----
| [[1880]] || align=&quot;right&quot; | 68 000
|-----
| [[1890]] || align=&quot;right&quot; | 81 000
|-----
|}
| valign=&quot;top&quot; |
{| class=&quot;wikitable&quot;
! style=&quot;background:#efefef;&quot; | Datum
! style=&quot;background:#efefef;&quot; | Ynwenners
|-----
| 1 jan 1900 || align=&quot;right&quot; | 102 086
|-----
| 1 jan 1910 || align=&quot;right&quot; | 119 006
|-----
| 1 jan 1920 || align=&quot;right&quot; | 138 334
|-----
| 1 jan 1930 || align=&quot;right&quot; | 153 208
|-----
| 1 jan 1940 || align=&quot;right&quot; | 165 029
|-----
| 1 jan. 1950 || align=&quot;right&quot; | 193 190
|-----
| 1 jan 1960 || align=&quot;right&quot; | 254 186
|-----
| 1970 || align=&quot;right&quot; | 279 000
|-----
| 1 jan 1980 || align=&quot;right&quot; | 236 208
|-----
| 1 jan 1990 || align=&quot;right&quot; | 230 676
|-----
|}
| valign=&quot;top&quot; |
{| class=&quot;wikitable&quot;
! style=&quot;background:#efefef;&quot; | Datum
! style=&quot;background:#efefef;&quot; | Ynwenners
|-----
| 1 jannewaris 2000 || align=&quot;right&quot; | 233 667
|-----
| 1 jan 2001 || align=&quot;right&quot; | 256 420
|-----
| 1 jan 2002 || align=&quot;right&quot; | 260 625
|-----
| 1 jan 2003 || align=&quot;right&quot; | 265 151
|-----
| 1 jan 2004 || align=&quot;right&quot; | 270 244
|-----
| 1 jan 2005 || align=&quot;right&quot; | 275 258
|-----
| 1 jan 2006 || align=&quot;right&quot; | 280 949
|-----
| 1 jan 2007 || align=&quot;right&quot; | 288 401
|-----
| 1 jan 2008 || align=&quot;right&quot; | 294 737
|-----
| 1 jan 2009 || align=&quot;right&quot; | 299 891
|-----
|}
|}

==Eveneminten==
Sûnt [[1981]] fynt elts jier yn [[septimber]] en/of [[oktober]] yn Utert it [[Nederlânsk Filmfestival]] plak, foarhinne bekend as de Nederlanske Filmdagen.

{{boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
}}

{{GemeentenUtert}}
[[Kategory:Utert (gemeente)| ]]
[[Kategory:Plak yn Utert (gemeente)]]
[[Kategory:Nederlânske provinsjehaadstêd]]
[[Kategory:Gemeente yn Utert]]
[[Kategory:Bestjoerlike ienheid oprjochte yn 1122]]</text>
      <sha1>7zee8ro52tz4jxjqnuqq3bnudw2ula5</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Jehannes Ytsma</title>
    <ns>0</ns>
    <id>12619</id>
    <revision>
      <id>1084454</id>
      <parentid>1052450</parentid>
      <timestamp>2022-07-25T08:57:48Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>+ynfoboks</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2188" xml:space="preserve">{{Persoan algemien
| ôfbylding                    = 
| ôfbyldingstekst              = 
| ôfbyldingsbreedte            = 
| echte namme                  = Jehannes Ytsma
| oare namme(n)                = 
| nasjonaliteit                = {{NEDnasj}}
| berne                        = [[24 april]] [[1957]]
| berteplak                    = [[Burgum]]
| stoarn                       = [[9 desimber]] [[2005]]
| stjerplak                    = [[Wergea]]
| etnisiteit                   = {{FRLetn}}
| regionale identiteit         = 
| berop/amt                    = Taalsosjolooch
| aktyf as                     = 
| jierren aktyf                = 
| reden bekendheid             = 
| bekendste wurk(en)           = 
| prizen                       = 
| webside                      = 
}}'''Jehannes Ytsma''' ([[Burgum]], [[24 april]] [[1957]] - [[Wergea]], [[9 desimber]] [[2005]]) wie in [[taalsosjolooch]] oan de [[Fryske Akademy]] yn [[Ljouwert (stêd)|Ljouwert]].

Jehannes Ytsma studearre pedagogyske en andragogyske wittenskippen oan de Ryksuniversiteit Grins. Hy wurke sûnt 1986 foar de [[Fryske Akademy]].
Ytsma hat publisearre oer [[twataligens]] yn [[Fryslân]], oer de relaasje [[taal]]-[[identiteit (eigenheid)|identiteit]] en oer trijetalich [[basisûnderwiis]]. 

Hy is yn [[1995]] promovearre op it proefskrift ''Frisian as first and second language'' (''[[Frysk]] as earste en twadde taal'').
Ytsma hat in soad wittenskiplike publikaasjes op syn namme stean. Foar de [[Ljouwerter Krante]] fersoarge hy fan [[1998]] oant [[2003]] de taalrubryk 'Sisa'.
 
Jehannes Ytsma is op 48-jierrige leeftyd yn Ljouwert hommels ferstoarn.

== Keppeling om utens ==
* [http://www.fa.knaw.nl/fa/3fakgroepen-en-dissiplinen/fakgroep-sosjale-wittenskippen/fsw-publikaasjes/bibliografy-jehannes-ytsma.htm/ Fryske Akademy - Bibliografy fan Jehannes Ytsma (1957-2005)]

{{DEFAULTSORT:Ytsma, Jehannes}}
[[Kategory:Frysk taalkundige]]
[[Kategory:Frysk pedagooch]]
[[Kategory:Frysk publisist]]
[[Kategory:Frysk kollumnist]]
[[Kategory:Frysk bestjoerder]]
[[Kategory:Persoan berne yn Burgum]]
[[Kategory:Persoan stoarn yn Wergea]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1957]]
[[Kategory:Persoan stoarn yn 2005]]</text>
      <sha1>9ixcpi79mjsh3tnh20zzrkajiry3naa</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Gerrie Knetemann</title>
    <ns>0</ns>
    <id>21253</id>
    <revision>
      <id>1084459</id>
      <parentid>918947</parentid>
      <timestamp>2022-07-25T10:55:51Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>Ynfoboks, Dielname oan de grutte omgongen en ploegen</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5002" xml:space="preserve">{{Ynfoboks sporter
| ôfbylding            = Presentatie Nederlandse wielerploegen Raleigh en Frisol, deelnemers aan Tour de , Bestanddeelnr 929-2454.jpg
| ôfbyldingsbreedte    = 200px
| ôfbyldingtekst       = Gerrie Kneteman (1977)
| echte namme          = Gerrie Knetemann
| bynamme              = ''De Kneet''
| nasjonaliteit        = {{NEDnasj}}
| bertedatum           = [[6 maart]] [[1951]]
| berteplak            = [[Amsterdam]]
| stjerdatum           = [[2 novimber]] [[2004]]
| stjerplak            = [[Bergen (Noard-Hollân)|Bergen]]
| etnisiteit           =
| regionale identiteit = 
| grutte               = 
| gewicht              = 
| sport                = [[Hurdfytsen]]
| ûnderdiel            = Dykhurdfytsen
| trener               = 
| 1etitel              = 
| OS                   = 
| PS                   = 
| ekstra               = 
| debút                = [[1971]]
| karriêre-ein         = [[1989]]
| prestaasjes          = [[Amstel Gold Race]] (1974, 1985),&lt;br&gt;Wrâldkampioenskip (1978),&lt;br&gt;[[Parys-Nice]] (1978),&lt;br&gt;[[Driedaagse van De Panne]] (1982)
| webside              = 
}}
'''Gerrie Knetemann''', ek '''De Kneet''' ([[Amsterdam]], [[6 maart]] [[1951]] - [[Bergen (Noard-Hollân)|Bergen]], [[2 novimber]] [[2004]]), wie berops hurdfytser fan [[1974]] - [[1989]] en ien fan de grutste Nederlânske hurdfytsers yn de gouden generaasje. Hy wie in treflik tiidritspesjalist. Gerrie Kneteman wie de heit fan earder hurdfytster [[Roxane Knetemann]].

== Karriêre==
De Kneet tekene yn 1974 in kontrakt by de Frânske ploech Mercier. Ien jier letter gie er oer nei de Nederlânske [[Raleigh-ploech]] fan [[Peter Post]], wêr't oant de grutte breuk fan dizze ploech yn 1983 bleau. Hjirnei hat hy noch riden foar Euro-Decor, Skill en PDM. Foardat Knetemann beropsrenner wie, wurke hy as strjitmakker. Kenmerkend foar him wie syn trochsettingsfermogen. Dizze karaktereigenskip kaam foaral nei foaren doe't hy op [[24 maart]] [[1983]] in slim ûngemak meimakke yn de Belgyske semi-klassiker 'Dwars door België'. Nei in perioade fan refalidaasje kaam hy tige sterk werom en wûn yn 1985 syn twadde [[Amstel-Gold race]], 11 jier nei syn earste oerwinning.  

== Earelist ==
Mei 129 oerwinnings yn syn 17-jierrich bestean as beropshurdfytser, is Knetemann ien fan de grutste Nederlânske hurdfytsers. Moaie oerwinningen wiene û.o. de wrâldtitel op Nürnburgring yn Dútslân yn [[1978]]. Hy wûn doe fan de Italjaan Franseco Moser yn de sprint. Yn datselde jier wûn hy Parys-Nice troch [[Joop Zoetemelk]] en Bernard Hinault te ferslaan, fenomenen yn dy tiid. Hy hat 4 kear de Omgong fan Nederlân op syn namme skreaun, is 13 kear starten yn de [[Omgong fan Frankryk]]. Yn dizze omgong hat hy tegearre mei [[Joop Zoetemelk]] en Jan Raas de measte etappe oerwinnings op syn namme stean, 10 kear kaam hy as earste oer de einstreek. Ek yn 1979 wûn hy in etappe (fan Saint Priest nei Dijon), mar dy waard him ôfnommen want hy soe efter in auto oan riden hawwe. Hy hat 8 kear it giele mouhimd yn dizze omgong droegen. Yn de omgong fan Frankryk fan 1980 wie hy ien fan de ploechgenoaten fan [[Joop Zoetemelk]] dy't doe de einoerwinning behelle.

== Nei 1989 ==
Knetemann stie al tidens syn perioade as beropshurdfytser bekend om syn útspraken en ferhalen. Hy waard letter dan ek faak frege foar radio en tillefyzjeprogramma's. Dêrneist hie hy 5 pannkoekrestaurants en wie hy bûnscoach fan de KNWU (Koninklijke Nederlandse Wieler Unie). Ek joech hie fytsklinniks. Tidens ien fan dizze tochten kaam hy op 2 novimber 2004 te ferstjerren oan in longemboly. De útfeartsearemoanje op de fytsbaan fan [[Alkmaar]] wie mei mear as 2200 lju tige drok besocht, wat syn populariteit oant syn dea ta goed oanjoech. 

== Dielnimming oan grutte omgongen ==
=== Dielnimming oan de Omgong fan Frankryk ===
* 1974 - 38e;
* 1975 - 63e; winner 12e etappe.
* 1976 - Net finisht;
* 1977 - 31e; winner 19e en de 21ste etappe.
* 1978 - 43e; winner 18e en de 22ste etappe.
* 1979 - 30e; winner 1e en de 22ste etappe.
* 1980 - 38e; winner 12e etappe.
* 1981 - 55e;   	
* 1982 - 47e; winner 4e en de 11e etappe.
* 1984 - 103e;
* 1986 - 84e;
* 1987 - 89e;
* 1988 - Net finisht

=== Dielnimming oan de Omgong fan Spanje ===
* 1976 - Net finisht
* 1986 - 59e 

=== Dielnimming oan de Omgong fan Itaalje ===
* 1985 - 94e  

==Ploegen==
* 1974-1975 - Gan-Mercier-Hutchinson
* 1976-1983 - TI-Raleigh
* 1984 - Europ Decor-Boule d'Or
* 1985 - Skil-Sem-Kas-Miko
* 1986-1989 - PDM

== Boarnen ==
* {{Aut|[[Jean Nelissen]]}} - De 100 beste Nederlandse wielrenners aller tijden; Amsterdam/Antwerpen 1999.
* {{Aut|Mart Smeets}} - De Tour fan '80; Nieuw Amsterdam 2005.
* {{Aut|Mart Smeets}} - 100 mannen; Amsterdam/Antwerpen 2003.

{{DEFAULTSORT:Knetemann, Gerrie}}
[[Kategory:Nederlânsk hurdfytser]]
[[Kategory:Nederlânsk sportbestjoerder]]
[[Kategory:Ridder yn de Oarder fan Oranje-Nassau]]
[[Kategory:Nederlânsk persoan fan Dútsk komôf]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1951]]
[[Kategory:Persoan stoarn yn 2004]]</text>
      <sha1>1sxwikubwumphe8mhyymkbp6h0ehakd</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1084460</id>
      <parentid>1084459</parentid>
      <timestamp>2022-07-25T11:09:29Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>linkfix</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5002" xml:space="preserve">{{Ynfoboks sporter
| ôfbylding            = Presentatie Nederlandse wielerploegen Raleigh en Frisol, deelnemers aan Tour de , Bestanddeelnr 929-2454.jpg
| ôfbyldingsbreedte    = 200px
| ôfbyldingtekst       = Gerrie Kneteman (1977)
| echte namme          = Gerrie Knetemann
| bynamme              = ''De Kneet''
| nasjonaliteit        = {{NEDnasj}}
| bertedatum           = [[6 maart]] [[1951]]
| berteplak            = [[Amsterdam]]
| stjerdatum           = [[2 novimber]] [[2004]]
| stjerplak            = [[Bergen (Noard-Hollân)|Bergen]]
| etnisiteit           =
| regionale identiteit = 
| grutte               = 
| gewicht              = 
| sport                = [[Hurdfytsen]]
| ûnderdiel            = Dykhurdfytsen
| trener               = 
| 1etitel              = 
| OS                   = 
| PS                   = 
| ekstra               = 
| debút                = [[1971]]
| karriêre-ein         = [[1989]]
| prestaasjes          = [[Amstel Gold Race]] (1974, 1985),&lt;br&gt;Wrâldkampioenskip (1978),&lt;br&gt;[[Parys-Nice]] (1978),&lt;br&gt;[[Driedaagse van De Panne]] (1982)
| webside              = 
}}
'''Gerrie Knetemann''', ek '''De Kneet''' ([[Amsterdam]], [[6 maart]] [[1951]] - [[Bergen (Noard-Hollân)|Bergen]], [[2 novimber]] [[2004]]), wie berops hurdfytser fan [[1974]] - [[1989]] en ien fan de grutste Nederlânske hurdfytsers yn de gouden generaasje. Hy wie in treflik tiidritspesjalist. Gerrie Kneteman wie de heit fan earder hurdfytster [[Roxane Knetemann]].

== Karriêre==
De Kneet tekene yn 1974 in kontrakt by de Frânske ploech Mercier. Ien jier letter gie er oer nei de Nederlânske [[Raleigh-ploech]] fan [[Peter Post]], wêr't oant de grutte breuk fan dizze ploech yn 1983 bleau. Hjirnei hat hy noch riden foar Euro-Decor, Skill en PDM. Foardat Knetemann beropsrenner wie, wurke hy as strjitmakker. Kenmerkend foar him wie syn trochsettingsfermogen. Dizze karaktereigenskip kaam foaral nei foaren doe't hy op [[24 maart]] [[1983]] in slim ûngemak meimakke yn de Belgyske semi-klassiker 'Dwars door België'. Nei in perioade fan refalidaasje kaam hy tige sterk werom en wûn yn 1985 syn twadde [[Amstel Gold Race]], 11 jier nei syn earste oerwinning.  

== Earelist ==
Mei 129 oerwinnings yn syn 17-jierrich bestean as beropshurdfytser, is Knetemann ien fan de grutste Nederlânske hurdfytsers. Moaie oerwinningen wiene û.o. de wrâldtitel op Nürnburgring yn Dútslân yn [[1978]]. Hy wûn doe fan de Italjaan Franseco Moser yn de sprint. Yn datselde jier wûn hy Parys-Nice troch [[Joop Zoetemelk]] en Bernard Hinault te ferslaan, fenomenen yn dy tiid. Hy hat 4 kear de Omgong fan Nederlân op syn namme skreaun, is 13 kear starten yn de [[Omgong fan Frankryk]]. Yn dizze omgong hat hy tegearre mei [[Joop Zoetemelk]] en Jan Raas de measte etappe oerwinnings op syn namme stean, 10 kear kaam hy as earste oer de einstreek. Ek yn 1979 wûn hy in etappe (fan Saint Priest nei Dijon), mar dy waard him ôfnommen want hy soe efter in auto oan riden hawwe. Hy hat 8 kear it giele mouhimd yn dizze omgong droegen. Yn de omgong fan Frankryk fan 1980 wie hy ien fan de ploechgenoaten fan [[Joop Zoetemelk]] dy't doe de einoerwinning behelle.

== Nei 1989 ==
Knetemann stie al tidens syn perioade as beropshurdfytser bekend om syn útspraken en ferhalen. Hy waard letter dan ek faak frege foar radio en tillefyzjeprogramma's. Dêrneist hie hy 5 pannkoekrestaurants en wie hy bûnscoach fan de KNWU (Koninklijke Nederlandse Wieler Unie). Ek joech hie fytsklinniks. Tidens ien fan dizze tochten kaam hy op 2 novimber 2004 te ferstjerren oan in longemboly. De útfeartsearemoanje op de fytsbaan fan [[Alkmaar]] wie mei mear as 2200 lju tige drok besocht, wat syn populariteit oant syn dea ta goed oanjoech. 

== Dielnimming oan grutte omgongen ==
=== Dielnimming oan de Omgong fan Frankryk ===
* 1974 - 38e;
* 1975 - 63e; winner 12e etappe.
* 1976 - Net finisht;
* 1977 - 31e; winner 19e en de 21ste etappe.
* 1978 - 43e; winner 18e en de 22ste etappe.
* 1979 - 30e; winner 1e en de 22ste etappe.
* 1980 - 38e; winner 12e etappe.
* 1981 - 55e;   	
* 1982 - 47e; winner 4e en de 11e etappe.
* 1984 - 103e;
* 1986 - 84e;
* 1987 - 89e;
* 1988 - Net finisht

=== Dielnimming oan de Omgong fan Spanje ===
* 1976 - Net finisht
* 1986 - 59e 

=== Dielnimming oan de Omgong fan Itaalje ===
* 1985 - 94e  

==Ploegen==
* 1974-1975 - Gan-Mercier-Hutchinson
* 1976-1983 - TI-Raleigh
* 1984 - Europ Decor-Boule d'Or
* 1985 - Skil-Sem-Kas-Miko
* 1986-1989 - PDM

== Boarnen ==
* {{Aut|[[Jean Nelissen]]}} - De 100 beste Nederlandse wielrenners aller tijden; Amsterdam/Antwerpen 1999.
* {{Aut|Mart Smeets}} - De Tour fan '80; Nieuw Amsterdam 2005.
* {{Aut|Mart Smeets}} - 100 mannen; Amsterdam/Antwerpen 2003.

{{DEFAULTSORT:Knetemann, Gerrie}}
[[Kategory:Nederlânsk hurdfytser]]
[[Kategory:Nederlânsk sportbestjoerder]]
[[Kategory:Ridder yn de Oarder fan Oranje-Nassau]]
[[Kategory:Nederlânsk persoan fan Dútsk komôf]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1951]]
[[Kategory:Persoan stoarn yn 2004]]</text>
      <sha1>sl250qpprdhoacjt2i2s36rsukiwcby</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Roede (mjitte)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>24344</id>
    <revision>
      <id>1084351</id>
      <parentid>854584</parentid>
      <timestamp>2022-07-24T15:47:48Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Bouwe Brouwer</username>
        <id>283</id>
      </contributor>
      <comment>boarnen; kategory lingtemjitte</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1342" xml:space="preserve">In '''roede''', ek wol '''jerd''' of '''mollen''', is oer it algemien in lingtemjitte. By strookferkaveling wurdt it ek as breedtemjitte brûkt.

De lingte fan in roede wie net oeral lyk, dy koe per plak ferskille. De krekte mjitte wie dan wol oanjûn op de tsjerkemuorre. De meast bekende wie de [[keningsroede]] dy't yn 1813 steld wie op 3,91278 meter. In dyksroede wie yn [[Wûnseradiel]]s Suder Seediken 4,736 meter of 12 [[dyksfoet|dyksfuotten]], ± 16 Fryske [[houtfoet|houtfuotten]].

De kante roede hat as flaktemjitte de âldere lânmjitten net ferdriuwe kind.

Neffens it yn 1820 ynfierde [[Nederlânsk metryk stelsel]] wie in roede gelyk oan 10 [[meter]]. Yn 1937 waard de roede as offisjele mjitte foar altyd ôfskaft.

== Sjoch ek ==
* [[Roede|Oare betsjuttings fan &quot;Roede&quot;]].

== Keppeling om utens ==
* {{Wikiwurdboek|roede}}

{{boarnen|boarnefernijing=
* {{EvF|Roede}}
* {{Aut|W.C.H. Staring}}, ''Staring's lijst van alle binnen- en buitenlandsche maten, gewichten en munten'', Schoonhoven: Van Nooten 1880.
* {{Aut|[[Obe Postma]]}}, ''De Friesche kleihoeve'', Ljouwert: Noord-Nederlandsche boekhandel 1934, s. 13.
* {{Aut|[[Mari van Buijtenen|M.P. van Buijtenen]] en [[Hendrik Obreen|H.O. Obreen]]}}, ''IJsselmeerdijken'', Boalsert: Osinga 1956, s. 7, 25, 150-151, 241, 445.
}}

[[Kategory:Lingtemjitte]]
[[Kategory:Lânbou]]</text>
      <sha1>sg0jvsx09g811x0cbosa6sfuexd75ar</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1084359</id>
      <parentid>1084351</parentid>
      <timestamp>2022-07-24T17:13:18Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Bouwe Brouwer</username>
        <id>283</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>boarnen</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1351" xml:space="preserve">In '''roede''', ek wol '''jerd''' of '''mollen''', is oer it algemien in lingtemjitte. By strookferkaveling wurdt it ek as breedtemjitte brûkt.

De lingte fan in roede wie net oeral lyk, dy koe per plak ferskille. De krekte mjitte wie dan wol oanjûn op de tsjerkemuorre. De meast bekende wie de [[keningsroede]] dy't yn 1813 steld wie op 3,91278 meter. In dyksroede wie yn [[Wûnseradiel]]s Suder Seediken 4,736 meter of 12 [[dyksfoet|dyksfuotten]], ± 16 Fryske [[houtfoet|houtfuotten]].

De kante roede hat as flaktemjitte de âldere lânmjitten net ferdriuwe kind.

Neffens it yn 1820 ynfierde [[Nederlânsk metryk stelsel]] wie in roede gelyk oan 10 [[meter]]. Yn 1937 waard de roede as offisjele mjitte foar altyd ôfskaft.

== Sjoch ek ==
* [[Roede|Oare betsjuttings fan &quot;Roede&quot;]].

== Keppeling om utens ==
* {{Wikiwurdboek|roede}}

{{boarnen|boarnefernijing=
* {{EvF|Roede}}
* {{Aut|W.C.H. Staring}}, ''Staring's lijst van alle binnen- en buitenlandsche maten, gewichten en munten'', Schoonhoven: Van Nooten 1880.
* {{Aut|[[Obe Postma|O. Postma]]}}, ''De Friesche kleihoeve'', Ljouwert: Noord-Nederlandsche boekhandel 1934, s. 13.
* {{Aut|[[Mari van Buijtenen|M.P. van Buijtenen]] &amp; [[Hendrik Obreen|H.O. Obreen]]}}, ''IJsselmeerdijken'', Boalsert: Osinga 1956, s. 7, 25, 150-151, 241, 445.
}}

[[Kategory:Lingtemjitte]]
[[Kategory:Lânbou]]</text>
      <sha1>9jv8z17wnnwjmu0jg0hkkrbvo0nspb4</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>De Bosk</title>
    <ns>0</ns>
    <id>36064</id>
    <revision>
      <id>1084343</id>
      <parentid>1083153</parentid>
      <timestamp>2022-07-24T15:15:38Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>PieterJanR</username>
        <id>1321</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Correctie</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="13846" xml:space="preserve">{{Stêd mei flagge|
Ofbyld= [[File:'s-Hertogenbosch_-_Panorama_-_Gezicht_op_Sint_Jan_vanaf_Sint_Jacobskerktoren_-_RCE.jpg|300px]] ''Panorama fan it sintrum'' |
Flagge= [[File:Flag_of_'s-Hertogenbosch.svg|border|100px]] |
Wapen= [[File:S-Hertogenbosch_wapen.svg|80px]] |
Ynwennertal= 111.025 &lt;small&gt;(31-12-2021)&lt;/small&gt; &lt;ref&gt;[https://www.cbs.nl/nl-nl/maatwerk/2021/31/kerncijfers-wijken-en-buurten-2021 Sintraal Buro foar de Statistyk]&lt;/ref&gt;|
Oerflak= 39,98  km² &lt;br&gt; wêrfan lân: 36,38 km² &lt;br&gt; wêrfan wetter: 3,60 km² &lt;/br&gt;  |
Befolkingstichtens= 2.777 / km² |
Stêdekloft= |
Hichte= 6,5 m|
Lân= [[File:Flag of the Netherlands.svg|20px]] [[Nederlân]] |
Bestj. ienh. 1= Provinsje |
Namme bestj. ienh. 1= [[File:North Brabant-Flag.svg|20px]] [[Noard-Brabân]] |
Bestj. ienh. 2=  |
Namme bestj. ienh. 2= |
Stifting= [[1184]] |
Tiidsône= [[UTC]]+1 |
Simmertiid= UTC+2 |
Koördinaten= {{Koördinaten yn tekst|51_41_21.6_N_5_18_11_E_type:city_zoom:15_region:NL|51° 41' NB, 5° 18' EL}}  | 
Webside= [http://Http://www.s-hertogenbosch.nl/ Side gemeente De Bosk] ||
}}
[[Ofbyld:Map NL 's-Hertogenbosch-'s-Hertogenbosch.png|304px|thumb|''Stedsgebiet (giel) fan de stêd De Bosk yn de gemeente De Bosk'']]
[[Ofbyld:'s-Hertogenbosch Rijksmonument 21719 Stadhuis, Markt 1 - Cropped.jpg|thumb|''Stedhûs fan De Bosk'']]
{{Of|de stêd De Bosk|de gemeente dêr't dy stêd it haadplak fan is|De Bosk (gemeente)}}

'''De Bosk''' ([[Nederlânsk]] en offisjeel: '' 's-Hertogenbosch''; yn 'e folksmûle ek faak: ''Den Bosch'', [[Frânsk]]: ''Bois le Duc'', [[Dútsk]]: ''Herzogenbusch'') is in stêd en de haadstêd fan de provinsje [[Noard-Brabân]]. De stêd is ek de haadstêd fan de [[De Bosk (gemeente)|gemeente mei deselde namme]]. De stêd hie 111.025 ynwenners yn 2021 yn in gebiet fan sa'n 40 km². De Bosk krige yn [[1184]] [[stedsrjochten]], itjinge sjoen wurde kin as it begjin fan it gemeentlik bestjoer.

== Skiednis ==
=== Midsiuwen ===
De namme fan de stêd is ôflaat fan it âlde [[Nederlânsk]]e ''des Hertogen bosch'', itjinge &quot;bosk fan de [[hartoch]]&quot; betsjut. It soe om hartoch [[Hindrik I fan Brabân]] gean, waans famylje in grutte lape grûn by it tichteby lizzende Orthen foar goed fjouwer iuwen besiet. Hy stifte in nij plak op beboske sândunen yn it midden fan [[Sompe|sompich lân]]. Yn [[1184]] joech er it plak [[stedsrjochten]]. Dat jiertal waard lykwols letter troch skiedkundigen jûn, want it plak wurdt yn boarnen pas yn [[1196]] neamd. It oarspronklike dokumint is weirekke. De hartoch joech de stêd stedsrjochten omreden fan it beskermjen fan syn lângoed tsjin [[Hartochdom Gelre|Gelre]] en [[Greefskip Hollân|Hollân]]; hy makke fan de stêd in grutte fêsting. Yn [[1203]] rekke de stêd swier skeind troch in militêre operaasje fan Gelre en Hollân, mar waard al rillegau weropboud. Der binne noch oerbliuwsels fan de oarspronklike stedsmuorren.

Yn de ein fan de [[fjirtjinde iuw]] waarden de stedsmuorren fersterke om de waaksende stêd better te beskermjen. Grêften waarden bûten de muorre om de stêd hinne groeven, dêr't de rivieren de [[Dommel]] en [[Aa (Noard-Brabân)|Aa]] op oansletten. De Bosk wie it berteplak fan ien fan de grutste skilders fan it tiidrek fan de noardliek [[Renessânse]], [[Jheronimus Bosch]]. Yn [[1463]] wie der in grutte stedsbrân yn De Bosk dy't Bosch yn de âldens fan likernôch 13 jier meimakke. Dy brân foarme in ynspiraasjeboarne fan syn skilderings dêr't er letter ferneamd om wurde soe.

De stêd makke dêrnei in bloeitiid mei en wie om [[1520]] nei [[Utert (stêd)|Utert]] de grutste stêd op it grûngebiet fan it hjoeddeistige Nederlân. Yn dy snuorje wie De Bosk ek it thús fan guon ferneamde muzikanten, sa as bygelyks Jheronimus Clibano, Mattéus Pipelare en Pierre Alamire.

=== Tachtichjierrige Kriich ===
[[Ofbyld:Famien Strada Histoire-Den Bosch-ppn087811480 MG 8910T2p039.tif|thumb|''Stedsgesicht De Bosk yn 1767'']]
Yn de tiid fan de [[Reformaasje]] rekke de stêd belutsen by de strideraasjes. De stêd waard in selsstannich bisdom. Yn de [[Tachtichjierrige Kriich]] keas de stêd de kant fan de [[Hûs Habsburch|Habsburchske]] machthawwers. De stêd waard ferskate kearen belegere troch prins [[Maurits fan Oranje-Nassau]], [[steedhâlder]] fan it grutste part fan de [[Republyk fan de Sân Feriene Nederlannen]], dy't de stêd ûnder syn hearskippij bringe woe. De ferdigening fan de stêd slagge ûnder lieding troch Klaudius fan Berlaymont.

Under it [[Tolvejierrich Bestân]] waard it ferdigeningswurk fan de stêd swier fersterke. It omlizzende sompelân makke in konvinsjonele belegering ûnmooglik, en de fêsting krige de bynamme de &quot;Sompedraak&quot;. Yn [[1629]] waard de stêd lang om let troch steedhâlder [[Freark Hindrik fan Oranje-Nassau|Freark Hindrik]] oermastere mei help fan in typyske Nederlânske strategy. Hy liet de rivieren Dommel en Aa omlizze, liet in polder oanlizze om mei in dyk fan 40 km sadat er it lân drûchmealle koe. Nei in belegering fan trije moanne, moast de stêd belies jaan en joech him oer. Dat wie in grutte tsjinslach foar de Habsburgers. De stêd waard fan de rest fan it [[Hartochdom Brabân]] ôfsnien en waard part fan de troch de Republyk besette gebieten, bekend as de [[generaliteitslannen]], yn dit gefal [[Steatsk-Brabân]]. De generaliteitslannen wiene net lykweardich oan de oare goaen fan de Republyk en hiene alhiel gjin sizzenskip.

=== Iermoderne tiid ===
Nei de [[Frede fan Westfalen]] yn [[1648]] waarden de stedsmuorren fannijs fersterke. Yn [[1672]], it Nederlânske [[Rampjier 1672|rampjier]], ferdigene de stêd him tsjin de troepen fan kening [[Loadewyk XIV fan Frankryk]]. Yn [[1794]] foelen Frânske revolúsjonêre troepen ûnder lieding fan Charles Pichegru de stêd oan. De stêd wie net sterk ferdigene en foel al rillegau yn Frânske hannen. Dêrnei stuts er de rivieren oer en justjes dêrnei de Republyk foel.

Yn de [[Bataafske Republyk]], dy't yn [[1795]] foarme waard, waarden katoliken en Brabanners lyksteld. Yn [[1806]] waard de stêd part fan it [[Keninkryk Hollân]] en yn [[1810]] fan it [[Earste Frânske Keizerryk]]. De stêd waard yn [[1814]] troch de [[Prusen]] befrijd.

=== Moderne tiid ===
[[Ofbyld:S-hertogenbosch stad 1866.gif|thumb|Kaart fan De Bosk yn 1866]]
Yn [[1815]] waard it [[Feriene Keninkryk fan de Nederlannen]] stifte en waard De Bosk haadstêd fan de nije provinsje Noard-Brabân. In soad nije en nijmoadrige fêstingwurken waarden yn de omkriten fan de stêd boud. In nij kanaal, de Súd-Willemsfeart, waard groeven, dy't de stêd in ekonomyske ympuls joech. Hannel, niverheid en yndustry woeks. Oant [[1878]] wie it ferbean bûten de stedsmuorren te bouwen. Dat late ta oerbefolking yn de stêd mei de heechste bernestjerte yn it keninkryk.

Om't De Bosk offisjeel in fêstingstêd wie, koe de stêd net bûten syn stedsmuorren útwreidzje. Nei in wetsferoaring troch kening [[Willem III fan de Nederlannen|Willem III]] yn [[1874]] mocht de stêd lang om let yn [[1880]] bûten syn fêstingwurk bouwe. Dêrtroch kaam de yndustrialisaasje yn de stêd let op gong en dêrtroch naam it belang fan de stêd ôf.

Yn de [[Twadde Wrâldkriich]] wie der in [[konsintraasjekamp]] súdlik fan De Bosk, [[Kamp Vught]] by it doarp [[Vught]], troch de Dútsers ''Herzogenbusch'' neamd. Dat wie ien fan de pear konsintraasjekampen yn west-Jeropa bûten Dútslân en Eastenryk. It kamp waard tusken jannewaris [[1943]] oant septimber [[1944]] brûkt en hie sa'n 30.000 finzenen, dêr't 12.000 fan [[Joaden]] wiene. De stêd waard tusken 24 en 27 oktober 1944 troch Britske soldaten fan de majoar-generaal Robert Knox Ross syn 53e (Welske) ynfanterydifyzje befrijd.

Nei de kriich, waard De Bosk modernisearre, lykas in soad oare stêden yn Nederlân. Der wiene ynearsten plannen om de âlde binnenstêd te fernijen en in soad âlde pânen te slopen om diken te ferbreedzjen. Al gau ûntstie it besef om de âlde histoarje fan de stêd te bewarjen en te beskermjen.

== Geografy ==
[[Ofbyld:SHertogenbosch-plaats-OpenTopo.jpg|thumb|''Topografyske kaart fan De Bosk (2014)'']]
De Bosk leit op it plak dêr't de [[Aa (Noard-Brabân)|Aa]], de [[Dommel]] en de [[Súd-Willemsfeart]] byinoar komme en de [[Dieze]] foarmje. De stêd De Bosk foarmet mei de kearnen [[Bokhoven]], [[Deuteren]], [[Dieskant]], [[Empel]], [[Engelen (De Bosk)|Engelen]], [[Gewande]], [[Heeseind]], [[Hintham]], [[Kruisstraat]], [[Maliskamp]], [[Meerwijk (De Bosk)|Meerwijk]], [[Nuland]], [[Orthen]], [[Oud-Empel]], [[Rosmalen]] en [[Vinkel (Nederlân)|Vinkel]] de gemeente [[De Bosk (gemeente)|De Bosk]].

=== Klimaat ===
It klimaat fan De Bosk is in myld seeklimaat mei gjin grutte ferskillen tusken de utersten. Neffens de [[klimaatklassifikaasje fan Köppen]] hat it gebiet it subtype &quot;Cfb&quot;.

== Ekonomy en ferfier ==
[[Ofbyld:´s-Hertogenbosch, station ´s-Hertogenbosch foto6 2016-01-23 09.53.jpg|thumb|'' It Stasjon De Bosk'']]
=== Ekonomy ===
De Bosk is hjoed-de-dei t pleatslike sintrum foar yndustry, ûnderrjocht, bestjoer en kultuer. It is neffens ynwenners de fjirde stêd fan Noard-Brabân nei [[Eindhhoven]], [[Tilburch]] en [[Breda]]. Ynternasjonale en nasjonale bedriuwen lykas [[Heineken]], Epic Systems, Tyco International, [[SAP AG|SAP]] en oaren hawwe fêstigings yn de stêd. It Jeroen Bosch-Sikehûs is de grutste wurkjouwer yn de omkriten mei mear as 4.000 wurknimmers.&lt;ref&gt;[https://www.jeroenboschziekenhuis.nl/over-ons ''Over ons''] Jeroen Bosch-Sikehûs oproppen 26 septimber 2020&lt;/ref&gt;

=== Ferfier ===
De stêd hat oer de [[Rykswei 2|A2]] in goede ferbining mei Utert en [[Amsterdam]] yn it noarden en [[Eindhoven]] en [[Maastricht]] yn it suden, en troch de [[Rykswei 59|A59]] mei [[Oss]] en [[Nimwegen]] yn it easten en [[Waalwyk (stêd)|Waalwyk]], [[Tilburch]] en [[Breda]] yn it westen.

Ek krúst it spoar yn de stêd. It [[Stasjon De Bosk]] leit oan it spoar fan Utert nei Boxtel, as part fan de ferbining Amsterdam - Eindhoven, dêr't eltse tsien minuten in trein oankomt. Ek it [[spoar fan Nimwegen nei Tilburch]] docht it stasjon oan. De stêd hat in twadde stasjon, [[Stasjon De Bosk East]]. 

== It besjen wurdich ==
[[Ofbyld:Overzicht van de zuidwestgevel met kerktoren - 's-Hertogenbosch - 20381297 - RCE.jpg|thumb|''De [[Sint-Janskatedraal (De Bosk)|Sint-Janskatedraal]]'']]
[[Ofbyld:'s-Hertogenbosch Marktplein - Den Bosch Markt.jpg|thumb|''It Merkplein yn it midden fan de stêd'']]
[[Ofbyld:Demoriaandenboschnl.jpg|thumb|''De Moriaan, it âldste stiennen gebou fan Nederlân'']]
[[Ofbyld:Binnendieze 's-Hertogenbosch.jpg|thumb|''Binnendieze'']]
=== Alde binnenstêd ===
De Bosk is fanâlds in fêstingstêd en dat is hjoed-de-dei noch goed te sjen. Nei de [[Twadde Wrâldkriich]] wiene der plannen en modernisearje de âlde binnenstêd. Grêften soene tichtsmiten wurde moatte, wâlen en guon histoaryske gebouwen moasten sloopt wurde om diken te ferbreedzjen. Lokkigernôch, ear't de plannen útfierd wurde koene, waard de stêd oanwiisd as [[beskerme stedsgesicht]]. Dêrtroch is in soad fan de âlde stêd bewarre bleaun, lykas it fêstingwurk, grêften, hûzen, tsjerken en stânbylden.

Guon wichtige gebouwen:
* It fêstingswurk, mei wâlen, muorren en bastions om de âlde stêd hinne;
* ''De Moriaan'': it âldste noch hieltyd besteande bakstiennen gebou fan Nederlân, dêr't it VVV-kantoar yn fêstige is; 
* ''De Drakenfontein'';
* ''Zwanenbroedershuis'' fan 1538.
* De eardere Kening Willem I Kazerne is noch hieltyd bewarre bleaun en lit it ferline fan De Bosk as garnizoenstêd sjen;
* It Stedshûs fan De Bosk;
* De ''Binnendieze'' in [[grêft]] dy't yn de midsiuwen as wettterboarne brûkt waard en oant 1969 as rioel brûkt waard; 
* ''De Kleine Winst'', it âlderlik hûs fan 'Jeroen Bosch'. 
* It Gûvernemintspaleis is part fan it Noardbrabânsk Museum;
* ''De Markt'', it sintraal plak fan de stêd. It ''Puthuis'' en it stânbyld fan Jeroen Bosch binne dêr;
* De smelle bochtige  strjitten mei pakhûzen en keapljuswenten;
* De ferskate lytse hôfkes.

=== Tsjerken ===
* [[Sint-Janskatedraal (De Bosk)|Sint-Janskatedraal]], de katedraal fan it [[Bisdom De Bosk]].
* De âlde [[Sint-Jabikstsjerke (De Bosk)|Sint-Jabikstsjerke]] oan de ''Bethaniëstraat''.
* De nije Sint-Jabikstsjerke oan it ''Jeroen Boschplein'', dêr't it Jheronimus Bosch Art Center yn fêstige is.
* De Sint-Katharinatsjerke oan it ''Kruisbroedershof''.
* De ''Kapucijnenkerk'' warber as kleastertsjerke.
* De skûltsjerke ''Onder de Roos'', is in histoarysk gebou oan de ''Uilenburg''. 
* De Sint.-Joazeftsjerke fan 1859. 
* De Grutte Tsjerke (ek wol Napoleonstsjerkey in de ''Kerkstraat'', is warber as herfoarme tsjerke. De tsjerke waard boud nei't [[Loadewyk Napoleon Bonaparte|Loadewyk Napoleon]] de Sint Jan oan de katoliken weromjûn hie.
* Waalske tsjerke (Neogoatyske gevel)
* Biskoplik Paleis fan De Bosk
* Kleaster ''Mariënburg''
* ''Sint Jacobs Hofje''

=== Natoer ===
De ''Bossche Broek'' is in 22 hektare grut natoergebiet dat fan de âlde stedswâl alhiel nei [[Vught]] ta rint. It is in unyk natoergebiet om't dy tsjin it âlde sintrum oan leit.

== Nijsgjirrich ==
Yn de karnavalstiid hjit De Bosk tydlik '''Oeteldonk'''.

Yn 1996 wie de stêd it begjinpunt fan de [[Omgong fan Frankryk]].

== Berne yn De Bosk ==
* [[Jheronimus Bosch]] (om 1450 hinne - 1516), ferneamd Nederlânsk skilder
* [[Carola Schouten]] (1977) politikus. 

== Keppeling om utens ==
* [http://www.s-hertogenbosch.nl/ Webside fan de gemeente]
{{CommonsLyts|'s-Hertogenbosch}}

{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
}}

{{GemeentenNoard-Brabân}}
{{Koördinaten|51_41_21.6_N_5_18_11_E_type:city_zoom:15_region:NL|51° 41' NB, 5° 18' EL}}  

{{DEFAULTSORT:Bosk, De}}
[[Kategory:De Bosk| ]]
[[Kategory:Plak yn De Bosk]]
[[Kategory:Gemeente yn Noard-Brabân]]
[[Kategory:Nederlânske provinsjehaadstêd]]
[[Kategory:Bestjoerlike ienheid oprjochte yn 1184]]</text>
      <sha1>5qeehlut11h1mtsebtffozhwems0j6n</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Hepie en Hepie</title>
    <ns>0</ns>
    <id>37065</id>
    <revision>
      <id>1084338</id>
      <parentid>1080673</parentid>
      <timestamp>2022-07-24T15:12:13Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>PieterJanR</username>
        <id>1321</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Correctie</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3147" xml:space="preserve">{{Ynfoboks band
| band_namme    = Hepie en Hepie
| ôfbylding     = 
| ûnderskrift   = 
| nasjonaliteit = {{NEDnasj}}
| sjongtaal     = [[Nederlânsk]]
| sjenre        = Jankfodden
| bestean       = [[1980]]-[[1983]],&lt;br&gt;[[2007]]-[[2011]]
| record label  = 
| manager       = 
| prizen        = 
| webside       = 
| hjoeddeistige_leden = 
| âld_leden     = 
| funksje1      = 
| lid1          = [[Hepie Hiemstra]]
| funksje2      = 
| lid2          = [[Hepie Postma]]
| funksje3      = 
| lid3          = 
| funksje4      = 
| lid4          = 
| funksje5      = 
| lid5          = 
| funksje6      = 
| lid6          = 
| âldfunksje1   = 
| âldlid1       = 
}}'''Hepie en Hepie''' wie in [[Fryslân|Frysk]]e jankfoddeduo oprjochte yn [[Twizelerheide]] en wie aktyf tusken [[1980]] en [[1983]], fan [[2007]] oant [[2011]] wie it duo koarte tiid wer byinoar. It duo brocht yn [[1980]] syn debútalbum ''Ik lig op m'n kussen stil te dromen'' út. Hepie en Hepie ha twa studio-albums útbrocht.

Hepie en Hepie bestie út de [[nicht (famyljelid)|nichten]] [[Heabeltsje Hiemstra|Hepie Hiemstra]] (6 augustus 1961) en [[Hepie Postma]] (26 novimber 1956) fan [[Twizelerheide]]. 

De blûne Hepie song ek by [[De Wiko's]], by ''The Moonlight Stars'' en ''Orkest Sphinx''. Hja hat ek solo singles opnomd.
De beide nichten treden earst op ûnder de namme ''De Hésole's'', mei Hiekus Hiemstra (elektroanysk oargel) en Tjipke Heidstra (drums). Tjipke waard letter ferfongen troch Andries Akkerman. Hiekus is de heit fan Hepie Hiemstra.

It duo skoarde yn 1980 yn Nederlân in hit mei ''Ik lig op m'n kussen stil te dromen'', in ''[[Cover (muzyk)|cover]]'' fan Hank Locklin syn ''Send me the pillow that you dream on''. It liet wie yn 1962 ek alris opnomd troch [[Ria Valk]].(Fontana TF 266 366) 

Yn 1981 hie it duo noch in stikmannich lytse hits. Yn 1983 gienen hja útelkoar omdat Hepie Hiemstra in eigen karriêre begjinne woe.

Yn 1989 nimme Hepie en Hepie dochs wer inkelde nije nûmers op. Ek waard fan ''Ik lig op m'n kussen stil te dromen'' in [[House (muzykstyl)|house]]-ferzje útbrocht, dat de top 10 helle. Dy housefariant wie de earste Nederlânsktalige househit. Nei dit súkses giene sy wer solo.

Yn [[2007]] makke it duo in [[comeback]], mar dat waard gjin grut súkses, en yn [[2011]] setten se in punt efter harren karriêre.

== Diskografy ==
===Studio-albums===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|- align=&quot;left&quot;
! Album !! Utbrocht yn !! Label !! Single(s) 
|-
|Ik lig op m'n kussen stil te dromen
|[[1980]]
|Philips
|Ik lig op m'n kussen stil te dromen,&lt;br&gt;Jongen Ik Maak Me Zorgen,&lt;br&gt;Zeven Dagen Lang
|-
|Liefde
|[[1981]]
|Philips
|Ik heb alleen nog maar die foto
|-
|Hepie &amp; Hepie
|[[2007]]
|Jaz Music
|Ons dorp,&lt;br&gt;Ik geloof in jou en mij
|}

===Kompilaasje-albums===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|- align=&quot;left&quot;
! Album !! Utbrocht yn
|-
|De Grootste Hits Van
|[[1981]]
|-
|De allergrootste successen van Hepie en Hepie
|[[1989]]
|}

[[Kategory:Frysk folksmuzykartyst]]
[[Kategory:Sjonger fan it libbensliet]]
[[Kategory:Band oprjochte yn 1980]]
[[Kategory:Band opheft yn 1983]]
[[Kategory:Band oprjochte yn 2007]]
[[Kategory:Band opheft yn 2011]]</text>
      <sha1>jnfq4grhnestqkrv4au79rzcsnsn9iu</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Ede (plak)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>47997</id>
    <revision>
      <id>1084336</id>
      <parentid>1081876</parentid>
      <timestamp>2022-07-24T15:11:06Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>PieterJanR</username>
        <id>1321</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Linkfix</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="9009" xml:space="preserve">{{Universele ynfoboks stêd
| namme                       = Ede
| ôfbylding                   = Ede vanaf de noordzijde.jpg
| ôfbyldingsbreedte           = 300
| ôfbyldingstekst             = ''Sintrum fan Ede fan de noardkant ôf (2003)''
| wapen                       = 
| ynwennertal                 = 76.750 &lt;small&gt;(2021)&lt;/small&gt;&lt;ref&gt;[https://www.cbs.nl/nl-nl/maatwerk/2021/31/kerncijfers-wijken-en-buurten-2021 Sintraal Buro foar de Statistyk]&lt;/ref&gt;
| oerflak                     = 
| befolkingstichtens          = 
| stêdekloft                  =
| hichte                      =
| lân                         = {{Flagge NL}} [[Nederlân]]
| bestjoerlike ienheid 1      = Provinsje
| namme bestjoerlike ienheid 1= [[File:Flag_of_Gelderland.svg|border|20px]] [[Gelderlân]]
| bestjoerlike ienheid 2      = Gemeente
| namme bestjoerlike ienheid 2= [[File:Flag_of_Ede.svg|20px]] [[Ede (gemeente)|Ede]]
| bestjoerlike ienheid 3      = 
| namme bestjoerlike ienheid 3= 
| bestjoerlike ienheid 4      = 
| namme bestjoerlike ienheid 4= 
| boargemaster                = 
| stedsyndieling              = 
| stifting                    = 
| postkoade                   = 6710-6718
| tiidsône                    = [[UTC]] +1
| simmertiid                  = UTC +2
| koördinaten                 = {{Koördinaten yn tekst|52_2_37_N_5_40_0_E_type:city_zoom:16_region:NL|52° 2' 37&quot; NB, 5° 40' 0&quot; EL}}
| webside                     = 
}}
[[Ofbyld:Ede 1.jpg|thumb|''Ede Noard (2003)'']]
[[Ofbyld:Ede 2.jpg|thumb|''[[Veldhuizen (Ede)|Ede Veldhuizen]] (2003)'']]
[[Ofbyld:Ede vanaf Concordiamolen 7 maart 2008.jpg|thumb|''Ede Sintrum út de Concordiamûne wei'']]
[[Ofbyld:Ede Alde Tsjerke 76.JPG|thumb|''Alde Tsjerke'']]
[[Ofbyld:Ede nije en âlde plysjeburo 80.JPG|thumb|''Nije en âlde plysjeburo'']]
[[Ofbyld:Ede De Merk 77.JPG|thumb|''De Merk'']]
[[Ofbyld:Airborne_monument.JPG|thumb|''Airborne-monumint op de Ginkelske Heide'']]
[[Ofbyld:War monument Enka.JPG|thumb|''Kriichsmonumint op it ENKA-terrein'']]
'''Ede''' is in middelgrut plak yn de provinsje [[Gelderlân]] dy't oan de westkant fan de [[Feluwe (streek)|Feluwe]] en yn de súdlike [[Gelderske Fallei]] leit. It is ek it haadplak fan de gemeente [[Ede (gemeente)|Ede]]. It plak Ede hat 76.750 ynwenners (2021).

Ede is bekend om de [[Slach om Arnhim]] yn de [[Twadde Wrâldkriich]]. Doe spile Ede in wichtige rôl fanwegen de [[Alliearden|Alliearde]] parasjutisten dy't dêr lânen yn septimber [[1944]] yn it ramt fan [[Operaasje Market Garden]]. Elts jier lûke de loftlânings op de Ginkelske Heide tûzenen besikers nei Ede.

== Skiednis ==
De [[Hartochdom Gelre|greven fan Gelre]] bouden fan de [[tolfde iuw]] oant en mei de [[fjirtjinde iuw]] [[boargen]] by de grins mei it [[Stift Utert]] del. De boarch Kernhem by Ede is der ien fan. Yn [[1426]] waard Udo de Booze as [[lienman]] fan Kernhem oansteld troch de doetiidske hartoch fan Gelre, Arnold fan Egmont. Nei't it lienguod erflik waard, kaam Kernhem yn hannen fan de famyljes Van Arnhem, Van Wassenaer Obdam en letter Van Heeckeren, Van Wassenaer en Bentinck. Ut dy famyljes binne ferskate bestjoerders út it ferline fan Ede ôfkomstich. Troch de jierren hinne waard Kernhem útwreide mei in gâns lânguod.

Yn [[1624]] en [[1629]] waard Ede teheistere troch de Spanjerts. 

Yn [[1783]] kamen by in dysentery-epidemy 108 minsken om. Dat is in reedlik heech oantal, om't Ede yn dy tiid likernôch 600 ynwenners hie.

Yn de [[Earste Wrâldkriich]] wie der op de Eedske Heide fan [[1915]] oant [[1918]] in grut flechtelingekamp foar Belgyske flechtelingen. Dêrnei waard it kamp ôfbrutsen en it boumateriaal waard fannijs brûkt foar it gruttebtal skansearre gebouwen yn [[Belgje]]. Ta neitins stiet der noch it Belgemonumint.

Op [[6 augustus]] [[1925]] ûntplofte der yn de ENKA-fabryk in soerstofapparaat. Trije minsken kamen by dy ûntploffing om it libben en nochris tsien rekke ferwûne.

=== Twadde Wrâldkriich ===
Yn de [[Twadde Wrâldkriich]] lânen Alliearde militêren op de Ginkelske Heide yn it ramt fan [[Operaasje Market Garden]]. Fan dêr ôf binne se, fjochtsjend tsjin de Dútsers, nei [[Arnhim]] ta lutsen. Foaroangeandee de loftlâning waard Ede op [[17 septimber]] [[1944]] bombardearre dêr't 69 boargers by om it libben kamen. Elts jier yn septimber wurdt dy snuorje betocht troch parasjutespringen booppe de heide. De parasjutisten wurde út noch hieltyd út de Twadde Wrâldkriich wurkjende fleanmasinen dropt. Dat barren lûkt in grut publyk fan fier wei. Ek feteranen út Grut-Brittanje wei wiene gauris oanwêzich. Oant 2006 sprongen der ek noch feteranen, dy't doe ek al reedlik âld wiene.

Fan de [[Joaden]] dy't oan it begjin fan de kriich yn de gemeente Ede wennen wurdt der rûsd, dat 52 fan de 89 de kriich oerlibbe hiene. Dat reedlik hege persintaazje (60%) soe neffens de skriuwers fan it boek ''Ede 1940-1945'' te ferklearjen wêze om't it yn in plattelânsgemeente makliker help te finen is, en it risiko oppakt te wurden lytser is is yn grutte stêden it gefal is. Yn it earste jier fan de kriich naam it tal Joaden fluch ta. By de registraasjeplicht yn jannewaris [[1941]] waarden 125 minsken as Joaden, of foar in part, registrearre. It gie foar it grutste part om hûshâldings en allinnichsteanden út it westen fan it lân wei dy't mooglik oan de tsjin harren rjochte maatregels hoopten te ûntkommen. In soad flechtelingen wiene bekend yn de omkriten en hiene kontakten. Benammen Bennekom hie yn de jierren foar de kriich de namme as fakânsjebestimming, dêr't it logysk wie en wyk dêr nei ta út. Yn april [[2012]] waard in monumint ûntbleate, mei de nammen fan de 50 omkommen Joaden dy't yn Ede wenne hawwe.

== Untwikkeling ==
Foar de ûntwikkeling fan de wenkearn Ede hawwe as fêstiging fan belang west:
* [[ENKA (bedriuw)|keunstsidefabryk Enka]] (sletten yn 2002);
* [[Definsje fan Nederlân|Definsje]] (sletten yn 2010);
* [[Riedel]] (drankefabryk, tsjintwurdich ûnderdiel fan [[FrieslandCampina]]);
* haaddkantoar fan [[RVS Verzekeringen]]. (earder [[Nationale-Nederlanden|Victoria Vesta]]);
* [[Plantion]];
* [[NIZO food research]];
* [[Kimberly Clark]];
* [[Tempur]];
* de fêstiging fan [[Studio Lukkien|Lukkien]]; (Mediacenter, hat ûnder oare de op ien nei grutste tv-studio fan Europa).

Grutte dielen fan Ede binne dêrtroch ûntstien en sels yn opdracht fan de nijkommers boud (it gebiet om de Klinkenbergerwei (wenningen foar militêren), túndoarp Enka). It Enka-fabryk is ûnderwilens sletten en Definsje is ek út Ede wei. It âlde sintrum is ûnderwilens opknapt. De nije ''Achterdoelen'' soarget foar in oplibbing yn it sintrumgebiet, de gemeente besiket it sintrum wat mear kleur en sfear te jaan.

De lêste desennia binne wiken as ''Rietkampen'' en ''Maanderengboud'' (mei de Stedspoarte as ferbiningsstik). Aktueel is de ûntwikkeling en bou fan [[Kernhem (wyk)|Kernhem]], wêrmei't de oerstek fan de [[provinsjale wei 224|N224]] in feit wurden is.

Krektas by oare plakken is en yn Ede sprake fan in (wer)ûntwikkeling fan de stêd, lykas it ferbetterjen fan gedielten fan de wiken Veldhuizen en Enka/Ede-Súd en it oanpakken fan it hert by de Alde tsjerke. De gemeente wol in &quot;Foarsjenningskluster&quot; bouwe dat de wiken Kernhem en Veldhuizen - súdlik fan de N224 - mei elkoar ferbynt. De winkels en iepenbiere foarsjennings dy't de basis fan it kluster wurde moatte wurde op de hichte fan de N224 boud. De wei giet dan yn in tunnel ûnder dat kluster troch.

== Yndieling ==
=== Wiken en buerten ===
* [[Ede East]]
** Sintrum
** Componistenbuurt
** Burgemeestersbuurt
* [[Ede West]]
** Zeeheldenbuurt
** Bloemenbuurt
** Voglbuurt
** Yndyske buert
** Beatrixpark
* [[Kernhem (wyk)|Kernhem]]
* [[Veldhuizen (Ede)|Veldhuizen]]
** Klaphek
* [[Ede Súd]]
* [[Maandereng]]
* [[Rietkampen (Ede)|Rietkampen]]
* Veluwse Poort

=== Yndustryterreinen ===
* Frankeneng
* Heestereng
* Kievitsmeent
* De Vallei
* Ede Noard
* Klaphek
* Reehorsterweg

=== Sportterreinen ===
* Peppelensteeg
* Inschoten
* De Hoekelumse Eng
* Sportleane
* De Bosrand

[[Ofbyld:Ede-plaats-OpenTopo.jpg|300px|thumb|left|''Topografyske kaart fan Ede'']]
{{Clear}}
== Kultuer ==
=== It besjen wurdich ===
* Mûnen: de Doesburgermûne, Walderveenske mûne, ''De Hoop'', ''Concordia'' en ''De Keetmolen''

=== Kulturele plakken ===
In tal wichtige kulturele plakken en kongresintrums yn Ede binne:

* ''Cultura'', kultuersintrum mei iepenbiere biblioteek
* ''Astrant'', poppoadium, konsertseal en kreative briedplak
* ''Pathé Ede'', infotainmentcentre boud yn in lûdswâl by de A12 del 
* ''De Reehorst'', teäter en kongressintrum
* ''De Edesche Concertzaal''
* ''Akoesticum''
* Iepenloftteäter

=== Tsjerken ===
Ede is ferneamd om syn grutte hoemannichte en ferskaat oan tsjerken. De meast ferneamde tsjerke is de Alde Tsjerke.

{{Boarnen|boarnefernijing=
{{Reflist}}
--------------------
{{Commonscat|Ede, Netherlands}}
}}

{{Koördinaten|52_2_37_N_5_40_0_E_type:city_scale:68050_region:NL|52° 3' NB, 5° 40' EL}}

[[Kategory:Plak yn Ede]]</text>
      <sha1>i9ae037ph37bff1xoh4xwjqkklbeiv5</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Merwedekanaal</title>
    <ns>0</ns>
    <id>51515</id>
    <revision>
      <id>1084398</id>
      <parentid>1021072</parentid>
      <timestamp>2022-07-25T06:35:33Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Kneppelfreed</username>
        <id>2013</id>
      </contributor>
      <comment>ynfoboks en red</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3992" xml:space="preserve">{{Ynfoboks rivier
| namme                      = Merwedekanaal
| ôfbylding                  = Location Merwedekanaal.PNG
| ôfbyldingsbreedte          = 300
| ôfbyldingstekst            = ''Lokaasje fan it Merwedekanaal''
| lân                        = {{Flagge NL}} [[Nederlân]]
| bestjoerlike ienheid       = Provinsje
| namme bestjoerlike ienheid = [[Ofbyld:Utrecht_(province)-Flag.svg|border|20px]] [[Utert (provinsje)|Utert]]&lt;br&gt;[[Ofbyld:Flag_Zuid-Holland.svg|border|20px]] [[Súd-Hollân]]
| ûntspringt yn              = [[Utert (stêd)|Utert]] 
| lokaasje boarne            = {{Koördinaten yn tekst|52_08_11_N_5_12_38_E_type:city_zoom:16_region:NL|52° 8' 11&quot; NB, 5° 12' 38&quot; EL}}
| mûnet út yn                = [[Boppe-Merwede]] by [[Gorkum]]
| lokaasje mûning            = {{Koördinaten yn tekst|51_50_30_N_5_0_0_E_type:city_zoom:16_region:NL|51° 50' 30&quot; NB, 5° 0' 0&quot; EL}}
| plakken                    = [[Utert (stêd)|Utert]], [[Nieuwegein]], [[Fianen]], [[Gorkum]]
| sydstreamen                = 
| fertakkings                = 
| lingte                     = 
| hichte boarne              = 
| hichte mûning              = 
| ferfal                     = 
| maks. breedte              = 
| djiptegemiddelde           = 
| maks. djipte               = 
| ôfwetteringsgebiet         = 
| ôffier by mûning           = 
}}
It '''Merwedekanaal''' is in [[kanaal (wetterwei)|kanaal]] yn de Nederlânske provinsjes [[Utert (provinsje)|Utert]] en [[Súd-Hollân]]. It ferbynt it [[Amsterdam-Rynkanaal]] yn de stêd [[Utert (stêd)|Utert]] mei de [[Boppe-Merwede]] besuden [[Gorkum]].

It kanaal rint fan noard nei súd troch of bylâns de plakken Utert, [[Nieuwegein]] ([[Jutphaas]], [[Vreeswijk]]), [[Fianen (Utert)|Fianen]], [[Lexmond]], [[Hei- en Boeicop]], [[Meerkerk]], [[Nieuwland (Zederik)|Nieuwland]], [[Hoogblokland]], [[Arkel (doarp)|Arkel]] en Gorkum.&lt;ref&gt;''[[Rykswettersteat]]''. [http://www.rijkswaterstaat.nl/water/feiten_en_cijfers/vaarwegenoverzicht/merwedekanaal/index.aspx Vaarwegenoverzicht/Merwedekanaal]. Rieplachte op 30-03-2010.&lt;/ref&gt; Tusken Nieuwegein en Utert wurdt it Merwedekanaal krúst troch it Amsterdam-Rynkanaal en tusken Nieuwegein en Fianen troch de rivier de [[Lek (rivier)|Lek]].

It kanaal waard yn [[1892]] offisjeel iepene. It kanaal wie foar in part in ferbreding en ferdjipping fan besteande kanalen, sa as [[Keulske Feart]] út [[1825]]. Tusken Amsterdam en Utert waard wol in folslein nij kanaal groeven. Tusken Utert-Hoograven en Vreeswijk waard gebrûk makke fan de al besteande Keulske Feart en tusken Fianen en Gorinchem fan it besteande [[Zederikkanaal]]. Doe't it kanaal op in stuit net mear oan de moderne easken foldie, waard yn [[1931]] besletten ta de oanlis fan it [[Amsterdam-Rynkanaal]].

Der hoecht op it Merwedekanaal gjin slûs- of brêgejild betelle te wurden.

== Fotogalery ==
=== Merwedekanaal yn Utert ===
&lt;gallery&gt;
Ofbyld:Merwedekanaal-Muntsluis.JPG|Merwedekanaal by de Muntslûs
Ofbyld:Merwedekanaal-Muntbrug.JPG|Merwedekanaal fan de Muntbrêge ôf
Ofbyld:Merwedekanaal-Munt.JPG|Merwedekanaal by de Munt
Ofbyld:Merwedekanaal-Muntkade.JPG|Merwedekanaal by de Muntkade
&lt;/gallery&gt;

=== Merwedekanaal benoarden de Lek ===
&lt;gallery&gt;
Ofbyld:Merwedekanaal Noordersluis.JPG|Noarderslûs
Ofbyld:Merwedekanaal Zuidersluis.JPG|Suderslûs
Ofbyld:2007-06-02 15.23 Nieuwegein, ophaalbrug.JPG|Rynhuzerbrêge
&lt;/gallery&gt;

=== Merwedekanaal besuden de Lek ===
&lt;gallery&gt;
Ofbyld:Zwaanskuikenbrug.JPG|Zwaanskuikenbrêge
Ofbyld:Bazelbrug.JPG|Bazelbrêge
Ofbyld:Haarbrug.JPG|Haarbrêge
Ofbyld:Schotdeurense brug (02).JPG|Schotdeurense brêge
&lt;/gallery&gt;

{{boarnen|boarnefernijing=
* [http://www.rijkswaterstaat.nl/merwedekanaal Aktuele ynformaasje - Rykswettersteat]
------
{{commonscat|Merwedekanaal}}
-------
{{Koördinaten|51_57_43_N_5_4_7_E_type:waterbody_scale:500000_region:NL|51° 58' NB, 5° 4' EL}}
-------
&lt;references/&gt;
}}

[[Kategory:Kanaal yn Utert]]
[[Kategory:Kanaal yn Súd-Hollân]]
[[Kategory:Bouwurk út 1892]]</text>
      <sha1>b93q6hvc4kkn71iqayjjxa9kl6209b9</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Cornelis Adriaan Lobry van Troostenburg de Bruyn</title>
    <ns>0</ns>
    <id>53156</id>
    <revision>
      <id>1084385</id>
      <parentid>1007493</parentid>
      <timestamp>2022-07-24T23:21:26Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>CommonsDelinker</username>
        <id>353</id>
      </contributor>
      <comment>Bruyn.jpg ferfongen troch [[commons:File:Cornelis_Adriaan_Lobry_van_Troostenburg_de_Bruyn_(c._1900).jpg|Cornelis_Adriaan_Lobry_van_Troostenburg_de_Bruyn_(c._1900).jpg]] (troch [[commons:User:CommonsDelinker|CommonsDelinker]] om't: [[:c:COM:FR|File renamed</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2839" xml:space="preserve">'''Cornelis Adriaan Lobry van Troostenburg de Bruijn''' ([[Ljouwert (stêd)|Ljouwert]], [[1 jannewaris]] [[1857]] - [[Amsterdam]] [[23 july]] [[1904]]) wie in [[Gemy|gemikus]].
[[Ofbyld:Cornelis Adriaan Lobry van Troostenburg de Bruyn (c. 1900).jpg|thumb|Cornelis Adriaan Lobry van Troostenburg de Bruyn]]

== Libben en wurk == 
Hy wie de soan fan Nicolaas Lobry van Troostenburg de Bruijn, arts, en Maria Agneta IJsabella Bergsma. Hy troude [[21 july]] [[1887]] mei Maria Elisabeth Adriana Simon Thomas. Ut it houlik waarden twa soannen en twa dochters berne. 

Lobry van Troostenburg de Bruyn waard grutbrocht yn it hûs fan syn pake en beppe Bergsma op de [[Friesmastate]] yn [[Idaard]] en gie dêr nei de doarpsskoalle. Yn Ljouwert gie er nei de legere skoalle en fan [[1869]] oant [[1874]] nei de [[Hegere Boargerskoalle|HBS]]. Sûnt 1875 studearre Lobry de Bruyn [[gemy]] en promovearre op it proefskrift ''Verhouding der drie dinitrobenzolen tegenover cyaankalium in alcoholische oplossingen''. Dêrnei studearre er op de laboratoariums fan C.A. Wurtz en C. Priedel yn [[Parys]]. Nei in jier assistintskip waard er [[1885]] skiekundige fan de Nederlânske [[Keninklike Marine]] yn [[De Helder]]. It gie dêrby fral om de keuring fan sjitkatoen foar de torpedotsjinst. Lobry de Bruyn die lykwols ek in soad ûndersikings op organysk en analytysk mêd. Dat late ta it meitsjen fan de kristalline hydroksylamine ([[1891]]) en it wetterfrije [[hydrazine]] (1894). Hy ferbettere ek it meitsjen fan [[knalkwik]] en dat late úteinlik ta de ûntdekking fan de saneamde osaminen.

Yn 1896 waard hy beneamd as heechlearaar yn de organyske en de farmaseutyske [[gemy]] oan de [[Universiteit fan Amsterdam]]. Mei W. Albarda van Ekenstein krige er it chitosamine as kristalline ferbining en koe fêststelle dat de ferskillende sûkers har yn elkoar omsetten. Hy wurke ek oan de skiekunde fan de [[kolloïde]]n, hie belangstelling foar technyske fraachstikken (lykas in ûndersyk fan it ûntflammingspunt fan [[piteroalje]], 1896) en wie adviseur wis-, natuer- en skiekundige saken oan it departemint fan Finânsjes. 

Om syn wittenskiplike fertsjinsten waard er beneamd ta lid fan de [[Keninklike Akademy fan Wittenskippen]] yn Amsterdam (1897). 

{{Boarnen|boarnefernijing=
* [http://www.dbnl.org/tekst/snel016gesc01_01/snel016gesc01_01_0007.php DBNL]
}}

{{DEFAULTSORT:Lobry van Troostenburg de Bruyn, Cornelis Adriaan}}
[[Kategory:Frysk skiekundige]]
[[Kategory:Frysk soldaat]]
[[Kategory:Frysk heechlearaar]]
[[Kategory:Frysk publisist]]
[[Kategory:Nederlânsk skiekundige]]
[[Kategory:Nederlânsk soldaat]]
[[Kategory:Nederlânsk heechlearaar]]
[[Kategory:Nederlânsk publisist]]
[[Kategory:Nederlânsk persoan fan Frysk komôf]]
[[Kategory:Persoan berne yn Ljouwert]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1857]]
[[Kategory:Persoan stoarn yn 1904]]</text>
      <sha1>gy7nzk903cu9qu4g4e189jjfwoffesw</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Bauke Mollema</title>
    <ns>0</ns>
    <id>54302</id>
    <revision>
      <id>1084371</id>
      <parentid>971963</parentid>
      <timestamp>2022-07-24T18:46:24Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Dielname oan de Omgong fan Frankryk */ oanfolling</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4499" xml:space="preserve">{{By de tiid}}
{{Ynfoboks sporter
| namme             = Bauke Mollema
| ôfbylding         = Bauke Mollema on Liège-Bastogne-Liège 2011 start line 2.jpg
| ôfbyldingsbreedte = 
| ôfbyldingtekst    = Bauke Mollema by de start fan Luik-Bastenaken-Luik 2011
| bynamme           = 
| bertedatum        = [[26 novimber]] [[1986]]
| berteplak         = [[Grins (stêd)|Grins]]
| stjerdatum        = 
| stjerplak         = 
| grutte            = 183 sm
| sport             = [[Hurdfytsen]]
| ûnderdiel         = [[Klimmer]] 
| trener            = 
| 1etitel           = 
| OS                = 
| PS                = 
| ekstra            = 
| debút             = 2005
| karriêre-ein      = 
| prestaasjes       = 
}}
'''Bauke Mollema''' ([[Grins (stêd)|Grins]], [[26 novimber]] [[1986]]) is in [[Grinslân]]sk [[hurdfytsen|hurdfytser]] fan [[etnysk]] [[Westerlauwerske Friezen|Frysk]] [[komôf]]. Mollema, dy't berne is yn de stêd Grins en grutbrocht is yn [[Súdhorn]], hat Fryske [[âlden]] en ried fan [[2008]] oant [[2012]] by de [[Rabobank]]. Sûnt [[2013]] rydt Mollema foar Belkin.

== It begjn ==
Mollema's begûn yn 2006, as hurdfytser by Team Löwik Meubelen. Mar al oan de ein fan it jier gie er oer hy nei it Continental Team, de opliedingsploech fan Rabobank. 

==2008==
Sûnt 2008 hat Bauke Mollema in kontrakt by it Rabobank ProTeam. Mollema makke syn debút yn de Omgong fan Romandië, dy't er troch in fal net útfytse koe. Syn folgjende koers wie pas yn augustus, de Omgong fan Burgos; hy waard dêr 15e. Yn de Omgong fan Dútslân helle er it sânde plak  yn it algemien klassemint.

==2009==
Yn 2009 waard Mollema 16e yn de Omgong fan Kalifornje. It foarseizoen wie foar Mollema net wat er der fan ferwachte hie en yn april die bliken dat Mollema de [[sykte fan Pfeiffer]] hie. Dêrom koe er de rest fan it fytsseizoen gjin wedstriden mear meidwaan.

==2010==
Yn 2010 die Mollema Foar it earst mei oan in grutte omgong, de Omgong fan Itaalje, en waard troch syn ploech de Rabobank as kopman oansteld. Yn it einklassemint fan dy omgong helle er it 12de plak. Letter slagge it Mollema en win de keninginnenrit yn de Omgong van Poalen en in tredde plak yn it einklassemint.

==2011==
By de foarjier klassiker Parys-Nice waard Mollema 9de yn it algemien klassemint, 10de yn it algemien klassemint fan de Omgong fan Kataloanje en 2de yn it klassemint fan de Omgong fan Kastylje en Leon. Krekt foar de Omgong fan Frankryk ried Mollema de Omgong fan Switserlân, dêr't er fiifde waard yn it algemien klassemint. Yn de Omgong fan Frankryk slagget it him troch sykte net om in goed klassemint te riden. Hy waard noch wol 2de yn de 17de etappe. Nei de Omgong fan Frankryk die er de Omgong fan Spanje en ried er sterke berchetappe's; in 4e, 3e en 2e plak yn in etappe mei oankomst berchop slagget it him om nei de 9e rit de reade liederstrui te krijen. Dy trui moast er in dei letter al wer ynleverje nei in tiidrit. Uteinliks waard Mollema 4de yn it algemien klassemint. Dêrneist hie er yn de 17e etappe de griene trui fan it punteklassemint wûn, dy't er nei Madrid wist te bringen.

==2012==
By de Omgong fan Frankryk is Mollema in pear kear fallen wêrtroch't er de omgong net útfytse koe. Mollema wie dêrtroch al krekt op 'e tiid thús om de bêrte fan syn earste bêrntsje mei meitsje te kinnen.

==2013==
By de Omgong fan Frankryk stie Bauke lange tiid 2de mar moast nei de tiidrit in protte tiid belies jaan en waard úteinlik kreas 6de yn it einklassemint. Tidens de Omgong fan Spanje wûn mollema yn 2013 de 17de etappe.

== Wichtichste oerwinnings ==
* Winner fan de griene trui yn de [[Omgong fan Spanje]] (2011) [[Ofbyld:Jersey green.svg|20px]]
* 17de etappe Omgong fan Spanje (2013)

== Trivia ==
*  Drager fan de reade trui yn de 17de etappe yn de Omgong fan Spanje 2011 [[Ofbyld:Jersey red.svg|20px]]

==Dielname oan grutte omgongen ==
=== Dielname oan de Omgong fan Frankryk ===
* 2011 - 70ste.
* 2013 - 6de
* 2014 - 10e   	
* 2015 - 7e   	
* 2016 - 11e
* 2017 - 17e; winner 15e etappe.
* 2018 - 26e 
* 2019 - 28e
* 2020 - net finisht
* 2021 - 20ste; winner 14e etappe.
* 2022 - 25ste

=== Dielname oan de Omgong fan Spanje ===
* 2011 - 4de

=== Dielname oan de Omgong fan Itaalje ===
* 2010 - 12de

== Keppeling om utens ==
* [http://www.baukemollema.nl/ Webstee fan Bauke Mollema].

{{DEFAULTSORT:Mollema, Bauke}}
[[Kategory:Nederlânsk hurdfytser]]
[[Kategory:Nederlânsk persoan fan Frysk komôf]]
[[Kategory:Grinslânsk persoan]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1986]]</text>
      <sha1>cwke56buup1z5v30u7ijpioziy5gv23</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1084372</id>
      <parentid>1084371</parentid>
      <timestamp>2022-07-24T18:47:57Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Dielname oan de Omgong fan Itaalje */ oanfolling</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4553" xml:space="preserve">{{By de tiid}}
{{Ynfoboks sporter
| namme             = Bauke Mollema
| ôfbylding         = Bauke Mollema on Liège-Bastogne-Liège 2011 start line 2.jpg
| ôfbyldingsbreedte = 
| ôfbyldingtekst    = Bauke Mollema by de start fan Luik-Bastenaken-Luik 2011
| bynamme           = 
| bertedatum        = [[26 novimber]] [[1986]]
| berteplak         = [[Grins (stêd)|Grins]]
| stjerdatum        = 
| stjerplak         = 
| grutte            = 183 sm
| sport             = [[Hurdfytsen]]
| ûnderdiel         = [[Klimmer]] 
| trener            = 
| 1etitel           = 
| OS                = 
| PS                = 
| ekstra            = 
| debút             = 2005
| karriêre-ein      = 
| prestaasjes       = 
}}
'''Bauke Mollema''' ([[Grins (stêd)|Grins]], [[26 novimber]] [[1986]]) is in [[Grinslân]]sk [[hurdfytsen|hurdfytser]] fan [[etnysk]] [[Westerlauwerske Friezen|Frysk]] [[komôf]]. Mollema, dy't berne is yn de stêd Grins en grutbrocht is yn [[Súdhorn]], hat Fryske [[âlden]] en ried fan [[2008]] oant [[2012]] by de [[Rabobank]]. Sûnt [[2013]] rydt Mollema foar Belkin.

== It begjn ==
Mollema's begûn yn 2006, as hurdfytser by Team Löwik Meubelen. Mar al oan de ein fan it jier gie er oer hy nei it Continental Team, de opliedingsploech fan Rabobank. 

==2008==
Sûnt 2008 hat Bauke Mollema in kontrakt by it Rabobank ProTeam. Mollema makke syn debút yn de Omgong fan Romandië, dy't er troch in fal net útfytse koe. Syn folgjende koers wie pas yn augustus, de Omgong fan Burgos; hy waard dêr 15e. Yn de Omgong fan Dútslân helle er it sânde plak  yn it algemien klassemint.

==2009==
Yn 2009 waard Mollema 16e yn de Omgong fan Kalifornje. It foarseizoen wie foar Mollema net wat er der fan ferwachte hie en yn april die bliken dat Mollema de [[sykte fan Pfeiffer]] hie. Dêrom koe er de rest fan it fytsseizoen gjin wedstriden mear meidwaan.

==2010==
Yn 2010 die Mollema Foar it earst mei oan in grutte omgong, de Omgong fan Itaalje, en waard troch syn ploech de Rabobank as kopman oansteld. Yn it einklassemint fan dy omgong helle er it 12de plak. Letter slagge it Mollema en win de keninginnenrit yn de Omgong van Poalen en in tredde plak yn it einklassemint.

==2011==
By de foarjier klassiker Parys-Nice waard Mollema 9de yn it algemien klassemint, 10de yn it algemien klassemint fan de Omgong fan Kataloanje en 2de yn it klassemint fan de Omgong fan Kastylje en Leon. Krekt foar de Omgong fan Frankryk ried Mollema de Omgong fan Switserlân, dêr't er fiifde waard yn it algemien klassemint. Yn de Omgong fan Frankryk slagget it him troch sykte net om in goed klassemint te riden. Hy waard noch wol 2de yn de 17de etappe. Nei de Omgong fan Frankryk die er de Omgong fan Spanje en ried er sterke berchetappe's; in 4e, 3e en 2e plak yn in etappe mei oankomst berchop slagget it him om nei de 9e rit de reade liederstrui te krijen. Dy trui moast er in dei letter al wer ynleverje nei in tiidrit. Uteinliks waard Mollema 4de yn it algemien klassemint. Dêrneist hie er yn de 17e etappe de griene trui fan it punteklassemint wûn, dy't er nei Madrid wist te bringen.

==2012==
By de Omgong fan Frankryk is Mollema in pear kear fallen wêrtroch't er de omgong net útfytse koe. Mollema wie dêrtroch al krekt op 'e tiid thús om de bêrte fan syn earste bêrntsje mei meitsje te kinnen.

==2013==
By de Omgong fan Frankryk stie Bauke lange tiid 2de mar moast nei de tiidrit in protte tiid belies jaan en waard úteinlik kreas 6de yn it einklassemint. Tidens de Omgong fan Spanje wûn mollema yn 2013 de 17de etappe.

== Wichtichste oerwinnings ==
* Winner fan de griene trui yn de [[Omgong fan Spanje]] (2011) [[Ofbyld:Jersey green.svg|20px]]
* 17de etappe Omgong fan Spanje (2013)

== Trivia ==
*  Drager fan de reade trui yn de 17de etappe yn de Omgong fan Spanje 2011 [[Ofbyld:Jersey red.svg|20px]]

==Dielname oan grutte omgongen ==
=== Dielname oan de Omgong fan Frankryk ===
* 2011 - 70ste.
* 2013 - 6de
* 2014 - 10e   	
* 2015 - 7e   	
* 2016 - 11e
* 2017 - 17e; winner 15e etappe.
* 2018 - 26e 
* 2019 - 28e
* 2020 - net finisht
* 2021 - 20ste; winner 14e etappe.
* 2022 - 25ste

=== Dielname oan de Omgong fan Spanje ===
* 2011 - 4de

=== Dielname oan de Omgong fan Itaalje ===
* 2010 - 12de
* 2017 - 7e
* 2019 - 5e
* 2021 - 28ste
* 2022 - 26ste

== Keppeling om utens ==
* [http://www.baukemollema.nl/ Webstee fan Bauke Mollema].

{{DEFAULTSORT:Mollema, Bauke}}
[[Kategory:Nederlânsk hurdfytser]]
[[Kategory:Nederlânsk persoan fan Frysk komôf]]
[[Kategory:Grinslânsk persoan]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1986]]</text>
      <sha1>3gkeeseqzo5n4von9jm88snx1rolh8d</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1084375</id>
      <parentid>1084372</parentid>
      <timestamp>2022-07-24T18:52:22Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Dielname oan de Omgong fan Spanje */ oanfolling</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4784" xml:space="preserve">{{By de tiid}}
{{Ynfoboks sporter
| namme             = Bauke Mollema
| ôfbylding         = Bauke Mollema on Liège-Bastogne-Liège 2011 start line 2.jpg
| ôfbyldingsbreedte = 
| ôfbyldingtekst    = Bauke Mollema by de start fan Luik-Bastenaken-Luik 2011
| bynamme           = 
| bertedatum        = [[26 novimber]] [[1986]]
| berteplak         = [[Grins (stêd)|Grins]]
| stjerdatum        = 
| stjerplak         = 
| grutte            = 183 sm
| sport             = [[Hurdfytsen]]
| ûnderdiel         = [[Klimmer]] 
| trener            = 
| 1etitel           = 
| OS                = 
| PS                = 
| ekstra            = 
| debút             = 2005
| karriêre-ein      = 
| prestaasjes       = 
}}
'''Bauke Mollema''' ([[Grins (stêd)|Grins]], [[26 novimber]] [[1986]]) is in [[Grinslân]]sk [[hurdfytsen|hurdfytser]] fan [[etnysk]] [[Westerlauwerske Friezen|Frysk]] [[komôf]]. Mollema, dy't berne is yn de stêd Grins en grutbrocht is yn [[Súdhorn]], hat Fryske [[âlden]] en ried fan [[2008]] oant [[2012]] by de [[Rabobank]]. Sûnt [[2013]] rydt Mollema foar Belkin.

== It begjn ==
Mollema's begûn yn 2006, as hurdfytser by Team Löwik Meubelen. Mar al oan de ein fan it jier gie er oer hy nei it Continental Team, de opliedingsploech fan Rabobank. 

==2008==
Sûnt 2008 hat Bauke Mollema in kontrakt by it Rabobank ProTeam. Mollema makke syn debút yn de Omgong fan Romandië, dy't er troch in fal net útfytse koe. Syn folgjende koers wie pas yn augustus, de Omgong fan Burgos; hy waard dêr 15e. Yn de Omgong fan Dútslân helle er it sânde plak  yn it algemien klassemint.

==2009==
Yn 2009 waard Mollema 16e yn de Omgong fan Kalifornje. It foarseizoen wie foar Mollema net wat er der fan ferwachte hie en yn april die bliken dat Mollema de [[sykte fan Pfeiffer]] hie. Dêrom koe er de rest fan it fytsseizoen gjin wedstriden mear meidwaan.

==2010==
Yn 2010 die Mollema Foar it earst mei oan in grutte omgong, de Omgong fan Itaalje, en waard troch syn ploech de Rabobank as kopman oansteld. Yn it einklassemint fan dy omgong helle er it 12de plak. Letter slagge it Mollema en win de keninginnenrit yn de Omgong van Poalen en in tredde plak yn it einklassemint.

==2011==
By de foarjier klassiker Parys-Nice waard Mollema 9de yn it algemien klassemint, 10de yn it algemien klassemint fan de Omgong fan Kataloanje en 2de yn it klassemint fan de Omgong fan Kastylje en Leon. Krekt foar de Omgong fan Frankryk ried Mollema de Omgong fan Switserlân, dêr't er fiifde waard yn it algemien klassemint. Yn de Omgong fan Frankryk slagget it him troch sykte net om in goed klassemint te riden. Hy waard noch wol 2de yn de 17de etappe. Nei de Omgong fan Frankryk die er de Omgong fan Spanje en ried er sterke berchetappe's; in 4e, 3e en 2e plak yn in etappe mei oankomst berchop slagget it him om nei de 9e rit de reade liederstrui te krijen. Dy trui moast er in dei letter al wer ynleverje nei in tiidrit. Uteinliks waard Mollema 4de yn it algemien klassemint. Dêrneist hie er yn de 17e etappe de griene trui fan it punteklassemint wûn, dy't er nei Madrid wist te bringen.

==2012==
By de Omgong fan Frankryk is Mollema in pear kear fallen wêrtroch't er de omgong net útfytse koe. Mollema wie dêrtroch al krekt op 'e tiid thús om de bêrte fan syn earste bêrntsje mei meitsje te kinnen.

==2013==
By de Omgong fan Frankryk stie Bauke lange tiid 2de mar moast nei de tiidrit in protte tiid belies jaan en waard úteinlik kreas 6de yn it einklassemint. Tidens de Omgong fan Spanje wûn mollema yn 2013 de 17de etappe.

== Wichtichste oerwinnings ==
* Winner fan de griene trui yn de [[Omgong fan Spanje]] (2011) [[Ofbyld:Jersey green.svg|20px]]
* 17de etappe Omgong fan Spanje (2013)

== Trivia ==
*  Drager fan de reade trui yn de 17de etappe yn de Omgong fan Spanje 2011 [[Ofbyld:Jersey red.svg|20px]]

==Dielname oan grutte omgongen ==
=== Dielname oan de Omgong fan Frankryk ===
* 2011 - 70ste.
* 2013 - 6de
* 2014 - 10e   	
* 2015 - 7e   	
* 2016 - 11e
* 2017 - 17e; winner 15e etappe.
* 2018 - 26e 
* 2019 - 28e
* 2020 - net finisht
* 2021 - 20ste; winner 14e etappe.
* 2022 - 25ste

=== Dielname oan de Omgong fan Spanje ===
* 2011 - 3e;&lt;ref&gt;Mollema waard tredde yn it einklassemint nei it skrassen fan de oarspronklike winner, Juan José Cobo, nei ûnregelmjittichheden yn syn biologysk paspoart.&lt;/ref&gt;
* 2012 - 28ste 
* 2013 - 52ste; winner 17e etappe
* 2019 - 30ste

=== Dielname oan de Omgong fan Itaalje ===
* 2010 - 12de
* 2017 - 7e
* 2019 - 5e
* 2021 - 28ste
* 2022 - 26ste

== Keppeling om utens ==
* [http://www.baukemollema.nl/ Webstee fan Bauke Mollema].

{{DEFAULTSORT:Mollema, Bauke}}
[[Kategory:Nederlânsk hurdfytser]]
[[Kategory:Nederlânsk persoan fan Frysk komôf]]
[[Kategory:Grinslânsk persoan]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1986]]</text>
      <sha1>lhvp5wdw9kdxqu4wczrt7typkcbcdyq</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1084376</id>
      <parentid>1084375</parentid>
      <timestamp>2022-07-24T18:52:57Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>/* Keppeling om utens */ Boarnen, noaten en/as referinsjes:</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4827" xml:space="preserve">{{By de tiid}}
{{Ynfoboks sporter
| namme             = Bauke Mollema
| ôfbylding         = Bauke Mollema on Liège-Bastogne-Liège 2011 start line 2.jpg
| ôfbyldingsbreedte = 
| ôfbyldingtekst    = Bauke Mollema by de start fan Luik-Bastenaken-Luik 2011
| bynamme           = 
| bertedatum        = [[26 novimber]] [[1986]]
| berteplak         = [[Grins (stêd)|Grins]]
| stjerdatum        = 
| stjerplak         = 
| grutte            = 183 sm
| sport             = [[Hurdfytsen]]
| ûnderdiel         = [[Klimmer]] 
| trener            = 
| 1etitel           = 
| OS                = 
| PS                = 
| ekstra            = 
| debút             = 2005
| karriêre-ein      = 
| prestaasjes       = 
}}
'''Bauke Mollema''' ([[Grins (stêd)|Grins]], [[26 novimber]] [[1986]]) is in [[Grinslân]]sk [[hurdfytsen|hurdfytser]] fan [[etnysk]] [[Westerlauwerske Friezen|Frysk]] [[komôf]]. Mollema, dy't berne is yn de stêd Grins en grutbrocht is yn [[Súdhorn]], hat Fryske [[âlden]] en ried fan [[2008]] oant [[2012]] by de [[Rabobank]]. Sûnt [[2013]] rydt Mollema foar Belkin.

== It begjn ==
Mollema's begûn yn 2006, as hurdfytser by Team Löwik Meubelen. Mar al oan de ein fan it jier gie er oer hy nei it Continental Team, de opliedingsploech fan Rabobank. 

==2008==
Sûnt 2008 hat Bauke Mollema in kontrakt by it Rabobank ProTeam. Mollema makke syn debút yn de Omgong fan Romandië, dy't er troch in fal net útfytse koe. Syn folgjende koers wie pas yn augustus, de Omgong fan Burgos; hy waard dêr 15e. Yn de Omgong fan Dútslân helle er it sânde plak  yn it algemien klassemint.

==2009==
Yn 2009 waard Mollema 16e yn de Omgong fan Kalifornje. It foarseizoen wie foar Mollema net wat er der fan ferwachte hie en yn april die bliken dat Mollema de [[sykte fan Pfeiffer]] hie. Dêrom koe er de rest fan it fytsseizoen gjin wedstriden mear meidwaan.

==2010==
Yn 2010 die Mollema Foar it earst mei oan in grutte omgong, de Omgong fan Itaalje, en waard troch syn ploech de Rabobank as kopman oansteld. Yn it einklassemint fan dy omgong helle er it 12de plak. Letter slagge it Mollema en win de keninginnenrit yn de Omgong van Poalen en in tredde plak yn it einklassemint.

==2011==
By de foarjier klassiker Parys-Nice waard Mollema 9de yn it algemien klassemint, 10de yn it algemien klassemint fan de Omgong fan Kataloanje en 2de yn it klassemint fan de Omgong fan Kastylje en Leon. Krekt foar de Omgong fan Frankryk ried Mollema de Omgong fan Switserlân, dêr't er fiifde waard yn it algemien klassemint. Yn de Omgong fan Frankryk slagget it him troch sykte net om in goed klassemint te riden. Hy waard noch wol 2de yn de 17de etappe. Nei de Omgong fan Frankryk die er de Omgong fan Spanje en ried er sterke berchetappe's; in 4e, 3e en 2e plak yn in etappe mei oankomst berchop slagget it him om nei de 9e rit de reade liederstrui te krijen. Dy trui moast er in dei letter al wer ynleverje nei in tiidrit. Uteinliks waard Mollema 4de yn it algemien klassemint. Dêrneist hie er yn de 17e etappe de griene trui fan it punteklassemint wûn, dy't er nei Madrid wist te bringen.

==2012==
By de Omgong fan Frankryk is Mollema in pear kear fallen wêrtroch't er de omgong net útfytse koe. Mollema wie dêrtroch al krekt op 'e tiid thús om de bêrte fan syn earste bêrntsje mei meitsje te kinnen.

==2013==
By de Omgong fan Frankryk stie Bauke lange tiid 2de mar moast nei de tiidrit in protte tiid belies jaan en waard úteinlik kreas 6de yn it einklassemint. Tidens de Omgong fan Spanje wûn mollema yn 2013 de 17de etappe.

== Wichtichste oerwinnings ==
* Winner fan de griene trui yn de [[Omgong fan Spanje]] (2011) [[Ofbyld:Jersey green.svg|20px]]
* 17de etappe Omgong fan Spanje (2013)

== Trivia ==
*  Drager fan de reade trui yn de 17de etappe yn de Omgong fan Spanje 2011 [[Ofbyld:Jersey red.svg|20px]]

==Dielname oan grutte omgongen ==
=== Dielname oan de Omgong fan Frankryk ===
* 2011 - 70ste.
* 2013 - 6de
* 2014 - 10e   	
* 2015 - 7e   	
* 2016 - 11e
* 2017 - 17e; winner 15e etappe.
* 2018 - 26e 
* 2019 - 28e
* 2020 - net finisht
* 2021 - 20ste; winner 14e etappe.
* 2022 - 25ste

=== Dielname oan de Omgong fan Spanje ===
* 2011 - 3e;&lt;ref&gt;Mollema waard tredde yn it einklassemint nei it skrassen fan de oarspronklike winner, Juan José Cobo, nei ûnregelmjittichheden yn syn biologysk paspoart.&lt;/ref&gt;
* 2012 - 28ste 
* 2013 - 52ste; winner 17e etappe
* 2019 - 30ste

=== Dielname oan de Omgong fan Itaalje ===
* 2010 - 12de
* 2017 - 7e
* 2019 - 5e
* 2021 - 28ste
* 2022 - 26ste

== Keppeling om utens ==
* [http://www.baukemollema.nl/ Webstee fan Bauke Mollema].

{{Boarnen|boarnefernijing=
{{reflist}}
}}

{{DEFAULTSORT:Mollema, Bauke}}
[[Kategory:Nederlânsk hurdfytser]]
[[Kategory:Nederlânsk persoan fan Frysk komôf]]
[[Kategory:Grinslânsk persoan]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1986]]</text>
      <sha1>05dolc8rg0t6opjs1r9k3mvwrlqsxvw</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1084377</id>
      <parentid>1084376</parentid>
      <timestamp>2022-07-24T18:54:14Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>wurk (daalks ek mar goed mei oan de gong dizze rint wol in hiel ein efter)</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4821" xml:space="preserve">{{wurk}}
{{Ynfoboks sporter
| namme             = Bauke Mollema
| ôfbylding         = Bauke Mollema on Liège-Bastogne-Liège 2011 start line 2.jpg
| ôfbyldingsbreedte = 
| ôfbyldingtekst    = Bauke Mollema by de start fan Luik-Bastenaken-Luik 2011
| bynamme           = 
| bertedatum        = [[26 novimber]] [[1986]]
| berteplak         = [[Grins (stêd)|Grins]]
| stjerdatum        = 
| stjerplak         = 
| grutte            = 183 sm
| sport             = [[Hurdfytsen]]
| ûnderdiel         = [[Klimmer]] 
| trener            = 
| 1etitel           = 
| OS                = 
| PS                = 
| ekstra            = 
| debút             = 2005
| karriêre-ein      = 
| prestaasjes       = 
}}
'''Bauke Mollema''' ([[Grins (stêd)|Grins]], [[26 novimber]] [[1986]]) is in [[Grinslân]]sk [[hurdfytsen|hurdfytser]] fan [[etnysk]] [[Westerlauwerske Friezen|Frysk]] [[komôf]]. Mollema, dy't berne is yn de stêd Grins en grutbrocht is yn [[Súdhorn]], hat Fryske [[âlden]] en ried fan [[2008]] oant [[2012]] by de [[Rabobank]]. Sûnt [[2013]] rydt Mollema foar Belkin.

== It begjn ==
Mollema's begûn yn 2006, as hurdfytser by Team Löwik Meubelen. Mar al oan de ein fan it jier gie er oer hy nei it Continental Team, de opliedingsploech fan Rabobank. 

==2008==
Sûnt 2008 hat Bauke Mollema in kontrakt by it Rabobank ProTeam. Mollema makke syn debút yn de Omgong fan Romandië, dy't er troch in fal net útfytse koe. Syn folgjende koers wie pas yn augustus, de Omgong fan Burgos; hy waard dêr 15e. Yn de Omgong fan Dútslân helle er it sânde plak  yn it algemien klassemint.

==2009==
Yn 2009 waard Mollema 16e yn de Omgong fan Kalifornje. It foarseizoen wie foar Mollema net wat er der fan ferwachte hie en yn april die bliken dat Mollema de [[sykte fan Pfeiffer]] hie. Dêrom koe er de rest fan it fytsseizoen gjin wedstriden mear meidwaan.

==2010==
Yn 2010 die Mollema Foar it earst mei oan in grutte omgong, de Omgong fan Itaalje, en waard troch syn ploech de Rabobank as kopman oansteld. Yn it einklassemint fan dy omgong helle er it 12de plak. Letter slagge it Mollema en win de keninginnenrit yn de Omgong van Poalen en in tredde plak yn it einklassemint.

==2011==
By de foarjier klassiker Parys-Nice waard Mollema 9de yn it algemien klassemint, 10de yn it algemien klassemint fan de Omgong fan Kataloanje en 2de yn it klassemint fan de Omgong fan Kastylje en Leon. Krekt foar de Omgong fan Frankryk ried Mollema de Omgong fan Switserlân, dêr't er fiifde waard yn it algemien klassemint. Yn de Omgong fan Frankryk slagget it him troch sykte net om in goed klassemint te riden. Hy waard noch wol 2de yn de 17de etappe. Nei de Omgong fan Frankryk die er de Omgong fan Spanje en ried er sterke berchetappe's; in 4e, 3e en 2e plak yn in etappe mei oankomst berchop slagget it him om nei de 9e rit de reade liederstrui te krijen. Dy trui moast er in dei letter al wer ynleverje nei in tiidrit. Uteinliks waard Mollema 4de yn it algemien klassemint. Dêrneist hie er yn de 17e etappe de griene trui fan it punteklassemint wûn, dy't er nei Madrid wist te bringen.

==2012==
By de Omgong fan Frankryk is Mollema in pear kear fallen wêrtroch't er de omgong net útfytse koe. Mollema wie dêrtroch al krekt op 'e tiid thús om de bêrte fan syn earste bêrntsje mei meitsje te kinnen.

==2013==
By de Omgong fan Frankryk stie Bauke lange tiid 2de mar moast nei de tiidrit in protte tiid belies jaan en waard úteinlik kreas 6de yn it einklassemint. Tidens de Omgong fan Spanje wûn mollema yn 2013 de 17de etappe.

== Wichtichste oerwinnings ==
* Winner fan de griene trui yn de [[Omgong fan Spanje]] (2011) [[Ofbyld:Jersey green.svg|20px]]
* 17de etappe Omgong fan Spanje (2013)

== Trivia ==
*  Drager fan de reade trui yn de 17de etappe yn de Omgong fan Spanje 2011 [[Ofbyld:Jersey red.svg|20px]]

==Dielname oan grutte omgongen ==
=== Dielname oan de Omgong fan Frankryk ===
* 2011 - 70ste.
* 2013 - 6de
* 2014 - 10e   	
* 2015 - 7e   	
* 2016 - 11e
* 2017 - 17e; winner 15e etappe.
* 2018 - 26e 
* 2019 - 28e
* 2020 - net finisht
* 2021 - 20ste; winner 14e etappe.
* 2022 - 25ste

=== Dielname oan de Omgong fan Spanje ===
* 2011 - 3e;&lt;ref&gt;Mollema waard tredde yn it einklassemint nei it skrassen fan de oarspronklike winner, Juan José Cobo, nei ûnregelmjittichheden yn syn biologysk paspoart.&lt;/ref&gt;
* 2012 - 28ste 
* 2013 - 52ste; winner 17e etappe
* 2019 - 30ste

=== Dielname oan de Omgong fan Itaalje ===
* 2010 - 12de
* 2017 - 7e
* 2019 - 5e
* 2021 - 28ste
* 2022 - 26ste

== Keppeling om utens ==
* [http://www.baukemollema.nl/ Webstee fan Bauke Mollema].

{{Boarnen|boarnefernijing=
{{reflist}}
}}

{{DEFAULTSORT:Mollema, Bauke}}
[[Kategory:Nederlânsk hurdfytser]]
[[Kategory:Nederlânsk persoan fan Frysk komôf]]
[[Kategory:Grinslânsk persoan]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1986]]</text>
      <sha1>ochowwqwhnoj9rkhydwsxwy60ylork5</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1084378</id>
      <parentid>1084377</parentid>
      <timestamp>2022-07-24T19:08:28Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>oanpassing ynfoboks en ploegen</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5304" xml:space="preserve">{{wurk}}
{{Ynfoboks sporter
| ôfbylding            = 2015 Tour de France team presentation, Bauke Mollema.jpg
| ôfbyldingsbreedte    = 
| ôfbyldingtekst       = Bauke Mollema 2015
| echte namme          = Bauke Mollema
| bynamme              = 
| nasjonaliteit        = {{NEDnasj}}
| bertedatum           = [[26 novimber]] [[1986]]
| berteplak            = [[Grins (stêd)|Grins]]
| stjerdatum           = 
| stjerplak            = 
| etnisiteit           =
| regionale identiteit = 
| grutte               = 183 sm
| gewicht              = 64 kg
| sport                = [[Hurdfytsen]]
| ûnderdiel            = Klimmer,&lt;br&gt;Tiidrider
| trener               = 
| 1etitel              = 
| OS                   = [[Olympyske Simmerspullen 2016|Rio de Janeiro 2016]]&lt;br&gt;[[Olympyske Simmerspullen 2020|Tokio 2020]] &lt;small&gt;(2021)&lt;/small&gt;
| PS                   = 
| ekstra               = 
| debút                = 2006
| karriêre-ein         = 
| prestaasjes          = [[Clásica San Sebastián]] (2016),&lt;br&gt;[[Omgong fan Lombardije]] (2019),&lt;br&gt;Nederlânsk Kampioenskip tiidriden (2022)
| webside              = [http://www.baukemollema.nl/ Webstee fan Bauke Mollema]
}}

'''Bauke Mollema''' ([[Grins (stêd)|Grins]], [[26 novimber]] [[1986]]) is in [[Grinslân]]sk [[hurdfytsen|hurdfytser]] fan [[etnysk]] [[Westerlauwerske Friezen|Frysk]] [[komôf]]. Mollema, dy't berne is yn de stêd Grins en grutbrocht is yn [[Súdhorn]], hat Fryske [[âlden]] en ried fan [[2008]] oant [[2012]] by de [[Rabobank]]. Sûnt [[2013]] rydt Mollema foar Belkin.

== It begjn ==
Mollema's begûn yn 2006, as hurdfytser by Team Löwik Meubelen. Mar al oan de ein fan it jier gie er oer hy nei it Continental Team, de opliedingsploech fan Rabobank. 

==2008==
Sûnt 2008 hat Bauke Mollema in kontrakt by it Rabobank ProTeam. Mollema makke syn debút yn de Omgong fan Romandië, dy't er troch in fal net útfytse koe. Syn folgjende koers wie pas yn augustus, de Omgong fan Burgos; hy waard dêr 15e. Yn de Omgong fan Dútslân helle er it sânde plak  yn it algemien klassemint.

==2009==
Yn 2009 waard Mollema 16e yn de Omgong fan Kalifornje. It foarseizoen wie foar Mollema net wat er der fan ferwachte hie en yn april die bliken dat Mollema de [[sykte fan Pfeiffer]] hie. Dêrom koe er de rest fan it fytsseizoen gjin wedstriden mear meidwaan.

==2010==
Yn 2010 die Mollema Foar it earst mei oan in grutte omgong, de Omgong fan Itaalje, en waard troch syn ploech de Rabobank as kopman oansteld. Yn it einklassemint fan dy omgong helle er it 12de plak. Letter slagge it Mollema en win de keninginnenrit yn de Omgong van Poalen en in tredde plak yn it einklassemint.

==2011==
By de foarjier klassiker Parys-Nice waard Mollema 9de yn it algemien klassemint, 10de yn it algemien klassemint fan de Omgong fan Kataloanje en 2de yn it klassemint fan de Omgong fan Kastylje en Leon. Krekt foar de Omgong fan Frankryk ried Mollema de Omgong fan Switserlân, dêr't er fiifde waard yn it algemien klassemint. Yn de Omgong fan Frankryk slagget it him troch sykte net om in goed klassemint te riden. Hy waard noch wol 2de yn de 17de etappe. Nei de Omgong fan Frankryk die er de Omgong fan Spanje en ried er sterke berchetappe's; in 4e, 3e en 2e plak yn in etappe mei oankomst berchop slagget it him om nei de 9e rit de reade liederstrui te krijen. Dy trui moast er in dei letter al wer ynleverje nei in tiidrit. Uteinliks waard Mollema 4de yn it algemien klassemint. Dêrneist hie er yn de 17e etappe de griene trui fan it punteklassemint wûn, dy't er nei Madrid wist te bringen.

==2012==
By de Omgong fan Frankryk is Mollema in pear kear fallen wêrtroch't er de omgong net útfytse koe. Mollema wie dêrtroch al krekt op 'e tiid thús om de bêrte fan syn earste bêrntsje mei meitsje te kinnen.

==2013==
By de Omgong fan Frankryk stie Bauke lange tiid 2de mar moast nei de tiidrit in protte tiid belies jaan en waard úteinlik kreas 6de yn it einklassemint. Tidens de Omgong fan Spanje wûn mollema yn 2013 de 17de etappe.

== Wichtichste oerwinnings ==
* Winner fan de griene trui yn de [[Omgong fan Spanje]] (2011) [[Ofbyld:Jersey green.svg|20px]]
* 17de etappe Omgong fan Spanje (2013)

== Trivia ==
*  Drager fan de reade trui yn de 17de etappe yn de Omgong fan Spanje 2011 [[Ofbyld:Jersey red.svg|20px]]

==Dielname oan grutte omgongen ==
=== Dielname oan de Omgong fan Frankryk ===
* 2011 - 70ste.
* 2013 - 6de
* 2014 - 10e   	
* 2015 - 7e   	
* 2016 - 11e
* 2017 - 17e; winner 15e etappe.
* 2018 - 26e 
* 2019 - 28e
* 2020 - net finisht
* 2021 - 20ste; winner 14e etappe.
* 2022 - 25ste

=== Dielname oan de Omgong fan Spanje ===
* 2011 - 3e;&lt;ref&gt;Mollema waard tredde yn it einklassemint nei it skrassen fan de oarspronklike winner, Juan José Cobo, nei ûnregelmjittichheden yn syn biologysk paspoart.&lt;/ref&gt;
* 2012 - 28ste 
* 2013 - 52ste; winner 17e etappe
* 2019 - 30ste

=== Dielname oan de Omgong fan Itaalje ===
* 2010 - 12de
* 2017 - 7e
* 2019 - 5e
* 2021 - 28ste
* 2022 - 26ste

== Ploegen ==
* 2006	Löwik Meubelen 
* 2007-2012	Rabobank
* 2013-2014	Belkin
* 2015-	Trek-Segafredo

{{Boarnen|boarnefernijing=
{{reflist}}
}}

{{DEFAULTSORT:Mollema, Bauke}}
[[Kategory:Nederlânsk hurdfytser]]
[[Kategory:Nederlânsk persoan fan Frysk komôf]]
[[Kategory:Grinslânsk persoan]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1986]]</text>
      <sha1>beonxtgceqh70w6fg7hsri2tepeah7u</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1084382</id>
      <parentid>1084378</parentid>
      <timestamp>2022-07-24T19:58:14Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>Tink dat dizze side sa wer aardich by de tiid is,</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5771" xml:space="preserve">{{Ynfoboks sporter
| ôfbylding            = 2015 Tour de France team presentation, Bauke Mollema.jpg
| ôfbyldingsbreedte    = 
| ôfbyldingtekst       = Bauke Mollema 2015
| echte namme          = Bauke Mollema
| bynamme              = 
| nasjonaliteit        = {{NEDnasj}}
| bertedatum           = [[26 novimber]] [[1986]]
| berteplak            = [[Grins (stêd)|Grins]]
| stjerdatum           = 
| stjerplak            = 
| etnisiteit           =
| regionale identiteit = 
| grutte               = 183 sm
| gewicht              = 64 kg
| sport                = [[Hurdfytsen]]
| ûnderdiel            = Klimmer,&lt;br&gt;Tiidrider
| trener               = 
| 1etitel              = 
| OS                   = [[Olympyske Simmerspullen 2016|Rio de Janeiro 2016]]&lt;br&gt;[[Olympyske Simmerspullen 2020|Tokio 2020]] &lt;small&gt;(2021)&lt;/small&gt;
| PS                   = 
| ekstra               = 
| debút                = 2006
| karriêre-ein         = 
| prestaasjes          = [[Clásica San Sebastián]] (2016),&lt;br&gt;[[Omgong fan Lombardije]] (2019),&lt;br&gt;Nederlânsk Kampioenskip tiidriden (2022)
| webside              = [http://www.baukemollema.nl/ Webstee fan Bauke Mollema]
}}

'''Bauke Mollema''' ([[Grins (stêd)|Grins]], [[26 novimber]] [[1986]]) is in [[Grinslân]]sk [[hurdfytsen|hurdfytser]] fan [[etnysk]] [[Westerlauwerske Friezen|Frysk]] [[komôf]]. Mollema, dy't berne is yn de stêd Grins en grutbrocht is yn [[Súdhorn]], hat Fryske [[âlden]] en ried fan [[2008]] oant [[2012]] by de [[Rabobank]]. Sûnt [[2015]] rydt Mollema foar de [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] ploech Trek.

== Karriêre ==
Mollema begûn yn 2006, as hurdfytser by Team Löwik Meubelen. Mar al oan de ein fan it jier gie er oer hy nei de opliedingsploech fan Rabobank. 
Yn 2008 hat Bauke Mollema in kontrakt by it Rabobank ProTeam. Mollema makke syn debút yn de [[Omgong fan Romandië]], dy't er troch in fal net útfytse koe. Syn folgjende koers wie pas yn augustus, de Omgong fan Burgos; hy waard dêr 15e. Yn de [[Omgong fan Dútslân]] helle er it sânde plak  yn it algemien klassemint. Yn de [[maitiid]] fan 2009 waard Mollema noch 16e yn de Omgong fan Kalifornje. mar it fierdere foarseizoen wie foar Mollema net wat er der fan ferwachte hie en yn april die bliken dat Mollema de [[sykte fan Pfeiffer]] hie. En kaam dêrtoch yn 2009 fierder net mear yn aksje. Yn [[2010]] die Bauke foar it earst mei oan in [[Grutte Omgongen|grutte omgong]], de [[Omgong fan Itaalje]], hy einige op it 12e plak yn it einklassemint. Yn [[2011]] ried Mollema foar it earst de [[Omgong fan Frankryk]] en de [[Omgong fan Spanje]], yn de Omgong fan Frankryk einige er noch as 70ste mar yn de Omgong fan Spanje waard er 3e yn it einklassemint en mei 122 punten winner fan it punteklassemint. De [[Omgong fan Frankryk 2012]] ried Mollema ta gefolch fan in tal falpartijen net út. It jier dêrop kaam Mollema sterk werom en waard kreas 6de yn it einklassemint. Tidens de Omgong fan Spanje wûn mollema foar it earst in etappe yn in grutte omgong, de 17de etappe, in flakke rit oer in ôfstân fan 189 km fan [[Calahorra]] nei [[Burgos]]. Yn 2014 behelle Bauke Mollema foar it earst in poadiumplak yn in hurdfytsklassiker hy waard twadde yn de [[Clásica San Sebastián]], yn [[2016]] wist er dizze klassiker sels te winnen. Ek die Mollema yn 2016 mei oan de [[Olympyske Simmerspullen 2016|Olymyske Simmerspullen]] yn [[Rio de Janeiro]] hy waard hjir yn de dykwedstriid 17e. Yn [[2017]] wûn Mollema foar it earst in etappe yn de Omgong fan Frankryk yn de 15e etappe in heuveleftige rit oer in ôfstân fan 189,5 km fan [[Laissac]] nei [[Le Puy-en-Velay]] wie er syn konkurinsje te fluch ôf. Omgong fan Frankryk fan 2020 wie de twadde kear dat Mollema der net yn slagge de omgong út te fytsen mar yn de [[Omgong fan Frankryk 2021]] wie er nei in solo fan 42,7 kilometer. de winner fan de 14e etappe, in heuveleftige mar oer in ôfstân fan 183,7 km mei de finish yn [[Quillan]]. Nei de Omgong fan Frankryk gie Mollema fan start by de dykwedstriid op de [[Olympyske Simmerspullen 2020|Olympyske Simmerspullen]] yn [[Tokio]]. Bauke Mollema einige efter [[Tadej Pogačar]] krekt neist it poadium. Yn [[2022]] waard Bauke Mollema yn [[Emmen]] Nederlânsk Kampioen tiidriden.

== Wichtichste oerwinnings ==
* Winner fan it punteklassemint yn de [[Omgong fan Spanje]] (2011) [[Ofbyld:Jersey green.svg|20px]]
* 17de etappe Omgong fan Spanje (2013)
* Winner [[Clásica San Sebastián]] (2016)
* 15e etappe Omgong fan Frankryk (2017)
* Winner [[Omgong fan Lombardije]] (2019)
* 14e etappe Omgong fan Frankryk (2021)
* Winner Nederlânsk Kampioenskip Tiidriden (2022)

== Trivia ==
*  Drager fan de reade trui yn de 17de etappe yn de Omgong fan Spanje 2011 [[Ofbyld:Jersey red.svg|20px]]

==Dielname oan grutte omgongen ==
=== Dielname oan de Omgong fan Frankryk ===
* 2011 - 70ste
* 2012 - net finisht
* 2013 - 6de
* 2014 - 10e   	
* 2015 - 7e   	
* 2016 - 11e
* 2017 - 17e; winner 15e etappe.
* 2018 - 26e 
* 2019 - 28e
* 2020 - net finisht
* 2021 - 20ste; winner 14e etappe.
* 2022 - 25ste

=== Dielname oan de Omgong fan Spanje ===
* 2011 - 3e;&lt;ref&gt;Mollema waard tredde yn it einklassemint nei it skrassen fan de oarspronklike winner, Juan José Cobo, nei ûnregelmjittichheden yn syn biologysk paspoart.&lt;/ref&gt;
* 2012 - 28ste 
* 2013 - 52ste; winner 17e etappe
* 2019 - 30ste

=== Dielname oan de Omgong fan Itaalje ===
* 2010 - 12de
* 2017 - 7e
* 2019 - 5e
* 2021 - 28ste
* 2022 - 26ste

== Ploegen ==
* 2006	Löwik Meubelen 
* 2007-2012	Rabobank
* 2013-2014	Belkin
* 2015-	Trek-Segafredo

{{Boarnen|boarnefernijing=
{{reflist}}
}}

{{DEFAULTSORT:Mollema, Bauke}}
[[Kategory:Nederlânsk hurdfytser]]
[[Kategory:Nederlânsk persoan fan Frysk komôf]]
[[Kategory:Grinslânsk persoan]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1986]]</text>
      <sha1>5z0c5ttncumun24049zbfoulus9vb1m</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Jehannes Paulus II</title>
    <ns>0</ns>
    <id>55918</id>
    <revision>
      <id>1084455</id>
      <parentid>976851</parentid>
      <timestamp>2022-07-25T09:12:05Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>+ynfoboks</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4728" xml:space="preserve">{{Ynfoboks kristlik lieder
| ôfbylding                   = Johannes Paulus II.jpg
| ôfbyldingstekst             = Paus Jehannes Paulus II
| ôfbyldingsbreedte           = 
| namme                       = Jehannes Paulus II
| amt                         = Paus
| titel                       = 
| tsjerke                     = [[Roomsk-Katolike Tsjerke]]
| aartsbisdom                 = 
| tsjerkeprovinsje            = 
| metropoal                   = 
| bisdom                      = [[bisdom]] [[Rome (stêd)|Rome]]
| sit                         = [[Hillige Sit]]
| amtsperioade                = 1978 – 2005 
| foargonger                  = [[Paus Jehannes Paulus I|Jehannes Paulus I]]
| opfolger                    = [[Paus Benedictus XVI|Benedictus XVI]]
| biedwurd                    = 
| wapen                       = 
| kleasteroarder              = 
| preesterwijing              = 
| biskopswijing               = 
| ta kardinaal beneamd        = 
| laïsisaasje                 = 
| bertenamme                  = 
| nasjonaliteit               = {{POLnasj}}
| bertedatum                  = [[18 maaie]] [[1920]]
| berteplak                   = [[Wadowice]]
| stjerdatum                  = [[2 april]] [[2005]]
| stjerplak                   = [[Fatikaanstêd]]
| etnisiteit                  = 
| regionale identiteit        = 
| sillich ferklearre          = [[1 maaie]] [[2011]]
| hillich ferklearre          = [[27 april]] [[2014]]
| fereare troch               = 
| hjeldei                     = [[22 oktober]]
| hillichdom                  = 
| attributen                  = 
| patroan fan                 = 
| tradysje                    = 
| wichtichste wurken          = 
| webside                     = 
}}
[[Ofbyld:JPIITravelsMap.PNG|thumb|400px|right|De lannen dy't Jehannes Paulus II besocht yn syn pontifikaat]]
'''Jehannes Paulus II''' ([[Wadowice]], [[18 maaie]] [[1920]] - [[Fatikaanstêd]], [[2 april]] [[2005]]) waard berne yn [[Wadowice]] by [[Krakau]] yn [[Poalen]], as Karol Józef Wojtyła. Hy wie fan [[1978]] oant [[2005]] paus. Op [[1 maaie]] [[2011]] waard Jehannes Paulus II sillich ferklearre troch paus [[Benediktus XVI]].

Karol Józef Wojtyła wie de soan fan Karol Wojtyła en Emilia Kaczorowska. Hy gie yn syn berteplak nei de middelbere skoalle en studearre oan de [[Universiteit fan Krakau]]. Syn stúdzje waard ûnderbrutsen troch de [[Twadde Wrâldkriich]]. Om oan deportaasje te ûntkommen socht er wurk yn in fabryk. Op [[1 novimber]] [[1946]] waard er [[pryster]]. Hy makke syn stúdzje ôf en helle yn [[1948]] yn [[Rome (stêd)|Rome]] in doktoraat yn de [[teology]].

Op [[4 july]] [[1958]] waard hy helpbiskop fan Krakau en al op 28 septimber fan dat jier biskop. Op [[13 jannewaris]] [[1964]] waard hy dêr aartsbiskop en op [[26 juny]] [[1967]] kardinaal. Op [[16 oktober]] [[1978]] waard hy beneamd ta paus, ûnder de namme Jehannes Paulus II. Hy wie de earste net Italjaanske paus nei in tiidrek fan 455 jier.

Jehannes Paulus II wie in reizgjende paus: Hy makke meiïnoar mear as 100 bûtenlânske reizen.

{{Boarnen|boarnefernijing=
* [http://www.vatican.va/holy_father/special_features/hf_jp_ii_xxv_en.htm Spesjale side fan it Fatikaan by gelegenheid fan it ferstjerren fan Jehannes Paulus II]
* [http://www.vatican.va/holy_father/john_paul_ii/index.htm Offisjele biografy fan it Fatikaan, mei taspraken]
* [http://www.rkdocumenten.nl/ Ensykliken en oare dokuminten (Nederlânsktalich)]
* [http://www.katholieknieuwsblad.nl/ It ''katholieke Nieuwsblad'' jout Nederlânske oersettings fan de Ensykliken út]
* [http://www.kb.nl/dossiers/maatschappij-algemeen/paus-johannes-paulus-ii-1920-2005 Dossier paus Jehannes Paulus II, Keninklike Bibleteek]
* [https://trzeciapielgrzymka.ipn.gov.pl/jp2/introduction/676,Introduction.html Third pilgrimage of John Paul II to Poland], Institute of National Remembrance 
}}
[[Kategory:Poalsk dichter]]
[[Kategory:Poalsk toanielskriuwer]]
[[Kategory:Poalsk aartsbiskop]]
[[Kategory:Roomsk-katolyk aartsbiskop]]
[[Kategory:Poalsk kardinaal]]
[[Kategory:Paus]]
[[Kategory:Poalsk filosoof]]
[[Kategory:Poalsk teolooch]]
[[Kategory:Poalsk publisist]]
[[Kategory:Poalsk sosjaal aktivist]]
[[Kategory:Poalsk polityk aktivist]]
[[Kategory:Poalsk minskerjochte-aktivist]]
[[Kategory:Anty-abortusaktivist]]
[[Kategory:Poalsk autobiograaf]]
[[Kategory:Poalsk konservatyf]]
[[Kategory:Poalsk humanist]]
[[Kategory:Poalsk persoan yn de Twadde Wrâldkriich]]
[[Kategory:Poalsk misdieslachtoffer]]
[[Kategory:Persoan dy't in moardoanslach oerlibbe hat]]
[[Kategory:Winner fan de Presidinsjele Frijheidsmedalje]]
[[Kategory:Poalsk hillige]]
[[Kategory:Roomsk-katolyk hillige]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1920]]
[[Kategory:Persoan stoarn yn 2005]]</text>
      <sha1>p00644watp83w35sqnt7bh4mv20vtn5</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1084456</id>
      <parentid>1084455</parentid>
      <timestamp>2022-07-25T09:13:31Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>oars</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4726" xml:space="preserve">{{Ynfoboks kristlik lieder
| ôfbylding                   = Johannes Paulus II.jpg
| ôfbyldingstekst             = Paus Jehannes Paulus II
| ôfbyldingsbreedte           = 
| namme                       = Jehannes Paulus II
| amt                         = Paus
| titel                       = 
| tsjerke                     = [[Roomsk-Katolike Tsjerke]]
| aartsbisdom                 = 
| tsjerkeprovinsje            = 
| metropoal                   = 
| bisdom                      = [[bisdom]] [[Rome (stêd)|Rome]]
| sit                         = [[Hillige Sit]]
| amtsperioade                = 1978 – 2005 
| foargonger                  = [[Paus Jehannes Paulus I|Jehannes Paulus I]]
| opfolger                    = [[Paus Benedictus XVI|Benedictus XVI]]
| biedwurd                    = 
| wapen                       = 
| kleasteroarder              = 
| preesterwijing              = 
| biskopswijing               = 
| ta kardinaal beneamd        = 
| laïsisaasje                 = 
| bertenamme                  = 
| nasjonaliteit               = {{POLnasj}}
| bertedatum                  = [[18 maaie]] [[1920]]
| berteplak                   = [[Wadowice]]
| stjerdatum                  = [[2 april]] [[2005]]
| stjerplak                   = [[Fatikaanstêd]]
| etnisiteit                  = 
| regionale identiteit        = 
| sillich ferklearre          = [[1 maaie]] [[2011]]
| hillich ferklearre          = [[27 april]] [[2014]]
| fereare troch               = 
| hjeldei                     = [[22 oktober]]
| hillichdom                  = 
| attributen                  = 
| patroan fan                 = 
| tradysje                    = 
| wichtichste wurken          = 
| webside                     = 
}}
'''Jehannes Paulus II''' ([[Wadowice]], [[18 maaie]] [[1920]] - [[Fatikaanstêd]], [[2 april]] [[2005]]) waard berne yn [[Wadowice]] by [[Krakau]] yn [[Poalen]], as Karol Józef Wojtyła. Hy wie fan [[1978]] oant [[2005]] paus. Op [[1 maaie]] [[2011]] waard Jehannes Paulus II sillich ferklearre troch paus [[Benediktus XVI]].

Karol Józef Wojtyła wie de soan fan Karol Wojtyła en Emilia Kaczorowska. Hy gie yn syn berteplak nei de middelbere skoalle en studearre oan de [[Universiteit fan Krakau]]. Syn stúdzje waard ûnderbrutsen troch de [[Twadde Wrâldkriich]]. Om oan deportaasje te ûntkommen socht er wurk yn in fabryk. Op [[1 novimber]] [[1946]] waard er [[pryster]]. Hy makke syn stúdzje ôf en helle yn [[1948]] yn [[Rome (stêd)|Rome]] in doktoraat yn de [[teology]].

Op [[4 july]] [[1958]] waard hy helpbiskop fan Krakau en al op 28 septimber fan dat jier biskop. Op [[13 jannewaris]] [[1964]] waard hy dêr aartsbiskop en op [[26 juny]] [[1967]] kardinaal. Op [[16 oktober]] [[1978]] waard hy beneamd ta paus, ûnder de namme Jehannes Paulus II. Hy wie de earste net Italjaanske paus nei in tiidrek fan 455 jier.
[[Ofbyld:JPIITravelsMap.PNG|thumb|left|400px|De lannen dy't Jehannes Paulus II besocht yn syn pontifikaat]]
Jehannes Paulus II wie in reizgjende paus: Hy makke meiïnoar mear as 100 bûtenlânske reizen.

{{Boarnen|boarnefernijing=
* [http://www.vatican.va/holy_father/special_features/hf_jp_ii_xxv_en.htm Spesjale side fan it Fatikaan by gelegenheid fan it ferstjerren fan Jehannes Paulus II]
* [http://www.vatican.va/holy_father/john_paul_ii/index.htm Offisjele biografy fan it Fatikaan, mei taspraken]
* [http://www.rkdocumenten.nl/ Ensykliken en oare dokuminten (Nederlânsktalich)]
* [http://www.katholieknieuwsblad.nl/ It ''katholieke Nieuwsblad'' jout Nederlânske oersettings fan de Ensykliken út]
* [http://www.kb.nl/dossiers/maatschappij-algemeen/paus-johannes-paulus-ii-1920-2005 Dossier paus Jehannes Paulus II, Keninklike Bibleteek]
* [https://trzeciapielgrzymka.ipn.gov.pl/jp2/introduction/676,Introduction.html Third pilgrimage of John Paul II to Poland], Institute of National Remembrance 
}}
[[Kategory:Poalsk dichter]]
[[Kategory:Poalsk toanielskriuwer]]
[[Kategory:Poalsk aartsbiskop]]
[[Kategory:Roomsk-katolyk aartsbiskop]]
[[Kategory:Poalsk kardinaal]]
[[Kategory:Paus]]
[[Kategory:Poalsk filosoof]]
[[Kategory:Poalsk teolooch]]
[[Kategory:Poalsk publisist]]
[[Kategory:Poalsk sosjaal aktivist]]
[[Kategory:Poalsk polityk aktivist]]
[[Kategory:Poalsk minskerjochte-aktivist]]
[[Kategory:Anty-abortusaktivist]]
[[Kategory:Poalsk autobiograaf]]
[[Kategory:Poalsk konservatyf]]
[[Kategory:Poalsk humanist]]
[[Kategory:Poalsk persoan yn de Twadde Wrâldkriich]]
[[Kategory:Poalsk misdieslachtoffer]]
[[Kategory:Persoan dy't in moardoanslach oerlibbe hat]]
[[Kategory:Winner fan de Presidinsjele Frijheidsmedalje]]
[[Kategory:Poalsk hillige]]
[[Kategory:Roomsk-katolyk hillige]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1920]]
[[Kategory:Persoan stoarn yn 2005]]</text>
      <sha1>22tinzg0k81u7737zo5q71782jutlem</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Maarten Ducrot</title>
    <ns>0</ns>
    <id>92763</id>
    <revision>
      <id>1084401</id>
      <parentid>1078444</parentid>
      <timestamp>2022-07-25T07:58:40Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>ôfskied</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6839" xml:space="preserve">{{Telefyzje- of radiopersoanlikheid
| ôfbylding                    = Maarten-ducrot.jpg
| ôfbyldingstekst              = Maarten Ducrot (midden, eftergrûn).
| ôfbyldingsbreedte            = 
| echte namme                  = Maarten Ducrot
| nasjonaliteit                = [[File:Flag of the Netherlands.svg|border|20px]] [[Nederlân]]sk
| berne                        = [[8 april]] [[1958]]
| berteplak                    = [[Flissingen (stêd)|Flissingen]] ([[Seelân]])
| stoarn                       = 
| stjerplak                    = 
| etnisiteit                   = [[File:Flag of the Netherlands.svg|border|20px]]  [[Nederlanners|Nederlânsk]] &lt;br&gt;[[File:Flag of France.svg|border|20px]] [[Frânsen|Frânsk]]
| regionale identiteit         = [[File:Flag of Zeeland.svg|border|20px]] [[Siuwen|Siuwsk]]
| wurksum as                   = [[hurdfytser]], [[ferslachjouwer]]
| medium                       = [[tillefyzje]], [[radio]]
| wurksum by                   = [[Nederlandse Omroep Stichting|NOS]]
| bekend fan                   = ''Tour de France''
| jierren aktyf                = [[2004]] – [[2023]]
| prizen                       = 
| webside                      = [https://twitter.com/maduc Maarten Ducrot] op [[Twitter]]
}}{{Ynfoboks sporter
| ôfbylding            = 
| ôfbyldingsbreedte    = 
| ôfbyldingtekst       = 
| echte namme          = Maarten Ducrot
| bynamme              = ''De Koning van Biafra''
| nasjonaliteit        = 
| bertedatum           = 
| berteplak            = 
| stjerdatum           = 
| stjerplak            = 
| etnisiteit           = 
| regionale identiteit = 
| grutte               = 
| gewicht              = 
| sport                = [[hurdfytsen]]
| ûnderdiel            = [[dykhurdfytsen]]
| trener               = 
| 1etitel              = 
| OS                   = [[Olympyske Simmerspullen 1984|Los Angeles 1984]]
| PS                   = 
| ekstra               = 
| debút                = [[1982]]
| karriêre-ein         = [[1991]]
| prestaasjes          = 
| webside              = 
}}
'''Maarten Ducrot''' ([[Flissingen (stêd)|Flissingen]], [[8 april]] [[1958]]) is in [[Nederlân]]sk [[sporter]] en [[tillefyzje]]kommentator fan mingd [[Siuwen|Siuwsk]]-[[Frânsen|Frânsk]] [[etnyske groep|etnysk]] komôf. Hy wie fan [[1985]] oant [[1991]] aktyf as profesjoneel [[hurdfytser]]. By in breder publyk waard er lykwols bekender as [[sport]][[ferslachjouwer]] foar de [[Nederlandse Omroep Stichting|NOS]], wêrby't er sûnt [[2004]] tegearre mei [[Herbert Dijkstra]] elts jier û.m. de ''live''-útstjoerings fan 'e [[Tour de France]] fan kommentaar foarsjocht.

==Libben en karriêre==
===Jonkheid, oplieding en amateursport===
Ducrot waard yn [[1958]] [[berne]] yn Flissingen, en folge letter de [[middelbere skoalle]] oan it Stedsk Gymnasium te [[Middelburch (stêd)|Middelburch]]. Nei in stúdzje [[psychology|sosjale psychology]] en [[ekonomy]] folge te hawwen oan 'e [[Ryksuniversiteit Utert]] sette er útein mei in [[karriêre]] yn it [[hurdfytsen]], earst noch as amateur. Yn dy hoedanichheid waard er yn [[1982]] yn 'e mande mei [[Frits van Bindsbergen]], [[Gerard Schipper]] en [[Gerrit Solleveld]] wrâldkampioen [[ploegetiidrit]]. Yn [[1984]] die Ducrot foar Nederlân mei oan 'e [[Olympyske Simmerspullen 1984|Olympyske Spullen]] yn [[Los Angeles]], dêr't er yn 'e mande mei [[Gert Jakobs]], [[Erik Breukink]] en [[Jos Alberts (hurdfytser, berne yn 1960)|Jos Alberts]] in fjirde plak helle yn 'e 100&amp;nbsp;km ploege-efterfolging.

===Profkarriëre===
Yn [[1985]] begûn Ducrot in profesjonele karriêre as hurdfytser by de ploech fan [[Jan Raas]]. Hy kaam, fanwegen syn meagere lichemsbou, bekend te stean as de 'Kening fan [[Biafra]]', en die fiif kear mei oan 'e [[Tour de France]]. Dêrby wûn er de njoggende etappe fan 'e Tour fan [[1985]], en waard er ferskate kearen útroppen ta de striidlustichste hurdfytser, mar droech nea de [[giele trui]]. Yn [[1986]] wûn er in etappe elk yn 'e [[Omgong fan Romandje]] (troch [[Frânsk]]talich [[Switserlân]]) en de [[Critérium du Dauphiné Libéré|Dauphiné Libéré]] (yn 'e [[Dofinee]]). Yn [[1991]] beëinige er syn sportkarriêre.

===Fierdere karriêre===
Neitiid begûn Ducrot in twadde libben as [[organisaasje-adviseur]]. Letter sette er in eigen [[bedriuw|advysbedriuw]] op, dat er noch altyd runt. Yn in útstjoering fan it [[tillefyzjeprogramma]] ''Reporter'' joech Ducrot yn [[jannewaris]] [[2000]] yn 'e mande mei twa oare âld-hurdfytsers, [[Steven Rooks]] en [[Peter Winnen]], ta dat er ûnder syn hurdfytswurkpaad [[doping]] brûkt hie, wêrûnder [[kortison]], [[testosteron]] en [[kortikotropine|Synacthen]]. Dêrby moat wol oantekene wurde dat al dat spul doe't Ducrot it brûkte, noch net op 'e list fan ferbeane middels stie.

Yn [[2004]] waard Ducrot by it NOS-programma ''Studio Sport'' ynhelle as [[ferslachjouwer]] op it mêd fan it hurdfytsen, wêrby't er syn âld-kollega [[Erik Breukink]] ferfong, dy't doe [[ploechlieder]] waard by de [[Rabobank (hurdfytsploech)|hurdfytsploech fan 'e Rabobank]]. Ducrot makke op [[4 april]] [[2004]] syn debút as ferslachjouwer ûnder de [[Omgong fan Flaanderen]]. Sûnt dat jier foarmet er in fêst ferslachjouwerspear mei [[Herbert Dijkstra]], mei wa't er û.m. elts jier de ''live''-ferslaggen op 'e Nederlânsk [[tillefyzje]] fan 'e [[Tour de France]] fersoarget. De drûge humor dy't Ducrot dêrby oan 'en dei leit, falt der oer it algemien wakker yn by de [[fan (persoan)|hurdfytsfans]]. Nei de lêste etappe fan de [[Omgong fan Frankryk 2022]] makke Ducrot bekend dat de [[Amstel Gold Race]] [[2023]] syn lêste hurdfytswedstriid wêze sil as kommentator. &lt;ref&gt;[https://www.ad.nl/tour-de-france/commentator-maarten-ducrot-bezig-aan-laatste-tour-de-france-misschien-word-ik-te-oud~a29e60a5/ {{nl}} ad.nl 24-7-2022 Commentator Maarten Ducrot bezig aan laatste Tour de France: ‘Misschien word ik te oud’]&lt;/ref&gt; 

===Priveelibben===
Maarten Ducrot wennet yn [[Bruchem]], yn 'e [[Bommelerwaard]]. Hy is [[houlik|troud]] en hat trije [[bern (persoan)|bern]].

==Keppelings om utens==
* {{en}} [http://www.imdb.com/name/nm5332008/ Folsleine filmografy fan Maarten Ducrot yn 'e ''Internet Movie Database'' (IMDb)]

{{boarnen|boarnefernijing=
*{{Aut|Duin, Roelf Jan}}, ''&quot;Ik weet wat nodig is om te winnen&quot;'', yn: de ''Ljouwerter Krante'', 24 maart 2018, s. 40.
Foar oare boarnen en fierdere literatuer, sjoch ûnder: [http://nl.wikipedia.org/wiki/Maarten_Ducrot ''Referenties'', op dizze side].
}}

{{DEFAULTSORT:Ducrot, Maarten}}
[[Kategory:Nederlânsk hurdfytser]]
[[Kategory:Nederlânsk Olympysk dielnimmer]]
[[Kategory:Nederlânsk ûndernimmer]]
[[Kategory:Nederlânsk sportferslachjouwer]]
[[Kategory:NOS-wurknimmer]]
[[Kategory:Nederlânsk persoan fan Frânsk komôf]]
[[Kategory:Siuwsk persoan]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1958]]</text>
      <sha1>ksr4e2rfi8tt3bo3ifvml4tiq8jxc4r</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1084402</id>
      <parentid>1084401</parentid>
      <timestamp>2022-07-25T08:04:17Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Priveelibben */ Dielname oan grutte omgongen en ploegen</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7273" xml:space="preserve">{{Telefyzje- of radiopersoanlikheid
| ôfbylding                    = Maarten-ducrot.jpg
| ôfbyldingstekst              = Maarten Ducrot (midden, eftergrûn).
| ôfbyldingsbreedte            = 
| echte namme                  = Maarten Ducrot
| nasjonaliteit                = [[File:Flag of the Netherlands.svg|border|20px]] [[Nederlân]]sk
| berne                        = [[8 april]] [[1958]]
| berteplak                    = [[Flissingen (stêd)|Flissingen]] ([[Seelân]])
| stoarn                       = 
| stjerplak                    = 
| etnisiteit                   = [[File:Flag of the Netherlands.svg|border|20px]]  [[Nederlanners|Nederlânsk]] &lt;br&gt;[[File:Flag of France.svg|border|20px]] [[Frânsen|Frânsk]]
| regionale identiteit         = [[File:Flag of Zeeland.svg|border|20px]] [[Siuwen|Siuwsk]]
| wurksum as                   = [[hurdfytser]], [[ferslachjouwer]]
| medium                       = [[tillefyzje]], [[radio]]
| wurksum by                   = [[Nederlandse Omroep Stichting|NOS]]
| bekend fan                   = ''Tour de France''
| jierren aktyf                = [[2004]] – [[2023]]
| prizen                       = 
| webside                      = [https://twitter.com/maduc Maarten Ducrot] op [[Twitter]]
}}{{Ynfoboks sporter
| ôfbylding            = 
| ôfbyldingsbreedte    = 
| ôfbyldingtekst       = 
| echte namme          = Maarten Ducrot
| bynamme              = ''De Koning van Biafra''
| nasjonaliteit        = 
| bertedatum           = 
| berteplak            = 
| stjerdatum           = 
| stjerplak            = 
| etnisiteit           = 
| regionale identiteit = 
| grutte               = 
| gewicht              = 
| sport                = [[hurdfytsen]]
| ûnderdiel            = [[dykhurdfytsen]]
| trener               = 
| 1etitel              = 
| OS                   = [[Olympyske Simmerspullen 1984|Los Angeles 1984]]
| PS                   = 
| ekstra               = 
| debút                = [[1982]]
| karriêre-ein         = [[1991]]
| prestaasjes          = 
| webside              = 
}}
'''Maarten Ducrot''' ([[Flissingen (stêd)|Flissingen]], [[8 april]] [[1958]]) is in [[Nederlân]]sk [[sporter]] en [[tillefyzje]]kommentator fan mingd [[Siuwen|Siuwsk]]-[[Frânsen|Frânsk]] [[etnyske groep|etnysk]] komôf. Hy wie fan [[1985]] oant [[1991]] aktyf as profesjoneel [[hurdfytser]]. By in breder publyk waard er lykwols bekender as [[sport]][[ferslachjouwer]] foar de [[Nederlandse Omroep Stichting|NOS]], wêrby't er sûnt [[2004]] tegearre mei [[Herbert Dijkstra]] elts jier û.m. de ''live''-útstjoerings fan 'e [[Tour de France]] fan kommentaar foarsjocht.

==Libben en karriêre==
===Jonkheid, oplieding en amateursport===
Ducrot waard yn [[1958]] [[berne]] yn Flissingen, en folge letter de [[middelbere skoalle]] oan it Stedsk Gymnasium te [[Middelburch (stêd)|Middelburch]]. Nei in stúdzje [[psychology|sosjale psychology]] en [[ekonomy]] folge te hawwen oan 'e [[Ryksuniversiteit Utert]] sette er útein mei in [[karriêre]] yn it [[hurdfytsen]], earst noch as amateur. Yn dy hoedanichheid waard er yn [[1982]] yn 'e mande mei [[Frits van Bindsbergen]], [[Gerard Schipper]] en [[Gerrit Solleveld]] wrâldkampioen [[ploegetiidrit]]. Yn [[1984]] die Ducrot foar Nederlân mei oan 'e [[Olympyske Simmerspullen 1984|Olympyske Spullen]] yn [[Los Angeles]], dêr't er yn 'e mande mei [[Gert Jakobs]], [[Erik Breukink]] en [[Jos Alberts (hurdfytser, berne yn 1960)|Jos Alberts]] in fjirde plak helle yn 'e 100&amp;nbsp;km ploege-efterfolging.

===Profkarriëre===
Yn [[1985]] begûn Ducrot in profesjonele karriêre as hurdfytser by de ploech fan [[Jan Raas]]. Hy kaam, fanwegen syn meagere lichemsbou, bekend te stean as de 'Kening fan [[Biafra]]', en die fiif kear mei oan 'e [[Tour de France]]. Dêrby wûn er de njoggende etappe fan 'e Tour fan [[1985]], en waard er ferskate kearen útroppen ta de striidlustichste hurdfytser, mar droech nea de [[giele trui]]. Yn [[1986]] wûn er in etappe elk yn 'e [[Omgong fan Romandje]] (troch [[Frânsk]]talich [[Switserlân]]) en de [[Critérium du Dauphiné Libéré|Dauphiné Libéré]] (yn 'e [[Dofinee]]). Yn [[1991]] beëinige er syn sportkarriêre.

===Fierdere karriêre===
Neitiid begûn Ducrot in twadde libben as [[organisaasje-adviseur]]. Letter sette er in eigen [[bedriuw|advysbedriuw]] op, dat er noch altyd runt. Yn in útstjoering fan it [[tillefyzjeprogramma]] ''Reporter'' joech Ducrot yn [[jannewaris]] [[2000]] yn 'e mande mei twa oare âld-hurdfytsers, [[Steven Rooks]] en [[Peter Winnen]], ta dat er ûnder syn hurdfytswurkpaad [[doping]] brûkt hie, wêrûnder [[kortison]], [[testosteron]] en [[kortikotropine|Synacthen]]. Dêrby moat wol oantekene wurde dat al dat spul doe't Ducrot it brûkte, noch net op 'e list fan ferbeane middels stie.

Yn [[2004]] waard Ducrot by it NOS-programma ''Studio Sport'' ynhelle as [[ferslachjouwer]] op it mêd fan it hurdfytsen, wêrby't er syn âld-kollega [[Erik Breukink]] ferfong, dy't doe [[ploechlieder]] waard by de [[Rabobank (hurdfytsploech)|hurdfytsploech fan 'e Rabobank]]. Ducrot makke op [[4 april]] [[2004]] syn debút as ferslachjouwer ûnder de [[Omgong fan Flaanderen]]. Sûnt dat jier foarmet er in fêst ferslachjouwerspear mei [[Herbert Dijkstra]], mei wa't er û.m. elts jier de ''live''-ferslaggen op 'e Nederlânsk [[tillefyzje]] fan 'e [[Tour de France]] fersoarget. De drûge humor dy't Ducrot dêrby oan 'en dei leit, falt der oer it algemien wakker yn by de [[fan (persoan)|hurdfytsfans]]. Nei de lêste etappe fan de [[Omgong fan Frankryk 2022]] makke Ducrot bekend dat de [[Amstel Gold Race]] [[2023]] syn lêste hurdfytswedstriid wêze sil as kommentator. &lt;ref&gt;[https://www.ad.nl/tour-de-france/commentator-maarten-ducrot-bezig-aan-laatste-tour-de-france-misschien-word-ik-te-oud~a29e60a5/ {{nl}} ad.nl 24-7-2022 Commentator Maarten Ducrot bezig aan laatste Tour de France: ‘Misschien word ik te oud’]&lt;/ref&gt; 

===Priveelibben===
Maarten Ducrot wennet yn [[Bruchem]], yn 'e [[Bommelerwaard]]. Hy is [[houlik|troud]] en hat trije [[bern (persoan)|bern]].

==Dielname oan grutte omgongen ==
=== Dielname oan de Omgong fan Frankryk ===
* 1985 - 84e;
* 1986 - 81e;
* 1987 - net finisht;		
* 1989 - 39e
* 1990 - 66e  

=== Dielname oan de Omgong fan Spanje ===
* 1991 - 113e;

=== Dielname oan de Omgong fan Itaalje ===
* 1990 - 98e;

== Ploegen ==
* 1984 - Driessen-Transvemij-Colnago
* 1985-1986 - Kwantum Hallen-Yoko
* 1987-1988 - Superconfex-Yoko
* 1989 - Domex-Weinmann
* 1990-1991 - TVM

==Keppelings om utens==
* {{en}} [http://www.imdb.com/name/nm5332008/ Folsleine filmografy fan Maarten Ducrot yn 'e ''Internet Movie Database'' (IMDb)]

{{boarnen|boarnefernijing=
*{{Aut|Duin, Roelf Jan}}, ''&quot;Ik weet wat nodig is om te winnen&quot;'', yn: de ''Ljouwerter Krante'', 24 maart 2018, s. 40.
Foar oare boarnen en fierdere literatuer, sjoch ûnder: [http://nl.wikipedia.org/wiki/Maarten_Ducrot ''Referenties'', op dizze side].
}}

{{DEFAULTSORT:Ducrot, Maarten}}
[[Kategory:Nederlânsk hurdfytser]]
[[Kategory:Nederlânsk Olympysk dielnimmer]]
[[Kategory:Nederlânsk ûndernimmer]]
[[Kategory:Nederlânsk sportferslachjouwer]]
[[Kategory:NOS-wurknimmer]]
[[Kategory:Nederlânsk persoan fan Frânsk komôf]]
[[Kategory:Siuwsk persoan]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1958]]</text>
      <sha1>k5j4bu1h2rn8cdxcxm16rx3newtmjfr</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1084403</id>
      <parentid>1084402</parentid>
      <timestamp>2022-07-25T08:05:07Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>/* Keppelings om utens */ reflist</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7285" xml:space="preserve">{{Telefyzje- of radiopersoanlikheid
| ôfbylding                    = Maarten-ducrot.jpg
| ôfbyldingstekst              = Maarten Ducrot (midden, eftergrûn).
| ôfbyldingsbreedte            = 
| echte namme                  = Maarten Ducrot
| nasjonaliteit                = [[File:Flag of the Netherlands.svg|border|20px]] [[Nederlân]]sk
| berne                        = [[8 april]] [[1958]]
| berteplak                    = [[Flissingen (stêd)|Flissingen]] ([[Seelân]])
| stoarn                       = 
| stjerplak                    = 
| etnisiteit                   = [[File:Flag of the Netherlands.svg|border|20px]]  [[Nederlanners|Nederlânsk]] &lt;br&gt;[[File:Flag of France.svg|border|20px]] [[Frânsen|Frânsk]]
| regionale identiteit         = [[File:Flag of Zeeland.svg|border|20px]] [[Siuwen|Siuwsk]]
| wurksum as                   = [[hurdfytser]], [[ferslachjouwer]]
| medium                       = [[tillefyzje]], [[radio]]
| wurksum by                   = [[Nederlandse Omroep Stichting|NOS]]
| bekend fan                   = ''Tour de France''
| jierren aktyf                = [[2004]] – [[2023]]
| prizen                       = 
| webside                      = [https://twitter.com/maduc Maarten Ducrot] op [[Twitter]]
}}{{Ynfoboks sporter
| ôfbylding            = 
| ôfbyldingsbreedte    = 
| ôfbyldingtekst       = 
| echte namme          = Maarten Ducrot
| bynamme              = ''De Koning van Biafra''
| nasjonaliteit        = 
| bertedatum           = 
| berteplak            = 
| stjerdatum           = 
| stjerplak            = 
| etnisiteit           = 
| regionale identiteit = 
| grutte               = 
| gewicht              = 
| sport                = [[hurdfytsen]]
| ûnderdiel            = [[dykhurdfytsen]]
| trener               = 
| 1etitel              = 
| OS                   = [[Olympyske Simmerspullen 1984|Los Angeles 1984]]
| PS                   = 
| ekstra               = 
| debút                = [[1982]]
| karriêre-ein         = [[1991]]
| prestaasjes          = 
| webside              = 
}}
'''Maarten Ducrot''' ([[Flissingen (stêd)|Flissingen]], [[8 april]] [[1958]]) is in [[Nederlân]]sk [[sporter]] en [[tillefyzje]]kommentator fan mingd [[Siuwen|Siuwsk]]-[[Frânsen|Frânsk]] [[etnyske groep|etnysk]] komôf. Hy wie fan [[1985]] oant [[1991]] aktyf as profesjoneel [[hurdfytser]]. By in breder publyk waard er lykwols bekender as [[sport]][[ferslachjouwer]] foar de [[Nederlandse Omroep Stichting|NOS]], wêrby't er sûnt [[2004]] tegearre mei [[Herbert Dijkstra]] elts jier û.m. de ''live''-útstjoerings fan 'e [[Tour de France]] fan kommentaar foarsjocht.

==Libben en karriêre==
===Jonkheid, oplieding en amateursport===
Ducrot waard yn [[1958]] [[berne]] yn Flissingen, en folge letter de [[middelbere skoalle]] oan it Stedsk Gymnasium te [[Middelburch (stêd)|Middelburch]]. Nei in stúdzje [[psychology|sosjale psychology]] en [[ekonomy]] folge te hawwen oan 'e [[Ryksuniversiteit Utert]] sette er útein mei in [[karriêre]] yn it [[hurdfytsen]], earst noch as amateur. Yn dy hoedanichheid waard er yn [[1982]] yn 'e mande mei [[Frits van Bindsbergen]], [[Gerard Schipper]] en [[Gerrit Solleveld]] wrâldkampioen [[ploegetiidrit]]. Yn [[1984]] die Ducrot foar Nederlân mei oan 'e [[Olympyske Simmerspullen 1984|Olympyske Spullen]] yn [[Los Angeles]], dêr't er yn 'e mande mei [[Gert Jakobs]], [[Erik Breukink]] en [[Jos Alberts (hurdfytser, berne yn 1960)|Jos Alberts]] in fjirde plak helle yn 'e 100&amp;nbsp;km ploege-efterfolging.

===Profkarriëre===
Yn [[1985]] begûn Ducrot in profesjonele karriêre as hurdfytser by de ploech fan [[Jan Raas]]. Hy kaam, fanwegen syn meagere lichemsbou, bekend te stean as de 'Kening fan [[Biafra]]', en die fiif kear mei oan 'e [[Tour de France]]. Dêrby wûn er de njoggende etappe fan 'e Tour fan [[1985]], en waard er ferskate kearen útroppen ta de striidlustichste hurdfytser, mar droech nea de [[giele trui]]. Yn [[1986]] wûn er in etappe elk yn 'e [[Omgong fan Romandje]] (troch [[Frânsk]]talich [[Switserlân]]) en de [[Critérium du Dauphiné Libéré|Dauphiné Libéré]] (yn 'e [[Dofinee]]). Yn [[1991]] beëinige er syn sportkarriêre.

===Fierdere karriêre===
Neitiid begûn Ducrot in twadde libben as [[organisaasje-adviseur]]. Letter sette er in eigen [[bedriuw|advysbedriuw]] op, dat er noch altyd runt. Yn in útstjoering fan it [[tillefyzjeprogramma]] ''Reporter'' joech Ducrot yn [[jannewaris]] [[2000]] yn 'e mande mei twa oare âld-hurdfytsers, [[Steven Rooks]] en [[Peter Winnen]], ta dat er ûnder syn hurdfytswurkpaad [[doping]] brûkt hie, wêrûnder [[kortison]], [[testosteron]] en [[kortikotropine|Synacthen]]. Dêrby moat wol oantekene wurde dat al dat spul doe't Ducrot it brûkte, noch net op 'e list fan ferbeane middels stie.

Yn [[2004]] waard Ducrot by it NOS-programma ''Studio Sport'' ynhelle as [[ferslachjouwer]] op it mêd fan it hurdfytsen, wêrby't er syn âld-kollega [[Erik Breukink]] ferfong, dy't doe [[ploechlieder]] waard by de [[Rabobank (hurdfytsploech)|hurdfytsploech fan 'e Rabobank]]. Ducrot makke op [[4 april]] [[2004]] syn debút as ferslachjouwer ûnder de [[Omgong fan Flaanderen]]. Sûnt dat jier foarmet er in fêst ferslachjouwerspear mei [[Herbert Dijkstra]], mei wa't er û.m. elts jier de ''live''-ferslaggen op 'e Nederlânsk [[tillefyzje]] fan 'e [[Tour de France]] fersoarget. De drûge humor dy't Ducrot dêrby oan 'en dei leit, falt der oer it algemien wakker yn by de [[fan (persoan)|hurdfytsfans]]. Nei de lêste etappe fan de [[Omgong fan Frankryk 2022]] makke Ducrot bekend dat de [[Amstel Gold Race]] [[2023]] syn lêste hurdfytswedstriid wêze sil as kommentator. &lt;ref&gt;[https://www.ad.nl/tour-de-france/commentator-maarten-ducrot-bezig-aan-laatste-tour-de-france-misschien-word-ik-te-oud~a29e60a5/ {{nl}} ad.nl 24-7-2022 Commentator Maarten Ducrot bezig aan laatste Tour de France: ‘Misschien word ik te oud’]&lt;/ref&gt; 

===Priveelibben===
Maarten Ducrot wennet yn [[Bruchem]], yn 'e [[Bommelerwaard]]. Hy is [[houlik|troud]] en hat trije [[bern (persoan)|bern]].

==Dielname oan grutte omgongen ==
=== Dielname oan de Omgong fan Frankryk ===
* 1985 - 84e;
* 1986 - 81e;
* 1987 - net finisht;		
* 1989 - 39e
* 1990 - 66e  

=== Dielname oan de Omgong fan Spanje ===
* 1991 - 113e;

=== Dielname oan de Omgong fan Itaalje ===
* 1990 - 98e;

== Ploegen ==
* 1984 - Driessen-Transvemij-Colnago
* 1985-1986 - Kwantum Hallen-Yoko
* 1987-1988 - Superconfex-Yoko
* 1989 - Domex-Weinmann
* 1990-1991 - TVM

==Keppelings om utens==
* {{en}} [http://www.imdb.com/name/nm5332008/ Folsleine filmografy fan Maarten Ducrot yn 'e ''Internet Movie Database'' (IMDb)]

{{Boarnen|boarnefernijing=
{{reflist}}
*{{Aut|Duin, Roelf Jan}}, ''&quot;Ik weet wat nodig is om te winnen&quot;'', yn: de ''Ljouwerter Krante'', 24 maart 2018, s. 40.
Foar oare boarnen en fierdere literatuer, sjoch ûnder: [http://nl.wikipedia.org/wiki/Maarten_Ducrot ''Referenties'', op dizze side].
}}

{{DEFAULTSORT:Ducrot, Maarten}}
[[Kategory:Nederlânsk hurdfytser]]
[[Kategory:Nederlânsk Olympysk dielnimmer]]
[[Kategory:Nederlânsk ûndernimmer]]
[[Kategory:Nederlânsk sportferslachjouwer]]
[[Kategory:NOS-wurknimmer]]
[[Kategory:Nederlânsk persoan fan Frânsk komôf]]
[[Kategory:Siuwsk persoan]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1958]]</text>
      <sha1>97qlpe5erj8hg1swrvxxgrv5yy2f2rn</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Wurkpaad</title>
    <ns>0</ns>
    <id>99808</id>
    <revision>
      <id>1084340</id>
      <parentid>1079105</parentid>
      <timestamp>2022-07-24T15:13:11Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>PieterJanR</username>
        <id>1321</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Correctie</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1494" xml:space="preserve">[[Ofbyld:Karriereleiterkampf.jpg|thumb|Artistyke ferbylding fan de &quot;striid op de karriêreljedder &lt;ref&gt;[[Peter Lenk]]: ''[http://www.peter-lenk.de/skulpturen/andere-bundeslaender/mitte/karriereleiter.html Karriereleiter]'', Bundesallee 210, Berlyn, sjoen 7 juny 2010&lt;/ref&gt;]]
In '''wurkpaad''' of '''karriêre''' (fan it [[Frânsk]]e ''carrière'', mei deselde betsjutting, hoewol oarspronklik &quot;striidperk&quot; of &quot;rinbaan&quot;) is de rige fan [[maatskippij|maatskiplike]] posysjes dy't men efterinoar beklaait (en jins ûntjouwing binnen dy posysjes) ûnder jins wurksume libben. In wurkpaad begjint mei it ôfrûnjen fan jins [[oplieding]] en it oanslutende betrêdzjen fan 'e [[arbeidsmerk]], en einiget as men mei [[pinsjoen]] giet. Dêrnjonken wurdt benammen de oantsjutting 'karriêre' yn it deistich taalgebrûk ek wol assosjearre mei it hawwen fan in wurkpaad wêrby't men dernei stribbet en beklim de [[hierargy|maatskiplike ljedder]], lykas yn 'e [[gearstalling (taalkunde)|gearstalling]] 'karriêrefrou', dat in [[frou]] mei in karriêre is dy't hegerop wol, yn tsjinstelling ta in [[húsfrou]] (dy't gjin karriêre hat), of ien dy't poer foar de ynkomsten [[dieltiid|heale dagen]] wurket en dêr tefreden mei is.

{{boarnen|boarnefernijing=
Foar boarnen en oare literatuer, sjoch ûnder: [http://en.wikipedia.org/wiki/Career ''References'', op dizze side].
{{Reflist}}
}}

{{DEFAULTSORT:Karriere}}
[[Kategory:Arbeid]]
[[Kategory:Minsk en maatskippij]]
[[Kategory:Minsklik hâlden en dragen]]</text>
      <sha1>a6lldnzvt7kyp7wmnxtvaanjg7629l2</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Kûzma Minin</title>
    <ns>0</ns>
    <id>123098</id>
    <revision>
      <id>1084334</id>
      <parentid>1079173</parentid>
      <timestamp>2022-07-24T15:08:18Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>PieterJanR</username>
        <id>1321</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Linkfix</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3217" xml:space="preserve">[[File:Minin i Pozharskiy.jpg|thumb|300px|''Minin en Pozjarski'']]
'''Kûzma Minin''' ([[Russysk]]: Кузьма Минин, folsleine namme: Russysk: Кузьма Минич Захарьев Сухорукий, Kûzma Minitsj Zacharev Sûchorûky, berne yn de lettere jierren [[1500]], ferstoarn op [[21 maaie]] [[1616]]) wie in [[Ruslân|Russyske]] [[keapman]] út [[Nizjni Novgorod]] en waard tegearre mei prins [[Dmitry Pozjarski]] in nasjonale held fanwegen it oandiel yn de ferdigening fan Ruslân tsjin de ynfaazje fan [[Poalsk-Litouske Mienebest|Poalen]] en [[Poalsk-Litouske Mienebest|Litouwen]] yn de [[17e iuw]].

== Libben ==
Fan syn jonge jierren is net in soad bekend. Oarspronklik komt er út [[Balachna]], dêr't syn famylje nei alle gedachten yn de sâltwinning wurke. It praat gyng dat er in doopte [[Tataren|Tataar]] wie, dy't foar syn doop Kirisja Minibajev hiet. 
[[File:Appeal of Minin.jpg|thumb|left|200px|''Minin docht in berop op de ynwenners fan Nizjni Novgorod (Konstantyn Egorovitsj Makovsky)'']]
Yn 1610 besocht de Poalske kening [[Sigismund III fan Poalen|Sigismund III]] syn soan [[Władysław IV Wasa|Władysław IV]] op de tsarentroan te setten en yn Ruslân it [[Katolisisme|katolike]] leauwen yn te fieren. De patriarch fan Moskou Hermogenus of it [[Trije-ienheid-Sergius Lavra|Trije-ienheidskleaster]] fan [[Sergiev Posad]] stjoerde dêrom in fersyk om it otterdokske leauwen te ferdigenjen en rôp op ta ferset tsjin de Poalsk-Litouwske besetting fan in rige Russyske stêden. Kûzma Minin stipe de oprop yn Nizjni Novgorod en begûn mei it ynsammeljen fan jild en oanhingers. Doe't der genôch jild wie stelde er de foarst Pozjarski út as oanfierder fan it leger. Dy koe him dêr wol yn fine, mar hy stelde wol it betingst dat Minin foar it logistike diel fan de ûndernimming ferantwurding nimme soe.

Al gau diene mear stêden mei en yn it begjin fan april 1612 waard yn [[Jaroslavl]] in folksleger ûnder lieding fan Pozjarski en Minin organisearre, dat yn augustus 1612 it Poalske leger ûnder lieding fan [[hetman]] Chodkiewicz fersleach. In pear moanne letter moast ek it Poalske garnizoen Moskou opjaan. Yn july 1613 waard [[Michael I fan Ruslân|Michael Romanov]] ta tsaar kroand en al in dei letter waard Minin fan 'e adel makke en waard er lid fan de Bojaar-Dûma. 

Minin hie it fertrouwen fan de tsaar, itjinge ek die bliken dat er de lieding oer Moskou krige doe't de tsaar op in reis nei it Trije-ienheidskleaster fan Sergiev Posad makke. Minin ferstoar yn de kontreien fan [[Kazan (stêd)|Kazan]] doe't dêr in opstân ûnder de Tataren wie. Hy waard yn it kremlyn fan Nizjni Novgorod yn de katedraal fan de Aartsingel Michael begroeven. 

Mini en Pozjarski wurde mei it 'Minin en Pozjarsky-monumint' op it [[Reade Plein]] fuort by de [[Basiliuskatedraal]] yn Moskou betocht.
{{boarnen|boarnefernijing=
Dizze side is alhiel of foar in part in oersetting fan de Dútsktalige Wikipedyside; sjoch foar de bewurkingsskiednis: [[:de:Kuzma Minin]]
{{reflist}}
----
{{Commonscat|Kuzma Minin|Kûzma Minin}}
}}
[[Kategory:Russyske adel]]
[[Kategory:Russysk keapman]]
[[Kategory:Nizjni Novgorod]]
[[Kategory:Persoan berne yn de 16e iuw]]
[[Kategory:Persoan stoarn yn 1616]]</text>
      <sha1>e3z0jx061lwvktbhxm93crjx7cjhj6h</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Solikamsk</title>
    <ns>0</ns>
    <id>125561</id>
    <revision>
      <id>1084373</id>
      <parentid>1084258</parentid>
      <timestamp>2022-07-24T18:48:37Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Kneppelfreed</username>
        <id>2013</id>
      </contributor>
      <comment>[[]] oars</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3462" xml:space="preserve">{{Stêd mei flagge|
Ofbyld= [[Ofbyld:Solikamsk Square A37 c.jpg|280px]] |
Flagge= [[Ofbyld:Flag of Solikamsk (Perm krai).png|125px]] |
Wapen= [[Ofbyld:Solikamsk COA (Perm Governorate) (1783).png|60px]] |
Ynwennertal= 91 959  &lt;small&gt;(2021)&lt;/small&gt;|
Oerflak= 165 km² &lt;small&gt;|
Befolkingstichtens= 552,14 ynw./km² |
Stêdekloft= |
Hichte= 150 m |
Lân= [[Ofbyld:Flag of Russia.svg|20px]] [[Ruslân]] |
Bestj. ienh. 1= Kraj |
Namme bestj. ienh. 1= [[Perm (kraj)|Perm]] |
Bestj. ienh. 2= federaal distrikt  |
Namme bestj. ienh. 2= [[Federaal Distrikt Wolga|Wolga]]|
Stifting= [[1430]] |
Postkoade= 100xx-104xx, &lt;br&gt;11004-11005, &lt;br&gt;111xx-114xx, 116xx |
Tiidsône= [[UTC]]+5 |
Simmertiid= |
Koördinaten= {{Koördinaten yn tekst|59_38_00_N_56_46_00_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|59° 38' N 56° 46' E}} |
Webside= [http://adm.solkam.ru/ solkam.ru]
}}
'''Solikamsk''' is in stêd yn de [[Ruslân|Russyske]] [[kraj]] [[Perm (kraj)|Perm]]. Foar [[Peter de Grutte]]'s regear wie Solikamsk it grutste yndustriële sintrum fan tsaristysk Ruslân. Ut dy tiid datearret noch in grut tal tsjerken, dy't tsjûgje fan de wolstân fan de stêd. Tsjintwurdich is Solikamsk nei [[Perm (stêd)|Perm]] en [[Berezniki]] de grutste stêd yn de kraj Perm.

== Skiednis ==
Solikamsk waard foar it earst yn 1430 neamd, doe't op it plak grutte sâltôfsettings oan de igge fan de Usolka-rivier ûntdutsen waarden. De namme fan de stêd is ôflaat fan it russyske wurd &quot;соль&quot;, dat sâlt betsjut, en &quot;Кама&quot; (de [[Kama (rivier)|Kama]]-rivier, dy't troch de stêd rint). 

Holpen troch de lokaasje oan it begjin fan de iennige wei fan Jeropeesk Ruslân nei [[Sibearje]] makke de stêd yn de 17e iuw in grutte bloei mei. De Stroganovfamylje ekploitearre de grutste sâltwinningsfabriken yn de stêd en omkriten. Yn it midden fan de 17e iuw waard Solikamsk ek in sintrum fan koperjitterij.  

Nei de oprjochting fan izerfabriken yn [[Jekaterineburch]] en Perm en de oanlis fan in súdlike dyk nei Sibearje ferlear de stêd stadichoan oan betsjutting.

De ûntdekking yn 1925 fan de grutste [[Kalium|kaliumsâlt]]- en [[magnesium]]sâltfoarrieden yn 'e wrâld brocht in nije ûntjouwing fan de stêd. Yn 1927 begûnen de wurksumheden oan it earste kaliumsteatsfabryk  ([[kombinat]]) fan de [[Sovjet-Uny]]. Nei de iepening fan de kalisâltkombinat yn 1928 folge in magnesiumkombinat yn 1938 en in grutte papiermûne yn 1941. De stêd barste yn de twadde helte út de foegen en yn 1959 waard de stêd Borovsk (net te ferwikseljen mei de stêd mei deselde namme yn sintraal Ruslân) aneksearre en yn de jierren 1980 wreide de stêd him út mei nije delsettings.

Yn Borovsk wie eartiids it finzenenkamp ''366'' foar Dútske kriichsfinzenen út de [[Twadde Wrâldoarloch|Twadde Wrâldkriich]].

== Befolkingsûntwikkeling ==
{| class=&quot;wikitable&quot;
|- class=&quot;hintergrundfarbe5&quot;
! Jier
! Ynwenners
! Opmerking
|-
| 1897 || align=&quot;right&quot; | 4.073 || &amp;nbsp;
|-
| 1939 || align=&quot;right&quot; | 33.722 || ynklusyf 4.349 ynwenners fan de arbeidersdelsetting Borovsk &lt;small&gt;(yn 1959 by Solikamsk foege)&lt;/small&gt;
|-
| 1959 || align=&quot;right&quot; | 82.874 || &amp;nbsp;
|-
| 1970 || align=&quot;right&quot; | 88.595 || &amp;nbsp;
|-
| 1979 || align=&quot;right&quot; | 101.158 || &amp;nbsp;
|-
| 1989 || align=&quot;right&quot; | 110.098 || &amp;nbsp;
|-
| 2002 || align=&quot;right&quot; | 102.531 || &amp;nbsp;
|-
| 2010 || align=&quot;right&quot; | 97.384 || &amp;nbsp;
|}
== Keppeling om utens ==
{{Commonscat|Solikamsk}}

[[Kategory:Solikamsk| ]]
[[Kategory:Plak stifte yn 1430]]</text>
      <sha1>3dw3i2m3s9u81trxn9ny9n1fwl54nok</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Hûnewipperrock</title>
    <ns>0</ns>
    <id>127600</id>
    <revision>
      <id>1084341</id>
      <parentid>1083928</parentid>
      <timestamp>2022-07-24T15:13:37Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>PieterJanR</username>
        <id>1321</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Correctie</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4472" xml:space="preserve">{{Ynfoboks evenemint
| ôfbylding                   = 
| ôfbyldingstekst             = 
| ôfbyldingsbreedte           = 
| namme                       = Hûnewipperrock
| lân                         = [[File:Flag of the Netherlands.svg|border|20px]] [[Nederlân]]
| bestjoerlike ienheid1       = provinsje
| namme bestjoerlike ienheid1 = [[File:Frisian flag.svg|border|20px]] [[Fryslân]]
| bestjoerlike ienheid2       = gemeente
| namme bestjoerlike ienheid2 = [[File:Flagge fan Dantumadiel.png|border|20px]] [[Dantumadiel]]
| plak                        = [[File:Rinsumageast vlag.svg|border|20px]] [[Rinsumageast]]
| holden yn                   = 
| datum                       = 1e [[sneon]] yn [[septimber]]
| tiid fan it jier            = 
| oare namme                  = 
| ôfkoarting                  = 
| oanlieding                  = 
| gelegenheid                 = 
| soarte evenemint            = [[muzykfestival]]
| sjenre                      = [[popmuzyk]]
| bestean                     = [[2011]] – no
| oprjochter                  = 
| organisearre troch          = [[Stifting Hûnewipperrock]]
| webside                     = 
}}
'''Hûnewipperrock''' (de offisjele [[namme]] is [[Frysk]]talich) is in [[muzykfestival]] dat elts [[jier]] holden wurdt yn it [[Fryslân|Fryske]] [[doarp]] [[Rinsumageast]]. De [[namme]] is ûntliend oan 'e [[tradysje|tradisjonele]] [[skelnamme]] foar ynwenners fan Rinsumageast, 'hûnewippers'. Neffens it ferhaal giet dy skelnamme werom op 'e gewoante dy't yn earder tiden op 'e [[merke]] yn it doarp bestie, om by wize fan folksfermaak [[hûn]]en oan in [[tou]] oer de [[brêge]] te slingerjen, wêrby't oan 'e oare kant mannen opsteld stiene dy't de [[bisten]] dan opfange moasten.
__TOC__
==Skiednis==
Hûnewipperrock begûn yn [[2011]] as in út 'e hân rûn [[jierdei]]sfeest yn in partikuliere [[tún]] yn 'e [[buorren (doarp)|buorren]] fan it doarp, dêr't sa'n 250 lju op ôf kamen. Yn 'e folgjende jierren woeks it [[evenemint]] út ta in wier muzykfestival, dat fergees tagonklik wie en dêr't ek foar it [[drinken]] net betelle hoegde te wurden. Fan [[2012]] ôf waard it holden yn in [[feesttinte]] dy't opboud wie yn in [[greide]] fuort bûten Rinsumageast. It besikerstal waard dat jiers ferdûbele ta 500 en bleau de folgjende jierren likernôch itselde. Yn [[2016]] berikte it [[festival]] foarearst in hichtepunt doe't der sels in [[camping]] tafoege wurde moast om alle besikers in [[sliep]]plak foar de [[nacht]] te jaan. Doe ûntstie yn Rinsumageast sa njonkelytsen it besef dat it net mear om in 'gewoan' feestje gie.

Yn [[2017]] die Hûnewipperrock in stap tebek doe't it evenemint net mear yn in tinte organisearre waard, mar yn it [[doarpshûs]]. Dat foel ôf, en nei ôfrin fan dy edysje oerhearske by de organisators sawol as de besikers dochs fral it gefoel dat it feest wier yn in feesttinte thúshearde. Om Hûnewipperrock betelber te hâlden, waard yn [[2018]] foar it earst [[yntreejild]] heft. Dat hie ferskate feroarings ta gefolch. Sa moast der dat jiers foar it earst in [[fergunning]] oanfrege wurde by de [[Gemeente Dantumadiel]], wat earder nea hoegd hie om't it in partikulier feestje wie dêr't gjin yntree heft waard. Fierders waard foar de organisaasje fan it festival yn [[2018]] de [[Stifting Hûnewipperrock]] oprjochte. 

Yn [[2020]] kwam Corneum mei it nûmer 'Hûnewipperrock' (in oade oan it festival Hûnewipperrock) op nûmer 24 fan de [[Fryske Top 100]] op [[Omrop Fryslân]].

==Optredende bands==
{| class=&quot;wikitable&quot;
|- align=&quot;left&quot;
! Jier
! Bands
!width=150|Opm.
|-
|[[2011]]
| DJ Gerard
|-
| [[2012]]
|DJ Gerard
|-
| [[2013]]
| DJ Gerard
|-
| [[2014]]
|DJ Gerard
|-
| [[2015]]
|Lechery, DJ Gerard
|-
| [[2016]]
|Lechery, DJ Gerard
|-
| [[2017]]
| Rendaq, Hotstop
|-
| [[2018]]
|Rendaq, Lechery, Suprise act
|-
| [[2019]]
|[[De Hûnekop]], [[Jack Bottleneck]], Rendaq, Corneum
|-
| [[2021]]
|Alice Springs, Lechery, [[Johannes Rypma]], DUO Hûnekop, Corneum, [[Oele Plop]],  DJ Gerard
|-
| [[2022]]
|[[Party Animals]], [[Handsome Poets]], [[De Doelleazen]] - DJ set, Kings of Diamonds, Highway to Rosie, Corneum, Zanger Serge, DJ Urre
|}

{{boarnen|boarnefernijing=
*{{Aut|Grosso, Maria del}}, ''Hûnewipperrock voor het Eerst Legaal in Feesttent'', yn de ''[[Ljouwerter Krante]]'', 6 augustus 2018, s. 20
}}

{{DEFAULTSORT:Hunewipperrock}}
[[Kategory:Rinsumageast]]
[[Kategory:Muzykfestival yn Fryslân]]
[[Kategory:Weromkearend evenemint ynsteld yn 2011]]</text>
      <sha1>7jz8pikoiylhq83t1755tuckp5nstfg</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Kûngoer</title>
    <ns>0</ns>
    <id>141676</id>
    <revision>
      <id>1084374</id>
      <parentid>1084260</parentid>
      <timestamp>2022-07-24T18:49:55Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Kneppelfreed</username>
        <id>2013</id>
      </contributor>
      <comment>[[]] oars</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1617" xml:space="preserve">{{Stêd mei flagge|
Ofbyld=  [[File:Kungur asv2019-05 img79 Sylva River.jpg|300px]] ''Kûngoer oan de Sylva'' | |
Flagge= [[File:Flag of Kungur (Perm krai).png|100px]] |
Wapen= [[File:Kungur COA (Perm Governorate) (1783).png|75px]] |
Ynwennertal= 65.690 &lt;small&gt;(2018)&lt;/small&gt; |
Oerflak= 68.7  km² |
Befolkingstichtens= 960 / km² |
Stêdekloft= |
Hichte= 120  m |
Lân= [[File:Flag of Russia.svg|border|20px]] [[Ruslân]] |
Bestj. ienh. 1= Kraj |
Namme bestj. ienh. 1= [[File:Flag of Perm Krai.svg|border|20px]] Perm |
Bestj. ienh. 2=  |
Namme bestj. ienh. 2= |
Stifting= 1648 |
Tiidsône= |
Simmertiid= (UTC+5) |
Koördinaten= |
Webside= [http://kungur-adm.ru/ Side fan de stêd]
}}
'''Kûngoer''' ([[Russysk]]: Кунгур) is in stêd oan de [[Sylva (rivier)|Sylva]] yn de [[Krajs fan Ruslân|kraj]] [[Perm (kraj)|Perm]], [[Ruslân]]. De stêd is stifte yn 1648 en hat tsjintwurdich 65.690 ynwenners (2018).

De iisgrot fan Kûngoer by de stêd oan de rjochter kant fan de Sylva foarmet in populêre toeristyske attraksje, dy't ferneamd is fanwegen de iisformaasjes. 
&lt;gallery mode=&quot;packed&quot; heights=&quot;100px&quot; caption=&quot;Ofbylden&quot;&gt;
Ofbyld:Kungur asv2019-05 img38 Sylva River.jpg|''Brêge oer de Sylva''
Ofbyld:Церковь Николая Чудотворца в г.Кунгур (Ретроспективизм, 1894г, арх. Н.А. Воскресенский).jpg|''Sint-Nikolaastsjerke''
Ofbyld:Kungur asv2019-05 img03 Railway station.jpg|''Stasjon''
Ofbyld:По гротам пещеры 1.jpg|''Iisformaasjes''
&lt;/gallery&gt;
{{clear}}
{{Commonscat|Kungur}}
[[Kategory:Kûngoer| ]]
[[Kategory:Plak stifte yn 1648]]</text>
      <sha1>0gkw3rc0razrxag2tt67fz08mafcwos</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Wikipedy:Links nei betsjuttingssiden/data</title>
    <ns>4</ns>
    <id>146043</id>
    <revision>
      <id>1084379</id>
      <parentid>1084174</parentid>
      <timestamp>2022-07-24T19:21:16Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Edoderoobot</username>
        <id>20995</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>#dp-update</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5169" xml:space="preserve">Dizze side wurdt geregeldwei troch in bot opnij oanmakke.Sjoch de skiednis fan de side wannear, en troch hokker bot.At hjir links meiteld binne dy't net repareard hoege te wurden, foegje dy dan ta op [[Wikipedy:Links_nei_betsjuttingssiden/skips]].
{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
|-
! Artikel !! XtraLinks !! Oantal !! Links 
|-
|1||[[Wide Ie]]||1||[https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiki%3AWat+is+hjirmei+keppele&amp;namespace=0&amp;target=Wide%20Ie links]
|-
|2||[[Aldegea]]||2||[https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiki%3AWat+is+hjirmei+keppele&amp;namespace=0&amp;target=Aldegea links]
|-
|3||[[Grins]]||2||[https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiki%3AWat+is+hjirmei+keppele&amp;namespace=0&amp;target=Grins links]
|-
|4||[[Austraalje]]||3||[https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiki%3AWat+is+hjirmei+keppele&amp;namespace=0&amp;target=Austraalje links]
|-
|5||[[Hasselt]]||1||[https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiki%3AWat+is+hjirmei+keppele&amp;namespace=0&amp;target=Hasselt links]
|-
|6||[[Utert]]||1||[https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiki%3AWat+is+hjirmei+keppele&amp;namespace=0&amp;target=Utert links]
|-
|7||[[NAFO]]||1||[https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiki%3AWat+is+hjirmei+keppele&amp;namespace=0&amp;target=NAFO links]
|-
|8||[[Wikel]]||1||[https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiki%3AWat+is+hjirmei+keppele&amp;namespace=0&amp;target=Wikel links]
|-
|9||[[Dalmaasje]]||2||[https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiki%3AWat+is+hjirmei+keppele&amp;namespace=0&amp;target=Dalmaasje links]
|-
|10||[[It Hearrenfean]]||1||[https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiki%3AWat+is+hjirmei+keppele&amp;namespace=0&amp;target=It%20Hearrenfean links]
|-
|11||[[Boergonje]]||1||[https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiki%3AWat+is+hjirmei+keppele&amp;namespace=0&amp;target=Boergonje links]
|-
|12||[[Auwerk]]||3||[https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiki%3AWat+is+hjirmei+keppele&amp;namespace=0&amp;target=Auwerk links]
|-
|13||[[Turf]]||2||[https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiki%3AWat+is+hjirmei+keppele&amp;namespace=0&amp;target=Turf links]
|-
|14||[[Veghel]]||1||[https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiki%3AWat+is+hjirmei+keppele&amp;namespace=0&amp;target=Veghel links]
|-
|15||[[Ryddjip]]||1||[https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiki%3AWat+is+hjirmei+keppele&amp;namespace=0&amp;target=Ryddjip links]
|-
|16||[[Dwinger]]||2||[https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiki%3AWat+is+hjirmei+keppele&amp;namespace=0&amp;target=Dwinger links]
|-
|17||[[Quatrebras]]||1||[https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiki%3AWat+is+hjirmei+keppele&amp;namespace=0&amp;target=Quatrebras links]
|-
|18||[[Sybrandus Johannes Fockema Andreae]]||1||[https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiki%3AWat+is+hjirmei+keppele&amp;namespace=0&amp;target=Sybrandus%20Johannes%20Fockema%20Andreae links]
|-
|19||[[Lúksemboarch]]||1||[https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiki%3AWat+is+hjirmei+keppele&amp;namespace=0&amp;target=L%C3%BAksemboarch links]
|-
|20||[[Barneveld]]||1||[https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiki%3AWat+is+hjirmei+keppele&amp;namespace=0&amp;target=Barneveld links]
|-
|21||[[Middelburch]]||2||[https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiki%3AWat+is+hjirmei+keppele&amp;namespace=0&amp;target=Middelburch links]
|-
|22||[[Sint-Martinustsjerke]]||1||[https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiki%3AWat+is+hjirmei+keppele&amp;namespace=0&amp;target=Sint-Martinustsjerke links]
|-
|23||[[Wimbledon]]||1||[https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiki%3AWat+is+hjirmei+keppele&amp;namespace=0&amp;target=Wimbledon links]
|-
|24||[[CDU]]||1||[https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiki%3AWat+is+hjirmei+keppele&amp;namespace=0&amp;target=CDU links]
|-
|25||[[Martinus van Scheltinga]]||1||[https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiki%3AWat+is+hjirmei+keppele&amp;namespace=0&amp;target=Martinus%20van%20Scheltinga links]
|-
|26||[[Realisme]]||1||[https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiki%3AWat+is+hjirmei+keppele&amp;namespace=0&amp;target=Realisme links]
|-
|27||[[Tyfus]]||1||[https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiki%3AWat+is+hjirmei+keppele&amp;namespace=0&amp;target=Tyfus links]
|-
|28||[[Petrus]]||2||[https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiki%3AWat+is+hjirmei+keppele&amp;namespace=0&amp;target=Petrus links]
|-
|29||[[Skaai]]||1||[https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiki%3AWat+is+hjirmei+keppele&amp;namespace=0&amp;target=Skaai links]
|-
|30||[[Ira]]||1||[https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiki%3AWat+is+hjirmei+keppele&amp;namespace=0&amp;target=Ira links]
|-
|31||[[Konstruktivisme]]||1||[https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiki%3AWat+is+hjirmei+keppele&amp;namespace=0&amp;target=Konstruktivisme links]
|-
|32||[[Don]]||1||[https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiki%3AWat+is+hjirmei+keppele&amp;namespace=0&amp;target=Don links]
|-
|33||[[Boereprotest 2019]]||1||[https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiki%3AWat+is+hjirmei+keppele&amp;namespace=0&amp;target=Boereprotest%202019 links]
|-
|34||[[Oflûken]]||1||[https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiki%3AWat+is+hjirmei+keppele&amp;namespace=0&amp;target=Ofl%C3%BBken links]
|-
|35||[[Loppersum]]||12||[https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiki%3AWat+is+hjirmei+keppele&amp;namespace=0&amp;target=Loppersum links]
|}

Sun Jul 24 21:00:01 2022-Sun Jul 24 21:21:15 2022</text>
      <sha1>717ggqw0egfmatqhx9dnyu3r1gglkbv</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Meidogger:FreyaSport/kladblok</title>
    <ns>2</ns>
    <id>152621</id>
    <revision>
      <id>1084317</id>
      <parentid>1084175</parentid>
      <timestamp>2022-07-24T12:01:35Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Ferskil Jierlist &amp; Kategory festoarnen (21-7-2022) */ ferskil 2006 fuortwurke</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2061" xml:space="preserve">{| align=&quot;center&quot; cellpadding=&quot;2&quot; cellspacing=&quot;2&quot; style=&quot;border:1px #AAAAAA solid; background-color: #F9F9F9; font-size:102%;&quot; width=&quot;100%&quot; 
| rowspan=&quot;6&quot; | [[Ofbyld:Kladblok.png|100px]]
|-
| align=&quot;left&quot; valign=&quot;middle&quot; | Dit is it [[Wikipedia:Kladblok|persoonlijke kladblok]] fan '''[[{{NAMESPACE}}:{{{1|{{BASEPAGENAMEE}}}}}|{{{1|{{BASEPAGENAME}}}}}]]'''.
|-
| Dit kladblok is een sub-side fan [[{{NAMESPACE}}:{{{1|{{BASEPAGENAMEE}}}}}|{{{1|{{BASEPAGENAME}}}}}]]. It tsjinnet as testromte en om opsetsjes te meitsjen foar artikels. En is gjin artikel yn de ensyklopedy.
|-
| It is net de bedoeling dat tredden wizigingen oanbringe yn in oar syn kladblok.
|}

===== Listen fan flaggen =====

;Geografysk
* [[List fan berjochten fan flaggen|Flaggen]]
* [[List fan berjochten Flagge mei Lân-oantsjutting|Flaggen mei Lân-oantsjutting]]
* [[List fan flaggen fan Fryske gemeenten|Flaggen fan Fryske gemeenten]] ''(gjin berjochten)''
* [[List fan flaggen fan doarpen yn Fryslân|Flaggen fan Fryske doarpen]] ''(gjin berjochten)''
* [[Wikipedy:List fan berjochten Flagge mei Nasjonaliteit-oantsjutting|Flaggen mei Nasjonaliteit-oantsjutting]]

;Sport
* [[List fan berjochten Flagge mei YOK-koade|Flaggen mei Ynternasjonaal Olympysk/Paralympysk Komitee koade]]

--------------
==Ferskil Jierlist &amp; Kategory festoarnen (21-7-2022)==
	
{| class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;text-align:center&quot;
!
![[2009]]
![[2008]]
![[2007]]
![[2006]]
![[2005]]
![[2004]]
![[2003]]
![[2002]]
![[2001]]
![[2000]]
|-
| align=&quot;left&quot; | tal ferstoarnen jierlist ||30||43||24||33||33||20||11||18||16||13
|-
| align=&quot;left&quot; | tal ferstoarnen kategory ||41||56||46||52||50||55||35||53||39||40
|-
| align=&quot;left&quot; | ferskil ||11||13||22||19||17||35||24||35||23||27
|-
| align=&quot;left&quot; | Tal reade keppelingen jierlist ||14||4||7||3||4||0||2||0||0||1
|-
| align=&quot;left&quot; | ferskil sûnder reade keppelingen ||25||17||39||22||21||35||26||35||23||28
|-
| align=&quot;left&quot; | ferskil fuortwurke ||&lt;small&gt;21-7-2022&lt;/small&gt;||&lt;small&gt;22-7-2022&lt;/small&gt;||&lt;small&gt;22-7-2022&lt;/small&gt;||&lt;small&gt;23-7-2022&lt;/small&gt;|| || || || || || 
|}</text>
      <sha1>1exrtwu4v3ow6pmq71a6vbsvsomds67</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1084366</id>
      <parentid>1084317</parentid>
      <timestamp>2022-07-24T18:28:25Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Ferskil Jierlist &amp; Kategory festoarnen (21-7-2022) */ Ferstoarnen 2005</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3649" xml:space="preserve">{| align=&quot;center&quot; cellpadding=&quot;2&quot; cellspacing=&quot;2&quot; style=&quot;border:1px #AAAAAA solid; background-color: #F9F9F9; font-size:102%;&quot; width=&quot;100%&quot; 
| rowspan=&quot;6&quot; | [[Ofbyld:Kladblok.png|100px]]
|-
| align=&quot;left&quot; valign=&quot;middle&quot; | Dit is it [[Wikipedia:Kladblok|persoonlijke kladblok]] fan '''[[{{NAMESPACE}}:{{{1|{{BASEPAGENAMEE}}}}}|{{{1|{{BASEPAGENAME}}}}}]]'''.
|-
| Dit kladblok is een sub-side fan [[{{NAMESPACE}}:{{{1|{{BASEPAGENAMEE}}}}}|{{{1|{{BASEPAGENAME}}}}}]]. It tsjinnet as testromte en om opsetsjes te meitsjen foar artikels. En is gjin artikel yn de ensyklopedy.
|-
| It is net de bedoeling dat tredden wizigingen oanbringe yn in oar syn kladblok.
|}

===== Listen fan flaggen =====

;Geografysk
* [[List fan berjochten fan flaggen|Flaggen]]
* [[List fan berjochten Flagge mei Lân-oantsjutting|Flaggen mei Lân-oantsjutting]]
* [[List fan flaggen fan Fryske gemeenten|Flaggen fan Fryske gemeenten]] ''(gjin berjochten)''
* [[List fan flaggen fan doarpen yn Fryslân|Flaggen fan Fryske doarpen]] ''(gjin berjochten)''
* [[Wikipedy:List fan berjochten Flagge mei Nasjonaliteit-oantsjutting|Flaggen mei Nasjonaliteit-oantsjutting]]

;Sport
* [[List fan berjochten Flagge mei YOK-koade|Flaggen mei Ynternasjonaal Olympysk/Paralympysk Komitee koade]]

--------------
==Ferskil Jierlist &amp; Kategory festoarnen (21-7-2022)==
	
{| class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;text-align:center&quot;
!
![[2009]]
![[2008]]
![[2007]]
![[2006]]
![[2005]]
![[2004]]
![[2003]]
![[2002]]
![[2001]]
![[2000]]
|-
| align=&quot;left&quot; | tal ferstoarnen jierlist ||30||43||24||33||33||20||11||18||16||13
|-
| align=&quot;left&quot; | tal ferstoarnen kategory ||41||56||46||52||50||55||35||53||39||40
|-
| align=&quot;left&quot; | ferskil ||11||13||22||19||17||35||24||35||23||27
|-
| align=&quot;left&quot; | Tal reade keppelingen jierlist ||14||4||7||3||4||0||2||0||0||1
|-
| align=&quot;left&quot; | ferskil sûnder reade keppelingen ||25||17||39||22||21||35||26||35||23||28
|-
| align=&quot;left&quot; | ferskil fuortwurke ||&lt;small&gt;21-7-2022&lt;/small&gt;||&lt;small&gt;22-7-2022&lt;/small&gt;||&lt;small&gt;22-7-2022&lt;/small&gt;||&lt;small&gt;23-7-2022&lt;/small&gt;|| || || || || || 
|}
===Ferstoarnen 2005===
;jannewaris
* [[3 jannewaris|3]] - [[Will Eisner]], Amerikaansk skriuwer (* [[1917]])
* [[31 jannewaris|31]] - [[Nel Benschop]], Nederlânsk dichteres (* [[1918]])
;febrewaris
;maart
* [[22 maart|22]] - [[Jan Dijkstra]], Frysk metaalwurker (* [[1928]])
* [[26 maart|26]] - [[James Callaghan]], Premier fan it Feriene Keninkryk (* [[1912]])
;april
* [[5 april|5]] - [[Saul Bellow]], Amerikaansk skriuwer (* [[1915]])
;maaie
* [[21 maaie|21]] - [[Brechtje Velstra-Bloemhof]], Aldste persoan fan Fryslân (* [[1897]])
;juny
* [[13 juny|13]] - [[Jesús Moncada]], Katalaansk skriuwer (* [[1941]])
;july
* [[14 july|14]] - [[Klaas Tjepkema]], Biltsk bestjoerder (* [[1922]])
;augustus
* [[8 augustus|8]] - [[Barbara Bel Geddes]], Amerikaansk aktrise (* [[1922]])
* [[19 augustus|19]] - [[Abraham Bueno de Mesquita]], Nederlânsk komyk en akteur (* [[1918]])
;septimber
* [[29 septimber|29]] - [[Herma M. van den Berg]], Nederlânsk keunsthistoarikus (* [[1918]])
;oktober
* [[17 oktober|17]] - [[Arthur Miller]], Amerikaansk toanielskriuwer (* [[1915]])
* [[25 oktober|25]] - [[Paul van Krevelen]], Frysk politikus (* [[1915]])
* [[28 oktober|28]] - [[Richard Doll]], Britsk epidemiolooch (* [[1912]])
;novimber
* [[16 novimber|16]] - [[Henk van Woerden]], Nederlânsk skilder en skriuwer (* [[1947]])
* [[24 novimber|24]] - [[Fred Benavente]], Nederlânsk programmamakker, akteur, sjonger en tekstskriuwer (* [[1926]])
;desimber
* [[9 desimber|9]] - [[Jehannes Ytsma]], Frysk taalsosjolooch (* [[1957]])
* [[24 desimber|24]] - [[Jan Giro]], Frysk muzikant (* [[1955]])</text>
      <sha1>s3gkub13bqp2f9nu78fss7r1apaihvl</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1084453</id>
      <parentid>1084366</parentid>
      <timestamp>2022-07-25T08:55:11Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Ferskil Jierlist &amp; Kategory festoarnen (21-7-2022) */ ferskil 2005 fuortwurke</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2084" xml:space="preserve">{| align=&quot;center&quot; cellpadding=&quot;2&quot; cellspacing=&quot;2&quot; style=&quot;border:1px #AAAAAA solid; background-color: #F9F9F9; font-size:102%;&quot; width=&quot;100%&quot; 
| rowspan=&quot;6&quot; | [[Ofbyld:Kladblok.png|100px]]
|-
| align=&quot;left&quot; valign=&quot;middle&quot; | Dit is it [[Wikipedia:Kladblok|persoonlijke kladblok]] fan '''[[{{NAMESPACE}}:{{{1|{{BASEPAGENAMEE}}}}}|{{{1|{{BASEPAGENAME}}}}}]]'''.
|-
| Dit kladblok is een sub-side fan [[{{NAMESPACE}}:{{{1|{{BASEPAGENAMEE}}}}}|{{{1|{{BASEPAGENAME}}}}}]]. It tsjinnet as testromte en om opsetsjes te meitsjen foar artikels. En is gjin artikel yn de ensyklopedy.
|-
| It is net de bedoeling dat tredden wizigingen oanbringe yn in oar syn kladblok.
|}

===== Listen fan flaggen =====

;Geografysk
* [[List fan berjochten fan flaggen|Flaggen]]
* [[List fan berjochten Flagge mei Lân-oantsjutting|Flaggen mei Lân-oantsjutting]]
* [[List fan flaggen fan Fryske gemeenten|Flaggen fan Fryske gemeenten]] ''(gjin berjochten)''
* [[List fan flaggen fan doarpen yn Fryslân|Flaggen fan Fryske doarpen]] ''(gjin berjochten)''
* [[Wikipedy:List fan berjochten Flagge mei Nasjonaliteit-oantsjutting|Flaggen mei Nasjonaliteit-oantsjutting]]

;Sport
* [[List fan berjochten Flagge mei YOK-koade|Flaggen mei Ynternasjonaal Olympysk/Paralympysk Komitee koade]]

--------------
==Ferskil Jierlist &amp; Kategory festoarnen (21-7-2022)==
	
{| class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;text-align:center&quot;
!
![[2009]]
![[2008]]
![[2007]]
![[2006]]
![[2005]]
![[2004]]
![[2003]]
![[2002]]
![[2001]]
![[2000]]
|-
| align=&quot;left&quot; | tal ferstoarnen jierlist ||30||43||24||33||33||20||11||18||16||13
|-
| align=&quot;left&quot; | tal ferstoarnen kategory ||41||56||46||52||50||55||35||53||39||40
|-
| align=&quot;left&quot; | ferskil ||11||13||22||19||17||35||24||35||23||27
|-
| align=&quot;left&quot; | Tal reade keppelingen jierlist ||14||4||7||3||4||0||2||0||0||1
|-
| align=&quot;left&quot; | ferskil sûnder reade keppelingen ||25||17||39||22||21||35||26||35||23||28
|-
| align=&quot;left&quot; | ferskil fuortwurke ||&lt;small&gt;21-7-2022&lt;/small&gt;||&lt;small&gt;22-7-2022&lt;/small&gt;||&lt;small&gt;22-7-2022&lt;/small&gt;||&lt;small&gt;23-7-2022&lt;/small&gt;||&lt;small&gt;25-7-2022&lt;/small&gt;|| || || || || 
|}</text>
      <sha1>k1vb4d306v38gl7pcxhkbz5307sa2pj</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1084457</id>
      <parentid>1084453</parentid>
      <timestamp>2022-07-25T10:32:31Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Ferskil Jierlist &amp; Kategory festoarnen (21-7-2022) */ ferstoarnen 2004 oant en mei de K.</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3544" xml:space="preserve">{| align=&quot;center&quot; cellpadding=&quot;2&quot; cellspacing=&quot;2&quot; style=&quot;border:1px #AAAAAA solid; background-color: #F9F9F9; font-size:102%;&quot; width=&quot;100%&quot; 
| rowspan=&quot;6&quot; | [[Ofbyld:Kladblok.png|100px]]
|-
| align=&quot;left&quot; valign=&quot;middle&quot; | Dit is it [[Wikipedia:Kladblok|persoonlijke kladblok]] fan '''[[{{NAMESPACE}}:{{{1|{{BASEPAGENAMEE}}}}}|{{{1|{{BASEPAGENAME}}}}}]]'''.
|-
| Dit kladblok is een sub-side fan [[{{NAMESPACE}}:{{{1|{{BASEPAGENAMEE}}}}}|{{{1|{{BASEPAGENAME}}}}}]]. It tsjinnet as testromte en om opsetsjes te meitsjen foar artikels. En is gjin artikel yn de ensyklopedy.
|-
| It is net de bedoeling dat tredden wizigingen oanbringe yn in oar syn kladblok.
|}

===== Listen fan flaggen =====

;Geografysk
* [[List fan berjochten fan flaggen|Flaggen]]
* [[List fan berjochten Flagge mei Lân-oantsjutting|Flaggen mei Lân-oantsjutting]]
* [[List fan flaggen fan Fryske gemeenten|Flaggen fan Fryske gemeenten]] ''(gjin berjochten)''
* [[List fan flaggen fan doarpen yn Fryslân|Flaggen fan Fryske doarpen]] ''(gjin berjochten)''
* [[Wikipedy:List fan berjochten Flagge mei Nasjonaliteit-oantsjutting|Flaggen mei Nasjonaliteit-oantsjutting]]

;Sport
* [[List fan berjochten Flagge mei YOK-koade|Flaggen mei Ynternasjonaal Olympysk/Paralympysk Komitee koade]]

--------------
==Ferskil Jierlist &amp; Kategory festoarnen (21-7-2022)==
	
{| class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;text-align:center&quot;
!
![[2009]]
![[2008]]
![[2007]]
![[2006]]
![[2005]]
![[2004]]
![[2003]]
![[2002]]
![[2001]]
![[2000]]
|-
| align=&quot;left&quot; | tal ferstoarnen jierlist ||30||43||24||33||33||20||11||18||16||13
|-
| align=&quot;left&quot; | tal ferstoarnen kategory ||41||56||46||52||50||55||35||53||39||40
|-
| align=&quot;left&quot; | ferskil ||11||13||22||19||17||35||24||35||23||27
|-
| align=&quot;left&quot; | Tal reade keppelingen jierlist ||14||4||7||3||4||0||2||0||0||1
|-
| align=&quot;left&quot; | ferskil sûnder reade keppelingen ||25||17||39||22||21||35||26||35||23||28
|-
| align=&quot;left&quot; | ferskil fuortwurke ||&lt;small&gt;21-7-2022&lt;/small&gt;||&lt;small&gt;22-7-2022&lt;/small&gt;||&lt;small&gt;22-7-2022&lt;/small&gt;||&lt;small&gt;23-7-2022&lt;/small&gt;||&lt;small&gt;25-7-2022&lt;/small&gt;|| || || || || 
|}
===Ferstoarnen 2004===
;maart
* [[31 maart|31]] - [[Anne Hellinga]], Frysk skriuwer (* [[1931]])
;april
* [[24 april|24]] - [[Gertruud Geertje Faber-Hornstra]], Frysk bestjoerder (* [[1911]])
;maaie
* [[19 maaie|19]] - [[Mary Dresselhuys]], Nederlânsk aktrise (* [[1907]])
;juny
* [[10 juny|10]] - [[Ray Charles]], Amerikaansk sjonger (* [[1930]])
;july
* [[1 july|1]] - [[Marlon Brando]], Amerikaansk akteur (* [[1924]])
;septimber
* [[27 septimber|27]] - [[Harry de Groot]], Nederlânsk muzikant (* [[1920]])
* [[28 septimber|28]] - [[Werner Goldberg]], Dútsk politikus (* [[1919]])
* [[29 septimber|29]] - [[Ernst van der Beugel]], Nederlânsk politikus (* [[1918]])
;oktober
* [[8 oktober|8]] - [[Jacques Derrida]], Frânsk literêr kritikus en filosoof (* [[1930]])
* [[16 oktober|16]] - [[Klaas Jacob van Douwen]], Frysk politikus (* [[1917]])
* [[27 oktober|27]] - [[Jan Bruin (publisist)|Jan Bruin]], Nederlânsk fersetsstrider (* [[1923]])
;novimber
* [[2 novimber|2]] - [[Gerrie Knetemann]], Nederlânsk hurdfytser (* [[1951]])
* [[5 novimber|5]] - [[Donald Jones]], Amerikaansk dûnser (* [[1932]])
* [[11 novimber|11] - [[Hendrik Kuipers]], Frysk bestjoerder (* [[1913]])
* [[11 novimber|11]] - [[Jasser Arafat]], Presidint fan Palestina (* [[1929]])
* [[19 novimber|19]] - [[Piet Esser]], Nederlânsk byldzjend keunstner (* [[1914]])
* [[29 novimber|29]] - [[Johannes Boersma (wiskundige)|Johannes Boersma]], Nederlânsk wiskundige (* [[1937]])</text>
      <sha1>4nbe4od6wi5t6vkq3b26cky044rn0a8</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1084461</id>
      <parentid>1084457</parentid>
      <timestamp>2022-07-25T11:39:39Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Ferskil Jierlist &amp; Kategory festoarnen (21-7-2022) */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4703" xml:space="preserve">{| align=&quot;center&quot; cellpadding=&quot;2&quot; cellspacing=&quot;2&quot; style=&quot;border:1px #AAAAAA solid; background-color: #F9F9F9; font-size:102%;&quot; width=&quot;100%&quot; 
| rowspan=&quot;6&quot; | [[Ofbyld:Kladblok.png|100px]]
|-
| align=&quot;left&quot; valign=&quot;middle&quot; | Dit is it [[Wikipedia:Kladblok|persoonlijke kladblok]] fan '''[[{{NAMESPACE}}:{{{1|{{BASEPAGENAMEE}}}}}|{{{1|{{BASEPAGENAME}}}}}]]'''.
|-
| Dit kladblok is een sub-side fan [[{{NAMESPACE}}:{{{1|{{BASEPAGENAMEE}}}}}|{{{1|{{BASEPAGENAME}}}}}]]. It tsjinnet as testromte en om opsetsjes te meitsjen foar artikels. En is gjin artikel yn de ensyklopedy.
|-
| It is net de bedoeling dat tredden wizigingen oanbringe yn in oar syn kladblok.
|}

===== Listen fan flaggen =====

;Geografysk
* [[List fan berjochten fan flaggen|Flaggen]]
* [[List fan berjochten Flagge mei Lân-oantsjutting|Flaggen mei Lân-oantsjutting]]
* [[List fan flaggen fan Fryske gemeenten|Flaggen fan Fryske gemeenten]] ''(gjin berjochten)''
* [[List fan flaggen fan doarpen yn Fryslân|Flaggen fan Fryske doarpen]] ''(gjin berjochten)''
* [[Wikipedy:List fan berjochten Flagge mei Nasjonaliteit-oantsjutting|Flaggen mei Nasjonaliteit-oantsjutting]]

;Sport
* [[List fan berjochten Flagge mei YOK-koade|Flaggen mei Ynternasjonaal Olympysk/Paralympysk Komitee koade]]

--------------
==Ferskil Jierlist &amp; Kategory festoarnen (21-7-2022)==
	
{| class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;text-align:center&quot;
!
![[2009]]
![[2008]]
![[2007]]
![[2006]]
![[2005]]
![[2004]]
![[2003]]
![[2002]]
![[2001]]
![[2000]]
|-
| align=&quot;left&quot; | tal ferstoarnen jierlist ||30||43||24||33||33||20||11||18||16||13
|-
| align=&quot;left&quot; | tal ferstoarnen kategory ||41||56||46||52||50||55||35||53||39||40
|-
| align=&quot;left&quot; | ferskil ||11||13||22||19||17||35||24||35||23||27
|-
| align=&quot;left&quot; | Tal reade keppelingen jierlist ||14||4||7||3||4||0||2||0||0||1
|-
| align=&quot;left&quot; | ferskil sûnder reade keppelingen ||25||17||39||22||21||35||26||35||23||28
|-
| align=&quot;left&quot; | ferskil fuortwurke ||&lt;small&gt;21-7-2022&lt;/small&gt;||&lt;small&gt;22-7-2022&lt;/small&gt;||&lt;small&gt;22-7-2022&lt;/small&gt;||&lt;small&gt;23-7-2022&lt;/small&gt;||&lt;small&gt;25-7-2022&lt;/small&gt;|| || || || || 
|}
===Ferstoarnen 2004===
;jannewaris
* [[17 jannewaris|17]] - [[Ritske Numan]], Frysk sjonger (* [[1921]])
;febrewaris
* [[10 febrewaris|10]] - [[Kees Vrijling]], Nederlânsk politikus (* [[1914]])
;maart
* [[9 maart|9]] - [[Albert Mol]], Nederlânsk akteur en skriuwer (* [[1917]])
* [[31 maart|31]] - [[Anne Hellinga]], Frysk skriuwer (* [[1931]])
;april
* [[11 april|11]] - [[Lászlo Zalai]], Hongaarsk fuotballer en fuotbaltrainer (* [[1929]])
* [[24 april|24]] - [[Gertruud Geertje Faber-Hornstra]], Frysk bestjoerder (* [[1911]])
* [[29 april|29]] - [[Ap Sok]], Nederlânsk grafikus en yllustrator (* [[1917]])
;maaie
* [[19 maaie|19]] - [[Mary Dresselhuys]], Nederlânsk aktrise (* [[1907]])
* [[25 maaie|25] - [[Ethel Portnoy]], Nederlânsk skriuwster (* [[1927]])
* [[30 maaie|30]] - [[Annie van der Meer]], Frysk hurdrydster (* [[1928]])
;juny
* [[10 juny|10]] - [[Ray Charles]], Amerikaansk sjonger (* [[1930]])
* [[27 juny|27]] - [[Fred Ramdat Misier]], Surinaamsk politikus (* [[1926]])
;july
* [[1 july|1]] - [[Marlon Brando]], Amerikaansk akteur (* [[1924]])
;septimber
* [[27 septimber|27]] - [[Bernard Slicher van Bath]], Frysk histoarikus (* [[1910]])
* [[27 septimber|27]] - [[Harry de Groot]], Nederlânsk muzikant (* [[1920]])
* [[27 septimber|27]] - [[Pieter Jan Leeuwerink]], Nederlânsk follyballer (* [[1962]])
* [[28 septimber|28]] - [[Werner Goldberg]], Dútsk politikus (* [[1919]])
* [[29 septimber|29]] - [[Ernst van der Beugel]], Nederlânsk politikus (* [[1918]])
;oktober
* [[3 oktober|3]] - [[Frits van Turenhout]], Nederlânsk programmamakker en sjonger (* [[1913]])
* [[8 oktober|8]] - [[Jacques Derrida]], Frânsk literêr kritikus en filosoof (* [[1930]])
* [[16 oktober|16]] - [[Klaas Jacob van Douwen]], Frysk politikus (* [[1917]])
* [[18 oktober|18]] - [[Henk de Wilde]], Frysk politikus (* [[1917]])
* [[27 oktober|27]] - [[Jan Bruin (publisist)|Jan Bruin]], Nederlânsk fersetsstrider (* [[1923]])
;novimber
* [[2 novimber|2]] - [[Gerrie Knetemann]], Nederlânsk hurdfytser (* [[1951]])
* [[5 novimber|5]] - [[Donald Jones]], Amerikaansk dûnser (* [[1932]])
* [[11 novimber|11] - [[Hendrik Kuipers]], Frysk bestjoerder (* [[1913]])
* [[11 novimber|11]] - [[Jasser Arafat]], Presidint fan Palestina (* [[1929]])
* [[13 novimber|13]] - [[Ol' Dirty Bastard]], Amerikaansk muzikant (* [[1968]])
* [[19 novimber|19]] - [[Piet Esser]], Nederlânsk byldzjend keunstner (* [[1914]])
* [[23 novimber|23]] - [[Johannes Swierstra]], Frysk yngenieur en bestjoerder (* [[1920]]
* [[29 novimber|29]] - [[Johannes Boersma (wiskundige)|Johannes Boersma]], Nederlânsk wiskundige (* [[1937]])</text>
      <sha1>qkpbfjc1ch8q2zdec7bm7968gre1gqn</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1084462</id>
      <parentid>1084461</parentid>
      <timestamp>2022-07-25T11:41:09Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>/* Ferstoarnen 2004 */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4704" xml:space="preserve">{| align=&quot;center&quot; cellpadding=&quot;2&quot; cellspacing=&quot;2&quot; style=&quot;border:1px #AAAAAA solid; background-color: #F9F9F9; font-size:102%;&quot; width=&quot;100%&quot; 
| rowspan=&quot;6&quot; | [[Ofbyld:Kladblok.png|100px]]
|-
| align=&quot;left&quot; valign=&quot;middle&quot; | Dit is it [[Wikipedia:Kladblok|persoonlijke kladblok]] fan '''[[{{NAMESPACE}}:{{{1|{{BASEPAGENAMEE}}}}}|{{{1|{{BASEPAGENAME}}}}}]]'''.
|-
| Dit kladblok is een sub-side fan [[{{NAMESPACE}}:{{{1|{{BASEPAGENAMEE}}}}}|{{{1|{{BASEPAGENAME}}}}}]]. It tsjinnet as testromte en om opsetsjes te meitsjen foar artikels. En is gjin artikel yn de ensyklopedy.
|-
| It is net de bedoeling dat tredden wizigingen oanbringe yn in oar syn kladblok.
|}

===== Listen fan flaggen =====

;Geografysk
* [[List fan berjochten fan flaggen|Flaggen]]
* [[List fan berjochten Flagge mei Lân-oantsjutting|Flaggen mei Lân-oantsjutting]]
* [[List fan flaggen fan Fryske gemeenten|Flaggen fan Fryske gemeenten]] ''(gjin berjochten)''
* [[List fan flaggen fan doarpen yn Fryslân|Flaggen fan Fryske doarpen]] ''(gjin berjochten)''
* [[Wikipedy:List fan berjochten Flagge mei Nasjonaliteit-oantsjutting|Flaggen mei Nasjonaliteit-oantsjutting]]

;Sport
* [[List fan berjochten Flagge mei YOK-koade|Flaggen mei Ynternasjonaal Olympysk/Paralympysk Komitee koade]]

--------------
==Ferskil Jierlist &amp; Kategory festoarnen (21-7-2022)==
	
{| class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;text-align:center&quot;
!
![[2009]]
![[2008]]
![[2007]]
![[2006]]
![[2005]]
![[2004]]
![[2003]]
![[2002]]
![[2001]]
![[2000]]
|-
| align=&quot;left&quot; | tal ferstoarnen jierlist ||30||43||24||33||33||20||11||18||16||13
|-
| align=&quot;left&quot; | tal ferstoarnen kategory ||41||56||46||52||50||55||35||53||39||40
|-
| align=&quot;left&quot; | ferskil ||11||13||22||19||17||35||24||35||23||27
|-
| align=&quot;left&quot; | Tal reade keppelingen jierlist ||14||4||7||3||4||0||2||0||0||1
|-
| align=&quot;left&quot; | ferskil sûnder reade keppelingen ||25||17||39||22||21||35||26||35||23||28
|-
| align=&quot;left&quot; | ferskil fuortwurke ||&lt;small&gt;21-7-2022&lt;/small&gt;||&lt;small&gt;22-7-2022&lt;/small&gt;||&lt;small&gt;22-7-2022&lt;/small&gt;||&lt;small&gt;23-7-2022&lt;/small&gt;||&lt;small&gt;25-7-2022&lt;/small&gt;|| || || || || 
|}
===Ferstoarnen 2004===
;jannewaris
* [[17 jannewaris|17]] - [[Ritske Numan]], Frysk sjonger (* [[1921]])
;febrewaris
* [[10 febrewaris|10]] - [[Kees Vrijling]], Nederlânsk politikus (* [[1914]])
;maart
* [[9 maart|9]] - [[Albert Mol]], Nederlânsk akteur en skriuwer (* [[1917]])
* [[31 maart|31]] - [[Anne Hellinga]], Frysk skriuwer (* [[1931]])
;april
* [[11 april|11]] - [[Lászlo Zalai]], Hongaarsk fuotballer en fuotbaltrainer (* [[1929]])
* [[24 april|24]] - [[Gertruud Geertje Faber-Hornstra]], Frysk bestjoerder (* [[1911]])
* [[29 april|29]] - [[Ap Sok]], Nederlânsk grafikus en yllustrator (* [[1917]])
;maaie
* [[19 maaie|19]] - [[Mary Dresselhuys]], Nederlânsk aktrise (* [[1907]])
* [[25 maaie|25] - [[Ethel Portnoy]], Nederlânsk skriuwster (* [[1927]])
* [[30 maaie|30]] - [[Annie van der Meer]], Frysk hurdrydster (* [[1928]])
;juny
* [[10 juny|10]] - [[Ray Charles]], Amerikaansk sjonger (* [[1930]])
* [[27 juny|27]] - [[Fred Ramdat Misier]], Surinaamsk politikus (* [[1926]])
;july
* [[1 july|1]] - [[Marlon Brando]], Amerikaansk akteur (* [[1924]])
;septimber
* [[27 septimber|27]] - [[Bernard Slicher van Bath]], Frysk histoarikus (* [[1910]])
* [[27 septimber|27]] - [[Harry de Groot]], Nederlânsk muzikant (* [[1920]])
* [[27 septimber|27]] - [[Pieter Jan Leeuwerink]], Nederlânsk follyballer (* [[1962]])
* [[28 septimber|28]] - [[Werner Goldberg]], Dútsk politikus (* [[1919]])
* [[29 septimber|29]] - [[Ernst van der Beugel]], Nederlânsk politikus (* [[1918]])
;oktober
* [[3 oktober|3]] - [[Frits van Turenhout]], Nederlânsk programmamakker en sjonger (* [[1913]])
* [[8 oktober|8]] - [[Jacques Derrida]], Frânsk literêr kritikus en filosoof (* [[1930]])
* [[16 oktober|16]] - [[Klaas Jacob van Douwen]], Frysk politikus (* [[1917]])
* [[18 oktober|18]] - [[Henk de Wilde]], Frysk politikus (* [[1917]])
* [[27 oktober|27]] - [[Jan Bruin (publisist)|Jan Bruin]], Nederlânsk fersetsstrider (* [[1923]])
;novimber
* [[2 novimber|2]] - [[Gerrie Knetemann]], Nederlânsk hurdfytser (* [[1951]])
* [[5 novimber|5]] - [[Donald Jones]], Amerikaansk dûnser (* [[1932]])
* [[11 novimber|11]] - [[Hendrik Kuipers]], Frysk bestjoerder (* [[1913]])
* [[11 novimber|11]] - [[Jasser Arafat]], Presidint fan Palestina (* [[1929]])
* [[13 novimber|13]] - [[Ol' Dirty Bastard]], Amerikaansk muzikant (* [[1968]])
* [[19 novimber|19]] - [[Piet Esser]], Nederlânsk byldzjend keunstner (* [[1914]])
* [[23 novimber|23]] - [[Johannes Swierstra]], Frysk yngenieur en bestjoerder (* [[1920]]
* [[29 novimber|29]] - [[Johannes Boersma (wiskundige)|Johannes Boersma]], Nederlânsk wiskundige (* [[1937]])</text>
      <sha1>f471cmm7l616iffdj2ur9ulq1myp81f</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1084463</id>
      <parentid>1084462</parentid>
      <timestamp>2022-07-25T11:41:27Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>/* Ferstoarnen 2004 */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4705" xml:space="preserve">{| align=&quot;center&quot; cellpadding=&quot;2&quot; cellspacing=&quot;2&quot; style=&quot;border:1px #AAAAAA solid; background-color: #F9F9F9; font-size:102%;&quot; width=&quot;100%&quot; 
| rowspan=&quot;6&quot; | [[Ofbyld:Kladblok.png|100px]]
|-
| align=&quot;left&quot; valign=&quot;middle&quot; | Dit is it [[Wikipedia:Kladblok|persoonlijke kladblok]] fan '''[[{{NAMESPACE}}:{{{1|{{BASEPAGENAMEE}}}}}|{{{1|{{BASEPAGENAME}}}}}]]'''.
|-
| Dit kladblok is een sub-side fan [[{{NAMESPACE}}:{{{1|{{BASEPAGENAMEE}}}}}|{{{1|{{BASEPAGENAME}}}}}]]. It tsjinnet as testromte en om opsetsjes te meitsjen foar artikels. En is gjin artikel yn de ensyklopedy.
|-
| It is net de bedoeling dat tredden wizigingen oanbringe yn in oar syn kladblok.
|}

===== Listen fan flaggen =====

;Geografysk
* [[List fan berjochten fan flaggen|Flaggen]]
* [[List fan berjochten Flagge mei Lân-oantsjutting|Flaggen mei Lân-oantsjutting]]
* [[List fan flaggen fan Fryske gemeenten|Flaggen fan Fryske gemeenten]] ''(gjin berjochten)''
* [[List fan flaggen fan doarpen yn Fryslân|Flaggen fan Fryske doarpen]] ''(gjin berjochten)''
* [[Wikipedy:List fan berjochten Flagge mei Nasjonaliteit-oantsjutting|Flaggen mei Nasjonaliteit-oantsjutting]]

;Sport
* [[List fan berjochten Flagge mei YOK-koade|Flaggen mei Ynternasjonaal Olympysk/Paralympysk Komitee koade]]

--------------
==Ferskil Jierlist &amp; Kategory festoarnen (21-7-2022)==
	
{| class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;text-align:center&quot;
!
![[2009]]
![[2008]]
![[2007]]
![[2006]]
![[2005]]
![[2004]]
![[2003]]
![[2002]]
![[2001]]
![[2000]]
|-
| align=&quot;left&quot; | tal ferstoarnen jierlist ||30||43||24||33||33||20||11||18||16||13
|-
| align=&quot;left&quot; | tal ferstoarnen kategory ||41||56||46||52||50||55||35||53||39||40
|-
| align=&quot;left&quot; | ferskil ||11||13||22||19||17||35||24||35||23||27
|-
| align=&quot;left&quot; | Tal reade keppelingen jierlist ||14||4||7||3||4||0||2||0||0||1
|-
| align=&quot;left&quot; | ferskil sûnder reade keppelingen ||25||17||39||22||21||35||26||35||23||28
|-
| align=&quot;left&quot; | ferskil fuortwurke ||&lt;small&gt;21-7-2022&lt;/small&gt;||&lt;small&gt;22-7-2022&lt;/small&gt;||&lt;small&gt;22-7-2022&lt;/small&gt;||&lt;small&gt;23-7-2022&lt;/small&gt;||&lt;small&gt;25-7-2022&lt;/small&gt;|| || || || || 
|}
===Ferstoarnen 2004===
;jannewaris
* [[17 jannewaris|17]] - [[Ritske Numan]], Frysk sjonger (* [[1921]])
;febrewaris
* [[10 febrewaris|10]] - [[Kees Vrijling]], Nederlânsk politikus (* [[1914]])
;maart
* [[9 maart|9]] - [[Albert Mol]], Nederlânsk akteur en skriuwer (* [[1917]])
* [[31 maart|31]] - [[Anne Hellinga]], Frysk skriuwer (* [[1931]])
;april
* [[11 april|11]] - [[Lászlo Zalai]], Hongaarsk fuotballer en fuotbaltrainer (* [[1929]])
* [[24 april|24]] - [[Gertruud Geertje Faber-Hornstra]], Frysk bestjoerder (* [[1911]])
* [[29 april|29]] - [[Ap Sok]], Nederlânsk grafikus en yllustrator (* [[1917]])
;maaie
* [[19 maaie|19]] - [[Mary Dresselhuys]], Nederlânsk aktrise (* [[1907]])
* [[25 maaie|25]] - [[Ethel Portnoy]], Nederlânsk skriuwster (* [[1927]])
* [[30 maaie|30]] - [[Annie van der Meer]], Frysk hurdrydster (* [[1928]])
;juny
* [[10 juny|10]] - [[Ray Charles]], Amerikaansk sjonger (* [[1930]])
* [[27 juny|27]] - [[Fred Ramdat Misier]], Surinaamsk politikus (* [[1926]])
;july
* [[1 july|1]] - [[Marlon Brando]], Amerikaansk akteur (* [[1924]])
;septimber
* [[27 septimber|27]] - [[Bernard Slicher van Bath]], Frysk histoarikus (* [[1910]])
* [[27 septimber|27]] - [[Harry de Groot]], Nederlânsk muzikant (* [[1920]])
* [[27 septimber|27]] - [[Pieter Jan Leeuwerink]], Nederlânsk follyballer (* [[1962]])
* [[28 septimber|28]] - [[Werner Goldberg]], Dútsk politikus (* [[1919]])
* [[29 septimber|29]] - [[Ernst van der Beugel]], Nederlânsk politikus (* [[1918]])
;oktober
* [[3 oktober|3]] - [[Frits van Turenhout]], Nederlânsk programmamakker en sjonger (* [[1913]])
* [[8 oktober|8]] - [[Jacques Derrida]], Frânsk literêr kritikus en filosoof (* [[1930]])
* [[16 oktober|16]] - [[Klaas Jacob van Douwen]], Frysk politikus (* [[1917]])
* [[18 oktober|18]] - [[Henk de Wilde]], Frysk politikus (* [[1917]])
* [[27 oktober|27]] - [[Jan Bruin (publisist)|Jan Bruin]], Nederlânsk fersetsstrider (* [[1923]])
;novimber
* [[2 novimber|2]] - [[Gerrie Knetemann]], Nederlânsk hurdfytser (* [[1951]])
* [[5 novimber|5]] - [[Donald Jones]], Amerikaansk dûnser (* [[1932]])
* [[11 novimber|11]] - [[Hendrik Kuipers]], Frysk bestjoerder (* [[1913]])
* [[11 novimber|11]] - [[Jasser Arafat]], Presidint fan Palestina (* [[1929]])
* [[13 novimber|13]] - [[Ol' Dirty Bastard]], Amerikaansk muzikant (* [[1968]])
* [[19 novimber|19]] - [[Piet Esser]], Nederlânsk byldzjend keunstner (* [[1914]])
* [[23 novimber|23]] - [[Johannes Swierstra]], Frysk yngenieur en bestjoerder (* [[1920]]
* [[29 novimber|29]] - [[Johannes Boersma (wiskundige)|Johannes Boersma]], Nederlânsk wiskundige (* [[1937]])</text>
      <sha1>smbwjpquhga4fa3r19xtey6yrwbuz98</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Nederlanners</title>
    <ns>0</ns>
    <id>154589</id>
    <revision>
      <id>1084346</id>
      <parentid>1057878</parentid>
      <timestamp>2022-07-24T15:20:31Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>PieterJanR</username>
        <id>1321</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Correctie</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1525" xml:space="preserve">'''Nederlanners''' binne in West-Europeeske folksgroep fan Germaanske komôf. De folksgroep falt gear mei de ynwenners fan Nederlân dy't deselde taal, kultuer en skiednis diele. It Nederlânsk is de mienskiplike taal fan de Nederlanners en dat makket de Flamingen yn [[Belgje]] ta it naust besibbe folk. 

== Net-Nederlânske minderheid binnen Nederlân ==
De [[Westerlauwerske Friezen]] binne de grutste net-Nederlânske autochtoane [[minderheid]] binnen Nederlân. Ut ûndersyk docht bliken dat in tanimmende groep minsken yn de [[provinsje Fryslân]] himsels net as etnyske Nederlanner sjocht.

{|
|-
| width=&quot;50%&quot; valign=&quot;top&quot; |
{| class=&quot;wikitable&quot;
!colspan=&quot;16&quot;|'''Etnisiteit provinsje Fryslân'''&lt;ref&gt;Betten, Erik (2013). ''De Friezen: Op syk nei de Fryske identiteit''. Side 168.&lt;/ref&gt;
|-
|'''Antwurd||'''1980'''||'''1994'''||'''2013'''
|-
|Fries||39 %||36 %||45 %
|-
|Nederlânske Fries||36 %||23 %||24 %
|-
|Nederlanner||26 %||41 %||31 %
|}
|}

== Nederlânske diaspora ==
De grutste groepen Nederlanners om utens wenje yn de [[Feriene Steaten]] (± 5.000.000), [[Súd-Afrika]] (± 5.000.000), [[Kanada]] (± 900.000), [[Austraalje (lân)|Austraalje]] (± 265.000), [[Dútslân]] (± 200.000), [[Belgje]] (± 135.000), [[Noarwegen]] (± 100.000), [[Frankryk]] (± 100.000) en [[Nij-Seelân]]  (± 50.000). Oer de hiele wrâld wenje sa likernôch ± 25.000.000 miljoen minsken fan Nederlânske komôf.

{{boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
}}

[[Kategory:Etnyske groep yn Nederlân]]
[[Kategory:Germaansk folk]]</text>
      <sha1>e765jy6dkyf69h0uvh4zx4lntr1o9dl</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Wikipedy:List fan berjochten Flagge mei Nasjonaliteit-oantsjutting</title>
    <ns>4</ns>
    <id>155667</id>
    <revision>
      <id>1084321</id>
      <parentid>1084006</parentid>
      <timestamp>2022-07-24T13:57:26Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* U */ +1</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6165" xml:space="preserve">Op dizze side steane alle berjochten fan flaggen mei Nasjonaliteit-oantsjutting sammele. 

==Foarbyld==
{{Ynfoboks sporter
| nasjonaliteit        = {{NORnasj}}
}}

==Gebrûk==
Tusken &lt;nowiki&gt;{{}}&lt;/nowiki&gt; de trije letters fan it lân folge troch in nasj. Bygelyks: &lt;nowiki&gt;{{NORnasj}}&lt;/nowiki&gt; yn jo artikel wurdt it dan {{NORnasj}}.

Op dizze side steane de berjochten op alfabetyske folgoarder.


==Berjochten Flagge==

{{abc}}

===A===

{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
|-
! Lân
!Berjocht 
!class=&quot;unsortable&quot;|Risseltaat 
|-
| [[Argentynje]] || [[Berjocht:ARGnasj|ARGnasj]]|| {{ARGnasj}}
|-
| [[Austraalje (lân)|Austraalje]] || [[Berjocht:AUSnasj|AUSnasj]]|| {{AUSnasj}}
|-
| [[Eastenryk]] || [[Berjocht:AUTnasj|AUTnasj]] || {{AUTnasj}}
|}

===B===

{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
|-
! Lân
!Berjocht 
!class=&quot;unsortable&quot;|Risseltaat 
|-
|[[Belgje]] || [[Berjocht:BELnasj|BELnasj]]|| {{BELnasj}}
|-
|[[Brazylje]] || [[Berjocht:BRAnasj|BRAnasj]]|| {{BRAnasj}}
|-
|[[Bulgarije]] || [[Berjocht:BULnasj|BULnasj]]|| {{BULnasj}}
|}

===D===

{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
|-
! Lân
!Berjocht 
!class=&quot;unsortable&quot;|Risseltaat 
|-
|[[Denemark]]|| [[Berjocht:DENnasj|DENnasj]]|| {{DENnasj}}
|-
|[[Dútslân]]|| [[Berjocht:GERnasj|GERnasj]]|| {{GERnasj}}
|}

===E===

{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
|-
! Lân
!Berjocht 
!class=&quot;unsortable&quot;|Risseltaat 
|-
|[[Ekwador]]|| [[Berjocht:ECUnasj|ECUnasj]]|| {{ECUnasj}}
|}

===F===

{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
|-
! Lân
!Berjocht 
!class=&quot;unsortable&quot;|Risseltaat 
|-
|[[Finlân]]||[[Berjocht:FINnasj|FINnasj]]|| {{FINnasj}}
|-
|[[Frankryk]]||[[Berjocht:FRAnasj|FRAnasj]]||{{FRAnasj}}
|-
|[[Feriene Keninkryk]] || [[Berjocht:GBRnasj|GBRnasj]]||{{GBRnasj}}
|-
|[[Feriene Steaten]] || [[Berjocht:USAnasj|USAnasj]]||{{USAnasj}}
|}

===G===

{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
|-
! Lân
!Berjocht 
!class=&quot;unsortable&quot;|Risseltaat 
|-
|[[Grikelân]]||[[Berjocht:GREnasj|GREnasj]]|| {{GREnasj}}
|}

===I===

{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
|-
! Lân
!Berjocht 
!class=&quot;unsortable&quot;|Risseltaat 
|-
|[[Itaalje]]||[[Berjocht:ITAnasj|ITAnasj]]||{{ITAnasj}}
|-
|[[Ierlân]]||[[Berjocht:IRLnasj|IRLnasj]]||{{IRLnasj}}
|}

===J===

{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
|-
! Lân
!Berjocht 
!class=&quot;unsortable&quot;|Risseltaat 
|-
|[[Japan]]||[[Berjocht:JAPnasj|JAPnasj]]||{{JAPnasj}}
|}

===K===

{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
|-
! Lân
!Berjocht 
!class=&quot;unsortable&quot;|Risseltaat 
|-
|[[Kanada]]||[[Berjocht:CANnasj|CANnasj]]||{{CANnasj}}
|-
|[[Kazakstan]]||[[Berjocht:KAZnasj|KAZnasj]]||{{KAZnasj}}
|-
|[[Kolombia]]||[[Berjocht:COLnasj|COLnasj]]||{{COLnasj}}
|}

===L===
{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
|-
! Lân
!Berjocht 
!class=&quot;unsortable&quot;|Risseltaat 
|-
|[[Lúksemboarch]]||[[Berjocht:LUXnasj|LUXnasj]]||{{LUXnasj}}
|-
|[[Litouwen]]||[[Berjocht:LTUnasj|LTUnasj]]||{{LTUnasj}}
|}

===M===

{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
|-
! Lân
!Berjocht 
!class=&quot;unsortable&quot;|Risseltaat 
|-
|[[Meksiko]]||[[Berjocht:MEXnasj|MEXnasj]]||{{MEXnasj}}
|-
|[[Monako]]||[[Berjocht:MONnasj|MONnasj]]||{{MONnasj}}
|}

===N===

{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
|-
! Lân
!Berjocht 
!class=&quot;unsortable&quot;|Risseltaat 
|-
|[[Nederlân]]||[[Berjocht:NEDnasj|NEDnasj]]||{{NEDnasj}}
|-
|[[Noarwegen]]||[[Berjocht:NORnasj|NORnasj]]||{{NORnasj}}
|-
|[[Nij-Seelân]]||[[Berjocht:NZLnasj|NZLnasj]]||{{NZLnasj}}
|}

===P===

{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
|-
! Lân
!Berjocht 
!class=&quot;unsortable&quot;|Risseltaat 
|-
|[[Poalen]]||[[Berjocht:POLnasj|POLnasj]]||{{POLnasj}}
|-
|[[Portegal]]||[[Berjocht:PORnasj|PORnasj]]||{{PORnasj}}
|}

===R===

{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
|-
! Lân
!Berjocht 
!class=&quot;unsortable&quot;|Risseltaat 
|-
|[[Servje]]||[[Berjocht:SRBnasj|SRBnasj]]||{{SRBnasj}}
|-
|[[Roemeenje]]||[[Berjocht:ROMnasj|ROMnasj]]||{{ROMnasj}}
|-
|[[Ruslân]]||[[Berjocht:RUSnasj|RUSnasj]]||{{RUSnasj}}
|}

===S===

{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
|-
! Lân
!Berjocht 
!class=&quot;unsortable&quot;|Risseltaat 
|-
|[[Sloveenje]]||[[Berjocht:SLOnasj|SLOnasj]]||{{SLOnasj}}
|-
|[[Spanje]]||[[Berjocht:ESPnasj|ESPnasj]]||{{ESPnasj}}
|-
|[[Súd-Afrika]]||[[Berjocht:RSAnasj|RSAnasj]]||{{RSAnasj}}
|-
|[[Slowakije]]||[[Berjocht:SVKnasj|SVKnasj]]||{{SVKnasj}}
|-
|[[Sweden]]||[[Berjocht:SWEnasj|SWEnasj]]||{{SWEnasj}}
|-
|[[Switserlân]]||[[Berjocht:SUInasj|SUInasj]]||{{SUInasj}}
|}

===T===

{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
|-
! Lân
!Berjocht 
!class=&quot;unsortable&quot;|Risseltaat 
|-
|[[Tailân]]||[[Berjocht:THAnasj|THAnasj]]||{{THAnasj}}
|-
|[[Tsjechje]]||[[Berjocht:CZEnasj|CZEnasj]]||{{CZEnasj}}
|}

===U===

{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
|-
! Lân
!Berjocht 
!class=&quot;unsortable&quot;|Risseltaat 
|-
|[[Oekraïne]]||[[Berjocht:UKRnasj|UKRnasj]]||{{UKRnasj}}
|-
|[[Oezbekistan]]||[[Berjocht:UZBnasj|UZBnasj]]||{{UZBnasj}}
|}

===W===

{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
|-
! Lân
!Berjocht 
!class=&quot;unsortable&quot;|Risseltaat 
|-
|[[Wyt-Ruslân]]||[[Berjocht:BLRnasj|BLRnasj]]||{{BLRnasj}}
|}

===Y===
{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
|-
! Lân
!Berjocht 
!class=&quot;unsortable&quot;|Risseltaat 
|-
|[[Yslân]]||[[Berjocht:ISLnasj|ISLnasj]]||{{ISLnasj}}
|}

==Histoariske Flaggen==
{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
|-
! Lân
!Berjocht 
!class=&quot;unsortable&quot;|Risseltaat 
!Opmerkingen
|-
|[[Spanje]]||[[Berjocht:ESPnasj1938|ESPnasj1938]]||{{ESPnasj1938}}||Flagge fan Spanje fan [[1936]] oant [[1938]]
|-
|[[Spanje]]||[[Berjocht:ESPnasj1945|ESPnasj1945]]||{{ESPnasj1945}}||Flagge fan Spanje fan [[1938]] oant [[1945]]
|-
|[[Spanje]]||[[Berjocht:ESPnasj1977|ESPnasj1977]]||{{ESPnasj1977}}||Flagge fan Spanje fan [[1945]] oant [[1977]]
|-
|[[Spanje]]||[[Berjocht:ESPnasj1981|ESPnasj1981]]||{{ESPnasj1981}}||Flagge fan Spanje fan [[1977]] oant [[1981]]
|-
|[[Itaalje]]||[[Berjocht:ITAnasj1946|ITAnasj1946]]||{{ITAnasj1946}}||Flagge fan Itaalje fan [[1861]] oant [[1946]] 
|-
|[[Súd-Afrika]]||[[Berjocht:SAFnasj|SAFnasj]]||{{SAFnasj}}||flagge fan Súd-Afrika fan [[1928]] oant [[1994]]
|-
|[[Sovjet-Uny]]||[[Berjocht:URSnasj|URSnasj]]||{{URSnasj}}||flagge fan de Sovjet-Uny fan [[1922]] oant [[1991]]
|-
|[[West-Dútslân]]||[[Berjocht:FRGnasj|FRGnasj]]||{{FRGnasj}}||flagge fan West-Dútslân fan [[1949]] oant [[1990]]
|-
|[[East-Dútslân]]||[[Berjocht:GDRnasj|GDRnasj]]||{{GDRnasj}}||flagge fan East-Dútslân fan [[1949]] oant [[1990]]
|}

[[Kategory:Flagge]]</text>
      <sha1>2wqxnuav1p1gufxje3rx8vkzvohirpn</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Chabarovsk</title>
    <ns>0</ns>
    <id>158554</id>
    <revision>
      <id>1084342</id>
      <parentid>1080771</parentid>
      <timestamp>2022-07-24T15:15:16Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>PieterJanR</username>
        <id>1321</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Correctie</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8207" xml:space="preserve">{{Stêd mei flagge|
Ofbyld=  [[File:Вид_из_окна_жилого_комплекса_на_площадь_Славы_-_верхнюю,_с_собором,_и_нижнюю_-_с_Вечным_огнем.jpg|300px]] | |
Flagge= [[File:Flag_of_Khabarovsk.svg|border|100px]] |
Wapen= [[File:Coat_of_arms_of_Khabarovsk.svg|60px]] |
Ynwennertal=  613.480  &lt;small&gt;(rûzing 2022)&lt;/small&gt; |
Oerflak= 389 km² |
Befolkingstichtens= 1589,33 ynw. / km² |
Stêdekloft= |
Hichte= 72 m |
Lân= [[File:Flag of Russia.svg|border|20px]] [[Ruslân]] |
Bestj. ienh. 1= Kraj |
Namme bestj. ienh. 1= [[File:Flag_of_Khabarovsk_Krai.svg|border|20px]] [[Chabarovsk (kraj)|Chabarovsk]] |
Bestj. ienh. 2=  |
Namme bestj. ienh. 2= |
Stifting= [[31 maaie]] [[1858]] |
Tiidsône= (UTC+10) |
Simmertiid= |
Koördinaten= {{Koördinaten yn tekst|48_29_0_N_135_5_0_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|48° 29' N 135° 5' E}} |
Webside= [https://khabarovskadm.ru/ Side fan de stêd]
}}
[[Ofbyld:Ерофей Хабаров 2.jpg|thumb|Monumint fan Jerofej Chaborov]]
[[Ofbyld:Хабаровск, летом на набережной Амура.JPG|thumb|Bûlevaar oan de Amoer]]
[[Ofbyld:Khabarowsk.jpg|thumb|Moeravjov-Amoerskystrjitte]]
[[Ofbyld:Уссурийский бульвар.jpg|thumb|Ussoeryjsky-bûlevaar]]
'''Chabarovsk''' ([[Russysk]]: Хабaровск, IPA: [xɐˈbarəfsk]) is de grutste stêd fan it [[Russyske Fiere Easten]] en de haadstêd fan de [[kraj]] [[Chabarovsk (kraj)|Chabarovsk]]. De stêd leit 30 km fan de [[Sina|Sineeske]] grins by de [[gearrin]] fan de rivieren [[Amoer (rivier)|Amoer]] en [[Ussoeri]]. De twadgrutte stêd fan it Russyske Fiere Easten, [[Wladiwostok]], leit likernôch 800 km fan Chabarovsk ôf. De stêd wie fan [[2002]] oant desimber [[2018]] de haadstêd fan it [[Federaal distrikt Fiere Easten]], doe't Wladiwostok dy rôl oernaam. De stêd hat 613.480 (2022) ynwenners en stribbe Wladiwostok yn 2015 foarby as grutste stêd yn it Russyske Fiere Easten. Chabarovsk hat in ekstreem klimaat mei tige kâlde winters mei útspringers ta -40° C en waarme oant hjitte en fochtige simmers oant +35° C.

== Skiednis ==
Rotsskilderings fan 13.000 jier âld binne fûn by Chabarovsk. [[Tûngûzyske folken]] libben yn de kontreien doe't yn de [[achtste iuw]] it gebiet ûnder it [[Sineeske Keizerryk]] kaam. In stêd, ''Boli'' neamd, waard stifte op it plak dêr't Chabarovsk no leit. Yn de [[santjinde iuw]] kamen [[Kozakken]], yn tsjinst fan it [[Russyske Ryk]], de [[delling]] fan de [[Amoer (rivier)|Amoer]] ûntdekken. Hja moasten it gebiet foar de Russen opeaskje. Hja bouden op it plak fan Chabarovsk in fersterke winterkamp, ''[[ostrog]]'', yn septimber [[1651]], dy't se ''Atsjansk'' (Ачанск) of ''Atsjansky gorodok'' (Ачанский городок) neamden. Yn maart [[1652]] waard Fort Atsjansk troch [[Mantsjoes]] oanfallen, mar waard troch de Kozakken ôfslein.

Nei it [[Ferdrach fan Nertsjinsk]] yn [[1689]] waard it gebiet foar de folgjende oardel iuw in part fan it Sineeske Ryk ûnder de {Qing-dynasty]]. It plak ferskynde op kaarten út dy snuorje as ''Bólì'' ([[Sineesk]]: 伯力).

Nei it [[Ferdrach fan Aigun]] fan [[1858]] kaam it gebiet oan it [[Russyske Keizerryk]]. De Russen stiften dêr it militêre fort ''Chabarovka'' (Хаба́ровка), neamd nei [[Jerofej Chabarov]], in Russyske seefarder fan de santjinde iuw. Yn [[1880]] waard it pla offisjeel in stêd en krige yn [[1893]] syn hjoeddeistige namme: Chabarovsk.

Yn [[1894]] waard der in departemint fan it [[Russysk Geografysk Selskip]] foarme yn Chabarovsk dy't biblioteken, teaters en museums yn de stêd oprjochte. Dêrnei bloeide it kulturele libben yn de stêd.

Yn [[1916]] waard de [[Chabarovskbrêge]] foltôge, sa't treinen fan de [[Transsibearyske Spoarline]] de Amoer oerstekke koene ynstee fan it brûken fan fearponten. Yn de [[Russyske Boargerkriich]] waard Chabarovsk troch [[Japan]] beset yn septimber [[1918]].

Nei de delklap fan Japan yn de [[Twadde Wrâldkriich]] waard it proses fan Chabarov yn de stêd holden, dêr't Japanske kriichsfinzenen feroardield waarden.

De lêste Sineeske keizer, [[Puyi]], dy't troch Sovjettroepen yn [[Mantsjoerije]] oppakt waard, waard nei Chabarovsk brocht dêr't er fan [[1945]] oant [[1950]] wenne, doe't er wer nei Sina weromkeare koe. De Amerikanen hiene in militêre basis by Chabarovsk foar in koart skoftke.

Yn [[1956]] krige de stêd in tram en yn [[1998]] waard it sintrale plein fan de stêd opkaltefatere. Yn [[2000]] waard der yn de [[Russyske Federaasje]] troch presidint [[Vladimir Pûtin]] [[Federale distrikten fan Ruslân|federale distrikten]] yn it libben roppen. Chabarovsk waard de haadstêd fan it [[Federaal distrikt Fiere Easten]] oant [[2018]] doe't [[Wladiwostok]] dy rôl oernaam. Yn [[2008]] waard it treinstasjon folslein fernijd.

Yn [[2020]] wiene der protesten yn Chabarovsk tsjin de arrestaasje fan gûverneur Sergej Furgal troch it rezjym fan Pûtin.

Om't Chabarovsk, ta tsjinstelling fan Wladiwostok, nea ticht foar bûtenlanners west hat, hat Chabarovsk in tige warber kultureel libben.

== Klimaat ==
Chabarovsk hat in fochtich [[moesson]][[lânklimaat]] mei drûge kâlde winters, neffens de [[klimaatklassifikaasje fan Köppen]] DwB tsjin Dwa oan. De trochsneed delslach is 696 mm, benammen yn 'e simmer. De trochsneed temperatuer yn jannewaris is -19,2 °C, wylst dy yn july +21,4 °C is. Utersten rûnen útien fan -40 °C yn jannewaris 2011 ta +36,4 °C yn juny 2010.

== Befolking ==
[[Ofbyld:Kirovskiy rayon, Khabarovsk, Khabarovskiy kray, Russia - panoramio (115).jpg|thumb|Iisskulptueren op it sintrale plein]]
=== Befolkingsûntwikkeling ===
{| class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;text-align:center&quot;
|- class=&quot;hintergrundfarbe5&quot;
! Jier
! Ynwenners
|-
| 1897 || 14.971
|-
| 1939 || 199.172
|-
| 1959 || 322.744
|-
| 1970 || 435.962
|-
| 1979 || 527.848
|-
| 1989 || 600.623
|-
| 2002 || 583.072
|-
| 2010 || 577.441
|-
| 2022 || 613.480
|}

=== Etnyske opmaak ===
Etnyske opmaak fan de befolking yn 2010:
* [[Russen]] – 92,6%
* [[Oekraïners]] – 1,8%
* [[Koreanen]] – 1,1%
* [[Sinezen]] – 0,6%
* [[Tataren]] – 0,5%
* [[Oezbeken]] – 0,5%
* Oaren – 2,9%

== Ekonomy en ferfier ==
Wichtige yndustry yn de stêd is izer- en stielferwurking, skipsbou, raffinaderijen, farmaseutyske yndustry, fleisferwurking en de bou fan fersate typen swiere en lichte reauwen.

In fezelbreedbânkabel ferbynt de stêd mei [[Fuyuan (Heilongjiang)|Fuyuan]] yn Sina.

De stêd is it pleatslike spoarsintrum en hat in treinferbining mei [[Harbin]] yn Sina. De stêd leit oan de [[Transsibearyske Spoarline]]. Chabarovsk hat in lofthaven mei tsjinsten nei [[East-Aazje]], [[Súdeast-Aazje]], [[Jeropeesk Ruslân]] en [[Sintraal-Aazje]].

== It besjen wurdich ==
[[Ofbyld:Kirovskiy rayon, Khabarovsk, Khabarovskiy kray, Russia - panoramio (24).jpg|thumb|[[Transfiguraasjekatedraal (Chabarovsk)|Transfiguraasjekatedraal]]]]
* [[Transfiguraasjekatedraal (Chabarovsk)|Transfiguraasjekatedraal]] 
* [[Katedraal fan de Untsliepenis fan de Mem Gods (Chabarovsk)|Katedraal fan de Untsliepenis fan de Mem Gods]]
* Leninplein
* Amoerbûlevaar, by de rivier de [[Amoer (rivier)|Amoer]] del.
* Moeravjov-Amoerskystrjitte, ien fan de haadstrjitten yn it sintrum, mei in soad restaurants mei tradisjonele Russyske menú's, sûvenierwinkels, kafees, en nachtklups.

== Susterstêden ==
*{{Flagge JP}} [[Niigata]], Japan (1965)
*{{Flagge US}} [[Portland (Oregon)|Portland]], Feriene Steaten (1988)
*{{Flagge CA}} [[Victoria (Britsk-Kolumbia)|Victoria]], Kanada (1990)
*{{Flagge CN}} [[Harbin]], Sina (1993)
*{{Flagge KR}} [[Bucheon]], Súd-Koreä (2002)
*{{Flagge CN}} [[Sanya]], Sina (2011)

== Keppeling om utens ==
* [https://khabarovskadm.ru/ Offisjele side fan de stêd]
{{Commonscat|Khabarovsk}}

{{Boarnen|boarnefernijing=
Foar boarnen en oare literatuer, sjoch nei ''References'' op [https://en.wikipedia.org/wiki/Khabarovsk dizze side] en ''Einzelnachweise'' op [https://de.wikipedia.org/wiki/Chabarowsk dizze side].
}}


{{Koördinaten|48_29_0_N_135_5_0_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|48° 29' N 135° 5' E}}

[[Kategory:Chabarovsk| ]]
[[Kategory:Plak yn it Russyske Fiere Easten]]
[[Kategory:Plak stifte yn 1858]]</text>
      <sha1>re439rhlf4omra68cb7v2vznyex8am8</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>List fan Fryske bierbrouwerijen</title>
    <ns>0</ns>
    <id>158620</id>
    <revision>
      <id>1084353</id>
      <parentid>1084273</parentid>
      <timestamp>2022-07-24T15:49:42Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Leopstm</username>
        <id>33922</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2281" xml:space="preserve">Yn de provinsje [[Fryslân]] besteane 41 aktive [[bierbrouwerij]]en (stân fan saken juny 2022). Dit binne allegearre ambachtlike doarps-, steds- en mikrobrouwerijen. Guon fan dizze brouwerijen binne feriene yn in kollektyf [[CRAFT]].

Dit is in list fan Fryske brouwerijen:
{{TOCright}}

== 8 ==

* [[Brouwerij 84]] - [[Wolvegea]]

== A ==

* [[Admiraals Bierbrouwerij]] - [[Aldtsjerk]]
* [[Amelander Bierbrouwerij]] - [[Ballum]] ([[it Amelân]])

== B ==

* [[Broud Troch Freonen]] - [[Akkrum]]
* [[Het BrouwDOK]] - [[Harns (stêd)|Harns]]
* [[Brouwerij Bjuster]] - [[Grou (plak)|Grou]]
* [[Brouwerij Bonifatius 754]] - [[Dokkum]]
* [[Bierbrouwerij Bûsdoek]] - [[Burgum]]

== D ==

* [[De Heer'n van Stellingwarf]] - Wolvegea
* [[Brouwerij Diggelfjoer]] - [[Drachten]]
* [[DÎJK Bier]] - [[Bûtenpost]]
* [[Brouwerij Dogger]] - [[Húns]]
* Drachtsterbrouwers: Koningshert Bier - Drachten
* [[Brouwerij Dockum]] - Dokkum

== F ==

* [[Fortuna Vlieland]] - [[East-Flylân]] ([[Flylân]])
* [[Brouwerij De Freonskip]] - Burgum
* [[De Friese Bierbrouwerij Us Heit B.V.]] - [[Boalsert]]

== G ==

* Grutte Pier - [[Wyns (Tytsjerksteradiel)|Wyns]]
* [[Brouwerij Gudzekop]] - [[Goaiïngaryp]]

== I ==
* [[In de Brouwerij]] - [[Ljouwert (stêd)|Ljouwert]]

== J ==
* [[Jouster Bierbrouwerij]] - [[De Jouwer]]

== K ==

* King Cask - West-Terschelling
* [[Kleine Beer Brouwerij]] - [[De Lemmer]]
* [[Brouwerij de Kroon op Leeuwarden]] - Ljouwert

== L ==

* [[Brouwerij Lev]] - Ljouwert

== M ==

* [[Marren Bier]] - De Jouwer
* [[Mahabier Bierbrouwerij]] - [[Oerterp]]
* Middelseebrouwerij - [[Folsgeare|Folsgare]]

== N ==

* [[Bierbrouwerij Noarder Dragten]] - Drachten

== R ==

* [[Brouwerij Redbad]] - Ljouwert

== S ==

* [[Skûtsjebier]] - [[Wynjewâld]]
* Sneker Pypke - [[Snits]]
* Stadsbrouwerij Sneek - Snits

== T ==

* [[Terschellinger Bierbrouwerij Schoemrakker]] - [[West-Skylge]] ([[Skylge]])
* Terschellinger Bieren - [[Baaidunen]] (Skylge)
* [[Tsjerkebier]] - [[Easterwierrum]]

== W ==

* Wâldpyk Brouwerij - [[It Hearrenfean (plak)|it Hearrenfean]]
* Warhero Brewery - Ljouwert
* Brouwerij Westeinder - Ljouwert
* De Walster - [[Hurdegaryp]]

== Z ==

* Zwaluw Bierbrouwers - [[De Fochtel]]

[[Kategory:Nederlânske bierbrouwerij]]
[[Kategory:Kultuer yn Fryslân]]</text>
      <sha1>cds7s9fkxmw0vdim0fjsj0u35rs9gk3</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1084364</id>
      <parentid>1084353</parentid>
      <timestamp>2022-07-24T18:24:37Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Leopstm</username>
        <id>33922</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2270" xml:space="preserve">Yn de provinsje [[Fryslân]] besteane 41 aktive [[bierbrouwerij]]en (stân fan saken juny 2022). Dit binne allegearre ambachtlike doarps-, steds- en mikrobrouwerijen. Guon fan dizze brouwerijen binne feriene yn in kollektyf [[CRAFT]].

Dit is in list fan Fryske brouwerijen:
{{TOCright}}

== 8 ==

* [[Brouwerij 84]] - [[Wolvegea]]

== A ==

* [[Admiraals Bierbrouwerij]] - [[Aldtsjerk]]
* [[Amelander Bierbrouwerij]] - [[Ballum]] ([[it Amelân]])

== B ==

* [[Broud Troch Freonen]] - [[Akkrum]]
* [[Het BrouwDOK]] - [[Harns (stêd)|Harns]]
* [[Brouwerij Bjuster]] - [[Grou (plak)|Grou]]
* [[Brouwerij Bonifatius 754]] - [[Dokkum]]
* [[Brouwerij Koningshert]] - [[Drachten]]
* [[Bierbrouwerij Bûsdoek]] - [[Burgum]]

== D ==

* [[De Heer'n van Stellingwarf]] - Wolvegea
* [[Brouwerij Diggelfjoer]] - Drachten
* [[DÎJK Bier]] - [[Bûtenpost]]
* [[Brouwerij Dogger]] - [[Húns]]
* [[Brouwerij Dockum]] - Dokkum

== F ==

* [[Fortuna Vlieland]] - [[East-Flylân]] ([[Flylân]])
* [[Brouwerij De Freonskip]] - Burgum
* [[De Friese Bierbrouwerij Us Heit B.V.]] - [[Boalsert]]

== G ==

* Grutte Pier - [[Wyns (Tytsjerksteradiel)|Wyns]]
* [[Brouwerij Gudzekop]] - [[Goaiïngaryp]]

== I ==
* [[In de Brouwerij]] - [[Ljouwert (stêd)|Ljouwert]]

== J ==
* [[Jouster Bierbrouwerij]] - [[De Jouwer]]

== K ==

* King Cask - West-Terschelling
* [[Kleine Beer Brouwerij]] - [[De Lemmer]]
* [[Brouwerij de Kroon op Leeuwarden]] - Ljouwert

== L ==

* [[Brouwerij Lev]] - Ljouwert

== M ==

* [[Marren Bier]] - De Jouwer
* [[Mahabier Bierbrouwerij]] - [[Oerterp]]
* Middelseebrouwerij - [[Folsgeare|Folsgare]]

== N ==

* [[Bierbrouwerij Noarder Dragten]] - Drachten

== R ==

* [[Brouwerij Redbad]] - Ljouwert

== S ==

* [[Skûtsjebier]] - [[Wynjewâld]]
* Sneker Pypke - [[Snits]]
* Stadsbrouwerij Sneek - Snits

== T ==

* [[Terschellinger Bierbrouwerij Schoemrakker]] - [[West-Skylge]] ([[Skylge]])
* Terschellinger Bieren - [[Baaidunen]] (Skylge)
* [[Tsjerkebier]] - [[Easterwierrum]]

== W ==

* Wâldpyk Brouwerij - [[It Hearrenfean (plak)|it Hearrenfean]]
* Warhero Brewery - Ljouwert
* Brouwerij Westeinder - Ljouwert
* De Walster - [[Hurdegaryp]]

== Z ==

* Zwaluw Bierbrouwers - [[De Fochtel]]

[[Kategory:Nederlânske bierbrouwerij]]
[[Kategory:Kultuer yn Fryslân]]</text>
      <sha1>r43ursb7lgj9cmiwjewaie41wn3tqq2</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1084365</id>
      <parentid>1084364</parentid>
      <timestamp>2022-07-24T18:25:44Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Leopstm</username>
        <id>33922</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2270" xml:space="preserve">Yn de provinsje [[Fryslân]] besteane 41 aktive [[bierbrouwerij]]en (stân fan saken juny 2022). Dit binne allegearre ambachtlike doarps-, steds- en mikrobrouwerijen. Guon fan dizze brouwerijen binne feriene yn in kollektyf [[CRAFT]].

Dit is in list fan Fryske brouwerijen:
{{TOCright}}

== 8 ==

* [[Brouwerij 84]] - [[Wolvegea]]

== A ==

* [[Admiraals Bierbrouwerij]] - [[Aldtsjerk]]
* [[Amelander Bierbrouwerij]] - [[Ballum]] ([[it Amelân]])

== B ==

* [[Broud Troch Freonen]] - [[Akkrum]]
* [[Het BrouwDOK]] - [[Harns (stêd)|Harns]]
* [[Brouwerij Bjuster]] - [[Grou (plak)|Grou]]
* [[Brouwerij Bonifatius 754]] - [[Dokkum]]
* [[Bierbrouwerij Bûsdoek]] - [[Burgum]]

== D ==

* [[De Heer'n van Stellingwarf]] - Wolvegea
* [[Brouwerij Diggelfjoer]] - Drachten
* [[DÎJK Bier]] - [[Bûtenpost]]
* [[Brouwerij Dogger]] - [[Húns]]
* [[Brouwerij Dockum]] - Dokkum

== F ==

* [[Fortuna Vlieland]] - [[East-Flylân]] ([[Flylân]])
* [[Brouwerij De Freonskip]] - Burgum
* [[De Friese Bierbrouwerij Us Heit B.V.]] - [[Boalsert]]

== G ==

* Grutte Pier - [[Wyns (Tytsjerksteradiel)|Wyns]]
* [[Brouwerij Gudzekop]] - [[Goaiïngaryp]]

== I ==
* [[In de Brouwerij]] - [[Ljouwert (stêd)|Ljouwert]]

== J ==
* [[Jouster Bierbrouwerij]] - [[De Jouwer]]

== K ==

* King Cask - West-Terschelling
* [[Kleine Beer Brouwerij]] - [[De Lemmer]]
* [[Brouwerij Koningshert]] - [[Drachten]]
* [[Brouwerij de Kroon op Leeuwarden]] - Ljouwert

== L ==

* [[Brouwerij Lev]] - Ljouwert

== M ==

* [[Marren Bier]] - De Jouwer
* [[Mahabier Bierbrouwerij]] - [[Oerterp]]
* Middelseebrouwerij - [[Folsgeare|Folsgare]]

== N ==

* [[Bierbrouwerij Noarder Dragten]] - Drachten

== R ==

* [[Brouwerij Redbad]] - Ljouwert

== S ==

* [[Skûtsjebier]] - [[Wynjewâld]]
* Sneker Pypke - [[Snits]]
* Stadsbrouwerij Sneek - Snits

== T ==

* [[Terschellinger Bierbrouwerij Schoemrakker]] - [[West-Skylge]] ([[Skylge]])
* Terschellinger Bieren - [[Baaidunen]] (Skylge)
* [[Tsjerkebier]] - [[Easterwierrum]]

== W ==

* Wâldpyk Brouwerij - [[It Hearrenfean (plak)|it Hearrenfean]]
* Warhero Brewery - Ljouwert
* Brouwerij Westeinder - Ljouwert
* De Walster - [[Hurdegaryp]]

== Z ==

* Zwaluw Bierbrouwers - [[De Fochtel]]

[[Kategory:Nederlânske bierbrouwerij]]
[[Kategory:Kultuer yn Fryslân]]</text>
      <sha1>fqx6elrw6kie1rrmggzesqm147p5pjj</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1084369</id>
      <parentid>1084365</parentid>
      <timestamp>2022-07-24T18:40:15Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Kneppelfreed</username>
        <id>2013</id>
      </contributor>
      <comment>/* K */ red</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2268" xml:space="preserve">Yn de provinsje [[Fryslân]] besteane 41 aktive [[bierbrouwerij]]en (stân fan saken juny 2022). Dit binne allegearre ambachtlike doarps-, steds- en mikrobrouwerijen. Guon fan dizze brouwerijen binne feriene yn in kollektyf [[CRAFT]].

Dit is in list fan Fryske brouwerijen:
{{TOCright}}

== 8 ==

* [[Brouwerij 84]] - [[Wolvegea]]

== A ==

* [[Admiraals Bierbrouwerij]] - [[Aldtsjerk]]
* [[Amelander Bierbrouwerij]] - [[Ballum]] ([[it Amelân]])

== B ==

* [[Broud Troch Freonen]] - [[Akkrum]]
* [[Het BrouwDOK]] - [[Harns (stêd)|Harns]]
* [[Brouwerij Bjuster]] - [[Grou (plak)|Grou]]
* [[Brouwerij Bonifatius 754]] - [[Dokkum]]
* [[Bierbrouwerij Bûsdoek]] - [[Burgum]]

== D ==

* [[De Heer'n van Stellingwarf]] - Wolvegea
* [[Brouwerij Diggelfjoer]] - Drachten
* [[DÎJK Bier]] - [[Bûtenpost]]
* [[Brouwerij Dogger]] - [[Húns]]
* [[Brouwerij Dockum]] - Dokkum

== F ==

* [[Fortuna Vlieland]] - [[East-Flylân]] ([[Flylân]])
* [[Brouwerij De Freonskip]] - Burgum
* [[De Friese Bierbrouwerij Us Heit B.V.]] - [[Boalsert]]

== G ==

* Grutte Pier - [[Wyns (Tytsjerksteradiel)|Wyns]]
* [[Brouwerij Gudzekop]] - [[Goaiïngaryp]]

== I ==
* [[In de Brouwerij]] - [[Ljouwert (stêd)|Ljouwert]]

== J ==
* [[Jouster Bierbrouwerij]] - [[De Jouwer]]

== K ==

* King Cask - [[West-Skylge]]
* [[Kleine Beer Brouwerij]] - [[De Lemmer]]
* [[Brouwerij Koningshert]] - [[Drachten]]
* [[Brouwerij de Kroon op Leeuwarden]] - Ljouwert

== L ==

* [[Brouwerij Lev]] - Ljouwert

== M ==

* [[Marren Bier]] - De Jouwer
* [[Mahabier Bierbrouwerij]] - [[Oerterp]]
* Middelseebrouwerij - [[Folsgeare|Folsgare]]

== N ==

* [[Bierbrouwerij Noarder Dragten]] - Drachten

== R ==

* [[Brouwerij Redbad]] - Ljouwert

== S ==

* [[Skûtsjebier]] - [[Wynjewâld]]
* Sneker Pypke - [[Snits]]
* Stadsbrouwerij Sneek - Snits

== T ==

* [[Terschellinger Bierbrouwerij Schoemrakker]] - [[West-Skylge]] ([[Skylge]])
* Terschellinger Bieren - [[Baaidunen]] (Skylge)
* [[Tsjerkebier]] - [[Easterwierrum]]

== W ==

* Wâldpyk Brouwerij - [[It Hearrenfean (plak)|it Hearrenfean]]
* Warhero Brewery - Ljouwert
* Brouwerij Westeinder - Ljouwert
* De Walster - [[Hurdegaryp]]

== Z ==

* Zwaluw Bierbrouwers - [[De Fochtel]]

[[Kategory:Nederlânske bierbrouwerij]]
[[Kategory:Kultuer yn Fryslân]]</text>
      <sha1>32l36tc194diiwfhunp8mzkpnvtsu68</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Nizjni Novgorod (oblast)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>158657</id>
    <revision>
      <id>1084347</id>
      <parentid>1082151</parentid>
      <timestamp>2022-07-24T15:21:14Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>PieterJanR</username>
        <id>1321</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Correctie</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="29305" xml:space="preserve">{{Universele ynfoboks gebiet (mei flagge)
| namme                       = Nizjni Novgorod oblast
&lt;small&gt;Нижегородская область&lt;/small&gt;
| ôfbylding                   = [[File:Map of Russia - Nizhny Novgorod Oblast (2008-03).svg|300px]]
| flagge                      = [[File:Flag of Nizhny Novgorod Region.svg|border|100px]]
| wapen                       = [[File:Coat of arms of Nizhny Novgorod Region.svg|border|60px]]
| soarte gebiet               = [[Oblast]]
| ynwennertal                 = 3.144.254 &lt;small&gt;(2022)&lt;/small&gt;
| oerflak                     = 76.624 km²
| befolkingstichtens          = 41,03 ynw. / km²
| sels yn te foljen 1         = Etnyske groepen 
| namme sels yn te foljen 1   = Russen (95 %) &lt;br&gt; Tataren (1,2%) &lt;br&gt; stân 2002 &lt;/br&gt;
| sels yn te foljen 2         = 
| namme sels yn te foljen 2   = 
| sels yn te foljen 3         = 
| namme sels yn te foljen 3   = 
| lân                         = [[File:Flag of Russia.svg|border|20px]] [[Ruslân]]
| bestjoerlike ienheid 1      = federaal distrikt
| namme bestjoerlike ienheid 1= Wolga
| bestjoerlike ienheid 2      = ekonomyske regio
| namme bestjoerlike ienheid 2= Wolga-Vjatka
| bestjoerlike ienheid 3      = 
| namme bestjoerlike ienheid 3= 
| bestjoerlike ienheid 4      = 
| namme bestjoerlike ienheid 4= 
| haadplak                    = Nizjni Novgorod
| grutste plak                = Nizjni Novgorod
| sels yn te foljen 4         = taal
| namme sels yn te foljen 4   = [[Russysk]]
| sels yn te foljen 5         = 
| namme sels yn te foljen 5   =  
| sels yn te foljen 6         = 
| namme sels yn te foljen 6   = 
| sels yn te foljen 7         = 
| namme sels yn te foljen 7   = 
| stifting                    = 1929
| tiidsône                    = [[UTC]] +3
| simmertiid                  = 
| koördinaten                 = {{Koördinaten yn tekst|56_29_0_N_44_32_0_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|56° 29' N 44° 32' E}}   
| sels yn te foljen 8         = 
| namme sels yn te foljen 8   = 
| sels yn te foljen 9         =  
| namme sels yn te foljen 9   = 
| webside                     = [http://www.government.nnov.ru/ www.government.nnov.ru]
}}
'''Nizjni Novgorod''' ([[Russysk]]: Нижегородская область, Nizjegorodskaja oblast) is in [[oblast]] (bestjoerlike ienheid) yn it [[Europa|Europeeske]] diel fan de [[Ruslân|Russyske Federaasje]]. De oblast waard op 14 jannewaris 1929 oprjochte en omfieme oant 1934 ek it tsjintwurdige oblast [[Kirov (oblast)|Kirov]].

== Geografy ==
De oblast grinzget yn it noarden oan de oblasten [[Kostroma (oblast)|Kostroma]] en Kirov, dan mei de klok mei oan de autonome republiken [[Mary El]], [[Tsjûvasje]] en [[Mordoovje]] en oan de oblasten [[Rjazan (oblast)|Rjazan]], [[Vladimir (oblast)|Vladimir]] en [[Ivanovo (oblast)|Ivanovo]]. Mei goed 75.000 km² is de oblast likernôch like grut as [[Eastenryk]].  

Haadstêd fan de oblast is de stêd mei deselde namme, [[Nizjni Novgorod]], ien fan de grutste stêden fan Ruslân. Oare grutte plakken binne [[Dzerzjinsk]], [[Sarov]] (eartiids Arzamas-16), [[Kstovo]] en [[Pavlovo]]. De oblast hat 28 stêden en mear as 4500 doarpen. 

De oblast Nizjni Novgorod hat in goede ynfrastruktuer. Oer it gebiet rint it spoar nei [[Moskou]], de Wolgarepubliken, de [[Kaukasus]], [[Sibearje]], it Russyske Fiere Easten en de Sintraal-Aziatyske lannen. It trans-Sibearyske spoar is dêrfan de belangrykste. Troch de oblast streame de rivieren de [[Wolga]] en de [[Oka (rivier yn Jeropeesk Ruslân)|Oka]], dy't ek wichtige ferkearsferbinings foarmje.    

== Skiednis ==
[[Ofbyld:Кремль Нижний 1 обрезанный.jpg|thumb|left|250px|''It kremlyn fan de haadstêd Nizjni Novgorod'']]
It foarstendom Nizjni Novgorod ûnstie neffens de Russyske tradysje yn 1221, doe't [[Joeri II fan Vladimir]] de stêd Nizjni Novgorod stifte. Yn 1350 waard de stêd de haadstêd fan it gebiet, dy't yn de 14e iuw it kulturele sintrum fan Ruslân waard en dêr't eigen munten slein waarden. Nizjni Novgorod waard oant de 14e iuw sân kear ferneatige troch de [[Gouden Horde|Mongoalen]], ek al krige de stêd in stiennen [[kremlyn]] en in slotgrêft, mar jimmeroan waard de stêd wer opboud troch de bewenners. 

Yn 1393 waard it foarstendom by Moskou foege. It waard doe in militêr bolwurk tsjin it eastlike kanaat Kazan. Nei't dat ryk oermastere waard en Ruslân yn de twadde helte fan de 16e iuw nei [[Sibearje]] útwreide, ferlear de stêd syn militêre betsjutting foar Moskou en waard mei tank oan de strategyske lokaasje de hannel belangryk.      

It gûvernemint Nizjni Novgorod waard yn 1714 oprjochte mei Nizjni Novgorod as haadstêd. Dat bleau sa oant de [[Oktoberrevolúsje|revolúsje]]. 

Yn de [[Sovjet-Uny|Sovjet-tiid]] krige it gebiet de folgjende nammen: 

* 1929 Oblast Nizjni Novgorod
* 1929–1932: Kraj Nizjni Novgorod
* 1932–1936: Kraj Gorki
* 1936–1992: Oblast Gorki

Mei yngong fan 16 maaie 1992 draacht de stêd en de oblast wer de âlde namme Nizjni Novgorod.

== Befolkingsûntwikkeling ==
{| class=&quot;wikitable&quot; border=&quot;1&quot;
! Jier !! 1897 || 1926 !! 1939 !! 1959 !! 1970 !! 1979 !! 1989 !! 2002 !! 2022
|-
| '''Befolking''' || 1.584.774 || 2.743.007  || 3.869.887  || 3.590.813 || 3.682.484  || 3.711.617  || 3.714.322  || 3.524.028 || 3.144.254 
|}

== Yndieling ==
De oblast Nizjni Novgorod is ferdielen yn 48 [[rajon]]s en fjouwer stedsdistrikten. De stedsdistrikten binne de fjouwer grutste stêden yn de oblast, de haadstêd Nizjni Novgorod, Dzerzjinsk en Arzamas en de [[sletten stêd]] (ZATO) Sarov. Meiïnoar hat de oblast 28 stêden en 55 plakken mei in stedsk karakter.   

{|
|-
| style=&quot;text-align:right;&quot; |
|-
|
{| class=&quot;wikitable sortable&quot; style=&quot;text-align:left;&quot;
|- class=&quot;hintergrundfarbe5&quot;
! Plaknamme
! Russysk
! Bestjoersienheid
! Ynwennertal &lt;ref&gt;[De ynwennertallen binne ôfkomstich fan de Russyske wikipedylemma's fan de plakken dy't oproppen binne op 12 juny 2022 en fan de jierren 2020 of 2021, op dy siden binne ek de Russysktalige boarnen te finen.]&lt;/ref&gt;
! class=&quot;unsortable&quot; | Wapen
! class=&quot;unsortable&quot; | Lokaasje
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Ardatov (Nizjni Novgorod)|Ardatov]] || Ардатов || [[Ardatovski rajon, Nizjni Novgorod|Ardatovski rajon]] || 8.536 || &amp;nbsp; || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|55_14_18_N_43_05_47_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|55° 14' N 43° 05' E}}
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Arja]] || Арья || [[Urenski rajon]] || 4.694 || &amp;nbsp; || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|57_29_2.4_N_45_58_12_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|57° 29' N 45° 58' E}}	
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Arzamas]] || Арзамас || stedsdistrikt || 102.664 || [[Ofbyld:Coat of Arms of Arzamas (Nizhny Novgorod oblast).png|40px]] || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|55_24_0_N_43_49_1.2_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|55° 24' N 43° 49' E}}	
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Balachna]] || Балахна || [[ Balachninski rajon]] || 48.122 || [[Ofbyld:Balakhna COA (Nizhny Novgorod Governorate) (1781).png|40px]] || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|56_28_51_N_43_32_25_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|56° 28' N 43° 32' E}}
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Blizjne-Pesotschoje]] || Ближне-Песочное || stedsdistrikt [[Wyksa]] || 3.069 || &amp;nbsp; || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|55_20_31_N_42_05_44_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|55° 20' N 42° 051' E}}
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Bogorodsk]] || Богородск || [[Bogorodski rajon]] || 33.244 || [[Ofbyld:Coat_of_Arms_of_Bogorodsk_(N_Novgorod_oblast).png|40px]] || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|56_05_59_N_43_30_26_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|56° 05' N 43° 30' E}}
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Bolsjoje Kozino]] || Большое Козино || [[Balachninski rajon]] || 6.838 || &amp;nbsp; || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|56_24_15_N_43_42_58_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|56° 24' N 43° 42' E}}
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Bolsjoje Moerasjkino (Niszjni Novgorod)|Bolsjoje Moerasjkino]] || Большое Мурашкино || [[Bolsjemoerasjkinski rajon]] || 4.932 || &amp;nbsp; || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|55_46_51_N_44_46_15_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|55° 46' N 44° 46' E}}
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Bor (Ruslân)|Bor]] || Бор || stedsdistrikt || 76.732 || [[Ofbyld:Coat of Arms of Bor (Nizhny Novgorod oblast).png|40px]] || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|56_21_37_N_44_03_33_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|56° 21' N 44° 03' E}} 
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Bûtoerlino (Niszjni Novgorod)|Bûtoerlino]] || Бутурлино || [[Bûtoerlinski rajon]] || 6.350 || [[Ofbyld:Coats of Arms of Buturlino (Nizhegorodskaya oblast).png|40px]] || style=&quot;text-align:center&quot; |  {{Koördinaten yn tekst|55_33_54_N_44_54_3.6_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|55° 33' N 44° 54' E}} 
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Dalneje Konstantinovo]] || Дальнее Константиново || [[Dalnekonstantinovski rajon]] || 3.868 || &amp;nbsp; || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|55_48_37_N_44_06_43_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|55° 48' N 44° 06' E}}
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Dostsjatoje]] || Досчатое || stedsdistrikt [[Wyksa]] || 5.057 || &amp;nbsp; || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|55_23_40_N_42_06_16_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|55° 23' N 42° 06' E}}
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Dzerzjinsk]] || Дзержинск || stedsdistrikt || 227.326 || [[Ofbyld:Coat of Arms of Dzerzhinsk (Nizhny Novgorod oblast).png|40px]] || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|56_14_0_N_43_27_0_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|56° 14' N 43° 27' E}}
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Frolisjtsji]] || Фролищи || [[Volodarski rajon]] || 1.360 || &amp;nbsp; || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|56_24_56_N_42_38_21_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|56° 24' N 42° 38' E}}
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Gavrilovka (Nizjni Novgorod, Dzerzjinsk)|Gavrilovka]] || Гавриловка || stedsdistrikt [[Dzerzjinsk]] || 834 || &amp;nbsp; || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|56_13_46_N_43_42_43_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|56° 13' N 43° 42' E}}   
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Gidrotorf]] || Гидроторф || [[Balachninski rajon]] || 7.290 || &amp;nbsp; || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|56_28_28_N_43_32_29_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|56° 13' N 43° 42' E}}   
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Gorbatov (stêd)|Gorbatov]] || Горбатов || [[Pavlovski rajon]] || 1.844 || &amp;nbsp; || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|56_08_00_N_43_04_00_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|56° 08' N 43° 04' E}}  
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Gorbatovka (Niznji Novgorod)|Gorbatovka]] || Горбатовка || stedsdistrikt [[Dzerzjinsk]] || 3.395 || &amp;nbsp; || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|56_15_25_N_43_44_12_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|56° 15' N 43° 44' E}}   
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Gorodets]] || |Городец || [[Gorodetski rajon]] || 29.353 || [[Ofbyld:Coat of Arms of Gorodets (Nizhny Novgorod).png|40px]] || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|56_39_01_N_43_28_13_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|56° 39' N 43° 28' E}}
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Gremjatsjevo (Nizjni Novgorod)|Gremjatsjevo]] || Гремячево || [[Kûlebakski rajon]] || 4.958 || &amp;nbsp; || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|55_23_27_N_43_02_17_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|55° 23' N 43° 02' E}} 
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Iljinogorsk]] || Ильиногорск || [[Volodarski rajon]] || 7.045 || &amp;nbsp; || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|56_13_53_N_42_57_28_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|56° 13' N 42° 57' E}}
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Imeni Kalinina]] || имени Калинина || [[Vetlûzjski rajon]] || 1.897 || &amp;nbsp; || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|57_58_58.8_N_45_6_0_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|57° 58' N 45° 6' E}}
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Imeni Stepana Razina]] || имени Степана Разина || [[Lûkojanovski rajon]] || 2.289 || &amp;nbsp; || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|54_53_37_N_44_17_48_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|54° 53' N 44° 17' E}} 
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Jûganets]] || Юганец || [[Volodarski rajon]] || 2.685 || &amp;nbsp; || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|54_14_55_N_43_13_36_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|54° 14' N 43° 13' E}} 
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Knjaginino]] || Княгинино || [[Knjagininski rajon]] || 6.563 || [[Ofbyld:Coat of Arms of Knyaginin (Nizhny Novgorod oblast) (1781).png|40px]] || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|55_49_00_N_45_02_00_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|55° 49' N 45° 02' E}} 
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Kovernino]] || Ковернино || [[Koverninski rajon]] || 6.947 || &amp;nbsp; || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|57_07_31_N_43_48_51_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|57° 07' N 43° 48' E}}
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Krasnyje Baki]] || Красные Баки || [[Krasnobakovski rajon]] || 7.274 || &amp;nbsp; || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|57_07_47_N_45_09_22_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|57° 07' N 45° 09' E}}
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Kstovo]] || Кстово || [[Kstovoski rajon]] || 66.928 || [[Ofbyld:Coat of Arms of Kstovo (Nizhny Novgorod oblast).png|40px]] || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|56_09_06_N_44_11_44_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|56° 09' N 44° 11' E}}
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Kûlebaki]] || Кулебаки || [[Kûlebakski rajon]] || 31.509 || [[Ofbyld:Coat_of_Arms_of_Kulebaki_1997_(Nizhny_Novgorod_oblast).png|40px]] || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|55_25_00_N_42_31_00_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|55° 25' N 42° 31' E}}
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Lesogorsk (Niznji Novgorod)|Lesogorsk]] || Лесогорск|| [[Sjatkovski rajon]] || 811 || &amp;nbsp; || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|55_06_05_N_43_56_37_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|55° 06' N 43° 56' E}}
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Lûkino (Niznji Novgorod)|Lûkino]] || Лукино || [[Balachninski rajon]] || 3.801 || &amp;nbsp; || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|56_26_27_N_43_37_15_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|56° 26' N 43° 37' E}}
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Lûkojanov]] || Лукоянов || [[Lûkojanovski rajon]] || 13.763 || [[Ofbyld:Coat of Arms of Lukoyanov (Nizhny Novgorod oblast) (1781).png|40px]] || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|55_02_18_N_44_29_52_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|55° 02' N 44° 29' E}} 
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Lyskovo]] || Лысково || [[Lyskovski rajon]] || 21.063 || [[Ofbyld:Lyskovo.svg|40px]] || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|56_00_46_N_45_01_31_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|56° 00' N 45° 01' E}} 
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Maloje Kozino]] || Малое Козино || [[Balachninski rajon]] || 890 || &amp;nbsp; || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|56_26_23_N_43_40_01_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|56° 26' N 43° 40' E}}  
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Mûchtolovo]] || Mухтолово || [[Ardatovski rajon, Nizjni Novgorod)|Ardatovski rajon]] || 4.445 || &amp;nbsp; || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|55_28_00_N_43_11_45_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|55° 28' N 43° 11' E}} 
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Navasjino]] || Навашино || [[Navasjinski rajon]] || 14.436 || &amp;nbsp; || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|55_32_00_N_42_12_00_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|55° 32' N 42° 12' E}} 
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Nizjni Novgorod]] || Нижний Новгород || stedsdistrikt || 1.233.949 || [[Ofbyld:Coat of Arms of Nizhny Novgorod.svg|40px]] || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|56_19_37_N_44_00_27_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|55° 32' N 42° 12' E}}  
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Pavlovo (Nizjni Novgorod)|Pavlovo]] || Павлово || [[Pavlovski rajon]] || 56.129 || [[Ofbyld:Coat of Arms of Pavlovo (Nizhny Novgorod oblast).png|40px]] || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|55_57_43_N_43_05_24_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|43° 05' N 43° 05' E}}
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Perevoz]] || Перевоз || [[Perevoski rajon]] || 8.710 || [[Ofbyld:Perevoz (Nizhny Novgorod Governorate) (1781).png|40px]] || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|55_36_00_N_44_33_00_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|55° 36' N 44° 33' E}}  
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Pervoje Maja (Nizjni Novgorod)|Pervoje Maja]] || Первое Мая || [[Balachninki rajon]] || 2.149 || &amp;nbsp; || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|56_24_58_N_43_38_52_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|56° 24' N 43° 38' E}}  
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Pervomajsk]] || Первомайск || [[Pervomajski rajon]] || 13.101  || [[Ofbyld:Coat_of_Arms_of_Pervomaysk_(Nizhny_Novgorod_oblast).png|40px]] || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|54_52_00_N_43_48_00_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|54° 52' N 43° 48' E}}
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Pervomajski (Nizjni Novgorod, Gorodetski)|Pervomajski]] || Первомайский || [[Gorodetski rajon]] || 1432 || &amp;nbsp; || style=&quot;text-align:center&quot; |  {{Koördinaten yn tekst|56_36_56_N_43_21_29_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|56° 36' N 43° 21' E}}
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Pilna]] || Пильна || [[Pilninski rajon]] || 6.753 || &amp;nbsp; || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|55_33_00_N_45_55_00_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|55° 33' N 45° 55' E}}  .
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Pizjma (Nizjni Nogorod)|Pizjma]] || Пижма || [[Tonsjajevski rajon]] || 3.864 || &amp;nbsp; || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|57_51_29_N_47_04_55_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|57° 51' N 47° 04' E}}
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Resjetizja (Nizjnni Novgorod)|Resjetizja]] || Решетиха || [[Volodarski rajon]] || 6.548 || &amp;nbsp; || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|56_13_08_N_43_17_37_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|56° 13' N 43° 17' E}}
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Sarov (Ruslân|Sarov]] || Саров || stedsdistrikt (sletten stêd) || 96.099 || [[Ofbyld:Coat of Arms of Sarov (Nizhny Novgorod oblast).svg|40px]] || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|54_56_00_N_43_19_00_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|54° 56' N 43° 19' E}}
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Satis (Pervomajsk)|Satis]] || Сатис || [[Pervomajski (rajon)]] || 1.346 || &amp;nbsp; || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|55_01_13_N_43_50_03_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|55° 01' N 43° 50' E}} 
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Semjonov (stêd)|Semjonov]] || Семёнов || stedsdistrikt || 23.902 || [[Ofbyld:Semyonov COA (Nizhny Novgorod Governorate) (1781).png|40px]] || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|56_47_22_N_44_29_26_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|56° 47' N 44° 29' E}}  
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Sergatsj]] || Сергач || [[Sergatsjski rajon]] || 19.939 || [[Ofbyld:Coat of Arms of Sergach (Nizhny Novgorod oblast) (1781).png|40px]] || style=&quot;text-align:center&quot;  | {{Koördinaten yn tekst|56_47_22_N_44_29_26_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|56° 47' N 44° 29' E}}  
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Sjachûnja]] || Шахунья || [[Sjachûnski rajon]] ||  19.591 || [[Ofbyld:Герб городского округа город Шахунья (Нижегородская область).jpg|40px]] || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|57_40_29_N_46_37_15_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|57° 40' N 46° 15' E}} 
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Sjaigino]] || Шайгино || [[Tonsjajevski rajon]] || 862 || &amp;nbsp; || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|57_46_10_N_46_51_36_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|57° 46' N 46° 51' E}} 
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Sjaranga]] || Шаранга || [[Sjarangski rajon]] || 6.652 || &amp;nbsp; || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|57_10_17_N_46_32_25_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|57° 10' N 46° 32' E}}     
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Sjatki (Nizjni Novgorod|Sjatki]] || Шатки || [[Sjatkovski rajon]] || 8.561 || &amp;nbsp; || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|55_11_00_N_44_09_00_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|55° 11' N 44° 09' E}}    
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Sjimorskoje]] || Шиморское || stedsdistrikt [[Wyksa]] || 4.136 || &amp;nbsp; || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|55_19_48_N_42_02_18_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|55° 19' N 42° 02' E}} 
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Sjava (Nizjni Novgorod)|Sjava]] || Сява || [[Sjachûnski rajon]] || 3.522 || &amp;nbsp; || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|58_01_19_N_46_19_10_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|58° 01' N 46° 19' E}}  }
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Smolino (Nizjni Novgorod)|Smolino]] || Смолино || [[Volodarski rajon]] || 2.424 || &amp;nbsp; || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|56_16_53_N_43_02_02_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|56° 16' N 43° 02' E}} 
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Sokolskoje (Nizjni Novgorod)|Sokolskoje]] || Сокольское || [[Sokolski rajon]] || 6.121 || &amp;nbsp; || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|57_08_39_N_43_09_45_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|57° 08' N 43° 09' E}} 
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Sosnovskoje (Nizjnni Novgorod)|Sosnovskoje]] || Сосновское || [[Sosnovski rajon]] || 8.194 || &amp;nbsp; || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|55_48_04_N_43_09_46_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|55° 48' N 43° 09' E}}  
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Sûchobezvodnoje]] || Сухобезводное || stedsdistrikt [[Semjonov (stêd)|Semjonov]] || 5.827 || &amp;nbsp; || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|57_02_32_N_44_52_32_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|57° 02' N 44° 52' E}}  
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Tonkino (Nizjni Novgorod)|Tonkino]] || Тонкино || [[Tonkinski rajon]] || 4.649 || &amp;nbsp; || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|57_22_19_N_46_27_35_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|57° 22' N 46° 27' E}} 
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Tonsjajevo]] || Тоншаево || [[Tonsjajevski rajon]] || 4.511 || &amp;nbsp; || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|57_44_19_N_47_01_05_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|57° 44' N 47° 01' E}} 
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Tsentralny (Nizjni Novgorod)|Tsentralny]] || Центральный || [[Volodarski rajon]] || 2.924 || &amp;nbsp; || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|56_18_13_N_42_47_18_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|56° 18' N 42° 47' E}} 
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Tsjkalovsk]] || Чкаловск || [[Tsjkalovski rajon]] || 11.193 || [[Ofbyld:Coat of arms of Chkalovsk.gif|40px]] || style=&quot;text-align:center&quot; |  {{Koördinaten yn tekst|56_46_00_N_43_15_00_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|56° 46' N 43° 15' E}} 
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Tûmbotino]] || Тумботино || [[Pavlovski rajon]] || 6.608 || &amp;nbsp; || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|55_59_47_N_43_01_21_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|55° 59' N 43° 01' E}} 
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Uren]] || Урень || [[Urenski rajon]] || 12.251 || &amp;nbsp; || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|57_28_00_N_45_47_00_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|57° 28' N 45° 47' E}} 
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Vachtan]] || Вахтан || [[Sjachûnski rajon]] || 4.581 || &amp;nbsp; || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|57_58_06_N_46_41_06_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|57° 58' N 46° 41' E}}
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Varnavino (Nizjnni Novgorod)|Varnavino]] || Варнавино || [[Varnavinski rajon]] || 3.189 || &amp;nbsp; || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|57_24_10_N_45_05_32_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|57° 24' N 45° 05' E}}
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Vasilsoersk]] || Васильсурск || [[Vorotynski rajon]] || 951 || [[Ofbyld:Vasilsursk COA (Nizhny Novgorod Governorate) (1781).png|40px]] || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|56_07_39_N_46_00_26_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|57° 07' N 46° 00' E}}
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Vatsja (Nizjni Novgorod)|Vatsja]] || Вача || [[Vatsjski rajon]] || 5.034 || &amp;nbsp; || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|55_48_00_N_42_46_20_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|55° 48' N 42° 46' E}} 
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Veletma (Kûlebaski rajon)|Veletma]] || Велетьма || [[Kûlebakski rajon]] || 957 || &amp;nbsp; || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|55_20_05_N_42_25_17_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|55° 20' N 42° 25' E}} 
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Vetlûga (stêd)|Vetlûga]] || Ветлуга || [[Vetlûzjski rajon]] || 8.258 || [[Ofbyld:Coat of Arms of Vetluga (Nizhny Novgorod oblast) (1779).png|40px]] || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|57_51_20_N_45_46_52_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|57° 51' N 45° 46' E}} 
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Vetlûzsjki (Nizjni Novgorod)|Vetlûzsjki]] || Ветлужский || [[Krasnobakovski rajon]] || 20.977|| &amp;nbsp; || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|57_10_14_N_45_07_35_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|57° 10' N 45° 07' E}} 
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Vilja]] || Виля || stedsdistrikt [[Wyksa]] || 3.601 || &amp;nbsp; || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|57_10_14_N_45_07_35_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|57° 10' N 45° 07' E}} 
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Volodarsk]] || Володарск || [[Volodarski rajon]] || 9.875 || &amp;nbsp; || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|57_10_14_N_45_07_35_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|57° 10' N 45° 07' E}} 
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Vorotynets]] || Воротынец || [[Vorotynski rajon]] || 6.068 || &amp;nbsp; || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|56_03_00_N_45_51_00_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|56° 03' N 45° 51' E}} 
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Vorsma]] || Ворсма || [[Pavlovski rajon]] || 10.253 || &amp;nbsp; || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|55_59_00_N_43_16_00_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|55° 59' N 43° 16' E}} 
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Voskresenskoje (Nizjni Novgorod, Voskresenski)|Voskresenskoje]] ||  Воскресенское || [[Voskresenski rajon]] || 5.931  || &amp;nbsp; || {{Koördinaten yn tekst|56_50_00_N_45_26_00_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|56° 50' N 45° 26' E}} 
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Vyjezjdnoje (Arsamaski)|Vyjezjsdnoje]] || Выездное || [[Arzamasski rajon]] || 7.618 || &amp;nbsp; || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|55_22_45_N_43_47_31_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|55° 22' N 43° 47' E}} 
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Wyksa]] || Выкса || stedsdistrikt || 52.892 ||[[Ofbyld:Coat of arms of Vyksa.png|49x49px]]|| style=&quot;text-align:center&quot; |{{Koördinaten yn tekst|55_19_10_N_42_10_23_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|55° 19' N 42° 10' E}} 
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Zavolzje]] || Заволжье || [[Gorodetski rajon]] || 38.526 || [[Ofbyld:Zavolzh.png|40px]] || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|56_38_33_N_43_23_34_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|56° 38' N 43° 23' E}} 
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Zeljony Gorod]] || Зелёный Город || stedsdistrikt [[Nizjni Novgorod]] || 2.032 || &amp;nbsp; || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|56_10_23_N_44_04_33_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|56° 10' N 44° 04' E}} 
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Zjelnino (Nizjni Novgorod)|Zjelnino]] || Желнино || stedsdistrikt [[Dzerzjinsk]] || 775 || &amp;nbsp; || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|56_12_10_N_43_21_55_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|56° 12' N 43° 21' E}}  
|}
|}

{{Boarnen|boarnefernijing=
Dizze side is alhiel of foar in part in oersetting fan de Dútsktalige Wikipedyside; sjoch foar de bewurkingsskiednis: [[:de:Oblast Nischni Nowgorod]]
{{reflist}}
----
{{Commonscat|Nizhny Novgorod Oblast}}
}}
{{DielgebietenRuslân}}
[[Kategory:Nizjni Novgorod (oblast)]]
[[Kategory:Bestjoerlike ienheid oprjochte yn 1929]]</text>
      <sha1>d5626k8ybcbod9ogb0ixf1n02bjx7kw</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Kostroma (oblast)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>158662</id>
    <revision>
      <id>1084348</id>
      <parentid>1082324</parentid>
      <timestamp>2022-07-24T15:22:11Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>PieterJanR</username>
        <id>1321</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Correctie</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="12353" xml:space="preserve">{{Universele ynfoboks gebiet (mei flagge)
| namme                       = Kostroma oblast
&lt;small&gt;Костромская область&lt;/small&gt;
| ôfbylding                   = [[Ofbyld:Map of Russia - Kostroma Oblast (Crimea disputed).svg|300px]]
| flagge                      = [[Ofbyld:Flag of Kostroma Oblast.svg|100px]]
| wapen                       = [[Ofbyld:Coat of arms of Kostroma Oblast.svg|60px]]
| soarte gebiet               = [[Oblast]]
| ynwennertal                 = 620.776 &lt;small&gt;(2022)&lt;/small&gt;
| oerflak                     = 60.211 km²
| befolkingstichtens          = 10 ynw. / km²
| sels yn te foljen 1         = Etnyske groepen 
| namme sels yn te foljen 1   = Russen (95,6 %) &lt;br&gt; Oekraïners (1,1%) &lt;br&gt; stân 2002 &lt;/br&gt;
| sels yn te foljen 2         = 
| namme sels yn te foljen 2   = 
| sels yn te foljen 3         = 
| namme sels yn te foljen 3   = 
| lân                         = [[File:Flag of Russia.svg|border|20px]] [[Ruslân]]
| bestjoerlike ienheid 1      = Federaal Distrikt 	
| namme bestjoerlike ienheid 1= Sintraal
| bestjoerlike ienheid 2      = Ekonomyske Regio
| namme bestjoerlike ienheid 2= Sintraal 
| bestjoerlike ienheid 3      = 
| namme bestjoerlike ienheid 3= 
| bestjoerlike ienheid 4      = 
| namme bestjoerlike ienheid 4= 
| haadplak                    = Kostroma
| grutste plak                = Kostroma
| sels yn te foljen 4         = taal
| namme sels yn te foljen 4   = [[Russysk]]
| sels yn te foljen 5         = 
| namme sels yn te foljen 5   =  
| sels yn te foljen 6         = 
| namme sels yn te foljen 6   = 
| sels yn te foljen 7         = 
| namme sels yn te foljen 7   = 
| stifting                    = 13 augustus 1944
| tiidsône                    = [[UTC]] +3
| simmertiid                  = 
| koördinaten                 = {{Koördinaten yn tekst|57_45_50_N_40_55_40_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|57° 45' N 40° 55' E}}   
| sels yn te foljen 8         = 
| namme sels yn te foljen 8   = 
| sels yn te foljen 9         =  
| namme sels yn te foljen 9   = 
| webside                     = [http://www.region.kostroma.net/ www.region.kostroma.net]
}}
De '''Oblast Kostroma''' ([[Russysk]]: Костромская область; Kostromskaja oblast) is in [[oblast]] yn it noardwestlike diel fan [[Ruslân]].

Troch it súdwestlike diel fan de oblast streamt de [[Wolga]]. It klimaat is tuskenbeiden en likernôch 73% bestiet út bosk.   

De ekonomy bestiet fral út houtferwurking, tekstylyndustry en it ferwurkjen fan itensguod. Dêrnjonken foarmet toerisme in wichtige boarne fan ynkommen.

== Skiednis ==
De regio is al foar it kristenjen bewenne. Oant slavyske stammen tusken de 9e en 12e iuw it lân ynnamen, bewennen finsk-ûgryske folken it gebiet. Stadichoan rekke it gebiet ûnder it bewâld fan it [[foarstedom Vladimir-Sûzdal]] en sûnt de [[Mongoalske ynvaazje fan de Rûs|Mongoalske oerhearsking]] yn de 14e iuw ferdwûn hearde it gebiet by it [[Grutfoarstedom Moskou]].    

Under [[Peter de Grutte]] waard it gebiet yn 1708 in provinsje fan it gûvernemint Moskou. Yn 1787 ûntstie it gûvernemint Kostroma, dat oant yn de [[Sovjet-Uny|Sovjet]]-tiid bestean bleau. Op 14 oktober 1929 waard it ûnderdiel fan de yndustry-oblast Ivanovo (Ivanovskaja Promyschlennaja oblast), wêryn't it ynearsten noch oant yn 1930 in [[okrûg]] wie.   

Op 13 augustus 1944 waard út dielen fan de yn de jierren 1930 stifte oblasten [[Jaroslavl (oblast)|Jaroslavl]], [[Ivanovo (oblast)|Ivanovo]], [[Nizjni Novgorod (oblast)|Gorki]] en [[Vologda (oblast)|Vologda]] lang om let de oblast Kostroma stifte.

== Befolkingsûntwikkeling ==
{| class=&quot;wikitable&quot; border=&quot;1&quot;
! Jier !! 1926 !! 1939 !! 1959 !! 1970 !! 1979 !! 1989 !! 2002 !! 2021
|-
| '''Befolking''' || 1.081.000 || 1.077.000  || 921.000  || 871.000 || 804.000  || 809.000  || 736.600  || 628.400 
|}

== Bestjoersyndieling en stêden ==
De oblast Kostroma is te ferdielen yn 24 [[rajon]]s en 6 stedsdistrikten. De iennige stêd mei mear as 100.000 ynwenners is it bestjoerssintrum fan de oblast, [[Kostroma]]. Meiïnoer hat de oblast 12 stêden en 7 plakken mei in stedsk karakter.

{|
|-
| style=&quot;text-align:left;&quot; | 
|-
|
{| class=&quot;wikitable sortable&quot; style=&quot;text-align:left;&quot;
|- class=&quot;hintergrundfarbe5&quot;
! Name
! Russyske namme
! Rajon/stedsdistrikt
! Ynwennertal &lt;ref&gt;Neamde ynwennertallen binne fan 2021 en ôfkomstich fan de Russysktalige wikipedyside fan it plak; sjoch dêr foar boarnen&lt;/ref&gt; 
! class=&quot;unsortable&quot; | Wapen
! class=&quot;unsortable&quot; | Lokaasje
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Bûi]] || Буй || Bûi (stedsdistrikt) || 22.960 || [[Ofbyld:Coat of Arms of Buy (Kostroma oblast).svg|40px]] || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|58_29_00_N_41_31_00_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|58° 29' N 41° 31' E}} 
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Galitsj]] || Галич || Galitsj (stedsdistrikt) || 16 629 || [[Ofbyld:Coat of Arms of Galich (Kostroma oblast).png|40px]] || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|58_23_00_N_42_21_00_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|58° 23' N 41° 21' E}}  
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Kady]] || Кадый || [[Kadyjski rajon]] || 3.332 || [[Ofbyld:Coat of Arms of Kadyi (Kostroma oblast).png|40px]] || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|57_46_51_N_43_11_18_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|57° 46' N 43° 11' E}}
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Kologriv]] || Кологрив || [[Kologrivski rajon]] || 2.706 || [[Ofbyld:Coat of Arms of Kologriv (Kostroma oblast).png|40px]] || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|58_49_30_N_44_18_41_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|58° 49' N 44° 18' E}}
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Kostroma]] || Кострома || Kostroma (stedsdistrikt) || 277.021 || [[Ofbyld:Coat of Arms of Kostroma.svg|40px]] || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|57_46_00_N_40_56_00_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|57° 46' N 40° 56' E}}
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Krasnoje oan de Wolga]] || Красное-на-Волге || [[Krasnoselski rajon (Kostroma)]] || 8.193 || &amp;nbsp; || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|57_31_00_N_41_14_00_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|57° 31' N 41° 00' E}}
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | Makarjev || Макарьев || [[Makarjevski rajon]] || 6.266 || [[Ofbyld:Coat of Arms of Makariev (Kostroma oblast).png|40px]] || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|57_53_00_N_43_48_00_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|57° 53' N 43° 48' E}}
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | Mantûrovo || Мантурово|| Mantûrowo (stedsdistrikt) || 14.747 || [[Ofbyld:Coat of Arms of Manturovo (Kostroma oblast) coat fof arms.png|40px]] || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|58_20_00_N_44_46_00_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|58° 20' N 44° 46' E}}
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | '''Neja''' || Нея || [[Nejski rajon]] || 8.474 || [[Ofbyld:Coat of Arms of Neya (Kostroma oblast).png|40px]] || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|58_17_40_N_43_52_41_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|58° 17' N 43° 52' E}}
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | '''[[Nerechta]]''' || Нерехта || [[Nerechtski rajon]] ||20.635 || [[Ofbyld:Coat of Arms of Nerekhta (Kostroma oblast).png|40px]] || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|57_27_00_N_40_35_00_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|57° 27' N 40° 35' E}}
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Ponazyrewo]] || Поназырево || [[Ponazyrevski rajon]] || 4.239 || &amp;nbsp; || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|58_21_00_N_46_18_00_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|58° 21' N 46° 18' E}}
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | '''[[Sjarja]]''' || Шарья || Sjarja (stedsdistrikt) || 23.222 || [[Ofbyld:Coat of Arms of Sharya (Kostroma oblast).png|40px]] || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|58_22_00_N_45_30_00_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|58° 22' N 45° 30' E}}
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | '''[[Soligalitsch]]''' || Солигалич || [[Soligalitsjski rajon|Soligalitsjski]] || 5.912 || [[Ofbyld:Coat of Arms of Soligalich (Kostroma oblast) (1779).png|40px]] || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|59_05_00_N_42_17_00_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|59° 05' N 42° 17' E}}
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Sûdislavl]] || Судиславль || [[Sûdislavski rajon]] || 4.583 || [[Ofbyld:Coat of Arms of Sudislavl (Kostroma oblast).png|40px]] || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|57_53_00_N_41_42_00_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|57° 53' N 41° 42' E}}
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Sûsanino (Kostroma)|Sûsanino]] || Сусанино || [[Sûsaninski rajon]] || 3.033 || &amp;nbsp; || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|58_08_48_N_41_35_02_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|58° 08' N 41° 35' E}}
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Tsjistyje Bory]] || Чистые Боры|| [[Bûiski rajon]] || 9.489 || &amp;nbsp; || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|58_29_00_N_41_32_00_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|58° 29' N 41° 32' E}}|-
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | '''[[Tsjûchloma]]''' || Чухлома || [[Tsjûchlomski rajon]] || 4.906 || [[Ofbyld:Coat of Arms of Chukhloma (Kostroma oblast).png|40px]] || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|58_45_00_N_42_42_00_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|58° 45' N 42° 42' E}}
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Vetlûszjski (Kostroma)|Vetlûzjski]] || Ветлужский || [[Scharja]] (stedsdistrikt) || 11.671 || &amp;nbsp; || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|58_44_00_N_45_23_00_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|58° 44' N 45° 23' E}}
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | '''[[Volgoretsjensk]]''' || Волгореченск || Volgoretsjensk (stedsdistrikt) || 16. 111 || [[Ofbyld:Coat of Arms of Volgorechensk (Kostroma oblast).png|40px]] || style=&quot;text-align:center&quot; |  {{Koördinaten yn tekst|57_26_00_N_41_10_00_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|57° 26' N 41° 10' E}} 
|}
|}
== Eardere stêden ==
De folgjende plakken fan de tsjintwurdige oblast Kostroma hiene eartiids stedsrjochten:

{| class=&quot;wikitable sortable&quot; style=&quot;text-align:left&quot;
|- class=&quot;hintergrundfarbe5&quot;
! Namme&lt;br /&gt;&lt;small&gt;(heutiger)&lt;/small&gt;
! Russysk
! Rajon/stedsdistrikt &lt;small&gt;(tsjintwurdich)&lt;/small&gt;
! class=&quot;unsortable&quot; | Lokaasje
! fan 
! oant
! class=&quot;unsortable&quot; | opmerking
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Kady]] || style=&quot;text-align:left&quot; | Кадый || style=&quot;text-align:right&quot; | [[Kadyjski rajon]] || {{Koördinaten yn tekst|57_46_51.6_N_43_11_16.8_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|57° 46' N 43° 11' E}}  || 1778  || 1924 || style=&quot;text-align:left&quot; | tuskentiids doarp ''(selo),'' no in delsetting mei in stedsk karakter (sjoch boppesteande tabel)	
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Parfenjevo (Kostroma, Parfenjevski rajon)|Parvenjevo]] || style=&quot;text-align:left&quot; | Парфеньево || style=&quot;text-align:right&quot; | [[Parfenjevski rajon]] || {{Koördinaten yn tekst|58_28_55.99_N_43_24_33.01_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|57° 26' N 41° 10' E}}  || 1708  || 1797 || style=&quot;text-align:left&quot; | tsjintwurdich doarp ''(selo);'' Namme as stêd ''Parfenjev'' (Парфеньев)
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Sûdislavl]] || style=&quot;text-align:left&quot; | Судиславль || style=&quot;text-align:right&quot; | [[Sûdislavski rajon]] || {{Koördinaten yn tekst|57_52_58.8_N_41_42_0_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|57° 52' N 41° 42' E}}  || 1719  || 1925 || style=&quot;text-align:left&quot; | tuskentiids doarp ''(selo),'' no in delsetting mei in stedsk karakter (sjoch boppesteande tabel)
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Unzja]] || style=&quot;text-align:left&quot; | Унжа || style=&quot;text-align:right&quot; | [[Makarjevski rajon]] || {{Koördinaten yn tekst|58_1_12_N_44_0_36_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|58° 1' N 44° 0' E}}  || 1708  || 1924 || style=&quot;text-align:left&quot; | tsjintwurdich doarp ''(selo)''
|}
{{Boarnen|boarnefernijing=
Dizze side is alhiel of foar in part in oersetting fan de Dútsktalige Wikipedyside; sjoch foar de bewurkingsskiednis: [[:de:Oblast Kostroma]]
{{reflist}}
----
{{Commonscat|Kostroma Oblast}}
}}
{{DielgebietenRuslân}}
[[Kategory:Kostroma (oblast)| ]]
[[Kategory:Bestjoerlike ienheid oprjochte yn 1944]]</text>
      <sha1>bm4w6udgvbsi0qtc1qus8zhxyk76yso</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Waterloo (liet fan ABBA)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>159230</id>
    <revision>
      <id>1084339</id>
      <parentid>1081734</parentid>
      <timestamp>2022-07-24T15:12:43Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>PieterJanR</username>
        <id>1321</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Correctie</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4226" xml:space="preserve">{{Ynfoboks Single
| ôfbylding            = Waterloo by ABBA US single side-A.png
| ôfbyldingtekst       = Ring ring by ABBA US single vinyl
| ôfbyldingsbreedte    = 
| B-kant               = Watch Out
| artyst               = [[ABBA]]
| album                = [[Waterloo (album)|Waterloo]]
| taal                 = [[Ingelsk]]
| sjenre               = [[Popmuzyk|Pop]]
| útbrocht             = [[4 maart]] [[1974]]
| opnommen             = Metronome Studios,&lt;br&gt;[[17 desimber]] [[1973]]
| doer                 = 2:42
| label                = [[Polar Music]]
| skriuwer             = [[Benny Andersson]],&lt;br&gt;[[Stig Anderson]],&lt;br&gt;[[Björn Ulvaeus]]
| komponist            = 
| produsint            = [[Benny Andersson]],&lt;br&gt;[[Björn Ulvaeus]]
| fideoclip            = [https://www.youtube.com/watch?v=Sj_9CiNkkn4 ABBA - Waterloo (Official Music Video)],&lt;br&gt;[https://www.youtube.com/watch?v=3FsVeMz1F5c ABBA Waterloo Eurofyzje Sjongfestival 1974]
| ferkocht             = 
| hitlisten            = {{Flagge AU}} Kent Music Report - 4,&lt;br&gt;{{Flagge AT}} Ö3 Austria Top 40 - 2,&lt;br&gt;{{Flagge BE}} Ultratop 50 Flanders - 1,&lt;br&gt;{{Flagge BE}} Ultratop 50 Wallonia - 1,&lt;br&gt;{{Flagge CA}} RPM - 7,&lt;br&gt;{{Flagge DK}} IFPI - 1,&lt;br&gt;{{Flagge FI}} Mitä Suomi soittaa - 1,&lt;br&gt;{{Flagge FR}} IFOP - 4,&lt;br&gt;{{Flagge IE}} IRMA - 1&lt;br&gt;{{Flagge IT}} Musica e dischi - 15,&lt;br&gt;{{Flagge NL}} Dutch Top 40 - 2,&lt;br&gt;{{Flagge NL}} Single Top 100 - 1,&lt;br&gt;{{Flagge NZ}} Listener - 3,&lt;br&gt;{{Flagge NO}} VG-lista - 1,&lt;br&gt;{{Flagge ES}} PROMUSICAE - 3,&lt;br&gt;{{Flagge SE}} Kvällstoppen 2 {{sv}},&lt;br&gt;{{Flagge SE}} Kvällstoppen 3 {{en}},&lt;br&gt;{{Flagge CH}} Schweizer Hitparade - 1,&lt;br&gt;{{Flagge GB}} UK Singles - 1,&lt;br&gt;{{Flagge US}} Billboard Hot 100 - 6,&lt;br&gt;{{Flagge US}} Cashbox Top 100 - 10,&lt;br&gt;{{Flagge DE}} Official German Charts - 1,&lt;br&gt;{{Flagge ZW}} ZIMA - 2,&lt;br&gt;[[ofbyld:Flag of South Africa (1928–1994).svg|left|20px|border]] Springbok Radio - 1
| prizen               = [[Eurofyzje Sjongfestival]] (1974)
| sertifisearre        = {{GBRf}} Goud,&lt;br&gt;{{YUGf}} Goud
| tal covers           = 36
}}
'''Waterloo''' is in nûmer dat oarspronklik opnaam is troch [[ABBA]] op [[17 desimber]] [[1973]] yn de Metronome Studios yn [[Stockholm]] en útbrocht op it album [[Waterloo (album)|mei deselde namme]] út [[1974]]. De Sweedske ferzje fan Waterloo wie it earste nûmer en de Ingelske ferzje fan Waterloo wie it tsiende nûmer op it album, en waard op [[4 maart]] 1974 útbrocht as earste single fan it album. Op [[6 april]] 1974 wûn ABBA mei de Ingelske ferzje it [[Eurofyzje Sjongfestival]].

==Oer it nûmer==
Nei ’t de groep yn de Sweedske nasjonale foarronde fan it sjongfestival yn 1973 tredde wurden wie mei it nûmer [[Ring Ring (liet)|Ring Ring]], besochten se it yn 1974 op ’e nij. Der waard diskear foar Waterloo keazen, dêr't beide sjongeressen likefolle tekst yn hiene. It nûmer giet oer in frou, dy't har oerjaan wol oan de leafde, sa't Napoleon him oerjoech by de [[Slach by Waterloo]] yn [[1815]]. De single waard yn desimber 1973 sawol yn it [[Sweedsk]] as yn it [[Ingelsk]] yn de Metronome Studios yn [[Stockholm]] opnommen en op 12 maart 1974 offisjeel foarsteld. De Sweedske ferzje helle it twadde plak yn de Sweedske hitlisten.

===Sjongfestival===
Op 6 april 1974 wûn ABBA mei de Ingelske ferzje it Eurofyzje Sjongfestival. Harren optreden soarge foar in folsleine stylbrek mei de dramatyske ballades-tradysje wêrmei't it songfestivalpublyk doe fertroud wie. Har opfallende glitterkostúms, sulveren platosoalen, it uptemporitme en de ienfâldige (mar noch net earder fertoande) dûnsstapkes. Dat ABBA, sûnt in resinte reglemintswiziging, har ferske net allinne yn harren lânstaal mar ek yn it Ingelsk bringe mocht, wie in bykommende troef.

Mei wrâldwiid 8,5 miljoen ferkochte eksimplaren skoarde ABBA dêrnei mei Waterloo in grutte en brutsen se ynternasjonaal definityf troch it nûmer waard in nûmer 1 - hit yn in soad lannen.

==Muzikanten==
* [[Agnetha Fältskog]] – Sang
* [[Anni-Frid Lyngstad]] – Sang
* Björn Ulvaeus – Sang &amp; Gitaar
* Benny Andersson – Sang &amp; Toetsen

[[Kategory:Liet fan ABBA]]
[[Kategory:Single út 1974]]
[[Kategory:Popliet]]
[[Kategory:Ingelsktalich liet]]
[[Kategory:Sweedsktalich liet]]</text>
      <sha1>7vxuoskd63v05740jsw8u3mtx4ghpu0</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Rhenen</title>
    <ns>0</ns>
    <id>159289</id>
    <revision>
      <id>1084344</id>
      <parentid>1084243</parentid>
      <timestamp>2022-07-24T15:16:02Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>PieterJanR</username>
        <id>1321</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Linkfix</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="9121" xml:space="preserve">{{Ynfoboks gemeente
| namme                       = Rhenen
| ôfbyld                      = [[File:Rhenen_9.jpg|300px]] &lt;br&gt;&lt;small&gt;''Kunearatsjerke''&lt;/small&gt;
| flagge                      = [[File:Flag_of_Rhenen.svg|border|125px]]
| wapen                       = [[File:Rhenen_wapen.svg|80px]] 
| lokaasje                    = [[File:NL_-_locator_map_municipality_code_GM0340_(2016).png|300px]] 
| lân                         = {{Flagge NL}} [[Nederlân]]
| bestjoerlike ienheid 1      = provinsje
| namme bestjoerlike ienheid 1= [[File:Utrecht_(province)-Flag.svg|border|20px]] [[Utert (provinsje)|Utert]]
| bestjoerlike ienheid 2      = 
| namme bestjoerlike ienheid 2= 
| bestjoerlike ienheid 3      = 
| namme bestjoerlike ienheid 3= 
| boargemaster                = Hans van der Pas ([[Partij fan de Arbeid|PvdA]])
| haadplak                    = Rhenen
| grutste plak                = Rhenen
| ynwennertal                 = 20.264 &lt;small&gt;(31 jannewaris 2022)&lt;/small&gt;
| befolkingstichtens          = 482 / [[km²]]
| oerflak                     = 43,76  km²
| wêrfan lân                  = 42,08 km²
| wêrfan wetter               = 1,68 km²
| tal stêden                  = 1
| tal doarpen                 = 2
| ferkearsieren               = [[File:NLD-N225.svg|30px|border]], [[File:NLD-N233.svg|30px|border]] &lt;br&gt; Veenendaalline
| oprjochte                   = [[1258]]
| perioade 1                  = 
| namme perioade 1            = 
| perioade 2                  = 
| namme perioade 2            = 
| perioade 3                  = 
| namme perioade 3            = 
| perioade 4                  = 
| namme perioade 4            = 
| perioade 5                  = 
| namme perioade 5            = 
| opheft                      = 
| opgien yn                   = 
| no part fan                 = 
| netnûmer                    = 0317, 0318
| postkoades                  = 3910-3912
| tiidsône                    = [[UTC]] +1
| simmertiid                  = UTC +2
| webside                     = [http://www.rhenen.nl/ www.rhenen.nl]
}}
[[Ofbyld:Gem-Rhenen-OpenTopo.jpg|300px|thumb|''Topografyske gemeentekaart fan Rhenen'']]
'''Rhenen''' ({{Audio|280_Rhenen.ogg|&lt;small&gt;útspraak&lt;/small&gt;}}) is in [[stêd]] en [[Gemeente (bestjoer)|gemeente]] yn de [[Nederlân]]ske provinsje [[Utert (provinsje)|Utert]]. De gemeente telt 20.264 ynwenners (31 jannewaris 2022). Njonken de stêd Rhenen omfiemet de gemeente de doarpen [[Elst (Utert)|Elst]] en [[Achterberg (Utert)|Achterberg]]. Ek leit de [[Grebbeberch]] yn de gemeente dêr't by de Dútske ynfal yn Nederlân yn de [[Twadde Wrâldkriich]] hurd fochten waard.

Rhenen wurket mei de gemeenten [[Veenendaal]], [[Wageningen]], Ede, Barneveld, [[Nijkerk]], Skerpenseel en [[Renswoude]] gear yn it regionaal gearwurkingsferbân ''Regio [[Foodvalley]]''.

== Skiednis ==
Yn [[1950]] waard by wurk oan de dyk fan Rhenen nei Elst grêven fûn yn de helling fan de [[Donderberg]]. It bliek om in Frankysk grêffjild mei likernôch 1100 grêven te gean dy't fan [[350]] oant likernôch [[750]] n.Kr. komme. It is it rykste Merovingyske grêffjild dat yn Jeropa fûn waard. De sieraden dy't fûn waarden binne te sjen yn it Ryksmuseum fan Aldheden yn [[Leien]]. Op de [[Grebbeberch]] leit de grutste wâlboarch fan Nederlân. De bou dêrfan sette útein yn it tiidrek 650-710. Oare iermidsiuwske fynsten binne in goudskat (Achterberg) en in muntskat fan likernôch 100 gouden munten en 170 sulveren munten by Remmerden en op de Koerheuvel by de âlde wettertoer in brûnzen situla (rituele amer) nei alle gedachten út de iere izertiid (750 f.Kr.)

Rhenen krige yn [[1258]] [[stedsrjochten]] nei't it plak yn [[855]] as ''villa Hreni'' foar it earst neamd waard. Yn de [[midsiuwen]] wie Rhenen de fierste fersterking fan de [[biskop fan Utert]] yn syn striid dy't er algeduerigen hie tsjin de [[Greefskip Gelre|greven]] en letter [[Hartochdom Gelre|hartoggen fan Gelre]]. De biskop hie dêr de [[boarch]] Ter Horst yn besit, dy't yn [[1543]] ôfbrutsen waard. Nei de sintralisaasje fan it lânbestjoer troch keizer [[Karel V]] bleau Rhenen iuwenlang in rêstige garnizoenstêd, dy't as ien fan de fiif stêden fan it Stift in beskate rôl spile yn it bestjoer fan it goa.

Yn de [[santjinde iuw]] hie de ferdreaune kening [[Freark V fan de Palts]] in simmerresidinsje yn Rhenen. Hy liet it paleis yn 1630-1631 bouwe nei ûntwerp fan de Haachske arsjitekt Bartholomeus van Bassen. Dat keningspaleis, sa't er neamd waard, waard yn [[1812]] ôfbrutsen. Hjoed-de-dei dogge allinnich in tinkstien en de strjitnamme ''Frederik van de Paltshof weromtinken oan it ferbliuw fan de kening.

Yn maaie [[1940]] waard der hurd fochten by Rhenen tusken de Dútske ynfallers en it Nederlânske leger by de [[Slach om de Grebbeberch]]. De befolking waard evakuearre nei it westen ta en kearde fan 18 maaie ôf wer werom. It stedsje wie swier skeind troch de fjochterijen. Der rekken 162 wenten folslein ferwoastge, wylst likernôch 1000 hûzen skansearre rekken. De Kunearetsjerke en -toer stiene noch oerein en koene restaurearre wurde. Nei it weromkommen fan de befolking waard úteinset mei it oprêden fan it pún. Dêrby waarden wurkleazen ynskeakele. Arsjitekt C. Pouderoyen makke yn in koarte skoft in ûntwerp foar it weropbouwen fan it stedsje. Dêrby waard mei opsetsin net keazen foar it weropbouwen fan de ferwoastge hûzen, mar foar in nij ûntwerp neffens de ideeëen fan de [[Delftske Skoalle]]. Pouderoyen keas dêrfoar en liet de provinsjale wei troch it sintrum rinne litte ynstee fan deromhinne. Yn de rin fan [[1942]] wie it kostruksjeplan foar it grutste part útfierd. By de fjochterijen by de befrijing fan Nederlân yn [[1944]] en [[1945]] waard Rhenen fannijs troffen.

Yn [[2008]] fierde Rhenen syn 750-jierrich bestean.

Op [[Keninginnedei]] kaam de doetiidske keninginne [[Beatrix fan de Nederlannen|Beatrix]] mei har famylje op besite yn Rhenen en [[Veenendaal]].

==  Geografy ==
Rhenen leit oan de noardouwer fan de [[Nederryn]] en is ferbûn fia de Rynbrêge oer de Nederryn mei it doarp [[Kesteren]] yn de [[Neder-Betuwe]]. Dy brêge waard op fûneminten fan de yn 1944 ferwoastge spoarbrêge boud. De ferkearsbrêge waard yn 1957 iepene en draacht de [[provinsjale wei 233]].

De gemeente wurdt begrinzge troch, mei de klok mei, yn it noarden oan [[Veenendaal]], yn it noardeasten oan [[Ede (gemeente)|Ede]], yn it easten oan [[Wageningen]], yn it suden oan de [[Neder-Betuwe (gemeente)|gemeente Neder-Betuwe]], yn it súdwesten oan [[Buren (gemeente)|Buren]] en yn it westen oan de gemeente [[Utertske Heuvelrêch (gemeente)|Utertske Heuvelrêch]].

Rhenen leit op de súdeastlike punt fan de [[Utertske Heuvelrêch]]. De stêd is omjûn troch ferskate natoergebieten en heuvels. De [[Grebbeberch]] dy't eastlik fan it plak leit is de lêste heuvel fan dy [[driuwwâl]], ear't er oergiet yn de [[Gelderske Fallei]].

Der is in boatferbining oer de Nederryn mei [[Opheusden]] en fan Elst ôf nei it doarp Ingen. 

Stasjon Rhenen is sûnt 1981 de einstasjon fan de Veenendaalline, dy't oer Veenendaal nei [[Utert (stêd)|Utert]] rint.

=== Oare kearnen ===
[[Achterberg (Utert)|Achterberg]], [[Elst (Utert)|Elst]], Laareind en (bedriuweterrein) Remmerden.

Sûnt de weryndieling fan de gemeenten [[Amerongen]], [[Doarn|Doorn]], [[Driebergen-Rijsenburg]], [[Leersum]] en [[Maarn]] mei yngong fan 1 jannewaris 2006 ta de gemeente Utertske Heuvelrêch, heart it eardere Amerongske part fan Elst ta de gemeente Rhenen.

== It besjen wurdich ==
* De [[Kunearatsjerke (Rhenen)|Kunearatsjerke]], in [[Gotyk|letgoatyske]] [[halletsjerke]], boud tusken 1492-1531
* [[Wettertoer fan Rhenen]]
* Nijmoadrige roomsk-katolike [[Oantinkentsjerke (Rhenen)|Oantinkentsjerke]], boud tusken 1958 en 1959.
* Gebou ''De Brakke'' út 1787
* Oerbliuwsels fan de midsiuwske stedsmuorre út de 14e iuw
* ''De Binnenmolen'', in rûne stiennen nôtmûne út 1893
* Lângoed ''Prattenburg''
* Militêre earefjild Grebbeberch
* Bistetún ''[[Ouwehands Dierenpark]]'' op de Grebbeberch

== Ofbylden ==
&lt;gallery mode=&quot;packed&quot; heights=&quot;150px&quot;&gt;
Luchtfoto_deel_Rhenen,_op_voorgrond_Cuneratoren.jpg|''Loftfoto mei op de foargrûn de Kunearetoer''
Rhenen,_Militair_Ereveld_Grebbeberg_IMG_9161_2019-04-19_13.11.jpg|''Kriichsmonumint op de Grebbeberch''
Landgoed_RHENEN.jpg|''Lângoed Prattenburg'' 
Rhenen,_de_Binnenmolen_RM32465_IMG_9170_2019-04-19_14.00.jpg|''De Binnenmolen''
Lovely_houses_in_Rhenen_with_characteristic_wooden_ornaments_-_panoramio.jpg|''Karakteristike hûzen''
Rhenen_Frederik_van_de_Paltshof_Poort.jpg|''Frederik van de Paltshofpoarte''
&lt;/gallery&gt;&lt;/center&gt;

== Keppeling om utens ==
* [http://www.rhenen.nl/ Offisjele webside fan de gemeente Rhenen]
{{CommonsLyts}}

{{Boarnen|boarnefernijing=
Foar boarnen en oare literatuer, sjoch [https://nl.wikipedia.org/wiki/Rhenen ''Bronnen, noten en/of referenties'' op dizze side].
}}

{{Koördinaten|51_58_0_N_5_34_0_E_type:city_zoom:16_region:NL|51° 58' 0&quot; NB, 5° 34' 0&quot; EL}}

{{Rhenen}}
{{GemeentenUtert}}
[[Kategory:Plak yn Rhenen]]
[[Kategory:Gemeente yn Utert]]
[[Kategory:Bestjoerlike ienheid oprjochte yn 1258]]</text>
      <sha1>r8xsja5nsxflcwodh1k91b65i37qfc9</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Gino Bartali</title>
    <ns>0</ns>
    <id>159582</id>
    <revision>
      <id>1084337</id>
      <parentid>1083679</parentid>
      <timestamp>2022-07-24T15:11:51Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>PieterJanR</username>
        <id>1321</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Correctie</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4382" xml:space="preserve">{{Ynfoboks sporter
| ôfbylding            = Gino Bartali 1945.jpg
| ôfbyldingsbreedte    = 
| ôfbyldingtekst       = Gino Bartali (1945)
| echte namme          = Gino Bartali
| bynamme              = 
| nasjonaliteit        = {{ITAnasj}}
| bertedatum           = [[18 july]] [[1914]]
| berteplak            = [[Ponte a Ema]]
| stjerdatum           = [[5 maaie]] [[2000]]
| stjerplak            = [[Florâns]]
| etnisiteit           = 
| regionale identiteit = 
| grutte               = 
| gewicht              = 
| sport                = [[Hurdfytsen]]
| ûnderdiel            = Dykhurdfytsen
| trener               = 
| 1etitel              = 
| OS                   = 
| PS                   = 
| ekstra               = 
| debút                = [[1931]]
| karriêre-ein         = [[1954]]
| prestaasjes          = [[Omgong fan Frankryk]] (1938, 1948) &lt;small&gt;''(2x)''&lt;/small&gt;,&lt;br&gt;[[Omgong fan Itaalje]] (1936, 1937, 1946) &lt;small&gt;''(3x)''&lt;/small&gt;
| webside              = 
}}
'''Gino Bartali''' ([[Ponte a Ema]], [[18 july]] [[1914]] - [[Florâns]] [[5 maaie]] [[2000]]) wie in [[Itaalje|Italjaansk]] [[hurdfytser]] en wie trije kear winner fan de [[Omgong fan Itaalje]]. Dêrneist wûn twa kear de [[Omgong fan Frankryk]].

==Karriêre==
Yn [[Omgong fan Itaalje 1936|1936]] en [[Omgong fan Itaalje  1937|1937]] skriuwt er de Omgong fan Itaalje op syn namme. Yn [[1937]] rydt er syn earste Omgong fan Frankryk en yn [[Omgong fan Frankryk 1938|1938]] wint er de Tour mei in foarsprong fan mear as tweintich minuten op de Belch [[Félicien Vervaecke]]. Nei dy oerwinning yn de Omgong Frankryk fan [[1938]] wurdt syn karriêre damme troch de [[Twadde Wrâldkriich]]. [[Fausto Coppi]], dy't fiif jier jonger is as him, wint de [[Omgong fan Itaalje 1940|Omgong fan Itaalje fan 1940]]] de lêste [[Grutte Omgongen|grutte omgong]] foar de kriich, wylst er eins de masterfeint fan Gino wie. Bartali gie yn de kriich yn it ferset en begûn pas nei de kriich yn [[1946]] wer mei profesjoneel hurdfytsen. 

Hy wûn de earste nei-oarlochske [[Omgong fan Itaalje 1946|Giro yn 1946]], en yn [[Omgong fan Frankryk 1948|1948]] ferskynde Bartali ek opnij oan de start fan de Omgong fan Frankryk. Tsien jier nei syn earste Touroverwinning wûn er de Omgong fan Frankryk foar de twadde kear. 

Yn [[Omgong fan Frankryk 1950|1950]] like Bartali op wei nei syn tredde Toerwinst. Hy wûn de etappe yn [[Saint-Gaudens]], dêr't syn lângenoat [[Fiorenzo Magni]] de giele trui bemachtige. By de beklimming fan de [[Col d'Aspin]] yn de [[Pyreneeën]] diene him lykwols slimme ynsidinten foar. Supporters bedrigen de Italjanen. De twa Italjaanske ploegen ferlieten de toer wêrûnder dus ek de ploech fan Bartali.

Fjouwer jier letter kaam der in ein oan Bartali's karriêre, syn ôfskied waard kaam earder troch in slim ferkearsûngelok yn [[Cermenate]] yn Noard-Itaalje. Fan [[1953]] ôf wie Bartali de produsint fan de Bartali motorfytsen dy't earder ek al in fytsfabryk wie. Op [[5 maaie]] fan it jier [[2000]] ferstoar Bartali in de âlden fan 85 jier oan in hertoanfal.

== Dielnimming oan grutte omgongen ==
=== Dielnimming oan de Omgong fan Frankryk ===
* 1937 - Net finisht; winner 7e etappe
* 1938 - [[Ofbyld:Jersey yellow.svg|15px]] 1e; winner 11e en de 14e etappe.
* 1948 - [[Ofbyld:Jersey yellow.svg|15px]] 1e; winner 1e, 7e, 8ste, 13e, 14e, 15e en de 19e etappe.
* 1949 - 2e; winner 16e etappe
* 1950 - Net finisht; winner 11e etappe
* 1951 - 4e   	
* 1952 - 4e   	
* 1953 - 11e   

=== Dielnimming oan de Omgong fan Itaalje ===
* 1935 - 7e; winner 6e etappe
* 1936 - [[Ofbyld:Jersey pink.svg|15px]] 1e; winner 9e, 17e en de 18e etappe.
* 1937 - [[Ofbyld:Jersey pink.svg|15px]] 1e; winner 8ste, 10e, 16e en de 17e etappe.
* 1939 - 2e; winner 2e, 9e, 15e en de 17e etappe.
* 1940 - 9e; winner 17e en de 19e etappe.
* 1946 - [[Ofbyld:Jersey pink.svg|15px]]
* 1947 - 2e; winner 2e en de 15e etappe
* 1948 - 8e;
* 1949 - 2e; 
* 1950 - 2e; winner 9e etappe.
* 1951 - 10e;
* 1952 - 5e;
* 1953 - 4e;
* 1954 - 13e;   	

== Ploegen ==
* 1935 - Frejus
* 1936-1948 - Legnano
* 1949-1954 - Bartali

{{Boarnen|boarnefernijing=
{{reflist}}
}}

{{DEFAULTSORT:Bartali, Gino}}
[[Kategory:Italjaansk hurdfytser]]
[[Kategory:Winner fan de Omgong fan Frankryk]]
[[Kategory:Winner fan de Omgong fan Itaalje]]
[[Kategory:Toskaansk persoan]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1914]]
[[Kategory:Persoan stoarn yn 2000]]</text>
      <sha1>oqrdklrt7ohcoucebx8nqjkohnps4ms</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Grutte Omgongen</title>
    <ns>0</ns>
    <id>159628</id>
    <revision>
      <id>1084335</id>
      <parentid>1083734</parentid>
      <timestamp>2022-07-24T15:10:26Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>PieterJanR</username>
        <id>1321</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Blokhaak</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="23559" xml:space="preserve">[[Ofbyld:Tour de France font.svg|thumb|right|150px|Omgong fan Frankryk]]
[[Ofbyld:Giro d'Italia - Logo 2018.svg|thumb|right|150px|Omgong fan Itaalje]]
[[Ofbyld:La Vuelta (Spain) logo.svg|thumb|right|150px|Omgong fan Spanje]]
Yn it hurdfytsen op de dyk binne der trije grutte wedstriden. Dat binne de [[Omgong fan Frankryk]], offisjeel ''Tour de France'', de [[Omgong fan Itaalje]], offisjeel ''Giro d'Italia'', en de [[Omgong fan Spanje]], offisjeel La Vuelta. Mei-inoar wurde se de '''Grutte Omgongen''' neamd, en alle trije wedstriden binne te ferlykjen yn formaat, nammentlik trije wiken mei deistige etappen. Se hawwe in spesjale status yn de [[Ynternasjonale Hurdfytsersuny|UCI-regleminten]]: der wurde mear punten foar de ''UCI World Tour'' ferdield yn grutte omgongen as yn oare wedstriden, &lt;ref&gt;[http://www.uci.ch/mm/Document/News/Rulesandregulation/18/23/94/2-ROA-20170701-E_English.PDF {{en}} 07-06-2017 UCI Cycling regulations—Part 2: Road Races]&lt;/ref&gt; en it binne de iennige etappe koersen dy't langer as 14 dagen duorje meie.

De Omgong fan Itaalje wurdt trochstrings yn 'e [[maitiid]] riden, de Omgong fan Frankryk yn 'e [[simmer]] en de Omgong fan Spanje yn 'e [[hjerst]]. De Vuelta waard oarspronklik ek ferriden yn de maitiid, meastentiids ein april, mei in pear edysjes yn juny yn de jierren 40. Yn [[1995]] waard de Omgong fan Spanje lykwols ferpleatst nei septimber om direkte konkurrinsje mei de Omgong fan Itaalje te mijen. De Omgong fan Frankryk is de âldste en meast prestisjeuze fan alle trije.

==Beskriuwing==
Yn syn hjoeddeistige foarm wurde de grutte omgongen trije wiken efterinoar holden en omfetsje se meastal twa rêstdagen oan it begjin fan de twadde en tredde wike. As de iepenings etappen plakfine yn in lân dat net grinzget oan it thúslân fan de wedstriid, is der soms in ekstra rêstdei nei it iepeningswykein om in reis nei it thúslân mooglik te meitsjen. De etappen binne in mjuks fan etappen mei heuvels, bergen en flakke geaen, en faaks binne der ek yndividuele en teamtiidritten. Etappen yn de grutte omgongen binne oer it algemien minder as 200 kilometer lang.

Der is faak gedoch oer hokker ploegen útnûge wurde foar it evenemint. Ornaris jout de UCI de foarkar oan ploegen út de topklasse om mei te dwaan, wylst organisatoaren fan de omgongen faak ek ploegen wolle dy't yn harren lân fêstige binne of dy't nei alle gedachten gjin kontroverze feroarsaakje. Fan [[2005]] oant [[2007]] moasten de organisatoaren alle topklasse ploegen akseptearje, wêrtroch't der mar twa wildcard-teams de omgong oerbleaune. De ''Unibet'' ploech, in topklasse ploech, dy't ornaris tagong garandearret, waard lykwols útsletten fan de trije omgongen fanwegen it oertrêdzjen fan de reklame wetten foar [[gokken]]. Yn [[2008]] waard nei in tal dopingskandalen guon ploegen de tagong ta de grutte omgongen wegere: ''Astana'' die net mei oan de [[Omgong fan Frankryk 2008]] en ''Columbia'' die net mei oan de [[Omgong fan Spanje 2008]]. Sûnt [[2011]] binne neffens de UCI World Tour-regels alle UCI Topklasse garandearre fan in plak yn alle trije de eveneminten en binne se ek ferplichte om mei te dwaan, en it stiet de organisatoaren frij om in wildcard te jaan oan in ploech fan in leger nivo, om in peleton fan 22 ploegen te foarmjen.

It wichtichste klassemint is it ''algemien klassemint'', beslút op de totale tiid. Der binne ek klasseminten basearre op klim - en sprintpunten, klasseminten foar ploegen en jonge hurdfytsers en oare lytse klasseminten. Fiif riders hawwe trije yndividuele klasseminten wûn (algemien klassemint, berchklassemint, jongereinklassemint en punteklassemint) yn deselde wedstriid: [[Eddy Merckx]] yn de [[Omgong fan Itaalje 1968|Omgong fan Itaalje fan 1968]], de [[Omgong fan Frankryk 1969|Omgong fan Frankryk fan 1969]] en de [[Omgong fan Spanje 1973|Omgong fan Spanje fan 1973]], [[Tony Rominger]] yn de [[Omgong fan Spanje 1993]] , [[Laurent Jalabert]] yn de [[Omgong fan Spanje 1995]], [[Marco Pantani]] yn de [[Omgong fan Itaalje 1998]] en [[Tadej Pogačar]] yn de [[Omgong fan Frankryk 2020]] en de [[Omgong fan Frankryk 2021]].

It komt selden foar dat fytsers alle grutte omgongen yn itselde jier fytse. Yn 'e rin fan 'e jierren hawwe 34 hurdfytsers alle trije de grutte omgongen yn ien jier foltôge: [[Adam Hansen]] die dat seis jier op rige. De iennige hurdfytsers dy't yn itselde jier yn elk fan de trije omgongen yn de top 10 einigen, binne [[Raphaël Géminiani]] yn [[1955]] en [[Gastone Nencini]] yn [[1957]].

==Winners fan alle trije de Grutte Omgongen==
Sân hurdfytsers wisten de trije Grutte Omgongen op syn minst ien kear te winnen; it is noch nea ien slagge om alle trije de Omgongen yn ien seizoen te winnen.

{| class=&quot;wikitable&quot;
! Oerwinningen||width=100px| || Hurdfytser|| Omgong || Jierren
|-
|rowspan=3| 11 ||rowspan=3|[[Ofbyld:Eddy Merckx Molteni 1973.jpg|100px]]||rowspan=3| {{Flagge BE}} [[Eddy Merckx]]
| 5x [[Ofbyld:Jersey yellow.svg|20px]] [[Omgong fan Frankryk]] 
| [[Omgong fan Frankryk 1969|1969]], [[Omgong fan Frankryk 1970|1970]], [[Omgong fan Frankryk 1971|1971]], [[Omgong fan Frankryk 1972|1972]], [[Omgong fan Frankryk 1974|1974]]
|-
| 5x [[Ofbyld:Jersey pink.svg|20px]] [[Omgong fan Itaalje]]
|[[Omgong fan Itaalje 1968|1968]], [[Omgong fan Itaalje 1970|1970]], [[Omgong fan Itaalje 1972|1972]], [[Omgong fan Itaalje 1973|1973]], [[Omgong fan Itaalje 1974|1974]] 
|-
|1x [[Ofbyld:Jersey red.svg|20px]] [[Omgong fan Spanje]] 
|[[Omgong fan Spanje 1973|1973]]
|-bgcolor=lightgray
!colspan=5|
|-
|rowspan=3| 10 ||rowspan=3|[[Ofbyld:Bernard hinault.jpg|100px]]||rowspan=3| {{Flagge FR}} [[Bernard Hinault]] 
| 5x [[Ofbyld:Jersey yellow.svg|20px]] [[Omgong fan Frankryk]] 
| [[Omgong fan Frankryk 1978|1978]], [[Omgong fan Frankryk 1979|1979]], [[Omgong fan Frankryk 1981|1981]], [[Omgong fan Frankryk 1982|1982]], [[Omgong fan Frankryk 1985|1985]]
|-
|3x [[Ofbyld:Jersey pink.svg|20px]] [[Omgong fan Itaalje]]
|[[Omgong fan Itaalje 1980|1980]], [[Omgong fan Itaalje 1982|1982]], [[Omgong fan Itaalje 1985|1985]] 
|-
|2x [[Ofbyld:Jersey red.svg|20px]] [[Omgong fan Spanje]]
|[[Omgong fan Spanje 1978|1978]], [[Omgong fan Spanje 1983|1983]] 
|-bgcolor=lightgray
!colspan=5|
|-
|rowspan=3| 8 ||rowspan=3|[[Ofbyld:Jacques Anquetil 1963.jpg|100px]]||rowspan=3|{{Flagge FR}} [[Jacques Anquetil]] 
| 5x [[Ofbyld:Jersey yellow.svg|20px]] [[Omgong fan Frankryk]] 
| [[Omgong fan Frankryk 1957|1957]], [[Omgong fan Frankryk 1961|1961]], [[Omgong fan Frankryk 1962|1962]], [[Omgong fan Frankryk 1963|1963]], [[Omgong fan Frankryk 1964|1964]]
|-
|2x [[Ofbyld:Jersey pink.svg|20px]] [[Omgong fan Itaalje]]
|[[Omgong fan Itaalje 1960|1960]], [[Omgong fan Itaalje 1964|1964]]
|-
| 1x [[Ofbyld:Jersey red.svg|20px]] [[Omgong fan Spanje]]
|[[Omgong fan Spanje 1963|1963]]
|-bgcolor=lightgray
!colspan=5|
|-
|rowspan=3| 7 ||rowspan=3|[[Ofbyld:2015 Tour de France team presentation, Alberto Contador (cropped).jpg|100px]]||rowspan=3| {{Flagge ES}} [[Alberto Contador]]&lt;ref&gt;Op 6 febrewaris 2012 waard Alberto Contador mei weromwurkjende krêft feroardiele fanwegen it brûken fan it ferbeane middel [[clenbuterol]] ûnder de [[Omgong fan Frankryk 2010]]. Dêrtroch rekke er syn oerwinningen yn de [[Omgong fan Frankryk 2010]] en de [[Omgong fan Itaalje 2011]] kwyt. [http://www.sporza.be/cm/sporza/wielrennen/1.1213610] {{nl}} sporza.be, 6 februari 2012&lt;/ref&gt;
| 2x [[Ofbyld:Jersey yellow.svg|20px]] [[Omgong fan Frankryk]]
| [[Omgong fan Frankryk 2007|2007]], [[Omgong fan Frankryk 2009|2009]]
|-
|2x [[Ofbyld:Jersey pink.svg|20px]] [[Omgong fan Itaalje]]
|[[Omgong fan Itaalje 2008|2008]], [[Omgong fan Itaalje 2015|2015]]
|-
|3x [[Ofbyld:Jersey red.svg|20px]] [[Omgong fan Spanje]] 
|[[Omgong fan Spanje 2008|2008]], [[Omgong fan Spanje 2012|2012]], [[Omgong fan Spanje 2014|2014]] 
|-bgcolor=lightgray
!colspan=5|
|-
|rowspan=3| 7 ||rowspan=3|[[Ofbyld:Critérium du Dauphiné 2013 - 4e étape (clm) - 3 (cropped).JPG|100px]]||rowspan=3| {{Flagge GB}} [[Chris Froome]]&lt;ref&gt;De einoerwinning yn de Vuelta fan 2011 waard op 13 juny 2019 op namme fan Froome skreaun nei it skrassen fan de oarspronklike winner. [[Juan José Cobo]] nei ûnregelmjittichheden yn syn biologysk paspoart. [https://api.sporza.be/permalink/web/articles/1560435647494 {{nl}} sporza.be, 13 juni 2019]&lt;/ref&gt;
| 4x [[Ofbyld:Jersey yellow.svg|20px]] [[Omgong fan Frankryk]] 
| [[Omgong fan Frankryk 2013|2013]], [[Omgong fan Frankryk 2015|2015]], [[Omgong fan Frankryk 2016|2016]], [[Omgong fan Frankryk 2017|2017]] 
|-
| 1x [[Ofbyld:Jersey pink.svg|20px]] [[Omgong fan Itaalje]] 
|[[Omgong fan Itaalje 2018|2018]] 
|-
|2x [[Ofbyld:Jersey red.svg|20px]] [[Omgong fan Spanje]] 
|[[Omgong fan Spanje 2011|2011]], [[Omgong fan Spanje 2017|2017]]
|-bgcolor=lightgray
!colspan=5|
|-
|rowspan=3| 5 ||rowspan=3|[[Ofbyld:Felice Gimondi 1966.jpg|100px]]||rowspan=3| {{Flagge IT}} [[Felice Gimondi]] 
| 1x [[Ofbyld:Jersey yellow.svg|20px]] [[Omgong fan Frankryk]] 
| [[Omgong fan Frankryk 1965|1965]] &lt;br&gt; 
|-
| 3x [[Ofbyld:Jersey pink.svg|20px]] [[Omgong fan Itaalje]] 
|[[Omgong fan Itaalje 1967|1967]], [[Omgong fan Itaalje 1969|1969]], [[Omgong fan Itaalje 1976|1976]]
|-
|1x [[Ofbyld:Jersey red.svg|20px]] [[Omgong fan Spanje]]
|[[Omgong fan Spanje 1968|1968]]
|-bgcolor=lightgray
!colspan=5|
|-
|rowspan=3| 4 ||rowspan=3|[[Ofbyld:Vincenzo Nibali (cropped).jpg|100px]]||rowspan=3| {{Flagge IT}} [[Vincenzo Nibali]]
| 1x [[Ofbyld:Jersey yellow.svg|20px]] [[Omgong fan Frankryk]]
| [[Omgong fan Frankryk 2014|2014]]
|-
| 2x [[Ofbyld:Jersey pink.svg|20px]] [[Omgong fan Itaalje]] 
|[[Omgong fan Itaalje 2013|2013]], [[Omgong fan Itaalje 2016|2016]] 
|-
| 1x [[Ofbyld:Jersey red.svg|20px]] [[Omgong fan Spanje]]
|[[Omgong fan Spanje 2010|2010]]
|}

==Winners fan twa fan de trije Grutte Omgongen==
Njonken de sân binne der ek njoggentjin hurdfytsers dy 't it slagge twa fan de trije Grutte Omgongen te winnen:
===Omgong fan Frankryk &amp; Omgong fan Itaalje===
{| class=&quot;wikitable&quot;
! Oerwinningen||width=100px| || Hurdfytser|| Omgong || Jierren
|-
|rowspan=2| 7 ||rowspan=2|[[Ofbyld:Fausto Coppi, Tour de France 1952 01 (cropped).jpg|100px]]||rowspan=2| {{Flagge IT}} [[Fausto Coppi]] 
| 2x [[Ofbyld:Jersey yellow.svg|20px]] [[Omgong fan Frankryk]] 
| [[Omgong fan Frankryk 1949|1949]], [[Omgong fan Frankryk 1952|1952]]
|-
|5x [[Ofbyld:Jersey pink.svg|20px]] [[Omgong fan Itaalje]]
|[[Omgong fan Itaalje 1940|1940]], [[Omgong fan Itaalje 1947|1947]], [[Omgong fan Itaalje 1949|1949]], [[Omgong fan Itaalje 1952|1952]], [[Omgong fan Itaalje 1953|1953]]
|-bgcolor=lightgray
!colspan=5|
|-
|rowspan=2| 7 ||rowspan=2|[[Ofbyld:Miguel Indurain en la Vuelta a Castilla y León 2009 (cropped).jpg|100px]]||rowspan=2| {{Flagge ES}} [[Miguel Indurain]]
| 5x [[Ofbyld:Jersey yellow.svg|20px]] [[Omgong fan Frankryk]]
| [[Omgong fan Frankryk 1991|1991]], [[Omgong fan Frankryk 1992|1992]], [[Omgong fan Frankryk 1993|1993]], [[Omgong fan Frankryk 1994|1994]], [[Omgong fan Frankryk 1995|1995]]
|-
| 2x [[Ofbyld:Jersey pink.svg|20px]] [[Omgong fan Itaalje]]
|[[Omgong fan Itaalje 1992|1992]], [[Omgong fan Itaalje 1993|1993]] 
|-bgcolor=lightgray
!colspan=5|
|-
|rowspan=2| 5 ||rowspan=2|[[Ofbyld:Gino Bartali 1945.jpg|100px]]||rowspan=2| {{Flagge IT}} [[Gino Bartali]]
| 2x [[Ofbyld:Jersey yellow.svg|20px]] [[Omgong fan Frankryk]]
| [[Omgong fan Frankryk 1938|1938]], [[Omgong fan Frankryk 1948|1948]]
|-
|3x [[Ofbyld:Jersey pink.svg|20px]] [[Omgong fan Itaalje]]
|[[Omgong fan Itaalje 1936|1936]], [[Omgong fan Itaalje 1937|1937]], [[Omgong fan Itaalje 1946|1946]] 
|-bgcolor=lightgray
!colspan=5|
|-
|rowspan=2| 3 ||rowspan=2|[[Ofbyld:Charly Gaul 1959 (cropped).jpg|100px]]||rowspan=2| {{Flagge LU}} [[Charly Gaul]]
| 1x [[Ofbyld:Jersey yellow.svg|20px]] [[Omgong fan Frankryk]]
| [[Omgong fan Frankryk 1958|1958]]
|-
|2x [[Ofbyld:Jersey pink.svg|20px]] [[Omgong fan Itaalje]]
|[[Omgong fan Itaalje 1956|1956]], [[Omgong fan Itaalje 1959|1959]] 
|-bgcolor=lightgray
!colspan=5|
|-
|rowspan=2| 3 ||rowspan=2|[[Ofbyld:Laurent FIGNON.jpg|100px]]||rowspan=2| {{Flagge FR}} [[Laurent Fignon]]
| 2x [[Ofbyld:Jersey yellow.svg|20px]] [[Omgong fan Frankryk]]
| [[Omgong fan Frankryk 1983|1983]], [[Omgong fan Frankryk 1984|1984]]
|-
| 1x [[Ofbyld:Jersey pink.svg|20px]] [[Omgong fan Itaalje]]
|[[Omgong fan Itaalje 1989|1989]]
|-bgcolor=lightgray
!colspan=5|
|-
|rowspan=2| 2 ||rowspan=2|[[Ofbyld:Hugo Koblet (1951)-a.jpg|100px]]||rowspan=2| {{Flagge CH}} [[Hugo Koblet]]
| 1x [[Ofbyld:Jersey yellow.svg|20px]] [[Omgong fan Frankryk]]
| [[Omgong fan Frankryk 1951|1951]]
|-
|1x [[Ofbyld:Jersey pink.svg|20px]] [[Omgong fan Itaalje]]
|[[Omgong fan Itaalje 1950|1950]] 
|-bgcolor=lightgray
!colspan=5|
|-
|rowspan=2| 2 ||rowspan=2|[[Ofbyld:Gastone Nencini 1960.jpg|100px]]||rowspan=2| {{Flagge IT}} [[Gastone Nencini]]
| 1x [[Ofbyld:Jersey yellow.svg|20px]] [[Omgong fan Frankryk]]
| [[Omgong fan Frankryk 1960|1960]]
|-
|1x [[Ofbyld:Jersey pink.svg|20px]] [[Omgong fan Itaalje]]
|[[Omgong fan Itaalje 1957|1957]]
|-bgcolor=lightgray
!colspan=5|
|-
|rowspan=2| 2 ||rowspan=2|[[Ofbyld:Roche - Tour de France 1993 (cropped).jpg|100px]]||rowspan=2| {{Flagge IE}} [[Stephen Roche]]
| 1x [[Ofbyld:Jersey yellow.svg|20px]] [[Omgong fan Frankryk]] &lt;br&gt; 
| [[Omgong fan Frankryk 1987|1987]]
|-
|1x [[Ofbyld:Jersey pink.svg|20px]] [[Omgong fan Itaalje]]
|[[Omgong fan Itaalje 1987|1987]]
|-bgcolor=lightgray
!colspan=5|
|-
|rowspan=2| 2 ||rowspan=2|[[Ofbyld:Marco Pantani.jpg|100px]]||rowspan=2| {{Flagge IT}} [[Marco Pantani]]
| 1x [[Ofbyld:Jersey yellow.svg|20px]] [[Omgong fan Frankryk]]
| [[Omgong fan Frankryk 1998|1998]] 
|-
|1x [[Ofbyld:Jersey pink.svg|20px]] [[Omgong fan Itaalje]]
|[[Omgong fan Itaalje 1998|1998]]
|-bgcolor=lightgray
!colspan=5|
|-
|rowspan=2| 2 ||rowspan=2|[[Ofbyld:Egan Bernal TdR 2018.jpg|100px]]||rowspan=2| {{Flagge CO}} [[Egan Bernal]]
| 1x [[Ofbyld:Jersey yellow.svg|20px]] [[Omgong fan Frankryk]]
| [[Omgong fan Frankryk 2019|2019]] 
|-
|1x [[Ofbyld:Jersey pink.svg|20px]] [[Omgong fan Itaalje]] 
|[[Omgong fan Itaalje 2021|2021]]
|}

===Omgong fan Frankryk &amp; Omgong fan Spanje===
{| class=&quot;wikitable&quot;
! Oerwinningen||width=100px| || Hurdfytser|| Omgong || Jierren
|-
|rowspan=2| 3 ||rowspan=2|[[Ofbyld:Charla de Pedro Delgado sobre ciclismo - 24595507914 (cropped).jpg|100px]]||rowspan=2| {{Flagge ES}} [[Pedro Delgado]]
| 1x [[Ofbyld:Jersey yellow.svg|20px]] [[Omgong fan Frankryk]] 
| [[Omgong fan Frankryk 1988|1988]]
|-
| 2x [[Ofbyld:Jersey red.svg|20px]] [[Omgong fan Spanje]]
|[[Omgong fan Spanje 1985|1985]], [[Omgong fan Spanje 1989|1989]] 
|-bgcolor=lightgray
!colspan=5|
|-
|rowspan=2| 2 ||rowspan=2|[[Ofbyld:Jan Janssen (28 juni 1967).jpg|100px]]||rowspan=2| {{Flagge NL}} [[Jan Janssen]]
| 1x [[Ofbyld:Jersey yellow.svg|20px]] [[Omgong fan Frankryk]]
| [[Omgong fan Frankryk 1968|1968]]
|-
|1x [[Ofbyld:Jersey red.svg|20px]] [[Omgong fan Spanje]]
|[[Omgong fan Spanje 1967|1967]] 
|-bgcolor=lightgray
!colspan=5|
|-
|rowspan=2| 2 ||rowspan=2|[[Ofbyld:Roger Pingeon en 1968 176.jpg|100px]]||rowspan=2| {{Flagge FR}} [[Roger Pingeon]]
| 1x [[Ofbyld:Jersey yellow.svg|20px]] [[Omgong fan Frankryk]]
| [[Omgong fan Frankryk 1967|1967]]
|-
|1x [[Ofbyld:Jersey red.svg|20px]] [[Omgong fan Spanje]]
|[[Omgong fan Spanje 1969|1969]]
|-bgcolor=lightgray
!colspan=5|
|-
|rowspan=2| 2 ||rowspan=2|[[Ofbyld:Tour de France, Luis Ocaña, Bestanddeelnr 926-5233 (cropped).jpg|100px]]||rowspan=2| {{Flagge ES}} [[Luis Ocaña]]
| 1x [[Ofbyld:Jersey yellow.svg|20px]] [[Omgong fan Frankryk]]
|[[Omgong fan Frankryk 1973|1973]]
|-
|1x [[Ofbyld:Jersey red.svg|20px]] [[Omgong fan Spanje]]
| [[Omgong fan Spanje 1970|1970]] 
|-bgcolor=lightgray
!colspan=5|
|-
|rowspan=2| 2 ||rowspan=2|[[Ofbyld:Joop Zoetemelk Gitane 1973 c.jpg|100px]]||rowspan=2| {{Flagge NL}} [[Joop Zoetemelk]]
| 1x [[Ofbyld:Jersey yellow.svg|20px]] [[Omgong fan Frankryk]]
| [[Omgong fan Frankryk 1980|1980]]
|-
|1x [[Ofbyld:Jersey red.svg|20px]] [[Omgong fan Spanje]]
|[[Omgong fan Spanje 1979|1979]]
|-bgcolor=lightgray
!colspan=5|
|-
|rowspan=2| 2 ||rowspan=2|[[Ofbyld:Jan Ullrich 2016 01.jpg|100px]]||rowspan=2| {{Flagge DE}} [[Jan Ullrich]]
| 1x [[Ofbyld:Jersey yellow.svg|20px]] [[Omgong fan Frankryk]]
|[[Omgong fan Frankryk 1997|1997]]
|-
|1x [[Ofbyld:Jersey red.svg|20px]] [[Omgong fan Spanje]]
|[[Omgong fan Spanje 1999|1999]]
|}

===Omgong fan Itaalje &amp; Omgong fan Spanje===
{| class=&quot;wikitable&quot;
! Oerwinningen||width=100px| || Hurdfytser|| Omgong || Jierren
|-
|rowspan=2| 4 ||rowspan=2|[[Ofbyld:Toni ROMINGER.jpg|100px]]||rowspan=2| {{Flagge CH}} [[Tony Rominger]]
| 1x [[Ofbyld:Jersey pink.svg|20px]] [[Omgong fan Itaalje]]
| [[Omgong fan Itaalje 1995|1995]]
|-
|3x [[Ofbyld:Jersey red.svg|20px]] [[Omgong fan Spanje]]
|[[Omgong fan Spanje 1992|1992]], [[Omgong fan Spanje 1993|1993]], [[Omgong fan Spanje 1994|1994]] 
|-bgcolor=lightgray
!colspan=5|
|-
|rowspan=2| 2 ||rowspan=2|[[Ofbyld:Battaglin.jpg|100px]]||rowspan=2| {{Flagge IT}} [[Giovanni Battaglin]]
| 1x [[Ofbyld:Jersey pink.svg|20px]] [[Omgong fan Itaalje]] &lt;br&gt; 
| [[Omgong fan Itaalje 1981|1981]]
|-
|1x [[Ofbyld:Jersey red.svg|20px]] [[Omgong fan Spanje]]
|[[Omgong fan Spanje 1981|1981]] 
|-bgcolor=lightgray
!colspan=5|
|-
|rowspan=2| 2 ||rowspan=2|[[Ofbyld:Denis Menchov Tour 2010 team presentation.jpg|100px]]||rowspan=2| {{Flagge RU}} [[Denis Mensjov]]
| 1x [[Ofbyld:Jersey pink.svg|20px]] [[Omgong fan Itaalje]]
| [[Omgong fan Itaalje 2009|2009]]
|-
|1x [[Ofbyld:Jersey red.svg|20px]] [[Omgong fan Spanje]]
| [[Omgong fan Spanje 2007|2007]] 
|-bgcolor=lightgray
!colspan=5|
|-
|rowspan=2| 2 ||rowspan=2|[[Ofbyld:Nairo Quintana with fans, 2019 Paris-Nice (cropped).jpg|100px]]||rowspan=2| {{Flagge CO}} [[Nairo Quintana]]
| 1x [[Ofbyld:Jersey pink.svg|20px]] [[Omgong fan Itaalje]]
| [[Omgong fan Itaalje 2014|2014]]
|-
|1x [[Ofbyld:Jersey red.svg|20px]] [[Omgong fan Spanje]]
|[[Omgong fan Spanje 2016|2016]] 
|}

==Winners fan meardere Grutte Omgongen yn itselde seizoen==
Tsien hurdfytsers wûnen ien of mear kearen twa Grutte Omgongen yn itselde seizoen. Alle trije de Grutte Omgongen winne troch in hurdfytser yn itselde seizoen is noch nea prestearre. Al wûn de Belch [[Eddy Merckx]] yn 1970 -1973 fjouwer kear twa Grutte Omgongen op rige.
{| class=&quot;wikitable&quot;
! Jier || Hurdfytser|| Omgongen 
|-
| 1949 ||rowspan=2| {{Flagge IT}} [[Fausto Coppi]]|| Omgong fan [[Omgong fan Itaalje 1949|Itaalje]] en [[Omgong fan Frankryk 1949|Frankryk]]
|-
| 1952 || Omgong fan [[Omgong fan Itaalje 1952|Itaalje]] en [[Omgong fan Frankryk 1952|Frankryk]]
|-
| 1963 ||rowspan=2| {{Flagge FR}} [[Jacques Anquetil]]|| Omgong fan [[Omgong fan Frankryk 1963|Frankryk]] en [[Omgong fan Spanje 1963|Spanje]]
|-
| 1964 ||  Omgong fan [[Omgong fan Itaalje 1964|Itaalje]] en [[Omgong fan Frankryk 1964|Frankryk]]
|-
| 1970 ||rowspan=4| {{Flagge BE}} [[Eddy Merckx]]|| Omgong fan [[Omgong fan Itaalje 1970|Itaalje]] en [[Omgong fan Frankryk 1970|Frankryk]]
|-
| 1972 || | Omgong fan [[Omgong fan Itaalje 1972|Itaalje]] en [[Omgong fan Frankryk 1972|Frankryk]]
|-
| 1973 ||  Omgong fan [[Omgong fan Itaalje 1973|Itaalje]] en [[Omgong fan Spanje 1973|Spanje]]
|-
| 1974 ||  Omgong fan [[Omgong fan Itaalje 1974|Itaalje]] en [[Omgong fan Frankryk 1974|Frankryk]]
|-
| 1978 || {{Flagge FR}} [[Bernard Hinault]]|| Omgong fan [[Omgong fan Frankryk 1978|Frankryk]] en [[Omgong fan Spanje 1978|Spanje]]
|-
| 1981 || {{Flagge IT}} [[Giovanni Battaglin]]|| Omgong fan [[Omgong fan Itaalje 1981|Itaalje]] en [[Omgong fan Spanje 1981|Spanje]]
|-
| 1982 ||rowspan=2| {{Flagge FR}} Bernard Hinault|| Omgong fan [[Omgong fan Itaalje 1982|Itaalje]] en [[Omgong fan Frankryk 1982|Frankryk]]
|-
| 1985 || Omgong fan [[Omgong fan Frankryk 1985|Itaalje]] en [[Omgong fan Frankryk 1985|Frankryk]]
|-
| 1987 || {{Flagge IE}} [[Stephen Roche]]|| Omgong fan [[Omgong fan Itaalje 1987|Itaalje]] en [[Omgong fan Frankryk 1987|Frankryk]]
|-
| 1992 ||rowspan=2| {{Flagge ES}} [[Miguel Indurain]]|| Omgong fan [[Omgong fan Itaalje 1992|Itaalje]] en [[Omgong fan Frankryk 1992|Frankryk]]
|-
| 1993 || Omgong fan [[Omgong fan Itaalje 1993|Itaalje]] en [[Omgong fan Frankryk 1993|Frankryk]]
|-
| 1998 || {{Flagge IT}} [[Marco Pantani]]|| Omgong fan [[Omgong fan Itaalje 1998|Itaalje]] en [[Omgong fan Frankryk 1998|Frankryk]]
|-
| 2008 || {{Flagge ES}} [[Alberto Contador]]|| Omgong fan [[Omgong fan Itaalje 2008|Itaalje]] en [[Omgong fan Spanje 2008|Spanje]]
|-
| 2017 || {{Flagge GB}} [[Chris Froome]]|| Omgong fan [[Omgong fan Frankryk 2017|Frankryk]] en [[Omgong fan Spanje 2017|Spanje]]
|}

{| class=&quot;wikitable&quot;
| Giro-Tour || 12x || 1949, 1952, 1964, 1970, 1972, 1974, 1982, 1985, 1987, 1992, 1993, 1998
|-
| Giro-Vuelta || 3x || 1973, 1981, 2008
|-
| Tour-Vuelta || 3x || 1963, 1978, 2017
|}

==Aldste winners fan in Grutte Omgong==
De Amerikaan [[Chris Horner]] waard troch syn winst yn de [[Omgong fan Spanje 2013]] de âldste winner fan in grutte omgong. Hy die dit op in leeftiid fan 41 jier en 327 dagen en is sa goed 5 jier âlder as nûmer twa yn dizze rangskikking, de Belch [[Furmin Lambot]].

{| class=&quot;wikitable&quot; width=&quot;50%&quot;
!Aldens||Hurdfytser||Omgong
|-
|41 jier 327 dagen
|{{Flagge US}} [[Chris Horner]] 
|[[Omgong fan Spanje 2013]]
|-
|36 jier 131 dagen
|{{Flagge BE}} [[Firmin Lambot]]
|[[Omgong fan Frankryk 1922]]
|-
|34 jier 181 dagen
|{{Flagge FR}} [[Henri Pélissier]]
||[[Omgong fan Frankryk 1923]]
|-
|34 jier 180 dagen
|{{Flagge IT}} [[Fiorenzo Magni]]
|[[Omgong fan Itaalje 1955]]
|-
|34 jier 160 dagen
|{{Flagge AU}} [[Cadel Evans]]
|[[Omgong fan Frankryk 2011]]
|-
|34 jier 069 dagen
|{{Flagge CH}} [[Tony Rominger]]
|[[Omgong fan Itaalje 1995]]
|-
|34 jier 007 dagen
|{{Flagge IT}} [[Gino Bartali]]
|[[Omgong fan Frankryk 1948]]
|-
|33 jier 310 dagen
|{{Flagge BE}} [[Lucien Buysse]]
|[[Omgong fan Frankryk 1926]]
|-
|33 jier 260 dagen
|{{Flagge IT}} [[Fausto Coppi]]
|[[Omgong fan Itaalje 1953]]
|-
|33 jier 257 dagen
|{{Flagge IT}} [[Felice Gimondi]]
|[[Omgong fan Itaalje 1976]]
|-
|33 jier 231 dagen
|{{Flagge NL}} [[Joop Zoetemelk]]
|[[Omgong fan Frankryk 1980]]
|}

==Oerwinningen nei lân==
&lt;small&gt;Bywurke oant en mei de ''Omgong fan Itaalje 2022''&lt;/small&gt;.
{| class=&quot;wikitable&quot;
! # || Land 
! style=&quot;background-color:pink;&quot; | [[Omgong fan Itaalje|ITA]]
! style=&quot;background-color:yellow;&quot; | [[Omgong fan Frankryk|FRA]]
! style=&quot;background-color:#FF8666;&quot; | [[Omgong fan Spanje|SPA]]
! Totaal
|- 
| 1 || {{ITAf}} || '''69''' || 10 || 6 
! 85
|- 
| 2 || {{FRAf}} || 6 || '''36''' || 9 
! 51
|- 
| 3 || {{ESPf}} || 4 || 12 || '''32''' 
! 48
|-
| 4 || {{BELf}} || 7 || 18 || 7
! 32
|-
| 5 || {{GBRf}} || 2 || 6 || 3 
! 11
|-
| 6 || {{SUIf}} || 3 || 2 || 5
! 10
|-
| 7 || {{LUXf}} || 2 || 5 || 0
! 7
|-
| rowspan=4 |8 || | {{COLf}} || 2 || 1 || 2
! 5
|-
| {{NEDf}} || 1 || 2 || 2
! 5
|-
| {{SLOf}} || 0 || 2 || 3
! 5
|-
| {{USAf}} || 1 || 3 || 1
! 5
|-
| rowspan=2 |12 || {{GERf}} || 0 || 1 || 3
! 4
|-
| {{RUSf}} || 3 || 0 || 1
! 4
|-
||14 || {{IRLf}} || 1 || 1 || 1
! 3
|-
| 15 || {{AUSf}} || 1 || 1 || 0
! 2
|-
| rowspan=5 |16 || {{CANf}} || 1 || 0 || 0 
! 1
|-
| {{DEN}} || 0 || 1 || 0
! 1
|-
| {{ECUf}} || 1 || 0 || 0
! 1
|-
| {{KAZf}} || 0 || 0 || 1
! 1
|-
| {{SE}} || 1 || 0 || 0
! 1
|-
! Colspan=2| Totaal || 105 || 101&lt;ref&gt;Troch de dopingferklearringen fan de Amerikaan [[Lance Armstrong]] waarden syn sân oerwinningen yn de Omgong fan Frankryk fan 1999 oant en mei 2005 skrast. Der waarden troch de organisaasje en de UCI gjin nije winners oantsjut, wêrtroch't der dus sân lege plakken op de earelist oerbliuwe.&lt;/ref&gt; || 76 || 282 &lt;!-- ITA 105/2022; FRA 108-7=101/2021; SPA 76/2021 --&gt;
|}

{{Boarnen|boarnefernijing=
{{reflist}}
}}

[[Kategory:hurdfytsen]]</text>
      <sha1>7g1npz5gnwp55rclrn1p0it28er3a87</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Bierbrouwerij Noarder Dragten</title>
    <ns>0</ns>
    <id>159726</id>
    <revision>
      <id>1084355</id>
      <parentid>1084179</parentid>
      <timestamp>2022-07-24T15:55:36Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Drewes</username>
        <id>2754</id>
      </contributor>
      <comment>red</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1459" xml:space="preserve">'''Bierbrouwerij Noarder Dragten''' is in [[bierbrouwerij]] yn [[Drachten]] en is oprjochte yn 2015 troch Johan de Jong. De brouwerij is oansletten by [[CRAFT]].

== Skiednis ==
Sûnt 2012 waarden al bieren broud troch yn groep freonen, mar de brouwerij waard offisjeel yn 2015 mei útein set. Yn 2020 ferhuze Bierbrouwerij Noarder Dragten nei de hjoeddeistige lokaasje oan de ''Oosterstraat'' yn Drachten.

Bierbrouwerij Noarder Dragten hat yn 2021 dielnaam oan de ynternasjonale London Beer Competition. De bieren ''Bonobo'', ''Quadraap'' en ''King Kong'' waarden elk beleanne mei in Silver Award.

== Hjoed ==
De brouwerij sit yn ien pân mei in brasserij en in proeflokaal yn ''Onder de Brouwer''. Hjir kinne bieren preaun wurde, mar men kin der ek telâne foar in lunch, buorrel of diner. Dêrneist is der de bier- en whiskyspesjaalsaak ‘Apen &amp; Bieren’, mei sa’n 500 ferskillende bieren en 250 whisky's yn it assortimint.

== Assortimint ==
* ''Resusaap'' - proefbier: Milkstout en Westcoast IPA
* ''Bockito'' - Bockbier
* ''Gibbon'' - Blond
* ''Aapiejee'' - IPA
* ''Quadraap'' - Quadrupel
* ''Bonobo'' - Black IPA
* ''King Kong'' - Tripel
* ''2 Apen'' - Dubbel
* ''Wytzen Aap'' - Weizen
* ''Witte Aap'' - Witbier

== Keppeling om utens ==
* [https://bierbrouwerijnoarderdragten.nl/ Webstek fan Bierbrouwerij Noarder Dragten]

[[Kategory:Fryske bierbrouwerij|Noarder Dragten]]
[[Kategory:Bedriuw oprjochte yn 2015]]
[[Kategory:Bedriuw yn Drachten]]</text>
      <sha1>qa0dtfzoq4t3wl26kwxrbzlnocnm903</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Vreeswijk</title>
    <ns>0</ns>
    <id>159754</id>
    <revision>
      <id>1084386</id>
      <parentid>1084251</parentid>
      <timestamp>2022-07-25T00:39:50Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ieneach fan 'e Esk</username>
        <id>13292</id>
      </contributor>
      <comment>/* Keppeling om utens */ kt</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8005" xml:space="preserve">{{Stêd mei flagge|
Ofbyld                     = [[File:Dorpsstraat_Vreeswijk.jpg|300px]] ''Dorpsstraat yn Vreeswijk'' |
Flagge                     = [[File:Flag_of_Vreeswijk.svg|border|100px]] |
Wapen                      = [[File:Vreeswijk_wapen.svg|border|80px]] |
Ynwennertal                = 3.428 &lt;small&gt;(2018)&lt;/small&gt;|
Oerflak                    = |
Befolkingstichtens         = |
Stêdekloft                 = |
Hichte                     = |
Lân                        = {{Flagge NL}} [[Nederlân]] |
Bestj. ienh. 1             = Provinsje|
Namme bestj. ienh. 1       = [[File:Utrecht_(province)-Flag.svg|border|20px]] [[Utert (provinsje)|Utert]] |
Bestj. ienh. 2             = Gemeente|
Namme bestj. ienh. 2       = [[File:Vlag_gemeente_Nieuwegein.png|20px]] [[Nieuwegein]] |
Bestj. ienh. 3             = |
Namme bestj. ienh. 3       = |
Bestj. ienh. 4             = |
Namme bestj. ienh. 4       = |
Stifting                   = |
Tiidsône                   = [[UTC]] +1 |
Simmertiid                 = UTC +2 |
Koördinaten                = {{Koördinaten yn tekst|52_0_N_5_6_E_type:city_zoom:16_region:NL|52° 0' NB, 5° 6' EL}} | 
Webside                    = |
}}
[[Ofbyld:Locatie Nieuwegein Vreeswijk.svg|300px|thumb|''Lokaasje fan Vreeswijk yn de gemeente Nieuwegein'']]
'''Vreeswijk''' is in earder doarp en eardere gemeente oan de rivier de [[Lek (rivier)|Lek]] yn de [[Nederlân]]ske provinsje [[Utert (provinsje)|Utert]]. Sûnt [[1971]] is it plak en de gemeente in [[wyk]] fan [[Nieuwegein]]. De wyk Vreeswijk hat 3.428 ynwenners (2018).&lt;ref&gt;[https://web.archive.org/web/20191018142950/https://cijfers.nieuwegein.nl/pagina/tabel.php?subid=2&amp;actie=tabel&amp;tabelid=1033 ''Nieuwegein in cijfers'']&lt;/ref&gt;

== Skiednis ==
It gebiet fan Vreeswijk wie yn iere tiden in sompich gebiet dat gauris ûnder wetter rûn. Bewenning wie mooglik op in âlde streamrêch. Dat wie in âlde rivierbêd dy't ferlâne rekke en troch [[sedimint]]en en in sânige ûndergrûn heger lei as it omlizzende [[fean]]grûn dy't troch beklinken stadichoan fersakke. Yn de twadde helte fan de [[sande iuw]] sette in groep Fryske hannelers harren nei wenjen yn it gebiet. De namme betsjut dus ek &quot;delsetting fan de Friezen&quot;. Yn de [[njoggende iuw]] wurdt der yn de eigendommelist fan de [[Dom fan Utert|Sint-Martenstsjerke]] fan [[Utert (stêd)|Utert]] nei it doarp ferwiisd as ''Fresionouuic''. Dat is in gearstalling fan ''[[Fresia]]'' (Frysk) en ''wic'' (delsetting as wyk).&lt;ref&gt;{{nl}} {{Aut|Gerald van Berkel}}, {{Aut|Kees Samplonius}}, ''Nederlandse plaatsnamen verklaard''. ''Reeks Nederlandse plaatsnamen deel 12'' (2018), siden 667. ISBN 9789463679176.&lt;/ref&gt; Yn [[1217]] wurdt it doarp yn in oarkonde fan [[Otto fan Lippe, biskop fan Utert|Otto fan Lippe]] as in [[karspel]] neamd.

Troch it ôfdamjen fan de [[Krûme Ryn]] by [[Wyk by Duerstêd]] yn [[1122]] en de [[Hollânske Isel]] yn [[1285]] rekke de stêd Utert syn ferbing mei de [[Ryn]] kwyt. Dêrom moast der hastich in nije ferbining groeven wurde. De [[Vaartse Rijn]] waard fan Utert nei de Lek oer [[Jutphaas]] nei Vreeswijk groeven. Dêr siet in daam, dêr't hannelsguod oerhinne laden waard en lytse skippen nei alle gedachten oerhinne lutsen waarden. Yn [[1373]] waard dêr in slûs, de ''Oude Sluis'' (âlde slûs), boud. Om dy slûs hinne ûntstie in doarp. Dat doarp lei justjes tichter by de Lek as de oarspronklike delsetting. By de slûs waard troch de Utertske gilden in fêsting, ''Gildenborg'' neamd, boud. Dêr koene 60 manlju yn ûnderbrocht wurde. Yn [[1482]] waard de fêsting troch [[David fan Boergonje]] en de Hollanners mei de grûn lyk makke. 

Yn [[1815]] bruts rivierwetter troch de slûs hinne en strûpte it lân benefter de dyk ûnder wetter. Yn de jierren 1822-1824 waard it slûzekompleks folslein ferboud. De stêd Utert draaide foar de kosten op. De slûs foarme dêrnei in wichtige skeakel yn de [[Keulse Vaart]], de farrûte fan [[Amsterdam]] nei de [[Ryn]].

Yn [[1881]] waard it [[Merwedekanaal]] fan Amsterdam oer Vreeswijk en [[Fianen]] nei [[Gorkum]] groeven, om't de Keulse Vaart net mear gaadlik foar de skipfeart út dy tiid wie. Dat joech in grutte ympuls oan it doarp. Yn [[1892]] waard de slûs fan dat kanaal by Vreeswijk pas iepene troch de doe 11-jierrige keninginne [[Wilhelmina fan de Nederlannen|Wilhelmina]] en har mem keninginne-regintesse [[Emma fan Waldeck-Pyrmont|Emma]]. Dêrom waard de namme fan de slûs de ''Koninginnesluis'' (Keninginneslûs).

Yn [[1915]] waard it ''Prins Hendrik Internaat'' iepene, om skippersbern in goede oplieding te jaan.

Yn [[1931]] foldie it Merwedekanaal ek net mear oan it drokke wetterferkear dy't hindere waard troch de hoemannichte draaibrêgen oer it kanaal hinne. Der waard besletten en graaf it [[Amsterdam-Rynkanaal]] fan Amsterdam nei [[Tiel]]. It nije kanaal kaam lykwols in ein eastlik fan Vreeswijk te lizzen. Op 'e hichte fan [[Jutphaas]] bûgde it nije kanaal eastlik. By dy bocht waard wol in ôfspjalting, it [[Lekkanaal]], nei Vreeswijk ta groeven. Dy kaam lykwols ek eastlik fan Vreeswijk te lizzen. Dêr't it kanaal yn de Lek út kaam waard de ''Prinses Beatrixsluis'' boud. Dy waard op [[23 maart]] [[1938]] iepene. It nije kanaal lei bûten Vreeswijk en dus gie it wetterferkear net mear troch it doarp hinne. Dat betsjutte in klap foar de middenstân fan it doarp.&lt;ref&gt;[https://www.museumwarsenhoeck.nl/home-3/historie/vreeswijk-2/ https://www.museumwarsenhoeck.nl/]&lt;/ref&gt;

Nei de [[Twadde Wrâldkriich]] woeks it doarp lykwols fluch. Troch it wentetekoart dy't der nei de kriich yn Nederlân ûntstie wie der ferlet fan in soad nijbou. Om de stêd Utert te ûntlêsten kaam der yn de doarpen Vreeswijk en Jutphaas ek in soad nijbou by. De wyk ''Zandberg'' waard boud. Yn de [[1960-er jierren]] besleaten de gemeenterieden fan Vreeswijk en Jutphaas om harren sels op te heffen en foarmje yn [[1971]] it nije plak en gemeente [[Nieuwegein]].

Vreeswijk is sûnt dy tiid, tegearre mei Jutphaas, ien fan de âlde kearnen fan Nieuwegein. Yn Vreeswijk is in lyts winkelsintrum en binne der in tal restaurants. It âlde Vreeswijk is in [[beskerme doarpsgesicht]].

== Nij-Vreeswijk ==
Nij-Vreeswijk (''Nieuw-Vreeswijk'') is in nije wenwyk noardlik fan Vreeswijk dy't tusken 2005 en 2007 boud waard. De wyk bestiet út 425 wenten, dêr't 30% sosjale wentebou fan is. De wyk grinzget yn it easten oan it Merwedekanaal en de Vaartse Rijn, yn it noarden oan yndustryterrein ''De Wiers'' en yn it suden oan it âlde doarp Vreeswijk.

In part fan de wyk is as in âld skippersdoarp, as ferwizing nei de skiednis fan Vreeswijk, neiboud. Om't de wyk in gebietsútwreiding fan Vreeswijk is, waard foar de namme Nij-Vreeswijk keazen. Der is in rekreaasjehaven dêr't rekreanten simmerdeis harren skip oan wâl lizze kinne om Vreeswijk te besykjen.

== Ofbylden ==
&lt;gallery mode=&quot;packed&quot; heights=&quot;150px&quot;&gt;
Barbarakerk.Nieuwegein.jpg|''Barbaratsjerke mei pastorij''
Voormalige_Gereformeerde_kerk_in_Vreeswijk.jpg|''Eardere grifformearde tsjerke''
Vreeswijk.Spuisluis.jpg|''Slûs yn Vreeswijk''
Kerk_in_de_molenstraat,_Vreewsijk,_Nieuwegein.jpg|''Tsjerke oan de Molenstraat''
Modern_Vreeswijk_met_alure.jpg|''Rekreaasjehaven yn Nij-Vreeswijk''
&lt;/gallery&gt;&lt;/center&gt;

== Berne yn Vreeswijk ==
* [[Huub van Heiningen]] (1924-2018), publisist
* [[Nico Schouten]] (1945), SP-politikus
* [[Geertje Mak]] (1961), histoarika

== Sjoch ek ==
* [[Fresvik]], Noarwegen
* [[Freswick]], Skotlân
* ''Friezenwijk'' yn [[Heukelum]] yn de [[Betuwe]].&lt;ref&gt;{{en}}{{Aut|Hans Faber}} (2022).''[https://frisiacoasttrail.blog/2022/04/23/dissolute-elisabeth-and-her-devil/ Dissolute Elisabeth and her Devil]''. ''Frisia Coast Trail''.&lt;/ref&gt;

== Keppeling om utens ==
* [https://www.museumwarsenhoeck.nl/ Side Museum Warsenhoeck oer de skiednis fan Nieuwegein]
{{CommonsLyts}}

{{Boarnen|boarnefernijing=
{{Reflist}}
}}

{{Koördinaten|52_0_N_5_6_E_type:city_zoom:16_region:NL|52° 0' NB, 5° 6' EL}}

[[Kategory:Plak yn Nieuwegein]]
[[Kategory:Bestjoerlike ienheid opheft yn 1971]]</text>
      <sha1>1mugi4zz28f4qqd1ahicafonay462kg</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Brouwerij Redbad</title>
    <ns>0</ns>
    <id>159756</id>
    <revision>
      <id>1084388</id>
      <parentid>1084261</parentid>
      <timestamp>2022-07-25T00:41:20Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ieneach fan 'e Esk</username>
        <id>13292</id>
      </contributor>
      <comment>/* Keppeling om utens */ kt</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="727" xml:space="preserve">'''Brouwerij Redbad''' is in bierbrouwerij yn [[Ljouwert (stêd)|Ljouwert]] en is oprjochte yn 2015 troch brouwer ''Gerrit Hoekstra'' en in pear freonen.

== Skiednis ==
It doel fan de brouwers wie en is om de earste echte kening fan Fryslân Redbad te earjen mei it brouwen fan ambachtlike Weizenbier. Yn 2020 waard besletten de brouwerijaktiviteiten tydlik te staken.

== Hjoed ==

Yn 2022 binne de brouwers wer te sjen op festivals.

== Assortimint ==

* Redbad Dunkel Weizen (Zwarte Ridder)
* Redbad Weizen
* Redbad Weizenbock

== Keppeling om utens ==

* [http://www.redbad.beer Webstek fan Brouwerij Redbad]

[[Kategory:Fryske bierbrouwerij|Redbad]]
[[Kategory:Bedriuw oprjochte yn 2015]]
[[Kategory:Bedriuw yn Ljouwert]]</text>
      <sha1>tlzzvqgdsjkqyqgmfub5kz3x7bsr50j</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Dättlikon</title>
    <ns>0</ns>
    <id>159760</id>
    <revision>
      <id>1084318</id>
      <timestamp>2022-07-24T12:50:28Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>2A02:21B0:644C:7E57:1C8B:A8B6:1508:7175</ip>
      </contributor>
      <comment>Side makke mei &quot;{{Universele ynfoboks stêd | namme                       = Dättlikon | ôfbylding                   = Daettlikon 153.jpg | ôfbyldingsbreedte           = 280 | ôfbyldingstekst             =  | wapen                       = [[File:Daettlikon-blazon.svg|75px]] | ynwennertal                 = 797 (2020) | oerflak                     = 2,89 km² | befolkingstichtens          = 277 ynw/km | stêdekloft                  = | hichte                      = 386 m | lân...&quot;</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1563" xml:space="preserve">{{Universele ynfoboks stêd
| namme                       = Dättlikon
| ôfbylding                   = Daettlikon 153.jpg
| ôfbyldingsbreedte           = 280
| ôfbyldingstekst             = 
| wapen                       = [[File:Daettlikon-blazon.svg|75px]]
| ynwennertal                 = 797 (2020)
| oerflak                     = 2,89 km²
| befolkingstichtens          = 277 ynw/km
| stêdekloft                  =
| hichte                      = 386 m
| lân                         = [[Switserlân]]
| bestjoerlike ienheid 1      = [[Kantons fan Switserlân|Kanton]]
| namme bestjoerlike ienheid 1= [[Zürich (kanton)|Zürich]]
| bestjoerlike ienheid 2      = [[Distrikten fan Switserlân|Distrikt]]
| namme bestjoerlike ienheid 2= [[Winterthur (distrikt)|Winterthur]]
| boargemaster                = 
| stêdsyndieling              = 
| stifting                    = 
| postkoade                   = 8421
| tiidsône                    = CET (UTC+1)
| simmertiid                  = CET (UTC+2)
| koördinaten                 =
| webside                     = {{de}} [http://www.daettlikon.ch Webstee fan Dättlikon]
}}
'''Dättlikon''' is in gemeente en plak yn it [[Switserlân|Switserske]] [[kantons fan Switserlân|kanton]] [[Zürich (kanton)|Zürich]] yn it distrikt [[Winterthur (distrikt)|Winterthur]]. Dättlikon hat 797 ynwenners (2020).

== Keppeling om utens ==
*{{de}} [http://www.daettlikon.ch Webstee fan Dättlikon]
{{Commonscat|Dättlikon}}

{{DEFAULTSORT:Dattlikon}}
[[Kategory:Gemeente yn Switserlân]]
[[Kategory:Plak yn Switserlân]]</text>
      <sha1>sr8x3oxv5hamdm5clq2i27022h0780b</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1084331</id>
      <parentid>1084318</parentid>
      <timestamp>2022-07-24T14:40:08Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Drewes</username>
        <id>2754</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2312" xml:space="preserve">{{Universele ynfoboks stêd
| namme                       = Dättlikon
| ôfbylding                   = Daettlikon 153.jpg
| ôfbyldingsbreedte           = 280
| ôfbyldingstekst             = 
| wapen                       = [[File:Daettlikon-blazon.svg|75px]]
| ynwennertal                 = 797 (2020)
| oerflak                     = 2,89 km²
| befolkingstichtens          = 277 ynw/km
| stêdekloft                  =
| hichte                      = 386 m
| lân                         = [[Switserlân]]
| bestjoerlike ienheid 1      = [[Kantons fan Switserlân|Kanton]]
| namme bestjoerlike ienheid 1= [[Zürich (kanton)|Zürich]]
| bestjoerlike ienheid 2      = [[Distrikten fan Switserlân|Distrikt]]
| namme bestjoerlike ienheid 2= [[Winterthur (distrikt)|Winterthur]]
| boargemaster                = 
| stêdsyndieling              = 
| stifting                    = 
| postkoade                   = 8421
| tiidsône                    = CET (UTC+1)
| simmertiid                  = CET (UTC+2)
| koördinaten                 =
| webside                     = {{de}} [http://www.daettlikon.ch Webstee fan Dättlikon]
}}
'''Dättlikon''' is in gemeente en plak yn it [[Switserlân|Switserske]] [[kantons fan Switserlân|kanton]] [[Zürich (kanton)|Zürich]] yn it distrikt [[Winterthur (distrikt)|Winterthur]]. Dättlikon hat 797 ynwenners (2020).

Dättlikon is it meast westlike doarp yn it distrikt Winterthur en leit op 'e súdlike skeante fan de Irchel. Troch it mylde klimaat, de protte  oeren sinneskyn en de rêstige lizzing is Dättlikon in gaadlik plak om te wenjen. De nije delsettingen Böckei, Deller en Blumetshalden oan de rivier de [[Töss]], dy 't nei de grûnferbettering fan de jierren 1970 boud binne, hearre ek ta de gemeente.

== Befolking ==
{| class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;text-align:center&quot;
|-
! colspan=&quot;2&quot;| Untjouwing befolking
|-
! Jier
! Ynwenners
|-
| 1634 || 156
|-
| 1850 || 396
|-
| 1900 || 354
|-
| 1920 || 409
|-
| 1930 || 338
|-
| 1950 || 361
|-
| 1970 || 355
|-
| 1980 || 435
|-
| 1990 || 490
|-
| 2000 || 536
|-
| 2005 || 572
|-
| 2010 || 746
|-
| 2019 || 777
|}

== Keppeling om utens ==
*{{de}} [http://www.daettlikon.ch Webstee fan Dättlikon]
{{Commonscat|Dättlikon}}

{{DEFAULTSORT:Dattlikon}}
[[Kategory:Gemeente yn Switserlân]]
[[Kategory:Plak yn Switserlân]]</text>
      <sha1>oj93ifh6fr6kwhukcyb0qe4sv1pp2m7</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1084332</id>
      <parentid>1084331</parentid>
      <timestamp>2022-07-24T14:49:38Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Drewes</username>
        <id>2754</id>
      </contributor>
      <comment>+ ref</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2555" xml:space="preserve">{{Universele ynfoboks stêd
| namme                       = Dättlikon
| ôfbylding                   = Daettlikon 153.jpg
| ôfbyldingsbreedte           = 280
| ôfbyldingstekst             = 
| wapen                       = [[File:Daettlikon-blazon.svg|75px]]
| ynwennertal                 = 797 (2020)
| oerflak                     = 2,89 km²
| befolkingstichtens          = 277 ynw/km
| stêdekloft                  =
| hichte                      = 386 m
| lân                         = [[Switserlân]]
| bestjoerlike ienheid 1      = [[Kantons fan Switserlân|Kanton]]
| namme bestjoerlike ienheid 1= [[Zürich (kanton)|Zürich]]
| bestjoerlike ienheid 2      = [[Distrikten fan Switserlân|Distrikt]]
| namme bestjoerlike ienheid 2= [[Winterthur (distrikt)|Winterthur]]
| boargemaster                = 
| stêdsyndieling              = 
| stifting                    = 
| postkoade                   = 8421
| tiidsône                    = CET (UTC+1)
| simmertiid                  = CET (UTC+2)
| koördinaten                 =
| webside                     = {{de}} [http://www.daettlikon.ch Webstee fan Dättlikon]
}}
'''Dättlikon''' is in gemeente en plak yn it [[Switserlân|Switserske]] [[kantons fan Switserlân|kanton]] [[Zürich (kanton)|Zürich]] yn it distrikt [[Winterthur (distrikt)|Winterthur]]. Dättlikon hat 797 ynwenners (2020).

Dättlikon is it meast westlike doarp yn it distrikt Winterthur en leit op 'e súdlike skeante fan de Irchel. Troch it mylde klimaat, de protte  oeren sinneskyn en de rêstige lizzing is Dättlikon in gaadlik plak om te wenjen. De nije delsettingen Böckei, Deller en Blumetshalden oan de rivier de [[Töss]], dy 't nei de grûnferbettering fan de jierren 1970 boud binne, hearre ek ta de gemeente.

Dättlikon wurdt foar it earst neamd yn 1241 as ''Tetelinkhoven''.&lt;ref&gt;[https://hls-dhs-dss.ch/de/articles/000142/2004-03-18/ Dättlikon yn de online ''Historical Dictionary of Switzerland''].&lt;/ref&gt;

== Befolking ==
{| class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;text-align:center&quot;
|-
! colspan=&quot;2&quot;| Untjouwing befolking
|-
! Jier
! Ynwenners
|-
| 1634 || 156
|-
| 1850 || 396
|-
| 1900 || 354
|-
| 1920 || 409
|-
| 1930 || 338
|-
| 1950 || 361
|-
| 1970 || 355
|-
| 1980 || 435
|-
| 1990 || 490
|-
| 2000 || 536
|-
| 2005 || 572
|-
| 2010 || 746
|-
| 2019 || 777
|}

== Keppeling om utens ==
*{{de}} [http://www.daettlikon.ch Webstee fan Dättlikon]
{{Commonscat|Dättlikon}}

{{Boarnen|boarnefernijing=
{{Reflist}}
}}

{{DEFAULTSORT:Dattlikon}}
[[Kategory:Gemeente yn Switserlân]]
[[Kategory:Plak yn Switserlân]]</text>
      <sha1>tiyiyjcg4zbwvqdykimxj7puaj6iiea</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Omgong fan Frankryk foar froulju</title>
    <ns>0</ns>
    <id>159761</id>
    <revision>
      <id>1084319</id>
      <timestamp>2022-07-24T13:53:32Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>Omgong fan Frankryk foar froulju</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="9356" xml:space="preserve">{{Sportevenemint
| namme             = Tour de France Femmes
| ôfbylding         =
| ôfbyldingsbreedte = 
| ûnderskrift       = 
| plak              = [[Frankryk]]
| jier              = 
| data              = [[july]]
| sport             = [[hurdfytsen]]
| organisator       = Amaury Sport Organisation
| ferienigings      = 
| lannen            = 
| atleten           = 
| eveneminten       = 
| iepening          = 
| sluting           = 
| earste            = [[Omgong fan Frankryk foar froulju 1984|1984]]
| lêste             = 
| aktueel           = [[Omgong fan Frankryk foar froulju 2022]]
| foarige           = [[Omgong fan Frankryk foar froulju 2021]]
| folgjende         = [[Omgong fan Frankryk foar froulju 2023]]
}}
De Omgong fan Frankryk (''[[Frânsk]]: Tour de France Femmes'') is in hurdfytswedstriid fan meardere dagen foar [[froulju]] yn [[Frankryk]]. Tusken [[1984]] en [[2009]] wiene der ferskate wedstriden dy 't sjoen waarden as de Omgong fan Frankryk foar froulju. Fan [[2014]] oant en mei [[2021]] waard ûnder de Omgong fan Frankryk foar manlju in wedstriid fan ien dei foar froulju (''La Course'') organisearre troch de [[Amaury Sport Organisation|ASO]]. Fan [[2022]] ôf is der wer in etappekoers fan mear dagen.

==Skiednis==
Yn [[1955]] waard foar ien kear in Omgong fan Frankryk foar froulju ferriden, dêr 't 41 finsters oan meidiene. De wedstriid bestie út fiif etappen en waard wûn troch [[Millie Robinson]].

Fan 1984 oant en mei 1989 waard de wedstriid ûnder de namme Tour de France féminin (Omgong fan Frankryk foar froulju) hâlden, op deselde dagen en oer itselde parkoers as de manlju. Direkteur Jean-Marie Leblanc besleat de wedstriid nei 1989 op te hâlden om 't it neffens him ekonomysk net rendabel wie. De wedstriid waard fan 1990 ôf net mear gelyk mei de manlju ferriden en hjitte oant en mei 1993 Tour de la CEE féminin. Dêrnei hold de wedstriid op, omdat der problemen wiene mei it oanlûken fan sponsoaren en gaststêden, wêrtroch 't der faak lange transfers wiene tusken de etappen.

===Tour de France féminin &amp; Tour de la CEE féminin===
Fan [[1984]] oant en mei [[1989]] waard de wedstriid ûnder de namme ''Tour de France féminin'' hâlden, op deselde dagen en oer itselde parkoers as de manlju. Direkteur [[Jean-Marie Leblanc]] besleat de wedstriid nei 1989 op te heffen om't it neffens him ekonomysk net rendabel wie. De wedstriid waard fan [[1990]] ôf net mear gelyk mei de manlju ferriden en hjitte oant en mei [[1993]] ''Tour de la CEE féminin''. Dêrnei hold de wedstriid op, om't der problemen wiene mei it oanlûken fan sponsoaren en gaststêden, wêrtroch't der faak lange ferpleatsingen wiene tusken de etappen.

===La Grande Boucle féminine===
Tagelyk waard fan [[1992]] ôf de ''Tour cycliste féminin'' yn augustus organisearre troch [[Pierre Boué]]], in konkurrint fan ''Société du Tour de France''. Yn [[1998]] moast de wedstriid fan namme feroarje, omdat de namme tefolle like op de Omgong fan Frankryk en hjitte fan doe ôf La Grande Boucle féminine (nei ''La Grande Boucle'', de bynamme fan de Omgong fan Frankryk). Mei troch de Festina-affêre by de manlju yn de Tour fan [[Omgong fan Frankryk 1998|1998]] waard it oanlûken fan sponsors allinnich mar dreger. Yn [[2004]] waard de wedstriid net hâlden. Foarhinne telde de omgong tusken de 10 en 15 etappes, mar sûnt [[2005]] noch mar fiif (yn ien regio) en dêrtroch waard de Omgong net mear klassifisearre troch de UCI en krige it in benammen nasjonaal dielnimmersfjild. Yn [[2008]] telde de wedstriid sân etappes op seis dagen en yn [[2009]] bestie de lêste edysje noch út mar fjouwer etappes troch it annulearjen fan de earste trije etappes yn [[Bretagne]]. De winneres fan de lêste edysje, [[Emma Pooley]], grapte dat it noch mar in &quot;''Petite Boucle' &quot; wie yn stee fan in ''Grande Boucle''. Nei't de ''Tour de l'Aude'' in 2010 en de ''Route de France'' yn [[2016]] ophâlde te bestean, wie de [[Omgong fan Itaalje foar Froulju|Giro Donne]] de iennige oerbleaune Grutte Omgong foar froulju.

===La Course===
Nei in petysje fan [[Marianne Vos]], [[Emma Pooley]], [[Kathryn Bertine]] en [[Chrissie Wellington]] waard der op [[27 july]] [[2014]], de lêste dei fan de Omgong fan Frankryk foar manlju, in wedstriid fan ien dei mei de namme ''Omgong fan Frankryk foar froulju'' yntrodusearre. Vos wûn de earste edysje. De earste trije jier waard riden op de ''Champs Élysées'' yn Parys. Yn [[2017]] en [[2018]] wie de wedstriid yn de [[Alpen]], mei oankomst op respektyflik de [[Col d'Izoard]] en [[Le Grand-Bornand]]. Beide edysjes waarden wûn troch [[Annemiek van Vleuten]]. Yn 2019 wie Pau de gast stêd mei wer Vos as winneres. De lêste twa edysjes waarden ferriden by de start fan de Tour yn [[Nice]] en [[Bretagne]]. De lêste edysje yn 2021 waard wûn troch [[Demi Vollering]].

===Tour de France Femmes===
Op [[12 maaie]] [[2021]] makke de [[Amaury Sport Organisation|ASO]] bekend dat der yn [[2022]] wer in Omgong fan Frankryk foar froulju wêze sil mei de namme ''Tour de France Femmes 2022''. It definitive parkoers waard yn oktober [[2021]] bekend makke: de omgong sil acht dagen duorje, mei de start op de lêste dei foar de manlju op [[24 july]] yn [[Parys]] en de slotrit finisht op [[La Planche des Belles Filles]].

=== Winners Tour de France féminin ===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! Jier
! Winner
! Nasjonaliteit
|-
| [[Omgong fan Frankryk foar Froulju 1984|1984]]
| [[Marianne Martin]] 
|{{USAnasj}}
|-
| [[Omgong fan Frankryk foar Froulju 1985|1985]]
| [[Maria Canins]] 
| {{ITAnasj}}
|-
| [[Omgong fan Frankryk foar Froulju 1986|1986]]
| [[Maria Canins]] 
| {{ITAnasj}}
|-
| [[Omgong fan Frankryk foar Froulju 1987|1987]]
| [[Jeannie Longo]] 
| {{FRAnasj}}
|-
| [[Omgong fan Frankryk foar Froulju 1988|1988]]
| [[Jeannie Longo]] 
| {{FRAnasj}}
|-
| [[Omgong fan Frankryk foar Froulju 1989|1989]]
| [[Jeannie Longo]]
| {{FRAnasj}}
|}

=== Winners Tour de la CEE féminin ===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! Jier
! Winner
! Nasjonaliteit
|-
| [[Omgong fan Frankryk foar Froulju 1990|1990]]
| [[Catherine Marsal]]
| {{FRAnasj}}
|-
| [[Omgong fan Frankryk foar Froulju 1991|1991]]
| [[Astrid Schop]]
| {{NEDnasj}}
|-
| [[Omgong fan Frankryk foar Froulju 1992|1992]]
| [[Leontien van Moorsel]]
| {{NEDnasj}}
|-
| [[Omgong fan Frankryk foar Froulju 1993|1993]]
| [[Heidi Van De Vijver]]
| {{BELnasj}}
|}

=== Winners Tour cycliste féminin ===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! Jier
! Winner
! Nasjonaliteit
! Ploech
|-
| 1992
| [[Leontien van Moorsel]] 
| {{NEDnasj}}
| 
|-
| 1993
| [[Leontien van Moorsel]]
| {{NEDnasj}}
| 
|-
| 1994
| [[Valentina Polkhanova]] 
| {{RUSnasj}}
| 
|-
| 1995
| [[Fabiana Luperini]] 
| {{ITAnasj}}
| GS Gelati Sanson
|-
| 1996
| [[Fabiana Luperini]] 
| {{ITAnasj}}
| GS Gelati Sanson
|-
| 1997
| [[Fabiana Luperini]] 
| {{ITAnasj}}
|GS Gelati Sanson
|}

=== Winners La Grande Boucle féminine ===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! Jier
! Winner
! Nasjonaliteit
! Ploech
|-
| 1998
|  [[Edita Pučinskaitė]] 
| {{LTUnasj}}
| 
|-
| 1999
|  [[Diana Žiliūtė]] 
| {{LTUnasj}}
| Acca Due O
|-
| 2000
|  [[Joane Somarriba]] 
| {{ESPnasj}}
| 	Alfa Lum-RSM
|-
| 2001
|  [[Joane Somarriba]]
| {{ESPnasj}}
| 	Alfa Lum-RSM
|-
| 2002
|  [[Zinaida Stahurskaya]] 
| {{BLRnasj}}
| USC Chirio Forno d'Asolo
|-
| 2003
|  [[Joane Somarriba]] 
| {{ESPnasj}}
| Bizkaia-Panda Software-Durango
|-
| colspan=4 align=center bgcolor=&quot;lightgrey&quot;| ''1994 Omgong net organisearre''
|-
| 2005
|  [[Priska Doppmann]] 
| {{SUInasj}}
| 	Univega
|-
| 2006
|  [[Nicole Cooke]] 
| {{GBRnasj}}
| 	Univega
|-
| 2007
|  [[Nicole Cooke]] 
| {{GBRnasj}}
| Raleigh-Lifeforce
|-
| 2008
|  [[Christiane Soeder]] 
| {{AUTnasj}}
| Cervélo Testteam
|-
| 2009
|  [[Emma Pooley]]
| {{GBRnasj}}
| Cervélo Testteam
|}

=== Winners La Course ===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! Jier
! Winner
! Nasjonaliteit
! Ploech
|-
| [[Omgong fan Frankryk foar froulju 2014|2014]] 
| [[Marianne Vos]] 
| {{NEDnasj}}
| Rabo Liv Women
|- 
| [[Omgong fan Frankryk foar froulju 2015|2015]] 
| [[Anna van der Breggen]] 
| {{NEDnasj}}
| Rabo Liv Women
|-
| [[Omgong fan Frankryk foar froulju 2016|2016]] 
| [[Chloe Hosking]] 
| {{AUSnasj}}
| Wiggle High5
|-
| [[Omgong fan Frankryk foar froulju 2017|2017]] 
| [[Annemiek van Vleuten]] 
| {{NEDnasj}}
| Orica-Scott
|-
| [[Omgong fan Frankryk foar froulju 2018|2018]] 
| [[Annemiek van Vleuten]] 
| {{NEDnasj}}
| Mitchelton-Scott
|-
| [[Omgong fan Frankryk foar froulju 2019|2019]] 
| [[Marianne Vos]]
| {{NEDnasj}}
| CCC-Liv
|-
| [[Omgong fan Frankryk foar froulju 2020|2020]] 
| [[Elizabeth Deignan]] 
| {{GBRnasj}}
| Trek-Segafredo
|-
| [[Omgong fan Frankryk foar froulju 2021|2021]] 
|  [[Demi Vollering]] 
| {{NEDnasj}}
| 	SD Worx
|}

=== Winners Tour de France Femmes ===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! Jier
! Winner
! Nasjonaliteit
! Ploech
|-
|[[Omgong fan Frankryk foar froulju 2022|2022]] 
|
|
|
|}

{{Boarnen|boarnefernijing=
{{reflist}}
}}

[[Kategory:Hurdfytsen]]
[[Kategory:Omgong fan Frankryk| ]]
[[Kategory:Sportevenemint yn Frankryk]]
[[Kategory:Weromkearend evenemint ynsteld yn 1984]]
[[Kategory:Weromkearend evenemint opheft yn 1989]]
[[Kategory:Weromkearend evenemint ynsteld yn 1990]]
[[Kategory:Weromkearend evenemint opheft yn 2009]]
[[Kategory:Weromkearend evenemint ynsteld yn 2014]]
[[Kategory:Weromkearend evenemint opheft yn 2021]]
[[Kategory:Weromkearend evenemint ynsteld yn 2022]]</text>
      <sha1>5g7vytnpttoxacxzxg4i9w288g3i9w0</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1084325</id>
      <parentid>1084319</parentid>
      <timestamp>2022-07-24T14:01:04Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="9352" xml:space="preserve">{{Sportevenemint
| namme             = Tour de France Femmes
| ôfbylding         =
| ôfbyldingsbreedte = 
| ûnderskrift       = 
| plak              = [[Frankryk]]
| jier              = 
| data              = [[july]]
| sport             = [[hurdfytsen]]
| organisator       = Amaury Sport Organisation
| ferienigings      = 
| lannen            = 
| atleten           = 
| eveneminten       = 
| iepening          = 
| sluting           = 
| earste            = [[Omgong fan Frankryk foar froulju 1984|1984]]
| lêste             = 
| aktueel           = Omgong fan Frankryk foar froulju 2022
| foarige           = [[Omgong fan Frankryk foar froulju 2021]]
| folgjende         = [[Omgong fan Frankryk foar froulju 2023]]
}}
De Omgong fan Frankryk (''[[Frânsk]]: Tour de France Femmes'') is in hurdfytswedstriid fan meardere dagen foar [[froulju]] yn [[Frankryk]]. Tusken [[1984]] en [[2009]] wiene der ferskate wedstriden dy 't sjoen waarden as de Omgong fan Frankryk foar froulju. Fan [[2014]] oant en mei [[2021]] waard ûnder de Omgong fan Frankryk foar manlju in wedstriid fan ien dei foar froulju (''La Course'') organisearre troch de [[Amaury Sport Organisation|ASO]]. Fan [[2022]] ôf is der wer in etappekoers fan mear dagen.

==Skiednis==
Yn [[1955]] waard foar ien kear in Omgong fan Frankryk foar froulju ferriden, dêr 't 41 finsters oan meidiene. De wedstriid bestie út fiif etappen en waard wûn troch [[Millie Robinson]].

Fan 1984 oant en mei 1989 waard de wedstriid ûnder de namme Tour de France féminin (Omgong fan Frankryk foar froulju) hâlden, op deselde dagen en oer itselde parkoers as de manlju. Direkteur Jean-Marie Leblanc besleat de wedstriid nei 1989 op te hâlden om 't it neffens him ekonomysk net rendabel wie. De wedstriid waard fan 1990 ôf net mear gelyk mei de manlju ferriden en hjitte oant en mei 1993 Tour de la CEE féminin. Dêrnei hold de wedstriid op, omdat der problemen wiene mei it oanlûken fan sponsoaren en gaststêden, wêrtroch 't der faak lange transfers wiene tusken de etappen.

===Tour de France féminin &amp; Tour de la CEE féminin===
Fan [[1984]] oant en mei [[1989]] waard de wedstriid ûnder de namme ''Tour de France féminin'' hâlden, op deselde dagen en oer itselde parkoers as de manlju. Direkteur [[Jean-Marie Leblanc]] besleat de wedstriid nei 1989 op te heffen om't it neffens him ekonomysk net rendabel wie. De wedstriid waard fan [[1990]] ôf net mear gelyk mei de manlju ferriden en hjitte oant en mei [[1993]] ''Tour de la CEE féminin''. Dêrnei hold de wedstriid op, om't der problemen wiene mei it oanlûken fan sponsoaren en gaststêden, wêrtroch't der faak lange ferpleatsingen wiene tusken de etappen.

===La Grande Boucle féminine===
Tagelyk waard fan [[1992]] ôf de ''Tour cycliste féminin'' yn augustus organisearre troch [[Pierre Boué]]], in konkurrint fan ''Société du Tour de France''. Yn [[1998]] moast de wedstriid fan namme feroarje, omdat de namme tefolle like op de Omgong fan Frankryk en hjitte fan doe ôf La Grande Boucle féminine (nei ''La Grande Boucle'', de bynamme fan de Omgong fan Frankryk). Mei troch de Festina-affêre by de manlju yn de Tour fan [[Omgong fan Frankryk 1998|1998]] waard it oanlûken fan sponsors allinnich mar dreger. Yn [[2004]] waard de wedstriid net hâlden. Foarhinne telde de omgong tusken de 10 en 15 etappes, mar sûnt [[2005]] noch mar fiif (yn ien regio) en dêrtroch waard de Omgong net mear klassifisearre troch de UCI en krige it in benammen nasjonaal dielnimmersfjild. Yn [[2008]] telde de wedstriid sân etappes op seis dagen en yn [[2009]] bestie de lêste edysje noch út mar fjouwer etappes troch it annulearjen fan de earste trije etappes yn [[Bretagne]]. De winneres fan de lêste edysje, [[Emma Pooley]], grapte dat it noch mar in &quot;''Petite Boucle' &quot; wie yn stee fan in ''Grande Boucle''. Nei't de ''Tour de l'Aude'' in 2010 en de ''Route de France'' yn [[2016]] ophâlde te bestean, wie de [[Omgong fan Itaalje foar Froulju|Giro Donne]] de iennige oerbleaune Grutte Omgong foar froulju.

===La Course===
Nei in petysje fan [[Marianne Vos]], [[Emma Pooley]], [[Kathryn Bertine]] en [[Chrissie Wellington]] waard der op [[27 july]] [[2014]], de lêste dei fan de Omgong fan Frankryk foar manlju, in wedstriid fan ien dei mei de namme ''Omgong fan Frankryk foar froulju'' yntrodusearre. Vos wûn de earste edysje. De earste trije jier waard riden op de ''Champs Élysées'' yn Parys. Yn [[2017]] en [[2018]] wie de wedstriid yn de [[Alpen]], mei oankomst op respektyflik de [[Col d'Izoard]] en [[Le Grand-Bornand]]. Beide edysjes waarden wûn troch [[Annemiek van Vleuten]]. Yn 2019 wie Pau de gast stêd mei wer Vos as winneres. De lêste twa edysjes waarden ferriden by de start fan de Tour yn [[Nice]] en [[Bretagne]]. De lêste edysje yn 2021 waard wûn troch [[Demi Vollering]].

===Tour de France Femmes===
Op [[12 maaie]] [[2021]] makke de [[Amaury Sport Organisation|ASO]] bekend dat der yn [[2022]] wer in Omgong fan Frankryk foar froulju wêze sil mei de namme ''Tour de France Femmes 2022''. It definitive parkoers waard yn oktober [[2021]] bekend makke: de omgong sil acht dagen duorje, mei de start op de lêste dei foar de manlju op [[24 july]] yn [[Parys]] en de slotrit finisht op [[La Planche des Belles Filles]].

=== Winners Tour de France féminin ===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! Jier
! Winner
! Nasjonaliteit
|-
| [[Omgong fan Frankryk foar Froulju 1984|1984]]
| [[Marianne Martin]] 
|{{USAnasj}}
|-
| [[Omgong fan Frankryk foar Froulju 1985|1985]]
| [[Maria Canins]] 
| {{ITAnasj}}
|-
| [[Omgong fan Frankryk foar Froulju 1986|1986]]
| [[Maria Canins]] 
| {{ITAnasj}}
|-
| [[Omgong fan Frankryk foar Froulju 1987|1987]]
| [[Jeannie Longo]] 
| {{FRAnasj}}
|-
| [[Omgong fan Frankryk foar Froulju 1988|1988]]
| [[Jeannie Longo]] 
| {{FRAnasj}}
|-
| [[Omgong fan Frankryk foar Froulju 1989|1989]]
| [[Jeannie Longo]]
| {{FRAnasj}}
|}

=== Winners Tour de la CEE féminin ===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! Jier
! Winner
! Nasjonaliteit
|-
| [[Omgong fan Frankryk foar Froulju 1990|1990]]
| [[Catherine Marsal]]
| {{FRAnasj}}
|-
| [[Omgong fan Frankryk foar Froulju 1991|1991]]
| [[Astrid Schop]]
| {{NEDnasj}}
|-
| [[Omgong fan Frankryk foar Froulju 1992|1992]]
| [[Leontien van Moorsel]]
| {{NEDnasj}}
|-
| [[Omgong fan Frankryk foar Froulju 1993|1993]]
| [[Heidi Van De Vijver]]
| {{BELnasj}}
|}

=== Winners Tour cycliste féminin ===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! Jier
! Winner
! Nasjonaliteit
! Ploech
|-
| 1992
| [[Leontien van Moorsel]] 
| {{NEDnasj}}
| 
|-
| 1993
| [[Leontien van Moorsel]]
| {{NEDnasj}}
| 
|-
| 1994
| [[Valentina Polkhanova]] 
| {{RUSnasj}}
| 
|-
| 1995
| [[Fabiana Luperini]] 
| {{ITAnasj}}
| GS Gelati Sanson
|-
| 1996
| [[Fabiana Luperini]] 
| {{ITAnasj}}
| GS Gelati Sanson
|-
| 1997
| [[Fabiana Luperini]] 
| {{ITAnasj}}
|GS Gelati Sanson
|}

=== Winners La Grande Boucle féminine ===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! Jier
! Winner
! Nasjonaliteit
! Ploech
|-
| 1998
|  [[Edita Pučinskaitė]] 
| {{LTUnasj}}
| 
|-
| 1999
|  [[Diana Žiliūtė]] 
| {{LTUnasj}}
| Acca Due O
|-
| 2000
|  [[Joane Somarriba]] 
| {{ESPnasj}}
| 	Alfa Lum-RSM
|-
| 2001
|  [[Joane Somarriba]]
| {{ESPnasj}}
| 	Alfa Lum-RSM
|-
| 2002
|  [[Zinaida Stahurskaya]] 
| {{BLRnasj}}
| USC Chirio Forno d'Asolo
|-
| 2003
|  [[Joane Somarriba]] 
| {{ESPnasj}}
| Bizkaia-Panda Software-Durango
|-
| colspan=4 align=center bgcolor=&quot;lightgrey&quot;| ''1994 Omgong net organisearre''
|-
| 2005
|  [[Priska Doppmann]] 
| {{SUInasj}}
| 	Univega
|-
| 2006
|  [[Nicole Cooke]] 
| {{GBRnasj}}
| 	Univega
|-
| 2007
|  [[Nicole Cooke]] 
| {{GBRnasj}}
| Raleigh-Lifeforce
|-
| 2008
|  [[Christiane Soeder]] 
| {{AUTnasj}}
| Cervélo Testteam
|-
| 2009
|  [[Emma Pooley]]
| {{GBRnasj}}
| Cervélo Testteam
|}

=== Winners La Course ===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! Jier
! Winner
! Nasjonaliteit
! Ploech
|-
| [[Omgong fan Frankryk foar froulju 2014|2014]] 
| [[Marianne Vos]] 
| {{NEDnasj}}
| Rabo Liv Women
|- 
| [[Omgong fan Frankryk foar froulju 2015|2015]] 
| [[Anna van der Breggen]] 
| {{NEDnasj}}
| Rabo Liv Women
|-
| [[Omgong fan Frankryk foar froulju 2016|2016]] 
| [[Chloe Hosking]] 
| {{AUSnasj}}
| Wiggle High5
|-
| [[Omgong fan Frankryk foar froulju 2017|2017]] 
| [[Annemiek van Vleuten]] 
| {{NEDnasj}}
| Orica-Scott
|-
| [[Omgong fan Frankryk foar froulju 2018|2018]] 
| [[Annemiek van Vleuten]] 
| {{NEDnasj}}
| Mitchelton-Scott
|-
| [[Omgong fan Frankryk foar froulju 2019|2019]] 
| [[Marianne Vos]]
| {{NEDnasj}}
| CCC-Liv
|-
| [[Omgong fan Frankryk foar froulju 2020|2020]] 
| [[Elizabeth Deignan]] 
| {{GBRnasj}}
| Trek-Segafredo
|-
| [[Omgong fan Frankryk foar froulju 2021|2021]] 
|  [[Demi Vollering]] 
| {{NEDnasj}}
| 	SD Worx
|}

=== Winners Tour de France Femmes ===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! Jier
! Winner
! Nasjonaliteit
! Ploech
|-
|[[Omgong fan Frankryk foar froulju 2022|2022]] 
|
|
|
|}

{{Boarnen|boarnefernijing=
{{reflist}}
}}

[[Kategory:Hurdfytsen]]
[[Kategory:Omgong fan Frankryk| ]]
[[Kategory:Sportevenemint yn Frankryk]]
[[Kategory:Weromkearend evenemint ynsteld yn 1984]]
[[Kategory:Weromkearend evenemint opheft yn 1989]]
[[Kategory:Weromkearend evenemint ynsteld yn 1990]]
[[Kategory:Weromkearend evenemint opheft yn 2009]]
[[Kategory:Weromkearend evenemint ynsteld yn 2014]]
[[Kategory:Weromkearend evenemint opheft yn 2021]]
[[Kategory:Weromkearend evenemint ynsteld yn 2022]]</text>
      <sha1>20jm7hxvnyd8pl517a0r0fbfhrhyltg</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1084333</id>
      <parentid>1084325</parentid>
      <timestamp>2022-07-24T14:59:08Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Drewes</username>
        <id>2754</id>
      </contributor>
      <comment>red</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8759" xml:space="preserve">{{Sportevenemint
| namme             = Tour de France Femmes
| ôfbylding         =
| ôfbyldingsbreedte = 
| ûnderskrift       = 
| plak              = [[Frankryk]]
| jier              = 
| data              = [[july]]
| sport             = [[hurdfytsen]]
| organisator       = Amaury Sport Organisation
| ferienigings      = 
| lannen            = 
| atleten           = 
| eveneminten       = 
| iepening          = 
| sluting           = 
| earste            = [[Omgong fan Frankryk foar froulju 1984|1984]]
| lêste             = 
| aktueel           = Omgong fan Frankryk foar froulju 2022
| foarige           = [[Omgong fan Frankryk foar froulju 2021]]
| folgjende         = [[Omgong fan Frankryk foar froulju 2023]]
}}
De Omgong fan Frankryk (''[[Frânsk]]: Tour de France Femmes'') is in hurdfytswedstriid fan meardere dagen foar [[froulju]] yn [[Frankryk]]. Tusken [[1984]] en [[2009]] wiene der ferskate wedstriden dy 't sjoen waarden as de Omgong fan Frankryk foar froulju. Fan [[2014]] oant en mei [[2021]] waard ûnder de Omgong fan Frankryk foar manlju in wedstriid fan ien dei foar froulju (''La Course'') organisearre troch de [[Amaury Sport Organisation|ASO]]. Fan [[2022]] ôf is der wer in etappekoers fan mear dagen.

==Skiednis==
Yn [[1955]] waard foar ien kear in Omgong fan Frankryk foar froulju ferriden, dêr 't 41 fytsters oan meidiene. De wedstriid bestie út fiif etappen en waard wûn troch [[Millie Robinson]].

===Tour de France féminin &amp; Tour de la CEE féminin===
Fan [[1984]] oant en mei [[1989]] waard de wedstriid ûnder de namme ''Tour de France féminin'' hâlden, op deselde dagen en oer itselde parkoers as de manlju. Direkteur [[Jean-Marie Leblanc]] besleat nei de wedstriid fan 1989 op te hâlden om't it neffens him ekonomysk net rendabel wie. De wedstriid waard fan [[1990]] ôf net mear gelyk mei de manlju ferriden en hjitte oant en mei [[1993]] ''Tour de la CEE féminin''. Dêrnei hold de wedstriid op, om't der problemen wiene mei it oanlûken fan sponsoaren en gaststêden, wêrtroch't der faak lange ferpleatsingen wiene tusken de etappen.

===La Grande Boucle féminine===
Tagelyk waard fan [[1992]] ôf de ''Tour cycliste féminin'' yn augustus organisearre troch [[Pierre Boué]]], in konkurrint fan ''Société du Tour de France''. Yn [[1998]] moast de wedstriid fan namme feroarje, omdat de namme tefolle like op de Omgong fan Frankryk en hjitte fan doe ôf La Grande Boucle féminine (nei ''La Grande Boucle'', de bynamme fan de Omgong fan Frankryk). Mei troch de Festina-affêre by de manlju yn de Tour fan [[Omgong fan Frankryk 1998|1998]] waard it oanlûken fan sponsors allinnich mar dreger. Yn [[2004]] waard de wedstriid net hâlden. Foarhinne telde de omgong tusken de 10 en 15 etappes, mar sûnt [[2005]] noch mar fiif (yn ien regio) en dêrtroch waard de Omgong net mear klassifisearre troch de UCI en krige it in benammen nasjonaal dielnimmersfjild. Yn [[2008]] telde de wedstriid sân etappes op seis dagen en yn [[2009]] bestie de lêste edysje noch út mar fjouwer etappes troch it annulearjen fan de earste trije etappes yn [[Bretagne]]. De winneres fan de lêste edysje, [[Emma Pooley]], grapte dat it noch mar in &quot;''Petite Boucle' &quot; wie yn stee fan in ''Grande Boucle''. Nei't de ''Tour de l'Aude'' in 2010 en de ''Route de France'' yn [[2016]] ophold te bestean, wie de [[Omgong fan Itaalje foar Froulju|Giro Donne]] de iennige oerbleaune Grutte Omgong foar froulju.

===La Course===
Nei in petysje fan [[Marianne Vos]], [[Emma Pooley]], [[Kathryn Bertine]] en [[Chrissie Wellington]] waard der op [[27 july]] [[2014]], de lêste dei fan de Omgong fan Frankryk foar manlju, in wedstriid fan ien dei mei de namme ''Omgong fan Frankryk foar froulju'' yntrodusearre. Vos wûn de earste edysje. De earste trije jier waard riden op de ''Champs Élysées'' yn Parys. Yn [[2017]] en [[2018]] wie de wedstriid yn de [[Alpen]], mei oankomst op respektyflik de [[Col d'Izoard]] en [[Le Grand-Bornand]]. Beide edysjes waarden wûn troch [[Annemiek van Vleuten]]. Yn 2019 wie Pau de gast stêd mei wer Vos as winneres. De lêste twa edysjes waarden ferriden by de start fan de Tour yn [[Nice]] en [[Bretagne]]. De lêste edysje yn 2021 waard wûn troch [[Demi Vollering]].

===Tour de France Femmes===
Op [[12 maaie]] [[2021]] makke de [[Amaury Sport Organisation|ASO]] bekend dat der yn [[2022]] wer in Omgong fan Frankryk foar froulju wêze sil mei de namme ''Tour de France Femmes 2022''. It definitive parkoers waard yn oktober [[2021]] bekend makke: de omgong sil acht dagen duorje, mei de start op de lêste dei foar de manlju op [[24 july]] yn [[Parys]] en de slotrit finisht op [[La Planche des Belles Filles]].

=== Winners Tour de France féminin ===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! Jier
! Winner
! Nasjonaliteit
|-
| [[Omgong fan Frankryk foar Froulju 1984|1984]]
| [[Marianne Martin]] 
|{{USAnasj}}
|-
| [[Omgong fan Frankryk foar Froulju 1985|1985]]
| [[Maria Canins]] 
| {{ITAnasj}}
|-
| [[Omgong fan Frankryk foar Froulju 1986|1986]]
| [[Maria Canins]] 
| {{ITAnasj}}
|-
| [[Omgong fan Frankryk foar Froulju 1987|1987]]
| [[Jeannie Longo]] 
| {{FRAnasj}}
|-
| [[Omgong fan Frankryk foar Froulju 1988|1988]]
| [[Jeannie Longo]] 
| {{FRAnasj}}
|-
| [[Omgong fan Frankryk foar Froulju 1989|1989]]
| [[Jeannie Longo]]
| {{FRAnasj}}
|}

=== Winners Tour de la CEE féminin ===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! Jier
! Winner
! Nasjonaliteit
|-
| [[Omgong fan Frankryk foar Froulju 1990|1990]]
| [[Catherine Marsal]]
| {{FRAnasj}}
|-
| [[Omgong fan Frankryk foar Froulju 1991|1991]]
| [[Astrid Schop]]
| {{NEDnasj}}
|-
| [[Omgong fan Frankryk foar Froulju 1992|1992]]
| [[Leontien van Moorsel]]
| {{NEDnasj}}
|-
| [[Omgong fan Frankryk foar Froulju 1993|1993]]
| [[Heidi Van De Vijver]]
| {{BELnasj}}
|}

=== Winners Tour cycliste féminin ===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! Jier
! Winner
! Nasjonaliteit
! Ploech
|-
| 1992
| [[Leontien van Moorsel]] 
| {{NEDnasj}}
| 
|-
| 1993
| [[Leontien van Moorsel]]
| {{NEDnasj}}
| 
|-
| 1994
| [[Valentina Polkhanova]] 
| {{RUSnasj}}
| 
|-
| 1995
| [[Fabiana Luperini]] 
| {{ITAnasj}}
| GS Gelati Sanson
|-
| 1996
| [[Fabiana Luperini]] 
| {{ITAnasj}}
| GS Gelati Sanson
|-
| 1997
| [[Fabiana Luperini]] 
| {{ITAnasj}}
|GS Gelati Sanson
|}

=== Winners La Grande Boucle féminine ===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! Jier
! Winner
! Nasjonaliteit
! Ploech
|-
| 1998
|  [[Edita Pučinskaitė]] 
| {{LTUnasj}}
| 
|-
| 1999
|  [[Diana Žiliūtė]] 
| {{LTUnasj}}
| Acca Due O
|-
| 2000
|  [[Joane Somarriba]] 
| {{ESPnasj}}
| 	Alfa Lum-RSM
|-
| 2001
|  [[Joane Somarriba]]
| {{ESPnasj}}
| 	Alfa Lum-RSM
|-
| 2002
|  [[Zinaida Stahurskaya]] 
| {{BLRnasj}}
| USC Chirio Forno d'Asolo
|-
| 2003
|  [[Joane Somarriba]] 
| {{ESPnasj}}
| Bizkaia-Panda Software-Durango
|-
| colspan=4 align=center bgcolor=&quot;lightgrey&quot;| ''1994 Omgong net organisearre''
|-
| 2005
|  [[Priska Doppmann]] 
| {{SUInasj}}
| 	Univega
|-
| 2006
|  [[Nicole Cooke]] 
| {{GBRnasj}}
| 	Univega
|-
| 2007
|  [[Nicole Cooke]] 
| {{GBRnasj}}
| Raleigh-Lifeforce
|-
| 2008
|  [[Christiane Soeder]] 
| {{AUTnasj}}
| Cervélo Testteam
|-
| 2009
|  [[Emma Pooley]]
| {{GBRnasj}}
| Cervélo Testteam
|}

=== Winners La Course ===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! Jier
! Winner
! Nasjonaliteit
! Ploech
|-
| [[Omgong fan Frankryk foar froulju 2014|2014]] 
| [[Marianne Vos]] 
| {{NEDnasj}}
| Rabo Liv Women
|- 
| [[Omgong fan Frankryk foar froulju 2015|2015]] 
| [[Anna van der Breggen]] 
| {{NEDnasj}}
| Rabo Liv Women
|-
| [[Omgong fan Frankryk foar froulju 2016|2016]] 
| [[Chloe Hosking]] 
| {{AUSnasj}}
| Wiggle High5
|-
| [[Omgong fan Frankryk foar froulju 2017|2017]] 
| [[Annemiek van Vleuten]] 
| {{NEDnasj}}
| Orica-Scott
|-
| [[Omgong fan Frankryk foar froulju 2018|2018]] 
| [[Annemiek van Vleuten]] 
| {{NEDnasj}}
| Mitchelton-Scott
|-
| [[Omgong fan Frankryk foar froulju 2019|2019]] 
| [[Marianne Vos]]
| {{NEDnasj}}
| CCC-Liv
|-
| [[Omgong fan Frankryk foar froulju 2020|2020]] 
| [[Elizabeth Deignan]] 
| {{GBRnasj}}
| Trek-Segafredo
|-
| [[Omgong fan Frankryk foar froulju 2021|2021]] 
|  [[Demi Vollering]] 
| {{NEDnasj}}
| 	SD Worx
|}

=== Winners Tour de France Femmes ===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! Jier
! Winner
! Nasjonaliteit
! Ploech
|-
|[[Omgong fan Frankryk foar froulju 2022|2022]] 
|
|
|
|}

{{Boarnen|boarnefernijing=
{{reflist}}
}}

[[Kategory:Hurdfytsen]]
[[Kategory:Omgong fan Frankryk| ]]
[[Kategory:Sportevenemint yn Frankryk]]
[[Kategory:Weromkearend evenemint ynsteld yn 1984]]
[[Kategory:Weromkearend evenemint opheft yn 1989]]
[[Kategory:Weromkearend evenemint ynsteld yn 1990]]
[[Kategory:Weromkearend evenemint opheft yn 2009]]
[[Kategory:Weromkearend evenemint ynsteld yn 2014]]
[[Kategory:Weromkearend evenemint opheft yn 2021]]
[[Kategory:Weromkearend evenemint ynsteld yn 2022]]</text>
      <sha1>2g6dexpl2b6o5csjkbai2os0xym6y9e</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1084356</id>
      <parentid>1084333</parentid>
      <timestamp>2022-07-24T15:59:00Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Drewes</username>
        <id>2754</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>/* La Grande Boucle féminine */ red</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8757" xml:space="preserve">{{Sportevenemint
| namme             = Tour de France Femmes
| ôfbylding         =
| ôfbyldingsbreedte = 
| ûnderskrift       = 
| plak              = [[Frankryk]]
| jier              = 
| data              = [[july]]
| sport             = [[hurdfytsen]]
| organisator       = Amaury Sport Organisation
| ferienigings      = 
| lannen            = 
| atleten           = 
| eveneminten       = 
| iepening          = 
| sluting           = 
| earste            = [[Omgong fan Frankryk foar froulju 1984|1984]]
| lêste             = 
| aktueel           = Omgong fan Frankryk foar froulju 2022
| foarige           = [[Omgong fan Frankryk foar froulju 2021]]
| folgjende         = [[Omgong fan Frankryk foar froulju 2023]]
}}
De Omgong fan Frankryk (''[[Frânsk]]: Tour de France Femmes'') is in hurdfytswedstriid fan meardere dagen foar [[froulju]] yn [[Frankryk]]. Tusken [[1984]] en [[2009]] wiene der ferskate wedstriden dy 't sjoen waarden as de Omgong fan Frankryk foar froulju. Fan [[2014]] oant en mei [[2021]] waard ûnder de Omgong fan Frankryk foar manlju in wedstriid fan ien dei foar froulju (''La Course'') organisearre troch de [[Amaury Sport Organisation|ASO]]. Fan [[2022]] ôf is der wer in etappekoers fan mear dagen.

==Skiednis==
Yn [[1955]] waard foar ien kear in Omgong fan Frankryk foar froulju ferriden, dêr 't 41 fytsters oan meidiene. De wedstriid bestie út fiif etappen en waard wûn troch [[Millie Robinson]].

===Tour de France féminin &amp; Tour de la CEE féminin===
Fan [[1984]] oant en mei [[1989]] waard de wedstriid ûnder de namme ''Tour de France féminin'' hâlden, op deselde dagen en oer itselde parkoers as de manlju. Direkteur [[Jean-Marie Leblanc]] besleat nei de wedstriid fan 1989 op te hâlden om't it neffens him ekonomysk net rendabel wie. De wedstriid waard fan [[1990]] ôf net mear gelyk mei de manlju ferriden en hjitte oant en mei [[1993]] ''Tour de la CEE féminin''. Dêrnei hold de wedstriid op, om't der problemen wiene mei it oanlûken fan sponsoaren en gaststêden, wêrtroch't der faak lange ferpleatsingen wiene tusken de etappen.

===La Grande Boucle féminine===
Tagelyk waard fan [[1992]] ôf de ''Tour cycliste féminin'' yn augustus organisearre troch [[Pierre Boué]]], in konkurrint fan ''Société du Tour de France''. Yn [[1998]] moast de wedstriid fan namme feroarje, omdat de namme tefolle like op de Omgong fan Frankryk en hjitte fan doe ôf La Grande Boucle féminine (nei ''La Grande Boucle'', de bynamme fan de Omgong fan Frankryk). Mei troch de Festina-affêre by de manlju yn de Tour fan [[Omgong fan Frankryk 1998|1998]] waard it oanlûken fan sponsors allinnich mar dreger. Yn [[2004]] waard de wedstriid net hâlden. Foarhinne telde de omgong tusken de 10 en 15 etappes, mar sûnt [[2005]] noch mar fiif (yn ien regio) en dêrtroch waard de Omgong net mear klassifisearre troch de UCI en krige it in benammen nasjonaal dielnimmersfjild. Yn [[2008]] telde de wedstriid sân etappes op seis dagen en yn [[2009]] bestie de lêste edysje noch út mar fjouwer etappes troch it annulearjen fan de earste trije etappes yn [[Bretagne]]. De winneres fan de lêste edysje, [[Emma Pooley]], grapte dat it noch mar in ''Petite Boucle'' wie yn stee fan in ''Grande Boucle''. Nei't de ''Tour de l'Aude'' in 2010 en de ''Route de France'' yn [[2016]] ophold te bestean, wie de [[Omgong fan Itaalje foar Froulju|Giro Donne]] de iennige oerbleaune Grutte Omgong foar froulju.

===La Course===
Nei in petysje fan [[Marianne Vos]], [[Emma Pooley]], [[Kathryn Bertine]] en [[Chrissie Wellington]] waard der op [[27 july]] [[2014]], de lêste dei fan de Omgong fan Frankryk foar manlju, in wedstriid fan ien dei mei de namme ''Omgong fan Frankryk foar froulju'' yntrodusearre. Vos wûn de earste edysje. De earste trije jier waard riden op de ''Champs Élysées'' yn Parys. Yn [[2017]] en [[2018]] wie de wedstriid yn de [[Alpen]], mei oankomst op respektyflik de [[Col d'Izoard]] en [[Le Grand-Bornand]]. Beide edysjes waarden wûn troch [[Annemiek van Vleuten]]. Yn 2019 wie Pau de gast stêd mei wer Vos as winneres. De lêste twa edysjes waarden ferriden by de start fan de Tour yn [[Nice]] en [[Bretagne]]. De lêste edysje yn 2021 waard wûn troch [[Demi Vollering]].

===Tour de France Femmes===
Op [[12 maaie]] [[2021]] makke de [[Amaury Sport Organisation|ASO]] bekend dat der yn [[2022]] wer in Omgong fan Frankryk foar froulju wêze sil mei de namme ''Tour de France Femmes 2022''. It definitive parkoers waard yn oktober [[2021]] bekend makke: de omgong sil acht dagen duorje, mei de start op de lêste dei foar de manlju op [[24 july]] yn [[Parys]] en de slotrit finisht op [[La Planche des Belles Filles]].

=== Winners Tour de France féminin ===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! Jier
! Winner
! Nasjonaliteit
|-
| [[Omgong fan Frankryk foar Froulju 1984|1984]]
| [[Marianne Martin]] 
|{{USAnasj}}
|-
| [[Omgong fan Frankryk foar Froulju 1985|1985]]
| [[Maria Canins]] 
| {{ITAnasj}}
|-
| [[Omgong fan Frankryk foar Froulju 1986|1986]]
| [[Maria Canins]] 
| {{ITAnasj}}
|-
| [[Omgong fan Frankryk foar Froulju 1987|1987]]
| [[Jeannie Longo]] 
| {{FRAnasj}}
|-
| [[Omgong fan Frankryk foar Froulju 1988|1988]]
| [[Jeannie Longo]] 
| {{FRAnasj}}
|-
| [[Omgong fan Frankryk foar Froulju 1989|1989]]
| [[Jeannie Longo]]
| {{FRAnasj}}
|}

=== Winners Tour de la CEE féminin ===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! Jier
! Winner
! Nasjonaliteit
|-
| [[Omgong fan Frankryk foar Froulju 1990|1990]]
| [[Catherine Marsal]]
| {{FRAnasj}}
|-
| [[Omgong fan Frankryk foar Froulju 1991|1991]]
| [[Astrid Schop]]
| {{NEDnasj}}
|-
| [[Omgong fan Frankryk foar Froulju 1992|1992]]
| [[Leontien van Moorsel]]
| {{NEDnasj}}
|-
| [[Omgong fan Frankryk foar Froulju 1993|1993]]
| [[Heidi Van De Vijver]]
| {{BELnasj}}
|}

=== Winners Tour cycliste féminin ===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! Jier
! Winner
! Nasjonaliteit
! Ploech
|-
| 1992
| [[Leontien van Moorsel]] 
| {{NEDnasj}}
| 
|-
| 1993
| [[Leontien van Moorsel]]
| {{NEDnasj}}
| 
|-
| 1994
| [[Valentina Polkhanova]] 
| {{RUSnasj}}
| 
|-
| 1995
| [[Fabiana Luperini]] 
| {{ITAnasj}}
| GS Gelati Sanson
|-
| 1996
| [[Fabiana Luperini]] 
| {{ITAnasj}}
| GS Gelati Sanson
|-
| 1997
| [[Fabiana Luperini]] 
| {{ITAnasj}}
|GS Gelati Sanson
|}

=== Winners La Grande Boucle féminine ===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! Jier
! Winner
! Nasjonaliteit
! Ploech
|-
| 1998
|  [[Edita Pučinskaitė]] 
| {{LTUnasj}}
| 
|-
| 1999
|  [[Diana Žiliūtė]] 
| {{LTUnasj}}
| Acca Due O
|-
| 2000
|  [[Joane Somarriba]] 
| {{ESPnasj}}
| 	Alfa Lum-RSM
|-
| 2001
|  [[Joane Somarriba]]
| {{ESPnasj}}
| 	Alfa Lum-RSM
|-
| 2002
|  [[Zinaida Stahurskaya]] 
| {{BLRnasj}}
| USC Chirio Forno d'Asolo
|-
| 2003
|  [[Joane Somarriba]] 
| {{ESPnasj}}
| Bizkaia-Panda Software-Durango
|-
| colspan=4 align=center bgcolor=&quot;lightgrey&quot;| ''1994 Omgong net organisearre''
|-
| 2005
|  [[Priska Doppmann]] 
| {{SUInasj}}
| 	Univega
|-
| 2006
|  [[Nicole Cooke]] 
| {{GBRnasj}}
| 	Univega
|-
| 2007
|  [[Nicole Cooke]] 
| {{GBRnasj}}
| Raleigh-Lifeforce
|-
| 2008
|  [[Christiane Soeder]] 
| {{AUTnasj}}
| Cervélo Testteam
|-
| 2009
|  [[Emma Pooley]]
| {{GBRnasj}}
| Cervélo Testteam
|}

=== Winners La Course ===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! Jier
! Winner
! Nasjonaliteit
! Ploech
|-
| [[Omgong fan Frankryk foar froulju 2014|2014]] 
| [[Marianne Vos]] 
| {{NEDnasj}}
| Rabo Liv Women
|- 
| [[Omgong fan Frankryk foar froulju 2015|2015]] 
| [[Anna van der Breggen]] 
| {{NEDnasj}}
| Rabo Liv Women
|-
| [[Omgong fan Frankryk foar froulju 2016|2016]] 
| [[Chloe Hosking]] 
| {{AUSnasj}}
| Wiggle High5
|-
| [[Omgong fan Frankryk foar froulju 2017|2017]] 
| [[Annemiek van Vleuten]] 
| {{NEDnasj}}
| Orica-Scott
|-
| [[Omgong fan Frankryk foar froulju 2018|2018]] 
| [[Annemiek van Vleuten]] 
| {{NEDnasj}}
| Mitchelton-Scott
|-
| [[Omgong fan Frankryk foar froulju 2019|2019]] 
| [[Marianne Vos]]
| {{NEDnasj}}
| CCC-Liv
|-
| [[Omgong fan Frankryk foar froulju 2020|2020]] 
| [[Elizabeth Deignan]] 
| {{GBRnasj}}
| Trek-Segafredo
|-
| [[Omgong fan Frankryk foar froulju 2021|2021]] 
|  [[Demi Vollering]] 
| {{NEDnasj}}
| 	SD Worx
|}

=== Winners Tour de France Femmes ===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! Jier
! Winner
! Nasjonaliteit
! Ploech
|-
|[[Omgong fan Frankryk foar froulju 2022|2022]] 
|
|
|
|}

{{Boarnen|boarnefernijing=
{{reflist}}
}}

[[Kategory:Hurdfytsen]]
[[Kategory:Omgong fan Frankryk| ]]
[[Kategory:Sportevenemint yn Frankryk]]
[[Kategory:Weromkearend evenemint ynsteld yn 1984]]
[[Kategory:Weromkearend evenemint opheft yn 1989]]
[[Kategory:Weromkearend evenemint ynsteld yn 1990]]
[[Kategory:Weromkearend evenemint opheft yn 2009]]
[[Kategory:Weromkearend evenemint ynsteld yn 2014]]
[[Kategory:Weromkearend evenemint opheft yn 2021]]
[[Kategory:Weromkearend evenemint ynsteld yn 2022]]</text>
      <sha1>54ohqhd4v12iffu360zmbjr7r1sshsk</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1084362</id>
      <parentid>1084356</parentid>
      <timestamp>2022-07-24T17:52:55Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>oars</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8818" xml:space="preserve">{{Sportevenemint
| namme             = Tour de France Femmes
| ôfbylding         =
| ôfbyldingsbreedte = 
| ûnderskrift       = 
| plak              = [[Frankryk]]
| jier              = 
| data              = [[july]]
| sport             = [[hurdfytsen]]
| organisator       = Amaury Sport Organisation
| ferienigings      = 
| lannen            = 
| atleten           = 
| eveneminten       = 
| iepening          = 
| sluting           = 
| earste            = [[Omgong fan Frankryk foar froulju 1984|1984]]
| lêste             = 
| aktueel           = Omgong fan Frankryk foar froulju 2022
| foarige           = [[Omgong fan Frankryk foar froulju 2021]]
| folgjende         = [[Omgong fan Frankryk foar froulju 2023]]
}}
De Omgong fan Frankryk (''[[Frânsk]]: Tour de France Femmes'') is in hurdfytswedstriid fan meardere dagen foar [[froulju]] yn [[Frankryk]]. Tusken [[1984]] en [[2009]] wiene der ferskate wedstriden dy 't sjoen waarden as de Omgong fan Frankryk foar froulju. Fan [[2014]] oant en mei [[2021]] waard ûnder de Omgong fan Frankryk foar manlju in wedstriid fan ien dei foar froulju (''La Course'') organisearre troch de [[Amaury Sport Organisation|ASO]]. Fan [[2022]] ôf is der wer in etappekoers fan mear dagen.

==Skiednis==
Yn [[1955]] waard foar ien kear in Omgong fan Frankryk foar froulju ferriden, dêr 't 41 fytsters oan meidiene. De wedstriid bestie út fiif etappen en waard wûn troch [[Millie Robinson]].

===Tour de France féminin &amp; Tour de la CEE féminin===
Fan [[1984]] oant en mei [[1989]] waard de wedstriid ûnder de namme ''Tour de France féminin'' hâlden, op deselde dagen en oer itselde parkoers as de manlju. Direkteur [[Jean-Marie Leblanc]] besleat nei de wedstriid fan 1989 op te hâlden om't it neffens him ekonomysk net rendabel wie. De wedstriid waard fan [[1990]] ôf net mear gelyk mei de manlju ferriden en hjitte oant en mei [[1993]] ''Tour de la CEE féminin''. Dêrnei hold de wedstriid op, om't der problemen wiene mei it oanlûken fan sponsoaren en gaststêden, wêrtroch't der faak lange ferpleatsingen wiene tusken de etappen.

===La Grande Boucle féminine===
Tagelyk waard fan [[1992]] ôf de ''Tour cycliste féminin'' yn augustus organisearre troch [[Pierre Boué]]], in konkurrint fan ''Société du Tour de France''. Yn [[1998]] moast de wedstriid fan namme feroarje, omdat de namme tefolle like op de Omgong fan Frankryk en hjitte fan doe ôf La Grande Boucle féminine (nei ''La Grande Boucle'', de bynamme fan de Omgong fan Frankryk). Mei troch de Festina-affêre by de manlju yn de Tour fan [[Omgong fan Frankryk 1998|1998]] waard it oanlûken fan sponsors allinnich mar dreger. Yn [[2004]] waard de wedstriid net hâlden. Foarhinne telde de omgong tusken de 10 en 15 etappes, mar sûnt [[2005]] noch mar fiif (yn ien regio) en dêrtroch waard de Omgong net mear klassifisearre troch de UCI en krige it in benammen nasjonaal dielnimmersfjild. Yn [[2008]] telde de wedstriid sân etappes op seis dagen en yn [[2009]] bestie de lêste edysje noch út mar fjouwer etappes troch it annulearjen fan de earste trije etappes yn [[Bretagne]]. De winneres fan de lêste edysje, [[Emma Pooley]], grapte dat it noch mar in ''Petite Boucle'' wie yn stee fan in ''Grande Boucle''. Nei't de ''Tour de l'Aude'' in 2010 en de ''Route de France'' yn [[2016]] ophold te bestean, wie de [[Omgong fan Itaalje foar Froulju|Giro Donne]] de iennige oerbleaune Grutte Omgong foar froulju.

===La Course===
Nei in petysje fan [[Marianne Vos]], [[Emma Pooley]], [[Kathryn Bertine]] en [[Chrissie Wellington]] waard der op [[27 july]] [[2014]], de lêste dei fan de Omgong fan Frankryk foar manlju, in wedstriid fan ien dei mei de namme ''Omgong fan Frankryk foar froulju'' yntrodusearre. Vos wûn de earste edysje. De earste trije jier waard riden op de ''Champs Élysées'' yn Parys. Yn [[2017]] en [[2018]] wie de wedstriid yn de [[Alpen]], mei oankomst op respektyflik de [[Col d'Izoard]] en [[Le Grand-Bornand]]. Beide edysjes waarden wûn troch [[Annemiek van Vleuten]]. Yn 2019 wie Pau de gast stêd mei wer Vos as winneres. De lêste twa edysjes waarden ferriden by de start fan de Tour yn [[Nice]] en [[Bretagne]]. De lêste edysje yn 2021 waard wûn troch [[Demi Vollering]].

===Tour de France Femmes===
Op [[12 maaie]] [[2021]] makke de [[Amaury Sport Organisation|ASO]] bekend dat der yn [[2022]] wer in Omgong fan Frankryk foar froulju wêze sil mei de namme ''Tour de France Femmes 2022''. It definitive parkoers waard yn oktober [[2021]] bekend makke: de omgong sil acht dagen duorje, mei de start op de lêste dei foar de manlju op [[24 july]] yn [[Parys]] en de slotrit finisht op [[La Planche des Belles Filles]].

==Winners==
=== Winners Tour de France féminin 1984-1989 ===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! Jier
! Winner
! Nasjonaliteit
|-
| [[Omgong fan Frankryk foar Froulju 1984|1984]]
| [[Marianne Martin]] 
|{{USAnasj}}
|-
| [[Omgong fan Frankryk foar Froulju 1985|1985]]
| [[Maria Canins]] 
| {{ITAnasj}}
|-
| [[Omgong fan Frankryk foar Froulju 1986|1986]]
| [[Maria Canins]] 
| {{ITAnasj}}
|-
| [[Omgong fan Frankryk foar Froulju 1987|1987]]
| [[Jeannie Longo]] 
| {{FRAnasj}}
|-
| [[Omgong fan Frankryk foar Froulju 1988|1988]]
| [[Jeannie Longo]] 
| {{FRAnasj}}
|-
| [[Omgong fan Frankryk foar Froulju 1989|1989]]
| [[Jeannie Longo]]
| {{FRAnasj}}
|}

=== Winners Tour de la CEE féminin 1990-1993 ===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! Jier
! Winner
! Nasjonaliteit
|-
| [[Omgong fan Frankryk foar Froulju 1990|1990]]
| [[Catherine Marsal]]
| {{FRAnasj}}
|-
| [[Omgong fan Frankryk foar Froulju 1991|1991]]
| [[Astrid Schop]]
| {{NEDnasj}}
|-
| [[Omgong fan Frankryk foar Froulju 1992|1992]]
| [[Leontien van Moorsel]]
| {{NEDnasj}}
|-
| [[Omgong fan Frankryk foar Froulju 1993|1993]]
| [[Heidi Van De Vijver]]
| {{BELnasj}}
|}

=== Winners Tour cycliste féminin 1992-1997 ===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! Jier
! Winner
! Nasjonaliteit
! Ploech
|-
| 1992
| [[Leontien van Moorsel]] 
| {{NEDnasj}}
| 
|-
| 1993
| [[Leontien van Moorsel]]
| {{NEDnasj}}
| 
|-
| 1994
| [[Valentina Polkhanova]] 
| {{RUSnasj}}
| 
|-
| 1995
| [[Fabiana Luperini]] 
| {{ITAnasj}}
| GS Gelati Sanson
|-
| 1996
| [[Fabiana Luperini]] 
| {{ITAnasj}}
| GS Gelati Sanson
|-
| 1997
| [[Fabiana Luperini]] 
| {{ITAnasj}}
|GS Gelati Sanson
|}

=== Winners La Grande Boucle féminine 1998-2009 ===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! Jier
! Winner
! Nasjonaliteit
! Ploech
|-
| 1998
|  [[Edita Pučinskaitė]] 
| {{LTUnasj}}
| 
|-
| 1999
|  [[Diana Žiliūtė]] 
| {{LTUnasj}}
| Acca Due O
|-
| 2000
|  [[Joane Somarriba]] 
| {{ESPnasj}}
| 	Alfa Lum-RSM
|-
| 2001
|  [[Joane Somarriba]]
| {{ESPnasj}}
| 	Alfa Lum-RSM
|-
| 2002
|  [[Zinaida Stahurskaya]] 
| {{BLRnasj}}
| USC Chirio Forno d'Asolo
|-
| 2003
|  [[Joane Somarriba]] 
| {{ESPnasj}}
| Bizkaia-Panda Software-Durango
|-
| colspan=4 align=center bgcolor=&quot;lightgrey&quot;| ''1994 Omgong net organisearre''
|-
| 2005
|  [[Priska Doppmann]] 
| {{SUInasj}}
| 	Univega
|-
| 2006
|  [[Nicole Cooke]] 
| {{GBRnasj}}
| 	Univega
|-
| 2007
|  [[Nicole Cooke]] 
| {{GBRnasj}}
| Raleigh-Lifeforce
|-
| 2008
|  [[Christiane Soeder]] 
| {{AUTnasj}}
| Cervélo Testteam
|-
| 2009
|  [[Emma Pooley]]
| {{GBRnasj}}
| Cervélo Testteam
|}

=== Winners La Course 2014-2021===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! Jier
! Winner
! Nasjonaliteit
! Ploech
|-
| [[Omgong fan Frankryk foar froulju 2014|2014]] 
| [[Marianne Vos]] 
| {{NEDnasj}}
| Rabo Liv Women
|- 
| [[Omgong fan Frankryk foar froulju 2015|2015]] 
| [[Anna van der Breggen]] 
| {{NEDnasj}}
| Rabo Liv Women
|-
| [[Omgong fan Frankryk foar froulju 2016|2016]] 
| [[Chloe Hosking]] 
| {{AUSnasj}}
| Wiggle High5
|-
| [[Omgong fan Frankryk foar froulju 2017|2017]] 
| [[Annemiek van Vleuten]] 
| {{NEDnasj}}
| Orica-Scott
|-
| [[Omgong fan Frankryk foar froulju 2018|2018]] 
| [[Annemiek van Vleuten]] 
| {{NEDnasj}}
| Mitchelton-Scott
|-
| [[Omgong fan Frankryk foar froulju 2019|2019]] 
| [[Marianne Vos]]
| {{NEDnasj}}
| CCC-Liv
|-
| [[Omgong fan Frankryk foar froulju 2020|2020]] 
| [[Elizabeth Deignan]] 
| {{GBRnasj}}
| Trek-Segafredo
|-
| [[Omgong fan Frankryk foar froulju 2021|2021]] 
|  [[Demi Vollering]] 
| {{NEDnasj}}
| 	SD Worx
|}

=== Winners Tour de France Femmes ===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! Jier
! Winner
! Nasjonaliteit
! Ploech
|-
|[[Omgong fan Frankryk foar froulju 2022|2022]] 
|
|
|
|}

{{Boarnen|boarnefernijing=
{{reflist}}
}}

[[Kategory:Hurdfytsen]]
[[Kategory:Omgong fan Frankryk| ]]
[[Kategory:Sportevenemint yn Frankryk]]
[[Kategory:Weromkearend evenemint ynsteld yn 1984]]
[[Kategory:Weromkearend evenemint opheft yn 1989]]
[[Kategory:Weromkearend evenemint ynsteld yn 1990]]
[[Kategory:Weromkearend evenemint opheft yn 2009]]
[[Kategory:Weromkearend evenemint ynsteld yn 2014]]
[[Kategory:Weromkearend evenemint opheft yn 2021]]
[[Kategory:Weromkearend evenemint ynsteld yn 2022]]</text>
      <sha1>58lcgilinjmc6dyzgzfpqqtqody1f4p</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Berjocht:BLRnasj</title>
    <ns>10</ns>
    <id>159762</id>
    <revision>
      <id>1084320</id>
      <timestamp>2022-07-24T13:56:09Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>Berjocht:BLRnasj</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="160" xml:space="preserve">[[Ofbyld:Flag of Belarus.svg|border|20px]] [[Wyt-Ruslân|Wyt-Russysk]]&lt;noinclude&gt;
[[Kategory:Berjochten Flagge mei nasjonaliteitsoantsjutting|BLR]]
&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>26qd29jk5nnrs0krptoqwipl15foweh</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Kategory:Weromkearend evenemint opheft yn 1989</title>
    <ns>14</ns>
    <id>159763</id>
    <revision>
      <id>1084322</id>
      <timestamp>2022-07-24T13:58:38Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>Kategory:Weromkearend evenemint opheft yn 1989</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="81" xml:space="preserve">[[Kategory:Weromkearend evenemint nei jier fan opheffing|1989]]
[[Kategory:1989]]</text>
      <sha1>mj2w2eofhwpriz60sx4wqg0cdpfi4wx</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Kategory:Weromkearend evenemint opheft yn 2021</title>
    <ns>14</ns>
    <id>159764</id>
    <revision>
      <id>1084323</id>
      <timestamp>2022-07-24T13:59:05Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>Kategory:Weromkearend evenemint opheft yn 2021</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="81" xml:space="preserve">[[Kategory:Weromkearend evenemint nei jier fan opheffing|2021]]
[[Kategory:2021]]</text>
      <sha1>21or2hu14nnzjkdundpbcjz8btukkw7</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Kategory:Weromkearend evenemint ynsteld yn 2022</title>
    <ns>14</ns>
    <id>159765</id>
    <revision>
      <id>1084324</id>
      <timestamp>2022-07-24T13:59:43Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>Kategory:Weromkearend evenemint ynsteld yn 2022</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="82" xml:space="preserve">[[Kategory:Weromkearend evenemint nei jier fan ynstelling|2022]]
[[Kategory:2022]]</text>
      <sha1>s2t332b1dfc2cki6z3n70svdb8jzwuh</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Tour de France féminin</title>
    <ns>0</ns>
    <id>159766</id>
    <redirect title="Omgong fan Frankryk foar froulju" />
    <revision>
      <id>1084326</id>
      <timestamp>2022-07-24T14:10:40Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>trochferwizing</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="46" xml:space="preserve">#REDIRECT [[Omgong fan Frankryk foar froulju]]</text>
      <sha1>8jy828rncx7xnqnjpz9n8jfq431nunr</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Tour de la CEE féminin</title>
    <ns>0</ns>
    <id>159767</id>
    <redirect title="Omgong fan Frankryk foar froulju" />
    <revision>
      <id>1084327</id>
      <timestamp>2022-07-24T14:11:10Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>trochferwizing</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="46" xml:space="preserve">#REDIRECT [[Omgong fan Frankryk foar froulju]]</text>
      <sha1>8jy828rncx7xnqnjpz9n8jfq431nunr</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>La Course</title>
    <ns>0</ns>
    <id>159768</id>
    <redirect title="Omgong fan Frankryk foar froulju" />
    <revision>
      <id>1084328</id>
      <timestamp>2022-07-24T14:11:45Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>trochferwizing</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="46" xml:space="preserve">#REDIRECT [[Omgong fan Frankryk foar froulju]]</text>
      <sha1>8jy828rncx7xnqnjpz9n8jfq431nunr</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Tour de France Femmes</title>
    <ns>0</ns>
    <id>159769</id>
    <redirect title="Omgong fan Frankryk foar froulju" />
    <revision>
      <id>1084329</id>
      <timestamp>2022-07-24T14:12:22Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>trochferwizing</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="46" xml:space="preserve">#REDIRECT [[Omgong fan Frankryk foar froulju]]</text>
      <sha1>8jy828rncx7xnqnjpz9n8jfq431nunr</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>La Course by Le Tour de France</title>
    <ns>0</ns>
    <id>159770</id>
    <redirect title="Omgong fan Frankryk foar froulju" />
    <revision>
      <id>1084330</id>
      <timestamp>2022-07-24T14:13:56Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>trochferwizing</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="46" xml:space="preserve">#REDIRECT [[Omgong fan Frankryk foar froulju]]</text>
      <sha1>8jy828rncx7xnqnjpz9n8jfq431nunr</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Skûtsjebier</title>
    <ns>0</ns>
    <id>159771</id>
    <revision>
      <id>1084352</id>
      <timestamp>2022-07-24T15:49:16Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Leopstm</username>
        <id>33922</id>
      </contributor>
      <comment>Side makke mei &quot;'''Skûtsjebier''' is in bierbrouwerijhierder yn [[Wynjewâld]] en is oprjochte yn 2019 troch Marije en Rink. De bieren wurde broud as earbetoan oan it [[Skûtsjesilen]].  == Hjoed == 't Swurd en 't Helmhout wurde broud troch [[Drachtsterbrouwers: Koningshert Bier]] yn [[Drachten]].  Skipper, Fokkenist en Opstapper wurde broud troch [[Bierbrouwerij Noarder Dragten]] yn Drachten.  == Assortimint ==  * Fokkenist - Blond * Skipper - Tripel * 't Swurd - Bockbier * 't Helmhout -...&quot;</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="697" xml:space="preserve">'''Skûtsjebier''' is in bierbrouwerijhierder yn [[Wynjewâld]] en is oprjochte yn 2019 troch Marije en Rink. De bieren wurde broud as earbetoan oan it [[Skûtsjesilen]].

== Hjoed ==
't Swurd en 't Helmhout wurde broud troch [[Drachtsterbrouwers: Koningshert Bier]] yn [[Drachten]].

Skipper, Fokkenist en Opstapper wurde broud troch [[Bierbrouwerij Noarder Dragten]] yn Drachten.

== Assortimint ==

* Fokkenist - Blond
* Skipper - Tripel
* 't Swurd - Bockbier
* 't Helmhout - Winterbockbier
* Opstapper - Weizenbier


== Keppeling om utens ==

* [https://skutsjebier.nl/ Webstek fan Skûtsjebier]

[[Kategory:Fryske bierbrouwerij]]
[[Kategory:Bedriuw oprjochte yn 2019]]
[[Kategory:Wynjewâld]]</text>
      <sha1>iorx9pv4jgumws2zhwjf0rfb53591z5</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1084354</id>
      <parentid>1084352</parentid>
      <timestamp>2022-07-24T15:52:35Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Drewes</username>
        <id>2754</id>
      </contributor>
      <comment>red</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="713" xml:space="preserve">'''Skûtsjebier''' is in bierbrouwerijhierder yn [[Wynjewâld]] en is oprjochte yn 2019. De bieren wurde broud as earbetoan oan it [[Skûtsjesilen]].

== Hjoed ==
'''t Swurd'' en '''t Helmhout'' wurde broud troch [[Drachtsterbrouwers: Koningshert Bier]] yn [[Drachten]].

''Skipper'', ''Fokkenist'' en ''Opstapper'' wurde broud troch [[Bierbrouwerij Noarder Dragten]] yn Drachten.

== Assortimint ==
* ''Fokkenist'' - Blond
* ''Skipper'' - Tripel
* '''t Swurd'' - Bockbier
* '''t Helmhout'' - Winterbockbier
* ''Opstapper'' - Weizenbier

== Keppeling om utens ==
* [https://skutsjebier.nl/ Webstek fan Skûtsjebier]

[[Kategory:Fryske bierbrouwerij]]
[[Kategory:Bedriuw oprjochte yn 2019]]
[[Kategory:Wynjewâld]]</text>
      <sha1>3o63cbqc7janf1rgtymdl3jm5pn5eqd</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1084389</id>
      <parentid>1084354</parentid>
      <timestamp>2022-07-25T00:44:44Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ieneach fan 'e Esk</username>
        <id>13292</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>/* Keppeling om utens */ defsort</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="741" xml:space="preserve">'''Skûtsjebier''' is in bierbrouwerijhierder yn [[Wynjewâld]] en is oprjochte yn 2019. De bieren wurde broud as earbetoan oan it [[Skûtsjesilen]].

== Hjoed ==
'''t Swurd'' en '''t Helmhout'' wurde broud troch [[Drachtsterbrouwers: Koningshert Bier]] yn [[Drachten]].

''Skipper'', ''Fokkenist'' en ''Opstapper'' wurde broud troch [[Bierbrouwerij Noarder Dragten]] yn Drachten.

== Assortimint ==
* ''Fokkenist'' - Blond
* ''Skipper'' - Tripel
* '''t Swurd'' - Bockbier
* '''t Helmhout'' - Winterbockbier
* ''Opstapper'' - Weizenbier

== Keppeling om utens ==
* [https://skutsjebier.nl/ Webstek fan Skûtsjebier]

{{DEFAULTSORT:Skutsjebier}}
[[Kategory:Fryske bierbrouwerij]]
[[Kategory:Bedriuw oprjochte yn 2019]]
[[Kategory:Wynjewâld]]</text>
      <sha1>3ywg49b38pz0a03556h6mfzm2ubg5zi</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Abraham van Stolk</title>
    <ns>0</ns>
    <id>159772</id>
    <revision>
      <id>1084357</id>
      <timestamp>2022-07-24T16:33:59Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Drewes</username>
        <id>2754</id>
      </contributor>
      <comment>Side makke mei &quot;{{Persoan algemien | ôfbylding                    = Abraham van Stolk (1814-1896).jpg | ôfbyldingstekst              = Portret Abraham van Stolk (1894) | ôfbyldingsbreedte            =  | echte namme                  = Abraham van Stolk Corneliszoon | oare namme(n)                =  | nasjonaliteit                = {{NEDnasj}} | berne                        = [[24 jannewaris]] [[1814]] | berteplak                    = [[Rotterdam]] | stoarn                       = 6 fe...&quot;</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3385" xml:space="preserve">{{Persoan algemien
| ôfbylding                    = Abraham van Stolk (1814-1896).jpg
| ôfbyldingstekst              = Portret Abraham van Stolk (1894)
| ôfbyldingsbreedte            = 
| echte namme                  = Abraham van Stolk Corneliszoon
| oare namme(n)                = 
| nasjonaliteit                = {{NEDnasj}}
| berne                        = [[24 jannewaris]] [[1814]]
| berteplak                    = [[Rotterdam]]
| stoarn                       = [[6 febrewaris]] [[1896]]
| stjerplak                    = Rotterdam
| etnisiteit                   = 
| regionale identiteit         = 
| berop/amt                    = Samler, houtkeapman, ambachtshear Ameide
| aktyf as                     = 
| jierren aktyf                = 
| reden bekendheid             = 
| bekendste wurk(en)           = 
| prizen                       = 
| webside                      = 
}}
'''Abraham van Stolk''' ([[Rotterdam]], [[24 jannewaris]] [[1814]] - dêre, [[6 febrewaris]] [[1896]]), wie in Nederlânske houthanneler en samler.

== Biografy ==
Van Stolk, telch út it geslacht [[Van Stolk (laach)|Van Stolk]], wie de âldste soan fan Cornelis van Stolk (1792-1848) en Anna Joanna Havelaar (1793-1874).

Abraham van Stolk (1814–1896), in bekende Rotterdammer yn syn tiid, kaam út de famylje Van Stolk, in famylje fan ûnder oaren houthannelers, en stie in grut part fan syn libben oan it haad fan it famyljebedriuw. Hy wie beskermhear of earelid fan ferskate Rotterdamske ferieningen en majoarkommandant fan it ''Korps Koninklijke Scherpschutters''.&lt;br&gt; 
Van Stolk waard yn 1869 beneamd ta offisier yn de Oarder fan de Ikekroan. Yn 1880 waard Van Stolk troch de kening fan Italië beneamd ta ridder yn de Kroanoarder fan Italië. &lt;br&gt; 
Neist al syn njonkenfunksjes naam er ek tiid foar syn leafhawwerij: it sammeljen fan histoarjeprinten, dêr't er yn 1835 mei útein sette.

Yn 1835 sette er útein mei it sammeljen fan ôfbyldingen, om sa de skiednis fan Nederlân fan de komst fan de Batavieren ôf oant syn eigen tiid yn byld te bringen. By syn sammelaktiviteiten waard er ynspirearre troch in sterke leafde foar heitelân en foarstehûs. Ek yn syn gedichten en oar geskriften docht syn heitelânslaafde bliken. Nei de dea fan Van Stolk yn 1896 gie syn samling oer op syn soan. Dy wreide de kolleksje út, krekt as lettere erfgenamten, dy 't ek pasjonearre samlers wiene. Op in stuit waard de kolleksje te grut om yn'e hûs te hâlden en joech de famylje de samling yn brûklien oan de Gemeente Rotterdam. Sûnt dy tiid is de [[Atlas Van Stolk]] in iepenbiere kolleksje en fêstige yn it Schielandshuis yn Rotterdam.

Van Stolk kocht yn 1876 ûnder oare de ambachtshearlikheid Ameide en waard dêrmei ambachtshear fan Ameide. Nei syn ferstjerren soene syn neisieten him as ambachtshear opfolgje.

== Bibliografy ==
* ''Nederland en Oranje: 1563-1863'', [[Rotterdam]], 1863
* ''De eeuwigheid en wij'', Rotterdam, 1866
* ''Gedichten'', Rotterdam, 1886

== Keppeling om utens ==
* [http://www.atlasvanstolk.nl/nl/nieuws/geboortedag-abraham-van-stolk-1814-1896 Profyl by Atlas van Stolk]

{{Boarnen|boarnefernijing=
* Foar boarnen, noaten en referinsjes sjoch [[:nl:Abraham van Stolk Corneliszoon]]
}}
{{DEFAULTSORT:Stolk, Abraham}}
[[Kategory:Nederlânsk samler]]
[[Kategory:Nederlânsk ûndernimmer]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1814]]
[[Kategory:Persoan stoarn yn 1896]]</text>
      <sha1>k9ced63c3392gbywuhpskxn7sfclugh</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Abraham van Stolk Cornelissoan</title>
    <ns>0</ns>
    <id>159773</id>
    <redirect title="Abraham van Stolk" />
    <revision>
      <id>1084358</id>
      <timestamp>2022-07-24T17:00:21Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Drewes</username>
        <id>2754</id>
      </contributor>
      <comment>Ferwiist troch nei [[Abraham van Stolk]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="31" xml:space="preserve">#REDIRECT [[Abraham van Stolk]]</text>
      <sha1>glkxzyirseqbwuvdy9i1y05pph7fvb0</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Astrachan (oblast)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>159774</id>
    <revision>
      <id>1084360</id>
      <timestamp>2022-07-24T17:35:54Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>RomkeHoekstra</username>
        <id>10582</id>
      </contributor>
      <comment>Side makke mei &quot;{{Universele ynfoboks gebiet (mei flagge) | namme                       = Astrachan oblast &lt;small&gt;Астраханская область&lt;/small&gt; | ôfbylding                   = [[Ofbyld:Map of Russia - Astrakhan Oblast (Crimea disputed).svg|300px]] | flagge                      = [[Ofbyld:Flag of Astrakhan Oblast.svg|100px]] | wapen                       = [[Ofbyld:Coat of Arms of Astrakhan Oblast.svg|40px]] | soarte gebiet               = [[Oblast]] | ynwennertal...&quot;</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="11082" xml:space="preserve">{{Universele ynfoboks gebiet (mei flagge)
| namme                       = Astrachan oblast
&lt;small&gt;Астраханская область&lt;/small&gt;
| ôfbylding                   = [[Ofbyld:Map of Russia - Astrakhan Oblast (Crimea disputed).svg|300px]]
| flagge                      = [[Ofbyld:Flag of Astrakhan Oblast.svg|100px]]
| wapen                       = [[Ofbyld:Coat of Arms of Astrakhan Oblast.svg|40px]]
| soarte gebiet               = [[Oblast]]
| ynwennertal                 = 989.430 &lt;small&gt;(2022)&lt;/small&gt;
| oerflak                     = 49.024 km²
| befolkingstichtens          = 20,18 ynw./km²
| sels yn te foljen 1         = 
| namme sels yn te foljen 1   = 
| sels yn te foljen 2         = 
| namme sels yn te foljen 2   = 
| sels yn te foljen 3         = 
| namme sels yn te foljen 3   = 
| lân                         = [[File:Flag of Russia.svg|border|20px]] [[Ruslân]]
| bestjoerlike ienheid 1      = federaal distrikt
| namme bestjoerlike ienheid 1= [[Súdlik Federaal Distrikt|Súd]]
| bestjoerlike ienheid 2      = ekonomyske regio
| namme bestjoerlike ienheid 2= [[Ekonomyske regio Wolga|Wolga]]
| bestjoerlike ienheid 3      = 
| namme bestjoerlike ienheid 3= 
| bestjoerlike ienheid 4      = 
| namme bestjoerlike ienheid 4= 
| haadplak                    = [[Astrachan]]
| grutste plak                = Astrachan
| sels yn te foljen 4         = taal
| namme sels yn te foljen 4   = [[Russysk]]
| sels yn te foljen 5         = Etnyske groepen
| namme sels yn te foljen 5   = Russen 77,93% &lt;br&gt; Kazachen 6,98%, Tataren 5,45% &lt;br&gt; Stân 2010
| sels yn te foljen 6         = 
| namme sels yn te foljen 6   = 
| sels yn te foljen 7         = 
| namme sels yn te foljen 7   = 
| stifting                    = 27 desimber 1943
| tiidsône                    = [[UTC]]+4; MSK+1
| simmertiid                  = 
| koördinaten                 = {{Koördinaten yn tekst|47_14_00_N_47_14_00_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|47° 14' N 47° 14' E}}  
| sels yn te foljen 8         = 
| namme sels yn te foljen 8   = 
| sels yn te foljen 9         =  
| namme sels yn te foljen 9   = 
| webside                     = [http://www.astrobl.ru/ www.astrobl.ru]
}}

De '''oblast Astrachan''' ([[Russysk]]: Астраханская область, ''Astrachanskaja oblast'') is in [[oblast]] yn it súdeasten fan [[Europa|Europeesk]] [[Ruslân]]. Haadstêd fan de oblast is de stêd [[Astrachan]]. Astrachan heart by it Súdlik Federaal Distrikt.

== Geografy ==
[[ofbyld:Тюльпаны геснеровские на восточном склоне горы Большое Богдо.jpg|thumb|left|250px|''Grutte Bogdo'']]
De oblast Astrachan grinzget oan de [[Kaspyske See]] en leit oan de benedenrin fan de Wolga. Yn it easten dielt Astrachan de lânsgrins mei [[Kazachstan]]. Fierder grinzget de oblast oan de autonome republyk [[Kalmukje]] en de oblast [[Wolgorod (oblast)|Wolgograd]].

It lânskip hat foar it measte net in soad reliëf en leit foar in part ûnder de seespegel (-3 tot -30 meter). It noardlike diel is [[steppe]]gebiet. It heechste punt foarmet de 161,9 meter hege Grutte Bogdo (Большое Богдо). De oblast hat mear as 1000 sâltmarren. De sâltmar Baskûntsjak is de grutste sâltmar en hat de grutste sâltôfsettings fan de wrâld.  

It klimaat is kontinintaal en droech. Winters binne net snieryk en ûnder ynfloed fan de Kaspyske See is it klimaat relatyf myld, sadat snie al gau wer fuort raant. Somtiden falt lykwols fanút Kazachstan of fanút de Oeral kâlde loft yn. De simmers binne waarm. De kâldste moanne is jannewaris mei in temperatuer fan -10 oant -20 ° C. De heechstse temperatueren binne yn july en dan kin it +35C oant +45 °C wurde. De wiedste moannen binne april en july.

== Skiednis ==
[[Ofbyld:Astrakhan Russia-v2-p168.jpg|thumb|left|250px|''16e-iuwske gravuere fan Astrachan'']]
Yn de 15e iuw ûnstiene hannelskontakten tusken it Foarstedom Moskou en it kanaat Astrachan. Fral ûnder [[Ivan III fan Moskou|Ivan III]] groeide de ymport fan sâlt út it gebiet. Nei de oermastering fan it kanaat Kazan wie [[Ivan IV fan Ruslân|Ivan de Grousume]] ek fan doel om Astrachan by syn ryk te foegjen. Khan Dervisj-Ali ûnthiet lykwols trou oan Moskou, mar yn 1556 socht er kontakt mei de âlden fijannen fan Moskou: it [[Krim-kanaat]] en it [[Osmaanske Ryk]] en dêrmei lokke er in nije kampanje fan de Moskoviten út. Der folge in fjildslach fan de Don-Kozakken mei it leger fan de khan fan Astrachen en op 2 july 1556 koe de stêd Astrachan sûnder fierdere slach ynnommen wurde. Astrachan ferhûze yn 1558 in eintsje fierder nei in nije lokaasje en waard in betroubere militêre en politike bûtenpost yn it suden fan Ruslân. Yn 1569 besochten de Ottomanen Astrachan te feroverjen, mar dat bleau by in besykjen.    

Oant 1717 foel it gebiet ûnder it gûvernemint Kazan. Yn dat jier waard it gûvernemint Astrachan stifte, dat stadichoan wer gebiet kwyt rekke oan oare gebieten yn it Russyske Ryk. It gûvernemint waard yn de jierren 1930 opheft en by de oblast Stalingrad foege. De tsjintwurdige oblast ûnstie op 27 desimber 1943 en krige de tsjintwurdige grinzen yn 1957.

== Ekonomy ==
Fiskerij is wichtich en al sûnt de 4e iuw wurdt der fiske op steur yn de Wolga. Yn de oblast wurdt gas wûn en der wurde noch jimmeroan nije boarnen fûn. Yn Astrachan is in goed ûntwikkele yndustry en fanút de haven wurdt in soad eksportearre nei [[Iran]]. Astrachan is wat tonnaazje oangebelanget ien fan de grutste havens fan it lân en hat net in soad lêst hân fan de ekonomyske krisus fan de jierren 1990. De yndustry bestiet fral út skipsbou, lichte yndustry, masjinebou en metaalferwurking.   

== Befolking ==
It gebiet is tinbefolke en de grutste befolkingsgroepen binne de Russen (67,6%), Kazachen (16,3%) en Tataren (8,8%) &lt;small&gt;(2010)&lt;/small&gt;. Yn de gebieten mei in soad Kazachen yn de oblast wurdt de Kazachske taal op middelbere skoallen jûn. It Kazachsk wurdt ek ûnderwiisd op de ynstellings fan it heger ûnderwiis yn Astrachan. 

== Befolkingsûntwikkeling ==
{| class=&quot;wikitable&quot; border=&quot;1&quot;
! Jier !! 1926 || 1939 || 1959 || 1970 || 1979 || 1989 || 2002 || 2022
|-
| '''Befolking''' || 510.386 || 683.000  ||  701.974  || 867.483 || 915.448  || 991.521 || 1.005.276 || 989 430
|}

== Bestjoerlike yndieling en stêden ==
It bestjoelike en kulturele sintrum fan de oblast is [[Astrachan]]. Meiïnoar telt de oblast seis stêden, ynklúsyf ien sletten stêd (ZATO), en sân plakken mei in stedsk karaker. 

=== Stêden ===
[[Ofbyld:Astrakhan Kremlin Cathedral of the Assumption and the cathedral bell tower with Prechistinsky Gate P5090820 2586.jpg|thumb|260px|''Himelfeartkatedraal fan Astrachan'']]
{| class=&quot;wikitable sortable&quot; style=&quot;text-align:left;&quot;
|- 
! Stêd
! Russysk
! Bestjoersienheid
! Ynwenners
! class=&quot;unsortable&quot; | Wapen
! class=&quot;unsortable&quot; | Lokaasje
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Achtûbinsk]] || Ахтубинск || Rajon Achtûbinsk || 36.127 &lt;small&gt;(2021)&lt;/small&gt; || [[Ofbyld:Gerb-Akhtubinsk-new.jpg|40px]] || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|48_17_00_N_46_10_00_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|48° 17' N 46° 10' E}}
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Astrachan]] || Астрахан || Stedsdistrikt || 518.695 &lt;small&gt;(2022)&lt;/small&gt; || [[Ofbyld:Coat of Arms of Astrakhan.png|40px]] || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|46_20_00_N_48_02_00_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|46° 20' N 48° 02' E}}
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Charabali]] || Харабали || Rajon Charabali || 17.338 &lt;small&gt;(2021)&lt;/small&gt; || [[Ofbyld:Coat of Arms of Kharabali (Astrakhan oblast).png|40px]] || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|47_24_00_N_47_15_00_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|47° 24' N 47° 15' E}}
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Iljinka (Astrachan)|Iljinka]] || Ильинка || Rajon Ikrjanoje || 5.025 &lt;small&gt;(2021)&lt;/small&gt; || &amp;nbsp; || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|46_14_11_N_47_54_07_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|46° 14' N 47° 54' E}}
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Kamyzjak]] || Камызяк || Rajon Kamyzjak || 15.753 &lt;small&gt;(2021)&lt;/small&gt; ||[[Ofbyld:Герб Камызяк.svg|40px]] || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|46_06_56_N_48_04_37_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|46° 06' N 48° 04' E}}
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Kirovski (Astrachan)|Kirovski]] || Кировский || Rajon Kamyzjak || 2.042 &lt;small&gt;(2021)&lt;/small&gt; || &amp;nbsp; || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|45_50_56_N_48_07_24_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|45° 50' N 48° 07' E}}
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Krasnyje Barrikady]] || Красные Баррикады || Rajon Ikrjanoje || 6.377 &lt;small&gt;(2021)&lt;/small&gt; || &amp;nbsp; || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|46_12_18_N_47_51_27_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|46° 12' N 47° 51' E}}
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Liman (Astrachan)|Liman]] || Лиман || Rajon Liman || 8.170 &lt;small&gt;(2021)&lt;/small&gt; || &amp;nbsp; || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|45_47_06_N_47_13_49_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|45° 47' N 47° 13' E}}
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Narimanov]] || Нариманов || Rajon Narimanov || &lt;small&gt;10.601&lt;/small&gt; || &amp;nbsp; || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|46_41_00_N_47_51_00_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|46° 41' N 47° 51' E}}
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Nizjni Baskûntsjak]] || Нижний Баскунчак || Rajon Achtûbinsk || 2.391 &lt;small&gt;(2021)&lt;/small&gt; || &amp;nbsp; || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|48_13_24_N_46_49_59_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|48° 13' N 46° 49' E}}
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Znamensk (Astrachan)|Znamensk]] || Знаменск || Stedsdistrikt (ZATO) || 26.361 &lt;small&gt;(2021)&lt;/small&gt; || [[Ofbyld:Coat of Arms of Znamensk (Astrakhan oblast) (2001).png|40px]] || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|48_35_00_N_45_45_00_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|48° 35' N 45° 45' E}}
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Verchni Baskûntsjak]] || Верхний Баскунчак || Rajon Achtûbinsk || 7.435 &lt;small&gt;(2021)&lt;/small&gt; || &amp;nbsp; || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|48_13_49_N_46_43_06_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|48° 13' N 46° 43' E}}
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Wolgo-Kaspijski]] || Волго-Каспийский || Rajon Kamyzjak || 2.219 &lt;small&gt;(2021)&lt;/small&gt; || &amp;nbsp; || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|46_12_11_N_47_55_06_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|46° 12' N 47° 55' E}}
|}
{{Boarnen|boarnefernijing=
Dizze side is alhiel of foar in part in oersetting fan de Russysktalige Wikipedyside; sjoch foar de bewurkingsskiednis: [[:ru:Астраханская область]]
{{reflist}}
----
{{Commonscat|Astracham Oblast|Astracham oblast}}
}}
{{DielgebietenRuslân}}
{{DEFAULTSORT:Astracham (oblast)}}
[[Kategory:Astracham (oblast)| ]]
[[Kategory:Bestjoerlike ienheid oprjochte yn 1943]]</text>
      <sha1>h3c6euu3gt1snmttid6bfgwfu6sav6s</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1084370</id>
      <parentid>1084360</parentid>
      <timestamp>2022-07-24T18:45:38Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Kneppelfreed</username>
        <id>2013</id>
      </contributor>
      <comment>red</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="11091" xml:space="preserve">{{Universele ynfoboks gebiet (mei flagge)
| namme                       = Astrachan oblast
&lt;small&gt;Астраханская область&lt;/small&gt;
| ôfbylding                   = [[Ofbyld:Map of Russia - Astrakhan Oblast (Crimea disputed).svg|300px]]
| flagge                      = [[Ofbyld:Flag of Astrakhan Oblast.svg|100px]]
| wapen                       = [[Ofbyld:Coat of Arms of Astrakhan Oblast.svg|40px]]
| soarte gebiet               = [[Oblast]]
| ynwennertal                 = 989.430 &lt;small&gt;(2022)&lt;/small&gt;
| oerflak                     = 49.024 km²
| befolkingstichtens          = 20,18 ynw./km²
| sels yn te foljen 1         = 
| namme sels yn te foljen 1   = 
| sels yn te foljen 2         = 
| namme sels yn te foljen 2   = 
| sels yn te foljen 3         = 
| namme sels yn te foljen 3   = 
| lân                         = [[File:Flag of Russia.svg|border|20px]] [[Ruslân]]
| bestjoerlike ienheid 1      = federaal distrikt
| namme bestjoerlike ienheid 1= [[Súdlik Federaal Distrikt|Súd]]
| bestjoerlike ienheid 2      = ekonomyske regio
| namme bestjoerlike ienheid 2= [[Ekonomyske regio Wolga|Wolga]]
| bestjoerlike ienheid 3      = 
| namme bestjoerlike ienheid 3= 
| bestjoerlike ienheid 4      = 
| namme bestjoerlike ienheid 4= 
| haadplak                    = [[Astrachan]]
| grutste plak                = Astrachan
| sels yn te foljen 4         = taal
| namme sels yn te foljen 4   = [[Russysk]]
| sels yn te foljen 5         = Etnyske groepen
| namme sels yn te foljen 5   = Russen 77,93% &lt;br&gt; Kazachen 6,98%, Tataren 5,45% &lt;br&gt; Stân 2010
| sels yn te foljen 6         = 
| namme sels yn te foljen 6   = 
| sels yn te foljen 7         = 
| namme sels yn te foljen 7   = 
| stifting                    = 27 desimber 1943
| tiidsône                    = [[UTC]]+4; MSK+1
| simmertiid                  = 
| koördinaten                 = {{Koördinaten yn tekst|47_14_00_N_47_14_00_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|47° 14' N 47° 14' E}}  
| sels yn te foljen 8         = 
| namme sels yn te foljen 8   = 
| sels yn te foljen 9         =  
| namme sels yn te foljen 9   = 
| webside                     = [http://www.astrobl.ru/ www.astrobl.ru]
}}

De '''oblast Astrachan''' ([[Russysk]]: Астраханская область, ''Astrachanskaja oblast'') is in [[oblast]] yn it súdeasten fan [[Europa|Europeesk]] [[Ruslân]]. Haadstêd fan de oblast is de stêd [[Astrachan]]. Astrachan heart by it Súdlik Federaal Distrikt.

== Geografy ==
[[ofbyld:Тюльпаны геснеровские на восточном склоне горы Большое Богдо.jpg|thumb|left|250px|''Grutte Bogdo'']]
De oblast Astrachan grinzget oan de [[Kaspyske See]] en leit oan de ûnderrin fan de [[Wolga]]. Yn it easten dielt Astrachan de lânsgrins mei [[Kazachstan]]. Fierder grinzget de oblast oan de autonome republyk [[Kalmukje]] en de oblast [[Wolgorod (oblast)|Wolgograd]].

It lânskip hat foar it measte net in soad reliëf en leit foar in part ûnder de seespegel (-3 tot -30 meter). It noardlike diel is [[steppe]]gebiet. It heechste punt foarmet de 161,9 meter hege Grutte Bogdo (Большое Богдо). De oblast hat mear as 1000 sâltmarren. De sâltmar Baskûntsjak is de grutste sâltmar en hat de grutste sâltôfsettings fan de wrâld.  

It klimaat is kontinintaal en drûch. Winters binne net snieryk en ûnder ynfloed fan de Kaspyske See is it klimaat relatyf myld, sadat snie al gau wer fuort raant. Somtiden falt lykwols út Kazachstan wei of út de [[Oeral]] wei kâlde loft yn. De simmers binne waarm. De kâldste moanne is jannewaris mei in temperatuer fan -10 oant -20 ° C. De heechstse temperatueren binne yn july en dan kin it +35C oant +45 °C wurde. De wiedste moannen binne april en july.

== Skiednis ==
[[Ofbyld:Astrakhan Russia-v2-p168.jpg|thumb|left|250px|''16e-iuwske gravuere fan Astrachan'']]
Yn de 15e iuw ûnstiene hannelskontakten tusken it Foarstedom Moskou en it kanaat Astrachan. Fral ûnder [[Ivan III fan Moskou|Ivan III]] groeide de ymport fan sâlt út it gebiet. Nei de oermastering fan it kanaat Kazan wie [[Ivan IV fan Ruslân|Ivan de Grousume]] ek fan doel om Astrachan by syn ryk te foegjen. Khan Dervisj-Ali ûnthiet lykwols trou oan Moskou, mar yn 1556 socht er kontakt mei de âlden fijannen fan Moskou: it [[Krim-kanaat]] en it [[Osmaanske Ryk]] en dêrmei lokke er in nije kampanje fan de Moskoviten út. Der folge in fjildslach fan de Don-Kozakken mei it leger fan de khan fan Astrachen en op 2 july 1556 koe de stêd Astrachan sûnder fierdere slach ynnommen wurde. Astrachan ferhûze yn 1558 in eintsje fierder nei in nije lokaasje en waard in betroubere militêre en politike bûtenpost yn it suden fan Ruslân. Yn 1569 besochten de Ottomanen Astrachan te feroverjen, mar dat bleau by in besykjen.    

Oant 1717 foel it gebiet ûnder it gûvernemint Kazan. Yn dat jier waard it gûvernemint Astrachan stifte, dat stadichoan wer gebiet kwyt rekke oan oare gebieten yn it Russyske Ryk. It gûvernemint waard yn de jierren 1930 opheft en by de oblast Stalingrad foege. De tsjintwurdige oblast ûnstie op 27 desimber 1943 en krige de tsjintwurdige grinzen yn 1957.

== Ekonomy ==
Fiskerij is wichtich en al sûnt de 4e iuw wurdt der fiske op steur yn de Wolga. Yn de oblast wurdt gas wûn en der wurde noch jimmeroan nije boarnen fûn. Yn Astrachan is in goed ûntwikkele yndustry en fanút de haven wurdt in soad eksportearre nei [[Iran]]. Astrachan is wat tonnaazje oangebelanget ien fan de grutste havens fan it lân en hat net in soad lêst hân fan de ekonomyske krises fan de jierren 1990. De yndustry bestiet fral út skipsbou, lichte yndustry, masjinebou en metaalferwurking.   

== Befolking ==
It gebiet is tinbefolke en de grutste befolkingsgroepen binne de Russen (67,6%), Kazachen (16,3%) en Tataren (8,8%) &lt;small&gt;(2010)&lt;/small&gt;. Yn de gebieten mei in soad Kazachen yn de oblast wurdt de Kazachske taal op middelbere skoallen jûn. It Kazachsk wurdt ek ûnderwiisd op de ynstellings fan it heger ûnderwiis yn Astrachan. 

== Befolkingsûntwikkeling ==
{| class=&quot;wikitable&quot; border=&quot;1&quot;
! Jier !! 1926 || 1939 || 1959 || 1970 || 1979 || 1989 || 2002 || 2022
|-
| '''Befolking''' || 510.386 || 683.000  ||  701.974  || 867.483 || 915.448  || 991.521 || 1.005.276 || 989 430
|}

== Bestjoerlike yndieling en stêden ==
It bestjoelike en kulturele sintrum fan de oblast is [[Astrachan]]. Meiïnoar telt de oblast seis stêden, ynklúsyf ien sletten stêd (ZATO), en sân plakken mei in stedsk karaker. 

=== Stêden ===
[[Ofbyld:Astrakhan Kremlin Cathedral of the Assumption and the cathedral bell tower with Prechistinsky Gate P5090820 2586.jpg|thumb|260px|''Himelfeartkatedraal fan Astrachan'']]
{| class=&quot;wikitable sortable&quot; style=&quot;text-align:left;&quot;
|- 
! Stêd
! Russysk
! Bestjoersienheid
! Ynwenners
! class=&quot;unsortable&quot; | Wapen
! class=&quot;unsortable&quot; | Lokaasje
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Achtûbinsk]] || Ахтубинск || Rajon Achtûbinsk || 36.127 &lt;small&gt;(2021)&lt;/small&gt; || [[Ofbyld:Gerb-Akhtubinsk-new.jpg|40px]] || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|48_17_00_N_46_10_00_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|48° 17' N 46° 10' E}}
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Astrachan]] || Астрахан || Stedsdistrikt || 518.695 &lt;small&gt;(2022)&lt;/small&gt; || [[Ofbyld:Coat of Arms of Astrakhan.png|40px]] || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|46_20_00_N_48_02_00_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|46° 20' N 48° 02' E}}
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Charabali]] || Харабали || Rajon Charabali || 17.338 &lt;small&gt;(2021)&lt;/small&gt; || [[Ofbyld:Coat of Arms of Kharabali (Astrakhan oblast).png|40px]] || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|47_24_00_N_47_15_00_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|47° 24' N 47° 15' E}}
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Iljinka (Astrachan)|Iljinka]] || Ильинка || Rajon Ikrjanoje || 5.025 &lt;small&gt;(2021)&lt;/small&gt; || &amp;nbsp; || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|46_14_11_N_47_54_07_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|46° 14' N 47° 54' E}}
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Kamyzjak]] || Камызяк || Rajon Kamyzjak || 15.753 &lt;small&gt;(2021)&lt;/small&gt; ||[[Ofbyld:Герб Камызяк.svg|40px]] || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|46_06_56_N_48_04_37_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|46° 06' N 48° 04' E}}
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Kirovski (Astrachan)|Kirovski]] || Кировский || Rajon Kamyzjak || 2.042 &lt;small&gt;(2021)&lt;/small&gt; || &amp;nbsp; || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|45_50_56_N_48_07_24_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|45° 50' N 48° 07' E}}
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Krasnyje Barrikady]] || Красные Баррикады || Rajon Ikrjanoje || 6.377 &lt;small&gt;(2021)&lt;/small&gt; || &amp;nbsp; || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|46_12_18_N_47_51_27_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|46° 12' N 47° 51' E}}
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Liman (Astrachan)|Liman]] || Лиман || Rajon Liman || 8.170 &lt;small&gt;(2021)&lt;/small&gt; || &amp;nbsp; || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|45_47_06_N_47_13_49_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|45° 47' N 47° 13' E}}
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Narimanov]] || Нариманов || Rajon Narimanov || &lt;small&gt;10.601&lt;/small&gt; || &amp;nbsp; || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|46_41_00_N_47_51_00_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|46° 41' N 47° 51' E}}
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Nizjni Baskûntsjak]] || Нижний Баскунчак || Rajon Achtûbinsk || 2.391 &lt;small&gt;(2021)&lt;/small&gt; || &amp;nbsp; || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|48_13_24_N_46_49_59_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|48° 13' N 46° 49' E}}
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Znamensk (Astrachan)|Znamensk]] || Знаменск || Stedsdistrikt (ZATO) || 26.361 &lt;small&gt;(2021)&lt;/small&gt; || [[Ofbyld:Coat of Arms of Znamensk (Astrakhan oblast) (2001).png|40px]] || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|48_35_00_N_45_45_00_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|48° 35' N 45° 45' E}}
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Verchni Baskûntsjak]] || Верхний Баскунчак || Rajon Achtûbinsk || 7.435 &lt;small&gt;(2021)&lt;/small&gt; || &amp;nbsp; || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|48_13_49_N_46_43_06_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|48° 13' N 46° 43' E}}
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Wolgo-Kaspijski]] || Волго-Каспийский || Rajon Kamyzjak || 2.219 &lt;small&gt;(2021)&lt;/small&gt; || &amp;nbsp; || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|46_12_11_N_47_55_06_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|46° 12' N 47° 55' E}}
|}
{{Boarnen|boarnefernijing=
Dizze side is alhiel of foar in part in oersetting fan de Russysktalige Wikipedyside; sjoch foar de bewurkingsskiednis: [[:ru:Астраханская область]]
{{reflist}}
----
{{Commonscat|Astracham Oblast|Astracham oblast}}
}}
{{DielgebietenRuslân}}
{{DEFAULTSORT:Astracham (oblast)}}
[[Kategory:Astracham (oblast)| ]]
[[Kategory:Bestjoerlike ienheid oprjochte yn 1943]]</text>
      <sha1>3lyomj9vj8k1uis4bz3twcdnuor4tjc</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1084390</id>
      <parentid>1084370</parentid>
      <timestamp>2022-07-25T00:45:19Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ieneach fan 'e Esk</username>
        <id>13292</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>- wytregel</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="11090" xml:space="preserve">{{Universele ynfoboks gebiet (mei flagge)
| namme                       = Astrachan oblast
&lt;small&gt;Астраханская область&lt;/small&gt;
| ôfbylding                   = [[Ofbyld:Map of Russia - Astrakhan Oblast (Crimea disputed).svg|300px]]
| flagge                      = [[Ofbyld:Flag of Astrakhan Oblast.svg|100px]]
| wapen                       = [[Ofbyld:Coat of Arms of Astrakhan Oblast.svg|40px]]
| soarte gebiet               = [[Oblast]]
| ynwennertal                 = 989.430 &lt;small&gt;(2022)&lt;/small&gt;
| oerflak                     = 49.024 km²
| befolkingstichtens          = 20,18 ynw./km²
| sels yn te foljen 1         = 
| namme sels yn te foljen 1   = 
| sels yn te foljen 2         = 
| namme sels yn te foljen 2   = 
| sels yn te foljen 3         = 
| namme sels yn te foljen 3   = 
| lân                         = [[File:Flag of Russia.svg|border|20px]] [[Ruslân]]
| bestjoerlike ienheid 1      = federaal distrikt
| namme bestjoerlike ienheid 1= [[Súdlik Federaal Distrikt|Súd]]
| bestjoerlike ienheid 2      = ekonomyske regio
| namme bestjoerlike ienheid 2= [[Ekonomyske regio Wolga|Wolga]]
| bestjoerlike ienheid 3      = 
| namme bestjoerlike ienheid 3= 
| bestjoerlike ienheid 4      = 
| namme bestjoerlike ienheid 4= 
| haadplak                    = [[Astrachan]]
| grutste plak                = Astrachan
| sels yn te foljen 4         = taal
| namme sels yn te foljen 4   = [[Russysk]]
| sels yn te foljen 5         = Etnyske groepen
| namme sels yn te foljen 5   = Russen 77,93% &lt;br&gt; Kazachen 6,98%, Tataren 5,45% &lt;br&gt; Stân 2010
| sels yn te foljen 6         = 
| namme sels yn te foljen 6   = 
| sels yn te foljen 7         = 
| namme sels yn te foljen 7   = 
| stifting                    = 27 desimber 1943
| tiidsône                    = [[UTC]]+4; MSK+1
| simmertiid                  = 
| koördinaten                 = {{Koördinaten yn tekst|47_14_00_N_47_14_00_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|47° 14' N 47° 14' E}}  
| sels yn te foljen 8         = 
| namme sels yn te foljen 8   = 
| sels yn te foljen 9         =  
| namme sels yn te foljen 9   = 
| webside                     = [http://www.astrobl.ru/ www.astrobl.ru]
}}
De '''oblast Astrachan''' ([[Russysk]]: Астраханская область, ''Astrachanskaja oblast'') is in [[oblast]] yn it súdeasten fan [[Europa|Europeesk]] [[Ruslân]]. Haadstêd fan de oblast is de stêd [[Astrachan]]. Astrachan heart by it Súdlik Federaal Distrikt.

== Geografy ==
[[ofbyld:Тюльпаны геснеровские на восточном склоне горы Большое Богдо.jpg|thumb|left|250px|''Grutte Bogdo'']]
De oblast Astrachan grinzget oan de [[Kaspyske See]] en leit oan de ûnderrin fan de [[Wolga]]. Yn it easten dielt Astrachan de lânsgrins mei [[Kazachstan]]. Fierder grinzget de oblast oan de autonome republyk [[Kalmukje]] en de oblast [[Wolgorod (oblast)|Wolgograd]].

It lânskip hat foar it measte net in soad reliëf en leit foar in part ûnder de seespegel (-3 tot -30 meter). It noardlike diel is [[steppe]]gebiet. It heechste punt foarmet de 161,9 meter hege Grutte Bogdo (Большое Богдо). De oblast hat mear as 1000 sâltmarren. De sâltmar Baskûntsjak is de grutste sâltmar en hat de grutste sâltôfsettings fan de wrâld.  

It klimaat is kontinintaal en drûch. Winters binne net snieryk en ûnder ynfloed fan de Kaspyske See is it klimaat relatyf myld, sadat snie al gau wer fuort raant. Somtiden falt lykwols út Kazachstan wei of út de [[Oeral]] wei kâlde loft yn. De simmers binne waarm. De kâldste moanne is jannewaris mei in temperatuer fan -10 oant -20 ° C. De heechstse temperatueren binne yn july en dan kin it +35C oant +45 °C wurde. De wiedste moannen binne april en july.

== Skiednis ==
[[Ofbyld:Astrakhan Russia-v2-p168.jpg|thumb|left|250px|''16e-iuwske gravuere fan Astrachan'']]
Yn de 15e iuw ûnstiene hannelskontakten tusken it Foarstedom Moskou en it kanaat Astrachan. Fral ûnder [[Ivan III fan Moskou|Ivan III]] groeide de ymport fan sâlt út it gebiet. Nei de oermastering fan it kanaat Kazan wie [[Ivan IV fan Ruslân|Ivan de Grousume]] ek fan doel om Astrachan by syn ryk te foegjen. Khan Dervisj-Ali ûnthiet lykwols trou oan Moskou, mar yn 1556 socht er kontakt mei de âlden fijannen fan Moskou: it [[Krim-kanaat]] en it [[Osmaanske Ryk]] en dêrmei lokke er in nije kampanje fan de Moskoviten út. Der folge in fjildslach fan de Don-Kozakken mei it leger fan de khan fan Astrachen en op 2 july 1556 koe de stêd Astrachan sûnder fierdere slach ynnommen wurde. Astrachan ferhûze yn 1558 in eintsje fierder nei in nije lokaasje en waard in betroubere militêre en politike bûtenpost yn it suden fan Ruslân. Yn 1569 besochten de Ottomanen Astrachan te feroverjen, mar dat bleau by in besykjen.    

Oant 1717 foel it gebiet ûnder it gûvernemint Kazan. Yn dat jier waard it gûvernemint Astrachan stifte, dat stadichoan wer gebiet kwyt rekke oan oare gebieten yn it Russyske Ryk. It gûvernemint waard yn de jierren 1930 opheft en by de oblast Stalingrad foege. De tsjintwurdige oblast ûnstie op 27 desimber 1943 en krige de tsjintwurdige grinzen yn 1957.

== Ekonomy ==
Fiskerij is wichtich en al sûnt de 4e iuw wurdt der fiske op steur yn de Wolga. Yn de oblast wurdt gas wûn en der wurde noch jimmeroan nije boarnen fûn. Yn Astrachan is in goed ûntwikkele yndustry en fanút de haven wurdt in soad eksportearre nei [[Iran]]. Astrachan is wat tonnaazje oangebelanget ien fan de grutste havens fan it lân en hat net in soad lêst hân fan de ekonomyske krises fan de jierren 1990. De yndustry bestiet fral út skipsbou, lichte yndustry, masjinebou en metaalferwurking.   

== Befolking ==
It gebiet is tinbefolke en de grutste befolkingsgroepen binne de Russen (67,6%), Kazachen (16,3%) en Tataren (8,8%) &lt;small&gt;(2010)&lt;/small&gt;. Yn de gebieten mei in soad Kazachen yn de oblast wurdt de Kazachske taal op middelbere skoallen jûn. It Kazachsk wurdt ek ûnderwiisd op de ynstellings fan it heger ûnderwiis yn Astrachan. 

== Befolkingsûntwikkeling ==
{| class=&quot;wikitable&quot; border=&quot;1&quot;
! Jier !! 1926 || 1939 || 1959 || 1970 || 1979 || 1989 || 2002 || 2022
|-
| '''Befolking''' || 510.386 || 683.000  ||  701.974  || 867.483 || 915.448  || 991.521 || 1.005.276 || 989 430
|}

== Bestjoerlike yndieling en stêden ==
It bestjoelike en kulturele sintrum fan de oblast is [[Astrachan]]. Meiïnoar telt de oblast seis stêden, ynklúsyf ien sletten stêd (ZATO), en sân plakken mei in stedsk karaker. 

=== Stêden ===
[[Ofbyld:Astrakhan Kremlin Cathedral of the Assumption and the cathedral bell tower with Prechistinsky Gate P5090820 2586.jpg|thumb|260px|''Himelfeartkatedraal fan Astrachan'']]
{| class=&quot;wikitable sortable&quot; style=&quot;text-align:left;&quot;
|- 
! Stêd
! Russysk
! Bestjoersienheid
! Ynwenners
! class=&quot;unsortable&quot; | Wapen
! class=&quot;unsortable&quot; | Lokaasje
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Achtûbinsk]] || Ахтубинск || Rajon Achtûbinsk || 36.127 &lt;small&gt;(2021)&lt;/small&gt; || [[Ofbyld:Gerb-Akhtubinsk-new.jpg|40px]] || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|48_17_00_N_46_10_00_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|48° 17' N 46° 10' E}}
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Astrachan]] || Астрахан || Stedsdistrikt || 518.695 &lt;small&gt;(2022)&lt;/small&gt; || [[Ofbyld:Coat of Arms of Astrakhan.png|40px]] || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|46_20_00_N_48_02_00_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|46° 20' N 48° 02' E}}
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Charabali]] || Харабали || Rajon Charabali || 17.338 &lt;small&gt;(2021)&lt;/small&gt; || [[Ofbyld:Coat of Arms of Kharabali (Astrakhan oblast).png|40px]] || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|47_24_00_N_47_15_00_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|47° 24' N 47° 15' E}}
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Iljinka (Astrachan)|Iljinka]] || Ильинка || Rajon Ikrjanoje || 5.025 &lt;small&gt;(2021)&lt;/small&gt; || &amp;nbsp; || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|46_14_11_N_47_54_07_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|46° 14' N 47° 54' E}}
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Kamyzjak]] || Камызяк || Rajon Kamyzjak || 15.753 &lt;small&gt;(2021)&lt;/small&gt; ||[[Ofbyld:Герб Камызяк.svg|40px]] || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|46_06_56_N_48_04_37_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|46° 06' N 48° 04' E}}
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Kirovski (Astrachan)|Kirovski]] || Кировский || Rajon Kamyzjak || 2.042 &lt;small&gt;(2021)&lt;/small&gt; || &amp;nbsp; || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|45_50_56_N_48_07_24_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|45° 50' N 48° 07' E}}
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Krasnyje Barrikady]] || Красные Баррикады || Rajon Ikrjanoje || 6.377 &lt;small&gt;(2021)&lt;/small&gt; || &amp;nbsp; || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|46_12_18_N_47_51_27_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|46° 12' N 47° 51' E}}
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Liman (Astrachan)|Liman]] || Лиман || Rajon Liman || 8.170 &lt;small&gt;(2021)&lt;/small&gt; || &amp;nbsp; || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|45_47_06_N_47_13_49_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|45° 47' N 47° 13' E}}
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Narimanov]] || Нариманов || Rajon Narimanov || &lt;small&gt;10.601&lt;/small&gt; || &amp;nbsp; || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|46_41_00_N_47_51_00_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|46° 41' N 47° 51' E}}
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Nizjni Baskûntsjak]] || Нижний Баскунчак || Rajon Achtûbinsk || 2.391 &lt;small&gt;(2021)&lt;/small&gt; || &amp;nbsp; || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|48_13_24_N_46_49_59_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|48° 13' N 46° 49' E}}
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Znamensk (Astrachan)|Znamensk]] || Знаменск || Stedsdistrikt (ZATO) || 26.361 &lt;small&gt;(2021)&lt;/small&gt; || [[Ofbyld:Coat of Arms of Znamensk (Astrakhan oblast) (2001).png|40px]] || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|48_35_00_N_45_45_00_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|48° 35' N 45° 45' E}}
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Verchni Baskûntsjak]] || Верхний Баскунчак || Rajon Achtûbinsk || 7.435 &lt;small&gt;(2021)&lt;/small&gt; || &amp;nbsp; || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|48_13_49_N_46_43_06_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|48° 13' N 46° 43' E}}
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Wolgo-Kaspijski]] || Волго-Каспийский || Rajon Kamyzjak || 2.219 &lt;small&gt;(2021)&lt;/small&gt; || &amp;nbsp; || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|46_12_11_N_47_55_06_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|46° 12' N 47° 55' E}}
|}
{{Boarnen|boarnefernijing=
Dizze side is alhiel of foar in part in oersetting fan de Russysktalige Wikipedyside; sjoch foar de bewurkingsskiednis: [[:ru:Астраханская область]]
{{reflist}}
----
{{Commonscat|Astracham Oblast|Astracham oblast}}
}}
{{DielgebietenRuslân}}
{{DEFAULTSORT:Astracham (oblast)}}
[[Kategory:Astracham (oblast)| ]]
[[Kategory:Bestjoerlike ienheid oprjochte yn 1943]]</text>
      <sha1>fy1se28qlxaadxygi0qf37waov7ar3a</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1084391</id>
      <parentid>1084390</parentid>
      <timestamp>2022-07-25T00:45:57Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ieneach fan 'e Esk</username>
        <id>13292</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>typfl</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="11090" xml:space="preserve">{{Universele ynfoboks gebiet (mei flagge)
| namme                       = Astrachan oblast
&lt;small&gt;Астраханская область&lt;/small&gt;
| ôfbylding                   = [[Ofbyld:Map of Russia - Astrakhan Oblast (Crimea disputed).svg|300px]]
| flagge                      = [[Ofbyld:Flag of Astrakhan Oblast.svg|100px]]
| wapen                       = [[Ofbyld:Coat of Arms of Astrakhan Oblast.svg|40px]]
| soarte gebiet               = [[Oblast]]
| ynwennertal                 = 989.430 &lt;small&gt;(2022)&lt;/small&gt;
| oerflak                     = 49.024 km²
| befolkingstichtens          = 20,18 ynw./km²
| sels yn te foljen 1         = 
| namme sels yn te foljen 1   = 
| sels yn te foljen 2         = 
| namme sels yn te foljen 2   = 
| sels yn te foljen 3         = 
| namme sels yn te foljen 3   = 
| lân                         = [[File:Flag of Russia.svg|border|20px]] [[Ruslân]]
| bestjoerlike ienheid 1      = federaal distrikt
| namme bestjoerlike ienheid 1= [[Súdlik Federaal Distrikt|Súd]]
| bestjoerlike ienheid 2      = ekonomyske regio
| namme bestjoerlike ienheid 2= [[Ekonomyske regio Wolga|Wolga]]
| bestjoerlike ienheid 3      = 
| namme bestjoerlike ienheid 3= 
| bestjoerlike ienheid 4      = 
| namme bestjoerlike ienheid 4= 
| haadplak                    = [[Astrachan]]
| grutste plak                = Astrachan
| sels yn te foljen 4         = taal
| namme sels yn te foljen 4   = [[Russysk]]
| sels yn te foljen 5         = Etnyske groepen
| namme sels yn te foljen 5   = Russen 77,93% &lt;br&gt; Kazachen 6,98%, Tataren 5,45% &lt;br&gt; Stân 2010
| sels yn te foljen 6         = 
| namme sels yn te foljen 6   = 
| sels yn te foljen 7         = 
| namme sels yn te foljen 7   = 
| stifting                    = 27 desimber 1943
| tiidsône                    = [[UTC]]+4; MSK+1
| simmertiid                  = 
| koördinaten                 = {{Koördinaten yn tekst|47_14_00_N_47_14_00_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|47° 14' N 47° 14' E}}  
| sels yn te foljen 8         = 
| namme sels yn te foljen 8   = 
| sels yn te foljen 9         =  
| namme sels yn te foljen 9   = 
| webside                     = [http://www.astrobl.ru/ www.astrobl.ru]
}}
De '''oblast Astrachan''' ([[Russysk]]: Астраханская область, ''Astrachanskaja oblast'') is in [[oblast]] yn it súdeasten fan [[Europa|Europeesk]] [[Ruslân]]. Haadstêd fan de oblast is de stêd [[Astrachan]]. Astrachan heart by it Súdlik Federaal Distrikt.

== Geografy ==
[[ofbyld:Тюльпаны геснеровские на восточном склоне горы Большое Богдо.jpg|thumb|left|250px|''Grutte Bogdo'']]
De oblast Astrachan grinzget oan de [[Kaspyske See]] en leit oan de ûnderrin fan de [[Wolga]]. Yn it easten dielt Astrachan de lânsgrins mei [[Kazachstan]]. Fierder grinzget de oblast oan de autonome republyk [[Kalmukje]] en de oblast [[Wolgorod (oblast)|Wolgograd]].

It lânskip hat foar it measte net in soad reliëf en leit foar in part ûnder de seespegel (-3 tot -30 meter). It noardlike diel is [[steppe]]gebiet. It heechste punt foarmet de 161,9 meter hege Grutte Bogdo (Большое Богдо). De oblast hat mear as 1000 sâltmarren. De sâltmar Baskûntsjak is de grutste sâltmar en hat de grutste sâltôfsettings fan de wrâld.  

It klimaat is kontinintaal en drûch. Winters binne net snieryk en ûnder ynfloed fan de Kaspyske See is it klimaat relatyf myld, sadat snie al gau wer fuort raant. Somtiden falt lykwols út Kazachstan wei of út de [[Oeral]] wei kâlde loft yn. De simmers binne waarm. De kâldste moanne is jannewaris mei in temperatuer fan -10 oant -20 ° C. De heechstse temperatueren binne yn july en dan kin it +35C oant +45 °C wurde. De wiedste moannen binne april en july.

== Skiednis ==
[[Ofbyld:Astrakhan Russia-v2-p168.jpg|thumb|left|250px|''16e-iuwske gravuere fan Astrachan'']]
Yn de 15e iuw ûnstiene hannelskontakten tusken it Foarstedom Moskou en it kanaat Astrachan. Fral ûnder [[Ivan III fan Moskou|Ivan III]] groeide de ymport fan sâlt út it gebiet. Nei de oermastering fan it kanaat Kazan wie [[Ivan IV fan Ruslân|Ivan de Grousume]] ek fan doel om Astrachan by syn ryk te foegjen. Khan Dervisj-Ali ûnthiet lykwols trou oan Moskou, mar yn 1556 socht er kontakt mei de âlden fijannen fan Moskou: it [[Krim-kanaat]] en it [[Osmaanske Ryk]] en dêrmei lokke er in nije kampanje fan de Moskoviten út. Der folge in fjildslach fan de Don-Kozakken mei it leger fan de khan fan Astrachen en op 2 july 1556 koe de stêd Astrachan sûnder fierdere slach ynnommen wurde. Astrachan ferhûze yn 1558 in eintsje fierder nei in nije lokaasje en waard in betroubere militêre en politike bûtenpost yn it suden fan Ruslân. Yn 1569 besochten de Ottomanen Astrachan te feroverjen, mar dat bleau by in besykjen.    

Oant 1717 foel it gebiet ûnder it gûvernemint Kazan. Yn dat jier waard it gûvernemint Astrachan stifte, dat stadichoan wer gebiet kwyt rekke oan oare gebieten yn it Russyske Ryk. It gûvernemint waard yn de jierren 1930 opheft en by de oblast Stalingrad foege. De tsjintwurdige oblast ûnstie op 27 desimber 1943 en krige de tsjintwurdige grinzen yn 1957.

== Ekonomy ==
Fiskerij is wichtich en al sûnt de 4e iuw wurdt der fiske op steur yn de Wolga. Yn de oblast wurdt gas wûn en der wurde noch jimmeroan nije boarnen fûn. Yn Astrachan is in goed ûntwikkele yndustry en fanút de haven wurdt in soad eksportearre nei [[Iran]]. Astrachan is wat tonnaazje oangebelanget ien fan de grutste havens fan it lân en hat net in soad lêst hân fan de ekonomyske krises fan de jierren 1990. De yndustry bestiet fral út skipsbou, lichte yndustry, masjinebou en metaalferwurking.   

== Befolking ==
It gebiet is tinbefolke en de grutste befolkingsgroepen binne de Russen (67,6%), Kazachen (16,3%) en Tataren (8,8%) &lt;small&gt;(2010)&lt;/small&gt;. Yn de gebieten mei in soad Kazachen yn de oblast wurdt de Kazachske taal op middelbere skoallen jûn. It Kazachsk wurdt ek ûnderwiisd op de ynstellings fan it heger ûnderwiis yn Astrachan. 

== Befolkingsûntwikkeling ==
{| class=&quot;wikitable&quot; border=&quot;1&quot;
! Jier !! 1926 || 1939 || 1959 || 1970 || 1979 || 1989 || 2002 || 2022
|-
| '''Befolking''' || 510.386 || 683.000  ||  701.974  || 867.483 || 915.448  || 991.521 || 1.005.276 || 989 430
|}

== Bestjoerlike yndieling en stêden ==
It bestjoelike en kulturele sintrum fan de oblast is [[Astrachan]]. Meiïnoar telt de oblast seis stêden, ynklúsyf ien sletten stêd (ZATO), en sân plakken mei in stedsk karaker. 

=== Stêden ===
[[Ofbyld:Astrakhan Kremlin Cathedral of the Assumption and the cathedral bell tower with Prechistinsky Gate P5090820 2586.jpg|thumb|260px|''Himelfeartkatedraal fan Astrachan'']]
{| class=&quot;wikitable sortable&quot; style=&quot;text-align:left;&quot;
|- 
! Stêd
! Russysk
! Bestjoersienheid
! Ynwenners
! class=&quot;unsortable&quot; | Wapen
! class=&quot;unsortable&quot; | Lokaasje
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Achtûbinsk]] || Ахтубинск || Rajon Achtûbinsk || 36.127 &lt;small&gt;(2021)&lt;/small&gt; || [[Ofbyld:Gerb-Akhtubinsk-new.jpg|40px]] || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|48_17_00_N_46_10_00_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|48° 17' N 46° 10' E}}
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Astrachan]] || Астрахан || Stedsdistrikt || 518.695 &lt;small&gt;(2022)&lt;/small&gt; || [[Ofbyld:Coat of Arms of Astrakhan.png|40px]] || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|46_20_00_N_48_02_00_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|46° 20' N 48° 02' E}}
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Charabali]] || Харабали || Rajon Charabali || 17.338 &lt;small&gt;(2021)&lt;/small&gt; || [[Ofbyld:Coat of Arms of Kharabali (Astrakhan oblast).png|40px]] || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|47_24_00_N_47_15_00_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|47° 24' N 47° 15' E}}
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Iljinka (Astrachan)|Iljinka]] || Ильинка || Rajon Ikrjanoje || 5.025 &lt;small&gt;(2021)&lt;/small&gt; || &amp;nbsp; || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|46_14_11_N_47_54_07_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|46° 14' N 47° 54' E}}
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Kamyzjak]] || Камызяк || Rajon Kamyzjak || 15.753 &lt;small&gt;(2021)&lt;/small&gt; ||[[Ofbyld:Герб Камызяк.svg|40px]] || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|46_06_56_N_48_04_37_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|46° 06' N 48° 04' E}}
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Kirovski (Astrachan)|Kirovski]] || Кировский || Rajon Kamyzjak || 2.042 &lt;small&gt;(2021)&lt;/small&gt; || &amp;nbsp; || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|45_50_56_N_48_07_24_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|45° 50' N 48° 07' E}}
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Krasnyje Barrikady]] || Красные Баррикады || Rajon Ikrjanoje || 6.377 &lt;small&gt;(2021)&lt;/small&gt; || &amp;nbsp; || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|46_12_18_N_47_51_27_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|46° 12' N 47° 51' E}}
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Liman (Astrachan)|Liman]] || Лиман || Rajon Liman || 8.170 &lt;small&gt;(2021)&lt;/small&gt; || &amp;nbsp; || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|45_47_06_N_47_13_49_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|45° 47' N 47° 13' E}}
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Narimanov]] || Нариманов || Rajon Narimanov || &lt;small&gt;10.601&lt;/small&gt; || &amp;nbsp; || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|46_41_00_N_47_51_00_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|46° 41' N 47° 51' E}}
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Nizjni Baskûntsjak]] || Нижний Баскунчак || Rajon Achtûbinsk || 2.391 &lt;small&gt;(2021)&lt;/small&gt; || &amp;nbsp; || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|48_13_24_N_46_49_59_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|48° 13' N 46° 49' E}}
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Znamensk (Astrachan)|Znamensk]] || Знаменск || Stedsdistrikt (ZATO) || 26.361 &lt;small&gt;(2021)&lt;/small&gt; || [[Ofbyld:Coat of Arms of Znamensk (Astrakhan oblast) (2001).png|40px]] || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|48_35_00_N_45_45_00_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|48° 35' N 45° 45' E}}
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Verchni Baskûntsjak]] || Верхний Баскунчак || Rajon Achtûbinsk || 7.435 &lt;small&gt;(2021)&lt;/small&gt; || &amp;nbsp; || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|48_13_49_N_46_43_06_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|48° 13' N 46° 43' E}}
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Wolgo-Kaspijski]] || Волго-Каспийский || Rajon Kamyzjak || 2.219 &lt;small&gt;(2021)&lt;/small&gt; || &amp;nbsp; || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|46_12_11_N_47_55_06_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|46° 12' N 47° 55' E}}
|}
{{Boarnen|boarnefernijing=
Dizze side is alhiel of foar in part in oersetting fan de Russysktalige Wikipedyside; sjoch foar de bewurkingsskiednis: [[:ru:Астраханская область]]
{{reflist}}
----
{{Commonscat|Astracham Oblast|Astracham oblast}}
}}
{{DielgebietenRuslân}}
{{DEFAULTSORT:Astrachan (oblast)}}
[[Kategory:Astrachan (oblast)| ]]
[[Kategory:Bestjoerlike ienheid oprjochte yn 1943]]</text>
      <sha1>ohnfn4d61jdj4658lhq7umreru6u89t</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Brouwerij Koningshert</title>
    <ns>0</ns>
    <id>159775</id>
    <revision>
      <id>1084363</id>
      <timestamp>2022-07-24T18:24:23Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Leopstm</username>
        <id>33922</id>
      </contributor>
      <comment>Side makke mei &quot;'''Brouwerij Koningshert''' is in hierbrouwerij yn [[Drachten]] en is oprjochte yn 2015 troch Wilmer Woudwijk en Kees van der Heide.  == Skiednis == De Drachtsterbrouwers bringe harren bieren op de merk ûnder de namme Koningshert en meitsje gebrûk fan de broufasiliteiten fan de [[Admiraals Bierbrouwerij]] yn [[Aldtsjerk]]. It earste bier waard yn augustus 2015 op de merk brocht. Yn 2016 waard de namme fan de brouwerij wizige fan Drachtsterbrouwers nei Brouwerij Koningsher...&quot;</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="876" xml:space="preserve">'''Brouwerij Koningshert''' is in hierbrouwerij yn [[Drachten]] en is oprjochte yn 2015 troch Wilmer Woudwijk en Kees van der Heide.

== Skiednis ==
De Drachtsterbrouwers bringe harren bieren op de merk ûnder de namme Koningshert en meitsje gebrûk fan de broufasiliteiten fan de [[Admiraals Bierbrouwerij]] yn [[Aldtsjerk]]. It earste bier waard yn augustus 2015 op de merk brocht. Yn 2016 waard de namme fan de brouwerij wizige fan Drachtsterbrouwers nei Brouwerij Koningshert.

== Hjoed ==
Brouwerij Koningshert broud de bieren ''&lt;nowiki/&gt;'t Swurd'' en ''&lt;nowiki/&gt;'t Helmhout'' foar [[Skûtsjebier]] yn Wynjewâld.

== Assortimint ==

* Koningshert Weizen
* Cicho Amber Ale
* Botanic

== Keppeling om utens ==

* [https://www.koningshert.nl/ Webstek fan Brouwerij Koningshert]

[[Kategory:Fryske bierbrouwerij]]
[[Kategory:Bedriuw oprjochte yn 2015]]
[[Kategory:Drachten]]</text>
      <sha1>g16q0kqo1o2qei945ws9g36qboh15kd</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1084367</id>
      <parentid>1084363</parentid>
      <timestamp>2022-07-24T18:38:48Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Kneppelfreed</username>
        <id>2013</id>
      </contributor>
      <comment>red</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="877" xml:space="preserve">'''Brouwerij Koningshert''' is in hierbrouwerij yn [[Drachten]] en is oprjochte yn 2015 troch Wilmer Woudwijk en Kees van der Heide.

== Skiednis ==
De Drachtster brouwers bringe harren bieren op de merk ûnder de namme Koningshert en meitsje gebrûk fan de broufasiliteiten fan de [[Admiraals Bierbrouwerij]] yn [[Aldtsjerk]]. It earste bier waard yn augustus 2015 op de merk brocht. Yn 2016 waard de namme fan de brouwerij wizige fan Drachtsterbrouwers nei Brouwerij Koningshert.

== Hjoed ==
Brouwerij Koningshert broud de bieren ''&lt;nowiki/&gt;'t Swurd'' en ''&lt;nowiki/&gt;'t Helmhout'' foar [[Skûtsjebier]] yn Wynjewâld.

== Assortimint ==

* Koningshert Weizen
* Cicho Amber Ale
* Botanic

== Keppeling om utens ==

* [https://www.koningshert.nl/ Webstek fan Brouwerij Koningshert]

[[Kategory:Fryske bierbrouwerij]]
[[Kategory:Bedriuw oprjochte yn 2015]]
[[Kategory:Drachten]]</text>
      <sha1>bv27ahqnriqwwholcdfa7jkahiip35d</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1084392</id>
      <parentid>1084367</parentid>
      <timestamp>2022-07-25T00:46:31Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ieneach fan 'e Esk</username>
        <id>13292</id>
      </contributor>
      <comment>/* Keppeling om utens */ kt</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="900" xml:space="preserve">'''Brouwerij Koningshert''' is in hierbrouwerij yn [[Drachten]] en is oprjochte yn 2015 troch Wilmer Woudwijk en Kees van der Heide.

== Skiednis ==
De Drachtster brouwers bringe harren bieren op de merk ûnder de namme Koningshert en meitsje gebrûk fan de broufasiliteiten fan de [[Admiraals Bierbrouwerij]] yn [[Aldtsjerk]]. It earste bier waard yn augustus 2015 op de merk brocht. Yn 2016 waard de namme fan de brouwerij wizige fan Drachtsterbrouwers nei Brouwerij Koningshert.

== Hjoed ==
Brouwerij Koningshert broud de bieren ''&lt;nowiki/&gt;'t Swurd'' en ''&lt;nowiki/&gt;'t Helmhout'' foar [[Skûtsjebier]] yn Wynjewâld.

== Assortimint ==

* Koningshert Weizen
* Cicho Amber Ale
* Botanic

== Keppeling om utens ==

* [https://www.koningshert.nl/ Webstek fan Brouwerij Koningshert]

[[Kategory:Fryske bierbrouwerij|Koningshert]]
[[Kategory:Bedriuw oprjochte yn 2015]]
[[Kategory:Bedriuw yn Drachten]]</text>
      <sha1>lq73ouief7gxtgz98tfdlx4yocpqv00</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Jutphaas</title>
    <ns>0</ns>
    <id>159776</id>
    <revision>
      <id>1084380</id>
      <timestamp>2022-07-24T19:39:01Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Kneppelfreed</username>
        <id>2013</id>
      </contributor>
      <comment>Side makke mei &quot;{{Wurk}} {{Stêd mei flagge| Ofbyld                     = [[File:Rijnhuizen.jpg|300px]] ''Kastiel Rijnhuizen'' | Flagge                     = [[File:Flag_of_Jutphaas.svg|border|100px]] | Wapen                      = [[File:Jutphaas_wapen.svg|border|80px]] | Ynwennertal                = ±6.000 | Oerflak                    = | Befolkingstichtens         = | Stêdekloft                 = | Hichte                     = | Lân                        = {{Flagge NL}} [[Nederlân]...&quot;</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4359" xml:space="preserve">{{Wurk}}
{{Stêd mei flagge|
Ofbyld                     = [[File:Rijnhuizen.jpg|300px]] ''Kastiel Rijnhuizen'' |
Flagge                     = [[File:Flag_of_Jutphaas.svg|border|100px]] |
Wapen                      = [[File:Jutphaas_wapen.svg|border|80px]] |
Ynwennertal                = ±6.000 |
Oerflak                    = |
Befolkingstichtens         = |
Stêdekloft                 = |
Hichte                     = |
Lân                        = {{Flagge NL}} [[Nederlân]] |
Bestj. ienh. 1             = Provinsje|
Namme bestj. ienh. 1       = [[File:Utrecht_(province)-Flag.svg|border|20px]] [[Utert (provinsje)|Utert]] |
Bestj. ienh. 2             = Gemeente|
Namme bestj. ienh. 2       = [[File:Vlag_gemeente_Nieuwegein.png|20px]] [[Nieuwegein]] |
Bestj. ienh. 3             = |
Namme bestj. ienh. 3       = |
Bestj. ienh. 4             = |
Namme bestj. ienh. 4       = |
Stifting                   = [[1812]] |
Tiidsône                   = [[UTC]] +1 |
Simmertiid                 = UTC +2 |
Koördinaten                = {{Koördinaten yn tekst|52_2_N_5_6_E_type:city_zoom:16_region:NL|52° 2' NB, 5° 6' EL}} | 
Webside                    = |
}}
[[Ofbyld:Jutphaas.png|thumb|''Gemeente Jutphaas yn 1867'']]
''Jutphaas''' is in earder doarp en eardere gemeente yn de [[Nederlân]]ske provinsje [[Utert (provinsje)|Utert]]. Sûnt [[1971]] is Jutphaas part fan [[Nieuwegein]], dy't ûntstie nei it gearfoegjen fan de gemeenten Jutphaas en [[Vreeswijk]].

== Skiednis ==
Op it doarpsgebiet fan Jutphaas wie der 150.000 jier ferlyn al spoaren fan bewenning. Bonke-oerbliuwsels fan [[mammoeten]], boskoaljefanten en wolhierrige noashoarnen binne dêr fûn, allyk guon stiennen gebrûksfoarwerpen fan minsken. Fynsten fan bewenning fan hûnderten jierren foar Kristus oant [[300]] n.Kr. waarden fûn. Jutphaas wurdt foar it earst yn [[1165]] neamd yn in oarkonde. Dêr wurdt it doarp as in [[karspel]] yn ferwiisd. Ambachtshear wie Durk fan Jutfaes (''Iudifax'').&lt;ref&gt;{{Aut|G. van Berkel}} en {{Aut|K. Samplonius}}, ''Nederlandse plaatsnamen, herkomst en historie'' (3e printinge, 2006)&lt;/ref&gt;. It komôf fan de namme is net wis.

It doarp ûntstie yn de [[tolfde iuw]] om de tsjerke (''Kerkveld'' - &quot;tsjerkefjild&quot;). De ynwenners bestiene benammen út boeren dy't stikken woaste grûn yn erflien krigen om it oan te meitsjen. De [[lânoanmakkerij]] waard út [[Houten]] wei úteinset, fan hegere sângrûn ôf yn it easten nei it legere [[fean]]grûn yn it westen. It oanmeitsjen fan lân sette útein yn it ''Overeind'' (boppeste ein) en sette dêrnei fuort yn it ''Nedereind'' (ûnderste ein). Dy waard foltôge yn de [[fjirtjinde iuw]] en doe waard de polder ''Lange Vliet'' oprjochte.

De karakter fan it doarp op it ''Kerkveld'' bleau agrarysk. Op it hegere grûn yn it ''Overeind'' waarden guon stinzen en oare fersterke hûzen boud. Oan de [[Vaartse Rijn]] ûntstie [[lintbebouwing]]. De bewenners dêre wiene ornearre op de skipfeart en de hannel.

Yn [[1680]] wie der in grutte brân yn it doarp en de bewenners besochten de kop fan de mûne fan it fjoer te rêden om dy op in wein te ferfieren.

Yn [[1795]] waarden de doarpsgerjochten van ''Nedereind'' en ''Overeind'' gearfoege en yn [[1812]] waard de gemeente Jutphaas oprjochte. De gemeente omfieme doe it Nedereind, Overeind, Oudenrijn, Papendorp, It Gein, en East- en Westraven. Yn [[1825]] krige it doarp syn earste boargemaster. It doarpssintrum ferpleatste him mear nei de  Vaartse Rijn. De êlde doarpstsjerke waard yn [[1820]] ôfbrutsen en in nijen ien oan de Nedereindsewei boud. De katoliken hiene sûnt [[1688]] in skûltsjerke yn it Overeind, dy't yn [[1875]] ferfongen waard troch de hjoeddeistige Nikolaastsjerke. Dêr ûntstie in katolyk sintrum mei in jonges- en famkesskoalle, in kleaster en in pastorij.

By in [[gemeentlike weryndieling]] yn [[1954]] waarden East- en Westraven oan de stêd [[Utert (stêd)|Utert]] ôfstien. De gemeente Jutphaas, dy't yn oerflak trije kear sa grut as Utert wie, ferlear krapoan 9.000 fan syn 12.000 ynwenners.

Yn de [[tweintichste iuw]] waard Jutphaas hieltyd mear in [[Forinsisme|forinzegemeente]] fan de stêd Utert.


{{Koördinaten|52_2_N_5_6_E_type:city_zoom:16_region:NL|52° 2' NB, 5° 6' EL}}

[[Kategory:Plak yn Nieuwegein]]
[[Kategory:Bestjoerlike ienheid oprjochte yn 1812]]
[[Kategory:Bestjoerlike ienhei opheft yn 1971]]</text>
      <sha1>05a5a37czsai7n70j0eox04tfe2r4f8</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1084383</id>
      <parentid>1084380</parentid>
      <timestamp>2022-07-24T20:12:38Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Kneppelfreed</username>
        <id>2013</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4693" xml:space="preserve">{{Wurk}}
{{Stêd mei flagge|
Ofbyld                     = [[File:Rijnhuizen.jpg|300px]] ''Kastiel Rijnhuizen'' |
Flagge                     = [[File:Flag_of_Jutphaas.svg|border|100px]] |
Wapen                      = [[File:Jutphaas_wapen.svg|border|80px]] |
Ynwennertal                = ±6.000 |
Oerflak                    = |
Befolkingstichtens         = |
Stêdekloft                 = |
Hichte                     = |
Lân                        = {{Flagge NL}} [[Nederlân]] |
Bestj. ienh. 1             = Provinsje|
Namme bestj. ienh. 1       = [[File:Utrecht_(province)-Flag.svg|border|20px]] [[Utert (provinsje)|Utert]] |
Bestj. ienh. 2             = Gemeente|
Namme bestj. ienh. 2       = [[File:Vlag_gemeente_Nieuwegein.png|20px]] [[Nieuwegein]] |
Bestj. ienh. 3             = |
Namme bestj. ienh. 3       = |
Bestj. ienh. 4             = |
Namme bestj. ienh. 4       = |
Stifting                   = [[1812]] |
Tiidsône                   = [[UTC]] +1 |
Simmertiid                 = UTC +2 |
Koördinaten                = {{Koördinaten yn tekst|52_2_N_5_6_E_type:city_zoom:16_region:NL|52° 2' NB, 5° 6' EL}} | 
Webside                    = |
}}
[[Ofbyld:Jutphaas.png|thumb|''Gemeente Jutphaas yn 1867'']]
''Jutphaas''' is in earder doarp en eardere gemeente yn de [[Nederlân]]ske provinsje [[Utert (provinsje)|Utert]]. Sûnt [[1971]] is Jutphaas part fan [[Nieuwegein]], dy't ûntstie nei it gearfoegjen fan de gemeenten Jutphaas en [[Vreeswijk]].

== Skiednis ==
Op it doarpsgebiet fan Jutphaas wie der 150.000 jier ferlyn al spoaren fan bewenning. Bonke-oerbliuwsels fan [[mammoeten]], boskoaljefanten en wolhierrige noashoarnen binne dêr fûn, allyk guon stiennen gebrûksfoarwerpen fan minsken. Fynsten fan bewenning fan hûnderten jierren foar Kristus oant [[300]] n.Kr. waarden fûn. Jutphaas wurdt foar it earst yn [[1165]] neamd yn in oarkonde. Dêr wurdt it doarp as in [[karspel]] yn ferwiisd. Ambachtshear wie Durk fan Jutfaes (''Iudifax'').&lt;ref&gt;{{Aut|G. van Berkel}} en {{Aut|K. Samplonius}}, ''Nederlandse plaatsnamen, herkomst en historie'' (3e printinge, 2006)&lt;/ref&gt;. It komôf fan de namme is net wis. Durk fan Jutfaes hie syn wente yn it kastiel ''Riinenburg''.

It doarp ûntstie yn de [[tolfde iuw]] om de tsjerke (''Kerkveld'' - &quot;tsjerkefjild&quot;). De ynwenners bestiene benammen út boeren dy't stikken woaste grûn yn erflien krigen om it oan te meitsjen. De [[lânoanmakkerij]] waard út [[Houten]] wei úteinset, fan hegere sângrûn ôf yn it easten nei it legere [[fean]]grûn yn it westen. It oanmeitsjen fan lân sette útein yn it ''Overeind'' (boppeste ein) en sette dêrnei fuort yn it ''Nedereind'' (ûnderste ein). Dy waard foltôge yn de [[fjirtjinde iuw]] en doe waard de polder ''Lange Vliet'' oprjochte.

De karakter fan it doarp op it ''Kerkveld'' bleau agrarysk. Op it hegere grûn yn it ''Overeind'' waarden guon stinzen en oare fersterke hûzen boud. Oan de [[Vaartse Rijn]] ûntstie [[lintbebouwing]]. De bewenners dêre wiene ornearre op de skipfeart en de hannel.

Yn [[1680]] wie der in grutte brân yn it doarp en de bewenners besochten de kop fan de mûne fan it fjoer te rêden om dy op in wein te ferfieren.

Yn [[1795]] waarden de doarpsgerjochten van ''Nedereind'' en ''Overeind'' gearfoege en yn [[1812]] waard de gemeente Jutphaas oprjochte. De gemeente omfieme doe it Nedereind, Overeind, Oudenrijn, Papendorp, It Gein, en East- en Westraven. Yn [[1825]] krige it doarp syn earste boargemaster. It doarpssintrum ferpleatste him mear nei de  Vaartse Rijn. De êlde doarpstsjerke waard yn [[1820]] ôfbrutsen en in nijen ien oan de Nedereindsewei boud. De katoliken hiene sûnt [[1688]] in skûltsjerke yn it Overeind, dy't yn [[1875]] ferfongen waard troch de hjoeddeistige Nikolaastsjerke. Dêr ûntstie in katolyk sintrum mei in jonges- en famkesskoalle, in kleaster en in pastorij.

By in [[gemeentlike weryndieling]] yn [[1954]] waarden East- en Westraven oan de stêd [[Utert (stêd)|Utert]] ôfstien. De gemeente Jutphaas, dy't yn oerflak trije kear sa grut as Utert wie, ferlear krapoan 9.000 fan syn 12.000 ynwenners.

Yn de [[tweintichste iuw]] waard Jutphaas hieltyd mear in [[Forinsisme|forinzegemeente]] fan de stêd Utert. Troch de wenningneed dy't nei de [[Twadde Wrâldkriich]] yn Nederlân ûntstie, wie der ferlet fan in soad nije wentebou. Om de stêd Utert te ûntlêsten kaam der yn Jutphaas en Vreeswijk in soad nijbou. Yn de [[1960-er jierren]] 


{{Boarnen|boarnefernijing=
{{Reflist}}
}}

{{Koördinaten|52_2_N_5_6_E_type:city_zoom:16_region:NL|52° 2' NB, 5° 6' EL}}

[[Kategory:Plak yn Nieuwegein]]
[[Kategory:Bestjoerlike ienheid oprjochte yn 1812]]
[[Kategory:Bestjoerlike ienhei opheft yn 1971]]</text>
      <sha1>tstu48uhtbyy4exz6sdpxngu592im5r</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1084393</id>
      <parentid>1084383</parentid>
      <timestamp>2022-07-25T00:46:55Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ieneach fan 'e Esk</username>
        <id>13292</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>/* Skiednis */ typfl</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4694" xml:space="preserve">{{Wurk}}
{{Stêd mei flagge|
Ofbyld                     = [[File:Rijnhuizen.jpg|300px]] ''Kastiel Rijnhuizen'' |
Flagge                     = [[File:Flag_of_Jutphaas.svg|border|100px]] |
Wapen                      = [[File:Jutphaas_wapen.svg|border|80px]] |
Ynwennertal                = ±6.000 |
Oerflak                    = |
Befolkingstichtens         = |
Stêdekloft                 = |
Hichte                     = |
Lân                        = {{Flagge NL}} [[Nederlân]] |
Bestj. ienh. 1             = Provinsje|
Namme bestj. ienh. 1       = [[File:Utrecht_(province)-Flag.svg|border|20px]] [[Utert (provinsje)|Utert]] |
Bestj. ienh. 2             = Gemeente|
Namme bestj. ienh. 2       = [[File:Vlag_gemeente_Nieuwegein.png|20px]] [[Nieuwegein]] |
Bestj. ienh. 3             = |
Namme bestj. ienh. 3       = |
Bestj. ienh. 4             = |
Namme bestj. ienh. 4       = |
Stifting                   = [[1812]] |
Tiidsône                   = [[UTC]] +1 |
Simmertiid                 = UTC +2 |
Koördinaten                = {{Koördinaten yn tekst|52_2_N_5_6_E_type:city_zoom:16_region:NL|52° 2' NB, 5° 6' EL}} | 
Webside                    = |
}}
[[Ofbyld:Jutphaas.png|thumb|''Gemeente Jutphaas yn 1867'']]
''Jutphaas''' is in earder doarp en eardere gemeente yn de [[Nederlân]]ske provinsje [[Utert (provinsje)|Utert]]. Sûnt [[1971]] is Jutphaas part fan [[Nieuwegein]], dy't ûntstie nei it gearfoegjen fan de gemeenten Jutphaas en [[Vreeswijk]].

== Skiednis ==
Op it doarpsgebiet fan Jutphaas wie der 150.000 jier ferlyn al spoaren fan bewenning. Bonke-oerbliuwsels fan [[mammoeten]], boskoaljefanten en wolhierrige noashoarnen binne dêr fûn, allyk guon stiennen gebrûksfoarwerpen fan minsken. Fynsten fan bewenning fan hûnderten jierren foar Kristus oant [[300]] n.Kr. waarden fûn. Jutphaas wurdt foar it earst yn [[1165]] neamd yn in oarkonde. Dêr wurdt it doarp as in [[karspel]] yn ferwiisd. Ambachtshear wie Durk fan Jutfaes (''Iudifax'').&lt;ref&gt;{{Aut|G. van Berkel}} en {{Aut|K. Samplonius}}, ''Nederlandse plaatsnamen, herkomst en historie'' (3e printinge, 2006)&lt;/ref&gt;. It komôf fan de namme is net wis. Durk fan Jutfaes hie syn wente yn it kastiel ''Riinenburg''.

It doarp ûntstie yn de [[tolfde iuw]] om de tsjerke (''Kerkveld'' - &quot;tsjerkefjild&quot;). De ynwenners bestiene benammen út boeren dy't stikken woaste grûn yn erflien krigen om it oan te meitsjen. De [[lânoanmakkerij]] waard út [[Houten]] wei úteinset, fan hegere sângrûn ôf yn it easten nei it legere [[fean]]grûn yn it westen. It oanmeitsjen fan lân sette útein yn it ''Overeind'' (boppeste ein) en sette dêrnei fuort yn it ''Nedereind'' (ûnderste ein). Dy waard foltôge yn de [[fjirtjinde iuw]] en doe waard de polder ''Lange Vliet'' oprjochte.

De karakter fan it doarp op it ''Kerkveld'' bleau agrarysk. Op it hegere grûn yn it ''Overeind'' waarden guon stinzen en oare fersterke hûzen boud. Oan de [[Vaartse Rijn]] ûntstie [[lintbebouwing]]. De bewenners dêre wiene ornearre op de skipfeart en de hannel.

Yn [[1680]] wie der in grutte brân yn it doarp en de bewenners besochten de kop fan de mûne fan it fjoer te rêden om dy op in wein te ferfieren.

Yn [[1795]] waarden de doarpsgerjochten van ''Nedereind'' en ''Overeind'' gearfoege en yn [[1812]] waard de gemeente Jutphaas oprjochte. De gemeente omfieme doe it Nedereind, Overeind, Oudenrijn, Papendorp, It Gein, en East- en Westraven. Yn [[1825]] krige it doarp syn earste boargemaster. It doarpssintrum ferpleatste him mear nei de  Vaartse Rijn. De êlde doarpstsjerke waard yn [[1820]] ôfbrutsen en in nijen ien oan de Nedereindsewei boud. De katoliken hiene sûnt [[1688]] in skûltsjerke yn it Overeind, dy't yn [[1875]] ferfongen waard troch de hjoeddeistige Nikolaastsjerke. Dêr ûntstie in katolyk sintrum mei in jonges- en famkesskoalle, in kleaster en in pastorij.

By in [[gemeentlike weryndieling]] yn [[1954]] waarden East- en Westraven oan de stêd [[Utert (stêd)|Utert]] ôfstien. De gemeente Jutphaas, dy't yn oerflak trije kear sa grut as Utert wie, ferlear krapoan 9.000 fan syn 12.000 ynwenners.

Yn de [[tweintichste iuw]] waard Jutphaas hieltyd mear in [[Forinsisme|forinzegemeente]] fan de stêd Utert. Troch de wenningneed dy't nei de [[Twadde Wrâldkriich]] yn Nederlân ûntstie, wie der ferlet fan in soad nije wentebou. Om de stêd Utert te ûntlêsten kaam der yn Jutphaas en Vreeswijk in soad nijbou. Yn de [[1960-er jierren]] 


{{Boarnen|boarnefernijing=
{{Reflist}}
}}

{{Koördinaten|52_2_N_5_6_E_type:city_zoom:16_region:NL|52° 2' NB, 5° 6' EL}}

[[Kategory:Plak yn Nieuwegein]]
[[Kategory:Bestjoerlike ienheid oprjochte yn 1812]]
[[Kategory:Bestjoerlike ienheid opheft yn 1971]]</text>
      <sha1>78jksahfsku1dshton4m2z283rjl2rp</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1084394</id>
      <parentid>1084393</parentid>
      <timestamp>2022-07-25T04:45:23Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Kneppelfreed</username>
        <id>2013</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6049" xml:space="preserve">{{Stêd mei flagge|
Ofbyld                     = [[File:Rijnhuizen.jpg|300px]] ''Kastiel Rijnhuizen'' |
Flagge                     = [[File:Flag_of_Jutphaas.svg|border|100px]] |
Wapen                      = [[File:Jutphaas_wapen.svg|border|80px]] |
Ynwennertal                = ±6.000 |
Oerflak                    = |
Befolkingstichtens         = |
Stêdekloft                 = |
Hichte                     = |
Lân                        = {{Flagge NL}} [[Nederlân]] |
Bestj. ienh. 1             = Provinsje|
Namme bestj. ienh. 1       = [[File:Utrecht_(province)-Flag.svg|border|20px]] [[Utert (provinsje)|Utert]] |
Bestj. ienh. 2             = Gemeente|
Namme bestj. ienh. 2       = [[File:Vlag_gemeente_Nieuwegein.png|20px]] [[Nieuwegein]] |
Bestj. ienh. 3             = |
Namme bestj. ienh. 3       = |
Bestj. ienh. 4             = |
Namme bestj. ienh. 4       = |
Stifting                   = [[1812]] |
Tiidsône                   = [[UTC]] +1 |
Simmertiid                 = UTC +2 |
Koördinaten                = {{Koördinaten yn tekst|52_2_N_5_6_E_type:city_zoom:16_region:NL|52° 2' NB, 5° 6' EL}} | 
Webside                    = |
}}
[[Ofbyld:Jutphaas.png|thumb|''Gemeente Jutphaas yn 1867'']]
''Jutphaas''' is in earder doarp en eardere gemeente yn de [[Nederlân]]ske provinsje [[Utert (provinsje)|Utert]]. Sûnt [[1971]] is Jutphaas part fan [[Nieuwegein]], dy't ûntstie nei it gearfoegjen fan de gemeenten Jutphaas en [[Vreeswijk]].

== Skiednis ==
Op it doarpsgebiet fan Jutphaas wie der 150.000 jier ferlyn al spoaren fan bewenning. Bonke-oerbliuwsels fan [[mammoeten]], boskoaljefanten en wolhierrige noashoarnen binne dêr fûn, allyk guon stiennen gebrûksfoarwerpen fan minsken. Fynsten fan bewenning fan hûnderten jierren foar Kristus oant [[300]] n.Kr. waarden fûn. Jutphaas wurdt foar it earst yn [[1165]] neamd yn in oarkonde. Dêr wurdt it doarp as in [[karspel]] yn ferwiisd. Ambachtshear wie Durk fan Jutfaes (''Iudifax'').&lt;ref&gt;{{Aut|G. van Berkel}} en {{Aut|K. Samplonius}}, ''Nederlandse plaatsnamen, herkomst en historie'' (3e printinge, 2006)&lt;/ref&gt;. It komôf fan de namme is net wis. Durk fan Jutfaes hie syn wente yn it kastiel ''Rijnenburg''.

It doarp ûntstie yn de [[tolfde iuw]] om de tsjerke (''Kerkveld'' - &quot;tsjerkefjild&quot;). De ynwenners bestiene benammen út boeren dy't stikken woaste grûn yn erflien krigen om it oan te meitsjen. De [[lânoanmakkerij]] waard út [[Houten]] wei úteinset, fan hegere sângrûn ôf yn it easten nei it legere [[fean]]grûn yn it westen. It oanmeitsjen fan lân sette útein yn it ''Overeind'' (boppeste ein) en sette dêrnei fuort yn it ''Nedereind'' (ûnderste ein). Dy waard foltôge yn de [[fjirtjinde iuw]] en doe waard de polder ''Lange Vliet'' oprjochte.

De karakter fan it doarp op it ''Kerkveld'' bleau agrarysk. Op de hegere grûn yn it ''Overeind'' waarden guon stinzen en oare fersterke hûzen boud. Oan de [[Vaartse Rijn]] ûntstie [[lintbebouwing]]. De bewenners dêre wiene ornearre op de skipfeart en de hannel.

Yn [[1680]] wie der in grutte brân yn it doarp en de bewenners besochten de kop fan de mûne fan it fjoer te rêden om dy op in wein te ferfieren.

Yn [[1795]] waarden de doarpsgerjochten van ''Nedereind'' en ''Overeind'' gearfoege en yn [[1812]] waard de gemeente Jutphaas oprjochte. De gemeente omfieme doe it Nedereind, Overeind, Oudenrijn, Papendorp, It Gein, en East- en Westraven. Yn [[1825]] krige it doarp syn earste boargemaster. It doarpssintrum ferpleatste him mear nei de  Vaartse Rijn. De âlde doarpstsjerke waard yn [[1820]] ôfbrutsen en in nijen ien oan de Nedereindsewei boud. De katoliken hiene sûnt [[1688]] in skûltsjerke yn it Overeind, dy't yn [[1875]] ferfongen waard troch de hjoeddeistige Nikolaastsjerke. Dêr ûntstie in katolyk sintrum mei in jonges- en famkesskoalle, in kleaster en in pastorij.

Yn [[1820]] waard it ''Fort Jutphaas'' boud yn it ramt fan de [[Nije Hollânske Wetterliny]].

By in [[gemeentlike weryndieling]] yn [[1954]] waarden East- en Westraven oan de stêd [[Utert (stêd)|Utert]] ôfstien. De gemeente Jutphaas, dy't yn oerflak trije kear sa grut as Utert wie, ferlear krapoan 9.000 fan syn 12.000 ynwenners.&lt;ref&gt;[https://www.museumwarsenhoeck.nl/home-3/historie/jutphaas/ https://www.museumwarsenhoeck.nl/]&lt;/ref&gt;

Yn de [[tweintichste iuw]] waard Jutphaas hieltyd mear in [[Forinsisme|forinzegemeente]] fan de stêd Utert. Troch de wenningneed dy't nei de [[Twadde Wrâldkriich]] yn Nederlân ûntstie, wie der ferlet fan in soad nije wentebou. Om de stêd Utert te ûntlêsten kaam der yn Jutphaas en Vreeswijk in soad nijbou. Yn de [[1960-er jierren]] besleaten de gemeenterieden fan Jutphaas en Vreeswyk om inoar sels op te heffen en yn [[1971]] foarmen se de nije gemeente [[Nieuwegein]]. It nije plak waard yn it ramt fan de Tredde [[Nota Romtlike Oardering]] oanwiisd as in [[groeikearn]].

== Ofbylden ==
&lt;gallery mode=&quot;packed&quot; heights=&quot;150px&quot;&gt;
Jutphaas,_Het_oude_Raadhuis_nog_in_volle_glorie.jpg|''It Merwedekanaal en Herenstraat mei it âlde gemeentehûs fan Jutphaas''
Overzicht_van_de_zuidoostgevel_-_Nieuwegein_-_20381741_-_RCE.jpg|''Sint-Nikolaastsjerke út it súdeasten wei sjoen''
NHKerk.Jutphaas.jpg|''Nederlânsk-herfoarme tsjerke fan Jutphaas''
RemiseB.FortJutphaas.jpg|''Fort Jutphaas''
&lt;/gallery&gt;&lt;/center&gt;

== Berne yn Jutphaas ==
* [[Pieter van Empelen]] (1943-2017), pianist, akteur, tekstskriuwer, regisseur
* [[Piet Schrijvers]] (1946), âld-fuotballer
* [[Coert van Ee]] (1954-2020), politikus en boargemaster ([[Kristen-Democratysk Appèl|CDA]])
* [[Jasper van Dijk]] (1971), politikus ([[Sosjalistyske Partij (Nederlân)|SP]])

== Keppeling om utens ==
* [https://www.museumwarsenhoeck.nl/home-3/historie/jutphaas/ Webside fan Museum Warsenhoeck oer de skiednis fan Nieuwegein]
{{CommonsLyts}}

{{Boarnen|boarnefernijing=
{{Reflist}}
}}

{{Koördinaten|52_2_N_5_6_E_type:city_zoom:16_region:NL|52° 2' NB, 5° 6' EL}}

[[Kategory:Plak yn Nieuwegein]]
[[Kategory:Bestjoerlike ienheid oprjochte yn 1812]]
[[Kategory:Bestjoerlike ienheid opheft yn 1971]]</text>
      <sha1>cf9rbx4d7vmr1stvwk4ygv9ea8ujior</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Untsliepeniskatedraal (Astrachan)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>159777</id>
    <revision>
      <id>1084381</id>
      <timestamp>2022-07-24T19:53:16Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>RomkeHoekstra</username>
        <id>10582</id>
      </contributor>
      <comment>Side makke mei &quot;{{wurk}} {{Ynfoboks bouwurk | namme                       = Untsliepeniskatedraal Успенский собор | ôfbylding                   = Astrakhan Kremlin (262120287).jpeg | ôfbyldingsbreedte           =  | ôfbyldingstekst             =  | lân                         = [[Ofbyld:Flag of Russia.svg|border|20px]] [[Ruslân]] | bestjoerlike ienheid 1      = oblast | namme bestjoerlike ienheid 1= [[Ofbyld:Flag of Astrakhan Oblast.svg|20px]] Astrachan (oblast)|Astrac...&quot;</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4929" xml:space="preserve">{{wurk}}
{{Ynfoboks bouwurk
| namme                       = Untsliepeniskatedraal
Успенский собор
| ôfbylding                   = Astrakhan Kremlin (262120287).jpeg
| ôfbyldingsbreedte           = 
| ôfbyldingstekst             = 
| lân                         = [[Ofbyld:Flag of Russia.svg|border|20px]] [[Ruslân]]
| bestjoerlike ienheid 1      = oblast
| namme bestjoerlike ienheid 1= [[Ofbyld:Flag of Astrakhan Oblast.svg|20px]] [[Astrachan (oblast)|Astrachan]]
| bestjoerlike ienheid 2      = 
| namme bestjoerlike ienheid 2= 
| bestjoerlike ienheid 3      = 
| namme bestjoerlike ienheid 3=  
| plak                        = [[Ofbyld:Flag of Astrakhan.svg|border|20px]] [[Astrachan]]
| adres                       = 
| koördinaten                 = {{Koördinaten yn tekst|46_20_57_N_48_01_5_9E_scale:12500_type:landmark_region:RU|46° 20' N 48° 01' E}}
| type bouwurk                = [[Katedraal]] 
| keatling                    = 
| boujier                     = 1699-1710
| sloopjier                   = 
| arsjitekt                   = Dorothéus Mjakisjev
| boustyl                     = Moskouse barok
| oerbrêget                   = 
| tunnelet ûnder              = 
| wei of spoar                = 
| monumintale status          = Kultureel monumint fan federaal belang
| monumintnûmer               = [https://ru-monuments.toolforge.org/wikivoyage.php?id=3010006018 3010006018]
| hichte                      = 75 m
| lingte                      = 
| oerflak                     = 
| tal ferdjippings            = 
| kosten                      = 
| webside                     = 
}}
De '''Untsliepeniskatedraal''' (Russysk: Успенский собор; ''Uspenski sobor'') is in [[Russysk-Otterdokse Tsjerke|russysk-otterdokse]] [[katedraal]] yn [[Astrachan]], [[Ruslân]]. De twa ferdjippings tellende katedraal is 75 meter heech boud yn [[Barok (styl)|barokke]] styl en stiet op in ferhege terrein fan it [[kremlyn]] fan de stêd. 

Yn de katedraal wurde de reliken bewarre fan de metropolyt Joseph, de [[beskermhillige|patroanhillige]] fan de stêd, dy't yn 1671 fermoarde waard troch de opstannige Kozakken ûnder lieding fan [[Stenka Razin]]. Yn de benedentsjerke lizze de Georgyske foarsten Vachtang VI en Teimoeraz II begroeven.

== Skiednis ==
Op it plak stie al sûnt 1568 in lytse oan de ikoan fan de Mem Gods fan Vladimir wijde katedraal. De katedraal wie mei it groeien fan de stêd al gau te lyts en yn 1602 waard in nije stiennen tsjerke by de eastlike muorre fan it kremlyn foltôge, dy't wijd waard oan de ûntsliepenis fan de Mem Gods.  

De tsjintwurdige tsjerke datearret lykwols út de jierren 1699-1710 en moast fanwegen brekfalligens de âlde tsjerke út 1602 ferfange. It ynisjatyf foar de bou wie fan de metropolyt Savvatij (1683-1696), dy't útein sette om jild yn te sammeljen. Hy ferstoar lykwols yn 1696 en syn opfolger Sampson (1697-1714) krige mar in diel fan it jild dat al ynsammele wie en koe fan dat jild allinne de sloop fan de âlde tsjerke en it nije materiaal fan de nije betelje. Fan it regear krige er gjin jild, mar fan de hannelslju wist de metropolyt dochs genôch jild te garjen om de bou te finansjieren. It ûntwerp fan de tsjerke wie ôfkomstich fan de liifeigene Dorothéus Mjakisjev, dy't ynearsten in gebou mei ien grutte koepel yn gedachten hie. Yn 1702 stoartte de nijbou lykwols yn en ynstee fan ien koepel krige de tsjerke dêrnei fiif koepels. Troch de opstannen yn 1705-1706 tsjin it regear stûke de bou om't de arbeiders harren by de opskuor foegen, mar yn 1708 waard de benedentsjerke ta eare fan it Vladimir-ikoan fan de Mem Gods ynwijd. Twa jier letter koe ek de boppetsjerke ynwijd wurde ta eare fan de ûnsliepenis fan de Mem Gods.    

== Sovjet-tiid ==
Yn de Sovjet-tiid waard de katedraal al op 18 jannewaris 1918 sletten. Nei de plondering fan alle weardefolle saken en it fuortheljen fan de reliken yn 1922 krigen oanhingers fan de [[Libbene Tsjerke]] it gebou yn gebrûk. Dy rekken de tsjerke yn 1928 ek kwyt en sûnt brûkte it [[Reade Leger]] de katedraal oant 1958 û.o. as munysjedepot. De 23 meter en acht ferdjippings hege [[ikonostaze]] fan de boppetsjerke waard yn 1931 ôfbrutsen en ferbaarnd. Sûnt it ein fan de jierren 1960 fûnen der wer reparaasjes plak oan it eksterieur. Dêrnei krige de tsjerke in museale funksje.   

== Weromjefte ==
Yn 1992 waard de katedraal wer oerdroegen oan de Russysk-Otterdokse Tsjerke en sûnt is it gebou stadichoan restaurearre.

{{Boarnen|boarnefernijing=
Dizze side is foar in part of alhiel in oersetting fan de Russysktalige Wikipedyside [[:ru:Успенский собор (Астрахань)]].

----
{{Commonscat|Cathedral of the Dormition (Astrakhan)|Untsliepeniskatedraal (Astrachan)}}
}}
[[Kategory:Astrachan]]
[[Kategory:Katedraal yn Ruslân]]
[[Kategory:Eastersk-otterdoks tsjerkegebou]]
[[Kategory:Bouwurk út 1710]]
[[Kategory:Bouwurk yn Astrachan (oblast)]]</text>
      <sha1>9t1tqtop5olw74c7iuuq8fgiub2hm3u</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1084400</id>
      <parentid>1084381</parentid>
      <timestamp>2022-07-25T06:51:54Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>RomkeHoekstra</username>
        <id>10582</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5170" xml:space="preserve">{{Ynfoboks bouwurk
| namme                       = Untsliepeniskatedraal
Успенский собор
| ôfbylding                   = Astrakhan Kremlin (262120287).jpeg
| ôfbyldingsbreedte           = 
| ôfbyldingstekst             = 
| lân                         = [[Ofbyld:Flag of Russia.svg|border|20px]] [[Ruslân]]
| bestjoerlike ienheid 1      = oblast
| namme bestjoerlike ienheid 1= [[Ofbyld:Flag of Astrakhan Oblast.svg|20px]] [[Astrachan (oblast)|Astrachan]]
| bestjoerlike ienheid 2      = 
| namme bestjoerlike ienheid 2= 
| bestjoerlike ienheid 3      = 
| namme bestjoerlike ienheid 3=  
| plak                        = [[Ofbyld:Flag of Astrakhan.svg|border|20px]] [[Astrachan]]
| adres                       = 
| koördinaten                 = {{Koördinaten yn tekst|46_20_57_N_48_01_5_9E_scale:12500_type:landmark_region:RU|46° 20' N 48° 01' E}}
| type bouwurk                = [[Katedraal]] 
| keatling                    = 
| boujier                     = 1699-1710
| sloopjier                   = 
| arsjitekt                   = Dorothéus Mjakisjev
| boustyl                     = Moskouse barok
| oerbrêget                   = 
| tunnelet ûnder              = 
| wei of spoar                = 
| monumintale status          = Kultureel monumint fan federaal belang
| monumintnûmer               = [https://ru-monuments.toolforge.org/wikivoyage.php?id=3010006018 3010006018]
| hichte                      = 75 m
| lingte                      = 
| oerflak                     = 
| tal ferdjippings            = 
| kosten                      = 
| webside                     = 
}}
De '''Untsliepeniskatedraal''' (Russysk: Успенский собор; ''Uspenski sobor'') is in [[Russysk-Otterdokse Tsjerke|russysk-otterdokse]] [[katedraal]] yn [[Astrachan]], [[Ruslân]]. De twa ferdjippings tellende en 75 meter hege katedraal waard yn [[Barok (styl)|barokke]] styl boud en stiet op in ferhege terrein fan it [[kremlyn]] fan de stêd. 

Yn de katedraal wurde de reliken bewarre fan de metropolyt Joseph, de [[beskermhillige|patroanhillige]] fan de stêd, dy't yn 1671 fermoarde waard troch de opstannige Kozakken ûnder lieding fan [[Stenka Razin]]. Yn de benedentsjerke lizze de Georgyske foarsten Vachtang VI en Teimoeraz II begroeven.

== Skiednis ==
Op it plak stie al sûnt 1568 in lytse oan de ikoan fan de Mem Gods fan Vladimir wijde katedraal. De katedraal wie mei it groeien fan de stêd al gau te lyts en yn 1602 waard in nije stiennen tsjerke by de eastlike muorre fan it kremlyn foltôge, dy't wijd waard oan de [[Marije-Himelfeart|ûntsliepenis fan de Mem Gods]].  

De tsjintwurdige tsjerke datearret lykwols út de jierren 1699-1710 en moast de âlde tsjerke út 1602 ferfange om't dy brekfallich wie. It inisjatyf foar de bou wie fan de metropolyt Savvatij (1683-1696), dy't útein sette om jild yn te sammeljen. Hy ferstoar lykwols yn 1696 en syn opfolger Sampson (1697-1714) krige mar in diel fan it jild dat al ynsammele wie en koe fan dat jild allinne de sloop fan de âlde tsjerke en it nije materiaal fan de nije betelje. Fan it regear krige er gjin jild, mar fan de hannelslju wist de metropolyt dochs genôch jild te garjen om de bou te finansjieren. It ûntwerp fan de tsjerke wie ôfkomstich fan de liifeigene Dorothéus Mjakisjev, dy't ynearsten in gebou mei ien grutte koepel yn gedachten hie. Yn 1702 stoartte de nijbou lykwols yn en ynstee fan ien koepel krige de tsjerke dêrnei fiif koepels. Troch de opstannen yn 1705-1706 tsjin it regear stûke de bou om't de arbeiders harren by de opskuor foegen, mar yn 1708 waard de benedentsjerke ta eare fan it Vladimir-ikoan fan de Mem Gods ynwijd. Twa jier letter koe ek de boppetsjerke ynwijd wurde ta eare fan de ûnsliepenis fan de Mem Gods.    

De frijsteande klokketoer waard boud yn de jierren 1899-1910 neffens ûntwerp fan Sergei Ivanovitsj Karjagin.&lt;ref&gt;[http://www.temples.ru/card.php?ID=4537 Temples.ru]&lt;/ref&gt;

== Sovjet-tiid ==
Yn de Sovjet-tiid waard de katedraal al op 18 jannewaris 1918 sletten en ein 1919 wer iepensteld. Nei de plondering fan alle weardefolle saken en it fuortheljen fan de reliken de measte yn 1922, krigen oanhingers fan de [[Libbene Tsjerke]] it gebou yn gebrûk. Dy rekken de tsjerke yn 1928 ek kwyt en sûnt brûkte it [[Reade Leger]] de katedraal oant 1958 û.o. as munysjedepot. De 23 meter en acht ferdjippings hege [[ikonostaze]] fan de boppetsjerke waard yn 1931 ôfbrutsen en ferbaarnd. Sûnt it ein fan de jierren 1960 fûnen der wer reparaasjes plak oan it eksterieur. Dêrnei krige de tsjerke in museale funksje.   

== Weromjefte ==
Yn 1992 waard de katedraal wer oerdroegen oan de Russysk-Otterdokse Tsjerke en sûnt is it gebou stadichoan restaurearre.

{{Boarnen|boarnefernijing=
Dizze side is foar in part of alhiel in oersetting fan de Russysktalige Wikipedyside [[:ru:Успенский собор (Астрахань)]].
{{reflist}}
----
{{Commonscat|Cathedral of the Dormition (Astrakhan)|Untsliepeniskatedraal (Astrachan)}}
}}
[[Kategory:Astrachan]]
[[Kategory:Katedraal yn Ruslân]]
[[Kategory:Eastersk-otterdoks tsjerkegebou]]
[[Kategory:Bouwurk út 1710]]
[[Kategory:Bouwurk yn Astrachan (oblast)]]</text>
      <sha1>eka23g1ki77omcjvcfs6iip8gru9nq2</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Kategory:Bestjoerlike ienheid opheft yn 1971</title>
    <ns>14</ns>
    <id>159778</id>
    <revision>
      <id>1084387</id>
      <timestamp>2022-07-25T00:40:28Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ieneach fan 'e Esk</username>
        <id>13292</id>
      </contributor>
      <comment>nij</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="77" xml:space="preserve">[[Kategory:Bestjoerlike ienheid opheft yn de 20e iuw|1971]]
[[Kategory:1971]]</text>
      <sha1>l2xiw34diyv69a1wnk3v1ceo2xi4ix4</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Vaartse Rijn</title>
    <ns>0</ns>
    <id>159779</id>
    <revision>
      <id>1084395</id>
      <timestamp>2022-07-25T05:49:57Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Kneppelfreed</username>
        <id>2013</id>
      </contributor>
      <comment>Side makke mei &quot;{{Ynfoboks rivier | namme                      = Vaartse Rijn | ôfbylding                  = Vaartse_Rijn.JPG | ôfbyldingsbreedte          = 300 | ôfbyldingstekst            = ''De Vaartse Rijn yn Utert rjochting it sintrum sjoen'' | lân                        = {{Flagge NL}} [[Nederlân]] | bestjoerlike ienheid       = Provinsje | namme bestjoerlike ienheid = [[File:Utrecht_(province)-Flag.svg|border|20px]] [[Utert (provinsje)|Utert]] | ûntspringt yn              = ...&quot;</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4971" xml:space="preserve">{{Ynfoboks rivier
| namme                      = Vaartse Rijn
| ôfbylding                  = Vaartse_Rijn.JPG
| ôfbyldingsbreedte          = 300
| ôfbyldingstekst            = ''De Vaartse Rijn yn Utert rjochting it sintrum sjoen''
| lân                        = {{Flagge NL}} [[Nederlân]]
| bestjoerlike ienheid       = Provinsje
| namme bestjoerlike ienheid = [[File:Utrecht_(province)-Flag.svg|border|20px]] [[Utert (provinsje)|Utert]]
| ûntspringt yn              = [[Utert (stêd)|Utert]] 
| lokaasje boarne            = {{Koördinaten yn tekst|52_08_11_N_5_12_38_E_type:city_zoom:16_region:NL|52° 8' 11&quot; NB, 5° 12' 38&quot; EL}}
| mûnet út yn                = [[Lek (rivier)|Lek]] by [[Vreeswijk]]
| lokaasje mûning            = {{Koördinaten yn tekst|52_00_29_N_5_09_18_E_type:city_zoom:16_region:NL|52° 0' 29&quot; NB, 5° 9' 18&quot; EL}}
| plakken                    = [[Utert (stêd)|Utert]], [[Nieuwegein]]
| sydstreamen                = 
| fertakkings                = 
| lingte                     = 
| hichte boarne              = 
| hichte mûning              = 
| ferfal                     = 
| maks. breedte              = 
| djiptegemiddelde           = 
| maks. djipte               = 
| ôfwetteringsgebiet         = 
| ôffier by mûning           = 
}}
[[Ofbyld:Vreeswijk.OudeSluis.jpg|300px|thumb|''De Alde Slûs yn Vreeswijk dêr't it kanaal mei de Lek ferbynt'']]
De '''Vaartse Rijn''', yn de âlde stavering '''Vaartsche Rijn''' skreaun, is in [[Kanaal (wetterwei)|kanaal]] yn de [[Nederlân]]ske provinsje [[Utert (provinsje)|Utert]], dy't fan it sintrum fan de stêd [[Utert (stêd)|Utert]] nei [[Vreeswijk]] yn [[Nieuwegein]] oan de [[Lek (rivier)|Lek]] rint. De Vaartse Ryn wie eartiids in wichtige wetterwei dy't Utert mei de [[Ryn]] ferbûn.

== Skiednis ==
Yn [[1122]] waard de [[Krûme Ryn]] by [[Wyk by Duerstêd]], dêr't er fan de [[Nederryn]] ôfspjalte, troch biskop [[Godebald]] fan Utert ôfdamme.&lt;ref&gt;{{Aut|C.J.A. Bruynel}} (2001),''De derde meander'', in Jaarboek Oud-Utrecht 2001, PlantijnCasparie Utert, ISBN 9071108201&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Aut|Wizo van Vlaanderen}}, ''Itinerarium Fresiae, of Een rondreis door de Lage Landen''. Utjouwerij Hypatia (2011), side 61.&lt;/ref&gt; Yn de [[Romeinske tiid wie de Krûme Ryn de [[haadstream]] fan de Ryn, dochs wie yn dy tiid mar in lytse ôfspjalting wurden. De Lek en de [[Waal]] wiene doe de wichtichste streamen fan de Ryn wurden. De Krûme Ryn waard ôfdamme om tefoarren te kommen dat lânguod fan de biskop by Wyk by Duerstêd ûnder wetter strûpe soe. Troch de daam yn de Krûme Ryn waard skipfeart fan de Ryn nei Utert behindere.  De gilden fan de stêd Utert besleaten in kanaal te graven om in nije ferbining mei de Ryn mooglik te meitsjen.

Yn [[1127]] waard úteinset mei it graven fan de earste faze fan de Vaartse Rijn, dy't ek wol de '''Rjochte Ryn''' neamd waard ta tsjinstelling fan de Krûme Ryn. Dêrmei is it kanaal ien fan de âldste fan Nederlân. It earste part waard groeven fan de stedsgrêft, dy't om Utert hinne rûn, nei Liesbosch, hjoed-de-dei in wyk yn Nieuwegein. Yn it midden fan de [[tolfde iuw]] waard it kanaal ferlinge yn de rjochting fan de [[Hollânske Isel]], it saneamde ''Doorslag''-kanaal. Dêr't it kanaal yn de Hollânske Isel útmûne, waard in slûs boud ta beskerming foar oerstreamings. Yn dy tiid hie de Hollânske Isel in iepen ferbining mei de Lek.

Yn [[1285]] damme de [[List fan greven fan Hollân en Seelân|Hollânske greve]] [[Floaris V fan Hollân|Floaris V]] de Hollânske Isel nei de Lek ta ôf. Om Utert oan de Lek ferbûn te hâlden hjitte Floaris it graven fan de tredde faze fan de Vaartse Rijn. Dy waard groeven oant de Lek by [[Vreeswijk]] ta en wurdt wol de ''Nieuwe Vaart'' (Nije feart) neamd. Yn [[1373]] waard de Vaartse Rijn ferdjippe en waard der in slûs, ''Oude Sluis'' (âlde slûs), by Vreeswijk ynboud.

Yn de iuwen dêrnei waard de Vaartse Rijn in wichtige farrûte en ûntsteien der bedriuwen by it kanaal del. Yn [[1825]] liet kening [[Willem I fan de Nederlannen|Willem I]]  it kanaal fierder útbaggerje en waard it kanaal part fan de [[Keulske Feart]] en yn [[1892]] fan it [[Merwedekanaal]]. Yn [[1931]] waard it [[Amsterdam-Rynkanaal]] groeven en ferlear it kanaal syn wichtige funksje foargoed. Allinnich yn Utert en Vreeswijk binne noch parten fan de oarspronklike Vaartse Rijn oer.

== Literatuer ==
{{Aut|A. van Hulzen}}, ''Het Schrale End : langs de Vaartse Rijn van het Ledig Erf naar Jutfaas''; 	
Utert : Stifting De Plantage, 1995

== Keppelings om utens ==
* [http://www.vaartindevaartserijn.nl Vaart in de Vaartse Rijn], webstee oangeande de skiednis en takomst fan de Vaartse Rijn
* [https://www.entoen.nu/nl/utrecht/zuidwest/vaartse-rijn Skiednis fan de Vaartse Rijn]
{{CommonsLyts|Vaartsche Rijn}}

{{Boarnen|boarnefernijing=
{{Reflist}}
}}

{{Koördinaten|52_04_37_N_5_10_07_E_type:city_zoom:16_region:NL|52° 4' 37&quot; NB, 5° 10' 7&quot; EL}}
[[Kategory:Kanaal yn Utert]]
[[Kategory:Bouwurk út 1127]]</text>
      <sha1>2s3vwfb4bbw2u7xfh1gm6li31ub00od</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Keulse Vaart</title>
    <ns>0</ns>
    <id>159780</id>
    <redirect title="Keulske Feart" />
    <revision>
      <id>1084396</id>
      <timestamp>2022-07-25T06:00:09Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Kneppelfreed</username>
        <id>2013</id>
      </contributor>
      <comment>Ferwiist troch nei [[Keulske Feart]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="27" xml:space="preserve">#REDIRECT [[Keulske Feart]]</text>
      <sha1>tjjuldik6sfgd4qojhzk1ztny2c6x28</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Keulske Feart</title>
    <ns>0</ns>
    <id>159781</id>
    <revision>
      <id>1084397</id>
      <timestamp>2022-07-25T06:19:11Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Kneppelfreed</username>
        <id>2013</id>
      </contributor>
      <comment>Side makke mei &quot;[[Ofbyld:Nl-HaNA 2.02.22 2277 kaart van de waterwegen in Nederland 1878.jpg|thumb|''Kaart fan de wetterwegen yn Nederlân yn 1878'']] De '''Keulske Feart''' (''Keulse Vaart'', âldmoadrich: ''Keulsche Vaart'') wie in [[Kanaal (wetterwei)|kanaal]] yn de [[njoggentjind iuw]] yn de [[Nederlân]]ske provinsjes [[Noard-Hollân]], Utert en [[Súd-Hollân]]. It kanaal ferbûn [[Amsterdam]] mei [[Utert (stêd)|Utert]] mei de [[Lek (rivier)|Lek]] by [[Vreeswijk]]. It ferlingde fan d...&quot;</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1759" xml:space="preserve">[[Ofbyld:Nl-HaNA 2.02.22 2277 kaart van de waterwegen in Nederland 1878.jpg|thumb|''Kaart fan de wetterwegen yn Nederlân yn 1878'']]
De '''Keulske Feart''' (''Keulse Vaart'', âldmoadrich: ''Keulsche Vaart'') wie in [[Kanaal (wetterwei)|kanaal]] yn de [[njoggentjind iuw]] yn de [[Nederlân]]ske provinsjes [[Noard-Hollân]], Utert en [[Súd-Hollân]]. It kanaal ferbûn [[Amsterdam]] mei [[Utert (stêd)|Utert]] mei de [[Lek (rivier)|Lek]] by [[Vreeswijk]]. It ferlingde fan dy kanaal wie it Zederikkanaal tusken de Lek by [[Fianen]] en de [[Boppe-Merwede]] by [[Gorkum]].

Yn [[1821]] waard troch kening [[Willem I fan de Nederlannen|Willem I]] in wet oannommen om it kanaal te graven. Yn [[1825]] wie it wurk ree. Foar it kanaal waarden besteande wetterwegen brûkt. De farrûte folge de [[Amstel (rivier)|Amstel]], Weespertrekfeart, [[Gaasp]], Smal Weesp, [[Utertske Fecht|Fecht]], de Utertske stedsgrêft en de [[Vaartse Rijn]].

De wetterwegen waarden ferbrede en ferdjippe en besteande slûzen waarden fernijd, sa as dy yn [[Weesp]] en Vreeswijk. Ek waarden de brêgen beweechber makke. De ferbining wie gâns in ferbettering neffens de sitewaasje foarhinne. Dochs al in pear desenniums letter foldie it kanaal net mear oan de skipfeart fan dy tiid. Der waarden doe nije plannen taret foar in bettere ferbining tusken Amsterdam en de [[Ryn]]. Lang om let waard it kanaal part fan it [[Merwedekanaal]]. De namme &quot;Keulske Feart&quot; waard letter noch wolris foar dat kanaal brûkt.&lt;ref&gt;[http://www.hetutrechtsarchief.nl/collectie/beeldmateriaal/fotografische%20documenten/1920-1930/64054 It Utertsk Argyf]&lt;/ref&gt;

{{Boarnen|boarnefernijing=
{{Reflist}}
}}

[[Kategory:Kanaal yn Noard-Hollân]]
[[Kategory:Kanaal yn Utert]]
[[Kategory:Kanaal yn Súd-Hollân]]</text>
      <sha1>n42dvyqdrgearkqqg3g94p7f3v873it</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Lekkanaal</title>
    <ns>0</ns>
    <id>159782</id>
    <revision>
      <id>1084399</id>
      <timestamp>2022-07-25T06:49:49Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Kneppelfreed</username>
        <id>2013</id>
      </contributor>
      <comment>Side makke mei &quot;{{Ynfoboks rivier | namme                      = Lekkanaal | ôfbylding                  = KanalenUtrecht.PNG | ôfbyldingsbreedte          = 300 | ôfbyldingstekst            = ''Lokaasje fan it Lekkanaal yn de omkriten fan Utert'' | lân                        = {{Flagge NL}} [[Nederlân]] | bestjoerlike ienheid       = Provinsje | namme bestjoerlike ienheid = [[Ofbyld:Utrecht_(province)-Flag.svg|border|20px]] [[Utert (provinsje)|Utert]] | ûntspringt yn              = ...&quot;</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1819" xml:space="preserve">{{Ynfoboks rivier
| namme                      = Lekkanaal
| ôfbylding                  = KanalenUtrecht.PNG
| ôfbyldingsbreedte          = 300
| ôfbyldingstekst            = ''Lokaasje fan it Lekkanaal yn de omkriten fan Utert''
| lân                        = {{Flagge NL}} [[Nederlân]]
| bestjoerlike ienheid       = Provinsje
| namme bestjoerlike ienheid = [[Ofbyld:Utrecht_(province)-Flag.svg|border|20px]] [[Utert (provinsje)|Utert]]
| ûntspringt yn              = [[Amsterdam-Rynkanaal]] by [[Nieuwegein]] 
| lokaasje boarne            = 
| mûnet út yn                = [[Lek (rivier)|Lek]] by Nieuwegein
| lokaasje mûning            = 
| plakken                    = [[Nieuwegein]]
| sydstreamen                = 
| fertakkings                = 
| lingte                     = 4 km
| hichte boarne              = 
| hichte mûning              = 
| ferfal                     = 
| maks. breedte              = 
| djiptegemiddelde           = 
| maks. djipte               = 
| ôfwetteringsgebiet         = 
| ôffier by mûning           = 
}}
It '''Lekkanaal''' is in [[Kanaal (wetterwei)|kanaal]] yn de [[Nederlân]]ske provinsje [[Utert (provinsje)|Utert]]. It kanaal is krapoan fjouwer kilometer lang en ferbynt it [[Amsterdam-Rynkanaal]] mei de rivier de [[Lek (rivier)|Lek]]. It kanaal leit eastlik fan it [[Merwedekanaal]] en it plak [[Nieuwegein]]. In goed kilometer noardlik fan de oansluting mei de Lek lizze de slûzen fan de ''Prinses Beatrixsluizen''. Dat slûzekompleks en it kanaal waarden op [[4 augustus]] [[1938]] iepene.

Der lizze trije brêgen oer it kanaal hinne; ien eastlik fan de wyk Plettenburg en twa eastlik fan [[Vreeswijk]].

== Keppeling om utens ==
* [http://www.rijkswaterstaat.nl/lekkanaal Ynformaasje oer it Lekkanaal op Rykswettersteat]

[[Kategory:Kanaal yn Utert]]</text>
      <sha1>fu11cw3cxadkmxzti416uvqrllkoq6s</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Meidogger:Vanjaclawthorne/common.css</title>
    <ns>2</ns>
    <id>159783</id>
    <revision>
      <id>1084458</id>
      <timestamp>2022-07-25T10:50:51Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Vanjaclawthorne</username>
        <id>43446</id>
      </contributor>
      <comment>Side makke mei &quot;@import url('https://fonts.googleapis.com/css2family=Noto+Sans+Mono:wght@600&amp;display=swap');  html, body {   font-family: 'Noto Sans Mono', monospace;   font-weight: 600; }  .mw-body-content {     font-size: 1.04em;        line-height: 1.6em;     letter-spacing: 0.025em;     word-spacing: 0.04em;     }  h1, h2, h3, h4, h5, .mw-body h1, .mw-body h2, .mw-body h3, .mw-body h4 {   font-family: 'Noto Sans Mono', monospace;   font-weight: 800;   border-bottom: none; }&quot;</comment>
      <model>css</model>
      <format>text/css</format>
      <text bytes="466" xml:space="preserve">@import url('https://fonts.googleapis.com/css2family=Noto+Sans+Mono:wght@600&amp;display=swap');

html, body {
  font-family: 'Noto Sans Mono', monospace;
  font-weight: 600;
}

.mw-body-content {
    font-size: 1.04em;   
    line-height: 1.6em;
    letter-spacing: 0.025em;
    word-spacing: 0.04em;    
}

h1, h2, h3, h4, h5, .mw-body h1, .mw-body h2, .mw-body h3, .mw-body h4 {
  font-family: 'Noto Sans Mono', monospace;
  font-weight: 800;
  border-bottom: none;
}</text>
      <sha1>n8ow4d4sghbrktn1netvha3tkf1qv22</sha1>
    </revision>
  </page>
</mediawiki>