Wikipedy
fywiki
https://fy.wikipedia.org/wiki/Haadside
MediaWiki 1.39.0-wmf.23
first-letter
Media
Wiki
Oerlis
Meidogger
Meidogger oerlis
Wikipedy
Wikipedy oerlis
Ofbyld
Ofbyld oerlis
MediaWiki
MediaWiki oerlis
Berjocht
Berjocht oerlis
Hulp
Hulp oerlis
Kategory
Kategory oerlis
TimedText
TimedText talk
Module
Module talk
Gadget
Gadget talk
Gadget definition
Gadget definition talk
1920
0
459
1086885
1085244
2022-08-06T10:36:16Z
FreyaSport
40716
/* Berne */ +1
wikitext
text/x-wiki
{{JiersideBoppe}}
{{Kalinders}}{{Kalinderjier}}
Dit jier makket ûnderdiel út fan it [[desennium]] fan 'e [[1920-er jierren]].
== Foarfallen ==
* [[10 jannewaris]] - Earste [[gearkomste]] fan it [[Folkebûn]] yn [[Sjenêve]].
*[[23 jannewaris]] - [[Nederlân]] wiist de [[útlevering]] fan 'e [[Dútslân|Dútske]] [[keizer]] [[Willem II fan Dútslân|Willem II]], sa't dat easke wurdt troch de [[Alliëarden]], ôf.
*[[26 jannewaris]] - Yn [[Dútslân]] wurdt by in oanslach [[minister]] fan Finânsjes [[Matthias Erzberger]] [[fermoarde]]. De dieder is de rjochtse âld-[[ofsier]] [[Oltwig von Hirschfeld]], dy't Erzberger kwea-ôf naam dat er yn [[1918]] de [[Wapenstilstân fan Compiègne]] ûndertekene hie.
*[[30 jannewaris]] - Yn [[Spaansk-Marokko]] brekt de [[Rifoarloch]] út as de [[Berbers]]ke [[befolking]] ûnder lieding fan [[Abd el-Krim]] yn [[opstân]] komt tsjin 'e [[Spanje|Spaanske]] [[koloanje|koloniale]] oerhearsking.
*[[2 febrewaris]] - [[Estlân]] slút mei [[kommunistysk]] [[Ruslân]] it [[Ferdrach fan Dorpat (febrewaris 1920)|Fredesferdrach fan Dorpat]], wêrby't de Estyske ûnôfhinklikheid troch it rezjym yn [[Moskou]] erkend wurdt.
*[[7 febrewaris]] - [[Admiraal]] [[Aleksander Koltsjak]], ien fan 'e wichtichste lieders fan 'e anty-kommunistyske Witen yn 'e [[Russyske Boargeroarloch]], wurdt troch de Readen (de [[kommunisten]]) [[terjochtsteld]].
*[[10 febrewaris]] - By it [[Sleeswyksk Selsbeskikkingsreferindum (1920)|Sleeswyksk Selsbeskikkingsreferindum]] sprekt yn 'e [[Dútslân|Dútske]] krite [[Noard-Sleeswyk]] in mearderheid fan 'e [[befolking]] him út foar oansluting by [[Denemark]].
*[[13 febrewaris]] - [[Switserlân]] wurdt lid fan it [[Folkebûn]].
*[[19 febrewaris]] - [[Nederlân]] wurdt lid fan it [[Folkebûn]].
*[[1 maart]] - [[Admiraal]] [[Miklós Horthy]] wurdt troch it [[Hongarije|Hongaarske]] [[parlemint]] foarearst oansteld as [[regint]], mei't it lân sûnt de ferdriuwing fan it [[Hûs Habsburch]] in [[keninkryk]] sûnder kening is.
*[[5 maart]] - [[Noarwegen]] wurdt lid fan it [[Folkebûn]].
*[[8 maart]] - [[Denemark]] en [[Kuba]] wurde lid fan it [[Folkebûn]].
*[[10 maart]] - [[Sweden]] wurdt lid fan it [[Folkebûn]].
* [[13 maart]] - Earste ferskining fan it [[strip]]figuer [[Donald Duck]], fan 'e Walt Disney Studios.
* [[20 maart]] - Oprjochting fan fuotbalklub [[SC De Jouwer]]
*[[30 maart]] - [[Grikelân]] wurdt lid fan it [[Folkebûn]].
* [[31 maart]] - De [[earste stien]] wurdt lein foar de bou fan 'e nije [[ULO]] yn [[Wommels]], dy't him letter ûntjaan sil ta de [[Kristlike Skoalle foar MAFU Nij Walpert|Kristlike Skoalle foar MAFU "Nij Walpert"]].
*[[17 maart]] - Yn [[Dútslân]] mislearret de [[Kapp-pûtsj]], it besykjen ta [[steatsgreep]] fan 'e hege [[amtner]] [[Wolfgang Kapp]].
*[[6 april]] - [[Frankryk|Frânske]] [[troepen]] besette de [[Dútslân|Dútske]] [[stêd]] [[Frankfurt-am-Main]], út protest tsjin wat it Frânske [[regear]] sjocht as de 'geregelde skeinings fan it [[Ferdrach fan Versailles]]' troch de Dútsers.
*[[8 april]] - [[Portegal]] en [[Roemeenje]] wurde lid fan it [[Folkebûn]].
* [[20 april]]-[[12 septimber]] - De [[Olympyske Simmerspullen 1920|Olympyske Simmerspullen]] wurde holden yn [[Antwerpen (stêd)|Antwerpen]], yn [[Belgje]].
*[[24 april]] - Yn it ramt fan 'e [[Fyfde Poalsk-Russyske Oarloch]] tsjogge [[Poalen|Poalske]] [[troepen]] ûnder [[maarskalk]] [[Józef Piłsudski]] de grins mei de [[Oekraïne]] oer nei't [[frede]]sûnderhannelings mei it [[kommunistysk]]e rezjym yn [[Moskou]] mislearre binne.
*[[26 april]] - Op 'e [[Konferinsje fan San Remo]] ferdiele de [[Alliëarden]] ûnderinoar de [[koloanje]]s fan [[Dútslân]] en de net [[etnysk]] [[Turken|Turkske]] dielen fan it [[Osmaanske Ryk]] as saneamde [[mandaatgebiet]]en.
*[[27 april]] - De mei de binnenfallende [[Poalen|Poalske]] troepen fan [[maarskalk]] [[Józef Piłsudski]] gearwurkjende [[Oekraïne|Oekraynske]] [[nasjonalist]]yske foaroanman [[Symon Petljoera]] ropt de ûnôfhinklikheid út fan 'e [[Oekraynske Folksrepublyk]].
*[[28 april]] - De ferovering fan [[Azerbeidzjan]] troch it [[Reade Leger]] wurdt foltôge: ein fan 'e ûnôfhinklike [[Azerbeidzjaanske Demokratyske Republyk]].
*[[3 maaie]] - Begjin fan 'e [[Grutte Iraakske Revolúsje]] tsjin it [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[mandaatgebiet|mandatêr bestjoer]].
*[[21 maaie]] - De [[Meksiko|Meksikaanske]] [[presidint]] [[Venustiano Carranza]], dy't mei de nasjonale [[skatkiste]] útnaaid is út [[Meksiko-Stêd]], wurdt yn 'e [[berch|bergen]] [[fermoarde]] troch pleatslike [[guerrilja]]striders. Dêrmei komt nei tsien jier in ein oan 'e [[Meksikaanske Boargeroarloch]].
*[[4 juny]] - Yn it [[Grand Trianon]], yn [[Versailles]], wurdt tusken de [[Alliëarden]] en [[Hongarije]] de [[Frede fan Trianon]] sletten. Dêrby wurdt Hongarije werombrocht fan in (foaroarlochsk) grûngebiet fan 324.000 [[km²]] ta in grûngebiet fan noch mar 93.000 km². De rest wurdt opdield ûnder [[Roemeenje]], [[Joegoslaavje]], [[Tsjechoslowakije]] en [[Eastenryk]].
*[[8 july]] - It [[Feriene Keninkryk]] reorganisearret [[Britsk-East-Afrika]] ta de [[Keniakoloanje]].
*[[11 july]] - De [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[minister]] fan Bûtenlânske Saken, [[George Curzon, 1e markys Curzon of Kedleston|Lord Curzon]], docht in útstel foar in [[grins (line)|grins]] tusken [[Poalen]] en [[Ruslân]] dy't basearre is op 'e [[taal]]grins tusken it [[Poalsk]] oan 'e iene kant en it [[Wytrussysk]] en it [[Oekraynsk]] oan 'e oare kant. Dy grins komt bekend te stean as de [[Curzon-liny]].
*[[12 july]] - [[Litouwen]] slút [[frede]] mei [[kommunistysk]] [[Ruslân]], wêrby't de Litouske ûnôfhinklikheid troch it rezjym yn [[Moskou]] erkend wurdt.
*[[16 july]] - Op 'e [[Konferinsje fan Spa]], yn [[Belgje]], wurdt oerienstimming berikt oer de swierte fan 'e [[ferhelbetelling]]s dy't [[Dútslân]] oan 'e [[Alliëarden]] dwaan moat.
*[[16 july]] - [[Sina]] wurdt lid fan it [[Folkebûn]].
* [[20 july]] - [[SK It Hearrenfean]] wurdt oprjochte.
*[[24 july]] - By it net alhiel sûnder [[yntimidaasje]] ferrûne [[Selsbeskikkingsreferindum yn de Eastkantons (1920)|Selsbeskikkingsreferindum yn 'e Eastkantons]] kiest de [[befolking]] fan 'e [[Dútslân|Dútske]] kriten [[Eupen]] en [[Malmédy]] foar oansluting by [[Belgje]].
*[[28 july]] - [[Poalen]] en [[Tsjechoslowakije]] slute in akkoart oer de omstriden grinskrite [[Teschen]], dy't opdield wurdt.
*[[10 augustus]] - Tusken de [[Alliëarden]] en it [[Osmaanske Ryk]] wurdt yn 'e [[Parys]]ke [[foarstêd]] [[Sèvres]] de [[Frede fan Sèvres]] sletten. Dêrby ferliest it Osmaanske Ryk alle gebietsdielen dy't net [[etnysk]] [[Turken|Turksk]] binne, wêrûnder [[Syrje]], [[Mesopotaamje]], [[Palestina (mandaatgebiet)|Palestina]], de [[Hidjas]], de [[Nêzjd]], [[Noard-Jemen]], [[West-Armeenje]] en [[Koerdistan]].
*[[10 augustus]] - De ûnôfhinklikheid fan it [[Keninkryk fan de Hidjas]] kriget ynternasjonale erkenning.
*[[11 augustus]] - [[Letlân]] slút mei [[kommunistysk]] [[Ruslân]] it [[Ferdrach fan Riga (1920)|Fredesferdrach fan Riga]], wêrby't de Letske ûnôfhinklikheid troch it rezjym yn [[Moskou]] erkend wurdt.
*[[14 augustus]] - [[Tsjechoslowakije]] en [[Joegoslaavje]] slute in [[militêr]] bûnsgenoatskip.
*[[16 augustus]] - Yn it ramt fan 'e [[Fyfde Poalsk-Russyske Oarloch]] bringe [[Poalen|Poalske]] [[troepen]] it [[Ruslân|Russyske]] [[Reade Leger]], dat al yn 'e [[foarstêd]]en fan 'e Poalske [[haadstêd]] [[Warsjau]] stiet, yn 'e [[Slach om Warsjau (1920)|Slach om Warsjau]] in ferpletterjende nederlaach ta.
*[[28 augustus]] - Troch de [[ratifikaasje]] troch alle 48 [[Amerikaanske steaten]] wurdt it [[Njoggentjinde Amendemint oan de Amerikaanske Grûnwet]] fan krêft, dat de ynfiering fan it [[frouljuskiesrjocht]] yn 'e [[Feriene Steaten]] regelet.
*[[24 septimber]] - Tusken twa steaten sûnder ynternasjonale erkenning, de [[Republyk Turkije]] en de [[Demokratyske Republyk Armeenje]], brekt de [[Turksk-Armeenske Oarloch]] út. Dit konflikt makket ûnderdiel út fan 'e gruttere [[Turkske Unôfhinklikheidsoarloch]].
*[[29 septimber]] - [[Belgje]] [[anneksaasje fan Eupen en Malmédy|anneksearret formeel]] de saneamde [[Eastkantons]] [[Eupen]] en [[Malmédy]].
* [[7 oktober]] - Op [[Teakesyl]] wurdt troch [[keninginne]] [[keninginne Wilhelmina|Wilhelmina]] it [[Yr. D.F. Woudagemaal]] iepene.
*[[10 oktober]] - [[Itaalje]] [[anneksaasje fan Súd-Tiroal|anneksearret]] de [[Eastenryk]]ske krite [[Súd-Tiroal]].
*[[10 oktober]] - De [[Koeweitysk-Nêzjdyske Oarloch]] einiget mei de weromlûking fan 'e [[Emiraat fan de Nêzjd|Nêzjdyske]] [[troepen]] út [[Koeweit]].
*[[14 oktober]] - [[Finlân]] slút mei [[kommunistysk]] [[Ruslân]] it [[Ferdrach fan Dorpat (oktober 1920)|Ferdrach fan Dorpat]], wêrmei't in ein komt oan 'e [[Earste Finsk-Russyske Oarloch]]. Finlân jout syn oanspraken op eastlik [[Kareelje]] op, en Ruslân stiet in pear grins[[distrikt]]en ôf mei dêropta yn it hege noarden de saneamde [[Petsamo-korridor]], dy't Finlân in lyts stikje [[kust]]line oan 'e [[Barentssee]] jout.
*[[11 novimber]] - [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[troepen]] ûnderdrukke de [[Grutte Iraakske Revolúsje]]. Lykwols komt der no in lânseigen [[regear]] foar it [[mandaatgebiet]] [[Irak]].
*[[12 novimber]] - [[Itaalje]] en [[Joegoslaavje]] slute it [[Ferdrach fan Rapallo (1920)|Ferdrach fan Rapallo]]. Itaalje jout syn oanspraken op it [[fêstelân]] fan [[Dalmaasje (regio)|Dalmaasje]] op en kriget de [[soevereiniteit]] oer de [[stêd]] [[Zadar]] ([[Italjaansk]]: Zara) en oer fjouwer Dalmatyske [[eilannen]]. Joegoslaavje waarboarget de rjochten fan 'e [[etnysk]] [[Italjanen|Italjaanske]] [[minderheid]] yn Dalmaasje.
*[[15 novimber]] - De [[stêd]] [[Danzig]] ([[Poalsk]]: Gdańsk), oan 'e [[Eastsee]], wurdt ûnôfhinklik ûnder tafersjoch fan it [[Folkebûn]] as de [[Frije Stêd Danzig]].
*[[15 novimber]] - De [[evakuaasje]] fan it Wite [[leger (lânmacht)|leger]] fan [[generaal]] [[Pjotr Wrangel]] fan de [[Krim]] nei [[Konstantinopel]] wurdt foltôge. Dêrmei komt yn [[Jeropeesk-Ruslân]] in ein oan 'e [[Russyske Boargeroarloch]].
*[[desimber]] - Yn [[Britsk-Ynje]] kiest it [[Yndysk Nasjonaal Kongres]] [[Mahatma Gandhi]] ta lieder.
*[[2 desimber]] - De [[Turksk-Armeenske Oarloch]] einiget yn in oertsjûgjende [[Turkije|Turkske]] oerwinning.
*[[4 desimber]] - De ferovering fan [[Armeenje]] troch it [[Reade Leger]] wurdt foltôge: ein fan 'e ûnôfhinklike [[Demokratyske Republyk Armeenje]].
*[[5 desimber]] - Yn it [[Gryksk monargyreferindum (1920)|Gryksk monargyreferindum]] stimt in mearderheid fan 'e [[befolking]] foar it wer ynstellen fan 'e [[monargy]]. Dêrmei kin [[kening]] [[Konstantyn I fan Grikelân|Konstantyn I]] út [[ballingskip]] weromkeare.
*[[23 desimber]] - Mei de ûndertekening troch [[kening]] [[George V fan it Feriene Keninkryk]] fan 'e [[Home Rule Act]] wurdt de opdieling fan it [[eilân Ierlân]] yn [[Ierlân]] en [[Noard-Ierlân]] fan krêft. Beide gebieten krije [[selsbestjoer]].
*[[28 desimber]] - De [[Itaalje|Italjaanske]] [[marine]] makket mei in [[bombardemint]] in ein oan [[Besetting fan Fiume|'e besetting]] fan 'e [[Frijsteat Fiume]] (Rijeka) troch Italjaanske [[nasjonalist]]en ûnder lieding fan [[Gabriele d'Annunzio]].
== Berne ==
;jannewaris
* [[6 jannewaris|6]] - [[Hetty Blok]], Nederlânsk aktrise en kabaretiêre († [[2012]])
* [[13 jannewaris|13]] - [[Abraham Willink]], Frysk-Argentynsk entomolooch († [[1998]])
* [[16 jannewaris|16]] - [[Kor Ket]], Frysk fioelist en dirigint († [[1955]])
* [[20 jannewaris|20]] - [[DeForest Kelley]], Amerikaansk akteur († [[1999]])
;febrewaris
* [[18 febrewaris|18]] - [[Cornelis Johannes van Houten]], Nederlânsk astronoom († [[2002]])
* [[20 febrewaris|20]] - [[Frans Helfrich]], Frysk keatser († [[2010]])
* [[25 febrewaris|25]] - [[Sun Myung Moon]], Súdkoreaansk sektelieder († [[2012]])
;maart
* [[11 maart|11]] - [[Nico Bloembergen]], Nederlânsk-Amerikaansk natuerkundige en Nobelpriiswinner († [[2017]])
* [[27 maart|27]] - [[Pier Prins]], Frysk ûndernimmer († [[2012]])
;april
* [[3 april|3]] - [[John Demjanjuk]], Oekraynsk oarlochsmisdiediger († [[2012]])
* [[5 april|5]] - [[Barend Biesheuvel]], premier fan Nederlân († [[2001]])
* [[6 april|6]] - [[Meinte Walta]], Frysk keunstskilder († [[2002]])
* [[7 april|7]] - [[Ravi Shankar]], Yndiaask sitarfirtuoas († [[2012]])
* [[15 april|15]] - [[Richard von Weizsäcker]], Dútsk politikus († [[2015]])
* [[26 april|26]] - [[Lieuwe Eringa]], Frysk politikus († [[2014]])
;maaie
* [[4 maaie|4]] - [[Hermann Schreiber]], Eastenryksk skiedkundige en publisist († [[2014]])
* [[9 maaie|9]] - [[Richard Adams (skriuwer)|Richard Adams]], Ingelsk skriuwer († [[2016]])
* [[11 maaie|11]] - [[Denver Pyle]], Amerikaansk akteur († [[1997]])
* [[18 maaie|18]] - paus [[Jehannes Paulus II]] († [[2005]])
* [[24 maaie|24]] - [[Sake van der Ploeg]], Frysk fakbûnslieder, politikus en boargemaster († [[1985]])
;juny
* [[2 juny|2]] - [[Marcel Reich-Ranicki]], Dútsk literatuerkritikus († [[2013]])
* [[6 juny|6]] - [[Pieter Soepboer]], Frysk politikus († [[1998]])
* [[18 juny|18]] - [[Mario Beccaria]], Italjaansk politikus († [[2003]])
* [[20 juny|20]] - [[Pieter Gerbenzon]], Frysk heechlearaar rjochtsskiednis († [[2009]])
;july
* [[5 july|5]] - [[Bokke Bok]], Frysk stukadoar en hurdfytser († [[1997]])
* [[9 july|9]] - [[Herre Halbertsma]], Nederlânsk skiedkundige en argeolooch († [[1998]])
;augustus
* [[9 augustus|9]] - [[Tormod Skagestad]], Noarsk skriuwer en dichter († [[1997]])
* [[7 augustus|7]] - [[Klaas Koopmans]], Frysk keunstskilder († [[2006]])
* 7 - [[Françoise Adret]], Frânsk dûnseres en koreografe († [[2018]])
* [[9 augustus|9]] - [[Eddy de Jongh (fotograaf)|Eddy de Jongh]], Nederlânsk fotograaf († [[2002]])
* [[16 augustus|16]] - [[Johannes Swierstra]], Frysk yngenieur en bestjoerder († [[2004]])
* [[17 augustus|17]] - [[Maureen O'Hara]],Iersk aktrise († [[2015]])
* [[20 augustus|20]] - [[Daniel Dykstra]], Amerikaansk politikus († [[1999]])
* [[27 augustus|27]] - [[Noor van de Wetering]], Frysk politika († [[2010]])
;septimber
* [[2 septimber|2]] - [[Jakob Vellenga]], Frysk politikus († [[2012]])
* [[3 septimber|3]] - [[Folkert de Roos]], Nederlânsk heechlearaar ekonomy († [[2000]])
* [[8 septimber|8]] - [[Johan Sterenberg]], Nederlânsk byldzjend keunstner († [[2002]])
* [[19 septimber|19]] - [[Bienze Westra]], Frysk toanieloersetter en regisseur († [[1982]])
* [[30 septimber|30]] - [[Willem G. van Maanen]], Nederlânsk skriuwer en sjoernalist († [[2012]])
;oktober
* [[3 oktober|3]] - [[Hessel Posthuma jr.]], Frysk politikus († [[2003]])
;novimber
* [[1 novimber|1]] - [[Eddy Evenhuis]], Nederlânsk sjoernalist en dichter († [[2002]])
* [[26 novimber|26]] - [[Janwillem van den Berg]], Frysk spraakwittenskipper en medysk fysiolooch († [[1985]])
* [[27 novimber|27]] - [[Abe Lenstra]], Frysk fuotballer († [[1985]])
* [[30 novimber|30]] - [[Virginia Mayo]], Amerikaansk aktrise († [[2005]])
;desimber
* [[6 desimber|6]] - [[Dave Brubeck]], Amerikaansk jazzpianist en komponist († [[2012]])
* [[24 desimber|24]] - [[Harry de Groot]], Nederlânsk muzikant († [[2004]])
;''datum ûnbekend''
*[[Helen Spalding]], Ingelsk dichteresse († [[1991]])
== Ferstoarn ==
* [[11 july]] - [[Eugénie fan Montijo]], keizerinne-gemalinne fan [[Frankryk]] (* [[1826]])
* [[13 july]] - [[Jimke van Loon]], Frysksinnich ûnderwizer (* [[1855]])
* [[20 augustus]] - [[Anders Zorn]], Sweedsk keunstner (* [[1860]])
* [[24 septimber]] - [[Peter Carl Fabergé]], Russysk juwelier (* [[1846]])
* [[16 augustus]] - [[Lolke Siderius]], Frysk boer en astronoom (* [[1885]])
* [[8 novimber]] - [[Abraham Kuyper]], Nederlânsk teolooch en politikus (* [[1837]])
* [[1 desimber]] - [[Theo Molkenboer (skilder)|Theo Molkenboer]], Frysk keunstner (* [[1871]])
* [[14 desimber]] - [[George Gipp]], Amerikaansk spiler fan Amerikaansk fuotbal (* [[1895]])
;''datum ûnbekend''
*[[Oldig Boekhoff]], Eastfrysk predikant en bibeloersetter (* [[1861]])
== Literatuer ==
;prizen
* De Noarske skriuwer [[Knut Hamsun|Knut Pedersen Hamsun]] wint de [[Nobelpriis foar de Literatuer]]
;romans
* [[Louis Couperus]], ''Iskander: De Roman van Alexander den Groote''
* [[Louis Couperus]], ''Lucrezia''
;novelles
* [[Stefan Zweig]], ''Angst''
;koarte ferhalen
*[[H.P. Lovecraft]], ''[[The Doom that Came to Sarnath]]''
;poëzij
* [[T.S. Eliot]], ''[[Gerontion]]'' <small>(oerset yn it [[Frysk]] as ''Gerontion'')</small>
* [[T.S. Eliot]], ''[[The Hippopotamus]]'' <small>(oerset yn it Frysk as ''De Hippopotamus'')</small>
* [[T.S. Eliot]], ''The Sacred Wood''
== Byldzjende keunst ==
<gallery>
Ofbyld:Rotterdam kunstwerk stadhuis fontein.jpg|Fontein stedhûs Rotterdam (1920) [[Simon Miedema]]
Ofbyld:Groningenkeuring.jpg|'hynstekeuring yn Grins' (1920) [[Otto Eerelman]]
</gallery>
{{JiersideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
<references/>
----
{{Commonscat}}
}}
[[Kategory:1920| ]]
[[Kategory:20e iuw]]
hx52vquux76irw5tpipuompbggw8gh9
3 jannewaris
0
495
1086486
1084956
2022-08-05T20:49:19Z
CommonsDelinker
353
"Tolkien_1916.jpg" is op Commons fuorthelle [[commons:User:Rosenzweig|Rosenzweig]] om't: per [[:c:Commons:Deletion requests/File:Tolkien 1916.jpg|]].
wikitext
text/x-wiki
{{DeisideBoppe}}
{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[1521]] - Paus [[Leo X]] ekskommunisearret [[Marten Luther]].
* [[1542]] - It [[Jachtgerjocht]] wurdt jûn oan de [[steedhâlder]].
* [[1602]] - Ierdskok fernommen by [[Inkhuzen]].
* [[1915]] - [[Geart Aeilco Wumkes]] jout de earste preek yn it [[Frysk]].
* [[1925]] - [[Benito Mussolini]] kundiget oan dat er diktator oer [[Itaalje]] wurdt.
* [[1959]] - [[Alaska]] wurdt as 49e en foarlêste [[Amerikaanske steat|steat]] talitten ta de [[Feriene Steaten|Amerikaanske Uny]].
* [[1976]] - Yn [[Ljouwert (stêd)|Ljouwert]] brekt by in swiere stoarm de spits ôf fan de toer op de [[Sint-Bonifatiustsjerke (Ljouwert)|Sint-Bonifatiustsjerke]].
* [[1977]] - Oprjochting fan [[Apple Inc.]].
== Berne ==
* [[106 f.Kr.]] - [[Markus Tullius Sisero]], Romeinsk filosoof, jurist en skriuwer († [[43 f.Kr.]])
* [[1653]] - [[François Halma]], Frysk (lânskips)printer († [[1722]])
* [[1722]] - [[Fredric Hasselquist]], Sweedsk natoerûndersiker († [[1752]])
* [[1730]] - [[Charles Palissot de Montenoy]], Frânsk skriuwer († [[1814]])
* [[1778]] - [[Anna Barbara van Meerten-Schilperoort]], Nederlânsk skriuwster († [[1853]])
* [[1840]] - pater [[Damiaan de Veuster]], Flaansk misjonaris († [[1888]])
* [[1862]] - [[Bonne Hylkema]], Frysk ûnderwizer en skriuwer († [[1935]])
* [[1886]] - [[Helen Parkhurst]], Amerikaansk pedagooch († [[1973]])
* [[1892]] - [[J.R.R. Tolkien]], Ingelsk skriuwer en taalkundige († [[1973]])
* [[1907]] - [[Sjouke Westra]], Nederlânsk reedrider en [[alvestêdetocht]]winner († [[1993]])
* [[1917]] - [[Albert Mol]] Nederlânsk akteur († [[2004]])
* [[1919]] - [[Lolle Rondaan]], Frysk fersetsstrider († [[1944]])
* 1919 - [[Henk Sprenger]], Nederlânsk striptekener († [[2005]])
* [[1930]] - [[Robert Loggia]], Amerikaansk akteur († [[2015]])
* [[1937]] - [[Glen A. Larson]], Amerikaansk tillefyzjeprodusint († [[2014]])
* [[1942]] - [[John Thaw]], Ingelsk akteur († [[2002]])
* [[1946]] - [[Ursul de Geer]], Nederlânsk presintator, akteur en regisseur († [[2020]])
* 1946 - [[John Paul Jones (bassist)|John Paul Jones]], Ingelsk bassist
* [[1969]] - [[Michael Schumacher]], Dútsk autokoereur
* [[1974]] - [[Michael Ireland]], Kanadeesk hurdrider
* [[1979]] - [[Marika Fruscio]], Italjaansk presintatrise en neakenmodel
* [[1981]] - [[Karma Rosenberg]], Slowaaksk pornoaktrise
* [[1983]] - [[Justin Chang]], Amerikaansk filmkritikus
* [[1985]] - [[Nicole Beharie]], Amerikaansk aktrise
;''bertejier ûnbekend''
*[[Hilda van der Meulen]], Frysk model, aktrise en filmprodusinte
== Ferstoarn ==
* [[1322]] - kening [[Filips V fan Frankryk]] (* [[1291]])
* [[1631]] - [[Michelagnolo Galilei]], Italjaansk komponist en muzikant (* [[1575]])
* [[1795]] - [[Josiah Wedgwood]], Ingelsk pottebakker(* [[1730]])
* [[1875]] - [[Pierre Larousse]], Frânsk redakteur en ensyklopedist (* [[1817]])
* [[1889]] - [[James Halliwell-Phillipps]], Ingelsk letterkundige en folklorist (* [[1820]])
* [[1922]] - [[Hoito Dornseiffen]], Frysk predikant (* [[1841]])
* [[1931]] - [[Joseph Joffre]], Frânsk militêr (* [[1852]])
* [[1956]] - [[Joseph Wirth]], rykskânselier fan [[Dútslân]] (* [[1879]])
* [[1967]] - [[Jack Ruby]], moardner fan [[Lee Harvey Oswald]] (* [[1911]])
* [[2005]] - [[William Erwin Eisner]], Amerikaansk striptekener (* [[1917]])
* [[2010]] - [[Lous Haasdijk]], Nederlânsk presintatrise (* [[1938]])
* [[2014]] - [[Phil Everly]], Amerikaansk muzikant (* [[1939]])
* [[2020]] - [[Kasem Soleimani]], Iraansk generaal (* [[1957]])
{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
<references/>
----
{{Commonscat|{{Kalinder/KalStrKonv}}}}
}}
[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:Jannewaris|03]]
ch37igj5lr69xacrcdi740a9rw3p2f4
9 jannewaris
0
501
1086845
1086286
2022-08-06T09:21:24Z
FreyaSport
40716
/* Ferstoarn */ +1
wikitext
text/x-wiki
{{DeisideBoppe}}
{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[1317]] - [[Filips V fan Frankryk|Filips V]] beslút om froulju fan troanopfolging út te sluten.
* [[1788]] - [[Konettikut]] wurdt, troch de [[Amerikaanske Grûnwet]] te [[ratifikaasje|ratifisearjen]], de 5e [[Amerikaanske steat|steat]] fan 'e [[Feriene Steaten]].
* [[1879]] - Nei't se te hearren krigen hawwe dat se weromstjoerd wurde sille nei it [[Yndiaanske Territoarium]] (it lettere [[Oklahoma]]), besykje de [[Noardlike Sjajinnen]] dy't fêstholden wurde yn [[Fort Robinson]], yn [[Nebraska]], út te brekken. Dit is it begjin fan it saneamde [[Bloedbad fan Fort Robinson]].
* [[1929]] - De troch [[Alexander Fleming]] ûntdekt [[Penisilline]] wurdt foar it earst brûkt.
* [[1951]] - It haadkertier fan de [[Feriene Naasjes]] yn [[New York City]] wurdt offisjeel iepene.
== Berne ==
* [[1804]] - [[Tjeerd Annes Keikes]], Frysk sulversmid en medaljeur († [[1886]])
* [[1839]] - [[Paul Cézanne]], Frânsk skilder († [[1906]])
* [[1867]] - [[Theodorus Marius Theresius van Welderen|Theodorus Marius Theresius baron van Welderen]], Frysk politikus en bestjoerder († [[1945]])
* [[1873]] - [[Izaäk Hendrik Gosses]], Frysk skiedkundige en heechlearaar († [[1940]])
* [[1893]] - [[Fernande Barrey]], Frânsk neakenmodel († [[1974]])
* [[1908]] - [[Simone de Beauvoir]], Frânsk skriuwster († [[1986]])
* [[1913]] - [[Richard Nixon]], presidint fan 'e [[Feriene Steaten]] († [[1994]])
* [[1927]] - [[Geert Bakker]], Frysk rektor fan de Noardlike Leargongen († [[2006]])
* [[1944]] - [[Jimmy Page]], Ingelsk gitarist
* [[1973]] - [[Sean Paul]], Jamaikaansk sjonger en dancehall-artyst
* [[1976]] - [[Emma Roche]], Australysk model en aktrise
* [[1981]] - [[Julia Dietze]], Dútsk aktrise
* [[1989]] - [[Michaella Krajicek]], Tsjechysk-Nederlânsk tennisster
* [[1993]] - [[Ashley Argota]], Amerikaansk aktrise
== Ferstoarn ==
* [[1324]] - [[Marco Polo]], Italjaansk keapman en ûntdekkingsreizger (* [[1254]])
* [[1514]] - hartoginne [[Anna fan Bretanje]], keninginne-gemallinne fan [[Frankryk]] (* [[1477]])
* [[1872]] - [[Evert Klazes Boorsma]], Frysk keatser (* [[1835]])
* [[1873]] - keizer [[Napoleon III fan Frankryk]] (* [[1808]])
* [[1888]] - [[Barthelomeus Jacobus Schurer]], Frysk ûnderwizer en skoalhaad (* [[1792]])
* [[1939]] - [[Nynke fan Hichtum]], Frysk skriuwster (* [[1860]])
* [[1996]] - [[Fearless Nadia]], Yndiaask aktrise (* [[1908]])
* [[1998]] - [[Wiebe Keikes]], Frysk argivaris (* [[1922]])
* [[1999]] - [[Mien Ruys]], Nederlânsk túnarsjitekte (* [[1904]])
* [[2001]] - [[Carol W. Voges]], Nederlânsk yllustrator en skriuwer (* [[1925]])
* [[2017]] - [[Chuck Deely]], Haachsk strjitmuzikant (* [[1954]])
* [[2012]] - [[Ger van Norden]], Nederlânsk keunstskilder en grafikus (* [[1927]])
* [[2022]] - [[Bob Saget]], Amerikaansk komyk, akteur en presintator (* [[1956]])
{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
<references/>
----
{{Commonscat|{{Kalinder/KalStrKonv}}}}
}}
[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:Jannewaris|09]]
7rtpcp9s6moy4q8qmj4ttsq4p14l9ff
27 jannewaris
0
519
1086847
1085235
2022-08-06T09:22:16Z
FreyaSport
40716
/* Berne */ +1
wikitext
text/x-wiki
{{DeisideBoppe}}
{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[1356]]- Oan [[Inkhuzen]] wurde [[stedsrjochten]] ferliend troch [[greve]] [[Willem V fan Hollân]]
* [[1917]] - 3e [[Alvestêdetocht]] wûn troch [[C.C.J. de Koning]] út [[Arnhim]] yn in tiid fan 9.53 oere
* [[1926]] - [[John Baird]] jout de earste demonstraasje fan in nije útfining: de [[telefyzje]].
* [[1942]] - leechste [[temperatuer|minimumtemperatuer]] yn [[Nederlân]] ea mjitten
* [[1943]] - De [[stêd]] [[Wilhelmshaven]] wurdt it earste plak yn [[Dútslân]] dat bombardearre wurdt troch de [[Feriene Steaten|Amerikanen]] yn de [[Twadde Wrâldoarloch]].
* [[2001]] - Yn 'e [[autonoom gebiet|autonome]] [[republyk]] [[Sansibar]] iepenje [[Tanzania]]anske feilichheidstroepen it fjoer op demonstranten dy't protestearje tsjin 'e grutskalige [[stimbusfraude]] en wiidfersprate [[yntimidaasje]] ûnder de [[ferkiezings]] fan [[desimber]] [[2000]]. Hjirby komme 35 minsken om it libben en reitsje 600 oaren ferwûne. Neitiid ûntflechtsje in protte Sansibarezen op [[fisker]]sboaten Tanzania en sykje beskûl yn 'e buorlannen.
== Berne ==
* [[1443]] - hartoch [[Albrecht fan Saksen]] († [[1500]])
* [[1756]] - [[Wolfgang Amadeus Mozart]], Eastenryksk komponist († [[1791]])
* [[1821]] - [[John M. Chivington]], Amerikaansk militêr († [[1894]])
* [[1832]] - [[Lewis Carroll]], Ingelsk berneboekeskriuwer en wiskundige († [[1898]])
* [[1922]] - [[Wiebe Keikes]], Frysk argivaris († [[1998]])
* [[1944]] - [[Kevin Coyne]], Ingelsk sjonger, muzikant en keunstskilder († [[2004]])
* 1944 - [[Nick Mason]], Ingelsk drummer
* [[1947]] - [[D.C. Lewis]], Nederlânsk sjonger († [[2000]])
* [[1973]] - [[Lovette (pornografysk aktrise)|Lovette]], Amerikaansk pornoaktrise
* [[1975]] - [[Reşat Amet]], Krimtataarsk aktivist († [[2014]])
* [[1987]] - [[Lupe Fuentes]], Kolombiaansk pornoaktrise en discjockey
== Ferstoarn ==
* [[1731]] - [[Bartolomeo Cristofori]], Italjaansk muzykynstrumintebouwer (* [[1655]])
* [[1851]] - [[John James Audubon]], Amerikaansk ornitolooch en keunstskilder (* [[1785]])
* [[1876]] - [[Bruno Lieuwes van Albada]], Frysk letterkundige en publisist (* [[1792]])
* [[1894]] - [[Auke Boonemmer]], Frysk skriuwer (* [[1823]])
* [[1901]] - [[Giuseppe Verdi]], Italjaansk komponist (* [[1845]])
* [[1958]] - [[August van Lierde]], Belgysk keatser (* [[1890]])
* [[1983]] - [[Louis de Funès]], Frânsk akteur (* [[1914]])
* [[2004]] - [[Harry Verbeke]], Frysk muzikant (* [[1922]])
* [[2005]] - [[Libbe de Jong]], Frysk moardslachtoffer (* [[1951]])
* [[2006]] - [[Rindert Straatsma]], Frysk bestjoerder en frisiast (* [[1937]])
* [[2010]] - [[J.D. Salinger]], Amerikaansk skriuwer (* [[1919]])
* 2010 - [[Zelda Rubinstein]], Amerikaansk aktrise (* [[1933]])
* [[2014]] - [[Edmond Classen]], Nederlânsk akteur (* [[1938]])
* [[2021]] - [[Jan J. Bijlsma]], Frysk ûnderwizer en skriuwer/dichter (* [[1931]])
{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
<references/>
----
{{Commonscat|{{Kalinder/KalStrKonv}}}}
}}
[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:Jannewaris|27]]
1gv31mzc9gshqkv7xuokj5kxfog7i89
13 febrewaris
0
536
1086892
1077806
2022-08-06T10:41:02Z
FreyaSport
40716
/* Berne */ +1
wikitext
text/x-wiki
{{DeisideBoppe}}
{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[1917]] - De Nederlânske dûnseres [[Mata Hari]], wurdt yn [[Parys]] oanhâlden op fertinking fan spionaazje. Op [[25 juny]] fan itselde jier wurdt sy dêr ta de dea feroardiele.
* [[1972]] - Sluting fan de [[Olympyske Winterspullen 1972|Olympyske Winterspullen]] yn [[Sapporo]], [[Japan]].
* [[1980]] - Iepening fan de [[Olympyske Winterspullen 1980|Olympyske Winterspullen]] yn [[Lake Placid (plak yn New York)|Lake Placid]], de [[Feriene Steaten]].
* [[1988]] - Iepening fan de [[Olympyske Winterspullen 1988|Olympyske Winterspullen]] yn [[Calgary]].
* [[2010]] - [[Sven Kramer]] wurdt [[Olympyske Spullen|Olympysk kampioen]] op de 5.000 m., op de [[Olympyske Winterspullen 2010|Olympyske Winterspullen]] yn [[Vancouver]].
== Berne ==
* [[1546]] - [[Henricus Antonides Nerdenus]], Nederlânsk teolooch († [[1614]])
* [[1610]] - [[Jean de Labadie]], Frânsk predikant en mystikus († [[1674]])
* [[1786]] - [[Titia Bergsma]] earste westerske frou yn Japan († [[1821]])
* [[1848]] - [[Henry R. Porter]], Amerikaansk legerdokter († [[1903]])
* [[1860]] - [[Nynke fan Hichtum]], Frysk skriuwster († [[1939]])
* [[1903]] - [[Georges Simenon]], Waalsk skriuwer († [[1989]])
* 1909 - [[Vasalis]], Nederlânsk dichteres en psychiater († [[1998]])
* 1909 - [[Herman Ridderbos]], Frysk teolooch († [[2007]])
* [[1927]] - [[Sietse Westra]], oprjochter fan [[SC Cambuur Ljouwert|Sportclub Cambuur]] († [[2017]])
* [[1933]] - [[Kim Novak]], Amerikaansk aktrise
* [[1944]] - [[Jerry Springer]], Amerikaansk presintator
* [[1951]] - [[Michel Pollentier]], Flaamsk hurdfytser
* [[1974]] - [[Robbie Williams]], Ingelsk sjonger
* [[1984]] - [[Hinkelien Schreuder]], Nederlânsk swimster
* [[1958]] - [[Alet van der Woude]], Nederlânsk keunstneresse
* [[1992]] - [[Sanne Bakker]], Frysk sitfollybalster
== Ferstoarn ==
* [[858]] - kening [[Kenneth I fan Skotlân]] (* [[810]])
* [[1130]] - paus [[Honoarius II (paus)|Honoarius II]] (* [[1060]])
* [[1199]] - [[Steffen Nemanja]], grutfoarst fan 'e [[Serven]] (* [[1113]])
* [[1660]] - kening [[Karel X Gustaaf fan Sweden]] (* [[1622]])
* [[1674]] - [[Jean de Labadie]], Frânsk predikant en mystikus (* [[1610]])
* [[1883]] - [[Richard Wagner]], Dútsk komponist (* [[1813]])
* [[1934]] - [[Hindrik Hindriks Kramer]], Frysk arsjitekt (* [[1850]])
* [[1940]] - [[Jens Emil Mungard]], Noardfrysk dichter (* [[1885]])
* [[1958]] - [[Jan Jelles Hof]], Frysk skriuwer en sjoernalist (* [[1872]])
* [[2002]] - [[Waylon Jennings]], Amerikaansk countrysjonger (* [[1937]])
* [[2011]] - [[Thomas McKenna]], Iersk akteur (* [[1929]])
* [[2014]] - [[Gerlof Smit]], Frysk byldzjend keunstner (* [[1946]])
* [[2020]] - [[Carlo de Leeuw]], Nederlânsk proffuotballer (* [[1960]])
{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
<references/>
----
{{Commonscat|{{Kalinder/KalStrKonv}}}}
}}
[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:Febrewaris|13]]
884o7f487ua9rtvtfkni1iad1qsss84
16 febrewaris
0
540
1086862
1084866
2022-08-06T10:19:52Z
FreyaSport
40716
/* Ferstoarn */ +1
wikitext
text/x-wiki
{{DeisideBoppe}}
{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[1164]] - De [[Sint-Julianafloed]] soarget foar grutte [[oerstreaming]]s yn [[Fryslân]] en [[Grinslân]].
* [[1923]] - [[Howard Carter]] iepenet it grêf fan [[Tûtanchamon]], dêr't er in grut tal skatten fynt.
* [[1934]] - It [[selsbestjoer]] fan 'e [[Grut-Brittanje|Britske]] [[koloanje]] [[Nijfûnlân]] wurdt op fersyk fan it eigen [[parlemint]] opheft.
* [[1936]] - Sluting fan de [[Olympyske Winterspullen 1936|Olympyske Winterspullen]] yn [[Garmisch-Partenkirchen (stêd)|Garmisch-Partenkirchen]], [[Dútslân]].
* [[1997]] - [[Ids Postma]] fan [[Dearsum (Boarnsterhim)|Dearsum]] wurdt yn Nagano wrâldkampioen reedriden Oer-alles.
== Berne ==
* [[1620]] - karfoarst [[Freark Willem I fan Brandenburch]] († [[1688]])
* [[1761]] - [[Jean-Charles Pichegru]], Frânsk generaal († [[1804]])
* [[1831]] - [[Nikolaj Leskov]], Russysk skriuwer en sjoernalist († [[1895]])
* [[1870]] - [[Dirk Jelles Troelstra]], Frysk dichter († [[1902]])
* [[1896]] - [[Welmoed Dijkstra-Talsma]], Frysk berneboekeskriuwster († [[1988]])
* [[1935]] - [[Sonny Bono]], Amerikaansk sjonger, muzykprodusint, akteur, en politikus († [[1998]])
* [[1950]] - [[Todd McCarthy]], Amerikaansk filmkritikus en dokumintêremakker
* [[1955]] - [[Marga Claus]], Frysk skriuwster
* [[1958]] - [[Ice-T]], Amerikaansk rapper en akteur
* 1958 - [[Anil Ramdas]], Surinaamsk-Nederlânsk sjoernalist, skriuwer en programmamakker († [[2012]])
* [[1960]] - [[Tineke Huizinga]], Frysk politika
* [[1962]] - [[Helena de Boer]], Frysk skriuwster en tekeneresse
* [[1964]] - [[Raúl Alcalá]], Meksikaansk hurdfytser
* [[1964]] - [[Bebeto]], Brazyljaansk fuotballer
* [[1983]] - [[Michelle Tucker]], Amerikaansk pornoaktrise
* [[1985]] - [[Tatiana Pratley]], Frysk toanielregisseur
* [[1989]] - [[Elizabeth Olsen]], Amerikaansk aktrise
* [[1994]] - [[Ava Max]], Amerikaansk sjongster
== Ferstoarn ==
* [[1279]] - kening [[Alfûns III fan Portegal]] (* [[1210]])
* [[1901]] - [[Marten Hylkes Kingma]], Frysk politikus en bestjoerder (* [[1817]])
* [[1916]] - [[Jan Ligthart]], Nederlânsk berneboekeskriuwer en ûnderwizer (* [[1859]])
* [[1922]] - [[Pyt van der Burg]], Frysk dichter (* [[1893]])
* 1922 - [[Newton Knight]], Amerikaansk boer en opstannelingelieder (* [[1829]])
* [[1929]] - [[Hidde Petrus Nicolaas Halbertsma]], Frysk arsjitekt (* [[1853]])
* [[1996]] - [[Jules de Corte]], Nederlânsk sjonger, pianist en komponist (* [[1924]])
* [[1935]] - [[Bonne Hylkema]], Frysk ûnderwizer en skriuwer (* [[1862]])
* [[1944]] - [[Lolle Rondaan]], Frysk fersetsstrider (* [[1919]])
* [[1998]] - [[Martha Gellhorn]], Amerikaansk skriuwster (* [[1908]])
* [[2003]] - [[Teake Hoekema]], Frysk heechlearaar (* [[1923]])
* 2003 - [[Leo Brouwer (boargemaster)|Leo Brouwer]], Frysk boargemaster (* [[1924]])
* [[2012]] - [[Anil Ramdas]], Surinaamsk-Nederlânsk sjoernalist, skriuwer en programmamakker (* [[1958]])
* [[2015]] - [[Lesley Gore]], Amerikaansk sjongster en aktrise (* [[1946]])
* [[2017]] - [[Dick Bruna]], Nederlânsk grafysk foarmjouwer, tekener en berneboekeskriuwer (* [[1927]])
* [[2019]] - [[Bruno Ganz]], Switsersk akteur (* [[1941]])
{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
<references/>
----
{{Commonscat|{{Kalinder/KalStrKonv}}}}
}}
[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:Febrewaris|16]]
l94ivd7ztiyzjvkl2q5mb7s8j7etdnf
20 febrewaris
0
544
1086865
1074951
2022-08-06T10:21:46Z
FreyaSport
40716
/* Ferstoarn */ +1
wikitext
text/x-wiki
{{DeisideBoppe}}
{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[1618]] - [[Maurits fan Oranje|Maurits fan Nassau]] erft by it ferstjerren fan syn âldere healbroer Filips Willem de titel [[Prins fan Oranje]]. Dit komt him goed fan pas yn syn machtsstriid mei [[Johan fan Oldenbarnevelt]].
* [[1927]] - * [[20 maaie|20]] en [[21 maaie|21]] maaie - [[Charles Lindbergh]] makket mei de [[Spirit of St.Louis]] de earste flucht sûnder stoppen fan [[New York City|New York]] nei [[Parys]], yn 33 oere en 20 minuten
* [[1963]] - Demonstraasje fan laser-tv yn [[New York City|New York]]
* [[2002]] - Op dizze dei om 20.02 oere wie de datumnotaasje: '''20-02-2002 20:02''', in trijefâldich [[palindroom]].
== Berne ==
* [[1594]] - [[Sofia Hedwich fan Breunswyk-Wolfenbüttel]], Dútsk ealfrouwe, troud mei [[Ernst Kasimir fan Nassau-Dietz]] († [[1642]])
* [[1669]] - [[Cornelis Sweerts]], Nederlânsk dichter († [[1749]])
* [[1759]] - [[Johann Christian Reil]], Frysk dokter en heechlearaar († [[1813]])
* [[1870]] - [[Pieter Cornelis Bouten]], Nederlânsk dichter en klassikus († [[1943]])
* [[1904]] - [[Ruurd Wiersma]], Frysk keunstskilder († [[1980]])
* [[1920]] - [[Frans Helfrich]], Frysk keatser († [[2010]])
* [[1927]] - [[Ibrahim Ferrer]] Kubaansk sjonger († [[2005]])
* [[1937]] - [[Dolph Kohnstamm]], Nederlânsk psycholooch en publisist
* 1937 - [[Joop Stokkermans]], pianist en komponist († [[2012]])
* [[1940]] - [[Elles Berger]], Nederlânsk radio- en tillefyzjepresintatrise
* [[1944]] - [[Willem van Hanegem]], Nederlânsk fuotballer en fuotbaltrener
* [[1945]] - [[Gjalt de Groot]], Frysk skriuwer
* [[1955]] - [[Klaas Werumeus Buning]], Frysk keunstner
* [[1957]] - [[Haye van der Heyden]], Nederlânsk kabaretier, akteur, regisseur en toanielskriuwer
* [[1966]] - [[Ingrid Visser (biologe)|Ingrid Visser]], Nijseelânsk biologe
* [[1970]] - [[Alain Deloin]], Frânsk pornoakteur
* [[1972]] - [[Tjitske Reidinga]], Frysk aktrise
== Ferstoarn ==
* [[1513]] - kening [[Hâns fan Denemark]] (* [[1455]])
* [[1595]] - aartshartoch [[Ernst fan Eastenryk]], lânfâd fan 'e [[Nederlannen]] (* [[1553]])
* [[1790]] - keizer [[Joazef II fan it Hillige Roomske Ryk]] (* [[1741]])
* [[1895]] - [[Frederick Douglass]], Amerikaansk aktivist en steatsman (* [[1818]])
* [[1961]] - [[Percy Grainger]], Australysk-Amerikaansk pianist, komponist, dirigint en saksofonist (* [[1882]])
* [[1986]] - [[Koos Rietkerk]], Nederlânsk politikus (* [[1927]])
* [[1998]] - [[Jacobus Anker]], Nederlânsk politikus (* [[1913]])
* [[1999]] - [[Gene Siskel]], Amerikaansk filmkritikus (* [[1946]])
{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
<references/>
----
{{Commonscat|{{Kalinder/KalStrKonv}}}}
}}
[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:Febrewaris|20]]
q07v35qrfwhodetz09xf813dmghq2l9
25 febrewaris
0
549
1086867
1086302
2022-08-06T10:22:42Z
FreyaSport
40716
/* Berne */ +1
wikitext
text/x-wiki
{{DeisideBoppe}}
{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[1623]] - De [[hartoch]] fan [[Beieren]] kriget de status fan [[karfoarst]]; dit as beleanning foar syn stipe oan [[keizer]] [[Ferdinand II fan it Hillige Roomske Ryk|Ferdinand II]] yn 'e striid tsjin it opstannige [[Bohemen]].
* [[1643]] - [[Willem Kieft]], gûverneur fan [[Nij-Nederlân]], jout opdracht foar in strafekspedysje ûnder de Yndianen in de koloanje. Dat is it begjin fan de [[Oarloch fan Kieft]].
* [[1803]] - Lêste gearkomste fan de Ryksdei fan it [[Hillige Roomske Ryk]] yn [[Regensburg]]. Yn de [[ReichsDeputationsHauptschluss]] wurdt it oantal soevereine steaten yn it [[Dútske Ryk]] werombrocht fan 1800 ta likernôch 60.
* [[1902]] - It [[Londen]]se publyk stiet fersteld by de demonstraasje fan de earste [[stofsûger]] troch [[Hubert Booth]].
* [[1921]] - It [[Reade Leger]] nimt [[Geörgje]] yn.
* [[1941]] - Yn [[Amsterdam]] brekt de [[Febrewarisstaking]] út.
* [[1952]] - Sluting fan de [[Olympyske Winterspullen 1952|Olympyske Winterspullen]] yn [[Oslo]], [[Noarwegen]].
* [[1973]] - [[Atsje Keulen-Deelstra]] wurdt yn [[Strömsund]] foar de tredde kear wrâldkampioen reedriden Oer-alles.
* [[1980]] - [[Steatsgreep]] yn [[Suriname]], troch ûnder oaren [[Desi Bouterse]] en [[Roy Horb]]: de [[Sersjantenkûp]]
== Berne ==
* [[1731]] - [[Simon Stijl]], Frysk dokter en skriuwer († [[1804]])
* [[1794]] - [[Gerrit Schimmelpenninck]], Nederlânsk politikus en ûndernimmer († [[1863]])
* [[1822]] - [[Jacobus Cornelis Bloem]], Nederlânsk politikus († [[1902]])
* [[1841]] - [[Pierre-Auguste Renoir]], Frânsk keunstskilder († [[1919]])
* [[1883]] - [[Clarence Addison Dykstra]], Amerikaansk heechlearaar, politikus en ûnderwiisbestjoerder († [[1950]])
* [[1902]] - [[Geertruida Draaisma]], âldste persoan fan Nederlân († [[2011]])
* [[1903]] - [[Wiebe Jannes Formsma]], Nederlânsk histoarikus en publisist († [[1999]])
* [[1913]] - [[Jacobus Anker]], Nederlânsk politikus († [[1998]])
* [[1920]] - [[Sun Myung Moon]], Súdkoreaansk sektelieder († [[2012]])
* [[1921]] - [[Henk Scheltes]], Nederlânsk sjoernalist en kryptograaf († [[1987]])
* [[1921]] - [[Geale de Vries]], Frysk ûnderwizer en radiopresintator († [[2011]])
* [[1943]] - [[George Harrison]], Ingelsk muzikant († [[2001]])
* [[1973]] - [[Henk Wolf]], Frysk taalkundige
* [[1975]] - [[Mandingo (pornografysk akteur)|Mandingo]], Amerikaansk pornoakteur en -regisseur
* [[1982]] - [[Meral Polat]], Nederlânsk aktrise en sjongster
* [[1990]] - [[Candice Dare]], Amerikaansk pornoaktrise
* [[1997]] - [[Isabelle Fuhrman]], Amerikaansk aktrise
== Ferstoarn ==
* [[1713]] - kening [[Freark I fan Prusen]] (* [[1657]])
* [[1899]] - [[Paul Reuter]], Ingelsk sjoernalist en ûndernimmer, oprjochter fan it parseburo [[Reuters]] (* [[1816]])
* 1899 - [[Joseph J. Reynolds]], Amerikaansk militêr (* [[1822]])
* [[1964]] - [[Maurice Farman]], Frânsk motorkoereur, fleander en fleantúchûntwerper en -bouwer (* [[1877]])
* [[1969]] - [[Johannes Siebinga]], Frysk dokter, amateur-archeolooch en fersetsstrider (* [[1898]])
* [[2017]] - [[Bill Paxton]], Amerikaansk akteur (* [[1955]])
* [[2020]] - [[Hosni Mûbarak]], presidint fan [[Egypte]] (* [[1928]])
* [[2021]] - [[Rein Halbersma]], Frysk keunstskilder (* [[1949]])
{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
<references/>
----
{{Commonscat|{{Kalinder/KalStrKonv}}}}
}}
[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:Febrewaris|25]]
4gvzg6gzekp3l6mgtqlyz97qwf0t54v
28 febrewaris
0
552
1086869
1083879
2022-08-06T10:25:10Z
FreyaSport
40716
/* Ferstoarn */ +1
wikitext
text/x-wiki
{{DeisideBoppe}}
{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[1681]] – [[Kening]] [[Karel II fan Ingelân]] skinkt in [[oarkunde]] oan 'e [[quaker]] [[William Penn]], wêryn't dy de rjochten kriget op in ûnbidich grut gebiet yn [[Noard-Amearika]]. Dit wurdt beskôge as de stifting fan 'e [[koloanje Pennsylvania]].
* [[1912]] - De [[Feriening fan Nederlânske Gemeenten]] wurdt oprjochte.
* [[1912]] - Boppe de Amerikaanske steat [[Missoury (steat)|Missoury]] makket [[Albert Berry]] de earste parasjútsprong út in fleantúch
* [[1928]] - Tastânkomming earste radiotelefoanyske ferbining tusken Nederlân en [[Nederlânsk-Ynje]] troch [[Radio Kootwijk (stjoerder)|Radio Kootwijk]]
* [[1935]] - By syn wurk by [[DuPont]] fynt [[Wallace Hume Carothers]] it [[nylon]] út.
* [[1929]] - [[Tolhúster Alvestêdetocht]] wurdt ferriden mei [[Marten van der Kooij]] út [[Hylpen]] as oerwinner.
* [[1959]] - Oprjochting [[Fuotbalferiening Trynwâldster Boys]].
* [[1960]] - Sluting fan de [[Olympyske Winterspullen 1960|Olympyske Winterspullen]] yn [[Squaw Valley (Placer County)|Squaw Valley]], de [[Feriene Steaten]].
* [[1986]] - Moard op de Sweedske premier [[Olof Palme]].
* [[1988]] - Sluting fan de [[Olympyske Winterspullen 1988|Olympyske Winterspullen]] yn [[Calgary]].
* [[2010]] - Sluting [[Olympyske Winterspullen 2010|Olympyske Winterspullen]] yn [[Fankoever]].
* [[2013]] - Abdikaasje fan paus [[Benediktus XVI]]
== Berne ==
* [[1683]] - [[René Antoine Ferchault de Réaumur]], Frânsk natuerkundige († [[1757]])
* [[1743]] - [[Karolina fan Oranje-Nassau]], Frysk ealfrouwe († [[1787]])
* [[1915]] - [[Nina Baanders-Kessler]], Frysk byldhouwster en medaljeur († [[2002]])
* [[1928]] - [[Anne van den Ban]], Frysk lânboukundige en heechlearaar († [[2016]])
* [[1943]] - [[Hans Dijkstal]], Nederlânsk politikus († [[2010]])
* [[1945]] - [[Bubba Smith]], Amerikaansk akteur en spiler fan American football († [[2011]])
* [[1954]] - [[Youp van 't Hek]], Nederlânsk kabaretier en kollumnist
* [[1958]] - [[Natalja Estemirova]], Russysk histoarika, sjoernaliste en minskerjochte-aktiviste († [[2009]])
* [[1965]] - [[Patricia Briggs]], Amerikaansk skriuwster
* [[1979]] - [[Sander van Doorn]], Nederlânsk DJ en muzykprodusint
* [[1984]] - [[Cody Bryant]] (America Moore), Amerikaansk pornoaktrise
== Ferstoarn ==
* [[1648]] - kening [[Kristiaan IV fan Denemark|Kristiaan IV fan Denemark en Noarwegen]] (* [[1577]])
* [[1653]] - [[Skelte Tsjerks Wiglema]], Frysk marine-ofsier (* 16??)
* [[1742]] - [[Willem Jacob 's Gravesande]], Nederlânsk wis- en natuerkundige (* [[1688]])
* [[1916]] - [[Henry James]], Amerikaansk romanskriuwer (* [[1843]])
* [[1931]] - [[Jetze Doorman]], Frysk skermer (* [[1881]])
* [[1942]] - [[Karel Doorman]], Nederlânsk militêr (* [[1889]])
* [[1960]] - [[Wijbren Elgersma]], Frysk politikus en boargemaster (* [[1896]])
* [[1974]] - [[Mees Toxopeus]], Frysk rêdingsboatskipper en fersetsman (* [[1886]])
* [[1986]] - [[Olof Palme]], premier fan [[Sweden]] (* [[1927]])
* [[1998]] - [[Christiaan Moll]], Nederlânsk politikus (* [[1923]])
* [[1999]] - [[D. Ivan Dykstra]], Amerikaansk predikant, teolooch en filosoof (* [[1915]])
* [[2008]] - [[Max Nord]], Nederlânsk dichter en sjoernalist (* [[1916]])
* [[2011]] - [[Klaas de Jong Ozn.]], Frysk politikus en bestjoerder (* [[1926]])
* 2011 - [[Jane Russell]], Amerikaansk aktrise en sekssymboal (* [[1921]])
* [[2014]] - [[Tsjits Peanstra]], Frysk dichteresse (* [[1924]])
* 2014 - [[Hugo Brandt Corstius]], Nederlânsk skriuwer (* [[1935]])
* [[2016]] - [[George Kennedy]], Amerikaansk akteur (* [[1925]])
* [[2020]] - [[Humphrey Bennett]], Nederlânsk byldzjend keunstner (* [[1948]])
{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
<references/>
----
{{Commonscat|{{Kalinder/KalStrKonv}}}}
}}
[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:Febrewaris|28]]
25ee6pp0qfi0l1r2nazr3lklk6rgsgl
18 maart
0
571
1086879
1084315
2022-08-06T10:31:57Z
FreyaSport
40716
/* Berne */ +1
wikitext
text/x-wiki
{{DeisideBoppe}}
{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[1241]] - Yn 'e [[Slach by Chmielnik]] rinne de [[Mongoalen]] de [[Poalen|Poalske]] troepen út 'e [[gewest]]en [[Sandomierz]] en [[Krakau]] ûnder de foet. De [[stêd]] [[Krakau]], wêrfan't de ynwenners op 'e tiid evakuëarre binne, wurdt neitiid troch de Mongoalen ferwoastge.
* [[1438]] - [[Albrecht II fan Eastenryk]] wurdt [[keizer]] fan it [[Hillige Roomske Ryk]].
* [[1891]] - It earste [[tillefoan]]petear tusken [[Parys]] en [[Londen]] fynt plak, fia in tillefoankabel ûnder [[it Kanaal]] troch.
* [[1945]] - 1.250 [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[bommesmiter]]s bombardearje [[Berlyn]].
* [[1965]] - [[Kosmonaut]] [[Aleksej Leonov]] makket de earste [[romtewanneling]].
* [[1989]] - Yn 'e [[Piramide fan Cheops]] yn [[Egypte]] wurdt in [[mummy]] fan 4400 jier âld fûn.
* [[1990]] - Yn [[East-Dútslân]] wurde foar it earst sûnt [[1932]] [[demokrasy|demokratyske]] [[ferkiezings]] holden.
* [[1992]] - [[Finlân]] freget om ta de [[Jeropeeske Mienskip]] talitten te wurden.
== Berne ==
* [[1820]] - [[Age Buma]], Frysk politikus († [[1893]])
* [[1846]] - [[Skoppende Bear]] (''Kicking Bear''), opperhaad fan 'e [[Lakota (folk)|Lakota]] († [[1904]])
* [[1858]] - [[Rudolf Diesel]], Dútsk útfiner († [[1913]])
* [[1869]] - [[Neville Chamberlain]], premier fan it [[Feriene Keninkryk]] († [[1940]])
* [[1915]] - [[Harold Crowchild]], Kanadeesk rodeocowboy en soldaat († [[2013]])
* [[1922]] - [[Seymour Martin Lipset]], Amerikaansk politike sosjolooch († [[2006]])
* [[1929]] - [[Christa Wolf]], Dútsk skriuwster († [[2011]])
* [[1931]] - [[Albert Rinia]], Frysk keatser († [[2005]])
* [[1942]] - [[Conrad Schumann]], Eastdútsk oerrinner († [[1998]])
* [[1964]] - [[Seymore Butts]], Amerikaansk pornoakteur en -produsint en realitypersoanlikheid
* [[1966]] - [[Eelkje Tuma]], Frysk skriuwster
* [[1989]] - [[Lily Collins]], Amerikaansk aktrise
== Ferstoarn ==
* [[1584]] - grutfoarst [[Ivan de Ferskriklike|Ivan de Ferskriklike fan Moskoovje]] (* [[1530]])
* [[1889]] - [[Jan Goeverneur]], Nederlânsk letterkundige, dichter, skriuwer en oersetter (* [[1809]])
* [[1893]] - [[Gerard Adriaan Heineken]], Nederlânsk ûndernimmer (* [[1841]])
* [[1928]] - [[Paul van Ostaijen]], Flaamsk dichter en skriuwer (* [[1896]])
* [[1985]] - [[Abe Brouwer]], Frysk skriuwer (* [[1901]])
* [[2018]] - [[Doede Bleeker]], Frysk sjonger, dichter en skriuwer (* [[1952]])
{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
<references/>
----
{{Commonscat|{{Kalinder/KalStrKonv}}}}
}}
[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:Maart|18]]
r015zepsq0loaohi3t7hym159mc5on3
15 april
0
599
1086872
1077789
2022-08-06T10:26:55Z
FreyaSport
40716
/* Ferstoarn */ +1
wikitext
text/x-wiki
{{DeisideBoppe}}
{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
15 april is [[Fryske Befrijingsdei]].
== Foarfallen ==
* [[1865]] - Yn [[Washington D.C.]] wurdt de [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[presidint]] [[Abraham Lincoln]] ûnder in [[toaniel]]foarstelling deasketten troch [[John Wilkes Booth]].
* [[1912]] - It [[passazjiersskip]] de ''[[Titanic]]'' sinkt op syn earst oertocht fan [[Ingelân]] nei [[Amearika]] yn 'e noardlike [[Atlantyske Oseaan]] nei't it in [[iisberch]] rekke hat; 1500 minsken komme om.
* [[1945]] - [[Fryslân]] wurdt troch de [[Kanada|Kanadezen]] befrijd fan 'e [[nazy-Dútslân|Dútsers]].
== Berne ==
* [[1452]] - [[Leonardo da Vinci]], Italjaansk keunstner, wittenskipper en útfiner († [[1519]])
* [[1792]] - [[Barthelomeus Jacobus Schurer]], Frysk ûnderwizer en skoalhaad († [[1888]])
* [[1817]] - [[Benjamin Jowett]], Ingelsk klassikus en teolooch († [[1893]])
* [[1825]] - [[William Royall]], Amerikaansk militêr († [[1895]])
* [[1839]] - [[Pieter Ulbes Rijpma]], Frysk keatser († [[1885]])
* [[1843]] - [[Henry James]], Amerikaansk skriuwer († [[1916]])
* [[1894]] - [[Reinder Sierks Roorda]], Frysk geneälooch en skriuwer († [[1965]])
* [[1895]] - [[Jeanne Malivel]], Bretonsk keunstneresse († [[1926]])
* [[1899]] - [[Grietje Spaanderman-Wielinga]], Frysk skriuwster († [[1971]])
* [[1904]] - [[Antje Aans-Jelsma]], âldste ynwenner fan [[Fryslân]] († [[2012]])
* [[1920]] - [[Richard von Weizsäcker]], Dútsk politikus († [[2015]])
* [[1921]] - [[Jan Bens]], Nederlânsk fuotbaltrener († [[2012]])
* [[1931]] - [[Tomas Tranströmer]], Sweedsk dichter en oersetter († [[2015]])
* [[1937]] - [[Jerre Hakse]], Frysk keunstner
* [[1943]] - [[Riem de Wolff]], Nederlânsk sjonger en muzikant († [[2017]])
* 1943 - [[Mighty Sam McClain]], Amerikaansk sjonger († [[2015]])
* [[1947]] - [[Lois Chiles]], Amerikaansk aktrise
* 1947 - [[Peter Tuinman]], Frysk akteur
* [[1954]] - [[Ellen Barkin]], Amerikaansk aktrise
* [[1966]] – [[Samantha Fox]], Ingelsk fotomodel en sjonger
* [[1971]] - [[Sarah Young]], Ingelsk pornoaktrise
* [[1978]] - [[Luis Fonsi]], Portorikaansk sjonger
* [[1985]] - [[Amy Ried]], Amerikaansk pornoaktrise
* [[1990]] - [[Lily Carter]], Amerikaansk pornoaktrise
* 1990 - [[Emma Watson]], Frânsk aktrise
* [[1994]] - [[Shaunae Miller-Uibo|Shaunae Miller]], Bahamaansk atlete
== Ferstoarn ==
* [[1708]] - [[Willem van Haren (diplomaat)|Willem van Haren]], Frysk politikus en diplomaat (* [[1626]])
* [[1765]] - [[Michail Lomonosov]], Russysk gelearde, skriuwer, skied-, en taalkundige (* [[1711]])
* [[1865]] - [[Abraham Lincoln]], presidint fan 'e [[Feriene Steaten]] (* [[1809]])
* [[1948]] - [[Reinder Jacobus de Stoppelaar]], Frysk predikant, sjoernalist en skriuwer (* [[1873]])
* [[1980]] - [[Jean-Paul Sartre]], Frânsk filosoof en skriuwer (* [[1905]])
* [[1984]] - [[Tommy Cooper]], Britsk komyk en yllúzjonist (* [[1921]])
* [[1990]] - [[Greta Garbo]], Sweedk aktrise (* [[1905]])
* [[1998]] - [[Pol Pot]], Kambodjaansk revolúsjonêr krimineel (* [[1925]])
* [[2004]] - [[Martha van Wichen-Schol]], Skylger wurdboekgearstalster en dichteresse (* [[1946]])
* [[2018]] - [[R. Lee Ermey]], Amerikaansk akteur (* [[1944]])
* 2018 - [[Vittorio Taviani]], Italjaansk regisseur (* [[1929]])
{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
<references/>
----
{{Commonscat|15 April}}
}}
[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:April|15]]
7zv8ipqcjaicjjxeib1ay3zuyo5rcmr
11 maaie
0
625
1086875
1076798
2022-08-06T10:29:05Z
FreyaSport
40716
/* Ferstoarn */ +1
wikitext
text/x-wiki
{{DeisideBoppe}}
{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[330]] - [[Konstantinopel|Byzantium]] krijt in nije namme en hjit no [[Konstantinopel]]
* [[1647]] - [[Pieter Stuyvesant]] komt yn [[Nij-Amsterdam (Amearika)|Nij-Amsterdam]] oan en wurdt yn septimber direkteur-generaal fan de Nederlânske koloanje.
* [[1985]] - Under de fuotbalwedstryd tusken [[Bradford City]] en [[Lincoln City]] yn Ingelân ferstjerre 56 minsken troch in brân op de tribunes.
* [[1985]] - De Roomsk-katolike [[Paus Johannes Paulus II]] komt yn Nederlân foar in offisjele besite.
* [[1997]] - [[Deep Blue]], IBM's skaaksuperkompjûter, ferslaat [[Gary Kasparov]]. Dit is de earste kear dat dit slagget.
== Berne ==
* [[1720]] - [[Karl Friedrich Hieronymus von Münchhausen]] (Baron von Münchhausen), Dútsk ofsier, aventoersman en swetser († [[1797]])
* [[1722]] - [[Petrus Camper]], Nederlânsk dokter, fysiolooch, anatoom, soölooch en paleontolooch († [[1789]])
* [[1888]] - [[Irving Berlin]], Amerikaansk lietsjeskriuwer († [[1989]])
* [[1904]] - [[Salvador Dalí]], Spaansk keunstskilder († [[1989]])
* [[1905]] - [[Ida Gerhardt]], Nederlânsk dichteresse en klassika († [[1997]])
* [[1919]] - [[Hedzer Rijpstra]], Frysk politikus († [[2011]])
* [[1920]] - [[Denver Pyle]], Amerikaansk akteur († [[1997]])
* [[1925]] - [[Youenn Gwernig]], Bretonsk-Amerikaansk sjonger, dichter, lietsjeskriuwer en keunstner († [[2006]])
* [[1926]] - [[Frank Thring (akteur)|Frank Thring]], Australysk akteur († [[1994]])
* 1926 - [[Teddy Scholten]], Nederlânsk sjongster en presintatriste († [[2010]])
* 1926 - [[Paul Gillon]], Frânsk striptekener († [[2011]])
* [[1930]] - [[Edsger Wybe Dijkstra]], Nederlânsk ynformatikus († [[2002]])
* [[1941]] - [[Eric Burdon]], Ingelsk sjonger
* [[1943]] - [[Lieuwe Brink]], Frysk sportbestjoerder († [[2010]])
* [[1952]] - [[Anne Woudwijk]], Frysk keunstner
* 1952 - [[Renaud Séchan]], Frânsk sjonger en akteur
* [[1957]] - [[Peter North]], Kanadeesk pornoakteur
* 1957 - [[Stien Terpstra]], Frysk keunstneresse
* [[1967]] - [[Tara Holiday]], Sileensk pornoaktrise
* [[1973]] - [[Simon Minnesma]], Frysk keatser
* [[1973]] - [[Sabine Völker]], Dútsk hurdrydster
* [[1978]] - [[Laetitia Casta]], Frânsk aktrise en model
* [[1992]] - [[Ashlynn Leigh]], Amerikaansk pornoaktrise
* [[1998]] - [[Kendra Spade]], Amerikaansk pornoaktrise
== Ferstoarn ==
* [[1655]] - [[Hobbe Durks fan Baerdt]], Frysk grytman, politikus en bestjoerder (* [[1591]])
* [[1664]] - [[Salomon de Bray]], Nederlânsk keunstskilder en arsjitekt (* [[1597]])
* [[1812]] - [[Spencer Perceval]], premier fan it [[Feriene Keninkryk]] (* [[1762]])
* [[1828]] - [[Arjen Roelofs]], Frysk boer en astronoom (* [[1754]])
* [[1888]] - [[Friedrich Wilhelm Raiffeissen]], Dútsk politikus en bankier (* [[1818]])
* [[1891]] - [[A. E. Becquerel]], Frânsk natuerkundige (* [[1820]])
* [[1932]] - [[William S. Hofstra]], Amerikaansk ûndernimmer en filantroop (* [[1861]])
* [[1981]] - [[Bob Marley]], Jamaikaansk sjonger en muzikant (* [[1945]])
* [[1983]] - [[Johannes Hendrikus Zelle]], Frysk predikant (* [[1907]])
* [[1985]] - [[Garmt Stuiveling]], Nederlânsk skriuwer (* [[1907]])
* [[1990]] - [[Venedikt Jerofejev]], Russysk skriuwer (* [[1938]])
* [[1998]] - [[Willy Corsari]], Nederlânsk skriuwster (* [[1897]])
* [[2002]] - [[Martin van Amerongen]], Nederlânsk publisist, kollumnist en sjoernalist (* [[1941]])
* [[2017]] - [[Jurjen Mellema]], Nederlânsk politikus (* [[1923]])
* [[2018]] - [[Rod Jellema]], Amerikaansk dichter, universitêr dosint en oersetter (* [[1927]])
* [[2020]] - [[Jerry Stiller]], Amerikaansk komyk en akteur (* [[1927]])
* [[2022]] - [[Henk Groot]] Nederlânsk fuotballer (* [[1938]])
* 2022 - [[Jeroen Brouwers]], Nederlânske skriuwer (* [[1940]])
{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
<references/>
----
{{Commonscat|{{Kalinder/KalStrKonv}}}}
}}
[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:Maaie|11]]
67twouq16egwmweh80dz0qezyt3ozsr
17 maaie
0
630
1086882
1077098
2022-08-06T10:34:00Z
FreyaSport
40716
/* Berne */ +1
wikitext
text/x-wiki
{{DeisideBoppe}}
{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[1568]] - Yn [[Harns (stêd)|Harns]] komme 1.800 [[Walloanje|Waalske]] [[soldaat|soldaten]] ûnder lieding fan [[Caspar de Robles]] oan lân. Se wurde letter ferslein by [[Heiligerlee]].
* [[1846]] - [[Adolphe Sax]] freget [[patint]] oan op 'e [[saksofoan]].
* [[1884]] - It [[Departemint Alaska]], in [[ûnorganisearre territoarium]] fan 'e [[Feriene Steaten]], wurdt [[bestjoer]]lik herfoarme ta it [[Distrikt Alaska]].
* [[1928]] - Iepening fan 'e [[Olympyske Simmerspullen 1928|Olympyske Simmerpullen]], yn [[Amsterdam]].
* [[2003]] - It [[Houkesleat Akwadukt|Akwadukt Houkesleat]] wurdt offisjeel iepene.
== Berne ==
* [[1749]] - [[Edward Jenner]], Ingelsk dokter, ûntdekker fan it faksên tsjin 'e pokken († [[1923]])
* [[1797]] - [[Daniël de Blocq van Haersma de With (1797-1857)|Daniël de Blocq van Haersma de With]], Frysk abbekaat, grytman en steatelid († [[1856]])
* [[1866]] - [[Erik Satie]], Frânsk komponist en pianist († [[1925]])
* [[1889]] - [[Karst Leemburg]], Frysk maratonrider († [[1958]])
* [[1907]] - [[Jacob Kalma]], Frysk predikant en skiedkundige († [[1991]])
* [[1911]] - [[Maureen O'Sullivan]], Amerikaansk aktrise († [[1998]])
* [[1917]] - [[Sietze de Groot]], Frysk maratonrider en [[alvestêdetocht]]winner († [[1983]])
* [[1936]] - [[Herman Verbeek]], Nederlânsk pryster en politikus († [[2013]])
* [[1938]] - [[Trinus Riemersma]], Frysk skriuwer († [[2011]])
* [[1942]] - [[Taj Mahal (muzikant)|Taj Mahal]], Amerikaansk muzikant
* 1942 - [[Johan van der Zee]], Frysk sjoernalist († [[2018]])
* [[1945]] - [[Pieter Breuker]], Frysk wittenskipper en skriuwer
* [[1955]] - [[Bill Paxton]], Amerikaansk akteur († [[2017]])
* [[1956]] - [[Bob Saget]], Amerikaansk komyk, akteur en presintator († [[2022]])
* [[1958]] - [[Paul Di'Anno]], Ingelsk sjonger
* [[1959]] - [[Jitske Kingma]], Frysk skriuwster en útjouster
* [[1971]] - [[Máxima Zorreguieta]], keninginne-gemalinne fan [[Nederlân]]
* [[1973]] - [[Sasha Alexander]], Amerikaansk aktrise
* [[1991]] - [[Gina Gerson]], Russysk pornoaktrise
== Ferstoarn ==
* [[1510]] - [[Sandro Botticelli]], Italjaansk keunstskilder (* [[1445]])
* [[1727]] - keizerinne [[Katarina I fan Ruslân]] (* [[1683]] of [[1684]])
* [[1909]] - [[Michael Jan de Goeje]], Frysk oriïntalist en arabist (* [[1836]])
* [[1916]] - [[Gat-yn-'e-Dei]] (''Hole-in-the-Day''), opperhaad fan 'e [[Odjibwe (folk)|Odjibwe]] (* [[1837]])
* [[1962]] - [[Cornelis Reisma]], Frysk skilder, yllustrator en glêzenier (* [[1902]])
* [[2012]] - [[Donna Summer]], Amerikaansk sjongster (* [[1948]])
* [[2022]] - [[Vangelis]], Gryksk muzikant en komponist (* [[1943]])
{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
<references/>
----
{{Commonscat|{{Kalinder/KalStrKonv}}}}
}}
[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:Maaie|17]]
oxnsptez3g3efk6m0fbjno8e5z87xku
19 maaie
0
632
1086874
1084665
2022-08-06T10:28:15Z
FreyaSport
40716
/* Berne */ ferkeard jiertal
wikitext
text/x-wiki
{{DeisideBoppe}}
{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
[[Ofbyld:Petrus Groenia - Lange Piip yn Ljouwert, 19-5-1798.jpg|120px|thumb|right|It ''Nasjonaal Feest'' foar de steatsregeling yn [[Ljouwert (stêd)|Ljouwert]].]]
* [[1515]] - [[Joaris mei it Burd]], de [[hartoch]] fan [[Hartochdom Saksen|Saksen]], ferkeapet syn rjochten op [[Grinslân]] en [[Fryslân]] foar it lytse bedrach fan ƒ100.000 oan [[Karel V fan it Hillige Roomske Ryk|Karel V fan Habsburch]], de hartoch fan [[Hartochdom Boergonje|Boergonje]].
* [[1536]] - [[Anna Boleyn]], de twadde frou fan [[kening]] [[Hindrik VIII fan Ingelân]], wurdt [[ûnthalzing|ûnthalze]] foar [[oerhoer]].
* [[1649]] - It [[Keninkryk Ingelân]] wurdt opheft en yn it plak dêrfan wurdt it [[Mienebêst Ingelân]] útroppen.
* [[1798]] - Ta gelegenheid fan it oanfurdigjen fan 'e steatsregeling op [[23 april]] wurdt it ''[[Nasjonale feestdei|Nasjonaal Feest]]'' holden.
* [[1935]] - Yn [[nazy-Dútslân]] iepenet [[Adolf Hitler]] it earste trajekt fan 'e [[Autobahn]].
== Berne ==
[[Ofbyld:Dance - Queen Charlotte, bust.jpg|120px|thumb|right|Charlotte fan Mecklenburg-Strelitz]]
* [[1591]] - [[Hobbe Durks fan Baerdt]], Frysk grytman, politikus en bestjoerder († [[1655]])
* [[1619]] - [[Philips Wouwerman]], Nederlânsk keunstskilder en tekener († [[1668]])
* [[1744]] - [[Sjarlotte fan Mecklenburg-Strelitz]], keninginne-gemalinne fan it Feriene Keninkryk († [[1818]])
* [[1862]] - [[Michail Nesterov]], Russysk keunstskilder († [[1942]])
* [[1881]] - [[Mustafa Kemal Atatürk]], presidint fan [[Turkije]] († [[1938]])
* [[1890]] - [[Ho Tsji-Minh]], presidint fan [[Noard-Fjetnam]] († [[1969]])
* [[1921]] - [[Karel van het Reve]], Nederlânsk letterkundige, oersetter, skriuwer en [[kollumnist]] († [[1999]])
* [[1925]] - [[Pol Pot]], Kambodjaansk politikus, lieder fan 'e Reade Kmer († [[1998]])
* 1925 - [[Malcolm X]], Amerikaansk aktivist († [[1965]])
* [[1940]] - [[Jan Janssen]], Nederlânsk hurdfytser
* [[1944]] - [[Peter Mayhew]], Britsk-Amerikaansk akteur († [[2019]])
* [[1947]] - [[Oebele Vries]], Frysk skiedkundige en publisist
* [[1955]] - [[Sjoerd Dirk Janzen]], Frysk keunstner († [[2006]])
* [[1961]] - [[Geert Lageveen]], Frysk akteur
* [[1962]] - [[Minke Sikma]], Frysk keunstskilderesse
* [[1983]] - [[Eve Angel]], Hongaarsk pornoaktrise
* [[1985]] - [[Yolanthe Cabau van Kasbergen]], Nederlânsk-Spaansk aktrise en presintatrise
* 1985 - [[Chris de Wagt]], proffuotballer en fuotbaltrainer († [[2020]])
* [[1986]] - [[Bethany Benz]], Amerikaansk pornoaktrise
* [[1992]] - [[Marshmello]] (Christopher Comstock), Amerikaansk muzykprodusint en DJ
* [[1992]] - [[Eleanor Tomlinson]], Ingelsk aktrise en model
* [[1994]] - [[Dyami Millarson]], Nederlânsk taalaktivist foar it Frysk
== Ferstoarn ==
* [[804]] - [[Ealwyn]] fan York, Angelsaksysk teolooch, taal- en wiskundige en hillige (* [[735]])
* [[1218]] - keizer [[Otto IV fan it Hillige Roomske Ryk]] (* [[1175]]/[[1176]])
* [[1536]] - [[Anna Boleyn]], keninginne-gemalinne fan [[Ingelân]] en [[Ierlân]] (* [[1507]])
* [[1809]] - [[Stevan Sinđelić]], Servysk opstanneling (* [[1771]])
* [[1825]] - [[Henri de Saint-Simon]], Frânsk filosoof (* [[1760]])
* [[1876]] - [[Guillaume Groen van Prinsterer]], Nederlânsk politikus (* [[1801]])
* [[1905]] - [[Jose Marti]], Kubaansk politikus, sjoernalist, filosoof en dichter (* [[1853]])
* [[1940]] - [[Theo van der Ploeg]], Frysk skriuwer (* [[1880]])
* [[1948]] - [[Seakle Greijdanus]], Frysk teolooch (* [[1871]])
* [[1975]] - [[Douwe Algra]], Frysk ûnderwizer en fersetsman (* [[1900]])
* [[1994]] - [[Jackie Kennedy]], Amerikaansk presidintsfrou (* [[1929]])
* [[1999]] - [[Candy Candido]], Amerikaansk radio-artyst, muzikant, sjonger en stimakteur (* [[1913]])
* [[2004]] - [[Mary Dresselhuys]], Nederlânsk aktrise (* [[1907]])
* [[2004]] - [[Auke Hettema]], Frysk byldhouwer (* [[1927]])
* [[2014]] - [[Jack Brabham]], Australysk Formule 1-koereur (* [[1926]])
{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
<references/>
----
{{Commonscat|{{Kalinder/KalStrKonv}}}}
}}
[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:Maaie|19]]
du7zn61gthc6owr6sr4jjthgjlun7en
1 juny
0
646
1086871
1086305
2022-08-06T10:26:04Z
FreyaSport
40716
/* Berne */ +1
wikitext
text/x-wiki
{{DeisideBoppe}}
{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[1568]] - Achttjin eallju wurde yn [[Brussel]] ûnthalze yn opdracht fan [[Alva]].
* [[1796]] - [[Tennessee]] wurdt as 16e [[Amerikaanske steat|steat]] talitten ta de [[Feriene Steaten|Amerikaanske Uny]].
* [[1889]] De [[Oriïnt Ekspres]] fertrekt foar it earst nei [[Konstantinopel|Istanbûl]].
* [[1901]] - Hjoed treedt de [[Ungefallewet]] yn wurking. De wet is de earste markearring fan de fersoargingssteat dy 't yn [[Nederlân]] foarm krijt
* [[1902]] - De grutte [[staking]] fan [[Twinte|Twintske]] tekstylarbeiders ferrint. Op it hichtepunt fan de aksjes wiene 45.000 tekstylarbeiders wurkleas, itsij troch staking, of troch útsluting
* [[1965]] - Untdekking fan de kosmyske [[eftergrûnstrieling]] troch [[Arno Penzias]] en [[Robert Wilson]]; dizze ûntdekking befêstiget de teory fan de [[oerknal]].
* [[1975]] - Yn Nederlân wurde feilichheidsgurdles ferplicht.
* [[1977]] - Oprjochting fan proffuotbalklub [[SK It Hearrenfean]].
* [[2007]] - Yn de [[prinsetún]] (Ljouwert) wurdt it fernijde [[Pier Pander Museum]] iepene.
* [[2007]] - De stúdzjeferiening [[Skanomodu (stúdzjeferiening)|Skanomodu]] wurdt oprjochte.
== Berne ==
* [[1754]] - aartshartoch [[Ferdinand fan Eastenryk (1754-1806)|Ferdinand fan Eastenryk]] († [[1806]])
* [[1804]] - [[Gerard Tjaard Nicolaas Suringar]], Frysk drukker en útjouwer († [[1884]])
* [[1804]] - [[Michail Glinka]], Russysk komponist († [[1857]])
* [[1828]] - [[David S. Stanley]], Amerikaansk militêr († [[1902]])
* [[1923]] - [[Christiaan Moll]], Nederlânsk politikus († [[1998]])
* [[1926]] - [[Andy Griffith]], Amerikaansk akteur († [[2012]])
* 1926 - [[Marilyn Monroe]] (Norma Jean Baker), Amerikaansk aktrise en sekssymboal († [[1962]])
* [[1937]] - [[Morgan Freeman]], Amerikaansk akteur
* [[1940]] - [[René Auberjonois]], Amerikaansk akteur († [[2019]])
* [[1944]] - [[Guy Scott]], presidint fan [[Sambia]]
* [[1947]] - [[Ron Wood]], Ingelsk muzikant
* [[1950]] - [[Annemarie Jorritsma]], Nederlânsk politika en bestjoerster
* [[1956]] – [[Lisa Hartman Black]], Amerikaansk aktrise
* [[1966]] - [[Vince Vouyer]], Amerikaansk pornoakteur
* [[1968]] - [[Jason Donovan]], Australysk sjonger en akteur
* [[1972]] - [[Shae Marks]], Amerikaansk neakenmodel en aktrise
* [[1974]] - [[Alanis Morissette]], Kanadeesk sjongster
* [[1982]] - [[Justine Henin]], Waalsk tennisster
* [[1989]] - [[Brooklyn Lee]], Amerikaansk pornoaktrise
== Ferstoarn ==
* [[1774]] - [[Agnes Alida Huber]], Frysk filantrope (* [[1702]])
* [[1841]] - [[Nicolas Appert]], Frânsk sûkerbakker en útfiner (* [[1749]])
* [[1899]] - [[Klaus Groth]], Nederdútsk dichter en skriuwer (* [[1819]])
* [[1969]] - [[Ivar Ballangrud]], Noarsk hurdrider (* [[1904]])
* [[1973]] - [[Helen Parkhurst]], Amerikaansk pedagoge (* [[1887]])
* [[1980]] - [[Boele Bregman]], Frysk keunstner en grafikus (* [[1918]])
* [[1982]] - [[Hendrik Algra]], Frysk ûnderwizer, sjoernalist en politikus (* [[1896]])
* [[1999]] - [[Christopher Cockerell]], Britsk yngenieur (* [[1910]])
* 1999 - [[Jaap van der Meij]], Nederlânsk byldzjend keunstner (* [[1923]])
* [[2006]] - [[Hans de Haan]], Frysk politikus (* [[1925]])
* [[2008]] - [[Yves Saint Laurent]], Frânsk moade-ûntwerper (* [[1936]])
{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
<references/>
----
{{Commonscat|{{Kalinder/KalStrKonv}}}}
}}
[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:Juny|01]]
0ihhantaqkiw6q19zpmlmwzyih174vh
6 juny
0
651
1086886
1085018
2022-08-06T10:36:38Z
FreyaSport
40716
/* Berne */ +1
wikitext
text/x-wiki
{{DeisideBoppe}}
{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[1523]] - [[Sweden]] wurdt mei it ferkiezen fan [[Gustaaf I fan Sweden|Gustaaf Vasa]] ta [[kening]] wer in ûnôfhinklik [[lân]]. Hjirmei komt in ein oan 'e [[Uny fan Kalmar]] mei [[Denemark]] en [[Noarwegen]].
* [[1551]] - [[Willem fan Oranje]] [[boask]]et oan [[Anna fan Bueren]], in rike [[erfdochter]] út 'e [[Nederlannen|Nederlânske]] [[adel]].
* [[1761]] - In [[Fenusoergong]] wurdt fanôf 120 plakken op 'e [[Ierde]] waarnommen.
* [[1882]] - Troch in [[orkaan|sykloan]] yn 'e [[Arabyske See]] strûpt de [[haven]] fan [[Bombay]] derûnder, mei 100.000 deaden ta gefolch.
* [[1990]] - De earste [[foto's]] nomd bûten ús [[sinnestelsel]] wurde troch de [[romtesonde]] ''[[Voyager 1]]'' nei de [[Ierde]] trochstjoerd. Op 'e foto's binne seis [[planeet|planeten]] te sjen, wêrûnder de Ierde sels, fan in ôfstân fan seis miljard km.
* [[1944]] - [[D-Day]]: de [[Alliëarden]] lânje op 'e kust fan [[Normanje]].
* [[2004]] - De 1.000e side fan 'e [[Haadside|Fryske Wikipedy]] wurdt skreaun, oer de [[Fryske flagge]].
* [[2006]] - Dizze datum kin ferkoarte werjûn wurde as 6-6-6 oftewol [[666 (getal)|666]], wat it [[Getal fan it Bist]] is (sjoch de ''[[Iepenbiering fan Jehannes]]''). Withoefolle [[kristenen]] de wrâld oer bidde foar it ôfkearen fan it kwea.
* [[2022]] - De 88ste [[Alvestêdetocht op de Fyts]] giet de boeken yn as ien fan de swierste âlfestêdetochten ea.
* [[2022]] - Foar it earst yn 125-jier moast de [[Bûnspartij foar Senioaren]] healerwege de twadde omloop beëinige fanwegen it minne waar.
== Berne ==
* [[1436]] - [[Regiomontanus]] (Johannes Müller), Dútsk astronoom, astrolooch en wiskundige († [[1476]])
* [[1599]] - [[Diego Rodríguez de Silva y Velázquez]], Spaansk keunstskilder († [[1660]])
* [[1606]] - [[Pierre Corneille]], Frânsk toanielskriuwer († [[1684]])
* [[1755]] - [[Eduard van Beyma]], Frysk politikus († [[1825]])
* [[1771]] - [[Daam Fockema]], Frysk abbekaat en polityk aktivist († [[1855]])
* [[1799]] - [[Aleksandr Pûsjkin]], Russysk dichter († [[1837]]) <small>([[26 maaie]] [[Juliaanske kalinder]])</small>
* [[1847]] - [[Gerben Postma]], Frysk skriuwer en skoalmaster († [[1925]])
* [[1850]] - [[Karl Ferdinand Braun]], Dútsk natuerkundige en Nobelpriiswinner († [[1918]])
* [[1862]] - [[Foeke Buitenrust Hettema]], Frysk taalkundige († [[1922]])
* [[1862]] - [[Edo Johannes Bergsma]], Frysk politikus en bestjoerder († [[1948]])
* [[1868]] - [[Robert Falcon Scott]], Ingelsk admiraal en ûntdekkingsreizger († [[1912]])
* [[1875]] - [[Thomas Mann]], Dútsk skriuwer († [[1955]])
* [[1888]] - [[Valerian Kûjbysjev]], Russysk revolúsjonêr († [[1935]])
* [[1901]] - [[Soekarno]], presidint fan [[Yndoneezje]] († [[1970]])
* [[1920]] - [[Pieter Soepboer]], Frysk politikus († [[1998]])
* [[1927]] - [[Nikolaas Egbert Algra]], Frysk heechlearaar rjochtswittenskip († [[2002]])
* [[1947]] - [[Ada Kok]], Nederlânsk swimster
* 1947 - [[Bennie Huisman]], Frysk sjonger-ferteller, muzikant en skriuwer
* [[1950]] - [[Frank Thring (regisseur)|Frank Thring]], Ingelsk pornografysk regisseur en akteur
* [[1956]] - [[Björn Borg]], Sweedsk tennisser
* [[1967]] - [[Caroline van der Plas]], Nederlânsk sjoernalist en politikus
* [[1980]] - [[Ricki Raxxx]], Amerikaansk neakenmodel en pornoaktrise
* [[1988]] - [[Thijsje Oenema]], Frysk hurdrydster
* [[1993]] - [[Frida Gustavsson]], Sweedsk fotomodel
== Ferstoarn ==
* [[1878]] - [[Robert Stirling]], Skotsk útfiner (* [[1790]])
* [[1941]] - [[Eije Wijkstra]], Nederlânsk krimineel (* [[1895]])
* [[1944]] - [[Markus Assies]], Frysk fersetsstrider (* [[1919]])
* [[1945]] - [[Meinoud Rost van Tonningen]], Nederlânsk politikus en kollaborateur (* [[1894]])
* [[1968]] - [[Robert Kennedy]], Amerikaansk politikus (* [[1925]])
* [[1971]] - [[Appel Ooiman]], Frysk roeier (* [[1905]])
* [[1984]] - [[Jakob Klok]], Frysk politikus en fersetsman (* [[1893]])
* [[1996]] - [[Pol Pot]], Kambodjaansk politikus, lieder fan 'e Reade Kmer (* [[1928]])
* [[1999]] – [[Anne Haddy]], Australsk aktrise (* [[1930]])
* [[2006]] - [[Billy Preston]], Amerikaansk sjonger en muzikant (* [[1946]])
* [[2013]] - [[Esther Williams]], Amerikaansk aktrise en swimster (* [[1921]])
* [[2017]] - [[Sandra Reemer]], Nederlânsk sjongster en presintatrise. (* [[1950]])
* [[2011]] - [[Itty Sluis]], Frysk skriuwster (* [[1939]])
{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
<references/>
----
{{Commonscat|{{Kalinder/KalStrKonv}}}}
}}
[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:Juny|06]]
amk5hq28plhquwlk5mcevnvnwo873ww
1086889
1086886
2022-08-06T10:39:05Z
FreyaSport
40716
/* Berne */ +1
wikitext
text/x-wiki
{{DeisideBoppe}}
{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[1523]] - [[Sweden]] wurdt mei it ferkiezen fan [[Gustaaf I fan Sweden|Gustaaf Vasa]] ta [[kening]] wer in ûnôfhinklik [[lân]]. Hjirmei komt in ein oan 'e [[Uny fan Kalmar]] mei [[Denemark]] en [[Noarwegen]].
* [[1551]] - [[Willem fan Oranje]] [[boask]]et oan [[Anna fan Bueren]], in rike [[erfdochter]] út 'e [[Nederlannen|Nederlânske]] [[adel]].
* [[1761]] - In [[Fenusoergong]] wurdt fanôf 120 plakken op 'e [[Ierde]] waarnommen.
* [[1882]] - Troch in [[orkaan|sykloan]] yn 'e [[Arabyske See]] strûpt de [[haven]] fan [[Bombay]] derûnder, mei 100.000 deaden ta gefolch.
* [[1990]] - De earste [[foto's]] nomd bûten ús [[sinnestelsel]] wurde troch de [[romtesonde]] ''[[Voyager 1]]'' nei de [[Ierde]] trochstjoerd. Op 'e foto's binne seis [[planeet|planeten]] te sjen, wêrûnder de Ierde sels, fan in ôfstân fan seis miljard km.
* [[1944]] - [[D-Day]]: de [[Alliëarden]] lânje op 'e kust fan [[Normanje]].
* [[2004]] - De 1.000e side fan 'e [[Haadside|Fryske Wikipedy]] wurdt skreaun, oer de [[Fryske flagge]].
* [[2006]] - Dizze datum kin ferkoarte werjûn wurde as 6-6-6 oftewol [[666 (getal)|666]], wat it [[Getal fan it Bist]] is (sjoch de ''[[Iepenbiering fan Jehannes]]''). Withoefolle [[kristenen]] de wrâld oer bidde foar it ôfkearen fan it kwea.
* [[2022]] - De 88ste [[Alvestêdetocht op de Fyts]] giet de boeken yn as ien fan de swierste âlfestêdetochten ea.
* [[2022]] - Foar it earst yn 125-jier moast de [[Bûnspartij foar Senioaren]] healerwege de twadde omloop beëinige fanwegen it minne waar.
== Berne ==
* [[1436]] - [[Regiomontanus]] (Johannes Müller), Dútsk astronoom, astrolooch en wiskundige († [[1476]])
* [[1599]] - [[Diego Rodríguez de Silva y Velázquez]], Spaansk keunstskilder († [[1660]])
* [[1606]] - [[Pierre Corneille]], Frânsk toanielskriuwer († [[1684]])
* [[1755]] - [[Eduard van Beyma]], Frysk politikus († [[1825]])
* [[1771]] - [[Daam Fockema]], Frysk abbekaat en polityk aktivist († [[1855]])
* [[1799]] - [[Aleksandr Pûsjkin]], Russysk dichter († [[1837]]) <small>([[26 maaie]] [[Juliaanske kalinder]])</small>
* [[1847]] - [[Gerben Postma]], Frysk skriuwer en skoalmaster († [[1925]])
* [[1850]] - [[Karl Ferdinand Braun]], Dútsk natuerkundige en Nobelpriiswinner († [[1918]])
* [[1862]] - [[Foeke Buitenrust Hettema]], Frysk taalkundige († [[1922]])
* [[1862]] - [[Edo Johannes Bergsma]], Frysk politikus en bestjoerder († [[1948]])
* [[1868]] - [[Robert Falcon Scott]], Ingelsk admiraal en ûntdekkingsreizger († [[1912]])
* [[1875]] - [[Thomas Mann]], Dútsk skriuwer († [[1955]])
* [[1888]] - [[Valerian Kûjbysjev]], Russysk revolúsjonêr († [[1935]])
* [[1901]] - [[Soekarno]], presidint fan [[Yndoneezje]] († [[1970]])
* [[1911]] - [[Heine van der Molen]], Frysk yngenieur en skriuwer († [[1998]])
* [[1920]] - [[Pieter Soepboer]], Frysk politikus († [[1998]])
* [[1927]] - [[Nikolaas Egbert Algra]], Frysk heechlearaar rjochtswittenskip († [[2002]])
* [[1947]] - [[Ada Kok]], Nederlânsk swimster
* 1947 - [[Bennie Huisman]], Frysk sjonger-ferteller, muzikant en skriuwer
* [[1950]] - [[Frank Thring (regisseur)|Frank Thring]], Ingelsk pornografysk regisseur en akteur
* [[1956]] - [[Björn Borg]], Sweedsk tennisser
* [[1967]] - [[Caroline van der Plas]], Nederlânsk sjoernalist en politikus
* [[1980]] - [[Ricki Raxxx]], Amerikaansk neakenmodel en pornoaktrise
* [[1988]] - [[Thijsje Oenema]], Frysk hurdrydster
* [[1993]] - [[Frida Gustavsson]], Sweedsk fotomodel
== Ferstoarn ==
* [[1878]] - [[Robert Stirling]], Skotsk útfiner (* [[1790]])
* [[1941]] - [[Eije Wijkstra]], Nederlânsk krimineel (* [[1895]])
* [[1944]] - [[Markus Assies]], Frysk fersetsstrider (* [[1919]])
* [[1945]] - [[Meinoud Rost van Tonningen]], Nederlânsk politikus en kollaborateur (* [[1894]])
* [[1968]] - [[Robert Kennedy]], Amerikaansk politikus (* [[1925]])
* [[1971]] - [[Appel Ooiman]], Frysk roeier (* [[1905]])
* [[1984]] - [[Jakob Klok]], Frysk politikus en fersetsman (* [[1893]])
* [[1996]] - [[Pol Pot]], Kambodjaansk politikus, lieder fan 'e Reade Kmer (* [[1928]])
* [[1999]] – [[Anne Haddy]], Australsk aktrise (* [[1930]])
* [[2006]] - [[Billy Preston]], Amerikaansk sjonger en muzikant (* [[1946]])
* [[2013]] - [[Esther Williams]], Amerikaansk aktrise en swimster (* [[1921]])
* [[2017]] - [[Sandra Reemer]], Nederlânsk sjongster en presintatrise. (* [[1950]])
* [[2011]] - [[Itty Sluis]], Frysk skriuwster (* [[1939]])
{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
<references/>
----
{{Commonscat|{{Kalinder/KalStrKonv}}}}
}}
[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:Juny|06]]
jxeet6ilt1lxvfoubyqkx4tkt2giv03
20 juny
0
665
1086877
1084107
2022-08-06T10:30:49Z
FreyaSport
40716
/* Ferstoarn */ +1
wikitext
text/x-wiki
{{DeisideBoppe}}
{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[1756]] - Yn [[Kalkutta]] wurdt in grutte kloft [[Keninkryk Grut-Brittanje|Britske]] [[kriichsfinzene]]n troch de [[soldaten]] fan 'e [[nawab]] fan [[Bingalen]] yn in fierstente lytse [[tsjerker]] troppe. Yn dat '[[Swarte Gat fan Kalkutta]]' komme de measten fan harren om ear't [[moarn (deidiel)|moarns]] de doar wer iepengiet. De [[Britske Eastyndyske Kompanjy]] sjocht dit foarfal as in [[casus belli]] en in reden om Bingalen te feroverjen.
* [[1863]] - [[West-Firginia]] wurdt as 35e [[Amerikaanske steat|steat]] talitten ta de [[Feriene Steaten|Amerikaanske Uny]].
* [[1873]] - De [[Yellowstone-ekspedysje (1873)|Yellowstone-ekspedysje]] giet fan start. Dat is in [[militêr]]e ekspedysje fan it [[Amerikaanske Leger]], mei as doel om in gaadlike rûte te sykjen foar de oanlis fan it [[spoarwegen|spoar]] fan 'e [[Northern Pacific Railroad]] by de [[rivier]] de [[Yellowstone (rivier)|Yellowstone]] lâns, yn [[Montana]].
* [[1895]] - It [[Noard-Eastseekanaal]] of it Kieler Kanaal, fan 'e [[Noardsee]] nei de [[Eastsee]] troch [[Holstein]] hinne, wurdt iepene.
* [[1948]] - De [[Alliëarden|Alliëarde besettingsmacht]] fiert yn [[West-Dútslân]] de [[D-mark]] yn.
* [[1955]] - Yn 'e [[Filipinen]] is in gâns lange [[sinnefertsjustering]] waar te nimmen.
* [[1960]] - [[Maly]] en [[Senegal]] wurde ûnôfhinklik fan [[Frankryk]].
* [[1990]] - De [[asteroïde]] [[Eureka]] wurdt ûntdutsen.
* [[1998]] - [[Fryslân 500]]: it provinsjebestjoer ûnder lieding fan [[kommissaris fan de keninginne]] [[Loek Hermans]] wol dat der fierd wurdt dat [[Fryslân]] as [[provinsje]] 500 jier bestiet. Dêr bestiet in protte ferset tsjin, mei't it ûntstean fan Fryslân as provinsje yn [[1498]] ek de ein fan 'e Fryske selsstannigens betsjutte.
== Berne ==
* [[1566]] - kening [[Sigismund III fan Poalen|Sigismund III fan Poalen en Sweden]] († [[1632]])
* [[1864]] - [[Pier Pander]], Frysk byldhouwer en medaljeur († [[1919]])
* [[1883]] - [[Leah Baird]], Amerikaansk aktrise († [[1971]])
* [[1896]] - [[Taeke Cnossen]], Frysk sjoernalist en bestjoerder († [[1988]])
* [[1920]] - [[Pieter Gerbenzon]], Frysk heechlearaar rjochtsskiednis († [[2009]])
* [[1923]] - [[Marcus Bakker]], Nederlânsk politikus († [[2009]])
* [[1942]] - [[Brian Wilson]], Amerikaansk muzikant en lietsjeskriuwer
* [[1946]] - [[Bote Wilpstra]] Nederlânsk politikus († [[2021]])
* [[1973]] - [[Joo Min Lee]], Frânsk pornoaktrise
== Ferstoarn ==
* [[840]] - keizer [[Loadewyk de Fromme]] fan it [[Frankyske Ryk]] (* [[778]])
* [[1597]] - [[Willem Barents]], Skylger seefarder en ûntdekkingsreizger (* ±[[1550]])
* [[1837]] - kening [[Willem IV fan it Feriene Keninkryk]] (* [[1765]])
* [[1925]] - [[Josef Breuer]], Eastenryksk dokter en filosoof (* [[1842]])
* [[1955]] - [[Kor Ket]], Frysk fioelist en dirigint (* [[1920]])
* 1955 - [[Nanne Ottema]], Frysk konservator (* [[1874]])
* [[1998]] - [[Conrad Schumann]], Eastdútsk oerrinner (* [[1942]])
* [[1999]] - [[Bauke Bies]], Frysk dammer (* [[1916]])
* [[2002]] - [[Nina Baanders-Kessler]], Frysk byldhouwster en medaljeur (* [[1915]])
* [[2002]] - [[Tinus Osendarp]], Nederlânsk atleet (* [[1916]])
* [[2007]] - [[Bart Tromp]], Nederlânsk sosjolooch en politikolooch (* [[1944]])
* [[2015]] - [[John Eskes]], Frysk muzikant, dirigint en komponist (* [[1951]])
{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
<references/>
----
{{Commonscat|{{Kalinder/KalStrKonv}}}}
}}
[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:Juny|20]]
g2gilpu084cnp3wl4p94wvmi8na31im
23 juny
0
668
1086880
1080574
2022-08-06T10:32:50Z
FreyaSport
40716
/* Ferstoarn */+1
wikitext
text/x-wiki
{{DeisideBoppe}}
{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[1252]] - [[Breda]] keapet [[Privileezjes fan 1252|privileezjes]] wat lange tiid oansjoen waard as krijen fan stedsrjochten.
* [[1868]] - [[Christopher Sholes]] krijt [[oktroai]] op de earste [[skriuwmasine]].
* [[1894]] - It [[Ynternasjonaal Olympysk Komitee]] wurdt oprjochte oan de [[Sorbonne]] yn [[Parys]].
* [[1984]] - Yn it Rotterdamske [[Dijkzigtsikehûs]] ûndergiet Ger Keyzer as earste Nederlander mei súkses in [[herttransplantaasje]].
* [[1995]] - Christo pakt de [[Ryksdei (Dútslân)|Reichstag]] yn [[Berlyn]] yn.
== Berne ==
* [[47 f.Kr.]] - kening [[Ptoleméus XV]] fan [[Egypte]] († [[30 f.Kr.]])
* [[1435]] - hartoch [[Frâns II fan Bretanje]] († [[1488]])
* [[1456]] - [[Margareta fan Denemark, keninginne fan Skotlân|Margareta fan Denemark]], keninginne-gemalinne fan [[Keninkryk Skotlân|Skotlan]] († [[1486]])
* [[1763]] - [[Joséphine de Beauharnais]], keizerinne-gemalinne fan [[Frankryk]] († [[1814]])
* [[1846]] - [[John Gregory Bourke]], Amerikaansk militêr en antropolooch († [[1896]])
* [[1873]] - [[Cornelis Jetses]], Nederlânsk yllustrator († [[1955]])
* [[1876]] - [[Aart van der Leeuw]], Nederlânsk skriuwer en dichter († [[1931]])
* [[1889]] - [[Anna Achmatova]], Russysk dichteresse († [[1966]])
* [[1894]] - kening [[Edwert VIII fan it Feriene Keninkryk]] († [[1972]])
* [[1903]] - [[Hans Christian Branner]], Deensk skriuwer († [[1966]])
* [[1912]] - [[Alan Turing]], Ingelsk wiskundige († [[1954]])
* [[1914]] - [[Alfred Salten]], Dútsk-Nederlânsk muzikant en dirigint († [[1994]])
* [[1925]] - [[John Shepherd-Barron]], Skotsk útfiner fan de pinautomaat († [[2010]])
* [[1948]] - [[Michael Wood (skiedkundige)|Michael Wood]], Ingelsk skiedkundige en dokumintêremakker
* [[1957]] - [[Herman Vos]], Frysk keunstner
* [[1983]] - [[Theun Plantinga]], Frysk regisseur, akteur en dramadosint
* [[1984]] - [[Mya Nichole]], Amerikaansk pornoaktrise
* [[1987]] - [[Kayme Kai]], Amerikaansk pornoaktrise
== Ferstoarn ==
* [[1356]] - [[Margareta fan Beieren]], grevinne fan [[Greefskip Hollân|Hollân]] en [[Greefskip Seelân|Seelân]] en [[Greefskip Henegouwen|Henegouwen]] (* [[1310]])
* [[1903]] - [[Johannes Dirks Baarda]], Frysk notarisklerk en skriuwer (* [[1836]])
* [[1926]] - [[Viktor Vasnetsov]], Russysk keunstskilder (* [[1848]])
* [[1936]] - [[Frans Coenen]], Nederlânsk skriuwer (* [[1866]])
* [[1978]] - [[Kim Winona]], Amerikaansk aktrise (* [[1930]])
* [[1981]] - [[Zarah Leander]], Sweedsk aktrise (* [[1907]])
* [[1985]] - [[Sake van der Ploeg]], Frysk fakbûnslieder, politikus en boargemaster (* [[1920]])
* [[1986]] - [[Hielke Sijbesma]], Frysk amtner en bestjoerder (* [[1897]])
* [[1995]] - [[Jonas Salk]], Amerikaansk dokter en útfiner fan it [[polio]]faksên (* [[1914]])
* [[1998]] - [[Maureen O'Sullivan]], Amerikaansk aktrise (* [[1911]])
* [[2011]] - [[Peter Falk]], Amerikaansk akteur en senarioskriuwer (* [[1927]])
* [[2015]] - [[Thé Lau (muzikant)|Thé Lau]], Nederlânsk sjonger (* [[1952]])
* [[2019]] - [[Akky van der Veer]], Frysk skriuwster (* [[1943]])
* [[2022]] - [[Stien Baas-Kaiser]], Nederlânsk hurdrydster (* [[1938]])
{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
<references/>
----
{{Commonscat|{{Kalinder/KalStrKonv}}}}
}}
[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:Juny|23]]
oa966e2o1girb2ewg3ga55megpbsh0n
14 july
0
689
1086906
1085436
2022-08-06T10:50:21Z
FreyaSport
40716
/* Berne */ +1
wikitext
text/x-wiki
{{DeisideBoppe}}
{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[1500]] - Yn de [[slach by Bomstersyl]] wurdt in Frysk leger fan opstannelingen ferslein troch it Dútske leger fan [[Albrecht fan Saksen]].
* [[1789]] - Yn Parys wurdt de Bastille bestoarme, it begjin fan de [[Frânske revolúsje]].
* [[1933]] - Yn Dútslân wurde alle politike partijen útsein de [[NSDAP]] ferbean.
* [[1954]] - De [[Vietminh]] ferslaan it Frânske leger by de slach om Dien Bien Phu.
* [[1982]] - Moarns betiid tôgje tûzenen Iraanske soldaten de grins mei [[Irak]] oer.
== Berne ==
* [[1695]] - [[Michael Onuphrius thoe Schwartzenberg en Hohenlansberg]], Frysk grytman en wetterboukundige († [[1758]])
* [[1779]] - [[Sicco Ens]], Frysk dokter en fysiolooch († [[1842]])
* [[1834]] - [[James McNeill Whistler]], Amerikaansk keunstskilder († [[1903]])
* [[1836]] - [[Dirk Fontein de Jong]], Frysk ûndernimmer, bestjoerder en politikus († [[1898]])
* [[1862]] - [[Gustav Klimt]], Eastenryksk keunstskilder († [[1918]])
* [[1866]] - [[Ragnar Östberg]], Sweedsk arsjitekt († [[1945]])
* [[1903]] - [[Albert Sustring]], Frysk edelsmid, bestjoerder, publisist en frisiast († [[2001]])
* [[1913]] - [[Gerald Ford]], presidint fan 'e [[Feriene Steaten]] († [[2006]])
* [[1914]] - [[Wim Hora Adema]], Frysk sjoernaliste en skriuwster († [[1998]])
* [[1918]] - [[Ingmar Bergman]], Sweedske regisseur († [[2007]])
* [[1922]] - [[Herman Broekhuizen]], Nederlânsk dirigint, programmamakker, skriuwer en komponist († [[2012]])
* [[1936]] - [[Hannie Bruinsma-Kleijwegt]], Nederlânsk politika († [[2021]])
* [[1963]] - [[Wouter Bos]], Nederlânsk politikus en bestjoerder
* [[1973]] - [[Alley Baggett]], Amerikaansk neakenmodel
* [[1976]] - [[Monique Covét]], Hongaarsk pornoaktrise
* [[1980]] - [[Joy Wielkens]], Nederlânsk aktrise en kabaretiêre
===Bisten===
* [[2001]] - [[Delta Paramount]], ferneamde fokbolle († [[2015]])
== Ferstoarn ==
* [[1711]] - [[Jehan Willem Friso fan Nassau-Dietz]], steedhâlder fan [[Fryslân]], [[Grinslân]] en [[Drinte]] (* [[1687]])
* [[1836]] - [[Willem Bartel van der Kooi]], Frysk keunstskilder (* [[1768]])
* [[1838]] - [[Bernardus Buma]], Frysk politikus en bestjoerder (* [[1770]])
* [[1844]] - [[Valerius Lodewijk Vegelin van Claerbergen (1774-1844)|Valerius Lodewijk Vegelin van Claerbergen]], Frysk politikus, rjochter en grytman (* [[1774]])
* [[1904]] - [[Paul Kruger]], presidint fan 'e [[Súdafrikaanske Republyk]] (* [[1825]])
* [[1905]] - [[Klaas van Tuinen]], Frysk biolooch, ûnderwizer en konservator (* [[1840]])
* [[1939]] - [[Casper Andries Lingbeek]], Nederlânsk predikant en politikus (* [[1867]])
* [[1944]] - [[Klaas Koelstra]], Frysk fersetsstrider (* [[1914]])
* [[1994]] - [[Jeanne Bieruma Oosting]], Frysk keunstneresse (* [[1898]])
* [[1997]] - [[Ellen de Thouars]], Nederlânsk aktrise (* [[1915]])
* [[2007]] - [[Romke Kalma]], Frysk konsert-, opera en oratoariumsjonger (* [[1921]])
* [[2022]] - [[Pleun Strik]], Nederlânsk fuotballer (* [[1944]])
* 2022 - [[Jürgen Heinsch]], Dútsk fuotballer (* [[1940]])
{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
<references/>
----
{{Commonscat|14 July}}
}}
[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:July|14]]
7lthnymtpa4pi3ktwcjhurveepodcnm
16 july
0
691
1086883
1083120
2022-08-06T10:35:42Z
FreyaSport
40716
/* Ferstoarn */ +1
wikitext
text/x-wiki
{{DeisideBoppe}}
{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[1482]] - De [[Hoeken en Kabbeljauwen|Kabbeljauske]] [[ridder]] [[Jan fan Schaffelaar]] springt fan 'e troch de [[Hoeken en Kabbeljauwen|Hoeken]] belegere [[toer (bouwurk)|toer]] fan [[Barneveld (plak)|Barneveld]] om syn manskippen te rêden (de Hoeken hiene easke dat de Kabbeljauwen harren oanfierder omleech smite soene as se it libben derôf rêde woene, mar de Kabbeljauwen wegeren dat). Schaffelaar oerlibbet de fal, mar wurdt likegoed noch troch de Hoeken deamakke.
* [[1883]] - Iepening fan it earste part (it trajekt [[Ljouwert (stêd)|Ljouwert]]-[[Snits (stêd)|Snits]]) fan it [[spoar fan Ljouwert nei Starum]].
* [[1919]] - It Hidde Nijland Museum, no [[Museum Hindeloopen|Museum Hylpen]], wurdt iepene.
== Berne ==
* [[1401]] - [[Jakoba fan Beieren]], grevinne fan [[Greefskip Hollân|Hollân]], [[Greefskip Seelân|Seelân]] en [[Greefskip Henegouwen|Henegouwen]] († [[1436]])
* [[1723]] - [[Joshua Reynolds]], Ingelsk keunstskilder († [[1792]])
* [[1843]] - [[Baptiste Pourier]] (''Big Bat''), Amerikaansk ferkenner, tolk en gids († [[1928]])
* 1843 - [[Arjen Draisma de Vries]], Frysk ûndernimmer en politikus († [[1936]])
* [[1861]] - [[Nils Wadstein]], Sweedsk taalkundige († [[1942]])
* [[1872]] - [[Roald Amundsen]], Noarsk ûntdekkingsreizger († [[1928]])
* [[1888]] - [[Frits Zernike]], Nederlânsk natuerkundige en Nobelpriiswinner († [[1966]])
* [[1896]] - [[Sierd Geertsma]], Frysk keunstskilder, tekener en dichter († [[1985]])
* [[1924]] - [[Hannie Lips]], Nederlânsk omropster († [[2012]])
* [[1941]] - [[Hans Wiegel]], Nederlânsk politikus en bestjoerder
* [[1953]] - [[Mels Crouwel]], Nederlânsk arsjitekt
* [[1955]] - [[Tsjisse Hettema]], Frysk skriuwer en dichter († [[2021]])
* [[1961]] - [[Lida Dykstra]], Frysk skriuwster
* [[1964]] - [[Miguel Induráin]], Spaanks hurdfytser
* [[1967]] - [[Jonathan Adams (Amerikaansk akteur)|Jonathan Adams]], Amerikaansk akteur
* [[1971]] - [[Greet Andringa]], Frysk skriuwster
* [[1980]] - [[Jesse Jane]], Amerikaansk pornoaktrise
* [[1989]] - [[Miko Dai]], Sineesk-Amerikaansk pornoaktrise
* [[1994]] - [[Kira Noir]], Amerikaansk pornoaktrise
== Ferstoarn ==
* [[1573]] - [[Wigbolt Ripperda]], Steatsk militêr (* ±[[1535]])
* [[1923]] - [[Louis Couperus]], Nederlânsk skriuwer (* [[1863]])
* [[1944]] - [[Johannes Post]], Nederlânsk fersetsman (* [[1906]])
* [[1973]] - [[Nine van der Schaaf]], Frysk dichteresse en skriuwster (* [[1882]])
* [[1991]] - [[Meindert de Jong]], Frysk-Amerikaansk berneboekeskriuwer (* [[1906]])
* [[1998]] - [[Pieter Soepboer]], Frysk politikus (* [[1920]])
{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
<references/>
----
{{Commonscat|16 July}}
}}
[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:July|16]]
f6fjubrw35eepj1nc017f2ix8msol83
20 july
0
695
1086887
1083906
2022-08-06T10:38:07Z
FreyaSport
40716
/* Ferstoarn */ +1
wikitext
text/x-wiki
{{DeisideBoppe}}
{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[1656]] - [[Rembrandt van Rijn|Rembrandt]] wurdt fallyt ferklearre. Syn keunstsamling, atelierspullen en hûs wurde oan de skuldeaskers ferkocht.
* [[1919]] - [[Edmund Hillary]] komt as earste minske oan op de top fan de [[Mount Everest]].
* [[1920]] - [[SK It Hearrenfean]] wurdt stifte.
* [[1940]] - [[Denemark]] stapt út de [[Folkebûn]].
* [[1969]] - Landing fan [[Apollo 11]] op de moanne. [[Astronaut]] [[Neil Armstrong]] set as earste minske foet op de [[Moanne (himellichem)|Moanne]].
* [[1976]] - It ûnbemanne romtefartúchje [[Viking 1]] makket in sêfte landing op de planeet [[Mars (planeet)|Mars]].
* [[1980]] - Nei dat hy fiif kear twadde wurden wie wit [[Joop Zoetemelk]], as twadde [[Nederlân|Nederlanner]] yn de skiednis, de [[Tour de France]] te winnen.
* [[1992]] - [[Slowakije]] nimt in [[grûnwet]] oan en sil op [[1 jannewaris]] [[1993]] ûnôfhinklik wurde.
== Berne ==
* [[356 f.Kr.]] - [[Aleksander de Grutte]], Gryksk feroverder en keizer († [[323 f.Kr.]]) <small>(mooglik berne op [[21 july]])</small>
* [[1304]] - [[Francesco Petrarca]], Italjaansk dichter en humanist († [[1374]])
* [[1827]] - [[Pieter Caland]], Nederlânsk wetterboukundich yngenieur († [[1902]])
* [[1923]] - [[Jampie Kuneman]], Nederlânsk fuotballer en fersetsman († [[2018]])
* [[1932]] - [[Hielke Nauta]], Frysk politikus († [[2020]])
* [[1938]] - [[Diana Rigg]], Ingelsk aktrise († [[2020]])
* [[1946]] - [[Cobi Doevendans]], Frysk byldzjend keunstneres
* [[1947]] – [[Carlos Santana]]
* [[1950]] - [[Tantoo Cardinal]], Kanadeesk aktrise
* [[1961]] - [[Ria Visser]], Nederlânsk hurdrydster en sportkommentatrise
* [[1975]] - [[Peter van de Witte]], Frysk kabaretier, komponist en tekstskriuwer
* [[1980]] – [[Gisele Bündchen]], Brazyljaansk supermodel
* [[1987]] - [[Nicola Benedetti]], Skotsk fioeliste
* [[1991]] - [[Carla de Bruine]], Frysk sjongeres
== Ferstoarn ==
* [[1031]] - kening [[Robert II fan Frankryk]] (* [[972]])
* [[1156]] - keizer [[Toba fan Japan]] (* [[1104]])
* [[1353]] - [[Maud fan Bruce (dochter fan Robert I)|Maud fan Bruce]], Skotsk prinsesse (* [[1303]])
* [[1454]] - kening [[Jehan II fan Kastylje]] (* [[1405]])
* [[1951]] - kening [[Abdûlla I fan Jordaanje]] (* [[1882]])
* [[1998]] - [[Heine van der Molen]], Frysk yngenieur en skriuwer (* [[1911]])
* 1998 - [[Froukje Annema]], Frysk skriuwster (* [[1941]])
* [[2008]] - [[Piet Keijzer]], Nederlânsk hurdrider en [[alvestêdetocht]]winner (* [[1918]])
* [[2011]] - [[Otto Bijlsma]], Frysk bestjoerder, oprjochter [[Feanhoopfestival]] (* [[1935]])
* [[2019]] - [[Margaretha Grosser]], Sealterfryske skriuwster en oersetter (* [[1934]])
{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
<references/>
----
{{Commonscat|20 July}}
}}
[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:July|20]]
g996057o560ca0035z2eknju3z78l5u
12 augustus
0
718
1086910
1075763
2022-08-06T10:52:04Z
FreyaSport
40716
/* Berne */ +1
wikitext
text/x-wiki
{{DeisideBoppe}}
{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[1099]] - [[Godfryd fan Bûljon]] oerweldiget de [[Sarasenen]]. It [[Keninkryk Jeruzalim]] wurdt stifte.
* [[1877]] - De [[astronoom]] [[Asaph Hall]] ûntdekt de twadde fan 'e beide [[moanne (byplaneet)moannen]] fan [[Mars (planeet)|Mars]]: [[Deimos (moanne)|Deimos]].
* [[1898]] - De fijannichheden tusken de [[Feriene Steaten]] en [[Spanje]] yn 'e [[Spaansk-Amerikaanske Oarloch]] wurde beëinige. De Feriene Steaten hawwe [[Kuba]], [[Porto Riko]], de [[Filipinen]] en [[Gûam]] op 'e Spanjerts ferovere.
* [[1984]] - Sluting fan 'e [[Olympyske Simmerspullen 1984|Olympyske Simmerspullen]] yn [[Los Angeles]].
* [[2000]] - Yn 'e [[Barentssee]] giet de [[Ruslân|Russyske]] [[dûkboat|atoomûnderseeër]] de ''Koersk'' te sink, wêrby't alle 118 bemanningsleden omkomme.
== Berne ==
* [[1566]] - [[Isabella fan Spanje]], Spaansk lânfâdesse fan 'e [[Súdlike Nederlannen]] († [[1633]])
* [[1762]] - [[George IV fan it Feriene Keninkryk]] († [[1830]])
* [[1898]] - [[Hendrik Christiaan van de Leur]], Nederlânsk arsjitekt († [[1994]])
* [[1900]] - [[Douwe Miedema]], Frysk skriuwer en sjoernalist († [[1978]])
* [[1917]] - [[Herman van der Heide]], Frysk byldzjend keunstner († [[1998]])
* [[1935]] - [[Tjitte Piebenga]], Frysk skriuwer en literatuerkritikus († [[2007]])
* [[1948]] - [[Marcellus Emants]], Nederlânsk skriuwer († [[1923]])
* [[1949]] - [[Janet Maslin]], Amerikaansk film- en literatuerkritika
* [[1952]] - [[Apollonia van Ravenstein]], Nederlânsk model en aktrise
* [[1954]] - [[François Hollande]], presidint fan [[Frankryk]]
* [[1960]] - [[Laurent Fignon]], Frânsk hurdfytser († [[2010]])
* [[1969]] - [[Tanita Tikaram]], Ingelsk sjongster
* [[1971]] - [[Pete Sampras]], Amerikaansk tennisser
* [[1981]] - [[Caylian Curtis]], Tsjechysk pornoaktrise
* [[1982]] - [[Even Wetten]], Noarsk hurdrider
* [[1983]] - [[Klaas Jan Huntelaar]], Nederlânsk fuotballer
== Ferstoarn ==
* [[30 f.Kr.]] - keninginne [[Kleopatra VII]] fan [[Egypte]] (* [[69 f.Kr.]])
* [[1319]] - hartoch [[Rudolf I fan Beieren]] (* [[1274]])
* [[1612]] - [[Giovanni Gabrieli]], Italjaansk komponist (* [[1557]])
* [[1638]] - [[Johannes Althusius]], Eastfrysk rjochtsfilosoof (* [[1557]])
* [[1751]] - [[Elizabeth Huber-De Hertoghe]], Frysk regintefrou (* [[1666]])
* [[1827]] - [[William Blake]] Ingelsk skriuwer, dichter, tekener, keunstskilder en graveur (* [[1757]])
* [[1848]] - [[George Stephenson]], Ingelsk útfiner fan 'e [[steamlokomotyf]] (* [[1781]])
* [[1901]] - [[Adolf Erik Nordenskiöld]], Finsk-Sweedsk geolooch en ûntdekkingsreizger (* [[1832]])
* [[1904]] - [[Wite Swan (ferkenner)|Wite Swan]] (''White Swan''), [[Krieën (folk)|Kriesk]] ferkenner yn 'e tsjinst fan it Amerikaanske Leger (* [[1851]])
* [[1931]] - [[Cornelis Johannes Kieviet]], Nederlânsk berneboekeskriuwer (* [[1858]])
* [[1934]] - [[Hendrik Petrus Berlage]], Nederlânsk arsjitekt (* [[1856]])
* [[1955]] - [[Thomas Mann]], Dútsk skriuwer en Nobelpriiswinner (* [[1875]])
* [[1964]] - [[Ian Fleming]], Ingelsk skriuwer (* [[1908]])
* [[1982]] - [[Henry Fonda]], Amerikaansk akteur (* [[1905]])
* [[2011]] - [[Geertruida Draaisma]], âldste persoan fan Nederlân (* [[1902]])
* [[2013]] - [[Johan Friso fan Oranje-Nassau fan Amsberg]], Nederlânsk prins (* [[1968]])
* [[2015]] - [[Stephen Lewis (akteur)|Stephen Lewis]], Ingelsk akteur (* [[1926]])
* [[2019]] - [[Tom van Deel]], Nederlânsk dichter, essayist en literatuerkritikus (* [[1945]])
{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
<references/>
----
{{Commonscat|{{Kalinder/KalStrKonv}}}}
}}
[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:Augustus|12]]
dksj3clar8a8j62hhedfqm6esxbvtm8
14 augustus
0
720
1086903
1076508
2022-08-06T10:48:35Z
FreyaSport
40716
/* Berne */ +1
wikitext
text/x-wiki
{{DeisideBoppe}}
{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[410]] - Laat troch [[Alarik I|Alarik]] falle de [[Goaten]] [[Rome]] binnen en plonderje de stêd.
* [[1920]] - De [[Olympyske Spullen]] yn [[Antwerpen (stêd)|Antwerpen]] geane oan.
* [[1945]] - De [[Twadde Wrâldkriich]] einiget as [[Japan]] him oerjout neidat twa Japanske stêden ferwoaste binne mei [[atoombom]]men.
* [[1947]] - [[Pakistan]] wurdt ûnôfhinklik fan [[Grut-Brittanje]].
* [[1947]] - [[India]] wurdt ûnôfhinklik fan [[Grut-Brittanje]]
* [[1948]] - Sluting fan de [[Olympyske Simmerspullen 1948|Olympyske Simmerspullen]] yn [[Londen]].
* [[1969]] - Britske troepen wurden ynsetten yn [[Noard-Ierlân]].
* [[1971]] - [[Bachrein]] wurdt ûnôfhinklik fan [[Grut-Brittanje]].
* [[1980]] - [[Lech Walesa]] is oanfierder fan de stakingen yn de haven fan [[Gdansk]] yn [[Poalen]]
* [[2003]] - Yn in grut part fan it noardeasten en it middenwesten fan de [[Feriene Steaten]] en yn parten fan [[Kanada]] falt de [[elektrisiteit]] út.
== Berne ==
* [[1740]] - paus [[Pius VII]] († [[1823]])
* [[1771]] - sir [[Walter Scott]], Skotsk skriuwer en dichter († [[1832]])
* [[1821]] - [[Waling Dykstra]], Frysk skriuwer († [[1914]])
* [[1902]] - [[Durkje Rienks-Wallinga]], Frysk redakteur († [[1998]])
* [[1925]] - [[Anne Sybesma]], Frysk politikus († [[2011]])
* [[1926]] - [[René Goscinny]], Frânsk striptekener († [[1977]])
* [[1946]] - [[Alexander Curly]], Nederlânsk sjonger en filmmakker († [[2012]])
* [[1952]] - [[Doede Bleeker]], Frysk sjonger, dichter en skriuwer († [[2018]])
* [[1963]] - [[Emmanuelle Béart]], Frânske aktrise
* [[1967]] - [[Danyel Cheeks]], Amerikaansk pornoaktrise
* [[1970]] - [[Renee LaRue]], Amerikaansk pornoaktrise
* [[1983]] - [[Mila Kunis]], Oekraynsk-Amerikaansk aktrise
* [[1984]] - [[Nicolette van Dam]], Nederlânsk model, aktrise, sjongster en presintatrise
* [[1985]] - [[Ashlynn Brooke]], Amerikaansk pornoaktrise
* [[1988]] - [[Kayla Mueller]], Amerikaansk ûntwikkelingswurkster († [[2015]])
== Ferstoarn ==
* [[760]] - [[Werenfridus fan Elst]], Iersk sindeling (* ???)
* [[1306]] <small>(omtrint)</small> - [[Kristoffel fan Seton]], Skotsk ridder en frijheidsstrider (* [[1278]])
* [[1433]] - kening [[Jehan I fan Portegal]] (* [[1357]])
* [[1464]] - paus [[Pius II]] (* [[1405]])
* [[1856]] - [[Otto de Boer]], Frysk keunstskilder (* [[1797]])
* [[1860]] - [[André Marie Constant Duméril]], Frânsk biolooch en anatoom (* [[1774]])
* [[1956]] - [[Bertolt Brecht]], Dútsk komponist en toanielskriuwer (* [[1898]])
* [[2007]] - [[Watze Tjebbe Beetstra]], Frysk apteker en skied- en nammekundige (* [[1916]])
* [[2011]] - [[Fritz Korbach]], Dútsk-Nederlânsk fuotbaltrener (* [[1945]])
{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
<references/>
----
{{Commonscat|{{Kalinder/KalStrKonv}}}}
}}
[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:Augustus|14]]
3yytg1rdzw8z3okubome9a7fjpq31am
17 augustus
0
723
1086895
1076514
2022-08-06T10:42:48Z
FreyaSport
40716
/* Berne */ +1
wikitext
text/x-wiki
{{DeisideBoppe}}
{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[1424]] - Yn 'e [[Hûndertjierrige Oarloch]] ferslacht in mienksiplik [[Ingelân|Ingelsk]]-[[Hartochdom Boergonje|Boergondysk]] [[leger (lânmacht)|leger]] yn 'e [[Slach by Verneuil]] op beslissende wize in mienskiplike [[Frankryk|Frânsk]]-[[Skotlân|Skotske]] troepemacht.
* [[1672]] - De opmars fan 'e [[Bearend fan Galen|biskop fan Meunster]] yn [[Noard-Nederlân]] wurdt troch [[Karl Rabenhaupt]] tsjinkeard by [[Grins (stêd)|Grins]].
* [[1862]] - Yn [[Minnesota]] brekt ûnder de [[Dakota (folk)|Dakota]]-[[Yndianen]] in [[opstân]] út dy't bekend komt te stean as de [[Dakota-Oarloch fan 1862]].
* [[1945]] - [[Soekarno]] ferklearret [[Yndoneezje]] ûnôfhinklik fan [[Nederlân]].
* [[1960]] - [[Gabon]] wurdt ûnôfhinklik fan [[Frankryk]].
* [[1969]] - De [[Tsjechoslowakije|Tsjechoslowaakske]] studint [[Jan Palach]] stekt himsels yn 'e brân, út protest tsjin it weromdraaien fan 'e herfoarmings dy't yn syn lân ûnder de [[Praachse Maityd]] trochfierd wiene.
* [[1980]] - Hoewol't harren easken ynskewiele wurde, beslute de [[staking|stakers]] op 'e [[Lenin-skipswerf]] yn [[Gdańsk]] troch te gean mei harren [[staking]] út solidariteit mei stakers yn oare dielen fan [[Poalen]]. Dit is it begjin fan it frije [[fakbûn]] [[Soldidariteit (fakbûn)|Solidariteit]].
* [[2018]] - Begjin fan it wykein fan 'e [[Reuzen yn Ljouwert]]: yn it ramt fan it projekt [[Kulturele Haadstêd fan Jeropa 2018]] wurdt de [[Fryslân|Fryske]] [[haadstêd]] [[Ljouwert (stêd)|Ljouwert]] oandien troch de 15 [[meter|m]] hege [[marionet]]ten fan it [[Frankryk|Frânske]] strjitteäterselskip [[Royal de Luxe]]. Op dat [[evenemint]] komme hûnderttûzenen minsken ôf.
== Berne ==
* [[1601]] - [[Pierre de Fermat]], Frânsk wiskundige († [[1665]])
* [[1757]] - [[Hayo Tuinhout]], Frysk politikus en bestjoerder († [[1811]])
* [[1766]] - [[Thijs Feenstra (politikus)|Thijs Feenstra]], Frysk politikus en bestjoerder († [[1840]])
* [[1798]] - [[Anton Delvig]], Russysk dichter en sjoernalist († [[1831]])
* [[1835]] - [[Gerrit Tiemersma]], Frysk skriuwer († [[1923]])
* [[1839]] - [[Matthijs Maris]], Nederlânsk keunstskilder († [[1917]])
* [[1893]] - [[Mae West]], Amerikaansk aktrise († [[1980]])
* [[1920]] - [[Maureen O'Hara]], Iersk aktrise († [[2015]])
* [[1927]] - [[Maximilien Vegelin van Claerbergen]], Nederlânsk diplomaat († [[2011]])
* [[1928]] - [[Willem Duys]], Nederlânsk radio- en tillefyzjepresintator en muzykprodusint († [[2011]])
* [[1930]] - [[Ted Hughes]], Ingelsk dichter en skriuwer († [[1998]])
* [[1936]] - [[Floyd Red Crow Westerman]], Amerikaansk akteur, sjonger en aktivist († [[2007]])
* [[1943]] - [[Robert De Niro]], Amerikaansk akteur
* [[1943]] - [[Mykola Sjmatko]], Oekraynsk keunstner († [[2020]])
* [[1953]] - [[Herta Müller]], Roemeensk-Dútsk skriuwster
* [[1957]] - [[Ty Burr]], Amerikaansk filmkritikus
* [[1962]] - [[Laura Resnick]], Amerikaansk skriuwster
* [[1970]] - [[Jim Courier]], Amerikaansk tennisser
* [[1977]] - [[Thierry Henry]], Frânsk fuotballer
* [[1980]] - [[Jan Kromkamp]], Frysk fuotballer
* [[1993]] - [[Cassidy Banks]], Amerikaansk pornoaktrise
== Ferstoarn ==
* [[310]] - [[paus Eusebius]] (* ???)
* [[1673]] - [[Reinier de Graaf]], Nederlânsk dokter en anatoom (* [[1641]])
* [[1786]] - kening [[Freark de Grutte|Freark de Grutte fan Prusen]] (* [[1712]])
* [[1983]] - [[Ira Gershwin]], Amerikaansk tekstskriuwer (* [[1896]])
* [[1987]] - [[Rudolf Hess]], Dútsk politikus en oarlochsmisdiediger (* [[1894]])
* [[2012]] - [[Willem G. van Maanen]], Nederlânsk skriuwer en sjoernalist (* [[1920]])
{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
<references/>
----
{{Commonscat|{{Kalinder/KalStrKonv}}}}
}}
[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:Augustus|17]]
7ca3jeyvey7ly5s9sh3c08xdj5dtgk6
16 oktober
0
783
1086890
1084705
2022-08-06T10:39:51Z
FreyaSport
40716
/* Ferstoarn */ +1
wikitext
text/x-wiki
{{DeisideBoppe}}
{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[1813]] - Begjin fan 'e [[Slach by Leipzig]], better bekend as de [[Folkeslach]], dy't oant en mei [[19 oktober]] oanhâlde sil. De [[Frankryk|Frânsen]] en harren bûnsgenoaten, ûnder [[keizer]] [[Napoleon]], wurde ferslein troch in koälysje fan [[Ruslân|Russen]], [[Eastenryk|Eastenrikers]], [[Prusen]] en [[Sweden]].
* [[1846]] - De earste [[sjirurgy]]ske yngreep ûnder [[algemiene ferdôving]]. De [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[toskedokter]] [[W.T.G. Morton]] brûkt dêrfoar [[dietyleter|eter]].
* [[1995]] - [[Theunis Piersma]] wurdt as earste lid fan 'e [[FNP]] ta [[boargemaster]] beneamd, te witten fan 'e [[gemeente (bestjoer)|gemeente]] [[Wûnseradiel]].
== Berne ==
* [[1430]] - kening [[Jakobus II fan Skotlân]] († [[1460]])
* [[1708]] - [[Hylke Jans Kingma]], Frysk skipper, reder, skipsbouwer en keapman († [[1782]])
* [[1830]] - [[Sietse Smeding]], Frysk skoalmaster en skriuwer († [[1892]])
* [[1886]] - [[David Ben-Gurion]], premier fan [[Israel]] († [[1973]])
* [[1908]] - [[Bouke van der Sloot]], Frysk etser en keunstskilder († [[1995]])
* [[1927]] - [[Adam van der Woude]], Nederlânsk teolooch, bibelwittenskipper en predikant († [[2000]])
* 1927 - [[Günter Grass]], Dútsk skriuwer en keunstner († [[2015]])
* [[1944]] - [[Bart Tromp]], Nederlânsk sosjolooch en politikolooch († [[2007]])
* [[1962]] - [[Flea]], Australysk-Amerikaansk bassist
* [[1984]] - [[Melissa Lauren]], Frânsk pornoaktrise en -regisseur
* [[1997]] - [[Charles Leclerc (1997)|Charles Leclerc]], Monegaskysk koereur
== Ferstoarn ==
* [[1621]] - [[Jan Pieterszoon Sweelinck]], Nederlânsk komponist (* [[1562]])
* [[1793]] - [[Marie Antoinette fan Eastenryk]], keninginne-gemalinne fan [[Frankryk]] (* [[1755]])
* [[1946]] - [[Arthur Seyss-Inquart]], Eastenryksk jurist, politikus en oarlochsmisdiediger (* [[1892]])
* [[1997]] - [[Hugo Kingmans]], Frysk publisist, sjoernalist en learaar (* [[1923]])
* 1997 - [[James A. Michener]], Amerikaansk skriuwer (* [[1907]])
* [[1998]] - [[Vasalis]], Nederlânsk dichteres en psychiater (* [[1909]])
* [[2004]] - [[Klaas Jacob van Douwen]], Frysk politikus (* [[1917]])
* [[2007]] - [[Deborah Kerr]], Skotsk aktrise (* [[1921]])
* [[2011]] - [[Teade Kingma]], Frysk fersetsman (* [[1921]])
===Bisten===
* [[2015]] - [[Delta Paramount]], ferneamde fokbolle (* [[2001]])
{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
<references/>
----
{{Commonscat|{{Kalinder/KalStrKonv}}}}
}}
[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:Oktober|16]]
akem6kfh33usun75nmlyxkdr8poh89m
28 oktober
0
795
1086893
1085485
2022-08-06T10:41:56Z
FreyaSport
40716
/* Ferstoarn */ +1
wikitext
text/x-wiki
{{DeisideBoppe}}
{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[312]] - [[Keizer]] [[Konstantyn de Grutte]] weeft foargoed ôf mei syn rivaal [[Maksentius]] yn 'e [[Slach by de Milvyske Brêge]], en wurdt dêrmei akseptearre as keizer fan it [[Westromeinske Ryk]].
* [[1467]] - Yn 'e [[Slach by Brustem]], in ûnderdiel fan 'e [[Luikske Oarloggen|Earste Luikske Oarloch]], ferslacht de [[Hartochdom Boergonje|Boergondyske]] [[hartoch]] [[Karel de Stoute]] de [[Prinsbisdom Luik|Luiksters]].
* [[1492]] - [[Kristoffel Kolumbus]] arrivearret as earste [[Jeropa|Jeropeaan]] op [[Kuba]].
* [[1867]] - Under de namme fan it [[Ferdrach fan Medicine Lodge]] wurde in trijetal [[ferdrach|ferdraggen]] sletten tusken it [[regear]] fan 'e [[Feriene Steaten]] en fiif [[Yndianen|Yndiaanske]] [[folk]]en fan 'e súdlike [[Grutte Flakten (Noard-Amearika)|Grutte Flakten]], wêrby't de Yndianen deryn tastimme en jou harren lân op. Dizze ferdraggen komme yn it plak fan it nea útfierde [[Ferdrach fan de Lytse Arkansas]], fan [[1865]].
* [[1886]] - Yn [[New York (stêd)|New York]] wurdt it [[Frijheidsbyld (New York)|Frijheidsbyld]] ûntbleate.
* [[1918]] - [[Tsjechoslowakije]] wurdt ûnôfhinklik fan [[Eastenryk-Hongarije]].
* [[2013]] - In tige swiere [[stoarm|súdwesterstoarm]] raast oer [[Fryslân]] en [[Noardwest-Jeropa]]. Op [[Flylân]] en yn [[Harns (stêd)|Harns]] wurdt [[orkaan]]krêft metten en yn [[Lauwerseach]] de swierste [[wynstjit]]: 152&nbps;km yn 'e oere.
== Berne ==
* [[1466]] - [[Desidearius Erasmus]], Nederlânsk humanist, filosoof en skriuwer († [[1536]])
* [[1612]] - hartoch [[Jacob Kettler]] fan [[Koerlân]] († [[1682]])
* [[1709]] - [[Jan Wagenaar (histoarikus)|Jan Wagenaar]], Nederlânsk skiedskriuwer († [[1773]])
* [[1824]] - [[Sybrand Hingst]], Frysk politikus († [[1906]])
* [[1840]] - [[Klaas van Tuinen]], Frysk biolooch, ûnderwizer en konservator († [[1905]])
* [[1860]] - [[Jigoro Kano]], Japansk grûnlizzer fan judo († [[1938]])
* [[1892]] - [[Cornelia Johanna van den Berg-Van der Vlis]], Nederlânsk fersetstriidster († [[1944]])
* [[1912]] - [[Richard Doll]], Britsk epidemiolooch († [[2005]])
* [[1914]] - [[Jonas Salk]], Amerikaansk dokter en ûntdekker fan it earste poliofaksên († [[1995]])
* [[1915]] - [[Fie Werkman]], Nederlânsk keunstner († [[2002]])
* [[1926]] - [[Fred Ramdat Misier]], Surinaamsk politikus († [[2004]])
* [[1934]] - [[Julio Jiménez]], Spaansk hurdfytser († [[2022]])
* [[1940]] - [[Riemer van der Velde]], Frysk ûndernimmer en sportbestjoerder
* 1940 - [[Roel Brandt]] Nederlânsk argeolooch en bestjoerder († [[2009]])
* [[1942]] - [[Kees Verkerk]], Nederlânsk hurdrider
* [[1955]] - [[Bill Gates]], Amerikaansk ûndernimmer en filantroop
* [[1959]] - [[Marga Waanders]], Nederlânsk politika
* [[1963]] - [[Eros Ramazzotti]], Italiaansk sjonger
* [[1967]] - [[Julia Roberts]], Amerikaansk aktrise
* [[1989]] - [[Camille Muffat]], Frânsk swimster († [[2015]])
== Ferstoarn ==
* [[1412]] - keninginne [[Margareta I fan Denemark]] (* [[1353]])
* [[1520]] - [[Grutte Pier]] (Pier Gerlofs Doania), Frysk frijheidsstrider (* [[1480]])
* [[1637]] - [[Foppe van Aitzema]], Frysk diplomaat en rjochtsgelearde (* ±[[1580]])
* [[1708]] - [[George fan Denemark]], prins-gemaal fan [[Grut-Brittanje]] (* [[1653]])
* [[1896]] - [[Elmer S. Dundy]], Amerikaansk rjochter (* [[1830]])
* [[1944]] - [[Johannes Struiksma]], Frysk keatser (* [[1878]])
* [[1986]] - [[Marga Klompé]], Nederlânsk politika (* [[1912]])
* [[1998]] - [[Siep van den Berg]], Frysk keunstskilder en byldhouwer (* [[1913]])
* 1998 - [[Ted Hughes]], Ingelsk dichter en skriuwer (* [[1930]])
* [[2008]] - [[Buck Adams]], Amerikaansk pornoakteur en -regisseur (* [[1955]])
* [[2016]] - [[Siebe Torensma]], Nederlânsk politikus (* [[1926]])
{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
<references/>
----
{{Commonscat|{{Kalinder/KalStrKonv}}}}
}}
[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:Oktober|28]]
sjrb24qygf7s0mfz0734h45y54xulsu
6 novimber
0
804
1086896
1084727
2022-08-06T10:44:01Z
FreyaSport
40716
/* Ferstoarn */ +1
wikitext
text/x-wiki
{{DeisideBoppe}}
{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[1575]] - It [[Ferbûn fan Eallju]] wurdt opjochte.
* [[1612]] - Henry Stuart, Prins fan Wales, âldste soan en kroanprins fan [[Jakobus I fan Ingelân]]
* [[1919]] - Earste [[radio]]-útstjoering yn Nederlân foar in algemien publyk fersoarge troch radiopionier [[Hanso Schotanus à Steringa Idzerda]]
* [[1923]] - [[Jacob Schick]] krijt in [[oktroai]] op it earste [[elektrisiteit|elektryske]] [[skearapparaat]].
== Berne ==
* [[331]] - keizer [[Julianus Apostata]] fan it [[Romeinske Ryk]] († [[363]])
* [[1661]] - kening [[Karel II fan Spanje]] († [[1700]])
* [[1755]] - [[Cynthia Lenige]], Frysk dichteresse († [[1780]])
* [[1771]] - [[Alois Senefelder]], Dútsk útfiner fan 'e [[litografy]] († [[1834]])
* [[1836]] - [[Adolphe Sax]], Waalsk muzykynstrumintebouwer († [[1894]])
* [[1880]] - [[Chris van Abkoude]] (Charles Winters), Nederlânsk skriuwer, sjoernalist en artyst († [[1960]])
* [[1913]] - [[Hendrik Kuipers]], Frysk bestjoerder († [[2004]])
* [[1924]] - [[Tsjits Peanstra]], Frysk dichteresse († [[2014]])
* [[1968]] - [[Erin Ellington]], Amerikaansk foto-, fitness- en neakenmodel en fotografe
* [[1972]] - [[Rebecca Romijn]], Amerikaansk model en aktrise
* [[1977]] - [[Sienna West]], Amerikaansk pornoaktrise
* [[1990]] - [[Erwin Zwart]], Frysk kuorballer
* 1990 - [[Valentina Nappi]], Italjaansk pornoaktrise
== Ferstoarn ==
* [[1632]] - kening [[Gustaaf II Adolf fan Sweden]] (* [[1594]])
* [[1650]] - [[Willem II fan Oranje-Nassau]], steedhâlder fan [[Hollân]], [[Seelân]], [[Utert (provinsje)|Utert]], [[Gelderlân]], [[Oerisel]], [[Grinslân]] en [[Drinte]] (* [[1626]])
* [[1757]] - [[Jan Sicco thoe Schwartzenberg en Hohenlansberg]], Frysk generaal (* [[1693]])
* [[1816]] - [[Sjoerd Stapert]], Frysk wetterboukundige en arsjitekt (* [[1735]])
* [[1836]] - kening [[Karel X fan Frankryk]] (* [[1757]])
* [[1887]] - [[Eugène Pottier]], Frânsk dichter en revolusjonêr (* [[1816]])
* [[1893]] - [[Pjotr Iljitsj Tsjaikowski]], Russysk komponist (* [[1840]])
* [[1907]] - [[Johan Æmilius Abraham van Panhuys]], Nederlânsk politikus (* [[1837]])
* [[1955]] - [[Charley Toorop]], Nederlânsk keunstskilderesse en litografe (* [[1891]])
* [[1998]] - [[Johfra]] Nederlânsk keunstskilder (* [[1919]])
* [[1999]] - [[Rob Hoeke]], Nederlânsk sjonger, muzikant en lietsjeskiuwer (* [[1939]])
* [[2012]] - [[Hetty Blok]], Nederlânsk aktrise en kabaretiêre (* [[1920]])
{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
<references/>
----
{{Commonscat|{{Kalinder/KalStrKonv}}}}
}}
[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:Novimber|06]]
s61neazf51ce0y7bmeyv89idht0zweq
8 novimber
0
806
1086864
1085021
2022-08-06T10:20:50Z
FreyaSport
40716
/* Berne */ +1
wikitext
text/x-wiki
{{DeisideBoppe}}
{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[1576]] - Undertekening fan 'e [[Pasifikaasje fan Gint]] (ek wol bekend as de 'Earste Uny'), de ûnderlinge [[frede]] tusken de noardlike en súdlike [[gewest]]en fan 'e [[Nederlannen]].
* [[1658]] - De [[Fryslân|Fryske]] [[floatfâd]] en [[see]]held [[Tsjerk Hiddes de Vries]] nimt diel oan 'e [[Slach yn de Sont]] ([[29 oktober]] [[Juliaanske kalinder|Alde Styl]]), wêrby't de [[Steatsk]]e en [[Denemark|Deenske]] [[float]]en de [[Sweden|Sweedske]] [[marine]] ferslane.
* [[1885]] - Iepening fan it lêste part fan it [[spoar fan Ljouwert nei Starum]].
* [[1889]] - [[Montana]] wurdt as 41e [[Amerikaanske steat|steat]] talitten ta de [[Feriene Steaten|Amerikaanske Uny]].
* [[1895]] - De [[Dútslân|Dútske]] [[natuerkundige]] [[Wilhelm Röntgen]] ûntdekt de [[röntgenstraling]].
* [[1941]] - Yn 'e [[nacht]] fan [[7 novimber|7]] op 8 novimber stoart yn it [[sompe|sompige lân]] by [[Soarremoarre]] in Wellington-[[bommesmiter]] del.
* [[1954]] - Oprjochting fan 'e [[Feriening Ald Harns]].
* [[1963]] - De earste [[feemerk]] wurdt holden yn 'e [[Fryslânhal]] yn [[Ljouwert (stêd)|Ljouwert]].
* [[2003]] - De 100e side fan 'e Fryske [[Wikipedy]] wurdt skreaun: [[Gysbert Japiks]].
* [[2007]] - Foar it earst sûnt de iepening wurdt de [[Maeslantkearing]] yn de [[Nije Wetterwei]] sletten fanwege in [[stoarmfloed]].
* [[2013]] - De [[Tyfoan Haiyan]], ien fan de swierste [[tyfoan]]s sûnt it begjin fan 'e [[meteorology]]ske waarnimmings, raast oer de [[Filipinen]] en rjochtet dêr grutte skea, wêrby't teminsten 10.000 [[minske]]n de dea fine.
* [[2016]] - By de [[Amerikaanske presidintsferkiezings 2016|Amerikaanske presidintsferkiezings]] wurdt de [[Demokratyske Partij (Feriene Steaten)|Demokratyske]] kandidate [[Hillary Clinton]] ûnferwachts ferslein troch har [[Republikeinske Partij (Feriene Steaten)|Republikeinske]] tsjinstanner [[Donald Trump]].
== Berne ==
* [[1622]] - kening [[Karel X Gustaaf fan Sweden]] († [[1660]])
* [[1656]] - [[Edmond Halley]], Ingelsk astronoom († [[1742]])
* [[1840]] - [[George Hugh Bourne]], Ingelsk hymneskriuwer en predikant († [[1925]])
* [[1847]] - [[Bram Stoker]], Iersk skriuwer († [[1912]])
* [[1875]] - [[Qiu Jin]], Sineesk dichteresse en revolúsjonêr († [[1907]])
* [[1878]] - [[Epeus van Humalda van Eysinga]], Frysk keunstskilder, tekener en grafikus († [[1958]])
* [[1884]] - [[Hermann Rorschach]], Switsersk psycholooch († [[1922]])
* [[1898]] - [[Katharine Mary Briggs]], Ingelsk folklorist († [[1980]])
* [[1908]] - [[Martha Gellhorn]], Amerikaansk skriuwster († [[1998]])
* [[1914]] - [[Richard L. Coe]], Amerikaansk teäter- en filmkritikus († [[1995]])
* [[1923]] - [[Lenze Meinsma]], Frysk dokter en bestjoerder († [[2008]])
* [[1935]] - [[Alain Delon]], Frânsk akteur
* [[1946]] - [[Guus Hiddink]], Nederlânsk fuotbaltrener
* [[1952]] - [[Jan Raas]], Nederlânsk hurdfytser en ploechbaas
* [[1968]] - [[Olof van der Meulen]], Frysk follyballer
* [[1968]] - [[Zara Whites]], Nederlânsk pornoaktrise
* [[1972]] - [[Erica Everest]], Amerikaansk neakenmodel
* [[1972]] - [[Gretchen Mol]], Amerikaansk aktrise
* [[1973]] - [[Mafalda (pornografysk aktrise)|Mafalda]], Frânsk pornoaktrise
* [[1977]] - [[Marloes Bolman]], Frysk roeier
== Ferstoarn ==
* [[1226]] - kening [[Loadewyk VIII fan Frankryk]] (* [[1187]])
* [[1325]] - [[Wizlaw III fan Rügen]], lêste Slavyske foarst fan [[Rügen]] (* [[1265]] of [[1268]])
* [[1538]] - [[Keimpe fan Martena]], Frysk skiedkundige en jurist (* ±[[1487]]) <small>(mooglik stjerjier; de stjerdatum is wol wis)</small>
* [[1658]] - [[Witte de With]], Nederlânsk admiraal en seeheld (* [[1599]])
* [[1674]] - [[John Milton]], Ingelsk dichter (* [[1608]])
* [[1675]] - [[Allaert van Everdingen]], Nederlânsk keunstskilder (* [[1617]])
* [[1694]] - [[Ulrich Huber (1636-1694)|Ulrich Huber]], Frysk rjochtsgelearde en filosoof (* [[1636]])
* [[1831]] - [[Sipko Basseleur]] Frysk jurist en politikus (* [[1746]])
* [[1920]] - [[Abraham Kuyper]], Nederlâns teolooch en politikus (* [[1837]])
* [[1939]] - [[Engel Molenaar]], Flylânsk ûnderwizer en publisist (* [[1868]])
* [[1945]] - [[August von Mackensen]], Dútsk militêr (* [[1849]])
* [[1992]] - [[Kees Broekman]], Nederlânsk hurdrider (* [[1927]])
* [[2002]] - [[Fie Werkman]], Nederlânsk keunstner (* [[1915]])
* [[2016]] - [[Helga Ruebsamen]], Nederlânsk auteur (* [[1934]])
* [[2017]] - [[Els Perdok]], Skiermûntseager wurdboekgearstalster en dichteresse (* [[1925]])
* [[2020]] - [[Alex Trebek]], Kanadeesk-Amerikaansk kwismaster (* [[1940]])
{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
<references/>
----
{{Commonscat|{{Kalinder/KalStrKonv}}}}
}}
[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:Novimber|08]]
cw68nzjorchqerbcwobp40u1u5gpm0x
19 novimber
0
817
1086899
1085252
2022-08-06T10:46:00Z
FreyaSport
40716
/* Ferstoarn */ +1
wikitext
text/x-wiki
{{DeisideBoppe}}
{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[461]] - [[Libius Severus]] wurdt keizer.
* [[1404]] - [[Sint-Elisabetsfloed (1404)]]
* [[1421]] - [[Sint Elisabetsfloed (1421)|Sint Elisabetsfloed]] yn Seelân en Hollân. Hast 10.000 minsken ferdrinke. By [[Broek (Grutte Waard)|Broek]] brekt de dyk fan de [[Grutte- of Hollânske Waard]] troch en dat wichtich gebiet giet hast hielendal ferlern.
* [[1493]] - [[Christoffel Columbus]] ûntdekt [[Porto Riko]].
* [[1969]] - [[Apollo 12]] lânet op de [[Moanne (himellichem)|Moanne]].
== Berne ==
* [[1600]] - kening [[Karel I fan Ingelân|Karel I fan Ingelân, Skotlân en Ierlân]] († [[1649]])
* [[1600]] - [[Lieuwe fan Aitzema]], Frysk diplomaat, skiedskriuwer, libbensgenieter en libertyn († [[1669]])
* [[1693]] - [[Jan Sicco thoe Schwartzenberg en Hohenlansberg]], Frysk generaal († [[1757]])
* [[1775]] - [[Johann Karl Wilhelm Illiger]], Dútsk biolooch († [[1813]])
* [[1796]] - [[Lieuwe Annes Buma]], Frysk letterkundige, keunstsamler en filantroop († [[1876]])
* [[1805]] - [[Ferdinand de Lesseps]], Frânsk yngenieur en oanlizzer fan it [[Suezkanaal]] († [[1894]])
* [[1831]] - [[James Garfield]], presidint fan 'e [[Feriene Steaten]] († [[1881]])
* [[1865]] - [[Pieter Baukes Yetsenga]], Frysk keatser († [[1943]])
* [[1917]] - [[Indira Gandhi]], premier fan [[Yndia]] († [[1984]])
* [[1918]] - [[Hendrik C. van de Hulst]], Nederlânsk astronoom († [[2000]])
* [[1927]] - [[Rinnie Kuiper]], Frysk keatser († [[2007]])
* [[1933]] - [[Larry King]], Amerikaansk radio- en telefyzjepresintator († [[2021]])
* [[1945]] - [[Hans Monderman]], Frysk ferkearsdeskundige († [[2008]])
* [[1946]] - [[Piet Hemminga]], Frysk bestjoerskundige en publisist
* [[1957]] - [[Pieter Duijff]], Frysk taalkundige
* [[1969]] - [[Erika Alexander]], Amerikaansk aktrise
* [[1973]] - [[Frank Versace]], Frânsk pornoakteur
* [[1978]] - [[Marijn de Vries (hurdfytser)|Marijn de Vries]], Nederlânsk hurdfytster
* [[1987]] - [[Tarra White]], Tsjechysk pornoaktrise
* [[1992]] - [[Tove Styrke]], Sweedsk sjongeres
== Ferstoarn ==
* [[1316]] - kening [[Jan I fan Frankryk]] (* [[1316]])
* [[1692]] - [[Georg fan Waldeck]], Dútsk militêr (* [[1620]])
* [[1828]] - [[Franz Schubert]], Eastenryksk komponist (* [[1797]])
* [[1901]] - [[Meindert Rozenga]], Frysk toanielakteur en -skriuwer (* [[1854]])
* [[1962]] - [[Jan Steffen Bartstra]], Nederlânsk skiedkundige (* [[1887]])
* [[1968]] - [[Mar. Naberman]], Frysk musikus en muzykpedagooch (* [[1889]])
* [[1971]] - [[Jaring Walta]], Frysk keunstskilder (* [[1887]])
* [[1980]] - [[Jan Broeksz]], Nederlânsk sjoernalist, tillefyzjepionier, bestjoerder, politikus en radiopresintator (* [[1906]])
* [[1981]] - [[Gerrit Benner]], Frysk keunstskilder (* [[1897]])
* [[1998]] - [[René van Vooren]], Nederlânsl akteur en produsint (* [[1931]])
* [[2004]] - [[Piet Esser]], Nederlânsk byldzjend keunstner (* [[1914]])
* [[2008]] - [[Herman Kuiphof]], Frysk sportsjoernalist (* [[1919]])
* [[2010]] - [[Gauke Nijholt]], Frysk reedriderstrener (* [[1937]])
* [[2012]] - [[Hannie Lips]], Nederlânsk omropster (* [[1924]])
* [[2013]] - [[Frederick Sanger]], Ingelsk biogemikus en twafâldich Nobelpriiswinner (* [[1918]])
* [[2015]] - [[Armand (sjonger)|Armand]], Nederlânsk protestsjonger (* [[1946]])
{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
<references/>
----
{{Commonscat|{{Kalinder/KalStrKonv}}}}
}}
[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:Novimber|19]]
dy05sxnsbnopzx2go3vleitousfmx8t
5 desimber
0
833
1086901
1085286
2022-08-06T10:47:36Z
FreyaSport
40716
/* Ferstoarn */ +1
wikitext
text/x-wiki
{{DeisideBoppe}}
{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
5 desimber is [[Sinteklaas]] (eins de jûns foarôfgeande oan Sinteklaas) en wurdt [[Sinteklaas|pakjesjûn]] fierd.
== Foarfallen ==
* [[771]] - [[Karel de Grutte]] wurdt [[kening (titel)|kening]] fan it gânse [[Frankyske Ryk|Frankyske]] keninkryk, troch de dea fan syn broer [[Karloman I]].
* [[1492]] - Kolumbus ûntdekt [[Hispanjola]]. Dit feit wurdt bytiden sjoen as de "ein fan de [[Midsiuwen]]".
* [[1845]] - [[Aaron Allen]] freget [[oktroai]] oan op de [[stoel|klapstoel]].
* [[1933]] - Ein fan de "drûchlizzing"yn de [[Feriene Steaten]].
* [[1935]] - Yn [[Elslo]] wurdt it earste kealtsje berne dat troch [[keunstmjittge ynseminaasje]], de technyk dy't troch [[Jan Siebenga]] ûntwikkele is, ferwekt is.
* [[1946]] - [[New York City|New York]] wurdt keazen ta permaninte setel fan de [[Feriene Naasjes]]
* [[1952]] - De earste kear dat [[Sinterklaas]] op de Nederlânske telefyzje ûntfongen wurdt. Presintatrise is [[Mies Bouwman]] dy't dizzze taak docht oant [[1973]].
* [[1957]] - ''[[Swarte Sinterklaas]]'', de Nederlanners wurdt oansein om [[Yndoneezje]] te ferlitten.
== Berne ==
[[Ofbyld:Ubbo-Emmius.jpg|thumb|110px|[[Ubbo Emmius]].]]
* [[1547]] - [[Ubbo Emmius]], Eastfrysk-Nederlânk skiedkundige, teolooch, pedagooch en bestjoerder († [[1625]])
* [[1782]] - [[Martin Van Buren]], presidint fan 'e [[Feriene Steaten]] († [[1862]])
* [[1839]] - [[George Armstrong Custer]], Amerikaansk militêr († [[1876]])
* [[1901]] - [[Walt Disney]], Amerikaansk animator († [[1966]])
* [[1903]] - [[Johannes Heesters]], Nederlânsk-Dútsk operasjonger en akteur († [[2011]])
* [[1915]] - [[Edzo Hendrik Waterbolk]], Frysk skiedkundige († [[2000]])
* [[1927]] - kening [[Bhumibol Adulyadej|Rama IX fan Tailân]] (Bhumibol Adulyadej) († [[2016]])
* [[1937]] - [[Johannes Boersma (wiskundige)|Johannes Boersma]], Nederlânsk wiskundige († [[2004]])
* [[1938]] - [[J.J. Cale]], Amerikaanske muzikant, komponist en sjonger († [[2013]])
* [[1995]] - [[Akke Marije Marinus]], Frysk model
== Ferstoarn ==
[[Ofbyld:Nelson Mandela-2008 (edit).jpg|thumb|110px|[[Nelson Mandela]].]]
* [[1355]] - hartoch [[Jan III fan Brabân]] (* [[1300]])
* [[1791]] - [[Wolfgang Amadeus Mozart]], Eastenryksk komponist (* [[1756]])
* [[1870]] - [[Alexandre Dumas]], Frânsk skriuwer (* [[1802]])
* [[1894]] - [[Gal (opperhaad)|Gal]] (''Gall''), opperhaad fan 'e [[Lakota (folk)|Lakota]] (* [[1840]])
* [[1926]] - [[Claude Monet]], Frânsk keunstskilder (* [[1840]])
* [[1938]] - [[Simke Kloosterman]], Frysk skriuwster (* [[1876]])
* [[1947]] - [[J.A. Bruins jr.]], Nederlânsk predikant (* [[1872]])
* [[1998]] - [[Durkje Rienks-Wallinga]], Frysk redakteur (* [[1902]])
* [[2000]] - [[F.B. Hotz]], Nederlânsk muzikant en skriuwer (* [[1922]])
* [[2007]] - [[Foekje Dillema]], Frysk atlete (* [[1926]])
* [[2011]] - [[Violetta Villas]], Poalsk sjongeres en aktrise (* [[1938]])
* [[2012]] - [[Dave Brubeck]], Amerikaansk jazzpianist en komponist (* [[1920]])
* [[2013]] - [[Nelson Mandela]], presidint fan [[Súd-Afrika]] (* [[1918]])
* [[2014]] - [[Jack Talstra]], Frysk-Kanadeesk politikus (* [[1946]])
* 2014 - [[Fabiola Mora y Aragón]], keninginne der [[Belgje|Belgen]] (* [[1928]])
* [[2016]] - [[Gerben Abma]], Frysk skiedkundige en skriuwer (* [[1932]])
* [[2020]] - [[Dolf de Vries]], Nederlânske akteur en auteur fan reisboeken (* [[1937]])
{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
<references/>
----
{{Commonscat|{{Kalinder/KalStrKonv}}}}
}}
[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:Desimber|05]]
[[Kategory:Sinteklaas]]
tr6b1lbz9utelaitv3cz8sivcn6ixv6
10 desimber
0
838
1086904
1084059
2022-08-06T10:49:27Z
FreyaSport
40716
/* Ferstoarn */ +1
wikitext
text/x-wiki
{{DeisideBoppe}}
{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[1799]] - As earste [[lân]] op de wrâld fierd [[Frankryk]] it [[metrike stelsel]] yn.
* [[1817]] - [[Mississippy (steat)|Mississippy]] wurdt as 20e [[Amerikaanske steat|steat]] talitten ta de [[Feriene Steaten|Amerikaanske Uny]].
* [[1898]] - It [[Ferdrach fan Parys (1898)|Ferdrach fan Parys]] makket formeel in ein oan 'e [[Spaansk-Amerikaanske Oarloch]]. [[Spanje]] docht ôfstân fan alle ferlerne gebieten.
* [[1901]] - De earste [[Nobelpriis]] wurdt útrikt yn [[Stokholm]].
* [[1945]] - [[Nederlân]] wurdt lid fan de [[Feriene Naasjes]].
* [[1963]] - It [[Sultanaat Sansibar]] wurdt wer in ûnôfhinklik [[lân]] nei 73 jier ûnder [[Grut-Brittanje|Britske]] hearskippij stien te hawwen.
* [[1948]] - De [[Feriene Naasjes]] nimme de [[Universele Ferklearring fan de Rjochten fan de Minske]] oan.
* [[1964]] - De [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[minskerjochten|minskerjochte]]-[[aktivist]] [[Martin Luther King]] kriget de [[Nobelpriis foar de Frede]] útrikt.
* [[1980]] - De [[moard|fermoarde]] [[popmuzyk|popmuzikant]] [[John Lennon]] wurdt [[kremaasje|kremeare]] yn Ferncliff Crematory yn [[Ardsley (New York)|Ardsley]], yn [[New York (steat)|New York]].
== Berne ==
* [[1692]] - [[Jacobus Canter Visscher]], Frysk predikant en sindeling († [[1735]])
* [[1830]] - [[Emily Dickinson]], Amerikaansk skriuwster en dichteresse († [[1886]])
* [[1890]] - [[August van Lierde]], Belgysk keatser († [[1958]])
* [[1918]] - [[Marten Sikkema]], Nederlânsk-Frysk dichter, skriuwer en oersetter († [[2005]])
* [[1922]] - [[Georg Knobel]], Nederlânsk fuotbaltrener († [[2012]])
* [[1939]] - [[Jant van der Weg]], Frysk skriuwster en sjoernaliste
* [[1957]]- [[Michael Clarke Duncan]], Amerikaansk akteur († [[2012]])
* [[1962]] - [[John de Wolf]], Nederlânsk fuotballer
* [[1966]] - [[Hans Jouta]], Frysk byldhouwer
* [[1975]] - [[Kristel Verbeke]], Flaamsk sjongster
* [[1994]] - [[Marieke Swart]], Frysk sjongster en presintatrise
* [[1998]] - [[Nia Nacci]], Amerikaansk pornoaktrise
== Ferstoarn ==
* [[1198]] - [[Averroes]] (Ibn Rûsjd), Andalusysk-Arabysk filosoof (* [[1126]])
* [[1634]] - [[Carel Georg fan Burmania]], Frysk ealman (* [[1570]])
* [[1865]] - kening [[Leopold I fan Belgje]] (* [[1790]])
* [[1896]] - [[Alfred Nobel]], Sweedsk skiekundige, ûndernimmer en filantroop (*[[1833]])
* [[1902]] - [[Stefan Vermaes]], Frysk yngenieur (* [[1839]])
* [[1909]] - [[Reade Wolk]] (''Red Cloud''), opperhaad fan 'e [[Lakota (folk)|Lakota]] (* [[1822]])
* [[1928]] - [[Charles Mackintosh]], Skotsk arsjitekt (*[[1868]])
* [[1963]] - [[Auke Sonnega]], Frysk Keunstner (* [[1910]])
* [[1967]] - [[Otis Redding]], Amerikaansk sjonger (* [[1941]])
* [[1968]] - [[Karl Barth]], Switsersk teolooch (* [[1886]])
* [[1969]] - [[Andries Baart]], Nederlânsk arsjitekt (* [[1885]])
* [[1998]] - [[Wim Hora Adema]], Frysk sjoernaliste en skriuwster (* [[1914]])
* [[1999]] - [[Lex Goudsmit]], Nederlânsk akteur (* [[1913]])
* [[2007]] - [[Arne Jansen]], Nederlânsk sjonger (* [[1951]])
{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
<references/>
----
{{Commonscat|{{Kalinder/KalStrKonv}}}}
}}
[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:Desimber|10]]
424psboqankl7zp776t0dpd286f1r35
13 desimber
0
841
1086907
1085228
2022-08-06T10:51:07Z
FreyaSport
40716
/* Ferstoarn */ +1
wikitext
text/x-wiki
{{DeisideBoppe}}
{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[1287]] - As gefolch fan in swiere stoarm binne der oerstreamingen om de [[Sudersee]] hinne en yn [[East Anglia]]. Dizze ramp stiet bekend as de [[Sint-Lusiafloed]]. Der komme mear as 50.000 minsken om.
* [[1642]] - [[Abel Tasman]] ûndekt [[Nij Seelân]].
* [[1974]] - [[Malta]] wurdt in [[republyk]].
* [[1993]] - [[Falko Zandstra]] fan [[It Hearrenfean (plak)|It Hearrenfean]] wurdt yn [[Hamar]] wrâldkampioen reedriden Oer-alles.
* [[1996]] - [[Kofi Annan]] wurdt keazen as sektaris-generaal fan de [[Feriene Naasjes]].
== Berne ==
* [[1533]] - kening [[Earik XIV fan Sweden]] († [[1577]])
* [[1797]] - [[Heinrich Heine]], Dútsk dichter († [[1856]])
* [[1816]] - [[Werner von Siemens]], Dútsk ûndernimmer en útfiner († [[1892]])
* [[1854]] - [[Herman Bavinck]], Nederlânsk predikant, teolooch en politikus († [[1921]])
* [[1856]] - [[Rinse van der Velde]], Frysk ûndernimmer en útjouwer († [[1940]])
* [[1892]] - [[Hartog Beem]], Nederlânsk skiedkundige († [[1987]])
* [[1918]] - [[Piet Hendriks]], Nederlânsk akteur en kabaretier († [[2000]])
* [[1929]] - [[Christopher Plummer]], Kanadeesk akteur († [[2021]])
* [[1937]] - [[Rob Houwer]], Nederlânsk regisseur en filmprodusint
* [[1938]] - [[Heino (sjonger)|Heino]] (Heinz-Georg Kramm), Dútsk sjonger
* [[1955]] - [[Lutz Jacobi]], Frysk politika
* [[1969]] - [[Leyna Nguyen]], Fjetnameesk-Amerikaansk nijslêzeresse en ferslachjouster
* [[1985]] - [[Amal El-Mohtar]], Kanadeesk skriuwster
* [[1989]] - [[Taylor Swift]], Amerikaansk sjongster
== Ferstoarn ==
* [[1124]] - paus [[Kalikstus II]] (* ±[[1060]])
* [[1126]] - hartoch [[Hindrik IX fan Beieren]] (Hindrik de Swarte) (* [[1075]])
* [[1466]] - [[Donatello (keunstner)|Donatello]], Italjaansk byldhouwer (* [[1386]])
* [[1521]] - kening [[Emanuël I fan Portegal]] (* [[1469]])
* [[1546]] - [[Syds Skeltes Tjaerda]], Frysk politikus (* 14??)
* [[1839]] - [[Johannes Galenus fan Sytzama]], Frysk militêr en politikus (* [[1767]])
* [[1884]] - [[Anne Meines]], Frysk politikus (* [[1814]])
* [[1895]] - [[William Royall]], Amerikaansk militêr (* [[1825]])
* [[1930]] - [[Fritz Pregl]], Eastenryksk skiekundige en Nobelpriiswinner (* [[1869]])
* [[1979]] - [[Jan Roos (artyst)|Jan Roos]], Frysk strjitmuzikant (* [[1896]])
* [[1998]] - [[Herman van der Heide]], Frysk byldzjend keunstner (* [[1917]])
* [[2007]] - [[Swaantsje Monderman]], Frysk dichteresse (* [[1928]])
* [[2007]] - [[Floyd Red Crow Westerman]], Amerikaansk akteur, sjonger en aktivist (* [[1936]])
* [[2009]] - [[Hendrik ten Hoeve]], Frysk politikus (* [[1945]])
* [[2012]] - [[Otto Ketting]], Nederlânsk komponist (* [[1935]])
* [[2017]] - [[Yurizan Beltran]], Amerikaansk pornoaktrise (* [[1986]])
{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
<references/>
----
{{Commonscat|{{Kalinder/KalStrKonv}}}}
}}
[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:Desimber|13]]
j214a6hxw8ghyzl7ewer4ykyvf9zdtv
15 desimber
0
843
1086898
1085285
2022-08-06T10:44:51Z
FreyaSport
40716
/* Berne */ +1
wikitext
text/x-wiki
{{DeisideBoppe}}
{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[1709]] - [[Frankryk|Frânske]] troepen oermasterje [[Rome]] en besette it [[Keninkryk Napels]].
* [[1711]] - Yn 'e [[Denemark|Deenske]] [[haadstêd]] [[Kopenhagen]] brekt de [[pest]] út.
* [[1799]] - [[Napoleon Bonaparte]] wurdt beneamd ta [[konsul|earste konsul]] fan [[Frankryk]].
* [[1806]] - It [[leger (lânmacht)|leger]] fan [[Napoleon Bonaparte]] beset [[Warsjau]].
* [[1890]] - Mei de mislearre [[arrestaasje]] fan it [[opperhaad]] [[Sittende Bolle]], dy't ta de dea fan 'e âldman liedt, brekt de saneamde [[Geastedûnsoarloch]] út tusken de [[Feriene Steaten]] en de [[Lakota (folk)|Lakota]], wêrby't de Amerikanen besykje om 'e [[geastedûns]]beweging te ûnderdrukken.
* [[1916]] - [[Frankryk]] behellet de oerwinning op [[Dútslân]] yn 'e tige by tige bloedige [[Slach om Ferdun]], yn 'e [[Earste Wrâldoarloch]].
* [[1943]] - De earste lju sette har nei wenjen yn [[Emmeloard]].
* [[1945]] - [[Generaal]] [[Douglas MacArthur]] leit it near op it [[sjintoïsme]] as de [[amtner|amtlike]] [[godstsjinst]] fan [[Japan]].
* [[1961]] - Yn [[Israel]] wurdt de [[SS|SS-man]] [[Adolf Eichmann]] de [[deastraf]] oplein foar syn dieden yn 'e [[Holokaust]].
* [[1979]] - It flot de ''[[Sterke Yerke]]'' sinkt op 60 km ôfstân fan [[Kurasau]].
* [[2001]] - De [[Toer fan Pisa]] giet wer iepen nei dat er alve jier ticht west hast foar restauraasjewurk.
== Berne ==
* [[1610]] - [[David Teniers de Jonger]], Frânsk keunstskilder († [[1690]])
* [[1715]] - [[Jan Althuysen]], Frysk skriuwer (* [[1763]])
* [[1832]] - [[Gustave Eiffel]], Frânsk arsjitekt († [[1923]])
* [[1859]] - [[Ludovich Zamenhof]], Poalsk taalkundige, betinker fan it [[Esperanto]] († [[1917]])
* [[1877]] - [[Jacob Botke]], Frysk biolooch († [[1939]])
* [[1907]] - [[Boonsong Lekagul]], Taisk biolooch († [[1992]])
* [[1914]] - [[Arthur Troop]], Ingelsk plysjeman († [[2000]])
* [[1919]] - [[Johfra]] Nederlânsk keunstskilder († [[1998]])
* [[1956]] - [[Piet Paulusma]], Frysk meteorolooch en waarman († [[2022]])
* [[1959]] - [[Tony Beets]] Frysk-Kanadeesk goudsiker en realitypersoanlikheid
== Ferstoarn ==
* [[1675]] - [[Johannes Vermeer]], Nederlânsk keunstskilder (* [[1632]])
* [[1890]] - [[Kraaiepoat (soan fan Sittende Bolle)|Kraaiepoat]] (''Crow Foot''), soan fan [[Sittende Bolle]] (* [[1876]])
* 1890 - [[Sittende Bolle]] (''Sitting Bull''), opperhaad fan 'e [[Lakota (folk)|Lakota]] (* [[1831]])
* [[1944]] - [[Glenn Miller]], Amerikaansk muzikant en orkestlieder (* [[1904]])
* [[1962]] - [[Charles Laughton]], Ingelsk akteur (* [[1899]])
* [[1966]] - [[Walt Disney]], Amerikaansk animator (* [[1901]])
* [[1979]] - [[Piet Post]], Frysk oargelist, dirigint en komponist (* [[1919]])
* [[1980]] - [[Ruurd Wiersma]], Frysk keunstskilder (* [[1904]])
* [[1981]] - [[Gerhardus Jan Adema]], Frysk keunstner (* [[1898]])
* [[1988]] - [[Sjoerd Leiker]], Frysk dichter, skriuwer en sjoernalist (* [[1914]])
* [[2010]] - [[Jaap Sjoerdsma]], Frysk politikus en orkestbestjoerder (* [[1937]])
{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
<references/>
----
{{Commonscat|{{Kalinder/KalStrKonv}}}}
}}
[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:Desimber|15]]
a9533z6efrwts0nwgcxo5esey1377ix
Bob Dylan
0
941
1086437
839508
2022-08-05T20:27:37Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Frysktalige covers fan Bob Dylan */ kt
wikitext
text/x-wiki
[[Ofbyld:Joan Baez Bob Dylan crop.jpg|right|thumb|Bob Dylan yn 1963]]
[[Ofbyld:Bob Dylan 1984.jpg|thumb||Bob Dylan yn 1984 yn Rotterdam]]
'''Bob Dylan''' (berne as '''Robert Allen Zimmerman'''; [[Duluth (Minnesota)|Duluth]] ([[Minnesota]]), [[24 maaie]] [[1941]]) is in [[Feriene Steaten|Amerikaansk]] [[sjonger]], [[liet]]sjeskriuwer en [[byldzjend keunstner]]. Hy wurdt beskôge as ien fan 'e meast ynfloedrike [[muzikant]]en út 'e moderne [[muzyk]]skiednis. Yn [[2016]] wûn er foar syn oeuvre de [[Nobelpriis foar de Literatuer]].
Dylan syn [[poëzij|poëtysk]] en [[maatskippij]]-kritysk wurk is troch in soad oare artysten útfierd. Ferskate grutte nammen út 'e muzykyndustry tankje har súkses foar in grut part oan 'e nûmers fan Dylan, lykas [[The Birds]] mei Dylans ''Tambourine Man'' en [[Joan Baez]] (Dylans earste [[oarehelte|frou]]) mei û.o. ''Knockin' On Heavens Door''. Yn [[Fryslân]] hawwe [[Ernst Langhout]] en [[Johan Keus]] twa [[cd's]] makke mei Dylan-lieten yn [[oersetting]] fan [[Harmen Wind]], en teffens ferskynde in sammel-cd fan alve artysten mei lieten fan Dylan ûnder de titel ''Earder as Letter''.
Bob Dylan syn typyske nasale stim brocht guon kritisy derta om te sizzen dat de minste fertolker fan Dylan syn oeuvre Bob Dylan sels is. Dochs hat er mei syn eigen styl en hast einleas repertwaar in soad [[fan (persoan)|fans]]. Oant hjoed de dei ta bringt Dylan nij wurk út en jout er geregeldwei rûnom yn 'e wrâld [[konsert]]en.
== Diskografy ==
* ''Christmas in the Heart'' (2009)
* ''Together Through Live'' (2009)
* ''Tell Tale Signs'' (2008)
* ''Dylan'' (3CD) (2007)
* ''Modern Times'' (2006)
* ''The Best of Bob Dylan'' (2005)
* ''No direction Home'' (2005)
* ''The Bootleg Series - Live 1964'' (2004)
* ''The Bootleg Series - Live 1975'' (2002)
* ''Love and Theft'' (2001)
* ''The Essential Bob Dylan'' (2000)
* ''Live 1966 - 1998''
* ''Time Out Of Mind'' (1997)
* ''MTV Unplugged'' (1995)
* ''Bob Dylan's Greatest Hits, Vol. 3'' (1994)
* ''World Gone Wrong'' (1993)
* ''The 30th Anniversary Concert Celebration'' (1993)
* ''Good as I Been to You'' (1992)
* ''The Bootleg Series Volumes 1-3'' (1991)
* ''Under the Red Sky'' (1990)
* ''Oh Mercy'' (1989)
* ''Down in the Groove'' (1988)
* ''Dylan & the Dead'' (1988)
* ''Knocked Out Loaded'' (1986)
* ''Biograph'' (1985)
* ''Empire Burlesque'' (1985)
* ''Real Live'' (1984)
* ''Infidels'' (1983)
* ''Shot of Love'' (1981)
* ''Saved'' (1980)
* ''Slow Train Coming'' (1979)
* ''Live At Budokan'' (1979)
* ''Street Legal'' (1978)
* ''Hard Rain'' (1976)
* ''Desire'' (1976)
* ''The Basement Tapes'' (1975)
* ''Blood on the Tracks'' (1975)
* ''Before the Flood'' (1974)
* ''Planet Waves'' (1974)
* ''Dylan'' (1973)
* ''Pat Garrett and Billy the Kid'' (1973)
* ''Bob Dylan's Greatest Hits, Vol. 2'' (1971)
* ''New Morning'' (1970)
* ''Self Portrait'' (1970)
* ''Nashville Skyline'' (1969)
* ''John Wesley Harding'' (1967)
* ''Bob Dylan's Greatest Hits'' (1967)
* ''Blonde on Blonde'' (1966)
* ''Highway 61 Revisited'' (1965)
* ''Bringing It All Back Home'' (1965)
* ''Another Side of Bob Dylan'' (1964)
* ''The Times They Are A-Changin’'' (1964)
* ''The Freewheelin' Bob Dylan'' (1963)
* ''Bob Dylan'' (1962)
== Frysktalige covers fan Bob Dylan ==
* ''Earder as Letter'', Twarris; Kim Stolker; Die Twa; Ernst Langhout & Johan Keus; Jan Tekstra; Meindert Talma; Reina Rodina; Raynaud Ritsma; Tsead Bruinja; Mink; Three-ality (2010)
* ''Dylan yn it Frysk II'', Ernst Langhout & Johan Keus (2005)
* ''Dylan yn it Frysk'', Ernst Langhout & Johan Keus (2004)
{{DEFAULTSORT:Dylan, Bob}}
[[Kategory:Amerikaansk sjonger]]
[[Kategory:Amerikaansk muzikant]]
[[Kategory:Amerikaansk gitarist]]
[[Kategory:Amerikaansk bluesartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk folksmuzykartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk gospelartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk lietsjeskriuwer]]
[[Kategory:Amerikaansk radio-discjockey]]
[[Kategory:Amerikaansk autobiograaf]]
[[Kategory:Amerikaansk byldzjend keunstner]]
[[Kategory:Grammy-winner]]
[[Kategory:Winner fan de Presidinsjele Frijheidsmedalje]]
[[Kategory:Winner fan de Nobelpriis foar de Literatuer]]
[[Kategory:Skriuwer fan wa't ien of mear wurken yn it Frysk oerset binne]]
[[Kategory:Amerikaansk persoan fan Joadsk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk persoan fan Litousk-Joadsk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk persoan fan Oekraynsk-Joadsk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk persoan fan Russysk-Joadsk komôf]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1941]]
lms3o8rlaoqzcs536xwasyf7ep8a29c
1086438
1086437
2022-08-05T20:27:57Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Frysktalige covers fan Bob Dylan */ kt
wikitext
text/x-wiki
[[Ofbyld:Joan Baez Bob Dylan crop.jpg|right|thumb|Bob Dylan yn 1963]]
[[Ofbyld:Bob Dylan 1984.jpg|thumb||Bob Dylan yn 1984 yn Rotterdam]]
'''Bob Dylan''' (berne as '''Robert Allen Zimmerman'''; [[Duluth (Minnesota)|Duluth]] ([[Minnesota]]), [[24 maaie]] [[1941]]) is in [[Feriene Steaten|Amerikaansk]] [[sjonger]], [[liet]]sjeskriuwer en [[byldzjend keunstner]]. Hy wurdt beskôge as ien fan 'e meast ynfloedrike [[muzikant]]en út 'e moderne [[muzyk]]skiednis. Yn [[2016]] wûn er foar syn oeuvre de [[Nobelpriis foar de Literatuer]].
Dylan syn [[poëzij|poëtysk]] en [[maatskippij]]-kritysk wurk is troch in soad oare artysten útfierd. Ferskate grutte nammen út 'e muzykyndustry tankje har súkses foar in grut part oan 'e nûmers fan Dylan, lykas [[The Birds]] mei Dylans ''Tambourine Man'' en [[Joan Baez]] (Dylans earste [[oarehelte|frou]]) mei û.o. ''Knockin' On Heavens Door''. Yn [[Fryslân]] hawwe [[Ernst Langhout]] en [[Johan Keus]] twa [[cd's]] makke mei Dylan-lieten yn [[oersetting]] fan [[Harmen Wind]], en teffens ferskynde in sammel-cd fan alve artysten mei lieten fan Dylan ûnder de titel ''Earder as Letter''.
Bob Dylan syn typyske nasale stim brocht guon kritisy derta om te sizzen dat de minste fertolker fan Dylan syn oeuvre Bob Dylan sels is. Dochs hat er mei syn eigen styl en hast einleas repertwaar in soad [[fan (persoan)|fans]]. Oant hjoed de dei ta bringt Dylan nij wurk út en jout er geregeldwei rûnom yn 'e wrâld [[konsert]]en.
== Diskografy ==
* ''Christmas in the Heart'' (2009)
* ''Together Through Live'' (2009)
* ''Tell Tale Signs'' (2008)
* ''Dylan'' (3CD) (2007)
* ''Modern Times'' (2006)
* ''The Best of Bob Dylan'' (2005)
* ''No direction Home'' (2005)
* ''The Bootleg Series - Live 1964'' (2004)
* ''The Bootleg Series - Live 1975'' (2002)
* ''Love and Theft'' (2001)
* ''The Essential Bob Dylan'' (2000)
* ''Live 1966 - 1998''
* ''Time Out Of Mind'' (1997)
* ''MTV Unplugged'' (1995)
* ''Bob Dylan's Greatest Hits, Vol. 3'' (1994)
* ''World Gone Wrong'' (1993)
* ''The 30th Anniversary Concert Celebration'' (1993)
* ''Good as I Been to You'' (1992)
* ''The Bootleg Series Volumes 1-3'' (1991)
* ''Under the Red Sky'' (1990)
* ''Oh Mercy'' (1989)
* ''Down in the Groove'' (1988)
* ''Dylan & the Dead'' (1988)
* ''Knocked Out Loaded'' (1986)
* ''Biograph'' (1985)
* ''Empire Burlesque'' (1985)
* ''Real Live'' (1984)
* ''Infidels'' (1983)
* ''Shot of Love'' (1981)
* ''Saved'' (1980)
* ''Slow Train Coming'' (1979)
* ''Live At Budokan'' (1979)
* ''Street Legal'' (1978)
* ''Hard Rain'' (1976)
* ''Desire'' (1976)
* ''The Basement Tapes'' (1975)
* ''Blood on the Tracks'' (1975)
* ''Before the Flood'' (1974)
* ''Planet Waves'' (1974)
* ''Dylan'' (1973)
* ''Pat Garrett and Billy the Kid'' (1973)
* ''Bob Dylan's Greatest Hits, Vol. 2'' (1971)
* ''New Morning'' (1970)
* ''Self Portrait'' (1970)
* ''Nashville Skyline'' (1969)
* ''John Wesley Harding'' (1967)
* ''Bob Dylan's Greatest Hits'' (1967)
* ''Blonde on Blonde'' (1966)
* ''Highway 61 Revisited'' (1965)
* ''Bringing It All Back Home'' (1965)
* ''Another Side of Bob Dylan'' (1964)
* ''The Times They Are A-Changin’'' (1964)
* ''The Freewheelin' Bob Dylan'' (1963)
* ''Bob Dylan'' (1962)
== Frysktalige covers fan Bob Dylan ==
* ''Earder as Letter'', Twarris; Kim Stolker; Die Twa; Ernst Langhout & Johan Keus; Jan Tekstra; Meindert Talma; Reina Rodina; Raynaud Ritsma; Tsead Bruinja; Mink; Three-ality (2010)
* ''Dylan yn it Frysk II'', Ernst Langhout & Johan Keus (2005)
* ''Dylan yn it Frysk'', Ernst Langhout & Johan Keus (2004)
{{DEFAULTSORT:Dylan, Bob}}
[[Kategory:Amerikaansk sjonger]]
[[Kategory:Amerikaansk muzikant]]
[[Kategory:Amerikaansk gitarist]]
[[Kategory:Amerikaansk bluesartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk folksmuzykartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk gospelartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk popartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk lietsjeskriuwer]]
[[Kategory:Amerikaansk radio-discjockey]]
[[Kategory:Amerikaansk autobiograaf]]
[[Kategory:Amerikaansk byldzjend keunstner]]
[[Kategory:Grammy-winner]]
[[Kategory:Winner fan de Presidinsjele Frijheidsmedalje]]
[[Kategory:Winner fan de Nobelpriis foar de Literatuer]]
[[Kategory:Skriuwer fan wa't ien of mear wurken yn it Frysk oerset binne]]
[[Kategory:Amerikaansk persoan fan Joadsk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk persoan fan Litousk-Joadsk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk persoan fan Oekraynsk-Joadsk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk persoan fan Russysk-Joadsk komôf]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1941]]
ixfhf19cwc801k9ueu6lr0cam3upezr
Eric Clapton
0
944
1086421
1086245
2022-08-05T20:24:19Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Keppelings om utens */ kt
wikitext
text/x-wiki
{{Sjonger of muzikant
| ôfbylding = Eric Clapton 1978.jpg
| ôfbyldingstekst = Eric Clapton (1978)
| ôfbyldingsbreedte =
| echte namme = Eric Patrick Clapton
| nasjonaliteit = {{GBRnasj}}
| berne = [[30 maart]] [[1945]]
| berteplak = [[Ripley]]
| stoarn =
| stjerplak =
| etnisiteit = {{ENGetn}}
| regionale identiteit =
| sjenre = [[Rockmuzyk|Rock]],<br>[[Blues]]
| ynstrumint =
| sjongtaal = [[Ingelsk]]
| grutste hit(s) = Wonderful Tonight,<br>Layla,<br>Tears in Heaven,<br>Cocaine
| jierren aktyf = [[1995]]-no
| prizen =
| webside =
}}
'''Eric Clapton''', folút ''Eric Patrick Clapton'', berne te [[Ripley]] yn [[Ingelân]] op [[30 maart]] [[1945]], is in Ingelske [[gitarist]], mei as bynamme ''Slowhand''. Hy learde al op jonge leeftyd gitaar spyljen en yn syn jonge jierren lústere hy in soad nei [[blues]]artysten wêrfan [[Robert Johnson]] him it leafst wie.
==Libben==
[[Ofbyld:Eclapton cardiff.jpg|thumb|left|180px|Eric Clapton 22 jannewaris 2005 op in konsert yn [[Cardiff]]]]
Clapton makke foar it earst namme as lid fan in troch pop beynfloede rock and rol band mei de namme [[Yardbirds]] dat yn [[1064]] mei "For your Love" in hit skoarde. Hy woe lykwols werom nei de blues. Mei de Yardbirds sette hy de earste stap troch yn [[1965]] opnames te meitsjen mei [[Sonny Boy Williams]]. Yn datselde jier waard hy tegearre mei [[John Mayall]] lid fan de [[Bluesbreakers]].
Yn [[1966]] ferliet hy de band om't Clapton it tradisjonele blueskonsept fan Mayall te benearjend fûn. De band [[Cream]] wie syn nije muzikale ûnderkommen. Alhoewol [[Jack Bruce]] dêr de measte sjongpartijen foar syn rekken naam, ûntwikkele Clapton him dêr ek as sjonger. Op it lêste album fan Cream, "Goodbye" dat yn 1968 útkaam, stiet it nûmer "Badge" dat Clapton tegearre mei [[George Harrison]] fan [[The Beatles]] makke hie. De freonskip tusken dy twa makke dat Clapton syn gitaarspul te hearren is yn it nûmer "While my guitar gently weeps" op it "White Album" fan de The Beatles. De freonskip tusken de twa bekuolle doe't Harrison syn frou, [[Pattie Boyd]], him ferliet foar Clapton. Yn de maaitiid fan [[2005]] kamen de âlde leden fan Cream, Clapton, Bruce en [[Ginger Baker]] wer byinoar foar in searje optredens yn de Feriene Steaten.
Nei spile te hawwen yn ûnder oaren [[Blind Faith]] en [[Delaney & Bonnie & Friends]], naam Clapton in solo-album op. Mei de studio-artysten fan dat solo album en firtuoas op de slidegitaar [[Duanne Allman]] brocht er as "[[Derek and the Dominos]]" it album ''[[Layla and Other Assorted Love Songs]]'' út. It titelnûmer fan it album is noch altyd ien de meast spile rocknûmers. Op it sterk troch blues beynfloede album foel benammen de gouden kombinaasje fan it gitaarspul fan Allman en Clapton op.
Clapton hie al muzikaal sukses, mar syn persoanlike libben wie in gaos. Hy gie heroïne-ferslave troch it libben. It soe oant [[1974]] duorje foar't Clapton, wer suver frij fan syn ferslaving, in nij album, ''[[461 Ocean Boulevard]]'', útbrocht. De hit "I Shot the Sheriff" makke [[reggae]] populêr by in grutter publyk.
Oan it ein fan 70-er jierren hie Clapton muoite om oansluting te finen by de destiidse popmuzyk. Hy [[Alkoholisme|rekke oan de drank]] en moast dêrfoar opnommen wurde. Hy pakt it meitsjen fan albums wer op, wêrby't Clapton muzikaal sjoen geandewei wer tichter by de blues komt.
Yn it begjin fan de 90-er jierren slacht it needlot ta. Op [[27 augustus]] [[1990]] komt, tusken twa konserten gitarist [[Stevie Ray Vaughan]] tegearre mei twa leden fan syn 'crew' om by in helikopter-ûngemak. Op [[20 maart]] [[1991]] komt Clapton syn 4-jierrich soantsje Conor om troch in fal út in raam. Yn "Tears In Heaven" klinkt it fertriet fan Clapton oer dizze foarfallen troch.
Clapton wûn ferskate kearen in Grammy Award, û.o. mei it album "[[Unplugged]]". Yn de lette 90-er jierren wurke Clapton fierder noch mei mannen as [[Carlos Santana]] en [[B.B. King]]. Yn 2004 brocht Eric Clapton mei it album "[[Me and Mr. Johnson]]" in oade oan syn âlde ynspirator Robert Johnson.
== Diskografy ==
===Albums===
{| class="wikitable"
|- align="left"
! Album !! Utbrocht op !! Band !! Single(s)
|-
|For Your Love
|[[5 july]] [[1965]]
|rowspan=2|[[The Yardbirds]]
|For Your Love,<br>I Wish You Would <small>''([[Billy Boy]] cover)''</small>
|-
|Having a Rave Up
|[[15 novimber]] [[1965]]
|Shapes of Things,<br>Evil Hearted You,<br>Heart Full of Soul,<br>I'm a Man <small>''([[Bo Diddley]] cover)''</small>
|-
|Fresh Cream
|[[9 desimber]] [[1966]]
|rowspan=4|[[Cream (band)|Cream]]
|Spoonful,<br>Sweet Wine
|-
|Disraeli Gears
|[[2 novimber]] [[1967]]
|Strange Brew,<br>Sunshine of Your Love
|-
|Wheels of Fire
|[[14 juny]] [[1968]]
|White Room,<br>Crossroads
|-
|Goodbye
|[[5 febrewaris]] [[1969]]
|Badge
|-
|Blind Faith
|[[9 augustus]] [[1969]]
|[[Blind Faith]]
|
|-
|Eric Clapton
|[[16 augustus]] [[1970]]
|Eric Clapton
|After Midnight,<br>Blues Power,<br>Let It Rain
|-
|Layla and Other Assorted Love Songs
|[[9 novimber]] [[1970]]
|[[Derek and the Dominos]]
|Bell Bottom Blues,<br>Layla
|-
|461 Ocean Boulevard
|[[2 july]] [[1974]]
|rowspan=19|Eric Clapton
|I Shot the Sheriff <small>''([[Bob Marley and the Wailers]] cover)''</small>,<br>Willie and the Hand Jive <small>''([[Johnny Otis]] cover)''</small>
|-
|There's One in Every Crowd
|maart [[1975]]
|Swing Low, Sweet Chariot
|-
|No Reason to Cry
|[[27 augustus]] [[1976]]
|Hello Old Friend,<br>Carnival
|-
|Slowhand
|[[25 novimber]] [[1977]]
|Lay Down Sally,<br>Wonderful Tonight,<br>Cocaine <small>''([[J. J. Cale]] cover)''</small>
|-
|Backless
|[[25 novimber]] [[1978]]
|Promises
|-
|Another Ticket
|[[17 febrewaris]] [[1981]]
| I Can't Stand It,<br>Another Ticket
|-
|Money and Cigarettes
|[[17 febrewaris]] [[1983]]
|I've Got a Rock 'n' Roll Heart,<br>The Shape You're In
|-
|Behind the Sun
|[[11 maart]] [[1985]]
|Forever Man,<br>See What Love Can Do,<br>She's Waiting
|-
|August
|[[24 novimber]] [[1986]]
|It's in the Way That You Use It,<br>Behind the Mask <small>''([[Yellow Magic Orchestra]] cover)''</small>,<br>Tearing Us Apart <small>''(mei [[Tina Turner]])''</small>
|-
|Journeyman
|[[7 novimber]] [[1989]]
|Pretending
|-
|From the Cradle
|[[13 septimber]] [[1994]]
|
|-
|Pilgrim
|[[10 maart]] [[1998]]
|My Father's Eyes,<br>She's Gone,<br>Circus,<br>Born in Time <small>''([[Bob Dylan]] cover)''</small>,<br>Pilgrim
|-
|Reptile
|[[13 maart]] [[2001]]
|I Ain't Gonna Stand for It <small>''([[Stevie Wonder]] cover)''</small>,<br>Superman Inside,<br>Believe in Life
|-
|Me and Mr. Johnson
|[[23 maart]] [[2004]]
|If I Had Possession Over Judgement Day <small>''([[Hambone Willie Newbern]] cover)''</small>,<br>Come On in My Kitchen <small>''([[Robert Johnson]] cover)''</small>
|-
|Back Home
|[[29 augustus]] [[2005]]
|
|-
|Clapton
|[[27 septimber]] [[2010]]
|
|-
|Old Sock
|[[12 maart]] [[2013]]
|
|-
|I Still Do
|[[20 maaie]] [[2016]]
|
|-
|Happy Xmas
|[[12 oktober]] [[2018]]
|
|}
== Keppelings om utens ==
* [http://crossroadsantigua.org/ Claptons "Crossroads" Rehab centre, Antigua]
* [http://www.eric-clapton.co.uk/ Unoffisjele Clapton side]
{{boarnen|boarnefernijing=
<references/>}}
{{DEFAULTSORT:Clapton, Eric}}
[[Kategory:Eric Clapton| ]]
[[Kategory:Ingelsk popartyst]]
[[Kategory:Ingelsk rockartyst]]
[[Kategory:Ingelsk R&B-artyst]]
[[Kategory:Ingelsk bluesartyst]]
[[Kategory:Ingelsk jazz-artyst]]
[[Kategory:Ingelsk reggae-artyst]]
[[Kategory:Ingelsk sjonger]]
[[Kategory:Ingelsk muzikant]]
[[Kategory:Ingelsk gitarist]]
[[Kategory:Ingelsk lietsjeskriuwer]]
[[Kategory:Ingelsk autobiograaf]]
[[Kategory:Grammy-winner]]
[[Kategory:Ingelsk persoan fan Kanadeesk komôf]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1945]]
7nexrcbj088lg5qlla2u0sm2854ns9z
1086584
1086421
2022-08-05T21:25:07Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Keppelings om utens */ kt
wikitext
text/x-wiki
{{Sjonger of muzikant
| ôfbylding = Eric Clapton 1978.jpg
| ôfbyldingstekst = Eric Clapton (1978)
| ôfbyldingsbreedte =
| echte namme = Eric Patrick Clapton
| nasjonaliteit = {{GBRnasj}}
| berne = [[30 maart]] [[1945]]
| berteplak = [[Ripley]]
| stoarn =
| stjerplak =
| etnisiteit = {{ENGetn}}
| regionale identiteit =
| sjenre = [[Rockmuzyk|Rock]],<br>[[Blues]]
| ynstrumint =
| sjongtaal = [[Ingelsk]]
| grutste hit(s) = Wonderful Tonight,<br>Layla,<br>Tears in Heaven,<br>Cocaine
| jierren aktyf = [[1995]]-no
| prizen =
| webside =
}}
'''Eric Clapton''', folút ''Eric Patrick Clapton'', berne te [[Ripley]] yn [[Ingelân]] op [[30 maart]] [[1945]], is in Ingelske [[gitarist]], mei as bynamme ''Slowhand''. Hy learde al op jonge leeftyd gitaar spyljen en yn syn jonge jierren lústere hy in soad nei [[blues]]artysten wêrfan [[Robert Johnson]] him it leafst wie.
==Libben==
[[Ofbyld:Eclapton cardiff.jpg|thumb|left|180px|Eric Clapton 22 jannewaris 2005 op in konsert yn [[Cardiff]]]]
Clapton makke foar it earst namme as lid fan in troch pop beynfloede rock and rol band mei de namme [[Yardbirds]] dat yn [[1064]] mei "For your Love" in hit skoarde. Hy woe lykwols werom nei de blues. Mei de Yardbirds sette hy de earste stap troch yn [[1965]] opnames te meitsjen mei [[Sonny Boy Williams]]. Yn datselde jier waard hy tegearre mei [[John Mayall]] lid fan de [[Bluesbreakers]].
Yn [[1966]] ferliet hy de band om't Clapton it tradisjonele blueskonsept fan Mayall te benearjend fûn. De band [[Cream]] wie syn nije muzikale ûnderkommen. Alhoewol [[Jack Bruce]] dêr de measte sjongpartijen foar syn rekken naam, ûntwikkele Clapton him dêr ek as sjonger. Op it lêste album fan Cream, "Goodbye" dat yn 1968 útkaam, stiet it nûmer "Badge" dat Clapton tegearre mei [[George Harrison]] fan [[The Beatles]] makke hie. De freonskip tusken dy twa makke dat Clapton syn gitaarspul te hearren is yn it nûmer "While my guitar gently weeps" op it "White Album" fan de The Beatles. De freonskip tusken de twa bekuolle doe't Harrison syn frou, [[Pattie Boyd]], him ferliet foar Clapton. Yn de maaitiid fan [[2005]] kamen de âlde leden fan Cream, Clapton, Bruce en [[Ginger Baker]] wer byinoar foar in searje optredens yn de Feriene Steaten.
Nei spile te hawwen yn ûnder oaren [[Blind Faith]] en [[Delaney & Bonnie & Friends]], naam Clapton in solo-album op. Mei de studio-artysten fan dat solo album en firtuoas op de slidegitaar [[Duanne Allman]] brocht er as "[[Derek and the Dominos]]" it album ''[[Layla and Other Assorted Love Songs]]'' út. It titelnûmer fan it album is noch altyd ien de meast spile rocknûmers. Op it sterk troch blues beynfloede album foel benammen de gouden kombinaasje fan it gitaarspul fan Allman en Clapton op.
Clapton hie al muzikaal sukses, mar syn persoanlike libben wie in gaos. Hy gie heroïne-ferslave troch it libben. It soe oant [[1974]] duorje foar't Clapton, wer suver frij fan syn ferslaving, in nij album, ''[[461 Ocean Boulevard]]'', útbrocht. De hit "I Shot the Sheriff" makke [[reggae]] populêr by in grutter publyk.
Oan it ein fan 70-er jierren hie Clapton muoite om oansluting te finen by de destiidse popmuzyk. Hy [[Alkoholisme|rekke oan de drank]] en moast dêrfoar opnommen wurde. Hy pakt it meitsjen fan albums wer op, wêrby't Clapton muzikaal sjoen geandewei wer tichter by de blues komt.
Yn it begjin fan de 90-er jierren slacht it needlot ta. Op [[27 augustus]] [[1990]] komt, tusken twa konserten gitarist [[Stevie Ray Vaughan]] tegearre mei twa leden fan syn 'crew' om by in helikopter-ûngemak. Op [[20 maart]] [[1991]] komt Clapton syn 4-jierrich soantsje Conor om troch in fal út in raam. Yn "Tears In Heaven" klinkt it fertriet fan Clapton oer dizze foarfallen troch.
Clapton wûn ferskate kearen in Grammy Award, û.o. mei it album "[[Unplugged]]". Yn de lette 90-er jierren wurke Clapton fierder noch mei mannen as [[Carlos Santana]] en [[B.B. King]]. Yn 2004 brocht Eric Clapton mei it album "[[Me and Mr. Johnson]]" in oade oan syn âlde ynspirator Robert Johnson.
== Diskografy ==
===Albums===
{| class="wikitable"
|- align="left"
! Album !! Utbrocht op !! Band !! Single(s)
|-
|For Your Love
|[[5 july]] [[1965]]
|rowspan=2|[[The Yardbirds]]
|For Your Love,<br>I Wish You Would <small>''([[Billy Boy]] cover)''</small>
|-
|Having a Rave Up
|[[15 novimber]] [[1965]]
|Shapes of Things,<br>Evil Hearted You,<br>Heart Full of Soul,<br>I'm a Man <small>''([[Bo Diddley]] cover)''</small>
|-
|Fresh Cream
|[[9 desimber]] [[1966]]
|rowspan=4|[[Cream (band)|Cream]]
|Spoonful,<br>Sweet Wine
|-
|Disraeli Gears
|[[2 novimber]] [[1967]]
|Strange Brew,<br>Sunshine of Your Love
|-
|Wheels of Fire
|[[14 juny]] [[1968]]
|White Room,<br>Crossroads
|-
|Goodbye
|[[5 febrewaris]] [[1969]]
|Badge
|-
|Blind Faith
|[[9 augustus]] [[1969]]
|[[Blind Faith]]
|
|-
|Eric Clapton
|[[16 augustus]] [[1970]]
|Eric Clapton
|After Midnight,<br>Blues Power,<br>Let It Rain
|-
|Layla and Other Assorted Love Songs
|[[9 novimber]] [[1970]]
|[[Derek and the Dominos]]
|Bell Bottom Blues,<br>Layla
|-
|461 Ocean Boulevard
|[[2 july]] [[1974]]
|rowspan=19|Eric Clapton
|I Shot the Sheriff <small>''([[Bob Marley and the Wailers]] cover)''</small>,<br>Willie and the Hand Jive <small>''([[Johnny Otis]] cover)''</small>
|-
|There's One in Every Crowd
|maart [[1975]]
|Swing Low, Sweet Chariot
|-
|No Reason to Cry
|[[27 augustus]] [[1976]]
|Hello Old Friend,<br>Carnival
|-
|Slowhand
|[[25 novimber]] [[1977]]
|Lay Down Sally,<br>Wonderful Tonight,<br>Cocaine <small>''([[J. J. Cale]] cover)''</small>
|-
|Backless
|[[25 novimber]] [[1978]]
|Promises
|-
|Another Ticket
|[[17 febrewaris]] [[1981]]
| I Can't Stand It,<br>Another Ticket
|-
|Money and Cigarettes
|[[17 febrewaris]] [[1983]]
|I've Got a Rock 'n' Roll Heart,<br>The Shape You're In
|-
|Behind the Sun
|[[11 maart]] [[1985]]
|Forever Man,<br>See What Love Can Do,<br>She's Waiting
|-
|August
|[[24 novimber]] [[1986]]
|It's in the Way That You Use It,<br>Behind the Mask <small>''([[Yellow Magic Orchestra]] cover)''</small>,<br>Tearing Us Apart <small>''(mei [[Tina Turner]])''</small>
|-
|Journeyman
|[[7 novimber]] [[1989]]
|Pretending
|-
|From the Cradle
|[[13 septimber]] [[1994]]
|
|-
|Pilgrim
|[[10 maart]] [[1998]]
|My Father's Eyes,<br>She's Gone,<br>Circus,<br>Born in Time <small>''([[Bob Dylan]] cover)''</small>,<br>Pilgrim
|-
|Reptile
|[[13 maart]] [[2001]]
|I Ain't Gonna Stand for It <small>''([[Stevie Wonder]] cover)''</small>,<br>Superman Inside,<br>Believe in Life
|-
|Me and Mr. Johnson
|[[23 maart]] [[2004]]
|If I Had Possession Over Judgement Day <small>''([[Hambone Willie Newbern]] cover)''</small>,<br>Come On in My Kitchen <small>''([[Robert Johnson]] cover)''</small>
|-
|Back Home
|[[29 augustus]] [[2005]]
|
|-
|Clapton
|[[27 septimber]] [[2010]]
|
|-
|Old Sock
|[[12 maart]] [[2013]]
|
|-
|I Still Do
|[[20 maaie]] [[2016]]
|
|-
|Happy Xmas
|[[12 oktober]] [[2018]]
|
|}
== Keppelings om utens ==
* [http://crossroadsantigua.org/ Claptons "Crossroads" Rehab centre, Antigua]
* [http://www.eric-clapton.co.uk/ Unoffisjele Clapton side]
{{boarnen|boarnefernijing=
<references/>}}
{{DEFAULTSORT:Clapton, Eric}}
[[Kategory:Eric Clapton| ]]
[[Kategory:Ingelsk popartyst]]
[[Kategory:Ingelsk rockartyst]]
[[Kategory:Ingelsk R&B-artyst]]
[[Kategory:Ingelsk bluesartyst]]
[[Kategory:Ingelsk jazzartyst]]
[[Kategory:Ingelsk reggae-artyst]]
[[Kategory:Ingelsk sjonger]]
[[Kategory:Ingelsk muzikant]]
[[Kategory:Ingelsk gitarist]]
[[Kategory:Ingelsk lietsjeskriuwer]]
[[Kategory:Ingelsk autobiograaf]]
[[Kategory:Grammy-winner]]
[[Kategory:Ingelsk persoan fan Kanadeesk komôf]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1945]]
akv69eayekqhr2gk21nl3aqu5qh7igf
W.C. Handy
0
945
1086440
1000558
2022-08-05T20:28:26Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Bekendste komposysjes */ kt
wikitext
text/x-wiki
[[Ofbyld:WCHandy.jpg|frame|W.C. Handy, fotografearre op [[17 july]] [[1941]] troch [[Carl van Vechten]] (kolleksje: [[Library of Congress]] [http://hdl.loc.gov/loc.pnp/van.5a52078)])]]
'''W.C. Handy''' ([[16 novimber]] [[1873]] - [[28 maart]] [[1958]]), folút ''William Christopher Handy'', wie in Amearikaanske [[blues]] [[komponist]], troch guon beskôge as '''The Father of the Blues'''.
Hy is benammen bekend fan syn komposysje "[[The Saint Louis Blues]]".
Hoewol Handy net de earste musikus wie dy't him mei blues dwaande hâlde, wie hy wol dejinge dy't blues fan in obskuere regionale muzykstyl ta ien fan de meast ynfloedrike krêften yn de Amerikaanske populêre muzyk makke. Syn komposysjes folgje net altyd it klassike [[tolve maats blues|12-maats patroan]], faak binne der [[acht maats blues|8- of 16-maats]] tuskenstikken (bridges) en fierder falt syn wurk op troch de skitterjende meldijen.
As klassyk oplieden muzikus brûkte Handy in soad folksmuzyk yn syn komposysjes.
Handy wie de oprjochter fan de platemaatskippij [[Black Swan Records]] it earste platelabel yn de [[Feriene Steaten]] dat yn 'swarte' hannen wie.
Sûnt [[1980]] ken de [[Blues Foundation]] alle jierren de [[Handy Award]] ta.
De muzyk fan Handy heart tsjintwurdich ta it [[publyk domein]].
== Bekendste komposysjes ==
Fan de mear as hûndert komposysjes troch W.C. Handy binne dit de bekendste:
* The Memphis Blues - skreaun yn [[1909]] as "Mister Crump", publisearre yn in wiizge ferzje yn [[1912]].
* [[The Saint Louis Blues]] - "the jazzman's ''Hamlet''" ([[1912]]).
* Yellow Dog Blues - ([[1914]]).
* Beale Street Blues - ([[1917]]).
* Long Gone (From Bowling Green) - yn rap-styl, oer in bekende bankrôver ([[1920]]).
* Loveless Love - foar in part basearre op it klassike "Careless Love" ([[1921]]).
* Aunt Hagar's Blues - ([[1921]]).
* Atlanta Blues - mei dêryn it bekende liet "Make Me a Pallet on your Floor" as refrein ([[1924]]).
* Chantez-Les-Bas (Sing 'Em Low) - oade oan de [[Kreoalen|Kreoalske]] kultuer fan [[New Orleans]] ([[1931]]).
{{DEFAULTSORT:Handy, W.C.}}
[[Kategory:Amerikaansk muzikant]]
[[Kategory:Amerikaansk bluesartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk gitarist]]
[[Kategory:Amerikaansk lietsjeskriuwer]]
[[Kategory:Amerikaansk autobiograaf]]
[[Kategory:Amerikaansk artyst]]
[[Kategory:Amerikaansk ûnderwizer]]
[[Kategory:Amerikaansk muzikant fan Afro-Amerikaansk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk ûnderwizer fan Afro-Amerikaansk komôf]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1873]]
[[Kategory:Persoan stoarn yn 1958]]
5up0sdx1blwt6l6r5r4httmopmee3qv
Handy Award
0
956
1086725
869763
2022-08-05T22:08:46Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
kt
wikitext
text/x-wiki
De '''Handy Award''' is in nei [[blues]]komponist [[W.C. Handy]] neamde muzykpriis foar bluesmuzikanten en komponisten dy't sûnt [[1980]] alle jierren troch de Amerikaanske [[Blues Foundation]] takend wurdt. Tsjintwurdich fynt de stimming dêroer plak fia it [[ynternet]] troch de leden fan de Blues Foundation.
{{stobbe-muzyk}}
[[Kategory:Bluespriis]]
[[Kategory:Amerikaanske muzykpriis]]
[[Kategory:Priis of ûnderskieding ynsteld yn 1980]]
nca8n7iywyms2e3l2j59k8ig0ir62fq
Robert Johnson
0
961
1086447
1017334
2022-08-05T20:30:16Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Opnommen titels */ kt
wikitext
text/x-wiki
[[Ofbyld:Robertjohson.jpg|thumb|Robert Johnson]]
'''Robert Johnson''' ([[8 maaie]], [[1911]] - [[16 augustus]], [[1938]]) is neffens guon de meast ynfloedrike sjonger en gitarist fan de [[delta blues]] yn de histoarje. Hy is berne yn [[Hazelhurst]] yn de steat [[Mississippy (steat)|Mississippy]] yn de [[Feriene Steaten]].
==== Opnames fan Johnson ====
Yn syn koarte bestean soe Johnson mar 29 nûmers opnimme. Yn twa opnamesesjes waarden 41 opnames makke (de measte nûmers 2x). De earste sesje wie yn novimber [[1936]] yn [[San Antonio]] ([[Texas]]) en de twadde yn juny [[1937]] yn [[Dallas (Teksas)|Dallas]]. De meast ferneamde ûnder dizze opnamen binnen "Sweet Home Chicago", "Crossroads", "Terraplainblues" en "Preaching the Blues", dy't allegear yn lettere jierren frekwint troch oare artysten spile wurde soenen.
==== De rol fan Johnson ====
Alhoewol Robert Johnson faak "''de bêste blues sjonger ea''" neamd wurdt, binne in soad harkers teloarsteld as se syn wurk foar it earst hearre. It klinkt datearre, allinne al fanwege de opnamekwaliteit en ûnbekendens. De orizjinaliteit fan Johnson wurdt faak oerdreaun: hy hat wis de blues net útfûn: dy waard al 15 jier regelmjittich opnommen.<br />
Syn krêft lei yn it bewurkjen fan âldere, tradisjonele blues nei in nije, bettere foarm. Hy wie beynfloede troch [[Son House]] mei syn rûge stim en snerpende 'riffs' op de slidegitaar, dy't sjoen wurdt as de útfiner fan de delta blues. Johnson foege dêr de jazzy elementen fan [[Lonnie Johnson]] oan ta. Johnson hie ek goed lústere nei [[Leroy Carr]], yn dy tiid faaks de bekendste bluesartyst.
==== It Johnson lûd ====
Johnson mikste dy ynfloeden ta in nij lûd dat helder en artistyk klonk. De wize wêrop hy de bas-snaren brûkte foar it ûnderhâlden fan in stevich, rôljend ritme is goed te hearren yn "Sweet Home Chicago", wylst syn foarkar foar jazzy akkoarden en melodyske ekstperimenten op de hege snaren yn kombinaasje mei in folslein ôfwikende fokale meldij werom komt yn "Walking Blues".
Der binne muzykologen dy't de maatskippijen dy't de opnames fan Johnson makke hawwe der fan fertinke dat sy, om in nije 'sound' te kreëarjen, de snelheid fan de oarspronklike opnamen mei 25% opskroeve hawwe. It is net mear te bewizen, mar as de snelheid fan de opnamen mei 20% ferlege wurdt, ûntstiet in lûd dat foar dy tiid mear wenst wie en sterk tinken docht oan de opnamen fan Son House.
==== Tiidgenoaten en lettere ûntwikkeling ====
Johnson spile mei de jonge [[Howlin' Wolf]] en [[Sonny Boy Williamson II]]. Hy wie de mentor fan [[Elmore James]] en ynspirearre [[Muddy Waters]] om de bluesmuzyk yn te gean. Al dy muzikanten en oaren dy't yn de 50-er jierren de [[Chicago Blues]] ûntwikkelden, spilen yn feite de muzyk fan Robert Johnson, mar dan elektroanysk fersterke. Sa hat Robert Johnson in direkte bân mei de betide blues, de Chicago blues en de dêrút ûntstiene betide [[rock and roll]].
Noch letter hearden [[Keith Richards]] en [[Eric Clapton]] ta de 'fanclub' fan Robert Johnson. Clapton soe yn [[1974]] op de LP ''461 Ocean Boulevard'' de Johnson-komposysje ''I'm a Steady Rollin' Man'' by in grut, nij publyk bekend meitsje. Yn 2004 ferskynde fan Eric Clapton de CD ''Me and Mr. Johnson'' mei 14 nûmers fan Robert Johnson.
==== Fermoarde ====
Robert Johnson ferstoar op [[16 augustus]] [[1938]] yn [[Greenwood]], neidat hy 3 dagen dêr foar siik wurden wie, troch it drinken fan fergiftige [[whiskey]]. Der giene lûden dat de man mei waans frou Robert Johnson in affêre hie, syn moardner wie. Der fûnen lykwols gjin arrestaasjes plak en de offisjele deadsoarsaak waard fêststeld as "gjin dokter".
==== Leginde ====
Neffens in faak de kop opstekkend ferhaal soe Johnson syn [[siel (geast)|siel]] ferkocht hawwe oan de [[Duvel]]. As beleaning soe hy de bêste gitarist fan de wrâld wurde. It ferhaal waard benammen yn stân hâlden troch Son House, mar yn syn wurk binne dêr ûndanks titels as "Me and the Devil Blues" en "Hellhound on my Trail" gjin ferwizingen nei te finen.
==== Opnommen titels ====
Understeand de 29 nûmers dêr't opnames fan makke binne:
# Kind hearted woman blues
# I believe I'll dust my broom
# Sweet home Chicago
# Rambling on my mind
# When you got a good friend
# Come on in my kitchen
# Terraplane blues
# Phonograph blues
# 32 20 blues
# They're red hot
# Dead shrimp blues
# Crossroads blues
# Walkin' blues
# Last fair deal gone down
# Preachin' blues
# If I had possession over judgement day
# Stones in my passway
# I'm a steady rollin' man
# From four till late
# Hellhound on my trail
# Little queen of spades
# Malted milk
# Drunken hearted man
# Me and the devil blues
# Stop breakin' down blues
# Travelling riverside blues
# Honeymoon blues
# Love in vain
# Milkcow's calf blues
{{DEFAULTSORT:Johnson, Robert}}
[[Kategory:Amerikaansk muzikant]]
[[Kategory:Amerikaansk bluesartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk sjonger]]
[[Kategory:Amerikaansk gitarist]]
[[Kategory:Amerikaansk lietsjeskriuwer]]
[[Kategory:Amerikaansk muzikant fan Afro-Amerikaansk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk misdieslachtoffer]]
[[Kategory:Moardslachtoffer]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1911]]
[[Kategory:Persoan stoarn yn 1938]]
689rfm0dnyvqy9japc0b9f7fwx25du8
Son House
0
975
1086445
1001730
2022-08-05T20:29:46Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
kt
wikitext
text/x-wiki
[[File:Son House.jpg|thumb|Son House]]
'''Son House''' (wiere namme: '''Eddie James House jr.'''; [[21 maart]] [[1902]] - [[19 oktober]] [[1988]]) wie in foaroansteand [[blues]]-[[sjonger]] en -[[gitarist]] fan [[Afro-Amerikanen|Afro-Amerikaansk]] komôf.
Hy waard berne yn [[Riverton, Mississippi]] yn de [[Feriene Steaten]].
Son House makke opnamen foar [[Paramount Records]] yn 1930 en foar [[Alan Lomax]] fan de [[Library of Congress]] yn it begjin fan de 40-er jierren. Hy ferdwûn dêrnei út sicht fan it publyk oant yn de 60-er jierren [[country blues]] opnij yn de belangstelling kaam te stean en hy opnij 'ûntdekt' waard.
Hy toerde troch de Feriene Steaten en Europa en makke platen foar CBS. Krekt as [[Mississippi John Hurt]] waard House omearme troch it muzyk wrâldsje fan de 60-er jierren en spile ûnder oaren op it [[Newport Folk Festival]] yn [[1964]].
It belang fan Son House foar de blues wie dat hy mear as wa dan ek, de 'útfiner' fan de [[delta blues]] wie. Hy wie gjin firtuoas lykas [[Robert Johnson]]: technysk wie hy as muzikant de swakke kant it neist. Dat makke hy mear as goed troch syn fernijende styl mei in sterk rôljend ritme, faak spile mei help fan in 'flessehals', keppele oan syn sterke fokale bydrage, dy't tinken die oan de [[chain gangs]]. De muzyk fan Son House wie typyske dûnsmuzyk. Hy beynfloede syn tiidgenoaten [[Charley Patton]] en ek Robert Johnson, dy't de muzyk fan House op in heger nivo tille soe. It wie House dy't, om yndruk te meitsjen op jonge blues-fans yn de 60-er jierren, de leginde de wrâld yn brocht dat Robert Johnson syn [[siel (geast)|siel]] oan de Duvel ferkocht hie om syn gitaarspul te ferbetterjen.
Sykte makke dat Son House yn it begjin fan de 70-er jierren stoppe mei optreden. Hy ferstoar yn [[1988]] yn [[Detroit]].
{{DEFAULTSORT:House, Son}}
[[Kategory:Amerikaansk bluesartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk muzikant]]
[[Kategory:Amerikaansk sjonger]]
[[Kategory:Amerikaansk muzikant fan Afro-Amerikaansk komôf]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1902]]
[[Kategory:Persoan stoarn yn 1988]]
eapzv7l07sovjihvkf2pvoy1dypzh07
Ry Cooder
0
1536
1086436
839924
2022-08-05T20:27:23Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Cooder as studiomuzikant */ kt
wikitext
text/x-wiki
[[Ofbyld:Ry Cooder playing.jpg|thumb|right|Ry Cooder 2009. Foto: Dani Canto]]'''Ry (Ryland Peter) Cooder''' ([[Los Angeles]], [[15 maart]] [[1947]]) is in [[Feriene Steaten|Amerikaansk]] [[gitaar|gitarist]] bekend fan syn wurk op de [[slidegitaar]]. Cooder, solo-artyst en studiomuzikant is faaks wol it bekendst fan syn filmmuzyk. Ry Cooder syn solo album "[[Bob till you drop]]", útkommen yn [[1979]] is it alderearste grutte album dat alhiel digitaal opnommen is.
Ry Cooder stiet bekend as in muzikale kameleon. Hy lient mei opfallend gemak fan in ferskaat oan stilen en streamingen: [[rock and roll]], [[blues]], [[reggae]], [[Tex-Mex]], [[Hawaiian]], [[Dixieland]] [[jazz]], [[country]], [[folk]], [[R&B]] en [[gospel]] binne dêr de meast foarkommende fan.
== It begjin ==
Ry Cooder syn muzikale libben begûn yn 1963, hy wie doe 16 jier âld, yn in bluesbandsje mei Jackie DeShannon. Letter foarme hy ûnder oaren mei [[Taj Mahal (muzikant)|Taj Mahal]] de bluesband Rising Sons, mar dat soe mar koart duorje. Wol soe Cooder fia de Rising Sons muzykprodusint [[Terry Melcher]] moetsje. Fan him krige hy de útnûging mei te spyljen op ferskate studiosesjes fan [[Paul Revere and the Raiders]]. As studiomuzikant wie syn namme fêstige en hy soe yn syn lettere karriêre ûnder oaren spylje mei [[Captain Beefhart]], [[Randy Newman]], [[John Hiatt]], [[the Rolling Stones]], syn âlde bluesfreon Taj Mahal en [[Gordon Lightfoot]].
== Cooder as solo-artyst ==
As solo-artyst makke Cooder syn debút yn [[1970]] mei it album [[Ry Cooder, it album|Ry Cooder]]. Op dat earste album binne benammen blueslieten te hearren, ûnder oaren fan [[Leadbelly]], [[Blind Willie Johnson]] en [[Sleepy John Estes]] mar ek folknûmers fan [[Woody Guthrie]] steane derop.
Op it twadde album "Into the Purple Valley" spylje drummer [[Jim Keltner]] en basgitarist [[Jim Dickenson]] mei. It klikt tusken dy trije en hy sil lang mei harren wurkjen bliuwe.
It yn [[1974]] opnommen album [[Paradise and Lunch]] wurdt oer it algemien beskôge as syn bêste. Op de opfolger, [[Chicken Skin Music]] komt foar it earst de handige miks fan ûnder oaren [[Tex-Mex]], Hawaiaanske-, soul- en gospelmuzyk nei foarren. Op dat album spylje ûnder oaren [[Flaco Jimenez]] en [[Gabby Pahinui]] mei.
Yn [[1979]] nimt Cooder it album "Bop till you Drop" op. It earste album dat folsein digitaal produsearre is.
== Filmmuzyk ==
Yn de 80-er jierren soe Ry Cooder foar in ferskaat oan films de muzyk leverje of dêr (muzikaal) oan bydrage: Blue Collar, The Long Rider, Southern Comfort en Crossroads binne dêr guon fan. Yn [[1995]] komt in kompilaasje fan dy muzyk út op in dûbel-CD mei de namme "Music by Ry Cooder".
== Oare projekten ==
Yn 1992 gie Cooder tegearre mei Keltner, [[John Hiatt]] en [[Nick Lowe]] as "[[Little Village]]" op toernee om promoasje te meitsjen foar de earste CD fan de band. It soe by ien CD en ien toernee bliuwe.
Dêrnei nimt hy mei de Yndiaanske muzikant [[V.M. Bhatt]] it album "A meeting by the river" op. Yn [[1994]] wint syn folgjende projekt, in album mei de Afrikaanske gitarist [[Ali Farka Toure]], dat ferskynde ûnder de namme "Talking Timbuktu", in [[Grammy Award]].
Syn gearwurking mei in grut tal Kubaanske muzikanten foar it album Buena Vista Social Club yn 1997, levere fannijs in Grammy Award op én in oplibbing fan de Kubaanske Son-muzyk.
== Diskografy ==
* 1970 - Ry Cooder
* 1972 - Into The Purple Valley
* 1972 - Boomer's Story
* 1974 - Paradise and Lunch
* 1976 - Chicken Skin Music
* 1977 - Show Time Warner
* 1978 - Jazz Warner
* 1979 - Bop Till You Drop
* 1980 - Borderline
* 1980 - The Long Riders (filmmuzyk)
* 1981 - The Border (filmmuzyk)
* 1982 - The Slide Area
* 1984 - Street of Fire (filmmuzyk)
* 1985 - Alamo Bay (filmmuzyk)
* 1985 - Paris, Texas (filmmuzyk)
* 1986 - Why Don't You Try Me Tonight?
* 1986 - Blues City (filmmuzyk)
* 1986 - Crossroads (filmmuzyk)
* 1987 - Get Rhythm
* 1988 - Pecos Bill (filmmmuzyk)
* 1989 - Johnny Handsome (filmmmuzyk)
* 1992 - Trespass (filmmuzyk)
* 1993 - Geronimo: An American Legend
* 1993 - A Meeting by the River (mei V.M. Bhatt)
* 1994 - River Rescue - The Very Best Of Ry Cooder
* 1994 - Talking Timbuktu (mei Ali Farka Toure)
* 1995 - Music By Ry Cooder (kompilaasje fan filmmuzyk)
* 1996 - Last Man Standing (filmmmuzyk)
* 1997 - The End Of Violence (filmmuzyk)
* 1997 - [[Buena Vista Social Club]] (mei û.o. [[Ibrahim Ferrer]])
* 1998 - The Primary Colors (filmmuzyk)
* 2003 - Mambo Sinuendo (mei Manuel Galbán)
* 2005 - Chávez Ravine
* 2007 - My Name Is Buddy
* 2008 - I, Flathead
* 2010 - San Patricio (mei [[The Chieftains]])
* 2011 - Pull Up Some Dust and Sit Down (2011)
* 2012 - Election Special (2012)
* 2013 - Live In San Francisco (Ry Cooder & Corridos Famosos)
== Cooder as studiomuzikant ==
Ry Cooder hat as studio-muzikant en as muzykprodusint oan sa'n 135 projekten fan hast 100 oare artysten en groepen meiwurke:
A.J. Croce ~ Aaron Neville ~ Afro Cuban All Stars ~ Alex Richman ~ Anders & Poncia ~ Arlo Guthrie ~ Bill Frisell ~Billy Mernit ~ Bobby King/Terry Evans ~
Brenda Patterson ~ Buffy Sainte-Marie ~ [[Captain Beefheart]] ~ Carla Olson ~ Carlos Nunez ~ Ceyleib People ~ Chieftains ~ Clarence Gatemouth Brown ~ Claudia Lennear ~ Crazy Horse ~ Dale Hawkins ~ David Blue ~ Don Everly ~ Doobie Brothers ~ Doug Legacy And The Legends Of The West ~ Duane Eddy ~ Eliades Ochoa ~ [[Emmy Lou Harris]], [[Dolly Parton]] & Linda Ronstadt ~ [[Eric Clapton]] ~ Eve ~ Everly Brothers ~ Flaco Jimenez ~ Fusion ~ Gabby Pahinui Band ~ Gentle Soul ~ Gordon Lightfoot ~ Harper's Bizarre ~ Jackson Browne ~ James Luther Dickinson ~ James Taylor ~ Janice Robinson ~ John Braden ~ [[John Hiatt]] ~ [[John Lee Hooker]] ~ John Sebastian ~ [[Johnny Cash]] ~ Jon Hassell ~ Judy Collins ~ Kim Carnes ~ Larry Groce ~ Lenny Carlson ~ Little Feat ~ Longbranch Pennywhistle ~ Marc Benno ~ Maria Muldaur ~ [[Marianne Faithfull]] ~ Mark Levine ~ Mike Seeger ~ [[The Monkees]] ~ Nancy Sinatra ~ [[Neil Young]] ~ Nenes ~ [[Nick Lowe]] ~ Norman Greenbaum ~ Pahinui Brothers ~ [[Pat Boon]] ~ Peter Case ~ Peter Moon Band ~ Phil Ochs ~ Pops Staples ~ Possum ~ [[Randy Newman]] ~ Rita Coolidge ~ Rod Taylor ~ Rodney Crowell ~ [[Rolling Stones]] ~ Ron Elliott ~ Ron Nagle ~ Ruben Gonzalez ~ [[Scott McKenzie]] ~ Shoukichi Kina ~ Steve Douglas ~ Steve Vai ~ Steve Young ~ Syd Straw ~ [[Taj Mahal (muzikant)|Taj Mahal]] ~ T-Bone Burnett ~ Terry Evans ~ Terry Melcher ~ Texas Tornadoes ~ Textones ~ Tractors ~ Van Morrison ~ Warren Zevon.
{{DEFAULTSORT:Cooder, Ry}}
[[Kategory:Amerikaansk muzikant]]
[[Kategory:Amerikaansk gitarist]]
[[Kategory:Amerikaansk bluesartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk country-artyst]]
[[Kategory:Amerikaansk reggae-artyst]]
[[Kategory:Grammy-winner]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1947]]
eeiu6nbst8wuoepoi4ibz032n63mcjv
John Lee Hooker
0
1546
1086443
1080323
2022-08-05T20:29:19Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
kt
wikitext
text/x-wiki
[[Image:JohnLeeHooker1997.jpg|thumb|right|300px|John Lee Hooker, ''Long Beach Blues Festival'']]
'''John Lee Hooker''' ([[22 augustus]] [[1917]], [[Clarksdale (Mississippy)|Clarksdale]] - [[Los Altos (Kalifornje)|Los Altos]] ([[Kalifornje]]), [[21 juny]] [[2001]]) wie in ynfloedrike en tige produktive [[Feriene Steaten|Amearikaanske]] [[blues]]sjonger en -gitarist, berne yn Clarksdale yn de steat [[Mississippy (steat)|Mississippy]].
==Biografy==
Syn opname-karriêre, dy't mear as 50 jier beslein hat, begûn yn [[1948]] doe't er in jukebox-hit hie mei syn single "Boogie Chillen", mei in sjongparty yn in heal-sprutsen styl, dy't syn hannelsmerk wurde soe. Ritmysk sjoen wie syn muzyk tige frij, in eigenskip dy't mien wie yn de betide [[Delta blues]]. Syn fokale frasearring wie ek minder bûn oan de spesifike maat-yndieling as by oare bluesspilers. Alhoewol beynfloedde troch elektroanysk fersterke [[Chicago blues]], hold Hooker as solo-artyst syn eigen betide styl yn eare.
Lykas safolle bluesspilers, waard ek Hooker yn de 60-er jierren omearme troch de folk-leafhawwers út dy tiid, en krige sa in grut 'wyt' publyk. Hy wie it dy't de noch jonge [[Bob Dylan]] in kâns joech om namme te meitsjen. In oar hichtepunt út syn karriêre kaam yn [[1989]] doe't Hooker mei in tal "gast-stjerren", wêrûnder [[Keith Richards]] en [[Carlos Santana]] it album "The Healer" opnaam, dat in Grammy award opsmite.
John Lee Hooker hat meiïnoar mear as 1.000 opnames makke, dy't op mear as 100 offisjele albums te hearren binne. Dêrneist binne der tsientallen yllegale platen en CD's op 'e merke brocht. Yn syn muzikale jierren hat Hooker wat lûddragers oanbelanget de ûntwikkeling fan de 78-toere-plaat nei de LP, de CD en de earste DVD's meimakke.
De lêste jierren fan syn libben brocht Hooker troch yn [[San Fransisco]], dêr't er in nachtclub hie mei de namme "Boom Boom Boom", nei ien fan syn hits.
==Diskografy==
=== Albums ===
[[File:John Lee Hooker.jpg|thumb|190px|right|Toronto, Kanada; 20 augustus, 1978<br/>Foto: Jean-Luc Ourlin]]
*1959 - Folk Blues
*1959 - House Of The Blues
*1959 - The Country Blues of John Lee Hooker
*1960 - Blues Man
*1960 - I'm John Lee Hooker
*1960 - That's My Story
*1960 - Travelin'
*1961 - John Lee Hooker Sing The Blues
*1961 - Plays And Sings The Blues
*1961 - The Folk Lore of John Lee Hooker
*1962 - Burnin'
*1962 - Drifting the Blues
*1962 - The Blues
*1962 - Tupelo Blues
*1963 - Don't Turn Me from Your Door: John Lee Hooker Sings His Blues
*1964 - Burning Hell
*1964 - Great Blues Sounds
*1964 - I Want to Shout the Blues
*1964 - The Big Soul of John Lee Hooker
*1964 - The Great John Lee Hooker (Japan only)
*1965 - Hooker & The Hogs
*1966 - It Serves You Right to Suffer
*1966 - The Real Folk Blues
*1967 - Live at Cafè Au Go-Go
*1968 - Hooked on Blues
*1969 - Get Back Home
*1969 - If You Miss'Im I Got'Im
*1969 - Simply The Truth
*1969 - That's Where It's At!
*1969 - Get Back Home (First Issue)
*1970 - If You Miss 'Im...I Got 'Im
*1970 - John Lee Hooker on the Waterfront
*1970 - Moanin' and Stompin' Blues
*1971 - Endless Boogie
*1971 - Goin' Down Highway 51
*1971 - Half A Stranger
*1971 - Hooker'n'Heat/Infinite boogie
*1971 - I Feel Good
*1971 - Never Get Out Of These Blues Alive
*1972 - Detroit Special
*1972 - Live At Soledad Prison
*1974 - Free Beer And Chicken
*1974 - Mad Man Blues
*1976 - Alone
*1976 - In Person
*1977 - Black Snake
*1977 - Dusty Road
*1978 - The Cream
*1979 - Sad And Lonesome
*1980 - Everybody Rockin'
*1980 - Sittin' Here Thinkin'
*1981 - Hooker 'n' Heat (Recorded Live at the Fox Venice Theatre)
*1987 - Jealous
*1988 - Trouble Blues
*1989 - Highway Of Blues
*1989 - John Lee Hooker's 40th Anniversary Album
*1989 - The Detroit Lion
*1989 - The Healer
*1990 - Don't You Remember Me
*1991 - More Real Folk Blues: The Missing Album
*1991 - Mr. Lucky
*1992 - Boom Boom
*1992 - This Is Hip
*1992 - Urban Blues
*1993 - Nothing But The Blues
*1994 - King of the Boogie
*1994 - Original Folk Blues...Plus
*1994 - Dimples (Classic Blues)
*1995 - Alternative Boogie: Early Studio Recordings, 1948-1952
*1995 - Chill Out
*1996 - Moanin' the Blues (Eclipse)
*1996 - Alone: The First Concert
*1997 - Don't Look Back
*1997 - Alone: The Second Concert
*1998 - Black Man Blues
*2000 - On Campus
*2001 - Concert at Newport
*2001 - The Cream (Re-issue)
*2001 - The Real Blues: Live in Houston 1979
*2002 - Live At Newport
*2003 - Face to Face
*2003 - Burning Hell (Our World)
*2003 - Rock With Me
*2004 - Jack O' Diamonds
=== Kompilaasjes ===
*1974 - Mad Man Blues (Chess 1951-1966)
*1989 - The Hook: 20 Years of Hits
*1991 - Hobo Blues
*1991 - The Chess Masters
*1991 - The Complete Chess Folk Blues Sessions
*1991 - The Ultimate Collection 1948-1990
*1992 - Best Of:1965-1974
*1992 - The Ultimate Collection (Universal)
*1992 - The Vee-Jay Years, 1955 - 1964
*1993 - Boom Boom (UK only)
*1993 - The Legendary Modern Recordings 1948-1954
*1994 - Blues Collection
*1994 - John Lee Hooker (LaserLight)
*1994 - The Early Years
*1994 - Wandering Blues
*1995 - The Very Best Of
*1996 - Blues Legend
*1996 - Live at Cafe au Go-Go (and Soledad Prison)
*1997 - His Best Chess Sides
*1997 - Live In Concert
*1997 - The Essential Collection
*1998 - The Best of Friends
*1998 - The Complete 50's Chess Recordings
*1999 - Best of John Lee Hooker: 20th Century Masters
*1999 - This Is Hip [The Best Of]
*2000 - The Definitive Collection
*2001 - Born With The Blues
*2001 - Gold Collection
*2001 - Legendary Blues Recordings: John Lee Hooker
*2002 - Blues Before Sunrise
*2002 - The Complete - Vol. 1 [Body & Soul]
*2002 - The Complete - Vol. 2 [Body & Soul]
*2002 - The Complete - Vol. 3 [Body & Soul]
*2002 - The Complete - Vol. 4 [Body & Soul]
*2002 - The Real Folk Blues/More Real Folk Blues
*2002 - Timeless Collection
*2003 - Blues Kingpins
*2003 - Boogie Man
*2003 - Final Recordings, Vol. 1: Face to Face
*2003 - The Collection 1948-52
*2004 - Don't Look Back: Complete Blues
*2004 - The Complete - Vol. 5 [Body & Soul]
*2005 - The Complete - Vol. 6 [Body & Soul]
== Filmography ==
Hooker ferskynde en song yn ''The Blues Brothers'' (1980).
==Eksterne ferwizing==
* [http://www.jarlvik.se/johnlee/hooker.asp De folseine diskografy fan John Lee Hooker]
* [http://www.johnleehooker.com/home.asp Offisjele webstee]
{{DEFAULTSORT:Hooker, John Lee}}
[[Kategory:Amerikaansk muzikant]]
[[Kategory:Amerikaansk bluesartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk gitarist]]
[[Kategory:Amerikaansk sjonger]]
[[Kategory:Grammy-winner]]
[[Kategory:Amerikaansk muzikant fan Afro-Amerikaansk komôf]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1917]]
[[Kategory:Persoan stoarn yn 2001]]
3wvzql6yy94r9dikpgks57pi6b6ldxf
1935
0
1595
1086844
1085648
2022-08-06T09:20:18Z
FreyaSport
40716
/* Berne */ +1
wikitext
text/x-wiki
{{JiersideBoppe}}
{{Kalinders}}{{Kalinderjier}}
Dit jier makket ûnderdiel út fan it [[desennium]] fan 'e [[1930-er jierren]].
== Foarfallen ==
*[[13 jannewaris]] - By it [[referindum oer de status fan it Saargebiet (1935)|referindum oer de status fan it Saargebiet]] stimt in romme mearderheid fan 'e [[befolking]] foar weropname fan it [[Saarlân]] yn [[Dútslân]].
*[[11 febrewaris]] - It [[Folkebûn]] rjochtet in arbitraazjekommisje op oangeande it [[Walwal-ynsidint]], dat ta oanboazjende spannings liedt tusken [[Itaalje]] en [[Abessynje]].
*[[1 maart]] - [[Reynkorporaasje fan it Saargebiet]] yn [[Dútslân]].
*[[16 maart]] - De [[nazy-Dútslân|Dútske]] [[diktator]] [[Adolf Hitler]] kundiget de [[werbewapening fan Dútslân (1935)|werbewapening fan Dútslân]] oan.
*[[25 maart]] - [[Belgje]] kriget in [[regear fan nasjonale ienheid]] ûnder lieding fan [[premier]] [[Paul van Zeeland]], mei as doel om 'e [[Grutte Depresje|ekonomyske krisis]] op te lossen.
*[[12 april]] - Yn [[nazy-Dútslân]] wurde [[skriuwer]]s fan [[Joaden|Joadsk]] en oar net-[[Arysk ras (nasjonaal-sosjalisme)|Arysk]] [[komôf]] út 'e [[Reichskulturkammer]] staat. Se krije boppedat in [[publikaasjeferbod]] oplein.
*[[17 april]] - It [[Folkebûn]] feroardielet de [[werbewapening fan Dútslân (1935)|werbewapening fan Dútslân]] en stelt sanksjes yn.
*[[27 april]] - Yn 'e [[Belgje|Belgyske]] [[haadstêd]] [[Brussel]] wurdt de [[wrâldtentoanstelling]] iepene.
*[[2 maaie]] - [[Frankryk]] slút in militêr bûnsgenoatskip mei de [[Sovjet-Uny]], dat rjochte is tsjin [[nazy-Dútslân]].
*[[12 maaie]] - De (yn eigen lân tige populêre) [[diktator]] [[Józef Piłsudski]], dy't [[Poalen]] sûnt [[1926]] regearre hat, komt yn [[Warsjau]] te [[ferstjerren]].
*[[19 maaie]] - By [[ferkiezing]]s yn [[Tsjechoslowakije]] behellet de [[Sudetendútske Partij]] (SdP) fan [[Konrad Henlein]], de [[politike partij|partij]] fan 'e [[Dútske minderheid yn Tsjechje|Dútske minderheid]], in grutte oerwinning.
*[[10 juny]] - De [[Chaco-oarloch]] tusken [[Bolivia]] en [[Paraguay]] einiget mei in [[wapenstilstân]] yn in Paraguayaanske oerwinning.
*[[july]] - [[Wettersneed yn Sina (1935)|Wettersneed yn Sina]]: by oerstreamings fan 'e [[Giele River]] en ferskate lytsere [[rivier]]en yn it noardeasten fan it lân komme teminsten 200.000 minsken om.
*[[14 augustus]] - De [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[presidint]] [[Franklin D. Roosevelt]] ûndertekenet as ûnderdiel fan syn herfoarmingsprogramma [[New Deal]] de [[Social Security Act]], in [[wet]] dy't de ynstelling fan [[útkearing]]s regelet foar de [[âlderdom|âlderein]], [[wurkleazens|wurkleazen]], [[ynfalide]]n en [[widdo]]wen en [[wezen]].
*[[29 augustus]] - De [[Belgje|Belgyske]] [[keninginne]] [[Astrid fan Belgje|Astrid]], de [[oarehelte|frou]] fan [[kening]] [[Leopold III fan Belgje|Leopold III]], komt yn 'e neite fan it [[Switserlân|Switserske]] [[Küßnacht]] by in [[auto-ûngemak]] om.
*[[2 augustus]] - De [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[Government of India Act]] giet yn, in [[wet]] dy't [[Britsk-Ynje]] in foarm fan [[selsbestjoer]] jout dy't foar de Britske [[Konservative Partij (Feriene Keninkryk)|Konservative Partij]] fierstente fier giet, wylst er foar de Yndyske [[nasjonalist]]en lang net fier genôch giet.
*[[10 septimber]] - De kontroversjele [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[politikus]] [[Huey Long]] wurdt by in oanslach [[fermoarde]].
*[[15 septimber]] - Op it [[7e Kongres fan de NSDAP]], yn [[Neurenberch]], wurde de [[Neurenberger Wetten]] oannommen, dy't it [[maatskiplik]]e libben fan [[Joaden]] yn [[nazy-Dútslân]] fierder beheine en boppedat sterk it near lizze op [[relaasje (ynterpersoanlike bân)|relaasjes]] tusken Joaden en net-Joaden.
*[[2 oktober]] - [[Itaalje|Italjaanske]] [[troepen]] falle [[Abessynje]] binne. It begjin fan 'e [[Twadde Italjaansk-Abessynske Oarloch]].
*[[10 oktober]] - It [[Folkebûn]] feroardielet mei algemiene stimmen de [[Itaalje|Italjaanske]] agresje foar [[Abessynje]] oer.
*[[10 oktober]] - By [[steatsgreep yn Grikelân (1935)|in steatsgreep]] yn [[Grikelân]] grypt [[generaal]] [[Giorgios Kondylis]] de macht.
*[[19 oktober]] - It [[leger (lânmacht)|leger]] fan 'e [[Sina|Sineeske]] [[kommunist]]en, oanfierd troch [[Mao Zedong]], foltôget syn [[Lange Mars]].
*[[3 novimber]] - By it [[Gryksk monargyreferindum (1935)|Gryksk referindum oer de monargy]] stimt de mearderheid fan 'e [[befolking]] foar in weromkear nei de [[monargy]]. Neffens waarnimmers wurdt der lykwols op grutte skaal [[stimbusfraude]] dien troch it monargistysk [[regear]] fan [[generaal]] [[Giorgios Kondylis]].
* [[5 novimber]] - [[Parker Brothers]] bringt it [[boerdspul]] [[monopoalje (boerdspul)|monopoalje]] út.
*[[24 novimber]] - [[Kening]] [[George II fan Grikelân]] keart nei tolve jier út [[ballingskip]] werom yn [[Grikelân]] om syn keningskip wer op te nimmen.
*[[18 desimber]] - Yn [[Fenezuëla]] komt [[diktator]] [[Juan Vicente Gómez]], dy't al sûnt [[1908]] oan 'e macht is, te [[ferstjerren]].
== Berne ==
;jannewaris
* [[8 jannewaris|8]] - [[Elvis Presley]], Amerikaansk sjonger († [[1977]])
* [[10 jannewaris|10]] - [[Ronnie Hawkins]], Amerikaansk sjonger († [[2022]])
;febrewaris
* [[12 febrewaris|12]] - [[Steven H.P. de Jong]], Frysk skriuwer en dichter († [[2018]])
* [[16 febrewaris|16]] - [[Sonny Bono]], Amerikaansk sjonger, akteur, en politikus († [[1998]])
* [[19 febrewaris|19]] - [[Alexandra Terlouw-Van Hulst]], Nederlânsk skriuwster en oersetster († [[2017]])
;maart
* [[25 maart|25]] - [[Peter van Straaten]], Nederlânsk cartoonist en yllustrator († [[2016]])
;april
* [[29 april|29]] - [[Joop Mink]], Frysk skûtsjekipper († [[2022]])
;maaie
* [[3 maaie|3]] - [[Igor Cornelissen]], Nederlânske sjoernalist en auteur († [[2021]])
;juny
* [[10 juny|10]] - [[Martha Wieringa]], Frysk hurdrydster († [[2008]])
* [[14 juny|14]] - [[Jan Nijland]], Nederlânsk politikus († [[2011]])
* [[28 juny|28]] - [[Aad van den Heuvel]], Nederlânske sjoernalist, programmamakker en skriuwer († [[2020]])
;july
* [[1 july|1]] - [[David Prowse]], Ingelsk akteur en gewichtheffer († [[2020]])
* [[9 july|9]] - [[Wim Duisenberg]], Frysk ekonoom, politikus en bankier († [[2005]])
* 9 - [[Isabel Sarli]], Argentynsk aktrise († [[2019]])
* [[18 july|18]] - [[Otto Bijlsma]], Frysk bestjoerder, oprjochter [[Feanhoopfestival]] († [[2011]])
* [[22 july|22]] - [[Shireen Strooker]], Nederlânsk aktrise († [[2018]])
;augustus
* [[7 augustus|7]] - [[Yoná Magalhães]] Brazyljaansk aktrise († [[2015]]
* [[8 augustus|8]] - [[Donald P. Bellisario]], Amerikaansk tillefyzjeprodusint, regisseur en senarioskriuwer
* [[12 augustus|12]] - [[Tjitte Piebenga]], Frysk skriuwer en literatuerkritikus († [[2007]])
* [[28 augustus|28]] - [[Sonny Shroyer]], Amerikaansk akteur en sjonger
* [[29 augustus|29]] - [[Hugo Brandt Corstius]], Nederlânsk skriuwer († [[2014]])
;septimber
* [[3 septimber|3]] - [[Otto Ketting]], Nederlânsk komponist († [[2012]])
* [[6 septimber|6]] - [[Sipke Oppedijk]], Frysk akteur en kabaretier († [[2010]])
* [[8 septimber|8]] - [[William Vance]], Belgysk striptekener († [[2018]])
* [[10 septimber|10]] - [[Paul van Vliet]], Nederlânsk kabaretier
* [[13 septimber|13]] - [[Gerrit Stulp]], Frysk organist, dirigint en komponist († [[2019]])
* [[25 septimber|25]] - [[Maj Sjöwall]], Sweedsk skriuwster († [[2020]])
;oktober
* [[4 oktober|4]] - [[Anton Oud]], Amelânsk wurdboekgearstaller en taalaktivist († [[2006]])
* [[12 oktober|12]] - [[Luciano Pavarotti]], Italjaansk operasjonger († [[2007]])
;novimber
* [[8 novimber|8]] - [[Alain Delon]], Frânsk akteur
* [[17 novimber|17]] - [[Judith Boer]], Frysk byldzjend keunstner († [[2013]])
;desimber
* [[11 desimber|11]] - [[Ferdinand Alexander Porsche]], Dútsk ûntwerper fan lúkse auto's († [[2012]])
== Ferstoarn ==
* [[30 jannewaris]] - [[Gerben Nammens Bouma]], Frysk dokter en politikus (* [[1858]])
* [[15 febrewaris]] - [[Jelle Dam]], Frysk timmerman, oannimmer en politikus (* [[1857]])
* [[16 febrewaris]] - [[Bonne Hylkema]], Frysk ûnderwizer en skriuwer (* [[1862]])
* [[18 maaie]] - [[T.E. Lawrence]] (''Lawrence of Arabia''), Ingelsk militêr (* [[1888]])
* [[10 july]] - [[Johan Bernard Schepers]], Nederlânsk skied- en letterkundige (* [[1865]])
* [[12 july]] - [[Alfred Dreyfus]], Frânsk militêr (* [[1859]])
* [[30 july]] - [[Nann Peter Mungard]], Noardfrysk taalkundige (* [[1849]])
* [[19 septimber]] - [[Konstantin Tsiolkovsky]], Russysk romtefeartpionier (* [[1857]])
==Literatuer==
;toaniel
* [[Federico García Lorca]], ''[[Doña Rosita la Soltera o Las Lenguaje de las Flores]]'' <small>(oerset yn it [[Frysk]] as ''Doña Rosita Is Frijfaam of De Taal fan de Blommen'')</small>
==Films==
* ''[[The 39 Steps (film út 1935)|The 39 Steps]]''
* ''[[Friesennot]]''
* ''[[Hunterwali]]''
{{JiersideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
<references/>
----
{{Commonscat}}
}}
[[Kategory:1935| ]]
[[Kategory:20e iuw]]
n65qjtzcjqh6xd5n4439g6v7lc4wimm
Taj Mahal (muzikant)
0
1614
1086448
1002105
2022-08-05T20:30:30Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* In diel fan syn diskografy */ kt
wikitext
text/x-wiki
[[Ofbyld:Taj Mahal MQ2007-e.jpg|thumb|Taj Mahal]]
'''Taj Mahal''', berne as '''Henry St. Clair Fredericks''' yn [[New York City|New York]] op [[17 maaie]] [[1942]] is in [[Amearika|Amearikaanske]] [[blues]] muzikant.
Hy foarme yn [[1966]] ûnder oaren mei [[Ry Cooder]] de groep ''Rising Sons''. Dy gearwurking levere in platekontrakt op mei [[Columbia Records]]. Yn [[1968]] makke hy dêr syn earste solo-album.
De blues foarmet de basis foar syn muzyk, mar ek oare streamingen lykas [[reggae]], [[Cajun (muzyk)|Cajun]], [[gospel]], [[Afrika]]anske en Karibyske muzyk wurde troch him ferwurke yn syn komposysjes. Taj Mahal is in multy-ynstrumintalist.
Hy krige oant twa kear ta in [[Grammy]] foar it bêste blues-album.
==In diel fan syn diskografy==
* [[1968]] - ''Taj Mahal''
* [[1968]] - ''The Natch'l Blues''
* [[1969]] - ''Giant Step/De Ole Folks At Home''
* [[1971]] - ''The Real Thing''
* [[1971]] - ''Happy Just To Be Like I Am''
* [[1972]] - ''Recycling The Blues & Other Related Stuff''
* [[1974]] - ''Mo' Roots''
* [[1983]] - ''Take A Giant Step''
* [[1994]] - ''Dancing The Blues''
* [[1997]] - ''Señor Blues''
* [[2000]] - ''Shoutin' In Key''
* [[2003]] - ''Hanapepe Dream''
* [[2005]] - ''Mkutano'', mei Culture Musical Club of Zanzibar
* [[2008]] - ''Maestro''
{{DEFAULTSORT:Mahal, Taj}}
[[Kategory:Amerikaansk bluesartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk sjonger]]
[[Kategory:Amerikaansk muzikant]]
[[Kategory:Amerikaansk gitarist]]
[[Kategory:Grammy-winner]]
[[Kategory:Amerikaansk muzikant fan Afro-Amerikaansk komôf]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1942]]
kxnpxjo6lhj6jwhyd1j2oluj18gm38b
J.J. Cale
0
1619
1086433
1075971
2022-08-05T20:26:41Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Keppeling om utens */ kt
wikitext
text/x-wiki
{{Sjonger of muzikant
| ôfbylding = J J Cale_Munich_75.jpg
| ôfbyldingstekst = J. J. Cale - München, 1975
| ôfbyldingsbreedte =
| echte namme = John Weldon Cale
| nasjonaliteit = {{USAnasj}}
| berne = [[5 desimber]] [[1938]]
| berteplak = [[Oklahoma City]]
| stoarn = [[26 july]] [[2013]]
| stjerplak = [[La Jolla (Kalifornje)|La Jolla]]
| etnisiteit =
| regionale identiteit =
| sjenre = [[Blues]]
| ynstrumint = Gitaar
| sjongtaal = [[Ingelsk]]
| grutste hit(s) =
| jierren aktyf = [[1958]]–[[2013]]
| prizen =
| webside =
}}
'''J.J. Cale''' ([[Oklahoma City]], [[5 desimber]] [[1938]] – [[La Jolla (Kalifornje)|La Jolla]], [[26 july]] [[2013]]), wie in [[FSA|Amearikaansk]] gitarist, komponist en sjonger. Syn bekendste lieten binne 'After Midnight' en 'Cocaine' beide ta in hit makke troch [[Eric Clapton]].
== Wurkpaad ==
Cale hat fan jong ôf oan mei muzyk de kost fertsjinne. Fan syn 15e ôf spile J.J. yn de klups fan Tulsa al in kombinaasje fan [[blues]], [[rock and roll|rock]], [[jazz]] en [[country & western|country]]. Letter foarme hy syn eigen groep, ''Johnny Cale and the Valentines''. Neidat Cale yn [[1959]] ferhuze nei Nashville spile hy dêr in jier as sân yn ''the Grand Ole Opry'', om dochs wer werom te gean nei syn âlde band yn Tulsa. Yn it midden fan de 60-er jierren makke Cale de reis nei [[Los Angeles]] om dêr oan in solokarriêre te wurkjen. Hy sette dêr 'After Midnight' op singel, mar dat soe pas in hit wurde yn de ferzje fan Eric Clapton. Hy soe fan Los Angeles út noch yn in pear bands spylje oant Cale yn [[1966]] wer nei Tulsa gie om serieus wurk fan syn solokarriêre te meitsjen.
It duorre oant [[1972]] eart op it Shelterlabel syn debút album ferskynde, mei de namme 'Naturally'. Syn namme wie al bekend fan syn Clapton-hit en mei it nûmer 'Crazy Mama' skoarde Cale yn Amearika no sels in hit. Al gau dêrnei kaam it twadde album fan Cale op 'e merk: 'Really'. Yn de rin fan de 70-er en 80-er jierren folgen der noch ferskate albums, mar de yntroverte artyst Cale soe nea echt bekend wurde by in grut publyk.
Syn muzyk waard dat wol. Njonken de nûmers dy't Clapton wrâldbekend makke, droegen ek [[Lynyrd Skynerd]] (Call Me the Breeze), [[Santana]] (The Sensitive Kind) en [[Deep Purple]] (Magnolia) by oan syn faam as komponist.
Op 8 juny [[2004]] ferskynde 8 jier nei de [[The Guitar Man]] wer in album mei nij wurk fan Cale, ''To Tulsa And Back'', by syn nije platemaatskippij [[Sanctuary Records]].
== Diskografy ==
* [[1972]] - Naturally
* [[1973]] - Really
* [[1974]] - Okie
* [[1976]] - Troubadour
* [[1979]] - 5
* [[1981]] - Shades
* [[1982]] - Grasshopper
* [[1983]] - 8
* [[1984]] - Special Edition
* [[1990]] - Travel Log
* [[1992]] - Number 10
* [[1994]] - Closer To You
* [[1996]] - Guitar Man
* [[1997]] - Anyway The Wind Blows
* [[1998]] - The Very Best of J.J. Cale
* [[2000]] - Universal Masters Collection
* [[2001]] - Live
* [[2004]] - To Tulsa And Back
* [[2007]] - Rewind
* [[2009]] - Roll on
== Keppeling om utens ==
* [http://www.jjcale.com De thússide fan J.J. Cale]
* {{en}}[http://www.vh1.com/artists/az/cale_j_j_/bio.jhtml VH1 Biografy]
{{DEFAULTSORT:Cale, J.J.}}
[[Kategory:Amerikaansk sjonger]]
[[Kategory:Amerikaansk muzikant]]
[[Kategory:Amerikaansk lietsjeskriuwer]]
[[Kategory:Amerikaansk bluesartyst]]
[[Kategory:Grammy-winner]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1938]]
[[Kategory:Persoan stoarn yn 2013]]
8ezbgae8156inu9ajm5jsi2j8fpbtrn
Muddy Waters
0
1633
1086455
983673
2022-08-05T20:32:05Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Keppeling om utens */ kt
wikitext
text/x-wiki
[[Ofbyld:Muddy Waters.jpg|thumb|right|220px|''Muddy Waters'']]
'''Muddy Waters''' ([[Rolling Fork (Mississippy)|Rolling Fork]], [[4 april]] [[1915]] - [[Westmont (Illinois)|Westmomd]], [[30 april]] [[1983]]) berne as '''McKinley Morganfield''' wie in [[Feriene Steaten|Amearikaanske]] [[blues]] [[muzyk|muzikant]] dy't oer it algemien sjoen wurdt as de wichtichste fertsjintwurdiger fan de [[Chicago blues]].
== Untstean fan de Chicago Blues ==
Doe't er 7 wie begûn er mûle-oargel te spyljen, dêr't er al gauris publyk mei luts. Doe't er 17 wie gong er oer op de gitaar, dêr't er mei op feesten spile. De earste opnamen fan Muddy Waters binne yn [[1940]] makke op in plantaazje yn de [[Mississippy (rivier)|Mississippydelta]] troch [[Alan Lomax]]. Letter ferhuze Morganfield nei Chicago dêr't er fan de akoestyske op elektroanysk fersterke gitaar oerstapte en in ritmeseksje en harmoanika tafoege. Dêrmei ûntstie de klassike gearstalling foar de Chicago blues.
== Ynfloed fan Muddy Waters ==
Muddy Waters hie in net te ûnderskatten ynfloed op ferskate muzikale sjânres: fansels op de blues, mar ek op [[rhythm and blues]], [[rock and roll|rock]], [[folksmuzyk]], [[jazz]] en [[country]]. Waters holp [[Chuck Berry]] oan syn earste platekontrakt.
De [[Rolling Stones]] ûntlienden har namme oan in nûmer fan Muddy Waters út [[1950]] "Rollin Stone" ek wol bekend as "Catfish Blues". De grutste hit fan [[Led Zeppelin]], "Whole Lotta Love" wie basearre op Muddy Waters syn nûmer "You Need Love".
== In diel fan de komposysjes fan Muddy Waters ==
: [[1941]] - Country Blues (opnommen troch Alan Lomax)
: [[1942]] - Ramblin' Kid Blues
: [[1947]] - Little Anna Mae
: [[1948]] - Hard Days
: [[1949]] - Last Time I Fool Around With You
: [[1950]] - Rollin' Stone (''Catfish Blues'')
: [[1951]] - Still A Fool (Heard in film ''Color Of Money'')<BR>
:: - Long Distance Call
:: - Honey Bee
: [[1952]] - Iodine In My Coffee
: [[1953]] - Sad Sad Day
: [[1954]] - I Just Want to Make Love to You
:: - I'm Your Hoochie Coochie Man
:: - I'm Ready
: [[1955]] - Mannish Boy
:: - Trouble No More
:: - Sugar Sweet
: [[1956]] - All Aboard
:: - Rock Me
:: - Forty Days and Forty Nights
:: - Got My Mojo Working
: [[1957]] - Good Lookin' Woman
: [[1958]] - Born Lover
: [[1959]] - Goin' Down Louisiana (''Louisiana Blues'')
: [[1960]] - Deep Down In My Heart
: [[1961]] - Messin' With The Man
: [[1962]] - Going Home
: [[1963]] - Let Me Hang Around
: [[1964]] - My Home is on The Delta
: [[1965]] - Early Morning Blues
: [[1966]] - Canary Bird
: [[1967]] - Trainfare Blues
: [[1968]] - Mud In Your Ear
: [[1969]] - Blues And Trouble
: [[1970]] - Blues For Hippies
: [[1971]] - Strange Woman
: [[1972]] - My Pencil Won't Write No More
: [[1973]] - Muddy Waters Shuffle
: [[1974]] - Drive My Blues Away
: [[1975]] - Born With Nothing
: [[1977]] - Crosseyed Cat
: [[1978]] - Copper Brown
: [[1981]] - Forever Lonely
== Diskografy ==
* [[1960]] - At Newport
* [[1960]] - Sings Big Bill Broonzy
* [[1963]] - Folk Festival of the Blues (live)
* [[1964]] - Folk Singer
* [[1964]] - Muddy Waters
* [[1966]] - Down on Stovall's Plantation
* [[1967]] - Blues from Big Bill's Copacabana
* [[1967]] - Brass and the Blues
* [[1967]] - Super Blues (Muddy Waters, [[Bo Diddley]], [[Little Walter]])
* [[1967]] - The Super Super Blues Band (Muddy Waters, Bo Diddley, [[Howlin' Wolf]])
* [[1968]] - Electric Mud
* [[1969]] - After the Rain
* [[1969]] - Fathers and Sons
* [[1969]] - Sail On
* [[1970]] - Vintage Mud
* [[1970]] - Back in the Good Old Days
* [[1970]] - Good News
* [[1970]] - Goin' Home - Live in Paris 1970
* [[1970]] - They Call Me Muddy Waters [I]
* [[1971]] - Muddy Waters Live (At Mr. Kelly's)
* [[1971]] - The London Muddy Waters Sessions
* [[1972]] - Muddy Waters Live
* [[1973]] - Mud in Your Ear
* [[1973]] - Can't Get No Grindin
* [[1974]] - London Revisited
* [[1974]] - Muddy & the Wolf
* [[1975]] - Woodstock Album
* [[1976]] - Live at Jazz Jamboree '76
* [[1977]] - Chess
* [[1977]] - Hard Again
* [[1977]] - Live Chess
* [[1977]] - Unk in Funk
* [[1978]] - I'm Ready
* [[1979]] - Muddy "Mississippi" Waters Live
* [[1981]] - King Bee
* [[1995]] - Goodbye Newport Blues (live)
* [[1996]] - Mississippi Rollin
* [[1996]] - Rollin' & Tumblin
* [[1997]] - Paris 1972
* [[1997]] - Goin' Way Back
* [[2000]] - The Essential Collection
* [[2002]] - Hoochie Coochie Man In Montreal (live)
* [[2002]] - Live in Paris (1970)
== Literatuer ==
* [[2002]] ''Can't be Satisfied: The Life And Times Of Muddy Waters'' troch Robert Gordon en Keith Richards, 432 siden - ISBN 0-316-32849-9
* [[1997]] ''Muddy Waters: The Mojo Man'' troch Sandra B. Tooze, - 383 siden - ISBN 1-55022-296-1
* [[1995]] ''Muddy Waters: Deep Blues'' autobiografy - 183 siden - ISBN 0-7935-0955-6
* [[1996]] ''Muddy Waters: Deep Blues And Good News'' troch Dave Rubin en Muddy Waters ISBN 0-7935-6501-4
*[[1991]] ''Bossmen: Bill Monroe and Muddy Waters'' troch James R. Rooney, - 163 siden - ISBN 0-306-80427-1
==Keppeling om utens==
*[http://www.muddywaters.com/ Muddy Waters, offisjele webside]
*[http://www.rockhall.com/inductee/muddy-waters Muddy Waters] yn de ''Rock and Roll Hall of Fame'']
{{DEFAULTSORT:Waters, Muddy}}
[[Kategory:Amerikaansk gitarist]]
[[Kategory:Amerikaansk sjonger]]
[[Kategory:Amerikaansk bluesartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk muzikant]]
[[Kategory:Grammy-winner]]
[[Kategory:Amerikaansk muzikant fan Afro-Amerikaansk komôf]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1915]]
[[Kategory:Persoan stoarn yn 1983]]
2cmksfo7aorypssjh6q9n0jl6jobxbj
1917
0
1653
1086909
1084709
2022-08-06T10:51:40Z
FreyaSport
40716
/* Berne */ +1
wikitext
text/x-wiki
{{JiersideBoppe}}
{{Kalinders}}{{Kalinderjier}}
Dit jier makket ûnderdiel út fan it [[desennium]] fan 'e [[1910-er jierren]].
== Foarfallen ==
*[[1 jannewaris]] - It [[Feriene Keninkryk]], [[Frankryk]] en [[Itaalje]] erkenne de ûnôfhinklikheid fan it [[Keninkryk fan de Hidjas]].
*[[17 jannewaris]] - De [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[geheime tsjinst]] ûnderskept it saneamde [[Zimmermann-tillegram]], wêryn't de [[Dútslân|Dútske]] [[minister]] fan Bûtenlânske Saken [[Arthur Zimmermann]] de Dútske [[ambassadeur]] yn [[Meksiko]], [[Heinrich von Eckhardt]], opdraacht om it Meksikaanske regear te bepraten om 'e kant fan 'e [[Sintrale Machten|Sintralen]] te kiezen foar it gefal dat de [[Feriene Steaten]] har by de [[Alliëarden]] jaan sille.
*[[22 jannewaris]] - Yn [[Ruslân]] brekke [[staking]]s út tsjin 'e [[oarloch]]synset, dêr't hûnderttûzenen [[arbeider]]s oan meidogge. De posysje fan [[tsaar]] [[Nikolaas II fan Ruslân|Nikolaas II]] wurdt nuodlik.
*[[27 jannewaris]] - De [[Trêde Alvestêdetocht]] wurdt wûn troch [[Coen de Koning]] út [[Arnhim]] yn in tiid fan 9 [[oere]]n en 53 [[minuten]].
*[[3 febrewaris]] - As it [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[skip]] de ''Housatonic'' sûnder warskôging troch in [[Dútslân|Dútske]] [[dûkboat]] [[torpedo|torpedearrre]] wurdt, ferbrekke de [[Feriene Steaten]] de [[diplomasy|diplomatike betrekkings]] mei [[Dútslân]].
*[[7 febrewaris]] - De [[Feriene Steaten]] lûke harren [[troepen]] út [[Meksiko]] werom. De saneamde [[Pancho Villa-ekspedysje]], in [[militêr]]e yntervinsje yn 'e [[Meksikaanske Boargeroarloch]], hat neat opsmiten.
*[[13 febrewaris]] - Yn 'e [[Frankryk|Frânske]] [[haadstêd]] [[Parys]] wurdt de [[Fryslân|Fryske]] [[stripper]] en [[koertisane]] [[Mata Hari]] [[arrestaasje|arrest]]earre op beskuldiging fan [[spionaazje]] foar de [[Dútslân|Dútsers]].
*[[1 maart]] - It [[Amerikaanske Ministearje fan Bûtenlânske Saken]] publisearret it [[Zimmermann-tillegram]] fan [[17 jannewaris]] l.l. In weach fan anty-[[Dútslân|Dútske]] gefoelens oerspielt de [[Feriene Steaten]].
*[[11 maart]] - [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[troepen]] ûnder [[generaal]] [[William Raine Marshall]] feroverje [[Bagdad]] op 'e [[Osmaanske Ryk|Osmanen]].
*[[14 maart]] - Yn [[Ruslân]] fynt (neffens de [[Juliaanske kalinder]]) de [[Febrewarisrevolúsje]] plak, wêrby't it [[regear]] fan [[tsaar]] [[Nikolaas II fan Ruslân|Nikolaas II]] ûnder fuotten helle wurdt.
*[[15 maart]] - [[Tsaar]] [[Nikolaas II fan Ruslân]] docht ûnder twang [[abdikaasje|ôfstân fan 'e troan]].
*[[19 maart]] - Yn eastlik [[Frankryk]] lûke de [[Dútslân|Dútske]] [[troepen]] harren tebek oant efter de [[Siegfriedliny]] en jouwe dêrby in oansjenlik terrein priis. De Dútske [[generaal]] [[Erich Ludendorff]] leaut lykwols dat de fijân fanút de bettere stellings fan 'e Siegfriedliny makliker ferslein wurde kin.
*[[23 maart]] - It [[Dútslân|Dútske]] [[regear]] jout de [[Ruslân|Russyske]] [[kommunist]] [[Vladimir Lenin]], dy't yn [[ballingskip]] yn [[Switserlân]] ferbliuwt, en ferskate tsientallen oare Russyske ballingen, in [[brief fan frije trochtocht]] troch Dútslân en gebiet dat oan it [[Eastfront (Earste Wrâldoarloch)|Eastfront]] troch it Dútske leger behearske wurdt. Men ferwachtet dat Lenin-en-dy yn Ruslân foar safolle gaos soargje sille, dat Dútslân dan oan it Eastfront maklik de oerwinning behelje kin.
*[[6 april]] - Yn ferbân mei û.m. it [[Zimmermann-tillegram]] en it ta sinken bringen fan it [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[skip]] de ''Housatonic'' troch in [[Dútslân|Dútske]] [[dûkboat]] ferklearje de [[Feriene Steaten]] de oarloch oan [[Dútslân]].
*[[16 april]] - De [[Ruslân|Russyske]] [[kommunistysk]]e foaroanman [[Vladimir Lenin]] arrivearret út [[ballingskip]] yn 'e Russyske [[haadstêd]] [[Petrograd]].
*[[1 maaie]] - [[Pavel Miljûkov]], de [[minister]] fan Bûtenlânske Saken fan it nije [[regear]] fan [[Ruslân]], bewissiget de oare [[Alliëarden|Alliëarde lannen]] derfan dat syn lân net fan doel is en jou de striid tsjin [[Dútslân]] op.
*[[2 maaie]] - Yn hiel [[Ruslân]] wurde massale [[demonstraasje (protest)|demonstraasjes]] holden tsjin it stânpunt fan it nije [[regear]] oangeande de Russyske dielname oan 'e [[Earste Wrâldoarloch]].
*[[17 maaie]] - De [[kommunistysk]]e foaroanman [[Leon Trotski]] keart út [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[ballingskip]] werom yn 'e [[Ruslân|Russyske]] [[haadstêd]] [[Petrograd]].
*[[12 juny]] - De pro-[[Dútslân|Dútske]] [[kening]] [[Konstantyn I fan Grikelân]] docht [[ôfstân fan 'e troan]] en giet yn [[ballingskip]]. Hy wurdt opfolge troch syn [[soan]] [[Aleksander I fan Grikelân|Aleksander I]].
*[[16 juny]] - It [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[regear]] ferlient [[amnesty]] oan alle dielnimmers oan 'e [[Peaske-opstân]] yn [[Ierlân (eilân)|Ierlân]] (foar safier't dy net [[terjochtsteld]] binne).
*[[26 juny]] - Under lieding fan [[generaal]] [[John J. Pershing]] lânje de earste [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[troepen]] yn [[Frankryk]] om oan it [[Westfront (Earste Wrâldoarloch)|Westfront]] te fjochtsjen.
*[[26 maaie]] - Hiel [[Grikelân]] stiet no ûnder [[bestjoer]] fan it [[regear]] fan [[Eleftherios Venizelos]], dat stipe wurdt troch de [[Alliëarden]]. Venizelos wurdt formeel werbeneamd ta premier.
*[[29 juny]] - [[Grikelân]] ferklearret de oarloch oan [[Dútslân]], [[Eastenryk-Hongarije]], [[Bulgarije]] en it [[Osmaanske Ryk]].
*[[1 juny]] - [[Aleksander Kerenski]], de [[minister]] fan Oarloch yn it [[revolúsjêr]]e [[regear]] fan [[Ruslân]], lansearret yn [[Galysje (East-Jeropa)|Galysje]] it lêste grutte Russyske [[fjildtocht|offinsyf]] fan 'e [[Earste Wrâldoarloch]], it nei him ferneamde [[Kerenski-offinsyf]].
*[[14 juny]] - [[Monargisme|Monargistyske]] [[troepen]] ûnder [[generaal]] [[Zhang Xun]] feroverje de [[Sina|Sineeske]] [[haadstêd]] [[Peking]].
*[[28 juny]]-[[5 july]] - By it [[Jirpelopskuor]] yn [[Amsterdam]], in folksopstân berne út [[lulkens]] om 'e [[hongersneed|itenskrapte]], komme 10 minsken om en reitsje goed 115 minsken [[ferwûne]].
*[[1 july]] - Yn [[Sina]] wurdt op 'e nij it [[keizerryk]] útroppen. De jonge [[Pu Yi]] wurdt fannijs as [[keizer]] ynstallearre.
*[[15 july]] - Republikeinske [[troepen]] weroverje de [[Sina|Sineeske]] [[haadstêd]] [[Peking]]. It krekt wer yn eare werombrochte [[keizerryk]] wurdt op 'e nij ôfskaft.
*[[17 july|17]]-[[18 july]] - De [[bolsjewiken|bolsjewistyske]] [[opstân fan de Petrograder Sovjet]] wurdt troch it [[revolúsjonêr]]e [[regear]] fan [[Ruslân]] delslein. De bolsjewistyske foaroanman [[Vladimir Lenin]] moat de wyk nimme nei [[Finlân]], dêr't er ûnderdûkt.
*[[19 july]] - It [[Kerenski-offinsyf]], it lêste grutte [[Ruslân|Russyske]] [[fjildtocht|offinsyf]] fan 'e [[Earste Wrâldoarloch]], wurdt sûnder neamenswurdige resultaten ôfbrutsen.
*[[31 july]] - Oan it [[Westfront (Earste Wrâldoarloch)|Westfront]] begjint de [[Trêde Slach om Iper]] mei in [[Feriene Keninkryk|Britske]] en [[Belgje|Belgyske]] oanfal op 'e [[Dútslân|Dútske]] linys.
* begjin [[augustus]] - De yn [[Hurderwyk]] ynternearre [[Belgje|Belgyske]] [[militêr]]en [[August van Lierde]], [[Émile Hoyois]] en [[Georges Herphelin]] winne de [[PC]]. Van Lierde wurdt útroppen ta [[kening (keatsen)|kening]].
*[[20 augustus]] - Oan it [[Westfront (Earste Wrâldoarloch)|Westfront]] begjint de [[Twadde Slach by Verdun]] mei in [[Frankryk|Frânske]] oanfal op 'e [[Dútslân|Dútske]] linys.
*[[3 septimber]] - [[Dútslân|Dútske]] [[troepen]] feroverje oan it [[Eastfront (Earste Wrâldoarloch)|Eastfront]] de [[Ruslân|Russyske]] [[stêd]] [[Riga]], yn it [[Baltikum]].
*[[7 septimber|7]]-[[12 septimber]] - De [[Ruslân|Russyske]] [[stêfsjef]], [[generaal]] [[Lavr Kornilov]], tsjocht mei [[troepen]] op nei de [[haadstêd]] [[Petrograd]], mei as doel om in kontra-revolúsjonêre [[steatsgreep]] út te fieren. De [[bolsjewiken]] yn 'e stêd foarmje [[arbeider]]smilysjes om it spul te kearen, mar de [[soldaten]] teare oer de side foar de anty-[[monargisme|monargistyske]] [[propaganda]], en de saneamde [[Kornilov-pûtsj]] mislearret sûnder dat der skot lost is.
*[[14 septimber]] - [[Aleksander Kerenski]], it haad fan it Provysjoneel Regear, ropt de [[Republyk Ruslân]] út.
*[[15 oktober]] - De [[Fryslân|Fryske]] [[stripper]] en [[koertisane]] [[Mata Hari]] wurdt troch de [[Frankryk|Frânsen]] [[terjochtsteld]] op beskuldiging fan [[spionaazje]] foar de [[Dútslân|Dútsers]].
*[[20 oktober]] - De [[bolsjewiken|bolsjwistyske]] foaroanman [[Vladimir Lenin]] keart fan syn ûnderdûkadres yn [[Finlân]] werom yn 'e [[Ruslân|Russyske]] [[haadstêd]] [[Petrograd]].
*[[24 oktober]] - Yn 'e [[Slach by Caporetto]] wurde de [[Itaalje|Italjanen]] ferneatigjend ferslein troch it [[Eastenryk-Hongarije|Eastenryksk-Hongaarske]] [[leger (lânmacht)|leger]].
*[[31 oktober]] - Oan it [[Palestynske Front (Earste Wrâldkriich)|Palestynske Front]] iepenet de [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[generaal]] [[Edmund Allenby, 1e boarchgreve Allenby|Edmund Allenby]] in nij [[fjildtocht|offinsyf]], dat begjint mei in klinkende oerwinning op 'e [[Osmaanske Ryk|Osmanen]] yn 'e [[Slach by Beërsjeba]].
*[[2 novimber]] - De [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[minister]] fan Bûtenlânske Saken, [[Arthur Balfour|Lord Balfour]], lit in ferklearring útgean dêr't er [[Palestina]] yn bestimpelet as "nasjonaal tehûs foar it [[Joadske folk]]". Dizze saneamde [[Balfour-ferklearring]] wurdt troch de [[sionisme|sionisten]] as stipebetsjûging beskôge en sil in protte ynfloed hawwe op 'e [[minsklike migraasje|migraasje]] fan [[Joaden]] nei Palestina yn it [[Ynterbellum]] en op 'e úteinlike stifting fan 'e [[Steat Israel]].
*[[6 novimber]] - De [[Amerikaanske steat]] [[New York (steat)|New York]] fiert it [[frouljuskiesrjocht]] yn.
*[[7 novimber]] - Yn [[Ruslân]] fynt (neffens de [[Juliaanske kalinder]]) de [[Oktoberrevolúsje]] plak, wêrby't ûnder lieding fan [[Vladimir Lenin]] en [[Leon Trotski]] de [[kommunistysk]]e [[bolsjewiken]] oan 'e macht komme.
*[[8 novimber]] - It Provysjoneel Regear fan [[Ruslân]] jout him nei de bestoarming fan it [[Winterpaleis (Sint-Petersburch)|Winterpaleis]] yn [[Petrograd]] oer oan 'e [[bolsjewiken]].
*[[10 novimber|10]]-[[12 novimber]] - De kontra-[[revolúsjonêr]]e [[steatsgreep]] fan 'e [[Ruslân|Russyske]] [[premier]] [[Aleksander Kerenski]], de [[Kerenski-pûtsj]], wurdt troch de [[bolsjewiken]] ûnderdrukt.
*[[14 novimber]] - De [[bolsjewiken]] brekke de wjerstân fan harren fijannen yn [[Moskou]], en krije sa ek dy [[Ruslân|Russyske]] [[stêd]] yn harren macht.
*[[17 novimber]] - Oan it [[Palestynske Front (Earste Wrâldkriich)|Palestynske Front]] feroverje [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[troepen]] de [[stêd]] [[Jaffa (stêd)|Jaffa]] ([[bibel]]sk: Joppe) op 'e [[Osmaanske Ryk|Osmanen]].
*[[20 novimber]]-[[7 desimber]] - Oan it [[Westfront (Earste Wrâldoarloch)|Westfront]] fynt de [[Slach by Kameryk (1917)|Slach by Kameryk]] plak, tusken [[Feriene Keninkryk|Britske]] en de [[Dútslân|Dútske]] [[troepen]]: dit is de earste [[tank (wapen)|tank]]slach út 'e [[skiednis]]. De Britten winne, brekke troch de Dútske linys en witte it front in stikje op te skowen, mar wurde úteinlik troch de Dútsers weromkrongen.
*[[26 novimber]] - It nije [[bolsjewiken|bolsjewistyske]] [[regear]] fan [[Ruslân]], ûnder lieding fan [[Vladimir Lenin]], docht de [[Sintrale Machten|Sintralen]] in útstel foar in [[wapenstilstân]].
*[[6 desimber]] - [[Finlân]] ropt de ûnôfhinklikheid út.
*[[7 desimber]] - [[Eastenryk-Hongarije]] ferklearret de oarloch oan 'e [[Feriene Steaten]].
*[[9 desimber]] - Oan it [[Palestynske Front (Earste Wrâldkriich)|Palestynske Front]] feroverje [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[troepen]] de [[stêd]] [[Jeruzalim]] op 'e [[Osmaanske Ryk|Osmanen]].
*[[9 desimber]] - Troch it weifallen fan [[Ruslân|Russyske]] [[militêr]]e stipe yn ferbân mei de [[Oktoberrevolúsje]] is [[Roemeenje]] twongen om in [[wapenstilstân]] mei de [[Sintrale Machten|Sintralen]] te sluten.
*[[9 desimber]] - De [[Russyske Boargeroarloch]] brekt út as kontra-[[revolúsjonêr]]e [[leger (lânmacht)|leger]]ienheden (de saneamde 'Witen') de [[stêd]] [[Rostov oan de Don]] oanfalle, dy't yn 'e hannen is fan 'e [[bolsjewiken]] (de 'Readen').
*[[15 desimber]] - It nije [[bolsjewiken|bolsjewistyske]] rezjym fan [[Ruslân]] en de [[Sintrale Machten|Sintralen]] slute it [[Bestân fan Brest-Litovsk]].
*[[15 desimber]] - Yn it ramt fan 'e [[Russyske Boargeroarloch]] wurdt de [[stêd]] [[Rostov oan de Don]] ynnommen troch de Witen.
* ''sûnder datum'' - Oprjochting fan it [[Roomsk Frysk Boun]] troch ûnder oaren [[Titus Brandsma]].
== Berne ==
;jannewaris
* [[3 jannewaris|3]] - [[Albert Mol]], Nederlânsk akteur en skriuwer († [[2004]])
* [[14 jannewaris|14]] - [[Ap Sok]], Nederlânsk grafikus en yllustrator († [[2004]])
;febrewaris
* [[4 febrewaris|4]] - [[Albert Koopman]], Frysk fersetsman († [[1945]])
* [[6 febrewaris|6]] - [[Zsa Zsa Gábor]], Hongaarsk-Amerikaansk aktrise († [[2016]])
* [[19 febrewaris|19]] - [[Annie de Reuver]], Nederlânsk sjongster († [[2016]])
;maart
* [[6 maart|6]] - [[William Erwin Eisner]], Amerikaansk striptekener († [[2005]])
* [[8 maart|8]] - [[A. Marja]], Nederlânsk skriuwer en dichter († [[1964]])
;april
* [[19 april|19]] - [[Johnny Hoes]], Nederlânsk sjonger († [[2011]])
* [[24 april|24]] - [[Klaas Jacob van Douwen]], Frysk politikus († [[2004]])
* [[25 april|25]] - [[Ella Fitzgerald]], Amerikaansk sjongster († [[1996]])
;maaie
* [[16 maaie|16]] - [[George Gaynes]], Amerikaansk akteur en sjonger († [[2016]])
* [[17 maaie|17]] - [[Sietze de Groot]], Frysk maratonrider en [[alvestêdetocht]]winner († [[1983]])
* [[29 maaie|29]] - [[John F. Kennedy]], presidint fan 'e [[Feriene Steaten]] († [[1963]])
* [[30 maaie|30]] - [[Fokke Sierksma]], Frysk teolooch, tibetolooch, essayist en dichter († [[1977]])
;juny
* [[4 juny|4]] - [[W.G. van de Hulst jr.]], Nederlânsk byldzjend keunstner en skriuwer († [[2006]])
* [[17 juny|17]] - [[Dean Martin]], Amerikaansk sjonger en akteur († [[1995]])
* [[28 juny|28]] - [[Wim Sonneveld]], Nederlânsk kabaretier († [[1974]])
* [[30 juny|30]] - [[Lena Horne]], Amerikaansk aktrise en sjongster († [[2010]])
;july
* [[13 july|13]] - [[Henk de Wilde]], Frysk politikus († [[2004]])
;augustus
* [[12 augustus|12]] - [[Herman van der Heide]], Frysk byldzjend keunstner († [[1998]])
* [[13 augustus|13]] - [[Sjoerd Nieuwland]], Frysk dirigint († [[2007]])
* [[22 augustus|22]] - [[John Lee Hooker]], Amerikaansk muzikant († [[2001]])
;septimber
* [[11 septimber|11]] - [[Bob Spaak]], Nederlânsk sportsjoernalist en presintator († [[2011]])
* [[14 septimber|14]] - [[Menno Bandstra]], Frysk dammer († [[1996]])
* [[17 septimber|17]] - [[Jan Wybenga]], Frysk skriuwer († [[1994]])
;oktober
* [[22 oktober|22]] - [[Dizzy Gillespie]], Amerikaansk muzikant († [[1993]])
;novimber
* [[3 novimber|3]] - [[Wladimir de Vries]], Nederlânsk byldhouwer († [[2001]])
* [[21 novimber|21]] - [[Sjirk Frânses van der Burg]], Frysk bistedokter en frisiast († [[2008]])
* [[23 novimber|23]] - [[Roel Bergsma]], Frysk ûnderwizer, dammer en revuskriuwer († [[1988]])
* [[24 novimber|24]] - [[Haije Kramer]], Frysk skaker († [[2004]])
;desimber
* [[9 desimber]] - [[Jan Rodenhuis]], Frysk keatser en sportbestjoerder († [[1987]])
;''datum ûnbekend''
*[[Goasse Rinse Groustra]], Frysk oersetter († [[1996]])
== Ferstoarn ==
* [[4 jannewaris]] - [[Carl Ludwig Jessen]], Noardfrysk keunstskilder (* [[1833]])
* [[27 febrewaris]] - [[John Wallace Crawford]], Amerikaansk ferkenner, artyst en aventoersman (* [[1847]])
* [[8 maart]] - [[Ferdinand von Zeppelin|Ferdinand greve von Zeppelin]], útfiner fan it [[loftskip]] (* [[1838]])
* [[14 april]] - [[Ludovich Zamenhof]], Poalske taalkundige, betinker fan it [[Esperanto]] (* [[1859]])
* [[22 maaie]] - [[Wiebe Kornelis Walstra]], Frysk ûnderwizer, publisist en ûntwikkelder fan learmiddels (* [[1852]])
* [[11 july]] - [[Hugo Simberg]], Finsk skilder (* [[1873]])
* [[28 augustus]] - [[Theo van Hoytema]], Nederlânsk keunstner en boekbânûntwerper (* [[1863]])
* [[15 oktober]] - [[Mata Hari]] (Margaretha Zelle), Frysk dûnseresse, stripper en spionne (* [[1876]])
;''datum ûnbekend''
*[[Twa Moannen]] (''Two Moons''), opperhaad fan 'e [[Noardlike Sjajinnen]] (* [[1847]])
==Literatuer==
;poëzij
* [[T.S. Eliot]], ''[[The Love Song of J. Alfred Prufrock]]'' <small>(oerset yn it [[Frysk]] as ''It Leafdesliet fan J. Alfred Prufrock'')</small>
{{JiersideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
<references/>
----
{{Commonscat}}
}}
[[Kategory:1917| ]]
[[Kategory:20e iuw]]
p0z4eko3mc8lueopdgd4ir5p7i9whz6
1998
0
1657
1086848
1077736
2022-08-06T09:22:38Z
FreyaSport
40716
/* Ferstoarn */ jannewaris
wikitext
text/x-wiki
{{JiersideBoppe}}
{{Kalinders}}{{Kalinderjier}}
Dit jier makket ûnderdiel út fan it [[desennium]] fan 'e [[1990-er jierren]].
== Foarfallen ==
*[[21 jannewaris]] - It [[Lewinsky-skandaal]], oangeande in [[seksuële omgong|seksuële relaasje]] tusken de [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[presidint]] [[Bill Clinton]] en [[Monica Lewinsky]], in [[stazjêre]] yn it [[Wite Hûs (Washington D.C.)|Wite Hûs]]], wurdt foar it earst bekend.
* [[7 febrewaris]] oant en mei [[22 febrewaris]] - De [[Olympyske Winterspullen 1998|Olympyske Winterspullen]] wurde hâlden yn [[Nagano (stêd)|Nagano]].
* [[8 maart]] oant en mei [[14 maart]] - De [[Paralympyske Winterspullen 1998|Paralympyske Winterspullen]] wurde hâlden yn [[Nagano (stêd)|Nagano]].
* [[15 maart]] - [[Ids Postma]] fan [[Dearsum (Boarnsterhim)|Dearsum]] wurdt yn [[It Hearrenfean (plak)|It Hearrenfean]] foar de twadde kear wrâldkampioen reedriden Oer-alles.
*[[10 april]] - Mei it sluten fan 'e [[Oerienkomst fan Goedfreed]] komt in ein oan it [[konflikt yn Noard-Ierlân]].
* [[20 maaie]] - [[Jeltje van Nieuwenhoven]] wurdt de earste froulike foarsitter fan de Twadde Keamer.
* [[20 juny]] - [[Fryslân 500]]: it provinsjebestjoer ûnder lieding fan [[kommissaris fan de keninginne]] [[Loek Hermans]] wol dat der fierd wurdt dat [[Fryslân]] as [[provinsje]] 500 jier bestiet. Dêr bestiet in protte ferset tsjin, mei't it ûntstean fan Fryslân as provinsje yn [[1498]] ek de ein fan 'e Fryske selsstannigens betsjutte.
*[[7 augustus]] - [[Bomoanslaggen op de Amerikaanske ambassades yn Kenia en Tanzania]] troch [[Al-Qaida]]. Der falle 224 deaden.
*ein [[oktober]]/begjin [[novimber]] - By de [[orkaan]] [[Orkaan Mitch|Mitch]] komme yn [[Nikaragûa]], [[Hondoeras]] en [[Gûatemala]] mear as 11.000 minsken om en wurdt foar [[$]]6,2 miljard oan skea oanrjochte.
== Berne ==
;jannewaris
* [[1 jannewaris|1]] - [[Fabian Feyaerts]], Flaamsk sjonger
* [[28 jannewaris|28]] - [[Ariel Winter]], Amerikaansk aktrise
;febrewaris
* [[15 febrewaris|15]] - [[George Russell (autokoereur)|George Russel]], Ingelsk koereur
;maart
* [[5 maart|5]] - [[Yusra Mardini]], Syrysk-Dútsk swimster
* [[13 maart|13]] - [[Vajèn van den Bosch]], Nederlânsk sjongster en stimaktrise
* [[16 maart|16]] - [[Ellia Smeding]], Frysk reedrider
;april
* [[6 april|6]] - [[Peyton List (1998)|Peyton List]], Amerikaansk aktrise, model en presintatrise
* [[9 april|9]] - [[Elle Fanning]], Amerikaansk aktrise
* [[10 april|10]] - [[Ashley Ausburn]], Amerikaansk aktrise
* [[16 april|16]] - [[Habtamu de Hoop]], Frysk politikus en presintator
* [[24 april|24]] - [[Ryan Newman (aktrise)|Ryan Newman]], Amerikaansk aktrise
* [[24 april|24]] - [[Hanna Obbeek]], Nederlânsk aktrise
;maaie
* [[11 maaie|11]] - [[Kendra Spade]], Amerikaansk pornoaktrise
* [[26 maaie|26]] - [[Vladimir Arzumanyan]], Armeensk sjonger
;juny
;july
* [[1 july|1]] - [[Fabiënne Bergmans]], Nederlânsk sjongster
* [[8 july|8]] - [[Jaden Smith]], Amerikaansk akteur
* [[17 july|17]] - [[Laura van Kaam]], Nederlânsk sjongster
* [[22 july|22]] - [[Madison Pettis]], Amerikaansk aktrise
* [[24 july|24]] - [[Bindi Irwin]], Australyske tillefyzjepersoanlikheid
* [[31 july|31]] - [[Rico Rodriguez II]], Amerikaansk akteur
;augustus
* [[8 augustus|8]] - [[Ronan Parke]], Britsk sjonger
* [[16 augustus|16]] - [[Rachel Traets]], Nederlânsk sjongster
* [[25 augustus|25]] - [[China Anne McClain]], Amerikaansk aktrise en sjongster
;septimber
;oktober
* [[23 oktober|23]] - [[Amandla Stenberg]], Amerikaansk aktrise
* [[25 oktober|25]] - [[Tianlang Guan]], Sineesk golfer
* [[28 oktober|28]] - [[Nolan Gould]], Amerikaansk akteur
* [[29 oktober|29]] - [[Lance Stroll]], Kanadeesk koereur
;novimber
* [[23 novimber|23]] - [[Bradley Steven Perry]], Amerikaansk akteur
* [[29 novimber|29]] - [[Ayumu Hirano]], Japansk snowboarder
;desimber
* [[10 desimber|10]] - [[Nia Nacci]], Amerikaansk pornoaktrise
* [[14 desimber|14]] - [[Jurre Otto]], Nederlânsk artyst en sjonger
* [[29 desimber|29]] - [[Paris Berelc]], Amerikaansk aktrise en model
== Ferstoarn ==
;jannewaris
* [[5 jannewaris|5]] - [[Sonny Bono]], Amerikaansk sjonger, akteur, en politikus (* [[1935]])
* [[9 jannewaris|9]] - [[Wiebe Keikes]], Frysk argivaris (* [[1922]])
;febrewaris
* [[8 febrewaris|8]] - [[Halldór Laxness]], Iislânsk skriuwer en Nobelpriiswinner (* [[1902]])
* [[8 febrewaris|8]] - [[Abraham Willink]], Frysk-Argentynsk entomolooch (* [[1920]])
;maart
* [[5 maart|5]] - [[Dirk Kerst Koopmans]], Frysk keunstner, yllústrator en dichter (* [[1906]])
* [[13 maart|13]] - [[Andrew Gronholdt]], Amerikaansk boatebouwer en houtbewurker (* [[1915]])
;april
* [[19 april|19]] - [[Octavio Paz]], Meksikaansk skriuwer en Nobelpriiswinner (* [[1914]])
;maaie
* [[4 maaie|4]] - [[Wierd Wijnia]], Frysk reedrider en sportbestjoerder (* [[1925]])
* [[5 maaie|5]] - [[Pieter Kooistra]], Frysk keunstner en skriuwer (* [[1922]])
* [[14 maaie|14]] - [[Frank Sinatra]], Amearikaansk sjonger (* [[1915]])
;july
* [[20 july|20]] - [[Froukje Annema]], Frysk skriuwster (* [[1941]])
;oktober
* [[23 oktober|23]] - [[Mary Servaes]], Nederlânsk sjongster (* [[1919]])
* [[28 oktober|28]] - [[Siep van den Berg]], Frysk keunstskilder en byldhouwer (* [[1913]])
* [[29 oktober|29]] - [[Sjoerdtsje Faber]], Frysk langeôfstânshurdrydster (* [[1915]])
;desimber
* [[3 desimber|3]] - [[Herre Halbertsma]], Nederlânsk skiedkundige en argeolooch (* [[1920]])
* [[25 desimber|25]] - [[Rita Corita]], Nederlânsk sjongster (* [[1917]])
;''datum ûnbekend''
*[[Pyt van der Zee]], Frysk toanielregisseur en oersetter (* [[1915]])
==Literatuer==
;romans
* [[Kristen Britain]], ''[[Green Rider]]''
* [[J.K. Rowling]], ''[[Harry Potter and the Chamber of Secrets]]''
* [[Lois McMaster Bujold]], ''[[Komarr]]''
* [[Guy Gavriel Kay]], ''[[Sailing to Sarantium]]''
==Films==
* ''[[Baywatch: White Thunder at Glacier Bay]]''
* ''[[The Parent Trap (film út 1998)|The Parent Trap]]''
* ''[[Practical Magic (film)|Practical Magic]]''
* ''[[Shakespeare in Love]]''
* ''[[Smoke Signals (film)|Smoke Signals]]''
* ''[[Star Trek: Insurrection]]''
==Muzyk==
;singles
* [[Toby Keith]], ''[[Dream Walkin' (liet)|Dream Walkin']]''
==Tillefyzje==
* ''[[V.I.P. (Amerikaanske tillefyzjesearje)|V.I.P.]]''
== Boukeunst ==
<gallery>
File:Petronas Panorama II.jpg|''[[Petronas Towers]]'', [[Kuala Lumpur]] (1998) [[Cesar Pelli]]
</gallery>
{{JiersideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
<references/>
----
{{Commonscat}}
}}
[[Kategory:1998| ]]
[[Kategory:20e iuw]]
embmy3x11z9lq82qi6knh37z15ta6qj
1086912
1086848
2022-08-06T10:52:43Z
FreyaSport
40716
/* Ferstoarn */ oanfolling
wikitext
text/x-wiki
{{JiersideBoppe}}
{{Kalinders}}{{Kalinderjier}}
Dit jier makket ûnderdiel út fan it [[desennium]] fan 'e [[1990-er jierren]].
== Foarfallen ==
*[[21 jannewaris]] - It [[Lewinsky-skandaal]], oangeande in [[seksuële omgong|seksuële relaasje]] tusken de [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[presidint]] [[Bill Clinton]] en [[Monica Lewinsky]], in [[stazjêre]] yn it [[Wite Hûs (Washington D.C.)|Wite Hûs]]], wurdt foar it earst bekend.
* [[7 febrewaris]] oant en mei [[22 febrewaris]] - De [[Olympyske Winterspullen 1998|Olympyske Winterspullen]] wurde hâlden yn [[Nagano (stêd)|Nagano]].
* [[8 maart]] oant en mei [[14 maart]] - De [[Paralympyske Winterspullen 1998|Paralympyske Winterspullen]] wurde hâlden yn [[Nagano (stêd)|Nagano]].
* [[15 maart]] - [[Ids Postma]] fan [[Dearsum (Boarnsterhim)|Dearsum]] wurdt yn [[It Hearrenfean (plak)|It Hearrenfean]] foar de twadde kear wrâldkampioen reedriden Oer-alles.
*[[10 april]] - Mei it sluten fan 'e [[Oerienkomst fan Goedfreed]] komt in ein oan it [[konflikt yn Noard-Ierlân]].
* [[20 maaie]] - [[Jeltje van Nieuwenhoven]] wurdt de earste froulike foarsitter fan de Twadde Keamer.
* [[20 juny]] - [[Fryslân 500]]: it provinsjebestjoer ûnder lieding fan [[kommissaris fan de keninginne]] [[Loek Hermans]] wol dat der fierd wurdt dat [[Fryslân]] as [[provinsje]] 500 jier bestiet. Dêr bestiet in protte ferset tsjin, mei't it ûntstean fan Fryslân as provinsje yn [[1498]] ek de ein fan 'e Fryske selsstannigens betsjutte.
*[[7 augustus]] - [[Bomoanslaggen op de Amerikaanske ambassades yn Kenia en Tanzania]] troch [[Al-Qaida]]. Der falle 224 deaden.
*ein [[oktober]]/begjin [[novimber]] - By de [[orkaan]] [[Orkaan Mitch|Mitch]] komme yn [[Nikaragûa]], [[Hondoeras]] en [[Gûatemala]] mear as 11.000 minsken om en wurdt foar [[$]]6,2 miljard oan skea oanrjochte.
== Berne ==
;jannewaris
* [[1 jannewaris|1]] - [[Fabian Feyaerts]], Flaamsk sjonger
* [[28 jannewaris|28]] - [[Ariel Winter]], Amerikaansk aktrise
;febrewaris
* [[15 febrewaris|15]] - [[George Russell (autokoereur)|George Russel]], Ingelsk koereur
;maart
* [[5 maart|5]] - [[Yusra Mardini]], Syrysk-Dútsk swimster
* [[13 maart|13]] - [[Vajèn van den Bosch]], Nederlânsk sjongster en stimaktrise
* [[16 maart|16]] - [[Ellia Smeding]], Frysk reedrider
;april
* [[6 april|6]] - [[Peyton List (1998)|Peyton List]], Amerikaansk aktrise, model en presintatrise
* [[9 april|9]] - [[Elle Fanning]], Amerikaansk aktrise
* [[10 april|10]] - [[Ashley Ausburn]], Amerikaansk aktrise
* [[16 april|16]] - [[Habtamu de Hoop]], Frysk politikus en presintator
* [[24 april|24]] - [[Ryan Newman (aktrise)|Ryan Newman]], Amerikaansk aktrise
* [[24 april|24]] - [[Hanna Obbeek]], Nederlânsk aktrise
;maaie
* [[11 maaie|11]] - [[Kendra Spade]], Amerikaansk pornoaktrise
* [[26 maaie|26]] - [[Vladimir Arzumanyan]], Armeensk sjonger
;juny
;july
* [[1 july|1]] - [[Fabiënne Bergmans]], Nederlânsk sjongster
* [[8 july|8]] - [[Jaden Smith]], Amerikaansk akteur
* [[17 july|17]] - [[Laura van Kaam]], Nederlânsk sjongster
* [[22 july|22]] - [[Madison Pettis]], Amerikaansk aktrise
* [[24 july|24]] - [[Bindi Irwin]], Australyske tillefyzjepersoanlikheid
* [[31 july|31]] - [[Rico Rodriguez II]], Amerikaansk akteur
;augustus
* [[8 augustus|8]] - [[Ronan Parke]], Britsk sjonger
* [[16 augustus|16]] - [[Rachel Traets]], Nederlânsk sjongster
* [[25 augustus|25]] - [[China Anne McClain]], Amerikaansk aktrise en sjongster
;septimber
;oktober
* [[23 oktober|23]] - [[Amandla Stenberg]], Amerikaansk aktrise
* [[25 oktober|25]] - [[Tianlang Guan]], Sineesk golfer
* [[28 oktober|28]] - [[Nolan Gould]], Amerikaansk akteur
* [[29 oktober|29]] - [[Lance Stroll]], Kanadeesk koereur
;novimber
* [[23 novimber|23]] - [[Bradley Steven Perry]], Amerikaansk akteur
* [[29 novimber|29]] - [[Ayumu Hirano]], Japansk snowboarder
;desimber
* [[10 desimber|10]] - [[Nia Nacci]], Amerikaansk pornoaktrise
* [[14 desimber|14]] - [[Jurre Otto]], Nederlânsk artyst en sjonger
* [[29 desimber|29]] - [[Paris Berelc]], Amerikaansk aktrise en model
== Ferstoarn ==
;jannewaris
* [[5 jannewaris|5]] - [[Sonny Bono]], Amerikaansk sjonger, akteur, en politikus (* [[1935]])
* [[9 jannewaris|9]] - [[Wiebe Keikes]], Frysk argivaris (* [[1922]])
;febrewaris
* [[8 febrewaris|8]] - [[Halldór Laxness]], Iislânsk skriuwer en Nobelpriiswinner (* [[1902]])
* [[8 febrewaris|8]] - [[Abraham Willink]], Frysk-Argentynsk entomolooch (* [[1920]])
* [[16 febrewaris|16]] - [[Martha Gellhorn]], Amerikaansk skriuwster (* [[1908]])
* [[20 febrewaris|20]] - [[Jacobus Anker]], Nederlânsk politikus (* [[1913]])
* [[26 febrewaris|26]] - [[Jaap ter Haar]], Nederlânsk histoarikus en skriuwer (* [[1922]])
* [[28 febrewaris|28]] - [[Christiaan Moll]], Nederlânsk politikus (* [[1923]])
;maart
* [[5 maart|5]] - [[Dirk Kerst Koopmans]], Frysk keunstner, yllústrator en dichter (* [[1906]])
* [[13 maart|13]] - [[Andrew Gronholdt]], Amerikaansk boatebouwer en houtbewurker (* [[1915]])
;april
* [[15 april|15]] - [[Pol Pot]], Kambodjaansk revolúsjonêr krimineel (* [[1925]])
* [[19 april|19]] - [[Octavio Paz]], Meksikaansk skriuwer en Nobelpriiswinner (* [[1914]])
;maaie
* [[4 maaie|4]] - [[Wierd Wijnia]], Frysk reedrider en sportbestjoerder (* [[1925]])
* [[5 maaie|5]] - [[Pieter Kooistra]], Frysk keunstner en skriuwer (* [[1922]])
* [[11 maaie|11]] - [[Willy Corsari]], Nederlânsk skriuwster (* [[1897]])
* [[14 maaie|14]] - [[Frank Sinatra]], Amearikaansk sjonger (* [[1915]])
;juny
* [[20 juny|20]] - [[Conrad Schumann]], Eastdútsk oerrinner (* [[1942]])
* [[23 juny|23]] - [[Maureen O'Sullivan]], Amerikaansk aktrise (* [[1911]])
;july
* [[16 july|16]] - [[Pieter Soepboer]], Frysk politikus (* [[1920]])
* [[20 july|20]] - [[Heine van der Molen]], Frysk yngenieur en skriuwer (* [[1911]])
* 20 - [[Froukje Annema]], Frysk skriuwster (* [[1941]])
;oktober
* [[16 oktober|16]] - [[Vasalis]], Nederlânsk dichteres en psychiater (* [[1909]])
* [[23 oktober|23]] - [[Mary Servaes]], Nederlânsk sjongster (* [[1919]])
* [[28 oktober|28]] - [[Siep van den Berg]], Frysk keunstskilder en byldhouwer (* [[1913]])
* 28 - [[Ted Hughes]], Ingelsk dichter en skriuwer (* [[1930]])
* [[29 oktober|29]] - [[Sjoerdtsje Faber]], Frysk langeôfstânshurdrydster (* [[1915]])
;novimber
* [[6 novimber|6]] - [[Johfra]] Nederlânsk keunstskilder (* [[1919]])
* [[19 novimber|19]] - [[René van Vooren]], Nederlânsl akteur en produsint (* [[1931]])
;desimber
* [[3 desimber|3]] - [[Herre Halbertsma]], Nederlânsk skiedkundige en argeolooch (* [[1920]])
* [[5 desimber|5]] - [[Durkje Rienks-Wallinga]], Frysk redakteur (* [[1902]])
* [[10 desimber|10]] - [[Wim Hora Adema]], Frysk sjoernaliste en skriuwster (* [[1914]])
* [[13 desimber|13]] - [[Herman van der Heide]], Frysk byldzjend keunstner (* [[1917]])
* [[25 desimber|25]] - [[Rita Corita]], Nederlânsk sjongster (* [[1917]])
;''datum ûnbekend''
*[[Pyt van der Zee]], Frysk toanielregisseur en oersetter (* [[1915]])
==Literatuer==
;romans
* [[Kristen Britain]], ''[[Green Rider]]''
* [[J.K. Rowling]], ''[[Harry Potter and the Chamber of Secrets]]''
* [[Lois McMaster Bujold]], ''[[Komarr]]''
* [[Guy Gavriel Kay]], ''[[Sailing to Sarantium]]''
==Films==
* ''[[Baywatch: White Thunder at Glacier Bay]]''
* ''[[The Parent Trap (film út 1998)|The Parent Trap]]''
* ''[[Practical Magic (film)|Practical Magic]]''
* ''[[Shakespeare in Love]]''
* ''[[Smoke Signals (film)|Smoke Signals]]''
* ''[[Star Trek: Insurrection]]''
==Muzyk==
;singles
* [[Toby Keith]], ''[[Dream Walkin' (liet)|Dream Walkin']]''
==Tillefyzje==
* ''[[V.I.P. (Amerikaanske tillefyzjesearje)|V.I.P.]]''
== Boukeunst ==
<gallery>
File:Petronas Panorama II.jpg|''[[Petronas Towers]]'', [[Kuala Lumpur]] (1998) [[Cesar Pelli]]
</gallery>
{{JiersideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
<references/>
----
{{Commonscat}}
}}
[[Kategory:1998| ]]
[[Kategory:20e iuw]]
8qurkzn12pymqbf3wnx1s8easl46nmy
1942
0
1710
1086878
1085462
2022-08-06T10:31:27Z
FreyaSport
40716
/* Berne */ +1
wikitext
text/x-wiki
{{JiersideBoppe}}
{{Kalinders}}{{Kalinderjier}}
Dit jier makket ûnderdiel út fan it [[desennium]] fan 'e [[1940-er jierren]].
== Foarfallen ==
*[[1 jannewaris]] - Troch 26 [[Alliëarden|Alliëarde lannen]] wurdt it [[Pakt fan Washington]] sletten, wêrby't de lidsteaten ûnthjitte gjin ôfsûnderlike [[frede]] slute te sillen mei de [[As (bûnsgenoatskip)|As]]-grutmachten.
*[[7 jannewaris]] - Begjin fan 'e [[Slach om Bataan]], wêrby't [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] en [[Filipinen|Filipynske]] [[troepen]] op it [[skiereilân]] [[Bataan]], yn 'e [[Filipinen]], belegere wurde troch de [[Japan]]ners.
*[[10 jannewaris]] - Mei de lâning fan [[Japan]]ske [[troepen]] op [[Selebes]] begjint [[Japanske ynfal yn Nederlânsk-Ynje|de ynvaazje]] fan [[Nederlânsk-Ynje]].
*[[20 jannewaris]] - Op 'e [[Wannsee-konferinsje]] beslist de lieding fan 'e [[Nasjonaal-Sosjalistyske Dútske Arbeiderspartij]] (NSDAP) ta de totale [[genoside]] op 'e [[Joaden]], dy't omskreaun wurdt as de ''Endlösung der Judenfrage''.
*[[22 jannewaris]] - De [[Achtste Alvestêdetocht]] wurdt wûn troch [[Sietze de Groot]] yn in tiid fan 8 [[oere]]n en 44 [[minuten]]. De [[winter]]kjeld is tige strang; der komme trije dielnimmers om troch [[ûnderkuolling]] en befriezingsferskynsels.
* [[22 jannewaris]] - It lidmaatskip fan de [[Nederlânske Kultuerkeamer]] wurdt feplichte foar [[keunstner]]s, [[akteur]]s, [[útjouwer]]s, ensfh.
*[[12 febrewaris]] - [[Perû]] ferklearret [[nazy-Dútslân]], [[Itaalje]] en [[Japan]] de oarloch.
*[[15 febrewaris]] - By [[Fal fan Singapoer|de ynname]] troch de [[Japan]]ners fan 'e [[Grut-Brittanje|Britske]] [[koloanje]] [[Singapoer]] wurde 138.000 [[Grut-Brittanje|Britske]] en [[Austraalje (lân)|Australyske]] [[soldaten]] [[kriichsfinzen]] nommen.
*[[20 febrewaris]] - De [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[presidint]] [[Franklin D. Roosevelt]] autorisearret de [[ynternearring fan de Japanske Amerikanen]] yn kampen yn [[Utah]] en [[Kolorado]].
*[[27 febrewaris]] - By de [[Slach yn de Javasee]] weeft de [[Japanske Keizerlike Marine]] handich ôf mei in [[Nederlân]]sk-[[Grut-Brittanje|Britsk]]-[[Feriene Steaten|Amerikaansk]]-[[Austraalje (lân)|Australyske]] [[float]] ûnder de Nederlânske [[skout-by-nacht]] [[Karel Doorman]].
*[[28 febrewaris]] - De earste [[Japan]]ske [[troepen]] lânje op [[Java]].
* [[5 maart]] - [[Batavia]] wurdt troch [[Japan]]ners ynommen.
*[[8 maart]] - It [[Keninklik Nederlânsk-Yndysk Leger]] (KNIL) kapitulearret foar de [[Japan]]ners. Begjin fan 'e [[Japanske besetting fan Nederlânsk-Ynje]].
*[[9 maart]] - De [[Japan]]ners feroverje [[Rangoon]], de [[haadstêd]] fan 'e [[Grut-Brittanje|Britske]] [[koloanje]] [[Britsk-Birma|Birma]].
* [[21 maart]] - [[Skiekundich elemint|Elemint]] nûmer 94 kriget de namme [[plutoanium]].
*[[9 april]] - De [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] en [[Filipinen|Filipynske]] [[troepen]] op it [[skiereilân]] [[Bataan]], yn 'e [[Filipinen]], jouwe har oer. Ein fan 'e [[Slach om Bataan]], mar it begjin fan 'e [[Deademars fan Bataan]], wêrby't de [[Japan]]ners 60.000 oant 80.000 Filipynske en Amerikaanske [[kriichsfinzene]]n op ûnminsklike wize 112 km opdriuwe nei it plak dêr't se op 'e [[trein]] set wurde kinne nei [[kriichsfinzenekamp]]en. Skattings oer it tal deadlike slachtoffers rinne útinoar fan 5.650 oant 18.000.
*[[18 april]] - De [[Amerikaanske Loftmacht]] fiert it earste [[bombardemint]] op 'e [[Japan]]ske [[haadstêd]] [[Tokio]] út, dat bekend komt te stean as de [[Doolittle Raid]], nei de befelfierder, [[luitenant-kolonel]] [[James H. Doolittle]].
*[[5 maaie|5]]-[[6 maaie]] - By de [[Slach om Corregidor]] feroverje de [[Japan]]ners it [[eilân]] [[Corregidor]], yn 'e [[Baai fan Manilla]]. Dêrmei komt in ein oan alle [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] wjerstân yn de [[Filipinen]].
*[[7 maaie|7]]-[[8 maaie]] - By de [[Slach yn de Koraalsee]] bringe de [[Feriene Steaten]] de [[Japan]]ske opmars yn 'e [[Stille Súdsee]] ta stilstân.
*[[22 maaie]] - [[Meksiko]] ferklearret [[nazy-Dútslân]], [[Itaalje]] en [[Japan]] de oarloch.
*[[27 maaie]] - It [[Tsjechysk ferset yn de Twadde Wrâldkriich|Tsjechyske ferset]] docht [[moard op Reinhard Heydrich|in moardoanslach]] op 'e foaroansteande [[SS]]-[[ofsier]] [[Reinhard Heydrich]], dy't [[ferwûne|swierferwûne]] rekket (en op [[4 juny]] stjert).
*[[4 juny|4]]-[[7 juny]] - Yn 'e [[Slach by Midway]] meitsje de [[Feriene Steaten|Amerikanen]] in ein oan 'e [[Japan]]ske oppermacht yn it gebiet fan 'e [[Stille Oseaan]].
*[[5 juny]] - De [[Feriene Steaten]] ferklearje de oarloch oan [[Bulgarije]], [[Roemeenje]] en [[Hongarije]].
*[[9 juny|9]]-[[10 juny]] - As repressaille foar de [[moard op Reinhard Heydrich]] meitsje de [[nazy-Dútslân|Dútsers]] it [[Tsjechje|Tsjechyske]] doarp [[Bloedbad fan Lidice|Lidice mei de grûn lyk]]. De ynwenners wurde foar in diel daliks [[fermoarde]] en foar in oar diel ôffierd nei de [[konsintraasjekamp]]en om dêr letter fermoarde te wurden.
*[[12 juny]] - [[Adolf Hitler]] kart it troch de [[SS]] opstelde [[Generalplan-Ost]] goed, dat delkomt op 'e ynfiering fan 'e [[slavernij]] foar de [[Slaven (folkegroep)|Slavyske befolking]] fan 'e ferovere gebieten yn [[East-Jeropa]].
*[[14 juny]] - Yn [[Nederlânsk-Ynje]] begjinne de [[Japan]]ners mei de ynternearring fan [[manlik]]e [[Jeropa|Jeropeänen]] yn 'e [[jappekampen]].
* [[30 juny]] - In [[Noardwâlde_(Weststellingwerf)#Halifax|Ingelske bommesmiter]] stoart del yn [[Noardwâlde (Weststellingwerf)|Noardwâlde]].
*[[1 july|1]]-[[27 july]] - Yn [[Egypte]] einiget de [[Earste Slach by El Alamein]] tusken de [[nazy-Dútslân|Dútsers]] en de [[Alliëarden]] yn in ympasse.
*[[8 july]] - [[Anne Frank]] en har [[famylje (besibskip)|famylje]] [[ûnderdûker|dûke ûnder]] yn it 'achterhûs' oan 'e [[Amsterdam]]ske [[Prinsengracht]].
* [[27 july]] - De [[Earehôf De Pein#Skiednis|bemanning fan in Ingelske bommesmiter]] fynt de dea by [[De Rottefalle]].
*[[7 augustus]] - Yn 'e [[Stille Súdsee]] begjint de [[Slach om Guadalcanal]] mei [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[amfibyske operaasje|lânings]] op it [[eilân]] [[Guadalcanal]], yn 'e [[Salomonseilannen]].
*[[19 augustus]] - De troch de [[Alliëarden]] útfierde [[Wraam op Dieppe]], oan 'e [[kust]] fan noardlik [[Frankryk]], mislearret folslein. Se moatte har mei swiere ferliezen weromlûke.
*[[22 augustus]] - [[Brazylje]] ferklearret [[nazy-Dútslân]], [[Itaalje]] en [[Japan]] de oarloch nei oanhâldende oanfallen op Brazyljaanske [[keapfardijskip]]pen.
*[[23 augustus]] - Oan it [[Eastfront (Twadde Wrâldoarloch)|Eastfront]] begjint oan 'e [[Wolga]] de bloedige en slepende [[Slach om Stalingrad]].
*[[27 augustus]] - [[Kuba]] ferklearret de oarloch oan [[nazy-Dútslân]] en [[Itaalje]].
*[[30 augustus]] - [[Nazy-Dútslân]] [[Dútske anneksaasje fan Lúksemboarch|anneksearret it Gruthartochdom Lúksemboarch]].
* [[9 septimber]] - De [[Noardeastpolder]] falt drûch.
*[[10 septimber]] - [[Grut-Brittanje|Britske]] [[troepen]] lânje op 'e [[kust]] fan 'e [[Frankryk|Frânske]] [[koloanje]] [[Madagaskar (koloanje)|Madagaskar]], dy't yn 'e hannen is fan [[Vichy-Frankryk]].
*[[23 septimber]] - De [[Grut-Brittanje|Britten]] besette [[Antananarivo]], de [[haadstêd]] fan 'e [[Frankryk|Frânske]] [[koloanje]] [[Madagaskar (koloanje)|Madagaskar]].
*[[1 oktober]] - [[Súd-Karinsje]] en [[Súd-Stiermarken]] (dielen fan [[Sloveenje]]) wurde [[anneksaasje fan Súd-Karinsje en Súd-Stiermarken|anneksearre troch]] [[nazy-Dútslân]].
* [[3 oktober]] - Yn [[Dútslân]] wurdt in [[A4-raket]] as earste ding makke troch de [[minkse]] de [[romte (astronomy)|romte]] yn sketten.
*[[23 oktober]]-[[11 novimber]] - Yn 'e [[Twadde Slach by El Alamein]] makket de [[Grut-Brittanje|Britske]] [[generaal]] [[Bernard Law Montgomery]] foargoed in ein oan 'e opmars yn [[Noard-Afrika]] fan it [[nazy-Dútslân|Dútske]] [[Afrikakorps]] fan [[fjildmaarskalk]] [[Erwin Rommel]].
*[[8 novimber]] - By [[Operaasje Torch]] jout de [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[generaal]] [[Dwight Eisenhower]] leiding oan 'e lânings fan [[Alliëarden|Alliëarde]] [[troepen]] yn 'e [[Vichy-Frankryk|Vichy-Frânske]] [[koloanje]]s [[Marokko (protektoraat)|Marokko]] en [[Algerije (koloanje)|Algerije]]. Dêrmei komme de Alliëarden Vichy-Frankryk folslein oer it mad, en sadwaande wurdt der amper ferset bean.
*[[11 novimber]] - [[nazy-Dútslân|Dútske]] [[troepen]] besette de saneamde Frânske 'frije sône': ein oan 'e behyplike [[autonomy]] fan [[Vichy-Frankryk]].
*[[27 novimber]] - Om in ynbeslachname troch [[nazy-Dútslân]] foar te kommen bringt de [[float]] fan [[Vichy-Frankryk]] himsels yn 'e [[marine]]haven fan [[Toulon]] ta sinken.
*[[14 desimber]] - [[Abessynje]] ferklearret de oarloch oan [[nazy-Dútslân]] en [[Japan]].
== Berne ==
;jannewaris
* [[3 jannewaris|3]] - [[John Thaw]], Ingelsk akteur († [[2002]])
* [[4 jannewaris|4]] - [[Ypke Gietema]], Frysk politikus († [[2013]])
* [[8 jannewaris|8]] - [[Stephen Hawking]], Ingelsk natuerkundige en astronoom († [[2018]])
* [[17 jannewaris|17]] - [[Muhammad Ali]], Amerikaansk bokser († [[2016]])
* [[23 jannewaris|23]] - [[Salim Ahmed Salim]], Tanzaniaansk steatsman en diplomaat
* [[25 jannewaris|25]] - [[Eusébio da Silva Ferreira]], Portegeesk fuotballer († [[2014]])
* 25 - [[Jens Nygaard Knudsen]], Deensk boartersguodûntwerper († [[2020]])
* [[28 jannewaris|28]] - [[Sjoukje Dijkstra]], Frysk keunstrydster
;febrewaris
* [[1 febrewaris|1]] - [[Sikke Doele]], Frysk skriuwer en dichter († [[2002]])
;maart
* [[2 maart|2]] - [[Heinze Bakker]], Frysk sportferslachjouwer († [[2021]])
* [[22 maart|22]] - [[Fred Vaassen]], Nederlânsk akteur († [[2018]])
* [[16 maart|16]] - [[Gauke Bootsma]], Frysk keunstsamler en konservator
* [[25 maart|25]] - [[Aretha Franklin]], Amerikaansk sjongster († [[2018]])
* [[18 maart|28]] - [[Conrad Schumann]], Eastdútsk oerrinner († [[1998]])
;april
* [[6 april|6]] - [[Cees den Heyer]], Nederlânsk teoloog († [[2021]])
* [[11 april|11]] - [[Bonne Broersma]], Frysk keunstskilder
* [[18 april|18]] - [[Jochen Rindt]], Eastenryks autokoereur († [[1970]])
* [[21 april|21]] - [[Bart Schuil]], Frysk krúswurdpuzel- en programmamakker
;maaie
* [[17 maaie|17]] - [[Johan van der Zee]], Frysk sjoernalist († [[2018]])
;juny
* [[18 juny|18]] - [[Roger Ebert]], Amerikaansk filmkritikus († [[2013]])
* [[18 juny|18]] - [[Paul McCartney]], Ingelsk muzikant, sjonger en lietsjeskriuwer
* [[19 juny|19]] - [[Moammar al-Kadaffi]], presidint fan [[Lybje]] († [[2011]])
* [[20 juny|20]] - [[Brian Wilson]], Amerikaanske muzikant, sjonger en lietsjeskriuwer
* [[29 juny|29]] - [[Bas van der Vlies]], Nederlânsk politikus út namme fan de SGP († [[2021]])
;july
* [[10 july|10]] - [[Ronnie James Dio]], Amerikaansk sjonger († [[2010]])
* [[12 july|12]] - [[G. Willem Abma]], Frysk skriuwer en dichter
* [[13 july|13]] - [[Harrison Ford]], Amerikaansk akteur
* [[29 july|29]] - [[Tony Sirico]], Amerikaansk akteur († [[2022]])
* [[30 july|30]] - [[Pé Miedema]], Frysk bestjoerder († [[2016]])
;augustus
* [[3 augustus|3]] - [[Jan des Bouvrie]], Nederlânsk ynterieurûntwerper († [[2020]])
* [[10 augustus|10]] - [[Suze Broks]], Nederlânsk balletdûnseres en aktrise († [[2017]])
;septimber
* [[1 septimber|1]] - [[C.J. Cherryh]], Amerikaansk skriuwster
* [[4 septimber|4]] - [[Jan Pol]], Nederlânsk-Amerikaansk bistedokter en realitypersoanlikheid
* [[29 septimber|29]] - [[Felice Gimondi]], Italjaansk hurdfytser († [[2019]])
;oktober
* [[6 oktober|6]] - [[Britt Ekland]], Sweedsk aktrise
* [[28 oktober|28]] - [[Kees Verkerk]], Nederlânsk hurdrider
* [[31 oktober|31]] - [[David Ogden Stiers]], Amerikaansk akteur († [[2018]])
;novimber
* [[1 novimber|1]] - [[Larry Flynt]], Amerikaansk produsint en útjouwer fan pornografy († [[2021]])
* [[12 novimber|12]] - [[Zoltin Peeter]], byldzjend keunstner út Hallum († [[2019]])
* [[20 novimber|20]] - [[Joe Biden]], fise-presidint fan 'e [[Feriene Steaten]]
;desimber
* [[14 desimber|14]] - [[Juan Diego (acteur)|Juan Diego]], Spaansk akteur († [[2022]])
* [[22 desimber|22]] - [[Adriaan van der Velde]], Frysk ûndernimmer en boekhannelsman († [[2010]])
* [[30 desimber|30]] - [[Anne Charleston]], Australysk aktrise
* [[30 desimber|30]] - [[Michael Nesmith]], Amerikaansk muzykant
== Ferstoarn ==
;jannewaris
* [[29 jannewaris|29]] - [[Gauke Boelens]], Frysk ûndernimmer en politikus (* [[1886]])
;febrewaris
* [[12 febrewaris|12]] - [[Fokke Bleeker]], Frysk fersetsstrider (* [[1899]])
;maart
* [[8 maart|8]] - [[Hein Doedes Postma]], Frysk keatser (* [[1858]])
* [[23 maart|23]] - [[Jan Olieslagers]], Flaamsk loftfeartpionier (* [[1883]])
;april
* [[24 april|24]] - [[L.M. Montgomery]], Kanadeesk skriuwster (* [[1874]])
;maaie
* [[1 maaie|1]] - [[Hobbe Smith]], Frysk keunstskilder (* [[1862]])
* [[3 maaie|3]] - [[Thorvald Stauning]], premier fan [[Denemark]] (* [[1873]])
;juny
* [[4 juny|4]] - [[Reinhard Heydrich]], Dútsk militêr en oarlochsmisdiediger (* [[1904]])
;july
* [[26 july|26]] - [[Titus Brandsma]], Frysk preester en fersetsman (* [[1881]])
;novimber
* [[13 novimber|13]] - [[Tjeerd Kuipers]], Frysk arsjitekt (* [[1857]])
==Films==
* ''[[Casablanca (film)|Casablanca]]''
{{JiersideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
<references/>
----
{{Commonscat}}
}}
[[Kategory:1942| ]]
[[Kategory:20e iuw]]
2gubnu5z5cpo3f4c4mieresy2tc40gx
1931
0
1719
1086900
1086335
2022-08-06T10:46:27Z
FreyaSport
40716
/* Berne */ +1
wikitext
text/x-wiki
{{JiersideBoppe}}
{{Kalinders}}{{Kalinderjier}}
Dit jier makket ûnderdiel út fan it [[desennium]] fan 'e [[1930-er jierren]].
== Foarfallen ==
*[[19 jannewaris]] - Yn [[Londen]] mislearret de earste rûnetafelkonferinsje oer de takomst fan [[Britsk-Ynje]] trochdat it [[Yndysk Nasjonaal Kongres]] wegeret om oan te skowen salang't syn foaroanman [[Mahatma Gandhi]] troch de [[Feriene Keninkryk|Britten]] fêstholden wurdt.
*[[25 jannewaris]] - De [[Britsk-Ynje|Britsk-Yndyske]] foaroanman [[Mahatma Gandhi]] wurdt frijlitten út [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[finzenskip]] (nei't er oppakt wie fanwegen syn ynbrek op it [[sâlt]]monopoalje fan 'e [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[oerheid]] yn Ynje).
*[[17 febrewaris]] - Yn [[Britsk-Ynje]] fine de earste besprekkings plak tusken [[Edward Wood, 1e greve fan Halifax|Lord Irwin]], de [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[ûnderkening]], en de lânseigen lieder [[Mahatma Gandhi]].
* [[30 febrewaris]] - Komt as [[datum]] foar yn 'e [[Revolusjonêre kalinder]] fan 'e [[Sovjet-Uny]].
*[[5 maart]] - Yn [[Britsk-Ynje]] slute [[Edward Wood, 1e greve fan Halifax|Lord Irwin]], de [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[ûnderkening]], en de lânseigen lieder [[Mahatma Gandhi]] it [[Irwin-Gandhi-pakt]]. Neffens dy oerienkomst jout Gandhi syn [[Yndysk Nasjonaal Kongres]] foarearst de striid foar ûnôfhinklikheid op en wurdt de kampanje fan [[boargerlike oerhearrigens]] stillein. De Britten litte alle finzen nommen [[aktivist]]en frij, betelje [[skealeasstelling]]s út oan lju dy't ûnder harren hurde optreden te lijen hân hawwe, en stelle harren iepen op by nije [[ûnderhanneling]]s oer mear Yndysk [[selsbestjoer]].
*[[5 maart]] - Yn it [[Feriene Keninkryk]] rjochtet [[sir]] [[Oswald Mosley]] de [[Nije Partij (Feriene Keninkryk)|Nije Partij]] op, de earste [[faksist]]yske [[politike partij]] yn dat lân.
*[[1 april]] - By [[ierdbeving fan Managua (1931)|in swiere ierdbeving]] yn [[Nikaragûa]] wurdt de [[haadstêd]] [[Managua]] fierhinne ferwoastge. Der falle mear as 2.000 deaden.
*[[14 april]] - Nei in grutte [[ferkiezing]]soerwinning fan 'e linkse, republikeinske [[politike partij|partijen]] yn [[Spanje]] nimt de ympopulêre [[kening]] [[Alfûns XIII fan Spanje|Alfûns XIII]] de wyk nei [[Frankryk]]. Syn tsjinstanners beskôgje dat as in ''[[de facto]]'' [[abdikaasje]], en roppe de [[Twadde Spaanske Republyk]] út
*[[3 maaie]] - Yn [[New York (stêd)|New York]] komt it [[Empire State Building]] ree, it heechste [[gebou]] fan 'e wrâld.
*[[10 juny]] - [[Noarwegen]] beset [[East-Grienlân]]. Dit liedt ta in konflikt mei [[Denemark]].
*[[27 july]] - By [[steatsgreep yn Sily (1931)|in steatsgreep]] yn [[Sily]] wurdt [[diktator]] [[Carlos Ibáñez del Campo]] ôfset, dy't útwykt nei [[Argentynje]]. Neitiid falt Sily ta proai oan in perioade fan folsleine [[anargy]].
*[[2 augustus]] - By it [[Katalaanske autonomyreferindum (1931)|in referindum]] sprekt mear as 99% fan 'e [[befolking]] fan [[Kataloanje]] him út foar [[autonomy]] binnen de [[Twadde Spaanske Republyk]].
*[[12 augustus]] - By [[Wettersneed yn Sina (1931)|wettersneed yn Sina]] oerstreamt de [[rivier]] de [[Jangtse]]. Der komme 8.000 minsken om.
*[[25 augustus]] - Yn it [[Feriene Keninkryk]] foarmet [[premier]] [[Ramsay MacDonald]] in [[regear fan nasjonale ienheid]] yn ferbân mei de [[Grutte Depresje|oangeande ekonomyske krisis]].
*[[simmer]] - De [[Twadde Koerdysk-Arabyske Oarloch]] brekt út yn noardlik [[Irak]].
*[[18 septimber]] - By it [[Mukden-ynsidint]] yn 'e neite fan 'e [[Sina|Sineeske]] [[stêd]] [[Mukden]] (no: Shenyang) wurdt in [[bomoanslach]] útfierd op in [[spoarline]] yn súdlik [[Mantsjoerije]], dy't ûnder [[Japan]]sk tafersjoch stiet.
*[[19 septimber]] - Nei oanlieding fan it [[Mukden-ynsidint]] docht [[Japan]] [[Japanske ynfal yn Mantsjoerije|in ynfal]] yn noardeastlik [[Sina]] en begjint mei de besetting fan [[Mantsjoerije]].
*[[11 oktober]] - Yn [[Dútslân]] foarmje in stikmannich ekstreem-rjochtse [[organisaasje]]s, wêrûnder de [[NSDAP]], by in reuseftige [[demonstraasje (protest)|demonstraasje]] yn [[Bad Harzburg]] it [[Harzburger Front]].
*[[14 oktober]] - Yn [[Spanje]] wurdt de [[skieding tusken tsjerke en steat]] ynfierd.
*[[24 oktober]] - [[Maffia]]baas [[Al Capone]] wurdt yn 'e [[Feriene Steaten]] foar [[belestingûntdûking]] feroardiele ta 11 jier [[finzenisstraf]] en in [[jildboete]] fan [[$]]50.000.
*[[1 desimber]] - De twadde rûnetafelkonferinsje oer de takomst fan [[Britsk-Ynje]] einiget sûnder dat der foarútgong boekt is. De Yndyske [[nasjonalist]]en, oanfierd troch [[Mahatma Gandhi]], bliuwe by harren minimumeask fan folslein yntern [[selsbestjoer]], wylst de [[Feriene Keninkryk|Britten]] dêr neat fan witte wolle.
* [[1 desimber]] - De [[Sovjet-Uny]] skaft de [[Revolúsjonêre kalinder]] ôf.
*[[10 desimber]] - Yn [[Spanje]] wurdt in nije, progressive [[grûnwet]] oannommen, dy't û.m. de earder ynstelde [[skieding fan tsjerke en steat]] formalisearret en de ynfiering fan it [[frouljuskiesrjocht]] regelet.
*[[16 desimber]] - Yn [[Dútslân]] rjochtsje de [[sosjalistysk]]e [[SPD]] en oare linke [[organisaasje]]s it [[Eiserne Front]] op dat him keart tsjin sawol ekstreem-rjochts as de [[kommunistysk]]e [[KPD]].
== Berne ==
;febrewaris
* [[1 febrewaris|1]] - [[Klaas Bruinsma (oersetter)|Klaas Bruinsma]], Frysk oersetter († [[2018]])
* [[12 febrewaris|12]] - [[Tine de Vries (reedrydster)|Tine de Vries]], Frysk reedrydster († [[2014]])
* [[18 febrewaris|18]] - [[Reinier Paping]], Nederlânsk maratonrider († [[2021]])
* [[23 febrewaris|23]] - [[Harry Langman]], Nederlânsk ekonoom en politikus († [[2016]])
;maart
* [[3 maart|3]] - [[Piet Bambergen]], Nederlânsk akteur († [[1996]])
* [[18 maart|18]] - [[Albert Rinia]], Frysk keatser († [[2005]])
;april
* [[2 april|2]] - [[Gerrit Noordzij]], Nederlânsk typograaf en letterûntwerper († [[2022]])
* [[15 april|15]] - [[Tomas Tranströmer]], Sweedsk dichter en oersetter († [[2015]])
* [[16 april|16]] - [[Piet de Visser (politikus)|Piet de Visser]], Nederlânsk politikus († [[2012]])
* [[21 april|21]] - [[René van Vooren]], Nederlânsl akteur en produsint († [[1998]])
* [[26 april|26]] - [[Cor Hoekstra]] (Cork), Frysk cartoonist († [[1996]])
;maaie
* [[2 maaie|2]] - [[Theo Sontrop]], Nederlânsk dichter, letterkundige en útjouwer († [[2007]])
* [[4 maaie|4]] - [[Jan Pesman (reedrider)|Jan Pesman]], Nederlânsk reedrider († [[2014]])
* [[5 maaie|5]] - [[Greg (striptekener)|Greg]], Waalsk striptekener († [[1999]])
;juny
* [[22 juny|22]] - [[Henk Vonhoff]], Nederlânsk politikus († [[2010]])
* [[25 juny|25]] - [[Glenmor]], Bretonsk sjonger († [[1996]])
;july
* [[30 july|30]] - [[Wies van Dongen (1931)|Wies van Dongen]], Nederlânsk hurdfytser († [[2022]])
* [[31 july|31]] - [[Iwan Rebroff]], Dútsk sjonger († [[2008]])
;augustus
* [[7 augustus|7]] - [[Nils Århammar]], Sweedsk taalkundige († [[2022]])
* [[16 augustus|16]] - [[Kakuichi Mimura]], Japansk fuotballer († [[2022]])
* [[18 augustus|18]] - [[Hans van Mierlo]], Nederlânsk politikus († [[2010]])
* [[20 augustus|20]] - [[Anne Hellinga]], Frysk skriuwer († [[2004]])
* [[22 augustus|22]] - [[Maurice Gee]], Nijseelânsk skriuwer
* [[25 augustus|25]] - [[Peter Gilmore (akteur)|Peter Gilmore]], Ingelsk akteur (''Onedin Line'') († [[2013]])
* [[28 augustus|28]] - [[Cristina Deutekom]], Nederlânsk operasjongster
;septimber
* [[10 septimber|10]] - [[Philip Baker Hall]], Amerikaansk akteur († [[2022]])
* [[30 septimber|30]] - [[Jan J. van der Hoorn]], Nederlânsk reedrider († [[2016]])
;oktober
* [[7 oktober|7]] - [[Desmond Tutu]], Súdafrikaansk aartsbiskop en minskerjochte-aktivist († [[2021]])
* [[19 oktober|19]] - [[Rubens de Falco]], Brazyljaansk akteur († [[2008]])
;novimber
* [[15 novimber|15]] - [[Jan Terlouw]], Nederlânsk politikus en skriuwer
* [[23 novimber|23]] - [[Jan J. Bijlsma]], Frysk skriuwer/dichter en ûnderwizer († [[2021]])
* [[26 novimber|26]] - [[Hitoshi Kodama]], Japansk taalkundige († [[2021]])
* [[28 novimber|28]] - [[Rinus Ferdinandusse]], Nederlânsk skriuwer († [[2022]])
;desimber
* [[29 desimber|29]] - [[Joets]], Frysk muzikant († [[2008]])
== Ferstoarn ==
* [[14 febrewaris]] - [[Jan Paardekoper]], Nederlânsk komponist, dirigint en pianist (* [[1875]])
* [[28 febrewaris]] - [[Jetze Doorman]], Frysk skermer (* [[1881]])
* [[4 april]] - [[André Michelin]], Frânsk ûndernimmer (* [[1853]])
* [[17 july]] - [[Nicolae Paulescu]], Roemeensk fysiolooch, ûntdekker fan 'e [[ynsuline]] (* [[1869]])
* [[31 augustus]] - [[David Pendleton Oakerhater]], Amerikaansk predikant (* [[1847]])
* [[18 oktober]] - [[Thomas Edison]], Amerikaansk útfiner (* [[1847]])
* [[24 desimber]] - [[Fleanende Hauk]] (''Flying Hawk''), opperhaad fan 'e [[Lakota (folk)|Lakota]] en skiedkundige (* [[1854]])
{{JiersideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
<references/>
----
{{Commonscat}}
}}
[[Kategory:1931| ]]
[[Kategory:20e iuw]]
ta3r2ez2amyarva10yln6kypsjt4zek
1930
0
1720
1086894
1085443
2022-08-06T10:42:27Z
FreyaSport
40716
/* Berne */ +1
wikitext
text/x-wiki
{{JiersideBoppe}}
{{Kalinders}}{{Kalinderjier}}
Dit jier makket ûnderdiel út fan it [[desennium]] fan 'e [[1930-er jierren]].
== Foarfallen ==
* [[13 jannewaris]] - De earste [[Mickey Mouse|Mickey Mouse-strip]] ferskynt.
*[[23 jannewaris]] - Yn 'e [[Dútslân|Dútske]] dielsteat [[Tueringen]] wurdt [[Wilhelm Frick]] as earste [[NSDAP]]-[[politikus]] ea [[minister]] yn in dielsteatregear.
* [[23 jannewaris]] - Stifting fan de [[WSSFS]].
* [[24 jannewaris]] - Yn [[Eindhoven]] wurdt de earste [[patat]]kream fan [[Nederlân]] iepene.
*[[26 jannewaris]] - Yn [[Britsk-Ynje]] ropt de [[sosjalistysk]]e foaroanman [[Jawaharlal Nehru]] de ûnôfhinklikheid fan [[Yndia]] út by wize fan protest tsjin 'e [[Feriene Keninkryk|Britske]] wegering om 'e [[koloanje]] mear [[selsbestjoer]] te jaan.
*[[28 jannewaris]] - Yn [[Spanje]] moat [[premier]] [[Miguel Primo de Rivera]], dy't lieding jout oan in [[militêr]]e [[diktatuer]], opstappe as gefolch fan in [[jild|finansjele]] krisis yn it ramt fan 'e [[Grutte Depresje]], nei't dúdlik wurdt dat it [[leger (lânmacht)|leger]] him net mear stipet.
*[[18 febrewaris]] - De [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[astronoom]] [[Clyde Tombaugh]] ûntdekt [[Pluto (planeet)|Pluto]], de njoggende [[planeet]] fan it [[Sinnestelsel]].
* [[22 febrewaris]] - Oprjochting fan [[It Fryske Gea]].
* [[30 febrewaris]] - Komt as datum foar yn de [[Revolusjonêre kalinder]] fan de [[Sovjet-Uny]].
*[[6 maart]] - In massale [[demonstraasje (protest)|demonstraasje]] troch [[wurkleazens|wurkleazen]] yn [[New York (stêd)|New York]] wurdt troch de Amerikaanskes [[plysje]] ûnmeilydsum útinoar slein.
*[[12 maart]] - Yn [[Britsk-Ynje]] begjint de lânseigen foaroanman [[Mahatma Gandhi]] oan it haad fan in grutte kloft folk oan syn [[Sâltmars]] nei de [[see]], om dêr sels [[sâlt]] te winnen en sa it [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[monopoalje]] op sâlt yn Ynje oan 'e kaak te stellen.
* [[25 maart]] - De ''Europa'' fan de [[NDL]] wint de [[Blauwe Wimpel]] mei 4 dagen, 17 oere en 6 minuten.
*[[3 april]] - Nei it [[ferstjerren]] fan [[keizerinne]] [[Zewditu]] wurdt [[Haile Selassie]] allinnichhearsker fan [[Abessynje]].
*[[5 maaie]] - Oan 'e ein fan syn súksesfolle [[Sâltmars]] wurdt yn [[Britsk-Ynje]] de [[aktivist]] [[Mahatma Gandhi]] mei tûzenen oanhingers op lêst fan [[Edward Wood, 1e greve fan Halifax|Lord Irwin]], de [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[ûnderkening]], [[arrestaasje|arrestearre]] foar it yllegaal winnen fan [[sâlt]] (dêr't de Britske [[oerheid]] yn Ynje it [[monopoalje]] op hat).
* [[15 maaie]] - De [[Nederlân]]ske [[minister]] [[Paul Reymer|Reymer]] fan Wetttersteat kûndiget it [[Stjoertiidbeslút]] ôf. Dit wurdt wol it hichtepunt fan de [[ferpyldering]] neamd.
*[[19 maaie]] - [[Súd-Afrika]] fiert it [[frouljuskiesrjocht]] yn (mar allinnich foar [[jeropide ras|blanke]] [[froulju]]).
*[[8 juny]] - De út [[ballingskip]] weromroppen [[Karel II fan Roemeenje|Karel II]] folget syn njoggenjierrige [[soan]] [[Michael fan Roemeenje|Michael]] op as [[kening]] fan [[Roemeenje]]. (Hy wie yn [[1925]] ferballe troch syn [[heit]], kening [[Ferdinand I fan Roemeenje|Ferdinand]], en doe't dyselde yn [[1927]] [[stoar]], waard er dêrom opfolge troch syn [[pakesizzer]], de doe seisjierrige Michael.)
*[[26 juny]] - It [[16e Partijkongres fan de Kommunistyske Partij fan de Sovjet-Uny]] stiet hielendal yn it teken fan suverings. Foaroanman [[Josef Stalin]] hâldt in seis oeren duorjende [[taspraak]] dêr't er fierdere maatregels yn oankundiget tsjin [[trotskisme|trotskisten]] en oare tsjinstanners.
*[[1 july]] - It [[Feriene Keninkryk]] stimt yn mei de ûnôfhinklikheid fan [[Irak]], dy't pland stiet foar [[1932]].
* [[16 july]] - De lêste [[hynstetram]] fan [[Nederlân]], tusken [[Makkum]] en [[Harkesyl]], wurdt ferfongen troch in [[autobus|bustsjinst]].
* [[8 augustus]] - Earste [[Betty Boop]]-[[tekenfilm]] komt út, mei de [[titel (namme)|titel]] ''Dizzy Dishes''.
*[[21 augustus]] - Yn [[Nederlân]] falt de [[Wieringermar]] drûch. Dit is it earste grutte projekt fan 'e [[Suderseewurken]].
*[[25 augustus]] - Yn [[Poalen]] lit de [[premier]] en [[minister]] fan Definsje, [[maarskalk]] [[Józef Piłsudski]], de lieders fan 'e linkse en sintrumrjochtse [[opposysje (polityk)|opposysjepartijen]] oppakke en [[finzen]] sette.
*[[25 augustus]] - By [[steatsgreep yn Perû (1930)|in steatsgreep]] yn [[Perû]] wurdt [[diktator]] [[Augusto Leguía]] ôfset, dy't al sûnt [[1919]] oan macht is.
*[[5 septimber]] - By [[steatsgreep yn Argentynje (1930)|in steatsgreep]] yn [[Argentynje]] wurdt de [[liberalisme|liberale]] [[presidint]] [[Hipólito Irigoyen]] ôfset troch [[generaal]] [[José Uriburu]], dy't stipe wurdt troch de grutgrûnbesitters.
*[[9 septimber]] - Yn [[Peking]] lit [[generaal]] [[Feng Yuxiang]] himsels ta [[presidint]] útroppe fan in [[regear|tsjinregear]] (tsjin dat fan [[Chiang Kai-shek]]).
*[[14 septimber]] - By [[Ryksdeiferkiezings (1930)|Ryksdeiferkiezings]] yn [[Dútslân]] komme de [[faksistysk]]e [[NSDAP]] en de [[kommunist]]yske [[KPD]] as de grutte winners út 'e bus.
*[[septimber]] - De [[Earste Koerdysk-Arabyske Oarloch]] brekt út yn noardlik [[Irak]].
* [[4 oktober]] - Foar de earste kear is it [[Wrâldbistedei]].
*[[4 novimber]] - By de [[Revolúsje fan 1930]] komt yn [[Brazylje]] [[Getúlio Vargas]] oan 'e macht.
*[[5 desimber]] - Yn [[Belgje]] falle by de [[giframp yn de Maasdelling]] by [[Luik (stêd)|Luik]] 66 deaden as der in wolk [[gifgas|giftich gas]] út in [[gemy]]sk [[fabryk]] ûntsnapt.
*[[12 desimber]] - De lêste [[Alliëarden|Alliëarde]] [[troepen]] ûntromje it [[Saargebiet (mandaatgebiet)|Saargebiet]], dat de status fan [[mandaatgebiet]] fan it [[Folkebûn]] hat.
*[[22 desimber]] - Yn 'e [[Noarwegen|Noarske]] [[haadstêd]] [[Oslo]] ûndertekenje [[Nederlân]], [[Belgje]], [[Lúksemboarch (gruthartochdom)|Lúksemboarch]], [[Denemark]], [[Noarwegen]], [[Sweden]] en [[Finlân]] de [[Konvinsje fan Oslo]], wêryn't se inoar [[ekonomy]]ske en [[politike]] stipe ûnthjitte.
* [[22 desimber]] - Oprjochting fan de [[Federaasje fan Fryske Studinteferienings]] yn de [[Kânselerij (Ljouwert)|Kânselerij]] te [[Ljouwert (stêd)|Ljouwert]].
*[[30 desimber]] - Nei't de [[opstân]] fan [[Feng Yuxiang]] yn noardlik [[Sina]] delslein is, konsintrearret de Sineeske [[diktator]] [[Chiang Kai-shek]] him op it besingeljen en ferneatigjen fan 'e [[kommunistysk]]e bases yn súdlik Sina.
* ''sûnder datum'' - De [[legindarysk]]e [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[krimineel|kriminelen]] [[Bonnie en Clyde]] krije kunde oan inoar.
== Berne ==
;jannewaris
* [[3 jannewaris|3]] - [[Robert Loggia]], Amerikaansk akteur († [[2015]])
* [[4 jannewaris|4]] - [[Sorrell Booke]], Amerikaansk akteur († [[1994]])
* [[15 jannewaris|15]] - [[Hylkje Goïnga]], Frysk skriuwster († [[2001]])
* [[23 jannewaris|23]] - [[Derek Walcott]], Sint-Lusiaansk dichter, skriuwer en Nobelpriiswinner († [[2017]])
;febrewaris
* [[8 febrewaris|8]] - [[Kees Visscher]], Nederlânsk skriuwer († [[2007]])
* [[12 febrewaris|12]] - [[Viola Hatch]], Amerikaansk aktiviste, politika en bestjoerster
* [[22 febrewaris|22]] - [[Jean Bobet]], Frânsk hurdfytser († [[2022]])
;maart
* [[21 maart|21]] - [[Jos van Manen Pieters]], Nederlânsk skriuwster († [[2015]])
* [[24 maart|24]] - [[Jack Kooistra]], Frysk sjoernalist en nazy-jager
* [[30 maart|30]] - [[John Lanting]], Nederlânsk akteur († [[2018]])
;april
* [[2 april|2]] - [[Hemut Kohl]], bûnskânselier fan [[Dútslân]] († [[2017]])
* [[7 april|7]] - [[Andrew Sachs]], Dútsk-Britsk akteur († [[2016]])
* [[12 april|12]] - [[Ype Schaaf]], Frysk predikant en sjoernalist († [[2003]])
* [[12 april|12]] - [[Louw de Graaf]], Frysk politikus († [[2020]])
* [[30 april|30]] - [[Kitty Janssen]], Nederlânsk aktrise († [[2012]])
;maaie
* [[11 maaie|11]] - [[Edsger Wybe Dijkstra]], Nederlânsk wiskundige († [[2002]])
* [[22 maaie|22]] - [[Dieuwke de Graaff-Nauta]], Frysk politika († [[2008]])
* [[31 maaie|31]] - [[Clint Eastwood]], Amerikaansk akteur en regisseur
;juny
* [[3 juny|3]] - [[Rein Strikwerda]], Frysk ortopedysk sjirurch († [[2006]])
* [[12 juny|12]] - [[Jim Nabors]], Amerikaansk akteur en sjonger († [[2017]])
;july
* [[15 july|15]] - [[Jacques Derrida]], Frânsk literêr kritikus en filosoof († [[2004]])
;augustus
* [[1 augustus|1]] - [[Karoly Grosz]], premier fan [[Hongarije]] († [[1996]])
* [[5 augustus|5]] - [[Neil Armstrong]], Amerikaansk astronaut, earste minsk op 'e moanne († [[2012]])
* [[17 augustus|17]] - [[Ted Hughes]], Ingelsk dichter en skriuwer († [[1998]])
* [[25 augustus|25]] - [[Sean Connery]], Skotsk akteur († [[2020]])
* [[28 augustus|28]] - [[Ben Gazzara]], Amerikaansk akteur († [[2012]])
* 28 - [[Windsor Davies]], Britsk akteur († [[2019]])
;septimber
* [[6 septimber|6]] - [[Durk van der Ploeg]], Frysk skriuwer
* [[7 septimber|7]] - kening [[Boudewijn fan Belgje]] († [[1993]])
* [[8 septimber|8]] - [[Marilyn Durham]], Amerikaansk skriuwster († [[2015]])
* [[23 septimber|23]] - [[Ray Charles]], Amerikaansk sjonger en muzikant († [[2004]])
* [[25 septimber|25]] - [[Ellen Moves Camp]], Amerikaansk minskerjochte-aktiviste († [[2008]])
* [[29 septimber|29]] - [[Colin Dexter]], Ingelsk skriuwer († [[2017]])
;oktober
* [[4 oktober|4]] - [[Gerard van der Weerd]], Frysk dirigint († [[2012]])
* [[5 oktober|5]] - [[Renze de Vries]], Nederlânsk sportbestjoerder († [[2012]])
* [[10 oktober|10]] - [[Kim Winona]], Amerikaansk aktrise († [[1978]])
* [[17 oktober|17]] - [[Fred van der Vlugt]], Nederlânsk sjoernalist († [[2002]])
* [[27 oktober|27]] - [[Wim Quist]], Nederlânsk arsjitekt († [[2022]])
* [[31 oktober|31]] - [[Michael Collins (astronaut)|Michael Collins]], Amerikaansk romtefarder († [[2021]])
;novimber
* [[3 novimber|3]] - [[Eppe Otter]], Frysk pionier [[Feanhoopfestival]] († [[2012]])
;desimber
* [[8 desimber|8]] - [[Maximilian Schell]], Eastenryksk-Switsersk akteur, regisseur en skriuwer. († [[2014]])
* [[11 desimber|11]] - [[Jean-Louis Trintignant]], Frânsk akteur († [[2022]])
;''datum ûnbekend''
*[[Joop Verbeke]], Frysk muzikant († [[1997]])
== Ferstoarn ==
;febrewaris
* [[3 febrewaris|3]] - [[Just Havelaar]], Nederlânsk skilder en skriuwer (* [[1880]])
* [[18 febrewaris|18]] - [[Gerardus Heymans|Gerard Heymans]], Frysk filosoof en grûnlizzer fan 'e psychology yn Nederlân (* [[1857]])
;maaie
* [[12 maaie|12]] - [[Piter Jelles Troelstra]], Frysk politikus en dichter (* [[1860]])
* [[13 maaie|13]] - [[Fridtjof Nansen]], Noarsk ûntdekkingsreizger (* [[1861]])
;july
* [[7 july|7]] - [[Arthur Conan Doyle]], Skotsk skriuwer (* [[1859]])
;oktober
* [[11 oktober|11]] - [[Sien van Hulst]], inisjatyfnimster foar de wykferpleging en kreamsoarch (* [[1868]])
;desimber
* [[30 desimber|30]] - [[Nicolaas Molenaar]], Nederlânsk arsjitekt (* [[1850]])
;datum ûnbekend
* ein [[april]] - [[Ellen Francis Mason]], Amerikaansk oersetster (* [[1846]])
==Literatuer==
;poëzij
* [[T.S. Eliot]], ''[[The Journey of the Magi]]'' <small>(oerset yn it [[Frysk]] as ''De Reis fan de Wizen'')</small>
* [[T.S. Eliot]], ''[[A Song for Simeon]]'' <small>(oerset yn it Frysk as ''In Liet foar Simeon'')</small>
{{JiersideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
<references/>
----
{{Commonscat}}
}}
[[Kategory:1930| ]]
[[Kategory:20e iuw]]
8u5wquwsfm57l14m9kfeb9ndq9tyo66
1925
0
1725
1086873
1085096
2022-08-06T10:27:46Z
FreyaSport
40716
/* Berne */ ferkeard jiertal
wikitext
text/x-wiki
{{JiersideBoppe}}
{{Kalinders}}{{Kalinderjier}}
Dit jier makket ûnderdiel út fan it [[desennium]] fan 'e [[1920-er jierren]].
== Foarfallen ==
*[[3 jannewaris]] - De [[Itaalje|Italjaanske]] [[faksistysk]]e [[premier]] [[Benito Mussolini]] ûntbynt it [[parlemint]] en lûkt alle macht nei himsels ta. Fan no ôf oan sil er regearje as [[diktator]].
*[[16 jannewaris]] - Yn 'e [[Sovjet-Uny]] wurdt [[Leon Trotski]] ôfset as [[folkskommissaris]] ([[minister]]) fan Definsje. Dit is in grutte [[politike]] oerwinning foar syn rivaal [[Josef Stalin]].
*[[31 jannewaris]] - Yn [[Albaanje]] ropt it [[parlemint]] de [[Albaneeske Republyk]] út. [[Ahmed Zogu]], dy't yn [[desimber]] [[1924]] troch in [[steatsgreep]] oan 'e macht kaam, wurdt de earste [[presidint]].
*[[14 febrewaris]] - Yn 'e [[Dútslân|Dútske]] dielsteat [[Beieren]] wurdt it ferbod op 'e [[NSDAP]] opheft.
*[[26 febrewaris]] - Yn it súdeasten fan [[Turkije]] brekt ûnder de [[Koerden]] de [[Opstân fan Sjeik Saïd]] út.
*[[27 febrewaris]] - Yn [[Berlyn]] rjochtet [[Adolf Hitler]] fannijs de [[NSDAP]] op, dy't yn [[1923]], nei de [[Bierkelderpûtsj]], ferbean wie.
*[[6 maart]] - Yn 'e [[Eastkanton]]s [[Eupen]], [[Malmédy]] en [[Sankt-Vith]] wurdt de [[Belgje|Belgyske]] [[wet]] fan krêft. Dêrtroch komme dy eardere [[Dútslân|Dútske]] gebieten foargoed by Belgje te hearren.
*[[25 april]] - By [[Dútske presidintsferkiezings (1925)|presidintsferkiezings]] yn [[Dútslân]] wurdt de eardere [[generaal]] [[Paul von Hindenburg]] ta [[presidint]] fan 'e [[Weimarrepublyk]] keazen.
*[[28 april]] - [[Turkije|Turkske]] [[troepen]] smoare de [[Koerden|Koerdyske]] [[Opstân fan Sjeik Saïd]] yn bloed. In soad Koerden nimme de wyk nei [[Irak]] en [[Perzje]]. [[Sjeik Saïd]], de lieder fan 'e [[opstân]], wurdt troch de Turken [[finzen]] nommen.
* [[8 maaie]] - Yn [[Súd-Afrika]] kriget it [[Afrikaansk]] offisjeel erkenning as selsstannige [[taal]], los fan it [[Nederlânsk]].
* [[20 maaie]] - Earste [[gearkomste]] fan 'e [[Fryslân|Fryske]] [[studinteferiening]] yn [[Grins (stêd)|Grins]], [[F.F.J. Bernlef]].
*[[30 maaie]] - Yn [[Sjanghai]] iepenje [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[Marinierskorps|marinier]]s it fjoer op in [[demonstraasje (protest)|demonstraasje]] fan 10.000 [[Sina|Sinezen]], dy't de frijlitting fan hûndert [[studint]]en easkje dy't nei eardere protesten yn 'e Britske [[konsesje (Sina)|konsesje]] yn Sjanghai fêstholden wurde. By dit [[Bloedbad fan Sjanghai (1925)|Bloedbad fan Sjanghai]] falle tsientallen [[dea]]den.
* [[18 july]] - [[Adolf Hitler]] publisearret ''Mein Kampf''.
*[[20 july]] - [[Itaalje]] en [[Joegoslaavje]] slute in rige technyske [[ferdraggen]] oer [[Fiume]] (Rijeka), [[Zadar|Zara]] (Zadar) en de [[Italjaanske minderheid yn Dalmaasje]].
*[[20 july]] - Yn [[Frânsk-Syrje]] brekt ûnder lieding fan [[Sûltan al-Atrasj]] de [[Grutte Druzyske Opstân]] út tsjin 'e [[Frankryk|Frânske]] [[koloanje|koloniale]] oerhearsking.
*[[26 july]] - De [[Frankryk|Frânske]] oarlochsheld [[maarskalk]] [[Philippe Pétain]] wurdt nei [[Frânsk-Marokko]] stjoerd om it befel oer de Frânske troepen te nimmen dy't yn 'e saneamde [[Rifoarloch]] yn gearwurking mei [[Spanje]] de [[Berbers]]ke [[opstân]] fan [[Abd el-Krim]] besykje te ûnderdrukken.
*[[8 augustus]] - De [[rasisme|rasistyske]] [[Ku Klux Klan]] hâldt foar it earst in lanlike [[evenemint|manifestaasje]] yn 'e [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[haadstêd]] [[Washington, D.C.]]
*[[10 augustus]] - Yn [[Nederlân]] wurdt it [[doarp]] [[Borculo]], yn 'e [[Achterhoeke]], [[Wynhoas fan Borculo|ferwuostge troch in wynhoas]]. Der falle 4 [[dea]]den en likernôch 80 [[ferwûne]]n, en 2.000 fan 'e 5.000 ynwenners reitsje dakleas.
*[[25 augustus]] - De lêste [[Frankryk|Frânske]] en [[Belgje|Belgyske]] [[troepen]] wurde weromlutsen út it [[Ruhrgebiet]]. Dêrmei komt in ein oan 'e [[Besetting fan it Ruhrgebiet]].
*[[4 septimber]] - [[Sjeik Saïd]], de lieder fan 'e ûnderdrukte [[Koerden|Koerdyske]] [[Opstân fan Sjeik Saïd]], wurdt troch de [[Turkije|Turkske]] autoriteiten mei 47 oare foaroanlju fan 'e Koerdyske [[minderheid]] [[ophinging (libbensbeëiniging)|ophongen]] foar de [[moskee]] fan [[Diyarbakır]].
*[[1 oktober]] - By [[steatsgreep yn Sily (1925)|in steatsgreep]] yn [[Sily]] komt [[generaal]] [[Carlos Ibáñez del Campo]] oan 'e macht. Hy skoot de [[strieman]] [[Emiliano Figueroa Larrain]] as [[presidint]] nei foarren.
*[[16 oktober]] - Op in [[konferinsje]] yn it [[Switserlân|Switserske]] [[Locarno]] wurdt it [[Ferdrach fan Locarno]] sletten. Underdiel dêrfan is it saneamde [[Rynpakt]], wêrby't [[Dútslân]] oan 'e iene kant en [[Frankryk]] en [[Belgje]] oan 'e oare kant ûnthjitte net besykje te sillen om 'e hjoeddeistige rin fan 'e ynternasjonale [[grins (line)|grinzen]] mei [[geweld]] te feroarjen. It [[Feriene Keninkryk]] en [[Itaalje]] steane garant foar it neilibjen fan dy ôfspraken. Fierders giet Dútslân akkoart mei de [[Demilitarisaasje fan it Rynlân]], en Frankryk slút in [[militêr]] bûnsgenoatskip mei [[Poalen]] en [[Tsjechoslowakije]].
*[[18 oktober|18]]-[[19 oktober]] - De [[Frankryk|Frânske]] [[generaal]] [[Maurice Sarrail]] lit [[Damaskus]], de [[haadstêd]] fan [[Frânsk-Syrje]], [[bombardearje]]. Dêrmei wurdt de [[Grutte Duzyske Opstân]], dy't oerslein wie nei de [[Arabieren|Arabyske]] dielen fan Syrje, tydlik ûnderdrukt.
*[[11 novimber]] - Yn [[Nederlân]] brekt in [[regear]]ingskrisis út as yn 'e [[Nacht fan Kersten]] troch in [[amendemint]] fan [[Gerrit Kersten]], de [[fraksjefoarsitter]] fan 'e lytse [[SGP]], de útjeften foar it Nederlânsk [[ambassade|gesantskip]] by it [[Fatikaan]] fan 'e [[begrutting]] fan it [[Ministearje]] fan Bûtenlânske Saken skrast wurdt.
*[[12 desimber]] - Yn [[Perzje]] komt nei de ôfsetting fan 'e [[Kadjar-dynasty]] de eardere [[minister]] fan Oarloch [[Reza Pahlavi]] as [[sjah]] op 'e troan.
*[[16 desimber]] - It [[Folkebûn]] beslút dat de [[provinsje]] [[Mosûl (provinsje)|Mosûl]], in omstriden gebiet tusken [[Turkije]] en [[Irak]], by Irak bliuwt.
*[[19 desimber]] - [[Abdûlazyz ibn Saûd]], de [[emir]] fan 'e [[Emiraat fan de Nêzjd|Nêzjd]], foltôget [[Nêzjdyske ferovering fan de Hidjas|syn ferovering]] fan it [[Keninkryk fan de Hidjas]]. [[Kening]] [[Ali fan de Hidjas]] moat belies jaan.
* [[26 desimber]] - De [[Sfinks fan Giza]] wurdt útgroeven.
*[[31 desimber]] - Op it [[kongres|partijkongres]] fan 'e [[Kommunistyske Partij fan de Sovjet-Uny]] besiket in trijemanskip besteande út [[Leon Trotski]], [[Grigorij Zinovjev]] en [[Ljev Kamenev]] de oanwaaksende ynfloed fan [[Josef Stalin]] te kearen.
* ''sûnder datum'' - Yn [[Itaalje]] wurdt de earste [[autodyk]] fan de wrâld iepene. It is de hjoeddeistige [[A8 (Italië)|A8]], tusken [[Milaan (stêd)|Milaan]] en [[Varese (stêd)|Varese]].
* ''sûnder datum'' - Ynfiering fan 'e [[desibel (ienheid)|desibel]] as ienheid fan [[lûdstrilling|lûd]].
* ''sûnder datum'' - [[Marcel Breuer]] ûntwerpt de [[Kandinsky-stoel]].
== Berne ==
;jannewaris
* [[20 jannewaris|20]] - [[Ernesto Cardenal]], Nikaragûaansk dichter, preester en politikus († [[2020]])
;febrewaris
* [[6 febrewaris|6]] - [[Pramoedya Ananta Toer]], Yndonezysk skriuwer († [[2006]])
* [[11 febrewaris|11]] - [[David Hartsema]], Nederlânsk dichter, skriuwer en keunstner († [[2009]])
* [[17 febrewaris|17]] - [[Wierd Wijnia]], Frysk reedrider en sportbestjoerder († [[1998]])
* [[18 febrewaris|18]] - [[George Kennedy]], Amerikaansk akteur († [[2016]])
* [[18 febrewaris|18]] - [[Til Gardeniers-Berendsen]], Nederlânsk politika († [[2019]])
* [[21 febrewaris|21]] - [[Tom Gehrels]], Nederlânsk-Amerikaansk astronoom († [[2011]])
* [[26 febrewaris|26]] - [[Kees Brusse]], Nederlânsk akteur en regisseur († [[2013]])
;maart
* [[3 maart|3]] - [[Janny van der Knoop]], Frysk skriuwster († [[2007]])
* [[8 maart|8]] - [[Piet Steenkamp]], Nederlânsk politikus († [[2016]])
* [[9 maart|9]] - [[Hein Mader]], Eastenryksk-Frysk byldzjend keunstner († [[2011]])
* [[12 maart|12]] - [[Louison Bobet]], Frânsk hurdfytser († [[1983]])
* [[16 maart|16]] - [[Hans de Haan]], Frysk politikus († [[2006]])
* [[28 maart|28]] - [[Dorothy DeBorba]], Amerikaansk aktrise († [[2010]])
;april
* [[1 april|1]] - [[Jan Pannekeet]], Nederlânsk taalkundige († [[2002]])
* [[16 april|16]] - [[Herman Bode]], Nederlânsk fakbûnsbestjoerder († [[2007]])
* [[18 april|18]] - [[Frans Mallan]], Nederlânsk predikant († [[2010]])
* [[19 april|19]] - [[John Kraaijkamp sr.]], Nederlânsk akteur († [[2011]])
* [[28 april|28]] - [[Hans Peter Richter]], Dútsk skriuwer en útjouwer († [[1993]])
;maaie
* [[8 maaie|8]] - [[Ali Hassan Mwinyi]], presidint fan [[Tanzania]]
* [[11 maaie|11]] - [[Youenn Gwernig]], Bretonsk-Amerikaansk sjonger, dichter, lietsjeskriuwer en keunstner († [[2006]])
* [[13 maaie|13]] - [[U.G. de Jong]], Frysk skriuwer en sjoernalist († [[2008]])
* [[19 maaie|19]] - [[Pol Pot]], Kambodjaansk politikus, lieder fan 'e Reade Kmer († [[1998]])
* [[19 maaie|19]] - [[Malcolm X]], Amerikaansk aktivist († [[1965]])
;juny
* [[8 juny|8]] - [[Barbara Bush]], Amerikaansk presidintsfrou († [[2018]])
* [[13 juny|13]] - [[Willem Albeda]], Nederlânsk politikus († [[2014]])
* [[16 juny|16]] - [[Henny Orri]], Nederlânsk aktrise († [[2022]])
* [[19 juny|19]] - [[Carol W. Voges]], Nederlânsk yllustrator en skriuwer († [[2001]])
* [[23 juny|23]] - [[John Shepherd-Barron]], Skotsk útfiner fan de pinautomaat († [[2010]])
;july
* [[2 july|2]] - [[Els Perdok]], Skiermûntseager wurdboekgearstalster en dichteresse († [[2017]])
;augustus
* [[14 augustus|14]] - [[Anne Sybesma]], Frysk politikus († [[2011]])
* [[18 augustus|18]] - [[Jan de Soet]], Nederlânsk bestjoerder, topman fan de [[KLM]] († [[2012]])
;septimber
* [[6 septimber|6]] - [[Freddie Oversteegen]], Nederlânsk fersetsstriidster († [[2018]])
* [[8 septimber|8]] - [[Peter Sellers]], Ingelsk akteur († [[1980]])
* [[13 septimber|13]] - [[Mel Torme]], Amearikaansk sjonger († [[1999]])
* 13 - [[Jack Mitchell (fotograaf)|Jack Mitchell]], Amerikaansk fotograaf († [[2013]])
* [[16 septimber|16]] - [[B.B. King]], Amerikaansk muzikant († [[2015]])
* [[18 septimber|18]] - [[Pia Beck]], Nederlânsk sjongster en pianiste († [[2009]])
* [[25 septimber|25]] - [[Johannes Faber]], Frysk skiedkundige († [[2007]])
;oktober
* [[11 oktober|11]] - [[Elmore Leonard]], Amerikaansk skriuwer († [[2013]])
* [[13 oktober|13]] - [[Margaret Thatcher]], premier fan it [[Feriene Keninkryk]] († [[2013]])
* [[14 oktober|14]] - [[Friso Wiegersma]], Nederlânsk tekstskriuwer en keunstskilder († [[2006]])
* [[21 oktober|21]] - [[Harm van der Meulen]], Nederlânsk fakbûnsbestjoerder en politikus († [[2007]])
* [[22 oktober|22]] - [[Robert Rauschenberg]], Amerikaansk keunstner († [[2008]])
* [[26 oktober|26]] - [[Jan Wolkers]], Nederlânsk skriuwer († [[2007]])
* [[26 oktober|26]] - [[Gernot de Vries]], Eastfrysk dûmny en skriuwer († [[2012]])
;novimber
* [[20 novimber|20]] - [[Robert Kennedy]], Amerikaansk politikus († [[1968]])
* [[27 novimber|27]] - [[Claude Lanzmann]], Frânsk filosoof († [[2018]])
* [[30 novimber|30]] - [[Jaap Fijnvandraat]], Nederlânsk evangelist († [[2012]])
;desimber
* [[8 desimber|8]] - [[Sammy Davis jr.]], Amerikaansk sjonger, dûnser, komyk en akteur († [[1990]])
* [[17 desimber|17]] - [[Rijk de Gooyer]] - Nederlânsk akteur († [[2011]])
* [[23 desimber|23]] - [[Rayner Unwin]], Ingelsk útjouwer († [[2000]])
* [[24 desimber|24]] - [[Piter Wibertus Brouwer]], Frysk oersetter († [[2013]])
;''datum ûnbekend''
*[[Piter Wibertus Brouwer]], Frysk oersetter
*[[Vergil Dykstra]], Amerikaanske filosoof en ûnderwiisbestjoerder († [[2010]])
== Ferstoarn ==
* [[3 febrewaris]] - [[Jaap Eden]], Nederlânsk hurdrider en hurdfytser (* [[1873]])
* [[30 maart]] - [[Rudolf Steiner]], Eastenryksk filosoof, stifter fan de [[antroposofy]] (* [[1861]])
* [[15 maaie]] - [[Nelson A. Miles]], Amerikaansk militêr (* [[1839]])
* [[13 juny]] - [[Gerben Postma]], Frysk skriuwer en skoalmaster (* [[1847]])
* [[1 july]] - [[Erik Satie]], Fransk komponist en pianist (* [[1866]])
* [[28 july]] - [[Théodore Botrel]], Bretonsk sjonger (* [[1868]])
* [[25 oktober]] - [[Charles Marion Russell]], Amerikaansk keunstskilder (* [[1864]])
* [[9 novimber]] - [[Knut Magnus Enckell]], Finsk skilder (* [[1870]])
* [[11 novimber]] - [[Teatse Eeltsje Holtrop]], Frysk skriuwer en oersetter (* [[1865]])
* [[2 desimber]] - [[George Hugh Bourne]], Ingelsk hymneskriuwer en predikant (* [[1840]])
* [[19 desimber]] - [[Arnoldus Prakken]], Frysk ûndernimmer en bestjoerder (* [[1854]])
* [[25 desimber]] - [[Tabo Sytstra]], Frysk skriuwer (* [[1856]])
== Literatuer ==
;prizen
* De Ierske skriuwer [[George Bernard Shaw]] wint de [[Nobelpriis foar de Literatuer]]
;romans
* [[André Gide]], ''Caractères''
* [[André Gide]], ''Les Faux-monnayeurs''
* [[Louis Couperus]], ''Nippon''
* [[Aart van der Leeuw]], ''Vluchtige Begroetingen''
== Film ==
* [[Sergej Eisenstein]], ''Pânserkruser Potjomkin''
* [[Fred Niblo]], ''Ben-Hur''
* [[Charlie Chaplin]], ''The Gold Rush''
== Muzyk ==
[[Ofbyld:BullyOfTheTown.ogg|thumb|Het [[Countrymuzyk|country]]-nûmer "Bully Of The Town", útfierd troch Gid Tanner and his Skillet Lickers (1925)]]
[[Ofbyld:Cigana de Catumbi - maxixe - 1925 - José Resende de Almeida - Orquestra Cícero.ogg|thumb|[[Sigeuner]]muzyk út 1925: "Cigana de Catumbi", fan José Resende de Almeida. Utfierd troch Orquestra Cícero.]]
* [[George Gershwin]], ''Concerto in F''
* [[Jean Sibelius]], ''In Iensum Skyspoar'' en ''Morceau Romantique''
== Byldzjende keunst ==
<gallery>
Ofbyld:Heilig Hartbeeld - Reuver.JPG|''Hillich Hert byld'', Reuver (1925) [[August Falise]]
</gallery>
== Boukeunst ==
<gallery>
Ofbyld:RietveldSchroederhuis.jpg|[[Rietveld Schröderhûs]] Utert [[Gerrit Rietveld]]
Ofbyld:Raamsdonksveerwatertoren.jpg|Wettertoer Raamsdonksveer, [[Hendrik Sangster]]
Ofbyld:Brink 43.jpg|Iepenbiere Lêsseal en Bibleteek, Brink 43, Amsterdam ([[Betondoarp]]), [[Dick Greiner]]
</gallery>
{{JiersideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
<references/>
----
{{Commonscat}}
}}
[[Kategory:1925| ]]
[[Kategory:20e iuw]]
4892b6bga3qd80g7thbgzhjpg4a3fz0
1923
0
1727
1086870
1086308
2022-08-06T10:25:42Z
FreyaSport
40716
/* Berne */ +1
wikitext
text/x-wiki
{{JiersideBoppe}}
{{Kalinders}}{{Kalinderjier}}
Dit jier makket ûnderdiel út fan it [[desennium]] fan 'e [[1920-er jierren]].
== Foarfallen ==
*[[10 jannewaris]] - [[Litouwen|Litouske]] [[troepen]] besette it [[Memellân]], in [[kust]]stripe oan 'e [[Eastsee]]. It Litouske [[regear]] ferklearret [[Litouske anneksaasje fan it Memellân|it gebiet dêrmei anneksearre]].
*[[11 jannewaris]] - [[Frankryk]] en [[Belgje]] geane oer ta de [[militêr]]e [[Besetting fan it Ruhrgebiet]], om't [[Dútslân]] net mear foldwaan kin oan 'e yn it [[Ferdrach fan Versailles]] fêstleine [[ferhelbetelling]]s.
*[[22 jannewaris]] - De [[mynwurker]]s yn it [[Ruhrgebiet]] geane foar ûnbeskate tiid yn [[staking]] út protest tsjin 'e [[Frankryk|Frânske]] en [[Belgje|Belgyske]] [[Besetting fan it Ruhrgebiet]].
*[[28 jannewaris]] - It [[Frankryk|Frânske]] [[regear]] slút it [[Ruhrgebiet]] hermetysk ôf fan 'e rest fan [[Dútslân]] en fiert [[mynwurker]]s oan út Frankryk om 'e [[staking]] fan 'e pleatslike mynwurkers te brekken.
*[[28 jannewaris|28]]-[[29 jannewaris]] - Yn [[München]] wurdt it [[Rykspartijdei|1e Kongres]] fan 'e [[nasjonaal-sosjalisme|nasjonaal-sosjalistyske]] [[NSDAP]] holden.
*[[5 febrewaris]] - Yn [[Itaalje]] lit de [[faksistysk]]e [[premier]] [[Benito Mussolini]] tûzenen [[sosjalist]]en en [[kommunist]]en oppakke.
*[[16 febrewaris]] - De [[Alliëarden]] akseptearje de [[Litouske anneksaasje fan it Memellân]].
*[[31 maart]] - Yn 'e [[Dútslân|Dútske]] [[stêd]] [[Essen (Dútslân)|Essen]] iepenje [[Frankryk|Frânske]] [[troepen]] it fjoer op [[demonstraasje (protest)|demonstrearjende]] [[arbeider]]s op it [[fabryk]]sterrein fan [[Krupp]]. By dit [[Bloedbad fan Essen]] komme 13 arbeiders om en reitsje mear as 30 [[ferwûne]], fan wa guon earnstich.
*[[27 april]] - It [[faksistysk]]e rezjym fan [[Benito Mussolini]] yn [[Itaalje]] beslist dat [[plak (geografy)|plak]]ken yn [[Súd-Tiroal]] gjin [[Dútsk]]talige [[plaknamme]]n mear hawwe meie. Alle nammen wurde [[Italjaansk|italjanisearre]].
* [[27 april]] - Yn [[Noard-Fryslân]] wurdt de [[Friisk Foriining]] oprjochte, ûnder namme ''Friesisch-Schleswigsche Verein''.
*[[24 maaie]] - Yn 'e [[Ierske Frijsteat]] komt in ein oan 'e bloedige [[Ierske Boargeroarloch]] troch de oerjefte fan 'e republikeinske [[rebel]]len fan [[Éamon de Valera]].
*[[5 juny]] - De [[presidint]] fan 'e [[Dútslân|Dútske]] [[sintrale bank]], [[Rudolf Havenstein]], makket bekend dat syn [[Reichsbank]] de fal fan 'e [[Reichsmark]] net mear keare kin.
*[[9 juny]] - By [[steatsgreep yn Bulgarije (1923)|in steatsgreep]] yn [[Bulgarije]] wurdt [[premier]] [[Aleksander Stambûliski]] ôfset.
*[[15 juny]] - Yn 'e neite fan syn wenplak [[Slavovitsa]] wurdt de ôfsette [[Bulgarije|Bulgaarske]] [[premier]] [[Aleksander Stambûliski]] troch [[militêr]]en [[stânrjochtlike eksekúsje|stânrjochtlik eksekutearre]].
*[[24 july]] - [[Grikelân]] en [[Turkije]] slute yn it [[Switserlân|Switserske]] [[Lausanne]] it [[Ferdrach fan Lausanne]], wêrmei't in ein komt oan sawol de [[Gryksk-Turkske Oarloch]] as oan 'e [[Turkske Unôfhinklikheidsoarloch]]. Dit [[ferdrach]], dêr't de grinzen fan 'e nije Turkske Republyk yn fêstlein binne, betsjut lykwols ek de ein foar de ûnôfhinklike steaten fan 'e [[Koerden]] en de [[Armenen]], ta de oprjochting wêrfan't besletten wie yn it eardere [[Ferdrach fan Sèvres]].
*[[2 augustus]] - De [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[presidint]] [[Warren Harding]] beswykt oan in [[serebraal faskulêr aksidint|oerhaal]]. Hy wurdt opfolge troch syn [[fise-presidint]] [[Calvin Coolidge]].
*[[31 augustus]] - It [[Folkebûn]] ferlient oan [[Belgje]] it [[mandaatgebiet|mandaat]] oer de eardere [[Dútslân|Dútske]] [[koloanje]] [[Rûanda-Oerûndy]].
*[[31 augustus]] - De [[Itaalje|Italjaanske]] [[premier]] [[Benito Mussolini]] stjoert [[troepen]] om it [[Grikelân|Grykske]] [[eilân]] [[Korfû]] [[Italjaanske besetting fan Korfû|te besetten]], nei't oan 'e [[grins (line)|grins]] fan Grikelân mei [[Albaanje]] inkele Italjaanske [[ofsier]]en [[fermoarde]] binne.
*[[13 septimber]] - By [[steatsgreep yn Spanje (1923)|in steatsgreep]] yn [[Spanje]], dy't útfierd wurdt mei goedkarring fan [[kening]] [[Alfûns XIII fan Spanje|Alfûns XIII]], komt in [[militêr]]e [[diktatuer]] ûnder lieding fan [[Miguel Primo de Rivera]] oan 'e macht.
* [[15 septimber]] - It [[Frysk Boun om Utens]] wurdt oprjochte.
*[[26 septimber]] - It [[Dútslân|Dútske]] [[regear]] fan [[kânselier]] [[Gustav Stresemann]] jout it ferduldich ferset tsjin 'e [[Frankryk|Frânske]]-[[Belgje|Belgyske]] [[Besetting fan it Ruhrgebiet]] op om't it finansjeel net mear op te bringen is.
*[[27 septimber]] - Nei ynternasjonale bemiddeling jout de [[Itaalje|Italjaanske]] [[premier]] [[Benito Mussolini]] de [[Italjaanske besetting fan Korfû|besetting fan Korfû]] op.
*[[29 oktober]] - De [[Republyk Turkije]] wurdt formeel útroppen. De eardere [[generaal]] [[Mustafa Kemal Atatürk]] wurdt ta [[presidint]] keazen.
*[[9 novimber]] - Yn [[München]] docht in espeltsje leden fan 'e marzjinale [[Nasjonaal-Sosjalistyske Dútske Arbeiderspartij]] ûnder lieding fan âld-[[generaal]] [[Erich Ludendorff]] en de [[Eastenryk|Eastenriker]] [[Adolf Hitler]] in mislearre [[steatsgreep]], de saneamde [[Bierkelderpûtsj]], tsjin 'e [[regear]]ings fan 'e [[Beieren|Frijsteat Beieren]] en de [[Weimarrepublyk]]. De NSDAP wurdt neitiid ferbean.
== Berne ==
;jannewaris
* [[16 jannewaris|16]] - [[Willem Aantjes]], Nederlânsk politikus († [[2015]])
* [[19 jannewaris|19]] - [[Jean Stapleton]], Amerikaansk aktrise († [[2013]])
* [[23 jannewaris|23]] - [[Alma Hogan Snell]], Amerikaansk skiedkundige en krûdekundige († [[2008]])
* [[24 jannewaris|24]] - [[Simeon ten Holt]], Nederlânsk komponist († [[2012]])
;febrewaris
* [[7 febrewaris|7]] - [[Willem Augustin]], Nederlânsk maratonrider († [[2004]])
* [[15 febrewaris|15]] - [[Jelena Bonner]], Sovjet dissidinte († [[2011]])
* [[19 febrewaris|19]] - [[Feite Faber]], Frysk boargemaster († [[2010]])
;april
* [[4 april|4]] - [[Manon Alving]], Frysk aktrise († [[2010]])
* [[6 april|6]] - [[Marten van der Leest]], Frysk keatser († [[2008]])
* [[19 april|19]] - [[Meindert van der Weerd]], Frysk keatser († [[2010]])
;maaie
* [[6 maaie|6]] - [[Josep Seguer]], Spaansk fuotballer († [[2014]])
* [[17 maaie|17]] - [[Henry Kissinger]], Amerikaansk politikus
* [[31 maaie|31]] - prins [[Reinier III fan Monako]] († [[2005]])
;juny
* [[1 juny|1]] - [[Christiaan Moll]], Nederlânsk politikus († [[1998]])
* [[10 juny|10]] - [[Gerrit Elzinga]], Frysk archeolooch en konservator († [[2017]])
* [[14 juny|14]] - [[Judith Kerr]], Ingelsk berneboekeskriuwster en yllustratrise († [[2019]])
* [[18 juny|18]] - [[Herman Krebbers]], Nederlânsk fioelist en muzykpedagooch († [[2018]])
* [[26 juny|26]] - [[Frans Tutuhatunewa]], Súd-Moluksk presidint yn ballingskip († [[2016]])
;july
* [[2 july|2]] - [[Wisława Szymborska]], Poalsk dichteresse († [[2012]])
* [[13 july|13]] - [[Jouke Klazes Bakker]], Frysk konsintraasjekampoerlibbene († [[2011]])
* [[20 july|20]] - [[Jampie Kuneman]], Nederlânsk fuotballer en fersetsman († [[2018]])
* [[23 july|23]] - [[Thea Beckman]], Nederlânsk berneboekeskriuwster († [[2004]])
;augustus
* [[2 augustus|2]] - [[Shimon Peres]], premier en presidint fan [[Israel]] († [[2016]])
* [[3 augustus|3]] - [[Paus Shenouda III fan Alexandrië|Shenouda III]], paus fan de [[Koptysk-Otterdokse Tsjerke]] († [[2012]])
* [[9 augustus|9]] - [[Gerrit Kouwenaar]], Nederlânsk dichter († [[2014]])
* [[18 augustus|18]] - [[André Roosenburg]], Nederlânsk fuotballer († [[2002]])
* [[20 augustus|20]] - [[Jim Reeves]], Amerikaansk sjonger († [[1964]])
* [[29 augustus|29]] - lord [[Richard Attenborough]], Ingelsk akteur, filmregisseur en filmprodusint († [[2014]])
;septimber
* [[1 septimber|1]] - [[Jaap van der Meij]], Nederlânsk byldzjend keunstner († [[1999]])
* [[16 septimber|16]] - [[Appie Baantjer]], Nederlânsk skriuwer († [[2010]])
* [[18 septimber|18]] - [[Jurjen Mellema]], Nederlânsk politikus († [[2017]])
* [[22 septimber|22]] - [[Hans Bakker]], Nederlânsk publisist en redakteur († [[2016]])
;oktober
* [[13 oktober|13]] - [[Faas Wilkes]], Nederlânsk fuotballer († [[2006]])
* [[29 oktober|29]] - [[Gerda van der Kade-Koudijs]], Nederlânsk atlete († [[2015]])
* [[30 oktober|30]] - [[Jan Bruin (publisist)|Jan Bruin]], Nederlânsk fersetsstrider († [[2004]])
;novimber
* [[8 novimber|8]] - [[Lenze Meinsma]], Frysk dokter en bestjoerder († [[2008]])
* [[14 novimber|14]] - jhr. [[Cornelis van Eysinga]], Frysk ealman en bestjoerder († [[2018]])
* [[17 novimber|17]] - [[Dirk Reitsma]], Nederlânsk politikus († [[1999]])
* [[28 novimber|28]] - [[Teake Hoekema]], Frysk heechlearaar († [[2003]])
;desimber
* [[3 desimber|3]] - [[Halbe Brandsma]], Frysk ridder yn de Militêre Willems-Oarder († [[2000]])
* [[6 desimber|6]] - [[Giovanni Narcis Hakkenberg]], Nederlânsk marinier en ridder yn de [[Militêre Willems-Oarder]] († [[2013]])
* [[14 desimber|14]] - [[Gerard Reve]], Nederlânsk skriuwer († [[2006]])
* [[16 desimber|16]] - [[Tip Marugg]], Antilliaansk skriuwer en dichter († [[2006]])
;''datum ûnbekend''
*[[Jan W. van der Hoorn]], Nederlânsk reedrider en [[alvestêdetocht]]winner
== Ferstoarn ==
* [[10 febrewaris]] - [[Wilhelm Conrad Röntgen]], Dútsk natuerkundige en Nobelpriiswinner (* [[1845]])
* [[26 maart]] - [[Sarah Bernhardt]], Frânsk-Nederlânsk aktrise (* [[1844]])
* [[28 april]] - [[Geart van der Zwaag (sosjalist)|Geart van der Zwaag]], Frysk keapman, aktivist en politikus (* [[1858]])
* [[18 maaie]] - [[Lourens Zandstra]], Frysk fakbûnslieder en politikus (* [[1848]])
* [[16 july]] - [[Louis Couperus]], Nederlânsk skriuwer (* [[1863]])
* [[25 augustus]] - [[Ietje Kooistra]], Frysk pedagoge en feministe (* [[1861]])
* [[20 novimber]] - [[Binnert Philip baron van Harinxma thoe Slooten]], Frysk politikus (* [[1839]])
;''datum ûnbekend''
*[[Krolhier (ferkenner)|Krolhier]] (''Curly'' of ''Curley''), [[Krieën (folk)|Kriesk]] ferkenner yn 'e tsjinst fan it Amerikaanske Leger (* [[1856]])
{{JiersideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
<references/>
----
{{Commonscat}}
}}
[[Kategory:1923| ]]
[[Kategory:20e iuw]]
n8udrt5aao6dt726ychqdzbu53r7mv5
1922
0
1728
1086846
1086297
2022-08-06T09:21:54Z
FreyaSport
40716
/* Berne */ +1
wikitext
text/x-wiki
{{JiersideBoppe}}
{{Kalinders}}{{Kalinderjier}}
Dit jier makket ûnderdiel út fan it [[desennium]] fan 'e [[1920-er jierren]].
== Foarfallen ==
*[[7 jannewaris]] - It [[Ierlân|Ierske]] [[parlemint]] [[ratifikaasje|ratifisearret]] it [[Britsk-Iersk Ferdrach]]. De Ierske tsjinstanners fan it opjaan fan [[Noard-Ierlân]] rinne ûnder lieding fan [[Éamon de Valera]] [[lulkens|lulk]] fuort.
*[[5 febrewaris]] - Op 'e [[Marinekonferinsje fan Washington]], yn 'e [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[haadstêd]] [[Washington, D.C.]], slute de [[Feriene Steaten]], it [[Feriene Keninkryk]], [[Frankryk]], [[Itaalje]], [[Japan]], [[Nederlân]], [[Belgje]], [[Portegal]] en [[Sina]] oerienkomsten oer û.m. de relative grutte fan harren [[marine]]s.
*[[28 febrewaris]] - [[Egypte]] wurdt yn namme ûnôfhinklik fan it [[Feriene Keninkryk]] (hoewol't it yn 'e praktyk oant nei de [[Twadde Wrâldoarloch]] ûnder Britske [[politike]] en [[militêr]]e ynfloed bliuwe sil).
*[[22 maart]] - Yn [[Britsk-Ynje]] wurdt de lânseigen foaroanman [[Mahatma Gandhi]] troch it [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[koloanje|koloniaal bestjoer]] foar it [[oprokkening|opstokeljen]] fan 'e [[befolking]] feroardiele ta seis jier [[finzenisstraf]].
*[[14 april]] - Yn [[Dublin]], de [[haadstêd]] fan 'e [[Ierske Frijsteat]], [[besetting fan de Four Corners|besette]] de tsjinstanners fan 'e [[frede]] mei it [[Feriene Keninkryk]] it [[Paleis fan Justysje]], de [[Four Corners (Dublin)|Four Corners]].
*[[16 april]] - [[Dútslân]] en [[kommunistysk]] [[Ruslân]] slute it [[Ferdrach fan Rapallo (1922)|Ferdrach fan Rapallo]], wêrby't Dútslân it kommunistyske rezjym erkend en beide lannen ôfsjogge fan [[ferhelbetelling]]s oangeande de [[Earste Wrâldoarloch]].
*[[1 maaie]] - De [[Feriene Steaten]] en [[Kolombia]] berikke oerienstimming oer in Amerikaanske skeafergoeding oan Kolombia foar it feit dat de Kolombiaanske [[provinsje]] [[Panama]] yn [[1903]] mei Amerikaanske stipe ûnôfhinklik wurden is. Kolombia kriget no fan 'e Feriene Steaten [[$]]25 miljoen, útsmaard oer fiif jierlikse terminen.
*[[26 maaie]] - [[Sovjet-Uny|Sovjet]]-lieder [[Vladimir Lenin]] wurdt troffen troch in [[serebraal faskulêr aksidint|oerhaal]]. Syn taken wurde waarnommen troch [[Josef Stalin]], de [[siktaris-generaal]] fan 'e [[Kommunistyske Partij fan de Sovjet-Uny|Kommunistyske Partij fan Ruslân]].
*[[24 juny]] - De [[Dútslân|Dútske]] [[minister]] fan Bûtenlânske Saken [[Walther Rathenau]] wurdt by in oanslach [[fermoarde]]. Hy wie it slachtoffer in [[politike]] [[hetze]] troch tsjinstanners fan it troch him sletten [[Ferdrach fan Rapallo (1922)|Ferdrach fan Rapallo]], mei [[kommunistysk]] [[Ruslân]].
*[[28 juny]] - Yn [[Dublin]], de [[haadstêd]] fan 'e [[Ierske Frijsteat]], begjinne [[regear]]ingstroepen mei de [[besetting fan de Four Corners|besjitting fan it Paleis fan Justysje]] (de Four Corners), dat al sûnt mids [[april]] troch rebellen beset wurdt. Dit is it begjin fan 'e [[Ierske Boargeroarloch]] tusken de foarstanners fan in [[frede]]sferdrach mei it [[Feriene Keninkryk]] (wêrby't [[Noard-Ierlân]] opjûn wurdt), en dejingen dy't neat witte wolle fan it opjaan fan Noard-Ierlân en ynstee oan it bittere ein ta trochfjochtsje wolle.
*[[30 juny]] - De [[Ierlân|Ierske]] [[rebel]]len dy't yn [[Dublin]] it [[besetting fan de Four Corners|Paleis fan Justysje beset]] hâlde, jouwe har oer.
*[[5 july]] - Yn it [[Brazylje|Braziliaanske]] [[Rio de Janeiro]] brekt in [[leger (lânmacht)|leger]]rebûlje út, de saneamde [[Opstân fan de Luitenanten]].
*[[31 july]] - Yn [[Itaalje]] brekt in [[algemiene staking yn Itaalje (1922)|algemiene staking]] út om it [[regear]] te twingen en kom fanwegen tsjin 'e [[terreur]] dy't [[faksistysk]]e groepearrings útoefenje tsjin [[fakbûn]]sleden.
*[[8 augustus]] - Yn [[Itaalje]] slagget it de [[faksist]]en om 'e [[algemiene staking yn Itaalje (1922)|algemiene staking]] te brekken mei terreur tsjin 'e [[staking|stakers]].
*[[22 augustus]] - [[Michael Collins (Iersk foaroanman)|Michael Collins]], it haad fan it [[regear]] fan 'e [[Ierske Frijsteat]], komt yn 'e [[Ierske Boargeroarloch]] om by gefjochten mei [[rebel]]len.
*[[9 septimber]] - Nei de [[Turkije|Turkske]] ferovering fan [[Smyrna]] op it [[Grikelân|Grykske]] [[leger (lânmacht)|leger]], yn it ramt fan 'e oangeande [[Gryksk-Turkske Oarloch]], wurdt in [[bloedbad]] oanrjochte ûnder ynwenners fan [[Griken|Gryksk]] en [[Armenen|Armeensk]] [[komôf]], en teffens wurdt de stêd suver plat[[brân]]t by de [[Grutte Brân fan Smyrna]].
* [[13 septimber]] - Yn [[Al Azizja]], yn [[Lybje]], wurdt 58 graden yn it skaad metten, de heechste bûten[[temperatuer]] ea fêststeld.
*[[16 septimber]] - Yn it ramt fan 'e [[Gryksk-Turkske Oarloch]] ferdriuwt it [[Turkije|Turkske]] [[leger (lânmacht)|leger]] de lêste [[Grikelân|Grykske]] [[troepen]] út [[Lyts-Aazje]].
* [[17 septimber]] - Yn [[Berlyn]] wurdt foar it earst ea in [[film]] mei lûd fertoand.
*[[18 septimber]] - [[Hongarije]] wurdt lid fan it [[Folkebûn]].
*[[27 septimber]] - Fanwegen de nederlaach yn 'e [[Gryksk-Turkske Oarloch]] moat [[kening]] [[Konstantyn I fan Grikelân]] foar de twadde kear [[abdikaasje|ôfstân dwaan fan 'e troan]] en yn [[ballingskip]] gean.
*[[11 oktober]] - De [[Gryksk-Turkske Oarloch]] einiget mei in [[wapenstilstân]] yn in [[Grikelân|Grykske]] nederlaach.
*[[28 oktober]] - De [[Itaalje|Italjaanske]] [[faksistysk]]e foaroanman [[Benito Mussolini]] oarderet syn oanhingers om 'e [[Mars op Rome]] te begjinnen, mei as doel om it [[regear]] fan it lân oer te nimmen. [[Kening]] [[Fiktor Emanuel III fan Itaalje|Fiktor Emanuel III]] wegeret lykwols de [[needtastân]] út te roppen út eangst foar sawol in [[bloedbad]] as syn eigen ôfsetting as [[monarch]].
*[[30 oktober]] - [[Kening]] [[Fiktor Emanuel III fan Itaalje]] jout belies en beneamt de [[faksistysk]]e lieder [[Benito Mussolini]] ta [[premier]] fan [[Itaalje]].
*[[1 novimber]] - De lêste [[sultan]] fan it [[Osmaanske Ryk]], [[Mehmed VI]], wurdt troch it [[regear]] fan 'e [[Republyk Turkije]] ôfset
*[[17 novimber]] - De lêste [[sultan]] fan it [[Osmaanske Ryk]], [[Mehmed VI]], ferlit [[Konstantinopel]] en giet yn [[ballingskip]] op [[Britsk-Malta]].
*[[26 novimber]] - De [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[argeolooch]] [[Howard Carter]] [[Untdekking fan it grêf fan Tûtanchamon|ûntdekt]] yn [[Egypte]] it [[grêf]] fan [[farao]] [[Tûtanchamon]] yn 'e [[Delling fan de Keningen]].
*[[6 desimber]] - Mei it oannimmen fan 'e [[grûnwet]] troch it [[Ierlân|Ierske]] [[parlemint]] wurdt de ûnôfhinklikheid fan 'e [[Ierske Frijsteat]] (de foarrinner fan it moderne [[Ierlân]]) in feit.
*[[16 desimber]] - [[Gabriel Narutowicz]], de noch mar krekt keazen [[presidint]] fan [[Poalen]], wurdt by in oanslach [[fermoarde]].
*[[17 desimber]] - De lêste [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[troepen]] ferlitte it grûngebiet fan de [[Ierske Frijsteat]].
*[[30 desimber]] - De [[Uny fan Sosjalistyske Sovjetrepubliken]] (USSR, koartwei de Sovjet-Uny) wurdt oprjochte.
== Berne ==
;jannewaris
* [[23 jannewaris|23]] - [[Bernard Smilde]], Frysk teolooch, frisiast en tekstdichter († [[2014]])
* [[27 jannewaris|27]] - [[Wiebe Keikes]], Frysk argivaris († [[1998]])
;febrewaris
* [[1 febrewaris|1]] - [[F.B. Hotz]], Nederlânsk muzikant en skriuwer († [[2000]])
;maart
* [[1 maart|1]] - [[Yitzhak Rabin]], premier fan [[Israel]] († [[1995]])
* [[2 maart|2]] - [[Carl Reiner]], Amerikaansk akteur en presintator († [[2020]])
* [[18 maart|18]] - [[Seymour Martin Lipset]], Amerikaansk politike sosjolooch († [[2006]])
* [[23 maart|23]] - [[Akke Radsma]], Frysk toanielspylster en foardrachtskeunstneresse († [[2008]])
* [[28 maart|28]] - [[Theo Albrecht]], Dútsk ûndernimmer, mei-oprjochter [[Aldi]] († [[2010]])
;april
* [[3 april|3]] - [[Doris Day]], Amerikaansk sjongster, aktrise en diere-aktiviste († [[2019]])
* [[11 april|11]] - [[Harry Verbeke]], Frysk muzikant († [[2004]])
* [[21 april|21]] - [[Coba de Groot]], Frysk ûnderwizeres en keunstskilderes († [[2005]])
* [[29 april|29]] - [[Ad van Seijen]], Frysk skriuwer († [[2003]])
;maaie
* [[26 maaie|26]] - [[Arp Hiemstra]], Frysk keatser († [[2000]])
* [[27 maaie|27]] - [[Christopher Lee]], Ingelsk akteur († [[2015]])
;juny
* [[8 juny|8]] - [[Hendrik Miedema]], Nederlânsk heechlearaar nammekunde († [[2008]])
* [[10 juny|10]] - [[Judy Garland]], Amerikaansk aktrise en sjongster († [[1969]])
* [[24 juny|24]] - [[Pieter Kooistra]], Frysk keunstner en skriuwer († [[1998]])
* [[26 juny|26]] - [[Eleanor Parker]], Amerikaansk aktrise († [[2013]])
;july
* [[3 july|3]] - [[Corneille]], Waalsk keunstskilder († [[2010]])
* [[14 july|14]] - [[Herman Broekhuizen]], Nederlânsk dirigint, programmamakker, skriuwer en komponist († [[2012]])
* [[19 july|19]] - [[George McGovern]], Amerikaansk politikus († [[2012]])
* [[21 july|21]] - [[Mollie Sugden]], Britsk aktrise († [[2009]])
;augustus
* [[11 augustus|11]] - [[Jan Lever]], Nederlânsk fersetsstrider († [[1944]])
* [[20 augustus|20]] - [[Frans de Munck]] (byneamd 'de Swarte Panter'), Nederlânsk fuotballer († [[2010]])
* [[23 augustus|23]] - [[Klaas Hospes]], Frysk kabaretier († [[1999]])
* [[27 augustus|27]] - [[Roelof Kruisinga]], Nederlânsk politikus († [[2012]])
* [[30 augustus|30]] - [[Laurens Otmar ten Cate]], Frysk sjoernalist, publisist en haadredakteur († [[1984]])
;septimber
* [[3 septimber|3]] - [[Hendrik Willem ter Haar]], Frysk geriater ''(âlderein-dokter)'' († [[2012]])
* [[7 septimber|7]] - [[David Croft]], Ingelsk senarioskriuwer en tillefyzjeprodusint en -regisseur († [[2011]])
* [[15 septimber|15]] - [[Jan de Groot]], Frysk keatser († [[2013]])
;oktober
* [[10 oktober|10]] - [[Boeli van Leeuwen]], Nederlânsk-Antiljaansk skriuwer en dichter († [[2007]])
* [[18 oktober|18]] - [[Jopie Huisman]], Frysk keunstskilder († [[2000]])
* [[31 oktober|31]] - [[Barbara Bel Geddes]], Amerikaansk aktrise († [[2005]])
* [[31 oktober|31]] - [[Norodom Sihanouk]], kening fan [[Kambodja]] († [[2012]])
;novimber
* [[4 novimber|4]] - [[Jan Frearks van der Bij]], Frysk ekspresjonistysk skilder († [[2013]])
* [[11 novimber||11]] - [[Kurt Vonnegut]], Amerikaansk skriuwer en skilder († [[2007]])
* [[14 novimber|14]] - [[Doeke Bekius]], Frysk politikus († [[2013]])
;desimber
* [[10 desimber|10]] - [[Georg Knobel]], Nederlânsk fuotbaltrener († [[2012]])
* [[19 desimber|19]] - [[Hanny Michaelis]], Nederlânsk dichteres († [[2007]])
* [[22 desimber|22]] - [[Eli Asser]], Nederlânsk senarioskriuwer en lietsjeskriuwer († [[2019]])
* [[24 desimber|24]] - [[Johannes Tinga]], Frysk feekeapman en autobiograaf († [[2011]])
;''datum ûnbekend''
*[[Wesley C. Dykstra]], Amerikaansk predikant en filosoof († [[2008]])
== Ferstoarn ==
;jannewaris
* [[3 jannewaris|3]] - [[Hoito Dornseiffen]], Frysk predikant (* [[1841]])
* [[5 jannewaris|5]] - [[Ernest Shackleton]], Iersk ûntdekkingsreizger (* [[1874]])
;febrewaris
* [[16 febrewaris|16]] - [[Newton Knight]], Amerikaansk boer en opstannelingelieder (* [[1829]])
;april
* [[2 april|2]] - [[Hermann Rorschach]], Switsersk psycholooch (* [[1884]])
;july
* [[17 july|17]] - [[Klaas Plantinga]], Frysk distillateur (* [[1846]])
;augustus
* [[2 augustus|2]] - [[Alexander Graham Bell]], Skotsk-Amerikaansk útfiner (* [[1847]])
* [[29 augustus|29]] - [[Antonie Ewoud Jan Holwerda]] Nederlânsk heechlearaar (* [[1845]])
;oktober
* [[5 oktober|5]] - [[Foeke Buitenrust Hettema]], Frysk taalkundige (* [[1862]])
* [[9 oktober|9]] - [[Hierrige Mokassin]] (''Hairy Moccasin''), [[Krieën (folk)|Kriesk]] ferkenner yn 'e tsjinst fan it Amerikaanske Leger (* [[1854]])
;desimber
* [[24 desimber|24]] - [[John Martin (Amerikaansk militêr, berne yn 1852)|John Martin]], Italjaansk-Amerikaansk militêr (* [[1852]])
;''datum ûnbekend''
*[[Maitydsgers]] (''Spring Grass''), minneresse fan [[George Armstrong Custer]] (* [[1851]])
==Literatuer==
;poëzij
* [[T.S. Eliot]], ''[[The Waste Land]]'' <small>(oerset yn it [[Frysk]] as ''It Jiskelân'')</small>
{{JiersideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
<references/>
----
{{Commonscat}}
}}
[[Kategory:1922| ]]
[[Kategory:20e iuw]]
gthgdr9twltrzup24ylj6omifis0vkf
1086868
1086846
2022-08-06T10:23:57Z
FreyaSport
40716
/* Berne */ +1
wikitext
text/x-wiki
{{JiersideBoppe}}
{{Kalinders}}{{Kalinderjier}}
Dit jier makket ûnderdiel út fan it [[desennium]] fan 'e [[1920-er jierren]].
== Foarfallen ==
*[[7 jannewaris]] - It [[Ierlân|Ierske]] [[parlemint]] [[ratifikaasje|ratifisearret]] it [[Britsk-Iersk Ferdrach]]. De Ierske tsjinstanners fan it opjaan fan [[Noard-Ierlân]] rinne ûnder lieding fan [[Éamon de Valera]] [[lulkens|lulk]] fuort.
*[[5 febrewaris]] - Op 'e [[Marinekonferinsje fan Washington]], yn 'e [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[haadstêd]] [[Washington, D.C.]], slute de [[Feriene Steaten]], it [[Feriene Keninkryk]], [[Frankryk]], [[Itaalje]], [[Japan]], [[Nederlân]], [[Belgje]], [[Portegal]] en [[Sina]] oerienkomsten oer û.m. de relative grutte fan harren [[marine]]s.
*[[28 febrewaris]] - [[Egypte]] wurdt yn namme ûnôfhinklik fan it [[Feriene Keninkryk]] (hoewol't it yn 'e praktyk oant nei de [[Twadde Wrâldoarloch]] ûnder Britske [[politike]] en [[militêr]]e ynfloed bliuwe sil).
*[[22 maart]] - Yn [[Britsk-Ynje]] wurdt de lânseigen foaroanman [[Mahatma Gandhi]] troch it [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[koloanje|koloniaal bestjoer]] foar it [[oprokkening|opstokeljen]] fan 'e [[befolking]] feroardiele ta seis jier [[finzenisstraf]].
*[[14 april]] - Yn [[Dublin]], de [[haadstêd]] fan 'e [[Ierske Frijsteat]], [[besetting fan de Four Corners|besette]] de tsjinstanners fan 'e [[frede]] mei it [[Feriene Keninkryk]] it [[Paleis fan Justysje]], de [[Four Corners (Dublin)|Four Corners]].
*[[16 april]] - [[Dútslân]] en [[kommunistysk]] [[Ruslân]] slute it [[Ferdrach fan Rapallo (1922)|Ferdrach fan Rapallo]], wêrby't Dútslân it kommunistyske rezjym erkend en beide lannen ôfsjogge fan [[ferhelbetelling]]s oangeande de [[Earste Wrâldoarloch]].
*[[1 maaie]] - De [[Feriene Steaten]] en [[Kolombia]] berikke oerienstimming oer in Amerikaanske skeafergoeding oan Kolombia foar it feit dat de Kolombiaanske [[provinsje]] [[Panama]] yn [[1903]] mei Amerikaanske stipe ûnôfhinklik wurden is. Kolombia kriget no fan 'e Feriene Steaten [[$]]25 miljoen, útsmaard oer fiif jierlikse terminen.
*[[26 maaie]] - [[Sovjet-Uny|Sovjet]]-lieder [[Vladimir Lenin]] wurdt troffen troch in [[serebraal faskulêr aksidint|oerhaal]]. Syn taken wurde waarnommen troch [[Josef Stalin]], de [[siktaris-generaal]] fan 'e [[Kommunistyske Partij fan de Sovjet-Uny|Kommunistyske Partij fan Ruslân]].
*[[24 juny]] - De [[Dútslân|Dútske]] [[minister]] fan Bûtenlânske Saken [[Walther Rathenau]] wurdt by in oanslach [[fermoarde]]. Hy wie it slachtoffer in [[politike]] [[hetze]] troch tsjinstanners fan it troch him sletten [[Ferdrach fan Rapallo (1922)|Ferdrach fan Rapallo]], mei [[kommunistysk]] [[Ruslân]].
*[[28 juny]] - Yn [[Dublin]], de [[haadstêd]] fan 'e [[Ierske Frijsteat]], begjinne [[regear]]ingstroepen mei de [[besetting fan de Four Corners|besjitting fan it Paleis fan Justysje]] (de Four Corners), dat al sûnt mids [[april]] troch rebellen beset wurdt. Dit is it begjin fan 'e [[Ierske Boargeroarloch]] tusken de foarstanners fan in [[frede]]sferdrach mei it [[Feriene Keninkryk]] (wêrby't [[Noard-Ierlân]] opjûn wurdt), en dejingen dy't neat witte wolle fan it opjaan fan Noard-Ierlân en ynstee oan it bittere ein ta trochfjochtsje wolle.
*[[30 juny]] - De [[Ierlân|Ierske]] [[rebel]]len dy't yn [[Dublin]] it [[besetting fan de Four Corners|Paleis fan Justysje beset]] hâlde, jouwe har oer.
*[[5 july]] - Yn it [[Brazylje|Braziliaanske]] [[Rio de Janeiro]] brekt in [[leger (lânmacht)|leger]]rebûlje út, de saneamde [[Opstân fan de Luitenanten]].
*[[31 july]] - Yn [[Itaalje]] brekt in [[algemiene staking yn Itaalje (1922)|algemiene staking]] út om it [[regear]] te twingen en kom fanwegen tsjin 'e [[terreur]] dy't [[faksistysk]]e groepearrings útoefenje tsjin [[fakbûn]]sleden.
*[[8 augustus]] - Yn [[Itaalje]] slagget it de [[faksist]]en om 'e [[algemiene staking yn Itaalje (1922)|algemiene staking]] te brekken mei terreur tsjin 'e [[staking|stakers]].
*[[22 augustus]] - [[Michael Collins (Iersk foaroanman)|Michael Collins]], it haad fan it [[regear]] fan 'e [[Ierske Frijsteat]], komt yn 'e [[Ierske Boargeroarloch]] om by gefjochten mei [[rebel]]len.
*[[9 septimber]] - Nei de [[Turkije|Turkske]] ferovering fan [[Smyrna]] op it [[Grikelân|Grykske]] [[leger (lânmacht)|leger]], yn it ramt fan 'e oangeande [[Gryksk-Turkske Oarloch]], wurdt in [[bloedbad]] oanrjochte ûnder ynwenners fan [[Griken|Gryksk]] en [[Armenen|Armeensk]] [[komôf]], en teffens wurdt de stêd suver plat[[brân]]t by de [[Grutte Brân fan Smyrna]].
* [[13 septimber]] - Yn [[Al Azizja]], yn [[Lybje]], wurdt 58 graden yn it skaad metten, de heechste bûten[[temperatuer]] ea fêststeld.
*[[16 septimber]] - Yn it ramt fan 'e [[Gryksk-Turkske Oarloch]] ferdriuwt it [[Turkije|Turkske]] [[leger (lânmacht)|leger]] de lêste [[Grikelân|Grykske]] [[troepen]] út [[Lyts-Aazje]].
* [[17 septimber]] - Yn [[Berlyn]] wurdt foar it earst ea in [[film]] mei lûd fertoand.
*[[18 septimber]] - [[Hongarije]] wurdt lid fan it [[Folkebûn]].
*[[27 septimber]] - Fanwegen de nederlaach yn 'e [[Gryksk-Turkske Oarloch]] moat [[kening]] [[Konstantyn I fan Grikelân]] foar de twadde kear [[abdikaasje|ôfstân dwaan fan 'e troan]] en yn [[ballingskip]] gean.
*[[11 oktober]] - De [[Gryksk-Turkske Oarloch]] einiget mei in [[wapenstilstân]] yn in [[Grikelân|Grykske]] nederlaach.
*[[28 oktober]] - De [[Itaalje|Italjaanske]] [[faksistysk]]e foaroanman [[Benito Mussolini]] oarderet syn oanhingers om 'e [[Mars op Rome]] te begjinnen, mei as doel om it [[regear]] fan it lân oer te nimmen. [[Kening]] [[Fiktor Emanuel III fan Itaalje|Fiktor Emanuel III]] wegeret lykwols de [[needtastân]] út te roppen út eangst foar sawol in [[bloedbad]] as syn eigen ôfsetting as [[monarch]].
*[[30 oktober]] - [[Kening]] [[Fiktor Emanuel III fan Itaalje]] jout belies en beneamt de [[faksistysk]]e lieder [[Benito Mussolini]] ta [[premier]] fan [[Itaalje]].
*[[1 novimber]] - De lêste [[sultan]] fan it [[Osmaanske Ryk]], [[Mehmed VI]], wurdt troch it [[regear]] fan 'e [[Republyk Turkije]] ôfset
*[[17 novimber]] - De lêste [[sultan]] fan it [[Osmaanske Ryk]], [[Mehmed VI]], ferlit [[Konstantinopel]] en giet yn [[ballingskip]] op [[Britsk-Malta]].
*[[26 novimber]] - De [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[argeolooch]] [[Howard Carter]] [[Untdekking fan it grêf fan Tûtanchamon|ûntdekt]] yn [[Egypte]] it [[grêf]] fan [[farao]] [[Tûtanchamon]] yn 'e [[Delling fan de Keningen]].
*[[6 desimber]] - Mei it oannimmen fan 'e [[grûnwet]] troch it [[Ierlân|Ierske]] [[parlemint]] wurdt de ûnôfhinklikheid fan 'e [[Ierske Frijsteat]] (de foarrinner fan it moderne [[Ierlân]]) in feit.
*[[16 desimber]] - [[Gabriel Narutowicz]], de noch mar krekt keazen [[presidint]] fan [[Poalen]], wurdt by in oanslach [[fermoarde]].
*[[17 desimber]] - De lêste [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[troepen]] ferlitte it grûngebiet fan de [[Ierske Frijsteat]].
*[[30 desimber]] - De [[Uny fan Sosjalistyske Sovjetrepubliken]] (USSR, koartwei de Sovjet-Uny) wurdt oprjochte.
== Berne ==
;jannewaris
* [[23 jannewaris|23]] - [[Bernard Smilde]], Frysk teolooch, frisiast en tekstdichter († [[2014]])
* [[27 jannewaris|27]] - [[Wiebe Keikes]], Frysk argivaris († [[1998]])
;febrewaris
* [[1 febrewaris|1]] - [[F.B. Hotz]], Nederlânsk muzikant en skriuwer († [[2000]])
;maart
* [[1 maart|1]] - [[Yitzhak Rabin]], premier fan [[Israel]] († [[1995]])
* [[2 maart|2]] - [[Carl Reiner]], Amerikaansk akteur en presintator († [[2020]])
* [[18 maart|18]] - [[Seymour Martin Lipset]], Amerikaansk politike sosjolooch († [[2006]])
* [[23 maart|23]] - [[Akke Radsma]], Frysk toanielspylster en foardrachtskeunstneresse († [[2008]])
* [[25 maart|25]] - [[Jaap ter Haar]], Nederlânsk histoarikus en skriuwer († [[1998]])
* [[28 maart|28]] - [[Theo Albrecht]], Dútsk ûndernimmer, mei-oprjochter [[Aldi]] († [[2010]])
;april
* [[3 april|3]] - [[Doris Day]], Amerikaansk sjongster, aktrise en diere-aktiviste († [[2019]])
* [[11 april|11]] - [[Harry Verbeke]], Frysk muzikant († [[2004]])
* [[21 april|21]] - [[Coba de Groot]], Frysk ûnderwizeres en keunstskilderes († [[2005]])
* [[29 april|29]] - [[Ad van Seijen]], Frysk skriuwer († [[2003]])
;maaie
* [[26 maaie|26]] - [[Arp Hiemstra]], Frysk keatser († [[2000]])
* [[27 maaie|27]] - [[Christopher Lee]], Ingelsk akteur († [[2015]])
;juny
* [[8 juny|8]] - [[Hendrik Miedema]], Nederlânsk heechlearaar nammekunde († [[2008]])
* [[10 juny|10]] - [[Judy Garland]], Amerikaansk aktrise en sjongster († [[1969]])
* [[24 juny|24]] - [[Pieter Kooistra]], Frysk keunstner en skriuwer († [[1998]])
* [[26 juny|26]] - [[Eleanor Parker]], Amerikaansk aktrise († [[2013]])
;july
* [[3 july|3]] - [[Corneille]], Waalsk keunstskilder († [[2010]])
* [[14 july|14]] - [[Herman Broekhuizen]], Nederlânsk dirigint, programmamakker, skriuwer en komponist († [[2012]])
* [[19 july|19]] - [[George McGovern]], Amerikaansk politikus († [[2012]])
* [[21 july|21]] - [[Mollie Sugden]], Britsk aktrise († [[2009]])
;augustus
* [[11 augustus|11]] - [[Jan Lever]], Nederlânsk fersetsstrider († [[1944]])
* [[20 augustus|20]] - [[Frans de Munck]] (byneamd 'de Swarte Panter'), Nederlânsk fuotballer († [[2010]])
* [[23 augustus|23]] - [[Klaas Hospes]], Frysk kabaretier († [[1999]])
* [[27 augustus|27]] - [[Roelof Kruisinga]], Nederlânsk politikus († [[2012]])
* [[30 augustus|30]] - [[Laurens Otmar ten Cate]], Frysk sjoernalist, publisist en haadredakteur († [[1984]])
;septimber
* [[3 septimber|3]] - [[Hendrik Willem ter Haar]], Frysk geriater ''(âlderein-dokter)'' († [[2012]])
* [[7 septimber|7]] - [[David Croft]], Ingelsk senarioskriuwer en tillefyzjeprodusint en -regisseur († [[2011]])
* [[15 septimber|15]] - [[Jan de Groot]], Frysk keatser († [[2013]])
;oktober
* [[10 oktober|10]] - [[Boeli van Leeuwen]], Nederlânsk-Antiljaansk skriuwer en dichter († [[2007]])
* [[18 oktober|18]] - [[Jopie Huisman]], Frysk keunstskilder († [[2000]])
* [[31 oktober|31]] - [[Barbara Bel Geddes]], Amerikaansk aktrise († [[2005]])
* [[31 oktober|31]] - [[Norodom Sihanouk]], kening fan [[Kambodja]] († [[2012]])
;novimber
* [[4 novimber|4]] - [[Jan Frearks van der Bij]], Frysk ekspresjonistysk skilder († [[2013]])
* [[11 novimber||11]] - [[Kurt Vonnegut]], Amerikaansk skriuwer en skilder († [[2007]])
* [[14 novimber|14]] - [[Doeke Bekius]], Frysk politikus († [[2013]])
;desimber
* [[10 desimber|10]] - [[Georg Knobel]], Nederlânsk fuotbaltrener († [[2012]])
* [[19 desimber|19]] - [[Hanny Michaelis]], Nederlânsk dichteres († [[2007]])
* [[22 desimber|22]] - [[Eli Asser]], Nederlânsk senarioskriuwer en lietsjeskriuwer († [[2019]])
* [[24 desimber|24]] - [[Johannes Tinga]], Frysk feekeapman en autobiograaf († [[2011]])
;''datum ûnbekend''
*[[Wesley C. Dykstra]], Amerikaansk predikant en filosoof († [[2008]])
== Ferstoarn ==
;jannewaris
* [[3 jannewaris|3]] - [[Hoito Dornseiffen]], Frysk predikant (* [[1841]])
* [[5 jannewaris|5]] - [[Ernest Shackleton]], Iersk ûntdekkingsreizger (* [[1874]])
;febrewaris
* [[16 febrewaris|16]] - [[Newton Knight]], Amerikaansk boer en opstannelingelieder (* [[1829]])
;april
* [[2 april|2]] - [[Hermann Rorschach]], Switsersk psycholooch (* [[1884]])
;july
* [[17 july|17]] - [[Klaas Plantinga]], Frysk distillateur (* [[1846]])
;augustus
* [[2 augustus|2]] - [[Alexander Graham Bell]], Skotsk-Amerikaansk útfiner (* [[1847]])
* [[29 augustus|29]] - [[Antonie Ewoud Jan Holwerda]] Nederlânsk heechlearaar (* [[1845]])
;oktober
* [[5 oktober|5]] - [[Foeke Buitenrust Hettema]], Frysk taalkundige (* [[1862]])
* [[9 oktober|9]] - [[Hierrige Mokassin]] (''Hairy Moccasin''), [[Krieën (folk)|Kriesk]] ferkenner yn 'e tsjinst fan it Amerikaanske Leger (* [[1854]])
;desimber
* [[24 desimber|24]] - [[John Martin (Amerikaansk militêr, berne yn 1852)|John Martin]], Italjaansk-Amerikaansk militêr (* [[1852]])
;''datum ûnbekend''
*[[Maitydsgers]] (''Spring Grass''), minneresse fan [[George Armstrong Custer]] (* [[1851]])
==Literatuer==
;poëzij
* [[T.S. Eliot]], ''[[The Waste Land]]'' <small>(oerset yn it [[Frysk]] as ''It Jiskelân'')</small>
{{JiersideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
<references/>
----
{{Commonscat}}
}}
[[Kategory:1922| ]]
[[Kategory:20e iuw]]
qgt3o3borxp2nsruwf7haxc69dnsgr4
1919
0
1730
1086897
1085125
2022-08-06T10:44:28Z
FreyaSport
40716
/* Berne */ +1
wikitext
text/x-wiki
{{JiersideBoppe}}
{{Kalinders}}{{Kalinderjier}}
Dit jier makket ûnderdiel út fan it [[desennium]] fan 'e [[1910-er jierren]].
== Foarfallen ==
[[Ofbyld:Paleis fan Justysje, brân 1919.jpg|thumb|250px|It Paleis fan Justysje yn Ljouwert yn 'e brân.]]
*[[1 jannewaris]] - It [[Dútslân|Dútske]] [[Spartakusbûn]] ropt himsels út ta de [[KPD]], de ''Kommunistische Partei Deutschlands''.
*[[2 jannewaris]] - Yn [[Ierlân (eilân)|Ierlân]] brekt in anty-[[Feriene Keninkryk|Britske]] [[opstân]] út, dy't letter it begjin fan 'e [[Ierske Unôfhinklikheidsoarloch]] blike sil te wêzen.
*[[5 jannewaris|5]]-[[11 jannewaris]] - Yn 'e [[Dútslân|Dútske]] [[haadstêd]] [[Berlyn]] wurdt de [[kommunistysk]]e [[Spartakusopstân]] fan it [[Spartakusbûn]] (no de [[KPD]]) mei ynset fan it [[leger (lânmacht)|leger]] bloedich ûnderdrukt troch it [[sosjalistysk]]e [[regear]] fan [[rykskânselier]] [[Friedrich Ebert]].
*[[11 jannewaris]] - It [[Keninkryk Roemeenje]] [[Roemeenske anneksaasje fan Transsylvaanje (1919)|anneksearret]] [[Transsylvaanje]], dat ûnderdiel útmakket fan it [[Keninkryk Hongarije]].
*[[15 jannewaris]] - Yn 'e [[Dútslân|Dútske]] [[haadstêd]] [[Berlyn]] wurde de [[KPD]]-lieders [[Karl Liebknecht]] en [[Rosa Luxemburg]] nei harren [[arrestaasje]] yn ferbân mei de mislearre [[Spartakusopstân]] troch it [[leger (lânmacht)|leger]] [[stânrjochtlike eksekúsje|stânrjochtlik eksekutearre]].
*[[15 jannewaris]] - Yn 'e [[Argentynje|Argentynske]] [[haadstêd]] [[Buenos Aires]] iepenet de [[plysje]] it fjoer op in [[demonstraasje (protest)|demonstraasje]] fan [[arbeider]]s. It [[bloedbad]] dêr't mooglik mear as tûzen minsken by omkomme, makket ûnderdiel út fan 'e saneamde [[Tragyske Wike]] (''Semana Trágica'').
*[[18 jannewaris]] - Begjin fan 'e [[Fredeskonferinsje fan Parys]], ûnder [[foarsitter]]skip fan 'e [[Frankryk|Frânske]] [[premier]] [[Georges Clemenceau]].
*[[25 jannewaris]] - De [[Fredeskonferinsje fan Parys]] akseptearret it plan fan 'e [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[presidint]] [[Woodrow Wilson]] foar de oprjochting fan in [[Folkebûn]].
*[[31 jannewaris]] - Op 'e [[Fredeskonferinsje fan Parys]] berikke de delegaasjes fan 'e [[Alliëarden|Alliëarde lannen]] oerienstimming oer it lot fan 'e [[koloanje]]s fan [[Dútslân]] (dy't de Alliëarden ûnderinoar ferdiele sille).
*[[6 febrewaris]] - It provysjoneel [[parlemint]] fan [[Dútslân]] komt byinoar yn 'e [[Tueringen|Tueringske]] [[stêd]] [[Weimar]], en beslút dêr ta de oprjochting fan 'e nei dat plak ferneamde [[Weimarrepublyk]], dy't yn it plak komt fan it [[Keizerryk Dútslân]].
* [[6 febrewaris]] - Yn [[Fryslân]] ûntstiet in grutte [[brân]] yn it [[Paleis fan Justysje (Ljouwert)|Paleis fan Justysje]] yn [[Ljouwert (stêd)|Ljouwert]].
*[[11 febrewaris]] - It [[regear]] fan [[Belgje]] tsjinnet op 'e [[Fredeskonferinsje fan Parys]] in noata yn wêryn't de [[anneksaasje]] troch Belgje easke wurdt fan 'e [[Nederlân]]ske gebietsdielen [[Siuwsk-Flaanderen]] en [[Súd-Limburch]].
*[[11 febrewaris]] - De [[sosjalist]] [[Friedrich Ebert]] wurdt de earste [[presidint]] fan [[Dútslân]].
*[[21 febrewaris]] - De noch mar krekt keazen [[sosjalistysk]]e [[premier]] fan 'e [[Dútslân|Dútske]] dielsteat [[Beieren]], [[Kurt Eisner]], wurdt by in oanslach [[fermoarde]] troch de ekstreem-rjochtse [[ealman]] [[Anton greve von Arco auf Valley]]. As pleatsferfangend premier [[Erich Auer]] de [[moard]] yn 'e Beierske [[parlemint|Lândei]] bekend makket, wurdt hysels fan 'e [[publike tribune]] ôf delsketten troch de [[slachter]] [[Alois Linder]], wêrby't er swier[[ferwûne]] rekket.
*[[25 febrewaris]] - Op 'e [[Fredeskonferinsje fan Parys]] wurdt it Hânfêst fan it [[Folkebûn]] oannommen.
*[[25 febrewaris]]-[[11 maart]] - De troch de [[kommunistysk]]e [[KPD]] útroppen algemiene [[staking]] yn 'e [[Dútslân|Dútske]] [[haadstêd]] [[Berlyn]], dy't útrûn wie op in [[wapen]]e [[rebûlje]], wurdt yn bloed smoard as 29 lieders fan 'e staking op befel fan 'e [[sosjalistysk]]e [[minister]] fan Definsje [[Gustav Noske]] [[stânrjochtlike eksekúsje|stânrjochtlik eksekutearre]] wurde.
*[[1 maart|1]]-[[6 maart]] - By oanhâldende massale [[demonstraasje (protest)|demonstraasjes]] yn 'e [[Koreä|Koreaanske]] [[stêd]] [[Seoel]] tsjin 'e [[Japan]]ske oerhearsking fan [[Koreä]], dêr't nei skatting mear as 2 miljoen minsken oan meidogge, grypt it Japanske [[leger (lânmacht)|leger]] hurd yn. Der falle tûzenen [[dea]]den.
*[[4 maart]] - Yn [[Moskou]] wurdt troch ôffurdigen fan 21 [[kommunistysk]]e [[politike partij]]en út [[Jeropa]] en [[Amearika]] de Trêde Kommunistyske Ynternasjonale oprjochte, better bekend as de [[Komintern]].
*[[21 maart]] - [[Béla Kun]] ropt yn [[Boedapest]] de [[Sovjetrepublyk Hongarije]] út.
*[[23 maart]] - Yn noardlik [[Itaalje]] rjochtet [[feteraan|oarlochsfeteraan]] [[Benito Mussolini]] syn [[faksistysk]]e [[knokploech|knokploegen]] [[Fasci di Combattimento]] op.
*[[23 maart]] - Op 'e [[Fredeskonferinsje fan Parys]] delegearret de ried fan [[Alliëarden|Alliëarde lannen]], de saneamde [[Ried fan X]], syn foech oan 'e [[Grutte Fjouwer (Earste Wrâldkriich)|Grutte Fjouwer]]: de [[premier]]s fan it [[Feriene Keninkryk]], [[Frankryk]] en [[Itaalje]], [[David Lloyd George]], [[Georges Clemenceau]] en [[Vittorio Orlando]], en de [[presidint]] fan 'e [[Feriene Steaten]], [[Woodrow Wilson]].
*[[30 maart]] - Yn [[Britsk-Ynje]] brekt ûnder lieding fan [[Mahatma Gandhi]] ferset út tsjin 'e saneamde [[Wet-Rowlatt]] (''Rowlatt Act''), dy't de [[Feriene Keninkryk|Britske]] autoriteiten yn de [[koloanje]] tenei it foech jout om "ekstremisten" sûnder foarm fan proses [[finzen|fêst te setten]].
*[[8 maart]] - Nei de weromlûking fan 'e [[Alliëarden|Alliëarde]] [[troepen]] dêrwei falt it [[Reade Leger]] yn it ramt fan de [[Russyske Boargeroarloch]] it [[skiereilân]] de [[Krim]] binnen.
*[[10 maart]] - Yn [[Meksiko]] wurdt de [[boer]]elieder [[Emiliano Zapata]] yn opdracht fan [[presidint]] [[Venustiano Carranza]] by in oanslach [[fermoarde]].
*[[13 april]] - Yn [[Amritsar]], yn [[Britsk-Ynje]], iepenje [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[troepen]] it fjoer op in [[frede|freedsume]] [[demonstraasje (protest)|demonstraasje]] fan 'e lânseigen [[befolking]]. By dit [[Bloedbad fan Amritsar]] komme teminsten 379 en miskien wol 1.000 ûnwapene minsken om.
*[[6 maaie]] - De [[Fredeskonferinsje fan Parys]] stimt yn mei it plan fan 'e [[Súd-Afrika|Súdafrikaanske]] ôffurdige [[Jan Smuts]] om 'e eardere [[Dútslân|Dútske]] [[koloanje]]s as [[mandaatgebiet]]en ûnder tafersjoch fan it [[Folkebûn]] te stellen.
*[[6 maaie]] - De [[Trêde Britsk-Afgaanske Oarloch]] brekt út as [[Amanûllah Khan]], de [[emir]] fan [[Emiraat Afganistan|Afganistan]], mei syn [[leger (lânmacht)|leger]] [[Britsk-Ynje]] binnenfalt.
*[[15 maaie]] - De [[Gryksk-Turkske Oarloch]] brekt út as [[Grikelân|Grykske]] [[troepen]] op 'e [[kust]] fan [[Lyts-Aazje]] lânje en fanút de [[haven]]stêd [[Smyrna]] optsjogge nei it binnenlân.
*[[19 maaie]] - Begjin fan 'e [[Turkske Unôfhinklikheidsoarloch]], wêryn't de [[Turkske Nasjonalistyske Beweging]] stribbet nei de oprjochting fan in [[sekularisme|sekuliere]] [[Republyk Turkije]].
*[[26 maaie]] - De [[Fredeskonferinsje fan Parys]] wiist it earder ûnôfhinklike steatsje [[Neutraal Moresnet]] en de [[Dútslân|Dútske]] gebietsdielen [[Eupen]] en [[Malmédy]] as oarlochskompinsaasje ta oan [[Belgje]]. De saneamde 'Grutte Fjouwer' (it [[Feriene Keninkryk]], [[Frankryk]], [[Itaalje]] en de [[Feriene Steaten]]) lizze lykwols it near op 'e Belgyske [[anneksaasje]] fan 'e [[Nederlân]]ske gebietsdielen [[Siuwsk-Flaanderen]] en [[Súd-Limburch]].
*[[28 maaie]] - [[Belgje|Belgyske]] [[troepen]] besette [[Neutraal Moresnet]], [[Eupen]] en [[Malmédy]].
*[[6 juny]] - Utbraak fan 'e [[Earste Finsk-Russyske Oarloch]]: [[Finlân]] ferklearret [[Ruslân]] de oarloch en mingt him oan 'e kant fan 'e Witen yn 'e [[Russyske Boargeroarloch]].
*[[16 juny]] - De ferovering fan 'e [[Oekraïne]] troch it [[Reade Leger]] wurdt foltôge: ein fan 'e ûnôfhinklike [[Oekraynske Folksrepublyk]].
*[[28 juny]] - [[Dútslân]] slút [[frede]] mei de [[Alliëarden]] troch it [[Ferdrach fan Versailles]]. Dêrby seit it ta swiere [[ferhelbetelling]]s oan 'e Alliëarden (benammen [[Frankryk]] en [[Belgje]]) dwaan te sillen. Fierders rekket it ferskate gebietsdielen kwyt oan [[Poalen]], [[Frankryk]], [[Denemark]], [[Belgje]], [[Tsjechoslowakije]] en de [[Frije Stêd Danzig]]. Fierders komt it [[Saarlân]] yn 'e foarm fan it [[Protektoraat Saarlân]] ûnder [[Folkebûn|ynternasjonaal tafersjoch]] te stean. Ek al syn [[koloanje]]s moat Dútslân ôfstean; dat wurde saneamde [[mandaatgebiet]]en dy't de Alliëarden ûnderinoar ferdiele.
*[[10 july]] - [[Nederlân]] fiert it [[frouljuskiesrjocht]] yn. (D.w.s. it rjocht foar [[froulju]] om te stimmen; froulju mochten har yn Nederlân sûnt [[1917]] al wol ferkiesber stelle.)
*[[12 july]] - De [[Alliëarden]] heffe de blokkade fan 'e [[Dútslân|Dútske]] [[haven]]s op en geane wer [[hannel]]sbetrekkings mei it lân oan.
* [[16 july]] - It Hidde Nijland Museum, no [[Museum Hindeloopen|Museum Hylpen]], wurdt iepene.
*[[6 augustus]] - It [[Roemeenje|Roemeenske]] [[leger (lânmacht)|leger]] beset de [[Hongarije|Hongaarske]] [[haadstêd]] [[Boedapest]] en makket in ein oan 'e [[Sovjetrepublyk Hongarije|Hongaarske Sovjetrepublyk]] fan [[Béla Kun]].
*[[8 augustus]] - De [[Trêde Britsk-Afgaanske Oarloch]] einiget mei it [[Ferdrach fan Rawalpindi]] yn in [[militêr]]e ympasse. It [[Emiraat Afganistan]] boekt lykwols in [[diplomasy|diplomatike]] oerwinning as it [[Feriene Keninkryk]] yn it [[ferdrach]] de folsleine [[soevereiniteit]] fan Afganistan erkent.
*[[11 augustus]] - De nije [[Dútslân|Dútske]] [[grûnwet]] wurdt fan krêft: formeel begjin fan 'e [[Weimarrepublyk]] en ein fan it [[Keizerryk Dútslân]].
*[[31 augustus]] - Yn it ramt fan 'e [[Russyske Boargeroarloch]] nimme de Wite [[troepen]] fan [[generaal]] [[Anton Denikin]] de [[stêd]] [[Kiëv]] yn.
*[[1 septimber]] - Op 'e [[Fredeskonferinsje fan Parys]] lizze de 'Grutte Fjouwer' (it [[Feriene Keninkryk]], [[Frankryk]], [[Itaalje]] en de [[Feriene Steaten]]) it near op 'e yntegraasje fan [[Dútsk-Eastenryk]] yn [[Dútslân]].
*[[2 septimber]] - [[Itaalje]] fiert it [[algemien kiesrjocht]] en in stelsel fan [[proporsjonele fertsjintwurdiging]] yn.
*[[10 septimber]] - [[Eastenryk]] slút [[frede]] mei de [[Alliëarden]] troch it [[Ferdrach fan Saint-Germain-en-Laye (1919)|Ferdrach fan Saint-Germain-en-Laye]].
*[[11 septimber]] - It [[nasjonalistysk]]e [[Turkije|Turkske]] [[regear|tsjinregear]] yn [[Ankara]], dat ûnder lieding stiet fan [[generaal]] [[Mustafa Kemal Atatürk|Mustafa Kemal Pasja]], ferbrekt alle bannen mei it [[regear]] fan [[sultan]] [[Mehmed VI]] yn [[Konstantinopel]].
*[[12 septimber]] - [[Itaalje|Italjaanske]] [[nasjonalist]]en ûnder lieding fan 'e [[skriuwer]] en [[politikus]] [[Gabriele d'Annunzio]] [[besetting fan Fiume|besette]] yn striid mei it [[Ferdrach fan Saint-Germain-en-Laye (1919)|Ferdrach fan Saint-Germain-en-Laye]] de [[Frijsteat Fiume]] (Rijeka).
*[[22 septimber]] - De [[Alliëarden]] geane [[diplomasy|diplomatike betrekkings]] oan mei [[Eastenryk]].
*[[27 septimber]] - [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[troepen]] lûke har werom út 'e [[Ruslân|Russyske]] [[stêd]] [[Archangelsk (stêd)|Archangelsk]].
*[[12 oktober]] - [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[troepen]] lûke har werom út 'e [[Ruslân|Russyske]] [[stêd]] [[Moermansk]].
*[[27 oktober]] - It [[Amerikaanske Kongres]] negearret in [[feto]] fan [[presidint]] [[Woodrow Wilson]] troch mei twatrêde mearderheid de [[Volstead Prohibition Enforcement Act]] oan te nimmen. Dêrmei is de [[Drûchlizzing (Feriene Steaten)|Drûchlizzing]] fan 'e [[Feriene Steaten]] in feit.
*[[14 novimber]] - Yn it ramt fan 'e [[Russyske Boargeroarloch]] feroveret it [[Reade Leger]] de [[Sibearje|Sibearyske]] [[stêd]] [[Omsk]] op 'e Wite [[troepen]] fan [[admiraal]] [[Aleksander Koltsjak]].
*[[18 novimber]] - Foar de [[Dútslân|Dútske]] [[parlemintêr]]e ûndersykskommisje dy't him dwaande hâldt mei de skuldfraach oangeande de [[Earste Wrâldoarloch]] presintearret [[maarskalk]] [[Paul von Hindenburg]] syn [[Dolkstjit-leginde]]: de Dútsers soene de oarloch wûn hawwe as se net troch [[sosjalist]]en út eigen lân mei in [[dolk]] yn 'e [[rêch]] stutsen wiene.
*[[19 novimber]] - De [[Amerikaanske Senaat]] fersmyt mei 39 tsjin 55 stimmen it [[Ferdrach fan Versailles]], dat de [[frede]] mei [[Dútslân]] regelet. Dêrmei wurde de [[Feriene Steaten]] it iennichste [[Alliëarden|Alliëarde lân]] dat dat [[ferdrach]] net [[ratifikaasje|ratifisearret]]. Der sil no in aparte frede tusken Dútslân en de Feriene Steaten komme moatte.
*[[25 novimber]] - De [[regear]]ings fan [[Poalen]] en [[Dútslân]] slute in [[ferdrach]] oer de Dútske ûntromming fan [[West-Prusen]], dat neffens it [[Ferdrach fan Versailles]] diel fan Poalen wurde sil.
*[[27 novimber]] - [[Bulgarije]] slút [[frede]] mei de [[Alliëarden]] troch it [[Ferdrach fan Neuilly-sur-Seine]]. Dêrby moat it hiel [[West-Traasje]] ôfstean oan [[Grikelân]], en ferskate lytsere gebietsdielen oan it nij-foarme [[Joegoslaavje]].
*[[9 desimber]] - Under swiere druk fan 'e [[Alliëarden]] en nei earst in yngeande [[plondering]] útfierd te hawwen, lûkt it [[Roemeenje|Roemeenske]] leger him werom út 'e [[Hongarije|Hongaarske]] [[haadstêd]] [[Boedapest]].
*[[9 desimber]] - [[Roemeenje]] slút [[frede]]sferdraggen mei [[Eastenryk]] en [[Bulgarije]].
*[[16 desimber]] - It [[Dútslân|Dútske]] [[leger (lânmacht)|leger]] lûkt him tebek út [[Letlân]] en [[Litouwen]].
*[[22 desimber]] - As ûnderdiel fan 'e [[Earste Reade Panyk]] yn 'e [[Feriene Steaten]] wurde op it [[skip]] de ''Buford'' 250 linkse Amerikaanske [[boarger|steatsboargers]], ûnder wa de [[anargisme|anargistyske]] liedster [[Emma Goldman]], nei [[Ruslân]] [[deportearre]].
== Berne ==
;jannewaris
* [[1 jannewaris|1]] - [[J.D. Salinger]], Amerikaansk skriuwer († [[2010]])
* [[3 jannewaris|3]] - [[Lolle Rondaan]], Frysk fersetsstrider († [[1944]])
* 3 - [[Henk Sprenger]], Nederlânsk striptekener († [[2005]])
* [[13 jannewaris|13]] - [[Wim van Mourik]], Nederlânsk politikus út namme fan de ARP († [[1980]])
* [[26 jannewaris|26]] - [[Markus Assies]], Frysk fersetsstrider († [[1944]])
;febrewaris
* [[3 febrewaris|3]] - [[Abe Gerlsma]], Frysk keunstskilder en etser († [[2012]])
* [[9 febrewaris|9]] - [[Werner Goldberg]], Dútsk politikus († [[2004]])
* [[22 febrewaris|22]] - [[Henri Arnoldus]], Nederlânsk skriuwer († [[2002]])
;maart
* [[28 maart|28]] - [[Douwe van der Ploeg]], Frysk ornitolooch en botanikus († [[2006]])
;april
* [[8 april|8]] - [[Piet Post]], Frysk oargelist, dirigint en komponist († [[1979]])
* [[16 april|16]] - [[Merce Cunningham]], Amerikaansk koreograaf († [[2009]])
* [[19 april|19]] - [[Dirk ter Haar]], Ingelsk-Nederlânsk natuerkundige († [[2002]])
;maaie
* [[11 maaie|11]] - [[Hedzer Rijpstra]], Frysk politikus († [[2011]])
;juny
* [[19 juny|19]] - [[Pauline Kael]], Amerikaansk filmkritika († [[2001]])
;july
* [[15 july|15]] - [[Iris Murdoch]], Iersk-Ingelsk skriuwster († [[1999]])
* [[20 july|20]] - [[Edmund Hillary]], Nijseelânsk berchbeklimmer en ûntdekkingsreizger († [[2008]])
;augustus
* [[28 augustus|28]] - [[Lieuwe Heine Bouma]], Frysk oersetter († [[2004]])
;septimber
* [[11 septimber|11]] - [[Daphne Odjig]], Kanadeeske keunstskilderesse († [[2016]])
* [[15 septimber|15]] - [[Fausto Coppi]], Italjaansk hurdfytser († [[1960]])
* [[18 septimber|18]] - [[Jan Haite Riemersma]], Frysk politikus († [[2001]])
;oktober
* [[13 oktober|13]] - [[Andries Joustra]], Fryske boere-arbeider en fersetsman († [[1944]])
* [[18 oktober|18]] - [[Gerard van Rossem]], Nederlânsk entomolooch en keunstskilder († [[1990]])
* [[27 oktober|27]] - [[Herman Kuiphof]], Frysk sportsjoernalist en -ferslachjouwer († [[2008]])
;novimber
* [[11 novimber|11]] - [[Jan Murk de Vries]], Frysk keunstskilder en glêzenier († [[2015]])
* [[30 novimber|30]] - [[Anne Wadman]], Frysk skriuwer, dichter, literatuerkritikus en letterkundige († [[1997]])
;desimber
* [[15 desimber|15]] - [[Johfra]] Nederlânsk keunstskilder († [[1998]])
* [[22 desimber|22]] - [[Benny Odinga]], Frysk politikus († [[2003]])
* [[29 desimber|29]] - [[Pieter Terpstra]], Frysk skriuwer en sjoernalist († [[2006]])
== Ferstoarn ==
* [[6 jannewaris]] - [[Theodore Roosevelt]], presidint fan 'e [[Feriene Steaten]] (* [[1858]])
* [[17 jannewaris]] - [[Francis Gibson (militêr)|Francis Gibson]], Amerikaansk militêr (* [[1847]])
* [[20 maart]] - [[Pauline Markham]], Ingelsk-Amerikaansk aktrise en dûnseresse (* [[1847]])
* [[31 maaie]] - [[Giet-Foarút]] (''Goes-Ahead''), [[Krieën (folk)|Kriesk]] ferkenner yn 'e tsjinst fan it Amerikaanske Leger (* [[1851]])
* [[5 july]] - [[Sije Laverman]], Frysk skriuwer (* [[1863]])
* [[6 july]] - [[Jacoba Rauwerda]], Frysk bordeelhâldster (* [[1843]])
* [[13 july]] - [[Henry E. Noyes]], Amerikaansk militêr (* [[1839]])
* [[13 july]] - [[Jacob Hepkema]], Frysk útjouwer en sjoernalist (* [[1845]])
* [[6 septimber]] - [[Pier Pander]], Frysk byldhouwer en medaljeur (* [[1864]])
* [[12 septimber]] - [[Leonid Andrejev]], Russysk skriuwer (* [[1871]])
* [[15 novimber]] - [[Alfred Werner]], Dútsk skiekundige en Nobelpriiswinner (* [[1866]])
* [[18 novimber]] - [[Ferdinand Domela Nieuwenhuis]], Nederlânsk politikus (* [[1846]])
;''datum ûnbekend''
*[[Hingjende Wolk]] (''Hanging Cloud''), froulik kriger fan 'e [[Odjibwe (folk)|Odjibwe]] (* [[1835]])
==Literatuer==
;romans
* [[André Gide]], ''[[La Symphonie Pastorale]]'' <small>(oerset yn it [[Frysk]] as ''Pastorale Symfony'')</small>
{{JiersideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
<references/>
----
{{Commonscat}}
}}
[[Kategory:1919| ]]
[[Kategory:20e iuw]]
eu2497ki70wyga5hyrf5pzwigndlqp3
1914
0
1734
1086905
1085284
2022-08-06T10:49:54Z
FreyaSport
40716
/* Berne */ +1
wikitext
text/x-wiki
{{JiersideBoppe}}
{{Kalinders}}{{Kalinderjier}}
Dit jier makket ûnderdiel út fan it [[desennium]] fan 'e [[1910-er jierren]].
== Foarfallen ==
*[[27 jannewaris]] - [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[troepen]] dogge [[Amerikaanske ynfal yn Haïty (1914)|in ynfal]] yn [[Haïty]] nei't [[presidint]] [[Michel Oreste]] dêr by in [[opstân]] ôfset is.
*[[7 maart]] - De [[Dútslân|Dútske]] [[ealman]] [[Willem II fan Wied]] wurdt [[foarst]] fan [[Foarstedom Albaanje|Albaanje]].
*[[9 april]] - Yn 'e [[Meksiko|Meksikaanske]] [[stêd]] [[Tampico]] fynt it saneamde [[Tampico-ynsidint]] plak, wêrby't de [[bemanning]] fan in [[Feriene Steaten|Amerikaansk]] [[skip]] [[arrestaasje|arrestearre]] wurdt. Hoewol't de [[seelju]] frijwol daliks wer frijlitten wurde, nimt it [[regear]] fan 'e Feriene Steaten it foarfal heech op.
*[[11 april]] - De [[Meksiko|Meksikaanske]] [[presidint]] [[Victoriano Huerta]] ferbrekt de [[diplomasy|diplomatike betrekkings]] mei de [[Feriene Steaten]] fanwegen de oanboazjende spannings tusken de beide lannen.
*[[27 april]] - Nei in [[bombardemint]], wêrby't mear as 200 [[boarger]]s omkomme, wurdt de [[Meksiko|Meksikaanske]] [[haven]]stêd [[Veracruz (stêd)|Veracruz]] beset troch [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[troepen]]. Oanlieding hjirfoar it saneamde [[Tampico-ynsidint]]. Dizze [[Amerikaanske besetting fan Veracruz]] liedt yn hiel [[Latynsk-Amearika]] ta grutte [[ferûntweardiging]].
*[[1 maaie]] - Yn 'e [[Republyk Sina]] wurdt de al langer besteande [[diktatuer]] fan [[Yuan Shikai]] by [[wet]] formalisearre.
*[[25 maaie]] - It [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[Legerhûs (Feriene Keninkryk)|Legerhûs]] nimt in [[wet]] oan dy't in beheinde foarm fan [[selsbestjoer]] regelet foar [[Ierlân (eilân)|Ierlân]] sûnder [[Ulster]], dat yn mearderheid [[protestantisme|protestantsk]] is en wegeret om út [[Dublin]] wei regearre te wurden.
*[[24 juny]] - De [[Feriene Steaten]] en [[Meksiko]] slute in [[ferdrach]] dat in ein meitsje moat oan 'e yn [[april]] begûne [[Amerikaanske besetting fan Veracruz]].
*[[28 juny]] - Yn [[Sarajevo]] wurde de [[Eastenryk-Hongarije|Eastenryksk-Hongaarske]] [[kroanprins|troanopfolger]] [[aartshartoch]] [[Frâns Ferdinand fan Eastenryk|Frâns Ferdinand]] en syn [[oarehelte|frou]], [[hartoginne]] [[Sophie von Hohenberg]], [[moard op aartshartoch Frâns Ferdinand fan Eastenryk|fermoarde troch]] de [[Serven|Servyske]] [[nasjonalist]] [[Gavrilo Princip]]. Dit is it begjin fan 'e [[Julykrisis]], dy't liede sil ta it útbrekken fan 'e [[Earste Wrâldoarloch]].
*[[29 juny]] - By ûnderfreging fan [[Gavrilo Princip]], de [[moardner]] fan 'e [[Eastenryk-Hongarije|Eastenryksk-Hongaarske]] [[kroanprins|troanopfolger]] [[aartshartoch]] [[Frâns Ferdinand fan Eastenryk|Frâns Ferdinand]], en fan dy syn helpers, troch de Eastenryksk-Hongaarske autoriteiten, komt oan it ljocht dat de gearspanners help hân hawwe út [[Servje]] wei.
*[[july]] - [[Mahatma Gandhi]], de [[abbekaat]] dy't namme makke hat as foaroanman fan 'e [[Britsk-Ynje|Britsk-Yndyske]] mienskip yn [[Súd-Afrika]], keart werom nei Britsk-Ynje.
*[[14 july]] - De [[Meksiko|Meksikaanske]] [[presidint]] [[Victoriano Huerta]] moat ôftrede nei ferskate wichtige oerwinnings op syn [[regear]]ingsleger troch de [[opstanneling]]en fan [[Emiliano Zapata]] yn it suden en fan [[Pancho Villa]] en [[Venustiano Carranza]] yn it noarden.
* [[21 july]] - [[Seth Barnes Nicholson]] ûntdekt [[Sinope]], in [[moanne (byplaneet)|moanne]] fan [[Jupiter (planeet)|Jupiter]].
*[[23 july]] - It [[regear]] fan [[Eastenryk-Hongarije]] stjoert nei oanlieding fan 'e [[moard op aartshartoch Frâns Ferdinand fan Eastenryk]] in [[ultimatum]] oan it regear fan it [[Keninkryk Servje]]. Dêryn wurdt û.m. in ferbod easke fan alle anty-Eastenrykske [[organisaasje]]s, de bemuoienis fan Eastenryksk-Hongaarske funksjonarissen yn Servje by it ûndersyk nei en ferbieden fan sokke Servyske organisaasjes, en it [[ûnslach]] fan alle Servyske [[boarger]]like en [[militêr]]e funksjonarissen fan wa't Eastenryk-Hongarije de nammen neitiid noch trochjaan sil.
*[[25 july]] - It [[regear]] fan it [[Keninkryk Servje]] akseptearret de measte easken fan it [[ultimatum]] dat [[Eastenryk-Hongarije]] twa dagen earder stjoerd hat, mar wegeret Eastenryksk-Hongaarske funksjonarissen foech te jaan op Servysk grûngebiet en ek om sûnder ynspraak alle Servyske [[boarger]]like en [[militêr]]e funksjonarissen te [[ûntslach|ûnslaan]] fan wa't Eastenryk-Hongarije de nammen trochjaan sil.
*[[28 july]] - [[Eastenryk-Hongarije]] ferklearret de oarloch oan it [[Keninkryk Servje]]. [[Ruslân]], de beskermhear fan Servje, kundiget de [[mobilisaasje]] ôf yn 'e fjouwer [[provinsje]]s dy't grinzgje oan Eastenryk-Hongarije.
*[[30 july]] - Yn reäksje op 'e [[Eastenryk-Hongarije|Eastenryksk-Hongaarske]] [[oarloch]]sferklearring oan [[Servje]] kundiget [[Ruslân]] de algehiele [[mobilisaasje]] ôf.
*[[31 july]] - [[Eastenryk-Hongarije]] kundiget de [[mobilisaasje]] ôf.
*[[31 july]] - Yn [[Frankryk]] wurdt de [[sosjalistysk]]e foaroanman [[Jean Jaurès]] fanwegen syn ferset tsjin 'e Frânske dielname oan in grutte [[Jeropa|Jeropeeske]] [[oarloch]] by in oanslach [[fermoarde]] troch de ekstreem-rjochtse [[nasjonalist]] [[Robert Villain]].
*[[1 augustus]] - Yn 'e reäksje op 'e oanboazjende spannings tusken [[Dútslân]] en de Frânske bûnsgenoat [[Ruslân]] kundiget [[Frankryk]] de [[mobilisaasje]] ôf. Dêrop kundiget ek Dútslân de mobilisaasje ôf. [[Dútslân|Dútske]] [[troepen]] [[Dútske ynfal yn Lúksemboarch (1914)|kringe oer de grinzen]] fan [[Lúksemboarch (gruthartochdom)|Lúksemboarch]]. Tsjin 'e jûn ferklearret Dútslân de oarloch oan Ruslân. It [[Feriene Keninkryk]] warskôget dêrop it Dútske regear dat it in ynfal yn it [[neutraliteit|neutrale]] [[Belgje]] as in ''[[casus belli]]'' beskôgje sil.
*[[2 augustus]] - De [[Dútske besetting fan Lúksemboarch yn de Earste Wrâldkriich|Dútske besetting fan Lúksemboarch]] wurdt foltôge. Dútslân stjoert it [[regear]] fan [[Belgje]] in [[ultimatum]] om Dútske troepen troch te litten nei [[Frankryk]]. Belgje wegeret frijwol daliks.
*[[3 augustus]] - [[Dútslân]] ferklearret de oarloch oan [[Frankryk]].
*[[4 augustus]] - [[Dútslân]] ferklearret [[Belgje]] de oarloch. Dútske [[troepen]] dogge dêrop frijwol daliks [[Dútske ynfal yn Belgje (1914)|in ynfal yn Belgje]]. Yn reäksje dêrop ferklearret it [[Feriene Keninkryk]], dat ûnder it [[Ferdrach fan Londen (1839)]] de Belgyske [[neutraliteit]] garandearre hat, Dútslân de oarloch.
*[[5 augustus]] - Begjin fan 'e [[Slach om Luik (1914)|Slach om Luik]] tusken [[Belgje|Belgyske]] en [[Frankryk|Frânske]] [[troepen]] oan 'e iene kant en de [[Dútslân|Dútske]] ynfallers oan 'e oare kant.
*[[6 augustus]] - [[Eastenryk-Hongarije]] ferklearret de oarloch oan [[Ruslân]].
*[[11 augustus]] - [[Frankryk]] ferklearret de oarloch oan [[Eastenryk-Hongarije]].
*[[11 augustus]] - Oan it [[Balkanfront (Earste Wrâldoarloch)|Balkanfront]] falt it [[Eastenryk-Hongarije|Eastenryksk-Hongaarske]] [[leger (lânmacht)|leger]] it [[Keninkryk Servje]] binnen, wêrmei't de [[Servyske Kampanje (Earste Wrâldkriich)|Servyske Kampanje]] begjint.
*[[12 augustus]] - Yn 'e [[Slach by Halen]] keare [[Belgje|Belgyske]] [[troepen]] tsjin dat de [[Dútslân|Dútsers]] de [[rivier]] de [[Gete (rivier)|Gete]] oerstekke kinne.
*[[12 augustus]] - It [[Feriene Keninkryk]] ferklearret de oarloch oan [[Eastenryk-Hongarije]], dat op syn beurt [[Frankryk]] en it Feriene Keninkryk de oarloch ferklearret.
*[[15 augustus]] - Op [[feest]]like wize wurdt it [[Panamakanaal]] iepene.
*[[16 augustus]] - Yn 'e [[Meksikaanske Boargeroarloch]] feroverje de [[rebel]]len fan [[Emiliano Zapata]] en [[Pancho Villa]] de [[haadstêd]] [[Meksiko-Stêd]]. Dêrop fiere [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[troepen]] in yntervinsje út.
*[[17 augustus]] - Ein fan 'e [[Slach om Luik (1914)|Slach om Luik]]: de [[Belgje|Belgyske]] [[stêd]] [[Luik (stêd)|Luik]] jout him oer oan 'e [[Dútslân|Dútsers]].
*[[19 augustus|19]]-[[24 augustus]] - It [[Servje|Servyske]] [[leger (lânmacht)|leger]] set oan it [[Balkanfront (Earste Wrâldoarloch)|Balkanfront]] [[Slach by de Cer|in tsjinoffinsyf]] yn, wêrby't de [[Eastenryk-Hongarije|Eastenryksk-Hongaarske]] [[troepen]] út it [[Keninkryk Servje]] ferdreaun wurde.
*[[20 augustus]] - [[Dútslân|Dútske]] [[troepen]] besette de [[Belgje|Belgyske]] [[haadstêd]] [[Brussel]]. It Belgyske [[regear]] wykt út nei [[Antwerpen (stêd)|Antwerpen]].
*[[23 augustus]] - [[Japan]] ferklearret [[Dútslân]] de oarloch en falt de Dútske [[konsesje (Sina)|konsesjes]] yn [[Sina]] oan.
*[[24 augustus]] - Yn 'e [[Slach by Bergen (1914)|Slach by Bergen]] lije de [[Alliëarden]] in nederlaach. Fan gefolgen kinne [[Dútslân|Dútske]] [[troepen]] no noardlik [[Frankryk]] binnenkringe.
*[[26 augustus|26]]-[[30 augustus]] - [[Dútslân|Dútske]] [[troepen]] bringe it [[Ruslân|Russyske]] leger nei de [[Russyske ynfal yn East-Prusen (1914)|Russyske ynfal yn East-Prusen]] in ferpletterjende nederlaach ta yn 'e [[Slach by Tannenberg]].
*[[27 augustus]] - [[Feriene Keninkryk|Britske]] en [[Frankryk|Frânske]] [[troepen]] foltôgje de ferovering fan 'e [[koloanje]] [[Dútsk-Togolân]].
*[[2 septimber]] - Mei it each op 'e [[Blitzkrieg (kriich)|flugge Dútske opmars]] wykt it [[Frankryk|Frânske]] [[regear]] út [[Parys]] tebek nei [[Bordeaux (stêd)|Bordeaux]].
*[[3 septimber]] - Yn 'e [[Slach om Lemberg (1914)|Slach om Lemberg]] behelje de [[Ruslân|Russen]] in oerwinning op it [[Eastenryk-Hongarije|Eastenryksk-Hongaarske]] leger, wêrby't 100.000 man [[kriichsfinzen]] nommen wurde.
*[[3 septimber]] - In healjier nei syn oanstelling as [[foarst]] fan [[Foarstedom Albaanje|Albaanje]], ferlit de [[Dútslân|Dútske]] [[ealman]] [[Willem II fan Wied]] [[Albaanje]] as in desyllúzjonearre man.
* [[5 septimber]] - [[Grut-Brittanje]], [[Frankryk]], [[Belgje]] en [[Ruslân]] slute it [[Pakt fan Londen]], wêryn't se fêstlizze dat se gjin ôfsûnderlike [[frede]] mei [[Dútslân]] en/of [[Eastenryk-Hongarije]] slute sille.
*[[6 septimber|6]]-[[10 septimber]] - Yn 'e [[Slach oan de Marne]] bringt it [[Frankryk|Frânske]] [[leger (lânmacht)|leger]] de opmars fan 'e ynfallende [[Dútslân|Dútske]] [[troepen]] ta stilstân by de [[rivier]] de [[Marne (rivier)|Marne]]. Dêrmei is de Dútske Blitzkrieg mislearre.
*[[7 septimber]]-[[4 oktober]] - Oan it [[Balkanfront (Earste Wrâldoarloch)|Balkanfront]] kringe [[Eastenryk-Hongarije|Eastenryksk-Hongaarske]] [[troepen]] yn it ramt fan 'e [[Servyske Kampanje (Earste Wrâldkriich)|Servyske Kampanje]] op 'e nij it [[Keninkryk Servje]] yn, mar se [[Slach oan de Drina|lûke har al rillegau wer tebek]] as twa [[Servje|Servyske]] [[difyzje (militêre ienheid)|difyzjes]] om harren flank hinne optsjogge en [[Sarajevo]] bedriigje.
*[[7 septimber|7]]-[[14 septimber]] - Yn 'e [[Earste Slach by de Mazoeryske Marren]] bringe de [[Dútslân|Dútsers]] de [[Ruslân|Russen]] op 'e nij in swiere nederlaach ta.
*[[15 septimber]] - By de [[Slach oan de Aisne]] wurdt it [[Westfront (Earste Wrâldoarloch)|Westfront]] stabilisearre. De earste [[rinfuorgen]] wurde groeven. De kommende fjouwer jier sil der net folle beweging yn 'e frontlinys mear wêze.
*[[15 septimber]] - De lêste [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] mariniers lûke har werom út [[Meksiko]]. Dêrmei komt in ein oan 'e yn [[april]] begûne [[Amerikaanske besetting fan Veracruz]].
*[[18 septimber]] - Begjin fan 'e saneamde [[Wedrin nei de Kust]] fan 'e [[Noardsee]] en [[It Kanaal]] troch de [[Dútslân|Dútsers]] en de [[Alliëarden]] oan it [[Westfront (Earste Wrâldoarloch)|Westfront]].
*[[oktober]] - Op 'e [[Revolúsjonêre Konvinsje fan Aguascalientes|Revolúsjonêre Konvinsje]] yn [[Aguascalientes (stêd)|Aguascalientes]] brekt ferdieldheid út ûnder de [[Meksiko|Meksikaanske]] [[rebel]]len dy't [[presidint]] [[Victoriano Huerta]] ûnder fuotten helle hawwe. It komt ta in brek tusken de grutgrûnbesitter [[Venustiano Carranza]] oan 'e iene kant en de [[boer]]elieders [[Pancho Villa]] en [[Emiliano Zapata]] oan 'e oare kant.
*[[5 oktober]] - Boppe [[Reims]], yn noardlik [[Frankryk]], hellet in Frânske [[fleanmasine]] in [[Dútslân|Dútsk]] tastel del. Dit is it begjin fan 'e oarloch yn 'e loft.
*[[10 oktober]] - De [[Belgje|Belgyske]] [[stêd]] [[Antwerpen (stêd)|Antwerpen]] kapitulearret foar de [[Dútslân|Dútsers]]. Likernôch 1 miljoen Belgyske [[flechtling]]en sykje beskûl yn it [[neutraliteit|neutrale]] [[Nederlân]].
*[[13 oktober]] - Yn [[Súd-Afrika]] brekt ûnder lieding fan [[generaal]] [[Christiaan de Wet]] de [[Maritz-rebûlje]] út ûnder dútsksinnige [[Afrikaners]].
*[[13 oktober]] - It [[regear]] fan [[Belgje]] fêstiget him yn [[Sainte-Adresse]], by de [[Frankryk|Frânske]] [[stêd]] [[Le Havre]].
*[[15 oktober]] - It [[Amerikaanske Kongres]] nimt de saneamde [[Wet-Clayton]] (''Clayton Act'') oan, wêryn't û.m. it rjocht fan [[arbeider]]s erkend wurdt om te [[staking|staken]] en [[fakbûn]]en op te rjochtsjen.
*[[15 oktober|15]]-[[21 oktober]] - De [[Slach om Warsjau (1914)|Slach om Warsjau]], oan it [[Eastfront (Earste Wrâldoarloch)|Eastfront]], einiget yn in [[Ruslân|Russyske]] oerwinning. De [[Dútslân|Dútsers]] moatte har weromlûke.
*[[19 oktober]] - De [[stêd]] [[Lüderitz]], yn [[Dútsk-Súdwest-Afrika]], wurdt troch [[Súd-Afrika|Súdafrikaanske]] [[troepen]] ûnder [[generaal]] [[Louis Botha]] ynnommen.
*[[29 oktober]] - Nei ûnferwachtse [[Osmaanske Ryk|Osmaanske]] [[bombardemint]]en fan 'e [[Ruslân|Russyske]] [[stêd]]en [[Odessa]] en [[Sebastopol]] ferklearret Ruslân de oarloch oan it Osmaanske Ryk.
*[[31 oktober]] - [[Belgje|Belgyske]] [[troepen]] keare de [[Dútslân|Dútsers]] oant it [[Westfront (Earste Wrâldoarloch)|Westfront]] yn 'e [[Slach om de Izer]].
*[[2 novimber]] - It [[Feriene Keninkryk]] [[anneksearret]] formeel it [[eilân]] [[Syprus]], dat it al sûnt [[1878]] fan it [[Osmaanske Ryk]] yn [[pacht]] hie. It eilân wurdt no formeel de [[koloanje]] [[Britsk-Syprus]].
*[[5 novimber]] - It [[Feriene Keninkryk]] en [[Frankryk]] ferklearje de oarloch oan it [[Osmaanske Ryk]].
*[[7 novimber]] - De [[Dútslân|Dútske]] [[konsesje (Sina)|konsesje]] yn [[Sina]], [[Qingdao]], wurdt beset troch [[Japan]]ske [[troepen]].
* [[16 novimber]] - Oan it [[Balkanfront (Earste Wrâldoarloch)|Balkanfront]] dogge [[Eastenryk-Hongarije|Eastenryksk-Hongaarske]] [[troepen]] yn it ramt fan 'e [[Servyske Kampanje (Earste Wrâldkriich)|Servyske Kampanje]] foar de trêde kear in wraam op it [[Keninkryk Servje]].
*[[21 novimber]] - Yn it ramt fan 'e [[Earste Slach om Iper]] bestookt it [[Dútslân|Dútske]] [[leger (lânmacht)|leger]] de [[Belgje|Belgyske]] [[stêd]] [[Iper (stêd)|Iper]] mei [[brângranaat|brângranaten]]. It hiele [[Bombardemint fan Iper|histoaryske stedssintrum brânt ôf]].
*[[2 desimber]] - [[Eastenryk-Hongarije|Eastenryksk-Hongaarske]] [[troepen]] feroverje de [[Servje|Servyske]] [[haadstêd]] [[Belgrado]].
*[[3 desimber|3]]-[[13 desimber]] - [[Servje|Servyske]] [[troepen]] sette oan it [[Balkanfront (Earste Wrâldoarloch)|Balkanfront]] [[Slach oan de Kolubara|in massaal tsjinoffinsyf]] yn, dat it [[Eastenryk-Hongarije|Eastenryksk-Hongaarske]] leger folslein oer it mad komt. De ynfallers wurde foar de trêde kear út it [[Keninkryk Servje]] ferdreaun.
*[[15 desimber]] - [[Kening]] [[Peter II fan Servje]] hâldt syn triomfantlike yntocht yn 'e befrijde Servyske [[haadstêd]] [[Belgrado]].
*[[17 desimber]] - [[Egypte]] wurdt troch it [[Feriene Keninkryk]] formeel losmakke fan it [[Osmaanske Ryk]]. It wurdt no in [[sultanaat]] ûnder Britsk [[protektoraat]].
== Berne ==
;febrewaris
* [[6 febrewaris|6]] - [[Piet Rigter van der Zee]], Frysk sjoernalist en skriuwer († [[2014]])
;maart
* [[3 maart|3]] - [[Klaas Koelstra]], Frysk fersetsstrider († [[1944]])
* [[9 maart|9]] - [[Piet Esser]], Nederlânsk byldzjend keunstner († [[2004]])
* [[10 maart|10]] - [[Maurits Troostwijk]], Frysk jurist en politikus († [[1991]])
* [[31 maart|31]] - [[Octavio Paz]], Meksikaansk skriuwer en Nobelpriiswinner († [[1998]])
;april
* [[2 april|2]] - [[Alec Guinness]], Ingelsk akteur († [[2000]])
* [[22 april|22]] - [[Jan de Hartog]], Nederlânsk skriuwer († [[2002]])
;maaie
* [[1 maaie|1]] - [[G.B.J. Hiltermann]], Nederlânsk sjoernalist, polityk kommentator, útjouwer en histoarikus († [[2000]])
* [[12 maaie|12]] - [[Bertus Aafjes]] (Jan Oranje), Nederlânsk skriuwer en dichter († [[1993]])
* [[22 maaie|22]] - [[Max Kohnstamm]], Nederlânsk skiedkundige en diplomaat († [[2010]])
* [[28 maaie|28]] - [[Sjoerd Leiker]], Frysk dichter, skriuwer en sjoernalist († [[1988]])
;juny
* [[15 juny|15]] - [[Joeri Andropov]], Russysk politikus, lieder fan de [[Sovjet-Uny]] († [[1984]])
* [[17 juny|17]] - [[Jan Deodatus]], Nederlânsk byldzjend keunstner († [[1986]])
* [[23 juny|23]] - [[Alfred Salten]], Dútsk-Nederlânsk muzikant en dirigint († [[1994]])
;july
* [[14 july|14]] - [[Wim Hora Adema]], Frysk sjoernaliste en skriuwster († [[1998]])
* [[18 july|18]] - [[Gino Bartali]], Italjaansk hurdfytser († [[2000]])
* [[22 july|22]] - [[Hortensia Bussi]], Sileensk presidintsfrou († [[2009]])
* [[29 july|29]] - [[Adam Jaarsma]], Frysk predikant, skriuwer en oersetter († [[1991]])
;augustus
* [[1 augustus|1]] - [[Ru Clevering]], Nederlânsk politikus († [[2013]])
* [[5 augustus|5]] - [[Sem Dresden (skriuwer)|Samuel (Sem) Dresden]], Nederlânske literatuerwittenskipper en romanist († [[2002]])
;septimber
* [[12 septimber|12]] - [[Krine Boelens]], Frysk taalkundige en sosjolooch († [[1995]])
* [[16 septimber|16]] - [[Jaap Min]], Nederlânsk ekspresjonistysk keunstskilder († [[1987]])
;oktober
* [[1 oktober|1]] - [[H.R. Ellis Davidson]], Ingelsk skied- en taalkundige, argeologe en antropologe († [[2006]])
* [[6 oktober|6]] - [[Thor Heyerdahl]], Noarsk antropolooch († [[2002]])
* [[7 oktober|7]] - [[Jan Bearn Singelsma]], Frysk politikus († [[2005]])
* [[18 oktober|18]] - [[Kees Vrijling]], Nederlânsk politikus († [[2004]])
;novimber
* [[8 novimber|8]] - [[Richard L. Coe]], Amerikaansk teäter- en filmkritikus († [[1995]])
* [[28 oktober|28]] - [[Jonas Salk]], Amerikaansk dokter en útfiner (fan it poliofaksên) († [[1995]])
;novimber
* [[16 novimber|16]] - [[Bé Nijenhuis]], Frysk skriuwer en sjoernalist († [[1972]])
;desimber
* [[15 desimber|15]] - [[Arthur Troop]], Ingelsk plysjeman († [[2000]])
== Ferstoarn ==
* [[15 jannewaris]] - [[Waling Dykstra]], Frysk skriuwer (* [[1821]])
* [[3 febrewaris]] - [[Wite Earn (Ponka)|Wite Earn]], opperhaad fan 'e [[Ponka (folk)|Ponka]] (* [[1840]])
* [[24 febrewaris]] - [[Joshua Chamberlain]], Amerikaansk militêr, heechlearaar en politikus (* [[1828]])
* [[2 maaie]] - [[John Campbell, 9e hartoch fan Argyll]], Skotsk ealman en politikus (* [[1845]])
* [[24 july]] - [[Ben Clark (ferkenner)|Ben Clark]], Amerikaansk gids, tolk en ferkenner (* [[1842]])
* [[28 july]] - aartshartoch [[Frâns Ferdinand fan Eastenryk]] (* [[1821]])
* [[20 augustus]] - paus [[Pius X]] (* [[1835]])
* [[21 desimber]] - [[Gerhardus Wijnandus Bruinsma]], Frysk dokter en bestjoerder (* [[1840]])
==Literatuer==
;romans
* [[James Oliver Curwood]], ''[[Kazan, the Wolf-dog]]''
{{JiersideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
<references/>
----
{{Commonscat}}
}}
[[Kategory:1914| ]]
[[Kategory:20e iuw]]
6qq0bynvlxo4s1t0n01kc32572ytvkq
1913
0
1735
1086866
1086336
2022-08-06T10:22:19Z
FreyaSport
40716
/* Berne */ +1
wikitext
text/x-wiki
{{JiersideBoppe}}
{{Kalinders}}{{Kalinderjier}}
Dit jier makket ûnderdiel út fan it [[desennium]] fan 'e [[1910-er jierren]].
== Foarfallen ==
*[[23 jannewaris]] - Yn [[Konstantinopel]] wurdt de [[Osmaanske Ryk|Osmaanske]] [[minister]] fan Definsje, [[generaal]] [[Nazım Pasja]], by in [[oanslach]] troch de [[Jong-Turken]] [[fermoarde|deasketten]].
*[[3 febrewaris]] - By [[steatsgreep yn it Osmaanske Ryk (1913)|in steatsgreep]] yn it [[Osmaanske Ryk]] nimme de [[Jong-Turken]], in groep [[nasjonalistysk]]e [[ofsier|legerofsieren]] ûnder lieding fan [[Enver Bey]] en [[Talât Pasja]], de macht oer.
*[[19 febrewaris]] - Yn [[Meksiko]] wurdt [[presidint]] [[Francisco Madero]] by [[steatsgreep yn Meksiko (1913)|in steatsgreep]] mei stipe fan 'e [[Feriene Steaten]] ôfset. De nije presidint is [[Victoriano Huerta]].
*[[22 febrewaris]] - Yn [[Meksiko]] wurdt de ôfsette [[presidint]] [[Francisco Madero]] [[stânrjochtlike eksekúsje|stânrjochtlik eksekutearre]].
*[[24 febrewaris]] - Yn [[Ingelân]] wurdt de bekende [[suffrazjette]] [[Emmeline Pankhurst]] [[arrestaasje|arrestearre]] foar [[oprokkening]] yn ferbân mei de [[bomoanslach]] op 'e wente fan [[minister]] fan Finânsjes [[David Lloyd George]] yn [[Walton Heath]] yn [[Surrey]], op [[19 febrewaris]] l.l.
*[[18 maart]] - Yn [[Grikelân]] wurdt [[kening]] [[George I fan Grikelân|George I]] by in [[oanslach]] troch de [[anargisme|anargist]] [[Alexandros Schinas]] [[fermoarde]]. Hy wurdt opfolge troch syn [[soan]] [[Konstantyn I fan Grikelân|Konstantyn I]].
*[[20 maart]] - Yn [[Sina]] wurdt [[Song Jiaoren]], in foaroanman fan 'e [[nasjonalistysk]]e [[Guomintang]], by in [[oanslach]] [[fermoarde]].
*[[28 maart]] - It [[regear]] fan [[Dútslân]] presintearret in [[wet]]sfoarstel dat de omfang fan 'e Dútske [[striidkrêften]] mei 660.000 man en 153.000 [[hynder]]s útwreide wurde sille.
*[[26 april]] - Yn [[Gint (stêd)|Gint]] wurdt de [[wrâldtentoanstelling]] iepene.
*[[26 april]] - Yn [[Sina]] ropt [[Sun Yatsen]], de oprjochter fan 'e [[nasjonalistysk]]e [[politike partij]] [[Guomintang]], op om [[presidint]] [[Yuan Shikai]] ûnder fuotten te heljen, nei't út in offisjeel ûndersyk nei foarren kommen is dat Yuan belutsen wie by de [[moard]] op 'e Guomintang-lieder [[Song Jiaoren]], op [[20 maart]] l.l.
*[[6 maaie]] - It [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[Legerhûs (Feriene Keninkryk)|Legerhûs]] fersmyt nei twa dagen fan [[debat]] in [[wet]]sfoarstel foar de ynfiering fan it [[frouljuskiesrjocht]].
*[[30 maaie]] - De [[Earste Balkanoarloch]] einiget mei in oerwinning fan 'e [[Balkan]]steaten. Under it [[Ferdrach fan Londen (1913)|Ferdrach fan Londen]] moat it [[Osmaanske Ryk]] suver al syn gebiet yn [[Jeropa]] opjaan, al wit it de [[stêd]] [[Konstantinopel]] te behâlden.
*[[4 juny]] - Op 'e [[Derby fan Epsom]] rekket de militante [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[suffrazjette]] [[Emily Wilding Davinson]] swier[[ferwûne]] as hja har by wize fan protestaksje ûnder de [[hynder|hynsterace]] foar it [[hynder]] smyt dat eigendom is fan [[kening]] [[George V fan it Feriene Keninkryk|George V]]. Hja komt op [[8 juny]] oan har ferwûnings te [[ferstjerren]].
*[[11 juny]] - Yn [[Konstantinopel]] wurdt by in [[oanslach]] de [[Osmaanske Ryk|Osmaanske]] [[grutfizier]] [[Mahmud Şevket Pasja]] [[fermoarde]].
*[[29 juny]] - Utbraak fan 'e [[Twadde Balkanoarloch]]: [[Bulgarije]] falt [[Grikelân]] en [[Servje]] oan, mei as doel om in grutter oandiel te krijen yn 'e gebieten dy't ûnder de [[Earste Balkanoarloch]] op it [[Osmaanske Ryk]] ferovere binne.
* [[29 juny]] - [[Henri Desgrange]] fiert yn 'e [[Omgong fan Frankryk]]de [[giele trui]] yn.
*[[30 juny]] - De [[Denemark|Deenske]] [[natuerkundige]] [[Niels Bohr]] presintearret syn ferbetterings fan it [[atoom]]model fan [[Ernest Rutherford]].
*[[1 july]] - [[Servje]], [[Montenegro]] en [[Grikelân]] ferklearje [[Bulgarije]] de oarloch.
*[[2 july]] - Yn [[Belgje]] wurdt in [[wet]] fan krêft dy't mei yngong fan [[1917]] [[ûnderofsier]]en yn it [[leger (lânmacht)|leger]] ferplichtet om net allinnich [[Frânsk]], mar ek [[Nederlânsk]] te sprekken.
*[[5 july]] - Yn it ramt fan 'e [[kabinetsformaasje]] yn [[Nederlân]] wurdt de foaroanman fan 'e [[SDAP]], [[Piter Jelles Troelstra]], ûntfongen troch [[keninginne]] [[Wilhelmina fan 'e Nederlannen|Wilhelmina]]. It is de earste kear dat in [[sosjalist]] op it paleis útnûge wurdt.
*[[7 july]] - It [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[Legerhûs (Feriene Keninkryk)|Legerhûs]] kart in [[wet]] goed dy't [[Ierlân (eilân)|Ierlân]] [[selsbestjoer]] jaan moat.
*[[10 july]] - [[Roemeenje]] ferklearret [[Bulgarije]] de oarloch. Roemeenske [[troepen]] stekke de [[Donau]] oer om it Bulgaarske leger, dat oan 'e west- en súdgrins yn gefjocht is mei [[Servje]] en [[Grikelân]], yn 'e rêch oan te fallen.
*[[12 july]] - It [[Osmaanske Ryk]] ferklearret [[Bulgarije]] de oarloch. Osmaanske [[troepen]] begjinne oan in opmars troch [[East-Traasje]], oer grûngebiet dat se ûnder de [[Earste Balkanoarloch]] oan 'e Bulgaren ferlern binne.
*[[15 july]] - It [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[Hegerhûs (Feriene Keninkryk)|Hegerhûs]] fersmyt de troch it [[Legerhûs (Feriene Keninkryk)|Legerhûs]] goedkarde [[wet]] dy't [[Ierlân (eilân)|Ierlân]] [[selsbestjoer]] jaan moat.
*[[20 july]] - It [[Osmaanske Ryk|Osmaanske]] leger weroveret de [[stêd]] [[Adrianopel]] (Edirne) op 'e [[Bulgarije|Bulgaren]].
*[[29 july]] - De ûnôfhinklikheid fan [[Albaanje]] kriget ynternasjonale erkenning as it [[Foarstedom Albaanje]].
*[[30 july]] - Yn 'e [[Roemeenje|Roemeenske]] [[haadstêd]] [[Boekarest]] slute de oarlochfierdende [[Balkan]]steaten in [[wapenstilstân]].
*[[5 augustus]] - Yn [[Dútslân]] wurde ferskate [[ofsier]]en en hege wurknimmers fan [[wapen]]fabrikant [[Krupp]] ta koarte [[finzenis]]straffen feroardiele foar it [[Krupp-skandaal]], wêrby't tsjin betelling ynformaasje oer it [[munysje]]-oankeapbelied fan it Dútske leger trochspile is oan Krupp.
*[[10 augustus]] - De [[Twadde Balkanoarloch]] einiget mei de folsleine nederlaach fan [[Bulgarije]]. Under it [[Ferdrach fan Boekarest (1913)|Ferdrach fan Boekarest]] moat it lân in part fan 'e ferovere gebieten út 'e [[Earste Balkanoarloch]] opjaan oan [[Servje]] en [[Grikelân]]. Boppedat ferliest it ek de [[Súd-Dobroedsja]] oan [[Roemeenje]].
* [[18 augustus]] - De [[FIFA]] yntrodusearret in nije regel - by in [[frije traap]] moatte de tsjinstanners 10 Ingelske [[jellen|jelne]] (9,15 [[meter]]) wei bliuwe.
*[[28 augustus]] - Yn [[De Haach]] wurdt it [[Fredespaleis]] iepene, de sit fan it ynternasjonale [[Permaninte Hof fan Arbitraazje]]. De bou hjirfan is mooglik makke troch in jefte fan 'e [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[miljonêr]] [[Andrew Carnegie]].
*[[1 septimber]] - De [[Sina|Sineeske]] [[diktator]] [[Yuan Shikai]] wit it lêste ferset tsjin syn bewâld te brekken troch de [[stêd]] [[Nanjing]], it bolwurk fan 'e [[opstân|opstannige]] [[Guomintang]]-[[politike partij|partij]], te feroverjen.
*[[21 septimber]] - By it [[Ferdrach fan Konstantinopel (1913)|Ferdrach fan Konstantinopel]] slút [[Bulgarije]] [[frede]] mei it [[Osmaanske Ryk]]. Dêrby wurdt bepaald dat de Bulgaren in grut part fan 'e feroverings út 'e [[Earste Balkenoarloch]] kwytreitsje. Sadwaande komt [[East-Traasje]] wer by it Osmaanske Ryk te hearren.
*[[18 oktober]] - It [[regear]] fan [[Eastenryk-Hongarije]] stjoert [[Servje]] in [[ultimatum]], wêryn't easke wurdt dat Servje binnen acht dagen syn [[troepen]] út it ûnder de [[Twadde Balkanoarloch]] besette [[Albaanje]] weromlûke sil.
*[[20 oktober]] - [[Servje]] jout ta oan 'e [[Eastenryk-Hongarije|Eastenryksk-Hongaarske]] druk en ûntrommet it besette [[Albaanje]].
*[[17 novimber]] - Op [[feest]]like wize wurdt it [[Panamakanaal]] yn gebrûk nommen.
*[[26 novimber]] - [[Ruslân]] foltôget syn [[bestjoer]]like herfoarmings yn [[Russysk-Poalen]], dy't derop rjochte binne om it tanimmende [[Poalen (folk)|Poalske]] [[nasjonalisme]] de kop yn te drukken. Sa mei fan no ôf oan de [[Poalsk]]e [[taal]] net mear yn 'e [[gemeenteried]]en brûkt wurde.
*[[10 desimber]] - De [[Nederlân]]ske [[natuerkundige]] [[Heike Kamerlingh Onnes]] kriget de [[Nobelpriis foar de Natuerkunde]] foar syn ûntdekking hoe't men [[helium]] [[floeistof|floeiber]] meitsje kin.
* [[12 desimber]] - [[Vincencio Peruggia]] besiket yn [[Florâns]] de troch him út it [[Louvre]] yn [[Parys]] [[dieverij|stellen]] ''[[Mona Lisa]]'' te ferkeapjen en wurdt oanholden.
*[[14 desimber]] - De [[Grikelân|Grykske]] [[kening]] [[Konstantyn I fan Grikelân|Konstantyn I]] ferklearret [[Grikelân]] en [[Kreta]] foar ferienige, en fiert dêrmei de [[Grykske anneksaasje fan Kreta]] troch.
* [[30 desimber]] - [[Itaalje]] jout de ''[[Mona Lisa]]'' werom oan [[Frankryk]].
== Berne ==
;jannewaris
* [[9 jannewaris|9]] - [[Richard Nixon]], presidint fan 'e [[Feriene Steaten]] († [[1994]])
* [[14 jannewaris|14]] - [[Siep van den Berg]], Frysk keunstskilder en byldhouwer († [[1998]])
* [[20 jannewaris|20]] - [[Tollina Schuurman]], Frysk atlete († [[1994]])
;febrewaris
* [[4 febrewaris|4]] - [[Rosa Parks]], Amerikaansk minskerjochte-aktiviste († [[2005]])
* [[25 febrewaris|25]] - [[Jacobus Anker]], Nederlânsk politikus († [[1998]])
;maart
* [[2 maart|2]] - [[Godfried Bomans]], Nederlânsk skriuwer en sjoernalist († [[1971]])
* [[5 maart|5]] - [[Sybren van Tuinen]], Frysk skiedkundige, boargemaster en fersetsman († [[1993]])
* [[15 maart|15]] - [[Lex Goudsmit]], Nederlânsk akteur († [[1999]])
* [[21 maart|21]] - [[Sabiha Gökçen]], Turksk gefjochtspiloat († [[2001]])
* [[21 maart|21]] - [[Durk Beeksma]], Frysk âlvestêderider († [[2012]])
;april
* [[26 april|26]] - [[Ybe van der Wielen]], Nederlânsk byldzjend keunstner († [[1999]])
;juny
* [[14 juny|14]] - [[Frits van Turenhout]], Nederlânsk programmamakker en sjonger († [[2004]])
;july
* [[14 july|14]] - [[Gerald Ford]], presidint fan 'e [[Feriene Steaten]] († [[2006]])
;augustus
* [[1 augustus|1]] - [[Cees Egas]], Frysk politikus († [[2001]])
;septimber
* [[5 septimber|5]] - [[Conny Stuart]] (Cornelia van Meijgaard), Nederlânsk sjongster, aktrise, kabaretiêre en musicalstjer († [[2010]])
* [[12 septimber|12]] - [[Jesse Owens]], Amerikaanske atleet († [[1980]])
;oktober
* [[23 oktober|23]] - [[Anny Bosma-Banning]], Frysk leararesse en taalaktiviste († [[2008]])
* [[27 oktober|27]] - [[Joe Medicine Crow]], Amerikaansk skiedkundige en antropolooch († [[2016]])
;novimber
* [[6 novimber|6]] - [[Hendrik Kuipers]], Frysk bestjoerder († [[2004]])
* [[7 novimber|7]] - [[Albert Camus]], Frânsk skriuwer († [[1960]])
* [[28 novimber|28]] - [[Hugo Pos]], Surinaamsk jurist, skriuwer en dichter († [[2000]])
;desimber
* [[22 desimber|22]] - [[Maria van Everdingen]], Frysk byldhouster († [[1985]])
* [[25 desimber|25]] - [[Candy Candido]], Amerikaansk bassist en stimakteur († [[1999]])
* [[30 desimber|30]] - [[Elyne Mitchell]], Australysk berneboekeskriuwster († [[2002]])
;''datum ûnbekend''
*[[Ebbing Kiestra]], Frysk arsjitekt († [[1999]])
== Ferstoarn ==
* [[29 jannewaris]] - [[Fred Gerard]], Amerikaansk keapman en tolk (* [[1829]])
* [[18 maart]] - kening [[George I fan Grikelân]] (* [[1845]])
* [[13 april]] - [[Gabriël van Schouwen]], Frysk dokter (* [[1863]])
* [[11 juny]] - [[Mahmut Şevket Pasja]], grutfizier fan it [[Osmaanske Ryk]] (* [[1856]])
* [[29 septimber]] - [[Rudolf Diesel]], Dútsk útfiner (* [[1858]])
* [[7 novimber]] - [[Alfred Russel Wallace]], Welsk biolooch (* [[1823]])
;''datum ûnbekend''
*[[Holle Hoarn-Bear]] (''Hollow Horn Bear''), opperhaad fan 'e [[Lakota (folk)|Lakota]] (* [[1850]])
==Literatuer==
;romans
* [[Zane Grey]], ''[[Desert Gold (boek)|Desert Gold]]''
{{JiersideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
<references/>
----
{{Commonscat}}
}}
[[Kategory:1913| ]]
[[Kategory:20e iuw]]
0gn21dzpwfgq1lesden4csqu9xtgcv5
1911
0
1737
1086881
1084577
2022-08-06T10:33:23Z
FreyaSport
40716
/* Berne */ +1
wikitext
text/x-wiki
{{JiersideBoppe}}
{{Kalinders}}{{Kalinderjier}}
Dit jier makket ûnderdiel út fan it [[desennium]] fan 'e [[1910-er jierren]].
== Foarfallen ==
*[[6 febrewaris]] - [[Frankryk]] fiert in [[wet]] yn dy't it begryp '[[sjampanje (wyn)|sjampanje]]' as wêzende in mûssearjende [[wyn (drank)|wynsoarte]] út 'e [[Sjampanje (regio)|Sjampanje]], sekuer omskriuwt en beskermet.
*[[20 april]] - Yn [[Portegal]] wurdt de [[skieding tusken tsjerke en steat]] ynfierd.
*[[20 april]] - De [[Agadirkrisis]] of Twadde Marokkaanske Krisis brekt út as [[Frankryk]] sabeare foar de beskerming fan [[Jeropa|Jeropeeske]] [[boarger]]s [[troepen]] nei it binnenlân fan it [[Keninkryk Marokko|Sultanaat Marokko]] stjoert. Eins is it de Frânsen te dwaan om Marokko yn harren macht te krijen. [[Dútslân]] hat dêr neat op tsjin, mar easket wol territoriale kompinsaasje foar himsels. As [[Spanje]] en it [[Feriene Keninkryk]] harren ek mei de saak bemuoie, rint it hast út op in grutte Jeropeeske [[oarloch]].
*[[6 maaie]] - [[Kening]] [[Edwert VII fan it Feriene Keninkryk]] komt nei in koart [[sykte|siikbêd]] te [[ferstjerren]].
*[[7 maaie]] - [[George V fan it Feriene Keninkryk|George V]], de twadde [[soan]] fan 'e [[ferstoarn]]e [[Edwert VII fan it Feriene Keninkryk|Edwert VII]], folget syn [[heit]] op as [[kening fan it Feriene Keninkryk]].
*[[25 maaie]] - Nei súksessen fan 'e [[rebel]]len yn 'e [[Meksikaanske Boargeroarloch]] stapt [[diktator]] [[Porfirio Diaz]] op, dy't mei in tuskenskoft fan fjouwer jier al sûnt [[1877]] oan 'e macht is.
*[[26 maaie]] - De [[Dútslân|Dútske]] [[Ryksdei]] kart in [[wet]] goed dy't [[Elzas-Loataringen]] sawol in [[grûnwet]] as in eigen [[parlemint]] jout.
*[[31 maaie]] - De [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[natuerkundige]] [[Ernest Rutherford]] presintearret in nij model foar it [[atoom]], dat ferskate oant no ta ûnopheldere ferskynsels ferklearje kin.
* [[10 juny]] - De [[Skouting yn Fryslân]] set útein.
*[[17 juny]] - Yn 'e [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[haadstêd]] [[Londen]] wurdt in [[demonstraasje (protest)|demonstraasje]] foar ynfiering fan it [[frouljuskiesrjocht]] holden troch 40.000 [[suffrazjette]]s.
*[[1 july]] - De [[Dútslân|Dútske]] [[kanonnearboat]] de ''Panther'' rint de troch de [[Frankryk|Frânsen]] behearske [[haven]] fan [[Agadir]], yn [[Marokko]], binnen. Hoewol't der gjin skot lost wurdt, is it drigemint dúdlik. De Agadirkrisis nimt dêrtroch soarchwekjende foarmen oan.
*[[7 july]] - De nije [[Meksiko|Meksikaanske]] [[presidint]] [[Francisco Madero]] hâldt syn triomfantlike yntocht yn [[Meksiko-Stêd]].
*[[24 july]] - De [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[wittenskipper]] en [[ûntdekkingsreizger]] [[Hiram Bingham III]] werûndekt yn 'e [[Perû]]viaanske [[Andes]] de âlde [[Inka-Ryk|Inka]]-[[stêd]] [[Machu Picchu]].
*[[15 augustus]] - Nei in [[Mynstaking yn Wales (1910-1911)|staking fan tsien moannen]] geane de [[mynwurker]]s yn [[Wales]] wer oan it wurk.
*[[10 augustus]] - Under druk fan 'e [[aartsbiskop fan Canterbury]] en [[kening]] [[George V fan it Feriene Keninkryk]] stimt it [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[Hegerhûs (Feriene Keninkryk)|Hegerhûs]] yn mei in [[wet]] dy't it [[fetorjocht]] fan it Hegerhûs opheft.
* [[21 augustus]] – De ''[[Mona Lisa]]'' fan [[Leonardo da Vinci]] wurdt stellen út it [[Louvre]] yn [[Parys]].
*[[14 septimber]] - By in [[opera (muzyk)|opera]]foarstelling yn [[Kiëv]] wurdt de [[Ruslân|Russyske]] [[premier]] [[Pjotr Stolypin]] [[fermoarde]] troch in [[Joaden|Joadsk]] lid fan 'e Russyske [[geheime tsjinst]].
*[[19 septimber]] - [[Reade Tiisdei]]: by de plechtige iepening fan 'e [[Steaten-Generaal]] op [[Prinskesdei]] hâldt de [[SDAP]] yn [[De Haach]] in [[demonstraasje (protest)|demonstraasje]] foar [[algemien kiesrjocht]] dêr't 20.000 minsken oan meidogge.
*[[29 septimber]] - [[Itaalje]] falt de [[Osmaanske Ryk|Osmaanske]] gebietsdielen [[Tripolitaanje]] en de [[Syrenaika]] binnen: begjin fan 'e [[Italjaansk-Turkske Oarloch]].
*[[7 oktober]] - Yn [[Nederlân]] wurdt troch de oanname fan 'e wizige [[Arbeidswet (Nederlân)|Arbeidswet]] [[berne-arbeid]] foar [[bern (persoan)|bern]] ûnder de tolve jier ferbean, útsein yn 'e [[agraryske sektor]].
*[[10 oktober]] - Yn [[Sina]] begjint de [[Sineeske Revolúsje (1911)|Sineeske Revolúsje]] of Xinhairevolúsje, wêrby't [[Pu Yi]], de lêste [[keizer]] fan 'e [[Qing-dynasty]], ôfset wurdt en de [[Republyk Sina]] útroppen wurdt.
*[[4 novimber]] - De [[Agadirkrisis]] wurdt [[frede|freedsum]] oplost as [[Frankryk]] en [[Dútslân]] in oerienkomst slute. Dútslân akseptearret dêrby dat it [[Keninkryk Marokko|Sultanaat Marokko]] in Frânsk [[protektoraat]] wurdt ûnder de namme [[Frânsk-Marokko]], yn ruil foar [[Nij-Kameroen]], in diel fan 'e [[Frânske Kongo]] dat no by [[Dútsk-Kameroen]] komt te hearren. Dy [[koloanje]] kriget dêrtroch tagong ta de [[rivier]] de [[Kongo (rivier)|Kongo]]. [[Spanje]] wurdt tefredensteld mei in brede stripe lân yn it noarden fan Marokko, dy't de koloanje [[Spaansk-Marokko]] komt te foarmjen.
*[[10 novimber]] - By de werovering fan [[Nanjing]] op 'e [[rebel]]len rjochtet it [[Sina|Sineeske]] [[keizer]]lik [[leger (lânmacht)|leger]] [[Bloedbad fan Nanjing (1911)|in bloedbad]] oan.
*[[28 novimber]] - De [[Meksiko|Meksikaanske]] [[boer]]elieder [[Emiliano Zapata]] presintearret it [[Plan fan Ayala]], wêryn't in yngripende [[lânherfoarming]] regele wurdt.
*[[desimber]] - [[Ruslân|Russyske]] [[troepen]] dogge [[Russyske ynfal yn Perzje (1911)|in ynfal]] yn [[Perzje]] om in ein te meitsjen oan 'e tanimmende [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] ynfloed yn dat lân.
*[[1 desimber]] - De [[Nederlân]]ske [[natuerkundige]] [[Heike Kamerlingh Onnes]] ûntdekt it ferskynsel [[supergelieding]].
*[[11 desimber]] - De [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[kening]] [[George V fan it Feriene Keninkryk|George V]] makket yn [[Britsk-Ynje]] de ferdieling fan [[Bingalen]] yn [[West-Bingalen (1905-1911)|West-Bingalen]] en [[East-Bingalen]] ûngedien en ferpleatst de [[koloanje|koloniale]] [[haadstêd]] fan [[Kalkutta]] nei [[Delly]].
*[[14 desimber]] - De [[Noarwegen|Noarske]] [[ûntdekkingsreizger]] [[Roald Amundsen]] berikt as earste [[minske]] de [[Súdpoal]] en ferslacht dêrby syn [[Feriene Keninkryk|Britske]] rivaal, [[Robert Falcon Scott]].
*[[29 desimber]] - It [[Keninkryk Mongoalje]] ferklearret him ûnôfhinklik fan [[Sina]].
== Berne ==
;jannewaris
* [[2 jannewaris|2]] - [[Gertruud Geertje Faber-Hornstra]], Frysk bestjoerder († [[2004]])
* [[18 jannewaris|18]] - [[Danny Kaye]], Amerikaansk akteur en komyk († [[1987]])
;febrewaris
* [[6 febrewaris|6]] - [[Ronald Reagan]], presidint fan 'e [[Feriene Steaten]] († [[2004]])
* [[14 febrewaris|14]] - [[Willem Kolff]], Nederlânske ynternist en útfiner († [[2009]])
;maart
* [[25 maart|25]] - [[Jack Ruby]], Amerikaansk krimineel, moardner fan [[Lee Harvey Oswald]] († [[1967]])
;april
* [[25 april|25]] - [[Wiert Berghuis]], Frysk politikus en fersetsstrider († [[1989]])
;maaie
* [[1 maaie|1]] - [[Hotse Bartlema]], Frysk roeier († [[1987]])
* [[8 maaie|8]] - [[Robert Johnson]], Amerikaansk sjonger en muzikant († [[1938]])
* [[17 maaie|17]] - [[Maureen O'Sullivan]], Amerikaansk aktrise († [[1998]])
* [[19 maaie|19]] - [[Annie M.G. Schmidt]], Nederlânsk berneboekeskriuwster († [[1995]])
* [[27 maaie|27]] - [[Hubert Humphrey]], Amerikaansk politikus († [[1978]])
;july
* [[16 july|16]] - [[Ginger Rogers]], Amerikaansk aktrise en dûnseresse († [[1995]])
;augustus
* [[22 augustus|22]] - [[Enric Valor i Vives]], Falinsiaansk ferteller en taalkundige († [[2000]])
* [[23 augustus|23]] - [[Albert Alberts]], Nederlânsk skriuwer en oersetter († [[1996]])
* [[31 augustus|31]] - [[Ebeltje Boekema-Hut]], Aldste frou fan Nederlân († [[2022]])
;oktober
* [[13 oktober|13]] - [[Gesina Lechte-Siemer]], Sealterfrysk skriuwster († [[2007]])
;novimber
* [[3 novimber|3]] - [[Kick Smit]], Nederlânsk fuotballer († [[1974]])
* [[20 novimber|20]] - [[Halbe Sikkes Doele]], Frysk oersetter en frisiast († [[1967]])
;desimber
* [[11 desimber|11]] - [[Naguib Mahfouz]], Egyptysk skriuwer en Nobelpriiswinner († [[2006]])
* [[25 desimber|25]] - [[Gryt Doele-Bokma]], Frysk fersetsstrydster († [[1996]])
== Ferstoarn ==
* [[20 jannewaris]] - [[Hugo Suringar]], Frysk útjouwer (* [[1834]])
* [[1 maart]] - [[J.H. van 't Hoff]], Nederlânsk natuer- en skiekundige en Nobelpriiswinner (* [[1852]])
* [[18 maaie]] - [[Gustav Mahler]], Eastenryksk komponist (* [[1860]])
* [[9 oktober]] - [[Lucius Columba Murray Bakker]], Frysk dokter en skriuwer (* [[1822]])
* [[25 oktober]] - [[Klaas Jeltes Hornstra]], Frysk bestjoerder (* [[1846]])
* [[29 oktober]] - [[Joseph Pulitzer]], Amerikaanske sjoernalist en krantemagnaat (* [[1847]])
;''datum ûnbekend''
*[[Hugo von Tschudi]], Eastenryksk-Switsersk keunsthistoarikus, museumdirekteur en konservator (* [[1851]])
==Literatuer==
;romans
* [[J.M. Barrie]], ''[[Peter and Wendy]]''
{{JiersideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
<references/>
----
{{Commonscat}}
}}
[[Kategory:1911| ]]
[[Kategory:20e iuw]]
e5sjxpe7bdb8p1japk8qqcgze98e4zz
1086888
1086881
2022-08-06T10:38:42Z
FreyaSport
40716
/* Berne */ +1
wikitext
text/x-wiki
{{JiersideBoppe}}
{{Kalinders}}{{Kalinderjier}}
Dit jier makket ûnderdiel út fan it [[desennium]] fan 'e [[1910-er jierren]].
== Foarfallen ==
*[[6 febrewaris]] - [[Frankryk]] fiert in [[wet]] yn dy't it begryp '[[sjampanje (wyn)|sjampanje]]' as wêzende in mûssearjende [[wyn (drank)|wynsoarte]] út 'e [[Sjampanje (regio)|Sjampanje]], sekuer omskriuwt en beskermet.
*[[20 april]] - Yn [[Portegal]] wurdt de [[skieding tusken tsjerke en steat]] ynfierd.
*[[20 april]] - De [[Agadirkrisis]] of Twadde Marokkaanske Krisis brekt út as [[Frankryk]] sabeare foar de beskerming fan [[Jeropa|Jeropeeske]] [[boarger]]s [[troepen]] nei it binnenlân fan it [[Keninkryk Marokko|Sultanaat Marokko]] stjoert. Eins is it de Frânsen te dwaan om Marokko yn harren macht te krijen. [[Dútslân]] hat dêr neat op tsjin, mar easket wol territoriale kompinsaasje foar himsels. As [[Spanje]] en it [[Feriene Keninkryk]] harren ek mei de saak bemuoie, rint it hast út op in grutte Jeropeeske [[oarloch]].
*[[6 maaie]] - [[Kening]] [[Edwert VII fan it Feriene Keninkryk]] komt nei in koart [[sykte|siikbêd]] te [[ferstjerren]].
*[[7 maaie]] - [[George V fan it Feriene Keninkryk|George V]], de twadde [[soan]] fan 'e [[ferstoarn]]e [[Edwert VII fan it Feriene Keninkryk|Edwert VII]], folget syn [[heit]] op as [[kening fan it Feriene Keninkryk]].
*[[25 maaie]] - Nei súksessen fan 'e [[rebel]]len yn 'e [[Meksikaanske Boargeroarloch]] stapt [[diktator]] [[Porfirio Diaz]] op, dy't mei in tuskenskoft fan fjouwer jier al sûnt [[1877]] oan 'e macht is.
*[[26 maaie]] - De [[Dútslân|Dútske]] [[Ryksdei]] kart in [[wet]] goed dy't [[Elzas-Loataringen]] sawol in [[grûnwet]] as in eigen [[parlemint]] jout.
*[[31 maaie]] - De [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[natuerkundige]] [[Ernest Rutherford]] presintearret in nij model foar it [[atoom]], dat ferskate oant no ta ûnopheldere ferskynsels ferklearje kin.
* [[10 juny]] - De [[Skouting yn Fryslân]] set útein.
*[[17 juny]] - Yn 'e [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[haadstêd]] [[Londen]] wurdt in [[demonstraasje (protest)|demonstraasje]] foar ynfiering fan it [[frouljuskiesrjocht]] holden troch 40.000 [[suffrazjette]]s.
*[[1 july]] - De [[Dútslân|Dútske]] [[kanonnearboat]] de ''Panther'' rint de troch de [[Frankryk|Frânsen]] behearske [[haven]] fan [[Agadir]], yn [[Marokko]], binnen. Hoewol't der gjin skot lost wurdt, is it drigemint dúdlik. De Agadirkrisis nimt dêrtroch soarchwekjende foarmen oan.
*[[7 july]] - De nije [[Meksiko|Meksikaanske]] [[presidint]] [[Francisco Madero]] hâldt syn triomfantlike yntocht yn [[Meksiko-Stêd]].
*[[24 july]] - De [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[wittenskipper]] en [[ûntdekkingsreizger]] [[Hiram Bingham III]] werûndekt yn 'e [[Perû]]viaanske [[Andes]] de âlde [[Inka-Ryk|Inka]]-[[stêd]] [[Machu Picchu]].
*[[15 augustus]] - Nei in [[Mynstaking yn Wales (1910-1911)|staking fan tsien moannen]] geane de [[mynwurker]]s yn [[Wales]] wer oan it wurk.
*[[10 augustus]] - Under druk fan 'e [[aartsbiskop fan Canterbury]] en [[kening]] [[George V fan it Feriene Keninkryk]] stimt it [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[Hegerhûs (Feriene Keninkryk)|Hegerhûs]] yn mei in [[wet]] dy't it [[fetorjocht]] fan it Hegerhûs opheft.
* [[21 augustus]] – De ''[[Mona Lisa]]'' fan [[Leonardo da Vinci]] wurdt stellen út it [[Louvre]] yn [[Parys]].
*[[14 septimber]] - By in [[opera (muzyk)|opera]]foarstelling yn [[Kiëv]] wurdt de [[Ruslân|Russyske]] [[premier]] [[Pjotr Stolypin]] [[fermoarde]] troch in [[Joaden|Joadsk]] lid fan 'e Russyske [[geheime tsjinst]].
*[[19 septimber]] - [[Reade Tiisdei]]: by de plechtige iepening fan 'e [[Steaten-Generaal]] op [[Prinskesdei]] hâldt de [[SDAP]] yn [[De Haach]] in [[demonstraasje (protest)|demonstraasje]] foar [[algemien kiesrjocht]] dêr't 20.000 minsken oan meidogge.
*[[29 septimber]] - [[Itaalje]] falt de [[Osmaanske Ryk|Osmaanske]] gebietsdielen [[Tripolitaanje]] en de [[Syrenaika]] binnen: begjin fan 'e [[Italjaansk-Turkske Oarloch]].
*[[7 oktober]] - Yn [[Nederlân]] wurdt troch de oanname fan 'e wizige [[Arbeidswet (Nederlân)|Arbeidswet]] [[berne-arbeid]] foar [[bern (persoan)|bern]] ûnder de tolve jier ferbean, útsein yn 'e [[agraryske sektor]].
*[[10 oktober]] - Yn [[Sina]] begjint de [[Sineeske Revolúsje (1911)|Sineeske Revolúsje]] of Xinhairevolúsje, wêrby't [[Pu Yi]], de lêste [[keizer]] fan 'e [[Qing-dynasty]], ôfset wurdt en de [[Republyk Sina]] útroppen wurdt.
*[[4 novimber]] - De [[Agadirkrisis]] wurdt [[frede|freedsum]] oplost as [[Frankryk]] en [[Dútslân]] in oerienkomst slute. Dútslân akseptearret dêrby dat it [[Keninkryk Marokko|Sultanaat Marokko]] in Frânsk [[protektoraat]] wurdt ûnder de namme [[Frânsk-Marokko]], yn ruil foar [[Nij-Kameroen]], in diel fan 'e [[Frânske Kongo]] dat no by [[Dútsk-Kameroen]] komt te hearren. Dy [[koloanje]] kriget dêrtroch tagong ta de [[rivier]] de [[Kongo (rivier)|Kongo]]. [[Spanje]] wurdt tefredensteld mei in brede stripe lân yn it noarden fan Marokko, dy't de koloanje [[Spaansk-Marokko]] komt te foarmjen.
*[[10 novimber]] - By de werovering fan [[Nanjing]] op 'e [[rebel]]len rjochtet it [[Sina|Sineeske]] [[keizer]]lik [[leger (lânmacht)|leger]] [[Bloedbad fan Nanjing (1911)|in bloedbad]] oan.
*[[28 novimber]] - De [[Meksiko|Meksikaanske]] [[boer]]elieder [[Emiliano Zapata]] presintearret it [[Plan fan Ayala]], wêryn't in yngripende [[lânherfoarming]] regele wurdt.
*[[desimber]] - [[Ruslân|Russyske]] [[troepen]] dogge [[Russyske ynfal yn Perzje (1911)|in ynfal]] yn [[Perzje]] om in ein te meitsjen oan 'e tanimmende [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] ynfloed yn dat lân.
*[[1 desimber]] - De [[Nederlân]]ske [[natuerkundige]] [[Heike Kamerlingh Onnes]] ûntdekt it ferskynsel [[supergelieding]].
*[[11 desimber]] - De [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[kening]] [[George V fan it Feriene Keninkryk|George V]] makket yn [[Britsk-Ynje]] de ferdieling fan [[Bingalen]] yn [[West-Bingalen (1905-1911)|West-Bingalen]] en [[East-Bingalen]] ûngedien en ferpleatst de [[koloanje|koloniale]] [[haadstêd]] fan [[Kalkutta]] nei [[Delly]].
*[[14 desimber]] - De [[Noarwegen|Noarske]] [[ûntdekkingsreizger]] [[Roald Amundsen]] berikt as earste [[minske]] de [[Súdpoal]] en ferslacht dêrby syn [[Feriene Keninkryk|Britske]] rivaal, [[Robert Falcon Scott]].
*[[29 desimber]] - It [[Keninkryk Mongoalje]] ferklearret him ûnôfhinklik fan [[Sina]].
== Berne ==
;jannewaris
* [[2 jannewaris|2]] - [[Gertruud Geertje Faber-Hornstra]], Frysk bestjoerder († [[2004]])
* [[18 jannewaris|18]] - [[Danny Kaye]], Amerikaansk akteur en komyk († [[1987]])
;febrewaris
* [[6 febrewaris|6]] - [[Ronald Reagan]], presidint fan 'e [[Feriene Steaten]] († [[2004]])
* [[14 febrewaris|14]] - [[Willem Kolff]], Nederlânske ynternist en útfiner († [[2009]])
;maart
* [[25 maart|25]] - [[Jack Ruby]], Amerikaansk krimineel, moardner fan [[Lee Harvey Oswald]] († [[1967]])
;april
* [[25 april|25]] - [[Wiert Berghuis]], Frysk politikus en fersetsstrider († [[1989]])
;maaie
* [[1 maaie|1]] - [[Hotse Bartlema]], Frysk roeier († [[1987]])
* [[8 maaie|8]] - [[Robert Johnson]], Amerikaansk sjonger en muzikant († [[1938]])
* [[17 maaie|17]] - [[Maureen O'Sullivan]], Amerikaansk aktrise († [[1998]])
* [[19 maaie|19]] - [[Annie M.G. Schmidt]], Nederlânsk berneboekeskriuwster († [[1995]])
* [[27 maaie|27]] - [[Hubert Humphrey]], Amerikaansk politikus († [[1978]])
;juny
* [[6 juny|6]] - [[Heine van der Molen]], Frysk yngenieur en skriuwer († [[1998]])
;july
* [[16 july|16]] - [[Ginger Rogers]], Amerikaansk aktrise en dûnseresse († [[1995]])
;augustus
* [[22 augustus|22]] - [[Enric Valor i Vives]], Falinsiaansk ferteller en taalkundige († [[2000]])
* [[23 augustus|23]] - [[Albert Alberts]], Nederlânsk skriuwer en oersetter († [[1996]])
* [[31 augustus|31]] - [[Ebeltje Boekema-Hut]], Aldste frou fan Nederlân († [[2022]])
;oktober
* [[13 oktober|13]] - [[Gesina Lechte-Siemer]], Sealterfrysk skriuwster († [[2007]])
;novimber
* [[3 novimber|3]] - [[Kick Smit]], Nederlânsk fuotballer († [[1974]])
* [[20 novimber|20]] - [[Halbe Sikkes Doele]], Frysk oersetter en frisiast († [[1967]])
;desimber
* [[11 desimber|11]] - [[Naguib Mahfouz]], Egyptysk skriuwer en Nobelpriiswinner († [[2006]])
* [[25 desimber|25]] - [[Gryt Doele-Bokma]], Frysk fersetsstrydster († [[1996]])
== Ferstoarn ==
* [[20 jannewaris]] - [[Hugo Suringar]], Frysk útjouwer (* [[1834]])
* [[1 maart]] - [[J.H. van 't Hoff]], Nederlânsk natuer- en skiekundige en Nobelpriiswinner (* [[1852]])
* [[18 maaie]] - [[Gustav Mahler]], Eastenryksk komponist (* [[1860]])
* [[9 oktober]] - [[Lucius Columba Murray Bakker]], Frysk dokter en skriuwer (* [[1822]])
* [[25 oktober]] - [[Klaas Jeltes Hornstra]], Frysk bestjoerder (* [[1846]])
* [[29 oktober]] - [[Joseph Pulitzer]], Amerikaanske sjoernalist en krantemagnaat (* [[1847]])
;''datum ûnbekend''
*[[Hugo von Tschudi]], Eastenryksk-Switsersk keunsthistoarikus, museumdirekteur en konservator (* [[1851]])
==Literatuer==
;romans
* [[J.M. Barrie]], ''[[Peter and Wendy]]''
{{JiersideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
<references/>
----
{{Commonscat}}
}}
[[Kategory:1911| ]]
[[Kategory:20e iuw]]
fe15f66fxiwrxtrsbqmyvz8wb565hyt
1909
0
1739
1086891
1084293
2022-08-06T10:40:38Z
FreyaSport
40716
/* Berne */ +1
wikitext
text/x-wiki
{{JiersideBoppe}}
{{Kalinders}}{{Kalinderjier}}
Dit jier makket ûnderdiel út fan it [[desennium]] fan 'e [[1900-er jierren]].
== Foarfallen ==
*[[2 jannewaris]] - De [[Earste Alvestêdetocht]], holden op inisjatyf fan [[Pim Mulier]], wurdt wûn troch [[Minne Hoekstra]] fan [[Wergea]] yn in tiid fan 13 [[oere]]n en 50 [[minuten]].
*[[9 jannewaris]] - De [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[ekspedysje]] op [[Antarktika]], ûnder lieding fan [[Ernest Shackleton]], moat mei noch 97 [[myl]] te gean fanwegen gebrek oan [[iten]] it foarnimmen opjaan om 'e [[Súdpoal]] te berikken.
*[[13 febrewaris]] - Yn it [[Osmaanske Ryk]] twinge de [[Jong-Turken]] it ôftreden ôf fan [[grutfizier]] [[Mehmed Kâmil Pasja]].
* [[15 jannewaris]] - Yn [[Fryslân]] wurdt de [[Keninklike Feriening De Fryske Alve Stêden|Feriening De Fryske Alve Stêden]] oprjochte om yn it ferfolch de [[Alvestêdetocht]] te organisearjen.
* [[15 jannewaris]] - De [[ekspedysje]] fan 'e [[Austraalje (lân)|Australiër]] [[Edgeworth David]] berikt as earste de [[magnetyske súdpoal]].
*[[16 febrewaris]] - It [[Keninkryk Servje]] kundiget de [[mobilisaasje]] ôf yn ferbân mei de oanboazjende spannings mei [[Eastenryk-Hongarije]] yn it ramt fan 'e [[Bosnyske Krisis]].
*[[22 febrewaris]] - It [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[marine|marine-eskader]] dat [[presidint]] [[Theodore Roosevelt]] op [[16 desimber]] [[1907]] by wize fan machtsfertoan op in [[reis]] om 'e wrâld stjoerde, komt wer thús.
*[[26 febrewaris]] - It [[Osmaanske Ryk]] erkent yn it ramt fan 'e [[Bosnyske Krisis]] de [[anneksaasje]] troch [[Eastenryk-Hongarije]] fan 'e Osmaanske gebietsdielen [[Bosnje]] en [[Hertsegovina]], yn ruil foar [[jild|finansjele skealeasstelling]]. [[Dútslân]], [[Frankryk]] en it [[Feriene Keninkryk]] bemiddelje yn it heech oprûne konflikt tusken Eastenryk-Hongarije en it [[Keninkryk Servje]], dat ek oanspraak makket op Bosnje en Hertsegovina.
*[[31 maart]] - De [[Dútslân|Dútske]] [[rykskânselier]] [[Bernhard von Bülow]] makket yn in [[taspraak]] foar de [[Ryksdei]] dúdlik dat Dútslân oan 'e kant fan [[Eastenryk-Hongarije]] meifjochtsje sil as der yn it ramt fan 'e [[Bosnyske Krisis]] [[oarloch]] útbrekt mei [[Servje]] en/of [[Ruslân]] oer de Eastenryksk-Hongaarske [[anneksaasje]] fan [[Bosnje]] en [[Hertsegovina]]. Servje en Ruslân bine dêrop yn.
*[[6 april]] - De [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[ûntdekkingsreizger]] [[Robert Peary]] berikt as earste [[minske]] de [[Noardpoal]], yn it selskip fan [[Matthew Henson]] en fjouwer [[Eskimo's]].
*[[7 april|7]]-[[19 april]] - Mei de ûndertekening fan it [[amendemint|amendearre]] [[Ferdrach fan Berlyn (1878)]] troch de ûnderskate [[Jeropa|Jeropeeske]] grutmachten wurdt de [[Bosnyske Krisis]], dy't Jeropa op 'e râne fan in grutte [[oarloch]] brocht hat, delbêde.
*[[13 april]] - By [[steatsgreep yn it Osmaanske Ryk (13 april 1909)|in militêre steatsgreep]] yn it [[Osmaanske Ryk]], dy't rjochte is tsjin 'e [[Jong-Turken]], wurdt [[grutfizier]] [[Hüseyin Hilmi Pasja]] ôfset.
*[[18 april]] - Yn 'e [[Sint-Piterkatedraal]] yn [[Rome]] fynt de [[hillichferklearring]] fan [[Jeanne d'Arc]] plak.
*[[19 april]] - It [[Osmaanske Ryk]] erkent de ûnôfhinklikheid fan [[Bulgarije]].
*[[24 april]] - By [[steatsgreep yn it Osmaanske Ryk (24 april 1909)|in steatsgreep]] yn it [[Osmaanske Ryk]], gripe de [[Jong-Turken]] de macht werom dy't harren by de [[steatsgreep|kûp]] fan [[13 april]] ûntnommen wie. Harren lieder, [[Mahmut Şevket Pasja]], lit de ferantwurdliken foar dy eardere steatsgreep daliks [[terjochtstelle]].
*[[27 april]] - De [[Osmaanske Ryk|Osmaanske]] [[sultan]] [[Abdül Hamid II]] wurdt troch de [[Jong-Turken]] twongen ta [[abdikaasje]] fanwegen syn stipe oan 'e steatsgreep tsjin harren fan [[13 april]] l.l. Hy wurdt opfolge troch syn [[broer]] [[Mehmed V]].
*[[27 april]] - De bûnsgenoaten fan [[Eastenryk-Hongarije]] yn 'e [[Triple Alliânsje]], [[Dútslân]] en [[Itaalje]], erkenne formeel de [[Bosnyske Krisis|Eastenryksk-Hongaarske anneksaasje fan Bosnje en Hertsegovina]].
*[[1 maaie]] - Yn [[Frankryk]] wurdt by [[wet]] fêstlein hokker [[sterke drank]] oft him '[[konjak]]' neame mei.
*[[11 maaie]] - Yn [[Bloemfontein]] ûndertekenje fertsjintwurdigers fan 'e [[Britske Kaapkoloanje]], [[Natal (koloanje)|Natal]], de [[Transvaalkoloanje]] en de [[Oranjerivierkoloanje]] in [[ferdrach]] oer de oprjochting fan 'e [[Uny fan Súd-Afrika]] (mei yngong fan [[1910]]), dy't de status fan [[dominion]] krije sil binnen it [[Britske Ryk]].
*[[27 juny]] - De grutmachten dy't sûnt [[1898]] mei-inoar it [[eilân]] [[Kreta]], yn namme noch altyd in diel fan it [[Osmaanske Ryk]], [[besetting fan Kreta (1898-1909)|beset hâlde]] (it [[Feriene Keninkryk]], [[Frankryk]], [[Itaalje]] en [[Ruslân]]), begjinne mei de weromlûking fan harren [[troepen]]. Under fûleindige Osmaanske protesten nimme pleatslike [[Griken|Gryksk]]-[[Kreta|Kretinzyske]] autoriteiten it bestjoer fan Kreta oer.
*[[25 july]] - De [[Frankryk|Frânske]] [[piloat]] [[Louis Blériot]] stekt as earste yn in [[fleanmasine]] [[It Kanaal]] oer, troch fan [[Kalês]] nei [[Dover (Ingelân)|Dover]] te fleanen.
*[[26 july]]-[[2 augustus]] - In [[staking|algemiene staking]] yn [[Kataloanje]] rint út op [[Katalaanske Arbeidersopstân (1909|in arbeidersopstân]] yn [[Barseloana (stêd)|Barseloana]]. Dêrby falle mear as hûndert [[dea]]den.
*[[5 augustus]] - It [[Osmaanske Ryk]] easket fan [[Grikelân]] dat dat [[lân]] him distansjearret fan it hisen fan 'e [[flagge fan Grikelân|Grykske flagge]] troch de [[befolking]] fan it Osmaanske [[eilân]] [[Kreta]].
*[[11 septimber]] - De [[Dútslân|Dútske]] [[astronoom]] [[Max Wolf]] werûndekt de [[Komeet fan Halley]]. Dêrmei komt foargoed fêst te stean dat dy [[komeet]] om 'e 76 jier by de [[Ierde]] weromkeart.
*[[13 oktober]] - Nettsjinsteande protesten út 'e hiele wrâld wurdt de [[anargisme|anargistyske]] foaroanman [[Francisco Ferrer Guardia]] yn [[Barseloana (stêd)|Barseloana]] op befel fan in [[Spanje|Spaanske]] [[militêr]]e [[rjochtbank]] [[eksekutearre]] om't er de [[Katalaanske Arbeidersopstân (1909)|arbeidersopstân fan july]] organisearre hawwe soe.
*[[26 oktober]] - By in [[oanslach]] yn [[Harbin]], yn [[Mantsjoerije]], wurdt de [[Japan]]ske [[politikus]] [[Ito Hirobumi]], dy't fjouwer kear [[premier]] fan Japan west hat en no de funksje fan [[residint|residint-generaal]] fan [[Koreä]] beklaaid, [[fermoarde]] troch de [[Koreä|Koreaanske]] [[nasjonalist]] [[An Jung-geun]].
*[[11 novimber]] - De [[Feriene Steaten]] geane oer ta de fêstiging fan in [[marine]]basis op 'e [[Hawaï-eilannen]], dy't de namme [[Marinstasjon Pearl Harbor]] krije sil.
*[[16 desimber]] - By [[steatsgreep yn Nikaragûa (1909)|in steatsgreep]] yn [[Nikaragûa]], dy't útfierd wurdt op oankringen en mei stipe fan 'e [[Feriene Steaten]], wurdt [[presidint]] [[José Santos Zelaya]] ôfset.
*[[17 desimber]] - [[Kening]] [[Leopold II fan Belgje]] komt nei in [[regear]]perioade fan 49 jier op 72-jierrige [[leeftyd]] te [[ferstjerren]].
*[[23 desimber]] - [[Albert I fan Belgje|Albert I]] folget syn [[ferstoarn]]e [[heit]] [[Leopold II fan Belgje|Leopold II]] op as [[kening]] fan [[Belgje]].
== Berne ==
;febrewaris
* [[13 febrewaris|13]] - [[Vasalis]], Nederlânsk dichteres en psychiater († [[1998]])
* 13 - [[Herman Ridderbos]], Frysk heechlearaar teology († [[2007]])
* [[15 febrewaris|15]] - [[Miep Gies]], Nederlânsk fersetsfrou, freondinne fan [[Anne Frank]] († [[2010]])
* [[22 febrewaris|22]] - [[Aleksander Petsjersky]], Russysk-Joadsk ofsier, organisator en oanfierder fan de opstân fan de Joadske finzenen yn it ferneatigingskamp [[Sobibór]] († [[1990]])
;maart
* [[31 maart|31]] - [[Piet Jongeling]], Frysk sjoernalist, fersetsstrider, politikus en berneboekeskriuwer († [[1985]])
;april
* [[12 april|12]] - [[Frederick Franck]], Nederlânsk byldzjend keunstner en skriuwer († [[2006]])
* [[16 april|16]] - [[Bauke Miedema]], Frysk boer, astronoom en ynstrumintmakker († [[1995]])
* [[30 april|30]] - keninginne [[Juliana fan de Nederlannen]] († [[2004]])
;maaie
* [[30 maaie|30]] - [[Benny Goodman]], Amerikaansk muzikant († [[1986]])
;septimber
* [[12 septimber|12]] - [[Bull Verweij|Hendrik "Bull" Verweij]], Nederlânsk ûndernimmer, mei-oprjochter [[VOO|Veronica]] († [[2010]])
* [[13 septimber|13]] - [[Frits Thors]], Nederlânsk nijslêzer († [[2014]])
* [[17 septimber|17]] - [[Gerard van Hulst]], Nederlânsk komponist, dirigint, skriuwer en keunstskilder († [[1990]])
* [[19 septimber|19]] - [[Ferdinand Porsche]], Eastenryksk automobylpionier († [[1998]])
;oktober
* [[13 oktober|13]] - [[Klaas Hanzen Heeroma]], Skylger dichter en taalkundige († [[1972]])
;novimber
* [[22 novimber|22]] - [[Douwe Tamminga]], Frysk dichter en skriuwer († [[2002]])
* [[24 novimber|24]] - [[Hotze de Roos]], Frysk berneboekenskriuwer († [[1991]])
* [[26 novimber|26]] - [[Eugène Ionesco]], Roemeensk-Frânsk skriuwer († [[1994]])
== Ferstoarn ==
* [[17 febrewaris]] - [[Geronimo]], opperhaad fan de [[Tsirikahûa (folk)|Tsirikahûa]]-[[Apachen]] (* [[1829]])
* [[3 july]] - [[Thomas McDougall]], Amerikaansk militêr (* [[1845]])
* [[9 septimber]] - [[Sjirk de Wal]], Frysk keatser (* [[1852]])
* [[17 desimber]] - kening [[Leopold II fan Belgje]] (* [[1835]])
* [[10 desimber]] - [[Reade Wolk]] (''Red Cloud''), opperhaad fan 'e [[Lakota (folk)|Lakota]] (* [[1822]])
* [[11 desimber]] - [[Myles Moylan]], Amerikaansk militêr (* [[1838]])
* [[26 desimber]] - [[Frederic Remington]], Amerikaansk keunstskilder (* [[1861]])
* [[27 desimber]] - [[Nicolaas Pierson]], Nederlânsk bankier en politikus (* [[1839]])
{{JiersideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
<references/>
----
{{Commonscat}}
}}
[[Kategory:1909| ]]
[[Kategory:20e iuw]]
1idfwamc5jhegpg8gh89c4avxtmzr4f
1908
0
1740
1086863
1083813
2022-08-06T10:20:27Z
FreyaSport
40716
/* Berne */ +1
wikitext
text/x-wiki
{{JiersideBoppe}}
{{Kalinders}}{{Kalinderjier}}
Dit jier makket ûnderdiel út fan it [[desennium]] fan 'e [[1900-er jierren]].
== Foarfallen ==
*[[13 jannewaris]] - De [[Frankryk|Frânske]] [[fleander]] [[Henri Farman]] fêstiget in [[Jeropa|Jeropeesk]] [[rekôr]] troch by [[Issy-les-Moulineaux]] in sirkelfoarmige flecht fan in [[kilometer]] lang te meitsjen.
* [[24 jannewaris]] - De [[Grut-Brittanje|Brit]] [[Robert Baden-Powell]] rjochtet formeel de [[Paadfinerij]] op.
*[[1 febrewaris]] - By in oanslach wurde [[kening]] [[Karel I fan Portegal]] en syn [[soan]], [[kroanprins]] [[Loadewyk Filips fan Portegal|Loadewyk Filips]], yn [[Lissabon]] [[fermoarde]].
*[[4 febrewaris]] - De [[Kommisje-XVII]], de [[Belgje|Belgyske]] [[parlemintêre kommisje]] dy't oer de [[anneksaasje]] fan 'e [[Kongofrijsteat]] giet, skoarret syn wurk op om't der gjin oerienstimming berikt wurde kin oer it saneamde [[Kroandomein (Kongo)|Kroandomein]], it diel fan 'e [[koloanje]] dat [[kening]] [[Leopold II fan Belgje]] foar himsels hâlde wol.
*[[5 maart]] - It [[Belgje|Belgyske]] [[regear]] biedt in [[wet]]sfoarstel oer de [[anneksaasje]] fan 'e [[Kongofrijsteat]] oan it [[parlemint]] oan. It plan is no om ek it saneamde [[Kroandomein (Kongo)|Kroandomein]], it diel fan 'e [[koloanje]] dat [[kening]] [[Leopold II fan Belgje]] foar himsels hâlde wol, te [[anneksearjen]], en de kening dêrfoar in [[skeafergoeding]] te beteljen.
*[[25 maart]] - De [[Kommisje-XVII]], de [[Belgje|Belgyske]] [[parlemintêre kommisje]] dy't oer de [[anneksaasje]] fan 'e [[Kongofrijsteat]] giet, kart de [[amendemint|amendearre]] [[tekst]] fan it [[anneksaasje]]ferdrach goed.
*[[7 april]] - De [[regear]]ings fan it [[Feriene Keninkryk]] en de [[Feriene Steaten]] stelle dat it [[belesting]]systeem yn 'e [[Kongofrijsteat]] fan [[kening]] [[Leopold II fan Belgje]], wêrby't lju dy't de belesting net opbringe kinne, [[twangarbeid]] oplein krije, in foarm fan [[slavernij]] is.
*[[14 april]] - [[Denemark]] beslút ta de ynfiering fan it algemien [[manlju]]s- en [[frouljuskiesrjocht]], mar inkeld foar dat diel fan 'e befolking dat [[belesting]] betellet.
* [[21 april]] - De [[Feriene Steaten|Amerikaan]] [[Frederick Cook]] berikt neffens eigen sizzen as earste de [[Noardpoal]].
*[[23 april]] - Yn 'e [[Dútslân|Dútske]] [[haadstêd]] [[Berlyn]] wurdt troch de [[regearing]]s fan [[Dútslân]], [[Denemark]], [[Noarwegen]], [[Nederlân]], [[Belgje]] en it [[Feriene Keninkryk]] de saneamde [[Noardseekonvinsje]] ûndertekene, in [[ferdrach]] dat de [[status-quo]] en de frije [[skipfeart|trochfeart]] yn 'e [[Noardsee]] fêstleit.
*[[23 april]] - Yn 'e [[Ruslân|Russyske]] [[haadstêd]] [[Sint-Petersburch]] wurdt troch de [[regearing]]s fan [[Ruslân]], [[Dútslân]], [[Denemark]] en [[Sweden]] de saneamde [[Eastseekonvinsje]] ûndertekene, in [[ferdrach]] dat de [[status-quo]] en de frije [[skipfeart|trochfeart]] yn 'e [[Eastsee]] fêstleit.
*[[23 april]] - It [[regear]] fan [[Belgje]] stelt dat it [[belesting]]systeem yn 'e [[Kongofrijsteat]], dat dêr neffens it [[Feriene Keninkryk]] en de [[Feriene Steaten]] foar in grut diel fan 'e [[befolking]] resultearret yn [[slavernij]], mar stadichoan ôfskaft wurde kinne sil nei de [[anneksaasje]] fan it gebiet troch Belgje.
*[[21 juny]] - Yn it [[Londen]]ske [[Hyde Park]] fynt in [[demonstraasje (protest)|demonstraasje]] foar de ynfiering fan it [[frouljuskiesrjocht]] yn it [[Feriene Keninkryk]] plak, dêr't tsientûzenen minsken oan meidogge.
*[[30 juny]] - By de [[rivier]] de [[Podkamennaja Tûngûska (rivier)|Podkamennaja Tûngûska]], yn [[Sibearje]], fynt it saneamde [[Tûngûska-foarfal]] plak, wêrby't 2.000 [[km²]] [[bosk]] platslein wurdt. Men giet derfan út dat dat feroarsake wurdt troch de ynslach fan in [[meteoryt]].
*[[9 july]] - Yn [[Nederlân]] [[fúzje]]arje de [[Kristlik Histoaryske Partij]] (CHP) en de [[Fryske Kristlik-Histoaryske Kiesferienings]] (FCHK) ta de [[Kristlik-Histoaryske Uny]] (CHU).
*[[10 july]] - De [[Nederlân]]ske [[natuerkundige]] [[Heike Kamerlingh Onnes]] ûntdekt hoe't men [[helium]] [[floeistof|floeiber]] meitsje kin.
*[[24 july]] - Under druk fan 'e binnenlânske [[politike]] en [[revolúsjonêr]]e opskuor, dêr't de saneamde [[Jong-Turken]] oan kop en earen ta yn behelle binne, sjocht [[sultan]] [[Abdül Hamid II]] fan it [[Osmaanske Ryk]] himsels twongen om 'e nea fan krêft wurden [[grûnwet]] út [[1876]] út 'e kast te helje en yn te fieren.
* [[24 july]] - Op 'e [[Olympyske Simmerspullen 1908|Olympyske Spullen]] fan [[Londen]] wurdt foar it earst in [[maraton]] fan 42,195 km rûn.
*[[13 augustus]] - Op in topmoeting yn it [[Eastenryk]]ske [[Bad Ischl]] besiket de [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[kening]] [[Edwert VII fan it Feriene Keninkryk|Edwert VII]] om 'e nocht en oertsjûgje [[keizer]] [[Frâns Joazef I fan Eastenryk-Hongarije]] fan 'e agressive bedoelings fan [[Dútslân]].
*[[16 augustus]] - Yn it [[Osmaanske Ryk]] lansearje de [[nasjonalistysk]]e [[Jong-Turken]] harren [[maatskiplik]] herfoarmingsprogramma.
*[[20 augustus]] - It [[Belgje|Belgyske]] [[parlemint]] kart it [[anneksaasje]]ferdrach goed wêrmei't de [[Kongofrijsteat]], de [[Afrika]]anske privee[[koloanje]] fan [[kening]] [[Leopold II fan Belgje|Leopold II]], besit fan 'e Belgyske steat wurdt. It gebiet hjit fan no ôf oan de [[Belgyske Kongo]]. De [[liberalisme|progressive liberalen]] en de [[sosjalist]]en stimme tsjin om't hja fine dat de frijsteat nei de befrijing fan it bewâld fan Leopold oan in ynternasjonaal [[organisaasje|orgaan]] tabetroud wurde moat.
*[[23 augustus]] - Yn it [[Sultanaat Marokko]] stjit de anty-[[Jeropa|Jeropeeske]] [[Mûlay Abd al-Hafyd fan Marokko|Mûlay Abd al-Hafyd]] syn evenrediger [[broer]] [[Abd al-Azyz fan Marokko|Abd al-Azyz]] fan 'e troan.
*[[30 augustus]] - [[Dútslân]] stegeret in [[Feriene Keninkryk|Britsk]] foarstel ôf om 'e [[marine|oarlochsfloaten]] fan 'e beide lannen yn te krimpen.
*[[9 septimber]] - [[Ruslân]] leit it gebrûk fan 'e [[Poalsk]]e [[taal]] yn it [[ûnderwiis]] yn [[Russysk-Poalen]] fierder oan bannen.
*[[1 oktober]] - De [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[Ford Motor Company]] yntrodusearret de [[T-Ford]].
*[[5 oktober]] - [[Bulgarije]] ropt de ûnôfhinklikheid út en snijt alle bannen mei it [[Osmaanske Ryk]] troch.
*[[7 oktober]] - De [[keninkriken]] [[Keninkryk Servje|Servje]] en [[Keninkryk Montenegro|Montenegro]] slute in [[militêr]] bûnsgenoatskip dat benammen rjochte is tsjin [[Eastenryk-Hongarije]].
*[[8 oktober]] - De [[Bosnyske Krisis]] brekt út as [[Eastenryk-Hongarije]] de [[anneksaasje]] oankundiget fan [[Bosnje]] en [[Hertsegovina]], twa gebieten dy't al sûnt it [[Ferdrach fan Berlyn (1878)|Ferdrach fan Berlyn]] fan [[1878]] ûnder Eastenryksk-Hongaarsk bewâld steane, mar formeel noch altyd diel útmeitsje fan it [[Osmaanske Ryk]]. Alle oare [[Jeropa|Jeropeeske]] grutmachten meitsje beswier tsjin 'e anneksaasje, en [[Keninkryk Servje|Servje]] en [[Keninkryk Montenegro|Montenegro]], dy't sels op Bosnje en Hertsegovina longerje, dogge itselde. In skoftke balansearret Jeropa op 'e râne fan in grutte [[oarloch]].
*[[28 oktober]] - Yn in [[fraachpetear]] mei de [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[krante]] de ''[[Daily Telegraph]]'' skoffearret [[keizer]] [[Willem II fan Dútslân]] sawol [[Grut-Brittanje]] as [[Ruslân]]. In weach fan anty-[[Dútslân|Dútske]] gefoelens spiele oer it [[Feriene Keninkryk]]. Yn [[Berlyn]] wurdt dizze [[Daily Telegraph-affêre|''Daily Telegraph''-affêre]] beskôge as in earsten foarbyld fan it ûnferantwurde [[hâlden en dragen]] fan 'e keizer.
*[[7 novimber]] - Yn reäksje op 'e ferheging fan 'e [[ynfier]]tariven troch it [[regear]] fan [[Fenezuëla]] blokkearret de [[Nederlân]]ske [[marine]] de Fenezolaanske [[haven]]s en feroveret in diel fan 'e Fenezolaanske [[float]].
*[[15 novimber]] - De [[keizerinne]]-[[dûairiêre]] fan [[Sina]], [[Cixi]], komt te [[ferstjerren]]. Hja hat foar har [[dea]] har [[oerâldmuoikesizzer]], de trijejierrige [[Pu Yi]], oanwiisd as nije [[keizer]].
*[[17 desimber]] - Yn it [[Osmaanske Ryk]] komt foar it earst in [[parlemint]] gear, dat keazen is op basis fan 'e pas koartby ynfierde [[grûnwet]] út [[1876]].
*[[23 desimber]] - [[Belgje]] en [[Frankryk]] slute in [[ferdrach]] dêr't yn fêstlein is dat de eardere ferdraggen dy't Frankryk sletten hat mei de [[Kongofrijsteat]], fan krêft bliuwe no't dat gebiet as de [[Belgyske Kongo]] in [[koloanje]] fan Belgje wurden is.
*[[28 desimber]] - By [[ierdbeving fan de Messina (1908)|in ierdbeving en tsûnamy]] yn [[Itaalje]] wurde de eastlike [[kust]] fan [[Sisylje]], wêrûnder de [[stêd]] [[Messina]], en de súdkust fan [[Kalaabrje]] grutdiels ferwuostge. Der komme likernôch 150.000 minsken om.
* ''datum ûnbekend'' - It [[Kristlik Frysk Selskip]] wurdt oprjochte ta stimulearring fan it brûken fan it Frysk yn Kristlike fermiddens.
== Berne ==
;jannewaris
* [[8 jannewaris|8]] - [[Fearless Nadia]], Yndiaask aktrise († [[1996]])
* [[9 jannewaris|9]] - [[Simone de Beauvoir]], Frânsk skriuwster († [[1986]])
;febrewaris
* [[2 febrewaris|2]] - [[Lieuwe Hornstra]], Frysk dokter en frisiast († [[1990]])
* [[15 febrewaris|15]] - [[Ypk fan der Fear]], Frysk skriuwster († [[1983]])
* [[29 febrewaris|29]] - [[Dee Brown]], Amerikaansk skiedkundige en bibletekaris († [[2002]])
;maart
* [[11 maart|11]] - [[Jan Eisenga]], Frysk ûnderwizer, skriuwer en dichter († [[1943]])
;april
* [[13 april|13]] - [[Dirk van der Duim]], Frysk maratonrider en [[alvestêdetocht]]winner († [[1990]])
;maaie
* [[20 maaie|20]] - [[James Stewart]], Amerikaansk akteur († [[1997]])
* [[28 maaie|28]] - [[Ian Fleming]], Ingelsk skriuwer († [[1964]])
;juny
* [[13 juny|13]] - [[Paulus Akkerman]], Frysk skriuwer († [[1982]])
* [[28 juny|28]] - [[Rintsje Ritsma (skûtsjesiler)|Rintsje Ritsma]], Frysk skûtsjeskipper en brêgewachter († [[2012]])
;july
* [[8 july|8]] - [[Nelson Rockefeller]], fise-presidint fan 'e [[Feriene Steaten]] († [[1979]])
* [[26 july|26]] - [[Salvador Allende]], presidint fan [[Sily]] († [[1973]])
* [[31 july|31]] - [[Piet Oberman]] (skûlnamme Piet Kramer), Frysk fersetsman, haad fan 'e [[KP]] [[Fryslân]] († [[1972]])
;augustus
* [[27 augustus|27]] - [[Lyndon B. Johnson]], presidint fan 'e [[Feriene Steaten]] († [[1973]])
;septimber
* [[12 septimber|12]] - [[Johannes Wildeboer]], Frysk ûnderwizer en fersetsstrider († [[1944]])
;novimber
* [[8 novimber|8]] - [[Martha Gellhorn]], Amerikaansk skriuwster († [[1998]])
* [[28 novimber|28]] - [[Claude Lévi-Strauss]], Frânsk antropolooch († [[2009]])
;desimber
* [[29 desimber|29]] - [[Gerben Sonderman]], Frysk piloat en fersetsstrider († [[1955]])
* [[31 desimber|31]] - [[Simon Wiesenthal]], Joadsk-Eastenryksk nazy-jager († [[2005]])
;''datum ûnbekend''
*[[Lamkje Hof-De Boer]], Stellingwerfsk skriuwster en dichteresse († [[1991]])
== Ferstoarn ==
* [[30 jannewaris]] - [[Thomas Hill (keunstskilder)|Thomas Hill]], Ingelsk-Amerikaansk keunstskilder (* [[1829]])
* [[23 april]] - [[J.H.J. van Wageningen thoe Dekema]], Frysk heareboer (* [[1860]])
* [[10 juny]] - [[John F. Finerty]], Iersk-Amerikaansk sjoernalist, politikus en skiedkundige (* [[1846]])
* [[17 septimber]] - [[Thomas Selfridge]], Amerikaansk militêr, stjert as earste minske yn in fleantúchûngemak (* [[1882]])
* [[28 septimber]] - kening [[Karel I fan Portegal]] (* [[1863]])
* [[25 augustus]] - [[Antoine Henri Becquerel]], Frânsk natuerkundige (* [[1852]])
* [[16 desimber]] - [[Amerikaansk Hynder de Jongere]] (''American Horse''), opperhaad fan 'e [[Lakota (folk)|Lakota]] (* [[1840]])
* [[19 desimber]] - [[Siebe ten Cate]], Frysk keunstskilder (* [[1858]])
;''datum ûnbekend''
*[[Steande Bear]], opperhaad fan 'e [[Ponka (folk)|Ponka]] (* [[1839]])
==Literatuer==
;romans
* [[L.M. Montgomery]], ''[[Anne of Green Gables (roman)|Anne of Green Gables]]''
{{JiersideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
<references/>
----
{{Commonscat}}
}}
[[Kategory:1908| ]]
[[Kategory:20e iuw]]
dmn2oxhgv6is58lpcqut9zodtdg1ixx
1902
0
1746
1086902
1083256
2022-08-06T10:48:07Z
FreyaSport
40716
/* Berne */ +1
wikitext
text/x-wiki
{{JiersideBoppe}}
{{Kalinders}}{{Kalinderjier}}
Dit jier makket ûnderdiel út fan it [[desennium]] fan 'e [[1900-er jierren]].
== Foarfallen ==
*[[15 jannewaris]] - [[Abdûlazyz ibn Saûd]], de lieder fan it [[ferballe]] [[Hûs fan Saûd]], feroveret de [[stêd]] [[Ar-Riaad]], yn it hert fan it [[Arabysk Skiereilân]], dat de âlde sit fan syn [[famylje (besibskip)|famylje]] is. Dizze [[Slach om Ar-Riaad (1902)|Slach om Ar-Riaad]] is it begjin fan 'e [[Trêde Saûdyske Steat]], dy't úteinlik útgroeie sil ta [[Saûdy-Araabje]].
*[[30 jannewaris]] - Yn [[Londen]] slút it [[Feriene Keninkryk]] foar fiif jier in [[militêr]] bûnsgenoatskip mei [[Japan]].
*[[1 febrewaris]] - Yn [[Sina]] ferbiedt it [[Keizerlik Hôf]] it [[ynbinen fan fuotten]] fan [[froulju]].
*[[18 febrewaris]] - De [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[presidint]] [[Theodore Roosevelt]] kundiget [[anty-trustwetjouwing]] oan tsjin 'e koartby foarme [[Northern Securities Company]], in kombinaasje fan [[spoarwei]]maatskippijen dy't it [[monopoalje]] op [[spoarferkear]] yn 'e noardlike [[Feriene Steaten]] yn 'e hannen hat.
*[[7 maart]] - Yn it ramt fan 'e [[Twadde Boere-oarloch]] lije de [[Feriene Keninkryk|Britten]] in fernederjende nederlaach yn 'e [[Slach by Tweebosch]] tsjin [[generaal]] [[Koos de la Rey]] mei syn [[troepen]] fan 'e [[Súdafrikaanske Republyk]]. Behalven de Britske 68 [[dea]]den en 121 [[ferwûne]]n, wurde ek goed 200 Britske [[militêr]]en [[kriichsfinzen]] nommen. Under harren is [[Paul Methuen, 3e baron Methuen|Lord Methuen]], de iennichste Britske generaal dy't yn 'e hiele oarloch finzen nommen wurdt.
*[[13 maart]] - Yn [[Russysk-Poalen]] wurde op lêst fan 'e [[Ruslân|Russyske]] [[oerheid]] ferskate [[gymnasium|gymnasia]] sletten as de [[learling]]en dêre wegerje en sjong in [[lofliet]] op 'e [[tsaar]].
*[[1 april]] - Yn [[Lúksemboarch (gruthartochdom)|Lúksemboarch]] docht [[gruthartoch]] [[Adolf fan Lúksemboarch|Adolf]] om [[sykte|sûnensredens]] [[ôfstân fan 'e troan]] yn it foardiel fan syn [[soan]], [[Willem IV fan Lúksemboarch|Willem IV]].
*[[5 april]] - Under in [[ynterlân]] yn [[Glasgow]], tusken de [[fuotbal]]teams fan [[Ingelân]] en [[Skotlân]], stoart ien fan 'e [[tribune]]s yn. Dêrby komme 25 minsken om. De beide alvetallen spylje troch om in algehiele [[panyk]] ûnder de taskôgers foar te kommen.
*[[14 april]] - Yn [[Belgje]] ropt de [[sosjalistysk]]e [[Belgyske Wurkljupartij]] (BWP) in [[staking|algemiene staking]] út om it [[regear]] ûnder druk te setten en fier it [[kiesrjocht|algemien kiesrjocht]] yn. Yn reäksje op 'e oprop lizze sa'n 300.000 [[arbeider]]s it wurk del.
*[[18 april]] - By in konfontaasje mei [[staking|stakende]] [[arbeider]]s yn [[Leuven]] iepenet de [[Belgje|Belgyske]] [[Rykswacht]] it fjoer op 'e [[demonstranten]]. Der falle by dit [[Bloedbad fan Leuven]] 6 [[dea]]den en 14 [[ferwûne]]n.
*[[8 maaie]] - By [[Utbarsting fan de Pelée (1902)|in útbarsting]] fan 'e [[Pelée]], in [[fulkaan]] op it [[Frankryk|Frânske]] [[Karibysk Gebiet|Karibyske eilân]] [[Martinyk]], wurdt de [[stêd]] [[Saint-Pierre (Martinyk)|Saint-Pierre]] ferwuostge. Der komme likernôch 30.000 minsken om.
*[[20 maaie]] - [[Kuba]] wurdt ûnôfhinklik fan 'e [[Feriene Steaten]], dy't it [[eilân]] sûnt de ein fan 'e [[Spaansk-Amerikaanske Oarloch]] bestjoerd hawwe. Hjirmei komt in ein oan 'e [[Earste Besetting fan Kuba]].
*[[31 maaie]] - De lieders fan 'e [[Afrikaners|Boeren]] út 'e [[Súdafrikaanske Republyk]] en de [[Oranje Frijsteat]] jouwe harren oer oan 'e [[Feriene Keninkryk|Britten]]. Dêrmei komt in formele ein oan 'e [[Twadde Boere-oarloch]]. De Súdafrikaanske Republyk en de Oranje Frijsteat reitsje foargoed harren ûnôfhinklikheid kwyt en wurde omfoarme ta de [[Transvaalkoloanje]] en de [[Oranjerivierkoloanje]], dy't yn [[1910]] mei de beide Britske [[koloanje]]s [[Natal (koloanje)|Natal]] en de [[Britske Kaapkoloanje|Kaapkoloanje]] opgean sille yn [[Súd-Afrika]].
*[[1 juny]] - It [[regear]] fan [[Austraalje (lân)|Austraalje]] begjint mei it opstellen fan [[rasisme|rasistyske]] [[wet]]jouwing dy't [[ymmigraasje]] nei Austraalje troch net-[[jeropide ras|blanken]] ûnmooglik meitsje moat.
*[[28 juny]] - De [[Triple Alliânsje]], it [[militêr]] bûnsgenoatskip tusken [[Dútslân]], [[Eastenryk-Hongarije]] en [[Itaalje]], wurdt foar tolve jier ferlinge.
*[[2 july]] - De [[Filipynsk-Amerikaanske Oarloch]] einiget mei de ûnderdrukking troch it [[Amerikaanske Leger]] fan alle ferset tsjin 'e [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[kolonialisme|koloniale]] oerhearsking yn 'e noardlike [[Filipinen]]. Yn it suden giet de [[Moro-opstân]] noch troch oant [[1913]].
*[[4 july]] - By [[dekreet]] beëiniget [[presidint]] [[Theodore Roosevelt]] it [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[militêr]] [[bestjoer]] fan 'e [[Filipinen]]. It gebiet, dat yn 'e praktyk in Amerikaanske [[koloanje]] wurden is, komt no folslein ûnder [[boarger]]lik gesach te stean.
*[[10 july]] - By de [[Rolling Mill-mynramp]], yn [[Johnstown (Pennsylvania)|Johnstown]], yn 'e [[Amerikaanske steat]] [[Pennsylvania]], komme 112 [[mynwurker]]s om.
* ein [[july]] - [[Sijtze A. Kooistra]] en [[Jan Kuperus]] út [[Wytmarsum]] winne mei [[Johannes Struiksma]] út [[Wommels]] de [[PC]].
*[[9 augustus]] - Yn 'e [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[haadstêd]] [[Londen]] fynt de formele [[kroaning]]sseremoanje plak fan 'e nije [[kening]] [[Edwert VII fan it Feriene Keninkryk]], dy't yn [[1901]] syn [[mem]] [[Fiktoaria fan it Feriene Keninkryk|Fiktoaria]] opfolge is.
* [[13 augustus]] - Yn [[Noard-Fryslân]] wurdt de [[Noardfryske Feriening]] (NFV) oprjochte.
* [[16 septimber]] - Mei in [[Atlantyske Oseaan|Atlantyske]] oerstek fan 5 [[dagen]], 11 [[oere]]n en 57 [[minuten]] wint it [[Dútslân|Dútske]] [[passazjiersskip]] de ''[[Kronprinz Wilhelm]]'' de [[Blauwe Wimpel]].
*[[13 oktober]] - Troch mei yngripen fan it [[leger (lânmacht)|leger]] te driigjen, forsearret de [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[presidint]] [[Theodore Roosevelt]] nei in al [[moanne (tiid)|moannen]] duorjende [[staking]] in [[kompromis]] tusken [[mynwurker]]s en [[mynbou]]magnaten.
*[[2 novimber]] - [[Sily]] en [[Argentynje]] slute ûnder bemiddeling fan 'e [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[kening]] [[Edwert VII fan it Feriene Keninkryk|Edwert VII]] in [[ferdrach]] wêryn't it ferrin fan harren [[grins (line)|grins]] op [[Fjoerlân]], oan 'e súdpunt fan [[Súd-Amearika]], fêstlein wurdt. De heech oprûne spannings oer it grinsskeel hawwe de beide lannen op in hier nei mei-inoar yn [[oarloch]] brocht.
*[[15 novimber]] - De [[Belgje|Belgyske]] [[kening]] [[Leopold II fan Belgje|Leopold II]] komt mei de skrik frij as de [[Itaalje|Italjaanske]] [[anargisme|anargist]] [[Gennaro Rubino]] yn [[Brussel]] in [[moardoanslach]] op him docht as er nei de [[routsjinst]] foar syn koartby [[ferstoarn]]e [[oarehelte|frou]] [[Marije Hindrika fan Belgje|Marije Hindrika]] fan 'e [[katedraal]] weromkeart nei it [[paleis]].
*[[9 desimber]] - De [[Fenezolaanske Krisis (1902-1903)|Fenezolaanske Krisis]] brekt út as de [[marine]]s fan it [[Feriene Keninkryk]], [[Dútslân]] en [[Itaalje]] de [[haven]]s fan [[Fenezuëla]] blokkearje om't de Fenezolaanske [[presidint]] [[Cipriano Castro]] wegeret en fergoedzje de skea dy't oare lannen lit hawwe ûnder de [[Fenezolaanske Boargeroarloch]]. Guon oare [[Jeropa|Jeropeeske]] lannen stypje de blokkade, wylst de [[Feriene Steaten]] en [[Argentynje]] fjouwerkant oan 'e Fenezolaanske kant steane.
*[[10 desimber]] - De [[Nederlân]]ske [[wittenskipper]]s [[Hendrik Antoon Lorentz]] en [[Pieter Zeeman]] ûntfange tegearre de [[Nobelpriis foar de Natuerkunde]].
* [[25 desimber]] - [[Scotteilân]] wurdt ûntdekt troch [[kaptein (skipfeart)|kaptein]] [[William Colbeck]] fan it [[skip]] de SY ''Morning''.
* ''sûnder datum'' - [[Nynke fan Hichtum]] skriuwt ''[[De Tsien fan Martens Afke]]''.
== Berne ==
;febrewaris
* [[11 febrewaris|11]] - [[Wijtske van Dijk-Meindertsma]], âldste persoan fan Nederlân (* [[2010]])
* [[25 febrewaris|25]] - [[Geertruida Draaisma]], âldste persoan fan Nederlân († [[2011]])
* [[27 febrewaris|27]] - [[John Steinbeck]], Amerikaansk skriuwer en Nobelpriiswinner († [[1968]])
;maart
* [[2 maart|2]] - [[Willem Santema]], Frysk fersetsman († [[1944]])
* [[21 maart|21]] - [[Son House]], Amerikaansk sjonger en muzikant († [[1988]])
* [[28 maart|28]] - [[Klaas Kuiken]], Frysk keatser († [[1984]])
;april
* [[2 april|2]] - [[Antony Fennema]], Frysk roeier († [[1984]])
* [[23 april|23]] - [[Halldór Laxness]], Iislânsk skriuwer en Nobelpriiswinner († [[1998]])
;juny
* [[8 juny|8]] - [[Abraham Salomon Levisson]], oerrabbyn fan Fryslân († [[1945]])
;july
* [[21 july|21]] - [[Belcampo]] (Herman Schönfeld Wichers), Nederlânsk skriuwer († [[1990]])
;augustus
* [[11 augustus|11]] - [[Alfredo Binda]], Italjaansk hurdfytser († [[1986]])
* [[14 augustus|14]] - [[Durkje Rienks-Wallinga]], Frysk redakteur († [[1998]])
* [[13 augustus|13]] - [[Felix Wankel]], Dútsk yngenieur, útfiner fan de [[wankel-motor]] († [[1988]])
* [[22 augustus|22]] - [[Leni Riefenstahl]], Dútsk filmmakster en propagandiste († [[2003]])
;septimber
* [[17 septimber|17]] - [[Sergie Sovoroff]], Amerikaansk kajakbouwer († [[1989]])
;desimber
* [[9 desimber|9]] - [[Cornelis Reisma]], Frysk skilder, yllustrator en glêzenier († [[1962]])
* [[20 desimber|20]] - [[Hendrik Johannes Bergveld]], Stellingwerfsk skriuwer († [[1966]])
== Ferstoarn ==
* [[13 maart]] - [[David S. Stanley]], Amerikaansk militêr (* [[1828]])
* [[12 maaie]] - [[Dirk Jelles Troelstra]], Frysk dichter (* [[1870]])
* [[15 maaie]] - [[Jan van Swinderen]], Frysk politikus en boargemaster (* [[1837]])
* [[22 juny]] - [[Jacob Pieters Asman]], Frysk skriuwer (* [[1833]])
* [[1 septimber]] - [[Jacobus Cornelis Bloem]], Nederlânsk politikus (* [[1829]])
* [[26 septimber]] - [[Levi Strauss]], Dútsk-Amerikaansk ûndernimmer, útfiner fan de [[spikerbroek]] (* [[1829]])
* [[29 septimber]] - [[Emile Zola]], Fransk skriuwer (* [[1840]])
* [[2 desimber]] - [[Willem Boele Sophius Boeles]], Frysk jurist en histoarikus (* [[1832]])
* [[10 desimber]] - [[Stefan Vermaes]], Frysk yngenieur (* [[1839]])
==Literatuer==
;romans
* [[Arthur Conan Doyle]], ''[[The Hound of the Baskervilles]]'' <small>(oerset yn it [[Frysk]] as ''De Hûn fan 'e Baskervilles'')</small>
{{JiersideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
<references/>
----
{{Commonscat}}
}}
[[Kategory:1902| ]]
[[Kategory:20e iuw]]
5mzymslv60u5dq2rb74s6amjt7584c6
1897
0
1751
1086876
1084416
2022-08-06T10:29:40Z
FreyaSport
40716
/* Berne */ +1
wikitext
text/x-wiki
{{JiersideBoppe}}
{{Kalinders}}{{Kalinderjier}}
== Foarfallen ==
* [[1 jannewaris]] - [[Brooklyn (New York)|Brooklyn]] komt by [[New York City]].
* [[4 maart]] - [[William McKinley]] wurdt [[presidint fan de Feriene Steaten]].
* [[30 april]] - [[Joseph John Thomson]] makket de ûntdekking fan it [[elektron]] buorkundich.
* [[12 maaie]] - By [[Yde]] wurdt it feanlyk fan it [[Famke fan Yde]] fûn.
* [[7 juny]] - It [[KNKB]] wurdt as ''Fryske Keatsbûn'' oprjochte.
* [[26 augustus]] - [[29 augustus]] - Earste [[Zionisme|Zionistysk]] Wrâldkongres, yn [[Bazel]].
* [[26 septimber]] - It stoomskip [[Kaiser Wilhelm der Grosse]], fan de ''Norddeutschen Lloyd'', wint de [[Blauwe Wimpel]].
* [[28 desimber]] - ''[[Cyrano de Bergerac]]'' fan [[Edmond Rostand]] wurdt foar it earst útfierd, yn [[Paris]].
;''sûnder datum''
* [[Jacobus Cornelius Kapteyn]] ûntdekt de [[Stjer fan Kapteyn]].
* [[Tom Baldwin]] makket de earst [[parasjute]]sprong mei folslein sloppe parasjute.
* [[Marie Curie]] en [[Pierre Curie]] arbeidzje tegearre op yn it ûndersyk nei [[radioaktiviteit]].
* It Hûs fan Offurdigen fan de [[Amerikaanske steat]] [[Indiana]] nimt in [[wet]] oan dy't de wearde fan [[py]] fêststelt.
== Berne ==
;maart
* [[24 maart|24]] - [[Theodora Kracaw Kroeber]], Amerikaansk antropologe en folkekundige († [[1979]])
;april
* [[18 april|18]] - [[Pieter van der Brug]], Frysk byldzjend keunstner († [[1993]])
;maaie
* [[8 maaie|8]] - [[Hielke Sijbesma]], Frysk amtner en bestjoerder († [[1986]])
* [[21 maaie|21]] - [[Brechtje Velstra-Bloemhof]], Aldste persoan fan Fryslân († [[2005]])
;juny
* [[5 juny|5]] - [[Sietze Albert Veenstra]], Frysk arsjitekt († [[1981]])
* [[9 juny|9]] - [[Kees Pijl]], Nederlânsk fuotballer († [[1976]])
* [[13 juny|13]] - [[Paavo Nurmi]], Finsk atleet († [[1973]])
* [[25 juny]] - [[Botte Neij]], Amelânsk skipper († [[1963]])
;july
* [[24 july|24]] - [[Amelia Earhart]], Amerikaansk loftfeartpionier († [[1937]])
* [[26 july|26]] - [[Paul Gallico]], Amerikaansk sjoernalist en skriuwer († [[1976]])
* [[31 july|31]] - [[Gerrit Benner]], Frysk keunstskilder († [[1981]])
;septimber
* [[25 septimber|25]] - [[William Faulkner]], Amerikaansk skriuwer († [[1962]])
;oktober
* [[29 oktober|29]] - [[Joseph Goebbels]], Dútsk politikus en oarlochsmisdiediger († [[1945]])
;novimber
* [[26 novimber|26]] - [[Abraham Wassenbergh (keunsthanneler)|Abraham Wassenbergh]], Frysk keunsthanneler († [[1992]])
;desimber
* [[3 desimber|3]] - [[Gerrit Dijkstra]] (Gerryt Dykstra), Frysk oersetter en dosint († [[1973]])
* [[8 desimber|8]] - [[Oepke Plat]], Frysk jirpelkeapman en koardirigint († [[1991]])
* [[25 desimber|25]] - [[Evert Zandstra]], Nederlânsk skriuwer († [[1974]])
* [[26 desimber|26]] - [[Willy Corsari]], Nederlânsk skriuwster († [[1998]])
== Ferstoarn ==
* [[29 jannewaris]] - [[Oebele Stellingwerf]], Frysk sjoernalist en politikus (* [[1848]])
* [[19 febrewaris]] - [[Karl Weierstrass]], Dútsk wiskundige (* [[1815]])
* [[23 maart]] - [[Sofy fan Oranje-Nassau]], gruthartoginne fan [[Saksen-Weimar-Eisenach]] (* [[1824]])
* [[3 april]] - [[Johannes Brahms]], Dútsk komponist en pianist (* [[1833]])
* [[18 july]] - [[Tiberius Cornelis Winkler]], Frysk anatoom, soölooch en natoerûndersiker (* [[1822]])
== Literatuer ==
;romans
* [[Bram Stoker]], ''[[Dracula (roman)|Dracula]]''
* [[Louis Couperus]], ''Metamorfoze''
;poëzij
* [[Guido Gezelle]], ''Rijmsnoer Om en Om het Jaar''
== Muzyk ==
* [[Johann Strauss jr.]], ''Die Göttin der Vernunft'' (operette)
* [[Paul Dukas]], ''L'Apprenti Sorcier'' (basearre op [[Goethe]] syn [[gedicht]] ''[[Der Zauberlehrling]]'')
{{JiersideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
<references/>
----
{{Commonscat}}
}}
[[Kategory:1897| ]]
[[Kategory:19e iuw]]
t5a0g9bsn5yuchfbxa2zt1plpcyda59
PC
0
1768
1086604
1085864
2022-08-05T21:29:25Z
2A02:A211:21C0:7B80:6D3D:9961:C69D:100D
/* Klasseminten */
wikitext
text/x-wiki
{{Ynfoboks evenemint
| ôfbylding = PC 2006 finale1.JPG
| ôfbyldingstekst = De finale fan 'e [[PC 2006]].
| ôfbyldingsbreedte =
| namme = PC
| lân = [[File:Flag of the Netherlands.svg|border|20px]] [[Nederlân]]
| bestjoerlike ienheid1 = provinsje
| namme bestjoerlike ienheid1 = [[File:Frisian flag.svg|border|20px]] [[Fryslân]]
| bestjoerlike ienheid2 = gemeente
| namme bestjoerlike ienheid2 = [[File:Flagge fan de Waadhoeke.PNG|border|20px]] [[De Waadhoeke]]
| plak = [[File:Flagge fan Frjentsjer.PNG|border|20px]] [[Frjentsjer]]
| holden yn = [[Sjûkelân]]
| datum = 5e [[woansdei]] nei [[30 juny]]
| tiid fan it jier =
| oare namme =
| ôfkoarting =
| oanlieding =
| gelegenheid =
| soarte evenemint = [[sport]]evenemint <small>([[keatsen]])</small>
| sjenre =
| bestean = [[1850]] – no
| oprjochter =
| organisearre troch = [[Permaninte Kommisje fan de Frjentsjerter Balferkeatsersdei|Permaninte Kommisje <br> fan de Frjentsjerter<br> Balferkeatsersdei]]
| webside = [http://www.pc-franeker.nl/ www.pc-franeker.nl]
}}
De [[Keninklik]]e '''PC''' (in [[Nederlânsk]]e [[ôfkoarting]] foar ''Permanente Commissie''; [[Frysk]]: "Permaninte Kommisje") is de wichtichste [[Fryslân|Fryske]] [[keatspartij]] foar [[manlju]], dy't sûnt [[1850]] yn prinsipe alle jierren holden wurdt, en dy't plakfynt op it [[Sjûkelân]] yn [[Frjentsjer]]. Tsjintwurdich dogge oan dizze partij 16 [[partoer]]en mei. Allinne troch it [[KNKB]] selektearre haadklassers en earste-klassers komme yn oanmerking en nim diel oan 'e PC. Op dit [[evenemint]] komme alle jierren sa'n 12.000 [[belangstellenden]] ôf. De PC wurdt holden op 'e fyfde [[woansdei]] fan [[1 july]] ôf. De organisaasje is yn 'e hannen fan 'e [[Permaninte Kommisje fan de Frjentsjerter Balferkeatsersdei]] ([[Nederlânsk]] en offisjeel: ''Permanente Commissie der Franeker Balverkaatsersdag''). Troch omstannichheden hat de PC yn syn skiednis fjouwer kear in jier oerslaan moatten. Sadwaande waard yn [[2018]] de 165e edysje holden.
==Skiednis==
It [[keatsen]] yn [[Frjentsjer]] is gâns âlder as de PC. It is wis dat op it Ald Keatsfjild (no in [[strjitte]] tusken de [[Stasjonsbrêge (Frjentsjer)|Stasjonsbrêge]] oer it [[Van Harinxmakanaal]] en [[Saakstra's Brêge]] oer de [[Alde Trekfeart]]) om [[1650]] hinne al keatst waard. Yn [[1850]] en folgjende jierren waarden op dat plak ek de earste keatspartijen organisearre dy't letter (mei weromwurkjende krêft) PC komme soene te hjitten. Oer dy iere PC's is mar sa'n bytsje oerlevere, dat sels de nammen fan 'e winners net bekend bleaun binne.<ref name="vwts">{{Fuotnoat|――, ''Winnaars 1854-heden'', yn: ''van Wad tot Stad'', 31 july 2018, s. 75, 77 en 79}}</ref> De organisaasje wie yn dy tiid yn 'e hannen fan ferskate Frjentsjerter [[kastlein (weard)|kastlein]]s.
Yn [[1853]] rjochte in fiiftal Frjentsjerter [[winkelman|winkellju]] ûnder lieding fan [[Jan Bogtstra]] in [[kommisje]] op foar wat doe noch de 'Keatspartij te Frjentsjer' neamd waard. Dy kommisje wie yn it foarste plak bedoeld om 'e organisaasje fan it jierlikse evenemint op him te nimmen en om 'e regels en prosedueres fêst te lizzen. Yn bredere sin wie it doel de befoardering en it yn stân hâlden fan it keatsen en de "feredeling" (fierdere ûntwikkeling) fan wat doe as in ienfâldich [[fermaak|folksfermaak]] sjoen waard. Troch it wurk fan dy kommisje, dat mei de edysje fan [[1854]] begûn, binne fan dy tiid ôf (njonken bestjoerlike en prosedurele ynformaasje) de nammen fan dielnimmers en winners fan 'e PC oerlevere.<ref name="neff">{{Fuotnoat|{{NEfF|2091}}}}</ref>
[[File:Pc1903.png|thumb|left|250px|Ympresje fan 'e PC fan [[1903]]. <small>(Detail fan âlde printbriefkaart, makker ûnbekend.)</small>]]
Yn [[1855]] waard de partij foar it lêst op it Ald Keatsfjild holden; mei yngong fan 'e edysje fan [[1856]] ferhuze de PC nei it ''Sternse Slotland'', better bekend as it [[Sjûkelân]], dêr't it evenemint neitiid altyd bleaun is.<ref>{{NEfF|2416}}</ref> Fan [[1866]] ôf hiet de kommisje de [[Permaninte Kommisje fan de Frjentsjerter Balferkeatsersdei]] (offisjeel: ''Permanente Commissie der Franeker Balverkaatsersdag''). Doe (en net earder) kaam ek de keatspartij dy't troch de kommisje organisearre waard, bekend te stean as de PC. Njonken Jan Bogtstra, dy't yn [[1887]]-[[1888]] foar de PC de earste bûtenlânske keatskontakten lei, wie ek [[abbekaat|mr.]] [[Klaas Bijlsma]] in legindarysk PC-[[bestjoerder]].<ref name="neff"/>
Sûnt [[1850]] is de PC fiif kear net trochgien: yn [[1859]] fanwege in [[pokken|pokke]]-epedemy (of mooglik troch [[jild]]gebrek); yn [[1866]] fanwegen in [[goalera]]-[[epidemy]]; en yn [[1943]] en [[1944]] fanwegen de [[Twadde Wrâldoarloch]].<ref name="neff"/><ref>——, ''PC vier keer niet verkaatst'', yn: ''[[van Wad tot Stad]]'', 31 july 2018, s. 101.</ref> Yn [[2020]] waard de PC ôflast troch [[COVID-19|Corona]]. It bestjoer fûn in PC mei in beheind oantal taskôgers op it Sjûkelân net PC-wurdich.<ref>[https://www.omropfryslan.nl/nijs/977933-pc-yn-frjentsjer-giet-definityf-net-troch-hiel-pynlik-beslut https://www.omropfryslan.nl/nijs/977933-pc-yn-frjentsjer-giet-definityf-net-troch-hiel-pynlik-beslut PC yn Frjentsjer giet definityf net troch] nijsberjocht op webstee Omrop Fryslân, 23 july 2020</ref> Yn [[1883]] waard de [[tradysje]] ynfierd dat út it winnend partoer fan 'e PC troch de saneamde 'keningskommisje' in [[kening (keatsen)|kening]] oanwiisd wurdt. It keningskip op 'e PC is de heechste eare dy't in Fryske keatser behelje kin. De direkte oanlieding ta dizze fernijing wie dat de [[kommissaris fan de kening]], mr. [[Binnert Philip baron van Harinxma thoe Slooten]], dat jiers de Sulveren Keningsbal beskikber stelde, in kostbere [[wikselpriis]] foar de kening fan 'e PC.<ref name="neff"/>
Under de [[Earste Wrâldoarloch]], doe't der in soad [[Belgje|Belgyske]] [[flechtling]]en yn [[Nederlân]] wiene, waard de PC yn [[1916]] wûn troch in partoer fan twa Friezen en in Belch en yn [[1917]] troch in partoer fan trije Belgen.<ref name="vwts"/> Fan 'e [[1990-er jierren]] ôf wurdt de PC elts jier op 'e regionale [[tillefyzje]] útstjoerd troch [[Omrop Fryslân]]. Mei it 150-jierrich bestean fan 'e PC, yn [[2003]], waarden op it [[Sjûkelân]] by wize fan [[tinkteken]] twa [[toer (bouwurk)|tuorren]] pleatst.<ref>[https://www.pc-franeker.nl/index.php/it-sjukelan ——, ''It Sjûkelân'', op 'e webside fan 'e PC.]</ref> De PC krige doe ek it predikaat [[Keninklik]] taparte.<ref name="neff"/> Yn [[2018]] makke de PC ûnderdiel út fan 'e [[Keatswike 2018|Keatswike]], dy't dat jiers ûnder it [[biedwurd]] ''Heedaar!'' organisearre waard yn it ramt fan it projekt [[Ljouwert/Fryslân Kulturele Haadstêd fan Jeropa 2018]].<ref>――, ''Groots feest Keatswike, onthulling stadswandeling'', yn: de ''[[Frjentsjerter Krante]]'', 9 maaie 2018, s. 3.</ref><ref>{{Aut|Bokma, Hinne}}, ''Heedaar!: In ynternasjonaal keatsfeest yn Frjentsjer'', yn: ''[[Op 'e Skille]]'', 11 july 2018, s. 7.</ref>
[[File:Jaarlijkse landskaatswedstrijden Weeknummer, 24-14 - Open Beelden - 29242.ogv|thumb|right|250px|[[Keatspartij]] yn [[Frjentsjer]], [[1924]].]]
Yn [[2020]] moast de 167e edysje fan 'e PC oergean fanwegen de wrâldwide [[koroanfiruspandemy (2019-2021)|pandemy fan it koroanafirus]].<ref>[https://www.pc-franeker.nl/index.php/nieuws/item/711-geen-pc-in-2020 ——, ''Geen PC in 2020'', op PC-Franeker.nl]</ref> Yn 'e nûmering fan 'e PC's waard it sifer 167 lykwols al oan [[2020]] ferbûn, sadat de earstfolgjende [[PC 2021|PC, yn 2021]], nûmer 168 waard.<ref>[https://www.pc-franeker.nl/index.php/nieuws/item/723-168e-pc-op-4-augustus-gaat-door ——, ''168e PC op 4 augustus gaat door'', op PC-Franeker.nl]</ref> (Earder, doe't de PC yn 'e [[njoggentjinde iuw]] oergie fanwegen [[epidemy]]en en yn 'e [[tweintichste iuw]] fanwegen de [[Twadde Wrâldoarloch]], wie de nûmering mei fersprongen, sadat bgl. op 'e 91e PC yn [[1942]] de 92e yn [[1945]] folge.)
==Tiid en plak==
Sûnt [[1856]] wurdt de PC holden op it [[Sjûkelân]], in keatsfjild dat yn 'e [[Frjentsjer]]ter [[binnenstêd]] oan 'e noardkant fan 'e [[Fiverstrjitte (Frjentsjer)|Fiverstrjitte]] leit, rjocht foar de ôfslach nei de [[Foarstrjitte (Frjentsjer)|Foarstrjitte]] oer. It is net tafallich dat oan 'e noardein fan 'e Foarstrjitte ek it [[Keatsmuseum]] stiet. Oan 'e PC dogge 16 [[partoer]]en mei fan elts trije manlju. Allinnich troch it [[KNKB]] selektearre haadklassers en earste-klassers komme yn oanmerking foar dielname.
De PC wurdt elts jier holden op 'e fyfde [[woansdei]] nei [[30 juny]], wat delkomt op 'e fyfde woansdei yn [[july]] of de earste woansdei yn [[augustus]], ôfhinklik fan 'e [[kalinder]]. De PC kin beskôge wurde as it Frysk kampioenskip keatsen foar [[manlju]]. Persiis ien [[wike]] letter wurdt yn [[Wommels]] de [[Freulepartij]] organisearre, dat de wichtichste keatswedstryd foar [[jonge]]s is. Der bestiet ek in [[froulik]]e wjergader fan 'e PC. Dat is de [[Frouljus-PC]], dy't persiis trije wiken nei de PC ferkeatst wurdt yn [[Weidum]].
==Organisaasje==
De PC wurdt organisearre troch de [[Permaninte Kommisje fan de Frjentsjerter Balferkeatsersdei]] ([[Nederlânsk]] en offisjeel: ''Permanente Commissie der Franeker Balverkaatsersdag''). Dat is in yn [[1853]] oprjochte [[organisaasje]] dy't [[bestjoer]]lik en [[jild|finansjeel]] ûnôfhinklik is fan it [[KNKB]]. De kommisje is in [[orgaan (organisaasje)|orgaan]] dat bestiet út fiif (meastal) [[manlik]]e leden sûnder maksimale sittingstermyn, en dat himsels troch [[koöptaasje]] oanfollet.<ref name="neff"/>
==Tradysjes omtrint organisaasje en iepening==
De PC wurdt omjûn troch âlde [[tradysje]]s dy't mei soarch libben holden wurde. In wat frjemde ein yn 't byt is datoangeande de 'Keats Off', dy't pas yn [[2012]] ynfierd is. Foarhinne waarden alle sechstjin dielnimmende partoeren troch de kommisje oanwiisd, mar sûnt [[2012]] wurde der njoggentjin partoeren oanwiisd. De earste fyftjin pleatse har streekrjocht, mar om it lêste, sechstjinde plak moat keatst wurde tusken de partoeren 16 oant en mei 19. Dy saneamde Keats Off wurdt op it [[Sjûkelân]] holden, op 'e [[tongersdei]] foarôfgeande oan 'e PC fan 18.00 oere ôf. Dat barren is foar it [[publyk]] fergees tagonklik.<ref name="proloog">{{Fuotnoat|[https://www.pc-franeker.nl/index.php/proloog ——, ''Proloog'' op 'e webside fan 'e PC]}}</ref> Dêrnei jildt de haadklassewedstryd fan [[Arum]], dy't op 'e [[snein]] foar de PC organisearre wurdt, al sûnt jier en dei as de 'generale repetysje' foar de PC.<ref name="proloog"/> De [[lotting]] fynt plak op 'e [[jûn]] fan 'e [[moandei]] foar de PC.<ref>[https://www.pc-franeker.nl/index.php/loting ——, ''Loting'' op 'e webside fan 'e PC.]</ref> Mei-inoar wurde de Keats Off, de wedstryd yn Arum en de lotting ek wol de 'Prolooch' fan 'e PC neamd.<ref name="proloog"/> De [[tiisdei]] tusken de lotting (op moandei) en de PC (op woansdei) yn, wurdt tradisjoneel de 'tuskenynse dei' neamd, in term dy't yntrodusearre waard troch PC-[[foarsitter]] [[Klaas Bijlsma]].<ref>[https://www.pc-franeker.nl/index.php/tuskenynse-dei ——, ''Tuskenynse dei'' op 'e webside fan 'e PC.]</ref>
De iepening fan 'e PC set útein mei in publyk tagonklike [[resepsje]] yn [[Teäter De Koornbeurs]], dy't [[moarn (deidiel)|moarns]] stipt om 8.00 [[oere]] begjint. De fiifkoppige kommisje ferskynt dêr yn [[rokkostúm]] en mei [[hege hoed]] op. De [[foarsitter]] hâldt tradisjoneel in [[taspraak]] fan likernôch in trije kertier, wêryn't er oantinkens oan 'e 'goeie âlde tiid' opropt en de winners fan 'e PC fan fyftich jier earder yn it sintsje set, ynsafier't dy oanwêzich binne. Dêrnjonken wurde ek aktuële en organisatoaryske saken oan 'e oarder steld. Hy beslút syn taspraak tradisjoneel mei de wurden: "It giet los." Dêrnei wurde de [[kening (keatsen)|kening]] fan it foargeande jier, dy syn beide partoersmaten fan it foargeande jier, de [[skiedsrjochter|haadskiedsrjochter]] en de kommisjeleden sels yn iepen [[rydtúch|rydtugen]] nei it keatsfjild riden, foarôfgien troch it [[Stedsk Muzykkorps Harmony]], dat ek al oardel iuw bestiet. De [[optocht]] giet it hiele ein stadich troch in tichte hage fan publyk en arrivearret om likernôch 9.15 oere op it Sjûkelân. Dêr docht de âlde kening ôfstân fan 'e Sulveren Keningsbal, dy't dêrnei troch de foarsitter fan 'e kommisje foar eltsenien sichtber yn 'e PC-koepel ophongen wurdt. Om persiis 10.00 oere begjinne de wedstriden.<ref>[https://www.pc-franeker.nl/index.php/receptie ——, ''Receptie'' op 'e webside fan 'e PC.]</ref>
==Klasseminten==
===Punteklassemint===
Yn it [[PC-klassemint]] aller tiden stiet [[Piet Jetze Faber]] mei 35 punten op it 2e plak, 4 punten efter de legindaryske [[Harns (stêd)|Harnzer]] keatser [[Hotze Schuil]], dy't 39 PC-punten byinoar sloech. [[Taeke Triemstra]] hat sûnt 2022 ek 35 punten.
[[File:PC Franeker.jpg|thumb|right|250px|De PC op it [[Sjûkelân]] yn [[Frjentsjer]].]]
===Tal kearen wûn===
Allinne [[Taede Zijlstra]] fan [[Wytmarsum]] en [[Jan Reitsma sr.]] fan [[Penjum]] slagge it de PC 9 kear op harren namme te skriuwen. Goede trêde op dizze list is [[Piet Jetze Faber]] mei 8 kear winst. [[Klaas Boorsma]] en [[Sjirk de Wal]] wûnen beide 7 kear, folge troch [[Hotze Schuil]] mei 6 kear winst (út mar leafst 13 finalepartijen). Dyselde moat syn plak diele mei [[Sake Saakstra]] en [[Jan E. Bonnema]] en sûnt 2021 ek mei [[Gert-Anne van der Bos]] en [[Taeke Triemstra]].
===Keningskippen===
[[Piet Jetze Faber]] fan [[Froubuorren]] is wat it [[kening (keatsen)|keningskip]] fan 'e PC oanbelanget de ûnbekreaude listoanfierder: hy krige 4 kear de keningsbal omhongen. Sân keatsers foel 3 kear de heechste PC-eare ta diel: [[Minze de Vries]] fan [[Bitgum]], [[Hotze Schuil]] fan [[Harns (stêd)|Harns]], [[Taede Zijlstra]] fan [[Wytmarsum]], [[Klaas Kuiken]] fan [[Sint-Anne]], [[Tunno Schurer]] fan [[Arum]], [[Lammert Scheltes Hilarides]] fan [[Penjum]] en [[Jan Reitsma sr.]] fan [[Penjum]].
Hotze Schuil, dy't yn [[2005]] [[ferstoar]], waard yn [[2000]] troch it PC-bestjoer útroppen ta 'keatser fan 'e (tweintichtste) iuw'.
===Klaverke Fjouwer===
De PC is mei de [[Freulepartij]], yn [[Wommels]]. en de [[Jong Nederlânpartij]] en de [[Bûnspartij foar Senioaren]], beide yn [[Frjentsjer]], ien fan 'e keatswedstriden dy't diel útmeitsje fan it saneamde [[Klaverke Fjouwer]]. Dat is in bysûndere priis, ynsteld troch de PC, foar keatsers dy't it slagget en win al dy fjouwer partijen.
==Winners fan 'e PC==
Hjirûnder in list mei de winners fan 'e PC, fan [[1854]] ôf. Spitigernôch is de oer de winners fan 'e edysjes dy't fan [[1850]] oant en mei [[1853]] ferkeatst waarden, neat oerlevere.<ref name="vwts"/>
{| class="wikitable sortable"
! nûmer
! class="unsortable" | jier
! class="unsortable" | keatsers
! class="unsortable" | wenplakken
! class="unsortable" | kening
|-
| style="text-align:right;" | 1
| [[1850]]
| ûnbekend
| ûnbekend
| n.f.t.
|-
| style="text-align:right;" | 2
| [[1851]]
| ûnbekend
| ûnbekend
| n.f.t.
|-
| style="text-align:right;" | 3
| [[1852]]
| ûnbekend
| ûnbekend
| n.f.t.
|-
| style="text-align:right;" | 4
| [[1853]]
| ûnbekend
| ûnbekend
| n.f.t.
|-
| style="text-align:right;" | 5
| [[1854]]
| [[Pieter B. Rijpma]]<br>[[Rients D. IJntema]]<br>[[Willem K. Boorsma]]
| [[Penjum]] <br>[[Penjum]]<br>[[Tsjummearum]]
| n.f.t.
|-
| style="text-align:right;" | 6
| [[1855]]
| [[Evert K. Boorsma]]<br>[[Jan K. Boorsma]]<br>[[Willem K. Boorsma]]
| [[Tsjummearum]] <br>[[Tsjummearum]] <br>[[Tsjummearum]]
| n.f.t.
|-
| style="text-align:right;" | 7
| [[1856]]
| [[Johannes F. Felkers]] <br>[[Pieter F. Felkers]]<br>[[Frans F. Felkers]]
| [[Wommels]] <br> [[Winsum (Fryslân)|Winsum]] <br> [[Winsum (Fryslân)|Winsum]]
| n.f.t.
|-
| style="text-align:right;" | 8
| [[1857]]
| [[Evert K. Boorsma]]<br>[[Jan K. Boorsma]]<br>[[Willem K. Boorsma]]
| [[Tsjummearum]] <br>[[Tsjummearum]] <br>[[Tsjummearum]]
| n.f.t.
|-
| style="text-align:right;" | 9
| [[1858]]
| [[Pieter B. Rijpma]]<br>[[Rients D. IJntema]]<br>[[Pieter U. Rijpma]]
| [[Penjum]] <br>[[Penjum]] <br>[[Penjum]]
| n.f.t.
|-
| style="text-align:right;" | –
| [[1859]]
| colspan="3"| ''gjin PC fanwege in [[pokken|pokke]]-epidemy''
|-
| style="text-align:right;" | 10
| [[1860]]
| [[Pieter B. Rijpma]]<br>[[Rients D. IJntema]]<br>[[Pieter U. Rijpma]]
| [[Penjum]] <br>[[Penjum]] <br>[[Penjum]]
| n.f.t.
|-
| style="text-align:right;" | 11
| [[1861]]
| [[Pieter B. Rijpma]]<br>[[Rients D. IJntema]]<br>[[Pieter U. Rijpma]]
| [[Penjum]] <br>[[Penjum]] <br>[[Penjum]]
| n.f.t.
|-
| style="text-align:right;" | 12
| [[1862]]
| [[Pieter B. Rijpma]]<br>[[Rients D. IJntema]] <br>[[Hielke F. Post]]
| [[Penjum]] <br> [[Penjum]] <br> [[Kimswert]]
| n.f.t.
|-
| style="text-align:right;" | 13
| [[1863]]
| [[Jan D. Bangma]] <br> [[Frans F. Felkers]]<br>[[Pieter U. Rijpma]]
| [[Arum]] <br> [[Winsum (Fryslân)|Winsum]] <br> [[Mullum]]
| n.f.t.
|-
| style="text-align:right;" | 14
| [[1864]]
| [[Jan D. Bangma]] <br>[[Dirk IJ. de Boer]]<br>[[Frans F. Felkers]]
| [[Arum]] <br> [[Winaam]]<br> [[Winsum (Fryslân)|Winsum]]
| n.f.t.
|-
| style="text-align:right;" | 15
| [[1865]]
| [[Dirk IJ. de Boer]]<br>[[Pieter IJ. de Boer]]<br>[[Pieter P. Hiddinga]]
| [[Winaam]] <br>[[Winaam]] <br>[[Winaam]]
| n.f.t.
|-
| style="text-align:right;" | –
| [[1866]]
| colspan="3"|''gjin PC fanwegen in [[goalera]]-epidemy''
|-
| style="text-align:right;" | 16
| [[1867]]
| [[Klaas F. Post]] <br>[[Rein Schiphof]]<br>[[Auke Miedema]]
| [[Kimswert]] <br> [[Berltsum]]<br> [[Berltsum]]
| n.f.t.
|-
| style="text-align:right;" | 17
| [[1868]]
| [[Klaas F. Post]]<br>[[Rein Schiphof]]<br>[[Auke Miedema]]
| [[Kimswert]] <br> [[Berltsum]]<br> [[Berltsum]]
| n.f.t.
|-
| style="text-align:right;" | 18
| [[1869]]
| [[Klaas F. Post]] <br>[[Klaas W. Boorsma]] <br>[[Auke Miedema]]
| [[Kimswert]]<br> [[Tsjummearum]]<br> [[Frjentsjer]]
| n.f.t.
|-
| style="text-align:right;" | 19
| [[1870]]
| [[Dirk IJ. de Boer]]<br>[[Jan P. Hiddinga]]<br>[[Auke Miedema]]
| [[Tsjummearum]]<br> [[Winaam]]<br> [[Sweins]]
| n.f.t.
|-
| style="text-align:right;" | 20
| [[1871]]
| [[Jan P. Hiddinga]]<br>[[Pieter P. Hiddinga]]<br>[[Auke Miedema]]
| [[Menaam]]<br> [[Winaam]]<br> [[Sweins]]
| n.f.t.
|-
| style="text-align:right;" | 21
| [[1872]]
| [[Jan P. Hiddinga]]<br>[[Klaas W. Boorsma]]<br>[[Auke Miedema]]
| [[Menaam]]<br> [[Sweins]]<br> [[Sweins]]
| n.f.t.
|-
| style="text-align:right;" | 22
| [[1873]]
| [[Dirk IJ. de Boer]]<br>[[Jan D. Hiddinga]]<br>[[Rients P. Koopmans]]
| [[Winaam]] <br>[[Winaam]] <br>[[Winaam]]
| n.f.t.
|-
| style="text-align:right;" | 23
| [[1874]]
| [[Jan E. Bonnema]]<br>[[Jacob T. Runia]]<br>[[Sjouke Anema]]
| [[Arum]] <br> [[Berltsum]]<br> [[Berltsum]]
| n.f.t.
|-
| style="text-align:right;" | 24
| [[1875]]
| [[Jan E. Bonnema]]<br>[[Jan D. Hiddinga]]<br>[[Rients P. Koopmans]]
| [[Arum]]<br> [[Winaam]]<br> [[Frjentsjer]]
| n.f.t.
|-
| style="text-align:right;" | 25
| [[1876]]
| [[Jacob Klaver]]<br>[[Folkert G. Struiksma]]<br>[[Rients P. Koopmans]]
| [[Winsum (Fryslân)|Winsum]] <br> [[Easterlittens]]<br> [[Frjentsjer]]
| n.f.t.
|-
| style="text-align:right;" | 26
| [[1877]]
| [[Jan E. Bonnema]]<br>[[Sjirk de Wal]]<br>[[Johannes Donia]]
| [[Arum]] <br> [[Dronryp]]<br> [[Dronryp]]
| n.f.t.
|-
| style="text-align:right;" | 27
| [[1878]]
| [[Jan E. Bonnema]]<br>[[Sjirk de Wal]]<br>[[Rein van de Witte]]
| [[Arum]]<br> [[Dronryp]]<br> [[Penjum]]
| n.f.t.
|-
| style="text-align:right;" | 28
| [[1879]]
| [[Tjerk Hiemstra]]<br>[[Wiebe P. Steensma]] <br>[[Rein van de Witte]]
| [[Penjum]] <br>[[Penjum]] <br>[[Penjum]]
| n.f.t.
|-
| style="text-align:right;" | 29
| [[1880]]
| [[Jan E. Bonnema]]<br>[[Sjirk de Wal]]<br>[[Jelle Bruinsma]]
| [[Arum]]<br> [[Dronryp]]<br> [[Arum]]
| n.f.t.
|-
| style="text-align:right;" | 30
| [[1881]]
| [[Jan E. Bonnema]] <br>[[Klaas W. Boorsma]]<br>[[Sjirk de Wal]]
| [[Arum]]<br> [[Wjelsryp]]<br> [[Dronryp]]
| n.f.t.
|-
| style="text-align:right;" | 31
| [[1882]]
| [[Wiebren Kooistra]]<br>[[Meindert Kooistra]]<br>[[Rein van de Witte]]
| [[Dokkum]]<br> [[Dokkum]]<br> [[Penjum]]
| n.f.t.
|-
| style="text-align:right;" | 32
| [[1883]]
| [[Sjirk de Wal]] <br>[[Klaas W. Boorsma]]<br>[[Auke Miedema]]
| [[Dronryp]]<br> [[Sweins]]<br> [[Sweins]]
| [[Auke Miedema]]
|-
| style="text-align:right;" | 33
| [[1884]]
| [[Hein D. Postma]]<br>[[Marten C. Banning]]<br>[[Tjerk Hiemstra]]
| [[Surch]]<br> [[Penjum]]<br> [[Penjum]]
| [[Hein D. Postma]]
|-
| style="text-align:right;" | 34
| [[1885]]
| [[Sjirk de Wal]] <br>[[Klaas W. Boorsma]]<br>[[Auke Miedema]]
| [[Dronryp]]<br> [[Sweins]]<br> [[Sweins]]
| [[Sjirk de Wal]]
|-
| style="text-align:right;" | 35
| [[1886]]
| [[Sjirk de Wal]] <br>[[Klaas W. Boorsma]] <br>[[Jacob Wassenaar]]
| [[Dronryp]]<br> [[Sweins]] <br> [[Sint-Jabik]]
| [[Klaas W. Boorsma]]
|-
| style="text-align:right;" | 36
| [[1887]]
| [[Jacob Wassenaar]] <br>[[Klaas W. Boorsma]]<br>[[Lammert S. Hilarides]]
| [[Sint-Jabik]]<br> [[Sweins]]<br> [[Penjum]]
| [[Lammert S. Hilarides]]
|-
| style="text-align:right;" | 37
| [[1888]]
| [[Siebren G. Kooistra]] <br>[[Meindert Kooistra]]<br>[[Lammert S. Hilarides]]
| [[Harns (stêd)|Harns]] <br> [[Harns (stêd)|Harns]] <br> [[Penjum]]
| [[Lammert S. Hilarides]]
|-
| style="text-align:right;" | 38
| [[1889]]
| [[Meindert Kooistra]] <br>[[Wiebren Kooista]]<br>[[Lammert S. Hilarides]]
| [[Harns (stêd)|Harns]] <br> [[Dokkum]]<br> [[Penjum]]
| [[Lammert S. Hilarides]]
|-
| style="text-align:right;" | 39
| [[1890]]
| [[Pieter B. Yetsenga]] <br>[[Jan Reitsma sr.]]<br>[[Taeke de Jong]]
| [[Arum]]<br> [[Penjum]]<br> [[Penjum]]
| [[Pieter B. Yetsenga]]
|-
| style="text-align:right;" | 40
| [[1891]]
| [[Johannes Anema]] <br>[[Hemke Elzinga]]<br>[[Cornelis van der Weg]]
| [[Skingen]]<br> [[Holwert]]<br> [[Tsjummearum]]
| [[Johannes Anema]]
|-
| style="text-align:right;" | 41
| [[1892]]
| [[Johannes Anema]] <br>[[Jan Reitsma sr.]]<br>[[Nanne S. de Boer]]
| [[Skingen]] <br> [[Penjum]] <br> [[Penjum]]
| [[Johannes Anema]]
|-
| style="text-align:right;" | 42
| [[1893]]
| [[Johannes Anema]]<br>[[Jan Reitsma sr.]]<br>[[Pieter B. Yetsenga]]
| [[Skingen]] <br> [[Penjum]] <br> [[Arum]]
| [[Jan Reitsma sr.]]
|-
| style="text-align:right;" | 43
| [[1894]]
| [[Johannes Bierma]] <br>[[Klaas Leeuwen]]<br>[[Arjen de Vries]]
| [[Sint-Jabik]] <br>[[Sint-Jabik]]<br> [[Berltsum]]
| [[Johannes Bierma]]
|-
| style="text-align:right;" | 44
| [[1895]]
| [[Johannes Anema]] <br>[[Jan Reitsma sr.]]<br>[[Pieter B. Yetsenga]]
| [[Skingen]]<br>[[Penjum]]<br> [[Arum]]
| [[Pieter B. Yetsenga]]
|-
| style="text-align:right;" | 45
| [[1896]]
| [[Minze de Vries]] <br>[[Sjoerd Heslinga]]<br>[[Klaas P. Vonk]]
| [[Bitgum]] <br>[[Bitgum]] <br>[[Bitgum]]
| [[Minze de Vries]]
|-
| style="text-align:right;" | 46
| [[1897]]
| [[Minze de Vries]]<br>[[Jan Reitsma sr.]]<br>[[Klaas P. Vonk]]
| [[Bitgum]] <br> [[Penjum]] <br> [[Bitgum]]
| [[Minze de Vries]]
|-
| style="text-align:right;" | 47
| [[1898]]
| [[Johannes Bierma]]<br>[[Jan Reitsma sr.]]<br>[[Johannes Struiksma]]
| [[Sint-Jabik]]<br> [[Penjum]]<br> [[Wommels]]
| [[Johannes Struiksma]]
|-
| style="text-align:right;" | 48
| [[1899]]
| [[Johannes Bierma]] <br>[[Jan Reitsma sr.]]<br>[[Johannes Struiksma]]
| [[Sint-Jabik]]<br>[[Penjum]]<br> [[Wommels]]
| [[Jan Reitsma sr.]]
|-
| style="text-align:right;" | 49
| [[1900]]
| [[Minze de Vries]] <br>[[Gerben Wassenaar]]<br>[[Anne Groenveld]]
| [[Bitgum]] <br>[[Bitgum]] <br>[[Bitgum]]
| [[Minze de Vries]]
|-
| style="text-align:right;" | 50
| [[1901]]
| [[Jan Reitsma sr.]]<br>[[Jan Kuperus]] <br>[[Meindert Helfrich]]
| [[Penjum]]<br> [[Marsum]]<br> [[Kimswert]]
| [[Jan Kuperus]]
|-
| style="text-align:right;" | 51
| [[1902]]
| [[Sijtze A. Kooistra]]<br>[[Jan Kuperus]] <br>[[Johannes Struiksma]]
| [[Wytmarsum]]<br> [[Wytmarsum]]<br> [[Wommels]]
| [[Jan Kuperus]]
|-
| style="text-align:right;" | 52
| [[1903]]
| [[Minze de Vries]]<br>[[Jan Reitsma sr.]]<br>[[Johannes Struiksma]]
| [[Bitgum]]<br> [[Penjum]]<br> [[Wommels]]
| [[Jan Reitsma sr.]]
|-
| style="text-align:right;" | 53
| [[1904]]
| [[Pieter Hovenga]] <br>[[Lodewijk Leicht]]<br>[[Rinze Feitsma]]
| [[Marsum]]<br> [[Frjentsjer]]<br> [[Wommels]]
| [[Pieter Hovenga]]
|-
| style="text-align:right;" | 54
| [[1905]]
| [[Tjeerd W. Kooistra]] <br>[[Jan W. Kooistra]]<br>[[Gerrit Terpstra]]
| [[Dokkum]]<br> [[Dokkum]]<br> [[Marsum]]
| [[Tjeerd W. Kooistra]]
|-
| style="text-align:right;" | 55
| [[1906]]
| [[Catrinus Werkhoven]]<br>[[Sijtze A. Kooistra]]<br>[[Tjeerd W. Kooistra]]
| [[Wytmarsum]]<br> [[Wytmarsum]]<br> [[Dokkum]]
| [[Sijtze A. Kooistra]]
|-
| style="text-align:right;" | 56
| [[1907]]
| [[Sijtze A. Kooistra]] <br>[[Tjeerd W. Kooistra]] <br> [[Meindert Helfrich]]
| [[Wytmarsum]]<br> [[Dokkum]]<br> [[Kimswert]]
| [[Sijtze A. Kooistra]]
|-
| style="text-align:right;" | 57
| [[1908]]
| [[Ultsje Tijmstra]] <br>[[Hans Schaafsma]] <br>[[Roel Boorsma]]
| [[De Lemmer]]<br> [[Arum]]<br> [[Wommels]]
| [[Ultsje Tijmstra]]
|-
| style="text-align:right;" | 58
| [[1909]]
| [[Catrinus Werkhoven]] <br>[[Sijtze A. Kooistra]]<br>[[Rein Zaagemans]]
| [[Wytmarsum]] <br>[[Wytmarsum]] <br>[[Wytmarsum]]
| [[Catrinus Werkhoven]]
|-
| style="text-align:right;" | 59
| [[1910]]
| [[Catrinus Werkhoven]] <br>[[Sijtze A. Kooistra]] <br>[[Tjeerd W. Kooistra]]
| [[Wytmarsum]]<br> [[Wytmarsum]]<br> [[Ljouwert (stêd)|Ljouwert]]
| [[Catrinus Werkhoven]]
|-
| style="text-align:right;" | 60
| [[1911]]
| [[Tjeerd W. Kooistra]] <br>[[Sijtze A. Kooistra]]<br>[[Rein Zaagemans]]
| [[Dokkum]]<br> [[Wytmarsum]]<br> [[Wytmarsum]]
| [[Sijtze A. Kooistra]]
|-
| style="text-align:right;" | 61
| [[1912]]
| [[Rinse Brink]] <br>[[Sikke de Vries]]<br>[[Sybolt M. Tigchelaar]]
| [[Easterlittens]]<br> [[Harns (stêd)|Harns]]<br> [[Dronryp]]
| [[Sybolt M. Tigchelaar]]
|-
| style="text-align:right;" | 62
| [[1913]]
| [[Catrinus Werkhoven]] <br>[[Anne Smidts]] <br>[[Ids Roukema]]
| [[Wytmarsum]]<br> [[Frjentsjer]]<br> [[Harns (stêd)|Harns]]
| [[Anne Smidts]]
|-
| style="text-align:right;" | 63
| [[1914]]
| [[Rinse Brink]] <br>[[Germ Hoitsma]] <br>[[Rein Zaagemans]]
| [[Easterlittens]]<br> [[Berltsum]]<br> [[Wytmarsum]]
| [[Germ Hoitsma]]
|-
| style="text-align:right;" | 64
| [[1915]]
| [[Jacobus Jellema]] <br>[[Sikke de Vries]]<br>[[Hendrik van Haitsma]]
| [[Frjentsjer]]<br> [[Harns (stêd)|Harns]]<br> [[Frjentsjer]]
| [[Sikke de Vries]]
|-
| style="text-align:right;" | 65
| [[1916]]
| [[Rinse Brink]] <br>[[Ids Roukema]]<br>[[August van Lierde]]
| [[Easterlittens]]<br> [[Harns (stêd)|Harns]]<br> [[Belgje]]
| [[Rinse Brink]]
|-
| style="text-align:right;" | 66
| [[1917]]
| [[August van Lierde]] <br>[[Émile Hoyois]]<br>[[Georges Herphelin]]
| [[Belgje]] <br>[[Belgje]] <br>[[Belgje]]
| [[August van Lierde]]
|-
| style="text-align:right;" | 67
| [[1918]]
| [[Hubert Westerhuis]] <br>[[Roelof de Jong]] <br>[[Pé Hiemstra]]
| [[Easterlittens]]<br> [[Wommels]]<br> [[Wommels]]
| [[Hubert Westerhuis]]
|-
| style="text-align:right;" | 68
| [[1919]]
| [[Jan IJ. Heeg]]<br>[[Anne Smidts]] <br>[[Sybolt M. Tigchelaar]]
| [[Easterein]]<br> [[Frjentsjer]]<br> [[Dronryp]]
| [[Anne Smidts]]
|-
| style="text-align:right;" | 69
| [[1920]]
| [[Taede Zijlstra]]<br>[[Ids Roukema]]<br>[[Ids Jousma]]
| [[Wytmarsum]]<br> [[Harns (stêd)|Harns]]<br>[[Dokkum]]
| [[Ids Jousma]]
|-
| style="text-align:right;" | 70
| [[1921]]
| [[Taede Zijlstra]]<br>[[Jan IJ. Heeg]] <br>[[Rinze R. Yetsinga]]
| [[Wytmarsum]]<br> [[Easterein]]<br> [[Arum]]
| [[Jan IJ. Heeg]]
|-
| style="text-align:right;" | 71
| [[1922]]
| [[Taede Zijlstra]]<br>[[Jan IJ. Heeg]]<br>[[Rinze R. Yetsinga]]
| [[Wytmarsum]]<br> [[Easterein]]<br> [[Arum]]
| [[Rinze R. Yetsinga]]
|-
| style="text-align:right;" | 72
| [[1923]]
| [[Machiel Miedema]]<br>[[Ids Roukema]] <br>[[Klaas de Jager]]
| [[Frjentsjer]]<br> [[Harns (stêd)|Harns]]<br> [[Harns (stêd)|Harns]]
| [[Ids Roukema]]
|-
| style="text-align:right;" | 73
| [[1924]]
| [[Hans Knol]]<br>[[Ids Roukema]]<br>[[Klaas de Jager]]
| [[Harns (stêd)|Harns]]<br> [[Harns (stêd)|Harns]]<br>[[Harns (stêd)|Harns]]
| [[Klaas de Jager]]
|-
| style="text-align:right;" | 74
| [[1925]]
| [[Taede Zijlstra]]<br>[[Klaas Kuiken]]<br>[[Ids Jousma]]
| [[Wytmarsum]]<br>[[Sint-Jabik]]<br>[[Dokkum]]
| [[Klaas Kuiken]]
|-
| style="text-align:right;" | 75
| [[1926]]
| [[Taede Zijlstra]]<br>[[Klaas Kuiken]]<br>[[Ids Jousma]]
| [[Wytmarsum]]<br>[[Sint-Jabik]]<br> [[Dokkum]]
| [[Klaas Kuiken]]
|-
| style="text-align:right;" | 76
| [[1927]]
| [[Germ Koster]] <br>[[Rinze Werkhoven]]<br>[[Sake Zijlstra]]
| [[Dokkum]]<br> [[Frjentsjer]]<br> [[Bitgum]]
| [[Germ Koster]]
|-
| style="text-align:right;" | 77
| [[1928]]
| [[Ids Roukema]] <br>[[Dirk de Jong]]<br>[[Klaas Kooistra]]
| [[Wommels]]<br> [[Wier]]<br> [[Dokkum]]
| [[Klaas Kooistra]]
|-
| style="text-align:right;" | 78
| [[1929]]
| [[Taede Zijlstra]] <br>[[Pieter Helfrich]]<br>[[Ids Jousma]]
| [[Wytmarsum]]<br> [[Harns (stêd)|Harns]]<br> [[Dokkum]]
| [[Taede Zijlstra]]
|-
| style="text-align:right;" | 79
| [[1930]]
| [[Reinder Terpstra]] <br>[[Nanne Koopmans]] <br>[[Klaas Kooistra]]
| [[Bitgum]]<br> [[Ljouwert (stêd)|Ljouwert]]<br> [[Dokkum]]
| [[Reinder Terpstra]]
|-
| style="text-align:right;" | 80
| [[1931]]
| [[Taede Zijlstra]]<br>[[Pieter Helfrich]]<br>[[Klaas de Jager]]
| [[Wytmarsum]]<br> [[Harns (stêd)|Harns]]<br> [[Harns (stêd)|Harns]]
| [[Pieter Helfrich]]
|-
| style="text-align:right;" | 81
| [[1932]]
| [[Klaas Kuiken]]<br>[[Sape de Haan]]<br>[[Jan van der Lei]]
| [[Sint-Jabik]]<br> [[Berltsum]]<br> [[Berltsum]]
| [[Klaas Kuiken]]
|-
| style="text-align:right;" | 82
| [[1933]]
| [[Hans Knol]]<br>[[Dooitzen de Bildt]] <br>[[Anne van Sinderen]]
| [[Harns (stêd)|Harns]]<br>[[Sint-Jabik]] <br>[[Sint-Anne]]
| [[Dooitzen de Bildt]]
|-
| style="text-align:right;" | 83
| [[1934]]
| [[Marten van der Hem]] <br>[[Hampie Bogaard]]<br>[[Klaas de Jager]]
| [[Raerd]]<br> [[Harns (stêd)|Harns]]<br> [[Harns (stêd)|Harns]]
| [[Marten van der Hem]]
|-
| style="text-align:right;" | 84
| [[1935]]
| [[Taede Zijlstra]] <br>[[Dooitzen de Bildt]] <br>[[Sjouke Helfrich]]
| [[Wytmarsum]]<br>[[Sint-Jabik]]<br> [[Sint-Jabik]]
| [[Taede Zijlstra]]
|-
| style="text-align:right;" | 85
| [[1936]]
| [[Marten van der Hem]] <br>[[Anne Braam]] <br>[[Willem Bosma]]
| [[Raerd]]<br> [[Seisbierrum]]<br> [[Boalsert]]
| [[Willem Bosma]]
|-
| style="text-align:right;" | 86
| [[1937]]
| [[Klaas Kuiken]]<br>[[Dooitzen de Bildt]]<br>[[Sjouke Helfrich]]
| [[Sint-Jabik]]<br> [[Sint-Jabik]]<br> [[Frjentsjer]]
| [[Sjouke Helfrich]]
|-
| style="text-align:right;" | 87
| [[1938]]
| [[Folkert Hiddinga]] <br>[[Cees Kamminga]] <br>[[Willem Bosma]]
| [[Weidum]]<br> [[Arum]]<br> [[Boalsert]]
| [[Cees Kamminga]]
|-
| style="text-align:right;" | 88
| [[1939]]
| [[Taede Zijlstra]] <br>[[IJnze Kuperus]]<br>[[Sjouke Helfrich]]
| [[Wytmarsum]] <br> [[Winaam]] <br> [[Winaam]]
| [[Taede Zijlstra]]
|-
| style="text-align:right;" | 89
| [[1940]]
| [[Marten van der Hem]]<br>[[Lou Seerden]] <br>[[Feite de Jager]]
| [[Raerd]]<br> [[Frjentsjer]]<br> [[Harns (stêd)|Harns]]
| [[Lou Seerden]]
|-
| style="text-align:right;" | 90
| [[1941]]
| [[Klaas Kuiken]]<br>[[Jan de Groot]]<br>[[Sjouke Helfrich]]
| [[Sint-Anne]]<br> [[Weidum]]<br> [[Winaam]]
| [[Jan de Groot]]
|-
| style="text-align:right;" | 91
| [[1942]]
| [[Jan Rodenhuis]] <br>[[Feite de Jager]]<br>[[Frans Helfrich]]
| [[Húns]]<br>[[Harns (stêd)|Harns]] <br> [[Harns (stêd)|Harns]]
| [[Jan Rodenhuis]]
|-
| style="text-align:right;" | –
| [[1943]]
| colspan="3" rowspan="2"|''gjin PC fanwegen de [[Twadde Wrâldoarloch]]''
|-
| style="text-align:right;" | –
| [[1944]]
|-
| style="text-align:right;" | 92
| [[1945]]
| [[Klaas Posthumus]]<br>[[Pieter de Haan]] <br>[[Hiele de Haan]]
| [[Holwert]]<br> [[Holwert]]<br> [[Ljouwert (stêd)|Ljouwert]]
| [[Klaas Posthumus]]
|-
| style="text-align:right;" | 93
| [[1946]]
| [[Hotze Schuil]] <br>[[Æbe Haima]] <br>[[Riemer Reinalda]]
| [[Harns (stêd)|Harns]]<br> [[Doanjum]]<br> [[Winsum (Fryslân)|Winsum]]
| [[Hotze Schuil]]
|-
| style="text-align:right;" | 94
| [[1947]]
| [[Hotze Schuil]] <br>[[Æbe Haima]]<br>[[Frans Helfrich]]
| [[Harns (stêd)|Harns]]<br> [[Doanjum]]<br> [[Harns (stêd)|Harns]]
| [[Hotze Schuil]]
|-
| style="text-align:right;" | 95
| [[1948]]
| [[Marten van der Leest]] <br>[[Theun de Bruin]] <br>[[Sjouke Helfrich]]
| [[Stiens]]<br> [[Ljouwert (stêd)|Ljouwert]]<br> [[Wergea]]
| [[Marten van der Leest]]
|-
| style="text-align:right;" | 96
| [[1949]]
| [[Lammert Heeringa]] <br>[[Hotze Schuil]] <br>[[Wijtse Vlietstra]]
| [[Holwert]]<br> [[Harns (stêd)|Harns]]<br> [[Frjentsjer]]
| [[Lammert Heeringa]]
|-
| style="text-align:right;" | 97
| [[1950]]
| [[Marten van der Leest]] <br>[[Theun de Bruin]]<br>[[Arp Hiemstra]]
| [[Stiens]]<br> [[Ljouwert (stêd)|Ljouwert]]<br> [[Ljouwert (stêd)|Ljouwert]]
| [[Marten van der Leest]]
|-
| style="text-align:right;" | 98
| [[1951]]
| [[Roel Hoekstra]]<br>[[Pieter de Haan]] <br>[[Hiele de Haan]]
| [[Ternaard]]<br> [[Holwert]]<br> [[Holwert]]
| [[Hiele de Haan]]
|-
| style="text-align:right;" | 99
| [[1952]]
| [[Hotze Schuil]] <br>[[Sikke Olivier]] <br>[[Frans Helfrich]]
| [[Harns (stêd)|Harns]]<br> [[Harns (stêd)|Harns]]<br> [[Ljouwert (stêd)|Ljouwert]]
| [[Hotze Schuil]]
|-
| style="text-align:right;" | 100
| [[1953]]
| [[Hotze Schuil]]<br>[[Rinnie Kuiper]]<br>[[Frans Helfrich]]
| [[Harns (stêd)|Harns]]<br> [[Makkum]]<br> [[Ljouwert (stêd)|Ljouwert]]
| [[Rinnie Kuiper]]
|-
| style="text-align:right;" | 101
| [[1954]]
| [[Johannes Stavinga]] <br>[[Albert Veldkamp]] <br>[[Sipke van der Zee]]
| [[Poppenwier]]<br> [[Huzum]]<br> [[Ljouwert (stêd)|Ljouwert]]
| [[Johannes Stavinga]]
|-
| style="text-align:right;" | 102
| [[1955]]
| [[Meindert van der Weerd]] <br>[[Johannes Zijlstra]] <br>[[Wijtse Vlietstra]]
| [[Arum]]<br> [[Kimswert]]<br> [[Frjentsjer]]
| [[Wijtse Vlietstra]]
|-
| style="text-align:right;" | 103
| [[1956]]
| [[Marten van der Leest]]<br>[[Johan Jansen]]<br>[[Arp Hiemstra]]
| [[Stiens]]<br> [[Harns (stêd)|Harns]]<br> [[Ljouwert (stêd)|Ljouwert]]
| [[Arp Hiemstra]]
|-
| style="text-align:right;" | 104
| [[1957]]
| [[Jan Sijtsma]] <br>[[Albert Rinia]]<br>[[Sake Faber]]
| [[Rie (plak)|Rie]]<br> [[Makkum]] <br> [[Berltsum]]
| [[Jan Sijtsma]]
|-
| style="text-align:right;" | 105
| [[1958]]
| [[Roel Hoekstra]] <br>[[Johan Jansen]] <br>[[Albert Veldkamp]]
| [[Ternaard]] <br> [[Harns (stêd)|Harns]]<br> [[Huzum]]
| [[Johan Jansen]]
|-
| style="text-align:right;" | 106
| [[1959]]
| [[Meindert van der Weerd]] <br>[[Albert Rinia]]<br>[[Rinnie Kuiper]]
| [[Arum]]<br> [[Makkum]]<br> [[Makkum]]
| [[Rinnie Kuiper]]
|-
| style="text-align:right;" | 107
| [[1960]]
| [[Jan Sijtsma]] <br>[[Johannes Zijlstra]] <br>[[Dirk van der Zee]]
| [[Rie (plak)|Rie]] <br> [[Kimswert]] <br> [[Ljouwert (stêd)|Ljouwert]]
| [[Johannes Zijlstra]]
|-
| style="text-align:right;" | 108
| [[1961]]
| [[Rienk de Groot]]<br>[[Johan Jansen]]<br>[[Martinus Santema]]
| [[Ljouwert (stêd)|Ljouwert]]<br> [[Harns (stêd)|Harns]]<br> [[Easterlittens]]
| [[Martinus Santema]]
|-
| style="text-align:right;" | 109
| [[1962]]
| [[Gerrit Okkinga]] <br>[[Drewis Smedinga]] <br>[[Sjoerd Heeringa]]
| [[Easterein]]<br> [[Harns (stêd)|Harns]]<br> [[Tsjummearum]]
| [[Drewis Smedinga]]
|-
| style="text-align:right;" | 110
| [[1963]]
| [[Gerrit Okkinga]] <br>[[Drewis Smedinga]]<br>[[Martinus Santema]]
| [[Easterein]]<br> [[Harns (stêd)|Harns]]<br> [[Easterlittens]]
| [[Gerrit Okkinga]]
|-
| style="text-align:right;" | 111
| [[1964]]
| [[Rienk de Groot]]<br>[[Sjoerd Heeringa]]<br>[[Johan Halbesma]]
| [[Ljouwert (stêd)|Ljouwert]]<br> [[Tsjummearum]]<br> [[Harns (stêd)|Harns]]
| [[Johan Halbesma]]
|-
| style="text-align:right;" | 112
| [[1965]]
| [[Hein Zijlstra]] <br>[[Martinus Santema]] <br>[[Gerrit Langerak]]
| [[Deinum]]<br> [[Easterlittens]]<br> [[Snits]]
| [[Hein Zijlstra]]
|-
| style="text-align:right;" | 113
| [[1966]]
| [[Rienk de Groot]] <br>[[Gerrit de Jong]]<br>[[Durk Talsma]]
| [[Ljouwert (stêd)|Ljouwert]]<br> [[Snits]]<br> [[Weidum]]
| [[Gerrit de Jong]]
|-
| style="text-align:right;" | 114
| [[1967]]
| [[Hotze Schuil]]<br>[[Klaas van Wieren]] <br>[[Johan Halbesma]]
| [[Harns (stêd)|Harns]]<br> [[Marsum]]<br> [[Harns (stêd)|Harns]]
| [[Klaas van Wieren]]
|-
| style="text-align:right;" | 115
| [[1968]]
| [[Johan van Seijst]] <br>[[Tamme Velstra]] <br>[[Johannes Westra]]
| [[Frjentsjer]]<br> [[Baard]]<br> [[Ljouwert (stêd)|Ljouwert]]
| [[Tamme Velstra]]
|-
| style="text-align:right;" | 116
| [[1969]]
| [[Johan van Seijst]] <br>[[Sikke Sikkema]]<br>[[Johannes Westra]]
| [[Frjentsjer]]<br> [[Frjentsjer]]<br> [[Ljouwert (stêd)|Ljouwert]]
| [[Johan van Seijst]]
|-
| style="text-align:right;" | 117
| [[PC 1970|1970]]
| [[Gerrit Okkinga]]<br>[[Klaas van Wieren]]<br>[[Durk Talsma]]
| [[Arum]]<br>[[Marsum]]<br> [[Weidum]]
| [[Durk Talsma]]
|-
| style="text-align:right;" | 118
| [[PC 1971|1971]]
| [[Jarich van der Veen]] <br>[[Gerrit de Jong]] <br>[[Reitse Mienstra]]
| [[Ikkerwâld]]<br> [[Snits]]<br>[[It Hearrenfean (plak)|It Hearrenfean]]
| [[Reitse Mienstra]]
|-
| style="text-align:right;" | 119
| [[PC 1972|1972]]
| [[Piet de Jong (keatser)|Piet de Jong]] <br>[[Bert Rinia]] <br>[[André Roosenburg jr.]]
| [[Wommels]]<br> [[Makkum]]<br> [[Frjentsjer]]
| [[Bert Rinia]]
|-
| style="text-align:right;" | 120
| [[PC 1973|1973]]
| [[Sjouke de Boer]] <br>[[Wybren van Wieren]]<br>[[Gerrit van der Heide]]
| [[Eksmoarre]]<br> [[Marsum]] <br> [[Harns (stêd)|Harns]]
| [[Sjouke de Boer]]
|-
| style="text-align:right;" | 121
| [[PC 1974|1974]]
| [[Jarich van der Veen]] <br>[[Gerrit de Jong]]<br>[[Flip Soolsma]]
| [[Damwâld]]<br> [[Snits]]<br> [[Drachten]]
| [[Jarich van der Veen]]
|-
| style="text-align:right;" | 122
| [[PC 1975|1975]]
| [[Johan van Seijst]] <br>[[Klaas van Wieren]] <br>[[Piet Jetze Faber]]
| [[Drachten]] <br> [[Berltsum]] <br> [[Stiens]]
| [[Johan van Seijst]]
|-
| style="text-align:right;" | 123
| [[PC 1976|1976]]
| [[Sake Saakstra]]<br>[[Piet Jetze Faber]]<br>[[Durk Talsma]]
| [[Winsum (Fryslân)|Winsum]]<br> [[Stiens]]<br> [[Weidum]]
| [[Sake Saakstra]]
|-
| style="text-align:right;" | 124
| [[PC 1977|1977]]
| [[Sjouke de Boer]]<br>[[Klaas van Wieren]]<br>[[Wybren van Wieren]]
| [[Eksmoarre]]<br> [[Berltsum]]<br> [[Marsum]]
| [[Wybren van Wieren]]
|-
| style="text-align:right;" | 125
| [[PC 1978|1978]]
| [[Sjouke de Boer]] <br>[[Klaas van Wieren]]<br>[[Wybren van Wieren]]
| [[Eksmoarre]]<br> [[Berltsum]]<br> [[Marsum]]
| [[Sjouke de Boer]]
|-
| style="text-align:right;" | 126
| [[PC 1979|1979]]
| [[Sake Saakstra]]<br>[[Piet Jetze Faber]]<br>[[Flip Soolsma]]
| [[Grou (plak)|Grou]]<br> [[Froubuorren]]<br> [[Boarnburgum]]
| [[Piet Jetze Faber]]
|-
| style="text-align:right;" | 127
| [[PC 1980|1980]]
| [[Sake Saakstra]] <br>[[Piet Jetze Faber]] <br>[[Flip Soolsma]]
| [[Grou (plak)|Grou]]<br> [[Froubuorren]]<br> [[Boarnburgum]]
| [[Piet Jetze Faber]]
|-
| style="text-align:right;" | 128
| [[PC 1981|1981]]
| [[Sake Saakstra]] <br>[[Piet Jetze Faber]]<br>[[Tjisse Wallendal]]
| [[Grou (plak)|Grou]]<br> [[Froubuorren]]<br> [[Rie (plak)|Rie]]
| [[Sake Saakstra]]
|-
| style="text-align:right;" | 129
| [[PC 1982|1982]]
| [[Sake Saakstra]]<br>[[Piet Jetze Faber]]<br>[[Johannes Brandsma (keatser)|Johannes Brandsma]]
| [[Grou (plak)|Grou]]<br> [[Froubuorren]] <br> [[Seisbierrum]]
| [[Piet Jetze Faber]]
|-
| style="text-align:right;" | 130
| [[PC 1983|1983]]
| [[Sake Saakstra]]<br>[[Piet Jetze Faber]]<br>[[Johannes Brandsma (keatser)|Johannes Brandsma]]
| [[Grou (plak)|Grou]] <br> [[Froubuorren]] <br> [[Seisbierrum]]
| [[Piet Jetze Faber]]
|-
| style="text-align:right;" | 131
| [[PC 1984|1984]]
| [[Peter Rinia]]<br>[[Wybren van Wieren]] <br>[[Tunno Schurer]]
| [[Makkum]] <br> [[Marsum]] <br> [[Frjentsjer]]
| [[Wybren van Wieren]]
|-
| style="text-align:right;" | 132
| [[PC 1985|1985]]
| [[Ruurd Rutten]] <br>[[Johannes van Dijk]] <br>[[Tjerk de Groot]]
| [[Winaam]]<br> [[Seisbierrum]]<br> [[Froubuorren]]
| [[Johannes van Dijk]]
|-
| style="text-align:right;" | 133
| [[PC 1986|1986]]
| [[Peter Rinia]]<br>[[Wybren van Wieren]]<br>[[Tunno Schurer]]
| [[Makkum]] <br> [[Marsum]] <br> [[Frjentsjer]]
| [[Tunno Schurer]]
|-
| style="text-align:right;" | 134
| [[PC 1987|1987]]
| [[Peter Rinia]]<br> [[Johannes Brandsma (keatser)|Johannes Brandsma]]<br>[[Tunno Schurer]]
| [[Makkum]]<br> [[Seisbierrum]]<br> [[Frjentsjer]]
| [[Tunno Schurer]]
|-
| style="text-align:right;" | 135
| [[PC 1988|1988]]
| [[Peter Rinia]]<br> [[Johannes Brandsma (keatser)|Johannes Brandsma]]<br>[[Tunno Schurer]]
| [[Makkum]]<br> [[Seisbierrum]] <br> [[Frjentsjer]]
| [[Tunno Schurer]]
|-
| style="text-align:right;" | 136
| [[PC 1989|1989]]
| [[Joop Bierma]]<br>[[Sake Porte]]<br>[[Hotze Rusticus]]
| [[Sint-Jabik]] <br> [[Stiens]]<br> [[Marsum]]
| [[Joop Bierma]]
|-
| style="text-align:right;" | 137
| [[PC 1990|1990]]
| [[Coos Veltman]]<br>[[Piet Jetze Faber]]<br>[[Tunno Schurer]]
| [[Dronryp]]<br> [[Froubuorren]]<br> [[Frjentsjer]]
| [[Coos Veltman]]
|-
| style="text-align:right;" | 138
| [[PC 1991|1991]]
| [[Erik Seerden]] <br>[[Rinse Bleeker]]<br>[[Thomas van der Meer]]
| [[Frjentsjer]]<br> [[It Hearrenfean (plak)|It Hearrenfean]] <br> [[Akkrum]]
| [[Erik Seerden]]
|-
| style="text-align:right;" | 139
| [[PC 1992|1992]]
| [[Erik Seerden]] <br>[[Rinse Bleeker]]<br>[[Thomas van der Meer]]
| [[Frjentsjer]]<br> [[It Hearrenfean (plak)|It Hearrenfean]] <br> [[Akkrum]]
| [[Rinse Bleeker]]
|-
| style="text-align:right;" | 140
| [[PC 1993|1993]]
| [[Erik Seerden]] <br>[[Rinse Bleeker]] <br>[[Thomas van der Meer]]
| [[Ljouwert (stêd)|Ljouwert]]<br>[[It Hearrenfean (plak)|It Hearrenfean]] <br> [[Akkrum]]
| [[Thomas van der Meer]]
|-
| style="text-align:right;" | 141
| [[PC 1994|1994]]
| [[Coos Veltman]]<br>[[Johannes van Dijk]]<br>[[Hotze Rusticus]]
| [[De Jouwer]]<br> [[Ljouwert (stêd)|Ljouwert]]<br> [[Marsum]]
| [[Coos Veltman]]
|-
| style="text-align:right;" | 142
| [[PC 1995|1995]]
| [[Simon Minnesma]] <br>[[Sake Porte]]<br>[[Klaas Anne Terpstra]]
| [[Menaam]]<br> [[Grins (stêd)|Grins]] <br> [[Menaam]]
| [[Simon Minnesma]]
|-
| style="text-align:right;" | 143
| [[PC 1996|1996]]
| [[Johan Okkinga]] <br>[[Sake Porte]]<br>[[Pieter Tienstra]]
| [[Arum]]<br> [[Grins (stêd)|Grins]] <br>[[Winsum (Grinslân)]]
| [[Johan Okkinga]]
|-
| style="text-align:right;" | 144
| [[PC 1997|1997]]
| [[Pieter van Tuinen]] <br>[[Rinse Bleeker]]<br>[[Chris Wassenaar]]
| [[Grins (stêd)|Grins]] <br>[[It Hearrenfean (plak)|It Hearrenfean]] <br> [[Minnertsgea]]
| [[Pieter van Tuinen]]
|-
| style="text-align:right;" | 145
| [[PC 1998|1998]]
| [[Johan Okkinga]] <br>[[Sake Porte]]<br>[[Auke van der Graaf]]
| [[Arum]]<br> [[Winsum (Grinslân)]]<br> [[Berltsum]]
| [[Johan Okkinga]]
|-
| style="text-align:right;" | 146
| [[PC 1999|1999]]
| [[Johan Okkinga]]<br>[[Sake Porte]]<br>[[Auke van der Graaf]]
| [[Arum]]<br>[[Winsum (Grinslân)]]<br> [[Berltsum]]
| [[Auke van der Graaf]]
|-
| style="text-align:right;" | 147
| [[PC 2000|2000]]
| [[Klaas Berkepas]]<br>[[Dirk Jan van der Woud]]<br>[[Klaas Anne Terpstra]]
| [[Aldeboarn]]<br> [[Goutum]]<br> [[Minnertsgea]]
| [[Klaas Anne Terpstra]]
|-
| style="text-align:right;" | 148
| [[PC 2001|2001]]
| [[Pieter van Tuinen]]<br>[[André Kuipers (keatser)|André Kuipers]]<br>[[Chris Wassenaar]]
| [[Ljouwert (stêd)|Ljouwert]]<br> [[Bitgummole]]<br> [[Minnertsgea]]
| [[Chris Wassenaar]]
|-
| style="text-align:right;" | 149
| [[PC 2002|2002]]
| [[Rutmer van der Meer]]<br>[[Jacob Wassenaar]]<br>[[Cornelis Terpstra]]
| [[Wergea]]<br> [[Minnertsgea]]<br> [[Minnertsgea]]
| [[Cornelis Terpstra]]
|-
| style="text-align:right;" | 150
| [[PC 2003|2003]]
| [[Johannes G. Dijkstra]] <br>[[Karel Nijman]]<br>[[Folkert van der Wei]]
| [[Huzum]]<br> [[Ljouwert (stêd)|Ljouwert]]<br> [[Wytmarsum]]
| [[Johannes G. Dijkstra]]
|-
| style="text-align:right;" | 151
| [[PC 2004|2004]]
| [[Johan Abma (keatser)|Johan Abma]] <br>[[Pieter Scharringa]]<br>[[Daniël Iseger]]
| [[Gau]]<br> [[Dronryp]]<br> [[Huzum]]
| [[Daniël Iseger]]
|-
| style="text-align:right;" | 152
| [[PC 2005|2005]]
| [[Rutmer van der Meer]],<br>[[Jacob Wassenaar]]<br>[[Chris Wassenaar]]
| [[Ljouwert (stêd)|Ljouwert]]<br> [[Minnertsgea]] <br>[[Minnertsgea]]
| [[Chris Wassenaar]]
|-
| style="text-align:right;" | 153
| [[PC 2006|2006]]
| [[Johan van der Meulen]]<br>[[Taeke Triemstra]] <br>[[Kor Zittema]]
| [[Damwâld]]<br>[[Sint-Jabik]]<br> [[Bitgum]]
| [[Taeke Triemstra]]
|-
| style="text-align:right;" | 154
| [[PC 2007|2007]]
| [[Johan van der Meulen]] <br>[[Taeke Triemstra]]<br>[[Auke van der Graaf]]
| [[Broeksterwâld]]<br>[[Sint-Jabik]]<br> [[Berltsum]]
| [[Johan van der Meulen]]
|-
| style="text-align:right;" | 155
| [[PC 2008|2008]]
| [[Jochum Bouma]]<br>[[Auke van der Graaf]]<br>[[Douwe Groenendijk]]
| [[Easterlittens]]<br>[[Berltsum]]<br>[[It Hearrenfean (plak)|It Hearrenfean]]
| [[Douwe Groenendijk]]
|-
| style="text-align:right;" | 156
| [[PC 2009|2009]]
| [[Gert-Anne van der Bos]]<br>[[Folkert van der Wei]]<br>[[Daniël Iseger]]
| [[Holwert]]<br>[[Wytmarsum]]<br>[[Ljouwert (stêd)|Ljouwert]]
| [[Gert-Anne van der Bos]]
|-
| style="text-align:right;" | 157
| [[PC 2010|2010]]
| [[Gert-Anne van der Bos]] <br>[[Taeke Triemstra]]<br>[[Daniël Iseger]]
| [[Holwert]] <br>[[Sint-Jabik]]<br>[[Ljouwert (stêd)|Ljouwert]]
| [[Gert-Anne van der Bos]]
|-
| style="text-align:right;" | 158
| [[PC 2011|2011]]
| [[Gert-Anne van der Bos]]<br>[[Taeke Triemstra]]<br>[[Daniël Iseger]]
| [[Holwert]]<br>[[Sint-Jabik]]<br>[[Ljouwert (stêd)|Ljouwert]]
| [[Daniël Iseger]]
|-
| style="text-align:right;" | 159
| [[PC 2012|2012]]
| [[Hendrik Tolsma]]<br>[[René Anema]]<br>[[Thomas van Zuiden]]
| [[Goutum]]<br>[[Balk]]<br>[[Tsjerkwert]]
| [[Thomas van Zuiden]]
|-
| style="text-align:right;" | 160
| [[PC 2013|2013]]
| [[Johan van der Meulen]] <br>[[Renze Pieter Hiemstra]] <br>[[Hylke Bruinsma]]
| [[Bitgummole]]<br>[[Sint-Jabik]] <br>[[Minnertsgea]]
| [[Renze Pieter Hiemstra]]
|-
| style="text-align:right;" | 161
| [[PC 2014|2014]]
| [[Gert-Anne van der Bos]] <br>[[Jacob Wassenaar]] <br>[[Daniël Iseger]]
| [[Holwert]] <br>[[Minnertsgea]]<br>[[Ljouwert (stêd)|Ljouwert]]
| [[Daniël Iseger]]
|-
| style="text-align:right;" | 162
| [[PC 2015|2015]]
| [[Gert-Anne van der Bos]]<br> [[Taeke Triemstra]]<br> [[Daniël Iseger]]
| [[Mantgum]] <br>[[Sint-Jabik]]<br>[[Ljouwert (stêd)|Ljouwert]]
| [[Gert-Anne van der Bos]]
|-
| style="text-align:right;" | 163
| [[PC 2016|2016]]
| [[Jan-Dirk de Groot]]<br>[[Renze Pieter Hiemstra]]<br>[[Hans Wassenaar]]
| [[Driezum]]<br>[[Sint-Jabik]]<br>[[Ljouwert (stêd)|Ljouwert]]
| [[Hans Wassenaar]]
|-
| style="text-align:right;" | 164
| [[PC 2017|2017]]
| [[Bauke Triemstra]]<br>[[Alle Jan Anema]]<br>[[Hendrik Kootstra]]
| [[Sint-Jabik]]<br>[[Grou (plak)|Grou]]<br>[[Minnertsgea]]
| [[Hendrik Kootstra]]
|-
| style="text-align:right;" | 165
| [[PC 2018|2018]]
| [[Peter van Zuiden]]<br>[[Allard Hoekstra]]<br>[[Thomas van Zuiden]]
| [[Boalsert]]<br>[[Frjentsjer]]<br>[[Boalsert]]
| [[Allard Hoekstra]]
|-
| style="text-align:right;" | 166
| [[PC 2019|2019]]
| [[Marten Bergsma]]<br>[[Renze Pieter Hiemstra]]<br>[[Hans Wassenaar]]
| [[Minnertsgea]]<br>[[Deinum]]<br>[[Ljouwert (stêd)|Ljouwert]]
| [[Hans Wassenaar]]
|-
| style="text-align:right;" | (167)
| [[2020]]
| colspan="3" rowspan="1"|''gjin PC fanwegen [[Covid-19|koroana]]''
|-
| style="text-align:right;" | 168
| [[PC 2021|2021]]
| [[Gert-Anne van der Bos]]<br>[[Taeke Triemstra]]<br>[[Erwin Zijlstra]]
| [[Mantgum]]<br>[[Sint-Jabik]]<br>[[Easterlittens]]
| [[Erwin Zijlstra]]
|-
| style="text-align:right;" | 169
| [[PC 2022|2022]]
| [[Tjisse Steenstra]]<br>[[Hans Wassenaar]]<br>[[Renze Pieter Hiemstra]]
| [[Bitgummole]]<br>[[Ljouwert (stêd)|Ljouwert]] <br>[[Deinum]]
| [[Tjisse Steenstra]]
|-
|}
==Keppelings om utens==
*{{nl}}[http://www.pc-franeker.nl/ Offisjele webside fan 'e PC]
==Sjoch ek==
[[File:Portal.svg|20 px]] '''[[Tema:Keatsen]]''' – De Wikipedy hat ek in temaside oer it keatsen
{{boarnen|boarnefernijing=
<references/>
----
{{commonscat|Frisian handball}}
}}
[[Kategory:PC| ]]
[[Kategory:Keatspartij]]
[[Kategory:Evenemint yn Frjentsjer]]
[[Kategory:Sportevenemint yn Fryslân]]
[[Kategory:Weromkearend evenemint ynsteld yn 1850]]
25u6lus74x223acn1h6mo6nwaf4444m
1086615
1086604
2022-08-05T21:34:37Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Punteklassemint */ formulearring oars
wikitext
text/x-wiki
{{Ynfoboks evenemint
| ôfbylding = PC 2006 finale1.JPG
| ôfbyldingstekst = De finale fan 'e [[PC 2006]].
| ôfbyldingsbreedte =
| namme = PC
| lân = [[File:Flag of the Netherlands.svg|border|20px]] [[Nederlân]]
| bestjoerlike ienheid1 = provinsje
| namme bestjoerlike ienheid1 = [[File:Frisian flag.svg|border|20px]] [[Fryslân]]
| bestjoerlike ienheid2 = gemeente
| namme bestjoerlike ienheid2 = [[File:Flagge fan de Waadhoeke.PNG|border|20px]] [[De Waadhoeke]]
| plak = [[File:Flagge fan Frjentsjer.PNG|border|20px]] [[Frjentsjer]]
| holden yn = [[Sjûkelân]]
| datum = 5e [[woansdei]] nei [[30 juny]]
| tiid fan it jier =
| oare namme =
| ôfkoarting =
| oanlieding =
| gelegenheid =
| soarte evenemint = [[sport]]evenemint <small>([[keatsen]])</small>
| sjenre =
| bestean = [[1850]] – no
| oprjochter =
| organisearre troch = [[Permaninte Kommisje fan de Frjentsjerter Balferkeatsersdei|Permaninte Kommisje <br> fan de Frjentsjerter<br> Balferkeatsersdei]]
| webside = [http://www.pc-franeker.nl/ www.pc-franeker.nl]
}}
De [[Keninklik]]e '''PC''' (in [[Nederlânsk]]e [[ôfkoarting]] foar ''Permanente Commissie''; [[Frysk]]: "Permaninte Kommisje") is de wichtichste [[Fryslân|Fryske]] [[keatspartij]] foar [[manlju]], dy't sûnt [[1850]] yn prinsipe alle jierren holden wurdt, en dy't plakfynt op it [[Sjûkelân]] yn [[Frjentsjer]]. Tsjintwurdich dogge oan dizze partij 16 [[partoer]]en mei. Allinne troch it [[KNKB]] selektearre haadklassers en earste-klassers komme yn oanmerking en nim diel oan 'e PC. Op dit [[evenemint]] komme alle jierren sa'n 12.000 [[belangstellenden]] ôf. De PC wurdt holden op 'e fyfde [[woansdei]] fan [[1 july]] ôf. De organisaasje is yn 'e hannen fan 'e [[Permaninte Kommisje fan de Frjentsjerter Balferkeatsersdei]] ([[Nederlânsk]] en offisjeel: ''Permanente Commissie der Franeker Balverkaatsersdag''). Troch omstannichheden hat de PC yn syn skiednis fjouwer kear in jier oerslaan moatten. Sadwaande waard yn [[2018]] de 165e edysje holden.
==Skiednis==
It [[keatsen]] yn [[Frjentsjer]] is gâns âlder as de PC. It is wis dat op it Ald Keatsfjild (no in [[strjitte]] tusken de [[Stasjonsbrêge (Frjentsjer)|Stasjonsbrêge]] oer it [[Van Harinxmakanaal]] en [[Saakstra's Brêge]] oer de [[Alde Trekfeart]]) om [[1650]] hinne al keatst waard. Yn [[1850]] en folgjende jierren waarden op dat plak ek de earste keatspartijen organisearre dy't letter (mei weromwurkjende krêft) PC komme soene te hjitten. Oer dy iere PC's is mar sa'n bytsje oerlevere, dat sels de nammen fan 'e winners net bekend bleaun binne.<ref name="vwts">{{Fuotnoat|――, ''Winnaars 1854-heden'', yn: ''van Wad tot Stad'', 31 july 2018, s. 75, 77 en 79}}</ref> De organisaasje wie yn dy tiid yn 'e hannen fan ferskate Frjentsjerter [[kastlein (weard)|kastlein]]s.
Yn [[1853]] rjochte in fiiftal Frjentsjerter [[winkelman|winkellju]] ûnder lieding fan [[Jan Bogtstra]] in [[kommisje]] op foar wat doe noch de 'Keatspartij te Frjentsjer' neamd waard. Dy kommisje wie yn it foarste plak bedoeld om 'e organisaasje fan it jierlikse evenemint op him te nimmen en om 'e regels en prosedueres fêst te lizzen. Yn bredere sin wie it doel de befoardering en it yn stân hâlden fan it keatsen en de "feredeling" (fierdere ûntwikkeling) fan wat doe as in ienfâldich [[fermaak|folksfermaak]] sjoen waard. Troch it wurk fan dy kommisje, dat mei de edysje fan [[1854]] begûn, binne fan dy tiid ôf (njonken bestjoerlike en prosedurele ynformaasje) de nammen fan dielnimmers en winners fan 'e PC oerlevere.<ref name="neff">{{Fuotnoat|{{NEfF|2091}}}}</ref>
[[File:Pc1903.png|thumb|left|250px|Ympresje fan 'e PC fan [[1903]]. <small>(Detail fan âlde printbriefkaart, makker ûnbekend.)</small>]]
Yn [[1855]] waard de partij foar it lêst op it Ald Keatsfjild holden; mei yngong fan 'e edysje fan [[1856]] ferhuze de PC nei it ''Sternse Slotland'', better bekend as it [[Sjûkelân]], dêr't it evenemint neitiid altyd bleaun is.<ref>{{NEfF|2416}}</ref> Fan [[1866]] ôf hiet de kommisje de [[Permaninte Kommisje fan de Frjentsjerter Balferkeatsersdei]] (offisjeel: ''Permanente Commissie der Franeker Balverkaatsersdag''). Doe (en net earder) kaam ek de keatspartij dy't troch de kommisje organisearre waard, bekend te stean as de PC. Njonken Jan Bogtstra, dy't yn [[1887]]-[[1888]] foar de PC de earste bûtenlânske keatskontakten lei, wie ek [[abbekaat|mr.]] [[Klaas Bijlsma]] in legindarysk PC-[[bestjoerder]].<ref name="neff"/>
Sûnt [[1850]] is de PC fiif kear net trochgien: yn [[1859]] fanwege in [[pokken|pokke]]-epedemy (of mooglik troch [[jild]]gebrek); yn [[1866]] fanwegen in [[goalera]]-[[epidemy]]; en yn [[1943]] en [[1944]] fanwegen de [[Twadde Wrâldoarloch]].<ref name="neff"/><ref>——, ''PC vier keer niet verkaatst'', yn: ''[[van Wad tot Stad]]'', 31 july 2018, s. 101.</ref> Yn [[2020]] waard de PC ôflast troch [[COVID-19|Corona]]. It bestjoer fûn in PC mei in beheind oantal taskôgers op it Sjûkelân net PC-wurdich.<ref>[https://www.omropfryslan.nl/nijs/977933-pc-yn-frjentsjer-giet-definityf-net-troch-hiel-pynlik-beslut https://www.omropfryslan.nl/nijs/977933-pc-yn-frjentsjer-giet-definityf-net-troch-hiel-pynlik-beslut PC yn Frjentsjer giet definityf net troch] nijsberjocht op webstee Omrop Fryslân, 23 july 2020</ref> Yn [[1883]] waard de [[tradysje]] ynfierd dat út it winnend partoer fan 'e PC troch de saneamde 'keningskommisje' in [[kening (keatsen)|kening]] oanwiisd wurdt. It keningskip op 'e PC is de heechste eare dy't in Fryske keatser behelje kin. De direkte oanlieding ta dizze fernijing wie dat de [[kommissaris fan de kening]], mr. [[Binnert Philip baron van Harinxma thoe Slooten]], dat jiers de Sulveren Keningsbal beskikber stelde, in kostbere [[wikselpriis]] foar de kening fan 'e PC.<ref name="neff"/>
Under de [[Earste Wrâldoarloch]], doe't der in soad [[Belgje|Belgyske]] [[flechtling]]en yn [[Nederlân]] wiene, waard de PC yn [[1916]] wûn troch in partoer fan twa Friezen en in Belch en yn [[1917]] troch in partoer fan trije Belgen.<ref name="vwts"/> Fan 'e [[1990-er jierren]] ôf wurdt de PC elts jier op 'e regionale [[tillefyzje]] útstjoerd troch [[Omrop Fryslân]]. Mei it 150-jierrich bestean fan 'e PC, yn [[2003]], waarden op it [[Sjûkelân]] by wize fan [[tinkteken]] twa [[toer (bouwurk)|tuorren]] pleatst.<ref>[https://www.pc-franeker.nl/index.php/it-sjukelan ——, ''It Sjûkelân'', op 'e webside fan 'e PC.]</ref> De PC krige doe ek it predikaat [[Keninklik]] taparte.<ref name="neff"/> Yn [[2018]] makke de PC ûnderdiel út fan 'e [[Keatswike 2018|Keatswike]], dy't dat jiers ûnder it [[biedwurd]] ''Heedaar!'' organisearre waard yn it ramt fan it projekt [[Ljouwert/Fryslân Kulturele Haadstêd fan Jeropa 2018]].<ref>――, ''Groots feest Keatswike, onthulling stadswandeling'', yn: de ''[[Frjentsjerter Krante]]'', 9 maaie 2018, s. 3.</ref><ref>{{Aut|Bokma, Hinne}}, ''Heedaar!: In ynternasjonaal keatsfeest yn Frjentsjer'', yn: ''[[Op 'e Skille]]'', 11 july 2018, s. 7.</ref>
[[File:Jaarlijkse landskaatswedstrijden Weeknummer, 24-14 - Open Beelden - 29242.ogv|thumb|right|250px|[[Keatspartij]] yn [[Frjentsjer]], [[1924]].]]
Yn [[2020]] moast de 167e edysje fan 'e PC oergean fanwegen de wrâldwide [[koroanfiruspandemy (2019-2021)|pandemy fan it koroanafirus]].<ref>[https://www.pc-franeker.nl/index.php/nieuws/item/711-geen-pc-in-2020 ——, ''Geen PC in 2020'', op PC-Franeker.nl]</ref> Yn 'e nûmering fan 'e PC's waard it sifer 167 lykwols al oan [[2020]] ferbûn, sadat de earstfolgjende [[PC 2021|PC, yn 2021]], nûmer 168 waard.<ref>[https://www.pc-franeker.nl/index.php/nieuws/item/723-168e-pc-op-4-augustus-gaat-door ——, ''168e PC op 4 augustus gaat door'', op PC-Franeker.nl]</ref> (Earder, doe't de PC yn 'e [[njoggentjinde iuw]] oergie fanwegen [[epidemy]]en en yn 'e [[tweintichste iuw]] fanwegen de [[Twadde Wrâldoarloch]], wie de nûmering mei fersprongen, sadat bgl. op 'e 91e PC yn [[1942]] de 92e yn [[1945]] folge.)
==Tiid en plak==
Sûnt [[1856]] wurdt de PC holden op it [[Sjûkelân]], in keatsfjild dat yn 'e [[Frjentsjer]]ter [[binnenstêd]] oan 'e noardkant fan 'e [[Fiverstrjitte (Frjentsjer)|Fiverstrjitte]] leit, rjocht foar de ôfslach nei de [[Foarstrjitte (Frjentsjer)|Foarstrjitte]] oer. It is net tafallich dat oan 'e noardein fan 'e Foarstrjitte ek it [[Keatsmuseum]] stiet. Oan 'e PC dogge 16 [[partoer]]en mei fan elts trije manlju. Allinnich troch it [[KNKB]] selektearre haadklassers en earste-klassers komme yn oanmerking foar dielname.
De PC wurdt elts jier holden op 'e fyfde [[woansdei]] nei [[30 juny]], wat delkomt op 'e fyfde woansdei yn [[july]] of de earste woansdei yn [[augustus]], ôfhinklik fan 'e [[kalinder]]. De PC kin beskôge wurde as it Frysk kampioenskip keatsen foar [[manlju]]. Persiis ien [[wike]] letter wurdt yn [[Wommels]] de [[Freulepartij]] organisearre, dat de wichtichste keatswedstryd foar [[jonge]]s is. Der bestiet ek in [[froulik]]e wjergader fan 'e PC. Dat is de [[Frouljus-PC]], dy't persiis trije wiken nei de PC ferkeatst wurdt yn [[Weidum]].
==Organisaasje==
De PC wurdt organisearre troch de [[Permaninte Kommisje fan de Frjentsjerter Balferkeatsersdei]] ([[Nederlânsk]] en offisjeel: ''Permanente Commissie der Franeker Balverkaatsersdag''). Dat is in yn [[1853]] oprjochte [[organisaasje]] dy't [[bestjoer]]lik en [[jild|finansjeel]] ûnôfhinklik is fan it [[KNKB]]. De kommisje is in [[orgaan (organisaasje)|orgaan]] dat bestiet út fiif (meastal) [[manlik]]e leden sûnder maksimale sittingstermyn, en dat himsels troch [[koöptaasje]] oanfollet.<ref name="neff"/>
==Tradysjes omtrint organisaasje en iepening==
De PC wurdt omjûn troch âlde [[tradysje]]s dy't mei soarch libben holden wurde. In wat frjemde ein yn 't byt is datoangeande de 'Keats Off', dy't pas yn [[2012]] ynfierd is. Foarhinne waarden alle sechstjin dielnimmende partoeren troch de kommisje oanwiisd, mar sûnt [[2012]] wurde der njoggentjin partoeren oanwiisd. De earste fyftjin pleatse har streekrjocht, mar om it lêste, sechstjinde plak moat keatst wurde tusken de partoeren 16 oant en mei 19. Dy saneamde Keats Off wurdt op it [[Sjûkelân]] holden, op 'e [[tongersdei]] foarôfgeande oan 'e PC fan 18.00 oere ôf. Dat barren is foar it [[publyk]] fergees tagonklik.<ref name="proloog">{{Fuotnoat|[https://www.pc-franeker.nl/index.php/proloog ——, ''Proloog'' op 'e webside fan 'e PC]}}</ref> Dêrnei jildt de haadklassewedstryd fan [[Arum]], dy't op 'e [[snein]] foar de PC organisearre wurdt, al sûnt jier en dei as de 'generale repetysje' foar de PC.<ref name="proloog"/> De [[lotting]] fynt plak op 'e [[jûn]] fan 'e [[moandei]] foar de PC.<ref>[https://www.pc-franeker.nl/index.php/loting ——, ''Loting'' op 'e webside fan 'e PC.]</ref> Mei-inoar wurde de Keats Off, de wedstryd yn Arum en de lotting ek wol de 'Prolooch' fan 'e PC neamd.<ref name="proloog"/> De [[tiisdei]] tusken de lotting (op moandei) en de PC (op woansdei) yn, wurdt tradisjoneel de 'tuskenynse dei' neamd, in term dy't yntrodusearre waard troch PC-[[foarsitter]] [[Klaas Bijlsma]].<ref>[https://www.pc-franeker.nl/index.php/tuskenynse-dei ——, ''Tuskenynse dei'' op 'e webside fan 'e PC.]</ref>
De iepening fan 'e PC set útein mei in publyk tagonklike [[resepsje]] yn [[Teäter De Koornbeurs]], dy't [[moarn (deidiel)|moarns]] stipt om 8.00 [[oere]] begjint. De fiifkoppige kommisje ferskynt dêr yn [[rokkostúm]] en mei [[hege hoed]] op. De [[foarsitter]] hâldt tradisjoneel in [[taspraak]] fan likernôch in trije kertier, wêryn't er oantinkens oan 'e 'goeie âlde tiid' opropt en de winners fan 'e PC fan fyftich jier earder yn it sintsje set, ynsafier't dy oanwêzich binne. Dêrnjonken wurde ek aktuële en organisatoaryske saken oan 'e oarder steld. Hy beslút syn taspraak tradisjoneel mei de wurden: "It giet los." Dêrnei wurde de [[kening (keatsen)|kening]] fan it foargeande jier, dy syn beide partoersmaten fan it foargeande jier, de [[skiedsrjochter|haadskiedsrjochter]] en de kommisjeleden sels yn iepen [[rydtúch|rydtugen]] nei it keatsfjild riden, foarôfgien troch it [[Stedsk Muzykkorps Harmony]], dat ek al oardel iuw bestiet. De [[optocht]] giet it hiele ein stadich troch in tichte hage fan publyk en arrivearret om likernôch 9.15 oere op it Sjûkelân. Dêr docht de âlde kening ôfstân fan 'e Sulveren Keningsbal, dy't dêrnei troch de foarsitter fan 'e kommisje foar eltsenien sichtber yn 'e PC-koepel ophongen wurdt. Om persiis 10.00 oere begjinne de wedstriden.<ref>[https://www.pc-franeker.nl/index.php/receptie ——, ''Receptie'' op 'e webside fan 'e PC.]</ref>
==Klasseminten==
===Punteklassemint===
Yn it [[PC-klassemint]] aller tiden steane [[Piet Jetze Faber]] en (sûnt [[2022]]) [[Taeke Triemstra]] mei 35 punten op in dield 3e plak, 4 punten efter de legindaryske [[Harns (stêd)|Harnzer]] keatser [[Hotze Schuil]], dy't 39 PC-punten byinoar sloech.
[[File:PC Franeker.jpg|thumb|right|250px|De PC op it [[Sjûkelân]] yn [[Frjentsjer]].]]
===Tal kearen wûn===
Allinne [[Taede Zijlstra]] fan [[Wytmarsum]] en [[Jan Reitsma sr.]] fan [[Penjum]] slagge it de PC 9 kear op harren namme te skriuwen. Goede trêde op dizze list is [[Piet Jetze Faber]] mei 8 kear winst. [[Klaas Boorsma]] en [[Sjirk de Wal]] wûnen beide 7 kear, folge troch [[Hotze Schuil]] mei 6 kear winst (út mar leafst 13 finalepartijen). Dyselde moat syn plak diele mei [[Sake Saakstra]] en [[Jan E. Bonnema]] en sûnt 2021 ek mei [[Gert-Anne van der Bos]] en [[Taeke Triemstra]].
===Keningskippen===
[[Piet Jetze Faber]] fan [[Froubuorren]] is wat it [[kening (keatsen)|keningskip]] fan 'e PC oanbelanget de ûnbekreaude listoanfierder: hy krige 4 kear de keningsbal omhongen. Sân keatsers foel 3 kear de heechste PC-eare ta diel: [[Minze de Vries]] fan [[Bitgum]], [[Hotze Schuil]] fan [[Harns (stêd)|Harns]], [[Taede Zijlstra]] fan [[Wytmarsum]], [[Klaas Kuiken]] fan [[Sint-Anne]], [[Tunno Schurer]] fan [[Arum]], [[Lammert Scheltes Hilarides]] fan [[Penjum]] en [[Jan Reitsma sr.]] fan [[Penjum]].
Hotze Schuil, dy't yn [[2005]] [[ferstoar]], waard yn [[2000]] troch it PC-bestjoer útroppen ta 'keatser fan 'e (tweintichtste) iuw'.
===Klaverke Fjouwer===
De PC is mei de [[Freulepartij]], yn [[Wommels]]. en de [[Jong Nederlânpartij]] en de [[Bûnspartij foar Senioaren]], beide yn [[Frjentsjer]], ien fan 'e keatswedstriden dy't diel útmeitsje fan it saneamde [[Klaverke Fjouwer]]. Dat is in bysûndere priis, ynsteld troch de PC, foar keatsers dy't it slagget en win al dy fjouwer partijen.
==Winners fan 'e PC==
Hjirûnder in list mei de winners fan 'e PC, fan [[1854]] ôf. Spitigernôch is de oer de winners fan 'e edysjes dy't fan [[1850]] oant en mei [[1853]] ferkeatst waarden, neat oerlevere.<ref name="vwts"/>
{| class="wikitable sortable"
! nûmer
! class="unsortable" | jier
! class="unsortable" | keatsers
! class="unsortable" | wenplakken
! class="unsortable" | kening
|-
| style="text-align:right;" | 1
| [[1850]]
| ûnbekend
| ûnbekend
| n.f.t.
|-
| style="text-align:right;" | 2
| [[1851]]
| ûnbekend
| ûnbekend
| n.f.t.
|-
| style="text-align:right;" | 3
| [[1852]]
| ûnbekend
| ûnbekend
| n.f.t.
|-
| style="text-align:right;" | 4
| [[1853]]
| ûnbekend
| ûnbekend
| n.f.t.
|-
| style="text-align:right;" | 5
| [[1854]]
| [[Pieter B. Rijpma]]<br>[[Rients D. IJntema]]<br>[[Willem K. Boorsma]]
| [[Penjum]] <br>[[Penjum]]<br>[[Tsjummearum]]
| n.f.t.
|-
| style="text-align:right;" | 6
| [[1855]]
| [[Evert K. Boorsma]]<br>[[Jan K. Boorsma]]<br>[[Willem K. Boorsma]]
| [[Tsjummearum]] <br>[[Tsjummearum]] <br>[[Tsjummearum]]
| n.f.t.
|-
| style="text-align:right;" | 7
| [[1856]]
| [[Johannes F. Felkers]] <br>[[Pieter F. Felkers]]<br>[[Frans F. Felkers]]
| [[Wommels]] <br> [[Winsum (Fryslân)|Winsum]] <br> [[Winsum (Fryslân)|Winsum]]
| n.f.t.
|-
| style="text-align:right;" | 8
| [[1857]]
| [[Evert K. Boorsma]]<br>[[Jan K. Boorsma]]<br>[[Willem K. Boorsma]]
| [[Tsjummearum]] <br>[[Tsjummearum]] <br>[[Tsjummearum]]
| n.f.t.
|-
| style="text-align:right;" | 9
| [[1858]]
| [[Pieter B. Rijpma]]<br>[[Rients D. IJntema]]<br>[[Pieter U. Rijpma]]
| [[Penjum]] <br>[[Penjum]] <br>[[Penjum]]
| n.f.t.
|-
| style="text-align:right;" | –
| [[1859]]
| colspan="3"| ''gjin PC fanwege in [[pokken|pokke]]-epidemy''
|-
| style="text-align:right;" | 10
| [[1860]]
| [[Pieter B. Rijpma]]<br>[[Rients D. IJntema]]<br>[[Pieter U. Rijpma]]
| [[Penjum]] <br>[[Penjum]] <br>[[Penjum]]
| n.f.t.
|-
| style="text-align:right;" | 11
| [[1861]]
| [[Pieter B. Rijpma]]<br>[[Rients D. IJntema]]<br>[[Pieter U. Rijpma]]
| [[Penjum]] <br>[[Penjum]] <br>[[Penjum]]
| n.f.t.
|-
| style="text-align:right;" | 12
| [[1862]]
| [[Pieter B. Rijpma]]<br>[[Rients D. IJntema]] <br>[[Hielke F. Post]]
| [[Penjum]] <br> [[Penjum]] <br> [[Kimswert]]
| n.f.t.
|-
| style="text-align:right;" | 13
| [[1863]]
| [[Jan D. Bangma]] <br> [[Frans F. Felkers]]<br>[[Pieter U. Rijpma]]
| [[Arum]] <br> [[Winsum (Fryslân)|Winsum]] <br> [[Mullum]]
| n.f.t.
|-
| style="text-align:right;" | 14
| [[1864]]
| [[Jan D. Bangma]] <br>[[Dirk IJ. de Boer]]<br>[[Frans F. Felkers]]
| [[Arum]] <br> [[Winaam]]<br> [[Winsum (Fryslân)|Winsum]]
| n.f.t.
|-
| style="text-align:right;" | 15
| [[1865]]
| [[Dirk IJ. de Boer]]<br>[[Pieter IJ. de Boer]]<br>[[Pieter P. Hiddinga]]
| [[Winaam]] <br>[[Winaam]] <br>[[Winaam]]
| n.f.t.
|-
| style="text-align:right;" | –
| [[1866]]
| colspan="3"|''gjin PC fanwegen in [[goalera]]-epidemy''
|-
| style="text-align:right;" | 16
| [[1867]]
| [[Klaas F. Post]] <br>[[Rein Schiphof]]<br>[[Auke Miedema]]
| [[Kimswert]] <br> [[Berltsum]]<br> [[Berltsum]]
| n.f.t.
|-
| style="text-align:right;" | 17
| [[1868]]
| [[Klaas F. Post]]<br>[[Rein Schiphof]]<br>[[Auke Miedema]]
| [[Kimswert]] <br> [[Berltsum]]<br> [[Berltsum]]
| n.f.t.
|-
| style="text-align:right;" | 18
| [[1869]]
| [[Klaas F. Post]] <br>[[Klaas W. Boorsma]] <br>[[Auke Miedema]]
| [[Kimswert]]<br> [[Tsjummearum]]<br> [[Frjentsjer]]
| n.f.t.
|-
| style="text-align:right;" | 19
| [[1870]]
| [[Dirk IJ. de Boer]]<br>[[Jan P. Hiddinga]]<br>[[Auke Miedema]]
| [[Tsjummearum]]<br> [[Winaam]]<br> [[Sweins]]
| n.f.t.
|-
| style="text-align:right;" | 20
| [[1871]]
| [[Jan P. Hiddinga]]<br>[[Pieter P. Hiddinga]]<br>[[Auke Miedema]]
| [[Menaam]]<br> [[Winaam]]<br> [[Sweins]]
| n.f.t.
|-
| style="text-align:right;" | 21
| [[1872]]
| [[Jan P. Hiddinga]]<br>[[Klaas W. Boorsma]]<br>[[Auke Miedema]]
| [[Menaam]]<br> [[Sweins]]<br> [[Sweins]]
| n.f.t.
|-
| style="text-align:right;" | 22
| [[1873]]
| [[Dirk IJ. de Boer]]<br>[[Jan D. Hiddinga]]<br>[[Rients P. Koopmans]]
| [[Winaam]] <br>[[Winaam]] <br>[[Winaam]]
| n.f.t.
|-
| style="text-align:right;" | 23
| [[1874]]
| [[Jan E. Bonnema]]<br>[[Jacob T. Runia]]<br>[[Sjouke Anema]]
| [[Arum]] <br> [[Berltsum]]<br> [[Berltsum]]
| n.f.t.
|-
| style="text-align:right;" | 24
| [[1875]]
| [[Jan E. Bonnema]]<br>[[Jan D. Hiddinga]]<br>[[Rients P. Koopmans]]
| [[Arum]]<br> [[Winaam]]<br> [[Frjentsjer]]
| n.f.t.
|-
| style="text-align:right;" | 25
| [[1876]]
| [[Jacob Klaver]]<br>[[Folkert G. Struiksma]]<br>[[Rients P. Koopmans]]
| [[Winsum (Fryslân)|Winsum]] <br> [[Easterlittens]]<br> [[Frjentsjer]]
| n.f.t.
|-
| style="text-align:right;" | 26
| [[1877]]
| [[Jan E. Bonnema]]<br>[[Sjirk de Wal]]<br>[[Johannes Donia]]
| [[Arum]] <br> [[Dronryp]]<br> [[Dronryp]]
| n.f.t.
|-
| style="text-align:right;" | 27
| [[1878]]
| [[Jan E. Bonnema]]<br>[[Sjirk de Wal]]<br>[[Rein van de Witte]]
| [[Arum]]<br> [[Dronryp]]<br> [[Penjum]]
| n.f.t.
|-
| style="text-align:right;" | 28
| [[1879]]
| [[Tjerk Hiemstra]]<br>[[Wiebe P. Steensma]] <br>[[Rein van de Witte]]
| [[Penjum]] <br>[[Penjum]] <br>[[Penjum]]
| n.f.t.
|-
| style="text-align:right;" | 29
| [[1880]]
| [[Jan E. Bonnema]]<br>[[Sjirk de Wal]]<br>[[Jelle Bruinsma]]
| [[Arum]]<br> [[Dronryp]]<br> [[Arum]]
| n.f.t.
|-
| style="text-align:right;" | 30
| [[1881]]
| [[Jan E. Bonnema]] <br>[[Klaas W. Boorsma]]<br>[[Sjirk de Wal]]
| [[Arum]]<br> [[Wjelsryp]]<br> [[Dronryp]]
| n.f.t.
|-
| style="text-align:right;" | 31
| [[1882]]
| [[Wiebren Kooistra]]<br>[[Meindert Kooistra]]<br>[[Rein van de Witte]]
| [[Dokkum]]<br> [[Dokkum]]<br> [[Penjum]]
| n.f.t.
|-
| style="text-align:right;" | 32
| [[1883]]
| [[Sjirk de Wal]] <br>[[Klaas W. Boorsma]]<br>[[Auke Miedema]]
| [[Dronryp]]<br> [[Sweins]]<br> [[Sweins]]
| [[Auke Miedema]]
|-
| style="text-align:right;" | 33
| [[1884]]
| [[Hein D. Postma]]<br>[[Marten C. Banning]]<br>[[Tjerk Hiemstra]]
| [[Surch]]<br> [[Penjum]]<br> [[Penjum]]
| [[Hein D. Postma]]
|-
| style="text-align:right;" | 34
| [[1885]]
| [[Sjirk de Wal]] <br>[[Klaas W. Boorsma]]<br>[[Auke Miedema]]
| [[Dronryp]]<br> [[Sweins]]<br> [[Sweins]]
| [[Sjirk de Wal]]
|-
| style="text-align:right;" | 35
| [[1886]]
| [[Sjirk de Wal]] <br>[[Klaas W. Boorsma]] <br>[[Jacob Wassenaar]]
| [[Dronryp]]<br> [[Sweins]] <br> [[Sint-Jabik]]
| [[Klaas W. Boorsma]]
|-
| style="text-align:right;" | 36
| [[1887]]
| [[Jacob Wassenaar]] <br>[[Klaas W. Boorsma]]<br>[[Lammert S. Hilarides]]
| [[Sint-Jabik]]<br> [[Sweins]]<br> [[Penjum]]
| [[Lammert S. Hilarides]]
|-
| style="text-align:right;" | 37
| [[1888]]
| [[Siebren G. Kooistra]] <br>[[Meindert Kooistra]]<br>[[Lammert S. Hilarides]]
| [[Harns (stêd)|Harns]] <br> [[Harns (stêd)|Harns]] <br> [[Penjum]]
| [[Lammert S. Hilarides]]
|-
| style="text-align:right;" | 38
| [[1889]]
| [[Meindert Kooistra]] <br>[[Wiebren Kooista]]<br>[[Lammert S. Hilarides]]
| [[Harns (stêd)|Harns]] <br> [[Dokkum]]<br> [[Penjum]]
| [[Lammert S. Hilarides]]
|-
| style="text-align:right;" | 39
| [[1890]]
| [[Pieter B. Yetsenga]] <br>[[Jan Reitsma sr.]]<br>[[Taeke de Jong]]
| [[Arum]]<br> [[Penjum]]<br> [[Penjum]]
| [[Pieter B. Yetsenga]]
|-
| style="text-align:right;" | 40
| [[1891]]
| [[Johannes Anema]] <br>[[Hemke Elzinga]]<br>[[Cornelis van der Weg]]
| [[Skingen]]<br> [[Holwert]]<br> [[Tsjummearum]]
| [[Johannes Anema]]
|-
| style="text-align:right;" | 41
| [[1892]]
| [[Johannes Anema]] <br>[[Jan Reitsma sr.]]<br>[[Nanne S. de Boer]]
| [[Skingen]] <br> [[Penjum]] <br> [[Penjum]]
| [[Johannes Anema]]
|-
| style="text-align:right;" | 42
| [[1893]]
| [[Johannes Anema]]<br>[[Jan Reitsma sr.]]<br>[[Pieter B. Yetsenga]]
| [[Skingen]] <br> [[Penjum]] <br> [[Arum]]
| [[Jan Reitsma sr.]]
|-
| style="text-align:right;" | 43
| [[1894]]
| [[Johannes Bierma]] <br>[[Klaas Leeuwen]]<br>[[Arjen de Vries]]
| [[Sint-Jabik]] <br>[[Sint-Jabik]]<br> [[Berltsum]]
| [[Johannes Bierma]]
|-
| style="text-align:right;" | 44
| [[1895]]
| [[Johannes Anema]] <br>[[Jan Reitsma sr.]]<br>[[Pieter B. Yetsenga]]
| [[Skingen]]<br>[[Penjum]]<br> [[Arum]]
| [[Pieter B. Yetsenga]]
|-
| style="text-align:right;" | 45
| [[1896]]
| [[Minze de Vries]] <br>[[Sjoerd Heslinga]]<br>[[Klaas P. Vonk]]
| [[Bitgum]] <br>[[Bitgum]] <br>[[Bitgum]]
| [[Minze de Vries]]
|-
| style="text-align:right;" | 46
| [[1897]]
| [[Minze de Vries]]<br>[[Jan Reitsma sr.]]<br>[[Klaas P. Vonk]]
| [[Bitgum]] <br> [[Penjum]] <br> [[Bitgum]]
| [[Minze de Vries]]
|-
| style="text-align:right;" | 47
| [[1898]]
| [[Johannes Bierma]]<br>[[Jan Reitsma sr.]]<br>[[Johannes Struiksma]]
| [[Sint-Jabik]]<br> [[Penjum]]<br> [[Wommels]]
| [[Johannes Struiksma]]
|-
| style="text-align:right;" | 48
| [[1899]]
| [[Johannes Bierma]] <br>[[Jan Reitsma sr.]]<br>[[Johannes Struiksma]]
| [[Sint-Jabik]]<br>[[Penjum]]<br> [[Wommels]]
| [[Jan Reitsma sr.]]
|-
| style="text-align:right;" | 49
| [[1900]]
| [[Minze de Vries]] <br>[[Gerben Wassenaar]]<br>[[Anne Groenveld]]
| [[Bitgum]] <br>[[Bitgum]] <br>[[Bitgum]]
| [[Minze de Vries]]
|-
| style="text-align:right;" | 50
| [[1901]]
| [[Jan Reitsma sr.]]<br>[[Jan Kuperus]] <br>[[Meindert Helfrich]]
| [[Penjum]]<br> [[Marsum]]<br> [[Kimswert]]
| [[Jan Kuperus]]
|-
| style="text-align:right;" | 51
| [[1902]]
| [[Sijtze A. Kooistra]]<br>[[Jan Kuperus]] <br>[[Johannes Struiksma]]
| [[Wytmarsum]]<br> [[Wytmarsum]]<br> [[Wommels]]
| [[Jan Kuperus]]
|-
| style="text-align:right;" | 52
| [[1903]]
| [[Minze de Vries]]<br>[[Jan Reitsma sr.]]<br>[[Johannes Struiksma]]
| [[Bitgum]]<br> [[Penjum]]<br> [[Wommels]]
| [[Jan Reitsma sr.]]
|-
| style="text-align:right;" | 53
| [[1904]]
| [[Pieter Hovenga]] <br>[[Lodewijk Leicht]]<br>[[Rinze Feitsma]]
| [[Marsum]]<br> [[Frjentsjer]]<br> [[Wommels]]
| [[Pieter Hovenga]]
|-
| style="text-align:right;" | 54
| [[1905]]
| [[Tjeerd W. Kooistra]] <br>[[Jan W. Kooistra]]<br>[[Gerrit Terpstra]]
| [[Dokkum]]<br> [[Dokkum]]<br> [[Marsum]]
| [[Tjeerd W. Kooistra]]
|-
| style="text-align:right;" | 55
| [[1906]]
| [[Catrinus Werkhoven]]<br>[[Sijtze A. Kooistra]]<br>[[Tjeerd W. Kooistra]]
| [[Wytmarsum]]<br> [[Wytmarsum]]<br> [[Dokkum]]
| [[Sijtze A. Kooistra]]
|-
| style="text-align:right;" | 56
| [[1907]]
| [[Sijtze A. Kooistra]] <br>[[Tjeerd W. Kooistra]] <br> [[Meindert Helfrich]]
| [[Wytmarsum]]<br> [[Dokkum]]<br> [[Kimswert]]
| [[Sijtze A. Kooistra]]
|-
| style="text-align:right;" | 57
| [[1908]]
| [[Ultsje Tijmstra]] <br>[[Hans Schaafsma]] <br>[[Roel Boorsma]]
| [[De Lemmer]]<br> [[Arum]]<br> [[Wommels]]
| [[Ultsje Tijmstra]]
|-
| style="text-align:right;" | 58
| [[1909]]
| [[Catrinus Werkhoven]] <br>[[Sijtze A. Kooistra]]<br>[[Rein Zaagemans]]
| [[Wytmarsum]] <br>[[Wytmarsum]] <br>[[Wytmarsum]]
| [[Catrinus Werkhoven]]
|-
| style="text-align:right;" | 59
| [[1910]]
| [[Catrinus Werkhoven]] <br>[[Sijtze A. Kooistra]] <br>[[Tjeerd W. Kooistra]]
| [[Wytmarsum]]<br> [[Wytmarsum]]<br> [[Ljouwert (stêd)|Ljouwert]]
| [[Catrinus Werkhoven]]
|-
| style="text-align:right;" | 60
| [[1911]]
| [[Tjeerd W. Kooistra]] <br>[[Sijtze A. Kooistra]]<br>[[Rein Zaagemans]]
| [[Dokkum]]<br> [[Wytmarsum]]<br> [[Wytmarsum]]
| [[Sijtze A. Kooistra]]
|-
| style="text-align:right;" | 61
| [[1912]]
| [[Rinse Brink]] <br>[[Sikke de Vries]]<br>[[Sybolt M. Tigchelaar]]
| [[Easterlittens]]<br> [[Harns (stêd)|Harns]]<br> [[Dronryp]]
| [[Sybolt M. Tigchelaar]]
|-
| style="text-align:right;" | 62
| [[1913]]
| [[Catrinus Werkhoven]] <br>[[Anne Smidts]] <br>[[Ids Roukema]]
| [[Wytmarsum]]<br> [[Frjentsjer]]<br> [[Harns (stêd)|Harns]]
| [[Anne Smidts]]
|-
| style="text-align:right;" | 63
| [[1914]]
| [[Rinse Brink]] <br>[[Germ Hoitsma]] <br>[[Rein Zaagemans]]
| [[Easterlittens]]<br> [[Berltsum]]<br> [[Wytmarsum]]
| [[Germ Hoitsma]]
|-
| style="text-align:right;" | 64
| [[1915]]
| [[Jacobus Jellema]] <br>[[Sikke de Vries]]<br>[[Hendrik van Haitsma]]
| [[Frjentsjer]]<br> [[Harns (stêd)|Harns]]<br> [[Frjentsjer]]
| [[Sikke de Vries]]
|-
| style="text-align:right;" | 65
| [[1916]]
| [[Rinse Brink]] <br>[[Ids Roukema]]<br>[[August van Lierde]]
| [[Easterlittens]]<br> [[Harns (stêd)|Harns]]<br> [[Belgje]]
| [[Rinse Brink]]
|-
| style="text-align:right;" | 66
| [[1917]]
| [[August van Lierde]] <br>[[Émile Hoyois]]<br>[[Georges Herphelin]]
| [[Belgje]] <br>[[Belgje]] <br>[[Belgje]]
| [[August van Lierde]]
|-
| style="text-align:right;" | 67
| [[1918]]
| [[Hubert Westerhuis]] <br>[[Roelof de Jong]] <br>[[Pé Hiemstra]]
| [[Easterlittens]]<br> [[Wommels]]<br> [[Wommels]]
| [[Hubert Westerhuis]]
|-
| style="text-align:right;" | 68
| [[1919]]
| [[Jan IJ. Heeg]]<br>[[Anne Smidts]] <br>[[Sybolt M. Tigchelaar]]
| [[Easterein]]<br> [[Frjentsjer]]<br> [[Dronryp]]
| [[Anne Smidts]]
|-
| style="text-align:right;" | 69
| [[1920]]
| [[Taede Zijlstra]]<br>[[Ids Roukema]]<br>[[Ids Jousma]]
| [[Wytmarsum]]<br> [[Harns (stêd)|Harns]]<br>[[Dokkum]]
| [[Ids Jousma]]
|-
| style="text-align:right;" | 70
| [[1921]]
| [[Taede Zijlstra]]<br>[[Jan IJ. Heeg]] <br>[[Rinze R. Yetsinga]]
| [[Wytmarsum]]<br> [[Easterein]]<br> [[Arum]]
| [[Jan IJ. Heeg]]
|-
| style="text-align:right;" | 71
| [[1922]]
| [[Taede Zijlstra]]<br>[[Jan IJ. Heeg]]<br>[[Rinze R. Yetsinga]]
| [[Wytmarsum]]<br> [[Easterein]]<br> [[Arum]]
| [[Rinze R. Yetsinga]]
|-
| style="text-align:right;" | 72
| [[1923]]
| [[Machiel Miedema]]<br>[[Ids Roukema]] <br>[[Klaas de Jager]]
| [[Frjentsjer]]<br> [[Harns (stêd)|Harns]]<br> [[Harns (stêd)|Harns]]
| [[Ids Roukema]]
|-
| style="text-align:right;" | 73
| [[1924]]
| [[Hans Knol]]<br>[[Ids Roukema]]<br>[[Klaas de Jager]]
| [[Harns (stêd)|Harns]]<br> [[Harns (stêd)|Harns]]<br>[[Harns (stêd)|Harns]]
| [[Klaas de Jager]]
|-
| style="text-align:right;" | 74
| [[1925]]
| [[Taede Zijlstra]]<br>[[Klaas Kuiken]]<br>[[Ids Jousma]]
| [[Wytmarsum]]<br>[[Sint-Jabik]]<br>[[Dokkum]]
| [[Klaas Kuiken]]
|-
| style="text-align:right;" | 75
| [[1926]]
| [[Taede Zijlstra]]<br>[[Klaas Kuiken]]<br>[[Ids Jousma]]
| [[Wytmarsum]]<br>[[Sint-Jabik]]<br> [[Dokkum]]
| [[Klaas Kuiken]]
|-
| style="text-align:right;" | 76
| [[1927]]
| [[Germ Koster]] <br>[[Rinze Werkhoven]]<br>[[Sake Zijlstra]]
| [[Dokkum]]<br> [[Frjentsjer]]<br> [[Bitgum]]
| [[Germ Koster]]
|-
| style="text-align:right;" | 77
| [[1928]]
| [[Ids Roukema]] <br>[[Dirk de Jong]]<br>[[Klaas Kooistra]]
| [[Wommels]]<br> [[Wier]]<br> [[Dokkum]]
| [[Klaas Kooistra]]
|-
| style="text-align:right;" | 78
| [[1929]]
| [[Taede Zijlstra]] <br>[[Pieter Helfrich]]<br>[[Ids Jousma]]
| [[Wytmarsum]]<br> [[Harns (stêd)|Harns]]<br> [[Dokkum]]
| [[Taede Zijlstra]]
|-
| style="text-align:right;" | 79
| [[1930]]
| [[Reinder Terpstra]] <br>[[Nanne Koopmans]] <br>[[Klaas Kooistra]]
| [[Bitgum]]<br> [[Ljouwert (stêd)|Ljouwert]]<br> [[Dokkum]]
| [[Reinder Terpstra]]
|-
| style="text-align:right;" | 80
| [[1931]]
| [[Taede Zijlstra]]<br>[[Pieter Helfrich]]<br>[[Klaas de Jager]]
| [[Wytmarsum]]<br> [[Harns (stêd)|Harns]]<br> [[Harns (stêd)|Harns]]
| [[Pieter Helfrich]]
|-
| style="text-align:right;" | 81
| [[1932]]
| [[Klaas Kuiken]]<br>[[Sape de Haan]]<br>[[Jan van der Lei]]
| [[Sint-Jabik]]<br> [[Berltsum]]<br> [[Berltsum]]
| [[Klaas Kuiken]]
|-
| style="text-align:right;" | 82
| [[1933]]
| [[Hans Knol]]<br>[[Dooitzen de Bildt]] <br>[[Anne van Sinderen]]
| [[Harns (stêd)|Harns]]<br>[[Sint-Jabik]] <br>[[Sint-Anne]]
| [[Dooitzen de Bildt]]
|-
| style="text-align:right;" | 83
| [[1934]]
| [[Marten van der Hem]] <br>[[Hampie Bogaard]]<br>[[Klaas de Jager]]
| [[Raerd]]<br> [[Harns (stêd)|Harns]]<br> [[Harns (stêd)|Harns]]
| [[Marten van der Hem]]
|-
| style="text-align:right;" | 84
| [[1935]]
| [[Taede Zijlstra]] <br>[[Dooitzen de Bildt]] <br>[[Sjouke Helfrich]]
| [[Wytmarsum]]<br>[[Sint-Jabik]]<br> [[Sint-Jabik]]
| [[Taede Zijlstra]]
|-
| style="text-align:right;" | 85
| [[1936]]
| [[Marten van der Hem]] <br>[[Anne Braam]] <br>[[Willem Bosma]]
| [[Raerd]]<br> [[Seisbierrum]]<br> [[Boalsert]]
| [[Willem Bosma]]
|-
| style="text-align:right;" | 86
| [[1937]]
| [[Klaas Kuiken]]<br>[[Dooitzen de Bildt]]<br>[[Sjouke Helfrich]]
| [[Sint-Jabik]]<br> [[Sint-Jabik]]<br> [[Frjentsjer]]
| [[Sjouke Helfrich]]
|-
| style="text-align:right;" | 87
| [[1938]]
| [[Folkert Hiddinga]] <br>[[Cees Kamminga]] <br>[[Willem Bosma]]
| [[Weidum]]<br> [[Arum]]<br> [[Boalsert]]
| [[Cees Kamminga]]
|-
| style="text-align:right;" | 88
| [[1939]]
| [[Taede Zijlstra]] <br>[[IJnze Kuperus]]<br>[[Sjouke Helfrich]]
| [[Wytmarsum]] <br> [[Winaam]] <br> [[Winaam]]
| [[Taede Zijlstra]]
|-
| style="text-align:right;" | 89
| [[1940]]
| [[Marten van der Hem]]<br>[[Lou Seerden]] <br>[[Feite de Jager]]
| [[Raerd]]<br> [[Frjentsjer]]<br> [[Harns (stêd)|Harns]]
| [[Lou Seerden]]
|-
| style="text-align:right;" | 90
| [[1941]]
| [[Klaas Kuiken]]<br>[[Jan de Groot]]<br>[[Sjouke Helfrich]]
| [[Sint-Anne]]<br> [[Weidum]]<br> [[Winaam]]
| [[Jan de Groot]]
|-
| style="text-align:right;" | 91
| [[1942]]
| [[Jan Rodenhuis]] <br>[[Feite de Jager]]<br>[[Frans Helfrich]]
| [[Húns]]<br>[[Harns (stêd)|Harns]] <br> [[Harns (stêd)|Harns]]
| [[Jan Rodenhuis]]
|-
| style="text-align:right;" | –
| [[1943]]
| colspan="3" rowspan="2"|''gjin PC fanwegen de [[Twadde Wrâldoarloch]]''
|-
| style="text-align:right;" | –
| [[1944]]
|-
| style="text-align:right;" | 92
| [[1945]]
| [[Klaas Posthumus]]<br>[[Pieter de Haan]] <br>[[Hiele de Haan]]
| [[Holwert]]<br> [[Holwert]]<br> [[Ljouwert (stêd)|Ljouwert]]
| [[Klaas Posthumus]]
|-
| style="text-align:right;" | 93
| [[1946]]
| [[Hotze Schuil]] <br>[[Æbe Haima]] <br>[[Riemer Reinalda]]
| [[Harns (stêd)|Harns]]<br> [[Doanjum]]<br> [[Winsum (Fryslân)|Winsum]]
| [[Hotze Schuil]]
|-
| style="text-align:right;" | 94
| [[1947]]
| [[Hotze Schuil]] <br>[[Æbe Haima]]<br>[[Frans Helfrich]]
| [[Harns (stêd)|Harns]]<br> [[Doanjum]]<br> [[Harns (stêd)|Harns]]
| [[Hotze Schuil]]
|-
| style="text-align:right;" | 95
| [[1948]]
| [[Marten van der Leest]] <br>[[Theun de Bruin]] <br>[[Sjouke Helfrich]]
| [[Stiens]]<br> [[Ljouwert (stêd)|Ljouwert]]<br> [[Wergea]]
| [[Marten van der Leest]]
|-
| style="text-align:right;" | 96
| [[1949]]
| [[Lammert Heeringa]] <br>[[Hotze Schuil]] <br>[[Wijtse Vlietstra]]
| [[Holwert]]<br> [[Harns (stêd)|Harns]]<br> [[Frjentsjer]]
| [[Lammert Heeringa]]
|-
| style="text-align:right;" | 97
| [[1950]]
| [[Marten van der Leest]] <br>[[Theun de Bruin]]<br>[[Arp Hiemstra]]
| [[Stiens]]<br> [[Ljouwert (stêd)|Ljouwert]]<br> [[Ljouwert (stêd)|Ljouwert]]
| [[Marten van der Leest]]
|-
| style="text-align:right;" | 98
| [[1951]]
| [[Roel Hoekstra]]<br>[[Pieter de Haan]] <br>[[Hiele de Haan]]
| [[Ternaard]]<br> [[Holwert]]<br> [[Holwert]]
| [[Hiele de Haan]]
|-
| style="text-align:right;" | 99
| [[1952]]
| [[Hotze Schuil]] <br>[[Sikke Olivier]] <br>[[Frans Helfrich]]
| [[Harns (stêd)|Harns]]<br> [[Harns (stêd)|Harns]]<br> [[Ljouwert (stêd)|Ljouwert]]
| [[Hotze Schuil]]
|-
| style="text-align:right;" | 100
| [[1953]]
| [[Hotze Schuil]]<br>[[Rinnie Kuiper]]<br>[[Frans Helfrich]]
| [[Harns (stêd)|Harns]]<br> [[Makkum]]<br> [[Ljouwert (stêd)|Ljouwert]]
| [[Rinnie Kuiper]]
|-
| style="text-align:right;" | 101
| [[1954]]
| [[Johannes Stavinga]] <br>[[Albert Veldkamp]] <br>[[Sipke van der Zee]]
| [[Poppenwier]]<br> [[Huzum]]<br> [[Ljouwert (stêd)|Ljouwert]]
| [[Johannes Stavinga]]
|-
| style="text-align:right;" | 102
| [[1955]]
| [[Meindert van der Weerd]] <br>[[Johannes Zijlstra]] <br>[[Wijtse Vlietstra]]
| [[Arum]]<br> [[Kimswert]]<br> [[Frjentsjer]]
| [[Wijtse Vlietstra]]
|-
| style="text-align:right;" | 103
| [[1956]]
| [[Marten van der Leest]]<br>[[Johan Jansen]]<br>[[Arp Hiemstra]]
| [[Stiens]]<br> [[Harns (stêd)|Harns]]<br> [[Ljouwert (stêd)|Ljouwert]]
| [[Arp Hiemstra]]
|-
| style="text-align:right;" | 104
| [[1957]]
| [[Jan Sijtsma]] <br>[[Albert Rinia]]<br>[[Sake Faber]]
| [[Rie (plak)|Rie]]<br> [[Makkum]] <br> [[Berltsum]]
| [[Jan Sijtsma]]
|-
| style="text-align:right;" | 105
| [[1958]]
| [[Roel Hoekstra]] <br>[[Johan Jansen]] <br>[[Albert Veldkamp]]
| [[Ternaard]] <br> [[Harns (stêd)|Harns]]<br> [[Huzum]]
| [[Johan Jansen]]
|-
| style="text-align:right;" | 106
| [[1959]]
| [[Meindert van der Weerd]] <br>[[Albert Rinia]]<br>[[Rinnie Kuiper]]
| [[Arum]]<br> [[Makkum]]<br> [[Makkum]]
| [[Rinnie Kuiper]]
|-
| style="text-align:right;" | 107
| [[1960]]
| [[Jan Sijtsma]] <br>[[Johannes Zijlstra]] <br>[[Dirk van der Zee]]
| [[Rie (plak)|Rie]] <br> [[Kimswert]] <br> [[Ljouwert (stêd)|Ljouwert]]
| [[Johannes Zijlstra]]
|-
| style="text-align:right;" | 108
| [[1961]]
| [[Rienk de Groot]]<br>[[Johan Jansen]]<br>[[Martinus Santema]]
| [[Ljouwert (stêd)|Ljouwert]]<br> [[Harns (stêd)|Harns]]<br> [[Easterlittens]]
| [[Martinus Santema]]
|-
| style="text-align:right;" | 109
| [[1962]]
| [[Gerrit Okkinga]] <br>[[Drewis Smedinga]] <br>[[Sjoerd Heeringa]]
| [[Easterein]]<br> [[Harns (stêd)|Harns]]<br> [[Tsjummearum]]
| [[Drewis Smedinga]]
|-
| style="text-align:right;" | 110
| [[1963]]
| [[Gerrit Okkinga]] <br>[[Drewis Smedinga]]<br>[[Martinus Santema]]
| [[Easterein]]<br> [[Harns (stêd)|Harns]]<br> [[Easterlittens]]
| [[Gerrit Okkinga]]
|-
| style="text-align:right;" | 111
| [[1964]]
| [[Rienk de Groot]]<br>[[Sjoerd Heeringa]]<br>[[Johan Halbesma]]
| [[Ljouwert (stêd)|Ljouwert]]<br> [[Tsjummearum]]<br> [[Harns (stêd)|Harns]]
| [[Johan Halbesma]]
|-
| style="text-align:right;" | 112
| [[1965]]
| [[Hein Zijlstra]] <br>[[Martinus Santema]] <br>[[Gerrit Langerak]]
| [[Deinum]]<br> [[Easterlittens]]<br> [[Snits]]
| [[Hein Zijlstra]]
|-
| style="text-align:right;" | 113
| [[1966]]
| [[Rienk de Groot]] <br>[[Gerrit de Jong]]<br>[[Durk Talsma]]
| [[Ljouwert (stêd)|Ljouwert]]<br> [[Snits]]<br> [[Weidum]]
| [[Gerrit de Jong]]
|-
| style="text-align:right;" | 114
| [[1967]]
| [[Hotze Schuil]]<br>[[Klaas van Wieren]] <br>[[Johan Halbesma]]
| [[Harns (stêd)|Harns]]<br> [[Marsum]]<br> [[Harns (stêd)|Harns]]
| [[Klaas van Wieren]]
|-
| style="text-align:right;" | 115
| [[1968]]
| [[Johan van Seijst]] <br>[[Tamme Velstra]] <br>[[Johannes Westra]]
| [[Frjentsjer]]<br> [[Baard]]<br> [[Ljouwert (stêd)|Ljouwert]]
| [[Tamme Velstra]]
|-
| style="text-align:right;" | 116
| [[1969]]
| [[Johan van Seijst]] <br>[[Sikke Sikkema]]<br>[[Johannes Westra]]
| [[Frjentsjer]]<br> [[Frjentsjer]]<br> [[Ljouwert (stêd)|Ljouwert]]
| [[Johan van Seijst]]
|-
| style="text-align:right;" | 117
| [[PC 1970|1970]]
| [[Gerrit Okkinga]]<br>[[Klaas van Wieren]]<br>[[Durk Talsma]]
| [[Arum]]<br>[[Marsum]]<br> [[Weidum]]
| [[Durk Talsma]]
|-
| style="text-align:right;" | 118
| [[PC 1971|1971]]
| [[Jarich van der Veen]] <br>[[Gerrit de Jong]] <br>[[Reitse Mienstra]]
| [[Ikkerwâld]]<br> [[Snits]]<br>[[It Hearrenfean (plak)|It Hearrenfean]]
| [[Reitse Mienstra]]
|-
| style="text-align:right;" | 119
| [[PC 1972|1972]]
| [[Piet de Jong (keatser)|Piet de Jong]] <br>[[Bert Rinia]] <br>[[André Roosenburg jr.]]
| [[Wommels]]<br> [[Makkum]]<br> [[Frjentsjer]]
| [[Bert Rinia]]
|-
| style="text-align:right;" | 120
| [[PC 1973|1973]]
| [[Sjouke de Boer]] <br>[[Wybren van Wieren]]<br>[[Gerrit van der Heide]]
| [[Eksmoarre]]<br> [[Marsum]] <br> [[Harns (stêd)|Harns]]
| [[Sjouke de Boer]]
|-
| style="text-align:right;" | 121
| [[PC 1974|1974]]
| [[Jarich van der Veen]] <br>[[Gerrit de Jong]]<br>[[Flip Soolsma]]
| [[Damwâld]]<br> [[Snits]]<br> [[Drachten]]
| [[Jarich van der Veen]]
|-
| style="text-align:right;" | 122
| [[PC 1975|1975]]
| [[Johan van Seijst]] <br>[[Klaas van Wieren]] <br>[[Piet Jetze Faber]]
| [[Drachten]] <br> [[Berltsum]] <br> [[Stiens]]
| [[Johan van Seijst]]
|-
| style="text-align:right;" | 123
| [[PC 1976|1976]]
| [[Sake Saakstra]]<br>[[Piet Jetze Faber]]<br>[[Durk Talsma]]
| [[Winsum (Fryslân)|Winsum]]<br> [[Stiens]]<br> [[Weidum]]
| [[Sake Saakstra]]
|-
| style="text-align:right;" | 124
| [[PC 1977|1977]]
| [[Sjouke de Boer]]<br>[[Klaas van Wieren]]<br>[[Wybren van Wieren]]
| [[Eksmoarre]]<br> [[Berltsum]]<br> [[Marsum]]
| [[Wybren van Wieren]]
|-
| style="text-align:right;" | 125
| [[PC 1978|1978]]
| [[Sjouke de Boer]] <br>[[Klaas van Wieren]]<br>[[Wybren van Wieren]]
| [[Eksmoarre]]<br> [[Berltsum]]<br> [[Marsum]]
| [[Sjouke de Boer]]
|-
| style="text-align:right;" | 126
| [[PC 1979|1979]]
| [[Sake Saakstra]]<br>[[Piet Jetze Faber]]<br>[[Flip Soolsma]]
| [[Grou (plak)|Grou]]<br> [[Froubuorren]]<br> [[Boarnburgum]]
| [[Piet Jetze Faber]]
|-
| style="text-align:right;" | 127
| [[PC 1980|1980]]
| [[Sake Saakstra]] <br>[[Piet Jetze Faber]] <br>[[Flip Soolsma]]
| [[Grou (plak)|Grou]]<br> [[Froubuorren]]<br> [[Boarnburgum]]
| [[Piet Jetze Faber]]
|-
| style="text-align:right;" | 128
| [[PC 1981|1981]]
| [[Sake Saakstra]] <br>[[Piet Jetze Faber]]<br>[[Tjisse Wallendal]]
| [[Grou (plak)|Grou]]<br> [[Froubuorren]]<br> [[Rie (plak)|Rie]]
| [[Sake Saakstra]]
|-
| style="text-align:right;" | 129
| [[PC 1982|1982]]
| [[Sake Saakstra]]<br>[[Piet Jetze Faber]]<br>[[Johannes Brandsma (keatser)|Johannes Brandsma]]
| [[Grou (plak)|Grou]]<br> [[Froubuorren]] <br> [[Seisbierrum]]
| [[Piet Jetze Faber]]
|-
| style="text-align:right;" | 130
| [[PC 1983|1983]]
| [[Sake Saakstra]]<br>[[Piet Jetze Faber]]<br>[[Johannes Brandsma (keatser)|Johannes Brandsma]]
| [[Grou (plak)|Grou]] <br> [[Froubuorren]] <br> [[Seisbierrum]]
| [[Piet Jetze Faber]]
|-
| style="text-align:right;" | 131
| [[PC 1984|1984]]
| [[Peter Rinia]]<br>[[Wybren van Wieren]] <br>[[Tunno Schurer]]
| [[Makkum]] <br> [[Marsum]] <br> [[Frjentsjer]]
| [[Wybren van Wieren]]
|-
| style="text-align:right;" | 132
| [[PC 1985|1985]]
| [[Ruurd Rutten]] <br>[[Johannes van Dijk]] <br>[[Tjerk de Groot]]
| [[Winaam]]<br> [[Seisbierrum]]<br> [[Froubuorren]]
| [[Johannes van Dijk]]
|-
| style="text-align:right;" | 133
| [[PC 1986|1986]]
| [[Peter Rinia]]<br>[[Wybren van Wieren]]<br>[[Tunno Schurer]]
| [[Makkum]] <br> [[Marsum]] <br> [[Frjentsjer]]
| [[Tunno Schurer]]
|-
| style="text-align:right;" | 134
| [[PC 1987|1987]]
| [[Peter Rinia]]<br> [[Johannes Brandsma (keatser)|Johannes Brandsma]]<br>[[Tunno Schurer]]
| [[Makkum]]<br> [[Seisbierrum]]<br> [[Frjentsjer]]
| [[Tunno Schurer]]
|-
| style="text-align:right;" | 135
| [[PC 1988|1988]]
| [[Peter Rinia]]<br> [[Johannes Brandsma (keatser)|Johannes Brandsma]]<br>[[Tunno Schurer]]
| [[Makkum]]<br> [[Seisbierrum]] <br> [[Frjentsjer]]
| [[Tunno Schurer]]
|-
| style="text-align:right;" | 136
| [[PC 1989|1989]]
| [[Joop Bierma]]<br>[[Sake Porte]]<br>[[Hotze Rusticus]]
| [[Sint-Jabik]] <br> [[Stiens]]<br> [[Marsum]]
| [[Joop Bierma]]
|-
| style="text-align:right;" | 137
| [[PC 1990|1990]]
| [[Coos Veltman]]<br>[[Piet Jetze Faber]]<br>[[Tunno Schurer]]
| [[Dronryp]]<br> [[Froubuorren]]<br> [[Frjentsjer]]
| [[Coos Veltman]]
|-
| style="text-align:right;" | 138
| [[PC 1991|1991]]
| [[Erik Seerden]] <br>[[Rinse Bleeker]]<br>[[Thomas van der Meer]]
| [[Frjentsjer]]<br> [[It Hearrenfean (plak)|It Hearrenfean]] <br> [[Akkrum]]
| [[Erik Seerden]]
|-
| style="text-align:right;" | 139
| [[PC 1992|1992]]
| [[Erik Seerden]] <br>[[Rinse Bleeker]]<br>[[Thomas van der Meer]]
| [[Frjentsjer]]<br> [[It Hearrenfean (plak)|It Hearrenfean]] <br> [[Akkrum]]
| [[Rinse Bleeker]]
|-
| style="text-align:right;" | 140
| [[PC 1993|1993]]
| [[Erik Seerden]] <br>[[Rinse Bleeker]] <br>[[Thomas van der Meer]]
| [[Ljouwert (stêd)|Ljouwert]]<br>[[It Hearrenfean (plak)|It Hearrenfean]] <br> [[Akkrum]]
| [[Thomas van der Meer]]
|-
| style="text-align:right;" | 141
| [[PC 1994|1994]]
| [[Coos Veltman]]<br>[[Johannes van Dijk]]<br>[[Hotze Rusticus]]
| [[De Jouwer]]<br> [[Ljouwert (stêd)|Ljouwert]]<br> [[Marsum]]
| [[Coos Veltman]]
|-
| style="text-align:right;" | 142
| [[PC 1995|1995]]
| [[Simon Minnesma]] <br>[[Sake Porte]]<br>[[Klaas Anne Terpstra]]
| [[Menaam]]<br> [[Grins (stêd)|Grins]] <br> [[Menaam]]
| [[Simon Minnesma]]
|-
| style="text-align:right;" | 143
| [[PC 1996|1996]]
| [[Johan Okkinga]] <br>[[Sake Porte]]<br>[[Pieter Tienstra]]
| [[Arum]]<br> [[Grins (stêd)|Grins]] <br>[[Winsum (Grinslân)]]
| [[Johan Okkinga]]
|-
| style="text-align:right;" | 144
| [[PC 1997|1997]]
| [[Pieter van Tuinen]] <br>[[Rinse Bleeker]]<br>[[Chris Wassenaar]]
| [[Grins (stêd)|Grins]] <br>[[It Hearrenfean (plak)|It Hearrenfean]] <br> [[Minnertsgea]]
| [[Pieter van Tuinen]]
|-
| style="text-align:right;" | 145
| [[PC 1998|1998]]
| [[Johan Okkinga]] <br>[[Sake Porte]]<br>[[Auke van der Graaf]]
| [[Arum]]<br> [[Winsum (Grinslân)]]<br> [[Berltsum]]
| [[Johan Okkinga]]
|-
| style="text-align:right;" | 146
| [[PC 1999|1999]]
| [[Johan Okkinga]]<br>[[Sake Porte]]<br>[[Auke van der Graaf]]
| [[Arum]]<br>[[Winsum (Grinslân)]]<br> [[Berltsum]]
| [[Auke van der Graaf]]
|-
| style="text-align:right;" | 147
| [[PC 2000|2000]]
| [[Klaas Berkepas]]<br>[[Dirk Jan van der Woud]]<br>[[Klaas Anne Terpstra]]
| [[Aldeboarn]]<br> [[Goutum]]<br> [[Minnertsgea]]
| [[Klaas Anne Terpstra]]
|-
| style="text-align:right;" | 148
| [[PC 2001|2001]]
| [[Pieter van Tuinen]]<br>[[André Kuipers (keatser)|André Kuipers]]<br>[[Chris Wassenaar]]
| [[Ljouwert (stêd)|Ljouwert]]<br> [[Bitgummole]]<br> [[Minnertsgea]]
| [[Chris Wassenaar]]
|-
| style="text-align:right;" | 149
| [[PC 2002|2002]]
| [[Rutmer van der Meer]]<br>[[Jacob Wassenaar]]<br>[[Cornelis Terpstra]]
| [[Wergea]]<br> [[Minnertsgea]]<br> [[Minnertsgea]]
| [[Cornelis Terpstra]]
|-
| style="text-align:right;" | 150
| [[PC 2003|2003]]
| [[Johannes G. Dijkstra]] <br>[[Karel Nijman]]<br>[[Folkert van der Wei]]
| [[Huzum]]<br> [[Ljouwert (stêd)|Ljouwert]]<br> [[Wytmarsum]]
| [[Johannes G. Dijkstra]]
|-
| style="text-align:right;" | 151
| [[PC 2004|2004]]
| [[Johan Abma (keatser)|Johan Abma]] <br>[[Pieter Scharringa]]<br>[[Daniël Iseger]]
| [[Gau]]<br> [[Dronryp]]<br> [[Huzum]]
| [[Daniël Iseger]]
|-
| style="text-align:right;" | 152
| [[PC 2005|2005]]
| [[Rutmer van der Meer]],<br>[[Jacob Wassenaar]]<br>[[Chris Wassenaar]]
| [[Ljouwert (stêd)|Ljouwert]]<br> [[Minnertsgea]] <br>[[Minnertsgea]]
| [[Chris Wassenaar]]
|-
| style="text-align:right;" | 153
| [[PC 2006|2006]]
| [[Johan van der Meulen]]<br>[[Taeke Triemstra]] <br>[[Kor Zittema]]
| [[Damwâld]]<br>[[Sint-Jabik]]<br> [[Bitgum]]
| [[Taeke Triemstra]]
|-
| style="text-align:right;" | 154
| [[PC 2007|2007]]
| [[Johan van der Meulen]] <br>[[Taeke Triemstra]]<br>[[Auke van der Graaf]]
| [[Broeksterwâld]]<br>[[Sint-Jabik]]<br> [[Berltsum]]
| [[Johan van der Meulen]]
|-
| style="text-align:right;" | 155
| [[PC 2008|2008]]
| [[Jochum Bouma]]<br>[[Auke van der Graaf]]<br>[[Douwe Groenendijk]]
| [[Easterlittens]]<br>[[Berltsum]]<br>[[It Hearrenfean (plak)|It Hearrenfean]]
| [[Douwe Groenendijk]]
|-
| style="text-align:right;" | 156
| [[PC 2009|2009]]
| [[Gert-Anne van der Bos]]<br>[[Folkert van der Wei]]<br>[[Daniël Iseger]]
| [[Holwert]]<br>[[Wytmarsum]]<br>[[Ljouwert (stêd)|Ljouwert]]
| [[Gert-Anne van der Bos]]
|-
| style="text-align:right;" | 157
| [[PC 2010|2010]]
| [[Gert-Anne van der Bos]] <br>[[Taeke Triemstra]]<br>[[Daniël Iseger]]
| [[Holwert]] <br>[[Sint-Jabik]]<br>[[Ljouwert (stêd)|Ljouwert]]
| [[Gert-Anne van der Bos]]
|-
| style="text-align:right;" | 158
| [[PC 2011|2011]]
| [[Gert-Anne van der Bos]]<br>[[Taeke Triemstra]]<br>[[Daniël Iseger]]
| [[Holwert]]<br>[[Sint-Jabik]]<br>[[Ljouwert (stêd)|Ljouwert]]
| [[Daniël Iseger]]
|-
| style="text-align:right;" | 159
| [[PC 2012|2012]]
| [[Hendrik Tolsma]]<br>[[René Anema]]<br>[[Thomas van Zuiden]]
| [[Goutum]]<br>[[Balk]]<br>[[Tsjerkwert]]
| [[Thomas van Zuiden]]
|-
| style="text-align:right;" | 160
| [[PC 2013|2013]]
| [[Johan van der Meulen]] <br>[[Renze Pieter Hiemstra]] <br>[[Hylke Bruinsma]]
| [[Bitgummole]]<br>[[Sint-Jabik]] <br>[[Minnertsgea]]
| [[Renze Pieter Hiemstra]]
|-
| style="text-align:right;" | 161
| [[PC 2014|2014]]
| [[Gert-Anne van der Bos]] <br>[[Jacob Wassenaar]] <br>[[Daniël Iseger]]
| [[Holwert]] <br>[[Minnertsgea]]<br>[[Ljouwert (stêd)|Ljouwert]]
| [[Daniël Iseger]]
|-
| style="text-align:right;" | 162
| [[PC 2015|2015]]
| [[Gert-Anne van der Bos]]<br> [[Taeke Triemstra]]<br> [[Daniël Iseger]]
| [[Mantgum]] <br>[[Sint-Jabik]]<br>[[Ljouwert (stêd)|Ljouwert]]
| [[Gert-Anne van der Bos]]
|-
| style="text-align:right;" | 163
| [[PC 2016|2016]]
| [[Jan-Dirk de Groot]]<br>[[Renze Pieter Hiemstra]]<br>[[Hans Wassenaar]]
| [[Driezum]]<br>[[Sint-Jabik]]<br>[[Ljouwert (stêd)|Ljouwert]]
| [[Hans Wassenaar]]
|-
| style="text-align:right;" | 164
| [[PC 2017|2017]]
| [[Bauke Triemstra]]<br>[[Alle Jan Anema]]<br>[[Hendrik Kootstra]]
| [[Sint-Jabik]]<br>[[Grou (plak)|Grou]]<br>[[Minnertsgea]]
| [[Hendrik Kootstra]]
|-
| style="text-align:right;" | 165
| [[PC 2018|2018]]
| [[Peter van Zuiden]]<br>[[Allard Hoekstra]]<br>[[Thomas van Zuiden]]
| [[Boalsert]]<br>[[Frjentsjer]]<br>[[Boalsert]]
| [[Allard Hoekstra]]
|-
| style="text-align:right;" | 166
| [[PC 2019|2019]]
| [[Marten Bergsma]]<br>[[Renze Pieter Hiemstra]]<br>[[Hans Wassenaar]]
| [[Minnertsgea]]<br>[[Deinum]]<br>[[Ljouwert (stêd)|Ljouwert]]
| [[Hans Wassenaar]]
|-
| style="text-align:right;" | (167)
| [[2020]]
| colspan="3" rowspan="1"|''gjin PC fanwegen [[Covid-19|koroana]]''
|-
| style="text-align:right;" | 168
| [[PC 2021|2021]]
| [[Gert-Anne van der Bos]]<br>[[Taeke Triemstra]]<br>[[Erwin Zijlstra]]
| [[Mantgum]]<br>[[Sint-Jabik]]<br>[[Easterlittens]]
| [[Erwin Zijlstra]]
|-
| style="text-align:right;" | 169
| [[PC 2022|2022]]
| [[Tjisse Steenstra]]<br>[[Hans Wassenaar]]<br>[[Renze Pieter Hiemstra]]
| [[Bitgummole]]<br>[[Ljouwert (stêd)|Ljouwert]] <br>[[Deinum]]
| [[Tjisse Steenstra]]
|-
|}
==Keppelings om utens==
*{{nl}}[http://www.pc-franeker.nl/ Offisjele webside fan 'e PC]
==Sjoch ek==
[[File:Portal.svg|20 px]] '''[[Tema:Keatsen]]''' – De Wikipedy hat ek in temaside oer it keatsen
{{boarnen|boarnefernijing=
<references/>
----
{{commonscat|Frisian handball}}
}}
[[Kategory:PC| ]]
[[Kategory:Keatspartij]]
[[Kategory:Evenemint yn Frjentsjer]]
[[Kategory:Sportevenemint yn Fryslân]]
[[Kategory:Weromkearend evenemint ynsteld yn 1850]]
s45upw17kjgb9cfk4622p1vtwaoae9k
Ray Charles
0
2393
1086434
838534
2022-08-05T20:26:55Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Keppeling om utens */ kt
wikitext
text/x-wiki
[[Ofbyld:RayCharles.jpeg|thumb|250px|Ray Charles oan de piano]]
'''Ray Charles''', ''Ray Charles Robinson'' ([[23 septimber]] [[1930]], [[Albany (Georgia)|Albany]] - [[10 juny]] [[2004]], [[Beverly Hills]]), wie in [[Feriene Steaten fan Amearika|Amerikaanske]] [[sjonger]]/[[pianist]] dy't de [[Rhythm en Blues]] mei grutmakke hat.
== Libben ==
Ray Charles syn sicht naam fan syn fiifde jier ôf en doe't er 7 wie, waard er folslein [[blyn]]. Hy gie yn Floarida nei in bysûndere skoalle foar [[dôve]] en bline bern. Dêr learde er [[brailje]], en hy learde der ek ferskate ynstruminten te bespyljen. Wylst er dêr op skoalle wie, kaam, doe't Charles 14 wie, syn mem te ferstjerren.
Nei't er de skoalle ferlitten hie, wurke Charles as muzikant. Earst wurke er yn Floarida mar letter ferhuze er nei de steat Washington. Hy begûn al gauweftich mei it meitsjen fan opnamen en skoarde syn earste hit mei "''Baby, Let Me Hold Your Hand''" ([[1951]]). Hy ferkoarte syn namme, ''Ray Charles Robinson'', ta ''Ray Charles'', om betizing foar te kommen mei de bokser [[Sugar Ray Robinson]].
Yn de begjinjierren waard Ray Charles sterk beynfloede troch [[Nat King Cole]] en [[Charles Brown]]. Syn earste opnamen wienen feitlik net mear as knappe ymitaasjes fan syn foarbylden, mar yn de rin fan de jierren soe er in tige werkenbere eigen styl ûntwikkelje.
Hy wie in fenomenaal muzykman, dy't yn de perioade 1960-1966 tolve [[Grammy Award]]s wûn hat. Ray Charles is opnaam yn net allinnich de [[Jazz Hall of Fame]], mar ek de [[Rock and Roll Hall of Fame]], de [[Blues Foundation Hall of Fame]], de [[Blues Hall of Fame]], de [[Songwriters' Hall of Fame]], de [[Grammy Hall of Fame]], de [[Georgia Music Hall of Fame]], de [[Florida Artists Hall of Fame]] en de [[Playboy Hall of Fame]].
== In pear grutte suksessen ==
* ''Baby, Don't You Cry''
* ''Crying Time''
* ''Georgia on My Mind''
* ''Hit the Road Jack''
* ''I Can't Stop Loving You''
* ''Swanee River Rock''
* ''You Are My Sunshine''
== Blues Brothers ==
Ray Charles spile ek mei yn de film [[The Blues Brothers]], dêr't er de rol spile fan eigner en meiwurker fan ''Ray's Music Exchange'' en dêr't er ''Shake Your Tailfeather'' sjongt.
== Film ==
Yn [[2004]] is ûnder de titel "''[[Ray (film)|Ray]]''" in film oer it libben fan Ray Charles makke, mei Jamie Foxx yn de haadrol.
== Keppeling om utens ==
* [http://www.raycharles.com/ Ray Charles online]
* Harkje nei Ray Charles:[http://en.wikipedia.org/upload/a/af/What%27dISay.ogg ''What'd I Say''].
* [http://uk.imdb.com/title/tt0350258/ Ray, de film]
{{DEFAULTSORT:Charles, Ray}}
[[Kategory:Amerikaansk sjonger]]
[[Kategory:Amerikaansk muzikant]]
[[Kategory:Amerikaansk bluesartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk gospelartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk country-artyst]]
[[Kategory:Amerikaansk komponist]]
[[Kategory:Amerikaansk lietsjeskriuwer]]
[[Kategory:Amerikaansk telefyzje-akteur]]
[[Kategory:Grammy-winner]]
[[Kategory:Amerikaansk muzikant fan Afro-Amerikaansk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk akteur fan Afro-Amerikaansk komôf]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1930]]
[[Kategory:Persoan stoarn yn 2004]]
bzh850qfatdqbh127w7qhdfpqqf8hr2
Ella Fitzgerald
0
2401
1086605
1058843
2022-08-05T21:29:26Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* It iere libben */ kt
wikitext
text/x-wiki
{{stobbe}}
[[Ofbyld:Ellaf.jpg|thumb|Ella Fitzgerald portrettearre troch [[Carl Van Vechten]], 1940]]
'''Ella Fitzgerald (1940)'''
(* [[25 april]] [[1917]], [[Newport News]](?)
- † [[15 juny]] [[1996]], [[Beverly Hills]])
ek wol ''"First Lady of Song", "Queen of Jazz" en "Lady Ella"'' neamd, wie in Amerikaansk [[jazz]] sjongster mei in fokaal berik fan trije oktaven. Sy stie bekend om har suverens fan toan, treftich [[diksje]], [[frasearring]], yntonaasje en in hoarnige ymprovisatoarysk fermogen, foaral yn har [[scat]]-sang.
Fitzgerald wie in wichtige ynterpretearrer fan [[The Great American Songbook]]. Yn de tiid fan har 59-jier lange opnimkarriêre, hat sy 40 miljoen plate-albums ferkocht fan har mear as 70 albums. Sy wûn 13 kear in [[Grammy Award]], ek is har de ''National Medal of arts'' troch [[Ronald Reagan]] en de ''[[Presidential Medal of Freedom]]'' troch [[George H. W. Bush]] takend.
== It iere libben ==
Fitzgerald wie berne yn [[Newport News, Virginia]], de dochter fan ''Temperance'' en ''William Fitzgerald''. It pear skiede koart nei de berte en Ella en har mem ferfarren nei [[Yonkers, New York]], dêr't sy by in goede freon fan Temperance wenjen gien binne, ''Joseph Da Silva''. Ella's healsuster ''Frances da Silva'' waard berne yn 1923. Sy en har famylje wienen [[metodisten]] en wienen aktyf yn de "''Bethany African Methodist Episcopal Church''" dêr tsjerken hja gereldwei en dienen bibelstúdzje.
Doe't Ella jong wie, woe sy dûnseres wurde, hoewol't sy tige graach nei jazz muzyk harkje mocht fan bygelyks [[Louis Armstrong]], [[Bing Crosby]] en [[The Boswell Sisters]]. Har grutste idoal wie lykwols [[Connee Boswell]]; letter hat sy sein: "Us mem naam op in dei ien fan har opnames mei nei hûs en ik wie fuortendaliks fereale... Ik die sa myn bêst om op har te klinken."
Yn 1932 ferstoar har mem oan in hertoanfal. Dêrnei gienen Ella's sifers dramatysk nei ûnderen ta en sy skûltsjesette faak fan skoalle. Fanwege misbrûk troch har styfheit, rûn se fuort nei har muoike en op it stuit wurke sy as útkyk foar in [[bordeel]] en foar by de [[maffia]] oansletten nûmersrinners. Doe't de autoriteiten der fan hearden waard hja ynearsten nei it ''Colored Orphan Asylum'' yn [[Riverdale, Bronx]] brocht. Lykwols, doe't it weeshûs sletten waard, omdat it der te drok waard, waard se oerbrocht nei it ''New york Training School for Girls'' yn [[Hudson (New York)|Hudson]], in steats tichtskoalle. Uteinlik ûntkaam se der oan en wie se in skoft dakleas.
{{DEFAULTSORT:Fitzgerald, Ella}}
[[Kategory:Ella Fitzgerald| ]]
[[Kategory:Amerikaansk sjonger]]
[[Kategory:Amerikaansk gospelartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk jazzartyst]]
[[Kategory:Grammy-winner]]
[[Kategory:Winner fan de Presidinsjele Frijheidsmedalje]]
[[Kategory:Amerikaansk muzikant fan Afro-Amerikaansk komôf]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1917]]
[[Kategory:Persoan stoarn yn 1996]]
6xxnxwaw2srsimkr40az3h3z96tixlw
R.L. Burnside
0
3823
1086432
1015493
2022-08-05T20:26:26Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Diskografy */ kt
wikitext
text/x-wiki
[[Ofbyld:RL Burnside.jpg|thumb|RL Burnside.]]
'''R.L. Burnside''' ([[23 novimber]] [[1926]] - [[1 septimber]] [[2005]]) wie in [[blues]]muzikant út de buert fan [[Holly Springs (Mississippy)|Holly Springs]]. Hy is berne yn [[Lafayette County (Mississippy)|Lafayette County]] yn de heuvels fan noard [[Mississippy (steat)|Mississippy]] dêr't er it grutste part fan syn libben wenne hat.
== Libben en wurk ==
Burnside krige ynspiraasje om gitaar te spyljen nei't er de EP "Boogie Chillen" fan [[John Lee Hooker]] hearde. It spyljen sels learde hy foar it meastepart fan [[Fred McDowell]], dy't by him yn de buert wenne. Ek syn oantroude neef [[Muddy Waters]] moat sjoen wurde as ien fan syn ynspirators. Allinne healwei de jierren 50 ferliet er foar in koarte perioade syn bertestreek. Hy hâlde doe ta yn [[Chicago]].
Dat Burnside altyd yn de selde streek wenne hat, betsjut net dat er in rêchtich libben hân hat. Sels beweart er dat er foar in moard feroardiele is ta 6 moanne finzenis. Syn baas hat der, neffens oerlevering, foar soarge dat syn straf sa koart wie omdat er him nedich wie as trekkersjauffeur.
De earste opnamen fan Burnside datearje fan [[1969]] ûnder produksje fan [[George Mitchel]] en binne útbrocht op ''Mississippi Delta Blues Volume 2'' fan [[Arhoolie Records]]. Nei noch in album mei akoestyske blues yn dat jier soe it oant 1984 duorje eart fan him in plaat útbrocht waard: ''Mississippi Hill Country Blues'' op Swingmaster. Ferskate singles folgen, útbrocht troch David Evens op Highwater Records.
Dêrnei kaam hy ûnder kontrakt by [[Fat Possum Records]], oprjochte troch ''[[Living Blues (muzykblêd)|Living Blues]]''-redakteur Peter Lee en Matthew Johnson om de âldere Mississippi bluesmannen lykas Burnside en syn freon [[Junior Kimbrough]] fêst te lizzen. Burnside is Fat Possum jierren trou bleaun.
Nei de dea fan Kimbrough stoppe Burnside mei it studiowurk; wol soe er oant 2001 regelmjittich op toernee gean. Nei't Burnside yn 2001 troffen waard troch in swiere hertoanfal, waard it drinken him troch de dokters ferbean, wêrtroch Burnside nei eigen sizzen, ûnmooglik mear spylje koe.
== Diskografy ==
* 1993 Bad Luck City
* 1994 Too Bad Jim
* 1994 Mississippi Delta Blues Vol. 2 - Blow My Blues Away
* 1996 A Ass Pocket of Whiskey
* 1997 Mr. Wizard
* 1997 Acoustic Stories
* 1997 Mississippi Blues
* 1997 Sound Machine Groove
* 1998 Rollin' Tumblin'
* 1998 Come On In
* 1999 My Black Name A-Ringin'
* 2000 Wish I Were In Heaven Sitting Down
* 2001 Hill Country Blues
* 2001 Giants of Country Blues Guitar - Volume 2
* 2001 Well Well Well
* 2001 Burnside on Burnside
* 2003 Going Down South
* 2003 No Monkeys on This Train
* 2003 First Recordings
* 2003 Burnside's Darker Blues
* 2004 A Bothered Mind
{{DEFAULTSORT:Burnside, R.L.}}
[[Kategory:Amerikaansk muzikant]]
[[Kategory:Amerikaansk bluesartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk muzikant fan Afro-Amerikaansk komôf]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1926]]
[[Kategory:Persoan stoarn yn 2005]]
rrbm2kpllrak3bfj7yad5nzmop7koun
J.R.R. Tolkien
0
4209
1086487
1015470
2022-08-05T20:49:31Z
CommonsDelinker
353
"Tolkien_1916.jpg" is op Commons fuorthelle [[commons:User:Rosenzweig|Rosenzweig]] om't: per [[:c:Commons:Deletion requests/File:Tolkien 1916.jpg|]].
wikitext
text/x-wiki
{{Ynfoboks skriuwer
| ôfbylding =
| ôfbyldingstekst = J.R.R. Tolkien yn [[1916]].
| ôfbyldingsbreedte = 180px
| oar pseudonym =
| echte namme = John Ronald Reuel Tolkien
| nasjonaliteit = [[File:Flag of the United Kingdom.svg|20px]] [[Grut-Brittanje|Britsk]]
| berne = [[3 jannewaris]] [[1892]]
| berteplak = [[Blomfontein]] ([[Oranje Frijsteat]])
| stoarn = [[2 septimber]] [[1973]]
| stjerplak = [[Bournemouth]] ([[Ingelân]])
| etnisiteit = [[File:Flag of England.svg|20px]] [[Ingelsen|Ingelsk]] <br>[[File:Flag of Germany.svg|20px]] [[Dútsers|Dútsk]]
| taal = [[Ingelsk]]
| sjenre = [[fantasy (sjenre)|fantasy]], [[berneboek]]en, <br> [[letterkunde|letterkundige]] [[non-fiksje]]
| perioade = mids [[20e iuw]]
| streaming =
| tema's =
| bekendste wurk(en) = ''[[The Hobbit]]'' <br>''[[The Lord of the Rings]]''
| útjouwer = [[George Allen & Unwin]]
| prizen =
| jierren aktyf = [[1937]] – [[1973]]
| webside = [http://www.tolkienestate.com/ www.tolkienestate.com]
}}
'''J.R.R. Tolkien''' (folút: '''John Ronald Reuel Tolkien'''; [[Blomfontein]] ([[Oranje Frijsteat]]), [[3 jannewaris]] [[1892]] – [[Bournemouth]] ([[Ingelân]]), [[2 septimber]] [[1973]]) wie in [[Ingelân|Ingelsk]] [[skriuwer]], [[taalkundige]] en [[heechlearaar]] [[Aldingelsk|Angelsaksysk]] en [[Ingelske taal- en letterkunde]] oan 'e [[Universiteit fan Leeds]] en de [[Universiteit fan Oxford]]. Hy wurdt beskôge as de grûnlizzer fan it moderne [[fantasy (sjenre)|fantasy]]sjenre en groeide út ta ien fan 'e meast ferneamde [[auteur]]s fan 'e [[tweintichste iuw]] mei syn [[berneboek]] ''[[The Hobbit]]'' en syn [[trilogy]] ''[[The Lord of the Rings]]'', dy't er pleatste yn in eigenoptochte [[fantasij]]wrâld mei de [[namme]] '[[Midden-Ierde]]'. Postúm waarden ûnder [[redaksje]] fan syn [[soan]] [[Christopher Tolkien]] noch ferskate oare wurken fan him publisearre, mei as wichtichsten ''[[The Silmarillion]]'' en ''Unfinished Tales''. Yn [[2008]] waard Tolkien troch de [[krante]] ''[[The Times]]'' op it sechsde plak pleatst op in ranglist mei de fyftich grutste Britske skriuwers sûnt [[1945]]. It [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[tydskrift]] ''[[Forbes (tydskrift)|Forbes]]'' parte him yn [[2009]] it fyfde plak ta op in ranglist mei 'bêst fertsjinjende deade bekendheden'.
==Libben en karriêre==
===Komôf===
De [[foarâlden]] fan Tolkien wiene [[ambachtsman|ambachtslju]] dy't [[klok (oerwurk)|klok]]ken, [[horloazje]]s en [[piano's]] makken en ferkochten yn [[Londen]] en [[Birmingham]]. Yn 'e [[manlik|manlike line]] wie syn [[famylje (besibskip)|famylje]] fan [[Dútslân|Dútske]] oarsprong; de Tolkiens hiene har neffens de [[mûnlinge oerlevering|famylje-oerlevering]] yn [[1756]] as [[oarloch]]s[[flechtling]]en yn [[Ingelân]] fêstige, nei't se yn Dútslân alles ferlern hiene by de ynvaazje troch it [[Prusen|Prusyske]] [[leger (lânmacht)|leger]] ûnder [[Freark de Grutte]] fan it [[Karfoarstedom Saksen]], in ûnderdiel fan 'e [[Sânjierrige Oarloch]]. Yn Ingelân rekke de famylje "''al hiel gau yntins feringelske''", sa't Tolkien letter sels yn in [[brief]] skriuwe soe.
De oarsprong fan 'e [[efternamme]] Tolkien is ûndúdlik, hoewol't der noch ferskate famyljes mei dy of in fierhinne gelikense namme yn 'e tsjintwurdige Dútske dielsteaten [[Nedersaksen]] en [[Hamburch]] libje. Tolkien sels tocht dat de namme ôflaat wie fan it [[Dútsk]]e [[wurd]] ''tollkühn'', dat "dwaas" of "dryst" betsjut. In oare [[teory]] is dat de namme basearre is op 'e [[plaknamme]] fan it [[doarp]] [[Tolkynen]], yn 'e neite fan [[Rastenburg]] yn [[East-Prusen]] (no [[Tołkiny]] yn [[Poalen]]). Dy doarpsnamme is ôflaat fan 'e [[útstoarne taal|útstoarne]] [[Aldprusysk]]e [[taal]].
[[File:Mabel Suffield Christmas Card.jpg|left|thumb|200px|In [[krystkaart]] út [[1892]] mei in [[foto]] fan it [[gesin]] Tolkien yn [[Blomfontein]], ferstjoerd nei [[famylje (besibskip)|famylje]] en freonen yn [[Ingelân]].]]
===Jonkheid en oplieding===
John Ronald Reuel Tolkien waard op [[3 jannewaris]] [[1892]] [[berne]] yn [[Blomfontein]], de [[haadstêd]] fan 'e [[Oranje Frijsteat]], in doe noch ûnôfhinklike [[Afrikaner]] [[republyk]] (no de [[Frijsteatprovinsje]] fan [[Súd-Afrika]]). Syn [[âlden]] wiene de [[Ingelân|Ingelske]] [[bankier]] [[Arthur Reuel Tolkien]] ([[1857]]-[[1896]]) en dy syn [[oarehelte|frou]] [[Mabel Suffield]] ([[1870]]-[[1904]]). Hja hiene har koart tefoaren yn 'e Oranje Frijsteat fêstige doe't Arthur Tolkien oansteld waard as it haad fan it filiaal yn Blomfontein fan 'e [[Grut-Brittanje|Britske]] [[bank (jild)|bank]] dêr't er foar wurke. Tolkien hie ien jongere [[broer]], [[Hilary Arthur Reuel Tolkien]], dy't berne waard op [[17 febrewaris]] [[1894]].
As jong [[bern (persoan)|bern]] waard Tolkien yn 'e [[tún]] fan 'e [[wente]] fan it [[gesin]] yn Blomfontien in kear biten troch in grutte [[baviaanspinnen|baviaanspin]], in foarfal wêrfan't guon lettere [[literatuerkritikus|kritisy]] mienden dat it yn syn wurk wjergalme, yn 't bysûnder yn ''[[De Twa Tuorren]]'', hoewol't Tolkien nei eigen sizzen gjin oantinken oan it barren hie en as [[folwoeksene]] ek gjin útsûnderlike [[haat]] foar of [[ôfkear]] fan [[spinnen]] hie. Yn [[1895]], doe't er trije [[jier]] wie, naam syn [[mem]] him en syn broer Hilary mei nei Ingelân foar wat in lange famyljebesite wurde moast. Syn heit kaam lykwols yn [[1896]] yn Súd-Afrika te [[ferstjerren]] oan [[akút reuma]] ear't er him by harren jaan koe. Om't it gesin dêrtroch sûnder [[ynkommen]] kaam te sitten, loek Tolkien syn mem mei de bern by har [[âlden]] yn, dy't yn [[King's Heath]], yn [[Birmingham (Ingelân)|Birmingham]] wennen.
Noch yn [[1896]] ferfearen frou Tolkien en de bern nei in eigen húske yn [[Sarehole]] (doe in [[doarp]] yn [[Worcestershire]], mar no ûnderdiel fan Birmingham). Dêr mocht Tolkien graach de [[Mole fan Sarahole]], de [[Moseley-sompe]] en de [[Clent-heuvels|Clent]]-, [[Lickey-heuvels|Lickey]]- en [[Malvern-heuvels]] ferkenne, dy't letter [[ynspriraasje]] wêze soene foar [[sêne]]s yn syn [[boek]]en, krekt as oare doarpen yn 'e omkriten, lykas [[Bromsgrove]], [[Alcester]] en [[Alvechurch]]. Frou Tolkien joech har [[soan]]nen [[thúsûnderwiis]]. De jonge Tolkien wie in iverige [[learling]] en die fan syn mem in soad op oer [[botany]] en [[taalkunde]]. Mei fjouwer jier koed er [[lêzen|lêze]] en net folle letter makke er him it [[skriuwen]] ek eigen.
[[File:BirminghamOratoryDome.jpg|right|thumb|250px|It Oratoarium fan [[Birmingham (Ingelân)|Birmingham]], dêr't Tolkien fan [[1902]] oant [[1911]] [[mistsjinner]] wie.]]
Mabel Tolkien liet har yn [[1900]] tsjin fûleindich ferset fan har [[baptisme|baptistyske]] famylje yn [[bekearing|bekeare]] ta it [[roomsk-katolisisme]]. Dêrnei hold har famylje op mei alle [[jild|finansjele]] stipe oan har en har bern. Yn [[1904]], doe't Tolkien tolve jier wie, kaam syn mem te ferstjerren oan [[akute diabetes]] yn in hierhûs yn [[Rednal]]. Hja wie doe 34 jier, en dat wie likernôch sa âld as immen mei [[type 1-diabetes]] libje kin sûnder behanneling; in behanneling dy't doe noch net bestie, mei't [[ynsuline]] pas tweintich jier letter ûntdutsen wurde soe. Foarôfgeande oan har [[dea]] hie frou Tolkien de [[fâdij]] oer har soannen opdroegen oan in goede freon fan harres, [[frater]] Francis Xavier Morgan fan it [[Oratoarium fan Birmingham]]. Dy moast de [[jonge]]s goedroomsk [[opfieding|grutbringe]]. Tolkien skreau letter oer Morgan dat it in [[konservatisme|konservatyf]] fan [[Wales|Welsk]]-[[Spanje|Spaansk]] [[komôf]] wie dy't him [[goeddiedichheid]] en [[ferjeffenis]] bybrocht.
Nei't er mei syn mem oergien wie nei de [[Roomsk-Katolike Tsjerke]], groeide Tolkien fierder op yn 'e [[wyk]] [[Edgbaston]] yn Birmingham en gie dêr fan [[1900]] oant [[1902]] nei de King Edward's School en fan [[1902]] oant [[1903]] nei de St. Philip's School. Yn [[1903]] wûn er in [[stúdzjebeurs]] dy't him by steat stelde om werom te kearen nei de King Edward's School, dêr't er oant [[1911]] bleau. It wie yn dy snuorje dat er foar it earst yn kontakt kaam mei it ferskynsel [[keunsttaal]], troch ''Animalic'', in útfynsel fan syn [[nicht (famyljelid)|nichten]] Mary en Marjorie Incledon. Letter konstruëarre Mary mei help fan oaren, wêrûnder Tolkien, de yngewikkelder keunsttaal ''Nevbosh'', foar't Tolkien sels it ''Naffarin'' betocht. Fierders learde er al foàr [[1909]] it [[Esperanto]].
Yn 'e [[simmer]] fan [[1911]] gie Tolkien op [[fakânsje]] nei [[Switserlân]], wêrby't er, sa't er yn [[1968]] yn in brief notearre, ideeën opdie foar de [[reis]] fan 'e [[hobbit]] Bilbo troch de Diisbergen. Werom yn Ingelân sette er yn [[oktober]] fan datselde jier útein mei syn [[stúdzje]] oan it [[Exeter Kolleezje (Oxford)|Exeter Kolleezje]] fan 'e [[Universiteit fan Oxford]]. Dêr lei er him yn 't earstoan ta op 'e [[klassike talen]], mar yn [[1913]] ferlei er syn stúdzjemêd nei [[Ingelske taal- en letterkunde]], dêr't er yn [[1915]] ''[[cum laude]]'' yn ôfstudearre.
[[File:KES_Free_Grammar_School_Charles_Barry.jpg|left|thumb|250px|De King Edward's School yn [[Birmingham (Ingelân)|Birmingham]], dêr't Tolkien [[learling]] wie fan [[1900]] oant [[1902]] en jitris fan [[1903]] oant [[1911]].]]
===Houlik en gesin===
Yn [[1908]], doe't er sechstjin jier wie, kaam Tolkien yn 'e kunde mei [[Edith Tolkien|Edith Mary Bratt]], dy't trije jier âlder wie as hy. Hja ferbleau yn itselde [[kosthûs]] as Tolkien en syn broer Hilary, oan Duchess Road yn Edgbaston. Tolkien en Edith brochten almar mear tiid yn inoars selskip troch, en tsjin 'e [[simmer]] fan [[1909]] besleaten se dat se [[fereale]] opinoar wiene. Morgan, Tolkien syn [[fâd (famyljerjocht)|fâd]], beskôge Edith lykwols as de reden dat Tolkien him minder talei op syn ûnderrjocht, en fûn it boppedat alhiel net gaadlik dat er in [[relaasje (ynterpersoanlike bân)|relaasje]] ûnderhold mei in âldere en, slimmer noch, [[protestantisme|protestantske]] [[frou]]. Hy ferbea Tolkien dêrom om op lykfol hokker wize noch kontakt mei Edith te hawwe oant er 21 jier en dêrmei [[mearderjierrich]] wie.
Op ien iere útsûndering nei hold Tolkien him oan dat foarskrift, en trije jier lang moete er Edith net, noch prate er of korrespondearre er mei har. Op 'e [[jûn]] fan syn 21e [[jierdei]] skreau er har lykwols in brief wêryn't er har syn [[leafde]] ferklearre en har frege om mei him te [[trouwen]]. Edith, dy't tsjin dy tiid [[ferloofd]] wie mei in George Field, stimde deryn ta om him te ûntfangen, sadat se de kwestje útprate koene. Dêrfandinne reizge Tolkien op [[8 jannewaris]] [[1913]] nei [[Cheltenham]] ta, dêr't Edith yn 'e kost wie. Hja [[kuierjen|kuieren]] dy deis in hiel ein en praten oerenlang. Tsjin 'e jûn hie Edith Tolkien tawurd jûn; de oare deis briek se har ferloving mei Field ôf.
Nei't se ein [[jannewaris]] in nije [[ferloving]] mei Tolkien oangien wie, stimde se der mei tsjinnichheid yn ta om oer te gean nei de Roomsk-Katolike Tsjerke, hoewol't dat har op in soad swierrichheden mei famylje en freonen kaam te stean. It [[houlik]] fan Tolkien en Edith fûn op [[22 maart]] [[1916]] plak te [[Warwick (Ingelân)|Warwick]]. Hja krigen neitiid fjouwer bern, trije [[soan]]nen en ien [[dochter]]: [[John Francis Tolkien]] ([[1917]]-[[2003]]), [[Michael Hilary Tolkien]] ([[1920]]-[[1984]]), [[Christopher Tolkien|Christopher John Tolkien]] ([[1924]]) en [[Priscilla Anne Tolkien]] ([[1929]]).
[[File:Lancashire_Fusiliers_trench_Beaumont_Hamel_1916.jpg|right|thumb|250px|[[Soldaten]] fan 'e Lancashire Fusiliers (it [[rezjimint]] dêr't Tolkien by yndield wie) oan it [[Westfront (Earste Wrâldoarloch)|Westfront]] yn [[1916]].]]
===Militêre tsjinst===
Doe't yn [[augustus]] [[1914]] de [[Earste Wrâldoarloch]] útbriek, shockearre Tolkien syn famyljeleden troch net daliks yn [[militêre tsjinst]] te gean. Ynstee keas er derfoar om dat út te stellen oant er syn [[stúdzje]] ôfrûne hie. Tsjin 'e tiid dat dat syn beslach hân hie, yn [[july]] [[1915]], wiene de bedutsen winken dat er tsjinst nimme moast, feroare yn útsprutsener oantrunings. "''Yn dy dagen,''" sa skreau Tolkien letter, "''joegen knapen har by it leger of oars waarden se publyklik ferhune. Dat wie in aaklik dilemma foar in jongeman mei tefolle ferbylding en net in protte fysike moed."'' Op [[15 july]] [[1915]] joech er ta oan 'e druk en naam er tsjinst as [[twadde luitenant]] by it [[rezjimint]] [[Lancashire Fusiliers]], wêrnei't er alve [[moanne (tiid)|moannen]] trening krige yn [[Staffordshire]].
Op [[5 juny]] [[1916]] sette Tolkien ôf nei [[Frankryk]] om dêr oan it [[Westfront (Earste Wrâldoarloch)|Westfront]] te fjochtsjen, dêr't er op [[27 juny]] yn [[Rubenpré]], by [[Amiens]], oansteld waard as [[ofsier]] fan it 11e [[Bataljon]] Lancashire Fusiliers fan 'e 74e Brigade, 25e Difyzje fan it [[Britske Ekspedysjeleger (Earste Wrâldoarloch)|Britske Ekspedysjeleger]]. Neitiid joech Tolkien lieding oan [[soldaten]] dy't foar it meastepart [[mynwurker]]s, [[fabryk]]sarbeiders en [[weevjen|wevers]] út [[Lancashire]] wiene. Dat wie de earste kear yn syn libben dat er mei sokke sljochtwei lju te krijen hie, om't er earder altyd yn 'e [[middenstân|middenklasse]] en mank de [[hegerein]] ferkeard hie. Nettsjinsteande de omstannichheden bleau er de rest fan syn libben tankber foar de lessen dy't er dêrby learde.
Begjin [[july]] [[1916]] waarden de Lancashire Fusiliers ynset yn 'e [[Slach oan de Somme]], ien fan 'e bloedichste [[fjildslaggen]] fan 'e Earste Wrâldoarloch. Tolkien naam dêrby diel oan oanfallen op 'e [[Dútslân|Dútske]] posysjes dy't bekend stiene as it [[Schwaben-redût]] en de [[Leipzig-bôge]]. Ein [[oktober]] rûn er dêrby [[rinfuorgekoarts]] op, in [[sykte]] dy't oerbrocht waard troch [[lús|luzen]] dy't oan it Westfront rûnom foarkamen. Op [[8 novimber]] waard Tolkien op siketransport nei Ingelân steld, wat nei alle gedachten syn libben rêde, mei't syn [[bataljon]] neitiid frijwol oan 'e lêste man ta kaam te sneuveljen. Dêropta ferlear er in soad fan 'e freonen út syn skoaltiid, lykas Rob Gilson, dy't op 'e earste dei fan 'e Slach oan 'e Somme omkaam by in oanfal op [[Beaumont Hamel]], en Geoffrey Smith, dy't it libben liet doe't der in Dútske [[artillery]]granaat delkaam op syn [[hospitaal]]post. Tsjin [[1918]] wiene op ien nei al Tolkien syn bêste freonen dea.
[[File:2_Darnley_Road,_the_former_home_of_J.R.R._Tolkien_in_West_Park,_Leeds.jpg|left|thumb|250px|2 Darnley Road, Tolkien syn wente yn [[Leeds]].]]
Wylst er, ferswakke en fermeagere, stadichoan opbettere yn in arbeidershúske yn [[Little Haywood]], yn [[Staffordshire]], sette Tolkien útein mei wurk oan wat er ''The Book of Lost Tales'' ("It Boek fan Ferlern Giene Ferhalen") neamde. Dat begûn mei ''The Fall of Gondolin'', dat úteinlik ûnderdiel wurde soe fan ''[[The Silmarillion]]''. Dêrmei besocht er in [[mytology]] foar Ingelân te skeppen, in projekt dat er nei jierren fan wurk lykwols oan 'e kant lizze soe. Yn [[1917]] en [[1918]] stiek kear op kear syn sykte de kop wer op, mar tsjin dy tiid wie Tolkien genôch opknapt dat er ynset wurde koe op [[garnizoen]]sposten, hoewol't er [[genêskunde|medysk]] ôfkard waard foar tsjinst oan it front. Op [[6 jannewaris]] [[1918]] waard er befoardere ta de [[militêre rang|rang]] fan [[luitenant]]. Net folle letter, doe't er yn [[Kingston-upon-Hull]] legere wie, giene hy en Edith dêr ris út te kuierjen yn 'e [[bosk]], en op in [[iepen plak]] [[dûns]]e hja foar him mank it bloeiende [[dolkrûd]], in foarfal dat de moeting fan Beren en Lúthien yn ''The Silmarillion'' ynspirearre.
===Karriêre===
Nei't er op [[3 novimber]] [[1920]] earfol ûntslach krigen hie út it [[Britske Leger]], wurke Tolkien koart mei oan 'e gearstalling fan ''The Oxford Dictionary of the English Language'', it [[wurdboek|standertwurdboek]] fan it [[Britsk-Ingelsk]]. Syn bydrage omfieme foar it meastepart de [[etymology]] fan [[wurd]]en fan [[Germaanske talen|Germaanske oarsprong]] begjinnend mei de [[letter]] [[W]]. Ein [[1920]] waard er earst [[dosint]] en doe [[perfester]] yn 'e [[Ingelske taal- en letterkunde]] oan 'e [[Universiteit fan Leeds]]. Yn 'e jierren dat er dêr wurke lei er in [[wurdlist]] fan it [[Midingelsk]] oan en hied er mei [[E.V. Gordon]] de [[redaksje]] oer in [[útjefte]] fan 'e [[ridderroman]] ''[[Sir Gawain and the Green Knight]]''. Fierders sette er dat wurk ek oer nei modern [[Ingelsk]], krekt as it [[gedicht]] ''Pearl'' en ''Sir Orfeo''. Dy oersettings waarden lykwols pas yn [[1975]], nei syn dea, útjûn.
[[File:20NorthmoorRoad.jpg|right|thumb|250px|20 Northmoor Road, Tolkien syn wente yn [[Oxford]].]]
Yn [[1925]] krige Tolkien in oanstelling as [[heechlearaar]] [[Angelsaksysk]] oan 'e [[Universiteit fan Oxford]]. Hy sette him doe mei syn [[gesin]] nei wenjen yn 'e [[Oxford]]ster [[wyk]] [[North Oxford]]. Dêr foltôge er yn [[1926]] syn [[oersetting]] nei modern Ingelsk fan it ferneamde [[Aldingelsk]]e [[epos]] ''[[Beowulf]]''. Ek dat publisearre er nea, en it kaam pas njoggentich jier letter, yn [[2014]] ûnder [[redaksje]] fan syn soan Christopher út. Yn [[1936]] joech Tolkien wol in tige goed ûntfongen lêzing oer ''Beowulf'', dy't ''Beowulf: The Monsters and the Critics'' kaam te hjitten. Dêrmei hie Tolkien in duorjende ynfloed op it [[letterkunde|letterkundich ûndersyk]] nei it epos.
Tolkien wie in grut ferteller, en fantasearre der mar op los om syn bern te fermeitsjen. Sa stjoerde er syn bern, doe't se noch lyts wiene, mei de [[kryst]] altyd yllústrearre brieven fan 'e [[Krystman]], mei hiele ferhalen oer it libben op 'e [[Noardpoal]]. Elts jier foege er nije [[personaazje]]s ta, lykas de Snieman (de [[túnman]] fan 'e Krystman) en Ilbereth de Elf (de helper fan 'e Krystman). De [[plot|ferhaalstof]] rûn útinoar fan de Krystman syn striid tsjin 'e [[eardske]]n, dy't op [[flearmûzen]] rieden, oant de [[grap]]pen dy't de Noardpoalbear úthelle. Dy brieven waarden yn [[1976]] postúm útjûn as ''The Father Christmas Letters''.
Nei ferrin fan tiid begûn Tolkien ek syn oare ferhalen op te skriuwen, wat resultearre yn it [[berneboek]] ''[[The Hobbit]]''. Dêr koed er lykwols gjin [[útjouwer]] foar fine oant [[Stanley Unwin (útjouwer)|Stanley Unwin]], de eigner fan 'e [[útjouwerij]] [[George Allen & Unwin]], it [[manuskript]] troch syn tsienjierrige soan [[Rayner Unwin|Rayner]] lêze liet. Doe't dy der in loovjende [[resinsje]] oer skreau, wie dat foar syn heit oanlieding om oer te gean ta útjefte. Sa ferskynde ''The Hobbit'' yn [[1937]], en hoewol't it foar bern bedoeld wie, waard it ek lêzen troch folwoeksenen. It waard sa'n grut súkses dat Unwin der by Tolkien op oanstie om in ferfolch te skriuwen. Dat soe lykwols santjin jier op him wachtsje litte, hoewol't yn 'e tuskentiid noch wol it [[koarte ferhaal]] ''Leaf by Niggle'' en it berneboek ''Farmer Giles of Ham'' ferskynden.
[[File:Merton_College_and_chapel_from_St_Marys.JPG|left|thumb|280px|It [[Merton Kolleezje]] fan 'e [[Universiteit fan Oxford]], dêr't Tolkien fan [[1945]] oant [[1959]] [[perfester]] [[Ingelske taal- en letterkunde]] wie.]]
Under de [[Twadde Wrâldoarloch]] waard Tolkien frege oft er as [[koadebrekker]] foar it [[Ministearje fan Bûtenlânske Saken (Feriene Keninkryk)|Ministearje fan Bûtenlânske Saken]] wurkje woe. Hy stimde ta, mar nei't er in trening folge hie, besleat men om ôf te sjen fan syn tsjinsten. Yn [[1945]] waard Tolkien heechlearaar [[Ingelske taal- en letterkunde]] oan it [[Merton Kolleezje]] fan 'e [[Universiteit fan Oxford]], in amt dat er oant syn [[pinsjonearring]], yn [[1959]], beklaaie soe. Dêrnjonken tsjinne er ek as ekstern ûndersiker foar it [[Universiteitskolleezje (Dublin)|Universiteitskolleezje]] yn [[Dublin]]. Yn [[1954]] waard him troch de [[Nasjonale Universiteit fan Ierlân]] in [[earedoktoraat]] takend. Fierders sette er it [[bibel]]boek ''[[Jona (bibelboek)|Jona]]'' oer foar de [[roomsk-katolisisme|roomske]] Ingelske ''Jerusalem Bible'', dy't yn [[1966]] útkaam.
Underwilens hie Tolkien yn [[1948]] syn [[magnum opus]], ''[[The Lord of the Rings]]'', ôfkrigen. Hoewol't dat in ferfolch wie op ''The Hobbit'', wie it skreaun foar in âlder publyk. It duorre lykwols noch oant [[1954]] ear't it earste diel fan dy [[trilogy]], ''[[The Fellowship of the Ring]]'', útkaam by [[George Allen & Unwin]], besoarge troch de no folwoeksen [[Rayner Unwin]]. Datselde jiers noch ferskynde ek it twadde diel, ''[[The Two Towers]]'', en yn [[1955]] waard it slútstik publisearre, ''[[The Return of the King]]''. De opdieling yn trijen wie net Tolkien syn eigen idee, mar waard trochfierd op oantrún fan Unwin. Oars hie it boek nammentlik sa'n dikke pil wurden dat Unwin bang wie dat net ien it kocht hawwe soe. Tolkien sels hold lykwols oan syn dea ta fol dat ''The Lord of the Rings'' gjin trilogy wie mar in boek dat yn trije dielen útjûn wie.
Oangeande ''The Lord of the Rings'' skreau Rayner Unwin oan syn heit (en baas) dat er ferwachte dat se der in tûzen [[Britsk pûn|pûn]] op ferlieze soene, mar dat de trilogy sa goed wie, dat er fan miening wie dat se dat mar foar leaf nimme moasten. [[Stanley Unwin (útjouwer)|Stanley Unwin]] skreau werom: "''<u>As</u>to fynst dat dit it wurk fan in sjeny is, <u>dan</u> meist der tûzen pûn op yntarre.''" Tolkien hie sels ek nea tocht dat syn boeken populêr wurde soene by it grutte publyk. Syn wurk begûn mei it ûntwerpen fan 'e [[taal|talen]] fan 'e [[elf (mytysk wêzen)|elven]], it [[Quenya]] en it [[Sindarin]], dat er die om gjin oare reden as om't er dêr aardichheid oan hie. Neitiid betocht er dêr de wrâld fan '[[Midden-Ierde]]' (''Middle-Earth'') as ferklearring en eftergrûn by. Mar sawol auteur as útjouwer wiene mis.
[[File:Oxford_Tolkien.JPG|right|thumb|160px|De buste fan Tolkien yn 'e [[kapel]] fan it [[Exeter Kolleezje (Oxford)|Exeter Kolleezje]] fan 'e [[Universiteit fan Oxford]].]]
Sa't bliken dwaan soe, waard ''The Lord of the Rings'' in wrâldwiid súkses en ien fan 'e populêrste útjeften fan 'e [[tweintichste iuw]]. Mei dit wurk lei Tolkien de grûnslach foar it [[sjenre]] fan 'e [[fantasy (sjenre)|fantasy]]. It soarge der ek foar dat it wurd "tolkienesk", as omskriuwing fan eat dat op Tolkien syn wurk liket of deroan tinken docht, yn withoefolle talen opnommen is. Yn [[2003]] waard ''The Lord of the Rings'' troch it Britske publyk ta it bêste Ingelske boek ea keazen yn ''The Big Read''-wedstryd, organisearre troch de [[BBC]] (foàr [[Jane Austen]] har ''[[Pride and Prejudice]]'', dat op it twadde plak einige). It is mei mear as 150 miljoen ferkochte eksimplaren it op ien nei bestferkeapjende [[fiksje]]wurk fan 'e wrâld, en de oanhâldende populariteit fan 'e trilogy hat laat ta adaptaasjes foar in ferskaat oan oare [[media]], wêrfan't de [[film]]trilogy fan [[regisseur]] [[Peter Jackson]], út [[2001]]-[[2003]], sûnder mis de bekendste is.
===Lettere jierren en ferstjerren===
Sadwaande krige Tolkien yn 'e fjirtjin jier tusken syn pinsjonearring yn [[1959]] en syn [[ferstjerren]] yn [[1973]] almar mear oandacht en ferneamdheid. Hy fertsjinne sa'n soad oan syn boeken dat er spyt krige dat er net earder opholden wie mei wurkjen. Yn 't earstoan skreau er [[entûsjasme|entûsjaste]] antwurden op 'e fragen dy't er fan syn lêzers krige, mar yn 'e [[1960]]-er jierren waard er wat langer wat ûngelokkiger mei de hommelse populariteit fan syn wurk ûnder [[subkultuer]]en as de [[hippybeweging]].
[[File:Tolkien's_grave,_Wolvercote_Cemetery.jpg|left|thumb|220px|De [[grêven]] fan Edith ([[1889]]-[[1971]]) en J.R.R. Tolkien ([[1892]]-[[1973]]), op it Wolvercote Begraafplak yn [[Oxford (Ingelân)|Oxford]].]]
De belangstelling fan syn [[fan (persoan)|fans]] naam sokke foarmen oan dat Tolkien, nei ferskate kearen te neare [[nacht]] fan [[bêd]] skille te wêzen troch [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] lêzers, in [[geheim tillefoannûmer]] oanfreegje moast. Uteinlik ferfear er mei de frou nei [[Bournemouth]], dat doedestiden in [[baaiplak]] wie dêr't de begoedige middenklasse gearklofte. It spiet Tolkien wol om 'e oansluting by syn Oxfordster freonen kwyt te reitsjen. Mei [[C.S. Lewis]], [[Charles Williams]] en ferskate oaren hied er dêr in ynformele [[literêr]]e diskusjegroep foarme, de [[Inklings]], dy't jierrenlang wykliks gearkaam. Syn frou Edith wie lykwols feringele mei har nije rol as [[gastfrou]] fan 'e ''[[high society]]'', mei't Tolkien syn bekendheid him en syn frou tagong joech ta fermiddens dêr't se oars nea yn talitten wurden hiene.
Nei't Edith Tolkien op [[29 novimber]] [[1971]] yn 'e âlderdom fan 82 jier ferstoarn wie, kearde Tolkien werom nei Oxford, dêr't it Merton Kolleezje in [[appartemint]]sje oan him beskikber stelde. Op [[28 maart]] [[1972]] waard er op [[Buckingham Palace]] troch [[keninginne]] [[Elizabeth II fan it Feriene Keninkryk|Elizabeth II]] beneamd ta [[kommandeur (ridderoarde)|kommandeur]] yn 'e [[Oarder fan it Britske Ryk]]. Tolkien kaam op [[2 septimber]] [[1973]] yn [[Bournemouth]] te ferstjerren, doe't er 81 jier âld wie. Hy waard op it Wolvercote Begraafplak yn [[Oxford]] yn itselde [[grêf]] as syn frou Edith [[begroeven]]. Op 'e [[grêfstien]] binne de nammen fan Lúthien en Beren, personaazjes út ''The Silmarillion'', oan 'e nammen fan Edith en J.R.R. Tolkien tafoege.
==Neilittenskip==
[[File:Elikser-De Hobbit.jpg|thumb|right|180px|De [[Frysk]]e [[oersetting]] fan ''[[The Hobbit]]'' ([[2009]]).]]
Tolkien syn [[pakesizzer]] [[Simon Tolkien]] is ek skriuwer. Yn [[Eastbourne]] yn [[East-Susseks]] is in ''Tolkien Road'' ferneamd nei Tolkien, en ek bestiet der no in [[asteroïde]] dy't fan [[2675 Tolkien]] hjit. Yn in protte lannen besteane Tolkien-[[genoatskip]]pen dy't har oan ûndersyk nei en fersprieding fan it [[oeuvre]] fan Tolkien wije, lykas de [[Tolkien Society]] yn [[Ingelân]], it [[Tolkien Genoatskip Unquendor]] yn [[Nederlân]] en de [[Stifting Fryske Tolkien]] yn [[Fryslân]]. ''The Hobbit'' wie ein [[2012]] oerset yn 57 ferskillende talen, en yn [[2013]] wie ''[[The Lord of the Rings]]'' hielendal of foar in diel yn 50 ûnderskate talen ferskynd. De [[Frysk]]e [[oersetting]] fan ''The Hobbit'' (as ''[[De Hobbit]]''), fan [[fertaler]] [[Anne Tjerk Popkema]], waard útjûn yn [[2009]]. Fan 'e Frysktalige ''Lord of the Rings'' (as ''[[Master fan Alle Ringen]]'') kaam yn [[2011]] it earste diel út, ''[[It Selskip fan de Ring]]'', en yn [[2016]] it twadde diel, ''[[De Twa Tuorren]]'', beide fan 'e hân fan oersetter [[Liuwe H. Westra]].
[[File:Westra-It Selskip fan de Ring.jpg|thumb|right|180px|De [[Frysk]]e [[oersetting]] fan ''[[The Fellowship of the Ring]]'' ([[2011]]).]]
[[File:Westra - De Twa Tuorren.jpg|thumb|right|180px|De [[Frysk]]e [[oersetting]] fan ''[[The Two Towers]]'' ([[2016]]).]]
==Wurk==
;publisearre by Tolkien syn libben
* 1937 – ''[[The Hobbit]]''
** [[File:Frisian flag.svg|20px]] [[Frysk]]e oersetting: ''[[De Hobbit]]'' (fert. [[Anne Tjerk Popkema]], 2009)
* 1945 – ''Leaf by Niggle'' ([[koart ferhaal]])
* 1947 – ''Tree and Leaf'' ([[essay]])
* 1949 – ''Farmer Giles of Ham'' ([[berneboek]])
* 1954-1955 – ''[[The Lord of the Rings]]''
** [[File:Frisian flag.svg|20px]] Fryske oersetting: ''[[Master fan Alle Ringen]]'' (fert. [[Liuwe H. Westra]], 2011-2???)
*** 1954 – ''[[The Fellowship of the Ring]]''
**** [[File:Frisian flag.svg|20px]] Fryske oersetting: ''[[It Selskip fan de Ring]]'' (fert. Liuwe H. Westra, 2011)
*** 1954 – ''[[The Two Towers]]''
**** [[File:Frisian flag.svg|20px]] Fryske oersetting: ''[[De Twa Tuorren]]'' (fert. Liuwe H. Westra, 2016)
*** 1955 – ''[[The Return of the King]]''
**** [[File:Frisian flag.svg|20px]] Fryske oersetting: ''[[De Kening Komt Wer]]'' (fert. Liuwe H. Westra, op kommendeweis)
* 1962 – ''The Adventures of Tom Bombadil and Other Verses from the Red Book''
* 1964 – ''Tree and Leaf'' (''On Fairy-Stories'')
* 1966 – ''The Homecoming of Beorhtnoth''
* 1967 – ''Smith of Wootton Major''
;postúm publisearre
* 1975 – ''[[Sir Gawain and the Green Knight]]'' (oersetting nei modern Ingelsk)
* 1975 – ''Pearl'' (oersetting nei modern Ingelsk)
* 1975 – ''Sir Orfeo'' (oersetting nei modern Ingelsk)
* 1976 – ''The Father Christmas Letters''
* 1977 – ''[[The Silmarillion]]''
* 1980 – ''Unfinished Tales''
* 1981 – ''The Letters of J. R. R. Tolkien'' ([[brieven]])
* 1982 – ''Mr. Bliss''
* 1983 – ''The Monsters and the Critics'' (essays)
* 1983-1996 – ''The History of Middle-Earth''
** 1983 – ''The Book of Lost Tales 1''
** 1984 – ''The Book of Lost Tales 2''
** 1985 – ''The Lays of Beleriand''
** 1986 – ''The Shaping of Middle-Earth''
** 1987 – ''The Lost Road and Other Writings''
** 1988 – ''The Return of the Shadow'' (''The History of The Lord of the Rings, volume 1'')
** 1989 – ''The Treason of Isengard'' (''The History of The Lord of the Rings, volume 2'')
** 1990 – ''The War of the Ring'' (''The History of The Lord of the Rings, volume 3'')
** 1992 – ''Sauron Defeated'' (''The History of The Lord of the Rings, volume 4'')
** 1993 – ''Morgoth's Ring'' (''The Later Silmarillion, volume 1'')
** 1994 – ''The War of the Jewels'' (''The Later Silmarillion, volume 2'')
** 1996 – ''The Peoples of Middle-earth''
* 1998 – ''Roverandom''
* 2007 – ''The Children of Húrin''
* 2009 – ''The Legend of Sigurd and Gudrún'' (redaksje)
* 2014 – ''[[Beowulf]]'' (oersetting nei modern Ingelsk)
==Keppelings om utens==
*{{en}}[http://www.tolkienestate.com/ Offisjele webside fan 'e erven Tolkien, wijd oan Tolkien syn oeuvre]
*{{en}}[http://tolkiengateway.net/wiki/Main_Page The Tolkien Gateway]
*{{en}}[http://www.tolkienlibrary.com/reviews/dutch-lotr.htm Bibliografy fan Nederlânsktalige útjeften fan Tolkiens wurk]
*{{en}}[http://www.thetolkienwiki.org The Tolkienwiki]
*{{nl}}[http://nl.tolkien-online.wikia.com/wiki/Tolkien De Tolkienwiki]
*{{nl}}[http://www.unquendor.nl/tolkien/tolk_01.htm Biografy fan Tolkien op 'e side fan it Tolkien Genoatskip Unquendor]
{{boarnen|boarnefernijing=
Foar boarnen en oare literatuer, sjoch ûnder: [http://en.wikipedia.org/wiki/J._R._R._Tolkien ''Notes'', ''References'' en ''Further reading'', op dizze side].
----
{{commonscat|J. R. R. Tolkien}}
}}
{{DEFAULTSORT:Tolkien, J.R.R.}}
[[Kategory:Tolkien| ]]
[[Kategory:Ingelsk taalkundige]]
[[Kategory:Ingelsk letterkundige]]
[[Kategory:Ingelsk literatuerhistoarikus]]
[[Kategory:Ingelsk heechlearaar]]
[[Kategory:Ingelsk romanskriuwer]]
[[Kategory:Ingelsk koarte-ferhaleskriuwer]]
[[Kategory:Ingelsk fantasyskriuwer]]
[[Kategory:Ingelsk berneboekeskriuwer]]
[[Kategory:Ingelsk publisist]]
[[Kategory:Ingelsk oersetter]]
[[Kategory:Skriuwer fan wa't ien of mear wurken yn it Frysk oerset binne]]
[[Kategory:Ingelsk ofsier]]
[[Kategory:Britsk militêr yn de Earste Wrâldkriich]]
[[Kategory:Bibeloersetter]]
[[Kategory:Ingelsk persoan fan Dútsk komôf]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1892]]
[[Kategory:Persoan stoarn yn 1973]]
rkv5geogqu2x2z22z4ww6cgbhacb9xh
1086548
1086487
2022-08-05T21:11:35Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
fuorthelle foto ferfongen
wikitext
text/x-wiki
{{Ynfoboks skriuwer
| ôfbylding =J R R Tolkien yn 1916.jpg
| ôfbyldingstekst = J.R.R. Tolkien yn [[1916]].
| ôfbyldingsbreedte = 200px
| oar pseudonym =
| echte namme = John Ronald Reuel Tolkien
| nasjonaliteit = [[File:Flag of the United Kingdom.svg|20px]] [[Grut-Brittanje|Britsk]]
| berne = [[3 jannewaris]] [[1892]]
| berteplak = [[Blomfontein]] ([[Oranje Frijsteat]])
| stoarn = [[2 septimber]] [[1973]]
| stjerplak = [[Bournemouth]] ([[Ingelân]])
| etnisiteit = [[File:Flag of England.svg|20px]] [[Ingelsen|Ingelsk]] <br>[[File:Flag of Germany.svg|20px]] [[Dútsers|Dútsk]]
| taal = [[Ingelsk]]
| sjenre = [[fantasy (sjenre)|fantasy]], [[berneboek]]en, <br> [[letterkunde|letterkundige]] [[non-fiksje]]
| perioade = mids [[20e iuw]]
| streaming =
| tema's =
| bekendste wurk(en) = ''[[The Hobbit]]'' <br>''[[The Lord of the Rings]]''
| útjouwer = [[George Allen & Unwin]]
| prizen =
| jierren aktyf = [[1937]] – [[1973]]
| webside = [http://www.tolkienestate.com/ www.tolkienestate.com]
}}
'''J.R.R. Tolkien''' (folút: '''John Ronald Reuel Tolkien'''; [[Blomfontein]] ([[Oranje Frijsteat]]), [[3 jannewaris]] [[1892]] – [[Bournemouth]] ([[Ingelân]]), [[2 septimber]] [[1973]]) wie in [[Ingelân|Ingelsk]] [[skriuwer]], [[taalkundige]] en [[heechlearaar]] [[Aldingelsk|Angelsaksysk]] en [[Ingelske taal- en letterkunde]] oan 'e [[Universiteit fan Leeds]] en de [[Universiteit fan Oxford]]. Hy wurdt beskôge as de grûnlizzer fan it moderne [[fantasy (sjenre)|fantasy]]sjenre en groeide út ta ien fan 'e meast ferneamde [[auteur]]s fan 'e [[tweintichste iuw]] mei syn [[berneboek]] ''[[The Hobbit]]'' en syn [[trilogy]] ''[[The Lord of the Rings]]'', dy't er pleatste yn in eigenoptochte [[fantasij]]wrâld mei de [[namme]] '[[Midden-Ierde]]'. Postúm waarden ûnder [[redaksje]] fan syn [[soan]] [[Christopher Tolkien]] noch ferskate oare wurken fan him publisearre, mei as wichtichsten ''[[The Silmarillion]]'' en ''Unfinished Tales''. Yn [[2008]] waard Tolkien troch de [[krante]] ''[[The Times]]'' op it sechsde plak pleatst op in ranglist mei de fyftich grutste Britske skriuwers sûnt [[1945]]. It [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[tydskrift]] ''[[Forbes (tydskrift)|Forbes]]'' parte him yn [[2009]] it fyfde plak ta op in ranglist mei 'bêst fertsjinjende deade bekendheden'.
==Libben en karriêre==
===Komôf===
De [[foarâlden]] fan Tolkien wiene [[ambachtsman|ambachtslju]] dy't [[klok (oerwurk)|klok]]ken, [[horloazje]]s en [[piano's]] makken en ferkochten yn [[Londen]] en [[Birmingham]]. Yn 'e [[manlik|manlike line]] wie syn [[famylje (besibskip)|famylje]] fan [[Dútslân|Dútske]] oarsprong; de Tolkiens hiene har neffens de [[mûnlinge oerlevering|famylje-oerlevering]] yn [[1756]] as [[oarloch]]s[[flechtling]]en yn [[Ingelân]] fêstige, nei't se yn Dútslân alles ferlern hiene by de ynvaazje troch it [[Prusen|Prusyske]] [[leger (lânmacht)|leger]] ûnder [[Freark de Grutte]] fan it [[Karfoarstedom Saksen]], in ûnderdiel fan 'e [[Sânjierrige Oarloch]]. Yn Ingelân rekke de famylje "''al hiel gau yntins feringelske''", sa't Tolkien letter sels yn in [[brief]] skriuwe soe.
De oarsprong fan 'e [[efternamme]] Tolkien is ûndúdlik, hoewol't der noch ferskate famyljes mei dy of in fierhinne gelikense namme yn 'e tsjintwurdige Dútske dielsteaten [[Nedersaksen]] en [[Hamburch]] libje. Tolkien sels tocht dat de namme ôflaat wie fan it [[Dútsk]]e [[wurd]] ''tollkühn'', dat "dwaas" of "dryst" betsjut. In oare [[teory]] is dat de namme basearre is op 'e [[plaknamme]] fan it [[doarp]] [[Tolkynen]], yn 'e neite fan [[Rastenburg]] yn [[East-Prusen]] (no [[Tołkiny]] yn [[Poalen]]). Dy doarpsnamme is ôflaat fan 'e [[útstoarne taal|útstoarne]] [[Aldprusysk]]e [[taal]].
[[File:Mabel Suffield Christmas Card.jpg|left|thumb|200px|In [[krystkaart]] út [[1892]] mei in [[foto]] fan it [[gesin]] Tolkien yn [[Blomfontein]], ferstjoerd nei [[famylje (besibskip)|famylje]] en freonen yn [[Ingelân]].]]
===Jonkheid en oplieding===
John Ronald Reuel Tolkien waard op [[3 jannewaris]] [[1892]] [[berne]] yn [[Blomfontein]], de [[haadstêd]] fan 'e [[Oranje Frijsteat]], in doe noch ûnôfhinklike [[Afrikaner]] [[republyk]] (no de [[Frijsteatprovinsje]] fan [[Súd-Afrika]]). Syn [[âlden]] wiene de [[Ingelân|Ingelske]] [[bankier]] [[Arthur Reuel Tolkien]] ([[1857]]-[[1896]]) en dy syn [[oarehelte|frou]] [[Mabel Suffield]] ([[1870]]-[[1904]]). Hja hiene har koart tefoaren yn 'e Oranje Frijsteat fêstige doe't Arthur Tolkien oansteld waard as it haad fan it filiaal yn Blomfontein fan 'e [[Grut-Brittanje|Britske]] [[bank (jild)|bank]] dêr't er foar wurke. Tolkien hie ien jongere [[broer]], [[Hilary Arthur Reuel Tolkien]], dy't berne waard op [[17 febrewaris]] [[1894]].
As jong [[bern (persoan)|bern]] waard Tolkien yn 'e [[tún]] fan 'e [[wente]] fan it [[gesin]] yn Blomfontien in kear biten troch in grutte [[baviaanspinnen|baviaanspin]], in foarfal wêrfan't guon lettere [[literatuerkritikus|kritisy]] mienden dat it yn syn wurk wjergalme, yn 't bysûnder yn ''[[De Twa Tuorren]]'', hoewol't Tolkien nei eigen sizzen gjin oantinken oan it barren hie en as [[folwoeksene]] ek gjin útsûnderlike [[haat]] foar of [[ôfkear]] fan [[spinnen]] hie. Yn [[1895]], doe't er trije [[jier]] wie, naam syn [[mem]] him en syn broer Hilary mei nei Ingelân foar wat in lange famyljebesite wurde moast. Syn heit kaam lykwols yn [[1896]] yn Súd-Afrika te [[ferstjerren]] oan [[akút reuma]] ear't er him by harren jaan koe. Om't it gesin dêrtroch sûnder [[ynkommen]] kaam te sitten, loek Tolkien syn mem mei de bern by har [[âlden]] yn, dy't yn [[King's Heath]], yn [[Birmingham (Ingelân)|Birmingham]] wennen.
Noch yn [[1896]] ferfearen frou Tolkien en de bern nei in eigen húske yn [[Sarehole]] (doe in [[doarp]] yn [[Worcestershire]], mar no ûnderdiel fan Birmingham). Dêr mocht Tolkien graach de [[Mole fan Sarahole]], de [[Moseley-sompe]] en de [[Clent-heuvels|Clent]]-, [[Lickey-heuvels|Lickey]]- en [[Malvern-heuvels]] ferkenne, dy't letter [[ynspriraasje]] wêze soene foar [[sêne]]s yn syn [[boek]]en, krekt as oare doarpen yn 'e omkriten, lykas [[Bromsgrove]], [[Alcester]] en [[Alvechurch]]. Frou Tolkien joech har [[soan]]nen [[thúsûnderwiis]]. De jonge Tolkien wie in iverige [[learling]] en die fan syn mem in soad op oer [[botany]] en [[taalkunde]]. Mei fjouwer jier koed er [[lêzen|lêze]] en net folle letter makke er him it [[skriuwen]] ek eigen.
[[File:BirminghamOratoryDome.jpg|right|thumb|250px|It Oratoarium fan [[Birmingham (Ingelân)|Birmingham]], dêr't Tolkien fan [[1902]] oant [[1911]] [[mistsjinner]] wie.]]
Mabel Tolkien liet har yn [[1900]] tsjin fûleindich ferset fan har [[baptisme|baptistyske]] famylje yn [[bekearing|bekeare]] ta it [[roomsk-katolisisme]]. Dêrnei hold har famylje op mei alle [[jild|finansjele]] stipe oan har en har bern. Yn [[1904]], doe't Tolkien tolve jier wie, kaam syn mem te ferstjerren oan [[akute diabetes]] yn in hierhûs yn [[Rednal]]. Hja wie doe 34 jier, en dat wie likernôch sa âld as immen mei [[type 1-diabetes]] libje kin sûnder behanneling; in behanneling dy't doe noch net bestie, mei't [[ynsuline]] pas tweintich jier letter ûntdutsen wurde soe. Foarôfgeande oan har [[dea]] hie frou Tolkien de [[fâdij]] oer har soannen opdroegen oan in goede freon fan harres, [[frater]] Francis Xavier Morgan fan it [[Oratoarium fan Birmingham]]. Dy moast de [[jonge]]s goedroomsk [[opfieding|grutbringe]]. Tolkien skreau letter oer Morgan dat it in [[konservatisme|konservatyf]] fan [[Wales|Welsk]]-[[Spanje|Spaansk]] [[komôf]] wie dy't him [[goeddiedichheid]] en [[ferjeffenis]] bybrocht.
Nei't er mei syn mem oergien wie nei de [[Roomsk-Katolike Tsjerke]], groeide Tolkien fierder op yn 'e [[wyk]] [[Edgbaston]] yn Birmingham en gie dêr fan [[1900]] oant [[1902]] nei de King Edward's School en fan [[1902]] oant [[1903]] nei de St. Philip's School. Yn [[1903]] wûn er in [[stúdzjebeurs]] dy't him by steat stelde om werom te kearen nei de King Edward's School, dêr't er oant [[1911]] bleau. It wie yn dy snuorje dat er foar it earst yn kontakt kaam mei it ferskynsel [[keunsttaal]], troch ''Animalic'', in útfynsel fan syn [[nicht (famyljelid)|nichten]] Mary en Marjorie Incledon. Letter konstruëarre Mary mei help fan oaren, wêrûnder Tolkien, de yngewikkelder keunsttaal ''Nevbosh'', foar't Tolkien sels it ''Naffarin'' betocht. Fierders learde er al foàr [[1909]] it [[Esperanto]].
Yn 'e [[simmer]] fan [[1911]] gie Tolkien op [[fakânsje]] nei [[Switserlân]], wêrby't er, sa't er yn [[1968]] yn in brief notearre, ideeën opdie foar de [[reis]] fan 'e [[hobbit]] Bilbo troch de Diisbergen. Werom yn Ingelân sette er yn [[oktober]] fan datselde jier útein mei syn [[stúdzje]] oan it [[Exeter Kolleezje (Oxford)|Exeter Kolleezje]] fan 'e [[Universiteit fan Oxford]]. Dêr lei er him yn 't earstoan ta op 'e [[klassike talen]], mar yn [[1913]] ferlei er syn stúdzjemêd nei [[Ingelske taal- en letterkunde]], dêr't er yn [[1915]] ''[[cum laude]]'' yn ôfstudearre.
[[File:KES_Free_Grammar_School_Charles_Barry.jpg|left|thumb|250px|De King Edward's School yn [[Birmingham (Ingelân)|Birmingham]], dêr't Tolkien [[learling]] wie fan [[1900]] oant [[1902]] en jitris fan [[1903]] oant [[1911]].]]
===Houlik en gesin===
Yn [[1908]], doe't er sechstjin jier wie, kaam Tolkien yn 'e kunde mei [[Edith Tolkien|Edith Mary Bratt]], dy't trije jier âlder wie as hy. Hja ferbleau yn itselde [[kosthûs]] as Tolkien en syn broer Hilary, oan Duchess Road yn Edgbaston. Tolkien en Edith brochten almar mear tiid yn inoars selskip troch, en tsjin 'e [[simmer]] fan [[1909]] besleaten se dat se [[fereale]] opinoar wiene. Morgan, Tolkien syn [[fâd (famyljerjocht)|fâd]], beskôge Edith lykwols as de reden dat Tolkien him minder talei op syn ûnderrjocht, en fûn it boppedat alhiel net gaadlik dat er in [[relaasje (ynterpersoanlike bân)|relaasje]] ûnderhold mei in âldere en, slimmer noch, [[protestantisme|protestantske]] [[frou]]. Hy ferbea Tolkien dêrom om op lykfol hokker wize noch kontakt mei Edith te hawwe oant er 21 jier en dêrmei [[mearderjierrich]] wie.
Op ien iere útsûndering nei hold Tolkien him oan dat foarskrift, en trije jier lang moete er Edith net, noch prate er of korrespondearre er mei har. Op 'e [[jûn]] fan syn 21e [[jierdei]] skreau er har lykwols in brief wêryn't er har syn [[leafde]] ferklearre en har frege om mei him te [[trouwen]]. Edith, dy't tsjin dy tiid [[ferloofd]] wie mei in George Field, stimde deryn ta om him te ûntfangen, sadat se de kwestje útprate koene. Dêrfandinne reizge Tolkien op [[8 jannewaris]] [[1913]] nei [[Cheltenham]] ta, dêr't Edith yn 'e kost wie. Hja [[kuierjen|kuieren]] dy deis in hiel ein en praten oerenlang. Tsjin 'e jûn hie Edith Tolkien tawurd jûn; de oare deis briek se har ferloving mei Field ôf.
Nei't se ein [[jannewaris]] in nije [[ferloving]] mei Tolkien oangien wie, stimde se der mei tsjinnichheid yn ta om oer te gean nei de Roomsk-Katolike Tsjerke, hoewol't dat har op in soad swierrichheden mei famylje en freonen kaam te stean. It [[houlik]] fan Tolkien en Edith fûn op [[22 maart]] [[1916]] plak te [[Warwick (Ingelân)|Warwick]]. Hja krigen neitiid fjouwer bern, trije [[soan]]nen en ien [[dochter]]: [[John Francis Tolkien]] ([[1917]]-[[2003]]), [[Michael Hilary Tolkien]] ([[1920]]-[[1984]]), [[Christopher Tolkien|Christopher John Tolkien]] ([[1924]]) en [[Priscilla Anne Tolkien]] ([[1929]]).
[[File:Lancashire_Fusiliers_trench_Beaumont_Hamel_1916.jpg|right|thumb|250px|[[Soldaten]] fan 'e Lancashire Fusiliers (it [[rezjimint]] dêr't Tolkien by yndield wie) oan it [[Westfront (Earste Wrâldoarloch)|Westfront]] yn [[1916]].]]
===Militêre tsjinst===
Doe't yn [[augustus]] [[1914]] de [[Earste Wrâldoarloch]] útbriek, shockearre Tolkien syn famyljeleden troch net daliks yn [[militêre tsjinst]] te gean. Ynstee keas er derfoar om dat út te stellen oant er syn [[stúdzje]] ôfrûne hie. Tsjin 'e tiid dat dat syn beslach hân hie, yn [[july]] [[1915]], wiene de bedutsen winken dat er tsjinst nimme moast, feroare yn útsprutsener oantrunings. "''Yn dy dagen,''" sa skreau Tolkien letter, "''joegen knapen har by it leger of oars waarden se publyklik ferhune. Dat wie in aaklik dilemma foar in jongeman mei tefolle ferbylding en net in protte fysike moed."'' Op [[15 july]] [[1915]] joech er ta oan 'e druk en naam er tsjinst as [[twadde luitenant]] by it [[rezjimint]] [[Lancashire Fusiliers]], wêrnei't er alve [[moanne (tiid)|moannen]] trening krige yn [[Staffordshire]].
Op [[5 juny]] [[1916]] sette Tolkien ôf nei [[Frankryk]] om dêr oan it [[Westfront (Earste Wrâldoarloch)|Westfront]] te fjochtsjen, dêr't er op [[27 juny]] yn [[Rubenpré]], by [[Amiens]], oansteld waard as [[ofsier]] fan it 11e [[Bataljon]] Lancashire Fusiliers fan 'e 74e Brigade, 25e Difyzje fan it [[Britske Ekspedysjeleger (Earste Wrâldoarloch)|Britske Ekspedysjeleger]]. Neitiid joech Tolkien lieding oan [[soldaten]] dy't foar it meastepart [[mynwurker]]s, [[fabryk]]sarbeiders en [[weevjen|wevers]] út [[Lancashire]] wiene. Dat wie de earste kear yn syn libben dat er mei sokke sljochtwei lju te krijen hie, om't er earder altyd yn 'e [[middenstân|middenklasse]] en mank de [[hegerein]] ferkeard hie. Nettsjinsteande de omstannichheden bleau er de rest fan syn libben tankber foar de lessen dy't er dêrby learde.
Begjin [[july]] [[1916]] waarden de Lancashire Fusiliers ynset yn 'e [[Slach oan de Somme]], ien fan 'e bloedichste [[fjildslaggen]] fan 'e Earste Wrâldoarloch. Tolkien naam dêrby diel oan oanfallen op 'e [[Dútslân|Dútske]] posysjes dy't bekend stiene as it [[Schwaben-redût]] en de [[Leipzig-bôge]]. Ein [[oktober]] rûn er dêrby [[rinfuorgekoarts]] op, in [[sykte]] dy't oerbrocht waard troch [[lús|luzen]] dy't oan it Westfront rûnom foarkamen. Op [[8 novimber]] waard Tolkien op siketransport nei Ingelân steld, wat nei alle gedachten syn libben rêde, mei't syn [[bataljon]] neitiid frijwol oan 'e lêste man ta kaam te sneuveljen. Dêropta ferlear er in soad fan 'e freonen út syn skoaltiid, lykas Rob Gilson, dy't op 'e earste dei fan 'e Slach oan 'e Somme omkaam by in oanfal op [[Beaumont Hamel]], en Geoffrey Smith, dy't it libben liet doe't der in Dútske [[artillery]]granaat delkaam op syn [[hospitaal]]post. Tsjin [[1918]] wiene op ien nei al Tolkien syn bêste freonen dea.
[[File:2_Darnley_Road,_the_former_home_of_J.R.R._Tolkien_in_West_Park,_Leeds.jpg|left|thumb|250px|2 Darnley Road, Tolkien syn wente yn [[Leeds]].]]
Wylst er, ferswakke en fermeagere, stadichoan opbettere yn in arbeidershúske yn [[Little Haywood]], yn [[Staffordshire]], sette Tolkien útein mei wurk oan wat er ''The Book of Lost Tales'' ("It Boek fan Ferlern Giene Ferhalen") neamde. Dat begûn mei ''The Fall of Gondolin'', dat úteinlik ûnderdiel wurde soe fan ''[[The Silmarillion]]''. Dêrmei besocht er in [[mytology]] foar Ingelân te skeppen, in projekt dat er nei jierren fan wurk lykwols oan 'e kant lizze soe. Yn [[1917]] en [[1918]] stiek kear op kear syn sykte de kop wer op, mar tsjin dy tiid wie Tolkien genôch opknapt dat er ynset wurde koe op [[garnizoen]]sposten, hoewol't er [[genêskunde|medysk]] ôfkard waard foar tsjinst oan it front. Op [[6 jannewaris]] [[1918]] waard er befoardere ta de [[militêre rang|rang]] fan [[luitenant]]. Net folle letter, doe't er yn [[Kingston-upon-Hull]] legere wie, giene hy en Edith dêr ris út te kuierjen yn 'e [[bosk]], en op in [[iepen plak]] [[dûns]]e hja foar him mank it bloeiende [[dolkrûd]], in foarfal dat de moeting fan Beren en Lúthien yn ''The Silmarillion'' ynspirearre.
===Karriêre===
Nei't er op [[3 novimber]] [[1920]] earfol ûntslach krigen hie út it [[Britske Leger]], wurke Tolkien koart mei oan 'e gearstalling fan ''The Oxford Dictionary of the English Language'', it [[wurdboek|standertwurdboek]] fan it [[Britsk-Ingelsk]]. Syn bydrage omfieme foar it meastepart de [[etymology]] fan [[wurd]]en fan [[Germaanske talen|Germaanske oarsprong]] begjinnend mei de [[letter]] [[W]]. Ein [[1920]] waard er earst [[dosint]] en doe [[perfester]] yn 'e [[Ingelske taal- en letterkunde]] oan 'e [[Universiteit fan Leeds]]. Yn 'e jierren dat er dêr wurke lei er in [[wurdlist]] fan it [[Midingelsk]] oan en hied er mei [[E.V. Gordon]] de [[redaksje]] oer in [[útjefte]] fan 'e [[ridderroman]] ''[[Sir Gawain and the Green Knight]]''. Fierders sette er dat wurk ek oer nei modern [[Ingelsk]], krekt as it [[gedicht]] ''Pearl'' en ''Sir Orfeo''. Dy oersettings waarden lykwols pas yn [[1975]], nei syn dea, útjûn.
[[File:20NorthmoorRoad.jpg|right|thumb|250px|20 Northmoor Road, Tolkien syn wente yn [[Oxford]].]]
Yn [[1925]] krige Tolkien in oanstelling as [[heechlearaar]] [[Angelsaksysk]] oan 'e [[Universiteit fan Oxford]]. Hy sette him doe mei syn [[gesin]] nei wenjen yn 'e [[Oxford]]ster [[wyk]] [[North Oxford]]. Dêr foltôge er yn [[1926]] syn [[oersetting]] nei modern Ingelsk fan it ferneamde [[Aldingelsk]]e [[epos]] ''[[Beowulf]]''. Ek dat publisearre er nea, en it kaam pas njoggentich jier letter, yn [[2014]] ûnder [[redaksje]] fan syn soan Christopher út. Yn [[1936]] joech Tolkien wol in tige goed ûntfongen lêzing oer ''Beowulf'', dy't ''Beowulf: The Monsters and the Critics'' kaam te hjitten. Dêrmei hie Tolkien in duorjende ynfloed op it [[letterkunde|letterkundich ûndersyk]] nei it epos.
Tolkien wie in grut ferteller, en fantasearre der mar op los om syn bern te fermeitsjen. Sa stjoerde er syn bern, doe't se noch lyts wiene, mei de [[kryst]] altyd yllústrearre brieven fan 'e [[Krystman]], mei hiele ferhalen oer it libben op 'e [[Noardpoal]]. Elts jier foege er nije [[personaazje]]s ta, lykas de Snieman (de [[túnman]] fan 'e Krystman) en Ilbereth de Elf (de helper fan 'e Krystman). De [[plot|ferhaalstof]] rûn útinoar fan de Krystman syn striid tsjin 'e [[eardske]]n, dy't op [[flearmûzen]] rieden, oant de [[grap]]pen dy't de Noardpoalbear úthelle. Dy brieven waarden yn [[1976]] postúm útjûn as ''The Father Christmas Letters''.
Nei ferrin fan tiid begûn Tolkien ek syn oare ferhalen op te skriuwen, wat resultearre yn it [[berneboek]] ''[[The Hobbit]]''. Dêr koed er lykwols gjin [[útjouwer]] foar fine oant [[Stanley Unwin (útjouwer)|Stanley Unwin]], de eigner fan 'e [[útjouwerij]] [[George Allen & Unwin]], it [[manuskript]] troch syn tsienjierrige soan [[Rayner Unwin|Rayner]] lêze liet. Doe't dy der in loovjende [[resinsje]] oer skreau, wie dat foar syn heit oanlieding om oer te gean ta útjefte. Sa ferskynde ''The Hobbit'' yn [[1937]], en hoewol't it foar bern bedoeld wie, waard it ek lêzen troch folwoeksenen. It waard sa'n grut súkses dat Unwin der by Tolkien op oanstie om in ferfolch te skriuwen. Dat soe lykwols santjin jier op him wachtsje litte, hoewol't yn 'e tuskentiid noch wol it [[koarte ferhaal]] ''Leaf by Niggle'' en it berneboek ''Farmer Giles of Ham'' ferskynden.
[[File:Merton_College_and_chapel_from_St_Marys.JPG|left|thumb|280px|It [[Merton Kolleezje]] fan 'e [[Universiteit fan Oxford]], dêr't Tolkien fan [[1945]] oant [[1959]] [[perfester]] [[Ingelske taal- en letterkunde]] wie.]]
Under de [[Twadde Wrâldoarloch]] waard Tolkien frege oft er as [[koadebrekker]] foar it [[Ministearje fan Bûtenlânske Saken (Feriene Keninkryk)|Ministearje fan Bûtenlânske Saken]] wurkje woe. Hy stimde ta, mar nei't er in trening folge hie, besleat men om ôf te sjen fan syn tsjinsten. Yn [[1945]] waard Tolkien heechlearaar [[Ingelske taal- en letterkunde]] oan it [[Merton Kolleezje]] fan 'e [[Universiteit fan Oxford]], in amt dat er oant syn [[pinsjonearring]], yn [[1959]], beklaaie soe. Dêrnjonken tsjinne er ek as ekstern ûndersiker foar it [[Universiteitskolleezje (Dublin)|Universiteitskolleezje]] yn [[Dublin]]. Yn [[1954]] waard him troch de [[Nasjonale Universiteit fan Ierlân]] in [[earedoktoraat]] takend. Fierders sette er it [[bibel]]boek ''[[Jona (bibelboek)|Jona]]'' oer foar de [[roomsk-katolisisme|roomske]] Ingelske ''Jerusalem Bible'', dy't yn [[1966]] útkaam.
Underwilens hie Tolkien yn [[1948]] syn [[magnum opus]], ''[[The Lord of the Rings]]'', ôfkrigen. Hoewol't dat in ferfolch wie op ''The Hobbit'', wie it skreaun foar in âlder publyk. It duorre lykwols noch oant [[1954]] ear't it earste diel fan dy [[trilogy]], ''[[The Fellowship of the Ring]]'', útkaam by [[George Allen & Unwin]], besoarge troch de no folwoeksen [[Rayner Unwin]]. Datselde jiers noch ferskynde ek it twadde diel, ''[[The Two Towers]]'', en yn [[1955]] waard it slútstik publisearre, ''[[The Return of the King]]''. De opdieling yn trijen wie net Tolkien syn eigen idee, mar waard trochfierd op oantrún fan Unwin. Oars hie it boek nammentlik sa'n dikke pil wurden dat Unwin bang wie dat net ien it kocht hawwe soe. Tolkien sels hold lykwols oan syn dea ta fol dat ''The Lord of the Rings'' gjin trilogy wie mar in boek dat yn trije dielen útjûn wie.
Oangeande ''The Lord of the Rings'' skreau Rayner Unwin oan syn heit (en baas) dat er ferwachte dat se der in tûzen [[Britsk pûn|pûn]] op ferlieze soene, mar dat de trilogy sa goed wie, dat er fan miening wie dat se dat mar foar leaf nimme moasten. [[Stanley Unwin (útjouwer)|Stanley Unwin]] skreau werom: "''<u>As</u>to fynst dat dit it wurk fan in sjeny is, <u>dan</u> meist der tûzen pûn op yntarre.''" Tolkien hie sels ek nea tocht dat syn boeken populêr wurde soene by it grutte publyk. Syn wurk begûn mei it ûntwerpen fan 'e [[taal|talen]] fan 'e [[elf (mytysk wêzen)|elven]], it [[Quenya]] en it [[Sindarin]], dat er die om gjin oare reden as om't er dêr aardichheid oan hie. Neitiid betocht er dêr de wrâld fan '[[Midden-Ierde]]' (''Middle-Earth'') as ferklearring en eftergrûn by. Mar sawol auteur as útjouwer wiene mis.
[[File:Oxford_Tolkien.JPG|right|thumb|160px|De buste fan Tolkien yn 'e [[kapel]] fan it [[Exeter Kolleezje (Oxford)|Exeter Kolleezje]] fan 'e [[Universiteit fan Oxford]].]]
Sa't bliken dwaan soe, waard ''The Lord of the Rings'' in wrâldwiid súkses en ien fan 'e populêrste útjeften fan 'e [[tweintichste iuw]]. Mei dit wurk lei Tolkien de grûnslach foar it [[sjenre]] fan 'e [[fantasy (sjenre)|fantasy]]. It soarge der ek foar dat it wurd "tolkienesk", as omskriuwing fan eat dat op Tolkien syn wurk liket of deroan tinken docht, yn withoefolle talen opnommen is. Yn [[2003]] waard ''The Lord of the Rings'' troch it Britske publyk ta it bêste Ingelske boek ea keazen yn ''The Big Read''-wedstryd, organisearre troch de [[BBC]] (foàr [[Jane Austen]] har ''[[Pride and Prejudice]]'', dat op it twadde plak einige). It is mei mear as 150 miljoen ferkochte eksimplaren it op ien nei bestferkeapjende [[fiksje]]wurk fan 'e wrâld, en de oanhâldende populariteit fan 'e trilogy hat laat ta adaptaasjes foar in ferskaat oan oare [[media]], wêrfan't de [[film]]trilogy fan [[regisseur]] [[Peter Jackson]], út [[2001]]-[[2003]], sûnder mis de bekendste is.
===Lettere jierren en ferstjerren===
Sadwaande krige Tolkien yn 'e fjirtjin jier tusken syn pinsjonearring yn [[1959]] en syn [[ferstjerren]] yn [[1973]] almar mear oandacht en ferneamdheid. Hy fertsjinne sa'n soad oan syn boeken dat er spyt krige dat er net earder opholden wie mei wurkjen. Yn 't earstoan skreau er [[entûsjasme|entûsjaste]] antwurden op 'e fragen dy't er fan syn lêzers krige, mar yn 'e [[1960]]-er jierren waard er wat langer wat ûngelokkiger mei de hommelse populariteit fan syn wurk ûnder [[subkultuer]]en as de [[hippybeweging]].
[[File:Tolkien's_grave,_Wolvercote_Cemetery.jpg|left|thumb|220px|De [[grêven]] fan Edith ([[1889]]-[[1971]]) en J.R.R. Tolkien ([[1892]]-[[1973]]), op it Wolvercote Begraafplak yn [[Oxford (Ingelân)|Oxford]].]]
De belangstelling fan syn [[fan (persoan)|fans]] naam sokke foarmen oan dat Tolkien, nei ferskate kearen te neare [[nacht]] fan [[bêd]] skille te wêzen troch [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] lêzers, in [[geheim tillefoannûmer]] oanfreegje moast. Uteinlik ferfear er mei de frou nei [[Bournemouth]], dat doedestiden in [[baaiplak]] wie dêr't de begoedige middenklasse gearklofte. It spiet Tolkien wol om 'e oansluting by syn Oxfordster freonen kwyt te reitsjen. Mei [[C.S. Lewis]], [[Charles Williams]] en ferskate oaren hied er dêr in ynformele [[literêr]]e diskusjegroep foarme, de [[Inklings]], dy't jierrenlang wykliks gearkaam. Syn frou Edith wie lykwols feringele mei har nije rol as [[gastfrou]] fan 'e ''[[high society]]'', mei't Tolkien syn bekendheid him en syn frou tagong joech ta fermiddens dêr't se oars nea yn talitten wurden hiene.
Nei't Edith Tolkien op [[29 novimber]] [[1971]] yn 'e âlderdom fan 82 jier ferstoarn wie, kearde Tolkien werom nei Oxford, dêr't it Merton Kolleezje in [[appartemint]]sje oan him beskikber stelde. Op [[28 maart]] [[1972]] waard er op [[Buckingham Palace]] troch [[keninginne]] [[Elizabeth II fan it Feriene Keninkryk|Elizabeth II]] beneamd ta [[kommandeur (ridderoarde)|kommandeur]] yn 'e [[Oarder fan it Britske Ryk]]. Tolkien kaam op [[2 septimber]] [[1973]] yn [[Bournemouth]] te ferstjerren, doe't er 81 jier âld wie. Hy waard op it Wolvercote Begraafplak yn [[Oxford]] yn itselde [[grêf]] as syn frou Edith [[begroeven]]. Op 'e [[grêfstien]] binne de nammen fan Lúthien en Beren, personaazjes út ''The Silmarillion'', oan 'e nammen fan Edith en J.R.R. Tolkien tafoege.
==Neilittenskip==
[[File:Elikser-De Hobbit.jpg|thumb|right|180px|De [[Frysk]]e [[oersetting]] fan ''[[The Hobbit]]'' ([[2009]]).]]
Tolkien syn [[pakesizzer]] [[Simon Tolkien]] is ek skriuwer. Yn [[Eastbourne]] yn [[East-Susseks]] is in ''Tolkien Road'' ferneamd nei Tolkien, en ek bestiet der no in [[asteroïde]] dy't fan [[2675 Tolkien]] hjit. Yn in protte lannen besteane Tolkien-[[genoatskip]]pen dy't har oan ûndersyk nei en fersprieding fan it [[oeuvre]] fan Tolkien wije, lykas de [[Tolkien Society]] yn [[Ingelân]], it [[Tolkien Genoatskip Unquendor]] yn [[Nederlân]] en de [[Stifting Fryske Tolkien]] yn [[Fryslân]]. ''The Hobbit'' wie ein [[2012]] oerset yn 57 ferskillende talen, en yn [[2013]] wie ''[[The Lord of the Rings]]'' hielendal of foar in diel yn 50 ûnderskate talen ferskynd. De [[Frysk]]e [[oersetting]] fan ''The Hobbit'' (as ''[[De Hobbit]]''), fan [[fertaler]] [[Anne Tjerk Popkema]], waard útjûn yn [[2009]]. Fan 'e Frysktalige ''Lord of the Rings'' (as ''[[Master fan Alle Ringen]]'') kaam yn [[2011]] it earste diel út, ''[[It Selskip fan de Ring]]'', en yn [[2016]] it twadde diel, ''[[De Twa Tuorren]]'', beide fan 'e hân fan oersetter [[Liuwe H. Westra]].
[[File:Westra-It Selskip fan de Ring.jpg|thumb|right|180px|De [[Frysk]]e [[oersetting]] fan ''[[The Fellowship of the Ring]]'' ([[2011]]).]]
[[File:Westra - De Twa Tuorren.jpg|thumb|right|180px|De [[Frysk]]e [[oersetting]] fan ''[[The Two Towers]]'' ([[2016]]).]]
==Wurk==
;publisearre by Tolkien syn libben
* 1937 – ''[[The Hobbit]]''
** [[File:Frisian flag.svg|20px]] [[Frysk]]e oersetting: ''[[De Hobbit]]'' (fert. [[Anne Tjerk Popkema]], 2009)
* 1945 – ''Leaf by Niggle'' ([[koart ferhaal]])
* 1947 – ''Tree and Leaf'' ([[essay]])
* 1949 – ''Farmer Giles of Ham'' ([[berneboek]])
* 1954-1955 – ''[[The Lord of the Rings]]''
** [[File:Frisian flag.svg|20px]] Fryske oersetting: ''[[Master fan Alle Ringen]]'' (fert. [[Liuwe H. Westra]], 2011-2???)
*** 1954 – ''[[The Fellowship of the Ring]]''
**** [[File:Frisian flag.svg|20px]] Fryske oersetting: ''[[It Selskip fan de Ring]]'' (fert. Liuwe H. Westra, 2011)
*** 1954 – ''[[The Two Towers]]''
**** [[File:Frisian flag.svg|20px]] Fryske oersetting: ''[[De Twa Tuorren]]'' (fert. Liuwe H. Westra, 2016)
*** 1955 – ''[[The Return of the King]]''
**** [[File:Frisian flag.svg|20px]] Fryske oersetting: ''[[De Kening Komt Wer]]'' (fert. Liuwe H. Westra, op kommendeweis)
* 1962 – ''The Adventures of Tom Bombadil and Other Verses from the Red Book''
* 1964 – ''Tree and Leaf'' (''On Fairy-Stories'')
* 1966 – ''The Homecoming of Beorhtnoth''
* 1967 – ''Smith of Wootton Major''
;postúm publisearre
* 1975 – ''[[Sir Gawain and the Green Knight]]'' (oersetting nei modern Ingelsk)
* 1975 – ''Pearl'' (oersetting nei modern Ingelsk)
* 1975 – ''Sir Orfeo'' (oersetting nei modern Ingelsk)
* 1976 – ''The Father Christmas Letters''
* 1977 – ''[[The Silmarillion]]''
* 1980 – ''Unfinished Tales''
* 1981 – ''The Letters of J. R. R. Tolkien'' ([[brieven]])
* 1982 – ''Mr. Bliss''
* 1983 – ''The Monsters and the Critics'' (essays)
* 1983-1996 – ''The History of Middle-Earth''
** 1983 – ''The Book of Lost Tales 1''
** 1984 – ''The Book of Lost Tales 2''
** 1985 – ''The Lays of Beleriand''
** 1986 – ''The Shaping of Middle-Earth''
** 1987 – ''The Lost Road and Other Writings''
** 1988 – ''The Return of the Shadow'' (''The History of The Lord of the Rings, volume 1'')
** 1989 – ''The Treason of Isengard'' (''The History of The Lord of the Rings, volume 2'')
** 1990 – ''The War of the Ring'' (''The History of The Lord of the Rings, volume 3'')
** 1992 – ''Sauron Defeated'' (''The History of The Lord of the Rings, volume 4'')
** 1993 – ''Morgoth's Ring'' (''The Later Silmarillion, volume 1'')
** 1994 – ''The War of the Jewels'' (''The Later Silmarillion, volume 2'')
** 1996 – ''The Peoples of Middle-earth''
* 1998 – ''Roverandom''
* 2007 – ''The Children of Húrin''
* 2009 – ''The Legend of Sigurd and Gudrún'' (redaksje)
* 2014 – ''[[Beowulf]]'' (oersetting nei modern Ingelsk)
==Keppelings om utens==
*{{en}}[http://www.tolkienestate.com/ Offisjele webside fan 'e erven Tolkien, wijd oan Tolkien syn oeuvre]
*{{en}}[http://tolkiengateway.net/wiki/Main_Page The Tolkien Gateway]
*{{en}}[http://www.tolkienlibrary.com/reviews/dutch-lotr.htm Bibliografy fan Nederlânsktalige útjeften fan Tolkiens wurk]
*{{en}}[http://www.thetolkienwiki.org The Tolkienwiki]
*{{nl}}[http://nl.tolkien-online.wikia.com/wiki/Tolkien De Tolkienwiki]
*{{nl}}[http://www.unquendor.nl/tolkien/tolk_01.htm Biografy fan Tolkien op 'e side fan it Tolkien Genoatskip Unquendor]
{{boarnen|boarnefernijing=
Foar boarnen en oare literatuer, sjoch ûnder: [http://en.wikipedia.org/wiki/J._R._R._Tolkien ''Notes'', ''References'' en ''Further reading'', op dizze side].
----
{{commonscat|J. R. R. Tolkien}}
}}
{{DEFAULTSORT:Tolkien, J.R.R.}}
[[Kategory:Tolkien| ]]
[[Kategory:Ingelsk taalkundige]]
[[Kategory:Ingelsk letterkundige]]
[[Kategory:Ingelsk literatuerhistoarikus]]
[[Kategory:Ingelsk heechlearaar]]
[[Kategory:Ingelsk romanskriuwer]]
[[Kategory:Ingelsk koarte-ferhaleskriuwer]]
[[Kategory:Ingelsk fantasyskriuwer]]
[[Kategory:Ingelsk berneboekeskriuwer]]
[[Kategory:Ingelsk publisist]]
[[Kategory:Ingelsk oersetter]]
[[Kategory:Skriuwer fan wa't ien of mear wurken yn it Frysk oerset binne]]
[[Kategory:Ingelsk ofsier]]
[[Kategory:Britsk militêr yn de Earste Wrâldkriich]]
[[Kategory:Bibeloersetter]]
[[Kategory:Ingelsk persoan fan Dútsk komôf]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1892]]
[[Kategory:Persoan stoarn yn 1973]]
d0r60532wyulzhyqpyzllql1zk8p3ig
Elvis Presley
0
9883
1086451
1086160
2022-08-05T20:31:12Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Filmografy */ kt
wikitext
text/x-wiki
{{Sjonger of muzikant
| ôfbylding = Elvis Presley 1970.jpg
| ôfbyldingstekst = Elvis yn 1970
| ôfbyldingsbreedte = 200px
| echte namme = Elvis Aaron Presley
| nasjonaliteit = {{Flagge US}} [[Feriene Steaten|Amerikaansk]]
| berne = [[8 jannewaris]] [[1935]]
| berteplak = [[Tupelo (Mississippy)|Tupelo]]
| stoarn = [[16 augustus]] [[1977]] (42 jier)
| stjerplak = [[Memfis (Tennessee)|Memphis]]
| etnisiteit =
| sjenre = [[Rock]]<br />[[popmuzyk|Pop]]<br />[[Blues]]<br />[[Countrymuzyk|Country]]<br />[[Gospelmuzyk|Gospel]]<br />[[Rock-'n-roll]]<br />[[Rockabilly]]<br />[[Rhythm and blues|R&B]]
| ynstrumint = Stim, [[gitaar]], [[piano]]
| sjongtaal = [[Ingelsk]]
| grutste hit(s) =
| jierren aktyf = [[1954]]-[[1977]]
| prizen =
| webside = [http://www.imdb.com/name/nm0000062/ Profyl IMDb]
}}
'''Elvis Aaron Presley''' ([[Tupelo (Mississippy)|Tupelo]] ([[Mississippy (steat)|Mississippy]]), [[8 jannewaris]] [[1935]] – [[Memphis (Tennessee)|Memphis]] ([[Tennessee]]), [[16 augustus]] [[1977]]) wie in [[Feriene Steaten|Amerikaansk]] [[sjonger]], [[akteur]] en [[sekssymboal]]. Hy sette yn [[1954]] as njoggentjinjierrige útein mei in [[muzyk|muzikale]] [[karriêre]], en wie in iere fertsjintwurdiger fan it [[rock and roll]]-[[sjenre]]. Syn enerzjike fertolkings fan [[liet]]en en syn [[seksualiteit|seksueel]] provokative styl fan optreden makken him mank de [[jongerein]] sa populêr, dat er meitiid bekend kaam te stean as de ''King of Rock and Roll''. Foar de âldere [[generaasje]]s wied er in folle kontroversjeler figuer. Nettsjinsteande dat, hie Presley in ûnbidich grutte ynfloed op 'e ûntwikkeling fan 'e [[popmuzyk]] yn 'e [[tweintichste iuw]], net inkeld yn 'e [[Feriene Steaten]], mar yn 'e hiele wrâld. Hy wûn trije [[Grammy Award]]s en krige al mei 36 jier de Grammy Lifetime Achievement Award, in [[oeuvrepriis]], taparte. Doe't er âlder wie, rekke er [[ferslaving|ferslave]] oan [[pinestiller]]s. Yn [[1977]] kaam er hommels te [[ferstjerren]] doe't er 42 jier wie, wat tige by tige bydroech oan 'e mytefoarming om syn persoan hinne. Noch altyd binne der [[fan (persoan)|fans]] dy't stiiffêst leauwe dat Presley noch libbet.
== Jonge jierren ==
Elvis Aaron Presley waard berne yn in lyts húske op Saltillo Road yn Eastlik Tupelo. Hy wie de jongste fan in twilling, mar syn broerke Jesse Garon komt dea op de wrâld. Jesse Garon wurdt de oare deis begroeven op it Priceville begraafplak yn Tupelo. Elvis wie de soan fan Vernon Elvis Presley en Gladys Love Smith; beide âlden kamen út in ienfâldige húshâlding. De Presleys libben yn earmoede, it ienichste fersetsje foar harren wie op besite gean by famylje en nei tsjerke gean. De famylje giet nei tsjerke by de ''First Assembly of God''.
Op [[3 oktober]] [[1945]] die de jonge Elvis mei oan in talintejacht op de jierlikse ''Mississippi–Alabama Fair and Dairy Show''. Hy einige op in twadde plak. Meidat syn heit in soad fan hûs wie krige Elvis in sterke bân mei syn mem. Op [[8 jannewaris]] [[1946]] krige Elvis op syn jierdei in [[gitaar]] fan syn âlden. Syn omke Vester learde him it gitaarspyljen. Yn de tiid dat Elvis syn earste muzyknoatsjes spile kaam de beppe fan Elvis ek by de Presleys te wenjen. It wie ekstra mage dy't fold wurde moast. Yn dy perioade kaam Elvis in soad yn oanrekking mei ferskillende soarten muzyk. De Presleys wennen flakby in swarte wyk en Elvis makke sa kennis mei de [[Blues]]. Elvis wie ek regelmjittich te finen by tsjerketsjinsten. Dy ferskillende ynfloeden hienen harren ynfloed op yn syn muzyk.
[[Ofbyld:Elvis_Presley_promoting_Jailhouse_Rock.jpg|thumb|Elvis yn de klip fan ''Jail house rock'']]
[[File:Elvis Presley and Colonel Tom Parker 1969.jpg|thumb|Elvis en kolonel Tom Parker (1969)]]
Yn septimber 1948 ferhuzen de Presleys. Se gongen nei Memphis; se foenen dêr in tydlik plak om te wenjen. Elvis makke syn skoalle ôf op de ''Humer Jr. High''. Yn 1949 krigen de Presleys in fêst wenplak. Se krigen in appartemint yn Lauderdale Courts op Winchester Avenue. Mem en Elvis namen in bybaan om alles betelje te kinnen. Mem gie út wurkjen as servearster en Elvis as steward yn in [[teäter (gebou)|teäter]]. Meidat Elvis oant hiel let yn 'e nacht wurkje moast, foel er op skoalle gauris yn sliep. Dêrom liet syn mem him wer ophâlde mei wurkjen.<br>
Elvis wie op skoalle in bysûndere jonge. It jild dat er hie waard bestege oan opfallende klean. Ek hie Elvis útsûnderlik lang hier foar dy tiid. Op skoalle waard er narre. Gelokkich krige er in maat dy’t holp om it narjen te stopjen. Delbert West waard op dy manier in maat foar it libben. Op [[3 juny]] [[1953]] helle Elvis syn diploma. Fuort de folgjende deis begûn er by de ''Parker Machinists shop''.
== It begjin ==
Yn de simmer fan [[1953]] begûn de sjongkarriêre fan Elvis. Hy stapte binnen by de SUN Memphis Recording Servis. Dit bedriuw wie fan Sam Phillips. Hy naam twa ferskes op ''My happiness'' en ''That’s when your heartaches begin''. Marion Keisker wie oanwêzich en seach wol wat yn Elvis. Sy sette in part fan de ferskes op bân en skreau syn tillefoannûmer op en syn adres. Yn septimber 1953 feroare Elvis fan baan. Hy wurke in skoftke by Precision Tool, mar stapte al rillegau oer nei Crown Elecric. Yn jannewaris stapte Elvis wer binnen by de Memphis Recording Studio Service. Hy naam ''Casual love affair'' en ''I'll never stand in your way'' op. Hy hie doe ek syn earste moeting mei Sam Phillips. Yn de simmer fan [[1954]] naam Sam kontakt op mei Elvis. Se beaen him in kontrakt oan. Elvis waard yn kontakt brocht mei Scotty Moore en Bill Black. Op [[5 juny]] doeken dy trije de studio yn.
De earste dagen yn de studio woe it net echt slagje. De muzyk dy’t se spilen wie net fernijend. Oant Elvis in tal ferskes yn in heger tempo song. Troch it hegere tempo ûntstie der in nije muzykstyl. It wie in mingeling fan swarte en blanke muzyk. Op 19 july [[1954]] waard de single `That's allright` en `Blue moon of Kentucky` offisjeel útbrocht. It earste konsert dat se joegen wurdt in grut sukses. It publyk waard entûsjast.
== It hichtepunt ==
It gie doe hurd mei de karriêre fan Elvis. Hy moete Kolonel Tom Parker, dy't berne wie as Nederlanner en dy't Dries van Kuijk hiet. Dy man waard op 15 augustus syn manager en soe dat de rest fan syn libben bliuwe. Op 20 novimber tekenet Elvis in kontrakt foar 35.000 [[dollar]]. Elvis waard hieltyd bekender. Hy kaam ferskillende kearen op de telefyzje. Op 6 april 1956, by it ferske ‘Hound Dog’ gongen alle remmen los. Alle minsken yn it hiele lân seagen de ferneamde heupbewegingen fan Elvis. De measte jongelju fûnen it geweldich, mar âlderen fûnen it in skande. Der wienen sels prysters dy't in [[banflok]] útsprutsen. Dat hâld Elvis net tsjin om in film op te nimmen. Op 23 augustus 1956 naam er de film: `Love me Tender` op. It wie it begjin fan in hiele rige films.
[[Ofbyld:Graceland front.jpg|thumb|left|200px|Graceland]]
Yn maart 1957 koft Elvis [[Graceland]]. Yn dy perioade krige Elvis in oprop foar it leger. Elvis fûn dat mar neat. Hy wie bang dat sa'n ûnderbrekking de ein is fan syn karriêre betsjutte soe. Mar hy moast wol. Hy waard dan soldaat nûmer 53310761. Yn augustus waard syn mem siik. Hy krige noedferlof. Hy bleau twa dagen by syn mem. It like doe wat better mei har te gean. Dêrom gie Elvis nei Graceland om wat ta rêst te kommen, mar dy nacht ferstoar syn mem op 46-jierrige leeftyd. Nei de begraffenis moast Elvis it leger wer yn. Koart dêrnei waard bekend makke dat Elvis oerpleatst waard nei [[Dútslân]]. Yn Dútslân moete er [[Priscilla Ann Beaulieu]] dy't krekt 14 jier wie. Dochs makke it famke in grutte yndruk op him. Sân jier letter frege hy har om my him te trouwen en sy sei ja. Op 1 maaie 1967 trouden se. Yn de tuskentiid koft Elvis in Ranch krekt oer de grins fan Mississippi, mar it wie mar inkele kilometers fan Graceland ôf. Hy koft de ranch sadat er syn nije hobby útoefenje koe: hynsteride. Op 1 febrewaris 1968 krigen se in dochter. De dochter waard [[Lisa Marie Presley]] neamd.
== Come back ==
Elvis hie al mear as acht jier net mear live optreden. Hy wie dan ek senuweftich doe't er foar it earst wer optrede moast. Syn earste optreden wie op de N.B.C. It wie in grut súkses. Elvis wie wer hielendal werom. In fjouwer wike tiid joech er 57 konserten. Elvis hie it iene súkses nei it oare súkses. Mar it houlik mei Pricilla wie net mear wat it west hat. Pricilla woe dan ek skiede.
== De ein komt ==
Ein oktober [[1973]] waard Elvis opnommen yn it sikehûs fan Memphis. Hy hie in [[longûntstekking]] en in útsette dikke term en dêrby kaam: hy hie ek noch [[Hepatitis]].
Yn jannewaris [[1975]] waard Elvis wer opnommen, dit kear foar problemen mei syn [[lever]]. Yn de tuskentiid waard Elvis ek noch opnommen omdat er finaal ynein wie.
Yn in heech tempo fleach Elvis fan steat nei steat en fersoarge alle moanne tsientallen konserten. It brûken fan ‘uppers’ en ‘downers’, wie foar Elvis hiel gewoan. Elvis wie ferslaafd rekke oan de medisinen. Elvis sliepte faak oerdeis, neidat hy dêr wat foar ynnommen hie. En as hy dan wer wekker wie (dêr't dan ek wer medisinen oan te pas kamen), dan iet er him hielendal sêd mei fet iten. Meastal bestiene de dagen foar Elvis yn dizze perioade út net mear as yn syn badjas sitte, op de wc trochbringe en religieuze boeken lêze. Undertusken joech er opdracht om konserten te organisearjen. Elvis gie allinnich noch de doar út om op te treden.
== Syn dea ==
[[Ofbyld:ElvisBurialSite.jpg|thumb|right|200px|Elvis syn grêf op Graceland.]]
Elvis ferstoar op [[16 augustus]] [[1977]] yn Memphis, offisjeel troch in [[hertoanfal]]. Mar út lettere [[autopsy]] docht bliken dat yn it lichem meardere spoaren sieten fan ferskillende pillen. Hy wie wierskynlik deagong oan in oerdoasis.
== Nei syn dea ==
Elvis waard earst begroeven yn in famylje-[[mausoleum]] op Forest Hill Cemetery, mar nei in besykjen ta ûntfiering waarden syn lichem en dat fan syn mem nei Graceland brocht. Elvis syn grêf wie al gau in [[beafeartsoard]]. Yn [[1982]] is Graceland iepensteld foar it publyk. Alle jierren komme der mear as 600.000 minsken op besite. Yn 2006 is Graceland troch de Amerikaanske oerheid beneamd ta [[National Landmark]].
Fiifentweintich jier nei syn dea stiet de muzyk dy’t Elvis makke hat nog altyd yn 'e belangstelling. It nûmer "A litte les conversation" krige fan [[Junkie XL]] in remake. Dat nûmer hat yn grutte dielen fan de wrâld op nûmer ien stien yn de hitlisten.
== Diskografy ==
{| class="toccolours vatop" style="margin:0.5em 1em 0.5em 0; font-size: 85%; text-align:center;"
| colspan="6" style="background:#FFE4C4"|'''Albums''' mei in hitnotearing yn de Nederlânske album top-20/50/100
|- bgcolor="#FAD7E7"
!Titel !!Datum fan<br />útbringen!!Datum fan<br />binnenkomst!! Heechste <br /> posysje!! oantal <br />wiken!! Opmerkings
|-
|align=left|''Almost in love''||||9-1-1971||43||6||
|-
|align=left|''Elvis forever''||||19-10-1974||1||49||
|-
|align=left|''40 greatest hits''||||4-10-1975||6||28||
|-
|align=left|''Moody blue''||||23-7-1977||6||17||
|-
|align=left|''20 fantastic hits''||||3-9-1977||7||12||
|-
|align=left|''A portrait in music''||||3-9-1977||12||11||
|-
|align=left|''In concert''||||29-10-1977||13||11||
|-
|align=left|''Love songs''||||12-1-1980||18||12||
|-
|align=left|''Gospels''||||24-1-1981||12||10||
|-
|align=left|''Guitar man''||||7-3-1981||19||9||
|-
|align=left|''Elvis in Hollywood''||||28-8-1982||30||5||
|-
|align=left|''18 classic love songs''||||8-2-1986||38||10||
|-
|align=left|''The definitive rock 'n roll album''||||29-8-1987||31||7||
|-
|align=left|''The definitive gospel album''||||5-9-1987||64||4||
|-
|align=left|''The definitive country album''||||5-9-1987||46||4||
|-
|align=left|''The definitive love album''||||5-9-1987||23||7||
|-
|align=left|''The essential collection''||||17-9-1994||14||30||
|-
|align=left|''Elvis '56''||||11-5-1996||51||4||
|-
|align=left|''Always Elvis - the Dutch album''||||19-7-1997||2||18||
|-
|align=left|''Platinum (A life in music)''||||26-7-1997||23||10||
|-
|align=left|''Elvis by the Presleys''||||4-6-2005||52||2||
|}
{| class="toccolours vatop" style="margin:0.5em 1em 0.5em 0; font-size: 85%; text-align:center;"
|bgcolor="#FFE4C4" align=center colspan=7|'''Singles''' mei hitnoteringen yn eardere hit-listen <!--Lykas de Muzyk Ekspres Top 15/20/30, Muzyk Parade 20/30, Hitwêzen Top 50-->
|- bgcolor="#FAD7E7"
! Titel !! Datum fan<br />útbringen!!Datum fan<br /> binnenkomst !! Heechste <br />posysje!!Oantal<br /> notearringen <br />(M=moannen)!! Opmerkingen
|-
|align=left|''One night''||||4-1959||7||2M||
|-
|align=left|''(Now and then there's) A fool such as I''||||7-1959||15||1M||
|-
|align=left|''A big hunk o'love''||||10-1959||15||1M||
|-
|align=left|''Stuck on you''||||6-1960||10||3M||
|-
|align=left|''It's now or never (O sole mio)''||||10-1960||2||5M||
|-
|align=left|''Are you lonesome tonight''||||1-1961||4||4M||
|-
|align=left|''Wooden heart (Muss I denn)''||||2-1961||1||6M||
|-
|align=left|''Surrender''||||5-1961||3||4M||
|-
|align=left|''I feel so bad''||||8-1961||13||2M||
|-
|align=left|''Little sister / (Marie's the name) His latest flame''||||10-1961||8||5M||
|-
|align=left|''Can't help falling in love''||||3-1962||11||3M||
|-
|align=left|''No more''||||6-1962||26||1M||
|-
|align=left|''Good luck charm''||||6-1962||2||5M||
|-
|align=left|''Follow that dream'' (EP)||||7-1962||17||1M||
|-
|align=left|''She's not you''||||11-1962||5||4M||
|-
|align=left|''Return to sender''||||12-1962||5||5M||
|-
|align=left|''One broken heart for sale''||||4-1963||16||2M||
|-
|align=left|''Kiss me quick''||||7-1963||12||4M||
|-
|align=left|''(You're the) Devil in disguise''||||9-1963||1||5M||
|-
|align=left|''Bossa nova baby''||||30-11-1963||8||1||
|-
|align=left|''Mexico''||||7-3-1964||9||2||
|-
|align=left|'' ''||re-entry||2-5-1964||37||6||
|-
|align=left|''Viva Las Vegas''||||2-5-1964||18||12||
|-
|align=left|''Suspicion''||||30-5-1964||9||12||
|-
|align=left|''Kissin' cousins''||||11-7-1964||15||14||
|-
|align=left|''Such a night''||||8-8-1964||13||14||
|-
|align=left|''Ain't that loving you''||||14-11-1964||23||6||
|}
{| class="toccolours vatop" style="margin:0.5em 1em 0.5em 0; font-size: 85%; text-align:center;"
| colspan="6" style="background:#FFE4C4"|'''Singles''' mei in hitnoteringen yn de [[Nederlânske Top 40]]
|- bgcolor="#FAD7E7"
!Titel!!Datum fan<br />útbringen!!Datum fan<br />binnenkomst!! Heechste <br />posysje !! Oantal <br />wiken!! Opmerkingen
|-
|align=left|''Do the clam''||||3-4-1965||30||5||
|-
|align=left|''Crying in the chapel''||||19-6-1965||13||11||
|-
|align=left|''Easy question''||||7-8-1965||37||2||
|-
|align=left|''Love letters''||||30-7-1966||25||5||
|-
|align=left|''Guitar man''||||30-3-1968||tip||||
|-
|align=left|'' ''||re-entry||14-3-1981||tip||||
|-
|align=left|''Stay away / U.S. male''||||20-4-1968||37||2||
|-
|align=left|''In the ghetto''||||21-6-1969||4||15||
|-
|align=left|''Clean up your own backyard''||||6-9-1969||tip||||
|-
|align=left|''Suspicious minds''||||25-10-1969||6||11||
|-
|align=left|''Don't cry daddy''||||24-1-1970||23||6||
|-
|align=left|''Kentucky rain''||||7-3-1970||tip||||
|-
|align=left|''You don't have to say you love me''||||14-11-1970||tip||||
|-
|align=left|''I just can't help believin' ''||||22-1-1972||4||11||
|-
|align=left|''Burning love''||||25-11-1972||19||5||
|-
|align=left|''Separate ways''||||3-2-1973||tip||||
|-
|align=left|''Jailhouse rock''||||19-1-1974||5||9||
|-
|align=left|''Hound dog''||||30-3-1974||tip||||
|-
|align=left|''My boy''||||4-1-1975||9||8||
|-
|align=left|''T.R.O.U.B.L.E.''||||24-5-1975||tip||||
|-
|align=left|''Hurt''||||8-5-1976||tip||||
|-
|align=left|''Moody blue''||||22-1-1977||14||7||
|-
|align=left|''Wooden heart (Muss I denn)''||re-release||3-9-1977||2||11||
|-
|align=left|''Way down''||||24-9-1977||9||8||
|-
|align=left|''My way''||||17-12-1977||24||4||
|-
|align=left|''Are you lonesome tonight'' (live)||||10-1-1981||15||7||
|-
|align=left|'' ''||re-entry||24-8-1991||tip||||
|-
|align=left|''Heartbreak hotel''||||29-8-1987||tip||||
|-
|align=left|''Love me tender''||||9-3-1991||tip||||
|-
|align=left|''Always on my mind''||||2-8-1997||15||6||
|-
|align=left|''Rubberneckin'''||||27-9-2003||9||6||mei [[Paul Oakenfold]]
|-
|align=left|''All shook up''||||22-1-2005||33||2||
|-
|align=left|''One night''||re-release||22-1-2005||30||2||
|-
|align=left|''(Now and then there's) A fool such as I''||re-release||29-1-2005||34||2||
|}
== Filmografy ==
* ''[[Love me tender (film)|Love Me Tender]]'' (1956)
* ''[[Loving You]]'' (1957)
* ''[[Jailhouse Rock]]'' (1957)
* ''[[King Creole]]'' (1958)
* ''[[G.I. Blues]]'' (1960)
* ''[[Flaming Star]]'' (1960)
* ''[[Wild In The Country]]'' (1961)
* ''[[Blue Hawaii]]'' (1961)
* ''[[Follow That Dream]]'' (1962)
* ''[[Kid Galahad (1962)|Kid Galahad]]'' (1962)
* ''[[Girls! Girls! Girls!]]'' (1962)
* ''[[It Happened At The World's Fair]]'' (1963)
* ''[[Fun In Acapulco]]'' (1963)
* ''[[Kissin' Cousins]]'' (1964)
* ''[[Viva Las Vegas (Love in Las Vegas)]]'' (1964)
* ''[[Roustabout]]'' (1964)
* ''[[Girl Happy]]'' (1965)
* ''[[Tickle Me]]'' (1965)
* ''[[Harum Scarum (Harem Holiday)]]'' (1965)
* ''[[Frankie and Johnny]]'' (1966)
* ''[[Paradise, Hawaiian Style]]'' (1966)
* ''[[Spinout (California Holiday)]]'' (1966)
* ''[[Easy Come, Easy Go]]'' (1967)
* ''[[Double Trouble]]'' (1967)
* ''[[Clambake]]'' (1967)
* ''[[Stay Away, Joe]]'' (1968)
* ''[[Speedway (film)]]'' (1968)
* ''[[Live A Little, Love A Little]]'' (1968)
* ''[[Charro!]]'' (1969)
* ''[[The Trouble With Girls (And how to get into it)]]'' (1969)
* ''[[Change Of Habit]]'' (1969)
* ''[[Elvis, that's the way it is|Elvis: That's The Way It Is]]'' (1970)
* ''[[Elvis On Tour]]'' (1972)
{{DEFAULTSORT:Presley, Elvis}}
[[Kategory:Amerikaansk sjonger]]
[[Kategory:Amerikaansk muzikant]]
[[Kategory:Amerikaansk bluesartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk country-artyst]]
[[Kategory:Amerikaansk rockartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk filmakteur]]
[[Kategory:Amerikaansk karateka]]
[[Kategory:Grammy-winner]]
[[Kategory:Amerikaansk muzikant fan Yndiaansk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk akteur fan Yndiaansk komôf]]
[[Kategory:Persoan fan Sjeroky-komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk persoan fan Dútsk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk persoan fan Frânsk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk persoan fan Ulstersk komôf]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1935]]
[[Kategory:Persoan stoarn yn 1977]]
5gwl2899aa1424l4im642fby61qtlsx
Beand Baas en Smarige Skep
0
16931
1086467
978717
2022-08-05T20:46:24Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Diskografy */ kt
wikitext
text/x-wiki
'''Beand Baas en Smarige Skep''', letter '''Beand en Skep''' is (sûnt [[2005]]) in Frysk [[rap]]duo en bestiet út Berend Visser (1986) en Klaas Jansma (1988). Berend Visser (Beand Baas) is 'frysktalige wurdsjesmieger' of 'rapper' en Klaas Jansma (Smarige Skep) docht de sang. It duo krige by har optredens by de Kunstbende in soad oandacht. Se einigen yn de kategory ''Muzyk'' by de lêste trije en mochten sadwaand e nochris optrede yn it Bolwerk yn Snits. Harren grutste hit wie ''Wachtsje op foarútgong'' (maart 2006), oer it minne kultuerbelied fan de gemeente [[Smellingerlân]] yn [[Drachten]]. Met dit nûmer brutsen se begjin 2006 troch op The Box en TMF. Hja rappe sawol yn it [[Frysk]] as yn it [[Nederlânsk]].
Beand Baas komt fan de Ingelstalige hip-hop groep V.I.A. Yn dizze groep sitte ûnder oare ek Siep Visser (Droeche-Skoeg) en Wieger Jansma (Wobbe) dy't ek faak dwaande binne mei Fryske hip-hop. Tegearre mei Smarige Skep dienen se ûnder oare it nûmer ''Lit my Weze''.
== Diskografy ==
=== Singels ===
* 2008: ''Sa moai''
* 2007: ''Zomers gevoel''
* 2006: ''Wachtsje op foarútgong''
{{Boarnen|boarnefernijing=
* [http://www.beandenskep.nl webside]
}}
[[Kategory:Fryske hiphopband]]
[[Kategory:Frysk hiphopartyst]]
[[Kategory:Band oprjochte yn 2005]]
dr39jvmjwd0u2eu11j4ffu38uli93zx
Remon de Jong
0
17413
1086469
856438
2022-08-05T20:46:46Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Keppeling om utens */ kt
wikitext
text/x-wiki
'''Remon de Jong''', ek wol '''MC Remon''', is in [[Fryslân|Fryske]] [[Hiphop]]-artyst út [[It Hearrenfean (plak)|It Hearrenfean]]. MC Remon trede fan lyts ôf oan al op, op festivals as Eurosonic, Metropolis en Graspop mei syn net mear besteande band Swart op Wyt. Sûnt [[1995]] is hy aktyf as repper. Ek is hy ûnder mear ferneamd fan fideoklips op de muzykstjoerder [[The Box]] en programma’s as Gotcha! fan [[Veronica]], 6Pack fan [[SBS6]] en [[Faktor Freed]] fan [[Omrop Fryslân]]. De teksten fan de repper ha in humoristyske dochs skerp maatskiplike eftergrûn.
Neist syn karriêre as muzykmakker is hy ek keunstner fan muorreskilderings en portretten. Hy jout ek kursussen yn it reppen en striptekenjen.
Yn maart [[2008]] presintearre de repper op it [[Aaipop]] Festival yn [[Nijlân (doarp)|Nijlân]] syn nije skiif: FriesStyle.
==Diskografy==
===Albums===
*FriesStyle ([[2008]])
*Kleurplaat ([[2006]]) - Swart op Wyt (Zwart op Wit)
===Singels===
*Simmermoarn ([[2005]], tegearre mei [[Piter Wilkens]])
===DVD-singels===
*Unwennigens Blues (2005, yn gearwurking mei [[Ernst Langhout]] en Johan Keus)
===Ferneamde nûmers===
*De Ljip (tegearre mei Piter Wilkens)
*Ik wurd der gek fan
*It lân fan
*Famke
*Ik kom út Fryslân
==Keppeling om utens==
*[http://www.remondejong.com/ Webstee fan Remon de Jong]
*[http://mcremon.hyves.nl/ Hyves-side fan Remon de Jong]
{{DEFAULTSORT:Jong, Remon de}}
[[Kategory:Frysk sjonger]]
[[Kategory:Frysk rapper]]
[[Kategory:Frysk hiphopartyst]]
[[Kategory:Sjonger yn it Frysk]]
[[Kategory:Persoan berne op It Hearrenfean]]
[[Kategory:Persoan berne yn de 20e iuw]]
ithw8t4nqw6ea64vsnoh9efzskrmies
Jaap Louwes
0
18476
1086406
1086190
2022-08-05T20:21:17Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Keppeling om utens */ kt
wikitext
text/x-wiki
'''Jaap Louwes''' ([[Lettelbert]], [[Grins (stêd)|Grins]], [[1955]]) is in Fryske sjonger út [[Haulerwyk]], syn âlden hienen dêr in kafee. Nei syn havo/vwo hat er in skoftke op de pedagogyske akademy gien en die er in jier sosjale geografy. Uteinlik die er de stúdzje [[sosjology]]. Yn syn studintetiid skreau er al ferskes en wie dêrnei faak te hearren op [[Omrop Fryslân]]. Sûnt 1984 makket hy eigen ferskes. Dy gean faak oer deiske dingen, mar ek oer it needlot. It Frysk is foar him in prima blues- en rock&rolltaal. As trûbadoer stiet er leafst sa ticht mooglik by de minsken. Sa makke hy mei de gitaar op 'e rêch in kroegetocht troch It Hearrenfean. Tusken 1986-1992 wie er lid fan de groep [[Bricquebec (band)|Bricquebec]].
Begjin 90-er jierren wurke Louwes mei oan in jeugd-produksje fan [[Tryater]] "De Lytse Seemearmin" en in it teaterprogramma fan [[Bennie Huisman]] "Op syk nei Eeltsje”, oer it libben fan [[Eeltsje Halbertsma]].
Fan 2002 oant 2007 hâldt hy mei [[Doede Veeman]], [[Gurbe Douwstra]] en [[Piter Wilkens]] in tal trûbadoersjûnen dy’t útbrocht binne op de CD's “Der Tuskenút” en “De Púndyk by del”..
== Diskografy ==
*Mei Bricquebec:
**'''Ik doch’t moarn wol'', (1988, LP)
** ''Lit ús mar rinne'', (1992,CD)
*Solo:
**''Skobberdebonk'' (1995, CD)
** ''Fratsen'' (2001, CD/DVD)
** ''Set 'm op'' mei ''De Lossebinde'' (2019, CD)
*Mei Doede Veeman, Gurbe Douwstra en Piter Wilkens:
** ''Der Tuskenút'' (2004)
** ''De âlde púndyk by del'' (2007)
*Op sammel CD's:
** ''Earlik sein'' op Tsjoch 1 ''In priuwke'' (1992)
** ''Kameleon'' op Tsjoch 2 ''Noch mar ien'' (1994)
** ''De Waldwei'' ♫ ♪ mei de ''Basic Big band'' en ''Rock & Roll yn Fryslan'' mei Piter Wilkens op ''Trochstrings & Ko'' (1998)
** ''Hup! Sûpengroattenbrij'' en ''Dranklief'' op ''Rûzje wyn ....''(2000) útjefte: Afûk
== Keppeling om utens ==
* [https://jaaplouwes.nl/ Webstee Jaap Louwes]
{{DEFAULTSORT:Louwes, Jaap}}
[[Kategory:Frysk sjonger]]
[[Kategory:Sjonger yn it Frysk]]
[[Kategory:Frysk bluesartyst]]
[[Kategory:Frysk rockartyst]]
[[Kategory:Frysk muzikant]]
[[Kategory:Frysk gitarist]]
[[Kategory:Frysk lietsjeskriuwer]]
[[Kategory:Skriuwer yn it Frysk]]
[[Kategory:Frysk persoan fan Nederlânsk komôf]]
[[Kategory:Grinslânsk persoan]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1955]]
jljg30tzzwx8bqv2fko2louvqsv0n91
Tupac Shakur
0
19303
1086534
963731
2022-08-05T20:59:48Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Keppeling om utens */ kt
wikitext
text/x-wiki
[[File:Drawing Tupac.png|thumb|Shakur, tekening fan Gringolivier]]
'''Tupac Amaru Shakur''' (* [[16 juny]] [[1971]] yn [[Manhattan (New York)|Manhattan]], [[New York (stêd)|New York City]] as ''Lesane Parish Crooks''; † [[13 septimber]] [[1996]] yn [[Las Vegas (Nevada)|Las Vegas]], [[Nevada]]), ek wol bekend as '''2Pac''' en '''Makaveli''', wie in tige ferneamd rapper út de [[Feriene Steaten]]. Hy kaam om by in ''[[drive-by shooting]]''. Der binne oer de hiele wrâld mear as 75 miljoen fan syn cd's ferkocht. In grut part fan syn wurk is postúm ferskynd.
==Diskografy==
{| width="100%" align="center"
| width="50%" valign="top"|
===Albums===
* 1991: ''2Pacalypse Now''
* 1993: ''Strictly 4 My N.I.G.G.A.Z.''
* 1994: ''Thug Life: Thug Life Vol. 1''
* 1995: ''Me Against the World''
* 1996: ''All Eyez On Me'' (Dûbel-CD)
* 1996: ''The Don Killuminati: The 7 Day Theory'' (as Makaveli)
'''''Postúm''''':
* 1997: ''R U Still Down? (Remember Me)'' (dûbel-CD)
* 1999: ''Still I Rise''
* 2001: ''Until The End Of Time'' (dûbel-CD)
* 2002: ''Better Dayz'' (dûbel-CD)
* 2004: ''Loyal To The Game''
* 2006: ''Pac's Life''
* 2008: ''Live It Up''
===Offisjele kompilaasjes===
* 1998: ''Greatest Hits'' (dûbel-CD)
* 2000: ''The Rose That Grew From Concrete''
* 2003: ''The Prophet – The Best of the Works…''
* 2003: ''Nu-Mixx Klazzics''
* 2004: ''2Pac Live''
* 2005: ''The Rose That Grew From Concrete Vol. 2''
* 2005: ''Tupac: Live at The House of Blues''
* 2007: ''Beginnings: The Lost Tapes 1988–1991''
* 2007: ''Nu-Mixx Klazzics Vol. 2''
* 2007: ''Best Of 2pac – Part 1: Thug''
* 2007: ''Best Of 2pac – Part 2: Life''
===Soundtracks en features===
* 1991: Nothing But Trouble Soundtrack
* 1993: Poetic Justice Soundtrack
* 1994: Above The Rim Soundtrack
* 1994: MC Breed feat. 2Pac, Song „Gotta Get Mine“
* 1994: Album „Cocktails“, Song „We do this“ (feat. Too Short, MC Breed un Father Dom)
| width="50%" valign="top"|
* 1994: Bone Thugs-N-Harmony feat. 2Pac, Song „Thug Luv“
* 1995: Bad Boys Soundtrack
* 1995: Smooth & 2Pac, Song „P.Y.T. (Playa Young Thugs)“
* 1995: Spice 1 & 2Pac, Song „Jealous got me strapped“
* 1996: Sunset Park Soundtrack
* 1996: Supercop Soundtrack
* 1997: Gang Related Soundtrack
* 1997: Gridlock'd Soundtrack
* 1997: How to be a Player Soundtrack
* 1998: In His Own Words
* 1998: Black Spring Break Soundtrack
* 1998: Ringmaster Soundtrack
* 2000: Scary Movie Soundtrack
* 2001: Album „Retaliation, Revenge and Get Back“, Song „Initiated“ (feat. Daz Dillinger, Kurupt The Kingpin un Outlawz)
* 2002: Hip Hop Story Tha Movie
* 2003: 8 Mile Soundtrack
* 2003: Resurrection Soundtrack
* 2004: Official [[Grand Theft Auto|GTA]]: San Andreas Soundtrack
* 2005: How High OST
|}
==Filmografy==
{| width="100%" align="center"
| width="50%" valign="top"|
* 1987 – A Different World (telefyzjesearje)
* 1991 – Nothing But Trouble (spylfilm)
* 1992 – Juice (spylfilm)
* 1993 – Poetic Justice (spylfilm)
* 1994 – Above The Rim (spylfilm)
* 1996 – Gangland
* 1996 – Saturday Night Special (telefyzjesearje)
* 1996 – Bullet (spylfilm)
* 1997 – Thug Immortal: The 2Pac Shakur Story (DVD)
| width="50%" valign="top"|
* 1997 – Gang Related (spylfilm)
* 1997 – Rhyme & Reason (DVD)
* 1997 – Gridlock’d (spylfilm)
* 2002 – Before I Wake (DVD)
* 2002 – Thug Angel: The Life Of An Outlaw (DVD)
* 2003 – Tupac Vs. (DVD)
* 2003 – Tupac: Resurrection (biografy DVD)
* 2005 – Tupac: Live at the House of Blues (live konsert DVD)
* 2007 – Tupac Assassination
|}
==Fideografy==
{| width="100%" align="center"
| width="50%" valign="top"|
* 1991 – Static
* 1991 – Trapped (ferzje 1)
* 1991 – Trapped (ferzje 2)
* 1992 – Brenda's Got a Baby
* 1992 – If My Homie Calls
* 1993 – Holler If Ya Hear Me
* 1993 – I Get Around
* 1993 – Keep Ya Head Up
* 1993 – Papa'z Song
* 1994 – Pour Out a Little Liquor
* 1994 – Cradle to the Grave
* 1994 – How Long Will They Mourn Me?
* 1994 – Shit Don't Stop
* 1995 – Dear Mama
* 1995 – So Many Tears
* 1995 – Temptations
* 1995 – California Love
* 1995 – California Love (RMX)
* 1996 – 2 of Amerikaz Most Wanted
* 1996 – How Do U Want It
* 1996 – How Do U Want It (Stage Version)
* 1996 – How Do U Want It (xxx-Version)
| width="50%" valign="top"|
* 1996 – Hit 'Em Up
* 1996 – I Ain't Mad at Cha
* 1996 – All Bout You
* 1996 – Made Figgaz
* 1996 – Made Niggaz (Uncut)
* 1996 – Made Niggaz (Unreleased 360 Degrees Camera Shot Only)
* 1996 – Toss It Up
* 1996 – Toss It Up (Unreleased Alternate Beach Version)
* 1996 – To Live and Die in L.A.
* 1997 – Hail Mary
* 1997 – Hail Mary (with Outlawz appearence)
* 1997 – Wanted Dead or Alive
* 1997 – I Wonder If Heaven Got a Ghetto
* 1998 – Do For Love
* 1998 – Changes
* 2000 – Unconditional Love
* 2000 – Baby Don't Cry
* 2001 – Until the End of Time
* 2001 – Letter 2 My Unborn
* 2002 – Thugz Mansion (akoestysk)
* 2003 – Runnin' (Dying to Live)
* 2005 – Ghetto Gospel
* 2006 – Pac’s Life feat. T.I & Ashanti
|}
==Keppeling om utens==
* [http://www.2paclegacy.com offisjele webside] (Ingelsk)
{{DEFAULTSORT:Shakur, Tupac}}
[[Kategory:Amerikaansk rapper]]
[[Kategory:Amerikaansk hiphopartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk muzikant fan Afro-Amerikaansk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk misdieslachtoffer]]
[[Kategory:Moardslachtoffer]]
[[Kategory:Persoan feroardiele foar ferkrêfting]]
[[Kategory:Persoan fan Tûarek-komôf]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1971]]
[[Kategory:Persoan stoarn yn 1996]]
37n995sw25j5dxq5p9auicsthbntzz4
50 Cent
0
19306
1086502
1007330
2022-08-05T20:52:10Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* External */ kt
wikitext
text/x-wiki
[[Ofbyld:50-cent.jpg|thumb|50 Cent]]
'''Curtis James Jackson III''' (* [[6 july]] [[1975]] in [[New York City]]), ferneamd ûnder syn artystenamme '''50 Cent''', is in [[Gangsta-Rap]]per út de [[Feriene Steaten]].
== Diskografy ==
=== Albums ===
{| class="wikitable"
|- style="background-color:#efefef;"
! rowspan="2"| Jier
! rowspan="2" width="270" | Titelnamme
! colspan="5"| Chartposysje<ref name="charts">boarne: [http://www.musicline.de/de/chartverfolgung_summary/artist/50+Cent/single DE] [http://archive.is/20130102101729/http://www.chartstats.com/artistinfo.php?id=537 UK] [http://web.archive.org/20070929131603/www.billboard.com/bbcom/retrieve_chart_history.do?model.vnuArtistId=340706&model.vnuAlbumId=914553 US]</ref>
|-
! width="30"|DE
! width="30"|UK
! width="30"|US
|-
| 2002
| Guess Who's Back
|align="center" <!--DE-->| −
|align="center" <!--UK-->| −
|align="center" <!--US-->| 28
|- style="background-color:#f0f0ff;"
| 2003
| The New Breed
|align="center" <!--DE-->| −
|align="center" <!--UK-->| −
|align="center" <!--US-->| 2
|-
| 2003
| Get Rich or Die Tryin'
|align="center" <!--DE-->| 4
|align="center" <!--UK-->| 2
|align="center" <!--US-->| 1
|- style="background-color:#f0f0ff;"
| 2005
| The Massacre
|align="center" <!--DE-->| 1
|align="center" <!--UK-->| 1
|align="center" <!--US-->| 1
|-
| 2005
| Get Rich or Die Tryin (Soundtrack)
|align="center" <!--DE-->| 15
|align="center" <!--UK-->| 18
|align="center" <!--US-->| 2
|- style="background-color:#f0f0ff;"
| 2007
| Curtis
|align="center" <!--DE-->| 2
|align="center" <!--UK-->| 2
|align="center" <!--US-->| 2
|-
| 2008
| Before I Self Destruct
|}
=== Filmografy ===
* 2005: Get Rich Or Die Tryin'
* 2006: Home of the Brave
* 2008 Righteous Kill
* 2008 Before I Self Destruct
* 2009 Streets of Blood
* 2009 Everything’s Alright
* 2010 Morning Glory
== Ferwizing nei boarne ==
<references/>
== External ==
* [http://www.50cent.com/ 50 Cent Official Website]
* [http://twitter.com/50cent 50 Cent Official Twitter]
* [http://lyrics.az/50-cent/ 50 Cent Song Lyrics]
* [http://www.facebook.com/50cent 50 Cent Official Facebook]
[[Kategory:Amerikaansk rapper]]
[[Kategory:Amerikaansk hiphopartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk muzikant fan Afro-Amerikaansk komôf]]
[[Kategory:Grammy-winner]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1975]]
rglz9ezz1dsohb8pdw2u5oehoa4rx38
Dr. Dre
0
19307
1086510
1063382
2022-08-05T20:54:11Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Keppeling om utens */ kt
wikitext
text/x-wiki
[[Ofbyld:Dr._Dre.jpg|thumbnail|André Romell Young alias Dr. Dre Backstage, 03/2008]]
'''André Romell Young''' alias '''Dr. Dre''' (* [[18 febrewaris]] [[1965]] yn Compton, [[Kalifornje]]) is in [[rap]]per út de [[Feriene Steaten]] en jildt as ien fan de meast ferneamde [[hiphop]]-produsinten en as meioprjochter fan de [[G-Funk]].
=== Albums ===
==== Solo ====
* 1992: ''The Chronic''
* 1999: ''2001''
==== Mei N.W.A. ====
* 1987: ''N.W.A. and the Posse'' (Macola)
* 1988: ''Straight Outta Compton'' (Ruthless)
* 1990: ''100 Miles and Runnin' '' (Ruthless)
* 1991: ''Niggaz4Life'' (Ruthless)
==== Yn gearwurking mei ====
* 1994: ''Concrete Roots'' (Triple X)
* 1996: ''First Round Knock Out'' (Triple X)
* 1996: ''Back 'N The Day'' (Blue Dolphin)
* 1996: ''Dr. Dre Presents... The Aftermath'' (Aftermath Entertainment/Interscope)
* 2002: ''Death Row Records Presents The Chronicle: The Best Of The Works...'' (Death Row)
* 2005: ''Dr. Dre & Friends'' (K-Town)
* 2006: ''Greatest Hits'' (Street Dance)
* 2006: ''Chronicles - Death Row Classics'' (Death Row)
== Filmografy ==
* 1996: Set It Off
* 1999: Whiteboys
* 2001: Training Day
* 2001: The Wash
== Keppeling om utens ==
* [http://www.dre2001.com/ Webside fan Dr. Dre]
[[Kategory:Amerikaansk rapper]]
[[Kategory:Amerikaansk hiphopartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk muzykprodusint]]
[[Kategory:Grammy-winner]]
[[Kategory:Amerikaansk muzikant fan Afro-Amerikaansk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk produsint fan Afro-Amerikaansk komôf]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1965]]
g242bbg8zo7664ywywffbx10sslpzmd
Eminem
0
19308
1086512
992882
2022-08-05T20:54:34Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Keppeling om utens */ kt
wikitext
text/x-wiki
[[Ofbyld:Eminem Live.jpg|right|thumb|Eminem]]
'''Eminem''' (ek ''Slim Shady''; * [[17 oktober]] [[1972]] yn St. Joseph, [[Missoery (steat)|Missoery]] as ''Marshall Bruce Mathers III'') is in [[Rap|rapper]] en muzykprodusint út de [[Feriene Steaten]]. Hy is Grammy- en Oscar-winner.
== Disko- en filmografy ==
=== Albums en EPs ===
{| class="wikitable"
!Jier
!Artyst
!Titel
!Status
!Chartposysje (Billboard 200)
|-----
|1996||Eminem||Infinite||-||-
|-----
|1997||Eminem||The Slim Shady EP||-||-
|-----
|1999||Eminem||The Slim Shady LP||5x platina||2
|-----
|2000||Eminem||The Marshall Mathers LP||1x diamant||1
|-----
|2001||D12||Devil's Night||2x platina||1
|-----
|2002||Eminem||The Eminem Show||5x platina||1
|-----
|2002||Eminem||8 Mile|8 Mile O.S.T||2x platina||1
|-----
|2004||D12||D12 World||2x platina||1
|-----
|2004||Eminem||Encore||4x platina||1
|-----
|2005||Eminem||Curtain Call: The Hits||2x platina||7
|-----
|2006||Eminem Presents||The Re-Up||2x platina||2
|-----
|}
=== DVD's ===
* Hits and Disses
* The Slim Shady Show
* E
* The Up In Smoke Tour
* All Access Europe
* The Wash
* 8 Mile
* Fuck You All
* The Eminem Show
* Who's The Best
* The Anger Management Tour
* Eminem - Live From New York City
=== Bioskoop ===
* ''Da Hip-Hop Witch'' (2000)
* ''The Wash'' (2001)
* ''8 Mile'' (2002)
=== Films oer Eminem ===
* Behind the mask: The unauthorized biography (DVD)
* His true face (DVD, 2005)
== Keppeling om utens ==
* [http://www.eminem.com offisjele webside (Ingelsk)]
* [http://www.eminem.de/ offisjele webside (Dútsk)]
[[Kategory:Amerikaansk rapper]]
[[Kategory:Amerikaansk hiphopartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk lietsjeskriuwer]]
[[Kategory:Amerikaansk muzykprodusint]]
[[Kategory:Amerikaansk filmakteur]]
[[Kategory:Amerikaansk filmprodusint]]
[[Kategory:Amerikaansk radiopresintator]]
[[Kategory:Amerikaansk ûndernimmer]]
[[Kategory:Amerikaansk autobiograaf]]
[[Kategory:Grammy-winner]]
[[Kategory:Oscar-winner]]
[[Kategory:Amerikaansk persoan fan Dútsk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk persoan fan Ingelsk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk persoan fan Skotsk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk persoan fan Switsersk komôf]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1972]]
pwnipbbu3k1y6vo912syq9i30zkelxs
Snoop Dogg
0
19309
1086536
1038780
2022-08-05T21:00:41Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
kt
wikitext
text/x-wiki
[[Ofbyld:Snoop Dogg Hawaii.jpg|thumb|Snoop Dogg (2005)]]
'''Snoop Dogg''' (berne [[20 oktober]] [[1971]] yn [[Long Beach (Kalifornje)|Long Beach]] ([[Kalifornje]]) as ''Calvin Cordozar Broadus, Jr.''), is in [[Feriene Steaten|Amerikaansk]] [[Rap|rapper]] en filmstjer. Eartiids hied er in langere namme, '''Snoop Doggy Dogg'''.
== Diskografy ==
===Albums===
* 1993: ''Doggystyle'' (Death Row Records)
* 1994: ''Murder Was The Case OST''
* 1996: ''Tha Doggfather'' (Death Row Records)
* 1998: ''Da Game Is to Be Sold Not to Be Told'' (No Limit Records)
* 1998: ''Smokefest
* 1999: ''No Limit Top Dogg'' (No Limit Records)
* 2000: ''Dead Man Walkin' '' (Death Row Records)
* 2000: ''Tha Eastsidaz: Snoop Dogg Presents Tha Eastsidaz''
* 2000: ''Tha Last Meal'' (No Limit Records)
* 2001: ''Tha Eastsidaz: Duces N' Trays - The Old Fashioned Way''
* 2002: ''Doggy Style Allstars: Welcome to Tha House'' (Doggystyle Records)
* 2002: ''Paid Tha Cost To Be Da Bo$$'' (Priority / Capitol Records / Doggystyle)
* 2003: ''Tha Dogg- The best of the works'' (Death Row Records)
* 2004: ''R&G (Rhythm & Gangsta): The Masterpiece'' (Doggystyle Records / Geffen Records / Star Trak)
* 2004: ''213 - The Hard Way'' (Doggystyle Records)
* 2005: ''Snoop Dogg presents: Welcome To Tha Chuuch - Da Album'' (Doggystyle Records / Koch Records)
* 2006: ''Tha Dogg Pound: Cali Iz Active''
* 2006: ''Tha Blue Carpet Treatment''
* 2007: ''Snoop Dogg presents: The Big Squeeze'' (Doggystyle Records / Koch Records)
* 2007: ''Tha Shiznit - Episode 1,2,3'' (Snappermusic)
* 2008: ''Ego Trippin’''
* 2009: ''Malice n Wonderland''
* 2011: ''Doggumentary''
* 2013: ''Reincarnated'' (as Snoop Lion)
* 2015: ''Bush''
[[Kategory:Amerikaansk rapper]]
[[Kategory:Amerikaansk hiphopartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk reggae-artyst]]
[[Kategory:Amerikaansk lietsjeskriuwer]]
[[Kategory:Amerikaansk fideoklipregisseur]]
[[Kategory:Amerikaansk muzykprodusint]]
[[Kategory:Amerikaansk stimakteur]]
[[Kategory:Amerikaansk telefyzje-akteur]]
[[Kategory:Amerikaansk filmakteur]]
[[Kategory:Amerikaansk telefyzjeregisseur]]
[[Kategory:Amerikaansk telefyzjeprodusint]]
[[Kategory:Amerikaansk filmprodusint]]
[[Kategory:Dielnimmer oan in Amerikaansk realitytelefyzjeprogramma]]
[[Kategory:Amerikaansk telefyzjepresintator]]
[[Kategory:Amerikaansk ûndernimmer]]
[[Kategory:Amerikaansk polityk aktivist]]
[[Kategory:Amerikaansk muzikant fan Afro-Amerikaansk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk produsint fan Afro-Amerikaansk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk akteur fan Afro-Amerikaansk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk aktivist fan Afro-Amerikaansk komôf]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1971]]
bdneq45vize4o47l5a91xuxq6fhblb1
Timbaland
0
19310
1086538
1027582
2022-08-05T21:01:10Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Ferwizing nei boarne */ kt
wikitext
text/x-wiki
[[Ofbyld:Timbaland1292010.png|thumb|Timbaland yn 2010]]
'''Timbaland''' (* [[10 maart]] [[1972]] yn Norfolk, [[Firginia]] as '''Timothy Zachery Mosley''') is in [[Hiphop]]- en [[R&B]]-artyst en produsint út de [[Feriene Steaten]], waans produksje- en arranzjemint-styl sûnt healwei de njoggentiger jierren tige ynfloedryk west hat yn dat sjenre.
== Diskografy ==
=== Soloalbums ===
{| class="wikitable"
|- bgcolor="#cccccc"
! width="25" rowspan="2" | Jier
! width="270" rowspan="2" | Titel
! colspan="5" | Chartposysje
|- bgcolor="#dddddd"
!width="30"|DE<ref name="GerCharts">[http://www.charts-surfer.de/musiksearch.php Timbaland yn de Media-Control-Charts]</ref>
!width="30"|UK<ref name="UkCharts">[http://www.everyhit.com/ Timbaland yn de UK Top 40]</ref>
!width="30"|US<ref name="UsCharts">[http://web.archive.org/20070929225245/www.billboard.com/bbcom/retrieve_chart_history.do?model.vnuArtistId=189551&model.vnuAlbumId=933769 Timbaland yn de Billboard-Charts]</ref>
|-
| 1998
| ''Tim's Bio: Life from da Bassment''
| align="center" | –
| align="center" | –
| align="center" | –
|- bgcolor="#eeeeee"
| 2007
| ''Timbaland Presents Shock Value''
| align="center" | 5
| align="center" | 2
| align="center" | 5
|}
=== Timbaland & Magoo ===
{| class="wikitable"
|- bgcolor="#cccccc"
! width="25" rowspan="2" | Jier
! width="270" rowspan="2" | Titel
! colspan="3" | Chartposysje
|- bgcolor="#dddddd"
!width="30"|DE
!width="30"|UK
!width="30"|US
|-
| 1997
| ''Welcome to Our World''
| align="center" | –
| align="center" | –
| align="center" | 33
|- bgcolor="#eeeeee"
| 2001
|''Indecent Proposal''
| align="center" | –
| align="center" | –
| align="center" | 29
|-
| 2003
| ''Under Construction Part 2''
| align="center" | 75
| align="center" | 22
| align="center" | –
|}
== Ferwizing nei boarne ==
<references/>
[[Kategory:Amerikaansk hiphopartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk R&B-artyst]]
[[Kategory:Grammy-winner]]
[[Kategory:Amerikaansk muzikant fan Afro-Amerikaansk komôf]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1972]]
er85ojqs8965mp7p8usv5ltmwrxqrol
Lil' Kim
0
19313
1086521
965237
2022-08-05T20:56:42Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Keppeling om utens */ kt
wikitext
text/x-wiki
[[Ofbyld:Lil' Kim - crop 2.jpg|thumb|right|250px|''Lil' Kim'']]
'''Lil' Kim''' ([[Brooklyn]]/[[New York City]], [[11 july]] [[1976]]) as '''Kimberly Denise Jones''') is in [[rap]]ster, sjongster en filmstjer út de [[Feriene Steaten]].
== Diskografy ==
=== Albums ===
* 1996: ''Hard Core''
* 2000: ''Notorious K.I.M.''
* 2003: ''La Bella Mafia''
* 2005: ''The Naked Truth''
* 2006: ''The Dance Remixes''
* 2008: ''Ms. G.O.A.T.'''
* 2011: ''Black Friday''
* 2014: ''Hard Core Mixtape 2K14''
=== Singels ===
{| class="wikitable"
|- style="background-color:#efefef;"
! rowspan="2"| Jier
! rowspan="2"| Titel
! colspan="3"| Chartposysje
|- style="background-color:#efefef;"
! DE
! US
! UK
|-
| 1996
| '''No Time''' <small> (feat. [[Puff Daddy]])</small>
| align="center" | -
| align="center" | 18
| align="center" | 45
|-
| 1997
| '''Crush on You'''
| align="center" | -
| align="center" | 16
| align="center" | 23
|-
| 1997
| '''Not Tonight''' <small> (feat. [[Lisa Lopes|Left Eye]], [[Missy Elliott]] & [[Angie Martinez]])</small>
| align="center" | 99
| align="center" | 6
| align="center" | 11
|-
| 2000
| '''No Matter What They Say'''
| align="center" | -
| align="center" | 60
| align="center" | 35
|-
| 2000
| '''How Many Licks''' <small> (feat. [[Sisqó]])</small>
| align="center" | 38
| align="center" | 75
| align="center" | -
|-
| 2001
|'''Lady Marmalade''' <small> (mei [[Mya (Sängerin)|Mya]], [[Pink]], [[Christina Aguilera]] & [[Missy Elliott]])</small>
| align="center" | '''1'''
| align="center" | '''1'''
| align="center" | '''1'''
|-
| 2001
| '''In the Air Tonite''' <small> (feat. [[Phil Collins]])</small>
| align="center" | 3
| align="center" | -
| align="center" | 26
|-
| 2001
| '''Kimnotyze''' <small> (feat. [[DJ Tomekk]] & [[Trooper Da Don]])</small>
| align="center" | 6
| align="center" | -
| align="center" | -
|-
| 2001
| '''Wait a Minute''' <small> (mei [[Ray J]])
| align="center" | 76
| align="center" | 30
| align="center" | 54
|-
| 2003
| '''The Jump Off'''
| align="center" | 22
| align="center" | 17
| align="center" | 16
|-
| 2003
| '''Magic Stick''' <small> (feat. [[50 Cent]])</small>
| align="center" | -
| align="center" | 2
| align="center" | 23
|-
| 2003
| '''Can't Hold Us Down''' <small> (mei [[Christina Aguilera]])</small>
| align="center" | 9
| align="center" | 12
| align="center" | 6
|-
| 2004
| '''Get Down on It''' <small> (mei [[Blue]])
| align="center" | 29
| align="center" | -
| align="center" | -
|-
| 2005
| '''Lighters Up'''
| align="center" | 67
| align="center" | 31
| align="center" | 12
|-
| 2005
| '''Sugar''' <small> (mei [[Trick Daddy]], [[Ludacris]] & [[Cee-Lo Green]])</small>
| align="center" | 21
| align="center" | 20
| align="center" | 61
|-
| 2006
| '''Whoa'''
| align="center" | -
| align="center" | -
| align="center" | 43
|-
| 2007
| '''Let It Go'''<small> (mei [[Keyshia Cole]] & [[Missy Elliott]])</small>
| align="center" | -
| align="center" | 7
| align="center" | 72
|-
| 2008
| '''Sensual Seduction (Remix)'''<small> ( [[Snoop Dogg]] & Lil' Kim)</small>
| align="center" | -
| align="center" | -
| align="center" | -
|-
| 2008
| '''Rider Pt. 3 (Remix)'''<small> (mei [[G-Unit]] )</small>
| align="center" | -
| align="center" | -
| align="center" | -
|-
|}
== Filmografy ==
*''She's All That'' (1999)
*''Longshot'' (2000)
*''[[Zoolander]]'' (2001) (Cameo)
*''Juwanna Mann'' (2002)
*''Those Who Walk in Darkness'' (2003)
*''Gang of Roses'' (2003)
*''Nora's Hair Salon'' (2004)
*''You Got Served'' (2004)
*''Lil' Pimp'' (2005) (stem)
*''There's a God on the Mic'' (2005) (dokumintêre)
*''Lil Kim: Countdown to Lockdown'' (2006)
*''Sex And The City: as Lil Kim'' (2007)
== Keppeling om utens ==
* [http://www.lilkim.com/ Offisjele webside]
* [http://www.lilkimzone.com/ Fanside]
[[Kategory:Amerikaansk rapper]]
[[Kategory:Amerikaansk hiphopartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk sjonger]]
[[Kategory:Amerikaansk filmakteur]]
[[Kategory:Amerikaansk krimineel]]
[[Kategory:Persoan feroardiele foar meineed]]
[[Kategory:Dielnimmer oan in Amerikaansk realitytelefyzjeprogramma]]
[[Kategory:Amerikaansk muzikant fan Afro-Amerikaansk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk akteur fan Afro-Amerikaansk komôf]]
[[Kategory:Grammy-winner]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1976]]
lky1ev6czgjcg1uiby5a57utl491mff
Kanye West
0
19315
1086539
1017446
2022-08-05T21:01:28Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Keppeling om utens */ kt
wikitext
text/x-wiki
{{by de tiid}}
{{Biografy
| namme = Kanye West
| ôfbylding = Kanye West at the 2009 Tribeca Film Festival.jpg
| ôfbyldingstekst = Kanye West yn 2009
| berop = [[Muzikant]]
| lân = [[Feriene Steaten]]
| etnisiteit =
[[Ofbyld:Flag of the UNIA.svg|20px]] [[Afro-Amerikanen|Afro-Amerikaansk]]
| bertedatum = [[8 juny]] [[1977]]
| berteplak = [[Atlanta]], [[Georgia]]
| troud mei = [[Kim Kardashian]]
| bern = 3
| heit = Ray West
| mem = Donda West
}}
'''Kanye Omari West''' (* [[8 juny]] [[1977]] yn [[Atlanta]], [[Georgia]]) is in [[Rap|rapper]], muzykprodusint, en moadeûntwerper út de [[Feriene Steaten]]. Hikke en tein yn [[Chicago]], [[Illinois (steat)|Illinois]], hjoed de dei wennet er yn [[Hidden Hills (Kalifornje)]].
== Diskografy ==
=== Albums ===
* 2004: ''The College Dropout''
* 2005: ''Late Registration''
* 2007: ''Graduation''
* 2008: ''808s & Heartbreak''
* 2010: ''My Beautiful Dark Twisted Fantasy''
* 2011: ''Watch the Throne'' (mei [[Jay-Z]]
* 2013: ''Yeezus''
* 2016: ''The Life of Pablo''
*2018: ''Ye''
*2018: ''Kids See Ghosts'' (mei [[Kid Cudi]])
=== Mixtapes ===
* 2002: ''Chi Town Productions Presents: The Lost Tapes''
* 2003: ''I’m Good''
* 2003: ''Get Well Soon''
* 2003: ''Mick Boogie - Kanye Essentials: First Semester''
* 2003: ''Akademiks: Jeanius Level Musik''
* 2003: ''Akademiks: Jeanius Level Musik 2''
* 2004: ''Kon the Louis Vuitton Don''
* 2004: ''The High School Graduate Mixtape''
* 2004: ''The High School Graduate Mixtape 2''
* 2005: ''Freshmen Adjustment''
* 2005: ''Freshmen Adjustment 2''
* 2005: ''Best of Kanye West''
* 2005: ''Tapemasters, Inc. & Kanye West: We Major In This''
* 2005: ''Mick Boogie - Kanye Essentials: Second Semester''
* 2005: ''The Late Mixtape''
* 2005: ''Summer School (The Late Registration Prequel)''
* 2005: ''Kanye West & J.A.M.E.S. WATTS - Summer Vacation: I'll Be Coming Home''
* 2006: ''DJ Keyz & Kanye West: Kon The Don''
* 2006: ''Clinton Sparks & Kanye West: Touch The Sky''
* 2006: ''The College Dropout: Mixtape Version''
* 2006: ''The College Dropout: Mixtape Version 2''
* 2006: ''The College Dropout: Mixtape Version 3''
* 2006: ''DJ LRM & Kanye West: Ego''
* 2006: ''DJ Kochece Presents Kanye West & Pharrell: Skateboards & Blazers''
* 2006: ''DJ LRM: Instrumental World # 35 (Kanye Edition)''
* 2006: ''DJ Rukiz: Early Enrollment (Kanye Blends)''
* 2006: ''DJ A-Trak & Kanye West: Welcome 2 Kanye's Soul Mix Show''
* 2006: ''Lushlife Presents: West Sounds (Kanye Meets The Beach Boys)''
* 2006: ''Gold Digging: As Sampled By Kanye West''
* 2006: ''Class of '06: World's Best Dressed Label Under GOOD Music''
* 2007: ''Kanye West Presents: Promise''
* 2007: ''DJ Dub: Style & Grace''
* 2007: ''DJ Dub: Style & Grace 2''
* 2007: ''Can’t Tell Me Nothing Mixtape''
* 2007: ''Freshmen Adjustment 3 ''
* 2007: ''The Graduate ''
=== Singels ===
* 2003: ''Slow Jamz'' (mei [[Twista]] & [[Jamie Foxx]])
* 2003: ''Through the Wire''
* 2004: ''This Way'' ([[Dilated Peoples]] mei Kanye West)
* 2004: ''All Falls Down'' (mei [[Syleena Johnson]])
* 2004: ''Talk About Our Love'' ([[Brandy (Sängerin)|Brandy]] mei Kanye West)
* 2004: ''Jesus Walks''
* 2004: ''The New Workout Plan''
* 2004: ''Down & Out'' ([[Cam’ron]] mei [[Syleena Johnson]] & Kanye West)
* 2004: ''Selfish'' ([[Slum Village]] mei [[John Legend]] & Kanye West)
* 2004: ''The Food (Live)'' ([[Common]] mei Kanye West)
* 2004: ''I Changed My Mind'' ([[Keyshia Cole]] mei Kanye West)
* 2005: ''Number One'' ([[John Legend]] mei Kanye West)
* 2005: ''Go! (Remix)/ The Corner'' ([[Common]] mei [[Joy Denalane]] & Kanye West)
* 2005: ''Diamonds From Sierra Leone''
* 2005: ''Grammy Family'' (DJ Khaled mei [[Consequence]], [[John Legend]] & Kanye West)
* 2005: ''Hey Mama''
* 2005: ''Gold Digger'' (mei [[Jamie Foxx]])
* 2006: ''Heard ’Em Say'' (mei [[Adam Levine]] von [[Maroon 5]])
* 2006: ''Touch the Sky'' (mei [[Lupe Fiasco]])
* 2006: ''Drive Slow (Remix)'' (mei GLC, [[Paul Wall]] & [[T.I.]])
* 2006: ''Number One'' ([[Pharrell Williams]] mei Kanye West)
* 2006: ''Extravaganza'' ([[Jamie Foxx]] mei Kanye West)
* 2006: ''Brand New'' (Rhymefest mei Kanye West)
* 2007: ''Wouldn’t Get Far'' ([[The Game]] mei Kanye West)
* 2007: ''I Still Love H.E.R.'' ([[Teriyaki Boyz]] mei Kanye West)
* 2007: ''This Ain’t a Scene, It’s an Arms Race (Kanye West Remix)'' (mei [[Fall Out Boy]]; digitales Release)
* 2007: ''Classic (DJ Premier Remix)'' (mei [[Nas (Rapper)|Nas]], [[KRS-One]] en [[Rakim]])
* 2007: ''Can’t Tell Me Nothing''
* 2007: ''Stronger'' (mei [[Daft Punk]])
* 2007: ''The Good Life'' (mei [[T-Pain]])
* 2008: ''Flashing Lights'' (mei [[Dwele]])
* 2008: ''Homecoming'' (mei [[Chris Martin]])
* 2008: ''American Boy'' ([[Estelle Swaray|Estelle]] mei Kanye West)
* 2008: ''Put On'' ([[Young Jeezy]] mei Kanye West)
== Keppeling om utens ==
* [http://www.kanyewest.com kanyewest.com] offisjele webside (Ingelsk)
{{DEFAULTSORT:West, Kanye}}
[[Kategory:Amerikaansk rapper]]
[[Kategory:Amerikaansk hiphopartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk soul-artyst]]
[[Kategory:Amerikaansk R&B-artyst]]
[[Kategory:Amerikaansk muzykprodusint]]
[[Kategory:Grammy-winner]]
[[Kategory:Amerikaansk muzikant fan Afro-Amerikaansk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk produsint fan Afro-Amerikaansk komôf]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1977]]
fvzvuqm3xhtpee6zqxfein4fbf4hap7
1086705
1086539
2022-08-05T21:58:40Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Keppeling om utens */ kt
wikitext
text/x-wiki
{{by de tiid}}
{{Biografy
| namme = Kanye West
| ôfbylding = Kanye West at the 2009 Tribeca Film Festival.jpg
| ôfbyldingstekst = Kanye West yn 2009
| berop = [[Muzikant]]
| lân = [[Feriene Steaten]]
| etnisiteit =
[[Ofbyld:Flag of the UNIA.svg|20px]] [[Afro-Amerikanen|Afro-Amerikaansk]]
| bertedatum = [[8 juny]] [[1977]]
| berteplak = [[Atlanta]], [[Georgia]]
| troud mei = [[Kim Kardashian]]
| bern = 3
| heit = Ray West
| mem = Donda West
}}
'''Kanye Omari West''' (* [[8 juny]] [[1977]] yn [[Atlanta]], [[Georgia]]) is in [[Rap|rapper]], muzykprodusint, en moadeûntwerper út de [[Feriene Steaten]]. Hikke en tein yn [[Chicago]], [[Illinois (steat)|Illinois]], hjoed de dei wennet er yn [[Hidden Hills (Kalifornje)]].
== Diskografy ==
=== Albums ===
* 2004: ''The College Dropout''
* 2005: ''Late Registration''
* 2007: ''Graduation''
* 2008: ''808s & Heartbreak''
* 2010: ''My Beautiful Dark Twisted Fantasy''
* 2011: ''Watch the Throne'' (mei [[Jay-Z]]
* 2013: ''Yeezus''
* 2016: ''The Life of Pablo''
*2018: ''Ye''
*2018: ''Kids See Ghosts'' (mei [[Kid Cudi]])
=== Mixtapes ===
* 2002: ''Chi Town Productions Presents: The Lost Tapes''
* 2003: ''I’m Good''
* 2003: ''Get Well Soon''
* 2003: ''Mick Boogie - Kanye Essentials: First Semester''
* 2003: ''Akademiks: Jeanius Level Musik''
* 2003: ''Akademiks: Jeanius Level Musik 2''
* 2004: ''Kon the Louis Vuitton Don''
* 2004: ''The High School Graduate Mixtape''
* 2004: ''The High School Graduate Mixtape 2''
* 2005: ''Freshmen Adjustment''
* 2005: ''Freshmen Adjustment 2''
* 2005: ''Best of Kanye West''
* 2005: ''Tapemasters, Inc. & Kanye West: We Major In This''
* 2005: ''Mick Boogie - Kanye Essentials: Second Semester''
* 2005: ''The Late Mixtape''
* 2005: ''Summer School (The Late Registration Prequel)''
* 2005: ''Kanye West & J.A.M.E.S. WATTS - Summer Vacation: I'll Be Coming Home''
* 2006: ''DJ Keyz & Kanye West: Kon The Don''
* 2006: ''Clinton Sparks & Kanye West: Touch The Sky''
* 2006: ''The College Dropout: Mixtape Version''
* 2006: ''The College Dropout: Mixtape Version 2''
* 2006: ''The College Dropout: Mixtape Version 3''
* 2006: ''DJ LRM & Kanye West: Ego''
* 2006: ''DJ Kochece Presents Kanye West & Pharrell: Skateboards & Blazers''
* 2006: ''DJ LRM: Instrumental World # 35 (Kanye Edition)''
* 2006: ''DJ Rukiz: Early Enrollment (Kanye Blends)''
* 2006: ''DJ A-Trak & Kanye West: Welcome 2 Kanye's Soul Mix Show''
* 2006: ''Lushlife Presents: West Sounds (Kanye Meets The Beach Boys)''
* 2006: ''Gold Digging: As Sampled By Kanye West''
* 2006: ''Class of '06: World's Best Dressed Label Under GOOD Music''
* 2007: ''Kanye West Presents: Promise''
* 2007: ''DJ Dub: Style & Grace''
* 2007: ''DJ Dub: Style & Grace 2''
* 2007: ''Can’t Tell Me Nothing Mixtape''
* 2007: ''Freshmen Adjustment 3 ''
* 2007: ''The Graduate ''
=== Singels ===
* 2003: ''Slow Jamz'' (mei [[Twista]] & [[Jamie Foxx]])
* 2003: ''Through the Wire''
* 2004: ''This Way'' ([[Dilated Peoples]] mei Kanye West)
* 2004: ''All Falls Down'' (mei [[Syleena Johnson]])
* 2004: ''Talk About Our Love'' ([[Brandy (Sängerin)|Brandy]] mei Kanye West)
* 2004: ''Jesus Walks''
* 2004: ''The New Workout Plan''
* 2004: ''Down & Out'' ([[Cam’ron]] mei [[Syleena Johnson]] & Kanye West)
* 2004: ''Selfish'' ([[Slum Village]] mei [[John Legend]] & Kanye West)
* 2004: ''The Food (Live)'' ([[Common]] mei Kanye West)
* 2004: ''I Changed My Mind'' ([[Keyshia Cole]] mei Kanye West)
* 2005: ''Number One'' ([[John Legend]] mei Kanye West)
* 2005: ''Go! (Remix)/ The Corner'' ([[Common]] mei [[Joy Denalane]] & Kanye West)
* 2005: ''Diamonds From Sierra Leone''
* 2005: ''Grammy Family'' (DJ Khaled mei [[Consequence]], [[John Legend]] & Kanye West)
* 2005: ''Hey Mama''
* 2005: ''Gold Digger'' (mei [[Jamie Foxx]])
* 2006: ''Heard ’Em Say'' (mei [[Adam Levine]] von [[Maroon 5]])
* 2006: ''Touch the Sky'' (mei [[Lupe Fiasco]])
* 2006: ''Drive Slow (Remix)'' (mei GLC, [[Paul Wall]] & [[T.I.]])
* 2006: ''Number One'' ([[Pharrell Williams]] mei Kanye West)
* 2006: ''Extravaganza'' ([[Jamie Foxx]] mei Kanye West)
* 2006: ''Brand New'' (Rhymefest mei Kanye West)
* 2007: ''Wouldn’t Get Far'' ([[The Game]] mei Kanye West)
* 2007: ''I Still Love H.E.R.'' ([[Teriyaki Boyz]] mei Kanye West)
* 2007: ''This Ain’t a Scene, It’s an Arms Race (Kanye West Remix)'' (mei [[Fall Out Boy]]; digitales Release)
* 2007: ''Classic (DJ Premier Remix)'' (mei [[Nas (Rapper)|Nas]], [[KRS-One]] en [[Rakim]])
* 2007: ''Can’t Tell Me Nothing''
* 2007: ''Stronger'' (mei [[Daft Punk]])
* 2007: ''The Good Life'' (mei [[T-Pain]])
* 2008: ''Flashing Lights'' (mei [[Dwele]])
* 2008: ''Homecoming'' (mei [[Chris Martin]])
* 2008: ''American Boy'' ([[Estelle Swaray|Estelle]] mei Kanye West)
* 2008: ''Put On'' ([[Young Jeezy]] mei Kanye West)
== Keppeling om utens ==
* [http://www.kanyewest.com kanyewest.com] offisjele webside (Ingelsk)
{{DEFAULTSORT:West, Kanye}}
[[Kategory:Amerikaansk rapper]]
[[Kategory:Amerikaansk hiphopartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk soulartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk R&B-artyst]]
[[Kategory:Amerikaansk muzykprodusint]]
[[Kategory:Grammy-winner]]
[[Kategory:Amerikaansk muzikant fan Afro-Amerikaansk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk produsint fan Afro-Amerikaansk komôf]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1977]]
41650da01tlluztyd3np88cohdd8z44
DMX
0
19316
1086509
1074562
2022-08-05T20:54:00Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Keppelings om utens */ kt
wikitext
text/x-wiki
{{Sjonger of muzikant
| ôfbylding = Academy Awards afterparty CUN DMX and woman.jpg
| ôfbyldingstekst = DMX mei syn frou Tashera (2007)
| ôfbyldingsbreedte =
| echte namme = Earl Simmons
| nasjonaliteit = {{USAnasj}}
| berne = [[18 desimber]] [[1970]]
| berteplak = [[Mount Vernon (New York)|Mount Vernon]]
| stoarn = [[9 april]] [[2021]]
| stjerplak = [[New York (stêd)|New York]]
| etnisiteit =
| regionale identiteit =
| sjenre = [[Hiphop]]
| ynstrumint =
| sjongtaal = [[Ingelsk]]
| grutste hit(s) =
| jierren aktyf = [[1991]] - [[2021]]
| prizen =
| webside =
}}
'''Earl Simmons''' ([[Mount Vernon (New York)|Mount Vernon]], [[New York (steat)|New York]], [[18 desimber]] [[1970]] - New York, [[9 april]] [[2021]]) wie in [[Rap|rapper]] en filmstjer út de [[Feriene Steaten]] en waard bekend mei de artystenamme '''DMX''' ''(Dark Man X)''. Hy waard ferneamd mei de nûmers ''X Wanna Give It To Ya'' en ''Fuck All Day Fuck All Night''. Miskien hat it súkses fan de film ''Romeo Must Die'' wol like wichtich foar syn bekendheid west. Teffens wie er lid fan de rapgroep [[Ruff Ryders]].
Hy waard feroardiele foar dieverij, [[drugs]]misdriuwen en [[bistemishanneling]].
== Diskografy ==
* ''It's Dark And Hell Is Hot ([[1998]]):''
* ''Flesh Of My Flesh, Blood Of My Blood (1998):''
* ''...And Then There Was X (1999):''
* ''The Great Depression ([[2001]])''
* ''The DMX Files (Greatest Hits) (2002)''
* ''Grand Champ ([[2003]])''
* ''Year of the Dog...Again ([[2006]])''
* ''The Defination of X: The Pick of the Litter ([[2007]])''
== Filmografy ==
* Belly
* Cradle 2 the Grave
* Romeo Must Die
* Exit Wounds
* Never Die Alone
* Last Hour
== Keppelings om utens ==
* [http://www.dmx-official.com www.dmx-official.com] - offisjele webside (Ingelsk)
{{DEFAULTSORT:Dmx}}
[[Kategory:Amerikaansk rapper]]
[[Kategory:Amerikaansk hiphopartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk filmakteur]]
[[Kategory:Dielnimmer oan in Amerikaansk realitytelefyzjeprogramma]]
[[Kategory:Amerikaansk krimineel]]
[[Kategory:Amerikaansk muzikant fan Afro-Amerikaansk komôf]]
[[Kategory:Persoan feroardiele foar dieverij]]
[[Kategory:Persoan feroardiele foar bistemishanneling]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1970]]
[[Kategory:Persoan stoarn yn 2021]]
5tgfjqa1d7vpi3l92w96hce0ug60rcy
Busta Rhymes
0
19318
1086533
838410
2022-08-05T20:59:35Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Keppeling om utens */ kt
wikitext
text/x-wiki
[[Ofbyld:Busta Rhymes 2005.jpg|thumb|Busta Rhymes (2005)]]
[[Ofbyld:Busta rhymes breaks it down for the mobile geeks.jpg|thumb|Busta Rhymes by in optreding]]
'''Busta Rhymes''' ( [[New York City]], [[20 maaie]] [[1972]]), berne as '''Trevor Tahiem Smith Junior''', is in [[Rap|rapper]] út de [[Feriene Steaten]]. Yn 1996 is er ferneamd wurden troch de singel "Woo Hah!! Got You All in Check".
Yn de nacht fan 4 op 5 febrewaris [[2006]] waard by in fideo-opname foar de single ''Touch It'' mei [[Mary J. Blige]], [[Missy Elliott]], [[DMX]], [[Papoose (Rapper)|Papoose]], [[Sean Paul]], [[Lloyd Banks]] en leden fan [[G Unit]] yn in pakhûs yn [[Brooklyn]] in pistoal ôfsketten. Dêrby stoar de 29 jierrige liifwacht fan Busta, Israel „Izzy“ Ramirez, troch in deadlik skot yn it boarst. Oan it begjin fan de fideo „Touch it“ earet Busta Rhymes Ramirez mei in persoanlik boadskip. It motyf fan de dieder is net bekend.
== Diskografy ==
=== Albums ===
* 1996: ''The Coming'' #6 US (platina)
* 1997: ''When Disaster Strikes'' #3 US (platina), #34 UK
* 1998: ''Extinction Level Event'' #12 US (platina)
* 2000: ''Anarchy'' #4 US (platina), #38 UK
* 2001: ''Total Devastation: The Best Of''
* 2001: ''Genesis'' #7 US (platina)
* 2002: ''Turn It Up!: The Very Best Of'' (sulver UK)
* 2002: ''It Ain't Safe No More'' #43 US (goud)
* 2004: ''The Artist Collection: Busta Rhymes''
* 2006: ''The Big Bang''
* 2007: ''The Crown''
* 2008: ''Blessed ''
=== Mixtapes ===
* 2003: ''Salute the General''
* 2004: ''The Storm Before the Storm Mixtape'' (Big Mike)
* 2005: ''Surrender, The Mixtape'' (DJ Whoo Kid)
* 2006: ''New Crack City'' (Clinton Sparks)
* 2007: ''Dillagence'' (Mick Boogie)
* 2008: ''I've Already Outshined Your Favorite Rapper'' (Superstar Jay)
=== Singels ===
* 1994: ''Flava In Ya Ear RMX'' ([[Craig Mack]] feat. Busta Rhymes)
* 1996: ''Woo Hah!! Got All You in Check'' / ''Everything Remains Raw''
* 1996: ''It's a Party'' (feat. Zhane)
* 1997: ''Hit 'em High (The Monstars' Anthem)''
* 1997: ''Do My Thing''
* 1997: ''Put Your Hands Where My Eyes Could See''
* 1997: ''Dangerous''
* 1998: ''Turn It Up RMX (Fire It Up)''
* 1998: ''One'' (feat. [[Erykah Badu]])
* 1999: ''Gimme Some More''
* 1999: ''What's It Gonna Be?!'' (feat. [[Janet Jackson]])
* 1999: ''Party Is Goin' On Over Here''
* 1999: ''Do the Bus a Bus''
* 1999: ''Tear da Roof Off''
* 2000: ''Get Out''
* 2000: ''Fire''
* 2001: ''What Is It''
* 2002: ''Break Ya Neck''
* 2002: ''As I Come Back''
* 2002: ''Pass the Courvoisier Part II'' (feat. [[P. Diddy]] & [[Pharrell Williams]])
* 2003: ''Make It Clap'' (Remix) (feat. [[Sean Paul]] & Spliff Star)
* 2003: ''I Know What You Want'' (feat. [[Mariah Carey]])
* 2003: ''Light Your Ass on Fire'' (feat. [[Pharrell Williams]])
* 2005: ''Where's Your Money'' (feat. [[Ol' Dirty Bastard]])
* 2006: ''Don't Cha'' ([[The Pussycat Dolls]] feat. Busta Rhymes)
* 2006: ''Touch It'' (feat. [[Mary J. Blige]], [[Lloyd Banks]], [[DMX (Rapper)|DMX]], [[Papoose (Rapper)|Papoose]] & [[Missy Elliot]])
* 2006: ''I Love My Bitch'' (feat. [[Will.i.am]] & [[Kelis]])
* 2006: ''New York Shit'' (feat. [[Swizz Beatz]])
* 2006: ''In the Ghetto'' (feat. [[Rick James]])
* 2008: ''We Made It'' (feat. [[Linkin Park]])
* 2008: ''Don't Touch Me''
* 2008: ''Run the Show'' ([[Kat DeLuna]] feat. Busta Rhymes)
* 2011: ''C'mon (Catch 'em by surprise)''
== Keppeling om utens ==
* [http://www.bustarhymes.com/ Offisjele hiemside] (Ingelsk)
{{DEFAULTSORT:Rhymes, Busta}}
[[Kategory:Amerikaansk rapper]]
[[Kategory:Amerikaansk hiphopartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk filmakteur]]
[[Kategory:Amerikaansk muzykprodusint]]
[[Kategory:Amerikaansk ûndernimmer]]
[[Kategory:Amerikaansk muzikant fan Afro-Amerikaansk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk produsint fan Afro-Amerikaansk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk akteur fan Afro-Amerikaansk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk persoan fan Jamaikaansk komôf]]
[[Kategory:Persoan feroardiele foar mishanneling]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1972]]
2be2nfy4swjrv7ixtkfwusgyjcrbcvj
Ice Cube
0
19319
1086517
838199
2022-08-05T20:55:34Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Keppeling om utens */ kt
wikitext
text/x-wiki
[[Ofbyld:Ice Cube 2012.jpg|thumb|Cube (2012)]]
'''Ice Cube''' (* [[15 juny]], [[1969]] yn [[Los Angeles]], [[Kalifornje]] as ''O'Shea Jackson'') is in [[Rap|rapper]] en filmstjer út de [[Feriene Steaten]].
Yn 1990 presintearre er syn earste soloalbum, ''AmeriKKKa's Most Wanted''. Hy is mei troch it súkses fan de film ''Anaconda'' in ferneamd persoan wurden.
== Diskografie ==
=== Albums ===
* 1990: ''AmeriKKKa’s Most Wanted'' (#8 US) (RIAA sertifisearring: ''platinum'') (Priority)
* 1990: ''Kill At Will'' (#10 US) (RIAA sertifisearring: ''platinum'') (Priority)
* 1991: ''Death Certificate'' (#2 US) (RIAA sertifisearring: ''2x platinum'') (Priority)
* 1992: ''The Predator'' (#1 US) (RIAA sertifisearring: ''2x platinum'') (Priority)
* 1993: ''Lethal Injection'' (#5 US) (RIAA sertifisearring: ''platinum'') (Priority)
* 1998: ''War & Peace - Volume 1 (The War Disc)'' (#2 US) (RIAA sertifisearring: ''platinum'') (Priority/Interscope)
* 2000: ''War & Peace - Volume 2 (The Peace Disc)'' (#3 US) (RIAA sertifisearring: ''goud'') (Interscope)
* 2006: ''Laugh Now, Cry Later'' (#1 US, #11 UK, #9 Kanada) (RIAA sertifisearring: ''goud'') (Lench Mob)
* 2007: ''In the Movies''
* 2008: ''Raw Footage''
=== Mei C.I.A. ===
* ''My Posse'' (1987) (Demo - EP) (produsearre troch [[Dr. Dre]])
=== Mei N.W.A ===
* ''N.W.A. and the Posse'' (1987)
* ''Straight Outta Compton'' (1989) #9 US (RIAA sertifisearring: '''2x platinum''')
* ''The N.W.A. Legacy: 1988-1998'' (1998) ''(kompilaasje)'' #? (RIAA sertifisearring: '''goud''')
=== Mei Westside Connection ===
* ''Bow Down'' (1996) #3 (RIAA sertifisearring: '''platinum''')
* ''Terrorist Threats'' (2003) (RIAA sertifisearring: '''goud''')
== Keppeling om utens ==
* [http://www.icecube.com Offisjele webside] (Ingelsk)
[[Kategory:Amerikaansk rapper]]
[[Kategory:Amerikaansk hiphopartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk muzykprodusint]]
[[Kategory:Amerikaansk filmakteur]]
[[Kategory:Amerikaansk filmregisseur]]
[[Kategory:Amerikaansk filmprodusint]]
[[Kategory:Amerikaansk senarioskriuwer]]
[[Kategory:Amerikaansk muzikant fan Afro-Amerikaansk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk akteur fan Afro-Amerikaansk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk produsint fan Afro-Amerikaansk komôf]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1969]]
rarxi9znw6udwwxno35ls8skj9h97r3
Xzibit
0
19320
1086540
1050704
2022-08-05T21:01:40Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Keppeling om utens */ kt
wikitext
text/x-wiki
[[Ofbyld:Xzibit 2012.jpg|thumb|Xzibit (2012)]]
'''Xzibit''' (* [[18 septimber]] [[1974]] yn [[Detroit]], [[Michigan]] as ''Alvin Nathaniel Joiner'') is in [[Rap|rapper]] en filmstjer út de [[Feriene Steaten]]. Xzibit syn earste hit wie ''Paparazzi'' (1995).
== Diskografy ==
* 1996: ''At The Speed Of Life''
* 1998: ''40 Dayz & 40 Nightz''
* 2000: ''Restless''
* 2002: ''Man Vs Machine''
* 2004: ''Weapons of Mass Destruction''
* 2006: ''Full Circle''
* 2012: ''Napalm''
== Filmografy ==
* 2002: ''8 Mile''
* 2005: ''xXx 2 – The Next Level''
* 2008: ''The X Files: I Want to Believe''
== Keppeling om utens ==
{{Commonscat}}
* [http://www.xzibit.com Offisjele hiemside]
[[Kategory:Amerikaansk rapper]]
[[Kategory:Amerikaansk hiphopartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk filmakteur]]
[[Kategory:Amerikaansk stimakteur]]
[[Kategory:Amerikaansk telefyzjepresintator]]
[[Kategory:Amerikaansk muzikant fan Afro-Amerikaansk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk akteur fan Afro-Amerikaansk komôf]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1974]]
j61u4d1lxjfyr0dkslw01v7wmiahmk6
Bushido
0
19325
1086493
850151
2022-08-05T20:50:28Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Keppeling om utens */ kt
wikitext
text/x-wiki
[[Ofbyld:Bushido Live.jpg|thumb|Bushido by in konsert (2006)]]
'''Bushido''' (berne [[28 septimber]] [[1978]] yn [[Bonn]] as Anis Mohamed Youssef Ferchichi), ek bekend ûnder it pseudonym Sonny Black, is in [[Dútslân|Dútsk]]-[[Tuneezje|Tunezyske]] [[rapper]] út [[Berlyn]], waans styl op it mêd fan de Amerikaanske Gangsta-Rap leit. Hy is eigner fan it platenlabel ''ersguterjunge'' en wurket as makeler. Syn grutste hit wie yn 2007, ''Alles verloren''.
== Diskografy ==
=== Albums ===
* 1999: Demotape (net útjûn)
* 2001: ''King of KingZ''
* 2002: ''Carlo, Cokxxx, Nutten'', ûnder pseudonum Sonny Black mei Fler aka Frank White
* 2003: ''King Of KingZ''
* 2003: ''Demotape 1999'' (beheinde útjefte, 300 stiks)
* 2003: ''Vom Bordstein bis zur Skyline''
* 2004: ''King of KingZ 2004 Edition''
* 2004: ''Electro Ghetto''
* 2005: ''Carlo Cokxxx Nutten 2'', ûnder pseudonum Sonny Black mei Saad
* 2005: ''King of KingZ & Demotape'' - útwreide ferzje
* 2005: ''Staatsfeind Nr. 1''
* 2005: ''Electro Ghetto (Limited Pur Edition)''
* 2006 ''Von der Skyline zum Bordstein zurück''
* 2007: ''7''
=== Singels ===
* 2003: ''Bei Nacht ''
* 2003: ''Gemein wie 10 ''
* 2004: ''Nie wieder''
* 2004: ''Mitten ins Gesicht''
* 2004: ''Electro Ghetto ''
* 2004: ''Nie wieder''
* 2004: ''Zukunft''
* 2005: ''Hoffnung stirbt zuletzt'' (mei Cassandra Steen)
* 2005: ''FLERräter'' (mei Eko Fresh)
* 2005: ''Nie ein Rapper'' (feat. Saad)
* 2005: ''Worldwide'' (Strapt & Bushido)
* 2005: ''Endgegner'' / ''Staatsfeind Nr.1''
== Keppeling om utens ==
* [http://www.kingbushido.de Offisjele hiemside] (Adobe Flash Player-Plugin nedich om webside te sjen) <small>'''Dútsk'''</small>
'''Fideoklips'''
* [http://www.youtube.com/watch?v=15SuWeP8u7M Fideoklip fan it nûmer ''Alles verloren'']
* [http://www.youtube.com/watch?v=PMITSYFLzEE Fideoklip fan it nûmer ''Nemesis'']
[[Kategory:Dútsk rapper]]
[[Kategory:Dútsk hiphopartyst]]
[[Kategory:Dútsk muzykprodusint]]
[[Kategory:Dútsk ûndernimmer]]
[[Kategory:Dútsk autobiograaf]]
[[Kategory:Dútsk persoan fan Tunezysk komôf]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1978]]
4kcpwsosjub4vl1rnvneg5i37snq7rh
Eve (artyst)
0
19329
1086513
838103
2022-08-05T20:54:47Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Keppeling om utens */ kt
wikitext
text/x-wiki
[[Ofbyld:Eve-2 Whip It TIFF09.jpg|right|thumb|Eve op de premiêre fan ''Whip it'' yn it Ryerson Theatre, 13 septimber 2009]]
[[File:Eve09TIFF.jpg|thumb|Eve yn 2009]]
'''Eve''' (berne [[10 novimber]] [[1978]] yn [[Philadelphia]], [[Pennsylvania]]) is in [[Rap|rapster]] en filmstjer út de [[Feriene Steaten]].
Eve wurke as [[stripper]], doe't se yn 1997 troch de rapper [[Mase]] ûntdutsen waard. Hy brocht har mei [[DMX]] yn 'e kunde en wie yn dy syn fideoklip Ruff Ryders' Anthem te sjen. Yn 1999 ferskynde har earste album ''Let There Be Eve ... Ruff Ryders First Lady'', dat fuort in nûmer ien album waard.
== Diskografy ==
=== Albums ===
* 1999: ''Ruff Ryders' First Lady'' (#1 U.S. (1.8 miljoen ferkocht) (2x [[platinum]])
* 2001: ''Scorpion'' (#4 U.S. (1.5 miljoen ferkocht) (platinum)
* 2002: ''Eve-Olution'' (#6 U.S. (720,000 ferkocht) [[goud]])
* 2013: ''Lip Lock''
== Keppeling om utens ==
* [http://www.evefans.com Offisjele hiemside]
* [http://www.myspace.com/eve Eve op Myspace.com]
'''Fideoklips'''
* [http://www.youtube.com/watch?v=jOqEn9L3GNQ Ruff Ryders' Anthem (nei tritich sekonden is Eve de twadde fan rjochts op it skerm)]
* [http://www.youtube.com/watch?v=8VdyUQdCNiQ Eve feat Gwen Stefani - Let Me Blow Your Mind]
[[Kategory:Amerikaansk rapper]]
[[Kategory:Amerikaansk hiphopartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk muzykprodusint]]
[[Kategory:Amerikaansk stimakteur]]
[[Kategory:Amerikaansk telefyzje-akteur]]
[[Kategory:Amerikaansk filmakteur]]
[[Kategory:Amerikaansk stripper]]
[[Kategory:Grammy-winner]]
[[Kategory:Amerikaansk muzikant fan Afro-Amerikaansk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk akteur fan Afro-Amerikaansk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk produsint fan Afro-Amerikaansk komôf]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1978]]
jln12ne55xf2af69jg3xni6e5c74681
Missy Elliott
0
19330
1086511
839950
2022-08-05T20:54:21Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Keppeling om utens */ kt
wikitext
text/x-wiki
[[Ofbyld:Missy Elliot.jpg|thumb|Missy Elliot yn 2010]]
'''Melissa Arnette "Missy" Elliott''' (berne op [[1 july]] [[1971]] yn Portsmouth, [[Firginia]], [[Feriene Steaten]]) is in [[Rap|rapster]], sjongster, lieteskriuwster en produsint út de [[Feriene Steaten]]. Hja wûn fiifris de [[Grammy Award]].
== Diskografy ==
=== Albums ===
* 1997: ''Supa Dupa Fly''
* 1999: ''Da Real World''
* 2001: ''Miss E… So Addictive''
* 2002: ''Under Construction''
* 2003: ''This Is Not a Test!''
* 2005: ''The Cookbook''
* 2008: ''Block Party''
=== Singels ===
* 1997: The Rain (Supa Dupa Fly)
* 1997: Sock It 2 Me (feat. [[Da Brat]])
* 1998: Beep Me 911 (feat. [[702 (Band)|702]])
* 1998: Hit 'Em Wit Da Hee
* 1999: She's A Bitch
* 1999: All'N My Grill (feat. [[Nicole Wray]] & [[Outkast|Big Boi]]/[[MC Solaar]])
* 2000: Hot Boyz (feat. [[Nas]], [[Eve (artyst)]] & [[Lil' Mo]])
* 2001: Get Ur Freak On
* 2001: One Minute Man (feat. [[Ludacris]] & [[Trina]])
* 2001: Take Away (feat. [[Ginuwine]] & [[Tweet]])
* 2002: 4 My People
* 2002: Work It
* 2003: Gossip Folks (feat. [[Ludacris]])
* 2003: Pass That Dutch
* 2004: I'm Really Hot
* 2005: Lose Control (feat. Ciara & Fatman Scoop)
* 2005: Teary Eyed
* 2006: We Run This
* 2008: Ching-A-Ling/Shake Your Pom Pom (Soundtrack foar Step Up2: The Streets)
* 2008: Best, Best
== Keppeling om utens ==
* [http://www.missy-elliott.com Offisjele hiemside]
{{DEFAULTSORT:Elliott, Missy}}
[[Kategory:Amerikaansk rapper]]
[[Kategory:Amerikaansk lietsjeskriuwer]]
[[Kategory:Amerikaansk hiphopartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk muzykprodusint]]
[[Kategory:Grammy-winner]]
[[Kategory:Amerikaansk muzikant fan Afro-Amerikaansk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk produsint fan Afro-Amerikaansk komôf]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1971]]
srk5dt79xzy5o4960pgwruj3rrdcn5q
Sean Combs
0
19331
1086506
838043
2022-08-05T20:53:06Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Keppeling om utens */ kt
wikitext
text/x-wiki
[[Ofbyld:Sean Combs by David Shankbone.jpg|thumb|Sean Combs mei bern.]]
'''Sean John Combs''' (* [[4 novimber]] [[1969]], Harlem, [[New York City]]), ek wol '''Puff Daddy''', '''Diddy''', '''P. Diddy''', of '''Puffy''' neamd, is in [[Rap|rapper]], muzykprodusint, filmstjer en kleanûntwerper. Syn foarste grutste hit wie ''I'll be missing you'' yn 1997.
== Diskografy ==
=== Albums ===
As '''Puff Daddy:''
* 1997: ''No Way Out''
* 1999: ''Forever''
As ''P. Diddy:''
* 2001: ''The Saga Continues''
* 2002: ''We Invented The Remix, Vol. 1''
* 2004: ''Bad Boys 2 Soundtrack'' <small>(troch himsels gearstald)</small>
As ''Diddy:''
* 2006: ''Press Play''
== Keppeling om utens ==
* [http://www.diddy.com/ Offisjele ''Diddy'' webstee] {{noat|Ingelsk}}
{{DEFAULTSORT:Combs, Sean}}
[[Kategory:Amerikaansk rapper]]
[[Kategory:Amerikaansk hiphopartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk muzykprodusint]]
[[Kategory:Amerikaansk filmakteur]]
[[Kategory:Amerikaansk telefyzje-akteur]]
[[Kategory:Dielnimmer oan in Amerikaansk realitytelefyzjeprogramma]]
[[Kategory:Amerikaansk moadeûntwerper]]
[[Kategory:Amerikaansk ûndernimmer]]
[[Kategory:Amerikaansk muzikant fan Afro-Amerikaansk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk produsint fan Afro-Amerikaansk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk akteur fan Afro-Amerikaansk komôf]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1969]]
9mhur437krrsbf4zh46qxopeci0n6wl
Rakim
0
19333
1086531
839983
2022-08-05T20:59:07Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Keppeling om utens */ kt
wikitext
text/x-wiki
[[Ofbyld:rakim_allah.jpg|thumb|200px|''Rakim'']]
[[Ofbyld:Rakim at Paid Dues 4.jpg|thumb|Rakim 2008]]
'''Rakim''' ([[28 jannewaris]] [[1968]] Long Island, [[New York City|New York]] as ''William Michael Griffin''), ek wol '''Rakim Allah''' of '''The Fiend of the Microphone''' neamd is in ''East coast'' [[Rap|rapper]] út de [[Feriene Steaten]]. It nûmer ''Guess Who's Back'' is ûnderwilens in klassiker yn de rapsêne.
== Diskografy ==
=== Albums ===
1997: ''The 18th Letter'' (Universal Records)<br />
1997: ''The Book Of Life'' (Universal Records)<br />
1997: ''The 18th Letter / The Book Of Life'' (2xCD) (Universal Rercords)<br />
1999: ''The Master'' (Universal Records)<br />
2009: ''The Seventh Seal'', soloalbum
== Keppeling om utens ==
* [http://www.rakim.com Unoffisjele hiemside]
* [http://www.myspace.com/rakim Rakim's MySpace.com side]
'''Fideoklips'''
* [http://www.youtube.com/watch?v=VxLzGvDKN_U Rakim - Guess Who's Back]
[[Kategory:Amerikaansk rapper]]
[[Kategory:Amerikaansk hiphopartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk muzikant fan Afro-Amerikaansk komôf]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1968]]
h38x8ewb69i8ol1keh5atngubdzw59o
Game (rapper)
0
19335
1086515
872945
2022-08-05T20:55:11Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Keppeling om utens */ kt
wikitext
text/x-wiki
[[Ofbyld:The_Game_by_Mikko_Koponen.jpg|thumb|250px|Game by in fotoshoot yn New York (2006)]]
'''Game''' (berne [[29 novimber]] [[1979]] yn Compton, [[Kalifornje]] as ''Jayceon Terrell Taylor''), wurdt ek wol ''Hurricane Game'', ''Chuck Taylor'' of ''Murda Game'' neamd. Game is in [[Rap|rapper]] út de [[Feriene Steaten]] en hat in kontrakt mei [[Geffen Records]]. Game wie lid fan de [[G Unit|G Unit Crew]] dêr't [[50 Cent]] ek lid fan wie.
== Diskografy ==
=== Albums ===
* 2005: ''[[The Documentary]]''
* 2006: ''[[Doctor's Advocate]]''
* 2008: ''[[LAX (albumi)|LAX]]''
* 2011: ''[[The R.E.D. Album]]''
* 2012: ''[[Jesus Piece]]''
* 2014: ''[[Blood Moon: Year of the Wolf]]
* 2015: ''[[The Documentary 2]]''
* 2015: ''[[The Documentary 2.5]]''
* 2016: ''1992''
=== Singels ===
* 2004; Westside Story (feat. [[50 Cent]])
* 2004; How We Do (feat. 50 Cent)
* 2005; Hate It Or Love It (feat. 50 Cent)
* 2005; Dreams
* 2005; Put You on the Game
* 2006; It's Okay (One Blood)
* 2006; Let's Ride (Strip Club)
* 2007; Wouldn't Get Far (mei [[Kanye West]])
* 2008; Game's Pain (feat. Keyshia Cole)
== Keppeling om utens ==
* [http://www.comptongame.com/ Offisjele hiemside] <small>'''Ingelsk'''</small>
[[Kategory:Amerikaansk rapper]]
[[Kategory:Amerikaansk hiphopartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk muzikant fan Afro-Amerikaansk komôf]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1979]]
d8jntq47clmxv5ju1maqpqonxlgmw5m
Nelly
0
19337
1086528
870410
2022-08-05T20:58:23Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Keppeling om utens */ kt
wikitext
text/x-wiki
[[Ofbyld:Nelly.jpg|thumb|''Nelly'']]
'''Nelly''', berne as '''Cornell Haynes Jr.''' ([[Austin (Teksas)|Austin]], [[Texas]], [[2 novimber]] [[1974]]) is in [[Rap|rapper]] út de [[Feriene Steaten]]. Yn 1996 siet Nelly mei fiif freonen yn in rapgroep, de St. Lunatics, dêr't er mei it nûmer ''Gimme What Ya Got'' tige populêr mei wie yn de omkriten fan [[St. Louis]]. Yn 2000 kaam syn foarste album, ''Country Grammar'', op it aljemint. Nelly ferkocht 10 miljoen stiks fan it ''Country Grammar-album''.
== Diskografy ==
=== Albums ===
* 2000; ''St. Lunatics EP (St. Lunatics & Nelly)''
* 2000; ''Country Grammar''
* 2001; ''Free City (St.Lunatics & Nelly)''
* 2002; ''Nellyville''
* 2003; ''Da Derrty Versions (The Reinvention) (remix album)''
* 2004; ''Suit''
* 2004; ''Sweat''
* 2005; ''Sweat/Suit (gearstalling fan twa eardere albums)''
* 2006; ''Nelly & St.Lunatics – Who's The Boss''
* 2008; ''Brass Knuckles''
* 2010; ''5.0''
* 2013; ''M.O.''
== Keppeling om utens ==
* [http://www.nelly.net/ Offisjele hiemside]
[[Kategory:Amerikaansk rapper]]
[[Kategory:Amerikaansk hiphopartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk telefyzje-akteur]]
[[Kategory:Grammy-winner]]
[[Kategory:Amerikaansk muzikant fan Afro-Amerikaansk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk akteur fan Afro-Amerikaansk komôf]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1974]]
efuv5ype8kbrpjoxq8ptcfierj7w8qt
Method Man
0
19338
1086523
839974
2022-08-05T20:57:09Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Keppeling om utens */ kt
wikitext
text/x-wiki
[[Ofbyld:Method Man.jpg|thumb]]
'''Method Man''' (berne [[1 april]] [[1971]] yn [[New York City|New York]] as '''Clifford James Smith''') is in [[Rap|rapper]] út de [[Feriene Steaten]]. De ''East coast'' rapper is lid fan de [[Wu-Tang Clan]].
== Diskografy ==
Albums en singels dy't Method Man mei de [[Wu-Tang Clan]] dien hat stean net yn dizze list.
=== Albums ===
* 1994: Tical
* 1998: Tical 2000: Judgement Day
* 1999: Blackout (mei Redman)
* 2001: How High Soundtrack (mei Redman)
* 2004: Tical O - The Prequel
* 2006: 4:21 (...) the Day After
* 2013: Crystal Meth
* 2015: The Meth Lab
=== Singels ===
* 1994: Bring da Pain
* 1995: The Riddler
* 1995: You are all I need to get by / I'll be there for you
* 1995: Release yo delf
* 1995: How High (feat. [[Redman]])
* 1998: Judgement Day
* 1999: Break ups 2 make ups
* 1999: Tear it off
* 2000: Y.O.U.
* 2000: Da Rockwilder
* 2001: How High Part 2 (feat. Redman & Toni Braxton)
* 2004: What's happenin'
* 2004: Rodeo
* 2004: The Show
* 2006: Say
== Filmografy ==
* 1997: Belly – mei [[Nas]] en [[DMX]]
* 1997: Cop Land
* 2001: So High
* 2003: Scary Movie 3
* 2004: Garden State
* 2004: My Baby's Daddy
* 2004: Soul Plane
* 2007: Snoop Dogg's Hood of Horror
== Keppeling om utens ==
* [http://www.method-man.com Offisjele hiemside] <small>'''Ingelsk'''</small>
[[Kategory:Amerikaansk rapper]]
[[Kategory:Amerikaansk hiphopartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk lietsjeskriuwer]]
[[Kategory:Grammy-winner]]
[[Kategory:Amerikaansk muzikant fan Afro-Amerikaansk komôf]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1971]]
d79927yx0tj8hysy7z8strbkwxsm1zh
Mos Def
0
19339
1086526
838311
2022-08-05T20:58:00Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Keppeling om utens */ kt
wikitext
text/x-wiki
[[Ofbyld:Mos_Def-Rock_The_Bells.jpg|thumb|Mos Def]]
'''Mos Def''' (berne [[11 desimber]] [[1973]] yn [[New York City]] as ''Dante Terrell Smith''), ek wol ''Mighty Mos Def, The Freaky Night Watchman, Boogie Man, Black Dante, Dante Beze, Pretty Flaco'' en ''Flaco Bey'' neamd, is in ta de [[Islam]] bekearde [[rap]]per en filmstjer út de [[Feriene Steaten]].
== Diskografy ==
=== Albums ===
==== Urban Thermo Dynamics (mei DCQ & Ces) ====
* 1994: ''Manifest Destiny'' (promo)
==== Black Star (mei [[Talib Kweli]]) ====
* 1998: ''Black Star''
==== Mos Def ====
* 1999: ''Black On Both Sides''
* 1999: ''Black On Both Sides Instrumentals''
* 2004: ''The New Danger''
* 2006: ''Tru3 Magic''
* 2007: ''Mos Definite''
* 2008: ''The Ecstatic''
=== Singels ===
==== Black Star (mei [[Talib Kweli]]) ====
* 1998: ''Definition''
* 1998: ''Respiration'' (mei Common)
* 1999: ''Another World''
==== Mos Def ====
* 1997: ''The Universal Magnetic''
* 1997: ''The Universal Magnetic Remix''
* 1998: ''Body Rock'' (mei Q-Tip & Tash)
* 1999: ''Next Universe''
* 1999: ''Ms. Fat Booty''
* 2000: ''Oh No''
* 2000: ''Oh No (DJ Hype Remix)''
* 2000: ''Oh No (Jon B Remix)''
* 2000: ''Ms. Fat Booty Pt.2''
* 2000: ''Umi Says''
* 2001: ''Jam On It''
* 2002: ''Brown Sugar''
* 2002: ''Brown Sugar (Fine)''
* 2002: ''Workin' It Out''
* 2002: ''Wylin' Out'' (mei Diverse & Prefuse 73)
* 2003: ''Wylin' Out Remix'' (mei Diverse & Kutmasta Kurt)
* 2004: ''Sex, Love & Money''
* 2005: ''Excellence/ Slow & Tender'' (mei Medina Green)
=== Soundtracks ===
* 2002: ''Brown Sugar Soundtrack''
* 2002: ''Blade 2'' tegearre mei Massive Attack
* 2003: ''Biker Boyz Soundtrack''
* 2006: ''The Fast And The Furious: Tokyo Drift'' tegearre mei [[DJ Shadow]]
== Filmografy ==
=== Films ===
* 1997: ''[[Ghosts]]''
* 1999: ''The Best Man''
* 2000: ''Island Of The Dead''
* 2000: ''Bamboozled - It's Showtime''
* 2001: ''Carmen: A Hip Hopera''
* 2001: ''Monster's Ball''
* 2002: ''Showtime''
* 2002: ''Civil Brand''
* 2002: ''Brown Sugar''
* 2003: ''The Italian Job''
* 2004: ''The Woodsman''
* 2004: ''Something The Lord Made''
* 2005: ''Lackawanna Blues''
* 2006: ''16 Blocks''
* 2006: ''Journey To The End Of The Night''
* 2006: ''Block Party''
* 2007: ''Stringbean and Marcus''
* 2007: ''Toussaint''
* 2008: ''Be Kind Rewind''
* 2008: ''Bobby Zero''
* 2008: ''Bury Me Standing''
* 2008: ''Keep Coming Back''
* 2008: ''Little Scarlet''
* 2008: ''The Brazilian Job''
== Keppeling om utens ==
*[http://www.mosdef.com/ Offisjele hiemside] <small>''Ingelsk''</small>
*[http://www.myspace.com/mosdef Mos Def's Myspace side] <small>''Ingelsk''</small>
[[Kategory:Amerikaansk rapper]]
[[Kategory:Amerikaansk hiphopartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk sjonger]]
[[Kategory:Amerikaansk lietsjeskriuwer]]
[[Kategory:Amerikaansk filmakteur]]
[[Kategory:Amerikaansk muzikant fan Afro-Amerikaansk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk akteur fan Afro-Amerikaansk komôf]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1973]]
ies6i02j9ytb57tpwk93zlp5ckvebxg
Nas
0
19340
1086527
920818
2022-08-05T20:58:11Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Filmografy */ kt
wikitext
text/x-wiki
[[Ofbyld:Nas in Ottawa, 2007.JPG|thumb|250px|Nas by in konsert yn 2007]]
'''Nasir Jones''' (berne [[14 septimber]] [[1973]]), wiidferneamd mei de artystenamme '''Nas''', eartiids '''Nasty Nas''', is in [[Rap|rapper]] út de [[Feriene Steaten]]. Nas is yn 1994 ferneamd wurden mei syn foarste album ''Illmatic''.
== Diskografy ==
=== Albums ===
* 1994: ''Illmatic''
* 1996: ''It Was Written''
* 1999: ''I Am…''
* 1999: ''Nastradamus''
* 2001: ''Stillmatic''
* 2002: ''God's Son''
* 2004: ''Street's Disciple''
* 2006: ''Hip Hop Is Dead''
* 2008: ''Untitled''
* 2010: ''Distant'', mei [[Damian Marley]]
* 2012: ''Life is good''
* 2018: Nasir
== Filmografy ==
=== Films ===
* 2003: ''Murda Muzik''
* 2003: ''Uptown Girls''
* 2001: ''Sacred Flesh''
* 2001: ''Ticker''
* 1999: ''In Too Deep''
* 1998: ''White Lines''
[[Kategory:Amerikaansk rapper]]
[[Kategory:Amerikaansk hiphopartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk muzikant fan Afro-Amerikaansk komôf]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1973]]
suzr8fabs139k7ggne7tm7siz9j7jad
Redman
0
19345
1086532
904440
2022-08-05T20:59:25Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Keppeling om utens */ kt
wikitext
text/x-wiki
[[File:Redman (rapper).jpg|thumb|Redman, 2006]]
[[Ofbyld:Redman (Rapper) on stage.jpg|thumb|Redman]]
'''Redman''' (berne [[17 april]] [[1970]] yn [[Newark (Nij Jersey)|Newark]], [[New Jersey]] as '''Reggie Noble'''), is in [[Rap|rapper]] út de [[Feriene Steaten]] dy't yn de njoggentiger jierren ferneamd waard by [[Def Jam]]. Boppedat is er bekend troch syn gearwurking mei [[Wu-Tang Clan|Wu-Tang-Clan]]-lid [[Method Man]]. De skaainamme „Redman“ krige er, doe't er yn 't gesicht rekke waard mei in sniebal en dêrnei in reade holle krige.
== Diskografy ==
=== Albums ===
* 1992: ''Whut? Thee Album''
* 1994: ''Dare Iz a Darkside''
* 1996: ''Muddy Waters''
* 1998: ''Doc's Da Name 2000''
* 1998: ''El Nino'' (mei Erick Sermon en Keith Murray)
* 1999: ''Blackout!'' (Method Man & Redman)
* 2001: ''Malpractice''
* 2001: ''How High'' (tegearre mei Method Man) soundtrack foar de film How High
* 2005: ''Ill at Will Mixtape Vol. 1''
* 2005: ''Ill at Will Mixtape Vol. 2''
* 2007: ''Live from The Bricks Mixtape''
* 2007: ''Red Gone Wild: Thee Album''
* 2010: ''Reggie''
* 2015: ''Mudface''
* 2018: ''Muddy Waters, Too''
=== Singels ===
* 1992: ''Blow Your Mind''
* 1993: ''Time 4 Sum Aksion''
* 1993: ''Tonight's da Night''
* 1994: ''Rockafella''
* 1995: ''Can't Wait'' (US #94)
* 1995: ''How High'' (mei Method Man) (US Nr. 13)
* 1996: ''It's Like That (My Big Brother)'' (US Nr. 95)
* 1997: ''Pick It Up''
* 1997: ''Whateva Man'' (US #42)
* 1998: ''I'll Bee Dat!''
* 1999: ''Da Goodness''
* 1999: ''Let Da Monkey Out''
* 2001: ''Let's Get Dirty (I Can't Get in Da Club)'' (US Nr. 97)
* 2001: ''Smash Sumthin'''
* 2002: ''Dirrty'' (mei [[Christina Aguilera]])
* 2007: ''Put It Down''
== Filmografy ==
* 1999: ''Colorz of Rage''
* 1999: ''PIGS''
* 2000: ''Boricua's Bond''
* 2001: ''Statistic: The Movie''
* 2001: ''How High''
* 2002: ''Stung''
* 2003: ''Thaddeus Fights the Power!''
* 2003: ''Scary Movie 3''
* 2003: ''Def Jam:Vendetta'' (kompjûterspul)
* 2004: ''Method & Red''
* 2004: ''Chuckys Baby''
* 2004: ''Def Jam:Fight for New York'' (kompjûterspul)
* 2006: ''High Times Stony Awards''
* 2007: ''Def Jam:Icon'' (kompjûterspul)
* 2015: ''Dark''
== Keppeling om utens ==
* [http://www.defjam.com/site/artist_home.php?artist_id=192 Official Redman Site – Def Jam Records]
[[Kategory:Amerikaansk rapper]]
[[Kategory:Amerikaansk hiphopartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk muzikant fan Afro-Amerikaansk komôf]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1970]]
gi91foif78sio28q001666b8plxos1j
Will Smith
0
19348
1086535
1063587
2022-08-05T21:00:04Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Keppeling om utens */ kt
wikitext
text/x-wiki
[[Ofbyld:Celebrity sighting-2.jpg|thumb|Will Smith (2008)]]
[[Ofbyld:Time 100 Will Smith c.jpg||thumb|Will Smith (2006)]]
[[Ofbyld:Will Smith.jpg|thumb|right|Will Smith (1993)]]
'''Willard Christopher Smith Jr.''' (berne [[25 septimber]] [[1968]] yn [[Philadelphia]], [[Pennsylvania]]) is in filmstjer en [[Rap|rapper]] út de [[Feriene Steaten]].
== Nijsgjirrichheden ==
* Will Smith hâldt fan skaak spylje.
* Is fan fan de [[Sweden|Sweedske]] death metal band Soilwork, hy hat ek in hûs yn Sweden.
* Hy sei nee tsjin de haadrol fan Neo yn de film ''The Matrix'' omdat er graach yn de film ''Wild Wild West'' spylje woe.
* Hy praat geef [[Spaansk]].
* Is 1,87 m.
== Filmografy ==
=== Akteur ===
* 1992: ''Where the Day Takes You''
* 1993: ''[[Made in America (film út 1993)|Made in America]]''
* 1993: ''Six Degrees of Separation''
* 1995: ''Bad Boys''
* 1996: ''Independence Day''
* 1997: ''Men in Black''
* 1998: ''Enemy of the State''
* 1999: ''Wild Wild West''
* 2000: ''The Legend of Bagger Vance''
* 2001: ''Ali''
* 2002: ''Men in Black II''
* 2003: ''Bad Boys II''
* 2004: ''[[I, Robot (film)|I, Robot]]''
* 2005: ''Hitch''
* 2006: ''The Pursuit of Happyness''
* 2007: ''[[I Am Legend (film)|I Am Legend]]''
* 2008: ''Hancock''
* 2013: ''[[After Earth (film)|After Earth]]''
* 2016: ''[[Suicide Squad (film út 2016)|Suicide Squad]]''
=== Telefyzjesearje ===
* 1990: ''The Perfect Date''
* 1990-1996: ''The Fresh Prince of Bel-Air''
* 1995: ''Fairy Tales for Every Child''
=== Produsint ===
* 2004: ''Saving Face''
* 2005: ''Hitch''
* 2006: ''The Pursuit of Happyness''
* 2008: ''Hancock''
== Diskografy ==
=== Albums mei DJ Jazzy Jeff & The Fresh Prince ===
* 1987: ''Rock the House''
* 1988: ''He's the DJ, I'm the Rapper''
* 1989: ''And in this corner...''
* 1991: ''Homebase''
* 1993: ''Code Red''
* 1998: ''Greatest Hits''
* 2000: ''Before The Willenium''
* 2003: ''Platinum & Gold Collection''
* 2006: ''The Very Best Of''
=== Soloalbums ===
* 1997: ''Big Willie Style''
* 1999: ''Willennium''
* 2002: ''Born To Reign''
* 2002: ''Greatest Hits''
* 2005: ''Lost and Found'
== Keppeling om utens ==
* {{en}}[http://www.willsmith.com/ Offisjele hiemside]
{{DEFAULTSORT:Smith, Will}}
[[Kategory:Amerikaansk rapper]]
[[Kategory:Amerikaansk hiphopartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk sjonger]]
[[Kategory:Amerikaansk muzykprodusint]]
[[Kategory:Amerikaansk telefyzje-akteur]]
[[Kategory:Amerikaansk stimakteur]]
[[Kategory:Amerikaansk filmakteur]]
[[Kategory:Amerikaansk filmregisseur]]
[[Kategory:Amerikaansk filmprodusint]]
[[Kategory:Amerikaansk ûndernimmer]]
[[Kategory:Grammy-winner]]
[[Kategory:Amerikaansk akteur fan Afro-Amerikaansk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk muzikant fan Afro-Amerikaansk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk produsint fan Afro-Amerikaansk komôf]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1968]]
c3u10eav364jmoppxjj8dmlqq3jmm7v
Fat Joe
0
19351
1086514
974980
2022-08-05T20:54:57Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Keppeling om utens */ kt
wikitext
text/x-wiki
[[Ofbyld:Fat Joe in Portugal.jpg|thumb|''Fat Joe'' by in optreden yn Portugal
]]'''Fat Joe''' (berne [[19 augustus]] [[1970]] as '''Joseph Antonio Cartagena''') is in [[Rap|rapper]] út de [[Feriene Steaten]]. Hy is berne yn de [[Bronx]], [[New York City]] en is fan [[Puerto Riko|Puerto-Rikaanske]] komôf. Joe is meioprjochter fan de rapgroep [[The Terror Squad]].
== Diskografy ==
=== Albums ===
* 1993: ''Represent''
* 1995: ''Jealous One's Envy''
* 1998: ''Don Cartagena''
* 2001: ''Jealous One's Still Envy (J.O.S.E.)''
* 2002: ''Loyalty''
* 2005: ''All or Nothing''
* 2006: ''Me Myself & I''
* 2008: ''The Elephant In The Room''
* 2009: ''Jealous Ones Still Envy 2 (J.O.S.E. 2)''-
* 2019: ''The Darkside Vol. 1''
=== Singels ===
* 2000: ''Feelin' So Good'' ([[Jennifer Lopez]] feat. [[Big Punisher]] & Fat Joe)
* 2001: ''We Thuggin''' (feat. [[R. Kelly]])
* 2002: ''What's Luv'' (feat. [[Ashanti Douglas|Ashanti]] en [[Ja Rule]])
* 2002: ''Crush Tonight'' (feat. [[Ginuwine]])
* 2003: ''All I Need'' (feat. Tony Sunshine en Armageddon)
* 2003: ''Take a look at my Life'' Def Jam Fight for NY soundtrack
* 2003: ''I Want You'' ([[Thalía]] feat. Fat Joe)
* 2004: ''Lean Back'' ([[The Terror Squad]] feat. Fat Joe en [[Remy Ma]])
* 2004: ''Save my live''
* 2004: ''New York'' ([[Ja Rule]] feat. Fat Joe en [[Jadakiss]])
* 2005: ''Hold You Down'' (Jennifer López featuring Fat Joe)
* 2005: ''So Much More''
* 2005: ''Get It Poppin''' (feat. [[Nelly (Rapper)|Nelly]])
* 2005: ''Get It Poppin''' (span. Version, feat. [[Nelly (Rapper)|Nelly]], Yaviah en [[Julio Voltio]])
* 2005: ''I Don't Care'' ([[Ricky Martin]] feat. Fat Joe and [[Amerie]])
* 2005: ''Qué Más Da'' (Ricky Martin feat. Fat Joe, [[Amerie]] en [[Luny Tunes]])
* 2006: ''Damn''
* 2006: ''Clap & Revolve''
* 2006: ''Make It Rain '' (feat. [[Lil' Wayne]])
* 2007: ''I Won't Tell'' (feat. J. Holiday)
* 2008: ''Ain't Sayin' Nothin''' (feat. Plies & Dre)
== Filmografy ==
* ''[[The Cookout 2]]'' (2011)
* ''[[LiL DPC 2: The Life of a Don]]'' (2011)
* ''[[Breathe]]'' (koarte film) (2009/III)
* ''[[Happy Feet]]'' (2006)
* ''[[Scary Movie 3]]'' (2003)
* ''[[Empire (2002)|Empire]]'' (2002)
* ''[[Prison Song]]'' (2001)
* ''[[Blazin']]'' (2001)
* ''[[Whiteboyz]]'' (1999 )
* ''[[Urban Menace]]'' (fideo) (1999)
* ''[[Thicker Than Water]]'' (1999)
* ''[[I Like It Like That]]'' (1994)
* ''Nasty Girl'' (fideoklip) fan [[The Notorious B.I.G.]]
== Keppeling om utens ==
* [http://www.fat-joe.com Offisjele hiemside]
[[Kategory:Amerikaansk rapper]]
[[Kategory:Amerikaansk hiphopartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk muzykprodusint]]
[[Kategory:Amerikaansk ûndernimmer]]
[[Kategory:Amerikaansk persoan fan Kubaansk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk persoan fan Portorikaansk komôf]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1970]]
gnpj9ji8ehuiu24cfll97scmdu8hpvk
Cypress Hill
0
19352
1086507
1068712
2022-08-05T20:53:30Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Keppeling om utens */ kt
wikitext
text/x-wiki
[[Ofbyld:Cypress Hill.jpg|thumb|250px|Cypress Hill op it poadium]]
'''Cypress Hill''' is in [[Latino's yn Noard-Amearika|Latynsk-Amerikaanske]] [[Hiphop]]groep út [[Los Angeles]], oprjochte yn [[1988]]. Hja ferkochten mear as 20 miljoen albums oer de hiele wrâld.
De groep bestiet út ''[[DJ Muggs]]'', de rappers ''[[B-Real]]'' en ''[[Sen Dog]]'', yn 1994 kaam ''[[Eric Correa|Bobo]]'' by de groep.
== Diskografy ==
=== Albums ===
{| class="wikitable"
|- bgcolor="#efefef"
! width="28" rowspan="2"| Jier
! width="187" rowspan="2"| Titel
! colspan="5"| Chart-Posysje
|- bgcolor="#efefef"
! width="28"| <small>DE</small>
! width="28"| <small>US</small>
! width="28"| <small>UK</small>
|-
| 1992
| '''Cypress Hill'''''
| -
| 31
| -
|- bgcolor="#f0f0ff"
| 1993
| '''Black Sunday'''
| 36
| 1
| 13
|-
| 1995
| '''III: Temples of Boom'''
| 19
| 3
| 11
|- bgcolor="#f0f0ff"
| 1996
| '''Unreleased & Revamped (EP)'''
| 60
| -
| 29
|-
| 1998
| '''IV'''
| 17
| 11
| 25
|- bgcolor="#f0f0ff"
| 1999
| '''Los Grandes Éxitos En Español'''
| 50
| -
| -
|-
| 2000
| '''Skull & Bones'''
| 4
| -
| 6
|- bgcolor="#f0f0ff"
| 2000
| '''Live At The Fillmore (Live)'''
| -
| 119
| -
|-
| 2001
| '''Stoned Raiders'''
| 26
| 64
| -
|- bgcolor="#f0f0ff"
| 2004
| '''Till Death Do Us Part'''
| 11
| 21
| -
|-
| 2006
| '''Greatest Hits from the Bong'''
| -
| -
| -
|-
|2010
|'''''Rise Up'''''
|
|
|
|-
|2018
|'''''Elephants on Acid'''''
|
|
|
|-
|2022
|'''''Back in Black'''''
|
|
|
|}
=== Kompilaasjes ===
* 1993: ''Legalized'' (Live yn USA)
* 1999: ''Los grandes éxitos en español''
* 2001: ''Rare Connection''
* 2002: ''Stash: This Is the Remix'' (EP)
* 2004: ''Cypress Thrill''
* 2005: ''Greatest Hits from the Bong''
* 2008: ''Super Hits''
* 2008: ''Collections''
* 2010: ''Strictly Hip Hop: The Best of Cypress Hill''
* 2014: ''The Essential Cypress Hill''
== DVD's ==
* 2000 Still Smoking
* 2004 The Ultimate Collection
== Keppeling om utens ==
* [http://www.cypresshill.com Offisjele hiemside]
[[Kategory:Amerikaanske hiphopband]]
[[Kategory:Band oprjochte yn 1988]]
rborkw1uqs0bzwh7jzvtjzynbisc9nq
1086508
1086507
2022-08-05T20:53:47Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
red
wikitext
text/x-wiki
[[Ofbyld:Cypress Hill.jpg|thumb|250px|Cypress Hill op it poadium]]
'''Cypress Hill''' is in [[Latino's yn Noard-Amearika|Latynsk-Amerikaanske]] [[hiphop]]groep út [[Los Angeles]], oprjochte yn [[1988]]. Hja ferkochten mear as 20 miljoen albums oer de hiele wrâld.
De groep bestiet út ''[[DJ Muggs]]'', de rappers ''[[B-Real]]'' en ''[[Sen Dog]]'', yn 1994 kaam ''[[Eric Correa|Bobo]]'' by de groep.
== Diskografy ==
=== Albums ===
{| class="wikitable"
|- bgcolor="#efefef"
! width="28" rowspan="2"| Jier
! width="187" rowspan="2"| Titel
! colspan="5"| Chart-Posysje
|- bgcolor="#efefef"
! width="28"| <small>DE</small>
! width="28"| <small>US</small>
! width="28"| <small>UK</small>
|-
| 1992
| '''Cypress Hill'''''
| -
| 31
| -
|- bgcolor="#f0f0ff"
| 1993
| '''Black Sunday'''
| 36
| 1
| 13
|-
| 1995
| '''III: Temples of Boom'''
| 19
| 3
| 11
|- bgcolor="#f0f0ff"
| 1996
| '''Unreleased & Revamped (EP)'''
| 60
| -
| 29
|-
| 1998
| '''IV'''
| 17
| 11
| 25
|- bgcolor="#f0f0ff"
| 1999
| '''Los Grandes Éxitos En Español'''
| 50
| -
| -
|-
| 2000
| '''Skull & Bones'''
| 4
| -
| 6
|- bgcolor="#f0f0ff"
| 2000
| '''Live At The Fillmore (Live)'''
| -
| 119
| -
|-
| 2001
| '''Stoned Raiders'''
| 26
| 64
| -
|- bgcolor="#f0f0ff"
| 2004
| '''Till Death Do Us Part'''
| 11
| 21
| -
|-
| 2006
| '''Greatest Hits from the Bong'''
| -
| -
| -
|-
|2010
|'''''Rise Up'''''
|
|
|
|-
|2018
|'''''Elephants on Acid'''''
|
|
|
|-
|2022
|'''''Back in Black'''''
|
|
|
|}
=== Kompilaasjes ===
* 1993: ''Legalized'' (Live yn USA)
* 1999: ''Los grandes éxitos en español''
* 2001: ''Rare Connection''
* 2002: ''Stash: This Is the Remix'' (EP)
* 2004: ''Cypress Thrill''
* 2005: ''Greatest Hits from the Bong''
* 2008: ''Super Hits''
* 2008: ''Collections''
* 2010: ''Strictly Hip Hop: The Best of Cypress Hill''
* 2014: ''The Essential Cypress Hill''
== DVD's ==
* 2000 Still Smoking
* 2004 The Ultimate Collection
== Keppeling om utens ==
* [http://www.cypresshill.com Offisjele hiemside]
[[Kategory:Amerikaanske hiphopband]]
[[Kategory:Band oprjochte yn 1988]]
6ox0alejl54h1tn6355qciyq4szzq98
The Notorious B.I.G.
0
19353
1086529
986696
2022-08-05T20:58:34Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Keppeling om utens */ kt
wikitext
text/x-wiki
[[File:Drawing The Notorious B.I.G..png|thumb|]]
'''The Notorious B.I.G.''' (berne [[21 maaie]] [[1972]] yn [[Brooklyn]], [[New York (steat)|New York]] as ''Christopher Wallace''; † [[9 maart]] [[1997]] yn [[Los Angeles]], [[Kalifornje]]), ek wol '''Big''', '''Biggie''', '''Biggie Smalls''' (of ek '''Biggy Smalls''') as '''Frank White''' neamd, wie ien fan de meast ferneamde [[Rap|rappers]] út de [[Feriene Steaten]] yn de njoggentiger jierren. Hy kaam om by in [[drive-by shooting|''drive-by''-sjitpartij]].
== Diskografy ==
* 1994: ''Ready to Die''
* 1995: ''Conspiracy'' (mei Junior M.A.F.I.A.)
* 1997: ''Life After Death'' (dûbel-CD)
* 1999: ''Born Again''
* 2005: ''Duets - The Final Chapter''
* 2007: ''The Greatest Hits
== Keppeling om utens ==
* [http://www.notoriousonline.com/ Offisjele hiemside]
{{DEFAULTSORT:Notorious B.I.G., The}}
[[Kategory:Amerikaansk rapper]]
[[Kategory:Amerikaansk hiphopartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk misdieslachtoffer]]
[[Kategory:Amerikaansk muzikant fan Afro-Amerikaansk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk persoan fan Jamaikaansk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk persoan fan Jamaikaansk-Kreoalsk komôf]]
[[Kategory:Persoan dy't omkommen is by in moardoanslach]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1972]]
[[Kategory:Persoan stoarn yn 1997]]
5s8ums9d8c0mqwk4oci6zu07xtpj2cb
Ol' Dirty Bastard
0
19355
1086530
1084764
2022-08-05T20:58:53Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
kt
wikitext
text/x-wiki
{{Sjonger of muzikant
| ôfbylding = ODB Mural.jpg
| ôfbyldingstekst = Muorreskildering ta oantins fan Ol’ Dirty Bastard
| ôfbyldingsbreedte =
| echte namme = Russell Tyrone Jones
| nasjonaliteit = {{USAnasj}}
| berne = [[15 novimber]] [[1968]]
| berteplak = [[Brooklyn]]
| stoarn = [[13 novimber]] [[2004]]
| stjerplak = [[New York City]]
| etnisiteit =
| regionale identiteit =
| sjenre = [[Hiphop]]
| ynstrumint =
| sjongtaal = [[Ingelsk]]
| grutste hit(s) = Ghetto Supastar (That Is What You Are)
| jierren aktyf = [[1992]]–[[2004]]
| prizen =
| webside =
}}
'''Ol’ Dirty Bastard''' (pseudonym fan '''Russell Tyrone Jones''') ([[Brooklyn]], [[15 novimber]] [[1968]] – [[New York City]], [[13 novimber]] [[2004]]) wie in [[Feriene Steaten|Amerikaansk]] [[rap]]per en in mei-oprjochter fan de [[Wu-Tang Clan]].
Ol’ Dirty Bastard kaam faak yn 'e problemen, de swierrichheden foar ODB begûnen yn [[1994]], doe't er by in sjitpartij mei in oare rapper yn de mage sketten waard. Yn [[1997]] waard ODB foar it earst oanklage troch in eardere freondinne omdat er gjin alimintaasje foar harren dochter betelle. Yn [[1998]] folgen ferskate rjochtsaken tsjin syn eks-frou, rekke by in mislearre rôfoerfal ODB ferwûne, waard arrestearre foar winkelstellerij en fanwegen it meardere kearen uterjen fan terroristyske bedrigingen by dronkenskip. By in rûtinekontrôle troch de plysje waard er letter arrestearre foar it besykjen ta moard en ferbean wapenbesit. Wêr't dizze oanklachten krekt op basearre wiene, is nea dúdlik wurden en ODB waard hjir dan ek foar frijsprutsen. Net folle letter waard er lykwols arrestearre foar it riden sûnder jildich rydbewiis, it dragen fan in kûgelfrij fest en it by him hawwen fan kokaïne, crack en marihuana.
Nettsjinsteande alle rjochtsaken brocht ODB yn [[1999]] in nij album út, mei de titel ''Nigga Please''. Net folle letter flechte ODB in troch de rjochtbank oplein rehabilitaasjeprogramma en wie er in moanne spoarleas. Uteinlik waard er arrestearre en feroardiele ta twa ta fjouwer jier finzenisstraf. Yn 'e finzenis besocht er om it sels tekoart te dwaan. Ol' Dirty Bastard stoar yn [[2004]] yn 'e âldens fan 35 jier oan in oerdosis drugs. ODB wurke op dat stuit oan syn tredde soloalbum, titele ''A son unique'' dat útbrocht wurde soe by ''Roc-A-Fella Records''. Troch it útinoar gean fan de lieding fan it label waard de ferskiningsdatum lykwols meardere kearen útsteld. Oant no ta is it album noch hieltyd net offisjeel útbrocht, hoewol't it yn [[2006]] koarte tiid te krijen wie op [[iTunes]].
==Albums==
{| class="wikitable"
|- align="left"
! Album !! Utbrocht op !! Band !! Single(s)
|-
|Enter the Wu-Tang (36 Chambers)
|[[9 novimber]] [[1993]]
|[[Wu-Tang Clan]]
|Protect Ya Neck,<br>Method Man,<br>C.R.E.A.M.,<br>Can It Be All So Simple
|-
|Return to the 36 Chambers: The Dirty Version
|[[28 maart]] [[1995]]
|Ol' Dirty Bastard
|Brooklyn Zoo,<br>Shimmy Shimmy Ya
|-
|Wu-Tang Forever
|[[3 juny]] [[1997]]
|[[Wu-Tang Clan]]
|Triumph,<br>It's Yourz,<br>Reunited
|-
||Nigga Please
|[[14 septimber]] [[1999]]
|Ol' Dirty Bastard
|Got Your Money
|-
|The W
|[[21 novimber]] [[2000]]
|rowspan=2|[[Wu-Tang Clan]]
|Protect Ya Neck (The Jump Off),<br>Gravel Pit,<br>Careful (Click, Click)
|-
|Iron Flag
|[[18 desimber]] [[2001]]
|Uzi (Pinky Ring),<br>Rules,<br>Back in the Game
|}
[[Kategory:Amerikaansk rapper]]
[[Kategory:Amerikaansk hiphopartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk muzikant fan Afro-Amerikaansk komôf]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1968]]
[[Kategory:Persoan stoarn yn 2004]]
dwvpzxm3j405xdmy78ywhu6e7ypu6yf
Ice-T
0
19359
1086518
838200
2022-08-05T20:55:45Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Keppeling om utens */ kt
wikitext
text/x-wiki
[[Ofbyld:Icet.jpg|right|thumbnail|250px|Ice-T by in konsert yn [[Praach]] yn augustus 2006]]
'''Ice-T''' (Newark, [[New Jersey]], [[16 febrewaris]] [[1958]]) berne as ''Tracy Marrow'', is in [[rap]]per en filmstjer út de [[Feriene Steaten]].
== Diskografy ==
=== Albums ===
* 1987: ''Rhyme Pays'' (LP/CD, Warner Brothers)
* 1988: ''Power'' (LP/CD, Sire Records)
* 1989: ''Iceberg/Freedom of Speech...Just Watch What You Say'' (LP/CD, Warner Brothers)
* 1991: ''O.G. Original Gangster'' (LP/CD, Warner Brothers)
* 1993: ''Home Invasion'' (LP/CD, Priority Records)
* 1993: ''Classic Collection'' (CD, Rhino Records)
* 1996: ''VI: Return of the Real'' (LP/CD,Priority Records)
* 1996: ''Cold as Ever'' (CD)
* 1999: ''7th Deadly Sin'' (LP/CD, Atomic Pop)
* 2000: ''Greatest Hits: The Evidence'' (LP/CD, Atomic Pop)
* 2004: ''Ice T Presents The Westside'' (LP/CD, Las Records)
* 2006: ''Gangsta Rap'' (CD)
=== mei Body Count ===
* 1992: ''Body Count'' (LP/CD, Sire Records)
* 1994: ''Born Dead'' (CD, Virgin Records)
* 1997: ''Violent Demise: The Last Days'' (CD, Virgin Records)
* 2006: ''Murder 4 Hire'' (CD)
== Filmografy ==
* 1984: Breakin'
* 1984: Breakdance 2
* 1991: New Jack City
* 1991: Ricochet
* 1992: Trespass
* 1994: Surviving the Game
* 1995: Tank Girl
* 1995: Johnny Mnemonic
* 1997: Mean Guns
* 1997: Below Utopia
* 1999: Shot Down
* 2000 - ?: Law & Order: New York
* 2000: Gangland, L.A.
* 2000: Stranded
* 2001: Hood Rat
* 2001: Crime is King ''(3000 Miles to Graceland)''
* 2001: Crime Partners
* 2001: Air Rage – Terror in 30.000 Feet
== Keppeling om utens ==
* {{en}}[http://www.ice-t.org Offisjele hiemside]
[[Kategory:Amerikaansk rapper]]
[[Kategory:Amerikaansk hiphopartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk stimakteur]]
[[Kategory:Amerikaansk telefyzje-akteur]]
[[Kategory:Amerikaansk filmakteur]]
[[Kategory:Grammy-winner]]
[[Kategory:Dielnimmer oan in Amerikaansk realitytelefyzjeprogramma]]
[[Kategory:Amerikaansk boargerrjochte-aktivist]]
[[Kategory:Amerikaansk muzikant fan Afro-Amerikaansk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk akteur fan Afro-Amerikaansk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk aktivist fan Afro-Amerikaansk komôf]]
[[Kategory:Persoan fan Louisiaansk-Kreoalsk komôf]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1958]]
s7inudzmg9df3bxjl1bmou6oxde4dh8
Ja Rule
0
19360
1086519
982983
2022-08-05T20:55:57Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Keppeling om utens */ kt
wikitext
text/x-wiki
[[Ofbyld:Ja Rule in 2016.jpg|thumb|Ja Rule, 2016]]
[[Ofbyld:Ja Rule Fort Hood.JPEG|thumb|Ja Rule (Fort Hood, [[Texas]], 13 maaie 2005)]]
'''Ja Rule''' (berne [[29 febrewaris]] [[1976]] yn Hollis, [[Queens]], [[New York City]], as '''Jeffrey Atkins''') is in [[rap]]per út de [[Feriene Steaten]]. Ja Rule is in ôfkoarting fan '''J'''effrey '''A'''tkins '''R'''epresents '''U'''nconditional '''L'''ove '''E'''xists.
== Diskografy ==
=== Albums ===
* 1999: ''Venni Vetti Vecci''
* 2000: ''Rule 3:36''
* 2001: ''Pain Is Love''
* 2002: ''The Last Temptation''
* 2003: ''Blood In My Eye''
* 2004: ''R.U.L.E.''
* 2005: ''Exodus (The Best Of)''
* 2008: ''The Mirror''
=== Singels ===
* 1999: Holla Holla
* 1999: Daddy's Little Baby (feat. Ronald Isley)
* 2000: Between Me and You (feat. [[Christina Milian]])
* 2000: Put it on Me (feat. Lil' Mo & Vita)
* 2001: I Cry (feat. [[Lil' Mo]])
* 2001: Livin' it Up (feat. Case)
* 2001: Life Ain't A game
* 2002: Always on Time (feat. [[Ashanti Douglas|Ashanti]])
* 2002: Down Ass Chick (feat. [[Charli Baltimore]])
* 2002: Thug Lovin (feat. [[Bobby Brown]])
* 2002: Rainy Days (feat. [[Mary J. Blige]])
* 2003: Mesmerize (feat. [Ashanti])
* 2003: The Reign
* 2003: Clap Back
* 2004: Grand Finale (feat. [[DMX]], [[Nas (Rapper)|Nas]] & [[Method Man]])
* 2004: New York (feat. [[Fat Joe]] & [[Jadakiss]])
* 2004: Wonderful (feat. Ashanti & [[R. Kelly]])
* 2005: Caught Up (feat. [[Lloyd]])
* 2007: Uh Oh (feat. [[Lil Wayne]])
* 2007: Body (feat. Ashley Joi)
== Keppeling om utens ==
* [http://www.jarule.com/ JaRule.com]
[[Kategory:Amerikaansk rapper]]
[[Kategory:Amerikaansk hiphopartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk muzikant fan Afro-Amerikaansk komôf]]
[[Kategory:Persoan feroardiele foar belestingûntdûking]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1976]]
k2mpa1atucggqiq8ohbcxzhg772ac5n
LL Cool J
0
19363
1086522
1038754
2022-08-05T20:56:57Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Keppeling om utens */ kt
wikitext
text/x-wiki
[[Ofbyld:LL Cool J with arms raised at 2007 MyCoke Fest in Atlanta.JPG|thumb|LL Cool J (2007)|250px]]
'''LL Cool J''' (berne [[14 jannewaris]] [[1968]] yn [[Queens]], [[New York City]] as '''James Todd Smith''') ek wol Uncle L, The Future of the Funk, Nickelhead, G.O.A.T. (Greatest Of All Time) of Jack the Ripper neamd. LL Cool J is in [[rap]]per en filmstjer út de [[Feriene Steaten]]. De ôfkoarting LL Cool J betsjut „'''L'''adies '''L'''ove '''Cool''' '''J'''ames“. Ha hat sawol romantyske balladen as ''I Need Love'' mar ek hardcore rap sa as ''I Can't Live Without My Radio'' makke.
== Diskografy ==
* 1985: ''Radio''
* 1987: ''Bigger and Deffer''
* 1989: ''Walking with a Panther''
* 1990: ''Mama Said Knock You Out''
* 1993: ''14 Shots to the Dome''
* 1995: ''Mr. Smith''
* 1996: ''All World: Greatest Hits''
* 1997: ''Phenomenon''
* 2000: ''G.O.A.T.: The Greatest of All Time''
* 2002: ''10''
* 2004: ''The DEFinition''
* 2006: ''Todd Smith''
* 2008: ''Exit 13''
== Singles ==
* I Need A Beat
* I Can't Live Without My Radio
* Rock The Bells
* I'm Bad
* I Need Love
* Going Back to Cali / Jack The Ripper
* I'm That Type of Guy
* The Boomin' System <small>(feat. Uncle L)</small>
* Around The Way Girl <small>(feat. The Flex)</small> / Mama Said Knock You Out
* Around The Way Girl <small>(feat. The Flex)</small>
* Mama Said Knock You Out
* Shut 'Em Down
* How I'm Comin'
* Hey Lover <small>(feat. Boyz II Men)</small>
* Doin' It <small>(feat. LeShaun)</small>
* Loungin <small>(feat. Terri & Monicasup)</small>
* Ain't Nobody
* Hit 'Em High (The Monstars' Anthem) <small>(feat. B Real, [[Busta Rhymes]], Coolio & Method Man)</small>
* Phenomenon
* 4,3,2,1 <small>(feat. [[Redman]], [[Method Man]], Canibus & [[DMX]])</small>
* Father
* Zoom <small>(feat. [[Dr. Dre]])</small>
* Deepest Bluest (Shark's Fin)
* Imagine That <small>(feat. LeShaun)</small>
* Fatty Girl <small>(feat. Keith Murray & Ludacris)</small>
* Luv U Better <small>(feat. Marc Dorsey)</small>
* Paradise <small>(feat. Amerie)</small>
* All I Have <small>(feat. Jennifer Lopez)</small>
* Headsprung
* Hush <small>(feat. 7 Aurelius)</small>
* Control Myself <small>(feat. Jennifer Lopez)</small>
* Freeze <small>(feat. Lyfe Jennings)</small>
* You Can Bump This <small>(feat. [[50 Cent]], Lloyd Banks & Hot Rod)</small>
* Rockin' Wit The G.O.A.T.
* Baby feat. The Dream
== Filmografy ==
* 1986: ''Wildcats''
* 1991: ''The Hard Way''
* 1992: ''Toys''
* 1993: ''The Adventures of Pete & Pete''
* 1995: ''Out-of-Sync''
* 1995-1999: ''In the House''
* 1997: ''B*A*P*S''
* 1997: ''Touch''
* 1998: ''Caught Up''
* 1998: ''All That''
* 1998: ''Halloween H20: 20 Years Later''
* 1998: ''Oz''
* 1998: ''Woo''
* 1999: ''Deep Blue Sea''
* 1999: ''In Too Deep''
* 1999: ''Any Given Sunday''
* 2000: ''[[Charlie's Angels (film út 2000)|Charlie's Angels]]''
* 2001: ''Kingdom Com''
* 2002: ''Rollerball''
* 2003: ''Deliver Us from Eva''
* 2003: ''S.W.A.T.''
* 2004: ''Mindhunters''
* 2005: ''Edison''
* 2005: ''Slow Burn''
* 2005: ''House'' (ôfl. 2.1 ''Acceptance'')
* 2006: ''Last Holiday''
* 2007: ''The Man''
* 2007: ''30 Rock''
* 2008: ''The Deal''
* 2009: '' WWII in HD'' (stimakteur)
* 2009: ''NCIS'' (2 ôfl.)
* 2009–no: ''NCIS: Los Angeles''
* 2009–2011: ''The Electric Company''
* 2011: ''[[Sesamstraat|Sesame Street]]''
* 2012: ''Hawaii Five-0''
* 2013: ''Grudge Match''
* 2015–no: ''Lip Sync Battle'' (presintator)
* 2017: ''American Dad!'' (stimakteur)
== Keppeling om utens ==
* [http://www6.defjam.com/site/artist_home.php?artist_id=202 Offisjele hiemside] <small>'''Ingelsk'''</small>
[[Kategory:Amerikaansk rapper]]
[[Kategory:Amerikaansk hiphopartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk filmakteur]]
[[Kategory:Amerikaansk toanielakteur]]
[[Kategory:Amerikaansk telefyzje-akteur]]
[[Kategory:Amerikaansk stimakteur]]
[[Kategory:Amerikaansk telefyzjepresintator]]
[[Kategory:Grammy-winner]]
[[Kategory:Amerikaansk muzikant fan Afro-Amerikaansk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk akteur fan Afro-Amerikaansk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk persoan fan Grenadaansk komôf]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1968]]
0p2a9w5yfy08o29te6p8v15x8qd6jso
Inez Timmer
0
22557
1086580
1075400
2022-08-05T21:23:13Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Diskografy */ kt
wikitext
text/x-wiki
{{Twifel}}
'''Inez Timmer''' ([[Dedemsfeart]], [[1954]]) is in Nederlânsk [[sjongster]] út [[Dedemsfeart]]. Har earste optredens wienen yn it kafee by har thús yn Dedemsvaart. Yn har jeugd learde se trompetspyljen en op har fyftjinde wie se lieder yn har eigen groep.
Tusken [[1975]] en [[1983]] song se yn [[Irolt]]. Dêrneist song se wol Fryske en Ingelske ferskes, faak waard se dan begelaat troch [[Peter van der Zwaag]].
Yn 1991 die se mei yn de formaasje It Aai fan Abel. Yn datselde jier helle se mei [[Frederike Kleefstra]] de finale fan [[Liet (festival)|Liet]] '91 mei ''Wy geane ús eigen paad''.<br>
Inez folge in oplieding ta learares en stie foar de klas oant har njoggenentweintichste. Dêrnei studearre se jazz oan it konservatoarium yn [[Hilfertsom|Hilversum]].
Se die nei har eksamen mei yn ferskate musicals. Timmer hie optredens yn Eastenryk, Nederlân, Dútslân en New York. Ek treedt se wol op as jazz-sjongster.
== Diskografy ==
* ''Join the ducks''(1979)
CD's mei oaren:
* Aaipop (1992)
* ''De Beste fan Omrop Fryslân'' (1992)
* ''De Beste fan Omrop Fryslân, diel 2'' (1993)
* ''De Beste fan Omrop Fryslân, diel 3'' (1998)
{{boarnen|boarnefernijing=
* [http://www.ineztimmer.de/ Webstee Inez Timmer]
* [http://www.streektaalzang.nl/strk/frie/frieitin.htm Oer Inez Timmer]
}}
{{DEFAULTSORT:Timmer, Inez}}
[[Kategory:Nederlânsk ûnderwizer]]
[[Kategory:Nederlânsk sjonger]]
[[Kategory:Nederlânsk jazzartyst]]
[[Kategory:Nederlânsk musicalakteur]]
[[Kategory:Nederlânsk muzikant]]
[[Kategory:Nederlânsk trompettist]]
[[Kategory:Sjonger yn it Frysk]]
[[Kategory:Sallânsk persoan]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1954]]
qd3bx5dknhds9opizngzbnxmtsx28i4
Simon Abbes Gabbema
0
24583
1086370
1015625
2022-08-05T14:55:14Z
Bouwe Brouwer
283
Ofbylding in hegere resolúsje fia Wikimedia Commons; boarnen
wikitext
text/x-wiki
[[Ofbyld:Simon_Abbes_Gabbema_(1628-88)._Geschiedschrijver_van_Friesland_te_Leeuwarden,_SK-A-4601.jpg|thumb|Simon Abbes Gabbema troch [[Arnoud van Halen]]]]
'''Simon Abbes Gabbema''' ([[Ljouwert (stêd)|Ljouwert]], [[1628]] - dêre, [[1688]]) wie in skied- en letterkundige.
Nei syn stúdzje oan Nederlânske universiteiten, mear letteren as rjochten, wekte hy grutte ferwachtings. Sa waard er yn [[1659]] histoarjeskriuwer fan Fryslân. Gabbema samle net allinnich wurk mar joech it ek út, bygelyks brieven fan [[Viglius]] oan [[Joachim Hoppers|Hopperus]].
Hy hie belangstelling foar it [[Frysk]] en stimulearre [[Gysbert Japicx]].
== Wurk ==
* ''Verhaal van de stad Leeuwarden'' ([[1703]])
* ''Leevensbeschrijvingen van Sint Willebrord, Sint Bonifaas, Sint Aalberyk'' (1703)
* ''Nederlandse watervloeden'' (1703)
{{boarnen|boarnefernijing=
* {{EvF|Gabbema, Simon Abbes}}
* {{Aut|J.J. Kalma}}, ''Repertorium Frieslands verleden'', Ljouwert 1955, s. 243.
* ''Earebondel Wumkes''
}}
{{DEFAULTSORT:Gabbema, Simon Abbes}}
[[Kategory:Frysk skiedkundige]]
[[Kategory:Frysk letterkundige]]
[[Kategory:Frysk publisist]]
[[Kategory:Persoan berne yn Ljouwert]]
[[Kategory:Persoan stoarn yn Ljouwert]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1628]]
[[Kategory:Persoan stoarn yn 1688]]
nxzrdopmnx9pcco5h23slz26upttibm
John Eskes
0
24606
1086404
854764
2022-08-05T20:20:55Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
kt
wikitext
text/x-wiki
'''John Eskes''' ([[Wolvegea]], [[4 july]] [[1951]] - [[Drachten]], [[20 juny]] [[2015]]) wie in [[muzikant]], [[komponist]] en arranzjeur.
Hy groeide op yn in muzikale húshâlding. Begjin santiger jierren spile er yn bluesband ''Artikel 461''. Nei de [[Mulo]] en de Muzyk Pedagogyske Akademy yn [[Ljouwert (stêd)|Ljouwert]] gie hy nei it [[konservatoarium]] yn [[Swol]]. Hy folge de 'masterclasses' oan it keninklik konservatoarium yn [[De Haach]] en de ''Royal Academy of Music'' yn [[Londen]].
Fan 1974-1980 wie Eskes learaar klassike [[gitaar]] oan [[muzykskoalle]]n. Troch [[Cees Bijlstra]] kaam er yn 1976 by it begeliedingskombo fan [[Rients Gratama]]. Boppedat wie er musikus yn it VARA-dûnsorkest en orkestlieder fan it popensemble ''Still''. Yn 1983 waard hy musikus/orkestlieder/komponist arrangeur by [[Paul van Vliet]] en yn 1994 begelieder fan [[Adele Bloemendaal]]. Letter wie hy dirigint fan de Big Band Ljouwert '73 en dirigint fan it Smartlappekoar ''Sipelsjeu''. Foar [[sello]] en gitaar skreau er ferskate wurken en solowurken foar klassike gitaar. Foar it teater-fuotbalmuzykspektakel ''Abe'' skreaun Eskes alle muzykfragminten en audio-effekten. Hy wurke yn 2009 as gitarist-akkordeonist by sjonger-tekstskriuwer [[Bouke van der Woude]].
Op 20 juny 2015 ferstoar hy yn Drachten. Hy wie al in tiid siik.
{{DEFAULTSORT:Eskes, John}}
[[Kategory:Frysk muzikant]]
[[Kategory:Frysk bluesartyst]]
[[Kategory:Frysk dirigint]]
[[Kategory:Frysk komponist]]
[[Kategory:Frysk ûnderwizer]]
[[Kategory:Persoan berne yn Wolvegea]]
[[Kategory:Persoan stoarn yn Drachten]]
[[Kategory:Stellingwerfsk persoan]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1951]]
[[Kategory:Persoan stoarn yn 2015]]
6mt8tfsivhsrbrwqzr8rkr878c93iiu
Bill Clinton
0
24784
1086823
1075835
2022-08-05T22:38:42Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Keppelings om utens */ kt
wikitext
text/x-wiki
{{Politikus
| namme = Bill Clinton
| ôfbylding = Bill Clinton.jpg
| ôfbyldingstekst =
| ôfbyldingsbreedte = 200px
| echte namme = William Jefferson Clinton
| nasjonaliteit = [[File:Flag of the United States.svg|20px]] [[Feriene Steaten|Amerikaansk]]
| berteplak = [[Hope (Arkansas)|Hope]] ([[Arkansas]])
| bertedatum = [[19 augustus]] [[1946]]
| stjerplak =
| stjerdatum =
| etnisiteit = [[File:Flag of the United States.svg|20px]] [[Angelsaksyske Amerikanen|Angelsaksysk Amerikaansk]]
| partij = [[Demokratyske Partij (Feriene Steaten)|Demokratyske Partij]]
| prizen = [[Grammy Award]] 2004 <br>[[Presidinsjele Frijheidsmedalje|Pres. Frijheidsmedalje]] 2013
| funksje1 = [[List fan Amerikaanske presidinten|Presidint fan de Feriene Steaten]]
| regear1 =
| amtsperioade1 = [[1993]] – [[2001]]
| foargonger1 = [[George H.W. Bush]]
| opfolger1 = [[George W. Bush]]
| funksje2 = (42ste) Gûverneur fan [[Arkansas]]
| regear2 =
| amtsperioade2 = [[1983]] – [[1993]]
| foargonger2 = [[Frank D. White]]
| opfolger2 = [[Jim Guy Tucker]]
| funksje3 = (40ste) Gûverneur fan [[Arkansas]]
| regear3 =
| amtsperioade3 = [[1979]] – [[1981]]
| foargonger3 = [[Joe Purcell]]
| opfolger3 = [[Frank D. White]]
| funksje4 = Minister fan Justysje fan [[Arkansas]]
| regear4 =
| amtsperioade4 = [[1977]] – [[1979]]
| foargonger4 = [[Jim Guy Tucker]]
| opfolger4 = [[Steve Clark (politikus)|Steve Clark]]
}}
'''Bill Clinton''', folút '''William Jefferson Clinton''', en berne as '''William Jefferson Blythe III''' ([[Hope (Arkansas)|Hope]] ([[Arkansas]]), [[19 augustus]] [[1946]]), is in [[Feriene Steaten|Amerikaansk]] [[Demokratyske Partij (Feriene Steaten)|Demokratysk]] [[politikus]], dy't fan [[1993]] oant [[2001]] de 42ste [[presidint fan de Feriene Steaten|presidint]] fan 'e [[Feriene Steaten]] wie. Foartiid hied er steatsminister fan Justysje en gûverneur fan 'e [[Amerikaanske steaten|steat]] [[Arkansas]] west. Hy wie de earste [[baptisme|baptistyske]] en ek de earste nei de [[Twadde Wrâldoarloch]] berne Amerikaanske presidint, en wie tige populêr ûnder de Demokraten en tige hate ûnder de [[Republikeinske Partij (Feriene Steaten)|Republikeinen]].
Under syn regear fierde Clinton binnenlânske herfoarmings troch, en op bûtenlânsk mêd hied er te krijen mei it fiasko fan 'e Amerikaanske fredesmissy yn [[Somaalje]], de earste oanslaggen fan [[Al-Qaida]], en de [[Joegoslavyske Oarloggen]], dy't úteinlik laten ta syn militêr yngripen yn [[Kosovo]]. Syn presidintskip waard wat bedoarn troch it langrinnende [[Lewinsky-skandaal]], feroarsake troch syn [[orale seks|seksuële omgong]] mei [[Monica Lewinsky]], in stazjêre yn it [[Wite Hûs (Washington D.C.)|Wite Hûs]]. Clinton is troud mei [[Hillary Rodham Clinton]], dy't nei ôfrin fan syn presidintskip in eigen politike karriêre begûn en senator en minister fan Bûtenlânske Saken wie.
== Libben ==
=== Jonkheid en komôf ===
Clinton waard yn [[1946]] berne yn it plakje [[Hope (Arkansas)|Hope]], yn 'e súdlike steat [[Arkansas]], yn it pleatslike sikehûs. Syn âldelju wiene William Jefferson Blythe jr., in omreizgjend ferkeaper dy't in fearnsjier foar Clinton syn berte dea rekke by in ferkearsûngemak, en dy syn frou Virginia Dell Cassidy ([[1923]]-[[1994]]), dy't koart nei syn berte nei [[New Orleans]] ta sette om dêr in oplieding ta ferpleechster te folgjen. Clinton bleau yn Hope efter op 'e noed fan syn pake en beppe, Eldridge en Edith Cassidy, dy't in lytse krudenierswinkel hiene dêr't se waren op 'e pof ferkochten oan lju fan alle [[ras (klassifikaasje fan minsken)|rassen]], nettsjinsteande it feit dat doedestiden yn it [[Amerikaanske Suden]] de [[rasseskieding]] noch fan krêft wie.
[[Ofbyld:Bill Clinton Boyhood Home in Hope, Arkansas IMG 1515.JPG|left|thumb|250px|It hûs fan Clinton syn pake en beppe yn [[Hope (Arkansas)|Hope]], dêr't er syn iere jonkheid trochbrocht.]]
Doe't Clinton fjouwer jier wie, kearde syn mem werom nei Arkansas, en wertroude se mei in Roger Clinton sr., mei wa't se har nei wenjen sette yn it plak [[Hot Springs (Arkansas)|Hot Springs]], dêr't har nije man mei syn broer in autosaak hie. Hoewol't Clinton fan dy tiid ôf de namme fan syn styfheit brûkte, liet er syn efternamme pas formeel feroarje yn [[1961]], doe't er fyftjin jier wie. Neffens syn eigen sizzen wie syn styfheit in gokker en in [[alkoholisme|alkoholist]], dy't sawol syn mem as syn jongere healbroer [[Roger Clinton jr.]] geregeldwei sa slim [[húslik geweld|mishannele]] dat Bill Clinton sels as opslûpen jonge mei de fûsten tuskenbeiden komme moast.
=== Oplieding en trouwen ===
Clinton gie yn Hot Springs nei de legere en de middelbere skoalle, dêr't er û.m. [[saksofoan]]les folge en letter yn 'e skoalband spile. As jonge fan sechstjin brocht er yn [[1963]] as fertsjintwurdiger fan syn skoalle in besyk oan it [[Wite Hûs (Washington D.C.)|Wite Hûs]], dêr't er presidint [[John F. Kennedy]] mette; datselde jiers harke er nei de ''[[I Have a Dream]]''-taspraak fan 'e [[Afro-Amerikanen|swarte]] [[Amerikaanske Boargerrjochtebeweging|boargerrjochtelieder]] [[Martin Luther King]], dêr't er sa fan ûnder de yndruk rekke, dat er him letter yn syn folsleinens út 'e holle learde. Dy beide foarfallen makken dat Clinton besleat om yn 'e [[polityk]] te gean. Hy wist in stúdzjebeurs te bemachtigjen om oan 'e ferneamde [[Georgetown Universiteit]] yn [[Washington, D.C.]] te studearjen, dêr't er yn [[1968]] in bachelorstitel [[bûtenlânske wittenskippen]] behelle. De simmer fan [[1967]] brocht er troch mei as stazjêr te wurkjen foar senator [[J. William Fulbright]] fan Arkansas.
Mei in nije stúdzjebeurs gied er nei de [[Grut-Brittanje|Britske]] [[Universiteit fan Oxford]], dêr't er [[filosofy]], [[polityk]] en [[ekonomy]] (ien kombinearre oplieding) studearre. Clinton syn politike tsjinstanners beweare dat er yn dyselde snuorje de politike ynfloed fan senator Fulbright brûkte om syn [[tsjinstplicht]] yn 'e [[Fjetnamoarloch]] te ûntdûken. Dêr sit in kearn fan wierheid yn (Fulbright skynt yndie kontakt opnommen te hawwen mei de [[Amerikaanske Striidkrêften]] om Clinton út 'e wyn te hâlden), en al moat sein wurde dat Clinton neat yllegaals ûndernommen hat, moreel sjoen wie it net sjyk, wat er die. Nei't er weromkeard wie út [[Jeropa]], learde Clinton fierder oan 'e [[rjochten|rjochteskoalle]] fan 'e prestizjeuze [[Universiteit fan Yale]], yn [[New Haven (Konnetikut)|New Haven]], dêr't er syn stúdzje yn [[1973]] beëinige as [[master yn de rjochten]].
[[Ofbyld:Bill_Clinton_1978.jpg|right|thumb|250px|Clinton, krekt keazen as gûverneur, mei presidint [[Jimmy Carter]], yn [[1978]].]]
Underwilens wied er yn [[1971]] yn ien fan 'e bibleteken fan Yale yn 'e kunde kommen mei [[Hillary Rodham]], dy't ek rjochten studearre. Hja krigen wat mei-inoar en wiene al gau ûnskiedber. Se trouden op [[11 oktober]] [[1975]], en krigen ien bern, in dochter, [[Chelsea Clinton]], dy't berne waard op [[27 febrewaris]] [[1980]].
=== Iere politike karriêre ===
Nei't er ôfstudearre wie oan Yale kearde Clinton werom nei Arkansas, dêr't er [[heechlearaar]] [[rjochten]] waard oan 'e [[Universiteit fan Arkansas]], yn [[Fayetteville (Arkansas)|Fayetteville]]. Yn [[1974]] stelde er him foar de [[Demokratyske Partij (Feriene Steaten)|Demokratyske Partij]] kandidaat foar it [[Amerikaanske Hûs fan Offurdigen]], mar hy waard ferslein troch it sittende [[Republikeinske Partij (Feriene Steaten)|Republikeinske]] kongreslid [[John Paul Hammerschmidt]]. Twa jier letter, yn [[1976]], wûn Clinton lykwols de ferkiezing ta steatsminister fan Justysje fan Arkansas. Dat amt ferfolle er fan [[1977]] oant [[1979]]. Yn [[1978]] stelde er him kandidaat foar it gûverneurskip fan Arkansas, en ek dy ferkiezings wûn er, sadat er fan [[1979]] oant [[1981]] de 40ste gûverneur fan syn thússteat wie (en teffens, mei 32 jier, de jongste gûverneur fan it lân).
As gûverneur lei Clinton him fral ta op herfoarming fan it ûnderwiis en fernijing fan it wegenetwurk fan Arkansas. De ynfiering fan in ympopulêre belesting op auto's en algemiene lulkens oer de ûntsnapping, yn [[1980]], fan [[Kuba]]anske flechtlingen (fan 'e [[Boatekrisis fan Mariel]]) dy't fêstholden waarden yn [[Fort Chaffee]], makke lykwols dat Clinton de gûverneursferkiezings fan [[1980]] ferlear oan syn Republikeinske útdager [[Frank D. White]]. Sa waard Clinton ek de jongste âld-gûverneur yn 'e skiednis fan 'e Feriene Steaten. Fan [[1981]] oant [[1983]] wied er wurksum by in abbekatekantoar yn [[Little Rock (Arkansas)|Little Rock]], mar yn [[1982]] waard er werkeazen as gûverneur, sadat er fan [[1983]] oant [[1992]] 3½ termyn lang de 42ste gûverneur fan Arkansas wie (begjinnend yn [[1987]] waard de amtstermyn fan 'e Arkansaanske gûverneur ferlinge fan twa oant fjouwer jier). Under syn twadde gûverneurskip wiene Clinton en de frou behelle yn twifelige saaklike oerienkomsten dy't letter ta it [[Whitewater-skandaal]] laten, dat harren har hiele politike karriêre efterfolgje soe. Nei't der ferskate jierren lang djipgeand ûndersyk nei dien wie, besleat it [[Iepenbier Ministearje]] lykwols om yn dy saak gjin oanklachten tsjin 'e Clintons yn te bringen.
[[Ofbyld:Clinton family.jpg|left|thumb|200px|Bill Clinton mei syn frou [[Hillary Rodham Clinton|Hillary]] en syn dochter [[Chelsea Clinton|Chelsea]] yn it [[Wite Hûs (Washington D.C.)|Wite Hûs]].]]
=== Presidintskip ===
By de presidintsferkiezings fan [[1992]] besleat Clinton himsels kandidaat te stellen foar dat alderheechste Amerikaanske amt, dat fan presidint. Yn 'e foarferkiezings fan syn partij wist er frij ferrassend de Demokratyske nominaasje te bemachtigjen, sadat er it by de eigentlike ferkiezings opnimme koe tsjin 'e sittende Republikeinske presidint [[George H.W. Bush]]. Dy hie de kiezers by de presidintsferkiezings fjouwer jier earder mei de legindaryske wurden ''"Read my lips: no new taxes!"'' ("Lês myn lippen: gjin nije belestingen!") ûnthjitten dat er gjin nije belestings ynfiere soe, mar hie dat ûnthjit letter brutsen. De garismatyske Clinton helle dit sitaat de hiele kampanje troch te pas en te ûnpas oan, en yn 'e mande mei de swakke steat fan 'e [[ekonomy]] wie dat genôch om him oan 'e ferkiezingsoerwinning te helpen. Sa waard Clinton de 42ste presidint fan 'e Feriene Steaten, in amt dat er fan [[1993]] oant [[2001]] ferfolle (syn twadde termyn wûn er yn [[1996]], troch syn Republikeinske útdager [[Bob Dole]] te ferslaan).
==== Binnenlânsk belied ====
As presidint besocht Clinton it Amerikaanske [[begruttingstekoart]] werom te bringen troch de belestings foar de rykste 1,2% fan 'e Amerikanen te ferheegjen, wylst er de belestings foar de alderearmsten en foar lytse ûndernimmers krekt ferlege. Dêrfoar krige er gjin inkele stipe fan 'e Republikeinen, mar om't de Demokraten yn 'e earste jierren fan syn presidintskip in mearderheid yn 'e beide huzen fan it [[Amerikaanske Kongres]] hiene, koed er dit plan dochs trochfiere. Fierders besocht Clinton syn hiele presidintskip lang om 'e Amerikaanske sûnenssoarch te herfoarmjen, in projekt dêr't ek syn frou Hillary oant kop en earen yn behelle wie, mar troch tsjinwurking fan 'e Republikeinen slagge him dat net. Op [[ekonomy]]sk mêd tekene Clinton yn [[1994]] de [[NAFTA]], in [[frijhannel]]sferdrach tusken de Feriene Steaten, [[Kanada]] en [[Meksiko]], dêr't syn foargonger George H.W. Bush it inisjatyf ta nommen hie.
[[Ofbyld:President Bill Clinton and President Boris Yeltsin of Russia during the Hyde Park meeting press conference (02).jpg|right|thumb|250px|In ferneamd momint: ûnder in parse-konferinsje mei de [[Ruslân|Russyske]] presidint [[Boris Jeltsin]] kin Clinton net mear ophâlde fan laitsjen.]]
Yn 'e [[Amerikaanske Striidkrêften]] fierde Clinton yn [[1993]] it ''[[Don't Ask, Don't Tell]]''-belied yn, dat [[homoseksualiteit|homo's]] en [[lesbiënne]]s foar it earst tastie om yn 'e kriichsmacht te tsjinjen salang't se mar net iepentlik foar harren [[seksuële oriïntaasje]] útkamen. Dit wie in kompromis nei't syn plan om homo's en lesbiënnes iepentlik tsjinje te litten op 'e non rûn wie. (Dat soe pas yn [[2011]] mooglik wurde, ûnder it presidintskip fan [[Barack Obama]].) Yn septimber [[1996]], oan 'e foarjûn fan syn werferkiezing, tekene Clinton fierders de ''[[Defense of Marriage Act]]'' (DOMA), in wet dy't it de ôfsûnderlike Amerikaanske steaten tastie om te kediizjen oer it al of net erkennen fan it [[homohoulik]]. Dizze wet kaam Clinton op grutskalige krityk fan [[homorjochten|homorjochte-aktivisten]] te stean, dy't it as in goedkeape trúk ta harren skea seagen om Clinton oan in twadde amtstermyn te helpen.
==== Bûtenlânsk belied ====
Op it mêd fan bûtenlânsk belied hie Clinton yn it begjin fan syn presidintskip te krijen mei de fredesmissy yn it troch [[boargeroarloch]] ferskuorde [[Somaalje]], dy't troch George H.W. Bush yn it lêst fan syn amtstermyn noch op poaten set wie. Yn [[1993]] einige dy yn 'e [[Slach om Mogadisjû (1993)|Slach om Mogadisjû]], wêrby't Somalyske striders twa Amerikaanske [[helikopter]]s delskeaten en in gefjocht oangiene dat oan Amerikaanske kant 18 deaden en 73 ferwûnen ta gefolch hie. Guon fan 'e deaden waarden skeind en troch de strjitten fan stêd sleept, wêrfan't de bylden útstjoerd waarden op 'e Amerikaanske [[tillefyzje]]. Dy katastrôfe resultearre yn in folsleine weromlûking fan Amerikaanske troepen út Somaalje.
[[Ofbyld:Bill Clinton, Yitzhak Rabin, Yasser Arafat at the White House 1993-09-13.jpg|left|thumb|250px|Clinton mei de [[Israel]]yske minister-presidint [[Yitzhak Rabin]] en de [[Palestina|Palestynske]] foaroanman [[Yasser Arafat]] by it sluten fan 'e [[Oslo-akkoarten]], yn [[1993]].]]
Yn [[1995]] liet Clinton ûnder de [[Bosnyske Oarloch]] ferskate kearen loftoanfallen útfiere tsjin [[Bosnyske Serven|Bosnysk-Servyske]] doelen. Nei de [[Ambassade-oanslaggen fan 1998 yn East-Afrika|oanslaggen op twa Amerikaanske ambassades]] yn [[Kenia]] en [[Tanzania]], troch [[Al-Qaida]], liet er yn [[1998]] doelen yn [[Sûdan|Sûdaan]] en [[Afganistan]] bombardearje. Yn desimber fan dat jier liet er ûnder de namme ''[[Operation Desert Fox]]'' fjouwer dagen lang [[Irak]] bombardearje, om 'e dwerse [[diktator]] [[Saddam Hoessein]] wer tusken de stokken te krijen. En yn [[1999]] joech er tastimming foar in Alliëarre operaasje ûnder it foech fan 'e [[NATO]], om 'e [[Federale Republyk Joegoslaavje]] (besteande út [[Servje]] en [[Montenegro]]) te bombardearjen om sa presidint [[Slobodan Milošević]] te twingen en stopje de [[genoside]] tsjin 'e etnyske [[Albanezen]] dy't doedestiden geande wie yn 'e autonome Joegoslavyske provinsje [[Kosovo]].
As fredesstifter wie Clinton ek aktyf; sa waarden mei syn stipe en/of ûnder syn druk de [[Oslo-akkoarten]] tekene tusken de [[Israel]]yske minister-presidint [[Yitzhak Rabin]] en de [[Palestina|Palestynske]] foaroanman [[Yasser Arafat]], al mislearren letter fierdere besprekkings yn [[Camp David]], tusken Arafat en Rabin syn opfolger [[Ehud Barak]]. Yn [[1995]] wie Clinton ek grutdiels ferantwurdlik foar it ta stân kommen fan 'e frede dy't in ein makke oan 'e [[Joegoslavyske Oarloggen]], mei it [[Ferdrach fan Dayton]]. En yn [[1998]] wied er djip behelle yn 'e fredesûnderhannelings yn [[Noard-Ierlân]], dy't laten ta it [[Goede-Freedsakkoart]].
==== Lewinsky-skandaal ====
[[Ofbyld:Monica lewinsky.jpg|right|thumb|150px|[[Monica Lewinsky]].]]
In grut part fan Clinton syn twadde amtstermyn as presidint waard bedoarn troch it [[Lewinsky-skandaal]], dat feroarsake waard troch syn omgong mei de 22-jierrige Wite-Hûsstazjêre [[Monica Lewinsky]] en syn lettere besykjen om dy saak ûnder it flierkleed te feien. It draaide fierhinne om Clinton syn bekende sitaat ''"I did not have sexual relations with that woman"'' ("Ik haw gjin seksuële omgong hân mei dat frommes"), en soartgelikense útspraken, wêrby't er, sa't letter bliken die, "seks" definiëarre as folsleine [[fleislike mienskip]], wylst Lewinsky inkeld [[orale seks]] mei him bedreaun hie. Troch dizze saak waard ek in âlder skandaal wer oprakele, dat fan [[Paula Jones]], in eardere meiwurkster fan Clinton út syn tiid as gûverneur fan Arkansas, dy't úthold dat er har op in seksuële manear ûnfoech bejegene hie.
De Republikeinske mearderheid yn it Hûs fan Offurdigen liek dit in útsochte kâns om Clinton in hak te setten, en spesjaal oanklager [[Kenneth Starr]] waard machtige om beskuldigings fan [[meineed]] en [[behindering fan it rjocht]] tsjin 'e presidint te ûndersykjen. Ein [[1998]] kaam it [[Starr-rapport]] út, dat it hiele spul oant yn 'e details beskreau, en wêryn't fêststeld waard dat der oannimlike oanwizings wiene dat Clinton dingen dien hie dy't syn ôfsetting as presidint rjochtfeardigen. Dêrop stelde it Republikeinske Hûs fan Offurdigen in ôfsettingsproseduere (''[[impeachment]]'') tsjin Clinton yn wurking, wat mar ien kear earder bard wie yn 'e Amerikaanske skiednis (tsjin 'e [[njoggentjinde iuw|njoggentjinde-iuwske]] presidint [[Andrew Johnson]]). Op [[12 febrewaris]] [[1999]] torpedearre de Senaat, dêr't de Demokraten yn 'e meardeheid wiene, dy ôfsettingsproseduere lykwols.
==== Oanslach ====
Yn syn boek ''The Death of American Virtue'' brocht rjochteperfester Ken Gormley yn [[2010]] út dat Clinton yn [[1996]] by in besyk oan 'e [[Filipinen]] oan in moardoanslach troch Al-Qaida ûntkommen wie. Gormley hie dat fan [[Lewis Merletti]], dy't doedestiden de direkteur wie fan 'e ''[[Secret Service]]'', de tsjinst dy't belêstge is mei de beskerming fan 'e presidint en oare heechpleatste Amerikaanske amtsdragers. Nei't it skynt wie der in bom oan in brêge befêstige dêr't Clinton syn limûsine oerhinne moast, mar krige de ''Secret Service'' krekt op 'e tiid aan fan 'e saak, sadat der in oare rûte nommen waard.
==== Ein fan syn presidintskip ====
Hielendal oan 'e ein fan syn presidintskip naam Clinton noch hurd in stikmannich maatregels en joech er noch oan ferskate persoanen [[amnesty]]. Under de maatregels wie syn erkenning fan it [[Ynsternasjonaal Strafhôf]], yn [[De Haach]], dy't syn opfolger [[George W. Bush]] daliks weromdraaide. Under de lju dy't er amnesty joech, wie sakeman[[Marc Rich]]. Der waard grute dat Clinton syn sweager [[Hugh Rodham]] jild oannommen hie om Rich syn amnesty te bewurkmasterjen.
[[Ofbyld:Bush and Clinton.jpg|left|thumb|250px|Clinton mei âld-presidint [[George H.W. Bush]], yn [[2005]].]]
Nettsjinsteande alle skandalen ferlear Clinton nea syn populariteit by in grut diel fan 'e Amerikaanske befolking of om utens. Doe't er syn presidintskip beëinige, hie noch altyd 65% fan 'e Amerikanen in geunstige miening oer him, wat net mear foarkommen wie sûnt [[Dwight Eisenhower]], yn [[1961]]. Under Clinton draaide de ekonomy wer as in tierelier, en wie der foar it earst sûnt [[1969]] in [[begruttingsoerskot]].
=== Lettere jierren ===
Nei't er yn [[2001]] presidint-ôf wurden wie, sette Bill Clinton útein mei it jaan fan taspraken en it ynsammeljen fan jild foar goede doelen. Teffens rjochte er sels guon goeddiedichheidsorganisaasjes op, wêrûnder de William J. Clinton Stifting, dy't him û.m. ynset foar de striid tsjin [[HIV]]/[[AIDS]] yn [[Afrika]]. Dêrnjonken skreau er fjouwer boeken, wêrûnder in [[autobiografy]]. Hy utere ferskate kearen fûleindige krityk op fral it bûtenlânsk belied fan it regear fan syn opfolger [[George W. Bush]], yn it bysûnder oangeande de besetting fan [[Irak]] as útkomst fan de [[Irakkriich|Twadde Golfoarloch]].
Nei de [[Tsûnamy yn de Yndyske Oseaan (2004)|Aziatyske tsûnamy]], fan [[twadde krystdei]] [[2004]], stelde [[Kofi Annan]], de siktaris-generaal fan 'e [[Feriene Naasjes]], Clinton oan om 'e ynternasjonale helpaksje te koördinearjen. Tegearre mei âld-presidint [[George H.W. Bush]] rjocht Clinton doe it Bush-Clinton Tsûnamyfûns op, en nei't de [[orkaan]] [[Orkaan Katrina|Katrina]] yn [[2005]] [[New Orleans]] troffen hie, rjochten se tegearre it Bush-Clinton Katrinafûns op. Fierders reizgen se yn [[2007]] twaresom nei de begraffenis fan 'e [[Ruslân|Russyske]] âld-presidint [[Boris Jeltsin]], dêr't se tegearre in grêfrede holden.
Underwilens wie Clinton syn frou Hillary al jierrenlang senator foar de steat [[New York (steat)|New York]], en yn [[2008]] besleat sy en doch in goai nei de Demokratyske nominaasje foar it presidintskip. Nettsjinsteande Clinton syn fûleindige stipe, ferlear Hillary de Demokratyske foarferkiezings fan har mei-senator [[Barack Obama]]. Nei't dy by de eigentlik ferkiezings ta presidint keazen wie, waard hja minister fan Bûtenlânske Saken.
[[Ofbyld:FEMA_-_14697_-_Photograph_by_Ed_Edahl_taken_on_09-05-2005_in_Texas.jpg |right|thumb|250px|Clinton begroetet evakuees út [[New Orleans]], dat troffen is troch de [[orkaan]] [[Orkaan Katrina|Katrina]].]]
Yn [[2009]] reizge Bill Clinton nei [[Noard-Koreä]] ta, dêr't er [[Euna Lee]] en [[Laura Ling]], twa Amerikaanske [[sjoernaliste]]s dy't dêr fêstholden waarden, los wist te praten. Sûnt is er troch Barack Obama noch ferskate oare kearen op diplomatike missys stjoerd, en sûnt [[2009]] wied er teffens de spesjale gesant yn [[Haïty]] foar de Feriene Naasjes. Nei't dat tramtearre lân yn [[2010]] troch in [[Ierdbeving fan Haïty (2010)|swiere ierdbeving]] troffen wie, koördinearre Clinton mei âld-presidint [[George W. Bush]] de Amerikaanske helpaksje.
== Bibliografy fan Bill Clinton ==
<small>
* ''Between Hope and History'', New York, 1996 (Times Books), ISBN 978-0 81 29 29 133
* ''My Life'', New York, 2004 (Vintage Books), ISBN 978-1 40 00 30 033
* ''Giving: How Each of Us Can Change the World'', New York, 2007 (Knopf), ISBN 0 30 72 66 745
* ''Back to Work: Why We Need Smart Government for a Strong Economy'', New York, 2011 (Knopf), ISBN 978-0 30 79 59 751
</small>
== Sjoch ek ==
* [[Demokratyske Partij (Feriene Steaten)|Demokratyske Partij]]
* [[List fan Amerikaanske presidinten]]
== Keppelings om utens ==
* [http://video.google.com/videoplay?docid=-6107885031407830500 ''Bill Clinton: His Life'', dokumintêre út 2004]
{{boarnen|boarnefernijing=
Foar boarnen en oare literatuer, sjoch ûnder: [http://en.wikipedia.org/wiki/Bill_Clinton ''References'' en ''Further reading'', op dizze side].
----
{{commonscat|Bill Clinton}}
}}
{{DEFAULTSORT:Clinton, Bill}}
[[Kategory:Bill Clinton| ]]
[[Kategory:Amerikaansk abbekaat]]
[[Kategory:Amerikaansk steatspolitikus]]
[[Kategory:Amerikaansk steatsminister]]
[[Kategory:Gûverneur fan Arkansas]]
[[Kategory:Amerikaansk heechlearaar]]
[[Kategory:Amerikaansk federaal politikus]]
[[Kategory:Amerikaansk presidintskandidaat yn de foarferkiezings fan de Demokratyske Partij]]
[[Kategory:Amerikaansk presidintskandidaat (nominearre troch de Demokratyske Partij)]]
[[Kategory:Presidint fan de Feriene Steaten]]
[[Kategory:Lewinsky-skandaal]]
[[Kategory:Amerikaansk diplomaat]]
[[Kategory:Amerikaansk autobiograaf]]
[[Kategory:Amerikaansk polityk skriuwer]]
[[Kategory:Oarehelte fan in Amerikaansk senator]]
[[Kategory:Oarehelte fan in Amerikaansk minister]]
[[Kategory:Amerikaansk misdieslachtoffer]]
[[Kategory:Persoan dy't in moardoanslach oerlibbe hat]]
[[Kategory:Grammy-winner]]
[[Kategory:Amerikaansk saksofonist]]
[[Kategory:Winner fan de Presidinsjele Frijheidsmedalje]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1946]]
4vs40c0dcgkvfj2t4sxqoxyp3vx1tr3
Joop Verbeke
0
25759
1086572
998761
2022-08-05T21:21:40Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Wurkpaad */ kt
wikitext
text/x-wiki
'''Joop Verbeke''' ([[Ljouwert (stêd)|Ljouwert]], [[1930]] - dêre, [[23 desimber]] [[1997]]) wie in muzikant dy't benammen bekend waard as begelieder fan kabaretiers as [[Rients Gratama]] en [[Leo Dijkstra]]. Hy is in broer fan saksofonist [[Harry Verbeke]] en bassist [[Eddy Verbeke]].
== Wurkpaad ==
Nei de [[HBS]] hat er earst in skoft rûnom yn it noarden spile. Yn syn tsjinsttiid spile er ek foar de Amerikaanske soldaten in West-Dútslân. Yn 1954 rjochte er it Joop Verbeke Oktet op mei fjouwer blazers en in ritme-seksje dat him op de bebop talei. Sneintemiddeis waard faak spile yn hotel De Groene Weide yn Ljouwert. Letter gie er wurkjen yn it ûnderwiis. Yn dy tiid wied er learaar Dútsk en Skiekunde. By de Rhitm Kings wie er yn dy pianist en trombonist.
Syn earste orkest wie it Dûnsorkest Martin Vijver en pianist en komponist by it Selskip fan Rients Gratama en it [[Selskip Leo Dykstra|Selskip Leo en Leny Dykstra]]. Ek hat er pianist en letter ek noch in pear jier dirigint fan de 'Big Band Leeuwarden 1973' fan [[Jelle Buising]] west. Mear en mear lei er him ta op it komponearjen op dichtsjen. Dy gedichten socht er sels út, soms mei syn freon [[Jan J. Bijlsma|Jan Bylsma]].
Yn 1977 ferskynde de LP "Poëzie album" (Ljouwerter Krante). Verbeke song sels ek gedichten wêrfan't inkele yn it Frysk. Hy begeliede himsels dêrby op de piano by û.o. fersen fan [[J. Slauerhoff|Slauerhoff]], [[Obe Postma]], in fragmint út [[Douwe Tamminga]] syn ''Yn Memoriam'', [[Fedde Schurer]] (''Forkeard bisteld'') en Jan J. Bijlsma (''Myn maet'').
De plaat, ''Joop Verbeke zingt van dichters'', is de tredde lp yn de Bijkerige fan de [[Ljouwerter Krante]]. Jan Bylsma skreau de tekst foar de hoes.
Letter ferskynde fan it Joop Verbeke Jazz Quartet noch ''Where I am going'', mei sang fan de jazz-sjongster Elly May Efdé.
{{DEFAULTSORT:Verbeke, Joop}}
[[Kategory:Frysk muzikant]]
[[Kategory:Frysk pianist]]
[[Kategory:Frysk jazzartyst]]
[[Kategory:Frysk kabaretier]]
[[Kategory:Frysk sjonger]]
[[Kategory:Sjonger yn it Frysk]]
[[Kategory:Frysk ûnderwizer]]
[[Kategory:Frysk persoan fan Nederlânsk komôf]]
[[Kategory:Persoan berne yn Ljouwert]]
[[Kategory:Persoan stoarn yn Ljouwert]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1930]]
[[Kategory:Persoan stoarn yn 1997]]
fqzky061zcwosj63itvpqjr9oexrka6
Harry Verbeke
0
25760
1086571
928899
2022-08-05T21:21:27Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Resinsjes */ kt
wikitext
text/x-wiki
[[Ofbyld:Wessel Ilcken prijs voor saxofonist Harry Verbeke. Harry Verbeke met plastiek va, Bestanddeelnr 921-9465.jpg|thumbnail|Harry Verbeke mei de Wessel Ilckenpriis, no de Boy Edgarpriis, yn 1968]]
'''Harry Verbeke''' ([[Ljouwert (stêd)|Ljouwert]], [[11 april]] [[1922]] - [[Haarlim]], [[27 jannewaris]] [[2004]]) wie in tenor [[saksofoan|saksofonist]]. Hy is de broer fan muzikanten [[Eddy Verbeke]] (bassist) en [[Joop Verbeke]].
Harry groeide op yn de Ljouwerter Stellingwerfstrjitte en ferhuze letter nei Haarlim. Hy learde himsels saksofoan spyljen yn in kleankast fan syn âldershûs, want "de [[Dútslân|Dútske]] besetter mocht net oer [[jazz]] en saksofoans". Nei de [[Twadde Wrâldoarloch]] groeide Verbeke út ta ien fan de grutte [[tenoarsaksofoan|tenoarsaksofonisten]] fan Nederlân en Europa.
== Diamond Five ==
Hy makke oant [[1963]] diel út fan de ferneamde [[Diamond Five]], tegearre mei Cees Smal (tp, fentyl-tb), [[Cees Slinger]] (piano), Jacques Schols (b) en Johnny Engels (d). De Diamond Five wie in earsteklas hard-bop kombo. Se hienen de Amsterdamse nachtklup [[Sheherezade]] as basis en wienen ek eigeners fan de klub. Se brochten in oantal platen út en yn 1963 hienen se sels in optreden mei it Konsertgebouorkest yn it Amsterdamske Konsertgebou. Dizze musisy ynspirearren de filmer [[Louis van Gasteren]] sa, dat dizze begjin jierren sechtich in dokumintêre makke mei moderne Nederlânske jazz as ûnderwerp.
== Boy Edgar Big Band ==
Yn 1960 waard Boy Edgar lieder/arranzjeur fan in Big Band dy't foarme wie om de Diamond Five. Harry makke mei dit orkest 2 Lp's dy't sels in resinsje krigen yn it toanoanjaande Amerikaanske jazzblêd ''Down Beat''. It orkest krige benammen faam troch de kwaliteit fan de saksofoanseksje, mei û.o. [[Tinus Bruijn]], [[Piet Noordijk]], [[Theo Loevendie]], [[Herman Schoonderwalt]], [[Toon van Vliet]] en Harry Verbeke.
== Orkesten ==
Sûnt [[1967]] hie hy syn eigen Harry Verbeke Quartet. Hy spile mei musisy as [[Billy Higgins]], [[Herbie Lewis]] en yn de orkesten fan [[Ted Powder]], [[Rob Pronk]], [[Boy Edgar]], [[The Millers]], [[Jerry van Rooyen]] en [[Tony Eyk]]. Fierders spile Harry op in soad jazz festivals, wie faak te hearren yn it live jazzprogramma fan de [[TROS|Tros]] "[[Sesjun]]" en wie in graach sjoene gast op it [[North Sea Jazzfestival]].
== Prizen ==
* wûn 2 [[Edison Music Awards|Edison]]s
* [[de Wessel Ilckenpriis]] (1968) fan de stifting Jazz yn Nederlân
* Musikus fan it jier (1968)
* Pollwinner (lêzerferkiezingen) yn jazzbladen
* [[Meer Jazz]]-priis
== Diskografy ==
Der steane wol 60 LP en CD opnames op syn namme.
U.o.:
* 1964 – [[Nardis]] / [[Herman Schoonderwalt]] Orchestra / [[Tony Vos]] (sx) Herman Schoonderwalt (sx) [[Cees Smal]] (tp) Jan Vleeshouwer (tr) [[Ruud Bosch]] (trb) [[Rudy Brink]] (sx) Harry Verbeke (sx) Fred van Ingen (sx) [[Jacques Schols]] (bs) Cees See (dr)
* 196? - ''4-Tet-Universe'' / Harry Verbeke
* …… - ''Goin’ Upstream'' / Harry Verbeke
* 1973 - ''Back Together'' / [[Diamond Five]] + [[Greetje Kaufeld]]
* 1974 - ''Barbecue Party'' / Tonny Eyk Quartet
* 1978 - ''You Or No One'' / Harry Verbeke Quartet
* 1979 + 1982 - 2 cd’s foar [[Timeless]] opnomd, û.o. ''[[Stardust]]'', mei it [[Rob Agerbeek]] Quartet / diels werútjûn op cd Timeless CDSJP334.
* 1985 - ''[[Plays Romantic Ballads]]'' / Harry Verbeke Quartet
* 19?? - ''Seven Steps'' / Harry Verbeke / Timeless SJP 173
* 19?? - ''35 jaar Millers'' / m.m.f.[[Sanny Day]]-[[Pia Beck]]-[[Eddy Doorenbos]]-Herman Schoonderwalt-Harry Verbeke-[[Coen van Nassou]]
* 2002 - ''A Living Legend'' / Harry Verbeke / Gasten: [[Colette Wickenhagen]] + [[Nathaly Masclé]]
== Resinsjes ==
* ''"Bronstig"'' - neamde Resensint John Oomkes (Haarlems Dagblad) it lûd fan Harry Verbeke
* ''"heavyweight tenorplayer'' mei it lûd fan [[Stanley Turrentine]]" - webstee [[Allaboutjazz]]
* "Als mens is Harry even warm als zijn timbre" - oneliner notes fan [[Vivian Boelen]] by ien fan syn cd's
{{DEFAULTSORT:Verbeke, Harry}}
[[Kategory:Frysk muzikant]]
[[Kategory:Frysk saksofonist]]
[[Kategory:Frysk jazzartyst]]
[[Kategory:Nederlânsk muzikant]]
[[Kategory:Nederlânsk saksofonist]]
[[Kategory:Nederlânsk jazzartyst]]
[[Kategory:Frysk persoan fan Nederlânsk komôf]]
[[Kategory:Nederlânsk persoan fan Frysk komôf]]
[[Kategory:Persoan berne yn Ljouwert]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1922]]
[[Kategory:Persoan stoarn yn 2004]]
lrfauxiusuljq7itb9uo4mk5be6es58
Buddy Rich
0
25953
1086607
839233
2022-08-05T21:30:01Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Kompilaasje-albums */ kt
wikitext
text/x-wiki
{{stobbe-muzyk}}
[[Ofbyld:Buddyrich.jpg|thumb|''Buddy Rich yn 1977'']]
'''Bernard ''Buddy'' Rich''' ([[30]] [[septimber]] [[1917]] - [[2 april]] [[1987]]) wie in [[Amearika]]ansk jazz drummer en bandlieder.
== Diskografy ==
=== Studio en live albums ===
*1953: ''The Swingin' Buddy Rich'' ([[Norgran Records]])
*1955: ''Sing and Swing with Buddy Rich'' (Norgran)
*1955: ''Buddy and Sweets'' (Norgran)
*195?: ''The Lester Young / Buddy Rich Trio'' (Norgran)
*1955: ''The Wailing Buddy Rich'' (Norgran)
*1955: ''Krupa And Rich'' (Clef)
*1955: ''Lionel Hampton / Art Tatum / Buddy Rich Trio'' (Clef)
*1956: ''Buddy Rich Sings Johnny Mercer'' ([[Verve Records]])
*1956: ''This One's for Basie'' (Verve) re-issued 1967 as ''Big Band Shout''
*1957: ''Buddy Rich Just Sings'' (Verve)
*1958: ''Buddy Rich in Miami'' (Verve)
*1959: ''Richcraft'' ([[Mercury Records]])
*1959: ''Rich Versus Roach'' (Mercury)
*1959: ''The Voice Is Rich'' (Mercury)
*19??: ''The Rich Rebellion'' (Mercury
*1960: ''The Driver'' ([[EmArcy Records]])
*1961: ''Blues Caravan'' (Verve)
*1961: ''Playtime'' ([[Argo Records]])
*1962: ''Burnin' Beat, Buddy Rich & Gene Krupa'' (Verve)
*1966: ''Swingin' New Big Band'' ([[Pacific Jazz Records]] / [[Blue Note Records]])
*1966: ''The Sounds of '66, Sammy Davis Jr. & Buddy Rich'' ([[Reprise Records]])
*1967: ''Big Swing Face'' (Pacific Jazz)
*1967: ''The New One!'' (Pacific Jazz)
*1968: ''Rich Ala Rahka'' (World Pacific)
*1968: ''Mercy, Mercy'' (Pacific Jazz)
*1969: ''Buddy & Soul'' (Pacific Jazz)
*1970: ''Keep the Customer Satisfied'' ([[Liberty Records]])
*1971: ''Different Drummer'' ([[RCA Records]])
*1971: ''Buddy Rich in London'' (RCA), expanded UK release = ''Buddy Rich: Very Alive at Ronnie Scott's'' (RCA (UK))
*1972: ''Stick It'' (RCA)
*1973: ''The Roar of '74'' ([[Groove Merchant]] Records)
*1974: ''Very Live at Buddy's Place'' (Groove Merchant)
*1974: ''Transition'' (Groove Merchant)
*1974: ''The Last Blues Album, Vol. 1'' (Groove Merchant)
*1975: ''Big Band Machine'' (Groove Merchant)
*1976: ''Speak No Evil'' (RCA)
*1977: ''Buddy Rich Plays and Plays and Plays'' (RCA)
*1977: ''Lionel Hampton Presents Buddy Rich'' (Who's Who In Jazz) aka ''Buddy's Cherokee...'' also released as ''The Sound of Jazz, Vol 10''
*1977: ''Class of '78'' (The Great American Gramophone Company) also released as ''The Greatest Drummer That Ever Lived with The Best Band I Ever Had''
*1977: ''Europe '77'' (Magic)
*1978: ''Together Again for the First Time, Mel Tormé and Buddy Rich'' (Gryphon / Century) aka ''When I Found You''
*1980: ''Live at Ronnie Scott's'' (DRG) aka ''The Man from Planet Jazz''
*1981: ''The Buddy Rich Band'' ([[Universal Records|Universal]] Special Products)
*1983: ''Rich and Famous'' (Amway) aka ''The Magic of Buddy Rich'' aka ''Buddy Rich - The Man''
*1985: ''Mr. Drums: Live on King Street, San Francisco'' (Café)
=== Released ===
*2001: ''Wham! The Buddy Rich Big Band Live'' (Label M)
*2004: ''No Funny Hats'' (Lightyear)
=== Kompilaasje-albums ===
*1960: ''The Drum Battle (Gene Krupa and Buddy Rich at [[Jazz at the Philharmonic|JATP]])'' (Verve)
*196?: ''The Best of Buddy Rich'' (Pacific Jazz)
*1969: ''Super Rich'' (Verve)
*1971: ''Time Being'' (Bluebird/RCA)
*1987: ''Compact Jazz: Buddy Rich'' (Verve)
*1990: ''Compact Jazz: Gene Krupa & Buddy Rich'' (Verve)
*1992: ''No Jive'' (Novus)
*1998: ''Buddy Rich: The Legendary '47-'48 Orchestra Vol. 1'' (Hep Records)
*1998: ''Buddy Rich: The Legendary '46-'48 Orchestra Vol. 2'' (Hep)
*2005: ''Classic EmArcy, Verve, Small Group Buddy Rich Sessions'' (7 CD [[Box set]], [[Mosaic Records]] #232)
{{DEFAULTSORT:Rich, Buddy}}
[[Kategory:Amerikaansk jazzartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk muzikant]]
[[Kategory:Amerikaansk drummer]]
[[Kategory:Amerikaansk sjonger]]
[[Kategory:Amerikaansk komponist]]
[[Kategory:Amerikaansk artyst]]
[[Kategory:Amerikaansk persoan fan Joadsk komôf]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1917]]
[[Kategory:Persoan stoarn yn 1987]]
llsj0lo3vypjzn1phtpqtlg2j1ia5li
Frank Zappa
0
26016
1086456
1056433
2022-08-05T20:32:21Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Keppeling om utens */ kt
wikitext
text/x-wiki
{{stobbe-kultuer}}
[[Ofbyld:The famous mustache and goatee.jpg|thumb|right|200px]]
[[Ofbyld:Zappa 16011977 01 300.jpg|thumb|200px|''Frank Zappa'' (1977)]]
'''Frank Vincent Zappa''' ([[Baltimore (Maryland)|Baltimore]], [[Maryland]], [[21 desimber]] [[1940]] - [[Laurel Canyon]], [[Kalifornje]], [[4 desimber]] [[1993]]) wie in [[FSA|Amerikaansk]] musikus en [[komponist]]. Hy wie ferneamd om syn frjemde muzykstyl, dy't faak nuveraardich en koartswillich wie. Zappa hat mei in soad oare muzikanten wurke, dêr't [[The Mothers of Invention]] en syn freon [[blues]] [[sjonger]] [[Captain Beefheart]] de bekendsten fan wiene. Zappa mingde op syn wize [[rock]]muzyk mei [[psychedelyske rock|psychedelika]], [[jazz]], [[eksperimintele muzyk]] en hjoeddeiske klassike muzyk. Hy gie himsels net út de wei mei syn selsspot, [[humor]] en [[performance]]-art.
== Persoanlik libben ==
Zappa wie sûnt 1967 troud mei [[Gail Zappa|Gail]], berne as Adelaide Gail Sloatman op 1 jannewaris 1945, dy't it behear oer de zaken fan Zappa hie. Sy hiene fjouwer bern:
* [[Moon Zappa]] (Moon Unit Zappa, 1967)
* [[Dweezil Zappa]] (Ian Donald Calvin Euclid Zappa, 1969), neamd nei de bynamme fan de lytse tean fan Gail.
* [[Ahmet Zappa]] (Ahmet Emuukha Rodan Zappa, 1974)
* [[Diva Zappa]] (Diva Thin Muffin Pigeen Zappa, 1979)
De soannen Dweezil en Ahmet spylje tegearre yn de band 'Z'.
Zappa stoar flak for syn 53e oan de gefolgen fan [[prostaatkanker]].
== Trivia ==
* Yn 1994 waard in [[planetoïde]] nei Frank Zappa neamd: ''(3834) Zappafrank''.
== Diskografy ==
* 1966: ''[[Freak Out!]]''
* 1967: ''[[Absolutely Free]]''
* 1968: ''[[We're Only In It For The Money]]''
* 1968: ''[[Lumpy Gravy]]''
* 1968: ''[[Cruising With Ruben & The Jets]]''
* 1969: ''[[Uncle Meat]]''
* 1969: ''Mothermania'' (kompilaasje)
* 1969: ''[[Hot Rats]]''
* 1969: ''[[Burnt Weeny Sandwich]]''
* 1970: ''[[Weasels Ripped My Flesh]]''
* 1970: ''[[Chunga's Revenge]]''
* 1971: ''[[Fillmore East - June 1971]]''
* 1971: ''[[200 Motels]]''
* 1972: ''[[Just Another Band From L.A.]]''
* 1972: ''[[Waka/Jawaka]]''
* 1972: ''[[The Grand Wazoo]]''
* 1973: ''[[Over-Nite Sensation]]''
* 1974: ''[[Apostrophe (')]]''
* 1974: ''[[Roxy & Elsewhere]]''
* 1975: ''[[One Size Fits All]]''
* 1975: ''[[Bongo Fury]]''
* 1976: ''[[Zoot Allures]]''
* 1978: ''[[Zappa In New York]]''
* 1978: ''[[Studio Tan]]''
* 1979: ''[[Sleep Dirt]]''
* 1979: ''[[Sheik Yerbouti]]''
* 1979: ''[[Orchestral Favorites]]''
* 1979: ''[[Joe's Garage]]''
* 1981: ''[[Tinseltown Rebellion]]''
* 1981: ''[[Shut Up 'N' Play Yer Guitar]]''
* 1981: ''[[You Are What You Is]]''
* 1982: ''[[Ship Arriving Too Late to Save a Drowning Witch]]''
* 1983: ''[[The Man From Utopia]]''
* 1983: ''[[Baby Snakes]]''
* 1983: ''[[London Symphony Orchestra, Vol. 1]]''
* 1984: ''[[Boulez Conducts Zappa: The Perfect Stranger]]''
* 1984: ''[[Them or Us]]''
* 1984: ''[[Thing-Fish]]''
* 1984: ''[[Francesco Zappa (album)|Francesco Zappa]]''
* 1985: ''[[Frank Zappa Meets the Mothers of Prevention]]''
* 1986: ''[[Does Humor Belong in Music? (album)|Does Humor Belong in Music?]]''
* 1986: ''[[Jazz From Hell]]''
* 1987: ''[[London Symphony Orchestra, Vol. 2]]''
* 1988: ''[[Guitar (album)|Guitar]]''
* 1988: ''[[You Can't Do That on Stage Anymore, Vol. 1]]''
* 1988: ''[[You Can't Do That on Stage Anymore, Vol. 2]]''
* 1988: ''[[Broadway the Hard Way]]''
* 1989: ''[[You Can't Do That on Stage Anymore, Vol. 3]]''
* 1991: ''[[The Best Band You Never Heard in Your Life]]''
* 1991: ''[[You Can't Do That on Stage Anymore, Vol. 4]]''
* 1991: ''[[Make A Jazz Noise Here]]''
* 1991: ''[[Beat the Boots]]''
* 1992: ''[[Beat the Boots II]]''
* 1992: ''[[You Can't Do That on Stage Anymore, Vol. 5]]''
* 1992: ''[[You Can't Do That on Stage Anymore, Vol. 6]]''
* 1992: ''[[Playground Psychotics]]''
* 1993: ''[[Ahead Of Their Time]]''
* 1993: ''[[The Yellow Shark]]''
* 1994: ''[[Civilization, Phaze III]]''
* 1995: ''Strictly Commercial'' (kompilaasje)
* 1996: ''[[The Lost Episodes]]''
* 1996: ''[[Läther]]''
* 1996: ''[[Frank Zappa Plays the Music of Frank Zappa: A Memorial Tribute]]''
* 1997: ''[[Have I Offended Someone?]]''
* 1997: ''Strictly Genteel'' (kompilaasje)
* 1998: ''[[Mystery Disc]]''
* 1998: ''Cheap Thrills''
* 1998: ''Son of Cheep Thrills''
* 1999: ''[[Everything Is Healing Nicely]]''
* 2002: ''[[FZ:OZ]]''
* 2003: ''[[Halloween (album)|Halloween]]'' (DVD-A)
* 2004: ''[[Joe's Corsage]]''
* 2004: ''[[QuAUDIOPHILIAc]]'' (DVD-A)
* 2004: ''[[Joe's Domage]]''
* 2005: ''[[Joe's XMAsage]]''
* 2006: ''[[Imaginary Diseases]]''
* 2006: ''[[Trance-Fusion]]''
* 2006: ''[[The MOFO Project/Object]]''
* 2006: ''[[The Frank Zappa AAAFNRAA Birthday Bundle]]''
* 2007: ''[[Buffalo (album)|Buffalo]]''
* 2007: ''[[Wazoo (album)|Wazoo]]''
* 2008: ''[[One Shot Deal]]''
* 2008: ''[[Joe's Menage]]''
* 2008: ''[[The Frank Zappa aaa.FNR.aaa Birthday Bundle]]''
* 2009: ''[[Lumpy Money]]''
* 2010: ''[[Greasy Love Songs]]''
* 2010: ''[[Congress Shall Make No Law]]''
* 2010: ''[[Hammersmith Odeon]]''
* 2010: ''[[The Frank Zappa AAA·FNRAA·AA Birthday Bundle]]''
* 2011: ''[[Penguin In Bondage/The Little Known History Of The Mothers Of Invention]]''
* 2011: ''[[Feeding The Monkies At Ma Maison]]''
* 2011: ''[[Carnegie Hall (album)|Carnegie Hall]]''
=== Dvd's ===
* 2003: ''Does Humor Belong in Music?''
* 2007: ''Apostrophe''
== Boeken ==
* Chevalier, Dominique, "Viva Zappa" (1986), [[Londen]]: Omnibus Press, SBN 0-7119-0821-4
* Courrier, Kevin, "The Dangerous Kitchen. The Subversive Art of Frank Zappa" (2001), [[Toronto]]: ECW Press, ISBN 1-55022-447-6
* Gray, Michael, "Mother! is the Story of Frank Zappa" (1984), Londen: Proteus Books, ISBN 0-86276-146-8
* James, Billy, "Necessity Is...: The Early Years of Frank Zappa & the Mothers of Invention" (2000), Londen: SAF Publishing Ltd., ISBN 0-946719-51-9
* Kostelanetz, Richard, "Frank Zappa Companion. Four Decades of Commentary" (1997), [[New York (stêd)|New York]]: Schirmer, ISBN 0-02-864628-2
* Lennon, Nigey, "Being Frank. My Time with Frank Zappa" (1995), [[Los Angeles]]: California Classics Book, ISBN 1-879395-55-X
* Lowe, Kelly Fisher, "The Words and Music of Frank Zappa" (2006), Westport: Praeger Publishers, ISBN 0-275-98779-5
* Miles, Barry, "In His Own Words" (1993), Londen: Omnibus Press, ISBN 0-7119-3100-3
* Miles, Barry, "Frank Zappa - A Visual Documentary" (2003), Londen: Omnibus Press, ISBN 0-7119-3099-6
* Miles, Barry, "Frank Zappa" (2004), London: Atlantic Books, ISBN 1-84354-092-4 ([[Nederlânsk]] ''Zappa De biografie'', ISBN 978-90-6005-556-4)
* Russo, Greg, "Cosmik Debris. The collected history and improvisations of Frank Zappa" (1998), USA: Crossfire Publications, ISBN 0-9648157-4-5
* Russo, Greg, "Cosmik Debris. The collected history and improvisations of Frank Zappa (Revised)" (1999), USA: Crossfire Publications, ISBN 0-9648157-7-X
* Russo, Greg, "Cosmik Debris. The collected history and improvisations of Frank Zappa (The Son Of Revised)" (2003), USA: Crossfire Publications, ISBN 0-9648157-0-2
* Slaven, Neil, "Electric Don Quixote: The Definitive Story of Frank Zappa" (2003), Londen: Omnibus Press, ISBN 0-7119-9436-6
* Walley, David, "No Commercial Potential. The Saga of Frank Zappa" (1980, Then and Now, New York: E. P. Dutton, ISBN 0-525-93153-8
* Watson, Ben, "Frank Zappa: The Negative Dialectics of Poodle Play" (1996), New York: St. Martin's Griffin, ISBN 0-312-14124-6
* Watson, Ben, "Frank Zappa. The Complete Guide to His Music" (2005), Londen: Omnibus Press, ISBN 1-84449-865-4
* Zappa, Frank & Occhiogrosso, Peter, "The Real Frank Zappa Book" (1989), New York: Poseidon Press, ISBN 0-671-63870-X
== Keppeling om utens ==
* {{en}}[http://www.zappa.com/ Zappa.com]
* {{en}}[http://wiki.killuglyradio.com/ Zappa Wiki Jawaka - a wiki dedicated to FZ]
* {{en}}[http://www.science.uva.nl/~robbert/zappa/quote/phrases Bibleteek fan Frank Zappa sitaten]
{{DEFAULTSORT:Zappa, Frank}}
[[Kategory:Amerikaansk muzikant]]
[[Kategory:Amerikaansk bluesartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk komponist]]
[[Kategory:Amerikaansk gitarist]]
[[Kategory:Amerikaansk muzykprodusint]]
[[Kategory:Amerikaansk polityk aktivist]]
[[Kategory:Amerikaansk humanist]]
[[Kategory:Grammy-winner]]
[[Kategory:Amerikaansk persoan fan Arabysk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk persoan fan Frânsk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk persoan fan Gryksk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk persoan fan Italjaansk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk persoan fan Sisyljaansk komôf]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1940]]
[[Kategory:Persoan stoarn yn 1993]]
hxfvwr6ju4iv84qxi8rnfb00ep35plx
Amy Winehouse
0
26144
1086586
1074475
2022-08-05T21:26:12Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
kt
wikitext
text/x-wiki
{{Sjonger of muzikant
| ôfbylding = Amy Winehouse f4962007 crop.jpg
| ôfbyldingstekst = Amy Winehouse
| ôfbyldingsbreedte =
| echte namme = Amy Jade Winehouse
| nasjonaliteit = {{GBRnasj}}
| berne = [[14 septimber]] [[1983]]
| berteplak = [[Enfield (Londen)|Enfield]]
| stoarn = [[23 july]] [[2011]]
| stjerplak = [[Londen]]
| etnisiteit = {{ENGetn}}
| regionale identiteit =
| sjenre = [[rhythm en blues|R&B]],<br>[[soul]],<br>[[jazz]]
| ynstrumint =
| sjongtaal = [[Ingelsk]]
| grutste hit(s) = Rehab
| jierren aktyf = [[2003]] - [[2011]]
| prizen =
| webside =
}}
[[Ofbyld:Amy Winehouse with backing singers Zalon and Heshima Thompson.jpg|thumb|Amy Winehouse mei Zalon en Heshima Thompson en har band]]
'''Amy Jade Winehouse''' ([[Enfield (Londen)|Enfield]], [[Londen]], [[14 septimber]] [[1983]]- [[23 july]] [[2011]]) wie in [[Feriene Keninkryk|Britske]] sjongster, bekend om reden fan har krêftige [[alt]] en har eklektyske mjuks fan muzyksjentes sa as [[rhythm en blues|R&B]], [[soul]] en [[jazz]].
==Biografy==
Amy Winehouse is grut wurden yn in [[Joaden|Joadske]] húshâlding. Har debútalbum út 2003, ''Frank'', krige goede kritiken yn it [[Feriene Keninkryk]] en dêrbûten en waard nominearre foar de [[Mercury Prize]]. Har folgjende album út 2006, ''Back to Black'', smiet leafst seis [[Grammy Award]]-nominaasjes op, dêr't sy fiif fan ek wûn; it makke Winehouse de earste Britske sjonger dy't fiif Grammys wûn,<ref>[http://www.bbcamerica.com/content/23/anglophenia.jsp?bc_id=899 Yes, America, Amy Winehouse Is a Star]. ''BBC Worldwide America''. 11 febrewaris 2008. Rieplachte 12 febrewaris 2008.</ref><ref name="brother">Winehouse, Alex (13 February 2008). [http://entertainment.timesonline.co.uk/tol/arts_and_entertainment/music/article3359759.ece "Amy Winehouse's brother on her return to form"]. ''The Times''.</ref> dêrfan trije fan de saneamde "Grutte Fjouwer": 'Beste Nije Artyst', 'Plaat fan it Jier' en 'Song fan it Jier'. Op 14 febrewaris 2007 wûn sy in ''BRIT Award'' foar Bêste Britsk Frouljus Artyst; ek waard sy neamd foar Bêst Britsk Album. Sy wûn de [[Ivor Novello Awards|Ivor Novellopriis]] trije kear, ien yn 2004 foar ''Best Contemporary Song'' (muzyk en tekst) foar it nûmer "Stronger Than Me", ien yn 2007 as Best Contemporary Song foar "Rehab" en ien yn 2008 foar ''Best Song Musically and Lyrically'' foar "Love Is a Losing Game", mar de list mei prestizjeuze ûnderskiedings is noch langer. It album wie de treds bêst ferkeapjend plaat fan de jierren tsien yn it Feriene keninkryk.<ref>[http://news.bbc.co.uk/2/hi/entertainment/8433447.stm ''James Blunt records the biggest selling album of decade'', BBC News, 29 desimber 2009]</ref>
Winehouse har muzyk wurdt beskôge as fan grutte ynfloed op de opgong fan de populariteit soulmuzyk en frouljusmuzikanten en ek hat har wurk de Britske muzyk nij libben ynblaasd. Winehouse har ûnderskiedende styl makke har ek ta in [[muze]] foar moadeûntwerpers sa as [[Karl Lagerfeld]]. Winehouse har problemen mei [[Drug|drugferslaving]]- en [[alkoholisme|alkohol misbrûk]], en har selsferneatigjende hâlden en dragen wie geregeldwei grut nijs foar de roddelparse fan 2007 ôf oant har dea. Fierders waarden sy en har eks-man, Blake Fielder-Civil, pleage troch rjochtsaken en soks, wat him sels yn de finzenis brocht. Yn 2008 hie Winehouse te meitsjen mei mear as ien sûnensprobleem, dy't sawol har karriêre as har libben bedrige.<ref>[http://news.bbc.co.uk/1/hi/entertainment/7468655.stm ''Singer Winehouse 'has emphysema'''. BBC, 23 juny 2008]</ref><ref>Spokeswoman: ''Amy Winehouse doesn't have emphysema'' [http://origin.contracostatimes.com/music/ci_9672991 Associated Press, 23 juny 2008]</ref>
Winehouse waard dea fûn op 23 july 2011 yn har hûs yn Noard-Londen;<ref>[http://www.bbc.co.uk/news/uk-14263839 BBC News website 23 July 2011: ''Obituary: Amy Winehouse''] sjoen 2011-07-23</ref> De [[autopsy]] dy't op 25 july 2011 op har lichem útfierd waard, hat gjin deadsoarsaak opsmiten. Amy Winehouse waard op 26 july 2011 kremearre. Op 26 oktober waard buorkundich makke dat oanfoljend [[Toksikology|toksikologysk]] ûndersyk bliken dien hat dat Winehouse oan it alkoholfergiftiging stoarn is. Amy har âlden hawwe yn har namme in stifting opsetten mei it doel drugsferslaafden te helpen, de Amy Winehouse Foundation.
== Albums ==
* 2003: ''Frank''
* 2006: ''Back to Black''
;postúm
* 2011: ''Lioness: hidden treasures''
== Prizen ==
* Op de ''MTV Video Music Awards'', dy't op 9 septimber 2007 yn [[Las Vegas (stêd)|Las Vegas]] hâlden waarden, wie hja nominearre yn 3 kategoryen: ''Bêste Froulike Artyst fan it Jier'', ''Bêste Nije Artyst'' en ''Fideo fan it Jier'', nammentlik foar it nûmer ''Rehab''.
* 10 febrewaris 2008 - fiif Grammy Awards :
** Opname fan it Jier - "Rehab"
** Bêste liet fan it Jier - "Rehab"
** Bêste Nije Artyst
** Bêste Froulike Pop Stim Optreden - "Rehab"
** Bêste Pop Stim Album - ''Back to Black''
== Keppeling om utens ==
* [http://www.amywinehouse.co.uk/ Webstee fan Amy Winehouse]
{{boarnen|boarnefernijing=
<references/>}}
{{CommonsBalke|Amy Winehouse}}
{{DEFAULTSORT:Winehouse, Amy}}
[[Kategory:Ingelsk sjonger]]
[[Kategory:Ingelsk lietsjeskriuwer]]
[[Kategory:Ingelsk muzikant]]
[[Kategory:Ingelsk gitarist]]
[[Kategory:Ingelsk jazzartyst]]
[[Kategory:Ingelsk R&B-artyst]]
[[Kategory:Ingelsk reggae-artyst]]
[[Kategory:Ingelsk soul-artyst]]
[[Kategory:Grammy-winner]]
[[Kategory:Persoan dy't omkommen is troch in by fersin ynnommen oerdoasis medisinen of drugs]]
[[Kategory:Ingelsk persoan fan Joadsk komôf]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1983]]
[[Kategory:Persoan stoarn yn 2011]]
bhok2uipjhg7r5yiz2c5mfvmjx18oan
1086679
1086586
2022-08-05T21:52:04Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Keppeling om utens */ kt
wikitext
text/x-wiki
{{Sjonger of muzikant
| ôfbylding = Amy Winehouse f4962007 crop.jpg
| ôfbyldingstekst = Amy Winehouse
| ôfbyldingsbreedte =
| echte namme = Amy Jade Winehouse
| nasjonaliteit = {{GBRnasj}}
| berne = [[14 septimber]] [[1983]]
| berteplak = [[Enfield (Londen)|Enfield]]
| stoarn = [[23 july]] [[2011]]
| stjerplak = [[Londen]]
| etnisiteit = {{ENGetn}}
| regionale identiteit =
| sjenre = [[rhythm en blues|R&B]],<br>[[soul]],<br>[[jazz]]
| ynstrumint =
| sjongtaal = [[Ingelsk]]
| grutste hit(s) = Rehab
| jierren aktyf = [[2003]] - [[2011]]
| prizen =
| webside =
}}
[[Ofbyld:Amy Winehouse with backing singers Zalon and Heshima Thompson.jpg|thumb|Amy Winehouse mei Zalon en Heshima Thompson en har band]]
'''Amy Jade Winehouse''' ([[Enfield (Londen)|Enfield]], [[Londen]], [[14 septimber]] [[1983]]- [[23 july]] [[2011]]) wie in [[Feriene Keninkryk|Britske]] sjongster, bekend om reden fan har krêftige [[alt]] en har eklektyske mjuks fan muzyksjentes sa as [[rhythm en blues|R&B]], [[soul]] en [[jazz]].
==Biografy==
Amy Winehouse is grut wurden yn in [[Joaden|Joadske]] húshâlding. Har debútalbum út 2003, ''Frank'', krige goede kritiken yn it [[Feriene Keninkryk]] en dêrbûten en waard nominearre foar de [[Mercury Prize]]. Har folgjende album út 2006, ''Back to Black'', smiet leafst seis [[Grammy Award]]-nominaasjes op, dêr't sy fiif fan ek wûn; it makke Winehouse de earste Britske sjonger dy't fiif Grammys wûn,<ref>[http://www.bbcamerica.com/content/23/anglophenia.jsp?bc_id=899 Yes, America, Amy Winehouse Is a Star]. ''BBC Worldwide America''. 11 febrewaris 2008. Rieplachte 12 febrewaris 2008.</ref><ref name="brother">Winehouse, Alex (13 February 2008). [http://entertainment.timesonline.co.uk/tol/arts_and_entertainment/music/article3359759.ece "Amy Winehouse's brother on her return to form"]. ''The Times''.</ref> dêrfan trije fan de saneamde "Grutte Fjouwer": 'Beste Nije Artyst', 'Plaat fan it Jier' en 'Song fan it Jier'. Op 14 febrewaris 2007 wûn sy in ''BRIT Award'' foar Bêste Britsk Frouljus Artyst; ek waard sy neamd foar Bêst Britsk Album. Sy wûn de [[Ivor Novello Awards|Ivor Novellopriis]] trije kear, ien yn 2004 foar ''Best Contemporary Song'' (muzyk en tekst) foar it nûmer "Stronger Than Me", ien yn 2007 as Best Contemporary Song foar "Rehab" en ien yn 2008 foar ''Best Song Musically and Lyrically'' foar "Love Is a Losing Game", mar de list mei prestizjeuze ûnderskiedings is noch langer. It album wie de treds bêst ferkeapjend plaat fan de jierren tsien yn it Feriene keninkryk.<ref>[http://news.bbc.co.uk/2/hi/entertainment/8433447.stm ''James Blunt records the biggest selling album of decade'', BBC News, 29 desimber 2009]</ref>
Winehouse har muzyk wurdt beskôge as fan grutte ynfloed op de opgong fan de populariteit soulmuzyk en frouljusmuzikanten en ek hat har wurk de Britske muzyk nij libben ynblaasd. Winehouse har ûnderskiedende styl makke har ek ta in [[muze]] foar moadeûntwerpers sa as [[Karl Lagerfeld]]. Winehouse har problemen mei [[Drug|drugferslaving]]- en [[alkoholisme|alkohol misbrûk]], en har selsferneatigjende hâlden en dragen wie geregeldwei grut nijs foar de roddelparse fan 2007 ôf oant har dea. Fierders waarden sy en har eks-man, Blake Fielder-Civil, pleage troch rjochtsaken en soks, wat him sels yn de finzenis brocht. Yn 2008 hie Winehouse te meitsjen mei mear as ien sûnensprobleem, dy't sawol har karriêre as har libben bedrige.<ref>[http://news.bbc.co.uk/1/hi/entertainment/7468655.stm ''Singer Winehouse 'has emphysema'''. BBC, 23 juny 2008]</ref><ref>Spokeswoman: ''Amy Winehouse doesn't have emphysema'' [http://origin.contracostatimes.com/music/ci_9672991 Associated Press, 23 juny 2008]</ref>
Winehouse waard dea fûn op 23 july 2011 yn har hûs yn Noard-Londen;<ref>[http://www.bbc.co.uk/news/uk-14263839 BBC News website 23 July 2011: ''Obituary: Amy Winehouse''] sjoen 2011-07-23</ref> De [[autopsy]] dy't op 25 july 2011 op har lichem útfierd waard, hat gjin deadsoarsaak opsmiten. Amy Winehouse waard op 26 july 2011 kremearre. Op 26 oktober waard buorkundich makke dat oanfoljend [[Toksikology|toksikologysk]] ûndersyk bliken dien hat dat Winehouse oan it alkoholfergiftiging stoarn is. Amy har âlden hawwe yn har namme in stifting opsetten mei it doel drugsferslaafden te helpen, de Amy Winehouse Foundation.
== Albums ==
* 2003: ''Frank''
* 2006: ''Back to Black''
;postúm
* 2011: ''Lioness: hidden treasures''
== Prizen ==
* Op de ''MTV Video Music Awards'', dy't op 9 septimber 2007 yn [[Las Vegas (stêd)|Las Vegas]] hâlden waarden, wie hja nominearre yn 3 kategoryen: ''Bêste Froulike Artyst fan it Jier'', ''Bêste Nije Artyst'' en ''Fideo fan it Jier'', nammentlik foar it nûmer ''Rehab''.
* 10 febrewaris 2008 - fiif Grammy Awards :
** Opname fan it Jier - "Rehab"
** Bêste liet fan it Jier - "Rehab"
** Bêste Nije Artyst
** Bêste Froulike Pop Stim Optreden - "Rehab"
** Bêste Pop Stim Album - ''Back to Black''
== Keppeling om utens ==
* [http://www.amywinehouse.co.uk/ Webstee fan Amy Winehouse]
{{boarnen|boarnefernijing=
<references/>}}
{{CommonsBalke|Amy Winehouse}}
{{DEFAULTSORT:Winehouse, Amy}}
[[Kategory:Ingelsk sjonger]]
[[Kategory:Ingelsk lietsjeskriuwer]]
[[Kategory:Ingelsk muzikant]]
[[Kategory:Ingelsk gitarist]]
[[Kategory:Ingelsk jazzartyst]]
[[Kategory:Ingelsk R&B-artyst]]
[[Kategory:Ingelsk reggae-artyst]]
[[Kategory:Ingelsk soulartyst]]
[[Kategory:Grammy-winner]]
[[Kategory:Persoan dy't omkommen is troch in by fersin ynnommen oerdoasis medisinen of drugs]]
[[Kategory:Ingelsk persoan fan Joadsk komôf]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1983]]
[[Kategory:Persoan stoarn yn 2011]]
o6wpkstnqukung4fn6f8fr8wu2zjx6x
Christina Aguilera
0
26410
1086693
1058839
2022-08-05T21:55:03Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Keppeling om utens */ kt
wikitext
text/x-wiki
[[Ofbyld:Christina Aguilera at the D23 Expo, 2019.png|thumb|right|Christina Aguilera (2019).]]
'''Christina María Aguilera''' ([[Staten Island]] ([[New York City]]), [[18 desimber]] [[1980]]) is in Amerikaansk popartyste.
==Libben==
Se briek definityf troch mei har debútalbum ''Christina Aguilera'' (1999). ''Mi Reflejo'' (2000), in Spaansktalich popalbum, en ''My Kind of Christmas'' (2000) waarden ek goed ûntfongen.<br />
Aguilera's twadde studioalbum ''Stripped'' (2002) wie minder súkselfol as har foarrige albums - nei alle gedachten om't hja har ûnskuldige tsienerymago ferruile hie foar in nij mear eksplisyt sexy imago.<br />
Har tredde studioalbum ''Back to Basics'' (2006) hie ynfloeden fan [[soul]]-, [[jazz]]- en [[bluesmuzyk]] en waard wol posityf ûntfongen. Wilens hat hja in Grutste Hits album útbrocht mei de namme ''Keeps Gettin' Better: A Decade of Hits'' (2008) en der in fjirde studio album, wat yn de simmer fan 2009 ferskynde. Wrâldwiid hat Aquilera mear as 42 miljoen platen ferkocht.
Aguilera hat in grut tal prizen wûn, dêr't fiif [[Grammy Award]]s, fan achttjin nominaasjes by binne.
== Filmografy ==
* 1999: ''[[Beverly Hills 90210]]'' - Harsels
* 2000: ''[[Saturday Night Live]]'' - Muzikale gast
* 2003: ''Saturday Night Live'' - Harsels/muzikale gast
* 2004: ''Saturday Night Live'' - Gastfrou
* 2004: ''Shark Tale'' - ''Jellyfish''
* 2006: ''Saturday Night Live'' - Harsels
* 2007: ''Simpsons: The movie'' - Harsels
* 2008: ''Shine A Light'' (''[[Rolling Stones]]'' dokumintêre) - Harsels
* 2010: ''Get Him to the Greek'' - gastaktrise
* 2010: ''Burlesque'' - Ali Marilyn Rose
* 2015: ''Nashville'' - Jade St. John (Seizoen 3)
* 2017: ''The Emoji Movie'' - Akiko Glitter (stim)
* 2018: ''Life of the party'' - harsels
* 2018: ''Zoe Film'' - Jewels
* 2011 - 2016 ''The Voice'' - coach yn seizoen 1, 2, 3, 5, 8 en 10.
== Diskografy ==
'''Studio albums'''
* ''Christina Aquilera'' (1999)
* ''Stripped'' (2002)
* ''Back to Basics'' (2006)
* ''Bionic'' (2010)
* ''Burlesque: Original Motion Picture Soundtrack'' (2010)
* ''Lotus'' (2012)
* ''Liberation'' (2018)
'''Kompilaasje'''
* ''Just Be Free'' (2001)
* ''Christina Aguilera / Stripped'' (2006)
* ''Keeps Gettin' Better: A Decade of Hits'' (2008)
* ''Stripped / Stripped Live in the U.K.'' (2008)
* ''The Music Video Collection'' (2010)
* ''Genie Gets Her Wish / Stripped Live in the U.K.'' (2010)
'''DVDs'''
* ''Genie Gets Her Wish'' (1999)
* ''My Reflection'' (2001)
* ''Stripped Live in the UK'' (2004)
* ''Back to Basics: Live and Down Under'' (2008)
== Tournees ==
* 1997: The Spinning Tour
* 2000: TLC Tour (Opening Act)
* 2000: Sears & Levis US Tour
* 2001: Latin America Tour
* 2003: The Justified & Stripped North American Tour
* 2003: The Stripped World Tour
* 2006-2007: Back To Basics World Tour
* 2011: Bionic Tour
== Keppeling om utens ==
* [http://www.christinaaguilera.com/ Offisjele side]
{{CommonsBalke|Christina Aguilera}}
{{DEFAULTSORT:Aguilera, Christina}}
[[Kategory:Christina Aguilera| ]]
[[Kategory:Amerikaansk sjonger]]
[[Kategory:Amerikaansk sjonger yn it Spaansk]]
[[Kategory:Amerikaansk dance-artyst]]
[[Kategory:Amerikaansk R&B-artyst]]
[[Kategory:Amerikaansk soulartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk popartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk dûnser]]
[[Kategory:Amerikaansk lietsjeskriuwer]]
[[Kategory:Amerikaansk telefyzje-akteur]]
[[Kategory:Amerikaansk toanielakteur]]
[[Kategory:Dielnimmer oan in Amerikaansk realitytelefyzjeprogramma]]
[[Kategory:Amerikaansk sosjaal aktivist]]
[[Kategory:Homorjochte-aktivist]]
[[Kategory:Amerikaansk feminist]]
[[Kategory:Grammy-winner]]
[[Kategory:Amerikaansk persoan fan Dútsk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk persoan fan Ekwadoraansk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk persoan fan Frânsk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk persoan fan Ingelsk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk persoan fan Skotsk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk persoan fan Ulstersk komôf]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1980]]
iycjd1zoedznnv6pd91fqmu5vvaue5y
Monica Lewinsky
0
26540
1086826
1045025
2022-08-05T22:40:11Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Keppeling om utens */ kt
wikitext
text/x-wiki
{{Persoan algemien
| ôfbylding = Monica lewinsky.jpg
| ôfbyldingstekst = Monica Lewinsky yn [[1995]].
| ôfbyldingsbreedte = 180px
| echte namme = Monica Samille Lewinsky
| oare namme(n) =
| nasjonaliteit = [[File:Flag of the United States.svg|20px]] [[Feriene Steaten|Amerikaansk]]
| berne = [[23 july]] [[1973]]
| berteplak = [[San Fransisko]] ([[Kalifornje]])
| stoarn =
| stjerplak =
| etnisiteit = [[File:Flag of Israel.svg|20px]] [[Joaden|Joadsk]]
| berop/amt = [[psychologe]], sakefrou, [[presintatrise]]
| aktyf as =
| jierren aktyf = [[1999]] – no
| reden bekendheid = hie in affêre mei de Amerikaanske <br> presidint [[Bill Clinton]]
| bekendste wurk(en) =
| prizen =
| webside =
}}
'''Monica Lewinsky''' (folút: '''Monica Samille Lewinsky'''; [[San Fransisko]], [[23 july]] [[1973]]), is in [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] frou fan [[etnyske groep|etnysk]] [[Joaden|Joadsk]] komôf, mei wa't de Amerikaanske presidint [[Bill Clinton]] tajoech in "ûnfoechsume relaasje" hân te hawwen wylst hja fan [[1995]] oant [[1997]] yn it [[Wite Hûs (Washington D.C.)|Wite Hûs]] wurksum wie as stazjêre. De affêre waard troch Clinton syn politike tsjinstanners oangrepen om him oan te fallen, en late sadwaande ta it saneamde [[Lewinsky-skandaal]], it grutste Amerikaanske politike skandaal fan 'e jierren njoggentich. Nei't de opskuor wat saksearre wie, makke Lewinsky karriêre as [[moade|moade-ûntwerpster]], sakefrou en [[tillefyzje]]presintatrise. Letter emigrearre se nei [[Grut-Brittanje]], dêr't se in masterstitel yn [[psychology]] behelle.
==Libben==
===Jonkheid en oplieding===
Monica Lewinsky waard yn [[1973]] yn in begoedige fermidden berne yn [[San Fransisko]], yn 'e [[Amerikaanske steaten|steat]] [[Kalifornje]], as de dochter fan Bernard Lewinsky, in [[onkolooch]] waans âldelju [[Dútske Joaden]] wiene dy't oan 'e [[Holokaust]] ûntsnapten troch nei [[El Salvador]] te emigrearjen en dêrwei letter nei de [[Feriene Steaten]], en dy syn frou Marcia Kay Vilensky, in [[skriuwster]] dy't it pseudonym [[Marcia Lewis]] brûkt, mei in [[Litouske Joaden|Litousk-Joadske]] pake en in [[Russyske Joaden|Russysk-Joadske]] beppe. Monica Lewinsky groeide op yn súdlik Kalifornje, yn [[Los Angeles]] en [[Beverly Hills]]. De fjochtskieding fan har âldelju, yn [[1987]] en [[1988]], doe't se in jier as trettjin, fjirtjin wie, hie in grutte ynfloed op har ûntwikkeling. Har heit wertroude neitiid mei syn twadde frou Barbara; har mem wertroude mei [[R. Peter Straus]], in Amerikaanske [[omrop]]baas.
Lewinsky waard [[religy|leauwend]] [[joadendom|joadsk]] grutbrocht, en gie bûten de reguliere skoalle om nei de Sinaï Akiba Akademy, in religieuze skoalle, dêr't se godstsjinstûnderwiis en [[Hebriuwsk]]e les krige. Se gie nei de legere skoalle yn 'e rike [[Los Angeles|Losanzjelynske]] wyk [[Bel-Air (Los Angeles)|Bel-Air]], en nei de middelbere skoalle yn [[Beverly Hills]]. Nei't se har middelbere-skoaleksamen helle hie, learde se fierder oan it [[Santa Monica Kolleezje]], te [[Santa Monica (Kalifornje)|Santa Monica]], wylst se oan har eardere ''high school'' wurke as lid fan 'e [[toaniel]]ôfdieling, en dêrnjonken in baantsje as [[ferkeapster]] hie yn in [[strik]]kewinkel. Yn [[1993]] sette se útein mei in [[psychology]]stúdzje oan it [[Lewis & Clark Kolleezje]] yn [[Portland (Oregon)|Portland]], yn 'e steat [[Oregon]], dy't se yn [[1995]] mei goed gefolch ôfrûne troch in bachelorstitel te beheljen. Fan [[1992]] oan [[1997]] hie se in relaasje mei Andy Bleiler, har (troude) eardere toaniellearaar oan 'e middelbere skoalle. Mei de help fan in famyljekonneksje wist Lewinsky yn [[1995]] in ûnbetelle simmerstaazjeplak te bemachtigjen yn it kantoar fan [[Leon Panetta]], de stêfsjef fan it [[Wite Hûs (Washington D.C.)|Wite Hûs]]. Dêrop ferfear se nei [[Washington, D.C.]], en krige yn desimber fan dat jier in betelle staazjeplak yn it Kantoar fan Legislative Saken fan it Wite Hûs.
===It skandaal===
Neffens har eigen lettere tsjûgenis hie Lewinsky tusken novimber [[1995]] en maart [[1997]] (doe't se 22 en 23 jier âld wie) njoggen kear in seksueel treffen mei de doetiidske Amerikaanske presidint [[Bill Clinton]], mei wa't se 27 jier skeelde. Dêrby wie neffens har sprake fan [[fellatio]] en oare seksuële hannelings (lykas it ynbringen fan in sigarebuiske yn har [[fagina]]), mar net fan folsleine [[fleislike mienskip]]. De moetings fûnen plak yn it ''[[Oval Office]]'', it offisjele kantoar fan 'e Amerikaanske presidint. Om't har oerhearrigen fûnen dat se tefolle yn 'e neite fan Clinton omstipte, waard Lewinsky yn april [[1996]] oerpleatst nei it [[Pentagon]], krekt bûten Washington, D.C., dêr't it [[Amerikaansk Ministearje fan Definsje|Amerikaanske Ministearje fan Definsje]] fêstige is. Dêr waard hja assistinte fan [[Kenneth Bacon]], de haadparsewurdfierder fan it Pentagon, in funksje dy't se oant desimber [[1997]] ferfolle.
Lewinsky makke de flater om in kollega fan harres, [[Linda Tripp]], fan wa't hja miende dat it in freondinne wie, oer har relaasje mei Clinton te fertellen, en fan septimber [[1997]] ôf begûn dy de tillefoanpetearen fan Lewinsky oangeande de affêre temûk op te nimmen. Lewinsky har namme kaam foar it earst boppe wetter by de rjochtsaak dy't tsjin Clinton oanspand wie troch [[Paula Jones]], in eardere amtner fan 'e steat [[Arkansas]], dy't úthold dat Clinton har ûnder syn gûverneurskip fan dy steat seksueel misjegene hie. Undersikers dy't foar Jones har [[abbekaat|abbekaten]] wurken, hellen Lewinsky derby om oannimlik te meitsjen dat Clinton in gedrachspatroan hie fan it seksueel lestich fallen fan froulike ûnderhearrigen. Yn jannewaris [[1998]] tsjinne Lewinsky yn 'e saak-Jones in beëdige skriftlike ferklearring yn, wêryn't se úthold nea in seksuële relaasje mei Clinton hân te hawwen. Dêrop besocht se Tripp oer te heljen om krektlyk ûnder ede te ligen, mar dy stapte ynstee nei de ûnôfhinklike oanklager [[Kenneth Starr]] ta, dy't oansteld wie om mooglik finansjele ûngerjochtichheden fan Clinton en dy syn frou [[Hillary Rodham Clinton]] yn 'e [[Whitewater-skandaal|Whitewater-saak]] te ûndersykjen.
[[File:WJCovaloffice.jpg|left|thumb|250px|It ''[[Oval Office]]'', it kantoar fan 'e [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] presidint yn it [[Wite Hûs (Washington D.C.)|Wite Hûs]], dêr't de moetings fan [[Bill Clinton|Clinton]] mei Lewinsky plakfûnen.]]
Mei de him troch Tripp oerlange opnamen fan Lewinsky har tillefoanpetearen begûn Starr doe in nij ûndersyk nei de Lewinsky-saak. Underwilens beprate Tripp Lewinsky, dy't noch altyd ûnder de yndruk ferkearde dat sy beiden freondinnen wiene, om 'e kadootsjes dy't Clinton har jûn hie, te bewarjen, en om in beskate jurk, dy't letter bekend komme soe te stean as "de blauwe jurk" net nei de steamerij te bringen. Doe't Clinton troch Starr yn it ferhear nommen waard, ûntstried er dat er "in seksuële affêre", "geslachtsferkear" of in "seksuële relaasje" mei Lewinsky hân hie, en doe't de media yn jannewaris [[1998]] lucht fan 'e saak krigen, seid er op 'e tillefyzje: "''Ik haw gjin seksuële omgong hân mei dat frommes, juffer Lewinsky."'' It nijs gie al rillegau nearne oars mear oer, en Lewinsky moast de folgjende wiken ûnderdûke by har mem. Har relaasje mei Bleiler kaam oan it ljocht, en dyselde droech ferskate sûvenirs en foto's dy't er fan Lewinsky krigen hie yn 'e tiid dat se noch yn it Wite Hûs wurke, oer oan Starr.
It ûndersyk fan Starr rjochte him op beskuldigings fan [[meineed]] en [[behindering fan it rjocht]] tsjin 'e presidint, dy't ûnder ede liigd hawwe soe oer syn relaasje mei Lewinsky. Starr ûnderfrege har lang en yn detail oer de affêre, en krige in folslein tsjûgenis út har los. Dêrtroch en troch in [[sperma]]plak fan him yn 'e blauwe jurk moast Clinton úteinlik tajaan dat er ''"in relaasje mei juffer Lewinsky [hie] dy't net foechsum wie."'' Wat de beskuldiging fan meineed oanbelange, hold er lykwols fol dat "seksuële omgong" op folsleine [[fleislike mienskip]] tsjutte, wat er net mei Lewinsky hân hie. Boppedat hied er syn útspraken ûnder ede yn 'e [[notiid]] dien, wylst de relaasje doe al beëinige wie, en ek brochten syn abbekaten yn dat frijwol alle aktive seksuële hannelings troch Lewinsky ferrjochte wiene, en dat Clinton dêrom gelyk hie as er sei dat '''hy''' gjin seksuële omgong mei '''har''' hân hie (mar sy wol mei him). Sawol Clinton as Lewinsky moasten foar de rjochtbank tsjûgje; Clinton die dat fia in sletten tillefyzjesirkwy; Lewinsky kaam persoanlik del. Yn ruil foar dat tsjûgenis krige se ymmuniteit foar fierdere rjochtsferfolging foar de [[meineed]] dy't se earder dien hie. Doe't de rjochtbank har frege oft se noch guon lêste wurden oer de saak hie, sei se: "''Ik haatsje Linda Tripp."''
De [[Republikeinske Partij (Feriene Steaten)|Republikeinske]] mearderheid yn it [[Amerikaanske Hûs fan Offurdigen|Hûs fan Offurdigen]] liek it Lewinsky-skandaal, sa't it kaam te hjitten, in útsochte kâns om Clinton in hak te setten, en doe't ein [[1998]] it [[Starr-rapport]] útkaam, wêryn't fêststeld waard dat der oannimlike oanwizings wiene dat Clinton dingen dien hie dy't syn ôfsetting as presidint rjochtfeardigen, stelde it Hûs fan Offurdigen in ôfsettingsproseduere (''[[impeachment]]'') tsjin Clinton yn wurking. Op [[12 febrewaris]] [[1999]] torpedearre de [[Amerikaanske Senaat|Senaat]], dêr't de [[Demokratyske Partij (Feriene Steaten)|Demokraten]] yn 'e meardeheid wiene, dy ôfsettingsproseduere lykwols.
===Letter libben===
Troch it skandaal waard Lewinsky in bekendheid en krige se in beskate status yn 'e [[popkultuer]], mar sels wie se dêr net gelokkich mei. Doe't har yn [[1999]] op in lofthaven om har hantekening frege waard, wegere se, mei't se sei: '''Ik bin, sis mar, bekend om wat dat net sa leuk is om bekend om te wêzen."'' Doe't de stoarm fan publisiteit lykwols meitiid amper belune, besleat se der gebrûk fan te meitsjen om oan jild te kommen, want nei ôfrin fan it skandaal wie hja efterbleaun mei withoehege skulden fanwegen alle abbekatekosten dy't se meitsje moatten hie. Se die in fraachpetear op 'e Amerikaanske stjoerder [[ABC (stjoerder)|ABC]], foar de ynternasjonale rjochten wêrfan't se $1 miljoen krige, en har meiwurking oan 'e [[biografy]] ''Monica's Story'' (1999), skreaun troch [[Andrew Morton]], smiet har nochris $500.000 op. Dêrmei koe se lykwols nòch al har skulden net ôfbetelje.
Se ferskynde yn it ferneamde sketseprogramma ''Saturday Night Live'', op 'e Amerikaanske tillefyzje, en yn septimber 1999 brocht se in kolleksje troch harsels ûntwurpen hântaskes op 'e merk, ûnder de bedriuwsnamme ''The Real Monica, Inc.'' Fierders wurke se mei oan [[reklame]]spotsjes foar it [[Jenny Craig, Inc.|Jenny Craig]]-dieetprogramma, ferskynde se noch yn ferskate programma's op 'e Amerikaanske, [[Grut-Brittanje|Britske]] en [[Sweden|Sweedske]] tillefyzje, en ferliende se yn maart [[2002]], doe't se net mear bûn wie oan 'e betingsten fan har immuniteitsoerienkomst, har meiwurking oan 'e dokumintêre ''Monica in Black and White'', fan 'e stjoerder [[HBO]]. Yn [[2003]] presintearre se in seizoen lang it [[realitytillefyzje|reality]]-[[datingprogramma]] ''Mr. Personality'', op 'e stjoerder [[Fox Television Network|Fox]], wat it konservative diel fan it Amerikaanske sjoggerspublyk skandalisearre en noch fierder tsjin har yn it harnas jage.
Oer har relaasje mei Clinton prate se fierders sa min mooglik mear, mar doe't yn [[2004]] syn [[autobiografy]] ''My Life'' útkaam, liet se yn in fraachpetear yn 'e Britske [[krante]] de ''[[Daily Mail]]'' witte dat se rare teloarsteld wie oer hoe't hy dêryn harren relaasje portrettearre. ''"Ik [...] hie op syn minsten fan him ferwachte dat er de ûnwiere útspraken korrizjearre hawwe soe dy't er makke hie doe't er syn presidintskip beskermje moast. Ynstee prate er deroer as hie ik mysels suver oan him optwongen. [...] Dit wie in wjerssidige relaasje, dy't fan bejin ôf oan en alhiel oan 'e ein ta fan twa kanten kaam. [...] Ik kin it net akseptearje dat er myn karakter folslein skeine moast."''
Tsjin [[2005]] krige Lewinsky einlings en te'n lêsten foar it ferstân dat de media har yn 'e Feriene Steaten nea gewurde litte soene. Sadwaande besleat se te emigrearjen nei [[Ingelân]], dêr't se in ferfolchoplieding [[psychology]] begûn oan 'e ''[[London School of Economics]]'', dy't se yn desimber [[2006]] ôfrûne mei it beheljen fan in masterstitel yn [[sosjale psychology]]. De titel fan har [[dissertaasje]] wie ''Op 'e Siik nei it Unpartijige Sjuerylid: In Ferkenning fan it Trêde-Persoanseffekt en Publisiteit Foarôfgeande oan de Rjochtsaak''. Sûnt hat se besocht om 'e publisiteit te mijen. Yn [[2009]] korrespondearre se mei [[histoarikus]] [[Ken Gormley]], dy't in biografy oer Clinton oan it skriuwen wie, wêrby't se úthold dat de presidint wis al ûnder ede liigd hie oer harren relaasje.
==Keppeling om utens==
*{{en}}[http://icreport.access.gpo.gov/report/6narrit.htm#L1 Rapport fan oanklager Kenneth Starr oer de relaasje fan Bill Clinton mei Monica Lewinsky]
{{boarnen|boarnefernijing=
Foar boarnen en oare literatuer, sjoch ûnder: [http://en.wikipedia.org/wiki/Monica_Lewinsky ''References'' en ''Further reading'', op dizze side].
----
{{commonscat|Monica Lewinsky}}
}}
{{DEFAULTSORT:Lewinsky, Monica}}
[[Kategory:Lewinsky-skandaal]]
[[Kategory:Mêtresse fan in Amerikaansk presidint]]
[[Kategory:Amerikaansk winkelbetsjinner]]
[[Kategory:Amerikaansk ûndernimmer]]
[[Kategory:Amerikaansk moadeûntwerper]]
[[Kategory:Amerikaansk telefyzjepresintator]]
[[Kategory:Amerikaansk psycholooch]]
[[Kategory:Bill Clinton]]
[[Kategory:Amerikaansk persoan fan Joadsk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk persoan fan Dútsk-Joadsk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk persoan fan Litousk-Joadsk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk persoan fan Roemeensk-Joadsk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk persoan fan Russysk-Joadsk komôf]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1973]]
12w0pns05cyc4oq4sg0m5lzwk5jnit7
Eric Burdon
0
27163
1086420
1086243
2022-08-05T20:24:06Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Keppeling om utens */ kt
wikitext
text/x-wiki
[[Ofbyld:Eric_Burdon.jpg|thumb|200px|''Eric Burdon (2008)'']]
'''Eric Victor Burdon''' ([[Newcastle upon Tyne]], [[11 maaie]] [[1941]]) is in [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[punk rock]]- en [[rock and roll]]sjonger. Hy is fral bekend wurden as mei-oprjochter en sjonger fan ''The Animals'', in rockband út Newcastle, [[Ingelân]] en syn multi-rasiale [[funk]]-rock band ''War'' en syn agressive wize fan optreden op it toaniel.
Burdon is in soad yn it nijs kaam fanwege syn alkohol- en drugsgebrûk en swierrichheden yn syn relaasjes.
== Súksesfolle albums ==
[[Ofbyld:Fanclub1967Animals6.jpg|thumb|Eric Burdon (1967)]]
* 1974: ''Sun Secrets''
* 1975: ''Stop''
* 1982: ''Comeback''
* 1988: ''I Used To Be An Animal''
* 2004: ''My Secret Life''
* 2005: ''Athens Traffic Live''
* 2006: ''Soul of a Man''
== Keppeling om utens ==
*[https://www.ericburdon.com/ Webside fan Eric Burdon]
{{boarnen|boarnefernijing=
*[http://www.crawdaddy. wolfgangsvault.com/Article/Soul-of-a-Man-The-Story-of-Eric-Burdon.html?page=1&cpage=1 Soul of A Man] It ferhaal fan Eric Burdon
}}
{{DEFAULTSORT:Burdon, Eric}}
[[Kategory:Ingelsk bluesartyst]]
[[Kategory:Ingelsk R&B-artyst]]
[[Kategory:Ingelsk rockartyst]]
[[Kategory:Ingelsk soul-artyst]]
[[Kategory:Ingelsk punkartyst]]
[[Kategory:Ingelsk sjonger]]
[[Kategory:Ingelsk lietsjeskriuwer]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1941]]
5u6b5ohsdyp2yqczuun9yivgi4q4dp5
1086676
1086420
2022-08-05T21:51:29Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Keppeling om utens */ kt
wikitext
text/x-wiki
[[Ofbyld:Eric_Burdon.jpg|thumb|200px|''Eric Burdon (2008)'']]
'''Eric Victor Burdon''' ([[Newcastle upon Tyne]], [[11 maaie]] [[1941]]) is in [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[punk rock]]- en [[rock and roll]]sjonger. Hy is fral bekend wurden as mei-oprjochter en sjonger fan ''The Animals'', in rockband út Newcastle, [[Ingelân]] en syn multi-rasiale [[funk]]-rock band ''War'' en syn agressive wize fan optreden op it toaniel.
Burdon is in soad yn it nijs kaam fanwege syn alkohol- en drugsgebrûk en swierrichheden yn syn relaasjes.
== Súksesfolle albums ==
[[Ofbyld:Fanclub1967Animals6.jpg|thumb|Eric Burdon (1967)]]
* 1974: ''Sun Secrets''
* 1975: ''Stop''
* 1982: ''Comeback''
* 1988: ''I Used To Be An Animal''
* 2004: ''My Secret Life''
* 2005: ''Athens Traffic Live''
* 2006: ''Soul of a Man''
== Keppeling om utens ==
*[https://www.ericburdon.com/ Webside fan Eric Burdon]
{{boarnen|boarnefernijing=
*[http://www.crawdaddy. wolfgangsvault.com/Article/Soul-of-a-Man-The-Story-of-Eric-Burdon.html?page=1&cpage=1 Soul of A Man] It ferhaal fan Eric Burdon
}}
{{DEFAULTSORT:Burdon, Eric}}
[[Kategory:Ingelsk bluesartyst]]
[[Kategory:Ingelsk R&B-artyst]]
[[Kategory:Ingelsk rockartyst]]
[[Kategory:Ingelsk soulartyst]]
[[Kategory:Ingelsk punkartyst]]
[[Kategory:Ingelsk sjonger]]
[[Kategory:Ingelsk lietsjeskriuwer]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1941]]
jur34gicd7u7p4vbxkl3akeb5v2lv9t
Chi Coltrane
0
27656
1086435
1000838
2022-08-05T20:27:09Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Ferskaat */ kt
wikitext
text/x-wiki
[[Ofbyld:Chi Coltrane 1974.jpg|thumb|Chi Coltrane yn 1974]]
[[Ofbyld:Donauinselfest 20090627 Chi Coltrane series v.a.jpg|thumb|Chi Coltrane, Wenen, 2009.]]
'''Chi Coltrane''' ([[16 novimber]] [[1948]], [[Racine (Wiskonsin)|Racine]], [[Wiskonsin]]) is in [[Feriene Steaten|Amerikaansk]] [[sjongster]], [[pianiste]] en [[songwriter]].
== Biografy ==
Chi (sprek út as 'Sjaay') wie ien fan sân bern fan [[Kanada|Kanadeeske]] mem en in [[Dútslân|Dútske]] heit, in fioelist. Se hie al betiid niget oan muzyk en koe mei tolve jier acht ynstruminten bespylje. Har favorite ynstrumint is de piano. Yn 1970 spile se yn ferskate clubs yn [[Chicago]] nei't hja as tsiener fan hûs rûn wie. In jier letter fertsjintwurdige hja har lân op it Ynternasjonaal Rock Festival yn [[Rio de Janeiro (stêd)|Rio de Janeiro]] en in skoftsje letter tekene hja in platekontrakt by CBS/Columbia Records.
Har debútalbum 'Chi Coltrane' komt yn 1972 út en wurdt troch har earste single ''Thunder and Lightning'' in hit oer de hiele wrâld. Der wurde fan de single mear as in miljoen ferkocht. Nei in súksesfolle tour giet hja de studio yn om har twadde album ''Let it Ride'' (1974) op te nimmen. It waard wer in grut súkses, yn hiel Jeropa kriget sy hits. Mei ''Go like Elijah'' stiet se yn 1973 trettjin wiken yn de Nederlânske Top 40 en twa wiken op nûmer 1. Tusken 1973 en 1975 gong hja nei de ''Salter School of Music'' yn [[Los Angeles]] en yn 1975 ferskine twa sammelalbums: ''Greatest Hits'' en ''Best of Chi Coltrane''. Twa jier letter ferskynt har tredde plaat ''Road To Tomorrow'' (1977).
Dêrnei ferfear hja nei [[Jeropa]], wenne yn [[Dútslân]], [[Switserlân]] en [[Nederlân]], dêr't sy de neifolgjende albums makke: ''Silk and Steel'' (1981), ''Live!'' (1982), ''Ready to Roll'' (1983) en ''The Message'' (1986). Fan 1991 ôf wenne hja yn [[Zürich (stêd)|Zürich]], mar yn 1993 giet se werom nei de FS en begjint se in opnamestudio yn [[Los Angeles]].
Wilens hie hja harsels behoarlik oer de kop skuort mei 300 optredens yn 't jier ein jierren tachtich en krige hja in ''burn-out''-syndroam. Dêr hat se likernôch 18 jier lêst fan hân.<ref> [[Ljouwerter Krante]], 2 oktober 2009; side 19</ref>
Yn 1996 ferskynde wer in sammelplaat, ''Chi Coltrane's Golden Classics'', mar yn 2009 kaam Chi Coltrane werom op it poadium mei ''Yesterday, Today and Forever'', dat in kompilaasje is fan har wurk fan 1982 ôf en ek inkelde nije nûmers befettet. It album is oant no ta allinnich te besetten fia har webstee 'www.chicoltrane.com'. Foar Septimber en oktober 2009 makke hja in teateromgong yn Nederlân, [[Eastenryk]], [[Switserlân]] en [[Dútslân]]. Dêrnei tekene se in kontrakt by Sony en trede se wer op yn Nederlân en Dútslân, Switserlân en [[Belgje]] (yn 2011, 2012, 2013 en 2014).
== Diskografy ==
=== Albums ===
* 1972: ''Chi Coltrane''
* 1973: ''Let it Ride''
* 1977: ''Road to Tomorrow''
* 1981: ''Silk & Steel''
* 1983: ''Live!''
* 1983: ''Ready to Roll''
* 1986: ''The Message''
* 1988: ''The Best of Chi Coltrane''
* 1996: ''Golden Classics''
* 2008: ''Yesterday, Today & Forever (The Best of 1982 - 2007)''
* 2009: ''2 Originals''
* 2009: ''The Essential Chi Coltrane - Yesterday, Today & Forever''
* 2012: ''The Comeback Concert - Live in Vienna''
=== Singles ===
* 1972: ''Thunder and Lightning''
* 1972: ''Go Like Elijah''
* 1973: ''You Were My Friend''
* 1973: ''Who Ever Told You''
* 1973: ''Feelin' Good''
* 1974: ''It's Not Easy''
* 1974: ''Hallelujah''
* 1977: ''Ooh Baby''
* 1977: ''What's Happening to Me (It's a Spell)''
* 1981: ''Blinded by Love''
* 1981: ''Goin' Round''
* 1983: ''I'm Gonna Make You Love Me''
* 1991: ''I Just Want to Rule My Own Life without You''
* 2009: ''Oh Holy Night''
== Ferskaat ==
*Coltrane waard û.o. ''The Queen of Rock'' en de opfolgster fan [[Janis Joplin]] neamd. By har tour troch Dútslân waard hja troch de parse ''die Schöne mit dem harten Anschlag'' neamd.
{{boarnen|boarnefernijing=
<references/>
-----
;Keppelings om utens
* [http://www.chicoltrane.com/ Offisjele Chi Coltrane site] {{en}}
* [http://www.chicoltrane.free.fr/indexus.htm Offisjeuze Chi Coltrane site] (yn it [[Frânsk]] of [[Ingelsk]])
* Christian Düblin: [http://www.xecutives.net/interviews/musik/212/ Ynterview mei Chi Coltrane] op [http://www.xecutives.net Xecutives.net] {{en}}
* [https://www.youtube.com/watch?v=rsMlumYJuLQ Chi Coltrane (USA) live yn Noardewyn @ Omrop Fryslân]
}}
{{DEFAULTSORT:Coltrane, Chi}}
[[Kategory:Amerikaansk sjonger]]
[[Kategory:Amerikaansk muzikant]]
[[Kategory:Amerikaansk lietsjeskriuwer]]
[[Kategory:Amerikaansk bluesartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk soul-artyst]]
[[Kategory:Amerikaansk persoan fan Dútsk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk persoan fan Kanadeesk komôf]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1948]]
8ciqedyvv1tg4xyil0s9zv9qeis7e87
1086696
1086435
2022-08-05T21:55:48Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Ferskaat */ kt
wikitext
text/x-wiki
[[Ofbyld:Chi Coltrane 1974.jpg|thumb|Chi Coltrane yn 1974]]
[[Ofbyld:Donauinselfest 20090627 Chi Coltrane series v.a.jpg|thumb|Chi Coltrane, Wenen, 2009.]]
'''Chi Coltrane''' ([[16 novimber]] [[1948]], [[Racine (Wiskonsin)|Racine]], [[Wiskonsin]]) is in [[Feriene Steaten|Amerikaansk]] [[sjongster]], [[pianiste]] en [[songwriter]].
== Biografy ==
Chi (sprek út as 'Sjaay') wie ien fan sân bern fan [[Kanada|Kanadeeske]] mem en in [[Dútslân|Dútske]] heit, in fioelist. Se hie al betiid niget oan muzyk en koe mei tolve jier acht ynstruminten bespylje. Har favorite ynstrumint is de piano. Yn 1970 spile se yn ferskate clubs yn [[Chicago]] nei't hja as tsiener fan hûs rûn wie. In jier letter fertsjintwurdige hja har lân op it Ynternasjonaal Rock Festival yn [[Rio de Janeiro (stêd)|Rio de Janeiro]] en in skoftsje letter tekene hja in platekontrakt by CBS/Columbia Records.
Har debútalbum 'Chi Coltrane' komt yn 1972 út en wurdt troch har earste single ''Thunder and Lightning'' in hit oer de hiele wrâld. Der wurde fan de single mear as in miljoen ferkocht. Nei in súksesfolle tour giet hja de studio yn om har twadde album ''Let it Ride'' (1974) op te nimmen. It waard wer in grut súkses, yn hiel Jeropa kriget sy hits. Mei ''Go like Elijah'' stiet se yn 1973 trettjin wiken yn de Nederlânske Top 40 en twa wiken op nûmer 1. Tusken 1973 en 1975 gong hja nei de ''Salter School of Music'' yn [[Los Angeles]] en yn 1975 ferskine twa sammelalbums: ''Greatest Hits'' en ''Best of Chi Coltrane''. Twa jier letter ferskynt har tredde plaat ''Road To Tomorrow'' (1977).
Dêrnei ferfear hja nei [[Jeropa]], wenne yn [[Dútslân]], [[Switserlân]] en [[Nederlân]], dêr't sy de neifolgjende albums makke: ''Silk and Steel'' (1981), ''Live!'' (1982), ''Ready to Roll'' (1983) en ''The Message'' (1986). Fan 1991 ôf wenne hja yn [[Zürich (stêd)|Zürich]], mar yn 1993 giet se werom nei de FS en begjint se in opnamestudio yn [[Los Angeles]].
Wilens hie hja harsels behoarlik oer de kop skuort mei 300 optredens yn 't jier ein jierren tachtich en krige hja in ''burn-out''-syndroam. Dêr hat se likernôch 18 jier lêst fan hân.<ref> [[Ljouwerter Krante]], 2 oktober 2009; side 19</ref>
Yn 1996 ferskynde wer in sammelplaat, ''Chi Coltrane's Golden Classics'', mar yn 2009 kaam Chi Coltrane werom op it poadium mei ''Yesterday, Today and Forever'', dat in kompilaasje is fan har wurk fan 1982 ôf en ek inkelde nije nûmers befettet. It album is oant no ta allinnich te besetten fia har webstee 'www.chicoltrane.com'. Foar Septimber en oktober 2009 makke hja in teateromgong yn Nederlân, [[Eastenryk]], [[Switserlân]] en [[Dútslân]]. Dêrnei tekene se in kontrakt by Sony en trede se wer op yn Nederlân en Dútslân, Switserlân en [[Belgje]] (yn 2011, 2012, 2013 en 2014).
== Diskografy ==
=== Albums ===
* 1972: ''Chi Coltrane''
* 1973: ''Let it Ride''
* 1977: ''Road to Tomorrow''
* 1981: ''Silk & Steel''
* 1983: ''Live!''
* 1983: ''Ready to Roll''
* 1986: ''The Message''
* 1988: ''The Best of Chi Coltrane''
* 1996: ''Golden Classics''
* 2008: ''Yesterday, Today & Forever (The Best of 1982 - 2007)''
* 2009: ''2 Originals''
* 2009: ''The Essential Chi Coltrane - Yesterday, Today & Forever''
* 2012: ''The Comeback Concert - Live in Vienna''
=== Singles ===
* 1972: ''Thunder and Lightning''
* 1972: ''Go Like Elijah''
* 1973: ''You Were My Friend''
* 1973: ''Who Ever Told You''
* 1973: ''Feelin' Good''
* 1974: ''It's Not Easy''
* 1974: ''Hallelujah''
* 1977: ''Ooh Baby''
* 1977: ''What's Happening to Me (It's a Spell)''
* 1981: ''Blinded by Love''
* 1981: ''Goin' Round''
* 1983: ''I'm Gonna Make You Love Me''
* 1991: ''I Just Want to Rule My Own Life without You''
* 2009: ''Oh Holy Night''
== Ferskaat ==
*Coltrane waard û.o. ''The Queen of Rock'' en de opfolgster fan [[Janis Joplin]] neamd. By har tour troch Dútslân waard hja troch de parse ''die Schöne mit dem harten Anschlag'' neamd.
{{boarnen|boarnefernijing=
<references/>
-----
;Keppelings om utens
* [http://www.chicoltrane.com/ Offisjele Chi Coltrane site] {{en}}
* [http://www.chicoltrane.free.fr/indexus.htm Offisjeuze Chi Coltrane site] (yn it [[Frânsk]] of [[Ingelsk]])
* Christian Düblin: [http://www.xecutives.net/interviews/musik/212/ Ynterview mei Chi Coltrane] op [http://www.xecutives.net Xecutives.net] {{en}}
* [https://www.youtube.com/watch?v=rsMlumYJuLQ Chi Coltrane (USA) live yn Noardewyn @ Omrop Fryslân]
}}
{{DEFAULTSORT:Coltrane, Chi}}
[[Kategory:Amerikaansk sjonger]]
[[Kategory:Amerikaansk muzikant]]
[[Kategory:Amerikaansk lietsjeskriuwer]]
[[Kategory:Amerikaansk bluesartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk soulartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk persoan fan Dútsk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk persoan fan Kanadeesk komôf]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1948]]
khygl4hgajm0ip6rfxg9jrozjexvdgf
Frank Sinatra
0
27802
1086609
1058847
2022-08-05T21:30:32Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Keppeling om utens */ kt
wikitext
text/x-wiki
[[Ofbyld:Frank Sinatra 1973.jpg|thumb|Frank Sinatra yn it [[Wite Hûs (Washington D.C.)|Wite Hûs]], [[1973]].]]
[[Ofbyld:Frank Sinatra and Ronald Reagan.jpg|thumb|Presidint [[Ronald Reagan]] oerlanget de ''Medal of Freedom'' oan Frank Sinatra.]]
'''Francis Albert Sinatra''' ([[Hoboken (New Jersey)]], [[12 desimber]] [[1915]] – [[Los Angeles]], [[14 maaie]] [[1998]]) wie in [[Feriene Steaten|Amerikaansk]] [[sjonger]], [[akteur]], filmprodusint en filmregisseur.
<gallery>
Ofbyld:Frank Sinatra in Till the Clouds Roll By.jpg|Frank Sinatra, 1946
Ofbyld:Frank Sinatra by Gottlieb c1947- 2.jpg|Frank Sinatra, 1947
</gallery>
{{stobbe-muzyk}}
== Keppeling om utens ==
* {{en}} [http://vvipvideo.com/Frank_Sinatra Fideos fan Frank Sinatra]
{{commonsBalke|Frank sinatra}}
{{DEFAULTSORT:Sinatra, Frank}}
[[Kategory:Frank Sinatra| ]]
[[Kategory:Amerikaansk sjonger]]
[[Kategory:Amerikaansk jazzartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk filmakteur]]
[[Kategory:Amerikaansk harkspulakteur]]
[[Kategory:Amerikaansk stimakteur]]
[[Kategory:Amerikaansk filmprodusint]]
[[Kategory:Amerikaansk filmregisseur]]
[[Kategory:Amerikaansk filantroop]]
[[Kategory:Grammy-winner]]
[[Kategory:Golden Globe-winner]]
[[Kategory:Cecil B. DeMille Award-winner]]
[[Kategory:Winner fan de Presidinsjele Frijheidsmedalje]]
[[Kategory:Amerikaansk persoan fan Sisyljaansk komôf]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1915]]
[[Kategory:Persoan stoarn yn 1998]]
6syfnah3zpdrzp8a7e5b6ff9fp58sqc
Anouk
0
28290
1086670
1086221
2022-08-05T21:49:53Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Keppeling om utens */ kt
wikitext
text/x-wiki
{{stobbe}}
[[Ofbyld:Anouk at fesival mundial 2008.JPG|thumb|Anouk yn 2008]]
'''Anouk''' (echte namme: Anouk Teeuwe) ([[Den Haach]], [[8 april]] [[1975]]) is in Nederlânske sjongster.
=== Albums ===
{| class="wikitable"
! Album
! Ferskiningsdatum
! width="25" | NL
! width="25" | BE
! Ferkocht
! Goud / Platina <ref>http://www.nvpi.nl/nvpi/pagina.asp?pagkey=60463&formposted=no&pagenr=1 NVPI, Gold & Platina albums</ref>
|-
| ''[[Together Alone (Anouk album)|Together Alone]]''
| 15 oktober, 1997
|align="center"|1
|align="center"|3
| 350,000 (NL)
| NL: 4x Platina / SWE: Goud
|-
| ''[[Urban Solitude]]''
| 20 novimber, 1999
|align="center"|1
|align="center"|20
| 100,000 (NL)
| NL: Platina / BE: Goud
|-
| ''[[Lost Tracks]]''
| 18 novimber, 2002
|align="center"|1
|align="center"|5
| 55,000 (NL)
| NL: Goud
|-
| ''[[Graduated Fool]]''
| 7 maart, 2003
|align="center"|3
|align="center"|5
| 25,000 (NL)
| NL: -, BE:-
|-
| ''[[Update (Anouk album)|Update]]''
| 5 jannewaris, 2004
|align="center"|9
|align="center"|38
| ?
|-
| ''[[Hotel New York]]''
| 3 desimber, 2004
|align="center"|1
|align="center"|1
| 250,000 (NL)
| NL: 2x Platina
|-
| ''[[Anouk Is Alive]]''
| 28 april, 2006
|align="center"|8
|align="center"|5
| 100,000+ (NL)
| NL: 3x Platina, BE: Platina
|-
| ''[[Who's Your Momma?]]''
| 23 nvimber, 2007
|align="center"|1
|align="center"|4
| 200,000+ (NL)
| NL: 2x Platina, BE: Gold
|-
| ''[[Live at Gelredome]]''
| 27 juny, 2008
|align="center"|1
|align="center"|16
| 100,000+
| NL: Platina, BE: Sulver
|-
| ''[[For Bitter or Worse]]''
| 18 septimber, 2009
|align="center"|1
|align="center"|2
| 60,000+
| Nederlân: 3x Platina
|}
[[Ofbyld:Anouk.jpg|thumb|''Anouk yn 2006'']]
=== Singles ===
{| class="wikitable"
! align="center" valign="middle" rowspan="2"|Jier
! align="center" valign="middle" rowspan="2"|Singles/titel
! align="center" valign="top" colspan="4"|Notearring<ref>Boarnen notearrings: [http://www.musicline.de/de/chartverfolgung_summary/artist/Anouk/longplay DE] [http://austriancharts.at/showinterpret.asp?interpret=Anouk AT] [http://hitparade.ch/showinterpret.asp?interpret=Anouk CH] NL-[http://www.top40.nl/artist.aspx?contributor_id=10919&jaar=2009&maand=8&week=34 Singles] / [http://dutchcharts.nl/showinterpret.asp?interpret=Anouk Alben]</ref>
|-
! width="45"|[[Ö3 Austria Top 40|At]]
! width="45"|[[Schweizer Hitparade|CH]]
! width="45"|[[Media-Control-Charts|DE]]
! width="45"|[[Niederlande|NL]]
|-
|----- bgcolor="#f0f0ff" align="center" valign="top"
| align="left"|1996
| align="left"|''Mood Indigo''
| <!--A-->|-
| <!--CH-->|-
| <!--D-->|-
| <!--NL-->|49
|-
|----- bgcolor="#f0f0ff" align="center" valign="top"
| align="left"|1998
| align="left"|''Nobody's Wife''<sup>1</sup>
| <!--A-->|-
| <!--CH-->|-
| <!--D-->|-
| <!--NL-->|2<br /><small>40 Wike.</small>
|-
|----- bgcolor="#f0f0ff" align="center" valign="top"
| align="left"|1998
| align="left"|''It's So Hard''
| <!--A-->|-
| <!--CH-->|-
| <!--D-->|-
| <!--NL-->|29<br /><small>12 Wi.</small>
|-
|----- bgcolor="#f0f0ff" align="center" valign="top"
| align="left"|1998
| align="left"|''Sacrifice''
| <!--A-->|-
| <!--CH-->|-
| <!--D-->|-
| <!--NL-->|6<br /><small>22 Wi.</small>
|-
|----- bgcolor="#f0f0ff" align="center" valign="top"
| align="left"|1999
| align="left"|''R U Kiddin' Me''<sup>2</sup>
| <!--A-->|-
| <!--CH-->|-
| <!--D-->|-
| <!--NL-->|2<br /><small>21 Wi.</small>
|-
|----- bgcolor="#f0f0ff" align="center" valign="top"
| align="left"|2000
| align="left"|''The Dark''
| <!--A-->|-
| <!--CH-->|-
| <!--D-->|-
| <!--NL-->|12<br /><small>12 Wi.</small>
|-
|----- bgcolor="#f0f0ff" align="center" valign="top"
| align="left"|2000
| align="left"|''Michel''
| <!--A-->|-
| <!--CH-->|-
| <!--D-->|-
| <!--NL-->|3<br /><small>20 Wo.</small>
|-
|----- bgcolor="#f0f0ff" align="center" valign="top"
| align="left"|2001
| align="left"|''Don't''
| <!--A-->|-
| <!--CH-->|-
| <!--D-->|-
| <!--NL-->|35<br /><small>6 Wi.</small>
|-
|----- bgcolor="#f0f0ff" align="center" valign="top"
| align="left"|2001
| align="left"|''Love''
| <!--A-->|-
| <!--CH-->|-
| <!--D-->|-
| <!--NL-->|51<br /><small>6 Wi.</small>
|-
|----- bgcolor="#f0f0ff" align="center" valign="top"
| align="left"|2002
| align="left"|''Everything''
| <!--A-->|-
| <!--CH-->|-
| <!--D-->|-
| <!--NL-->|12<br /><small>13 Wi.</small>
|-
|----- bgcolor="#f0f0ff" align="center" valign="top"
| align="left"|2003
| align="left"|''I Live For You''
| <!--A-->|-
| <!--CH-->|-
| <!--D-->|-
| <!--NL-->|65<br /><small>5 Wi.</small>
|-
|----- bgcolor="#f0f0ff" align="center" valign="top"
| align="left"|2003
| align="left"|''Between These Walls''<br />(Junkie XL Feat. Anouk)
| <!--A-->|-
| <!--CH-->|-
| <!--D-->|-
| <!--NL-->|41<br /><small>8 Wi.</small>
|-
|----- bgcolor="#f0f0ff" align="center" valign="top"
| align="left"|2003
| align="left"|''Hail''
| <!--A-->|-
| <!--CH-->|-
| <!--D-->|-
| <!--NL-->|27<br /><small>8 Wi.</small>
|-
|----- bgcolor="#f0f0ff" align="center" valign="top"
| align="left"|2004
| align="left"|''Girl''
| <!--A-->|-
| <!--CH-->|-
| <!--D-->|-
| <!--NL-->|2<br /><small>27 Wi.</small>
|-
|----- bgcolor="#f0f0ff" align="center" valign="top"
| align="left"|2005
| align="left"|''Lost''
| <!--A-->|-
| <!--CH-->|-
| <!--D-->|-
| <!--NL-->|2<br /><small>19 Wi.</small>
|-
|----- bgcolor="#f0f0ff" align="center" valign="top"
| align="left"|2005
| align="left"|''Jerusalem''
| <!--A-->|-
| <!--Swi-->|-
| <!--D-->|-
| <!--NL-->|15<br /><small>10 Wo.</small>
|-
|----- bgcolor="#f0f0ff" align="center" valign="top"
| align="left"|2005
| align="left"|''One Word''
| <!--A-->|-
| <!--Swits-->|-
| <!--D-->|-
| <!--NL-->|2<br /><small>31 Wo.</small>
|-
|----- bgcolor="#f0f0ff" align="center" valign="top"
| align="left"|2006
| align="left"|''Downhill''<br />(Postman Feat. Anouk)
| <!--A-->|-
| <!--Swits-->|-
| <!--D-->|-
| <!--NL-->|18<br /><small>10 Wi.</small>
|-
|----- bgcolor="#f0f0ff" align="center" valign="top"
| align="left"|2009
| align="left"|''Three Days in a Row''
| <!--A-->|-
| <!--Swits-->|-
| <!--D-->|-
| <!--NL-->|1<br /><small>… Wi.</small>
|}
== Keppeling om utens ==
* [http://www.anouk.nl Webside fan Anouk]
{{boarnen|boarnefernijing=
<references/>
}}
[[Kategory:Nederlânsk sjonger]]
[[Kategory:Nederlânsk rockartyst]]
[[Kategory:Nederlânsk soulartyst]]
[[Kategory:Nederlânsk lietsjeskriuwer]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1985]]
nwetakprmevdlkbwqrz0wy7739bt6dx
Billie Holiday
0
28674
1086606
1026902
2022-08-05T21:29:48Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Keppelings om utens */ kt
wikitext
text/x-wiki
{{stobbe-kultuer}}
[[Ofbyld:Billie Holiday 1949.jpg|thumb|Billie Holiday, of ''"Lady Day"'' (1949).]]
[[Ofbyld:Billie Holiday 1949 b (cropped).jpg|thumb|Billy Holiday yn 1949]]
[[Ofbyld:Billie Holiday LAT.jpg|thumb|Billie Holiday foar it gerjocht yn 1949. <br />Sy waard beskuldige foar it hawwen fan opium, hoewol't it fan har feint wie.]]
'''Billie Holiday''', wiere namme: ''Eleanora Fagan Gough'' ([[Philadelphia (Pennsylvania)|Philadelphia]], [[7 april]] [[1915]] – [[New York City]], [[17 july]] [[1959]]) wurdt algemien beskôge as ien fan de wichtichste en meast ynfloedrike [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[jazz]]-sjongsters fan har tiid. Se waard ek bekend ûnder de har troch [[Lester Young]] takende namme ''Lady Day''. Billie wie ferantwurdlik foar Young syn bynamme ''Pres'' of ''Prez'' (ôfkoarting fan ''President'').
== Diskografy ==
=== Studioalbums ===
* 1950 Billie Holiday Sings Mercury
* 1950 Billie Holiday, Vol. 1 Jolly Roger
* 1950 Billie Holiday, Vol. 2 Jolly Roger
* 1953 An Evening with Billie Holiday Clef
* 1954 Billie Holiday, Vol. 3 Jolly Roger
* 1954 Lady Sings the Blues Polygram
* 1955 Music for Torching Clef
* 1955 All or Nothing at All Polygram
* 1956 Songs for Distingué Lovers Classic
* 1956 Jazz Recital Clef
* 1956 Velvet Moods Clef
* 1956 A Recital by Billie Holiday Clef
* 1957 Body and Soul Mobile
* 1958 Lady in Satin Classic
* 1958 Blues Are Brewin' Decca
* 1959 Last Recordings Verve
* 1959 Billie Holiday Castle
* 1959 Stay with Me Polygram
* 1960 The Unforgettable Lady Day Verve
* 1990 Embraceable You Verve
* 1992 Lady Day & Pres Fremaux
* 1998 Back to Back: Billie Holiday and Etta James Excelsior
* 1999 Miss Brown to You Swing House
* 2002 Singin' the Blues Universal
* 2002 Love for Sale Prestige
* 2002 Fine and Mellow Prestige
* 2002 Billie Holiday For Lovers Verve
* 2003 Day In, Day Out HearMusic
* 2004 Autumn in New York Giants of Jazz
* 2004 Ghost of Yesterday Blue Orchid
=== Live-albums ===
* 1936 Don't Explain Audio Fidelity
* 1937 As Time Goes By Drive Archive
* 1944 Fine & Mellow Collectables
* 1946 Jazz at the Philharmonic Verve
* 1949 Broadcast Performances, Vol. 1 ESP
* 1951 Billie Holiday at Storyville 1201 Music
* 1951 The Complete 1951 Storyville Club Sessions Fresh Sound
* 1953 Radio & TV Broadcasts 1953-56 ESP
* 1956 Broadcast Performances, Vol. 3 1956-58 ESP
* 1956 The Essential Billie Holiday Carnegie Hall... Verve
* 1958 The Monterey Jazz Festival with Buddy... Black Hawk
* 1964 Rare Live Recordings RIC
* 1991 Billie Holiday Live Verve
* 1990 Classic Live Recordings JCI
* 1993 Broadcast Performances, Vol. 4 Esp
* 1995 At Carnegie Hall: The Billie Holiday Story, ... Polygram
* 1995 Immortal Lady in Concert Musketeer
* 2000 1949-52 Radio & TV Broadcast Calibre
* 2000 1953-1956 Radio & TV Broadcast Calibre
* 2001 Live at Stratford 57 & Rare Interviews Baldwin Street
* 2002 New York to Los Angeles: 1935-1944
* 2005 Lady Live 1939-1940 Columbia
[[Ofbyld:Billie Holiday 1917.jpg|thumb|right|''Billie Holiday mei twa jier yn 1917'']]
=== Sammelalbums ===
* 1933 Billie Holiday (1933-1937) Classics
* 1933 Billie Holiday: The Legacy Box 1933-1958 Columbia
* 1933 The Complete Recordings 1933-1940 Affinity
* 1933 The Quintessential Billie Holiday, Vol. 1... Columbia
* 1933 The Voice of Jazz: The Complete Recordings... Affinity
* 1935 If You Were Mine Drive Archive
* 1935 Lady Day Columbia
* 1936 God Bless the Child MCA Special
* 1936 The Quintessential Billie Holiday, Vol. 2... Columbia
* 1936 The Quintessential Billie Holiday, Vol. 3... Columbia
* 1936 The Quintessential Billie Holiday, Vols. 1-9 Columbia
* 1937 Lover Man: Jazz Archives, Vol. 6 Jazz Archives
* 1937 Miss Brown to You Jazz Time
* 1937 The Billie Holiday and Her Orchestra... Classics
* 1937 The Quintessential Billie Holiday, Vol. 4... Columbia
* 1937 The Quintessential Billie Holiday, Vol. 5... Columbia
* 1938 The Quintessential Billie Holiday, Vol. 6... Columbia
* 1938 The Quintessential Billie Holiday, Vol. 7... Masters of
* 1939 Billie Holiday Commodore
* 1939 Billie Holiday (1939-1940) Classics
* 1939 Billie Holiday (1939-1949)
* 1939 I'll Be Seeing You Commodore
* 1939 Strange Fruit Atlantic
* 1939 The Commodore Master Takes GRP
* 1939 The Commodore Recordings Mainstream
* 1939 The Complete Commodore Recordings GRP
* 1939 The Quintessential Billie Holiday, Vol. 8... Masters of
* 1940 Billie Holiday (1948-1959) Royal
* 1940 Control Booth Series, Vol. 1: 1940-1941 Storyville
* 1940 The Quintessential Billie Holiday, Vol. 9... Columbia
* 1940 The Quintessential Billie Holiday, Vol. 9... Columbia
* 1941 Control Booth Series, Vol. 2 Jazz Unlimited
* 1942 Billie's Blues Musketeer
* 1944 Masters of Jazz, Vol. 3 Storyville
* 1944 Story MCA
* 1944 The Billie Holiday Story MCA
* 1944 The Complete Decca Recordings GRP
* 1944 The Complete Original American Decca... MCA
* 1944 The Lady's Decca Days, Vol. 1 MCA
* 1944 The Lady's Decca Days, Vol. 2 MCA
* 1945 Billie Holiday & Ella Fitzgerald MCA
* 1945 The Complete Billie Holiday on Verve... Polygram
* 1945 Verve Jazz Masters 47: Sings Standards Verve
* 1946 Billie Holiday on Verve (1946-1959) Verve
* 1946 Lady in Autumn: The Best of the Verve Years Verve
* 1949 For a Lady Named Billie Giants of Jazz
* 1949 Summer of 1949 Bandstand
* 1950 Favorites Columbia
* 1951 Billie and Stan Dale
* 1951 Billie Holiday, Al Hibbler and the Blues Imperial
* 1952 First Verve Sessions Polygram
* 1952 Lover Man Prime Cuts
* 1952 Solitude Polygram
* 1952 The Billie Holiday Songbook Polygram
* 1952 The Essential Billie Holiday: Songs of Lost... Verve
* 1956 Compact Jazz: Billie Holiday Verve
* 1956 The Lady Sings Charly Budget
* 1957 Billie Holiday Sings the Blues Score
* 1957 Embraceable You Prism
* 1959 The Billie Holiday Story, Vol. 1 Columbia
* 1960 The Unforgettable Lady Day Verve
* 1961 The Essential Billie Holiday Rerooted
* 1962 Lady Love United Artists
* 1962 The Golden Years, Vol. 1 Columbia
* 1965 Billie Holiday Clef
* 1965 Once Upon a Time Mainstream
* 1966 Lady Verve
* 1966 The Golden Years, Vol. 2 Columbia
* 1967 Billie Holiday's Greatest Hits MCA
* 1973 Billie Holiday Original Recordings Columbia
* 1973 The Billie Holiday Story, Vol. 2 Columbia
* 1973 The History of Billie Holiday Verve
* 1975 A Day in the Life of Billie Holiday Different
* 1976 Lady Day Blues AJ
* 1977 Easy to Remember ITI
* 1979 Swing! Brother, Swing! Sony Special
* 1980 Giants of Jazz Time-Life
* 1984 The Silver Collection Verve
* 1986 History of the Real Billie Holiday Polygram
* 1986 Sound of Jazz Columbia
* 1988 Lady Day (1939-1944): The Sixteen Original... Tristar
* 1988 The Billie Holiday Collection Deja Vu
* 1991 Billie Holiday Sony Special
* 1991 Billie Holiday, Vol. 2: I Cried for You Patricia
* 1991 I Like Jazz: The Essence of Billie Holiday Columbia
* 1991 Them There Eyes Royal
* 1992 Billie's Best Verve
* 1992 Billie's Blues Bulldog
* 1992 Lover Man Sound
* 1992 The Early Classics Pearl
* 1993 16 Most Requested Songs Columbia
* 1993 Collection Castle
* 1993 God Bless the Child Pilz
* 1993 Talks & Sings Quicksilver
* 1994 Best of Billie Holiday Tristar
* 1994 Billie Holiday Vol. 1 (1933-1947) RCA Makin'
* 1994 Billie Sings, Terence Plays Columbia
* 1994 First Issue: Great American Songbook Polygram
* 1994 God Bless the Child Universal
* 1994 Jazz 'Round Midnight: Billie Holiday Polygram
* 1994 Long Gone Blues Tristar
* 1994 Millenium Anthology Millenium
* 1994 The Billie Holiday Story, Vol. 3 Polygram
* 1994 The Man I Love Pickwick
* 1994 Verve Jazz Masters 12: Billie Holiday Verve
* 1995 Billie Sings the Blues Sandy Hook
* 1995 Billie's Blues Start
* 1995 Box Set Masters of
* 1995 Carelessly Smash
* 1995 Fine & Mellow Indigo
* 1995 God Bless the Child Prime Cuts
* 1995 Good Morning Heartache Four Star
* 1995 Greatest Hits GRP
* 1995 Greatest Hits GRP
* 1995 Jazz Portrait Tristar
* 1995 Lady Sings the Blues: Original Sessions... Accord
* 1995 Lady Sings the Blues: The Billie Holiday... Verve
* 1995 Lover Come Back to Me Drive
* 1995 Me Myself and I Milan
* 1995 On the Sentimental Side Past Perfect
* 1995 Original Historic Recordings Jazz Archives
* 1995 The Billie Holiday Story, Vol. 5: Music for... Polygram
* 1995 The Gold Collection Deja Vu
* 1995 Vol. 1: 1933-1936 Masters of
* 1995 Vol. 10: 1940-1941 Masters of
* 1995 Vol. 2: 1936-1937 Masters of
* 1995 Vol. 3: 1934-1937 Masters of
* 1995 Vol. 4: 1937 Masters of
* 1995 Vol. 5: 1937-1938 Masters of
* 1995 Vol. 6: 1938 Masters of
* 1995 Vol. 9: 1940 Masters of
* 1995 With Bobby Black Label
* 1996 1935-1938 Fat Boy
* 1996 1940-1942 Classics
* 1996 1944 Classics
* 1996 40 Great Songs Musketeer
* 1996 American Legends # 9: Billie Holiday Laserlight
* 1996 Billie Holiday Love Songs Sony/Legacy
* 1996 Billie's Blues Collector's
* 1996 Billie's Blues Leader Music
* 1996 Billie's Blues Avid
* 1996 Fine & Mellow Collector's
* 1996 God Bless the Child K-Tel
* 1996 Golden Hits Intercontinent
* 1996 Her Best Recordings: 1935-1942 Best of Jazz
* 1996 Immortal Lady Day, Vol. 1 Charly Budget
* 1996 Jazz After Dark: Great Songs, Vol. 1 Public Music
* 1996 Jazz After Dark: Great Songs, Vol. 2 Public Music
* 1996 Lady Day's 25 Greatest: 1933-1944 ASV/Living Era
* 1996 Love Me or Leave Me Hallmark
* 1996 Love Songs Sony
* 1996 Me Myself & I Eclipse Music
* 1996 Miss Brown to You 1933-1936 Jazztory
* 1996 This Is Jazz, Vol. 15 Sony
* 1996 Vol. 11: 1941-1942 Masters of
* 1997 Ain't Nobody's Business Century Vista
* 1997 Billie Holiday: Members Edition Members
* 1997 Billie Holliday: Triple Gold Start
* 1997 Complete, Vol. 12: 1942-1944 Masters of
* 1997 Greatest Hits, Vol. 1 Galaxy
* 1997 Greatest Hits, Vol. 2 Galaxy
* 1997 Priceless Jazz GRP
* 1997 Revue Collection Revue
* 1997 The Ultimate Billie Holiday Polygram
* 1997 Vol. 1: 1935-1939 L'art Vocal
* 1998 Back 2 Back Intercontinent
* 1998 Back to Back: Billie Holiday and Etta James Excelsior
* 1998 Billie's Blues Wolf
* 1998 Gold Collection Fine Tune
* 1998 Gold Collection Retro Music
* 1998 Golden Classics Double Play
* 1998 Greatest Hits Sony
* 1998 Lady Day & Prez Fremeaux &
* 1998 Lady Sings the Blues Entertainers
* 1998 Masters Cleopatra
* 1998 Night & Day Empress
* 1998 Portrait of Billie Holiday Gallerie
* 1998 Priceless Jazz: More Billie Holiday GRP
* 1998 Quintessential 1, 2 & 3 Sony
* 1998 Selection of Billie Holiday Golden Sounds
* 1998 The Classic Decade 1935-1945 Prism Leisure
* 1998 This Is Jazz, Vol. 32: Standards Sony
* 1998 V-Disc Recordings: A Musical Contribution by... Collectors'
* 1998 Vol. 13: 1944 Masters of
* 1999 1945-1948 Classics
* 1999 Back to Back Ember
* 1999 Best of Billie Holiday: 1935-1948 Import
* 1999 Cocktail Hour Columbia River
* 1999 Essential Masters of Jazz Proper
* 1999 Forever Gold St. Clair
* 1999 Guilty Nostalgia
* 1999 Lover Man: 1939-1944 Jazzterdays
* 1999 Miss Brown to You Swing House
* 1999 Strange Fruit Crown
* 1999 Strange Fruit Giants of Jazz
* 1999 Strange Fruit Jazz World
* 1999 The Essential Billie Holiday Charly
* 1999 Vol. 14: 1944-1945 Masters of
* 1999 Wishing on the Moon ASV/Living Era
* 2000 1925-1950
* 2000 20 Classic Tracks Cleopatra
* 2000 A Fine Romance, Vol. 1 Definitive
* 2000 A Fine Romance, Vol. 2 Definitive
* 2000 Anthology 1944-1959 Cleopatra
* 2000 Billie Holiday the Legend Legend
* 2000 Billie's Blues Delta
* 2000 Billie's Love Songs Nimbus
* 2000 Essential Recordings Music Club
* 2000 Golden Legends Direct Source
* 2000 High Profile Direct Source
* 2000 Jazz & Blues Blues & Jazz
* 2000 Jazz Gallery: 1925-1950 Mondo Musica
* 2000 Ken Burns Jazz Verve
* 2000 Lady Day Golden Stars
* 2000 Lady Sings the Blues Collectables
* 2000 Legends: Billie Holiday Orchard
* 2000 Midnight Blues Madacy
* 2000 New Orleans Definitive
* 2000 No Regrets Recall
* 2000 Please Don't Talk About Me When I'm Gone Get Back
* 2000 Strange Fruit: 1937-1939 Jazzterdays
* 2000 Strange Fruit: Alternate Takes Universal
* 2000 Summertime Mastersound
* 2000 That Ole Devil Called Love Prism Leisure
* 2000 That's Life I Guess: 1936-1937 Jazztory
* 2000 The Best of Billie Holiday Intersound
* 2000 The Great Festival
* 2000 Very Best of Billie Holiday Universal
* 2000 Vol. 16: December 1946-December 1948 Masters of
* 2001 Anthology 1944-1959 Crown Japan
* 2001 Billie Holiday, Vol. 1 & 2 Platinum Disc
* 2001 Billie Holiday, Vol. 1: The Best Platinum Disc
* 2001 Billie Holiday, Vol. 2 Platinum Disc
* 2001 Billie's Blues Simply The
* 2001 Celebrating the Best of Jazz Direct Source
* 2001 Complete Original American Commodore... Jazz Factory
* 2001 Complete Original American Decca Recordings... Jazz Factory
* 2001 God Bless the Child Proper
* 2001 Great Ladies on V-Disc, Vol. 1 Tokuma
* 2001 Jazz After Hours Jazz After
* 2001 Lady Day, Vol. 1 Magnum
* 2001 Lady Day, Vol. 3 Magnum
* 2001 Lady Day: The Best of Billie Holiday Columbia/Legac
* 2001 Lady Day: The Complete Billie Holiday on... Sony
* 2001 Lover Man Proper
* 2001 Miss Brown to You A Touch Of
* 2001 Original Authentic Recordings Just Jazz
* 2001 Sings the Great American Songbook Jazz Factory
* 2001 Songbook Jazz Factory
* 2001 Star Power: Billie Holiday Direct Source
* 2001 Strange Fruit Proper
* 2001 The Best of Billie Holiday EMI-Capitol
* 2001 The Billie Holiday Story Chrome Dreams
* 2001 The Great, Vol. 2 Goldies
* 2001 The Lady Sings Proper
* 2001 This Year's Kisses Proper
* 2002 1949-1951 Classics
* 2002 20th Century Masters - The Millennium... Hip-O
* 2002 A Musical Romance Columbia/Legac
* 2002 All of Me Delta
* 2002 Billie Holiday
* 2002 Billie Holiday For Lovers Verve
* 2002 Billie Holiday: Portrait International
* 2002 Billie's Blues Past Perfect
* 2002 Billie's Blues Tko Magnum
* 2002 Billie's Blues Tko Magnum
* 2002 Blue Billie Columbia/Legac
* 2002 Body and Soul Verve
* 2002 Complete Recordings Jazz Factory
* 2002 Fine and Mellow Prestige Elite
* 2002 Golden Greats Golden Greats
* 2002 Great Ladies of Jazz Legend
* 2002 Great Lady Day Rajon
* 2002 Jazz Collection: Billie Holiday and Friends Laserlight
* 2002 Jazz Is Their Old Man Laserlight
* 2002 Lady Day & Pres 1937-1941 Fremeaux &
* 2002 Lady Day Ember
* 2002 Lady Day Swings Columbia/Legac
* 2002 Lady Day, Vol. 2 TKO Collectors
* 2002 Lady in Satin Sony
* 2002 Love for Sale Prestige Elite
* 2002 Night and Day Town Sound
* 2002 No Greater Love Our World
* 2002 Quintessence New York to Los Angeles, Vol.... Fremeaux &
* 2002 Singin' the Blues Universal
* 2002 The Incomparable, Vol. 1
* 2002 The Incomparable, Vol. 2
* 2002 The Incomparable, Vol. 3
* 2002 The Incomparable, Vol. 4
* 2002 The Incomparable, Vol. 5
* 2002 You Got to My Head Past Perfect
* 2003 1952 Classics
* 2003 Best of Billie Holiday
* 2003 Blue Billie Saga
* 2003 Classic American Voices Direct Source
* 2003 Complete 1937-1946 Fremeaux &
* 2003 Day In, Day Out HearMusic
* 2003 Early Lady Day: 1933-1937 Jazz Legends
* 2003 Happy Billie Saga
* 2003 Jazz Masters: Billie Holiday Delta
* 2003 Legendary Jazz: Easy Livin' Columbia River
* 2003 Love Songs, Vol. 2 Columbia/Legac
* 2003 Swing! Brother Swing! Collectables
* 2003 The Billie Holiday Collection, Vol. 1 Columbia
* 2003 The Billie Holiday Collection, Vol. 2 Columbia
* 2003 The Billie Holiday Collection, Vol. 3 Columbia/Legac
* 2003 The Billie Holiday Collection, Vol. 4 Columbia
* 2003 The Diva Series Verve
* 2003 Ultimate Collection United Multi
* 2004 BD Jazz
* 2004 Evening With Billie Holiday
* 2004 Good Morning Blues: The Complete Columbia... Universe
* 2004 Moanin' Low ASV/Living Era
* 2004 Proper Introduction to Billie Holiday:...
* 2004 The Quintessential Billie Holiday, Vol. 1-3 Columbia/Legacy
* 2004 BD Jazz Nocturne
* 2004 Jazz Moods: 'Round Midnight Columbia/Legacy
* 2004 Lady Day Live Collector's Choice
* 2004 Jeepers Creepers: The Ultimate Lady Day Best ... Birdland
* 2004 Lady Day: The Complete Columbia Golden Years Definitive Classics
* 2004 Happy Holiday Jasmine
* 2004 The Jazz Biography Series United Multi Consign
* 2004 The Platinum Collection Direct Source
* 2004 Timeless Classics St. Clair
* 2004 Billie Holiday The Love Songs ... Dejavu Retro Gold Collection
* 2004 Complete Alternates, Vol. 1 Blue Moon
* 2004 Complete Alternates, Vol. 2 Blue Moon
* 2004 Complete Alternates, Vol. 3 Blue Moon
* 2004 Complete Alternates, Vol. 4 Blue Moon
* 2004 Complete Alternates, Vol. 5 Blue Moon
* 2004 Lover Man: 1944-1950 Blue Moon
* 2004 Tenderly Blue Moon
* 2004 Vol. 1: 1945-1949 Blue Moon
* 2004 Vol. 2: 1949-1951 Blue Moon
* 2004 Complete, Vol. 1: 1933-1936 Blue Moon
* 2004 Vol. 2: 1936-1937 [Blue Moon] Blue Moon
* 2004 Vol. 3: 1937-1938 Blue Moon
* 2004 Vol. 4: 1938 Blue Moon
* 2004 Vol. 5: 1938-1939 Blue Moon
* 2004 Vol. 6: 1939-1941 Blue Moon
* 2004 Vol. 7: 1941-1944 Blue Moon
* 2004 Trios Sony International
* 2005 The Sensitive Billie Holiday 1940-1949 Storyville
* 2005 The Billie Holiday Story United States Dist
* 2005 All of Me Legacy
* 2005 Anthology Cleopatra
* 2005 Remixed Hits Hypnotic
* 2005 Billie Holiday Platinum Disc
* 2005 The Billie Holiday Collection Columbia
* 2005 Jukebox Hits 1935-1946 Acrobat
* 2005 Legends: Billie Holiday Direct Source
* 2005 The Best of Billie Holiday Compendia
== Keppelings om utens ==
* Stikmannich mp3-triemmen fan Billie Holiday kinne laden of belústere wurde op [http://www.billieholiday.be ''Billie Holiday Discography'' side].
* [http://www.youtube.com/watch?v=_tNSp7MaADM Filmpje] op Youtube, Billie sjongt 'Fine and Mellow' (mei ûnder oaren Lester Young as begelieder)
{{CommonsBalke|Billie Holiday}}
{{DEFAULTSORT:Holiday, Billie}}
[[Kategory:Amerikaansk sjonger]]
[[Kategory:Amerikaansk jazzartyst]]
[[Kategory:Grammy-winner]]
[[Kategory:Amerikaansk muzikant fan Afro-Amerikaansk komôf]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1915]]
[[Kategory:Persoan stoarn yn 1959]]
rd9259tiu2kgq4zh39u3ilevwbol6ct
Corinne Staal
0
29000
1086570
856240
2022-08-05T21:21:15Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Keppeling om utens */ kt
wikitext
text/x-wiki
'''Corinne Staal''' ([[Snits (stêd)|Snits]], [[11 septimber]] [[1964]]) is in pianiste en komponiste. Se groeide op yn Snits as dochter fan in sjirurch út Wageningen. Nettsjinsteande har eachproblemen slagge se foar har oplieding oan it [[konservatoarium]] yn [[Ljouwert (stêd)|Ljouwert]] (1983-1989). Se waard hjirby stimulearre troch musikus en jazzleafhawwer [[John Bok]]. Har hert giet út nei de lichte muzyk en de [[jazz]]. Se spilet solo, mar ek yn meardere ensembles, ûnder oaren mei bassist Oeds Bouwsma. Se wurke mei Roerend Goed en de solosjongsters Monique Bakker, Ellen Bakker, Elly May en [[Frederike Kleefstra]]. Mei de lêste makke se twa cd's en treedt se noch geregeld op. Corinne makket meast de komposysjes en arranzjeminten fan de ferskes, de teksten dogge se beide wol, of brûke teksten fan oaren. Yn it teaterseizoen 2005/2006 hienen se in eigen teaterfoarsttelling: ‘Oeremis’.
Mei [[Bennie Huisman]] spile se meardere teaterprogramma's, dêr't se ek teksten foar op muzyk sette. Optredens wienen der fierders mei [[Jaap Louwes]], [[Piter Wilkens]], [[Monique Bakker]] en [[Gurbe Douwstra]]. Fierder jout se les oan de Ljouwerter pop-akademy. Op it stuit (2009) wurket Corinne Staal oan in nije Fryske muzykteaterproduksje. Boppedat wurket se mei sjonger/gitarist Sake Hijlkema oan de (twatalige) skoallefoarstelling 'De Jierdei' foar de ûnderbou fan de basisskoalle.
== Wurk ==
* ''Hûndert kear dyn namme'' mei Frederike Kleefstra (2003)
* ''Hoe fyn ik wurden'' mei Frederike Kleefstra
== Keppeling om utens ==
* [http://www.corinnestaal.nl/ Webstee Corinne Staal]
{{DEFAULTSORT:Staal, Corinne}}
[[Kategory:Frysk komponist]]
[[Kategory:Frysk muzikant]]
[[Kategory:Frysk pianist]]
[[Kategory:Frysk sjonger]]
[[Kategory:Sjonger yn it Frysk]]
[[Kategory:Frysk jazzartyst]]
[[Kategory:Frysk lietsjeskriuwer]]
[[Kategory:Skriuwer yn it Frysk]]
[[Kategory:Frysk ûnderwizer]]
[[Kategory:Persoan berne yn Snits]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1964]]
anb55supw2wnw3lv9jqzylmvpyoi64k
Elske DeWall
0
29111
1086666
1081312
2022-08-05T21:49:12Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Underskiedings */ kt
wikitext
text/x-wiki
{{Sjonger of muzikant
| ôfbylding = Elske de Wall30466.jpg
| ôfbyldingstekst =
| ôfbyldingsbreedte =
| echte namme = Elske DeWalle
| nasjonaliteit = [[Nederlân|Nederlânsk]]
| berne = [[11 novimber]] [[1985]]
| berteplak = [[Feanwâlden]]
| stoarn =
| stjerplak =
| etnisiteit = [[Westerlauwerske Friezen|Frysk]]
| sjenre = soul, folk, country
| ynstrumint = sjongster, [[piano]]
| sjongtaal = [[Nederlânsk]], [[Frysk]], [[Ingelsk]]
| grutste hit(s) =
| jierren aktyf = [[2006]] - no
| prizen =
| webside =
}}
[[Ofbyld:Elske DeWall.jpg|thumb|Elske DeWall]]
[[ofbyld:Elske DeWall & Lionel Richie.jpg|thumb|Elske DeWall en [[Lionel Richie]] by Life4You (2012)]]
'''Elske DeWall''' (offisjeel: '''Elske de Walle''') ([[Feanwâlden]], [[11 novimber]] [[1985]]) is in Frysk sjongster dy't hikke en tein is yn [[Feanwâlden]] en no yn [[Ljouwert (stêd)|Ljouwert]] wennet. Har artystenamme DeWall ûntlient se oan har âldomke Sjoerd út [[Kanada]]: minsken dêre sprekke syn efternamme sa út. Sy skriuwt har ferskes mei in [[gitaar]] of efter de [[piano]]. Har poplietsjes binne fol ''soul'', mei ynfloeden út [[gospel]], folk en moderne [[country]], meast skreaun troch har sels.
== Libben en wurk ==
Sy is in dochter fan plysje Tjeerd (spilet trompet by de [[Blauhúster Dakkapel]] ) en Geartsje de Walle. Doe't se sân jier wie begûn se mei pianoles by Jaap Meems fan [[Twizelerheide]], spile dêrnei [[saksofoan]] en úteinlik [[gitaar]]. Giet nei de mafû en hafû fan it Lauwers Kolleezje yn [[Bûtenpost]]. Se treedt ek alris op mei har suske [[Femke de Walle|Femke]] ûnder de namme FEEL (FEmke-ELske) yn de Burgumer jazzclub. Letter gie se nei de [[Akademy foar Popkultuer]] yn [[Ljouwert (stêd)|Ljouwert]] om sang te studearjen. Yn har stúdzjetiid wie De Walle aktyf as eftergrûnsjongster. Se is te hearren op de sammel-cd ''Get Loaded'' fan de [[Akademy foar Popkultuer]] yn [[2006]]. Sy waard troch har drumlearaar en lettere man Sietse Huisman (*[[1968]], ûnder oaren drummer by [[Twarres]]) en koe sa ûnderfining opdwaan op poadiums en mei oare artysten. Yn novimber 2007 die se mei oan it Fryske popgala op [[De Gordyk]]. Doe't se 19 jier wie begûn se lietsjes te skriuwen. In oantal songs fan har earste album komme fan skriuwsesjes mei ynternasjonale songwriters út it [[Feriene Keninkryk]] en [[Sweden]].
Ein 2007 stjoerde se har earste demo op nei de [[FSA|Amerikaanske]] platemaatskippij Universal Records. Yn de maitiid fan 2008 waard se troch [[Syb van der Ploeg]] útnûge om as ''special guest'' op te treden by syn teatertoer, en letter dat jier wurke se mei oan it projekt "[[In Frysk Earbetoan Oan Leonard Cohen - Cohen In Het Fries]]". Dêrnei tekene se in platekontrakt en kaam te spyljen yn it foarprogramma fan [[Paul Carrack]].
Har earste single ''Come See The End In Me'' presintearre se yn oktober 2009 yn [[ Amsterdam]] en yn [[2010]] kaam se mei har debútalbum ''Balloon Over Paris''. De Walle har band bestiet út Sietse Huisman (drums, cahon), Femke DeWall (backing vocal, gitaar & mandoline), Peter Krako (backing vocal & gitaar), Serge Bredewold (bas) en Jasper Westerhof (toetsen). Op 26 febrewaris 2010 kaam by Universal Music har debút-cd ''Balloon over Paris'' út. Yn maaie 2012 ferskynde har twadde album "Brave". Ek stie se yn 2011 mei de Britske sjonger Jonathan Jeremiah en it [[Metropole Orkest]] op North Sea Jazz. Jeremiah syn destiidske single 'Heart Of Stone' waard foar de gelegenheid in duet en troch beide songen. Yn de maitiid fan 2012 stie DeWall neist [[Lionel Richie]] yn it RTL4-programma ''Life4You''. Richie wie dêr om syn nijste album ''Tuskegee'' te promoatsjen. DeWall song tegearre mei Richie it nûmer 'Angel'. Se song dat tegearre mei Jan Dulles fan 3JS it nûmer "Geef mij een naam" op harren album '4 Elementen' (jannewaris 2012).
By in kampanje fan [[Stichting Kinderen Kankervrij|KiKa]], "Geef KiKa de 10!", naam De Walle yn maaie 2015 tegearre mei 3JS en Shirma Rouse it nûmer "Je vecht nooit alleen" fan 3JS opnij op. Yn 2017 spile hja [[Maria (mem fan Jezus)|Maria]] yn The Passion.
In 2017 gie se op tournee mei Krystl en Rachèl Louise. Under de mienskiplike namme ''The BlueBirds'' songen se neist bekende americana- en countrynûers ek eigen nûmers.
DeWall sjongt de titelsong ''This Game'' fan de misdiedsearje ''Moordvrouw'' fan RTL4 (2012). Har nûmer ''Chasing The Impossible'' is de ''soundtrack'' fan de Nederlânske film ''[[Alle Tijd]]'' mei û.O. [[Paul de Leeuw]].
Yn 2017 gie hja op toernee mei de sjongsters [[Krystl]] en [[Rachèl Louise]]. Under de namme ''The BlueBirds'' brochten sy bekende amerikana- en countrynûmers, mar ek eigen nûmers.
== Underskiedings ==
Yn febrewaris 2010 waard hja ''Serious Talent'' by [[3FM]]. Yn 2011 krige se de [[Fryske Anjer]] en Ein 2012 wûn hja de [[Fryske Poppriis]].
{{Boarnen|boarnefernijing=
* [http://www.elskedewall.com/ Webstek Elske DeWall]
* [http://www.youtube.com/watch?v=-G77eHyK0k4 Elske DeWall op YouTube]
* [[Ljouwerter Krante]], 225 febrewaris Sneon & Snein side 9
}}
{{DEFAULTSORT:Dewall, Elske}}
[[Kategory:Frysk sjonger]]
[[Kategory:Sjonger yn it Frysk]]
[[Kategory:Frysk muzikant]]
[[Kategory:Frysk gitarist]]
[[Kategory:Frysk pianist]]
[[Kategory:Frysk soulartyst]]
[[Kategory:Frysk lietsjeskriuwer]]
[[Kategory:Persoan berne yn Feanwâlden]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1985]]
4iq3h5mriyzooqxeh2mf20wji4cc4n4
John Coltrane
0
29172
1086602
982856
2022-08-05T21:28:55Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Keppeling om utens */ kt
wikitext
text/x-wiki
{{stobbe|muzyk}}
[[Ofbyld:John Coltrane 1963.jpg|thumb|Coltrane, 1963]]
'''John William Coltrane''' (Hamlet ([[Noard Karolina]]), [[23 septimber]] [[1926]] — [[New York City|New York]], [[17 july]] [[1967]]) wie in [[jazz]][[saksofonist]].
{{clear}}
== Opnames (kar-út) ==
As lieder:
{| width="100%"
|- valign="top"
| width="50%" |
; 1957–1958 – De ''Prestige''-jierren
* 1957: ''Traneing In'' (Prestige)
* 1957: ''[[Blue Train (Album)|Blue Train]]'' ([[Blue Note Records]])
* 1958: ''[[Soultrane]]'' (Prestige)
* 1958: ''[[Mainstream 1958]]'' (Savoy)
; 1959–1961 – De ''Atlantic''-ierren
* 1959: ''[[Giant Steps]]'' (Atlantic)
* 1959-1960: ''[[Coltrane Jazz]]'' (Atlantic, 1961)
* 1960: ''[[My Favorite Things (Album)|My Favorite Things]]'' (Atlantic)
|
; 1961–1964 – De ''Impulse!''-jierren
* 1961: ''[[Africa/Brass]]'' ([[Impulse! Records|Impulse!]])
* 1961: ''[[Coltrane „Live“ at the Village Vanguard]]'' (Impulse!)
* 1964: ''[[A Love Supreme]]'' (Impulse!)
* 1965: ''[[The John Coltrane Quartet Plays]]'' (Impulse!)
; 1965–1967 – Letter wurk
* 1965: ''[[Ascension (Album)|Ascension]]'' (Impulse!)
* 1965: ''Sun Ship'' (Impulse!, 1971)
* 1967: ''[[Stellar Regions]]'' (Impulse!, 1995)
* 1967: ''[[Interstellar Space]]'' (Impulse!, 1972)
|}
== Wurk (kar-út) ==
{| width="100%"
|- valign="top"
| width="50%" |
* After the Rain 1963
* Alabama 1963
* Brazilia 1965
* Central Park West 1960
* Cousin Mary 1959
* Impressions 1961
|
* India 1961
* Like Sonny 1959
* Naima 1959
* Syeeda's Song Flute 1959
* Tunji 1962
* Welcome 1966
|}
[[Ofbyld:ColtraneH.jpg|thumb|It hûs fan John Coltrane yn de North Thirty-Third Street yn [[Philadelphia]].]]
== Keppeling om utens ==
* [http://www.jazzdisco.org/john-coltrane/catalog/album-index/ Wiidweidige diskografy]
* [http://www.allaboutjazz.com/coltrane/ All about jazz - Coltrane]
{{Commonscat|John Coltrane}}
{{DEFAULTSORT:Coltrane, John}}
[[Kategory:Amerikaansk muzikant]]
[[Kategory:Amerikaansk saksofonist]]
[[Kategory:Amerikaansk komponist]]
[[Kategory:Amerikaansk jazzartyst]]
[[Kategory:Grammy-winner]]
[[Kategory:Amerikaansk muzikant fan Afro-Amerikaansk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk komponist fan Afro-Amerikaansk komôf]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1926]]
[[Kategory:Persoan stoarn yn 1967]]
debap5eupyzgn0c5gz08ks4oywujqru
Bloemfontein
0
29713
1086488
1065872
2022-08-05T20:49:43Z
CommonsDelinker
353
"Tolkien_1916.jpg" is op Commons fuorthelle [[commons:User:Rosenzweig|Rosenzweig]] om't: per [[:c:Commons:Deletion requests/File:Tolkien 1916.jpg|]].
wikitext
text/x-wiki
{| border="0" cellpadding="2" cellspacing="1" style="float:right; empty-cells:show; margin-right:0em; margin-left:1em; margin-bottom:0.5em; background:#e3e3e3; font-size:90%"
! colspan="2" bgcolor="cef2e0" | <span style="font-size:large;"> Bloemfontein</span>
|-bgcolor="#FFFFFF"
| colspan="2" align="center" bgcolor="#FFFFFF" |[[Ofbyld:Bloemfontein01.jpg|280px]]
|-
!colspan="2" bgcolor="cef2e0" | Basis ynformaasje
|-bgcolor="#FFFFFF"
|'''Lân''' || [[Súd-Afrika]] {{Flagge ZA}}
|-bgcolor="#FFFFFF"
|'''Provinsje''' || [[Frijsteat (provinsje)|Frijsteat]]
|-bgcolor="#FFFFFF"
|'''Gemeente''' || [[Mangaung]]
|-bgcolor="#FFFFFF"
|'''Gebiet''' || 46,55 km² ''<small>Stêd </small>''
|-bgcolor="#FFFFFF"
|'''Tal ynwenners''' || 369.568 ''<small>Stêd</small>''
|-bgcolor="#FFFFFF"
|'''Stifte''' || [[1846]]
|-bgcolor="#FFFFFF"
|'''Hichte''' || 1.400 meter
|-bgcolor="#FFFFFF"
|'''Koördinaten''' || {{koördinaten yn tekst|29_7_05_S_26_13_23_E_type:city(746000)_region:ZA|29° 7' SB, 26° 13' EL}}
|-bgcolor="#FFFFFF"
|'''Tiidsône''' || UTC +2
|-bgcolor="#FFFFFF"
|'''Webside''' || [http://www.bloemfontein.co.za www.bloemfontein.co.za]
|-bgcolor="#FFFFFF"
|}
'''Bloemfontein''' is in stêd yn [[Súd-Afrika]], it is de haadstêd fan de provinsje [[Frijsteat (provinsje)|Frijsteat]] en ek ien fan de trije haadstêden fan Súd-Afrika, it is sûnt [[1910]] de haadstêd fan de [[rjochterlike macht]]. Bloemfontein is de sechst grutste stêd fan Súd-Afrika mei in grutte fan 465,5 kante kilometer en 369.568 ynwenners yn de stêd, wylst der yn de heule gemeente 641.407 minsken wenje.<ref>[http://www.statssa.gov.za/census2001/digiAtlas/index.html Stats South Africa], Folkstelling 2001 (sjoen op 11 desimber)</ref>
Bloemfontein leit op drûch gerslân, yn de midden fan Súd-Afrika, op in hichte fan 1.395 meter boppe de seespegel. De stêd hat him ûntwikkele ta in nijmoadrige stêd mei [[wolkekliuwer]]s, winkelsintrums en restaurants, mei it Sand du Plessis-teater as ien fan de meast opfallende arsjitektoanyske gebouwen. Wol hat de stêd har kultuerele skaaimerken behâlden, sa as de histoaryske Raadsaal (Rieseal), ien fan de moaiste fan Súd-Afrika. It fleanfjild Bloemfontein Airport leit eastlik fan de stêd.
== Namme ==
De [[Afrikaansk]]e namme Bloemfontein betsjut ''“boarne fan blommen”'', in ferwizing nei de roazestruken yn Bloemfontein. ''Manguang'', de namme fan de stêd yn it [[Soto]], betsjut ''“it plak dêr’t jachtluipaarden rinne”''.
Dêrnjonken is Bloemfontein ferneamd as de ''“Roazestêd”'', in ferwizing nei al de roazeplanten dy’t it goed dogge yn it klimaat dêr en dy’t yn de omkriten fan de stêd fan de maityd oant fier yn de hearst bloeie. Alle jierren wurdt yn Bloemfontein it roazefestival hâlden.<ref>[http://www.voorbeginners.info/zuid-afrika/bloemfontein.htm Bloemfonteint], Zuid-Afrika voor beginners (sjoen op 11 desimber 2009)</ref>
== Skiednis ==
[[Ofbyld:Bloemfontein, from the South - c1900.JPG|thumb|right|250px|Bloemfontein om 1900 hinne.]]
Bloemfontein waard stifte troch Foartrekkers, [[Afrikaner]] kolonisten dy’t net oer wei koenen mei it bewâld fan de [[Kaapkoloanje]]. Yn de [[Grutte Trek]] ferhuzen sy nei dizze kontreien. Yn [[1850]] waard Bloemfontein foar it earst neamd as wenplak, acht jier nei de stifting fan [[Transoranje]] en fjouwer jier foar it erkennen fan de ûnôhinklike [[Boerensteat]] [[Oranje Frijsteat]] troch de [[Grut-Brittanje|Britten]]. Yn [[1899]] waard op it stasjon de Bloemfonteinkonferinsje hâlden tusken [[Paul Kruger]], foar de Súd-Afrikaanske Republyk en [[Alfred Milner]], foar Grut-Brittanje. Nei it mislearren hjirfan bruts de [[Twadde Frijheidskriich]] út. Op [[13 maart]] [[1900]] waard Bloemfontein ynnommen troch it Britske leger. Fan [[1910]] ôf is Bloemfontein tegearre mei [[Pretoria]] en [[Kaapstêd]] de haadstêd fan de [[Uny fan Súd-Afrika]].
== Klimaat ==
Bloemfontein leit yn de midden fan Súd-Afrika, oan de súdlike râne fan it [[Heechfjild]], in heech plato yn it ynlân fan Súd-Afrika. De stêd leit op likernôch 1.400 meter hichte, oan de grins mei it semy-aride gebiet fan de [[Karoo]], in healwoastyn yn it westen fan Súd-Afrika. It gebiet is oer it algemien flak mei út en troch heuvels (''koppies'' neamd yn it Afrikaansk), it measte dat om de stêd hinne groeit is gers. Bloemfontein hat in kontintaal klimaat, mei waarme [[simmer]]dagen (jannewaris: maksimaal 31 °C, minimaal 15 °C; Yn de middeis komt faak tonger en ûnwaar foar) en kâldere, drûge [[winter]]s, somtiden mei froast (july: maksimaal 17 °C, minimaal -2 °C). Snie komt hast net foar, mar yn augustus [[2006]] en july [[2007]] hat der al wat snie west yn de stêd.
{| class="wikitable" style="font-size:90%;width:100%;border:0px;text-align:center;line-height:120%;"
! style="background: #99CCCC; color: #000080" height="17" | Moanne
! style="background: #99CCCC; color:#000080;" | Jan
! style="background: #99CCCC; color:#000080;" | Feb
! style="background: #99CCCC; color:#000080;" | Maa
! style="background: #99CCCC; color:#000080;" | Apr
! style="background: #99CCCC; color:#000080;" | Maa
! style="background: #99CCCC; color:#000080;" | Jun
! style="background: #99CCCC; color:#000080;" | Jul
! style="background: #99CCCC; color:#000080;" | Aug
! style="background: #99CCCC; color:#000080;" | Sep
! style="background: #99CCCC; color:#000080;" | Okt
! style="background: #99CCCC; color:#000080;" | Nov
! style="background: #99CCCC; color:#000080;" | Des
! style="background: #99CCCC; color:#000080;" | Yn 't jier
|-
! style="background: #99CCCC; color:#000080;" | Heechste temp. °C
| style="background: #FFFFFF; color:#000000;" | 39
| style="background: #FFFFCC; color:#000000;" | 39
| style="background: #FFFF99; color:#000000;" | 35
| style="background: #FFCC66; color:#000000;" | 33
| style="background: #FFA500; color:#000000;" | 30
| style="background: #FF8C00; color:#000000;" | 25
| style="background: #FF8C00; color:#000000;" | 24
| style="background: #FF8C00; color:#000000;" | 29
| style="background: #FFA500; color:#000000;" | 34
| style="background: #FFCC66; color:#000000;" | 35
| style="background: #FFFF99; color:#000000;" | 37
| style="background: #FFFFCC; color:#000000;" | 38
| style="background: #FFFFFF; color:#000000;" | <center>'''39'''</center>
|-
! style="background: #99CCCC; color:#000080;" | Trochsneed temp. heech °C
| style="background: #FFFFFF; color:#000000;" | 31
| style="background: #FFFFCC; color:#000000;" | 29
| style="background: #FFFF99; color:#000000;" | 27
| style="background: #FFCC66; color:#000000;" | 23
| style="background: #FFA500; color:#000000;" | 20
| style="background: #FF8C00; color:#000000;" | 17
| style="background: #FF8C00; color:#000000;" | 17
| style="background: #FF8C00; color:#000000;" | 20
| style="background: #FFA500; color:#000000;" | 24
| style="background: #FFCC66; color:#000000;" | 26
| style="background: #FFFF99; color:#000000;" | 28
| style="background: #FFFFCC; color:#000000;" | 30
| style="background: #FFFFFF; color:#000000;" | <center>'''24'''</center>
|-
! style="background: #99CCCC; color:#000080;" height="16;" | Trochsneed temp. leech °C
| style="background: #FFFFFF; color: black;" | 15
| style="background: #FFFFFF; color: black;" | 15
| style="background: #FFFFCC; color: black;" | 12
| style="background: #FFFFCC; color: black;" | 8
| style="background: #FFFF99; color: black;" | 3
| style="background: #FFCC66; color: black;" | -2
| style="background: #FFA500; color: black;" | -2
| style="background: #FFA500; color: black;" | 1
| style="background: #FFCC66; color: black;" | 5
| style="background: #FFFF99; color: black;" | 9
| style="background: #FFFFCC; color: black;" | 12
| style="background: #ffffff; color: black;" | 14
| style="background: #ffffff; color: black;" | <center>'''8'''</center>
|-
! style="background: #99CCCC; color:#000080;" | Leechste temp. °C
| style="background: #FFFFFF; color:#000000;" | 6
| style="background: #FFFFCC; color:#000000;" | 4
| style="background: #FFFF99; color:#000000;" | 1
| style="background: #FFCC66; color:#000000;" | -3
| style="background: #FFA500; color:#000000;" | -9
| style="background: #FF8C00; color:#000000;" | -9
| style="background: #FF8C00; color:#000000;" | -10
| style="background: #FF8C00; color:#000000;" | -10
| style="background: #FFA500; color:#000000;" | -7
| style="background: #FFCC66; color:#000000;" | -3
| style="background: #FFFF99; color:#000000;" | 0
| style="background: #FFFFCC; color:#000000;" | 3
| style="background: #FFFFFF; color:#000000;" | <center>'''-10'''</center>
|-
! style="background: #99CCCC; color:#000080;" | Reinfal mm
| style="background: #87CEEB;" | 83
| style="background: #87CEEB;" | 111
| style="background: #6495ED;" | 72
| style="background: #4169E1;" | 56
| style="background: #4169E1;" | 17
| style="background: #6495ED;" | 12
| style="background: #4169E1;" | 8
| style="background: #4169E1;" | 15
| style="background: #6495ED;" | 24
| style="background: #6495ED;" | 43
| style="background: #4169E1;" | 58
| style="background: #6495ED;" | 60
| style="background: #FFFFFF;" | <center>'''559'''</center>
|-
| colspan="14" style="text-align:center;font-size:90%;"|
|}
== Ekonomy ==
It meastepart fan de ekonomy fan Bloemfontein sit yn de fruitproduksje, glêsprodukten, húsrie en spoarwei ûntwikkeling. De stêd is bot groeit healwei de [[20e iuw]] fanwegen de goudfjilden yn de Frijsteat, dy't op 160 kilometer noardeastlik fan de stêd lizze. De [[Oranjerivier]] hat ek stipe jûn oan de ekonomyske ûntwikkeling fan de stêd. De [[rivier]] soarget foar elektrisiteit en foar wetter foar irrigaasje en minsklik gebrûk.
== Ferfier ==
Yn [[1890]] waard in treinspoar oanlein tusken [[Kaapstêd]] en Bloemfontein, Bloemfontein is nei dy tiid it sintrale plak wurden wat it spoar oanbelanget, fergelykber mei [[Utert (stêd)|Utert]] yn [[Nederlân]]. It ferbynt alle yndustriële gebieten en toeristyske plakken mei elkoar.
Dêrnjonken lizze by de stêd twa fleanfjilden. De kommersjele lofthaven by Bloemfontein hat in soad ferbinings mei oare lofthavens yn Súd-Afrika, fan hjir ôf wurdt ek flein nei [[Lesoto]], it lân dat hielendal omklamme is troch Súd-Afrika.
Oer de dyk hat Bloemfontein goeie ferbinings mei oare stêden fan Súd-Afrika. Under oare de N1, N6 en N8, guon fan de 17 nasjonale autodiken fan it lân, komme by de stêd del. Se ferbine Bloemfontein mei plakken as [[Jehannesburch (Súd-Afrika)|Johannesburg]], Kaapstêd, [[Port Elizabeth]] en [[Pretoria]].
== Kultuer en media ==
Yn Bloemfontein stiet it [[Sand du Plessisteater]], ien fan de beste teäters fan it [[súdlik healrûn]], dêr't tûzen minsken yn kinne.
De ienichste krante fan Bloemfontein is it [[Afrikaansk]]talige [[Volksblad]] ('Folksblêd'), ien fan de âldste kranten fan Súd-Afrika. Dêrnjonken binne der trije radiostjoerders, dit binne de twatalige stjoerders ''OFM'' (algemien) en ''Kovsie FM'' ([[Universiteit fan de Frijsteat]]), en de Afrikaanske mienskipsstjoerder ''Radio Rosestad''.
== It besjen wurdich ==
[[Ofbyld:Bloemfontein panorama.jpg|thumb|Binnenstêd fan Bloemfontein.]]
Naval Hill is in heuvel midden yn Bloemfontein dêr’t [[sjiraf]]fen, [[strúsfûgel]]s, [[antilope]]n en oare plante-iters libje. Fan dizze heuvel ôf hat men ek in moai oersjoch oer de stêd. Fierder kin op Naval Hill ek it natuerkundemuseum besocht wurde en de botanyske tún.
De measte restaurants lizze oan it ''Waterfront''. Dêr kin in grut ferskaat oan kulinêre saken fûn wurde, ûnder oare steakhûzen en fiskrestaurants.
Troch heul Bloemfontein binne tal fan parken te finen, ien dêrfan is ''Kings Park'', dêr’t mear as 4.000 roazestruken groeie. Ien fan de âldste gebouwen fan de stêd is it stêdshûs, de ''City Hall''. It is ien fan de skaaimerken fan de stêd en waard yn [[1935]] boud fan [[moarmer]] en tykhout. Noch âlder is de ''Raadsaal'', hjir hat de gemeenterie harren sit.
Yn it ''Freshford House Museum'' wurde de libbensomstannichheden fan begoedige famyljes fan om 1900 hinne útstalt. Keunstwurken fan Súd-Afrikaanske keunstners kinne besjoen wurde yn it ''Oliewenhuis Art Gallery''.
Fierders hat Bloemfontein noch it oarlochsmuseum, it ''Nationale museum'' en it ''Nationale Afrikaanse Letterkundige museum''.
== Sport ==
[[Ofbyld:Free State Stadium1.jpg|thumb|It Vodacompark wie [[Wrâldkampioenskip fuotbal 2010|WK-fuotbal stadion 2010]].]]
[[Fuotbal]], [[rugby]] en [[krikket]] binne sporten dy’t in soad dien wurde yn Bloemfontein. Yn Bloemfontein spilet de proffuotbalklup Bloemfontein Celtic. Fierders binne der twa rugbyklups en ien krikketklup. Dêrnjonken hat Bloemfontein ek ien fan de meast aktive sweeffleanklups fan de wrâld. Ek binne der in motorkrossirkwy en in kartsirkwy by Bloemfontein.
Bloemfontein hat in grut ferskaat oan sportfasiliteiten. Der binne ferskate stadions en sportfjilden oanwêzich, dêr't inkele fan de universiteit en skoallen binne. It [[Vodacompark]] wie yn 'e simmer fan 2010 WK-stadion.
== Religy ==
Bloemfontein beskikt oer in grutte en ferskate Kristlike befolking. De stêd is it thús fan ferskate tsjerken:
* Afrikaanske Baptisten Tsjerke
* [[Nederlânsk Herfoarme Tsjerke (Bloemfontein)|Nederlânsk Herfoarme Tsjerke]]
* De Hillich Hert Katedraal yn Bloemfontein is it sit fan it aartsbisdom Bloemfontein
* It haadkertier fan de Súd-Afrikaanske Sân Deiske Advintisten is in Bloemfontein.
== Berne yn Bloemfontein ==
* [[J.R.R. Tolkien]] (1892-1973), Britsk skriuwer
* [[Linda Mvusi]] (* 1955), aktrise en arsjitekte
* [[Zola Budd]] (* 1966), atlete
* [[Ryk Neethling]] (* 1977), swimmer
* [[Shaun Morgan]] (* 1978), sjonger
* [[Juan Smith]] (* 1981), rugbyspiler
== Keppeling om utens ==
{{commonsLyts|Bloemfontein}}
* [http://www.bloemfontein.co.za Hiemside fan Bloemfontein]
{{boarnen|boarnefernijing=
<references/>
}}
{{koördinaten|29_7_05_S_26_13_23_E_type:city(746000)_region:NL|29° 7' SB, 26° 13' EL}}
[[Kategory:Plak yn Súd-Afrika]]
[[Kategory:Haadstêd yn Afrika]]
[[Kategory:Plak stifte yn 1846]]
ahtwgreqgbca5oru1mvn1vasnngxt49
The Mars Volta
0
29944
1086388
1027525
2022-08-05T17:55:34Z
Niegodzisie
32947
/* Diskografy */
wikitext
text/x-wiki
[[File:The Mars Volta.jpg|thumb|The Mars Volta]]
'''The Mars Volta''' wie in rockband út de [[Feriene Steaten]], oprjochte yn [[El Paso (Teksas)]] yn [[2001]] troch [[Omar Rodríguez López]]. Yn [[2012]] gie de band útinoar.
== Band ==
De band bestiet út:
* sjonger: [[Cedric Bixler-Zavala]]
* gitarist: [[Omar Rodríguez López]]
* bassist: [[Juan Alderete]]
* drummer: [[Deantoni Parks]], [[Marcel Rodríguez López]]
== Diskografy ==
* De-Loused in the Comatorium (2003)
* Frances the Mute (2005)
* Amputechture (2006)
* The Bedlam in Goliath (2008)
* Octahedron (2009)
* Noctourniquet (2012)
* The Mars Volta (2022)
{{DEFAULTSORT:Mars Volta, The}}
[[Kategory:Amerikaanske rockband]]
[[Kategory:Band oprjochte yn 2001]]
[[Kategory:Band opheft yn 2012]]
la9mlh8boytiz10xeeabalxt76j1rj6
1086390
1086388
2022-08-05T17:56:58Z
Drewes
2754
/* Band */ doetiid
wikitext
text/x-wiki
[[File:The Mars Volta.jpg|thumb|The Mars Volta]]
'''The Mars Volta''' wie in rockband út de [[Feriene Steaten]], oprjochte yn [[El Paso (Teksas)]] yn [[2001]] troch [[Omar Rodríguez López]]. Yn [[2012]] gie de band útinoar.
== Band ==
De band bestie út:
* sjonger: [[Cedric Bixler-Zavala]]
* gitarist: [[Omar Rodríguez López]]
* bassist: [[Juan Alderete]]
* drummer: [[Deantoni Parks]], [[Marcel Rodríguez López]]
== Diskografy ==
* De-Loused in the Comatorium (2003)
* Frances the Mute (2005)
* Amputechture (2006)
* The Bedlam in Goliath (2008)
* Octahedron (2009)
* Noctourniquet (2012)
* The Mars Volta (2022)
{{DEFAULTSORT:Mars Volta, The}}
[[Kategory:Amerikaanske rockband]]
[[Kategory:Band oprjochte yn 2001]]
[[Kategory:Band opheft yn 2012]]
io0a8kb1q1e579i5baulptug94xbb96
Wiegels Wjukkelmasine
0
30650
1086353
1069926
2022-08-05T13:52:25Z
Joukesmink
35326
/* Lêst bekende besetting */
wikitext
text/x-wiki
{{Ynfoboks band
| band_namme = Wiegels Wjukkelmasine
| ôfbylding =
| ûnderskrift =
| nasjonaliteit = {{NEDnasj}}
| sjongtaal = [[Frysk]]
| sjenre = [[Popmuzyk|Wille pop]]
| bestean = [[1986]] – [[1996]]
| record label =
| manager =
| prizen =
| webside =
| hjoeddeistige_leden =
| âld_leden =
| funksje1 =
| lid1 =
| funksje2 =
| lid2 =
| funksje3 =
| lid3 =
| funksje4 =
| lid4 =
| funksje5 =
| lid5 =
| funksje6 =
| lid6 =
| âldfunksje1 =
| âldlid1 =
}}
'''Wiegels Wjukkelmasine''' wie in [[Fryslân|Fryske]] [[Popmuzyk|Wille pop]] band oprjochte yn [[Boalsert]], en wie aktyf tusken [[1986]] en [[1996]]. De band brocht yn [[1994]] syn debútalbum ''Krekt as Doe'' út. Wiegels Wjukkelmasine hat fjouwer albums útbrocht.
==Skiednis==
De groep waard oprjochte op 10 juni 1986 ûnder it konsert fan [[Nick Cave]] yn Vredeburg Utrecht mei in it stypende programma the Hipcats (Claw Boys Claw). Nick Cave hie krekt it coveralbum Kicking Against the Pricks makke, wat de ynspiraasje wie foar Claw Boys Claw om allinich covers te spieljen. Der waard besletten in Frysktalige coverband te foarmjen.
De Fryske tsjinhinger fan [[Jefferson Airplane]] set as hippyband út ein yn de geast fan dy groep. Letter, yn 1989 is de muzyk is it bêst te omskriuwen as willefolk mei nûmers as ‘Wodka' en ‘Aairaaproprap', ien fan de earste Fryske [[hiphop]]nûmers. Oer it earste optreden yn it Muzykkafee fan Nijlân skreau [[Jacob Haagsma]]: ‘Wiegels Wjukkelmasine spile in grienmank fan oersette '[[Cover (muzyk)|covers]]' mei in absurdistyske presintaasje'. Se spilen doe ûnder oare ''Wild Thing'' fan The Troggs en ''Rain'' ('Yn de rein) fan The Cult. Gerben Gerbrandy siet doetiids yn de organisaasje fan dat festival.
De groep hat in protte súkses en bringt twa [[cd]]'s út mei derop hits lykas ‘Wachtsje yn de rein' (hat in fêst plak yn de [[Fryske Top 100]]) en ‘Unwis'. Dernei giet it hurd: Wiegels Wjukkelmasine spilet yn it foarprogramma fan [[De Dijk (band)|De Dijk]], [[Raymond van het Groenewoud]] en op alle grutte festivals yn Fryslân. Yn [[1993]] ferlit Willem Horjus de band, Thijs, Tyske de Boer naam it plak efter de drumkit oer. Freddie Weima en Gerben Gerbrandy ferlieten yn 1994 de band. Egbert van der Werf (sang) komt foar harren yn it plak. De band hellet earst Wiegel's as foarheaksel fuort en gie dernei oer yn "de Wjukkels". Yn 1996 hâldt Wiegels Wjukkelmasine der mei op. De leden fan de groep bliuwe aktyf yn de muzyk en spylje of hawwe spile yn ferskate bands, sa as Om'e Noard, Willehúske, [[Sebeare]], The Rebound Boogie Band, Travis en [[Xigatze]]. Yn 2009 wie der noch in reunyoptreden op [[Aaipop]]. En op 30 augustus 2014 op Badpop yn Boalsert.
==Bandleden==
===Lêst bekende besetting===
* [[Betty Okkema|Betty Beitske Okkema]] - (sang),
* [[Egbert van der Werf]] - (sang),
* [[Bert Draaisma|Bert Binke Draaisma]] - (gitaar)
* [[Hein-Jaap Hilarides|Hein-Jaap Jabik Hilarides]] - (toetsen),
* [[Paul Siemensma|Paul Paulus Siemensma]] - (akkordeon),
* [[Henk Wetting|Henk Hindrik Jan Wetting]] - (bas),
* [[Thijs de Boer|Thijs Tyske de Boer]] - (drums),
===Ald-leden===
* [[Willem Horjus]] ''drums'' (1986-1993)
* [[Freddie Weima|Freddie Fêdde Weima]] ''sang & gitaar'' (1986-1994)
* [[Gerben Gerbrandy (muzikant)|Gerben Gurbe Gerbrandy]] ''slachwurk & praatsjes'' (1986-1994)
== Diskografy ==
* ''Krekt as Doe'' (1994)
* ''CdK'' (1991/1992)
* ''Etalaazjepop'' (1993)
* ''Wiegels Wjukkelmasine (1995)''
=== CD's mei oaren ===
* ''Aaipop'' (1992)
* ''De Beste fan Omroep Fryslân, diel 2'' (1993)
* ''Juster hjoed of moarn'' (1995)
* ''Fryslân muzyklân, 2'' (2001)
* ''Ald & nij, diel 1'' (2001)
* ''Fryslân muzyklân 4'' (2003)
* ''It bêste út de Fryske Top 100 fan Omrop Fryslân'' (2006)
{{Boarnen|boarnefernijing=
{{reflist}}
* [http://www.streektaalzang.nl/strk/frie/friewwmn.htm streektaalzang]
}}
[[Kategory:Fryske popgroep]]
[[Kategory:Band oprjochte yn 1987]]
[[Kategory:Band opheft yn 1996]]
a0vwpnvzqa1a87rcebeyfk9tagcouix
1086354
1086353
2022-08-05T13:53:14Z
Joukesmink
35326
/* Ald-leden */
wikitext
text/x-wiki
{{Ynfoboks band
| band_namme = Wiegels Wjukkelmasine
| ôfbylding =
| ûnderskrift =
| nasjonaliteit = {{NEDnasj}}
| sjongtaal = [[Frysk]]
| sjenre = [[Popmuzyk|Wille pop]]
| bestean = [[1986]] – [[1996]]
| record label =
| manager =
| prizen =
| webside =
| hjoeddeistige_leden =
| âld_leden =
| funksje1 =
| lid1 =
| funksje2 =
| lid2 =
| funksje3 =
| lid3 =
| funksje4 =
| lid4 =
| funksje5 =
| lid5 =
| funksje6 =
| lid6 =
| âldfunksje1 =
| âldlid1 =
}}
'''Wiegels Wjukkelmasine''' wie in [[Fryslân|Fryske]] [[Popmuzyk|Wille pop]] band oprjochte yn [[Boalsert]], en wie aktyf tusken [[1986]] en [[1996]]. De band brocht yn [[1994]] syn debútalbum ''Krekt as Doe'' út. Wiegels Wjukkelmasine hat fjouwer albums útbrocht.
==Skiednis==
De groep waard oprjochte op 10 juni 1986 ûnder it konsert fan [[Nick Cave]] yn Vredeburg Utrecht mei in it stypende programma the Hipcats (Claw Boys Claw). Nick Cave hie krekt it coveralbum Kicking Against the Pricks makke, wat de ynspiraasje wie foar Claw Boys Claw om allinich covers te spieljen. Der waard besletten in Frysktalige coverband te foarmjen.
De Fryske tsjinhinger fan [[Jefferson Airplane]] set as hippyband út ein yn de geast fan dy groep. Letter, yn 1989 is de muzyk is it bêst te omskriuwen as willefolk mei nûmers as ‘Wodka' en ‘Aairaaproprap', ien fan de earste Fryske [[hiphop]]nûmers. Oer it earste optreden yn it Muzykkafee fan Nijlân skreau [[Jacob Haagsma]]: ‘Wiegels Wjukkelmasine spile in grienmank fan oersette '[[Cover (muzyk)|covers]]' mei in absurdistyske presintaasje'. Se spilen doe ûnder oare ''Wild Thing'' fan The Troggs en ''Rain'' ('Yn de rein) fan The Cult. Gerben Gerbrandy siet doetiids yn de organisaasje fan dat festival.
De groep hat in protte súkses en bringt twa [[cd]]'s út mei derop hits lykas ‘Wachtsje yn de rein' (hat in fêst plak yn de [[Fryske Top 100]]) en ‘Unwis'. Dernei giet it hurd: Wiegels Wjukkelmasine spilet yn it foarprogramma fan [[De Dijk (band)|De Dijk]], [[Raymond van het Groenewoud]] en op alle grutte festivals yn Fryslân. Yn [[1993]] ferlit Willem Horjus de band, Thijs, Tyske de Boer naam it plak efter de drumkit oer. Freddie Weima en Gerben Gerbrandy ferlieten yn 1994 de band. Egbert van der Werf (sang) komt foar harren yn it plak. De band hellet earst Wiegel's as foarheaksel fuort en gie dernei oer yn "de Wjukkels". Yn 1996 hâldt Wiegels Wjukkelmasine der mei op. De leden fan de groep bliuwe aktyf yn de muzyk en spylje of hawwe spile yn ferskate bands, sa as Om'e Noard, Willehúske, [[Sebeare]], The Rebound Boogie Band, Travis en [[Xigatze]]. Yn 2009 wie der noch in reunyoptreden op [[Aaipop]]. En op 30 augustus 2014 op Badpop yn Boalsert.
==Bandleden==
===Lêst bekende besetting===
* [[Betty Okkema|Betty Beitske Okkema]] - (sang),
* [[Egbert van der Werf]] - (sang),
* [[Bert Draaisma|Bert Binke Draaisma]] - (gitaar)
* [[Hein-Jaap Hilarides|Hein-Jaap Jabik Hilarides]] - (toetsen),
* [[Paul Siemensma|Paul Paulus Siemensma]] - (akkordeon),
* [[Henk Wetting|Henk Hindrik Jan Wetting]] - (bas),
* [[Thijs de Boer|Thijs Tyske de Boer]] - (drums),
===Ald-leden===
* [[Jouke Smink]] ''gitaar'' (1986-1987)
* [[Willem Horjus]] ''drums'' (1986-1993)
* [[Freddie Weima|Freddie Fêdde Weima]] ''sang & gitaar'' (1986-1994)
* [[Gerben Gerbrandy (muzikant)|Gerben Gurbe Gerbrandy]] ''slachwurk & praatsjes'' (1986-1994)
== Diskografy ==
* ''Krekt as Doe'' (1994)
* ''CdK'' (1991/1992)
* ''Etalaazjepop'' (1993)
* ''Wiegels Wjukkelmasine (1995)''
=== CD's mei oaren ===
* ''Aaipop'' (1992)
* ''De Beste fan Omroep Fryslân, diel 2'' (1993)
* ''Juster hjoed of moarn'' (1995)
* ''Fryslân muzyklân, 2'' (2001)
* ''Ald & nij, diel 1'' (2001)
* ''Fryslân muzyklân 4'' (2003)
* ''It bêste út de Fryske Top 100 fan Omrop Fryslân'' (2006)
{{Boarnen|boarnefernijing=
{{reflist}}
* [http://www.streektaalzang.nl/strk/frie/friewwmn.htm streektaalzang]
}}
[[Kategory:Fryske popgroep]]
[[Kategory:Band oprjochte yn 1987]]
[[Kategory:Band opheft yn 1996]]
k0engqw1imi11zwuymbcbbhg7pf2b6g
1086358
1086354
2022-08-05T14:18:34Z
Drewes
2754
redsje
wikitext
text/x-wiki
{{Ynfoboks band
| band_namme = Wiegels Wjukkelmasine
| ôfbylding =
| ûnderskrift =
| nasjonaliteit = {{NEDnasj}}
| sjongtaal = [[Frysk]]
| sjenre = [[Popmuzyk|Wille pop]]
| bestean = [[1986]] – [[1996]]
| record label =
| manager =
| prizen =
| webside =
| hjoeddeistige_leden =
| âld_leden =
| funksje1 =
| lid1 =
| funksje2 =
| lid2 =
| funksje3 =
| lid3 =
| funksje4 =
| lid4 =
| funksje5 =
| lid5 =
| funksje6 =
| lid6 =
| âldfunksje1 =
| âldlid1 =
}}
'''Wiegels Wjukkelmasine''' wie in [[Fryslân|Fryske]] [[Popmuzyk|Wille pop]] band oprjochte yn [[Boalsert]], en wie aktyf tusken [[1986]] en [[1996]]. De band brocht yn [[1994]] syn debútalbum ''Krekt as Doe'' út. Wiegels Wjukkelmasine hat fjouwer albums útbrocht.
==Skiednis==
De groep waard oprjochte op 10 juny 1986 ûnder it konsert fan [[Nick Cave]] yn Vredeburg Utrecht mei in it stypende programma the Hipcats (Claw Boys Claw). Nick Cave hie krekt it coveralbum ''Kicking Against the Pricks'' makke, wat de ynspiraasje wie foar Claw Boys Claw om allinich [[Cover (muzyk)|covers]] te spieljen. Der waard besletten in Frysktalige coverband te foarmjen.
De Fryske tsjinhinger fan [[Jefferson Airplane]] set as hippyband út ein yn de geast fan dy groep. Letter, yn 1989 is de muzyk is it bêst te omskriuwen as 'willefolk' mei nûmers as ''Wodka'' en ''Aairaaproprap'', ien fan de earste Fryske [[hiphop]]nûmers. Oer it earste optreden yn it Muzykkafee fan Nijlân skreau [[Jacob Haagsma]]: 'Wiegels Wjukkelmasine spile in grienmank fan oersette '[[Cover (muzyk)|covers]]' mei in absurdistyske presintaasje'. Se spilen doe ûnder oare ''Wild Thing'' fan [[The Troggs]] en ''Rain'' ('Yn de rein) fan [[The Cult]]. Gerben Gerbrandy siet doetiids yn de organisaasje fan dat festival.
De groep hat in protte súkses en bringt twa [[cd]]'s út mei derop hits lykas 'Wachtsje yn de rein' (hat in fêst plak yn de [[Fryske Top 100]]) en ‘Unwis'. Dernei giet it hurd: Wiegels Wjukkelmasine spilet yn it foarprogramma fan [[De Dijk (band)|De Dijk]], [[Raymond van het Groenewoud]] en op alle grutte festivals yn Fryslân. Yn [[1993]] ferlit Willem Horjus de band, Thijs, Tyske de Boer naam it plak efter de drumkit oer. Freddie Weima en Gerben Gerbrandy ferlieten de band yn 1994. Egbert van der Werf (sang) komt foar harren yn it plak. De band hellet earst Wiegels as foarheaksel fuort en gie dêrnei oer yn "de Wjukkels". Yn 1996 hâldt Wiegels Wjukkelmasine der mei op. De leden fan de groep bliuwe aktyf yn de muzyk en spylje of hawwe spile yn ferskate bands, sa as Om'e Noard, Willehúske, [[Sebeare]], The Rebound Boogie Band, Travis en [[Xigatze]]. Yn 2009 wie der noch in reunyoptreden op [[Aaipop]] en op 30 augustus 2014 op Badpop yn Boalsert.
==Bandleden==
===Lêst bekende besetting===
* [[Betty Okkema|Betty Beitske Okkema]] - (sang),
* [[Egbert van der Werf]] - (sang),
* [[Bert Draaisma|Bert Binke Draaisma]] - (gitaar)
* [[Hein-Jaap Hilarides|Hein-Jaap Jabik Hilarides]] - (toetsen),
* [[Paul Siemensma|Paul Paulus Siemensma]] - (akkordeon),
* [[Henk Wetting|Henk Hindrik Jan Wetting]] - (bas),
* [[Thijs de Boer|Thijs Tyske de Boer]] - (drums),
===Ald-leden===
* [[Jouke Smink]] ''gitaar'' (1986-1987)
* [[Willem Horjus]] ''drums'' (1986-1993)
* [[Freddie Weima|Freddie Fêdde Weima]] ''sang & gitaar'' (1986-1994)
* [[Gerben Gerbrandy (muzikant)|Gerben Gurbe Gerbrandy]] ''slachwurk & praatsjes'' (1986-1994)
== Diskografy ==
* ''Krekt as Doe'' (1994)
* ''CdK'' (1991/1992)
* ''Etalaazjepop'' (1993)
* ''Wiegels Wjukkelmasine (1995)''
=== CD's mei oaren ===
* ''Aaipop'' (1992)
* ''De Beste fan Omroep Fryslân, diel 2'' (1993)
* ''Juster hjoed of moarn'' (1995)
* ''Fryslân muzyklân, 2'' (2001)
* ''Ald & nij, diel 1'' (2001)
* ''Fryslân muzyklân 4'' (2003)
* ''It bêste út de Fryske Top 100 fan Omrop Fryslân'' (2006)
{{Boarnen|boarnefernijing=
{{reflist}}
* [http://www.streektaalzang.nl/strk/frie/friewwmn.htm streektaalzang]
}}
[[Kategory:Fryske popgroep]]
[[Kategory:Band oprjochte yn 1987]]
[[Kategory:Band opheft yn 1996]]
ar2p9w0wpgvsx4r5drjs8fsj55byada
Welmoed Fearsma
0
30722
1086405
1086188
2022-08-05T20:21:06Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
kt
wikitext
text/x-wiki
[[Ofbyld:Lit_Fab_161103_Welmoed_Fearsma.jpg|thumb|Welmoed Fearsma op It Literatuerfabryk, 2003.]]
'''Welmoed Fearsma''' ([[1962]]) is in earder [[Friezen|Frysk]] sjongster.
Welmoed wie in sjongster yn ferskate bands. Yn dy tiid waard har namme stavere as ''Veersma''. Fan [[1996]] oant [[1999]] song se yn de gothic-rock-metalband [[Autumn (band)|Autumn]]. Yn [[2002]] begûn se as solo-sjongster en yn [[2003]] hat hja de stavering fan har namme nei de Fryske stavering feroarje litten: Welmoed Fearsma.
Har programma bestiet út rêstige harklietsjes en blues. Dêrneist sjongt se ek heftige lietsjes en rapt ze. Yn [[2003]] helle Fearsma op it [[Lytske Aaipop]]festival it dielde twadde plak, tegearre mei de groep Pierewaayer.
{{boarnen|boarnefernijing=
* [http://www.streektaalzang.nl/strk/frie/friewfen.htm Streektaalzang.nl]
}}
{{DEFAULTSORT:Fearsma, Welmoed}}
[[Kategory:Frysk sjonger]]
[[Kategory:Sjonger yn it Frysk]]
[[Kategory:Frysk rockartyst]]
[[Kategory:Frysk bluesartyst]]
[[Kategory:Frysk rapper]]
[[Kategory:Frysk lietsjeskriuwer]]
[[Kategory:Skriuwer yn it Frysk]]
[[Kategory:Persoan berne yn Fryslân (berteplak ûnbekend)]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1962]]
i3zfok0pl47uuwpdnfohfjsa2mfdoqx
Museum Alde Boekdrukkeunst
0
34096
1086392
1020935
2022-08-05T18:15:18Z
Drewes
2754
by de tiid brocht
wikitext
text/x-wiki
[[Ofbyld:Museum Alde Boekdrukkeunst 1.jpg|thumb|right|300px|Museum Alde Boekdrukkeunst]]
[[Ofbyld:Museum Alde Boekdrukkeunst ornaminten2.jpg|thumb|300px|right|Ornaminten]]
[[Ofbyld:Museum Alde Boekdrukkeunst list 20hout 202.jpg|thumb|300px|right|Museum Alde Boekdrukkeunst]]
'''Museum Alde Boekdrukkeunst''' wie fan 1999 oant 2018 <ref>Museum voor oude boekdrukkunst, [https://web.archive.org/web/20180307002946/http://www.oudeboekdrukkunst.nl/ webside yn't argyf], 2018</ref>in museum oer drukkerij en sit sûnt febrewaris [[2001]] yn de eardere slachterij oan de Doarpsstrjitte fan Almen by [[Lochem]]. De setterij, drukkerij en papierskepperij fan it museum foarmje in Hannelsdrukkerij Anno 1900.
== Wurkjend museum ==
Yn it wurkjende museum wurdt lykas eartiids printe en setten mei [[lead (elemint)|lead]]en en houten letters, Der steane hân-en trepdegels, setbokken, bysûndere klisjees, houtfiken, bokken mei houten letters, sierrânen en monogrammen út it leaden tiidrek en dat ek noch brûkt wurdt. Der leit in soad dokumintaasje wat mei de skiednis fan de boekdrukkeunst te krijen hat, ûnder oare printwurk, affysjes, papier boeken/mûnsters fan papierfabriken, famyljeprintwurk út de jierren '30, printwurk út de [[Twadde Wrâldoarloch]]. Der stiet ek in drukparse dy 't yn it ferset brûkt waard en oandreaun wurdt mei in fyts. In fâldmasine, snijmasine en perforearmasine beljochtsje aspekten fan it boekbinen.
== Begjin ==
It museum is opsetten troch Wolter Storteboom, dy't as jonge fan 14 begûn as hânsetter yn it grafyske fak. Hy sette it museum op as hobby en wol troch it museum it âlde ambacht fan hânsetten en boekbinen yn eare hâlde. It museum is begûn by de 'Middelste Mole' yn [[Loenen (Apeldoarn)|Loenen]] by Apeldoarn( 1999-2000 ). In grut part fan de kolleksje komt út drukkerij Kleinjans-Obendorff oan de Rykswei fan [[Sittard]] dy 't yn [[2004]] leechhelle waard. Printwurk e affysjes út omlizzende doarpen as Grevenbricht, Susteren, affysjes fan Sittardse Boys, fan de hurdfytsbaan Sittard, 700 jier Sittard dat fierd waard yn 1948, troukaarten, bidprintsjes, roubrieven fan de jierren 1932 - 1965 en folle mear kaam sa yn it museum.
== Mooglikheden ==
Foar sneupers en samlers is der ek oarstallich materiaal te keap lykas grafyske boeken, proastprikels, boekbinersmaterialen, boeken oer papier meitsjen, leaden letters (boekbinerspoalissen) foar foly-druk. Op oanfraach kinne ek houten biljetletters brûkt wurde foar bygelyks jins eigen namme. Ek foar spesjale opdrachten as útnûgings, berte-, menukaarten of oar printwurk dat op de âlde manier setten en printe wurdt kin it museum soargje.
{{boarnen|boarnefernijing=
* [http://www.oudeboekdrukkunst.nl/ Webstee fan it museum] <small>(deade keppeling)</small>
* [http://www.demiddelstemolen.nl/index1.htm Papierfabryk de "Middelste Mole"] <small>(deade keppeling)</small>
{{reflist}}
}}
[[Kategory:Museum yn Gelderlân]]
[[Kategory:Organisaasje oprjochte yn 1999]]
fjqo5cn3s1mrz8ltio9r7bwgcyeg7wu
1086393
1086392
2022-08-05T18:17:51Z
Drewes
2754
+ kat
wikitext
text/x-wiki
[[Ofbyld:Museum Alde Boekdrukkeunst 1.jpg|thumb|right|300px|Museum Alde Boekdrukkeunst]]
[[Ofbyld:Museum Alde Boekdrukkeunst ornaminten2.jpg|thumb|300px|right|Ornaminten]]
[[Ofbyld:Museum Alde Boekdrukkeunst list 20hout 202.jpg|thumb|300px|right|Museum Alde Boekdrukkeunst]]
'''Museum Alde Boekdrukkeunst''' wie fan 1999 oant 2018 <ref>Museum voor oude boekdrukkunst, [https://web.archive.org/web/20180307002946/http://www.oudeboekdrukkunst.nl/ webside yn't argyf], 2018</ref>in museum oer drukkerij en sit sûnt febrewaris [[2001]] yn de eardere slachterij oan de Doarpsstrjitte fan Almen by [[Lochem]]. De setterij, drukkerij en papierskepperij fan it museum foarmje in Hannelsdrukkerij Anno 1900.
== Wurkjend museum ==
Yn it wurkjende museum wurdt lykas eartiids printe en setten mei [[lead (elemint)|lead]]en en houten letters, Der steane hân-en trepdegels, setbokken, bysûndere klisjees, houtfiken, bokken mei houten letters, sierrânen en monogrammen út it leaden tiidrek en dat ek noch brûkt wurdt. Der leit in soad dokumintaasje wat mei de skiednis fan de boekdrukkeunst te krijen hat, ûnder oare printwurk, affysjes, papier boeken/mûnsters fan papierfabriken, famyljeprintwurk út de jierren '30, printwurk út de [[Twadde Wrâldoarloch]]. Der stiet ek in drukparse dy 't yn it ferset brûkt waard en oandreaun wurdt mei in fyts. In fâldmasine, snijmasine en perforearmasine beljochtsje aspekten fan it boekbinen.
== Begjin ==
It museum is opsetten troch Wolter Storteboom, dy't as jonge fan 14 begûn as hânsetter yn it grafyske fak. Hy sette it museum op as hobby en wol troch it museum it âlde ambacht fan hânsetten en boekbinen yn eare hâlde. It museum is begûn by de 'Middelste Mole' yn [[Loenen (Apeldoarn)|Loenen]] by Apeldoarn( 1999-2000 ). In grut part fan de kolleksje komt út drukkerij Kleinjans-Obendorff oan de Rykswei fan [[Sittard]] dy 't yn [[2004]] leechhelle waard. Printwurk e affysjes út omlizzende doarpen as Grevenbricht, Susteren, affysjes fan Sittardse Boys, fan de hurdfytsbaan Sittard, 700 jier Sittard dat fierd waard yn 1948, troukaarten, bidprintsjes, roubrieven fan de jierren 1932 - 1965 en folle mear kaam sa yn it museum.
== Mooglikheden ==
Foar sneupers en samlers is der ek oarstallich materiaal te keap lykas grafyske boeken, proastprikels, boekbinersmaterialen, boeken oer papier meitsjen, leaden letters (boekbinerspoalissen) foar foly-druk. Op oanfraach kinne ek houten biljetletters brûkt wurde foar bygelyks jins eigen namme. Ek foar spesjale opdrachten as útnûgings, berte-, menukaarten of oar printwurk dat op de âlde manier setten en printe wurdt kin it museum soargje.
{{boarnen|boarnefernijing=
* [http://www.oudeboekdrukkunst.nl/ Webstee fan it museum] <small>(deade keppeling)</small>
* [http://www.demiddelstemolen.nl/index1.htm Papierfabryk de "Middelste Mole"] <small>(deade keppeling)</small>
{{reflist}}
}}
[[Kategory:Museum yn Gelderlân]]
[[Kategory:Organisaasje oprjochte yn 1999]]
[[Kategory:Organisaasje opheft yn 2018]]
gm6gsv58uonrbuvxckk1tjg178cpps5
Mick Jagger
0
35972
1086422
1086252
2022-08-05T20:24:31Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Keppeling om utens */ kt
wikitext
text/x-wiki
[[Ofbyld:Jagger live Italy 2003.JPG|thumb|Mick Jagger by in konsert yn [[Giuseppe-Meazza-Stadion]] (Mailand, Itaalje, 10 juny 2003)]]
[[Sir]] '''Michael Philip Jagger''' ([[Dartford]] ([[Kent (Ingelân)|Kent]]), [[26 july]] [[1943]]) is in [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[rock]]muzikant, [[akteur]], [[skriuwer]], [[komponist]] en produsint, mar it meast ferneamd as [[sjonger]] fan de [[Rolling Stones]].
== Biografy ==
[[File:Mick Jagger (1982).jpg|thumb|left|Mick Jagger (1982)]]
Mick Jagger waard grutbrocht yn in húshâlding út de middenklasse. Syn heit Basil "Joe" Jagger wie skoalmaster, syn mem Eva in ymmigrante út [[Austraalje (lân)|Austraalje]], dy't polityk aktyf wie foar de Konservative Partij. Mick hat noch in jongere broer, Chris Jagger, dy't ek muzyk makket.
As bern wie Jagger al leafhawwer fan sjonge en muzyk meitsje. Nei it fuortset ûnderwiis studearre Jagger oan de ''London School of Economics''. Hy is net in learder en lit syn stúdzje nei in jier falle. Mei syn freon [[Keith Richards]], dy't er al fan beukerskoalle kin, begjint er muzyk te meitsjen. Dêrnei komt it idee om in bandsje te begjinnen mei [[Brian Jones]] en Dick Taylor. De [[Rolling Stones]] wurdt oprjochte, nei alle gedachten wol de meast legindaryske groep yn de skiednis fan de rock.
Rillegau nei de oprjochting fan de band feroaret de besetting: [[Charlie Watts]] en [[Bill Wyman]] ferfange Mick Avory en Dick Taylor. De band giet wat rûntoeren yn klups en stêden. Yn [[1963]] komt harren earste single út: ''"Come on"'', in ''cover'' fan [[Chuck Berry]]. Ek kriget de band in manager: [[Andrew 'Loog' Oldham]]. De leden fan de Rolling Stones tekenje in kontrakt by it grutte Decca Records en wurde in enoarm súkses. Sy ferkeapje miljoenen platen oer de hiele wrâld.
Foar it libben fan Jagger hat altyd in protte oandacht west fan de ynternasjonale parse. It dwaan en litten fan de lytse rocker hat it publyk fan it begjin ôf yn de besnijing nomd, fral de moaie froulju dêr't mei gie en de drugsproblemen dy't er hie. Mar tsjinfallers wienen net skealik foar syn wurkpaad, earder it tsjinoerstelde. Yn al de 40 jier dat de groep bestie gie it altyd oer him.
== Solokarriêre ==
Bûten de Stones hat Jagger ek in solokarriêre. Lykwols slagge hy der net yn likefolle súkses te beheljen as mei de Stones.
Op [[12 desimber]] [[2003]] waard Jagger riddere troch de Britske keninginne [[Elizabeth II fan Ingelân|Elizabeth II]] foar syn ''tsjinsten oan de muzyk''.
== Gesin ==
Mick Jagger hat in protte relaasjes hân. Hy hat twa kear troud west, mei [[Jerry Hall]] en mei [[Bianca Jagger|Bianca Pérez-Mora Macías]]. Hy hat 7 bern (Karis, Jade, Elizabeth Scarlett, James Leroy Augustine, Georgia May Ayeesha, Gabriel Luke Beauregard, en Lucas) by ferskillende memmen. De jongste, Lucas, waard yn 1999 berne út in relaasje mei model [[Luciana Gimenez Morad]]. De lêste jierren libbet Jagger tegearre mei [[L'Wren Scott]].<br />
Pakkesizzers binne: Amba (berne yn 1996; mem: Jade Jagger), Assisi (berne op 3 july 1992; mem: Jade Jagger)
== Filmkarriêre ==
Neist dat Jagger muzikant is hat er ek in filmkarriêre, sa spile er yn:
* ''[[Pirates of the Caribbean: On Stranger Tides]]'' [[2011]]
* ''Mayor of the Sunset Strip'', [[2003]]
* ''[[The Man from Elysian Fields]]'', [[2001]]
* ''Enigma'', [[2001]] (aka Enigma - Das Geheimnis [[2002]] ([[Dútslân]])
* ''Mein liebster Feind'' - mei [[Klaus Kinski]] [[1999]] (aka ''My Best Fiend'')
* Saturday Night Live: ''The Best of Mike Myers'', [[1998]]
* ''Bent'', [[1997]]
* ''Freejack'', [[1992]]
* ''Faerie Tale Theatre'' [[1982]] TV-rige
* ''Wings of Ash'': Pilot for a Dramatization of the Life of Antonin Artaud [[1978]]
* ''Umano non umano'' [[1972]]
* ''Ned Kelly'' [[1970]]
* ''Performance'' [[1970]]
== Keppeling om utens ==
* {{en}}[http://www.mickjagger.com/ Webside fan Mick Jagger]
{{DEFAULTSORT:Jagger, Mick}}
[[Kategory:The Rolling Stones]]
[[Kategory:Ingelsk rockartyst]]
[[Kategory:Ingelsk bluesartyst]]
[[Kategory:Ingelsk R&B-artyst]]
[[Kategory:Ingelsk sjonger]]
[[Kategory:Ingelsk muzikant]]
[[Kategory:Ingelsk gitarist]]
[[Kategory:Ingelsk lietsjeskriuwer]]
[[Kategory:Ingelsk filmakteur]]
[[Kategory:Ingelsk filmprodusint]]
[[Kategory:Ingelsk persoan fan Australysk komôf]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1943]]
0a108bch04v8f4nx7p53ljiqiyo1930
Julie Driscoll
0
37583
1086585
1086249
2022-08-05T21:25:18Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Keppelings om utens */ kt
wikitext
text/x-wiki
[[Ofbyld:Julie Tippetts.jpg|thumb|250px|Julie Driscoll yn 2007]]
'''Julie Tippetts''', berne en bekend as '''Julie Driscoll''' ([[Londen]], [[8 juny]] [[1947]]) is in [[Feriene Keninkryk|Britsk]] [[sjonger|sjongster]], dy't yn de jierren '60 in stikmannich hits hie.
Doe't sy noch jong wie, wie Driscoll al in bekende yn de Londense klups. Sy organisearre de fanklup fan de [[Yardbirds]], en it wie harren manager dy't Driscoll oantrune sels in muzikale karriêre te begjinnen.
Julie Driscoll wie yn 1965 en 1966 by de band [[Steampacket]], mei ûnder oaren sjonger [[Long John Baldry]], toetsenist [[Brian Auger]] en [[Rod Stewart]]. Yn augustus 1966 die dy band mei oan it Jazzfestival yn it Belgyske Comblain-la-Tour. Yn 1968 skoarde hja in wrâldhit mei har ferzje fan [[Bob Dylan]] syn "This wheel's on fire". Mei dit nûmer fertsjintwurdige hja de psychedelyske perioade yn de Britske muzyk. [[Donovan]]'s "Season of the Witch", die it yn Driscoll's ferzje ek goed.
De solosingles dy't sy ek útbrocht hienen minder súkses.
== Diskografy ==
In kar út:
* ''Open'' (mei [[Brian Auger]] & The Trinity) - 1967
* ''Streetnoise'' (mei [[Brian Auger]] & The Trinity) - 1969
* ''Jools & Brian'' (mei [[Brian Auger]] & The Trinity) - 1969
* ''1969'' - 1971 Kompilaasje
* ''Sunset Glow'' - 1976
* ''Encore'' (mei [[Brian Auger]]) - 1978
* ''Best of Julie Driscoll'' - 1982 Kompilaasje
* ''With Brian Auger & The Trinity'' - 1991 Kompilaasje
* ''Season of the Witch'' - 1999 Kompilaasje
* ''If Your Memory Serves You Well'' - 2001 Kompilaasje
* ''Julie Driscoll'' - 2004
* ''London 1964-1967'' - 2004 Kompilaasje
* ''A Kind Of Love In 1967-1971'' - 2004 Kompilaasje
== Keppelings om utens ==
* [http://www.mindyourownmusic.co.uk/julie-tippetts.htm Mind Your Own Music], de Keith Tippett/Julie Tippetts webside.
* [http://www.phinnweb.org/retro/julie/ Julie Driscoll @ pHinnWeb]
* [http://www.bbc.co.uk/music/reviews/x3cz/ BBC - Classic Pop/Rock Review - Brian Auger Julie Driscoll & The Trinity, Open, Definitely What!, Streetnoise]
{{DEFAULTSORT:Driscoll, Julie}}
[[Kategory:Ingelsk sjonger]]
[[Kategory:Ingelsk folksmuzykartyst]]
[[Kategory:Ingelsk jazzartyst]]
[[Kategory:Ingelsk R&B-artyst]]
[[Kategory:Ingelsk rockartyst]]
[[Kategory:Ingelsk soul-artyst]]
[[Kategory:Ingelsk lietsjeskriuwer]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1947]]
5rsv7rom3nuxt0ymkc2xgey6g82c02e
1086680
1086585
2022-08-05T21:52:22Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Keppelings om utens */ kt
wikitext
text/x-wiki
[[Ofbyld:Julie Tippetts.jpg|thumb|250px|Julie Driscoll yn 2007]]
'''Julie Tippetts''', berne en bekend as '''Julie Driscoll''' ([[Londen]], [[8 juny]] [[1947]]) is in [[Feriene Keninkryk|Britsk]] [[sjonger|sjongster]], dy't yn de jierren '60 in stikmannich hits hie.
Doe't sy noch jong wie, wie Driscoll al in bekende yn de Londense klups. Sy organisearre de fanklup fan de [[Yardbirds]], en it wie harren manager dy't Driscoll oantrune sels in muzikale karriêre te begjinnen.
Julie Driscoll wie yn 1965 en 1966 by de band [[Steampacket]], mei ûnder oaren sjonger [[Long John Baldry]], toetsenist [[Brian Auger]] en [[Rod Stewart]]. Yn augustus 1966 die dy band mei oan it Jazzfestival yn it Belgyske Comblain-la-Tour. Yn 1968 skoarde hja in wrâldhit mei har ferzje fan [[Bob Dylan]] syn "This wheel's on fire". Mei dit nûmer fertsjintwurdige hja de psychedelyske perioade yn de Britske muzyk. [[Donovan]]'s "Season of the Witch", die it yn Driscoll's ferzje ek goed.
De solosingles dy't sy ek útbrocht hienen minder súkses.
== Diskografy ==
In kar út:
* ''Open'' (mei [[Brian Auger]] & The Trinity) - 1967
* ''Streetnoise'' (mei [[Brian Auger]] & The Trinity) - 1969
* ''Jools & Brian'' (mei [[Brian Auger]] & The Trinity) - 1969
* ''1969'' - 1971 Kompilaasje
* ''Sunset Glow'' - 1976
* ''Encore'' (mei [[Brian Auger]]) - 1978
* ''Best of Julie Driscoll'' - 1982 Kompilaasje
* ''With Brian Auger & The Trinity'' - 1991 Kompilaasje
* ''Season of the Witch'' - 1999 Kompilaasje
* ''If Your Memory Serves You Well'' - 2001 Kompilaasje
* ''Julie Driscoll'' - 2004
* ''London 1964-1967'' - 2004 Kompilaasje
* ''A Kind Of Love In 1967-1971'' - 2004 Kompilaasje
== Keppelings om utens ==
* [http://www.mindyourownmusic.co.uk/julie-tippetts.htm Mind Your Own Music], de Keith Tippett/Julie Tippetts webside.
* [http://www.phinnweb.org/retro/julie/ Julie Driscoll @ pHinnWeb]
* [http://www.bbc.co.uk/music/reviews/x3cz/ BBC - Classic Pop/Rock Review - Brian Auger Julie Driscoll & The Trinity, Open, Definitely What!, Streetnoise]
{{DEFAULTSORT:Driscoll, Julie}}
[[Kategory:Ingelsk sjonger]]
[[Kategory:Ingelsk folksmuzykartyst]]
[[Kategory:Ingelsk jazzartyst]]
[[Kategory:Ingelsk R&B-artyst]]
[[Kategory:Ingelsk rockartyst]]
[[Kategory:Ingelsk soulartyst]]
[[Kategory:Ingelsk lietsjeskriuwer]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1947]]
7egsr66hyx5tnxplwssqzyyjoucuidq
N'Dea Davenport
0
38174
1086697
839948
2022-08-05T21:56:01Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Keppeling om utens */ kt
wikitext
text/x-wiki
{{stobbe|muzyk}}
[[File:N'Dea Davenport 2014.jpg|thumb|Davenport yn 2014]]
[[Ofbyld:Brand New Heavies at the Porgy & Bess in Vienna 2008d.jpg|thumb|''N'Dea Davenport'' mei ''Brand New Heavies'' ([[Wenen]] 2008)]]
[[Ofbyld:The Brand New Heavies - Leverkusener Jazztage 2016-AL6748.jpg|thumb|''N'Dea Davenport'' mei ''Brand New Heavies'' 2016]]
[[Ofbyld:The Brand New Heavies - Leverkusener Jazztage 2016-AL3557.jpg|thumb|''N'Dea Davenport'' mei ''Brand New Heavies'' 2016]]
'''N'Dea Davenport''' ([[Atlanta]], [[Georgia]], [[6 maaie]] [[1966]]) is in Amerikaanske [[R&B]]/[[soul music|soul]] [[sjonger-songwriter]] dy't meast bekend is fan har oandiel yn de [[Brand New Heavies]], in [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[funk]]/[[rhythm and blues|R&B]] [[band]], dy't ferantwurdlik wie foar de [[Acid Jazz]]-weach yn de iere jierren '80.
Hja is alris nominearre foar in [[Grammy Award]]
==Diskografy==
===Album===
# ''Whatever You Want'' - (4:31)
# ''Underneath A Red Moon'' - (4:16)
# ''Save Your Love For Me'' - (4:07)
# ''When The Night Falls'' - (4:50)
# ''Bring It On'' - (4:22)
# ''No Never Again'' - (5:14)
# ''In Wonder'' - (4:06)
# ''Bullshittin''' - (3:34)
# ''Real Life'' - (3:06)
# ''Old Man'' - (4:00)
# ''Placement For The Baby'' - (6:25)
# ''Oh Mother Earth (Embrace)'' -(3:52)
# ''Getaway'' - (3:30)
===Singles===
* "Trust Me" ([[Guru]] featuring N'Dea Davenport) (Delicious Vinyl, 1993)
{|class="wikitable"
!width="28" rowspan="2"|Jier
!width="270" rowspan="2"|Titel
!colspan="2"|Hitparade plak
!width="220" rowspan="2"|Album
|-
!style="width:3em;font-size:75%"|<small>[[Billboard Hot 100|US]]</small>
!style="width:3em;font-size:75%"|<small>[[Hot R&B/Hip-Hop Songs|US R&B]]</small>
|-
|align="center" valign="center" rowspan="2"|1998
|"Bring It On"
|align="center"| —
|align="center"| 75
|align="left" rowspan="4"|''N'Dea Davenport''
|-
|"Bullshittin'"
|align="center"| —
|align="center"| —
|-
|align="center" valign="center" rowspan="2"|1999
|"Underneath A Red Moon"
|align="center"| —
|align="center"| —
|-
|"Whatever You Want"
|align="center"| —
|align="center"| —
|-
|align="center" valign="center" rowspan="1"|2006
|"One Day My Love"
|align="center"| —
|align="center"| —
|align="left" rowspan="4"|Net-album singles
|-
|align="center" valign="center" rowspan="2"|2011
|"Destiny"
|align="center"| —
|align="center"| —
|-
|"Love With Desire"
|align="center"| —
|align="center"| —
|-
|align="center" valign="center" rowspan="1"|2013
|"I Might Do Something Wrong"
|align="center"| —
|align="center"| —
|-
|}
==Keppeling om utens==
*[http://www.thebrandnewheavies.net Offisjeel webstee fan de Brand New Heavies]
*[http://www.scion.com/broadband/index.html?ch=0&sh=1&ep=14 Fideo: Ynterview mei N'dea Davenport]
{{DEFAULTSORT:Davenport, Ndea}}
[[Kategory:Amerikaansk sjonger]]
[[Kategory:Amerikaansk lietsjeskriuwer]]
[[Kategory:Amerikaansk soulartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk muzikant fan Afro-Amerikaansk komôf]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1966]]
j6rswtu17t2ex7rjgp2e7s0jwg6c4n0
Candy Dulfer
0
38393
1086577
992274
2022-08-05T21:22:35Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Keppelings om utens */ kt
wikitext
text/x-wiki
{{stobbe|muzyk}}
[[Ofbyld:Candy Dulfer Tour 2010 team presentation 2.jpg|thumb|200px|Candy Dulfer by de teampresintaasje fan de [[Omgong fan Frankryk]] 2010]]
'''Candy Dulfer''' ([[Amsterdam]], [[19 septimber]] [[1969]]) is in [[Nederlân]]sk [[saksofoan|saksofoniste]]. Candy Dulfer is de dochter fan [[Hans Dulfer]], ek in ferneamd saksofonist.
Doe't sy seis jier wie begûn hja al saksofoan te spyljen. Sy har eigen band, Funky Stuff, sûnt sy 14 wie. Har debútalbum Saxuality (1990) krige in a Grammy Award nominaasje. Yn de rin fan de tiid hat hja njoggen studio-albums, twa live albums en ien sammelalbum útbrocht. Sy hat op it poadium en op de plaat gearwurke mei muzikanten sa as har heit Hans Dulfer, [[Prince]], [[Dave Stewart]], [[René Froger]], [[Van Morrison]], en [[Maceo Parker]]. Foar de Nederlânske telefyzje makke hja de rige ''Candy meets...'' (2007), dêr't sy yn muzikanten ynterviewde dêr't se mei gearwurke hat.
== Diskografy ==
In karút.
* ''[[Saxuality]]'' (1990)
* ''[[Sax-a-Go-Go]]'' (1993)
* ''[[Big Girl]]'' (1995)
* ''[[For the Love of You]]'' (1997)
* ''[[The Best of Candy Dulfer]]'' (1998)
* ''[[Girls Night Out]]'' (1999)
* ''[[Dulfer Dulfer]]'' (2002)
* ''[[Right in My Soul]]'' (2003)
* ''[[Candy Store (album)|Candy Store]]'' (2007)
* ''[[Funked Up & Chilled Out]]'' (2009)
* ''Crazy'' (2011)
== Keppelings om utens ==
* [http://www.candydulfer.nl/ Webstee fan Candy Dulfer]
* [http://www.candymeets.tv/ NPS programma ''Candy Meets…'']
* [http://www.youtube.com/watch?v=LtnYe-GJkmk Candy meets Hans Dulfer] op [[YouTube]]
* [http://www.fabchannel.com/candy_dulfer_concert/ Candy Dulfer & Band - live konsert fideo op Fabchannel.com]
* [http://www.dailymotion.com/video/x3x93l_maceo-parker-candy-dulfer-im-gonna_news Candy spilet mei Maceo Parker]
{{CommonsBalke|Candy Dulfer}}
{{DEFAULTSORT:Dulfer, Candy}}
[[Kategory:Nederlânsk muzikant]]
[[Kategory:Nederlânsk saksofonist]]
[[Kategory:Nederlânsk jazzartyst]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1969]]
23h2l9anbf7qeno6o1x98uij5vpn6r8
John Hiatt
0
40446
1086442
1060573
2022-08-05T20:28:55Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Keppeling om utens */ kt
wikitext
text/x-wiki
[[Ofbyld:John Hiatt SXSW 2010 Ron Baker.JPG|thumb|right|250px|John Hiatt yn Austin Texas, (2010)]]'''John Hiatt''' ([[20 augustus]], [[1952]], [[Indianapolis]], [[USA]]) is in Amerikaanske rock gitarist, pianist, sjonger en lieteskriuwer. Hy spile in grienmank oan muzykstilen, wêrûnder [[New Wave]], [[blues]] en [[country]]. Hiatt is ferskeidene keren nominearre foar in [[Grammy Award]], al wûn er dy nea. Wol wûn er in ferskaat oan oare prizen út de muzykwrâld.
Hiatt wurke as komponist foar Tree International, in [[muzyklabel]] yn [[Nashville (Tennessee)|Nashville]] dêr't syn song "Sure As I'm Sittin' Here" opnaam waard troch de Amerikaanske band [[Three Dog Night]]. It waard dêr in top 40 hit en levere Hiatt in platekontrakt op by Epic Records. Sûnt dy tiid produsearre John Hiatt 18 studio albums en twa live albums.
De kariêre fan Hiatt hie in tige drege start. Syn earste albums soargen, nei in tal positive kritiken en optredens yn ûnder oaren Paradiso, yn Nederlân foar in stevige basis, mar it soe oant 1987 duorje eart er ek yn Amearika in hit skoarde mei it nûmer 'Bring the Family' dat ek yn Nederlân de hitlisten helle.
Yn [[1992]] makke John Hiatt mei [[Nick Lowe]], [[Ry Cooder]] en [[Jim Keltner]] diel út fan de as superband lansearre groep [[Little Village]]. De band waard lykwols nei krapoan in jier al wer opdoekt.
De lieten fan Hiatt binne troch in ferskaat oan artysten opnommen, wêrûnder [[Bob Dylan]], [[Willy DeVille]], [[Linda Ronstadt]], [[Bonnie Raitt]], [[Eric Clapton]], [[B.B. King]], [[Willie Nelson]], Three Dog Night, [[Joan Baez]], [[Paula Abdul]], [[Buddy Guy]], [[the Desert Rose Band]], [[Jimmy Buffett]], [[Mandy Moore]], [[Iggy Pop]], [[Emmylou Harris]], [[Rodney Crowell]], [[Dave Edmunds]], [[Nick Lowe]], [[The Nitty Gritty Dirt Band]], [[Rosanne Cash]], [[Suzy Bogguss]], [[Jewel (sjongster)|Jewel]], [[Aaron Neville]], [[Jeff Healey]], [[Keith Urban]], [[Joe Cocker]] en ferskeidene oaren. De Nederlânske sjongeres [[Ilse DeLange]] makke it album "Dear John" mei njoggen lieten fan Hiatt.
==Diskografy==
* ''Hangin' Around the Observatory'', Epic Records (1974)
* ''Overcoats'', Epic Records (1975)
* ''Slug Line'', MCA Records (1979)
* ''Two Bit Monsters'', MCA Records (1980)
* ''All of a Sudden'', Geffen Records (1982)
* ''Riding with the King'', Geffen Records (1983)
* ''Warming Up to the Ice Age'', Geffen Records (1985)
* ''Bring the Family'', A&M Records (1987)
* ''Slow Turning'', A&M Records (1988)
* ''Stolen Moments'', A&M Records (1990)
* ''Perfectly Good Guitar'', A&M Records (1993)
* ''Walk On'', Capitol Records (1995)
* ''Little Head'', Capitol Records (1997)
* ''Crossing Muddy Waters'', Vanguard Records (2000)
* ''The Tiki Bar is Open'', Vanguard Records (2001)
* ''Beneath This Gruff Exterior'', New West Records (2003)
* ''Master of Disaster'', New West Records (2005)
* ''Same Old Man'', New West Records (2008)
* ''The Open Road'', New West Records (2010)
* 2012 - ''Mystic Pinball'' (New West NW 6260)
* 2013 - ''My Kind of Town'' (Goldfish GOLF 003)
* 2013 - ''Here to Stay - The Best of 2000-2012'' (New West NW 6300)
* 2014 - ''Terms of My Surrender'' (New West NW 6284)
* 2018 - ''The Eclipse sessions'' (album)
== Keppeling om utens ==
*[http://www.johnhiatt.com/ John Hiatt syn offisjele webside]
{{DEFAULTSORT:Hiatt, John}}
[[Kategory:Amerikaansk sjonger]]
[[Kategory:Amerikaansk muzikant]]
[[Kategory:Amerikaansk gitarist]]
[[Kategory:Amerikaansk lietsjeskriuwer]]
[[Kategory:Amerikaansk bluesartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk country-artyst]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1952]]
ooim5lj19oketrly6tnlhvalyn46nn0
Roy Ayers
0
40799
1086431
963986
2022-08-05T20:26:12Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Keppeling om utens */ kt
wikitext
text/x-wiki
[[File:Roy Ayers @ Becks Music Box (12 2 2011) (5457445713).jpg|thumb|260px|Roy Ayers (2011)]]
'''Roy Ayers''' ([[Los Angeles]], [[10 septimber]] [[1940]]) is in [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[funk]]-, [[soul]]- en [[jazz]]fibrafoanist.
Ayers is al tsientallen jierren bekend as in pionier fan ferskillende streamingen yn de jazz. In de jierren 60 hold er him noch meast dwaande mei âlde jazz-stilen en wurke er gear mei bygelyks [[Herbie Mann]], [[Curtis Amy]] en [[Chico Hamilton]]. Yn de jierren 70 en 80 rjochte er him lykwols op it byinoar bringen fan [[r&b]] mei jazz en funk. Yn de neifolgjende jierren gie er wer in oare kant út en krige de status fan ''Godfather of [[Acid Jazz]]'' fanwege de grutte rol dy't er spile yn de ûntjouwing fan dat sjênre en syn grutte populêrens yn fral [[Ingelân]].
In tige bekend nûmer fan Ayers is ''Everybody Loves the Sunshine'', mei omdat in protte [[hiphop]]-artiesten [[sample]]s fan dat nûmer yn har muzyk ferwurke hawwe.
Neist it útbringen fan eigen soloalbums hat Ayers him ek op in tal oare flakken oppenearre. Yn de jierren 80 hie er syn eigen [[platemaatskippij]] ''Uno Melodic Records'', hat er albums makke foar ferskate artysten en gearwurke mei de sjonger/muzikant [[Fela Kuti]] út [[Nigeria]]. Ayers rekket op jierren, mar toert noch hieltiid en brocht yn [[2004]] de [[Kompaktskiif|cd]] ''Mahogany Vibe'' út.
== Keppeling om utens ==
*[http://www.royayers.com Roy Ayers' offisjele webside]
{{DEFAULTSORT:Ayers, Roy}}
[[Kategory:Amerikaansk jazz-artyst]]
[[Kategory:Amerikaansk bluesartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk muzikant]]
[[Kategory:Amerikaansk muzikant fan Afro-Amerikaansk komôf]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1940]]
go34d7thbzndswnnjn8g4zrg3b8yuw2
1086600
1086431
2022-08-05T21:28:34Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Keppeling om utens */ kt
wikitext
text/x-wiki
[[File:Roy Ayers @ Becks Music Box (12 2 2011) (5457445713).jpg|thumb|260px|Roy Ayers (2011)]]
'''Roy Ayers''' ([[Los Angeles]], [[10 septimber]] [[1940]]) is in [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[funk]]-, [[soul]]- en [[jazz]]fibrafoanist.
Ayers is al tsientallen jierren bekend as in pionier fan ferskillende streamingen yn de jazz. In de jierren 60 hold er him noch meast dwaande mei âlde jazz-stilen en wurke er gear mei bygelyks [[Herbie Mann]], [[Curtis Amy]] en [[Chico Hamilton]]. Yn de jierren 70 en 80 rjochte er him lykwols op it byinoar bringen fan [[r&b]] mei jazz en funk. Yn de neifolgjende jierren gie er wer in oare kant út en krige de status fan ''Godfather of [[Acid Jazz]]'' fanwege de grutte rol dy't er spile yn de ûntjouwing fan dat sjênre en syn grutte populêrens yn fral [[Ingelân]].
In tige bekend nûmer fan Ayers is ''Everybody Loves the Sunshine'', mei omdat in protte [[hiphop]]-artiesten [[sample]]s fan dat nûmer yn har muzyk ferwurke hawwe.
Neist it útbringen fan eigen soloalbums hat Ayers him ek op in tal oare flakken oppenearre. Yn de jierren 80 hie er syn eigen [[platemaatskippij]] ''Uno Melodic Records'', hat er albums makke foar ferskate artysten en gearwurke mei de sjonger/muzikant [[Fela Kuti]] út [[Nigeria]]. Ayers rekket op jierren, mar toert noch hieltiid en brocht yn [[2004]] de [[Kompaktskiif|cd]] ''Mahogany Vibe'' út.
== Keppeling om utens ==
*[http://www.royayers.com Roy Ayers' offisjele webside]
{{DEFAULTSORT:Ayers, Roy}}
[[Kategory:Amerikaansk jazzartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk bluesartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk muzikant]]
[[Kategory:Amerikaansk muzikant fan Afro-Amerikaansk komôf]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1940]]
oughci1p2gcnvdglv86sd79eivwkhh6
Justin Bieber
0
41265
1086489
1042213
2022-08-05T20:49:47Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Keppelings om utens */ kt
wikitext
text/x-wiki
{{stobbe}}
[[Ofbyld:Justin_Bieber_in_2015.jpg|thumb|Justin Bieber (2015).]]
'''Justin Drew Bieber''' ([[Stratford (Ontario)|Stratford]], [[Ontario]], [[1 maart]] [[1994]]) is in [[Kanada|Kanadeeske]] [[sjonger]]. Bieber syn karriêre begûn op [[YouTube]].
== YouTube ==
Yn it earstoan sette Bieber filmkes fan it meidwaan oan in pleatslike sjongkriich op YouTube, foar famylje en freonen dy't dêr net by wêze koenen. In meiwurker fan it Ushers platelabel ''Island Def Jam'', Scooter Braun, liet him oerfleane nei [[Atlanta]] om him troch Usher hifkje te litten. Oktober 2008 tekene Bieber in platekontrakt by Island Records.
== Debútalbum ==
Bieber syn earste album, ''My World'', is yn [[Feriene Steaten|Amearika]] útbrocht op 17 novimber 2009. It album kaam yn [[Nederlân]] al op 13 novimber út. De earste ''single'' en fideoklip, ''One Time'', is yn july 2009 útkaam. De single helle it 12e plak in de ''Canadian Hot 100'' en in 20e plak yn de ''[[Billboard Hot 100]]''.
== Filmografy ==
* 2011 - Justin Bieber: Never Say Never - Se Stesso
* 2010 - CSI: Crime Scene Investigation - Jason McCann (''Shock Waves'' en ''Targets of Obsession'')
* 2010 - Hubworld
* 2009 - True Jackson, VP
== Keppelings om utens ==
* [http://www.justinbiebermusic.com/ Offisjeel webstee]
* [http://www.justinbieberneversaynever.com/ Never Say Never (film)]
{{DEFAULTSORT:Bieber, Justin}}
[[Kategory:Kanadeesk sjonger]]
[[Kategory:Kanadeesk dance-artyst]]
[[Kategory:Kanadeesk R&B-artyst]]
[[Kategory:Kanadeesk hiphopartyst]]
[[Kategory:Kanadeesk lietsjeskriuwer]]
[[Kategory:Kanadeesk muzikant]]
[[Kategory:Kanadeesk pianist]]
[[Kategory:Kanadeesk gitarist]]
[[Kategory:Kanadeesk drummer]]
[[Kategory:Kanadeesk muzykprodusint]]
[[Kategory:Kanadeesk telefyzje-akteur]]
[[Kategory:Kanadeesk ynternetstjer]]
[[Kategory:Kanadeesk persoan fan Dútsk komôf]]
[[Kategory:Kanadeesk persoan fan Frânsk komôf]]
[[Kategory:Frânsk-Ontariaansk persoan]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1994]]
nb7kamgujvkqoucf53vwr20yooifav2
Susilo Bambang Yudhoyono
0
42367
1086367
841337
2022-08-05T14:33:06Z
CommonsDelinker
353
SusiloBambangYudhoyono.jpg ferfongen troch [[commons:File:Susilo_Bambang_Yudhoyono,_official_presidential_portrait_(2004).jpg|Susilo_Bambang_Yudhoyono,_official_presidential_portrait_(2004).jpg]] (troch [[commons:User:CommonsDelinker|CommonsDelinker]] om'
wikitext
text/x-wiki
{{stobbe|polityk}}
[[Ofbyld:Susilo Bambang Yudhoyono, official presidential portrait (2004).jpg|thumb]]
'''Susilo Bambang Yudhoyono''' ([[9 septimber]] [[1949]]) wie de sechde presidint fan [[Yndoneezje]]. Hy wie de earste presidint fan Yndoneezje dy't streekrjocht keazen waard. By de ferkiezings fan [[2004]] fersloech er presidint [[Megawati Soekarnoputri]].
== Keppeling om utens ==
* [http://www.presidensby.info Offisjele hiemside Yudhoyono]
{{DEFAULTSORT:Yudhoyono, Susilo Bambang}}
[[Kategory:Yndonezysk politikus]]
[[Kategory:Yndonezysk minister]]
[[Kategory:Presidint fan Yndoneezje]]
[[Kategory:Javaansk persoan]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1949]]
752ksl5g8f31t8pcw2yzt38hauqskho
Jessie J
0
42894
1086678
1064172
2022-08-05T21:51:51Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Keppelings om utens */ kt
wikitext
text/x-wiki
[[Ofbyld:Jessie J.jpg|thumb|right|Jessie J yn 2008]]
[[File:Jessie-J-on-SonyAwards.jpg|thumb|Jessie J by de útrikking fan de Sony Arards yn 2012]]
'''Jessica Ellen Cornish''', artystenamme '''Jessie J''' ([[Londen]], [[27 maart]] [[1988]]), is in [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[singer-songwriter]]. Sy hat lieten skreaun foar [[Justin Timberlake]], [[Miley Cyrus]], [[Christina Aguilera]] en [[Alicia Keys]]. Febrewaris 2011 wûn de ''Critic's choice award'' op de BRIT Awards 2011.
Har debútsingle 'Do it like a dude' waard folge troch 'Price Tag' dêr’t hja tegearre mei rapper [[B.O.B.]] oan wurke hat. De single dy’t dêrnei kaam, 'Who you are', hat it ek bêst dien.
== Wurkpaad ==
Doe’t Jessie alve jier wie waard sy cast foar in rol yn [[Andrew Lloyd Webber]] syn [[West End-teater|West End]]-produksje fan ''Wistle down the wind''. Mei 16 jier gong sy studearjen oan de BRIT-skoalle (''The London School for Performing Arts & Technology'') en doe’t hja 17 wie sette sy útein mei in famkesband. Jessie J hat in ûnregelmjittige hertslach sûnt har 11e en krige op har 18e in [[TIA|lytse beroerte]].
Jessie har platemaatskippij wie Gut Records. Sy naam dêr in album op, mar foardat it materiaal frijkaam gie it bedriuw fallyt. Dêrnei waard sy súksesfol as lieteskriuwster. Teffens song hja mei op [[Cyndi Lauper]] har ''Bring Ya To The Brink''-omgong yn [[Ingelân]] (2008). Jessie har karriêre krige faasje doe’t sy lieten skreaun hie foar artysten sa as Rihanna, [[Justin Timberlake]], [[Alicia Keys]], [[Christina Aguilera]] en [[Miley Cyrus]]. De grutste single dy’t hja skreau wie it nûmer foar Miley Cyrus, 'Party in the USA'.
Yn 2010 makke Jessie J har solo-debút mei de single 'Do It Like a Dude'; har twadde single 'Price Tag' waard in hit.
Jessie har debútalbum, 'Who you are', waard ein febrewaris 2011 yn it Feriene Keninkryk en yn de [[Feriene Steaten]] útbrocht. ‘In dream dy’t útkaam’, hat se dêroer sein.<ref>''The [[Graham Norton]] Show'', [[BBC]]-telefyzje, 28 febrewaris 2011</ref> Begjin 2011 hat Jessie sein dat hja [[Biseksualiteit|biseksueel]] is.
==Diskografy==
Albums:
* ''[[Who You Are (Jessie J album)|Who You Are]]'' (2011)
* ''[[Alive (Jessie J album)|Alive]]'' (2013)
* ''[[Sweet Talker (Jessie J album)|Sweet Talker]]'' (2014)
* ''[[R.O.S.E. (Jessie J album)|R.O.S.E.]]'' (2018)
* ''[[This Christmas Day (album)|This Christmas Day]]'' (2018)
== Prizen ==
{| class="wikitable"
|-
! style="background:#B0C4DE;" | Jier
! style="background:#B0C4DE;" | Organisaasje
! style="background:#B0C4DE;" | Priis
! style="background:#B0C4DE;" | Resultaat
|-
|2010
|[[Sound of... (BBC poll)|BBC Sound of 2011]]
|Sound of 2011
|Wûn
|-
|2011
|MTV Brand New 2011
|Next Big Thing
|2e
|-
|2011
|[[BRIT Awards 2011]]
|Critic's Choice
|Wûn
|}
== Keppelings om utens ==
* [http://www.youtube.com/user/jessicacornish Jessie J kanaal op YouTube]
* [http://jessiejofficial.com/splash.htm Offisjele webside]
{{boarnen|boarnefernijing=
<references/>
}}
{{DEFAULTSORT:J, Jessie}}
[[Kategory:Ingelsk dance-artyst]]
[[Kategory:Ingelsk R&B-artyst]]
[[Kategory:Ingelsk soulartyst]]
[[Kategory:Ingelsk sjonger]]
[[Kategory:Ingelsk lietsjeskriuwer]]
[[Kategory:Ingelsk autobiograaf]]
[[Kategory:Dielnimmer oan in Britsk realitytelefyzjeprogramma]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1988]]
swo2gnkpj5kpsu6n4ggy5hd6m62dwrq
Rhythm and blues
0
43449
1086812
963942
2022-08-05T22:34:38Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Sjoch ek */ kt
wikitext
text/x-wiki
'''Rhythm-and-blues''' is in muzyksjenre mei ynfloeden út [[jazz]], [[gospel]] en [[blues]], oarspronklik ûntstien by de [[Afro-Amerikaanske]] artysten. De term waard yn [[1947]] ynfierd troch [[Jerry Wexler]] fan [[Billboard (tydskrift)|Billboard magazine]]. It moast yn it plak komme fan ''[[race music]]'' (rassenmuzyk), in term dy't misledigjend opfetten waard troch de swarte mienskip yn de Feriene Steaten.
== Skiednis ==
Rhythm-and-blues wie ien fan de foargongers fan [[rock-'n-roll]]. It befette sterke ynfloeden út de [[jazz]], [[jumpblues]] en [[gospel]], mar beynfloede op syn beurt ek de jazz. Rhythm-and-blues, [[blues]] en gospel waarden kombinearre mei [[bebop]] om [[hardbop]] te meitsjen.
In soad muzikanten makken jazz en rhythm-and-blues, lykas de [[Swing (stylperioade)|swingbands]] fan [[Jay McShann]], [[Tiny Bradshaw]] en [[Johnny Otis]]. [[Count Basie]] hie wyks in Rhythm-and-blues-live-útstjoering fanút [[Harlem]]. It ikoan fan de bebop, [[Tadd Dameron]], makke muzyk foar [[Bull Moose Jackson]] en wie twa jier lang syn pianist, neidat hy himsels ta de bebop tawijd hie.
De measte Rhythm-and-blues-muzikanten wienen jazzmuzikanten en in soad muzikanten op [[Charlie Mingus]]' bekende jazz-opnames wienen Rhythm-and-blues-professionals. [[Lionel Hampton]] syn [[bigband]] fan it begjin fan de [[1940-1949|jierren 40]] lei de basis foar in soad poplegindes fan de [[1950-1959|jierren 50]].
De perioade jierren 50 wie it begjin fan de klassike Rhythm-and-blues. De bekende [[Chuck Berry]] wie ien fan dizze rhythm-and-blues-gitaristen. Oerlaapjend mei oare sjenres as jazz en rock-'n-roll ûntwikkele Rhythm-and-blues regionale spesjalisaasjes. In sterke streaming lâns de "blues-kant" kaam fan [[New Orleans (stêd)|New Orleans]] en wie basearre op in floeiend piano-spul, lansearre troch [[Professor Longhair]]. Oan de ein fan de jierren 50 skoarde [[Fats Domino]] mei "Blueberry Hill" en "Ain't That a Shame". Oare artysten dy't in [[Louisiana (steat)|Louisiana]]-touch joegen oan RnB wienen ûnder oare [[Clarence Henry]], [[Frankie Ford]], [[Irma Thomas]], [[The Neville Brothers]] en [[Dr. John]].<br />
Oan it begjin fan de [[1960-1969|jierren 60]] naam Rhythm-and-blues mear en mear ynfloeden oer fan gospel mei artysten as [[Ray Charles]], [[Sam Cooke]], [[James Brown]] en [[Aretha Franklin]], en krige it de namme [[soul]]. Barry Pearson skreau dat dit in namme wie dy't troch de swarte mienskip oan de muzykyndustry oplein waard. Hoe dan ek, in goede tsien jier letter hie de Rhythm-and-blues in echte comeback. Yn de rin fan de jierren sechtich kamen der mear blanken dy't it label Rhythm-and-blues op harren muzyk plakten (en soms ek ''blue-eyed soul'', wylst it earder op de rock-'n-roll like), lykas [[The Yardbirds]], [[The Rolling Stones]], [[The Pretty Things]], [[The Small Faces]], [[The Animals]], [[The Spencer Davis Group]] en [[The Who]].
== Sjoch ek ==
* [[Jazz]]
* [[Blues]]
* [[Gospel]]
* [[Soul]]
* [[Neo-R&B]]
* [[Urban]]
* [[Hiphop]]
[[Kategory:R&B| ]]
[[Kategory:Muzyksjenre]]
[[Kategory:Lienwurd út it Ingelsk]]
thdi07yc79906t0qwhxbr6b0ym5at3i
Louis Armstrong
0
45612
1086599
998700
2022-08-05T21:28:23Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
kt
wikitext
text/x-wiki
[[Ofbyld:Louis Armstrong restored.jpg|thumb|''Louis Armstrong'']]
'''Louis Daniel Armstrong''' ([[New Orleans (stêd)|New Orleans]], [[4 augustus]] [[1901]] – [[New York City|New York]], [[6 july]] [[1971]]) wie in [[Feriene Steaten|Amerikaansk]] [[jazz]][[trompet]]tist, sjonger en entertainer. Syn bynamme wie ''Satchmo'' of ''Satch'', in ôfkoarting foar ''Satchelmouth'' (budelmûle). Hy wie ek bekend as ''Dippermouth'', krektas Satchmo in referinsje nei syn grutte mûle. Troch freonen en kollega's waard hy meastal oansprutsen mei ''Pops'', in namme dy't hy sels ek foar oaren brûkte (mei útsûndering fan [[Pops Foster]], dy't hy steefêst George neamde).
Hoewol't syn karriêre begûn yn de jierren tweintich, kenne sels hjoeddeiske generaasjes him noch fan nûmers as ''What a wonderful world'', ''Hello Dolly'' en ''It takes two to tango'', dy't hy mei syn karakteristike, rauwe stim fertolke.
{{Boarnen|boarnefernijing=
* [http://www.louisarmstronghouse.org/ Louis Armstrong House Museum]
* [http://www.satchography.com Diskografy]
* [http://www.seeingblack.com/x040901/armstrong.shtml How (and Why) I Grew To Love King Louis] - In stik oer de kwestje fan Satchmo as Omke Tom.}}
{{DEFAULTSORT:Armstrong, Louis}}
[[Kategory:Amerikaansk sjonger]]
[[Kategory:Amerikaansk muzikant]]
[[Kategory:Amerikaansk trompettist]]
[[Kategory:Amerikaansk jazzartyst]]
[[Kategory:Grammy-winner]]
[[Kategory:Amerikaansk muzikant fan Afro-Amerikaansk komôf]]
[[Kategory:Persoan fan Louisiaansk-Kreoalsk komôf]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1901]]
[[Kategory:Persoan stoarn yn 1971]]
lx07qafxdo71ukw7t288s9iov76lnn2
FRGAST
0
46519
1086468
1001252
2022-08-05T20:46:36Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
kt
wikitext
text/x-wiki
'''FRGAST''', artystenamme fan '''Jacob van der Meulen''', ([[Ingwierrum]], [[28 april]] [[1987]]), is in Fryske rapper.
Hy is yn de jierren 90 mei hiphop yn oanrekking komd, en rapt al sûnt 1999. Pas 10 jier letter hat er de stap setten om it poadium te beklimmen. Dat kaam troch it hiphopfeest "Broodje Beef", dat organisearre waard troch "RG" (Rients Gercama) út [[Damwâld]].
Sûnt it winnen fan de [[Fryske Flow]], tegearre mei de rapper RG, is hy drokker dwaande mei't rappen yn 't Frysk, wylst dit yn 't begjin earst begûn mei't sankjes neidwaan fan rappers út de [[Feriene Steaten]]. Ek nei't beheljen fan de F.F kaam FRGAST by 'Bavianenvoer' telâne fia it Hip-Hop barren 'Halte Oentsjerk'.
{{Boarnen|boarnefernijing=
* [http://www.muziekjes.nl/frgast.html Filmkes fan FRGast]
}}
[[Kategory:Frysk rapper]]
[[Kategory:Frysk hiphopartyst]]
[[Kategory:Sjonger yn it Frysk]]
[[Kategory:Persoan berne yn Ingwierrum]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1987]]
3ps8mnpn68nrsfabxt1r7dq4tsn93it
F.B. Hotz
0
47642
1086578
997788
2022-08-05T21:22:47Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Sekundêre bibliografy */ kt
wikitext
text/x-wiki
[[Ofbyld:Leiden370.JPG|thumb|225px|Betinkingsstien oan de Rijnsburgerweg, Leien]]
'''Frits Bernard Hotz''', skriuwersnamme '''F.B. Hotz''', ([[Leien]], [[1 febrewaris]] [[1922]] – dêre, [[5 desimber]] [[2000]]) wie in [[Nederlân]]sk [[jazz|jazzmusikus]] en [[skriuwer]], meast fan [[koart ferhaal|ferhalen]].
== Biografy ==
[[Ofbyld:NewOrleansSeven1955.png|thumb|Hotz (links mei tromboane) <br>mei de ''New Orleans Seven'' (1955)]]
===Wurkpaad===
Hotz gie nei de [[ambachtsskoalle]] en folge dêrnei in skoft in middelbere oplieding [[wurktúchboukunde]], mar stapte yn 1942 oer op de [[keunstakademy]] en naam it [[tromboane]]spyljen op. [[Bix Beiderbecke]] wie syn grutte foarbyld. Justjes nei de [[Twadde Wrâldkriich]] krige er [[tuberkuloaze]], sadat er in stikmannich jierren op bêd bliuwe moast. Fan 1949 ôf, oant ein jierren sechstich wie er súkselfol [[jazz]][[muzikant|muzikus]], ûnder oaren by de ''Dixieland Pipers'' en ''The New Orleans Seven''. Dêrnjonken wie er jazz[[resinsje|resinsint]] foar it [[tydskrift]] ''Rhythme'' en muzyklearaar. Yn de rin fan de jierren sechstich waard Hotz, dy't min sjen koe en oan de ein fan syn libben suver blyn waard, bibleteekmeiwurker by de Nederlânske Blinebibleteek te [[De Haach]] en yn 1973 joech er de muzyk deroan.
Hotz woe as jonge al skriuwer wurde en skreau fan de jierren fyftich ôf ferhalen, ynspirearre troch [[Jan Koos Feylbrief|J. van Oudshoorn]], mar hy stjoerde dy earst yn 1974 nei in útjouwer, hy wie doe 54 jier. Noch itselde jier debutearre er yn [[Maatstaf (tydskrift)|Maatstaf]] mei it ferhaal 'De tramrace'. De debútbondel ''Dood weermiddel'' waard entûsjast ûntfongen, en foar de twadde bondel - ''Ernstvuurwerk'' - krige er yn 1978 de [[F. Bordewijk-priis]].
Yn 1998 waard him de [[P.C. Hooft-priis]] takend foar syn hiele [[oeuvre]].
Dat oeuvre bestiet benammen út ferhalen, dy't yn in tige sobere styl skreaun binne. De ferhalen geane faak oer manlju dy't it yn it libben tsjinsitten hat en dy't drege ferhâldingen mei meast dominante froulju hawwe. Opfallend is de leafde dêr't dingen, benammen âlderwetske ferfiermiddelen lykas de [[stoomtram]] en de [[loftskip|zeppelin]], beskreaun wurde.
Inkelde fan syn ferhalen binne oerset yn it [[Frânsk]].
===Persoanlik libben===
Hotz troude yn 1956 mei Greetje Rietbroek en hie in soan by har. It houlik waard yn 1964 ûntbûn.
Hotz wenne dêrnei in lang skoft oan de Rijnsburgerwei yn Leien en dêrnei op keamers by syn âldere suster Atie, dy't de soarch foar syn soan op har naam, yn [[Oegstgeest]]. Syn eks-frou hie wilens in relaasje mei Hotz syn freon de musikus Serein Pfeiffer. Yn 1970 stuts Greetje him dea en krige trije jier finzenisstraf. Hotz hat dat foarfal altyd geheim hâlde wollen. Freonen en sels syn soan wisten it lange tiid net. Neffens biografe Aleid Truijens is de moard 'it oerferhaal fan Hotz'.<ref>[[Ljouwerter Krante]], 9 september 2011. ''Het verborgen leven fan F.B. Hotz'', resinsje ''Geluk kun je alleen schilderen'' fan Aleid Truijens.</ref><br>
Hotz stoar yn de âldens fan 78 jier yn it Diakonessehûs yn Leien.
== Postúm ==
Desimber 2002 en jannewaris 2003 fierde de Leidske stichting Bontekoespelen yn de Leienske busremise fan [[Connexxion]] de muzykteäterfoarstelling ''Het geluid van Hotz'' op, basearre op Hotz' ferhaal ''De voetnoot''.
Yn 2003 ferskynde in [[oersetting]] yn it [[Dútsk]] fan in kar út syn ferhalen, mei in neiwurd fan [[Maarten 't Hart]]. Fan 't Hart ferskynde yn itselde jier ''De man met het glas'', in bondel ynterviews mei en beskôgingen oer Hotz.
De [[Stichting Fonds voor de Letteren]] kende yn 2003 in beurs ta oan [[Aleid Truijens]] foar it skriuwen fan in [[biografy]] fan F.B. Hotz. Truijens skreau ek yn 1981 in [[monografy]] ''Over verhalen van F.B. Hotz'' en besoarge yn 2002, tegearre mei H.E. Schütte, de korrespondinsje tusken Hotz en syn omke H.W. Kunst ûnder de titel ''Een beetje levensbestemming''. De biografy ferskynde yn 2011, ''Geluk kun je alleen schilderen. F.B. Hotz. Het leven.''
==Prizen==
* [[1978]] - [[F. Bordewijk-priis]] foar ''Ernstvuurwerk''
* [[1992]] - [[Sjoerd Leikerpriis]] foar syn hiele oeuvre
* [[1998]] - [[P.C. Hooft-priis]] foar syn hiele oeuvre
==Bibliografy==
* [[1976]] - ''Dood weermiddel'' (ferhalen)
* [[1978]] - ''Ernstvuurwerk'' (ferhalen)
* [[1980]] - ''Proefspel'' (ferhalen)
* [[1982]] - ''De tramrace'' (karlêzing)
* [[1983]] - ''Rhythme'' (twa artikelen, rôfdruk, oplage 27 ex.)
* [[1983]] - ''Een aalmoes in Tölz'' (ferhaal, rôfdruk, oplage 27 ex.)
* [[1983]] - ''Duistere jaren'' (ferhalen)
* [[1984]] - ''Geen haast'' (sitaat, oplage 4 eks., printe troch De Literaire Loodgieters)
* [[1984]] - ''Joop, Jan en meneer Ginsberg'' (ferhaal, oplage 540 ex.)
* [[1987]] - ''Ruim 100 jaar geleden verkondigde een terecht vergeten Duitse filosoof'' (tekst, faks. hânskrift auteur, oplage 40 sign. eks.)
* [[1987]] - ''Eb en vloed'' (ferhalen)
* [[1990]] - ''De voetnoot'' (novelle)
* [[1991]] - ''De vertekening'' (roman)
* [[1996]] - ''De vertegenwoordigers'' (ferhalen en beskôgingen)
* [[1997]] - ''September'' (ferhaal út 'Duistere jaren', oplage 50 eks.)
* [[1997]] - ''Liefde & De envelop'' ( twa ferhalen út 'Proefspel', oplage 250 eks.)
* [[1997]] - ''Het werk'' (twa dielen sammele wurk)
* [[2001]] - ''De mooiste verhalen'' (karlêzing)
* [[2003]] - ''Die Chaussee. Roman in Erzählungen'' (Dútske oersetting fan in tal ferhalen)
==Sekundêre bibliografy==
* [[Aleid Truijens]] - ''Over verhalen van F.B. Hotz'' ([[1978]])
* [[Jan Brokken]] - ''Over F.B. Hotz'' ([[1982]])
* Aleid Truijens - '' De god van Hotz en de P.C. Hooft-prijs'' ([[1998]])
* [[Henri E. Schütte]] en [[Aleid Truijens]] (red.) - ''Een beetje levensbestemming. F.B. Hotz en H.W. Kunst (briefwikseling)'' ([[2002]])
* [[Maarten 't Hart]] - ''De man met het glas. Over F.B. Hotz'' ([[2003]])
* Aleid Truijens - ''Geluk kun je alleen schilderen. F.B. Hotz. Het leven.'' ([[2011]])
{{boarnen|boarnefernijing=
* Wikipedia nl:,''F.B. Hotz''
<references/>
}}
{{DEFAULTSORT:Hotz, F.B.}}
[[Kategory:Nederlânsk koarte-ferhaleskriuwer]]
[[Kategory:Nederlânsk romanskriuwer]]
[[Kategory:Nederlânsk publisist]]
[[Kategory:Nederlânsk muzikant]]
[[Kategory:Nederlânsk jazzartyst]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1922]]
[[Kategory:Persoan stoarn yn 2000]]
8i5q09nk3myv98111tynq5x40igdnep
Harry Muskee
0
48131
1086412
1076387
2022-08-05T20:22:23Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Keppelingen om utens */ kt
wikitext
text/x-wiki
{{Sjonger of muzikant
| ôfbylding = Harry Muskee in Hedon, Zwolle 2009.jpg
| ôfbyldingstekst = Harry Muskee by in optreden mei Cuby + the Blizzards yn 2009
| ôfbyldingsbreedte =
| echte namme = Harry Muskee
| nasjonaliteit = {{NEDnasj}}
| berne = [[10 juny]] [[1941]]
| berteplak = [[Assen]]
| stoarn = [[26 septimber]] [[2011]]
| stjerplak = [[Rolde]]
| etnisiteit =
| regionale identiteit =
| sjenre = [[Blues]]
| ynstrumint =
| sjongtaal = [[Ingelsk]]
| grutste hit(s) = Window of My Eyes,<br>Appleknockers Flophouse
| jierren aktyf = jierren 60-2011
| prizen =
| webside =
}}
{{wrapper}}
| [[Ofbyld:Harry Muskee Voorstreek Grolloo.jpg|thumb|200px|Boarstbyld fan Harry Muskee (1997) op de Voorstreek yn Grolloo, makker [[Gerda van den Bosch]]]]
|-
| [[Ofbyld:Through the window of my eyes Harry Muskee Grolloërveen.jpg|thumb|200px|''Through the window of my eyes'', monumint yn de bosken by Grolloo foar Harry Muskee]]
|}
'''Harry "Cuby" Muskee''' ([[Assen]], [[10 juny]] [[1941]] - [[Rolde]], [[26 septimber]] [[2011]]) wie in Nederlânsk sjonger en meiopjochter fan de [[blues]]band [[Cuby + Blizzards]].
==Biografie==
Muskee waard berne yn de [[Twadde Wrâldoarloch]] yn it Wilhelmina Sikehûs yn [[Assen]]. Yn 't earstoan wenne er mei syn mem by syn beppe, meidat syn heit finzennaam wie en nei [[Nazy-Dútslân|Dútslân]] brocht wie.
Doe't er fjouwer wie seach er syn heit foar it earst. De húshâlding ferfear nei [[Rotterdam]] mar gie twa jier letter werom nei Assen. Mem krige [[multiple sklearoaze]] en koe net goed mear foar him soargje. Meidat syn heit as brânwarkommandant de hiele dei fan hûs wie, naam beppe de soarch foar Muskee foar it grutste part oer.
Muskee waard op syn tsiende lid fan de fuotbalfereniging [[Achilles 1894]] en op syn fyftjinde gie er foar it earst nei gitaarles. Op de [[Mear Utwreide Leger Underwiis|mulo]] hearde er foar it earst [[jazz]] en [[dixieland]]. Mei de bruorren [[Jaap Hilbrandie|Jaap]] en [[Henk Hilbrandie]] rjochte er de band [[The Mixtures]] op. Ut dy band ûntstie The Old Fashioned Jazz Group. De band spile fral op skoalfeesten yn Assen.
Under oaren troch de radiostjoeder [[American Forces Network]], foar Amerikaanske militêren dy't yn Dútslân legere wiene, kaam Muskee yn 'e kunde mei [[blues]]muzyk. Doe't er by in platesaak de [[Langspylplaat|elpee]] ''Concert at Newport'' fan [[John Lee Hooker]] fûn, besleat er dat hy dy muzyk ek meitsje woe.
Doe't Muskee 20 jier wie (1961), stoar syn mem en in jier letter ek syn beppe.
Nei The Blizzards-periode spile er yn de formaasjes Red White 'n Blue, de Harry Muskee Band, de Muskee Gang en Muskee. Uteinlik die bliken dat de oarspronlike namme ''Cuby + Blizzards'' it meast oansloech en ûnder dy namme, mei de [[Grins (stêd)|Grinzer]] gitarist [[Erwin Java]], toerde Muskee in protte jierren toch binnen- en bûtenlân.<br>
Njonken dat presintearre er muzykprogramma's foar [[RTV Drinte]] en makke er foar dy stjoerder in stúdzjereis troch de súdlike steaten fan [[Feriene Steaten|Amearika]], op 'e siik nei de woartels fan de blues.
Op inisjatyf fan de Fryske deputearre en Muskeefan [[Gerard van Klaveren]] waard yn 1997 yn Grolloo in boarstbyld foar Harry Muskee oprjochte, makke troch [[Gerda van den Bosch]].
Muskee stoar yn de âldens fan 70 jier oan [[kanker]]. Hy waard beïerdige efter de tsjerke yn Rolde.
==Underskiedings==
* Edison (mei it debútalbum ''Desolation'' fan Cuby + Blizzards)
* Earepeinje fan de stêd Assen
* Kulturele Priis fan de provinsje Drinte
* 2003 [[Ridder yn de Oarder fan Oranje-Nassau]]
* 2007 [[Gouden Harp]] foar syn hiele oeuvre
* 2007 Ambassadeur fan de provinsje Drinte
* 2011 Earepeinje gemeente Aa en Hunze
==Keppelingen om utens==
* Muzykensyklopedy: [http://www.muziekencyclopedie.nl/action/entry/Cuby+%2B+Blizzards oersjoch, biografy en diskografy]
* [http://www.cubymuseumgrolloo.nl C+B museum te Grolloo]
{{DEFAULTSORT:Muskee, Harry}}
[[Kategory:Nederlânsk sjonger]]
[[Kategory:Nederlânsk bluesartyst]]
[[Kategory:Ridder yn de Oarder fan Oranje-Nassau]]
[[Kategory:Drintsk persoan]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1941]]
[[Kategory:Persoan stoarn yn 2011]]
tcqu423j516ucfhsbdtfkfpdzytn0yt
Ma Rainey
0
49312
1086452
839982
2022-08-05T20:31:28Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Keppelings om utens */ kt
wikitext
text/x-wiki
[[Ofbyld:MaRainey.jpg|thumb|Ma Rainey]]
'''Gertrude „Ma“ Rainey''', berne Pridgett ([[Kolumbus (Georgia)|Kolumbus]], [[26 april]] [[1886]] - [[22 desimber]] [[1939]], [[Rome (Georgia)|Rome]], [[Georgia]], [[Feriene Steaten]]) wie ien fan de earste Amerikaanske beropssjongers fan de [[blues]] en ien fan de earsten dy't har wurk op de plaat setten. Sy jildt as ''Mem fan de Blues''
Sy begûn mei optreden doe't sy 12 of 14 jier wie en die opnames ûnder de namme Ma Rainey neidat sy yn 1904 oan Will Rainey boaske wie. Sy treden lanlik op mei F.S. Wolcott syn ''The Rabbit's Foot Company'' en hienen letter har eigen groep mei de namme ''Rainey and Rainey, Assassinators of the Blues''. har earste plaatopname wie yn 1923; fiif jier letter hie sy goed 100 opnames dien. Guon dêrfan befetsje ''Bo-weevil Blues'' (1923), ''Moonshine Blues'' (1923), ''[[See See Rider]]'' (1924), ''Black Bottom'' (1927) en ''Soon This Morning'' (1927).
Ma Rainey waard ferneamd om har tige krêftige stimlûd, enerzjyk optreden, majestueuze wurdkar en in ‘kreunjende’ wize fan sjongen sa't it hearde yn de folktradysje fan sjongen. Hoewol't har krêftige stim en ferskining op de plaat net goed útkomme, binne de oare skaaimerken der dúdlik wol, fral op har earste opnames, sa as ''Bo-weevil Blues'' en ''Moonshine Blues''. Ma Rainey naam ek wurk op mei [[Louis Armstrong]], nei de omgong mei de Georgia Jazz Band. Ma Rainey gie troch mei optreden en toeren troch it lân oant 1935. Dêrnei joech sy har del yn har wenplak.
==Diskografy <small>(karút)</small>==
*1953 ''Ma Rainey, Vol. 1 '' Riverside Records (Jazz)
*1953 ''Ma Rainey, Vol. 2 ''
*1994 ''Complete Recorded Works: 1928 Sessions '' Dokumint
*1998 ''Complete Recorded Works, Vol. 1 (1923-1924)'' Dokumint
*1998 ''Complete Recorded Works, Vol. 2 (1924-1925)'' Dokumint
*1998 ''Complete Recorded Works, Vol. 3 (1925-1926)'' Dokumint
*1998 ''Complete Recorded Works, Vol. 4 (1926-1927)'' Dokumint
*1998 ''Complete Recorded Works, Vol. 4 (1926-1927) '' Dokumint
== Keppelings om utens ==
*[http://www.aaregistry.com/african_american_history/165/Ma_Rainey_pioneer__who_nurtured_the_Blues Gertrude “Ma” Rainey yn it African American Registry]
* [http://www.georgiaencyclopedia.org/nge/Article.jsp?id=h-876&sug=y Gertrude “Ma” Rainey yn de New Georgia Encyclopedia]
* [http://www.umass.edu/umpress/author/l.html ''Mother of the Blues: A Study of Ma Rainey'']
{{boarnen|boarnefernijing=
* Sandra Lieb ''Mother of the Blues: A Study of Ma Rainey''. Univ. of Massachusetts Press 1981. ISBN 0-87023-334-3.
* [[Angela Davis]] ''Blues Legacies and Black Feminism''. Pantheon 1998. ISBN 0-679-45005-X.
* [[Robert Palmer]] ''Deep Blues'', 1995, ISBN 0-14-006223-8
}}
{{DEFAULTSORT:Rainey, Ma}}
[[Kategory:Amerikaansk bluesartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk sjonger]]
[[Kategory:Amerikaansk muzikant fan Afro-Amerikaansk komôf]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1886]]
[[Kategory:Persoan stoarn yn 1939]]
a5o0ydokxnrftt5esybx38oe449u6ld
Theo Douma
0
49425
1086403
855231
2022-08-05T20:20:39Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Diskografy */ kt
wikitext
text/x-wiki
'''Theo Douma''' ([[31 july]] [[1956]] - [[De Rottefalle]], [[12 novimber]] [[2011]]) wie in hûsdokter yn [[De Rottefalle]], sjonger en Fryske lietsjeskriuwer.
==Libben==
Douma makke mei syn broer Wim (ek hûsarts) diel út fan de Frysktalige bluesband [[Oerémis]]. De lêste jierren wienen se aktyf as it duo Douma en Douma. By live-optreden spilen Douma en Douma as duo, mar eventueel ek mei de Dokters.
Theo krige klassyk pianoles doe't er 10 wie, mar begûn algau de blues te spyljen, ûnder oare nûmers fan it âlde [[Fleetwood Mac]]. Op syn 18de spile hy oargel yn syn earste bandsje. Spile letter [[altsaksofoan]] by de [[De Jouwer|Jouster]] fanfare. Ek wie er by de band Zenith. Song en spile earst yn it [[Ingelsk]] en it Hollânsk, de lêste jierren foaral yn t Frysk. As toetsenist song er sa no en dan ek in stikje. Krige wolris de opmerking dat syn teksten faak ferkeard ôfrinne. Theo skreau trijekwart fan de lietsjes dy't op de fjouwer cd's fan Oerémis ( mei Eckhardt Dulfer, Ery Dam en Zwaanette Dijkstra) en Douma en Douma steane.
Alle lietsjes op de CD's binne eigen komposysjes. Theo komponearret op de piano, en Wim sawol op gitaar as piano. De teksten binne meast fan Theo. Hy makket sels de muzyk of jout de tekst oan Wim dy't der bytiden in oare draai oan jout.
Begjin 2010 ferskynt fan it duo de CD "Ik wol nei hus ta" mei 12 lietsjes mei ferskate ûnderwerpen. LC-redakteur Sietze de Vries skreau hjiroer:
"de teksten binne soms wat kabaretesk, gauris jouwe se utering oan it bluesgefoel fan de troch frou en elkenien ferlitten wâldman dy't efterbliuwt my syn flesse skjinne as iennichste treast."
Op de CD wurde Douma en Douma op inkele nûmers begelaat troch "de Dokters", dat binne drummer Erie Dam en Zwaanette Dijkstra, dy't sjongt en saksofoan en akkordeon spilet.
Hoewol't er al in skoft siik wie, trede hy fjirtjin dagen foar syn dea noch op yn [[Boelensloane]].
== Diskografy ==
* Oerémis
** ''Siik, stiif en Mislik'' (1999)
** ''Gjin Nocht'' (2002)
* Douma en Douma & de dokters:
** ''Ik wol nei hûs ta'' (2010)
{{Boarnen|boarnefernijing=
* [http://www.oeremis.nl/ Webstee Oerémis]
* [http://www.doumaendouma.nl/index.htm Webstee Douma en Douma]
Fideoclips op YouTube troch Oerémis:
* [http://www.youtube.com/watch?v=tyl5_ypTJHE Rûch]
* [http://www.youtube.com/watch?v=_2oBaUNpcz0 Lit Me]
* [http://www.youtube.com/watch?v=X7j2iIp18oE&feature=related Pibe]
}}
{{DEFAULTSORT:Douma, Theo}}
[[Kategory:Frysk dokter]]
[[Kategory:Frysk sjonger]]
[[Kategory:Frysk bluesartyst]]
[[Kategory:Sjonger yn it Frysk]]
[[Kategory:Frysk lietsjeskriuwer]]
[[Kategory:Skriuwer yn it Frysk]]
[[Kategory:Frysk komponist]]
[[Kategory:Persoan berne yn Fryslân (berteplak ûnbekend)]]
[[Kategory:Persoan stoarn op De Rottefalle]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1956]]
[[Kategory:Persoan stoarn yn 2011]]
jxns3nn4qanobiljdpoj1l3cxsqjddh
Berjocht:Side fan de wike 2012/wike 50
10
50259
1086477
520559
2022-08-05T20:48:15Z
CommonsDelinker
353
"Tolkien_1916.jpg" is op Commons fuorthelle [[commons:User:Rosenzweig|Rosenzweig]] om't: per [[:c:Commons:Deletion requests/File:Tolkien 1916.jpg|]].
wikitext
text/x-wiki
'''John Ronald Reuel Tolkien''' ([[1892]] – [[1973]]) wie heechlearaar [[Angelsaksysk]] en [[Ingelsk]]e taal en letterkunde oan de [[Universiteit fan Oksford]]. Hy is foaral ferneamd wurden troch syn boeken ''The Hobbit'' (''De hobbit'') en ''Lord of the Rings'' (''Hear fan de Ringen''), dy't har ôfspylje yn de fantasijwrâld Midden-Ierde. J.R.R. Tolkien is berne yn [[Bloemfontein]] yn [[Súd-Afrika]]. Hy ferlear syn âlden al op jonge leeftyd. Syn heit doe't er krekt fjouwer jier âld wie en syn mem op tolf jierrige leeftyd oan diabetes. Neidat hy wees wurden wie moete hy syn lettere frou Edith Bratt. Hy rekke fereale en troude mei har. Letter stie sy model foar ''Luthien''.
:''[[Tolkien|Lês fierder]]''
nzqbb11astxqtx2q5dve48zxfjeywea
Geert Kuiper
0
50410
1086389
857541
2022-08-05T17:56:10Z
Drewes
2754
Nochris wat
wikitext
text/x-wiki
[[Ofbyld:Schaatsinterland Nederland tegen Noorwegen in Groningen. Sprinter Geert Kuiper i, Bestanddeelnr 931-8739.jpg|thumb|Geert Kuiper yn 1981]]
'''Geert Kuiper''' ([[Wolvegea]], [[5 july]] [[1960]]) is in earder [[Langebaanriden|reedrider]] en reedriderscoach. Hy helle op it NK Sprint 1 gouden en trije sulveren medaljes en ien kear sulver op it NK Ofstannen.
Fan 2018/2019 ôf oan is er technysk adviseur by it Kanadeeske reedrydbûn. <ref>[https://www.schaatsen.nl/nieuws/2018/augustus/voormalig-bondscoach-kuiper-aan-de-slag-bij-canadese-bond/ ''Voormalig bondscoach Kuiper aan de slag bij Canadese bond''] Schaatsen.nl, 10 augustus 2018</ref>. Hy kombinearret it wurk as trainer/coach mei syn feehâlderij en skreau kollums foar ûnder oare ''de Volkskrant''. Ek wie er aktyf by de seleksje fan kuorbalklup SCO Aldeholtpea.
== Utslaggen ==
{| class="wikitable sortable"
|-
! style="background-color: #FF4500" | Jier
! class="unsortable" style="background-color: #FF4500" | Tiid
! class="unsortable" style="background-color: #FF4500" | Kampioenskip
|-
| [[1981]]
| 7
| NK Sprint
|-
| [[1982]]
| 4
| NK Sprint
|-
| [[1983]]
| 10
| NK Sprint
|-
| [[1984]]
| 2
| NK Sprint
|-
| [[1984]]
| 16
| Olympyske Spullen 500 meter
|-
| [[1984]]
| 25
| WK Sprint
|-
| [[1985]]
| 2
| NK Sprint
|-
| [[1985]]
| 15
| WK Sprint
|-
| [[1986]]
| 1
| NK Sprint
|-
| [[1986]]
| 11
| WK Sprint
|-
| [[1987]]
| 9
| NK Ofstannen 500 meter
|-
| [[1987]]
| 2
| NK Ofstannen 1000 meter
|-
| [[1987]]
| 2
| NK Sprint
|-
| [[1987]]
| 6
| WK Sprint
|-
| [[1988]]
| 5
| NK Ofstannen 500 meter
|-
| [[1988]]
| DQ
| NK Ofstannen 1000 meter
|-
| [[1988]]
| 21
| NK Ofstannen 1500 meter
|-
| [[1988]]
| 7
| NK Sprint
|}
{{Boarnen|boarnefernijing=
* [http://www.sportstatistieken.nl/index.php?file=schaatser&code=1960070501 Sportstatistiken]
{{reflist}}
}}
{{DEFAULTSORT:Kuiper, Geert}}
[[Kategory:Frysk reedrider]]
[[Kategory:Frysk Olympysk dielnimmer]]
[[Kategory:Stellingwerfsk persoan]]
[[Kategory:Persoan berne yn Wolvegea]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1960]]
inoro6e6g17pxqglpghd3u7vl117xtz
1086391
1086389
2022-08-05T18:00:04Z
Drewes
2754
+ kat
wikitext
text/x-wiki
[[Ofbyld:Schaatsinterland Nederland tegen Noorwegen in Groningen. Sprinter Geert Kuiper i, Bestanddeelnr 931-8739.jpg|thumb|Geert Kuiper yn 1981]]
'''Geert Kuiper''' ([[Wolvegea]], [[5 july]] [[1960]]) is in earder [[Langebaanriden|reedrider]] en reedriderscoach. Hy helle op it NK Sprint 1 gouden en trije sulveren medaljes en ien kear sulver op it NK Ofstannen.
Fan 2018/2019 ôf oan is er technysk adviseur by it Kanadeeske reedrydbûn. <ref>[https://www.schaatsen.nl/nieuws/2018/augustus/voormalig-bondscoach-kuiper-aan-de-slag-bij-canadese-bond/ ''Voormalig bondscoach Kuiper aan de slag bij Canadese bond''] Schaatsen.nl, 10 augustus 2018</ref>. Hy kombinearret it wurk as trainer/coach mei syn feehâlderij en skreau kollums foar ûnder oare ''de Volkskrant''. Ek wie er aktyf by de seleksje fan kuorbalklup SCO Aldeholtpea.
== Utslaggen ==
{| class="wikitable sortable"
|-
! style="background-color: #FF4500" | Jier
! class="unsortable" style="background-color: #FF4500" | Tiid
! class="unsortable" style="background-color: #FF4500" | Kampioenskip
|-
| [[1981]]
| 7
| NK Sprint
|-
| [[1982]]
| 4
| NK Sprint
|-
| [[1983]]
| 10
| NK Sprint
|-
| [[1984]]
| 2
| NK Sprint
|-
| [[1984]]
| 16
| Olympyske Spullen 500 meter
|-
| [[1984]]
| 25
| WK Sprint
|-
| [[1985]]
| 2
| NK Sprint
|-
| [[1985]]
| 15
| WK Sprint
|-
| [[1986]]
| 1
| NK Sprint
|-
| [[1986]]
| 11
| WK Sprint
|-
| [[1987]]
| 9
| NK Ofstannen 500 meter
|-
| [[1987]]
| 2
| NK Ofstannen 1000 meter
|-
| [[1987]]
| 2
| NK Sprint
|-
| [[1987]]
| 6
| WK Sprint
|-
| [[1988]]
| 5
| NK Ofstannen 500 meter
|-
| [[1988]]
| DQ
| NK Ofstannen 1000 meter
|-
| [[1988]]
| 21
| NK Ofstannen 1500 meter
|-
| [[1988]]
| 7
| NK Sprint
|}
{{Boarnen|boarnefernijing=
* [http://www.sportstatistieken.nl/index.php?file=schaatser&code=1960070501 Sportstatistiken]
{{reflist}}
}}
{{DEFAULTSORT:Kuiper, Geert}}
[[Kategory:Frysk reedrider]]
[[Kategory:Nederlânsk reedrydtrainer]]
[[Kategory:Frysk Olympysk dielnimmer]]
[[Kategory:Stellingwerfsk persoan]]
[[Kategory:Persoan berne yn Wolvegea]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1960]]
j8tge5d1ah6bdb7j8a4soovhm4063rx
Shakey Sam
0
50483
1086407
1036861
2022-08-05T20:21:28Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Keppelings om utens */ kt
wikitext
text/x-wiki
'''Simon Vlietstra''', alias '''Shakey Sam''', ([[Frjentsjer]], [[17 maaie]] [[1950]] - [[Sint-Jabik]], [[16 maaie]] [[1981]]), wie in [[Fryslân|Frysk]] [[blues]]sjonger en -gitarist. Neist syn one-man-band, hie Shakey Sam ek de ''Shakey Sam Blues Band'', in fjouwerman formaasje.
Hy skreau him yn [[1972]] yn foar it Larensk Jazzfestival (3e priis) en yn datselde jier die er mei oan it Bilzenfestival. Yn [[1974]] spilet er yn it foarprogramma fan it 'American Blues Legends-Konsert'. Datselde jier slút er him oan by de Amsterdamske formaasje ''[[Barrelhouse (band)|Barrelhouse]]''. Novimber 1974 nimt hy mei Barrelhouse in lp op, mar ferlit yn 1975 de groep om persoanlike redenen en foarmet de 'Shakey Sam Blues Band'. De earste besetting bestiet út: Shakey Sam, Apple Rammers, David Gardeur & Jan Dijkstra ([[Ubrabaya]]). Mei dy besetting waarden ûnder oare konserten joen mei Big John Wrencher, Cousin Joe, Eddie ‘Guitar’ Burns. Yn 1976 wurdt Appie Rammers ferfongen troch Jan de Jong. Yn maaie folget dan de earste soloplaat fan 'Shakey Sam'. It wie de reden foar de útnûging om in Ingelske toernee te dwaan. Ein 1976 folgen live radio-optredens yn “Sesjun”. Yn 1977 ferfong Leo Roodhof ([[ Nancy and the Sinatras]]) Jan Dijkstra en yn 1978 ferskynde wer in lp. Maart 1979 wie de groep opnij te hearren yn Sesjun (tegearre mei Eddie Boyd). Der kaam in drummerswikseling –der stiene twa lp’s op steapel– en oer in single waard ûnderhannele.
Op 16 maaie 1981, in dei foar syn 31e jierdei, naam Shakey Sam (Simon Vlietstra) in drastysk beslút en die himsels te koart.
Yn it Frjentsjerter [[Teater De Koornbeurs]] waard yn [[2006]] en [[2011]] in 'Shakey Sam Tribute festival' oer de ‘Frjentsjerter Old Shatterhand‘ organisearre.
== Keppelings om utens ==
* [https://www.discogs.com/artist/1037081-The-Shakey-Sam-Bluesband De ''Shakey Sam Blues Band'' by www.discogs.com]
* Op [https://www.youtube.com/ youtube] binne tal fan muzykfilmkes fan Shakey Sam (en band) te finen.
{{Boarnen|boarnefernijing=
* [[Ljouwerter Krante]], 18 maaie 1981: [https://www.dekrantvantoen.nl/vw/article.do?v2=true&id=LC-19810518-9010 ''"Shakey Sam" plotseling overleden'']
* Franeker Actueel, 6 febrewaris 2011, Eddie Spoelstra: [http://www.franekeractueel.nl/nieuws/?p=5842 ''A Tribute to Shakey Sam 2011'']
}}
[[Kategory:Frysk sjonger]]
[[Kategory:Frysk muzikant]]
[[Kategory:Frysk gitarist]]
[[Kategory:Frysk bluesartyst]]
[[Kategory:Persoan berne yn Frjentsjer]]
[[Kategory:Persoan stoarn yn Frjentsjer]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1950]]
[[Kategory:Persoan stoarn yn 1981]]
co3e72g7f1lioqcik0fdus3jl7vu4gw
The Beat
0
51075
1086675
1080435
2022-08-05T21:51:10Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Kompilaasje-albums */ kt
wikitext
text/x-wiki
{{Ynfoboks band
| band_namme = The Beat
| ôfbylding = The English Beat 1.jpg
| ûnderskrift = ''Dave Wakeling syn Ingelske Beat''
| nasjonaliteit = {{GBRnasj}}
| sjongtaal = [[Ingelsk]]
| sjenre = [[New wave]],<br>[[Ska]],<br>[[Two-tone]],<br>[[Punk]]
| bestean = [[1978]]–[[1983]],<br>[[2006]]–No
| record label = Go-Feet
| manager =
| prizen =
| webside =
| hjoeddeistige_leden =
| âld_leden =
| funksje1 =
| lid1 =
| funksje2 =
| lid2 =
| funksje3 =
| lid3 =
| funksje4 =
| lid4 =
| funksje5 =
| lid5 =
| funksje6 =
| lid6 =
| âldfunksje1 =
| âldlid1 =
}}
'''The Beat''' ''(yn [[Feriene Steaten|Amearika]] '''The English Beat''')'' is in [[Ingelân|Ingelske]] 2-Tone [[ska]]band oprjochte yn [[1978]] yn [[Birmingham]]. De band brocht yn [[1980]] syn debútalbum ''I Just Can't Stop It'' út. Yn [[1983]] waard de band opheft, mar yn [[2006]] waard in trochstart makke. The Beat hat trije studio-albums en ien live-album útbrocht, de ôfsplissingen fan The Beat ha trije studio-albums en twa live-albums útbrocht.
==Skiednis==
The Beat, bestie út Dave Wakeling (sjonger & gitaar), Ranking Roger (sjonger), Andy Cox (gitaar), David Steele (bas), Everett Morton (drums) en Lionel Augustus Martin (''Saxa'') (saksofoan). Se hawwe begjin jierren 80 trije studio albums makke: "I Just Can't Stop It" ([[1980]]), "Wha'ppen?" ([[1981]]) en "Special Beat Service" ([[1982]]) en in rige singels, ûnder oaren: "Mirror in the Bathroom", "Too Nice To Talk To", "Can't Get Used To Losing You" en "Hands off She's Mine".
=== Untstean en suksessen ===
The Beat ûntstie yn [[Birmingham]], yn in tiid dat wurkleazens heech wie en dêrtroch yn Ingelân in soad sosjale ûnrêst wie. De komst fan Ranking Roger, ien fan de sjongers fan de band foege in Jamaikaanske smaak oan it lûd fan de band ta, krekt as saksofonist Saxa, dy't diel útmakke hie fan earste ska-weach, dêr't er spile hat mei mannen as Prince Buster, Laurel Aitken, en Desmond Dekker. Hy kaam by de band doe't dy har earste singel opnaam, "Tears of a Clown", bekend fan de Motownhit fan [[Smokey Robinson and the Miracles]].
Oare opfallende singels fan it earste album binne "Can't Get Used to Losing You," "Mirror In the Bathroom," "Hands Off She's Mine" en "Best Friend." Mei de earste beide nûmers hie de band ek beskieden hits yn Nederlân. Foar de promoasje fan it twadde album fan The Beat "Wha'ppen?" waard yntensyf toerd yn Ingelân, op it fêste lân fan Europa en yn de Feriene Steaten dêr't se spilen mei [[The Pretenders (band)|The Pretenders]] en [[Talking Heads]]. It album soarge foar nije hits yn Ingelân mei "All Out to Get You" en "Too Nice To Talk To," dy't dêr beide de top 40 hellen. Yn de Feriene Steaten waard The Beat stipe troch moderne rock-radiostasjons as KROQ-FM yn [[Los Angeles]] en KYYX yn [[Seattle]].
== Diskografy ==
===Studio-albums===
{| class="wikitable"
|- align="left"
! Album !! Utbrocht op !! Label !! Single(s)
|-
|I Just Can't Stop It
|[[23 maaie]] [[1980]]
|rowspan=3|Go-Feet
|Tears of a Clown,<br>Hands Off...She's Mine,<br>Mirror in the Bathroom,<br>Best Friend
|-
|Wha'ppen?
|[[8 maaie]] [[1981]]
|Drowning,<br>Doors of Your Heart
|-
|Special Beat Service
|[[1 oktober]] [[1982]]
|Save It for Later,<br>Jeanette,<br>I Confess
|}
===Live-albums===
{| class="wikitable"
|- align="left"
! Album !! Utbrocht op !! Label
|-
|Live! at the US Festival
|[[10 septimber]] [[2012]]
|Floating World
|}
===Kompilaasje-albums===
{| class="wikitable"
|- align="left"
! Album !! Utbrocht op
|-
|What Is Beat?
|[[3 juny]] [[1983]]
|-
|B.P.M.: The Very Best of the Beat
|[[29 jannewaris]] [[1996]]
|-
|Beat This! The Best of the Beat
|[[20 novimber]] [[2000]]
|-
|The Platinum Collection
|[[10 jannewaris]] [[2006]]
|-
|You Just Can't Beat It: The Best of the Beat
|[[4 febrewaris]] [[2008]]
|-
|Keep the Beat: The Very Best of the English Beat
|[[10 july]] [[2010]]
|-
|Greatest
|[[25 maaie]] [[2015]]
|-
|Hard to Beat: Best of the Beat
|[[25 augustus]] [[2017]]
|}
{{DEFAULTSORT:Beat, The}}
[[Kategory:Ingelske skaband]]
[[Kategory:Ingelske reggaeband]]
[[Kategory:Ingelske soulband]]
[[Kategory:Band oprjochte yn 1978]]
[[Kategory:Band opheft yn 1983]]
[[Kategory:Band oprjochte yn 2006]]
gnapx7lodimqy9iqf04u7ixdes0qr4a
Meidogger oerlis:RomkeHoekstra
3
51461
1086851
1085795
2022-08-06T09:27:16Z
RomkeHoekstra
10582
/* Stasjon de Westereen */
wikitext
text/x-wiki
{{wolkom|Romke}}
== Bad Salzig ==
Fergeemje Romke. Hie ik krekt tal fan [[]] en staveringsferoaringen oanbrocht en tagelyk wiene jo oané gong, dat myn bewurking is nei de Flistinen. 27 maa 2016, 19.27 (CEST)
:No wat is dat no sneu. Al it wurk om'e nocht. Myn ekskúses. No ik dochs efkes kontakt ha: doch ik it sa goed mei de ferwizing nei in oersetting fan in Dútsktalige side? --[[Meidogger:RomkeHoekstra|RomkeHoekstra]] ([[Meidogger oerlis:RomkeHoekstra|oerlis]]) 27 maa 2016, 20.00 (CEST)
::Dy ferwizing nei de Dútsktalige side mei syn referinsjes is goed. Oars moai dat jo geregeldwei in bydrage leverje by ús. [[Meidogger:Drewes|Drewes]] ([[Meidogger oerlis:Drewes|oerlis]]) 27 maa 2016, 20.11 (CEST)
:::Witte jo wer ik ynfo fine kin oer it meitsjen fan in ynfoboks of wa't dat foar de fryske wiki wolris dien hat? [[Meidogger:RomkeHoekstra|RomkeHoekstra]] ([[Meidogger oerlis:RomkeHoekstra|oerlis]]) 28 maa 2016, 08.12 (CEST)
::::Sa'n ynfoboks kinne jo fine troch Berjocht:begjinletter te tikken. Tink derom om de : hinne sitte gjin spaasjes. Bygelyks Berjocht:L jout ûnderoaren de Lântabel. Boppedat is dit in moaie gelegenheid jo efkes te melden, dat wy yn it lêste jier de nijste stavering yntegraal trochfierd hawwe. As jo ris om in wurd sykje, kinne jo dat fine yn de list ûnder [[Nije stavering 2015]] dêr't alle 333 wurden op alfabet steane. [[Meidogger:Yn 'e Wâlden|Yn 'e Wâlden]] ([[Meidogger oerlis:Yn 'e Wâlden|oerlis]]) 28 maa 2016, 12.10 (CEST)
== Ynfoboksen ==
Goeie, RomkeHoekstra. Ik haw foar de Wikipedy ferskate ynfoboksen makke. Foar persoanen sil ik jo hjir in listke jaan:
*[[Berjocht:Akteur]]
*[[Berjocht:Artyst of kabaretier]]
*[[Berjocht:Keunstner]]
*[[Berjocht:Model]]
*[[Berjocht:Pornoakteur]] (brûke we foar eltsenien yn 'e seksyndustry)
*[[Berjocht:Regisseur of produsint]]
*[[Berjocht:Sjonger of muzikant]]
*[[Berjocht:Ynfoboks skriuwer]] (in besteande ynfoboks fan MeinRei dy't ik wat oanpast haw)
*[[Berjocht:Ynfoboks sporter]] (dizze bestie ek al)
*[[Berjocht:Telefyzje- of radiopersoanlikheid]]
*[[Berjocht:Dyn koart]] (foar politisy, keningen en sa; wêr't de namme op slacht, dat wit ik ek net: dizze ynfoboks bestie al en haw ik in skoft lyn wat oanpast)
*[[Berjocht:Persoan algemien]] (foar iderien dy't net yn ien fan 'e boppesteande boksen past; dizze soene jo bgl foar bibelske persoanen brûke kinne)
Uteraard is it hielendal oan josels oft jo dizze ynfoboksen brûke wolle of net. Ynfoboksen oer oare ûnderwerpen binne faak te finen troch yn it sykfinster "Berjocht:" en dan de earste letter fan wat jo tinke dat de namme wêze moat yn te typen, mar in protte ynfoboksen hjitte ek "Berjocht:Ynfoboks XXX" (wêrby't XXX hjir even foar de namme stiet) of "Berjocht:Universele ynfoboks XXX". Oars meie jo it my ek altyd wol freegje. [[Meidogger:Ieneach fan 'e Esk|Ieneach fan 'e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan 'e Esk|oerlis]]) 28 maa 2016, 15.16 (CEST)
:Ik ha socht nei in ynfoboks foar in Landkreis (Berjocht:Ynfoboks Landkreis) en kom dan wol earne, mar sjoch dan gjin ynfoboks stean. Ûnder "boarne bewurkje" sjoch ik fierder wol ynhâld, mar hoe't it dan fierder moat wit ik net (ik ha hjir earlik sein hielendal gjin ûnderfining yn).--[[Meidogger:RomkeHoekstra|RomkeHoekstra]] ([[Meidogger oerlis:RomkeHoekstra|oerlis]]) 28 maa 2016, 16.25 (CEST)
::Even in pear punten, Romke:
::* As jo antwurd fan my hawwe wolle, dan moatte jo jo berjocht even op myn oerlisside sette. Dy kinne jo ienfâldich fine troch op 'e link "oerlis" te klikken dy't efter myn namme stiet ûnder berjochten dy't ik hjir efterlit, of jo kinne yn it sykfinster "Meidogger oerlis:" yntype en dan de namme fan 'e dejinge dy't jo hawwe moatte. Dan stiet der boppe-yn krekt as by jo eigen oerlisside in tabblêd mei de namme "Nij mêd", dêr't jo op klikke kinnen om dan in boadskip efter te litten oer in nij ûnderwerp, of, as jo nochris op it aljemint wolle oer itselde ûnderwerp, dan kinne nei ûnderen ta scrolle en jo boadskip ûnder it betreffende ûnderwerp sette, sa't wy hjirre no ek dogge. As jo my dingen freegje wolle en de fraach op jo eigen oerlisside sette, dan merk dêr nammentlik neat fan, mar as jo in berjocht op myn oerlisside efterlitte, dan komt der by my boppe yn byld in melding dat der in berjocht foar my is. Dan sil ik dêr sa fluch mooglik op reägearje, al bin ik ek wol ris in pear dagen (of wat langer) net oanwêzich, fansels. Mar goed, myn punt is even: ik kaam hjir no tafallich lâns en seach dat jo op myn boadskip reägearre hiene. As ik dat earder witten hie, dan hie ik in wike lyn al op jo fraach antwurde.
::* Ik haw no al in pear kear sjoen dat jo kapkes op haadletters skriuwe (lykas yn "Ûnder", "Âld"). Ik hoopje dat jo it my net kwea-ôf nimme as ik even foar skoalmaster spylje, mar it is yn 'e Fryske stavering eins gewoante om sokke tekens op 'e haadletters fuort te litten: dus "ûnder", mar "Under"; "âld", mar "Ald". Allinnich as it hiele wurd yn haadletters skreaun wurdt, dan wurde soms wol kapkes en streekjes tafoege. Ik fyn it sels in nuvere regel, mar sa is it no ien kear.
::* Dan no jo fraach. Jo sjogge by Berjocht:Landkreis neat stean omdat dat berjocht net bestiet. Ik wol dêr eventueel wol in nij berjocht foar oanmeitsje, mar soene jo earst ris sjen wolle oft jo miskien mei dizze ynfoboks út 'e fuotten kinne: [[Berjocht:Universele ynfoboks gebiet]]. Dat is ien dy't wat algemiener is, mar dêrom miskien likegoed wol foldocht. (By "bestjoerlike ienheid 1" kinne jo dan "Bûnslân" ynfolje, by "namme bestjoerlike ienheid 1" bygelyks "Nedersaksen", ensfh.) [[Meidogger:Ieneach fan 'e Esk|Ieneach fan 'e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan 'e Esk|oerlis]]) 6 jun 2016, 22.42 (CEST)
:::Ek tige tank foar it opmerksum meitsjen fan staveringsflaters. Ik ha al in hiel skoft neat mear dien mei it Frysk en sûnt ik hjir wat dwaande bin brûk ik it wer. Ik wist bygelyks ek net dat der yn 2015 feroarings west hiene yn de stavering. Ik set dizze reaksje hjir noch mar efkes del, mar mocht de ynfoboks gebiet net foldwaan dan kom ik wol op jo side. Groetnis, --[[Meidogger:RomkeHoekstra|RomkeHoekstra]] ([[Meidogger oerlis:RomkeHoekstra|oerlis]]) 9 jun 2016, 06.40 (CEST)
::::Moai sa. En myn kompliminten foar jo siden oer bibelske persoanen. As ik jo noch in tip jaan mei: "Israel" hat yn it Frysk gjin trema op 'e e om't 'ae' gjin twalûd is en der dus gjin útspraakswierichheden wêze kinne. Mar fierder: gean sa troch! [[Meidogger:Ieneach fan 'e Esk|Ieneach fan 'e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan 'e Esk|oerlis]]) 9 jun 2016, 14.27 (CEST)
::::O ja, dit wie noch al even in punt. Ik haw jo side "David (kening)" omneamd ta "David fan Israel", want der binne folle mear keningen David. By keningen is it dêrom gewoante om it lân derby neamen om se faninoar te ûnderskieden. [[Meidogger:Ieneach fan 'e Esk|Ieneach fan 'e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan 'e Esk|oerlis]]) 9 jun 2016, 14.33 (CEST)
== Foarstel 'oe'/'û'-kwestje ==
Nochris goeie, Romke. Ik wit net oft jo der wat fan meikrigen hawwe, mar der is hjir op 'e Wikipedy de lêste tiid in skeel geande oer de stavering fan lannenammen mei in û-klank. Om it hiel koart út te lizzen, meidogger Yn 'e Wâlden hat ferline jier op eigen manneboet 'Oekraïne' feroare yn 'Ukraïne' en 'Koeweit' yn 'Kûweit'. No woe er fan 't jier ek 'Joegoslaavje' feroarje yn 'Jûgoslaavje', en doe haw ik de rem derop set. It giet my net iens sa bot om 'e stavering, mar om it feit dat ien meidogger de rest fan 'e mienskip syn ideeën besiket op te dringen. We hawwe de Fryske Akademy om rie frege, en dy advisearret yn alle trije hjirboppe neamde gefallen de foarmen mei 'oe'. Ik haw dêrom op 'e Oerlisside in foarstel dien om foar iens en foar altyd de strideraasje oer de 'oe'/'û'-stavering yn lannenammen út 'e wei te romjen, en dêr wurdt no troch de Wikipedy-mienskip oer stimd. Jo hawwe oanjûn dat jo net botte talein binne op 'e stavering, dat miskien fiele jo jo wol net kwalifisearre om in stim út te bringen, dat wit ik net. Mar oars soene jo [[Wikipedy:Oerlisside#In útwei út 'e 'oe'/'û'-kwestje|hjirre]] ris nei sjen kinne. [[Meidogger:Ieneach fan 'e Esk|Ieneach fan 'e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan 'e Esk|oerlis]]) 9 jun 2016, 21.58 (CEST)
== Koördinaten ==
Goeie. Jo fraach oer in tool foar koördinaten kinne jo better oan in oar stelle. Yndertiid wie dy der wol, mar du die it ynienen net mear. Gr. [[Meidogger:Drewes|Drewes]] ([[Meidogger oerlis:Drewes|oerlis]]) 20 sep 2016, 16.59 (CEST)
Goeie, Hoekstra. Kinne jo hjir wat mei? Op 'e kaart fan [http://tools.freeside.sk/geolocator/geolocator.html GeoLocator] mei de mûs nei de plak gean, dan Ctrl-klik of Alt-klik. De koördinaten binne lofts te sjen. Fierders haw ik der gjin ûnderfining mei, mar ik sjoch dat dit sjabloan brûkt wurdt foar keppelingen: [[Berjocht:Koördinaten yn tekst]]. --[[Meidogger:PiefPafPier|PiefPafPier]] ([[Meidogger oerlis:PiefPafPier|oerlis]]) 20 sep 2016, 18.54 (CEST)
== Lêtste --> lêste ==
Even in opmerking oer de stavering: ik sjoch dat jo faak (miskien wol altyd, dat kin ik net beoardielje) it wurd 'lêst(e)' (Nederlânsk ''laatst(e)'') skriuwe as 'lêtst(e)'. Dy earste t heart dêr yn it Frysk net yn. Jo binne trouwens net de iennichste dy't dit wurd misstaveret, sa sjoch ik no. It is net nedich om âlde siden te ferbetterjen; ik haw PiefPafPier al frege oft dy der syn bot ris oer gear gean litte wol. [[Meidogger:Ieneach fan 'e Esk|Ieneach fan 'e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan 'e Esk|oerlis]]) 2 nov 2016, 14.10 (CET)
Noch even foar de dúdlikheid: neffens it wurdboek is it dus: 'let' - 'letter' - 'lêst'. Dus it is: 'De lêste tiid' en 'Op it lêst...' ensfh. Behalven as it poer om 'e tiidsoantsjutting giet, dus bgl. hoe let oft men opdaagjen komt op in fergadering, dan is it: 'let' - 'letter' - 'letst': 'Jan wie al let, Pyt wie noch letter, mar Klaas wie it letst.' (It Nederlânsk hat dit ûnderskie fan betsjutting wol, mar dêr wurdt it itselde útsprutsen en stavere.) [[Meidogger:Ieneach fan 'e Esk|Ieneach fan 'e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan 'e Esk|oerlis]]) 2 nov 2016, 14.16 (CET)
:Ik sil besykje der better om te tinken. Groetnis, --[[Meidogger:RomkeHoekstra|RomkeHoekstra]] ([[Meidogger oerlis:RomkeHoekstra|oerlis]]) 4 nov 2016, 19.38 (CET)
::Mear kin net ien fan jo freegje. Ik hoopje trouwens dat jo dit soarte opmerkings fan my net ûnderfine as in beskrobbing. Ik krige it idee dat jo dit net wisten; jo hawwe earder oanjûn dat jo it Frysk lange tiid net skreaun hawwe (en -- mar dat haw ik der sels by betocht -- miskien noch wol nea earder sa yntinsyf), en om't it in weromkearend dinkje wie, tocht ik, lit ik jo der op wize. Fierders neat mei bedoeld, en ik wurdearje jo wurk o sa. It wie mear as tiid dat der hjir op 'e Wikipedy wat dien waard oan 'e Bibelske persoanen. [[Meidogger:Ieneach fan 'e Esk|Ieneach fan 'e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan 'e Esk|oerlis]]) 5 nov 2016, 20.10 (CET)
== Kategoryen ==
Goeie, Romke, dêr bin ik wer te seuren. Even oer de kategoryen. Jo hawwe koartlyn allegear kategoryen oanmakke fan it type 'Katedralen yn Ruslân', mar hjir yn 'e Fryske Wikipedy dogge we de kategoryen eins yn inkeltal (dus: 'Katedraal yn Ruslân'). Neffens my diene jo dat oarspronklik wol goed, dat wêrom't jo dêr no ynienen fan ôfwike is my even in riedsel. Mar goed, it punt is, as jo kategoryen yn meartalsfoarmen oanmeitsje, dan wurdt it in soadsje, want dan krije wy dûbele kategoryen, mei't de iene de inkeltalsfoarm brûkt en de oare de meartalsfoarm. En boppedat stiet it rommelich as der dan wer in inkeltalsfoarm en dan wer in meartalsfoarm brûkt wurdt.
De iennichste kategoryen dêr't de Wikipedy àl meartalsfoarmen brûkt, dat binne de talen, om't wy oars yn 'e knipe komme mei bygelyks 'Turkske taal' en 'Turkske talen' (wat hiele ferskillende dingen binne). Dat rasjonalisearje ik foar mysels troch te tinken dat in 'kategory:Turkske talen' net in meartalsfoarm is, mar de namme fan 'e taalfamylje.
Mar goed, fierder dus inkeltalsfoarmen. Dêryn folget de Fryske Wikipedy de Nederlânske, dy't ek kategoryen yn inkeltal brûkt. De measte Wikipedyen yn oare talen brûke meartalsfoarmen, mar hjir is yn it begjin fan 'e Fryske Wikipedy blykber beslist om dat net te dwaan. (Ik bin pas sûnt 2012 op 'e Wikipedy aktyf, dat hoe't dat beslút ta stân kommen is, wit ik net.) Dêrom haw ik jo katedraalskategoryen omset nei de inkeltalsfoarm. Myn fraach oan jo is no om by kategoryen tenei ek de inkeltalsfoarm oan te hâlden. [[Meidogger:Ieneach fan 'e Esk|Ieneach fan 'e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan 'e Esk|oerlis]]) 12 des 2016, 12.54 (CET)
:Ik sjoch no dat jo by it feroarjen fan jo oarspronklike kategorynammen nei de meartalsfoarm derefter set hawwe: "Yn de rubryk wurde mear katedralen beskreaun". Dêr is gjin spjeld tusken te krijen, mar dat jildt fansels foar alle kategoryen (bgl. yn 'e 'kategory:akteur' sitte hûnderten akteurs). Mar sa't ik hjirboppe al útlein haw, binne yn 'e Wikipedy frijwol alle kategorynammen no ien kear yn it inkeltal steld. Hoewol't foar sawol inkeltals- as meartalsfoarmen wol wat te sizzen is, is de diskusje hjiroer no in passeard stasjon om't der gjin begjinnensein oan wêze soe om alle kategoryen yn inkeltal om te setten nei meartal. Dus we sitte oan inkeltal fêst. [[Meidogger:Ieneach fan 'e Esk|Ieneach fan 'e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan 'e Esk|oerlis]]) 12 des 2016, 12.58 (CET)
::Ek goed. Ik fûn it inkeltal sels letter net sa foar de hân lizzen en hie it dêrom mar feroare. Ik begryp dat hjir yn it ferline diskusje oer west hat? Yn dat gefal bin ik wol nijsgjirrich nei de reden foar de kar fan it inkeltal. Mar fieder ha ik der wol frede mei hear. Tenei doch ik it yn it inkeltal. Is der trouwens al wat bekend oer it tafoegjen fan koördinaten en is der ek immen dy't in ynfoboks meitsje kin foar in bouwurk? Groetnis, --[[Meidogger:RomkeHoekstra|RomkeHoekstra]] ([[Meidogger oerlis:RomkeHoekstra|oerlis]]) 12 des 2016, 17.35 (CET)
:::Ik kin my goed foarstelle dat jo meartalsfoarmen yn kategorynammen logysker fine. Oft oer dit punt yn it ferline diskusje west hat, wit ik net, want sa't ik al sei, ik bin pas sûnt 2012 by de Wikipedy belutsen, en dizze beslissing moat hielendal yn it begjinstadium nommen wêze, yn 2003 as 2004. As dêroer doe diskusje plakfûn hat, dan soe dat yn prinsipe werom te finen wêze moatte yn it argyf fan 'e Oerlisside ([[Wikipedy:Oerlisside/Argyf]]), dus as jo dêr ris yn omsneupe wolle, fiel jo dan frij. Mar it soe ek skoan kinne dat men hjir klakkeleas folge hat wat doe al op 'e Nederlânsktalige Wikipedy gewoante wie.
:::Oer koördinaten. Dêr haw ik sels ek alris nei sjoen, en dêrmei bedoel ik: ik haw sjoen hoe't se dat op 'e Ingelske Wikipedy dogge, om út te finen oft wy dat systeem ek oernimme kinne, mar dat is dêr sa'n tizeboel fan mei-inoar fergroeide berjochten dat ik der net út kom. Oars soene jo miskien [[Meidogger:Robin van der Vliet]] ris freegje kinne. Dy liket my hiel handich ta mei berjochten en oanbesibbe dingen.
:::In ynfoboks fan in bouwurk kin ik wol foar jo meitsje. Sis mar hokfoar gegevens oft jo deryn kwytwolle kinne. [[Meidogger:Ieneach fan 'e Esk|Ieneach fan 'e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan 'e Esk|oerlis]]) 12 des 2016, 18.00 (CET)
::::Ik haw alfêst mar in ynfoboks oanmakke: [[Berjocht:Ynfoboks bouwurk]]. Ik haw it sa algemien mooglik besocht te hâlden, sadat we him ek foar brêgen en sa brûke kinne. Jo moatte marris sjen wat jo derfan fine. Ik haw him al even ynfoege by de [[Greyfriars Kirk (Dumfries)]] en by de [[Mackinac Brêge]], om te sjen oft alles goed wurket. [[Meidogger:Ieneach fan 'e Esk|Ieneach fan 'e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan 'e Esk|oerlis]]) 12 des 2016, 21.52 (CET)
::::: Geweldich! Sjocht der fierder hiel goed út en ik kin der wol mei út de fuotten. In adres is (salang't de koördinaten noch net tafoege wurde) yn de ynfoboks faaks gjin lúkse. En ik soe de kleuren in bytsje neutraal (wyt of griis) hâlde (dit om de lêsberens en om't in foto it al bûnt genôch makket). Mar dat lêste is fansels in kwestje fan smaak. --[[Meidogger:RomkeHoekstra|RomkeHoekstra]] ([[Meidogger oerlis:RomkeHoekstra|oerlis]]) 13 des 2016, 11.42 (CET)
:::::: Ja, ja, dus ik haw gjin smaak, hin? Mar alle gekheid op in stokje, ik haw 'adres' tafoege, en 'koördinaten' ek, dan kinne jo dy ek altyd yn 'e ynfoboks kwyt. [[Meidogger:Ieneach fan 'e Esk|Ieneach fan 'e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan 'e Esk|oerlis]]) 13 des 2016, 12.04 (CET)
::::::: Haha, dat hie ik dus net skreaun dat jo gjin smaak hawwe. Ik kom fan de Wâlden en bin yn myn fermidden wol wat went wat bûntens oangiet, mar de kleur dy't jo no brûke docht krekt wat minder sear oan de eagen. Yn alle gefallen tige tank!--[[Meidogger:RomkeHoekstra|RomkeHoekstra]] ([[Meidogger oerlis:RomkeHoekstra|oerlis]]) 13 des 2016, 12.18 (CET)
== (O)blastigens ==
Goeie Romke. Soene jo [https://fy.wikipedia.org/wiki/Oerlis:Serafim-Diveevo_Kleaster dit oerlis] efkes besjen wolle? [[Meidogger:Drewes|Drewes]] ([[Meidogger oerlis:Drewes|oerlis]]) 8 jan 2017, 18.52 (CET)
:Dúdlik, ik sil der rekken mei hâlde. Is der trouwens ek in list foar it translitearjen nei it Frysk? --[[Meidogger:RomkeHoekstra|RomkeHoekstra]] ([[Meidogger oerlis:RomkeHoekstra|oerlis]]) 8 jan 2017, 19.11 (CET)
::Ik wit fan gjin transliteraasjelist. [[Meidogger:Drewes|Drewes]] ([[Meidogger oerlis:Drewes|oerlis]]) 8 jan 2017, 19.35 (CET)
:::Dan de list foar it Nederlânsk mar brûke of sa't it my sels it bêste ta liket? --[[Meidogger:RomkeHoekstra|RomkeHoekstra]] ([[Meidogger oerlis:RomkeHoekstra|oerlis]]) 8 jan 2017, 19.47 (CET)
Sjoch mar. Jo wurde wol ferbettere at in nedich is. Gr. [[Meidogger:Drewes|Drewes]] ([[Meidogger oerlis:Drewes|oerlis]]) 8 jan 2017, 19.50 (CET)
== Damaskus ==
Goeie Romke. Wat tinke jo [https://fy.wikipedia.org/wiki/Oerlis:Damaskus hjirfan]? [[Meidogger:Drewes|Drewes]] ([[Meidogger oerlis:Drewes|oerlis]]) 20 jan 2017, 18.45 (CET)
:Goeie Drewes, mooglik is de tekst oarspronklik in oersetting fan de Nederlânsktalige wiki, want ik fûn deselde tekst yn it Nederlânsk yn dizze [http://www.skyscrapercity.com/showthread.php?t=631556 ferwizing] nei de Nederlânsktalige wiki. De Nederlânsktalige wikipagina oer Damaskus hat dizze bewearings ferwidere. Wêr't de bewearings oarspronklik wei komme wit ik net, mar mooglik komt it begjin fan de tekst fan de side fan [http://www.lisabeaart.nl/CSSextra/examen/damascus.html Lisa Beaart]. De stêd Damaskus kin neffens my net yn ferbân brocht wurde mei it paradys, om't stêden yn dy tiid net bestiene, de minsken noch nomadysk wiene en it paradys yn [[Mesopotaamje]] lei. Dat Kaïn Abel hjir deaslein hat wol my ek net oan, ik leau net dat oer it plak eat bekind wêze kin, mar de ingelsktalige wiki oer [https://en.wikipedia.org/wiki/Mount_Qasioun Mount Qasioun] wol ha dat guon midsiuwske Arabyske skriften skriuwe dat de earste misdied fan it minskdom by Damaskus bard is. It krekte plak fan de moard is tink ik in foarm fan islamitysk folksleauwen of yn alle gefallen in islamityske tradysje. Oer Jozef en Marije is net folle bekend, it wiene mar gewoane lju en âldere dan wol oare kontêmporêne boarnen as de bibel binne der neffens my net. Oft Jozef en Marije ea yn Damaskus west ha, ik soe it net sizze kinne. Hja moasten lykwols flechtsje nei Egypte en harren dêr skûlhâlde, net nei Damaskus. Yn dit [http://krant.telegraaf.nl/krant/enverder/venster/reizen/reis.Syrie/reis.970308damascus.html artikel] út de Telegraaf wurdt ferwiisd nei de Dominicus-reisgids. Mooglik is de oarspronklike boarne fan dit soarte bewearings in lokale ambysje om religieus toerisme te befoarderjen. Ik tink dat it hiele ferhaal oer Damaskus as skûlplak fan Jozef en Marije ûnsin is.--[[Meidogger:RomkeHoekstra|RomkeHoekstra]] ([[Meidogger oerlis:RomkeHoekstra|oerlis]]) 21 jan 2017, 11.30 (CET)
== Rostov oblast edit-a-thon ==
Hello! The Russian Wikimedia chapter has organized an international Edit-a-thon about the Rostov Oblast "[[:wmru:Конкурсы/Узнай Россию. Начни с Дона|Discover Russia. Start with the Don]]". The aim of the contest is to write articles about tourist attractions (museums, monuments, churches, buildings, parks, and so on) of the Rostov region in different languages. To take part in the Edit-a-thon you must write an article about the Rostov Oblast and add it to the [[:wmru:Конкурсы/Узнай Россию. Начни с Дона#Номинация 3. Новые статьи на любом языке, кроме русского|table 3]]. 7 most active participants will receive prizes. The Edit-a-thon ends in April 21.
Здравствуйте! В настоящее время при участии Викимедиа РУ проводится международный конкурс "[[:wmru:Конкурсы/Узнай Россию. Начни с Дона|Узнай Россию. Начни с Дона]]", посвящённый достопримечательностям Ростовской области. Одна из номинаций предусматривает создание статей о туристических объектах Ростовской области на разных языках. Чтобы принять участие в конкурсе, необходимо написать статьи, а затем добавить их в [[:wmru:Конкурсы/Узнай Россию. Начни с Дона#Номинация 3. Новые статьи на любом языке, кроме русского|конкурсную таблицу]]. 7 участников, набравшие наибольшее число баллов, получат ценные призы. Приглашаю Вас принять участие в конкурсе! --[[Meidogger:Andreykor|Andreykor]] ([[Meidogger oerlis:Andreykor|oerlis]]) 8 feb 2017, 09.50 (CET)
== Namme tsjerke ==
Romke. Efkes [https://fy.wikipedia.org/wiki/Oerlis:Marije-Himelfearttsjerke_(Moskou-Kitaj_Gorod) dit besjen]. [[Meidogger:Drewes|Drewes]] ([[Meidogger oerlis:Drewes|oerlis]]) 17 feb 2017, 20.35 (CET)
== Leksum ==
Goeie Romke. Ik haw niiskrekt wer in 'x' yn 'ks' feroare mei't it Frysk gjin x hat, blinder! x [[Meidogger:Drewes|Drewes]] ([[Meidogger oerlis:Drewes|oerlis]]) 21 feb 2017, 18.18 (CET)
:Alexius of Alexander tink? --[[Meidogger:RomkeHoekstra|RomkeHoekstra]] ([[Meidogger oerlis:RomkeHoekstra|oerlis]]) 21 feb 2017, 18.32 (CET)
== Russyske tsjerken ==
Goeie Romke. Moai wurk leverje jo. Binne jo it Russysk machtich? [[Meidogger:Drewes|Drewes]] ([[Meidogger oerlis:Drewes|oerlis]]) 10 mrt 2017, 19.03 (CET)
== Kulturele haadstêd fan Jeropa 2018 ==
Bêste Romke. It liket my in fraach oan '''al''' ús meidoggers. Wy hawwe hjir ommers gjin bazen en boppebazen. It artikel [[Kulturele Haadstêd fan Europa]] bestiet al wol, mar yndie in lemma [[Kulturele haadstêd fan Jeropa 2018]] soe wol op syn plak wêze. At jo wolle: fiel jo frij. [[Meidogger:Drewes|Drewes]] ([[Meidogger oerlis:Drewes|oerlis]]) 25 mrt 2017, 18.50 (CET)
:Oeps, dat haw ik al dien. It wie net myn bedoeling om jo it gers foar de fuotten wei te meanen, hear. Hoe dan ek, ik haw de fraach oan jo op 'e Nederlânske Wikipedy, dêr't jo nei ferwize, ris lêzen. Ik wit dat se op 'e Nederlânske Wikipedy oates en toates mei skriuwwiken oer beskate ûnderwerpen oan 'e gong binne, en it stiet harren fansels frij om dat ek oer Fryslân te dwaan, mar fanút de Fryske Wikipedy binne we net wend om it op dy manear oan te pakken. We hawwe hjir fansels ek in totaal ferskillende sitewaaasje, mei folle minder meidoggers, dat dan leit it ek al hiel oars. As yndividuële meidoggers graach oan sa'n skriuwwike fan 'e Nederlânske Wikipedia meidwaan wolle troch artikels foar de Fryske Wikipedy by te dragen: prima. Mar we sille de meidoggers der net spesjaal op fergje. [[Meidogger:Ieneach fan 'e Esk|Ieneach fan 'e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan 'e Esk|oerlis]]) 25 mrt 2017, 21.13 (CET)
== Kategoryoerlis ==
Goeie Romke. Hoe tinke jo [https://fy.wikipedia.org/wiki/Kategory_oerlis:Likenis_fan_Jezus hjir oer] [[Meidogger:Drewes|Drewes]] ([[Meidogger oerlis:Drewes|oerlis]]) 6 apr 2017, 18.14 (CEST)
== Persoan yn it Alde Testamint ==
Goeie, Romke. Even foar jo ynformaasje: ik haw de bibelske persoanen wat oars yndield. Jo hiene de kategory:Persoan yn it Nije Testamint al oanmakke; no haw ik foar de rest fan it spul de kategory:Persoan yn it Alde Testamint oanmakke. De kategory:Bibelsk persoan is no leech op dizze beide kategoryen nei. Miskien moat der yn 'e takomst nochris in "kategory:Persoan yn de apokrife taheakken oan it Alde Testamint" of sokssawat komme. Mar goed, dat sjogge wy dan wol wer. [[Meidogger:Ieneach fan 'e Esk|Ieneach fan 'e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan 'e Esk|oerlis]]) 27 apr 2017, 23.35 (CEST)
:Dik yn oarder.--[[Meidogger:RomkeHoekstra|RomkeHoekstra]] ([[Meidogger oerlis:RomkeHoekstra|oerlis]]) 28 apr 2017, 13.17 (CEST)
==Misbrûk==
Goeie, Romke. Ik wit net hoefolle oft jo meikrigen hawwe fan wat hjir de lêste tiid op 'e Wikipedy spilet, mar nei't er trije jier lang suver oanhâldend ellinde feroarsake hat, is ús âld-meidogger Yn 'e Wâlden derút set. Yn oerlis hawwe de behearders besletten dat hy hjir de kommende 5 jier net wer komme mei. Dêrom is syn IP-adres útsletten. Sûnt ferline wike ferskaft er himsels mei metoaden dy't allinnich foar kriminele doelen brûkt wurde hieltyd alternative IP-adressen (''open proxies''), en besiket er op dy wize wer tagong ta de Wikipedy te krijen. Dat sil net tastien wurde. Der is besletten dat al sokke IP-adressen definityf útsletten wurde sille en dat alle wizigings dy't Yn 'e Wâlden yn 'e Wikipedy oanbringt, weromset wurde sille, ek as it ferbetterings binne. It is spitich dat staveringsflaters en oare fouten stean bliuwe, mar noch folle spitiger soe it wêze as misbrûk leanje soe. Hjoed hat Yn 'e Wâlden besocht om yn kontakt te kommen mei jo troch in berjocht op jo oerlisside te pleatsen. Dat haw ik fuorthelle. Ek eventuële takomstige berjochten fan him oan jo of oan hokker oare meidogger ek sille ferwidere wurde. Mochten jo sa'n berjocht ûnder eagen krije foar't it skrast is, dan freegje ik jo mei klam om it te negearjen en der op gjin inkele wize op te reägearjen. [[Meidogger:Ieneach fan 'e Esk|Ieneach fan 'e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan 'e Esk|oerlis]]) 30 apr 2017, 14.28 (CEST)
:Dit alles is bûten my om gien en ik ha der neat fan meikrigen dat der wat oan de hân wie. Utsein dan dat der earder ris wat spile hat op it mêd fan de stavering. Mar noch ien fraach: wêrom woe Yn'e Wâlden in berjocht op myn side sette? Ik ha der fieders ommers neat mei te meitsjen.--[[Meidogger:RomkeHoekstra|RomkeHoekstra]] ([[Meidogger oerlis:RomkeHoekstra|oerlis]]) 30 apr 2017, 23.28 (CEST)
::Begryp my goed, jo wurdt neat ferwiten. Jo sizze, jo hawwe der neat fan meikrigen -- dat hie ik hast wol tocht, dêrom lei ik hjirboppe yn it koart de saak ek al even út. As jo der mear fan witte wolle, moatte jo mar even op 'e oerlisside fan Drewes sjen. It spul dat der earder wie, hie mar sydlings mei de stavering te krijen, en folle mear mei Yn 'e Wâlden syn hâlden en dragen. Hy is doe in heal jier útsletten, mar doe't dy tiid om wie, is er daliks wer op 'e âlde foet fierder gien, en dêrom is er no foar fiif jier útsletten. It berjocht dat Yn 'e Wâlden oan jo skreaun hie, hie neat mei dizze saak te krijen, en hie eins hielendal net folle om 'e hakken. It liket my ta dat it benammen bedoeld wie om in lange noas nei de behearders te meitsjen troch even sjen te litten dat er him neat fan ús oanlûkt. As jo witte wolle wat er woe, moatte jo yn 'e sideskiednis fan jo oerlisside de ferzjes dy't hy tafoege en dy't ik wiske haw, mar even mei-inoar ferlykje. Ik begryp wol dat jo nijsgjirrich binne, mar it punt is even dat Yn 'e Wâlden it rjocht ferspile hat om mei te dwaan oan 'e Wikipedy, en dus ek om fia de Wikipedy mei meidoggers te kommunisearjen. As ik syn berjochten stean liet, soe ik ymplisyt de malafide praktiken goedkarre dy't er brûkt om tsjin syn folsleine útsluting yn dochs wizigings oan te bringen en berjochten efter te litten. [[Meidogger:Ieneach fan 'e Esk|Ieneach fan 'e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan 'e Esk|oerlis]]) 1 maa 2017, 00.12 (CEST)
== Krústsjerke ==
Goeie Romke. Ik haw gjin beswier tsjin omneamen. Ik tink dat jo motivaasje foar mear tsjerken jildt. [[Meidogger:Drewes|Drewes]] ([[Meidogger oerlis:Drewes|oerlis]]) 3 jun 2017, 15.00 (CEST)
== Mûne/Mole ==
Goeie, Romke. Even foar jo ynformaasje it folgjende. Ik bin oan 'e gong mei it kategorisearjen fan bouwurken nei boujier (en eventueel sloopjier). Foar it boujier brûkt ik kategoryen dy't begjinne mei "Kategory:Bouwurk út", mei dan it jier. De Ingelske Wikipedy docht "Category:Buildings and structures completed in", mar ik haw it mei opsetsin wat dizenich holden. Dan kinne we der foar de Dom fan Keulen bygelyks twa jiertallen yn sette, want mei de bou fan dat ding waard earne yn 'e Midsiuwen úteinset, mar pas yn 'e 19e iuw waard er foltôge (''completed''). Dus dat makket nochal wat ferskil. (Foar sloopte gebouwen brûk ik wol gewoan "Kategory:Bouwurk sloopt yn" mei dan it jier.)
Mar goed, wêr't ik it eins even mei jo oer hawwe woe is dit. Ik gean no alle bouwurken by del, en no kom ik foar de moles twa soarten kategorynammen tsjin, begjinnend mei 'Kategory:Mole' en mei 'Kategory:Mûne'. Ik tocht dat dy mei 'mûne' allegear fan jo wiene. No makket it my it measte net út, 'mole' en 'mûne' binne beide geef Fryske wurden, mar it kin fansels net sa wêze dat der yn 'e kategorynammen twa ferskillende oantsjuttings brûkt wurde. Dat no't ik der dochs by lâns gean, bin ik fan doel om dat rjocht te lûken. Sa't ik sei, it kin my net safolle skele hokker beneaming oft standert brûkt wurdt, mar ik haw even yn 'e kategoryen sjoen, en der sitte folle mear siden yn 'e kategoryen dy't begjinne mei 'mole' as yn dy dy't begjinne mei 'mûne'. Dat poer út it eachpunt fan 'hoe kin ik der sa min mooglik wurk fan ha', woe ik alle kategoryen mei 'mûne' mar omneame ta 'mole'. [[Meidogger:Ieneach fan 'e Esk|Ieneach fan 'e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan 'e Esk|oerlis]]) 29 jul 2017, 21.57 (CEST)
:Ik fyn it bêst, alhoewol my it wurd "mole" al wat nuver oandocht. Ik wit net wêr't se "mole" sizze en hoe fier it gebrûk fan dat wurd ferspraat is oer de provinsje, mar ik kin it net oars as mûne of moune. As it om it wurk te rêden is wol ik ek wol helpe, mar as it wurd "mole" yn it grutste part fan Fryslân brûkt wurdt, dan is dat wurd de bêste oplossing. Sjoch mar efkes, en as ik wat dwaam moat hear ik dat wol. Groetnis, Romke.--[[Meidogger:RomkeHoekstra|RomkeHoekstra]] ([[Meidogger oerlis:RomkeHoekstra|oerlis]]) 29 jul 2017, 22.43 (CEST)
::Tankewol foar jo flugge reäksje, Romke. Tsja, ik ken dan it wurd 'mûne' wer allinnich út boeken. De krite dêr't ik weikom, sis mar de Midden-Klaai, dêr seit elkenien fan 'mole'. Omdat ik ek net wit hokker foarm oft gongberder is, haw ik ris te rie west yn it (digitale) Wurdboek fan de Fryske Taal. Dêr haw ik om neutraal te wêzen op Nederlânsk ''molen'' socht, en doe kaam ik op 'e side 'mole' út: sjoch [http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WFT&id=64557&lemmodern=molen "molen" yn WFT]. Sa't jo sjogge wurdt 'mûne' hjir as fariant fan 'mole' jûn, mei dêrby it kommentaar "NKl., deel NWo" (wat ik ynterpretearje as "noardlike Klaai + diel noardlike Wâlden") en mei in justjes oare útspraak "deel NWo, ZWo" (diel noardlike Wâlden + súdlike Wâlden). Ik tink dat se mei noardlike Klaai de Dongeradielen ensfh. bedoele en net de Bjirmen, dêr't ús heit wei kaam, want dy haw ik noait 'mûne' sizzen heard.
::Dan soe Fryslân wat dit oangiet dus sa'n bytsje yn twa gelikense helten ferdield wêze: rûchwei eastlik fan Ljouwert 'mûne' en westlik fan Ljouwert 'mole'. Ik haw ek nochris yn it Frysk Hânwurdboek sjoen en yn it Wurdboek Frysk-Nederlânsk. Oeral wurdt by 'mûne' trochferwiisd nei 'mole'. By gebrek oan bettere rjochtlijnen woe ik dêr dan mar yn meigean troch de foarm 'mole' oan te hâlden foar kategorynammen, salang't jo dêr teminsten gjin beswier tsjin hawwe, en as ik jo boppesteande tekst lês, liket dat net sa te wêzen. Wat jo oanbod fan help oangiet, bêst oanbean, mar safolle wurk is it no ek wer net, dat ik rêd it wol. It soe wol moai wêze as jo nije siden fan bouwurken tenei even "Kategory:Bouwurk út ..." meijaan wolle soene. Groetnis, [[Meidogger:Ieneach fan 'e Esk|Ieneach fan 'e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan 'e Esk|oerlis]]) 30 jul 2017, 00.24 (CEST)
:::Ik fyn it bêst dat it mole wurdt foar de kategorynammen en ik besykje der om te tinken dat it jiertal fan de bou by de gebouwen komt te stean. Goede snein fierder.--[[Meidogger:RomkeHoekstra|RomkeHoekstra]] ([[Meidogger oerlis:RomkeHoekstra|oerlis]]) 30 jul 2017, 09.14 (CEST)
== Noch wat ==
Goeie, Romke. Earst myn kompliminten foar jo side oer de grifformearde tsjerke fan Lollum. Moaie foto's ek, dy't josels nommen hawwe, seach ik op Commons. Fierders noch wat dat ik de oare kear fergetten bin te sizzen: as it boujier (of sloopjier) ûnbekend is, dan kinne jo bouwurken ek op iuw kategorisearje ("Kategory:Bouwurk út de ...e iuw"). Dêrfoar haw ik spesjaal alle boujierkategoryen yn iuwen ûnderbrocht, want ik tocht yn 't foar al, yn 'e Midsiuwen sille der wol in protte tsjerken boud wêze wêrfan't it boujier net bekend is, en dat blykt no ek sa te wêzen.
Ek woe ik noch in handichheidsje mei jo diele dat iksels noch mar koartby ûntdutsen haw: je kinne in (hiel fine) râne om in ôfbylding hinne sette, troch 'border' yn te foegjen. Dat is foaral handich mei flaggen mei in protte wyt, lykas de flagge fan 'e stêd Grins. (Foar wapens, dy't fansels net rjochthoekich binne, hawwe je der lykwols hielendal neat oan.) <br><nowiki>[[Ofbyld:Flag Groningen city.svg|20px]]</nowiki> sjocht der sa út: [[File:Flag Groningen city.svg|20px]]<br> <nowiki>[[Ofbyld:Flag Groningen city.svg|border|20px]]</nowiki> sjocht der sa út: [[File:Flag Groningen city.svg|border|20px]] <br> No ja, miskien fine jo it ek wol neat, mar ik fûn it wol in handich weetsje. [[Meidogger:Ieneach fan 'e Esk|Ieneach fan 'e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan 'e Esk|oerlis]]) 31 jul 2017, 16.54 (CEST)
:Danke; en ik doch myn bêst om tenei in border oan ta te foegjen as der tefolle wyt yn sit. Ik rin foar de tsjerken de boel noch wol ris nei om it boujier of de bou-iuw ta te foegjen. Groetnis--[[Meidogger:RomkeHoekstra|RomkeHoekstra]] ([[Meidogger oerlis:RomkeHoekstra|oerlis]]) 31 jul 2017, 17.02 (CEST)
::Nee, nee, sa bedoelde ik dat net. Alle besteande artikels fan bouwurken bin ik op dit stuit sels al oan neirinnen, dêr hoege jo yn prinsipe net mear nei te sjen -- teminsten net om boujierkategoryen ta te foegjen. It giet my allinnich om siden dy't jo fan no ôf oan skriuwe. En oft jo dy border brûke wolle, dat moatte jo ek hielendal sels witte, mar it liek my handich om te witten. Sa't ik sei, iksels ûntdiek it pas koartby, en ik woe wol dat ik it earder witten hie. Om't jo ek in protte flachjes tafoegje, tocht ik dat jo it ek ynteressant fine soene. [[Meidogger:Ieneach fan 'e Esk|Ieneach fan 'e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan 'e Esk|oerlis]]) 31 jul 2017, 17.28 (CEST)
== Tsjerken yn de eardere gemeente Wûnseradiel ==
Goeie Romke. De tsjerken yn bygelyks Wûns, Skraard, Skettens, Longerhou, ensfh steane lykwols yn de gemeente Súdwest-Fryslân en net yn de Fryske Marren, sa't dat yn de ynfoboksen en de kategoryen stiet. Dizze plakken lizze yn de eardere gemeente Wûnseradiel en dy gemeente is yn 2011 opgien yn de gemeente Súdwest-Fryslân. Fierders woe ik sizze dat jo geweldige bydragen leverje. Groetnis [[Meidogger:Kneppelfreed|Kneppelfreed]] ([[Meidogger oerlis:Kneppelfreed|oerlis]]) 29 nov 2017, 06.39 (CET)
:Ik hie fergetten de ynfoboks oan te passen. Ik seach dat jo it al feroare ha. Dêrfoar myn tank!--[[Meidogger:RomkeHoekstra|RomkeHoekstra]] ([[Meidogger oerlis:RomkeHoekstra|oerlis]]) 29 nov 2017, 07.29 (CET)
== Leeuwarden / Friesland Culturele Hoofdstad op Wikipedia ==
(Excuses voor mijn niet-Friese bijdrage)
Beste RomkeHoekstra,
Zoals je ongetwijfeld weet zijn Leeuwarden / Friesland dit jaar Europese Culturele Hoofdstad. Vanuit Wikimedia Nederland denken wij momenteel na over mogelijkheden om hier ook op Wikimedia/Wikimedia Commons/Wikidata aandacht aan te besteden. Eén van de activiteiten die we in ieder geval op de (Nederlandstalige) Wikipedia willen opzetten is een schrijfweek over Friesland, zoals in voorgaande jaren ook al over bijvoorbeeld Gelderland is georganiseerd (voorlopig gepland in oktober 2018). Het lijkt ons ook erg leuk om hier op één of andere manier de Friese Wikipedia-gemeenschap bij te betrekken. Als jij, of andere Friese Wikipedianen, ideeën hebt voor activiteiten die hier goed bij zouden kunnen aansluiten, dan zijn wij daar benieuwd naar!
Met vriendelijke groet, --[[Meidogger:AWossink|AWossink]] ([[Meidogger oerlis:AWossink|oerlis]]) 11 jan 2018, 13.14 (CET)
== Share your experience and feedback as a Wikimedian in this global survey ==
<div class="mw-parser-output">
<div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">
Hello! The Wikimedia Foundation is asking for your feedback in a survey. We want to know how well we are supporting your work on and off wiki, and how we can change or improve things in the future. The opinions you share will directly affect the current and future work of the Wikimedia Foundation. You have been randomly selected to take this survey as we would like to hear from your Wikimedia community. The survey is available in various languages and will take between 20 and 40 minutes.
<big>'''[https://wikimedia.qualtrics.com/jfe/form/SV_5ABs6WwrDHzAeLr?aud=VAE&prj=we&edc=5&prjedc=we5 Take the survey now!]'''</big>
You can find more information about this survey [[m:Special:MyLanguage/Community_Engagement_Insights/About_CE_Insights|on the project page]] and see how your feedback helps the Wikimedia Foundation support editors like you. This survey is hosted by a third-party service and governed by this [[:foundation:Community_Engagement_Insights_2018_Survey_Privacy_Statement|privacy statement]] (in English). Please visit our [[m:Special:MyLanguage/Community_Engagement_Insights/Frequently_asked_questions|frequently asked questions page]] to find more information about this survey. If you need additional help, or if you wish to opt-out of future communications about this survey, send an email through the EmailUser feature to [[:m:Special:EmailUser/WMF Surveys|WMF Surveys]] to remove you from the list.
Thank you!
</div> <span class="mw-content-ltr" dir="ltr">[[m:User:WMF Surveys|WMF Surveys]]</span>, 29 mrt 2018, 20.40 (CEST)
</div>
<!-- Message sent by User:WMF Surveys@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Community_Engagement_Insights/MassMessages/Lists/2018/we5&oldid=17881421 -->
== Reminder: Share your feedback in this Wikimedia survey ==
<div class="mw-parser-output">
<div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">
Every response for this survey can help the Wikimedia Foundation improve your experience on the Wikimedia projects. So far, we have heard from just 29% of Wikimedia contributors. The survey is available in various languages and will take between 20 and 40 minutes to be completed. '''[https://wikimedia.qualtrics.com/jfe/form/SV_5ABs6WwrDHzAeLr?aud=VAE&prj=we&edc=5&prjedc=we5 Take the survey now.]'''
If you have already taken the survey, we are sorry you've received this reminder. We have design the survey to make it impossible to identify which users have taken the survey, so we have to send reminders to everyone.
If you wish to opt-out of the next reminder or any other survey, send an email through EmailUser feature to [[:m:Special:EmailUser/WMF Surveys|WMF Surveys]]. You can also send any questions you have to this user email. [[m:Community_Engagement_Insights/About_CE_Insights|Learn more about this survey on the project page.]] This survey is hosted by a third-party service and governed by this Wikimedia Foundation [[:foundation:Community_Engagement_Insights_2018_Survey_Privacy_Statement|privacy statement]]. Thanks!
</div> <span class="mw-content-ltr" dir="ltr">[[m:User:WMF Surveys|WMF Surveys]]</span>, 13 apr 2018, 03.39 (CEST)
</div>
<!-- Message sent by User:WMF Surveys@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Community_Engagement_Insights/MassMessages/Lists/2018/we5&oldid=17898685 -->
== Your feedback matters: Final reminder to take the global Wikimedia survey ==
<div class="mw-parser-output">
<div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">
Hello! This is a final reminder that the Wikimedia Foundation survey will close on '''23 April, 2018 (07:00 UTC)'''. The survey is available in various languages and will take between 20 and 40 minutes. '''[https://wikimedia.qualtrics.com/jfe/form/SV_5ABs6WwrDHzAeLr?aud=VAE&prj=we&edc=5&prjedc=we5 Take the survey now.]'''
'''If you already took the survey - thank you! We will not bother you again.''' We have designed the survey to make it impossible to identify which users have taken the survey, so we have to send reminders to everyone. To opt-out of future surveys, send an email through EmailUser feature to [[:m:Special:EmailUser/WMF Surveys|WMF Surveys]]. You can also send any questions you have to this user email. [[m:Community_Engagement_Insights/About_CE_Insights|Learn more about this survey on the project page.]] This survey is hosted by a third-party service and governed by this Wikimedia Foundation [[:foundation:Community_Engagement_Insights_2018_Survey_Privacy_Statement|privacy statement]].
</div> <span class="mw-content-ltr" dir="ltr">[[m:User:WMF Surveys|WMF Surveys]]</span>, 20 apr 2018, 02.48 (CEST)
</div>
<!-- Message sent by User:WMF Surveys@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Community_Engagement_Insights/MassMessages/Lists/2018/we5&oldid=17952012 -->
== Wat foar jo? ==
Goeie, Romke. Ik haw hjoed wat foto's makke yn Frjentsjer, en ik kaam by de âlde grifformearde tsjerke lâns, dat doe haw ik dêr ek mar ien fan nommen. Hy stiet no op Commons, sjoch: [[:File:Grifformearde tsjerke, Frjentsjer.jpg]]. Ik kin der net sa fan swetse, mar goed, se binne dêr de boel oan it ferbouwen, dat dan witte jo it wol. Ik bin sels foarearst net fan doel om der wat mei te dwaan, mar jo binne nochal fan 'e tsjerken, dat miskien dat jo it aardich fine om der in stikje oer te skriuwen. Hoecht hielendal net, hear, as jo it net wolle. Mar ik tink, ik wiis jo der even op dat der in foto beskikber is. [[Meidogger:Ieneach fan 'e Esk|Ieneach fan 'e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan 'e Esk|oerlis]]) 12 jul 2018, 23.40 (CEST)
:Ik gean der meikoarten wol efkes mei oan de slach. De tsjerke wie oarspronklik wol in moai gebou, mar dat portaal dat der letter foar set is liket nearne op. En de nije eigner hat ik gebou der ek net moaier op makke. Betanke yn alle gefallen foar it meitsjen fan de foto.--[[Meidogger:RomkeHoekstra|RomkeHoekstra]] ([[Meidogger oerlis:RomkeHoekstra|oerlis]]) 15 jul 2018, 12.24 (CEST)
== Stimmerij ==
Goeie, Romke. Wolle jo ek meistimme oer it al of net ferfryskjen fan plaknammen bûten Fryslân? Sjoch: [[Wikipedy_oerlis:Mienskip#Gearfetting]].
== Armeensk alfabet ==
It Armeensk is in stik dreger te transliterearjen as it Russysk, want it hat mear letters. Ik hjirûnder even in ienfâldige transliteraasje foar it Frysk makke yn 'e hope dat jo der wat oan hawwe. Tink derom dat der ferskate letters binne mei in apostrof derefteroan; de apostrof jout [[aspiraasje (taalkunde)|aspiraasje]] oan, dus de letter wurdt dan folge troch lytse h-ke, lykas by de t's yn it Grinslânske "Marthinithoren". Der binne in pear letters wêrfan't ik de útspraak mei Fryske lûden net werjaan koe: ë, gh. Ik haw de útspraak derefter set. Jo moatte mar ris sjen wat jo dêrmei dogge as jo dy tsjinkomme.
{| class="wikitable" style="text-align: center;"
! Letter
! Transliteraasje
|----
|style="font-size:133%;"|Ա ա
| a
|----
|style="font-size:133%;"|Բ բ
| b
|----
|style="font-size:133%;"|Գ գ
| g
|----
|style="font-size:133%;"|Դ դ
| d
|----
|style="font-size:133%;"|Ե ե
| e
|----
|style="font-size:133%;"| Զ զ
| z
|----
|style="font-size:133%;"| Է է
| ê
|----
|style="font-size:133%;"| Ը ը
| ë <small>(e fan "de", "gewoan")</small>
|----
|style="font-size:133%;"| Թ թ
| t'
|----
|style="font-size:133%;"| Ժ ժ
| zj
|----
|style="font-size:133%;"|Ի ի
| i
|----
|style="font-size:133%;"| Լ լ
| l
|----
|style="font-size:133%;"| Խ խ
| ch
|----
|style="font-size:133%;"| Ծ ծ
| ts
|----
|style="font-size:133%;"| Կ կ
| k
|----
|style="font-size:133%;"| Հ հ
| h
|----
|style="font-size:133%;"| Ձ ձ
| dz
|----
|style="font-size:133%;"| Ղ ղ
| gh <small>(likernôch it lûd fan Limburchske r)</small>
|----
|style="font-size:133%;"| Ճ ճ
| tsj
|----
|style="font-size:133%;"| Մ մ
| m
|----
|style="font-size:133%;"| Յ յ
| j
|----
|style="font-size:133%;"| Ն ն
| n
|----
|style="font-size:133%;"| Շ շ
| sj
|----
|style="font-size:133%;"| Ո ո
| o
|----
|style="font-size:133%;"| Չ չ
| tsj'
|----
|style="font-size:133%;"| Պ պ
| p
|----
|style="font-size:133%;"| Ջ ջ
| dzj
|----
|style="font-size:133%;"| Ռ ռ
| r
|----
|style="font-size:133%;"| Ս ս
| s
|----
|style="font-size:133%;"| Վ վ
| v
|----
|style="font-size:133%;"| Տ տ
| t
|----
|style="font-size:133%;"| Ր ր
| r
|----
|style="font-size:133%;"| Ց ց
| ts'
|----
|style="font-size:133%;"| Ւ ւ
| w
|----
|style="font-size:133%;"| Փ փ
| p'
|----
|style="font-size:133%;"| Ք ք
| k'
|----
|style="font-size:133%;"| Եւ և
| ew
|----
|style="font-size:133%;"| Օ օ
| ó
|----
|style="font-size:133%;"| Ֆ ֆ
| f
|-
|colspan="2"|''twaklanken''/''[[digraaf|digrafen]]''
|-
|style="font-size:133%;"| Ու ու
| û <small>(foar in r better: oe)</small>
|-
|style="font-size:133%;"| Իւ իւ
| jû <small>(foar in r better: joe)</small>
|-
|style="font-size:133%;"| Յու յու
| jû <small>(foar in r better: joe)</small>
|}
Súkses. [[Meidogger:Ieneach fan 'e Esk|Ieneach fan 'e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan 'e Esk|oerlis]]) 16 jul 2019, 21.35 (CEST)
:No dat liket der mar op! Ik hie my foarnommen om it nei it Nederlânsk te transliterearjen, mar no kin it nei it Frysk. Eins hiel handich om it by it lemma oer it [[Armeensk]] te foegjen, mar dat lit ik oan jo oer. Ha jo ek sa'n list om it Russysk nei it Frysk te translitearjen? Ik sil myn bêst dwaan en graach jo feedback as it net hielendal goed is.--[[Meidogger:RomkeHoekstra|RomkeHoekstra]] ([[Meidogger oerlis:RomkeHoekstra|oerlis]]) 18 jul 2019, 13.01 (CEST)
::Ik haw hjirûnder eefkes in ferlykbere list foar it Russysk oanmakke. Hjirboppe haw ik noch wat letterkombinaasjes tafoege, want it foel my op dat it Armeensk gjin û-klank liek te hawwen. Blykt dat se dy wol hawwe, mar dat se him skriuwe mei in [[digraaf]] of as twaklank (neam it hoe't je it neame wolle), eins krekt en gelyk as de Nederlânske en Fryske 'oe', dat deselde klank is dy't ek mei twa letters skreaun wurdt. [[Meidogger:Ieneach fan 'e Esk|Ieneach fan 'e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan 'e Esk|oerlis]]) 19 jul 2019, 00.51 (CEST)
== Russyk alfabet ==
Ik ha hjirûnder de transliteraasje fan it Russysk jûn. Jo moatte der net fanút gean dat oare Slavyske talen dy't it Syrillysk alfabet brûke krekt sa transliterearre wurde kinne. Net allinnich ferskilt de útspraak soms, mar ek wurde oare lettertekens tafoege, wylst guon letters út it Russysk yn oare Slavyske talen ûntbrekke. Ik ha om dat te yllustrearjen it Oekraynsk derby setten.
{| class=wikitable
|- style="vertical-align: bottom; background: #eee;"
! Letter
! Transliteraasje Russysk
! Transliteraasje Oekraynsk
|-
| А а
| a
| a
|-
| Б б
| b
| b
|-
| В в
| v
| v
|-
| Г г
| g
| h
|-
| Ґ ґ
| komt net foar
| g
|-
| Д д
| d
| d
|-
| Е е
| je / e, sjoch noat 1
| e
|-
| Є є
| komt net foar
| je
|-
| Ё ё
| jo
| komt net foar
|-
| Ж ж
| zj
| zj
|-
| З з
| z
| z
|-
| И и
| i
| y
|-
| І і
| komt net foar
| i
|-
| Ї ї
| komt net foar
| ji
|-
| Й й
| j
| j
|-
| К к
| k
| k
|-
| Л л
| l
| l
|-
| М м
| m
| m
|-
| Н н
| n
| n
|-
| О о
| o
| o
|-
| П п
| p
| p
|-
| Р р
| r
| r
|-
| С с
| s
| s
|-
| Т т
| t
| t
|-
| У у
| û <small>(foar in r better: oe)</small>
| û <small>(foar in r better: oe)</small>
|-
| Ф ф
| f
| f
|-
| Х х
| ch
| ch
|-
| Ц ц
| ts
| ts
|-
| Ч ч
| tsj
| tsj
|-
| Ш ш
| sj
| sj
|-
| Щ щ
| sjtsj
| sjtsj
|-
| Ъ ъ
| sjoch noat 2
| komt net foar
|-
| Ы ы
| y
| komt net foar
|-
| Ь ь
| sjoch noat 3
| sjoch noat 3
|-
| Э э
| e
| komt net foar
|-
| Ю ю
| jû <small>(foar in r better: joe)</small>
| jû <small>(foar in r better: joe)</small>
|-
| Я я
| ja
| ja
|}
noat 1: Е е: gauris transliterearre as 'e', mar faker eins de klank fan 'je' yn "jern" (dus bgl. we skriuwe "Aleksander", mar de útspraak is eins mear "Aljeksander")<br>
noat 2: Ъ ъ = it hurdteken, dat komt foar dat de foarôfgeande konsonant palatalisearre wurdt; kin beskôge wurde as in [[stomme letter]] (palatalisaasje is koartsein dat der in j-klank efteroan komt, dus l-lj, m-mj, s-sj, ensfh.)<br>
noat 3: Ь ь = it sêftteken, dat soarget foar palatalisaasje fan 'e foarôfgeande konsonant; meastal beskôge as in stomme letter, soms werjûn troch in 'j'
As jo noch oare Slavyske talen transliterearje wolle, wol ik dizze tabel noch wolris wat útwreidzje. Foarearst mar wer súkses. [[Meidogger:Ieneach fan 'e Esk|Ieneach fan 'e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan 'e Esk|oerlis]]) 19 jul 2019, 00.28 (CEST)
== Community Insights Survey ==
<div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">
'''Share your experience in this survey'''
Hi {{PAGENAME}},
The Wikimedia Foundation is asking for your feedback in a survey about your experience with {{SITENAME}} and Wikimedia. The purpose of this survey is to learn how well the Foundation is supporting your work on wiki and how we can change or improve things in the future. The opinions you share will directly affect the current and future work of the Wikimedia Foundation.
Please take 15 to 25 minutes to '''[https://wikimedia.qualtrics.com/jfe/form/SV_0pSrrkJAKVRXPpj?Target=CI2019List(weurwps,act5) give your feedback through this survey]'''. It is available in various languages.
This survey is hosted by a third-party and [https://foundation.wikimedia.org/wiki/Community_Insights_2019_Survey_Privacy_Statement governed by this privacy statement] (in English).
Find [[m:Community Insights/Frequent questions|more information about this project]]. [mailto:surveys@wikimedia.org Email us] if you have any questions, or if you don't want to receive future messages about taking this survey.
Sincerely,
</div> [[User:RMaung (WMF)|RMaung (WMF)]] 9 sep 2019, 18.20 (CEST)
<!-- Message sent by User:RMaung (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=CI2019List(weur_wps,act5)&oldid=19352920 -->
== Reminder: Community Insights Survey ==
<div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">
'''Share your experience in this survey'''
Hi {{PAGENAME}},
A couple of weeks ago, we invited you to take the Community Insights Survey. It is the Wikimedia Foundation’s annual survey of our global communities. We want to learn how well we support your work on wiki. We are 10% towards our goal for participation. If you have not already taken the survey, you can help us reach our goal! '''Your voice matters to us.'''
Please take 15 to 25 minutes to '''[https://wikimedia.qualtrics.com/jfe/form/SV_0pSrrkJAKVRXPpj?Target=CI2019List(weurwps,act5) give your feedback through this survey]'''. It is available in various languages.
This survey is hosted by a third-party and [https://foundation.wikimedia.org/wiki/Community_Insights_2019_Survey_Privacy_Statement governed by this privacy statement] (in English).
Find [[m:Community Insights/Frequent questions|more information about this project]]. [mailto:surveys@wikimedia.org Email us] if you have any questions, or if you don't want to receive future messages about taking this survey.
Sincerely,
</div> [[User:RMaung (WMF)|RMaung (WMF)]] 20 sep 2019, 21.49 (CEST)
<!-- Message sent by User:RMaung (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=CI2019List(weur_wps,act5)&oldid=19397813 -->
== We sent you an e-mail ==
Hello {{PAGENAME}},
Really sorry for the inconvenience. This is a gentle note to request that you check your email. We sent you a message titled "The Community Insights survey is coming!". If you have questions, email surveys@wikimedia.org.
You can [[:m:Special:Diff/20479077|see my explanation here]].
[[Meidogger:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Meidogger oerlis:MediaWiki message delivery|oerlis]]) 25 sep 2020, 20.50 (CEST)
<!-- Message sent by User:Samuel (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Samuel_(WMF)/Community_Insights_survey/other-languages&oldid=20479295 -->
== ynfoboks Landkreis ==
{{Ping|Ieneach fan 'e Esk}} Goeie, kinne jo de ynfoboks fan de Landkreis mei wat mear gegevens útwreidzje (flagje, wapen)? Ik wit net wat ik ferkeard doch, mar it tal gemeentes yn de ynfoboks wurdt wol ynfolle mar net wjerjûn. En fine jo it goed dat ik it wurd 'lânkring' foar Landkreis yn de tekst brûk? Yn de namme hâld ik gewoan Landkreis oan. [[Meidogger:RomkeHoekstra|RomkeHoekstra]] ([[Meidogger oerlis:RomkeHoekstra|oerlis]]) 1 jun 2021, 21.15 (CEST)
:Goejûn. Ik haw gjin beswier tsjin 'e term 'lânkring'. Ik haw wol twa kear Landkreis út 'e titel helle, om't ik dy oantsjutting dêr net nedich fûn. As der mar ien Mainz-Bingen bestiet, dan hoecht neffens my yn 'e titel net oanjûn te wurden dat dat in Landkreis is; dat komt dan yn 'e tekst fan it artikel wol oan 'e oarder. It artikel oer de gemeente Tytsjerksteradiel hjit ek net "Gemeente Tytsjerksteradiel", mar gewoan "Tytsjerksteradiel". Dy ynfoboks sil ik ris nei sjen. Ik kom der op werom. [[Meidogger:Ieneach fan 'e Esk|Ieneach fan 'e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan 'e Esk|oerlis]]) 1 jun 2021, 21.20 (CEST)
::Wat dat tal gemeenten oangiet, dêr moatte jo foar de = "gemeenten" ynfolje en net "tal gemeenten", want (as jo even by [[:Berjocht:Ynfoboks Landkreis]] sjogge), jo moatte by it brûken fan in ynfoboks foar it =-teken altyd skriuwe wat der yn it berjocht sa <nowiki>{{{folje mar yn|}}}</nowiki> oanjûn stiet. Dat wie flot oplost. No sil ik noch even sjen oft ik de ynfoboks útwreidzje kin. [[Meidogger:Ieneach fan 'e Esk|Ieneach fan 'e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan 'e Esk|oerlis]]) 1 jun 2021, 21.25 (CEST)
:::Ik bin der ris mei oan it prutsen west, mar ik rin wer tsjin it âlde probleem oan dat ik yn in universele of generike ynfoboks (dy't foarprogrammearre is, sjoch: [[:Berjocht:Ynfoboks generyk]]) net twa plaatsjes (flagge en wapen) nêst elkoar krije kin. Dêr sil wol in foefke foar wêze, mar ik krij it net foarinoar. Op in oare manier (wapen ûnder of boppe lânkaart) wol ek net. As jo in ynfoboks mei wapens en flaggen hawwe wolle, sil der dus in hiele nijenien oanmakke wurde moatte.
:::Wat ik no ynstee dien haw, is de ynfoboks [[:Berjocht:Universele ynfoboks gebiet (mei flagge)]] foarsjen fan lemma's dy't jo sels ynfolje kinne, sadat jo sels bepale kinne wat jo yn 'e ynfoboks sette. Dat is tink ik de handichste oplossing, en dy ynfoboks kinne jo dan letter ek foar gebieten yn oare lannen brûke. Noch eefkes wat útlis oer de namme: hy hjit wol 'Universele ynfoboks gebiet (mei flagge)', mar it is gjin universele ynfoboks. Ik haw him ntl. oarspronklik oanmakke as fariant foar gebieten mei flaggen en sa fan 'e Universele ynfoboks gebiet (dêr't ik tsjin itselde probleem oanrûn dat ik flaggen en wapens der net yn kwyt koe). Om dúdlik te meitsjen dat it fierders eins deselde ynfoboks is, haw ik doe mar deselde namme oanholden. [[Meidogger:Ieneach fan 'e Esk|Ieneach fan 'e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan 'e Esk|oerlis]]) 1 jun 2021, 22.16 (CEST)
::::Ik hie Landkreis yn de titel set yn neifolging fan de Dútske wiki, mar jo ha gelyk dat it oerstallich is. De "Universele ynfoboks gebiet (mei flagge)" akseptearret sa't it liket net in svg-bestân. Dat wy litte it mar sa.--[[Meidogger:RomkeHoekstra|RomkeHoekstra]] ([[Meidogger oerlis:RomkeHoekstra|oerlis]]) 2 jun 2021, 11.20 (CEST)
O, dat hie ik miskien even wat dúdliker útlizze moatten. Yn universele ynfoboksen lykas dy fan Landkreis fiere jo plaatsjes sa yn: <br>
| ôfbylding = Locator map MYK in Germany.svg<br>
Yn oare ynfoboksen, lykas "Universele ynfoboks gebiet (mei flagge)", wurket it yndie op dy manier net, mar moat it sa ynfierd wurde:<br>
<nowiki>| ôfbylding = [[File:Locator map MYK in Germany.svg|300px]]</nowiki><br>
Oars moatte jo ris sjen by [[Bretanje (regio)]] hoe't dizze ynfoboks krekt funksjonearret. [[Meidogger:Ieneach fan 'e Esk|Ieneach fan 'e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan 'e Esk|oerlis]]) 3 jun 2021, 03.09 (CEST)
:Ik haw [[Mayen-Koblenz]] ris fan 'e Universele ynfoboks gebiet (mei flagge) foarsjoen, om sjen te litten hoe't er wurket. Alles funksjonearret en jo kinne der fan alles yn ûnderbringe. Ik wol ek noch wol de sels yn te foljen lemma's wat ferskowe as jo se leaver op in oar plak yn 'e ynfoboks hawwe wolle, dus jo moatte it mar sizze. [[Meidogger:Ieneach fan 'e Esk|Ieneach fan 'e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan 'e Esk|oerlis]]) 3 jun 2021, 03.24 (CEST)
::It is allegear wer dik yn oarder! Tige tank.--[[Meidogger:RomkeHoekstra|RomkeHoekstra]] ([[Meidogger oerlis:RomkeHoekstra|oerlis]]) 3 jun 2021, 11.21 (CEST)
== Gemeente (n) ==
Dei {{Ping|RomkeHoekstra}}, moaie stikken fierders dy't jo skriuwe. Ik wol fierders gjin taalplysje wêze, mar moat it meartal fan gemeente net mei in "n" skreaun wurde, ynstee fan in "s"? Sjoch taalweb [https://taalweb.frl/wurdboekportaal/7506c409-1e08-47b4-8dd3-922e99c64f63?previous_search%5Bfilter_options%5D%5B%5D=&previous_search%5Bfilter_options%5D%5B%5D=lemma&previous_search%5Bfilter_options%5D%5B%5D=translation&previous_search%5Bfilter_options%5D%5B%5D=definition&previous_search%5Bfilter_options%5D%5B%5D=&previous_search%5Blanguage_options%5D%5B%5D=&previous_search%5Blanguage_options%5D%5B%5D=fr&previous_search%5Blanguage_options%5D%5B%5D=nl&previous_search%5Bpage%5D=&previous_search%5Bq%5D=gemeente&previous_search%5Bword_list_options%5D%5B%5D=&previous_search%5Bword_list_options%5D%5B%5D=NFhwb&previous_search%5Bword_list_options%5D%5B%5D=FNhwb&previous_search%5Bword_list_options%5D%5B%5D=Ffwb&previous_search%5Bword_list_options%5D%5B%5D=Jurwb hjir]. Fierders neat te rêden hear. --[[Meidogger:Kneppelfreed|Kneppelfreed]] ([[Meidogger oerlis:Kneppelfreed|oerlis]]) 5 jun 2021, 18.28 (CEST)
:It taalweb hat tink gelyk, dat ik sil tenei gemeenten skriuwe.--[[Meidogger:RomkeHoekstra|RomkeHoekstra]] ([[Meidogger oerlis:RomkeHoekstra|oerlis]]) 5 jun 2021, 18.49 (CEST)
== Trochferwiisbalke Nedersaksen ==
{{Ping|Ieneach fan 'e Esk}} Goeie, wolle jo efkes sjen nei de trochferwiisbalke (of hoe't sa ding mar hjit) fan Nedersaksen sjen? Osterode am Harz is in yn 2016 ophefte lânkring (gearfoege mei Göttingen), dy kin om my wol ferwidere wurde. Hannover hjit tsjintwurdich Regio Hannover. Gr. --[[Meidogger:RomkeHoekstra|RomkeHoekstra]] ([[Meidogger oerlis:RomkeHoekstra|oerlis]]) 28 jun 2021, 11.54 (CEST)
: {{Ping|RomkeHoekstra|Ieneach fan 'e Esk}} Al dien --[[Meidogger:Kneppelfreed|Kneppelfreed]] ([[Meidogger oerlis:Kneppelfreed|oerlis]]) 28 jun 2021, 15.19 (CEST)
:: It is al klear, sjoch ik wol. Moai sa. Romke, net dat ik jo net even hantlangje wol, mar jo meie dy berjochten sels ek nei beleaven oanpasse, hear. Ik bedoel, dat is by jo beslist fertroud, en jo sitte sels folle better yn 'e stof as ik. Groetnis, [[Meidogger:Ieneach fan 'e Esk|Ieneach fan 'e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan 'e Esk|oerlis]]) 28 jun 2021, 23.27 (CEST)
:::Ik soe net witte hoe't dat moat.--[[Meidogger:RomkeHoekstra|RomkeHoekstra]] ([[Meidogger oerlis:RomkeHoekstra|oerlis]]) 1 jul 2021, 18.34 (CEST)
::::{{Ping|Ieneach fan 'e Esk}} Soene jo Freiberch út de trochferwiisbalke fan Saksen ferwiderje kinne? Dy lânkring waard yn 2008 al opheft. Groetnis,--[[Meidogger:RomkeHoekstra|RomkeHoekstra]] ([[Meidogger oerlis:RomkeHoekstra|oerlis]]) 9 jul 2021, 18.29 (CEST)
::::: {{Ping|RomkeHoekstra|Ieneach fan 'e Esk}} Al dien --[[Meidogger:Kneppelfreed|Kneppelfreed]] ([[Meidogger oerlis:Kneppelfreed|oerlis]]) 9 jul 2021, 19.27 (CEST)
:::Sorry, ik lês jo antwurd fan 1 july no pas. Sa'n balke is eins gewoan in tabel, sa't dy ek wol midden yn artikels foarkomme. Hy is net maklik te ûntwerpen, mar as er ienris oanmakke is, kinne jo de tekst dy't deryn werjûn wurdt, gewoan bewurkje, krekt as by in artikel. Under it tabblêd "bewurkje" by sa'n artikel (dus yn 'e sânbak, sis mar, dêr't ik dit no ek typ) wurdt sa'n berjocht werjûn as (yn dit gefal) <nowiki>{{Saksen}}</nowiki>. Jo kinne it dan op 'e Wikipedy fine troch yn it sykfinster "Berjocht:Saksen" yn te typen. Dan dêr it tabblêd "Bewurkje" iepenje. Dêr sjogge jo sawol de, hoe sil ik dat neame, de programmeartaal fan 'e tabel as de tekst dy't yn 'e tabel werjûn wurdt, dus yn dit gefal de Landkreisen fan Saksen. Net oan it programmearspul komme, mar de tekst yn 'e tabel kinne jo gewoan nei beleavjen oanpasse. It is sa in bytsje omslachtich útlizzen, as ik it skriuwe moat. Ik hoopje dat ik dúdlik genôch bin. Oars gewoan sizze, dan lis ik it noch in kear út. [[Meidogger:Ieneach fan 'e Esk|Ieneach fan 'e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan 'e Esk|oerlis]]) 9 jul 2021, 22.20 (CEST)
::::Ik ha it foar it ferstân hear. [[Meidogger:Kneppelfreed|Kneppelfreed]] hie it al oanpast. Mar betanke, sa kin ik it tenea sels wol ôf tink.--[[Meidogger:RomkeHoekstra|RomkeHoekstra]] ([[Meidogger oerlis:RomkeHoekstra|oerlis]]) 10 jul 2021, 08.36 (CEST)
== Utnûging ==
Goeie. Sa't by de diskusje oer it funksjonearjen fan 'e Wikipedy wer oan it ljocht kommen is, binne der op it stuit mar twa struktureel aktive behearders. Drewes en ik soene graach wat fersterking hawwe wolle en it ek goed brûke kinne. Dêrom woene wy jo freegje oft jo ek behearder wurde wolle. Dat moat fansels net tsjin 't sin. Wy wolle jo net ûnder druk sette. As jo it beslist net wolle, dan kinne jo dat gewoan sizze en dat binne we like goeie freonen. De ôfrûne tiid is mei de diskusje oer it funksjonearjen fan 'e Wikipedy, tink ik, folslein dúdlik wurden wêr't jo yn stappe as jo beslute it te dwaan. Ik soe jo dêrom oanriede wolle der goed oer nei te tinken en ek nochris it stikje op [[Wikipedy:Behearders]] te lêzen foar't jo ús jo antwurd jouwe. Groetnis [[Meidogger:Ieneach fan 'e Esk|Ieneach fan 'e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan 'e Esk|oerlis]]) 27 jul 2021, 18.40 (CEST), [[Meidogger:Drewes|Drewes]] ([[Meidogger oerlis:Drewes|oerlis]]) 27 jul 2021, 19.10 (CEST)
:Ik soe jim útstelle wolle it earst noch efkes oan te sjen. Ik bin net sa skrander mei it hiele Wikipedyprojekt as jim en moat ek earlik sizze dat ik de man net sa bin foar drege diskusjes. Mocht de need echt oan de man komme dan wol ik it noch wol ris yn my omgean litte.--[[Meidogger:RomkeHoekstra|RomkeHoekstra]] ([[Meidogger oerlis:RomkeHoekstra|oerlis]]) 31 jul 2021, 08.19 (CEST)
::Goeie Romke. Dat is goed, neat te rêden. Sa grut is de need no ek wer net en it moat net ta skea fan jo wikynocht gean. It is oars sa dat ik ek it mieer ha oan drege diskusjes, mar soms kin it net oars. [[Meidogger:Drewes|Drewes]] ([[Meidogger oerlis:Drewes|oerlis]]) 1 aug 2021, 17.16 (CEST)
::Bêst genôch, Romke. Dan litte we it foarearst gewurde. Sa't ik yn myn útnûging al sei, it moat net tsjin 't sin. [[Meidogger:Ieneach fan 'e Esk|Ieneach fan 'e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan 'e Esk|oerlis]]) 2 aug 2021, 00.45 (CEST)
== [[:w:en:The Office (American TV series)|The Office (American TV series)]] and [[:w:en:Tomb of Cyrus|Tomb of Cyrus]] ==
Hi! Can you please translate these two articles to Western Frisian? they don't need to be long, just 2 or 3 sentences are enough. That would be appreciated :)
Yours sincerely,[[Meidogger:ChipsBaMast|ChipsBaMast]] ([[Meidogger oerlis:ChipsBaMast|oerlis]]) 8 des 2021, 21.09 (CET)
== Doardt ==
Dei Romke, ik seach okkerdeis dat jo in stikmannich siden oer tsjerken yn [[Doardt]] skreaun hawwe. Soene jo de side oer Doardt ek wat útwreidzje wolle? Of alteast de keppelings der op sette fan de siden dy't jo oanmakke hawwe. Fr.gr. --[[Meidogger:Kneppelfreed|Kneppelfreed]] ([[Meidogger oerlis:Kneppelfreed|oerlis]]) 27 des 2021, 19.58 (CET)
* Ik ha de keppelings yn [[Doardt]] ferwurke. Gr. --[[Meidogger:RomkeHoekstra|RomkeHoekstra]] ([[Meidogger oerlis:RomkeHoekstra|oerlis]]) 28 des 2021, 16.09 (CET)
== Grûnsiler/Muonts/Boppekruier ==
{{Ping|Ieneach fan 'e Esk}}{{Ping|Drewes}} Goeie, ik sit efkes mei it folgjende. Der kloppet neat fan it artikel oer de [[Muonts (mole)]]. Hjir wurdt in achtkante boppekruier beskreaun. In achtkante boppekruier kin in muonts wêze, mar ek in yndustrymûne. De ofbylden dy't der by steane binne gjin foarbylden fan in muonts, mar fan in stellingmûne. In muonts is altiten in achtkante poldermûne, dus net in yndustrymûne of nôtmûne sa sa't hjir skreaun wurdt. In muonts hat ek gjin romp lykas in stellingmûne, mar in stiennen (of houten) ûnderbou. Ik ha dizze side dêrom omneamd nei [[Boppekruier]]. In muonts is it Fryske wurd foar 'grûnsiler' (Nederlânsk: grondzeiler) en dêrom soe ik it artikel [[Grûnsiler]] omneame yn 'Muonts (mole)', mar dat slagget my net om't der al in trochferwizing yn sit. Ik wit efkes net hoe't ik hjir no fierder oer gear moat. Wol ien fan jimme der efkes nei sjen? De tekst moat fierder ek noch oanpast wurde, mar ik tocht earst dit mar efkes.--[[Meidogger:RomkeHoekstra|RomkeHoekstra]] ([[Meidogger oerlis:RomkeHoekstra|oerlis]]) 30 des 2021, 18.07 (CET)
:Goeie. Bêst genôch. Jo witte wêr't jo it oer hawwe, begryp ik wol, en ik wit neat fan dit ûnderwerp, dat ik gean op jo ôf. Ik neam de side "Grûnsiler" om ta "Muonts (mole)". Rêde jo jo dan fierder mei de oanpassing fan 'e tekst? [[Meidogger:Ieneach fan 'e Esk|Ieneach fan 'e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan 'e Esk|oerlis]]) 30 des 2021, 21.00 (CET)
::Ik ha by it omneamen fan it eardere artikel Muonts nei Boppekruier de reden neamd. Yn it Fries Molenboek (ISBN 90 70010 92 5, gearstald yn meiwurking fan De Frysk Mole, Gild Fryske Mounders, De Hollandsche Molen en Fryske Akademy) wurdt beskreaun foar hokker type mûne de namme muonts jildt. Ik pas allinne de tekst oan sa't it kloppet, want ik wit lang net de Fryske wurden fan de technyske ûnderdielen fan in mûne. Dêr moat ea in boekje oer útjûn wêze, dat ik sil der nochris nei op 'e strún. Alfêst in goed útein en alles wat winsklik is foar it nije jier!--[[Meidogger:RomkeHoekstra|RomkeHoekstra]] ([[Meidogger oerlis:RomkeHoekstra|oerlis]]) 31 des 2021, 08.19 (CET)
:::Ek foar jo in noflike jûn en in lokkich nijjier tawinske. [[Meidogger:Drewes|Drewes]] ([[Meidogger oerlis:Drewes|oerlis]]) 31 des 2021, 14.29 (CET)
:::Folle lok en seine, allegearre. [[Meidogger:Ieneach fan 'e Esk|Ieneach fan 'e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan 'e Esk|oerlis]]) 31 des 2021, 21.30 (CET)
== Hidaard ==
{{Ping|Drewes}} Om 't ik mei it [[Tomastsjerke (Hidaard)|Hidaarder tsjerkje]] oan de gong west hie, wie ik ek mei de side fan [[Hidaard]] dwaande om it wat te aktualisearjen en de tekst wat út te wreidzjen. Doe't ik de feroarings opsloech, rekke ik alles wer kwyt om't jo ek al oan de gong wiene. Net dat it in bealch fol wurk wie hear, mar om't it okkerlêsten ek al barde dat ik tafoege ynformaasje kwyt rekke, freegje ik jo om der tenei wat tiid tusken te hâlden en net te gau oan de slach te gean mei de besibbe siden fan in artikeltsje dat ik der krekt op set ha. M.f.g. --[[Meidogger:RomkeHoekstra|RomkeHoekstra]] ([[Meidogger oerlis:RomkeHoekstra|oerlis]]) 6 jan 2022, 20.12 (CET)
:Tige spitich. Mar as it wer gebeurt, moatte jo ris hielendal omleech scrolle op 'e side dy't jo yn byld krije by sa'n 'redigearkonflikt', sil ik it mar neame. By my, en ik nim oan fan ek by jo, stiet dan hielendal ûnderoan de side noch in twadde finster mei as titel eat yn 'e geast fan "Jo tekst", mei dêryn de tekst fan 'e side sa't jo dy opslaan woene. Dêrwei kinne jo dy dan gewoan wer kopiëarje nei in nij bewurkingsfinster. Hoewol't jo dan wol wer mear wurk hawwe om rekken te hâlden mei de edits dy't oaren ûnderwilens dien hawwe, reitsje jo al jo wurk net kwyt. Sadree't jo de side oer it redigearkonflikt slute sûnder jo tekst dêrwei te kopiëarjen, is dat fansels wol it gefal. [[Meidogger:Ieneach fan 'e Esk|Ieneach fan 'e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan 'e Esk|oerlis]]) 6 jan 2022, 21.05 (CET)
::{{Ping|RomkeHoekstra}} Sorry Romke, soks is ferfelend. Ik sil der tenei rekken mei hâlde. It berjocht 'wurk' kinne jo fansels ek pleatse at in bewurking wat langer tiid nimt. [[Meidogger:Drewes|Drewes]] ([[Meidogger oerlis:Drewes|oerlis]]) 7 jan 2022, 15.31 (CET)
== Ynformaasje ynfoboks, Noard-Hollânske plaknammen ==
{{Ping|Ieneach fan 'e Esk}}{{Ping|Drewes}}{{Ping|Kneppelfreed}}{{Ping|Frou Watzema}}
Ik kom somtiden ynfoboksen oer Fryske plakken tsjin mei ynformaasje oer de gritenij, it tal stimmen en ek it tal hûzen. Wat it lêste oanbelanget: dat feroaret noch al ris, kin dat net út de ynfoboks? En wat de gritenij oanbelanget en it tal stimmen: is soks net eat wat by de skiednis fan in plak heart? Wy ha it oer in bestjoersfoarm dy't al hiel lang net mear bestiet. Wat tinkt jimme? Dêrnjonken haw ik okkerdeis in artikel fan Kerst Huisman fûn yn Nij Frisia (http://www.ffu-frl.eu/PDF/150320.def.NijFrisia.1.maart.2015.pdf) mei û.o. in kaart fan Frysktalige nammen yn Noard-Hollân. Ik set no somtiden efter de Hollânske nammen by de artikels oer de plakken ek de Fryske plaknamme mei de boarne weryn't dy neamd wurd. Kinne jimme jim dêryn fine? --[[Meidogger:RomkeHoekstra|RomkeHoekstra]] ([[Meidogger oerlis:RomkeHoekstra|oerlis]]) 4 mrt 2022, 12.54 (CET)
:Goeie Romke. Wat gritenij, stimmen en sa oanbelanget bin ik it mei jo iens: mei fan my út de ynfoboks en ûnder it kopke 'skiednis'. Letter oer Kerst Huisman syn pleit om ''in list gear te stallen fan alle Fryske eksonimen dy’t der binne''. [[Meidogger:Drewes|Drewes]] ([[Meidogger oerlis:Drewes|oerlis]]) 4 mrt 2022, 20.10 (CET)
:Goeie, ja ik bin it mei Drewes iens oangeande de gritenijen en de stimmen. De Fryske nammen neffens Kerst Huisman meie om my der by neamd wurde, en ek de pleatslike fariant as dy bestiet.--[[Meidogger:Kneppelfreed|Kneppelfreed]] ([[Meidogger oerlis:Kneppelfreed|oerlis]]) 4 mrt 2022, 20.37 (CET)
:Goejûn mei-inoar. Ik slút my by de oaren oan wat de ynformaasje oer gritenijen en sa yn ynfoboksen fan plakken oangiet. Yn pleats fan it ompielen mei dy ferâldere ynfoboks bin ik der in foarstanner fan om dy ynfoboksen te ferfangen troch in betterenien, mei mear lemma's dy't wól ta de saak dogge, mar dy't yn dy ynfoboks mei gritenijspul ûntbrekke. Sa'n ynfoboks is der al, dat wy hoege it tsjil net op 'e nij út te finen: [[:Berjocht:Universele ynfoboks stêd]], of as der in wapen en/of flagge binne, [[:Berjocht:Stêd mei flagge]]. (De oantsjutting "stêd" yn 'e namme docht der net ta; dy ynfoboksen kinne likegoed foar doarpen brûkt wurde.)
:Wat it stikje yn ''Nij Frisia'' oangiet, dat is wol nijsgjirrich. Ik haw okkerdeis op in side jo feroarings, Romke, weromset nei de Hollânske nammefariant (it gie leau 'k om Easterlân-Oosterland of Westerlân-Westerland), om't we dêr in pear jier lyn (ûndertusken alwer) ôfspraken oer makke hiene troch stimmerij. Mar dy ôfspraken wiene fansels fierhinne basearre op 'e fraach oft der yn sokke gefallen in Frysktalige fariant fan 'e plaknamme bestiet dy't bûten de Wikipedy om brûkt wurdt. As jo dêr in boarne foar fine, lykas mei Abbetsjerk / Abbekerk it gefal is, meie jo om my de ôfspraken oan 'e kant skowe, en de side omneame nei de Frysktalige fariant. Wat fine de oare behearders {{Ping|Drewes|Kneppelfreed}} dêrfan? [[Meidogger:Ieneach fan 'e Esk|Ieneach fan 'e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan 'e Esk|oerlis]]) 4 mrt 2022, 22.52 (CET)
::Om my mei se dan wol omneamd wurde. --[[Meidogger:Kneppelfreed|Kneppelfreed]] ([[Meidogger oerlis:Kneppelfreed|oerlis]]) 5 mrt 2022, 07.09 (CET)
::Om my ek omneame. Kin it wurd 'stêd' fan de ynfoboks dan better net ferfongen wurde troch 'plak' of is soks net mooglik?--[[Meidogger:RomkeHoekstra|RomkeHoekstra]] ([[Meidogger oerlis:RomkeHoekstra|oerlis]]) 5 mrt 2022, 10.19 (CET)
:::{{Ping|RomkeHoekstra}} dan moat it berjocht omneamd wurde. Kreksa as Ieneach sei it docht der net ta, want dat berjocht kin likegoed foar in doarp brûkt te wurden. It wurd "stêd" ferskynt net op de side.--[[Meidogger:Kneppelfreed|Kneppelfreed]] ([[Meidogger oerlis:Kneppelfreed|oerlis]]) 5 mrt 2022, 16.15 (CET)
:::Sa't Kneppelfreed seit, de namme fan 'e ynfoboks ferskynt net op 'e "foarkant" fan 'e side, mar stiet inkeld yn 'e "efterkant" of bewurkingsseksje. Ik wit earlik sein net oft it omneamen fan in ynfoboks ek negative gefolgen hat foar de siden dy't dy boks dan "oanroppe" mei de âlde namme en dus in ekstra trochlinking oerbrêgje moatte. Dat soe net sa hearre te wêzen, mar as jins kompjûter traach is soe it samar kinne. En om't der frijwat artikels al fan dy ynfoboks gebrûk meitsje, liket it my de baas om 'e namme mar sa te litten. [[Meidogger:Ieneach fan 'e Esk|Ieneach fan 'e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan 'e Esk|oerlis]]) 7 mrt 2022, 01.12 (CET)
De troch de Kerst Huisman betochte Fryske ferzjes fan de plaknammen sille taalkundich fêst ferantwurde wêze. Oft it histoarysk folslein goed is kin ik net beoardielje. Dus ja, Ieneach der bestiet ' ' in Frysktalige fariant fan 'e plaknamme... bûten de Wikipedy ' ', mar ' brûkt ' wurde dy net, útsein miskien troch in hânfol jongfriezen en djipfriezen. Húsriem binne se perfoast net. As de oare meidoggers der entûsjast oer binne mei fan my Huismans Fryske fariant der tusken heakjes by. Mar dan wol graach mei ferwizing nei it Nij Frisia-artikel, lykas Romke Hoekstra dat oant no ta dien hat, plus de betinker Huisman. Ik bin tsjin it omneamen fan de offisjele plaknammen dy’t hjoed-de-dei de wiere nammen binne. Sydlings: ik hear ek graach de miening fan de noch net ' pingde ' meidoggers.
:{{Ping|Drewes|Kneppelfreed|RomkeHoekstra}}Ik hie dit eins al even unanym hawwe wollen. Hmm. Miskien is it dan better om it mar te litten sa't it is, wat delkomt op wat Drewes hjir foarstelt. Sydlings bin ik it mei Drewes iens dat alle meidoggers hjiroer meiprate meie, dat ris eefkes sjen, wa binne op it stuit aktyf en binne noch net pingd? As {{Ping|Wutsje|Anoniem-NOF|FreyaSport}} hjir in miening oer op 't aljemint bringe wolle, noegje ik harren dêrta út. [[Meidogger:Ieneach fan 'e Esk|Ieneach fan 'e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan 'e Esk|oerlis]]) 7 mrt 2022, 01.12 (CET)
:Goeie, ik bin it der wol mei tis dat de dy Fryske vertalingen der by komme. By in soad artikelen stiet al in list mei bronnen en dear kin dy bron die Romke Hoekstra neamd moai by. Of besjoch ik dit dilemma ferkeard? [[Meidogger:Anoniem-NOF|Anoniem-NOF]] ([[Meidogger oerlis:Anoniem-NOF|oerlis]]) 7 mrt 2022, 07.03 (CET)
::{{Ping|Anoniem-NOF}} Nee hear, dat is krekt wat Drewes ek foarstelt. Mar in bytsje útlis is miskien wol even op syn plak. Ik sil it sa koart mooglik besykje te hâlden. Foarhinne waarden plaknammen bûten Fryslân yn ús Wikipedy mar yn it wylde wei ferfryske. Dan krigen jo dingen as dat in plak yn Seelân dat [['s-Heer Hendrikskinderen]] hiet hjirre Hear Hindriksbern of sokssawat kaam te hjitten. Doe hawwe wy in pear jier lyn besletten dat it better is om foar plaknammen bûten Fryslân allinne noch mar ferfryske foarmen oan te hâlden as dy ferfryske foarmen bûten de Wikipedy om brûkt wurde, dus as der in boarne foar is, sis mar. We hawwe doe oer in protte plaknammen ek in stimming holden en de útkomst fêstlein yn [[Wikipedy:List fan ferfryske plaknammen bûten Fryslân|dizze list]]. De fraach hjirre is oft we fan dy list ôfwike sille op basis fan it stik dat Kerst Huisman yn ''Nij Frisia'' skreaun hat, en dêr't RomkeHoekstra ús hjirboppe opmerksum op makke hat. [[Meidogger:Ieneach fan 'e Esk|Ieneach fan 'e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan 'e Esk|oerlis]]) 7 mrt 2022, 13.12 (CET)
:::Goeiemiddei, Ik ha my der efkes yn ferdjippe mar de ynfobokse meie om my wol feroarre wurde. [[Meidogger:FreyaSport|FreyaSport]] ([[Meidogger oerlis:FreyaSport|oerlis]]) 7 mrt 2022, 13.18 (CET)
::::Mitsdat der in betroubere boarne foar is mei de Fryske namme er om my altyd by, ek as dy slim ferâldere is (klassike foarbylden yn it Hollânsk binne bgl. [[:nl:Gdańsk|Danswijk]] en [[:nl:Plymouth (Verenigd Koninkrijk)|Pleimuiden]]). Wat de namme fan dy ynfoboks oanbelanget bin ik foar de oplossing dy't it minste wurk jout: moai litte sa't it is (mar as immen der tiid yn stekke wol en doch it oars, dan is my dat ek bêst). Wat de ynhâld derfan oangiet kin ik my fine yn it foarstel fan RomkeHoekstra. [[User:Wutsje|Wutsje]] 7 mrt 2022, 16.44 (CET)
:::::Wy binne dus wakker ienriedich oer dy ynboks. Dy haw ik foar wat de Gaasterlânske plakken oanbelanget al oanpast en dêr hoege wy it tink net mear oer te hawwen.
:::::It iennige dêr't wy no noch net oer út binne is wat wy mei de Fryske nammen fan Kerst Huisman dogge. Wat ik der noch oer kwyt wol is dit: ik ha dy list doe ek mei fêststeld - as it my goed heugd wie ik ek ien fan dyjingen dy't nei oanlieding fan hiele healwize nammen de kwestje op it aljemint brocht. Dêrom - en ek om't ik taalkundich net goed ûnderlein bin - joech ik somtiden de foarkar oan de Hollânsktalige namme. Letter, doe't ik stikjes oer bygelyks [[Westerland (Noard-Hollân)|Westerlân]] en [[Oosterland (Wieringen)|Easterlân]] skreau, fûn ik Westerland en Oosterland earlik sein dochs hiel nuver yn in Frysk artikel passen. Ik fûn Westerlân en Easterlân eins sa foar de hân lizzen, dat ik de list net iens neiseach hoe't wy dat meiïnoar fêststeld hiene.
:::::Om't ik letter mear stikjes skreau oer plakken yn Noard-Hollân en der ek plakken wiene dy't net op de list stiene, bin ik op ynternet dochs wer op 'e strún gien en sa kaam ik lang om let by Nij Frisia telâne. It foel my doe fuort op dat guon nammen op de kaart fan Huisman hiel 'natuerlik' oandogge. Der binne fan de nammen mar in pear dêr't ik wat oan wenne moat, mar de measte nammen bliuwe tink hiel gau hingjen.
:::::No binne der neffens my trije opsjes:
:::::* De nammen bliuwe sa't wy dy earder yn de list fêststeld ha en yn de tekst folget tusken heakjes (mei ferwizing fan boarne) de troch Kerst Huisman útstelde nammen, mar fierder brûke wy allinne de Nederlânsktalige namme.
:::::* De nammen bliuwe sa't wy dy earder yn de list fêststeld ha, mar yn de tekst brûke wy ûnder ferwizing fan boarne de Frysktalige namme.
:::::* De nammen wurde ûnder fermelding fan boarne ferfryske, sa't Kerst Huisman dy fêststeld hat.
:::::Miskien binne der noch mear opsjes, mar dan kin elk dy der ûnder sette.
:::::De fraach hoefolle minsken de Fryske namme brûke sille is tink ik ek te stellen by nammen lykas Swol of Dimter. Ik bin fan betinken dat wy hjir in boarne hawwe fan immen dy't histoarysk/taalkundich goed ûnderlein is en dêrom soe ik foar ferfryskjen pleitsje. Om de besteande artikels om te neamen is net is measte wurk, der is oer dy hoeke noch net in hiel soad skreaun en ik wol dêr bêst wat tiid yn stekke. As it mar net foar in bepaalde tiid klear moat.--[[Meidogger:RomkeHoekstra|RomkeHoekstra]] ([[Meidogger oerlis:RomkeHoekstra|oerlis]]) 7 mrt 2022, 17.56 (CET)
::::::Ik soe it bêst fine as de betreffende nammen ferfryske waarden, mar ik kin der ek poerbêst mei libje as de sitewaasje bliuwt sa't er no is. Ik bin gjin foarstanner fan 'e middelste opsje, it brûken fan 'e ferfyske nammen yn in artikel dat de Nederlânsktalige foarm as titel hat. Dat wurket betiizjend en ferrifeljend, en dat moatte wy net wolle. Yn '''oare''' artikels fyn ik it brûken fan 'e ferfryske nammen dan wer net sa'n probleem, as dy mar trochwize nei de juste side. [[Meidogger:Ieneach fan 'e Esk|Ieneach fan 'e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan 'e Esk|oerlis]]) 7 mrt 2022, 18.35 (CET)
::::::Ik slút my fierders by Romke Hoekstra oan. Om my mei dy nammen fan Kerst Huisman omneamd wurde. Ik tink dat Kerst Huisman him in soad op dat mêd dwaande holden hat, dus dy nammen binne wol ferantwurde. De nammen fan Huisman binne foar it grutste part beheind ta it âlde Fryslân, dêr't de nammen in Fryske oarsprong hawwe. As we it litte sa't it no is sil ik der ek net wekker fan lizze, mar it omneamen hat myn foarkar.--[[Meidogger:Kneppelfreed|Kneppelfreed]] ([[Meidogger oerlis:Kneppelfreed|oerlis]]) 8 mrt 2022, 06.23 (CET)
::::::{{Ping|Drewes|Frou Watzema|Wutsje|Anoniem-NOF|FreyaSport}} Ik leau net dat der noch mear oan ta te foegjen is en it soe moaie wêze as wy ta in útdragende saak komme, dus no efkes de fraach oft jimme hjir frede mei ha kinne?--[[Meidogger:RomkeHoekstra|RomkeHoekstra]] ([[Meidogger oerlis:RomkeHoekstra|oerlis]]) 11 mrt 2022, 08.39 (CET)
:::::::As de namme yn it artikel konsistint is: ik wol. [[User:Wutsje|Wutsje]] 11 mrt 2022, 09.36 (CET)
:::::::Ja hear prima. [[Meidogger:Anoniem-NOF|Anoniem-NOF]] ([[Meidogger oerlis:Anoniem-NOF|oerlis]]) 11 mrt 2022, 19.12 (CET)
:Ik bin dus tsjin it omneamen fan de offisjele plaknammen. Tusken heakjes de troch Kerst Huisman útstelde nammen, mar fierder allinne de Nederlânsktalige of Dútske namme. [[Meidogger:Drewes|Drewes]] ([[Meidogger oerlis:Drewes|oerlis]]) 11 mrt 2022, 19.45 (CET)
::Moai dat jo dit oankaarte Romke. In echte boarne liket it artikel yn Nij Frisia my net ta (spitigernôch), mar yn de gedachtegong fan Kerst Huisman kin ik my hielendal fine. Iens mei Kneppelfreed dus ek wat dat oangiet. De Noard-Hollânske plaknammen soene lykwols dochs wat mear húsriem wêze moatte foar in sidenamme, dus dochs wat faker brûkt wurde as ien kear. Mar de Fryske namme fan Kerst Huisman moat seker neamd wurde. De side [[Abbekerk]] is in moai foarbyld: De offisjele namme as lemma, mar dêrby omtinken foar it ûntstean en de betsjutting fan de namme beskreaun yn it Frysk. It soe moai wêze as der op elke side oer in Noard-Hollânske plakken wat stean soe oer wêr't de namme weikomt, hoe't it plak ek eartiids ek wol neamd waard. (Mar soks jildt m.m. krektlyk foar plakken yn Grinslân) In soad omtinken foar it ûntstean fan de namme docht ien as [[Karel Gildemacher]] ek yn syn publikaasje oer Fryske plaknammen. Mar der is dan ferlet fan in boarne dêr't de ûntsteansskiednis fan de plaknammen yn Noard-Hollân te finen is. Ik ha Kerst Huisman útnoege om ris mei te tinken. [[Meidogger:Frou Watzema|Frou Watzema]] ([[Meidogger oerlis:Frou Watzema|oerlis]]) 12 mrt 2022, 11.17 (CET)
:::{{Ping|Ieneach fan 'e Esk|Drewes|Frou Watzema|Kneppelfreed|Wutsje|Anoniem-NOF|FreyaSport}}Dan hâlde wy ynearsten de offisjele nammen (of de al troch ús fêststelde nammen) oan. Njonken de offisjele namme folget yn 'e tekst de Fryske namme mei in ferwizing nei de boarne. Fierder wurdt de offisjele namme ek yn de rest fan de tekst brûkt. Dêr kin elk him yn fine en om 't net elkenien foar omneamen is neffens Huisman's útstellen litte wy it ynearsten sa. Ik leau dat it wol goed is dat wy ienriedich binne yn dit stik fan saken. Soks fierder dan ek by de Noard-Hollânske gemeenten en de plakken dy't dêr ûnder falle: in rige mei de offisjele nammen en in aparte rige mei de troch Huisman útstelde Fryske nammen (of de sa troch ús fêststelde namme neffens de list). Faaks komme der fan Huisman skielk nije arguminten om dochs om te neamen, mar dat moatte wy dan mar efkes ôfwachtsje. Tank ek foar jo bydrage frou Watzema--[[Meidogger:RomkeHoekstra|RomkeHoekstra]] ([[Meidogger oerlis:RomkeHoekstra|oerlis]]) 12 mrt 2022, 12.31 (CET)
::::{{Ping|RomkeHoekstra}} Dat is dan om my bêst genôch. Sa'k earder ek al sein hie, sil ik der net wekker om lizze. Tige tank om dit op it aljemint te bringen. Gr.--[[Meidogger:Kneppelfreed|Kneppelfreed]] ([[Meidogger oerlis:Kneppelfreed|oerlis]]) 12 mrt 2022, 19.52 (CET)
:::::Ik slút my by Kneppelfreed oan. [[Meidogger:Ieneach fan 'e Esk|Ieneach fan 'e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan 'e Esk|oerlis]]) 13 mrt 2022, 22.52 (CET)
== Utslaggen GR. ==
{{Ping|Ieneach fan 'e Esk}} Ik soe mei in oare gemeente begjinne om de útslaggen fan de riedsferkiezings der op te smiten, mar ik seach dat jo ek al oan 'e gong west ha. Ik nim oan dat jo de rest no dien ha?--[[Meidogger:RomkeHoekstra|RomkeHoekstra]] ([[Meidogger oerlis:RomkeHoekstra|oerlis]]) 19 mrt 2022, 13.23 (CET)
:Goeie. Ja, ik hie juster ynienen in aktive bui. It fêstelân is dien, mar de fjouwer eilannen moatte noch. Hawwe jo dêr sin oan? Oars wol ik dat ek wol dwaan, mar juster waard it my te let en hjoed kom ik der ek net oan ta. Groetnis [[Meidogger:Ieneach fan 'e Esk|Ieneach fan 'e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan 'e Esk|oerlis]]) 19 mrt 2022, 22.54 (CET)
== Aldamt (gemeente) ==
{{Ping|Kneppelfreed}} Soene jo efkes nei [[Aldamt (gemeente)]]/Gemeenterie/Utslaggen gemeenteriedsferkiezings sjen wolle? Ik leau dat jo dêr in skoft lyn mei te set west ha, mar it stiet der net hielendal goed. De tallen steane net ûnder de goede kopkes. M.f.g. --[[Meidogger:RomkeHoekstra|RomkeHoekstra]] ([[Meidogger oerlis:RomkeHoekstra|oerlis]]) 26 mrt 2022, 19.45 (CET)
:{{Ping|RomkeHoekstra}} Tanke dat jo dat even seagen. It stiet yndie net goed. Sil it letter hjoed even better sette. Gr. --[[Meidogger:Kneppelfreed|Kneppelfreed]] ([[Meidogger oerlis:Kneppelfreed|oerlis]]) 26 mrt 2022, 20.22 (CET)
::Bêst genôch, folle jo dan ek noch efkes de gegevens fan 2022 oan? --[[Meidogger:RomkeHoekstra|RomkeHoekstra]] ([[Meidogger oerlis:RomkeHoekstra|oerlis]]) 26 mrt 2022, 20.36 (CET)
== Reide ==
{{Ping|Ieneach fan 'e Esk|Drewes|Kneppelfreed|Frou Watzema|Wutsje|Anoniem-NOF|FreyaSport|Swarte Kees}} Ik kom op wikipedy it buorskip [[Reide]] tsjin en ik ha oan it sykjen west, mar kin gjin delsetting mei dy namme fine. Der wurde fierder gjin boarnen neamd en de ynformaasje kloppet ek net want de gemeente Termunten is al yn 1990 opheven, fier foardat dit skreaun is. Ik wol it bêst mei tekst útwreidzje, mar der is neat te finen. Wat fine jim, moat dit lemma bliuwe? --[[Meidogger:RomkeHoekstra|RomkeHoekstra]] ([[Meidogger oerlis:RomkeHoekstra|oerlis]]) 22 apr 2022, 21.58 (CEST)
:{{Ping|RomkeHoekstra}} Goeie. Ik bin ris even op nl: te rie gien op [[:nl:Punt van Reide]]. Dêr stiet: "''In het door de zee weggeslagen gebied van Reiderland lagen twee dorpen, [[:nl:Oosterreide]] en [[:nl:Westerreide]].''" As jo op 'e links fan dy beide ferdronken doarpkes klikke, docht bliken dat se beide as synonym "Reide" hiene. Ik nim oan dat mei de buorskip Reide nei Ooster- en Westerreide ferwiisd wurdt, temear om't op 'e Fryske side [[Punt fan Reide]] de namme [[Westerreide]] trochwiisd nei Reide. It docht my sadwaande gjin nij dat jo gjin ynfo fine kinne oer in hjoeddeistige buorskip dy't sa hyt. Ik tink dat it it handichst is om fan Reide in betsjuttingsside te meitsjen mei links nei Oosterreide en Westerreide. Dat hoege net beslist blauwe links te wurden; jo moatte sels witte oft jo dy siden skriuwe wolle of net. Mar wat Reide oangiet, dy ien regel tekst sa't er der no stiet, dy kin om my yndie wol fuort. [[Meidogger:Ieneach fan 'e Esk|Ieneach fan 'e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan 'e Esk|oerlis]]) 22 apr 2022, 22.10 (CEST)
:Sjoch bgl. ek [https://topotijdreis.nl/kaart/1861/@268298,591873,9.9 1861] en [https://topotijdreis.nl/kaart/1902/@268298,591873,9.9 1902]. [[User:Wutsje|Wutsje]] 22 apr 2022, 22.27 (CEST)
--[[Meidogger:RomkeHoekstra|RomkeHoekstra]] ([[Meidogger oerlis:RomkeHoekstra|oerlis]]) 24 apr 2022, 09.11 (CEST)
::Dei {{Ping|RomkeHoekstra|Drewes|Ieneach fan 'e Esk|Wutsje|FreyaSport}} ik haw it stikje oanpast. Wat fine jim dêrfan? Gr.--[[Meidogger:Kneppelfreed|Kneppelfreed]] ([[Meidogger oerlis:Kneppelfreed|oerlis]]) 24 apr 2022, 02.52 (CEST)
::: {{Ping|Kneppelfreed|Ieneach fan 'e Esk|Wutsje}} Poerbêst sa. De ynformaasje kloppet no. Om my kin it sa stean bliuwe. Tige tank! --[[Meidogger:RomkeHoekstra|RomkeHoekstra]] ([[Meidogger oerlis:RomkeHoekstra|oerlis]]) 24 apr 2022, 09.11 (CEST)
::: {{Ping|Kneppelfreed}} Bêst genôch. Ik haw de trochwizing fan Westerreide nei Reide der noch út helle. Dat sil in selsstannige side wurde moatte, krekt as op nl:. Mar dat hoecht net daliks, we hawwe gjin deadline. [[Meidogger:Ieneach fan 'e Esk|Ieneach fan 'e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan 'e Esk|oerlis]]) 25 apr 2022, 22.16 (CEST)
::::Tige tanke. [[Meidogger:Kneppelfreed|Kneppelfreed]] ([[Meidogger oerlis:Kneppelfreed|oerlis]]) 26 apr 2022, 01.27 (CEST)
::::Ja, it begjin is der. Faaks wol [[Meidogger:Otto S. Knottnerus|Otto S. Knottnerus]] der noch wol wat oer fertelle, dy wit hjir in soad fan (fgl. [[:nl:User:Otto S. Knottnerus]]). [[User:Wutsje|Wutsje]] 24 apr 2022, 16.58 (CEST)
::::: (Ik schrijf geen Fries). De buurtschap Reide is de voortzetting van Westerreide, rondom de kerk werd na 1580 de Reiderschans aangelegd, die onder de Admiraliteit van Friesland viel; er stonden tot halverwege de 19e eeuw een paar huizen op de Punt van Reide. De kerkboeken van Termunten vermelden dit in de 17e en 18e eeuw als buurt. Wel is misschien nog het vermelden waard dat de Admiraliteit van Friesland hier in 1591 een leeuwendaalder liet slaan (zie [http://munthunter.nl/viewtopic.php?f=8&t=15413|hier]). [[Meidogger:Otto S. Knottnerus|Otto S. Knottnerus]] ([[Meidogger oerlis:Otto S. Knottnerus|oerlis]]) 24 apr 2022, 21.44 (CEST)
::::::Tige tanke foar jo antwurd en dy ynformaasje sille we wis brûke. Gr. [[Meidogger:Kneppelfreed|Kneppelfreed]] ([[Meidogger oerlis:Kneppelfreed|oerlis]]) 26 apr 2022, 01.27 (CEST)
== Siden oer Fryske plakken. ==
{{Ping|Ieneach fan 'e Esk|Drewes|Kneppelfreed|Frou Watzema|Wutsje|Anoniem-NOF|FreyaSport}}
Goeie! Ik bin de lêste tiid ek wat oan it wurk mei it fernijen fan de siden oer Fryske plakken. Dêrby foel it my op dat yn in soad siden ferâldere ynformaasje stiet. Sa kom ik bygelyks tsjin: tige ferâldere ynwennertallen (somtiden fan 2004!), it oankundigjen fan feroarings dy’t al lang ferlyn syn beslach hân ha, deade keppelings nei it webstee fan it plak, it neamen fan foarsjennings dy 't net mear besteane en it brûken fan in âldfrinzich begryp as gritenij mei it tal stimmen yn de ynfoboksen (oer dat lêste hawwe wy it okkerdeis al hân).
Dochs wurde dyselde siden in soad bewurke sûnder dy efterhelle ynformaasje oan te passen. No binne wy minmachtich, it falt ek net ta om alles by te hâlden en it is ek mar krekt hoefolle tiid jo hawwe, mar wat ik jimme al freegje wol is om by in bewurking ek de rest fan de side mei te nimmen. As der bygelyks in ferâldere ynwennertal neamd wurdt, is it net in al te grutte muoite om dat fuort ek oan te passen. De fúzjeweach fan skoallen fan de lêste jierren makket it nedich om ek dêr efkes nei te sjen. En sa binne der noch wol in pear dinkjes dy't sûnder al te folle tiid gaueftich oanpast wurde kinne.
Ik wol perfoarst nimmen wurk opkringe, mar it soe moai wêze dat wy wat ynformaasje oer Fryslân oanbelanget teminsten like ynformatyf en aktueel binne as de Nederlânsktalige side dêrfan. Om dat sa te krijen is der fan ús allegear noch in soad omtinken nedich foar de siden oer Fryske plakken. --[[Meidogger:RomkeHoekstra|RomkeHoekstra]] ([[Meidogger oerlis:RomkeHoekstra|oerlis]]) 4 mai 2022, 11.29 (CEST)
: Dei {{Ping|RomkeHoekstra}}, ja in soad siden moatte nedich by de tiid brocht wurde. Ik haw ek al in bytsje dêrmei oan 'e gong west, it probleem is lykwols dat we mar in lyts ploechje hawwe. Mar ja ik bin it mei jo iens as we ien fan dy siden bewurkje dat we it tagelyk even neisjein moatte as der de nedige oanpassings dien wurde moatte. Ek de ynfoboksen oanpasje liket my in nedige saak. It is yndie needsaaklik dat we alteast de ynformaasje oer alles wat mei Fryslân te krijen hat by de tiid hâlde. Dus ja ik sil dêr wat mear rekken mei hâlde. Gr.--[[Meidogger:Kneppelfreed|Kneppelfreed]] ([[Meidogger oerlis:Kneppelfreed|oerlis]]) 4 mai 2022, 19.53 (CEST)
:Goeie. Jo hawwe beslist in punt. Ik sil der tenei wat mear om tinke. [[Meidogger:Ieneach fan 'e Esk|Ieneach fan 'e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan 'e Esk|oerlis]]) 5 mai 2022, 01.46 (CEST)
Dei {{Ping|RomkeHoekstra}} as jo de ynfoboksen pleatse, is it faaks wol even handich om earst even nei te sjen dat de krekte ynformaasje der yn stiet. Sa stie yn de ynfoboks fan Kollum bygelyks de flagge en de wapen fan Waaksens. Fierders neat te rêden, hear, soks bart my fansels ek wol. Mar ik woe jo der even op wize. Gr. --[[Meidogger:Kneppelfreed|Kneppelfreed]] ([[Meidogger oerlis:Kneppelfreed|oerlis]]) 5 mai 2022, 19.35 (CEST)
::{{Ping|Kneppelfreed}} Ik kopiear noch al ris in ynfoboks fanút in oare lemma, mar ik tink dat it tenei handiger is in lege ynfoboks te brûken. Dan is it minder maklik om wat fan it oare lemma stean te litten. Ik seach dat jo it al feroare ha. Tank yn alle gefallen en ik sil besykje der om te tinken!--[[Meidogger:RomkeHoekstra|RomkeHoekstra]] ([[Meidogger oerlis:RomkeHoekstra|oerlis]]) 5 mai 2022, 20.03 (CEST)
== Skatzenburch of Schatzenburch ==
{{Ping|Ieneach fan 'e Esk|Drewes|Kneppelfreed|Frou Watzema|Wutsje|Anoniem-NOF|FreyaSport}} Is it [[Skatzenburch]] of [[Schatzenburg]]? Yn 'Skiedis fan Menameradiel'(útjefte fan de Fryske Akademy) wurdt op side 401 skrean oer Schatzenburg.--[[Meidogger:RomkeHoekstra|RomkeHoekstra]] ([[Meidogger oerlis:RomkeHoekstra|oerlis]]) 8 mai 2022, 09.33 (CEST)
:It byld by Delpher foar ''"Schatzenburg"'' is: ''Boeken basiscollecie: 46; Boeken Googlecollectie: sa. 177; Krantenartikelen: 1014; Externe krantenpagina's: 4; Tijdschriften: 11'' ([https://www.delpher.nl/nl/platform/results?query=Schatzenburg&coll=platform kepp.]). Foar ''Skatzenburch'': fiif kear neat. De Schatzenburg-resultaten gean net allegearre oer de state, mar dêr feroaret it byld net folle fan. Yn DKVT komt ''"Skatzenburch"'' net foar, sykje op ''"Schatzenburg state"'' jout 188 resultaten ([https://www.dekrantvantoen.nl/srch/adv.do?v2=true kepp.]). Itnijs.frl hat it dan noch presys ién kear oer ''"Skatzenboarch"'' ([https://www.itnijs.frl/2018/09/programma-iepen-monumintedei-waadhoeke/ kepp.]). Dat liket geef Frysk, mar it sjocht der optocht út. Al mei al soe ik sizze: ''Schatzenburg''. [[User:Wutsje|Wutsje]] 8 mai 2022, 10.14 (CEST), [[Meidogger:Drewes|Drewes]] ([[Meidogger oerlis:Drewes|oerlis]]) 8 mai 2022, 10.41 (CEST) --[[Meidogger:Kneppelfreed|Kneppelfreed]] ([[Meidogger oerlis:Kneppelfreed|oerlis]]) 8 mai 2022, 20.40 (CEST)
::Liket my ek sa ta. Skatzenboarch fyn ik ek wat optocht, en dan soe it faaks sels Skat'''s'''enboarch wêze moatte (mei in '''s'''). Ik feroarje it yn Schatzenburg. As immen der beswier tsjin hat hear ik wol; ik kin it altiten noch werom sette.--[[Meidogger:RomkeHoekstra|RomkeHoekstra]] ([[Meidogger oerlis:RomkeHoekstra|oerlis]]) 8 mai 2022, 10.36 (CEST)
:::Foar safier ik wit is Schatzenburg de offisjele namme. Foar sawol it rekreasjeterrein as foar de state. [[Meidogger:FreyaSport|FreyaSport]] ([[Meidogger oerlis:FreyaSport|oerlis]]) 8 mai 2022, 11.59 (CEST)
::::Ik wit net wat de offisjele namme is, ik kin allinne mar fertelle hoe't de namme pleatslik útsprutsen wurdt, mei't de famylje fan ús mem fan Menaam komt. Om't it swimbad ek sa hjit, kaam de namme yn it praat noch wol gauris foarby. It wurdt dêr sein as Skatsenburch (dus net -boarch), wêrby't de a útsprutsen wurdt as de ò fan "hok", krekt as yn "latte" of "panne". Ik wit net oft dit jimme fierder helpt, mar dat is alles dat ik derfan ôfwit. [[Meidogger:Ieneach fan 'e Esk|Ieneach fan 'e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan 'e Esk|oerlis]]) 9 mai 2022, 00.11 (CEST)
== Slatting ==
@Ieneach fan 'e Esk, Drewes, Kneppelfreed, Frou Watzema, Wutsje, Anoniem-NOF, en FreyaSport: witte ien fan jimme wat yn it lemma fan [[Burdaard]] bedoeld wurdt mei ...yn [[1506]] wie de earste grutte ''slatting'' fan dizze rivier... en ... Yn [[1777]] bart de twadde grutte ''slatting'' fan de Ie....? --[[Meidogger:RomkeHoekstra|RomkeHoekstra]] ([[Meidogger oerlis:RomkeHoekstra|oerlis]]) 24 mai 2022, 18.17 (CEST)
:Goeiejûn Romke, Slatte dogge hja om wetter wer út te djipjen, troch alle smoargens en slib der út te heljen. [[Meidogger:FreyaSport|FreyaSport]] ([[Meidogger oerlis:FreyaSport|oerlis]]) 24 mai 2022, 18.41 (CEST)
::Dan is it goed en kin it sa bliuwe. Ik koe it wurd slatting net fine op taalweb. Tank foar jo réaksje.--[[Meidogger:RomkeHoekstra|RomkeHoekstra]] ([[Meidogger oerlis:RomkeHoekstra|oerlis]]) 24 mai 2022, 18.46 (CEST)
:::Jo kinne it wurd fyne ûnder slatte as slatten, bin net alhiel wis oer de stavering slatting. [[Meidogger:FreyaSport|FreyaSport]] ([[Meidogger oerlis:FreyaSport|oerlis]]) 24 mai 2022, 18.50 (CEST)
== Dielgebieten Ruslân ==
{{Ping|Ieneach fan 'e Esk}} Goeie, soene jo yn de trochferwizingstabel fan 'Dielgebieten fan Ruslân' [[Saratov (oblast)]] tafoegje wolle? En fan Orenboerg Orenburg meitsje wolle? Ik wit net hoe't soks moat en miskien mei ik ek wol net dwaan en is soks allinne foar behearders. En dan ha'k noch wat: ik wit net mear wêr't ik sjen kin hokker nije siden der koartlyn bykommen binne. Ik drok oan it sykjen west, mar kom der net mear út. Kinne jo my dat útlizze? Gr. [[Meidogger:RomkeHoekstra|RomkeHoekstra]] ([[Meidogger oerlis:RomkeHoekstra|oerlis]]) 28 jul 2022, 09.59 (CEST)
:Goeie {{Ping|RomkeHoekstra}}, ik haw de trochferwizingsbalke, allyk de siden oer de oblasten fan Ruslân en dielgebieten fan Ruslân oanpast. Oer de side fan Chabarovk jo binne wolkom om dy ôf te meitsjen as jo wolle, en oars wol ik him ek wol ôfmeitsje, mar jo binne op it stuit tige warber mei de Ruusyske dielgebieten oan 'e gong en jo hawwe der in bytsje fan in systeem dêryn dus miskien is it wol handiger as jo dy ôf meitsje wolle, sa net, dan wol ik him wol dienmeitsje. Op de side Koartlyn feroare kinne jo sjen dêr't nije siden oanmakke binne. [[Meidogger:Kneppelfreed|Kneppelfreed]] ([[Meidogger oerlis:Kneppelfreed|oerlis]]) 28 jul 2022, 23.14 (CEST)
::Goeie. "Koartlyn feroare" stiet yn 'e sydbalke oan 'e linkerkante fan jo byldskerm, de fjirde regel fan boppen rjocht ûnder it logo fan 'e Wikipedy. En dy navigaasjeboksen ûnderoan 'e side meie jo bêst sels oanpasse, hear, dat is beslist net allinne foar behearders. Dan wol ik eins noch even mei jo op 'e tekst oer Orenboerg/-burg. Orenboerg is eins de korrekte transliteraasje, mei't de namme yn it Russysk mei in û/oe-klank útsprutsen wurdt. "Orenburg" sil yn it Frysk grif mei in u fan "put" útsprutsen wurde, en mei de g oan 'e ein dy't yn it Frysk by -burch net oan 'e ein mei, is it dan yn 'e praktyk eins in fernederlânsking. As jo jo net yn "Orenboerg" fine kinne, soe ik dêrom earlik sein leaver wer werom wolle nei in folsleine ferfrysking, en dan komme we út by "Oarenburch". Mei fr. gr., [[Meidogger:Ieneach fan 'e Esk|Ieneach fan 'e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan 'e Esk|oerlis]]) 29 jul 2022, 00.13 (CEST)
:::Ik bin der earlik sein te gau fan útgien dat de 'oe' yn de namme in typeflater wie. It makket my fierder net út, as it mar konsekwint deselde namme bliuwt, mar om earlik te wêzen soe'k dan it foarbyld fan Sint-Petersburch oanhâlde. En no't ik jim dochs eefkes oan it wurk set ha: hoe meitsje ik sa'n tabel oan en/of wêr feroarje ik soks? En op hokker wize kin ik in trochferwizing meitsje foar in lemma dêr't ferskillende nammen foar binne? Ik rûn dêr lêst mei it lemma oer [[Ivan IV fan Ruslân]] tsjin oan, dy't ek bekend stiet as Ivan de Ferskriklike en sa faak ek yn oare ûnderwerpen neamt wurdt.--[[Meidogger:RomkeHoekstra|RomkeHoekstra]] ([[Meidogger oerlis:RomkeHoekstra|oerlis]]) 29 jul 2022, 08.16 (CEST)
::::Moarn, om sa'n trochferwizing te meitsjen geane jo nei <nowiki>Berjocht:DielgebietenRuslân</nowiki> en gean dan nei "Bewurkje". Om in nije trochferwizingsbalke te meitsjen, kinne jo it bêste ien fan in besteanden ien meitsje. Ik haw it sa ek leard om dêr earst wat mei om te pielen. Ik hoopje dat ik jo hjirmei holpen haw. Gr.--[[Meidogger:Kneppelfreed|Kneppelfreed]] ([[Meidogger oerlis:Kneppelfreed|oerlis]]) 29 jul 2022, 09.24 (CEST)
:::::Dankewol Kneppelfreed, is der noch ien ding: hoe kin ik in redirect meitsje (of hoe't soks mar yn it Frysk neamd wurdt)?
:::::: Graach dien. In redirect, of trochferwiisside, nim ik oan, dan moatte jo even klikke op "Boarne bewurkje" en dan yn 'e balke boppe-oan even op "Avansearre" klikke, dan ferskynt der in twadde balke, en dan even op it twadde icon fan rjochts, dat is in swart blokje mei in wyt pylkje deryn, dy klikke jo oan en dan ferskynt der dit op 'e side <nowiki>#REDIRECT [[Namme doelside]]</nowiki>. Dêr't "Namme doelside" stiet type jo de namme fan de side dêr't jo nei ta ferwize wolle. As jo bygelyks nei in paragraaf fan siz mar "skiednis" fan side "Huppelepup", dan sette jo op it plak dêr't "Namme doelside stiet dus: "Huppelepup#Skiednis". Hoopje dat dit it sa'n bytsje ferklearret. Gr.--[[Meidogger:Kneppelfreed|Kneppelfreed]] ([[Meidogger oerlis:Kneppelfreed|oerlis]]) 29 jul 2022, 16.21 (CEST)
:::::::Sorry. Ik wie juster even fergetten dizze diskusje fierder te folgjen. Ik moat earlik sizze, ik fyn it wat yngewikkeld wat Kneppelfreed hjirboppe seit, en ik haw yn 'e balke boppe-oan gjin "Avansearre", mar dat sil wol oan 'e persoanlike ynstellings lizze, dy't je feroarje kinne yn "Ynstellings", rjochts boppe-oan op 'e side, njonken de meldings. Persoanlik haw ik in Word-dokumint oanmakke mei alderhanne formules dy't handich binne op 'e Wikipedy, sadat ik dy altyd by de hân haw. Dêr sit <nowiki>#REDIRECT [[XXX]]</nowiki> ek tusken. Gewoan op in (lege) side plakke en trije X-en ferfange troch de namme fan 'e side dêr't it hinne trochwize moat. Foar it trochwizen fan in kategory: <nowiki>#REDIRECT [[:Kategory:XXX]]</nowiki>. (Tink om 'e dûbele punt foàr "Kategory", want as dy mist foegje jo ynstee de side dy't jo trochwize wolle as lemma ta oan de kategory.) Foar it opsykjen fan navigaasjeboksen ûnderoan de side, moatte jo gewoan de namme fan 'e navigaasjeboks nimme, dus yn dit gefal "DielgebietenRuslân", en dêr "Berjocht:" foar sette. (Op nl: is dat "Sjabloon:" en op en: "Template:"). Dan komme jo op 'e side dy't jo hawwe moatte en dêr kinne jo gewoan mei it tabblêd "Bewurkje" oan 'e gong, krekt as by gewoane artikels.
:::::::Wat Orenboerg oangiet, dêr bin ik net mei troud, en as jo it leaver ferfryskje wolle, dan dogge wy dat om my. Ik fûn it allinne sa'n ûnbekende namme dat it my de baas taliek om it mar yn it Russysk stean te litten. Mar dan meitsje ik der wer Oarenburch fan, want Orenburg is gjin Russysk en gjin Frysk, mar Nederlânsk. [[Meidogger:Ieneach fan 'e Esk|Ieneach fan 'e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan 'e Esk|oerlis]]) 31 jul 2022, 00.15 (CEST)
::::::::Ik sil der skielk wolris mei te set en hoopje der út te kommen. Wat Oarenburch/Orenburg/Orenboerg oanbelanget: it bliuwt somtiden wat pielen mei dy nammen en der sil wol wer ris wat komme. Ik tink dat Oarenburch yn dit gefal it bêste is. Tank yn alle gefallen foar jim útlis. En in goede snein.--[[Meidogger:RomkeHoekstra|RomkeHoekstra]] ([[Meidogger oerlis:RomkeHoekstra|oerlis]]) 31 jul 2022, 05.49 (CEST)
== Stasjon de Westereen ==
{{Ping|Kneppelfreed}} Ik seach dat jo de lemma's stasjons oan it neisjen binne. Tsjintwurdich ride der fan Ljouwert nei Grins nije treinen fan it type WINK, sjoch https://www.arriva.nl/a/noordelijke-lijnen/noordelijke-lijnen/meer-comfort-en-reisbeleving/winktreinen.htm. Is it ek handich by de tiden fan it tsjinstroaster in datum te setten wannear't dy jilde en foar de meast aktuele tiden of feroarings te ferwizen nei de side fan Arriva? Dy kinne nammentlik feroarje. 'Opmerking' yn de tabel soe bygelyks 'tsjinstroaster' mei de datum wêze kinne en dêrûnder in aparte ferwizing. As jo der belang by ha kin ik foar jo noch wol in aktueel ôfbyld fan it stasjon meitsje, ik wenje tichteby De Westereen en bin der hast alle dagen. Ik ha de tekst ek wat feroare wat dat rûn wat nuver en der stiene dingen dûbel yn (lykas de ôfbraak fan it stasjon yn 2003), ha it mei fersin net by de gearfetting set. [[Meidogger:RomkeHoekstra|RomkeHoekstra]] ([[Meidogger oerlis:RomkeHoekstra|oerlis]]) 2 aug 2022, 08.57 (CEST)
:Dei {{Ping|RomkeHoekstra}}, tige tank om my dêr even op te wizen en foar jo help. Ja ik woe de lemma's fan de fryske stasjons ek in bytsje ophelpe, sa as bygelyks in ynfoboks derby sette, útwreidzje en by de tiid bringe. Guon fan dy siden sjogge der wat suterich út. Ja as jo wolle dan soe ik wol graach in aktuele ôfbyld fan it stasjon De Westereen wolle. Alfêst tige tank. Fr.gr. [[Meidogger:Kneppelfreed|Kneppelfreed]] ([[Meidogger oerlis:Kneppelfreed|oerlis]]) 3 aug 2022, 02.17 (CEST)
::Ha der wat op set by de oare ôfbylden fan it [[Stasjon De Westereen|stasjon fan de Westereen]]. Jo moatte mar sjen wat jo der mei dogge. As jo ek wat fan Hurdegaryp, Feanwâlden en Bûtenpost ha wolle kin ik dat meikoarten ek wol dwaan. En as der wat spesifyks op stean moat, dan hear ik dat graach fan jo.--[[Meidogger:RomkeHoekstra|RomkeHoekstra]] ([[Meidogger oerlis:RomkeHoekstra|oerlis]]) 6 aug 2022, 11.27 (CEST)
qpoqqxlqem2yv6u2xvim2mpb4wyoy0v
Tina Turner
0
51881
1086704
1064922
2022-08-05T21:58:26Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Keppelings om utens */ kt
wikitext
text/x-wiki
{{stobbe}}
{{Sjonger of muzikant
| ôfbylding = Tina turner 21021985 01 350.jpg
| ôfbyldingstekst = Tina Turner yn 1985
| ôfbyldingsbreedte = 200px
| echte namme = '''Anna Mae Bullock'''
| nasjonaliteit = [[File:Flag of Switzerland (Pantone).svg|border|20px]] [[Switserlân|Switsersk]]
| berne = [[26 novimber]] [[1939]]
| berteplak = [[Brownsville (Tennessee)|Brownsville]]
| stoarn =
| stjerplak =
| etnisiteit =
| sjenre = [[Popmuzyk|Pop]], [[Rockmuzyk|rock]], [[R&B]]
| ynstrumint = Stim
| sjongtaal = [[Ingelsk]]
| grutste hit(s) =
| jierren aktyf = [[1957]] - [[2009]], [[2020]] <ref> Garvey, Marianne (14 july 2020). "Tina Turner comes out of retirement with a remix of 'What's Love Got To Do With It?'". CNN.</ref>
| prizen =
| webside = http://www.tinaturnerofficial.com/
}}
[[Ofbyld:Ike & Tina Turner 231172 Dia32.jpg|thumb|220px|Ike en Tina Turner yn 1972]]
'''Tina Turner''' (berne ''Anna Mae Bullock'', [[Brownsville (Tennessee)|Brownsville]], [[Tennessee]], [[26 novimber]] [[1939]]<ref>Kurt Loder: I, Tina. William Morrow and Company, New York 1986, s. 4.</ref>) is in [[Switserlân|Switserske]] sjongster en [[akteur|aktrise]] fan [[Feriene Steaten|Amerikaansk]] komôf. Yn de jierren 60 en 70 waard sy mei har doetiidske man [[Ike Turner]] ferneamd as it duo [[Ike & Tina Turner]]. Yn de jierren 80 krige sy in tige súksesfolle solkarriêre. De sjongster is mei sa'n 180 miljoen ferkochte platen de bêst ferkeapjende frouljus rockartyst en ferkocht de measte konsertkaarten fan alle soloartisten fan de wrâld. Tina Turner waard ferneamd om har krêftige stimlûd, enerzjike optredens en seksy ferskining op it poadium.
== Diskografy ==
=== Albums ===
* 1974: Tina Turns the Country On
* 1978: Rough
* 1979: Love Explosion
* 1984: Private Dancer
* 1986: Break Every Rule
* 1989: Foreign Affair
* 1991: Simply the Best
* 1996: Wildest Dreams
* 1999: Twenty Four Seven
* 2005: All the best
* 2008: Tina
* 2009: Beyond
* 2011: Children Beyond
== Filmografy ==
* 1971: ''Ike & Tina Turner – Live in '71''
* 1975: ''[[Tommy (Film)|Tommy]]'' – Rockopera fan [[The Who]]
* 1979: ''Wild Lady of Rock''
* 1982: ''Nice and Rough Live''
* 1984: ''Private Dancer''
* 1985: ''Private Dancer Tour''
* 1985: ''[[Mad Max Beyond Thunderdome]]''
* 1987: ''What You See Is What You Get''
* 1987: ''Break Every Rule''
* 1988: ''In Rio ‘88''
* 1990: ''Tina Live in Barcelona (Do You Want Some Action?)''
* 1990: ''Foreign Affair''
* 1991: ''Simply the Best – The Video Collection''
* 1993: ''Tina – What’s Love Got to Do with It?'' – Ferfilming fan har libben, mei [[Angela Bassett]]
* 1993: ''Last Action Hero ''
* 1993: ''The Girl from Nutbush''
* 1993: ''What’s Love Got to Do with It?'' – Film
* 1994: ''What’s Love? Live!''
* 1996: ''Wildest Dreams Tour Live in Amsterdam''
* 1997: ''Tina Turner Behind the Dreams''
* 1999: ''VH1 Diva’s Live''
* 2000: ''Celebrate! – The Best from Tina Turner (Birthday-Concert)''
* 2000: ''One Last Time Live in Concert'' [[Wembley-Stadion]]
* 2005: ''All the Best'' – The Live Collection
* 2009: ''Tina Live 2009'' ([[Gelredome]])
== Keppelings om utens ==
* http://www.officialtina.com/
* http://www.tina-turner.nl
{{Commonscat|Tina Turner}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
{{Reflist}}
}}
{{DEFAULTSORT:Turner, Tina}}
[[Kategory:Amerikaansk sjonger]]
[[Kategory:Amerikaansk popartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk soulartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk rockartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk dûnser]]
[[Kategory:Amerikaansk koreograaf]]
[[Kategory:Amerikaansk filmakteur]]
[[Kategory:Amerikaansk telefyzje-akteur]]
[[Kategory:Amerikaansk autobiograaf]]
[[Kategory:Grammy-winner]]
[[Kategory:Amerikaansk muzikant fan Afro-Amerikaansk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk akteur fan Afro-Amerikaansk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk dûnser fan Afro-Amerikaansk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk koreograaf fan Afro-Amerikaansk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk skriuwer fan Afro-Amerikaansk komôf]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1939]]
9h4xnr3jy29cemyldnnlwk4om5klmy6
Pia Beck
0
51937
1086576
918733
2022-08-05T21:22:21Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Keppelings om utens */ kt
wikitext
text/x-wiki
[[File:N rondje theater van KRO-TV Pia Beck tijdens opname, Bestanddeelnr 928-2661.jpg|thumb|275px|Pia Beck]]
'''Pieternella (Pia) Beck''' ([[De Haach]], [[18 septimber]] [[1925]] - [[Malaga (stêd)|Malaga]], [[26 novimber]] [[2009]]) wie in [[Nederlân]]se [[jazz]]-pianiste en sjongster.
== Wurkpaad ==
Pia Beck wie in natuertalint op de [[piano]]. Suver sûnder muzikaal ûnderrjocht waard sy maaie [[1945]] frege om te spyljen en te sjongen yn it [[Miller Sextet]], wêrmei't sy optrede yn [[Belgje]], [[Dútslân]], [[Sweden]] en [[Nederlânsk-Ynje]]. Yn [[1949]] begon hja har eigen [[kombo]]. Beck har earste komposysje, ''Pia's Boogie'', waard fuortendaliks in [[hit (muzyk)|hit]]. Neist [[toernee]]s troch [[Europa]] hie ''De Vliegende Hollander'' in fêst plak yn [[Skeveningen]].
Yn [[1952]] gie sy foar it earst nei de [[Feriene Steaten]], dêr't sy oany [[1964]] alle jierren optrede. Sy waard eareboargeresse fan [[New Orleans (stêd)|New Orleans]] en [[Atlanta]]. Kollega [[Oscar Peterson]] neamde har ''de bêste jazzpianiste fan de wrâld''.
April [[1965]] emigrearre sy mei har partner nei de [[Costa del Sol]], dêr't sy yn earstoan in pianobar begûn. Doe't dy [[fallyt]] gien wie, lei sy har ta op it skriuwen fan [[reisgids]]en en op de [[makelerdij]]. Yn [[1975]] makke sy har ''comeback'' as artyste yn it [[Sirkusteater]] yn Skeveningen. Op [[18 septimber]] [[2003]] (har 78e jierdei) naam se ôfskied fan it publyk mei in konsert yn restaurant Castellum Novum yn [[Hilfertsom]].
Yn 2017 waard in brêge sûnder namme yn Amsterdam doopt ta Pia Beckbrêge.
== Priveelibben ==
Pia Beck wie ien fan de earste artysten dy't yn it iepenbier witte woe fan har [[homoseksualiteit]] (yn de Feriene Steaten fersette sy har ein jierren '70 tsjin de anti-homoaktiviste [[Anita Bryant]]). Mei har freondinne Marga Samsonowski en trjie bern út har houlik mei [[diskjockey]] [[Pete Felleman]] wenne hja fan 1965 ôf yn de Malagaanske wyk Churriana by [[Torremolinos]] yn [[Spanje|Súd-Spanje]]. De âldste dochter stoar yn 2008 en Samsonowski stoar mids 2009.<ref>[http://www.telegraaf.nl/prive/4055944/__Partner_Pia_Beck_overleden__.html Partner Pia Beck stoarn], De Telegraaf, [[1 juny]] [[2009]].</ref> Pia Beck stoar sels skraachoan in heal jier letter (ein 2009) yn de âldens fan 84 jier oan in [[hertstilstân]].<ref>[http://www.nu.nl/algemeen/2131255/jazzpianiste-pia-beck-84-overleden.html Jazzpianiste Pia Beck (84) stoarn], [[NU.nl]], [[26 novimber]] [[2009]].</ref>
== Boeken ==
Autobiografy:
* ''De Pia Beck story'', 1982, 205 s., Tiebosch - [[Amsterdam]], ISBN 90-6278-782-7
* ''The touch of my life: Elise over Pia'', 2000, 49 s., Best Publishing Group - Best, ISBN 90-802019-4-4
== Keppelings om utens ==
* [http://www.piabeck.com Offisjele webside fan Pia Beck]
* [http://www.elsevier.nl/web/Nieuws/Cultuur-Televisie/251839/Ik-heb-een-fantastisch-leven-gehad.htm 'Ik heb een fantastisch leven gehad'] (fraachpetear), [[Elsevier (opinywykblêd)|Elsevier]], [[26 novimber]] [[2009]]
{{boarnen|boarnefernijing=
<references/>}}
{{DEFAULTSORT:Beck, Pia}}
[[Kategory:Nederlânsk sjonger]]
[[Kategory:Nederlânsk jazzartyst]]
[[Kategory:Nederlânsk muzikant]]
[[Kategory:Nederlânsk pianist]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1925]]
[[Kategory:Persoan stoarn yn 2009]]
lph05mkvcoq5blgtb71stht27b0swhl
Tineke Postma
0
53592
1086569
1017368
2022-08-05T21:21:02Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Keppeling om utens */ kt
wikitext
text/x-wiki
[[Ofbyld:Tineke Postma - 25974-5.jpg|thumb|Tineke Postma]]
'''Tineke Postma''' ([[It Hearrenfean (plak)|It Hearrenfean]], [[1978]]) is in [[Nederlân]]sk [[saksofoan|saksofoniste]] en [[komponist]]e yn de [[jazz]]. Se spilet [[postbop]], op [[altsaksofoan]], [[sopraansaksofoan]] en somtiids ek [[tenoarsaksofoan]].
==Biografy==
Tineke wie alve jier doe't sy mei saksofoanspyljen útein sette. Sy studearre oan it [[Konservatoarium fan Amsterdam]] yn it tiidrek [[1996]]-[[2003]], dêr't se ''cum laude'' in Masters Diploma helle. Sûnt [[2005]] is Postma as dosint ferbûn oan it [[konservatoarium]]. Sy folge in mastersoplieding oan de [[Manhattan School of Music]] yn [[New York City|New York]] yn [[2002]]. Postma studearre by [[David Liebman]], [[Dick Oatts]] en [[Chris Potter]]. Sy krige twa beurzen foar dy stúdzje.
Postma arbeide op mei [[Terri Lyne Carrington]] op it album ''[[The Mosaic Project (album)|The Mosaic Project]]'' yn 2011.<ref>Carrington, Terri Lyne ''The Mosaic Project''; Concord Jazz, 2011</ref>
Yn 2015 wûn se de [[Boy Edgarpriis]].<ref>[http://www.boyedgarprijs.nl/buma-boy-edgarprijs-2015-voor-tineke-postma/ ''Boy Edgarprijs'']</ref>
== Diskografy ==
* [[2003]] - ''First Avenue''. De [[Kompaktskiif|cd]] is yn it lêste jier fan de konservatoariumstúdzje útkaam.
* [[2005]] - ''For the Rhythm feat''. Terri Lyne Carrington ; de cd stie trije wiken yn de top 20 fan de Amerikaanske radio Jazz Week Charts, 4 stjerren resinsjes yn de Downbeat.
* [[2005]] - ''DVD Live in Amsterdam'' (Tineke Postma Quintet, Amsterdam)
* [[2007]] - ''A Journey That Matters feat''. Terri Lyne Carrington; 4 stjerren resinsjes yn de Downbeat, Evening Standard, Rolling Stone, de Volkskrant.
* [[2009]] - ''The Traveller''
* [[2011]] - ''The Dawn of Light''
* [[2014]] - ''Sonic Halo'', mei [[Greg Osby]], Challenge Records
* [[2020]] - ''Freya'', Edition Records
== Keppeling om utens ==
* [http://www.tinekepostma.com/ Offisjele webside]
{{boarnen|boarnefernijing=
<references/>}}
{{CommonsBalke|Tineke Postma}}
{{DEFAULTSORT:Postma, Tineke}}
[[Kategory:Frysk muzikant]]
[[Kategory:Frysk saksofonist]]
[[Kategory:Frysk jazzartyst]]
[[Kategory:Nederlânsk muzikant]]
[[Kategory:Nederlânsk saksofonist]]
[[Kategory:Nederlânsk jazz-artyst]]
[[Kategory:Nederlânsk persoan fan Frysk komôf]]
[[Kategory:Persoan berne op It Hearrenfean]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1978]]
cjb6enh6ld51c25hz204pw0byzbxrgf
1086579
1086569
2022-08-05T21:22:58Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Keppeling om utens */ kt
wikitext
text/x-wiki
[[Ofbyld:Tineke Postma - 25974-5.jpg|thumb|Tineke Postma]]
'''Tineke Postma''' ([[It Hearrenfean (plak)|It Hearrenfean]], [[1978]]) is in [[Nederlân]]sk [[saksofoan|saksofoniste]] en [[komponist]]e yn de [[jazz]]. Se spilet [[postbop]], op [[altsaksofoan]], [[sopraansaksofoan]] en somtiids ek [[tenoarsaksofoan]].
==Biografy==
Tineke wie alve jier doe't sy mei saksofoanspyljen útein sette. Sy studearre oan it [[Konservatoarium fan Amsterdam]] yn it tiidrek [[1996]]-[[2003]], dêr't se ''cum laude'' in Masters Diploma helle. Sûnt [[2005]] is Postma as dosint ferbûn oan it [[konservatoarium]]. Sy folge in mastersoplieding oan de [[Manhattan School of Music]] yn [[New York City|New York]] yn [[2002]]. Postma studearre by [[David Liebman]], [[Dick Oatts]] en [[Chris Potter]]. Sy krige twa beurzen foar dy stúdzje.
Postma arbeide op mei [[Terri Lyne Carrington]] op it album ''[[The Mosaic Project (album)|The Mosaic Project]]'' yn 2011.<ref>Carrington, Terri Lyne ''The Mosaic Project''; Concord Jazz, 2011</ref>
Yn 2015 wûn se de [[Boy Edgarpriis]].<ref>[http://www.boyedgarprijs.nl/buma-boy-edgarprijs-2015-voor-tineke-postma/ ''Boy Edgarprijs'']</ref>
== Diskografy ==
* [[2003]] - ''First Avenue''. De [[Kompaktskiif|cd]] is yn it lêste jier fan de konservatoariumstúdzje útkaam.
* [[2005]] - ''For the Rhythm feat''. Terri Lyne Carrington ; de cd stie trije wiken yn de top 20 fan de Amerikaanske radio Jazz Week Charts, 4 stjerren resinsjes yn de Downbeat.
* [[2005]] - ''DVD Live in Amsterdam'' (Tineke Postma Quintet, Amsterdam)
* [[2007]] - ''A Journey That Matters feat''. Terri Lyne Carrington; 4 stjerren resinsjes yn de Downbeat, Evening Standard, Rolling Stone, de Volkskrant.
* [[2009]] - ''The Traveller''
* [[2011]] - ''The Dawn of Light''
* [[2014]] - ''Sonic Halo'', mei [[Greg Osby]], Challenge Records
* [[2020]] - ''Freya'', Edition Records
== Keppeling om utens ==
* [http://www.tinekepostma.com/ Offisjele webside]
{{boarnen|boarnefernijing=
<references/>}}
{{CommonsBalke|Tineke Postma}}
{{DEFAULTSORT:Postma, Tineke}}
[[Kategory:Frysk muzikant]]
[[Kategory:Frysk saksofonist]]
[[Kategory:Frysk jazzartyst]]
[[Kategory:Nederlânsk muzikant]]
[[Kategory:Nederlânsk saksofonist]]
[[Kategory:Nederlânsk jazzartyst]]
[[Kategory:Nederlânsk persoan fan Frysk komôf]]
[[Kategory:Persoan berne op It Hearrenfean]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1978]]
cvj9ghuyj8da8esjm4ybh9ur3ss1dce
Grammy Award
0
56562
1086740
972837
2022-08-05T22:14:35Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Keppelings om utens */ kt
wikitext
text/x-wiki
De '''''Grammy Awards''''' (oarspronklik ''Gramophone Awards'' neamd), ynsteld yn [[1959]], wurde yn it generaal beskôge as ien fan de wichtichste muzykprizen fan de wrâld, ferlykber mei de ''[[Oscar]]s'' (foar [[film]]), de ''[[Emmy Award|Emmys]]'' (foar [[tillefyzje]]) en de ''[[Tony Award|Tonys]]'' (foar [[toaniel]]). Dizze ûnderskiedings wurde alle jierren yn de [[Feriene Steaten]] troch de ''[[National Academy of Recording Arts and Sciences]]'' (NARAS) utrikt om artistike en technyske prestaasjes op it mêd fan [[muzyk]] te earjen. De sjuery bestiet út artysten en profesjonele muzyktechnisy. Sy meitsje in kar út de nominearden: [[muzikant]]en, [[sjonger|sjongers, sjongsters]] en [[band (muzyk)|bands]], [[arranzjeur]]s, [[tekstskriuwer]]s, [[muzykprodusint|produsinten]], [[dirigint]]en, [[komponist]]en en [[Muzyktechnikus|muzyktechnisy]] yn gâns kategoryen. Der is ek in kategory "sputsen wurd", foar ynsprekkers fan [[lústerboek]]en; ferneamde politisy as [[Jesse Jackson]], [[Franklin D. Roosevelt]], [[Martin Luther King]], [[Bill Clinton]] en [[Hillary Clinton]] hawwe elts ea in ''Grammy'' yn dy kategory wûn.
== Kategoryen ==
It tal kategoryen wikselet hast alle jierren. Maityd [[2011]] makke de ''Grammy''-organisaasje buorkundich dat it tal kategoryen fan [[2012]] ôf bot beheind wurde soe. Yn 2011 waarden noch yn 109 kategoryen prizen takend, yn [[2012]] wienen dat noch mar 78. Neffens de NARAS wie dy reorganisaasje nedich meidat de mjitstêven yn guon katgoryen net hielendal dúdlik wiene, en om't der foar beskate kategoryen ienfâldichwei te min gadingmakkers wienen. Ferskate kategoryen waarden sadwaande gearfoege, bygelyks dy foar ''Best Male Pop Performance'' en ''Best Female Pop Performance'' dy't tegearre de nije kategory ''Best Pop Solo Performance'' kamen te foarmjen.
It foldie lykwols net, dat foar de útrikking fan [[2013]] waard it tal kategoryen dochs wer útwreide oant 81. Yn 2013 waarden de prizen yn de folgjende kategoryen ferdield:
(''Alle prizen wurde takend oan útfierende artyst(en), útsein: (K) = komponist(en), (A) = arranzjeurs'')
*algemien
**[[Grammy Award foar Record of the Year|Plaat fan it jier]]
**[[Album of the Year]]
**Song of the Year (K)
**Best New Artist
''(It ferskil tusken Record of the Year en Song of the Year is: 'Record' giet om de technyske kwaliteit fan de opname, wylst it by 'Song' yn it foarste plak om de kwaliteit fan de komposysje giet)''
*[[popmuzyk|Pop]]
**Best Pop Solo Performance
**Best Pop Duo/Group Performance
**Best Pop Instrumental Album
**Best Pop Vocal Album
*''[[Dance (muzyksjenre)|Dance/Electronic]]''
**Best Dance Recording
**Best Dance/Electronica Album
*Tradisjonele Pop
**Best Traditional Pop Vocal Album ''(lykas [[Tony Bennett]], [[Frank Sinatra]], [[Michael Bublé]] of [[Barbra Streisand]]'''
*[[Rock]]
**Best Rock Performance
**Best Hard Rock/Metal Performance
**Best Rock Song (K)
**Best Rock Album
*''[[Alternative muzyk|Alternative]]''
**Best Alternative Music Album
*[[Rhythm and blues|R&B]]
**Best R&B Performance
**Best Traditional R&B Performance
**Best R&B Song (C)
**Best Urban Contemporary Album ''(nij yn 2013)''
**Best R&B Album
*[[Rap (muzykstyl)|Rap]]
**Best Rap Performance
**Best Rap/Sung Collaboration ''(foar oparbeidzjen mei/duet tusken in rapper en in sjonger of groep)''
**Best Rap Song (K)
**Best Rap Album
*[[Country]]
**Best Country Solo Performance
**Best Country Duo/Group Performance
**Best Country Song (K)
**Best Country Album
*''[[New age (muzyk)|New Age]]''
**Best New Age Album
*[[Jazz]]
**Best Improvised Jazz Solo
**Best Jazz Vocal Album
**Best Jazz Instrumental Album
**Best Large Jazz Ensemble Album ''(foar [[bigband]]s en grutte jazzgroepen)''
**Best Latin Jazz Album (''nij yn 2013'')
*[[Gospel]]
**Best Gospel/Contemporary Christian Music Performance
**Best Gospel Song (K)
**Best Contemporary Christian Music Song (K)
**Best Gospel Album
**Best Contemporary Christian Music Album
*''[[Latin (muzyksjenre)|Latin]]''
**Best Latin Pop Album ''(nij yn 2013)''
**Best Latin Rock, Urban or Alternative Album
**Best Regional Mexican Music Album ''(foar [[Tejano]]- en Meksikaanske folksmuzyk, lykas [[mariachi]])
**Best [[band (muzyk)|Banda]] or [[Norteño]] Album
**Best Tropical Latin Album
*''[[American Roots]]''
**Best [[Americana (muzyk)|Americana]] Album
**Best [[Bluegrass]] Album
**Best [[Blues]] Album
**Best [[Folk]] Album
**Best Regional Roots Music Album ''(foar regionale Amerikaanske muzyk, lykas Hawaïaanske muzyk, polka, [[zydeco]], [[Cajun]] en yndianemuzyk)''
*[[Reggae]]
**Best Reggae Album
*[[Wrâlddmuzyk]]
**Best World Music Album
*[[Bernemuzyk]]
**Best Children's Album
*Sprutsen Wurd (''Spoken Word'')
**Best Spoken Word Album
*[[Komeedzje|Comedy]]
**Best Comedy Album
*[[Musical]]
**Best Musical Theater Album
*[[DVD|Fisuële Media]]
**Best Compilation Soundtrack for Visual Media
**Best Score Soundtrack for Visual Media ''(foar orzjynele muzyk dy't foar in film, tv-programma, dvd of fideogame makke is)''
**Best Song Written for Visual Media (K)
*[[Komponist|Komposysjes/Arrangeminten]]
**Best Instrumental Composition (K)
**Best Instrumental Arrangement (A)
**Best Instrumental Arrangement Accompanying Vocalist(s) (A)
*Ferpakkingsmateriaal
**Best Recording Package ''(foar hoesûntwerpers)''
**Best Boxed or Special Limited Edition Package ''(foar hoesûntwerpers)''
**Best Album Notes ''(foar skriuwers fan hoesteksten)''
*Histoarysk materiaal
**Best Historical Album
*Produksje (net-klassyk)
**Best Engineered Album, Non-Classical ''(foar technisy)''
**Producer of the Year, Non-Classical ''(foar producer[s])''
**Best Remixed Recording, Non-Classical ''(foar [re]mixer[s])''
*''[[Surround]] Sound''
**Best Surround Sound Album
*Produksje (klassyk)
**Best Engineered Album (Classical) ''(foar technisy)''
**Producer of the Year, Classical ''(foar produsint[en])''
*[[Klassike muzyk|Klassike Muzyk]]
**Best Orchestral Performance
**Best Opera Recording
**Best Choral Performance
**Best Chamber Music/Small Ensemble Performance ''(foar lytse muzykselskippen – ûnder de 24 leden – lykas kombo's en keamermuzykensembles)''
**Best Classical Instrumental Solo
**Best Classical Vocal Solo
**Best Classical Compendium ''(nij yn 2013)''
**Best Contemporary Classical Composition (K)
*[[Fideoklip]]
**Best Short Form Music Video ''(foar de gewoane fideoklips)''
**Best Long Form Music Video ''(foar muzykdokumintêres en konsertferfilmings)''
==Records==
''* = Artyst hat yn 2013 ien of mear ''Grammys'' oan syn/har totaal taheakke (dy binne meirekkene yn it totaal tal wûne prizen)''
;Mei de measte ''Grammys''
*31: sir [[Georg Solti]]
*27: [[Alison Krauss]], [[Quincy Jones]]
*25: [[Vladimir Horowitz]], [[Pierre Boulez]]
*22: [[U2 (band)|U2]], [[Stevie Wonder]]
*21: [[John Williams (komponist)|John Williams]], [[Kanye West]]*
*20: [[Aretha Franklin]], [[Vince Gill]], [[Henry Mancini]], [[Bruce Springsteen]], [[Pat Metheny]]*, [[Chick Corea]]*
;Mei de measte ''Grammys'' op ien jûn
*8: [[Michael Jackson]] (1984)
*8: [[Santana (band)|Santana]] (2000)
*6: [[Quincy Jones]] (1991), [[Eric Clapton]] (1993), [[Beyoncé]] (2010), [[Adele (sjongster)|Adele]] (2012)
;Measte nominaasjes sûnder winnen
*16: [[Brian McKnight]]
*15: [[Joe Satriani]], [[Snoop Dogg]]
*14: [[Martina McBride]]
*13: [[Nas]], [[Björk]]
*12: [[Diana Ross]], [[Spyro Gyra]]
== Keppelings om utens ==
* [http://www.grammy.com Webside fan de ''Grammy Awards'']
* [http://www.grammy.com/nominees/search Grammy Awards winners] op ''Grammy.com'' (databank)
{{boarnen|boarnefernijing=
Foar boarnen en oare literatuer, sjoch ûnder: [http://en.wikipedia.org/wiki/Grammy_Award ''Notes and references'', op dizze side].
----
{{commonscat|Grammy Awards}}
}}
[[Kategory:Grammy| ]]
[[Kategory:Amerikaanske muzykpriis]]
[[Kategory:Popmuzykpriis]]
[[Kategory:Klassike-muzykpriis]]
[[Kategory:Dancepriis]]
[[Kategory:R&B-priis]]
[[Kategory:Rockpriis]]
[[Kategory:Rappriis]]
[[Kategory:Countrypriis]]
[[Kategory:Jazzpriis]]
[[Kategory:Gospelpriis]]
[[Kategory:Latinpriis]]
[[Kategory:Reggaepriis]]
[[Kategory:Priis of ûnderskieding ynsteld yn 1959]]
kabzz1wp1q4ryuf36exj59tg7elthjm
Hillary Clinton
0
56566
1086825
1076891
2022-08-05T22:39:52Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Keppelings om utens */ kt
wikitext
text/x-wiki
{{Politikus
| namme = Hillary Clinton
| ôfbylding = Hillary Clinton Arizona 2016.jpg
| ôfbyldingstekst =
| ôfbyldingsbreedte = 180px
| echte namme = Hillary Diane Rodham Clinton
| nasjonaliteit = [[File:Flag of the United States.svg|border|20px]] [[Feriene Steaten|Amerikaansk]]
| berteplak = [[Chicago]] ([[Illinois (steat)|Illinois]])
| bertedatum = [[26 oktober]] [[1947]]
| stjerplak =
| stjerdatum =
| etnisiteit = [[File:Flag of France.svg|border|20px]] [[Frânsen|Frânsk]] <br>[[File:Flagge fan de Frânsk-Kanadezen.PNG|border|20px]] [[Frânsk-Kanadezen|Frânsk-Kanadeesk]] <br>[[File:Flag of England.svg|border|20px]] [[Ingelsen|Ingelsk]] <br>[[File:Flag of Scotland.svg|border|20px]] [[Skotten|Skotsk]] <br>[[File:Flag of Wales (1959–present).svg|border|20px]] [[Welsen|Welsk]]
| partij = [[Demokratyske Partij (Feriene Steaten)|Demokratyske Partij]]
| prizen = [[Grammy Award]] 1997
| funksje1 = Amerikaansk minister fan Bûtenlânske Saken
| regear1 =
| amtsperioade1 = [[2009]] – [[2013]]
| foargonger1 = [[Condoleezza Rice]]
| opfolger1 = [[John Kerry]]
| funksje2 = Amerikaansk senator foar [[New York (steat)|New York]]
| regear2 =
| amtsperioade2 = [[2001]] – [[2009]]
| foargonger2 = [[Daniel Patrick Moynihan]]
| opfolger2 = [[Kirsten Gillibrand]]
| funksje3 = ''[[First Lady]]'' fan de [[Feriene Steaten]]
| regear3 =
| amtsperioade3 = [[1993]] – [[2001]]
| foargonger3 = [[Barbara Bush]]
| opfolger3 = [[Laura Bush]]
| funksje4 = ''First Lady'' fan [[Arkansas]]
| regear4 =
| amtsperioade4 = [[1979]] – [[1981]] &<br> [[1983]] – [[1992]]
| foargonger4 = Helen Hale Purcell (1) & <br>Gay Daniels White (2)
| opfolger4 = Betty Tucker
}}
'''Hillary Clinton''', berne as '''Hillary Diane Rodham''' ([[Chicago]], [[26 oktober]] [[1947]]), is in [[Feriene Steaten|Amerikaansk]] [[politika]] fan de [[Demokratyske Partij (Feriene Steaten)|Demokratyske Partij]], dy't [[houlik|troud]] is mei âld-[[presidint]] [[Bill Clinton]], en sadwaande fan [[1993]] oant [[2001]] ''[[first lady]]'' fan 'e [[Feriene Steaten]] wie. Nei't har man presidint-ôf wurden wie, sette hja útein mei in eigen [[polityk|politike]] karriêre as lid fan de [[Amerikaanske Senaat]]. Yn [[2007]]-[[2008]] wie Clinton gadingmakker foar de nominaasje fan har partij foar de Amerikaanske presidintsferkiezings fan [[2008]], mar dêrby moast se it ôflizze tsjin har rivaal [[Barack Obama]]. Neitiid wie se fan [[2009]] oant [[2013]] [[minister]] fan Bûtenlânske Saken yn Obama syn [[regear]]. Yn [[2016]] die Clinton op 'e nij in goai nei it presidintskip. Dêrby fersloech se yn 'e Demokratyske foarferkiezings de linkse [[Amerikaanske Senaat|senator]] [[Bernie Sanders]] en naam se it by de eigentlike ferkiezings yn in ûngewoan hurde kampanje op tsjin [[sakeman]] [[Donald Trump]].
== Libben ==
=== Jonkheid ===
Clinton waard yn [[1947]] as Hillary Diane Rodham berne yn [[Chicago]], yn 'e [[Amerikaanske steaten|steat]] [[Illinois (steat)|Illinois]], as de âldste fan trije [[bern (persoan)|bern]] yn it [[gesin]] fan Hugh Ellsworth Rodham ([[1911]]-[[1993]]), de bedriuwslieder fan in lyts [[tekstyl]]fabryk, mei [[Welsen|Welsk]] en [[Ingelsen|Ingelsk]] bloed, en Dorothy Emma Howell ([[1919]]-[[2011]]), in [[húsfrou]] fan mingd [[Ingelsen|Ingelsk]], [[Skotten|Skotsk]], [[Frânsen|Frânsk]], [[Franko-Kanadezen|Frânsk-Kanadeesk]] en [[Welsen|Welsk]] [[etnyske groep|etnysk]] komôf. Doe't Clinton trije jier wie, ferfear it gesin nei [[Park Ridge (Illinois)|Park Ridge]], in [[foarstêd]] fan Chicago, dêr't hja fierder opgroeide.
As bern die Clinton oan [[swimmen]], [[honkbal]] en oare [[sport]]en, en teffens siet se op 'e [[paadfinerij]]. Se gie nei de [[legere skoalle|legere]] en [[middelbere skoalle]] yn Park Ridge, en wie al jong [[polityk]] aktyf, al wie dat foar de [[Republikeinske Partij (Feriene Steaten)|Republikeinske Partij]], mei't har famylje tige [[konservatisme|konservatyf]] wie en har [[heit]] in fûleindich anty-[[kommunisme|kommunist]]. Ek [[godstsjinst]] hie in grutte ynfloed op har iere libben; krekt as har [[âldelju]] waard Clinton in aktyf lid fan de [[Feriene Metodistyske Tsjerke]]. Har [[mem]] wie tige begien mei sosjale rjochtfeardichheid, en naam Clinton yn [[1962]] mei nei in gearkomste dêr't se [[Amerikaanske Boargerrjochtebeweging|boargerrjochtelieder]] [[Martin Luther King]] mette, in foarfal dat in djippe yndruk makke op it fyftjinjierrige [[famke]] dat se doe wie.
[[File:Hillary_Clinton_1992.jpg|left|thumb|200px|Hillary Rodham Clinton yn [[1992]].]]
=== Oplieding en trouwen ===
Yn [[1965]] sette Clinton útein mei in stúdzje [[politikology]] oan it Wellesley Kolleezje te [[Wellesley (Massachusetts)|Wellesley]], yn 'e steat [[Massachusetts]]. Yn dy snuorje wie se de [[foarsitster]] fan 'e [[feriening]] fan Jonge Republikeinen oan har [[hegeskoalle]], mar meitiid begûnen har politike ideeën te ferskowen, en joech se dy posysje op. Yn in [[brief]] oan har [[dûmny]] omskreau se harsels yn dy tiid as ''"konservatyf fan ferstân en liberaal fan hert."'' Under de Republikeinske foarferkiezings fan [[1968]] wie se in oanhinger fan 'e frijsinnige kandidaat [[Nelson Rockefeller]], mar se wie skokt troch de manear wêrop't dy troch [[Richard Nixon]] en oare rjochtse kandidaten oan 'e kant set waard, en krige in ôfwearze fan wat se opfette as de ferhoalen [[rasisme|rasistyske]] boadskippen dy't utere waarden op 'e [[Republikeinske Nasjonale Konvinsje]] fan [[1968]]. Sadwaande kearde se dat jiers de Republikeinske Partij foargoed de rêch ta.
Nei't se yn [[1969]] in [[bachelortitel]] yn 'e [[politikology]] behelle hie, brocht Clinton de [[simmer]] [[backpacker|backpackend]] troch yn [[Alaska]], dêr't se yn har ûnderhâld foarseach troch ûnder mear te [[ôfwaskjen|ôf te waskjen]] yn in [[restaurant]] yn it [[Nasjonaal Park Mount McKinley]] en te [[salm]]ûntslymjen yn in [[fiskferwurking]]sfabryk yn [[Valdez (Alaska)|Valdez]] (dêr't se ûntslein waard doe't se oer de gefaarlike wurkomstannichheden klage). Oan 'e ein fan de simmer sette se útein mei in [[rjochten|rjochtestúdzje]] oan de ferneamde en prestizjeuze [[Universiteit fan Yale]], yn [[New Haven (Konnetikut)|New Haven]], yn 'e steat [[Konnetikut]]. By 't [[maityd]] fan [[1971]] mette se yn ien fan 'e [[biblioteek|biblioteken]] fan Yale de [[Arkansas|Arkansaanske]] studint [[Bill Clinton]], dy't ek rjochten studearre mar in jier leger siet as har. Hja krigen wat mei-inoar en wiene al gau ûnskiedber. Yn [[1973]] studearre Clinton ôf as [[master yn de rjochten]]; se hie in jier ekstra te Yale talme om't se by Bill Clinton bliuwe woe. It pear [[houlik|troude]] op [[11 oktober]] [[1975]], en se krigen ien [[bern (persoan)|bern]], in [[dochter]], [[Chelsea Clinton]], dy't berne waard op [[27 febrewaris]] [[1980]].
===Yn Arkansas===
[[File:HillaryRodhamBillClintonLittleRockHouse1adjusted.jpg|right|thumb|250px|It hûs yn [[Little Rock (Arkansas)|Little Rock]] dêr't de Clintons fan [[1977]] oant [[1979]] wennen.]]
Nei't se ôfstudearre wie, learde Clinton fan [[1973]] oant [[1974]] in jier lang troch oan 'e Universiteit fan Yale foar har [[doktoraat]], wêrby't se har talei op [[bernerjochten]]. Yn [[1974]] wie se ien fan 'e juridyske riedslju dy't advys joegen oan it komitee fan it [[Amerikaanske Hûs fan Offurdigen]] dat ûndersyk dwaan moast nei it [[Watergate-skandaal]] om te sjen oft der foldwaande reden wie om in [[ôfsettingsproseduere]] yn wurking te stellen tsjin [[presidint]] [[Richard Nixon]]. Yn [[1975]] besleat Clinton lykwols om, sa't se it sels formulearre, ''"myn hert ynstee fan myn holle te folgjen"''; se joech Bill Clinton tawurd en sette har mei him nei wenjen yn [[Fayetteville (Arkansas)|Fayetteville]], yn 'e [[Amerikaanske Suden|Súdlike]] steat [[Arkansas]].
Wylst har man in politike karriêre begûn, wêrby't er him earst ûnsúksesfol kandidaat stelde foar de [[Amerikaanske Senaat]], doe sûnder folle muoite steatsminister fan Justysje fan Arkansas waard en letter opklom ta [[gûverneur]] fan dy steat, joech Clinton har by it earbiedweardige abbekatekantoar de Rose Law Firm, in bolwurk fan Arkansaanske politike en [[ekonomy]]ske ynfloed. Se spesjalisearre har op it mêd fan [[oktroai]]skeining en wetjouwing op it terrein fan [[auteursrjochten]], mar die ek [[pro deo]]-wurk yn [[rjochtsaak|saken]] dêr't bern by belutsen wiene, al praktisearre se mar komselden yn 'e [[rjochtseal]]. Yn [[1979]] waard Clinton as earste [[frou]] in folweardige partner yn 'e Rose Law Firm.
Doe't Bill Clinton ein [[1976]] ta steatsminister fan Justysje keazen waard, ferhuze it gesin nei de Arkansaanske [[haadstêd]] [[Little Rock (Arkansas)|Little Rock]]. Datselde jiers hie Hillary Clinton kampanjelieder yn 'e steat [[Indiana]] west foar de [[Demokratyske Partij (Feriene Steaten)|Demokratyske]] presidintskandidaat [[Jimmy Carter]], en doe't dy de ferkiezings wûn, beneamde er har ta lid fan 'e [[ried fan bestjoer]] fan 'e [[Legal Services Corporation]], in [[non-profit]]organisaasje oprjochte troch it [[Amerikaanske Kongres]], dy't bewissigje moast dat alle Amerikanen tagong hawwe ta [[subsydzje|subsidiëarre]] [[rjochtshelp]]. Dy funksje beklaaide Clinton fan [[1978]] oant [[1981]]. Mei't har [[oarehelte|man]] fan [[1979]] oant [[1981]] en fan [[1983]] oant [[1992]] [[gûverneur]] wie, hie Clinton yn dy jierren ek ferplichtings as ''first lady'' fan Arkansas. Har man beneamde har fierders ta foarsitster fan it Advyskomitee foar Plattelânssûnens, en yn dy hoedanichheid wist se federale finansiering te bemachtigjen om 'e [[genêskunde|medyske]] fasiliteiten foar de [[earmoede|alderearmsten]] ûnder de Arkansaanske [[befolking]] út te wreidzjen.
[[File:Hillary Clinton official Secretary of State portrait crop.jpg|left|thumb|200px|Hillary Rodham Clinton as minister fan Bûtenlânske Saken ([[2009]]).]]
Clinton wie yn dyselde snuorje ek fierhinne ferantwurdlik foar de ynvestearrings dy't de sy en har man diene yn ferskate ûndernimmings, wêrûnder de [[Whitewater Development Corporation]]. De twifelige saaklike oerienkomsten mei dat lêste [[bedriuw]] laten letter ta it [[Whitewater-skandaal]], dat de Clintons har hiele politike karriêre efterfolgje soe. Nei't der ferskate jierren lang djipgeand ûndersyk nei dien wie, besleat it [[Iepenbier Ministearje]] lykwols om yn dy saak gjin oanklachten tsjin harren yn te bringen.
Under Bill Clinton syn lettere terminen as gûverneur beneamde er syn [[oarehelte|frou]] yn [[1983]] ta foarsitter fan 'e ''Arkansas Educational Standards Committee'', dy't foar de hiele steat gelikense easken foar it ûnderwiis opstelle moast. Hja rekke troch dat wurk belutsen by in slepende mar úteinlik súksesfolle striid tsjin 'e Arkansaanske Underwiisferiening, dy't him tsjin 'e troch har foarstelde feroarings oankante. Fierders siet se yn it [[bestjoer]] fan in ferskaat oan [[organisaasje]]s, lykas de ôfdieling Juridyske Tsjinsten fan it Arkansaanske Bernesikehûs ([[1988]]-[[1992]]) en it Berneferdigeningsfûns, dêr't se foarsitter fan wie ([[1986]]-[[1992]]). Dêrnjonken siet se ek yn 'e ried fan bestjoer fan in stikmannich bedriuwen, wêrûnder [[Wal-Mart]] ([[1986]]-[[1992]]), de grutste [[supermerk]]keatling fan 'e Feriene Steaten.
===Yn Washington===
Yn [[1992]] stelde Bill Clinton him ferkiesber foar it [[Amerikaanske presidint]]skip, en hy wûn dat jiers de ferkiezings. Hillary Clinton, dy't har tige ynset hie yn 'e kampanje fan har man, wie sadwaande fan [[1993]] oant [[2001]] ''[[first lady]]'' fan 'e Feriene Steaten. Yn dy hoedanichheid wie se de iepentlikst mei-regearjende presidintsfrou sûnt [[Eleanor Roosevelt]], yn 'e [[1930]]-er en [[1940]]-er jierren. Se hie har eigen [[kantoar]] yn 'e [[West Wing]], de regearingsfleugel fan it [[Wite Hûs (Washington D.C.)|Wite Hûs]], njonken it tradisjonele kantoar dat de ''first lady'' altyd al hie yn 'e [[East Wing]], de residinsjefleugel, en se hie hiel wat yn 'e molke te krommeljen by de oanstellings yn it nije [[regear]].
[[File:Hrcfamily.jpg|right|thumb|250px|De Clintons komme wer thús yn it [[Wite Hûs (Washington D.C.)|Wite Hûs]] ([[1993]]).]]
Clinton har wichtichste inisjatyf ûnder it presidintskip fan har man wie har krewearjen foar in algemiene [[syktekostefersekering]] dy't alle Amerikanen omfetsje soe. It plan waard troch tsjinstanners ferhune as ''Hillarycare'', en de wjerstân dertsjin ferskode al rillegau fan krityk ta [[dreksmiterij (polityk)|dreksmiterij]] ta iepentlike fijannichheid. It spul rûn sasear út 'e klauwen dat de [[Secret Service]] derop stie dat Clinton tenei by iepenbiere gearkomsten in [[kûgelfrij fest]] drage soe. Troch tsjinwurking fan sawol de Republikeinen as konservative Demokraten helle de algemiene syktekostefersekering it úteinlik net, en moasten de alderearmsten yn 'e Amerikaanske [[maatskippij]] noch tweintich jier langer [[fersekering|ûnfersekere]] troch it libben. Yn [[1997]] wie Hillary Clinton fierders mei de senators [[Ted Kennedy]] en [[Orrin Hatch]] ien fan 'e driuwende krêften efter it fan krêft wurden fan it Steatsprogramma foar Bernesyktekostefersekering, dat alteast foarseach yn 'e fergoeding fan syktekosten fan bern fan wa't de âldelju ûnfersekere wiene.
Under it presidintskip fan har man besocht Clinton 79 ûnderskate ferskillende [[lân|lannen]], mei Bill Clinton, mar ek gauris op eigen manneboet, wêrmei't se de meast bereizge ''first lady'' út 'e Amerikaanske [[skiednis]] waard. Faak wie se dêrby wurksum as offisjeus [[diplomate]] foar de regearing-Clinton, lykas yn [[maart]] [[1995]], doe't se op fersyk fan it [[Amerikaansk Ministearje fan Bûtenlânske Saken|Amerikaanske Ministearje fan Bûtenlânske Saken]] û.m. [[Pakistan]] en [[Yndia]] oandie yn in besykjen om 'e relaasjes tusken dy beide fijannen te ferbetterjen.
[[File:HillaryGallup1992-2012.png|left|thumb|250px|Grafyk mei de feroarjende mienings fan 'e Amerikanen oer Hillary Rodham Clinton fan [[1992]] oant [[2012]]: blau = in geunstige miening; read = in ûngeunstige miening; grien = gjin miening.]]
Yn [[1998]] waard Clinton yn slimme ferlegenheid brocht troch it [[Lewinsky-skandaal]], dat feroarsake waard troch har man doe't dy [[seksuële omgong]] hie mei [[Monica Lewinsky]], in 22-jierrige [[stazjêre]] yn it Wite Hûs, en letter besocht om dy saak te fertsjustermoanjen. Clinton syn politike tsjinstanners griepen dy saak oan om him oan te fallen, en sa kaam úteinlik alle smoarge wask bûten te hingjen. Foar de bûtenwrâld oer joech Hillary Clinton oan dat se yn dizze saak har man stipe en dat it ferbrekken fan harren houlik foar har net oan 'e oarder wie. Der waard lykwols fan grute dat se eins poer wie, en se skynt twifele te hawwen oer it fuortsetten fan it houlik. Yn [[2003]] skreau se yn har [[autobiografy]] dat nettsjinsteande syn skeanskermjen har [[leafde]] foar Bill Clinton noch like djip wie as yn it begjin fan harren relaasje, en dat dat úteinlik foar har de trochslach jûn hie om by him te bliuwen: ''"Net ien begrypt my better en net ien kin my sa oan it laitsjen krije as Bill. Sels nei al dy jierren is er noch altyd de meast ynteressante, opwekjende en alderferskuorrendst libbene persoan dy't ik ea met haw."''
===Eigen politike karriêre===
Doe't de langtsjinjende senator foar de steat [[New York (steat)|New York]] [[Daniel Patrick Moynihan]] yn [[1998]] oankundige dat er him yn [[2000]] net wer ferkiesber stelle soe, waard Clinton fan ferskaten kanten oanfitere om yn syn plak mei te dwaan oan 'e ferkiezings. Nei't se besletten hie om dat yndie te dwaan, kochten de Clintons in hûs yn [[Chappaqua (New York)|Chappaqua]] (want as men gjin ynwenner is fan in steat kin men der ek gjin senator foar wêze), en waard hja de earste ''first lady'' ea dy't op eigen titel meidie oan ferkiezings. Clinton hie ferwachte om it opnimme te moatten tsjin 'e populêre Republikeinske [[boargemaster]] fan 'e [[stêd]] [[New York (stêd)|New York]], [[Rudy Giuliani]], mar dy loek him út 'e ferkiezingsstriid werom doe't der by him [[prostaatkanker]] fêststeld waard. Sadwaande wie Clinton har tsjinstanner [[Rick Lazio]], in Republikeinsk lid fan it [[Amerikaanske Hûs fan Offurdigen|Hûs fan Offurdigen]], dy't hja frij maklik fersloech.
[[File:Hillary_Clinton_Feb_3_2008.jpg|right|thumb|250px|Hillary Rodham Clinton by in taspraak yn [[Minneapolis]], ûnder de ferkiezingskampanje fan [[2008]].]]
Clinton tsjinne dêrnei twa terminen, fan [[2001]] oant [[2009]], as [[Amerikaanske Senaat|senator]] foar de steat New York, wêrby't se nei de oanslaggen op it [[World Trade Center (New York)|World Trade Center]], op [[9/11]], djip behelle wie yn it besetten fan federaal jild foar it rêdingswurk en de weropbou. Letter wie se ien fan 'e driuwende krêften yn it ûndersyk nei de sûnensswierrichheden dêr't in protte rêdingswurkers mei oanhelle rekken. Hja joech yn [[2001]] sterke stipe oan 'e [[Oarloch yn Afganistan]], en stimde yn [[2002]] foar de [[wet]] dy't de regearing-[[George W. Bush|Bush]] machtige om 'e [[Irakoarloch]] te begjinnen, al krige se dêr letter betinkings oer.
Yn [[2008]] stelde Clinton har kandidaat foar it [[Amerikaanske presidint]]skip, en foarôf waard hja beskôge as ien fan 'e grutste kânshawwers. Se ferlear yn 'e Demokratyske foarferkiezings lykwols mei in tige smelle marzje fan [[Barack Obama]], in [[negroïde ras|swarte]] senator út [[Illinois (steat)|Illinois]], dy't dêrnei by de eigentlike ferkiezings de Republikeinske kandidaat [[John McCain]] fersloech en it presidintskip wûn. De lange twastriid tusken Clinton en Obama hie djippe breklinen binnen de Demokratyske Partij bleatlein, en yn in besykjen om dat wat te behimmeljen, stelde Obama Clinton yn syn regear oan as [[minister]] fan Bûtenlânske Saken.
Yn dy hoedanichheid tsjinne hja fan [[21 jannewaris]] [[2009]] oant [[1 febrewaris]] [[2013]], en sette Clinton har û.m. yn foar in ferbettering fan it Amerikaanske imago yn lannen as [[Pakistan]]. Fierders wie se belutsen by de tekening fan in [[ferdrach]], yn [[2009]], tusken de langjierrige fijannen [[Turkije]] en [[Armeenje]], wêrby't dy beide lannen foar it earst [[diplomasy|diplomatike relaasjes]] mei-inoar oanknopen. Ek wie Clinton de earstferantwurdlike foar it Amerikaanske belied foar de [[Arabyske Maityd]] oer. Sa wie se in grut foarstanner fan 'e [[Militêre Yntervinsje yn Lybje (2011)|militêre yntervinsje yn Lybje]], dy't holp om [[diktator]] [[Muammar Kadaffi]] ûnder fuotten te heljen. Yn [[2012]] kaam se datoangeande yn 'e swierrichheden fanwegen [[befeiliging]]sflaters dy't de [[oanfal op de Amerikaanske ambassade yn Benghazi|oanfal op 'e Amerikaanske ambassade]] yn it [[Lybje|Libyske]] [[Benghazi]] mooglik makken, wêrby't de Amerikaanske [[ambassadeur]] en twa oare Amerikanen de dea fûnen. Under har ministerskip kaam Clinton oeral foar [[frouljusrjochten]] op, en teffens brûkte se as earste Amerikaanske minister fan Bûtenlânske Saken de [[sosjale media]] om har boadskip nei bûten te bringen.
[[File:Msc2012_20120204_236_Konferenz_Kai_Moerk.jpg|left|thumb|200px|Hillary Rodham Clinton yn [[2012]].]]
Nei't se begjin [[2013]] har ministerskip deroan joech, wie Clinton ferskate jierren dwaande mei it skriuwen fan in nij [[autobiografy]]sk [[boek]], en fierders wie se belutsen by de troch har man oprjochte [[William J. Clinton Stifting]], in [[goeddiedichheid]]sorganisaasje dy't him û.m. ynset foar de striid tsjin [[HIV]]/[[AIDS]] yn [[Afrika]]. Yn [[desimber]] [[2012]] waard hja in deimannich opnommen yn it [[sikehûs]], om in [[bloedklûnte]] yn har [[holle]] te behanneljen, mar se bettere wer hielendal op. Yn [[2015]] ûntstie der in [[e-mailskandaal fan Hillary Clinton|skandaal]] doe't bekend waard dat Clinton ûnder har ministerskip foar beropsmjittich [[e-mail]]ferkear gebrûk makke hie fan in ûnderbefeilige privee[[server]], mei as gefolch dat [[steatsgeheim]]e ynformaasje mooglik [[hacking|hackt]] en ynsjoen wurde kinnen hie troch lju dy't dêr gjin foech ta hiene. Clinton joech ta dat se mis west hie troch uberhaupt in priveeserver te brûken, mar stelde ek dat se nea steatsgeheime ynformaasje fia dy server ferstjoerd hie en dat de Republikeinen yn it [[Amerikaanske Kongres]] beskate ynformaasje ''[[ex post facto]]'' ta geheim oan it bestimpeljen wiene. Om't der gjin inkeld bewiis wie dat der ek wier geheime ynformaasje útlekt wie, konkludearre de Amerikaanske federale [[resjerzje]] [[FBI]] op [[6 july]] [[2016]] dat der gjin oanklachten tsjin har ynbrocht wurde soene. Dit skandaal waard lange tiid mei opsetsin libben holden troch Republikeinske leden fan it Kongres om [[politike partij|partijpolitike]] redens, sa't guon fan harren sels iepentlik tajoegen yn [[fraachpetear]]en mei [[ferslachjouwer]]s.
Harren wichtichste reden om dat te dwaan, wie om Clinton, dy't har ûnderwilens op [[12 april]] [[2015]] op 'e nij ferkiesber steld hie foar it Amerikaanske presidintskip, yn 'e [[publike opiny]] safolle mooglik skea ta te bringen. Under de Amerikaanske presidintsferkiezings fan [[2016]] fersloech Clinton yn 'e [[foarferkiezing]]s fan 'e Demokratyske Partij de linkse senator [[Bernie Sanders]] út [[Nij-Hampshire]], dy't frijwol nimmen yn 't foar ek mar de lytste kâns tatocht hie, mar dy't it har dochs noch in skoftke flink dreech wist te meitsjen. Op 'e nij ûnstiene der troch de fûleindige (mar op fatsoenlike wize fierde) striid tusken de Demokratyske kandidaten breklinen yn 'e Demokratyske Partij, krekt sa't yn [[2008]] bard wie. Dêrby stiene de progressivere en jongere leden oer it algemien as ien man efter Sanders, wylst de [[etnisiteit|etnyske minderheden]] en de [[fêstige oarder]] fan 'e partij op 'e hân fan Clinton wiene. De twaspjalt by de Demokraten stelde lykwols neat foar yn ferliking mei de tafrielen dy't hat ta ferbjustering fan 'e hiele wrâld yn dyselde snuorje foardiene by de Republikeinen, dêr't de [[sakeman]] en [[populisme|populist]] [[Donald Trump]] dan wol as winner út 'e foarferkiezings kaam en in hiele nije oanhing nei de stimbus lokke hie fan lju dy't noch nea earder stimd hiene, mar ûnderwilens in grut diel fan 'e besteande partij folslein fan him ferfrjemde hie.
Op [[26 july]] [[2016]] waard Clinton op 'e [[Demokratyske Nasjonale Konvinsje]] yn [[Philadelphia]] formeel oanwiisd as de presidintskandidate foar de Demokratyske Partij. Dat wie de earste kear dat ien fan 'e beide grutte Amerikaanske partijen in [[frou]] as presidintskandidaat keas. In dei letter wiisde Clinton de frij ûnbekende [[Tim Kaine]], in [[Amerikaanske Senaat|senator]] út [[Firginia]], oan as har [[fise-presidint]]skandidaat. De dêropfolgjende [[politike kampanje|kampanje]] foar de [[Amerikaanske presidintsferkiezings 2016|presidintsferkiezings]] ûntpopte him ta in ordinêrens en in dreksmiterij, benammen fan 'e kant fan Trump, sa't sels yn 'e Amerikaanske polityk noch nea earder sjoen wie. Trump betocht de [[bynamme]] ''Crooked Hillary'' ("Kriminele Hillary") foar Clinton, om't se neffens him skuldich wie oan [[machtsmisbrûk]] en [[moard]] (op 'e trije Amerikaanske diplomaten dy't by de oanfal op 'e Amerikaanske [[ambassade]] yn [[Benghazi]] omkommen wiene). Hy warskôge har dat er derfoar soargje soe dat se yn it [[tichthûs (finzenis)|tichthûs]] bedarje soe as hy de ferkiezings wûn. Ek it e-mailskandaal waard wer oprakele en Trump besocht sels it Lewinsky-skandaal tsjin Hillary Clinton te brûken. Clinton sels sloech werom mei û.m. ferwizings nei Trump syn misse setten yn it sakelibben en syn [[frouljushaat|útspraken oer en hâlding foar froulju oer]]. Fierders stelde se dat de helte fan 'e Trump-oanhingers in ''basket of deplorables'' neamd wurde koe, frij fertaald: "in kuorfol stumperts". Beide kandidaten wiene tige ympopulêr mank de gewoane Amerikanen, mar Trump noch mear as Clinton. Nettsjinsteande dat, en tsjin 'e útslaggen fan frijwol alle [[opinypeiling]]s yn, ferlear Clinton op [[8 novimber]] [[2016]] de presidintsferkiezings fan Trump. De reden dêrfoar wie net, sa't de Republikeinen hawwe woene, dat de Trump in nije groep kiezers foar harren oanboarre hie, want der stimden minder minsken op Trump as dat der yn [[2012]] op [[Mitt Romney]] en yn [[2008]] op [[John McCain]] stimd hiene. Krektoarsom, de reden dat Clinton de ferkiezings ferlear, wie dat in grut part fan it Demokratyske elektoraat thúsbleau. Hoewol't der in rekôroantal fan goed 2,5 miljoen stimmen mear op Clinton útbrocht waarden as op Trump, krige dy lêste troch de eigenaardichheden fan it Amerikaanske kiesstelsel (dat net per útbrochte stim rekkenet, mar [[Amerikaanske steaten|steat foar steat]]) de mearderheid fan 'e [[kiesman (Feriene Steaten)|kiesman]]nen yn it ''[[Electoral College]]'' efter him.
==Sjoch ek==
* ''[[First lady]]''
* [[List fan first ladies fan de Feriene Steaten|List fan ''first ladies'' fan de Feriene Steaten]]
==Keppelings om utens==
* {{en}}[http://www.hillaryclinton.com/ Ferkiezingswebside fan Hillary Rodham Clinton]
* {{en}}[http://www.whitehouse.gov/history/firstladies/hc42.html Biografy fan Hillary Rodham Clinton]
* {{en}}[http://www.youtube.com/watch?v=rLq9sgIhfrQ Hillary Clinton feroaret fan fyzje op 'e [[Irakkriich]]]
{{boarnen|boarnefernijing=
Foar boarnen en oare literatuer, sjoch ûnder: [http://en.wikipedia.org/wiki/Hillary_Rodham_Clinton ''Notes'', ''References'', ''Bibliography'' en ''Further reading'', op dizze side].
----
{{commonscat|Hillary Rodham Clinton}}
}}
{{DEFAULTSORT:Clinton, Hillary Rodham}}
[[Kategory:Amerikaansk abbekaat]]
[[Kategory:Amerikaansk ûndernimmer]]
[[Kategory:Amerikaansk bestjoerder]]
[[Kategory:Oarehelte fan in Amerikaansk gûverneur]]
[[Kategory:Oarehelte fan de presidint fan de Feriene Steaten]]
[[Kategory:Amerikaansk federaal politikus]]
[[Kategory:Lid fan de Amerikaanske Senaat]]
[[Kategory:Amerikaansk minister fan Bûtenlânske Saken]]
[[Kategory:Amerikaansk presidintskandidaat yn de foarferkiezings fan de Demokratyske Partij]]
[[Kategory:Amerikaansk presidintskandidaat (nominearre troch de Demokratyske Partij)]]
[[Kategory:Amerikaansk autobiograaf]]
[[Kategory:Amerikaansk polityk skriuwer]]
[[Kategory:Amerikaansk feminist]]
[[Kategory:Grammy-winner]]
[[Kategory:Bill Clinton]]
[[Kategory:Amerikaansk persoan fan Frânsk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk persoan fan Frânsk-Kanadeesk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk persoan fan Ingelsk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk persoan fan Skotsk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk persoan fan Welsk komôf]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1947]]
qozb52j3utg5d1dsc9wuzhva4euo9ts
Master fan Alle Ringen
0
57055
1086479
1041746
2022-08-05T20:48:27Z
CommonsDelinker
353
"Tolkien_1916.jpg" is op Commons fuorthelle [[commons:User:Rosenzweig|Rosenzweig]] om't: per [[:c:Commons:Deletion requests/File:Tolkien 1916.jpg|]].
wikitext
text/x-wiki
{{Literatuer
| ôfbylding = El Señor de los Anillos lectura.jpg
| ôfbyldingstekst =
| ôfbyldingsbreedte =
| titel = ''Master fan Alle Ringen''
| oarspr. titel = ''The Lord of the Rings''
| auteur = [[J.R.R. Tolkien]]
| taal = [[Ingelsk]]
| foarm = [[roman]]trilogy
| sjenre = [[fantasy (sjenre)|fantasy]]
| skreaun = [[1937]]-[[1949]]
| 1e publikaasje = [[1954]]-[[1955]], [[Londen]]
| 1e opfiering =
| oarspr. útjouwer = [[George Allen & Unwin]]
| rige = ''Middle Earth''-syklus
| foarich diel = ''[[The Hobbit]]''
| folgjend diel =
| bondel =
| prizen =
| ISBN =
| Fryske titel = ''Master fan Alle Ringen''
| publikaasje = [[2011]]-20??, [[Ljouwert (stêd)|Ljouwert]]
| útjouwer = [[Utjouwerij Frysk en Frij]] / [[Utjouwerij Elikser|Elikser]]
| oersetter = dû. [[Liuwe H. Westra]]
| prizen oers. =
| ISBN oers. =
}}
{{Trochwiisd synonym|The Lord of the Rings|The Lord of the Rings (betsjuttingsside)}}
'''''Master fan Alle Ringen''''', yn it oarspronklike [[Ingelsk]]: '''''The Lord of the Rings''''' (en yn 'e [[Nederlânsk]]e oersetting: ''In de Ban van de Ring''), is in [[fantasy (literêr sjenre)|fantasy]]-[[trilogy]] fan 'e hân fan 'e wiidferneamde [[Grut-Brittanje|Britske]] [[skriuwer]] en [[taalkunde|taalkundige]] [[J.R.R. Tolkien]] ([[1892]]-[[1973]]), dy't hjirmei grutdiels ferantwurdlik wie foar de fêstiging fan fantasy as in literêr sjenre. De dielen fan 'e trilogy waarden yn [[1954]] en [[1955]] foar it earst útjûn en binne in ferfolch foar in folwoeksen publyk op Tolkien syn eardere [[berneboek]] ''[[The Hobbit]]''.
Yn 'e trije dielen, ''[[It Selskip fan de Ring]]'' (''The Fellowship of the Ring''), ''[[De Twa Tuorren]]'' (''The Two Towers'') en ''[[De Kening Komt Wer]]'' (''The Return of the King''), wurdt it ferhaal ferteld fan 'e [[hobbit]] of [[healmling]] Frodo Balsma (yn it Ingelsk: Frodo Baggins), dy't op in lange en gefaarlike kweeste giet nei it fiere lân Mordor, dêr't de dûnkere hear Sauron (de Master of ''Lord'' út 'e titel) regearret. Dêr moat er de Iene Ring, dy't it grutste part fan Sauron syn krêften befettet, ferneatigje troch him yn 'e fjurren fan 'e Doemberch te smiten, dêr't er lang lyn smeid waard.
Troch de jierren hinne is ''The Lord of the Rings'' ien fan 'e populêrste boeken ea wurden, dat in grutte en noch altiten merkbere ynfloed (hân) hat op fral fantasy, mar ek op oare literêre sjenres. Yn [[2003]] waard it troch it Britske publyk ta it bêste Ingelske boek ea keazen yn ''The Big Read''-wedstryd, organisearre troch de [[BBC]] (foàr [[Jane Austen]] har ''[[Pride and Prejudice]]'', dat op it twadde plak einige). It is mei mear as 150 miljoen ferkochte eksimplaren it op ien nei bestferkeapjende [[fiksje]]wurk op 'e wrâld en hat derfoar soarge dat it wurd "tolkienesk", as omskriuwing fan eat dat op Tolkien syn wurk liket of deroan tinken docht, yn withoefolle talen opnommen is. De oanhâldende populariteit fan it boek hat laat ta adaptaasjes foar in ferskaat oan oare media, wêrfan't de filmtrilogy fan [[regisseur]] [[Peter Jackson]] sûnder mis de bekendste is. Begjin [[2013]] wie ''The Lord of the Rings'' (hielendal of foar in part) oerset yn 49 talen; [[Liuwe Westra]] syn [[Frysk]]e oersetting fan ''The Fellowship of the Ring'' waard útjûn yn [[2011]], en dy fan ''The Two Towers'' yn [[2016]].
== Eftergrûn ==
''The Lord of the Rings'' is in [[epos|epyske]] fantasy-trilogy fan it subsjenre dat [[hege fantasy]] neamd wurdt. It ferhaal begûn as in ferfolch op Tolkien syn fantasy-[[roman]] foar bern ''[[The Hobbit]]'', út [[1937]], mar ûntjoech him úteinlik ta in folle omfangriker wurk as dat de skriuwer earst foar eagen stien hie. De trilogy waard skreaun yn in stikmannich fazes tusken [[1937]] en [[1949]], foar in grut part ûnder de [[Twadde Wrâldoarloch]]. Tolkien hie it oarspronklik bedoeld as ien diel út in twadielige set (mei ''[[The Silmarillion]]'' as oare diel), mar dat stie syn [[útjouwer]] net oan. Om finansjele redens waard it yn trijen útjûn tusken [[29 july]] 1954 en [[20 oktober]] 1955. Opboutechnysk is elk fan 'e trije dielen yntern wer ûnderferdield yn twa "boeken", mei ferskate taheakken mei bykommende en eftergrûnynformaasje folgjend op it sechsde "boek" (oan 'e ein fan ''The Return of the King'' dus).
De trilogy makket mei ''The Hobbit'', ''The Silmarillion'' en oare ferhalen diel út fan in grutter epos dêr't Tolkien al fan [[1917]] ôf oan wurke. Dêr ferwurke er ynfloeden yn fan ûnderwerpen dy't syn belangstelling hiene, lykas [[taalkunde]], (de [[roomsk-katolisisme|roomske]]) [[godstsjinst]], [[mearke]]s, [[Germaanske mytology]] en, yn mindere mjitte [[Keltyske mytology|Keltyske]], [[Slavyske mytology|Slavyske]], [[Perzyske mytology|Perzyske]], [[Grykske mytology|Grykske]] en [[Finske mytology]]. Tolkien hat sels erkend dat er fierders beynfloede wurden is troch it [[Angelsaksysk]]e [[Beowulf]]-epos en de njoggentjinde-iuwske grûnlizzers fan 'e moderne fantasy, [[George MacDonald]] en [[William Morris]].
Hoewol't der út ''The Lord of the Rings'' en Tolkien syn oanbesibbe wurk net eksplisyt in beskate religy nei foarren komt, hat de skriuwer sels folholden dat it likegoed as in [[kristendom|kristlik]] en leafst noch roomsk ferhaal beskôge wurde moat. [[Oersetter]] Liuwe Westra, dy't him yn dat aspekt fan Tolkien syn wurk ferdjippe hat, neamt yn syn [[essay]] ''"Not Wholly True, Not Perfectly Theocentric": In dwerse wurdearring fan Tolkien syn "The Lord of the Rings" as in kristlik boek'' û.m. it lân Mordor as in allegory op 'e [[hel]] en de [[elf (mytysk wêzen)|elfinne]] Galadriel as in wjerbyld fan 'e [[Faam Marije]], wylst de hobbit Frodo Balsma en de [[tsjoender]] Gandalf trekken fan [[Kristus]] drage soene. Hy stelt lykwols fêst dat de likenis oerflakkich is en nei syn miening net duorret.
Los fan it ûnderlizzende boadskip fan Tolkien moat fêststeld wurde dat ''The Lord of the Rings'' skreaun is yn in epyske styl dy't op plakken tige tinken docht oan 'e [[Midsiuwen|Midsiuwske]] [[goadedicht|goade-]] en [[heldedicht]]en en [[ridderroman]]s. Punten fan krityk binne benammen de beheinde rol dy't froulju taparte wurdt en de hierskerpe (en dêrtroch folslein ûnreälistyske) skieding tusken goed en kwea.
== Plot ==
It ferhaal spilet yn in net neier oantsjutte (en optochte) oertiid fan ús wrâld tusken de opkomst fan it feeëryk en de hearskippij fan 'e [[minske]].
=== ''It Selskip fan de Ring'' ===
{{Apart|It Selskip fan de Ring}}
De hobbit Frodo Balsma, út it freedsume hobbit-lantsje it Goa, ervet in ring fan syn omke Bilbo, dat de ferlern waande Iene Ring fan Sauron, de dûnkere hear fan Mordor, blykt te wêzen. Sauron, dy't it meastepart fan syn macht yn it smeien fan dy ring stoppe hat en him nedich is om 'e wrâld te oerhearskjen, kriget der lucht fan dat Frodo him yn syn besit hat. Mei in trijetal freonen en efterfolge troch de ringsjammen, de neiste tsjinners fan Sauron, flechtet Frodo nei Riedelle, dêr't de healelf Elrond him riedt om in kweeste te ûndernimmen nei Mordor, mei't de ring inkeld ferneatige wurde kin troch him yn 'e fjurren fan 'e Doemberch te smiten, dêr't er ek smeid is.
{{Plotbedjer}}
Dêrop set Frodo ôf op dy lange en nuodlike reis, yn it selskip fan 'e trije oare hobbits, Tabe, Merten en Pepyn; de elf Legolas; de [[dwerch (mytysk wêzen)|dwerch]] Gimli; Aragorn, de lêste erfgenamt fan 'e minskene keningen; Boromir, de soan fan 'e steedhâlder fan Gondor; en de tsjoender Gandalf. Hjitfolge troch de tsjinners fan Sauron, lykas [[oark]]en en [[wearwolf|wearwolven]], tsjogge se troch de lege lannen westkant de Diisbergen, op 'e siik nei in manear om dy hege barriêre oer te stekken. Uteinlik liedt Gandalf harren ûnder de bergen troch fia de ferlitten Minen fan Moarje, in âld dwergeryk. Dêr blike no lykwols oarken en noch mindere dingen te húsmanjen en op 'e nij moatte se flechtsje. By de lêste brêge foar de eastlike poarte falt Gandalf yn 'e djipte as er twongen is en gean it gefjocht oan mei in demoanyske balroch. De oaren ûntsnappe nei it elveryk Lothlórien, eastkant de bergen, dêr't se in hoartsje bekomme.
Dan sakje se de Grutte Rivier ôf oant se by de wetterfal fan Rauros komme. Dêr besiket Boromir Frodo de ring ôf te krijen, mei't er dy brûke wol om syn belegere lân Gondor te rêden. Frodo flechtet mei inkeld syn freon en tsjinstfeint Tabe Snasta de rivier oer, wylst syn efterbleaune freonen krekt dan oerfallen wurde troch in kliber oarken. Boromir wint syn eare werom troch himsels dea te fjochtsjen yn 'e ferdigening fan Merten en Pepyn, mar kin net foarkomme dat dy troch de oarken, yn opdracht fan 'e kweade tsjoender Saruman, finzen nommen en ûntfierd wurde. Aragorn, Gimli en Legolas komme te let om te helpen.
=== ''De Twa Tuorren'' ===
{{Apart|De Twa Tuorren}}
Dwers troch it lân fan Rohan efterfolgje Aragorn, Legolas en Gimli de kliber oarken dy't Merten en Pepyn ûntfierd hat, mar as se dy einlings ynhelje, oan 'e râne fan it wylde wâld fan Fangorn, binne se ferslein en ferdylge wurden troch in ôfdieling ruters fan Rohan. De beide Hobbits binne lykwols ûntkommen nei it wâld, dêr't se yn 'e kunde komme mei de [[int (mytysk wêzen)|int]] of beamhoeder Beamburd. Aragorn, Legolas en Gimli moetsje oan 'e wâldsigge Gandalf wer, dy't yn Moarje net omkommen blykt te wêzen, mar troch fjoer en wetter en hichte en djipte hinne gien is om lottere en grutter as tefoaren wer foar 't ljocht te kommen. Hy nimt harren mei nei it hof fan Théoden, de kening fan Rohan, dy't ûnder in tsjoen fan Saruman ferkeart. Gandalf ferbrekt de betsjoening en stjoert Aragorn-en-dy mei Théoden en al syn mannen nei de sterkte fan 'e Helmsdjipte, om him dêr te ferskânzjen tsjin 'e ynfaazje troch it leger oarken en kweaminsken fan Saruman wylst hysels om help giet. Yn 'e Slach om 'e Helmsdjipte warre de trije maten harren omraak, krekt as harren Rohander bûnsgenoaten, mar de fijân is te machtich. As alles op 't lêst ferlern liket, komt einlings Gandalf mei de rest fan 'e Rohirrim opdaagjen en wurde Saruman syn troepen ferslein. Underwilens hawwe Merten en Pepyn de stadige inten oantrune om har tsjin Saruman oan te kantsjen. De inten weve handich ôf mei de efterbleaune oarken yn Saruman syn bolwurk Isengard en tsjin 'e tiid dat Gandalf en de oaren dêr mei it leger fan Rohan oankomme is Saruman in finzene yn syn eigen toer.
Wylst dat allegear bart, reizgje Frodo en Tabe yn súdlike rjochting troch de woeste lannen eastkant de Grutte Rivier. Dêrby moetsje se it trochferkearde wêzen Gollum, de eardere eigner fan 'e ring, dy't him by harren jout mei as doel om syn "skatsje" werom te krijen. Mar as se úteinlik oan 'e grinzen fan Mordor slagje, fine se de Swarte Poarte, yn 'e iennichste berchpas dy't nei dat lân liedt, sletten en swierbewekke. Op oanrieden fan Gollum reizgje se fierder súdoan, by de Skaadbergen lâns dy't de westgrins fan Mordor foarmje. Hja bedarje by de Treppen fan Cirith Ungol, dy't in paad oer de bergen biede, mar ek troch it leger fan 'e reuseftige spinne Shelob liede. Gollum ferriedt de beide hobbits oan har, en Frodo moat it hast mei de dea bekeapje, mar troch rislút yngripen fan Tabe rêdt er it libben derôf en witte se de ring te behâlden.
=== ''De Kening Komt Wer'' ===
{{Apart|De Kening Komt Wer}}
Gandalf giet mei Pepyn súdoan nei Gondor, dêr't it dan krekt de legers fan Mordor slagge is en stek de Grutte Rivier oer. De ferdigeners fan Gondor lûke har werom yn 'e haadstêd, Minas Tirith, en wurde dêr belegere. Gandalf stjoert tsjin it sin fan 'e oan wanhope ta proai fallen Denethor, de steedhâlder fan Gondor, in fersyk om help nei Rohan ta. Dêrop set it ruterleger fan 'e Rohirrim, mei Merten en de as jonge ferklaaide prinsesse Éowyn, de omkesizzer fan kening Théoden, ek nei Gondor ta. Underwilens binne Aragorn, Legolas en Gimli oer de Paden fan 'e Deaden troch in tunnel yn 'e bergen gien, wêrby't Aragorn de withoefolle geasten dy't dêr omhúsmanje, oan him ûnderwerpt.
Op 'e moarn dat de legers fan Mordor einlings troch de poarte fan Minas Tirith brekke, arrivearret teffens it langferwachte leger fan Rohan en dan fynt de Slach op 'e Fjilden fan 'e Pelennor plak. De Rohirrim en de ta de stêd út kommen Gondorezen witte it oarkeleger te ferslaan, mar dan smyt de fijân de Haradrim, minsken út it fiere suden, yn 'e striid. Théoden wurdt deadien troch de lieder fan 'e ringsjammen, mar tegearre witte Éowyn en Merten dyselde út 'e ljochten te helpen. As de striid suver ferlern liket te wêzen, arrivearje einlik Aragorn-en-dy mei in leger geasten, dy't koarte metten meitsje mei de fijannige troepen.
Nei ôfrin fan 'e slach wurdt Aragorn ynhuldige as kening fan Gondor. Mei Gandalf en Éomer, Éowyn har broer en de nije kening fan Rohan, fiert er in leger oan dat er opmarsjearje lit nei de Swarte Poarte fan Mordor. Dêr fynt de lêste slach plak, dy't foar de bûnsgenoaten ferkeard út liket te pakken as Sauron alle legers fan syn ryk op harren ôfstjoert.
Underwilens reizgje Frodo en Tabe twaresom troch it dûnkere lân Mordor, dêrby hjitfolge fan 'e taaie Gollum, dy't syn plan om 'e ring werom te krijen noch altiten net opjûn hat. Nei in tige lange en wurchsume tocht berikke se einlings en te'n lêsten de Doemberch, dêr't Frodo de ring yn 'e fjurren smite moat. Frodo is der ûnderwilens lykwols sa fan 'e besnijing rekke, dat er der gjin ôfstân fan dwaan kin. Op dat stuit komt Gollum him oer it mad en yn 'e dan folgjende wrakseling falt dy mei de ring yn 'e fjurren. Op datseldichste stuit swynt Sauron, waans macht ommers fierhinne yn 'e ring besletten lei, fuort ta neat en syn Swarte Toer stoart yn, wylst swiere ierdbevings hiele Mordor ferrinnewearje. Frodo en Tabe wurde rêden troch earnen en troch de loft by harren freonen foar de Swarte Poarte brocht. No't Sauron der net mear is, falle syn legers útinoar en reitsje fersille of wurde ferdylge troch Aragorn en syn bûnsgenoaten.
Neitiid keare de fjouwer hobbits werom nei it Goa, dêr't se it lân yn ûnstjoer fine en regearre troch in rôverhaadman dy't nimmen oars as de fersleine tsjoender Saruman blykt te wêzen. Mar Frodo-en-dy hawwe no tefolle belibbe om har dêr noch troch fan 'e wize bringe te litten en weve handich ôf mei sawol Saruman as dy syn trewanten. Dêrnei jouwe se har wer rêstich del yn har âlde libbens, as wie de kweeste fan 'e ring nea bard. It boek einiget as Frodo mei Bilbo, Gandalf en Galadriel yn in elveboat skipgiet om oersee nei it lân Valinor ta, dêr't de elven foar ivich biidzje.
== Oersettings ==
''The Lord of the Rings'' is sûnt syn publikaasje yn 1954-1955 oerset yn in grut tal talen, sij it foar Tolkien syn dea, yn 1973, mar yn acht (mei noch twa oare fertalings dy't op kommendeweis wiene doe't er stoar). Tolkien, dy't in ekspêr op it mêd fan 'e [[germanistyk]] wie, hie it foar de moade en rin de oersettings nei, en wat er seach, waard er net bliid fan. Hy hie fûleindige krityk op 'e alderearste ([[Nederlânsk]]e) oersetting fan [[Max Schuchart]], út [[1957]], benammen oangeande it (al of net, en hoe dan) fertalen fan geografyske en persoansnammen, dy't Tolkien beskôge as in krúsjaal ûnderdiel fan syn wurk.
=== Sweedske oersetting ===
Fan [[1959]] oant [[1961]] kaam (as twadde) de [[Sweedsk]]e oersetting fan Åke Ohlmarks út, dy't fan in suver komysk minne kwaliteit wie. Tolkien koe der lykwols net om laitsje. Yn in brief oan syn [[útjouwer]] Rayner Unwin skreau er: ''"De taheakke dy't jo my brochten fan Almqvist & Co. ''[Almqvist & Wiksell, de Sweedske útjouwer]'' wie sawol betiizjend as ergerlik. In brief yn it Sweedsk fan dr. Åke Ohlmarks en in ûnbidige list (9 siden folioformaat) mei nammen yn 'e L.R. ''[''Lord of the Rings'']'' dy't er feroare hie. Ik hoopje dat myn ûnfolsleine kennis fan it Sweedsk — neat better as myn k. fan it Nederlânsk, mar ik besit in f. better Nederlânsk wurdboek! — de yndruk dy't ik derfan krigen haw wat oerdriuwt. De yndruk bliuwt, lykwols, dat dr. Ohlmarks in ferwaand persoan is, minder bekwaam as de sjarmante Max Schuchart ''[de Nederlânske oersetter]'', al mei er himsels folle better lije."''<ref>''The Letters of J.R.R. Tolkien, 263.</ref> As reäksje dêrop skreau Tolkien yn [[1967]] syn ''Guide to the Names in the Lord of the Rings'', om takomstige oersetters ta in rjochtline te tsjinjen. Yn Sweden stie Ohlmarks lykwols sa heech oanskreaun as [[oersetter]] (fan û.m. [[Shakespeare]], [[Dante Alighieri]], de [[Yslânske sêgen]] en de [[Koran|Koraan]]), dat de Sweden oant [[2005]] wachtsje moasten op in goede fertaling.
Nei't ''The Silmarillion'' yn [[1977]] útkaam, stimde Tolkien syn soan en de behearder fan syn beërf [[Christopher Tolkien]] inkeld ta yn 'e publikaasje fan in Sweedske oersetting as Ohlmarks der neat mei te krijen hawwe soe. Dat late ta in soarte fan fete tusken Ohlmarks en alles wat mei Tolkien en dy syn wurk te krijen hie. Doe't der yn [[1982]] by him thús brân west hie, beskuldige Ohlmarks op fertiisde wize Tolkien-fans derfan it oanstutsen te hawwen en neitiid joech er in boekje út wêryn't er Tolkien beskuldige fan "swarte magy" en [[nasjonaal-sosjalisme|nazy]]-tinkbylden.
[[File:Liuwe Westra (Haye Bylstra, Tresoar, Ljouwert).jpg|right|thumb|180px|[[Liuwe H. Westra]], dy't de [[Frysk]]e [[oersetting]] fan ''[[The Lord of the Rings]]'' makket.<br><small>(Foto: Haye Bylstra, [[Tresoar]])</small>]]
=== Russyske oersettings ===
Yn [[Ruslân]] (of eins de [[Sovjet-Uny]]) ûntstie al gaueftich nei de earste publikaasje fan ''The Lord of the Rings'' belangstelling foar de trilogy, lang foar't de earste [[Russysk]]e oersetting ferskynde. De earste fertaalde ferzje, as dy noch sa neamd wurde kin, kaam út yn 'e jierren sechstich, mar om oan 'e betingsten fan 'e Sovjet-[[sinsuer]] te foldwaan, moast dy sadanich ferkoarte en feroare wurde, dat it eins in hiel oar boek waard. It [[kommunisme|kommunistyske]] rezjym seach nammentlik in bedriging yn 'e beskriuwing fan 'e yndividualistyske striid fan 'e hobbits en harren bûnsgenoaten tsjin it totalitêre Mordor, dêr't it himsels blykber yn werkende. (Iroanyskernôch seagen Westerske [[marksisme|marksisten]] yn ''The Lord of the Rings'' krekt de striid fan it primitive kommunisme fan it Goa (it lân fan 'e hobbits) tsjin 'e kweamachten fan it technokratyske kapitalisme fan Mordor.) De earste folsleine Russyske oersettings sirkulearren sadwaande ûndergrûnsk en waarden pas offisjeel publisearre nei de ynstoarting fan 'e Sovjet-Uny yn [[1991]].
=== Opsomming op jier fan útjefte ===
''The Lord of the Rings'' is ûnderwilens (hielendal of foar in part) oerset yn 49 talen (stân fan saken begjin [[2013]]), wêrûnder ien (it [[Noarsk]]) yn twa sprektaalfarianten ([[Bokmål]] en [[Nynorsk]]).
* [[Ofbyld:flag of the Netherlands.svg|border|20px]] [[Nederlânsk]] (''In de Ban van de Ring''), fert. [[Max Schuchart]], 1957;
* [[Ofbyld:flag of Sweden.svg|border|20px]] [[Sweedsk]]
** (''Härskarringen''), fert. Åke Ohlmarks, 1959-1961;
** (''Ringarnas Herre''), fert. Erik Andersson (gedichten troch Lotta Olsson), 2004-2005;
* [[Ofbyld:flag of Italy.svg|border|20px]] [[Italjaansk]] (''Il Signore degli Anelli''), fert. Vittoria Alliata di Villafranca, 1961-1963;
* [[Ofbyld:flag of Poland.svg|border|20px]] [[Poalsk]]
** (''Władca Pierścieni''), fert. Maria Skibniewska (gedichten troch Włodzimierz Lewik en Andrzej Nowicki), 1961-1963;
** (''Władca Pierścieni''), fert. Jerzy Łozinski (gedichten troch Marek Obarski), 1996-1997;
** (''Władca Pierścieni''), fert. Maria Frąc en Cezary Frąc (boek 1-4), Aleksandra Januszewska (boek 5) en Aleksandra Jagiełowicz (boek 6) (gedichten troch Tadeusz A. Olszański; taheakken troch Ryszard Derdziński), 2001;
* [[Ofbyld:flag of Denmark.svg|border|20px]] [[Deensk]] (''Ringenes Herre''), fert. Ida Nyrop Ludvigsen, 1967-1970;
* [[Ofbyld:flag of Germany.svg|border|20px]] [[Dútsk]]
** (''Der Herr der Ringe''), fert. Margaret Carroux (gedichten troch Ebba-Margareta von Freymann), 1968-1972;
** (''Der Herr der Ringe''), fert. Wolfgang Krege, 2000;
* [[Ofbyld:flag of France.svg|border|20px]] [[Frânsk]]
** (''Le Seigneur des Anneaux''), fert. Francis Ledoux, 1972-1973;
** (''Le Seigneur des Anneaux''), fert. Daniel Lauzon, 2014-2015;
* [[Ofbyld:flag of Japan.svg|border|20px]] [[Japansk]] (指輪物語; ''Yubiwa Monogatari''), fert. Teiji Seta en Akiko Tanaka, 1972-1975;
* [[Ofbyld:flag of Finland.svg|border|20px]] [[Finsk]] (''Taru Sormusten Herrasta''), fert. Kersti Juva, Eila Pennanen en Panu Pekkanen, 1973-1975;
* [[Ofbyld:flag of Norway.svg|border|20px]] [[Noarsk]] (Bokmål)
** (''Krigen om Ringen''), fert. Nils Werenskiold, 1973-1975;
** (''Ringenes Herre''), fert. Torstein Bugge Høverstad, 1980-1981;
* [[Ofbyld:flag of Portugal.svg|border|20px]] [[Portegeesk]] (''O Senhor dos Anéis''), fert. António Rocha en Alberto Monjardim, 1975-1979;
* [[Ofbyld:flag of Russia.svg|border|20px]] [[Russysk]]
** (''Властелин Колец''; ''Vlastjelin Koljec''), fert. A.A. Gruzbjerg, 1976 (publ. 2002);
** (''Властелин Колец''; ''Vlastjelin Koljec''), fert. V.S. Muravjev (2de-6de boek & gedichten), A.A. Kistjakovskij (1ste boek), 1982-1992;
** (''Властелин Колец''; ''Vlastjelin Koljec''), fert. H.V. Grigorjeva en V.I. Grušetskij (gedichten troch I.B. Grinšpun), 1984 (publ. 1991);
** (''Повесть о Кольце''; ''Povjesť o Koľce''), fert. Z.A. Bobyr', 1990 (ynkoarte oersetting);
** (''Властелин Колец''; ''Vlastjelin Koljec''), fert. Valjerija Aljeksandrovna Matorina, 1991;
** (''Властелин Колец''; ''Vlastjelin Koljec''), fert. Marija Kamjenkovič and Valjerij Karrik, 1994;
** (''Властелин Колец''; ''Vlastjelin Koljec''), fert. V. Volkovskij, V. Vosjedov en D. Afinogjenova, 2002;
** (''Властелин Колец''; ''Vlastjelin Koljec''), fert. Alina V. Njemirova, 2002;
* [[Ofbyld:flag of Greece.svg|border|20px]] [[Gryksk]] (''Ο Άρχοντας των Δαχτυλιδιών''; ''O Archontas ton Dachtylidion''), fert. Eugenia Chatzithanasi-Kollia, 1978;
* [[Ofbyld:flag of Israel.svg|border|20px]] [[Hebriuwsk]] (שר הטבעות; ''Sar ha-Tabbaot''), fert. Ruth Livnit, 1979-1980;
* [[Ofbyld:flag of Spain.svg|border|20px]] [[Spaansk]] (''El Señor de los Anillos''), fert. Matilde Horne, Luis Domènech en Rubén Masera, 1980;
* [[Ofbyld:flag of Hungary.svg|border|20px]] [[Hongaarsk]] (''A Gyűrűk Ura''), fert. Göncz Árpád en Réz Ádám (boek 1, haadstik 1-11) (gedichten troch Tandori Dezső), 1981;
* [[Ofbyld:flag of Serbia.svg|border|20px]] [[Servysk]] (''Господар Прстенова''; ''Gospodar Prstenova''), fert. Zoran Stanojević, 1981;
* [[Ofbyld:Flag of Catalonia.svg|border|20px]] [[Katalaansk]] (''El Senyor dels Anells''), fert. Francesc Parcerisas, 1986-1988;
* [[Ofbyld:flag of Armenia.svg|border|20px]] [[Armeensk]] (Պահապաննէրը; ''Pahapannērë''), fert. Emma Makarian, 1989;
* [[Ofbyld:flag of Bulgaria.svg|border|20px]] [[Bulgaarsk]] (''Властелинът на Пръстените''; ''Vlastelinăt na Prăstenite''), fert. Ljubomir Nikolov, 1990-1991;
* [[Ofbyld:Flag of the Czech Republic.svg|border|20px]] [[Tsjechysk]] (''Pán Prstenů''), fert. Stanislava Pošustová, 1990-1992;
* [[Ofbyld:flag of South Korea.svg|border|20px]] [[Koreaansk]]
** (?), fert. ?, ±1991;
** (?), fert. ?, ±1992;
** (?), fert. ?, ?;
** (반지의 제왕; ''Banjieui Jewang''), fert. ?, 2002;
* [[Ofbyld:flag of Iceland.svg|border|20px]] [[Yslânsk]] (''Hringadróttinssaga''), fert. Þorsteinn Þorarensen (gedichten troch Geir Kristjánsson), 1993-1995;
* [[Ofbyld:flag of Brazil.svg|border|20px]] [[Brazyljaansk-Portegeesk]] (''O Senhor dos Anéis''), fert. Lenita M.R. Esteves en Almiro Pisetta, 1994;
* [[Ofbyld:Flag of Lithuania.svg|border|20px]] [[Litousk]] (''Žiedų Valdovas''), fert. Andrius Tapinas en Jonas Strielkūnas, 1994;
* [[Ofbyld:flag of Croatia.svg|border|20px]] [[Kroätysk]] (''Gospodar Prstenova''), fert. Zlatko Crnković, 1995;
* [[Ofbyld:flag of Slovenia.svg|border|20px]] [[Sloveensk]]
** (''Gospodar Prstanov''), fert. Polona Mertelj, Primož Pečovnik en Zoran Obradovič, 1995;
** (''Gospodar Prstanov''), fert. Branko Gradišnik, 2001;
* [[Ofbyld:Flag of Esperanto.svg|border|20px]] [[Esperanto]] (''La Mastro de l' Ringoj''), fert. William Auld, 1995-1997;
* [[Ofbyld:flag of Estonia.svg|border|20px]] [[Estysk]] (''Sõrmuste Isand''), fert. Ene Aru en Votele Viidemann, 1996-1998;
* [[Ofbyld:flag of Turkey.svg|border|20px]] [[Turksk]] (''Yüzüklerin Efendisi''), fert. Çiğdem Erkal İpek (gedichten troch Bülent Somay), 1996-1998;
* [[Ofbyld:flag of Romania.svg|border|20px]] [[Roemeensk]] (''Stăpânul Inelelor''), fert. Irina Horea, Gabriela Nedelea en Ion Horea, 1999-2001;
* [[Ofbyld:Bandeira galega civil.svg|border|20px]] [[Galisysk]] (''O Señor dos Aneis''), fert. Moisés R. Barcia, 2001-2002;
* [[Ofbyld:Flag_of_the_People's_Republic_of_China.svg|border|20px]] Tradisjoneel [[Sineesk]] (魔戒; ?), fert. Lucifer Chu, 2001-2002;
* [[Ofbyld:flag of Slovakia.svg|border|20px]] [[Slowaaksk]] (''Pán Prsteňov''), fert. Otakar Kořínek en Braňo Varsik, 2001-2002;
* [[Ofbyld:flag of Thailand.svg|border|20px]] [[Taisk]] (ลอร์ดออฟเดอะริงส; ?), fert. Wanlee Shuenyong, 2001-2002;
* [[Ofbyld:Flag of the Republic of Macedonia.svg|border|20px]] [[Masedoanysk]] (''Господарот на Прстените''; ''Gospodarot na Prstenite''), fert. Romeo Širilov en Ofelija Kaviloska, 2002;
* [[Ofbyld:Flag of the Basque Country.svg|border|20px]] [[Baskysk]] (''Eraztunen Jauna''), fert. Agustin Otsoa Eribeko, 2002-2003;
* [[Ofbyld:flag of Indonesia.svg|border|20px]] [[Yndonezysk]] (''The Lord of the Rings''), fert. Anton Adiwiyoto en Gita K. Yuliani, 2002-2003;
* [[Ofbyld:flag of Latvia.svg|border|20px]] [[Letsk]] (''Gredzenu Pavēlnieks''), fert. Ieva Kolmane, 2002-2004;
* [[Ofbyld:flag of Iran.svg|border|20px]] [[Perzysk]] (ارباب حلقهها; ''Arbāb-e Halqehā''), fert. Riza Alizadih, 2002-2004;
* [[Ofbyld:Flag of Ukraine.svg|border|20px]] [[Oekraynsk]]
** (''Володар Перснів''; ''Volodar Persniv''), fert. Alina V. Nemirova, 2003;
** (''Володар Перстенів''; ''Volodar Persteniv''), fert. Olena Fešovec (gedichten troch Nazar Fedorak), 2004-2005;
** (''Володар Перстенів''; ''Volodar Persteniv''), fert. Kateryna Oniščuk-Michalicyna (gedichten troch Nazar Fedorak), 2013;
* [[Ofbyld:Flag of the Faroe Islands.svg|border|20px]] [[Faeröersk|Faroysk]] (''Ringanna Harri''), fert. Axel Tórgarð, 2003-2005;
* [[Ofbyld:flag of Albania.svg|border|20px]] [[Albaneesk]] (''Lordi i Unazave''), fert. Ilir I. Baçi (1ste diel) en Artan Miraka (2de en 3de diel), 2004-2006;
* [[Ofbyld:flag of Norway.svg|border|20px]] [[Noarsk]] (Nynorsk) (''Ringdrotten''), fert. Eilev Groven Myhren, 2006;
* [[Ofbyld:Flag of the Arab League.svg|border|20px]] [[Arabysk]]
** (سيد الخواتم، رفقة الخاتم، خروج الخاتم; ''Sayyid al-Ḫawātim, Rafīqat al-Ḫātim, Ḫurūǧ al-Ḫātim''), fert. Amr Ḫairy, 2007 (allinne it 1ste diel);
** (سيد الخواتم; ''Sayyid al-Ḫawātim''), fert. Faraǧallah Sayyid Muḥammad, 2009;
* [[Ofbyld:Flag_of_Belarus_(1918,_1991-1995).svg|border|20px]] [[Wytrussysk]] (''Уладар Пярсьцёнкаў''; ''Uladar Pjars'cjonkaŭ''), fert. Dž'mitryj Mahileŭcaŭ en Krys'cina Kurčankova, 2008-2009;
* [[Ofbyld:flag of Georgia.svg|border|20px]] [[Georgysk]] (ბეჭდების მბრძანებელი; ''Beč̣debis Mbrʒanebeli''), fert. Nika Samušia (gedichten yn it 1ste diel troch Cico Xocuašvili), 2009-2011;
* [[Ofbyld:Frisian flag.svg|border|20px]] [[Frysk]] (''Master fan Alle Ringen''), fert. [[Liuwe Westra]], 2011-?;
* [[Ofbyld:flag of Bangladesh.svg|border|20px]] [[Bingaalsk]] (দ্য লর্ড অফ দ্য রিংস; ''Sarbadhipoti Angti''), fert. ?, 2012-?;
* [[Ofbyld:flag of Vietnam.svg|border|20px]] [[Fietnameesk|Fjetnameesk]] (''Chúa tể những chiếc Nhẫn''), fert. Nguyễn Thị Thu Yến, Đặng Trần Việt, Tâm Thuỷ (gedichten troch An Lý), 2013-2014.
=== Fryske oersetting ===
De folsleine [[Frysk]]e oersetting fan ''The Lord of the Rings'', mei as titel ''Master fan Alle Ringen'', is op kommendeweis. Ein [[2011]] ferskynde it earste diel, ''The Fellowship of the Ring'', ûnder de titel ''[[It Selskip fan de Ring]]'' by [[Utjouwerij Frysk en Frij]] te [[Ljouwert (stêd)|Ljouwert]], yn gearwurking mei [[Utjouwerij Elikser]]. De Fryske oersetting is makke troch [[dû.]] [[Liuwe H. Westra]], [[predikant]] en [[universitêr]] meiwurker te [[Lollum]], dy't der al fan [[2001]] ôf by de tiid lâns mei dwaande is. It twadde diel, ''[[De Twa Tuorren]]'', soe oarspronklik noch yn it neijier fan [[2013]] útjûn wurde, mar tsjinslaggen by it fertaalwurk holden it op oant nei de jierwiksel, en in skeel mei de útjouwer soarge yn [[2014]] foar noch mear opûnthâld. Westra brocht ''De Twa Tuorren'' yn 'e [[hjerst]] fan [[2016]] yn [[eigen behear]] út fia de [[Stifting Fryske Tolkien]]. It trêde diel, dat fanwegen de mânske [[taheakke]]n dy't dêrby hearre it dreechst is, hopet er yn 'e rin fan [[2022]] te publisearjen.
== Ferfilming ==
Troch de jierren hinne is ''The Lord of the Rings'' adaptearre foar withoefolle oare media, mei dêrûnder [[radio]], [[toaniel]] en animaasje, mar fierwei de bekendste en ek de op kommersjeel mêd súksesfolste adaptaasje is sûnder mis de ferfilming ta in [[spylfilm]]trilogy (de [[The Lord of the Rings-filmtrilogy|''The Lord of the Rings''-filmtrilogy]]) troch [[regisseur]] [[Peter Jackson]], dy't útkaam yn trije opienfolgjende jierren yn [[2001]] (''[[The Lord of the Rings: The Fellowship of the Ring]]''), [[2002]] (''[[The Lord of the Rings: The Two Towers]]'') en [[2003]] (''[[The Lord of the Rings: The Return of the King]]''). Alle trije dielen fan dizze produksje fan ''[[New Line Cinema]]'' waarden troch frijwol eltsenien tajûche, en elts waard nominearre foar en wûn ferskate [[Oscar]]s. It trêde diel wie de twadde film ea dy't mear as in miljard dollar opbrocht en wûn yn totaal alve Oscars (dy foar bêste film en bêste regisseur ynbegrepen), dêr't er de klassikers ''[[Ben Hur (film út 1959)|Ben Hur]]'' en ''[[Titanic (film út 1997)|Titanic]]'' mei belike. Behalven dat er in kommersjeel súkses wie, slagge it de filmtrilogy ek om in foege kliber net-lêzers, dy't it boek net berikke kinnen hie, foar it earst mei ''The Lord of the Rings'' yn 'e kunde komme te litten. En dêrnjonken foarme it in ynspiraasjeboarne, bgl. foar Liuwe Westra, dy't yn syn foarwurd by ''It Selskip fan de Ring'' stelt dat er him oantrune fielde om mei syn Fryske fertaling fan 'e trilogy útein te setten nei't er ''The Lord of the Rings: The Fellowship of the Ring'' yn 'e bioskoop sjoen hie.
== Sjoch ek ==
* [[Le Monde's 100 boeken fan de iuw]]
{{boarnen|boarnefernijing=
'''Noaten'''
<references/>
'''Boarnen'''
* {{Aut|Tolkien, J.R.R.}}, ''It Selskip fan de Ring'', Ljouwert, 2010 (Utjouwerij Frysk en Frij y.g.m. Utjouwerij Elikser B.V.), ISBN 978-9 08 56 60 224.
* {{Aut|Tolkien, J.R.R.}}, ''The Lord of the Rings'', Londen, 2001 (HarperCollins''Publishers''), ISBN 0 00 71 23 817.
----
* {{Aut|Westra, Liuwe H.}}, ''"Not Wholly True, Not Perfectly Theocentric": In dwerse wurdearring fan Tolkien syn "The Lord of the Rings" as in kristlik boek'' (essay), Lollum, 2006.
Foar fierdere sekundêre boarnen en oare literatuer, sjoch ûnder: [http://en.wikipedia.org/wiki/The_Lord_of_the_Rings ''Notes'', ''References'' en ''Further reading'', op dizze side].
}}
{{DISPLAYTITLE:''{{PAGENAME}}''}}
[[Kategory:Master fan Alle Ringen| ]]
[[Kategory:Literêr wurk fan J.R.R. Tolkien]]
[[Kategory:Fantasyromansearje]]
[[Kategory:Ingelsktalige romansearje]]
[[Kategory:Fryske oersetting]]
[[Kategory:Romansearje út 1954]]
[[Kategory:Literatuer oer dwergen]]
[[Kategory:Literatuer oer elven]]
[[Kategory:Literatuer oer wearwolven]]
[[Kategory:Literatuer oer reuzen]]
[[Kategory:Literatuer oer oarken]]
[[Kategory:Literatuer oer tsjoenderij]]
[[Kategory:Literatuer oer in kweeste]]
9g9fqetch73xbfr4i8r6ka3ez7xawnn
1086549
1086479
2022-08-05T21:12:19Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Bewurkings fan "[[Wiki:Contributions/CommonsDelinker|CommonsDelinker]]" ([[Meidogger oerlis:CommonsDelinker|oerlis]]) werom set ta de ferzje fan "Ieneach fan 'e Esk".
wikitext
text/x-wiki
{{Literatuer
| ôfbylding = El Señor de los Anillos lectura.jpg
| ôfbyldingstekst =
| ôfbyldingsbreedte =
| titel = ''Master fan Alle Ringen''
| oarspr. titel = ''The Lord of the Rings''
| auteur = [[J.R.R. Tolkien]]
| taal = [[Ingelsk]]
| foarm = [[roman]]trilogy
| sjenre = [[fantasy (sjenre)|fantasy]]
| skreaun = [[1937]]-[[1949]]
| 1e publikaasje = [[1954]]-[[1955]], [[Londen]]
| 1e opfiering =
| oarspr. útjouwer = [[George Allen & Unwin]]
| rige = ''Middle Earth''-syklus
| foarich diel = ''[[The Hobbit]]''
| folgjend diel =
| bondel =
| prizen =
| ISBN =
| Fryske titel = ''Master fan Alle Ringen''
| publikaasje = [[2011]]-20??, [[Ljouwert (stêd)|Ljouwert]]
| útjouwer = [[Utjouwerij Frysk en Frij]] / [[Utjouwerij Elikser|Elikser]]
| oersetter = dû. [[Liuwe H. Westra]]
| prizen oers. =
| ISBN oers. =
}}
{{Trochwiisd synonym|The Lord of the Rings|The Lord of the Rings (betsjuttingsside)}}
'''''Master fan Alle Ringen''''', yn it oarspronklike [[Ingelsk]]: '''''The Lord of the Rings''''' (en yn 'e [[Nederlânsk]]e oersetting: ''In de Ban van de Ring''), is in [[fantasy (literêr sjenre)|fantasy]]-[[trilogy]] fan 'e hân fan 'e wiidferneamde [[Grut-Brittanje|Britske]] [[skriuwer]] en [[taalkunde|taalkundige]] [[J.R.R. Tolkien]] ([[1892]]-[[1973]]), dy't hjirmei grutdiels ferantwurdlik wie foar de fêstiging fan fantasy as in literêr sjenre. De dielen fan 'e trilogy waarden yn [[1954]] en [[1955]] foar it earst útjûn en binne in ferfolch foar in folwoeksen publyk op Tolkien syn eardere [[berneboek]] ''[[The Hobbit]]''.
Yn 'e trije dielen, ''[[It Selskip fan de Ring]]'' (''The Fellowship of the Ring''), ''[[De Twa Tuorren]]'' (''The Two Towers'') en ''[[De Kening Komt Wer]]'' (''The Return of the King''), wurdt it ferhaal ferteld fan 'e [[hobbit]] of [[healmling]] Frodo Balsma (yn it Ingelsk: Frodo Baggins), dy't op in lange en gefaarlike kweeste giet nei it fiere lân Mordor, dêr't de dûnkere hear Sauron (de Master of ''Lord'' út 'e titel) regearret. Dêr moat er de Iene Ring, dy't it grutste part fan Sauron syn krêften befettet, ferneatigje troch him yn 'e fjurren fan 'e Doemberch te smiten, dêr't er lang lyn smeid waard.
Troch de jierren hinne is ''The Lord of the Rings'' ien fan 'e populêrste boeken ea wurden, dat in grutte en noch altiten merkbere ynfloed (hân) hat op fral fantasy, mar ek op oare literêre sjenres. Yn [[2003]] waard it troch it Britske publyk ta it bêste Ingelske boek ea keazen yn ''The Big Read''-wedstryd, organisearre troch de [[BBC]] (foàr [[Jane Austen]] har ''[[Pride and Prejudice]]'', dat op it twadde plak einige). It is mei mear as 150 miljoen ferkochte eksimplaren it op ien nei bestferkeapjende [[fiksje]]wurk op 'e wrâld en hat derfoar soarge dat it wurd "tolkienesk", as omskriuwing fan eat dat op Tolkien syn wurk liket of deroan tinken docht, yn withoefolle talen opnommen is. De oanhâldende populariteit fan it boek hat laat ta adaptaasjes foar in ferskaat oan oare media, wêrfan't de filmtrilogy fan [[regisseur]] [[Peter Jackson]] sûnder mis de bekendste is. Begjin [[2013]] wie ''The Lord of the Rings'' (hielendal of foar in part) oerset yn 49 talen; [[Liuwe Westra]] syn [[Frysk]]e oersetting fan ''The Fellowship of the Ring'' waard útjûn yn [[2011]], en dy fan ''The Two Towers'' yn [[2016]].
== Eftergrûn ==
''The Lord of the Rings'' is in [[epos|epyske]] fantasy-trilogy fan it subsjenre dat [[hege fantasy]] neamd wurdt. It ferhaal begûn as in ferfolch op Tolkien syn fantasy-[[roman]] foar bern ''[[The Hobbit]]'', út [[1937]], mar ûntjoech him úteinlik ta in folle omfangriker wurk as dat de skriuwer earst foar eagen stien hie. De trilogy waard skreaun yn in stikmannich fazes tusken [[1937]] en [[1949]], foar in grut part ûnder de [[Twadde Wrâldoarloch]]. Tolkien hie it oarspronklik bedoeld as ien diel út in twadielige set (mei ''[[The Silmarillion]]'' as oare diel), mar dat stie syn [[útjouwer]] net oan. Om finansjele redens waard it yn trijen útjûn tusken [[29 july]] 1954 en [[20 oktober]] 1955. Opboutechnysk is elk fan 'e trije dielen yntern wer ûnderferdield yn twa "boeken", mei ferskate taheakken mei bykommende en eftergrûnynformaasje folgjend op it sechsde "boek" (oan 'e ein fan ''The Return of the King'' dus).
De trilogy makket mei ''The Hobbit'', ''The Silmarillion'' en oare ferhalen diel út fan in grutter epos dêr't Tolkien al fan [[1917]] ôf oan wurke. Dêr ferwurke er ynfloeden yn fan ûnderwerpen dy't syn belangstelling hiene, lykas [[taalkunde]], (de [[roomsk-katolisisme|roomske]]) [[godstsjinst]], [[mearke]]s, [[Germaanske mytology]] en, yn mindere mjitte [[Keltyske mytology|Keltyske]], [[Slavyske mytology|Slavyske]], [[Perzyske mytology|Perzyske]], [[Grykske mytology|Grykske]] en [[Finske mytology]]. Tolkien hat sels erkend dat er fierders beynfloede wurden is troch it [[Angelsaksysk]]e [[Beowulf]]-epos en de njoggentjinde-iuwske grûnlizzers fan 'e moderne fantasy, [[George MacDonald]] en [[William Morris]].
Hoewol't der út ''The Lord of the Rings'' en Tolkien syn oanbesibbe wurk net eksplisyt in beskate religy nei foarren komt, hat de skriuwer sels folholden dat it likegoed as in [[kristendom|kristlik]] en leafst noch roomsk ferhaal beskôge wurde moat. [[Oersetter]] Liuwe Westra, dy't him yn dat aspekt fan Tolkien syn wurk ferdjippe hat, neamt yn syn [[essay]] ''"Not Wholly True, Not Perfectly Theocentric": In dwerse wurdearring fan Tolkien syn "The Lord of the Rings" as in kristlik boek'' û.m. it lân Mordor as in allegory op 'e [[hel]] en de [[elf (mytysk wêzen)|elfinne]] Galadriel as in wjerbyld fan 'e [[Faam Marije]], wylst de hobbit Frodo Balsma en de [[tsjoender]] Gandalf trekken fan [[Kristus]] drage soene. Hy stelt lykwols fêst dat de likenis oerflakkich is en nei syn miening net duorret.
Los fan it ûnderlizzende boadskip fan Tolkien moat fêststeld wurde dat ''The Lord of the Rings'' skreaun is yn in epyske styl dy't op plakken tige tinken docht oan 'e [[Midsiuwen|Midsiuwske]] [[goadedicht|goade-]] en [[heldedicht]]en en [[ridderroman]]s. Punten fan krityk binne benammen de beheinde rol dy't froulju taparte wurdt en de hierskerpe (en dêrtroch folslein ûnreälistyske) skieding tusken goed en kwea.
== Plot ==
It ferhaal spilet yn in net neier oantsjutte (en optochte) oertiid fan ús wrâld tusken de opkomst fan it feeëryk en de hearskippij fan 'e [[minske]].
=== ''It Selskip fan de Ring'' ===
{{Apart|It Selskip fan de Ring}}
De hobbit Frodo Balsma, út it freedsume hobbit-lantsje it Goa, ervet in ring fan syn omke Bilbo, dat de ferlern waande Iene Ring fan Sauron, de dûnkere hear fan Mordor, blykt te wêzen. Sauron, dy't it meastepart fan syn macht yn it smeien fan dy ring stoppe hat en him nedich is om 'e wrâld te oerhearskjen, kriget der lucht fan dat Frodo him yn syn besit hat. Mei in trijetal freonen en efterfolge troch de ringsjammen, de neiste tsjinners fan Sauron, flechtet Frodo nei Riedelle, dêr't de healelf Elrond him riedt om in kweeste te ûndernimmen nei Mordor, mei't de ring inkeld ferneatige wurde kin troch him yn 'e fjurren fan 'e Doemberch te smiten, dêr't er ek smeid is.
{{Plotbedjer}}
Dêrop set Frodo ôf op dy lange en nuodlike reis, yn it selskip fan 'e trije oare hobbits, Tabe, Merten en Pepyn; de elf Legolas; de [[dwerch (mytysk wêzen)|dwerch]] Gimli; Aragorn, de lêste erfgenamt fan 'e minskene keningen; Boromir, de soan fan 'e steedhâlder fan Gondor; en de tsjoender Gandalf. Hjitfolge troch de tsjinners fan Sauron, lykas [[oark]]en en [[wearwolf|wearwolven]], tsjogge se troch de lege lannen westkant de Diisbergen, op 'e siik nei in manear om dy hege barriêre oer te stekken. Uteinlik liedt Gandalf harren ûnder de bergen troch fia de ferlitten Minen fan Moarje, in âld dwergeryk. Dêr blike no lykwols oarken en noch mindere dingen te húsmanjen en op 'e nij moatte se flechtsje. By de lêste brêge foar de eastlike poarte falt Gandalf yn 'e djipte as er twongen is en gean it gefjocht oan mei in demoanyske balroch. De oaren ûntsnappe nei it elveryk Lothlórien, eastkant de bergen, dêr't se in hoartsje bekomme.
[[Ofbyld:Tolkien 1916.jpg|right|thumb|180px|[[John Ronald Reuel Tolkien]] yn [[1916]].]]
Dan sakje se de Grutte Rivier ôf oant se by de wetterfal fan Rauros komme. Dêr besiket Boromir Frodo de ring ôf te krijen, mei't er dy brûke wol om syn belegere lân Gondor te rêden. Frodo flechtet mei inkeld syn freon en tsjinstfeint Tabe Snasta de rivier oer, wylst syn efterbleaune freonen krekt dan oerfallen wurde troch in kliber oarken. Boromir wint syn eare werom troch himsels dea te fjochtsjen yn 'e ferdigening fan Merten en Pepyn, mar kin net foarkomme dat dy troch de oarken, yn opdracht fan 'e kweade tsjoender Saruman, finzen nommen en ûntfierd wurde. Aragorn, Gimli en Legolas komme te let om te helpen.
=== ''De Twa Tuorren'' ===
{{Apart|De Twa Tuorren}}
Dwers troch it lân fan Rohan efterfolgje Aragorn, Legolas en Gimli de kliber oarken dy't Merten en Pepyn ûntfierd hat, mar as se dy einlings ynhelje, oan 'e râne fan it wylde wâld fan Fangorn, binne se ferslein en ferdylge wurden troch in ôfdieling ruters fan Rohan. De beide Hobbits binne lykwols ûntkommen nei it wâld, dêr't se yn 'e kunde komme mei de [[int (mytysk wêzen)|int]] of beamhoeder Beamburd. Aragorn, Legolas en Gimli moetsje oan 'e wâldsigge Gandalf wer, dy't yn Moarje net omkommen blykt te wêzen, mar troch fjoer en wetter en hichte en djipte hinne gien is om lottere en grutter as tefoaren wer foar 't ljocht te kommen. Hy nimt harren mei nei it hof fan Théoden, de kening fan Rohan, dy't ûnder in tsjoen fan Saruman ferkeart. Gandalf ferbrekt de betsjoening en stjoert Aragorn-en-dy mei Théoden en al syn mannen nei de sterkte fan 'e Helmsdjipte, om him dêr te ferskânzjen tsjin 'e ynfaazje troch it leger oarken en kweaminsken fan Saruman wylst hysels om help giet. Yn 'e Slach om 'e Helmsdjipte warre de trije maten harren omraak, krekt as harren Rohander bûnsgenoaten, mar de fijân is te machtich. As alles op 't lêst ferlern liket, komt einlings Gandalf mei de rest fan 'e Rohirrim opdaagjen en wurde Saruman syn troepen ferslein. Underwilens hawwe Merten en Pepyn de stadige inten oantrune om har tsjin Saruman oan te kantsjen. De inten weve handich ôf mei de efterbleaune oarken yn Saruman syn bolwurk Isengard en tsjin 'e tiid dat Gandalf en de oaren dêr mei it leger fan Rohan oankomme is Saruman in finzene yn syn eigen toer.
Wylst dat allegear bart, reizgje Frodo en Tabe yn súdlike rjochting troch de woeste lannen eastkant de Grutte Rivier. Dêrby moetsje se it trochferkearde wêzen Gollum, de eardere eigner fan 'e ring, dy't him by harren jout mei as doel om syn "skatsje" werom te krijen. Mar as se úteinlik oan 'e grinzen fan Mordor slagje, fine se de Swarte Poarte, yn 'e iennichste berchpas dy't nei dat lân liedt, sletten en swierbewekke. Op oanrieden fan Gollum reizgje se fierder súdoan, by de Skaadbergen lâns dy't de westgrins fan Mordor foarmje. Hja bedarje by de Treppen fan Cirith Ungol, dy't in paad oer de bergen biede, mar ek troch it leger fan 'e reuseftige spinne Shelob liede. Gollum ferriedt de beide hobbits oan har, en Frodo moat it hast mei de dea bekeapje, mar troch rislút yngripen fan Tabe rêdt er it libben derôf en witte se de ring te behâlden.
=== ''De Kening Komt Wer'' ===
{{Apart|De Kening Komt Wer}}
Gandalf giet mei Pepyn súdoan nei Gondor, dêr't it dan krekt de legers fan Mordor slagge is en stek de Grutte Rivier oer. De ferdigeners fan Gondor lûke har werom yn 'e haadstêd, Minas Tirith, en wurde dêr belegere. Gandalf stjoert tsjin it sin fan 'e oan wanhope ta proai fallen Denethor, de steedhâlder fan Gondor, in fersyk om help nei Rohan ta. Dêrop set it ruterleger fan 'e Rohirrim, mei Merten en de as jonge ferklaaide prinsesse Éowyn, de omkesizzer fan kening Théoden, ek nei Gondor ta. Underwilens binne Aragorn, Legolas en Gimli oer de Paden fan 'e Deaden troch in tunnel yn 'e bergen gien, wêrby't Aragorn de withoefolle geasten dy't dêr omhúsmanje, oan him ûnderwerpt.
Op 'e moarn dat de legers fan Mordor einlings troch de poarte fan Minas Tirith brekke, arrivearret teffens it langferwachte leger fan Rohan en dan fynt de Slach op 'e Fjilden fan 'e Pelennor plak. De Rohirrim en de ta de stêd út kommen Gondorezen witte it oarkeleger te ferslaan, mar dan smyt de fijân de Haradrim, minsken út it fiere suden, yn 'e striid. Théoden wurdt deadien troch de lieder fan 'e ringsjammen, mar tegearre witte Éowyn en Merten dyselde út 'e ljochten te helpen. As de striid suver ferlern liket te wêzen, arrivearje einlik Aragorn-en-dy mei in leger geasten, dy't koarte metten meitsje mei de fijannige troepen.
Nei ôfrin fan 'e slach wurdt Aragorn ynhuldige as kening fan Gondor. Mei Gandalf en Éomer, Éowyn har broer en de nije kening fan Rohan, fiert er in leger oan dat er opmarsjearje lit nei de Swarte Poarte fan Mordor. Dêr fynt de lêste slach plak, dy't foar de bûnsgenoaten ferkeard út liket te pakken as Sauron alle legers fan syn ryk op harren ôfstjoert.
Underwilens reizgje Frodo en Tabe twaresom troch it dûnkere lân Mordor, dêrby hjitfolge fan 'e taaie Gollum, dy't syn plan om 'e ring werom te krijen noch altiten net opjûn hat. Nei in tige lange en wurchsume tocht berikke se einlings en te'n lêsten de Doemberch, dêr't Frodo de ring yn 'e fjurren smite moat. Frodo is der ûnderwilens lykwols sa fan 'e besnijing rekke, dat er der gjin ôfstân fan dwaan kin. Op dat stuit komt Gollum him oer it mad en yn 'e dan folgjende wrakseling falt dy mei de ring yn 'e fjurren. Op datseldichste stuit swynt Sauron, waans macht ommers fierhinne yn 'e ring besletten lei, fuort ta neat en syn Swarte Toer stoart yn, wylst swiere ierdbevings hiele Mordor ferrinnewearje. Frodo en Tabe wurde rêden troch earnen en troch de loft by harren freonen foar de Swarte Poarte brocht. No't Sauron der net mear is, falle syn legers útinoar en reitsje fersille of wurde ferdylge troch Aragorn en syn bûnsgenoaten.
Neitiid keare de fjouwer hobbits werom nei it Goa, dêr't se it lân yn ûnstjoer fine en regearre troch in rôverhaadman dy't nimmen oars as de fersleine tsjoender Saruman blykt te wêzen. Mar Frodo-en-dy hawwe no tefolle belibbe om har dêr noch troch fan 'e wize bringe te litten en weve handich ôf mei sawol Saruman as dy syn trewanten. Dêrnei jouwe se har wer rêstich del yn har âlde libbens, as wie de kweeste fan 'e ring nea bard. It boek einiget as Frodo mei Bilbo, Gandalf en Galadriel yn in elveboat skipgiet om oersee nei it lân Valinor ta, dêr't de elven foar ivich biidzje.
== Oersettings ==
''The Lord of the Rings'' is sûnt syn publikaasje yn 1954-1955 oerset yn in grut tal talen, sij it foar Tolkien syn dea, yn 1973, mar yn acht (mei noch twa oare fertalings dy't op kommendeweis wiene doe't er stoar). Tolkien, dy't in ekspêr op it mêd fan 'e [[germanistyk]] wie, hie it foar de moade en rin de oersettings nei, en wat er seach, waard er net bliid fan. Hy hie fûleindige krityk op 'e alderearste ([[Nederlânsk]]e) oersetting fan [[Max Schuchart]], út [[1957]], benammen oangeande it (al of net, en hoe dan) fertalen fan geografyske en persoansnammen, dy't Tolkien beskôge as in krúsjaal ûnderdiel fan syn wurk.
=== Sweedske oersetting ===
Fan [[1959]] oant [[1961]] kaam (as twadde) de [[Sweedsk]]e oersetting fan Åke Ohlmarks út, dy't fan in suver komysk minne kwaliteit wie. Tolkien koe der lykwols net om laitsje. Yn in brief oan syn [[útjouwer]] Rayner Unwin skreau er: ''"De taheakke dy't jo my brochten fan Almqvist & Co. ''[Almqvist & Wiksell, de Sweedske útjouwer]'' wie sawol betiizjend as ergerlik. In brief yn it Sweedsk fan dr. Åke Ohlmarks en in ûnbidige list (9 siden folioformaat) mei nammen yn 'e L.R. ''[''Lord of the Rings'']'' dy't er feroare hie. Ik hoopje dat myn ûnfolsleine kennis fan it Sweedsk — neat better as myn k. fan it Nederlânsk, mar ik besit in f. better Nederlânsk wurdboek! — de yndruk dy't ik derfan krigen haw wat oerdriuwt. De yndruk bliuwt, lykwols, dat dr. Ohlmarks in ferwaand persoan is, minder bekwaam as de sjarmante Max Schuchart ''[de Nederlânske oersetter]'', al mei er himsels folle better lije."''<ref>''The Letters of J.R.R. Tolkien, 263.</ref> As reäksje dêrop skreau Tolkien yn [[1967]] syn ''Guide to the Names in the Lord of the Rings'', om takomstige oersetters ta in rjochtline te tsjinjen. Yn Sweden stie Ohlmarks lykwols sa heech oanskreaun as [[oersetter]] (fan û.m. [[Shakespeare]], [[Dante Alighieri]], de [[Yslânske sêgen]] en de [[Koran|Koraan]]), dat de Sweden oant [[2005]] wachtsje moasten op in goede fertaling.
Nei't ''The Silmarillion'' yn [[1977]] útkaam, stimde Tolkien syn soan en de behearder fan syn beërf [[Christopher Tolkien]] inkeld ta yn 'e publikaasje fan in Sweedske oersetting as Ohlmarks der neat mei te krijen hawwe soe. Dat late ta in soarte fan fete tusken Ohlmarks en alles wat mei Tolkien en dy syn wurk te krijen hie. Doe't der yn [[1982]] by him thús brân west hie, beskuldige Ohlmarks op fertiisde wize Tolkien-fans derfan it oanstutsen te hawwen en neitiid joech er in boekje út wêryn't er Tolkien beskuldige fan "swarte magy" en [[nasjonaal-sosjalisme|nazy]]-tinkbylden.
[[File:Liuwe Westra (Haye Bylstra, Tresoar, Ljouwert).jpg|right|thumb|180px|[[Liuwe H. Westra]], dy't de [[Frysk]]e [[oersetting]] fan ''[[The Lord of the Rings]]'' makket.<br><small>(Foto: Haye Bylstra, [[Tresoar]])</small>]]
=== Russyske oersettings ===
Yn [[Ruslân]] (of eins de [[Sovjet-Uny]]) ûntstie al gaueftich nei de earste publikaasje fan ''The Lord of the Rings'' belangstelling foar de trilogy, lang foar't de earste [[Russysk]]e oersetting ferskynde. De earste fertaalde ferzje, as dy noch sa neamd wurde kin, kaam út yn 'e jierren sechstich, mar om oan 'e betingsten fan 'e Sovjet-[[sinsuer]] te foldwaan, moast dy sadanich ferkoarte en feroare wurde, dat it eins in hiel oar boek waard. It [[kommunisme|kommunistyske]] rezjym seach nammentlik in bedriging yn 'e beskriuwing fan 'e yndividualistyske striid fan 'e hobbits en harren bûnsgenoaten tsjin it totalitêre Mordor, dêr't it himsels blykber yn werkende. (Iroanyskernôch seagen Westerske [[marksisme|marksisten]] yn ''The Lord of the Rings'' krekt de striid fan it primitive kommunisme fan it Goa (it lân fan 'e hobbits) tsjin 'e kweamachten fan it technokratyske kapitalisme fan Mordor.) De earste folsleine Russyske oersettings sirkulearren sadwaande ûndergrûnsk en waarden pas offisjeel publisearre nei de ynstoarting fan 'e Sovjet-Uny yn [[1991]].
=== Opsomming op jier fan útjefte ===
''The Lord of the Rings'' is ûnderwilens (hielendal of foar in part) oerset yn 49 talen (stân fan saken begjin [[2013]]), wêrûnder ien (it [[Noarsk]]) yn twa sprektaalfarianten ([[Bokmål]] en [[Nynorsk]]).
* [[Ofbyld:flag of the Netherlands.svg|border|20px]] [[Nederlânsk]] (''In de Ban van de Ring''), fert. [[Max Schuchart]], 1957;
* [[Ofbyld:flag of Sweden.svg|border|20px]] [[Sweedsk]]
** (''Härskarringen''), fert. Åke Ohlmarks, 1959-1961;
** (''Ringarnas Herre''), fert. Erik Andersson (gedichten troch Lotta Olsson), 2004-2005;
* [[Ofbyld:flag of Italy.svg|border|20px]] [[Italjaansk]] (''Il Signore degli Anelli''), fert. Vittoria Alliata di Villafranca, 1961-1963;
* [[Ofbyld:flag of Poland.svg|border|20px]] [[Poalsk]]
** (''Władca Pierścieni''), fert. Maria Skibniewska (gedichten troch Włodzimierz Lewik en Andrzej Nowicki), 1961-1963;
** (''Władca Pierścieni''), fert. Jerzy Łozinski (gedichten troch Marek Obarski), 1996-1997;
** (''Władca Pierścieni''), fert. Maria Frąc en Cezary Frąc (boek 1-4), Aleksandra Januszewska (boek 5) en Aleksandra Jagiełowicz (boek 6) (gedichten troch Tadeusz A. Olszański; taheakken troch Ryszard Derdziński), 2001;
* [[Ofbyld:flag of Denmark.svg|border|20px]] [[Deensk]] (''Ringenes Herre''), fert. Ida Nyrop Ludvigsen, 1967-1970;
* [[Ofbyld:flag of Germany.svg|border|20px]] [[Dútsk]]
** (''Der Herr der Ringe''), fert. Margaret Carroux (gedichten troch Ebba-Margareta von Freymann), 1968-1972;
** (''Der Herr der Ringe''), fert. Wolfgang Krege, 2000;
* [[Ofbyld:flag of France.svg|border|20px]] [[Frânsk]]
** (''Le Seigneur des Anneaux''), fert. Francis Ledoux, 1972-1973;
** (''Le Seigneur des Anneaux''), fert. Daniel Lauzon, 2014-2015;
* [[Ofbyld:flag of Japan.svg|border|20px]] [[Japansk]] (指輪物語; ''Yubiwa Monogatari''), fert. Teiji Seta en Akiko Tanaka, 1972-1975;
* [[Ofbyld:flag of Finland.svg|border|20px]] [[Finsk]] (''Taru Sormusten Herrasta''), fert. Kersti Juva, Eila Pennanen en Panu Pekkanen, 1973-1975;
* [[Ofbyld:flag of Norway.svg|border|20px]] [[Noarsk]] (Bokmål)
** (''Krigen om Ringen''), fert. Nils Werenskiold, 1973-1975;
** (''Ringenes Herre''), fert. Torstein Bugge Høverstad, 1980-1981;
* [[Ofbyld:flag of Portugal.svg|border|20px]] [[Portegeesk]] (''O Senhor dos Anéis''), fert. António Rocha en Alberto Monjardim, 1975-1979;
* [[Ofbyld:flag of Russia.svg|border|20px]] [[Russysk]]
** (''Властелин Колец''; ''Vlastjelin Koljec''), fert. A.A. Gruzbjerg, 1976 (publ. 2002);
** (''Властелин Колец''; ''Vlastjelin Koljec''), fert. V.S. Muravjev (2de-6de boek & gedichten), A.A. Kistjakovskij (1ste boek), 1982-1992;
** (''Властелин Колец''; ''Vlastjelin Koljec''), fert. H.V. Grigorjeva en V.I. Grušetskij (gedichten troch I.B. Grinšpun), 1984 (publ. 1991);
** (''Повесть о Кольце''; ''Povjesť o Koľce''), fert. Z.A. Bobyr', 1990 (ynkoarte oersetting);
** (''Властелин Колец''; ''Vlastjelin Koljec''), fert. Valjerija Aljeksandrovna Matorina, 1991;
** (''Властелин Колец''; ''Vlastjelin Koljec''), fert. Marija Kamjenkovič and Valjerij Karrik, 1994;
** (''Властелин Колец''; ''Vlastjelin Koljec''), fert. V. Volkovskij, V. Vosjedov en D. Afinogjenova, 2002;
** (''Властелин Колец''; ''Vlastjelin Koljec''), fert. Alina V. Njemirova, 2002;
* [[Ofbyld:flag of Greece.svg|border|20px]] [[Gryksk]] (''Ο Άρχοντας των Δαχτυλιδιών''; ''O Archontas ton Dachtylidion''), fert. Eugenia Chatzithanasi-Kollia, 1978;
* [[Ofbyld:flag of Israel.svg|border|20px]] [[Hebriuwsk]] (שר הטבעות; ''Sar ha-Tabbaot''), fert. Ruth Livnit, 1979-1980;
* [[Ofbyld:flag of Spain.svg|border|20px]] [[Spaansk]] (''El Señor de los Anillos''), fert. Matilde Horne, Luis Domènech en Rubén Masera, 1980;
* [[Ofbyld:flag of Hungary.svg|border|20px]] [[Hongaarsk]] (''A Gyűrűk Ura''), fert. Göncz Árpád en Réz Ádám (boek 1, haadstik 1-11) (gedichten troch Tandori Dezső), 1981;
* [[Ofbyld:flag of Serbia.svg|border|20px]] [[Servysk]] (''Господар Прстенова''; ''Gospodar Prstenova''), fert. Zoran Stanojević, 1981;
* [[Ofbyld:Flag of Catalonia.svg|border|20px]] [[Katalaansk]] (''El Senyor dels Anells''), fert. Francesc Parcerisas, 1986-1988;
* [[Ofbyld:flag of Armenia.svg|border|20px]] [[Armeensk]] (Պահապաննէրը; ''Pahapannērë''), fert. Emma Makarian, 1989;
* [[Ofbyld:flag of Bulgaria.svg|border|20px]] [[Bulgaarsk]] (''Властелинът на Пръстените''; ''Vlastelinăt na Prăstenite''), fert. Ljubomir Nikolov, 1990-1991;
* [[Ofbyld:Flag of the Czech Republic.svg|border|20px]] [[Tsjechysk]] (''Pán Prstenů''), fert. Stanislava Pošustová, 1990-1992;
* [[Ofbyld:flag of South Korea.svg|border|20px]] [[Koreaansk]]
** (?), fert. ?, ±1991;
** (?), fert. ?, ±1992;
** (?), fert. ?, ?;
** (반지의 제왕; ''Banjieui Jewang''), fert. ?, 2002;
* [[Ofbyld:flag of Iceland.svg|border|20px]] [[Yslânsk]] (''Hringadróttinssaga''), fert. Þorsteinn Þorarensen (gedichten troch Geir Kristjánsson), 1993-1995;
* [[Ofbyld:flag of Brazil.svg|border|20px]] [[Brazyljaansk-Portegeesk]] (''O Senhor dos Anéis''), fert. Lenita M.R. Esteves en Almiro Pisetta, 1994;
* [[Ofbyld:Flag of Lithuania.svg|border|20px]] [[Litousk]] (''Žiedų Valdovas''), fert. Andrius Tapinas en Jonas Strielkūnas, 1994;
* [[Ofbyld:flag of Croatia.svg|border|20px]] [[Kroätysk]] (''Gospodar Prstenova''), fert. Zlatko Crnković, 1995;
* [[Ofbyld:flag of Slovenia.svg|border|20px]] [[Sloveensk]]
** (''Gospodar Prstanov''), fert. Polona Mertelj, Primož Pečovnik en Zoran Obradovič, 1995;
** (''Gospodar Prstanov''), fert. Branko Gradišnik, 2001;
* [[Ofbyld:Flag of Esperanto.svg|border|20px]] [[Esperanto]] (''La Mastro de l' Ringoj''), fert. William Auld, 1995-1997;
* [[Ofbyld:flag of Estonia.svg|border|20px]] [[Estysk]] (''Sõrmuste Isand''), fert. Ene Aru en Votele Viidemann, 1996-1998;
* [[Ofbyld:flag of Turkey.svg|border|20px]] [[Turksk]] (''Yüzüklerin Efendisi''), fert. Çiğdem Erkal İpek (gedichten troch Bülent Somay), 1996-1998;
* [[Ofbyld:flag of Romania.svg|border|20px]] [[Roemeensk]] (''Stăpânul Inelelor''), fert. Irina Horea, Gabriela Nedelea en Ion Horea, 1999-2001;
* [[Ofbyld:Bandeira galega civil.svg|border|20px]] [[Galisysk]] (''O Señor dos Aneis''), fert. Moisés R. Barcia, 2001-2002;
* [[Ofbyld:Flag_of_the_People's_Republic_of_China.svg|border|20px]] Tradisjoneel [[Sineesk]] (魔戒; ?), fert. Lucifer Chu, 2001-2002;
* [[Ofbyld:flag of Slovakia.svg|border|20px]] [[Slowaaksk]] (''Pán Prsteňov''), fert. Otakar Kořínek en Braňo Varsik, 2001-2002;
* [[Ofbyld:flag of Thailand.svg|border|20px]] [[Taisk]] (ลอร์ดออฟเดอะริงส; ?), fert. Wanlee Shuenyong, 2001-2002;
* [[Ofbyld:Flag of the Republic of Macedonia.svg|border|20px]] [[Masedoanysk]] (''Господарот на Прстените''; ''Gospodarot na Prstenite''), fert. Romeo Širilov en Ofelija Kaviloska, 2002;
* [[Ofbyld:Flag of the Basque Country.svg|border|20px]] [[Baskysk]] (''Eraztunen Jauna''), fert. Agustin Otsoa Eribeko, 2002-2003;
* [[Ofbyld:flag of Indonesia.svg|border|20px]] [[Yndonezysk]] (''The Lord of the Rings''), fert. Anton Adiwiyoto en Gita K. Yuliani, 2002-2003;
* [[Ofbyld:flag of Latvia.svg|border|20px]] [[Letsk]] (''Gredzenu Pavēlnieks''), fert. Ieva Kolmane, 2002-2004;
* [[Ofbyld:flag of Iran.svg|border|20px]] [[Perzysk]] (ارباب حلقهها; ''Arbāb-e Halqehā''), fert. Riza Alizadih, 2002-2004;
* [[Ofbyld:Flag of Ukraine.svg|border|20px]] [[Oekraynsk]]
** (''Володар Перснів''; ''Volodar Persniv''), fert. Alina V. Nemirova, 2003;
** (''Володар Перстенів''; ''Volodar Persteniv''), fert. Olena Fešovec (gedichten troch Nazar Fedorak), 2004-2005;
** (''Володар Перстенів''; ''Volodar Persteniv''), fert. Kateryna Oniščuk-Michalicyna (gedichten troch Nazar Fedorak), 2013;
* [[Ofbyld:Flag of the Faroe Islands.svg|border|20px]] [[Faeröersk|Faroysk]] (''Ringanna Harri''), fert. Axel Tórgarð, 2003-2005;
* [[Ofbyld:flag of Albania.svg|border|20px]] [[Albaneesk]] (''Lordi i Unazave''), fert. Ilir I. Baçi (1ste diel) en Artan Miraka (2de en 3de diel), 2004-2006;
* [[Ofbyld:flag of Norway.svg|border|20px]] [[Noarsk]] (Nynorsk) (''Ringdrotten''), fert. Eilev Groven Myhren, 2006;
* [[Ofbyld:Flag of the Arab League.svg|border|20px]] [[Arabysk]]
** (سيد الخواتم، رفقة الخاتم، خروج الخاتم; ''Sayyid al-Ḫawātim, Rafīqat al-Ḫātim, Ḫurūǧ al-Ḫātim''), fert. Amr Ḫairy, 2007 (allinne it 1ste diel);
** (سيد الخواتم; ''Sayyid al-Ḫawātim''), fert. Faraǧallah Sayyid Muḥammad, 2009;
* [[Ofbyld:Flag_of_Belarus_(1918,_1991-1995).svg|border|20px]] [[Wytrussysk]] (''Уладар Пярсьцёнкаў''; ''Uladar Pjars'cjonkaŭ''), fert. Dž'mitryj Mahileŭcaŭ en Krys'cina Kurčankova, 2008-2009;
* [[Ofbyld:flag of Georgia.svg|border|20px]] [[Georgysk]] (ბეჭდების მბრძანებელი; ''Beč̣debis Mbrʒanebeli''), fert. Nika Samušia (gedichten yn it 1ste diel troch Cico Xocuašvili), 2009-2011;
* [[Ofbyld:Frisian flag.svg|border|20px]] [[Frysk]] (''Master fan Alle Ringen''), fert. [[Liuwe Westra]], 2011-?;
* [[Ofbyld:flag of Bangladesh.svg|border|20px]] [[Bingaalsk]] (দ্য লর্ড অফ দ্য রিংস; ''Sarbadhipoti Angti''), fert. ?, 2012-?;
* [[Ofbyld:flag of Vietnam.svg|border|20px]] [[Fietnameesk|Fjetnameesk]] (''Chúa tể những chiếc Nhẫn''), fert. Nguyễn Thị Thu Yến, Đặng Trần Việt, Tâm Thuỷ (gedichten troch An Lý), 2013-2014.
=== Fryske oersetting ===
De folsleine [[Frysk]]e oersetting fan ''The Lord of the Rings'', mei as titel ''Master fan Alle Ringen'', is op kommendeweis. Ein [[2011]] ferskynde it earste diel, ''The Fellowship of the Ring'', ûnder de titel ''[[It Selskip fan de Ring]]'' by [[Utjouwerij Frysk en Frij]] te [[Ljouwert (stêd)|Ljouwert]], yn gearwurking mei [[Utjouwerij Elikser]]. De Fryske oersetting is makke troch [[dû.]] [[Liuwe H. Westra]], [[predikant]] en [[universitêr]] meiwurker te [[Lollum]], dy't der al fan [[2001]] ôf by de tiid lâns mei dwaande is. It twadde diel, ''[[De Twa Tuorren]]'', soe oarspronklik noch yn it neijier fan [[2013]] útjûn wurde, mar tsjinslaggen by it fertaalwurk holden it op oant nei de jierwiksel, en in skeel mei de útjouwer soarge yn [[2014]] foar noch mear opûnthâld. Westra brocht ''De Twa Tuorren'' yn 'e [[hjerst]] fan [[2016]] yn [[eigen behear]] út fia de [[Stifting Fryske Tolkien]]. It trêde diel, dat fanwegen de mânske [[taheakke]]n dy't dêrby hearre it dreechst is, hopet er yn 'e rin fan [[2022]] te publisearjen.
== Ferfilming ==
Troch de jierren hinne is ''The Lord of the Rings'' adaptearre foar withoefolle oare media, mei dêrûnder [[radio]], [[toaniel]] en animaasje, mar fierwei de bekendste en ek de op kommersjeel mêd súksesfolste adaptaasje is sûnder mis de ferfilming ta in [[spylfilm]]trilogy (de [[The Lord of the Rings-filmtrilogy|''The Lord of the Rings''-filmtrilogy]]) troch [[regisseur]] [[Peter Jackson]], dy't útkaam yn trije opienfolgjende jierren yn [[2001]] (''[[The Lord of the Rings: The Fellowship of the Ring]]''), [[2002]] (''[[The Lord of the Rings: The Two Towers]]'') en [[2003]] (''[[The Lord of the Rings: The Return of the King]]''). Alle trije dielen fan dizze produksje fan ''[[New Line Cinema]]'' waarden troch frijwol eltsenien tajûche, en elts waard nominearre foar en wûn ferskate [[Oscar]]s. It trêde diel wie de twadde film ea dy't mear as in miljard dollar opbrocht en wûn yn totaal alve Oscars (dy foar bêste film en bêste regisseur ynbegrepen), dêr't er de klassikers ''[[Ben Hur (film út 1959)|Ben Hur]]'' en ''[[Titanic (film út 1997)|Titanic]]'' mei belike. Behalven dat er in kommersjeel súkses wie, slagge it de filmtrilogy ek om in foege kliber net-lêzers, dy't it boek net berikke kinnen hie, foar it earst mei ''The Lord of the Rings'' yn 'e kunde komme te litten. En dêrnjonken foarme it in ynspiraasjeboarne, bgl. foar Liuwe Westra, dy't yn syn foarwurd by ''It Selskip fan de Ring'' stelt dat er him oantrune fielde om mei syn Fryske fertaling fan 'e trilogy útein te setten nei't er ''The Lord of the Rings: The Fellowship of the Ring'' yn 'e bioskoop sjoen hie.
== Sjoch ek ==
* [[Le Monde's 100 boeken fan de iuw]]
{{boarnen|boarnefernijing=
'''Noaten'''
<references/>
'''Boarnen'''
* {{Aut|Tolkien, J.R.R.}}, ''It Selskip fan de Ring'', Ljouwert, 2010 (Utjouwerij Frysk en Frij y.g.m. Utjouwerij Elikser B.V.), ISBN 978-9 08 56 60 224.
* {{Aut|Tolkien, J.R.R.}}, ''The Lord of the Rings'', Londen, 2001 (HarperCollins''Publishers''), ISBN 0 00 71 23 817.
----
* {{Aut|Westra, Liuwe H.}}, ''"Not Wholly True, Not Perfectly Theocentric": In dwerse wurdearring fan Tolkien syn "The Lord of the Rings" as in kristlik boek'' (essay), Lollum, 2006.
Foar fierdere sekundêre boarnen en oare literatuer, sjoch ûnder: [http://en.wikipedia.org/wiki/The_Lord_of_the_Rings ''Notes'', ''References'' en ''Further reading'', op dizze side].
}}
{{DISPLAYTITLE:''{{PAGENAME}}''}}
[[Kategory:Master fan Alle Ringen| ]]
[[Kategory:Literêr wurk fan J.R.R. Tolkien]]
[[Kategory:Fantasyromansearje]]
[[Kategory:Ingelsktalige romansearje]]
[[Kategory:Fryske oersetting]]
[[Kategory:Romansearje út 1954]]
[[Kategory:Literatuer oer dwergen]]
[[Kategory:Literatuer oer elven]]
[[Kategory:Literatuer oer wearwolven]]
[[Kategory:Literatuer oer reuzen]]
[[Kategory:Literatuer oer oarken]]
[[Kategory:Literatuer oer tsjoenderij]]
[[Kategory:Literatuer oer in kweeste]]
f1n5edz6pg6ytu45umibburmy4mz0ok
1086550
1086549
2022-08-05T21:12:48Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
fuorthelle foto ferfongen
wikitext
text/x-wiki
{{Literatuer
| ôfbylding = El Señor de los Anillos lectura.jpg
| ôfbyldingstekst =
| ôfbyldingsbreedte =
| titel = ''Master fan Alle Ringen''
| oarspr. titel = ''The Lord of the Rings''
| auteur = [[J.R.R. Tolkien]]
| taal = [[Ingelsk]]
| foarm = [[roman]]trilogy
| sjenre = [[fantasy (sjenre)|fantasy]]
| skreaun = [[1937]]-[[1949]]
| 1e publikaasje = [[1954]]-[[1955]], [[Londen]]
| 1e opfiering =
| oarspr. útjouwer = [[George Allen & Unwin]]
| rige = ''Middle Earth''-syklus
| foarich diel = ''[[The Hobbit]]''
| folgjend diel =
| bondel =
| prizen =
| ISBN =
| Fryske titel = ''Master fan Alle Ringen''
| publikaasje = [[2011]]-20??, [[Ljouwert (stêd)|Ljouwert]]
| útjouwer = [[Utjouwerij Frysk en Frij]] / [[Utjouwerij Elikser|Elikser]]
| oersetter = dû. [[Liuwe H. Westra]]
| prizen oers. =
| ISBN oers. =
}}
{{Trochwiisd synonym|The Lord of the Rings|The Lord of the Rings (betsjuttingsside)}}
'''''Master fan Alle Ringen''''', yn it oarspronklike [[Ingelsk]]: '''''The Lord of the Rings''''' (en yn 'e [[Nederlânsk]]e oersetting: ''In de Ban van de Ring''), is in [[fantasy (literêr sjenre)|fantasy]]-[[trilogy]] fan 'e hân fan 'e wiidferneamde [[Grut-Brittanje|Britske]] [[skriuwer]] en [[taalkunde|taalkundige]] [[J.R.R. Tolkien]] ([[1892]]-[[1973]]), dy't hjirmei grutdiels ferantwurdlik wie foar de fêstiging fan fantasy as in literêr sjenre. De dielen fan 'e trilogy waarden yn [[1954]] en [[1955]] foar it earst útjûn en binne in ferfolch foar in folwoeksen publyk op Tolkien syn eardere [[berneboek]] ''[[The Hobbit]]''.
Yn 'e trije dielen, ''[[It Selskip fan de Ring]]'' (''The Fellowship of the Ring''), ''[[De Twa Tuorren]]'' (''The Two Towers'') en ''[[De Kening Komt Wer]]'' (''The Return of the King''), wurdt it ferhaal ferteld fan 'e [[hobbit]] of [[healmling]] Frodo Balsma (yn it Ingelsk: Frodo Baggins), dy't op in lange en gefaarlike kweeste giet nei it fiere lân Mordor, dêr't de dûnkere hear Sauron (de Master of ''Lord'' út 'e titel) regearret. Dêr moat er de Iene Ring, dy't it grutste part fan Sauron syn krêften befettet, ferneatigje troch him yn 'e fjurren fan 'e Doemberch te smiten, dêr't er lang lyn smeid waard.
Troch de jierren hinne is ''The Lord of the Rings'' ien fan 'e populêrste boeken ea wurden, dat in grutte en noch altiten merkbere ynfloed (hân) hat op fral fantasy, mar ek op oare literêre sjenres. Yn [[2003]] waard it troch it Britske publyk ta it bêste Ingelske boek ea keazen yn ''The Big Read''-wedstryd, organisearre troch de [[BBC]] (foàr [[Jane Austen]] har ''[[Pride and Prejudice]]'', dat op it twadde plak einige). It is mei mear as 150 miljoen ferkochte eksimplaren it op ien nei bestferkeapjende [[fiksje]]wurk op 'e wrâld en hat derfoar soarge dat it wurd "tolkienesk", as omskriuwing fan eat dat op Tolkien syn wurk liket of deroan tinken docht, yn withoefolle talen opnommen is. De oanhâldende populariteit fan it boek hat laat ta adaptaasjes foar in ferskaat oan oare media, wêrfan't de filmtrilogy fan [[regisseur]] [[Peter Jackson]] sûnder mis de bekendste is. Begjin [[2013]] wie ''The Lord of the Rings'' (hielendal of foar in part) oerset yn 49 talen; [[Liuwe Westra]] syn [[Frysk]]e oersetting fan ''The Fellowship of the Ring'' waard útjûn yn [[2011]], en dy fan ''The Two Towers'' yn [[2016]].
== Eftergrûn ==
''The Lord of the Rings'' is in [[epos|epyske]] fantasy-trilogy fan it subsjenre dat [[hege fantasy]] neamd wurdt. It ferhaal begûn as in ferfolch op Tolkien syn fantasy-[[roman]] foar bern ''[[The Hobbit]]'', út [[1937]], mar ûntjoech him úteinlik ta in folle omfangriker wurk as dat de skriuwer earst foar eagen stien hie. De trilogy waard skreaun yn in stikmannich fazes tusken [[1937]] en [[1949]], foar in grut part ûnder de [[Twadde Wrâldoarloch]]. Tolkien hie it oarspronklik bedoeld as ien diel út in twadielige set (mei ''[[The Silmarillion]]'' as oare diel), mar dat stie syn [[útjouwer]] net oan. Om finansjele redens waard it yn trijen útjûn tusken [[29 july]] 1954 en [[20 oktober]] 1955. Opboutechnysk is elk fan 'e trije dielen yntern wer ûnderferdield yn twa "boeken", mei ferskate taheakken mei bykommende en eftergrûnynformaasje folgjend op it sechsde "boek" (oan 'e ein fan ''The Return of the King'' dus).
De trilogy makket mei ''The Hobbit'', ''The Silmarillion'' en oare ferhalen diel út fan in grutter epos dêr't Tolkien al fan [[1917]] ôf oan wurke. Dêr ferwurke er ynfloeden yn fan ûnderwerpen dy't syn belangstelling hiene, lykas [[taalkunde]], (de [[roomsk-katolisisme|roomske]]) [[godstsjinst]], [[mearke]]s, [[Germaanske mytology]] en, yn mindere mjitte [[Keltyske mytology|Keltyske]], [[Slavyske mytology|Slavyske]], [[Perzyske mytology|Perzyske]], [[Grykske mytology|Grykske]] en [[Finske mytology]]. Tolkien hat sels erkend dat er fierders beynfloede wurden is troch it [[Angelsaksysk]]e [[Beowulf]]-epos en de njoggentjinde-iuwske grûnlizzers fan 'e moderne fantasy, [[George MacDonald]] en [[William Morris]].
Hoewol't der út ''The Lord of the Rings'' en Tolkien syn oanbesibbe wurk net eksplisyt in beskate religy nei foarren komt, hat de skriuwer sels folholden dat it likegoed as in [[kristendom|kristlik]] en leafst noch roomsk ferhaal beskôge wurde moat. [[Oersetter]] Liuwe Westra, dy't him yn dat aspekt fan Tolkien syn wurk ferdjippe hat, neamt yn syn [[essay]] ''"Not Wholly True, Not Perfectly Theocentric": In dwerse wurdearring fan Tolkien syn "The Lord of the Rings" as in kristlik boek'' û.m. it lân Mordor as in allegory op 'e [[hel]] en de [[elf (mytysk wêzen)|elfinne]] Galadriel as in wjerbyld fan 'e [[Faam Marije]], wylst de hobbit Frodo Balsma en de [[tsjoender]] Gandalf trekken fan [[Kristus]] drage soene. Hy stelt lykwols fêst dat de likenis oerflakkich is en nei syn miening net duorret.
Los fan it ûnderlizzende boadskip fan Tolkien moat fêststeld wurde dat ''The Lord of the Rings'' skreaun is yn in epyske styl dy't op plakken tige tinken docht oan 'e [[Midsiuwen|Midsiuwske]] [[goadedicht|goade-]] en [[heldedicht]]en en [[ridderroman]]s. Punten fan krityk binne benammen de beheinde rol dy't froulju taparte wurdt en de hierskerpe (en dêrtroch folslein ûnreälistyske) skieding tusken goed en kwea.
== Plot ==
It ferhaal spilet yn in net neier oantsjutte (en optochte) oertiid fan ús wrâld tusken de opkomst fan it feeëryk en de hearskippij fan 'e [[minske]].
=== ''It Selskip fan de Ring'' ===
{{Apart|It Selskip fan de Ring}}
De hobbit Frodo Balsma, út it freedsume hobbit-lantsje it Goa, ervet in ring fan syn omke Bilbo, dat de ferlern waande Iene Ring fan Sauron, de dûnkere hear fan Mordor, blykt te wêzen. Sauron, dy't it meastepart fan syn macht yn it smeien fan dy ring stoppe hat en him nedich is om 'e wrâld te oerhearskjen, kriget der lucht fan dat Frodo him yn syn besit hat. Mei in trijetal freonen en efterfolge troch de ringsjammen, de neiste tsjinners fan Sauron, flechtet Frodo nei Riedelle, dêr't de healelf Elrond him riedt om in kweeste te ûndernimmen nei Mordor, mei't de ring inkeld ferneatige wurde kin troch him yn 'e fjurren fan 'e Doemberch te smiten, dêr't er ek smeid is.
{{Plotbedjer}}
Dêrop set Frodo ôf op dy lange en nuodlike reis, yn it selskip fan 'e trije oare hobbits, Tabe, Merten en Pepyn; de elf Legolas; de [[dwerch (mytysk wêzen)|dwerch]] Gimli; Aragorn, de lêste erfgenamt fan 'e minskene keningen; Boromir, de soan fan 'e steedhâlder fan Gondor; en de tsjoender Gandalf. Hjitfolge troch de tsjinners fan Sauron, lykas [[oark]]en en [[wearwolf|wearwolven]], tsjogge se troch de lege lannen westkant de Diisbergen, op 'e siik nei in manear om dy hege barriêre oer te stekken. Uteinlik liedt Gandalf harren ûnder de bergen troch fia de ferlitten Minen fan Moarje, in âld dwergeryk. Dêr blike no lykwols oarken en noch mindere dingen te húsmanjen en op 'e nij moatte se flechtsje. By de lêste brêge foar de eastlike poarte falt Gandalf yn 'e djipte as er twongen is en gean it gefjocht oan mei in demoanyske balroch. De oaren ûntsnappe nei it elveryk Lothlórien, eastkant de bergen, dêr't se in hoartsje bekomme.
[[Ofbyld:J R R Tolkien yn 1916.jpg|right|thumb|180px|[[John Ronald Reuel Tolkien]] yn [[1916]].]]
Dan sakje se de Grutte Rivier ôf oant se by de wetterfal fan Rauros komme. Dêr besiket Boromir Frodo de ring ôf te krijen, mei't er dy brûke wol om syn belegere lân Gondor te rêden. Frodo flechtet mei inkeld syn freon en tsjinstfeint Tabe Snasta de rivier oer, wylst syn efterbleaune freonen krekt dan oerfallen wurde troch in kliber oarken. Boromir wint syn eare werom troch himsels dea te fjochtsjen yn 'e ferdigening fan Merten en Pepyn, mar kin net foarkomme dat dy troch de oarken, yn opdracht fan 'e kweade tsjoender Saruman, finzen nommen en ûntfierd wurde. Aragorn, Gimli en Legolas komme te let om te helpen.
=== ''De Twa Tuorren'' ===
{{Apart|De Twa Tuorren}}
Dwers troch it lân fan Rohan efterfolgje Aragorn, Legolas en Gimli de kliber oarken dy't Merten en Pepyn ûntfierd hat, mar as se dy einlings ynhelje, oan 'e râne fan it wylde wâld fan Fangorn, binne se ferslein en ferdylge wurden troch in ôfdieling ruters fan Rohan. De beide Hobbits binne lykwols ûntkommen nei it wâld, dêr't se yn 'e kunde komme mei de [[int (mytysk wêzen)|int]] of beamhoeder Beamburd. Aragorn, Legolas en Gimli moetsje oan 'e wâldsigge Gandalf wer, dy't yn Moarje net omkommen blykt te wêzen, mar troch fjoer en wetter en hichte en djipte hinne gien is om lottere en grutter as tefoaren wer foar 't ljocht te kommen. Hy nimt harren mei nei it hof fan Théoden, de kening fan Rohan, dy't ûnder in tsjoen fan Saruman ferkeart. Gandalf ferbrekt de betsjoening en stjoert Aragorn-en-dy mei Théoden en al syn mannen nei de sterkte fan 'e Helmsdjipte, om him dêr te ferskânzjen tsjin 'e ynfaazje troch it leger oarken en kweaminsken fan Saruman wylst hysels om help giet. Yn 'e Slach om 'e Helmsdjipte warre de trije maten harren omraak, krekt as harren Rohander bûnsgenoaten, mar de fijân is te machtich. As alles op 't lêst ferlern liket, komt einlings Gandalf mei de rest fan 'e Rohirrim opdaagjen en wurde Saruman syn troepen ferslein. Underwilens hawwe Merten en Pepyn de stadige inten oantrune om har tsjin Saruman oan te kantsjen. De inten weve handich ôf mei de efterbleaune oarken yn Saruman syn bolwurk Isengard en tsjin 'e tiid dat Gandalf en de oaren dêr mei it leger fan Rohan oankomme is Saruman in finzene yn syn eigen toer.
Wylst dat allegear bart, reizgje Frodo en Tabe yn súdlike rjochting troch de woeste lannen eastkant de Grutte Rivier. Dêrby moetsje se it trochferkearde wêzen Gollum, de eardere eigner fan 'e ring, dy't him by harren jout mei as doel om syn "skatsje" werom te krijen. Mar as se úteinlik oan 'e grinzen fan Mordor slagje, fine se de Swarte Poarte, yn 'e iennichste berchpas dy't nei dat lân liedt, sletten en swierbewekke. Op oanrieden fan Gollum reizgje se fierder súdoan, by de Skaadbergen lâns dy't de westgrins fan Mordor foarmje. Hja bedarje by de Treppen fan Cirith Ungol, dy't in paad oer de bergen biede, mar ek troch it leger fan 'e reuseftige spinne Shelob liede. Gollum ferriedt de beide hobbits oan har, en Frodo moat it hast mei de dea bekeapje, mar troch rislút yngripen fan Tabe rêdt er it libben derôf en witte se de ring te behâlden.
=== ''De Kening Komt Wer'' ===
{{Apart|De Kening Komt Wer}}
Gandalf giet mei Pepyn súdoan nei Gondor, dêr't it dan krekt de legers fan Mordor slagge is en stek de Grutte Rivier oer. De ferdigeners fan Gondor lûke har werom yn 'e haadstêd, Minas Tirith, en wurde dêr belegere. Gandalf stjoert tsjin it sin fan 'e oan wanhope ta proai fallen Denethor, de steedhâlder fan Gondor, in fersyk om help nei Rohan ta. Dêrop set it ruterleger fan 'e Rohirrim, mei Merten en de as jonge ferklaaide prinsesse Éowyn, de omkesizzer fan kening Théoden, ek nei Gondor ta. Underwilens binne Aragorn, Legolas en Gimli oer de Paden fan 'e Deaden troch in tunnel yn 'e bergen gien, wêrby't Aragorn de withoefolle geasten dy't dêr omhúsmanje, oan him ûnderwerpt.
Op 'e moarn dat de legers fan Mordor einlings troch de poarte fan Minas Tirith brekke, arrivearret teffens it langferwachte leger fan Rohan en dan fynt de Slach op 'e Fjilden fan 'e Pelennor plak. De Rohirrim en de ta de stêd út kommen Gondorezen witte it oarkeleger te ferslaan, mar dan smyt de fijân de Haradrim, minsken út it fiere suden, yn 'e striid. Théoden wurdt deadien troch de lieder fan 'e ringsjammen, mar tegearre witte Éowyn en Merten dyselde út 'e ljochten te helpen. As de striid suver ferlern liket te wêzen, arrivearje einlik Aragorn-en-dy mei in leger geasten, dy't koarte metten meitsje mei de fijannige troepen.
Nei ôfrin fan 'e slach wurdt Aragorn ynhuldige as kening fan Gondor. Mei Gandalf en Éomer, Éowyn har broer en de nije kening fan Rohan, fiert er in leger oan dat er opmarsjearje lit nei de Swarte Poarte fan Mordor. Dêr fynt de lêste slach plak, dy't foar de bûnsgenoaten ferkeard út liket te pakken as Sauron alle legers fan syn ryk op harren ôfstjoert.
Underwilens reizgje Frodo en Tabe twaresom troch it dûnkere lân Mordor, dêrby hjitfolge fan 'e taaie Gollum, dy't syn plan om 'e ring werom te krijen noch altiten net opjûn hat. Nei in tige lange en wurchsume tocht berikke se einlings en te'n lêsten de Doemberch, dêr't Frodo de ring yn 'e fjurren smite moat. Frodo is der ûnderwilens lykwols sa fan 'e besnijing rekke, dat er der gjin ôfstân fan dwaan kin. Op dat stuit komt Gollum him oer it mad en yn 'e dan folgjende wrakseling falt dy mei de ring yn 'e fjurren. Op datseldichste stuit swynt Sauron, waans macht ommers fierhinne yn 'e ring besletten lei, fuort ta neat en syn Swarte Toer stoart yn, wylst swiere ierdbevings hiele Mordor ferrinnewearje. Frodo en Tabe wurde rêden troch earnen en troch de loft by harren freonen foar de Swarte Poarte brocht. No't Sauron der net mear is, falle syn legers útinoar en reitsje fersille of wurde ferdylge troch Aragorn en syn bûnsgenoaten.
Neitiid keare de fjouwer hobbits werom nei it Goa, dêr't se it lân yn ûnstjoer fine en regearre troch in rôverhaadman dy't nimmen oars as de fersleine tsjoender Saruman blykt te wêzen. Mar Frodo-en-dy hawwe no tefolle belibbe om har dêr noch troch fan 'e wize bringe te litten en weve handich ôf mei sawol Saruman as dy syn trewanten. Dêrnei jouwe se har wer rêstich del yn har âlde libbens, as wie de kweeste fan 'e ring nea bard. It boek einiget as Frodo mei Bilbo, Gandalf en Galadriel yn in elveboat skipgiet om oersee nei it lân Valinor ta, dêr't de elven foar ivich biidzje.
== Oersettings ==
''The Lord of the Rings'' is sûnt syn publikaasje yn 1954-1955 oerset yn in grut tal talen, sij it foar Tolkien syn dea, yn 1973, mar yn acht (mei noch twa oare fertalings dy't op kommendeweis wiene doe't er stoar). Tolkien, dy't in ekspêr op it mêd fan 'e [[germanistyk]] wie, hie it foar de moade en rin de oersettings nei, en wat er seach, waard er net bliid fan. Hy hie fûleindige krityk op 'e alderearste ([[Nederlânsk]]e) oersetting fan [[Max Schuchart]], út [[1957]], benammen oangeande it (al of net, en hoe dan) fertalen fan geografyske en persoansnammen, dy't Tolkien beskôge as in krúsjaal ûnderdiel fan syn wurk.
=== Sweedske oersetting ===
Fan [[1959]] oant [[1961]] kaam (as twadde) de [[Sweedsk]]e oersetting fan Åke Ohlmarks út, dy't fan in suver komysk minne kwaliteit wie. Tolkien koe der lykwols net om laitsje. Yn in brief oan syn [[útjouwer]] Rayner Unwin skreau er: ''"De taheakke dy't jo my brochten fan Almqvist & Co. ''[Almqvist & Wiksell, de Sweedske útjouwer]'' wie sawol betiizjend as ergerlik. In brief yn it Sweedsk fan dr. Åke Ohlmarks en in ûnbidige list (9 siden folioformaat) mei nammen yn 'e L.R. ''[''Lord of the Rings'']'' dy't er feroare hie. Ik hoopje dat myn ûnfolsleine kennis fan it Sweedsk — neat better as myn k. fan it Nederlânsk, mar ik besit in f. better Nederlânsk wurdboek! — de yndruk dy't ik derfan krigen haw wat oerdriuwt. De yndruk bliuwt, lykwols, dat dr. Ohlmarks in ferwaand persoan is, minder bekwaam as de sjarmante Max Schuchart ''[de Nederlânske oersetter]'', al mei er himsels folle better lije."''<ref>''The Letters of J.R.R. Tolkien, 263.</ref> As reäksje dêrop skreau Tolkien yn [[1967]] syn ''Guide to the Names in the Lord of the Rings'', om takomstige oersetters ta in rjochtline te tsjinjen. Yn Sweden stie Ohlmarks lykwols sa heech oanskreaun as [[oersetter]] (fan û.m. [[Shakespeare]], [[Dante Alighieri]], de [[Yslânske sêgen]] en de [[Koran|Koraan]]), dat de Sweden oant [[2005]] wachtsje moasten op in goede fertaling.
Nei't ''The Silmarillion'' yn [[1977]] útkaam, stimde Tolkien syn soan en de behearder fan syn beërf [[Christopher Tolkien]] inkeld ta yn 'e publikaasje fan in Sweedske oersetting as Ohlmarks der neat mei te krijen hawwe soe. Dat late ta in soarte fan fete tusken Ohlmarks en alles wat mei Tolkien en dy syn wurk te krijen hie. Doe't der yn [[1982]] by him thús brân west hie, beskuldige Ohlmarks op fertiisde wize Tolkien-fans derfan it oanstutsen te hawwen en neitiid joech er in boekje út wêryn't er Tolkien beskuldige fan "swarte magy" en [[nasjonaal-sosjalisme|nazy]]-tinkbylden.
[[File:Liuwe Westra (Haye Bylstra, Tresoar, Ljouwert).jpg|right|thumb|180px|[[Liuwe H. Westra]], dy't de [[Frysk]]e [[oersetting]] fan ''[[The Lord of the Rings]]'' makket.<br><small>(Foto: Haye Bylstra, [[Tresoar]])</small>]]
=== Russyske oersettings ===
Yn [[Ruslân]] (of eins de [[Sovjet-Uny]]) ûntstie al gaueftich nei de earste publikaasje fan ''The Lord of the Rings'' belangstelling foar de trilogy, lang foar't de earste [[Russysk]]e oersetting ferskynde. De earste fertaalde ferzje, as dy noch sa neamd wurde kin, kaam út yn 'e jierren sechstich, mar om oan 'e betingsten fan 'e Sovjet-[[sinsuer]] te foldwaan, moast dy sadanich ferkoarte en feroare wurde, dat it eins in hiel oar boek waard. It [[kommunisme|kommunistyske]] rezjym seach nammentlik in bedriging yn 'e beskriuwing fan 'e yndividualistyske striid fan 'e hobbits en harren bûnsgenoaten tsjin it totalitêre Mordor, dêr't it himsels blykber yn werkende. (Iroanyskernôch seagen Westerske [[marksisme|marksisten]] yn ''The Lord of the Rings'' krekt de striid fan it primitive kommunisme fan it Goa (it lân fan 'e hobbits) tsjin 'e kweamachten fan it technokratyske kapitalisme fan Mordor.) De earste folsleine Russyske oersettings sirkulearren sadwaande ûndergrûnsk en waarden pas offisjeel publisearre nei de ynstoarting fan 'e Sovjet-Uny yn [[1991]].
=== Opsomming op jier fan útjefte ===
''The Lord of the Rings'' is ûnderwilens (hielendal of foar in part) oerset yn 49 talen (stân fan saken begjin [[2013]]), wêrûnder ien (it [[Noarsk]]) yn twa sprektaalfarianten ([[Bokmål]] en [[Nynorsk]]).
* [[Ofbyld:flag of the Netherlands.svg|border|20px]] [[Nederlânsk]] (''In de Ban van de Ring''), fert. [[Max Schuchart]], 1957;
* [[Ofbyld:flag of Sweden.svg|border|20px]] [[Sweedsk]]
** (''Härskarringen''), fert. Åke Ohlmarks, 1959-1961;
** (''Ringarnas Herre''), fert. Erik Andersson (gedichten troch Lotta Olsson), 2004-2005;
* [[Ofbyld:flag of Italy.svg|border|20px]] [[Italjaansk]] (''Il Signore degli Anelli''), fert. Vittoria Alliata di Villafranca, 1961-1963;
* [[Ofbyld:flag of Poland.svg|border|20px]] [[Poalsk]]
** (''Władca Pierścieni''), fert. Maria Skibniewska (gedichten troch Włodzimierz Lewik en Andrzej Nowicki), 1961-1963;
** (''Władca Pierścieni''), fert. Jerzy Łozinski (gedichten troch Marek Obarski), 1996-1997;
** (''Władca Pierścieni''), fert. Maria Frąc en Cezary Frąc (boek 1-4), Aleksandra Januszewska (boek 5) en Aleksandra Jagiełowicz (boek 6) (gedichten troch Tadeusz A. Olszański; taheakken troch Ryszard Derdziński), 2001;
* [[Ofbyld:flag of Denmark.svg|border|20px]] [[Deensk]] (''Ringenes Herre''), fert. Ida Nyrop Ludvigsen, 1967-1970;
* [[Ofbyld:flag of Germany.svg|border|20px]] [[Dútsk]]
** (''Der Herr der Ringe''), fert. Margaret Carroux (gedichten troch Ebba-Margareta von Freymann), 1968-1972;
** (''Der Herr der Ringe''), fert. Wolfgang Krege, 2000;
* [[Ofbyld:flag of France.svg|border|20px]] [[Frânsk]]
** (''Le Seigneur des Anneaux''), fert. Francis Ledoux, 1972-1973;
** (''Le Seigneur des Anneaux''), fert. Daniel Lauzon, 2014-2015;
* [[Ofbyld:flag of Japan.svg|border|20px]] [[Japansk]] (指輪物語; ''Yubiwa Monogatari''), fert. Teiji Seta en Akiko Tanaka, 1972-1975;
* [[Ofbyld:flag of Finland.svg|border|20px]] [[Finsk]] (''Taru Sormusten Herrasta''), fert. Kersti Juva, Eila Pennanen en Panu Pekkanen, 1973-1975;
* [[Ofbyld:flag of Norway.svg|border|20px]] [[Noarsk]] (Bokmål)
** (''Krigen om Ringen''), fert. Nils Werenskiold, 1973-1975;
** (''Ringenes Herre''), fert. Torstein Bugge Høverstad, 1980-1981;
* [[Ofbyld:flag of Portugal.svg|border|20px]] [[Portegeesk]] (''O Senhor dos Anéis''), fert. António Rocha en Alberto Monjardim, 1975-1979;
* [[Ofbyld:flag of Russia.svg|border|20px]] [[Russysk]]
** (''Властелин Колец''; ''Vlastjelin Koljec''), fert. A.A. Gruzbjerg, 1976 (publ. 2002);
** (''Властелин Колец''; ''Vlastjelin Koljec''), fert. V.S. Muravjev (2de-6de boek & gedichten), A.A. Kistjakovskij (1ste boek), 1982-1992;
** (''Властелин Колец''; ''Vlastjelin Koljec''), fert. H.V. Grigorjeva en V.I. Grušetskij (gedichten troch I.B. Grinšpun), 1984 (publ. 1991);
** (''Повесть о Кольце''; ''Povjesť o Koľce''), fert. Z.A. Bobyr', 1990 (ynkoarte oersetting);
** (''Властелин Колец''; ''Vlastjelin Koljec''), fert. Valjerija Aljeksandrovna Matorina, 1991;
** (''Властелин Колец''; ''Vlastjelin Koljec''), fert. Marija Kamjenkovič and Valjerij Karrik, 1994;
** (''Властелин Колец''; ''Vlastjelin Koljec''), fert. V. Volkovskij, V. Vosjedov en D. Afinogjenova, 2002;
** (''Властелин Колец''; ''Vlastjelin Koljec''), fert. Alina V. Njemirova, 2002;
* [[Ofbyld:flag of Greece.svg|border|20px]] [[Gryksk]] (''Ο Άρχοντας των Δαχτυλιδιών''; ''O Archontas ton Dachtylidion''), fert. Eugenia Chatzithanasi-Kollia, 1978;
* [[Ofbyld:flag of Israel.svg|border|20px]] [[Hebriuwsk]] (שר הטבעות; ''Sar ha-Tabbaot''), fert. Ruth Livnit, 1979-1980;
* [[Ofbyld:flag of Spain.svg|border|20px]] [[Spaansk]] (''El Señor de los Anillos''), fert. Matilde Horne, Luis Domènech en Rubén Masera, 1980;
* [[Ofbyld:flag of Hungary.svg|border|20px]] [[Hongaarsk]] (''A Gyűrűk Ura''), fert. Göncz Árpád en Réz Ádám (boek 1, haadstik 1-11) (gedichten troch Tandori Dezső), 1981;
* [[Ofbyld:flag of Serbia.svg|border|20px]] [[Servysk]] (''Господар Прстенова''; ''Gospodar Prstenova''), fert. Zoran Stanojević, 1981;
* [[Ofbyld:Flag of Catalonia.svg|border|20px]] [[Katalaansk]] (''El Senyor dels Anells''), fert. Francesc Parcerisas, 1986-1988;
* [[Ofbyld:flag of Armenia.svg|border|20px]] [[Armeensk]] (Պահապաննէրը; ''Pahapannērë''), fert. Emma Makarian, 1989;
* [[Ofbyld:flag of Bulgaria.svg|border|20px]] [[Bulgaarsk]] (''Властелинът на Пръстените''; ''Vlastelinăt na Prăstenite''), fert. Ljubomir Nikolov, 1990-1991;
* [[Ofbyld:Flag of the Czech Republic.svg|border|20px]] [[Tsjechysk]] (''Pán Prstenů''), fert. Stanislava Pošustová, 1990-1992;
* [[Ofbyld:flag of South Korea.svg|border|20px]] [[Koreaansk]]
** (?), fert. ?, ±1991;
** (?), fert. ?, ±1992;
** (?), fert. ?, ?;
** (반지의 제왕; ''Banjieui Jewang''), fert. ?, 2002;
* [[Ofbyld:flag of Iceland.svg|border|20px]] [[Yslânsk]] (''Hringadróttinssaga''), fert. Þorsteinn Þorarensen (gedichten troch Geir Kristjánsson), 1993-1995;
* [[Ofbyld:flag of Brazil.svg|border|20px]] [[Brazyljaansk-Portegeesk]] (''O Senhor dos Anéis''), fert. Lenita M.R. Esteves en Almiro Pisetta, 1994;
* [[Ofbyld:Flag of Lithuania.svg|border|20px]] [[Litousk]] (''Žiedų Valdovas''), fert. Andrius Tapinas en Jonas Strielkūnas, 1994;
* [[Ofbyld:flag of Croatia.svg|border|20px]] [[Kroätysk]] (''Gospodar Prstenova''), fert. Zlatko Crnković, 1995;
* [[Ofbyld:flag of Slovenia.svg|border|20px]] [[Sloveensk]]
** (''Gospodar Prstanov''), fert. Polona Mertelj, Primož Pečovnik en Zoran Obradovič, 1995;
** (''Gospodar Prstanov''), fert. Branko Gradišnik, 2001;
* [[Ofbyld:Flag of Esperanto.svg|border|20px]] [[Esperanto]] (''La Mastro de l' Ringoj''), fert. William Auld, 1995-1997;
* [[Ofbyld:flag of Estonia.svg|border|20px]] [[Estysk]] (''Sõrmuste Isand''), fert. Ene Aru en Votele Viidemann, 1996-1998;
* [[Ofbyld:flag of Turkey.svg|border|20px]] [[Turksk]] (''Yüzüklerin Efendisi''), fert. Çiğdem Erkal İpek (gedichten troch Bülent Somay), 1996-1998;
* [[Ofbyld:flag of Romania.svg|border|20px]] [[Roemeensk]] (''Stăpânul Inelelor''), fert. Irina Horea, Gabriela Nedelea en Ion Horea, 1999-2001;
* [[Ofbyld:Bandeira galega civil.svg|border|20px]] [[Galisysk]] (''O Señor dos Aneis''), fert. Moisés R. Barcia, 2001-2002;
* [[Ofbyld:Flag_of_the_People's_Republic_of_China.svg|border|20px]] Tradisjoneel [[Sineesk]] (魔戒; ?), fert. Lucifer Chu, 2001-2002;
* [[Ofbyld:flag of Slovakia.svg|border|20px]] [[Slowaaksk]] (''Pán Prsteňov''), fert. Otakar Kořínek en Braňo Varsik, 2001-2002;
* [[Ofbyld:flag of Thailand.svg|border|20px]] [[Taisk]] (ลอร์ดออฟเดอะริงส; ?), fert. Wanlee Shuenyong, 2001-2002;
* [[Ofbyld:Flag of the Republic of Macedonia.svg|border|20px]] [[Masedoanysk]] (''Господарот на Прстените''; ''Gospodarot na Prstenite''), fert. Romeo Širilov en Ofelija Kaviloska, 2002;
* [[Ofbyld:Flag of the Basque Country.svg|border|20px]] [[Baskysk]] (''Eraztunen Jauna''), fert. Agustin Otsoa Eribeko, 2002-2003;
* [[Ofbyld:flag of Indonesia.svg|border|20px]] [[Yndonezysk]] (''The Lord of the Rings''), fert. Anton Adiwiyoto en Gita K. Yuliani, 2002-2003;
* [[Ofbyld:flag of Latvia.svg|border|20px]] [[Letsk]] (''Gredzenu Pavēlnieks''), fert. Ieva Kolmane, 2002-2004;
* [[Ofbyld:flag of Iran.svg|border|20px]] [[Perzysk]] (ارباب حلقهها; ''Arbāb-e Halqehā''), fert. Riza Alizadih, 2002-2004;
* [[Ofbyld:Flag of Ukraine.svg|border|20px]] [[Oekraynsk]]
** (''Володар Перснів''; ''Volodar Persniv''), fert. Alina V. Nemirova, 2003;
** (''Володар Перстенів''; ''Volodar Persteniv''), fert. Olena Fešovec (gedichten troch Nazar Fedorak), 2004-2005;
** (''Володар Перстенів''; ''Volodar Persteniv''), fert. Kateryna Oniščuk-Michalicyna (gedichten troch Nazar Fedorak), 2013;
* [[Ofbyld:Flag of the Faroe Islands.svg|border|20px]] [[Faeröersk|Faroysk]] (''Ringanna Harri''), fert. Axel Tórgarð, 2003-2005;
* [[Ofbyld:flag of Albania.svg|border|20px]] [[Albaneesk]] (''Lordi i Unazave''), fert. Ilir I. Baçi (1ste diel) en Artan Miraka (2de en 3de diel), 2004-2006;
* [[Ofbyld:flag of Norway.svg|border|20px]] [[Noarsk]] (Nynorsk) (''Ringdrotten''), fert. Eilev Groven Myhren, 2006;
* [[Ofbyld:Flag of the Arab League.svg|border|20px]] [[Arabysk]]
** (سيد الخواتم، رفقة الخاتم، خروج الخاتم; ''Sayyid al-Ḫawātim, Rafīqat al-Ḫātim, Ḫurūǧ al-Ḫātim''), fert. Amr Ḫairy, 2007 (allinne it 1ste diel);
** (سيد الخواتم; ''Sayyid al-Ḫawātim''), fert. Faraǧallah Sayyid Muḥammad, 2009;
* [[Ofbyld:Flag_of_Belarus_(1918,_1991-1995).svg|border|20px]] [[Wytrussysk]] (''Уладар Пярсьцёнкаў''; ''Uladar Pjars'cjonkaŭ''), fert. Dž'mitryj Mahileŭcaŭ en Krys'cina Kurčankova, 2008-2009;
* [[Ofbyld:flag of Georgia.svg|border|20px]] [[Georgysk]] (ბეჭდების მბრძანებელი; ''Beč̣debis Mbrʒanebeli''), fert. Nika Samušia (gedichten yn it 1ste diel troch Cico Xocuašvili), 2009-2011;
* [[Ofbyld:Frisian flag.svg|border|20px]] [[Frysk]] (''Master fan Alle Ringen''), fert. [[Liuwe Westra]], 2011-?;
* [[Ofbyld:flag of Bangladesh.svg|border|20px]] [[Bingaalsk]] (দ্য লর্ড অফ দ্য রিংস; ''Sarbadhipoti Angti''), fert. ?, 2012-?;
* [[Ofbyld:flag of Vietnam.svg|border|20px]] [[Fietnameesk|Fjetnameesk]] (''Chúa tể những chiếc Nhẫn''), fert. Nguyễn Thị Thu Yến, Đặng Trần Việt, Tâm Thuỷ (gedichten troch An Lý), 2013-2014.
=== Fryske oersetting ===
De folsleine [[Frysk]]e oersetting fan ''The Lord of the Rings'', mei as titel ''Master fan Alle Ringen'', is op kommendeweis. Ein [[2011]] ferskynde it earste diel, ''The Fellowship of the Ring'', ûnder de titel ''[[It Selskip fan de Ring]]'' by [[Utjouwerij Frysk en Frij]] te [[Ljouwert (stêd)|Ljouwert]], yn gearwurking mei [[Utjouwerij Elikser]]. De Fryske oersetting is makke troch [[dû.]] [[Liuwe H. Westra]], [[predikant]] en [[universitêr]] meiwurker te [[Lollum]], dy't der al fan [[2001]] ôf by de tiid lâns mei dwaande is. It twadde diel, ''[[De Twa Tuorren]]'', soe oarspronklik noch yn it neijier fan [[2013]] útjûn wurde, mar tsjinslaggen by it fertaalwurk holden it op oant nei de jierwiksel, en in skeel mei de útjouwer soarge yn [[2014]] foar noch mear opûnthâld. Westra brocht ''De Twa Tuorren'' yn 'e [[hjerst]] fan [[2016]] yn [[eigen behear]] út fia de [[Stifting Fryske Tolkien]]. It trêde diel, dat fanwegen de mânske [[taheakke]]n dy't dêrby hearre it dreechst is, hopet er yn 'e rin fan [[2022]] te publisearjen.
== Ferfilming ==
Troch de jierren hinne is ''The Lord of the Rings'' adaptearre foar withoefolle oare media, mei dêrûnder [[radio]], [[toaniel]] en animaasje, mar fierwei de bekendste en ek de op kommersjeel mêd súksesfolste adaptaasje is sûnder mis de ferfilming ta in [[spylfilm]]trilogy (de [[The Lord of the Rings-filmtrilogy|''The Lord of the Rings''-filmtrilogy]]) troch [[regisseur]] [[Peter Jackson]], dy't útkaam yn trije opienfolgjende jierren yn [[2001]] (''[[The Lord of the Rings: The Fellowship of the Ring]]''), [[2002]] (''[[The Lord of the Rings: The Two Towers]]'') en [[2003]] (''[[The Lord of the Rings: The Return of the King]]''). Alle trije dielen fan dizze produksje fan ''[[New Line Cinema]]'' waarden troch frijwol eltsenien tajûche, en elts waard nominearre foar en wûn ferskate [[Oscar]]s. It trêde diel wie de twadde film ea dy't mear as in miljard dollar opbrocht en wûn yn totaal alve Oscars (dy foar bêste film en bêste regisseur ynbegrepen), dêr't er de klassikers ''[[Ben Hur (film út 1959)|Ben Hur]]'' en ''[[Titanic (film út 1997)|Titanic]]'' mei belike. Behalven dat er in kommersjeel súkses wie, slagge it de filmtrilogy ek om in foege kliber net-lêzers, dy't it boek net berikke kinnen hie, foar it earst mei ''The Lord of the Rings'' yn 'e kunde komme te litten. En dêrnjonken foarme it in ynspiraasjeboarne, bgl. foar Liuwe Westra, dy't yn syn foarwurd by ''It Selskip fan de Ring'' stelt dat er him oantrune fielde om mei syn Fryske fertaling fan 'e trilogy útein te setten nei't er ''The Lord of the Rings: The Fellowship of the Ring'' yn 'e bioskoop sjoen hie.
== Sjoch ek ==
* [[Le Monde's 100 boeken fan de iuw]]
{{boarnen|boarnefernijing=
'''Noaten'''
<references/>
'''Boarnen'''
* {{Aut|Tolkien, J.R.R.}}, ''It Selskip fan de Ring'', Ljouwert, 2010 (Utjouwerij Frysk en Frij y.g.m. Utjouwerij Elikser B.V.), ISBN 978-9 08 56 60 224.
* {{Aut|Tolkien, J.R.R.}}, ''The Lord of the Rings'', Londen, 2001 (HarperCollins''Publishers''), ISBN 0 00 71 23 817.
----
* {{Aut|Westra, Liuwe H.}}, ''"Not Wholly True, Not Perfectly Theocentric": In dwerse wurdearring fan Tolkien syn "The Lord of the Rings" as in kristlik boek'' (essay), Lollum, 2006.
Foar fierdere sekundêre boarnen en oare literatuer, sjoch ûnder: [http://en.wikipedia.org/wiki/The_Lord_of_the_Rings ''Notes'', ''References'' en ''Further reading'', op dizze side].
}}
{{DISPLAYTITLE:''{{PAGENAME}}''}}
[[Kategory:Master fan Alle Ringen| ]]
[[Kategory:Literêr wurk fan J.R.R. Tolkien]]
[[Kategory:Fantasyromansearje]]
[[Kategory:Ingelsktalige romansearje]]
[[Kategory:Fryske oersetting]]
[[Kategory:Romansearje út 1954]]
[[Kategory:Literatuer oer dwergen]]
[[Kategory:Literatuer oer elven]]
[[Kategory:Literatuer oer wearwolven]]
[[Kategory:Literatuer oer reuzen]]
[[Kategory:Literatuer oer oarken]]
[[Kategory:Literatuer oer tsjoenderij]]
[[Kategory:Literatuer oer in kweeste]]
5w3fxfa78q2umhlglts3d35ohkq8ubs
It Selskip fan de Ring
0
57058
1086480
1032789
2022-08-05T20:48:40Z
CommonsDelinker
353
"Tolkien_1916.jpg" is op Commons fuorthelle [[commons:User:Rosenzweig|Rosenzweig]] om't: per [[:c:Commons:Deletion requests/File:Tolkien 1916.jpg|]].
wikitext
text/x-wiki
{{Literatuer
| ôfbylding = Westra-It Selskip fan de Ring.jpg
| ôfbyldingstekst = <!-- Foarmjouwer: Robert Seton -->
| ôfbyldingsbreedte = 180px
| titel = ''It Selskip fan de Ring''
| oarspr. titel = ''The Fellowship of the Ring''
| auteur = [[J.R.R. Tolkien]]
| taal = [[Ingelsk]]
| foarm = [[roman]]
| sjenre = [[fantasy (sjenre)|fantasy]]
| skreaun =
| 1e publikaasje = [[1954]], [[Londen]]
| 1e opfiering =
| oarspr. útjouwer = [[George Allen & Unwin]]
| rige = ''[[The Lord of the Rings]]''
| foarich diel = gjint (is 1ste diel)
| folgjend diel = ''[[The Two Towers]]''
| bondel =
| prizen =
| ISBN =
| Fryske titel = ''It Selskip fan de Ring''
| publikaasje = [[2011]], [[Ljouwert (stêd)|Ljouwert]]
| útjouwer = [[Utjouwerij Frysk en Frij]] / [[Utjouwerij Elikser|Elikser]]
| oersetter = dû. [[Liuwe H. Westra]]
| prizen oers. =
| ISBN oers. = 978-9 08 56 60 224
}}
'''''It Selskip fan de Ring''''', yn it oarspronklike [[Ingelsk]]: '''''The Fellowship of the Ring''''', is in [[fantasy (literêr sjenre)|fantasy]]-[[roman]] fan 'e hân fan 'e wiidferneamde [[Grut-Brittanje|Britske]] [[skriuwer]] en [[taalkunde|taalkundige]] [[J.R.R. Tolkien]] ([[1892]]-[[1973]]). Yn 'e mande mei ''[[De Twa Tuorren]]'' en ''[[De Kening Komt Wer]]'' makket it diel út fan 'e epyske trilogy ''[[Master fan Alle Ringen]]'' (''[[The Lord of the Rings]]''), dy't Tolkien syn wiidweidichste en bekendste wurk is. ''The Fellowship of the Ring'', dat it earste diel fan 'e trilogy is, fertelt it ferhaal fan 'e [[hobbit]] of [[healmling]] Frodo Balsma (Ingelsk: Frodo Baggins), dy't troch beërf yn it besit komt fan 'e Iene Ring fan 'e dûnkere hear Sauron. Mei acht oaren ûndernimt er dan in gefaarlike kweeste om 'e ring werom te bringen nei de fjurren fan 'e Doemberch, yn it fiere en yslike lân Mordor, dat it iennichste plak is dêr't it nuodlike ding ferneatige wurde kin. De roman waard foar it earst publisearre yn [[1954]]; yn [[2001]] kaam de populêre en bekroande ferfilming ''[[The Lord of the Rings: The Fellowship of the Ring]]'' fan [[regisseur]] [[Peter Jackson]] út. De [[Frysk]]e oersetting fan it boek, fan 'e hân fan [[Liuwe Westra]], is út [[2011]].
==Eftergrûn==
''The Fellowship of the Ring'' omfettet twa subdielen, titele ''Boek I'' en ''Boek II'', mei dêroan foarôfgeande in útlizzerige prolooch dy't de lêzer yn in sabeare non-fiksjestyl oer beskate saken eftergrûnynformaasje ferskaft dy't net beslist nedich is om it ferhaal begripe te kinnen. De roman is in streekrjocht ferfolch op Tolkien syn eardere [[berneboek]] ''[[The Hobbit]]'', út [[1937]], en dat is oan 'e earste pear haadstikken te merken, dy't yn deselde styl as ''The Hobbit'' skreaun binne. Geandewei feroaret de toansetting lykwols nei in mear folwoeksen ferhaal. Tolkien wie sels oarspronklik fan doel om ''The Lord of the Rings'' yn ien bân út te jaan, mar syn [[útjouwer]] besleat om der in trilogy fan te meitsjen. Dat is dan ek de reden foar de frij abrupte ein fan ''The Fellowship of the Ring''.
==Ynhâld==
It ferhaal spilet yn in net neier oantsjutte (en optochte) oertiid fan ús wrâld tusken de opkomst fan it feeëryk en de hearskippij fan 'e [[minske]].
===Boek I===
''It Selskip fan 'e Ring'' iepenet mei de hûndertalfde jierdei fan 'e hobbit Bilbo Balsma, op deselde deis dat syn omkesizzer en oannommen erfgenamt Frodo Balsma 33 jier en dêrmei mearderjierrich wurdt. Mei it jierdeisfeest nimt Bilbo ôfskie fan famylje, freonen en goekunde en dêrnei ferlit er foargoed it Goa, it fredige lantsje fan 'e hobbits. Hy lit Frodo alles nei dat er net meinimt, te witten syn hûs yn Hobbitum mei alle húsrie, en, nei frijwat oantrún fan syn freon, de [[tsjoender]] Gandalf, ek syn magyske ring, dy't de drager ûnsichtber makket en dy't er op in eardere reis om utens yn besit krigen hat (sjoch: ''[[De Hobbit]]''). Gandalf hat sa syn fermoedens oer de ring en foar't er ôfset om syn eigen affearen te berêden, warskôget er Frodo om it ding geheim te hâlden.
Yn 'e santjin jier dy't dêrop folgje komt Gandalf út en troch ris by Frodo oer de flier, oant er op in maitydsjûn wer delkomt om him te fertellen dat er einlings en te'n lêsten de wierheid oer de ring ûntdutsen hat. It is de Iene Ring fan 'e dûnkere hear Sauron, dy't him smeid en der in grut part fan syn krêften yn lein hat om troch de ring syn oerhearsking fan Middenierde te beävensearjen. Yn 'e Oarloch fan it Lêste Ferbûn waard Sauron lykwols ferslein en ûnder fuotten helle troch Gil-galad, de kening fan 'e [[elf (mytysk wêzen)|elven]], en Elendil, de hege kening fan 'e minskene riken fan Arnor en Gondor, al sneuvelen dy dêrby sels. Isildur, Elendil syn soan en erfgenamt, snie Sauron de ring fan 'e finger, mar ynstee fan him te ferneatigjen, hold er him foar himsels. Op syn weromweis nei it noarden waard Isildur lykwols yn 'e Liezefjilden, oan 'e igge fan 'e Anduin, de Grutte Rivier, oerfallen troch [[oark]]en. Wylst er mei de ring om, ûnsichtber, de rivier oer besocht te swimmen, glied it ding him fan 'e finger, sadat de oarken him sjen en deasjitte koene. De ring bedarre op 'e boaiem fan 'e Anduin, dêr't er in ûnwitber skoft letter by tafal opdûkt waard troch de hobbit Déagol. Dy syn freon Sméagol, dy't it begear nei de ring daliks al oermânsk waard, fermoarde Déagol dêrop en hold it sieraad foar himsels. Ferstjitten fanwegen syn misdie loek Sméagol him dêrnei werom yn 'e dûnkerste grotten ûnder de Diisbergen, dêr't er de ring withoelang yn syn besit hold, mei't de ynfloed derfan de hobbit net inkeld ferwrong ta in trochferkeard karikatuer fan himsels, mar teffens syn libben mei iuwen ferlinge. Sméagol wie nimmen oars as it wêzen Gollum, dat Bilbo op syn reis nei de Ienlike Berch yn 'e grotten ûnder de Diisbergen tsjinkaam, yn deselde grotten dêr't er ek de ring fûn (sjoch: ''[[De Hobbit]]'').
No is Sauron wer opstien en weromkeard nei syn bolwurk yn it dûnkere lân Mordor, en hy sparret kosten noch muoite om syn ring, dy't ommers de kaai ta al syn krêften is, werom te finen. Gandalf warskôget Frodo tsjin it ynherinte kwea fan 'e ring en fertelt him ek dat er yn it Goa langer net mear yn hâldershân is; út syn ûndersyk hat bliken dien dat Gollum op 'e siik nei de ring yn Mordor bedarre is, dêr't er ûnder tramtearring alles dat er deroer wist fertelle moatten hat. Sadwaande binne de nammen Balsma en it Goa no bekend by Sauron. Gandalf riedt Frodo oan om 'e ring nei Riedelle, in ein beëasten it Goa, ta te bringen, dêr't Elrond de healelf regearret yn it Lêste Hieme Hoarnleger diskant de See, yn 'e hope dat it ding dêr feilich wêze sil. Mar Frodo mei net samar ferdwine, want dat soe opfalle en mooglik de tsjinners fan 'e Ringmakker op syn spoar sette kinne. Dat Frodo makket plannen om oan 'e ein fan 'e simmer dat út. Syn tsjinstfeint Tabe Snasta, dy't it petear fan Frodo en Gandalf ôflústere hat, freget en kriget tastimming om mei syn baas te gean. Gandalf bliuwt in hoart by Frodo útfanhûs, mar set dan wer ôf, nei't er ûnthjitten hat om foar Frodo syn eigen ôfreis werom te wêzen.
Dy simmers ferfart Frodo fan Hobbitum, midden yn it Goa, nei in ôfhandich húske te Krikholwert, efter Bûkbierrum, alhiel oan 'e eastgrins. Behalven Tabe Snasta helpe ek Frodo syn freonen Pilegryn Tûk (Pepyn) en Meriadoc Brandebûk (Merten) by de ferhuzing yn Hobbitum, wylst in trêde freon, Friddegarius Fiksema (Fetse), nei Krikholwert giet te húswarjen. Frodo fertelt harren lykwols neat oer syn oansteande ôfreis. As de simmer einet en Gandalf noch nea wer kommen is, beslút Frodo om dan mar sûnder him op 'en paad. En dat is neat te betiid, want dyselde jûns arrivearret der in Swarte Ruter yn Hobbitum dy't fragen stelt oer in Balsma. Sterker noch, Frodo, Tabe, Merten en Pepyn wurde dwers troch it Goa hjitfolge troch ferskate Swarte Ruters, dy't letter de ''Nazgûl'' of ringsjammen blike te wêzen, de njoggen machtichste en neiste tsjinners fan Sauron. Mei help fan in groepke elven dat ûnderweis is nei de Grize Havens witte se dy lykwols te ûntrinnen en it hûs yn Krikholwert te berikken. Dêr docht bliken dat Merten, Pepyn en Fetse al lang fan 'e ring en Frodo syn plan ôfwitte en dat Merten en Pepyn fan doel binne om mei, wylst Fetse yn it hûs efterbliuwt om 'e efterfolgers op 'e doele te bringen.
{{Plotbedjer}}
Sadwaande sette Frodo, Tabe, Merten en Pepyn fjouweresom ôf troch it Alde Wâld oan 'e eastgrins fan it Goa, dêr't se fan wrokkerige en kweawillige âlde beammen rêden wurde troch it nijsgjirrige wêzen Tom Bombadyl, dy't harren yn syn eigen wente bekomme lit. Neitiid reitsje se op 'e Grêfheuvelshichten troch eigen skuld op 'e nij yn swier waar en falle diskear suver ta proai oan 'e oerâlde grêfgeasten dy't dêr omwaarje, mar fannijs wurde se rêden troch Tom Bombadyl, dy't harren dan foar de wissichheid mar oan 'e wei nei Skree ta begelaat. Yn it doarp Skree oernachtsje se yn 'e pleatslike herberge, "De Hynstewâd", fan 'e tiishollige weard Bûterbleb Bierema. Dêr moetsje se de doarmer Strider, of Aragorn Arathorns, sa't er eins hjit, in âlde freon fan Gandalf. As dyseldichste nachts in pear Swarte Ruters in raam op "De Hynstewâd" dogge, wurdt Aragorn harren gids by har flecht troch de wylde lannen beëasten Skree.
Op 'e heuvel Waarshichte wurde se oanfallen fan fiif fan 'e Nazgûl, en dy har lieder wit Frodo mei in ferflokte hogge del te stekken ear't Aragorn harren ferdriuwe kin. De ôfbrutsen punt fan it mês is yn 'e wûne sitten bleaun en makket dat Frodo geandewei siker wurdt as hja harren flecht nei it easten ferfetsje. As de reizgers tichter by Riedelle komme, moetsje se de elvehear Glorfindel, dy't útstjoerd is om harren te sykjen. Dy helpt harren nei de Furde fan 'e Bruynen ta, mar dêr wachtsje alle njoggen Nazgûl harren op. Glorfindel syn hynder kin hurder as de ryddieren fan 'e fijân en draacht Frodo feilich troch de furde. As de ringsjammen harren yn 'e rivier folgje, wurde se troch in machtige weach, oproppen troch Elrond fan Riedelle, fuortspield. Sadree't er dat sjoen hat, falt Frodo derhinne.
===Boek II===
Nei't Elrond him genêzen hat, komt Frodo wer by yn dy syn hûs te Riedelle. Hy ûntdekt dat syn omke Bilbo dêr ek al jierren by de elven omhúsmannet. Teffens hâlde dêr ferskate oare gasten ta, mei dêrûnder Gandalf, de [[dwerch (mytysk wêzen)|dwerch]] Glóin (ien fan dejingen dy't Bilbo beselskippen op 'e reis nei de Ienlike Berch) en dy syn soan Gimli; Legolas, de soan en boadskipper fan syn heit Thranduil, de kening fan 'e boskelven fan it Brimsterwâld; en Boromir, de soan fan Denethor, de steedhâlder fan it fiere Gondor.
Elrond ropt harren allegear gear foar in berie oangeande de ring. Glóin is de earste dy't sprekt en hy ferhellet fan Balin (in oarenien fan Bilbo syn âlde freonen) en dy syn krewearjen om it âlde dwergekeninkryk fan Moarje werom te winnen, dêr't de dwergen yn lang ferfleine tiden wei ferdreaun binne troch eat dat hja opdolden út 'e ierde yn harren begear nei it seldsume metaal ''mithril''. Balin is mei in kloft lyksinnige dwergen dat út set, mar der hat no al jierrenlang gjin berjocht mear fan him west. Glóin fertelt ek dat de Nazgûl te Dol en oan 'e poarte fan 'e Ienlike Berch kommen binne, earst mei moaie wurden en dêrnei mei drigeminten, op 'e siik nei Bilbo en de ring. Dêrnei sprekt Elrond sels en docht de skiednis fan 'e ring út 'e doeken oant er ferlern rekke yn 'e Anduin. Dan stiet Boromir op en fertelt fan in dream dy't hy en syn jongere broer Faramir beiden hân hawwe en dêr't harren yn hjitten waard om yn Riedelle "it Brutsene Swurd" en "Isildurs Flok" te sykjen. Yn andert dêrop hellet Aragorn it Brutsene Swurd, in erfstik fan syn hûs, foar 't ljocht en bringt er oan Boromir en de hobbits út dat er de lêste ôfstammeling fan 'e minskene keningen fan oersee is, en de erfgenamt fan Isildur Elendils. Dêrnei wurdt Frodo frege om 'e ring, Isildur syn flok, sjen te litten, wat er mei tsjinnichheid docht. Bilbo fertelt dan it ferhaal fan hoe't er de ring fûn hat, en Frodo fan hoe't er út it Goa nei Riedelle flechtsje moatten hat. Dêrop bringt Gandalf oan 't ljocht hoe't hy ûntdutsen hat dat dizze ring de Iene Ring fan Sauron is; de úteinlike befêstiging dêrfan is kommen fan it wêzen Gollum, dat hy en Aragorn nei lang sykjen en mei grutte muoite fongen hawwe en oan 'e boskelven oerdroegen hawwe om finzen te hâlden. Dêrop falt Legolas him yn 't wurd en fertelt dat hy stjoerd is om tynge te dwaan dat Gollum syn folk ûntkomd is. Gandalf hat sels noch minder nijs, want de foaroanman fan syn oarder, de tsjoender Saruman de Wite, is ferlaat ta it kwea en hat, sa liket it, de lapen gearsmiten mei Sauron. Doe't Gandalf nei him ta gie om rie, waard er finzen setten op it dak fan 'e toer Orthanc en it duorre withoelang ear't er mei help fan 'e earn Gwaihir, de Wynhearre, ûntsnappe koe; dat wie de reden dat er net op 'e ôfsprutsen tiid yn Hobbitum opdaagjen kaam.
Men beslút dat de ring net yn Riedelle bliuwe kin, noch lang op oare plakken ferskûle wurde kin, noch oer de no troch de fijân goed yn 'e rekken holden westlike wei nei de Grize Havens ta brocht wurde kin. Likemin kin er tsjin Sauron brûkt wurde, want it ynherinte kwea fan 'e ring soe betsjutte dat men dêrmei de iene dûnkere hear foar in oaren ynruile. Dat lit mar ien mooglikheid oer, en dat is dat de ring nei Mordor brocht wurde moat, om him dêr yn 'e fjurren fan 'e Doemberch te smiten. Dat is it plak dêr't er smeid is en teffens it iennichste plak dêr't er ferneatige wurde kin. Om't Sauron sa'n grut part fan syn krêften yn 'e ring lein hat, sil hy dan meiferneatige wurde. Hoewol't it in tige nuodlike opdracht is, biedt Frodo oan om dy op him te nimmen. Mei him sille de oare trije hobbits, Tabe, Merten en Pepyn, gean, en ek Gandalf, Aragorn, Boromir, Legolas en Gimli.
[[File:Liuwe Westra (Haye Bylstra, Tresoar, Ljouwert).jpg|right|thumb|180px|[[Liuwe H. Westra]], dy't de [[Frysk]]e [[oersetting]] fan it [[boek]] makke.<br><small>(Foto: Haye Bylstra, [[Tresoar]])</small>]]
Njoggenresom sette se ôf út Riedelle en reizgje oan 'e westkant by de Diisbergen lâns nei it suden troch it ferlitten lân Hollin, dêrby hjitfolge troch de ferkenners fan Sauron. Harren besykjen om 'e bergen oer te stekken fia in pas, de Readhoarnpoarte, strânet yn djippe snie, en as se dêrnei oanfallen wurde troch in kliber [[wearwolf|wearwolven]] binne se twongen om in nuodlik paad ûnder de bergen troch te nimmen, dwers troch it âlde dwergeryk fan Moarje. Dêr ûntdekke se wat der fan Balin-en-dy wurden is: hja binne by harren besykjen om 'e Minen fan Moarje werom te winnen deade troch de oarken dy't dêr no omhúsmanje, en dy't folle machtiger wiene as harren. Dyselde oarken hawwe no lucht krigen fan 'e nije ynkringers en nei in oanfal ôfslein te hawwen, moat it selskip it lêste ein nei de eastlike poarte flechtsje. As se de lêste brêge foar de poarte berikke, komt harren in balroch fan Morgoth oer it mad. Wylst er de oaren dat út stjoerd nei de poarte, giet Gandalf sels op 'e brêge de striid mei de [[demon]] oan. De balroch wurdt him lykwols hast oermânsk, en as in lêste wanhoopsdie ferrinnewearret Gandalf dan de brêge; de balroch stoart yn 'e djippe kleau dêrûnder, mar skuort de tsjoender mei. De oare acht selskipslju slagje út Moarje wei en ûntkomme oan 'e efterfolgjende oarken troch it swierbewekke elveryk Lothlórien yn te gean, dêr't se gastfrij ûnthelle wurde troch de frouwe Galadriel en har gemaal Celeborn.
As se in deimannich yn Lothlórien bekommen binne en nei't Galadriel in elk fan harren bejeftige hat mei in geskink dat noch te pas komme kin op 'e rest fan harren kweeste, ferfetsje se har reis yn súdlike rjochting troch yn elveboaten de Anduin ôf te sakjen. Einlings berikke se de grutte wetterfal Rauros, dêr't se beslute moatte hoe fierder: súdoan nei Gondor of eastoan nei Mordor. Boromir, dy't de ring brûke wol om syn lân, Gondor, te rêden, besiket Frodo it ding te ûntnaderjen. Dêrop flechtet Frodo de rivier oer om 'e oan him tafertroude opdracht sûnder de oaren te folbringen, mar hy hat bûten syn feint Tabe rekkene, dy't wegeret syn master allinnich gean te litten. Uteinlik sette se twaresom ôf. Dêrmei einiget it earste diel fan ''Master fan Alle Ringen''.
==Fryske oersetting==
De [[Frysk]]e [[oersetting]] fan ''The Fellowship of the Ring'' ferskynde yn [[2011]] ûnder de titel ''It Selskip fan de Ring'' by [[Utjouwerij Frysk en Frij]] te [[Ljouwert (stêd)|Ljouwert]], yn gearwurking mei [[Utjouwerij Elikser]] (dy't de [[distribúsje (ferdieling)|distribúsje]] ôfhannele), en mei stipe fan 'e [[Boersma-Adema Stichting]], de [[Stichting Juckema-Sideriusfonds]], de [[Douwe Kalma Stifting]], it [[Pot-Cuperus Fûns]] (yn behear by de [[Stifting Frysk Akademyfûns]]) en de [[provinsje]] [[Fryslân]].<ref>{{Aut|Tolkien, J.R.R.}}, ''It Selskip fan de Ring'' (fert. Liuwe H. Westra), Ljouwert, 2010 (Utjouwerij Frysk en Frij y.g.m. Utjouwerij Elikser B.V.), ISBN 978-9 08 56 60 224, skutblêd.</ref> De Fryske fertaling wie fan 'e hân fan dû. [[Liuwe H. Westra]], [[predikant]] en [[universiteit|universitêr meiwurker]] te [[Lollum]], dy't der fan [[2001]] ôf by de tiid lâns al mei dwaande west hie, sa fertelt er yn syn [[foarwurd]] by ''It Selskip fan 'e Ring''. Hy hie dêrby de stipe fan in stikmannich meilêzers, wêrûnder [[Geart van der Meer]], [[Jarich Hoekstra]], [[Ate Grypstra]] en [[Anne Tjerk Popkema]], dy't Tolkien syn ''[[De Hobbit]]'' yn it Frysk oerset hat. Westra droech syn oersetting op oan syn [[oarehelte|frou]] Baukje.<ref>{{Aut|Westra, Liuwe H.}}, ''Fan 'e Oersetter'', yn yn: J.R.R. Tolkien, ''It Selskip fan de Ring'', Ljouwert, 2010 (Utjouwerij Frysk en Frij y.g.m. Utjouwerij Elikser B.V.), ISBN 978-9 08 56 60 224, s. 9.</ref>
{{boarnen|boarnefernijing=
<references/>
----
* {{Aut|Tolkien, J.R.R.}}, ''It Selskip fan de Ring'', Ljouwert, 2010 (Utjouwerij Frysk en Frij y.g.m. Utjouwerij Elikser B.V.), ISBN 978-9 08 56 60 224.
* {{Aut|Tolkien, J.R.R.}}, ''The Lord of the Rings'', Londen, 2001 (HarperCollins Publishers), ISBN 0 00 71 23 817.
----
Foar sekundêre boarnen en oare literatuer, sjoch ûnder: [http://en.wikipedia.org/wiki/The_Fellowship_of_the_Ring ''References'', op dizze side].
}}
{{DISPLAYTITLE:''{{PAGENAME}}''}}
{{DEFAULTSORT:Selskip fan de Ring, It}}
[[Kategory:Literêr wurk fan J.R.R. Tolkien]]
[[Kategory:Master fan Alle Ringen]]
[[Kategory:Fantasyroman]]
[[Kategory:Ingelsktalige roman]]
[[Kategory:Roman út 1954]]
[[Kategory:Fryske oersetting]]
[[Kategory:Literatuer oer dwergen]]
[[Kategory:Literatuer oer elven]]
[[Kategory:Literatuer oer wearwolven]]
[[Kategory:Literatuer oer oarken]]
[[Kategory:Literatuer oer tsjoenderij]]
[[Kategory:Literatuer oer in kweeste]]
[[he:שר הטבעות#אחוות הטבעת]]
q7xfy7e6aofq6v9vslnzczzpf4978n5
1086551
1086480
2022-08-05T21:13:02Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Bewurkings fan "[[Wiki:Contributions/CommonsDelinker|CommonsDelinker]]" ([[Meidogger oerlis:CommonsDelinker|oerlis]]) werom set ta de ferzje fan "Ieneach fan 'e Esk".
wikitext
text/x-wiki
{{Literatuer
| ôfbylding = Westra-It Selskip fan de Ring.jpg
| ôfbyldingstekst = <!-- Foarmjouwer: Robert Seton -->
| ôfbyldingsbreedte = 180px
| titel = ''It Selskip fan de Ring''
| oarspr. titel = ''The Fellowship of the Ring''
| auteur = [[J.R.R. Tolkien]]
| taal = [[Ingelsk]]
| foarm = [[roman]]
| sjenre = [[fantasy (sjenre)|fantasy]]
| skreaun =
| 1e publikaasje = [[1954]], [[Londen]]
| 1e opfiering =
| oarspr. útjouwer = [[George Allen & Unwin]]
| rige = ''[[The Lord of the Rings]]''
| foarich diel = gjint (is 1ste diel)
| folgjend diel = ''[[The Two Towers]]''
| bondel =
| prizen =
| ISBN =
| Fryske titel = ''It Selskip fan de Ring''
| publikaasje = [[2011]], [[Ljouwert (stêd)|Ljouwert]]
| útjouwer = [[Utjouwerij Frysk en Frij]] / [[Utjouwerij Elikser|Elikser]]
| oersetter = dû. [[Liuwe H. Westra]]
| prizen oers. =
| ISBN oers. = 978-9 08 56 60 224
}}
'''''It Selskip fan de Ring''''', yn it oarspronklike [[Ingelsk]]: '''''The Fellowship of the Ring''''', is in [[fantasy (literêr sjenre)|fantasy]]-[[roman]] fan 'e hân fan 'e wiidferneamde [[Grut-Brittanje|Britske]] [[skriuwer]] en [[taalkunde|taalkundige]] [[J.R.R. Tolkien]] ([[1892]]-[[1973]]). Yn 'e mande mei ''[[De Twa Tuorren]]'' en ''[[De Kening Komt Wer]]'' makket it diel út fan 'e epyske trilogy ''[[Master fan Alle Ringen]]'' (''[[The Lord of the Rings]]''), dy't Tolkien syn wiidweidichste en bekendste wurk is. ''The Fellowship of the Ring'', dat it earste diel fan 'e trilogy is, fertelt it ferhaal fan 'e [[hobbit]] of [[healmling]] Frodo Balsma (Ingelsk: Frodo Baggins), dy't troch beërf yn it besit komt fan 'e Iene Ring fan 'e dûnkere hear Sauron. Mei acht oaren ûndernimt er dan in gefaarlike kweeste om 'e ring werom te bringen nei de fjurren fan 'e Doemberch, yn it fiere en yslike lân Mordor, dat it iennichste plak is dêr't it nuodlike ding ferneatige wurde kin. De roman waard foar it earst publisearre yn [[1954]]; yn [[2001]] kaam de populêre en bekroande ferfilming ''[[The Lord of the Rings: The Fellowship of the Ring]]'' fan [[regisseur]] [[Peter Jackson]] út. De [[Frysk]]e oersetting fan it boek, fan 'e hân fan [[Liuwe Westra]], is út [[2011]].
==Eftergrûn==
''The Fellowship of the Ring'' omfettet twa subdielen, titele ''Boek I'' en ''Boek II'', mei dêroan foarôfgeande in útlizzerige prolooch dy't de lêzer yn in sabeare non-fiksjestyl oer beskate saken eftergrûnynformaasje ferskaft dy't net beslist nedich is om it ferhaal begripe te kinnen. De roman is in streekrjocht ferfolch op Tolkien syn eardere [[berneboek]] ''[[The Hobbit]]'', út [[1937]], en dat is oan 'e earste pear haadstikken te merken, dy't yn deselde styl as ''The Hobbit'' skreaun binne. Geandewei feroaret de toansetting lykwols nei in mear folwoeksen ferhaal. Tolkien wie sels oarspronklik fan doel om ''The Lord of the Rings'' yn ien bân út te jaan, mar syn [[útjouwer]] besleat om der in trilogy fan te meitsjen. Dat is dan ek de reden foar de frij abrupte ein fan ''The Fellowship of the Ring''.
==Ynhâld==
It ferhaal spilet yn in net neier oantsjutte (en optochte) oertiid fan ús wrâld tusken de opkomst fan it feeëryk en de hearskippij fan 'e [[minske]].
===Boek I===
''It Selskip fan 'e Ring'' iepenet mei de hûndertalfde jierdei fan 'e hobbit Bilbo Balsma, op deselde deis dat syn omkesizzer en oannommen erfgenamt Frodo Balsma 33 jier en dêrmei mearderjierrich wurdt. Mei it jierdeisfeest nimt Bilbo ôfskie fan famylje, freonen en goekunde en dêrnei ferlit er foargoed it Goa, it fredige lantsje fan 'e hobbits. Hy lit Frodo alles nei dat er net meinimt, te witten syn hûs yn Hobbitum mei alle húsrie, en, nei frijwat oantrún fan syn freon, de [[tsjoender]] Gandalf, ek syn magyske ring, dy't de drager ûnsichtber makket en dy't er op in eardere reis om utens yn besit krigen hat (sjoch: ''[[De Hobbit]]''). Gandalf hat sa syn fermoedens oer de ring en foar't er ôfset om syn eigen affearen te berêden, warskôget er Frodo om it ding geheim te hâlden.
Yn 'e santjin jier dy't dêrop folgje komt Gandalf út en troch ris by Frodo oer de flier, oant er op in maitydsjûn wer delkomt om him te fertellen dat er einlings en te'n lêsten de wierheid oer de ring ûntdutsen hat. It is de Iene Ring fan 'e dûnkere hear Sauron, dy't him smeid en der in grut part fan syn krêften yn lein hat om troch de ring syn oerhearsking fan Middenierde te beävensearjen. Yn 'e Oarloch fan it Lêste Ferbûn waard Sauron lykwols ferslein en ûnder fuotten helle troch Gil-galad, de kening fan 'e [[elf (mytysk wêzen)|elven]], en Elendil, de hege kening fan 'e minskene riken fan Arnor en Gondor, al sneuvelen dy dêrby sels. Isildur, Elendil syn soan en erfgenamt, snie Sauron de ring fan 'e finger, mar ynstee fan him te ferneatigjen, hold er him foar himsels. Op syn weromweis nei it noarden waard Isildur lykwols yn 'e Liezefjilden, oan 'e igge fan 'e Anduin, de Grutte Rivier, oerfallen troch [[oark]]en. Wylst er mei de ring om, ûnsichtber, de rivier oer besocht te swimmen, glied it ding him fan 'e finger, sadat de oarken him sjen en deasjitte koene. De ring bedarre op 'e boaiem fan 'e Anduin, dêr't er in ûnwitber skoft letter by tafal opdûkt waard troch de hobbit Déagol. Dy syn freon Sméagol, dy't it begear nei de ring daliks al oermânsk waard, fermoarde Déagol dêrop en hold it sieraad foar himsels. Ferstjitten fanwegen syn misdie loek Sméagol him dêrnei werom yn 'e dûnkerste grotten ûnder de Diisbergen, dêr't er de ring withoelang yn syn besit hold, mei't de ynfloed derfan de hobbit net inkeld ferwrong ta in trochferkeard karikatuer fan himsels, mar teffens syn libben mei iuwen ferlinge. Sméagol wie nimmen oars as it wêzen Gollum, dat Bilbo op syn reis nei de Ienlike Berch yn 'e grotten ûnder de Diisbergen tsjinkaam, yn deselde grotten dêr't er ek de ring fûn (sjoch: ''[[De Hobbit]]'').
No is Sauron wer opstien en weromkeard nei syn bolwurk yn it dûnkere lân Mordor, en hy sparret kosten noch muoite om syn ring, dy't ommers de kaai ta al syn krêften is, werom te finen. Gandalf warskôget Frodo tsjin it ynherinte kwea fan 'e ring en fertelt him ek dat er yn it Goa langer net mear yn hâldershân is; út syn ûndersyk hat bliken dien dat Gollum op 'e siik nei de ring yn Mordor bedarre is, dêr't er ûnder tramtearring alles dat er deroer wist fertelle moatten hat. Sadwaande binne de nammen Balsma en it Goa no bekend by Sauron. Gandalf riedt Frodo oan om 'e ring nei Riedelle, in ein beëasten it Goa, ta te bringen, dêr't Elrond de healelf regearret yn it Lêste Hieme Hoarnleger diskant de See, yn 'e hope dat it ding dêr feilich wêze sil. Mar Frodo mei net samar ferdwine, want dat soe opfalle en mooglik de tsjinners fan 'e Ringmakker op syn spoar sette kinne. Dat Frodo makket plannen om oan 'e ein fan 'e simmer dat út. Syn tsjinstfeint Tabe Snasta, dy't it petear fan Frodo en Gandalf ôflústere hat, freget en kriget tastimming om mei syn baas te gean. Gandalf bliuwt in hoart by Frodo útfanhûs, mar set dan wer ôf, nei't er ûnthjitten hat om foar Frodo syn eigen ôfreis werom te wêzen.
[[File:Tolkien 1916.jpg|left|thumb|180px|[[John Ronald Reuel Tolkien]] yn [[1916]].]]
Dy simmers ferfart Frodo fan Hobbitum, midden yn it Goa, nei in ôfhandich húske te Krikholwert, efter Bûkbierrum, alhiel oan 'e eastgrins. Behalven Tabe Snasta helpe ek Frodo syn freonen Pilegryn Tûk (Pepyn) en Meriadoc Brandebûk (Merten) by de ferhuzing yn Hobbitum, wylst in trêde freon, Friddegarius Fiksema (Fetse), nei Krikholwert giet te húswarjen. Frodo fertelt harren lykwols neat oer syn oansteande ôfreis. As de simmer einet en Gandalf noch nea wer kommen is, beslút Frodo om dan mar sûnder him op 'en paad. En dat is neat te betiid, want dyselde jûns arrivearret der in Swarte Ruter yn Hobbitum dy't fragen stelt oer in Balsma. Sterker noch, Frodo, Tabe, Merten en Pepyn wurde dwers troch it Goa hjitfolge troch ferskate Swarte Ruters, dy't letter de ''Nazgûl'' of ringsjammen blike te wêzen, de njoggen machtichste en neiste tsjinners fan Sauron. Mei help fan in groepke elven dat ûnderweis is nei de Grize Havens witte se dy lykwols te ûntrinnen en it hûs yn Krikholwert te berikken. Dêr docht bliken dat Merten, Pepyn en Fetse al lang fan 'e ring en Frodo syn plan ôfwitte en dat Merten en Pepyn fan doel binne om mei, wylst Fetse yn it hûs efterbliuwt om 'e efterfolgers op 'e doele te bringen.
{{Plotbedjer}}
Sadwaande sette Frodo, Tabe, Merten en Pepyn fjouweresom ôf troch it Alde Wâld oan 'e eastgrins fan it Goa, dêr't se fan wrokkerige en kweawillige âlde beammen rêden wurde troch it nijsgjirrige wêzen Tom Bombadyl, dy't harren yn syn eigen wente bekomme lit. Neitiid reitsje se op 'e Grêfheuvelshichten troch eigen skuld op 'e nij yn swier waar en falle diskear suver ta proai oan 'e oerâlde grêfgeasten dy't dêr omwaarje, mar fannijs wurde se rêden troch Tom Bombadyl, dy't harren dan foar de wissichheid mar oan 'e wei nei Skree ta begelaat. Yn it doarp Skree oernachtsje se yn 'e pleatslike herberge, "De Hynstewâd", fan 'e tiishollige weard Bûterbleb Bierema. Dêr moetsje se de doarmer Strider, of Aragorn Arathorns, sa't er eins hjit, in âlde freon fan Gandalf. As dyseldichste nachts in pear Swarte Ruters in raam op "De Hynstewâd" dogge, wurdt Aragorn harren gids by har flecht troch de wylde lannen beëasten Skree.
Op 'e heuvel Waarshichte wurde se oanfallen fan fiif fan 'e Nazgûl, en dy har lieder wit Frodo mei in ferflokte hogge del te stekken ear't Aragorn harren ferdriuwe kin. De ôfbrutsen punt fan it mês is yn 'e wûne sitten bleaun en makket dat Frodo geandewei siker wurdt as hja harren flecht nei it easten ferfetsje. As de reizgers tichter by Riedelle komme, moetsje se de elvehear Glorfindel, dy't útstjoerd is om harren te sykjen. Dy helpt harren nei de Furde fan 'e Bruynen ta, mar dêr wachtsje alle njoggen Nazgûl harren op. Glorfindel syn hynder kin hurder as de ryddieren fan 'e fijân en draacht Frodo feilich troch de furde. As de ringsjammen harren yn 'e rivier folgje, wurde se troch in machtige weach, oproppen troch Elrond fan Riedelle, fuortspield. Sadree't er dat sjoen hat, falt Frodo derhinne.
===Boek II===
Nei't Elrond him genêzen hat, komt Frodo wer by yn dy syn hûs te Riedelle. Hy ûntdekt dat syn omke Bilbo dêr ek al jierren by de elven omhúsmannet. Teffens hâlde dêr ferskate oare gasten ta, mei dêrûnder Gandalf, de [[dwerch (mytysk wêzen)|dwerch]] Glóin (ien fan dejingen dy't Bilbo beselskippen op 'e reis nei de Ienlike Berch) en dy syn soan Gimli; Legolas, de soan en boadskipper fan syn heit Thranduil, de kening fan 'e boskelven fan it Brimsterwâld; en Boromir, de soan fan Denethor, de steedhâlder fan it fiere Gondor.
Elrond ropt harren allegear gear foar in berie oangeande de ring. Glóin is de earste dy't sprekt en hy ferhellet fan Balin (in oarenien fan Bilbo syn âlde freonen) en dy syn krewearjen om it âlde dwergekeninkryk fan Moarje werom te winnen, dêr't de dwergen yn lang ferfleine tiden wei ferdreaun binne troch eat dat hja opdolden út 'e ierde yn harren begear nei it seldsume metaal ''mithril''. Balin is mei in kloft lyksinnige dwergen dat út set, mar der hat no al jierrenlang gjin berjocht mear fan him west. Glóin fertelt ek dat de Nazgûl te Dol en oan 'e poarte fan 'e Ienlike Berch kommen binne, earst mei moaie wurden en dêrnei mei drigeminten, op 'e siik nei Bilbo en de ring. Dêrnei sprekt Elrond sels en docht de skiednis fan 'e ring út 'e doeken oant er ferlern rekke yn 'e Anduin. Dan stiet Boromir op en fertelt fan in dream dy't hy en syn jongere broer Faramir beiden hân hawwe en dêr't harren yn hjitten waard om yn Riedelle "it Brutsene Swurd" en "Isildurs Flok" te sykjen. Yn andert dêrop hellet Aragorn it Brutsene Swurd, in erfstik fan syn hûs, foar 't ljocht en bringt er oan Boromir en de hobbits út dat er de lêste ôfstammeling fan 'e minskene keningen fan oersee is, en de erfgenamt fan Isildur Elendils. Dêrnei wurdt Frodo frege om 'e ring, Isildur syn flok, sjen te litten, wat er mei tsjinnichheid docht. Bilbo fertelt dan it ferhaal fan hoe't er de ring fûn hat, en Frodo fan hoe't er út it Goa nei Riedelle flechtsje moatten hat. Dêrop bringt Gandalf oan 't ljocht hoe't hy ûntdutsen hat dat dizze ring de Iene Ring fan Sauron is; de úteinlike befêstiging dêrfan is kommen fan it wêzen Gollum, dat hy en Aragorn nei lang sykjen en mei grutte muoite fongen hawwe en oan 'e boskelven oerdroegen hawwe om finzen te hâlden. Dêrop falt Legolas him yn 't wurd en fertelt dat hy stjoerd is om tynge te dwaan dat Gollum syn folk ûntkomd is. Gandalf hat sels noch minder nijs, want de foaroanman fan syn oarder, de tsjoender Saruman de Wite, is ferlaat ta it kwea en hat, sa liket it, de lapen gearsmiten mei Sauron. Doe't Gandalf nei him ta gie om rie, waard er finzen setten op it dak fan 'e toer Orthanc en it duorre withoelang ear't er mei help fan 'e earn Gwaihir, de Wynhearre, ûntsnappe koe; dat wie de reden dat er net op 'e ôfsprutsen tiid yn Hobbitum opdaagjen kaam.
Men beslút dat de ring net yn Riedelle bliuwe kin, noch lang op oare plakken ferskûle wurde kin, noch oer de no troch de fijân goed yn 'e rekken holden westlike wei nei de Grize Havens ta brocht wurde kin. Likemin kin er tsjin Sauron brûkt wurde, want it ynherinte kwea fan 'e ring soe betsjutte dat men dêrmei de iene dûnkere hear foar in oaren ynruile. Dat lit mar ien mooglikheid oer, en dat is dat de ring nei Mordor brocht wurde moat, om him dêr yn 'e fjurren fan 'e Doemberch te smiten. Dat is it plak dêr't er smeid is en teffens it iennichste plak dêr't er ferneatige wurde kin. Om't Sauron sa'n grut part fan syn krêften yn 'e ring lein hat, sil hy dan meiferneatige wurde. Hoewol't it in tige nuodlike opdracht is, biedt Frodo oan om dy op him te nimmen. Mei him sille de oare trije hobbits, Tabe, Merten en Pepyn, gean, en ek Gandalf, Aragorn, Boromir, Legolas en Gimli.
[[File:Liuwe Westra (Haye Bylstra, Tresoar, Ljouwert).jpg|right|thumb|180px|[[Liuwe H. Westra]], dy't de [[Frysk]]e [[oersetting]] fan it [[boek]] makke.<br><small>(Foto: Haye Bylstra, [[Tresoar]])</small>]]
Njoggenresom sette se ôf út Riedelle en reizgje oan 'e westkant by de Diisbergen lâns nei it suden troch it ferlitten lân Hollin, dêrby hjitfolge troch de ferkenners fan Sauron. Harren besykjen om 'e bergen oer te stekken fia in pas, de Readhoarnpoarte, strânet yn djippe snie, en as se dêrnei oanfallen wurde troch in kliber [[wearwolf|wearwolven]] binne se twongen om in nuodlik paad ûnder de bergen troch te nimmen, dwers troch it âlde dwergeryk fan Moarje. Dêr ûntdekke se wat der fan Balin-en-dy wurden is: hja binne by harren besykjen om 'e Minen fan Moarje werom te winnen deade troch de oarken dy't dêr no omhúsmanje, en dy't folle machtiger wiene as harren. Dyselde oarken hawwe no lucht krigen fan 'e nije ynkringers en nei in oanfal ôfslein te hawwen, moat it selskip it lêste ein nei de eastlike poarte flechtsje. As se de lêste brêge foar de poarte berikke, komt harren in balroch fan Morgoth oer it mad. Wylst er de oaren dat út stjoerd nei de poarte, giet Gandalf sels op 'e brêge de striid mei de [[demon]] oan. De balroch wurdt him lykwols hast oermânsk, en as in lêste wanhoopsdie ferrinnewearret Gandalf dan de brêge; de balroch stoart yn 'e djippe kleau dêrûnder, mar skuort de tsjoender mei. De oare acht selskipslju slagje út Moarje wei en ûntkomme oan 'e efterfolgjende oarken troch it swierbewekke elveryk Lothlórien yn te gean, dêr't se gastfrij ûnthelle wurde troch de frouwe Galadriel en har gemaal Celeborn.
As se in deimannich yn Lothlórien bekommen binne en nei't Galadriel in elk fan harren bejeftige hat mei in geskink dat noch te pas komme kin op 'e rest fan harren kweeste, ferfetsje se har reis yn súdlike rjochting troch yn elveboaten de Anduin ôf te sakjen. Einlings berikke se de grutte wetterfal Rauros, dêr't se beslute moatte hoe fierder: súdoan nei Gondor of eastoan nei Mordor. Boromir, dy't de ring brûke wol om syn lân, Gondor, te rêden, besiket Frodo it ding te ûntnaderjen. Dêrop flechtet Frodo de rivier oer om 'e oan him tafertroude opdracht sûnder de oaren te folbringen, mar hy hat bûten syn feint Tabe rekkene, dy't wegeret syn master allinnich gean te litten. Uteinlik sette se twaresom ôf. Dêrmei einiget it earste diel fan ''Master fan Alle Ringen''.
==Fryske oersetting==
De [[Frysk]]e [[oersetting]] fan ''The Fellowship of the Ring'' ferskynde yn [[2011]] ûnder de titel ''It Selskip fan de Ring'' by [[Utjouwerij Frysk en Frij]] te [[Ljouwert (stêd)|Ljouwert]], yn gearwurking mei [[Utjouwerij Elikser]] (dy't de [[distribúsje (ferdieling)|distribúsje]] ôfhannele), en mei stipe fan 'e [[Boersma-Adema Stichting]], de [[Stichting Juckema-Sideriusfonds]], de [[Douwe Kalma Stifting]], it [[Pot-Cuperus Fûns]] (yn behear by de [[Stifting Frysk Akademyfûns]]) en de [[provinsje]] [[Fryslân]].<ref>{{Aut|Tolkien, J.R.R.}}, ''It Selskip fan de Ring'' (fert. Liuwe H. Westra), Ljouwert, 2010 (Utjouwerij Frysk en Frij y.g.m. Utjouwerij Elikser B.V.), ISBN 978-9 08 56 60 224, skutblêd.</ref> De Fryske fertaling wie fan 'e hân fan dû. [[Liuwe H. Westra]], [[predikant]] en [[universiteit|universitêr meiwurker]] te [[Lollum]], dy't der fan [[2001]] ôf by de tiid lâns al mei dwaande west hie, sa fertelt er yn syn [[foarwurd]] by ''It Selskip fan 'e Ring''. Hy hie dêrby de stipe fan in stikmannich meilêzers, wêrûnder [[Geart van der Meer]], [[Jarich Hoekstra]], [[Ate Grypstra]] en [[Anne Tjerk Popkema]], dy't Tolkien syn ''[[De Hobbit]]'' yn it Frysk oerset hat. Westra droech syn oersetting op oan syn [[oarehelte|frou]] Baukje.<ref>{{Aut|Westra, Liuwe H.}}, ''Fan 'e Oersetter'', yn yn: J.R.R. Tolkien, ''It Selskip fan de Ring'', Ljouwert, 2010 (Utjouwerij Frysk en Frij y.g.m. Utjouwerij Elikser B.V.), ISBN 978-9 08 56 60 224, s. 9.</ref>
{{boarnen|boarnefernijing=
<references/>
----
* {{Aut|Tolkien, J.R.R.}}, ''It Selskip fan de Ring'', Ljouwert, 2010 (Utjouwerij Frysk en Frij y.g.m. Utjouwerij Elikser B.V.), ISBN 978-9 08 56 60 224.
* {{Aut|Tolkien, J.R.R.}}, ''The Lord of the Rings'', Londen, 2001 (HarperCollins Publishers), ISBN 0 00 71 23 817.
----
Foar sekundêre boarnen en oare literatuer, sjoch ûnder: [http://en.wikipedia.org/wiki/The_Fellowship_of_the_Ring ''References'', op dizze side].
}}
{{DISPLAYTITLE:''{{PAGENAME}}''}}
{{DEFAULTSORT:Selskip fan de Ring, It}}
[[Kategory:Literêr wurk fan J.R.R. Tolkien]]
[[Kategory:Master fan Alle Ringen]]
[[Kategory:Fantasyroman]]
[[Kategory:Ingelsktalige roman]]
[[Kategory:Roman út 1954]]
[[Kategory:Fryske oersetting]]
[[Kategory:Literatuer oer dwergen]]
[[Kategory:Literatuer oer elven]]
[[Kategory:Literatuer oer wearwolven]]
[[Kategory:Literatuer oer oarken]]
[[Kategory:Literatuer oer tsjoenderij]]
[[Kategory:Literatuer oer in kweeste]]
[[he:שר הטבעות#אחוות הטבעת]]
8ufy7lms8egjgus4d7sv2fnshiqw441
1086552
1086551
2022-08-05T21:13:23Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
fuorthelle foto ferfongen
wikitext
text/x-wiki
{{Literatuer
| ôfbylding = Westra-It Selskip fan de Ring.jpg
| ôfbyldingstekst = <!-- Foarmjouwer: Robert Seton -->
| ôfbyldingsbreedte = 180px
| titel = ''It Selskip fan de Ring''
| oarspr. titel = ''The Fellowship of the Ring''
| auteur = [[J.R.R. Tolkien]]
| taal = [[Ingelsk]]
| foarm = [[roman]]
| sjenre = [[fantasy (sjenre)|fantasy]]
| skreaun =
| 1e publikaasje = [[1954]], [[Londen]]
| 1e opfiering =
| oarspr. útjouwer = [[George Allen & Unwin]]
| rige = ''[[The Lord of the Rings]]''
| foarich diel = gjint (is 1ste diel)
| folgjend diel = ''[[The Two Towers]]''
| bondel =
| prizen =
| ISBN =
| Fryske titel = ''It Selskip fan de Ring''
| publikaasje = [[2011]], [[Ljouwert (stêd)|Ljouwert]]
| útjouwer = [[Utjouwerij Frysk en Frij]] / [[Utjouwerij Elikser|Elikser]]
| oersetter = dû. [[Liuwe H. Westra]]
| prizen oers. =
| ISBN oers. = 978-9 08 56 60 224
}}
'''''It Selskip fan de Ring''''', yn it oarspronklike [[Ingelsk]]: '''''The Fellowship of the Ring''''', is in [[fantasy (literêr sjenre)|fantasy]]-[[roman]] fan 'e hân fan 'e wiidferneamde [[Grut-Brittanje|Britske]] [[skriuwer]] en [[taalkunde|taalkundige]] [[J.R.R. Tolkien]] ([[1892]]-[[1973]]). Yn 'e mande mei ''[[De Twa Tuorren]]'' en ''[[De Kening Komt Wer]]'' makket it diel út fan 'e epyske trilogy ''[[Master fan Alle Ringen]]'' (''[[The Lord of the Rings]]''), dy't Tolkien syn wiidweidichste en bekendste wurk is. ''The Fellowship of the Ring'', dat it earste diel fan 'e trilogy is, fertelt it ferhaal fan 'e [[hobbit]] of [[healmling]] Frodo Balsma (Ingelsk: Frodo Baggins), dy't troch beërf yn it besit komt fan 'e Iene Ring fan 'e dûnkere hear Sauron. Mei acht oaren ûndernimt er dan in gefaarlike kweeste om 'e ring werom te bringen nei de fjurren fan 'e Doemberch, yn it fiere en yslike lân Mordor, dat it iennichste plak is dêr't it nuodlike ding ferneatige wurde kin. De roman waard foar it earst publisearre yn [[1954]]; yn [[2001]] kaam de populêre en bekroande ferfilming ''[[The Lord of the Rings: The Fellowship of the Ring]]'' fan [[regisseur]] [[Peter Jackson]] út. De [[Frysk]]e oersetting fan it boek, fan 'e hân fan [[Liuwe Westra]], is út [[2011]].
==Eftergrûn==
''The Fellowship of the Ring'' omfettet twa subdielen, titele ''Boek I'' en ''Boek II'', mei dêroan foarôfgeande in útlizzerige prolooch dy't de lêzer yn in sabeare non-fiksjestyl oer beskate saken eftergrûnynformaasje ferskaft dy't net beslist nedich is om it ferhaal begripe te kinnen. De roman is in streekrjocht ferfolch op Tolkien syn eardere [[berneboek]] ''[[The Hobbit]]'', út [[1937]], en dat is oan 'e earste pear haadstikken te merken, dy't yn deselde styl as ''The Hobbit'' skreaun binne. Geandewei feroaret de toansetting lykwols nei in mear folwoeksen ferhaal. Tolkien wie sels oarspronklik fan doel om ''The Lord of the Rings'' yn ien bân út te jaan, mar syn [[útjouwer]] besleat om der in trilogy fan te meitsjen. Dat is dan ek de reden foar de frij abrupte ein fan ''The Fellowship of the Ring''.
==Ynhâld==
It ferhaal spilet yn in net neier oantsjutte (en optochte) oertiid fan ús wrâld tusken de opkomst fan it feeëryk en de hearskippij fan 'e [[minske]].
===Boek I===
''It Selskip fan 'e Ring'' iepenet mei de hûndertalfde jierdei fan 'e hobbit Bilbo Balsma, op deselde deis dat syn omkesizzer en oannommen erfgenamt Frodo Balsma 33 jier en dêrmei mearderjierrich wurdt. Mei it jierdeisfeest nimt Bilbo ôfskie fan famylje, freonen en goekunde en dêrnei ferlit er foargoed it Goa, it fredige lantsje fan 'e hobbits. Hy lit Frodo alles nei dat er net meinimt, te witten syn hûs yn Hobbitum mei alle húsrie, en, nei frijwat oantrún fan syn freon, de [[tsjoender]] Gandalf, ek syn magyske ring, dy't de drager ûnsichtber makket en dy't er op in eardere reis om utens yn besit krigen hat (sjoch: ''[[De Hobbit]]''). Gandalf hat sa syn fermoedens oer de ring en foar't er ôfset om syn eigen affearen te berêden, warskôget er Frodo om it ding geheim te hâlden.
Yn 'e santjin jier dy't dêrop folgje komt Gandalf út en troch ris by Frodo oer de flier, oant er op in maitydsjûn wer delkomt om him te fertellen dat er einlings en te'n lêsten de wierheid oer de ring ûntdutsen hat. It is de Iene Ring fan 'e dûnkere hear Sauron, dy't him smeid en der in grut part fan syn krêften yn lein hat om troch de ring syn oerhearsking fan Middenierde te beävensearjen. Yn 'e Oarloch fan it Lêste Ferbûn waard Sauron lykwols ferslein en ûnder fuotten helle troch Gil-galad, de kening fan 'e [[elf (mytysk wêzen)|elven]], en Elendil, de hege kening fan 'e minskene riken fan Arnor en Gondor, al sneuvelen dy dêrby sels. Isildur, Elendil syn soan en erfgenamt, snie Sauron de ring fan 'e finger, mar ynstee fan him te ferneatigjen, hold er him foar himsels. Op syn weromweis nei it noarden waard Isildur lykwols yn 'e Liezefjilden, oan 'e igge fan 'e Anduin, de Grutte Rivier, oerfallen troch [[oark]]en. Wylst er mei de ring om, ûnsichtber, de rivier oer besocht te swimmen, glied it ding him fan 'e finger, sadat de oarken him sjen en deasjitte koene. De ring bedarre op 'e boaiem fan 'e Anduin, dêr't er in ûnwitber skoft letter by tafal opdûkt waard troch de hobbit Déagol. Dy syn freon Sméagol, dy't it begear nei de ring daliks al oermânsk waard, fermoarde Déagol dêrop en hold it sieraad foar himsels. Ferstjitten fanwegen syn misdie loek Sméagol him dêrnei werom yn 'e dûnkerste grotten ûnder de Diisbergen, dêr't er de ring withoelang yn syn besit hold, mei't de ynfloed derfan de hobbit net inkeld ferwrong ta in trochferkeard karikatuer fan himsels, mar teffens syn libben mei iuwen ferlinge. Sméagol wie nimmen oars as it wêzen Gollum, dat Bilbo op syn reis nei de Ienlike Berch yn 'e grotten ûnder de Diisbergen tsjinkaam, yn deselde grotten dêr't er ek de ring fûn (sjoch: ''[[De Hobbit]]'').
No is Sauron wer opstien en weromkeard nei syn bolwurk yn it dûnkere lân Mordor, en hy sparret kosten noch muoite om syn ring, dy't ommers de kaai ta al syn krêften is, werom te finen. Gandalf warskôget Frodo tsjin it ynherinte kwea fan 'e ring en fertelt him ek dat er yn it Goa langer net mear yn hâldershân is; út syn ûndersyk hat bliken dien dat Gollum op 'e siik nei de ring yn Mordor bedarre is, dêr't er ûnder tramtearring alles dat er deroer wist fertelle moatten hat. Sadwaande binne de nammen Balsma en it Goa no bekend by Sauron. Gandalf riedt Frodo oan om 'e ring nei Riedelle, in ein beëasten it Goa, ta te bringen, dêr't Elrond de healelf regearret yn it Lêste Hieme Hoarnleger diskant de See, yn 'e hope dat it ding dêr feilich wêze sil. Mar Frodo mei net samar ferdwine, want dat soe opfalle en mooglik de tsjinners fan 'e Ringmakker op syn spoar sette kinne. Dat Frodo makket plannen om oan 'e ein fan 'e simmer dat út. Syn tsjinstfeint Tabe Snasta, dy't it petear fan Frodo en Gandalf ôflústere hat, freget en kriget tastimming om mei syn baas te gean. Gandalf bliuwt in hoart by Frodo útfanhûs, mar set dan wer ôf, nei't er ûnthjitten hat om foar Frodo syn eigen ôfreis werom te wêzen.
[[File:J R R Tolkien yn 1916.jpg|left|thumb|180px|[[John Ronald Reuel Tolkien]] yn [[1916]].]]
Dy simmers ferfart Frodo fan Hobbitum, midden yn it Goa, nei in ôfhandich húske te Krikholwert, efter Bûkbierrum, alhiel oan 'e eastgrins. Behalven Tabe Snasta helpe ek Frodo syn freonen Pilegryn Tûk (Pepyn) en Meriadoc Brandebûk (Merten) by de ferhuzing yn Hobbitum, wylst in trêde freon, Friddegarius Fiksema (Fetse), nei Krikholwert giet te húswarjen. Frodo fertelt harren lykwols neat oer syn oansteande ôfreis. As de simmer einet en Gandalf noch nea wer kommen is, beslút Frodo om dan mar sûnder him op 'en paad. En dat is neat te betiid, want dyselde jûns arrivearret der in Swarte Ruter yn Hobbitum dy't fragen stelt oer in Balsma. Sterker noch, Frodo, Tabe, Merten en Pepyn wurde dwers troch it Goa hjitfolge troch ferskate Swarte Ruters, dy't letter de ''Nazgûl'' of ringsjammen blike te wêzen, de njoggen machtichste en neiste tsjinners fan Sauron. Mei help fan in groepke elven dat ûnderweis is nei de Grize Havens witte se dy lykwols te ûntrinnen en it hûs yn Krikholwert te berikken. Dêr docht bliken dat Merten, Pepyn en Fetse al lang fan 'e ring en Frodo syn plan ôfwitte en dat Merten en Pepyn fan doel binne om mei, wylst Fetse yn it hûs efterbliuwt om 'e efterfolgers op 'e doele te bringen.
{{Plotbedjer}}
Sadwaande sette Frodo, Tabe, Merten en Pepyn fjouweresom ôf troch it Alde Wâld oan 'e eastgrins fan it Goa, dêr't se fan wrokkerige en kweawillige âlde beammen rêden wurde troch it nijsgjirrige wêzen Tom Bombadyl, dy't harren yn syn eigen wente bekomme lit. Neitiid reitsje se op 'e Grêfheuvelshichten troch eigen skuld op 'e nij yn swier waar en falle diskear suver ta proai oan 'e oerâlde grêfgeasten dy't dêr omwaarje, mar fannijs wurde se rêden troch Tom Bombadyl, dy't harren dan foar de wissichheid mar oan 'e wei nei Skree ta begelaat. Yn it doarp Skree oernachtsje se yn 'e pleatslike herberge, "De Hynstewâd", fan 'e tiishollige weard Bûterbleb Bierema. Dêr moetsje se de doarmer Strider, of Aragorn Arathorns, sa't er eins hjit, in âlde freon fan Gandalf. As dyseldichste nachts in pear Swarte Ruters in raam op "De Hynstewâd" dogge, wurdt Aragorn harren gids by har flecht troch de wylde lannen beëasten Skree.
Op 'e heuvel Waarshichte wurde se oanfallen fan fiif fan 'e Nazgûl, en dy har lieder wit Frodo mei in ferflokte hogge del te stekken ear't Aragorn harren ferdriuwe kin. De ôfbrutsen punt fan it mês is yn 'e wûne sitten bleaun en makket dat Frodo geandewei siker wurdt as hja harren flecht nei it easten ferfetsje. As de reizgers tichter by Riedelle komme, moetsje se de elvehear Glorfindel, dy't útstjoerd is om harren te sykjen. Dy helpt harren nei de Furde fan 'e Bruynen ta, mar dêr wachtsje alle njoggen Nazgûl harren op. Glorfindel syn hynder kin hurder as de ryddieren fan 'e fijân en draacht Frodo feilich troch de furde. As de ringsjammen harren yn 'e rivier folgje, wurde se troch in machtige weach, oproppen troch Elrond fan Riedelle, fuortspield. Sadree't er dat sjoen hat, falt Frodo derhinne.
===Boek II===
Nei't Elrond him genêzen hat, komt Frodo wer by yn dy syn hûs te Riedelle. Hy ûntdekt dat syn omke Bilbo dêr ek al jierren by de elven omhúsmannet. Teffens hâlde dêr ferskate oare gasten ta, mei dêrûnder Gandalf, de [[dwerch (mytysk wêzen)|dwerch]] Glóin (ien fan dejingen dy't Bilbo beselskippen op 'e reis nei de Ienlike Berch) en dy syn soan Gimli; Legolas, de soan en boadskipper fan syn heit Thranduil, de kening fan 'e boskelven fan it Brimsterwâld; en Boromir, de soan fan Denethor, de steedhâlder fan it fiere Gondor.
Elrond ropt harren allegear gear foar in berie oangeande de ring. Glóin is de earste dy't sprekt en hy ferhellet fan Balin (in oarenien fan Bilbo syn âlde freonen) en dy syn krewearjen om it âlde dwergekeninkryk fan Moarje werom te winnen, dêr't de dwergen yn lang ferfleine tiden wei ferdreaun binne troch eat dat hja opdolden út 'e ierde yn harren begear nei it seldsume metaal ''mithril''. Balin is mei in kloft lyksinnige dwergen dat út set, mar der hat no al jierrenlang gjin berjocht mear fan him west. Glóin fertelt ek dat de Nazgûl te Dol en oan 'e poarte fan 'e Ienlike Berch kommen binne, earst mei moaie wurden en dêrnei mei drigeminten, op 'e siik nei Bilbo en de ring. Dêrnei sprekt Elrond sels en docht de skiednis fan 'e ring út 'e doeken oant er ferlern rekke yn 'e Anduin. Dan stiet Boromir op en fertelt fan in dream dy't hy en syn jongere broer Faramir beiden hân hawwe en dêr't harren yn hjitten waard om yn Riedelle "it Brutsene Swurd" en "Isildurs Flok" te sykjen. Yn andert dêrop hellet Aragorn it Brutsene Swurd, in erfstik fan syn hûs, foar 't ljocht en bringt er oan Boromir en de hobbits út dat er de lêste ôfstammeling fan 'e minskene keningen fan oersee is, en de erfgenamt fan Isildur Elendils. Dêrnei wurdt Frodo frege om 'e ring, Isildur syn flok, sjen te litten, wat er mei tsjinnichheid docht. Bilbo fertelt dan it ferhaal fan hoe't er de ring fûn hat, en Frodo fan hoe't er út it Goa nei Riedelle flechtsje moatten hat. Dêrop bringt Gandalf oan 't ljocht hoe't hy ûntdutsen hat dat dizze ring de Iene Ring fan Sauron is; de úteinlike befêstiging dêrfan is kommen fan it wêzen Gollum, dat hy en Aragorn nei lang sykjen en mei grutte muoite fongen hawwe en oan 'e boskelven oerdroegen hawwe om finzen te hâlden. Dêrop falt Legolas him yn 't wurd en fertelt dat hy stjoerd is om tynge te dwaan dat Gollum syn folk ûntkomd is. Gandalf hat sels noch minder nijs, want de foaroanman fan syn oarder, de tsjoender Saruman de Wite, is ferlaat ta it kwea en hat, sa liket it, de lapen gearsmiten mei Sauron. Doe't Gandalf nei him ta gie om rie, waard er finzen setten op it dak fan 'e toer Orthanc en it duorre withoelang ear't er mei help fan 'e earn Gwaihir, de Wynhearre, ûntsnappe koe; dat wie de reden dat er net op 'e ôfsprutsen tiid yn Hobbitum opdaagjen kaam.
Men beslút dat de ring net yn Riedelle bliuwe kin, noch lang op oare plakken ferskûle wurde kin, noch oer de no troch de fijân goed yn 'e rekken holden westlike wei nei de Grize Havens ta brocht wurde kin. Likemin kin er tsjin Sauron brûkt wurde, want it ynherinte kwea fan 'e ring soe betsjutte dat men dêrmei de iene dûnkere hear foar in oaren ynruile. Dat lit mar ien mooglikheid oer, en dat is dat de ring nei Mordor brocht wurde moat, om him dêr yn 'e fjurren fan 'e Doemberch te smiten. Dat is it plak dêr't er smeid is en teffens it iennichste plak dêr't er ferneatige wurde kin. Om't Sauron sa'n grut part fan syn krêften yn 'e ring lein hat, sil hy dan meiferneatige wurde. Hoewol't it in tige nuodlike opdracht is, biedt Frodo oan om dy op him te nimmen. Mei him sille de oare trije hobbits, Tabe, Merten en Pepyn, gean, en ek Gandalf, Aragorn, Boromir, Legolas en Gimli.
[[File:Liuwe Westra (Haye Bylstra, Tresoar, Ljouwert).jpg|right|thumb|180px|[[Liuwe H. Westra]], dy't de [[Frysk]]e [[oersetting]] fan it [[boek]] makke.<br><small>(Foto: Haye Bylstra, [[Tresoar]])</small>]]
Njoggenresom sette se ôf út Riedelle en reizgje oan 'e westkant by de Diisbergen lâns nei it suden troch it ferlitten lân Hollin, dêrby hjitfolge troch de ferkenners fan Sauron. Harren besykjen om 'e bergen oer te stekken fia in pas, de Readhoarnpoarte, strânet yn djippe snie, en as se dêrnei oanfallen wurde troch in kliber [[wearwolf|wearwolven]] binne se twongen om in nuodlik paad ûnder de bergen troch te nimmen, dwers troch it âlde dwergeryk fan Moarje. Dêr ûntdekke se wat der fan Balin-en-dy wurden is: hja binne by harren besykjen om 'e Minen fan Moarje werom te winnen deade troch de oarken dy't dêr no omhúsmanje, en dy't folle machtiger wiene as harren. Dyselde oarken hawwe no lucht krigen fan 'e nije ynkringers en nei in oanfal ôfslein te hawwen, moat it selskip it lêste ein nei de eastlike poarte flechtsje. As se de lêste brêge foar de poarte berikke, komt harren in balroch fan Morgoth oer it mad. Wylst er de oaren dat út stjoerd nei de poarte, giet Gandalf sels op 'e brêge de striid mei de [[demon]] oan. De balroch wurdt him lykwols hast oermânsk, en as in lêste wanhoopsdie ferrinnewearret Gandalf dan de brêge; de balroch stoart yn 'e djippe kleau dêrûnder, mar skuort de tsjoender mei. De oare acht selskipslju slagje út Moarje wei en ûntkomme oan 'e efterfolgjende oarken troch it swierbewekke elveryk Lothlórien yn te gean, dêr't se gastfrij ûnthelle wurde troch de frouwe Galadriel en har gemaal Celeborn.
As se in deimannich yn Lothlórien bekommen binne en nei't Galadriel in elk fan harren bejeftige hat mei in geskink dat noch te pas komme kin op 'e rest fan harren kweeste, ferfetsje se har reis yn súdlike rjochting troch yn elveboaten de Anduin ôf te sakjen. Einlings berikke se de grutte wetterfal Rauros, dêr't se beslute moatte hoe fierder: súdoan nei Gondor of eastoan nei Mordor. Boromir, dy't de ring brûke wol om syn lân, Gondor, te rêden, besiket Frodo it ding te ûntnaderjen. Dêrop flechtet Frodo de rivier oer om 'e oan him tafertroude opdracht sûnder de oaren te folbringen, mar hy hat bûten syn feint Tabe rekkene, dy't wegeret syn master allinnich gean te litten. Uteinlik sette se twaresom ôf. Dêrmei einiget it earste diel fan ''Master fan Alle Ringen''.
==Fryske oersetting==
De [[Frysk]]e [[oersetting]] fan ''The Fellowship of the Ring'' ferskynde yn [[2011]] ûnder de titel ''It Selskip fan de Ring'' by [[Utjouwerij Frysk en Frij]] te [[Ljouwert (stêd)|Ljouwert]], yn gearwurking mei [[Utjouwerij Elikser]] (dy't de [[distribúsje (ferdieling)|distribúsje]] ôfhannele), en mei stipe fan 'e [[Boersma-Adema Stichting]], de [[Stichting Juckema-Sideriusfonds]], de [[Douwe Kalma Stifting]], it [[Pot-Cuperus Fûns]] (yn behear by de [[Stifting Frysk Akademyfûns]]) en de [[provinsje]] [[Fryslân]].<ref>{{Aut|Tolkien, J.R.R.}}, ''It Selskip fan de Ring'' (fert. Liuwe H. Westra), Ljouwert, 2010 (Utjouwerij Frysk en Frij y.g.m. Utjouwerij Elikser B.V.), ISBN 978-9 08 56 60 224, skutblêd.</ref> De Fryske fertaling wie fan 'e hân fan dû. [[Liuwe H. Westra]], [[predikant]] en [[universiteit|universitêr meiwurker]] te [[Lollum]], dy't der fan [[2001]] ôf by de tiid lâns al mei dwaande west hie, sa fertelt er yn syn [[foarwurd]] by ''It Selskip fan 'e Ring''. Hy hie dêrby de stipe fan in stikmannich meilêzers, wêrûnder [[Geart van der Meer]], [[Jarich Hoekstra]], [[Ate Grypstra]] en [[Anne Tjerk Popkema]], dy't Tolkien syn ''[[De Hobbit]]'' yn it Frysk oerset hat. Westra droech syn oersetting op oan syn [[oarehelte|frou]] Baukje.<ref>{{Aut|Westra, Liuwe H.}}, ''Fan 'e Oersetter'', yn yn: J.R.R. Tolkien, ''It Selskip fan de Ring'', Ljouwert, 2010 (Utjouwerij Frysk en Frij y.g.m. Utjouwerij Elikser B.V.), ISBN 978-9 08 56 60 224, s. 9.</ref>
{{boarnen|boarnefernijing=
<references/>
----
* {{Aut|Tolkien, J.R.R.}}, ''It Selskip fan de Ring'', Ljouwert, 2010 (Utjouwerij Frysk en Frij y.g.m. Utjouwerij Elikser B.V.), ISBN 978-9 08 56 60 224.
* {{Aut|Tolkien, J.R.R.}}, ''The Lord of the Rings'', Londen, 2001 (HarperCollins Publishers), ISBN 0 00 71 23 817.
----
Foar sekundêre boarnen en oare literatuer, sjoch ûnder: [http://en.wikipedia.org/wiki/The_Fellowship_of_the_Ring ''References'', op dizze side].
}}
{{DISPLAYTITLE:''{{PAGENAME}}''}}
{{DEFAULTSORT:Selskip fan de Ring, It}}
[[Kategory:Literêr wurk fan J.R.R. Tolkien]]
[[Kategory:Master fan Alle Ringen]]
[[Kategory:Fantasyroman]]
[[Kategory:Ingelsktalige roman]]
[[Kategory:Roman út 1954]]
[[Kategory:Fryske oersetting]]
[[Kategory:Literatuer oer dwergen]]
[[Kategory:Literatuer oer elven]]
[[Kategory:Literatuer oer wearwolven]]
[[Kategory:Literatuer oer oarken]]
[[Kategory:Literatuer oer tsjoenderij]]
[[Kategory:Literatuer oer in kweeste]]
[[he:שר הטבעות#אחוות הטבעת]]
5x3hpzxvkotbi89kd8xy60wqz61s6ql
1086553
1086552
2022-08-05T21:13:42Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Boek I */ red
wikitext
text/x-wiki
{{Literatuer
| ôfbylding = Westra-It Selskip fan de Ring.jpg
| ôfbyldingstekst = <!-- Foarmjouwer: Robert Seton -->
| ôfbyldingsbreedte = 180px
| titel = ''It Selskip fan de Ring''
| oarspr. titel = ''The Fellowship of the Ring''
| auteur = [[J.R.R. Tolkien]]
| taal = [[Ingelsk]]
| foarm = [[roman]]
| sjenre = [[fantasy (sjenre)|fantasy]]
| skreaun =
| 1e publikaasje = [[1954]], [[Londen]]
| 1e opfiering =
| oarspr. útjouwer = [[George Allen & Unwin]]
| rige = ''[[The Lord of the Rings]]''
| foarich diel = gjint (is 1ste diel)
| folgjend diel = ''[[The Two Towers]]''
| bondel =
| prizen =
| ISBN =
| Fryske titel = ''It Selskip fan de Ring''
| publikaasje = [[2011]], [[Ljouwert (stêd)|Ljouwert]]
| útjouwer = [[Utjouwerij Frysk en Frij]] / [[Utjouwerij Elikser|Elikser]]
| oersetter = dû. [[Liuwe H. Westra]]
| prizen oers. =
| ISBN oers. = 978-9 08 56 60 224
}}
'''''It Selskip fan de Ring''''', yn it oarspronklike [[Ingelsk]]: '''''The Fellowship of the Ring''''', is in [[fantasy (literêr sjenre)|fantasy]]-[[roman]] fan 'e hân fan 'e wiidferneamde [[Grut-Brittanje|Britske]] [[skriuwer]] en [[taalkunde|taalkundige]] [[J.R.R. Tolkien]] ([[1892]]-[[1973]]). Yn 'e mande mei ''[[De Twa Tuorren]]'' en ''[[De Kening Komt Wer]]'' makket it diel út fan 'e epyske trilogy ''[[Master fan Alle Ringen]]'' (''[[The Lord of the Rings]]''), dy't Tolkien syn wiidweidichste en bekendste wurk is. ''The Fellowship of the Ring'', dat it earste diel fan 'e trilogy is, fertelt it ferhaal fan 'e [[hobbit]] of [[healmling]] Frodo Balsma (Ingelsk: Frodo Baggins), dy't troch beërf yn it besit komt fan 'e Iene Ring fan 'e dûnkere hear Sauron. Mei acht oaren ûndernimt er dan in gefaarlike kweeste om 'e ring werom te bringen nei de fjurren fan 'e Doemberch, yn it fiere en yslike lân Mordor, dat it iennichste plak is dêr't it nuodlike ding ferneatige wurde kin. De roman waard foar it earst publisearre yn [[1954]]; yn [[2001]] kaam de populêre en bekroande ferfilming ''[[The Lord of the Rings: The Fellowship of the Ring]]'' fan [[regisseur]] [[Peter Jackson]] út. De [[Frysk]]e oersetting fan it boek, fan 'e hân fan [[Liuwe Westra]], is út [[2011]].
==Eftergrûn==
''The Fellowship of the Ring'' omfettet twa subdielen, titele ''Boek I'' en ''Boek II'', mei dêroan foarôfgeande in útlizzerige prolooch dy't de lêzer yn in sabeare non-fiksjestyl oer beskate saken eftergrûnynformaasje ferskaft dy't net beslist nedich is om it ferhaal begripe te kinnen. De roman is in streekrjocht ferfolch op Tolkien syn eardere [[berneboek]] ''[[The Hobbit]]'', út [[1937]], en dat is oan 'e earste pear haadstikken te merken, dy't yn deselde styl as ''The Hobbit'' skreaun binne. Geandewei feroaret de toansetting lykwols nei in mear folwoeksen ferhaal. Tolkien wie sels oarspronklik fan doel om ''The Lord of the Rings'' yn ien bân út te jaan, mar syn [[útjouwer]] besleat om der in trilogy fan te meitsjen. Dat is dan ek de reden foar de frij abrupte ein fan ''The Fellowship of the Ring''.
==Ynhâld==
It ferhaal spilet yn in net neier oantsjutte (en optochte) oertiid fan ús wrâld tusken de opkomst fan it feeëryk en de hearskippij fan 'e [[minske]].
===Boek I===
''It Selskip fan 'e Ring'' iepenet mei de hûndertalfde jierdei fan 'e hobbit Bilbo Balsma, op deselde deis dat syn omkesizzer en oannommen erfgenamt Frodo Balsma 33 jier en dêrmei mearderjierrich wurdt. Mei it jierdeisfeest nimt Bilbo ôfskie fan famylje, freonen en goekunde en dêrnei ferlit er foargoed it Goa, it fredige lantsje fan 'e hobbits. Hy lit Frodo alles nei dat er net meinimt, te witten syn hûs yn Hobbitum mei alle húsrie, en, nei frijwat oantrún fan syn freon, de [[tsjoender]] Gandalf, ek syn magyske ring, dy't de drager ûnsichtber makket en dy't er op in eardere reis om utens yn besit krigen hat (sjoch: ''[[De Hobbit]]''). Gandalf hat sa syn fermoedens oer de ring en foar't er ôfset om syn eigen affearen te berêden, warskôget er Frodo om it ding geheim te hâlden.
Yn 'e santjin jier dy't dêrop folgje komt Gandalf út en troch ris by Frodo oer de flier, oant er op in maitydsjûn wer delkomt om him te fertellen dat er einlings en te'n lêsten de wierheid oer de ring ûntdutsen hat. It is de Iene Ring fan 'e dûnkere hear Sauron, dy't him smeid en der in grut part fan syn krêften yn lein hat om troch de ring syn oerhearsking fan Middenierde te beävensearjen. Yn 'e Oarloch fan it Lêste Ferbûn waard Sauron lykwols ferslein en ûnder fuotten helle troch Gil-galad, de kening fan 'e [[elf (mytysk wêzen)|elven]], en Elendil, de hege kening fan 'e minskene riken fan Arnor en Gondor, al sneuvelen dy dêrby sels. Isildur, Elendil syn soan en erfgenamt, snie Sauron de ring fan 'e finger, mar ynstee fan him te ferneatigjen, hold er him foar himsels. Op syn weromweis nei it noarden waard Isildur lykwols yn 'e Liezefjilden, oan 'e igge fan 'e Anduin, de Grutte Rivier, oerfallen troch [[oark]]en. Wylst er mei de ring om, ûnsichtber, de rivier oer besocht te swimmen, glied it ding him fan 'e finger, sadat de oarken him sjen en deasjitte koene. De ring bedarre op 'e boaiem fan 'e Anduin, dêr't er in ûnwitber skoft letter by tafal opdûkt waard troch de hobbit Déagol. Dy syn freon Sméagol, dy't it begear nei de ring daliks al oermânsk waard, fermoarde Déagol dêrop en hold it sieraad foar himsels. Ferstjitten fanwegen syn misdie loek Sméagol him dêrnei werom yn 'e dûnkerste grotten ûnder de Diisbergen, dêr't er de ring withoelang yn syn besit hold, mei't de ynfloed derfan de hobbit net inkeld ferwrong ta in trochferkeard karikatuer fan himsels, mar teffens syn libben mei iuwen ferlinge. Sméagol wie nimmen oars as it wêzen Gollum, dat Bilbo op syn reis nei de Ienlike Berch yn 'e grotten ûnder de Diisbergen tsjinkaam, yn deselde grotten dêr't er ek de ring fûn (sjoch: ''[[De Hobbit]]'').
No is Sauron wer opstien en weromkeard nei syn bolwurk yn it dûnkere lân Mordor, en hy sparret kosten noch muoite om syn ring, dy't ommers de kaai ta al syn krêften is, werom te finen. Gandalf warskôget Frodo tsjin it ynherinte kwea fan 'e ring en fertelt him ek dat er yn it Goa langer net mear yn hâldershân is; út syn ûndersyk hat bliken dien dat Gollum op 'e siik nei de ring yn Mordor bedarre is, dêr't er ûnder tramtearring alles dat er deroer wist fertelle moatten hat. Sadwaande binne de nammen Balsma en it Goa no bekend by Sauron. Gandalf riedt Frodo oan om 'e ring nei Riedelle, in ein beëasten it Goa, ta te bringen, dêr't Elrond de healelf regearret yn it Lêste Hieme Hoarnleger diskant de See, yn 'e hope dat it ding dêr feilich wêze sil. Mar Frodo mei net samar ferdwine, want dat soe opfalle en mooglik de tsjinners fan 'e Ringmakker op syn spoar sette kinne. Dat Frodo makket plannen om oan 'e ein fan 'e simmer dat út. Syn tsjinstfeint Tabe Snasta, dy't it petear fan Frodo en Gandalf ôflústere hat, freget en kriget tastimming om mei syn baas te gean. Gandalf bliuwt in hoart by Frodo útfanhûs, mar set dan wer ôf, nei't er ûnthjitten hat om foar Frodo syn eigen ôfreis werom te wêzen.
[[File:J R R Tolkien yn 1916.jpg|left|thumb|170px|[[John Ronald Reuel Tolkien]] yn [[1916]].]]
Dy simmers ferfart Frodo fan Hobbitum, midden yn it Goa, nei in ôfhandich húske te Krikholwert, efter Bûkbierrum, alhiel oan 'e eastgrins. Behalven Tabe Snasta helpe ek Frodo syn freonen Pilegryn Tûk (Pepyn) en Meriadoc Brandebûk (Merten) by de ferhuzing yn Hobbitum, wylst in trêde freon, Friddegarius Fiksema (Fetse), nei Krikholwert giet te húswarjen. Frodo fertelt harren lykwols neat oer syn oansteande ôfreis. As de simmer einet en Gandalf noch nea wer kommen is, beslút Frodo om dan mar sûnder him op 'en paad. En dat is neat te betiid, want dyselde jûns arrivearret der in Swarte Ruter yn Hobbitum dy't fragen stelt oer in Balsma. Sterker noch, Frodo, Tabe, Merten en Pepyn wurde dwers troch it Goa hjitfolge troch ferskate Swarte Ruters, dy't letter de ''Nazgûl'' of ringsjammen blike te wêzen, de njoggen machtichste en neiste tsjinners fan Sauron. Mei help fan in groepke elven dat ûnderweis is nei de Grize Havens witte se dy lykwols te ûntrinnen en it hûs yn Krikholwert te berikken. Dêr docht bliken dat Merten, Pepyn en Fetse al lang fan 'e ring en Frodo syn plan ôfwitte en dat Merten en Pepyn fan doel binne om mei, wylst Fetse yn it hûs efterbliuwt om 'e efterfolgers op 'e doele te bringen.
{{Plotbedjer}}
Sadwaande sette Frodo, Tabe, Merten en Pepyn fjouweresom ôf troch it Alde Wâld oan 'e eastgrins fan it Goa, dêr't se fan wrokkerige en kweawillige âlde beammen rêden wurde troch it nijsgjirrige wêzen Tom Bombadyl, dy't harren yn syn eigen wente bekomme lit. Neitiid reitsje se op 'e Grêfheuvelshichten troch eigen skuld op 'e nij yn swier waar en falle diskear suver ta proai oan 'e oerâlde grêfgeasten dy't dêr omwaarje, mar fannijs wurde se rêden troch Tom Bombadyl, dy't harren dan foar de wissichheid mar oan 'e wei nei Skree ta begelaat. Yn it doarp Skree oernachtsje se yn 'e pleatslike herberge, "De Hynstewâd", fan 'e tiishollige weard Bûterbleb Bierema. Dêr moetsje se de doarmer Strider, of Aragorn Arathorns, sa't er eins hjit, in âlde freon fan Gandalf. As dyseldichste nachts in pear Swarte Ruters in raam op "De Hynstewâd" dogge, wurdt Aragorn harren gids by har flecht troch de wylde lannen beëasten Skree.
Op 'e heuvel Waarshichte wurde se oanfallen fan fiif fan 'e Nazgûl, en dy har lieder wit Frodo mei in ferflokte hogge del te stekken ear't Aragorn harren ferdriuwe kin. De ôfbrutsen punt fan it mês is yn 'e wûne sitten bleaun en makket dat Frodo geandewei siker wurdt as hja harren flecht nei it easten ferfetsje. As de reizgers tichter by Riedelle komme, moetsje se de elvehear Glorfindel, dy't útstjoerd is om harren te sykjen. Dy helpt harren nei de Furde fan 'e Bruynen ta, mar dêr wachtsje alle njoggen Nazgûl harren op. Glorfindel syn hynder kin hurder as de ryddieren fan 'e fijân en draacht Frodo feilich troch de furde. As de ringsjammen harren yn 'e rivier folgje, wurde se troch in machtige weach, oproppen troch Elrond fan Riedelle, fuortspield. Sadree't er dat sjoen hat, falt Frodo derhinne.
===Boek II===
Nei't Elrond him genêzen hat, komt Frodo wer by yn dy syn hûs te Riedelle. Hy ûntdekt dat syn omke Bilbo dêr ek al jierren by de elven omhúsmannet. Teffens hâlde dêr ferskate oare gasten ta, mei dêrûnder Gandalf, de [[dwerch (mytysk wêzen)|dwerch]] Glóin (ien fan dejingen dy't Bilbo beselskippen op 'e reis nei de Ienlike Berch) en dy syn soan Gimli; Legolas, de soan en boadskipper fan syn heit Thranduil, de kening fan 'e boskelven fan it Brimsterwâld; en Boromir, de soan fan Denethor, de steedhâlder fan it fiere Gondor.
Elrond ropt harren allegear gear foar in berie oangeande de ring. Glóin is de earste dy't sprekt en hy ferhellet fan Balin (in oarenien fan Bilbo syn âlde freonen) en dy syn krewearjen om it âlde dwergekeninkryk fan Moarje werom te winnen, dêr't de dwergen yn lang ferfleine tiden wei ferdreaun binne troch eat dat hja opdolden út 'e ierde yn harren begear nei it seldsume metaal ''mithril''. Balin is mei in kloft lyksinnige dwergen dat út set, mar der hat no al jierrenlang gjin berjocht mear fan him west. Glóin fertelt ek dat de Nazgûl te Dol en oan 'e poarte fan 'e Ienlike Berch kommen binne, earst mei moaie wurden en dêrnei mei drigeminten, op 'e siik nei Bilbo en de ring. Dêrnei sprekt Elrond sels en docht de skiednis fan 'e ring út 'e doeken oant er ferlern rekke yn 'e Anduin. Dan stiet Boromir op en fertelt fan in dream dy't hy en syn jongere broer Faramir beiden hân hawwe en dêr't harren yn hjitten waard om yn Riedelle "it Brutsene Swurd" en "Isildurs Flok" te sykjen. Yn andert dêrop hellet Aragorn it Brutsene Swurd, in erfstik fan syn hûs, foar 't ljocht en bringt er oan Boromir en de hobbits út dat er de lêste ôfstammeling fan 'e minskene keningen fan oersee is, en de erfgenamt fan Isildur Elendils. Dêrnei wurdt Frodo frege om 'e ring, Isildur syn flok, sjen te litten, wat er mei tsjinnichheid docht. Bilbo fertelt dan it ferhaal fan hoe't er de ring fûn hat, en Frodo fan hoe't er út it Goa nei Riedelle flechtsje moatten hat. Dêrop bringt Gandalf oan 't ljocht hoe't hy ûntdutsen hat dat dizze ring de Iene Ring fan Sauron is; de úteinlike befêstiging dêrfan is kommen fan it wêzen Gollum, dat hy en Aragorn nei lang sykjen en mei grutte muoite fongen hawwe en oan 'e boskelven oerdroegen hawwe om finzen te hâlden. Dêrop falt Legolas him yn 't wurd en fertelt dat hy stjoerd is om tynge te dwaan dat Gollum syn folk ûntkomd is. Gandalf hat sels noch minder nijs, want de foaroanman fan syn oarder, de tsjoender Saruman de Wite, is ferlaat ta it kwea en hat, sa liket it, de lapen gearsmiten mei Sauron. Doe't Gandalf nei him ta gie om rie, waard er finzen setten op it dak fan 'e toer Orthanc en it duorre withoelang ear't er mei help fan 'e earn Gwaihir, de Wynhearre, ûntsnappe koe; dat wie de reden dat er net op 'e ôfsprutsen tiid yn Hobbitum opdaagjen kaam.
Men beslút dat de ring net yn Riedelle bliuwe kin, noch lang op oare plakken ferskûle wurde kin, noch oer de no troch de fijân goed yn 'e rekken holden westlike wei nei de Grize Havens ta brocht wurde kin. Likemin kin er tsjin Sauron brûkt wurde, want it ynherinte kwea fan 'e ring soe betsjutte dat men dêrmei de iene dûnkere hear foar in oaren ynruile. Dat lit mar ien mooglikheid oer, en dat is dat de ring nei Mordor brocht wurde moat, om him dêr yn 'e fjurren fan 'e Doemberch te smiten. Dat is it plak dêr't er smeid is en teffens it iennichste plak dêr't er ferneatige wurde kin. Om't Sauron sa'n grut part fan syn krêften yn 'e ring lein hat, sil hy dan meiferneatige wurde. Hoewol't it in tige nuodlike opdracht is, biedt Frodo oan om dy op him te nimmen. Mei him sille de oare trije hobbits, Tabe, Merten en Pepyn, gean, en ek Gandalf, Aragorn, Boromir, Legolas en Gimli.
[[File:Liuwe Westra (Haye Bylstra, Tresoar, Ljouwert).jpg|right|thumb|180px|[[Liuwe H. Westra]], dy't de [[Frysk]]e [[oersetting]] fan it [[boek]] makke.<br><small>(Foto: Haye Bylstra, [[Tresoar]])</small>]]
Njoggenresom sette se ôf út Riedelle en reizgje oan 'e westkant by de Diisbergen lâns nei it suden troch it ferlitten lân Hollin, dêrby hjitfolge troch de ferkenners fan Sauron. Harren besykjen om 'e bergen oer te stekken fia in pas, de Readhoarnpoarte, strânet yn djippe snie, en as se dêrnei oanfallen wurde troch in kliber [[wearwolf|wearwolven]] binne se twongen om in nuodlik paad ûnder de bergen troch te nimmen, dwers troch it âlde dwergeryk fan Moarje. Dêr ûntdekke se wat der fan Balin-en-dy wurden is: hja binne by harren besykjen om 'e Minen fan Moarje werom te winnen deade troch de oarken dy't dêr no omhúsmanje, en dy't folle machtiger wiene as harren. Dyselde oarken hawwe no lucht krigen fan 'e nije ynkringers en nei in oanfal ôfslein te hawwen, moat it selskip it lêste ein nei de eastlike poarte flechtsje. As se de lêste brêge foar de poarte berikke, komt harren in balroch fan Morgoth oer it mad. Wylst er de oaren dat út stjoerd nei de poarte, giet Gandalf sels op 'e brêge de striid mei de [[demon]] oan. De balroch wurdt him lykwols hast oermânsk, en as in lêste wanhoopsdie ferrinnewearret Gandalf dan de brêge; de balroch stoart yn 'e djippe kleau dêrûnder, mar skuort de tsjoender mei. De oare acht selskipslju slagje út Moarje wei en ûntkomme oan 'e efterfolgjende oarken troch it swierbewekke elveryk Lothlórien yn te gean, dêr't se gastfrij ûnthelle wurde troch de frouwe Galadriel en har gemaal Celeborn.
As se in deimannich yn Lothlórien bekommen binne en nei't Galadriel in elk fan harren bejeftige hat mei in geskink dat noch te pas komme kin op 'e rest fan harren kweeste, ferfetsje se har reis yn súdlike rjochting troch yn elveboaten de Anduin ôf te sakjen. Einlings berikke se de grutte wetterfal Rauros, dêr't se beslute moatte hoe fierder: súdoan nei Gondor of eastoan nei Mordor. Boromir, dy't de ring brûke wol om syn lân, Gondor, te rêden, besiket Frodo it ding te ûntnaderjen. Dêrop flechtet Frodo de rivier oer om 'e oan him tafertroude opdracht sûnder de oaren te folbringen, mar hy hat bûten syn feint Tabe rekkene, dy't wegeret syn master allinnich gean te litten. Uteinlik sette se twaresom ôf. Dêrmei einiget it earste diel fan ''Master fan Alle Ringen''.
==Fryske oersetting==
De [[Frysk]]e [[oersetting]] fan ''The Fellowship of the Ring'' ferskynde yn [[2011]] ûnder de titel ''It Selskip fan de Ring'' by [[Utjouwerij Frysk en Frij]] te [[Ljouwert (stêd)|Ljouwert]], yn gearwurking mei [[Utjouwerij Elikser]] (dy't de [[distribúsje (ferdieling)|distribúsje]] ôfhannele), en mei stipe fan 'e [[Boersma-Adema Stichting]], de [[Stichting Juckema-Sideriusfonds]], de [[Douwe Kalma Stifting]], it [[Pot-Cuperus Fûns]] (yn behear by de [[Stifting Frysk Akademyfûns]]) en de [[provinsje]] [[Fryslân]].<ref>{{Aut|Tolkien, J.R.R.}}, ''It Selskip fan de Ring'' (fert. Liuwe H. Westra), Ljouwert, 2010 (Utjouwerij Frysk en Frij y.g.m. Utjouwerij Elikser B.V.), ISBN 978-9 08 56 60 224, skutblêd.</ref> De Fryske fertaling wie fan 'e hân fan dû. [[Liuwe H. Westra]], [[predikant]] en [[universiteit|universitêr meiwurker]] te [[Lollum]], dy't der fan [[2001]] ôf by de tiid lâns al mei dwaande west hie, sa fertelt er yn syn [[foarwurd]] by ''It Selskip fan 'e Ring''. Hy hie dêrby de stipe fan in stikmannich meilêzers, wêrûnder [[Geart van der Meer]], [[Jarich Hoekstra]], [[Ate Grypstra]] en [[Anne Tjerk Popkema]], dy't Tolkien syn ''[[De Hobbit]]'' yn it Frysk oerset hat. Westra droech syn oersetting op oan syn [[oarehelte|frou]] Baukje.<ref>{{Aut|Westra, Liuwe H.}}, ''Fan 'e Oersetter'', yn yn: J.R.R. Tolkien, ''It Selskip fan de Ring'', Ljouwert, 2010 (Utjouwerij Frysk en Frij y.g.m. Utjouwerij Elikser B.V.), ISBN 978-9 08 56 60 224, s. 9.</ref>
{{boarnen|boarnefernijing=
<references/>
----
* {{Aut|Tolkien, J.R.R.}}, ''It Selskip fan de Ring'', Ljouwert, 2010 (Utjouwerij Frysk en Frij y.g.m. Utjouwerij Elikser B.V.), ISBN 978-9 08 56 60 224.
* {{Aut|Tolkien, J.R.R.}}, ''The Lord of the Rings'', Londen, 2001 (HarperCollins Publishers), ISBN 0 00 71 23 817.
----
Foar sekundêre boarnen en oare literatuer, sjoch ûnder: [http://en.wikipedia.org/wiki/The_Fellowship_of_the_Ring ''References'', op dizze side].
}}
{{DISPLAYTITLE:''{{PAGENAME}}''}}
{{DEFAULTSORT:Selskip fan de Ring, It}}
[[Kategory:Literêr wurk fan J.R.R. Tolkien]]
[[Kategory:Master fan Alle Ringen]]
[[Kategory:Fantasyroman]]
[[Kategory:Ingelsktalige roman]]
[[Kategory:Roman út 1954]]
[[Kategory:Fryske oersetting]]
[[Kategory:Literatuer oer dwergen]]
[[Kategory:Literatuer oer elven]]
[[Kategory:Literatuer oer wearwolven]]
[[Kategory:Literatuer oer oarken]]
[[Kategory:Literatuer oer tsjoenderij]]
[[Kategory:Literatuer oer in kweeste]]
[[he:שר הטבעות#אחוות הטבעת]]
sla4gb65c8p8h4lklxc8gmx7y5fvnau
De Twa Tuorren
0
57084
1086482
1041745
2022-08-05T20:48:52Z
CommonsDelinker
353
"Tolkien_1916.jpg" is op Commons fuorthelle [[commons:User:Rosenzweig|Rosenzweig]] om't: per [[:c:Commons:Deletion requests/File:Tolkien 1916.jpg|]].
wikitext
text/x-wiki
{{Literatuer
| ôfbylding = Westra - De Twa Tuorren.jpg
| ôfbyldingstekst = ([[Omslach]]ûntwerp troch R.P. Peters te [[Waaksens (Littenseradiel)|Waaksens]] <br>op basis fan [[foto]]keunst troch [[Maartje Roos]].)
| ôfbyldingsbreedte = 200px
| titel = ''De Twa Tuorren''
| oarspr. titel = ''The Two Towers''
| auteur = [[J.R.R. Tolkien]]
| taal = [[Ingelsk]]
| foarm = [[roman]]
| sjenre = [[fantasy (sjenre)|fantasy]]
| skreaun =
| 1e publikaasje = [[1954]], [[Londen]]
| 1e opfiering =
| oarspr. útjouwer = [[George Allen & Unwin]]
| rige = ''[[The Lord of the Rings]]''
| foarich diel = ''[[The Fellowship of the Ring]]''
| folgjend diel = ''[[The Return of the King]]''
| bondel =
| prizen =
| ISBN =
| Fryske titel = ''De Twa Tuorren''
| publikaasje = [[2016]], [[Lollum]]
| útjouwer = [[Stifting Fryske Tolkien]]
| oersetter = dû. [[Liuwe H. Westra]]
| prizen oers. =
| ISBN oers. = 978-9 08 25 87 104
}}
'''''De Twa Tuorren''''', yn it oarspronklike [[Ingelsk]]: '''''The Two Towers''''', is in [[fantasy (literêr sjenre)|fantasy]]-[[roman]] fan 'e hân fan 'e wiidferneamde [[Grut-Brittanje|Britske]] [[skriuwer]] en [[taalkunde|taalkundige]] [[J.R.R. Tolkien]] ([[1892]]-[[1973]]). Yn 'e mande mei ''[[It Selskip fan de Ring]]'' en ''[[De Kening Komt Wer]]'' makket it diel út fan 'e epyske trilogy ''[[Master fan Alle Ringen]]'' (''[[The Lord of the Rings]]''), dy't Tolkien syn wiidweidichste en bekendste wurk is. ''The Two Towers'', it middelste diel fan 'e trilogy, fertelt it ferhaal fan 'e [[hobbit]] of [[healmling]] Frodo Balsma (Ingelsk: Frodo Baggins) en dy syn gefaarlike kweeste om 'e Iene Ring fan 'e dûnkere hear Sauron werom te bringen nei de fjurren fan 'e Doemberch, yn it fiere en yslike lân Mordor, om't dat it iennichste plak is dêr't it nuodlike ding ferneatige wurde kin. De roman waard foar it earst publisearre yn [[1954]]; yn [[2002]] kaam de populêre en bekroande ferfilming ''[[The Lord of the Rings: The Two Towers]]'' fan [[regisseur]] [[Peter Jackson]] út. De [[Frysk]]e [[oersetting]] fan it boek, fan 'e hân fan [[Liuwe Westra]], ferskynde yn [[novimber]] [[2016]].
==Eftergrûn==
Ofsjoen fan in prolooch en seis mânske taheakken bestiet ''Master fan Alle Ringen'' út seis "boeken". ''The Two Towers'', dat útjûn waard op [[11 novimber]] 1954, omfettet de beide middelste "boeken". De titel is in kompromis, it iennichste dat Tolkien betinke koe dat beide "boeken" beflapte. De ynhâld ferskilt nammentlik frijwat. Boek III docht ferslach fan 'e oarloch tsjin 'e ferriederlike tsjoender Saruman, dy't troch it kwea ferlaat is, wylst Boek IV it lyktidich plakfinende ferhaal fertelt fan 'e tocht fan Frodo en Tabe nei Mordor. (Yn syn film ''The Lord of the Rings: The Two Towers'' skafte Peter Jackson dy onhandige lykstrekige ferhaalopbou trouwens ôf.)
Foar de beide tuorren út 'e titel hie Tolkien karút: út [[brief|brieven]] oan syn [[útjouwer]] [[Rayner Unwin]] docht bliken dat er it yn him omgean litten hat om harren oan te tsjutten as Orthanc en Barad-dûr, of as Minas Tirith en Barad-dûr, of as Orthanc en de Toer fan Cirith Ungol. Letter tekene er lykwols eigenhandich in omslachyllústraasje dy't it pear identifisearre as Minas Morgul en Orthanc.
==Ynhâld==
It ferhaal spilet yn in net neier oantsjutte (en optochte) oertiid fan ús wrâld tusken de opkomst fan it feeëryk en de hearskippij fan 'e [[minske]].
''De Twa Tuorren'' begjint daliks dêr't ''[[It Selskip fan de Ring]]'' ophold. It selskip (besteande út 'e hobbits Frodo Balsma (de Ringdrager), dy syn feint Tabe Snasta en syn freonen Pepyn Tûk en Merten Brandebûk, Aragorn Arathorns, de lêste ôfstammeling fan 'e minskene keningen fan oersee, Boromir, de soan fan Denethor, de steedhâlder fan Gondor, de [[elf (mytysk wêzen)|elf]] Legolas en de [[dwerch (mytysk wêzen)|dwerch]] Gimli) is oankommen by de wetterfal Rauros. Dêr besiket Boromir Frodo de ring te ûntnaderjen, om't er dy brûke wol om syn lân, Gondor, te rêden. Frodo flechtet dan mei Tabe de rivier oer om 'e oan him tafertroude kweeste sûnder de oaren te folbringen.
===Boek III===
Wylst Frodo en Tabe de rivier oer roeie, wurde harren efterbleaune freonen oerfallen troch in grutte kliber [[oark]]en. Boromir wint syn eare werom mei syn heldhaftige ferdigening fan Merten en Pepyn, mar úteinlik wurdt er delsketten en de beide hobbits wurde troch de oarken ûntfierd. As Aragorn, Legolas en Gimli einlings en te'n lêsten op it plak oankomme, fine se Boromir swier ferwûne. Ear't er stjert, bychtet er oan Aragorn op wat er dien hat. Aragorn wifket oer wat er no sil: efter Frodo en Tabe oan, om harren te helpen de kweeste mei de ring ta in goed ein te bringen, of efter de oarken oan, om Merten en Pepyn te befrijen. Uteinlik kiest er foar it lêste, en trochkrúst er mei Legolas en Gimli de útstrutsen flakten fan Rohan yn it spoar fan 'e oarken.
{{Plotbedjer}}
Dy oarken, dy't yn 'e tsjinst steane fan 'e ta it kwea ferlate tsjoender Saruman, witte de râne fan it wylde wâld fan Fangorn te berikken, mar krekt foar't se ûntkomme kinne, wurde se dêr omsingele en ferdylge troch in ôfdieling ruters fan Rohan. Yn 'e gaos fan it gefjocht witte Merten en Pepyn yn harren elvemantels, dy't it each ferrifelje, nei it wâld ta fuort te glûpen. Dêr moetsje se de [[int (mytysk wêzen)|int]] Beamburd, in beammige reus mei wa't se befreone reitsje. Se fertelle him wat harren oerkommen is en dat ferhaal blykt krekt de drip te wêzen dêr't de amer fan oerrint. De oarken fan Saruman kapje der nammentlik yn it lêstoan mar yn it wylde wei yn om yn Fangorn, ta grutte grime fan 'e inten. Mar mei it nijs dat Merten en Pepyn him bringt, beslút Beamburd dat it no einlings en te'n lêsten tiid wurdt om Saruman tsjin te hâlden; hy ropt in gearkomste fan inten byinoar en oertsjûget de oaren fan syn gelyk. Mei Merten en Pepyn by harren sette de inten ôf nei Saruman syn bolwurk te Isengard.
[[File:Westra - De Twa Tuorren (hiele stofomslach sûnder tekst).jpg|right|510px|thumb|De hiele [[omslach]] fan 'e [[Frysk]]e [[oersetting]], in ôfbyld makke troch [[fotografe]] [[Maartje Roos]].]]
Aragorn, Legolas en Gimli treffe ûnderwilens de Rohirrim dy't de oarken ferdylge hawwe, en dy't oanfierd wurde troch Éomer, de omkesizzer fan 'e Rohander kening Théoden. Dy fertelt harren dat hy en syn mannen taal noch teken fan 'e beide hobbits sjoen hawwe, mar oan 'e râne fan Fangorn wit Aragorn hobbitprinten te ûntdekken, dy't it wâld yn liede. Hy en syn beide maten folgje dat spoar en moetsje dan in âldman wêrfan't se earst miene dat it Saruman is, mar dy't letter Gandalf blykt te wêzen. De tsjoender Gandalf wie de liedsman fan harren selskip, dy't yn 'e Minen fan Moarje by in gefjocht mei in demoanyske balroch yn in djippe kleau fallen is en dy't se sadwaande dea waand hiene. Mar Gandalf fertelt harren no dat er ynstee troch fjoer en wetter en hichte en djipte gien is om lottere en grutter as tefoaren wer foar 't ljocht te kommen.
Fjouweresom ride se nei Edoras, dêr't kening Théoden residearret. Théoden ferkeart ûnder in tsjoen fan Saruman, dy't him louwich en mêd makket en foar syn tiid âld, wylst er harket nei it slûksturtsjend praat fan syn riedsman Gríma Wjirmtonge, ien fan Saruman syn trewanten. Gandalf ferbrekt de betsjoening; Théoden wurdt wer de man dy't er wie en ferballet Gríma út Rohan. Mar it is te let om 'e ynfaazje fan Rohan troch Saruman syn leger fan oarken en kweaminsken noch tsjin te kearen. Gandalf stjoert Aragorn, Legolas en Gimli mei Théoden, Éomer en alle Rohander troepen dy't yn gauwichheid gearfandele wurde kinne nei it kastiel de Hornborch, yn 'e Helmsdjipte, dêr't hja harren ferskânzje en belegere wurde troch de klibers fan Saruman. Sels set Gandalf ôf om help te sykjen. De ferdigeners fan 'e Helmsdjipte en de Hornborch warre har omraak, mar de oermacht is te grut en se moatte stadichwei terrein priisjaan. As alle hope op 't lêst ferlern liket, komt Gandalf opdaagjen mei in grut leger Rohirrim. Dan wurde de rollen omdraaid en Saruman syn legers wurde ferslein en fersille en de oarken flechtsje in grut wâld fan ''huorns'' yn, dat int-eftige beammen binne, dêr't net ien libben mear út komt. Dêrop geane Gandalf, Aragorn, Legolas en Gimli mei kening Théoden en Éomer oan it haad fan it Rohander leger op Isengard ta.
As se dêr oankomme, ûndekke se dat dat ûnnimber achte bolwurk fan Saruman al ynnommen is troch de inten, dy't it ûnderrinne litten hawwe troch in daam yn 'e rivier de Isen troch te stekken, en koarte metten makke hawwe mei it oarkegarnizoen dat Saruman efter de hân holden hie. Saruman is no in finzene yn Orthanc, syn eigen toer, dêr't ek Gríma Wjirmtonge beskûl socht hat. Aragorn-en-dy wurde te Isengard weriene mei Merten en Pepyn. Gandalf biedt Saruman noch de kâns om berou te toanen en fan syn wegen werom te kearen, mar Saruman stegeret him heechkroppich ôf en wurdt sadwaande út 'e Oarder fan 'e Tsjoenders en de Wite Rie setten. Gríma smyt in swier ding út it finster, mar mist Gandalf; it ding wurdt oppakt troch Pepyn en blykt ien fan 'e seldsume ''palantíri'' of "sjochstiennen" te wêzen. No't er it ding ienris beetkrigen hat, kin Pepyn de rop derfan net wjerstean. Hy sjocht deryn en wurdt dan ûnderfrege troch Sauron, mar wit dy besiking ûnskansearre te oerlibjen. Om in eachje op him te hâlden nimt Gandalf him dêrnei mei as er ôfset nei Minas Tirith, de haadstêd fan Gondor, om dêr tariedings te meitsjen foar de grutte oarloch tsjin Mordor dy't op kommendeweis is. Aragorn, Legolas, Gimli en Merten bliuwe efter yn Rohan, dêr't kening Théoden de meunstering fan syn leger begjint by wize fan risselwaasje om Gondor te help te kommen.
[[File:Liuwe Westra op 'e Tsjommer toer (foto Maartje Roos).jpg|left|200px|thumb|[[Oersetter]] [[Liuwe Westra]] op 'e [[tsjerke]][[toer (bouwurk)|toer]] fan syn berteplak [[Tsjom]]. <br><small>(Foto: [[Maartje Roos]])</small>]]
===Boek IV===
Nei't se by Rauros harren selskipslju efterlitten hawwe, reizgje Frodo en Tabe súdoan troch de woeste lânsdouwen eastkant de Grutte Rivier, op harren kweeste nei it dûnkere lân Mordor, dêr't se de Iene Ring yn 'e fjurren fan 'e Doemberch smite moatte om him te ferneatigjen. Se ûntdekke dat se efterfolge wurde en fange it trochferkearde wêzen Gollum, dat harren al fan har trochtocht troch de Minen fan Moarje efternei sit. Gollum, dy't de ring iuwenlang yn besit hie en der alhiel troch ferwrongen is, wol op 'e iene of oare manear de ring werom sjen te krijen, mar de beide hobbits kin er net oan, dat hy besiket by Frodo yn 'e geunst te kommen, yn 'e hope dat er him sa ferrifelje en úteinlik de ring ûntnaderje kinne sil. Tabe hat in ôfwearze fan it wêzen, mar Frodo hat begrutsjen mei him. Gollum biedt oan om harren nei Mordor te lieden fia in geheime wei troch de Deademanssompen, sadat se net opmurken wurde sille troch oarken. As Gollum syn wurd neikommen is, arrivearje se by de Swarte Poarte, de iennichste pas yn 'e berchrigen dy't Mordor omjouwe, en treffe dy sletten en swierbewekke oan.
Gollum fertelt harren dan fan in oare, geheime tagong ta Mordor, en mei him as gids reizgje se fierder súdoan, by de Skaadbergen lâns dy't de westgrins fan Mordor foarmje. Dêrby komme se troch it lân Ithilien, dat foarhinne in provinsje fan Gondor wie, mar no in ferlitten woastenije is. Se wurde dêr oanholden troch in groepke Gondoreeske grinsjagers dy't op in ferkenningstocht binne. Harren oanfierder blykt Faramir, de jongere broer fan Boromir, te wêzen. Fan him kriget Frodo de tynge fan Boromir syn dea te hearren, dêr't Faramir in dream oer hân hat. Tabe lit by fersin slûpe dat Frodo de Iene Ring by him hat, en Frodo fertelt Faramir dan it hiele ferhaal mar. Faramir lit harren gean en har reis fuortsette, mar warskôget Frodo om net tefolle op Gollum te betrouwen.
Gollum liedt Frodo en Tabe by de nuodlike stêd Minas Morgul lâns, dy't al sûnt minskewitten yn 'e hannen fan 'e fijân is, en by de lange, hege en gefaarlik steile Treppen fan Cirith Ungol op, dy't yndie tagong jout ta in pas oer de Skaadbergen. Mar wat Gollum net ferteld hat, is dat it paad troch it leger fan Shelob liedt, in reuseftige spinne. Hy hopet de ring fan Frodo syn bonken helje te kinnen nei't Shelob de hobbits bepluze hat. De hobbits ûntkomme út it leger, mar meitsje dan de flater om te tinken dat se feilich binne. Shelob beslûpt Frodo en stekt him yn 'e nekke, en hy falt bewegingsleas del. Tabe, dy't syn master net te help komme koe om't Gollum him op 'e hûd sprongen wie, weeft mei it ellindige wêzen ôf en folget dan de spinne as dy Frodo werombringt nei har leger. Dêr ferdriuwt er Shelob troch har te ferwûnjen mei Frodo syn elveswurd, Stek. Hy mient lykwols dat Frodo dea is en lit it yn him omgean om 'e kweeste gewurde te litten en him ynstee op Gollum wreekjen. Uteinlik beslút er dochs om 'e kweeste te foltôgjen en kriget er Frodo de ring ôf. Mar dan wurdt Frodo syn lichem troch oarken meinommen nei de wachttoer yn 'e pas fan Cirith Ungol. Tabe docht de ring om (sadat er ûnsichtber wurdt) en folget de oarken, en wurdt út harren praat gewaar dat Frodo net dea, mar bewusteleas is. ''De Twa Tuorren'' einiget as it besef ta Tabe trochkringt dat syn master troch syn skuld no in finzene fan Sauron is.
[[File:Liuwe Westra (Haye Bylstra, Tresoar, Ljouwert).jpg|right|thumb|180px|[[Liuwe H. Westra]], dy't de [[Frysk]]e [[oersetting]] fan it [[boek]] makke.<br><small>(Foto: Haye Bylstra, [[Tresoar]])</small>]]
==Fryske oersetting==
De [[Frysk]]e [[oersetting]] fan ''The Two Towers'' (ûnder de titel fan ''De Twa Tuorren'') kaam yn it neijier fan [[2016]] út. De hiele oplaach waard op [[ambacht]]like wize ynbûn troch [[boekbiner]]ij Fopma te [[Wier]]. It [[omslach|stofomslach]] waard ûntwurpen troch R.P. Peters te [[Waaksens (Littenseradiel)|Waaksens]] op basis fan [[foto]]keunst troch [[Maartje Roos]] fan [[Ljouwert (stêd)|Ljouwert]].<ref>{{Aut|Tolkien, J.R.R.}}, ''De Twa Tuorren'' (fert. Liuwe H. Westra), Bûtenpost, 2016 (Stifting Fryske Tolkien), ISBN 978-9 08 25 87 104, skutblêd.</ref> De fertaling sels waard, krekt sa't dat it gefal wie by ''[[It Selskip fan 'e Ring]]'', it earste diel fan ''[[Master fan Alle Ringen]]'', fersoarge troch dû. [[Liuwe H. Westra]], yn it deistich libben wurksum as [[predikant]] en [[universiteit|universitêr meiwurker]]. De útjefte stie oarspronklik plend foar it neijier fan [[2013]], mar tsjinslaggen by it fertaalwurk kearden it tsjin oant nei de jierwiksel, en in skeel mei de [[útjouwer]] soarge fanôf begjin [[2014]] foar noch mear opûnthâld.<ref>{{Aut|Westra, Liuwe H.}}, ''Fan 'e Oersetter'', yn: ''De Twa Tuorren'', Bûtenpost, 2016 (Stifting Fryske Tolkien), ISBN 978-9 08 25 87 104, s. 8.</ref>
Yn [[2016]] besleat Westra ''De Twa Tuorren'' yn [[eigen behear]] út te jaan fia de troch himsels, [[Marten Walinga]] en [[Ate Grypstra]] oprjochte [[Stifting Fryske Tolkien]],<ref>[http://www.frysketolkien.nl Offisjele webside fan 'e Stifting Fryske Tolkien]</ref> wat er finansierde mei in [[crowdfunding]]saksje.<ref>[https://www.voordekunst.nl/projecten/4834-tolkien-lotr-ii-yn-it-moaiste-frysk-1 Liuwe Westra presintearret syn crowdfundingsaksje foar ''De Twa Tuorren'' op Voordekunst.nl]</ref> Ta promoasje begûn er dêrnjonken in eigen [[YouTube|YouTube-kanaal]], dêr't û.m. [[deputearre]] [[Sietske Poepjes]] en [[akteur]] [[Freark Smink]] stikken út it [[boek]] foarliezen.<ref>[https://www.youtube.com/channel/UCd2sSDO3dwB9JmNwPDylPTw Liuwe Westra syn eigen YouTube-kanaal]</ref> De eigentlike presintaasje fan ''De Twa Tuorren'' waard op [[freed]] [[11 novimber]] [[2016]] holden yn 'e eardere [[Grifformearde tsjerke (Lollum)|grifformearde tsjerke]] yn Westra syn wenplak [[Lollum]].<ref>{{Aut|Vries, Sietse de}}, ''Hobbits, elfen en crowdfunding'', yn: de ''Ljouwerter Krante'', 21 oktober 2016.</ref> Tsjin dy tiid wie it bedrach dat er fia crowdfunding hope op te heljen (€7.800), al mear as binnen (feitliks wie der mear as €9.000 byinoar brocht).<ref>[https://www.voordekunst.nl/projecten/4834-tolkien-lotr-ii-yn-it-moaiste-frysk-1 Liuwe Westra presintearret syn crowdfundingsaksje foar ''De Twa Tuorren'' op Voordekunst.nl]</ref> Dêrnjonken ûntfong Westra foar de útjefte fan ''De Twa Tuorren'' ek finansjele stipe fan 'e [[Douwe Kalma Stifting]], it [[Feitsma Fûûns fwar it Frysk]], de [[Stifting Kristlik Frysk Folksboek]], de [[S.E. Wendelaar Bonga Stifting]], it [[Prins Bernhard Kultuerfûns]] en it [[Nederlân]]sk [[Tolkien Genoatskip Unquendor|Tolkien Genoatskip "Unquendor"]].<ref>{{Aut|Tolkien, J.R.R.}}, ''De Twa Tuorren'' (fert. Liuwe H. Westra), Bûtenpost, 2016 (Stifting Fryske Tolkien), ISBN 978-9 08 25 87 104, skutblêd.</ref>
Westra makke foar de oersetting gebrûk fan 'e [[Steatestavering]] mei oanpassing fan guon [[fokaal|lûden]] en [[klam (taalkunde)|ûnbeklamme]] [[wurdlid]]den ("prissentaasje" ynstee fan "presintaasje", "ginneraasje" ynstee fan "generaasje", ensfh.); yn it [[foarwurd]] by ''De Twa Tuorren'' set er koart syn ôfwearze fan 'e "''folslein sinleaze en kontraproduktive''" [[Oanpaste Steatestavering]] útinoar.<ref>{{Aut|Westra, Liuwe H.}}, ''Fan 'e Oersetter'', yn: ''De Twa Tuorren'', Bûtenpost, 2016 (Stifting Fryske Tolkien), ISBN 978-9 08 25 87 104, s. 12.</ref> As [[korrektor]]s wurken oan 'e oersetting mei: Westra syn [[oarehelte|frou]] Baukje Keulen;<ref>{{Aut|Westra, Liuwe H.}}, ''Fan 'e Oersetter'', yn: ''De Twa Tuorren'', Bûtenpost, 2016 (Stifting Fryske Tolkien), ISBN 978-9 08 25 87 104, s. 12.</ref> [[Anne Tjerk Popkema]], dy't sels ''[[The Hobbit]]'' fan Tolkien oersette yn it Frysk;<ref>{{Aut|Westra, Liuwe H.}}, ''Fan 'e Oersetter'', yn: ''De Twa Tuorren'', Bûtenpost, 2016 (Stifting Fryske Tolkien), ISBN 978-9 08 25 87 104, s. 12/13.</ref> [[Ate Grypstra]], dy't ek belutsen wie by de [[Stifting Fryske Tolkien]];<ref>{{Aut|Westra, Liuwe H.}}, ''Fan 'e Oersetter'', yn: ''De Twa Tuorren'', Bûtenpost, 2016 (Stifting Fryske Tolkien), ISBN 978-9 08 25 87 104, s. 13.</ref> en [[Willem Sjoerds Janzen]], foar wa't Westra sels earder as korrektor tsjinne hie by de oersetting fan ''[[The Hallowed Hunt]]'', fan [[Lois McMaster Bujold]].<ref>{{Aut|Westra, Liuwe H.}}, ''Fan 'e Oersetter'', yn: ''De Twa Tuorren'', Bûtenpost, 2016 (Stifting Fryske Tolkien), ISBN 978-9 08 25 87 104, s. 13.</ref><ref>{{Aut|Janzen, Willem Sjoerds}}, ''Neiwurd fan 'e Oersetter'', yn: Lois McMaster Bujold, ''Yn it Skaad fan de Wolf'', Ljouwert, 2014 (Utjouwerij Elikser), ISBN 978-9 08 95 46 289, s. 487.</ref> Foar de [[Aldfrysk]]e passaazjes dy't er brûkte foar de taal fan Rohan (ta ferfanging fan Tolkien syn [[Angelsaksysk]]), stipe Westra op 'e rie fan [[taalkundige]] [[Arjen Versloot]] en [[skiedkundige]] [[Oebele Vries]].<ref>{{Aut|Westra, Liuwe H.}}, ''Fan 'e Oersetter'', yn: ''De Twa Tuorren'', Bûtenpost, 2016 (Stifting Fryske Tolkien), ISBN 978-9 08 25 87 104, s. 13.</ref> Westra droech ''De Twa Tuorren'' op oan syn [[soan]] Jeljer.<ref>{{Aut|Westra, Liuwe H.}}, ''Fan 'e Oersetter'', yn: ''De Twa Tuorren'', Bûtenpost, 2016 (Stifting Fryske Tolkien), ISBN 978-9 08 25 87 104, s. 14.</ref>
{{boarnen|boarnefernijing=
{{reflist|2}}
----
* {{Aut|Tolkien, J.R.R.}}, ''The Lord of the Rings'', Londen, 2001 (HarperCollins Publishers), ISBN 0 00 71 23 817.
* {{Aut|Tolkien, J.R.R.}}, ''De Twa Tuorren'' (fert. Liuwe H. Westra), Bûtenpost, 2016 (Stifting Fryske Tolkien), ISBN 978-9 08 25 87 104.
----
Foar sekundêre boarnen en oare literatuer, sjoch ûnder: [http://en.wikipedia.org/wiki/The_Two_Towers ''References'', op dizze side].
}}
{{DISPLAYTITLE:''{{PAGENAME}}''}}
{{DEFAULTSORT:Twa Tuorren, De}}
[[Kategory:Literêr wurk fan J.R.R. Tolkien]]
[[Kategory:Master fan Alle Ringen]]
[[Kategory:Fantasyroman]]
[[Kategory:Ingelsktalige roman]]
[[Kategory:Roman út 1954]]
[[Kategory:Fryske oersetting]]
[[Kategory:Literatuer oer dwergen]]
[[Kategory:Literatuer oer elven]]
[[Kategory:Literatuer oer reuzen]]
[[Kategory:Literatuer oer wearwolven]]
[[Kategory:Literatuer oer oarken]]
[[Kategory:Literatuer oer tsjoenderij]]
[[Kategory:Literatuer oer in kweeste]]
og14hfe1xrua8y3dwcv3jhegyce0byj
1086554
1086482
2022-08-05T21:13:56Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Bewurkings fan "[[Wiki:Contributions/CommonsDelinker|CommonsDelinker]]" ([[Meidogger oerlis:CommonsDelinker|oerlis]]) werom set ta de ferzje fan "Ieneach fan 'e Esk".
wikitext
text/x-wiki
{{Literatuer
| ôfbylding = Westra - De Twa Tuorren.jpg
| ôfbyldingstekst = ([[Omslach]]ûntwerp troch R.P. Peters te [[Waaksens (Littenseradiel)|Waaksens]] <br>op basis fan [[foto]]keunst troch [[Maartje Roos]].)
| ôfbyldingsbreedte = 200px
| titel = ''De Twa Tuorren''
| oarspr. titel = ''The Two Towers''
| auteur = [[J.R.R. Tolkien]]
| taal = [[Ingelsk]]
| foarm = [[roman]]
| sjenre = [[fantasy (sjenre)|fantasy]]
| skreaun =
| 1e publikaasje = [[1954]], [[Londen]]
| 1e opfiering =
| oarspr. útjouwer = [[George Allen & Unwin]]
| rige = ''[[The Lord of the Rings]]''
| foarich diel = ''[[The Fellowship of the Ring]]''
| folgjend diel = ''[[The Return of the King]]''
| bondel =
| prizen =
| ISBN =
| Fryske titel = ''De Twa Tuorren''
| publikaasje = [[2016]], [[Lollum]]
| útjouwer = [[Stifting Fryske Tolkien]]
| oersetter = dû. [[Liuwe H. Westra]]
| prizen oers. =
| ISBN oers. = 978-9 08 25 87 104
}}
'''''De Twa Tuorren''''', yn it oarspronklike [[Ingelsk]]: '''''The Two Towers''''', is in [[fantasy (literêr sjenre)|fantasy]]-[[roman]] fan 'e hân fan 'e wiidferneamde [[Grut-Brittanje|Britske]] [[skriuwer]] en [[taalkunde|taalkundige]] [[J.R.R. Tolkien]] ([[1892]]-[[1973]]). Yn 'e mande mei ''[[It Selskip fan de Ring]]'' en ''[[De Kening Komt Wer]]'' makket it diel út fan 'e epyske trilogy ''[[Master fan Alle Ringen]]'' (''[[The Lord of the Rings]]''), dy't Tolkien syn wiidweidichste en bekendste wurk is. ''The Two Towers'', it middelste diel fan 'e trilogy, fertelt it ferhaal fan 'e [[hobbit]] of [[healmling]] Frodo Balsma (Ingelsk: Frodo Baggins) en dy syn gefaarlike kweeste om 'e Iene Ring fan 'e dûnkere hear Sauron werom te bringen nei de fjurren fan 'e Doemberch, yn it fiere en yslike lân Mordor, om't dat it iennichste plak is dêr't it nuodlike ding ferneatige wurde kin. De roman waard foar it earst publisearre yn [[1954]]; yn [[2002]] kaam de populêre en bekroande ferfilming ''[[The Lord of the Rings: The Two Towers]]'' fan [[regisseur]] [[Peter Jackson]] út. De [[Frysk]]e [[oersetting]] fan it boek, fan 'e hân fan [[Liuwe Westra]], ferskynde yn [[novimber]] [[2016]].
==Eftergrûn==
Ofsjoen fan in prolooch en seis mânske taheakken bestiet ''Master fan Alle Ringen'' út seis "boeken". ''The Two Towers'', dat útjûn waard op [[11 novimber]] 1954, omfettet de beide middelste "boeken". De titel is in kompromis, it iennichste dat Tolkien betinke koe dat beide "boeken" beflapte. De ynhâld ferskilt nammentlik frijwat. Boek III docht ferslach fan 'e oarloch tsjin 'e ferriederlike tsjoender Saruman, dy't troch it kwea ferlaat is, wylst Boek IV it lyktidich plakfinende ferhaal fertelt fan 'e tocht fan Frodo en Tabe nei Mordor. (Yn syn film ''The Lord of the Rings: The Two Towers'' skafte Peter Jackson dy onhandige lykstrekige ferhaalopbou trouwens ôf.)
[[File:Tolkien 1916.jpg|left|thumb|160px|[[John Ronald Reuel Tolkien]] yn [[1916]].]]
Foar de beide tuorren út 'e titel hie Tolkien karút: út [[brief|brieven]] oan syn [[útjouwer]] [[Rayner Unwin]] docht bliken dat er it yn him omgean litten hat om harren oan te tsjutten as Orthanc en Barad-dûr, of as Minas Tirith en Barad-dûr, of as Orthanc en de Toer fan Cirith Ungol. Letter tekene er lykwols eigenhandich in omslachyllústraasje dy't it pear identifisearre as Minas Morgul en Orthanc.
==Ynhâld==
It ferhaal spilet yn in net neier oantsjutte (en optochte) oertiid fan ús wrâld tusken de opkomst fan it feeëryk en de hearskippij fan 'e [[minske]].
''De Twa Tuorren'' begjint daliks dêr't ''[[It Selskip fan de Ring]]'' ophold. It selskip (besteande út 'e hobbits Frodo Balsma (de Ringdrager), dy syn feint Tabe Snasta en syn freonen Pepyn Tûk en Merten Brandebûk, Aragorn Arathorns, de lêste ôfstammeling fan 'e minskene keningen fan oersee, Boromir, de soan fan Denethor, de steedhâlder fan Gondor, de [[elf (mytysk wêzen)|elf]] Legolas en de [[dwerch (mytysk wêzen)|dwerch]] Gimli) is oankommen by de wetterfal Rauros. Dêr besiket Boromir Frodo de ring te ûntnaderjen, om't er dy brûke wol om syn lân, Gondor, te rêden. Frodo flechtet dan mei Tabe de rivier oer om 'e oan him tafertroude kweeste sûnder de oaren te folbringen.
===Boek III===
Wylst Frodo en Tabe de rivier oer roeie, wurde harren efterbleaune freonen oerfallen troch in grutte kliber [[oark]]en. Boromir wint syn eare werom mei syn heldhaftige ferdigening fan Merten en Pepyn, mar úteinlik wurdt er delsketten en de beide hobbits wurde troch de oarken ûntfierd. As Aragorn, Legolas en Gimli einlings en te'n lêsten op it plak oankomme, fine se Boromir swier ferwûne. Ear't er stjert, bychtet er oan Aragorn op wat er dien hat. Aragorn wifket oer wat er no sil: efter Frodo en Tabe oan, om harren te helpen de kweeste mei de ring ta in goed ein te bringen, of efter de oarken oan, om Merten en Pepyn te befrijen. Uteinlik kiest er foar it lêste, en trochkrúst er mei Legolas en Gimli de útstrutsen flakten fan Rohan yn it spoar fan 'e oarken.
{{Plotbedjer}}
Dy oarken, dy't yn 'e tsjinst steane fan 'e ta it kwea ferlate tsjoender Saruman, witte de râne fan it wylde wâld fan Fangorn te berikken, mar krekt foar't se ûntkomme kinne, wurde se dêr omsingele en ferdylge troch in ôfdieling ruters fan Rohan. Yn 'e gaos fan it gefjocht witte Merten en Pepyn yn harren elvemantels, dy't it each ferrifelje, nei it wâld ta fuort te glûpen. Dêr moetsje se de [[int (mytysk wêzen)|int]] Beamburd, in beammige reus mei wa't se befreone reitsje. Se fertelle him wat harren oerkommen is en dat ferhaal blykt krekt de drip te wêzen dêr't de amer fan oerrint. De oarken fan Saruman kapje der nammentlik yn it lêstoan mar yn it wylde wei yn om yn Fangorn, ta grutte grime fan 'e inten. Mar mei it nijs dat Merten en Pepyn him bringt, beslút Beamburd dat it no einlings en te'n lêsten tiid wurdt om Saruman tsjin te hâlden; hy ropt in gearkomste fan inten byinoar en oertsjûget de oaren fan syn gelyk. Mei Merten en Pepyn by harren sette de inten ôf nei Saruman syn bolwurk te Isengard.
[[File:Westra - De Twa Tuorren (hiele stofomslach sûnder tekst).jpg|right|510px|thumb|De hiele [[omslach]] fan 'e [[Frysk]]e [[oersetting]], in ôfbyld makke troch [[fotografe]] [[Maartje Roos]].]]
Aragorn, Legolas en Gimli treffe ûnderwilens de Rohirrim dy't de oarken ferdylge hawwe, en dy't oanfierd wurde troch Éomer, de omkesizzer fan 'e Rohander kening Théoden. Dy fertelt harren dat hy en syn mannen taal noch teken fan 'e beide hobbits sjoen hawwe, mar oan 'e râne fan Fangorn wit Aragorn hobbitprinten te ûntdekken, dy't it wâld yn liede. Hy en syn beide maten folgje dat spoar en moetsje dan in âldman wêrfan't se earst miene dat it Saruman is, mar dy't letter Gandalf blykt te wêzen. De tsjoender Gandalf wie de liedsman fan harren selskip, dy't yn 'e Minen fan Moarje by in gefjocht mei in demoanyske balroch yn in djippe kleau fallen is en dy't se sadwaande dea waand hiene. Mar Gandalf fertelt harren no dat er ynstee troch fjoer en wetter en hichte en djipte gien is om lottere en grutter as tefoaren wer foar 't ljocht te kommen.
Fjouweresom ride se nei Edoras, dêr't kening Théoden residearret. Théoden ferkeart ûnder in tsjoen fan Saruman, dy't him louwich en mêd makket en foar syn tiid âld, wylst er harket nei it slûksturtsjend praat fan syn riedsman Gríma Wjirmtonge, ien fan Saruman syn trewanten. Gandalf ferbrekt de betsjoening; Théoden wurdt wer de man dy't er wie en ferballet Gríma út Rohan. Mar it is te let om 'e ynfaazje fan Rohan troch Saruman syn leger fan oarken en kweaminsken noch tsjin te kearen. Gandalf stjoert Aragorn, Legolas en Gimli mei Théoden, Éomer en alle Rohander troepen dy't yn gauwichheid gearfandele wurde kinne nei it kastiel de Hornborch, yn 'e Helmsdjipte, dêr't hja harren ferskânzje en belegere wurde troch de klibers fan Saruman. Sels set Gandalf ôf om help te sykjen. De ferdigeners fan 'e Helmsdjipte en de Hornborch warre har omraak, mar de oermacht is te grut en se moatte stadichwei terrein priisjaan. As alle hope op 't lêst ferlern liket, komt Gandalf opdaagjen mei in grut leger Rohirrim. Dan wurde de rollen omdraaid en Saruman syn legers wurde ferslein en fersille en de oarken flechtsje in grut wâld fan ''huorns'' yn, dat int-eftige beammen binne, dêr't net ien libben mear út komt. Dêrop geane Gandalf, Aragorn, Legolas en Gimli mei kening Théoden en Éomer oan it haad fan it Rohander leger op Isengard ta.
As se dêr oankomme, ûndekke se dat dat ûnnimber achte bolwurk fan Saruman al ynnommen is troch de inten, dy't it ûnderrinne litten hawwe troch in daam yn 'e rivier de Isen troch te stekken, en koarte metten makke hawwe mei it oarkegarnizoen dat Saruman efter de hân holden hie. Saruman is no in finzene yn Orthanc, syn eigen toer, dêr't ek Gríma Wjirmtonge beskûl socht hat. Aragorn-en-dy wurde te Isengard weriene mei Merten en Pepyn. Gandalf biedt Saruman noch de kâns om berou te toanen en fan syn wegen werom te kearen, mar Saruman stegeret him heechkroppich ôf en wurdt sadwaande út 'e Oarder fan 'e Tsjoenders en de Wite Rie setten. Gríma smyt in swier ding út it finster, mar mist Gandalf; it ding wurdt oppakt troch Pepyn en blykt ien fan 'e seldsume ''palantíri'' of "sjochstiennen" te wêzen. No't er it ding ienris beetkrigen hat, kin Pepyn de rop derfan net wjerstean. Hy sjocht deryn en wurdt dan ûnderfrege troch Sauron, mar wit dy besiking ûnskansearre te oerlibjen. Om in eachje op him te hâlden nimt Gandalf him dêrnei mei as er ôfset nei Minas Tirith, de haadstêd fan Gondor, om dêr tariedings te meitsjen foar de grutte oarloch tsjin Mordor dy't op kommendeweis is. Aragorn, Legolas, Gimli en Merten bliuwe efter yn Rohan, dêr't kening Théoden de meunstering fan syn leger begjint by wize fan risselwaasje om Gondor te help te kommen.
[[File:Liuwe Westra op 'e Tsjommer toer (foto Maartje Roos).jpg|left|200px|thumb|[[Oersetter]] [[Liuwe Westra]] op 'e [[tsjerke]][[toer (bouwurk)|toer]] fan syn berteplak [[Tsjom]]. <br><small>(Foto: [[Maartje Roos]])</small>]]
===Boek IV===
Nei't se by Rauros harren selskipslju efterlitten hawwe, reizgje Frodo en Tabe súdoan troch de woeste lânsdouwen eastkant de Grutte Rivier, op harren kweeste nei it dûnkere lân Mordor, dêr't se de Iene Ring yn 'e fjurren fan 'e Doemberch smite moatte om him te ferneatigjen. Se ûntdekke dat se efterfolge wurde en fange it trochferkearde wêzen Gollum, dat harren al fan har trochtocht troch de Minen fan Moarje efternei sit. Gollum, dy't de ring iuwenlang yn besit hie en der alhiel troch ferwrongen is, wol op 'e iene of oare manear de ring werom sjen te krijen, mar de beide hobbits kin er net oan, dat hy besiket by Frodo yn 'e geunst te kommen, yn 'e hope dat er him sa ferrifelje en úteinlik de ring ûntnaderje kinne sil. Tabe hat in ôfwearze fan it wêzen, mar Frodo hat begrutsjen mei him. Gollum biedt oan om harren nei Mordor te lieden fia in geheime wei troch de Deademanssompen, sadat se net opmurken wurde sille troch oarken. As Gollum syn wurd neikommen is, arrivearje se by de Swarte Poarte, de iennichste pas yn 'e berchrigen dy't Mordor omjouwe, en treffe dy sletten en swierbewekke oan.
Gollum fertelt harren dan fan in oare, geheime tagong ta Mordor, en mei him as gids reizgje se fierder súdoan, by de Skaadbergen lâns dy't de westgrins fan Mordor foarmje. Dêrby komme se troch it lân Ithilien, dat foarhinne in provinsje fan Gondor wie, mar no in ferlitten woastenije is. Se wurde dêr oanholden troch in groepke Gondoreeske grinsjagers dy't op in ferkenningstocht binne. Harren oanfierder blykt Faramir, de jongere broer fan Boromir, te wêzen. Fan him kriget Frodo de tynge fan Boromir syn dea te hearren, dêr't Faramir in dream oer hân hat. Tabe lit by fersin slûpe dat Frodo de Iene Ring by him hat, en Frodo fertelt Faramir dan it hiele ferhaal mar. Faramir lit harren gean en har reis fuortsette, mar warskôget Frodo om net tefolle op Gollum te betrouwen.
Gollum liedt Frodo en Tabe by de nuodlike stêd Minas Morgul lâns, dy't al sûnt minskewitten yn 'e hannen fan 'e fijân is, en by de lange, hege en gefaarlik steile Treppen fan Cirith Ungol op, dy't yndie tagong jout ta in pas oer de Skaadbergen. Mar wat Gollum net ferteld hat, is dat it paad troch it leger fan Shelob liedt, in reuseftige spinne. Hy hopet de ring fan Frodo syn bonken helje te kinnen nei't Shelob de hobbits bepluze hat. De hobbits ûntkomme út it leger, mar meitsje dan de flater om te tinken dat se feilich binne. Shelob beslûpt Frodo en stekt him yn 'e nekke, en hy falt bewegingsleas del. Tabe, dy't syn master net te help komme koe om't Gollum him op 'e hûd sprongen wie, weeft mei it ellindige wêzen ôf en folget dan de spinne as dy Frodo werombringt nei har leger. Dêr ferdriuwt er Shelob troch har te ferwûnjen mei Frodo syn elveswurd, Stek. Hy mient lykwols dat Frodo dea is en lit it yn him omgean om 'e kweeste gewurde te litten en him ynstee op Gollum wreekjen. Uteinlik beslút er dochs om 'e kweeste te foltôgjen en kriget er Frodo de ring ôf. Mar dan wurdt Frodo syn lichem troch oarken meinommen nei de wachttoer yn 'e pas fan Cirith Ungol. Tabe docht de ring om (sadat er ûnsichtber wurdt) en folget de oarken, en wurdt út harren praat gewaar dat Frodo net dea, mar bewusteleas is. ''De Twa Tuorren'' einiget as it besef ta Tabe trochkringt dat syn master troch syn skuld no in finzene fan Sauron is.
[[File:Liuwe Westra (Haye Bylstra, Tresoar, Ljouwert).jpg|right|thumb|180px|[[Liuwe H. Westra]], dy't de [[Frysk]]e [[oersetting]] fan it [[boek]] makke.<br><small>(Foto: Haye Bylstra, [[Tresoar]])</small>]]
==Fryske oersetting==
De [[Frysk]]e [[oersetting]] fan ''The Two Towers'' (ûnder de titel fan ''De Twa Tuorren'') kaam yn it neijier fan [[2016]] út. De hiele oplaach waard op [[ambacht]]like wize ynbûn troch [[boekbiner]]ij Fopma te [[Wier]]. It [[omslach|stofomslach]] waard ûntwurpen troch R.P. Peters te [[Waaksens (Littenseradiel)|Waaksens]] op basis fan [[foto]]keunst troch [[Maartje Roos]] fan [[Ljouwert (stêd)|Ljouwert]].<ref>{{Aut|Tolkien, J.R.R.}}, ''De Twa Tuorren'' (fert. Liuwe H. Westra), Bûtenpost, 2016 (Stifting Fryske Tolkien), ISBN 978-9 08 25 87 104, skutblêd.</ref> De fertaling sels waard, krekt sa't dat it gefal wie by ''[[It Selskip fan 'e Ring]]'', it earste diel fan ''[[Master fan Alle Ringen]]'', fersoarge troch dû. [[Liuwe H. Westra]], yn it deistich libben wurksum as [[predikant]] en [[universiteit|universitêr meiwurker]]. De útjefte stie oarspronklik plend foar it neijier fan [[2013]], mar tsjinslaggen by it fertaalwurk kearden it tsjin oant nei de jierwiksel, en in skeel mei de [[útjouwer]] soarge fanôf begjin [[2014]] foar noch mear opûnthâld.<ref>{{Aut|Westra, Liuwe H.}}, ''Fan 'e Oersetter'', yn: ''De Twa Tuorren'', Bûtenpost, 2016 (Stifting Fryske Tolkien), ISBN 978-9 08 25 87 104, s. 8.</ref>
Yn [[2016]] besleat Westra ''De Twa Tuorren'' yn [[eigen behear]] út te jaan fia de troch himsels, [[Marten Walinga]] en [[Ate Grypstra]] oprjochte [[Stifting Fryske Tolkien]],<ref>[http://www.frysketolkien.nl Offisjele webside fan 'e Stifting Fryske Tolkien]</ref> wat er finansierde mei in [[crowdfunding]]saksje.<ref>[https://www.voordekunst.nl/projecten/4834-tolkien-lotr-ii-yn-it-moaiste-frysk-1 Liuwe Westra presintearret syn crowdfundingsaksje foar ''De Twa Tuorren'' op Voordekunst.nl]</ref> Ta promoasje begûn er dêrnjonken in eigen [[YouTube|YouTube-kanaal]], dêr't û.m. [[deputearre]] [[Sietske Poepjes]] en [[akteur]] [[Freark Smink]] stikken út it [[boek]] foarliezen.<ref>[https://www.youtube.com/channel/UCd2sSDO3dwB9JmNwPDylPTw Liuwe Westra syn eigen YouTube-kanaal]</ref> De eigentlike presintaasje fan ''De Twa Tuorren'' waard op [[freed]] [[11 novimber]] [[2016]] holden yn 'e eardere [[Grifformearde tsjerke (Lollum)|grifformearde tsjerke]] yn Westra syn wenplak [[Lollum]].<ref>{{Aut|Vries, Sietse de}}, ''Hobbits, elfen en crowdfunding'', yn: de ''Ljouwerter Krante'', 21 oktober 2016.</ref> Tsjin dy tiid wie it bedrach dat er fia crowdfunding hope op te heljen (€7.800), al mear as binnen (feitliks wie der mear as €9.000 byinoar brocht).<ref>[https://www.voordekunst.nl/projecten/4834-tolkien-lotr-ii-yn-it-moaiste-frysk-1 Liuwe Westra presintearret syn crowdfundingsaksje foar ''De Twa Tuorren'' op Voordekunst.nl]</ref> Dêrnjonken ûntfong Westra foar de útjefte fan ''De Twa Tuorren'' ek finansjele stipe fan 'e [[Douwe Kalma Stifting]], it [[Feitsma Fûûns fwar it Frysk]], de [[Stifting Kristlik Frysk Folksboek]], de [[S.E. Wendelaar Bonga Stifting]], it [[Prins Bernhard Kultuerfûns]] en it [[Nederlân]]sk [[Tolkien Genoatskip Unquendor|Tolkien Genoatskip "Unquendor"]].<ref>{{Aut|Tolkien, J.R.R.}}, ''De Twa Tuorren'' (fert. Liuwe H. Westra), Bûtenpost, 2016 (Stifting Fryske Tolkien), ISBN 978-9 08 25 87 104, skutblêd.</ref>
Westra makke foar de oersetting gebrûk fan 'e [[Steatestavering]] mei oanpassing fan guon [[fokaal|lûden]] en [[klam (taalkunde)|ûnbeklamme]] [[wurdlid]]den ("prissentaasje" ynstee fan "presintaasje", "ginneraasje" ynstee fan "generaasje", ensfh.); yn it [[foarwurd]] by ''De Twa Tuorren'' set er koart syn ôfwearze fan 'e "''folslein sinleaze en kontraproduktive''" [[Oanpaste Steatestavering]] útinoar.<ref>{{Aut|Westra, Liuwe H.}}, ''Fan 'e Oersetter'', yn: ''De Twa Tuorren'', Bûtenpost, 2016 (Stifting Fryske Tolkien), ISBN 978-9 08 25 87 104, s. 12.</ref> As [[korrektor]]s wurken oan 'e oersetting mei: Westra syn [[oarehelte|frou]] Baukje Keulen;<ref>{{Aut|Westra, Liuwe H.}}, ''Fan 'e Oersetter'', yn: ''De Twa Tuorren'', Bûtenpost, 2016 (Stifting Fryske Tolkien), ISBN 978-9 08 25 87 104, s. 12.</ref> [[Anne Tjerk Popkema]], dy't sels ''[[The Hobbit]]'' fan Tolkien oersette yn it Frysk;<ref>{{Aut|Westra, Liuwe H.}}, ''Fan 'e Oersetter'', yn: ''De Twa Tuorren'', Bûtenpost, 2016 (Stifting Fryske Tolkien), ISBN 978-9 08 25 87 104, s. 12/13.</ref> [[Ate Grypstra]], dy't ek belutsen wie by de [[Stifting Fryske Tolkien]];<ref>{{Aut|Westra, Liuwe H.}}, ''Fan 'e Oersetter'', yn: ''De Twa Tuorren'', Bûtenpost, 2016 (Stifting Fryske Tolkien), ISBN 978-9 08 25 87 104, s. 13.</ref> en [[Willem Sjoerds Janzen]], foar wa't Westra sels earder as korrektor tsjinne hie by de oersetting fan ''[[The Hallowed Hunt]]'', fan [[Lois McMaster Bujold]].<ref>{{Aut|Westra, Liuwe H.}}, ''Fan 'e Oersetter'', yn: ''De Twa Tuorren'', Bûtenpost, 2016 (Stifting Fryske Tolkien), ISBN 978-9 08 25 87 104, s. 13.</ref><ref>{{Aut|Janzen, Willem Sjoerds}}, ''Neiwurd fan 'e Oersetter'', yn: Lois McMaster Bujold, ''Yn it Skaad fan de Wolf'', Ljouwert, 2014 (Utjouwerij Elikser), ISBN 978-9 08 95 46 289, s. 487.</ref> Foar de [[Aldfrysk]]e passaazjes dy't er brûkte foar de taal fan Rohan (ta ferfanging fan Tolkien syn [[Angelsaksysk]]), stipe Westra op 'e rie fan [[taalkundige]] [[Arjen Versloot]] en [[skiedkundige]] [[Oebele Vries]].<ref>{{Aut|Westra, Liuwe H.}}, ''Fan 'e Oersetter'', yn: ''De Twa Tuorren'', Bûtenpost, 2016 (Stifting Fryske Tolkien), ISBN 978-9 08 25 87 104, s. 13.</ref> Westra droech ''De Twa Tuorren'' op oan syn [[soan]] Jeljer.<ref>{{Aut|Westra, Liuwe H.}}, ''Fan 'e Oersetter'', yn: ''De Twa Tuorren'', Bûtenpost, 2016 (Stifting Fryske Tolkien), ISBN 978-9 08 25 87 104, s. 14.</ref>
{{boarnen|boarnefernijing=
{{reflist|2}}
----
* {{Aut|Tolkien, J.R.R.}}, ''The Lord of the Rings'', Londen, 2001 (HarperCollins Publishers), ISBN 0 00 71 23 817.
* {{Aut|Tolkien, J.R.R.}}, ''De Twa Tuorren'' (fert. Liuwe H. Westra), Bûtenpost, 2016 (Stifting Fryske Tolkien), ISBN 978-9 08 25 87 104.
----
Foar sekundêre boarnen en oare literatuer, sjoch ûnder: [http://en.wikipedia.org/wiki/The_Two_Towers ''References'', op dizze side].
}}
{{DISPLAYTITLE:''{{PAGENAME}}''}}
{{DEFAULTSORT:Twa Tuorren, De}}
[[Kategory:Literêr wurk fan J.R.R. Tolkien]]
[[Kategory:Master fan Alle Ringen]]
[[Kategory:Fantasyroman]]
[[Kategory:Ingelsktalige roman]]
[[Kategory:Roman út 1954]]
[[Kategory:Fryske oersetting]]
[[Kategory:Literatuer oer dwergen]]
[[Kategory:Literatuer oer elven]]
[[Kategory:Literatuer oer reuzen]]
[[Kategory:Literatuer oer wearwolven]]
[[Kategory:Literatuer oer oarken]]
[[Kategory:Literatuer oer tsjoenderij]]
[[Kategory:Literatuer oer in kweeste]]
o52qi7dh6tyzcyjpw776gyhjjfhl3bk
1086555
1086554
2022-08-05T21:14:19Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
fuorthelle foto ferfongen
wikitext
text/x-wiki
{{Literatuer
| ôfbylding = Westra - De Twa Tuorren.jpg
| ôfbyldingstekst = ([[Omslach]]ûntwerp troch R.P. Peters te [[Waaksens (Littenseradiel)|Waaksens]] <br>op basis fan [[foto]]keunst troch [[Maartje Roos]].)
| ôfbyldingsbreedte = 200px
| titel = ''De Twa Tuorren''
| oarspr. titel = ''The Two Towers''
| auteur = [[J.R.R. Tolkien]]
| taal = [[Ingelsk]]
| foarm = [[roman]]
| sjenre = [[fantasy (sjenre)|fantasy]]
| skreaun =
| 1e publikaasje = [[1954]], [[Londen]]
| 1e opfiering =
| oarspr. útjouwer = [[George Allen & Unwin]]
| rige = ''[[The Lord of the Rings]]''
| foarich diel = ''[[The Fellowship of the Ring]]''
| folgjend diel = ''[[The Return of the King]]''
| bondel =
| prizen =
| ISBN =
| Fryske titel = ''De Twa Tuorren''
| publikaasje = [[2016]], [[Lollum]]
| útjouwer = [[Stifting Fryske Tolkien]]
| oersetter = dû. [[Liuwe H. Westra]]
| prizen oers. =
| ISBN oers. = 978-9 08 25 87 104
}}
'''''De Twa Tuorren''''', yn it oarspronklike [[Ingelsk]]: '''''The Two Towers''''', is in [[fantasy (literêr sjenre)|fantasy]]-[[roman]] fan 'e hân fan 'e wiidferneamde [[Grut-Brittanje|Britske]] [[skriuwer]] en [[taalkunde|taalkundige]] [[J.R.R. Tolkien]] ([[1892]]-[[1973]]). Yn 'e mande mei ''[[It Selskip fan de Ring]]'' en ''[[De Kening Komt Wer]]'' makket it diel út fan 'e epyske trilogy ''[[Master fan Alle Ringen]]'' (''[[The Lord of the Rings]]''), dy't Tolkien syn wiidweidichste en bekendste wurk is. ''The Two Towers'', it middelste diel fan 'e trilogy, fertelt it ferhaal fan 'e [[hobbit]] of [[healmling]] Frodo Balsma (Ingelsk: Frodo Baggins) en dy syn gefaarlike kweeste om 'e Iene Ring fan 'e dûnkere hear Sauron werom te bringen nei de fjurren fan 'e Doemberch, yn it fiere en yslike lân Mordor, om't dat it iennichste plak is dêr't it nuodlike ding ferneatige wurde kin. De roman waard foar it earst publisearre yn [[1954]]; yn [[2002]] kaam de populêre en bekroande ferfilming ''[[The Lord of the Rings: The Two Towers]]'' fan [[regisseur]] [[Peter Jackson]] út. De [[Frysk]]e [[oersetting]] fan it boek, fan 'e hân fan [[Liuwe Westra]], ferskynde yn [[novimber]] [[2016]].
==Eftergrûn==
Ofsjoen fan in prolooch en seis mânske taheakken bestiet ''Master fan Alle Ringen'' út seis "boeken". ''The Two Towers'', dat útjûn waard op [[11 novimber]] 1954, omfettet de beide middelste "boeken". De titel is in kompromis, it iennichste dat Tolkien betinke koe dat beide "boeken" beflapte. De ynhâld ferskilt nammentlik frijwat. Boek III docht ferslach fan 'e oarloch tsjin 'e ferriederlike tsjoender Saruman, dy't troch it kwea ferlaat is, wylst Boek IV it lyktidich plakfinende ferhaal fertelt fan 'e tocht fan Frodo en Tabe nei Mordor. (Yn syn film ''The Lord of the Rings: The Two Towers'' skafte Peter Jackson dy onhandige lykstrekige ferhaalopbou trouwens ôf.)
[[File:J R R Tolkien yn 1916.jpg|left|thumb|160px|[[John Ronald Reuel Tolkien]] yn [[1916]].]]
Foar de beide tuorren út 'e titel hie Tolkien karút: út [[brief|brieven]] oan syn [[útjouwer]] [[Rayner Unwin]] docht bliken dat er it yn him omgean litten hat om harren oan te tsjutten as Orthanc en Barad-dûr, of as Minas Tirith en Barad-dûr, of as Orthanc en de Toer fan Cirith Ungol. Letter tekene er lykwols eigenhandich in omslachyllústraasje dy't it pear identifisearre as Minas Morgul en Orthanc.
==Ynhâld==
It ferhaal spilet yn in net neier oantsjutte (en optochte) oertiid fan ús wrâld tusken de opkomst fan it feeëryk en de hearskippij fan 'e [[minske]].
''De Twa Tuorren'' begjint daliks dêr't ''[[It Selskip fan de Ring]]'' ophold. It selskip (besteande út 'e hobbits Frodo Balsma (de Ringdrager), dy syn feint Tabe Snasta en syn freonen Pepyn Tûk en Merten Brandebûk, Aragorn Arathorns, de lêste ôfstammeling fan 'e minskene keningen fan oersee, Boromir, de soan fan Denethor, de steedhâlder fan Gondor, de [[elf (mytysk wêzen)|elf]] Legolas en de [[dwerch (mytysk wêzen)|dwerch]] Gimli) is oankommen by de wetterfal Rauros. Dêr besiket Boromir Frodo de ring te ûntnaderjen, om't er dy brûke wol om syn lân, Gondor, te rêden. Frodo flechtet dan mei Tabe de rivier oer om 'e oan him tafertroude kweeste sûnder de oaren te folbringen.
===Boek III===
Wylst Frodo en Tabe de rivier oer roeie, wurde harren efterbleaune freonen oerfallen troch in grutte kliber [[oark]]en. Boromir wint syn eare werom mei syn heldhaftige ferdigening fan Merten en Pepyn, mar úteinlik wurdt er delsketten en de beide hobbits wurde troch de oarken ûntfierd. As Aragorn, Legolas en Gimli einlings en te'n lêsten op it plak oankomme, fine se Boromir swier ferwûne. Ear't er stjert, bychtet er oan Aragorn op wat er dien hat. Aragorn wifket oer wat er no sil: efter Frodo en Tabe oan, om harren te helpen de kweeste mei de ring ta in goed ein te bringen, of efter de oarken oan, om Merten en Pepyn te befrijen. Uteinlik kiest er foar it lêste, en trochkrúst er mei Legolas en Gimli de útstrutsen flakten fan Rohan yn it spoar fan 'e oarken.
{{Plotbedjer}}
Dy oarken, dy't yn 'e tsjinst steane fan 'e ta it kwea ferlate tsjoender Saruman, witte de râne fan it wylde wâld fan Fangorn te berikken, mar krekt foar't se ûntkomme kinne, wurde se dêr omsingele en ferdylge troch in ôfdieling ruters fan Rohan. Yn 'e gaos fan it gefjocht witte Merten en Pepyn yn harren elvemantels, dy't it each ferrifelje, nei it wâld ta fuort te glûpen. Dêr moetsje se de [[int (mytysk wêzen)|int]] Beamburd, in beammige reus mei wa't se befreone reitsje. Se fertelle him wat harren oerkommen is en dat ferhaal blykt krekt de drip te wêzen dêr't de amer fan oerrint. De oarken fan Saruman kapje der nammentlik yn it lêstoan mar yn it wylde wei yn om yn Fangorn, ta grutte grime fan 'e inten. Mar mei it nijs dat Merten en Pepyn him bringt, beslút Beamburd dat it no einlings en te'n lêsten tiid wurdt om Saruman tsjin te hâlden; hy ropt in gearkomste fan inten byinoar en oertsjûget de oaren fan syn gelyk. Mei Merten en Pepyn by harren sette de inten ôf nei Saruman syn bolwurk te Isengard.
[[File:Westra - De Twa Tuorren (hiele stofomslach sûnder tekst).jpg|right|510px|thumb|De hiele [[omslach]] fan 'e [[Frysk]]e [[oersetting]], in ôfbyld makke troch [[fotografe]] [[Maartje Roos]].]]
Aragorn, Legolas en Gimli treffe ûnderwilens de Rohirrim dy't de oarken ferdylge hawwe, en dy't oanfierd wurde troch Éomer, de omkesizzer fan 'e Rohander kening Théoden. Dy fertelt harren dat hy en syn mannen taal noch teken fan 'e beide hobbits sjoen hawwe, mar oan 'e râne fan Fangorn wit Aragorn hobbitprinten te ûntdekken, dy't it wâld yn liede. Hy en syn beide maten folgje dat spoar en moetsje dan in âldman wêrfan't se earst miene dat it Saruman is, mar dy't letter Gandalf blykt te wêzen. De tsjoender Gandalf wie de liedsman fan harren selskip, dy't yn 'e Minen fan Moarje by in gefjocht mei in demoanyske balroch yn in djippe kleau fallen is en dy't se sadwaande dea waand hiene. Mar Gandalf fertelt harren no dat er ynstee troch fjoer en wetter en hichte en djipte gien is om lottere en grutter as tefoaren wer foar 't ljocht te kommen.
Fjouweresom ride se nei Edoras, dêr't kening Théoden residearret. Théoden ferkeart ûnder in tsjoen fan Saruman, dy't him louwich en mêd makket en foar syn tiid âld, wylst er harket nei it slûksturtsjend praat fan syn riedsman Gríma Wjirmtonge, ien fan Saruman syn trewanten. Gandalf ferbrekt de betsjoening; Théoden wurdt wer de man dy't er wie en ferballet Gríma út Rohan. Mar it is te let om 'e ynfaazje fan Rohan troch Saruman syn leger fan oarken en kweaminsken noch tsjin te kearen. Gandalf stjoert Aragorn, Legolas en Gimli mei Théoden, Éomer en alle Rohander troepen dy't yn gauwichheid gearfandele wurde kinne nei it kastiel de Hornborch, yn 'e Helmsdjipte, dêr't hja harren ferskânzje en belegere wurde troch de klibers fan Saruman. Sels set Gandalf ôf om help te sykjen. De ferdigeners fan 'e Helmsdjipte en de Hornborch warre har omraak, mar de oermacht is te grut en se moatte stadichwei terrein priisjaan. As alle hope op 't lêst ferlern liket, komt Gandalf opdaagjen mei in grut leger Rohirrim. Dan wurde de rollen omdraaid en Saruman syn legers wurde ferslein en fersille en de oarken flechtsje in grut wâld fan ''huorns'' yn, dat int-eftige beammen binne, dêr't net ien libben mear út komt. Dêrop geane Gandalf, Aragorn, Legolas en Gimli mei kening Théoden en Éomer oan it haad fan it Rohander leger op Isengard ta.
As se dêr oankomme, ûndekke se dat dat ûnnimber achte bolwurk fan Saruman al ynnommen is troch de inten, dy't it ûnderrinne litten hawwe troch in daam yn 'e rivier de Isen troch te stekken, en koarte metten makke hawwe mei it oarkegarnizoen dat Saruman efter de hân holden hie. Saruman is no in finzene yn Orthanc, syn eigen toer, dêr't ek Gríma Wjirmtonge beskûl socht hat. Aragorn-en-dy wurde te Isengard weriene mei Merten en Pepyn. Gandalf biedt Saruman noch de kâns om berou te toanen en fan syn wegen werom te kearen, mar Saruman stegeret him heechkroppich ôf en wurdt sadwaande út 'e Oarder fan 'e Tsjoenders en de Wite Rie setten. Gríma smyt in swier ding út it finster, mar mist Gandalf; it ding wurdt oppakt troch Pepyn en blykt ien fan 'e seldsume ''palantíri'' of "sjochstiennen" te wêzen. No't er it ding ienris beetkrigen hat, kin Pepyn de rop derfan net wjerstean. Hy sjocht deryn en wurdt dan ûnderfrege troch Sauron, mar wit dy besiking ûnskansearre te oerlibjen. Om in eachje op him te hâlden nimt Gandalf him dêrnei mei as er ôfset nei Minas Tirith, de haadstêd fan Gondor, om dêr tariedings te meitsjen foar de grutte oarloch tsjin Mordor dy't op kommendeweis is. Aragorn, Legolas, Gimli en Merten bliuwe efter yn Rohan, dêr't kening Théoden de meunstering fan syn leger begjint by wize fan risselwaasje om Gondor te help te kommen.
[[File:Liuwe Westra op 'e Tsjommer toer (foto Maartje Roos).jpg|left|200px|thumb|[[Oersetter]] [[Liuwe Westra]] op 'e [[tsjerke]][[toer (bouwurk)|toer]] fan syn berteplak [[Tsjom]]. <br><small>(Foto: [[Maartje Roos]])</small>]]
===Boek IV===
Nei't se by Rauros harren selskipslju efterlitten hawwe, reizgje Frodo en Tabe súdoan troch de woeste lânsdouwen eastkant de Grutte Rivier, op harren kweeste nei it dûnkere lân Mordor, dêr't se de Iene Ring yn 'e fjurren fan 'e Doemberch smite moatte om him te ferneatigjen. Se ûntdekke dat se efterfolge wurde en fange it trochferkearde wêzen Gollum, dat harren al fan har trochtocht troch de Minen fan Moarje efternei sit. Gollum, dy't de ring iuwenlang yn besit hie en der alhiel troch ferwrongen is, wol op 'e iene of oare manear de ring werom sjen te krijen, mar de beide hobbits kin er net oan, dat hy besiket by Frodo yn 'e geunst te kommen, yn 'e hope dat er him sa ferrifelje en úteinlik de ring ûntnaderje kinne sil. Tabe hat in ôfwearze fan it wêzen, mar Frodo hat begrutsjen mei him. Gollum biedt oan om harren nei Mordor te lieden fia in geheime wei troch de Deademanssompen, sadat se net opmurken wurde sille troch oarken. As Gollum syn wurd neikommen is, arrivearje se by de Swarte Poarte, de iennichste pas yn 'e berchrigen dy't Mordor omjouwe, en treffe dy sletten en swierbewekke oan.
Gollum fertelt harren dan fan in oare, geheime tagong ta Mordor, en mei him as gids reizgje se fierder súdoan, by de Skaadbergen lâns dy't de westgrins fan Mordor foarmje. Dêrby komme se troch it lân Ithilien, dat foarhinne in provinsje fan Gondor wie, mar no in ferlitten woastenije is. Se wurde dêr oanholden troch in groepke Gondoreeske grinsjagers dy't op in ferkenningstocht binne. Harren oanfierder blykt Faramir, de jongere broer fan Boromir, te wêzen. Fan him kriget Frodo de tynge fan Boromir syn dea te hearren, dêr't Faramir in dream oer hân hat. Tabe lit by fersin slûpe dat Frodo de Iene Ring by him hat, en Frodo fertelt Faramir dan it hiele ferhaal mar. Faramir lit harren gean en har reis fuortsette, mar warskôget Frodo om net tefolle op Gollum te betrouwen.
Gollum liedt Frodo en Tabe by de nuodlike stêd Minas Morgul lâns, dy't al sûnt minskewitten yn 'e hannen fan 'e fijân is, en by de lange, hege en gefaarlik steile Treppen fan Cirith Ungol op, dy't yndie tagong jout ta in pas oer de Skaadbergen. Mar wat Gollum net ferteld hat, is dat it paad troch it leger fan Shelob liedt, in reuseftige spinne. Hy hopet de ring fan Frodo syn bonken helje te kinnen nei't Shelob de hobbits bepluze hat. De hobbits ûntkomme út it leger, mar meitsje dan de flater om te tinken dat se feilich binne. Shelob beslûpt Frodo en stekt him yn 'e nekke, en hy falt bewegingsleas del. Tabe, dy't syn master net te help komme koe om't Gollum him op 'e hûd sprongen wie, weeft mei it ellindige wêzen ôf en folget dan de spinne as dy Frodo werombringt nei har leger. Dêr ferdriuwt er Shelob troch har te ferwûnjen mei Frodo syn elveswurd, Stek. Hy mient lykwols dat Frodo dea is en lit it yn him omgean om 'e kweeste gewurde te litten en him ynstee op Gollum wreekjen. Uteinlik beslút er dochs om 'e kweeste te foltôgjen en kriget er Frodo de ring ôf. Mar dan wurdt Frodo syn lichem troch oarken meinommen nei de wachttoer yn 'e pas fan Cirith Ungol. Tabe docht de ring om (sadat er ûnsichtber wurdt) en folget de oarken, en wurdt út harren praat gewaar dat Frodo net dea, mar bewusteleas is. ''De Twa Tuorren'' einiget as it besef ta Tabe trochkringt dat syn master troch syn skuld no in finzene fan Sauron is.
[[File:Liuwe Westra (Haye Bylstra, Tresoar, Ljouwert).jpg|right|thumb|180px|[[Liuwe H. Westra]], dy't de [[Frysk]]e [[oersetting]] fan it [[boek]] makke.<br><small>(Foto: Haye Bylstra, [[Tresoar]])</small>]]
==Fryske oersetting==
De [[Frysk]]e [[oersetting]] fan ''The Two Towers'' (ûnder de titel fan ''De Twa Tuorren'') kaam yn it neijier fan [[2016]] út. De hiele oplaach waard op [[ambacht]]like wize ynbûn troch [[boekbiner]]ij Fopma te [[Wier]]. It [[omslach|stofomslach]] waard ûntwurpen troch R.P. Peters te [[Waaksens (Littenseradiel)|Waaksens]] op basis fan [[foto]]keunst troch [[Maartje Roos]] fan [[Ljouwert (stêd)|Ljouwert]].<ref>{{Aut|Tolkien, J.R.R.}}, ''De Twa Tuorren'' (fert. Liuwe H. Westra), Bûtenpost, 2016 (Stifting Fryske Tolkien), ISBN 978-9 08 25 87 104, skutblêd.</ref> De fertaling sels waard, krekt sa't dat it gefal wie by ''[[It Selskip fan 'e Ring]]'', it earste diel fan ''[[Master fan Alle Ringen]]'', fersoarge troch dû. [[Liuwe H. Westra]], yn it deistich libben wurksum as [[predikant]] en [[universiteit|universitêr meiwurker]]. De útjefte stie oarspronklik plend foar it neijier fan [[2013]], mar tsjinslaggen by it fertaalwurk kearden it tsjin oant nei de jierwiksel, en in skeel mei de [[útjouwer]] soarge fanôf begjin [[2014]] foar noch mear opûnthâld.<ref>{{Aut|Westra, Liuwe H.}}, ''Fan 'e Oersetter'', yn: ''De Twa Tuorren'', Bûtenpost, 2016 (Stifting Fryske Tolkien), ISBN 978-9 08 25 87 104, s. 8.</ref>
Yn [[2016]] besleat Westra ''De Twa Tuorren'' yn [[eigen behear]] út te jaan fia de troch himsels, [[Marten Walinga]] en [[Ate Grypstra]] oprjochte [[Stifting Fryske Tolkien]],<ref>[http://www.frysketolkien.nl Offisjele webside fan 'e Stifting Fryske Tolkien]</ref> wat er finansierde mei in [[crowdfunding]]saksje.<ref>[https://www.voordekunst.nl/projecten/4834-tolkien-lotr-ii-yn-it-moaiste-frysk-1 Liuwe Westra presintearret syn crowdfundingsaksje foar ''De Twa Tuorren'' op Voordekunst.nl]</ref> Ta promoasje begûn er dêrnjonken in eigen [[YouTube|YouTube-kanaal]], dêr't û.m. [[deputearre]] [[Sietske Poepjes]] en [[akteur]] [[Freark Smink]] stikken út it [[boek]] foarliezen.<ref>[https://www.youtube.com/channel/UCd2sSDO3dwB9JmNwPDylPTw Liuwe Westra syn eigen YouTube-kanaal]</ref> De eigentlike presintaasje fan ''De Twa Tuorren'' waard op [[freed]] [[11 novimber]] [[2016]] holden yn 'e eardere [[Grifformearde tsjerke (Lollum)|grifformearde tsjerke]] yn Westra syn wenplak [[Lollum]].<ref>{{Aut|Vries, Sietse de}}, ''Hobbits, elfen en crowdfunding'', yn: de ''Ljouwerter Krante'', 21 oktober 2016.</ref> Tsjin dy tiid wie it bedrach dat er fia crowdfunding hope op te heljen (€7.800), al mear as binnen (feitliks wie der mear as €9.000 byinoar brocht).<ref>[https://www.voordekunst.nl/projecten/4834-tolkien-lotr-ii-yn-it-moaiste-frysk-1 Liuwe Westra presintearret syn crowdfundingsaksje foar ''De Twa Tuorren'' op Voordekunst.nl]</ref> Dêrnjonken ûntfong Westra foar de útjefte fan ''De Twa Tuorren'' ek finansjele stipe fan 'e [[Douwe Kalma Stifting]], it [[Feitsma Fûûns fwar it Frysk]], de [[Stifting Kristlik Frysk Folksboek]], de [[S.E. Wendelaar Bonga Stifting]], it [[Prins Bernhard Kultuerfûns]] en it [[Nederlân]]sk [[Tolkien Genoatskip Unquendor|Tolkien Genoatskip "Unquendor"]].<ref>{{Aut|Tolkien, J.R.R.}}, ''De Twa Tuorren'' (fert. Liuwe H. Westra), Bûtenpost, 2016 (Stifting Fryske Tolkien), ISBN 978-9 08 25 87 104, skutblêd.</ref>
Westra makke foar de oersetting gebrûk fan 'e [[Steatestavering]] mei oanpassing fan guon [[fokaal|lûden]] en [[klam (taalkunde)|ûnbeklamme]] [[wurdlid]]den ("prissentaasje" ynstee fan "presintaasje", "ginneraasje" ynstee fan "generaasje", ensfh.); yn it [[foarwurd]] by ''De Twa Tuorren'' set er koart syn ôfwearze fan 'e "''folslein sinleaze en kontraproduktive''" [[Oanpaste Steatestavering]] útinoar.<ref>{{Aut|Westra, Liuwe H.}}, ''Fan 'e Oersetter'', yn: ''De Twa Tuorren'', Bûtenpost, 2016 (Stifting Fryske Tolkien), ISBN 978-9 08 25 87 104, s. 12.</ref> As [[korrektor]]s wurken oan 'e oersetting mei: Westra syn [[oarehelte|frou]] Baukje Keulen;<ref>{{Aut|Westra, Liuwe H.}}, ''Fan 'e Oersetter'', yn: ''De Twa Tuorren'', Bûtenpost, 2016 (Stifting Fryske Tolkien), ISBN 978-9 08 25 87 104, s. 12.</ref> [[Anne Tjerk Popkema]], dy't sels ''[[The Hobbit]]'' fan Tolkien oersette yn it Frysk;<ref>{{Aut|Westra, Liuwe H.}}, ''Fan 'e Oersetter'', yn: ''De Twa Tuorren'', Bûtenpost, 2016 (Stifting Fryske Tolkien), ISBN 978-9 08 25 87 104, s. 12/13.</ref> [[Ate Grypstra]], dy't ek belutsen wie by de [[Stifting Fryske Tolkien]];<ref>{{Aut|Westra, Liuwe H.}}, ''Fan 'e Oersetter'', yn: ''De Twa Tuorren'', Bûtenpost, 2016 (Stifting Fryske Tolkien), ISBN 978-9 08 25 87 104, s. 13.</ref> en [[Willem Sjoerds Janzen]], foar wa't Westra sels earder as korrektor tsjinne hie by de oersetting fan ''[[The Hallowed Hunt]]'', fan [[Lois McMaster Bujold]].<ref>{{Aut|Westra, Liuwe H.}}, ''Fan 'e Oersetter'', yn: ''De Twa Tuorren'', Bûtenpost, 2016 (Stifting Fryske Tolkien), ISBN 978-9 08 25 87 104, s. 13.</ref><ref>{{Aut|Janzen, Willem Sjoerds}}, ''Neiwurd fan 'e Oersetter'', yn: Lois McMaster Bujold, ''Yn it Skaad fan de Wolf'', Ljouwert, 2014 (Utjouwerij Elikser), ISBN 978-9 08 95 46 289, s. 487.</ref> Foar de [[Aldfrysk]]e passaazjes dy't er brûkte foar de taal fan Rohan (ta ferfanging fan Tolkien syn [[Angelsaksysk]]), stipe Westra op 'e rie fan [[taalkundige]] [[Arjen Versloot]] en [[skiedkundige]] [[Oebele Vries]].<ref>{{Aut|Westra, Liuwe H.}}, ''Fan 'e Oersetter'', yn: ''De Twa Tuorren'', Bûtenpost, 2016 (Stifting Fryske Tolkien), ISBN 978-9 08 25 87 104, s. 13.</ref> Westra droech ''De Twa Tuorren'' op oan syn [[soan]] Jeljer.<ref>{{Aut|Westra, Liuwe H.}}, ''Fan 'e Oersetter'', yn: ''De Twa Tuorren'', Bûtenpost, 2016 (Stifting Fryske Tolkien), ISBN 978-9 08 25 87 104, s. 14.</ref>
{{boarnen|boarnefernijing=
{{reflist|2}}
----
* {{Aut|Tolkien, J.R.R.}}, ''The Lord of the Rings'', Londen, 2001 (HarperCollins Publishers), ISBN 0 00 71 23 817.
* {{Aut|Tolkien, J.R.R.}}, ''De Twa Tuorren'' (fert. Liuwe H. Westra), Bûtenpost, 2016 (Stifting Fryske Tolkien), ISBN 978-9 08 25 87 104.
----
Foar sekundêre boarnen en oare literatuer, sjoch ûnder: [http://en.wikipedia.org/wiki/The_Two_Towers ''References'', op dizze side].
}}
{{DISPLAYTITLE:''{{PAGENAME}}''}}
{{DEFAULTSORT:Twa Tuorren, De}}
[[Kategory:Literêr wurk fan J.R.R. Tolkien]]
[[Kategory:Master fan Alle Ringen]]
[[Kategory:Fantasyroman]]
[[Kategory:Ingelsktalige roman]]
[[Kategory:Roman út 1954]]
[[Kategory:Fryske oersetting]]
[[Kategory:Literatuer oer dwergen]]
[[Kategory:Literatuer oer elven]]
[[Kategory:Literatuer oer reuzen]]
[[Kategory:Literatuer oer wearwolven]]
[[Kategory:Literatuer oer oarken]]
[[Kategory:Literatuer oer tsjoenderij]]
[[Kategory:Literatuer oer in kweeste]]
ss3su0s5gmum8oej95cr7aowuqg89yk
De Kening Komt Wer
0
57097
1086485
1041747
2022-08-05T20:49:04Z
CommonsDelinker
353
"Tolkien_1916.jpg" is op Commons fuorthelle [[commons:User:Rosenzweig|Rosenzweig]] om't: per [[:c:Commons:Deletion requests/File:Tolkien 1916.jpg|]].
wikitext
text/x-wiki
{{Literatuer
| ôfbylding =
| ôfbyldingstekst =
| ôfbyldingsbreedte =
| titel = ''De Kening Komt Wer''
| oarspr. titel = ''The Return of the King''
| auteur = [[J.R.R. Tolkien]]
| taal = [[Ingelsk]]
| foarm = [[roman]]
| sjenre = [[fantasy (sjenre)|fantasy]]
| skreaun =
| 1e publikaasje = [[1955]], [[Londen]]
| 1e opfiering =
| oarspr. útjouwer = [[George Allen & Unwin]]
| rige = ''[[The Lord of the Rings]]''
| foarich diel = ''[[The Two Towers]]''
| folgjend diel = gjint (is lêste diel)
| bondel =
| prizen =
| ISBN =
| Fryske titel = ''De Kening Komt Wer'' <small>(wurktitel)</small>
| publikaasje = (noch net útjûn)
| útjouwer =
| oersetter = dû. [[Liuwe H. Westra]]
| prizen oers. =
| ISBN oers. =
}}
'''''De Kening Komt Wer''''', yn it oarspronklike [[Ingelsk]]: '''''The Return of the King''''', is in [[fantasy (literêr sjenre)|fantasy]]-[[roman]] fan 'e hân fan 'e wiidferneamde [[Grut-Brittanje|Britske]] [[skriuwer]] en [[taalkunde|taalkundige]] [[J.R.R. Tolkien]] ([[1892]]-[[1973]]). Yn 'e mande mei ''[[It Selskip fan de Ring]]'' en ''[[De Twa Tuorren]]'' makket it diel út fan 'e epyske trilogy ''[[Master fan Alle Ringen]]'' (''[[The Lord of the Rings]]''), dy't Tolkien syn wiidweidichste en bekendste wurk is. ''De Kening Komt Wer'', dat it trêde diel fan 'e trilogy is, fertelt it ferhaal fan 'e [[hobbit]] of [[healmling]] Frodo Balsma (Ingelsk: Frodo Baggins) en syn gefaarlike kweeste om 'e Iene Ring fan 'e dûnkere hear Sauron werom te bringen nei de fjurren fan 'e Doemberch, yn it fiere en yslike lân Mordor, dat it iennichste plak is dêr't it nuodlike ding ferneatige wurde kin. De roman waard foar it earst publisearre yn [[1955]]; yn [[2003]] kaam de populêre en bekroande ferfilming ''[[The Lord of the Rings: The Return of the King]]'' fan [[regisseur]] [[Peter Jackson]] út. De [[Frysk]]e oersetting fan it boek, fan 'e hân fan [[Liuwe Westra]], is op kommendeweis, mar sil wierskynlik op syn betiidst yn 'e rin fan [[2022]] ferskine.
==Eftergrûn==
''The Return of the King'', dat foar it earst útjûn waard op [[20 oktober]] 1955, beslacht de lêste beide fan 'e seis "boeken" dêr't ''Master fan Alle Ringen'' yn opdield is en dêrnjonken ek de wiidweidige taheakken. De titel ''The Return of the King'' waard betocht troch Tolkien syn [[útjouwer]] Rayner Unwin; Tolkien sels fûn dat dy titel tefolle priisjoech oer it ferhaal, en hie de roman leaver ''The War of the Ring'' neamd.
Krekt as yn ''De Twa Tuorren'' makket Tolkien foar de fertelling fan ''De Kening Komt Wer'' gebrûk fan in wat onhandige parallelle ferhaalopbou: de foarfallen yn Boek V en Boek VI fine lyktidich plak, mar wurde los faninoar ferteld. Yn syn film ''The Lord of the Rings: The Return of the King'' skafte Peter Jackson dat ôf en fermong er de beide boeken mei-inoar, wat it ferhaal wol sa spannend makket.
==Ynhâld==
It ferhaal spilet yn in net neier oantsjutte (en optochte) oertiid fan ús wrâld tusken de opkomst fan it feeëryk en de hearskippij fan 'e [[minske]].
''De Kening Komt Wer'' ferfettet it ferhaal daliks fan it punt ôf dêr't it yn ''[[De Twa Tuorren]]'' ophold. Sjoch dêre foar útlis oer wat foarôf gie.
===Boek V===
De tsjoender Gandalf en de hobbit Pepyn arrivearje te Minas Tirith, de haadstêd fan it súdlike keninkryk Gondor, en bringe Denethor, de steedhâlder fan Gondor, de tynge dat in temoarzeljende oanfal op syn lân troch Sauron, de dûnkere hear fan Mordor, op kommendeweis is. Pepyn nimt dan tsjinst ûnder Denethor, by wize fan [[wearjild]] foar Denethor syn soan Boromir, dy't sneuvele is wylst er Pepyn en dy syn maat, Merten, ferdigene tsjin in kliber [[oark]]en. Yn 'e tabbert fan 'e Toerwacht is Pepyn dêrnei tsjûge fan alle barrens yn Minas Tirith, wylst de oarloch almar neieroan komt en Denethor hieltyd fierder wei rekket yn sljochtsinnigens. Faramir, Boromir syn jongere broer, komt werom fan it front mei de fersille oerbliuwsels fan syn kompanjy. Denethor, dy't Boromir altyd it leafste hie en it Faramir no kwea-ôf nimt dat Boromir sneuvele is en hy net, stjoert him suver daliks alwer út om 'e hopeleaze ferdigening fan 'e ferrinnewearre eardere haadstêd fan Gondor, Osgiliath, oan 'e Grutte Rivier, op him te nimmen. Al gaueftich dêrnei wurdt Osgiliath troch de oarken ûnder de foet rûn en in swierferwûne Faramir wurdt troch syn oerlibjende ûnderhearrigen thúsbrocht by Denethor. Minas Tirith wurdt dêrnei omsingele troch de legers fan Sauron. Denethor is, ûnder ynfloed fan Sauron, ta proai fallen oan hopeleazens, en mei lân en folk ferlern (of sa liket it him ta) en syn iennichst oerbleaune soan stjerrende, lit er in brânsteapel bouwe om himsels en Faramir tegearre libben te kremearjen.
{{Plotbedjer}}
Underwilens risselwearret men yn Rohan foar de kommende oarloch. Aragorn, de lêste ôfstammeling fan 'e minskene keningen fan oersee, set mei syn maten, de [[elf (mytysk wêzen)|elf]] Legolas en de [[dwerch (mytysk wêzen)|dwerch]] Gimli, en in selskip doarmers út it âlde noarderryk Arnor ôf om fia de Paden fan 'e Deaden nei Gondor te gean. Dy Paden fan 'e Deaden foarmje in tunnel troch de Wite Bergen dêr't de [[ûndeade|ûndeade geasten]] fan 'e eedbrekkers tahâlde, [[lienstelsel|lienlju]] fan Gondor dy't wegeren om Aragorn syn foarfaar Isildur te helpen yn 'e Oarloch fan it Lêste Ferbûn. Aragorn is no fan doel om dit leger fan 'e deaden te rekrutearjen.
Wylst Aragorn fuortset mei dy ûnmooglik lykjende taak as doel, bringt de Rohander kening Théoden syn leger byinoar om Gondor te help te kommen. De hobbit Merten, dy't by de Rohirrim efterbleaun is, wol graach mei, mar dat wurdt him freonlik en út goederbêst wegere troch Théoden, dy't net ynsjocht hoe't de healmling himsels yn 'e slach steande hâlde kinne sil. Uteinlik biedt ien fan 'e ruters, de jongeling Dernhelm, oan om mei him syn hynder te dielen en sa slagget Merten dochs, sij it temûk, mei it folslein út ruterij besteande Rohander leger op 'en paad. Underweis docht bliken dat de knaap Dernhelm net in jonge is, mar de frouwe Éowyn, Théoden syn omkesizzer en de suster fan dy syn erfgenamt Éomer. Mei help fan 'e Woazen, in stamme fan wylde minsken dy't yn it Wâld fan Druadan tahâldt, ûntrinne de Rohirrim in mûklaach dy't opset is troch de oarken en berikke se de Fjilden fan 'e Pelennor, fuort bûten Minas Tirith, sûnder dat de fijân der aan fan hat.
De legers fan Mordor, ûnder lieding fan de freze heksekening fan Angmar, de machtichste fan 'e njoggen Nazgûl of ringsjammen, slagget it einlings om troch de poarten fan Minas Tirith te brekken, mar de oanfal fan it Rohander hynstefolk komt krekt op 'e tiid. Wylst de Rohirrim it oarkeleger bûten de stêd de wringe brekke, en de Gondoreeske ferdigeners de fijân dy't al yn 'e stêd trochkrongen wie, weromslane, komt Pepyn by Gandalf om him te warskôgjen dat Denethor op it punt stiet om himsels en Faramir libben te ferbrânen. It slagget Gandalf om Faramir te rêden, mar Denethor is te fier hinne om noch fan syn bedoelings ôfbrocht te wurden en hy ferbaarnt himsels.
Underwilens is bûten de stêd de Slach fan 'e Fjilden fan 'e Pelennor noch altiten geande. De oarken binne weromslein troch de Rohirrim fan Théoden en de ta de stêd útkommen Gondorezen ûnder lieding fan Imrahil fan Dol Amroth, mar dan smyt de heksekening fan Angmar syn myriaden fersterkings yn 'e striid, mei dêrûnder suderlingen út it Fiere Harad mei reuseftige oarlochsoaljefanten. De swarte float fan 'e kapers fan Umbar komt ek de Grutte Rivier opsilen, en de legers fan Mordor binne earst optein om dy te sjen, mar dan docht bliken dat de kapers in ein streamôf al ferslein binne troch Aragorn, en dat de skippen no bemanne wurde troch dy syn leger fan 'e deaden. Yn 'e slach wurdt kening Théoden fan Rohan ombrocht troch de heksekening fan Angmar, mar dêrop wurdt dy op syn beurt deade troch Éowyn, dy't dêrby holpen wurdt troch Merten. Uteinlik triomfearje de legers fan Gondor en Rohan, mar de priis dy't se dêrfoar betelje moatte, is ferskriklik.
Nei de slach wurdt Aragorn ynhuldige as kening fan Gondor (al wegeret er foarearst noch om kroane te wurden). Hy besiket it sikehûs en genêst Faramir, en ek Éowyn en Merten, dy't slim ferwûne rekke binne by harren deadzjen fan 'e heksekening. Wylst se opbetterje, groeie Éowyn, dy't lang mar sûnder hope fereale west hat op Aragorn, en Faramir nei inoar ta. Underwilens beslute Gandalf en Aragorn, dy't beseffe dat it inkeld in kwestje fan tiid is ear't Sauron fannijs fanwegen komme sil, om alle legers út Mordor wei te lokjen, sadat Frodo en Tabe in bettere kâns hawwe sille om 'e Doemberch te berikken en harren kweeste te folbringen om 'e ring yn 'e fjurren fan dy [[fulkaan]] te ferneatigjen. Sadwaande marsjearje se mei in leger dat ek Éomer, de nije kening fan Rohan, en dy syn troepen omfettet, op nei de Swarte Poarte, in pas dy't tagong jout ta it lân Mordor. Dêr fynt de lêste slach plak, in treffen dat net goed út liket te pakken foar de bûnsgenoaten, want harren plan is wat al te goed slagge en Sauron stjoert alle legers yn Mordor op harren ôf.
===Boek VI===
Underwilens binne Frodo en Tabe yn 'e pas fan Cirith Ungol djip yn 'e swierrichheden kommen. Nei't er stutsen waard troch de reuseftige spin Shelob is Frodo bewusteleas rekke. Om't Tabe him foar dea hâldt, nimt hy de ring fan him oer, mar neitiid, as oarken Frodo fine en fuortdrage nei harren wachttoer, makket er út har praat op dat er mis west hat en dat Frodo noch libbet. Troch sels de ring om te dwaan, dy't de drager ûnsichtber makket, wit Tabe no syn master fan tramtearring en dea út 'e wachttoer te rêden.
Nei't se ûntkommen binne, reizgje se tegearre fierder troch it keale ûnlân fan Mordor, dêrby op 'e nij hjitfolge troch it taaie wêzen Gollum, dat noch altiten de hope net opjûn hat om syn "skatsje" (de ring) werom te winnen. Frodo en Tabe wurde ynhelle troch in kloft oarken, mar witte har op 'e tiid te ferskûljen. Ferklaaid yn oarkske wapenrissings ferfetsje se harren tocht. Mei't Sauron al syn legers gearlûkt by de Swarte Poarte, leit Mordor der ferlitten hinne en wurdt der Frodo en Tabe net in protte yn 'e wei lein. Nei in wurchsume en nuodlike reis berikke se einlings en te'n lêsten de Doemberch, harren bestimming, al moat Tabe Frodo it lêste ein drage. Mar as se by de Doemspjalten binne, dêr't Frodo de ring yn it fjoer smite moat, docht bliken dat er tefolle ûnder de ynfloed fan it smoarch ding rekke is; hy kin der gjin ôfstân mear fan dwaan. Op dat stuit komt Gollum him oer it mad en yn 'e dan folgjende wrakseling rûgelt dyselde mei de ring yn 'e Doemspjalten. Op datseldichste stuit swynt Sauron, waans macht ommers fierhinne yn 'e ring besletten lei, fuort ta neat en syn Swarte Toer stoart yn, wylst swiere ierdbevings hiele Mordor ferrinnewearje en de Doemberch útbarst. Frodo en Tabe, dy't finzen komme te sitten tusken lavastreamen, wurde rêden troch earnen en troch de loft by harren freonen foar de Swarte Poarte brocht. No't Sauron der net mear is, falle syn legers útinoar en reitsje fersille of wurde ferdylge troch Aragorn en syn bûnsgenoaten.
As de oerwinners weromkeard binne yn Gondor, wurdt Aragorn einlings kroane ta hege kening fan 'e suder- en noarderriken Gondor en Arnor. Faramir, dy't no fersein is oan Éowyn, wurdt ferheft ta prins fan Ithilien, de weromwûne provinsje fan Gondor oare kant de Grutte Rivier. Koarte tiid letter komt Arwen, de dochter fan Elrond de healelf, oan wa't Aragorn fersein is, oan yn Minas Tirith, en fynt it keninklik houlik plak. Neitiid keare de fjouwer hobbits werom nei hûs, dêr't se harren lân, it Goa, yn ûnstjoer oantreffe en regearre troch in rôverhaadman dy't nimmen oars as de fersleine tsjoender Saruman blykt te wêzen. Mar Frodo-en-dy hawwe no tefolle belibbe om har dêr noch troch fan 'e wize bringe te litten en weve handich ôf mei sawol Saruman as dy syn trewanten. Dêrnei jouwe se har wer rêstich del yn har âlde libbens, as wie de kweeste fan 'e ring nea bard. Alteast, sa is it foar Tabe, Merten en Pepyn. Frodo, lykwols, hâldt duorjend lêst fan syn wûnen, de stekken dy't de heksekening fan Angmar en de spin Shelob him tabrocht hawwe. It boek einiget as Frodo twa jier letter mei Bilbo, Gandalf en Galadriel yn in elveboat skipgiet om oersee nei it lân Valinor ta, dêr't de elven foar ivich biidzje.
===Taheakken===
De mânske taheakken folgjend op Boek VI fan ''Master fan Alle Ringen'' jouwe eftergrûnynformaasje oangeande withoefolle aspekten, fan skiednis en tiidrekkening oant skriuwen en stavering. Hjirûnder de ynhâldsopjefte fan 'e seis taheakken, dêr't de earste fierwei de langste fan is.
* Taheakke A: ''Annalen fan de Keningen en Hearskers''
** I. ''De Númenoreaanske Keningen''
*** (i) ''Númenor''
*** (ii) ''De Riken fan de Ballingen''
*** (iii) ''Eriador, Arnor en de Erfgenamten fan Isildur''
*** (iv) ''Gondor en de Erfgenamten fan Anárion''
*** (v) ''No Komt in Diel fan it Ferhaal fan Aragorn en Arwen''
** II. ''It Hûs fan Eorl''
** III. ''Durin syn Folk''
* Taheakke B: ''It Ferhaal fan de Jierren (Gronology fan de Westlannen)''
* Taheakke C: ''Stambeammen''
* Taheakke D: ''De Kalinder fan it Goa''
* Taheakke E: ''Skrift en Stavering''
** I. ''Utspraak fan Wurden en Nammen''
** II. ''Skrift''
*** (i) ''De Fëanoriaanske Letters''
* Taheakke F
** I. ''De Talen en Folken fan it Trêde Tiidrek''
** II. ''Oangeande Oersetten''
Yn 'e taheakken wurdt ek ynformaasje jûn oer oanbesibbe wjerfarrens, dy't frjemd genôch yn 'e rest fan ''Master fan Alle Ringen'' net neamd wurde. Sa docht bliken dat der net inkeld yn Gondor fochten waard, mar yn it hiele streamgebiet fan 'e Grutte Rivier. Trijeris waard it elveryk fan Lothlórien út Dol Guldur, Sauron syn âlde bolwurk yn it Moarkwâld, wei oanfallen, mar eltse kear wisten de elven ûnder lieding fan Galadriel en har gemaal Celeborn de oanfal ôf te slaan. Yn it noarden fan it Brimsterwâld waard it ryk fan 'e boskelven fan Legolas syn heit, kening Thranduil, binnenfallen, en der fûn in fûleindich útfochten slach ûnder de beammen plak. Beëasten it wâld stiek ûnderwilens in leger easterlingen, dat fazallen fan Sauron wiene, de rivier de Carnen oer en belegere de minskene kening Brand fan Dol yn syn haadstêd. Mar de dwergen fan 'e Ienlike Berch kamen fanwegen en der waard trije dagen efterinoar ferheftich striid levere oan 'e foet fan 'e Berch. Sawol Brand as de dwergene kening Dáin Izerfoet fûnen dêrby de dea, mar harren oerwinning joech de easterlingen neat, want de Ienlike Berch koene se net ynnimme. Doe't de tynge fan Sauron syn nederlaach yn it noarden buorkundich waard, kamen Celeborn en syn elven út Lothlórien wei opsetten en stieken de Grutte Rivier oer en sljochten Dol Guldur. Tegearre namen Celeborn en Thranduil de oarken yn it Moarkwâld yn 'e skjirre en se fersloegen harren en suveren de bosk en metten inoar yn 'e midden. Yn it easten brieken de minsken en dwergen troch de belegering fan 'e Ienlike Berch en weefden ôf mei de easterlingen. Brand syn soan Bard II waard doe kening fan Dol, en Dáin syn soan Thorin Stienhelm waard kening ûnder de Berch.
Ek wurdt yn 'e taheakken beskreaun hoe't it ôfrint mei de haadpersoanen. Fan Frodo, Bilbo, Gandalf en Galadriel wurdt dat oan 'e ein fan Boek VI al ferteld. Tabe, Merten en Pepyn wurde lju fan kwizekwânsje yn it Goa: Tabe as boargemaster fan Rûga Dollens, Merten as master fan Bûklân en Pepyn as teiman fan it Goa. Nei de dea fan syn frou set Tabe úteinlik, 62 jier nei de fal fan Sauron, as lêste fan 'e ringdragers ôf nei de Grize Havens, dêr't er skipgiet nei Valinor. Pepyn en Merten keare oan 'e ein fan in ryk libben werom nei Gondor, dêr't se úteinlik mank de grutten fan it lân begroeven wurde. Éomer fan Rohan trout mei Lothiriel, de dochter fan Imrahil fan Dol Amroth. Hy stjert 65 jier nei de fal fan Sauron en syn soan Elfwine regearret nei him. Aragorn regearret lang en wiis mei Arwen njonken him en jout him 121 jier nei de oerwinning op Sauron úteinlik del om te stjerren, en wurdt opfolge troch syn soan Eldarion. Arwen reizget dan nei it ûnderwilens ferlitten lân Lothlórien en toevet dêr yn ienlikens oant har dea, koarte tiid letter. Nei de oerwinning hellet Gimli dwergen nei it suden ta, dêr't er hear fan 'e Glinsterjende Grotten yn Rohan wurdt. Syn freon Legolas bringt boskelven út it Brimsterwâld yn it suden en hâldt mei harren ta yn Ithilien, dat wer it skienste lân fan hiel it Westen wurdt. Mar as Aragorn stjert, bout Legolas in griis skip en fart er fuort oersee nei Valinor, en nimt er Gimli mei. En sa ferlitte de lêste leden fan it Selskip fan 'e Ring de wrâld.
==Fryske oersetting==
De [[Frysk]]e [[oersetting]] fan ''The Return of the King'' (ynearsten ûnder de [[wurktitel]] fan ''De Kening Komt Wer'') is op kommendeweis. Dizze fertaling sil, krekt as de foargeande beide dielen fan ''[[Master fan Alle Ringen]]'' (''[[It Selskip fan 'e Ring]]'' en ''[[De Twa Tuorren]]'') fan 'e hân fan [[dû.]] [[Liuwe H. Westra]] wêze, [[predikant]] en [[universiteit|universitêr meiwurker]] te [[Lollum]]. Mar om't de útjefte fan ''De Twa Tuorren'', ferskate jierren fertraging oprûn hat en pas yn [[novimber]] [[2016]] plakfûn, wylst ''De Kening Komt Wer'' fanwegen de mânske [[taheakke]]n dy't derby hearre it dreechste diel is, sil it trêde diel pas op syn gaust yn in Fryske oersetting ferskine yn 'e rin fan [[2022]].
{{boarnen|boarnefernijing=
* {{Aut|Tolkien, J.R.R.}}, ''The Lord of the Rings'', Londen, 2001 (HarperCollins Publishers), ISBN 0 00 71 23 817.
----
Foar sekundêre boarnen en oare literatuer, sjoch ûnder: [http://en.wikipedia.org/wiki/The_Return_of_the_King ''References'', op dizze side].
}}
{{DISPLAYTITLE:''{{PAGENAME}}''}}
{{DEFAULTSORT:Kening Komt Wer, De}}
[[Kategory:Literêr wurk fan J.R.R. Tolkien]]
[[Kategory:Master fan Alle Ringen]]
[[Kategory:Fantasyroman]]
[[Kategory:Ingelsktalige roman]]
[[Kategory:Roman út 1955]]
[[Kategory:Fryske oersetting]]
[[Kategory:Literatuer oer elven]]
[[Kategory:Literatuer oer dwergen]]
[[Kategory:Literatuer oer wearwolven]]
[[Kategory:Literatuer oer oarken]]
[[Kategory:Literatuer oer spûken]]
[[Kategory:Literatuer oer tsjoenderij]]
[[Kategory:Literatuer oer rouferwurking]]
[[Kategory:Literatuer oer in kweeste]]
ppeoqyzcj9zr6l44cc6fki6jve6pe56
1086556
1086485
2022-08-05T21:14:33Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Bewurkings fan "[[Wiki:Contributions/CommonsDelinker|CommonsDelinker]]" ([[Meidogger oerlis:CommonsDelinker|oerlis]]) werom set ta de ferzje fan "Ieneach fan 'e Esk".
wikitext
text/x-wiki
{{Literatuer
| ôfbylding =
| ôfbyldingstekst =
| ôfbyldingsbreedte =
| titel = ''De Kening Komt Wer''
| oarspr. titel = ''The Return of the King''
| auteur = [[J.R.R. Tolkien]]
| taal = [[Ingelsk]]
| foarm = [[roman]]
| sjenre = [[fantasy (sjenre)|fantasy]]
| skreaun =
| 1e publikaasje = [[1955]], [[Londen]]
| 1e opfiering =
| oarspr. útjouwer = [[George Allen & Unwin]]
| rige = ''[[The Lord of the Rings]]''
| foarich diel = ''[[The Two Towers]]''
| folgjend diel = gjint (is lêste diel)
| bondel =
| prizen =
| ISBN =
| Fryske titel = ''De Kening Komt Wer'' <small>(wurktitel)</small>
| publikaasje = (noch net útjûn)
| útjouwer =
| oersetter = dû. [[Liuwe H. Westra]]
| prizen oers. =
| ISBN oers. =
}}
'''''De Kening Komt Wer''''', yn it oarspronklike [[Ingelsk]]: '''''The Return of the King''''', is in [[fantasy (literêr sjenre)|fantasy]]-[[roman]] fan 'e hân fan 'e wiidferneamde [[Grut-Brittanje|Britske]] [[skriuwer]] en [[taalkunde|taalkundige]] [[J.R.R. Tolkien]] ([[1892]]-[[1973]]). Yn 'e mande mei ''[[It Selskip fan de Ring]]'' en ''[[De Twa Tuorren]]'' makket it diel út fan 'e epyske trilogy ''[[Master fan Alle Ringen]]'' (''[[The Lord of the Rings]]''), dy't Tolkien syn wiidweidichste en bekendste wurk is. ''De Kening Komt Wer'', dat it trêde diel fan 'e trilogy is, fertelt it ferhaal fan 'e [[hobbit]] of [[healmling]] Frodo Balsma (Ingelsk: Frodo Baggins) en syn gefaarlike kweeste om 'e Iene Ring fan 'e dûnkere hear Sauron werom te bringen nei de fjurren fan 'e Doemberch, yn it fiere en yslike lân Mordor, dat it iennichste plak is dêr't it nuodlike ding ferneatige wurde kin. De roman waard foar it earst publisearre yn [[1955]]; yn [[2003]] kaam de populêre en bekroande ferfilming ''[[The Lord of the Rings: The Return of the King]]'' fan [[regisseur]] [[Peter Jackson]] út. De [[Frysk]]e oersetting fan it boek, fan 'e hân fan [[Liuwe Westra]], is op kommendeweis, mar sil wierskynlik op syn betiidst yn 'e rin fan [[2022]] ferskine.
==Eftergrûn==
''The Return of the King'', dat foar it earst útjûn waard op [[20 oktober]] 1955, beslacht de lêste beide fan 'e seis "boeken" dêr't ''Master fan Alle Ringen'' yn opdield is en dêrnjonken ek de wiidweidige taheakken. De titel ''The Return of the King'' waard betocht troch Tolkien syn [[útjouwer]] Rayner Unwin; Tolkien sels fûn dat dy titel tefolle priisjoech oer it ferhaal, en hie de roman leaver ''The War of the Ring'' neamd.
Krekt as yn ''De Twa Tuorren'' makket Tolkien foar de fertelling fan ''De Kening Komt Wer'' gebrûk fan in wat onhandige parallelle ferhaalopbou: de foarfallen yn Boek V en Boek VI fine lyktidich plak, mar wurde los faninoar ferteld. Yn syn film ''The Lord of the Rings: The Return of the King'' skafte Peter Jackson dat ôf en fermong er de beide boeken mei-inoar, wat it ferhaal wol sa spannend makket.
==Ynhâld==
It ferhaal spilet yn in net neier oantsjutte (en optochte) oertiid fan ús wrâld tusken de opkomst fan it feeëryk en de hearskippij fan 'e [[minske]].
''De Kening Komt Wer'' ferfettet it ferhaal daliks fan it punt ôf dêr't it yn ''[[De Twa Tuorren]]'' ophold. Sjoch dêre foar útlis oer wat foarôf gie.
===Boek V===
De tsjoender Gandalf en de hobbit Pepyn arrivearje te Minas Tirith, de haadstêd fan it súdlike keninkryk Gondor, en bringe Denethor, de steedhâlder fan Gondor, de tynge dat in temoarzeljende oanfal op syn lân troch Sauron, de dûnkere hear fan Mordor, op kommendeweis is. Pepyn nimt dan tsjinst ûnder Denethor, by wize fan [[wearjild]] foar Denethor syn soan Boromir, dy't sneuvele is wylst er Pepyn en dy syn maat, Merten, ferdigene tsjin in kliber [[oark]]en. Yn 'e tabbert fan 'e Toerwacht is Pepyn dêrnei tsjûge fan alle barrens yn Minas Tirith, wylst de oarloch almar neieroan komt en Denethor hieltyd fierder wei rekket yn sljochtsinnigens. Faramir, Boromir syn jongere broer, komt werom fan it front mei de fersille oerbliuwsels fan syn kompanjy. Denethor, dy't Boromir altyd it leafste hie en it Faramir no kwea-ôf nimt dat Boromir sneuvele is en hy net, stjoert him suver daliks alwer út om 'e hopeleaze ferdigening fan 'e ferrinnewearre eardere haadstêd fan Gondor, Osgiliath, oan 'e Grutte Rivier, op him te nimmen. Al gaueftich dêrnei wurdt Osgiliath troch de oarken ûnder de foet rûn en in swierferwûne Faramir wurdt troch syn oerlibjende ûnderhearrigen thúsbrocht by Denethor. Minas Tirith wurdt dêrnei omsingele troch de legers fan Sauron. Denethor is, ûnder ynfloed fan Sauron, ta proai fallen oan hopeleazens, en mei lân en folk ferlern (of sa liket it him ta) en syn iennichst oerbleaune soan stjerrende, lit er in brânsteapel bouwe om himsels en Faramir tegearre libben te kremearjen.
{{Plotbedjer}}
Underwilens risselwearret men yn Rohan foar de kommende oarloch. Aragorn, de lêste ôfstammeling fan 'e minskene keningen fan oersee, set mei syn maten, de [[elf (mytysk wêzen)|elf]] Legolas en de [[dwerch (mytysk wêzen)|dwerch]] Gimli, en in selskip doarmers út it âlde noarderryk Arnor ôf om fia de Paden fan 'e Deaden nei Gondor te gean. Dy Paden fan 'e Deaden foarmje in tunnel troch de Wite Bergen dêr't de [[ûndeade|ûndeade geasten]] fan 'e eedbrekkers tahâlde, [[lienstelsel|lienlju]] fan Gondor dy't wegeren om Aragorn syn foarfaar Isildur te helpen yn 'e Oarloch fan it Lêste Ferbûn. Aragorn is no fan doel om dit leger fan 'e deaden te rekrutearjen.
Wylst Aragorn fuortset mei dy ûnmooglik lykjende taak as doel, bringt de Rohander kening Théoden syn leger byinoar om Gondor te help te kommen. De hobbit Merten, dy't by de Rohirrim efterbleaun is, wol graach mei, mar dat wurdt him freonlik en út goederbêst wegere troch Théoden, dy't net ynsjocht hoe't de healmling himsels yn 'e slach steande hâlde kinne sil. Uteinlik biedt ien fan 'e ruters, de jongeling Dernhelm, oan om mei him syn hynder te dielen en sa slagget Merten dochs, sij it temûk, mei it folslein út ruterij besteande Rohander leger op 'en paad. Underweis docht bliken dat de knaap Dernhelm net in jonge is, mar de frouwe Éowyn, Théoden syn omkesizzer en de suster fan dy syn erfgenamt Éomer. Mei help fan 'e Woazen, in stamme fan wylde minsken dy't yn it Wâld fan Druadan tahâldt, ûntrinne de Rohirrim in mûklaach dy't opset is troch de oarken en berikke se de Fjilden fan 'e Pelennor, fuort bûten Minas Tirith, sûnder dat de fijân der aan fan hat.
De legers fan Mordor, ûnder lieding fan de freze heksekening fan Angmar, de machtichste fan 'e njoggen Nazgûl of ringsjammen, slagget it einlings om troch de poarten fan Minas Tirith te brekken, mar de oanfal fan it Rohander hynstefolk komt krekt op 'e tiid. Wylst de Rohirrim it oarkeleger bûten de stêd de wringe brekke, en de Gondoreeske ferdigeners de fijân dy't al yn 'e stêd trochkrongen wie, weromslane, komt Pepyn by Gandalf om him te warskôgjen dat Denethor op it punt stiet om himsels en Faramir libben te ferbrânen. It slagget Gandalf om Faramir te rêden, mar Denethor is te fier hinne om noch fan syn bedoelings ôfbrocht te wurden en hy ferbaarnt himsels.
Underwilens is bûten de stêd de Slach fan 'e Fjilden fan 'e Pelennor noch altiten geande. De oarken binne weromslein troch de Rohirrim fan Théoden en de ta de stêd útkommen Gondorezen ûnder lieding fan Imrahil fan Dol Amroth, mar dan smyt de heksekening fan Angmar syn myriaden fersterkings yn 'e striid, mei dêrûnder suderlingen út it Fiere Harad mei reuseftige oarlochsoaljefanten. De swarte float fan 'e kapers fan Umbar komt ek de Grutte Rivier opsilen, en de legers fan Mordor binne earst optein om dy te sjen, mar dan docht bliken dat de kapers in ein streamôf al ferslein binne troch Aragorn, en dat de skippen no bemanne wurde troch dy syn leger fan 'e deaden. Yn 'e slach wurdt kening Théoden fan Rohan ombrocht troch de heksekening fan Angmar, mar dêrop wurdt dy op syn beurt deade troch Éowyn, dy't dêrby holpen wurdt troch Merten. Uteinlik triomfearje de legers fan Gondor en Rohan, mar de priis dy't se dêrfoar betelje moatte, is ferskriklik.
Nei de slach wurdt Aragorn ynhuldige as kening fan Gondor (al wegeret er foarearst noch om kroane te wurden). Hy besiket it sikehûs en genêst Faramir, en ek Éowyn en Merten, dy't slim ferwûne rekke binne by harren deadzjen fan 'e heksekening. Wylst se opbetterje, groeie Éowyn, dy't lang mar sûnder hope fereale west hat op Aragorn, en Faramir nei inoar ta. Underwilens beslute Gandalf en Aragorn, dy't beseffe dat it inkeld in kwestje fan tiid is ear't Sauron fannijs fanwegen komme sil, om alle legers út Mordor wei te lokjen, sadat Frodo en Tabe in bettere kâns hawwe sille om 'e Doemberch te berikken en harren kweeste te folbringen om 'e ring yn 'e fjurren fan dy [[fulkaan]] te ferneatigjen. Sadwaande marsjearje se mei in leger dat ek Éomer, de nije kening fan Rohan, en dy syn troepen omfettet, op nei de Swarte Poarte, in pas dy't tagong jout ta it lân Mordor. Dêr fynt de lêste slach plak, in treffen dat net goed út liket te pakken foar de bûnsgenoaten, want harren plan is wat al te goed slagge en Sauron stjoert alle legers yn Mordor op harren ôf.
===Boek VI===
Underwilens binne Frodo en Tabe yn 'e pas fan Cirith Ungol djip yn 'e swierrichheden kommen. Nei't er stutsen waard troch de reuseftige spin Shelob is Frodo bewusteleas rekke. Om't Tabe him foar dea hâldt, nimt hy de ring fan him oer, mar neitiid, as oarken Frodo fine en fuortdrage nei harren wachttoer, makket er út har praat op dat er mis west hat en dat Frodo noch libbet. Troch sels de ring om te dwaan, dy't de drager ûnsichtber makket, wit Tabe no syn master fan tramtearring en dea út 'e wachttoer te rêden.
Nei't se ûntkommen binne, reizgje se tegearre fierder troch it keale ûnlân fan Mordor, dêrby op 'e nij hjitfolge troch it taaie wêzen Gollum, dat noch altiten de hope net opjûn hat om syn "skatsje" (de ring) werom te winnen. Frodo en Tabe wurde ynhelle troch in kloft oarken, mar witte har op 'e tiid te ferskûljen. Ferklaaid yn oarkske wapenrissings ferfetsje se harren tocht. Mei't Sauron al syn legers gearlûkt by de Swarte Poarte, leit Mordor der ferlitten hinne en wurdt der Frodo en Tabe net in protte yn 'e wei lein. Nei in wurchsume en nuodlike reis berikke se einlings en te'n lêsten de Doemberch, harren bestimming, al moat Tabe Frodo it lêste ein drage. Mar as se by de Doemspjalten binne, dêr't Frodo de ring yn it fjoer smite moat, docht bliken dat er tefolle ûnder de ynfloed fan it smoarch ding rekke is; hy kin der gjin ôfstân mear fan dwaan. Op dat stuit komt Gollum him oer it mad en yn 'e dan folgjende wrakseling rûgelt dyselde mei de ring yn 'e Doemspjalten. Op datseldichste stuit swynt Sauron, waans macht ommers fierhinne yn 'e ring besletten lei, fuort ta neat en syn Swarte Toer stoart yn, wylst swiere ierdbevings hiele Mordor ferrinnewearje en de Doemberch útbarst. Frodo en Tabe, dy't finzen komme te sitten tusken lavastreamen, wurde rêden troch earnen en troch de loft by harren freonen foar de Swarte Poarte brocht. No't Sauron der net mear is, falle syn legers útinoar en reitsje fersille of wurde ferdylge troch Aragorn en syn bûnsgenoaten.
As de oerwinners weromkeard binne yn Gondor, wurdt Aragorn einlings kroane ta hege kening fan 'e suder- en noarderriken Gondor en Arnor. Faramir, dy't no fersein is oan Éowyn, wurdt ferheft ta prins fan Ithilien, de weromwûne provinsje fan Gondor oare kant de Grutte Rivier. Koarte tiid letter komt Arwen, de dochter fan Elrond de healelf, oan wa't Aragorn fersein is, oan yn Minas Tirith, en fynt it keninklik houlik plak. Neitiid keare de fjouwer hobbits werom nei hûs, dêr't se harren lân, it Goa, yn ûnstjoer oantreffe en regearre troch in rôverhaadman dy't nimmen oars as de fersleine tsjoender Saruman blykt te wêzen. Mar Frodo-en-dy hawwe no tefolle belibbe om har dêr noch troch fan 'e wize bringe te litten en weve handich ôf mei sawol Saruman as dy syn trewanten. Dêrnei jouwe se har wer rêstich del yn har âlde libbens, as wie de kweeste fan 'e ring nea bard. Alteast, sa is it foar Tabe, Merten en Pepyn. Frodo, lykwols, hâldt duorjend lêst fan syn wûnen, de stekken dy't de heksekening fan Angmar en de spin Shelob him tabrocht hawwe. It boek einiget as Frodo twa jier letter mei Bilbo, Gandalf en Galadriel yn in elveboat skipgiet om oersee nei it lân Valinor ta, dêr't de elven foar ivich biidzje.
[[Ofbyld:Tolkien 1916.jpg|right|thumb|200px|John Ronald Reuel Tolkien yn [[1916]].]]
===Taheakken===
De mânske taheakken folgjend op Boek VI fan ''Master fan Alle Ringen'' jouwe eftergrûnynformaasje oangeande withoefolle aspekten, fan skiednis en tiidrekkening oant skriuwen en stavering. Hjirûnder de ynhâldsopjefte fan 'e seis taheakken, dêr't de earste fierwei de langste fan is.
* Taheakke A: ''Annalen fan de Keningen en Hearskers''
** I. ''De Númenoreaanske Keningen''
*** (i) ''Númenor''
*** (ii) ''De Riken fan de Ballingen''
*** (iii) ''Eriador, Arnor en de Erfgenamten fan Isildur''
*** (iv) ''Gondor en de Erfgenamten fan Anárion''
*** (v) ''No Komt in Diel fan it Ferhaal fan Aragorn en Arwen''
** II. ''It Hûs fan Eorl''
** III. ''Durin syn Folk''
* Taheakke B: ''It Ferhaal fan de Jierren (Gronology fan de Westlannen)''
* Taheakke C: ''Stambeammen''
* Taheakke D: ''De Kalinder fan it Goa''
* Taheakke E: ''Skrift en Stavering''
** I. ''Utspraak fan Wurden en Nammen''
** II. ''Skrift''
*** (i) ''De Fëanoriaanske Letters''
* Taheakke F
** I. ''De Talen en Folken fan it Trêde Tiidrek''
** II. ''Oangeande Oersetten''
Yn 'e taheakken wurdt ek ynformaasje jûn oer oanbesibbe wjerfarrens, dy't frjemd genôch yn 'e rest fan ''Master fan Alle Ringen'' net neamd wurde. Sa docht bliken dat der net inkeld yn Gondor fochten waard, mar yn it hiele streamgebiet fan 'e Grutte Rivier. Trijeris waard it elveryk fan Lothlórien út Dol Guldur, Sauron syn âlde bolwurk yn it Moarkwâld, wei oanfallen, mar eltse kear wisten de elven ûnder lieding fan Galadriel en har gemaal Celeborn de oanfal ôf te slaan. Yn it noarden fan it Brimsterwâld waard it ryk fan 'e boskelven fan Legolas syn heit, kening Thranduil, binnenfallen, en der fûn in fûleindich útfochten slach ûnder de beammen plak. Beëasten it wâld stiek ûnderwilens in leger easterlingen, dat fazallen fan Sauron wiene, de rivier de Carnen oer en belegere de minskene kening Brand fan Dol yn syn haadstêd. Mar de dwergen fan 'e Ienlike Berch kamen fanwegen en der waard trije dagen efterinoar ferheftich striid levere oan 'e foet fan 'e Berch. Sawol Brand as de dwergene kening Dáin Izerfoet fûnen dêrby de dea, mar harren oerwinning joech de easterlingen neat, want de Ienlike Berch koene se net ynnimme. Doe't de tynge fan Sauron syn nederlaach yn it noarden buorkundich waard, kamen Celeborn en syn elven út Lothlórien wei opsetten en stieken de Grutte Rivier oer en sljochten Dol Guldur. Tegearre namen Celeborn en Thranduil de oarken yn it Moarkwâld yn 'e skjirre en se fersloegen harren en suveren de bosk en metten inoar yn 'e midden. Yn it easten brieken de minsken en dwergen troch de belegering fan 'e Ienlike Berch en weefden ôf mei de easterlingen. Brand syn soan Bard II waard doe kening fan Dol, en Dáin syn soan Thorin Stienhelm waard kening ûnder de Berch.
Ek wurdt yn 'e taheakken beskreaun hoe't it ôfrint mei de haadpersoanen. Fan Frodo, Bilbo, Gandalf en Galadriel wurdt dat oan 'e ein fan Boek VI al ferteld. Tabe, Merten en Pepyn wurde lju fan kwizekwânsje yn it Goa: Tabe as boargemaster fan Rûga Dollens, Merten as master fan Bûklân en Pepyn as teiman fan it Goa. Nei de dea fan syn frou set Tabe úteinlik, 62 jier nei de fal fan Sauron, as lêste fan 'e ringdragers ôf nei de Grize Havens, dêr't er skipgiet nei Valinor. Pepyn en Merten keare oan 'e ein fan in ryk libben werom nei Gondor, dêr't se úteinlik mank de grutten fan it lân begroeven wurde. Éomer fan Rohan trout mei Lothiriel, de dochter fan Imrahil fan Dol Amroth. Hy stjert 65 jier nei de fal fan Sauron en syn soan Elfwine regearret nei him. Aragorn regearret lang en wiis mei Arwen njonken him en jout him 121 jier nei de oerwinning op Sauron úteinlik del om te stjerren, en wurdt opfolge troch syn soan Eldarion. Arwen reizget dan nei it ûnderwilens ferlitten lân Lothlórien en toevet dêr yn ienlikens oant har dea, koarte tiid letter. Nei de oerwinning hellet Gimli dwergen nei it suden ta, dêr't er hear fan 'e Glinsterjende Grotten yn Rohan wurdt. Syn freon Legolas bringt boskelven út it Brimsterwâld yn it suden en hâldt mei harren ta yn Ithilien, dat wer it skienste lân fan hiel it Westen wurdt. Mar as Aragorn stjert, bout Legolas in griis skip en fart er fuort oersee nei Valinor, en nimt er Gimli mei. En sa ferlitte de lêste leden fan it Selskip fan 'e Ring de wrâld.
==Fryske oersetting==
De [[Frysk]]e [[oersetting]] fan ''The Return of the King'' (ynearsten ûnder de [[wurktitel]] fan ''De Kening Komt Wer'') is op kommendeweis. Dizze fertaling sil, krekt as de foargeande beide dielen fan ''[[Master fan Alle Ringen]]'' (''[[It Selskip fan 'e Ring]]'' en ''[[De Twa Tuorren]]'') fan 'e hân fan [[dû.]] [[Liuwe H. Westra]] wêze, [[predikant]] en [[universiteit|universitêr meiwurker]] te [[Lollum]]. Mar om't de útjefte fan ''De Twa Tuorren'', ferskate jierren fertraging oprûn hat en pas yn [[novimber]] [[2016]] plakfûn, wylst ''De Kening Komt Wer'' fanwegen de mânske [[taheakke]]n dy't derby hearre it dreechste diel is, sil it trêde diel pas op syn gaust yn in Fryske oersetting ferskine yn 'e rin fan [[2022]].
{{boarnen|boarnefernijing=
* {{Aut|Tolkien, J.R.R.}}, ''The Lord of the Rings'', Londen, 2001 (HarperCollins Publishers), ISBN 0 00 71 23 817.
----
Foar sekundêre boarnen en oare literatuer, sjoch ûnder: [http://en.wikipedia.org/wiki/The_Return_of_the_King ''References'', op dizze side].
}}
{{DISPLAYTITLE:''{{PAGENAME}}''}}
{{DEFAULTSORT:Kening Komt Wer, De}}
[[Kategory:Literêr wurk fan J.R.R. Tolkien]]
[[Kategory:Master fan Alle Ringen]]
[[Kategory:Fantasyroman]]
[[Kategory:Ingelsktalige roman]]
[[Kategory:Roman út 1955]]
[[Kategory:Fryske oersetting]]
[[Kategory:Literatuer oer elven]]
[[Kategory:Literatuer oer dwergen]]
[[Kategory:Literatuer oer wearwolven]]
[[Kategory:Literatuer oer oarken]]
[[Kategory:Literatuer oer spûken]]
[[Kategory:Literatuer oer tsjoenderij]]
[[Kategory:Literatuer oer rouferwurking]]
[[Kategory:Literatuer oer in kweeste]]
2f523gb9ndrnex0qhmsg4ets3z9esje
1086557
1086556
2022-08-05T21:14:53Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
fuorthelle foto ferfongen
wikitext
text/x-wiki
{{Literatuer
| ôfbylding =
| ôfbyldingstekst =
| ôfbyldingsbreedte =
| titel = ''De Kening Komt Wer''
| oarspr. titel = ''The Return of the King''
| auteur = [[J.R.R. Tolkien]]
| taal = [[Ingelsk]]
| foarm = [[roman]]
| sjenre = [[fantasy (sjenre)|fantasy]]
| skreaun =
| 1e publikaasje = [[1955]], [[Londen]]
| 1e opfiering =
| oarspr. útjouwer = [[George Allen & Unwin]]
| rige = ''[[The Lord of the Rings]]''
| foarich diel = ''[[The Two Towers]]''
| folgjend diel = gjint (is lêste diel)
| bondel =
| prizen =
| ISBN =
| Fryske titel = ''De Kening Komt Wer'' <small>(wurktitel)</small>
| publikaasje = (noch net útjûn)
| útjouwer =
| oersetter = dû. [[Liuwe H. Westra]]
| prizen oers. =
| ISBN oers. =
}}
'''''De Kening Komt Wer''''', yn it oarspronklike [[Ingelsk]]: '''''The Return of the King''''', is in [[fantasy (literêr sjenre)|fantasy]]-[[roman]] fan 'e hân fan 'e wiidferneamde [[Grut-Brittanje|Britske]] [[skriuwer]] en [[taalkunde|taalkundige]] [[J.R.R. Tolkien]] ([[1892]]-[[1973]]). Yn 'e mande mei ''[[It Selskip fan de Ring]]'' en ''[[De Twa Tuorren]]'' makket it diel út fan 'e epyske trilogy ''[[Master fan Alle Ringen]]'' (''[[The Lord of the Rings]]''), dy't Tolkien syn wiidweidichste en bekendste wurk is. ''De Kening Komt Wer'', dat it trêde diel fan 'e trilogy is, fertelt it ferhaal fan 'e [[hobbit]] of [[healmling]] Frodo Balsma (Ingelsk: Frodo Baggins) en syn gefaarlike kweeste om 'e Iene Ring fan 'e dûnkere hear Sauron werom te bringen nei de fjurren fan 'e Doemberch, yn it fiere en yslike lân Mordor, dat it iennichste plak is dêr't it nuodlike ding ferneatige wurde kin. De roman waard foar it earst publisearre yn [[1955]]; yn [[2003]] kaam de populêre en bekroande ferfilming ''[[The Lord of the Rings: The Return of the King]]'' fan [[regisseur]] [[Peter Jackson]] út. De [[Frysk]]e oersetting fan it boek, fan 'e hân fan [[Liuwe Westra]], is op kommendeweis, mar sil wierskynlik op syn betiidst yn 'e rin fan [[2022]] ferskine.
==Eftergrûn==
''The Return of the King'', dat foar it earst útjûn waard op [[20 oktober]] 1955, beslacht de lêste beide fan 'e seis "boeken" dêr't ''Master fan Alle Ringen'' yn opdield is en dêrnjonken ek de wiidweidige taheakken. De titel ''The Return of the King'' waard betocht troch Tolkien syn [[útjouwer]] Rayner Unwin; Tolkien sels fûn dat dy titel tefolle priisjoech oer it ferhaal, en hie de roman leaver ''The War of the Ring'' neamd.
Krekt as yn ''De Twa Tuorren'' makket Tolkien foar de fertelling fan ''De Kening Komt Wer'' gebrûk fan in wat onhandige parallelle ferhaalopbou: de foarfallen yn Boek V en Boek VI fine lyktidich plak, mar wurde los faninoar ferteld. Yn syn film ''The Lord of the Rings: The Return of the King'' skafte Peter Jackson dat ôf en fermong er de beide boeken mei-inoar, wat it ferhaal wol sa spannend makket.
==Ynhâld==
It ferhaal spilet yn in net neier oantsjutte (en optochte) oertiid fan ús wrâld tusken de opkomst fan it feeëryk en de hearskippij fan 'e [[minske]].
''De Kening Komt Wer'' ferfettet it ferhaal daliks fan it punt ôf dêr't it yn ''[[De Twa Tuorren]]'' ophold. Sjoch dêre foar útlis oer wat foarôf gie.
===Boek V===
De tsjoender Gandalf en de hobbit Pepyn arrivearje te Minas Tirith, de haadstêd fan it súdlike keninkryk Gondor, en bringe Denethor, de steedhâlder fan Gondor, de tynge dat in temoarzeljende oanfal op syn lân troch Sauron, de dûnkere hear fan Mordor, op kommendeweis is. Pepyn nimt dan tsjinst ûnder Denethor, by wize fan [[wearjild]] foar Denethor syn soan Boromir, dy't sneuvele is wylst er Pepyn en dy syn maat, Merten, ferdigene tsjin in kliber [[oark]]en. Yn 'e tabbert fan 'e Toerwacht is Pepyn dêrnei tsjûge fan alle barrens yn Minas Tirith, wylst de oarloch almar neieroan komt en Denethor hieltyd fierder wei rekket yn sljochtsinnigens. Faramir, Boromir syn jongere broer, komt werom fan it front mei de fersille oerbliuwsels fan syn kompanjy. Denethor, dy't Boromir altyd it leafste hie en it Faramir no kwea-ôf nimt dat Boromir sneuvele is en hy net, stjoert him suver daliks alwer út om 'e hopeleaze ferdigening fan 'e ferrinnewearre eardere haadstêd fan Gondor, Osgiliath, oan 'e Grutte Rivier, op him te nimmen. Al gaueftich dêrnei wurdt Osgiliath troch de oarken ûnder de foet rûn en in swierferwûne Faramir wurdt troch syn oerlibjende ûnderhearrigen thúsbrocht by Denethor. Minas Tirith wurdt dêrnei omsingele troch de legers fan Sauron. Denethor is, ûnder ynfloed fan Sauron, ta proai fallen oan hopeleazens, en mei lân en folk ferlern (of sa liket it him ta) en syn iennichst oerbleaune soan stjerrende, lit er in brânsteapel bouwe om himsels en Faramir tegearre libben te kremearjen.
{{Plotbedjer}}
Underwilens risselwearret men yn Rohan foar de kommende oarloch. Aragorn, de lêste ôfstammeling fan 'e minskene keningen fan oersee, set mei syn maten, de [[elf (mytysk wêzen)|elf]] Legolas en de [[dwerch (mytysk wêzen)|dwerch]] Gimli, en in selskip doarmers út it âlde noarderryk Arnor ôf om fia de Paden fan 'e Deaden nei Gondor te gean. Dy Paden fan 'e Deaden foarmje in tunnel troch de Wite Bergen dêr't de [[ûndeade|ûndeade geasten]] fan 'e eedbrekkers tahâlde, [[lienstelsel|lienlju]] fan Gondor dy't wegeren om Aragorn syn foarfaar Isildur te helpen yn 'e Oarloch fan it Lêste Ferbûn. Aragorn is no fan doel om dit leger fan 'e deaden te rekrutearjen.
Wylst Aragorn fuortset mei dy ûnmooglik lykjende taak as doel, bringt de Rohander kening Théoden syn leger byinoar om Gondor te help te kommen. De hobbit Merten, dy't by de Rohirrim efterbleaun is, wol graach mei, mar dat wurdt him freonlik en út goederbêst wegere troch Théoden, dy't net ynsjocht hoe't de healmling himsels yn 'e slach steande hâlde kinne sil. Uteinlik biedt ien fan 'e ruters, de jongeling Dernhelm, oan om mei him syn hynder te dielen en sa slagget Merten dochs, sij it temûk, mei it folslein út ruterij besteande Rohander leger op 'en paad. Underweis docht bliken dat de knaap Dernhelm net in jonge is, mar de frouwe Éowyn, Théoden syn omkesizzer en de suster fan dy syn erfgenamt Éomer. Mei help fan 'e Woazen, in stamme fan wylde minsken dy't yn it Wâld fan Druadan tahâldt, ûntrinne de Rohirrim in mûklaach dy't opset is troch de oarken en berikke se de Fjilden fan 'e Pelennor, fuort bûten Minas Tirith, sûnder dat de fijân der aan fan hat.
De legers fan Mordor, ûnder lieding fan de freze heksekening fan Angmar, de machtichste fan 'e njoggen Nazgûl of ringsjammen, slagget it einlings om troch de poarten fan Minas Tirith te brekken, mar de oanfal fan it Rohander hynstefolk komt krekt op 'e tiid. Wylst de Rohirrim it oarkeleger bûten de stêd de wringe brekke, en de Gondoreeske ferdigeners de fijân dy't al yn 'e stêd trochkrongen wie, weromslane, komt Pepyn by Gandalf om him te warskôgjen dat Denethor op it punt stiet om himsels en Faramir libben te ferbrânen. It slagget Gandalf om Faramir te rêden, mar Denethor is te fier hinne om noch fan syn bedoelings ôfbrocht te wurden en hy ferbaarnt himsels.
Underwilens is bûten de stêd de Slach fan 'e Fjilden fan 'e Pelennor noch altiten geande. De oarken binne weromslein troch de Rohirrim fan Théoden en de ta de stêd útkommen Gondorezen ûnder lieding fan Imrahil fan Dol Amroth, mar dan smyt de heksekening fan Angmar syn myriaden fersterkings yn 'e striid, mei dêrûnder suderlingen út it Fiere Harad mei reuseftige oarlochsoaljefanten. De swarte float fan 'e kapers fan Umbar komt ek de Grutte Rivier opsilen, en de legers fan Mordor binne earst optein om dy te sjen, mar dan docht bliken dat de kapers in ein streamôf al ferslein binne troch Aragorn, en dat de skippen no bemanne wurde troch dy syn leger fan 'e deaden. Yn 'e slach wurdt kening Théoden fan Rohan ombrocht troch de heksekening fan Angmar, mar dêrop wurdt dy op syn beurt deade troch Éowyn, dy't dêrby holpen wurdt troch Merten. Uteinlik triomfearje de legers fan Gondor en Rohan, mar de priis dy't se dêrfoar betelje moatte, is ferskriklik.
Nei de slach wurdt Aragorn ynhuldige as kening fan Gondor (al wegeret er foarearst noch om kroane te wurden). Hy besiket it sikehûs en genêst Faramir, en ek Éowyn en Merten, dy't slim ferwûne rekke binne by harren deadzjen fan 'e heksekening. Wylst se opbetterje, groeie Éowyn, dy't lang mar sûnder hope fereale west hat op Aragorn, en Faramir nei inoar ta. Underwilens beslute Gandalf en Aragorn, dy't beseffe dat it inkeld in kwestje fan tiid is ear't Sauron fannijs fanwegen komme sil, om alle legers út Mordor wei te lokjen, sadat Frodo en Tabe in bettere kâns hawwe sille om 'e Doemberch te berikken en harren kweeste te folbringen om 'e ring yn 'e fjurren fan dy [[fulkaan]] te ferneatigjen. Sadwaande marsjearje se mei in leger dat ek Éomer, de nije kening fan Rohan, en dy syn troepen omfettet, op nei de Swarte Poarte, in pas dy't tagong jout ta it lân Mordor. Dêr fynt de lêste slach plak, in treffen dat net goed út liket te pakken foar de bûnsgenoaten, want harren plan is wat al te goed slagge en Sauron stjoert alle legers yn Mordor op harren ôf.
===Boek VI===
Underwilens binne Frodo en Tabe yn 'e pas fan Cirith Ungol djip yn 'e swierrichheden kommen. Nei't er stutsen waard troch de reuseftige spin Shelob is Frodo bewusteleas rekke. Om't Tabe him foar dea hâldt, nimt hy de ring fan him oer, mar neitiid, as oarken Frodo fine en fuortdrage nei harren wachttoer, makket er út har praat op dat er mis west hat en dat Frodo noch libbet. Troch sels de ring om te dwaan, dy't de drager ûnsichtber makket, wit Tabe no syn master fan tramtearring en dea út 'e wachttoer te rêden.
Nei't se ûntkommen binne, reizgje se tegearre fierder troch it keale ûnlân fan Mordor, dêrby op 'e nij hjitfolge troch it taaie wêzen Gollum, dat noch altiten de hope net opjûn hat om syn "skatsje" (de ring) werom te winnen. Frodo en Tabe wurde ynhelle troch in kloft oarken, mar witte har op 'e tiid te ferskûljen. Ferklaaid yn oarkske wapenrissings ferfetsje se harren tocht. Mei't Sauron al syn legers gearlûkt by de Swarte Poarte, leit Mordor der ferlitten hinne en wurdt der Frodo en Tabe net in protte yn 'e wei lein. Nei in wurchsume en nuodlike reis berikke se einlings en te'n lêsten de Doemberch, harren bestimming, al moat Tabe Frodo it lêste ein drage. Mar as se by de Doemspjalten binne, dêr't Frodo de ring yn it fjoer smite moat, docht bliken dat er tefolle ûnder de ynfloed fan it smoarch ding rekke is; hy kin der gjin ôfstân mear fan dwaan. Op dat stuit komt Gollum him oer it mad en yn 'e dan folgjende wrakseling rûgelt dyselde mei de ring yn 'e Doemspjalten. Op datseldichste stuit swynt Sauron, waans macht ommers fierhinne yn 'e ring besletten lei, fuort ta neat en syn Swarte Toer stoart yn, wylst swiere ierdbevings hiele Mordor ferrinnewearje en de Doemberch útbarst. Frodo en Tabe, dy't finzen komme te sitten tusken lavastreamen, wurde rêden troch earnen en troch de loft by harren freonen foar de Swarte Poarte brocht. No't Sauron der net mear is, falle syn legers útinoar en reitsje fersille of wurde ferdylge troch Aragorn en syn bûnsgenoaten.
As de oerwinners weromkeard binne yn Gondor, wurdt Aragorn einlings kroane ta hege kening fan 'e suder- en noarderriken Gondor en Arnor. Faramir, dy't no fersein is oan Éowyn, wurdt ferheft ta prins fan Ithilien, de weromwûne provinsje fan Gondor oare kant de Grutte Rivier. Koarte tiid letter komt Arwen, de dochter fan Elrond de healelf, oan wa't Aragorn fersein is, oan yn Minas Tirith, en fynt it keninklik houlik plak. Neitiid keare de fjouwer hobbits werom nei hûs, dêr't se harren lân, it Goa, yn ûnstjoer oantreffe en regearre troch in rôverhaadman dy't nimmen oars as de fersleine tsjoender Saruman blykt te wêzen. Mar Frodo-en-dy hawwe no tefolle belibbe om har dêr noch troch fan 'e wize bringe te litten en weve handich ôf mei sawol Saruman as dy syn trewanten. Dêrnei jouwe se har wer rêstich del yn har âlde libbens, as wie de kweeste fan 'e ring nea bard. Alteast, sa is it foar Tabe, Merten en Pepyn. Frodo, lykwols, hâldt duorjend lêst fan syn wûnen, de stekken dy't de heksekening fan Angmar en de spin Shelob him tabrocht hawwe. It boek einiget as Frodo twa jier letter mei Bilbo, Gandalf en Galadriel yn in elveboat skipgiet om oersee nei it lân Valinor ta, dêr't de elven foar ivich biidzje.
[[Ofbyld:J R R Tolkien yn 1916.jpg|right|thumb|200px|John Ronald Reuel Tolkien yn [[1916]].]]
===Taheakken===
De mânske taheakken folgjend op Boek VI fan ''Master fan Alle Ringen'' jouwe eftergrûnynformaasje oangeande withoefolle aspekten, fan skiednis en tiidrekkening oant skriuwen en stavering. Hjirûnder de ynhâldsopjefte fan 'e seis taheakken, dêr't de earste fierwei de langste fan is.
* Taheakke A: ''Annalen fan de Keningen en Hearskers''
** I. ''De Númenoreaanske Keningen''
*** (i) ''Númenor''
*** (ii) ''De Riken fan de Ballingen''
*** (iii) ''Eriador, Arnor en de Erfgenamten fan Isildur''
*** (iv) ''Gondor en de Erfgenamten fan Anárion''
*** (v) ''No Komt in Diel fan it Ferhaal fan Aragorn en Arwen''
** II. ''It Hûs fan Eorl''
** III. ''Durin syn Folk''
* Taheakke B: ''It Ferhaal fan de Jierren (Gronology fan de Westlannen)''
* Taheakke C: ''Stambeammen''
* Taheakke D: ''De Kalinder fan it Goa''
* Taheakke E: ''Skrift en Stavering''
** I. ''Utspraak fan Wurden en Nammen''
** II. ''Skrift''
*** (i) ''De Fëanoriaanske Letters''
* Taheakke F
** I. ''De Talen en Folken fan it Trêde Tiidrek''
** II. ''Oangeande Oersetten''
Yn 'e taheakken wurdt ek ynformaasje jûn oer oanbesibbe wjerfarrens, dy't frjemd genôch yn 'e rest fan ''Master fan Alle Ringen'' net neamd wurde. Sa docht bliken dat der net inkeld yn Gondor fochten waard, mar yn it hiele streamgebiet fan 'e Grutte Rivier. Trijeris waard it elveryk fan Lothlórien út Dol Guldur, Sauron syn âlde bolwurk yn it Moarkwâld, wei oanfallen, mar eltse kear wisten de elven ûnder lieding fan Galadriel en har gemaal Celeborn de oanfal ôf te slaan. Yn it noarden fan it Brimsterwâld waard it ryk fan 'e boskelven fan Legolas syn heit, kening Thranduil, binnenfallen, en der fûn in fûleindich útfochten slach ûnder de beammen plak. Beëasten it wâld stiek ûnderwilens in leger easterlingen, dat fazallen fan Sauron wiene, de rivier de Carnen oer en belegere de minskene kening Brand fan Dol yn syn haadstêd. Mar de dwergen fan 'e Ienlike Berch kamen fanwegen en der waard trije dagen efterinoar ferheftich striid levere oan 'e foet fan 'e Berch. Sawol Brand as de dwergene kening Dáin Izerfoet fûnen dêrby de dea, mar harren oerwinning joech de easterlingen neat, want de Ienlike Berch koene se net ynnimme. Doe't de tynge fan Sauron syn nederlaach yn it noarden buorkundich waard, kamen Celeborn en syn elven út Lothlórien wei opsetten en stieken de Grutte Rivier oer en sljochten Dol Guldur. Tegearre namen Celeborn en Thranduil de oarken yn it Moarkwâld yn 'e skjirre en se fersloegen harren en suveren de bosk en metten inoar yn 'e midden. Yn it easten brieken de minsken en dwergen troch de belegering fan 'e Ienlike Berch en weefden ôf mei de easterlingen. Brand syn soan Bard II waard doe kening fan Dol, en Dáin syn soan Thorin Stienhelm waard kening ûnder de Berch.
Ek wurdt yn 'e taheakken beskreaun hoe't it ôfrint mei de haadpersoanen. Fan Frodo, Bilbo, Gandalf en Galadriel wurdt dat oan 'e ein fan Boek VI al ferteld. Tabe, Merten en Pepyn wurde lju fan kwizekwânsje yn it Goa: Tabe as boargemaster fan Rûga Dollens, Merten as master fan Bûklân en Pepyn as teiman fan it Goa. Nei de dea fan syn frou set Tabe úteinlik, 62 jier nei de fal fan Sauron, as lêste fan 'e ringdragers ôf nei de Grize Havens, dêr't er skipgiet nei Valinor. Pepyn en Merten keare oan 'e ein fan in ryk libben werom nei Gondor, dêr't se úteinlik mank de grutten fan it lân begroeven wurde. Éomer fan Rohan trout mei Lothiriel, de dochter fan Imrahil fan Dol Amroth. Hy stjert 65 jier nei de fal fan Sauron en syn soan Elfwine regearret nei him. Aragorn regearret lang en wiis mei Arwen njonken him en jout him 121 jier nei de oerwinning op Sauron úteinlik del om te stjerren, en wurdt opfolge troch syn soan Eldarion. Arwen reizget dan nei it ûnderwilens ferlitten lân Lothlórien en toevet dêr yn ienlikens oant har dea, koarte tiid letter. Nei de oerwinning hellet Gimli dwergen nei it suden ta, dêr't er hear fan 'e Glinsterjende Grotten yn Rohan wurdt. Syn freon Legolas bringt boskelven út it Brimsterwâld yn it suden en hâldt mei harren ta yn Ithilien, dat wer it skienste lân fan hiel it Westen wurdt. Mar as Aragorn stjert, bout Legolas in griis skip en fart er fuort oersee nei Valinor, en nimt er Gimli mei. En sa ferlitte de lêste leden fan it Selskip fan 'e Ring de wrâld.
==Fryske oersetting==
De [[Frysk]]e [[oersetting]] fan ''The Return of the King'' (ynearsten ûnder de [[wurktitel]] fan ''De Kening Komt Wer'') is op kommendeweis. Dizze fertaling sil, krekt as de foargeande beide dielen fan ''[[Master fan Alle Ringen]]'' (''[[It Selskip fan 'e Ring]]'' en ''[[De Twa Tuorren]]'') fan 'e hân fan [[dû.]] [[Liuwe H. Westra]] wêze, [[predikant]] en [[universiteit|universitêr meiwurker]] te [[Lollum]]. Mar om't de útjefte fan ''De Twa Tuorren'', ferskate jierren fertraging oprûn hat en pas yn [[novimber]] [[2016]] plakfûn, wylst ''De Kening Komt Wer'' fanwegen de mânske [[taheakke]]n dy't derby hearre it dreechste diel is, sil it trêde diel pas op syn gaust yn in Fryske oersetting ferskine yn 'e rin fan [[2022]].
{{boarnen|boarnefernijing=
* {{Aut|Tolkien, J.R.R.}}, ''The Lord of the Rings'', Londen, 2001 (HarperCollins Publishers), ISBN 0 00 71 23 817.
----
Foar sekundêre boarnen en oare literatuer, sjoch ûnder: [http://en.wikipedia.org/wiki/The_Return_of_the_King ''References'', op dizze side].
}}
{{DISPLAYTITLE:''{{PAGENAME}}''}}
{{DEFAULTSORT:Kening Komt Wer, De}}
[[Kategory:Literêr wurk fan J.R.R. Tolkien]]
[[Kategory:Master fan Alle Ringen]]
[[Kategory:Fantasyroman]]
[[Kategory:Ingelsktalige roman]]
[[Kategory:Roman út 1955]]
[[Kategory:Fryske oersetting]]
[[Kategory:Literatuer oer elven]]
[[Kategory:Literatuer oer dwergen]]
[[Kategory:Literatuer oer wearwolven]]
[[Kategory:Literatuer oer oarken]]
[[Kategory:Literatuer oer spûken]]
[[Kategory:Literatuer oer tsjoenderij]]
[[Kategory:Literatuer oer rouferwurking]]
[[Kategory:Literatuer oer in kweeste]]
8kod0a1f9tt5c7djtn27uwxa5hpm6oe
Bessie Smith
0
57873
1086454
1025851
2022-08-05T20:31:52Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Keppelings om utens */ kt
wikitext
text/x-wiki
[[Ofbyld:Bessie Smith (1936) by Carl Van Vechten.jpg|thumb|Bessie Smith yn 1936 (foto: [[Carl van Vechten]])]]
[[File:St Louis Blues (1929).webm|thumb|thumbtime=396|start=396|end=633|''[[St. Louis Blues]]'', 1929]]
'''Bessie Smith''' ([[Chattanooga (Tennessee)|Chattanooga]], [[Tennessee]], [[15 april]] [[1894]] - [[Clarksdale (Mississippy)|Clarksdale]], [[Mississippy (steat)|Mississippy]], [[26 septimber]] [[1937]]) wie in [[FSA|Amerikaansk]] [[blues]][[sjongster]]. Sy wurdt beskôge as ien fan de populêrste en súksesfolste bluessjongers út de jierren tweintich fan de [[20e iuw]] dy't mei [[Louis Armstrong]] grutte ynfloed hân hat op oare [[jazz]]sjongers.
== Biografy ==
Bessie Smith wie de dochter fan Laura (berne Owens) en William Smith. William Smith wie arbeider en dieltiidpredikant by de [[Baptisme|Baptistetsjerke]]. Hy stoar rillegau nei't Bessie berne waard. Tsjin de tiid dat hja njoggen wie, hie hja har mem en broer ek ferlern. Har âldere suster Viola naam de húshâlding dêrnei op 'e noed.<ref>Albertson. ''Bessie (Revised and Expanded Edition),'' Yale University Press (New Haven), 2003. ISBN 0-300-09902-9.</ref>
===Wurkpaad===
Bessie Smith song yn [[1912]] yn deselde show as [[Ma Rainey]], dy't har hoede en noede. Acht jier letter, yn [[1920]], hie hja har eigen show en wie har namme al festige yn in grut part fan it suden en easten fan de Feriene Steaten.
Yn [[1923]] wie hja ien fan de earste bluesartysten, dy't in platekontrakt by [[Columbia Records]] tekene. De ''classic female blues'', dêr't hjua in wichtich eksponint fan wie, belibbe yn dy tiid syn gloarjedagen. Bessies opname fan [[Alberta Hunter]] syn ''Downhearted Blues'' makke har yn ien klap ferneamd. Bessie Smith waard yn de rin fan de tiid ien fan bêst fertsjinjende swarte artysten fan har tiid. Sy spile mei guon fan de bêste muzikanten fan de jierren tweintich, ûnder oaren mei [[Louis Armstrong]], [[James P. Johnson]], [[Joe Smith]] en [[Charlie Green]].
Yn [[1929]] wiene de heechtiidsdagen fan har muzykstyl oer en rekke har karriêre yn de nederklits. Sy spile dat jier noch wol yn de film ''[[St. Louis Blues (1929)|St. Louis Blues]]'' en [[1933]] naam hja mei [[John Hammond]] har lêste songs op. Beynfloede fan Hammond hie hja besocht har mear te ûntjaan ta in [[swing (stylperioade)|swingsjongster]].
== Dea ==
Op [[26 septimber]] [[1937]] rekke Bessie swierferwûne by in autoûngemak tusken [[Memphis (Tennessee)|Memphis]] en [[Clarksdale (Mississippy)|Clarksdale]] mei har feint (en omke fan [[Lionel Hampton]]) Richard Morgan oan it stjoer. Sy waard nei it swarte Afro-Amerikaanske sikehûs fan Clarksdale brocht, dêr't de dokters har rjochterearm [[amputaasje|ôfsetten]]. Sy waard lykwols net wekker út de narkoaze en stoar deselde moarns noch. Bessie Smith is 43 jier wurden. Har grêf bleau lange tiid sûnder oantsjutting, oant [[Janis Joplin]] en [[Juanita Green]] der tsientallen jierren letter in stien mei ynskripsje oposette lieten. <ref>[[Dory Previn]] skreau oer Janis Joplin en har grêfstien foar Bessie Smith it liet ''Stone for Bessie Smith'' op it album ''Mythical Kings & Iguanas''.</ref>
== Diskografy ==
{| border=1 style="border-collapse: collapse;"
|-bgcolor= lightgreen
!Opnamedatum
!Liet
!Begelieding
|----------
|1923: 17 febrewaris
|Down Hearted Blues
|[[Clarence Williams]] ([[piano]])
|----------
|1923: 7 april
|Ticket Agent Ease Your Window Down
|Robert Robbins ([[fioele]]); Irving Johns (piano)
|----------
|1923: 21 septimber
|Jailhouse Blues
|Irving Johns (piano)
|----------
|1924: 4 april
|Sorrowful Blues
|John Griffin (gitaar); Robert Robbins (fioele)
|----------
|1924: 23 july
|House Rent Blues
|[[Charlie Green]] ([[tromboane]]); [[Fletcher Henderson]] (piano)
|----------
|1924: 26 septimber
|Weeping Willow Blues
|[[Joe Smith (Musiker)|Joe Smith]] (kornet); Charlie Green (Posaune); Fred Longshaw (piano)
|----------
|1924: 6 desimber
|Follow the Deal On Down
|[[Buster Bailey]] en [[Don Redman]] (klarinetten); Fred Longshaw (piano)
|----------
|1925: 24 jannewaris
|St. Louis Blues; Reckless Blues; You've Been a Good Ole Wagon; Sobbin' Hearted Blues; Cold In and Blues
|Louis Armstrong (kornet); Fred Longshaw (harmoanium yn de earste twa stikken; piano yn de oare trije)
|----------
|1925: 5 maaie
|Cake Walking Babies; The Yellow Dog Blues
|[[Joe Smith (muzikant)|Joe Smith]] (trompet); Charlie Green (tromboane); Buster Bailey (klarinet); [[Coleman Hawkins]] (tenoarsaksofoan); Fletcher Henderson (piano); [[Charlie Dixon]] (banjo); Bob Escudero (tuba); [[Kaiser Marshall]] (slachwurk)
|----------
|1925: 26. Mai
|Careless Love Blues; Nashville Woman's Blues
|----------
|1925: 27 maaie
|I Ain't Gonna Play No Second Fiddle; J.C. Holmes Blues
|Louis Armstrong (kornet); Fred Longshaw (piano); Charlie Green (tromboane)
|----------
|1925: 18 novimber
|At the Christmas Ball
|Joe Smith (trompet); Charlie Green (tromboane); Fletcher Henderson (piano)
|----------
|1926: 18 maart
|Jazzbo Brown from Memphis Town; The Gin House Blues
|Fletcher Henderson (piano); Buster Bailey (klarinet)
|----------
|1926: 4 maaie
|Baby Doll; Money Blues; Lost Your Head Blues
|Joe Smith (trompet); Fletcher Henderson (piano)
|----------
|1926: 10 oktober
|One and Two Blues; Young Woman's Blues
|Joe Smith (trompet); Buster Bailey (klarinet); Fletcher Henderson (piano)
|----------
|1927: 2 maart
|Alexander's Ragtime Band; Muddy Water; [[After You’ve Gone]]; There'll Be a Hot Time In the Old Town Tonight
|Joe Smith (trompet); Fletcher Henderson (piano); Charlie Dixon (banjo); [[Jimmy Harrison]] (tromboane); Coleman Hawkins spilet klarinet yn de earste twa stikken en Buster Bailey yn de lêste trije stikken.
|----------
|1927: 3 maart
|Trombone Cholly
|Joe Smith (kornet); Charlie Green (tromboane); Fletcher Henderson (piano)
|----------
|1927: 27 septimber
|Mean Old Bedbug Blues; A Good Man Is Hard to Find
|Porter Grainger (piano); Lincoln Conoway (gitaar)
|----------
|1928: 20 maart
|Empty Bed Blues
|Charlie Green (Posaune); Porter Grainger (piano)
|----------
|1928: 24 augustus
|Poor Man's Blues
|Joe Williams (tromboane); Ernest „Sticky“ Elliot, Bob Fuller (saksofoan); Porter Grainger (piano)
|----------
|1928: 25 augustus
|Me and My Gin
|Joe Williams (tromboane); Porter Grainger (piano)
|----------
|1929: 8 maaie
|Kitchen Man
|Clarence Williams (piano); [[Eddie Lang]] (gitaar)
|----------
|1929: 29 maaie
|Nobody Knows You When You're Down and Out
|Ed Allen (kornet); Clarence Williams (piano); Cyrus St. Clair (tuba)
|----------
|1930: 27 maart
|New Orleans Hop Scop Blues
|[[Louis Bacon (muzikant)|Louis Bacon]] (trompet); Charlie Green (tromboane); [[Garvin Bushell]] (klarinet); Clarence Williams (piano)
|----------
|1930: 22 july
|Black Mountain Blues
|Trompet en piano net bekend
|----------
|1931: 20 novimber
|I Need a Little Sugar in My Bowl
|Fred Langshaw of Clarence Williams (piano)
|----------
|1933: 24 novimber
|Gimme a Pigfoot; Take Me for a Buggy Ride; Do Your Duty; I'm Down in the Dumps
|[[Frankie Newton]] (trompet); Jack Teagarden (Posaune); [[Chu Berry]] (tenoarsaksofoan); [[Buck Washington]] (piano); Bobby Johnson (gitaar); [[Billy Taylor (bassist)|Billy Taylor]] (bas); Gimme a Pigfoot docht ek [[Benny Goodman]] oan mei.
|}
== Keppelings om utens ==
* {{en}} [http://www.jerryjazzmusician.com/mainHTML.cfm?page=albertson.html Ynterview mei Bessie Smith har biograaf Chris Albertson]
* [http://www.imdb.com/name/nm0807439/ Bessie Smith yn de IMDb]
{{boarnen|boarnefernijing=
<references/>}}
{{DEFAULTSORT:Smith, Bessie}}
[[Kategory:Amerikaansk sjonger]]
[[Kategory:Amerikaansk bluesartyst]]
[[Kategory:Grammy-winner]]
[[Kategory:Amerikaansk muzikant fan Afro-Amerikaansk komôf]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1894]]
[[Kategory:Persoan stoarn yn 1937]]
15kxjgjta5zzx1zv4f2kfjk16kph9hf
Agnes Monica
0
64467
1086688
841331
2022-08-05T21:53:50Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Telefyzjesearjes */ kt
wikitext
text/x-wiki
{{stobbe}}
[[Ofbyld:Agnes performing as a guest star at 2007 Asian Idol.jpg|thumb|Agnes Monica by in gastoptreden yn ''Asian Idol'', 2007]]
[[Ofbyld:Agnes Monica in 2009 Asia Song Festival.jpg|thumb|Agnes Monica (2009).]]
'''Agnes Monica Muljoto''', ek bekend ûnder de nammen '''Agnez Mo''' of '''Agmon''' ([[Jakarta]], [[1 july]] [[1986]]) is in [[Yndoneezje|Yndonesyske]] artyst en [[sjongster]].
== Diskografy ==
* ''Si Meong'' (1992)
* ''Yess!'' (1995)
* ''Bala-Bala'' (1996)
* ''And the Story Goes'' (2003)
* ''Whaddup A'..?!'' (2005)
* ''Nez'' (2008)
* ''Sacredly Agnezious'' (2009)
* ''Agnes Is My Name'' (2011)
* ''Agnez Mo'' (2013)
== Telefyzjesearjes ==
* ''Mr Hologram'' (1999)
* ''Pernikahan Dini'' (2001)
* ''Amanda'' (2002)
* ''Ciuman Pertama'' (2002)
* ''Cinta Selembut Awan'' (2002)
* ''Cewekku Jutek'' (2003)
* ''Cantik'' (2004)
* ''Bunga Perawan'' (2004)
* ''Ku 'Tlah Jatuh Cinta'' (2005)
* ''Pink'' (2006)
* ''Romance In The White House'' (2006)
* ''The Hospital'' (2006)
* ''Kawin Muda'' (2006)
* ''Jelita'' (2008)
* ''Kawin Masal'' (2008)
* ''Pejantan Cantik'' (2010)
* ''Mimo Ketemu Poscha'' (2012)
* ''3 Peas in a Pod'' – gastoptreden & titelsong (2013)
{{CommonsBalke|Agnes Monica}}
[[Kategory:Yndonezysk sjonger]]
[[Kategory:Yndonezysk dance-artyst]]
[[Kategory:Yndonezysk R&B-artyst]]
[[Kategory:Yndonezysk soulartyst]]
[[Kategory:Yndonezysk dûnser]]
[[Kategory:Yndonezysk telefyzje-akteur]]
[[Kategory:Dielnimmer oan in Yndonezysk realitytelefyzjeprogramma]]
[[Kategory:Yndonezysk persoan fan Sineesk komôf]]
[[Kategory:Yndonezysk persoan fan Hakka-komôf]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1986]]
f7a9j77na2ltan1pagck4gx4fs84owe
Marilyn Manson (sjonger)
0
65948
1086654
1053177
2022-08-05T21:45:29Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Albums */ kt
wikitext
text/x-wiki
{{Sjonger of muzikant
| ôfbylding = Marilyn Manson.jpg
| ôfbyldingstekst = Marilyn Manson (2009)
| ôfbyldingsbreedte =
| echte namme = Brian Hugh Warner
| nasjonaliteit = {{USAnasj}}
| berne = [[5 jannewaris]] [[1969]]
| berteplak = [[Canton (Ohio)|Canton]]
| stoarn =
| stjerplak =
| etnisiteit = {{ENGetn}}
| regionale identiteit =
| sjenre = Metal
| ynstrumint =
| sjongtaal = [[Ingelsk]]
| grutste hit(s) = The Beautiful People,<br>The Dope Show,<br>Mobscene,<br>Tainted Love <small>''([[Gloria Jones]] cover)''</small>
| jierren aktyf = [[1989]]-no
| prizen =
| webside =
}}
[[Ofbyld:Marilyn Manson Cannes.jpg|thumb|Marilyn Manson by it Ynternasjonale Filmfestival fan Cannes, 2006]]
'''Marilyn Manson''', [[pseudonym]] en [[alter ego]] fan '''Brian Hugh Warner''' ([[Canton (Ohio)|Canton]], [[Ohio]], [[5 jannewaris]] [[1969]]) is in [[FSA|Amerikaansk]] [[sjonger]], ''songwriter'', [[akteur]] en [[keunstskilder]]. Hy is de haadsjonger fan de band mei deselde namme ([[Marilyn Manson (band)|Marilyn Manson]]) en faaks it meast ferneamd fan syn lieten en albums dy't útbrocht waarden yn de 90-er jierren, lykas ''Antichrist Superstar'' (1996) en ''Mechanical Animals'' (1998), dy't him de namme fan kontroversjeel persoan besoargen mei in negative ynfloed op de jongerein. Manson hat nominearre west foar fjouwer [[Grammy Award]]s.<br>
De artystenamme Marilyn Manson is gearstald út de nammen [[Marilyn Monroe]] en [[Charles Manson]].
Hy gie doe't er 18 wie oer nei [[Fort Lauderdale]] ([[Florida]]), dêr't er as [[muzyksjoernalist]] oan 't wurk gie. Troch dy baan krige er kunde oan [[Trent Reznor]], de sjonger fan [[Nine Inch Nails]], dy't him letter noch helpe soe. Yn [[1989]] rekke Manson befreone mei gitarist en ferskoveling fan de mienskip [[Scott Mitchell]]; sy besletten ta it oprjochtsjen fan band, "Marilyn Manson and the Spooky Kids", wat letter gewoan "Marilyn Manson" waard.
Manson hat in lange relaasje hân mei aktrise [[Rose McGowan]] en wie ien jier boaske oan it [[neakenmodel]] [[Dita Von Teese]], dy't ein 2006 in fersyk ta skieden yntsjinne. Ek syn ferkearing mei aktrise [[Evan Rachel Wood]] rûn yn 2010 op 'e non. Manson is dwaande mei in earste film dêr't ersels it skript foar skreaun hat en dy't er sels regissearje sil: ''Phantasmagoria: The Visions of Lewis Carroll''.
==Filmografy==
* ''[[Lost Highway (film)|Lost Highway]]'' (1997)
* "[[Groupie]]" (Unreleased)
* ''[[Celebrity Deathmatch]]'' (1998)
* ''[[Jawbreaker (film)|Jawbreaker]]'' (1999)
* ''[[Clone High]]'' (2002)
* ''[[Bowling for Columbine]]'' (dokumintêre, 2002)
* ''[[The Hire: Beat the Devil]]'' (2003)
* ''[[Party Monster (2003 film)|Party Monster]]'' (2003)
* ''[[The Heart Is Deceitful Above All Things]]'' (2004)
* ''[[Area 51 (2005 video game)|Area 51]]'' (2005)
* ''[[Rise: Blood Hunter]]'' (2006)
* ''[[Tim and Eric Awesome Show, Great Job!]]'' (2010)
* ''Splatter Sisters'' (net útbrocht)
* ''[[Born Villain (film)|Born Villain]]'' (2011)
* ''[[Wrong Cops]]'' (2012)
* ''[[Californication (TV-rige)|Californication]]'' (2013)
* ''[[Celebrity Ghost Stories]]''<ref>[http://www.biography.com/tv/celebrity-ghost-stories/videos/marilyn-manson-ancient-text-2079152366 ''Marilyn Manson - Ancient Text: Celebrity Ghost Stories Full Episodes and Videos''; Biography.com,]</ref>
* ''[[Eastbound & Down]]'' (2013)
* ''[[Once Upon a Time (TV series)]]'' (2013) Peter Pan's Shadow
* ''[[Phantasmagoria: The Visions of Lewis Carroll]]'' (mei dwaande)
==Boeken==
* ''[[The Long Hard Road Out of Hell]]'' (autobiografy). New York: [[HarperCollins]] division [[ReganBooks]], 1998 ISBN 0-06-039258-4.
* ''Holy Wood''. New York: HarperCollins division ReganBooks, net útjûn.
* ''[[Genealogies of Pain (boek)|Genealogies of Pain]]''. Nuremberg: Verlag für moderne Kunst Nürnberg, 2011 ISBN 3-86984-129-X.
* ''[[Campaign (boek)|Campaign]]''. Calabasas: Grassy Slope Incorporated, 2011 ASIN B-00-5J24ZH-S.
== Diskografy ==
===Albums===
{| class="wikitable"
|- align="left"
! Album !! Utbrocht op !! Band !! Single(s)
|-
|Portrait of an American Family
|[[19 july]] [[1994]]
|rowspan=12|[[Marilyn Manson (band)|Marilyn Manson]]
|Get Your Gunn,<br>Lunchbox
|-
|Antichrist Superstar
|[[8 oktober]] [[1996]]
|The Beautiful People,<br>Tourniquet
|-
|Mechanical Animals
|[[15 septimber]] [[1998]]
|The Dope Show,<br>I Don't Like the Drugs (But the Drugs Like Me),<br>Rock Is Dead
|-
|The Last Tour on Earth
|[[12 novimber]] [[1999]]
|
|-
|Holy Wood<br>(In the Shadow of the Valley of Death)
|[[11 novimber]] [[2000]]
|Disposable Teens,<br>The Fight Song,<br>The Nobodies
|-
|The Golden Age of Grotesque
|[[7 maaie]] [[2003]]
|Mobscene,<br>This Is the New Shit
|-
|Eat Me, Drink Me
|[[15 juny]] [[2007]]
|Heart-Shaped Glasses (When the Heart Guides the Hand),<br>Putting Holes in Happiness
|-
|The High End of Low
|[[20 maaie]] [[2009]]
|We're from America,<br>Arma-goddamn-motherfuckin-geddon
|-
|Born Villain
|[[25 april]] [[2012]]
|No Reflection,<br>Slo-Mo-Tion
|-
|The Pale Emperor
|[[15 jannewaris]] [[2015]]
|Third Day of a Seven Day Binge,<br>Deep Six,<br>Cupid Carries a Gun
|-
|Heaven Upside Down
|[[6 oktober]] [[2017]]
|We Know Where You Fucking Live,<br>Kill4Me
|-
|We Are Chaos
|[[11 septimber]] [[2020]]
|We Are Chaos,<br>Don't Chase the Dead
|}
{{boarnen|boarnefernijing=
<references/>
}}
{{commonsBalke|Marilyn Manson}}
{{DEFAULTSORT:Manson, Marilyn}}
[[Kategory:Amerikaansk sjonger]]
[[Kategory:Amerikaansk muzikant]]
[[Kategory:Amerikaansk gitarist]]
[[Kategory:Amerikaansk metalartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk lietsjeskriuwer]]
[[Kategory:Amerikaansk filmregisseur]]
[[Kategory:Amerikaansk filmakteur]]
[[Kategory:Amerikaansk keunstskilder]]
[[Kategory:Amerikaansk autobiograaf]]
[[Kategory:Amerikaansk persoan fan Dútsk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk persoan fan Ingelsk komôf]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1969]]
eaf8fwvtmn17gy81j311djy8j141vym
Violetta Villas
0
66482
1086558
1076390
2022-08-05T21:18:56Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Keppeling om utens */ kt
wikitext
text/x-wiki
{{Sjonger of muzikant
| ôfbylding = Violettavillas1967.jpg
| ôfbyldingstekst = Violetta Villas yn 1967
| ôfbyldingsbreedte =
| echte namme = Czesława Maria Gospodarek
| nasjonaliteit = {{POLnasj}}
| berne = [[10 juny]] [[1938]]
| berteplak = [[Verviers]] {{Flagge BE}}
| stoarn = [[5 desimber]] [[2011]]
| stjerplak = [[Lewin Kłodzki]]
| etnisiteit =
| regionale identiteit =
| sjenre = [[Jazz]]
| ynstrumint =
| sjongtaal =
| grutste hit(s) =
| jierren aktyf =
| prizen =
| webside =
}}
[[Ofbyld:V.VillasZabrzeDMiT.JPG|thumb|Violetta Villas, 2010]]
'''Violetta Villas''' ([[Verviers]], [[Belgje]], [[10 juny]] [[1938]] - [[Lewin Kłodzki]], [[5 desimber]] [[2011]]) wie in [[Poalen|Poalsk]] [[sjongster]] en [[aktrise]]. Se wie yn jierren sechtich tige populêr yn de [[Feriene Steaten]] en [[Frankryk]]. Villas hie ek in protte súkses yn it teäter, de film en letter op telefyzje.
Villas waard berne yn Heusy as dochter fan de fioelist Bronisław Cieślak en Janina Cieślak.
{{stobbe|muzyk}}
==Diskografy==
* 1962 - ''Rendez-vous z Violettą Villas''
* 1966 - ''Violetta Villas''
* 1967 - ''Violetta Villas''
* 1967 - ''Dla ciebie miły''
* 1968 - ''O miłości''
* 1977 - ''Nie ma miłości bez zazdrości''
* 1980 - ''Dawne przeboje''
* 1986 - ''Violetta Villas''
* 1992 - ''Najpiękniejsze kolędy''
* 1992 - ''Dla ciebie miły''
* 1994 - ''Laleczka''
* 1996 - ''Złote przeboje''
* 1997 - ''Jestem taka, a nie inna''
* 1997 - ''Kolędy''
* 1999 - ''Platynowa kolekcja''
* 1999 - ''Najpiękniejsze kolędy''
* 2000 - ''Pocałunek ognia''
* 2001 - ''Violetta Villas''
* 2001 - ''Dla ciebie miły''
* 2001 - ''Nie ma miłości bez zazdrości''
* 2001 - ''Gdy się Chrystus rodzi''
* 2003 - ''Do ciebie mamo''
* 2003 - ''Walentynkowe hity''
* 2004 - ''Kolędy serca''
* 2006 - ''Ja już taka jestem''
* 2008 - ''Na pocieszenie serca i uniesienie ducha''
* 2009 - ''Z archiwum Polskiego Radia vol. 11''
* 2009 - ''Gdy się Chrystus rodzi 2''
== Keppeling om utens ==
*[http://www.imdb.com/name/nm0898111/ Internet Movie Database]
{{Commonscat|Violetta Villas}}
{{DEFAULTSORT:Villas, Violetta}}
[[Kategory:Waalsk sjonger]]
[[Kategory:Waalsk muzikant]]
[[Kategory:Waalsk pianist]]
[[Kategory:Waalsk fioelist]]
[[Kategory:Waalsk jazzartyst]]
[[Kategory:Waalsk lietsjeskriuwer]]
[[Kategory:Waalsk komponist]]
[[Kategory:Waalsk musicalakteur]]
[[Kategory:Waalsk filmakteur]]
[[Kategory:Waalsk telefyzje-akteur]]
[[Kategory:Waalsk sosjaal aktivist]]
[[Kategory:Bisterjochte-aktivist]]
[[Kategory:Poalsk sjonger]]
[[Kategory:Poalsk muzikant]]
[[Kategory:Poalsk pianist]]
[[Kategory:Poalsk fioelist]]
[[Kategory:Poalsk jazzartyst]]
[[Kategory:Poalsk lietsjeskriuwer]]
[[Kategory:Poalsk komponist]]
[[Kategory:Poalsk musicalakteur]]
[[Kategory:Poalsk filmakteur]]
[[Kategory:Poalsk telefyzje-akteur]]
[[Kategory:Poalsk sosjaal aktivist]]
[[Kategory:Amerikaansk sjonger]]
[[Kategory:Amerikaansk sjonger yn it Spaansk]]
[[Kategory:Amerikaansk muzikant]]
[[Kategory:Amerikaansk pianist]]
[[Kategory:Amerikaansk fioelist]]
[[Kategory:Amerikaansk jazzartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk lietsjeskriuwer]]
[[Kategory:Amerikaansk komponist]]
[[Kategory:Amerikaansk musicalakteur]]
[[Kategory:Amerikaansk filmakteur]]
[[Kategory:Amerikaansk telefyzje-akteur]]
[[Kategory:Amerikaansk sosjaal aktivist]]
[[Kategory:Waalsk persoan fan Poalsk komôf]]
[[Kategory:Poalsk persoan fan Waalsk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk persoan fan Poalsk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk persoan fan Waalsk komôf]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1938]]
[[Kategory:Persoan stoarn yn 2011]]
jyrn1jjastiojs9azpebt8324hrdsta
Academy of Country Music Award
0
68085
1086730
1020343
2022-08-05T22:10:53Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Keppelings om utens */ kt
wikitext
text/x-wiki
{{Priis
| ôfbylding =
| ôfbyldingstekst =
| ôfbyldingsbreedte =
| namme = <font color=white> ''Academy of Country Music Award'' </font color=white>
| histoaryske namme =
| nasjonaliteit = [[File:Flag of the United States.svg|20px]] [[Feriene Steaten|Amerikaansk]]
| útrikt foar = [[country]][[muzyk]]
| útrikt troch = [[Academy of Country Music]]
| frekwinsje = 1x jiers
| datum = [[april]]/[[maaie]]
| plak = [[Las Vegas (Nevada)|Las Vegas]] ([[Nevada]])
| ynsteld = [[1966]]
| 1e útrikking = [[1966]]
| opheft =
| webside = [http://www.acmcountry.com www.acmcountry.com]
}}
De '''''Academy of Country Music Awards''''' of '''''ACM Awards''''' (net te betiizjen mei de ''[[Country Music Association Award|CMA Awards]]'') binne in groep [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] prizen dy't ienris yn it jier útrikt wurde troch de ''[[Academy of Country Music]]'' (ACM) foar de bêste wurken op it mêd fan 'e [[countrymuzyk]] fan it foargeande jier. By de oprjochting, yn [[1966]], wiene it de earste countryprizen dy't tawiisd waarden troch in grutte organisaasje. Yn [[1972]] waard de útrikkingsseremoanje foar it earst útstjoerd op 'e Amerikaanske [[tillefyzje]], op 'e stjoerder [[ABC (Amerikaanske stjoerder)|ABC]]. Fan [[1979]] ôf waard de seremoanje organisearre troch de ACM yn gearwurking mei tillefyzjeprodusint ''[[Dick Clark Productions]]''. Letter ferhuze de útrikking fia de stjoerder [[NBC]] nei [[CBS (telefyzjenetwurk)|CBS]], dy't him tsjintwurdich noch útstjoerd. ''Dick Clark Productions'' sette syn meiwurking oan 'e produksje yn [[2014]] stop, om ynstee dêrfan de útrikking fan 'e ''[[American Country Countdown Award]]s'', op 'e stjoerder [[Fox (Amerikaanske stjoerder)|Fox]] te produsearjen.
Oant en mei [[2002]] waard de útrikking fan 'e ''ACM Awards'' altyd yn [[Los Angeles]] holden, mar fanôf [[2003]] ferhuze er nei [[Las Vegas (Nevada)|Las Vegas]]. De seremoanje wurdt yn 'e regel yn [[april]] of [[maaie]] holden, en de prizen beslane de perioade fan [[1 jannewaris]] oant [[31 desimber]] fan it foargeande jier. De meast prestizjeuze prizen binne dy foar artyst fan it desennium en artyst fan it jier. Artysten fan it desennium wiene: [[Marty Robbins]] (60-er jierren); [[Loretta Lynn]] (70-er jierren), [[Alabama (band)|Alabama]] (80-er jierren), [[Garth Brooks]] (90-er jierren) en [[George Strait]] (2000-er jierren). Oare wichtige kategoryen binne: sjonger fan it jier, sjongster fan it jier en liet fan it jier. Alle ''ACM Award''-winners steane fernijd op [[:en:Academy of Country Music Awards#Awards by Year|dizze side]], op 'e Ingelske Wikipedy.
==Kategoryen==
Yn totaal binne der 12 kategoryen:
* artyst fan it desennium (uteraard mar ienris yn 'e tsien jier útrikt, yn jierren dy't einigje op -9)
* artyst fan it jier
* liet fan it jier
* single fan it jier
* album fan it jier
* sjonger fan it jier
* sjongster fan it jier
* sangduo fan it jier
* sanggroep fan it jier
* nije artyst fan it jier
* fideoklip fan it jier
* sangbarren fan it jier
==Keppelings om utens==
* {{en}}[http://www.acmcountry.com/ Offisjele webside fan 'e ''Academy of Country Music Awards'']
{{boarnen|boarnefernijing=
Foar boarnen en oare literatuer, sjoch ûnder: [http://en.wikipedia.org/wiki/Academy_of_Country_Music_Awards ''References'', op dizze side].
}}
[[Kategory:Countrypriis]]
[[Kategory:Amerikaanske muzykpriis]]
[[Kategory:Priis of ûnderskieding ynsteld yn 1966]]
sgegh5f6hw4bzfaaoa02kdj077gbirf
Country Music Association Award
0
68089
1086738
1020345
2022-08-05T22:13:46Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Keppelings om utens */ kt
wikitext
text/x-wiki
{{Priis
| ôfbylding =
| ôfbyldingstekst =
| ôfbyldingsbreedte =
| namme = <font color=white> ''Country Music Association Award'' </font color=white>
| histoaryske namme =
| nasjonaliteit = [[File:Flag of the United States.svg|20px]] [[Feriene Steaten|Amerikaansk]]
| útrikt foar = [[country]][[muzyk]]
| útrikt troch = [[Country Music Association]]
| frekwinsje = 1x jiers
| datum =
| plak = [[Nashville (Tennessee)|Nashville]] ([[Tennessee]])
| ynsteld = [[1968]]
| 1e útrikking = [[1968]]
| opheft =
| webside = [http://www.cmaawards.com/ www.cmaawards.com]
}}
De '''''Country Music Association Awards''''' of '''''CMA Awards''''' (net te betiizjen mei de ''[[Academy of Country Music Award|ACM Awards]]'') binne in groep [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] prizen dy't ienris yn it jier yn [[Nashville (Tennessee)|Nashville]], yn 'e [[Amerikaanske steaten|steat]] [[Tennessee]], útrikt wurde troch de ''[[Country Music Association]]'' (CMA) foar de bêste wurken op it mêd fan 'e [[countrymuzyk]] fan it foargeande jier. De earste útrikking fûn plak yn [[1967]]. Fan [[1968]] oant en mei [[1971]] waard de útrikkingsseremoanje útstjoerd troch de Amerikaanske stjoerder [[NBC]]; fan [[1972]] oant en mei [[2005]] troch [[ABC (Amerikaanske stjoerder)|ABC]], en fanôf [[2006]] troch [[CBS (telefyzjenetwurk)|CBS]]. Jierrenlang waard de seremoanje holden yn 'e ferneamde ''[[Grand Ole Opry]]'', yn Nashville ([[1967]]-[[2004]]), mar fan [[2006]] wurdt dat dien yn 'e Nashvilske ''[[Bridgestone Arena]]''. Yn [[2005]] waard de útrikking foar de iennichste kear net yn Nashville holden, mar yn [[New York (stêd)|New York]], yn ''[[Madison Square Garden]]''.
==Kategoryen==
De ''CMA Awards'' wurde útrikt op grûn fan in stimming ûnder de leden fan 'e ''Country Music Association''. Der binne 13 ûnderskate kategoryen foar artysten:
* artyst fan it jier
* sjonger fan it jier
* sjongster fan it jier
* nije artyst fan it jier (oant 2008 de "hoarizonpriis")
* sanggroep fan it jier
* sangduo fan it jier (sûnt 1970)
* liet fan it jier
* single fan it jier
* album fan it jier
* muzykbarren fan it jier (foar tydlike gearwurking tusken solo-artysten; sûnt 1988)
* fideoklip fan it jier (sûnt 1985)
* muzikant fan it jier
* oeuvrepriis (sûnt 2012)
Fierders binne der njoggen kategoryen foar [[discjockey]]s en presintators fan countrymuzykprogramma's:
* radiostasjon fan it jier (ferdield oer 4 subkategoryen oangeande grutte en merkoandiel)
* presintator fan it jier (ferdield oer 4 subkategoryen oangeande grutte en merkoandiel)
* nasjonale presintator fan it jier
Alle ''CMA Award''-winners steane fernijd op [[:en:List of Country Music Association Awards ceremonies#Categorical winners|dizze side]], op 'e Ingelske Wikipedy.
==Keppelings om utens==
* {{en}}[http://www.cmaawards.com/ Offisjele webside fan 'e ''Country Music Association Awards'']
{{boarnen|boarnefernijing=
Foar boarnen en oare literatuer, sjoch ûnder: [http://en.wikipedia.org/wiki/Country_Music_Association_Awards ''References'', op dizze side].
}}
[[Kategory:Countrypriis]]
[[Kategory:Amerikaanske muzykpriis]]
[[Kategory:Priis of ûnderskieding ynsteld yn 1968]]
84i3sghiav3k2jmvzld04fyy9qhkasr
American Music Award
0
68093
1086731
1020344
2022-08-05T22:11:29Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Keppelings om utens */ kt
wikitext
text/x-wiki
{{Priis
| ôfbylding =
| ôfbyldingstekst =
| ôfbyldingsbreedte =
| namme = <font color=white> ''American Music Award'' </font color=white>
| histoaryske namme =
| nasjonaliteit = [[File:Flag of the United States.svg|20px]] [[Feriene Steaten|Amerikaansk]]
| útrikt foar = [[muzyk]]
| útrikt troch = [[Dick Clark Productions]] <br> foar [[ABC (Amerikaanske stjoerder)|ABC]]
| frekwinsje = 1x jiers
| datum = ein [[novimber]]
| plak = [[Los Angeles]] ([[Kalifornje]])
| ynsteld = [[1973]]
| 1e útrikking = [[1973]]
| opheft =
| webside = [http://www.theamas.com www.theamas.com]
}}
De '''''American Music Awards''''' of '''AMA's''' binne in groep [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] prizen dy't ienris yn it jier by in seremoanje yn 'e twadde helte fan [[novimber]] yn [[Los Angeles]] útrikt wurde foar de bêste [[muzyk|muzikale]] wurken fan it foargeande jier. Oant [[2003]] waarden se yn novimber fan itselde jier útrikt. De ''American Music Awards'' waarden yn [[1973]] ynsteld troch [[presintator]] en [[tillefyzje]]produsint [[Dick Clark]] ([[1929]]-[[2012]]) foar de stjoerder [[ABC (Amerikaanske stjoerder)|ABC]], nei't dy de útrikkingsseremoanje fan de wichtichste Amerikaanske muzykprizen, de ''[[Grammy Award]]s'', ferlern hie oan konkurrint [[CBS (telefyzjenetwurk)|CBS]].
Oars as de ''Grammys'', dy't tawiisd wurde op grûn fan in stimming ûnder de leden fan 'e ''Recording Academy'' út 'e muzykyndustry sels, wurde de winners fan 'e AMA's beslist troch in opinypeiling ûnder de muzykkeapers en it bredere publyk. De útrikkingsseremoanje is yn 'e hannen fan ''[[Dick Clark Productions]]'', foar ABC. Dejinge dy't de measte AMA's ea wûn hat, is [[sjonger]] [[Michael Jackson]], dy't der troch de jierren hinne 26 fan opgarre hat. De meast bekroande [[band (muzykgroep)|band]] is [[Alabama (band)|Alabama]], mei 23, en de sjongster dy't it meast yn 'e prizen fallen is, is [[Whitney Houston]], mei 22 AMA's. Der binne 22 kategoryen, mei as wichtichsten "artyst fan it jier" en "nije artyst fan it jier".
==Kategoryen==
* artyst fan it jier
* nije artyst fan it jier
* favorite froulike [[popmuzyk|pop]]/[[rock 'n roll|rock]]-artyst
* favorite manlike pop/rock-artyst
* favorite pop/rock-band/duo/groep
* favorite pop/rock-album
* favorite froulike [[country]]-artyst
* favorite manlike country-artyst
* favorite country-band/duo/groep
* favorite country-album
* favorite [[rap]]/[[hiphop]]-artyst
* favorite rap/hiphop-album
* favorite froulike [[soul (muzyk)|soul]]/[[rhythm and blues|r&b]]-artyst
* favorite manlike soul/r&b-artyst
* favorite soul/r&b-album
* favorite ''[[adult contemporary]]''-artyst
* favorite ''[[contemporary inspirational]]''-artyst
* favorite [[alternative muzyk|alternative]] artyst
* favorite ''[[Latin muzyk|Latin]]''-artyst
* favorite [[elektroanyske dance-muzyk|elektroanyske ''dance''-muzyk]]artyst
* spesjale oeuvrepriis (''special achievement award'')
* single fan it jier
Ophefte kategoryen binne:
* favorite ynternasjonale artyst
* favorite nije ''adult contemporary''-artyst
* favorite ''adult contemporary''-album
* ûnthjit (''merit'')
* earepriis
==Keppelings om utens==
* [http://www.theamas.com/ Offisjele webside fan 'e ''American Music Awards'']
{{boarnen|boarnefernijing=
Foar boarnen en oare literatuer, sjoch ûnder: [http://en.wikipedia.org/wiki/American_Music_Award ''References'', op dizze side].
}}
[[Kategory:Amerikaanske muzykpriis]]
[[Kategory:Popmuzykpriis]]
[[Kategory:Rockpriis]]
[[Kategory:Countrypriis]]
[[Kategory:Rappriis]]
[[Kategory:Hiphoppriis]]
[[Kategory:Soulpriis]]
[[Kategory:R&B-priis]]
[[Kategory:Latinpriis]]
[[Kategory:Dancepriis]]
[[Kategory:Priis of ûnderskieding ynsteld yn 1973]]
ild1ke369lft75mwcw8x77uzdztl7lt
Billboard Music Award
0
68095
1086732
998256
2022-08-05T22:12:07Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Keppelings om utens */ kt
wikitext
text/x-wiki
{{Priis
| ôfbylding =
| ôfbyldingstekst =
| ôfbyldingsbreedte =
| namme = <font color=white> ''Billboard Music Award'' </font color=white>
| histoaryske namme =
| nasjonaliteit = [[File:Flag of the United States.svg|20px]] [[Feriene Steaten|Amerikaansk]]
| útrikt foar = [[muzyk]]
| útrikt troch = ''[[Billboard (tydskrift)|Billboard]]''
| frekwinsje = 1x jiers
| datum = [[maaie]]
| plak = [[Paradise (Nevada)|Paradise]] ([[Nevada]])
| ynsteld = [[1989]]
| 1e útrikking = [[1990]]
| opheft =
| webside = [http://www.billboard.com/bbma/ www.billboard.com/bbma/]
}}
De '''''Billboard Music Awards''''' binne in groep [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] prizen dy't ienris yn it jier (yn [[maaie]]) útrikt wurde foar de bêste wurken op it mêd fan 'e [[muzyk]]yndustry. De tawizing wurdt dien troch it toanoanjaande [[muzyk]][[tydskrift]] anneks hitlist ''[[Billboard (tydskrift)|Billboard]]'', en de útrikking, dy't foar it earst holden waard yn [[1990]], wurdt ''live'' útstjoerd op 'e Amerikaanske [[tillefyzje]]. De útstjoering waard oarspronklik hast tweintich jier lang fersoarge troch de stjoerder [[Fox (stjoerder)|Fox]], mar nei't dy it programma yn [[2007]] falle liet, waarden de ''Billboard Music Awards'' fjouwer jier net útrikt, oant [[ABC (stjoerder)|ABC]] yn [[2011]] de útstjoering oppakte.
==Kategoryen==
Op 't heden hawwe de ''Billboard Music Awards'' 37 fêste kategoryen (wêrfan't "artyst fan it jier", "album fan it jier", "liet fan it jier" en "nije artyst fan it jier" it wichtichst binne):
* artyst fan it jier
* nije artyst fan it jier
* ''Top [[Billboard 200]]''-artyst
* ''Top [[Billboard Hot 100|Hot 100]]''-artyst
* bêste froulike artyst
* bêste manlike artyst
* bêste duo/groep
* bêste [[country]]-artyst
* bêste [[dance]]-artyst
* bêste digitale muzykartyst
* bêste [[kristendom|kristlike]] artyst
* bêste [[Latin (muzyk)|Latin]]-artyst
* bêste [[rap]]-artyst
* bêste [[R&B]]-artyst
* bêste [[rock n' roll|rock]]-artyst
* bêste sosjale artyst
* bêste ''[[streaming media|streaming]]''-artyst
* album fan it jier
* ''Top Billboard 200''-album
* bêste [[country]]-album
* bêste [[dance]]-album
* bêste [[kristendom|kristlike]] album
* bêste [[Latin (muzyk)|Latin]]-album
* bêste [[rap]]-album
* bêste [[R&B]]-album
* bêste [[rock n' roll|rock]]-album
* liet fan it jier
* ''Top [[Billboard Hot 100|Hot 100]]''-liet
* bêste [[country]]liet
* bêste [[dance]]-liet
* bêste digitale liet
* bêste [[kristendom|kristlike]] liet
* bêste [[Latin (muzyk)|Latin]]-liet
* bêste [[rap]]-liet
* bêste [[rock n' roll|rock]]-liet
* bêste ''[[streaming media|streaming]]''-liet (audio)
* bêste ''[[streaming media|streaming]]''-liet (fideo)
* spesjale prizen (net elts jier útrikt):
** ''Artist Achievement Award'' (oeuvrepriis)
** artyst fan it desennium
** ''Billboard Century Award''
** ''Billboard Spotlight Award''
** ''Icon Award''
** ''Milestone Award''
** ''Millennium Award''
** ''Rising Star Award''
** ''Woman of the Year Award''
Ofskafte kategoryen binne û.m.:
* bêste nije manlike artyst
* bêste nije froulike artyst
* bêste alternative artyst
* bêste nije groep/band
* bêste digitale media-artyst
* bêste EDM-artyst
* bêste klassike ''crossover''-artyst
* bêste moderne rockartyst
* bêste popartyst
* bêste pop-punkartyst
* bêste ûnôfhinklike album-artyst
* bêste alternative album
* bêste EDM-album
* bêste klassike ''crossover''-album
* bêste popalbum
* bêste ûnôfhinklike album
* bêste nije liet
* bêste alternative liet
* bêste EDM-liet
* bêste moderne rockliet
* bêste popliet
* bêste R&B-liet
* bêste ''Rythmic Top 40''-titel
* bêstferkeapjende single
* bêste ''soundtrack''-single fan it jier
De winners fan 'e wichtichste kategoryen en de spesjale prizen fan 'e ''Billboard Music Award'' steane fernijd op [[:en:Billboard Music Award|dizze side]], op 'e Ingelske Wikipedy, ûnder de kopkes ''Ceremonies'' (winners fan 'e wichtichste kategoryen) en ''Special Awards'' (winners fan 'e spesjale prizen).
==Keppelings om utens==
* {{en}}[http://www.billboard.com/bbma/ Offisjele webside fan 'e ''Billboard Music Awards'']
{{boarnen|boarnefernijing=
Foar boarnen en oare literatuer, sjoch ûnder: [http://en.wikipedia.org/wiki/Billboard_Music_Award ''References'', op dizze side].
}}
[[Kategory:Amerikaanske muzykpriis]]
[[Kategory:Countrypriis]]
[[Kategory:Dancepriis]]
[[Kategory:Popmuzykpriis]]
[[Kategory:Gospelpriis]]
[[Kategory:Latinpriis]]
[[Kategory:Rappriis]]
[[Kategory:R&B-priis]]
[[Kategory:Rockpriis]]
[[Kategory:Priis of ûnderskieding ynsteld yn 1989]]
358kndmkq3l3sr7hrhc0nas9y58qw2t
CMT Music Award
0
68099
1086737
1062988
2022-08-05T22:13:35Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Keppelings om utens */ kt
wikitext
text/x-wiki
{{Priis
| ôfbylding =
| ôfbyldingstekst =
| ôfbyldingsbreedte =
| namme = <span style="color:white;"> ''CMT Music Award'' </span>
| histoaryske namme = ''Music City News Award'' <br />''TNN/Music City News Country <br /> Award'' <br />''TNN Music Award'' <br />''TNN/CMT Country Weekly <br /> Music Award'' <br />''CMT Flameworthy Video Music <br /> Award''
| nasjonaliteit = [[Ofbyld:Flag of the United States.svg|20px]] [[Feriene Steaten|Amerikaansk]]
| útrikt foar = [[country]][[muzyk]]
| útrikt troch = [[CMT]]
| frekwinsje = 1x jiers
| datum =
| plak = [[Nashville (Tennessee)|Nashville]] ([[Tennessee]])
| ynsteld = [[1967]]
| 1e útrikking = [[1967]]
| opheft =
| webside = [http://www.cmt.com/cmt-music-awards/ www.cmt.com/cmt-music-awards/]
}}
De '''''CMT Music Awards''''' binne in groep [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] prizen dy't ienris yn it jier (yn juny) útrikt wurde foar de bêste wurken op it mêd fan [[fideoklip]]s en [[tillefyzje]]-optredens út 'e [[countrymuzyk]] fan it foargeande jier. De útrikkingsseremoanje wurdt elts jier holden yn [[Nashville (Tennessee)|Nashville]], yn 'e [[Amerikaanske steaten|steat]] [[Tennessee]], en ''live'' útstjoerd op 'e muzykstjoerder [[CMT]] (''Country Music Television''). De útslach wurdt bepaald troch in stimming ûnder de fans, dy't plakfynt op 'e [[webside]] fan CMT (''CMT.com'').
==Skiednis==
De ''CMT Music Awards'' hawwe troch de jierren hinne frijwat reynkarnaasjes hân. Se begûnen yn [[1967]] as de ''Music City News Awards'', dy't útrikt waarden troch it ûnderwilens opdoekte [[tydskrift]] ''Music City News''. Yn [[1988]] sette de tillefyzjestjoerder [[TNN (stjoerder)|TNN]] (''The Nashville Network'') útein mei de útrikking fan 'e ''Viewers' Choice Awards'', dy't op in stimming ûnder sjoggers basearre wie, ta gelegenheid fan it besteans[[lustrum]] fan 'e stjoerder. Yn [[1990]] waarden de beide prizen op ien bulte smiten as de ''TNN/Music City News Country Awards''. It kontrakt fan TNN mei ''Music City News'' oangeande de prizen rûn yn [[1999]] ôf, en koart dêrnei hold it tydskrift op te bestean. De prizen kamen sadwaande yn [[2000]] bekend te stean as de ''TNN Music Awards''. In jier letter, doe't it tydskrift ''Country Weekly'' him opwurp as nije sponsor, wylst TNN de útstjoering fan 'e seremoanje trochskode nei it susternetwurk CMT, waard de namme feroare yn ''TNN/CMT Country Weekly Music Awards''.
Yn [[2002]] kaam de seremoanje foargoed by CMT, sadat de oantsjutting TNN út 'e namme ferdwûn. Teffens beëinige ''Country Weekly'' doe syn bemuoienis mei de prizen, en boppedat waard de formule alhielendal op 'e nij besjoen. Oant dy tiid hiene de prizen likernôch deselde kategoryen as de ''[[Academy of Country Music Awards]]'' of de ''[[Country Music Association Awards]]'', mar fan 2002 ôf leine de CMT-prizen har folslein ta op fideoklips en tillefyzje-optredens. Dêrby waarden de ''[[Video Music Awards]]'' fan susterstjoerder [[MTV]] as model brûkt. Sadwaande waard de namme yn 2002 oanpast ta ''CMT Flameworthy Video Music Awards''. Yn 't earstoan bestiene der ek guon net-tradisjonele kategoryen, lykas grappichste fideoklip, meast seksy fideoklip en meast sjauvinistyske (''patriotic'') fideoklip, mar dy waarden der meitiid útsuvere. De seremoanje sette him noch fierder ôf tsjin 'e fêstige oarder fan 'e countrymuzyk (yn dit gefal de ''ACM Awards'' en ''CMA Awards'') troch artysten út it subsjenre fan 'e ''[[bluegrass]]'' (dat yn 'e tradisjonele countrymuzyk in bytsje in ûnderskood bern is), lykas [[Alison Krauss]] en [[Earl Scruggs]], nei foarren te heljen. Yn [[2005]] waard de namme fannijs feroare, no yn ''CMT Music Awards''.
==Kategoryen==
Op 't heden hawwe de ''CMT Music Awards'' njoggen kategoryen:
* fideoklip fan it jier
* fideoklip fan it jier fan in duo
* fideoklip fan it jier fan in band
* fideoklip fan it jier fan in sjonger
* fideoklip fan it jier fan in sjongster
* fideoklip fan it jier wêrby't troch ferskate artysten gearwurke wurdt
* fideoklip fan it jier fan in optreden op CMT
* trochbraakfideoklip fan it jier
* ''CMT Impact Award''
Alle ''CMT Music Award''-winners steane fernijd op [[:en:List of CMT Music Awards ceremonies#Categorical winners|dizze side]], op 'e Ingelske Wikipedy.
==Keppelings om utens==
* {{en}}[http://www.cmt.com/cmt-music-awards/ Offisjele webside fan 'e ''CMT Music Awards'']
{{boarnen|boarnefernijing=
Foar boarnen en oare literatuer, sjoch ûnder: [http://en.wikipedia.org/wiki/CMT_Music_Awards ''References'', op dizze side].
}}
[[Kategory:Countrypriis]]
[[Kategory:Amerikaanske muzykpriis]]
[[Kategory:Priis of ûnderskieding ynsteld yn 1967]]
c36ht5b8mohsv5op7ickolgntm9a741
People's Choice Award
0
68120
1086741
1040344
2022-08-05T22:14:56Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Keppelings om utens */ kt
wikitext
text/x-wiki
{{Priis
| ôfbylding = People's Choice Awards logo.png
| ôfbyldingstekst =
| ôfbyldingsbreedte = 200px
| namme = <font color=white> ''People's Choice Award'' </font color=white>
| histoaryske namme =
| nasjonaliteit = [[File:Flag of the United States.svg|20px]] [[Feriene Steaten|Amerikaansk]]
| útrikt foar = [[film]], [[tillefyzje]] en [[muzyk]]
| útrikt troch = [[Procter & Gamble]]
| frekwinsje = 1x jiers
| datum = mids [[jannewaris]]
| plak = [[Los Angeles]] ([[Kalifornje]])
| ynsteld = [[1974]]
| 1e útrikking = [[1975]]
| opheft =
| webside = [http://www.peopleschoice.com www.peopleschoice.com]
}}
De '''''People's Choice Awards''''' ("Folkskarprizen") binne in groep [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] prizen dy't ienris yn it jier by in seremoanje yn [[Los Angeles]] útrikt wurde foar de bêste wurken op it mêd fan [[film]], [[tillefyzje]] en [[muzyk]] fan it foargeande jier. De winners wurde bepaald troch it Amerikaanske publyk, oarspronklik op grûn fan in opinypeiling, mar sûnt [[2005]] fia in ''online''-stimming op 'e [[webside]] fan 'e ''People's Choice Awards''. De útrikkingsseremoanje wurdt organisearre troch [[Procter & Gamble]], in Amerikaanske produsint fan konsuminte-artikels. De earste útrikking fûn plak yn [[1975]], en de seremoanje is sûnt altyd ''live'' útstjoerd troch de Amerikaanske stjoerder [[CBS (telefyzjenetwurk)|CBS]]. By de earste útrikking waard ''[[The Sting]]'' útroppen ta favorite film (fan it jier [[1974]]), [[Barbra Streisand]] ta favorite aktrise en [[John Wayne]] ta favorite akteur.
==Kategoryen==
De kategoryen fan 'e ''People's Choice Awards'' hawwe troch de jierren hinne wat fariëarre, mar op 't heden binne der 48 ûnderskate kategoryen, ferdield oer fjouwer sjenres:
* Film
** favorite [[film]] fan it jier
** favorite [[aksjefilm]] fan it jier
** favorite [[komeedzje]] fan it jier
** favoryt [[filmdrama|drama]] fan it jier
** favorite filmrige fan it jier
** favoryt filmfangefolch fan it jier
** favorite [[akteur|filmakteur]] fan it jier
** favorite filmaktrise fan it jier
** favorite dramafilmakteur fan it jier
** favorite dramafilmaktrise fan it jier
** favorite aksjefilmstjer fan it jier
** favorite filmsuperheld fan it jier
** favorite komeedzjefilmakteur fan it jier
** favorite komeedzjefilmaktrise fan it jier
* Tillefyzje
** favorite [[komeedzjesearje]] fan it jier
** favorite kabeltillefyzjekomeedzjesearje fan it jier
** favorite nije tillefyzjekomeedzjesearje fan it jier
** favorite [[dramasearje]] fan it jier
** favorite kabeltillefyzjedramasearje fan it jier
** favorite nije tillefyzjedramasearje fan it jier
** favorite [[misdiesearje]] fan it jier
** favorite [[science fiction]]/[[fantasy (sjenre)|fantasy]]searje fan it jier
** favorite [[tillefyzjekwis]] fan it jier
** favoryt beteltillefyzjeprogramma fan it jier
** favorite komeedzjetillefyzje-akteur fan it jier
** favorite komeedzjetillefyzje-aktrise fan it jier
** favorite dramatillefyzje-akteur fan it jier
** favorite dramatillefyzje-aktrise fan it jier
** favorite deitillefyzjepresintator fan it jier
** favorite jûnstillefyzjepresintator fan it jier
** favoryt ferneamd sjuerylid fan it jier
** favorite nije praatprogrammapresintator fan it jier
** favoryt tillefyzjefangefolch fan it jier
*Muzyk
** favoryt [[liet]] fan it jier
** favoryt [[cd|album]] fan it jier
** favorite [[fideoklip]] fan it jier
** favoryt muzykfangefolch fan it jier
** favorite manlike [[sjonger|artyst]] fan it jier
** favorite froulike artyst fan it jier
** favorite [[band (muzykgroep)|band]] fan it jier
** favorite [[popmuzyk|pop]]artyst fan it jier
** favorite [[hiphop]]artyst fan it jier
** favorite [[rhythm and blues|r&b-artyst]] fan it jier
** favorite [[country|country-artyst]] fan it jier
** favorite trochbrekkende artyst fan it jier
* Spesjaal
** favorite humanitêre bekendheid
** troch it folk keazen stim fan it jier
** favorite [[kryst]]film
==Keppelings om utens==
* {{en}}[http://www.peopleschoice.com/ Offisjele webside fan 'e ''People's Choice Awards'']
{{boarnen|boarnefernijing=
Foar boarnen en oare literatuer, sjoch ûnder: [http://en.wikipedia.org/wiki/People's_Choice_Awards ''References'', op dizze side].
}}
[[Kategory:Amerikaanske filmpriis]]
[[Kategory:Amerikaanske telefyzjepriis]]
[[Kategory:Amerikaanske muzykpriis]]
[[Kategory:Popmuzykpriis]]
[[Kategory:Hiphoppriis]]
[[Kategory:R&B-priis]]
[[Kategory:Countrypriis]]
[[Kategory:Priis of ûnderskieding ynsteld yn 1974]]
q507kjk1d8gtp9864ah8n4s6l57dryk
French Country Music Award
0
68123
1086739
869855
2022-08-05T22:13:59Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Keppelings om utens */ kt
wikitext
text/x-wiki
{{Priis
| ôfbylding =
| ôfbyldingstekst =
| ôfbyldingsbreedte =
| namme = <font color=white> ''French Country Music Award'' <br><small>''Prix Français de Musique Country''</small></font color=white>
| histoaryske namme =
| nasjonaliteit = [[File:Flag of France.svg|20px]] [[Frankryk|Frânsk]]
| útrikt foar = [[country]][[muzyk]]
| útrikt troch = [[French Association of Country Music|FACM]]
| frekwinsje = 1x jiers
| datum =
| plak =
| ynsteld = [[2002]]
| 1e útrikking = [[2002]]
| opheft =
| webside = [http://facm.free.fr/ www.facm.free.fr]
}}
De '''''French Country Music Awards''''' ([[Frânsk]]: ''Prix Français de Musique Country'') binne in groep [[Frankryk|Frânske]] prizen dy't ienris yn it jier yn 15 kategoryen útrikt wurde foar de bêste wurken op it mêd fan 'e Frânske en ynternasjonale [[country]][[muzyk]]. Frjemd genôch (foar in Frânsk barren) steane de prizen fral bekend ûnder de [[Ingelsk]]e namme. De ''French Country Music Awards'' besteane sûnt [[2002]], en wurde tawiisd en útrikt troch de ''[[French Association of Country Music]]'', fêstige te [[Saint-Laurent de Vaux]].
==Kategoryen==
* bêste Frânske sjongster fan it jier
* bêste Frânske sjonger fan it jier
* bêste Frânske groep fan it jier
* bêste sjongster fan it jier
* bêste sjonger fan it jier
* bêste muzikant fan it jier
* bêste ûnôfhinklike artyst fan it jier
* bêste duo fan it jier
* bêste artyst/groep fan it jier
* bêste ''[[bluegrass (muzyk)|bluegrass]]''-band fan it jier
* bêste nije talint fan it jier
* bêste liet fan it jier
* bêste album fan it jier
* bêste ''live''-optreden fan it jier
* bêste fideoklip fan it jier
==Keppelings om utens==
* {{fr}}[http://facm.free.fr/ Offisjele webside fan 'e ''French Association of Country Music'']
[[Kategory:Countrypriis]]
[[Kategory:Frânske muzykpriis]]
[[Kategory:Priis of ûnderskieding ynsteld yn 2002]]
llx8oxrmwkumwkj0d3v3h9l86rk3kt1
Juno Award
0
68126
1086726
1061936
2022-08-05T22:09:32Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Keppelings om utens */ kt
wikitext
text/x-wiki
{{Priis
| ôfbylding = Juno Awards Logo.png
| ôfbyldingstekst =
| ôfbyldingsbreedte = 250px
| namme = <span style="color:white;"> ''Juno Award'' </span>
| histoaryske namme = Gold Leaf Award <br />Juneau Award
| nasjonaliteit = [[Ofbyld:Flag of Canada.svg|20px]] [[Kanada|Kanadeesk]]
| útrikt foar = [[muzyk]]
| útrikt troch = [[Canadian Academy of Recording Arts and Sciences|CARAS]]
| frekwinsje = 1x jiers
| datum = [[jannewaris]]
| plak = [ferskilt per jier]
| ynsteld = [[1970]]
| 1e útrikking = [[1970]]
| opheft =
| webside = [http://www.junoawards.ca www.junoawards.ca]
}}
De '''''Juno Awards''''' binne in groep [[Kanada|Kanadeeske]] prizen dy't ienris yn it jier útrikt wurde oan meast Kanadeeske [[sjonger]]s, [[band (muzykgroep)|bands]] en [[muzikant]]en by wize fan erkenning foar harren artistike en technyske prestaasjes op alderlei muzikaal mêd. De prizen binne ferneamd nei [[Pierre Juneau]], de earste foarsitter fan 'e [[Kanadeeske Radio-Telefyzje en Telekommunikaasjekommisje]] en eardere foarsitter fan 'e steats[[omrop]] [[Canadian Broadcasting Corporation|CBC]]. De prizen wurde by in offisjele seremoanje yn jannewaris yn 44 kategoryen útrikt. De winners wurde útkeazen troch de leden fan 'e ''[[Canadian Academy of Recording Arts and Sciences]]'' (CARAS) of troch in panel fan ekspêrs, ôfhinklik fan hokker priis oft it om giet. Njonken de útrikking fan 'e ''Juno Awards'' sels makket ek de ynhuldiging fan nije leden fan 'e ''Canadian Music Hall of Fame'' ûnderdiel út fan 'e seremoanje.
==Skiednis==
De ''Juno Awards'' komme fuort út 'e opinypeiling dy't it [[muzyk]][[tydskrift]] ''[[RPM (tydskrift)|RPM Magazine]]'' fanôf [[1964]] elts jier ûnder syn abbonees hold om út te meitsjen hokker artysten en bands oft de bêste fan Kanada wiene. It resultaat fan dy opinypeilings waard yn desimber yn it tydskrift sels publisearre.
Uteinlik besleaten fertsjintwurdigers fan 'e Kanadeeske plate-yndustry en ''RPM''-oprjochter [[Walt Grealis]] dat der in echte priis komme moast, mei in formele útrikkingsseremoanje, sa't dy ek bestiene yn 'e [[Feriene Steaten]]. Dêrta waarden doe de ''Gold Leaf Award''s oprjochte, dy't foar it earst yn [[1970]] yn [[Toronto]] útrikt waarden. Letter dat jier waarden ''RPM''-lêzers útnûge om in bettere namme foar de priis te betinken, en doe wie der immen dy't oanrette dat de priis ferneamd wurde kinne soe nei [[Pierre Juneau]], mei't dyselde fan ûnmisber belang west hie by it gearstallen fan 'e Kanadeeske stjoerderregulaasjes en om't er witwat út 'e wei set hie om Kanadeeske artysten oan te priizgjen. De staveringswize fan 'e namme waard ferienfâldige ta "Juno", en fan [[1971]] ôf kamen de prizen sa te hjitten.
Oant [[1973]] waarden de winners foarôfgeande oan 'e útrikking bekendmakke yn ''RPM'', mar fan [[1974]] ôf waard de útslach geheim holden oant de útrikking sels. Fertsjintwurdigers út 'e Kanadeeske muzykyndustry foarmen in advyskomitee, dat yn [[1974]] omfoarme waard ta de ''Canadian Music Awards Association'', dy't de folle ferantwurdlikheid foar de tawizing fan 'e ''Juno Awards'' en de organisaasje fan 'e útrikkingsseremoanje op him naam. Yn [[1977]] waard de namme fan 'e feriening feroare yn ''[[Canadian Academy of Recording Arts and Sciences]]'' (CARAS).
[[File:ShaniaTwainJunoAwardsMar2011.jpg|right|thumb|200px|[[Sjongster]] [[Shania Twain]] lit har ''Juno Award'' sjen, yn [[2011]].]]
Yn [[1975]] waard de útrikking foar it earst ''live'' útstjoerd op 'e CBC. De útrikkingseremoanje fûn oant [[1983]] yn jannewaris plak, mar fan [[1984]] oant [[1987]] waarden de prizen útrikt yn desimber. Doe't de sjochsifers yn 'e feestdageperioade weromrûnen, besleat de CBC om it spul wer yn jannewaris te organisearjen. Mei't de útrikking fan desimber [[1988]] doe opskood waard nei jannewaris [[1989]] fûn der yn 1988 dus gjin útrikking plak. Yn [[2002]] waard de útstjoering fan 'e seremoanje oerhevele fan 'e CBC nei [[CTV (stjoerder)|CTV]]. Fan [[2006]] ôf is de útrikking fan 'e ''Juno Awards'' yn 'e Feriene Steaten ek te folgjen op [[MTV2]]. Jierliks sjogge der sa'n 250 miljoen minsken nei. Yn [[2007]] wie [[Nelly Furtado]] de earste foar mear as ien kategory nominearre artyst dy't yn al dy kategoryen ek wier-wier wûn, de beide meast prestizjeuze kategoryen ("album fan it jier" en "artyst fan it jier") ynbegrepen.
==Kategoryen==
* artyst fan it jier
* nije artyst fan it jier
* ynternasjonale artyst fan it jier
* groep fan it jier
* nije groep fan it jier
* [[liet]]sjesskriuwer fan it jier
* opnametechnikus fan it jier
* Jack Richardson produsint fan it jier
* album fan it jier
* ynternasjonaal album fan it jier
* ''[[adult alternative]]''-album fan it jier
* ''[[adult contemporary]]''-album fan it jier
* [[alternative muzyk|alternatyf]] album fan it jier
* berne-album fan it jier
* [[blues]]album fan it jier
* [[country]]-album fan it jier
* ''[[dance]]''-opname fan it jier
* [[elektroanyske muzyk|elektroanysk]] album fan it jier
* [[Frânsk]]talich album fan it jier
* [[Yndianen|lânseigen]] album fan it jier
* ynstrumintaal album fan it jier
* fokaal [[jazz]]-album fan it jier
* modern [[jazz]]-album fan it jier
* tradisjoneel [[jazz]]-album fan it jier
* [[klassike muzyk|klassyk]] album fan it jier (fokaal optreden fan solo-artyst of koar)
* [[klassike muzyk|klassyk]] album fan it jier (orkest of sole mei orkestrale begelieding)
* [[klassike muzyk|klassyk]] album fan it jier (solo of keamermuzyk)
* [[klassike muzyk|klassike]] komposysje fan it jier
* [[kristendom|kristlik]]/[[gospel]]album fan it jier
* [[metal (muzyk)|metal]]/[[hardrock]]album fan it jier
* [[popmuzyk|pop]]album fan it jier
* [[R&B]]/[[soul]]album fan it jier
* [[rap]]-opname fan it jier
* [[reggae]]-opname fan it jier
* [[rock n' roll|rock]]album fan it jier
* [[roots & traditional]]-album fan it jier (groep)
* [[roots & traditional]]-album fan it jier (solo)
* [[wrâldmuzyk]]album fan it jier
* ynternasjonale single fan it jier
* fideoklip fan it jier
* muzyk-dvd fan it jier
* opnamepakket fan it jier
* ''Juno Fan Choice Award'' (publykspriis)
* ''Juno International Achievement Award'' (ynternasjonale oeuvrepriis)
==Keppelings om utens==
* {{en}}[http://www.junoawards.ca/ Offisjele webside fan 'e ''Juno Awards'']
{{boarnen|boarnefernijing=
Foar boarnen en oare literatuer, sjoch ûnder: [http://en.wikipedia.org/wiki/Juno_Award ''References'', op dizze side].
----
{{commonscat|Juno Awards}}
}}
[[Kategory:Kanadeeske muzykpriis]]
[[Kategory:Bluespriis]]
[[Kategory:Countrypriis]]
[[Kategory:Dancepriis]]
[[Kategory:Jazzpriis]]
[[Kategory:Klassike-muzykpriis]]
[[Kategory:Gospelpriis]]
[[Kategory:Hardrockpriis]]
[[Kategory:Popmuzykpriis]]
[[Kategory:R&B-priis]]
[[Kategory:Soulpriis]]
[[Kategory:Rappriis]]
[[Kategory:Reggaepriis]]
[[Kategory:Rockpriis]]
[[Kategory:Priis of ûnderskieding ynsteld yn 1970]]
9s6olbtpdv89bgw700ba1pcqf4yhc09
Radio Music Award
0
68131
1086742
869767
2022-08-05T22:15:22Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Fêste kategoryen */ kt
wikitext
text/x-wiki
{{Priis
| ôfbylding =
| ôfbyldingstekst =
| ôfbyldingsbreedte =
| namme = <font color=white> ''Radio Music Award'' </font color=white>
| histoaryske namme =
| nasjonaliteit = [[File:Flag of the United States.svg|20px]] [[Feriene Steaten|Amerikaansk]]
| útrikt foar = bêste [[liet]]en op Am. [[radio]]
| útrikt troch =
| frekwinsje = 1x jiers
| datum =
| plak =
| ynsteld =
| 1e útrikking = [[1999]]
| opheft = [[2005]]
| webside = ''n.f.t.''
}}
De '''''Radio Music Awards''''' wiene in groep [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] prizen dy't ienris yn it jier útrikt wurde foar de bêste [[liet]]en op 'e Amerikaanske [[radio]]stjoerders. De nominaasjes waarden basearre op 'e hoemannichte spyltiid dy't de lieten op 'e stjoerders taparte krigen, wat wer te krijen hie mei de populariteit. De ''Radio Music Awards'' waarden foar it earst útrikt yn [[1999]], en de seremoanje wie ''live'' te sjen op 'e stjoerder ''[[The WB]]''. Yn [[2000]] waard it oernommen troch [[ABC (stjoerder)|ABC]], en letter waard it trochskood nei [[NBC]], dy't dizze prizen yn 'e merk besocht te setten as de ''[[Golden Globes]]'' fan 'e [[muzyk]]yndustry. Winners wiene û.m. [[NSYNC]], [[Shakira]], de ''[[Backstreet Boys]]'', [[Janet Jackson]], [[Mariah Carey]], [[Elton John]], ''[[Destiny's Child]]'', [[Tim McGraw]], [[Kelly Clarkson]], [[Lenny Kravitz]], [[Nelly]], [[Avril Lavigne]] en [[Christina Aguilera]]. De lêste útrikking fûn plak yn [[2005]], wêrnei't de ''Radio Music Awards'' in stille dea stoaren.
==Fêste kategoryen==
* artyst fan it jier (''mainstream''-hitradio)
* liet fan it jier (''mainstream''-hitradio)
* artyst fan it jier (''urban en rythmic''-radio)
* liet fan it jier (''urban en rythmic''-radio)
* artyst fan it jier (alternative en rock-radio)
* liet fan it jier (alternative en rock-radio)
* artyst fan it jier (countryradio)
* liet fan it jier (countryradio)
* artyst fan it jier (rock-radio)
* liet fan it jier (rock-radio)
* artyst fan it jier (''adult''-hitradio)
* liet fan it jier (''adult''-hitradio)
* ''Legend Award''
{{boarnen|boarnefernijing=
Foar boarnen en oare literatuer, sjoch ûnder: [http://en.wikipedia.org/wiki/Radio_Music_Awards ''References'', op dizze side].
}}
[[Kategory:Amerikaanske muzykpriis]]
[[Kategory:Amerikaanske radiopriis]]
[[Kategory:Popmuzykpriis]]
[[Kategory:Hiphoppriis]]
[[Kategory:Dancepriis]]
[[Kategory:Rappriis]]
[[Kategory:R&B-priis]]
[[Kategory:Rockpriis]]
[[Kategory:Countrypriis]]
[[Kategory:Priis of ûnderskieding ynsteld yn 1999]]
[[Kategory:Priis of ûnderskieding opheft yn 2005]]
jzr9gn2c4fia7ge2n86w6osdonfoaeo
Mariah Carey
0
70453
1086504
1081769
2022-08-05T20:52:40Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Keppelings om utens */ kt
wikitext
text/x-wiki
{{Sjonger of muzikant
| ôfbylding = Mariah_Carey_WBLS_2018_Interview_4.jpg
| ôfbyldingstekst =
| ôfbyldingsbreedte = 200px
| echte namme = Mariah Carey
| nasjonaliteit = [[File:Flag of the United States.svg|20px]] [[Feriene Steaten|Amerikaansk]]
| berne = [[27 maart]] [[1969]]<ref>[https://nyshistoricnewspapers.org/lccn/sn83031119/1969-04-10/ed-1/seq-15/ ''Recent Births Are Announced''], yn: ''The Long-Islander'', Huntington, New York, 10 april, 1969, s. 2 (sitaat: "Recent births at Huntington Hospital have been announced as follows [...] March 27 Mariah, Mr. and Mrs. Alfred Carey, Huntington [...]").</ref>
| berteplak = [[Huntington (New York)|Huntington]] ([[New York (steat)|New York]])
| stoarn =
| stjerplak =
| etnisiteit = [[File:Flag of the UNIA.svg|20px]] [[Afro-Amerikanen|Afro-Amerikaansk]] <br>[[File:Flag of Venezuela.svg|20px]] [[Fenezolanen|Fenezolaansk]] <br>[[File:Flag of Ireland.svg|20px]] [[Ieren (folk)|Iersk]]
| sjenre = [[R&B]], [[popmuzyk|pop]], [[hiphop]], [[soul (muzyk)|soul]]
| ynstrumint = [[piano]]
| sjongtaal = [[Ingelsk]], [[Spaansk]]
| grutste hit(s) = ''I'll Be There'' <br>''Dreamlover'' <br>''Hero'' <br>''Without You'' <br>''[[All I Want for Christmas Is You]]''
| jierren aktyf = [[1988]] – no
| prizen = 5x [[Grammy Award]]
| webside = [http://mariahcarey.com mariahcarey.com]
}}
'''Mariah Carey''' ([[Huntington (New York)|Huntington]] ([[New York (steat)|New York]]), [[27 maart]] [[1969]], is in [[Feriene Steaten|Amerikaansk]] [[sjongster]], [[liet]]sjeskriuwster, [[muzikante]], [[aktrise]], [[muzyk]]produsinte en [[filantrope]] fan mingd [[etnyske groep|etnysk]] komôf, dy't bekend stiet om 'e hege [[muzyknoat|noaten]] dy't se helje kin. Hja [[debút|debutearre]] yn [[1990]] mei har nei harsels neamde earste [[album (muzyk)|album]], dat yn 'e [[Feriene Steaten]] njoggen kear [[platina plaat|platina]] waard. Neitiid hat Carey noch mear as in tolvetal oare studio-albums útbrocht, wêrfan't de measten in tige súksesfol wiene. Guon fan har bekendste hits binne ''I'll Be There'', ''Dreamlover'', ''Hero'', ''Without You'' en it noch altyd tige populêre [[kryst]]nûmer ''[[All I Want for Christmas Is You]]''. Hoewol't se úteinsette yn 'e [[R&B]]- en [[popmuzyk|pop]]sjenres, skode se ein [[1990-er jierren|jierren njoggentich]] stadichoan op nei [[hiphop]]. Oan it begjin fan 'e [[jierren 2000]] waard se in hoart opnommen nei't se [[minsklik lichem|fysyk]] en [[emoasje|emosjoneel]] ynstoart wie, wêr't troch de [[rabbersparse]] út en tenei oer berjochte waard. Neitiid rekke it mei har [[karriêre]] yn it neigean, oant se yn [[2005]] wer by de wâl opklaude en fannijs boppe-oan op 'e [[hitlist]]en stie. Underwilens hat Carey wrâldwiid mear as 200 miljoen platen ferkocht, wêrmei't se ien fan 'e bêst ferkeapjende muzykartysten aller tiden is. Har karriêre is bekroand mei fiif ''[[Grammy Award]]s'' en withoefolle oare [[priis (ûnderskieding)|prizen]]. Mariah krige yn [[2015]] in [[stjer (figuer)|stjer]] op 'e [[Hollywood Walk of Fame]].
==Libben==
===Jonkheid===
Mariah Carey waard berne op [[27 maart]] [[1969]], yn [[Huntington (New York)|Huntington]], op [[Long Island]], yn 'e [[Amerikaanske steaten|steat]] [[New York (steat)|New York]], in lyts foarstedsje fan 'e stêd [[New York (stêd)|New York]]. Har heit, Alfred Roy Carey, wie fan mingd [[Afro-Amerikanen|Afro-Amerikaansk]] en [[Latino's yn Noard-Amearika|Latino]] ([[Fenezuëla|Fenezolaansk]]) [[etnyske groep|etnysk]] komôf, wylst har mem, Patricia Hickey, [[Ieren (folk)|Iersk]] bloed hie. Carey wie de efternamme dy't Mariah har Fenezolaanske pake, Francisco Núñez, oannaam nei't er yn 'e earste helte fan 'e [[tweintichste iuw]] nei de [[Feriene Steaten]] ta emigrearre wie.
[[File:MariahGMA.jpg|left|thumb|200px|Mariah Carey ûnder in optreden yn it [[tillefyzje]]programma ''Good Morning America'', yn [[2013]].]]
Carey har mem wie in [[opera (muzyk)|opera]]sjongster en sjongleraresse dy't tsjin 'e wil fan har famylje mei Carey har heit, in [[loftfeart]]technikus, útnaaide en troude. Neitiid woe de Hickey-famylje neat mear te krijen hawwe mei Carey har mem, harsels, har âldere suster Alison en har jongere broer Morgan, fanwegen de skande dat in [[jeropide ras|blanke]] frou mei in [[negroïde ras|swarte]] man troud wie. Sadwaande identifisearret Carey har sterk mei de [[Afro-Amerikanen|Afro-Amerikaanske]] mienskip, hoewol't sysels sa'n ljochte [[hûdskleur]] hat, dat se wol foar blank trochgean kin.
Carey har âldelju wrakselen mei har plak yn 'e mienskip, en skieden úteinlik doe't Carey trije jier wie. Alison bleau by har heit, wylst Mariah en Morgan by har mem kamen. Meitiid groeiden Carey en har heit útinoar, en úteinlik soe hja de bannen mei him hielendal ferbrekke. Nei ferskate drege jierren ferfear it gesin nei in mear woltierige buert fan New York, dêr't Carey fierder opgroeide. Op 'e [[legere skoalle]] begûn hja al [[gedicht]]en te skriuwen en dêr meldijkes by te betinken, en blonk hja út by [[muzyk]]les. Har stim trainde se fan bern ôf oan mei help fan har mem. Dy brocht har yn 'e kunde mei har eigen grutte leafde, de klassike opera, mar doe't dat Carey net folle dearde, sette se har net ûnder druk om dy kant út te gean, eat dêr't Carey har letter tige tankber foar wie. Op 'e [[middelbere skoalle]] kaam Carey yn 'e kunde mei de lettere [[sjonger]] en [[muzikant]] [[Gavin Christopher]] en de lettere [[muzyk]]produsint [[Ben Margulies]]. Mei-inoar wurken se oan Carey har [[liet]]en en makken se in demo-tape wêrmei't Carey in foet tusken de doar besocht te krijen by de grutte platelabels, wat kear op kear mislearre.
[[File:Mariah Carey 1990.jpg|right|thumb|200px|Mariah Carey yn [[1990]].]]
===Sjongkarriêre===
====Iere jierren====
Koart nei't Carey in lyts appartemintsje yn New York belutsen hie dat se dielde mei fjouwer oare studintes, rekke hja befreone mei de begjinnende popsjongster [[Brenda K. Starr]]. Yn [[desimber]] [[1988]] beselskippe se Starr nei in galajûn fan 'e muzykyndustry, dêr't se muzykprodusint [[Tommy Mottola]], de baas fan platemaatskippij ''[[Columbia Records]]'', har demotape yn 'e hannen treau. Dy besleat letter dy jûns, mear út ferfeling as om wat oars, om der ûnderweis nei hûs nei te lústerjen. Nei't er twa fan 'e fjouwer nûmers heard hie, kearde er de auto en gie werom nei it feest om Carey te sykjen, mar dy wie ûnderwilens al op hûs oan gien. Yn wat ornaris opdist wurdt as in moderne ferzje fan it bekende [[mearke]] ''[[Jiskepûster]]'', sette Mottola útein mei in twa wiken duorjende siiktocht nei de ûnbekende sjongster, en doe't er har einlings en te'n lêsten fûn hie, liet er har daliks in kontrakt tekenje.
Carey har earste studio-album, ''Mariah Carey'', kaam út yn [[1990]]. ''Columbia'' joech mer as $1 miljoen út oan promoasje en [[reklame]], en nei in trage start klom it album úteinlik nei de top fan 'e Amerikaanske [[Billboard 200|''Billboard'' 200]]-list. Carey waard dermei nominearre foar in ''[[Grammy Award]]'' (de wichtichste Amerikaanske muzykpriis) foar album fan it jier en wûn sels in ''Grammy'' foar bêste nije artyst, wylst de single ''Vision of Love'' in ''Grammy'' foar bêste popoptreden fan in sjongster wûn en noch foar trije oaren nominearre waard. Behalven ''Vision of Love'' berikten ek de singles ''Love Takes Time'', ''Someday'' en ''I Don't Wanna Cry'' it earste plak op 'e hitlisten, en dêrmei wie Carey de earste artyst sûnt ''[[The Jackson 5]]'' yn 'e jierren sechtich, dy't mei sawol de debútsingle as de trije dêropfolgjende singles it earste plak helle. It album ''Mariah Carey'' waard njoggen kear [[platina plaat|platina]] yn 'e Feriene Steaten, sân kear platina yn [[Kanada]], fjouwer kear platina yn [[Nij-Seelân]], trije kear platina yn [[Japan]] en ien kear platina yn [[Austraalje (lân)|Austraalje]] en [[Grut-Brittanje]]. Wrâldwiid waarden der mear as 15 miljoen eksimplaren fan ferkocht.
[[File:Mariah Carey One Sweet Day Madison Square 1995.jpg|left|thumb|280px|Carey mei [[Boyz II Men]] ûnder in útfiering fan ''One Sweet Day'', yn it [[New York (stêd)|Newyorkske]] [[Madison Square Garden]].]]
Carey har twadde studio-album, ''Emotions'', kaam út yn [[1991]]. Dêrfoar wurke se gear mei [[Walter Afanasieff]], in muzykprodusint fan namme. Yn dyselde snuorje krigen Carey en har âlde freon Ben Margulies spul om 'e hichte fan 'e royaltys dêr't hy as mei-skriuwer fan har iere lieten rjocht op hie. De [[rjochter]] kaam deroan te pas en de freonskip einige mei rûzje. ''Emotions'' die it ûnderwilens tige goed, al koe it it súkses fan Carey har debútalbum net belykje. Der waarden wrâldwiid 8 miljoen eksimplaren fan ferkocht, en inkeld de titelsong helle it earste plak op 'e hitlisten.
In grut oandiel yn har súkses hie Carey har [[stimberik]], dat fiif [[oktaaf|oktaven]] beslacht, en dêr't se (hege) noaten foarby de sânde oktaaf mei helje kin. Letter soe har dat in fermelding yn it ''[[Guinness Book of Records]]'' opsmite, mar om't se nea ''live'' optrede, giene der yn it begjin fan har karriêre geruchten dat Carey in "studiowjirm" wie, dy't inkeld mei help fan studiotechnyk sa sjonge koe. Carey sels hold út dat it om [[plankekoarts]] gie, mar om 'e geruchten foar iens en foar altyd te ûntsenuwen boekte ''Columbia Records'' in optreden op ''[[MTV Unplugged]]'', in [[tillefyzje]]programma op 'e [[muzyk]]stjoerder [[MTV]]. Dêr song hja û.m. ''I'll Be There'', dat oarspronklik yn [[1970]] populêr makke wie troch ''[[The Jackson 5]]''. Hoewol't Carey en Afanasieff pas op it lêste momint besleaten om dat nûmer yn it optreden yn te passen, waard dat in grut súkses.
[[File:Mariah Carey13 Edwards Dec 1998.jpg|right|thumb|230px|Carey yn [[1998]], ûnder in konsert op 'e [[Loftmachtbasis Edwards]].]]
Ein augustus [[1993]] brocht Carey har trêde studio-album út, dat de titel ''Music Box'' krige. Nei't ''Emotions'', dat in oade wie oan 'e [[Motown]]-muzyk dêr't Carey mei opgroeid wie, it net sa goed dien hie as har debútalbum, waard besletten om mei ''Music Box'' mear op 'e pop-toer te gean. Dat die fertuten, want it album waard in ûnbidich súkses, dat Carey yn Amearika har earste [[diamanten plaat]] opsmiet. Uteinlik giene der mear as 32 miljoen eksimplaren fan oer de toanbank, wêrmei't it ien fan 'e bêst ferkeapjende albums aller tiden wie. Boppedat besoarge ''Music Box'' Carey ek har definitive ynternasjonale trochbraak, mei grutte súksessen yn [[Japan]], [[Kanada]], [[Austraalje (lân)|Austraalje]], [[Nij-Seelân]], [[Grut-Brittanje]], [[Frankryk]], [[Dútslân]], [[Nederlân]], [[Sweden]] en ferskate oare [[Jeropa|Jeropeeske]] lannen. Fan 'e singles diene fral ''Hero'' en ''Without You'' it bûtenwentige goed. Nei it útbringen fan ''Music Box'' gie Carey foar it earst op in koart toernee, dat trouwens beheind bleau ta [[Noard-Amearika]] en wêrby't se mar seis konserten joech. Likegoed wie dat foar har in grutte stap.
Neitiid kaam men by ''Columbia Records'' mei it idee op 'e lapen om in [[kryst]]album te meitsjen. Carey wie dêr wol foar te finen, en der waard besletten dat de cd in mjuks fan traysjonele [[hymne]]n en nije lieten befetsje soe. Mei Afanasieff, dy't ek in grut oandiel hân hie yn it skriuwern fan 'e lieten foar ''Music Box'', sette Carey har oan it wurk. It album, dat de titel ''Merry Christmas'' krige, kaam yn novimber [[1994]] út. It rûn tige goed en waard mei 15 miljoen eksimplaren it bêstferkochte krystalbum aller tiden. De ''lead''-single wie ien fan 'e nijskreaune lieten, ''[[All I Want for Christmas Is You]]''. Dat ûntjoech him ta Carey har grutste ynternasjonale hit, al die it it iroanysk genôch yn 'e Feriene Steaten sels wat minder goed.
[[File:Mariah Carey 2003 tour 1.jpg|left|thumb|280px|Mariah Carey sjongt ''Hero'' ûnder in konsert yn [[2003]].]]
====Middeljierren en sûnensswierrichheden====
Mei har fyfde studio-album, ''Daydream'', dat yn [[1995]] útkaam, begûn Carey de popmuzyk fan ''Music Box'' te fermingen mei [[R&B]]- en [[hiphop]]-ynfloeden. Fan dit album waarden wrâldwiid 25 miljoen eksimparen ferkocht, en it wie Carey har bêst ferkeapjende album yn 'e Feriene Steaten. De twadde single wie ''One Sweet Day'', in liet dat ynspirearre wie troch de dea fan muzykprodusint [[David Cole (muzykprodusint)|David Cole]] en troch Carey har suster Alison, dy't mei [[AIDS]] oanhelle rekke wie. ''One Sweet Day'' bleau yn 'e Feriene Steaten sechtsjin wiken lang op it earste plak op 'e hitlisten stean en ferbriek dêrmei alle rekôrs. Nei it útbringen fan ''Daydream'' gie Carey wer op toernee, wêrby't se diskear û.m. [[Tokio]] oandie.
Mei har folgjende beide albums, ''Butterfly'' ([[1997]]) en ''Rainbow'' ([[1999]]), sette Carey har súkses fuort, wêrby't se yn tanimmende mjitte hiphop-eleminten yn har muzyk bemjukse. Teffens begûn se mear gear te wurkjen mei hiphopartysten as [[Jermaine Dupri]], [[Mystikal]] en [[Snoop Dogg]]. Oan 'e oare kant song se yn [[1998]] it duët ''When You Believe'', dat in grutte hit waard, mei [[Whitney Houston]], foar de ''[[soundtrack]]'' fan 'e [[tekenfilm]] ''[[The Prince of Egypt]]''. Yn [[2000]] briek Carey nei tsien jier mei ''Columbia'' en tekene se in kontrakt foar $100 miljoen mei ''[[Virgin Records]]''.
[[File:Mariah Carey & L.A. Reid 2005.jpg|right|thumb|220px|Mariah Carey mei ''Island Records''-platebaas [[L.A. Reid]], yn [[2005]].]]
Yn [[2001]] sette se ek foar it earst útein mei te akearjen, yn 'e [[film]] ''[[Glitter (film)|Glitter]]'', dy't spesjaal foar har skreaun wie. Yn july fan dat jier begûn se lykwols ynkoherinte berjochten op har offisjele webside te setten, en op [[26 july]] waard se ynienen opnommen mei útputtingsferskynsels en om't se lichaamlik en geastlik ynstoart wêze soe. De publikaasje fan sawol de film as de byhearrende ''soundtrack'' waarden fersteld, mar doe't se úteinlik dochs útbrocht waarden, flopten se raar. Neitiid kocht Carey har kontrakt mei ''Virgin Records'' ôf mei $50 miljoen, en fleach se nei [[Itaalje]], dêr't se fiif moannen lang yn [[Capri]] ferbleau om op te knappen. Hoewol't se letter dat jier in kontrakt oangie mei ''[[Island Records]]'' en dêrnjonken in eigen label, ''[[MonarC Entertainment]]'', oprjochte, die har folgjende album, ''Charmbracelet'' ([[2002]]), it lang sa goed net as syn foargongers. Yn 'e media waard de ein fan Carey har karriêre al foarsein.
====Lettere jierren====
Mar yn [[2005]] klaude Carey wer by de wâl op mei har njoggende studio-album, ''The Emancipation of Mimi''. Dêrfoar wurke hja benammentlik gear mei hiphop-artyst [[Jermaine Dupri]], mar ek wol mei oaren, wêrûnder R&B-stjer [[Kanye West]]. Dit album kaam yn ferskate lannen boppe-oan op 'e albumlisten binnen en waard waarm ûnthelle troch de [[resinsint]]en. De twadde single, ''We Belong Together'', wûn û.m. twa ''[[Grammy Award]]s'', twa ''[[Radio Music Award]]s'' en fiif ''[[Billboard Music Award]]s'', en wie krúsjaal foar it wer op 'e rails krijen fan Carey har karriêre. Mei ''The Emancipation of Mimi'', wêrfan't yn totaal wrâldwiid rom 12 miljoen eksimplaren ferkocht waarden, helle se nochris in ''Grammy'' binnen foar bêste ''contemporary R&B''-album. Carey har tsiende album, ''E=MC²'' ([[2008]]), die it minder goed mei "mar" 2½ miljoen ferkochte eksimplaren, hoewol't se mei de ''lead''-single ''Touch My Body'' har achttjinde nûmer 1-hit helle, wêrmei't se it rekôr fan 'e artyst mei de measte nûmer 1-hits yn 'e Feriene Steaten yn 'e hannen krige (dat earder fan [[Elvis Presley]] west hie, mei santjin earste plakken).
[[File:Mariah Carey by David Shankbone.jpg|left|thumb|180px|Mariah Carey yn [[2008]].]]
Nei't Carey yn 'e foargeande jierren al ferskate kearen as aktrise wurksum west hie, briek se yn [[2009]] op dat mêd troch mei har rol as [[maatskiplik wurkster]] yn 'e [[film]] ''[[Precious (film)|Precious]]''. Se foel dermei yn 'e prizen op sawol it Amerikaanske ''[[Sundance Film Festival]]'' as op it [[Filmfestival fan Toronto]], en wûn de ''Breakthrough Actress Performance Award'' op it [[Ynternasjonaal Filmfestival fan Palm Springs]]. Datselde jiers ([[2009]]) kaam Carey har album ''Memoirs of an Imperfect Angel'' út, dat it lang sa goed net die as har eardere cd's, en dêr't net mear as 2 miljoen fan ferkocht waarden, ek al neamde muzykresinsint [[Stephen Thomas Erlewine]], fan ''[[AllMusic]]'', it ''"har ynteressantste album yn tsien jier."'' Neitiid brocht Carey noch in nij krystalbum út, ''Merry Christmas II You'' ([[2010]]), en inkele studio-albums, ''Me. I Am Mariah... The Elusive Chanteuse'' ([[2014]]) en ''Caution'' ([[2018]]), dy't it likemin al te goed diene. Dat wie oars mei har duët fan ''[[All I Want for Christmas Is You]]'' mei tineridoal [[Justin Bieber]], út [[2011]], dat in grutte hit waard. Njonken har sjongen leit Carey har de lêste jierren ek almar mear ta op aktearwurk yn [[film]]s en op 'e [[tillefyzje]], ynklusyf wurk as [[stimaktrise]].
Yn totaal hat Mariah Carey ûnder har karriêre wrâldwiid mear as 200 miljoen platen ferkocht, wat har ta ien fan 'e bêst ferkeapjend muzykartysten aller tiden makket. Yn 'e [[Feriene Steaten]] is se neffens de gegevens fan 'e ''[[Recording Industry Association of America]]'' (RIAA) de op twa nei bêst ferkeapjende artyst ea, mei 63½ miljoen ferkochte platen. Carey hat û.m. 5 ''[[Grammy Award]]s'' wûn, 19 ''[[World Music Award]]s'', 11 ''[[American Music Award]]s'' en 31 ''[[Billboard Music Award]]s''. Neffens it [[tydskrift]] ''[[Forbes]]'' wie se yn [[2007]] de op fjouwer nei rykste frou yn 'e ''showbusiness'', mei in fermogen fan $270 miljoen. Yn [[2011]] waard har fermogen skat op $500 miljoen. Njonken har sjong- en aktearwurk is Carey ek aktyf as muzykprodusinte, en yn [[2010]] brocht se in kolleksje [[juwiel]]len, [[skoech|skuon]] en [[rûkersguod]] op 'e merk.
[[Ofbyld:Mariah Carey and children at Camp Mariah.jpg|right|thumb|250px|Mariah Carey mank bern út 'e binnenstêd fan [[New York (stêd)|New York]], dy't op kamp binne yn it nei har ferneamde ''Camp Mariah'', yn [[Fishkill (New York)|Fishkill]].]]
===Priveelibben===
Wylst hja har album ''Music Box'' oan it opnimmen wie, begûn Carey om te gean mei har ûntdekker, platebaas [[Tommy Mottola]]. Hja trouden op [[5 juny]] [[1993]]. Mar fan [[1995]] ôf gie it berchôf mei harren relaasje, wat neffens de ferhalen foar in grut part oan Mottola syn besitterige hâlding te witen wie en fierder ek kaam troch saaklike ûnienichheden oer de kant dy't Carey mei har karriêre út woe. Uteinlik einige it houlik yn [[1998]] yn in skieding. Dêrnei
hie se fan [[1999]] oant [[2001]] in relaasje mei [[Latino's yn Noard-Amearika|Latino]]-sjonger [[Luis Miguel]]. Mei [[akteur]] en [[komyk]] [[Nick Cannon]] kaam Carey yn 'e kunde doe't se op in eilantsje foar de kust fan [[Antigua en Barbûda|Antigua]] de fideoklip fan it nûmer ''Bye Bye'' opnamen. Op [[30 april]] [[2008]] troude se mei Cannon op 'e [[Bahama's]], wêrnei't se op [[30 april]] [[2011]] in [[twilling]] te wrâld brocht, de jonkjes Monroe en Moroccan. Yn [[augustus]] [[2014]] befêstige Cannon dat Carey en hy in pear moanne earder útinoar gien wiene.
Op it mêd fan [[godstsjinst]] hat Carey oanjûn dat se [[kristendom|kristlik]] is. Se is ek in [[filantropy|filantrope]], dy't troch de jierren hinne finansjele stipe jûn hat en aktyf belutsen west hat by in ferskaat oan [[goeddiedichheid]]sorganisaasjes. Sa hat se har û.m. ynset foar it yn oanrekking bringen fan 'e ûnderbedielde jongerein út 'e binnenstêd fan [[New York (stêd)|New York]] mei de [[skiene keunsten]] en mei karriêremooglikheden; foar it útkomme litten fan 'e winsken fan terminaal sike bern fia de ''[[Make-A-Wish Foundation]]''; en foar de slachtoffers fan 'e oanslaggen fan [[9/11]], fan [[orkaan]] [[Orkaan Katrina|Katrina]], fan [[kanker]] en fan 'e [[Ierdbeving fan Haïty (2010)|ierdbeving]] fan [[2010]] yn [[Haïty]]. Ek hat se ferskate kearen [[benefytkonsert]]en holden. Yn [[2008]] waard hja beneamd ta [[hongersneed|honger]]ambassadrise fan it ''[[World Food Programme]]'' fan 'e [[Feriene Naasjes]].
==Diskografy==
===Albums===
====Studio-albums====
{| class="wikitable"
|-
! titel
! útbrocht op
! label
! prizen en nominaasjes
! resultaat
|-
|''[[Mariah Carey (album)|Mariah Carey]]''
|[[12 juny]] [[1990]]
|rowspan="7"|[[Columbia Records]]
|<small>[[Billboard Music Award]]: bêste album, froulike artyst<br> Billboard Music Award: bêste album, popartyst<br> Billboard Music Award: bêste album<br> [[Soul Train Music Award]]: bêste R&B/soulalbum, froulike artyst<br> nom. [[Grammy Award]]: album fan it jier</small>
|{{Flagge US}} {{Rec P9}}<br> {{Flagge CA}} {{Rec P7}}<br> {{Flagge AU}} {{Rec P5}}<br> {{Flagge NZ}} {{Rec P4}}<br> {{Flagge JP}} {{Rec P3}}<br> {{Flagge GB}} {{Rec P1}}<br>{{Flagge CH}} {{Rec G1}}
|-
|''[[Emotions (album fan Mariah Carey)|Emotions]]''
|[[13 septimber]] [[1991]]
|<small>Billboard Music Award: bêste album, froulike artyst<br> nom. Soul Train Music Award: bêste R&B/soulalbum, froulike artyst</small>
|{{Flagge US}} {{Rec P4}}<br> {{Flagge CA}} {{Rec P4}}<br> {{Flagge JP}} {{Rec P4}}<br> {{Flagge AU}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge GB}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge NZ}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge FR}} {{Rec G1}}<br>{{Flagge CH}} {{Rec G1}}
|-
|''[[Music Box (album fan Mariah Carey)|Music Box]]''
|[[31 augustus]] [[1993]]
|<small>[[ARIA Music Award]]: populêrste album fan it jier<br> ARIA Music Award: bêste prestaasje fan in album yn 'e [[hitlist]]en<br> nom. Billboard Music Award: bêste album, froulike artyst<br> nom. Billboard Music Award: bêste [[Billboard 200|''Billboard'' 200]]-album<br> nom. Soul Train Music Award: bêste R&B/soulalbum, froulike artyst</small>
|{{Flagge JP}} {{Rec D2}}<br> {{Flagge US}} {{Rec D1}}<br> {{Flagge FR}} {{Rec D1}}<br> {{Flagge AU}} {{Rec P12}}<br> {{Flagge CA}} {{Rec P7}}<br> {{Flagge GB}} {{Rec P5}}<br> {{Flagge NL}} {{Rec P5}}<br> {{Flagge NZ}} {{Rec P5}}<br> {{Flagge CH}} {{Rec P4}}<br> {{Flagge DE}} {{Rec P2}}
|-
|''[[Merry Christmas (album fan Mariah Carey)|Merry Christmas]]''
|[[28 oktober]] [[1994]]
|<small> </small>
|{{Flagge JP}} {{Rec D2}}<br> {{Flagge AU}} {{Rec P6}}<br>{{Flagge US}} {{Rec P5}} <br>{{Flagge CA}} {{Rec P2}} <br> {{Flagge NZ}} {{Rec P2}}<br> {{Flagge GB}} {{Rec P1}} <br> {{Flagge NL}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge DE}} {{Rec G1}} <br>{{Flagge CH}} {{Rec G1}}
|-
|''Daydream''
|[[28 septimber]] [[1995]]
|<small>[[Japanske Gouden Skiifpriis]] ynternasjonaal popalbum fan it jier<br> nom. Grammy Award: bêste songen popalbum<br> nom. Grammy Award: album fan it jier<br> nom. [[American Music Award]]: favorite pop/rockalbum<br> nom. American Music Award: foar favorite soul/R&B-album<br> nom. Soul Train Music Award: bêste R&B/soulalbum, froulike artyst<small>
|{{Flagge JP}} {{Rec D2}}<br> {{Flagge US}} {{Rec P11}}<br> {{Flagge CA}} {{Rec P7}}<br> {{Flagge AU}} {{Rec P5}}<br> {{Flagge NZ}} {{Rec P5}}<br> {{Flagge GB}} {{Rec P2}}<br> {{Flagge FR}} {{Rec P2}}<br> {{Flagge DE}} {{Rec P1}}<br>{{Flagge CH}} {{Rec G1}}
|-
|''[[Butterfly (album fan Mariah Carey)|Butterfly]]''
|[[16 septimber]] [[1997]]
|<small>Japanske Gouden Skiifpriis ynternasjonaal popalbum fan it jier</small>
|{{Flagge JP}} {{Rec D1}}<br> {{Flagge US}} {{Rec P5}}<br> {{Flagge AU}} {{Rec P2}}<br> {{Flagge CA}} {{Rec P2}}<br>{{Flagge GB}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge NZ}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge FR}} {{Rec G2}}<br> {{Flagge NL}} {{Rec G1}}<br>{{Flagge CH}} {{Rec G1}}
|-
|''[[Rainbow (album fan Mariah Carey)|Rainbow]]''
|[[27 oktober]] [[1999]]
|<small>Japanske Gouden Skiifpriis ynternasjonaal popalbum fan it jier</small>
|{{Flagge JP}} {{Rec P4}}<br> {{Flagge US}} {{Rec P3}}<br> {{Flagge CA}} {{Rec P2}}<br> {{Flagge DE}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge FR}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge NZ}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge AU}} {{Rec G1}}<br>{{Flagge GB}} {{Rec G1}}<br> {{Flagge NL}} {{Rec G1}}<br>{{Flagge CH}} {{Rec G1}}
|-
|''[[Charmbracelet]]''
|[[20 novimber]] [[2002]]
|rowspan="5"| [[Island Records]]
|<small>[[Japanske Gouden Skiifpriis]] ynternasjonaal popalbum fan it jier<small>
|{{Flagge US}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge JP}} {{Rec P1}} <br> {{Flagge GB}} {{Rec G1}}<br> {{Flagge FR}} {{Rec G1}}<br> {{Flagge CA}} {{Rec G1}}<br>{{Flagge CH}} {{Rec G1}}
|-
|''[[The Emancipation of Mimi]]''
|[[30 maart]] [[2005]]
|<small>Grammy Award: bêste contemporary R&B-album<br> [[Billboard Music Award|Billboard R&B/Hip-Hop Award]]: bêste R&B-hiphopalbum<br> Soul Train Music Award: bêste R&B/soulalbum, froulike artyst<br> nom. Grammy Award: album fan it jier<br> nom. American Music Award: favorite pop/rockalbum (2005)<br> nom. American Music Award: favorite soul/R&B-album (2005 & 2006)<br> nom. Billboard Music Award: bêste ''Billboard'' 200-album<br> nom. Billboard Music Award: bêste R&B/hiphopalbum</small>
|{{Flagge US}} {{Rec P6}} <br> {{Flagge CA}} {{Rec P3}} <br> {{Flagge GB}} {{Rec P2}} <br> {{Flagge AU}} {{Rec P1}} <br> {{Flagge JP}} {{Rec P1}} <br> {{Flagge NZ}} {{Rec P1}} <br> {{Flagge FR}} {{Rec G1}}
|-
|''[[E=MC² (album fan Mariah Carey)|E=MC²]]''
|[[14 april]] [[2008]]
|<small>nom. American Music Award: bêste soul/R&B-album</small>
|{{Flagge US}} {{Rec P1}} <br> {{Flagge CA}} {{Rec P1}} <br> {{Flagge AU}} {{Rec G1}} <br> {{Flagge GB}} {{Rec G1}}<br> {{Flagge JP}} {{Rec G1}}
|-
|''[[Memoirs of an Imperfect Angel]]''
|[[22 septimber]] [[2009]]
|<small>nom. Soul Train Music Award: aldertreflikst album
|{{Flagge US}} {{Rec G1}}<br> {{Flagge GB}} {{Rec S1}}
|-
|''[[Merry Christmas II You]]''
|[[2 novimber]] [[2010]]
|<small> </small>
|{{Flagge US}} {{Rec G1}}
|-
|''[[Me. I Am Mariah... The Elusive Chanteuse]]''
|[[6 maaie]] [[2014]]
|[[Def Jam Recordings]]
|<small> </small>
|
|-
|''[[Caution (album fan Mariah Carey)|Caution]]''
|[[16 novimber]] [[2018]]
|[[Epic Records]]
|<small> </small>
|
|}
====Soundtrackalbums=====
{| class="wikitable"
|-
! titel
! útbrocht op
! label
! prizen en <br>nominaasjes
! resultaat
|-
|''[[Glitter (soundtrack)|Glitter]]''
|[[18 augustus]] [[2001]]
|[[Virgin Records]]
|<small> </small>
|{{Flagge US}} {{Rec P1}} <br>{{Flagge JP}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge FR}} {{Rec G1}}<br>{{Flagge CH}} {{Rec G1}}
|-
|''[[All I Want foar Christmas Is You (soundtrack)|All I Want for Christmas Is You]]''
|[[22 novimber]] [[2017]]
|[[Epic Records]]
|<small> </small>
|
|-
|''[[Mariah Carey's Magical Christmas Special]]''
|[[4 desimber]] [[2020]]
|[[Legacy Recordings]]<br>[[Sony Music]]
|<small> </small>
|
|}
====[[extended play|EP's]]====
{| class="wikitable"
|-
! titel
! útbrocht op
! label
! prizen en nominaasjes
! resultaat
|-
|''[[MTV Unplugged (EP fan Mariah Carey)|MTV Unplugged]]''
|[[2 juny]] [[1992]]
|rowspan="3"|[[Columbia Records]]
|<small>[[American Music Award]]: favorite adult contemporary-album<br> nom. [[Grammy Award]]: bêste popoptreden, sjongster<br> nom. American Music Award: favorite soul/R&B-album<br> nom. [[Soul Train Music Award]]: bêste R&B/soulalbum, froulike artyst</small>
|{{Flagge US}} {{Rec P4}}<br> {{Flagge AU}} {{Rec P2}}<br> {{Flagge NZ}} {{Rec P2}}<br> {{Flagge CA}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge FR}} {{Rec G2}}<br> {{Flagge GB}} {{Rec G1}}<br>{{Flagge CH}} {{Rec G1}}
|-
|''[[Valentines (album fan Mariah Carey)|Valentines]]''
|[[28 jannewaris]] [[2000]]
|<small> </small>
|
|-
|''[[The Live Debut – 1990]]''
|[[17 july]] [[2020]]
|<small> </small>
|
|}
====Kompilaasje-albums====
{| class="wikitable"
|-
! titel
! útbrocht op
! label
! prizen en nominaasjes
! resultaat
|-
|''[[Number 1's (album fan Mariah Carey)|#1's]]''
|[[16 novimber]] [[1998]]
|[[Columbia Records]]
|<small>[[Japanske Gouden Skiifpriis]] ynternasjonaal popalbum fan it jier</small>
|{{Flagge JP}} {{Rec D2}}<br> {{Flagge US}} {{Rec P5}}<br> {{Flagge CA}} {{Rec P3}}<br>{{Flagge AU}} {{Rec P2}}<br> {{Flagge FR}} {{Rec P2}}<br> {{Flagge GB}} {{Rec P2}}<br> {{Flagge NZ}} {{Rec P2}}<br> {{Flagge DE}} {{Rec G1}}
|-
|''[[Greatest Hits (album fan Mariah Carey)|Greatest Hits]]''
|[[4 desimber]] [[2001]]
|Columbia Records<br>[[Virgin Records]]
|<small> </small>
|{{Flagge AU}} {{Rec P3}}<br> {{Flagge GB}} {{Rec P2}}<br> {{Flagge US}} {{Rec P2}}<br> {{Flagge JP}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge NZ}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge FR}} {{Rec G1}}
|-
|''[[The Ballads (album fan Mariah Carey)|The Ballads]]''
|[[17 oktober]] [[2008]]
|Columbia Records<br>[[Legacy Recordings]]<br>Virgin Records
|<small> </small>
|{{Flagge GB}} {{Rec G1}}
|-
|''[[Playlist: The Very Best of Mariah Carey]]''
|[[26 jannewaris]] [[2010]]
|rowspan="2"|Columbia Records<br>Legacy Recordings
|<small> </small>
|
|-
|''[[The Essential Mariah Carey]]''
|[[7 jannewaris]] [[2011]]
|<small> </small>
|
|-
|''[[Number 1 to Infinity|#1 to Infinity]]''
|[[15 maaie]] [[2015]]
|Columbia Records<br>[[Epic Records]]<br>Legacy Recordings
|<small> </small>
|{{Flagge GB}} {{Rec S1}}
|-
|''[[Japan Best]]''
|[[17 oktober]] [[2018]]
|rowspan="2"|Columbia Records<br>Legacy Recordings
|<small> </small>
|
|-
|''[[The Rarities (album fan Mariah Carey)|The Rarities]]''
|[[2 oktober]] [[2020]]
|<small> </small>
|
|}
====Remixalbums====
{| class="wikitable"
|-
! titel
! útbrocht op
! label
! prizen en nominaasjes
! resultaat
|-
|[[25 juny]] [[2003]]
|''[[The Remixes (album fan Mariah Carey)|The Remixes]]''
|[[Columbia Records]]<br>[[Island Records]]<br>[[Virgin Records]]
|nom [[Billboard Music Award]]: bêste elektroanyske album
|
|}
===Boxsets===
{| class="wikitable"
|- align="left"
! abum !! útbrocht yn
|-
|''12s''
|[[1998]]
|-
|''Mariah Carey / Emotions / Music Box''
|rowspan=2|[[17 septimber]] [[2001]]
|-
|''MTV Unplugged / Daydream / Butterfly''
|-
|''Music Box / Rainbow''
|[[27 septimber]] [[2004]]
|-
|''Daydream / Butterfly''
|[[28 septimber]] [[2007]]
|-
|''Music Box / Butterfly''
|[[26 septimber]] [[2008]]
|-
|''3CD Collector's Set''
|[[15 septimber]] [[2009]]
|-
|''Daydream / Mariah Carey''
|[[4 juny]] [[2010]]
|-
|''Emotions / Rainbow / Butterfly''
|[[9 novimber]] [[2010]]
|-
|''Charmbracelet / The Emancipation of Mimi / E=MC²''
|[[22 july]] [[2011]]
|-
|''Charmbracelet / The Emancipation of Mimi''
|rowspan=2|[[5 desimber]] [[2012]]
|-
|''E=MC² / Memoirs of an Imperfect Angel''
|}
===Singles===
====Eigen singles====
{| class="wikitable"
|-
! titel
! útbr. yn
! album
! prizen en nominaasjes
! resultaat
|-
|''[[Vision of Love]]''
|rowspan="2"|[[1990]]
|rowspan="5"|''[[Mariah Carey (album)|Mariah Carey]]''
|<small>[[Grammy Award]]: bêste popoptreden, sjongster<br> [[Billboard Music Award]]: bêste single, froulike artyst<br> [[Soul Train Music Award]]: bêste R&B/soul-single, froulike artyst<br> Soul Train Music Award: bêste R&B/soul-liet fan it jier<br> [[BMI Pop Music Award]]: bêste lietsjeskriuwer<br> nom. Grammy Award: plaat fan it jier<br> nom. Grammy Award: liet fan it jier</small>
|{{Flagge US}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge AU}} {{Rec G1}}<br> {{Flagge NZ}} {{Rec G1}}
|-
|''[[Love Takes Time]]''
|<small>BMI Pop Music Award: bêste lietsjeskriuwer<br> BMI Pop Music Award: liet fan it jier</small>
|{{Flagge AU}} {{Rec G1}} <br> {{Flagge US}} {{Rec G1}}
|-
|''[[Someday (liet fan Mariah Carey)|Someday]]''
|rowspan="5"|[[1991]]
|<small>BMI Pop Music Award: bêste lietsjeskriuwer<br> nom. [[American Music Award]]: bêste dancesingle</small>
|{{Flagge US}} {{Rec G1}}
|-
|''[[I Don't Wanna Cry]]''
|<small>BMI Pop Music Award: bêste lietsjeskriuwer</small>
|
|-
|''[[There's Got to Be a Way]]''
|<small> </small>
|
|-
|''[[Emotions (liet fan Mariah Carey)|Emotions]]''
|rowspan="3"|''[[Emotions (album fan Mariah Carey)|Emotions]]''
|<small>Billboard Music Award: bêste single, froulike artyst<br> BMI Pop Music Award: bêste liet<br> nom. Grammy Award: bêste popoptreden, sjongster</small>
|{{Flagge US}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge AU}} {{Rec G1}}<br> {{Flagge NZ}} {{Rec G1}}
|-
|''[[Can't Let Go (liet fan Mariah Carey)|Can't Let Go]]''
|<small>BMI Pop Music Award: bêste liet</small>
|
|-
|''[[Make It Happen (liet fan Mariah Carey)|Make It Happen]]''
|rowspan="3"|[[1992]]
|<small>BMI Pop Music Award: bêste lietsjeskriuwer</small>
|{{Flagge NZ}} {{Rec G1}}
|-
|''[[I'll Be There (liet fan de Jackson 5)|I'll Be There]]'' <br><small>(mei gastoptr. [[Trey Lorenz]])</small>
|rowspan="2"|''[[MTV Unplugged (EP fan Mariah Carey)|MTV Unplugged]]''
|<small>nom. Grammy Award: bêste R&B-sjongoptreden, duo of groep<br> nom. American Music Award: favorite pop/rock-single</small>
|{{Flagge AU}} {{Rec P1}} <br>{{Flagge US}} {{Rec G1}}<br> {{Flagge NZ}} {{Rec G1}}<br> {{Flagge GB}} {{Rec S1}}
|-
|''[[If It's Over]]''
|<small> </small>
|
|-
|''[[Dreamlover (liet)|Dreamlover]]''
|rowspan="2"|[[1993]]
|rowspan="5"|''[[Music Box (album fan Mariah Carey)|Music Box]]''
|<small>Billboard Music Award: bêste ''[[Hot 100 Airplay]]''-nûmer<br> [[ASCAP Award]]: bêste poplietsjeskriuwer<br> BMI Pop Music Award: bêste lietsjeskriuwer fan it jier<br> BMI Pop Music Award: bêste poplietsjeskriuwer<br> nom. Grammy Award: bêste popoptreden, sjongster<br> nom. American Music Award: bêste soul/R&B-single<br> nom. Billboard Music Award: bêste single, froulike artyst</small>
|{{Flagge AU}} {{Rec P6}}<br>{{Flagge US}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge NZ}} {{Rec G1}}<br> {{Flagge GB}} {{Rec S1}}
|-
|''[[Hero (liet fan Mariah Carey)|Hero]]''
|<small>ASCAP Award: Rhythm & Soul-lietsjeskriuwer (1994 & 1995)<br> ASCAP Award: poplietsjeskriuwer (1995)<br> BMI Pop Music Award: bêste poplietsjeskriuwer<br> nom. Grammy Award: bêste popoptreden, sjongster<br> nom. Billboard Music Award: bêste ''[[Hot 100]]''-single<br> nom. Billboard Music Award: bêste ''Hot 100 Airplay''-nûmer</small>
|{{Flagge AU}} {{Rec P2}}<br> {{Flagge US}} {{Rec P2}}<br> {{Flagge NZ}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge NO}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge GB}} {{Rec G1}}<br> {{Flagge FR}} {{Rec G1}}
|-
|''[[Without You (liet fan Badfinger)|Without You]]''
|rowspan="8"|[[1994]]
|<small> </small>
|{{Flagge AU}} {{Rec P2}}<br> {{Flagge DE}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge AT}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge GB}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge US}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge NL}} {{Rec P1}}<br>{{Flagge FR}} {{Rec G1}}<br>{{Flagge NZ}} {{Rec G1}}<br>{{Flagge CH}} {{Rec G1}}
|-
|''[[Never Forget You (liet fan Mariah Carey)|Never Forget You]]''
|<small> </small>
|{{Flagge US}} {{Rec G1}}
|-
|''[[Anytime You Need a Friend]]''
|<small>ASCAP Award: bêste poplietsjeskriuwer<br>BMI Pop Music Award: bêste poplietsjeskriuwer (1995 & 1996)</small>
|{{Flagge AU}} {{Rec G1}}<br> {{Flagge NZ}} {{Rec G1}}<br> {{Flagge GB}} {{Rec S1}}
|-
|''[[All I Want for Christmas Is You]]''
|rowspan="5"|''[[Merry Christmas (album fan Mariah Carey)|Merry Christmas]]''
|<small> </small>
|{{Flagge US}} {{Rec D1}}<br> {{Flagge JP}} {{Rec D1}}<br> {{Flagge AU}} {{Rec P8}}<br> {{Flagge CA}} {{Rec P7}}<br>{{Flagge GB}} {{Rec P6}}<br> {{Flagge NZ}} {{Rec P3}}<br> {{Flagge DE}} {{Rec P2}}<br>{{Flagge DK}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge IT}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge ES}} {{Rec G1}}
|-
|''[[Miss You Most (at Christmas Time)]]''
|<small> </small>
|
|-
|''[[Christmas (Baby, Please Come Home)]]''
|<small> </small>
|{{Flagge US}} {{Rec P1}}<br>{{Flagge AU}} {{Rec G1}}
|-
|''[[Santa Claus Is Comin' to Town]]''
|<small> </small>
|{{Flagge US}} {{Rec G1}}
|-
|''[[Hark! The Herald Angels Sing]]''
|<small> </small>
|{{Flagge US}} {{Rec G1}}
|-
|''[[Fantasy (liet fan Mariah Carey)|Fantasy]]''
|rowspan="4"|[[1995]]
|rowspan="2"|''[[Daydream (album fan Mariah Carey)|Daydream]]''
|<small>[[International Dance Music Award]] danceplaat fan it jier<br> BMI Pop Music Award: bêste poplietsjeskriuwer<br> nom. Grammy Award: bêste popoptreden, sjongster<br> nom. Billboard Music Award: bêst ferkeapjende ''Hot 100''-single<br> nom. Billboard Music Award: bêst ferkeapjende ''Hot Dance Maxi''-single</small>
|{{Flagge US}} {{Rec P5}}<br> {{Flagge AU}} {{Rec P3}}<br> {{Flagge GB}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge NZ}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge FR}} {{Rec G1}}
|-
|''[[One Sweet Day]]'' <br><small>(mei [[Boyz II Men]])</small>
|<small>Billboard Music Award: spesj. priis foar 16 wiken op nû. 1<br> ASCAP Award: bêste Rhythm & Soul-lietsjeskriuwer<br>BMI Pop Music Award: liet fan it jier<br> BMI Pop Music Award: bêste lietsjeskriuwer<br> nom. Grammy Award: plaat fan it jier<br> nom. Grammy Award: bêste popgearwurking mei sang<br> nom. Billboard Music Award: bêste ''100 Hot''-single<br> nom. [[MTV Video Music Award]]: bêste R&B-[[fideoklip]]</small>
|{{Flagge AU}} {{Rec P3}}<br> {{Flagge US}} {{Rec P3}}<br> {{Flagge NZ}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge NO}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge GB}} {{Rec G1}}<br> {{Flagge FR}} {{Rec G1}}
|-
|''[[Joy to the World]]''
| ''Merry Christmas''
|<small> </small>
|
|-
|''[[Open Arms (liet fan Journey)|Open Arms]]''
|rowspan="4"|''Daydream''
|<small> </small>
|
|-
|''[[Always Be My Baby]]''
|rowspan="4"|[[1996]]
|<small>Billboard Music Award bêste ''100 Hot Airplay''-nûmer<br> BMI Pop Music Award: bêste poplietsjeskriuwer (1997 & 1998)<br> nom. Grammy Award: bêste R&B-optreden, sjongster<br> nom. Billboard Music Award: bêste ''100 Hot''-single</small>
|{{Flagge US}} {{Rec P5}}<br> {{Flagge AU}} {{Rec P2}}<br> {{Flagge NZ}} {{Rec G1}}<br> {{Flagge GB}} {{Rec G1}}
|-
|''[[Forever (liet fan Mariah Carey)|Forever]]''
|<small>BMI Pop Music Award: bêste poplietsjeskriuwer</small>
|
|-
|''[[Underneath the Stars (liet)|Underneath the Stars]]''
|<small> </small>
|
|-
|''[[O Holy Night]]''
|''Merry Christmas''
|<small> </small>
| {{Flagge US}} {{Rec G1}}<br> {{Flagge IT}} {{Rec G1}}
|-
|''[[Honey (liet fan Mariah Carey)|Honey]]''
|rowspan="2"|[[1997]]
|rowspan="5"|''[[Butterfly (album fan Mariah Carey)|Butterfly]]''
|<small>ASCAP Award: bêste poplietsjeskriuwer<br>BMI Pop Music Award: bêste poplietsjeskriuwer<br>nom. MTV Video Music Award: bêste fideoklip, froulike artyst<br> nom. [[ALMA Award]]: aldertreflikste fideoklip<br>nom. Grammy Award: bêste R&B-optreden, sjongster<br> nom. Grammy Award: bêste R&B-liet </small>
|{{Flagge US}} {{Rec P2}}<br> {{Flagge AU}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge NZ}} {{Rec G1}}<br> {{Flagge GB}} {{Rec S1}}
|-
|''[[Butterfly (liet fan Mariah Carey)|Butterfly]]''
|<small>BMI Pop Music Award: bêste poplietsjeskriuwer<br> nom. Grammy Award: bêste popoptreden, sjongster</small>
|
|-
|''[[The Roof (Back in Time)]]''
|rowspan="4"|[[1998]]
|<small> </small>
|
|-
|''[[Breakdown (liet fan Mariah Carey)|Breakdown]]'' <br><small>(mei gastoptr. [[Krayzie Bone]] en [[Wish Bone]])</small>
|<small> </small>
|{{Flagge US}} {{Rec G1}}<br> {{Flagge NZ}} {{Rec G1}}
|-
|''[[My All]]''
|<small>BMI Pop Music Award: bêste poplietsjeskriuwer<br> nom. [[MOBO Award]]: bêste ynternasjonale single<br> nom. Billboard Music Award: bêst ferkeapjende ''Hot Dance Maxi''-single</small>
|{{Flagge US}} {{Rec P1}}<br>{{Flagge AU}} {{Rec G1}}<br> {{Flagge FR}} {{Rec G1}}<br> {{Flagge GB}} {{Rec S1}}
|-
|''[[When You Believe]]'' <br><small>(mei [[Whitney Houston]])</small>
|rowspan="2"|''[[Number 1's (album fan Mariah Carey)|#1's]]
|<small>nom. Grammy Award: bêste popgearwurking mei sang<br> nom. ALMA Award: aldertreflikste fideoklip<br> nom. ALMA Award: aldertreflikste útfiering liet foar spylfilm
|{{Flagge BE}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge US}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge NO}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge SE}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge CH}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge AU}} {{Rec G1}}<br> {{Flagge DE}} {{Rec G1}}<br> {{Flagge FR}} {{Rec G1}}<br> {{Flagge GB}} {{Rec S1}}
|-
|''[[I Still Believe (liet fan Brenda K. Starr)|I Still Believe]]''
|rowspan="3"|[[1999]]
|<small> </small>
|{{Flagge US}} {{Rec P1}}
|-
|''[[Heartbreaker (liet fan Mariah Carey)|Heartbreaker]]'' <br><small>(mei gastoptr. [[Jay-Z]])</small>
|rowspan="5"|''[[Rainbow (album fan Mariah Carey)|Rainbow]]''
|<small>nom. Soul Train Music Award: bêste R&B/soul-single, froulike artyst</small>
|{{Flagge AU}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge US}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge NZ}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge GB}} {{Rec G1}}<br> {{Flagge FR}} {{Rec G1}}
|-
|''[[Thank God I Found You]]'' <br><small>(mei gastoptr. [[Joe (sjonger)|Joe]] en [[98 Degrees]])</small>
|<small>[[BMI Urban Music Award]]: bêste lietsjeskriuwer fan it jier<br> nom. Grammy Award: bêste popgearwurking mei sang
|{{Flagge US}} {{Rec G1}}
|-
|''[[Crybaby (liet fan Mariah Carey)|Crybaby]]'' <br><small>(mei gastoptr. [[Snoop Dogg]])</small>
|rowspan="3"|[[2000]]
|<small> </small>
|
|-
|''[[Can't Take That Away (Mariah's Theme)]]''
|<small> </small>
|
|-
|''[[Against All Odds (Take a Look at Me Now)]]'' <br><small>(solo of mei [[Westlife]])</small>
|<small> </small>
|{{Flagge GB}} {{Rec G1}}
|-
|''[[Loverboy (liet fan Mariah Carey)|Loverboy]]'' <br><small>(mei gastoptr. [[Cameo (band)|Cameo]])</small>
|rowspan="5"|[[2001]]
|rowspan="4"|''[[Glitter (soundtrack)|Glitter]]''
|<small>[[Billboard Music Award|Billboard R&B/Hip-Hop Award]]: bêst ferkeapjende R&B/hiphop-single<br> nom. Billboard Music Award: bêst ferkeapjende ''Hot 100''-single</small>
| {{Flagge AU}} {{Rec G1}} <br> {{Flagge US}} {{Rec G1}}
|-
|''[[Reflections (Care Enough)]]''
|<small> </small>
|
|-
|''[[Never Too Far]]''
|<small> </small>
|
|-
|''[[Don't Stop (Funkin' 4 Jamaica)]]'' <br><small>(mei gastoptr. [[Mystikal]])</small>
|<small> </small>
|
|-
|''[[Never Too Far/Hero Medley]]''
|''[[Greatest Hits (album fan Mariah Carey)|Greatest Hits]]''
|<small> </small>
|
|-
|''[[Through the Rain]]''
|rowspan="2"|[[2002]]
|rowspan="3"|''[[Charmbracelet]]''
|<small>nom. Billboard Music Award: bêst ferkeapjende ''Hot Dance Maxi''-single</small>
|{{Flagge AU}} {{Rec G1}}<br> {{Flagge CA}} {{Rec G1}}
|-
|''[[Boy (I Need You)]]'' <br><small>(mei gastoptr. [[Cam'ron]])</small>
|<small>nom. [[MTV Video Music Award|MTV Video Music Award: Brazil]] bêste ynternasjonale fideoklip</small>
|
|-
|''[[Bringin' On the Heartbreak]]''
|[[2003]]
|<small> </small>
|
|-
|''[[It's Like That (liet fan Mariah Carey)|It's Like That]]''
|rowspan="5"|[[2005]]
|rowspan="7"|''[[The Emancipation of Mimi]]''
|<small>nom. Grammy Award: bêste popoptreden, sjongster</small>
|{{Flagge AU}} {{Rec G1}} <br>{{Flagge US}} {{Rec G1}}<br> {{Flagge GB}} {{Rec S1}}
|-
|''[[We Belong Together]]''
|<small>Grammy Award: bêste R&B-optreden, sjongster<br> Grammy Award: bêste R&B-liet<br>World Music Award: meast draaide single<br>Billboard Music Award: bêste ''100 Hot''-single<br> Billboard Music Award: bêst ferkeapjende ''Hot 100 Airplay''-nûmer<br>Billboard Music Award: bêste rhymthmic-liet<br> Billboard Music Award: ''Hot 100''-liet fan it desennium<br> Billboard Music Award: radioliet fan it desennium<br> [[Radio Music Award]]: foar liet fan it jier (mainstreamhitradio)<br> Radio Music Award: liet fan it jier (Urban & Rhythmic-radio)<br> Soul Train Music Award: bêste R&B/soul-single, froulike artyst<br> ASCAP Award: liet fan it jier<br> ASCAP Award: liet fan it desennium<br> BMI Pop Music Award: bêste hitlistliet<br> BMI Pop Music Award: meast draaide nûmer<br> [[BMI Urban Music Award]]: liet fan it jier<br>[[Vibe Award]]: bêste R&B-liet<br> [[Teen Choice Award]]: bêste leafdesliet<br> nom. Grammy Award: plaat fan it jier<br> nom. Grammy Award: liet fan it jier<br> nom. MTV Video Music Award: bêste fideoklip, froulike artyst<br> nom. MTV Video Music Award: bêste R&B-fideoklip<br> nom. MTV Japan Video Music Award: bêste R&B-fideoklip<br> nom. MTV Japan Video Music Award: bêste fideoklip, froulike artyst<br> nom. Billboard Music Award: bêste ''Pop 100''-liet<br> nom. Billboard Music Award: bêste ''Pop 100 Airplay''-nûmer<br> nom. Billboard Music Award: bêste ''Hot R&B/Hip-Hop''-liet<br> nom. Billboard Music Award: bêste ''Hot R&B/Hip-Hop Airplay''-nûmer<br> nom. Billboard Music Award: foar bêste Adult R&B-liet<br> nom. Billboard Music Award: bêste ''Hot Dance Club Play''-single <br> nom. Billboard R&B/Hip-Hop Award: bêste R&B/hiphop-liet<br> nom. Billboard R&B/Hip-Hop Award: bêste ''R&B/Hip-Hop Airplay''-nûmer</small>
|{{Flagge US}} {{Rec P4}}<br> {{Flagge AU}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge GB}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge NZ}} {{Rec G1}}
|-
|''[[Shake It Off (liet fan Mariah Carey)|Shake It Off]]''
|<small>BMI Pop Music Award: bêste poplietsjeskriuwer<br> BMI Pop Music Award: meast draaide nûmer<br> nom. MTV Video Music Award: bêste R&B-fideoklip<br> nom. MTV Australia Video Music Award: bêste R&B-fideoklip </small>
|{{Flagge US}} {{Rec P4}}<br> {{Flagge AU}} {{Rec G1}}
|-
|''[[Get Your Number]]'' <br><small>(mei gastoptr. [[Jermaine Dupri|JD]])</small>
|<small> </small>
|
|-
|''[[Don't Forget About Us]]''
|<small>BMI Pop Music Award: bêste poplietsjeskriuwer<br> BMI Pop Music Award: meast draaide liet<br> [[BET Award]]: [[publykspriis]]<br> nom. Grammy Award: bêste popoptreden, sjongster<br> nom. Grammy Award: bêste R&B-liet<br> nom. Billboard Music Award: bêste ''Hot Dance Club Play''-single</small>
|{{Flagge US}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge AU}} {{Rec G1}}
|-
|''[[Fly Like a Bird]]''
|rowspan="2"|[[2006]]
|<small> </small>
|
|-
|''[[Say Somethin' (liet fan Mariah Carey)|Say Somethin']]'' <br><small>(mei gastoptr. [[Snoop Dogg]])</small>
|<small> </small>
|
|-
|''[[Touch My Body]]''
|rowspan="5"|[[2008]]
|rowspan="3"|''[[E=MC² (album fan Mariah Carey)|E=MC²]]''
|<small>BMI Pop Music Award: bêste poplietsjeskriuwer<br> nom. MTV Video Music Award: bêste fideoklip, froulike artyst<br> nom. MTV Video Music Award: Japan bêste [[karaoke]]liet<br> nom. BET Award: bêste komyske fideoklip</small>
|{{Flagge US}} {{Rec P2}}<br> {{Flagge GB}} {{Rec G1}} <br>{{Flagge JP}} {{Rec G1}}
|-
|''[[Bye Bye (liet fan Mariah Carey)|Bye Bye]]''
|<small>nom. Teen Choice Award: foar bêste R&B-nûmer</small>
|{{Flagge US}} {{Rec P1}}
|-
|''[[I'll Be Lovin' U Long Time]]''
|<small> </small>
|
|-
|''[[Right to Dream]]''
| net op in album
|<small> </small>
|
|-
|''[[I Stay in Love]]''
|''E=MC²''
|<small> </small>
|
|-
|''[[Obsessed (liet fan Mariah Carey)|Obsessed]]''
|rowspan="3"|[[2009]]
|rowspan="5"|''[[Memoirs of an Imperfect Angel]]''
|<small>ASCAP Award: meast draaide liet<br> nom. Billboard Music Award: bêst ferkeapjende ''100 Hot''-single </small>
| {{Flagge US}} {{Rec P3}}<br> {{Flagge AU}} {{Rec G1}}<br> {{Flagge GB}} {{Rec S1}}
|-
|''[[I Want To Know What Love Is]]''
|<small> </small>
|
|-
|''[[H.A.T.E.U.]]''
|<small> </small>
|
|-
|''[[Up Out My Face]]'' <br><small>(mei gastoptr. [[Nicki Minaj]])</small>
|rowspan="4"|[[2010]]
|<small> </small>
|
|-
|''[[Angels Cry (liet)|Angels Cry]]'' <br><small>(mei gastoptr. [[Ne-Yo]])</small>
|<small> </small>
|
|-
|''[[Oh Santa!]]''
|rowspan="3"|''[[Merry Christmas II You]]''
|<small> </small>
|
|-
|''[[Auld Lang Syne (The New Year's Anthem)]]''
|<small> </small>
|
|-
|''[[When Christmas Comes]]'' <br><small>(mei [[John Legend]])</small>
|[[2011]]
|<small> </small>
|
|-
|''[[Triumphant (Get 'Em)]]'' <br><small>(mei gastoptr. [[Rick Ross]] en [[Meek Hill]])</small>
|[[2012]]
|rowspan="2"|net op in album
|<small> </small>
|
|-
|''[[Almost Home (liet fan Mariah Carey)|Almost Home]]''
|rowspan="3"|[[2013]]
|<small>nom. World Music Award: wrâlds bêste liet<br> nom. World Music Award'' wrâlds bêste fideoklip</small>
|
|-
|''[[Beautiful (liet fan Mariah Carey)|#Beautiful]]'' <br><small>(mei gastoptr. [[Miguel (sjonger)|Miguel]])</small>
|rowspan="4''|''[[Me. I Am Mariah… The Elusive Chanteuse]]''
|<small>nom. World Music Award: foar wrâlds bêste liet<br> nom. World Music Award: wrâlds bêste fideoklip</small>
|{{Flagge US}} {{Rec P2}}<br> {{Flagge AU}} {{Rec P1}}<br> [[File:Flag of Denmark.svg|border|17px]] {{Rec G1}}<br> {{Flagge NZ}} {{Rec G1}}<br> {{Flagge GB}} {{Rec S1}}
|-
|''[[The Art of Letting Go]]''
|<small>nom. World Music Award: wrâlds bêste liet</small>
|
|-
|''[[You're Mine (Eternal)]]''
|rowspan="2"|[[2014]]
|<small>nom. World Music Award: wrâlds bêste liet<br> nom. World Music Award: wrâlds bêste fideoklip</small>
|
|-
|''[[You Don't Know What to Do]]'' <br><small>(mei gastoptr. [[Wale (sjonger)|Wale]])</small>
|<small> </small>
|
|-
| ''[[Infinity (liet fan Mariah Carey)|Infinty]]''
|[[2015]]
|''[[Number 1 to Infinity|#1 to Infinity]]''
|<small> </small>
|
|-
|''[[I Don't (liet fan Mariah Carey)|I Don't]]'' <br><small>(mei gastoptr. [[YG (sjonger)|YG]])</small>
|[[2017]]
| net op in album
|<small> </small>
|
|-
|''[[With You (liet fan Mariah Carey)|With You]]''
|[[2018]]
|rowspan="2"|''[[Caution (album fan Mariah Carey)|Caution]]''
|<small> </small>
|
|-
|''[[A No No]]''
|rowspan="2"|[[2019]]
|<small> </small>
|
|-
|''[[In the Mix (liet fan Mariah Carey)|In the Mix]]''
|net op in album
|<small> </small>
|
|-
|''[[Save the Day (liet fan Mariah Carey)|Save the Day]]'' <br><small>(mei gastoptr. [[Lauryn Hill]])</small>
|rowspan="4"|[[2020]]
|rowspan="2"|''[[The Rarities (album fan Mariah Carey)|The Rarities]]''
|<small> </small>
|
|-
|''[[Out Here on My Own]]''
|<small> </small>
|
|-
|''[[Oh Santa!]]'' <br><small>(mei gastoptr. [[Ariana Grande]] en [[Jennifer Hudson]])</small>
| ''[[Mariah Carey's Magical Christmas Special]]''
|<small> </small>
|
|-
|''[[Here We Go Around Again]]''
| ''The Rarities''
|<small> </small>
|
|-
|''[[Fall in Love at Christmas]]'' <br><small>(mei [[Khalid (sjonger)|Khalid]] en [[Kirk Franklin]])</small>
| [[2021]]
|net op in album
|<small> </small>
|
|}
====Gastsingles====
{| class="wikitable"
|-
! titel
! útbr. yn
! album
! prizen en nominaasjes
! resultaat
|-
|''[[Endless Love (liet)|Endless Love]]'' <br><small>(mei [[Luther Vandross]])</small>
|[[1994]]
|''[[Songs (album fan Luther Vandross)|Songs]]''
|<small>nom. Grammy Award: bêste popgearwurking mei sang </small>
|{{Flagge AU}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge US}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge NZ}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge GB}} {{Rec S1}}
|-
|''[[Sweetheart (liet fan Rainy Davis)|Sweetheart]]'' <br><small>(mei [[Jermaine Dupri|JD]])</small>
|[[1998]]
|''[[Live in 1472]]''
|<small> </small>
|
|-
|''[[Things That U Do]]'' <br><small>(mei [[Jay-Z]])</small>
|[[2000]]
|''[[Vol. 3… Life and Times of S. Carter]]''
|<small> </small>
|
|-
|''[[I Know What You Want]]'' <br><small>(mei [[Busta Rhymes]])</small>
|[[2003]]
|''[[It Ain't Safe No More]]''
|<small>nom. MTV Video Music Award: bêste hiphopfideoklip</small>
|{{Flagge AU}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge US}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge NZ}} {{Rec G1}}<br>{{Flagge GB}} {{Rec S1}}
|-
|''[[U Make Me Wanna (liet fan Jadakiss)|U Make Me Wanna]]'' <br><small>(mei [[Jadakiss]])</small>
|[[2004]]
|''[[Kiss of Death (album fan Jadakiss)|Kiss of Death]]''
|<small> </small>
|
|-
|''[[So Lonely (liet fan Twista)|So Lonely]]'' <br><small>(mei [[Twista]])</small>
|[[2006]]
|[[The Day After (album)|The Day After]]''
|<small> </small>
|
|-
|''[[Lil' L.O.V.E.]]'' <br><small>(mei [[Bone Thugs-n-Harmony]])</small>
|[[2007]]
|[[Strength & Loyalty]]''
|<small> </small>
|
|-
|''[[Just Stand Up!]]'' <br><small>(mei oare artysten tsjin [[kanker]])</small>
|[[2008]]
|net op in album
|<small> </small>
|
|-
|''[[My Love (liet fan The-Dream)|My Love]]'' <br><small>(mei [[The-Dream]])</small>
|[[2009]]
|''[[Love vs. Money (album fan The-Dream)|Love vs. Money]]''
|<small> </small>
|
|-
|''[[Everybody Hurts (liet fan Helping Haiti)|Everybody Hurts]]'' <br><small>(mei oare artysten foar [[Haïty]])</small>
|[[2010]]
|net op in album
|<small> </small>
|
|-
|''[[All I Want for Christmas Is You|All I Want for Christmas Is You (Superfestive!)]]'' <br><small>(mei [[Justin Bieber]])</small>
|[[2011]]
|[[Under the Mistletoe (album fan Justin Bieber)|Under the Mistletoe]]''
|<small> </small>
|{{Flagge US}} {{Rec G1}}
|-
|''[[Where I Belong (liet fan Busta Rhymes)|Where I Belong]]'' <br><small>(mei [[Busta Rhymes]])</small>
|rowspan="2"|[[2021]]
|''[[Extinction Level Event 2: The Wrath of God]]''
|<small> </small>
|
|-
|''[[Somewhat Loved]]'' <br><small>(mei [[Jam & Lewis]])</small>
|''[[Jam & Lewis: Volume One]]''
|<small> </small>
|
|-
|''[[Big Energy|Big Energy Remix]]'' <br><small>(mei [[Latto]])</small>
|[[2022]]
|''[[777 (album fan Latto)|777]]''
|<small> </small>
|
|-
|}
==Prizen en nominaasjes==
Foar in folsleine list mei alle prizen en nominaasjes fan Mariah Carey, sjocht op [[:en:List of awards and nominations received by Mariah Carey|dizze side]], op 'e Ingelske Wikipedy.
==Keppelings om utens==
* {{en}} [http://mariahcarey.com/ Offisjele webside fan Mariah Carey]
* {{en}} [http://www.imdb.com/name/nm0001014/ Mariah Carey yn 'e ''Internet Movie Database'' (IMDb)]
{{boarnen|boarnefernijing=
<references/>
----
Foar boarnen en oare literatuer, sjoch ûnder: [http://en.wikipedia.org/wiki/Mariah_Carey ''References'', op dizze side].
----
{{commonscat|Mariah Carey}}
}}
{{DEFAULTSORT:Carey, Mariah}}
[[Kategory:Mariah Carey| ]]
[[Kategory:Amerikaansk sjonger]]
[[Kategory:Amerikaansk sjonger yn it Spaansk]]
[[Kategory:Amerikaansk muzikant]]
[[Kategory:Amerikaansk pianist]]
[[Kategory:Amerikaansk lietsjeskriuwer]]
[[Kategory:Amerikaansk muzykprodusint]]
[[Kategory:Amerikaansk fideoklipregisseur]]
[[Kategory:Amerikaansk dance-artyst]]
[[Kategory:Amerikaansk hiphopartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk R&B-artyst]]
[[Kategory:Amerikaansk soul-artyst]]
[[Kategory:Grammy-winner]]
[[Kategory:Amerikaansk filmakteur]]
[[Kategory:Amerikaansk telefyzje-akteur]]
[[Kategory:Amerikaansk stimakteur]]
[[Kategory:Dielnimmer oan in Amerikaansk realitytelefyzjeprogramma]]
[[Kategory:Amerikaansk ûndernimmer]]
[[Kategory:Amerikaansk moadeûntwerper]]
[[Kategory:Amerikaansk filantroop]]
[[Kategory:Goodwill-ambassadeur fan de Feriene Naasjes]]
[[Kategory:Amerikaansk muzikant fan Afro-Amerikaansk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk produsint fan Afro-Amerikaansk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk akteur fan Afro-Amerikaansk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk persoan fan Fenezolaansk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk persoan fan Iersk komôf]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1969]]
4cs0hrshdx24lozdihdn97vmjrusk3l
1086695
1086504
2022-08-05T21:55:36Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Keppelings om utens */ kt
wikitext
text/x-wiki
{{Sjonger of muzikant
| ôfbylding = Mariah_Carey_WBLS_2018_Interview_4.jpg
| ôfbyldingstekst =
| ôfbyldingsbreedte = 200px
| echte namme = Mariah Carey
| nasjonaliteit = [[File:Flag of the United States.svg|20px]] [[Feriene Steaten|Amerikaansk]]
| berne = [[27 maart]] [[1969]]<ref>[https://nyshistoricnewspapers.org/lccn/sn83031119/1969-04-10/ed-1/seq-15/ ''Recent Births Are Announced''], yn: ''The Long-Islander'', Huntington, New York, 10 april, 1969, s. 2 (sitaat: "Recent births at Huntington Hospital have been announced as follows [...] March 27 Mariah, Mr. and Mrs. Alfred Carey, Huntington [...]").</ref>
| berteplak = [[Huntington (New York)|Huntington]] ([[New York (steat)|New York]])
| stoarn =
| stjerplak =
| etnisiteit = [[File:Flag of the UNIA.svg|20px]] [[Afro-Amerikanen|Afro-Amerikaansk]] <br>[[File:Flag of Venezuela.svg|20px]] [[Fenezolanen|Fenezolaansk]] <br>[[File:Flag of Ireland.svg|20px]] [[Ieren (folk)|Iersk]]
| sjenre = [[R&B]], [[popmuzyk|pop]], [[hiphop]], [[soul (muzyk)|soul]]
| ynstrumint = [[piano]]
| sjongtaal = [[Ingelsk]], [[Spaansk]]
| grutste hit(s) = ''I'll Be There'' <br>''Dreamlover'' <br>''Hero'' <br>''Without You'' <br>''[[All I Want for Christmas Is You]]''
| jierren aktyf = [[1988]] – no
| prizen = 5x [[Grammy Award]]
| webside = [http://mariahcarey.com mariahcarey.com]
}}
'''Mariah Carey''' ([[Huntington (New York)|Huntington]] ([[New York (steat)|New York]]), [[27 maart]] [[1969]], is in [[Feriene Steaten|Amerikaansk]] [[sjongster]], [[liet]]sjeskriuwster, [[muzikante]], [[aktrise]], [[muzyk]]produsinte en [[filantrope]] fan mingd [[etnyske groep|etnysk]] komôf, dy't bekend stiet om 'e hege [[muzyknoat|noaten]] dy't se helje kin. Hja [[debút|debutearre]] yn [[1990]] mei har nei harsels neamde earste [[album (muzyk)|album]], dat yn 'e [[Feriene Steaten]] njoggen kear [[platina plaat|platina]] waard. Neitiid hat Carey noch mear as in tolvetal oare studio-albums útbrocht, wêrfan't de measten in tige súksesfol wiene. Guon fan har bekendste hits binne ''I'll Be There'', ''Dreamlover'', ''Hero'', ''Without You'' en it noch altyd tige populêre [[kryst]]nûmer ''[[All I Want for Christmas Is You]]''. Hoewol't se úteinsette yn 'e [[R&B]]- en [[popmuzyk|pop]]sjenres, skode se ein [[1990-er jierren|jierren njoggentich]] stadichoan op nei [[hiphop]]. Oan it begjin fan 'e [[jierren 2000]] waard se in hoart opnommen nei't se [[minsklik lichem|fysyk]] en [[emoasje|emosjoneel]] ynstoart wie, wêr't troch de [[rabbersparse]] út en tenei oer berjochte waard. Neitiid rekke it mei har [[karriêre]] yn it neigean, oant se yn [[2005]] wer by de wâl opklaude en fannijs boppe-oan op 'e [[hitlist]]en stie. Underwilens hat Carey wrâldwiid mear as 200 miljoen platen ferkocht, wêrmei't se ien fan 'e bêst ferkeapjende muzykartysten aller tiden is. Har karriêre is bekroand mei fiif ''[[Grammy Award]]s'' en withoefolle oare [[priis (ûnderskieding)|prizen]]. Mariah krige yn [[2015]] in [[stjer (figuer)|stjer]] op 'e [[Hollywood Walk of Fame]].
==Libben==
===Jonkheid===
Mariah Carey waard berne op [[27 maart]] [[1969]], yn [[Huntington (New York)|Huntington]], op [[Long Island]], yn 'e [[Amerikaanske steaten|steat]] [[New York (steat)|New York]], in lyts foarstedsje fan 'e stêd [[New York (stêd)|New York]]. Har heit, Alfred Roy Carey, wie fan mingd [[Afro-Amerikanen|Afro-Amerikaansk]] en [[Latino's yn Noard-Amearika|Latino]] ([[Fenezuëla|Fenezolaansk]]) [[etnyske groep|etnysk]] komôf, wylst har mem, Patricia Hickey, [[Ieren (folk)|Iersk]] bloed hie. Carey wie de efternamme dy't Mariah har Fenezolaanske pake, Francisco Núñez, oannaam nei't er yn 'e earste helte fan 'e [[tweintichste iuw]] nei de [[Feriene Steaten]] ta emigrearre wie.
[[File:MariahGMA.jpg|left|thumb|200px|Mariah Carey ûnder in optreden yn it [[tillefyzje]]programma ''Good Morning America'', yn [[2013]].]]
Carey har mem wie in [[opera (muzyk)|opera]]sjongster en sjongleraresse dy't tsjin 'e wil fan har famylje mei Carey har heit, in [[loftfeart]]technikus, útnaaide en troude. Neitiid woe de Hickey-famylje neat mear te krijen hawwe mei Carey har mem, harsels, har âldere suster Alison en har jongere broer Morgan, fanwegen de skande dat in [[jeropide ras|blanke]] frou mei in [[negroïde ras|swarte]] man troud wie. Sadwaande identifisearret Carey har sterk mei de [[Afro-Amerikanen|Afro-Amerikaanske]] mienskip, hoewol't sysels sa'n ljochte [[hûdskleur]] hat, dat se wol foar blank trochgean kin.
Carey har âldelju wrakselen mei har plak yn 'e mienskip, en skieden úteinlik doe't Carey trije jier wie. Alison bleau by har heit, wylst Mariah en Morgan by har mem kamen. Meitiid groeiden Carey en har heit útinoar, en úteinlik soe hja de bannen mei him hielendal ferbrekke. Nei ferskate drege jierren ferfear it gesin nei in mear woltierige buert fan New York, dêr't Carey fierder opgroeide. Op 'e [[legere skoalle]] begûn hja al [[gedicht]]en te skriuwen en dêr meldijkes by te betinken, en blonk hja út by [[muzyk]]les. Har stim trainde se fan bern ôf oan mei help fan har mem. Dy brocht har yn 'e kunde mei har eigen grutte leafde, de klassike opera, mar doe't dat Carey net folle dearde, sette se har net ûnder druk om dy kant út te gean, eat dêr't Carey har letter tige tankber foar wie. Op 'e [[middelbere skoalle]] kaam Carey yn 'e kunde mei de lettere [[sjonger]] en [[muzikant]] [[Gavin Christopher]] en de lettere [[muzyk]]produsint [[Ben Margulies]]. Mei-inoar wurken se oan Carey har [[liet]]en en makken se in demo-tape wêrmei't Carey in foet tusken de doar besocht te krijen by de grutte platelabels, wat kear op kear mislearre.
[[File:Mariah Carey 1990.jpg|right|thumb|200px|Mariah Carey yn [[1990]].]]
===Sjongkarriêre===
====Iere jierren====
Koart nei't Carey in lyts appartemintsje yn New York belutsen hie dat se dielde mei fjouwer oare studintes, rekke hja befreone mei de begjinnende popsjongster [[Brenda K. Starr]]. Yn [[desimber]] [[1988]] beselskippe se Starr nei in galajûn fan 'e muzykyndustry, dêr't se muzykprodusint [[Tommy Mottola]], de baas fan platemaatskippij ''[[Columbia Records]]'', har demotape yn 'e hannen treau. Dy besleat letter dy jûns, mear út ferfeling as om wat oars, om der ûnderweis nei hûs nei te lústerjen. Nei't er twa fan 'e fjouwer nûmers heard hie, kearde er de auto en gie werom nei it feest om Carey te sykjen, mar dy wie ûnderwilens al op hûs oan gien. Yn wat ornaris opdist wurdt as in moderne ferzje fan it bekende [[mearke]] ''[[Jiskepûster]]'', sette Mottola útein mei in twa wiken duorjende siiktocht nei de ûnbekende sjongster, en doe't er har einlings en te'n lêsten fûn hie, liet er har daliks in kontrakt tekenje.
Carey har earste studio-album, ''Mariah Carey'', kaam út yn [[1990]]. ''Columbia'' joech mer as $1 miljoen út oan promoasje en [[reklame]], en nei in trage start klom it album úteinlik nei de top fan 'e Amerikaanske [[Billboard 200|''Billboard'' 200]]-list. Carey waard dermei nominearre foar in ''[[Grammy Award]]'' (de wichtichste Amerikaanske muzykpriis) foar album fan it jier en wûn sels in ''Grammy'' foar bêste nije artyst, wylst de single ''Vision of Love'' in ''Grammy'' foar bêste popoptreden fan in sjongster wûn en noch foar trije oaren nominearre waard. Behalven ''Vision of Love'' berikten ek de singles ''Love Takes Time'', ''Someday'' en ''I Don't Wanna Cry'' it earste plak op 'e hitlisten, en dêrmei wie Carey de earste artyst sûnt ''[[The Jackson 5]]'' yn 'e jierren sechtich, dy't mei sawol de debútsingle as de trije dêropfolgjende singles it earste plak helle. It album ''Mariah Carey'' waard njoggen kear [[platina plaat|platina]] yn 'e Feriene Steaten, sân kear platina yn [[Kanada]], fjouwer kear platina yn [[Nij-Seelân]], trije kear platina yn [[Japan]] en ien kear platina yn [[Austraalje (lân)|Austraalje]] en [[Grut-Brittanje]]. Wrâldwiid waarden der mear as 15 miljoen eksimplaren fan ferkocht.
[[File:Mariah Carey One Sweet Day Madison Square 1995.jpg|left|thumb|280px|Carey mei [[Boyz II Men]] ûnder in útfiering fan ''One Sweet Day'', yn it [[New York (stêd)|Newyorkske]] [[Madison Square Garden]].]]
Carey har twadde studio-album, ''Emotions'', kaam út yn [[1991]]. Dêrfoar wurke se gear mei [[Walter Afanasieff]], in muzykprodusint fan namme. Yn dyselde snuorje krigen Carey en har âlde freon Ben Margulies spul om 'e hichte fan 'e royaltys dêr't hy as mei-skriuwer fan har iere lieten rjocht op hie. De [[rjochter]] kaam deroan te pas en de freonskip einige mei rûzje. ''Emotions'' die it ûnderwilens tige goed, al koe it it súkses fan Carey har debútalbum net belykje. Der waarden wrâldwiid 8 miljoen eksimplaren fan ferkocht, en inkeld de titelsong helle it earste plak op 'e hitlisten.
In grut oandiel yn har súkses hie Carey har [[stimberik]], dat fiif [[oktaaf|oktaven]] beslacht, en dêr't se (hege) noaten foarby de sânde oktaaf mei helje kin. Letter soe har dat in fermelding yn it ''[[Guinness Book of Records]]'' opsmite, mar om't se nea ''live'' optrede, giene der yn it begjin fan har karriêre geruchten dat Carey in "studiowjirm" wie, dy't inkeld mei help fan studiotechnyk sa sjonge koe. Carey sels hold út dat it om [[plankekoarts]] gie, mar om 'e geruchten foar iens en foar altyd te ûntsenuwen boekte ''Columbia Records'' in optreden op ''[[MTV Unplugged]]'', in [[tillefyzje]]programma op 'e [[muzyk]]stjoerder [[MTV]]. Dêr song hja û.m. ''I'll Be There'', dat oarspronklik yn [[1970]] populêr makke wie troch ''[[The Jackson 5]]''. Hoewol't Carey en Afanasieff pas op it lêste momint besleaten om dat nûmer yn it optreden yn te passen, waard dat in grut súkses.
[[File:Mariah Carey13 Edwards Dec 1998.jpg|right|thumb|230px|Carey yn [[1998]], ûnder in konsert op 'e [[Loftmachtbasis Edwards]].]]
Ein augustus [[1993]] brocht Carey har trêde studio-album út, dat de titel ''Music Box'' krige. Nei't ''Emotions'', dat in oade wie oan 'e [[Motown]]-muzyk dêr't Carey mei opgroeid wie, it net sa goed dien hie as har debútalbum, waard besletten om mei ''Music Box'' mear op 'e pop-toer te gean. Dat die fertuten, want it album waard in ûnbidich súkses, dat Carey yn Amearika har earste [[diamanten plaat]] opsmiet. Uteinlik giene der mear as 32 miljoen eksimplaren fan oer de toanbank, wêrmei't it ien fan 'e bêst ferkeapjende albums aller tiden wie. Boppedat besoarge ''Music Box'' Carey ek har definitive ynternasjonale trochbraak, mei grutte súksessen yn [[Japan]], [[Kanada]], [[Austraalje (lân)|Austraalje]], [[Nij-Seelân]], [[Grut-Brittanje]], [[Frankryk]], [[Dútslân]], [[Nederlân]], [[Sweden]] en ferskate oare [[Jeropa|Jeropeeske]] lannen. Fan 'e singles diene fral ''Hero'' en ''Without You'' it bûtenwentige goed. Nei it útbringen fan ''Music Box'' gie Carey foar it earst op in koart toernee, dat trouwens beheind bleau ta [[Noard-Amearika]] en wêrby't se mar seis konserten joech. Likegoed wie dat foar har in grutte stap.
Neitiid kaam men by ''Columbia Records'' mei it idee op 'e lapen om in [[kryst]]album te meitsjen. Carey wie dêr wol foar te finen, en der waard besletten dat de cd in mjuks fan traysjonele [[hymne]]n en nije lieten befetsje soe. Mei Afanasieff, dy't ek in grut oandiel hân hie yn it skriuwern fan 'e lieten foar ''Music Box'', sette Carey har oan it wurk. It album, dat de titel ''Merry Christmas'' krige, kaam yn novimber [[1994]] út. It rûn tige goed en waard mei 15 miljoen eksimplaren it bêstferkochte krystalbum aller tiden. De ''lead''-single wie ien fan 'e nijskreaune lieten, ''[[All I Want for Christmas Is You]]''. Dat ûntjoech him ta Carey har grutste ynternasjonale hit, al die it it iroanysk genôch yn 'e Feriene Steaten sels wat minder goed.
[[File:Mariah Carey 2003 tour 1.jpg|left|thumb|280px|Mariah Carey sjongt ''Hero'' ûnder in konsert yn [[2003]].]]
====Middeljierren en sûnensswierrichheden====
Mei har fyfde studio-album, ''Daydream'', dat yn [[1995]] útkaam, begûn Carey de popmuzyk fan ''Music Box'' te fermingen mei [[R&B]]- en [[hiphop]]-ynfloeden. Fan dit album waarden wrâldwiid 25 miljoen eksimparen ferkocht, en it wie Carey har bêst ferkeapjende album yn 'e Feriene Steaten. De twadde single wie ''One Sweet Day'', in liet dat ynspirearre wie troch de dea fan muzykprodusint [[David Cole (muzykprodusint)|David Cole]] en troch Carey har suster Alison, dy't mei [[AIDS]] oanhelle rekke wie. ''One Sweet Day'' bleau yn 'e Feriene Steaten sechtsjin wiken lang op it earste plak op 'e hitlisten stean en ferbriek dêrmei alle rekôrs. Nei it útbringen fan ''Daydream'' gie Carey wer op toernee, wêrby't se diskear û.m. [[Tokio]] oandie.
Mei har folgjende beide albums, ''Butterfly'' ([[1997]]) en ''Rainbow'' ([[1999]]), sette Carey har súkses fuort, wêrby't se yn tanimmende mjitte hiphop-eleminten yn har muzyk bemjukse. Teffens begûn se mear gear te wurkjen mei hiphopartysten as [[Jermaine Dupri]], [[Mystikal]] en [[Snoop Dogg]]. Oan 'e oare kant song se yn [[1998]] it duët ''When You Believe'', dat in grutte hit waard, mei [[Whitney Houston]], foar de ''[[soundtrack]]'' fan 'e [[tekenfilm]] ''[[The Prince of Egypt]]''. Yn [[2000]] briek Carey nei tsien jier mei ''Columbia'' en tekene se in kontrakt foar $100 miljoen mei ''[[Virgin Records]]''.
[[File:Mariah Carey & L.A. Reid 2005.jpg|right|thumb|220px|Mariah Carey mei ''Island Records''-platebaas [[L.A. Reid]], yn [[2005]].]]
Yn [[2001]] sette se ek foar it earst útein mei te akearjen, yn 'e [[film]] ''[[Glitter (film)|Glitter]]'', dy't spesjaal foar har skreaun wie. Yn july fan dat jier begûn se lykwols ynkoherinte berjochten op har offisjele webside te setten, en op [[26 july]] waard se ynienen opnommen mei útputtingsferskynsels en om't se lichaamlik en geastlik ynstoart wêze soe. De publikaasje fan sawol de film as de byhearrende ''soundtrack'' waarden fersteld, mar doe't se úteinlik dochs útbrocht waarden, flopten se raar. Neitiid kocht Carey har kontrakt mei ''Virgin Records'' ôf mei $50 miljoen, en fleach se nei [[Itaalje]], dêr't se fiif moannen lang yn [[Capri]] ferbleau om op te knappen. Hoewol't se letter dat jier in kontrakt oangie mei ''[[Island Records]]'' en dêrnjonken in eigen label, ''[[MonarC Entertainment]]'', oprjochte, die har folgjende album, ''Charmbracelet'' ([[2002]]), it lang sa goed net as syn foargongers. Yn 'e media waard de ein fan Carey har karriêre al foarsein.
====Lettere jierren====
Mar yn [[2005]] klaude Carey wer by de wâl op mei har njoggende studio-album, ''The Emancipation of Mimi''. Dêrfoar wurke hja benammentlik gear mei hiphop-artyst [[Jermaine Dupri]], mar ek wol mei oaren, wêrûnder R&B-stjer [[Kanye West]]. Dit album kaam yn ferskate lannen boppe-oan op 'e albumlisten binnen en waard waarm ûnthelle troch de [[resinsint]]en. De twadde single, ''We Belong Together'', wûn û.m. twa ''[[Grammy Award]]s'', twa ''[[Radio Music Award]]s'' en fiif ''[[Billboard Music Award]]s'', en wie krúsjaal foar it wer op 'e rails krijen fan Carey har karriêre. Mei ''The Emancipation of Mimi'', wêrfan't yn totaal wrâldwiid rom 12 miljoen eksimplaren ferkocht waarden, helle se nochris in ''Grammy'' binnen foar bêste ''contemporary R&B''-album. Carey har tsiende album, ''E=MC²'' ([[2008]]), die it minder goed mei "mar" 2½ miljoen ferkochte eksimplaren, hoewol't se mei de ''lead''-single ''Touch My Body'' har achttjinde nûmer 1-hit helle, wêrmei't se it rekôr fan 'e artyst mei de measte nûmer 1-hits yn 'e Feriene Steaten yn 'e hannen krige (dat earder fan [[Elvis Presley]] west hie, mei santjin earste plakken).
[[File:Mariah Carey by David Shankbone.jpg|left|thumb|180px|Mariah Carey yn [[2008]].]]
Nei't Carey yn 'e foargeande jierren al ferskate kearen as aktrise wurksum west hie, briek se yn [[2009]] op dat mêd troch mei har rol as [[maatskiplik wurkster]] yn 'e [[film]] ''[[Precious (film)|Precious]]''. Se foel dermei yn 'e prizen op sawol it Amerikaanske ''[[Sundance Film Festival]]'' as op it [[Filmfestival fan Toronto]], en wûn de ''Breakthrough Actress Performance Award'' op it [[Ynternasjonaal Filmfestival fan Palm Springs]]. Datselde jiers ([[2009]]) kaam Carey har album ''Memoirs of an Imperfect Angel'' út, dat it lang sa goed net die as har eardere cd's, en dêr't net mear as 2 miljoen fan ferkocht waarden, ek al neamde muzykresinsint [[Stephen Thomas Erlewine]], fan ''[[AllMusic]]'', it ''"har ynteressantste album yn tsien jier."'' Neitiid brocht Carey noch in nij krystalbum út, ''Merry Christmas II You'' ([[2010]]), en inkele studio-albums, ''Me. I Am Mariah... The Elusive Chanteuse'' ([[2014]]) en ''Caution'' ([[2018]]), dy't it likemin al te goed diene. Dat wie oars mei har duët fan ''[[All I Want for Christmas Is You]]'' mei tineridoal [[Justin Bieber]], út [[2011]], dat in grutte hit waard. Njonken har sjongen leit Carey har de lêste jierren ek almar mear ta op aktearwurk yn [[film]]s en op 'e [[tillefyzje]], ynklusyf wurk as [[stimaktrise]].
Yn totaal hat Mariah Carey ûnder har karriêre wrâldwiid mear as 200 miljoen platen ferkocht, wat har ta ien fan 'e bêst ferkeapjend muzykartysten aller tiden makket. Yn 'e [[Feriene Steaten]] is se neffens de gegevens fan 'e ''[[Recording Industry Association of America]]'' (RIAA) de op twa nei bêst ferkeapjende artyst ea, mei 63½ miljoen ferkochte platen. Carey hat û.m. 5 ''[[Grammy Award]]s'' wûn, 19 ''[[World Music Award]]s'', 11 ''[[American Music Award]]s'' en 31 ''[[Billboard Music Award]]s''. Neffens it [[tydskrift]] ''[[Forbes]]'' wie se yn [[2007]] de op fjouwer nei rykste frou yn 'e ''showbusiness'', mei in fermogen fan $270 miljoen. Yn [[2011]] waard har fermogen skat op $500 miljoen. Njonken har sjong- en aktearwurk is Carey ek aktyf as muzykprodusinte, en yn [[2010]] brocht se in kolleksje [[juwiel]]len, [[skoech|skuon]] en [[rûkersguod]] op 'e merk.
[[Ofbyld:Mariah Carey and children at Camp Mariah.jpg|right|thumb|250px|Mariah Carey mank bern út 'e binnenstêd fan [[New York (stêd)|New York]], dy't op kamp binne yn it nei har ferneamde ''Camp Mariah'', yn [[Fishkill (New York)|Fishkill]].]]
===Priveelibben===
Wylst hja har album ''Music Box'' oan it opnimmen wie, begûn Carey om te gean mei har ûntdekker, platebaas [[Tommy Mottola]]. Hja trouden op [[5 juny]] [[1993]]. Mar fan [[1995]] ôf gie it berchôf mei harren relaasje, wat neffens de ferhalen foar in grut part oan Mottola syn besitterige hâlding te witen wie en fierder ek kaam troch saaklike ûnienichheden oer de kant dy't Carey mei har karriêre út woe. Uteinlik einige it houlik yn [[1998]] yn in skieding. Dêrnei
hie se fan [[1999]] oant [[2001]] in relaasje mei [[Latino's yn Noard-Amearika|Latino]]-sjonger [[Luis Miguel]]. Mei [[akteur]] en [[komyk]] [[Nick Cannon]] kaam Carey yn 'e kunde doe't se op in eilantsje foar de kust fan [[Antigua en Barbûda|Antigua]] de fideoklip fan it nûmer ''Bye Bye'' opnamen. Op [[30 april]] [[2008]] troude se mei Cannon op 'e [[Bahama's]], wêrnei't se op [[30 april]] [[2011]] in [[twilling]] te wrâld brocht, de jonkjes Monroe en Moroccan. Yn [[augustus]] [[2014]] befêstige Cannon dat Carey en hy in pear moanne earder útinoar gien wiene.
Op it mêd fan [[godstsjinst]] hat Carey oanjûn dat se [[kristendom|kristlik]] is. Se is ek in [[filantropy|filantrope]], dy't troch de jierren hinne finansjele stipe jûn hat en aktyf belutsen west hat by in ferskaat oan [[goeddiedichheid]]sorganisaasjes. Sa hat se har û.m. ynset foar it yn oanrekking bringen fan 'e ûnderbedielde jongerein út 'e binnenstêd fan [[New York (stêd)|New York]] mei de [[skiene keunsten]] en mei karriêremooglikheden; foar it útkomme litten fan 'e winsken fan terminaal sike bern fia de ''[[Make-A-Wish Foundation]]''; en foar de slachtoffers fan 'e oanslaggen fan [[9/11]], fan [[orkaan]] [[Orkaan Katrina|Katrina]], fan [[kanker]] en fan 'e [[Ierdbeving fan Haïty (2010)|ierdbeving]] fan [[2010]] yn [[Haïty]]. Ek hat se ferskate kearen [[benefytkonsert]]en holden. Yn [[2008]] waard hja beneamd ta [[hongersneed|honger]]ambassadrise fan it ''[[World Food Programme]]'' fan 'e [[Feriene Naasjes]].
==Diskografy==
===Albums===
====Studio-albums====
{| class="wikitable"
|-
! titel
! útbrocht op
! label
! prizen en nominaasjes
! resultaat
|-
|''[[Mariah Carey (album)|Mariah Carey]]''
|[[12 juny]] [[1990]]
|rowspan="7"|[[Columbia Records]]
|<small>[[Billboard Music Award]]: bêste album, froulike artyst<br> Billboard Music Award: bêste album, popartyst<br> Billboard Music Award: bêste album<br> [[Soul Train Music Award]]: bêste R&B/soulalbum, froulike artyst<br> nom. [[Grammy Award]]: album fan it jier</small>
|{{Flagge US}} {{Rec P9}}<br> {{Flagge CA}} {{Rec P7}}<br> {{Flagge AU}} {{Rec P5}}<br> {{Flagge NZ}} {{Rec P4}}<br> {{Flagge JP}} {{Rec P3}}<br> {{Flagge GB}} {{Rec P1}}<br>{{Flagge CH}} {{Rec G1}}
|-
|''[[Emotions (album fan Mariah Carey)|Emotions]]''
|[[13 septimber]] [[1991]]
|<small>Billboard Music Award: bêste album, froulike artyst<br> nom. Soul Train Music Award: bêste R&B/soulalbum, froulike artyst</small>
|{{Flagge US}} {{Rec P4}}<br> {{Flagge CA}} {{Rec P4}}<br> {{Flagge JP}} {{Rec P4}}<br> {{Flagge AU}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge GB}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge NZ}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge FR}} {{Rec G1}}<br>{{Flagge CH}} {{Rec G1}}
|-
|''[[Music Box (album fan Mariah Carey)|Music Box]]''
|[[31 augustus]] [[1993]]
|<small>[[ARIA Music Award]]: populêrste album fan it jier<br> ARIA Music Award: bêste prestaasje fan in album yn 'e [[hitlist]]en<br> nom. Billboard Music Award: bêste album, froulike artyst<br> nom. Billboard Music Award: bêste [[Billboard 200|''Billboard'' 200]]-album<br> nom. Soul Train Music Award: bêste R&B/soulalbum, froulike artyst</small>
|{{Flagge JP}} {{Rec D2}}<br> {{Flagge US}} {{Rec D1}}<br> {{Flagge FR}} {{Rec D1}}<br> {{Flagge AU}} {{Rec P12}}<br> {{Flagge CA}} {{Rec P7}}<br> {{Flagge GB}} {{Rec P5}}<br> {{Flagge NL}} {{Rec P5}}<br> {{Flagge NZ}} {{Rec P5}}<br> {{Flagge CH}} {{Rec P4}}<br> {{Flagge DE}} {{Rec P2}}
|-
|''[[Merry Christmas (album fan Mariah Carey)|Merry Christmas]]''
|[[28 oktober]] [[1994]]
|<small> </small>
|{{Flagge JP}} {{Rec D2}}<br> {{Flagge AU}} {{Rec P6}}<br>{{Flagge US}} {{Rec P5}} <br>{{Flagge CA}} {{Rec P2}} <br> {{Flagge NZ}} {{Rec P2}}<br> {{Flagge GB}} {{Rec P1}} <br> {{Flagge NL}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge DE}} {{Rec G1}} <br>{{Flagge CH}} {{Rec G1}}
|-
|''Daydream''
|[[28 septimber]] [[1995]]
|<small>[[Japanske Gouden Skiifpriis]] ynternasjonaal popalbum fan it jier<br> nom. Grammy Award: bêste songen popalbum<br> nom. Grammy Award: album fan it jier<br> nom. [[American Music Award]]: favorite pop/rockalbum<br> nom. American Music Award: foar favorite soul/R&B-album<br> nom. Soul Train Music Award: bêste R&B/soulalbum, froulike artyst<small>
|{{Flagge JP}} {{Rec D2}}<br> {{Flagge US}} {{Rec P11}}<br> {{Flagge CA}} {{Rec P7}}<br> {{Flagge AU}} {{Rec P5}}<br> {{Flagge NZ}} {{Rec P5}}<br> {{Flagge GB}} {{Rec P2}}<br> {{Flagge FR}} {{Rec P2}}<br> {{Flagge DE}} {{Rec P1}}<br>{{Flagge CH}} {{Rec G1}}
|-
|''[[Butterfly (album fan Mariah Carey)|Butterfly]]''
|[[16 septimber]] [[1997]]
|<small>Japanske Gouden Skiifpriis ynternasjonaal popalbum fan it jier</small>
|{{Flagge JP}} {{Rec D1}}<br> {{Flagge US}} {{Rec P5}}<br> {{Flagge AU}} {{Rec P2}}<br> {{Flagge CA}} {{Rec P2}}<br>{{Flagge GB}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge NZ}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge FR}} {{Rec G2}}<br> {{Flagge NL}} {{Rec G1}}<br>{{Flagge CH}} {{Rec G1}}
|-
|''[[Rainbow (album fan Mariah Carey)|Rainbow]]''
|[[27 oktober]] [[1999]]
|<small>Japanske Gouden Skiifpriis ynternasjonaal popalbum fan it jier</small>
|{{Flagge JP}} {{Rec P4}}<br> {{Flagge US}} {{Rec P3}}<br> {{Flagge CA}} {{Rec P2}}<br> {{Flagge DE}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge FR}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge NZ}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge AU}} {{Rec G1}}<br>{{Flagge GB}} {{Rec G1}}<br> {{Flagge NL}} {{Rec G1}}<br>{{Flagge CH}} {{Rec G1}}
|-
|''[[Charmbracelet]]''
|[[20 novimber]] [[2002]]
|rowspan="5"| [[Island Records]]
|<small>[[Japanske Gouden Skiifpriis]] ynternasjonaal popalbum fan it jier<small>
|{{Flagge US}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge JP}} {{Rec P1}} <br> {{Flagge GB}} {{Rec G1}}<br> {{Flagge FR}} {{Rec G1}}<br> {{Flagge CA}} {{Rec G1}}<br>{{Flagge CH}} {{Rec G1}}
|-
|''[[The Emancipation of Mimi]]''
|[[30 maart]] [[2005]]
|<small>Grammy Award: bêste contemporary R&B-album<br> [[Billboard Music Award|Billboard R&B/Hip-Hop Award]]: bêste R&B-hiphopalbum<br> Soul Train Music Award: bêste R&B/soulalbum, froulike artyst<br> nom. Grammy Award: album fan it jier<br> nom. American Music Award: favorite pop/rockalbum (2005)<br> nom. American Music Award: favorite soul/R&B-album (2005 & 2006)<br> nom. Billboard Music Award: bêste ''Billboard'' 200-album<br> nom. Billboard Music Award: bêste R&B/hiphopalbum</small>
|{{Flagge US}} {{Rec P6}} <br> {{Flagge CA}} {{Rec P3}} <br> {{Flagge GB}} {{Rec P2}} <br> {{Flagge AU}} {{Rec P1}} <br> {{Flagge JP}} {{Rec P1}} <br> {{Flagge NZ}} {{Rec P1}} <br> {{Flagge FR}} {{Rec G1}}
|-
|''[[E=MC² (album fan Mariah Carey)|E=MC²]]''
|[[14 april]] [[2008]]
|<small>nom. American Music Award: bêste soul/R&B-album</small>
|{{Flagge US}} {{Rec P1}} <br> {{Flagge CA}} {{Rec P1}} <br> {{Flagge AU}} {{Rec G1}} <br> {{Flagge GB}} {{Rec G1}}<br> {{Flagge JP}} {{Rec G1}}
|-
|''[[Memoirs of an Imperfect Angel]]''
|[[22 septimber]] [[2009]]
|<small>nom. Soul Train Music Award: aldertreflikst album
|{{Flagge US}} {{Rec G1}}<br> {{Flagge GB}} {{Rec S1}}
|-
|''[[Merry Christmas II You]]''
|[[2 novimber]] [[2010]]
|<small> </small>
|{{Flagge US}} {{Rec G1}}
|-
|''[[Me. I Am Mariah... The Elusive Chanteuse]]''
|[[6 maaie]] [[2014]]
|[[Def Jam Recordings]]
|<small> </small>
|
|-
|''[[Caution (album fan Mariah Carey)|Caution]]''
|[[16 novimber]] [[2018]]
|[[Epic Records]]
|<small> </small>
|
|}
====Soundtrackalbums=====
{| class="wikitable"
|-
! titel
! útbrocht op
! label
! prizen en <br>nominaasjes
! resultaat
|-
|''[[Glitter (soundtrack)|Glitter]]''
|[[18 augustus]] [[2001]]
|[[Virgin Records]]
|<small> </small>
|{{Flagge US}} {{Rec P1}} <br>{{Flagge JP}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge FR}} {{Rec G1}}<br>{{Flagge CH}} {{Rec G1}}
|-
|''[[All I Want foar Christmas Is You (soundtrack)|All I Want for Christmas Is You]]''
|[[22 novimber]] [[2017]]
|[[Epic Records]]
|<small> </small>
|
|-
|''[[Mariah Carey's Magical Christmas Special]]''
|[[4 desimber]] [[2020]]
|[[Legacy Recordings]]<br>[[Sony Music]]
|<small> </small>
|
|}
====[[extended play|EP's]]====
{| class="wikitable"
|-
! titel
! útbrocht op
! label
! prizen en nominaasjes
! resultaat
|-
|''[[MTV Unplugged (EP fan Mariah Carey)|MTV Unplugged]]''
|[[2 juny]] [[1992]]
|rowspan="3"|[[Columbia Records]]
|<small>[[American Music Award]]: favorite adult contemporary-album<br> nom. [[Grammy Award]]: bêste popoptreden, sjongster<br> nom. American Music Award: favorite soul/R&B-album<br> nom. [[Soul Train Music Award]]: bêste R&B/soulalbum, froulike artyst</small>
|{{Flagge US}} {{Rec P4}}<br> {{Flagge AU}} {{Rec P2}}<br> {{Flagge NZ}} {{Rec P2}}<br> {{Flagge CA}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge FR}} {{Rec G2}}<br> {{Flagge GB}} {{Rec G1}}<br>{{Flagge CH}} {{Rec G1}}
|-
|''[[Valentines (album fan Mariah Carey)|Valentines]]''
|[[28 jannewaris]] [[2000]]
|<small> </small>
|
|-
|''[[The Live Debut – 1990]]''
|[[17 july]] [[2020]]
|<small> </small>
|
|}
====Kompilaasje-albums====
{| class="wikitable"
|-
! titel
! útbrocht op
! label
! prizen en nominaasjes
! resultaat
|-
|''[[Number 1's (album fan Mariah Carey)|#1's]]''
|[[16 novimber]] [[1998]]
|[[Columbia Records]]
|<small>[[Japanske Gouden Skiifpriis]] ynternasjonaal popalbum fan it jier</small>
|{{Flagge JP}} {{Rec D2}}<br> {{Flagge US}} {{Rec P5}}<br> {{Flagge CA}} {{Rec P3}}<br>{{Flagge AU}} {{Rec P2}}<br> {{Flagge FR}} {{Rec P2}}<br> {{Flagge GB}} {{Rec P2}}<br> {{Flagge NZ}} {{Rec P2}}<br> {{Flagge DE}} {{Rec G1}}
|-
|''[[Greatest Hits (album fan Mariah Carey)|Greatest Hits]]''
|[[4 desimber]] [[2001]]
|Columbia Records<br>[[Virgin Records]]
|<small> </small>
|{{Flagge AU}} {{Rec P3}}<br> {{Flagge GB}} {{Rec P2}}<br> {{Flagge US}} {{Rec P2}}<br> {{Flagge JP}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge NZ}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge FR}} {{Rec G1}}
|-
|''[[The Ballads (album fan Mariah Carey)|The Ballads]]''
|[[17 oktober]] [[2008]]
|Columbia Records<br>[[Legacy Recordings]]<br>Virgin Records
|<small> </small>
|{{Flagge GB}} {{Rec G1}}
|-
|''[[Playlist: The Very Best of Mariah Carey]]''
|[[26 jannewaris]] [[2010]]
|rowspan="2"|Columbia Records<br>Legacy Recordings
|<small> </small>
|
|-
|''[[The Essential Mariah Carey]]''
|[[7 jannewaris]] [[2011]]
|<small> </small>
|
|-
|''[[Number 1 to Infinity|#1 to Infinity]]''
|[[15 maaie]] [[2015]]
|Columbia Records<br>[[Epic Records]]<br>Legacy Recordings
|<small> </small>
|{{Flagge GB}} {{Rec S1}}
|-
|''[[Japan Best]]''
|[[17 oktober]] [[2018]]
|rowspan="2"|Columbia Records<br>Legacy Recordings
|<small> </small>
|
|-
|''[[The Rarities (album fan Mariah Carey)|The Rarities]]''
|[[2 oktober]] [[2020]]
|<small> </small>
|
|}
====Remixalbums====
{| class="wikitable"
|-
! titel
! útbrocht op
! label
! prizen en nominaasjes
! resultaat
|-
|[[25 juny]] [[2003]]
|''[[The Remixes (album fan Mariah Carey)|The Remixes]]''
|[[Columbia Records]]<br>[[Island Records]]<br>[[Virgin Records]]
|nom [[Billboard Music Award]]: bêste elektroanyske album
|
|}
===Boxsets===
{| class="wikitable"
|- align="left"
! abum !! útbrocht yn
|-
|''12s''
|[[1998]]
|-
|''Mariah Carey / Emotions / Music Box''
|rowspan=2|[[17 septimber]] [[2001]]
|-
|''MTV Unplugged / Daydream / Butterfly''
|-
|''Music Box / Rainbow''
|[[27 septimber]] [[2004]]
|-
|''Daydream / Butterfly''
|[[28 septimber]] [[2007]]
|-
|''Music Box / Butterfly''
|[[26 septimber]] [[2008]]
|-
|''3CD Collector's Set''
|[[15 septimber]] [[2009]]
|-
|''Daydream / Mariah Carey''
|[[4 juny]] [[2010]]
|-
|''Emotions / Rainbow / Butterfly''
|[[9 novimber]] [[2010]]
|-
|''Charmbracelet / The Emancipation of Mimi / E=MC²''
|[[22 july]] [[2011]]
|-
|''Charmbracelet / The Emancipation of Mimi''
|rowspan=2|[[5 desimber]] [[2012]]
|-
|''E=MC² / Memoirs of an Imperfect Angel''
|}
===Singles===
====Eigen singles====
{| class="wikitable"
|-
! titel
! útbr. yn
! album
! prizen en nominaasjes
! resultaat
|-
|''[[Vision of Love]]''
|rowspan="2"|[[1990]]
|rowspan="5"|''[[Mariah Carey (album)|Mariah Carey]]''
|<small>[[Grammy Award]]: bêste popoptreden, sjongster<br> [[Billboard Music Award]]: bêste single, froulike artyst<br> [[Soul Train Music Award]]: bêste R&B/soul-single, froulike artyst<br> Soul Train Music Award: bêste R&B/soul-liet fan it jier<br> [[BMI Pop Music Award]]: bêste lietsjeskriuwer<br> nom. Grammy Award: plaat fan it jier<br> nom. Grammy Award: liet fan it jier</small>
|{{Flagge US}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge AU}} {{Rec G1}}<br> {{Flagge NZ}} {{Rec G1}}
|-
|''[[Love Takes Time]]''
|<small>BMI Pop Music Award: bêste lietsjeskriuwer<br> BMI Pop Music Award: liet fan it jier</small>
|{{Flagge AU}} {{Rec G1}} <br> {{Flagge US}} {{Rec G1}}
|-
|''[[Someday (liet fan Mariah Carey)|Someday]]''
|rowspan="5"|[[1991]]
|<small>BMI Pop Music Award: bêste lietsjeskriuwer<br> nom. [[American Music Award]]: bêste dancesingle</small>
|{{Flagge US}} {{Rec G1}}
|-
|''[[I Don't Wanna Cry]]''
|<small>BMI Pop Music Award: bêste lietsjeskriuwer</small>
|
|-
|''[[There's Got to Be a Way]]''
|<small> </small>
|
|-
|''[[Emotions (liet fan Mariah Carey)|Emotions]]''
|rowspan="3"|''[[Emotions (album fan Mariah Carey)|Emotions]]''
|<small>Billboard Music Award: bêste single, froulike artyst<br> BMI Pop Music Award: bêste liet<br> nom. Grammy Award: bêste popoptreden, sjongster</small>
|{{Flagge US}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge AU}} {{Rec G1}}<br> {{Flagge NZ}} {{Rec G1}}
|-
|''[[Can't Let Go (liet fan Mariah Carey)|Can't Let Go]]''
|<small>BMI Pop Music Award: bêste liet</small>
|
|-
|''[[Make It Happen (liet fan Mariah Carey)|Make It Happen]]''
|rowspan="3"|[[1992]]
|<small>BMI Pop Music Award: bêste lietsjeskriuwer</small>
|{{Flagge NZ}} {{Rec G1}}
|-
|''[[I'll Be There (liet fan de Jackson 5)|I'll Be There]]'' <br><small>(mei gastoptr. [[Trey Lorenz]])</small>
|rowspan="2"|''[[MTV Unplugged (EP fan Mariah Carey)|MTV Unplugged]]''
|<small>nom. Grammy Award: bêste R&B-sjongoptreden, duo of groep<br> nom. American Music Award: favorite pop/rock-single</small>
|{{Flagge AU}} {{Rec P1}} <br>{{Flagge US}} {{Rec G1}}<br> {{Flagge NZ}} {{Rec G1}}<br> {{Flagge GB}} {{Rec S1}}
|-
|''[[If It's Over]]''
|<small> </small>
|
|-
|''[[Dreamlover (liet)|Dreamlover]]''
|rowspan="2"|[[1993]]
|rowspan="5"|''[[Music Box (album fan Mariah Carey)|Music Box]]''
|<small>Billboard Music Award: bêste ''[[Hot 100 Airplay]]''-nûmer<br> [[ASCAP Award]]: bêste poplietsjeskriuwer<br> BMI Pop Music Award: bêste lietsjeskriuwer fan it jier<br> BMI Pop Music Award: bêste poplietsjeskriuwer<br> nom. Grammy Award: bêste popoptreden, sjongster<br> nom. American Music Award: bêste soul/R&B-single<br> nom. Billboard Music Award: bêste single, froulike artyst</small>
|{{Flagge AU}} {{Rec P6}}<br>{{Flagge US}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge NZ}} {{Rec G1}}<br> {{Flagge GB}} {{Rec S1}}
|-
|''[[Hero (liet fan Mariah Carey)|Hero]]''
|<small>ASCAP Award: Rhythm & Soul-lietsjeskriuwer (1994 & 1995)<br> ASCAP Award: poplietsjeskriuwer (1995)<br> BMI Pop Music Award: bêste poplietsjeskriuwer<br> nom. Grammy Award: bêste popoptreden, sjongster<br> nom. Billboard Music Award: bêste ''[[Hot 100]]''-single<br> nom. Billboard Music Award: bêste ''Hot 100 Airplay''-nûmer</small>
|{{Flagge AU}} {{Rec P2}}<br> {{Flagge US}} {{Rec P2}}<br> {{Flagge NZ}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge NO}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge GB}} {{Rec G1}}<br> {{Flagge FR}} {{Rec G1}}
|-
|''[[Without You (liet fan Badfinger)|Without You]]''
|rowspan="8"|[[1994]]
|<small> </small>
|{{Flagge AU}} {{Rec P2}}<br> {{Flagge DE}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge AT}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge GB}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge US}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge NL}} {{Rec P1}}<br>{{Flagge FR}} {{Rec G1}}<br>{{Flagge NZ}} {{Rec G1}}<br>{{Flagge CH}} {{Rec G1}}
|-
|''[[Never Forget You (liet fan Mariah Carey)|Never Forget You]]''
|<small> </small>
|{{Flagge US}} {{Rec G1}}
|-
|''[[Anytime You Need a Friend]]''
|<small>ASCAP Award: bêste poplietsjeskriuwer<br>BMI Pop Music Award: bêste poplietsjeskriuwer (1995 & 1996)</small>
|{{Flagge AU}} {{Rec G1}}<br> {{Flagge NZ}} {{Rec G1}}<br> {{Flagge GB}} {{Rec S1}}
|-
|''[[All I Want for Christmas Is You]]''
|rowspan="5"|''[[Merry Christmas (album fan Mariah Carey)|Merry Christmas]]''
|<small> </small>
|{{Flagge US}} {{Rec D1}}<br> {{Flagge JP}} {{Rec D1}}<br> {{Flagge AU}} {{Rec P8}}<br> {{Flagge CA}} {{Rec P7}}<br>{{Flagge GB}} {{Rec P6}}<br> {{Flagge NZ}} {{Rec P3}}<br> {{Flagge DE}} {{Rec P2}}<br>{{Flagge DK}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge IT}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge ES}} {{Rec G1}}
|-
|''[[Miss You Most (at Christmas Time)]]''
|<small> </small>
|
|-
|''[[Christmas (Baby, Please Come Home)]]''
|<small> </small>
|{{Flagge US}} {{Rec P1}}<br>{{Flagge AU}} {{Rec G1}}
|-
|''[[Santa Claus Is Comin' to Town]]''
|<small> </small>
|{{Flagge US}} {{Rec G1}}
|-
|''[[Hark! The Herald Angels Sing]]''
|<small> </small>
|{{Flagge US}} {{Rec G1}}
|-
|''[[Fantasy (liet fan Mariah Carey)|Fantasy]]''
|rowspan="4"|[[1995]]
|rowspan="2"|''[[Daydream (album fan Mariah Carey)|Daydream]]''
|<small>[[International Dance Music Award]] danceplaat fan it jier<br> BMI Pop Music Award: bêste poplietsjeskriuwer<br> nom. Grammy Award: bêste popoptreden, sjongster<br> nom. Billboard Music Award: bêst ferkeapjende ''Hot 100''-single<br> nom. Billboard Music Award: bêst ferkeapjende ''Hot Dance Maxi''-single</small>
|{{Flagge US}} {{Rec P5}}<br> {{Flagge AU}} {{Rec P3}}<br> {{Flagge GB}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge NZ}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge FR}} {{Rec G1}}
|-
|''[[One Sweet Day]]'' <br><small>(mei [[Boyz II Men]])</small>
|<small>Billboard Music Award: spesj. priis foar 16 wiken op nû. 1<br> ASCAP Award: bêste Rhythm & Soul-lietsjeskriuwer<br>BMI Pop Music Award: liet fan it jier<br> BMI Pop Music Award: bêste lietsjeskriuwer<br> nom. Grammy Award: plaat fan it jier<br> nom. Grammy Award: bêste popgearwurking mei sang<br> nom. Billboard Music Award: bêste ''100 Hot''-single<br> nom. [[MTV Video Music Award]]: bêste R&B-[[fideoklip]]</small>
|{{Flagge AU}} {{Rec P3}}<br> {{Flagge US}} {{Rec P3}}<br> {{Flagge NZ}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge NO}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge GB}} {{Rec G1}}<br> {{Flagge FR}} {{Rec G1}}
|-
|''[[Joy to the World]]''
| ''Merry Christmas''
|<small> </small>
|
|-
|''[[Open Arms (liet fan Journey)|Open Arms]]''
|rowspan="4"|''Daydream''
|<small> </small>
|
|-
|''[[Always Be My Baby]]''
|rowspan="4"|[[1996]]
|<small>Billboard Music Award bêste ''100 Hot Airplay''-nûmer<br> BMI Pop Music Award: bêste poplietsjeskriuwer (1997 & 1998)<br> nom. Grammy Award: bêste R&B-optreden, sjongster<br> nom. Billboard Music Award: bêste ''100 Hot''-single</small>
|{{Flagge US}} {{Rec P5}}<br> {{Flagge AU}} {{Rec P2}}<br> {{Flagge NZ}} {{Rec G1}}<br> {{Flagge GB}} {{Rec G1}}
|-
|''[[Forever (liet fan Mariah Carey)|Forever]]''
|<small>BMI Pop Music Award: bêste poplietsjeskriuwer</small>
|
|-
|''[[Underneath the Stars (liet)|Underneath the Stars]]''
|<small> </small>
|
|-
|''[[O Holy Night]]''
|''Merry Christmas''
|<small> </small>
| {{Flagge US}} {{Rec G1}}<br> {{Flagge IT}} {{Rec G1}}
|-
|''[[Honey (liet fan Mariah Carey)|Honey]]''
|rowspan="2"|[[1997]]
|rowspan="5"|''[[Butterfly (album fan Mariah Carey)|Butterfly]]''
|<small>ASCAP Award: bêste poplietsjeskriuwer<br>BMI Pop Music Award: bêste poplietsjeskriuwer<br>nom. MTV Video Music Award: bêste fideoklip, froulike artyst<br> nom. [[ALMA Award]]: aldertreflikste fideoklip<br>nom. Grammy Award: bêste R&B-optreden, sjongster<br> nom. Grammy Award: bêste R&B-liet </small>
|{{Flagge US}} {{Rec P2}}<br> {{Flagge AU}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge NZ}} {{Rec G1}}<br> {{Flagge GB}} {{Rec S1}}
|-
|''[[Butterfly (liet fan Mariah Carey)|Butterfly]]''
|<small>BMI Pop Music Award: bêste poplietsjeskriuwer<br> nom. Grammy Award: bêste popoptreden, sjongster</small>
|
|-
|''[[The Roof (Back in Time)]]''
|rowspan="4"|[[1998]]
|<small> </small>
|
|-
|''[[Breakdown (liet fan Mariah Carey)|Breakdown]]'' <br><small>(mei gastoptr. [[Krayzie Bone]] en [[Wish Bone]])</small>
|<small> </small>
|{{Flagge US}} {{Rec G1}}<br> {{Flagge NZ}} {{Rec G1}}
|-
|''[[My All]]''
|<small>BMI Pop Music Award: bêste poplietsjeskriuwer<br> nom. [[MOBO Award]]: bêste ynternasjonale single<br> nom. Billboard Music Award: bêst ferkeapjende ''Hot Dance Maxi''-single</small>
|{{Flagge US}} {{Rec P1}}<br>{{Flagge AU}} {{Rec G1}}<br> {{Flagge FR}} {{Rec G1}}<br> {{Flagge GB}} {{Rec S1}}
|-
|''[[When You Believe]]'' <br><small>(mei [[Whitney Houston]])</small>
|rowspan="2"|''[[Number 1's (album fan Mariah Carey)|#1's]]
|<small>nom. Grammy Award: bêste popgearwurking mei sang<br> nom. ALMA Award: aldertreflikste fideoklip<br> nom. ALMA Award: aldertreflikste útfiering liet foar spylfilm
|{{Flagge BE}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge US}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge NO}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge SE}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge CH}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge AU}} {{Rec G1}}<br> {{Flagge DE}} {{Rec G1}}<br> {{Flagge FR}} {{Rec G1}}<br> {{Flagge GB}} {{Rec S1}}
|-
|''[[I Still Believe (liet fan Brenda K. Starr)|I Still Believe]]''
|rowspan="3"|[[1999]]
|<small> </small>
|{{Flagge US}} {{Rec P1}}
|-
|''[[Heartbreaker (liet fan Mariah Carey)|Heartbreaker]]'' <br><small>(mei gastoptr. [[Jay-Z]])</small>
|rowspan="5"|''[[Rainbow (album fan Mariah Carey)|Rainbow]]''
|<small>nom. Soul Train Music Award: bêste R&B/soul-single, froulike artyst</small>
|{{Flagge AU}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge US}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge NZ}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge GB}} {{Rec G1}}<br> {{Flagge FR}} {{Rec G1}}
|-
|''[[Thank God I Found You]]'' <br><small>(mei gastoptr. [[Joe (sjonger)|Joe]] en [[98 Degrees]])</small>
|<small>[[BMI Urban Music Award]]: bêste lietsjeskriuwer fan it jier<br> nom. Grammy Award: bêste popgearwurking mei sang
|{{Flagge US}} {{Rec G1}}
|-
|''[[Crybaby (liet fan Mariah Carey)|Crybaby]]'' <br><small>(mei gastoptr. [[Snoop Dogg]])</small>
|rowspan="3"|[[2000]]
|<small> </small>
|
|-
|''[[Can't Take That Away (Mariah's Theme)]]''
|<small> </small>
|
|-
|''[[Against All Odds (Take a Look at Me Now)]]'' <br><small>(solo of mei [[Westlife]])</small>
|<small> </small>
|{{Flagge GB}} {{Rec G1}}
|-
|''[[Loverboy (liet fan Mariah Carey)|Loverboy]]'' <br><small>(mei gastoptr. [[Cameo (band)|Cameo]])</small>
|rowspan="5"|[[2001]]
|rowspan="4"|''[[Glitter (soundtrack)|Glitter]]''
|<small>[[Billboard Music Award|Billboard R&B/Hip-Hop Award]]: bêst ferkeapjende R&B/hiphop-single<br> nom. Billboard Music Award: bêst ferkeapjende ''Hot 100''-single</small>
| {{Flagge AU}} {{Rec G1}} <br> {{Flagge US}} {{Rec G1}}
|-
|''[[Reflections (Care Enough)]]''
|<small> </small>
|
|-
|''[[Never Too Far]]''
|<small> </small>
|
|-
|''[[Don't Stop (Funkin' 4 Jamaica)]]'' <br><small>(mei gastoptr. [[Mystikal]])</small>
|<small> </small>
|
|-
|''[[Never Too Far/Hero Medley]]''
|''[[Greatest Hits (album fan Mariah Carey)|Greatest Hits]]''
|<small> </small>
|
|-
|''[[Through the Rain]]''
|rowspan="2"|[[2002]]
|rowspan="3"|''[[Charmbracelet]]''
|<small>nom. Billboard Music Award: bêst ferkeapjende ''Hot Dance Maxi''-single</small>
|{{Flagge AU}} {{Rec G1}}<br> {{Flagge CA}} {{Rec G1}}
|-
|''[[Boy (I Need You)]]'' <br><small>(mei gastoptr. [[Cam'ron]])</small>
|<small>nom. [[MTV Video Music Award|MTV Video Music Award: Brazil]] bêste ynternasjonale fideoklip</small>
|
|-
|''[[Bringin' On the Heartbreak]]''
|[[2003]]
|<small> </small>
|
|-
|''[[It's Like That (liet fan Mariah Carey)|It's Like That]]''
|rowspan="5"|[[2005]]
|rowspan="7"|''[[The Emancipation of Mimi]]''
|<small>nom. Grammy Award: bêste popoptreden, sjongster</small>
|{{Flagge AU}} {{Rec G1}} <br>{{Flagge US}} {{Rec G1}}<br> {{Flagge GB}} {{Rec S1}}
|-
|''[[We Belong Together]]''
|<small>Grammy Award: bêste R&B-optreden, sjongster<br> Grammy Award: bêste R&B-liet<br>World Music Award: meast draaide single<br>Billboard Music Award: bêste ''100 Hot''-single<br> Billboard Music Award: bêst ferkeapjende ''Hot 100 Airplay''-nûmer<br>Billboard Music Award: bêste rhymthmic-liet<br> Billboard Music Award: ''Hot 100''-liet fan it desennium<br> Billboard Music Award: radioliet fan it desennium<br> [[Radio Music Award]]: foar liet fan it jier (mainstreamhitradio)<br> Radio Music Award: liet fan it jier (Urban & Rhythmic-radio)<br> Soul Train Music Award: bêste R&B/soul-single, froulike artyst<br> ASCAP Award: liet fan it jier<br> ASCAP Award: liet fan it desennium<br> BMI Pop Music Award: bêste hitlistliet<br> BMI Pop Music Award: meast draaide nûmer<br> [[BMI Urban Music Award]]: liet fan it jier<br>[[Vibe Award]]: bêste R&B-liet<br> [[Teen Choice Award]]: bêste leafdesliet<br> nom. Grammy Award: plaat fan it jier<br> nom. Grammy Award: liet fan it jier<br> nom. MTV Video Music Award: bêste fideoklip, froulike artyst<br> nom. MTV Video Music Award: bêste R&B-fideoklip<br> nom. MTV Japan Video Music Award: bêste R&B-fideoklip<br> nom. MTV Japan Video Music Award: bêste fideoklip, froulike artyst<br> nom. Billboard Music Award: bêste ''Pop 100''-liet<br> nom. Billboard Music Award: bêste ''Pop 100 Airplay''-nûmer<br> nom. Billboard Music Award: bêste ''Hot R&B/Hip-Hop''-liet<br> nom. Billboard Music Award: bêste ''Hot R&B/Hip-Hop Airplay''-nûmer<br> nom. Billboard Music Award: foar bêste Adult R&B-liet<br> nom. Billboard Music Award: bêste ''Hot Dance Club Play''-single <br> nom. Billboard R&B/Hip-Hop Award: bêste R&B/hiphop-liet<br> nom. Billboard R&B/Hip-Hop Award: bêste ''R&B/Hip-Hop Airplay''-nûmer</small>
|{{Flagge US}} {{Rec P4}}<br> {{Flagge AU}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge GB}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge NZ}} {{Rec G1}}
|-
|''[[Shake It Off (liet fan Mariah Carey)|Shake It Off]]''
|<small>BMI Pop Music Award: bêste poplietsjeskriuwer<br> BMI Pop Music Award: meast draaide nûmer<br> nom. MTV Video Music Award: bêste R&B-fideoklip<br> nom. MTV Australia Video Music Award: bêste R&B-fideoklip </small>
|{{Flagge US}} {{Rec P4}}<br> {{Flagge AU}} {{Rec G1}}
|-
|''[[Get Your Number]]'' <br><small>(mei gastoptr. [[Jermaine Dupri|JD]])</small>
|<small> </small>
|
|-
|''[[Don't Forget About Us]]''
|<small>BMI Pop Music Award: bêste poplietsjeskriuwer<br> BMI Pop Music Award: meast draaide liet<br> [[BET Award]]: [[publykspriis]]<br> nom. Grammy Award: bêste popoptreden, sjongster<br> nom. Grammy Award: bêste R&B-liet<br> nom. Billboard Music Award: bêste ''Hot Dance Club Play''-single</small>
|{{Flagge US}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge AU}} {{Rec G1}}
|-
|''[[Fly Like a Bird]]''
|rowspan="2"|[[2006]]
|<small> </small>
|
|-
|''[[Say Somethin' (liet fan Mariah Carey)|Say Somethin']]'' <br><small>(mei gastoptr. [[Snoop Dogg]])</small>
|<small> </small>
|
|-
|''[[Touch My Body]]''
|rowspan="5"|[[2008]]
|rowspan="3"|''[[E=MC² (album fan Mariah Carey)|E=MC²]]''
|<small>BMI Pop Music Award: bêste poplietsjeskriuwer<br> nom. MTV Video Music Award: bêste fideoklip, froulike artyst<br> nom. MTV Video Music Award: Japan bêste [[karaoke]]liet<br> nom. BET Award: bêste komyske fideoklip</small>
|{{Flagge US}} {{Rec P2}}<br> {{Flagge GB}} {{Rec G1}} <br>{{Flagge JP}} {{Rec G1}}
|-
|''[[Bye Bye (liet fan Mariah Carey)|Bye Bye]]''
|<small>nom. Teen Choice Award: foar bêste R&B-nûmer</small>
|{{Flagge US}} {{Rec P1}}
|-
|''[[I'll Be Lovin' U Long Time]]''
|<small> </small>
|
|-
|''[[Right to Dream]]''
| net op in album
|<small> </small>
|
|-
|''[[I Stay in Love]]''
|''E=MC²''
|<small> </small>
|
|-
|''[[Obsessed (liet fan Mariah Carey)|Obsessed]]''
|rowspan="3"|[[2009]]
|rowspan="5"|''[[Memoirs of an Imperfect Angel]]''
|<small>ASCAP Award: meast draaide liet<br> nom. Billboard Music Award: bêst ferkeapjende ''100 Hot''-single </small>
| {{Flagge US}} {{Rec P3}}<br> {{Flagge AU}} {{Rec G1}}<br> {{Flagge GB}} {{Rec S1}}
|-
|''[[I Want To Know What Love Is]]''
|<small> </small>
|
|-
|''[[H.A.T.E.U.]]''
|<small> </small>
|
|-
|''[[Up Out My Face]]'' <br><small>(mei gastoptr. [[Nicki Minaj]])</small>
|rowspan="4"|[[2010]]
|<small> </small>
|
|-
|''[[Angels Cry (liet)|Angels Cry]]'' <br><small>(mei gastoptr. [[Ne-Yo]])</small>
|<small> </small>
|
|-
|''[[Oh Santa!]]''
|rowspan="3"|''[[Merry Christmas II You]]''
|<small> </small>
|
|-
|''[[Auld Lang Syne (The New Year's Anthem)]]''
|<small> </small>
|
|-
|''[[When Christmas Comes]]'' <br><small>(mei [[John Legend]])</small>
|[[2011]]
|<small> </small>
|
|-
|''[[Triumphant (Get 'Em)]]'' <br><small>(mei gastoptr. [[Rick Ross]] en [[Meek Hill]])</small>
|[[2012]]
|rowspan="2"|net op in album
|<small> </small>
|
|-
|''[[Almost Home (liet fan Mariah Carey)|Almost Home]]''
|rowspan="3"|[[2013]]
|<small>nom. World Music Award: wrâlds bêste liet<br> nom. World Music Award'' wrâlds bêste fideoklip</small>
|
|-
|''[[Beautiful (liet fan Mariah Carey)|#Beautiful]]'' <br><small>(mei gastoptr. [[Miguel (sjonger)|Miguel]])</small>
|rowspan="4''|''[[Me. I Am Mariah… The Elusive Chanteuse]]''
|<small>nom. World Music Award: foar wrâlds bêste liet<br> nom. World Music Award: wrâlds bêste fideoklip</small>
|{{Flagge US}} {{Rec P2}}<br> {{Flagge AU}} {{Rec P1}}<br> [[File:Flag of Denmark.svg|border|17px]] {{Rec G1}}<br> {{Flagge NZ}} {{Rec G1}}<br> {{Flagge GB}} {{Rec S1}}
|-
|''[[The Art of Letting Go]]''
|<small>nom. World Music Award: wrâlds bêste liet</small>
|
|-
|''[[You're Mine (Eternal)]]''
|rowspan="2"|[[2014]]
|<small>nom. World Music Award: wrâlds bêste liet<br> nom. World Music Award: wrâlds bêste fideoklip</small>
|
|-
|''[[You Don't Know What to Do]]'' <br><small>(mei gastoptr. [[Wale (sjonger)|Wale]])</small>
|<small> </small>
|
|-
| ''[[Infinity (liet fan Mariah Carey)|Infinty]]''
|[[2015]]
|''[[Number 1 to Infinity|#1 to Infinity]]''
|<small> </small>
|
|-
|''[[I Don't (liet fan Mariah Carey)|I Don't]]'' <br><small>(mei gastoptr. [[YG (sjonger)|YG]])</small>
|[[2017]]
| net op in album
|<small> </small>
|
|-
|''[[With You (liet fan Mariah Carey)|With You]]''
|[[2018]]
|rowspan="2"|''[[Caution (album fan Mariah Carey)|Caution]]''
|<small> </small>
|
|-
|''[[A No No]]''
|rowspan="2"|[[2019]]
|<small> </small>
|
|-
|''[[In the Mix (liet fan Mariah Carey)|In the Mix]]''
|net op in album
|<small> </small>
|
|-
|''[[Save the Day (liet fan Mariah Carey)|Save the Day]]'' <br><small>(mei gastoptr. [[Lauryn Hill]])</small>
|rowspan="4"|[[2020]]
|rowspan="2"|''[[The Rarities (album fan Mariah Carey)|The Rarities]]''
|<small> </small>
|
|-
|''[[Out Here on My Own]]''
|<small> </small>
|
|-
|''[[Oh Santa!]]'' <br><small>(mei gastoptr. [[Ariana Grande]] en [[Jennifer Hudson]])</small>
| ''[[Mariah Carey's Magical Christmas Special]]''
|<small> </small>
|
|-
|''[[Here We Go Around Again]]''
| ''The Rarities''
|<small> </small>
|
|-
|''[[Fall in Love at Christmas]]'' <br><small>(mei [[Khalid (sjonger)|Khalid]] en [[Kirk Franklin]])</small>
| [[2021]]
|net op in album
|<small> </small>
|
|}
====Gastsingles====
{| class="wikitable"
|-
! titel
! útbr. yn
! album
! prizen en nominaasjes
! resultaat
|-
|''[[Endless Love (liet)|Endless Love]]'' <br><small>(mei [[Luther Vandross]])</small>
|[[1994]]
|''[[Songs (album fan Luther Vandross)|Songs]]''
|<small>nom. Grammy Award: bêste popgearwurking mei sang </small>
|{{Flagge AU}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge US}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge NZ}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge GB}} {{Rec S1}}
|-
|''[[Sweetheart (liet fan Rainy Davis)|Sweetheart]]'' <br><small>(mei [[Jermaine Dupri|JD]])</small>
|[[1998]]
|''[[Live in 1472]]''
|<small> </small>
|
|-
|''[[Things That U Do]]'' <br><small>(mei [[Jay-Z]])</small>
|[[2000]]
|''[[Vol. 3… Life and Times of S. Carter]]''
|<small> </small>
|
|-
|''[[I Know What You Want]]'' <br><small>(mei [[Busta Rhymes]])</small>
|[[2003]]
|''[[It Ain't Safe No More]]''
|<small>nom. MTV Video Music Award: bêste hiphopfideoklip</small>
|{{Flagge AU}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge US}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge NZ}} {{Rec G1}}<br>{{Flagge GB}} {{Rec S1}}
|-
|''[[U Make Me Wanna (liet fan Jadakiss)|U Make Me Wanna]]'' <br><small>(mei [[Jadakiss]])</small>
|[[2004]]
|''[[Kiss of Death (album fan Jadakiss)|Kiss of Death]]''
|<small> </small>
|
|-
|''[[So Lonely (liet fan Twista)|So Lonely]]'' <br><small>(mei [[Twista]])</small>
|[[2006]]
|[[The Day After (album)|The Day After]]''
|<small> </small>
|
|-
|''[[Lil' L.O.V.E.]]'' <br><small>(mei [[Bone Thugs-n-Harmony]])</small>
|[[2007]]
|[[Strength & Loyalty]]''
|<small> </small>
|
|-
|''[[Just Stand Up!]]'' <br><small>(mei oare artysten tsjin [[kanker]])</small>
|[[2008]]
|net op in album
|<small> </small>
|
|-
|''[[My Love (liet fan The-Dream)|My Love]]'' <br><small>(mei [[The-Dream]])</small>
|[[2009]]
|''[[Love vs. Money (album fan The-Dream)|Love vs. Money]]''
|<small> </small>
|
|-
|''[[Everybody Hurts (liet fan Helping Haiti)|Everybody Hurts]]'' <br><small>(mei oare artysten foar [[Haïty]])</small>
|[[2010]]
|net op in album
|<small> </small>
|
|-
|''[[All I Want for Christmas Is You|All I Want for Christmas Is You (Superfestive!)]]'' <br><small>(mei [[Justin Bieber]])</small>
|[[2011]]
|[[Under the Mistletoe (album fan Justin Bieber)|Under the Mistletoe]]''
|<small> </small>
|{{Flagge US}} {{Rec G1}}
|-
|''[[Where I Belong (liet fan Busta Rhymes)|Where I Belong]]'' <br><small>(mei [[Busta Rhymes]])</small>
|rowspan="2"|[[2021]]
|''[[Extinction Level Event 2: The Wrath of God]]''
|<small> </small>
|
|-
|''[[Somewhat Loved]]'' <br><small>(mei [[Jam & Lewis]])</small>
|''[[Jam & Lewis: Volume One]]''
|<small> </small>
|
|-
|''[[Big Energy|Big Energy Remix]]'' <br><small>(mei [[Latto]])</small>
|[[2022]]
|''[[777 (album fan Latto)|777]]''
|<small> </small>
|
|-
|}
==Prizen en nominaasjes==
Foar in folsleine list mei alle prizen en nominaasjes fan Mariah Carey, sjocht op [[:en:List of awards and nominations received by Mariah Carey|dizze side]], op 'e Ingelske Wikipedy.
==Keppelings om utens==
* {{en}} [http://mariahcarey.com/ Offisjele webside fan Mariah Carey]
* {{en}} [http://www.imdb.com/name/nm0001014/ Mariah Carey yn 'e ''Internet Movie Database'' (IMDb)]
{{boarnen|boarnefernijing=
<references/>
----
Foar boarnen en oare literatuer, sjoch ûnder: [http://en.wikipedia.org/wiki/Mariah_Carey ''References'', op dizze side].
----
{{commonscat|Mariah Carey}}
}}
{{DEFAULTSORT:Carey, Mariah}}
[[Kategory:Mariah Carey| ]]
[[Kategory:Amerikaansk sjonger]]
[[Kategory:Amerikaansk sjonger yn it Spaansk]]
[[Kategory:Amerikaansk muzikant]]
[[Kategory:Amerikaansk pianist]]
[[Kategory:Amerikaansk lietsjeskriuwer]]
[[Kategory:Amerikaansk muzykprodusint]]
[[Kategory:Amerikaansk fideoklipregisseur]]
[[Kategory:Amerikaansk dance-artyst]]
[[Kategory:Amerikaansk hiphopartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk R&B-artyst]]
[[Kategory:Amerikaansk soulartyst]]
[[Kategory:Grammy-winner]]
[[Kategory:Amerikaansk filmakteur]]
[[Kategory:Amerikaansk telefyzje-akteur]]
[[Kategory:Amerikaansk stimakteur]]
[[Kategory:Dielnimmer oan in Amerikaansk realitytelefyzjeprogramma]]
[[Kategory:Amerikaansk ûndernimmer]]
[[Kategory:Amerikaansk moadeûntwerper]]
[[Kategory:Amerikaansk filantroop]]
[[Kategory:Goodwill-ambassadeur fan de Feriene Naasjes]]
[[Kategory:Amerikaansk muzikant fan Afro-Amerikaansk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk produsint fan Afro-Amerikaansk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk akteur fan Afro-Amerikaansk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk persoan fan Fenezolaansk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk persoan fan Iersk komôf]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1969]]
90pdrnomkovls0xoz5zvd2ydjo8mqdj
1086701
1086695
2022-08-05T21:57:22Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Keppelings om utens */ kt
wikitext
text/x-wiki
{{Sjonger of muzikant
| ôfbylding = Mariah_Carey_WBLS_2018_Interview_4.jpg
| ôfbyldingstekst =
| ôfbyldingsbreedte = 200px
| echte namme = Mariah Carey
| nasjonaliteit = [[File:Flag of the United States.svg|20px]] [[Feriene Steaten|Amerikaansk]]
| berne = [[27 maart]] [[1969]]<ref>[https://nyshistoricnewspapers.org/lccn/sn83031119/1969-04-10/ed-1/seq-15/ ''Recent Births Are Announced''], yn: ''The Long-Islander'', Huntington, New York, 10 april, 1969, s. 2 (sitaat: "Recent births at Huntington Hospital have been announced as follows [...] March 27 Mariah, Mr. and Mrs. Alfred Carey, Huntington [...]").</ref>
| berteplak = [[Huntington (New York)|Huntington]] ([[New York (steat)|New York]])
| stoarn =
| stjerplak =
| etnisiteit = [[File:Flag of the UNIA.svg|20px]] [[Afro-Amerikanen|Afro-Amerikaansk]] <br>[[File:Flag of Venezuela.svg|20px]] [[Fenezolanen|Fenezolaansk]] <br>[[File:Flag of Ireland.svg|20px]] [[Ieren (folk)|Iersk]]
| sjenre = [[R&B]], [[popmuzyk|pop]], [[hiphop]], [[soul (muzyk)|soul]]
| ynstrumint = [[piano]]
| sjongtaal = [[Ingelsk]], [[Spaansk]]
| grutste hit(s) = ''I'll Be There'' <br>''Dreamlover'' <br>''Hero'' <br>''Without You'' <br>''[[All I Want for Christmas Is You]]''
| jierren aktyf = [[1988]] – no
| prizen = 5x [[Grammy Award]]
| webside = [http://mariahcarey.com mariahcarey.com]
}}
'''Mariah Carey''' ([[Huntington (New York)|Huntington]] ([[New York (steat)|New York]]), [[27 maart]] [[1969]], is in [[Feriene Steaten|Amerikaansk]] [[sjongster]], [[liet]]sjeskriuwster, [[muzikante]], [[aktrise]], [[muzyk]]produsinte en [[filantrope]] fan mingd [[etnyske groep|etnysk]] komôf, dy't bekend stiet om 'e hege [[muzyknoat|noaten]] dy't se helje kin. Hja [[debút|debutearre]] yn [[1990]] mei har nei harsels neamde earste [[album (muzyk)|album]], dat yn 'e [[Feriene Steaten]] njoggen kear [[platina plaat|platina]] waard. Neitiid hat Carey noch mear as in tolvetal oare studio-albums útbrocht, wêrfan't de measten in tige súksesfol wiene. Guon fan har bekendste hits binne ''I'll Be There'', ''Dreamlover'', ''Hero'', ''Without You'' en it noch altyd tige populêre [[kryst]]nûmer ''[[All I Want for Christmas Is You]]''. Hoewol't se úteinsette yn 'e [[R&B]]- en [[popmuzyk|pop]]sjenres, skode se ein [[1990-er jierren|jierren njoggentich]] stadichoan op nei [[hiphop]]. Oan it begjin fan 'e [[jierren 2000]] waard se in hoart opnommen nei't se [[minsklik lichem|fysyk]] en [[emoasje|emosjoneel]] ynstoart wie, wêr't troch de [[rabbersparse]] út en tenei oer berjochte waard. Neitiid rekke it mei har [[karriêre]] yn it neigean, oant se yn [[2005]] wer by de wâl opklaude en fannijs boppe-oan op 'e [[hitlist]]en stie. Underwilens hat Carey wrâldwiid mear as 200 miljoen platen ferkocht, wêrmei't se ien fan 'e bêst ferkeapjende muzykartysten aller tiden is. Har karriêre is bekroand mei fiif ''[[Grammy Award]]s'' en withoefolle oare [[priis (ûnderskieding)|prizen]]. Mariah krige yn [[2015]] in [[stjer (figuer)|stjer]] op 'e [[Hollywood Walk of Fame]].
==Libben==
===Jonkheid===
Mariah Carey waard berne op [[27 maart]] [[1969]], yn [[Huntington (New York)|Huntington]], op [[Long Island]], yn 'e [[Amerikaanske steaten|steat]] [[New York (steat)|New York]], in lyts foarstedsje fan 'e stêd [[New York (stêd)|New York]]. Har heit, Alfred Roy Carey, wie fan mingd [[Afro-Amerikanen|Afro-Amerikaansk]] en [[Latino's yn Noard-Amearika|Latino]] ([[Fenezuëla|Fenezolaansk]]) [[etnyske groep|etnysk]] komôf, wylst har mem, Patricia Hickey, [[Ieren (folk)|Iersk]] bloed hie. Carey wie de efternamme dy't Mariah har Fenezolaanske pake, Francisco Núñez, oannaam nei't er yn 'e earste helte fan 'e [[tweintichste iuw]] nei de [[Feriene Steaten]] ta emigrearre wie.
[[File:MariahGMA.jpg|left|thumb|200px|Mariah Carey ûnder in optreden yn it [[tillefyzje]]programma ''Good Morning America'', yn [[2013]].]]
Carey har mem wie in [[opera (muzyk)|opera]]sjongster en sjongleraresse dy't tsjin 'e wil fan har famylje mei Carey har heit, in [[loftfeart]]technikus, útnaaide en troude. Neitiid woe de Hickey-famylje neat mear te krijen hawwe mei Carey har mem, harsels, har âldere suster Alison en har jongere broer Morgan, fanwegen de skande dat in [[jeropide ras|blanke]] frou mei in [[negroïde ras|swarte]] man troud wie. Sadwaande identifisearret Carey har sterk mei de [[Afro-Amerikanen|Afro-Amerikaanske]] mienskip, hoewol't sysels sa'n ljochte [[hûdskleur]] hat, dat se wol foar blank trochgean kin.
Carey har âldelju wrakselen mei har plak yn 'e mienskip, en skieden úteinlik doe't Carey trije jier wie. Alison bleau by har heit, wylst Mariah en Morgan by har mem kamen. Meitiid groeiden Carey en har heit útinoar, en úteinlik soe hja de bannen mei him hielendal ferbrekke. Nei ferskate drege jierren ferfear it gesin nei in mear woltierige buert fan New York, dêr't Carey fierder opgroeide. Op 'e [[legere skoalle]] begûn hja al [[gedicht]]en te skriuwen en dêr meldijkes by te betinken, en blonk hja út by [[muzyk]]les. Har stim trainde se fan bern ôf oan mei help fan har mem. Dy brocht har yn 'e kunde mei har eigen grutte leafde, de klassike opera, mar doe't dat Carey net folle dearde, sette se har net ûnder druk om dy kant út te gean, eat dêr't Carey har letter tige tankber foar wie. Op 'e [[middelbere skoalle]] kaam Carey yn 'e kunde mei de lettere [[sjonger]] en [[muzikant]] [[Gavin Christopher]] en de lettere [[muzyk]]produsint [[Ben Margulies]]. Mei-inoar wurken se oan Carey har [[liet]]en en makken se in demo-tape wêrmei't Carey in foet tusken de doar besocht te krijen by de grutte platelabels, wat kear op kear mislearre.
[[File:Mariah Carey 1990.jpg|right|thumb|200px|Mariah Carey yn [[1990]].]]
===Sjongkarriêre===
====Iere jierren====
Koart nei't Carey in lyts appartemintsje yn New York belutsen hie dat se dielde mei fjouwer oare studintes, rekke hja befreone mei de begjinnende popsjongster [[Brenda K. Starr]]. Yn [[desimber]] [[1988]] beselskippe se Starr nei in galajûn fan 'e muzykyndustry, dêr't se muzykprodusint [[Tommy Mottola]], de baas fan platemaatskippij ''[[Columbia Records]]'', har demotape yn 'e hannen treau. Dy besleat letter dy jûns, mear út ferfeling as om wat oars, om der ûnderweis nei hûs nei te lústerjen. Nei't er twa fan 'e fjouwer nûmers heard hie, kearde er de auto en gie werom nei it feest om Carey te sykjen, mar dy wie ûnderwilens al op hûs oan gien. Yn wat ornaris opdist wurdt as in moderne ferzje fan it bekende [[mearke]] ''[[Jiskepûster]]'', sette Mottola útein mei in twa wiken duorjende siiktocht nei de ûnbekende sjongster, en doe't er har einlings en te'n lêsten fûn hie, liet er har daliks in kontrakt tekenje.
Carey har earste studio-album, ''Mariah Carey'', kaam út yn [[1990]]. ''Columbia'' joech mer as $1 miljoen út oan promoasje en [[reklame]], en nei in trage start klom it album úteinlik nei de top fan 'e Amerikaanske [[Billboard 200|''Billboard'' 200]]-list. Carey waard dermei nominearre foar in ''[[Grammy Award]]'' (de wichtichste Amerikaanske muzykpriis) foar album fan it jier en wûn sels in ''Grammy'' foar bêste nije artyst, wylst de single ''Vision of Love'' in ''Grammy'' foar bêste popoptreden fan in sjongster wûn en noch foar trije oaren nominearre waard. Behalven ''Vision of Love'' berikten ek de singles ''Love Takes Time'', ''Someday'' en ''I Don't Wanna Cry'' it earste plak op 'e hitlisten, en dêrmei wie Carey de earste artyst sûnt ''[[The Jackson 5]]'' yn 'e jierren sechtich, dy't mei sawol de debútsingle as de trije dêropfolgjende singles it earste plak helle. It album ''Mariah Carey'' waard njoggen kear [[platina plaat|platina]] yn 'e Feriene Steaten, sân kear platina yn [[Kanada]], fjouwer kear platina yn [[Nij-Seelân]], trije kear platina yn [[Japan]] en ien kear platina yn [[Austraalje (lân)|Austraalje]] en [[Grut-Brittanje]]. Wrâldwiid waarden der mear as 15 miljoen eksimplaren fan ferkocht.
[[File:Mariah Carey One Sweet Day Madison Square 1995.jpg|left|thumb|280px|Carey mei [[Boyz II Men]] ûnder in útfiering fan ''One Sweet Day'', yn it [[New York (stêd)|Newyorkske]] [[Madison Square Garden]].]]
Carey har twadde studio-album, ''Emotions'', kaam út yn [[1991]]. Dêrfoar wurke se gear mei [[Walter Afanasieff]], in muzykprodusint fan namme. Yn dyselde snuorje krigen Carey en har âlde freon Ben Margulies spul om 'e hichte fan 'e royaltys dêr't hy as mei-skriuwer fan har iere lieten rjocht op hie. De [[rjochter]] kaam deroan te pas en de freonskip einige mei rûzje. ''Emotions'' die it ûnderwilens tige goed, al koe it it súkses fan Carey har debútalbum net belykje. Der waarden wrâldwiid 8 miljoen eksimplaren fan ferkocht, en inkeld de titelsong helle it earste plak op 'e hitlisten.
In grut oandiel yn har súkses hie Carey har [[stimberik]], dat fiif [[oktaaf|oktaven]] beslacht, en dêr't se (hege) noaten foarby de sânde oktaaf mei helje kin. Letter soe har dat in fermelding yn it ''[[Guinness Book of Records]]'' opsmite, mar om't se nea ''live'' optrede, giene der yn it begjin fan har karriêre geruchten dat Carey in "studiowjirm" wie, dy't inkeld mei help fan studiotechnyk sa sjonge koe. Carey sels hold út dat it om [[plankekoarts]] gie, mar om 'e geruchten foar iens en foar altyd te ûntsenuwen boekte ''Columbia Records'' in optreden op ''[[MTV Unplugged]]'', in [[tillefyzje]]programma op 'e [[muzyk]]stjoerder [[MTV]]. Dêr song hja û.m. ''I'll Be There'', dat oarspronklik yn [[1970]] populêr makke wie troch ''[[The Jackson 5]]''. Hoewol't Carey en Afanasieff pas op it lêste momint besleaten om dat nûmer yn it optreden yn te passen, waard dat in grut súkses.
[[File:Mariah Carey13 Edwards Dec 1998.jpg|right|thumb|230px|Carey yn [[1998]], ûnder in konsert op 'e [[Loftmachtbasis Edwards]].]]
Ein augustus [[1993]] brocht Carey har trêde studio-album út, dat de titel ''Music Box'' krige. Nei't ''Emotions'', dat in oade wie oan 'e [[Motown]]-muzyk dêr't Carey mei opgroeid wie, it net sa goed dien hie as har debútalbum, waard besletten om mei ''Music Box'' mear op 'e pop-toer te gean. Dat die fertuten, want it album waard in ûnbidich súkses, dat Carey yn Amearika har earste [[diamanten plaat]] opsmiet. Uteinlik giene der mear as 32 miljoen eksimplaren fan oer de toanbank, wêrmei't it ien fan 'e bêst ferkeapjende albums aller tiden wie. Boppedat besoarge ''Music Box'' Carey ek har definitive ynternasjonale trochbraak, mei grutte súksessen yn [[Japan]], [[Kanada]], [[Austraalje (lân)|Austraalje]], [[Nij-Seelân]], [[Grut-Brittanje]], [[Frankryk]], [[Dútslân]], [[Nederlân]], [[Sweden]] en ferskate oare [[Jeropa|Jeropeeske]] lannen. Fan 'e singles diene fral ''Hero'' en ''Without You'' it bûtenwentige goed. Nei it útbringen fan ''Music Box'' gie Carey foar it earst op in koart toernee, dat trouwens beheind bleau ta [[Noard-Amearika]] en wêrby't se mar seis konserten joech. Likegoed wie dat foar har in grutte stap.
Neitiid kaam men by ''Columbia Records'' mei it idee op 'e lapen om in [[kryst]]album te meitsjen. Carey wie dêr wol foar te finen, en der waard besletten dat de cd in mjuks fan traysjonele [[hymne]]n en nije lieten befetsje soe. Mei Afanasieff, dy't ek in grut oandiel hân hie yn it skriuwern fan 'e lieten foar ''Music Box'', sette Carey har oan it wurk. It album, dat de titel ''Merry Christmas'' krige, kaam yn novimber [[1994]] út. It rûn tige goed en waard mei 15 miljoen eksimplaren it bêstferkochte krystalbum aller tiden. De ''lead''-single wie ien fan 'e nijskreaune lieten, ''[[All I Want for Christmas Is You]]''. Dat ûntjoech him ta Carey har grutste ynternasjonale hit, al die it it iroanysk genôch yn 'e Feriene Steaten sels wat minder goed.
[[File:Mariah Carey 2003 tour 1.jpg|left|thumb|280px|Mariah Carey sjongt ''Hero'' ûnder in konsert yn [[2003]].]]
====Middeljierren en sûnensswierrichheden====
Mei har fyfde studio-album, ''Daydream'', dat yn [[1995]] útkaam, begûn Carey de popmuzyk fan ''Music Box'' te fermingen mei [[R&B]]- en [[hiphop]]-ynfloeden. Fan dit album waarden wrâldwiid 25 miljoen eksimparen ferkocht, en it wie Carey har bêst ferkeapjende album yn 'e Feriene Steaten. De twadde single wie ''One Sweet Day'', in liet dat ynspirearre wie troch de dea fan muzykprodusint [[David Cole (muzykprodusint)|David Cole]] en troch Carey har suster Alison, dy't mei [[AIDS]] oanhelle rekke wie. ''One Sweet Day'' bleau yn 'e Feriene Steaten sechtsjin wiken lang op it earste plak op 'e hitlisten stean en ferbriek dêrmei alle rekôrs. Nei it útbringen fan ''Daydream'' gie Carey wer op toernee, wêrby't se diskear û.m. [[Tokio]] oandie.
Mei har folgjende beide albums, ''Butterfly'' ([[1997]]) en ''Rainbow'' ([[1999]]), sette Carey har súkses fuort, wêrby't se yn tanimmende mjitte hiphop-eleminten yn har muzyk bemjukse. Teffens begûn se mear gear te wurkjen mei hiphopartysten as [[Jermaine Dupri]], [[Mystikal]] en [[Snoop Dogg]]. Oan 'e oare kant song se yn [[1998]] it duët ''When You Believe'', dat in grutte hit waard, mei [[Whitney Houston]], foar de ''[[soundtrack]]'' fan 'e [[tekenfilm]] ''[[The Prince of Egypt]]''. Yn [[2000]] briek Carey nei tsien jier mei ''Columbia'' en tekene se in kontrakt foar $100 miljoen mei ''[[Virgin Records]]''.
[[File:Mariah Carey & L.A. Reid 2005.jpg|right|thumb|220px|Mariah Carey mei ''Island Records''-platebaas [[L.A. Reid]], yn [[2005]].]]
Yn [[2001]] sette se ek foar it earst útein mei te akearjen, yn 'e [[film]] ''[[Glitter (film)|Glitter]]'', dy't spesjaal foar har skreaun wie. Yn july fan dat jier begûn se lykwols ynkoherinte berjochten op har offisjele webside te setten, en op [[26 july]] waard se ynienen opnommen mei útputtingsferskynsels en om't se lichaamlik en geastlik ynstoart wêze soe. De publikaasje fan sawol de film as de byhearrende ''soundtrack'' waarden fersteld, mar doe't se úteinlik dochs útbrocht waarden, flopten se raar. Neitiid kocht Carey har kontrakt mei ''Virgin Records'' ôf mei $50 miljoen, en fleach se nei [[Itaalje]], dêr't se fiif moannen lang yn [[Capri]] ferbleau om op te knappen. Hoewol't se letter dat jier in kontrakt oangie mei ''[[Island Records]]'' en dêrnjonken in eigen label, ''[[MonarC Entertainment]]'', oprjochte, die har folgjende album, ''Charmbracelet'' ([[2002]]), it lang sa goed net as syn foargongers. Yn 'e media waard de ein fan Carey har karriêre al foarsein.
====Lettere jierren====
Mar yn [[2005]] klaude Carey wer by de wâl op mei har njoggende studio-album, ''The Emancipation of Mimi''. Dêrfoar wurke hja benammentlik gear mei hiphop-artyst [[Jermaine Dupri]], mar ek wol mei oaren, wêrûnder R&B-stjer [[Kanye West]]. Dit album kaam yn ferskate lannen boppe-oan op 'e albumlisten binnen en waard waarm ûnthelle troch de [[resinsint]]en. De twadde single, ''We Belong Together'', wûn û.m. twa ''[[Grammy Award]]s'', twa ''[[Radio Music Award]]s'' en fiif ''[[Billboard Music Award]]s'', en wie krúsjaal foar it wer op 'e rails krijen fan Carey har karriêre. Mei ''The Emancipation of Mimi'', wêrfan't yn totaal wrâldwiid rom 12 miljoen eksimplaren ferkocht waarden, helle se nochris in ''Grammy'' binnen foar bêste ''contemporary R&B''-album. Carey har tsiende album, ''E=MC²'' ([[2008]]), die it minder goed mei "mar" 2½ miljoen ferkochte eksimplaren, hoewol't se mei de ''lead''-single ''Touch My Body'' har achttjinde nûmer 1-hit helle, wêrmei't se it rekôr fan 'e artyst mei de measte nûmer 1-hits yn 'e Feriene Steaten yn 'e hannen krige (dat earder fan [[Elvis Presley]] west hie, mei santjin earste plakken).
[[File:Mariah Carey by David Shankbone.jpg|left|thumb|180px|Mariah Carey yn [[2008]].]]
Nei't Carey yn 'e foargeande jierren al ferskate kearen as aktrise wurksum west hie, briek se yn [[2009]] op dat mêd troch mei har rol as [[maatskiplik wurkster]] yn 'e [[film]] ''[[Precious (film)|Precious]]''. Se foel dermei yn 'e prizen op sawol it Amerikaanske ''[[Sundance Film Festival]]'' as op it [[Filmfestival fan Toronto]], en wûn de ''Breakthrough Actress Performance Award'' op it [[Ynternasjonaal Filmfestival fan Palm Springs]]. Datselde jiers ([[2009]]) kaam Carey har album ''Memoirs of an Imperfect Angel'' út, dat it lang sa goed net die as har eardere cd's, en dêr't net mear as 2 miljoen fan ferkocht waarden, ek al neamde muzykresinsint [[Stephen Thomas Erlewine]], fan ''[[AllMusic]]'', it ''"har ynteressantste album yn tsien jier."'' Neitiid brocht Carey noch in nij krystalbum út, ''Merry Christmas II You'' ([[2010]]), en inkele studio-albums, ''Me. I Am Mariah... The Elusive Chanteuse'' ([[2014]]) en ''Caution'' ([[2018]]), dy't it likemin al te goed diene. Dat wie oars mei har duët fan ''[[All I Want for Christmas Is You]]'' mei tineridoal [[Justin Bieber]], út [[2011]], dat in grutte hit waard. Njonken har sjongen leit Carey har de lêste jierren ek almar mear ta op aktearwurk yn [[film]]s en op 'e [[tillefyzje]], ynklusyf wurk as [[stimaktrise]].
Yn totaal hat Mariah Carey ûnder har karriêre wrâldwiid mear as 200 miljoen platen ferkocht, wat har ta ien fan 'e bêst ferkeapjend muzykartysten aller tiden makket. Yn 'e [[Feriene Steaten]] is se neffens de gegevens fan 'e ''[[Recording Industry Association of America]]'' (RIAA) de op twa nei bêst ferkeapjende artyst ea, mei 63½ miljoen ferkochte platen. Carey hat û.m. 5 ''[[Grammy Award]]s'' wûn, 19 ''[[World Music Award]]s'', 11 ''[[American Music Award]]s'' en 31 ''[[Billboard Music Award]]s''. Neffens it [[tydskrift]] ''[[Forbes]]'' wie se yn [[2007]] de op fjouwer nei rykste frou yn 'e ''showbusiness'', mei in fermogen fan $270 miljoen. Yn [[2011]] waard har fermogen skat op $500 miljoen. Njonken har sjong- en aktearwurk is Carey ek aktyf as muzykprodusinte, en yn [[2010]] brocht se in kolleksje [[juwiel]]len, [[skoech|skuon]] en [[rûkersguod]] op 'e merk.
[[Ofbyld:Mariah Carey and children at Camp Mariah.jpg|right|thumb|250px|Mariah Carey mank bern út 'e binnenstêd fan [[New York (stêd)|New York]], dy't op kamp binne yn it nei har ferneamde ''Camp Mariah'', yn [[Fishkill (New York)|Fishkill]].]]
===Priveelibben===
Wylst hja har album ''Music Box'' oan it opnimmen wie, begûn Carey om te gean mei har ûntdekker, platebaas [[Tommy Mottola]]. Hja trouden op [[5 juny]] [[1993]]. Mar fan [[1995]] ôf gie it berchôf mei harren relaasje, wat neffens de ferhalen foar in grut part oan Mottola syn besitterige hâlding te witen wie en fierder ek kaam troch saaklike ûnienichheden oer de kant dy't Carey mei har karriêre út woe. Uteinlik einige it houlik yn [[1998]] yn in skieding. Dêrnei
hie se fan [[1999]] oant [[2001]] in relaasje mei [[Latino's yn Noard-Amearika|Latino]]-sjonger [[Luis Miguel]]. Mei [[akteur]] en [[komyk]] [[Nick Cannon]] kaam Carey yn 'e kunde doe't se op in eilantsje foar de kust fan [[Antigua en Barbûda|Antigua]] de fideoklip fan it nûmer ''Bye Bye'' opnamen. Op [[30 april]] [[2008]] troude se mei Cannon op 'e [[Bahama's]], wêrnei't se op [[30 april]] [[2011]] in [[twilling]] te wrâld brocht, de jonkjes Monroe en Moroccan. Yn [[augustus]] [[2014]] befêstige Cannon dat Carey en hy in pear moanne earder útinoar gien wiene.
Op it mêd fan [[godstsjinst]] hat Carey oanjûn dat se [[kristendom|kristlik]] is. Se is ek in [[filantropy|filantrope]], dy't troch de jierren hinne finansjele stipe jûn hat en aktyf belutsen west hat by in ferskaat oan [[goeddiedichheid]]sorganisaasjes. Sa hat se har û.m. ynset foar it yn oanrekking bringen fan 'e ûnderbedielde jongerein út 'e binnenstêd fan [[New York (stêd)|New York]] mei de [[skiene keunsten]] en mei karriêremooglikheden; foar it útkomme litten fan 'e winsken fan terminaal sike bern fia de ''[[Make-A-Wish Foundation]]''; en foar de slachtoffers fan 'e oanslaggen fan [[9/11]], fan [[orkaan]] [[Orkaan Katrina|Katrina]], fan [[kanker]] en fan 'e [[Ierdbeving fan Haïty (2010)|ierdbeving]] fan [[2010]] yn [[Haïty]]. Ek hat se ferskate kearen [[benefytkonsert]]en holden. Yn [[2008]] waard hja beneamd ta [[hongersneed|honger]]ambassadrise fan it ''[[World Food Programme]]'' fan 'e [[Feriene Naasjes]].
==Diskografy==
===Albums===
====Studio-albums====
{| class="wikitable"
|-
! titel
! útbrocht op
! label
! prizen en nominaasjes
! resultaat
|-
|''[[Mariah Carey (album)|Mariah Carey]]''
|[[12 juny]] [[1990]]
|rowspan="7"|[[Columbia Records]]
|<small>[[Billboard Music Award]]: bêste album, froulike artyst<br> Billboard Music Award: bêste album, popartyst<br> Billboard Music Award: bêste album<br> [[Soul Train Music Award]]: bêste R&B/soulalbum, froulike artyst<br> nom. [[Grammy Award]]: album fan it jier</small>
|{{Flagge US}} {{Rec P9}}<br> {{Flagge CA}} {{Rec P7}}<br> {{Flagge AU}} {{Rec P5}}<br> {{Flagge NZ}} {{Rec P4}}<br> {{Flagge JP}} {{Rec P3}}<br> {{Flagge GB}} {{Rec P1}}<br>{{Flagge CH}} {{Rec G1}}
|-
|''[[Emotions (album fan Mariah Carey)|Emotions]]''
|[[13 septimber]] [[1991]]
|<small>Billboard Music Award: bêste album, froulike artyst<br> nom. Soul Train Music Award: bêste R&B/soulalbum, froulike artyst</small>
|{{Flagge US}} {{Rec P4}}<br> {{Flagge CA}} {{Rec P4}}<br> {{Flagge JP}} {{Rec P4}}<br> {{Flagge AU}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge GB}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge NZ}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge FR}} {{Rec G1}}<br>{{Flagge CH}} {{Rec G1}}
|-
|''[[Music Box (album fan Mariah Carey)|Music Box]]''
|[[31 augustus]] [[1993]]
|<small>[[ARIA Music Award]]: populêrste album fan it jier<br> ARIA Music Award: bêste prestaasje fan in album yn 'e [[hitlist]]en<br> nom. Billboard Music Award: bêste album, froulike artyst<br> nom. Billboard Music Award: bêste [[Billboard 200|''Billboard'' 200]]-album<br> nom. Soul Train Music Award: bêste R&B/soulalbum, froulike artyst</small>
|{{Flagge JP}} {{Rec D2}}<br> {{Flagge US}} {{Rec D1}}<br> {{Flagge FR}} {{Rec D1}}<br> {{Flagge AU}} {{Rec P12}}<br> {{Flagge CA}} {{Rec P7}}<br> {{Flagge GB}} {{Rec P5}}<br> {{Flagge NL}} {{Rec P5}}<br> {{Flagge NZ}} {{Rec P5}}<br> {{Flagge CH}} {{Rec P4}}<br> {{Flagge DE}} {{Rec P2}}
|-
|''[[Merry Christmas (album fan Mariah Carey)|Merry Christmas]]''
|[[28 oktober]] [[1994]]
|<small> </small>
|{{Flagge JP}} {{Rec D2}}<br> {{Flagge AU}} {{Rec P6}}<br>{{Flagge US}} {{Rec P5}} <br>{{Flagge CA}} {{Rec P2}} <br> {{Flagge NZ}} {{Rec P2}}<br> {{Flagge GB}} {{Rec P1}} <br> {{Flagge NL}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge DE}} {{Rec G1}} <br>{{Flagge CH}} {{Rec G1}}
|-
|''Daydream''
|[[28 septimber]] [[1995]]
|<small>[[Japanske Gouden Skiifpriis]] ynternasjonaal popalbum fan it jier<br> nom. Grammy Award: bêste songen popalbum<br> nom. Grammy Award: album fan it jier<br> nom. [[American Music Award]]: favorite pop/rockalbum<br> nom. American Music Award: foar favorite soul/R&B-album<br> nom. Soul Train Music Award: bêste R&B/soulalbum, froulike artyst<small>
|{{Flagge JP}} {{Rec D2}}<br> {{Flagge US}} {{Rec P11}}<br> {{Flagge CA}} {{Rec P7}}<br> {{Flagge AU}} {{Rec P5}}<br> {{Flagge NZ}} {{Rec P5}}<br> {{Flagge GB}} {{Rec P2}}<br> {{Flagge FR}} {{Rec P2}}<br> {{Flagge DE}} {{Rec P1}}<br>{{Flagge CH}} {{Rec G1}}
|-
|''[[Butterfly (album fan Mariah Carey)|Butterfly]]''
|[[16 septimber]] [[1997]]
|<small>Japanske Gouden Skiifpriis ynternasjonaal popalbum fan it jier</small>
|{{Flagge JP}} {{Rec D1}}<br> {{Flagge US}} {{Rec P5}}<br> {{Flagge AU}} {{Rec P2}}<br> {{Flagge CA}} {{Rec P2}}<br>{{Flagge GB}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge NZ}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge FR}} {{Rec G2}}<br> {{Flagge NL}} {{Rec G1}}<br>{{Flagge CH}} {{Rec G1}}
|-
|''[[Rainbow (album fan Mariah Carey)|Rainbow]]''
|[[27 oktober]] [[1999]]
|<small>Japanske Gouden Skiifpriis ynternasjonaal popalbum fan it jier</small>
|{{Flagge JP}} {{Rec P4}}<br> {{Flagge US}} {{Rec P3}}<br> {{Flagge CA}} {{Rec P2}}<br> {{Flagge DE}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge FR}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge NZ}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge AU}} {{Rec G1}}<br>{{Flagge GB}} {{Rec G1}}<br> {{Flagge NL}} {{Rec G1}}<br>{{Flagge CH}} {{Rec G1}}
|-
|''[[Charmbracelet]]''
|[[20 novimber]] [[2002]]
|rowspan="5"| [[Island Records]]
|<small>[[Japanske Gouden Skiifpriis]] ynternasjonaal popalbum fan it jier<small>
|{{Flagge US}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge JP}} {{Rec P1}} <br> {{Flagge GB}} {{Rec G1}}<br> {{Flagge FR}} {{Rec G1}}<br> {{Flagge CA}} {{Rec G1}}<br>{{Flagge CH}} {{Rec G1}}
|-
|''[[The Emancipation of Mimi]]''
|[[30 maart]] [[2005]]
|<small>Grammy Award: bêste contemporary R&B-album<br> [[Billboard Music Award|Billboard R&B/Hip-Hop Award]]: bêste R&B-hiphopalbum<br> Soul Train Music Award: bêste R&B/soulalbum, froulike artyst<br> nom. Grammy Award: album fan it jier<br> nom. American Music Award: favorite pop/rockalbum (2005)<br> nom. American Music Award: favorite soul/R&B-album (2005 & 2006)<br> nom. Billboard Music Award: bêste ''Billboard'' 200-album<br> nom. Billboard Music Award: bêste R&B/hiphopalbum</small>
|{{Flagge US}} {{Rec P6}} <br> {{Flagge CA}} {{Rec P3}} <br> {{Flagge GB}} {{Rec P2}} <br> {{Flagge AU}} {{Rec P1}} <br> {{Flagge JP}} {{Rec P1}} <br> {{Flagge NZ}} {{Rec P1}} <br> {{Flagge FR}} {{Rec G1}}
|-
|''[[E=MC² (album fan Mariah Carey)|E=MC²]]''
|[[14 april]] [[2008]]
|<small>nom. American Music Award: bêste soul/R&B-album</small>
|{{Flagge US}} {{Rec P1}} <br> {{Flagge CA}} {{Rec P1}} <br> {{Flagge AU}} {{Rec G1}} <br> {{Flagge GB}} {{Rec G1}}<br> {{Flagge JP}} {{Rec G1}}
|-
|''[[Memoirs of an Imperfect Angel]]''
|[[22 septimber]] [[2009]]
|<small>nom. Soul Train Music Award: aldertreflikst album
|{{Flagge US}} {{Rec G1}}<br> {{Flagge GB}} {{Rec S1}}
|-
|''[[Merry Christmas II You]]''
|[[2 novimber]] [[2010]]
|<small> </small>
|{{Flagge US}} {{Rec G1}}
|-
|''[[Me. I Am Mariah... The Elusive Chanteuse]]''
|[[6 maaie]] [[2014]]
|[[Def Jam Recordings]]
|<small> </small>
|
|-
|''[[Caution (album fan Mariah Carey)|Caution]]''
|[[16 novimber]] [[2018]]
|[[Epic Records]]
|<small> </small>
|
|}
====Soundtrackalbums=====
{| class="wikitable"
|-
! titel
! útbrocht op
! label
! prizen en <br>nominaasjes
! resultaat
|-
|''[[Glitter (soundtrack)|Glitter]]''
|[[18 augustus]] [[2001]]
|[[Virgin Records]]
|<small> </small>
|{{Flagge US}} {{Rec P1}} <br>{{Flagge JP}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge FR}} {{Rec G1}}<br>{{Flagge CH}} {{Rec G1}}
|-
|''[[All I Want foar Christmas Is You (soundtrack)|All I Want for Christmas Is You]]''
|[[22 novimber]] [[2017]]
|[[Epic Records]]
|<small> </small>
|
|-
|''[[Mariah Carey's Magical Christmas Special]]''
|[[4 desimber]] [[2020]]
|[[Legacy Recordings]]<br>[[Sony Music]]
|<small> </small>
|
|}
====[[extended play|EP's]]====
{| class="wikitable"
|-
! titel
! útbrocht op
! label
! prizen en nominaasjes
! resultaat
|-
|''[[MTV Unplugged (EP fan Mariah Carey)|MTV Unplugged]]''
|[[2 juny]] [[1992]]
|rowspan="3"|[[Columbia Records]]
|<small>[[American Music Award]]: favorite adult contemporary-album<br> nom. [[Grammy Award]]: bêste popoptreden, sjongster<br> nom. American Music Award: favorite soul/R&B-album<br> nom. [[Soul Train Music Award]]: bêste R&B/soulalbum, froulike artyst</small>
|{{Flagge US}} {{Rec P4}}<br> {{Flagge AU}} {{Rec P2}}<br> {{Flagge NZ}} {{Rec P2}}<br> {{Flagge CA}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge FR}} {{Rec G2}}<br> {{Flagge GB}} {{Rec G1}}<br>{{Flagge CH}} {{Rec G1}}
|-
|''[[Valentines (album fan Mariah Carey)|Valentines]]''
|[[28 jannewaris]] [[2000]]
|<small> </small>
|
|-
|''[[The Live Debut – 1990]]''
|[[17 july]] [[2020]]
|<small> </small>
|
|}
====Kompilaasje-albums====
{| class="wikitable"
|-
! titel
! útbrocht op
! label
! prizen en nominaasjes
! resultaat
|-
|''[[Number 1's (album fan Mariah Carey)|#1's]]''
|[[16 novimber]] [[1998]]
|[[Columbia Records]]
|<small>[[Japanske Gouden Skiifpriis]] ynternasjonaal popalbum fan it jier</small>
|{{Flagge JP}} {{Rec D2}}<br> {{Flagge US}} {{Rec P5}}<br> {{Flagge CA}} {{Rec P3}}<br>{{Flagge AU}} {{Rec P2}}<br> {{Flagge FR}} {{Rec P2}}<br> {{Flagge GB}} {{Rec P2}}<br> {{Flagge NZ}} {{Rec P2}}<br> {{Flagge DE}} {{Rec G1}}
|-
|''[[Greatest Hits (album fan Mariah Carey)|Greatest Hits]]''
|[[4 desimber]] [[2001]]
|Columbia Records<br>[[Virgin Records]]
|<small> </small>
|{{Flagge AU}} {{Rec P3}}<br> {{Flagge GB}} {{Rec P2}}<br> {{Flagge US}} {{Rec P2}}<br> {{Flagge JP}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge NZ}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge FR}} {{Rec G1}}
|-
|''[[The Ballads (album fan Mariah Carey)|The Ballads]]''
|[[17 oktober]] [[2008]]
|Columbia Records<br>[[Legacy Recordings]]<br>Virgin Records
|<small> </small>
|{{Flagge GB}} {{Rec G1}}
|-
|''[[Playlist: The Very Best of Mariah Carey]]''
|[[26 jannewaris]] [[2010]]
|rowspan="2"|Columbia Records<br>Legacy Recordings
|<small> </small>
|
|-
|''[[The Essential Mariah Carey]]''
|[[7 jannewaris]] [[2011]]
|<small> </small>
|
|-
|''[[Number 1 to Infinity|#1 to Infinity]]''
|[[15 maaie]] [[2015]]
|Columbia Records<br>[[Epic Records]]<br>Legacy Recordings
|<small> </small>
|{{Flagge GB}} {{Rec S1}}
|-
|''[[Japan Best]]''
|[[17 oktober]] [[2018]]
|rowspan="2"|Columbia Records<br>Legacy Recordings
|<small> </small>
|
|-
|''[[The Rarities (album fan Mariah Carey)|The Rarities]]''
|[[2 oktober]] [[2020]]
|<small> </small>
|
|}
====Remixalbums====
{| class="wikitable"
|-
! titel
! útbrocht op
! label
! prizen en nominaasjes
! resultaat
|-
|[[25 juny]] [[2003]]
|''[[The Remixes (album fan Mariah Carey)|The Remixes]]''
|[[Columbia Records]]<br>[[Island Records]]<br>[[Virgin Records]]
|nom [[Billboard Music Award]]: bêste elektroanyske album
|
|}
===Boxsets===
{| class="wikitable"
|- align="left"
! abum !! útbrocht yn
|-
|''12s''
|[[1998]]
|-
|''Mariah Carey / Emotions / Music Box''
|rowspan=2|[[17 septimber]] [[2001]]
|-
|''MTV Unplugged / Daydream / Butterfly''
|-
|''Music Box / Rainbow''
|[[27 septimber]] [[2004]]
|-
|''Daydream / Butterfly''
|[[28 septimber]] [[2007]]
|-
|''Music Box / Butterfly''
|[[26 septimber]] [[2008]]
|-
|''3CD Collector's Set''
|[[15 septimber]] [[2009]]
|-
|''Daydream / Mariah Carey''
|[[4 juny]] [[2010]]
|-
|''Emotions / Rainbow / Butterfly''
|[[9 novimber]] [[2010]]
|-
|''Charmbracelet / The Emancipation of Mimi / E=MC²''
|[[22 july]] [[2011]]
|-
|''Charmbracelet / The Emancipation of Mimi''
|rowspan=2|[[5 desimber]] [[2012]]
|-
|''E=MC² / Memoirs of an Imperfect Angel''
|}
===Singles===
====Eigen singles====
{| class="wikitable"
|-
! titel
! útbr. yn
! album
! prizen en nominaasjes
! resultaat
|-
|''[[Vision of Love]]''
|rowspan="2"|[[1990]]
|rowspan="5"|''[[Mariah Carey (album)|Mariah Carey]]''
|<small>[[Grammy Award]]: bêste popoptreden, sjongster<br> [[Billboard Music Award]]: bêste single, froulike artyst<br> [[Soul Train Music Award]]: bêste R&B/soul-single, froulike artyst<br> Soul Train Music Award: bêste R&B/soul-liet fan it jier<br> [[BMI Pop Music Award]]: bêste lietsjeskriuwer<br> nom. Grammy Award: plaat fan it jier<br> nom. Grammy Award: liet fan it jier</small>
|{{Flagge US}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge AU}} {{Rec G1}}<br> {{Flagge NZ}} {{Rec G1}}
|-
|''[[Love Takes Time]]''
|<small>BMI Pop Music Award: bêste lietsjeskriuwer<br> BMI Pop Music Award: liet fan it jier</small>
|{{Flagge AU}} {{Rec G1}} <br> {{Flagge US}} {{Rec G1}}
|-
|''[[Someday (liet fan Mariah Carey)|Someday]]''
|rowspan="5"|[[1991]]
|<small>BMI Pop Music Award: bêste lietsjeskriuwer<br> nom. [[American Music Award]]: bêste dancesingle</small>
|{{Flagge US}} {{Rec G1}}
|-
|''[[I Don't Wanna Cry]]''
|<small>BMI Pop Music Award: bêste lietsjeskriuwer</small>
|
|-
|''[[There's Got to Be a Way]]''
|<small> </small>
|
|-
|''[[Emotions (liet fan Mariah Carey)|Emotions]]''
|rowspan="3"|''[[Emotions (album fan Mariah Carey)|Emotions]]''
|<small>Billboard Music Award: bêste single, froulike artyst<br> BMI Pop Music Award: bêste liet<br> nom. Grammy Award: bêste popoptreden, sjongster</small>
|{{Flagge US}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge AU}} {{Rec G1}}<br> {{Flagge NZ}} {{Rec G1}}
|-
|''[[Can't Let Go (liet fan Mariah Carey)|Can't Let Go]]''
|<small>BMI Pop Music Award: bêste liet</small>
|
|-
|''[[Make It Happen (liet fan Mariah Carey)|Make It Happen]]''
|rowspan="3"|[[1992]]
|<small>BMI Pop Music Award: bêste lietsjeskriuwer</small>
|{{Flagge NZ}} {{Rec G1}}
|-
|''[[I'll Be There (liet fan de Jackson 5)|I'll Be There]]'' <br><small>(mei gastoptr. [[Trey Lorenz]])</small>
|rowspan="2"|''[[MTV Unplugged (EP fan Mariah Carey)|MTV Unplugged]]''
|<small>nom. Grammy Award: bêste R&B-sjongoptreden, duo of groep<br> nom. American Music Award: favorite pop/rock-single</small>
|{{Flagge AU}} {{Rec P1}} <br>{{Flagge US}} {{Rec G1}}<br> {{Flagge NZ}} {{Rec G1}}<br> {{Flagge GB}} {{Rec S1}}
|-
|''[[If It's Over]]''
|<small> </small>
|
|-
|''[[Dreamlover (liet)|Dreamlover]]''
|rowspan="2"|[[1993]]
|rowspan="5"|''[[Music Box (album fan Mariah Carey)|Music Box]]''
|<small>Billboard Music Award: bêste ''[[Hot 100 Airplay]]''-nûmer<br> [[ASCAP Award]]: bêste poplietsjeskriuwer<br> BMI Pop Music Award: bêste lietsjeskriuwer fan it jier<br> BMI Pop Music Award: bêste poplietsjeskriuwer<br> nom. Grammy Award: bêste popoptreden, sjongster<br> nom. American Music Award: bêste soul/R&B-single<br> nom. Billboard Music Award: bêste single, froulike artyst</small>
|{{Flagge AU}} {{Rec P6}}<br>{{Flagge US}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge NZ}} {{Rec G1}}<br> {{Flagge GB}} {{Rec S1}}
|-
|''[[Hero (liet fan Mariah Carey)|Hero]]''
|<small>ASCAP Award: Rhythm & Soul-lietsjeskriuwer (1994 & 1995)<br> ASCAP Award: poplietsjeskriuwer (1995)<br> BMI Pop Music Award: bêste poplietsjeskriuwer<br> nom. Grammy Award: bêste popoptreden, sjongster<br> nom. Billboard Music Award: bêste ''[[Hot 100]]''-single<br> nom. Billboard Music Award: bêste ''Hot 100 Airplay''-nûmer</small>
|{{Flagge AU}} {{Rec P2}}<br> {{Flagge US}} {{Rec P2}}<br> {{Flagge NZ}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge NO}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge GB}} {{Rec G1}}<br> {{Flagge FR}} {{Rec G1}}
|-
|''[[Without You (liet fan Badfinger)|Without You]]''
|rowspan="8"|[[1994]]
|<small> </small>
|{{Flagge AU}} {{Rec P2}}<br> {{Flagge DE}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge AT}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge GB}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge US}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge NL}} {{Rec P1}}<br>{{Flagge FR}} {{Rec G1}}<br>{{Flagge NZ}} {{Rec G1}}<br>{{Flagge CH}} {{Rec G1}}
|-
|''[[Never Forget You (liet fan Mariah Carey)|Never Forget You]]''
|<small> </small>
|{{Flagge US}} {{Rec G1}}
|-
|''[[Anytime You Need a Friend]]''
|<small>ASCAP Award: bêste poplietsjeskriuwer<br>BMI Pop Music Award: bêste poplietsjeskriuwer (1995 & 1996)</small>
|{{Flagge AU}} {{Rec G1}}<br> {{Flagge NZ}} {{Rec G1}}<br> {{Flagge GB}} {{Rec S1}}
|-
|''[[All I Want for Christmas Is You]]''
|rowspan="5"|''[[Merry Christmas (album fan Mariah Carey)|Merry Christmas]]''
|<small> </small>
|{{Flagge US}} {{Rec D1}}<br> {{Flagge JP}} {{Rec D1}}<br> {{Flagge AU}} {{Rec P8}}<br> {{Flagge CA}} {{Rec P7}}<br>{{Flagge GB}} {{Rec P6}}<br> {{Flagge NZ}} {{Rec P3}}<br> {{Flagge DE}} {{Rec P2}}<br>{{Flagge DK}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge IT}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge ES}} {{Rec G1}}
|-
|''[[Miss You Most (at Christmas Time)]]''
|<small> </small>
|
|-
|''[[Christmas (Baby, Please Come Home)]]''
|<small> </small>
|{{Flagge US}} {{Rec P1}}<br>{{Flagge AU}} {{Rec G1}}
|-
|''[[Santa Claus Is Comin' to Town]]''
|<small> </small>
|{{Flagge US}} {{Rec G1}}
|-
|''[[Hark! The Herald Angels Sing]]''
|<small> </small>
|{{Flagge US}} {{Rec G1}}
|-
|''[[Fantasy (liet fan Mariah Carey)|Fantasy]]''
|rowspan="4"|[[1995]]
|rowspan="2"|''[[Daydream (album fan Mariah Carey)|Daydream]]''
|<small>[[International Dance Music Award]] danceplaat fan it jier<br> BMI Pop Music Award: bêste poplietsjeskriuwer<br> nom. Grammy Award: bêste popoptreden, sjongster<br> nom. Billboard Music Award: bêst ferkeapjende ''Hot 100''-single<br> nom. Billboard Music Award: bêst ferkeapjende ''Hot Dance Maxi''-single</small>
|{{Flagge US}} {{Rec P5}}<br> {{Flagge AU}} {{Rec P3}}<br> {{Flagge GB}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge NZ}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge FR}} {{Rec G1}}
|-
|''[[One Sweet Day]]'' <br><small>(mei [[Boyz II Men]])</small>
|<small>Billboard Music Award: spesj. priis foar 16 wiken op nû. 1<br> ASCAP Award: bêste Rhythm & Soul-lietsjeskriuwer<br>BMI Pop Music Award: liet fan it jier<br> BMI Pop Music Award: bêste lietsjeskriuwer<br> nom. Grammy Award: plaat fan it jier<br> nom. Grammy Award: bêste popgearwurking mei sang<br> nom. Billboard Music Award: bêste ''100 Hot''-single<br> nom. [[MTV Video Music Award]]: bêste R&B-[[fideoklip]]</small>
|{{Flagge AU}} {{Rec P3}}<br> {{Flagge US}} {{Rec P3}}<br> {{Flagge NZ}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge NO}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge GB}} {{Rec G1}}<br> {{Flagge FR}} {{Rec G1}}
|-
|''[[Joy to the World]]''
| ''Merry Christmas''
|<small> </small>
|
|-
|''[[Open Arms (liet fan Journey)|Open Arms]]''
|rowspan="4"|''Daydream''
|<small> </small>
|
|-
|''[[Always Be My Baby]]''
|rowspan="4"|[[1996]]
|<small>Billboard Music Award bêste ''100 Hot Airplay''-nûmer<br> BMI Pop Music Award: bêste poplietsjeskriuwer (1997 & 1998)<br> nom. Grammy Award: bêste R&B-optreden, sjongster<br> nom. Billboard Music Award: bêste ''100 Hot''-single</small>
|{{Flagge US}} {{Rec P5}}<br> {{Flagge AU}} {{Rec P2}}<br> {{Flagge NZ}} {{Rec G1}}<br> {{Flagge GB}} {{Rec G1}}
|-
|''[[Forever (liet fan Mariah Carey)|Forever]]''
|<small>BMI Pop Music Award: bêste poplietsjeskriuwer</small>
|
|-
|''[[Underneath the Stars (liet)|Underneath the Stars]]''
|<small> </small>
|
|-
|''[[O Holy Night]]''
|''Merry Christmas''
|<small> </small>
| {{Flagge US}} {{Rec G1}}<br> {{Flagge IT}} {{Rec G1}}
|-
|''[[Honey (liet fan Mariah Carey)|Honey]]''
|rowspan="2"|[[1997]]
|rowspan="5"|''[[Butterfly (album fan Mariah Carey)|Butterfly]]''
|<small>ASCAP Award: bêste poplietsjeskriuwer<br>BMI Pop Music Award: bêste poplietsjeskriuwer<br>nom. MTV Video Music Award: bêste fideoklip, froulike artyst<br> nom. [[ALMA Award]]: aldertreflikste fideoklip<br>nom. Grammy Award: bêste R&B-optreden, sjongster<br> nom. Grammy Award: bêste R&B-liet </small>
|{{Flagge US}} {{Rec P2}}<br> {{Flagge AU}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge NZ}} {{Rec G1}}<br> {{Flagge GB}} {{Rec S1}}
|-
|''[[Butterfly (liet fan Mariah Carey)|Butterfly]]''
|<small>BMI Pop Music Award: bêste poplietsjeskriuwer<br> nom. Grammy Award: bêste popoptreden, sjongster</small>
|
|-
|''[[The Roof (Back in Time)]]''
|rowspan="4"|[[1998]]
|<small> </small>
|
|-
|''[[Breakdown (liet fan Mariah Carey)|Breakdown]]'' <br><small>(mei gastoptr. [[Krayzie Bone]] en [[Wish Bone]])</small>
|<small> </small>
|{{Flagge US}} {{Rec G1}}<br> {{Flagge NZ}} {{Rec G1}}
|-
|''[[My All]]''
|<small>BMI Pop Music Award: bêste poplietsjeskriuwer<br> nom. [[MOBO Award]]: bêste ynternasjonale single<br> nom. Billboard Music Award: bêst ferkeapjende ''Hot Dance Maxi''-single</small>
|{{Flagge US}} {{Rec P1}}<br>{{Flagge AU}} {{Rec G1}}<br> {{Flagge FR}} {{Rec G1}}<br> {{Flagge GB}} {{Rec S1}}
|-
|''[[When You Believe]]'' <br><small>(mei [[Whitney Houston]])</small>
|rowspan="2"|''[[Number 1's (album fan Mariah Carey)|#1's]]
|<small>nom. Grammy Award: bêste popgearwurking mei sang<br> nom. ALMA Award: aldertreflikste fideoklip<br> nom. ALMA Award: aldertreflikste útfiering liet foar spylfilm
|{{Flagge BE}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge US}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge NO}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge SE}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge CH}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge AU}} {{Rec G1}}<br> {{Flagge DE}} {{Rec G1}}<br> {{Flagge FR}} {{Rec G1}}<br> {{Flagge GB}} {{Rec S1}}
|-
|''[[I Still Believe (liet fan Brenda K. Starr)|I Still Believe]]''
|rowspan="3"|[[1999]]
|<small> </small>
|{{Flagge US}} {{Rec P1}}
|-
|''[[Heartbreaker (liet fan Mariah Carey)|Heartbreaker]]'' <br><small>(mei gastoptr. [[Jay-Z]])</small>
|rowspan="5"|''[[Rainbow (album fan Mariah Carey)|Rainbow]]''
|<small>nom. Soul Train Music Award: bêste R&B/soul-single, froulike artyst</small>
|{{Flagge AU}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge US}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge NZ}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge GB}} {{Rec G1}}<br> {{Flagge FR}} {{Rec G1}}
|-
|''[[Thank God I Found You]]'' <br><small>(mei gastoptr. [[Joe (sjonger)|Joe]] en [[98 Degrees]])</small>
|<small>[[BMI Urban Music Award]]: bêste lietsjeskriuwer fan it jier<br> nom. Grammy Award: bêste popgearwurking mei sang
|{{Flagge US}} {{Rec G1}}
|-
|''[[Crybaby (liet fan Mariah Carey)|Crybaby]]'' <br><small>(mei gastoptr. [[Snoop Dogg]])</small>
|rowspan="3"|[[2000]]
|<small> </small>
|
|-
|''[[Can't Take That Away (Mariah's Theme)]]''
|<small> </small>
|
|-
|''[[Against All Odds (Take a Look at Me Now)]]'' <br><small>(solo of mei [[Westlife]])</small>
|<small> </small>
|{{Flagge GB}} {{Rec G1}}
|-
|''[[Loverboy (liet fan Mariah Carey)|Loverboy]]'' <br><small>(mei gastoptr. [[Cameo (band)|Cameo]])</small>
|rowspan="5"|[[2001]]
|rowspan="4"|''[[Glitter (soundtrack)|Glitter]]''
|<small>[[Billboard Music Award|Billboard R&B/Hip-Hop Award]]: bêst ferkeapjende R&B/hiphop-single<br> nom. Billboard Music Award: bêst ferkeapjende ''Hot 100''-single</small>
| {{Flagge AU}} {{Rec G1}} <br> {{Flagge US}} {{Rec G1}}
|-
|''[[Reflections (Care Enough)]]''
|<small> </small>
|
|-
|''[[Never Too Far]]''
|<small> </small>
|
|-
|''[[Don't Stop (Funkin' 4 Jamaica)]]'' <br><small>(mei gastoptr. [[Mystikal]])</small>
|<small> </small>
|
|-
|''[[Never Too Far/Hero Medley]]''
|''[[Greatest Hits (album fan Mariah Carey)|Greatest Hits]]''
|<small> </small>
|
|-
|''[[Through the Rain]]''
|rowspan="2"|[[2002]]
|rowspan="3"|''[[Charmbracelet]]''
|<small>nom. Billboard Music Award: bêst ferkeapjende ''Hot Dance Maxi''-single</small>
|{{Flagge AU}} {{Rec G1}}<br> {{Flagge CA}} {{Rec G1}}
|-
|''[[Boy (I Need You)]]'' <br><small>(mei gastoptr. [[Cam'ron]])</small>
|<small>nom. [[MTV Video Music Award|MTV Video Music Award: Brazil]] bêste ynternasjonale fideoklip</small>
|
|-
|''[[Bringin' On the Heartbreak]]''
|[[2003]]
|<small> </small>
|
|-
|''[[It's Like That (liet fan Mariah Carey)|It's Like That]]''
|rowspan="5"|[[2005]]
|rowspan="7"|''[[The Emancipation of Mimi]]''
|<small>nom. Grammy Award: bêste popoptreden, sjongster</small>
|{{Flagge AU}} {{Rec G1}} <br>{{Flagge US}} {{Rec G1}}<br> {{Flagge GB}} {{Rec S1}}
|-
|''[[We Belong Together]]''
|<small>Grammy Award: bêste R&B-optreden, sjongster<br> Grammy Award: bêste R&B-liet<br>World Music Award: meast draaide single<br>Billboard Music Award: bêste ''100 Hot''-single<br> Billboard Music Award: bêst ferkeapjende ''Hot 100 Airplay''-nûmer<br>Billboard Music Award: bêste rhymthmic-liet<br> Billboard Music Award: ''Hot 100''-liet fan it desennium<br> Billboard Music Award: radioliet fan it desennium<br> [[Radio Music Award]]: foar liet fan it jier (mainstreamhitradio)<br> Radio Music Award: liet fan it jier (Urban & Rhythmic-radio)<br> Soul Train Music Award: bêste R&B/soul-single, froulike artyst<br> ASCAP Award: liet fan it jier<br> ASCAP Award: liet fan it desennium<br> BMI Pop Music Award: bêste hitlistliet<br> BMI Pop Music Award: meast draaide nûmer<br> [[BMI Urban Music Award]]: liet fan it jier<br>[[Vibe Award]]: bêste R&B-liet<br> [[Teen Choice Award]]: bêste leafdesliet<br> nom. Grammy Award: plaat fan it jier<br> nom. Grammy Award: liet fan it jier<br> nom. MTV Video Music Award: bêste fideoklip, froulike artyst<br> nom. MTV Video Music Award: bêste R&B-fideoklip<br> nom. MTV Japan Video Music Award: bêste R&B-fideoklip<br> nom. MTV Japan Video Music Award: bêste fideoklip, froulike artyst<br> nom. Billboard Music Award: bêste ''Pop 100''-liet<br> nom. Billboard Music Award: bêste ''Pop 100 Airplay''-nûmer<br> nom. Billboard Music Award: bêste ''Hot R&B/Hip-Hop''-liet<br> nom. Billboard Music Award: bêste ''Hot R&B/Hip-Hop Airplay''-nûmer<br> nom. Billboard Music Award: foar bêste Adult R&B-liet<br> nom. Billboard Music Award: bêste ''Hot Dance Club Play''-single <br> nom. Billboard R&B/Hip-Hop Award: bêste R&B/hiphop-liet<br> nom. Billboard R&B/Hip-Hop Award: bêste ''R&B/Hip-Hop Airplay''-nûmer</small>
|{{Flagge US}} {{Rec P4}}<br> {{Flagge AU}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge GB}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge NZ}} {{Rec G1}}
|-
|''[[Shake It Off (liet fan Mariah Carey)|Shake It Off]]''
|<small>BMI Pop Music Award: bêste poplietsjeskriuwer<br> BMI Pop Music Award: meast draaide nûmer<br> nom. MTV Video Music Award: bêste R&B-fideoklip<br> nom. MTV Australia Video Music Award: bêste R&B-fideoklip </small>
|{{Flagge US}} {{Rec P4}}<br> {{Flagge AU}} {{Rec G1}}
|-
|''[[Get Your Number]]'' <br><small>(mei gastoptr. [[Jermaine Dupri|JD]])</small>
|<small> </small>
|
|-
|''[[Don't Forget About Us]]''
|<small>BMI Pop Music Award: bêste poplietsjeskriuwer<br> BMI Pop Music Award: meast draaide liet<br> [[BET Award]]: [[publykspriis]]<br> nom. Grammy Award: bêste popoptreden, sjongster<br> nom. Grammy Award: bêste R&B-liet<br> nom. Billboard Music Award: bêste ''Hot Dance Club Play''-single</small>
|{{Flagge US}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge AU}} {{Rec G1}}
|-
|''[[Fly Like a Bird]]''
|rowspan="2"|[[2006]]
|<small> </small>
|
|-
|''[[Say Somethin' (liet fan Mariah Carey)|Say Somethin']]'' <br><small>(mei gastoptr. [[Snoop Dogg]])</small>
|<small> </small>
|
|-
|''[[Touch My Body]]''
|rowspan="5"|[[2008]]
|rowspan="3"|''[[E=MC² (album fan Mariah Carey)|E=MC²]]''
|<small>BMI Pop Music Award: bêste poplietsjeskriuwer<br> nom. MTV Video Music Award: bêste fideoklip, froulike artyst<br> nom. MTV Video Music Award: Japan bêste [[karaoke]]liet<br> nom. BET Award: bêste komyske fideoklip</small>
|{{Flagge US}} {{Rec P2}}<br> {{Flagge GB}} {{Rec G1}} <br>{{Flagge JP}} {{Rec G1}}
|-
|''[[Bye Bye (liet fan Mariah Carey)|Bye Bye]]''
|<small>nom. Teen Choice Award: foar bêste R&B-nûmer</small>
|{{Flagge US}} {{Rec P1}}
|-
|''[[I'll Be Lovin' U Long Time]]''
|<small> </small>
|
|-
|''[[Right to Dream]]''
| net op in album
|<small> </small>
|
|-
|''[[I Stay in Love]]''
|''E=MC²''
|<small> </small>
|
|-
|''[[Obsessed (liet fan Mariah Carey)|Obsessed]]''
|rowspan="3"|[[2009]]
|rowspan="5"|''[[Memoirs of an Imperfect Angel]]''
|<small>ASCAP Award: meast draaide liet<br> nom. Billboard Music Award: bêst ferkeapjende ''100 Hot''-single </small>
| {{Flagge US}} {{Rec P3}}<br> {{Flagge AU}} {{Rec G1}}<br> {{Flagge GB}} {{Rec S1}}
|-
|''[[I Want To Know What Love Is]]''
|<small> </small>
|
|-
|''[[H.A.T.E.U.]]''
|<small> </small>
|
|-
|''[[Up Out My Face]]'' <br><small>(mei gastoptr. [[Nicki Minaj]])</small>
|rowspan="4"|[[2010]]
|<small> </small>
|
|-
|''[[Angels Cry (liet)|Angels Cry]]'' <br><small>(mei gastoptr. [[Ne-Yo]])</small>
|<small> </small>
|
|-
|''[[Oh Santa!]]''
|rowspan="3"|''[[Merry Christmas II You]]''
|<small> </small>
|
|-
|''[[Auld Lang Syne (The New Year's Anthem)]]''
|<small> </small>
|
|-
|''[[When Christmas Comes]]'' <br><small>(mei [[John Legend]])</small>
|[[2011]]
|<small> </small>
|
|-
|''[[Triumphant (Get 'Em)]]'' <br><small>(mei gastoptr. [[Rick Ross]] en [[Meek Hill]])</small>
|[[2012]]
|rowspan="2"|net op in album
|<small> </small>
|
|-
|''[[Almost Home (liet fan Mariah Carey)|Almost Home]]''
|rowspan="3"|[[2013]]
|<small>nom. World Music Award: wrâlds bêste liet<br> nom. World Music Award'' wrâlds bêste fideoklip</small>
|
|-
|''[[Beautiful (liet fan Mariah Carey)|#Beautiful]]'' <br><small>(mei gastoptr. [[Miguel (sjonger)|Miguel]])</small>
|rowspan="4''|''[[Me. I Am Mariah… The Elusive Chanteuse]]''
|<small>nom. World Music Award: foar wrâlds bêste liet<br> nom. World Music Award: wrâlds bêste fideoklip</small>
|{{Flagge US}} {{Rec P2}}<br> {{Flagge AU}} {{Rec P1}}<br> [[File:Flag of Denmark.svg|border|17px]] {{Rec G1}}<br> {{Flagge NZ}} {{Rec G1}}<br> {{Flagge GB}} {{Rec S1}}
|-
|''[[The Art of Letting Go]]''
|<small>nom. World Music Award: wrâlds bêste liet</small>
|
|-
|''[[You're Mine (Eternal)]]''
|rowspan="2"|[[2014]]
|<small>nom. World Music Award: wrâlds bêste liet<br> nom. World Music Award: wrâlds bêste fideoklip</small>
|
|-
|''[[You Don't Know What to Do]]'' <br><small>(mei gastoptr. [[Wale (sjonger)|Wale]])</small>
|<small> </small>
|
|-
| ''[[Infinity (liet fan Mariah Carey)|Infinty]]''
|[[2015]]
|''[[Number 1 to Infinity|#1 to Infinity]]''
|<small> </small>
|
|-
|''[[I Don't (liet fan Mariah Carey)|I Don't]]'' <br><small>(mei gastoptr. [[YG (sjonger)|YG]])</small>
|[[2017]]
| net op in album
|<small> </small>
|
|-
|''[[With You (liet fan Mariah Carey)|With You]]''
|[[2018]]
|rowspan="2"|''[[Caution (album fan Mariah Carey)|Caution]]''
|<small> </small>
|
|-
|''[[A No No]]''
|rowspan="2"|[[2019]]
|<small> </small>
|
|-
|''[[In the Mix (liet fan Mariah Carey)|In the Mix]]''
|net op in album
|<small> </small>
|
|-
|''[[Save the Day (liet fan Mariah Carey)|Save the Day]]'' <br><small>(mei gastoptr. [[Lauryn Hill]])</small>
|rowspan="4"|[[2020]]
|rowspan="2"|''[[The Rarities (album fan Mariah Carey)|The Rarities]]''
|<small> </small>
|
|-
|''[[Out Here on My Own]]''
|<small> </small>
|
|-
|''[[Oh Santa!]]'' <br><small>(mei gastoptr. [[Ariana Grande]] en [[Jennifer Hudson]])</small>
| ''[[Mariah Carey's Magical Christmas Special]]''
|<small> </small>
|
|-
|''[[Here We Go Around Again]]''
| ''The Rarities''
|<small> </small>
|
|-
|''[[Fall in Love at Christmas]]'' <br><small>(mei [[Khalid (sjonger)|Khalid]] en [[Kirk Franklin]])</small>
| [[2021]]
|net op in album
|<small> </small>
|
|}
====Gastsingles====
{| class="wikitable"
|-
! titel
! útbr. yn
! album
! prizen en nominaasjes
! resultaat
|-
|''[[Endless Love (liet)|Endless Love]]'' <br><small>(mei [[Luther Vandross]])</small>
|[[1994]]
|''[[Songs (album fan Luther Vandross)|Songs]]''
|<small>nom. Grammy Award: bêste popgearwurking mei sang </small>
|{{Flagge AU}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge US}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge NZ}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge GB}} {{Rec S1}}
|-
|''[[Sweetheart (liet fan Rainy Davis)|Sweetheart]]'' <br><small>(mei [[Jermaine Dupri|JD]])</small>
|[[1998]]
|''[[Live in 1472]]''
|<small> </small>
|
|-
|''[[Things That U Do]]'' <br><small>(mei [[Jay-Z]])</small>
|[[2000]]
|''[[Vol. 3… Life and Times of S. Carter]]''
|<small> </small>
|
|-
|''[[I Know What You Want]]'' <br><small>(mei [[Busta Rhymes]])</small>
|[[2003]]
|''[[It Ain't Safe No More]]''
|<small>nom. MTV Video Music Award: bêste hiphopfideoklip</small>
|{{Flagge AU}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge US}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge NZ}} {{Rec G1}}<br>{{Flagge GB}} {{Rec S1}}
|-
|''[[U Make Me Wanna (liet fan Jadakiss)|U Make Me Wanna]]'' <br><small>(mei [[Jadakiss]])</small>
|[[2004]]
|''[[Kiss of Death (album fan Jadakiss)|Kiss of Death]]''
|<small> </small>
|
|-
|''[[So Lonely (liet fan Twista)|So Lonely]]'' <br><small>(mei [[Twista]])</small>
|[[2006]]
|[[The Day After (album)|The Day After]]''
|<small> </small>
|
|-
|''[[Lil' L.O.V.E.]]'' <br><small>(mei [[Bone Thugs-n-Harmony]])</small>
|[[2007]]
|[[Strength & Loyalty]]''
|<small> </small>
|
|-
|''[[Just Stand Up!]]'' <br><small>(mei oare artysten tsjin [[kanker]])</small>
|[[2008]]
|net op in album
|<small> </small>
|
|-
|''[[My Love (liet fan The-Dream)|My Love]]'' <br><small>(mei [[The-Dream]])</small>
|[[2009]]
|''[[Love vs. Money (album fan The-Dream)|Love vs. Money]]''
|<small> </small>
|
|-
|''[[Everybody Hurts (liet fan Helping Haiti)|Everybody Hurts]]'' <br><small>(mei oare artysten foar [[Haïty]])</small>
|[[2010]]
|net op in album
|<small> </small>
|
|-
|''[[All I Want for Christmas Is You|All I Want for Christmas Is You (Superfestive!)]]'' <br><small>(mei [[Justin Bieber]])</small>
|[[2011]]
|[[Under the Mistletoe (album fan Justin Bieber)|Under the Mistletoe]]''
|<small> </small>
|{{Flagge US}} {{Rec G1}}
|-
|''[[Where I Belong (liet fan Busta Rhymes)|Where I Belong]]'' <br><small>(mei [[Busta Rhymes]])</small>
|rowspan="2"|[[2021]]
|''[[Extinction Level Event 2: The Wrath of God]]''
|<small> </small>
|
|-
|''[[Somewhat Loved]]'' <br><small>(mei [[Jam & Lewis]])</small>
|''[[Jam & Lewis: Volume One]]''
|<small> </small>
|
|-
|''[[Big Energy|Big Energy Remix]]'' <br><small>(mei [[Latto]])</small>
|[[2022]]
|''[[777 (album fan Latto)|777]]''
|<small> </small>
|
|-
|}
==Prizen en nominaasjes==
Foar in folsleine list mei alle prizen en nominaasjes fan Mariah Carey, sjocht op [[:en:List of awards and nominations received by Mariah Carey|dizze side]], op 'e Ingelske Wikipedy.
==Keppelings om utens==
* {{en}} [http://mariahcarey.com/ Offisjele webside fan Mariah Carey]
* {{en}} [http://www.imdb.com/name/nm0001014/ Mariah Carey yn 'e ''Internet Movie Database'' (IMDb)]
{{boarnen|boarnefernijing=
<references/>
----
Foar boarnen en oare literatuer, sjoch ûnder: [http://en.wikipedia.org/wiki/Mariah_Carey ''References'', op dizze side].
----
{{commonscat|Mariah Carey}}
}}
{{DEFAULTSORT:Carey, Mariah}}
[[Kategory:Mariah Carey| ]]
[[Kategory:Amerikaansk sjonger]]
[[Kategory:Amerikaansk sjonger yn it Spaansk]]
[[Kategory:Amerikaansk muzikant]]
[[Kategory:Amerikaansk pianist]]
[[Kategory:Amerikaansk lietsjeskriuwer]]
[[Kategory:Amerikaansk muzykprodusint]]
[[Kategory:Amerikaansk fideoklipregisseur]]
[[Kategory:Amerikaansk dance-artyst]]
[[Kategory:Amerikaansk hiphopartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk R&B-artyst]]
[[Kategory:Amerikaansk soulartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk popartyst]]
[[Kategory:Grammy-winner]]
[[Kategory:Amerikaansk filmakteur]]
[[Kategory:Amerikaansk telefyzje-akteur]]
[[Kategory:Amerikaansk stimakteur]]
[[Kategory:Dielnimmer oan in Amerikaansk realitytelefyzjeprogramma]]
[[Kategory:Amerikaansk ûndernimmer]]
[[Kategory:Amerikaansk moadeûntwerper]]
[[Kategory:Amerikaansk filantroop]]
[[Kategory:Goodwill-ambassadeur fan de Feriene Naasjes]]
[[Kategory:Amerikaansk muzikant fan Afro-Amerikaansk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk produsint fan Afro-Amerikaansk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk akteur fan Afro-Amerikaansk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk persoan fan Fenezolaansk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk persoan fan Iersk komôf]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1969]]
sr8ajjmbiigbtmpoheh0kzgw92wvj5j
Kategory:Amerikaansk hiphopartyst
14
70455
1086541
701750
2022-08-05T21:01:52Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
kt
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Hiphopartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk muzikant|Hiphopartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk sjonger|Hiphopartyst]]
0an7bwqitzwalra295gao70qggopooh
1086542
1086541
2022-08-05T21:02:01Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Amerikaansk hiphop-artyst]] omneamd ta [[Kategory:Amerikaansk hiphopartyst]]: red
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Hiphopartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk muzikant|Hiphopartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk sjonger|Hiphopartyst]]
0an7bwqitzwalra295gao70qggopooh
Kategory:Amerikaansk soulartyst
14
70457
1086706
701752
2022-08-05T21:58:53Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
kt
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Soulartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk muzikant|Soulartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk sjonger|Soulartyst]]
szettyq071vvil9llkxmqv01xfydm0u
1086707
1086706
2022-08-05T21:59:02Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Amerikaansk soul-artyst]] omneamd ta [[Kategory:Amerikaansk soulartyst]]: red
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Soulartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk muzikant|Soulartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk sjonger|Soulartyst]]
szettyq071vvil9llkxmqv01xfydm0u
Kategory:Dance-artyst
14
70458
1086767
711079
2022-08-05T22:22:36Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
kt
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Sjonger nei sjenre]]
[[Kategory:Muzikant nei sjenre]]
[[Kategory:Dance (muzyksjenre)]]
mdwqcf00pk6rped4keq9xfd2p7eckaz
1086780
1086767
2022-08-05T22:26:00Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Sjonger nei sjenre]]
[[Kategory:Muzikant nei sjenre]]
[[Kategory:Dance (muzyksjenre)|Artyst]]
s5uavtk1vgnp39r357zf6vpabyzzlo3
Kategory:Hiphopartyst
14
70459
1086544
711083
2022-08-05T21:02:20Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Hiphop-artyst]] omneamd ta [[Kategory:Hiphopartyst]]: red
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Sjonger nei sjenre]]
[[Kategory:Muzikant nei sjenre]]
[[Kategory:Hiphop]]
4abaztivs7r8biff6zga9zja9mv5pzc
Kategory:R&B-artyst
14
70460
1086810
711085
2022-08-05T22:34:06Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
kt
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Sjonger nei sjenre]]
[[Kategory:Muzikant nei sjenre]]
[[Kategory:R&B|artyst]]
rcw5ujygjxwxeyed61w4gncp4lys9s3
Kategory:Soulartyst
14
70461
1086709
711088
2022-08-05T21:59:18Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Soul-artyst]] omneamd ta [[Kategory:Soulartyst]]: red
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Sjonger nei sjenre]]
[[Kategory:Muzikant nei sjenre]]
[[Kategory:Soul-muzyk]]
96fe3uxmqi5k0ko76xl1vqd0s5u3t63
1086711
1086709
2022-08-05T21:59:27Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
kt
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Sjonger nei sjenre]]
[[Kategory:Muzikant nei sjenre]]
[[Kategory:Soulmuzyk]]
hyirbeq7za3wvpq78rx1ohl62mv1039
1086712
1086711
2022-08-05T21:59:45Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
oars
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Sjonger nei sjenre]]
[[Kategory:Muzikant nei sjenre]]
[[Kategory:Soul]]
tf5208g2zzy6udnmnenth1yjxmez2bn
Kategory:Dance (muzyksjenre)
14
70462
1086778
701757
2022-08-05T22:25:30Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Dance-muzyk]] omneamd ta [[Kategory:Dance (muzyksjenre)]]: red
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Muzyksjenre]]
e4inhinedkuuaezr78bbcar3f014xpj
Kategory:R&B
14
70463
1086813
701760
2022-08-05T22:34:55Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:R&B-muzyk]] omneamd ta [[Kategory:R&B]]: red
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Muzyksjenre]]
e4inhinedkuuaezr78bbcar3f014xpj
Kategory:Soul
14
70464
1086716
701761
2022-08-05T22:01:40Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Soul-muzyk]] omneamd ta [[Kategory:Soulmuzyk]]: red
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Muzyksjenre]]
e4inhinedkuuaezr78bbcar3f014xpj
1086718
1086716
2022-08-05T22:01:55Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Soulmuzyk]] omneamd ta [[Kategory:Soul]]: noch better
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Muzyksjenre]]
e4inhinedkuuaezr78bbcar3f014xpj
Kategory:Dútsk hiphopartyst
14
70474
1086494
701828
2022-08-05T20:50:41Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
kt
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Hiphopartyst|Dutsk hiphopartyst]]
[[Kategory:Dútsk muzikant|Hiphopartyst]]
[[Kategory:Dútsk sjonger|Hiphopartyst]]
gy1bs0rkd6z5my5kv07spcbkggr44tb
1086495
1086494
2022-08-05T20:50:50Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Dútsk hiphop-artyst]] omneamd ta [[Kategory:Dútsk hiphopartyst]]: red
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Hiphopartyst|Dutsk hiphopartyst]]
[[Kategory:Dútsk muzikant|Hiphopartyst]]
[[Kategory:Dútsk sjonger|Hiphopartyst]]
gy1bs0rkd6z5my5kv07spcbkggr44tb
Kategory:Nederlânsk hiphopartyst
14
70475
1086481
701829
2022-08-05T20:48:44Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
kt
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Hiphopartyst]]
[[Kategory:Nederlânsk muzikant|Hiphopartyst]]
[[Kategory:Nederlânsk sjonger|Hiphopartyst]]
qbs34yt3g64uorg58bsx3dc73hhoyj7
1086483
1086481
2022-08-05T20:48:54Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Nederlânsk hiphop-artyst]] omneamd ta [[Kategory:Nederlânsk hiphopartyst]]: red
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Hiphopartyst]]
[[Kategory:Nederlânsk muzikant|Hiphopartyst]]
[[Kategory:Nederlânsk sjonger|Hiphopartyst]]
qbs34yt3g64uorg58bsx3dc73hhoyj7
Kategory:Frysk hiphopartyst
14
70476
1086471
701830
2022-08-05T20:47:14Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
kt
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Hiphopartyst|Frisk hiphopartyst]]
[[Kategory:Frysk muzikant|Hiphopartyst]]
[[Kategory:Frysk sjonger|Hiphopartyst]]
[[Kategory:Nederlânsk hiphopartyst]]
nuy4ee8mg72so8v2yjdanckrcvtzsf4
1086472
1086471
2022-08-05T20:47:24Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Frysk hiphop-artyst]] omneamd ta [[Kategory:Frysk hiphopartyst]]: red
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Hiphopartyst|Frisk hiphopartyst]]
[[Kategory:Frysk muzikant|Hiphopartyst]]
[[Kategory:Frysk sjonger|Hiphopartyst]]
[[Kategory:Nederlânsk hiphopartyst]]
nuy4ee8mg72so8v2yjdanckrcvtzsf4
Soul Train Music Award
0
70479
1086788
1072430
2022-08-05T22:28:56Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Keppelings om utens */ kt
wikitext
text/x-wiki
{{Priis
| ôfbylding =
| ôfbyldingstekst =
| ôfbyldingsbreedte =
| namme = <font color=white> ''Soul Train Music Award'' </font color=white>
| histoaryske namme =
| nasjonaliteit = [[File:Flag of the United States.svg|20px]] [[Feriene Steaten|Amerikaansk]]
| útrikt foar = [[Afro-Amerikanen|Afro-Amerikaanske]] [[muzyk]]
| útrikt troch = muzykshow ''[[Soul Train]]''
| frekwinsje = 1x jiers
| datum = [[novimber]]
| plak = [[Las Vegas (Nevada)|Las Vegas]] ([[Nevada]])
| ynsteld =
| 1e útrikking = [[1987]]
| opheft =
| webside = [http://www.bet.com/shows/soul-train-awards.html/ www.bet.com/shows/soul-train-awards]
}}
De '''Soul Train Music Awards''', of koartwei '''Soul Train Awards''', binne in groep [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] prizen dy't ienris yn it jier útrikt wurde foar de bêste [[Afro-Amerikanen|Afro-Amerikaanske]] [[muzyk|muzikale]] wurken fan it foargeande jier, by in live op 'e Amerikaanske tillefyzje útstjoerde seremoanje. De prizen binne ferneamd nei it [[tillefyzje]]muzykprogramma ''[[Soul Train]]'', en se wurde útrikt troch de produsinten fan dat programma. De earste útrikking wie yn [[1987]].
Foarhinne foel dy útrikking almeast yn [[febrewaris]], [[maart]] of [[april]], en waard de seremoanje yn [[Los Angeles]] holden. Tsjintwurdich fynt de útrikking plak yn [[novimber]] (meast yn it [[Thanksgiving (Feriene Steaten)|Thanksgiving]]-wykein). Yn [[2010]] en [[2011]] waard de seremoanje foar it earst bûten Los Angeles holden, yn [[Atlanta]], en fanôf [[2012]] fynt it barren plak yn [[Las Vegas (Nevada)|Las Vegas]]. Yn [[2008]] sloech men mei de útrikking fan 'e prizen in jier oer, fanwegen de oername fan 'e organisaasje troch in oare produsint, in [[staking]] fan 'e Amerikaanske [[senarioskriuwer]]s dy't [[Hollywood]] frijwol lam lei, en de sykte fan ''Soul Train''-betinker [[Don Cornelius]]. De tawizing fan 'e Soul Train Music Awards wurdt ferrjochte troch in faksjuery. [[Sjongster]] [[Beyoncé Knowles]] hat it rekôr yn 'e hannen fan 'e measte ''Soul Train Music Awards'' wûn troch in froulike artyst (20), wylst [[Michael Jackson]] noch altyd it rekôr foar in manlike artyst (ek 20) hat.
==Kategoryen==
* album fan it jier
* liet fan it jier
* plaat fan it jier
* bêste nije artyst
* bêste [[R&B]]/[[soul]]-fideoklip
* bêste R&B/soul-artyste
* bêste R&B/soul-artyst
* bêste R&B/soul-groep/band of -duo
* bêste [[gospel]]-album
* bêste [[jazz]]-album
* bêste [[rap]]-album
* bêste ûnôfhinklike R&B/soul-artyst of -groep (sûnt 2012)
* spesjale prizen
** Quincy Jones Award for Career Achievement (oeuvrepriis)
** Heritage Award - Career Achievement (oeuvrepriis)
** Sammy Davis, Jr. Award for Entertainer of the Year (foar sjongers dy't dêrnjonken ek komyk en/of presintator binne)
** Artist of the Decade Award - for Extraordinary Artistic Achievements (tsienjierlikse priis foar bûtengewoane prestaasjes)
** Stevie Wonder Award for Outstanding Achievements in Song Writing (foar lietsjeskriuwers)
** Soul Train Music Award for Legend Award
;Ophefte kategoryen
* bêste rap-single
* bêste gospel-album (solo)
* bêste gospel-album (groep of band)
* bêste jazz-album (solo)
* bêste jazz-album (groep, band of duo)
* Sprite Award for Best R&B/Soul of Rap Dance Cut
==Keppelings om utens==
* {{en}}[http://www.bet.com/shows/soul-train-awards.html/ Offisjele webside fan 'e ''Soul Train Music Awards'']
{{boarnen|boarnefernijing=
Foar boarnen en oare literatuer, sjoch ûnder: [http://en.wikipedia.org/wiki/Soul_Train_Music_Award ''References'', op dizze side].
}}
[[Kategory:Amerikaanske muzykpriis]]
[[Kategory:R&B-priis]]
[[Kategory:Soulpriis]]
[[Kategory:Gospelpriis]]
[[Kategory:Jazzpriis]]
[[Kategory:Hiphoppriis]]
[[Kategory:Rappriis]]
[[Kategory:Priis of ûnderskieding ynsteld yn 1987]]
qqhye0lgbubtenru9v77ymbdlsvg52o
ARIA Music Award
0
70511
1086724
1063844
2022-08-05T22:08:18Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Keppelings om utens */ kt
wikitext
text/x-wiki
{{Priis
| ôfbylding =
| ôfbyldingstekst =
| ôfbyldingsbreedte =
| namme = <font color=white> ''ARIA Music Award'' </font color=white>
| histoaryske namme =
| nasjonaliteit = [[File:Flag of Australia (converted).svg|20px]] [[Austraalje (lân)|Australysk]]
| útrikt foar = [[muzyk]]
| útrikt troch = [[Australian Recording Industry Association|ARIA]]
| frekwinsje = 1x jiers
| datum = [[novimber]]
| plak = [[Sydney]] ([[Nij-Súd-Wales]])
| ynsteld = [[1987]]
| 1e útrikking = [[1987]]
| opheft =
| webside = [http://www.ariaawards.com.au www.ariaawards.com.au]
}}
De '''''ARIA Music Awards''''' of '''''ARIA Awards''''' (eins folút: '''''Australian Recording Industry Association Music Awards'''''; "Muzykprizen fan de Feriening fan de Australyske Plate-yndustry") binne in groep [[Austraalje (lân)|Australyske]] prizen dy't ienris yn it jier útrikt wurde foar de bêste [[muzyk|muzikale]] wurken en de bêste muzykartysten fan it foargeande jier. De tawizing en útrikking fan 'e prizen is yn 'e hannen fan 'e ''[[Australian Recording Industry Association]]''. De ''ARIA Music Awards'' wurde útrikt sûnt [[1987]], en binne de wichtichste muzykprizen fan Austraalje.
Der binne in grut tal kategoryen, dy't ûnderferdield wurde kinne yn fiif groepen. De "echte" ''ARIA Awards'' binne prizen foar muzikale wurken en artysten út 'e [[popmuzyk]] en oar populêre muzyksjenres. Dêrnjonken besteane ek de saneamde ''Fine Arts Awards'', foar û.m. [[klassike muzyk]] en [[jazz]], en de ''Artisan Awards'' foar muzykprodusinten en -technisy. Dy beide groepen prizen wurde sûnt [[2004]] mei-inoar by in aparte seremoanje útrikt. Dan binne der noch de oeuvreprizen (''Lifetime Achievement Awards'') en de ynhuldigingen foar de ''ARIA Hall of Fame'', wêrfan't de útrikking fan [[2005]] oant [[2010]] ek apart holden waard, mar dy't no wer gewoan mei de "echte" ''ARIA Awards'' útrikte wurde. Ta einbeslút binne der dan noch de fjouwer kategoryen publyksprizen, dy't yn [[2010]] ynfierd waarden en ek tagelyk mei de "echte" ''ARIA Awards'' útrikt wurde. Foar in list mei de winners fan 'e wichtichste prizen, sjoch op [[:en:ARIA Music Awards#ARIA Music Awards by year|dizze side]] op 'e Ingelske Wikipedy. (Troch dêr op 'e jiertallen yn 'e tabel te klikken, wurdt men dêr trochferwiisd nei siden mei de winners fan alle kategoryen yn it oangeande jier.)
==Kategoryen==
* "echte" ''ARIA Awards''
** album fan it jier
** single fan it jier
** liet fan it jier (foar it lêst útrikt yn 1998)
** bêst ferkeapjende album
** bêst ferkeapjende single
** bêste froulike artyst
** bêste manlike artyst
** bêste groep
** bêste nije talint (foar it lêst útrikt yn 1998)
** bêste trochbraak fan in artyst – single (fan 1989 ôf)
** bêste trochbraak fan in artyst – album (fan 1989 ôf)
** bêste [[country]]-album
** bêste ''[[adult contemporary]]''-album
** bêste [[rock]]-album (fan 1999 ôf)
** bêste [[blues|blues & roots]]-album (fan 1999 ôf)
** bêste berne-album (fan 1989 ôf)
** bêste lânseigen publikaasje (foar it lêst útrikt yn 1998)
** bêste komyske publikaasje
** bêste ûnôfhinklike publikaasje (fan 1990 ôf)
** bêste alternative publikaasje (1994-2001)
** bêste [[popmuzyk|pop]]-publikaasje (fan 1994 ôf)
** bêste ''[[dance]]''-publikaasje (fan 1995 ôf)
** bêste [[urban (muzyk)|urban]]-publikaasje (fan 2004 ôf)
** bêste muzyk-dvd (fan 2004 ôf)
* ''Fine Arts Awards''
** bêste [[jazz]]-album
** bêste [[klassike muzyk|klassike]] album
** bêste [[wrâldmuzyk]]album (fan 1995ôf)
** bêste orizjinele ''[[soundtrack]]''-opname
** bêste muzykopname foar in [[tillefyzje]]programma (1999-2003)
* ''Artisan Awards''
** muzykprodusint fan it jier
** muzyktechnikus fan it jier
** bêste [[fideoklip]]
** bêste omslach fan in [[muzyk]]-[[cd]] of -[[dvd]]
* oeuvreprizen en ''ARIA Hall of Fame''-ynhuldigings
** ''Outstanding Achievement Award'' (foar in spesifike treflike prestaasje, fan 1988 ôf)
** ''Special Achievement Award'' (foar spesifike treflike prestaasjes, fan 1989 ôf)
** ''Lifetime Achievement Award'' (foar hiele oeuvre, fan 1991 ôf)
** ynhuldigings yn 'e ''ARIA Hall of Fame'' (fan 1988 ôf, mar net yn 2000)
* publyksprizen (fan 2010 ôf)
** populêrste Australyske album
** populêrste Australyske single
** populêrste Australyske artyst
** populêrste ynternasjonale artyst
==Keppelings om utens==
* {{en}}[http://ariaawards.com.au/ Offisjele webside fan 'e ''ARIA Music Awards'']
{{boarnen|boarnefernijing=
Foar boarnen en oare literatuer, sjoch ûnder: [http://en.wikipedia.org/wiki/ARIA_Music_Awards ''References'', op dizze side].
}}
[[Kategory:Australyske muzykpriis]]
[[Kategory:Popmuzykpriis]]
[[Kategory:Rockpriis]]
[[Kategory:Bluespriis]]
[[Kategory:Countrypriis]]
[[Kategory:Dancepriis]]
[[Kategory:Hiphoppriis]]
[[Kategory:Rappriis]]
[[Kategory:Jazzpriis]]
[[Kategory:Klassike-muzykpriis]]
[[Kategory:Filmmuzykpriis]]
[[Kategory:Priis of ûnderskieding ynsteld yn 1987]]
4crgphdlyqsg99zpe0y4va55cn5z5w6
Teen Choice Award
0
70518
1086743
1064914
2022-08-05T22:15:46Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Keppelings om utens */ kt
wikitext
text/x-wiki
{{Priis
| ôfbylding =
| ôfbyldingstekst =
| ôfbyldingsbreedte =
| namme = <font color=white> ''Teen Choice Award'' </font color=white>
| histoaryske namme =
| nasjonaliteit = [[File:Flag of the United States.svg|20px]] [[Feriene Steaten|Amerikaansk]]
| útrikt foar = [[muzyk]], [[film]], [[tillefyzje]], <br>[[haute couture|moade]], [[sport]] en [[literatuer]]
| útrikt troch = [[Fox Broadcasting Company|FOX]]
| frekwinsje = 1x jiers
| datum = [[july]]/[[augustus]]
| plak = [[Los Angeles]] ([[Kalifornje]])
| ynsteld =
| 1e útrikking = [[1999]]
| opheft =
| webside = [http://teenchoiceawards.com teenchoiceawards.com]
}}
De '''''Teen Choice Awards''''' binne in grutte groep [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] prizen dy't sûnt [[1999]] ienris yn it jier útrikt wurdt foar de bêste wurken en prestaasjes op it mêd fan [[muzyk]], [[film]], [[tillefyzje]], [[haute couture|moade]], [[sport]] en [[literatuer]] fan it foargeande jier. De tawizing fan 'e prizen soe bewurkmastere wurde troch in ''online''-stimming dêr't inkeld tiners tusken de 13 en 19 jier oan meidwaan meie. Sawol dy stimming as de útrikkingsseremoanje wurde organisearre troch de [[tillefyzje]]stjoerder ''[[Fox Broadcasting Company|FOX]]'', dy't de seremoanje ek útstjoerd. De winners krije in [[surfplanke]] (op wiere grutte) útrikt, dy't bedrukt is mei it logo fan 'e útrikkingsseremoanje fan dat jier.
Yn [[augustus]] [[2014]] kaam troch de ''[[twitter|tweets]]'' fan ferskate winners nei bûten dat sy al in wike foar't it stimmen foarby wie op 'e hichte steld wiene fan har oerwinning. Desyllúzjonearre fans begûnen de ''[[hashtag]]'' "#TeensDontHaveAChoiceAwards" te brûken en murken einlings de ''[[disclaimer]]'' yn 'e ôftiteling fan 'e útrikkingsseremoanje op wêryn't steld waard dat de produsinten it rjocht foarbeholden om sels de winners út te kiezen. Doe begûnen se har ôf te freegjen wêr't se eins om stimd hiene. It is noch net dúdlik oft en sa ja, hoe't dit de ''Teen Choice Awards'' fan [[2015]] beynfloedzje sil.
==Kategoryen==
{| class="vatop"
|
* filmprizen
** bêste film: aksje
** bêste film: drama
** bêste film: komeedzje
** bêste film: romantyk
** bêste film: science fiction/fantasy
** bêste filmakteur: aksje
** bêste filmaktrise: aksje
** bêste filmakteur: drama
** bêste filmaktrise: drama
** bêste filmakteur: komeedzje
** bêste filmaktrise: komeedzje
** bêste filmakteur: romantyk
** bêste filmaktrise: romantyk
** bêste filmakteur: science fiction/fantasy
** bêste filmaktrise: science fiction/fantasy
** bêste filmakteur of -aktrise: trochbraak
** bêste filmakteur of -aktrise: sênesteller
** bêste filmakteur of -aktrise: smjunt
** bêste filmakteur of -aktrise: koart lontsje
** bêste filmakteur en -aktrise: gemy
** bêste filmakteur en -aktrise: tút
** bêste simmerfilm: aksje
** bêste simmerfilm: komeedzje
** bêste simmerfilmakteur
** bêste simmerfilmaktrise
* muzykprizen
** bêste muzyk: manlike artyst
** bêste muzyk: froulike artyst
** bêste muzyk: groep
** bêste muzyk: [[R&B]]-artyst
** bêste muzyk: [[hiphop]]-artyst
** bêste muzyk: [[rock]]groep
** bêste muzyk: [[elektroanyske muzyk|elektroanyske]] ''[[dance]]''-muzykartyst
** bêste muzyk: [[country]]groep
** bêste muzyk: manlike country-artyst
** bêste muzyk: froulike country-artyst
** bêste muzyk: trochbraak fan in artyst
** bêste muzyk: trochbraak fan in groep
** bêste muzyk: single fan in manlike artyst
** bêste muzyk: single fan in froulike artyst
** bêste muzyk: single fan in groep
** bêste muzyk: rock-liet
** bêste muzyk: leafdesliet
** bêste muzyk: útmakliet
** bêste muzyk: R&B/hiphop-liet
** bêste muzyk: country-liet
** bêste muzyk: simmerliet
** bêste muzyk: manlike simmermuzykstjer
** bêste muzyk: froulike simmermuzykstjer
** bêste muzyk: simmermuzykgroep
** bêste muzyk: simmertoernee
| width=25 |
|
* tillefyzjeprizen
** bêste tillefyzje: aksjesearje
** bêste tillefyzje: dramasearje
** bêste tillefyzje: komeedzjesearje
** bêste tillefyzje: science fiction/fantasysearje
** bêste tillefyzje: tekenfilmsearje
** bêste tillefyzje: realitysearje
** bêste tillefyzje: realitywedstrydsearje
** bêste tillefyzje: trochbraak fan in searje
** bêste tillefyzje: simmertillefyzjesearje
** bêste tillefyzje-akteur: aksje
** bêste tillefyzje-aktrise: aksje
** bêste tillefyzje-akteur: drama
** bêste tillefyzje-aktrise: drama
** bêste tillefyzje-akteur: komeedzje
** bêste tillefyzje-aktrise: komeedzje
** bêste tillefyzje-akteur: science fiction/fantasy
** bêste tillefyzje-aktrise: science fiction/fantasy
** bêste tillefyzjepresintator
** bêste tillefyzjepresintatrise
** bêste manlike realitystjer
** bêste froulike realitystjer
** bêste trochbraak fan in tillefyzjestjer
** bêste tillefyzje-akteur: sênesteller
** bêste tillefyzje-aktrise: sênesteller
** bêste filmakteur of -aktrise: smjunt
** bêste manlike simmertillefyzjestjer
** bêste froulike simmertillefyzjestjer
* net-tradisjonele prizen
** bêste boek
** meast seksy manlike stjer
** meast seksy froulike stjer
** bêste manlike ikoan fan it reade tapyt
** bêste froulike ikoan fan it reade tapyt
** bêste komyk
** bêste ynternetstjer
** bêste twitterder
** bêste fampier
* spesjale prizen
** ''Do Something Award'' (foar bûtengewoane tiners)
** ''Extraordinary Achievement Award'' (foar in bûtengewoane prestaasje)
** ''Courage Award''
** ''Visionary Award''
** ''Ultimate Choice Award''
** ''Acuvue Inspire Award''
|}
==Keppelings om utens==
* {{en}}[http://teenchoiceawards.com/ Offisjele webside fan 'e ''Teen Choice Awards'']
{{boarnen|boarnefernijing=
Foar boarnen en oare literatuer, sjoch ûnder: [http://en.wikipedia.org/wiki/Teen_Choice_Awards ''References'', op dizze side].
}}
[[Kategory:Amerikaanske filmpriis]]
[[Kategory:Amerikaanske telefyzjepriis]]
[[Kategory:Amerikaanske muzykpriis]]
[[Kategory:Popmuzykpriis]]
[[Kategory:R&B-priis]]
[[Kategory:Hiphoppriis]]
[[Kategory:Rockpriis]]
[[Kategory:Dancepriis]]
[[Kategory:Countrypriis]]
[[Kategory:Priis of ûnderskieding ynsteld yn 1999]]
koc0qe863flk1ml8zqjzrnvumg2pcnd
BMI Country Music Award
0
70547
1086733
869754
2022-08-05T22:12:25Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
kt
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECT [[Broadcast Music, Inc.]]
[[Kategory:Countrypriis]]
[[Kategory:Amerikaanske muzykpriis]]
[[Kategory:Priis of ûnderskieding ynsteld yn 1952]]
h9clvwm46rcnwszcxxhz8wjqgfsygj8
BMI Christian Music Award
0
70549
1086785
869753
2022-08-05T22:27:52Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
kt
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECT [[Broadcast Music, Inc.]]
[[Kategory:Gospelpriis]]
[[Kategory:Amerikaanske muzykpriis]]
[[Kategory:Priis of ûnderskieding mei ûnbekend jier fan ynstelling]]
59t231e5kyf2upwv297vfhufrwi7sd0
BMI Latin Music Award
0
70553
1086800
869756
2022-08-05T22:31:47Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
kt
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECT [[Broadcast Music, Inc.]]
[[Kategory:Latinpriis]]
[[Kategory:Amerikaanske muzykpriis]]
[[Kategory:Priis of ûnderskieding ynsteld yn 1993]]
qicosv8ci58lksydp1wtgchywwd8osi
BMI London Music Award
0
70555
1086734
869817
2022-08-05T22:12:56Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
kt
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECT [[Broadcast Music, Inc.]]
[[Kategory:Britske muzykpriis]]
[[Kategory:Popmuzykpriis]]
[[Kategory:Countrypriis]]
[[Kategory:Gospelpriis]]
[[Kategory:Filmmuzykpriis]]
[[Kategory:Latinpriis]]
[[Kategory:Rappriis]]
[[Kategory:Hiphoppriis]]
[[Kategory:Dancepriis]]
[[Kategory:Priis of ûnderskieding mei ûnbekend jier fan ynstelling]]
np1m8bo2jgekv2dmahtw2php7sca49h
BMI Urban Music Award
0
70559
1086746
869758
2022-08-05T22:17:04Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
kt
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECT [[Broadcast Music, Inc.]]
[[Kategory:Rappriis]]
[[Kategory:Hiphoppriis]]
[[Kategory:Dancepriis]]
[[Kategory:Amerikaanske muzykpriis]]
[[Kategory:Priis of ûnderskieding mei ûnbekend jier fan ynstelling]]
9u41xws7lc25soxa66cb4hwn8dh2oaf
BMI Trailblazers of Gospel Music Luncheon
0
70561
1086786
869757
2022-08-05T22:28:08Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
kt
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECT [[Broadcast Music, Inc.]]
[[Kategory:Gospelpriis]]
[[Kategory:Amerikaanske muzykpriis]]
[[Kategory:Priis of ûnderskieding mei ûnbekend jier fan ynstelling]]
59t231e5kyf2upwv297vfhufrwi7sd0
International Dance Music Award
0
70568
1086748
869764
2022-08-05T22:17:50Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
kt
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECT [[Winter Music Conference]]
[[Kategory:Dancepriis]]
[[Kategory:Amerikaanske muzykpriis]]
[[Kategory:Priis of ûnderskieding ynsteld yn 1986]]
bt1l5ylrgt6ghc78x73h7jia6lxdpu7
ALMA Award
0
70574
1086799
869685
2022-08-05T22:31:34Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Keppelings om utens */ kt
wikitext
text/x-wiki
{{Priis
| ôfbylding =
| ôfbyldingstekst =
| ôfbyldingsbreedte =
| namme = <font color=white> ''ALMA Award'' </font color=white>
| histoaryske namme =
| nasjonaliteit = [[File:Flag of the United States.svg|20px]] [[Feriene Steaten|Amerikaansk]]
| útrikt foar = [[muzyk]], [[tillefyzje]] en [[film]]
| útrikt troch = [[National Council of La Raza]]
| frekwinsje = 1x jiers
| datum = [[septimber]]/[[oktober]]
| plak = [[Los Angeles]] ([[Kalifornje]])
| ynsteld = [[1987]]
| 1e útrikking = [[1987]]
| opheft =
| webside = [http://www.almaawards.com www.almaawards.com]
}}
De '''''ALMA Awards''''' of '''''American Latino Media Arts Awards''''' binne in groep [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] prizen dy't ienris yn it jier by in seremoanje yn [[Los Angeles]] of in foarstêd dêrfan útrikt wurde ta erkenning fan 'e bêste bydragen troch of oer [[Latino's yn Noard-Amearika|Latino's]] oan 'e Amerikaanske [[muzyk]], [[tillefyzje]] en [[film]]. De bedoeling fan dizze prizen is om 'e earlike portrettearring fan Latino's yn 'e Amerikaanske [[kultuer]] te befoarderjen. De namme is in ''[[backronym]]'' (in [[akronym]] wêrby't men begûn is mei de letters en der doe in passende betsjutting foar betocht hat): ''alma'' is [[Spaansk]] foar "siel".
De ''ALMA Awards'' binne oprjochte troch de ''[[National Council of La Raza]]'', en waarden yn [[1987]] foar it earst útrikt doe't se noch de '''''BRAVO Awards''''' hieten. Yn [[1995]], doe't de útrikkingsseremoanje foar it earst útstjoerd waard troch de grutte lanlike tillefyzjestjoerder [[Fox Broadcasting Company|Fox]], waarden de prizen omneamd ta de hjoeddeistige namme. Fan [[1998]] oant [[2009]] waard de seremoanje útstjoerd troch [[ABC (Amerikaanske stjoerder)|ABC]], wêrnei't konkurrint [[NBC]] de útstjoering yn [[2011]] en [[2012]] fersoarge en [[MSNBC]] der yn [[2013]] mei fierder gie. Yn 'e oergongsjierren [[1997]] en [[2010]] sloegen de ''ALMA Awards'' in jier oer.
==Keppelings om utens==
* {{en}}[http://www.almaawards.com/ Offisjele webside fan 'e ''ALMA Awards'']
{{boarnen|boarnefernijing=
Foar boarnen en oare literatuer, sjoch ûnder: [http://en.wikipedia.org/wiki/ALMA_Award ''References'', op dizze side].
}}
[[Kategory:Amerikaanske muzykpriis]]
[[Kategory:Amerikaanske telefyzjepriis]]
[[Kategory:Amerikaanske filmpriis]]
[[Kategory:Latinpriis]]
[[Kategory:Popmuzykpriis]]
[[Kategory:Priis of ûnderskieding ynsteld yn 1987]]
jl0ynx719yv2q5u4y3eye5xd0d03gy3
BRAVO Award
0
70576
1086801
869687
2022-08-05T22:31:59Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
kt
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECT [[ALMA Award]]
[[Kategory:Amerikaanske muzykpriis]]
[[Kategory:Amerikaanske telefyzjepriis]]
[[Kategory:Amerikaanske filmpriis]]
[[Kategory:Latinpriis]]
[[Kategory:Popmuzykpriis]]
[[Kategory:Priis of ûnderskieding ynsteld yn 1987]]
1wudbd3yq34m7evsw5u85i03la5oult
Vibe Award
0
70583
1086794
869770
2022-08-05T22:30:39Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
kt
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECT [[Vibe]]
[[Kategory:R&B-priis]]
[[Kategory:Rappriis]]
[[Kategory:Hiphoppriis]]
[[Kategory:Amerikaanske muzykpriis]]
[[Kategory:Priis of ûnderskieding ynsteld yn 2003]]
kywfom8y2roscoii9cud9gl690oh1jv
MOBO Award
0
70650
1086787
1075636
2022-08-05T22:28:33Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Keppelings om utens */ kt
wikitext
text/x-wiki
{{Priis
| ôfbylding = MOBO logo.png
| ôfbyldingstekst =
| ôfbyldingsbreedte = 250px
| namme = <span style="color:white;"> ''MOBO Award'' </span>
| histoaryske namme =
| nasjonaliteit = [[Ofbyld:Flag of the United Kingdom.svg|20px]] [[Grut-Brittanje|Britsk]]
| útrikt foar = [[muzyk]]
| útrikt troch =
| frekwinsje = 1x jiers
| datum =
| plak = almeast [[Londen]] ([[Ingelân]])
| ynsteld = [[1996]]
| 1e útrikking =
| opheft =
| webside = [http://www.mobo.com/ www.mobo.com]
}}
De '''''MOBO Awards''''', of folút: '''''Music of Black Origin Awards''''', binne in groep [[Grut-Brittanje|Britske]] prizen dy't ienris yn it jier útrikt wurde foar de bêste [[muzyk|muzikale]] wurken fan [[negroïde ras|swarte]] oarsprong (útfierd troch artysten fan lykfol hokker [[etnyske groep|etnisiteit]] of nasjonaliteit) fan it foargeande jier. De prizen waarden yn [[1996]] ynsteld troch [[Kanya King]] en [[Andy Ruffell]], en hawwe har sûnt ûntjûn ta de meast prestizjeuze Britske prizen fan har mêd. De útrikkingsseremoanje fynt almeast yn [[Londen]] plak, mar hat ek alris yn it [[Skotlân|Skotske]] [[Glasgow]] en yn [[Liverpool (Ingelân)|Liverpool]] organisearre west.
==Kategoryen==
* bêste optreden troch in manlike artyst
* bêste optreden troch in froulike artyst
* bêste liet
* bêste album
* bêste nijynkommeling
* bêste [[R&B]]/[[soul]]-optreden
* bêste [[hiphop]]/''[[grime]]''-optreden út it [[Feriene Keninkryk]]
* bêste [[gospel]]optreden
* bêste [[jazz]]-optreden
* bêste [[reggae]]-optreden
* bêste [[Afrika]]anske optreden
* bêste ynternasjonale optreden
* bêste [[fideoklip]]
==Keppelings om utens==
* {{en}}[http://www.mobo.com/ Offisjele webside fan 'e ''MOBO Awards'']
{{boarnen|boarnefernijing=
Foar boarnen en oare literatuer, sjoch ûnder: [http://en.wikipedia.org/wiki/MOBO_Awards ''References'', op dizze side].
}}
[[Kategory:Britske muzykpriis]]
[[Kategory:R&B-priis]]
[[Kategory:Soulpriis]]
[[Kategory:Hiphoppriis]]
[[Kategory:Rappriis]]
[[Kategory:Gospelpriis]]
[[Kategory:Jazzpriis]]
[[Kategory:Reggaepriis]]
[[Kategory:Priis of ûnderskieding ynsteld yn 1996]]
5lzpmsx6vkl7iw6c91woyvtapsrpxh4
BET Award
0
70652
1086784
869686
2022-08-05T22:27:40Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Keppelings om utens */ kt
wikitext
text/x-wiki
{{Priis
| ôfbylding =
| ôfbyldingstekst =
| ôfbyldingsbreedte =
| namme = <font color=white> ''BET Award'' </font color=white>
| histoaryske namme =
| nasjonaliteit = [[File:Flag of the United States.svg|20px]] [[Feriene Steaten|Amerikaansk]]
| útrikt foar = [[muzyk]], [[tillefyzje]], [[sport]] en oar
| útrikt troch = [[Black Entertainment Television]]
| frekwinsje = 1x jiers
| datum = ein [[juny]]
| plak = [[Los Angeles]] ([[Kalifornje]])
| ynsteld = [[2001]]
| 1e útrikking = [[2001]]
| opheft =
| webside = [http://www.bet.com/shows/bet-awards.html www.bet.com/shows/bet-awards]
}}
De '''''BET Awards''''' binne in groep [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] prizen dy't ienris yn it jier útrikt wurde ta erkenning fan 'e prestaasjes fan [[Afro-Amerikanen]] en oare minderheden yn 'e [[Feriene Steaten]] op it mêd fan [[muzyk]], [[tillefyzje]], [[sport]] en oare terreinen. Dizze prizen waarden yn [[2001]] ynsteld troch it ''[[Black Entertainment Television]]''-netwurk. De útrikking fynt plak by in ''live'' troch datselde [[tillefyzje]]kanaal útstjoerde seremoanje, dy't sûnt [[2002]] yn [[Los Angeles]] holden wurdt, al fûn de ynaugurele útrikking yn [[2001]] plak yn [[Las Vegas (Nevada)|Las Vegas]].
De ''BET Awards'' wurde tawiisd troch in 500-koppich panel besteande út fertsjintwurdigers fan 'e [[muzyk]]yndustry en de [[media]] en út [[blogger]]s. BET stjoerd elektroanyske stimbiljetten nei alle panelleden ta, dy't dêr har nominaasjes op ynfolje, wêrnei't de resultaten troch BET byinoar smiten wurde en de meast nominearre fiif nammen yn eltse kategory op in nij stimbiljet set wurde dat dan wer nei de panelleden ta stjoerd wurdt, sadat dy har úteinlike kar meitsje kinne. Wa't fan 'e fiif nominaasjes yn in kategory yn dizze twadde stimming de measte stimmen kriget, is de winner.
==Kategoryen==
* bêste [[hiphop]]-artyst
* bêste [[gospel]]artyst
* bêste [[R&B]]-artyst
* bêste band
* bêste nije artyst
* bêste gearwurking
* bêste [[fideoklip]]
* bêste [[akteur]] en [[aktrise]]
* bêste [[film]]
* arleet fan it jier
* publykspriis (''Viewers' Choice'')
* ''BET Centric Award''
* ''BET Humanitarian Award''
* ''BET Lifetime Achievement Award'' (oeuvrepriis)
==Keppelings om utens==
*{{en}}[http://www.bet.com/shows/bet-awards.html Offisjele side fan de ''BET Awards'']
{{boarnen|boarnefernijing=
Foar boarnen en oare literatuer, sjoch ûnder: [http://en.wikipedia.org/wiki/BET_Awards ''References'', op dizze side].
}}
[[Kategory:Amerikaanske muzykpriis]]
[[Kategory:Amerikaanske telefyzjepriis]]
[[Kategory:Amerikaanske filmpriis]]
[[Kategory:Amerikaanske sportpriis]]
[[Kategory:Hiphoppriis]]
[[Kategory:Gospelpriis]]
[[Kategory:R&B-priis]]
[[Kategory:Popmuzykpriis]]
[[Kategory:Priis of ûnderskieding ynsteld yn 2001]]
6m3uzta6vgym8m76cbzrbf0bqa8bwg7
Kategory:Amerikaansk bluesartyst
14
71409
1086457
704567
2022-08-05T20:32:32Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
kt
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Bluesartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk muzikant|Bluesartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk sjonger|Bluesartyst]]
o06sarr32f4462xrgi8ycgwty9eec77
1086458
1086457
2022-08-05T20:32:41Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Amerikaansk blues-artyst]] omneamd ta [[Kategory:Amerikaansk bluesartyst]]: red
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Bluesartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk muzikant|Bluesartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk sjonger|Bluesartyst]]
o06sarr32f4462xrgi8ycgwty9eec77
Kategory:Amerikaansk jazzartyst
14
71410
1086610
704568
2022-08-05T21:30:47Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
kt
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Jazzartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk muzikant|Jazzartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk sjonger|Jazzartyst]]
bf1cdv05yw9u2k7yjm1b0zkzaowu5sq
1086611
1086610
2022-08-05T21:30:54Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Amerikaansk jazz-artyst]] omneamd ta [[Kategory:Amerikaansk jazzartyst]]: red
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Jazzartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk muzikant|Jazzartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk sjonger|Jazzartyst]]
bf1cdv05yw9u2k7yjm1b0zkzaowu5sq
Kategory:Bluesartyst
14
71412
1086460
711078
2022-08-05T20:33:02Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Blues-artyst]] omneamd ta [[Kategory:Bluesartyst]]: red
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Sjonger nei sjenre]]
[[Kategory:Muzikant nei sjenre]]
[[Kategory:Blues]]
2mp4das9v7m42f22z7v0quhoduc1iwe
Kategory:Jazzartyst
14
71413
1086613
711084
2022-08-05T21:31:09Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Jazz-artyst]] omneamd ta [[Kategory:Jazzartyst]]: red
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Sjonger nei sjenre]]
[[Kategory:Muzikant nei sjenre]]
[[Kategory:Jazz]]
t9ybp6m6sawuo5i05edlffl1nqkwovp
Kategory:Nederlânsk jazzartyst
14
71416
1086581
704583
2022-08-05T21:24:24Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
kt
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Jazzartyst]]
[[Kategory:Nederlânsk muzikant|Jazzartyst]]
[[Kategory:Nederlânsk sjonger|Jazzartyst]]
78vle8n1h44a5918swkxfbuohojiu68
1086582
1086581
2022-08-05T21:24:32Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Nederlânsk jazz-artyst]] omneamd ta [[Kategory:Nederlânsk jazzartyst]]: red
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Jazzartyst]]
[[Kategory:Nederlânsk muzikant|Jazzartyst]]
[[Kategory:Nederlânsk sjonger|Jazzartyst]]
78vle8n1h44a5918swkxfbuohojiu68
Kategory:Nederlânsk bluesartyst
14
71419
1086413
704598
2022-08-05T20:22:34Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Nederlânsk blues-artyst]] omneamd ta [[Kategory:Nederlânsk bluesartyst]]: red
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Blues-artyst]]
[[Kategory:Nederlânsk muzikant|Blues-artyst]]
[[Kategory:Nederlânsk sjonger|Blues-artyst]]
8imm6uj54x1d4bw3s3myrmgsfrx3j96
1086415
1086413
2022-08-05T20:22:46Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
kt
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Bluesartyst]]
[[Kategory:Nederlânsk muzikant|Bluesartyst]]
[[Kategory:Nederlânsk sjonger|Bluesartyst]]
gysdjgq9ad8sfh0yhfxil4q9hubtzmw
Lightnin' Hopkins
0
71420
1086444
839971
2022-08-05T20:29:35Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Boeken */ kt
wikitext
text/x-wiki
{{Sjonger of muzikant
| ôfbylding = Lightnin'_Hopkins.jpg
| ôfbyldingstekst = Lightnin’ Hopkins
| ôfbyldingsbreedte = 200px
| echte namme = Sam John Hopkins
| nasjonaliteit = {{Flagge_US}} [[FSA|Amerikaansk]]
| berne = [[15 maart]] [[1912]]
| berteplak =
| stoarn = [[30 jannewaris]] [[1982]] (69 jier)
| stjerplak =
| etnisiteit =
| sjenre = [[country]], [[blues]]
| ynstrumint = Gitaar, piano
| sjongtaal = [[Ingelsk]]
| grutste hit(s) =
| jierren aktyf = 1946–1982
| prizen =
| webside =
}}
[[File:LightningHopkins.jpg|thumb|Stânbyld fan Lightnin' Hopkins yn Crockett, Teksas]]
'''Lightnin' Hopkins''', wiere namme '''Sam John Hopkins''' ([[Centerville (Teksas)|Centerville]], [[Teksas]], [[15 maart]] [[1912]] - [[Houston]] ([[Teksas]]), [[30 jannewaris]] [[1982]]), wie in [[FSA|Amerikaansk]] [[country]] [[blues]][[sjonger]], [[songwriter]], [[komponist]] en [[gitarist]] út Houston yn Teksas. 'Lightnin' Hopkins (''Poor Lightnin'', sa't er him sels graach neamde), wie in grut fernijer fan de [[Teksasblues]]. Hy wurdt teffens beskôge as ien fan de pioniers fan de [[elektryske gitaar]], in ynstrumint dat er lykas de [[Gitaar|akûstyske gitaar]] op in tige eigen wize bespile. Hopkins wie in echte hiemhûn en kaam net folle bûten Houston, dochs binne syn platen no yn de hiel wrâld populêr by bluesleafhawwers. [[Rolling Stone|Rolling Stone Magazine]] naam Hopkins as nûmer 71 op yn syn list fan de hûnderd bêste gitaristen fan alle tiden.
Yn [[1980]] waard Lightnin' Hopkins opnaam yn de [[Blues Hall of Fame]].
==Diskografy==
*1959 - ''Lightnin' Hopkins Strums the Blues'' (Score)
*1959 - ''Lightnin' Hopkins'' ([[Folkways]])
*1959 - ''Lightnin' and the Blues'' (Herald)
*1960 - ''Country Blues'' ([[Tradition Records]])
*1960 - ''Last Night Blues'' ([[Bluesville]], tegearre mei [[Sonny Terry]])
*1960 - ''Mojo Hand'' ([[Fire Records]])
*1960 - ''Lightnin' '' (Bluesville)
*1960 - ''Lightnin' In New York '' ([[Candid Records]])
*1961 - ''Autobiography in Blues'' (Tradition)
*1961 - ''Blues in My Bottle'' (Bluesville)
*1962 - ''Walkin' This Road By Myself'' (Bluesville)
*1962 - ''Lightnin' and Co.'' (Bluesville)
*1962 - ''Lightnin' Strikes'' (Vee-Jay Records)
*1963 - ''Blues Hoot'' (Vee-Jay Records; live optreden yn [[The Ash Grove]] 1961 mei [[Sonny Terry]], [[Brownie McGhee]] en [[Big Joe Williams]])
*1963 - ''Smokes Like Lightnin' '' (Bluesville)
*1963 - ''Goin' Away'' (Bluesville)
*1964 - ''Down Home Blues'' (Bluesville)
*1965 - ''Hootin' the Blues'' (Bluesville)
*1965 - ''Lightnin' Strikes'' (Tradition)
*1965 - ''The Roots of Lightnin' Hopkins'' ([[Verve Records|Verve Folkways]])
*1966 - ''Soul Blues'' (Bluesville)
*1967 - ''My Life in the Blues'' (Bluesville)
*1967 - ''Original Folk Blues'' ([[Kent Records]])
*1967 - ''Lightnin'!'' ([[Arhoolie Records]])
*1968 - ''Freeform Patterns'' ([[International Artists]])
*1969 - ''California Mudslide (and Earthquake)''
*1991 - ''Swarthmore Concert Live, 1964''
*1991 - ''Sittin' in with Lightnin' Hopkins'' ([[Mainstream Records]])
*1991 - ''The Hopkins Bros.'' ([[Arhoolie Records]], mei syn bruorren Joel en John Henry)
*1992 - ''Lonesome Life'' (Home Cooking/[[Collectables Records|Collectables]])
*1992 - ''It's a Sin to Be Rich'' ([[Gitanes Jazz Productions]])
*1993 - ''Mojo Hand: The Lightnin' Hopkins Anthology'' ([[Rhino Records]])
*1995 - ''Po' Lightning'' ([[Arhoolie Records]])
*1999 - ''The Very Best of Lightnin' Hopkins'' ([[Rhino Records]])
*2010 - ''His Blues'' ([[Ace Records]])
==Films==
*''The Blues Accordin' to Lightnin' Hopkins'' (1969). Rezjy Les Blank en Skip Gerson (Flower Films & Video).
* ''The Sun's Gonna Shine'' (1969). Rezjy Les Blank en Skip Gerson (Flower Films & Video).
* ''Sounder'' (1972). Rezjy Martin Ritt. Hopkins sjongt 'Jesus Will You Come By Here.'
* Sûnt 2010 wurdt der wurke oan in [[dokumintêre]] oer Hopkins by ''Fastcut Films'' yn Houston, mei de titel 'Where Lightnin' Strikes.'
==Boeken==
* ''Lightnin’ Hopkins: Blues Guitar Legend'' fan Dan Bowden.
* ''Deep Down Hard Blues: Tribute to Lightnin'' fan Sarah Ann West.
* ''Lightnin' Hopkins: His Life and Blues'' fan Alan Govenar (Chicago Review Press).
{{DEFAULTSORT:Hopkins, Lightnin'}}
[[Kategory:Amerikaansk muzikant]]
[[Kategory:Amerikaansk bluesartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk gitarist]]
[[Kategory:Amerikaansk muzikant fan Afro-Amerikaansk komôf]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1912]]
[[Kategory:Persoan stoarn yn 1982]]
nrhqovss22s3j34s8d29ujohbdilof2
Sammy Davis jr.
0
72067
1086603
1024431
2022-08-05T21:29:14Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Keppelings om utens */ kt
wikitext
text/x-wiki
{{Sjonger of muzikant
| ôfbylding = Sammy Davis Jr 1989 (cropped).jpg
| ôfbyldingstekst = Sammy Davis jr. yn [[1989]].
| ôfbyldingsbreedte = 200px
| echte namme = Samuel George Davis jr.
| nasjonaliteit = [[File:Flag of the United States.svg|20px]] [[Feriene Steaten|Amerikaansk]]
| berne = [[8 desimber]] [[1925]]
| berteplak = [[New York (stêd)|New York]] ([[New York (steat)|New York]])
| stoarn = [[16 maaie]] [[1990]]
| stjerplak = [[Beverly Hills]] ([[Kalifornje]])
| etnisiteit = [[File:Flag of the UNIA.svg|20px]] [[Afro-Amerikanen|Afro-Amerikaansk]] <br>[[File:Flag of Cuba.svg|20px]] [[Kubanen|Kubaansk]]
| sjenre = [[jazz]], [[soul (muzyk)|soul]]
| ynstrumint = [[piano]], [[drumstel]]
| sjongtaal = [[Ingelsk]]
| grutste hit(s) = ''What Kind of Fool Am I?'' <br>''The Candy Man''
| jierren aktyf = [[1928]] – [[1990]]
| prizen = [[Emmy Award]] 1985 <br>[[Grammy Award]] 2001
| webside = ''gjint''
}}
'''Sammy Davis jr.''' (folút: '''Samuel George Davis jr.'''; [[New York (stêd)|New York]] ([[New York (steat)|New York]]), [[8 desimber]] [[1925]] – [[Beverly Hills]] ([[Kalifornje]]), [[16 maaie]] [[1990]]), wie in [[Feriene Steaten|Amerikaansk]] [[sjonger]], [[dûnser]], [[komyk]] en [[akteur]] fan mingd [[Afro-Amerikanen|Afro-Amerikaansk]]-[[Latino's yn Noard-Amearika|Latino]]-komôf. Hy sette mei syn karriêre útein as [[teäter (keunstfoarm)|teäter]]artyst, en briek yn [[1951]] troch. As sjonger hold er him yn 't earstoan benammen by de [[jazz]], hoewol't er letter stadichoan opskode nei de [[popmuzyk]]. As akteur spile er benammen yn [[musical]]s en [[toanielstik]]ken, al hied er ek in hoartsje syn eigen [[tillefyzje]]programma en ferfolle er rollen yn ferskate [[film]]s, wêrûnder ''[[The Cannonball Run]]''. Davis stie ek bekend om syn imitaasjes fan bekende Amerikanen, en om syn kontroversjele leafdeslibben (sa wied er troud mei in [[jeropide ras|blanke]] frou doe't [[rasseferminging]] yn it grutste diel fan 'e Feriene Steaten noch by wet ferbean wie). Hy wûn twa (postume) ''[[Grammy Award]]s'', in ''[[Emmy Award]]'' en ferskate oare prizen. Yn [[1990]] ferstoar er oan [[kielkanker]].
==Libben==
===Jonkheid===
Davis waard yn [[1925]] berne yn 'e buert [[Harlem (Manhattan)|Harlem]], yn 'e [[New York (stêd)|Newyorkske]] wyk [[Manhattan (New York)|Manhattan]], as it ienlingsbern fan [[Sammy Davis sr.]], in [[Afro-Amerikanen|Afro-Amerikaanske]] ''[[vaudeville]]''-artyst, en [[Elvera Sanchez]], in [[tapdûnsjen|tapdûnseresse]] fan [[Latino's yn Noard-Amearika|Latino]]-komôf. Sels hold Davis altyd út dat syn mem in [[Porto Riko|Portorikaanse]] wie, mar syn [[biograaf]] [[Wil Haygood]] skreau yn [[2003]] yn it boek ''In Black and White'', nei't er him yn 'e kwestje ferdjippe hie, dat se eins in [[Kuba]]aanse wie, mar dat Davis nei de [[kommunisme|kommunistyske]] machtsoername op [[Kuba]] bang wie om imagoskea op te rinnen as er dêrfoar útkaam.
[[File:Will Mastin Trio.jpg|left|thumb|250px|It Will Mastin Trio (f.l.n.rj.: Sammy Davis sr., Sammy Davis jr. en Will Mastin).]]
As poppe waard Davis fersoarge troch syn beppe oan heitekant, mei't syn âlden as dûnsers allegeduerigen op toernee wiene. Doe't er trije jier wie, giene syn âldelju útinoar. Syn heit krige de fâdij tawiisd en naam him mei op toernee by de Amerikaanske teäters lâns. Sadwaande learde Davis al ier om te dûnsjen, sawol fan syn heit as fan syn "omke" [[Will Mastin]], de lieder fan 'e dûnstroep dêr't syn heit by oansletten wie. Davis joech him dêr sels ek al jong by en mei Mastin en syn heit foarme er it ''[[Will Mastin Trio]]''. Dêrby namen de beide folwoeksen mannen him yn beskerming tsjin it [[rasisme]] en de [[diskriminaasje]] dêr't se as [[negroïde ras|swarten]] yn dy tiid yn Amearika allegeduerigen mei te krijen hiene. Sa waard ûnfatsoenlik hâlden en dragen troch [[jeropide ras|blanken]] oan him útlein as in utering fan [[oergeunstigens]] op harren dûnstalint.
Doe't Davis ûnder de [[Twadde Wrâldoarloch]] yn [[1943]] yn [[tsjinstplicht|tsjinst]] moast, ûntdiek er ynienen hoe't de foarke echt yn 'e stâle siet. Letter seid er dêroer: ''"Samar ynienen seach de wrâld der oars út. Hy wie net ien kleur mear. Ik koe sjen hokfoar beskerming oft ús heit en Will my altyd bean hiene. Ik wurdearre harren leafde en har hoop dat ik nea hoege soe te witten fan 'e foaroardielen en de haat, mar dêr wiene se mis mei."'' Om't Davis yndield waard by in spesjale ienheid dy't optrede moast foar de gewoane troepen, hied er minder ûnder it rasisme te lijen as dat it gefal west hawwe soe as er sljochtwei soldaat west hie. Sels lju dy't him ferachten om syn hûdskleur mochten him graach optreden sjen.
[[File:Sammy Davis Jr.jpg|right|thumb|200px|Davis ûnder de [[Mars op Washington foar Wurk en Frijheid]], yn [[1963]].]]
===Karriêre===
Nei't er ôfswaaid wie, joech Davis him wer by it ''Will Mastin Trio'', dat yn dy tiid by de teäters fan [[Portland (Oregon)|Portland]], yn [[Oregon]] lâns reizge. Dêrnjonken krige er op himsels ek súkses, en yn [[1951]] briek er troch mei in optreden yn 'e [[nachtklub]] ''Ciro's'', yn [[West Hollywood (Kalifornje)|West Hollywood]], dat folge op 'e útrikking fan 'e ''[[Oscar]]s'' fan dat jier. Hy brocht ferskate albums út dy't it goed diene en loovjende kritiken fan 'e [[resinsint]]en krigen, en yn [[1954]] waard er frege om 'e titelsong te sjongen fan 'e [[film]] ''[[Six Bridges to Cross]]'', fan 'e studio ''[[Universal Pictures]]''. Yn [[1956]] spile er de haadrol yn it [[Broadway]]-[[toanielstik]] ''Mr. Wonderful''. Teffens spile er in protte yn [[musical]]s. Yn [[1959]] waard er lid fan 'e ferneamde ''[[Rat Pack]]'', mei û.o. [[Frank Sinatra]] en [[Dean Martin]]. Dy groep makke ferskate films mei-inoar, wêrûnder de orizjinele ferzje fan ''[[Ocean's Eleven (film út 1960)|Ocean's Eleven]]'' ([[1960]]), ''[[Sergeants Three]]'' ([[1962]]) en ''[[Robin and the Seven Hoods]]'' ([[1964]]). Dêrnjonken treden se ek gauris mei-inoar op, fral yn [[Las Vegas (Nevada)|Las Vegas]], mar ek wol yn oare plakken.
Los fan 'e oare leden fan 'e ''Rat Pack'' trede Davis ek fêst op yn it ''Frontier Casino'' fan Las Vegas. Yn dy tiid wie it lykwols sa dat er in keamer hiere moast yn it [[pinsjon]] yn it westlike part fan 'e stêd, mei't de [[hotel]]s dêr't syn blanke kollega's ferbleaune, gjin keamers oan swarten ferhierden. Swarte artysten krigen ek gjin klaaikeamers om har op har optreden ta te rieden, sa't blanken dy wol hiene, en tusken de bedriuwen troch moasten se bûtendoar, by it swimbad, wachtsje. Se mochten yn 'e hotels en [[kasino|kasino's]] dêr't se optreden wol gasten ûntfange, mar it wie har net tastien om der te [[gokken]], te dinearjen of te drinken. Doe't er dêr letter finansjeel it frij ta hie, wegere Davis om noch langer te wurkjen foar horeka-gelegenheden dy't fêstholden oan 'e [[rasseskieding]]. Op [[11 desimber]] [[1967]] stjoerde de omrop [[NBC]] de muzikale revu ''Movin' with Nancy'' út, mei [[Nancy Sinatra]] (Frank Sinatra syn dochter) yn 'e haadrol. Dat programma waard berucht troch de tút wêrmei't Davis en Nancy Sinatra inoar begroeten, de earste swart-blanke tút út 'e Amerikaanske [[tillefyzje]]histoarje.
[[File:Sammy Davis Jr. performing 1966.JPG|left|thumb|200px|Davis by in optreden yn [[1966]].]]
Hoewol't er noch altyd folle sealen loek yn Las Vegas, rekke Davis syn karriêre tsjin 'e ein fan 'e jierren sechstich yn it neigean. Syn besykjen om mear yn 'e smaak te fallen by in jonger publyk resultearre yn guon platen dy't útbrocht waarden by it [[Motown]]-label. Krekt doe't syn karriêre alhiel foarby liek, skoarde Davis lykwols yn [[1972]] in nûmer 1-hit mei it [[liet]] ''The Candy Man''. Sels wied er net wei fan dat ferske, dat hy baalde der eins wat fan dat er dêr tenei daliks mei assosjearre waard, mar tagelyk wied er genôch in sakeman en gryp dy kâns om syn karriêre wer op te kallefaterjen. Yn [[1976]] song er de titelsong foar de populêre plysjesearje ''[[Baretta]]'', en hy hie ferskate [[kameorol]]tsjes yn bekende tillefyzjesearjes, lykas ''[[I Dream of Jeannie]]'', ''[[Charlie's Angels (tillefyzjesearje út 1976)|Charlie's Angels]]'' en ''[[All in the Family]]'', wêryn't er yn in ferneamd wurden sêne Archie Bunker (spile troch [[Carroll O'Connor]]) in tút op it wang joech. Mei't er in fan fan [[soapsearje]]s wie, hied er ek ferskate kearen in gastrol yn û.m. ''[[General Hospital]]'' en ''[[One Life to Live]]''. Yn [[1981]] spile er mei û.o. [[Burt Reynolds]] yn 'e komyske aksjefilm ''[[The Cannonball Run]]''. Yn [[1987]] joech er him wer by Frank Sinatra en Dean Martin, en giene de trije mannen op wrâldtoernee mei [[Liza Minnelli]].
===Priveelibben===
By in auto-ûngemak op [[19 novimber]] [[1954]], yn 'e neite fan it [[Kalifornje|Kalifornyske]] [[San Bernardino (Kalifornje)|San Bernardino]], rêde Davis it by de dea om 't ôf, mar ferlear er syn loftereach. De rest fan syn libben droech er oan dy kant in [[glêzen each]]. Earne healwei de jierren fyftich bekearde er him fan it [[kristendom]] ta it [[joadendom]]. Op [[polityk]] mêd wied er syn libben lang in lid fan 'e [[Demokratyske Partij (Feriene Steaten)|Demokratyske Partij]]. Yn [[1973]] brocht er, by in kontroversjeel ynsidint, de [[Republikeinske Partij (Feriene Steaten)|Republikeinske]] presidint [[Richard Nixon]] yn ferlegenheid troch de man ''live'' op 'e tillefyzje oan te krûpen.
[[File:Davis Nixon 1973.jpg|right|thumb|180px|Davis op besite by presidint [[Richard Nixon]], yn [[1973]].]]
Njonken syn karriêre as artyst, sjonger en akteur wie Davis ek in fûleindich amateur-[[fotograaf]]. Syn wurk is yn dy sin ynteressant, om't der unike foto's tusken sitte fan Davis syn freonen en kunde, lykas [[Jerry Lee Lewis]], [[Dean Martin]], [[Frank Sinatra]], [[Nat King Cole]], [[Elvis Presley]], [[Marilyn Monroe]], [[Robert Kennedy]], [[Jackie Kennedy]] en [[Martin Luther King]].
Yn [[1957]] hie Davis in ferhâlding mei de jonge blanke aktrise [[Kim Novak]], doe't sokke mingde relaasjes yn Amearika noch in folslein [[taboe]] wiene. [[Harry Cohn]], it haad fan ''[[Columbia Studios]]'', dêr't Novak ûnder kontrakt stie, liet Davis doe om him ôf te skrikken [[ûntfiering|ûntfiere]] en bangmeitsje troch syn maat, de [[maffia]]man [[Johnny Roselli]]. Davis syn rimpen beävensearre en like gau wer ferbrutsen houlik mei de Afro-Amerikaanske dûnseresse [[Loray White]], yn [[1958]], wie in besykjen om it spul del te bêdzjen nei't der geruchten oer de ferhâlding mei Novak begûnen rûn te gean.
Yn [[1960]] wertroude Davis lykwols mei in oare blanke frou, de [[Sweden|Sweedske]] aktrise [[May Britt]]. Oant [[1967]] wiene sokke mingde houliken noch by wet ferbean yn 31 fan 'e 50 [[Amerikaanske steaten]], mar yn [[New York (steat)|New York]], dêr't it houlik sletten waard, wiene se doe al folslein legaal. Neitiid begûn Davis ''[[hatemail]]'' te ûntfangen fan rasisten. Mei May Britt krige er in dochter, Tracey, en dêrnjonken namen se noch twa jonges oan. Davis wie lykwols altyd fan hûs foar syn optredens. Letter soed er tajaan dat er doe ek al wol wist dat er dêrmei syn gesin tekoart die, mar hy koe der gewoan net oer om stil te sitten. It houlik mei May Britt rûn yn [[1968]] op 'e klippen, nei't Davis opbychte dat er in affêre hân hie mei de sjongster [[Lola Falana]]. Datselde jiers noch begûn er om te gean mei de Broadway-dûnseresse [[Altovise Gore]], mei wa't er op [[11 maaie]] [[1970]] troude by in tsjerketsjinst dy't laat waard troch dûmny [[Jesse Jackson]]. Mei har naam Davis yn [[1989]] noch in jonge oan, Manny. Altovise Gore bleau by him oant syn ferstjerren.
[[File:Sammy Davis Jnr Allan Warren.jpg|left|thumb|200px|Sammy Davis jr. yn [[1986]].]]
===Dea===
Yn [[1989]] waard by Davis [[kielkanker]] fêststeld. De [[dokter]]s seine dat er de bêste kâns hie as er in [[laryngektomy]] ûndergie, wêrby't syn [[strôte]] ferwidere wurde soe. Davis antwurde dat er net sûnder syn stim koe. De alternative behanneling, in kombinaasje fan [[gemoterapy]] en [[bestrieling]], wie lykwols net genôch, en úteinlik stimde er dochs yn mei de operaasje. Davis ferstoar in pear wiken letter, op [[16 maaie]] [[1990]], yn it Kalifornyske [[Beverly Hills]]. Hy waard begroeven yn [[Glendale (Kalifornje)|Glendale]], njonken syn heit en Will Mastin.
Postúm waard Davis yn [[2001]] in ''[[Grammy Award]]'' (de wichtichste Amerikaanske muzykpriis) takend foar syn hiele oeuvre, en in jier letter waard er ynhuldige as lid fan 'e ''Grammy Hall of Fame''. By syn libben wie Davis al trijeris nominearre foar in ''Grammy'', fjouwer kear foar in ''[[Emmy Award]]'' (de wichtichste Amerikaanske tillefyzjepriis) en ien kear foar in ''[[Tony Award]]'' (de wichtichste Amerikaanske toanielpriis).
Yn [[1985]] wie him op syn sechstichste jierdei in ''Emmy'' útrikt yn 'e kategory "treflike fariëtee, muzyk of komeedzje".
==Diskografy==
Sjoch foar de folsleine diskografy fan Sammy Davis jr. op [[:en:Sammy Davis, Jr. discography|dizze side]], op 'e Ingelske Wikipedy.
==Keppelings om utens==
* {{en}} [http://www.imdb.com/name/nm2035/ Folsleine filmografy fan Sammy Davis jr. yn 'e ''Internet Movie Database'' (IMDb)]
{{boarnen|boarnefernijing=
Foar boarnen en oare literatuer, sjoch ûnder: [http://en.wikipedia.org/wiki/Sammy_Davis,_Jr. ''References'' en ''Further reading'', op dizze side].
----
{{commonscat|Sammy Davis, Jr.}}
}}
{{DEFAULTSORT:Davis jr., Sammy}}
[[Kategory:Amerikaansk sjonger]]
[[Kategory:Amerikaansk jazzartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk dûnser]]
[[Kategory:Amerikaansk komyk]]
[[Kategory:Amerikaansk artyst]]
[[Kategory:Amerikaansk muzikant]]
[[Kategory:Amerikaansk pianist]]
[[Kategory:Amerikaansk drummer]]
[[Kategory:Amerikaansk musicalakteur]]
[[Kategory:Amerikaansk toanielakteur]]
[[Kategory:Amerikaansk telefyzje-akteur]]
[[Kategory:Amerikaansk filmakteur]]
[[Kategory:Amerikaansk autobiograaf]]
[[Kategory:Amerikaansk fotograaf]]
[[Kategory:Emmy-winner]]
[[Kategory:Grammy-winner]]
[[Kategory:Amerikaansk muzikant fan Afro-Amerikaansk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk dûnser fan Afro-Amerikaansk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk komyk fan Afro-Amerikaansk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk akteur fan Afro-Amerikaansk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk skriuwer fan Afro-Amerikaansk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk persoan fan Kubaansk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk persoan fan Afro-Kubaansk komôf]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1925]]
[[Kategory:Persoan stoarn yn 1990]]
39k2vojlb13w4brrhhewk5m4znyrsbr
Lisa Fischer
0
72138
1086698
1086151
2022-08-05T21:56:16Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Keppelings om utens */ kt
wikitext
text/x-wiki
[[File:Lisa Fischer Cosmopolite (213155).jpg|thumb|250px|Lisa Fischer, Oslo (2016)]]
[[File:Rolling Stones 16.jpg|thumb|250px||Lisa Fischer mei de Stones yn [[Hyde Park]] (2013)]]
'''Lisa Fischer''' ([[Brooklyn (New York)|Brooklyn]], [[7 desimber]] [[1958]]) is in [[FSA|Amerikaanske]] [[R&B]]-[[sjongster]] en songwriter, ferneamd fan har hege stim en de hitsngle út [[1991]], ''"How Can I Ease the Pain".''
==Libben==
Fischer waard berne yn de wenwyk [[Fort Greene]] fan [[Brooklyn (New York)|Brooklyn]], [[New York City]]. Oan it begjin fan har wurkpaad begeliede hja [[Luther Vandross]] by ferskate toernees en wie hja ek eftergrûnsjongster by [[Billy Greene]] en [[Melba Moore]].
Fischer krige in [[Grammy Award]] foar de ''Best Female R&B Vocal Performance'' yn 1992. Fan mids 90-er jierren ôf oan waard net folle mear fan har fernaam.
Letter gie se geregeldwei mei de [[Rolling Stones]] op toernee en trede se ek op mei [[Tina Turner]].
==Diskografy==
=== Solo albums ===
*[[1991]] - ''So Intense''
*[[1992]] - ''O Come All Ye Faithful-Home Alone 2 Lost In New York''
=== Mei de [[Rolling Stones]] ===
* 1989 - ''[[Steel Wheels]]''
* 1991 - ''Flashpoint'' (Live Album)
* 1994 - ''[[Voodoo Lounge]]''
* 1995 - ''Stripped'' (Live Album)
* 1997 - ''[[Bridges to Babylon]]''
* 1998 - ''No Security''(Live Album)
* 2002 - ''Forty Licks''
* 2003 - ''Four Flicks'' (4-DVDset)
* 2004 - ''Live Licks'' (Live Album)
* 2007 - ''The Biggest Bang'' (4-DVDset)
* 2008 - ''[[Shine a Light]]'' (bioskoopfilm [[Martin Scorsese]], ek op DVD)
* 2013 - ''Hyde Park Live'' (Live Album) – ek as DVD: ''[[Sweet Summer Sun: Live in Hyde Park]]''
==Prizen en nominaasjes==
{| class="wikitable"
! Jier !! Priis
|-
| 1991 || ''[[Soul Train Music Award]] for Best R&B/Urban Contemporary Single'' - Foar "How Can I Ease the Pain" (wûn)
|-
| 1991 || ''[[Grammy Award]] for Best Female R&B Vocal Performance'' foar "How Can I Ease the Pain" (wûn)
|-
| 1991 || ''Grammy Award for Best R&B Song'' foar "How Can I Ease the Pain" (nominaasje)
|}
== Keppelings om utens ==
*[http://www.lisafischermusic.com/ Offisjele webside fan Lisa Fischer]
*[http://www.imdb.com/name/nm1423952 Lisa Fischer by IMDb]
{{commonsBalke|Lisa Fischer}}
{{DEFAULTSORT:Fischer, Lisa}}
[[Kategory:Amerikaansk sjonger]]
[[Kategory:Amerikaansk lietsjeskriuwer]]
[[Kategory:Amerikaansk soulartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk rockartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk R&B-artyst]]
[[Kategory:The Rolling Stones]]
[[Kategory:Grammy-winner]]
[[Kategory:Amerikaansk muzikant fan Afro-Amerikaansk komôf]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1958]]
mp46sb7o7waxwzucs3wnnhqv5tb8o75
Beyoncé Knowles
0
72391
1086520
1027545
2022-08-05T20:56:13Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Keppelings om utens */ kt
wikitext
text/x-wiki
{{Sjonger of muzikant
| ôfbylding = Beyoncé Army.mil cropped-2.jpg
| ôfbyldingstekst =
| ôfbyldingsbreedte = 230px
| echte namme = Beyoncé Giselle Knowles-Carter
| nasjonaliteit = [[File:Flag of the United States.svg|20px]] [[Feriene Steaten|Amerikaansk]]
| berne = [[4 septimber]] [[1981]]
| berteplak = [[Houston]] ([[Teksas]])
| stoarn =
| stjerplak =
| etnisiteit = [[File:Flag of the UNIA.svg|20px]] [[Afro-Amerikanen|Afro-Amerikaansk]] <br>[[File:Flagge fan de Louisiaanske Kreoalen.PNG|20px]] [[Louisiaanske Kreoalen|Lousiaansk-Kreoalsk]] <br>[[File:Flag of the American Indian Movement.svg|20px]] [[Yndianen|Yndiaansk]] <br>[[File:Flag of Acadiana.svg|20px]] [[Kadjuns|Kadjunsk]] <br>[[File:Flag of France.svg|20px]] [[Frânsen|Frânsk]] <br>[[File:Flag of Ireland.svg|20px]] [[Ieren (folk)|Iersk]]
| sjenre = [[R&B]], [[dance (muzyk)|dance]], [[hiphop]], [[soul (muzyk)|soul]]
| ynstrumint =
| sjongtaal = [[Ingelsk]], [[Spaansk]]
| grutste hit(s) = ''Crazy in Love'' <br>''Irreplaceable'' <br>''Single Ladies (Put a Ring on It)''<br> ''If I Were a Boy'' <br>''Halo''
| jierren aktyf = [[1997]] – no
| prizen = 20 [[Grammy Award]]s <br>[[Emmy Award]] 2013
| webside = [http://beyonce.com beyonce.com]
}}
'''Beyoncé Knowles''' (útspr.: /biːˈjɒnseɪ: noʊlz/; folút: '''Beyoncé Giselle Knowles-Carter''', en ek wol simpelwei bekend as: '''Beyoncé'''; [[Houston]] ([[Teksas]]), [[4 septimber]] [[1981]]), is in [[Feriene Steaten|Amerikaansk]] [[sjongster]], [[dûnseresse]], [[liet]]sjeskriuwster, [[goreografe]], [[aktrise]], [[regisseur]], [[muzyk]]produsinte, [[moade]]ûntwerpster en ûndernimster fan mingd [[etnyske groep|etnysk]] komôf. Hja naam as bern diel oan ferskate sjong- en dûnswedstriden, en briek oan 'e ein fan 'e njoggentiger jierren troch as de ''lead''-sjongster fan 'e fammegroep ''[[Destiny's Child]]''. Yn [[2003]] fêstige Knowles mei har debútalbum ''Dangerously in Love'' har solokarriêre, dat nei it útinoar fallen fan ''Destiny's Child'', yn [[2005]], koe hja daliks in trochstart meitsje. Mei 20 ''[[Grammy]]s'', in ''[[Emmy Award|Emmy]]'', 75 miljoen ferkochte platen as solo-artyste en dêropta nochris 60 miljoen as lid fan ''Destiny's Child'' is Knowles ien fan 'e grutste en bêstferkeapjende muzykartysten aller tiden. Njonken har sjongkarriêre hat hja har ek oppenearre as aktrise, wêrby't se û.m. de op [[Diana Ross]] basearre rol fan ''lead''-sjongster yn in jierren-sechtichfammegroep fertolke yn 'e film ''[[Dreamgirls (film)|Dreamgirls]]''. Guon fan har bekendste nûmers binne ''Crazy in Love'', ''Irreplaceable'', ''Single Ladies (Put a Ring on It)'', ''If I Were a Boy'' en ''Halo''.
==Libben en karriêre==
===Komôf===
Beyoncé Knowles waard yn [[1981]] berne yn [[Houston]], yn 'e [[Amerikaanske steaten|steat]] [[Teksas]], as de dochter fan [[Mathew Knowles]], it haad ferkeap by [[kopiëarmasine]]fabrikant [[Xerox]], en [[Tina Knowles|Celestine Ann "Tina" Beyincé]], de eigneresse fan in [[kapsalon]]. Har ûngebrûklike foarnamme is in tribút oan har memme famkesnamme. Hja hat in jongere suster, [[Solange Knowles|Solange]], dy't ek sjongster is. Oan har heitekant is hja fan [[Afro-Amerikanen|Afro-Amerikaansk]] komôf, en oan har memmekant grutdiels fan [[Louisiaanske Kreoalen|Louisiaansk-Kreoalsk]] komôf, fermongen mei [[Yndianen|Yndiaansk]], [[Kadjuns|Kadjunsk]], [[Frânsen|Frânsk]] en [[Ieren (folk)|Iersk]] bloed. Ien fan har foarâlden wie de [[Akadiërs|Akadyske]] foaroanman [[Joseph Broussard]], byneamd ''Beausoleil''.
[[File:Beyoncé_Cosmetology_Center.jpg|left|thumb|230px|Knowles (m.) en har mem Tina Knowles (lofts fan har) by de iepening fan it ''Beyoncé Cometology Center'', yn [[2010]].]]
===Jonkheid===
Op 'e [[legere skoalle]], yn [[Fredericksburg (Teksas)|Fredericksburg]], folge Knowles al [[dûns]]lessen. It wie ek dêr, dat har sjongtalint ûntdutsen waard. Mei sân jier wûn hja in talintejacht foar skoallearlingen, wêrby't hja bern fan fyftjin en sechstjin jier fersloech. Sadwaande skreaune har âlden har yn [[1990]] yn op 'e ''Parker Elementary School'' yn Houston, dêr't in grut diel fan it lesprogramma op [[muzyk]] rjochte wie. Dêrnjonken song Knowles ek yn in [[tsjerke|tsjerkkoar]]. Mei acht jier foarmen Knowles, har kammeraatske [[Kelly Rowland]] en fjouwer oare famkes nei in audysje de fammegroep ''[[Girl's Tyme]]''. Koarte tiid letter die dy groep mei oan 'e talintejacht ''Star Search'', dy't yn 'e Feriene Steaten útstjoerd waard op 'e nasjonale [[tillefyzje]], mar se foelen bûten de prizen.
Yn [[1995]] joech Knowles har heit syn baan op om foltiids manager fan ''Girl's Tyme'' te wurden. Dêrtroch waard syn ynkommen mei de helte werombrocht, en fan gefolgen moast it gesin Knowles harren hûs ferkeapje en kamen Beyoncé har âlden yn aparte apartemintsjes te wenjen. Ien fan Mathew Knowles syn earste besluten as manager wie om 'e leden fan 'e groep werom te bringen fan seis nei fjouwer. De trochbraak fan ''Girl's Tyme'' bleau út, en doe't de finansjele swierrichheden dêrtroch oanboazen, rekke de relaasje fan Knowles har âlden yn swierwaar. Yn [[1996]] koe de groep troch in oerienkomst mei ''[[Sony Music]]'' einlings begjinne mei it opnimmen fan it debútalbum, wat late ta in fermoedsoening binnen de Knowles-famylje. Koarte tiid letter wist Mathew Knowles foar de famkes in kontrakt by ''[[Columbia Records]]'' yn 'e wacht te slepen.
[[File:Destiny's Child Tour.jpg|right|thumb|250px|In optreden fan ''Destiny's Child''.]]
===''Destiny's Child''===
''Girl's Tyme'' feroare yn [[1996]] syn namme yn ''[[Destiny's Child]]'' ("Bern fan it Lot"), op grûn fan in passaazje út it boek ''[[Jesaja (bibelboek)|Jesaja]]'', dy't útkeazen wie troch Knowles har [[bibel]]fêste mem. Yn [[1997]] waard it earste [[liet]] by in grut muzyklabel útbrocht: ''Killing Time'', dat ûnderdiel útmakke fan 'e ''[[soundtrack]]'' fan 'e súksesfolle [[Hollywood]]-[[film]] ''[[Men in Black (film)|Men in Black]]''. It jiers dêrop kaam it debútalbum út, dat ek fan ''Destiny's Child'' hiet, mei dêrop û.m. de earste grutte hit fan 'e groep: it nûmer ''No, No, No''. It twadde album, ''The Writing's on the Wall'' ([[1999]]) waard ferskate kearen [[platina plaat|platina]], en befette nûmers as ''Bills, Bills, Bills'', ''Jumpin' Jumpin' ''en ''Say My Name''. Dat lêste nûmer waard ien fan 'e grutste hits fan ''Destiny's Child'', dêr't de groep syn earste beide ''[[Grammy Award]]s'' mei binnenhelle. Wrâldwiid waarden der fan ''The Writing's on the Wall'' mear as 8 miljoen eksimplaren ferkocht.
Om dy tiid hinne ûntstie der rebûlje yn 'e band, doe't twa fan 'e fjouwer leden, [[LaTavia Roberson]] en [[LeToya Luckett]], har nocht krigen fan 'e Mathew Knowles syn oerhearskjende hâlding. Hja ferlieten úteinlik de groep en waarden ferfongen troch [[Farrah Franklin]] en [[Michelle Williams]]. Yn 'e [[media]] krige Beyoncé Knowles de skuld hjirfoar op 'e lea skood en har langjierrige freon makke der de ferkearing om út, dat fan gefolgen rekke hja swier [[klinysk depresje|depressyf]], wat ferskate jierren oanhold. Franklin koe al rillegau wer opstappe, en ''Destiny's Child'' gie fierder mei inkeld Knowles, Kelly Rowland en Michelle Williams. Yn dy gearstalling naam de band it nûmer ''Independent Woman Part I'' op, dat ûnderdiel útmakke fan 'e ''soundtrack'' fan 'e film ''[[Charlie's Angels (film út 2000)|Charlie's Angels]]'', en dat alve wiken efterinoar op nûmer 1 stie yn 'e Amerikaanske hitlisten. Yn [[2001]] kaam it album ''Survivor'' út, mei as grutste hits ''Bootylicious'' en de titelsong ''Survivor'', dy't ''Destiny's Child'' op 'e nij in ''Grammy Award'' opsmiet. Mar nei't yn [[oktober]] [[2001]] it [[kryst]]album ''8 Days of Christmas'' útbrocht wie, waard oankundige dat ''Destiny's Child'' foarearst stillein waard, sadat de bandleden elts in solokarriêre prebearje koene.
[[File:Beyonce Baby Boy Dancing.jpg|left|thumb|250px|Beyoncé Knowles by in optreden ûnder it nûmer ''Baby Boy'', yn [[2003]].]]
===Solokarriêre===
Knowles har earste muzykopname los fan ''Destiny's Child'' wie har bydrage oan it nûmer ''’03 Bonnie & Clyde'', fan [[rapper]] [[Jay-Z]], yn [[oktober]] [[2002]]. Har earste solo-album, mei as titel ''Dangerously in Love'', kaam út yn [[juny]] [[2003]], nei't sawol Michelle Williams as Kelly Rowland in eigen album publisearre hiene. Fan ''Dangerously in Love'', dat boppe-oan yn 'e albumlisten binnenkaam, giene allinnich al yn 'e earste wike 317.000 eksimplaren oer de toanbank. Uteinlik soene der wrâldwiid mear as 11 miljoen eksimplaren fan ferkocht wurde, wêrmei't it yn 'e Feriene Steaten fjouwer kear platina waard, yn [[Austraalje (lân)|Austraalje]] en [[Grut-Brittanje]] trije kear platina en yn [[Dútslân]], [[Kanada]] en [[Nij-Seelân]] ien kear platina. De meast súksesfolle nûmers wiene ''Crazy in Love'', ''Baby Boy'', ''Naughty Girl'' en ''Me, Myself and I''. Ein [[2003]] gie Knowles op toernee yn [[Jeropa]] en lettere ek yn 'e [[Feriene Steaten]], en op [[1 febrewaris]] [[2004]] waard hja útornearre om it Amerikaanske [[folksliet]] te sjongen oan it begjin fan 'e ''[[Super Bowl]]'', de bêst besjoene Amerikaanske [[sport]]wedstryd fan it jier.
Hoewol't Knowles eins fan doel west hie om daliks in twadde solo-album út te bringen, lei se dat wurk earst oan kant om mei Rowland en Williams in lêste album fan ''Destiny's Child'' te meitsjen. Dat album, ''Destiny Fulfilled'', kaam yn [[novimber]] [[2004]] út, mei as grutste hits ''Soldier'' en ''Lose My Breath''. Neitiid gie de groep op in wrâldtoernee, wêrby't Kelly Rowland op [[11 juny]] [[2005]] yn [[Barseloana (stêd)|Barseloana]] oankundige dat oan 'e ein fan it toernee definityf it doek falle soe foar ''Destiny's Child''.
[[File:I Am... Tour 11 cropped.jpg|right|thumb|180px|Beyoncé Knowles sjongt ''Single Ladies (Put a Ring on It'', yn [[2009]].]]
Yn [[septimber]] [[2006]] brocht Knowles har twadde solo-album út, ''B'Day'', dêr't yn 'e earste wike 541.000 eksimplaren fan ferkocht waarden. De ''lead''-single ''Déjà Vu'', mei rapper Jay-Z, die it tige goed yn 'e Feriene Steaten, mar ynternasjonaal wie it nûmer ''Irreplaceable'' in folle grutter súkses. Nei har earste wrâldtoernee as solo-artyste, wêrmei't se mear as $24 miljoen fertsjinne, brocht Knowles ''B'Day'' op 'e nij út mei fiif ekstra nûmers, wêrûnder ''Beautiful Liar'', in duët mei [[Shakira]]. Har trêde studio-album, ''I Am... Sasha Fierce'', folge in lyts jier letter, yn [[april]] [[2008]]. Dêrop yntrodusearre Knowles har [[alter ego]], "Sasha Fierce", in personaazje dat se optocht hie ûnder it meitsjen fan 'e single ''Crazy in Love'', yn [[2003]]. ''I Am... Sasha Fierce'' kaam yn 'e Amerikaanske albumlisten op it earste plak binnen, en omfieme û.m. de ûnbidich grutte hit ''Single Ladies (Put a Ring on It)'', mei in [[fideoklip]] dy't ikoanysk wurden is, en teffens oare súksesnûmers as ''If I Were a Boy'' en ''Halo''.
Nettsjinsteande it grutte súkses fan it nûmer wûn ''Single Ladies'' by de útrikking fan 'e ''[[MTV Video Music Awards]]'' de priis yn 'e kategory bêste fideoklip fan in froulike artyst net. Dy gie nammentlik nei ''You Belong with Me'', fan [[country]]-[[popmuzyk|pop]]sjongster [[Taylor Swift]]. Dit late ta in [[Kanye West-MTV Video Music Awards-skandaal|opsjen jaand ynsidint]], wêrby't sjonger [[Kanye West]] tige ûnfatsoenlik it tankwurd fan Swift ûnderbriek om syn miening te oppenearjen dat de priis eins oan Knowles takaam. Knowles makke dy sneue behanneling letter goed troch, doe't sy yn in oare kategory àl yn 'e prizen foel, net in eigen tankwurd út te sprekken, mar Swift wer op it poadium te heljen om har nochris yn it sintsje te setten.
[[File:Beyonce - Montreal 2013 (3).jpg|left|thumb|250px|Beyoncé Knowles by in optreden yn [[Montreal]], yn [[2013]].]]
Yn [[2009]] gie Knowles op 'e nij op wrâldtoernee, en helle dêrmei $119,5 miljoen op. Yn [[2010]] wurke se mei oan ''Telephone'', in single en fideoklip fan [[Lady Gaga]], dy't nominearre waard foar in ''Grammy Award''. Datselde jiers joech Knowles oan dat se, op advys fan har mem, har sjongkarriêre eefkes in hoartsje stilsette. Dat skoftsjen duorre njoggen moannen, en yn dy tiid brocht Knowles benammen in soad tiid troch mei har man, en fierders reizge se in protte, wêrby't se û.m. de [[Sineeske Muorre]], de [[Piramiden fan Giza]], [[Austraalje (lân)|Austraalje]], [[Ingelân]] en in ferskaat oan [[museum|museä]] en [[ballet]]foarstellings besocht. Yn [[july]] [[2011]] publisearre Knowles in eigenskreaun ferslach fan har aktiviteiten yn har skoft, ûnder de titel ''Eat, Play, Love'', yn it [[tydskrift]] ''Essence'', dêr't se in skriuwpriis mei wûn fan 'e ''New York Association of Black Journalists''.
Har fjirde album, mei de ûntsjinsisber tapaslike titel ''4'', brocht Knowles út yn [[juny]] [[2011]]. Ek dy [[cd]] kaam wer op it earste plak yn 'e Amerikaanske albumlisten binnen. Foarôf hie se twa singles fan ''4'' útkomme litten: ''Run the World (Girls)'' en ''Best Thing I Never Had'', wêrmei't se tuskenbeiden súkses hie. De fjirde single, ''Love on Top'', waard in kommersjeel súkses yn 'e Feriene Steaten, mar oer it gehiel nommen die ''4'' it minder goed as Knowles har eardere albums.
[[File:Beyoncé_Knowles_GMA_Run_the_World.jpg|right|thumb|250px|Knowles by it sjongen fan it nûmer ''Run the World (Girls)'', yn [[2011]].]]
Yn [[jannewaris]] [[2013]] song Knowles it Amerikaanske folksliet by de twadde ynauguraasje fan [[Barack Obama]] as presidint, en in moanne letter trede se yn [[New Orleans]] op yn it skoft fan 'e ''Super Bowl'', mei in show wêrfoar't se neitiid in ''[[Emmy Award]]'' wûn, de wichtichste Amerikaanske tillefyzjepriis, yn 'e kategory bêste beljochting. Fan [[april]] [[2013]] oant [[maart]] [[2014]] gie se wer op wrâldtoernee, en op [[13 desimber]] [[2013]] oerfoel se har fans troch sûnder foarôfgeande promoasjekampanje har fyfde studio-album, ''Beyoncé'', út te bringen. Ek dy cd kaam op nûmer 1 binne yn 'e Amerikaanske albumlisten, en dat makke Knowles ta de earste frou ea dy't fiif albums efterinoar op it earste plak hân hie. Fan 'e singles die ''Drunk in Love'', mei in gastoptreden fan [[Jay-Z]], it it bêst.
[[File:Beyonce_Dreamgirls_cropped.jpg|left|thumb|200px|Knowles yn [[2006]], op 'e premiêre fan 'e film ''Dreamgirls''.]]
===Aktearkarriêre===
Mei har aktearkarriêre sette Knowles yn [[2001]] útein mei de [[tillefyzjefilm]] ''[[Carmen: A Hip Hopera]]'', in moderne ynterpretaasje fan 'e bekende [[opera (muzyk)|opera]] ''[[Carmen]]'', fan 'e [[19e iuw|njoggentjinde-iuwske]] [[Frankryk|Frânske]] [[komponist]] [[Georges Bizet]]. Yn [[2002]] hie se ien fan har bekendste rollen as Foxxy Cleopatra yn 'e [[Mike Myers]]-[[komeedzje]] ''[[Austin Powers in Goldmember]]''. It jiers dêrop spile Knowles mei [[Cuba Gooding jr.]] yn 'e komyske [[musical]] ''[[The Fighting Temptations]]'', dy't net al te bêste [[resinsje]]s krige, mar yn 'e Feriene Steaten dochs in winst fan $30 miljoen makke. Neitiid spile se ek yn 'e ''[[remake]]'' fan ''[[The Pink Panther (film út 2006)|The Pink Panther]]'', mei [[Steve Martin]].
Yn [[2006]] makke Knowles namme mei de film ''[[Dreamgirls (film)|Dreamgirls]]'', mei û.o. [[Eddie Murphy]], oer in fammegroep út 'e jierren sechstich dy't basearre wie op ''[[The Supremes]]'', mei Knowles as in personaazje basearre op [[Diana Ross]]. Foar dy rol krige hja tige loovjende kritiken en waard hja nominearre foar in ''[[Golden Globe]]''. In oare heech oanskreaune rol fan Knowles wie dy fan [[blues]]sjongster [[Etta James]] yn 'e [[biografy]]ske film ''[[Cadillac Records]]'', út [[2008]]. Har rol yn 'e [[skriller]] ''[[Obsessed (film út 2009)|Obsessed]]'', út [[2009]], waard troch de kritisy in stik minder wurdearre, mar dy film makke lykwols in winst fan $68 miljoen (op in budget fan $20 miljoen).
===Oare aktiviteiten===
Behalven as [[sjongster]], [[dûnseresse]] (yn har fideoklips) en [[aktrise]] is Beyoncé Knowles ek aktyf as [[liet]]sjeskriuwster, [[stimaktrise]], [[goreografe]], [[muzyk]]produsinte, ûndernimster en [[regisseur]] en produsinte fan fideoklips en [[dokumintêre]]s. Har dokumintêre fan spylfilmlingte ''Life Is But a Dream'' waard op [[16 jannewaris]] [[2013]] foar it earst útstjoerd, op [[HBO]]. Dat is in film oer harsels, wêrfoar't se û.m. ek gebrûk makke fan amateurbylden út har jonkheid. De sjogger kriget Beyoncé Knowles te sjen as bern, as sjongster, as oarehelte, mem en sakefrou, by it opnimmen fan in plaat en by it repetearjen foar ''live''-optredens.
[[File:Beyonce 01 cropped.jpg|right|thumb|140px|Beyoncé Knowles.]]
Op it mêd fan [[reklame]]spotsjes hat Knowles sûnt [[2002]] in fêst kontrakt mei ''[[Pepsi Cola]]''. Dêrnjonken hat se û.m. de [[creditcard]]s fan ''[[American Express]]'', de [[kompjûterspultsje]]s fan [[Nintendo DS]], de [[kosmetika]] fan [[L'Oréal]] en it [[rûkersguod]] fan [[Tommy Hilfiger]] en [[Emporio Armani]] oanpriizge. Yn [[2010]] brocht se ûnder de namme ''Heat'' foar it earst in eigen parfum op 'e merk, folge troch ''Heat Rush'' yn [[febrewaris]] [[2011]], en ''Pulse'' letter dat jiers. De yn totaal seis edysjes fan ''Heat'' binne op 't heden wrâlds bêstferkeapjende rûkersguod fan in ferneamd persoan, mei ferkeapsifers fan boppe de $400 miljoen. Yn [[2005]] begûnen Knowles en har mem tegearre, ûnder de namme ''House of Deréon'', frouljus[[moade]] te meitsjen. It merk is ferneamd nei Knowles har beppe oan memmekant, Agnèz Deréon, dy't yn har tiid in heech yn oansjen steand naaister wie yn New Orleans. De kolleksje omfiemet sportklean, [[denim]] mei [[bûnt (stof)|bûnt]], en frouljusklean mei asseswares, lykas [[hântas]]kes en [[skuon]].
[[File:Beyoncé_e_Jay-Z.jpg|left|thumb|250px|Knowles mei har man [[Jay-Z]], by in mienskiplik optreden.]]
===Priveelibben===
Knowles begûn in relaasje mei [[rapper]] [[Jay-Z]] nei harren gearwurking foar syn single ''’03 Bonnie & Clyde'', yn [[2002]]. Hja trouden bûten de publisiteit om, op [[4 april]] [[2008]], en steane derom bekend dat se as troud pear tige op har privacy steld binne. Earne yn [[2010]] of begjin [[2011]] krige Knowles in [[miskream]], in ûnderfining dy't se neitiid omskreau as it fertrietlikste dat har ea oerkomd wie. Yn [[april]] [[2012]] rekke se yn [[Parys]], dêr't se wiene foar opnamen foar de omslach fan har album ''4'', ûnferwachts wer [[swierwêzen|swier]]. Dat bliere nijs brocht Knowles út oan 'e wrâld troch oan 'e ein fan har optreden op 'e útrikking fan 'e ''[[MTV Video Music Awards]]'' fan dat jier de mikrofoan falle te litten en har bloeske iepen te knoopjen om har groeiende [[búk]] sjen te litten. Op [[7 jannewaris]] [[2012]] befoel se yn [[New York (stêd)|New York]] fan har dochter Blue Ivy Carter.
Underwilens hie Knowles har heit in oardeljierrige affêre hân mei aktrise [[Alexsandra Wright]], dy't yn [[febrewaris]] [[2010]] Knowles har healbruorke Nixon te wrâld brocht. Doe't dat oan it ljocht kaam, wie it de deastek foar it [[houlik]] fan har âlden, en yn [[novimber]] [[2011]] skieden dy nei 31 jier byinoar west te hawwen. Knowles ferbriek dêrnei alle saaklike bannen mei har heit, al hâldt se út dat se inoar privee noch wol sjogge.
Knowles stiet ek bekend om har [[goeddiedichheid]]sprojekten. Sa rjochte se yn [[2005]], nei de evakuaasje en ferrinnewearring fan New Orleans troch de [[orkaan]] [[Orkaan Katrina|Katrina]], mei [[Kelly Rowland]] de ''Survivors Foundation'' op, om tydlik ûnderdak foar de evakuees yn Houston te fersoargjen. Dy [[stifting]] bestiet noch altyd en hat syn wurkterrein sûnt ek útwreide nei oare projekten. Nei de [[Ierdskodding fan Haïty (2010)|swiere ierdskodding]] op [[Haïty]], yn [[2010]], die Knowles mei oan 'e helpaksje foar dat lân, dy't organisearre wie troch akteur [[George Clooney]] en muzikant [[Wyclef Jean]]. Datselde jiers iepenen Knowles en har mem it ''Beyoncé Cosmetology Center'' yn it ''Phoenix House'', in opfangtehûs foar [[drugs]]ferslaafden yn 'e Newyorkske wyk [[Brooklyn (New York)|Brooklyn]], dêr't de bewenners in sân moannen duorjende oplieding yn [[kosmetology]] folgje kinne.
==Diskografy (as solo-artyste)==
===Albums===
;Studio-albums
{| class="wikitable"
|-
! Jier
! Titel
! Prizen en nominaasjes
! Resultaat
|-
|'''2003'''
|''Dangerously in Love''
|''[[Grammy Award]]'' foar bêste kontemporêne R&B-album<br> ''[[Soul Train Music Award]]'' foar bêste R&B/soul-album fan in froulike artyst<br> ''[[Premio Amigo]]'' foar bêste ynternasjonale album<br> nom. foar in ''[[American Music Award]]'' foar bêste soul/R&B-album<br> nom. foar in ''[[MTV Europe Music Award]]'' foar bêste album<br> nom. foar in ''Soul Train Music Award'' foar album fan it jier<br> nom. foar in ''[[BRIT Award]]'' foar bêste ynternasjonale album<br> nom. foar in ''[[MOBO Award]]'' foar bêste album
|[[Ofbyld:Flag of the United States.svg|20px]] [[Feriene Steaten]]: 4x platina<br> [[Ofbyld:Flag of Australia (converted).svg|20px]] [[Austraalje (lân)|Austraalje]]: 3x platina<br> [[Ofbyld:Flag of the United Kingdom.svg|20px]] [[Grut-Brittanje]]: 3x platina<br> [[Ofbyld:Flag of Germany.svg|20px]] [[Dútslân]]: platina<br> [[Ofbyld:Flag of Canada.svg|20px]] [[Kanada]]: platina<br> [[Ofbyld:Flag of New Zealand.svg|20px]] [[Nij-Seelân]]: platina<br> [[Ofbyld:Flag of the United Nations.svg|20px]] wrâldwiid: platina
|-
|'''2006'''
|''B'Day''
| ''[[Grammy Award]]'' foar bêste kontemporêne R&B-album<br> nom. foar in ''[[American Music Award]]'' foar bêste soul/R&B-album<br> nom. foar in ''[[Soul Train Music Award]]'' foar bêste R&B/soul-album fan in froulike artyst<br> nom. foar in ''[[NAACP Image Award]]'' foar treflik album
|[[Ofbyld:Flag of the United States.svg|20px]] [[Feriene Steaten]]: 3x platina<br> [[Ofbyld:Flag of the United Kingdom.svg|20px]] [[Grut-Brittanje]]: platina + goud<br> [[Ofbyld:Flag of Australia (converted).svg|20px]] [[Austraalje (lân)|Austraalje]]: platina<br> [[Ofbyld:Flag of Ireland.svg|20px]] [[Ierlân]]: platina<br> [[Ofbyld:Flag of Canada.svg|20px]] [[Kanada]]: platina<br> [[Ofbyld:Flag of New Zealand.svg|20px]] [[Nij-Seelân]]: platina<br> [[Ofbyld:Flag of Germany.svg|20px]] [[Dútslân]]: goud<br> [[Ofbyld:Flag of Switzerland.svg|15px]] [[Switserlân]]: goud
|-
|'''2008'''
|''I Am... Sasha Fierce''
| ''[[Grammy Award]]'' foar bêste kontemporêne R&B-album<br> ''[[Soul Train Music Award]]'' foar album fan it jier<br> nom. foar in ''[[Grammy Award]]'' foar album fan it jier<br> nom. foar in ''[[American Music Award]]'' foar bêste soul/R&B-album<br> nom. foar in ''[[NRJ Music Award]]'' foar ynternasjonaal album fan it jier<br> nom. foar in ''[[MOBO Award]]'' foar bêste album<br> nom. foar in ''[[Teen Choice Award]]'' foar favorite album fan in froulike artyst<br> nom. foar in ''[[NAACP Image Award]]'' foar treflik album
|[[Ofbyld:Flag of the United Kingdom.svg|20px]] [[Grut-Brittanje]]: 5x platina<br> [[Ofbyld:Flag of Australia (converted).svg|20px]] [[Austraalje (lân)|Austraalje]]: 3x platina<br> [[Ofbyld:Flag of Canada.svg|20px]] [[Kanada]]: 3x platina<br> [[Ofbyld:Flag of the United States.svg|20px]] [[Feriene Steaten]]: 2x platina<br> [[Ofbyld:Flag of Ireland.svg|20px]] [[Ierlân]]: 2x platina<br> [[Ofbyld:Flag of New Zealand.svg|20px]] [[Nij-Seelân]]: 2x platina<br> [[Ofbyld:Flag of Germany.svg|20px]] [[Dútslân]]: platina<br> [[Ofbyld:Flag of Switzerland.svg|15px]] [[Switserlân]]: goud
|-
|'''2011'''
|''4''
|''[[Billboard Music Award]]'' foar bêste R&B-album<br> nom. foar in ''[[American Music Award]]'' foar bêste soul/R&B-album<br> nom. foar in ''[[People's Choice Award]]'' foar favorite album<br> nom. foar in ''[[Soul Train Music Award]]'' foar album fan it jier<br> nom. foar in ''[[Grammis Award]]'' foar bêste ynternasjonale album<br> nom. foar in ''[[NAACP Image Award]]'' foar treflik album
|[[Ofbyld:Flag of the United Kingdom.svg|20px]] [[Grut-Brittanje]]: 2x platina<br> [[Ofbyld:Flag of the United States.svg|20px]] [[Feriene Steaten]]: platina<br> [[Ofbyld:Flag of Australia (converted).svg|20px]] [[Austraalje (lân)|Austraalje]]: platina<br> [[Ofbyld:Flag of Ireland.svg|20px]] [[Ierlân]]: platina<br> [[Ofbyld:Flag of Canada.svg|20px]] [[Kanada]]: goud<br> [[Ofbyld:Flag of New Zealand.svg|20px]] [[Nij-Seelân]]: goud
|-
|'''2013'''
|''Beyoncé''
|''[[Grammy Award]]'' foar bêste ''surround sound''-album<br> ''[[American Music Award]]'' foar bêste soul/R&B-album<br> ''[[Soul Train Music Award]]'' foar album fan it jier<br> nom. foar in ''Grammy Award'' foar bêste ''urban contemporary''-album<br> nom. foar in ''Grammy Award'' foar album fan it jier<br> nom. foar in ''[[Billboard Music Award]]'' foar bêste ''[[Billboard 200]]''-album<br> nom. foar in ''Billboard Music Award'' foar bêste R&B-album<br> nom. foar in ''[[MTV Video Music Award Japan]]'' foar bêste album
|[[Ofbyld:Flag of the United States.svg|20px]] [[Feriene Steaten]]: 2x platina<br> [[Ofbyld:Flag of Australia (converted).svg|20px]] [[Austraalje (lân)|Austraalje]]: platina<br> [[Ofbyld:Flag of the United Kingdom.svg|20px]] [[Grut-Brittanje]]: platina<br> [[Ofbyld:Flag of Canada.svg|20px]] [[Kanada]]: platina<br> [[Ofbyld:Flag of New Zealand.svg|20px]] [[Nij-Seelân]]: platina<br> [[Ofbyld:Flag of Ireland.svg|20px]] [[Ierlân]]: goud<br> [[Ofbyld:Flag of Switzerland.svg|15px]] [[Switserlân]]: goud
|-
|'''2016'''
|Lemonade
|
|
|}
;''Live''-albums
{| class="wikitable"
|-
! Jier
! Titel
! Prizen en nominaasjes
! Resultaat
|-
|'''2004'''
|''Live at Wembley''
| n.f.t.
| n.f.t.
|-
|'''2007'''
|''The Beyoncé Experience Live''
| n.f.t.
| n.f.t.
|-
|'''2009'''
|''I Am... Yours''
| n.f.t.
| n.f.t.
|-
|'''2010'''
|''I Am... World Tour''
| nom. foar in ''[[Grammy Award]]'' foar bêste fideoklip (lange foarm)
|n.f.t
|-
|'''2019'''
|''Homecoming: The Live Album''
|
|
|}
;''Extended Plays''
{| class="wikitable"
|-
! Jier
! Titel
! Prizen en nominaasjes
! Resultaat
|-
|'''2004'''
|''True Star: A Private''
''Performance''
|
|
|-
|'''2007'''
|''Irreemplazable''
| n.f.t.
| n.f.t.
|-
|'''2011'''
|Heat
|
|
|-
|'''2012'''
|''4: The Remix''
| n.f.t.
| n.f.t.
|-
|'''2014'''
|''More''
| n.f.t.
| n.f.t.
|}
;Kompilaasje-albums
{| class="wikitable"
|-
! Jier
! Titel
! Prizen en nominaasjes
! Resultaat
|-
|'''2008'''
|''Dangerously in Love / Live at Wembley''
| n.f.t.
| n.f.t.
|-
|'''2009'''
|''Above and Beyoncé''
| n.f.t.
| n.f.t.
|}
===Singles===
;Eigen singles
{| class="wikitable"
|-
! Jier
! Titel
! Prizen en nominaasjes
! Resultaat
|-
|'''2002'''
|''Work It Out''
|nom. foar in ''[[MTV Video Music Award Japan]]'' foar bêste fideoklip út in film
| [[Ofbyld:Flag of Australia (converted).svg|20px]] [[Austraalje (lân)|Austraalje]]: goud
|-
|rowspan="5"|'''2003'''
|''Fighting Temptation'' <small>(mei [[Missy Elliott]], [[MC Lyte]] en [[Free (rapper)|Free]])</small>
| n.f.t.
| n.f.t.
|-
|''Crazy in Love'' <small>(mei [[Jay-Z]])</small>
| ''[[Grammy Award]]'' foar bêste R&B-liet<br> ''Grammy Award'' foar bêste rap/sang-gearwurking<br> ''[[BET Award]]'' foar bêste gearwurking<br> ''[[MTV Video Music Award]]'' foar bêste fideoklip fan in froulike artyst<br> ''MTV Video Music Award'' foar bêste R&B-fideoklip<br> ''MTV Video Music Award'' foar bêste goreografy yn in fideoklip<br> ''[[MTV Europe Music Award]]'' foar bêste liet<br> ''[[MTV Video Music Award Japan]]'' foar bêste gearwurking<br> ''[[International Dance Music Award]]'' foar bêste R&B/''urban''-nûmer<br> ''[[Vibe Award]]'' foar coolste gearwurking<br> ''[[MuchMusic Video Award]]'' foar ynternasjonale fideoklip fan it jier<br> ''[[Teen Choice Award]]'' foar favorite leafdesliet<br> ''[[Teen Choice Award]]'' foar favorite simmerliet<br> ''[[ASCAP Award]]'' foar meast útfierde popliet<br> ''ASCAP Award'' foar meast útfierde R&B/hiphop-liet<br> ''[[BMI Pop Music Award]]'' foar meast útfierde liet<br> ''[[BMI Urban Music Award]]'' foar bêste liet<br> nom. foar in ''Grammy Award'' foar plaat fan it jier<br> nom. foar de publykspriis fan 'e ''MTV Video Music Awards''<br> nom. foar in ''[[MTV Video Music Award Japan]]'' foar bêste fideoklip fan in froulike artyst<br> nom. foar in ''[[Soul Train Music Award]]'' foar bêste R&B/soul-single fan in froulike artyst<br> nom. foar in ''BET Award'' foar fideoklip fan it jier<br> nom. foar de publykspriis fan 'e ''BET Awards''<br> nom. foar in ''[[MOBO Award]]'' foar bêste fideoklip<br> nom. foar in ''MOBO Award'' foar bêste single<br> nom. foar in ''Vibe Award'' foar hipste fideoklip<br> nom. foar in ''[[NAACP Image Award]]'' foar treflik liet<br> nom. foar in ''NAACP Image Award'' foar treflike fideoklip
|[[Ofbyld:Flag of the United States.svg|20px]] [[Feriene Steaten]]: platina<br> [[Ofbyld:Flag of Australia (converted).svg|20px]] [[Austraalje (lân)|Austraalje]]: platina<br> [[Ofbyld:Flag of the United Kingdom.svg|20px]] [[Grut-Brittanje]]: goud<br> [[Ofbyld:Flag of New Zealand.svg|20px]] [[Nij-Seelân]]: goud
|-
|''Baby Boy'' <small>(mei [[Sean Paul]])</small>
|''[[ASCAP Award]]'' foar meast útfierde popliet<br> ''ASCAP Award'' foar meast útfierde R&B/hiphop-liet<br> ''[[BMI Pop Music Award]]'' foar meast útfierde liet<br> ''[[BMI Urban Music Award]]'' foar bêste liet
|[[Ofbyld:Flag of the United States.svg|20px]] [[Feriene Steaten]]: platina<br> [[Ofbyld:Flag of Australia (converted).svg|20px]] [[Austraalje (lân)|Austraalje]]: platina
|-
|''Me, Myself and I''
|''[[ASCAP Award]]'' foar meast útfierde popliet<br> ''ASCAP Award'' foar meast útfierde R&B/hiphop-liet<br> ''ASCAP Award'' foar poplietsjeskriuwer fan it jier<br> nom. foar in ''[[Grammy Award]]'' foar bêste R&B-sangoptreden troch in froulike artyst<br> nom. foar in ''[[MTV Video Music Award]]'' foar bêste R&B-fideoklip<br> nom. foar in ''[[Vibe Award]]'' foar bêste R&B-liet<br> nom. foar in ''Vibe Award'' foar hipste fideoklip
| n.f.t.
|-
|''Summertime'' <small>(mei [[P. Diddy]])</small>
| n.f.t.
| n.f.t.
|-
|rowspan="2"|'''2004'''
|''Naughty Girl''
| ''[[MTV Video Music Award]]'' foar bêste fideoklip fan in froulike artyst<br> ''[[ASCAP Award]]'' foar meast útfierde popliet<br> ''ASCAP Award'' foar poplietsjeskriuwer fan it jier<br> ''[[BMI Pop Music Award]]'' foar meast útfierde liet<br> ''[[BMI London Award]]'' foar bêste popliet<br> ''BMI London Award'' foar bêste ''urban''-liet<br> nom. foar in ''MTV Video Music Award'' foar bêste ''dance''-fideoklip<br> nom. foar in ''MTV Video Music Award'' foar bêste sinematografy yn in fideoklip<br> nom. foar in ''MTV Video Music Award'' foar bêste goreografy yn in fideoklip<br> nom. foar in ''[[MTV Australia Music Award]]'' foar bêste R&B-fideoklip<br> nom. foar in ''MTV Australia Music Award'' foar meast seksy fideoklip<br> nom. foar in ''[[Soul Train Music Award]]'' foar bêste R&B/soul-single fan in froulike artyst
|[[Ofbyld:Flag of the United States.svg|20px]] [[Feriene Steaten]]: goud<br> [[Ofbyld:Flag of Australia (converted).svg|20px]] [[Austraalje (lân)|Austraalje]]: goud
|-
|''The Closer I Get to You'' <small>(mei [[Luther Vandross]])</small>
|''[[Grammy Award]]'' foar bêste R&B-sangoptreden troch in duo of groep
|n.f.t.
|-
|rowspan="2"|'''2005'''
|''Wishing on a Star''
|nom. foar in ''[[Grammy Award]]'' foar bêste R&B-sangoptreden troch in froulike artyst
| n.f.t.
|-
|''Check on It'' <small>(mei [[Slim Thug]])</small>
| ''[[MTV Video Music Award]]'' foar bêste R&B-fideoklip<br> ''[[ASCAP Award]]'' foar meast útfierde popliet<br> ''ASCAP Award'' foar meast útfierde R&B/hiphop-liet<br> ''ASCAP Award'' foar ''soundtrack''-liet fan it jier<br> ''[[BMI Pop Music Award]]'' foar bêste liet<br> nom. foar in ''[[BET Award]]'' foar bêste duët/gearwurking<br> nom. foar in ''BET Award'' foar fideoklip fan it jier<br> nom. foar in ''[[International Dance Music Award]]'' foar bêste rap/hiphop-nûmer<br>
|[[Ofbyld:Flag of the United States.svg|20px]] [[Feriene Steaten]]: goud<br> [[Ofbyld:Flag of Canada.svg|20px]] [[Kanada]]: goud
|-
|rowspan="3"|'''2006'''
|''Déjà Vu'' <small>(mei [[Jay-Z]])</small>
| ''[[MOBO Award]]'' foar bêste fideoklip<br> ''MOBO Award'' foar bêste liet<br> nom. foar in ''[[Grammy Award]]'' foar bêste R&B-liet<br> nom. foar in ''Grammy Award'' foar bêste rap/sang-gearwurking<br> nom. foar in ''[[MTV Australia Music Award]]'' foar bêste gearwurking<br> nom. foar in ''MTV Australia Music Award'' foar meast seksy fideoklip<br> nom. foar in ''[[BET Award]]'' foar bêste gearwurking<br> nom. foar in ''[[International Dance Music Award]]'' foar bêste R&B/''urban''-nûmer<br> nom. foar in ''International Dance Music Award'' foar bêste pop/''dance''-nûmer<br>
|[[Ofbyld:Flag of the United States.svg|20px]] [[Feriene Steaten]]: goud
|-
|''Ring the Alarm''
|nom. foar in ''[[Grammy Award]]'' foar bêste R&B-sangoptreden troch in froulike artyst
|[[Ofbyld:Flag of the United States.svg|20px]] [[Feriene Steaten]]: goud
|-
|''Irreplaceable''
| ''[[BET Award]]'' foar fideoklip fan it jier<br> ''[[Soul Train Music Award]]'' foar bêste R&B/soul-single fan in froulike artyst<br> ''[[ASCAP Award]]'' foar meast útfierde popliet<br> ''ASCAP Award'' foar meast útfierde R&B/hiphop-liet<br> ''[[BMI Pop Music Award]]'' foar bêste liet<br> ''[[BMI London Award]]'' foar bêste popliet<br> ''BMI London Award'' foar bêste ''urban''-liet (2007 & 2008)<br> ''[[BMI London Award|Robert S. Musel Award]]''<br> ''[[Nickelodeon Kids' Choice Award]]'' foar favorite liet<br> nom. foar in ''[[Grammy Award]]'' foar plaat fan it jier<br> nom. foar in ''[[MTV Video Music Award]]'' foar fideoklip fan it jier<br> nom. foar in ''[[MTV Australia Music Award]]'' foar bêste fideoklip fan in froulike artyst<br> nom. foar in ''MTV Australia Music Award'' foar fideoklip fan it jier<br> nom. foar in ''[[People's Choice Award]]'' foar favorite popliet<br> nom. foar in ''Soul Train Music Award'' foar bêste R&B/soul/rap-fideoklip<br> nom. foar de publykspriis fan 'e ''BET Awards''<br> nom. foar in ''[[Vibe Award]]'' foar liet fan it jier<br> nom. foar in ''[[NAACP Image Award]]'' foar treflik liet<br> nom. foar in ''NAACP Image Award'' foar treflike fideoklip
|[[Ofbyld:Flag of the United States.svg|20px]] [[Feriene Steaten]]: 2x platina<br> [[Ofbyld:Flag of Canada.svg|20px]] [[Kanada]]: 2x platina<br> [[Ofbyld:Flag of Australia (converted).svg|20px]] [[Austraalje (lân)|Austraalje]]: platina<br> [[Ofbyld:Flag of New Zealand.svg|20px]] [[Nij-Seelân]]: platina<br> [[Ofbyld:Flag of the United Kingdom.svg|20px]] [[Grut-Brittanje]]: goud
|-
|rowspan="6"|'''2007'''
|''Listen''
| nom. foar in ''[[Golden Globe]]'' foar bêste orizjinele liet út 'e ''soundtrack'' fan in film<br> nom. foar in ''[[MTV Video Music Award Japan]]'' foar bêste fideoklip út in film<br> nom. foar in ''[[Nickelodeon Kids' Choice Award|Nickelodeon Kids' Choice Award, UK]]'' foar favorite fideoklip fan in MTV-hit
| [[Ofbyld:Flag of the United Kingdom.svg|20px]] [[Grut-Brittanje]]: sulver
|-
|''Amor Gitano'' <small>(mei [[Alejandro Fernández]])</small>
|''[[Premio Amigo]]'' foar meast downloade liet<br> ''Premio Amigo'' foar liet fan it jier
|n.f.t.
|-
|''Beautiful Liar'' <small>(mei [[Shakira]])</small>
| ''[[MTV Video Music Award]]'' foar meast ierdskokkende gearwurking<br> ''[[MTV Platinum Play Award]]'' foar meast draaide nûmer<br> ''[[BMI London Award]]'' foar bêste popliet<br> ''BMI London Award'' foar bêste ''dance''-liet<br> nom. foar in ''[[Grammy Award]]'' foar bêste popsang-gearwurking<br> nom. foar in ''MTV Video Music Award'' foar bêste rezjy fan in fideoklip<br> nom. foar in ''MTV Video Music Award'' foar bêste editing fan in fideoklip<br> nom. foar in ''MTV Video Music Award'' foar bêste goreografy yn in fideoklip<br> nom. foar in ''[[MTV Europe Music Award]]'' foar meast ferslavende nûmer<br> nom. foar in ''[[MTV Video Music Award Japan]]'' foar bêste gearwurking<br> nom. foar in ''[[People's Choice Award]]'' foar favorite R&B-liet<br> nom. foar in ''[[MuchMusic Video Award]]'' foar ynternasjonale fideoklip fan it jier<br> nom. foar in ''[[BET Award]]'' foar fideoklip fan it jier<br> nom. foar in ''[[NAACP Image Award]]'' foar treflike fideoklip
|[[Ofbyld:Flag of the United States.svg|20px]] [[Feriene Steaten]]: platina<br> [[Ofbyld:Flag of Australia (converted).svg|20px]] [[Austraalje (lân)|Austraalje]]: goud<br> [[Ofbyld:Flag of the United Kingdom.svg|20px]] [[Grut-Brittanje]]: goud<br> [[Ofbyld:Flag of Germany.svg|20px]] [[Dútslân]]: goud<br> [[Ofbyld:Flag of New Zealand.svg|20px]] [[Nij-Seelân]]: goud
|-
|''Get Me Bodied''
|''[[ASCAP Award]]'' foar meast útfierde R&B/hiphop-liet<br> nom. foar in ''[[Vibe Award]]'' foar fideoklip fan it jier
| n.f.t.
|-
|''Green Light''
| n.f.t.
| n.f.t.
|-
|''Until the End of Time'' <small>(mei [[Justin Timberlake]])</small>
|''[[ASCAP Award]]'' foar meast útfierde R&B/hiphop-liet
|[[Ofbyld:Flag of the United States.svg|20px]] [[Feriene Steaten]]: goud
|-
|rowspan="3"|'''2008'''
|''If I Were a Boy''
| ''[[BMI Pop Music Award]]'' foar bêste liet<br> nom. foar in ''[[MTV Video Music Award Japan]]'' foar bêste fideoklip fan in froulike artyst<br> nom. foar in ''[[BET Award]]'' foar fideoklip fan it jier<br> nom. foar in ''[[NAACP Image Award]]'' foar treflike fideoklip
|[[Ofbyld:Flag of Australia (converted).svg|20px]] [[Austraalje (lân)|Austraalje]]: 3x platina<br> [[Ofbyld:Flag of the United States.svg|20px]] [[Feriene Steaten]]: 2x platina<br> [[Ofbyld:Flag of Canada.svg|20px]] [[Kanada]]: 2x platina<br> [[Ofbyld:Flag of the United Kingdom.svg|20px]] [[Grut-Brittanje]]: platina<br> [[Ofbyld:Flag of New Zealand.svg|20px]] [[Nij-Seelân]]: platina<br> [[Ofbyld:Flag of Switzerland.svg|15px]] [[Switserlân]]: platina<br> [[Ofbyld:Flag of Germany.svg|20px]] [[Dútslân]]: goud<br>
|-
|''Single Ladies (Put a Ring on It)''
| ''[[Grammy Award]]'' foar bêste R&B-sangoptreden troch in froulike artyst<br> ''Grammy Award'' foar bêste R&B-liet<br> ''Grammy Award'' foar plaat fan it jier<br> ''[[Billboard Music Award]]'' foar bêste fideoklip fan it desennium<br> ''[[MTV Video Music Award]]'' foar bêste editing fan in fideoklip<br> ''MTV Video Music Award'' foar bêste goreografy yn in fideoklip<br> ''MTV Video Music Award'' foar fideoklip fan it jier<br> ''[[MTV Europe Music Award]]'' foar bêste fideoklip<br> ''[[Soul Train Music Award]]'' foar liet fan it jier<br> ''[[BET Award]]'' foar fideoklip fan it jier<br> ''[[MOBO Award]]'' foar bêste fideoklip<br> ''[[Teen Choice Award]]'' foar favorite R&B-nûmer<br> ''[[ASCAP Award]]'' foar meast útfierde popliet<br> ''ASCAP Award'' foar meast útfierde R&B/hiphop-liet<br> ''[[Nickelodeon Kids' Choice Award]]'' foar favorite liet<br> nom. foar in ''MTV Video Music Award'' foar bêste fideoklip fan in froulike artyst<br> nom. foar in ''MTV Video Music Award'' foar bêste popfideoklip<br> nom. foar in ''MTV Video Music Award'' foar bêste rezjy fan in fideoklip<br> nom. foar in ''MTV Video Music Award'' foar bêste kamerarezjy yn in fideoklip<br> nom. foar in ''MTV Video Music Award'' foar bêste ''special effects'' yn in fideoklip<br> nom. foar in ''MTV Video Music Award'' foar bêste sinematografy yn in fideoklip<br> nom. foar in ''[[MTV Australia Music Award]]'' foar bêste fideoklip<br> nom. foar in ''MTV Australia Music Award'' foar bêste dûns<br> nom. foar in ''Soul Train Music Award'' foar plaat fan it jier<br> nom. foar in ''[[MuchMusic Video Award]]'' foar ynternasjonale fideoklip fan it jier<br> nom. foar in ''[[UK Music Video Award]]'' foar bêste pop-fideoklip<br> nom. foar de publykspriis fan 'e ''BET Awards''<br> nom. foar in ''[[International Dance Music Award]]'' foar bêste R&B/''urban''-nûmer<br> nom. foar in ''[[NAACP Image Award]]'' foar treflik liet<br> nom. foar in ''NAACP Image Award'' foar treflike fideoklip
|[[Ofbyld:Flag of Australia (converted).svg|20px]] [[Austraalje (lân)|Austraalje]]: 5x platina<br> [[Ofbyld:Flag of the United States.svg|20px]] [[Feriene Steaten]]: 4x platina<br> [[Ofbyld:Flag of Canada.svg|20px]] [[Kanada]]: 2x platina<br> [[Ofbyld:Flag of the United Kingdom.svg|20px]] [[Grut-Brittanje]]: platina<br> [[Ofbyld:Flag of New Zealand.svg|20px]] [[Nij-Seelân]]: platina
|-
|''At Last''
| ''[[Grammy Award]]'' foar bêste tradisjonele R&B-sangoptreden
|n.f.t.
|-
|rowspan="6"|'''2009'''
|''Diva''
|''[[ASCAP Award]]'' foar meast útfierde R&B/hiphop-liet<br> nom. foar in ''[[UK Music Video Award]]'' foar bêste ynternasjonale fideoklip
|[[Ofbyld:Flag of the United States.svg|20px]] [[Feriene Steaten]]: goud
|-
|''Halo''
|''[[Grammy Award]]'' foar bêste R&B-sangoptreden troch in froulike artyst<br> ''[[MTV Europe Music Award]]'' foar bêste liet<br> ''[[ASCAP Award]]'' foar meast útfierde popliet<br> ''[[BMI Pop Music Award]]'' foar bêste liet<br> nom. foar in ''[[Grammy Award]]'' foar plaat fan it jier<br> nom. foar in ''[[Urban Music Award]]'' foar bêste single<br> nom. foar in ''[[Teen Choice Award]]'' foar favorite leafdesliet
|[[Ofbyld:Flag of Australia (converted).svg|20px]] [[Austraalje (lân)|Austraalje]]: 4x platina<br> [[Ofbyld:Flag of the United States.svg|20px]] [[Feriene Steaten]]: 2x platina<br> [[Ofbyld:Flag of the United Kingdom.svg|20px]] [[Grut-Brittanje]]: platina<br> [[Ofbyld:Flag of Canada.svg|20px]] [[Kanada]]: platina<br> [[Ofbyld:Flag of New Zealand.svg|20px]] [[Nij-Seelân]]: platina<br> [[Ofbyld:Flag of Switzerland.svg|15px]] [[Switserlân]]: platina<br> [[Ofbyld:Flag of Germany.svg|20px]] [[Dútslân]]: goud
|-
|''Ego'' <small>(''remix'' mei [[Kanye West]])</small>
|''[[ASCAP Award]]'' foar meast útfierde R&B/hiphop-liet<br> nom. foar in ''[[Grammy Award]]'' foar bêste rap/sang-gearwurking
| [[Ofbyld:Flag of New Zealand.svg|20px]] [[Nij-Seelân]]: goud
|-
|''Sweet Dreams''
|''[[ASCAP Award]]'' foar meast útfierde popliet<br> ''[[BMI Pop Music Award]]'' foar bêste liet<br> ''[[BMI London Award]]'' foar bêste popliet<br> nom. foar de publykspriis fan 'e ''[[BET Award]]s''<br> nom. foar in ''[[International Dance Music Award]]'' foar bêste R&B/''urban''-nûmer<br>
|[[Ofbyld:Flag of the United States.svg|20px]] [[Feriene Steaten]]: platina<br> [[Ofbyld:Flag of Australia (converted).svg|20px]] [[Austraalje (lân)|Austraalje]]: platina<br> [[Ofbyld:Flag of New Zealand.svg|20px]] [[Nij-Seelân]]: platina<br> [[Ofbyld:Flag of the United Kingdom.svg|20px]] [[Grut-Brittanje]]: goud
|-
|''Broken-Hearted Girl''
| n.f.t.
| n.f.t.
|-
|''Video Phone''
| ''[[BET Award]]'' foar fideoklip fan it jier<br> nom. foar in ''[[MTV Video Music Award]]'' foar bêste fideoklip fan in froulike artyst<br> nom. foar in ''MTV Video Music Award'' foar bêste gearwurking<br> nom. foar in ''MTV Video Music Award'' foar bêste popfideoklip<br> nom. foar in ''MTV Video Music Award'' foar bêste kamerarezjy yn in fideoklip<br> nom. foar in ''MTV Video Music Award'' foar bêste goreografy yn in fideoklip<br> nom. foar in ''[[MTV Video Music Award Japan]]'' foar bêste gearwurking<br> nom. foar in ''BET Award'' foar bêste gearwurking
|n.f.t.
|-
| '''2010'''
|''Why Don't You Love Me?''
| nom. foar in ''[[NAACP Image Award]]'' foar treflike fideoklip
|n.f.t.
|-
|rowspan="5"|'''2011'''
|''Run the World (Girls)''
| ''[[MTV Video Music Award]]'' foar bêste goreografy yn in fideoklip<br> ''[[MTV Platinum Play Award]]'' foar meast draaide nûmer<br> ''[[Soul Train Music Award]]'' foar bêste dûnsoptreden<br> ''[[Teen Choice Award]]'' foar favorite R&B/hiphop-nûmer<br> nom. foar in ''MTV Video Music Award'' foar bêste fideoklip fan in froulike artyst<br> nom. foar in ''MTV Video Music Award'' foar bêste sinematografy yn in fideoklip<br> nom. foar in ''[[MTV Europe Music Award]]'' foar bêste fideoklip<br> nom. foar in ''[[MTV Video Music Award Japan]]'' foar bêste popfideoklip <br> nom. foar in ''MTV Video Music Award Japan'' foar bêste goreografy yn in fideoklip<br> nom. foar in ''[[People's Choice Award]]'' foar favorite fideoklip<br> nom. foar in ''[[International Dance Music Award]]'' foar bêste R&B/''urban''-nûmer<br> nom. foar in ''[[MuchMusic Video Award]]'' foar ynternasjonale fideoklip fan it jier
|[[Ofbyld:Flag of Australia (converted).svg|20px]] [[Austraalje (lân)|Austraalje]]: 2x platina<br> [[Ofbyld:Flag of Canada.svg|20px]] [[Kanada]]: platina<br> [[Ofbyld:Flag of the United States.svg|20px]] [[Feriene Steaten]]: goud<br> [[Ofbyld:Flag of New Zealand.svg|20px]] [[Nij-Seelân]]: goud<br> [[Ofbyld:Flag of the United Kingdom.svg|20px]] [[Grut-Brittanje]]: sulver
|-
|''Best Thing I Never Had''
| ''[[MTV Platinum Play Award]]'' foar meast draaide nûmer<br> ''[[ASCAP Award]]'' foar meast útfierde R&B/hiphop-liet<br> nom. foar in ''[[Soul Train Music Award]]'' foar plaat fan it jier<br> nom. foar in ''[[NAACP Image Award]]'' foar treflik liet
|[[Ofbyld:Flag of the United States.svg|20px]] [[Feriene Steaten]]: platina<br> [[Ofbyld:Flag of Australia (converted).svg|20px]] [[Austraalje (lân)|Austraalje]]: platina<br> [[Ofbyld:Flag of the United Kingdom.svg|20px]] [[Grut-Brittanje]]: platina<br> [[Ofbyld:Flag of Canada.svg|20px]] [[Kanada]]: goud<br> [[Ofbyld:Flag of New Zealand.svg|20px]] [[Nij-Seelân]]: goud
|-
|''Party'' <small>(mei [[André 3000]])</small>
|''[[ASCAP Award]]'' foar meast útfierde R&B/hiphop-liet<br> ''[[BMI Urban Music Award]]'' foar meast útfierde liet<br> nom. foar in ''[[Grammy Award]]'' foar bêste rap/sang-gearwurking<br> nom. foar in ''[[BET Award]]'' foar bêste gearwurking
|n.f.t.
|-
|''Love on Top''
| ''[[Grammy Award]]'' foar bêste tradisjonele R&B-optreden<br> ''[[Soul Train Music Award]]'' foar bêste dûnsoptreden<br> ''[[ASCAP Award]]'' foar meast útfierde R&B/hiphop-liet<br> nom. foar in ''[[MTV Video Music Award]]'' foar bêste fideoklip fan in froulike artyst<br> nom. foar in ''[[BET Award]]'' foar fideoklip fan it jier<br> nom. foar de publykspriis fan 'e ''BET Awards''<br> nom. foar in ''[[Teen Choice Award]]'' foar favorite R&B/hiphop-nûmer
|[[Ofbyld:Flag of Australia (converted).svg|20px]] [[Austraalje (lân)|Austraalje]]: 2x platina<br> [[Ofbyld:Flag of the United States.svg|20px]] [[Feriene Steaten]]: goud<br> [[Ofbyld:Flag of the United Kingdom.svg|20px]] [[Grut-Brittanje]]: sulver
|-
|''Countdown''
| ''[[MTV Video Music Award]]'' foar bêste editing fan in fideoklip<br> nom. foar in ''MTV Video Music Award'' foar bêste goreografy yn in fideoklip<br> nom. foar in ''MTV Video Music Award'' foar meast ''share''-wurdige fideoklip<br> nom. foar in ''[[BET Award]]'' foar fideoklip fan it jier
|[[Ofbyld:Flag of the United States.svg|20px]] [[Feriene Steaten]]: goud
|-
|rowspan="2"|'''2012'''
|''I Care''
| n.f.t.
| n.f.t.
|-
|''End of Time''
| n.f.t.
| n.f.t.
|-
|rowspan="2"|'''2013'''
|''XO''
| n.f.t.
|[[Ofbyld:Flag of Australia (converted).svg|20px]] [[Austraalje (lân)|Austraalje]]: platina<br> [[Ofbyld:Flag of Canada.svg|20px]] [[Kanada]]: goud<br> [[Ofbyld:Flag of the United Kingdom.svg|20px]] [[Grut-Brittanje]]: sulver
|-
|''Drunk in Love'' <small>(mei [[Jay-Z]])</small>
| ''[[Grammy Award]]'' foar bêste R&B-optreden<br> ''Grammy Award'' foar bêste liet<br> ''[[MTV Video Music Award]]'' foar bêste gearwurking<br> ''[[BET Award]]'' foar bêste gearwurking<br> nom. foar in ''[[Billboard Music Award]]'' foar bêste R&B-liet<br> nom. foar in ''MTV Video Music Award'' foar fideoklip fan it jier<br> nom. foar in ''[[MTV Video Music Award Japan]]'' foar bêste fideoklip fan in froulike artyst<br> nom. foar in ''MTV Video Music Award Japan'' foar bêste R&B-fideoklip<br> nom. foar in ''[[Soul Train Music Award]]'' foar liet fan it jier<br> nom. foar in ''Soul Train Music Award'' foar fideoklip fan it jier<br> nom. foar in ''BET Award'' foar fideoklip fan it jier<br> nom. foar de publykspriis fan 'e ''BET Awards''
|[[Ofbyld:Flag of the United States.svg|20px]] [[Feriene Steaten]]: platina<br> [[Ofbyld:Flag of Australia (converted).svg|20px]] [[Austraalje (lân)|Austraalje]]: goud<br> [[Ofbyld:Flag of the United Kingdom.svg|20px]] [[Grut-Brittanje]]: goud<br> [[Ofbyld:Flag of Canada.svg|20px]] [[Kanada]]: goud<br> [[Ofbyld:Flag of New Zealand.svg|20px]] [[Nij-Seelân]]: goud
|-
|rowspan="4"|'''2014'''
|''Partition''
| nom. foar in ''[[MTV Video Music Award]]'' foar bêste fideoklip fan in froulike artyst<br> nom. foar in ''MTV Video Music Award'' foar bêste goreografy yn in fideoklip<br> nom. foar in ''[[BET Award]]'' foar fideoklip fan it jier
|n.f.t.
|-
|''Pretty Hurts''
| ''[[MTV Video Music Award]]'' foar bêste fideoklip mei in maatskiplik boadskip<br> ''MTV Video Music Award'' foar bêste sinematografy yn in fideoklip<br> ''[[Soul Train Music Award|Soul Train Music Ashford & Simpson's Songwriter Award]]''<br> nom. foar in ''MTV Video Music Award'' foar bêste rezjy fan in fideoklip<br> nom. foar in ''MTV Video Music Award'' foar bêste editing fan in fideoklip
|n.f.t.
|-
|''Flawless'' <small>(mei [[Chimamanda Ngozi Adichie]] of [[Nicki Minaj]])</small>
| n.f.t.
| n.f.t.
|-
|''7/11''
| n.f.t.
| n.f.t.
|}
;Gastsingles
{| class="wikitable"
|-
! Jier
! Titel
! Prizen en nominaasjes
! Resultaat
|-
| '''2000'''
|''I Got That'' <small>(mei [[Amil (rapper)|Amil]])</small>
| n.f.t.
| n.f.t.
|-
| '''2002'''
|''’03 Bonnie & Clyde'' <small>(mei [[Jay-Z]])</small>
| nom. foar in ''[[Teen Choice Award]]'' foar favorite gearwurking<br> nom. foar in ''[[BET Award]]'' foar bêste gearwurking<br> ''[[ASCAP Award]]'' foar meast útfierde popliet
|[[Ofbyld:Flag of Australia (converted).svg|20px]] [[Austraalje (lân)|Austraalje]]: platina<br> [[Ofbyld:Flag of the United States.svg|20px]] [[Feriene Steaten]]: goud
|-
| '''2007'''
|''Hollywood'' <small>(mei [[Jay-Z]])</small>
| n.f.t.
| n.f.t.
|-
|'''2008'''
|''Love in This Club Part II'' <small>(mei [[Usher]] en [[Lil Wayne]])</small>
| n.f.t.
| n.f.t.
|-
|rowspan="2"|'''2010'''
|''Put It in a Love Song'' <small>(mei [[Alicia Keys]])</small>
| n.f.t.
| [[Ofbyld:Flag of Australia (converted).svg|20px]] [[Austraalje (lân)|Austraalje]]: goud
|-
|''Telephone'' <small>(mei [[Lady Gaga]])</small>
| ''[[MTV Video Music Award]]'' foar bêste gearwurking<br> ''[[MTV Platinum Play Award]]'' foar meast draaide nûmer<br> ''[[NRJ Music Award]]'' foar fideoklip fan it jier<br> ''[[ASCAP Award]]'' foar meast útfierde popliet<br> ''[[BMI Pop Music Award]]'' foar bêste liet<br> nom. foar in ''[[Grammy Award]]'' foar bêste popsang-gearwurking<br> nom. foar in ''[[MTV Europe Music Award]]'' foar bêste fideoklip fan in froulike artyst<br> nom. foar in ''[[People's Choice Award]]'' foar favorite liet<br> nom. foar in ''People's Choice Award'' foar favorite fideoklip<br> nom. foar in ''[[International Dance Music Award]]'' foar bêste fideoklip<br> nom. foar in ''NRJ Music Award'' foar ynternasjonale gearwurking fan it jier<br> nom. foar in ''[[UK Music Video Award]]'' foar bêste ynternasjonale fideoklip<br> nom. foar in ''[[MuchMusic Video Award]]'' foar ynternasjonale fideoklip fan it jier<br> nom. foar in ''[[Teen Choice Award]]'' foar favorite gearwurking<br> nom. foar in ''[[Nickelodeon Kids' Choice Award|Nickelodeon Kids' Choice Award, Australia]]'' foar favorite liet
| [[Ofbyld:Flag of Australia (converted).svg|20px]] [[Austraalje (lân)|Austraalje]]: 3x platina<br> [[Ofbyld:Flag of Canada.svg|20px]] [[Kanada]]: 3x platina<br> [[Ofbyld:Flag of the United Kingdom.svg|20px]] [[Grut-Brittanje]]: platina<br> [[Ofbyld:Flag of New Zealand.svg|20px]] [[Nij-Seelân]]: platina<br> [[Ofbyld:Flag of Germany.svg|20px]] [[Dútslân]]: goud<br> [[Ofbyld:Flag of Switzerland.svg|15px]] [[Switserlân]]: goud
|-
| '''2011'''
|''Lift Off'' <small>(mei [[Jay-Z]] en [[Kanye West]])</small>
| n.f.t.
| n.f.t.
|-
|rowspan="2"|'''2014'''
|''Part II (On the Run)'' <small>(mei [[Jay-Z]])</small>
| nom. foar in ''[[Grammy Award]]'' foar bêste rap/sang-gearwurking
|n.f.t.
|-
|''Say Yes'' <small>(mei [[Michelle Williams]] en [[Kelly Rowland]])</small>
| nom. foar in ''[[Soul Train Music Award]]'' foar bêste gospel/ynspirasjonele liet<br>
|n.f.t.
|}
;Promoasjesingles
{| class="wikitable"
|-
! Jier
! Titel
! Prizen en nominaasjes
! Resultaat
|-
|rowspan="2"|'''2003'''
|''Daddy''
| n.f.t.
| n.f.t.
|-
|''What's It Gonna Be?''
| n.f.t.
| n.f.t.
|-
|rowspan="2"|'''2006'''
|''One Night Only'' <small>(mei "Deena Jones and the Dreams", yn 'e film ''Dreamgirls'')</small>
| n.f.t.
| n.f.t.
|-
|''Upgrade U'' <small>(mei [[Jay-Z]])</small>
| nom. foar in ''[[BET Award]]'' foar bêste gearwurking
|n.f.t.
|-
|rowspan="2"|'''2009'''
|''Si Yo Fuera un Chico''
| n.f.t.
| n.f.t.
|-
|''Sing a Song''
| n.f.t.
| n.f.t.
|-
| '''2010'''
|''Fever''
| n.f.t.
| n.f.t.
|-
| '''2011'''
|''1+1''
| n.f.t.
| n.f.t.
|}
;Oare singles yn 'e hitlisten
{| class="wikitable"
|-
! Jier
! Titel
! Prizen en nominaasjes
! Resultaat
|-
| '''2003'''
|''Sexy Lil' Thug''
| n.f.t.
| n.f.t.
|-
| '''2004'''
|''Dangerously in Love 2''
|''[[Grammy Award]]'' foar bêste R&B-sangoptreden fan in froulike artyst
|n.f.t.
|-
|rowspan="5"|'''2006'''
|''A Woman Like Me''
| n.f.t.
| n.f.t.
|-
|''Kitty Kat''
| n.f.t.
| n.f.t.
|-
|''Lost Your Mind''
| n.f.t.
| n.f.t.
|-
|''Freakum Dress''
| n.f.t.
| n.f.t.
|-
|''Resentment''
| n.f.t.
| n.f.t.
|-
| '''2007'''
|''Irreemplazable''
| n.f.t.
| n.f.t.
|-
| '''2008'''
|''Ave Maria''
| n.f.t.
| n.f.t.
|-
|'''2009'''
|''Radio''
| n.f.t.
| n.f.t.
|-
|rowspan="2"|'''2010'''
|''Halo'' (live)
| nom. foar in ''[[Grammy Award]]'' foar bêste popsangoptreden troch in froulike artyst
|n.f.t.
|-
|''See Me Now'' <small>(mei [[Kanye West]], [[Charlie Wilson]] en [[Big Sean]])</small>
| n.f.t.
| n.f.t.
|-
| '''2011'''
|''I Was Here''
| nom. foar in ''[[MTV Video Music Award]]'' foar bêste fideoklip mei in maatskiplik boadskip<br> nom. foar in ''[[NAACP Image Award]]'' foar treflike fideoklip
|n.f.t.
|-
|rowspan="2"|'''2012'''
|''Dance for You''
|''[[ASCAP Award]]'' foar meast útfierde R&B/hiphop-liet
|n.f.t.
|-
|''Love a Woman'' <small>(mei [[Mary J. Blige]])</small>
| n.f.t.
| n.f.t.
|-
|rowspan="2"|'''2013'''
|''Mine'' <small>(mei [[Drake (rapper)|Drake]])</small>
| n.f.t.
| n.f.t.
|-
|''Blow''
| n.f.t.
| n.f.t.
|-
|rowspan="2"|'''2014'''
|''Ring Off''
| n.f.t.
| n.f.t.
|-
|''Standing on the Sun'' <small>(mei [[Mr. Vegas]])</small>
| n.f.t.
| n.f.t.
|}
==Prizen en nominaasjes==
Foar in folsleine list mei alle prizen en nominaasjes fan Beyoncé Knowles, sjocht op [[:en:List of awards and nominations received by Beyoncé|dizze side]], op 'e Ingelske Wikipedy.
==Keppelings om utens==
* {{en}} [http://beyonce.com/ Offisjele webside fan Beyoncé Knowles]
* {{en}} [http://www.imdb.com/name/nm461498/ Beyoncé Knowles yn 'e ''Internet Movie Database'' (IMDb)]
{{boarnen|boarnefernijing=
Foar boarnen en oare literatuer, sjoch ûnder: [http://en.wikipedia.org/wiki/Beyoncé ''Notes'' en ''References'', op dizze side].
----
{{commonscat|Beyoncé}}
}}
{{DEFAULTSORT:Knowles, Beyoncé}}
[[Kategory:Amerikaansk sjonger]]
[[Kategory:Amerikaansk sjonger yn it Spaansk]]
[[Kategory:Amerikaansk dûnser]]
[[Kategory:Amerikaansk koreograaf]]
[[Kategory:Amerikaansk lietsjeskriuwer]]
[[Kategory:Amerikaansk R&B-artyst]]
[[Kategory:Amerikaansk dance-artyst]]
[[Kategory:Amerikaansk hiphopartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk soul-artyst]]
[[Kategory:Amerikaansk filmakteur]]
[[Kategory:Amerikaansk stimakteur]]
[[Kategory:Amerikaansk dokumintêremakker]]
[[Kategory:Amerikaansk fideoklipregisseur]]
[[Kategory:Amerikaansk filmprodusint]]
[[Kategory:Amerikaansk muzykprodusint]]
[[Kategory:Amerikaansk ûndernimmer]]
[[Kategory:Amerikaansk moadeûntwerper]]
[[Kategory:Amerikaansk filantroop]]
[[Kategory:Amerikaansk feminist]]
[[Kategory:Grammy-winner]]
[[Kategory:Emmy-winner]]
[[Kategory:Amerikaansk muzikant fan Afro-Amerikaansk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk dûnser fan Afro-Amerikaansk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk koreograaf fan Afro-Amerikaansk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk skriuwer fan Afro-Amerikaansk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk akteur fan Afro-Amerikaansk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk regisseur fan Afro-Amerikaansk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk produsint fan Afro-Amerikaansk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk ûndernimmer fan Afro-Amerikaansk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk filantroop fan Afro-Amerikaansk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk feminist fan Afro-Amerikaansk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk persoan fan Iersk komôf]]
[[Kategory:Persoan fan Louisiaansk-Kreoalsk komôf]]
[[Kategory:Persoan fan Kadjun-komôf]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1981]]
s0giz3gkgwrtlqi2vjfrjuwotvyit1j
1086700
1086520
2022-08-05T21:56:58Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Keppelings om utens */ kt
wikitext
text/x-wiki
{{Sjonger of muzikant
| ôfbylding = Beyoncé Army.mil cropped-2.jpg
| ôfbyldingstekst =
| ôfbyldingsbreedte = 230px
| echte namme = Beyoncé Giselle Knowles-Carter
| nasjonaliteit = [[File:Flag of the United States.svg|20px]] [[Feriene Steaten|Amerikaansk]]
| berne = [[4 septimber]] [[1981]]
| berteplak = [[Houston]] ([[Teksas]])
| stoarn =
| stjerplak =
| etnisiteit = [[File:Flag of the UNIA.svg|20px]] [[Afro-Amerikanen|Afro-Amerikaansk]] <br>[[File:Flagge fan de Louisiaanske Kreoalen.PNG|20px]] [[Louisiaanske Kreoalen|Lousiaansk-Kreoalsk]] <br>[[File:Flag of the American Indian Movement.svg|20px]] [[Yndianen|Yndiaansk]] <br>[[File:Flag of Acadiana.svg|20px]] [[Kadjuns|Kadjunsk]] <br>[[File:Flag of France.svg|20px]] [[Frânsen|Frânsk]] <br>[[File:Flag of Ireland.svg|20px]] [[Ieren (folk)|Iersk]]
| sjenre = [[R&B]], [[dance (muzyk)|dance]], [[hiphop]], [[soul (muzyk)|soul]]
| ynstrumint =
| sjongtaal = [[Ingelsk]], [[Spaansk]]
| grutste hit(s) = ''Crazy in Love'' <br>''Irreplaceable'' <br>''Single Ladies (Put a Ring on It)''<br> ''If I Were a Boy'' <br>''Halo''
| jierren aktyf = [[1997]] – no
| prizen = 20 [[Grammy Award]]s <br>[[Emmy Award]] 2013
| webside = [http://beyonce.com beyonce.com]
}}
'''Beyoncé Knowles''' (útspr.: /biːˈjɒnseɪ: noʊlz/; folút: '''Beyoncé Giselle Knowles-Carter''', en ek wol simpelwei bekend as: '''Beyoncé'''; [[Houston]] ([[Teksas]]), [[4 septimber]] [[1981]]), is in [[Feriene Steaten|Amerikaansk]] [[sjongster]], [[dûnseresse]], [[liet]]sjeskriuwster, [[goreografe]], [[aktrise]], [[regisseur]], [[muzyk]]produsinte, [[moade]]ûntwerpster en ûndernimster fan mingd [[etnyske groep|etnysk]] komôf. Hja naam as bern diel oan ferskate sjong- en dûnswedstriden, en briek oan 'e ein fan 'e njoggentiger jierren troch as de ''lead''-sjongster fan 'e fammegroep ''[[Destiny's Child]]''. Yn [[2003]] fêstige Knowles mei har debútalbum ''Dangerously in Love'' har solokarriêre, dat nei it útinoar fallen fan ''Destiny's Child'', yn [[2005]], koe hja daliks in trochstart meitsje. Mei 20 ''[[Grammy]]s'', in ''[[Emmy Award|Emmy]]'', 75 miljoen ferkochte platen as solo-artyste en dêropta nochris 60 miljoen as lid fan ''Destiny's Child'' is Knowles ien fan 'e grutste en bêstferkeapjende muzykartysten aller tiden. Njonken har sjongkarriêre hat hja har ek oppenearre as aktrise, wêrby't se û.m. de op [[Diana Ross]] basearre rol fan ''lead''-sjongster yn in jierren-sechtichfammegroep fertolke yn 'e film ''[[Dreamgirls (film)|Dreamgirls]]''. Guon fan har bekendste nûmers binne ''Crazy in Love'', ''Irreplaceable'', ''Single Ladies (Put a Ring on It)'', ''If I Were a Boy'' en ''Halo''.
==Libben en karriêre==
===Komôf===
Beyoncé Knowles waard yn [[1981]] berne yn [[Houston]], yn 'e [[Amerikaanske steaten|steat]] [[Teksas]], as de dochter fan [[Mathew Knowles]], it haad ferkeap by [[kopiëarmasine]]fabrikant [[Xerox]], en [[Tina Knowles|Celestine Ann "Tina" Beyincé]], de eigneresse fan in [[kapsalon]]. Har ûngebrûklike foarnamme is in tribút oan har memme famkesnamme. Hja hat in jongere suster, [[Solange Knowles|Solange]], dy't ek sjongster is. Oan har heitekant is hja fan [[Afro-Amerikanen|Afro-Amerikaansk]] komôf, en oan har memmekant grutdiels fan [[Louisiaanske Kreoalen|Louisiaansk-Kreoalsk]] komôf, fermongen mei [[Yndianen|Yndiaansk]], [[Kadjuns|Kadjunsk]], [[Frânsen|Frânsk]] en [[Ieren (folk)|Iersk]] bloed. Ien fan har foarâlden wie de [[Akadiërs|Akadyske]] foaroanman [[Joseph Broussard]], byneamd ''Beausoleil''.
[[File:Beyoncé_Cosmetology_Center.jpg|left|thumb|230px|Knowles (m.) en har mem Tina Knowles (lofts fan har) by de iepening fan it ''Beyoncé Cometology Center'', yn [[2010]].]]
===Jonkheid===
Op 'e [[legere skoalle]], yn [[Fredericksburg (Teksas)|Fredericksburg]], folge Knowles al [[dûns]]lessen. It wie ek dêr, dat har sjongtalint ûntdutsen waard. Mei sân jier wûn hja in talintejacht foar skoallearlingen, wêrby't hja bern fan fyftjin en sechstjin jier fersloech. Sadwaande skreaune har âlden har yn [[1990]] yn op 'e ''Parker Elementary School'' yn Houston, dêr't in grut diel fan it lesprogramma op [[muzyk]] rjochte wie. Dêrnjonken song Knowles ek yn in [[tsjerke|tsjerkkoar]]. Mei acht jier foarmen Knowles, har kammeraatske [[Kelly Rowland]] en fjouwer oare famkes nei in audysje de fammegroep ''[[Girl's Tyme]]''. Koarte tiid letter die dy groep mei oan 'e talintejacht ''Star Search'', dy't yn 'e Feriene Steaten útstjoerd waard op 'e nasjonale [[tillefyzje]], mar se foelen bûten de prizen.
Yn [[1995]] joech Knowles har heit syn baan op om foltiids manager fan ''Girl's Tyme'' te wurden. Dêrtroch waard syn ynkommen mei de helte werombrocht, en fan gefolgen moast it gesin Knowles harren hûs ferkeapje en kamen Beyoncé har âlden yn aparte apartemintsjes te wenjen. Ien fan Mathew Knowles syn earste besluten as manager wie om 'e leden fan 'e groep werom te bringen fan seis nei fjouwer. De trochbraak fan ''Girl's Tyme'' bleau út, en doe't de finansjele swierrichheden dêrtroch oanboazen, rekke de relaasje fan Knowles har âlden yn swierwaar. Yn [[1996]] koe de groep troch in oerienkomst mei ''[[Sony Music]]'' einlings begjinne mei it opnimmen fan it debútalbum, wat late ta in fermoedsoening binnen de Knowles-famylje. Koarte tiid letter wist Mathew Knowles foar de famkes in kontrakt by ''[[Columbia Records]]'' yn 'e wacht te slepen.
[[File:Destiny's Child Tour.jpg|right|thumb|250px|In optreden fan ''Destiny's Child''.]]
===''Destiny's Child''===
''Girl's Tyme'' feroare yn [[1996]] syn namme yn ''[[Destiny's Child]]'' ("Bern fan it Lot"), op grûn fan in passaazje út it boek ''[[Jesaja (bibelboek)|Jesaja]]'', dy't útkeazen wie troch Knowles har [[bibel]]fêste mem. Yn [[1997]] waard it earste [[liet]] by in grut muzyklabel útbrocht: ''Killing Time'', dat ûnderdiel útmakke fan 'e ''[[soundtrack]]'' fan 'e súksesfolle [[Hollywood]]-[[film]] ''[[Men in Black (film)|Men in Black]]''. It jiers dêrop kaam it debútalbum út, dat ek fan ''Destiny's Child'' hiet, mei dêrop û.m. de earste grutte hit fan 'e groep: it nûmer ''No, No, No''. It twadde album, ''The Writing's on the Wall'' ([[1999]]) waard ferskate kearen [[platina plaat|platina]], en befette nûmers as ''Bills, Bills, Bills'', ''Jumpin' Jumpin' ''en ''Say My Name''. Dat lêste nûmer waard ien fan 'e grutste hits fan ''Destiny's Child'', dêr't de groep syn earste beide ''[[Grammy Award]]s'' mei binnenhelle. Wrâldwiid waarden der fan ''The Writing's on the Wall'' mear as 8 miljoen eksimplaren ferkocht.
Om dy tiid hinne ûntstie der rebûlje yn 'e band, doe't twa fan 'e fjouwer leden, [[LaTavia Roberson]] en [[LeToya Luckett]], har nocht krigen fan 'e Mathew Knowles syn oerhearskjende hâlding. Hja ferlieten úteinlik de groep en waarden ferfongen troch [[Farrah Franklin]] en [[Michelle Williams]]. Yn 'e [[media]] krige Beyoncé Knowles de skuld hjirfoar op 'e lea skood en har langjierrige freon makke der de ferkearing om út, dat fan gefolgen rekke hja swier [[klinysk depresje|depressyf]], wat ferskate jierren oanhold. Franklin koe al rillegau wer opstappe, en ''Destiny's Child'' gie fierder mei inkeld Knowles, Kelly Rowland en Michelle Williams. Yn dy gearstalling naam de band it nûmer ''Independent Woman Part I'' op, dat ûnderdiel útmakke fan 'e ''soundtrack'' fan 'e film ''[[Charlie's Angels (film út 2000)|Charlie's Angels]]'', en dat alve wiken efterinoar op nûmer 1 stie yn 'e Amerikaanske hitlisten. Yn [[2001]] kaam it album ''Survivor'' út, mei as grutste hits ''Bootylicious'' en de titelsong ''Survivor'', dy't ''Destiny's Child'' op 'e nij in ''Grammy Award'' opsmiet. Mar nei't yn [[oktober]] [[2001]] it [[kryst]]album ''8 Days of Christmas'' útbrocht wie, waard oankundige dat ''Destiny's Child'' foarearst stillein waard, sadat de bandleden elts in solokarriêre prebearje koene.
[[File:Beyonce Baby Boy Dancing.jpg|left|thumb|250px|Beyoncé Knowles by in optreden ûnder it nûmer ''Baby Boy'', yn [[2003]].]]
===Solokarriêre===
Knowles har earste muzykopname los fan ''Destiny's Child'' wie har bydrage oan it nûmer ''’03 Bonnie & Clyde'', fan [[rapper]] [[Jay-Z]], yn [[oktober]] [[2002]]. Har earste solo-album, mei as titel ''Dangerously in Love'', kaam út yn [[juny]] [[2003]], nei't sawol Michelle Williams as Kelly Rowland in eigen album publisearre hiene. Fan ''Dangerously in Love'', dat boppe-oan yn 'e albumlisten binnenkaam, giene allinnich al yn 'e earste wike 317.000 eksimplaren oer de toanbank. Uteinlik soene der wrâldwiid mear as 11 miljoen eksimplaren fan ferkocht wurde, wêrmei't it yn 'e Feriene Steaten fjouwer kear platina waard, yn [[Austraalje (lân)|Austraalje]] en [[Grut-Brittanje]] trije kear platina en yn [[Dútslân]], [[Kanada]] en [[Nij-Seelân]] ien kear platina. De meast súksesfolle nûmers wiene ''Crazy in Love'', ''Baby Boy'', ''Naughty Girl'' en ''Me, Myself and I''. Ein [[2003]] gie Knowles op toernee yn [[Jeropa]] en lettere ek yn 'e [[Feriene Steaten]], en op [[1 febrewaris]] [[2004]] waard hja útornearre om it Amerikaanske [[folksliet]] te sjongen oan it begjin fan 'e ''[[Super Bowl]]'', de bêst besjoene Amerikaanske [[sport]]wedstryd fan it jier.
Hoewol't Knowles eins fan doel west hie om daliks in twadde solo-album út te bringen, lei se dat wurk earst oan kant om mei Rowland en Williams in lêste album fan ''Destiny's Child'' te meitsjen. Dat album, ''Destiny Fulfilled'', kaam yn [[novimber]] [[2004]] út, mei as grutste hits ''Soldier'' en ''Lose My Breath''. Neitiid gie de groep op in wrâldtoernee, wêrby't Kelly Rowland op [[11 juny]] [[2005]] yn [[Barseloana (stêd)|Barseloana]] oankundige dat oan 'e ein fan it toernee definityf it doek falle soe foar ''Destiny's Child''.
[[File:I Am... Tour 11 cropped.jpg|right|thumb|180px|Beyoncé Knowles sjongt ''Single Ladies (Put a Ring on It'', yn [[2009]].]]
Yn [[septimber]] [[2006]] brocht Knowles har twadde solo-album út, ''B'Day'', dêr't yn 'e earste wike 541.000 eksimplaren fan ferkocht waarden. De ''lead''-single ''Déjà Vu'', mei rapper Jay-Z, die it tige goed yn 'e Feriene Steaten, mar ynternasjonaal wie it nûmer ''Irreplaceable'' in folle grutter súkses. Nei har earste wrâldtoernee as solo-artyste, wêrmei't se mear as $24 miljoen fertsjinne, brocht Knowles ''B'Day'' op 'e nij út mei fiif ekstra nûmers, wêrûnder ''Beautiful Liar'', in duët mei [[Shakira]]. Har trêde studio-album, ''I Am... Sasha Fierce'', folge in lyts jier letter, yn [[april]] [[2008]]. Dêrop yntrodusearre Knowles har [[alter ego]], "Sasha Fierce", in personaazje dat se optocht hie ûnder it meitsjen fan 'e single ''Crazy in Love'', yn [[2003]]. ''I Am... Sasha Fierce'' kaam yn 'e Amerikaanske albumlisten op it earste plak binnen, en omfieme û.m. de ûnbidich grutte hit ''Single Ladies (Put a Ring on It)'', mei in [[fideoklip]] dy't ikoanysk wurden is, en teffens oare súksesnûmers as ''If I Were a Boy'' en ''Halo''.
Nettsjinsteande it grutte súkses fan it nûmer wûn ''Single Ladies'' by de útrikking fan 'e ''[[MTV Video Music Awards]]'' de priis yn 'e kategory bêste fideoklip fan in froulike artyst net. Dy gie nammentlik nei ''You Belong with Me'', fan [[country]]-[[popmuzyk|pop]]sjongster [[Taylor Swift]]. Dit late ta in [[Kanye West-MTV Video Music Awards-skandaal|opsjen jaand ynsidint]], wêrby't sjonger [[Kanye West]] tige ûnfatsoenlik it tankwurd fan Swift ûnderbriek om syn miening te oppenearjen dat de priis eins oan Knowles takaam. Knowles makke dy sneue behanneling letter goed troch, doe't sy yn in oare kategory àl yn 'e prizen foel, net in eigen tankwurd út te sprekken, mar Swift wer op it poadium te heljen om har nochris yn it sintsje te setten.
[[File:Beyonce - Montreal 2013 (3).jpg|left|thumb|250px|Beyoncé Knowles by in optreden yn [[Montreal]], yn [[2013]].]]
Yn [[2009]] gie Knowles op 'e nij op wrâldtoernee, en helle dêrmei $119,5 miljoen op. Yn [[2010]] wurke se mei oan ''Telephone'', in single en fideoklip fan [[Lady Gaga]], dy't nominearre waard foar in ''Grammy Award''. Datselde jiers joech Knowles oan dat se, op advys fan har mem, har sjongkarriêre eefkes in hoartsje stilsette. Dat skoftsjen duorre njoggen moannen, en yn dy tiid brocht Knowles benammen in soad tiid troch mei har man, en fierders reizge se in protte, wêrby't se û.m. de [[Sineeske Muorre]], de [[Piramiden fan Giza]], [[Austraalje (lân)|Austraalje]], [[Ingelân]] en in ferskaat oan [[museum|museä]] en [[ballet]]foarstellings besocht. Yn [[july]] [[2011]] publisearre Knowles in eigenskreaun ferslach fan har aktiviteiten yn har skoft, ûnder de titel ''Eat, Play, Love'', yn it [[tydskrift]] ''Essence'', dêr't se in skriuwpriis mei wûn fan 'e ''New York Association of Black Journalists''.
Har fjirde album, mei de ûntsjinsisber tapaslike titel ''4'', brocht Knowles út yn [[juny]] [[2011]]. Ek dy [[cd]] kaam wer op it earste plak yn 'e Amerikaanske albumlisten binnen. Foarôf hie se twa singles fan ''4'' útkomme litten: ''Run the World (Girls)'' en ''Best Thing I Never Had'', wêrmei't se tuskenbeiden súkses hie. De fjirde single, ''Love on Top'', waard in kommersjeel súkses yn 'e Feriene Steaten, mar oer it gehiel nommen die ''4'' it minder goed as Knowles har eardere albums.
[[File:Beyoncé_Knowles_GMA_Run_the_World.jpg|right|thumb|250px|Knowles by it sjongen fan it nûmer ''Run the World (Girls)'', yn [[2011]].]]
Yn [[jannewaris]] [[2013]] song Knowles it Amerikaanske folksliet by de twadde ynauguraasje fan [[Barack Obama]] as presidint, en in moanne letter trede se yn [[New Orleans]] op yn it skoft fan 'e ''Super Bowl'', mei in show wêrfoar't se neitiid in ''[[Emmy Award]]'' wûn, de wichtichste Amerikaanske tillefyzjepriis, yn 'e kategory bêste beljochting. Fan [[april]] [[2013]] oant [[maart]] [[2014]] gie se wer op wrâldtoernee, en op [[13 desimber]] [[2013]] oerfoel se har fans troch sûnder foarôfgeande promoasjekampanje har fyfde studio-album, ''Beyoncé'', út te bringen. Ek dy cd kaam op nûmer 1 binne yn 'e Amerikaanske albumlisten, en dat makke Knowles ta de earste frou ea dy't fiif albums efterinoar op it earste plak hân hie. Fan 'e singles die ''Drunk in Love'', mei in gastoptreden fan [[Jay-Z]], it it bêst.
[[File:Beyonce_Dreamgirls_cropped.jpg|left|thumb|200px|Knowles yn [[2006]], op 'e premiêre fan 'e film ''Dreamgirls''.]]
===Aktearkarriêre===
Mei har aktearkarriêre sette Knowles yn [[2001]] útein mei de [[tillefyzjefilm]] ''[[Carmen: A Hip Hopera]]'', in moderne ynterpretaasje fan 'e bekende [[opera (muzyk)|opera]] ''[[Carmen]]'', fan 'e [[19e iuw|njoggentjinde-iuwske]] [[Frankryk|Frânske]] [[komponist]] [[Georges Bizet]]. Yn [[2002]] hie se ien fan har bekendste rollen as Foxxy Cleopatra yn 'e [[Mike Myers]]-[[komeedzje]] ''[[Austin Powers in Goldmember]]''. It jiers dêrop spile Knowles mei [[Cuba Gooding jr.]] yn 'e komyske [[musical]] ''[[The Fighting Temptations]]'', dy't net al te bêste [[resinsje]]s krige, mar yn 'e Feriene Steaten dochs in winst fan $30 miljoen makke. Neitiid spile se ek yn 'e ''[[remake]]'' fan ''[[The Pink Panther (film út 2006)|The Pink Panther]]'', mei [[Steve Martin]].
Yn [[2006]] makke Knowles namme mei de film ''[[Dreamgirls (film)|Dreamgirls]]'', mei û.o. [[Eddie Murphy]], oer in fammegroep út 'e jierren sechstich dy't basearre wie op ''[[The Supremes]]'', mei Knowles as in personaazje basearre op [[Diana Ross]]. Foar dy rol krige hja tige loovjende kritiken en waard hja nominearre foar in ''[[Golden Globe]]''. In oare heech oanskreaune rol fan Knowles wie dy fan [[blues]]sjongster [[Etta James]] yn 'e [[biografy]]ske film ''[[Cadillac Records]]'', út [[2008]]. Har rol yn 'e [[skriller]] ''[[Obsessed (film út 2009)|Obsessed]]'', út [[2009]], waard troch de kritisy in stik minder wurdearre, mar dy film makke lykwols in winst fan $68 miljoen (op in budget fan $20 miljoen).
===Oare aktiviteiten===
Behalven as [[sjongster]], [[dûnseresse]] (yn har fideoklips) en [[aktrise]] is Beyoncé Knowles ek aktyf as [[liet]]sjeskriuwster, [[stimaktrise]], [[goreografe]], [[muzyk]]produsinte, ûndernimster en [[regisseur]] en produsinte fan fideoklips en [[dokumintêre]]s. Har dokumintêre fan spylfilmlingte ''Life Is But a Dream'' waard op [[16 jannewaris]] [[2013]] foar it earst útstjoerd, op [[HBO]]. Dat is in film oer harsels, wêrfoar't se û.m. ek gebrûk makke fan amateurbylden út har jonkheid. De sjogger kriget Beyoncé Knowles te sjen as bern, as sjongster, as oarehelte, mem en sakefrou, by it opnimmen fan in plaat en by it repetearjen foar ''live''-optredens.
[[File:Beyonce 01 cropped.jpg|right|thumb|140px|Beyoncé Knowles.]]
Op it mêd fan [[reklame]]spotsjes hat Knowles sûnt [[2002]] in fêst kontrakt mei ''[[Pepsi Cola]]''. Dêrnjonken hat se û.m. de [[creditcard]]s fan ''[[American Express]]'', de [[kompjûterspultsje]]s fan [[Nintendo DS]], de [[kosmetika]] fan [[L'Oréal]] en it [[rûkersguod]] fan [[Tommy Hilfiger]] en [[Emporio Armani]] oanpriizge. Yn [[2010]] brocht se ûnder de namme ''Heat'' foar it earst in eigen parfum op 'e merk, folge troch ''Heat Rush'' yn [[febrewaris]] [[2011]], en ''Pulse'' letter dat jiers. De yn totaal seis edysjes fan ''Heat'' binne op 't heden wrâlds bêstferkeapjende rûkersguod fan in ferneamd persoan, mei ferkeapsifers fan boppe de $400 miljoen. Yn [[2005]] begûnen Knowles en har mem tegearre, ûnder de namme ''House of Deréon'', frouljus[[moade]] te meitsjen. It merk is ferneamd nei Knowles har beppe oan memmekant, Agnèz Deréon, dy't yn har tiid in heech yn oansjen steand naaister wie yn New Orleans. De kolleksje omfiemet sportklean, [[denim]] mei [[bûnt (stof)|bûnt]], en frouljusklean mei asseswares, lykas [[hântas]]kes en [[skuon]].
[[File:Beyoncé_e_Jay-Z.jpg|left|thumb|250px|Knowles mei har man [[Jay-Z]], by in mienskiplik optreden.]]
===Priveelibben===
Knowles begûn in relaasje mei [[rapper]] [[Jay-Z]] nei harren gearwurking foar syn single ''’03 Bonnie & Clyde'', yn [[2002]]. Hja trouden bûten de publisiteit om, op [[4 april]] [[2008]], en steane derom bekend dat se as troud pear tige op har privacy steld binne. Earne yn [[2010]] of begjin [[2011]] krige Knowles in [[miskream]], in ûnderfining dy't se neitiid omskreau as it fertrietlikste dat har ea oerkomd wie. Yn [[april]] [[2012]] rekke se yn [[Parys]], dêr't se wiene foar opnamen foar de omslach fan har album ''4'', ûnferwachts wer [[swierwêzen|swier]]. Dat bliere nijs brocht Knowles út oan 'e wrâld troch oan 'e ein fan har optreden op 'e útrikking fan 'e ''[[MTV Video Music Awards]]'' fan dat jier de mikrofoan falle te litten en har bloeske iepen te knoopjen om har groeiende [[búk]] sjen te litten. Op [[7 jannewaris]] [[2012]] befoel se yn [[New York (stêd)|New York]] fan har dochter Blue Ivy Carter.
Underwilens hie Knowles har heit in oardeljierrige affêre hân mei aktrise [[Alexsandra Wright]], dy't yn [[febrewaris]] [[2010]] Knowles har healbruorke Nixon te wrâld brocht. Doe't dat oan it ljocht kaam, wie it de deastek foar it [[houlik]] fan har âlden, en yn [[novimber]] [[2011]] skieden dy nei 31 jier byinoar west te hawwen. Knowles ferbriek dêrnei alle saaklike bannen mei har heit, al hâldt se út dat se inoar privee noch wol sjogge.
Knowles stiet ek bekend om har [[goeddiedichheid]]sprojekten. Sa rjochte se yn [[2005]], nei de evakuaasje en ferrinnewearring fan New Orleans troch de [[orkaan]] [[Orkaan Katrina|Katrina]], mei [[Kelly Rowland]] de ''Survivors Foundation'' op, om tydlik ûnderdak foar de evakuees yn Houston te fersoargjen. Dy [[stifting]] bestiet noch altyd en hat syn wurkterrein sûnt ek útwreide nei oare projekten. Nei de [[Ierdskodding fan Haïty (2010)|swiere ierdskodding]] op [[Haïty]], yn [[2010]], die Knowles mei oan 'e helpaksje foar dat lân, dy't organisearre wie troch akteur [[George Clooney]] en muzikant [[Wyclef Jean]]. Datselde jiers iepenen Knowles en har mem it ''Beyoncé Cosmetology Center'' yn it ''Phoenix House'', in opfangtehûs foar [[drugs]]ferslaafden yn 'e Newyorkske wyk [[Brooklyn (New York)|Brooklyn]], dêr't de bewenners in sân moannen duorjende oplieding yn [[kosmetology]] folgje kinne.
==Diskografy (as solo-artyste)==
===Albums===
;Studio-albums
{| class="wikitable"
|-
! Jier
! Titel
! Prizen en nominaasjes
! Resultaat
|-
|'''2003'''
|''Dangerously in Love''
|''[[Grammy Award]]'' foar bêste kontemporêne R&B-album<br> ''[[Soul Train Music Award]]'' foar bêste R&B/soul-album fan in froulike artyst<br> ''[[Premio Amigo]]'' foar bêste ynternasjonale album<br> nom. foar in ''[[American Music Award]]'' foar bêste soul/R&B-album<br> nom. foar in ''[[MTV Europe Music Award]]'' foar bêste album<br> nom. foar in ''Soul Train Music Award'' foar album fan it jier<br> nom. foar in ''[[BRIT Award]]'' foar bêste ynternasjonale album<br> nom. foar in ''[[MOBO Award]]'' foar bêste album
|[[Ofbyld:Flag of the United States.svg|20px]] [[Feriene Steaten]]: 4x platina<br> [[Ofbyld:Flag of Australia (converted).svg|20px]] [[Austraalje (lân)|Austraalje]]: 3x platina<br> [[Ofbyld:Flag of the United Kingdom.svg|20px]] [[Grut-Brittanje]]: 3x platina<br> [[Ofbyld:Flag of Germany.svg|20px]] [[Dútslân]]: platina<br> [[Ofbyld:Flag of Canada.svg|20px]] [[Kanada]]: platina<br> [[Ofbyld:Flag of New Zealand.svg|20px]] [[Nij-Seelân]]: platina<br> [[Ofbyld:Flag of the United Nations.svg|20px]] wrâldwiid: platina
|-
|'''2006'''
|''B'Day''
| ''[[Grammy Award]]'' foar bêste kontemporêne R&B-album<br> nom. foar in ''[[American Music Award]]'' foar bêste soul/R&B-album<br> nom. foar in ''[[Soul Train Music Award]]'' foar bêste R&B/soul-album fan in froulike artyst<br> nom. foar in ''[[NAACP Image Award]]'' foar treflik album
|[[Ofbyld:Flag of the United States.svg|20px]] [[Feriene Steaten]]: 3x platina<br> [[Ofbyld:Flag of the United Kingdom.svg|20px]] [[Grut-Brittanje]]: platina + goud<br> [[Ofbyld:Flag of Australia (converted).svg|20px]] [[Austraalje (lân)|Austraalje]]: platina<br> [[Ofbyld:Flag of Ireland.svg|20px]] [[Ierlân]]: platina<br> [[Ofbyld:Flag of Canada.svg|20px]] [[Kanada]]: platina<br> [[Ofbyld:Flag of New Zealand.svg|20px]] [[Nij-Seelân]]: platina<br> [[Ofbyld:Flag of Germany.svg|20px]] [[Dútslân]]: goud<br> [[Ofbyld:Flag of Switzerland.svg|15px]] [[Switserlân]]: goud
|-
|'''2008'''
|''I Am... Sasha Fierce''
| ''[[Grammy Award]]'' foar bêste kontemporêne R&B-album<br> ''[[Soul Train Music Award]]'' foar album fan it jier<br> nom. foar in ''[[Grammy Award]]'' foar album fan it jier<br> nom. foar in ''[[American Music Award]]'' foar bêste soul/R&B-album<br> nom. foar in ''[[NRJ Music Award]]'' foar ynternasjonaal album fan it jier<br> nom. foar in ''[[MOBO Award]]'' foar bêste album<br> nom. foar in ''[[Teen Choice Award]]'' foar favorite album fan in froulike artyst<br> nom. foar in ''[[NAACP Image Award]]'' foar treflik album
|[[Ofbyld:Flag of the United Kingdom.svg|20px]] [[Grut-Brittanje]]: 5x platina<br> [[Ofbyld:Flag of Australia (converted).svg|20px]] [[Austraalje (lân)|Austraalje]]: 3x platina<br> [[Ofbyld:Flag of Canada.svg|20px]] [[Kanada]]: 3x platina<br> [[Ofbyld:Flag of the United States.svg|20px]] [[Feriene Steaten]]: 2x platina<br> [[Ofbyld:Flag of Ireland.svg|20px]] [[Ierlân]]: 2x platina<br> [[Ofbyld:Flag of New Zealand.svg|20px]] [[Nij-Seelân]]: 2x platina<br> [[Ofbyld:Flag of Germany.svg|20px]] [[Dútslân]]: platina<br> [[Ofbyld:Flag of Switzerland.svg|15px]] [[Switserlân]]: goud
|-
|'''2011'''
|''4''
|''[[Billboard Music Award]]'' foar bêste R&B-album<br> nom. foar in ''[[American Music Award]]'' foar bêste soul/R&B-album<br> nom. foar in ''[[People's Choice Award]]'' foar favorite album<br> nom. foar in ''[[Soul Train Music Award]]'' foar album fan it jier<br> nom. foar in ''[[Grammis Award]]'' foar bêste ynternasjonale album<br> nom. foar in ''[[NAACP Image Award]]'' foar treflik album
|[[Ofbyld:Flag of the United Kingdom.svg|20px]] [[Grut-Brittanje]]: 2x platina<br> [[Ofbyld:Flag of the United States.svg|20px]] [[Feriene Steaten]]: platina<br> [[Ofbyld:Flag of Australia (converted).svg|20px]] [[Austraalje (lân)|Austraalje]]: platina<br> [[Ofbyld:Flag of Ireland.svg|20px]] [[Ierlân]]: platina<br> [[Ofbyld:Flag of Canada.svg|20px]] [[Kanada]]: goud<br> [[Ofbyld:Flag of New Zealand.svg|20px]] [[Nij-Seelân]]: goud
|-
|'''2013'''
|''Beyoncé''
|''[[Grammy Award]]'' foar bêste ''surround sound''-album<br> ''[[American Music Award]]'' foar bêste soul/R&B-album<br> ''[[Soul Train Music Award]]'' foar album fan it jier<br> nom. foar in ''Grammy Award'' foar bêste ''urban contemporary''-album<br> nom. foar in ''Grammy Award'' foar album fan it jier<br> nom. foar in ''[[Billboard Music Award]]'' foar bêste ''[[Billboard 200]]''-album<br> nom. foar in ''Billboard Music Award'' foar bêste R&B-album<br> nom. foar in ''[[MTV Video Music Award Japan]]'' foar bêste album
|[[Ofbyld:Flag of the United States.svg|20px]] [[Feriene Steaten]]: 2x platina<br> [[Ofbyld:Flag of Australia (converted).svg|20px]] [[Austraalje (lân)|Austraalje]]: platina<br> [[Ofbyld:Flag of the United Kingdom.svg|20px]] [[Grut-Brittanje]]: platina<br> [[Ofbyld:Flag of Canada.svg|20px]] [[Kanada]]: platina<br> [[Ofbyld:Flag of New Zealand.svg|20px]] [[Nij-Seelân]]: platina<br> [[Ofbyld:Flag of Ireland.svg|20px]] [[Ierlân]]: goud<br> [[Ofbyld:Flag of Switzerland.svg|15px]] [[Switserlân]]: goud
|-
|'''2016'''
|Lemonade
|
|
|}
;''Live''-albums
{| class="wikitable"
|-
! Jier
! Titel
! Prizen en nominaasjes
! Resultaat
|-
|'''2004'''
|''Live at Wembley''
| n.f.t.
| n.f.t.
|-
|'''2007'''
|''The Beyoncé Experience Live''
| n.f.t.
| n.f.t.
|-
|'''2009'''
|''I Am... Yours''
| n.f.t.
| n.f.t.
|-
|'''2010'''
|''I Am... World Tour''
| nom. foar in ''[[Grammy Award]]'' foar bêste fideoklip (lange foarm)
|n.f.t
|-
|'''2019'''
|''Homecoming: The Live Album''
|
|
|}
;''Extended Plays''
{| class="wikitable"
|-
! Jier
! Titel
! Prizen en nominaasjes
! Resultaat
|-
|'''2004'''
|''True Star: A Private''
''Performance''
|
|
|-
|'''2007'''
|''Irreemplazable''
| n.f.t.
| n.f.t.
|-
|'''2011'''
|Heat
|
|
|-
|'''2012'''
|''4: The Remix''
| n.f.t.
| n.f.t.
|-
|'''2014'''
|''More''
| n.f.t.
| n.f.t.
|}
;Kompilaasje-albums
{| class="wikitable"
|-
! Jier
! Titel
! Prizen en nominaasjes
! Resultaat
|-
|'''2008'''
|''Dangerously in Love / Live at Wembley''
| n.f.t.
| n.f.t.
|-
|'''2009'''
|''Above and Beyoncé''
| n.f.t.
| n.f.t.
|}
===Singles===
;Eigen singles
{| class="wikitable"
|-
! Jier
! Titel
! Prizen en nominaasjes
! Resultaat
|-
|'''2002'''
|''Work It Out''
|nom. foar in ''[[MTV Video Music Award Japan]]'' foar bêste fideoklip út in film
| [[Ofbyld:Flag of Australia (converted).svg|20px]] [[Austraalje (lân)|Austraalje]]: goud
|-
|rowspan="5"|'''2003'''
|''Fighting Temptation'' <small>(mei [[Missy Elliott]], [[MC Lyte]] en [[Free (rapper)|Free]])</small>
| n.f.t.
| n.f.t.
|-
|''Crazy in Love'' <small>(mei [[Jay-Z]])</small>
| ''[[Grammy Award]]'' foar bêste R&B-liet<br> ''Grammy Award'' foar bêste rap/sang-gearwurking<br> ''[[BET Award]]'' foar bêste gearwurking<br> ''[[MTV Video Music Award]]'' foar bêste fideoklip fan in froulike artyst<br> ''MTV Video Music Award'' foar bêste R&B-fideoklip<br> ''MTV Video Music Award'' foar bêste goreografy yn in fideoklip<br> ''[[MTV Europe Music Award]]'' foar bêste liet<br> ''[[MTV Video Music Award Japan]]'' foar bêste gearwurking<br> ''[[International Dance Music Award]]'' foar bêste R&B/''urban''-nûmer<br> ''[[Vibe Award]]'' foar coolste gearwurking<br> ''[[MuchMusic Video Award]]'' foar ynternasjonale fideoklip fan it jier<br> ''[[Teen Choice Award]]'' foar favorite leafdesliet<br> ''[[Teen Choice Award]]'' foar favorite simmerliet<br> ''[[ASCAP Award]]'' foar meast útfierde popliet<br> ''ASCAP Award'' foar meast útfierde R&B/hiphop-liet<br> ''[[BMI Pop Music Award]]'' foar meast útfierde liet<br> ''[[BMI Urban Music Award]]'' foar bêste liet<br> nom. foar in ''Grammy Award'' foar plaat fan it jier<br> nom. foar de publykspriis fan 'e ''MTV Video Music Awards''<br> nom. foar in ''[[MTV Video Music Award Japan]]'' foar bêste fideoklip fan in froulike artyst<br> nom. foar in ''[[Soul Train Music Award]]'' foar bêste R&B/soul-single fan in froulike artyst<br> nom. foar in ''BET Award'' foar fideoklip fan it jier<br> nom. foar de publykspriis fan 'e ''BET Awards''<br> nom. foar in ''[[MOBO Award]]'' foar bêste fideoklip<br> nom. foar in ''MOBO Award'' foar bêste single<br> nom. foar in ''Vibe Award'' foar hipste fideoklip<br> nom. foar in ''[[NAACP Image Award]]'' foar treflik liet<br> nom. foar in ''NAACP Image Award'' foar treflike fideoklip
|[[Ofbyld:Flag of the United States.svg|20px]] [[Feriene Steaten]]: platina<br> [[Ofbyld:Flag of Australia (converted).svg|20px]] [[Austraalje (lân)|Austraalje]]: platina<br> [[Ofbyld:Flag of the United Kingdom.svg|20px]] [[Grut-Brittanje]]: goud<br> [[Ofbyld:Flag of New Zealand.svg|20px]] [[Nij-Seelân]]: goud
|-
|''Baby Boy'' <small>(mei [[Sean Paul]])</small>
|''[[ASCAP Award]]'' foar meast útfierde popliet<br> ''ASCAP Award'' foar meast útfierde R&B/hiphop-liet<br> ''[[BMI Pop Music Award]]'' foar meast útfierde liet<br> ''[[BMI Urban Music Award]]'' foar bêste liet
|[[Ofbyld:Flag of the United States.svg|20px]] [[Feriene Steaten]]: platina<br> [[Ofbyld:Flag of Australia (converted).svg|20px]] [[Austraalje (lân)|Austraalje]]: platina
|-
|''Me, Myself and I''
|''[[ASCAP Award]]'' foar meast útfierde popliet<br> ''ASCAP Award'' foar meast útfierde R&B/hiphop-liet<br> ''ASCAP Award'' foar poplietsjeskriuwer fan it jier<br> nom. foar in ''[[Grammy Award]]'' foar bêste R&B-sangoptreden troch in froulike artyst<br> nom. foar in ''[[MTV Video Music Award]]'' foar bêste R&B-fideoklip<br> nom. foar in ''[[Vibe Award]]'' foar bêste R&B-liet<br> nom. foar in ''Vibe Award'' foar hipste fideoklip
| n.f.t.
|-
|''Summertime'' <small>(mei [[P. Diddy]])</small>
| n.f.t.
| n.f.t.
|-
|rowspan="2"|'''2004'''
|''Naughty Girl''
| ''[[MTV Video Music Award]]'' foar bêste fideoklip fan in froulike artyst<br> ''[[ASCAP Award]]'' foar meast útfierde popliet<br> ''ASCAP Award'' foar poplietsjeskriuwer fan it jier<br> ''[[BMI Pop Music Award]]'' foar meast útfierde liet<br> ''[[BMI London Award]]'' foar bêste popliet<br> ''BMI London Award'' foar bêste ''urban''-liet<br> nom. foar in ''MTV Video Music Award'' foar bêste ''dance''-fideoklip<br> nom. foar in ''MTV Video Music Award'' foar bêste sinematografy yn in fideoklip<br> nom. foar in ''MTV Video Music Award'' foar bêste goreografy yn in fideoklip<br> nom. foar in ''[[MTV Australia Music Award]]'' foar bêste R&B-fideoklip<br> nom. foar in ''MTV Australia Music Award'' foar meast seksy fideoklip<br> nom. foar in ''[[Soul Train Music Award]]'' foar bêste R&B/soul-single fan in froulike artyst
|[[Ofbyld:Flag of the United States.svg|20px]] [[Feriene Steaten]]: goud<br> [[Ofbyld:Flag of Australia (converted).svg|20px]] [[Austraalje (lân)|Austraalje]]: goud
|-
|''The Closer I Get to You'' <small>(mei [[Luther Vandross]])</small>
|''[[Grammy Award]]'' foar bêste R&B-sangoptreden troch in duo of groep
|n.f.t.
|-
|rowspan="2"|'''2005'''
|''Wishing on a Star''
|nom. foar in ''[[Grammy Award]]'' foar bêste R&B-sangoptreden troch in froulike artyst
| n.f.t.
|-
|''Check on It'' <small>(mei [[Slim Thug]])</small>
| ''[[MTV Video Music Award]]'' foar bêste R&B-fideoklip<br> ''[[ASCAP Award]]'' foar meast útfierde popliet<br> ''ASCAP Award'' foar meast útfierde R&B/hiphop-liet<br> ''ASCAP Award'' foar ''soundtrack''-liet fan it jier<br> ''[[BMI Pop Music Award]]'' foar bêste liet<br> nom. foar in ''[[BET Award]]'' foar bêste duët/gearwurking<br> nom. foar in ''BET Award'' foar fideoklip fan it jier<br> nom. foar in ''[[International Dance Music Award]]'' foar bêste rap/hiphop-nûmer<br>
|[[Ofbyld:Flag of the United States.svg|20px]] [[Feriene Steaten]]: goud<br> [[Ofbyld:Flag of Canada.svg|20px]] [[Kanada]]: goud
|-
|rowspan="3"|'''2006'''
|''Déjà Vu'' <small>(mei [[Jay-Z]])</small>
| ''[[MOBO Award]]'' foar bêste fideoklip<br> ''MOBO Award'' foar bêste liet<br> nom. foar in ''[[Grammy Award]]'' foar bêste R&B-liet<br> nom. foar in ''Grammy Award'' foar bêste rap/sang-gearwurking<br> nom. foar in ''[[MTV Australia Music Award]]'' foar bêste gearwurking<br> nom. foar in ''MTV Australia Music Award'' foar meast seksy fideoklip<br> nom. foar in ''[[BET Award]]'' foar bêste gearwurking<br> nom. foar in ''[[International Dance Music Award]]'' foar bêste R&B/''urban''-nûmer<br> nom. foar in ''International Dance Music Award'' foar bêste pop/''dance''-nûmer<br>
|[[Ofbyld:Flag of the United States.svg|20px]] [[Feriene Steaten]]: goud
|-
|''Ring the Alarm''
|nom. foar in ''[[Grammy Award]]'' foar bêste R&B-sangoptreden troch in froulike artyst
|[[Ofbyld:Flag of the United States.svg|20px]] [[Feriene Steaten]]: goud
|-
|''Irreplaceable''
| ''[[BET Award]]'' foar fideoklip fan it jier<br> ''[[Soul Train Music Award]]'' foar bêste R&B/soul-single fan in froulike artyst<br> ''[[ASCAP Award]]'' foar meast útfierde popliet<br> ''ASCAP Award'' foar meast útfierde R&B/hiphop-liet<br> ''[[BMI Pop Music Award]]'' foar bêste liet<br> ''[[BMI London Award]]'' foar bêste popliet<br> ''BMI London Award'' foar bêste ''urban''-liet (2007 & 2008)<br> ''[[BMI London Award|Robert S. Musel Award]]''<br> ''[[Nickelodeon Kids' Choice Award]]'' foar favorite liet<br> nom. foar in ''[[Grammy Award]]'' foar plaat fan it jier<br> nom. foar in ''[[MTV Video Music Award]]'' foar fideoklip fan it jier<br> nom. foar in ''[[MTV Australia Music Award]]'' foar bêste fideoklip fan in froulike artyst<br> nom. foar in ''MTV Australia Music Award'' foar fideoklip fan it jier<br> nom. foar in ''[[People's Choice Award]]'' foar favorite popliet<br> nom. foar in ''Soul Train Music Award'' foar bêste R&B/soul/rap-fideoklip<br> nom. foar de publykspriis fan 'e ''BET Awards''<br> nom. foar in ''[[Vibe Award]]'' foar liet fan it jier<br> nom. foar in ''[[NAACP Image Award]]'' foar treflik liet<br> nom. foar in ''NAACP Image Award'' foar treflike fideoklip
|[[Ofbyld:Flag of the United States.svg|20px]] [[Feriene Steaten]]: 2x platina<br> [[Ofbyld:Flag of Canada.svg|20px]] [[Kanada]]: 2x platina<br> [[Ofbyld:Flag of Australia (converted).svg|20px]] [[Austraalje (lân)|Austraalje]]: platina<br> [[Ofbyld:Flag of New Zealand.svg|20px]] [[Nij-Seelân]]: platina<br> [[Ofbyld:Flag of the United Kingdom.svg|20px]] [[Grut-Brittanje]]: goud
|-
|rowspan="6"|'''2007'''
|''Listen''
| nom. foar in ''[[Golden Globe]]'' foar bêste orizjinele liet út 'e ''soundtrack'' fan in film<br> nom. foar in ''[[MTV Video Music Award Japan]]'' foar bêste fideoklip út in film<br> nom. foar in ''[[Nickelodeon Kids' Choice Award|Nickelodeon Kids' Choice Award, UK]]'' foar favorite fideoklip fan in MTV-hit
| [[Ofbyld:Flag of the United Kingdom.svg|20px]] [[Grut-Brittanje]]: sulver
|-
|''Amor Gitano'' <small>(mei [[Alejandro Fernández]])</small>
|''[[Premio Amigo]]'' foar meast downloade liet<br> ''Premio Amigo'' foar liet fan it jier
|n.f.t.
|-
|''Beautiful Liar'' <small>(mei [[Shakira]])</small>
| ''[[MTV Video Music Award]]'' foar meast ierdskokkende gearwurking<br> ''[[MTV Platinum Play Award]]'' foar meast draaide nûmer<br> ''[[BMI London Award]]'' foar bêste popliet<br> ''BMI London Award'' foar bêste ''dance''-liet<br> nom. foar in ''[[Grammy Award]]'' foar bêste popsang-gearwurking<br> nom. foar in ''MTV Video Music Award'' foar bêste rezjy fan in fideoklip<br> nom. foar in ''MTV Video Music Award'' foar bêste editing fan in fideoklip<br> nom. foar in ''MTV Video Music Award'' foar bêste goreografy yn in fideoklip<br> nom. foar in ''[[MTV Europe Music Award]]'' foar meast ferslavende nûmer<br> nom. foar in ''[[MTV Video Music Award Japan]]'' foar bêste gearwurking<br> nom. foar in ''[[People's Choice Award]]'' foar favorite R&B-liet<br> nom. foar in ''[[MuchMusic Video Award]]'' foar ynternasjonale fideoklip fan it jier<br> nom. foar in ''[[BET Award]]'' foar fideoklip fan it jier<br> nom. foar in ''[[NAACP Image Award]]'' foar treflike fideoklip
|[[Ofbyld:Flag of the United States.svg|20px]] [[Feriene Steaten]]: platina<br> [[Ofbyld:Flag of Australia (converted).svg|20px]] [[Austraalje (lân)|Austraalje]]: goud<br> [[Ofbyld:Flag of the United Kingdom.svg|20px]] [[Grut-Brittanje]]: goud<br> [[Ofbyld:Flag of Germany.svg|20px]] [[Dútslân]]: goud<br> [[Ofbyld:Flag of New Zealand.svg|20px]] [[Nij-Seelân]]: goud
|-
|''Get Me Bodied''
|''[[ASCAP Award]]'' foar meast útfierde R&B/hiphop-liet<br> nom. foar in ''[[Vibe Award]]'' foar fideoklip fan it jier
| n.f.t.
|-
|''Green Light''
| n.f.t.
| n.f.t.
|-
|''Until the End of Time'' <small>(mei [[Justin Timberlake]])</small>
|''[[ASCAP Award]]'' foar meast útfierde R&B/hiphop-liet
|[[Ofbyld:Flag of the United States.svg|20px]] [[Feriene Steaten]]: goud
|-
|rowspan="3"|'''2008'''
|''If I Were a Boy''
| ''[[BMI Pop Music Award]]'' foar bêste liet<br> nom. foar in ''[[MTV Video Music Award Japan]]'' foar bêste fideoklip fan in froulike artyst<br> nom. foar in ''[[BET Award]]'' foar fideoklip fan it jier<br> nom. foar in ''[[NAACP Image Award]]'' foar treflike fideoklip
|[[Ofbyld:Flag of Australia (converted).svg|20px]] [[Austraalje (lân)|Austraalje]]: 3x platina<br> [[Ofbyld:Flag of the United States.svg|20px]] [[Feriene Steaten]]: 2x platina<br> [[Ofbyld:Flag of Canada.svg|20px]] [[Kanada]]: 2x platina<br> [[Ofbyld:Flag of the United Kingdom.svg|20px]] [[Grut-Brittanje]]: platina<br> [[Ofbyld:Flag of New Zealand.svg|20px]] [[Nij-Seelân]]: platina<br> [[Ofbyld:Flag of Switzerland.svg|15px]] [[Switserlân]]: platina<br> [[Ofbyld:Flag of Germany.svg|20px]] [[Dútslân]]: goud<br>
|-
|''Single Ladies (Put a Ring on It)''
| ''[[Grammy Award]]'' foar bêste R&B-sangoptreden troch in froulike artyst<br> ''Grammy Award'' foar bêste R&B-liet<br> ''Grammy Award'' foar plaat fan it jier<br> ''[[Billboard Music Award]]'' foar bêste fideoklip fan it desennium<br> ''[[MTV Video Music Award]]'' foar bêste editing fan in fideoklip<br> ''MTV Video Music Award'' foar bêste goreografy yn in fideoklip<br> ''MTV Video Music Award'' foar fideoklip fan it jier<br> ''[[MTV Europe Music Award]]'' foar bêste fideoklip<br> ''[[Soul Train Music Award]]'' foar liet fan it jier<br> ''[[BET Award]]'' foar fideoklip fan it jier<br> ''[[MOBO Award]]'' foar bêste fideoklip<br> ''[[Teen Choice Award]]'' foar favorite R&B-nûmer<br> ''[[ASCAP Award]]'' foar meast útfierde popliet<br> ''ASCAP Award'' foar meast útfierde R&B/hiphop-liet<br> ''[[Nickelodeon Kids' Choice Award]]'' foar favorite liet<br> nom. foar in ''MTV Video Music Award'' foar bêste fideoklip fan in froulike artyst<br> nom. foar in ''MTV Video Music Award'' foar bêste popfideoklip<br> nom. foar in ''MTV Video Music Award'' foar bêste rezjy fan in fideoklip<br> nom. foar in ''MTV Video Music Award'' foar bêste kamerarezjy yn in fideoklip<br> nom. foar in ''MTV Video Music Award'' foar bêste ''special effects'' yn in fideoklip<br> nom. foar in ''MTV Video Music Award'' foar bêste sinematografy yn in fideoklip<br> nom. foar in ''[[MTV Australia Music Award]]'' foar bêste fideoklip<br> nom. foar in ''MTV Australia Music Award'' foar bêste dûns<br> nom. foar in ''Soul Train Music Award'' foar plaat fan it jier<br> nom. foar in ''[[MuchMusic Video Award]]'' foar ynternasjonale fideoklip fan it jier<br> nom. foar in ''[[UK Music Video Award]]'' foar bêste pop-fideoklip<br> nom. foar de publykspriis fan 'e ''BET Awards''<br> nom. foar in ''[[International Dance Music Award]]'' foar bêste R&B/''urban''-nûmer<br> nom. foar in ''[[NAACP Image Award]]'' foar treflik liet<br> nom. foar in ''NAACP Image Award'' foar treflike fideoklip
|[[Ofbyld:Flag of Australia (converted).svg|20px]] [[Austraalje (lân)|Austraalje]]: 5x platina<br> [[Ofbyld:Flag of the United States.svg|20px]] [[Feriene Steaten]]: 4x platina<br> [[Ofbyld:Flag of Canada.svg|20px]] [[Kanada]]: 2x platina<br> [[Ofbyld:Flag of the United Kingdom.svg|20px]] [[Grut-Brittanje]]: platina<br> [[Ofbyld:Flag of New Zealand.svg|20px]] [[Nij-Seelân]]: platina
|-
|''At Last''
| ''[[Grammy Award]]'' foar bêste tradisjonele R&B-sangoptreden
|n.f.t.
|-
|rowspan="6"|'''2009'''
|''Diva''
|''[[ASCAP Award]]'' foar meast útfierde R&B/hiphop-liet<br> nom. foar in ''[[UK Music Video Award]]'' foar bêste ynternasjonale fideoklip
|[[Ofbyld:Flag of the United States.svg|20px]] [[Feriene Steaten]]: goud
|-
|''Halo''
|''[[Grammy Award]]'' foar bêste R&B-sangoptreden troch in froulike artyst<br> ''[[MTV Europe Music Award]]'' foar bêste liet<br> ''[[ASCAP Award]]'' foar meast útfierde popliet<br> ''[[BMI Pop Music Award]]'' foar bêste liet<br> nom. foar in ''[[Grammy Award]]'' foar plaat fan it jier<br> nom. foar in ''[[Urban Music Award]]'' foar bêste single<br> nom. foar in ''[[Teen Choice Award]]'' foar favorite leafdesliet
|[[Ofbyld:Flag of Australia (converted).svg|20px]] [[Austraalje (lân)|Austraalje]]: 4x platina<br> [[Ofbyld:Flag of the United States.svg|20px]] [[Feriene Steaten]]: 2x platina<br> [[Ofbyld:Flag of the United Kingdom.svg|20px]] [[Grut-Brittanje]]: platina<br> [[Ofbyld:Flag of Canada.svg|20px]] [[Kanada]]: platina<br> [[Ofbyld:Flag of New Zealand.svg|20px]] [[Nij-Seelân]]: platina<br> [[Ofbyld:Flag of Switzerland.svg|15px]] [[Switserlân]]: platina<br> [[Ofbyld:Flag of Germany.svg|20px]] [[Dútslân]]: goud
|-
|''Ego'' <small>(''remix'' mei [[Kanye West]])</small>
|''[[ASCAP Award]]'' foar meast útfierde R&B/hiphop-liet<br> nom. foar in ''[[Grammy Award]]'' foar bêste rap/sang-gearwurking
| [[Ofbyld:Flag of New Zealand.svg|20px]] [[Nij-Seelân]]: goud
|-
|''Sweet Dreams''
|''[[ASCAP Award]]'' foar meast útfierde popliet<br> ''[[BMI Pop Music Award]]'' foar bêste liet<br> ''[[BMI London Award]]'' foar bêste popliet<br> nom. foar de publykspriis fan 'e ''[[BET Award]]s''<br> nom. foar in ''[[International Dance Music Award]]'' foar bêste R&B/''urban''-nûmer<br>
|[[Ofbyld:Flag of the United States.svg|20px]] [[Feriene Steaten]]: platina<br> [[Ofbyld:Flag of Australia (converted).svg|20px]] [[Austraalje (lân)|Austraalje]]: platina<br> [[Ofbyld:Flag of New Zealand.svg|20px]] [[Nij-Seelân]]: platina<br> [[Ofbyld:Flag of the United Kingdom.svg|20px]] [[Grut-Brittanje]]: goud
|-
|''Broken-Hearted Girl''
| n.f.t.
| n.f.t.
|-
|''Video Phone''
| ''[[BET Award]]'' foar fideoklip fan it jier<br> nom. foar in ''[[MTV Video Music Award]]'' foar bêste fideoklip fan in froulike artyst<br> nom. foar in ''MTV Video Music Award'' foar bêste gearwurking<br> nom. foar in ''MTV Video Music Award'' foar bêste popfideoklip<br> nom. foar in ''MTV Video Music Award'' foar bêste kamerarezjy yn in fideoklip<br> nom. foar in ''MTV Video Music Award'' foar bêste goreografy yn in fideoklip<br> nom. foar in ''[[MTV Video Music Award Japan]]'' foar bêste gearwurking<br> nom. foar in ''BET Award'' foar bêste gearwurking
|n.f.t.
|-
| '''2010'''
|''Why Don't You Love Me?''
| nom. foar in ''[[NAACP Image Award]]'' foar treflike fideoklip
|n.f.t.
|-
|rowspan="5"|'''2011'''
|''Run the World (Girls)''
| ''[[MTV Video Music Award]]'' foar bêste goreografy yn in fideoklip<br> ''[[MTV Platinum Play Award]]'' foar meast draaide nûmer<br> ''[[Soul Train Music Award]]'' foar bêste dûnsoptreden<br> ''[[Teen Choice Award]]'' foar favorite R&B/hiphop-nûmer<br> nom. foar in ''MTV Video Music Award'' foar bêste fideoklip fan in froulike artyst<br> nom. foar in ''MTV Video Music Award'' foar bêste sinematografy yn in fideoklip<br> nom. foar in ''[[MTV Europe Music Award]]'' foar bêste fideoklip<br> nom. foar in ''[[MTV Video Music Award Japan]]'' foar bêste popfideoklip <br> nom. foar in ''MTV Video Music Award Japan'' foar bêste goreografy yn in fideoklip<br> nom. foar in ''[[People's Choice Award]]'' foar favorite fideoklip<br> nom. foar in ''[[International Dance Music Award]]'' foar bêste R&B/''urban''-nûmer<br> nom. foar in ''[[MuchMusic Video Award]]'' foar ynternasjonale fideoklip fan it jier
|[[Ofbyld:Flag of Australia (converted).svg|20px]] [[Austraalje (lân)|Austraalje]]: 2x platina<br> [[Ofbyld:Flag of Canada.svg|20px]] [[Kanada]]: platina<br> [[Ofbyld:Flag of the United States.svg|20px]] [[Feriene Steaten]]: goud<br> [[Ofbyld:Flag of New Zealand.svg|20px]] [[Nij-Seelân]]: goud<br> [[Ofbyld:Flag of the United Kingdom.svg|20px]] [[Grut-Brittanje]]: sulver
|-
|''Best Thing I Never Had''
| ''[[MTV Platinum Play Award]]'' foar meast draaide nûmer<br> ''[[ASCAP Award]]'' foar meast útfierde R&B/hiphop-liet<br> nom. foar in ''[[Soul Train Music Award]]'' foar plaat fan it jier<br> nom. foar in ''[[NAACP Image Award]]'' foar treflik liet
|[[Ofbyld:Flag of the United States.svg|20px]] [[Feriene Steaten]]: platina<br> [[Ofbyld:Flag of Australia (converted).svg|20px]] [[Austraalje (lân)|Austraalje]]: platina<br> [[Ofbyld:Flag of the United Kingdom.svg|20px]] [[Grut-Brittanje]]: platina<br> [[Ofbyld:Flag of Canada.svg|20px]] [[Kanada]]: goud<br> [[Ofbyld:Flag of New Zealand.svg|20px]] [[Nij-Seelân]]: goud
|-
|''Party'' <small>(mei [[André 3000]])</small>
|''[[ASCAP Award]]'' foar meast útfierde R&B/hiphop-liet<br> ''[[BMI Urban Music Award]]'' foar meast útfierde liet<br> nom. foar in ''[[Grammy Award]]'' foar bêste rap/sang-gearwurking<br> nom. foar in ''[[BET Award]]'' foar bêste gearwurking
|n.f.t.
|-
|''Love on Top''
| ''[[Grammy Award]]'' foar bêste tradisjonele R&B-optreden<br> ''[[Soul Train Music Award]]'' foar bêste dûnsoptreden<br> ''[[ASCAP Award]]'' foar meast útfierde R&B/hiphop-liet<br> nom. foar in ''[[MTV Video Music Award]]'' foar bêste fideoklip fan in froulike artyst<br> nom. foar in ''[[BET Award]]'' foar fideoklip fan it jier<br> nom. foar de publykspriis fan 'e ''BET Awards''<br> nom. foar in ''[[Teen Choice Award]]'' foar favorite R&B/hiphop-nûmer
|[[Ofbyld:Flag of Australia (converted).svg|20px]] [[Austraalje (lân)|Austraalje]]: 2x platina<br> [[Ofbyld:Flag of the United States.svg|20px]] [[Feriene Steaten]]: goud<br> [[Ofbyld:Flag of the United Kingdom.svg|20px]] [[Grut-Brittanje]]: sulver
|-
|''Countdown''
| ''[[MTV Video Music Award]]'' foar bêste editing fan in fideoklip<br> nom. foar in ''MTV Video Music Award'' foar bêste goreografy yn in fideoklip<br> nom. foar in ''MTV Video Music Award'' foar meast ''share''-wurdige fideoklip<br> nom. foar in ''[[BET Award]]'' foar fideoklip fan it jier
|[[Ofbyld:Flag of the United States.svg|20px]] [[Feriene Steaten]]: goud
|-
|rowspan="2"|'''2012'''
|''I Care''
| n.f.t.
| n.f.t.
|-
|''End of Time''
| n.f.t.
| n.f.t.
|-
|rowspan="2"|'''2013'''
|''XO''
| n.f.t.
|[[Ofbyld:Flag of Australia (converted).svg|20px]] [[Austraalje (lân)|Austraalje]]: platina<br> [[Ofbyld:Flag of Canada.svg|20px]] [[Kanada]]: goud<br> [[Ofbyld:Flag of the United Kingdom.svg|20px]] [[Grut-Brittanje]]: sulver
|-
|''Drunk in Love'' <small>(mei [[Jay-Z]])</small>
| ''[[Grammy Award]]'' foar bêste R&B-optreden<br> ''Grammy Award'' foar bêste liet<br> ''[[MTV Video Music Award]]'' foar bêste gearwurking<br> ''[[BET Award]]'' foar bêste gearwurking<br> nom. foar in ''[[Billboard Music Award]]'' foar bêste R&B-liet<br> nom. foar in ''MTV Video Music Award'' foar fideoklip fan it jier<br> nom. foar in ''[[MTV Video Music Award Japan]]'' foar bêste fideoklip fan in froulike artyst<br> nom. foar in ''MTV Video Music Award Japan'' foar bêste R&B-fideoklip<br> nom. foar in ''[[Soul Train Music Award]]'' foar liet fan it jier<br> nom. foar in ''Soul Train Music Award'' foar fideoklip fan it jier<br> nom. foar in ''BET Award'' foar fideoklip fan it jier<br> nom. foar de publykspriis fan 'e ''BET Awards''
|[[Ofbyld:Flag of the United States.svg|20px]] [[Feriene Steaten]]: platina<br> [[Ofbyld:Flag of Australia (converted).svg|20px]] [[Austraalje (lân)|Austraalje]]: goud<br> [[Ofbyld:Flag of the United Kingdom.svg|20px]] [[Grut-Brittanje]]: goud<br> [[Ofbyld:Flag of Canada.svg|20px]] [[Kanada]]: goud<br> [[Ofbyld:Flag of New Zealand.svg|20px]] [[Nij-Seelân]]: goud
|-
|rowspan="4"|'''2014'''
|''Partition''
| nom. foar in ''[[MTV Video Music Award]]'' foar bêste fideoklip fan in froulike artyst<br> nom. foar in ''MTV Video Music Award'' foar bêste goreografy yn in fideoklip<br> nom. foar in ''[[BET Award]]'' foar fideoklip fan it jier
|n.f.t.
|-
|''Pretty Hurts''
| ''[[MTV Video Music Award]]'' foar bêste fideoklip mei in maatskiplik boadskip<br> ''MTV Video Music Award'' foar bêste sinematografy yn in fideoklip<br> ''[[Soul Train Music Award|Soul Train Music Ashford & Simpson's Songwriter Award]]''<br> nom. foar in ''MTV Video Music Award'' foar bêste rezjy fan in fideoklip<br> nom. foar in ''MTV Video Music Award'' foar bêste editing fan in fideoklip
|n.f.t.
|-
|''Flawless'' <small>(mei [[Chimamanda Ngozi Adichie]] of [[Nicki Minaj]])</small>
| n.f.t.
| n.f.t.
|-
|''7/11''
| n.f.t.
| n.f.t.
|}
;Gastsingles
{| class="wikitable"
|-
! Jier
! Titel
! Prizen en nominaasjes
! Resultaat
|-
| '''2000'''
|''I Got That'' <small>(mei [[Amil (rapper)|Amil]])</small>
| n.f.t.
| n.f.t.
|-
| '''2002'''
|''’03 Bonnie & Clyde'' <small>(mei [[Jay-Z]])</small>
| nom. foar in ''[[Teen Choice Award]]'' foar favorite gearwurking<br> nom. foar in ''[[BET Award]]'' foar bêste gearwurking<br> ''[[ASCAP Award]]'' foar meast útfierde popliet
|[[Ofbyld:Flag of Australia (converted).svg|20px]] [[Austraalje (lân)|Austraalje]]: platina<br> [[Ofbyld:Flag of the United States.svg|20px]] [[Feriene Steaten]]: goud
|-
| '''2007'''
|''Hollywood'' <small>(mei [[Jay-Z]])</small>
| n.f.t.
| n.f.t.
|-
|'''2008'''
|''Love in This Club Part II'' <small>(mei [[Usher]] en [[Lil Wayne]])</small>
| n.f.t.
| n.f.t.
|-
|rowspan="2"|'''2010'''
|''Put It in a Love Song'' <small>(mei [[Alicia Keys]])</small>
| n.f.t.
| [[Ofbyld:Flag of Australia (converted).svg|20px]] [[Austraalje (lân)|Austraalje]]: goud
|-
|''Telephone'' <small>(mei [[Lady Gaga]])</small>
| ''[[MTV Video Music Award]]'' foar bêste gearwurking<br> ''[[MTV Platinum Play Award]]'' foar meast draaide nûmer<br> ''[[NRJ Music Award]]'' foar fideoklip fan it jier<br> ''[[ASCAP Award]]'' foar meast útfierde popliet<br> ''[[BMI Pop Music Award]]'' foar bêste liet<br> nom. foar in ''[[Grammy Award]]'' foar bêste popsang-gearwurking<br> nom. foar in ''[[MTV Europe Music Award]]'' foar bêste fideoklip fan in froulike artyst<br> nom. foar in ''[[People's Choice Award]]'' foar favorite liet<br> nom. foar in ''People's Choice Award'' foar favorite fideoklip<br> nom. foar in ''[[International Dance Music Award]]'' foar bêste fideoklip<br> nom. foar in ''NRJ Music Award'' foar ynternasjonale gearwurking fan it jier<br> nom. foar in ''[[UK Music Video Award]]'' foar bêste ynternasjonale fideoklip<br> nom. foar in ''[[MuchMusic Video Award]]'' foar ynternasjonale fideoklip fan it jier<br> nom. foar in ''[[Teen Choice Award]]'' foar favorite gearwurking<br> nom. foar in ''[[Nickelodeon Kids' Choice Award|Nickelodeon Kids' Choice Award, Australia]]'' foar favorite liet
| [[Ofbyld:Flag of Australia (converted).svg|20px]] [[Austraalje (lân)|Austraalje]]: 3x platina<br> [[Ofbyld:Flag of Canada.svg|20px]] [[Kanada]]: 3x platina<br> [[Ofbyld:Flag of the United Kingdom.svg|20px]] [[Grut-Brittanje]]: platina<br> [[Ofbyld:Flag of New Zealand.svg|20px]] [[Nij-Seelân]]: platina<br> [[Ofbyld:Flag of Germany.svg|20px]] [[Dútslân]]: goud<br> [[Ofbyld:Flag of Switzerland.svg|15px]] [[Switserlân]]: goud
|-
| '''2011'''
|''Lift Off'' <small>(mei [[Jay-Z]] en [[Kanye West]])</small>
| n.f.t.
| n.f.t.
|-
|rowspan="2"|'''2014'''
|''Part II (On the Run)'' <small>(mei [[Jay-Z]])</small>
| nom. foar in ''[[Grammy Award]]'' foar bêste rap/sang-gearwurking
|n.f.t.
|-
|''Say Yes'' <small>(mei [[Michelle Williams]] en [[Kelly Rowland]])</small>
| nom. foar in ''[[Soul Train Music Award]]'' foar bêste gospel/ynspirasjonele liet<br>
|n.f.t.
|}
;Promoasjesingles
{| class="wikitable"
|-
! Jier
! Titel
! Prizen en nominaasjes
! Resultaat
|-
|rowspan="2"|'''2003'''
|''Daddy''
| n.f.t.
| n.f.t.
|-
|''What's It Gonna Be?''
| n.f.t.
| n.f.t.
|-
|rowspan="2"|'''2006'''
|''One Night Only'' <small>(mei "Deena Jones and the Dreams", yn 'e film ''Dreamgirls'')</small>
| n.f.t.
| n.f.t.
|-
|''Upgrade U'' <small>(mei [[Jay-Z]])</small>
| nom. foar in ''[[BET Award]]'' foar bêste gearwurking
|n.f.t.
|-
|rowspan="2"|'''2009'''
|''Si Yo Fuera un Chico''
| n.f.t.
| n.f.t.
|-
|''Sing a Song''
| n.f.t.
| n.f.t.
|-
| '''2010'''
|''Fever''
| n.f.t.
| n.f.t.
|-
| '''2011'''
|''1+1''
| n.f.t.
| n.f.t.
|}
;Oare singles yn 'e hitlisten
{| class="wikitable"
|-
! Jier
! Titel
! Prizen en nominaasjes
! Resultaat
|-
| '''2003'''
|''Sexy Lil' Thug''
| n.f.t.
| n.f.t.
|-
| '''2004'''
|''Dangerously in Love 2''
|''[[Grammy Award]]'' foar bêste R&B-sangoptreden fan in froulike artyst
|n.f.t.
|-
|rowspan="5"|'''2006'''
|''A Woman Like Me''
| n.f.t.
| n.f.t.
|-
|''Kitty Kat''
| n.f.t.
| n.f.t.
|-
|''Lost Your Mind''
| n.f.t.
| n.f.t.
|-
|''Freakum Dress''
| n.f.t.
| n.f.t.
|-
|''Resentment''
| n.f.t.
| n.f.t.
|-
| '''2007'''
|''Irreemplazable''
| n.f.t.
| n.f.t.
|-
| '''2008'''
|''Ave Maria''
| n.f.t.
| n.f.t.
|-
|'''2009'''
|''Radio''
| n.f.t.
| n.f.t.
|-
|rowspan="2"|'''2010'''
|''Halo'' (live)
| nom. foar in ''[[Grammy Award]]'' foar bêste popsangoptreden troch in froulike artyst
|n.f.t.
|-
|''See Me Now'' <small>(mei [[Kanye West]], [[Charlie Wilson]] en [[Big Sean]])</small>
| n.f.t.
| n.f.t.
|-
| '''2011'''
|''I Was Here''
| nom. foar in ''[[MTV Video Music Award]]'' foar bêste fideoklip mei in maatskiplik boadskip<br> nom. foar in ''[[NAACP Image Award]]'' foar treflike fideoklip
|n.f.t.
|-
|rowspan="2"|'''2012'''
|''Dance for You''
|''[[ASCAP Award]]'' foar meast útfierde R&B/hiphop-liet
|n.f.t.
|-
|''Love a Woman'' <small>(mei [[Mary J. Blige]])</small>
| n.f.t.
| n.f.t.
|-
|rowspan="2"|'''2013'''
|''Mine'' <small>(mei [[Drake (rapper)|Drake]])</small>
| n.f.t.
| n.f.t.
|-
|''Blow''
| n.f.t.
| n.f.t.
|-
|rowspan="2"|'''2014'''
|''Ring Off''
| n.f.t.
| n.f.t.
|-
|''Standing on the Sun'' <small>(mei [[Mr. Vegas]])</small>
| n.f.t.
| n.f.t.
|}
==Prizen en nominaasjes==
Foar in folsleine list mei alle prizen en nominaasjes fan Beyoncé Knowles, sjocht op [[:en:List of awards and nominations received by Beyoncé|dizze side]], op 'e Ingelske Wikipedy.
==Keppelings om utens==
* {{en}} [http://beyonce.com/ Offisjele webside fan Beyoncé Knowles]
* {{en}} [http://www.imdb.com/name/nm461498/ Beyoncé Knowles yn 'e ''Internet Movie Database'' (IMDb)]
{{boarnen|boarnefernijing=
Foar boarnen en oare literatuer, sjoch ûnder: [http://en.wikipedia.org/wiki/Beyoncé ''Notes'' en ''References'', op dizze side].
----
{{commonscat|Beyoncé}}
}}
{{DEFAULTSORT:Knowles, Beyoncé}}
[[Kategory:Amerikaansk sjonger]]
[[Kategory:Amerikaansk sjonger yn it Spaansk]]
[[Kategory:Amerikaansk dûnser]]
[[Kategory:Amerikaansk koreograaf]]
[[Kategory:Amerikaansk lietsjeskriuwer]]
[[Kategory:Amerikaansk R&B-artyst]]
[[Kategory:Amerikaansk dance-artyst]]
[[Kategory:Amerikaansk hiphopartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk soulartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk popartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk filmakteur]]
[[Kategory:Amerikaansk stimakteur]]
[[Kategory:Amerikaansk dokumintêremakker]]
[[Kategory:Amerikaansk fideoklipregisseur]]
[[Kategory:Amerikaansk filmprodusint]]
[[Kategory:Amerikaansk muzykprodusint]]
[[Kategory:Amerikaansk ûndernimmer]]
[[Kategory:Amerikaansk moadeûntwerper]]
[[Kategory:Amerikaansk filantroop]]
[[Kategory:Amerikaansk feminist]]
[[Kategory:Grammy-winner]]
[[Kategory:Emmy-winner]]
[[Kategory:Amerikaansk muzikant fan Afro-Amerikaansk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk dûnser fan Afro-Amerikaansk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk koreograaf fan Afro-Amerikaansk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk skriuwer fan Afro-Amerikaansk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk akteur fan Afro-Amerikaansk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk regisseur fan Afro-Amerikaansk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk produsint fan Afro-Amerikaansk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk ûndernimmer fan Afro-Amerikaansk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk filantroop fan Afro-Amerikaansk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk feminist fan Afro-Amerikaansk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk persoan fan Iersk komôf]]
[[Kategory:Persoan fan Louisiaansk-Kreoalsk komôf]]
[[Kategory:Persoan fan Kadjun-komôf]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1981]]
9l6fx13j6x9nhk0xal0d9r62chy7yf9
Kategory:Kanadeesk hiphopartyst
14
72994
1086490
710098
2022-08-05T20:50:00Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
kt
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Hiphopartyst]]
[[Kategory:Kanadeesk muzikant|Hiphopartyst]]
[[Kategory:Kanadeesk sjonger|Hiphopartyst]]
nictz4u3fucb7unu5n06ilyectjv91d
1086491
1086490
2022-08-05T20:50:08Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Kanadeesk hiphop-artyst]] omneamd ta [[Kategory:Kanadeesk hiphopartyst]]: red
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Hiphopartyst]]
[[Kategory:Kanadeesk muzikant|Hiphopartyst]]
[[Kategory:Kanadeesk sjonger|Hiphopartyst]]
nictz4u3fucb7unu5n06ilyectjv91d
Kategory:Britsk bluesartyst
14
73383
1086427
710947
2022-08-05T20:25:24Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
kt
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Bluesartyst]]
[[Kategory:Britsk muzikant|Bluesartyst]]
[[Kategory:Britsk sjonger|Bluesartyst]]
2f9li64cjehra9m9ovpv3s0vs2c2gk1
1086428
1086427
2022-08-05T20:25:32Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Britsk blues-artyst]] omneamd ta [[Kategory:Britsk bluesartyst]]: red
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Bluesartyst]]
[[Kategory:Britsk muzikant|Bluesartyst]]
[[Kategory:Britsk sjonger|Bluesartyst]]
2f9li64cjehra9m9ovpv3s0vs2c2gk1
Kategory:Britsk jazzartyst
14
73707
1086590
711907
2022-08-05T21:26:51Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
kt
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Jazzartyst]]
[[Kategory:Britsk muzikant|Jazzartyst]]
[[Kategory:Britsk sjonger|Jazzartyst]]
708to6h46i4g5t0urlymomxmlke96o4
1086591
1086590
2022-08-05T21:26:58Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Britsk jazz-artyst]] omneamd ta [[Kategory:Britsk jazzartyst]]: red
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Jazzartyst]]
[[Kategory:Britsk muzikant|Jazzartyst]]
[[Kategory:Britsk sjonger|Jazzartyst]]
708to6h46i4g5t0urlymomxmlke96o4
Kategory:Yndonezysk soulartyst
14
75874
1086689
717627
2022-08-05T21:54:03Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
kt
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Soulartyst|Indonezysk]]
[[Kategory:Yndonezysk muzikant|Soulartyst]]
[[Kategory:Yndonezysk sjonger|Soulartyst]]
189rvim43tui748a2707pln4299wmuh
1086690
1086689
2022-08-05T21:54:11Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Yndonezysk soul-artyst]] omneamd ta [[Kategory:Yndonezysk soulartyst]]: red
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Soulartyst|Indonezysk]]
[[Kategory:Yndonezysk muzikant|Soulartyst]]
[[Kategory:Yndonezysk sjonger|Soulartyst]]
189rvim43tui748a2707pln4299wmuh
Kategory:Belgysk jazzartyst
14
77697
1086565
723016
2022-08-05T21:20:19Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
kt
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Jazzartyst]]
[[Kategory:Belgysk muzikant|Jazzartyst]]
[[Kategory:Belgysk sjonger|Jazzartyst]]
eznwuhu05juxchq6i29sfcs84p4lgjb
1086566
1086565
2022-08-05T21:20:27Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Belgysk jazz-artyst]] omneamd ta [[Kategory:Belgysk jazzartyst]]: red
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Jazzartyst]]
[[Kategory:Belgysk muzikant|Jazzartyst]]
[[Kategory:Belgysk sjonger|Jazzartyst]]
eznwuhu05juxchq6i29sfcs84p4lgjb
Kategory:Poalsk jazzartyst
14
77698
1086562
723017
2022-08-05T21:19:53Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
kt
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Jazzartyst]]
[[Kategory:Poalsk muzikant|Jazzartyst]]
[[Kategory:Poalsk sjonger|Jazzartyst]]
dnu76hn9udfs8wsxhy4gmbew5qnckjo
1086563
1086562
2022-08-05T21:20:01Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Poalsk jazz-artyst]] omneamd ta [[Kategory:Poalsk jazzartyst]]: red
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Jazzartyst]]
[[Kategory:Poalsk muzikant|Jazzartyst]]
[[Kategory:Poalsk sjonger|Jazzartyst]]
dnu76hn9udfs8wsxhy4gmbew5qnckjo
Rihanna
0
78944
1086497
840475
2022-08-05T20:51:09Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
kt
wikitext
text/x-wiki
[[Ofbyld:Rihanna_Cologne_2013_03_(Edited).png|thumb|right|Rihanna]]
'''Robyn Rihanna Fenty''', artystenamme '''Rihanna''' ([[Saint Michael, Barbados]], [[20 febrewaris]] [[1988]]), is in [[Barbados|Barbadysk]] [[sjongster]].
[[Kategory:Barbadysk sjonger]]
[[Kategory:Barbadysk dance-artyst]]
[[Kategory:Barbadysk R&B-artyst]]
[[Kategory:Barbadysk hiphopartyst]]
[[Kategory:Barbadysk reggae-artyst]]
[[Kategory:Barbadysk telefyzje-akteur]]
[[Kategory:Barbadysk filmakteur]]
[[Kategory:Barbadysk moadeûntwerper]]
[[Kategory:Grammy-winner]]
[[Kategory:Afro-Barbadysk persoan]]
[[Kategory:Barbadysk persoan fan Iersk komôf]]
[[Kategory:Barbadysk persoan fan Guyaansk komôf]]
[[Kategory:Persoan fan Guyaansk-Kreoalsk komôf]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1988]]
dhg3t7kvc4km6syqxegbhc55ld5qw9r
Kategory:Barbadysk hiphopartyst
14
79004
1086498
728416
2022-08-05T20:51:28Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
kt
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Hiphopartyst]]
[[Kategory:Barbadysk muzikant|Hiphopartyst]]
[[Kategory:Barbadysk sjonger|Hiphopartyst]]
m380zcvextnnou0t4w15vlzs5tdz5xl
1086499
1086498
2022-08-05T20:51:36Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Barbadysk hiphop-artyst]] omneamd ta [[Kategory:Barbadysk hiphopartyst]]: red
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Hiphopartyst]]
[[Kategory:Barbadysk muzikant|Hiphopartyst]]
[[Kategory:Barbadysk sjonger|Hiphopartyst]]
m380zcvextnnou0t4w15vlzs5tdz5xl
Kategory:Frysk bluesartyst
14
79273
1086408
730132
2022-08-05T20:21:44Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
kt
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Bluesartyst]]
[[Kategory:Frysk muzikant|Bluesartyst]]
[[Kategory:Frysk sjonger|Bluesartyst]]
[[Kategory:Nederlânsk bluesartyst| ]]
6k6ux6bcqstki8pg1donkk85eopftia
1086409
1086408
2022-08-05T20:21:55Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Frysk blues-artyst]] omneamd ta [[Kategory:Frysk bluesartyst]]: red
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Bluesartyst]]
[[Kategory:Frysk muzikant|Bluesartyst]]
[[Kategory:Frysk sjonger|Bluesartyst]]
[[Kategory:Nederlânsk bluesartyst| ]]
6k6ux6bcqstki8pg1donkk85eopftia
Kategory:Frysk jazzartyst
14
79274
1086573
730133
2022-08-05T21:21:57Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
kt
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Jazzartyst]]
[[Kategory:Frysk muzikant|Jazzartyst]]
[[Kategory:Frysk sjonger|Jazzartyst]]
[[Kategory:Nederlânsk jazzartyst| ]]
gl6mr2jy79aamma7vrf4nu7m0elj2dm
1086574
1086573
2022-08-05T21:22:04Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Frysk jazz-artyst]] omneamd ta [[Kategory:Frysk jazzartyst]]: red
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Jazzartyst]]
[[Kategory:Frysk muzikant|Jazzartyst]]
[[Kategory:Frysk sjonger|Jazzartyst]]
[[Kategory:Nederlânsk jazzartyst| ]]
gl6mr2jy79aamma7vrf4nu7m0elj2dm
BRIT Award
0
79713
1086747
869818
2022-08-05T22:17:32Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Keppelings om utens */ kt
wikitext
text/x-wiki
{{Priis
| ôfbylding =
| ôfbyldingstekst =
| ôfbyldingsbreedte =
| namme = <font color=white> ''BRIT Award'' </font color=white>
| histoaryske namme =
| nasjonaliteit = [[File:Flag of the United Kingdom.svg|20px]] [[Grut-Brittanje|Britsk]]
| útrikt foar = [[popmuzyk]]
| útrikt troch = [[British Phonographic Industry]]
| frekwinsje = 1x jiers
| datum = om [[20 febrewaris]] hinne
| plak = [[Londen]] ([[Ingelân]])
| ynsteld = [[1982]]
| 1e útrikking = [[1977]]
| opheft =
| webside = [http://www.brits.co.uk www.brits.co.uk]
}}
De '''''BRIT Awards''''' binne in groep [[Grut-Brittanje|Britske]] prizen dy't elts jier útrikt wurde foar de bêste Britske en ynternasjonale prestaasjes op it mêd fan 'e [[popmuzyk]] fan it foargeande jier. De namme wie oarspronklik bedoeld as ôfkoarting foar ''British'', ''Britain'' of ''Britannia'', mar waard letter ta in [[backronym]] fan ''British Record Industry Trusts Show''. De prizen waarden foar it earst útrikt yn [[1977]], as ûnderdiel fan it Sulveren Regearjubileum fan keninginne [[Elizabeth II fan Grut-Brittanje|Elizabeth II]], en yn [[1982]] waard der in jierliks barren fan makke, dat organisearre waard troch de ''[[British Phonographic Industry]]'', de organisaasje fan 'e Britske muzykyndustry. De ''BRIT Awards'' binne de wichtichste Britske prizen op it mêd fan 'e popmuzyk, ferlykber mei de ''[[Grammy Award]]s'' yn 'e [[Feriene Steaten]].
De útrikkingsseremoanje fan 'e ''BRIT Awards'' waard altyd ''live'' op 'e [[tillefyzje]] útstjoerd, oant [[Samantha Fox]] en [[Mick Fleetwood]] yn [[1989]] in show presintearren, dy't hielendal yn it hûndert rûn en wêryn't suver neat gie sa't it repetearre wie. Neitiid waard it evenemint hast tweintich jier lang in jûn yn 't foar opnommen, mar yn [[2007]] waard it wer in ''live''-útstjoering, op 'e stjoerder [[ITV]]. [[Sjonger]] [[Robbie Williams]] hat it rekôr fan 'e measte ''BRIT Awards'' yn besit: 12 as solo-artyst en 5 as lid fan 'e band ''[[Take That]]''. Der bestiet ek in besibbe groep prizen foar [[klassike muzyk]], de ''[[Classic BRIT Award]]s''.
==Kategoryen==
* Britske single fan it jier
* Britske album fan it jier
* bêste Britske manlike solo-artyst
* bêste Britske froulike solo-artyst
* bêste Britske trochbraak
* bêste Britske band
* bêste Britske ynternasjonale súkses
* bêste ynternasjonale manlike solo-artyst
* bêste ynternasjonale froulike solo-artyst
* bêste ynternasjonale band
* bêste ''live''-optreden
* Britske muzykprodusint fan it jier
* priis fan 'e faksjuery
;ôfskafte kategoryen:
* bêste Britske rock-artyst(en) (1977-2007)
* bêste Britske ''urban''-artyst(en) (1977-2007)
* bêste Britske popartyst(en) (1977-2007)
==Keppelings om utens==
* {{en}}[http://www.brits.co.uk Offisjele webside fan 'e ''BRIT Awards'']
{{boarnen|boarnefernijing=
Foar boarnen en oare literatuer, sjoch ûnder: [http://en.wikipedia.org/wiki/Brit_Awards ''References'', op dizze side].
}}
[[Kategory:Britske muzykpriis]]
[[Kategory:Popmuzykpriis]]
[[Kategory:Rockpriis]]
[[Kategory:R&B-priis]]
[[Kategory:Rappriis]]
[[Kategory:Hiphoppriis]]
[[Kategory:Dancepriis]]
[[Kategory:Priis of ûnderskieding ynsteld yn 1982]]
l41mzwol8u31etlw645xyvonsiaxz9j
Kategory:Britsk soulartyst
14
79715
1086685
732640
2022-08-05T21:53:20Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
kt
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Soulartyst]]
[[Kategory:Britsk muzikant|Soulartyst]]
[[Kategory:Britsk sjonger|Soulartyst]]
nyh1o8r45nkduufxypalcuqpbpikhzy
1086686
1086685
2022-08-05T21:53:28Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Britsk soul-artyst]] omneamd ta [[Kategory:Britsk soulartyst]]: red
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Soulartyst]]
[[Kategory:Britsk muzikant|Soulartyst]]
[[Kategory:Britsk sjonger|Soulartyst]]
nyh1o8r45nkduufxypalcuqpbpikhzy
NAACP Image Award
0
79925
1086727
869303
2022-08-05T22:10:00Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Keppelings om utens */ kt
wikitext
text/x-wiki
{{Priis
| ôfbylding =
| ôfbyldingstekst =
| ôfbyldingsbreedte =
| namme = <font color=white> ''NAACP Image Award'' </font color=white>
| histoaryske namme =
| nasjonaliteit = [[File:Flag of the United States.svg|20px]] [[Feriene Steaten|Amerikaansk]]
| útrikt foar = [[film]], [[tillefyzje]], [[muzyk]] <br>en [[literatuer]]
| útrikt troch = [[NAACP]]
| frekwinsje = 1x jiers
| datum =
| plak = [[Los Angeles]] ([[Kalifornje]])
| ynsteld = [[1967]]
| 1e útrikking = [[1967]]
| opheft =
| webside = [http://www.naacpimageawards.net www.naacpimageawards.net]
}}
De '''''NAACP Image Awards''''' binne in groep [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] prizen dy't elts jier, ornaris yn [[febrewaris]] of begjin [[maart]], útrikt wurde troch de [[minskerjochten|boargerrjochtebeweging]] [[NAACP]] oan [[Afro-Amerikanen]] dy't in wichtige prestaasje levere hawwe op it mêd fan [[film]], [[tillefyzje]], [[muzyk]] en [[literatuer]]. De útrikking fûn foar it earst plak yn [[1967]], en wurdt sûnt [[1994]] ''live'' útstjoerd op 'e Amerikaanske tillefyzje. De seremoanje wurdt yn 'e regel yn of deunby [[Los Angeles]] holden.
==Kategoryen==
{| class="vatop"
|
;film
* treflike film
* treflike dokumintêre
* treflike akteur yn in film
* treflike aktrise yn in film
* treflike byrol fan in akteur yn in film
* treflike byrol fan in aktrise yn in film
;tillefyzje
* treflike dramasearje
* treflike akteur yn in dramasearje
* treflike aktrise yn in dramasearje
* treflike byrol fan in akteur yn in dramasearje
* treflike byrol fan in aktrise yn in dramasearje
* treflike regisseur fan in dramasearje
* treflike senarioskriuwer fan in dramasearje
* treflike komeedzjesearje
* treflike akteur yn in komeedzjesearje
* treflike aktrise yn in komeedzjesearje
* treflike byrol fan in akteur yn in komeedzjesearje
* treflike byrol fan in aktrise yn in komeedzjesearje
* treflike akteur yn in soapsearje
* treflike aktrise yn in soapsearje
* treflike tillefyzjefilm, minysearje of dramaspecial
* treflike akteur yn in tillefyzjefilm, minysearje of dramaspecial
* treflike aktrise yn in tillefyzjefilm, minysearje of dramaspecial
* treflik berneprogramma
* treflike aktearprestaasje yn in bernesearje of -programma
* treflik nijs-, praat- of ynformatyf programma
* treflik ferskaat (searje of programma)
| width=25 |
|
;muzyk
* treflike manlike artyst
* treflike froulike artyst
* treflike nije artyst
* treflik duo of groep
* treflike jazz-artyst
* treflike gospel-artyst
* treflik album
* treflik liet
* treflike fideoklip
;literatuer
* treflike literêr wurk (fiksje)
* treflike literêr wurk (non-fiksje)
* treflike biografy of autobiografy)
* treflik auteursdebút
* treflike poëzij
* treflik ynformatyf boek
* treflik berneboek
* treflik jongereinboek
;spesjale prizen
* ''Chairman's Award''
* ''President's Award''
* ''Hall of Fame Award''
* artyst fan it jier
|}
==Keppelings om utens==
* {{en}}[http://www.naacpimageawards.net Offisjele webside fan 'e ''NAACP Image Awards'']
{{boarnen|boarnefernijing=
Foar boarnen en oare literatuer, sjoch ûnder: [http://en.wikipedia.org/wiki/NAACP_Image_Award ''References'', op dizze side].
}}
[[Kategory:NAACP]]
[[Kategory:Amerikaanske filmpriis]]
[[Kategory:Amerikaanske telefyzjepriis]]
[[Kategory:Amerikaanske muzykpriis]]
[[Kategory:Amerikaanske literatuerpriis]]
[[Kategory:Jazzpriis]]
[[Kategory:Gospelpriis]]
[[Kategory:Popmuzykpriis]]
[[Kategory:R&B-priis]]
[[Kategory:Soulpriis]]
[[Kategory:Bluespriis]]
[[Kategory:Hiphoppriis]]
[[Kategory:Rappriis]]
[[Kategory:Priis of ûnderskieding ynsteld yn 1967]]
pu98w21kifdbutidvtgixp1oxv5q1jp
Grammis
0
79955
1086791
869933
2022-08-05T22:29:57Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Keppelings om utens */ kt
wikitext
text/x-wiki
{{Priis
| ôfbylding =
| ôfbyldingstekst =
| ôfbyldingsbreedte =
| namme = <font color=white> ''Grammis'' </font color=white>
| histoaryske namme =
| nasjonaliteit = [[File:Flag of Sweden.svg|20px]] [[Sweden|Sweedsk]]
| útrikt foar = [[muzyk]]
| útrikt troch = [[International Federation of the Phonographic Industry|IFPI Sweden]]
| frekwinsje = 1x jiers
| datum = [[febrewaris]]
| plak = [[Stokholm]] ([[Sweden]])
| ynsteld = [[1969]]; fannijs [[1987]]
| 1e útrikking = [[1969]]
| opheft = [[1972]]
| webside = [http://www.grammis.se www.grammis.se]
}}
De '''''Grammis''''' of de '''''Grammis Awards''''' binne in groep [[Sweden|Sweedske]] [[muzyk]]prizen dy't elts jier útrikt wurdt foar de as bêste beoardiele prestaasjes op it mêd fan 'e Sweedske en ynternasjonale [[popmuzyk]] en [[klassike muzyk]] fan it foargeande jier. Dizze prizen waarden foar it earst takend yn [[1969]], mar yn [[1972]] waarden se opheft, om yn [[1987]] wer nij libben ynblaasd te wurden. De takenning en útrikking wurdt fersoarge en organisearre troch de [[International Federation of the Phonographic Industry|IFPI Sweden]] yn gearwurking mei it [[deiblêd]] ''[[Expressen]]''. De útrikkingsseremoanje wurdt yn 'e regel yn [[febrewaris]] yn 'e Sweedske haadstêd [[Stokholm]] holden. De ''Grammis'' wurde beskôge as de wichtichste Sweedske muzykpriis, en as ekwifalint fan 'e [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] ''[[Grammy Awards]]'', dêr't de namme nei ferwiisd.
==Kategoryen==
* liet fan it jier
* album fan it jier
* muzyk-[[dvd]] fan it jier
* berne-album fan it jier
* artyst fan it jier
* nije artyst fan it jier
* bêste ynternasjonale artyst
* popgroep fan it jier
* manlike popartyst fan it jier
* froulike popartyst fan it jier
* [[rock]]band fan it jier
* ''[[schlager]]''-/dûnsband fan it jier
* klassike solo-artyst fan it jier
* klassyk ansâmble fan it jier
* komponist fan it jier
* muzykprodusint fan it jier
* lietsjeskriuwer fan it jier
* teksskriuwer fan it jier
* fernijer fan it jier
* [[folksmuzyk]] fan it jier
* [[hardrock]]/''[[heavy metal]]'' fan it jier
* [[hiphop]]/[[soul]] fan it jier
* [[jazz]] fan it jier
* iepen kategory
==Keppelings om utens==
* {{se}}[http://www.grammis.se Offisjele webside fan 'e ''Grammis'']
{{boarnen|boarnefernijing=
Foar boarnen en oare literatuer, sjoch ûnder: [http://en.wikipedia.org/wiki/Grammis ''References'', op dizze side].
}}
[[Kategory:Sweedske muzykpriis]]
[[Kategory:Popmuzykpriis]]
[[Kategory:Klassike-muzykpriis]]
[[Kategory:Folksmuzykpriis]]
[[Kategory:Hardrockpriis]]
[[Kategory:Hiphoppriis]]
[[Kategory:Soulpriis]]
[[Kategory:Jazzpriis]]
[[Kategory:Priis of ûnderskieding ynsteld yn 1969]]
[[Kategory:Priis of ûnderskieding opheft yn 1972]]
jdcl1z1enervrxfish7fez6h93az792
MuchMusic Video Award
0
79956
1086749
869904
2022-08-05T22:18:12Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Keppelings om utens */ kt
wikitext
text/x-wiki
{{Priis
| ôfbylding =
| ôfbyldingstekst =
| ôfbyldingsbreedte =
| namme = <font color=white> ''MuchMusic Video Award'' </font color=white>
| histoaryske namme =
| nasjonaliteit = [[File:Flag of Canada.svg|20px]] [[Kanada|Kanadeesk]]
| útrikt foar = [[fideoklip]]s
| útrikt troch = [[MuchMusic]]
| frekwinsje = 1x jiers
| datum = [[simmer]]
| plak = [[Toronto]] ([[Ontario]])
| ynsteld =
| 1e útrikking = [[1990]]
| opheft =
| webside = [http://mmva.muchmusic.com mmva.muchmusic.com]
}}
De '''''MuchMusic Video Awards''''' binne in groep [[Kanada|Kanadeeske]] [[muzyk]]prizen dy't elts jier yn [[juny]] útrikt wurde troch de Kanadeeske muzykstjoerder ''[[MuchMusic]]'', foar de bêste prestaasjes op it mêd fan [[fideoklip]]s fan it foargeande jier. Dizze prizen waarden foar it earst útrikt yn [[1990]]. De útrikking wurdt net dien yn in gebrûklike seremoanje, mar as ûnderdiel fan in strjitfeest op it parkearplak fan it haadkertier fan ''MuchMusic'' en dielen fan 'e oangrinzgjende Queen Street West, yn it sintrum fan [[Toronto]]. De winners wurde útornearre troch in faksjuery, mar der binne trije publykskategoryen, wêrfan't de winners útmakke wurde troch in stimming op 'e [[webside]] fan ''MuchMusic'', dêr't in elk oan meidwaan kin.
==Kategoryen==
* fideoklip fan it jier
* ynternasjonale fideoklip fan it jier (solo-artyst)
* ynternasjonale fideoklip fan it jier (groep)
* ynternasjonale fideoklip fan it jier troch in Kanadees
* regisseur fan it jier
* ''post-production''-fideoklip fan it jier
* [[popmuzyk|pop]]-fideoklip fan it jier
* [[rockmuzyk|rock]]-/alternative fideoklip fan it jier
* [[hiphop]]-fideoklip fan it jier
* ''[[dance]]''-fideoklip fan it jier
* ''MuchFACT''-fideoklip fan it jier
* publykspriis foar fideoklip (''Your Fave Video'')
* publykspriis foar artyst/groep (''Your Fave Artist or Group'')
* publykspriis foar ynternasjonale artyst/groep (''Your Fave International Artist or Group'')
;ôfskafte kategoryen:
* bêste sinematografy
* meast besjoene fideoklip
==Keppelings om utens==
* {{en}}[http://mmva.muchmusic.com Offisjele webside fan 'e ''MuchMusic Video Awards'']
{{boarnen|boarnefernijing=
Foar boarnen en oare literatuer, sjoch ûnder: [http://en.wikipedia.org/wiki/MuchMusic_Video_Awards ''References'', op dizze side].
}}
[[Kategory:Kanadeeske muzykpriis]]
[[Kategory:Popmuzykpriis]]
[[Kategory:Rockpriis]]
[[Kategory:Hiphoppriis]]
[[Kategory:Dancepriis]]
[[Kategory:Priis of ûnderskieding ynsteld yn 1990]]
i5mnbjs71s9qarukr9emu01anbv9qod
UK Music Video Award
0
79962
1086750
869820
2022-08-05T22:18:29Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Keppelings om utens */ kt
wikitext
text/x-wiki
{{Priis
| ôfbylding =
| ôfbyldingstekst =
| ôfbyldingsbreedte =
| namme = <font color=white> ''UK Music Video Award'' </font color=white>
| histoaryske namme =
| nasjonaliteit = [[File:Flag of the United Kingdom.svg|20px]] [[Grut-Brittanje|Britsk]]
| útrikt foar = [[fideoklip]]s
| útrikt troch =
| frekwinsje = 1x jiers
| datum = [[hjerst]]
| plak = [[Londen]] ([[Ingelân]])
| ynsteld =
| 1e útrikking = [[2008]]
| opheft =
| webside = [http://www.ukmva.com www.ukmva.com]
}}
De '''''UK Music Video Awards''''' binne in groep [[Grut-Brittanje|Britske]] [[muzyk]]prizen dy't elts jier útrikt wurde foar kreätiviteit, technyske treflikens en ynnovaasje op it mêd fan Britske en ynternasjonale [[fideoklip]]s. Fan [[augustus]] ôf kinne klips nominearre wurde troch bedriuwen út 'e Britske muzykyndustry of gewoan troch partikulieren. De eigentlike takenning fan 'e prizen wurdt ferrjochte troch in faksjuery, wêrnei't de útrikking earne yn 'e [[hjerst]] plakfynt. De ''UK Music Video Awards'' waarden foar it earst útrikt yn [[2008]]. Artysten dy't dizze priis yn it ferline wûn hawwe, wiene bgl. [[Björk]], [[Beyoncé Knowles]] en ''[[Coldplay]]''.
==Kategoryen==
* fideoklip fan it jier
* bêste pop-fideoklip
* bêste rock-fideoklip
* bêste alternative of ûnôfhinklike fideoklip
* bêste ''dance''-fideoklip
* bêste ''urban''-fideoklip
* bêste ynternasjonale fideoklip
* bêste kamerarezjy yn in fideoklip
* bêste styling yn in fideoklip
* bêste sinematografy yn in fideoklip
* bêste ''telecine'' yn in fideoklip
* bêste fisuële effekten yn in fideoklip
* publykspriis
* bêste produsint
* bêste regisseur
* bêste nije regisseur
* bêste ''commissioner''
==Keppelings om utens==
* {{en}}[http://www.ukmva.com Offisjele webside fan 'e ''UK Music Video Awards'']
{{boarnen|boarnefernijing=
Foar boarnen en oare literatuer, sjoch ûnder: [http://en.wikipedia.org/wiki/UK_Music_Video_Awards ''References'', op dizze side].
}}
[[Kategory:Britske muzykpriis]]
[[Kategory:Popmuzykpriis]]
[[Kategory:Rockpriis]]
[[Kategory:Dancepriis]]
[[Kategory:Hiphoppriis]]
[[Kategory:Rappriis]]
[[Kategory:Priis of ûnderskieding ynsteld yn 2008]]
3ekkizxp7w62z5ie0tf9dpeqfuqf0vo
Urban Music Award
0
79964
1086751
869769
2022-08-05T22:18:51Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Keppelings om utens */ kt
wikitext
text/x-wiki
{{Priis
| ôfbylding =
| ôfbyldingstekst =
| ôfbyldingsbreedte =
| namme = <font color=white> ''Urban Music Award'' </font color=white>
| histoaryske namme =
| nasjonaliteit = [[File:Flag of the United Kingdom.svg|20px]] [[Grut-Brittanje|Britsk]]
| útrikt foar = [[hiphop]], [[R&B]], [[soul]] en [[dance]]
| útrikt troch =
| frekwinsje = 1x jiers
| datum =
| plak =
| ynsteld =
| 1e útrikking = [[2003]]
| opheft =
| webside = [http://urbanmusicawards.net urbanmusicawards.net]
}}
De '''''Urban Music Awards''''' (soms ôfkoarte ta '''UMA's''') binne in groep fan oarsprong [[Grut-Brittanje|Britske]] [[muzyk]]prizen dy't sûnt [[2003]] elts jier útrikt wurde oan [[muzikant]]en en [[sjonger]]s dy't ferantwurdlik binne foar de as bêste beoardiele prestaasjes op it mêd fan [[hiphop]], [[R&B]], [[soul]] en ''[[dance-muzyk|dance]]''-muzyk fan it foargeande jier. Sûnt [[2007]] bestiet der ek in [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] ferzje fan dizze prizen, en yn totaal wurde se no yn seis lannen útrikt. Guon fan 'e winners fan 'e ''Urban Music Awards'' binne [[Jay-Z]], [[Enrique Iglesias]], [[Beyoncé Knowles]], [[Rihanna]] en [[Amy Winehouse]].
==Keppelings om utens==
* {{en}}[http://urbanmusicawards.net Offisjele webside fan 'e ''Urban Music Awards'']
{{boarnen|boarnefernijing=
Foar boarnen en oare literatuer, sjoch ûnder: [http://en.wikipedia.org/wiki/Urban_Music_Awards ''References'', op dizze side].
}}
[[Kategory:Britske muzykpriis]]
[[Kategory:Amerikaanske muzykpriis]]
[[Kategory:Hiphoppriis]]
[[Kategory:R&B-priis]]
[[Kategory:Soulpriis]]
[[Kategory:Dancepriis]]
[[Kategory:Rappriis]]
[[Kategory:Priis of ûnderskieding ynsteld yn 2003]]
s0p3lq0k7gbmlghz45xy4tobqeaagdc
Kategory:Nederlânsk soulartyst
14
79974
1086672
734166
2022-08-05T21:50:15Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
kt
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Soulartyst]]
[[Kategory:Nederlânsk muzikant|Soulartyst]]
[[Kategory:Nederlânsk sjonger|Soulartyst]]
jm2exzxovf6604geie2h2q17j6wd29o
1086673
1086672
2022-08-05T21:50:23Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Nederlânsk soul-artyst]] omneamd ta [[Kategory:Nederlânsk soulartyst]]: red
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Soulartyst]]
[[Kategory:Nederlânsk muzikant|Soulartyst]]
[[Kategory:Nederlânsk sjonger|Soulartyst]]
jm2exzxovf6604geie2h2q17j6wd29o
Kategory:Frysk soulartyst
14
80002
1086667
734277
2022-08-05T21:49:26Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
kt
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Soulartyst]]
[[Kategory:Frysk muzikant|Soulartyst]]
[[Kategory:Frysk sjonger|Soulartyst]]
[[Kategory:Nederlânsk soulartyst| ]]
aktnkih5cozcf5ujonyipiva879e3ms
1086668
1086667
2022-08-05T21:49:34Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Frysk soul-artyst]] omneamd ta [[Kategory:Frysk soulartyst]]: red
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Soulartyst]]
[[Kategory:Frysk muzikant|Soulartyst]]
[[Kategory:Frysk sjonger|Soulartyst]]
[[Kategory:Nederlânsk soulartyst| ]]
aktnkih5cozcf5ujonyipiva879e3ms
Blurred Lines
0
81011
1086768
1020103
2022-08-05T22:22:55Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Keppelings om utens */ kt
wikitext
text/x-wiki
{{Liet
| ôfbylding = Robin Thicke Blurred Lines Cover.svg
| ôfbyldingstekst =
| ôfbyldingsbreedte = 180px
| namme = ''Blurred Lines''
| oarspronklike útfierende artyst = [[Robin Thicke]] <br><small>(feat. [[T.I.]] en [[Pharrell Williams]])</small>
| album = ''Blurred Lines''
| taal = [[Ingelsk]]
| sjenre = [[R&B]], ''[[dance (muzyk)|dance]]''-[[popmuzyk|pop]], [[funk]]
| útbrocht = [[26 maart]] [[2013]]
| opnommen = [[2012]]
| doer = 4:23
| label = [[Star Trak Recordings]]
| skriuwer = [[Robin Thicke]], [[Pharrell Williams]], [[T.I.]]
| komponist = [[Pharrell Williams]], [[Robin Thicke]]
| produsint = [[Pharrell Williams]]
| ferkocht = 14,8 miljoen stiks
| hitlisten = nû. 1 yn 22 lannen
| prizen =
| sertifisearre = [[File:Flag of the United States.svg|border|20px]] [[File:Diamond record icon.svg|20px]] <small>([[diamanten plaat|diamant]] oftewol 12× [[platina plaat|platina]])</small> <br> sjoch fierder by [[#Resultaten|Resultaten]]
| covers =
}}
'''''Blurred Lines''''' ("Ferdizene Grinzen") is in [[liet]] dat op [[26 maart]] [[2013]] as single útbrocht waard yn in útfiering troch de [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[sjonger]] [[Robin Thicke]], mei meiwurking fan 'e sjongers [[T.I.]] en [[Pharrell Williams]]. It makke ek diel út fan Thicke syn [[Blurred Lines (album)|album mei deselde namme]]. ''Blurred Lines'' waard fierhinne skreaun troch Pharrell Williams yn [[2012]], dy't him dêrby nei eigen sizzen ynspirearje liet troch it nûmer ''[[Got to Give It Up]]'', fan [[Marvin Gaye]], út [[1977]], al hold Thicke letter yn in fraachpetear mei it parseburo [[Reuters]] út dat hysels ek in wichtich oandiel yn it skriuwen fan it liet hân hie. ''Blurred Lines'', dat in mjuks fan [[R&B]], ''[[dance (muzyk)|dance]]''-[[popmuzyk|pop]] en [[funk]] is, waard produsearre troch Pharrell Williams foar platemaatskippij ''[[Star Trak Recordings]]''.
==Tekst en Fideoklip==
De [[fideoklip]] dy't foar ''Blurred Lines'' makke waard ûnder [[rezjy]] fan [[Diane Martel]] soarge foar grutte kontroverse trochdat der behalven Thicke en de oare beide muzikanten ek trije [[model (berop)|modellen]] yn te sjen wiene, [[Emily Ratajkowski]], [[Jessi M'Bengue]] en [[Elle Evans]], dy't [[topless]] omdûnsen. Dêrnjonken waard ek in twadde, [[sinsuer|sinsurearre]] ferzje makke, wêryn't de froulju wol oanklaaid wiene. De orizjinele ferzje waard op in stuit ferwidere fan [[YouTube]] om't de gedrachsregels oangeande neakenens dy't dy [[webside]] hantearret, dertroch oantaast wurde soene. Letter waard de fideoklip wol wer talitten, mar sûnt is men ferplichte om yn te loggen om dizze fideoklip te sjen (sa soe jins leeftyd checkt wurde kinne, mar men kin fansels wol fan alles ynfolje, en YouTube hat de middels noch it rjocht om 'e wierheid dêrfan nei te gean).
Benammen troch de fideoklip, mar ek troch de tekst fan it liet, dy't frou-ûnfreonlik wêze soe en ''[[date rape]]'' oanmoedigje soe, stiek der in stoarm fan protest op doe't ''Blurred Lines'' útkaam. Benammen yn 'e Feriene Steaten is it nûmer omstriden, mar ek yn [[Grut-Brittanje]], dêr't it ferbean is op [[universiteit]]en en oare [[ûnderwiis]]ynstellings. Wat de tekst oangie, wie ''steen des aanstoots'' fral it faak werhelle ''I know you want it'' ("Ik wit datst it hawwe wolst" – wêrby't "it" fansels foar [[seksuële omgong]] stiet). Soks soe froulju ta objekt meitsje en harren har frije kar ûntnimme. [[Resinsint]]e [[Jennifer Lai]], fan it [[muzyk]][[tydskrift]] ''[[Slate (tydskrift)|Slate]]'' skreau dêroer dat der dúdlik guon frou-ûnfreonlike eleminten yn it liet sitte, ''"mar neat oan 'Ik wit datst it hawwe wolst' seit fan 'Ik wit datst it hawwe wolst en ik sil dy twinge om it te nimmen' [...] Ja, 'Ik wit datst it hawwe wolst' kin de tekst fan in [[ferkrêfting|ferkrêfter]] wêze, mar itselde kin sein wurde fan 'Hast sin om jûn nei de bioskoop te gean?' "''
==Resultaten==
Nettsjinsteande alle krityk (of miskien wol krekt dêrtroch) wie ''Blurred Lines'' in ûnbidich súkses, dat it earste plak op 'e hitlisten helle yn [[Austraalje (lân)|Austraalje]], [[Brazylje]], [[Dútslân]], [[Eastenryk]], [[Fenezuëla]], de [[Feriene Steaten]], [[Flaanderen]], [[Frankryk]], [[Grut-Brittanje]], [[Hongarije]], [[Ierlân]], [[Israel]], [[Kanada]], [[Lúksemboarch (gruthartochdom)|Lúksemboarch]], [[Meksiko]], [[Nederlân]], [[Nij-Seelân]], [[Poalen]], [[Portegal]], [[Spanje]], [[Súd-Afrika]] en [[Switserlân]]. Yn 'e Feriene Steaten wie it de langstsittende nûmer 1-hit fan 2013 en fan it hiele desennium. Neitiid ûntjoech it liet him ta ien fan bêstferkeapjende singles aller tiden, mei 14,8 miljoen ferkochte eksimplaren wrâldwiid. Ek bruts it it rekôr fan it grutste [[radio]]publyk yn 'e skiednis en waard it nominearre foar twa ''[[Grammy Award]]s'', foar plaat fan it jier en foar bêste optreden fan in popduo of -groep. Troch syn súkses waarden fan it nûmer, mar fral fan 'e fideoklip, withoefolle parodyen makke.
''Blurred Lines'' waard [[Sertifikaat fan muzykferkeap|sertifisearre]] as:<br>
[[File:Flag of the United States.svg|border|20px]] [[File:Diamond record icon.svg|20px]] <small>([[diamanten plaat|diamant]] oftewol 12× [[platina plaat|platina]])</small> <br> [[File:Flag of Australia (converted).svg|border|20px]] [[File:Nonuple platinum record icon.svg|20px]] <small>(9× [[platina plaat|platina]])</small> <br> [[File:Flag of Belgium (civil).svg|border|20px]] [[File:Platinum record icon.svg|20px]] <small>([[platina plaat|platina]])</small> <br>[[File:Flag of Denmark.svg|border|17px]] [[File:Platinum record icon.svg|20px]] <small>([[platina plaat|platina]])</small> <br>[[File:Flag of Germany.svg|border|20px]] [[File:Diamond record icon.svg|20px]] <small>([[diamanten plaat|diamant]] oftewol 12× [[platina plaat|platina]])</small> <br> [[File:Flag of Austria.svg|border|20px]] [[File:Platinum record icon.svg|20px]] <small>([[platina plaat|platina]])</small> <br>[[File:Flag of the United Kingdom.svg|border|20px]] [[File:Triple platinum record icon.svg|20px]] <small>(3× [[platina plaat|platina]])</small> <br> [[File:Flag of France.svg|border|20px]] [[File:Diamond record icon.svg|20px]] <small>([[diamanten plaat|diamant]] oftewol 12× [[platina plaat|platina]])</small> <br> [[File:Flag of Italy.svg|border|20px]] [[File:Quadruple platinum record icon.svg|20px]] <small>(4× [[platina plaat|platina]])</small> <br> [[File:Flag of Canada.svg|border|20px]] [[File:Nonuple platinum record icon.svg|20px]] <small>(9× [[platina plaat|platina]])</small> <br>[[File:Flag of Mexico.svg|border|20px]] [[File:Triple platinum record icon.svg|20px]] <small>(3× [[platina plaat|platina]])</small> <br>[[File:Flag of New Zealand.svg|border|20px]] [[File:Quintuple platinum record icon.svg|20px]] <small>(5× [[platina plaat|platina]])</small> <br>[[File:Flag of Norway.svg|border|18px]] [[File:Double platinum record icon.svg|20px]] <small>(2× [[platina plaat|platina]])</small> <br>[[File:Flag of Spain.svg|border|20px]] [[File:Gold record icon.svg|20px]] <small>([[goud (muzykferkeap)|goud]])</small> <br>[[File:Flag of Sweden.svg|border|20px]] [[File:Double platinum record icon.svg|20px]] <small>(2× [[platina plaat|platina]])</small> <br>[[File:Flag of Switzerland.svg|border|15px]] [[File:Triple platinum record icon.svg|20px]] <small>(3× [[platina plaat|platina]])</small> <br>
==Juridysk skeel==
''Blurred Lines'' soarge foar noch mear opskuor doe't it de ynset waard fan in bitter juridysk toulûken tusken Thicke en Williams oan 'e iene kant en de erven fan Marvin Gaye en ''[[Bridgeport Music]]'' oan 'e oare kant, oer de fraach oft it liet ynbrek makke op 'e [[auteursrjocht]]en fan ''Got to Give It Up''. Yn [[maart]] [[2015]] besliste in Amerikaanske federale sjuery dat dat yndie sa wie, en waarden Thicke en Williams feroardiele ta it beteljen fan $7,4 miljoen oan skeafergoeding. Hoewol't Pharrell Williams tajout dat ''Blurred Lines'' in ôflaat wurk is, sprekt er tsjin dat it om [[plagiaat]] giet, sa't de útspraak fan 'e sjuery hawwe wol. De mienings fan ekspêrs wiene fuort nei de útspraak ferdield; wylst guon it dermei iens wiene, sprieken oaren fan "in gefaarlik presedint", mei't de oerienkomsten tusken ''Got to Give It Up'' en ''Blurred Lines'' neat bysûnders binne en sadwaande no in grut diel fan 'e hjoeddeiske popmuzyk as plagiaat beskôge wurde kin.
==Keppelings om utens==
*{{en}}[https://www.youtube.com/watch?v=07-3tQ42-n8 De orizjinele ferzje fan ''Blurred Lines'' op ''YouTube'' (ynloggen fereaske)]
*{{en}}[https://www.youtube.com/watch?v=yyDUC1LUXSU De sinsurearre ferzje fan ''Blurred Lines'' op ''YouTube'']
{{boarnen|boarnefernijing=
Foar boarnen en oare literatuer, sjoch ûnder: [http://en.wikipedia.org/wiki/Blurred_Lines ''References'', op dizze side].
}}
{{DISPLAYTITLE:''{{PAGENAME}}''}}
[[Kategory:Popliet]]
[[Kategory:R&B-liet]]
[[Kategory:Danceliet]]
[[Kategory:Funkliet]]
[[Kategory:Single út 2013]]
[[Kategory:Ingelsktalich liet]]
in2tq0hoaovcax0jvv4finto1fr1kgx
Robin Thicke
0
81013
1086537
1023398
2022-08-05T21:00:58Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Keppelings om utens */ kt
wikitext
text/x-wiki
{{Sjonger of muzikant
| ôfbylding = Robin Thicke 2019 by Glenn Francis.jpg
| ôfbyldingstekst = Robin Thicke in Hollywood California - July 2019
| ôfbyldingsbreedte = 180px
| echte namme = Robin Thicke
| nasjonaliteit = [[File:Flag of the United States.svg|20px]] [[Feriene Steaten|Amerikaansk]]
| berne = [[10 maart]] [[1977]]
| berteplak = [[Los Angeles]] ([[Kalifornje]])
| stoarn =
| stjerplak =
| etnisiteit = [[File:Flag of the United States.svg|20px]] [[Angelsaksyske Amerikanen|Angelsaksysk Amerikaansk]] <br>[[File:Flag of Canada.svg|20px]] [[Angelsaksyske Kanadezen|Angelsaksysk Kanadeesk]]
| sjenre = [[soul (muzyk)|soul]], [[R&B]], [[popmuzyk|pop]]
| ynstrumint =
| sjongtaal = [[Ingelsk]]
| grutste hit(s) = ''[[Blurred Lines]]''
| jierren aktyf = [[1994]] – no
| webside = [http://www.robinthicke.com www.robinthicke.com]
}}
'''Robin Thicke''' (útspr.: [θɪk]; [[Los Angeles]], [[10 maart]] [[1977]]) is in [[Feriene Steaten|Amerikaansk]] [[sjonger]], [[liet]]sjeskriuwer en [[akteur]]. Hy is de [[soan]] fan 'e [[Kanada|Kanadeeske]] akteur [[Alan Thicke]] en de Amerikaanske sjongster en aktrise [[Gloria Loring]], dy't faninoar [[skieding (houlik)|skieden]] doe't er sân [[jier]] wie.
==Libben en karriêre==
Thicke krong de [[muzyk]]yndustry binnen doe't er noch mar in tsiener wie, en die dat sûnder de stipe fan syn [[heit]] (dy't wegere om foar it opnimmen fan syn earste [[demo]] te beteljen), om't dy leaver sjoen hie dat syn [[soan]] him ynstee op syn [[oplieding|stúdzje]] talein hie. Yn 't earstoan wie Thicke benammen as [[liet]]sjeskriuwer foar oare [[artyst]]en aktyf, en hied er yn dy hoedanichheid gedoente mei ferneamde [[popmuzyk|popstjerren]] as [[Christina Aguilera]], [[Usher]] en [[Mary J. Blige]]. Letter, nei't er sels in beskieden súkses berikt hie mei syn earste [[album (muzyk)|albums]], wurke er ek gear mei [[Pharrell Williams]] en [[Nicki Minaj]].
Ynternasjonale ferneamdheid krige Thicke troch syn [[single (muzyk)|single]] ''[[Blurred Lines]]'', fan it [[Blurred Lines (album)|album mei deselde namme]], dy't er yn gearwurking mei [[Pharrell Williams]] en [[T.I.]] yn [[maart]] [[2013]] útbrocht. Yn 'e byhearrende [[fideoklip]] sprongen trije [[model (berop)|modellen]] ([[Emily Ratajkowski]], [[Jessi M'Bengue]] en [[Elle Evans]]) [[topless]] om, en mei dêrtroch wie it [[liet]] tige kontroversjeel, wat lykwols de [[ferkeap]]sifers allinnich mar te'n goede lieken te kommen. Williams, dy't it nûmer skreau, liet him dêrby ynspirearje troch it [[ferske]] ''[[Got to Give It Up]]'', fan [[Marvin Gaye]], út [[1977]], wat neitiid late ta in bittere [[rjochtsaak|juridyske striid]] mei de [[neilittenskip|erven]] Gaye oer de fraach oft ''Blurred Lines'' ynbrek makke op harren [[auteursrjocht]]en. Yn [[maart]] [[2015]] besliste in Amerikaanske federale sjuery dat dat yndie sa wie, en waarden Thicke en Williams feroardiele ta it beteljen fan $7,4 miljoen oan [[skeafergoeding]].
==Priveelibben==
Robin Thicke wie foarhinne [[troud]] mei aktrise [[Paula Patton]], dy't er foar it earst met hie yn in [[nachtklub|útgeansgelegenheid]] foar [[minderjierrige]]n yn [[1991]], doe't er fjirtjin jier wie. Hy begûn yn [[1993]] serieus mei har om te gean, en troude yn [[2005]] mei har. Hja krigen in [[soan]], Julian Fuego Thicke, dy't [[berne]] waard yn [[2010]]. Yn [[febrewaris]] [[2014]] giene Thicke en Patton lykwols útinoar en nettsjinsteande it feit dat Thicke dat jiers syn album ''Paula'' útbrocht, dat er opdroech oan syn [[oarehelte|frou]] (mei û.m. it nûmer ''Get Her Back''), fregen se yn [[oktober]] [[2014]] in [[skieding (houlik)|skieding]] oan. Harren [[leafde]]sperikelen waarden breed útmetten yn 'e [[rabbersblêd]]en.
==Diskografy==
;studio-albums
* 2003 – ''A Beautiful World''
* 2006 – ''The Evolution of Robin Thicke''
* 2008 – ''Something Else''
* 2009 – ''Sex Therapy: The Session''
* 2011 – ''Love after War''
* 2013 – ''Blurred Lines''
** mei dêrop it nûmer ''[[Blurred Lines]]''
* 2014 – ''Paula''
Foar de folsleine diskografy fan Robin Thicke (ynklusyf singles en fideoklips), sjoch op [[:en:Robin Thicke discography|dizze side]] op 'e Ingelske Wikipedy.
==Keppelings om utens==
*{{en}}[http://www.robinthicke.com/ Offisjele webside fan Robin Thicke]
*{{en}}[http://www.imdb.com/name/nm1479027/ Biografy en filmografy fan Robin Thicke yn 'e ''Internet Movie Database'' (IMDb)]
{{boarnen|boarnefernijing=
Foar boarnen en oare literatuer, sjoch ûnder: [http://en.wikipedia.org/wiki/Robin_Thicke ''References'', op dizze side].
}}
{{DEFAULTSORT:Thicke, Robin}}
[[Kategory:Amerikaansk sjonger]]
[[Kategory:Amerikaansk lietsjeskriuwer]]
[[Kategory:Amerikaansk R&B-artyst]]
[[Kategory:Amerikaansk soul-artyst]]
[[Kategory:Amerikaansk hiphopartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk filmakteur]]
[[Kategory:Amerikaansk telefyzje-akteur]]
[[Kategory:Amerikaansk persoan fan Kanadeesk komôf]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1977]]
l35dfi1e0obr9u0wbgnz1jej4iikwgi
1086703
1086537
2022-08-05T21:58:00Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Keppelings om utens */ kt
wikitext
text/x-wiki
{{Sjonger of muzikant
| ôfbylding = Robin Thicke 2019 by Glenn Francis.jpg
| ôfbyldingstekst = Robin Thicke in Hollywood California - July 2019
| ôfbyldingsbreedte = 180px
| echte namme = Robin Thicke
| nasjonaliteit = [[File:Flag of the United States.svg|20px]] [[Feriene Steaten|Amerikaansk]]
| berne = [[10 maart]] [[1977]]
| berteplak = [[Los Angeles]] ([[Kalifornje]])
| stoarn =
| stjerplak =
| etnisiteit = [[File:Flag of the United States.svg|20px]] [[Angelsaksyske Amerikanen|Angelsaksysk Amerikaansk]] <br>[[File:Flag of Canada.svg|20px]] [[Angelsaksyske Kanadezen|Angelsaksysk Kanadeesk]]
| sjenre = [[soul (muzyk)|soul]], [[R&B]], [[popmuzyk|pop]]
| ynstrumint =
| sjongtaal = [[Ingelsk]]
| grutste hit(s) = ''[[Blurred Lines]]''
| jierren aktyf = [[1994]] – no
| webside = [http://www.robinthicke.com www.robinthicke.com]
}}
'''Robin Thicke''' (útspr.: [θɪk]; [[Los Angeles]], [[10 maart]] [[1977]]) is in [[Feriene Steaten|Amerikaansk]] [[sjonger]], [[liet]]sjeskriuwer en [[akteur]]. Hy is de [[soan]] fan 'e [[Kanada|Kanadeeske]] akteur [[Alan Thicke]] en de Amerikaanske sjongster en aktrise [[Gloria Loring]], dy't faninoar [[skieding (houlik)|skieden]] doe't er sân [[jier]] wie.
==Libben en karriêre==
Thicke krong de [[muzyk]]yndustry binnen doe't er noch mar in tsiener wie, en die dat sûnder de stipe fan syn [[heit]] (dy't wegere om foar it opnimmen fan syn earste [[demo]] te beteljen), om't dy leaver sjoen hie dat syn [[soan]] him ynstee op syn [[oplieding|stúdzje]] talein hie. Yn 't earstoan wie Thicke benammen as [[liet]]sjeskriuwer foar oare [[artyst]]en aktyf, en hied er yn dy hoedanichheid gedoente mei ferneamde [[popmuzyk|popstjerren]] as [[Christina Aguilera]], [[Usher]] en [[Mary J. Blige]]. Letter, nei't er sels in beskieden súkses berikt hie mei syn earste [[album (muzyk)|albums]], wurke er ek gear mei [[Pharrell Williams]] en [[Nicki Minaj]].
Ynternasjonale ferneamdheid krige Thicke troch syn [[single (muzyk)|single]] ''[[Blurred Lines]]'', fan it [[Blurred Lines (album)|album mei deselde namme]], dy't er yn gearwurking mei [[Pharrell Williams]] en [[T.I.]] yn [[maart]] [[2013]] útbrocht. Yn 'e byhearrende [[fideoklip]] sprongen trije [[model (berop)|modellen]] ([[Emily Ratajkowski]], [[Jessi M'Bengue]] en [[Elle Evans]]) [[topless]] om, en mei dêrtroch wie it [[liet]] tige kontroversjeel, wat lykwols de [[ferkeap]]sifers allinnich mar te'n goede lieken te kommen. Williams, dy't it nûmer skreau, liet him dêrby ynspirearje troch it [[ferske]] ''[[Got to Give It Up]]'', fan [[Marvin Gaye]], út [[1977]], wat neitiid late ta in bittere [[rjochtsaak|juridyske striid]] mei de [[neilittenskip|erven]] Gaye oer de fraach oft ''Blurred Lines'' ynbrek makke op harren [[auteursrjocht]]en. Yn [[maart]] [[2015]] besliste in Amerikaanske federale sjuery dat dat yndie sa wie, en waarden Thicke en Williams feroardiele ta it beteljen fan $7,4 miljoen oan [[skeafergoeding]].
==Priveelibben==
Robin Thicke wie foarhinne [[troud]] mei aktrise [[Paula Patton]], dy't er foar it earst met hie yn in [[nachtklub|útgeansgelegenheid]] foar [[minderjierrige]]n yn [[1991]], doe't er fjirtjin jier wie. Hy begûn yn [[1993]] serieus mei har om te gean, en troude yn [[2005]] mei har. Hja krigen in [[soan]], Julian Fuego Thicke, dy't [[berne]] waard yn [[2010]]. Yn [[febrewaris]] [[2014]] giene Thicke en Patton lykwols útinoar en nettsjinsteande it feit dat Thicke dat jiers syn album ''Paula'' útbrocht, dat er opdroech oan syn [[oarehelte|frou]] (mei û.m. it nûmer ''Get Her Back''), fregen se yn [[oktober]] [[2014]] in [[skieding (houlik)|skieding]] oan. Harren [[leafde]]sperikelen waarden breed útmetten yn 'e [[rabbersblêd]]en.
==Diskografy==
;studio-albums
* 2003 – ''A Beautiful World''
* 2006 – ''The Evolution of Robin Thicke''
* 2008 – ''Something Else''
* 2009 – ''Sex Therapy: The Session''
* 2011 – ''Love after War''
* 2013 – ''Blurred Lines''
** mei dêrop it nûmer ''[[Blurred Lines]]''
* 2014 – ''Paula''
Foar de folsleine diskografy fan Robin Thicke (ynklusyf singles en fideoklips), sjoch op [[:en:Robin Thicke discography|dizze side]] op 'e Ingelske Wikipedy.
==Keppelings om utens==
*{{en}}[http://www.robinthicke.com/ Offisjele webside fan Robin Thicke]
*{{en}}[http://www.imdb.com/name/nm1479027/ Biografy en filmografy fan Robin Thicke yn 'e ''Internet Movie Database'' (IMDb)]
{{boarnen|boarnefernijing=
Foar boarnen en oare literatuer, sjoch ûnder: [http://en.wikipedia.org/wiki/Robin_Thicke ''References'', op dizze side].
}}
{{DEFAULTSORT:Thicke, Robin}}
[[Kategory:Amerikaansk sjonger]]
[[Kategory:Amerikaansk lietsjeskriuwer]]
[[Kategory:Amerikaansk R&B-artyst]]
[[Kategory:Amerikaansk soulartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk hiphopartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk popartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk filmakteur]]
[[Kategory:Amerikaansk telefyzje-akteur]]
[[Kategory:Amerikaansk persoan fan Kanadeesk komôf]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1977]]
9lj9d8wjd7kwyz5xl5awevx0mp5fqqo
Discjockey
0
81571
1086776
977293
2022-08-05T22:25:01Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
kt
wikitext
text/x-wiki
[[File:Carl B DJ.jpg|right|thumb|In live-discjockey oan it wurk yn in nachtklub.]]
[[File:Digital Dj utrustning - 2019 (2).jpg|thumb|Pioneer DJ Controller]]
In '''discjockey''', '''dj''' (almeast skreaun as '''DJ''' as der in namme op folget) of '''deejay''' is in persoan dy't [[muzyk]] draait. De term (letterlik "platerider"), dy't oarspronklik út it [[Amerikaansk-Ingelsk]] komt, ferwiist nei immen dy't in [[plaat (muzyk)|plaat]] (''disc'') op 'e [[draaitafel]] leit.
Der binne twa soarten discjockey's:
* in '''radio-discjockey''' is in [[radio]][[presintator]] dy't in [[muzyk]]programma presintearret;
* in '''live-discjockey''' is in [[muzikant]] dy't yn [[nachtklub]]s en op feesten [[elektroanyske muzyk|elektroanyske]] of ''[[dance (muzyk)|dance]]''-[[muzyk]] draait.
{{boarnen|boarnefernijing=
Foar boarnen en oare literatuer, sjoch ûnder: [http://en.wikipedia.org/wiki/Disc_jockey ''Notes'' en ''References'', op dizze side].
----
{{commonscat|Disc jockey}}
}}
[[Kategory:Radio-discjockey| ]]
[[Kategory:Live-discjockey| ]]
[[Kategory:Radiopresintator]]
[[Kategory:Muzikant]]
[[Kategory:Elektroanyske muzyk]]
[[Kategory:Dance (muzyksjenre)]]
[[Kategory:Berop]]
[[Kategory:Lienwurd út it Ingelsk]]
0uwdj3nfkozs3r51b3ezof5bn22qi4e
Blaze Bayley
0
83855
1086379
1067925
2022-08-05T16:07:11Z
FreyaSport
40716
kat
wikitext
text/x-wiki
{{Sjonger of muzikant
| ôfbylding = BlazeBayleylive.JPG
| ôfbyldingstekst = Blaze Bayley (2012)
| ôfbyldingsbreedte =
| echte namme = Bayley Alexander Cooke
| nasjonaliteit = [[File:Flag of the United Kingdom.svg|border|20px]] [[Feriene Keninkryk|Britsk]]
| berne = [[29 maaie]] [[1963]]
| berteplak = [[Birmingham]]
| stoarn =
| stjerplak =
| etnisiteit = {{ENGetn}}
| regionale identiteit =
| sjenre = Metal
| ynstrumint = Sang
| sjongtaal = [[Ingelsk]]
| grutste hit(s) =
| jierren aktyf = [[1984]]-no
| prizen =
| webside =
}}
{{stobbe|biografy}}
'''Bayley Alexander Cooke''' ([[Birmingham]], [[29 maaie]] [[1963]]) is in [[Feriene Keninkryk|Britsk]] [[sjonger]] yn metalbands.
== Diskografy ==
===Albums===
{| class="wikitable"
|- align="left"
! Album !! Utbrocht op !! Band !! Single(s)
|-
|Live Fast, Die Fast
|[[14 augustus]] [[1989]]
|rowspan=3|[[Wolfsbane (band)|Wolfsbane]]
|
|-
|Down Fall the Good Guys
|[[9 july]] [[1991]]
|
|-
|Wolfsbane
|[[1994]]
|
|-
|The X Factor
|[[2 oktober]] [[1995]]
|rowspan=2|[[Iron Maiden]]
|Man on the Edge,<br>Lord of the Flies
|-
|Virtual XI
|[[23 maart]] [[1998]]
|The Angel and the Gambler,<br>Futureal
|-
|Silicon Messiah
|[[22 maaie]] [[2000]]
|rowspan=5|Blaze Bayley
|
|-
|Tenth Dimension
|[[21 jannewaris]] [[2002]]
|
|-
|Blood & Belief
|[[26 april]] [[2004]]
|
|-
|The Man Who Would Not Die
|[[7 july]] [[2008]]
|Robot
|-
|Promise And Terror
|[[1 febrewaris]] [[2010]]
|
|-
|Wolfsbane Save the World
|[[9 jannewaris]] [[2012]]
|[[Wolfsbane (band)|Wolfsbane]]
|
|-
|The King of Metal
|[[8 maart]] [[2012]]
|rowspan=5|Blaze Bayley
|
|-
|Infinite Entanglement
|[[18 maart]] [[2016]]
|
|-
|Endure and Survive<br>(Infinite Entanglement Part II)
|[[3 maart]] [[2017]]
|
|-
|The Redemption of William Black<br>(Infinite Entanglement Part III)
|[[2 maart]] [[2018]]
|
|-
|War Within Me
|[[9 april]] [[2021]]
|
|}
==Keppelings om utens==
* [http://www.imdb.com/name/nm1591213/ Blaze Bayley yn de IMDb]
* {{en}} [http://www.blazebayley.net/ Webside Blaze Bayley]
{{DEFAULTSORT:Bayley, Blaze}}
[[Kategory:Ingelsk sjonger]]
[[Kategory:Ingelsk metal-artyst]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1963]]
[[Kategory:Iron Maiden]]
4aduz58m2zmlzelfau92gwloqf1w7hm
1086641
1086379
2022-08-05T21:42:21Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Keppelings om utens */ kt
wikitext
text/x-wiki
{{Sjonger of muzikant
| ôfbylding = BlazeBayleylive.JPG
| ôfbyldingstekst = Blaze Bayley (2012)
| ôfbyldingsbreedte =
| echte namme = Bayley Alexander Cooke
| nasjonaliteit = [[File:Flag of the United Kingdom.svg|border|20px]] [[Feriene Keninkryk|Britsk]]
| berne = [[29 maaie]] [[1963]]
| berteplak = [[Birmingham]]
| stoarn =
| stjerplak =
| etnisiteit = {{ENGetn}}
| regionale identiteit =
| sjenre = Metal
| ynstrumint = Sang
| sjongtaal = [[Ingelsk]]
| grutste hit(s) =
| jierren aktyf = [[1984]]-no
| prizen =
| webside =
}}
{{stobbe|biografy}}
'''Bayley Alexander Cooke''' ([[Birmingham]], [[29 maaie]] [[1963]]) is in [[Feriene Keninkryk|Britsk]] [[sjonger]] yn metalbands.
== Diskografy ==
===Albums===
{| class="wikitable"
|- align="left"
! Album !! Utbrocht op !! Band !! Single(s)
|-
|Live Fast, Die Fast
|[[14 augustus]] [[1989]]
|rowspan=3|[[Wolfsbane (band)|Wolfsbane]]
|
|-
|Down Fall the Good Guys
|[[9 july]] [[1991]]
|
|-
|Wolfsbane
|[[1994]]
|
|-
|The X Factor
|[[2 oktober]] [[1995]]
|rowspan=2|[[Iron Maiden]]
|Man on the Edge,<br>Lord of the Flies
|-
|Virtual XI
|[[23 maart]] [[1998]]
|The Angel and the Gambler,<br>Futureal
|-
|Silicon Messiah
|[[22 maaie]] [[2000]]
|rowspan=5|Blaze Bayley
|
|-
|Tenth Dimension
|[[21 jannewaris]] [[2002]]
|
|-
|Blood & Belief
|[[26 april]] [[2004]]
|
|-
|The Man Who Would Not Die
|[[7 july]] [[2008]]
|Robot
|-
|Promise And Terror
|[[1 febrewaris]] [[2010]]
|
|-
|Wolfsbane Save the World
|[[9 jannewaris]] [[2012]]
|[[Wolfsbane (band)|Wolfsbane]]
|
|-
|The King of Metal
|[[8 maart]] [[2012]]
|rowspan=5|Blaze Bayley
|
|-
|Infinite Entanglement
|[[18 maart]] [[2016]]
|
|-
|Endure and Survive<br>(Infinite Entanglement Part II)
|[[3 maart]] [[2017]]
|
|-
|The Redemption of William Black<br>(Infinite Entanglement Part III)
|[[2 maart]] [[2018]]
|
|-
|War Within Me
|[[9 april]] [[2021]]
|
|}
==Keppelings om utens==
* [http://www.imdb.com/name/nm1591213/ Blaze Bayley yn de IMDb]
* {{en}} [http://www.blazebayley.net/ Webside Blaze Bayley]
{{DEFAULTSORT:Bayley, Blaze}}
[[Kategory:Ingelsk sjonger]]
[[Kategory:Ingelsk metalartyst]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1963]]
[[Kategory:Iron Maiden]]
ceb4wyn0xvfu0swiqbtixcvibcbhsd8
Bobbi Kristina Brown
0
84442
1086694
1075536
2022-08-05T21:55:20Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
kt
wikitext
text/x-wiki
{{Sjonger of muzikant
| ôfbylding = Bobbi Kristina Brown.JPG
| ôfbyldingstekst = Bobbi Kristina Brown yn 2009
| ôfbyldingsbreedte =
| echte namme = Bobbi Kristina Brown
| nasjonaliteit = {{USAnasj}}
| berne = [[4 maart]] [[1993]]
| berteplak = [[Livingston (New Jersey)|Livingston]]
| stoarn = [[26 july]] [[2015]]
| stjerplak = [[Georgia]]
| etnisiteit =
| regionale identiteit =
| sjenre = [[rhythm and blues|R&B]],<br>[[soul]],<br>[[popmuzyk|pop]]
| ynstrumint =
| sjongtaal = [[Ingelsk]]
| grutste hit(s) =
| jierren aktyf = [[2003]] - [[2015]]
| prizen =
| webside =
}}[[Ofbyld:Flickr Whitney Houston performing on GMA 2009 5.jpg|thumb|180px|left|Brown (l) mei har mem [[Whitney Houston]], [[1 septimber]] [[2009]]]]
'''Bobbi Kristina Brown''' ([[Livingston (New Jersey)|Livingston]], [[New Jersey]], [[4 maart]] [[1993]] – [[Duluth (Georgia)|Duluth]], [[Georgia]], [[26 july]] [[2015]]), wie in [[Feriene Steaten fan Amearika|Amerikaanske]] [[rhythm and blues]]-, [[soul]]- en [[popmuzyk|pop]]-sjongster en aktrise.
{{stobbe-muzyk}}
{{boarnen|boarnefernijing=
* [http://www.imdb.com/name/nm2002663/ IMDb]
-------
{{commonscat|Bobbi Kristina Brown}}
}}
{{DEFAULTSORT:Brown, Bobbi Kristina}}
[[Kategory:Amerikaansk sjonger]]
[[Kategory:Amerikaansk R&B-artyst]]
[[Kategory:Amerikaansk soulartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk telefyzje-akteur]]
[[Kategory:Dielnimmer oan in Amerikaansk realitytelefyzjeprogramma]]
[[Kategory:Amerikaansk muzikant fan Afro-Amerikaansk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk akteur fan Afro-Amerikaansk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk muzikant fan Yndiaansk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk akteur fan Yndiaansk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk persoan fan Nederlânsk komôf]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1993]]
[[Kategory:Persoan stoarn yn 2015]]
iisalmz5yxu7a5lff3tuio60hdzhyg2
Kategory:Nederlânske bluesband
14
85207
1086411
978781
2022-08-05T20:22:11Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
kt
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Nederlânske band nei muzyksjenre|Blues]]
[[Kategory:Nederlânsk bluesartyst|Bluesband]]
[[Kategory:Bluesband]]
m4rkoc2cf1lsr41m010s3jzzdp51gp7
CeeLo Green
0
85227
1086516
1086271
2022-08-05T20:55:22Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Keppelings om utens */ kt
wikitext
text/x-wiki
{{stobbe|biografy}}
[[Ofbyld:Gnarls-Barkley.jpg|thumb|Green, [[13 july]] [[2008]]]]
'''Thomas DeCarlo Callaway''' ([[Atlanta]], [[30 maaie]] [[1974]]) wie in [[Feriene Steaten fan Amearika|Amerikaansk]] [[rapper]] en [[akteur]].
==Keppelings om utens==
* [http://www.imdb.com/name/nm0123741/ CeeLo Green yn de IMDb]
* {{en}} [http://www.ceelogreen.com/ Webside CeeLo Green]
{{DEFAULTSORT:Green, CeeLo}}
[[Kategory:Amerikaansk sjonger]]
[[Kategory:Amerikaansk lietsjeskriuwer]]
[[Kategory:Amerikaansk popartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk funkartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk hiphopartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk soul-artyst]]
[[Kategory:Grammy-winner]]
[[Kategory:Dielnimmer oan in Amerikaansk realitytelefyzjeprogramma]]
[[Kategory:Amerikaansk filmakteur]]
[[Kategory:Amerikaansk stimakteur]]
[[Kategory:Amerikaansk muzikant fan Afro-Amerikaansk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk akteur fan Afro-Amerikaansk komôf]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1974]]
btj8m991zw6vpwl2134lyh6pfxlcu2g
1086699
1086516
2022-08-05T21:56:27Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Keppelings om utens */ kt
wikitext
text/x-wiki
{{stobbe|biografy}}
[[Ofbyld:Gnarls-Barkley.jpg|thumb|Green, [[13 july]] [[2008]]]]
'''Thomas DeCarlo Callaway''' ([[Atlanta]], [[30 maaie]] [[1974]]) wie in [[Feriene Steaten fan Amearika|Amerikaansk]] [[rapper]] en [[akteur]].
==Keppelings om utens==
* [http://www.imdb.com/name/nm0123741/ CeeLo Green yn de IMDb]
* {{en}} [http://www.ceelogreen.com/ Webside CeeLo Green]
{{DEFAULTSORT:Green, CeeLo}}
[[Kategory:Amerikaansk sjonger]]
[[Kategory:Amerikaansk lietsjeskriuwer]]
[[Kategory:Amerikaansk popartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk funkartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk hiphopartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk soulartyst]]
[[Kategory:Grammy-winner]]
[[Kategory:Dielnimmer oan in Amerikaansk realitytelefyzjeprogramma]]
[[Kategory:Amerikaansk filmakteur]]
[[Kategory:Amerikaansk stimakteur]]
[[Kategory:Amerikaansk muzikant fan Afro-Amerikaansk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk akteur fan Afro-Amerikaansk komôf]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1974]]
s0zpgq70jl8yuqo1m9f00tz9qszvtfe
Debby Ryan
0
86286
1086608
1017771
2022-08-05T21:30:17Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Keppelings om utens */ kt
wikitext
text/x-wiki
{{Akteur
| ôfbylding = Debby Ryan 2012.jpg
| ôfbyldingstekst =
| ôfbyldingsbreedte = 200px
| echte namme = Deborah Ann Ryan
| nasjonaliteit = [[File:Flag of the United States.svg|20px]] [[Feriene Steaten|Amerikaansk]]
| berne = [[13 maaie]] [[1993]]
| berteplak = [[Huntsville (Alabama)|Huntsville]] ([[Alabama]])
| stoarn =
| stjerplak =
| etnisiteit = [[File:Flag of Ireland.svg|20px]] [[Ieren (folk)|Iersk]]
| jierren aktyf = [[2006]] – no
| prizen =
| webside = [http://debbyryan.com debbyryan.com]
}}
'''Debby Ryan''' (folút: '''Deborah Ann Ryan'''; [[Huntsville (Alabama)|Huntsville]] ([[Alabama]]), [[13 maaie]] [[1993]]) is in [[Feriene Steaten|Amerikaansk]] [[aktrise]], [[sjongster]], [[liet]]sjeskriuwster, [[muzikante]] en [[muzyk]]produsinte fan [[etnyske groep|etnysk]] [[Ieren (folk)|Iersk]] komôf. Hja is benammen bekend wurden mei har rol as Bailey Pickett yn 'e [[Disney Company|Disney]]-[[komeedzje]]searjes foar bern ''The Suite Life on Deck'' en ''[[Jessie (telefyzjesearje)|Jessie]]''. In oar grut súkses foar har wie har rol yn 'e [[tillefyzjefilm]] ''16 Wishes''. Yn [[2013]] stalde Ryan de band The Never Ending gear, mei harsels as ''lead''-sjongster.
==Libben en karriêre==
===Jonkheid en oplieding===
Ryan waard yn [[1993]] berne yn [[Huntsville (Alabama)|Huntsville]], yn 'e [[Amerikaanske Suden|súdlike]] [[Amerikaanske steat]] [[Alabama]]. Har heit tsjinne by de [[Amerikaanske Lânmacht]] en wie lange tiid legere yn [[Dútslân]]. Sadwaande groeide Ryan dêr op oant se tsien jier wie, en sprekt se behalven [[Ingelsk]] ek floeiend [[Dútsk]]. Yn Dútslân sette hja mei sân jier útein mei [[aktearjen]] yn it profesjonele [[teäter (keunstfoarm)|teäter]] fan 'e Amerikaanske legerbasis dêr't har heit lei. Yn [[2003]] kearde Ryan mei âlden werom nei de [[Feriene Steaten]], dêr't se fierder grutbrocht waard yn 'e steat [[Teksas]]. Nei eigen sizzen wie se op skoalle in ''[[nerd]]'', en waard se [[narjen|narre]], ûnder mear om't se lid wie fan 'e [[skaken|skaakklub]].
[[File:DebbyRyanMay09.jpg|left|thumb|180px|Debby Ryan yn [[2009]].]]
===Aktearkarriêre===
Ryan sette har karriêre as [[aktrise]] útein yn ferskate [[reklame]]spotsjes op 'e [[tillefyzje]]. Yn [[2006]] figurearre se yn in ôflevering fan 'e bernerige ''Barney'', en yn [[2007]] makke se har debút op it [[film|wite doek]] as figurante yn 'e bernefilm ''Barney: Let's Go to the Fire House''. Har earste echte filmrol hie Ryan yn ''The Longshots'', út [[2008]], mei [[Keke Palmer]] en [[Ice Cube]].
Datselde jiers waard se [[cast]] yn ien fan 'e haadrollen (as Bailey Pickett) yn 'e [[Disney Company|Disney]]-[[komeedzje]]searje foar bern ''The Suite Life on Deck'', dat eins in ''[[spin-off]]'' wie fan in eardere searje, ''The Suite Life of Zack & Cody''. Wylst de oarspronklike rige yn in [[hotel]] spile, wie ''The Suite Life on Deck'' sitewearre op in [[cruiseskip]]. De [[pilotôflevering]] waard yn 'e Feriene Steaten útstjoerd op [[26 septimber]] [[2008]], en loek 5,7 miljoen sjoggers. Al rillegau waard ''The Suite Life on Deck'' de populêrste bernesearje fan dat stuit. De searje rûn fjouwer seizoenen, oant en mei [[2011]]. Yn dat jier waard der mei de fêste akteurs ek in [[tillefyzjefilm]] makke op basis fan 'e searje, mei as titel ''The Suite Life Movie''.
Yn [[oktober]] [[2009]] [[presintaasje|presintearre]] Ryan it earste ''[[Tween]] Girl Summit Music Festival'', en yn [[2010]] spile se de rol fan Kim Walker yn 'e spylfilm ''What If...'', fan [[10 West Studios]], mei as tsjinspilers [[Kevin Sorbo]] en [[Kristy Swanson]]. Datselde jiers wie se ek te sjen yn 'e haadrol fan Abby Jensen, yn ''16 Wishes'', in [[tillefyzjefilm]] foar jongfolwoeksenen dy't produsearre waard troch Disney. Yn [[maart]] [[2011]] krige Ryan op it [[Disney Channel]] har eigen komeedzjesearje taparte, mei as titel ''[[Jessie (telefyzjesearje)|Jessie]]''. Dêryn wurdt it wol en wee folge fan in tiner dy't fan [[Teksas]] nei [[New York (stêd)|New York]] ferhuzet om in stjer te wurden, mar ynstee as berne-oppas oan 'e slach giet by in gesin mei fjouwer bern. Dêrby [[regisseur|regissearre]] Ryan eigenhandich ôflevering 3, ''Coffee Talk'', en waard se sa de jongste froulike regisseur fan in Disney-produksje ea.
Ek yn [[2011]] hie Ryan har earste rol yn in produksje foar folwoeksenen, doe't se yn in ôflevering fan 'e [[abbekaat|abbekate-rige]] ''Private Practice'' in ôfkickend [[drugs]]ferslaafde spile. Yn [[2012]] fertolke se de haadrol yn 'e Disney-tillefyzjefilm ''Radio Rebel'', oer in bleu famke dat harsels in brutaal alter ego as [[radio]]presintatrise oanmjit. Datselde jiers wurke se as [[stimaktrise]] ek mei oan 'e animaasjefilm ''Secret of the Wings'', wêrfoar't se de stim fan it personaazje [[Tinker Bell]] ynspriek.
[[File:Debby Ryan 2011.jpg|right|thumb|220px|Debby Ryan yn [[2011]].]]
===Muzykkarriêre===
Ryan is tige muzikaal oanlein en spilet ferskate ynstruminten, wêrûnder [[gitaar]], [[piano]] en [[synthesizer]]. Hja is ek aktyf as [[liet]]sjeskriuwster, en wurket as sadanich gauris gear mei har âldere broer. De [[muzyk]] dy't se makket, rint útinoar fan [[jazz]], [[folksmuzyk]] en [[country]] oant [[popmuzyk]]. Hja toande har muzikale talinten û.m. yn 'e ôflevering ''Beauty and the Fleeced'', fan ''The Suite Life on Deck'', en teffens yn 'e films ''16 Wishes'' en ''Radio Rebel''. Ek de iepeningsmeldij fan har eigen komeedzjerige ''Jessie'' is troch har skreaun en opnommen. Fierders fierde se yn in ôflevering út it earste seizoen fan dy searje it countrynûmer ''Texas Guys'' op. Yn [[2013]] stalde hja de band [[The Never Ending]] gear, mei harsels as ''lead''-[[sjongster]].
===Oare beuzichheden===
Yn [[july]] [[2012]] begûn Ryan mei de tarieding foar in eigen [[moade]]-kolleksje, dy't se yn [[2013]] útbrocht. Sûnt hat se in eigen [[klean]]merk op poaten set.
===Priveelibben===
Yn in fraachpetear út [[2009]] sei Ryan dat se opsjocht tsjin sokke aktrises as [[Meryl Streep]] en [[Anne Hathaway (aktrise)|Anne Hathaway]], en ek tsjin har ''Suite Life''-kollega [[Brenda Song]]. Fan [[2013]] oant [[2014]] hie Ryan in relaasje mei [[Josh Dun]], de [[drummer]] fan 'e band [[Twenty One Pilots]]. Yn [[maart]] [[2015]] fertelde se dat se besletten hie en stypje de ''Don't Look Away''-kampanje tsjin [[húslik geweld]] om't se sels in relaasje hân hie dêr't se by mishannele waard; letter fertsjutske hja dat dat net de relaasje mei Dun wie.
==Keppelings om utens==
* {{en}} [http://debbyryan.com/ Offisjele webside fan Debby Ryan]
* {{en}} [http://www.imdb.com/name/nm2913275/ Folsleine filmografy fan Debby Ryan yn 'e ''Internet Movie Database'' (IMDb)]
* {{en}} [[:en:Debby Ryan#Discography|Folsleine diskografy fan Debby Ryan op 'e Ingelske Wikipedy]]
* {{en}} [http://fansdryan.blogspot.com/ In fanwebside oer Debby Ryan]
{{boarnen|boarnefernijing=
Foar boarnen en oare literatuer, sjoch ûnder: [http://en.wikipedia.org/wiki/Debby_Ryan ''References'', op dizze side].
----
{{commonscat|Debby Ryan}}
}}
{{DEFAULTSORT:Ryan, Debby}}
[[Kategory:Amerikaansk telefyzje-akteur]]
[[Kategory:Amerikaansk filmakteur]]
[[Kategory:Amerikaansk toanielakteur]]
[[Kategory:Amerikaansk stimakteur]]
[[Kategory:Amerikaansk telefyzjeregisseur]]
[[Kategory:Amerikaansk sjonger]]
[[Kategory:Amerikaansk jazzartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk country-artyst]]
[[Kategory:Amerikaansk folksmuzykartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk muzikant]]
[[Kategory:Amerikaansk gitarist]]
[[Kategory:Amerikaansk pianist]]
[[Kategory:Amerikaansk lietsjeskriuwer]]
[[Kategory:Amerikaansk muzykprodusint]]
[[Kategory:Amerikaansk moadeûntwerper]]
[[Kategory:Amerikaansk persoan fan Iersk komôf]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1993]]
neum0m9y5psy9m75ybx1jbueql4zhi1
Boom, Boom, Boom, Boom!!
0
86959
1086769
1072589
2022-08-05T22:23:09Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Hitnotearring */ kt
wikitext
text/x-wiki
{{Ynfoboks Single
| ôfbylding =
| ôfbyldingtekst =
| ôfbyldingsbreedte =
| namme = ''Boom, Boom, Boom, Boom!!''
| fideoclip = [https://www.youtube.com/watch?v=llyiQ4I-mcQ Vengaboys - Boom, Boom, Boom, Boom!!]
| B-kant =
| artyst = [[Vengaboys]]
| album = ''[[The Party Album (Vengaboys album)|The Party Album]]''
| taal = [[Ingelsk]]
| sjenre = [[dance (muzyk)|dance]]
| útbrocht = [[23 oktober]] [[1998]]
| opnommen = [[1998]]
| doer = 3:21
| label = [[Breakin' Records]]
| skriuwer = [[Benny Andersson]]<br>[[Wessel van Diepen]]<br>[[Dennis van den Driesschen]]<br>[[Björn Ulvaeus]]
| komponist =
| produsint = [[Wessel van Diepen]]<br>[[Dennis van den Driesschen]]
| ferkocht =
| hitlisten = {{Flagge BE}}: 1 (Ultratop 50)<br>{{Flagge GB}}: 1 (UK Singles)<br>{{Flagge CA}}: 1<br>{{Flagge NL}}: 1 (Top 40)<br>{{Flagge NZ}}: 1<br>{{Flagge NO}}: 1<br>{{Flagge GB-SCO}}: 1<br>{{Flagge SE}}: 1 (Sverigetopplistan)
| prizen =
| sertifisearre = {{NEDf}}: 2× [[platina plaat|platina]] [[File:Double platinum record icon.svg|20px]] <br>{{AUSf}}: [[platina plaat|platina]] [[File:Platinum record icon.svg|20px]] <br>{{GERf}}: [[goud (muzykferkeap)|goud]] [[File:Gold record icon.svg|20px]]<br>{{GBRf}}: [[goud (muzykferkeap)|goud]] [[File:Gold record icon.svg|20px]]
| tal covers =
}}
'''''Boom, Boom, Boom, Boom!!''''' is in [[liet]] fan 'e [[Nederlân]]ske [[dance (muzyk)|dance]]-groep [[Vengaboys]]. It waard útbrocht op [[23 oktober]] [[1998]] en berikte it earste plak op 'e hitlisten yn acht lannen. Yn 'e mande mei ''[[We Like to Party!]]'' en ''[[We're Going to Ibiza]]'' wie it ien fan 'e grutste hits fan 'e groep.
==Skiednis==
''Boom, Boom, Boom, Boom!!'' waard yn [[1998]] skreaun en komponearre troch de [[Nederlân]]ske [[radio-discjockey|discjockeys]] en [[muzyk]]produsinten [[Wessel van Diepen]] en [[Dennis van den Driesschen]], yn gearwurking mei de [[Sweden|Sweedske]] âld-[[ABBA]]-leden [[Benny Andersson]] en [[Björn Ulvaeus]]. De tekst wie heal basearre op it ABBA-nûmer ''Lay All Your Love on Me'', dat yn [[1980]] skreaun wie troch Andersson en Ulvaeus.
It nûmer makke diel út fan 'e [[cd]] ''The Party Album'', fan de [[Nederlân]]ske [[dance (muzyk)|dance]]-groep [[Vengaboys]], besteande út [[Kim Sasabone]], [[Denise van Rijswijk]], [[Robin Pors]] en [[Roy den Burger]]. ''Boom, Boom, Boom, Boom!!'' waard yn [[juny]] [[1999]] as single útbrocht. It waard in grutte hit, en berikte it earste plak op de hitlisten yn [[Nederlân]], [[Belgje]], [[Ingelân]], [[Kanada]], [[Nij-Seelân]], [[Noarwegen]], [[Skotlân]] en [[Sweden]]. Yn [[Austraalje (lân)|Austraalje]] bleau it stykjen op it twadde plak, yn [[Itaalje]] op it trêde plak en yn [[Denemark]] en [[Frankryk]] op it fjirde plak. Yn 'e [[Feriene Steaten]] kaam it nea heger as in 84e plak yn 'e algemiene hitparade en it trettjinde plak yn de ''dance''-hitlist. Mei ''Boom, Boom, Boom, Boom!!'' behellen de Vengaboys yn [[Dútslân]] en [[Grut-Brittanje]] in [[goud (muzykferkeap)|gouden plaat]] en yn [[Austraalje (lân)|Austraalje]] in [[platina plaat]]. Yn [[Nederlân]] waard de single sels twa kear platina.
==Untfangst==
De grutste pluspunten fan ''Boom, Boom, Boom, Boom!!'' wiene de oanstekkende meldij en it opswypkjende ritme. Fan in djipsinnige tekst moast it liet it perfoarst net hawwe. It wie dúdlik bedoeld as ''partysong'', dêr't net tefolle oer neitocht wurde moast. Lykwols krige it krekt op it punt fan 'e tekst in protte krityk te ferduorjen fan 'e [[muzyk]][[resinsint]]en. Sa krige ''Boom, Boom, Boom, Boom!!'' it fyfde plak taparte yn 'e list mei 'alderminste simmerlieten ea', dy't yn [[2000]] gearstald waard troch de [[Grut-Brittanje|Britske]] dj [[Tony Blackburn]] yn gearwurking mei [[Bol.com]]. It liket derop dat in protte minsken har net yn dy beoardieling fine koene, want doe't de Britske [[meubulêr|meubelwinkel]] [[DFS (Britske winkel)|DFS]] it liet yn [[2001]] yn in [[reklame]]kampanje brûkte, skeaten de ferkeapsifers mei 10% omheech.
== Hitnotearring ==
{| class="wikitable" style="text-align:center;"
!colspan="26"|''Boom, Boom, Boom, Boom<nowiki>!!</nowiki>'' yn de [[Nederlânske Top 40]] - op: 31-10-1998
|-
!Wike
!01||02||03||04||05||06||07||08||09||10||11||12||13||14||15||16||17||18||19||20||21||22||23||24||
|-
!Nûmer
|8
|3
|3
|'''1'''
|'''1'''
|'''1'''
|'''1'''
|2
|3
|3
|4
|6
|8
|10
|13
|13
|13
|13
|18
|22
|27
|33
|38
|40
|út
|}
{| class="wikitable" style="text-align:center;"
!colspan="36"|''Boom, Boom, Boom, Boom<nowiki>!!</nowiki>'' yn de Nederlânske [[Single Top 100]] - op: 24-10-1998
|-
!Wike
!01||02||03||04||05|||06||07||08||09||10||11||12||13||14||15||16||17||18||19||20||21||22||23||24||25||26||27||28||29||30||31||32||33||34||
|-
!Nûmer
|39
|4
|2
|2
|'''1'''
|'''1'''
|'''1'''
|'''1'''
|2
|3
|3
|4
|4
|8
|9
|12
|12
|11
|13
|18
|21
|27
|37
|34
|34
|37
|40
|46
|48
|50
|64
|73
|72
|81
|út
|}
{{boarnen|boarnefernijing=
Foar boarnen en oare literatuer, sjoch ûnder: [http://en.wikipedia.org/wiki/Boom,_Boom,_Boom,_Boom!! ''References'', op dizze side].
}}
{{DISPLAYTITLE:''{{PAGENAME}}''}}
[[Kategory:Muzikaal wurk fan de Vengaboys]]
[[Kategory:Popliet]]
[[Kategory:Danceliet]]
[[Kategory:Single út 1998]]
[[Kategory:Ingelsktalich liet]]
iii2nasoono5slede1bgly14vi9fkn1
Vengaboys
0
87073
1086758
1023029
2022-08-05T22:20:25Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Keppelings om utens */ kt
wikitext
text/x-wiki
{{Ynfoboks band
| band_namme = Vengaboys
| ôfbylding = Vengaboys Gouden Pijl 2013 02.jpg
| ûnderskrift = De Vengaboys by in optreden yn [[2013]].
| nasjonaliteit = [[File:Flag of the Netherlands.svg|20px]] [[Nederlân]]sk
| sjongtaal = [[Ingelsk]]
| sjenre = [[dance (muzyk)|dance]]
| bestean = [[1997]] – [[2004]] & [[2006]] – no
| record label = Breakin' Records/Violent Music
| manager =
| prizen = [[World Music Award]] 2001
| webside = [http://www.vengaboys.com/ www.vengaboys.com]
| leden = [[Kim Sasabone]]<br> [[Denise van Rijswijk]]<br> [[Robin Pors]]<br> [[Donny Latupeirissa]]
| âld_leden = [[Roy den Burger]]<br> [[Yorick Bakker]] <br> [[Mark Jong-A-Pin]]<br> [[Lynn Allien]]<br> [[J.J. van Zon]]
}}
'''Vengaboys''' ([[útspr.]]: "bengaboys") is in [[Nederlân]]ske [[dance (muzyk)|dance]]groep dy't oan 'e ein fan 'e [[1990-er jierren|jierren njoggentich]] grutte [[hit (muzyk)|hits]] skoarde mei û.m. ''[[Boom, Boom, Boom, Boom!!]]'' en ''[[We're Going to Ibiza]]''. Yn [[2004]] waard de groep opdoekt, mar fanôf [[2006]] treden se wer op, en yn [[2010]] makken se sels in lytse [[comeback]]. It 'gesicht' fan Vengaboys is [[sjongster]] [[Kim Sasabone]]. De [[muzyk]] fan 'e [[band]] kin ûnderbrocht wurde by de [[sjenre]]s [[dance (muzyk)|dance]], [[eurodance]] en/of [[eurohouse]]. Vengaboys stiet bekend om dûbelsinnige (of ûndûbelsinnige) ferwizings nei [[geslachtsferkear]] yn harren [[liettekst]]en en [[titel (opskrift)|titels]], lykas ''Up and Down'', ''Boom, Boom, Boom, Boom!!'' en ''Rocket to Uranus''.
==Skiednis==
De earste [[single (muzyk)|single]] fan 'e Vengaboys hiet fan ''Parada de Tettas'' en waard yn 'e [[simmer]] fan [[1997]] útbrocht. It ferhaal waard yn omgong brocht dat twa [[live-discjockey]]s, [[Wessel van Diepen|DJ Delmundo]] en [[Dennis van den Driesschen|Danski]], mei in âlde skoalbus de [[Spanje|Spaanske]] [[baaiplak]]ken ûnfeilich meitsje soene. Underweis hiene se fjouwer [[sjonger]]s en [[dûnser]]s oppikt, dy't elts út in oar [[wrâlddiel]] ôfkomstich wiene. Under de yllegale optredens soe boppedat geregeldwei gaos ûntstean om't der [[jild]] yn it publyk smiten waard, en de [[plysje]] soe de groep efter de hakken sitte om't de [[mastertape]]s stellen wiene. Dat bliek neitiid allegear ûnsin dy't optocht wie om publisiteit te krijen.
Pas in pear singles letter waard dúdlik dat efter DJ Delmundo en Danski de [[Nederlân]]ske dj's [[Wessel van Diepen]] en [[Dennis van den Driesschen]] beskûlgiene. Ek de sjongers/dûnsers blieken gewoan Nederlanners te wêzen. Alle fjouwer hiene dy in fêst kostúm. De orizjinele besetting bestie út [[Kim Sasabone]] (''Armygirl''), [[Denise van Rijswijk]] (''Doll''), [[Robin Pors]] (''Sailorboy'') en [[Roy den Burger]] (''Cowboy''). De besetting fan ''Doll'', ''Sailorboy'' en ''Cowboy'' ûndergie meitiid ferskate feroarings, mar de rol fan ''Armygirl'' is nea ferfolle troch immen oars as Sasabone.
''Parada de Tettas'' en de twadde single ''To Brazil'' waarden beskieden hits. De trochbraak kaam mei ''Up & Down'', dat yn it foarjier fan [[1998]] de top 10 helle. Itselde barde dat jiers mei de nûmers ''We Like to Party!'' en ''[[Boom, Boom, Boom, Boom!!]]'', dy't ek ynternasjonaal trochbrieken. Yn [[1999]] folge in trêde grutte ynternasjonale hit mei ''[[We're Going to Ibiza]]''. Nei't yn 1999 noch ''Kiss (When the Sun Don't Shine)'' en yn [[2000]] ''Shalala Lala'' en ''Uncle John from Jamaica'' beskieden hits waarden, gie it stadichoan berchôf mei Vengaboys. Wol wûnen se yn [[2001]] noch de [[World Music Award]] foar bêstferkeapjende dance-groep fan it jier. Uteinlik waard yn [[2004]] besletten om 'e groep op te doeken.
Lykwols begûnen oardel jier letter de oanfragen foar nije optredens binnen te streamen. Yn [[Ingelân]] kamen feesten mei jierren 90-muzyk yn 'e moade, en dêrwei wreide dy raazje him út oer it kontinint. De Vengaboys, dy't ûnderwilens allegear in nije karriêre begûn wiene, fûnen dat se sok goed jild net lizze litte koene. Dat se besleaten om it der gewoan 'by' te dwaan, ien- of twaris yn 'e moanne. Dat waard lykwols al gau 80 kear yn 't jier. Noch altyd giet it mei Vengaboys as it spoar. Yn [[2010]] makken se sels in lytse ''comeback'' mei in 21e plak yn 'e hitlisten mei it nûmer ''Rocket to Uranus''.
==Besetting==
===Hjoeddeiske besetting===
* [[Kim Sasabone]] (''Armygirl''): 1997-2004, 2006-no
* [[Denise van Rijswijk]] (''Doll''): 1997-2002, 2006-no
* [[Robin Pors]] (''Sailorboy''): 1997-1999, 2009-no
* [[Donny Latupeirissa]] (''Cowboy''): 2006-2011, 2012-no
===Eardere besetting===
* [[Roy den Burger]] (''Cowboy''): 1997-2004
* [[Yorick Bakker]] (''Sailorboy''): 1999-2002, 2006-2009
* [[Mark Jong-A-Pin]] (''Sailorboy''): 2002-2004
* [[Lynn Allien]] (''Doll''): 2002-2004
* [[J.J. van Zon]] (''Cowboy''): 2012
==Diskografy==
===Albums===
{| class="wikitable"
|-
! Jier
! Titel
! Resultaat
|-
|rowspan="2"|'''1998'''
|''Up & Down – The Party Album!''
| [[File:Flag of the Netherlands.svg|20px]] [[Nederlân]]: goud
|-
|''Greatest Hits, Part 1'' <small>(alternative namme: ''The Party Album'')</small>
| [[File:Flag of New Zealand.svg|20px]] [[Nij-Seelân]]: 5x platina<br> [[File:Flag of Canada.svg|20px]] [[Kanada]]: 3x platina<br> [[File:Flag of Australia (converted).svg|20px]] [[Austraalje (lân)|Austraalje]]: 2x platina<br> [[File:Flag of the United Kingdom.svg|20px]] [[Grut-Brittanje]]: 2x platina<br> [[File:Flag of the Netherlands.svg|20px]] [[Nederlân]]: 2x platina<br> [[File:Flag of the United States.svg|20px]] [[Feriene Steaten]]: goud<br> [[File:Flag of Switzerland.svg|15px]] [[Switserlân]]: goud
|-
|'''2000'''
|''The Platinum Album''
|
|}
===Singles===
{| class="wikitable"
|-
! jier
! titel
! heechste posysje <br>yn 'e Ned. hitlisten
! resultaat
|-
|rowspan="2"|'''1997'''
|''Parada de Tettas''
|14
|
|-
|''To Brazil''
|22
|
|-
|rowspan="3"|'''1998'''
|''Up and Down''
|5
|[[File:Flag of the United Kingdom.svg|20px]] [[Grut-Brittanje]]: goud
|-
|''We Like to Party!''
|2
| [[File:Flag of Australia (converted).svg|20px]] [[Austraalje (lân)|Austraalje]]: platina<br> [[File:Flag of the United Kingdom.svg|20px]] [[Grut-Brittanje]]: goud<br> [[File:Flag of the Netherlands.svg|20px]] [[Nederlân]]: goud
|-
|''[[Boom, Boom, Boom, Boom!!]]''
|1 (4 wiken)
| [[File:Flag of the Netherlands.svg|20px]] [[Nederlân]]: 2x platina<br> [[File:Flag of Australia (converted).svg|20px]] [[Austraalje (lân)|Austraalje]]: platina<br> [[File:Flag of Germany.svg|20px]] [[Dútslân]]: goud<br> [[File:Flag of the United Kingdom.svg|20px]] [[Grut-Brittanje]]: goud
|-
|rowspan="2"|'''1999'''
|''[[We're Going to Ibiza]]''
|1 (3 wiken)
|[[File:Flag of the Netherlands.svg|20px]] [[Nederlân]]: platina<br> [[File:Flag of Australia (converted).svg|20px]] [[Austraalje (lân)|Austraalje]]: goud<br> [[File:Flag of the United Kingdom.svg|20px]] [[Grut-Brittanje]]: goud
|-
|''Kiss (When the Sun Don't Shine''
|2
| [[File:Flag of the United Kingdom.svg|20px]] [[Grut-Brittanje]]: sulver
|-
|rowspan="4"|'''2000'''
|''Shalala Lala''
|2
| [[File:Flag of Germany.svg|20px]] [[Dútslân]]: platina<br> [[File:Flag of Australia (converted).svg|20px]] [[Austraalje (lân)|Austraalje]]: goud<br> [[File:Flag of Switzerland.svg|15px]] [[Switserlân]]: goud<br> [[File:Flag of the United Kingdom.svg|20px]] [[Grut-Brittanje]]: sulver
|-
|''Uncle John from Jamaica''
|7
|
|-
|''Cheekah Bow Bow (That Computer Song)'' <small>(mei [[Cheekah]])</small>
|32
|
|-
|''Forever as One''
|77
|
|-
|'''2010'''
|''Rocket to Uranus''
|21
|
|-
|'''2013'''
|''Hot, Hot, Hot''
|29
|
|-
|'''2014'''
|''2 Brazil''
|52
|
|}
==Keppelings om utens==
*{{en}}[http://www.vengaboys.com Offisjele webside fan Vengaboys]
{{boarnen|boarnefernijing=
Foar boarnen en oare literatuer, sjoch ûnder: [http://en.wikipedia.org/wiki/Vengaboys ''References'', op dizze side].
----
{{commonscat|Vengaboys}}
}}
[[Kategory:Vengaboys| ]]
[[Kategory:Nederlânske danceband]]
[[Kategory:Band oprjochte yn 1997]]
[[Kategory:Band opheft yn 2004]]
[[Kategory:Band oprjochte yn 2006]]
5sohvnu1uyjlwpam0zkf8pcealbhn5p
Kategory:R&B-liet
14
94530
1086811
801227
2022-08-05T22:34:22Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:R&B|liet]]
[[Kategory:Liet nei sjenre]]
a7ns9ubwldgucra0b8o2mtqxzj5o5nv
Kategory:Danceliet
14
94532
1086771
801239
2022-08-05T22:23:48Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
kt
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Dance (muzyksjenre)]]
[[Kategory:Liet nei sjenre]]
bpkorpvvre1xyq6tymmzlp2bpxho889
1086772
1086771
2022-08-05T22:23:56Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Dance-liet]] omneamd ta [[Kategory:Danceliet]]: red
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Dance (muzyksjenre)]]
[[Kategory:Liet nei sjenre]]
bpkorpvvre1xyq6tymmzlp2bpxho889
1086782
1086772
2022-08-05T22:26:25Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Dance (muzyksjenre)|Liet]]
[[Kategory:Liet nei sjenre]]
or4gkygtaur8umb91mqaac62k69rrth
Steven Seagal
0
94988
1086453
838431
2022-08-05T20:31:39Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Keppeling om utens */ kt
wikitext
text/x-wiki
[[File:Steven Seagal by Gage Skidmore.jpg|thumb|right|Steven Seagal (2012).]]
'''Steven Seagal''' (folút: '''Steven Frederick Seagal'''; [[Lansing (Michigan)|Lansing]] ([[Michigan]]), [[7 april]] [[1952]]) is in [[Feriene Steaten|Amerikaansk]] [[akteur]] en [[film]][[regisseur]].
{{stobbe-kultuer}}
== Keppeling om utens ==
* {{en}}[http://www.imdb.com/name/nm0000219 / Folsleine filmografy fan Steven Seagal yn de IMDB]
{{commonsBalke|Steven Seagal}}
{{DEFAULTSORT:Seagal, Steven}}
[[Kategory:Amerikaansk filmakteur]]
[[Kategory:Amerikaansk filmregisseur]]
[[Kategory:Amerikaansk senarioskriuwer]]
[[Kategory:Amerikaansk filmprodusint]]
[[Kategory:Amerikaansk stuntman]]
[[Kategory:Amerikaansk sjonger]]
[[Kategory:Amerikaansk country-artyst]]
[[Kategory:Amerikaansk bluesartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk muzikant]]
[[Kategory:Amerikaansk gitarist]]
[[Kategory:Amerikaansk aikidoka]]
[[Kategory:Amerikaansk judoka]]
[[Kategory:Amerikaansk karateka]]
[[Kategory:Amerikaansk kendoka]]
[[Kategory:Amerikaansk ûndernimmer]]
[[Kategory:Amerikaansk plysjeman]]
[[Kategory:Amerikaansk miljeu-aktivist]]
[[Kategory:Amerikaansk sosjaal aktivist]]
[[Kategory:Bisterjochte-aktivist]]
[[Kategory:Dielnimmer oan in Amerikaansk realitytelefyzjeprogramma]]
[[Kategory:Amerikaansk persoan fan Boerjatysk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk persoan fan Dútsk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk persoan fan Ingelsk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk persoan fan Kalmuksk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk persoan fan Nederlânsk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk persoan fan Joadsk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk persoan fan Russysk-Joadsk komôf]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1952]]
gcia6v2cdua7y0q772ylxm21yekuusu
We're Going to Ibiza
0
96829
1086770
1013697
2022-08-05T22:23:20Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Keppelings om utens */ kt
wikitext
text/x-wiki
{{Liet
| ôfbylding =
| ôfbyldingstekst =
| ôfbyldingsbreedte =
| namme = ''We're Going to Ibiza''
| oarspronklike útfierende artyst = [[Vengaboys]]
| album = ''The Party Album''
| taal = [[Ingelsk]]
| sjenre = [[eurodance]]
| útbrocht = [[1999]]
| opnommen =
| doer = 3:08
| label = Breakin' Records/Violent Music
| skriuwer = [[Jeff Calvert]] / [[Max West]]
| komponist =
| produsint = [[Wessel van Diepen]] <br> [[Dennis van den Driesschen]]
| ferkocht =
| hitlisten = nû 1 yn 4 lannen
| prizen =
| sertifisearre = [[File:Flag of the Netherlands.svg|border|20px]] [[File:Platinum record icon.svg|20px]] <small>([[platina plaat|platina]])</small> <br>[[File:Flag of Australia (converted).svg|border|20px]] [[File:Gold record icon.svg|20px]] <small>([[gouden plaat (muzykferkeap)|goud]])</small> <br>[[File:Flag of the United Kingdom.svg|border|20px]] [[File:Gold record icon.svg|20px]] <small>([[gouden plaat (muzykferkeap)|goud]])</small> <br>
| covers =
}}
'''''We're Going to Ibiza''''' is in [[liet]] fan 'e [[Nederlân]]ske [[dance (muzyk)|dance]]-groep [[Vengaboys]]. It waard útbrocht yn [[1999]] en berikte it earste plak op 'e hitlisten yn fjouwer lannen. Yn 'e mande mei ''[[We Like to Party!]]'' en ''[[Boom, Boom, Boom, Boom!!]]'' wie it ien fan 'e grutste hits fan 'e groep.
==Skiednis==
''We're Going to Ibiza'' wie basearre op 'e nûmer 1-hit ''Barbados'', fan 'e groep [[Typically Tropical]], út [[1975]]. De oanpaste tekst wie skreaun troch [[Jeff Calvert]] en [[Max West]]. ''We're Going to Ibiza'' makke diel út fan 'e [[cd]] ''The Party Album'', fan 'e [[Nederlân]]ske [[dance (muzyk)|dance]]-groep [[Vengaboys]], besteande út [[Kim Sasabone]], [[Denise van Rijswijk]], [[Robin Pors]] en [[Roy den Burger]]. It liet waard op [[30 augustus]] [[1999]] útbrocht as in [[single (muzyk)|single]], dy't produsearre wie troch de [[Nederlân]]ske [[radio-discjockey|discjockeys]] en [[muzyk]]produsinten [[Wessel van Diepen]] en [[Dennis van den Driesschen]].
''We're Going to Ibiza'' waard in grutte hit, en berikte it earste plak op 'e hitlisten yn [[Nederlân]], [[Poalen]], [[Skotlân]] en [[Ingelân]]. Yn [[Flaanderen]] en [[Sweden]] bleau it stykjen op it twadde plak, en yn [[Noarwegen]] op it trêde plak. Bûten [[Jeropa]] helle de single yn [[Nij-Seelân]] in 6e plak yn 'e hitlisten, mar yn [[Austraalje (lân)|Austraalje]] kaam er net fierder as in 26e plak en yn 'e [[Feriene Steaten]] sloech er noch gjin dûk yn in pakje bûter. Likegoed wie ''We're Going to Ibiza'' foar de [[Vengaboys]] ien fan 'e grutste súksessen, wêrmei't se yn [[Nederlân]] in [[platina plaat]] hellen en yn [[Grut-Brittanje]] en [[Austraalje (lân)|Austraalje]] in [[gouden plaat (muzykferkeap)|goudenien]].
==Ynhâld==
''We're Going to Ibiza'' is in simpel [[ferske]] dat in [[fakânsje]] op it [[Spanje|Spaanske]] [[eilân]] [[Ibytsa]] oanpriizget. Yn [[Ingelsk]]talige lannen is it nûmer berucht om 'e "ferkearde" útspraak fan "Ibiza", dat yn it [[Nederlânsk]] dan wol útsprutsen wurdt as "Ibytsa", mar yn it [[Ingelsk]] as "Ibiiza", mei in z.
==Fideoklip==
De [[fideoklip]] fan ''We're Going to Ibiza'' lit de leden fan 'e [[Vengaboys]] sjen yn 'e foarm fan [[tekenfilm]]figueren dy't nei [[Ibytsa]] ta reizge en ûnderweis plakken as [[Rome (stêd)|Rome]] en [[Moskou]] foarbygeane. De iepeningssêne lit it stedhûs fan [[Toronto]] sjen. Berucht oan 'e klip is dat op 1:40 minút [[Washington, D.C.]] foarby komt, dêr't 4 tellen lang foar in rút yn it [[Wite Hûs (Washington D.C.)|Wite Hûs]] de silhûetten fan [[presidint]] [[Bill Clinton]] en syn [[mêtresse]] [[Monica Lewinsky]] te sjen binne wylst se mei-inoar yn 't spier binne.
==Keppelings om utens==
*{{en}}[https://www.youtube.com/watch?v=MXXRHpVed3M ''We're Going to Ibiza'' op YouTube]
{{boarnen|boarnefernijing=
Foar boarnen en oare literatuer, sjoch ûnder: [http://en.wikipedia.org/wiki/We're_Going_to_Ibiza ''References'', op dizze side].
}}
{{DISPLAYTITLE:''{{PAGENAME}}''}}
[[Kategory:Muzikaal wurk fan de Vengaboys]]
[[Kategory:Danceliet]]
[[Kategory:Single út 1999]]
[[Kategory:Ingelsktalich liet]]
ak44zpmjngone8ejywwgqkypej59zpq
1086821
1086770
2022-08-05T22:36:49Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Keppelings om utens */ kt
wikitext
text/x-wiki
{{Liet
| ôfbylding =
| ôfbyldingstekst =
| ôfbyldingsbreedte =
| namme = ''We're Going to Ibiza''
| oarspronklike útfierende artyst = [[Vengaboys]]
| album = ''The Party Album''
| taal = [[Ingelsk]]
| sjenre = [[eurodance]]
| útbrocht = [[1999]]
| opnommen =
| doer = 3:08
| label = Breakin' Records/Violent Music
| skriuwer = [[Jeff Calvert]] / [[Max West]]
| komponist =
| produsint = [[Wessel van Diepen]] <br> [[Dennis van den Driesschen]]
| ferkocht =
| hitlisten = nû 1 yn 4 lannen
| prizen =
| sertifisearre = [[File:Flag of the Netherlands.svg|border|20px]] [[File:Platinum record icon.svg|20px]] <small>([[platina plaat|platina]])</small> <br>[[File:Flag of Australia (converted).svg|border|20px]] [[File:Gold record icon.svg|20px]] <small>([[gouden plaat (muzykferkeap)|goud]])</small> <br>[[File:Flag of the United Kingdom.svg|border|20px]] [[File:Gold record icon.svg|20px]] <small>([[gouden plaat (muzykferkeap)|goud]])</small> <br>
| covers =
}}
'''''We're Going to Ibiza''''' is in [[liet]] fan 'e [[Nederlân]]ske [[dance (muzyk)|dance]]-groep [[Vengaboys]]. It waard útbrocht yn [[1999]] en berikte it earste plak op 'e hitlisten yn fjouwer lannen. Yn 'e mande mei ''[[We Like to Party!]]'' en ''[[Boom, Boom, Boom, Boom!!]]'' wie it ien fan 'e grutste hits fan 'e groep.
==Skiednis==
''We're Going to Ibiza'' wie basearre op 'e nûmer 1-hit ''Barbados'', fan 'e groep [[Typically Tropical]], út [[1975]]. De oanpaste tekst wie skreaun troch [[Jeff Calvert]] en [[Max West]]. ''We're Going to Ibiza'' makke diel út fan 'e [[cd]] ''The Party Album'', fan 'e [[Nederlân]]ske [[dance (muzyk)|dance]]-groep [[Vengaboys]], besteande út [[Kim Sasabone]], [[Denise van Rijswijk]], [[Robin Pors]] en [[Roy den Burger]]. It liet waard op [[30 augustus]] [[1999]] útbrocht as in [[single (muzyk)|single]], dy't produsearre wie troch de [[Nederlân]]ske [[radio-discjockey|discjockeys]] en [[muzyk]]produsinten [[Wessel van Diepen]] en [[Dennis van den Driesschen]].
''We're Going to Ibiza'' waard in grutte hit, en berikte it earste plak op 'e hitlisten yn [[Nederlân]], [[Poalen]], [[Skotlân]] en [[Ingelân]]. Yn [[Flaanderen]] en [[Sweden]] bleau it stykjen op it twadde plak, en yn [[Noarwegen]] op it trêde plak. Bûten [[Jeropa]] helle de single yn [[Nij-Seelân]] in 6e plak yn 'e hitlisten, mar yn [[Austraalje (lân)|Austraalje]] kaam er net fierder as in 26e plak en yn 'e [[Feriene Steaten]] sloech er noch gjin dûk yn in pakje bûter. Likegoed wie ''We're Going to Ibiza'' foar de [[Vengaboys]] ien fan 'e grutste súksessen, wêrmei't se yn [[Nederlân]] in [[platina plaat]] hellen en yn [[Grut-Brittanje]] en [[Austraalje (lân)|Austraalje]] in [[gouden plaat (muzykferkeap)|goudenien]].
==Ynhâld==
''We're Going to Ibiza'' is in simpel [[ferske]] dat in [[fakânsje]] op it [[Spanje|Spaanske]] [[eilân]] [[Ibytsa]] oanpriizget. Yn [[Ingelsk]]talige lannen is it nûmer berucht om 'e "ferkearde" útspraak fan "Ibiza", dat yn it [[Nederlânsk]] dan wol útsprutsen wurdt as "Ibytsa", mar yn it [[Ingelsk]] as "Ibiiza", mei in z.
==Fideoklip==
De [[fideoklip]] fan ''We're Going to Ibiza'' lit de leden fan 'e [[Vengaboys]] sjen yn 'e foarm fan [[tekenfilm]]figueren dy't nei [[Ibytsa]] ta reizge en ûnderweis plakken as [[Rome (stêd)|Rome]] en [[Moskou]] foarbygeane. De iepeningssêne lit it stedhûs fan [[Toronto]] sjen. Berucht oan 'e klip is dat op 1:40 minút [[Washington, D.C.]] foarby komt, dêr't 4 tellen lang foar in rút yn it [[Wite Hûs (Washington D.C.)|Wite Hûs]] de silhûetten fan [[presidint]] [[Bill Clinton]] en syn [[mêtresse]] [[Monica Lewinsky]] te sjen binne wylst se mei-inoar yn 't spier binne.
==Keppelings om utens==
*{{en}}[https://www.youtube.com/watch?v=MXXRHpVed3M ''We're Going to Ibiza'' op YouTube]
{{boarnen|boarnefernijing=
Foar boarnen en oare literatuer, sjoch ûnder: [http://en.wikipedia.org/wiki/We're_Going_to_Ibiza ''References'', op dizze side].
}}
{{DISPLAYTITLE:''{{PAGENAME}}''}}
[[Kategory:Muzikaal wurk fan de Vengaboys]]
[[Kategory:Danceliet]]
[[Kategory:Single út 1999]]
[[Kategory:Ingelsktalich liet]]
[[Kategory:Werjefte fan Bill Clinton yn keunst of kultuer]]
6ir2htqo1lj28p6b90pwrj69cvnerql
Neneh Cherry
0
100656
1086462
1003733
2022-08-05T20:45:04Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Keppelings om utens */ kt
wikitext
text/x-wiki
{{Sjonger of muzikant
| ôfbylding = Neneh Cherry.jpg
| ôfbyldingstekst = Neneh Cherry, 2013
| ôfbyldingsbreedte = 200px
| echte namme = Neneh Mariann Karlsson
| nasjonaliteit = [[File:Flag of Sweden.svg|20px]] [[Sweden|Sweedsk]]
| berne = 10 maart 1964
| berteplak = [[Stokholm]]
| stoarn =
| stjerplak =
| etnisiteit =
| sjenre = Rap, hip-hop, trip-hop
| ynstrumint = Stim
| sjongtaal = [[Ingelsk]]
| grutste hit(s) = ''Buffalo Stance'' (1988), ''Manchild'' (1989), ''I’ve Got You Under My Skin'', ''7 Seconds''
| jierren aktyf = 1981 - no
| prizen = Brit Award
| webside = http://www.nenehcherry.de/
}}
[[File:Tauron Nowa Muzyka 2014 - Neneh Cherry (06).jpg|thumb|Neneh Cherry op it Tauron Nowa Muzyka 2014 yn [[Katowice]], [[Poalen]]]]
'''Neneh Cherry''' ([[Stockholm]], [[10 maart]] [[1964]]) is in Sweedsk [[sjongster]], dy't fan ein jierren 80 oant healwei de jierren 90 in tal grutte ynternasjonale hits hie mei in mjuks fan [[hiphop]], [[soul]] en oare muzykstilen. Ta har grutste súksessen behearre ''Buffalo Stance'' (1988), ''Manchild'' (1989), ''I’ve Got You Under My Skin'' (1990, mei [[Afrika Bambaataa]]), ''7 Seconds'' (1994, mei [[Youssou N'Dour]]) en ''Woman'' (1996).
== Karriêre ==
Yn 't earstoan spile Cherry yn ferskate bands lykas [[The Slits]] en [[Rip Rig + Panic]], mar begjin jierren tachtich sette se mei in solokarriêre út ein, mei as earste nûmer ''Stop the war'', in [[protestliet]] tsjin de [[Falklânoarloch]]. Yn 1986 waard se troch Matt Johnson ([[The The]]) frege om mei te dwaan oan syn album "Infected". De grutte trochbrek kaam in pear jier letter, doe't hja mei ''Buffalo Stance'' in nûmer 1-hit helle yn ûnder oaren Nederlân. It liet kaam fan har debútalbum ''Raw Like Sushi'' út 1989.
De jierren dêrnei folgen mear hits, dy't ûnder oaren fan har twadde studioalbum kamen, ''Homebrew'' út 1992. Itselde jier rekke se in skoft út de rûlaasje troch de [[Sykte fan Lyme]]. Yn 1994 kaam se werom en skoarde se in grutte hit mei ''7 seconds'', yn gearwurking de [[Senegal]]eeske sjonger [[Youssou N'Dour]]. Yn 1996 kaam har album ''Man'' út. Se wie nei dy tiid ek as gastsjongster te beharkjen op albums fan Speech, [[Gorillaz]], Pulp en cirKus.
Yn 2012 makke se yn 'e mande mei The Thing, in Noarsk jazztrio, it album "The Cherry Thing". Yn 2014 kaam it album ''Blank Project'' út, in album wêr't se al yn 2013 oan wurke yn 'e mande mei [[RocketNumberNine]], in 'elektroduo' besteande út de bruorren Ben en Tom Page.<ref>''telegrap.co.uk'' - [http://www.telegraph.co.uk/culture/music/live-music-reviews/10163888/Neneh-Cherry-and-RocketNumberNine-review.html ''Neneh Cherry and RocketNumberNine'', review]</ref><ref>''mif.co.uk'' - [http://www.mif.co.uk/news/2014/02/27/neneh-cherry-blank-project Great reviews for Neneh Cherry's new album]</ref><ref>''soundcloud.com'' - [https://soundcloud.com/neneh-cherry/blank-project Blank Project]</ref>
== Diskografy ==
Ik kar. De folsleine diskografy is te finen yn de Ingelsktalige Wikipedy: [https://en.wikipedia.org/wiki/Neneh_Cherry_discography hjir]
=== Soloplaten ===
* ''[[Raw Like Sushi]]'' (1989)
* ''[[Homebrew (Neneh Cherry album)|Homebrew]]'' (1992)
* ''[[Man (Neneh Cherry album)|Man]]'' (1996)
* ''[[Blank Project]]'' (2014)
=== Yn gearwurkingsferbân ===
;Mei [[CirKus]]
* ''Laylow'' (2006)
* ''Medicine'' (2009)
;Mei [[The Thing (jazz band)|The Thing]]
* ''The Cherry Thing'' (2012)
== Keppelings om utens ==
* {{en}} [http://www.imdb.com/name/nm1220462/ Neneh Cherry yn de IMDb]
* [https://www.theguardian.com/music/2012/may/22/neneh-cherry Jude Rodgers: ''Neneh Cherry: Jazz can be the way you make love'' (2012) in] [[The Guardian]]
{{Commonscat}}
{{boarnen|boarnefernijing=
<references/>
----
{{Commonscat|Neneh Cherry}}
}}
{{DEFAULTSORT:Cherry, Neneh}}
[[Kategory:Sweedsk sjonger]]
[[Kategory:Sweedsk rapper]]
[[Kategory:Sweedsk hiphopartyst]]
[[Kategory:Sweedsk live-discjockey]]
[[Kategory:Sweedsk lietsjeskriuwer]]
[[Kategory:Sweedsk persoan fan Sierraleöansk komôf]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1964]]
dery62tk5up10b4qubzf9hjkonr36vo
Kategory:Sweedsk hiphopartyst
14
100668
1086463
818270
2022-08-05T20:45:24Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
kt
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Hiphopartyst]]
[[Kategory:Sweedsk muzikant|Hiphopartyst]]
[[Kategory:Sweedsk sjonger|Hiphopartyst]]
kx1wivhuw0x4jfxibm2ffyg1qspdcls
1086464
1086463
2022-08-05T20:45:36Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Sweedsk hiphop-artyst]] omneamd ta [[Kategory:Sweedsk hiphopartyst]]: red
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Hiphopartyst]]
[[Kategory:Sweedsk muzikant|Hiphopartyst]]
[[Kategory:Sweedsk sjonger|Hiphopartyst]]
kx1wivhuw0x4jfxibm2ffyg1qspdcls
Hambone Willie Newbern
0
101359
1086450
839978
2022-08-05T20:30:53Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Keppeling om utens */ kt
wikitext
text/x-wiki
'''William Newbern''' ([[1901]] - [[15 april]] [[1965]]), bekend as '''Hambone Willie Newbern''', wie in [[FSA|Amerikaansk]] [[country-blues]] muzikant.
==Libben en wurk==
Oer syn libben is net folle witten. Der wurdt tocht dat er berne is yn [[Haywood County]], [[Tennessee]], tichtby [[Brownsville (Tennessee)|Brownsville]] oan de Tennessee State Route 19. Hy hat yn de 20er en 30er jierren spile mei [[Yank Rachell]] en [[Sleepy John Estes]] (fan wa't Hambone it measte leard hat). Hy naam ien fan de earst bekende ferzjes fan de bluesklassiker "[[Rollin' and Tumblin']]" op yn 1929. Hy hat mar seis nûmers totaal opnaam, wêr't ek "She Could Toodle-Oo" en "Hambone Willie's Dreamy-Eyed Woman's Blues" by wiene.
Newbern wie bekend as in rimpen en hjithollich man, mar berjochten dat er deaslein waard by in heachgeande rûzje yn in finzenis, wurdt betwifele. De ûndersikers Bob Eagle en Eric LeBlanc hawwe ferklearre dat er thús yn [[Memphis (Tennessee)]], yn 1965, ferstoarn is.
== Keppeling om utens ==
* [http://www.wirz.de/music/newbern.htm Yllustrearre diskografy fan Hambone Willie Newbern]
{{boarnen|boarnefernijing=
* [https://en.wikipedia.org/wiki/Hambone_Willie_Newbern Hambone Willie Newbern]
}}
{{DEFAULTSORT:Newbern, Hambone Willie}}
[[Kategory:Amerikaansk bluesartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk sjonger]]
[[Kategory:Amerikaansk gitarist]]
[[Kategory:Amerikaansk muzikant]]
[[Kategory:Amerikaansk muzikant fan Afro-Amerikaansk komôf]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1901]]
[[Kategory:Persoan stoarn yn 1965]]
qbf8g8h8etknygv8py41hson8sbzgwy
JT Money (rapper)
0
101749
1086524
839975
2022-08-05T20:57:21Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Keppelings om utens */ kt
wikitext
text/x-wiki
{{Sjonger of muzikant
| ôfbylding = JTMoney Dec 2016.jpg
| ôfbyldingstekst =
| ôfbyldingsbreedte =
| echte namme = Jeffrey Thompkins
| nasjonaliteit = [[File:Flag of the United States.svg|20px]] [[Feriene Steaten|Amerikaansk]]
| berne = [[25 maaie]] [[1967]]
| berteplak = [[Miami]] ([[Floarida]])
| stoarn =
| stjerplak =
| etnisiteit = [[File:Flag of the UNIA.svg|20px]] [[Afro-Amerikanen|Afro-Amerikaansk]]
| sjenre = [[hiphop]]
| ynstrumint =
| sjongtaal = [[Ingelsk]]
| grutste hit(s) =
| jierren aktyf = [[1989]] – no
| prizen =
| webside = [http://jtmoneymiatl.blogspot.com/ jtmoneymiatl.blogspot.com]
}}
{{Of|de rapper JT Money|de pornoakteur|JT Money (pornografysk akteur)}}
'''JT Money''', echte [[namme]]: '''Jeffrey Thompkins''' ([[Miami]], [[25 maaie]] [[1967]]) is in [[Feriene Steaten|Amerikaansk]] [[rapper]] fan [[Afro-Amerikanen|Afro-Amerikaansk]] [[komôf]]. Hy is de lieder fan 'e [[hiphop]]band [[Poison Clan]], dy't út [[Miami]] komt.
==Libben en karriêre==
JT Money waard yn [[1967]] [[berne]] yn [[Miami]], yn it [[suden]] fan 'e [[Amerikaanske steat]] [[Floarida]]. Hy waard ein jierren tachtich troch [[Luke Skyywalker]] fan 'e [[band]] [[2 Live Crew]] ûntdutsen by in [[talintejacht]] dy't yn Miami holden waard. Skyywalker besoarge JT Money en dy syn band [[Poison Clan]] neitiid in [[kontrakt]] by syn eigen [[platemaatskippij]] [[Luke Records]]. Yn [[1990]] brocht Poison Clan syn earste [[album (muzyk)|album]] út, mei as [[titel (namme)|titel]] ''2 Low Life Muthas''.
Koarte tiid letter ferliet [[Debonaire (rapper)|Debonaire]], de twadde man fan Poison Clan, tegearre mei syn [[broer]] Drugzie de band om him by in oare groep, [[Home Team (band)|Home Team]], te jaan. Dêrtroch bleau JT Money oer as de iennichste rapper fan Poison Clan, mei as ûnderstypjende bandleden Madball, Uzi, Big Ram, Shorty-T en Trigga.
It twadde album fan Poison Clan, ''Poisonous Mentality'', út [[1992]], befette it [[liet|nûmer]] ''Shake What Ya Mama Gave Ya'', dat letter troch it [[tydskrift]] ''[[XXL (tydskrift)|XXL]]'' oantsjut waard as ien fan 'e top 250 hiphoplieten fan 'e [[1990]]-er jierren. Neitiid kamen der noch twa albums fan Poison Clan út: ''Ruff Town Behavior'' yn [[1993]] en ''Straight Zooism'' yn [[1995]]. Guon oare bekende nûmers fan Poison Clan binne ''Action'', ''Bad Influence'', ''Dance All Night'', ''Fire Up This Funk'', ''The Girl That I Hate'' en ''Don't Sleep on a Hizzo''.
Yn [[1999]] sette JT Money útein mei in solokarriêre as rapper. Syn earste album, dat datselde jiers noch útkaam, wie ''Pimpin' on Wax''. Dêrmei berikte er net allinnich súkses yn 'e hiphop-[[subkultuer]], mar ek yn 'e ''mainstream''-kultuer, benammen mei de hit ''Who Dat''. Dat nûmer, wêrfoar't JT Money gearwurke mei [[Solé]], berikte it fyfde plak yn 'e Amerikaanske top 100 en wûn yn [[1999]] de [[Billboard Music Award]] yn 'e [[kategory]] bêste rapsingle. Neitiid brocht JT Money noch fjouwer oare solo-albums út: ''Blood, Sweat and Years'' ([[2001]]), ''Return of the B-Izer'' ([[2002]]), ''Undeniable'' ([[2005]]) en ''Pimpin' Gangsta Party'' ([[2016]]), mar hy koe nea wer it [[kommersje]]le súkses fan ''Pimpin' on Wax'' belykje.
==Diskografy==
;albums
* mei [[Poison Clan]]
** 1990 – ''2 Low Life Muthas''
** 1992 – ''Poisonous Mentality''
** 1993 – ''Ruff Town Behavior''
** 1995 – ''Straight Zooism''
* solo-albums
** 1999 – ''Pimpin' on Wax''
** 2001 – ''Blood, Sweat and Years''
** 2002 – ''Return of the B-Izer''
** 2005 – ''Undeniable''
** 2016 – ''Pimpin' Gangsta Party''
;singles
** 1999 – ''Who Dat''
** 2001 – ''Hi-Lo''
==Keppelings om utens==
* {{en}} [http://jtmoneymiatl.blogspot.com/ Offisjele webside fan JT Money]
* {{en}} [http://www.imdb.com/name/nm1855100/ JT Money yn 'e ''Internet Movie Database'' (IMDb)]
{{boarnen|boarnefernijing=
Foar boarnen en oare literatuer, sjoch ûnder: [http://en.wikipedia.org/wiki/JT_Money ''References'', op dizze side].
}}
{{DEFAULTSORT:Money, JT}}
[[Kategory:Amerikaansk rapper]]
[[Kategory:Amerikaansk hiphopartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk muzikant fan Afro-Amerikaansk komôf]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1967]]
e5y7hk4z9fljvsiuujlmrbv10tvk755
1086525
1086524
2022-08-05T20:57:48Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Diskografy */ red
wikitext
text/x-wiki
{{Sjonger of muzikant
| ôfbylding = JTMoney Dec 2016.jpg
| ôfbyldingstekst =
| ôfbyldingsbreedte =
| echte namme = Jeffrey Thompkins
| nasjonaliteit = [[File:Flag of the United States.svg|20px]] [[Feriene Steaten|Amerikaansk]]
| berne = [[25 maaie]] [[1967]]
| berteplak = [[Miami]] ([[Floarida]])
| stoarn =
| stjerplak =
| etnisiteit = [[File:Flag of the UNIA.svg|20px]] [[Afro-Amerikanen|Afro-Amerikaansk]]
| sjenre = [[hiphop]]
| ynstrumint =
| sjongtaal = [[Ingelsk]]
| grutste hit(s) =
| jierren aktyf = [[1989]] – no
| prizen =
| webside = [http://jtmoneymiatl.blogspot.com/ jtmoneymiatl.blogspot.com]
}}
{{Of|de rapper JT Money|de pornoakteur|JT Money (pornografysk akteur)}}
'''JT Money''', echte [[namme]]: '''Jeffrey Thompkins''' ([[Miami]], [[25 maaie]] [[1967]]) is in [[Feriene Steaten|Amerikaansk]] [[rapper]] fan [[Afro-Amerikanen|Afro-Amerikaansk]] [[komôf]]. Hy is de lieder fan 'e [[hiphop]]band [[Poison Clan]], dy't út [[Miami]] komt.
==Libben en karriêre==
JT Money waard yn [[1967]] [[berne]] yn [[Miami]], yn it [[suden]] fan 'e [[Amerikaanske steat]] [[Floarida]]. Hy waard ein jierren tachtich troch [[Luke Skyywalker]] fan 'e [[band]] [[2 Live Crew]] ûntdutsen by in [[talintejacht]] dy't yn Miami holden waard. Skyywalker besoarge JT Money en dy syn band [[Poison Clan]] neitiid in [[kontrakt]] by syn eigen [[platemaatskippij]] [[Luke Records]]. Yn [[1990]] brocht Poison Clan syn earste [[album (muzyk)|album]] út, mei as [[titel (namme)|titel]] ''2 Low Life Muthas''.
Koarte tiid letter ferliet [[Debonaire (rapper)|Debonaire]], de twadde man fan Poison Clan, tegearre mei syn [[broer]] Drugzie de band om him by in oare groep, [[Home Team (band)|Home Team]], te jaan. Dêrtroch bleau JT Money oer as de iennichste rapper fan Poison Clan, mei as ûnderstypjende bandleden Madball, Uzi, Big Ram, Shorty-T en Trigga.
It twadde album fan Poison Clan, ''Poisonous Mentality'', út [[1992]], befette it [[liet|nûmer]] ''Shake What Ya Mama Gave Ya'', dat letter troch it [[tydskrift]] ''[[XXL (tydskrift)|XXL]]'' oantsjut waard as ien fan 'e top 250 hiphoplieten fan 'e [[1990]]-er jierren. Neitiid kamen der noch twa albums fan Poison Clan út: ''Ruff Town Behavior'' yn [[1993]] en ''Straight Zooism'' yn [[1995]]. Guon oare bekende nûmers fan Poison Clan binne ''Action'', ''Bad Influence'', ''Dance All Night'', ''Fire Up This Funk'', ''The Girl That I Hate'' en ''Don't Sleep on a Hizzo''.
Yn [[1999]] sette JT Money útein mei in solokarriêre as rapper. Syn earste album, dat datselde jiers noch útkaam, wie ''Pimpin' on Wax''. Dêrmei berikte er net allinnich súkses yn 'e hiphop-[[subkultuer]], mar ek yn 'e ''mainstream''-kultuer, benammen mei de hit ''Who Dat''. Dat nûmer, wêrfoar't JT Money gearwurke mei [[Solé]], berikte it fyfde plak yn 'e Amerikaanske top 100 en wûn yn [[1999]] de [[Billboard Music Award]] yn 'e [[kategory]] bêste rapsingle. Neitiid brocht JT Money noch fjouwer oare solo-albums út: ''Blood, Sweat and Years'' ([[2001]]), ''Return of the B-Izer'' ([[2002]]), ''Undeniable'' ([[2005]]) en ''Pimpin' Gangsta Party'' ([[2016]]), mar hy koe nea wer it [[kommersje]]le súkses fan ''Pimpin' on Wax'' belykje.
==Diskografy==
;albums
* mei [[Poison Clan]]
** 1990 – ''2 Low Life Muthas''
** 1992 – ''Poisonous Mentality''
** 1993 – ''Ruff Town Behavior''
** 1995 – ''Straight Zooism''
* solo-albums
** 1999 – ''Pimpin' on Wax''
** 2001 – ''Blood, Sweat and Years''
** 2002 – ''Return of the B-Izer''
** 2005 – ''Undeniable''
** 2016 – ''Pimpin' Gangsta Party''
;singles
:* 1999 – ''Who Dat''
:* 2001 – ''Hi-Lo''
==Keppelings om utens==
* {{en}} [http://jtmoneymiatl.blogspot.com/ Offisjele webside fan JT Money]
* {{en}} [http://www.imdb.com/name/nm1855100/ JT Money yn 'e ''Internet Movie Database'' (IMDb)]
{{boarnen|boarnefernijing=
Foar boarnen en oare literatuer, sjoch ûnder: [http://en.wikipedia.org/wiki/JT_Money ''References'', op dizze side].
}}
{{DEFAULTSORT:Money, JT}}
[[Kategory:Amerikaansk rapper]]
[[Kategory:Amerikaansk hiphopartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk muzikant fan Afro-Amerikaansk komôf]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1967]]
5c5fdtfi4mo3f82tbb47g80enufufe9
Crystal Shawanda
0
102741
1086416
1022347
2022-08-05T20:23:05Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Keppelings om utens */ kt
wikitext
text/x-wiki
{{Sjonger of muzikant
| ôfbylding = Crystal-Shawanda-14 Feb 2009.jpg
| ôfbyldingstekst =
| ôfbyldingsbreedte =
| echte namme 597056 = Crystal Shawanda
| nasjonaliteit = [[File:Flag of Canada.svg|20px]] [[Kanada|Kanadeesk]]
| berne = [[1983]]
| berteplak = [[Wikwemikong (Ontario)|Wikwemikong]] ([[Ontario]])
| stoarn =
| stjerplak =
| etnisiteit = [[File:Flagge fan de Ojibwe.PNG|20px]] [[Odjibwe (folk)|Odjibwe]]<br>[[File:Flagge fan de Ottawa.PNG|20px]] [[Ottawa (folk)|Ottawa]]
| sjenre = [[country]], [[blues]]
| ynstrumint =
| sjongtaal = [[Ingelsk]]
| grutste hit(s) = ''You Can Let Go''
| jierren aktyf = [[2008]] – no
| prizen = [[Juno Award]] 2013
| webside = [http://www.crystalshawanda.co www.crystalshawanda.co]
}}
'''Crystal Shawanda''' ([[Wikwemikong (Ontario)|Wikwemikong]] ([[Ontario]]), [[1983]]) is in [[Kanada|Kanadeesk]] [[country]]sjongster fan [[Yndianen|Yndiaansk]] [[komôf]]. Hja briek yn [[2008]] troch mei har earste [[single (muzyk)|single]] ''You Can Let Go'', dy't in ûnbidich grut súkses waard. Yn [[2013]] wûn se in [[Juno Award]]. Yn [[2008]] waard der in seisdielige [[dokumintêre]]searje oer Shawanda har bliksemkarriêre makke.
==Libben en karriêre==
Shawanda waard yn [[1983]] [[berne]] yn it [[Wikwemikong Unôfstiene Yndianereservaat]] op it [[eilân]] [[Manitoulin (eilân)|Manitoulin]] yn 'e [[Hueronmar]], dat ta de [[Kanadeeske provinsje]] [[Ontario]] heart. Hja is in [[etnyske groep|etnyske]] [[Yndianen|Yndiaanse]] fan [[Ottawa (folk)|Ottawa]]- en [[Odjibwe (folk)|Odjibwe]]-[[ôfstamming]]. Har [[efternamme]] soe oerset wurde kin as "nije [[moarnsdage]]".
Yn [[2007]] tekene Shawanda in [[kontrakt]] mei de [[platemaatskippij]] [[RCA Records Nashville]], yn [[Nashville (Tennessee)]]. Yn [[jannewaris]] [[2008]] brocht se har earste [[country]]-[[single (muzyk)|single]] út yn har heitelân, mei as [[titel (namme)|titel]] ''You Can Let Go''. Dat [[liet|nûmer]] stie fiif [[wike]]n yn 'e [[hitlist]]en, helle de top 10, en wie de fluchst klimmende single fan Kanada sûnt ''Georgia'' fan [[Carolyn Dawn Johnson]], út [[2000]]. Yn 'e [[Feriene Steaten]] waard itselde [[liet]] op [[25 febrewaris]] [[2008]] útbrocht, en berikte it it 21e plak. Shawanda wûn mei ''You Can Let Go'' in [[Aboriginal Peoples' Choice Music Award]] yn 'e [[kategory]] bêste single fan it jier en twa Canadian Aboriginal Music Awards foar bêste single fan it jier en bêste [[fideoklip]] fan it jier.
Shawanda har earste [[album (muzyk)|album]], ''Dawn of a New Day'' (in ferwizing nei har efternamme), waard yn Kanada op [[24 juny]] [[2008]] publisearre en yn 'e Feriene Steaten op [[19 augustus]] fan dat jier. Yn 'e Kanadeeske country-albumlisten helle se der it twadde plak mei, en yn 'e Feriene Steaten it sechstjinde plak. ''Dawn of a New Day'' wûn in Aboriginal Peoples' Choice Music Award foar bêste country-album fan it jier en twa Canadian Aboriginal Music Awards foar bêste country-album fan it jier en bêste album fan it jier. Sels wûn Shawanda yn [[2009]] in [[Canadian Country Music Award]] yn 'e kategory froulike artyst fan it jier en in [[Canadian Radio Music Award]] foar bêste nije country-artyst.
Yn [[febrewaris]] [[2008]] stjoerde [[CMT (Kanadeeske stjoerder)|CMT Canada]] in seisdielige [[dokumintêre]]searje oer Shawanda har bliksemkarriêre út, ûnder de titel ''Crystal: Living the Dream''. Lette dat jier gie Shawanda mei ferskate oare [[muzikant]]en op [[toernee]] troch Kanada en de noardlike Feriene Steaten, en yn [[2009]] wie se as spesjale gaststjer belutsen by it toernee troch hiel [[Noard-Amearika]] fan [[Brad Paisley]] en [[Dierks Bentley]]. Mids [[2009]] ferbriek Shawanda har gearwurking mei RCA Nashville, wêrnei't se har eigen platemaatskippij oprjochte, mei as namme [[New Sun Records]]. Datselde jiers brocht se by New Sun troch in [[distribúsje (ferdieling)|distribúsje]]-oerienkomst mei On Ramp Records in [[kryst]]album út mei as titel ''I'll Be Home for Christmas''.
Yn [[2010]] brocht Shawande de single ''Beautiful Day'' út, en teffens trede se dat jiers op ûnder de ferneamde [[Macy's Thanksgiving Day Parade]], yn [[New York (stêd)|New York]]. Har trêde studio-album, ''Just Like You'', kaam op [[24 april]] [[2012]] út. Dêrmei wûn se yn [[2013]] in [[Juno Award]] yn 'e kategory [[Yndianen|lânseigen]] album fan it jier. Yn [[2014]] publisearre Shawanda in [[blues]]album, mei as titel ''The Whole World's Got the Blues''.
==Diskografy==
===Albums===
;Studio-albums
{| class="wikitable"
|-
! jier
! titel
! prizen en nominaasjes
! resultaat
|-
|'''2008'''
|''Dawn of a New Day''
|wûn 1 [[Aboriginal Peoples' Choice Music Award]] <br> wûn 2 Canadian Aboriginal Music Awards <br>nom. foar 1 [[Canadian Country Music Award]]<br>nom. foar 1 [[Juno Award]]
|
|-
|'''2009'''
|''I'll Be Home for Christmas''
|
|
|-
|'''2012'''
|''Just Like You''
|wûn 1 [[Juno Award]]
|
|-
|'''2014'''
|''The Whole World's Got the Blues''
|
|
|}
===Singles===
;Eigen singles
{| class="wikitable"
|-
! jier
! titel
! prizen en nominaasjes
! resultaat
|-
|rowspan="3"|'''2008'''
|''You Can Let Go''
|wûn 1 [[Aboriginal Peoples' Choice Music Award]] <br> wûn 2 Canadian Aboriginal Music Awards <br>nom. foar 1 [[Canadian Country Music Award]]
|
|-
|''What Do I Have to Do?''
|
|
|-
|''My Roots Are Showing''
|
|
|-
|rowspan="2"|'''2009'''
|''Dawn of a New Day''
|
|
|-
|''Try''
|
|
|-
|rowspan="2"|'''2010'''
|''Beautiful Day''
|
|
|-
|''Fight for Me''
|
|
|-
|rowspan="2"|'''2011'''
|''This Fever''
|
|
|-
|''Love Enough''
|
|
|-
|rowspan="3"|'''2012'''
|''Closer''
|
|
|-
|''Down on Broadway''
|
|
|-
|''Chains''
|
|
|-
| '''2013'''
|''Someone Who Loves You''
|
|
|-
| '''2016'''
|''Laid Back''
|
|
|}
;Gastsingles
{| class="wikitable"
|-
! jier
! titel
! prizen en nominaasjes
! resultaat
|-
|'''2009'''
|''In Your Arms Again'' <small>(mei [[George Canyon]])</small>
|
|
|}
==Prizen en nominaasjes==
{| class="wikitable"
|-
! jier
! priis
! resultaat
! kategory
! foar it nûmer/album
|-
|rowspan="11"|'''2008'''
|rowspan="3"|[[Aboriginal Peoples' Choice Music Award]]
|wûn
|bêste single fan it jier
|''You Can Let Go''
|-
|wûn
|bêste [[country]]-[[album (muzyk)|album]] fan it jier
|''Dawn of a New Day''
|-
|wûn
|bêste nije artyst fan it jier
|n.f.t.
|-
|rowspan="5"|Canadian Aboriginal Music Award
|wûn
|bêste single fan it jier
|''You Can Let Go''
|-
|wûn
|bêste country-album fan it jier
|''Dawn of a New Day''
|-
|wûn
|bêste album fan it jier
|''Dawn of a New Day''
|-
|wûn
|bêste [[fideoklip]] fan it jier
|''You Can Let Go''
|-
|wûn
|bêste artyst fan it jier
|n.f.t.
|-
|rowspan="3"|[[Canadian Country Music Award]]
|nominearre
|[[single (muzyk)|single]] fan it jier
|''You Can Let Go''
|-
|nominearre
|programma/special fan it jier
|net neamd
|-
|nominearre
|froulike artyst fan it jier
|n.f.t.
|-
|rowspan="5"|'''2009'''
|rowspan="2"|[[Canadian Country Music Award]]
|nominearre
|album fan it jier
|''Dawn of a New Day''
|-
|wûn
|froulike artyst fan it jier
|n.f.t.
|-
|[[Canadian Radio Music Award]]
|wûn
|bêste nije country-artyst
|n.f.t.
|-
|rowspan="2"|[[Juno Award]]
|nominearre
|countryplaat fan it jier
|''Dawn of a New Day''
|-
|nominearre
|bêste nije artyst
|n.f.t.
|-
| '''2010'''
| [[Canadian Country Music Award]]
|nominearre
|froulike artyst fan it jier
|n.f.t.
|-
| '''2013'''
|[[Juno Award]]
|wûn
|[[Yndianen|lânseigen]] album fan it jier
|''Just Like You''
|}
==Keppelings om utens==
* {{en}} [http://www.crystalshawanda.co/ Offisjele webside fan Crystal Shawanda]
* {{en}} [http://www.imdb.com/name/nm3127455/ Crystal Shawanda yn 'e ''Internet Movie Database'' (IMDb)]
{{boarnen|boarnefernijing=
Foar boarnen en oare literatuer, sjoch ûnder: [http://en.wikipedia.org/wiki/Crystal_Shawanda ''References'', op dizze side].
----
{{commonscat|Crystal Shawanda}}
}}
{{DEFAULTSORT:Shawanda, Crystal}}
[[Kategory:Kanadeesk sjonger]]
[[Kategory:Kanadeesk country-artyst]]
[[Kategory:Kanadeesk bluesartyst]]
[[Kategory:Kanadeesk muzikant fan Yndiaansk komôf]]
[[Kategory:Persoan fan Odjibwe-komôf]]
[[Kategory:Persoan fan Ottawa-komôf]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1983]]
pphdmzqvpe037fdf8eorkppenu50i4k
Kategory:Kanadeesk bluesartyst
14
102802
1086417
825117
2022-08-05T20:23:17Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
kt
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Bluesartyst]]
[[Kategory:Kanadeesk muzikant|Bluesartyst]]
[[Kategory:Kanadeesk sjonger|Bluesartyst]]
pbkno5sn0383qrcnlfklb5o9iblwu0d
1086418
1086417
2022-08-05T20:23:27Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Kanadeesk blues-artyst]] omneamd ta [[Kategory:Kanadeesk bluesartyst]]: red
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Bluesartyst]]
[[Kategory:Kanadeesk muzikant|Bluesartyst]]
[[Kategory:Kanadeesk sjonger|Bluesartyst]]
pbkno5sn0383qrcnlfklb5o9iblwu0d
Mighty Sam McClain
0
103732
1086449
839973
2022-08-05T20:30:43Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Keppelings om utens */ kt
wikitext
text/x-wiki
{{stobbe|biografy}}
{{Sjonger of muzikant
| ôfbylding = Mighty Sam McClain 2013.jpg
| ôfbyldingstekst = Mighty Sam McClain yn 2013
| ôfbyldingsbreedte =
| echte namme = Samuel McClain
| nasjonaliteit = {{Flagge US}} [[Feriene Steaten|Amerikaansk]]
| berne = [[15 april]] [[1943]]
| berteplak = [[Monroe (Louisiana)|Monroe]] ([[Louisiana]])
| stoarn = [[15 juny]] [[2015]] (72 jier)
| stjerplak = [[Nij-Hampshire]]
| etnisiteit = [[Afro-Amerikanen|Afro-Amerikaansk]]
| sjenre = [[R&B]], [[blues]], [[soul]]
| ynstrumint = Stim
| sjongtaal = [[Ingelsk]]
| grutste hit(s) =
| jierren aktyf = 1958–2015
| prizen =
| webside = [http://www.mightysam.com Offisjele webside Mighty Sam McClain]
}}
'''Samuel McClain''' ([[15 april]] [[1943]] - [[15 juny]] [[2015]]), artystenamme '''Mighty Sam McClain''', wie in [[FSA|Amerikaansk]] [[soul]]- en [[blues]] [[sjonger]] en [[songwriter]] dy't nominearre waard foar in [[Grammy Award]].
== Diskografy ==
{|class="wikitable"
|-
!bgcolor="#97A3AF"| Titel
!bgcolor="#97A3AF"| Jier útbrocht
!bgcolor="#97A3AF"| Label
|-
| ''Your Perfect Companion''
| 1986
|Orleans Records
|- |
|-
| ''Live in Japan''
| 1988
|Orleans Records
|-
| ''Give It Up To Love''
| 1992
|Sledgehammer Blues
|-
| ''Keep On Movin''
| 1995
|Sledgehammer Blues
|-
| ''Sledgehammer Soul and Down Home Blues'''
| 1996
|Sledgehammer Blues
|-
| ''Journey''
| 1998
|Sledgehammer Blues
|-
| ''Joy & Pain''
| 1998
|Ruf
|-
| ''Soul Survivor: The Best of Mighty Sam McClain''
| 1999
|Sledgehammer Blues
|-
| ''Blues For The Soul''
| 2000
|Telarc Distribution
|-
| ''Sweet Dreams''
| 2001
|Telarc Distribution
|-
| ''One More Bridge To Cross''
| 2003
|Mighty Music
|-
| ''Betcha Didn't Know''
| 2009
|Mighty Music
|-
| ''Scent of Reunion: Love Duets Across Civilizations''
| 2010
|Kirkelig Kulturverksted/Valley Entertainment
|-
| ''One Drop Is Plenty'' mei [[Knut Reiersrud]]
| 2011
|Kirkelig Kulturverksted/Valley Entertainment
|}
== Keppelings om utens ==
* [http://www.soulexpress.net/mightysam.htm Yngeand ynterview mei Mighty Sam by Soul Express]
* [http://www.soulexpress.net/deep4_2012.htm#mightysam Ynterview mei Mighty Sam by Soul Express yn novimber 2012]
{{DEFAULTSORT:McClain, Mighty Sam}}
[[Kategory:Amerikaansk sjonger]]
[[Kategory:Amerikaansk bluesartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk R&B-artyst]]
[[Kategory:Amerikaansk soul-artyst]]
[[Kategory:Amerikaansk lietsjeskriuwer]]
[[Kategory:Amerikaansk muzikant fan Afro-Amerikaansk komôf]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1943]]
[[Kategory:Persoan stoarn yn 2015]]
3fn30375rqxc4hwmhfa2hmx6uobjgtt
1086702
1086449
2022-08-05T21:57:44Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Keppelings om utens */ kt
wikitext
text/x-wiki
{{stobbe|biografy}}
{{Sjonger of muzikant
| ôfbylding = Mighty Sam McClain 2013.jpg
| ôfbyldingstekst = Mighty Sam McClain yn 2013
| ôfbyldingsbreedte =
| echte namme = Samuel McClain
| nasjonaliteit = {{Flagge US}} [[Feriene Steaten|Amerikaansk]]
| berne = [[15 april]] [[1943]]
| berteplak = [[Monroe (Louisiana)|Monroe]] ([[Louisiana]])
| stoarn = [[15 juny]] [[2015]] (72 jier)
| stjerplak = [[Nij-Hampshire]]
| etnisiteit = [[Afro-Amerikanen|Afro-Amerikaansk]]
| sjenre = [[R&B]], [[blues]], [[soul]]
| ynstrumint = Stim
| sjongtaal = [[Ingelsk]]
| grutste hit(s) =
| jierren aktyf = 1958–2015
| prizen =
| webside = [http://www.mightysam.com Offisjele webside Mighty Sam McClain]
}}
'''Samuel McClain''' ([[15 april]] [[1943]] - [[15 juny]] [[2015]]), artystenamme '''Mighty Sam McClain''', wie in [[FSA|Amerikaansk]] [[soul]]- en [[blues]] [[sjonger]] en [[songwriter]] dy't nominearre waard foar in [[Grammy Award]].
== Diskografy ==
{|class="wikitable"
|-
!bgcolor="#97A3AF"| Titel
!bgcolor="#97A3AF"| Jier útbrocht
!bgcolor="#97A3AF"| Label
|-
| ''Your Perfect Companion''
| 1986
|Orleans Records
|- |
|-
| ''Live in Japan''
| 1988
|Orleans Records
|-
| ''Give It Up To Love''
| 1992
|Sledgehammer Blues
|-
| ''Keep On Movin''
| 1995
|Sledgehammer Blues
|-
| ''Sledgehammer Soul and Down Home Blues'''
| 1996
|Sledgehammer Blues
|-
| ''Journey''
| 1998
|Sledgehammer Blues
|-
| ''Joy & Pain''
| 1998
|Ruf
|-
| ''Soul Survivor: The Best of Mighty Sam McClain''
| 1999
|Sledgehammer Blues
|-
| ''Blues For The Soul''
| 2000
|Telarc Distribution
|-
| ''Sweet Dreams''
| 2001
|Telarc Distribution
|-
| ''One More Bridge To Cross''
| 2003
|Mighty Music
|-
| ''Betcha Didn't Know''
| 2009
|Mighty Music
|-
| ''Scent of Reunion: Love Duets Across Civilizations''
| 2010
|Kirkelig Kulturverksted/Valley Entertainment
|-
| ''One Drop Is Plenty'' mei [[Knut Reiersrud]]
| 2011
|Kirkelig Kulturverksted/Valley Entertainment
|}
== Keppelings om utens ==
* [http://www.soulexpress.net/mightysam.htm Yngeand ynterview mei Mighty Sam by Soul Express]
* [http://www.soulexpress.net/deep4_2012.htm#mightysam Ynterview mei Mighty Sam by Soul Express yn novimber 2012]
{{DEFAULTSORT:McClain, Mighty Sam}}
[[Kategory:Amerikaansk sjonger]]
[[Kategory:Amerikaansk bluesartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk R&B-artyst]]
[[Kategory:Amerikaansk soulartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk lietsjeskriuwer]]
[[Kategory:Amerikaansk muzikant fan Afro-Amerikaansk komôf]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1943]]
[[Kategory:Persoan stoarn yn 2015]]
dde6fwo9pggxmzx28ihn3v2w1gxwba0
Kategory:Countrypriis
14
103788
1086744
827935
2022-08-05T22:16:03Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Countrymuzykpriis]] omneamd ta [[Kategory:Countrypriis]]: red
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Countrymuzyk|Priis]]
[[Kategory:Muzykpriis nei sjenre]]
aihuijnbpeh6hqvgiseptfjtneywzeq
Kategory:Dancepriis
14
103792
1086752
827948
2022-08-05T22:19:06Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Dance-muzykpriis]] omneamd ta [[Kategory:Dancepriis]]: red
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Dance-muzyk|Priis]]
[[Kategory:Muzykpriis nei sjenre]]
0ed72dtdahh2vlliqgy40chwys9rad7
1086775
1086752
2022-08-05T22:24:43Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
kt
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Dance (muzyksjenre)|Priis]]
[[Kategory:Muzykpriis nei sjenre]]
39jy3kic62s6neqtfpkxxoldgw9wzfs
Kategory:R&B-priis
14
103793
1086807
827949
2022-08-05T22:33:16Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:R&B-muzykpriis]] omneamd ta [[Kategory:R&B-priis]]: red
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:R&B-muzyk|Priis]]
[[Kategory:Muzykpriis nei sjenre]]
33jp2h4vbwdil1z0uurf24rdoq96e8b
1086809
1086807
2022-08-05T22:33:50Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
kt
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:R&B|Priis]]
[[Kategory:Muzykpriis nei sjenre]]
ag76x0ymy6ervbko442o0ouyt5cd227
Kategory:Rockpriis
14
103794
1086817
827950
2022-08-05T22:35:36Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Rockmuzykpriis]] omneamd ta [[Kategory:Rockpriis]]: red
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Rockmuzyk|Priis]]
[[Kategory:Muzykpriis nei sjenre]]
efmwocav0hxmqprjs9o5w4tx392r88v
Kategory:Jazzpriis
14
103796
1086797
827953
2022-08-05T22:31:14Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Jazz-muzykpriis]] omneamd ta [[Kategory:Jazzpriis]]: red
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Jazz|Priis]]
[[Kategory:Muzykpriis nei sjenre]]
gu2huo8oe84yl6ut0die8cb3qud3z1j
Kategory:Gospelpriis
14
103797
1086789
827954
2022-08-05T22:29:15Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Gospelmuzykpriis]] omneamd ta [[Kategory:Gospelpriis]]: red
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Gospelmuzyk|Priis]]
[[Kategory:Muzykpriis nei sjenre]]
l7iuf534smeqo8x2jb5g0c0omuvptag
Kategory:Latinpriis
14
103798
1086802
827955
2022-08-05T22:32:12Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Latin-muzykpriis]] omneamd ta [[Kategory:Latinpriis]]: red
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Latin-muzyk|Priis]]
[[Kategory:Muzykpriis nei sjenre]]
cxlveolfzcvbskryo4gshsdo9yv2gvt
1086804
1086802
2022-08-05T22:32:36Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
kt
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Latin (muzyksjenre)|Priis]]
[[Kategory:Muzykpriis nei sjenre]]
krq5qiidlmv3y943ubeq4so0ubfe3iq
Kategory:Reggaepriis
14
103799
1086815
827957
2022-08-05T22:35:15Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Reggae-muzykpriis]] omneamd ta [[Kategory:Reggaepriis]]: red
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Reggae|Priis]]
[[Kategory:Muzykpriis nei sjenre]]
5cc85lpnphllljd6bhrwvd0cdz8ve0s
Kategory:Soulpriis
14
103800
1086714
827958
2022-08-05T22:00:35Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
kt
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Soul|Priis]]
[[Kategory:Muzykpriis nei sjenre]]
lsiapdk49tsx7h27pmk5x9q2gl8qsvj
1086819
1086714
2022-08-05T22:35:56Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Soul-muzykpriis]] omneamd ta [[Kategory:Soulpriis]]: red
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Soul|Priis]]
[[Kategory:Muzykpriis nei sjenre]]
lsiapdk49tsx7h27pmk5x9q2gl8qsvj
Kategory:Bluespriis
14
103801
1086728
827960
2022-08-05T22:10:15Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Blues-muzykpriis]] omneamd ta [[Kategory:Bluespriis]]: red
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Blues|Priis]]
[[Kategory:Muzykpriis nei sjenre]]
qgq8gzbotvywf9wp5bj3l8tsfwysqbl
Kategory:Hiphoppriis
14
103802
1086795
827961
2022-08-05T22:30:51Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Hiphop-muzykpriis]] omneamd ta [[Kategory:Hiphoppriis]]: red
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Hiphop|Priis]]
[[Kategory:Muzykpriis nei sjenre]]
tryn4sprpldbima604e1p4dzm6tdxli
Kategory:Latin (muzyksjenre)
14
103810
1086805
827969
2022-08-05T22:32:57Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Latin-muzyk]] omneamd ta [[Kategory:Latin (muzyksjenre)]]: red
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Muzyksjenre]]
e4inhinedkuuaezr78bbcar3f014xpj
Kategory:Hardrockpriis
14
103866
1086792
828196
2022-08-05T22:30:13Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Hardrockmuzykpriis]] omneamd ta [[Kategory:Hardrockpriis]]: red
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Hardrock|Priis]]
[[Kategory:Muzykpriis nei sjenre]]
h3h9knxbfeww6kawmmbjk30zjekqzlf
Big Pun
0
103895
1086503
1072405
2022-08-05T20:52:21Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Keppeling om utens */ kt
wikitext
text/x-wiki
[[File:Big Pun mural (458065651).jpg|thumb|Big Pun op in muorre skildere]]
'''Big Pun''', in [[ôfkoarting]] fan ''Big Punisher'', "Grutte Bestraffer" ([[berne]] as '''Christopher Lee Rios'''; [[De Bronx]], [[New York (stêd)|New York]], [[10 novimber]] [[1971]] – [[White Plains (New York)|White Plains]] ([[New York (steat)|New York]]), [[7 febrewaris]] [[2000]]), wie in [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[rapper]] fan [[Porto Riko|Portorikaansk]] [[komôf]]. Yn 'e njoggentiger jierren groeide er út ta ien fan 'e measte foaroansteande artysten yn syn [[sjenre]]. Hy wie de earste [[Latino's yn Noard-Amearika|Latino]]-rapper dy't in [[platina plaat]] krige. Hy [[stoar]] oan in [[hertoanfal]] feroarsake troch in syn syklike [[Obesitas|fetsucht]]; hy wie doe 28 jier.
== Diskografy ==
* 1998: ''Capital Punishment''
* 2000: ''Yeeeah Baby''
== Keppeling om utens ==
* [http://www.biography.com/people/big-pun-266352 Biografy fan Big Pun]
[[Kategory:Amerikaansk rapper]]
[[Kategory:Amerikaansk hiphopartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk persoan fan Portorikaansk komôf]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1971]]
[[Kategory:Persoan stoarn yn 2000]]
5boy3b4wqkvnvz71l9klfa2iq2902k7
Canadian Country Music Award
0
103928
1086736
869901
2022-08-05T22:13:23Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
kt
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECT [[Canadian Country Music Association]]
[[Kategory:Countrypriis]]
[[Kategory:Kanadeeske muzykpriis]]
[[Kategory:Priis of ûnderskieding ynsteld yn 1982]]
7ywp6erq5q1iung9qgzo8jsfu1u2hkg
Ofbyld:Simon Abbes Gabbema Arnoud van Halen.gif
6
111058
1086369
857655
2022-08-05T14:42:22Z
Bouwe Brouwer
283
NowCommons
wikitext
text/x-wiki
{{NowCommons|Simon_Abbes_Gabbema_(1628-88)._Geschiedschrijver_van_Friesland_te_Leeuwarden,_SK-A-4601.jpg}}
== Omskriuwing ==
Simon Abbes Gabbema troch Arnoud van Halen 1700-1720
== Lisinsje ==
{{Auteursrjocht Frijkaam}}
ss2m9jty8z8s8h70y6t463futxrczoe
Kategory:Vengaboys
14
111966
1086759
904195
2022-08-05T22:20:41Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
kt
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Nederlânsk danceband]]
[[Kategory:Band oprjochte yn 1997]]
[[Kategory:Band opheft yn 2004]]
[[Kategory:Band oprjochte yn 2006]]
jvxuxpqvtn2dr2mq34gr0ee2oldoque
1086763
1086759
2022-08-05T22:21:35Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Nederlânske danceband]]
[[Kategory:Band oprjochte yn 1997]]
[[Kategory:Band opheft yn 2004]]
[[Kategory:Band oprjochte yn 2006]]
2sq6mc1m1q9at4lqogys70rcvp6622a
British Country Music Association Award
0
115570
1086735
872228
2022-08-05T22:13:09Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
kt
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECT [[British Country Music Association]]
[[Kategory:Countrypriis]]
[[Kategory:Britske muzykpriis]]
[[Kategory:Priis of ûnderskieding ynsteld yn 2011]]
tdi02echs914conf58hio8nmgl9lkpx
Kategory:Ingelsk bluesartyst
14
122619
1086424
903416
2022-08-05T20:24:58Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
kt
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Ingelsk muzikant|Blues]]
[[Kategory:Britsk bluesartyst| ]]
[[Kategory:Bluesartyst]]
4dkruj6mw6uejii81x521si3b2bs2ep
1086425
1086424
2022-08-05T20:25:07Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Ingelsk blues-artyst]] omneamd ta [[Kategory:Ingelsk bluesartyst]]: red
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Ingelsk muzikant|Blues]]
[[Kategory:Britsk bluesartyst| ]]
[[Kategory:Bluesartyst]]
4dkruj6mw6uejii81x521si3b2bs2ep
Kategory:Ingelsk soulartyst
14
122622
1086681
903419
2022-08-05T21:52:33Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
kt
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Ingelsk muzikant|Soul]]
[[Kategory:Britsk soulartyst| ]]
[[Kategory:Soulartyst]]
qhwo7ktqr8yl2gmhokyh6exauz1pzxz
1086682
1086681
2022-08-05T21:52:41Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Ingelsk soul-artyst]] omneamd ta [[Kategory:Ingelsk soulartyst]]: red
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Ingelsk muzikant|Soul]]
[[Kategory:Britsk soulartyst| ]]
[[Kategory:Soulartyst]]
qhwo7ktqr8yl2gmhokyh6exauz1pzxz
1086684
1086682
2022-08-05T21:53:00Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
kt
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Ingelsk sjonger|Soul]]
[[Kategory:Ingelsk muzikant|Soul]]
[[Kategory:Britsk soulartyst| ]]
[[Kategory:Soulartyst]]
iyupa0phnwugbp36emd61ieqwg3vrh9
Kategory:Ingelsk jazzartyst
14
122623
1086587
903422
2022-08-05T21:26:25Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
kt
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Ingelsk muzikant|Jazz]]
[[Kategory:Britsk jazzartyst| ]]
[[Kategory:Jazzartyst]]
qh1uh3spbim7743swiew18qdy8uje4h
1086588
1086587
2022-08-05T21:26:36Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Ingelsk jazz-artyst]] omneamd ta [[Kategory:Ingelsk jazzartyst]]: red
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Ingelsk muzikant|Jazz]]
[[Kategory:Britsk jazzartyst| ]]
[[Kategory:Jazzartyst]]
qh1uh3spbim7743swiew18qdy8uje4h
Kategory:Amerikaanske bluesband
14
122736
1086430
904622
2022-08-05T20:25:55Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
kt
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Amerikaanske band nei muzyksjenre|Bluesband]]
[[Kategory:Amerikaansk bluesartyst|Bluesband]]
[[Kategory:Bluesband]]
2ca1updm25k51o8su752se9xczo3gnn
Kategory:Amerikaanske hiphopband
14
122737
1086501
904623
2022-08-05T20:51:55Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
kt
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Amerikaanske band nei muzyksjenre|Hiphopband]]
[[Kategory:Amerikaansk hiphopartyst|Hiphopband]]
[[Kategory:Hiphopband]]
iqnw62qmorq3wnu300t1z6o5uqipdqh
Joe Cocker
0
123953
1086677
1086246
2022-08-05T21:51:40Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Keppelings om utens */ kt
wikitext
text/x-wiki
{{Sjonger of muzikant
| ôfbylding = JoeCocker03.jpg
| ôfbyldingstekst = Joe Cocker (2003)
| ôfbyldingsbreedte =
| echte namme = John Robert Cocker
| nasjonaliteit = {{GBRnasj}}
| berne = [[20 maaie]] [[1944]]
| berteplak = [[Sheffield]]
| stoarn = [[22 desimber]] [[2014]]
| stjerplak = [[Crawford (Kolorado)|Crawford]]
| etnisiteit = {{ENGetn}}
| regionale identiteit =
| sjenre = [[Rockmuzyk|Rock]],<br>[[Blues]]
| ynstrumint =
| sjongtaal = [[Ingelsk]]
| grutste hit(s) = With a Little Help from My Friends,<br>Unchain My Heart,<br>You Are So Beautiful
| jierren aktyf = [[1961]] - [[2014]]
| prizen =
| webside =
}}
[[File:Woodstock redmond cocker01.jpg|thumb|275px|Joe Cocker en de Grease Band op Woodstock, 1969]]
'''John Robert (Joe) Cocker''' ([[Sheffield]], [[20 maaie]] [[1944]] – [[Crawford (Kolorado)|Crawford]], [[22 desimber]] [[2014]]) wie in [[Ingelân|Ingelske]] rocksjonger. Hy hie ûnder oaren sukses mei de lieten ''With a little help from my friends'', ''You are so beautiful'' en ''Up where we belong''.
==Skiednis==
Joe Cocker wie leadjitter en hie al sûnt 1960 yn in tal bands spile, doe’t er syn earste single ''I’ll cry instead'' útbrocht. Mei syn twadde single Majorine hie er mear sukses, mar hy bruts pas troch mei syn band The Grease Band yn de hjerst fan 1968 mei de [[Beatles]]-cover ''With a little help from my friends''. Dat lietsje wie bekind fan it Beatles-album ''Sgt. Pepper’s lonely hearts club'' ''band'' en Cocker joech der in hiele eigen, wat rugere, foarm oan. Letter naam er in album op, mei deselde titel as de single.Op dat album spilen ûnder oaren ek [[Stevie Winwood]] (Traffic en Blind Faith) en [[Jimmy Page]] (Yardbirds en Led Zeppelin). Yn augustus 1969 song er op it ferneamde [[Woodstock (muzykfestival)|Woodstockfestival]]. Hy foel op troch syn rauwe stim en syn motoryk. Hy sloech frjemd om him hinne mei de earms en wjukkele oer it poadium. Trochdat der ek in film makke waard fan it Woodstock Festival wie Joe Cocker oer de hiele wrâld te sjen en waard er wrâldferneamd.
Yn de jierren 1969-1974 hie er ûnder oaren sukses mei de singles ''Delta Lady'', ''The letter'' (syn earste numer 1 hit yn de [[Feriene Steaten]]) ''Hightime we went'', ''Cry me a river'' en ''Feelin’ allright''. Yn 1970 makke er in tournee troch de FS mei in grut tal muzikanten, ûnder lieding fan de muzikant [[Leon Russell]], dat de ''Mad dogs and Englishmen tournee'' neamd waard. Joe Cocker en syn begelieders reizigen yn amper sân wiken troch sa’n 50 Amerikaanske stêden. Der waard in soad drank en drugs brûkt en Joe Cocker krige dêrtroch sawol swierrichheden mei syn stim (dy‘t noch folle heazer wurden wie) as mei syn lichem. Hy gong wer by syn âlden wenjen en kaam der stadichoan wer boppenop.
Yn 1972 gong er op tournee mei de pianist [[Chris Stainton]], troch Amearika, Europa en Australië. Mar hy rekke wer oan de drugs en waard opnaam yn in ôfkickklinyk. In pear jier letter krige er wer op ‘e nij sukses, earst mei ''You are so beautiful'' (1975) en letter tegearre mei Jennifer Warnes mei it lietsje ''Up where we belong'' (1982) foar de film ''[[An Officer and a Gentleman (film)|An Officer and a Gentleman]]''. Foar dit liet krige dit duo in [[Grammy Award]]. Yn 1986 brocht er it lietsje ''You can leave your hat on'' út, dat skreaun wie troch [[Randy Newman]]. Dat lietsje wurdt brûkt yn de erotyske film ''9 1/2 weeks''. Yn 1988 song hy op [[Pinkpop]] en yn in fol [[Ahoy]]. Yn dat selde jier song er ek op it [[Feanhoopfestival]]. Nei it grutte sukses yn de jierren santich en tachtich stiet er no noch alle jierren mei in tal ferskes yn de [[Radio 2 Top 2000]]. Yn 2017 wienen dat: ''With a little help from my friends'' (364), ''You are so beautiful'' (571), ''Unchain my heart'' (877), ''N ‘oubliez jamais'' (912) en ''You can leave your hat on'' (1226). Hy is ferstoarn troch in slimme skykte op 22 desimber 2014, doe wie er 70 jier.
==Diskografy==
* ''With a Little Help from My Friends'' (1969)
* ''Joe Cocker!'' (1969)
* ''Joe Cocker'' (1972/EU: 1973)
* ''I Can Stand a Little Rain'' (1974)
* ''Jamaica Say You Will'' (1975)
* ''Stingray'' (1976)
* ''Luxury You Can Afford'' (1978)
* ''Sheffield Steel'' (1982)
* ''Civilized Man'' (1984)
* ''Cocker'' (1986)
* ''Unchain My Heart'' (1987)
* ''One Night of Sin'' (1989)
* ''Night Calls'' (1991/US: 1992)
* ''Have a Little Faith'' (1994)
* ''Organic'' (1996)
* ''Across from Midnight'' (1997)
* ''No Ordinary World'' (1999/US: 2000)
* ''Respect Yourself'' (2002)
* ''Heart & Soul'' (2004/US: 2005)
* ''Hymn for My Soul'' (2007/US: 2008)
* ''Hard Knocks'' (2010/US: 2012)
* ''Fire It Up'' (2012)
== Keppelings om utens ==
* [http://www.cocker.com/ Offisjele webside]
* [http://www.imdb.com/name/nm0168312/ IMBd-profyl Cocker]
{{DEFAULTSORT:Cocker, Joe}}
[[Kategory:Ingelsk sjonger]]
[[Kategory:Ingelsk rockartyst]]
[[Kategory:Ingelsk R&B-artyst]]
[[Kategory:Ingelsk soulartyst]]
[[Kategory:Grammy-winner]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1944]]
[[Kategory:Persoan stoarn yn 2014]]
f5b781o91lbu9498tpbr7ezeevat072
Chief Keef
0
125152
1086505
1017585
2022-08-05T20:52:54Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Albums */ kt
wikitext
text/x-wiki
[[Ofbyld:ChiefKeef_logo.png|thumb|250px|Logo Chief Keef]]
[[File:Chief Keef at Lollapalooza 2012 cropped.PNG|thumb|Chief Keef op Lollapalooza 2012]]
'''Chief Keef''' ([[Chicago]], [[Illinois (steat)|Illinois]], [[15 augustus]] [[1995]]), berne as '''Keith Farrelle Cozart''') is in [[rap|rapper]] út de [[Feriene Steaten]]. Hy wurket ek ûnder de nammen '''Sosa''', '''Chief Sosa''', '''Father of New Generation''' en '''Almighty Sosa'''.
== Diskografy ==
===Albums===
* The Glory Road (2011)
* Bang (2011)
* Back From The Dead (2012)
* For Greater Glory Vol.1 (2012)
* For Greater Glory 2.5 (2012)
* Finally Rich (2012)
* For Greater Glory 3 (2013)
* Almighty So (2013)
* Bang Pt.2 (2013)
* Back From The Dead 2 (2014)
* Nobody (2014)
* Big Gucci Sosa (2014)
* Bang 3 Pt.1 (2015)
* Bang 3 Pt.2 (2015)
* The Leek Vol.1 (2015)
* The Leek Vol.2 (2015)
* The Leek Vol.3 (2015)
* Finally Rollin 2 (2015)
* Sorry 4 The Weight (2015)
* Almighty DP (2015)
* Almighty DP 2 (2015)
* Nobody 2 (2015)
* Two Zero One Seven (2017)
* The W (2017)
* Thot Breaker (2017)
* Dedication (2017)
* The Leek Vol.5 (2018)
[[Kategory:Persoan berne yn 1995]]
[[Kategory:Amerikaansk muzykprodusint]]
[[Kategory:Amerikaansk rapper]]
[[Kategory:Amerikaansk hiphopartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk muzikant fan Afro-Amerikaansk komôf]]
6kb2ttdluj0bwk2r45yg4z9odmfw5b3
Kategory:Waalsk jazzartyst
14
125270
1086559
915920
2022-08-05T21:19:23Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
kt
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Waalsk muzikant|Jazzartyst]]
[[Kategory:Belgysk jazzartyst| ]]
[[Kategory:Jazzartyst]]
rzedbomr6n41stfdlzxkw4bhovs8hvb
1086560
1086559
2022-08-05T21:19:32Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Waalsk jazz-artyst]] omneamd ta [[Kategory:Waalsk jazzartyst]]: red
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Waalsk muzikant|Jazzartyst]]
[[Kategory:Belgysk jazzartyst| ]]
[[Kategory:Jazzartyst]]
rzedbomr6n41stfdlzxkw4bhovs8hvb
Psy-Fi
0
129229
1086777
991368
2022-08-05T22:25:13Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Keppelings om utens */ kt
wikitext
text/x-wiki
{{Ynfoboks evenemint
| ôfbylding =
| ôfbyldingstekst =
| ôfbyldingsbreedte =
| namme = Psy-Fi
| lân = [[File:Flag of the Netherlands.svg|border|20px]] [[Nederlân]]
| bestjoerlike ienheid1 = provinsje
| namme bestjoerlike ienheid1 = [[File:Frisian flag.svg|border|20px]] [[Fryslân]]
| bestjoerlike ienheid2 = gemeente
| namme bestjoerlike ienheid2 = [[File:Flagge fan Ljouwert (gemeente).png|border|20px]] [[Ljouwert (gemeente)]]
| plak = [[File:Flagge fan Ljouwert.png|border|20px]] [[Ljouwert (stêd)]]
| holden yn = [[De Griene Stjer (rekreaasjegebiet)|De Griene Stjer]]
| datum =
| tiid fan it jier = [[augustus]]
| edysje =
| oare namme =
| ôfkoarting =
| oanlieding =
| gelegenheid =
| soarte evenemint = [[muzykfestival]]
| sjenre = [[dance]]
| bestean = [[2013]] – no
| oprjochter =
| organisearre troch =
| winner(s) =
| sels yn te foljen1 =
| namme sels yn te foljen1 =
| sels yn te foljen2 =
| namme sels yn te foljen2 =
| webside = [https://www.psy-fi.nl/ www.psy-fi.nl]
}}
'''Psy-Fi''' ([[Ingelsk]]e [[útspraak]]: "saai-faai") is in fiifdeisk [[muzykfestival]] dat elts [[jier]] yn [[augustus]] holden wurdt yn it [[rekreaasje]]gebiet [[De Griene Stjer (rekreaasjegebiet)|De Griene Stjer]], oan 'e eastkant fan 'e [[Fryslân|Fryske]] [[haadstêd]] [[Ljouwert (stêd)|Ljouwert]].<ref name="lchaagsma">{{Fuotnoat|{{Aut|Haagsma, Jacob}}, ''Psy-Fi geopend met sjamanenceremonie'', yn: de ''[[Ljouwerter Krante]]'', 16 augustus 2018, s. 13}}</ref><ref name="lcwalthaus">{{Fuotnoat|{{Aut|Walthaus, Asing}}, ''Psy-Fi: muziek zachter en uit de bosjes blijven'', yn: de ''[[Ljouwerter Krante]]'', 10 augustus 2018, s. 3}}</ref> Psy-Fi bestiet sûnt [[2013]],<ref name="festinfo">{{Fuotnoat|[https://www.festivalinfo.nl/festival/24168/Psy-Fi/2017/ Ynformaasje oer Psy-Fi op Festivalinfo.nl]}}</ref> en hoewol't it hiel populêr is by [[fan (persoan)|fans]] fan [[psytrance]], in [[subsjenre]] fan 'e [[dance]]muzyk,<ref name="lckoen">{{Fuotnoat|{{Aut|Koen, Wietske}}, ''Vaatwasser en wasmachine bij volgende editie van Psy-Fi'', yn: de ''[[Ljouwerter Krante]]'', 22 augustus 2018, s. 29}}</ref> leit it op in tige [[reputaasje|minne namme]] yn guon oare fermiddens, wêrûnder dy fan [[natoerbeskerming (maatskiplike streaming)|natoerbeskermers]] en omwenjenden.<ref name="lcwalthaus"/>
==Skiednis==
Psy-Fi waard foar it earst holden yn [[2013]].<ref name="festinfo"/> Nei de dramatyske [[lûdsoerlêst]] dy't de edysje fan [[2014]] oant djip yn 'e [[Trynwâlden]] feroarsake,<ref>[https://www.lc.nl/plus/Psy-Fi-jaagt-vogels-angst-aan-20896357.html ——, ''Psy-Fi jaagt vogels angst aan'', yn: de ''Ljouwerter Krante'', 27 desimber 2014.]</ref> rjochten guon omwenjenden de [[Stifting Griene Stjer Duorsum]] op, dy't sûnt in stikel yn 'e foet is foar de organisaasje fan it [[festival]], en dy't it [[evenemint]] op alderhanne manearen ferbean besiket te krijen, lykas mei [[beswierproseduere]]s en [[rjochtsaken]].<ref name="lcwalthaus"/>
===Edysje 2018===
Yn [[2018]] kamen der yn totaal 12.500 besikers<ref name="lckoen"/> út 'e hiele wrâld<ref>{{Aut|Vlies, Marscha van der}}, ''Zoeken naar sprookjes en knuffels'', yn: de ''[[Ljouwerter Krante]]'', 15 augustus 2018, s. 27.</ref> op Psy-Fi ôf, nettsjinsteande it feit dat de [[rjochter]] fiif dagen foar it begjin [[fûnis|útspraak]] dien hie dat de [[muzyk]] [[nacht]]s suniger set wurde moast en dat der troch festivalgongers langer net [[kampearjen|kampearre]] wurde mocht yn it [[strewelleguod]].<ref name="lcwalthaus"/> De reden dêrfoar wie om beskerme bistesoarten dy't yn De Griene Stjer foarkomme, lykas de [[wetterpipermûs]] en de [[heidekikkert]], te ûntsjen.<ref name="lcwalthaus"/> Yn in oare saak, dy't oanspand wie troch Griene Stjer Duorsum en wêryn't beswier makke waard tsjin it feit dat de organisaasje fan Psy-Fi mei ynbegryp fan op- en ôfbouperioades suver de hiele [[moanne (tiid)|moanne]] [[augustus]] eksklusyf oer De Griene Stjer beskikke koe, die de rjochter útspraak yn it foardiel fan it muzykfestival.<ref name="lcwalthaus"/>
Psy-Fi hie yn [[2018]] as [[ûndertitel]] ''A Shamanic Experience'', "In Sjamanistyske Underfining". It stie dêrom alhiel yn it teken fan it [[sjamanisme]], [[foarâlderferearing]] en oare aspekten fan [[natoerreligyen]].<ref name="lchaagsma"/> It festival waard yn ferbân dêrmei iepene mei in [[ritueel|rituële]] [[seremoanje]] dy't útfierd waard troch de [[Inûyt]]-[[sjamaan]] Angaangaq Angakkorsuaq út [[Grienlân]] en trije fan syn amtsgenoaten: in lânseigen sjamaan út [[Meksiko]], in [[Yndianen|Yndiaanske]] [[medisynfrou]] út [[Noard-Amearika]] en in sjamaan fan 'e [[Maoary]] út [[Nij-Seelân]].<ref name="lchaagsma"/> Nei ôfrin fan it festival levere Psy-Fi it terrein nei eigen sizzen skjinner op as dat se it yn besit nommen hiene; der wiene doe allinnich al 16 [[jiskepûde]]n fol [[sigaret]]tepeuken opsocht dy't ôfkomstich wiene fan oare festivals (lykas [[Welcome to the Village]] en [[Promised Land Festival|Promised Land]]).<ref name="lckoen"/> Fierders waarden ek alle [[karton]]nen [[fuortsmytbeker]]s, [[board]]en, [[servet]]ten en [[taffelreau]] opsocht. Foar de ''[[Ljouwerter Krante]]'' oer oppenearre de organisaasje om tenei mar in [[ôfwaskmasine]] oan te skaffen om [[ierdewurk]]en [[servys]]guod en [[metaal|metalen]] taffelsreau (dat wer ynlevere wurde koe) skjin te meitsjen, mei't biologysk ôfbrekber spul net goed genôch wie.<ref name="lckoen"/>
Op [[tiisdei]] [[14 augustus]], noch foar it begjin fan it festival, die bliken dat Psy-Fi him net oan 'e útspraak fan 'e rjochter hold, en dat der dochs sa'n 1.000 tinten yn it strewelleguod opslein wiene. Neffens [[Wiebe Kootstra]] fan Psy-Fi koe dat net oars om't der te min romte wie. De [[Gemeente Ljouwert]] griep lykwols net hanthavenjend yn: [[boargemaster]] [[Ferd Crone]] stjoerde in [[lulkens|lulk]] [[brief]] oan Kootstra en liet it dêrby, om't yngripen neffens him de iepenbiere oarder en de feilichheid yn gefaar bringe soe. Op [[15 augustus]] ljochte Crone de [[Provinsje Fryslân]] yn. Dy stjoerde daliks amtners dy't fêststelden dat de strûken yndie fol mei tinten stiene. Dêrop kaam [[deputearre]] [[Sander de Rouwe]] op [[16 augustus]] sels del en op [[17 augustus]] lei de provinsje Psy-Fi in [[twangsom]] fan €10.000 op: foar 18.00 oere op [[sneon]] [[18 augustus]] moasten de tinten tusken de strûken wei wêze. Kootstra lape dat befel oan syn lears, om't er dat neffens him allinnich mar foarinoar krije koe troch it festival healwei ôf te brekken. It gefolch wie dat de provinsje oan Psy-Fi in [[jildboete|boete]] fan €10.000 útskreau. Psy-Fi stapte nei de [[rjochter]].<ref>{{Aut|Vries, Atze Jan de}}, ''Rel om 1000 tenten Psy-Fi'', yn: de ''[[Ljouwerter Krante]]'', 12 septimber 2018, s. 1.</ref><ref>{{Aut|Vries, Atze Jan de}}, ''Psy-Fi vecht boete van provincie aan'', yn: de ''[[Ljouwerter Krante]]'', 12 septimber 2018, s. 18.</ref>
===Psy-Fi út Ljouwert wei of dochs net===
Heal [[july]] [[2019]] makke de organisaasje fan Psy-Fi bekend dat [[2019]] it lêste jier wie dat it evenemint yn De Griene Stjer holden wurde soe,<ref name="lchaar1">{{Fuotnoat|{{Aut|Haar, Patrick van 't}}, ''Dancefestival Psy-Fi stopt na 2019 yn Leeuwarden'', yn: de ''[[Ljouwerter Krante]]'', 18 july 2019, s. 1}}</ref> om't it fanwegen alle regels en beheinings "net mear mooglik [wie] om yn Ljouwert in grut ynternasjonaal festival te organisearjen."<ref name="lchaar1"/> Dêrmei waard de skuld fierhinne by de Gemeente Ljouwert lein. Dy reägearre yn 'e persoan fan [[wethâlder]] [[Sjoerd Feitsma]] yrritearre en neamde it "gelul" dat de gemeente net genôch meiwurke hie. Krektoarsom, de gemeente hie alles dien dat mooglik wie om Psy-Fi te geriven.<ref name="lchaar2">{{Fuotnoat|{{Aut|Haar, Patrick van 't}}, ''Psy-Fi: nog geen nieuwe locatie'', yn: de ''[[Ljouwerter Krante]]'', 18 july 2019, s. 3}}</ref> Foar de organisaasje fan it evenemint wie in nije edysje yn De Griene Stjer lykwols "definityf gjin opsje."<ref name="lchaar2"/> It muzykfestival woe wol troch, mar hie noch gjin nije lokaasje fûn.<ref name="lchaar2"/>
De Stifting Griene Stjer Duorsum (GSD) reägearre skeptysk op it nijs. "Earst sjen, dan leauwe," sei [[foarsitter]] [[Theo van Gelder]]. Neffens him hie de organisaasje fan it festival al twa kear earder oankundige út Ljouwert wei te gean.<ref>{{Aut|Bosma, Willem}}, ''Actiegroep GSD wil eerst zien, dan geloven dat Psy-Fi vertrekt'', yn: de ''[[Ljouwerter Krante]]'', 19 july 2019, s. 3.</ref> Hy krige gelyk: ein [[oktober]] waard bekend dat Psy-Fi dochs ek yn [[2020]] wer yn 'e Griene Stjer holden wurde soe. Neffens de organisaasje fan it festival waard dy totale ommeswaai feroarsake troch yngeand oerlis mei de gemeenten Ljouwert en [[Tytsjerksteradiel]] en mei de Provinsje Fryslân yn [[septimber]], mei as resultaat dat der by it festival "genôch fertrouwen" ûntstien wie om it nochris besykje te wollen.<ref>{{Aut|Haar, Patrick van 't}}, ''Festival Psy-Fi verandert mening en blijft toch in Leeuwarden'', yn: de ''[[Ljouwerter Krante]]'', 26 oktober 2019, s. 2.</ref>
==Keppelings om utens==
*{{en}}[https://www.psy-fi.nl/ Offisjele webside fan Psy-Fi]
{{boarnen|boarnefernijing=
{{reflist|3}}
}}
[[Kategory:Evenemint yn Ljouwert]]
[[Kategory:Muzykfestival yn Fryslân]]
[[Kategory:Weromkearend evenemint ynsteld yn 2013]]
[[Kategory:Dance (muzyksjenre)]]
7fz40bvmzt5ne26ovk2f5rxxolnrs8m
Wiebe Kaspers
0
130265
1086568
999127
2022-08-05T21:20:50Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Diskografy */ kt
wikitext
text/x-wiki
{{Sjonger of muzikant
| ôfbylding = Wiebe Kaspers.jpg
| ôfbyldingstekst =
| ôfbyldingsbreedte =
| echte namme =
| nasjonaliteit = [[File:Flag of the Netherlands.svg|20px]] [[Nederlân]]sk
| berne = [[1990]]
| berteplak = [[Jorwert]]
| stoarn =
| stjerplak =
| etnisiteit = [[Friezen|Frysk]]
| sjenre = jazz, pop
| ynstrumint = piano
| sjongtaal = [[Frysk]]
| grutste hit(s) =
| jierren aktyf = [[2015]] - no
| prizen =
| webside = [https://www.wiebekaspers.nl/ Webstee Wiebe Kaspers]
}}
'''Wiebe Kaspers''' ([[Jorwert]], [[1990]]) is in Fryske [[pianist]], [[sjonger]] en multy-ynstrumintalist út [[Ljouwert (stêd)|Ljouwert]].
Wiebe Kaspers slagge yn 2010 foar de piano jazz&pop-oplieding oan it ArtEZ konservatoarium. Yn 2012 slagge er by ArtEZ foar de masteroplieding 'Muzykteäter'. Dêrnei spile hy mei syn muzykteäterduo Hammer & Kaspers en trede op mei syn solokonsert ''Muziek!''<br>
Yn 2013 presintearre Kaspers yn it radioprogramma [[Noardewyn]] fan [[Omrop Fryslân]] syn debútsingle ''It Gouden Fjild''. It wie in bewurking fan ''Fields of gold'' fan Sting en waard opnomd troch [[Nico Outhuijse]], mei [[Syb van der Ploeg]] as produsint. Wiebe wie yn de kunde komd mei Syb van der Ploeg doe’t dy it earste solokonsert fan Wiebe bywenne yn de tsjerke fan Wiebe syn bertedoarp Jorwert, dêr’t Syb him koart dêrfoar nei wenjen setten hie. Yn 2015 treden Syb en Wiebe op mei it programma ''De toon van de tijd''. <ref>[https://waddenland.groningen.nl/agenda/syb-van-der-ploeg-en-wiebe-kaspers Syb van der Ploeg en Wiebe Kaspers]</ref>
== Band WIEBE ==
Syn belangrykste beuzichheid is de band ''WIEBE'' dy't progressive popmuzyk makket, mei Ingelske en Fryske teksten. De bandleden kenne elkoar fan it ArtEZ konservatorium yn [[Swol]]. Wiebe Kaspers skriuwt de teksten en mei har trijen skriuwe se de muzyk. Wiebe docht ''lead vocals'' en ''keys'', Daan Slagter (1993, Uithuizermeeden) spilet op drums en docht ''backing vocals'' lykas Florian den Hollander (1991, Capelle aan de IJssel) dy ’t bas en moog-syntesizer spilet.
=== Nei sa'n dei ===
Harren debútalbum ''Nei sa’n dei'' ferskynde yn febrewaris 2015. Mei dit album gie Wiebe dat jier op toernee mei syn teäterkonsert ''It Frije Lân''. <ref>[https://harmonie.nl/agenda/wiebe-kaspers/706 Webside fan De Harmonie]</ref>
=== ∆ELTA ===
De namme fan it twadde album ''∆ELTA'' ferwiist nei de Grykske letter delta, dy ’t symboal stiet foar it sifer fjouwer. It is ek it ferburgen fjirde diel fan de op de hoes ôfbylde trijehoek. Op ''∆ELTA'' steane 12 tracks, 3 x 3 tracks en in ferburgen suite fan ek 3 nûmers. De lietsjes hawwe allegear te krijen mei de 'problemen fan 25-jierrigen. Dêrom stiet in ôfbyld fan de Piramide fan Rubik op de foarkant fan de albumhoes. Op it album binne trije ferhaallinen of tema’s te ûntdekken: leafde, freonskip en karrière. Boppedat hawwe alle lietsjes in titel dy ’t út trije wurden bestiet, op ien liet nei, nammentlik ''Three''. Yn dat liet komme de ferhaallinen gear en dat duorret dan wer krekt 3 minuten en 33 sekonden. Op de plaat stiet in gastbydrage fan [[Elske DeWall]], en in liet dat skreaun waard yn gearwurking mei Syb van der Ploeg. <ref>[http://www.gezien-gehoord.nl/component/tags/tag/wiebe-kaspers-,.html Oer ''∆ELTA'']</ref>
=== Erkenning ===
Neidat Wiebe ûnder oare by de 3FM Serious Talent-band ''When We Are Wild'' spile hie, kaam hy yn 2015 mei syn band ''WIEBE'' yn de finale fan de [[Lytse Priis fan Fryslân]]. <ref>[https://www.frieslandpop.nl/backstage/profiel/wiebe-kaspers/ Frieslandpop.nl]</ref>
Yn 2016 en 2017 waarden se nominearre foar de [[Bernlefpriis]]. Foar harren fernijende 360º klip ''Help, help, help'' krige de band de Omrop Fryslân Klipkar Award by de Fryske Popawards.
Yn 2018 waard it nûmer ''Wat is er mis met luisteren'' fan Kaspers mei Syb van der Ploeg en Gé Reinders nominearre foar de Annie M.G. Schmidtpriis. <ref>[https://www.zwartekat.nl/onderwerp/wiebe-kaspers/ Zwartekat.nl oer: ''Wiebe Kaspers Nominaties Annie M.G. Schmidtprijs bekend'']</ref>
== Teäter ==
Wiebe Kaspers wie jierrenlang op paad as iene helte fan it teäterduo Hammer & Kaspers. Mei teätermakster [[Inez Timmer]] spile Wiebe yn 2017 de teäterthriller ''Stockholm! Of in inkele reis Sabeare'' yn hûskeamers en lytse poadiums. <ref>[https://www.lc.nl/friesland/Wiebe-doet-20-18-concerten-in-huiskamers-22866278.html ''Wiebe doet 20 + 18 concerten in huiskamers'', yn: [[Ljouwerter Krante]]]</ref> Yn it stik wurdt in jonge tweintiger ûntfierd troch in âldere dame. It skript foar dy teäterfoarstelling waard skreaun troch Tjerk Kooistra, winner fan meardere [[Gouden Gurbe]]s foar syn rezjy by de iepenlofstspullen fan Jorwert. <ref>[http://www.noordoostfriesland.nl/locaties/dantumadiel/nieuws/stockholm-syndroom-inez-timmer-ontvoert-wiebe-kaspers/ ''Stockholmsyndroom: Inez Timmer ontvoert Wiebe Kaspers'']</ref>
== Greidebern ==
Yn 2017 makke Wiebe Kaspers mei skoalbern út de [[Greidhoeke]] it liet ''[[Nim my mei dy mei]]''. It wie ûnderdiel fan in projekt oer de efterútgong fan de [[skries]] en it ferlies oan bioferskaat yn it lânskip. It liet giet oer in jonge dy’t op bêd leit en bûten de skries roppen heart. It liet waard yn 2017 de heechste binnenkommer yn de [[Fryske Top 100]] fan [[Omrop Fryslân]].
== Diskografy ==
* ''Sjoch it ljocht'' (single, jannewaris 2018)
* ''On and on'' (single, maaie 2017)
* ''∆ELTA'' (album, desimber 2016)
* ''Help, help help'' (single, oktober 2016)
* ''Nei sa’n dei'' (album, febrewaris 2015)
* ''Jorwert'' (single, maaie 2014)
* ''It Gouden Fjild'' (single, novimber 2013)
{{Boarnen|boarnefernijing=
* [https://www.wiebekaspers.nl/ Webstee Wiebe Kaspers]
* [http://www.wiebe.nu/assets/presskit-wiebe.pdf Wiebenu.nl]
* [https://www.grootsneek.nl/2013/10/30/debuutsingle-friese-pianistzanger-wiebe-kaspers/ Oer syn debútsingle]
-----
{{Reflist}}
}}
{{DEFAULTSORT:Kaspers, Wiebe}}
[[Kategory:Frysk sjonger]]
[[Kategory:Sjonger yn it Frysk]]
[[Kategory:Frysk jazzartyst]]
[[Kategory:Frysk muzikant]]
[[Kategory:Frysk pianist]]
[[Kategory:Persoan berne yn Jorwert]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1990]]
jqg7lv9xtdo0njxummmwkgmub17lra3
Zwijndrecht (Nederlân)
0
136356
1086831
1086070
2022-08-06T07:09:13Z
Soimip
43534
wikitext
text/x-wiki
{{Ynfoboks gemeente yn Nederlân
| namme = Zwijndrecht
| ôfbyld =
| ôfbyldtekst =
| flagge = Zwijndrecht (Nederland) vlag.svg
| wapen = Coat of arms of Zwijndrecht (Netherlands).svg
| kaart = NL - locator map municipality code GM0642 (2016).png
| kaart1 = Gem-Zwijndrecht-OpenTopo.jpg
| provinsje = [[Súd-Hollân]]
| haadplak = Zwijndrecht
| oerflak = 22,77 km² <ref name=alle>[https://allecijfers.nl/gemeente/zwijndrecht/ AlleCijfers]</ref>
| lân = 20,31 km²
| wetter = 2,47 km²
| ynwennertal = 44.789 <small>(01-01-2022)</small><ref name=alle/>
| befolkingstichtens = 2.205 ynw./km²
| gemeenteried = '''Perioade 2022—2026 (27 sitten):<ref>[https://www.verkiezingsuitslagen.nl/verkiezingen/detail/GR20220316/731166 Kiesraad]</ref>
{{Gemeenteried Zwijndrecht (Nederlân)}}
| boargemaster = [[Hein van der Loo]]
| list = [[Kristen Demokratysk Appèl|CDA]]
| oprjochte =
| tiidrek1 =
| yndieling_tiidrek1 =
| tiidrek2 =
| yndieling_tiidrek2 =
| tiidrek3 =
| yndieling_tiidrek3 =
| tiidrek4 =
| yndieling_tiidrek4 =
| tiidrek5 =
| yndieling_tiidrek5 =
| ferkearsieren =
| netnûmer = 078
| postkoade = 2995–3336 <ref name=alle/>
| webstee = [https://www.zwijndrecht.nl/ www.zwijndrecht.nl]
}}
[[Ofbyld:Zwijndrecht kerk pietermanskerk burg hogeweglaan.jpg|thumb|Herfoarme Pietermantsjerke]]
'''Zwijndrecht''' is in [[wenkearn|plak]] en [[gemeente (bestjoer)|gemeente]] yn de [[Nederlân]]ske provinsje [[Súd-Hollân]]. Yn 2022 hat de gemeente neffens it [[Sintraal Buro foar de Statistyk|CBS]] likernôch 44.800 ynwenners.
Zwijndrecht leit yn de [[Zwijndrechter Waard]] (in diel fan it eilân [[Iselmonde (eilân)|Iselmonde]]) en grinzet oan de gemeenten [[Ridderkerk]], [[Hendrik-Ido-Ambacht]], [[Papendrecht]], [[Doardt]], [[Hoekske Waard (gemeente)|Hoekske Waard]] en [[Barendrecht]], en oan de rivieren de [[Noard (rivier)|Noard]], de [[Alde Maas]] en it [[Waaltsje]]. It bekende 'Trijerivierepunt', it drokst befarde punt fan Nederlân, leit by Zwijndrecht. De rivieren Noard, Alde Maas en [[Beneden-Merwede]] komme hjir by elkoar.
Sûnt [[2003]] is de eardere gemeente [[Heerjansdam]] part fan de gemeente Zwijndrecht. It doarp Heerjansdam hat 3.800 ynwenners (2021) en it doarp Zwijndrecht 40.840 ynwenners (2021). De gemeente wurket gear mei inkele buorgemeenten yn it regioferbân [[Drechtstêden]].
Zwijndrecht hat in stêdebân mei [[Norderstedt]] yn [[Dútslân]], mei [[Poprad]] yn [[Slowakije]] en mei [[Zwijndrecht (België)|Zwijndrecht]] yn [[België]].
=== Swin en drecht ===
De namme Zwijndrecht is in gearfoeging fan it West-Frankyske wurd 'suin' (swin, swyn) en it wurd 'drecht' dat net fan it Latynske ''trajectum'' ôflaat is, mar fan it West-Nederfrankyske 'drift fan de rivier'. Swin komt fan 'swinen' en kin oersetten wurde as it weirinnen fan wetter of as it ôfnimmen fan djipte by eb. Drecht betsjut oerstekplak, oerhaal of fear. Zwijndrecht betsjut dus einlik ‘tijgeul dêr’t oerstutsen wurde kin'. Dy útlis docht fermoeden dat Zwijndrecht earder by leech wetter oan [[Doardt]] fêst siet, by leech wetter wiene beide delsettings skaat. In sitewaasje dy’t fan foar de 12e iuw wêze soe. Dy sitewaasje soe bestien hawwe oat de [[Sint-Elisabethsfloed (1421)|Sint-Elisabethsfloed yn 1421]]. De lyksaneamde Flaamske gemeente Zwijndrecht hat deselde lizzing fandatoangeande mei Antwerpen.
De namme Zwijndrecht gou earst foar de heule Zwijndrechtse Waard, dy’t begrinze waard troch de rivieren de Pelster, de Noard, de Alde Maas en it Waaltsje, tusken [[Heerjansdam]] en [[Oostendam]]. Bewenners fan dat gebiet moatte al yn de hege midsiuwen (900 - 1300) harren lân foar in part bedike ha, as beskerming tsjin de mannichfâldige oerstreamings.
== Untwikkeling ynwennertal ==
Befolkingsûntwikkeling sûnt 1996:<ref name=alle/>
{| class="wikitable"
|-
! Jier !! Ynwenners
|-
| 2022 || 44.789
|-
| 2020 || 44.737
|-
| 2015 || 44.501
|-
| 2010 || 44.404
|-
| 2005 || 45.209
|-
| 2000 || 41.515
|-
| 1996 || 42.348
|-
|}
== Keppelingen om utens ==
* [https://www.zwijndrecht.nl/ Webstee fan de gemeente]
* [https://www.plaatsengids.nl/zwijndrecht Plaatsengids]
{{Boarnen|boarnefernijing=
* [http://www.zwijndrecht.net/ Digitale Stad Zwijndrecht]
* [http://www.swaen.org/geschiedenis%20zwijndrecht/ Skiednis fan Zwijndrecht op de side fan Aldheikeamer 'De Vergulde Swaen']
<references/>
}}
{{Koördinaten|51_48_59_N_4_38_42_E_type:city_zoom:15_region:NL|51° 48' NB, 4° 38' EL}}
{{GemeentenSúd-Hollân}}
[[Kategory:Zwijndrecht (Nederlân)| ]]
[[Kategory:Plak yn Zwijndrecht (Nederlân)]]
[[Kategory:Gemeente yn Súd-Hollân]]
8gxbuq6f2yutcn80ntwzmdggk3uq8tt
1086832
1086831
2022-08-06T07:11:50Z
Soimip
43534
wikitext
text/x-wiki
{{Ynfoboks gemeente yn Nederlân
| namme = Zwijndrecht
| ôfbyld =
| ôfbyldtekst =
| flagge = Zwijndrecht (Nederland) vlag.svg
| wapen = Coat of arms of Zwijndrecht (Netherlands).svg
| kaart = NL - locator map municipality code GM0642 (2016).png
| kaart1 = Gem-Zwijndrecht-OpenTopo.jpg
| provinsje = [[Súd-Hollân]]
| haadplak = Zwijndrecht
| oerflak = 22,77 km² <ref name=alle>[https://allecijfers.nl/gemeente/zwijndrecht/ AlleCijfers]</ref>
| lân = 20,31 km²
| wetter = 2,47 km²
| ynwennertal = 44.789 <small>(01-01-2022)</small><ref name=alle/>
| befolkingstichtens = 2.205 ynw./km²
| gemeenteried = '''Perioade 2022—2026 (27 sitten):<ref>[https://www.verkiezingsuitslagen.nl/verkiezingen/detail/GR20220316/731166 Kiesraad]</ref>
{{Gemeenteried Zwijndrecht (Nederlân)}}
| boargemaster = [[Hein van der Loo]]
| list = [[Kristen Demokratysk Appèl|CDA]]
| oprjochte =
| tiidrek1 =
| yndieling_tiidrek1 =
| tiidrek2 =
| yndieling_tiidrek2 =
| tiidrek3 =
| yndieling_tiidrek3 =
| tiidrek4 =
| yndieling_tiidrek4 =
| tiidrek5 =
| yndieling_tiidrek5 =
| ferkearsieren =
| netnûmer = 078
| postkoade = 2995–3336 <ref name=alle/>
| webstee = [https://www.zwijndrecht.nl/ www.zwijndrecht.nl]
}}
[[Ofbyld:Zwijndrecht kerk pietermanskerk burg hogeweglaan.jpg|thumb|Herfoarme Pietermantsjerke]]
'''Zwijndrecht''' is in [[wenkearn|plak]] en [[gemeente (bestjoer)|gemeente]] yn de [[Nederlân]]ske provinsje [[Súd-Hollân]]. Yn 2022 hat de gemeente neffens it [[Sintraal Buro foar de Statistyk|CBS]] likernôch 44.800 ynwenners.
Zwijndrecht leit yn de [[Zwijndrechter Waard]] (in diel fan it eilân [[Iselmonde (eilân)|Iselmonde]]) en grinzet oan de gemeenten [[Ridderkerk]], [[Hendrik-Ido-Ambacht]], [[Papendrecht]], [[Doardt]], [[Hoekske Waard (gemeente)|Hoekske Waard]] en [[Barendrecht]], en oan de rivieren de [[Noard (rivier)|Noard]], de [[Alde Maas]] en it [[Waaltsje]]. It bekende 'Trijerivierepunt', it drokst befarde punt fan Nederlân, leit by Zwijndrecht. De rivieren Noard, Alde Maas en [[Beneden-Merwede]] komme hjir by elkoar.
Sûnt [[2003]] is de eardere gemeente [[Heerjansdam]] part fan de gemeente Zwijndrecht. It doarp Heerjansdam hat 3.800 ynwenners (2021) en it doarp Zwijndrecht 40.840 ynwenners (2021). De gemeente wurket gear mei inkele buorgemeenten yn it regioferbân [[Drechtstêden]].
Zwijndrecht hat in stêdebân mei [[Norderstedt]] yn [[Dútslân]], mei [[Poprad]] yn [[Slowakije]] en mei [[Zwijndrecht (Belgje)|Zwijndrecht]] yn [[Belgje]].
=== Swin en drecht ===
De namme Zwijndrecht is in gearfoeging fan it West-Frankyske wurd 'suin' (swin, swyn) en it wurd 'drecht' dat net fan it Latynske ''trajectum'' ôflaat is, mar fan it West-Nederfrankyske 'drift fan de rivier'. Swin komt fan 'swinen' en kin oersetten wurde as it weirinnen fan wetter of as it ôfnimmen fan djipte by eb. Drecht betsjut oerstekplak, oerhaal of fear. Zwijndrecht betsjut dus einlik ‘tijgeul dêr’t oerstutsen wurde kin'. Dy útlis docht fermoeden dat Zwijndrecht earder by leech wetter oan [[Doardt]] fêst siet, by leech wetter wiene beide delsettings skaat. In sitewaasje dy’t fan foar de 12e iuw wêze soe. Dy sitewaasje soe bestien hawwe oat de [[Sint-Elisabethsfloed (1421)|Sint-Elisabethsfloed yn 1421]]. De lyksaneamde Flaamske gemeente Zwijndrecht hat deselde lizzing fandatoangeande mei Antwerpen.
De namme Zwijndrecht gou earst foar de heule Zwijndrechtse Waard, dy’t begrinze waard troch de rivieren de Pelster, de Noard, de Alde Maas en it Waaltsje, tusken [[Heerjansdam]] en [[Oostendam]]. Bewenners fan dat gebiet moatte al yn de hege midsiuwen (900 - 1300) harren lân foar in part bedike ha, as beskerming tsjin de mannichfâldige oerstreamings.
== Untwikkeling ynwennertal ==
Befolkingsûntwikkeling sûnt 1996:<ref name=alle/>
{| class="wikitable"
|-
! Jier !! Ynwenners
|-
| 2022 || 44.789
|-
| 2020 || 44.737
|-
| 2015 || 44.501
|-
| 2010 || 44.404
|-
| 2005 || 45.209
|-
| 2000 || 41.515
|-
| 1996 || 42.348
|-
|}
== Keppelingen om utens ==
* [https://www.zwijndrecht.nl/ Webstee fan de gemeente]
* [https://www.plaatsengids.nl/zwijndrecht Plaatsengids]
{{Boarnen|boarnefernijing=
* [http://www.zwijndrecht.net/ Digitale Stad Zwijndrecht]
* [http://www.swaen.org/geschiedenis%20zwijndrecht/ Skiednis fan Zwijndrecht op de side fan Aldheikeamer 'De Vergulde Swaen']
<references/>
}}
{{Koördinaten|51_48_59_N_4_38_42_E_type:city_zoom:15_region:NL|51° 48' NB, 4° 38' EL}}
{{GemeentenSúd-Hollân}}
[[Kategory:Zwijndrecht (Nederlân)| ]]
[[Kategory:Plak yn Zwijndrecht (Nederlân)]]
[[Kategory:Gemeente yn Súd-Hollân]]
kbqpc5r8q4z8ooszv8tbpcwb4kvz8qv
1086858
1086832
2022-08-06T10:01:37Z
Soimip
43534
wikitext
text/x-wiki
{{Ynfoboks gemeente yn Nederlân
| namme = Zwijndrecht
| ôfbyld =
| ôfbyldtekst =
| flagge = Zwijndrecht (Nederland) vlag.svg
| wapen = Coat of arms of Zwijndrecht (Netherlands).svg
| kaart = NL - locator map municipality code GM0642 (2016).png
| kaart1 = Gem-Zwijndrecht-OpenTopo.jpg
| provinsje = [[Súd-Hollân]]
| haadplak = Zwijndrecht
| oerflak = 22,77 km² <ref name=alle>[https://allecijfers.nl/gemeente/zwijndrecht/ AlleCijfers]</ref>
| lân = 20,31 km²
| wetter = 2,47 km²
| ynwennertal = 44.789 <small>(01-01-2022)</small><ref name=alle/>
| befolkingstichtens = 2.205 ynw./km²
| gemeenteried = '''Perioade 2022—2026 (27 sitten):<ref>[https://www.verkiezingsuitslagen.nl/verkiezingen/detail/GR20220316/731166 Kiesraad]</ref>
{{Gemeenteried Zwijndrecht (Nederlân)}}
| boargemaster = [[Hein van der Loo]]
| list = [[Kristen Demokratysk Appèl|CDA]]
| oprjochte =
| tiidrek1 =
| yndieling_tiidrek1 =
| tiidrek2 =
| yndieling_tiidrek2 =
| tiidrek3 =
| yndieling_tiidrek3 =
| tiidrek4 =
| yndieling_tiidrek4 =
| tiidrek5 =
| yndieling_tiidrek5 =
| ferkearsieren =
| netnûmer = 078
| postkoade = 2995–3336 <ref name=alle/>
| webstee = [https://www.zwijndrecht.nl/ www.zwijndrecht.nl]
}}
[[Ofbyld:Zwijndrecht kerk pietermanskerk burg hogeweglaan.jpg|thumb|Herfoarme Pietermantsjerke]]
'''Zwijndrecht''' is in [[wenkearn|plak]] en [[gemeente (bestjoer)|gemeente]] yn de [[Nederlân]]ske provinsje [[Súd-Hollân]]. Yn 2022 hat de gemeente neffens it [[Sintraal Buro foar de Statistyk|CBS]] likernôch 44.800 ynwenners.
Zwijndrecht leit yn de [[Zwijndrechter Waard]] (in diel fan it eilân [[Iselmonde (eilân)|Iselmonde]]) en grinzet oan de gemeenten [[Ridderkerk]], [[Hendrik-Ido-Ambacht]], [[Papendrecht]], [[Doardt]], [[Hoekske Waard (gemeente)|Hoekske Waard]] en [[Barendrecht]], en oan de rivieren de [[Noard (rivier)|Noard]], de [[Alde Maas]] en it [[Waaltsje]]. It bekende 'Trijerivierepunt', it drokst befarde punt fan Nederlân, leit by Zwijndrecht. De rivieren Noard, Alde Maas en [[Beneden-Merwede]] komme hjir by elkoar.
Sûnt [[2003]] is de eardere gemeente [[Heerjansdam]] part fan de gemeente Zwijndrecht. It doarp Heerjansdam hat 3.800 ynwenners (2021) en it doarp Zwijndrecht 40.840 ynwenners (2021). De gemeente wurket gear mei inkele buorgemeenten yn it regioferbân [[Drechtstêden]].
Zwijndrecht hat in stêdebân mei [[Norderstedt]] yn [[Dútslân]], mei [[Poprad]] yn [[Slowakije]] en mei [[Zwijndrecht (Belgje)|Zwijndrecht]] yn [[Belgje]].
=== Swin en drecht ===
De namme Zwijndrecht is in gearfoeging fan it West-Frankyske wurd 'suin' (swin, swyn) en it wurd 'drecht' dat net fan it Latynske ''trajectum'' ôflaat is, mar fan it West-Nederfrankyske 'drift fan de rivier'. Swin komt fan 'swinen' en kin oersetten wurde as it weirinnen fan wetter of as it ôfnimmen fan djipte by eb. Drecht betsjut oerstekplak, oerhaal of fear. Zwijndrecht betsjut dus einlik ‘tijgeul dêr’t oerstutsen wurde kin'. Dy útlis docht fermoeden dat Zwijndrecht earder by leech wetter oan [[Doardt]] fêst siet, by leech wetter wiene beide delsettings skaat. In sitewaasje dy’t fan foar de 12e iuw wêze soe. Dy sitewaasje soe bestien hawwe oat de [[Sint-Elisabethsfloed (1421)|Sint-Elisabethsfloed yn 1421]]. De lyksaneamde Flaamske gemeente Zwijndrecht hat deselde lizzing fandatoangeande mei Antwerpen.
De namme Zwijndrecht gou earst foar de heule Zwijndrechtse Waard, dy’t begrinze waard troch de rivieren de Pelster, de Noard, de Alde Maas en it Waaltsje, tusken [[Heerjansdam]] en [[Oostendam]]. Bewenners fan dat gebiet moatte al yn de hege midsiuwen (900 - 1300) harren lân foar in part bedike ha, as beskerming tsjin de mannichfâldige oerstreamings.
== Untwikkeling ynwennertal ==
Befolkingsûntwikkeling sûnt 1996:<ref name=alle/>
{| class="wikitable"
|-
! Jier !! Ynwenners
|-
| 2022 || 44.789
|-
| 2020 || 44.737
|-
| 2015 || 44.501
|-
| 2010 || 44.404
|-
| 2005 || 45.209
|-
| 2000 || 41.515
|-
| 1996 || 42.348
|-
|}
== Boargemasters ==
Boargemasters sûnt 1945:<ref>[https://www.geni.com/projects/Burgemeesters-in-ZUID-HOLLAND-nl/8655 Geni]</ref>
{| class="wikitable"
|-
! Namme !! Partij !! Perioade !! Bysûnderheden
|-
| [[Jan Jansen Manenschijn]] || [[ARP]] || 1945–1946 || ok 1929–1942
|-
| [[Cornelis Slobbe]] || ARP || 1947–1967 ||
|-
| [[Hendrik Herman Douma]] || ARP || 1967–1976 ||
|-
| [[Cees Pijl Hogeweg]] || ARP, [[CDA]] || 1976–1991 ||
|-
| [[Dick Corporaal]] || CDA || 1991–2001 ||
|-
| [[Antoin Scholten]] || [[VVD]] || 2002–2012 ||
|-
| [[Maria Wiebosch-Steeman]] || [[GL]] || 2012–2013 || waarnimmend
|-
| [[Dominic Schrijer]] || [[PvdA]] || 2013–2019 ||
|-
| [[Robert Strijk]] || [[D66]] || 2019 || waarnimmend
|-
| [[Hein van der Loo]] || CDA || 2019–no ||
|-
|}
== Keppelingen om utens ==
* [https://www.zwijndrecht.nl/ Webstee fan de gemeente]
* [https://www.plaatsengids.nl/zwijndrecht Plaatsengids]
{{Boarnen|boarnefernijing=
* [http://www.zwijndrecht.net/ Digitale Stad Zwijndrecht]
* [http://www.swaen.org/geschiedenis%20zwijndrecht/ Skiednis fan Zwijndrecht op de side fan Aldheikeamer 'De Vergulde Swaen']
<references/>
}}
{{Koördinaten|51_48_59_N_4_38_42_E_type:city_zoom:15_region:NL|51° 48' NB, 4° 38' EL}}
{{GemeentenSúd-Hollân}}
[[Kategory:Zwijndrecht (Nederlân)| ]]
[[Kategory:Plak yn Zwijndrecht (Nederlân)]]
[[Kategory:Gemeente yn Súd-Hollân]]
hkc7jiz04cqp5abs7efn9fz5ljxb4t3
1086859
1086858
2022-08-06T10:11:07Z
Soimip
43534
wikitext
text/x-wiki
{{Ynfoboks gemeente yn Nederlân
| namme = Zwijndrecht
| ôfbyld =
| ôfbyldtekst =
| flagge = Zwijndrecht (Nederland) vlag.svg
| wapen = Coat of arms of Zwijndrecht (Netherlands).svg
| kaart = NL - locator map municipality code GM0642 (2016).png
| kaart1 = Gem-Zwijndrecht-OpenTopo.jpg
| provinsje = [[Súd-Hollân]]
| haadplak = Zwijndrecht
| oerflak = 22,77 km² <ref name=alle>[https://allecijfers.nl/gemeente/zwijndrecht/ AlleCijfers]</ref>
| lân = 20,31 km²
| wetter = 2,47 km²
| ynwennertal = 44.789 <small>(01-01-2022)</small><ref name=alle/>
| befolkingstichtens = 2.205 ynw./km²
| gemeenteried = '''Perioade 2022—2026 (27 sitten):<ref>[https://www.verkiezingsuitslagen.nl/verkiezingen/detail/GR20220316/731166 Kiesraad]</ref>
{{Gemeenteried Zwijndrecht (Nederlân)}}
| boargemaster = [[Hein van der Loo]]
| list = [[Kristen Demokratysk Appèl|CDA]]
| oprjochte =
| tiidrek1 =
| yndieling_tiidrek1 =
| tiidrek2 =
| yndieling_tiidrek2 =
| tiidrek3 =
| yndieling_tiidrek3 =
| tiidrek4 =
| yndieling_tiidrek4 =
| tiidrek5 =
| yndieling_tiidrek5 =
| ferkearsieren =
| netnûmer = 078
| postkoade = 2995–3336 <ref name=alle/>
| webstee = [https://www.zwijndrecht.nl/ www.zwijndrecht.nl]
}}
[[Ofbyld:Waterbushalte Zwijndrecht Veerplein luchtfoto.jpg|thumb|Loftfoto]]
[[Ofbyld:Zwijndrecht kerk pietermanskerk burg hogeweglaan.jpg|thumb|Herfoarme Pietermantsjerke]]
'''Zwijndrecht''' is in [[wenkearn|plak]] en [[gemeente (bestjoer)|gemeente]] yn de [[Nederlân]]ske provinsje [[Súd-Hollân]]. Yn 2022 hat de gemeente neffens it [[Sintraal Buro foar de Statistyk|CBS]] likernôch 44.800 ynwenners.
Zwijndrecht leit yn de [[Zwijndrechter Waard]] (in diel fan it eilân [[Iselmonde (eilân)|Iselmonde]]) en grinzet oan de gemeenten [[Ridderkerk]], [[Hendrik-Ido-Ambacht]], [[Papendrecht]], [[Doardt]], [[Hoekske Waard (gemeente)|Hoekske Waard]] en [[Barendrecht]], en oan de rivieren de [[Noard (rivier)|Noard]], de [[Alde Maas]] en it [[Waaltsje]]. It bekende 'Trijerivierepunt', it drokst befarde punt fan Nederlân, leit by Zwijndrecht. De rivieren Noard, Alde Maas en [[Beneden-Merwede]] komme hjir by elkoar.
Sûnt [[2003]] is de eardere gemeente [[Heerjansdam]] part fan de gemeente Zwijndrecht. It doarp Heerjansdam hat 3.800 ynwenners (2021) en it doarp Zwijndrecht 40.840 ynwenners (2021). De gemeente wurket gear mei inkele buorgemeenten yn it regioferbân [[Drechtstêden]].
Zwijndrecht hat in stêdebân mei [[Norderstedt]] yn [[Dútslân]], mei [[Poprad]] yn [[Slowakije]] en mei [[Zwijndrecht (Belgje)|Zwijndrecht]] yn [[Belgje]].
=== Swin en drecht ===
De namme Zwijndrecht is in gearfoeging fan it West-Frankyske wurd 'suin' (swin, swyn) en it wurd 'drecht' dat net fan it Latynske ''trajectum'' ôflaat is, mar fan it West-Nederfrankyske 'drift fan de rivier'. Swin komt fan 'swinen' en kin oersetten wurde as it weirinnen fan wetter of as it ôfnimmen fan djipte by eb. Drecht betsjut oerstekplak, oerhaal of fear. Zwijndrecht betsjut dus einlik ‘tijgeul dêr’t oerstutsen wurde kin'. Dy útlis docht fermoeden dat Zwijndrecht earder by leech wetter oan [[Doardt]] fêst siet, by leech wetter wiene beide delsettings skaat. In sitewaasje dy’t fan foar de 12e iuw wêze soe. Dy sitewaasje soe bestien hawwe oat de [[Sint-Elisabethsfloed (1421)|Sint-Elisabethsfloed yn 1421]]. De lyksaneamde Flaamske gemeente Zwijndrecht hat deselde lizzing fandatoangeande mei Antwerpen.
De namme Zwijndrecht gou earst foar de heule Zwijndrechtse Waard, dy’t begrinze waard troch de rivieren de Pelster, de Noard, de Alde Maas en it Waaltsje, tusken [[Heerjansdam]] en [[Oostendam]]. Bewenners fan dat gebiet moatte al yn de hege midsiuwen (900 - 1300) harren lân foar in part bedike ha, as beskerming tsjin de mannichfâldige oerstreamings.
== Untwikkeling ynwennertal ==
Befolkingsûntwikkeling sûnt 1996:<ref name=alle/>
{| class="wikitable"
|-
! Jier !! Ynwenners
|-
| 2022 || 44.789
|-
| 2020 || 44.737
|-
| 2015 || 44.501
|-
| 2010 || 44.404
|-
| 2005 || 45.209
|-
| 2000 || 41.515
|-
| 1996 || 42.348
|-
|}
== Boargemasters ==
Boargemasters sûnt 1945:<ref>[https://www.geni.com/projects/Burgemeesters-in-ZUID-HOLLAND-nl/8655 Geni]</ref>
{| class="wikitable"
|-
! Namme !! Partij !! Perioade !! Bysûnderheden
|-
| [[Jan Jansen Manenschijn]] || [[ARP]] || 1945–1946 || ok 1929–1942
|-
| [[Cornelis Slobbe]] || ARP || 1947–1967 ||
|-
| [[Hendrik Herman Douma]] || ARP || 1967–1976 ||
|-
| [[Cees Pijl Hogeweg]] || ARP, [[CDA]] || 1976–1991 ||
|-
| [[Dick Corporaal]] || CDA || 1991–2001 ||
|-
| [[Antoin Scholten]] || [[VVD]] || 2002–2012 ||
|-
| [[Maria Wiebosch-Steeman]] || [[GL]] || 2012–2013 || waarnimmend
|-
| [[Dominic Schrijer]] || [[PvdA]] || 2013–2019 ||
|-
| [[Robert Strijk]] || [[D66]] || 2019 || waarnimmend
|-
| [[Hein van der Loo]] || CDA || 2019–no ||
|-
|}
== Keppelingen om utens ==
* [https://www.zwijndrecht.nl/ Webstee fan de gemeente]
* [https://www.plaatsengids.nl/zwijndrecht Plaatsengids]
{{Boarnen|boarnefernijing=
* [http://www.zwijndrecht.net/ Digitale Stad Zwijndrecht]
* [http://www.swaen.org/geschiedenis%20zwijndrecht/ Skiednis fan Zwijndrecht op de side fan Aldheikeamer 'De Vergulde Swaen']
<references/>
}}
{{Koördinaten|51_48_59_N_4_38_42_E_type:city_zoom:15_region:NL|51° 48' NB, 4° 38' EL}}
{{GemeentenSúd-Hollân}}
[[Kategory:Zwijndrecht (Nederlân)| ]]
[[Kategory:Plak yn Zwijndrecht (Nederlân)]]
[[Kategory:Gemeente yn Súd-Hollân]]
31l0xtuu0hdef1sasiczgx24nkrc56q
1086923
1086859
2022-08-06T11:38:11Z
Soimip
43534
wikitext
text/x-wiki
{{Ynfoboks gemeente yn Nederlân
| namme = Zwijndrecht
| ôfbyld =
| ôfbyldtekst =
| flagge = Zwijndrecht (Nederland) vlag.svg
| wapen = Coat of arms of Zwijndrecht (Netherlands).svg
| kaart = NL - locator map municipality code GM0642 (2016).png
| kaart1 = Gem-Zwijndrecht-OpenTopo.jpg
| provinsje = [[Súd-Hollân]]
| haadplak = Zwijndrecht
| oerflak = 22,77 km² <ref name=alle>[https://allecijfers.nl/gemeente/zwijndrecht/ AlleCijfers]</ref>
| lân = 20,31 km²
| wetter = 2,47 km²
| ynwennertal = 44.789 <small>(01-01-2022)</small><ref name=alle/>
| befolkingstichtens = 2.205 ynw./km²
| gemeenteried = '''Perioade 2022—2026 (27 sitten):<ref name=kies>[https://www.verkiezingsuitslagen.nl/verkiezingen/detail/GR20220316/731166 Kiesraad]</ref>
{{Gemeenteried Zwijndrecht (Nederlân)}}
| boargemaster = [[Hein van der Loo]]
| list = [[Kristen Demokratysk Appèl|CDA]]
| oprjochte =
| tiidrek1 =
| yndieling_tiidrek1 =
| tiidrek2 =
| yndieling_tiidrek2 =
| tiidrek3 =
| yndieling_tiidrek3 =
| tiidrek4 =
| yndieling_tiidrek4 =
| tiidrek5 =
| yndieling_tiidrek5 =
| ferkearsieren =
| netnûmer = 078
| postkoade = 2995–3336 <ref name=alle/>
| webstee = [https://www.zwijndrecht.nl/ www.zwijndrecht.nl]
}}
[[Ofbyld:Waterbushalte Zwijndrecht Veerplein luchtfoto.jpg|thumb|Loftfoto]]
[[Ofbyld:Zwijndrecht kerk pietermanskerk burg hogeweglaan.jpg|thumb|Herfoarme Pietermantsjerke]]
'''Zwijndrecht''' is in [[wenkearn|plak]] en [[gemeente (bestjoer)|gemeente]] yn de [[Nederlân]]ske provinsje [[Súd-Hollân]]. Yn 2022 hat de gemeente neffens it [[Sintraal Buro foar de Statistyk|CBS]] likernôch 44.800 ynwenners.
Zwijndrecht leit yn de [[Zwijndrechter Waard]] (in diel fan it eilân [[Iselmonde (eilân)|Iselmonde]]) en grinzet oan de gemeenten [[Ridderkerk]], [[Hendrik-Ido-Ambacht]], [[Papendrecht]], [[Doardt]], [[Hoekske Waard (gemeente)|Hoekske Waard]] en [[Barendrecht]], en oan de rivieren de [[Noard (rivier)|Noard]], de [[Alde Maas]] en it [[Waaltsje]]. It bekende 'Trijerivierepunt', it drokst befarde punt fan Nederlân, leit by Zwijndrecht. De rivieren Noard, Alde Maas en [[Beneden-Merwede]] komme hjir by elkoar.
Sûnt [[2003]] is de eardere gemeente [[Heerjansdam]] part fan de gemeente Zwijndrecht. It doarp Heerjansdam hat 3.800 ynwenners (2021) en it doarp Zwijndrecht 40.840 ynwenners (2021). De gemeente wurket gear mei inkele buorgemeenten yn it regioferbân [[Drechtstêden]].
Zwijndrecht hat in stêdebân mei [[Norderstedt]] yn [[Dútslân]], mei [[Poprad]] yn [[Slowakije]] en mei [[Zwijndrecht (Belgje)|Zwijndrecht]] yn [[Belgje]].
=== Swin en drecht ===
De namme Zwijndrecht is in gearfoeging fan it West-Frankyske wurd 'suin' (swin, swyn) en it wurd 'drecht' dat net fan it Latynske ''trajectum'' ôflaat is, mar fan it West-Nederfrankyske 'drift fan de rivier'. Swin komt fan 'swinen' en kin oersetten wurde as it weirinnen fan wetter of as it ôfnimmen fan djipte by eb. Drecht betsjut oerstekplak, oerhaal of fear. Zwijndrecht betsjut dus einlik ‘tijgeul dêr’t oerstutsen wurde kin'. Dy útlis docht fermoeden dat Zwijndrecht earder by leech wetter oan [[Doardt]] fêst siet, by leech wetter wiene beide delsettings skaat. In sitewaasje dy’t fan foar de 12e iuw wêze soe. Dy sitewaasje soe bestien hawwe oat de [[Sint-Elisabethsfloed (1421)|Sint-Elisabethsfloed yn 1421]]. De lyksaneamde Flaamske gemeente Zwijndrecht hat deselde lizzing fandatoangeande mei Antwerpen.
De namme Zwijndrecht gou earst foar de heule Zwijndrechtse Waard, dy’t begrinze waard troch de rivieren de Pelster, de Noard, de Alde Maas en it Waaltsje, tusken [[Heerjansdam]] en [[Oostendam]]. Bewenners fan dat gebiet moatte al yn de hege midsiuwen (900 - 1300) harren lân foar in part bedike ha, as beskerming tsjin de mannichfâldige oerstreamings.
== Untwikkeling ynwennertal ==
Befolkingsûntwikkeling sûnt 1996:<ref name=alle/>
{| class="wikitable"
|-
! Jier !! Ynwenners
|-
| 2022 || 44.789
|-
| 2020 || 44.737
|-
| 2015 || 44.501
|-
| 2010 || 44.404
|-
| 2005 || 45.209
|-
| 2000 || 41.515
|-
| 1996 || 42.348
|-
|}
== Boargemasters ==
Boargemasters sûnt 1945:<ref>[https://www.geni.com/projects/Burgemeesters-in-ZUID-HOLLAND-nl/8655 Geni]</ref>
{| class="wikitable"
|-
! Namme !! Partij !! Perioade !! Bysûnderheden
|-
| [[Jan Jansen Manenschijn]] || [[ARP]] || 1945–1946 || ok 1929–1942
|-
| [[Cornelis Slobbe]] || ARP || 1947–1967 ||
|-
| [[Hendrik Herman Douma]] || ARP || 1967–1976 ||
|-
| [[Cees Pijl Hogeweg]] || ARP, [[CDA]] || 1976–1991 ||
|-
| [[Dick Corporaal]] || CDA || 1991–2001 ||
|-
| [[Antoin Scholten]] || [[VVD]] || 2002–2012 ||
|-
| [[Maria Wiebosch-Steeman]] || [[GL]] || 2012–2013 || waarnimmend
|-
| [[Dominic Schrijer]] || [[PvdA]] || 2013–2019 ||
|-
| [[Robert Strijk]] || [[D66]] || 2019 || waarnimmend
|-
| [[Hein van der Loo]] || CDA || 2019–no ||
|-
|}
== Gemeênteried ==
De gemeenteried sûnt 1990:<ref>[https://www.nlverkiezingen.com/GR_ZH.html NLverkiezingen]</ref>
{| class="wikitable sortable"
!colspan="10"|'''Sitten'''
|-
! Partij !! 1990 !! 1994 !! 1998 !! 2002 !! 2006 !! 2010 !! 2014 !! 2018 !! 2022 <ref name=kies/>
|-
|ABZ ¹ || || || || || 3 || 5 || 5 || 8 || 10
|-
|[[CU]] ² -[[SGP]] || 3 || 3 || 4 || 4 || 4 || 4 || 5 || 5 || 4
|-
|[[VVD]] || 4 || 4 || 6 || 4 || 4 || 5 || 4 || 3 || 3
|-
|[[CDA]] || 9 || 7 || 6 || 8 || 6 || 4 || 4 || 3 || 3
|-
|[[GL]] || 1 || 1 || 2 || 2 || 2 || 2 || 1 || 1 || 2
|-
|ZPP ³ || || || || || || || 2 || 2 || 2
|-
|[[PvdA]] || 6 || 5 || 7 || 6 || 9 || 4 || 3 || 2 || 2
|-
|[[D66]] || 4 || 5 || 2 || 2 || 1 || 3 || 3 || 2 || 1
|-
|[[SP]] || || || || || || || || 1 ||
|-
|[[LPF]] || || || || 3 || || || || ||
|-
|[[CD]] || || 2 || || || || || || ||
|-
!Totaal || 27 || 27 || 27 || 29 || 29 || 27 || 27 || 27 || 27
|}
¹ Algemeen Belang Zwijndrecht <br/ >
² 1990-1998: CU = GPV + RPF <br/ >
³ Zwijndrechtse Plus Partij
== Keppelingen om utens ==
* [https://www.zwijndrecht.nl/ Webstee fan de gemeente]
* [https://www.plaatsengids.nl/zwijndrecht Plaatsengids]
{{Boarnen|boarnefernijing=
* [http://www.zwijndrecht.net/ Digitale Stad Zwijndrecht]
* [http://www.swaen.org/geschiedenis%20zwijndrecht/ Skiednis fan Zwijndrecht op de side fan Aldheikeamer 'De Vergulde Swaen']
<references/>
}}
{{Koördinaten|51_48_59_N_4_38_42_E_type:city_zoom:15_region:NL|51° 48' NB, 4° 38' EL}}
{{GemeentenSúd-Hollân}}
[[Kategory:Zwijndrecht (Nederlân)| ]]
[[Kategory:Plak yn Zwijndrecht (Nederlân)]]
[[Kategory:Gemeente yn Súd-Hollân]]
ae6m214xqfdtuswa2nwk16aa884k70t
1086924
1086923
2022-08-06T11:48:29Z
Soimip
43534
/* Gemeênteried */
wikitext
text/x-wiki
{{Ynfoboks gemeente yn Nederlân
| namme = Zwijndrecht
| ôfbyld =
| ôfbyldtekst =
| flagge = Zwijndrecht (Nederland) vlag.svg
| wapen = Coat of arms of Zwijndrecht (Netherlands).svg
| kaart = NL - locator map municipality code GM0642 (2016).png
| kaart1 = Gem-Zwijndrecht-OpenTopo.jpg
| provinsje = [[Súd-Hollân]]
| haadplak = Zwijndrecht
| oerflak = 22,77 km² <ref name=alle>[https://allecijfers.nl/gemeente/zwijndrecht/ AlleCijfers]</ref>
| lân = 20,31 km²
| wetter = 2,47 km²
| ynwennertal = 44.789 <small>(01-01-2022)</small><ref name=alle/>
| befolkingstichtens = 2.205 ynw./km²
| gemeenteried = '''Perioade 2022—2026 (27 sitten):<ref name=kies>[https://www.verkiezingsuitslagen.nl/verkiezingen/detail/GR20220316/731166 Kiesraad]</ref>
{{Gemeenteried Zwijndrecht (Nederlân)}}
| boargemaster = [[Hein van der Loo]]
| list = [[Kristen Demokratysk Appèl|CDA]]
| oprjochte =
| tiidrek1 =
| yndieling_tiidrek1 =
| tiidrek2 =
| yndieling_tiidrek2 =
| tiidrek3 =
| yndieling_tiidrek3 =
| tiidrek4 =
| yndieling_tiidrek4 =
| tiidrek5 =
| yndieling_tiidrek5 =
| ferkearsieren =
| netnûmer = 078
| postkoade = 2995–3336 <ref name=alle/>
| webstee = [https://www.zwijndrecht.nl/ www.zwijndrecht.nl]
}}
[[Ofbyld:Waterbushalte Zwijndrecht Veerplein luchtfoto.jpg|thumb|Loftfoto]]
[[Ofbyld:Zwijndrecht kerk pietermanskerk burg hogeweglaan.jpg|thumb|Herfoarme Pietermantsjerke]]
'''Zwijndrecht''' is in [[wenkearn|plak]] en [[gemeente (bestjoer)|gemeente]] yn de [[Nederlân]]ske provinsje [[Súd-Hollân]]. Yn 2022 hat de gemeente neffens it [[Sintraal Buro foar de Statistyk|CBS]] likernôch 44.800 ynwenners.
Zwijndrecht leit yn de [[Zwijndrechter Waard]] (in diel fan it eilân [[Iselmonde (eilân)|Iselmonde]]) en grinzet oan de gemeenten [[Ridderkerk]], [[Hendrik-Ido-Ambacht]], [[Papendrecht]], [[Doardt]], [[Hoekske Waard (gemeente)|Hoekske Waard]] en [[Barendrecht]], en oan de rivieren de [[Noard (rivier)|Noard]], de [[Alde Maas]] en it [[Waaltsje]]. It bekende 'Trijerivierepunt', it drokst befarde punt fan Nederlân, leit by Zwijndrecht. De rivieren Noard, Alde Maas en [[Beneden-Merwede]] komme hjir by elkoar.
Sûnt [[2003]] is de eardere gemeente [[Heerjansdam]] part fan de gemeente Zwijndrecht. It doarp Heerjansdam hat 3.800 ynwenners (2021) en it doarp Zwijndrecht 40.840 ynwenners (2021). De gemeente wurket gear mei inkele buorgemeenten yn it regioferbân [[Drechtstêden]].
Zwijndrecht hat in stêdebân mei [[Norderstedt]] yn [[Dútslân]], mei [[Poprad]] yn [[Slowakije]] en mei [[Zwijndrecht (Belgje)|Zwijndrecht]] yn [[Belgje]].
=== Swin en drecht ===
De namme Zwijndrecht is in gearfoeging fan it West-Frankyske wurd 'suin' (swin, swyn) en it wurd 'drecht' dat net fan it Latynske ''trajectum'' ôflaat is, mar fan it West-Nederfrankyske 'drift fan de rivier'. Swin komt fan 'swinen' en kin oersetten wurde as it weirinnen fan wetter of as it ôfnimmen fan djipte by eb. Drecht betsjut oerstekplak, oerhaal of fear. Zwijndrecht betsjut dus einlik ‘tijgeul dêr’t oerstutsen wurde kin'. Dy útlis docht fermoeden dat Zwijndrecht earder by leech wetter oan [[Doardt]] fêst siet, by leech wetter wiene beide delsettings skaat. In sitewaasje dy’t fan foar de 12e iuw wêze soe. Dy sitewaasje soe bestien hawwe oat de [[Sint-Elisabethsfloed (1421)|Sint-Elisabethsfloed yn 1421]]. De lyksaneamde Flaamske gemeente Zwijndrecht hat deselde lizzing fandatoangeande mei Antwerpen.
De namme Zwijndrecht gou earst foar de heule Zwijndrechtse Waard, dy’t begrinze waard troch de rivieren de Pelster, de Noard, de Alde Maas en it Waaltsje, tusken [[Heerjansdam]] en [[Oostendam]]. Bewenners fan dat gebiet moatte al yn de hege midsiuwen (900 - 1300) harren lân foar in part bedike ha, as beskerming tsjin de mannichfâldige oerstreamings.
== Untwikkeling ynwennertal ==
Befolkingsûntwikkeling sûnt 1996:<ref name=alle/>
{| class="wikitable"
|-
! Jier !! Ynwenners
|-
| 2022 || 44.789
|-
| 2020 || 44.737
|-
| 2015 || 44.501
|-
| 2010 || 44.404
|-
| 2005 || 45.209
|-
| 2000 || 41.515
|-
| 1996 || 42.348
|-
|}
== Boargemasters ==
Boargemasters sûnt 1945:<ref>[https://www.geni.com/projects/Burgemeesters-in-ZUID-HOLLAND-nl/8655 Geni]</ref>
{| class="wikitable"
|-
! Namme !! Partij !! Perioade !! Bysûnderheden
|-
| [[Jan Jansen Manenschijn]] || [[ARP]] || 1945–1946 || ok 1929–1942
|-
| [[Cornelis Slobbe]] || ARP || 1947–1967 ||
|-
| [[Hendrik Herman Douma]] || ARP || 1967–1976 ||
|-
| [[Cees Pijl Hogeweg]] || ARP, [[CDA]] || 1976–1991 ||
|-
| [[Dick Corporaal]] || CDA || 1991–2001 ||
|-
| [[Antoin Scholten]] || [[VVD]] || 2002–2012 ||
|-
| [[Maria Wiebosch-Steeman]] || [[GL]] || 2012–2013 || waarnimmend
|-
| [[Dominic Schrijer]] || [[PvdA]] || 2013–2019 ||
|-
| [[Robert Strijk]] || [[D66]] || 2019 || waarnimmend
|-
| [[Hein van der Loo]] || CDA || 2019–no ||
|-
|}
== Gemeênteried ==
De gemeenteried sûnt 1990:<ref>[https://www.nlverkiezingen.com/GR_ZH.html NLverkiezingen]</ref>
{| class="wikitable sortable"
!colspan="10"|'''Sitten'''
|-
! Partij !! 1990 !! 1994 !! 1998 !! 2002 !! 2006 !! 2010 !! 2014 !! 2018 !! 2022 <ref name=kies/>
|-
|ABZ ¹ || || || || || 3 || 5 || 5 || 8 || 10
|-
|[[CU]] ² -[[SGP]] || 3 || 3 || 4 || 4 || 4 || 4 || 5 || 5 || 4
|-
|[[VVD]] || 4 || 4 || 6 || 4 || 4 || 5 || 4 || 3 || 3
|-
|[[CDA]] || 9 || 7 || 6 || 8 || 6 || 4 || 4 || 3 || 3
|-
|[[GL]] || 1 || 1 || 2 || 2 || 2 || 2 || 1 || 1 || 2
|-
|ZPP ³ || || || || || || || 2 || 2 || 2
|-
|[[PvdA]] || 6 || 5 || 7 || 6 || 9 || 4 || 3 || 2 || 2
|-
|[[D66]] || 4 || 5 || 2 || 2 || 1 || 3 || 3 || 2 || 1
|-
|[[SP]] || || || || || || || || 1 ||
|-
|[[LPF]] || || || || 3 || || || || ||
|-
|[[CD]] || || 2 || || || || || || ||
|-
!Totaal || 27 || 27 || 27 || 29 || 29 || 27 || 27 || 27 || 27
|-
!Opkomst || 58,6% || 64,9% || 58,4% || 51,2% || 55,6% || 48,7% || 49,6% || 47,8% || 43,0%
|}
¹ Algemeen Belang Zwijndrecht <br/ >
² 1990-1998: CU = GPV + RPF <br/ >
³ Zwijndrechtse Plus Partij
== Keppelingen om utens ==
* [https://www.zwijndrecht.nl/ Webstee fan de gemeente]
* [https://www.plaatsengids.nl/zwijndrecht Plaatsengids]
{{Boarnen|boarnefernijing=
* [http://www.zwijndrecht.net/ Digitale Stad Zwijndrecht]
* [http://www.swaen.org/geschiedenis%20zwijndrecht/ Skiednis fan Zwijndrecht op de side fan Aldheikeamer 'De Vergulde Swaen']
<references/>
}}
{{Koördinaten|51_48_59_N_4_38_42_E_type:city_zoom:15_region:NL|51° 48' NB, 4° 38' EL}}
{{GemeentenSúd-Hollân}}
[[Kategory:Zwijndrecht (Nederlân)| ]]
[[Kategory:Plak yn Zwijndrecht (Nederlân)]]
[[Kategory:Gemeente yn Súd-Hollân]]
dzhfpjellqmi4gn870vg7p9sdg93q1a
Hendrik Herman Douma
0
136952
1086839
1015460
2022-08-06T08:24:01Z
Soimip
43534
wikitext
text/x-wiki
'''Hendrik Herman Douma''' ([[Skettens]], [[25 maaie]] [[1911]] – [[Spanje]], [[29 febrewaris]] [[1996]]) wie in [[Nederlân]]sk [[politikus]] fan de [[Anty-Revolúsjonêre Partij|ARP]].
Hy wie in soan fan ds. Jan Douma (1881-1945) en Reintje Sijtsma (1887-1974). Hy hat rjochten studearre oan de [[Frije Universiteit Amsterdam]] en waard ier yn 1938 [[Folontêr (gemeente)|folontêr]] bij de gemeentesekretary fan [[Ljouwerteradiel]]. Ein 1939 waard er beneamd ta tydlik amtner by de gemeentesekretary fan [[Flissingen (stêd)|Flissingen]] en letter wurke er by de gemeente [[Kollumerlân en Nijkrúslân]]. By dy lêste gemeente wie er [[kommys]] foar't er yn maaie 1946 beneamd waard ta [[boargemaster]] fan [[Andyk]]. Yn 1954 folge syn beneaming ta boargemaster fan [[Barendrecht]]. Dêrneist wie er lid fan de Provinsjale Steaten fan Súd-Hollân. Yn 1967 waard Douma de boargemaster fan [[Zwijndrecht (Súd-Hollân)|Zwijndrecht]].
Yn juny 1976 gyng er mei pensjoen en yn 1996 stoar er yn de âldens fan 84 jier.
{{DEFAULTSORT:Douma, Hendrik Herman}}
[[Kategory:Frysk amtner]]
[[Kategory:Frysk politikus]]
[[Kategory:Nederlânsk boargemaster]]
[[Kategory:Nederlânsk amtner]]
[[Kategory:Nederlânsk provinsjaal politikus]]
[[Kategory:ARP-politikus]]
[[Kategory:Nederlânsk persoan fan Frysk komôf]]
[[Kategory:Barendrecht]]
[[Kategory:Persoan berne yn Skettens]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1911]]
[[Kategory:Persoan stoarn yn 1996]]
0v6idwz76nq36zbb5txp3kipr9vsk78
1086860
1086839
2022-08-06T10:13:41Z
Soimip
43534
wikitext
text/x-wiki
'''Hendrik Herman Douma''' ([[Skettens]], [[25 maaie]] [[1911]] – [[Spanje]], [[29 febrewaris]] [[1996]]) wie in [[Nederlân]]sk [[politikus]] fan de [[Anty-Revolúsjonêre Partij|ARP]].
Hy wie in soan fan ds. Jan Douma (1881-1945) en Reintje Sijtsma (1887-1974). Hy hat rjochten studearre oan de [[Frije Universiteit Amsterdam]] en waard ier yn 1938 [[Folontêr (gemeente)|folontêr]] bij de gemeentesekretary fan [[Ljouwerteradiel]]. Ein 1939 waard er beneamd ta tydlik amtner by de gemeentesekretary fan [[Flissingen (stêd)|Flissingen]] en letter wurke er by de gemeente [[Kollumerlân en Nijkrúslân]]. By dy lêste gemeente wie er [[kommys]] foar't er yn maaie 1946 beneamd waard ta [[boargemaster]] fan [[Andyk]]. Yn 1954 folge syn beneaming ta boargemaster fan [[Barendrecht]]. Dêrneist wie er lid fan de Provinsjale Steaten fan Súd-Hollân. Yn 1967 waard Douma de boargemaster fan [[Zwijndrecht (Súd-Hollân)|Zwijndrecht]].
Yn juny 1976 gyng er mei pensjoen en yn 1996 stoar er yn de âldens fan 84 jier.
{{DEFAULTSORT:Douma, Hendrik Herman}}
[[Kategory:Frysk amtner]]
[[Kategory:Frysk politikus]]
[[Kategory:Nederlânsk boargemaster]]
[[Kategory:Nederlânsk amtner]]
[[Kategory:Nederlânsk provinsjaal politikus]]
[[Kategory:ARP-politikus]]
[[Kategory:Nederlânsk persoan fan Frysk komôf]]
[[Kategory:Barendrecht]]
[[Kategory:Zwijndrecht (Nederlân)]]
[[Kategory:Persoan berne yn Skettens]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1911]]
[[Kategory:Persoan stoarn yn 1996]]
kcz665p9mq64srlyj9s1m1ajl91e328
Kategory:Fryske bluesband
14
139771
1086402
978716
2022-08-05T20:20:22Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
kt
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Fryske band nei muzyksjenre|Blues]]
[[Kategory:Frysk bluesartyst|Bluesartyst]]
[[Kategory:Nederlânske bluesband| ]]
[[Kategory:Bluesband|Friske bluesband]]
rdz143mxbs0gdzy5zmb75h9hs1jq2so
Kategory:Fryske hiphopband
14
139772
1086466
978718
2022-08-05T20:46:12Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
kt
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Fryske band nei muzyksjenre|Hiphop]]
[[Kategory:Frysk hiphopartyst|Hiphopartyst]]
[[Kategory:Nederlânske hiphopband| ]]
[[Kategory:Hiphopband|Friske hiphopband]]
c1ejcltxw5nz6sgswlcqi49vguvxhtv
Kategory:Nederlânske hiphopband
14
139773
1086474
978720
2022-08-05T20:47:42Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
kt
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Nederlânske band nei muzyksjenre|Hiphop]]
[[Kategory:Nederlânsk hiphopartyst|Hiphopartyst]]
[[Kategory:Hiphopband]]
dfo1bwq1bimp5rapxytgviqbj1wbzxj
Kategory:Nederlânske danceband
14
139790
1086760
978782
2022-08-05T22:21:00Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
kt
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Nederlânske band nei muzyksjenre|Danceband]]
[[Kategory:Nederlânsk dance-artyst|Danceband]]
[[Kategory:Danceband]]
23ysjlpmkk32ker150weargouwhwmu6
1086761
1086760
2022-08-05T22:21:09Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Nederlânske dance-band]] omneamd ta [[Kategory:Nederlânske danceband]]: red
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Nederlânske band nei muzyksjenre|Danceband]]
[[Kategory:Nederlânsk dance-artyst|Danceband]]
[[Kategory:Danceband]]
23ysjlpmkk32ker150weargouwhwmu6
Kategory:Danceband
14
139791
1086764
978780
2022-08-05T22:22:03Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
kt
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Dance (muzyksjenre)]]
[[Kategory:Band nei muzyksjenre]]
2zdn34xvgl7687c9pdch5q8b80z5ah2
1086765
1086764
2022-08-05T22:22:13Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Dance-band]] omneamd ta [[Kategory:Danceband]]: red
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Dance (muzyksjenre)]]
[[Kategory:Band nei muzyksjenre]]
2zdn34xvgl7687c9pdch5q8b80z5ah2
1086781
1086765
2022-08-05T22:26:13Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Dance (muzyksjenre)|band]]
[[Kategory:Band nei muzyksjenre]]
49v19f04x0dafr6hrvd0is7fb352bhu
Joost Klein
0
140861
1086470
1042117
2022-08-05T20:47:00Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Fryske Poppriis */ kt
wikitext
text/x-wiki
{{Sjonger of muzikant
| ôfbylding = Joost klein-1548494813.jpg
| ôfbyldingstekst = Joost Klein by in optreden yn poppoadium Paard, De Haach
| ôfbyldingsbreedte =
| echte namme =
| nasjonaliteit = [[File:Flag of the Netherlands.svg|border|20px]] [[Nederlân]]sk
| berne = 10 novimber [[1997]]
| berteplak = Ljouwert
| stoarn =
| stjerplak =
| etnisiteit = [[File:Frisian flag.svg|border|20px]] [[Westerlauwerske Friezen|Frysk]]
| sjenre = rap, hiphop
| ynstrumint =
| sjongtaal = [[Nederlânsk]]
| grutste hit(s) =
| jierren aktyf = sûnt 2015
| prizen = [[Fryske Poppriis]] 2019
| webside =
}}
'''Joost''' is de artystenamme fan '''Joost Klein''' ([[Ljouwert (stêd)|Ljouwert]], [[10 novimber]] [[1997]]). Hy hat ek de artystenamme '''EenhoornJoost''' brûkt. Joost is in Nederlânske muzikant, skriuwer en eardere youtuber. Hy is bekend om syn ferske ''"Scandinavian Boy"'' en syn album mei goede freon Donnie, mei de titel: ''M from Marketing''.
== Jonge jierren ==
Joost Klein waard grutbrocht yn [[Britsum]] (gemeente [[Ljouwerteradiel]]) by syn âlden. Syn broer en suster binne sawat 15 jier âlder en wiene meast út hûs; Joost waard grut as [[Bern (persoan)|iennichst bern]]. Syn heit waard [[Kanker|diagnostearre mei]] kanker en stoar yn 2010. De mem fan Joost wie te drok om syn heit te helpen, wêrtroch't se yn in psygoaze rekke. Se moast nei in tehûs. Doe't alles wer wat better gie, kamen Joost en syn broer en suster del en seagen se harren mem dea op 'e bank lizzen; sy hie in hertstilstân.<ref>[https://www.youtube.com/watch?v=zEA6uCfuKVs Draw My Life] op ''it YouTube-kanaal fan Joost''</ref> Syn heit ferstoar doe't Joost 12 wie en syn mem in jier letter.
Doe't Joost 10 jier âld wie, yn 2008, begûn er mei filmkes op YouTube.
== Karriêre ==
=== Muzyk ===
==== Gouden plaat Scandinavian Boy ====
Mei syn single "Bitches" út 2016 berikte hy in miljoen werjeften YouTube. Datselde jier brocht er syn earste album út, mei de namme ''Dakloos''. Yn 2017 en 2008 stie Joost koart ûnder kontrakt by Top Notch yn 2017 en 2018. Dêr brocht er op 20 oktober 2017 de mixtape ''[[Scandinavian Boy]]'' út. It titelnûmer dêrfan is seis miljoen kear beharke op [[Spotify]]. By syn optreden op [[Lowlands]] 2019 krige er dêrfoar in [[goud (muzykferkeap)|gouden plaat]].<ref>[https://www.omropfryslan.nl/nijs/902394-gouden-plaat-op-lowlands-foar-joosts-scandinavian-boy-6-miljoen-streams Gouden plaat op Lowlands foar Joosts 'Scandinavian Boy': 6 miljoen streams] op ''omropfryslan.nl''</ref>
Op 3 augustus 2018 brocht Joost mei Donnie it album ''M van Marketing'' út. Donnie is in freon fan Joost. Joost docht mei op it ferske "René Froger" fan Donnie en krekt oarsom is Donnie te hearren op it nûmer "Bezem", dat op Joost syn album ''Scandinavian Boy'' stiet.
==== Twa albums yn 2019 ====
Joost is yntusken by Top Notch weim nei't er besleat in eigen label op te setten, mei de namme Albino Sports.<ref>[https://www.emerce.nl/wire/miljard-views-top-notch-youtube-kanaal Miljard views op Top Notch Youtube kanaal] op ''Emerce.nl''</ref> ''[[Albino (album)|Albino]]'' wie it earste album dat hy er 18 jannewaris 2019 op syn eigen label útbrocht. Mei dy plaat begûn er ek in tour troch sealen as it Paard (Den Haach) de Oosterpoort (Grins), Doornroosje (Nijmegen) en Paradiso (Amsterdam). Yn de simmer stie er op ferskate festivals, wêrûnder [[Pinkpop]] en [[Lowlands]] yn Nederlân en [[Pukkelpop]] yn België. Op it titelnûmer ''Albino'' foarseach er dat al, want hy sjongt ''Ik ben in België met vrienden voor een show / Op Pukkelpop 2019, let's go''.
Ein 2019 brocht Joost syn twadde album fan it jier út, mei de titel ''[[1983 (album)|1983]]''. Dat ferwiist nei it jier fan berte fan syn broer, ek syn manager. Op ''1983'' wurket Joost benammen gear mei de produsinten Mick Spek, Kauwboy en Tantu Beats. Hy sjocht op it album ûnder oare werom op it jier, lykas yn it refrein fan ''Summervibes 2019''. Dêrop sjongt er ''Ik stond op Pinkpop, Lowlands, Pukkelpop, Zwarte Cross / Ging top, total loss, hip-hop''.
==== Diskografy ====
===== Albums =====
* 2016: ''Dakloos''
* 2017: ''Scandinavian Boys''
* 2018: ''M van Marketing'' (mei [[Donnie]])
* 2019: ''Albino''
* 2019: ''1983''
===== Singles =====
* 2016: ''Bitches''
* 2017: ''Feminist on da Block'' (mei [[Donnie]])
* 2018: ''Meeuw''
* 2018: ''Ome Robert''
* 2018: ''Parmezaan en Linkerbaan'' (mei [[Donnie]])
* 2018: ''Chubby''
* 2018: ''Glaassie Water''
* 2019: ''Buurman''
* 2019: ''Midlife Crisis''
* 2019: ''Joost Klein 2''
=== Skriuwer ===
Yn 2018 skreau Joost in boek. It is in dichtbondel mei de namme Albino. Hy hat it skreaun omdat syn heit ek in boek skreaun hat. It boek is dus eins ek foar syn heit, fertelt er: "Hij zei me dat ik ook een boek moest schrijven, net als hij. Dus toen een uitgeverij vroeg of ik dat wilde doen dacht ik 'wow dit kan niet beter', ik had het in mijn hoofd al af. Het is echt vet om iets tastbaars in mijn handen te hebben. Op YouTube en met mijn muziek is alles virtueel en dit is heel anders."<ref>[https://www.metronieuws.nl/musiccity/2018/11/albino-een-roetsjbaanrit-door-een-fucked-up-brein Albino: een roetsjbaanrit door een fucked up brein] op ''metronieuws.nl''</ref>
Joost Klein hat ek meiwurke oan de ferhalebondel 3PAK, dat yn 2019 it boekewykgeskink foar jongerein wie. Syn ferhaal yn 3PAK hjit 'Brüders auf Berlin'. De oare twa skriuwers dy't in ferhaal yn dizze bondel ha, binne Margje Woodrow en Karin Amatmoekrim.
== Sosjale media ==
Oant 2016 makke Joost YouTube-fideo's ûnder de namme ''Eenhoornjoost''. Syn fideo's fariearren fan sketsen oant minidokumintêres. Op it stuit pleatst Joost allinnich fideoklips fan syn ferskes op YouTube en sûnt 2019 brûkt er dêr de namme ''joost klein''. Hy sjocht himsels net as YouTuber, om't er ophâldt mei it meitsjen fan net-fideoklipfideo's op YouTube. Hy omskriuwt himsels leaver as keunstner. Op YouTube hat er 200.000 abonnees en yn totaal mear as 20.000.000 werjeften. Dochs wol Joost gjin jild fertsjinje mei advertinsjes. Joost is noch altyd aktyf op Instagram en [[Twitter]] mei it pleatsen fan foto's en fideo's.
== Fryske Poppriis ==
Yn desimber 2018 waard him yn popsintrum Neushoorn by it Freeze-festival de [[Fryske Poppriis]] útrikt. <ref>[https://www.lc.nl/friesland/Friese-Popprijs-gaat-naar-rapper-Joost-23956086.html ''Friese Popprijs gaat naar rapper Joost''], Ljouwerter Krante, 16 desimber 2018 </ref>
{{boarnen|boarnefernijing=
{{Reflist}}
}}
{{DEFAULTSORT:Klein, Joost}}
[[Kategory:Frysk ynternetstjer]]
[[Kategory:Frysk rapper]]
[[Kategory:Frysk hiphopartyst]]
[[Kategory:Frysk muzykprodusint]]
[[Kategory:Frysk dichter]]
[[Kategory:Nederlânsk ynternetstjer]]
[[Kategory:Nederlânsk rapper]]
[[Kategory:Nederlânsk hiphop-artyst]]
[[Kategory:Nederlânsk muzykprodusint]]
[[Kategory:Nederlânsk dichter]]
[[Kategory:Nederlânsk persoan fan Frysk komôf]]
[[Kategory:Persoan berne yn Ljouwert]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1997]]
h3qtxcjzy3h7e791qyxf3u9gqjcekcg
1086476
1086470
2022-08-05T20:48:12Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Fryske Poppriis */ kt
wikitext
text/x-wiki
{{Sjonger of muzikant
| ôfbylding = Joost klein-1548494813.jpg
| ôfbyldingstekst = Joost Klein by in optreden yn poppoadium Paard, De Haach
| ôfbyldingsbreedte =
| echte namme =
| nasjonaliteit = [[File:Flag of the Netherlands.svg|border|20px]] [[Nederlân]]sk
| berne = 10 novimber [[1997]]
| berteplak = Ljouwert
| stoarn =
| stjerplak =
| etnisiteit = [[File:Frisian flag.svg|border|20px]] [[Westerlauwerske Friezen|Frysk]]
| sjenre = rap, hiphop
| ynstrumint =
| sjongtaal = [[Nederlânsk]]
| grutste hit(s) =
| jierren aktyf = sûnt 2015
| prizen = [[Fryske Poppriis]] 2019
| webside =
}}
'''Joost''' is de artystenamme fan '''Joost Klein''' ([[Ljouwert (stêd)|Ljouwert]], [[10 novimber]] [[1997]]). Hy hat ek de artystenamme '''EenhoornJoost''' brûkt. Joost is in Nederlânske muzikant, skriuwer en eardere youtuber. Hy is bekend om syn ferske ''"Scandinavian Boy"'' en syn album mei goede freon Donnie, mei de titel: ''M from Marketing''.
== Jonge jierren ==
Joost Klein waard grutbrocht yn [[Britsum]] (gemeente [[Ljouwerteradiel]]) by syn âlden. Syn broer en suster binne sawat 15 jier âlder en wiene meast út hûs; Joost waard grut as [[Bern (persoan)|iennichst bern]]. Syn heit waard [[Kanker|diagnostearre mei]] kanker en stoar yn 2010. De mem fan Joost wie te drok om syn heit te helpen, wêrtroch't se yn in psygoaze rekke. Se moast nei in tehûs. Doe't alles wer wat better gie, kamen Joost en syn broer en suster del en seagen se harren mem dea op 'e bank lizzen; sy hie in hertstilstân.<ref>[https://www.youtube.com/watch?v=zEA6uCfuKVs Draw My Life] op ''it YouTube-kanaal fan Joost''</ref> Syn heit ferstoar doe't Joost 12 wie en syn mem in jier letter.
Doe't Joost 10 jier âld wie, yn 2008, begûn er mei filmkes op YouTube.
== Karriêre ==
=== Muzyk ===
==== Gouden plaat Scandinavian Boy ====
Mei syn single "Bitches" út 2016 berikte hy in miljoen werjeften YouTube. Datselde jier brocht er syn earste album út, mei de namme ''Dakloos''. Yn 2017 en 2008 stie Joost koart ûnder kontrakt by Top Notch yn 2017 en 2018. Dêr brocht er op 20 oktober 2017 de mixtape ''[[Scandinavian Boy]]'' út. It titelnûmer dêrfan is seis miljoen kear beharke op [[Spotify]]. By syn optreden op [[Lowlands]] 2019 krige er dêrfoar in [[goud (muzykferkeap)|gouden plaat]].<ref>[https://www.omropfryslan.nl/nijs/902394-gouden-plaat-op-lowlands-foar-joosts-scandinavian-boy-6-miljoen-streams Gouden plaat op Lowlands foar Joosts 'Scandinavian Boy': 6 miljoen streams] op ''omropfryslan.nl''</ref>
Op 3 augustus 2018 brocht Joost mei Donnie it album ''M van Marketing'' út. Donnie is in freon fan Joost. Joost docht mei op it ferske "René Froger" fan Donnie en krekt oarsom is Donnie te hearren op it nûmer "Bezem", dat op Joost syn album ''Scandinavian Boy'' stiet.
==== Twa albums yn 2019 ====
Joost is yntusken by Top Notch weim nei't er besleat in eigen label op te setten, mei de namme Albino Sports.<ref>[https://www.emerce.nl/wire/miljard-views-top-notch-youtube-kanaal Miljard views op Top Notch Youtube kanaal] op ''Emerce.nl''</ref> ''[[Albino (album)|Albino]]'' wie it earste album dat hy er 18 jannewaris 2019 op syn eigen label útbrocht. Mei dy plaat begûn er ek in tour troch sealen as it Paard (Den Haach) de Oosterpoort (Grins), Doornroosje (Nijmegen) en Paradiso (Amsterdam). Yn de simmer stie er op ferskate festivals, wêrûnder [[Pinkpop]] en [[Lowlands]] yn Nederlân en [[Pukkelpop]] yn België. Op it titelnûmer ''Albino'' foarseach er dat al, want hy sjongt ''Ik ben in België met vrienden voor een show / Op Pukkelpop 2019, let's go''.
Ein 2019 brocht Joost syn twadde album fan it jier út, mei de titel ''[[1983 (album)|1983]]''. Dat ferwiist nei it jier fan berte fan syn broer, ek syn manager. Op ''1983'' wurket Joost benammen gear mei de produsinten Mick Spek, Kauwboy en Tantu Beats. Hy sjocht op it album ûnder oare werom op it jier, lykas yn it refrein fan ''Summervibes 2019''. Dêrop sjongt er ''Ik stond op Pinkpop, Lowlands, Pukkelpop, Zwarte Cross / Ging top, total loss, hip-hop''.
==== Diskografy ====
===== Albums =====
* 2016: ''Dakloos''
* 2017: ''Scandinavian Boys''
* 2018: ''M van Marketing'' (mei [[Donnie]])
* 2019: ''Albino''
* 2019: ''1983''
===== Singles =====
* 2016: ''Bitches''
* 2017: ''Feminist on da Block'' (mei [[Donnie]])
* 2018: ''Meeuw''
* 2018: ''Ome Robert''
* 2018: ''Parmezaan en Linkerbaan'' (mei [[Donnie]])
* 2018: ''Chubby''
* 2018: ''Glaassie Water''
* 2019: ''Buurman''
* 2019: ''Midlife Crisis''
* 2019: ''Joost Klein 2''
=== Skriuwer ===
Yn 2018 skreau Joost in boek. It is in dichtbondel mei de namme Albino. Hy hat it skreaun omdat syn heit ek in boek skreaun hat. It boek is dus eins ek foar syn heit, fertelt er: "Hij zei me dat ik ook een boek moest schrijven, net als hij. Dus toen een uitgeverij vroeg of ik dat wilde doen dacht ik 'wow dit kan niet beter', ik had het in mijn hoofd al af. Het is echt vet om iets tastbaars in mijn handen te hebben. Op YouTube en met mijn muziek is alles virtueel en dit is heel anders."<ref>[https://www.metronieuws.nl/musiccity/2018/11/albino-een-roetsjbaanrit-door-een-fucked-up-brein Albino: een roetsjbaanrit door een fucked up brein] op ''metronieuws.nl''</ref>
Joost Klein hat ek meiwurke oan de ferhalebondel 3PAK, dat yn 2019 it boekewykgeskink foar jongerein wie. Syn ferhaal yn 3PAK hjit 'Brüders auf Berlin'. De oare twa skriuwers dy't in ferhaal yn dizze bondel ha, binne Margje Woodrow en Karin Amatmoekrim.
== Sosjale media ==
Oant 2016 makke Joost YouTube-fideo's ûnder de namme ''Eenhoornjoost''. Syn fideo's fariearren fan sketsen oant minidokumintêres. Op it stuit pleatst Joost allinnich fideoklips fan syn ferskes op YouTube en sûnt 2019 brûkt er dêr de namme ''joost klein''. Hy sjocht himsels net as YouTuber, om't er ophâldt mei it meitsjen fan net-fideoklipfideo's op YouTube. Hy omskriuwt himsels leaver as keunstner. Op YouTube hat er 200.000 abonnees en yn totaal mear as 20.000.000 werjeften. Dochs wol Joost gjin jild fertsjinje mei advertinsjes. Joost is noch altyd aktyf op Instagram en [[Twitter]] mei it pleatsen fan foto's en fideo's.
== Fryske Poppriis ==
Yn desimber 2018 waard him yn popsintrum Neushoorn by it Freeze-festival de [[Fryske Poppriis]] útrikt. <ref>[https://www.lc.nl/friesland/Friese-Popprijs-gaat-naar-rapper-Joost-23956086.html ''Friese Popprijs gaat naar rapper Joost''], Ljouwerter Krante, 16 desimber 2018 </ref>
{{boarnen|boarnefernijing=
{{Reflist}}
}}
{{DEFAULTSORT:Klein, Joost}}
[[Kategory:Frysk ynternetstjer]]
[[Kategory:Frysk rapper]]
[[Kategory:Frysk hiphopartyst]]
[[Kategory:Frysk muzykprodusint]]
[[Kategory:Frysk dichter]]
[[Kategory:Nederlânsk ynternetstjer]]
[[Kategory:Nederlânsk rapper]]
[[Kategory:Nederlânsk hiphopartyst]]
[[Kategory:Nederlânsk muzykprodusint]]
[[Kategory:Nederlânsk dichter]]
[[Kategory:Nederlânsk persoan fan Frysk komôf]]
[[Kategory:Persoan berne yn Ljouwert]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1997]]
3hbj8ixz99waossrnbfnubptxk1viej
Mahalia Jackson
0
142053
1086446
1018630
2022-08-05T20:30:01Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Mahalia's dea */ kt
wikitext
text/x-wiki
{{Sjonger of muzikant
| ôfbylding = Mahalia Jackson tijdens haar optreden in de Irenehal in Utrecht voor jeugdmanife, Bestanddeelnr 916-4050.jpg
| ôfbyldingstekst = ''Mahalia Jackson yn de Irenehal yn Utert (1963)
| ôfbyldingsbreedte =
| echte namme =
| nasjonaliteit = Amearikaanske
| berne = 26 oktober 1911
| berteplak = [[New Orleans]]
| stoarn = 27 jannewaris 1972
| stjerplak = [[Chicago]]
| etnisiteit =
| regionale identiteit =
| sjenre = Gospel
| ynstrumint =
| sjongtaal = Ingelsk
| grutste hit(s) =
| jierren aktyf = 1927–1971
| prizen =
| webside =
}}
'''Mahalia Jackson''' (berne yn [[New Orleans]], 26 oktober 1911 – ferstoarn yn [[Chicago]], 27 jannewaris 1972) wie in [[Feriene Steaten fan Amearika|Amearikaanske]] [[sjongeres]] dy't as bynamme "Queen of the Gospel" krige. Al fanôf har fyfte song Mahalia gospels yn de [[Baptisten|baptistetsjerke]].
Op 28 augustus 1963 song hja by in demonstraasje tsjin de rassediskriminaasje op fersyk fan dûmny [[Martin Luther King]] foar in mannichte fan 250.000 minsken "I've been buked and I've been scorned" en How I got over"". Mahalia Jackson levere mei jild en meiwurking in grutte bydrage oan de demonstraasjes, dy't dûmny Martin Luther King organisearre, oan de striid foar de [[emansipaasje]] fan de Afro-Amearikaanske mienskip yn de Feriene Steaten. Dochs is Mahalia Jackson by it grutte publyk benammen bekend as sjongeres.
== Bernetiid ==
Mahalia Jackson waard berne op 26 oktober 1991 as Mahala Jackson en krige de bynamme "Halie". Se waard ferneamd nei har muoike Mahala Clark-Paul en woeks op yn de buert Black Pearl yn de Carollton-wyk fan New Orleans. Dêr wenne de hûshâlding yn in wente mei trije keamers foar trettjin minsken en in hûn. Njonken har mem Charity Clark, dy't by oaren yn de hûshâlding wurke en wasker wie, wenne hja dêr mei har broer Roosevelt Hunter en ferskillende muoikes en oare famyljeleden. Muoike Mahala waard ''duke'' neamd om't hja yn de hûshâlding de septer swaaide.
By de berte waard fêststeld dat Mahalia te lijen hie fan ''genu varum'', of O-fuotten. De dokters woene har wol operearje, mar ien fan de ynwenjende muoikes woe dêr neat fan witte. De mem fan Mahalia masearre har fuotten mei smoarch ôfwaskwetter en ek al wiene har fuotten net goed, dochs joech de lytse Mahalia dûnsfoarstellings foar de blanke frou by wa't har mem en har muoike Bell it hûs skjin hold.
Mahalia wie fjouwer of fiif doe't har mem Charity yn 'e âldens fan 25 jier ferstoar. It wie oan de famylje om út te meitsjen wa't Halie en har broer grutbringe moast. It waard muoike "Duke", dy't de ferantwurdlikens op har naam. De bern krigen de taak om fan moarnsier oant yn de jûn te wurkjen. Alles moast skytskjin wêze en sa net dan krige Mahalia in wan bruien. Skoalle wie der net by, mar Mahalia hold fan sjongen en dat mocht hja it leafst yn tsjerke dwaan. Har muoike Bell sei har dat se nochris foar keningen optrede soe, in foarsizzing dy't letter ek noch útkaam.
Mahalia's karriêre begûn yn de lokale Mount Moriah Baptist Church. Se wie 12 doe't se doopt waard yn de [[Mississippy (rivier)|Mississippy]] troch Mount Moriah's dûmny E.D. Lawrence.
== 1920-1930 ==
[[File:Mahalia Jackson.jpg|thumb|left|220px|<center>''Mahalia Jackson fotografearre troch [[Carl van Vechten]] yn 1962''</center>]]
Yn 1931, doe't se 20 wie, ferhûze Mahalia nei Chicago, [[Illinois (steat)|Illinois]]. Dêr waard se fuort nei de earste tsjerketsjinst dy't se bywenne, en dêr't se har favorite liet "Hand Me Down My Silver Trumpet, Gabriel" song, útnûge om by it Greater Salem Baptist Church Choir te gean. Ek besocht se de tsjerken yn de stêd en yn de omkriten mei de Johnson Gospel Singers, ien fan de earste profesjonele gospelgroepen. Fan Thomas Andrew Dorsey krige se muzikaal advys en yn 1939 begûnen se in fiif jier lange gearwurking, wêryn't Mahalia lieten fan Dorsey song yn tsjerken en op kongressen, wêrby't syn "Take My Hand, Precious Lord" nea mist waard.
Yn 1936 troude hja Isaac Lanes Gray Hockenhull, ôfstudearre oan de Fisk University en it Tuskegee Institute, en tsien jier âlder as Mahalia. Se wegere net-[[Kristendom|kristlike]] muzyk te sjongen, in ûnthjit dêr't Mahalia har hiele libben trou oan bleau. Faak krige se goed jild oanbean om oars te sjongen en hja gyng yn 1941 by de man wei, om't dy har jimmeroan oansette om wrâldske muzyk te sjongen en ek nochris hielendal ferslaafd rekke oan it gokken op hurddravers.
Yn it begjin fan de jierren yn Chicago naam se "You Better Run, Run, Run" op. Oer dy opname is net in soad bekend en der binne gjin kopyen fan bekend by it publyk. Neffens de biograaf Laurraine Goreau wie it ek yn dy tiid dat se de "i" yn har namme tafoege. Doe't se 25 jier wie fûnen der mei Estelle Allen (piano) op 21 maaie 1937 mear opnames plak ûnder it label fan Decca: "God's Gonna Separate The Wheat From The Tares", "My Lord", "Keep Me Everyday" en "God Shall Wipe All Tears Away". It die bliken dat de nûmers net genôch jild opsmiten en Decca liet har gean.
Mahalia tekene yn 1947 foar it Apollo-label en yn 1948 liet se in liet fan de dûmny-komponist William Herbert Brewster opnimme, "Move On Up a Little Higher". It waard sa goed ferkocht, dat de platen net oan te slepen wiene en meiïnoar waarden der acht miljoen platen fan ferkocht, foar dy tiid in ûnbidich heech oantal (it liet waard letter yn 1998 ûnderskieden mei de Grammy Hall of Fame Award. Mei it súkses wie Mahalia in ferneamd persoan woarn, ynearsten yn de Feriene Steaten en al gau dêrnei ek yn Europa. Fanôf dy tiid hie se as in konsertartyst mear optredens yn konserthallen en wat minder faak yn tsjerken. No't de ynkomsten heger útfoelen koene ek de arranzjeminten útwreide wurde fan oargel en piano nei orkesten.
Ek de folgjende opnames waarden mei jubel ferwolkomme, lykas "Let the Power of the Holy Ghost Fall on Me" (1949), dy't mei de [[Frankryk|Frânske]] Grand Prix du Disque ûnderskieden waard, en "Silent Night", dy't de bêst ferkochte single yn de skiednis fan [[Noarwegen]] waard. Doe't hja "Silent Night" op de [[Denemark|Deenske]] nasjonale radio song, reinde it fersiken om de plaat te bestellen. Oare opnames mei it Apollo-label wiene "He Knows My Heart" (1946), "Amazing Grace" (1947), "Tired" (1947), "I Can Put My Trust in Jesus" (1949), "Walk with Me" (1949), "Let the Power of the Holy Ghost Fall on Me" (1949), "Go Tell It on the Mountain" (1950), "The Lord's Prayer" (1950), "How I Got Over" (1951), "His Eye Is on the Sparrow" (1951), "I Believe" (1953), "Didn't It Rain" (1953), "Hands of God" (1953) en "Nobody Knows" (1954).
==1950–1970==
Yn 1950 waard Mahalia de earste gospelsjongeres om op te treden yn de [[Carnegie Hall]] yn it Negro Gospel and Religious Music Festival fan Joe Bostic. Se sette útein mei in toernee troch Europa yn 1952, dêr't se ynhelle waard as de grutste gospelsjonger fan 'e wrâld. Yn [[Parys]] waard se omskreaun as "la meilleure chanteuse de gospel au monde" en "une ange de paix". Op it hiele kontinint loek se folle sealen mar de reis moast ynkoarte wurde om't se hielendal tenein rekke. Se begûn mei in searje op CBS en tekene by Columbia Records yn 1954. In skriuwer foar it muzykblêd DownBeat skreau op 7 novimber 1954: "''It is generally agreed that the greatest spiritual singer now alive is Mahalia Jackson''". It earste album by Columbia kaam ûnder titel "The World's Greatest Gospel Singer" yn 1954 út, folge troch it krystalbum "Sweet Little Jesus Boy" en "Bless this House" (1956).
[[File:MahaliaJackson.jpg|thumb|260px|<center>''Mahalia Jackson yn it konsertgebou fan [[Utert (stêd)|Utert]], 23 april 1961''</center>]]
Mei it súkses kaam ek de krityk fan gospel-puriteinen, dy't klagen oer it hângeklap fan Mahalia, har stampen mei de fuotten en dat se [[jazz]] yn de tsjerke brocht. Mar tagelyk hie Mahalia in soad opmerklike prestaasjes yn dy tiid. Sa song se yn de films "St. Louis Blues" (1958) en "Imitation of Life" (1959) en wurke se mei de komponist [[Percy Faith]]. Se wie de wichtichste dielnimmer oan de earste gospelmuzykshow op it Newport Jazz Festival yn 1957. Hja wie der ek by de iepening fan Old Town School of Folk Music yn Chicago yn 1962. Yn 1961 song Jackson op it ynauguraasjebal fan presidint [[John F. Kennedy]]. In twadde krystalbum "Silent Night (Song for Christmas" folge yn 1962. Yntusken wie se op de Britske tillevyzje in fertroud gesicht woarn troch koarte filmkes fan har dy't út en troch útsjoerd waarden.
Yn maart 1963 song Mahalia yn [[Washington, D.C.|Washington]] foar sa'n 250.000 minsken "How I Got Over" en "I Been Buked and I Been Scorned". Martin Luther King Jr. hold dêr syn "I Have a Dream"-rede. Hja song ek "Take My Hand, Precious Lord" op syn begraffenis doe't er yn 1968 fermoarde waard. Se song foar grutte kloften op de New York World's Fair yn 1964 en wie tegearre mei de doe noch tige jonge preker Al Sharpton. Yn de jierren 1961, 1963–1964, 1967, 1968 en 1969 makke se op 'e nij in toernee troch Europa. Yn 1970 stie se te sjongen foar de [[Libearia|Libeariaanske]] presidint William Tubman.
Jackson's lêste album wie "What The World Needs Now" (1969). It oare jier, yn 1970, stie se tegearre mei [[Louis Armstrong]] op de planken om "Just a Closer Walk with Thee" en "When the Saints Go Marching In" te sjongen. Hja einige har karriêre mei in konsert yn [[Dútslân]] en doe't se werom kaam yn de Feriene Steaten makke se ien fan har lêste tillevyzje-optredens yn de Flip Wilson Show.
In soad tiid bestege hja oan it helpen fan oare minsken; se stifte de Mahalia Jackson Scholarship Foundation foar jonge minsken dy't leare woene. Fan it jild dat se fertsjinne iepene se in skientmesalon en in blommesaak, ek stiek se jild yn ûnreplik guod.
Yn 1970 we se te gast yn in episoade fan [[Sesamstrjitte]], dêr't se "He's Got the Whole World in His Hands" song.
== Boargerrjochten ==
Mahalia Jackson spile in grutte rol yn de Amearikaanske boargerrjochtebeweging. Yn augustus 1956 kaam se yn de kunde mei [[Ralph Abernathy]] en Martin Luther King op de National Baptist Convention. In pear moanne letter namen King en Abernathy kontakt mei har op en fregen har om nei [[Montgomery]], [[Alabama]] te kommen, om dêr te sjongen op in gearkomste en jild yn te sammeljen foar de Montgomery-busboycot, it protest tsjin it skieden fan rassen yn it iepenbier ferfier yn de stêd.
[[File:IhaveadreamMarines.jpg|thumb|left|260px|<center>''Mars nei Washington (1963)''</center>]]
Nettsjinsteande deadsbedrigings gyng Mahalia nei Montgomery. Har konsert wie op 6 desimber 1956. Yntusken hie it Amearikaanske Heechgerjochtshôf al oardiele dat de rassensegregaasje yn it iepenbier ferfier tsjin de grûnwet wie, mar yn Montgomery waard de útspraak net respekearre, dat de busboycot gyng troch. Mahalia song yn Montgomery "I Heard of a City Called Heaven", "Move On Up A Little Higher" en "Silent Night". Der kaam goed wat folk op ôf en de organisaasje wie optein mei it jild dat ophelle waard, mar doe't Mahalia werom gyng nei it hûs fan Abernathy die bliken dat sawol syn hûs as syn tsjerke yn 'e brân stutsen wie. De famylje koe mar skraach weikomme, mar se rûnen fierder gjin ferwûnings op. De boycot einige úteinliks op 21 desimber 1956, doe't de stêd troch federale bevelen twongen waard de útspraak fan de rjochtbank nei te libjen.
Alhoewol't Mahalia ynternasjonaal bekend wie, hie se dochs te meitsjen mei foaroardielen. Sa besocht hja in hûs yn Chicago te keapjen en wêr't se ek in hûs fûn, hieltiten waard har troch de makelder of de blanke eigners sein dat it hûs al fuort wie of dat se it dochs mar leaver net mear ferkochten. Doe't it har lang om let slagge om in hûs te finen, woene de buorlju har leaver net njonken har ha. Se besochten har benaud te meitsjen troch te sjitten op de ramen en dêrom moast se nei de plysje om beskerming te freegjen. De blanken yn de buert begûnen te ferhûzjen en foar harren yn it plak kamen swarte famyljes.
King en Abernathy bleane harren fersetten tsjin de segregaasje. Yn 1957 stiften se de Southern Christian Leadership Conference (SCLC). De earste grutte demonstraasje fan de SCLC wie de Prayer Pilgrimage for Freedom yn [[Washington, D.C.]] op 17 maaie 1957. Tenei soe Mahalia dûmny King in soad beselskipje. Se song ear't King útein sette mei syn taspraken en holp wêr't se koe jild yn te sammeljen. Yn in yn 1962 parseberjocht fan de SCLC skreau King dat Mahalia al ferskate kearen holpen hie by de striid yn it Suden, mar dat se no op regelmjittige basis by de striid belutsen wêze woe. [[Jesse Jackson]] sei dat as King har frege, hja nea wegere en mei him nei de fierste úthoeken fan it segregearre Suden teach.
By de [[Mars nei Washington]] (March on Washington for Jobs and Freedom) yn 1963 song Mahalia "I Been 'Buked and I Been Scorned" foar de ferneamde taspraak fan King. Doe't er it tariede diel fan syn taspraak ferwikselje soe foar syn foar in diel ymprovisearre slútrede oer it tema "I have a dream", rôp Mahalia him de wurden ta: "''Tell them about the dream, Martin!''"
Mahalia Jackson hope dat har muzyk bydroech oan it ôfbrekken fan de haat en de eangstme, dy't blank en swart yn it lân ferdielde. Se droech ek finansjeel by oan de beweging.
== Mahalia's dea ==
Mahalia Jackson ferstoar op 27 januari 1972 yn it Little Company of Mary Hospital yn Evergreen Park, Illinois. De oarsaak wie in kombinaasje fan hartfalen en diabeteskomplikaasjes. Yn Chicago brochten 50.000 minsken by de Greater Salem Baptist Church in lêste hulde oan de Queen of Gospel. De oare deis wennen yn it Arie Crown Theatre safolle minsken as der ien koene de begraffenistsjinst fan twa oeren by. Mahalia's dûmny, Leon Jenkins, boargemaster Richard J. Daley en [[Coretta Scott King]] holden redes en ek [[Sammy Davis jr.]] en [[Ella Fitzgerald]] tsjûgen fan harren respekt foar Mahalia. Joseph H. Jackson, presidint fan de National Baptist Convention, brocht Mahalia in lofrede op de begraffenis yn Chicago. [[Aretha Franklin]] makke mei in fertolking fan "Precious Lord, Take My Hand" in ein oan de rouplechtigheden yn Chicago.
Trije dagen letter wjerhellen de plechtichheden harren yn New Orleans. Op 'e nij wiene der tûzenen dy't Jackson in lêste hulde brochten. De boargemaster fan de stêd en de gûverneur fan Louisiana wiene oanwêzich en ek gospelsjongeres [[Bessie Griffin]]. [[Lou Rawls]] song "Just a Closer Walk With Thee". In roustaasje fan 24 limousines ried stadich de tsjerke foarby dêr't Mahalia as bern kaam en mei har sjongen begûn, de Mount Moriah Baptist Church, wêr lûdsprekkers opnames fan har spilen. Dêrnei gyng it nei it Providence Memorial Park yn Metairie, Louisiana, dêr't Mahalia lang om let begroeven waard.
Nettsjinsteande de ynskripsje fan it bertejier 1912 op har grêf, wie Mahalia berne yn 1911.
{{Boarnen|boarnefernijing=
Dizze side is alhiel of foar in part in oersetting fan de Ingelktalige Wikipedyside; sjoch foar de bewurkingsskiednis: [[:en:Mahalia Jackson]]
----
{{Commonscat|Mahalia Jackson}}
}}
{{DEFAULTSORT:Jackson, Mahalia}}
[[Kategory:Amerikaansk sjonger]]
[[Kategory:Amerikaansk gospelartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk muzikant fan Afro-Amerikaansk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk bluesartyst]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1911]]
[[Kategory:Persoan stoarn yn 1972]]
pnbywqaz6gc7bw1q25eswyjy8q2n902
Kategory:Dancestyl
14
145285
1086774
1005861
2022-08-05T22:24:24Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
kt
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Dance (muzyksjenre)]]
3gjt20aq9c0510g4hixb9by8x4s1jfz
1086783
1086774
2022-08-05T22:26:36Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Dance (muzyksjenre)|styl]]
rpqep7x65g54v166azq2azvkrytzjgw
De Doelleazen
0
150655
1086754
1071861
2022-08-05T22:19:46Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Singles en EP’s */ kt
wikitext
text/x-wiki
{{Ynfoboks band
| band_namme = De Doelleazen
| ôfbylding =
| ûnderskrift =
| nasjonaliteit = [[File:Flag of the Netherlands.svg|20px]] [[Nederlân]]sk
| sjongtaal = [[Frysk]]
| sjenre =
| bestean = sûnt 2009
| record label =
| manager =
| prizen =
| webside =
| hjoeddeistige_leden =
| âld_leden =
| funksje1 =
| lid1 =
| funksje2 =
| lid2 =
| funksje3 =
| lid3 =
| funksje4 =
| lid4 =
| âldfunksje1 =
| âldlid1 =
}}
'''De Doelleazen''' is in Frysk partyduo dat bestiet út de deejays Sybren en Ronald út [[Bûtenpost]].
De Doelleazen waard yn 2009 as grap oprjochte troch de Fryske [[deejay]]s Sybren Schouwstra en Ronald Wielstra. As partyduo stutsen se bekende nûmers fan Fryske artysten yn in oansteklik nij jaske fan feestmuzyk. Yn harren feestmuzyk binne ynfloeden te hearren fan de Party Animals, Paul Elstak, Charlie Lownoise en Mental Theo. De produksje fan de tracks giet yn gearwurking mei bekende Fryske artysten. Sa kamen der bewurkings fan ûnder oare ''[[De Mem fan Doutzen]]'' fan [[Strawelte]], ''Strjitlizzer'' fan [[Bricquebec (band)|Bricquebec]], ''[[It paad werom]]'' fan [[Piter Wilkens]], ''Alderwetske Waldpyk'' fan [[De Hûnekop]], ''Lit jim gean'' fan [[Gurbe Douwstra]]. ''De lêste'' fan Gaatze Bosma is bewurke ta in act yn happy hardcore.
It tsienjierrich bestean fan De Doelleazen waard fierd mei in feest yn [[Bûtenpost]] en it útbringen fan it jubileumalbum ''Skijt oan de rest''. Op dy plaat steane [[Cover (muzyk)|covers]], mar ek eigen wurk. <ref>[https://www.dewestereenderpiraten.nl/nijs webside De Westereen]</ref>
Foar fuorbalferiening Bûtenpost bewurken se yn 2020 yn de koronakrisis it klupliet de Blauwkes.
== Diskografy ==
* ''Gek yn de kop(2020)
* ''Skijt oan de rest'' (2019)
* ''Waldrave'' (2015) EAN 8714533001435
* ''De beuk deryn!'' (2012) EAN 8762196534265
== Singles en EP’s ==
* ''Met de vlam in de pijp'' ft. Henk Wijngaard (2021)
* ''It wurdt altyd wer Kryst'' ft Marcel Smit (2020)
* ''Meissie meissie'' ft. Henk Wijngaard (2020)
{{Boarnen|boarnefernijing=
<references/>
}}
{{DEFAULTSORT:Doelleazen, De}}
[[Kategory:Fryske danceband]]
[[Kategory:Bûtenpost]]
[[Kategory:Band oprjochte yn 2009]]
4fgzxjm9p5dzqmm0uvbqwddn14hktbq
Buddy Guy
0
151271
1086439
1086153
2022-08-05T20:28:10Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
kt
wikitext
text/x-wiki
[[Ofbyld:Buddy Guy Live.jpg|thumb|Buddy Guy]]
'''George "Buddy" Guy''' (Lettsworth ([[Louisiana]]), [[30 july]] [[1936]]) is in [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[blues]]- en [[Rockmuzyk|rock]]<nowiki/>gitarist en sjonger dy't fiif [[Grammy Award|Grammy Awards]] hat wûn. Hy is bekend om de ynspiraasje te wêzen fan [[Jimi Hendrix]], [[Stevie Ray Vaughan]], [[Eric Clapton]], en oare ferneamde bluesgitaristen fan 'e jierren 60.
Guy groeide op yn [[Louisiana]] en begûn yn syn jongerein gitaar te spyljen. Syn ynspiraasje wie [[Muddy Waters]]. Yn 'e iere fyftiger jierren begûn er op te treden mei bands yn [[Baton Rouge (Louisiana)|Baton Rouge]]. Yn 1957 ferhuze er nei [[Chicago]], en yn 1958 krige er in opnamekontrakt. Hy hat sûnt in protte albums útbrocht ûnder ferskate labels.
Guy waard yn 2005 opnommen yn 'e ''[[Rock and Roll Hall of Fame]]'' en de ''[[Musicians Hall of Fame]]'' yn 2014.
{{DEFAULTSORT:Guy, Buddy}}
[[Kategory:Amerikaansk sjonger]]
[[Kategory:Amerikaansk gitarist]]
[[Kategory:Amerikaansk bluesartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk rockartyst]]
[[Kategory:Grammy-winner]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1936]]
r4f0hqy8g03idlh0cacygsj48sgofbi
Meidogger oerlis:FreyaSport
3
151715
1086827
1085417
2022-08-05T22:46:29Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Pop(-)artyst */ ta jo ynfo
wikitext
text/x-wiki
{{Wolkom}}
Bêst genôch. Wolkom werom --[[Meidogger:Kneppelfreed|Kneppelfreed]] ([[Meidogger oerlis:Kneppelfreed|oerlis]]) 27 aug 2021, 20.56 (CEST), [[Meidogger:Drewes|Drewes]] ([[Meidogger oerlis:Drewes|oerlis]]) 27 aug 2021, 17.20 (CEST)
:Tige tank Kneppelfreed, it is hjoed wol aardich gongen, moat der alwer wat ynkomme der is fan alles feroare mar dat leart fansels. gr --[[Meidogger:FreyaSport|FreyaSport]] ([[Meidogger oerlis:FreyaSport|oerlis]]) 27 aug 2021, 18.22 (CEST)
::Ik slút my fansels ek graach by boppesteande oan. Tige wolkom. Ik bin sels net sa'n sportman, mar ik haw de ôfrûne jierren de Olympyske en Paralympyske Spullen wat byholden. Dat die ik lykwols mear út plichtsgefoel, omdat ik fûn dat de Wikipedy net sûnder dy siden koe, as dat ik der no echt aardichheid oan hie. Dat ik moat sizze, dat jo mei de Paralympyske Spullen begûn binne, wie foar my in oangename ferrassing doe't ik hjir fan 'e jûn del kaam. [[Meidogger:Ieneach fan 'e Esk|Ieneach fan 'e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan 'e Esk|oerlis]]) 27 aug 2021, 23.08 (CEST)
== Ynfoboksen ==
Goeie, FreyaSport. It stiet jo hielendal frij om nije ynfoboksen oan te meitsjen as jo dat nedich fine, mar soene jo, as jo dat dogge, de nije boksen wol even op it juste plak yn 'e list op 'e side [[Wikipedy:Ynfoboks]] sette wolle? Dan kinne oare meidoggers de boksen weromfine en eventueel ek brûke. By foarbaat tank. [[Meidogger:Ieneach fan 'e Esk|Ieneach fan 'e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan 'e Esk|oerlis]]) 31 aug 2021, 12.07 (CEST)
:Goeiemoarn, Sorry myn flater ik hie se ynearsten net yn in kategory setten om't se salang ik der mei dwaande net te makklik te finen wiene. ik sil se no yn de list sette. --[[Meidogger:FreyaSport|FreyaSport]] ([[Meidogger oerlis:FreyaSport|oerlis]]) 31 aug 2021, 12.22 (CEST)
::No, dat is gjin flater, dy list hawwe wy in jier as wat lyn opsteld om't we it oersicht ferlearen op watfoar ynfoboksen der no eins allegearre wiene. Dat is bard yn 'e perioade dat jo ôfwêzich wiene, dus jo koene net witte dat der sa'n list bestiet. Dêrom wiis ik jo der even op. Fierders neat oan 'e hân. [[Meidogger:Ieneach fan 'e Esk|Ieneach fan 'e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan 'e Esk|oerlis]]) 31 aug 2021, 12.29 (CEST)
== 2 dingen ==
Goeie. Dêr bin ik wer te seuren. Ik haw oan jo spul sitten te prutsen, dat ik sil even útlizze wêrom. Twa dingen:
#Ik snapte niis net wêrom't jo tochten dat "Britsk" in etnisiteit wie, mar no begryp ik dat jo dat brûke woene foar nasjonaliteit. Etnisiteit en nasjonaliteit is lykwols net itselde. Ik wit net hoe't jo josels sjogge, mar ik bin in etnyske Fries, dy't (tafallich) de Nederlânske nasjonaliteit hat (hie ek de Dútske wêze kinnen as ik yn East-Fryslân of Noard-Fryslân berne wurden wie). Sa is it ek mei Skotten en Ingelsen ensfh.; dy hawwe wol de Britske nasjonaliteit, mar net de Britske etnisiteit, want dy bestiet net. Yn Nederlân leit dat wat oars om't der fansels wol deeglik ek in Nederlânske etnisiteit bestiet (Lju dy't we by ús thús almeast "Hollanners" neame). Ik hoopje dat ik it sa goed útlein haw. (Dat is altyd in bytsje ûnwis as je net mei-inoar prate kinne.)
:Tank foar jo útlis :-) Ik sil der om tinke by de ynfoboksen.--[[Meidogger:FreyaSport|FreyaSport]] ([[Meidogger oerlis:FreyaSport|oerlis]]) 31 aug 2021, 15.13 (CEST)
#Jo ynfoboksen foar koereur en Formule 1-koereur sorgen derfoar dat de artikels dêr't dy foar brûkt wurde, begjinne mei in wytregel, wylst de eigentlike tekst pas begjint op 'e twadde regel fan boppen. Ik haw der in hiel skoft mei ompield om út te finen hoe't dat kaam. Doe't ik de kategorytekst '''<nowiki><noinclude>[[Kategory:Ynfoboks Autosport|Formule 1, Koereur]]</noinclude></nowiki>''' derút smiet, wie it ynienen goed. Doe haw ik noch even eksperimintearre om te sjen oft ik dat der op in oare manier yn hâlde koe sûnder dat de wytregel boppe-oan ferskynde, mar ik krij dat net foarinoar. Myn oplossing is om dy kategory-yndieling derút te smiten. Dy is ek net echt needsaaklik om't we alle ynfoboksen no fêstlizze yn 'e list op [[Wikipedy:Ynfoboks]], dat we kinne se altyd weromfine. [[Meidogger:Ieneach fan 'e Esk|Ieneach fan 'e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan 'e Esk|oerlis]]) 31 aug 2021, 15.01 (CEST)
:As de de kategory problemen opsmyt dan moat de kategory der mar út.--[[Meidogger:FreyaSport|FreyaSport]] ([[Meidogger oerlis:FreyaSport|oerlis]]) 31 aug 2021, 15.13 (CEST)
== Takomstsport ==
Goeie FreyaSport. Alle artikels mei it berjocht 'takomstsport' hawwe no kopkes dy't yn'e midden fan de rigel steane. Dat strykt net mei de opmaak fan alle oare artikels hjirre. Ik haw der sels gjin bal ferstân fan, dat soene jo it each der ris oer gean litte wolle? [[Meidogger:Drewes|Drewes]] ([[Meidogger oerlis:Drewes|oerlis]]) 26 jan 2022, 17.52 (CET)
:Dat kloppet dat is kaam nei't @[[Meidogger:Ieneach fan 'e Esk|Ieneach fan 'e Esk]] juster in rantsje om it [[Berjocht:Takomstsport]] makke hat. Ik ha hjir oer fannemoarn al in berjochtsje skreaun oan ieneach. [[Meidogger:FreyaSport|FreyaSport]] ([[Meidogger oerlis:FreyaSport|oerlis]]) 26 jan 2022, 18.11 (CET)
::{{Ping|Drewes}} It probleem is oplost. Ik hie yn it berjocht wol in <nowiki><center></nowiki> tafoege, mar wie de <nowiki></center></nowiki> fergetten. Oeps. Sorry. [[Meidogger:Ieneach fan 'e Esk|Ieneach fan 'e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan 'e Esk|oerlis]]) 26 jan 2022, 18.14 (CET)
== List mei flaggeberjochten ==
Goeie. Ik haw jo "List fan berjochten Flagge mei Nasjonaliteit-oantsjutting" omneamd ta [[Wikipedy:List fan berjochten Flagge mei Nasjonaliteit-oantsjutting]]. (En doe haw ik de oarspronklike side fuortsmiten.) Ik haw der hielendal neat op tsjin dat jo sa'n list oanmeitsje, krektoarsom, mar ik fyn dat we de ensyklopedyske artikels en de soksoarte helplisten foar it skriuwen fan ensyklopedyske artikels wat útinoar hâlde moatte. Fandêr. [[Meidogger:Ieneach fan 'e Esk|Ieneach fan 'e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan 'e Esk|oerlis]]) 30 jan 2022, 02.50 (CET)
:@[[Meidogger:Ieneach fan 'e Esk|Ieneach fan 'e Esk]] Tige tank foar it ferbetterjen fan de namme fan dizze list. :-) [[Meidogger:FreyaSport|FreyaSport]] ([[Meidogger oerlis:FreyaSport|oerlis]]) 30 jan 2022, 10.00 (CET)
== Fanfare ==
Goeie FreyaSport. Jo hawwe niiskrekt de kategory Frysk fanfare-orkest oanmakke, mar wy hawwe de Kategory:Fryske fanfare al. Dat. [[Meidogger:Drewes|Drewes]] ([[Meidogger oerlis:Drewes|oerlis]]) 11 mrt 2022, 16.28 (CET)
:hoi, {{ping|Drewes}}, Oeps dat wie it doel net, ik hie noch socht as der al sa'n kategory wie mar die ha ik net fûn. Blikber ha ik net goed socht. jo meie dit fan my oanpasse. [[Meidogger:FreyaSport|FreyaSport]] ([[Meidogger oerlis:FreyaSport|oerlis]]) 11 mrt 2022, 16.53 (CET)
== Pop(-)artyst ==
Goeie. Ik bin jo even in ferklearring skuldich om't ik jo kategoryen "Pop-artyst" feroare haw yn "Popartyst". Jo hawwe dy kategoryen sûnder mis mei de bêste bedoelings sa stavere nei analogy fan "Rock-artyst", etc. Dat is myn eigen skuld, want "Rock-artyst" en sa haw ik sels op dy manier oanmakke. Dat is jierren lyn, en ik fûn it doe mar nuver om Ingelske wurden as 'rock' en 'jazz' en 'reggae' oan Fryske wurden lykas 'artyst' en 'muzyk' fêst te skriuwen, dat ik haw der doe hieltyd in keppelstreekje tuskenyn set. Dêr haw ik no spyt fan, dat hie efternei net moatten, mar ja, om dat wer rjocht te breidzjen sit dan wer in bealchfol wurk yn, dat ik haw it mar sa stean litten. No't jo mei popartyst begûn binne, moatte we lykwols net op dy manier fierder, dat dêrom haw ik by dy kategoryen yn elts gefal alfêst it keppelstreekje der mar úthelle. Eins moat dat by de oare kategoryen ek nochris, mar, no ja, wannear't dat er fan komt, kin ik jo net fertelle. [[Meidogger:Ieneach fan 'e Esk|Ieneach fan 'e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan 'e Esk|oerlis]]) 31 mai 2022, 00.40 (CEST)
:Goeie. Ik haw de put derút. Even foar jo ynfo: alle keppelstreekjes binne derút, behalven as se deryn moatte om't der oars twa fokalen tsjininoaroan steane, lykas by "ska-artyst" en "country-artyst". Dus bgl. de kategoryen metalartyst, rockartyst en hardrockartyst, dy't jo in soad brûke, hawwe no gjin streekje mear. [[Meidogger:Ieneach fan 'e Esk|Ieneach fan 'e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan 'e Esk|oerlis]]) 6 aug 2022, 00.46 (CEST)
== Listen by ferdivedaasjeparken en dieretunen ==
Goeie. Ik woe it even hawwe oer dy listen dy't jo by de artikels [[dieretún]] en [[ferdivedaasjepark]] tafoege hawwe. Alderearst wol ik sizze dat ik hielendal neat tsjin sa'n list haw, krektoarsom, moai wurk. Mar fral by ferdivedaasjepark fyn ik dat it lytse artikeltsje topswier wurdt fan dizze mânske list. Ek fyn ik dat de sitewaasje yn Nederlân net direkt wat te krijen hat mei it ûnderwerp 'ferdivedaasjepark' yn it algemien. Ik woe dêrom graach jo list fersette nei in aparte side "List fan ferdivedaasjeparken yn Nederlân", fansels mei in link dêrhinne fanôf de side "ferdivedaasjepark". Wat de sitewaasje by dieretún oangiet, dêr foel de list minder op om't it artikel dêr al langer wie en de list sels in stik koarter. Nettsjinsteande dat fyn ik ek dat dêr it fenomeen 'dieretún' yn ít algemien beskreaun wurdt, en dat de spesifike sitewaasje yn Nederlân dêr net méár mei te krijen hat as de sitewaasje yn 'e Feriene Steaten of Dútslân of Japan. Ek dêr soe ik sadwaande de list leaver nei in aparte side skowe. Ik woe dat lykwols net dwaan sûnder oerlis. Kinne jo jo hjir wol (wat) yn fine of hawwe jo der ûnoerkomlike beswieren tsjin? Gr. [[Meidogger:Ieneach fan 'e Esk|Ieneach fan 'e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan 'e Esk|oerlis]]) 1 aug 2022, 00.17 (CEST)
:Goeiemoarn, @[[Meidogger:Ieneach fan 'e Esk|Ieneach fan 'e Esk]] dat is eins net sa'n ferkeard idee om die listen in eigen artikel te jaan. Ik sil der mei oan de slach. [[Meidogger:FreyaSport|FreyaSport]] ([[Meidogger oerlis:FreyaSport|oerlis]]) 1 aug 2022, 10.51 (CEST)
c1itaej6mleho02lmet8oa0hp0ccyjj
1086843
1086827
2022-08-06T09:16:26Z
FreyaSport
40716
/* Pop(-)artyst */ Antwurd
wikitext
text/x-wiki
{{Wolkom}}
Bêst genôch. Wolkom werom --[[Meidogger:Kneppelfreed|Kneppelfreed]] ([[Meidogger oerlis:Kneppelfreed|oerlis]]) 27 aug 2021, 20.56 (CEST), [[Meidogger:Drewes|Drewes]] ([[Meidogger oerlis:Drewes|oerlis]]) 27 aug 2021, 17.20 (CEST)
:Tige tank Kneppelfreed, it is hjoed wol aardich gongen, moat der alwer wat ynkomme der is fan alles feroare mar dat leart fansels. gr --[[Meidogger:FreyaSport|FreyaSport]] ([[Meidogger oerlis:FreyaSport|oerlis]]) 27 aug 2021, 18.22 (CEST)
::Ik slút my fansels ek graach by boppesteande oan. Tige wolkom. Ik bin sels net sa'n sportman, mar ik haw de ôfrûne jierren de Olympyske en Paralympyske Spullen wat byholden. Dat die ik lykwols mear út plichtsgefoel, omdat ik fûn dat de Wikipedy net sûnder dy siden koe, as dat ik der no echt aardichheid oan hie. Dat ik moat sizze, dat jo mei de Paralympyske Spullen begûn binne, wie foar my in oangename ferrassing doe't ik hjir fan 'e jûn del kaam. [[Meidogger:Ieneach fan 'e Esk|Ieneach fan 'e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan 'e Esk|oerlis]]) 27 aug 2021, 23.08 (CEST)
== Ynfoboksen ==
Goeie, FreyaSport. It stiet jo hielendal frij om nije ynfoboksen oan te meitsjen as jo dat nedich fine, mar soene jo, as jo dat dogge, de nije boksen wol even op it juste plak yn 'e list op 'e side [[Wikipedy:Ynfoboks]] sette wolle? Dan kinne oare meidoggers de boksen weromfine en eventueel ek brûke. By foarbaat tank. [[Meidogger:Ieneach fan 'e Esk|Ieneach fan 'e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan 'e Esk|oerlis]]) 31 aug 2021, 12.07 (CEST)
:Goeiemoarn, Sorry myn flater ik hie se ynearsten net yn in kategory setten om't se salang ik der mei dwaande net te makklik te finen wiene. ik sil se no yn de list sette. --[[Meidogger:FreyaSport|FreyaSport]] ([[Meidogger oerlis:FreyaSport|oerlis]]) 31 aug 2021, 12.22 (CEST)
::No, dat is gjin flater, dy list hawwe wy in jier as wat lyn opsteld om't we it oersicht ferlearen op watfoar ynfoboksen der no eins allegearre wiene. Dat is bard yn 'e perioade dat jo ôfwêzich wiene, dus jo koene net witte dat der sa'n list bestiet. Dêrom wiis ik jo der even op. Fierders neat oan 'e hân. [[Meidogger:Ieneach fan 'e Esk|Ieneach fan 'e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan 'e Esk|oerlis]]) 31 aug 2021, 12.29 (CEST)
== 2 dingen ==
Goeie. Dêr bin ik wer te seuren. Ik haw oan jo spul sitten te prutsen, dat ik sil even útlizze wêrom. Twa dingen:
#Ik snapte niis net wêrom't jo tochten dat "Britsk" in etnisiteit wie, mar no begryp ik dat jo dat brûke woene foar nasjonaliteit. Etnisiteit en nasjonaliteit is lykwols net itselde. Ik wit net hoe't jo josels sjogge, mar ik bin in etnyske Fries, dy't (tafallich) de Nederlânske nasjonaliteit hat (hie ek de Dútske wêze kinnen as ik yn East-Fryslân of Noard-Fryslân berne wurden wie). Sa is it ek mei Skotten en Ingelsen ensfh.; dy hawwe wol de Britske nasjonaliteit, mar net de Britske etnisiteit, want dy bestiet net. Yn Nederlân leit dat wat oars om't der fansels wol deeglik ek in Nederlânske etnisiteit bestiet (Lju dy't we by ús thús almeast "Hollanners" neame). Ik hoopje dat ik it sa goed útlein haw. (Dat is altyd in bytsje ûnwis as je net mei-inoar prate kinne.)
:Tank foar jo útlis :-) Ik sil der om tinke by de ynfoboksen.--[[Meidogger:FreyaSport|FreyaSport]] ([[Meidogger oerlis:FreyaSport|oerlis]]) 31 aug 2021, 15.13 (CEST)
#Jo ynfoboksen foar koereur en Formule 1-koereur sorgen derfoar dat de artikels dêr't dy foar brûkt wurde, begjinne mei in wytregel, wylst de eigentlike tekst pas begjint op 'e twadde regel fan boppen. Ik haw der in hiel skoft mei ompield om út te finen hoe't dat kaam. Doe't ik de kategorytekst '''<nowiki><noinclude>[[Kategory:Ynfoboks Autosport|Formule 1, Koereur]]</noinclude></nowiki>''' derút smiet, wie it ynienen goed. Doe haw ik noch even eksperimintearre om te sjen oft ik dat der op in oare manier yn hâlde koe sûnder dat de wytregel boppe-oan ferskynde, mar ik krij dat net foarinoar. Myn oplossing is om dy kategory-yndieling derút te smiten. Dy is ek net echt needsaaklik om't we alle ynfoboksen no fêstlizze yn 'e list op [[Wikipedy:Ynfoboks]], dat we kinne se altyd weromfine. [[Meidogger:Ieneach fan 'e Esk|Ieneach fan 'e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan 'e Esk|oerlis]]) 31 aug 2021, 15.01 (CEST)
:As de de kategory problemen opsmyt dan moat de kategory der mar út.--[[Meidogger:FreyaSport|FreyaSport]] ([[Meidogger oerlis:FreyaSport|oerlis]]) 31 aug 2021, 15.13 (CEST)
== Takomstsport ==
Goeie FreyaSport. Alle artikels mei it berjocht 'takomstsport' hawwe no kopkes dy't yn'e midden fan de rigel steane. Dat strykt net mei de opmaak fan alle oare artikels hjirre. Ik haw der sels gjin bal ferstân fan, dat soene jo it each der ris oer gean litte wolle? [[Meidogger:Drewes|Drewes]] ([[Meidogger oerlis:Drewes|oerlis]]) 26 jan 2022, 17.52 (CET)
:Dat kloppet dat is kaam nei't @[[Meidogger:Ieneach fan 'e Esk|Ieneach fan 'e Esk]] juster in rantsje om it [[Berjocht:Takomstsport]] makke hat. Ik ha hjir oer fannemoarn al in berjochtsje skreaun oan ieneach. [[Meidogger:FreyaSport|FreyaSport]] ([[Meidogger oerlis:FreyaSport|oerlis]]) 26 jan 2022, 18.11 (CET)
::{{Ping|Drewes}} It probleem is oplost. Ik hie yn it berjocht wol in <nowiki><center></nowiki> tafoege, mar wie de <nowiki></center></nowiki> fergetten. Oeps. Sorry. [[Meidogger:Ieneach fan 'e Esk|Ieneach fan 'e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan 'e Esk|oerlis]]) 26 jan 2022, 18.14 (CET)
== List mei flaggeberjochten ==
Goeie. Ik haw jo "List fan berjochten Flagge mei Nasjonaliteit-oantsjutting" omneamd ta [[Wikipedy:List fan berjochten Flagge mei Nasjonaliteit-oantsjutting]]. (En doe haw ik de oarspronklike side fuortsmiten.) Ik haw der hielendal neat op tsjin dat jo sa'n list oanmeitsje, krektoarsom, mar ik fyn dat we de ensyklopedyske artikels en de soksoarte helplisten foar it skriuwen fan ensyklopedyske artikels wat útinoar hâlde moatte. Fandêr. [[Meidogger:Ieneach fan 'e Esk|Ieneach fan 'e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan 'e Esk|oerlis]]) 30 jan 2022, 02.50 (CET)
:@[[Meidogger:Ieneach fan 'e Esk|Ieneach fan 'e Esk]] Tige tank foar it ferbetterjen fan de namme fan dizze list. :-) [[Meidogger:FreyaSport|FreyaSport]] ([[Meidogger oerlis:FreyaSport|oerlis]]) 30 jan 2022, 10.00 (CET)
== Fanfare ==
Goeie FreyaSport. Jo hawwe niiskrekt de kategory Frysk fanfare-orkest oanmakke, mar wy hawwe de Kategory:Fryske fanfare al. Dat. [[Meidogger:Drewes|Drewes]] ([[Meidogger oerlis:Drewes|oerlis]]) 11 mrt 2022, 16.28 (CET)
:hoi, {{ping|Drewes}}, Oeps dat wie it doel net, ik hie noch socht as der al sa'n kategory wie mar die ha ik net fûn. Blikber ha ik net goed socht. jo meie dit fan my oanpasse. [[Meidogger:FreyaSport|FreyaSport]] ([[Meidogger oerlis:FreyaSport|oerlis]]) 11 mrt 2022, 16.53 (CET)
== Pop(-)artyst ==
Goeie. Ik bin jo even in ferklearring skuldich om't ik jo kategoryen "Pop-artyst" feroare haw yn "Popartyst". Jo hawwe dy kategoryen sûnder mis mei de bêste bedoelings sa stavere nei analogy fan "Rock-artyst", etc. Dat is myn eigen skuld, want "Rock-artyst" en sa haw ik sels op dy manier oanmakke. Dat is jierren lyn, en ik fûn it doe mar nuver om Ingelske wurden as 'rock' en 'jazz' en 'reggae' oan Fryske wurden lykas 'artyst' en 'muzyk' fêst te skriuwen, dat ik haw der doe hieltyd in keppelstreekje tuskenyn set. Dêr haw ik no spyt fan, dat hie efternei net moatten, mar ja, om dat wer rjocht te breidzjen sit dan wer in bealchfol wurk yn, dat ik haw it mar sa stean litten. No't jo mei popartyst begûn binne, moatte we lykwols net op dy manier fierder, dat dêrom haw ik by dy kategoryen yn elts gefal alfêst it keppelstreekje der mar úthelle. Eins moat dat by de oare kategoryen ek nochris, mar, no ja, wannear't dat er fan komt, kin ik jo net fertelle. [[Meidogger:Ieneach fan 'e Esk|Ieneach fan 'e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan 'e Esk|oerlis]]) 31 mai 2022, 00.40 (CEST)
:Goeie. Ik haw de put derút. Even foar jo ynfo: alle keppelstreekjes binne derút, behalven as se deryn moatte om't der oars twa fokalen tsjininoaroan steane, lykas by "ska-artyst" en "country-artyst". Dus bgl. de kategoryen metalartyst, rockartyst en hardrockartyst, dy't jo in soad brûke, hawwe no gjin streekje mear. [[Meidogger:Ieneach fan 'e Esk|Ieneach fan 'e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan 'e Esk|oerlis]]) 6 aug 2022, 00.46 (CEST)
::Goeiemoarn @[[Meidogger:Ieneach fan 'e Esk|Ieneach fan 'e Esk]] Tige tank, dat is moai. Ik sil der om tinke dat der gjin streekje mear stiet. [[Meidogger:FreyaSport|FreyaSport]] ([[Meidogger oerlis:FreyaSport|oerlis]]) 6 aug 2022, 11.16 (CEST)
== Listen by ferdivedaasjeparken en dieretunen ==
Goeie. Ik woe it even hawwe oer dy listen dy't jo by de artikels [[dieretún]] en [[ferdivedaasjepark]] tafoege hawwe. Alderearst wol ik sizze dat ik hielendal neat tsjin sa'n list haw, krektoarsom, moai wurk. Mar fral by ferdivedaasjepark fyn ik dat it lytse artikeltsje topswier wurdt fan dizze mânske list. Ek fyn ik dat de sitewaasje yn Nederlân net direkt wat te krijen hat mei it ûnderwerp 'ferdivedaasjepark' yn it algemien. Ik woe dêrom graach jo list fersette nei in aparte side "List fan ferdivedaasjeparken yn Nederlân", fansels mei in link dêrhinne fanôf de side "ferdivedaasjepark". Wat de sitewaasje by dieretún oangiet, dêr foel de list minder op om't it artikel dêr al langer wie en de list sels in stik koarter. Nettsjinsteande dat fyn ik ek dat dêr it fenomeen 'dieretún' yn ít algemien beskreaun wurdt, en dat de spesifike sitewaasje yn Nederlân dêr net méár mei te krijen hat as de sitewaasje yn 'e Feriene Steaten of Dútslân of Japan. Ek dêr soe ik sadwaande de list leaver nei in aparte side skowe. Ik woe dat lykwols net dwaan sûnder oerlis. Kinne jo jo hjir wol (wat) yn fine of hawwe jo der ûnoerkomlike beswieren tsjin? Gr. [[Meidogger:Ieneach fan 'e Esk|Ieneach fan 'e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan 'e Esk|oerlis]]) 1 aug 2022, 00.17 (CEST)
:Goeiemoarn, @[[Meidogger:Ieneach fan 'e Esk|Ieneach fan 'e Esk]] dat is eins net sa'n ferkeard idee om die listen in eigen artikel te jaan. Ik sil der mei oan de slach. [[Meidogger:FreyaSport|FreyaSport]] ([[Meidogger oerlis:FreyaSport|oerlis]]) 1 aug 2022, 10.51 (CEST)
00r407u83nhffkh8x6ts6uue8v0ffut
Meidogger:FreyaSport/kladblok
2
152621
1086372
1086338
2022-08-05T15:15:29Z
FreyaSport
40716
/* Ferskil Jierlist & Kategory festoarnen (4-8-2022) */ Ferstoarnen yn 1998
wikitext
text/x-wiki
{| align="center" cellpadding="2" cellspacing="2" style="border:1px #AAAAAA solid; background-color: #F9F9F9; font-size:102%;" width="100%"
| rowspan="6" | [[Ofbyld:Kladblok.png|100px]]
|-
| align="left" valign="middle" | Dit is it [[Wikipedia:Kladblok|persoonlijke kladblok]] fan '''[[{{NAMESPACE}}:{{{1|{{BASEPAGENAMEE}}}}}|{{{1|{{BASEPAGENAME}}}}}]]'''.
|-
| Dit kladblok is een sub-side fan [[{{NAMESPACE}}:{{{1|{{BASEPAGENAMEE}}}}}|{{{1|{{BASEPAGENAME}}}}}]]. It tsjinnet as testromte en om opsetsjes te meitsjen foar artikels. En is gjin artikel yn de ensyklopedy.
|-
| It is net de bedoeling dat tredden wizigingen oanbringe yn in oar syn kladblok.
|}
===== Listen fan flaggen =====
;Geografysk
* [[List fan berjochten fan flaggen|Flaggen]]
* [[List fan berjochten Flagge mei Lân-oantsjutting|Flaggen mei Lân-oantsjutting]]
* [[List fan flaggen fan Fryske gemeenten|Flaggen fan Fryske gemeenten]] ''(gjin berjochten)''
* [[List fan flaggen fan doarpen yn Fryslân|Flaggen fan Fryske doarpen]] ''(gjin berjochten)''
* [[Wikipedy:List fan berjochten Flagge mei Nasjonaliteit-oantsjutting|Flaggen mei Nasjonaliteit-oantsjutting]]
;Sport
* [[List fan berjochten Flagge mei YOK-koade|Flaggen mei Ynternasjonaal Olympysk/Paralympysk Komitee koade]]
--------------
==Ferskil Jierlist & Kategory festoarnen (4-8-2022)==
{| class="wikitable" style="text-align:center"
!
![[1999]]
![[1998]]
![[1997]]
![[1996]]
![[1995]]
![[1994]]
![[1993]]
![[1992]]
![[1991]]
![[1990]]
|-
| align="left" | tal ferstoarnen jierlist || 7 || 14 || 15 || 23 || 42 || 17 || 11 || 9 || 17 || 14
|-
| align="left" | tal ferstoarnen kategory || 32 || 37 || 42 || 36 || 33 || 43 || 30 || 34 || 32 || 41
|-
| align="left" | ferskil || 25 || 23 || 27 || 13 || 9 || 26 || 19 || 25 || 15 || 27
|-
| align="left" | Tal reade keppelingen jierlist || 0 || 0 || 2 || 6 || 30 || 2 || 2 || 4 || 4 || 2
|-
| align="left" | ferskil sûnder reade keppelingen || 25 || 23 || 29 || 19 || 39 || 28 || 21 || 29 || 19 || 29
|-
| align="left" | ferskil fuortwurke ||<small>5-8-2022</small>|| || || ||
|}
===Ferstoarnen yn 1998===
;jannewaris
* [[5 jannewaris|5]] - [[Sonny Bono]], Amerikaansk sjonger, akteur, en politikus (* [[1935]])
* [[9 jannewaris|9]] - [[Wiebe Keikes]], Frysk argivaris (* [[1922]])
;febrewaris
* [[16 febrewaris|16]] - [[Martha Gellhorn]], Amerikaansk skriuwster (* [[1908]])
* [[20 febrewaris|20]] - [[Jacobus Anker]], Nederlânsk politikus (* [[1913]])
* [[26 febrewaris|26]] - [[Jaap ter Haar]], Nederlânsk histoarikus en skriuwer (* [[1922]])
* [[28 febrewaris|28]] - [[Christiaan Moll]], Nederlânsk politikus (* [[1923]])
;april
* [[15 april|15]] - [[Pol Pot]], Kambodjaansk revolúsjonêr krimineel (* [[1925]])
;maaie
* [[11 maaie|11]] - [[Willy Corsari]], Nederlânsk skriuwster (* [[1897]])
;juny
* [[20 juny|20]] - [[Conrad Schumann]], Eastdútsk oerrinner (* [[1942]])
* [[23 juny|23]] - [[Maureen O'Sullivan]], Amerikaansk aktrise (* [[1911]])
;july
* [[16 july|16]] - [[Pieter Soepboer]], Frysk politikus (* [[1920]])
* [[20 july|20]] - [[Heine van der Molen]], Frysk yngenieur en skriuwer (* [[1911]])
;oktober
* [[16 oktober|16]] - [[Vasalis]], Nederlânsk dichteres en psychiater (* [[1909]])
* [[28 oktober|28]] - [[Ted Hughes]], Ingelsk dichter en skriuwer (* [[1930]])
;novimber
* [[6 novimber|6]] - [[Johfra]] Nederlânsk keunstskilder (* [[1919]])
* [[19 novimber|19]] - [[René van Vooren]], Nederlânsl akteur en produsint (* [[1931]])
;desimber
* [[5 desimber|5]] - [[Durkje Rienks-Wallinga]], Frysk redakteur (* [[1902]])
* [[10 desimber|10]] - [[Wim Hora Adema]], Frysk sjoernaliste en skriuwster (* [[1914]])
* [[13 desimber|13]] - [[Herman van der Heide]], Frysk byldzjend keunstner (* [[1917]])
ahnzw5es1f9q6cyc4vugjt5pxnzm6id
1086849
1086372
2022-08-06T09:22:46Z
FreyaSport
40716
/* Ferstoarnen yn 1998 */ jannewaris
wikitext
text/x-wiki
{| align="center" cellpadding="2" cellspacing="2" style="border:1px #AAAAAA solid; background-color: #F9F9F9; font-size:102%;" width="100%"
| rowspan="6" | [[Ofbyld:Kladblok.png|100px]]
|-
| align="left" valign="middle" | Dit is it [[Wikipedia:Kladblok|persoonlijke kladblok]] fan '''[[{{NAMESPACE}}:{{{1|{{BASEPAGENAMEE}}}}}|{{{1|{{BASEPAGENAME}}}}}]]'''.
|-
| Dit kladblok is een sub-side fan [[{{NAMESPACE}}:{{{1|{{BASEPAGENAMEE}}}}}|{{{1|{{BASEPAGENAME}}}}}]]. It tsjinnet as testromte en om opsetsjes te meitsjen foar artikels. En is gjin artikel yn de ensyklopedy.
|-
| It is net de bedoeling dat tredden wizigingen oanbringe yn in oar syn kladblok.
|}
===== Listen fan flaggen =====
;Geografysk
* [[List fan berjochten fan flaggen|Flaggen]]
* [[List fan berjochten Flagge mei Lân-oantsjutting|Flaggen mei Lân-oantsjutting]]
* [[List fan flaggen fan Fryske gemeenten|Flaggen fan Fryske gemeenten]] ''(gjin berjochten)''
* [[List fan flaggen fan doarpen yn Fryslân|Flaggen fan Fryske doarpen]] ''(gjin berjochten)''
* [[Wikipedy:List fan berjochten Flagge mei Nasjonaliteit-oantsjutting|Flaggen mei Nasjonaliteit-oantsjutting]]
;Sport
* [[List fan berjochten Flagge mei YOK-koade|Flaggen mei Ynternasjonaal Olympysk/Paralympysk Komitee koade]]
--------------
==Ferskil Jierlist & Kategory festoarnen (4-8-2022)==
{| class="wikitable" style="text-align:center"
!
![[1999]]
![[1998]]
![[1997]]
![[1996]]
![[1995]]
![[1994]]
![[1993]]
![[1992]]
![[1991]]
![[1990]]
|-
| align="left" | tal ferstoarnen jierlist || 7 || 14 || 15 || 23 || 42 || 17 || 11 || 9 || 17 || 14
|-
| align="left" | tal ferstoarnen kategory || 32 || 37 || 42 || 36 || 33 || 43 || 30 || 34 || 32 || 41
|-
| align="left" | ferskil || 25 || 23 || 27 || 13 || 9 || 26 || 19 || 25 || 15 || 27
|-
| align="left" | Tal reade keppelingen jierlist || 0 || 0 || 2 || 6 || 30 || 2 || 2 || 4 || 4 || 2
|-
| align="left" | ferskil sûnder reade keppelingen || 25 || 23 || 29 || 19 || 39 || 28 || 21 || 29 || 19 || 29
|-
| align="left" | ferskil fuortwurke ||<small>5-8-2022</small>|| || || ||
|}
===Ferstoarnen yn 1998===
;febrewaris
* [[16 febrewaris|16]] - [[Martha Gellhorn]], Amerikaansk skriuwster (* [[1908]])
* [[20 febrewaris|20]] - [[Jacobus Anker]], Nederlânsk politikus (* [[1913]])
* [[26 febrewaris|26]] - [[Jaap ter Haar]], Nederlânsk histoarikus en skriuwer (* [[1922]])
* [[28 febrewaris|28]] - [[Christiaan Moll]], Nederlânsk politikus (* [[1923]])
;april
* [[15 april|15]] - [[Pol Pot]], Kambodjaansk revolúsjonêr krimineel (* [[1925]])
;maaie
* [[11 maaie|11]] - [[Willy Corsari]], Nederlânsk skriuwster (* [[1897]])
;juny
* [[20 juny|20]] - [[Conrad Schumann]], Eastdútsk oerrinner (* [[1942]])
* [[23 juny|23]] - [[Maureen O'Sullivan]], Amerikaansk aktrise (* [[1911]])
;july
* [[16 july|16]] - [[Pieter Soepboer]], Frysk politikus (* [[1920]])
* [[20 july|20]] - [[Heine van der Molen]], Frysk yngenieur en skriuwer (* [[1911]])
;oktober
* [[16 oktober|16]] - [[Vasalis]], Nederlânsk dichteres en psychiater (* [[1909]])
* [[28 oktober|28]] - [[Ted Hughes]], Ingelsk dichter en skriuwer (* [[1930]])
;novimber
* [[6 novimber|6]] - [[Johfra]] Nederlânsk keunstskilder (* [[1919]])
* [[19 novimber|19]] - [[René van Vooren]], Nederlânsl akteur en produsint (* [[1931]])
;desimber
* [[5 desimber|5]] - [[Durkje Rienks-Wallinga]], Frysk redakteur (* [[1902]])
* [[10 desimber|10]] - [[Wim Hora Adema]], Frysk sjoernaliste en skriuwster (* [[1914]])
* [[13 desimber|13]] - [[Herman van der Heide]], Frysk byldzjend keunstner (* [[1917]])
euidvc8baw2w790warpshqm3k2cm1t4
1086911
1086849
2022-08-06T10:52:33Z
FreyaSport
40716
/* Ferskil Jierlist & Kategory festoarnen (4-8-2022) */ ferskil 1998 fuortwurke
wikitext
text/x-wiki
{| align="center" cellpadding="2" cellspacing="2" style="border:1px #AAAAAA solid; background-color: #F9F9F9; font-size:102%;" width="100%"
| rowspan="6" | [[Ofbyld:Kladblok.png|100px]]
|-
| align="left" valign="middle" | Dit is it [[Wikipedia:Kladblok|persoonlijke kladblok]] fan '''[[{{NAMESPACE}}:{{{1|{{BASEPAGENAMEE}}}}}|{{{1|{{BASEPAGENAME}}}}}]]'''.
|-
| Dit kladblok is een sub-side fan [[{{NAMESPACE}}:{{{1|{{BASEPAGENAMEE}}}}}|{{{1|{{BASEPAGENAME}}}}}]]. It tsjinnet as testromte en om opsetsjes te meitsjen foar artikels. En is gjin artikel yn de ensyklopedy.
|-
| It is net de bedoeling dat tredden wizigingen oanbringe yn in oar syn kladblok.
|}
===== Listen fan flaggen =====
;Geografysk
* [[List fan berjochten fan flaggen|Flaggen]]
* [[List fan berjochten Flagge mei Lân-oantsjutting|Flaggen mei Lân-oantsjutting]]
* [[List fan flaggen fan Fryske gemeenten|Flaggen fan Fryske gemeenten]] ''(gjin berjochten)''
* [[List fan flaggen fan doarpen yn Fryslân|Flaggen fan Fryske doarpen]] ''(gjin berjochten)''
* [[Wikipedy:List fan berjochten Flagge mei Nasjonaliteit-oantsjutting|Flaggen mei Nasjonaliteit-oantsjutting]]
;Sport
* [[List fan berjochten Flagge mei YOK-koade|Flaggen mei Ynternasjonaal Olympysk/Paralympysk Komitee koade]]
--------------
==Ferskil Jierlist & Kategory festoarnen (4-8-2022)==
{| class="wikitable" style="text-align:center"
!
![[1999]]
![[1998]]
![[1997]]
![[1996]]
![[1995]]
![[1994]]
![[1993]]
![[1992]]
![[1991]]
![[1990]]
|-
| align="left" | tal ferstoarnen jierlist || 7 || 14 || 15 || 23 || 42 || 17 || 11 || 9 || 17 || 14
|-
| align="left" | tal ferstoarnen kategory || 32 || 37 || 42 || 36 || 33 || 43 || 30 || 34 || 32 || 41
|-
| align="left" | ferskil || 25 || 23 || 27 || 13 || 9 || 26 || 19 || 25 || 15 || 27
|-
| align="left" | Tal reade keppelingen jierlist || 0 || 0 || 2 || 6 || 30 || 2 || 2 || 4 || 4 || 2
|-
| align="left" | ferskil sûnder reade keppelingen || 25 || 23 || 29 || 19 || 39 || 28 || 21 || 29 || 19 || 29
|-
| align="left" | ferskil fuortwurke ||<small>5-8-2022</small>||<small>6-8-2022</small>|| || ||
|}
ejrkgl7vtyw6ii4chwsk5ya1bzgyi5i
Anneke van Giersbergen
0
153113
1086616
1086225
2022-08-05T21:35:20Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
kt
wikitext
text/x-wiki
{{Sjonger of muzikant
| ôfbylding = The Gentle Storm Rockharz 2015 16.jpg
| ôfbyldingstekst = Anneke van Giersbergen (2015)
| ôfbyldingsbreedte =
| echte namme = Anneke Maria van Giersbergen
| nasjonaliteit = {{NEDnasj}}
| berne = [[8 maart]] [[1973]]
| berteplak = [[Sint-Michielsgestel]]
| stoarn =
| stjerplak =
| etnisiteit =
| regionale identiteit =
| sjenre = Metal,<br>Rock
| ynstrumint =
| sjongtaal = [[Ingelsk]]
| grutste hit(s) = Strange Machines
| jierren aktyf = [[1994]]-no
| prizen =
| webside =
}}
'''Anneke Maria van Giersbergen''' ([[Sint-Michielsgestel]], [[8 maart]] [[1973]]) is in [[Nederlân|Nederlânske]] [[Sjonger|sjongeres]].
Van Giersbergen is foaral bekend as sjongeres fan de band [[The Gathering (Nederlânske band)|The Gathering]]. Van Giersbergen wie 10 jier lid fan dy band en mei The Gathering hie se de hit "Strange Machines". Nei't se út The Gathering stapt wie rjochte se de band [[Agua de Annique]] op. Yn [[2011]] gie Van Giersbergen ûnder har eigen namme fierder, om't de kombinaasje fan "Agua de Annique" en "Anneke van Giersbergen" net begrepen waard. Fan [[2016]] oant [[2019]] trede van Giersbergen op mei de troch har oprjochte progresive metalband [[Vuur (band)|Vuur]]. Dernei gie se wer solo fierder. Yn [[2021]] brocht se it album "''The Darkest Skies Are the Brightest''" út en wie se te sjen yn it Nederlânske telefyzjeprogramma "Beste Zangers".
== Diskografy ==
===Albums===
{| class="wikitable"
|- align="left"
! Album !! Utbrocht op !! Band !! Single(s)
|-
|Mandylion
|[[28 augustus]] [[1995]]
|rowspan=6|[[The Gathering (Nederlânske band)|The Gathering]]
|Strange Machines,<br>Adrenaline/Leaves
|-
|Nighttime Birds
|[[15 maaie]] [[1997]]
|The May Song,<br>Kevin's Telescope
|-
|How to Measure a Planet?
|[[9 novimber]] [[1998]]
|Liberty Bell
|-
|if then else
|[[3 july]] [[2000]]
|Rollercoaster,<br>Amity
|-
|Souvenirs
|[[24 febrewaris]] [[2003]]
|You Learn About It,<br>Monsters
|-
|Home
|[[15 april]] [[2006]]
|Alone
|-
|Air
|novimber [[2007]]
|rowspan=3|[[Agua de Annique]]
|Day after yesterday,<br>Come wander with me
|-
|Pure Air
|[[2009]]
|
|-
|In Your Room
|[[30 oktober]] [[2009]]
|
|-
|Everything Is Changing
|[[20 jannewaris]] [[2012]]
|rowspan=2|Anneke van Giersbergen
|
|-
|Drive
|[[23 septimber]] [[2013]]
|Drive
|-
|The Diary
|[[20 maart]] [[2015]]
|[[The Gentle Storm (projekt)|The Gentle Storm]]
|Heart of Amsterdam
|-
|In This Moment We Are Free – Cities
|[[20 oktober]] [[2017]]
|[[Vuur (band)|Vuur]]
|
|-
|The Darkest Skies Are the Brightest
|[[26 febrewaris]] [[2021]]
|Anneke van Giersbergen
|
|}
{{DEFAULTSORT:Giersbergen van, Anneke}}
[[Kategory:Nederlânsk sjonger]]
[[Kategory:Nederlânsk rockartyst]]
[[Kategory:Nederlânsk metalartyst]]
[[Kategory:Nederlânsk lietsjeskriuwer]]
[[Kategory:Dielnimmer oan in Nederlânsk realitytelefyzjeprogramma]]
[[Kategory:Brabânsk persoan]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1973]]
mljbp9p0m8t0157rsl9cvql4sprhkcj
Kategory:Nederlânsk metalartyst
14
153114
1086619
1051730
2022-08-05T21:36:08Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
kt
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Metalartyst]]
[[Kategory:Nederlânsk muzikant|Metalartyst]]
[[Kategory:Nederlânsk sjonger|Metalartyst]]
jgberz70zwe3zbud6l3uuetivs5wyef
1086620
1086619
2022-08-05T21:36:17Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Nederlânsk metal-artyst]] omneamd ta [[Kategory:Nederlânsk metalartyst]]: red
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Metalartyst]]
[[Kategory:Nederlânsk muzikant|Metalartyst]]
[[Kategory:Nederlânsk sjonger|Metalartyst]]
jgberz70zwe3zbud6l3uuetivs5wyef
Kategory:Metalartyst
14
153115
1086664
1051731
2022-08-05T21:47:57Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Metal-artyst]] omneamd ta [[Kategory:Metalartyst]]: red
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Sjonger nei sjenre]]
[[Kategory:Muzikant nei sjenre]]
[[Kategory:Metal]]
n582rir5joeb2v1ojgpoxv1lrl14oge
Floor Jansen
0
153116
1086617
1069336
2022-08-05T21:35:33Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
kt
wikitext
text/x-wiki
{{Sjonger of muzikant
| ôfbylding = Tuska 20130630 - Nightwish - 44.jpg
| ôfbyldingstekst = Floor Jansen (2013)
| ôfbyldingsbreedte =
| echte namme = Floor Jansen
| nasjonaliteit = {{NEDnasj}}
| berne = [[21 febrewaris]] [[1981]]
| berteplak = [[Goirle]]
| stoarn =
| stjerplak =
| etnisiteit =
| regionale identiteit =
| sjenre = Metal
| ynstrumint =
| sjongtaal = [[Ingelsk]]
| grutste hit(s) = Élan
| jierren aktyf = [[1995]]-no
| prizen =
| webside =
}}
'''Floor Jansen''' ([[Goirle]], [[21 febrewaris]] [[1981]]) is in [[Nederlân|Nederlânske]] [[Sjonger|sjongeres]].
Jansen song al fan [[1995]] ôf yn ferskate bandsjes ear't se fan [[1997]] oant begjin [[2009]] de sjongeres fan de Nederlânske metalband [[After Forever]] waard. Nei't dy band der mei ophâld, rjochte se de band [[ReVamp]] op. De band ReVamp gie mei pauze nei't Jansen oerwurke thús kaam te sitten. Jansen wie noch mar krapoan wersteld doe't se yn [[2012]] skille waard troch [[Nightwish]] of se by har ynfalle woe om't se harren sjongeres [[Annette Olzon]] ûntslein hiene, sa't se it toernee al ôf meitsje koene. Fan [[2013]] ôf makket Floor offisjeel diel út fan Nightwish, dat betsjutte ek it ein fan ReVamp. Yn [[2019]] hie Jansen yn Nederlân in hit mei [[Henk Poort]] ta gefolch fan har dielname oan it telefyzjeprogramma "Beste Zangers". Fierders wie Jansen yn [[2010]] en [[2013]] te sjen yn it programma "De tiende van Tijl". Floor Jansen is troud mei de Sweedske drummer [[Hannes Van Dahl]]. Tegearre ha se in dochter.
== Diskografy ==
===Albums===
{| class="wikitable"
|- align="left"
! Album !! Utbrocht op !! Band !! Single(s)
|-
|Prison of Desire
|[[21 april]] [[2000]]
|rowspan=5|[[After Forever]]
|Follow in the Cry
|-
|Decipher
|[[27 desimber]] [[2001]]
|Emphasis / Who Wants to Live Forever,<br>Monolith of Doubt
|-
|Invisible Circles
|[[25 maart]] [[2004]]
|Digital Deceit
|-
|Remagine
|[[8 septimber]] [[2005]]
|Being Everyone
|-
|After Forever
|[[20 april]] [[2007]]
|Energize Me,<br>Equally Destructive
|-
|ReVamp
|[[28 maaie]] [[2010]]
|Rowspan=2|[[ReVamp]]
|
|-
|Wild Card
|[[23 augustus]] [[2013]]
|The Anatomy of a Nervous Breakdown:<br>On the Sideline
|-
| Endless Forms Most Beautiful
| [[27 maart]] [[2015]]
|[[Nightwish]]
| Élan,<br>Endless Forms Most Beautiful
|-
|Northward
|[[19 oktober]] [[2018]]
|[[Northward]]
|While love died
|-
| Human. :II: Nature.
| [[10 april]] [[2020]]
|[[Nightwish]]
| Noise,<br>Harvest
|}
{{DEFAULTSORT:Jansen, Floor}}
[[Kategory:Nederlânsk sjonger]]
[[Kategory:Nederlânsk metalartyst]]
[[Kategory:Nederlânsk lietsjeskriuwer]]
[[Kategory:Dielnimmer oan in Nederlânsk realitytelefyzjeprogramma]]
[[Kategory:Brabânsk persoan]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1981]]
dt091zht58th9h3ao6zsmuoeyg7zd0x
Devin Townsend
0
153466
1086622
1057261
2022-08-05T21:36:41Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
kt
wikitext
text/x-wiki
{{Sjonger of muzikant
| ôfbylding = Devin Townsend Project – Wacken Open Air 2014 03.jpg
| ôfbyldingstekst = Devin Townsend (2014)
| ôfbyldingsbreedte =
| echte namme = Devin Garrett Townsend
| nasjonaliteit = {{CANnasj}}
| berne = [[5 maaie]] [[1972]]
| berteplak = [[New Westminster]]
| stoarn =
| stjerplak =
| etnisiteit =
| regionale identiteit =
| sjenre = Metal
| ynstrumint =
| sjongtaal = [[Ingelsk]]
| grutste hit(s) =
| jierren aktyf = [[1993]]-no
| prizen =
| webside =
}}
'''Devin Garrett Townsend''' ([[New Westminster]], [[5 maaie]] [[1972]]) is in [[Kanada|Kanadeesk]] sjonger en multy-ynstrumintalist. Syn muzyk beklammet ferskate stilen, en giet fan thrashmetal oant en mei progressive-metal.
Fan [[1994]] oant en mei [[2007]] spile Townsend yn de troch him oprjochte band [[Strapping Young Lad]]. Mar nei [[2007]] woe Townsend, wer solo fierder.
{{Stobbe-muzyk}}
==Diskografy==
===Albums===
{| class="wikitable"
|- align="left"
! Album !! Utbrocht op !! Band !! Single(s)
|-
|Sex and Religion
|[[1993]]
|VAI
|-
|Heavy as a Really Heavy Thing
|[[4 april]] [[1995]]
|[[Strapping Young Lad]]
|S.Y.L
|-
|Punky Brüster –<br>Cooked on Phonics
|[[19 maart]] [[1996]]
|''Solo''
|
|-
|City
|[[11 febrewaris]] [[1997]]
|[[Strapping Young Lad]]
|Detox
|-
|Ocean Machine: Biomech
|[[21 july]] [[1997]]
|''Solo''
|-
|No Sleep 'till Bedtime
|[[2 juny]] [[1998]]
|[[Strapping Young Lad]]
|
|-
|Infinity
|[[17 juny]] [[1998]]
|rowspan=4|''Solo''
|
|-
|Physicist
|[[26 juny]] [[2000]]
|
|-
|Terria
|[[6 novimber]] [[2001]]
|
|-
|Accelerated Evolution
|[[31 maart]] [[2003]]
|The Devin Townsend Band
|-
|Strapping Young Lad
|[[11 febrewaris]] [[2003]]
|[[Strapping Young Lad]]
|Relentless
|-
|Devlab
|[[4 desimber]] [[2004]]
|''Solo''
|
|-
|Alien
|[[22 maart]] [[2005]]
|rowspan=2|[[Strapping Young Lad]]
|Love?,<br>Zen
|-
|The New Black
|[[11 july]] [[2006]]
|Wrong Side,<br>Almost Again
|-
|The Hummer
|[[15 novimber]] [[2006]]
|''Solo''
|
|-
|Synchestra
|[[31 jannewaris]] [[2006]]
|The Devin Townsens Band
|
|-
|Ziltoid the Omniscient
|[[27 maaie]] [[2007]]
|''Solo''
|
|-
|Ki
|[[22 maaie]] [[2009]]
|rowspan=5|Devin Townsend Project
|
|-
|Addicted
|[[17 novimber]] [[2009]]
|
|-
|Deconstruction
|rowspan=2|[[20 juny]] [[2011]]
|
|-
|Ghost
|
|-
|Epicloud
|[[18 septimber]] [[2012]]
|
|-
|-
|Casualties of Cool
|[[14 maaie]] [[2014]]
|Casualties of Cool
|
|-
|Z2: Sky Blue
|[[27 oktober]] [[2014]]
|Devin Townsend Project
|
|-
|Z2: Dark Matters
|[[27 oktober]] [[2014]]
|''Solo''
|
|-
|Transcendence
|[[9 septimber]] [[2016]]
|Devin Townsend Project
|
|-
|Empath
|[[29 maart]] [[2019]]
|''Solo''
|
|-
|The Puzzle
|[[3 desimber]] [[2021]]
|''Solo''
|
|-
|Snuggles
|[[3 desimber]] [[2021]]
|''Solo''
|
|}
{{DEFAULTSORT:Townsend, Devin}}
[[Kategory:Persoan berne yn 1972]]
[[Kategory:Kanadeesk sjonger]]
[[Kategory:Kanadeesk metalartyst]]
byjr9ay1uzky9kgb7n8ssghjc22far8
Kategory:Kanadeesk metalartyst
14
153467
1086624
1052898
2022-08-05T21:37:31Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
kt
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Metalartyst]]
[[Kategory:Kanadeesk muzikant|Metalartyst]]
[[Kategory:Kanadeesk sjonger|Metalartyst]]
8v1feo14bvilqvcry7voo1b5kl17y7z
1086625
1086624
2022-08-05T21:37:39Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Kanadeesk metal-artyst]] omneamd ta [[Kategory:Kanadeesk metalartyst]]: red
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Metalartyst]]
[[Kategory:Kanadeesk muzikant|Metalartyst]]
[[Kategory:Kanadeesk sjonger|Metalartyst]]
8v1feo14bvilqvcry7voo1b5kl17y7z
Kategory:Amerikaansk metalartyst
14
153563
1086661
1053175
2022-08-05T21:47:35Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
kt
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Metalartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk muzikant|Metalartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk sjonger|Metalartyst]]
25wsgnzo4fx7im61dnu2l95yfe0j6sk
1086662
1086661
2022-08-05T21:47:43Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Amerikaansk metal-artyst]] omneamd ta [[Kategory:Amerikaansk metalartyst]]: red
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Metalartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk muzikant|Metalartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk sjonger|Metalartyst]]
25wsgnzo4fx7im61dnu2l95yfe0j6sk
Max Raabe
0
153828
1086593
1054092
2022-08-05T21:27:21Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Wurkpaad */ kt
wikitext
text/x-wiki
{{Sjonger of muzikant
| ôfbylding = Auftritt Max Raabe mit Palast Orchester.jpg
| ôfbyldingstekst =
| ôfbyldingsbreedte =
| echte namme = Matthias Otto
| nasjonaliteit =
| berne = 12 desimber 1962
| berteplak = Lünen
| stoarn =
| stjerplak =
| etnisiteit = Dútsk
| regionale identiteit =
| sjenre = jazz
| ynstrumint =
| sjongtaal = Dútsk
| grutste hit(s) = ''Kein Schwein ruft mich an'' (1992) <br> ''Klonen kann sich lohnen'' (2002) </br>
| jierren aktyf =
| prizen =
| webside = [https://www.palast-orchester.de/en/news/#content Side Max Raabe en orkest]
}}
'''Max Raabe''' (eins Matthias Otto, berne op 12 desimber 1962 yn [[Lünen]], [[Noardryn-Westfalen]]) is in [[Dútsers|Dútsk]] sjonger. Hy is ek orkestlieder fan it troch him mei freonen yn 1986 oprjochte "Palast Orchester". Raabe studearre fan 1988 oant 1995 [[bariton]]-[[opera]]sang oan de Universität der Künste Berlin.
== Libben ==
Yn syn jongerein song Raabe yn in bernekoar yn Lünen. Letter besocht er in ynternaat yn [[Paderborn]] en yn 1985 ferhûze er nei [[Berlyn]], dêr't er op de Berliner Hochschule der Künste foarmje liet as bariton yn it opera-sjenre. Doe't er studearre rjochte Raabe it Palast Orchester op. Raabe wennet noch jimmeroan yn [[Berlin-Mitte|Berlyn-Mitte]].
== Wurkpaad ==
Nei't Raabe yn 1995 ôfstudearre sette er útein mei syn karriêre, somtiden as solist en oars mei syn orkest.<ref>Themenguide Regional (ynternetargyf): Fraachpetear Max Raabe</ref>
Raabe spesjalisearre him yn [[jazz]] en it werombringen fan it lûd fan de Dútske dûns- en filmmuzyk út de jierren 1920 en 1930, ek troch it útfieren fan lieten fan de Dútske muzykgroep [[Comedian Harmonists]]. Mei humoristyske foardrachtsjes yn syn karakteristike útspraak mei in tige rôljende "r" riget er yn in stiif oandwaande hâlding de ferskillende muzykstikken oan inoar.
In grutter publyk krige Raabe mei de hit ''Kein Schwein ruft mich an'' (1992), in popsong yn de styl fan de jierren 1920, en in optreden mei syn orkest yn de film ''Der bewegte Mann'' (1994). Njonken syn optredens mei it Palast Orchester lit er ek [[Solist|solistysk]] fan him hearre, hy wurdt dan begelaat troch de pianist en draacht dan eigen komposysjes foar. Ek hat er oan klassike produksjes meiwurke lykas yn de [[operette]] ''Im weißen Rößl'' (as Dr. Siedler).
Raabe's repertoire is ryk oan wurk fan joadske komponisten en tekstskriuwers, dy't oant 1933 in grutte ynfloed op de Dútske populêre muzyk hiene. Yn 2010 makke Raabe in toernee troch [[Israel]] mei konserten yn [[Tel Aviv]], [[Jaffa]], [[Jeruzalim]] en [[Haifa]]. Fral de Israeliërs fan Dútske komôf wiene tige út de skroeven oer de konserten. Fan de toernee waard troch Sönke Wortmann in dokumentêre makke, dy't yn 2012 op it 18e Joadske Filmfestival yn [[Berlyn]] en [[Potsdam]] yn premjêre gien.
{{boarnen|boarnefernijing=
Foar boarnen en oare literatuer, sjoch ûnder: [https://de.wikipedia.org/wiki/Max_Raabe ''Literatur'', op dizze side].
{{reflist}}
----
{{Commonscat|Max Raabe}}
}}
{{DEFAULTSORT:Raabe, Max}}
[[Kategory:Dútsk komponist]]
[[Kategory:Dútsk sjonger]]
[[Kategory:Dútsk operasjonger]]
[[Kategory:Dútsk jazzartyst]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1962]]
82gaep8fmv4luh3w5wybcvcl3e00gx9
Kategory:Dútsk jazzartyst
14
153830
1086594
1054093
2022-08-05T21:27:32Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
kt
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Jazzartyst|Dutsk]]
[[Kategory:Dútsk muzikant|Jazzartyst]]
[[Kategory:Dútsk sjonger|Jazzartyst]]
ichvwb246floy3y0s2xx28g4rbjr3ll
1086595
1086594
2022-08-05T21:27:39Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Dútsk jazz-artyst]] omneamd ta [[Kategory:Dútsk jazzartyst]]: red
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Jazzartyst|Dutsk]]
[[Kategory:Dútsk muzikant|Jazzartyst]]
[[Kategory:Dútsk sjonger|Jazzartyst]]
ichvwb246floy3y0s2xx28g4rbjr3ll
Cab Calloway
0
154051
1086601
1056440
2022-08-05T21:28:43Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Keppelingen om utens */ kt
wikitext
text/x-wiki
[[Ofbyld:Cab_Calloway_as_Bandleader_(Van_Vechten_portrait_-2).jpg|thumb|Cab Calloway as orkestlieder]]
'''Cab Calloway''' (Rochester, New York, [[25 desimber]] [[1907]] – Hockessin, [[18 novimber]] [[1994]]) wie in Amerikaanske [[Jazz|jazzsjonger]] en [[Bigband|bigbandlieder]]. Hy stie bekend om syn eksintrike manier fan scat sang (dy't hy learde fan [[Louis Armstrong]]) en stie ek bekend as ''Hi-De-Ho man''. Hy hie syn grutste súkses yn de [[1930-er jierren|tritiger]] en [[1940-er jierren|fjirtiger]] jierren fan de [[20e iuw|tweintichste iuw]]. Bekende hits binne 'Minnie the Moocher' en 'Lady with the fan'.
== Keppelingen om utens ==
* {{en}} [https://www.imdb.com/name/nm0130572/ IMDb-profyl]
* {{en}} [https://www.allmusic.com/artist/mn0000532957 Allmusic-profyl]
* {{en}} [https://www.last.fm/music/Cab+Calloway Last.fm-profyl]
{{DEFAULTSORT:Calloway, Cab}}
[[Kategory:Amerikaansk sjonger]]
[[Kategory:Amerikaansk muzikant]]
[[Kategory:Amerikaansk jazzartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk muzikant fan Afro-Amerikaansk komôf]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1907]]
[[Kategory:Persoan stoarn yn 1994]]
59m0n80c2jk9rv7id9lf93ugqrin96n
Kategory:Christina Aguilera
14
154882
1086692
1058840
2022-08-05T21:54:43Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
kt
wikitext
text/x-wiki
{{DEFAULTSORT:Aguilera, Christina}}
[[Kategory:Amerikaansk sjonger]]
[[Kategory:Amerikaansk sjonger yn it Spaansk]]
[[Kategory:Amerikaansk dance-artyst]]
[[Kategory:Amerikaansk R&B-artyst]]
[[Kategory:Amerikaansk soulartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk popartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk dûnser]]
[[Kategory:Amerikaansk lietsjeskriuwer]]
[[Kategory:Amerikaansk telefyzje-akteur]]
[[Kategory:Amerikaansk toanielakteur]]
[[Kategory:Dielnimmer oan in Amerikaansk realitytelefyzjeprogramma]]
[[Kategory:Amerikaansk sosjaal aktivist]]
[[Kategory:Homorjochte-aktivist]]
[[Kategory:Amerikaansk feminist]]
[[Kategory:Grammy-winner]]
[[Kategory:Amerikaansk persoan fan Dútsk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk persoan fan Ekwadoraansk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk persoan fan Frânsk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk persoan fan Ingelsk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk persoan fan Skotsk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk persoan fan Ulstersk komôf]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1980]]
dqt57c65e26bwbit31srjq1hl2vumn7
Kategory:Ella Fitzgerald
14
154884
1086597
1058844
2022-08-05T21:27:57Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
kt
wikitext
text/x-wiki
{{DEFAULTSORT:Fitzgerald, Ella}}
[[Kategory:Amerikaansk sjonger]]
[[Kategory:Amerikaansk gospelartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk jazzartyst]]
[[Kategory:Grammy-winner]]
[[Kategory:Winner fan de Presidinsjele Frijheidsmedalje]]
[[Kategory:Amerikaansk muzikant fan Afro-Amerikaansk komôf]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1917]]
[[Kategory:Persoan stoarn yn 1996]]
nrduwhb86vobizinbsuay8601e6hrlr
Kategory:Frank Sinatra
14
154886
1086598
1058848
2022-08-05T21:28:07Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
kt
wikitext
text/x-wiki
{{DEFAULTSORT:Sinatra, Frank}}
[[Kategory:Amerikaansk sjonger]]
[[Kategory:Amerikaansk jazzartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk filmakteur]]
[[Kategory:Amerikaansk harkspulakteur]]
[[Kategory:Amerikaansk stimakteur]]
[[Kategory:Amerikaansk filmprodusint]]
[[Kategory:Amerikaansk filmregisseur]]
[[Kategory:Amerikaansk filantroop]]
[[Kategory:Grammy-winner]]
[[Kategory:Golden Globe-winner]]
[[Kategory:Cecil B. DeMille Award-winner]]
[[Kategory:Winner fan de Presidinsjele Frijheidsmedalje]]
[[Kategory:Amerikaansk persoan fan Sisyljaansk komôf]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1915]]
[[Kategory:Persoan stoarn yn 1998]]
9ct3m0nw4gx2aown3f7rqewiount3jx
Ronnie James Dio
0
155899
1086651
1066755
2022-08-05T21:44:41Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
kt
wikitext
text/x-wiki
{{Sjonger of muzikant
| ôfbylding = Ronnie-James-Dio Heaven-N-Hell 2009-06-11 Chicago Photoby Adam-Bielawski.jpg
| ôfbyldingstekst = Dio yn (2009)
| ôfbyldingsbreedte =
| echte namme = Ronald James Padavona
| nasjonaliteit = {{USAnasj}}
| berne = [[10 july]] [[1942]]
| berteplak = [[Portsmouth (New Hampshire)|Portsmouth]]
| stoarn = [[16 maaie]] [[2010]]
| stjerplak = [[Houston]]
| etnisiteit =
| regionale identiteit =
| sjenre = Metal
| ynstrumint =
| sjongtaal = [[Ingelsk]]
| grutste hit(s) =
| jierren aktyf = [[1957]]–[[2010]]
| prizen =
| webside =
}}
'''Ronnie James Dio''' (pseudonym fan '''Ronald James Padavona''') ([[Portsmouth (Nij-Hampshire)|Portsmouth]], [[10 july]] [[1942]] – [[Houston]], [[16 maaie]] [[2010]]) wie in [[Feriene Steaten|Amerikaansk]] [[Sjonger]]. Hy waard benammen bekind as sjonger fan de bands [[Rainbow]] ([[1975]] - [[1978]]), [[Black Sabbath]] ([[1979]] - [[1992]]) dêr't hy de ferfanger wie fan [[Ozzy Osbourne]] en syn eigen band [[Dio (band)|Dio]] ([[1981]] - [[2010]]). Yn novimber [[2009]] makke syn frou en manager bekend dat by Dio de diagnoaze maach[[kanker]] steld wie. De sykte soe yn in begjinstadium ferkeare en noch goed te behanneljen wêze. Op [[15 maaie]] wiene der al geroften dat Dio ferstoarn wie, mar Dio ferstoar in dei letter op [[16 maaie]] [[2010]] oan de gefolgen fan maachkanker.
== Diskografy ==
===Albums===
{| class="wikitable"
|- align="left"
! Album !! Utbrocht op !! Band !! Single(s)
|-
|Dio at Domino's
|[[1963]]
|Ronnie Dio & The Prophets
|
|-
|Elf
|augustus [[1972]]
|rowspan=3|Elf
|
|-
|Carolina County Ball
|april [[1974]]
|
|-
|Trying to Burn the Sun
|juny [[1975]]
|
|-
|Ritchie Blackmore's Rainbow
|[[4 augustus]] [[1975]]
|rowspan=3|[[Rainbow]]
|Man on the Silver Mountain
|-
|Rising
|[[15 maaie]] [[1976]]
|Starstruck
|-
|Long Live Rock 'n' Roll
|[[9 april]] [[1978]]
|Long Live Rock 'n' Roll,<br>L.A. Connection
|-
|Heaven and Hell
|[[21 april]] [[1980]]
|rowspan=3|[[Black Sabbath]]
|Neon Knights,<br>Lady Evil,<br>Die Young
|-
|Mob Rules
|[[4 novimber]] [[1981]]
|The Mob Rules,<br>Turn Up the Night
|-
|Dehumanizer
|[[30 juny]] [[1992]]
|TV Crimes,<br>Master of Insanity
|-
|Holy Diver
|[[25 maaie]] [[1983]]
|rowspan=10|[[Dio (band)|Dio]]
|Holy Diver,<br>Rainbow in the Dark
|-
|The Last in Line
|[[13 july]] [[1984]]
|The Last in Line,<br>We Rock,<br>Mystery
|-
|Sacred Heart
|[[15 augustus]] [[1985]]
|Rock 'n' Roll Children,<br>Hungry for Heaven
|-
|Dream Evil
|[[21 july]] [[1987]]
|"I Could Have Been a Dreamer,<br>All the Fools Sailed Away
|-
|Lock Up the Wolves
|[[15 maaie]] [[1990]]
|Hey Angel
|-
|Strange Highways
|[[25 oktober]] [[1993]]
|
|-
|Angry Machines
|[[15 oktober]] [[1996]]
|
|-
|Magica
|[[21 maart]] [[2000]]
|
|-
|Killing the Dragon
|[[21 maaie]] [[2002]]
|
|-
|Master of the Moon
|[[7 septimber]] [[2004]]
|-
|The Devil You Know
|[[28 april]] [[2009]]
|[[Heaven & Hell (band)|Heaven & Hell]]
|The Devil Cried
|}
{{DEFAULTSORT:Dio, Ronnie James}}
[[Kategory:Amerikaansk sjonger]]
[[Kategory:Amerikaansk metalartyst]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1942]]
[[Kategory:Persoan stoarn yn 2010]]
ae2seet67dms3jxmxuose6xr560b8a8
Iron Maiden
0
156169
1086374
1065168
2022-08-05T15:40:51Z
FreyaSport
40716
/* Studio-albums */ [[]]
wikitext
text/x-wiki
{{Ynfoboks band
| band_namme = Iron Maiden
| ôfbylding = Iron Maiden Logo.png
| ûnderskrift = Logo fan Iron Maiden
| nasjonaliteit = {{GBRnasj}}
| sjongtaal = [[Ingelsk]]
| sjenre = Metal
| bestean = [[1975]] - No
| record label = EMI,<br>Parlophone
| manager =
| prizen =
| webside =
| hjoeddeistige_leden =
| âld_leden = [[Bob Sawyer]] <small>''gitaar'' (1976-1976)</small><br>[[Terence Rance]] <small>''gitaar'' (1975-1976)</small><br>[[Dave Sullivan]] <small>''gitaar'' (1975-1976)</small><br>[[Ron Matthews]] <small>''drums'' (1975-1976)</small><br>[[Paul Day]] <small>''sang'' (1975-1977)</small><br>[[Tony Moore]] <small>''toetsen'' (1977)</small><br>[[Terry Wapram]] <small>''gitaar'' (1977-1977)</small><br>[[Barry Purkis|Thunderstick]] <small>''drums'' (1977)</small><br>[[Dennis Wilcock]] <small>''sang'' (1977-1978)</small><br>[[Doug Sampson]] <small>''drums'' (1978-1979)</small><br>[[Paul Cairns]] <small>''gitaar'' (1979-1980)</small><br>[[Paul Di'Anno]] <small>''sang'' (1978-1981)</small><br>[[Dennis Stratton]] <small>''gitaar'' (1980-1981)</small><br>[[Clive Burr]] <small>''drums'' (1978-1982) †</small><br>[[Blaze Bayley]] <small>''sang'' (1994-1999)</small><br>[[Paul Todd]] <small>''gitaar''</small>
| funksje1 = Sang
| lid1 = [[Bruce Dickinson]]
| funksje2 = Gitaar
| lid2 = [[Dave Murray]]
| funksje3 = Gitaar
| lid3 = [[Adrian Smith]]
| funksje4 = Gitaar
| lid4 = [[Janick Gers]]
| funksje5 = Bas
| lid5 = [[Steve Harris]]
| funksje6 = Drums
| lid6 = [[Nicko McBrain]]
| âldfunksje1 =
| âldlid1 =
}}
[[Ofbyld:Iron Maiden - The O2 - Saturday 27th May 2017 IronMaidenO2 270517-11 (34600971370).jpg|thumb|200px|Iron Maiden yn 2017]]
'''Iron Maiden''' is in heavy[[metal]]band út [[Londen]]. De band waard yn [[1975]] oprjochte troch [[Steve Harris]], earder bassist fan ''Gypsy's Kiss'' en ''Smiler''. De groep wurdt faak sjoen as ien fan de meast kenmerkjende en ynfloedrike fan harren streaming yn it heavymetalgenre: de [[New Wave of British Heavy Metal]]. De band brocht yn [[1980]] syn debútalbum ''Iron Maiden'' út. Iron Maiden hat santjin studio-albums en trettjin live-albums útbrocht.
==Skiednis==
Iron Maiden waard yn 1975 om [[Krysttiid]] hinne oprjochte troch de bassist Steve Harris neidat syn earste bands, ''Gypsy's Kiss'' en ''Smiler'', gjin ynteresse hiene yn Steve syn selsskreaune materiaal en net te sprekken wiene oer syn aktive omspringende hâlding op it poadium. In pear moanne nei de oprjochting waard gitarist [[Dave Sullivan]] opfolge troch [[Dave Murray]], dy't sûnt dy tiid fêst lid is. Yn [[1977]] waard de earste sjonger [[Paul Day]] ferfongen troch [[Dennis Wilcock]], dy't ferantwurdlik hâlden wurdt foar it ûntstean fan in eardere ferzje fan bandmaskotte ''Eddie''. Wilcock waard yn [[1978]] ferfongen troch sjonger [[Paul Di'Anno]]. De band brocht yn 1980 harren earste folsleine album út, ''Iron Maiden''. De leden yn de tiid fan it debútalbum wiene Steve Harris (bas), Dave Murray (gitaar), [[Clive Burr]] (drums), [[Dennis Stratton]] (gitaar) en Paul Di'Anno (sang).
Yn it neijier fan 1980 waard de gitarist Dennis Stratton ferfongen troch [[Adrian Smith]], in goede freon fan Dave Murray. Yn [[1981]] brocht Iron Maiden syn twadde album út: ''Killers''. It album ''Killers'' befette de earste hits fan de band.
Tsjin de ein fan 1981 waard sjonger Paul Di'Anno lykwols ûntslein troch bandlieder Steve Harris, fanwegen Di'Anno's oermjittige [[drugs]]- en [[Alkoholisme|drankgebrûk]] en oare omstannichheden. Di'Anno waard ferfongen troch sjonger [[Bruce Dickinson]], dy't earder by [[Samson (band)|Samson]] spile.
It earste album mei Bruce Dickinson, ''The Number of the Beast'' yn [[1982]], waard in grut sukses, en wurdt oant de dei fan hjoed beskôge as in absolute klassiker yn it heavy-metalgenre. It album kaam yn it Feriene Keninkryk sels fuortendaliks op nûmer 1 binnen.
Nei it sukses fan en de earste wrâldtoernee fan ''The Number of the Beast'', moast drummer Clive Burr de drumstokjes oerdrage oan [[Nicko McBrain]], omdat Clive Burr fysike problemen ûnderfûn, dy't nei letter bliken die it gefolch wiene fan [[multiple sclerose]].
Healwei [[1993]] ferliet sjonger Dickinson de band om oan soloprojekten te wurkjen. Iron Maiden hie in djiptepunt berikt.
Yn [[1994]] waard de jonge [[Blaze Bayley]] oanlutsen om Dickinson te ferfangen. Mei dizze sjonger brocht de band twa albums út: ''The X Factor'' ([[1995]]) en ''Virtual XI'' ([[1998]]). Bayley bliek in talintearre artyst te wêzen, mar miste de útstrieling en foaral it stimfermogen fan Bruce Dickinson. It bliek dat Bayley allergysk wie foar beskate saken, wêrtroch't toernees ynkoarte wurde moasten. Begjin febrewaris [[1999]] naam de band ôfskied fan Blaze Bayley en makke bekend dat Bruce Dickinson werom kaam en as in ferrassing kaam ek gitarist Adrian Smith werom, mar syn opfolger [[Janick Gers]] bleau. Dit hie ta gefolch dat Iron Maiden tenei trije gitaristen telde.
==Maskotte Eddie==
[[Ofbyld:EddieThe Final Frontier.jpg|thumb|200px|Maskotte Eddie]]
Eddie is de maskotte fan Iron Maiden. Hy stiet, op fjouwer útsûnderingen nei, op elke albumhoes. Hy ferskynt ek faak as in mear as libbensgrutte marionetpoppe by live-optredens.
Eddie's uterlik wie nea unifoarm, mar feroare yn 'e rin fan 'e tiid aardich, en waard tematysk oanpast oan elts nij album dat útbrocht waard. Karakteristike skaaimerken fan it gesicht, lykas it noasgebiet en de liploaze mûle mei losse tosken, bleaune altyd fierhinne behâlden.
De orizjinele Eddie wie mar in teätraal masker, dat te sjen is op de bandfoto's fan it earste Iron Maiden-album en op de hoes fan de single ''Running Free''. By livekonserten wie de maskotte op it poadium ferbûn mei in pomp dy't ferskate soarten floeistoffen frijjaan koe. Eddie syn folsleine namme is Edward the Head, sjoch de tekst Edward T. H – op de hoes fan it album ''Live After Death''. De rest fan syn efternamme is bedutsen mei in klute modder.
It Eddies-personaazje is ûntwurpen troch yllustrator [[Derek Riggs]]. Op de omslag fan de single Running Free út 1980 stiet in lang en meager somby-eftich wêzen op 'e eftergrûn. Doe't de band op syk wie nei in mooglike hoes foar harren earste album, kamen se yn oanrekking mei de yllustraasjes fan Derek Riggs. Dy soene úteinlik bydrage oan it artwork foar it Iron Maiden-album út 1980. De band fûn it aardich en fûn dat dat sjabloan oerienkaam mei hoe't it silhûet der oarspronklik útseach.
Derek Riggs gie fierder mei it meitsjen fan mear as 60 albumhoezen foar Iron Maiden, wêrûnder dy foar de earste acht studioalbums, trije live-albums en de boppeste helte fan de hoes foar 12e studio-album ''Brave new world'' Yn elts fan syn omslach yllustraasjes is der in no ferâldere logo brûkt, dat jild als hanteken fan Riggs - meast min ofte mear "ferburgen" yn de ôfbylding, dat in grafyske stilearring fan syn inisjalen D.R. ''The Brave New World''-konsepten en byhearrende singles wiene it lêste wurk fan Derek Riggs foar Iron Maiden.
Eddie fynt himsels ek werom oan board fan de ''Ed Force One'', in spesjaal omboud fleantúch wêrmei't de band by har wrâldtoernees reizge. Fan 2008 ôf ferfierde in Boeing 757 band en apparatuer nei harren optredens. By de ''The Book of Souls''-wrâldtoernee yn [[2016]] brûkte de band in Boeing 747, ek mei Eddie op de sturt.
==Ed Force One==
[[Ofbyld:TF-AAK (27405571372) (2).jpg|thumb|200px|De Ed Force One yn 2016]]
Foar harren ''Somewhere Back yn Time'' wrâldtoernee yn [[2008]] en [[2009]] bestelde Iron Maiden in [[Boeing 757]] fan [[Astraeus Airlines]] as transportmiddel. It fleantúch waard omboud ta in kombikonfiguraasje, wêrtroch't it de band, harren bemanning en poadiumproduksje ferfiere koe, wêrtroch't de groep optrede koe yn lannen dy't foarhinne logistyk ûnberikber achte waarden. It waard ek opnij ferve mei in spesjale Iron Maiden-kleurstelling, dy't de loftfeartmaatskippij besleat te behâlden nei positive feedback fan klanten. It fleantúch, waard nei in wedstriid op de webside fan de band ''Ed Force One'' neamd, en waard flein troch Dickinson sels, om 't er ek in kommersjele loftfeart[[piloat]] wie.
In oar fleantúch ''(registraasje nûmer G-STRX)'' waard brûkt foar ''The Final Frontier''-wrâldtoernee yn [[2011]] mei in wizige kleurstelling, wêrby't it ûntwerp fan it album ''The Final Frontier'' oernommen waard.
Foar ''The Book of Souls''-wrâldtoernee yn [[2016]], de band opwurdearre nei in earder [[Air France]] [[Boeing 747|Boeing 747-400]] jumbojet, levere troch [[Air Atlanta Icelandic]] ''(registraasje nûmer TF-AAK)'' wêrtroch't der mear romte is sûnder dat it fleantúch in grutte ferbouwing hoecht te ûndergean om de band en syn útrêsting te ferfieren.
Yn jannewaris [[2022]] makke Bruce Dickinson bekend dat hy de Ed Force One net langer bestjoere sil, yn oankommende toernees. Neffens de ''Federal Aviation Administration'' (FAA) en de ''International Civil Aviation Organization'' (ICAO) moatte kommersjele piloaten yn de âldens fan 65 jier ferplichte mei pensjoen gean.
== Diskografy ==
===Studio-albums===
{| class="wikitable"
|- align="left"
! Album !! Utbrocht op !! Label !! Single(s)
|-
|[[Iron Maiden (album)|Iron Maiden]]
|[[14 april]] [[1980]]
|rowspan=15|EMI
|Running Free,<br>Sanctuary
|-
|[[Killers (album fan Iron Maiden)|Killers]]
|[[2 febrewaris]] [[1981]]
|Twilight Zone,<br>Purgatory
|-
|[[The Number of the Beast (album)|The Number of the Beast]]
|[[22 maart]] [[1982]]
|[[Run to the Hills]],<br>[[The Number of the Beast (liet)|The Number of the Beast]]
|-
|[[Piece of Mind (album fan Iron Maiden)|Piece of Mind]]
|[[16 maaie]] [[1983]]
|Flight of Icarus,<br>[[The Trooper]]
|-
|[[Powerslave]]
|[[3 septimber]] [[1984]]
|[[2 Minutes to Midnight]],<br>[[Aces High (liet fan Iron Maiden)|Aces High]]
|-
|[[Somewhere in Time]]
|[[29 septimber]] [[1986]]
|[[Wasted Years]],<br>Stranger in a Strange Land
|-
|[[Seventh Son of a Seventh Son]]
|[[11 april]] [[1988]]
|[[Can I Play with Madness]],<br>The Evil That Men Do,<br>The Clairvoyant
|-
|[[No Prayer for the Dying]]
|[[1 oktober]] [[1990]]
|Holy Smoke,<br>[[Bring Your Daughter... to the Slaughter]]
|-
|[[Fear of the Dark (album fan Iron Maiden)|Fear of the Dark]]
|[[11 maaie]] [[1992]]
|[[Be Quick or Be Dead]],<br>From Here to Eternity,<br>Wasting Love
|-
|[[The X Factor (album fan Iron Maiden)|The X Factor]]
|[[2 oktober]] [[1995]]
|Man on the Edge,<br>Lord of the Flies
|-
|[[Virtual XI]]
|[[23 maart]] [[1998]]
|The Angel and the Gambler,<br>Futureal
|-
|[[Brave New World (album fan Iron Maiden)|Brave New World]]
|[[29 maaie]] [[2000]]
|The Wicker Man,<br>Out of the Silent Planet
|-
|[[Dance of Death]]
|[[8 septimber]] [[2003]]
|Wildest Dreams,<br>Rainmaker
|-
|[[A Matter of Life and Death (album)|A Matter of Life and Death]]
|[[25 augustus]] [[2006]]
|The Reincarnation of Benjamin Breeg,<br>Different World
|-
|[[The Final Frontier (album fan Iron Maiden)|The Final Frontier]]
|[[13 augustus]] [[2010]]
|El Dorado
|-
|[[The Book of Souls]]
|[[4 septimber]] [[2015]]
|rowspan=2|Parlophone
|Speed of Light,<br>Empire of the Clouds
|-
|[[Senjutsu]]
|[[3 septimber]] [[2021]]
|The Writing on the Wall,<br>Stratego
|}
===Live-albums===
{| class="wikitable"
|- align="left"
! Album !! Utbrocht op !! Label
|-
|Live After Death
|[[14 oktober]] [[1985]]
|rowspan=11|EMI
|-
|A Real Live One
|[[22 maart]] [[1993]]
|-
|A Real Dead One
|[[18 oktober]] [[1993]]
|-
|Live at Donington
|[[8 novimber]] [[1993]]
|-
|Rock in Rio
|[[25 maart]] [[2002]]
|-
|BBC Archives
|[[4 novimber]] [[2002]]
|-
|Beast over Hammersmith
|[[4 novimber]] [[2002]]
|-
|Death on the Road
|[[29 augustus]] [[2005]]
|-
|Flight 666
|[[25 maaie]] [[2009]]
|-
|En Vivo!
|[[26 maart]] [[2012]]
|-
|Maiden England '88
|[[25 maart]] [[2013]]
|-
|The Book of Souls:<br>Live Chapter
|[[17 novimber]] [[2017]]
|rowspan=2|Parlophone
|-
|Nights of the Dead, Legacy of the Beast:<br>Live in Mexico City
|[[20 novimber]] [[2020]]
|}
===Kompilaasje-albums===
{| class="wikitable"
|- align="left"
! Album !! Utbrocht op
|-
|Best of the Beast
|[[23 septimber]] [[1996]]
|-
|Ed Hunter
|[[17 maaie]] [[1999]]
|-
|Best of the 'B' Sides
|[[4 novimber]] [[2002]]
|-
|Edward the Great
|[[4 novimber]] [[2002]]
|-
|The Essential Iron Maiden
|[[5 july]] [[2005]]
|-
|Somewhere Back in Time<br>The Best of: 1980 – 1989
|[[12 maaie]] [[2008]]
|-
|From Fear to Eternity<br>The Best of 1990 – 2010
|[[6 juny]] [[2011]]
|}
{{Boarnen|boarnefernijing=
{{reflist}}
* [https://www.metal-archives.com/bands/Iron_Maiden/25 Metal Archives]
}}
[[Kategory:Ingelske metalband]]
[[Kategory:Band oprjochte yn 1975]]
tm45f9013jpgdvmu50pwn83msfu6x3v
1086380
1086374
2022-08-05T16:07:25Z
FreyaSport
40716
/* Kompilaasje-albums */ kat
wikitext
text/x-wiki
{{Ynfoboks band
| band_namme = Iron Maiden
| ôfbylding = Iron Maiden Logo.png
| ûnderskrift = Logo fan Iron Maiden
| nasjonaliteit = {{GBRnasj}}
| sjongtaal = [[Ingelsk]]
| sjenre = Metal
| bestean = [[1975]] - No
| record label = EMI,<br>Parlophone
| manager =
| prizen =
| webside =
| hjoeddeistige_leden =
| âld_leden = [[Bob Sawyer]] <small>''gitaar'' (1976-1976)</small><br>[[Terence Rance]] <small>''gitaar'' (1975-1976)</small><br>[[Dave Sullivan]] <small>''gitaar'' (1975-1976)</small><br>[[Ron Matthews]] <small>''drums'' (1975-1976)</small><br>[[Paul Day]] <small>''sang'' (1975-1977)</small><br>[[Tony Moore]] <small>''toetsen'' (1977)</small><br>[[Terry Wapram]] <small>''gitaar'' (1977-1977)</small><br>[[Barry Purkis|Thunderstick]] <small>''drums'' (1977)</small><br>[[Dennis Wilcock]] <small>''sang'' (1977-1978)</small><br>[[Doug Sampson]] <small>''drums'' (1978-1979)</small><br>[[Paul Cairns]] <small>''gitaar'' (1979-1980)</small><br>[[Paul Di'Anno]] <small>''sang'' (1978-1981)</small><br>[[Dennis Stratton]] <small>''gitaar'' (1980-1981)</small><br>[[Clive Burr]] <small>''drums'' (1978-1982) †</small><br>[[Blaze Bayley]] <small>''sang'' (1994-1999)</small><br>[[Paul Todd]] <small>''gitaar''</small>
| funksje1 = Sang
| lid1 = [[Bruce Dickinson]]
| funksje2 = Gitaar
| lid2 = [[Dave Murray]]
| funksje3 = Gitaar
| lid3 = [[Adrian Smith]]
| funksje4 = Gitaar
| lid4 = [[Janick Gers]]
| funksje5 = Bas
| lid5 = [[Steve Harris]]
| funksje6 = Drums
| lid6 = [[Nicko McBrain]]
| âldfunksje1 =
| âldlid1 =
}}
[[Ofbyld:Iron Maiden - The O2 - Saturday 27th May 2017 IronMaidenO2 270517-11 (34600971370).jpg|thumb|200px|Iron Maiden yn 2017]]
'''Iron Maiden''' is in heavy[[metal]]band út [[Londen]]. De band waard yn [[1975]] oprjochte troch [[Steve Harris]], earder bassist fan ''Gypsy's Kiss'' en ''Smiler''. De groep wurdt faak sjoen as ien fan de meast kenmerkjende en ynfloedrike fan harren streaming yn it heavymetalgenre: de [[New Wave of British Heavy Metal]]. De band brocht yn [[1980]] syn debútalbum ''Iron Maiden'' út. Iron Maiden hat santjin studio-albums en trettjin live-albums útbrocht.
==Skiednis==
Iron Maiden waard yn 1975 om [[Krysttiid]] hinne oprjochte troch de bassist Steve Harris neidat syn earste bands, ''Gypsy's Kiss'' en ''Smiler'', gjin ynteresse hiene yn Steve syn selsskreaune materiaal en net te sprekken wiene oer syn aktive omspringende hâlding op it poadium. In pear moanne nei de oprjochting waard gitarist [[Dave Sullivan]] opfolge troch [[Dave Murray]], dy't sûnt dy tiid fêst lid is. Yn [[1977]] waard de earste sjonger [[Paul Day]] ferfongen troch [[Dennis Wilcock]], dy't ferantwurdlik hâlden wurdt foar it ûntstean fan in eardere ferzje fan bandmaskotte ''Eddie''. Wilcock waard yn [[1978]] ferfongen troch sjonger [[Paul Di'Anno]]. De band brocht yn 1980 harren earste folsleine album út, ''Iron Maiden''. De leden yn de tiid fan it debútalbum wiene Steve Harris (bas), Dave Murray (gitaar), [[Clive Burr]] (drums), [[Dennis Stratton]] (gitaar) en Paul Di'Anno (sang).
Yn it neijier fan 1980 waard de gitarist Dennis Stratton ferfongen troch [[Adrian Smith]], in goede freon fan Dave Murray. Yn [[1981]] brocht Iron Maiden syn twadde album út: ''Killers''. It album ''Killers'' befette de earste hits fan de band.
Tsjin de ein fan 1981 waard sjonger Paul Di'Anno lykwols ûntslein troch bandlieder Steve Harris, fanwegen Di'Anno's oermjittige [[drugs]]- en [[Alkoholisme|drankgebrûk]] en oare omstannichheden. Di'Anno waard ferfongen troch sjonger [[Bruce Dickinson]], dy't earder by [[Samson (band)|Samson]] spile.
It earste album mei Bruce Dickinson, ''The Number of the Beast'' yn [[1982]], waard in grut sukses, en wurdt oant de dei fan hjoed beskôge as in absolute klassiker yn it heavy-metalgenre. It album kaam yn it Feriene Keninkryk sels fuortendaliks op nûmer 1 binnen.
Nei it sukses fan en de earste wrâldtoernee fan ''The Number of the Beast'', moast drummer Clive Burr de drumstokjes oerdrage oan [[Nicko McBrain]], omdat Clive Burr fysike problemen ûnderfûn, dy't nei letter bliken die it gefolch wiene fan [[multiple sclerose]].
Healwei [[1993]] ferliet sjonger Dickinson de band om oan soloprojekten te wurkjen. Iron Maiden hie in djiptepunt berikt.
Yn [[1994]] waard de jonge [[Blaze Bayley]] oanlutsen om Dickinson te ferfangen. Mei dizze sjonger brocht de band twa albums út: ''The X Factor'' ([[1995]]) en ''Virtual XI'' ([[1998]]). Bayley bliek in talintearre artyst te wêzen, mar miste de útstrieling en foaral it stimfermogen fan Bruce Dickinson. It bliek dat Bayley allergysk wie foar beskate saken, wêrtroch't toernees ynkoarte wurde moasten. Begjin febrewaris [[1999]] naam de band ôfskied fan Blaze Bayley en makke bekend dat Bruce Dickinson werom kaam en as in ferrassing kaam ek gitarist Adrian Smith werom, mar syn opfolger [[Janick Gers]] bleau. Dit hie ta gefolch dat Iron Maiden tenei trije gitaristen telde.
==Maskotte Eddie==
[[Ofbyld:EddieThe Final Frontier.jpg|thumb|200px|Maskotte Eddie]]
Eddie is de maskotte fan Iron Maiden. Hy stiet, op fjouwer útsûnderingen nei, op elke albumhoes. Hy ferskynt ek faak as in mear as libbensgrutte marionetpoppe by live-optredens.
Eddie's uterlik wie nea unifoarm, mar feroare yn 'e rin fan 'e tiid aardich, en waard tematysk oanpast oan elts nij album dat útbrocht waard. Karakteristike skaaimerken fan it gesicht, lykas it noasgebiet en de liploaze mûle mei losse tosken, bleaune altyd fierhinne behâlden.
De orizjinele Eddie wie mar in teätraal masker, dat te sjen is op de bandfoto's fan it earste Iron Maiden-album en op de hoes fan de single ''Running Free''. By livekonserten wie de maskotte op it poadium ferbûn mei in pomp dy't ferskate soarten floeistoffen frijjaan koe. Eddie syn folsleine namme is Edward the Head, sjoch de tekst Edward T. H – op de hoes fan it album ''Live After Death''. De rest fan syn efternamme is bedutsen mei in klute modder.
It Eddies-personaazje is ûntwurpen troch yllustrator [[Derek Riggs]]. Op de omslag fan de single Running Free út 1980 stiet in lang en meager somby-eftich wêzen op 'e eftergrûn. Doe't de band op syk wie nei in mooglike hoes foar harren earste album, kamen se yn oanrekking mei de yllustraasjes fan Derek Riggs. Dy soene úteinlik bydrage oan it artwork foar it Iron Maiden-album út 1980. De band fûn it aardich en fûn dat dat sjabloan oerienkaam mei hoe't it silhûet der oarspronklik útseach.
Derek Riggs gie fierder mei it meitsjen fan mear as 60 albumhoezen foar Iron Maiden, wêrûnder dy foar de earste acht studioalbums, trije live-albums en de boppeste helte fan de hoes foar 12e studio-album ''Brave new world'' Yn elts fan syn omslach yllustraasjes is der in no ferâldere logo brûkt, dat jild als hanteken fan Riggs - meast min ofte mear "ferburgen" yn de ôfbylding, dat in grafyske stilearring fan syn inisjalen D.R. ''The Brave New World''-konsepten en byhearrende singles wiene it lêste wurk fan Derek Riggs foar Iron Maiden.
Eddie fynt himsels ek werom oan board fan de ''Ed Force One'', in spesjaal omboud fleantúch wêrmei't de band by har wrâldtoernees reizge. Fan 2008 ôf ferfierde in Boeing 757 band en apparatuer nei harren optredens. By de ''The Book of Souls''-wrâldtoernee yn [[2016]] brûkte de band in Boeing 747, ek mei Eddie op de sturt.
==Ed Force One==
[[Ofbyld:TF-AAK (27405571372) (2).jpg|thumb|200px|De Ed Force One yn 2016]]
Foar harren ''Somewhere Back yn Time'' wrâldtoernee yn [[2008]] en [[2009]] bestelde Iron Maiden in [[Boeing 757]] fan [[Astraeus Airlines]] as transportmiddel. It fleantúch waard omboud ta in kombikonfiguraasje, wêrtroch't it de band, harren bemanning en poadiumproduksje ferfiere koe, wêrtroch't de groep optrede koe yn lannen dy't foarhinne logistyk ûnberikber achte waarden. It waard ek opnij ferve mei in spesjale Iron Maiden-kleurstelling, dy't de loftfeartmaatskippij besleat te behâlden nei positive feedback fan klanten. It fleantúch, waard nei in wedstriid op de webside fan de band ''Ed Force One'' neamd, en waard flein troch Dickinson sels, om 't er ek in kommersjele loftfeart[[piloat]] wie.
In oar fleantúch ''(registraasje nûmer G-STRX)'' waard brûkt foar ''The Final Frontier''-wrâldtoernee yn [[2011]] mei in wizige kleurstelling, wêrby't it ûntwerp fan it album ''The Final Frontier'' oernommen waard.
Foar ''The Book of Souls''-wrâldtoernee yn [[2016]], de band opwurdearre nei in earder [[Air France]] [[Boeing 747|Boeing 747-400]] jumbojet, levere troch [[Air Atlanta Icelandic]] ''(registraasje nûmer TF-AAK)'' wêrtroch't der mear romte is sûnder dat it fleantúch in grutte ferbouwing hoecht te ûndergean om de band en syn útrêsting te ferfieren.
Yn jannewaris [[2022]] makke Bruce Dickinson bekend dat hy de Ed Force One net langer bestjoere sil, yn oankommende toernees. Neffens de ''Federal Aviation Administration'' (FAA) en de ''International Civil Aviation Organization'' (ICAO) moatte kommersjele piloaten yn de âldens fan 65 jier ferplichte mei pensjoen gean.
== Diskografy ==
===Studio-albums===
{| class="wikitable"
|- align="left"
! Album !! Utbrocht op !! Label !! Single(s)
|-
|[[Iron Maiden (album)|Iron Maiden]]
|[[14 april]] [[1980]]
|rowspan=15|EMI
|Running Free,<br>Sanctuary
|-
|[[Killers (album fan Iron Maiden)|Killers]]
|[[2 febrewaris]] [[1981]]
|Twilight Zone,<br>Purgatory
|-
|[[The Number of the Beast (album)|The Number of the Beast]]
|[[22 maart]] [[1982]]
|[[Run to the Hills]],<br>[[The Number of the Beast (liet)|The Number of the Beast]]
|-
|[[Piece of Mind (album fan Iron Maiden)|Piece of Mind]]
|[[16 maaie]] [[1983]]
|Flight of Icarus,<br>[[The Trooper]]
|-
|[[Powerslave]]
|[[3 septimber]] [[1984]]
|[[2 Minutes to Midnight]],<br>[[Aces High (liet fan Iron Maiden)|Aces High]]
|-
|[[Somewhere in Time]]
|[[29 septimber]] [[1986]]
|[[Wasted Years]],<br>Stranger in a Strange Land
|-
|[[Seventh Son of a Seventh Son]]
|[[11 april]] [[1988]]
|[[Can I Play with Madness]],<br>The Evil That Men Do,<br>The Clairvoyant
|-
|[[No Prayer for the Dying]]
|[[1 oktober]] [[1990]]
|Holy Smoke,<br>[[Bring Your Daughter... to the Slaughter]]
|-
|[[Fear of the Dark (album fan Iron Maiden)|Fear of the Dark]]
|[[11 maaie]] [[1992]]
|[[Be Quick or Be Dead]],<br>From Here to Eternity,<br>Wasting Love
|-
|[[The X Factor (album fan Iron Maiden)|The X Factor]]
|[[2 oktober]] [[1995]]
|Man on the Edge,<br>Lord of the Flies
|-
|[[Virtual XI]]
|[[23 maart]] [[1998]]
|The Angel and the Gambler,<br>Futureal
|-
|[[Brave New World (album fan Iron Maiden)|Brave New World]]
|[[29 maaie]] [[2000]]
|The Wicker Man,<br>Out of the Silent Planet
|-
|[[Dance of Death]]
|[[8 septimber]] [[2003]]
|Wildest Dreams,<br>Rainmaker
|-
|[[A Matter of Life and Death (album)|A Matter of Life and Death]]
|[[25 augustus]] [[2006]]
|The Reincarnation of Benjamin Breeg,<br>Different World
|-
|[[The Final Frontier (album fan Iron Maiden)|The Final Frontier]]
|[[13 augustus]] [[2010]]
|El Dorado
|-
|[[The Book of Souls]]
|[[4 septimber]] [[2015]]
|rowspan=2|Parlophone
|Speed of Light,<br>Empire of the Clouds
|-
|[[Senjutsu]]
|[[3 septimber]] [[2021]]
|The Writing on the Wall,<br>Stratego
|}
===Live-albums===
{| class="wikitable"
|- align="left"
! Album !! Utbrocht op !! Label
|-
|Live After Death
|[[14 oktober]] [[1985]]
|rowspan=11|EMI
|-
|A Real Live One
|[[22 maart]] [[1993]]
|-
|A Real Dead One
|[[18 oktober]] [[1993]]
|-
|Live at Donington
|[[8 novimber]] [[1993]]
|-
|Rock in Rio
|[[25 maart]] [[2002]]
|-
|BBC Archives
|[[4 novimber]] [[2002]]
|-
|Beast over Hammersmith
|[[4 novimber]] [[2002]]
|-
|Death on the Road
|[[29 augustus]] [[2005]]
|-
|Flight 666
|[[25 maaie]] [[2009]]
|-
|En Vivo!
|[[26 maart]] [[2012]]
|-
|Maiden England '88
|[[25 maart]] [[2013]]
|-
|The Book of Souls:<br>Live Chapter
|[[17 novimber]] [[2017]]
|rowspan=2|Parlophone
|-
|Nights of the Dead, Legacy of the Beast:<br>Live in Mexico City
|[[20 novimber]] [[2020]]
|}
===Kompilaasje-albums===
{| class="wikitable"
|- align="left"
! Album !! Utbrocht op
|-
|Best of the Beast
|[[23 septimber]] [[1996]]
|-
|Ed Hunter
|[[17 maaie]] [[1999]]
|-
|Best of the 'B' Sides
|[[4 novimber]] [[2002]]
|-
|Edward the Great
|[[4 novimber]] [[2002]]
|-
|The Essential Iron Maiden
|[[5 july]] [[2005]]
|-
|Somewhere Back in Time<br>The Best of: 1980 – 1989
|[[12 maaie]] [[2008]]
|-
|From Fear to Eternity<br>The Best of 1990 – 2010
|[[6 juny]] [[2011]]
|}
{{Boarnen|boarnefernijing=
{{reflist}}
* [https://www.metal-archives.com/bands/Iron_Maiden/25 Metal Archives]
}}
[[Kategory:Ingelske metalband]]
[[Kategory:Band oprjochte yn 1975]]
[[Kategory:Iron Maiden]]
7l6189sd1t6nc9uka020u4dzenfz5fh
1086382
1086380
2022-08-05T16:08:25Z
FreyaSport
40716
/* Kompilaasje-albums */sort
wikitext
text/x-wiki
{{Ynfoboks band
| band_namme = Iron Maiden
| ôfbylding = Iron Maiden Logo.png
| ûnderskrift = Logo fan Iron Maiden
| nasjonaliteit = {{GBRnasj}}
| sjongtaal = [[Ingelsk]]
| sjenre = Metal
| bestean = [[1975]] - No
| record label = EMI,<br>Parlophone
| manager =
| prizen =
| webside =
| hjoeddeistige_leden =
| âld_leden = [[Bob Sawyer]] <small>''gitaar'' (1976-1976)</small><br>[[Terence Rance]] <small>''gitaar'' (1975-1976)</small><br>[[Dave Sullivan]] <small>''gitaar'' (1975-1976)</small><br>[[Ron Matthews]] <small>''drums'' (1975-1976)</small><br>[[Paul Day]] <small>''sang'' (1975-1977)</small><br>[[Tony Moore]] <small>''toetsen'' (1977)</small><br>[[Terry Wapram]] <small>''gitaar'' (1977-1977)</small><br>[[Barry Purkis|Thunderstick]] <small>''drums'' (1977)</small><br>[[Dennis Wilcock]] <small>''sang'' (1977-1978)</small><br>[[Doug Sampson]] <small>''drums'' (1978-1979)</small><br>[[Paul Cairns]] <small>''gitaar'' (1979-1980)</small><br>[[Paul Di'Anno]] <small>''sang'' (1978-1981)</small><br>[[Dennis Stratton]] <small>''gitaar'' (1980-1981)</small><br>[[Clive Burr]] <small>''drums'' (1978-1982) †</small><br>[[Blaze Bayley]] <small>''sang'' (1994-1999)</small><br>[[Paul Todd]] <small>''gitaar''</small>
| funksje1 = Sang
| lid1 = [[Bruce Dickinson]]
| funksje2 = Gitaar
| lid2 = [[Dave Murray]]
| funksje3 = Gitaar
| lid3 = [[Adrian Smith]]
| funksje4 = Gitaar
| lid4 = [[Janick Gers]]
| funksje5 = Bas
| lid5 = [[Steve Harris]]
| funksje6 = Drums
| lid6 = [[Nicko McBrain]]
| âldfunksje1 =
| âldlid1 =
}}
[[Ofbyld:Iron Maiden - The O2 - Saturday 27th May 2017 IronMaidenO2 270517-11 (34600971370).jpg|thumb|200px|Iron Maiden yn 2017]]
'''Iron Maiden''' is in heavy[[metal]]band út [[Londen]]. De band waard yn [[1975]] oprjochte troch [[Steve Harris]], earder bassist fan ''Gypsy's Kiss'' en ''Smiler''. De groep wurdt faak sjoen as ien fan de meast kenmerkjende en ynfloedrike fan harren streaming yn it heavymetalgenre: de [[New Wave of British Heavy Metal]]. De band brocht yn [[1980]] syn debútalbum ''Iron Maiden'' út. Iron Maiden hat santjin studio-albums en trettjin live-albums útbrocht.
==Skiednis==
Iron Maiden waard yn 1975 om [[Krysttiid]] hinne oprjochte troch de bassist Steve Harris neidat syn earste bands, ''Gypsy's Kiss'' en ''Smiler'', gjin ynteresse hiene yn Steve syn selsskreaune materiaal en net te sprekken wiene oer syn aktive omspringende hâlding op it poadium. In pear moanne nei de oprjochting waard gitarist [[Dave Sullivan]] opfolge troch [[Dave Murray]], dy't sûnt dy tiid fêst lid is. Yn [[1977]] waard de earste sjonger [[Paul Day]] ferfongen troch [[Dennis Wilcock]], dy't ferantwurdlik hâlden wurdt foar it ûntstean fan in eardere ferzje fan bandmaskotte ''Eddie''. Wilcock waard yn [[1978]] ferfongen troch sjonger [[Paul Di'Anno]]. De band brocht yn 1980 harren earste folsleine album út, ''Iron Maiden''. De leden yn de tiid fan it debútalbum wiene Steve Harris (bas), Dave Murray (gitaar), [[Clive Burr]] (drums), [[Dennis Stratton]] (gitaar) en Paul Di'Anno (sang).
Yn it neijier fan 1980 waard de gitarist Dennis Stratton ferfongen troch [[Adrian Smith]], in goede freon fan Dave Murray. Yn [[1981]] brocht Iron Maiden syn twadde album út: ''Killers''. It album ''Killers'' befette de earste hits fan de band.
Tsjin de ein fan 1981 waard sjonger Paul Di'Anno lykwols ûntslein troch bandlieder Steve Harris, fanwegen Di'Anno's oermjittige [[drugs]]- en [[Alkoholisme|drankgebrûk]] en oare omstannichheden. Di'Anno waard ferfongen troch sjonger [[Bruce Dickinson]], dy't earder by [[Samson (band)|Samson]] spile.
It earste album mei Bruce Dickinson, ''The Number of the Beast'' yn [[1982]], waard in grut sukses, en wurdt oant de dei fan hjoed beskôge as in absolute klassiker yn it heavy-metalgenre. It album kaam yn it Feriene Keninkryk sels fuortendaliks op nûmer 1 binnen.
Nei it sukses fan en de earste wrâldtoernee fan ''The Number of the Beast'', moast drummer Clive Burr de drumstokjes oerdrage oan [[Nicko McBrain]], omdat Clive Burr fysike problemen ûnderfûn, dy't nei letter bliken die it gefolch wiene fan [[multiple sclerose]].
Healwei [[1993]] ferliet sjonger Dickinson de band om oan soloprojekten te wurkjen. Iron Maiden hie in djiptepunt berikt.
Yn [[1994]] waard de jonge [[Blaze Bayley]] oanlutsen om Dickinson te ferfangen. Mei dizze sjonger brocht de band twa albums út: ''The X Factor'' ([[1995]]) en ''Virtual XI'' ([[1998]]). Bayley bliek in talintearre artyst te wêzen, mar miste de útstrieling en foaral it stimfermogen fan Bruce Dickinson. It bliek dat Bayley allergysk wie foar beskate saken, wêrtroch't toernees ynkoarte wurde moasten. Begjin febrewaris [[1999]] naam de band ôfskied fan Blaze Bayley en makke bekend dat Bruce Dickinson werom kaam en as in ferrassing kaam ek gitarist Adrian Smith werom, mar syn opfolger [[Janick Gers]] bleau. Dit hie ta gefolch dat Iron Maiden tenei trije gitaristen telde.
==Maskotte Eddie==
[[Ofbyld:EddieThe Final Frontier.jpg|thumb|200px|Maskotte Eddie]]
Eddie is de maskotte fan Iron Maiden. Hy stiet, op fjouwer útsûnderingen nei, op elke albumhoes. Hy ferskynt ek faak as in mear as libbensgrutte marionetpoppe by live-optredens.
Eddie's uterlik wie nea unifoarm, mar feroare yn 'e rin fan 'e tiid aardich, en waard tematysk oanpast oan elts nij album dat útbrocht waard. Karakteristike skaaimerken fan it gesicht, lykas it noasgebiet en de liploaze mûle mei losse tosken, bleaune altyd fierhinne behâlden.
De orizjinele Eddie wie mar in teätraal masker, dat te sjen is op de bandfoto's fan it earste Iron Maiden-album en op de hoes fan de single ''Running Free''. By livekonserten wie de maskotte op it poadium ferbûn mei in pomp dy't ferskate soarten floeistoffen frijjaan koe. Eddie syn folsleine namme is Edward the Head, sjoch de tekst Edward T. H – op de hoes fan it album ''Live After Death''. De rest fan syn efternamme is bedutsen mei in klute modder.
It Eddies-personaazje is ûntwurpen troch yllustrator [[Derek Riggs]]. Op de omslag fan de single Running Free út 1980 stiet in lang en meager somby-eftich wêzen op 'e eftergrûn. Doe't de band op syk wie nei in mooglike hoes foar harren earste album, kamen se yn oanrekking mei de yllustraasjes fan Derek Riggs. Dy soene úteinlik bydrage oan it artwork foar it Iron Maiden-album út 1980. De band fûn it aardich en fûn dat dat sjabloan oerienkaam mei hoe't it silhûet der oarspronklik útseach.
Derek Riggs gie fierder mei it meitsjen fan mear as 60 albumhoezen foar Iron Maiden, wêrûnder dy foar de earste acht studioalbums, trije live-albums en de boppeste helte fan de hoes foar 12e studio-album ''Brave new world'' Yn elts fan syn omslach yllustraasjes is der in no ferâldere logo brûkt, dat jild als hanteken fan Riggs - meast min ofte mear "ferburgen" yn de ôfbylding, dat in grafyske stilearring fan syn inisjalen D.R. ''The Brave New World''-konsepten en byhearrende singles wiene it lêste wurk fan Derek Riggs foar Iron Maiden.
Eddie fynt himsels ek werom oan board fan de ''Ed Force One'', in spesjaal omboud fleantúch wêrmei't de band by har wrâldtoernees reizge. Fan 2008 ôf ferfierde in Boeing 757 band en apparatuer nei harren optredens. By de ''The Book of Souls''-wrâldtoernee yn [[2016]] brûkte de band in Boeing 747, ek mei Eddie op de sturt.
==Ed Force One==
[[Ofbyld:TF-AAK (27405571372) (2).jpg|thumb|200px|De Ed Force One yn 2016]]
Foar harren ''Somewhere Back yn Time'' wrâldtoernee yn [[2008]] en [[2009]] bestelde Iron Maiden in [[Boeing 757]] fan [[Astraeus Airlines]] as transportmiddel. It fleantúch waard omboud ta in kombikonfiguraasje, wêrtroch't it de band, harren bemanning en poadiumproduksje ferfiere koe, wêrtroch't de groep optrede koe yn lannen dy't foarhinne logistyk ûnberikber achte waarden. It waard ek opnij ferve mei in spesjale Iron Maiden-kleurstelling, dy't de loftfeartmaatskippij besleat te behâlden nei positive feedback fan klanten. It fleantúch, waard nei in wedstriid op de webside fan de band ''Ed Force One'' neamd, en waard flein troch Dickinson sels, om 't er ek in kommersjele loftfeart[[piloat]] wie.
In oar fleantúch ''(registraasje nûmer G-STRX)'' waard brûkt foar ''The Final Frontier''-wrâldtoernee yn [[2011]] mei in wizige kleurstelling, wêrby't it ûntwerp fan it album ''The Final Frontier'' oernommen waard.
Foar ''The Book of Souls''-wrâldtoernee yn [[2016]], de band opwurdearre nei in earder [[Air France]] [[Boeing 747|Boeing 747-400]] jumbojet, levere troch [[Air Atlanta Icelandic]] ''(registraasje nûmer TF-AAK)'' wêrtroch't der mear romte is sûnder dat it fleantúch in grutte ferbouwing hoecht te ûndergean om de band en syn útrêsting te ferfieren.
Yn jannewaris [[2022]] makke Bruce Dickinson bekend dat hy de Ed Force One net langer bestjoere sil, yn oankommende toernees. Neffens de ''Federal Aviation Administration'' (FAA) en de ''International Civil Aviation Organization'' (ICAO) moatte kommersjele piloaten yn de âldens fan 65 jier ferplichte mei pensjoen gean.
== Diskografy ==
===Studio-albums===
{| class="wikitable"
|- align="left"
! Album !! Utbrocht op !! Label !! Single(s)
|-
|[[Iron Maiden (album)|Iron Maiden]]
|[[14 april]] [[1980]]
|rowspan=15|EMI
|Running Free,<br>Sanctuary
|-
|[[Killers (album fan Iron Maiden)|Killers]]
|[[2 febrewaris]] [[1981]]
|Twilight Zone,<br>Purgatory
|-
|[[The Number of the Beast (album)|The Number of the Beast]]
|[[22 maart]] [[1982]]
|[[Run to the Hills]],<br>[[The Number of the Beast (liet)|The Number of the Beast]]
|-
|[[Piece of Mind (album fan Iron Maiden)|Piece of Mind]]
|[[16 maaie]] [[1983]]
|Flight of Icarus,<br>[[The Trooper]]
|-
|[[Powerslave]]
|[[3 septimber]] [[1984]]
|[[2 Minutes to Midnight]],<br>[[Aces High (liet fan Iron Maiden)|Aces High]]
|-
|[[Somewhere in Time]]
|[[29 septimber]] [[1986]]
|[[Wasted Years]],<br>Stranger in a Strange Land
|-
|[[Seventh Son of a Seventh Son]]
|[[11 april]] [[1988]]
|[[Can I Play with Madness]],<br>The Evil That Men Do,<br>The Clairvoyant
|-
|[[No Prayer for the Dying]]
|[[1 oktober]] [[1990]]
|Holy Smoke,<br>[[Bring Your Daughter... to the Slaughter]]
|-
|[[Fear of the Dark (album fan Iron Maiden)|Fear of the Dark]]
|[[11 maaie]] [[1992]]
|[[Be Quick or Be Dead]],<br>From Here to Eternity,<br>Wasting Love
|-
|[[The X Factor (album fan Iron Maiden)|The X Factor]]
|[[2 oktober]] [[1995]]
|Man on the Edge,<br>Lord of the Flies
|-
|[[Virtual XI]]
|[[23 maart]] [[1998]]
|The Angel and the Gambler,<br>Futureal
|-
|[[Brave New World (album fan Iron Maiden)|Brave New World]]
|[[29 maaie]] [[2000]]
|The Wicker Man,<br>Out of the Silent Planet
|-
|[[Dance of Death]]
|[[8 septimber]] [[2003]]
|Wildest Dreams,<br>Rainmaker
|-
|[[A Matter of Life and Death (album)|A Matter of Life and Death]]
|[[25 augustus]] [[2006]]
|The Reincarnation of Benjamin Breeg,<br>Different World
|-
|[[The Final Frontier (album fan Iron Maiden)|The Final Frontier]]
|[[13 augustus]] [[2010]]
|El Dorado
|-
|[[The Book of Souls]]
|[[4 septimber]] [[2015]]
|rowspan=2|Parlophone
|Speed of Light,<br>Empire of the Clouds
|-
|[[Senjutsu]]
|[[3 septimber]] [[2021]]
|The Writing on the Wall,<br>Stratego
|}
===Live-albums===
{| class="wikitable"
|- align="left"
! Album !! Utbrocht op !! Label
|-
|Live After Death
|[[14 oktober]] [[1985]]
|rowspan=11|EMI
|-
|A Real Live One
|[[22 maart]] [[1993]]
|-
|A Real Dead One
|[[18 oktober]] [[1993]]
|-
|Live at Donington
|[[8 novimber]] [[1993]]
|-
|Rock in Rio
|[[25 maart]] [[2002]]
|-
|BBC Archives
|[[4 novimber]] [[2002]]
|-
|Beast over Hammersmith
|[[4 novimber]] [[2002]]
|-
|Death on the Road
|[[29 augustus]] [[2005]]
|-
|Flight 666
|[[25 maaie]] [[2009]]
|-
|En Vivo!
|[[26 maart]] [[2012]]
|-
|Maiden England '88
|[[25 maart]] [[2013]]
|-
|The Book of Souls:<br>Live Chapter
|[[17 novimber]] [[2017]]
|rowspan=2|Parlophone
|-
|Nights of the Dead, Legacy of the Beast:<br>Live in Mexico City
|[[20 novimber]] [[2020]]
|}
===Kompilaasje-albums===
{| class="wikitable"
|- align="left"
! Album !! Utbrocht op
|-
|Best of the Beast
|[[23 septimber]] [[1996]]
|-
|Ed Hunter
|[[17 maaie]] [[1999]]
|-
|Best of the 'B' Sides
|[[4 novimber]] [[2002]]
|-
|Edward the Great
|[[4 novimber]] [[2002]]
|-
|The Essential Iron Maiden
|[[5 july]] [[2005]]
|-
|Somewhere Back in Time<br>The Best of: 1980 – 1989
|[[12 maaie]] [[2008]]
|-
|From Fear to Eternity<br>The Best of 1990 – 2010
|[[6 juny]] [[2011]]
|}
{{Boarnen|boarnefernijing=
{{reflist}}
* [https://www.metal-archives.com/bands/Iron_Maiden/25 Metal Archives]
}}
[[Kategory:Ingelske metalband]]
[[Kategory:Band oprjochte yn 1975]]
[[Kategory:Iron Maiden| ]]
d9s3g8fv2giv57xjd10nyeh4duke298
1086386
1086382
2022-08-05T16:56:33Z
FreyaSport
40716
oars
wikitext
text/x-wiki
{{Ynfoboks band
| band_namme = Iron Maiden
| ôfbylding = Iron Maiden Logo.png
| ûnderskrift = Logo fan Iron Maiden
| nasjonaliteit = {{GBRnasj}}
| sjongtaal = [[Ingelsk]]
| sjenre = Metal
| bestean = [[1975]] - No
| record label = EMI,<br>Parlophone
| manager =
| prizen =
| webside =
| hjoeddeistige_leden =
| âld_leden = [[Bob Sawyer]] <small>''gitaar'' (1976-1976)</small><br>[[Terence Rance]] <small>''gitaar'' (1975-1976)</small><br>[[Dave Sullivan]] <small>''gitaar'' (1975-1976)</small><br>[[Ron Matthews]] <small>''drums'' (1975-1976)</small><br>[[Paul Day]] <small>''sang'' (1975-1977)</small><br>[[Tony Moore]] <small>''toetsen'' (1977)</small><br>[[Terry Wapram]] <small>''gitaar'' (1977-1977)</small><br>[[Barry Graham Purkis|Thunderstick]] <small>''drums'' (1977)</small><br>[[Dennis Wilcock]] <small>''sang'' (1977-1978)</small><br>[[Doug Sampson]] <small>''drums'' (1978-1979)</small><br>[[Paul Cairns]] <small>''gitaar'' (1979-1980)</small><br>[[Paul Di'Anno]] <small>''sang'' (1978-1981)</small><br>[[Dennis Stratton]] <small>''gitaar'' (1980-1981)</small><br>[[Clive Burr]] <small>''drums'' (1978-1982) †</small><br>[[Blaze Bayley]] <small>''sang'' (1994-1999)</small><br>[[Paul Todd]] <small>''gitaar''</small>
| funksje1 = Sang
| lid1 = [[Bruce Dickinson]]
| funksje2 = Gitaar
| lid2 = [[Dave Murray]]
| funksje3 = Gitaar
| lid3 = [[Adrian Smith]]
| funksje4 = Gitaar
| lid4 = [[Janick Gers]]
| funksje5 = Bas
| lid5 = [[Steve Harris]]
| funksje6 = Drums
| lid6 = [[Nicko McBrain]]
| âldfunksje1 =
| âldlid1 =
}}
[[Ofbyld:Iron Maiden - The O2 - Saturday 27th May 2017 IronMaidenO2 270517-11 (34600971370).jpg|thumb|200px|Iron Maiden yn 2017]]
'''Iron Maiden''' is in heavy[[metal]]band út [[Londen]]. De band waard yn [[1975]] oprjochte troch [[Steve Harris]], earder bassist fan ''Gypsy's Kiss'' en ''Smiler''. De groep wurdt faak sjoen as ien fan de meast kenmerkjende en ynfloedrike fan harren streaming yn it heavymetalgenre: de [[New Wave of British Heavy Metal]]. De band brocht yn [[1980]] syn debútalbum ''Iron Maiden'' út. Iron Maiden hat santjin studio-albums en trettjin live-albums útbrocht.
==Skiednis==
Iron Maiden waard yn 1975 om [[Krysttiid]] hinne oprjochte troch de bassist Steve Harris neidat syn earste bands, ''Gypsy's Kiss'' en ''Smiler'', gjin ynteresse hiene yn Steve syn selsskreaune materiaal en net te sprekken wiene oer syn aktive omspringende hâlding op it poadium. In pear moanne nei de oprjochting waard gitarist [[Dave Sullivan]] opfolge troch [[Dave Murray]], dy't sûnt dy tiid fêst lid is. Yn [[1977]] waard de earste sjonger [[Paul Day]] ferfongen troch [[Dennis Wilcock]], dy't ferantwurdlik hâlden wurdt foar it ûntstean fan in eardere ferzje fan bandmaskotte ''Eddie''. Wilcock waard yn [[1978]] ferfongen troch sjonger [[Paul Di'Anno]]. De band brocht yn 1980 harren earste folsleine album út, ''Iron Maiden''. De leden yn de tiid fan it debútalbum wiene Steve Harris (bas), Dave Murray (gitaar), [[Clive Burr]] (drums), [[Dennis Stratton]] (gitaar) en Paul Di'Anno (sang).
Yn it neijier fan 1980 waard de gitarist Dennis Stratton ferfongen troch [[Adrian Smith]], in goede freon fan Dave Murray. Yn [[1981]] brocht Iron Maiden syn twadde album út: ''Killers''. It album ''Killers'' befette de earste hits fan de band.
Tsjin de ein fan 1981 waard sjonger Paul Di'Anno lykwols ûntslein troch bandlieder Steve Harris, fanwegen Di'Anno's oermjittige [[drugs]]- en [[Alkoholisme|drankgebrûk]] en oare omstannichheden. Di'Anno waard ferfongen troch sjonger [[Bruce Dickinson]], dy't earder by [[Samson (band)|Samson]] spile.
It earste album mei Bruce Dickinson, ''The Number of the Beast'' yn [[1982]], waard in grut sukses, en wurdt oant de dei fan hjoed beskôge as in absolute klassiker yn it heavy-metalgenre. It album kaam yn it Feriene Keninkryk sels fuortendaliks op nûmer 1 binnen.
Nei it sukses fan en de earste wrâldtoernee fan ''The Number of the Beast'', moast drummer Clive Burr de drumstokjes oerdrage oan [[Nicko McBrain]], omdat Clive Burr fysike problemen ûnderfûn, dy't nei letter bliken die it gefolch wiene fan [[multiple sclerose]].
Healwei [[1993]] ferliet sjonger Dickinson de band om oan soloprojekten te wurkjen. Iron Maiden hie in djiptepunt berikt.
Yn [[1994]] waard de jonge [[Blaze Bayley]] oanlutsen om Dickinson te ferfangen. Mei dizze sjonger brocht de band twa albums út: ''The X Factor'' ([[1995]]) en ''Virtual XI'' ([[1998]]). Bayley bliek in talintearre artyst te wêzen, mar miste de útstrieling en foaral it stimfermogen fan Bruce Dickinson. It bliek dat Bayley allergysk wie foar beskate saken, wêrtroch't toernees ynkoarte wurde moasten. Begjin febrewaris [[1999]] naam de band ôfskied fan Blaze Bayley en makke bekend dat Bruce Dickinson werom kaam en as in ferrassing kaam ek gitarist Adrian Smith werom, mar syn opfolger [[Janick Gers]] bleau. Dit hie ta gefolch dat Iron Maiden tenei trije gitaristen telde.
==Maskotte Eddie==
[[Ofbyld:EddieThe Final Frontier.jpg|thumb|200px|Maskotte Eddie]]
Eddie is de maskotte fan Iron Maiden. Hy stiet, op fjouwer útsûnderingen nei, op elke albumhoes. Hy ferskynt ek faak as in mear as libbensgrutte marionetpoppe by live-optredens.
Eddie's uterlik wie nea unifoarm, mar feroare yn 'e rin fan 'e tiid aardich, en waard tematysk oanpast oan elts nij album dat útbrocht waard. Karakteristike skaaimerken fan it gesicht, lykas it noasgebiet en de liploaze mûle mei losse tosken, bleaune altyd fierhinne behâlden.
De orizjinele Eddie wie mar in teätraal masker, dat te sjen is op de bandfoto's fan it earste Iron Maiden-album en op de hoes fan de single ''Running Free''. By livekonserten wie de maskotte op it poadium ferbûn mei in pomp dy't ferskate soarten floeistoffen frijjaan koe. Eddie syn folsleine namme is Edward the Head, sjoch de tekst Edward T. H – op de hoes fan it album ''Live After Death''. De rest fan syn efternamme is bedutsen mei in klute modder.
It Eddies-personaazje is ûntwurpen troch yllustrator [[Derek Riggs]]. Op de omslag fan de single Running Free út 1980 stiet in lang en meager somby-eftich wêzen op 'e eftergrûn. Doe't de band op syk wie nei in mooglike hoes foar harren earste album, kamen se yn oanrekking mei de yllustraasjes fan Derek Riggs. Dy soene úteinlik bydrage oan it artwork foar it Iron Maiden-album út 1980. De band fûn it aardich en fûn dat dat sjabloan oerienkaam mei hoe't it silhûet der oarspronklik útseach.
Derek Riggs gie fierder mei it meitsjen fan mear as 60 albumhoezen foar Iron Maiden, wêrûnder dy foar de earste acht studioalbums, trije live-albums en de boppeste helte fan de hoes foar 12e studio-album ''Brave new world'' Yn elts fan syn omslach yllustraasjes is der in no ferâldere logo brûkt, dat jild als hanteken fan Riggs - meast min ofte mear "ferburgen" yn de ôfbylding, dat in grafyske stilearring fan syn inisjalen D.R. ''The Brave New World''-konsepten en byhearrende singles wiene it lêste wurk fan Derek Riggs foar Iron Maiden.
Eddie fynt himsels ek werom oan board fan de ''Ed Force One'', in spesjaal omboud fleantúch wêrmei't de band by har wrâldtoernees reizge. Fan 2008 ôf ferfierde in Boeing 757 band en apparatuer nei harren optredens. By de ''The Book of Souls''-wrâldtoernee yn [[2016]] brûkte de band in Boeing 747, ek mei Eddie op de sturt.
==Ed Force One==
[[Ofbyld:TF-AAK (27405571372) (2).jpg|thumb|200px|De Ed Force One yn 2016]]
Foar harren ''Somewhere Back yn Time'' wrâldtoernee yn [[2008]] en [[2009]] bestelde Iron Maiden in [[Boeing 757]] fan [[Astraeus Airlines]] as transportmiddel. It fleantúch waard omboud ta in kombikonfiguraasje, wêrtroch't it de band, harren bemanning en poadiumproduksje ferfiere koe, wêrtroch't de groep optrede koe yn lannen dy't foarhinne logistyk ûnberikber achte waarden. It waard ek opnij ferve mei in spesjale Iron Maiden-kleurstelling, dy't de loftfeartmaatskippij besleat te behâlden nei positive feedback fan klanten. It fleantúch, waard nei in wedstriid op de webside fan de band ''Ed Force One'' neamd, en waard flein troch Dickinson sels, om 't er ek in kommersjele loftfeart[[piloat]] wie.
In oar fleantúch ''(registraasje nûmer G-STRX)'' waard brûkt foar ''The Final Frontier''-wrâldtoernee yn [[2011]] mei in wizige kleurstelling, wêrby't it ûntwerp fan it album ''The Final Frontier'' oernommen waard.
Foar ''The Book of Souls''-wrâldtoernee yn [[2016]], de band opwurdearre nei in earder [[Air France]] [[Boeing 747|Boeing 747-400]] jumbojet, levere troch [[Air Atlanta Icelandic]] ''(registraasje nûmer TF-AAK)'' wêrtroch't der mear romte is sûnder dat it fleantúch in grutte ferbouwing hoecht te ûndergean om de band en syn útrêsting te ferfieren.
Yn jannewaris [[2022]] makke Bruce Dickinson bekend dat hy de Ed Force One net langer bestjoere sil, yn oankommende toernees. Neffens de ''Federal Aviation Administration'' (FAA) en de ''International Civil Aviation Organization'' (ICAO) moatte kommersjele piloaten yn de âldens fan 65 jier ferplichte mei pensjoen gean.
== Diskografy ==
===Studio-albums===
{| class="wikitable"
|- align="left"
! Album !! Utbrocht op !! Label !! Single(s)
|-
|[[Iron Maiden (album)|Iron Maiden]]
|[[14 april]] [[1980]]
|rowspan=15|EMI
|Running Free,<br>Sanctuary
|-
|[[Killers (album fan Iron Maiden)|Killers]]
|[[2 febrewaris]] [[1981]]
|Twilight Zone,<br>Purgatory
|-
|[[The Number of the Beast (album)|The Number of the Beast]]
|[[22 maart]] [[1982]]
|[[Run to the Hills]],<br>[[The Number of the Beast (liet)|The Number of the Beast]]
|-
|[[Piece of Mind (album fan Iron Maiden)|Piece of Mind]]
|[[16 maaie]] [[1983]]
|Flight of Icarus,<br>[[The Trooper]]
|-
|[[Powerslave]]
|[[3 septimber]] [[1984]]
|[[2 Minutes to Midnight]],<br>[[Aces High (liet fan Iron Maiden)|Aces High]]
|-
|[[Somewhere in Time]]
|[[29 septimber]] [[1986]]
|[[Wasted Years]],<br>Stranger in a Strange Land
|-
|[[Seventh Son of a Seventh Son]]
|[[11 april]] [[1988]]
|[[Can I Play with Madness]],<br>The Evil That Men Do,<br>The Clairvoyant
|-
|[[No Prayer for the Dying]]
|[[1 oktober]] [[1990]]
|Holy Smoke,<br>[[Bring Your Daughter... to the Slaughter]]
|-
|[[Fear of the Dark (album fan Iron Maiden)|Fear of the Dark]]
|[[11 maaie]] [[1992]]
|[[Be Quick or Be Dead]],<br>From Here to Eternity,<br>Wasting Love
|-
|[[The X Factor (album fan Iron Maiden)|The X Factor]]
|[[2 oktober]] [[1995]]
|Man on the Edge,<br>Lord of the Flies
|-
|[[Virtual XI]]
|[[23 maart]] [[1998]]
|The Angel and the Gambler,<br>Futureal
|-
|[[Brave New World (album fan Iron Maiden)|Brave New World]]
|[[29 maaie]] [[2000]]
|The Wicker Man,<br>Out of the Silent Planet
|-
|[[Dance of Death]]
|[[8 septimber]] [[2003]]
|Wildest Dreams,<br>Rainmaker
|-
|[[A Matter of Life and Death (album)|A Matter of Life and Death]]
|[[25 augustus]] [[2006]]
|The Reincarnation of Benjamin Breeg,<br>Different World
|-
|[[The Final Frontier (album fan Iron Maiden)|The Final Frontier]]
|[[13 augustus]] [[2010]]
|El Dorado
|-
|[[The Book of Souls]]
|[[4 septimber]] [[2015]]
|rowspan=2|Parlophone
|Speed of Light,<br>Empire of the Clouds
|-
|[[Senjutsu]]
|[[3 septimber]] [[2021]]
|The Writing on the Wall,<br>Stratego
|}
===Live-albums===
{| class="wikitable"
|- align="left"
! Album !! Utbrocht op !! Label
|-
|Live After Death
|[[14 oktober]] [[1985]]
|rowspan=11|EMI
|-
|A Real Live One
|[[22 maart]] [[1993]]
|-
|A Real Dead One
|[[18 oktober]] [[1993]]
|-
|Live at Donington
|[[8 novimber]] [[1993]]
|-
|Rock in Rio
|[[25 maart]] [[2002]]
|-
|BBC Archives
|[[4 novimber]] [[2002]]
|-
|Beast over Hammersmith
|[[4 novimber]] [[2002]]
|-
|Death on the Road
|[[29 augustus]] [[2005]]
|-
|Flight 666
|[[25 maaie]] [[2009]]
|-
|En Vivo!
|[[26 maart]] [[2012]]
|-
|Maiden England '88
|[[25 maart]] [[2013]]
|-
|The Book of Souls:<br>Live Chapter
|[[17 novimber]] [[2017]]
|rowspan=2|Parlophone
|-
|Nights of the Dead, Legacy of the Beast:<br>Live in Mexico City
|[[20 novimber]] [[2020]]
|}
===Kompilaasje-albums===
{| class="wikitable"
|- align="left"
! Album !! Utbrocht op
|-
|Best of the Beast
|[[23 septimber]] [[1996]]
|-
|Ed Hunter
|[[17 maaie]] [[1999]]
|-
|Best of the 'B' Sides
|[[4 novimber]] [[2002]]
|-
|Edward the Great
|[[4 novimber]] [[2002]]
|-
|The Essential Iron Maiden
|[[5 july]] [[2005]]
|-
|Somewhere Back in Time<br>The Best of: 1980 – 1989
|[[12 maaie]] [[2008]]
|-
|From Fear to Eternity<br>The Best of 1990 – 2010
|[[6 juny]] [[2011]]
|}
{{Boarnen|boarnefernijing=
{{reflist}}
* [https://www.metal-archives.com/bands/Iron_Maiden/25 Metal Archives]
}}
[[Kategory:Ingelske metalband]]
[[Kategory:Band oprjochte yn 1975]]
[[Kategory:Iron Maiden| ]]
risi2s1qem5xumq58aj2rhwqhi9xywb
Bruce Dickinson
0
156185
1086376
1065218
2022-08-05T16:05:43Z
FreyaSport
40716
kat
wikitext
text/x-wiki
{{Sjonger of muzikant
| ôfbylding = Iron Maiden en Costa Rica Bruce.jpg
| ôfbyldingstekst = Bruce Dickinson yn (2008)
| ôfbyldingsbreedte =
| echte namme = Paul Bruce Dickinson
| nasjonaliteit = [[File:Flag of the United Kingdom.svg|border|20px]] [[Feriene Keninkryk|Britsk]]
| berne = [[7 augustus]] [[1958]]
| berteplak = [[Worksop]] [[Nottinghamshire]]
| stoarn =
| stjerplak =
| etnisiteit = {{ENGetn}}
| regionale identiteit =
| sjenre = Metal
| ynstrumint =
| sjongtaal = [[Ingelsk]]
| grutste hit(s) =
| jierren aktyf = [[1976]]–No
| prizen =
| webside =
}}
'''Paul Bruce Dickinson''' ([[Worksop]] [[Nottinghamshire]], [[7 augustus]] [[1958]]) is in [[Ingelân|Ingelsk]] [[sjonger]]. Hy waard benammen bekind as sjonger fan de bands [[Iron Maiden]] (sûnt [[1981]]), en [[Samson (band)|Samson]] ([[1979]] – [[1981]]). Tusken [[1993]] en [[1998]] wie er aktyf as solo-artyst. Njonken it sjongen is Dickinson aktyf west as [[piloat]] yn de kommersjele loftfeart en as [[Skermjen|skermer]].
== Diskografy ==
===Albums===
{| class="wikitable"
|- align="left"
! Album !! Utbrocht op !! Band !! Single(s)
|-
|Survivors
|juny [[1979]]
|rowspan=3|[[Samson (band)|Samson]]
|
|-
|Head On
|[[27 juny]] [[1980]]
|
|-
|Shock Tactics
|[[15 maaie]] [[1981]]
|
|-
|-
|The Number of the Beast
|[[22 maart]] [[1982]]
|rowspan=5|[[Iron Maiden]]
|Run to the Hills,<br>The Number of the Beast
|-
|Piece of Mind
|[[16 maaie]] [[1983]]
|Flight of Icarus,<br>The Trooper
|-
|Powerslave
|[[3 septimber]] [[1984]]
|2 Minutes to Midnight,<br>Aces High
|-
|Somewhere in Time
|[[29 septimber]] [[1986]]
|Wasted Years,<br>Stranger in a Strange Land
|-
|Seventh Son of a Seventh Son
|[[11 april]] [[1988]]
|Can I Play with Madness,<br>The Evil That Men Do,<br>The Clairvoyant
|-
|Tattooed Millionaire
|[[8 maaie]] [[1990]]
|Bruce Dickinson
|Tattooed Millionaire,<br>All the Young Dudes,<br>Dive! Dive! Dive!,<br>Born in '58
|-
|No Prayer for the Dying
|[[1 oktober]] [[1990]]
|rowspan=2|[[Iron Maiden]]
|Holy Smoke,<br>Bring Your Daughter... to the Slaughter
|-
|Fear of the Dark
|[[11 maaie]] [[1992]]
|Be Quick or Be Dead,<br>From Here to Eternity,<br>Wasting Love
|-
|Balls to Picasso
|[[3 juny]] [[1994]]
|rowspan=4|Bruce Dickinson
|Tears of the Dragon,<br>Shoot All the Clowns
|-
|Skunkworks
|[[19 febrewaris]] [[1996]]
|Back from the Edge,<br>Solar Confinement
|-
|Accident of Birth
|[[12 maaie]] [[1997]]
|Accident of Birth,<br>Man of Sorrows
|-
|The Chemical Wedding
|[[15 septimber]] [[1998]]
|Killing Floor
|-
|Brave New World
|[[29 maaie]] [[2000]]
|rowspan=2|[[Iron Maiden]]
|The Wicker Man,<br>Out of the Silent Planet
|-
|Dance of Death
|[[8 septimber]] [[2003]]
|Wildest Dreams,<br>Rainmaker
|-
|Tyranny of Souls
|[[23 maaie]] [[2005]]
|Bruce Dickinson
|Abduction
|-
|A Matter of Life and Death
|[[25 augustus]] [[2006]]
|rowspan=4|[[Iron Maiden]]
|The Reincarnation of Benjamin Breeg,<br>Different World
|-
|The Final Frontier
|[[13 augustus]] [[2010]]
|El Dorado
|-
|The Book of Souls
|[[4 septimber]] [[2015]]
|Speed of Light,<br>Empire of the Clouds
|-
|Senjutsu
|[[3 septimber]] [[2021]]
|The Writing on the Wall,<br>Stratego
|}
{{Boarnen|boarnefernijing=
{{reflist}}
* [https://www.metal-archives.com/artists/Bruce_Dickinson/30 Metal Archives]
}}
{{DEFAULTSORT:Dickinson, Bruce}}
[[Kategory:Ingelsk sjonger]]
[[Kategory:Ingelsk metal-artyst]]
[[Kategory:Ingelsk piloat]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1958]]
[[Kategory:Iron Maiden]]
q9bej51zhtj6zxi66j0yvcmpxkral70
1086643
1086376
2022-08-05T21:43:10Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Albums */ kt
wikitext
text/x-wiki
{{Sjonger of muzikant
| ôfbylding = Iron Maiden en Costa Rica Bruce.jpg
| ôfbyldingstekst = Bruce Dickinson yn (2008)
| ôfbyldingsbreedte =
| echte namme = Paul Bruce Dickinson
| nasjonaliteit = [[File:Flag of the United Kingdom.svg|border|20px]] [[Feriene Keninkryk|Britsk]]
| berne = [[7 augustus]] [[1958]]
| berteplak = [[Worksop]] [[Nottinghamshire]]
| stoarn =
| stjerplak =
| etnisiteit = {{ENGetn}}
| regionale identiteit =
| sjenre = Metal
| ynstrumint =
| sjongtaal = [[Ingelsk]]
| grutste hit(s) =
| jierren aktyf = [[1976]]–No
| prizen =
| webside =
}}
'''Paul Bruce Dickinson''' ([[Worksop]] [[Nottinghamshire]], [[7 augustus]] [[1958]]) is in [[Ingelân|Ingelsk]] [[sjonger]]. Hy waard benammen bekind as sjonger fan de bands [[Iron Maiden]] (sûnt [[1981]]), en [[Samson (band)|Samson]] ([[1979]] – [[1981]]). Tusken [[1993]] en [[1998]] wie er aktyf as solo-artyst. Njonken it sjongen is Dickinson aktyf west as [[piloat]] yn de kommersjele loftfeart en as [[Skermjen|skermer]].
== Diskografy ==
===Albums===
{| class="wikitable"
|- align="left"
! Album !! Utbrocht op !! Band !! Single(s)
|-
|Survivors
|juny [[1979]]
|rowspan=3|[[Samson (band)|Samson]]
|
|-
|Head On
|[[27 juny]] [[1980]]
|
|-
|Shock Tactics
|[[15 maaie]] [[1981]]
|
|-
|-
|The Number of the Beast
|[[22 maart]] [[1982]]
|rowspan=5|[[Iron Maiden]]
|Run to the Hills,<br>The Number of the Beast
|-
|Piece of Mind
|[[16 maaie]] [[1983]]
|Flight of Icarus,<br>The Trooper
|-
|Powerslave
|[[3 septimber]] [[1984]]
|2 Minutes to Midnight,<br>Aces High
|-
|Somewhere in Time
|[[29 septimber]] [[1986]]
|Wasted Years,<br>Stranger in a Strange Land
|-
|Seventh Son of a Seventh Son
|[[11 april]] [[1988]]
|Can I Play with Madness,<br>The Evil That Men Do,<br>The Clairvoyant
|-
|Tattooed Millionaire
|[[8 maaie]] [[1990]]
|Bruce Dickinson
|Tattooed Millionaire,<br>All the Young Dudes,<br>Dive! Dive! Dive!,<br>Born in '58
|-
|No Prayer for the Dying
|[[1 oktober]] [[1990]]
|rowspan=2|[[Iron Maiden]]
|Holy Smoke,<br>Bring Your Daughter... to the Slaughter
|-
|Fear of the Dark
|[[11 maaie]] [[1992]]
|Be Quick or Be Dead,<br>From Here to Eternity,<br>Wasting Love
|-
|Balls to Picasso
|[[3 juny]] [[1994]]
|rowspan=4|Bruce Dickinson
|Tears of the Dragon,<br>Shoot All the Clowns
|-
|Skunkworks
|[[19 febrewaris]] [[1996]]
|Back from the Edge,<br>Solar Confinement
|-
|Accident of Birth
|[[12 maaie]] [[1997]]
|Accident of Birth,<br>Man of Sorrows
|-
|The Chemical Wedding
|[[15 septimber]] [[1998]]
|Killing Floor
|-
|Brave New World
|[[29 maaie]] [[2000]]
|rowspan=2|[[Iron Maiden]]
|The Wicker Man,<br>Out of the Silent Planet
|-
|Dance of Death
|[[8 septimber]] [[2003]]
|Wildest Dreams,<br>Rainmaker
|-
|Tyranny of Souls
|[[23 maaie]] [[2005]]
|Bruce Dickinson
|Abduction
|-
|A Matter of Life and Death
|[[25 augustus]] [[2006]]
|rowspan=4|[[Iron Maiden]]
|The Reincarnation of Benjamin Breeg,<br>Different World
|-
|The Final Frontier
|[[13 augustus]] [[2010]]
|El Dorado
|-
|The Book of Souls
|[[4 septimber]] [[2015]]
|Speed of Light,<br>Empire of the Clouds
|-
|Senjutsu
|[[3 septimber]] [[2021]]
|The Writing on the Wall,<br>Stratego
|}
{{Boarnen|boarnefernijing=
{{reflist}}
* [https://www.metal-archives.com/artists/Bruce_Dickinson/30 Metal Archives]
}}
{{DEFAULTSORT:Dickinson, Bruce}}
[[Kategory:Ingelsk sjonger]]
[[Kategory:Ingelsk metalartyst]]
[[Kategory:Ingelsk hardrockartyst]]
[[Kategory:Ingelsk piloat]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1958]]
[[Kategory:Iron Maiden]]
c9lxcwa8d5iz4zfzs3dizuimgwulein
Kategory:Ingelsk metalartyst
14
156186
1086644
1065197
2022-08-05T21:43:33Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
kt
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Britsk metalartyst| ]]
[[Kategory:Ingelsk muzikant|Metalartyst]]
[[Kategory:Ingelsk sjonger|Metalartyst]]
[[Kategory:Metalartyst]]
5gow3mj6ju43kgq8rks4bro6hivh4to
1086645
1086644
2022-08-05T21:43:44Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Ingelsk metal-artyst]] omneamd ta [[Kategory:Ingelsk metalartyst]]: red
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Britsk metalartyst| ]]
[[Kategory:Ingelsk muzikant|Metalartyst]]
[[Kategory:Ingelsk sjonger|Metalartyst]]
[[Kategory:Metalartyst]]
5gow3mj6ju43kgq8rks4bro6hivh4to
Kategory:Britsk metalartyst
14
156187
1086647
1065198
2022-08-05T21:43:58Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
kt
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Metalartyst]]
[[Kategory:Britsk muzikant|Metalartyst]]
[[Kategory:Britsk sjonger|Metalartyst]]
ltofk7ptwdoxnsref12jak8s0in3tl4
1086648
1086647
2022-08-05T21:44:05Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Britsk metal-artyst]] omneamd ta [[Kategory:Britsk metalartyst]]: red
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Metalartyst]]
[[Kategory:Britsk muzikant|Metalartyst]]
[[Kategory:Britsk sjonger|Metalartyst]]
ltofk7ptwdoxnsref12jak8s0in3tl4
Paul Di'Anno
0
156188
1086377
1073602
2022-08-05T16:06:04Z
FreyaSport
40716
kat
wikitext
text/x-wiki
{{Sjonger of muzikant
| ôfbylding = DiAnno (cropped).jpg
| ôfbyldingstekst = Paul Di'Anno yn 2008
| ôfbyldingsbreedte =
| echte namme = Paul Andrews
| nasjonaliteit = [[File:Flag of the United Kingdom.svg|border|20px]] [[Feriene Keninkryk|Britsk]]
| berne = [[17 maaie]] [[1958]]
| berteplak = [[Londen]]
| stoarn =
| stjerplak =
| etnisiteit = {{ENGetn}}
| regionale identiteit =
| sjenre = Metal
| ynstrumint =
| sjongtaal = [[Ingelsk]]
| grutste hit(s) =
| jierren aktyf = [[1976]]–No
| prizen =
| webside =
}}
'''Paul Di'Anno''' (pseudonym fan '''Paul Andrews''') ([[Londen]], [[17 maaie]] [[1958]]) is in [[Ingelân|Ingelsk]] [[sjonger]]. Hy waard bekind as sjonger fan de band [[Iron Maiden]] ([[1977]] - [[1981]]), dêr't er ûntslein waard fanwegen syn oermjittige [[drugs]]- en [[Alkoholisme|drankgebrûk]] en oare omstannichheden. Nei syn Maiden karriêre hat Di'Anno yn de rin fan de jierren withoefolle albums útbrocht, sawol as solo-artyst as, as lid fan bands as [[Gogmagog]], [[Battlezone (band)|Battlezone]], [[Praying Mantis]], [[Killers]] en [[Rockfellas]].
== Diskografy ==
===Albums===
{| class="wikitable"
|- align="left"
! Album !! Utbrocht op !! Band !! Single(s)
|-
|Iron Maiden
|[[14 april]] [[1980]]
|rowspan=2|[[Iron maiden]]
|Running Free,<br>Sanctuary
|-
|Killers
|[[2 febrewaris]] [[1981]]
|Twilight Zone,<br>Purgatory
|-
|Di'Anno
|[[1984]]
|Paul Di'Anno
|Flaming Heart,<br>Heartuser
|-
|Fighting Back
|[[1986]]
|rowspan=2|[[Battlezone (band)|Battlezone]]
|
|-
|Children of Madness
|[[1987]]
|
|-
|Murder One
|[[1992]]
|rowspan=2|[[Killers]]
|
|-
|Menace to Society
|oktober [[1994]]
|
|-
|The Worlds First Iron Man
|april [[1997]]
|Paul Di'Anno
|
|}
{{Boarnen|boarnefernijing=
{{reflist}}
* [https://www.metal-archives.com/artists/Paul_Di%27Anno/124 Metal Archives]
}}
{{DEFAULTSORT:Di'Anno, Paul}}
[[Kategory:Ingelsk sjonger]]
[[Kategory:Ingelsk metal-artyst]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1958]]
[[Kategory:Iron Maiden]]
maxk2hj5ibhumm0nek4klouwpxk3jkj
1086378
1086377
2022-08-05T16:06:45Z
FreyaSport
40716
tikfl.
wikitext
text/x-wiki
{{Sjonger of muzikant
| ôfbylding = DiAnno (cropped).jpg
| ôfbyldingstekst = Paul Di'Anno yn 2008
| ôfbyldingsbreedte =
| echte namme = Paul Andrews
| nasjonaliteit = [[File:Flag of the United Kingdom.svg|border|20px]] [[Feriene Keninkryk|Britsk]]
| berne = [[17 maaie]] [[1958]]
| berteplak = [[Londen]]
| stoarn =
| stjerplak =
| etnisiteit = {{ENGetn}}
| regionale identiteit =
| sjenre = Metal
| ynstrumint =
| sjongtaal = [[Ingelsk]]
| grutste hit(s) =
| jierren aktyf = [[1976]]–No
| prizen =
| webside =
}}
'''Paul Di'Anno''' (pseudonym fan '''Paul Andrews''') ([[Londen]], [[17 maaie]] [[1958]]) is in [[Ingelân|Ingelsk]] [[sjonger]]. Hy waard bekind as sjonger fan de band [[Iron Maiden]] ([[1977]] - [[1981]]), dêr't er ûntslein waard fanwegen syn oermjittige [[drugs]]- en [[Alkoholisme|drankgebrûk]] en oare omstannichheden. Nei syn Maiden karriêre hat Di'Anno yn de rin fan de jierren withoefolle albums útbrocht, sawol as solo-artyst as, as lid fan bands as [[Gogmagog]], [[Battlezone (band)|Battlezone]], [[Praying Mantis]], [[Killers]] en [[Rockfellas]].
== Diskografy ==
===Albums===
{| class="wikitable"
|- align="left"
! Album !! Utbrocht op !! Band !! Single(s)
|-
|Iron Maiden
|[[14 april]] [[1980]]
|rowspan=2|[[Iron Maiden]]
|Running Free,<br>Sanctuary
|-
|Killers
|[[2 febrewaris]] [[1981]]
|Twilight Zone,<br>Purgatory
|-
|Di'Anno
|[[1984]]
|Paul Di'Anno
|Flaming Heart,<br>Heartuser
|-
|Fighting Back
|[[1986]]
|rowspan=2|[[Battlezone (band)|Battlezone]]
|
|-
|Children of Madness
|[[1987]]
|
|-
|Murder One
|[[1992]]
|rowspan=2|[[Killers]]
|
|-
|Menace to Society
|oktober [[1994]]
|
|-
|The Worlds First Iron Man
|april [[1997]]
|Paul Di'Anno
|
|}
{{Boarnen|boarnefernijing=
{{reflist}}
* [https://www.metal-archives.com/artists/Paul_Di%27Anno/124 Metal Archives]
}}
{{DEFAULTSORT:Di'Anno, Paul}}
[[Kategory:Ingelsk sjonger]]
[[Kategory:Ingelsk metal-artyst]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1958]]
[[Kategory:Iron Maiden]]
lvq07ykjmxbqjoneh452t0ggepvnldd
1086395
1086378
2022-08-05T19:40:22Z
FreyaSport
40716
/* Albums */ [[]]
wikitext
text/x-wiki
{{Sjonger of muzikant
| ôfbylding = DiAnno (cropped).jpg
| ôfbyldingstekst = Paul Di'Anno yn 2008
| ôfbyldingsbreedte =
| echte namme = Paul Andrews
| nasjonaliteit = [[File:Flag of the United Kingdom.svg|border|20px]] [[Feriene Keninkryk|Britsk]]
| berne = [[17 maaie]] [[1958]]
| berteplak = [[Londen]]
| stoarn =
| stjerplak =
| etnisiteit = {{ENGetn}}
| regionale identiteit =
| sjenre = Metal
| ynstrumint =
| sjongtaal = [[Ingelsk]]
| grutste hit(s) =
| jierren aktyf = [[1976]]–No
| prizen =
| webside =
}}
'''Paul Di'Anno''' (pseudonym fan '''Paul Andrews''') ([[Londen]], [[17 maaie]] [[1958]]) is in [[Ingelân|Ingelsk]] [[sjonger]]. Hy waard bekind as sjonger fan de band [[Iron Maiden]] ([[1977]] - [[1981]]), dêr't er ûntslein waard fanwegen syn oermjittige [[drugs]]- en [[Alkoholisme|drankgebrûk]] en oare omstannichheden. Nei syn Maiden karriêre hat Di'Anno yn de rin fan de jierren withoefolle albums útbrocht, sawol as solo-artyst as, as lid fan bands as [[Gogmagog]], [[Battlezone (band)|Battlezone]], [[Praying Mantis]], [[Killers]] en [[Rockfellas]].
== Diskografy ==
===Albums===
{| class="wikitable"
|- align="left"
! Album !! Utbrocht op !! Band !! Single(s)
|-
|[[Iron Maiden (album)|Iron Maiden]]
|[[14 april]] [[1980]]
|rowspan=2|[[Iron Maiden]]
|Running Free,<br>Sanctuary
|-
|[[Killers (album fan Iron Maiden)|Killers]]
|[[2 febrewaris]] [[1981]]
|Twilight Zone,<br>Purgatory
|-
|Di'Anno
|[[1984]]
|Paul Di'Anno
|Flaming Heart,<br>Heartuser
|-
|Fighting Back
|[[1986]]
|rowspan=2|[[Battlezone (band)|Battlezone]]
|
|-
|Children of Madness
|[[1987]]
|
|-
|Murder One
|[[1992]]
|rowspan=2|[[Killers]]
|
|-
|Menace to Society
|oktober [[1994]]
|
|-
|The Worlds First Iron Man
|april [[1997]]
|Paul Di'Anno
|
|}
{{Boarnen|boarnefernijing=
{{reflist}}
* [https://www.metal-archives.com/artists/Paul_Di%27Anno/124 Metal Archives]
}}
{{DEFAULTSORT:Di'Anno, Paul}}
[[Kategory:Ingelsk sjonger]]
[[Kategory:Ingelsk metal-artyst]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1958]]
[[Kategory:Iron Maiden]]
iftn3aw9dstgiao0oaw8p7q5po8doy7
1086642
1086395
2022-08-05T21:42:38Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Albums */ kt
wikitext
text/x-wiki
{{Sjonger of muzikant
| ôfbylding = DiAnno (cropped).jpg
| ôfbyldingstekst = Paul Di'Anno yn 2008
| ôfbyldingsbreedte =
| echte namme = Paul Andrews
| nasjonaliteit = [[File:Flag of the United Kingdom.svg|border|20px]] [[Feriene Keninkryk|Britsk]]
| berne = [[17 maaie]] [[1958]]
| berteplak = [[Londen]]
| stoarn =
| stjerplak =
| etnisiteit = {{ENGetn}}
| regionale identiteit =
| sjenre = Metal
| ynstrumint =
| sjongtaal = [[Ingelsk]]
| grutste hit(s) =
| jierren aktyf = [[1976]]–No
| prizen =
| webside =
}}
'''Paul Di'Anno''' (pseudonym fan '''Paul Andrews''') ([[Londen]], [[17 maaie]] [[1958]]) is in [[Ingelân|Ingelsk]] [[sjonger]]. Hy waard bekind as sjonger fan de band [[Iron Maiden]] ([[1977]] - [[1981]]), dêr't er ûntslein waard fanwegen syn oermjittige [[drugs]]- en [[Alkoholisme|drankgebrûk]] en oare omstannichheden. Nei syn Maiden karriêre hat Di'Anno yn de rin fan de jierren withoefolle albums útbrocht, sawol as solo-artyst as, as lid fan bands as [[Gogmagog]], [[Battlezone (band)|Battlezone]], [[Praying Mantis]], [[Killers]] en [[Rockfellas]].
== Diskografy ==
===Albums===
{| class="wikitable"
|- align="left"
! Album !! Utbrocht op !! Band !! Single(s)
|-
|[[Iron Maiden (album)|Iron Maiden]]
|[[14 april]] [[1980]]
|rowspan=2|[[Iron Maiden]]
|Running Free,<br>Sanctuary
|-
|[[Killers (album fan Iron Maiden)|Killers]]
|[[2 febrewaris]] [[1981]]
|Twilight Zone,<br>Purgatory
|-
|Di'Anno
|[[1984]]
|Paul Di'Anno
|Flaming Heart,<br>Heartuser
|-
|Fighting Back
|[[1986]]
|rowspan=2|[[Battlezone (band)|Battlezone]]
|
|-
|Children of Madness
|[[1987]]
|
|-
|Murder One
|[[1992]]
|rowspan=2|[[Killers]]
|
|-
|Menace to Society
|oktober [[1994]]
|
|-
|The Worlds First Iron Man
|april [[1997]]
|Paul Di'Anno
|
|}
{{Boarnen|boarnefernijing=
{{reflist}}
* [https://www.metal-archives.com/artists/Paul_Di%27Anno/124 Metal Archives]
}}
{{DEFAULTSORT:Di'Anno, Paul}}
[[Kategory:Ingelsk sjonger]]
[[Kategory:Ingelsk metalartyst]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1958]]
[[Kategory:Iron Maiden]]
bdhgyu4nz1uslmb0lxty2ul4e1ubbrl
Arjen Anthony Lucassen
0
156560
1086618
1068839
2022-08-05T21:35:50Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
kt
wikitext
text/x-wiki
{{Sjonger of muzikant
| ôfbylding = Arjen Anthony Lucassen sign session.jpg
| ôfbyldingstekst = Arjen Anthony Lucassen (2006)
| ôfbyldingsbreedte =
| echte namme = Arjen Anthony Lucassen
| nasjonaliteit = {{NEDnasj}}
| berne = [[3 april]] [[1960]]
| berteplak = [[Hilfertsom]]
| stoarn =
| stjerplak =
| etnisiteit =
| regionale identiteit =
| sjenre = Metal
| ynstrumint = Gitaar,<Br>Basgitaar,<Br>Mandoline,<br>banjo,<br>Synthesizer,<br>hammondoargel,<br>mellotron
| sjongtaal =
| grutste hit(s) =
| jierren aktyf = [[1981]]-no
| prizen =
| webside = [https://www.arjenlucassen.com/ arjenlucassen.com]
}}
'''Arjen Anthony Lucassen''' ([[Hilfertsom]], [[3 april]] [[1960]]) is in [[Nederlân|Nederlânske]] multy-instrumintalist.
Lucassen groeide op yn [[De Haach]] en wie in skoftke gitarist by de Haachske band [[Bodine (band)|Bodine]]. Mar nei 't er út de Rânestêd wei nei [[Noard-Brabân]] ferhuze, bruts er definityf troch as gitarist by de Waalwijkse band [[Vengeance (band)|Vengeance]]. Nei't er út Vengeance stapt giet Lucassen solo en begjint er oan syn earste njonkenprojekt [[Ayreon]]. dernei folgje. [[Ambeon (projekt)|Ambeon]], ([[2000]]), [[Star One (projekt)|Star One]] ([[2002]]), [[Stream Of Passion]] <small>''(band)''</small> ([[2005]]), [[Guilt Machine (projekt)|Guilt Machine]] ([[2009]]) en [[The Gentle Storm (projekt)|The Gentle Storm]] ([[2015]]). Arjen Lucassen treed mar selden op.
== Diskografy ==
===Albums===
{| class="wikitable"
|- align="left"
! Album !! Utbrocht op !! Band !! Single(s)
|-
|Bold as Brass
|[[1982]]
|rowspan=2|[[Bodine (band)|Bodine]]
|Regular Rocker
|-
|Three Times Running
|[[1983]]
|Shout
|-
|Vengeance
|[[24 septimber]] [[1984]]
|rowspan=4|[[Vengeance (band)|Vengeance]]
|Prisoners of the Night,<br>You Took Me by Surprise,<br>
|-
|We Have Ways to Make You Rock
|[[7 april]] [[1986]]
|May Heaven Strike Me Down
|-
|Take It or Leave It
|[[4 septimber]] [[1987]]
|Ain't Gonna Take You Home,<br>Looks of a Winner
|-
|Arabia
|[[1989]]
|Arabia
|-
|Pools of Sorrow ~ Waves of Joy
|[[1993]]
|Arjen Anthony Lucassen
|Best of Friends,<br>Midnight Train,<br>Little Miss Understood
|-
|The Last of the Fallen Heroes
|[[21 septimber]] [[1994]]
|[[Vengeance (band)|Vengeance]]
|As the Last Teardrop Falls
|-
|The Final Experiment
|[[27 oktober]] [[1995]]
|rowspan=2|[[Ayreon]]
|Sail Away to Avalon
|-
|Actual Fantasy
|[[23 oktober]] [[1996]]
|The Stranger from Within
|-
|Strange Hobby
|[[21 novimber]] [[1996]]
|Arjen Anthony Lucassen
|Pictures of Matchstick Men <small>''([[Status Quo]] cover)''</small>
|-
|Back from Flight 19
|[[27 septimber]] [[1997]]
|[[Vengeance (band)|Vengeance]]
|Planet Zilch
|-
|Into the Electric Castle<br>(A Space Opera)
|[[30 augustus]] [[1998]]
|rowspan=3|[[Ayreon]]
|
|-
|The Universal Migrator Part I:<br>The Dream Sequencer
|[[20 juny]] [[2000]]
|Temple of the Cat
|-
|The Universal Migrator Part II:<br>Flight of the Migrator
|[[20 july]] [[2000]]
|
|-
|Fate of a Dreamer
|[[30 maaie]] [[2001]]
|[[Ambeon (projekt)|Ambeon]]
|Cold Metal
|-
|Space Metal
|[[21 maaie]] [[2002]]
|[[Star One (projekt)|Star One]]
|
|-
|The Human Equation
|[[24 maaie]] [[2004]]
|[[Ayreon]]
|Day Eleven: Love,<br>Day Sixteen: Loser
|-
|Embrace the Storm
|[[24 oktober]] [[2005]]
|[[Stream Of Passion]]
|Wherever You Are,<br>Out in the Real World
|-
|01011001
|[[28 jannewaris]] [[2008]]
|[[Ayreon]]
|-
|On This Perfect Day
|[[28 augustus]] [[2009]]
|[[Guilt Machine (projekt)|Guilt Machine]]
|
|-
|Victims of the Modern Age
|[[1 novimber]] [[2010]]
|[[Star One (projekt)|Star One]]
|
|-
|Lost in the New Real
|[[23 april]] [[2012]]
|Arjen Anthony Lucassen
|Pink Beatles in a Purple Zeppelin
|-
|The Theory of Everything
|[[28 oktober]] [[2013]]
|[[Ayreon]]
|
|-
|The Diary
|[[20 maart]] [[2015]]
|[[The Gentle Storm (projekt)|The Gentle Storm]]
|Heart of Amsterdam
|-
|The Aspie Project
|[[7 april]] [[2016]]
|[[Computer Mind (projekt)|Computer Mind]]
|
|-
|The Source
|[[28 april]] [[2017]]
|rowspan=2|[[Ayreon]]
|
|-
|Transitus
|[[25 septimber]] [[2020]]
|This Human Equation
|-
|Revel in Time
|[[18 febrewaris]] [[2022]]
|[[Star One (projekt)|Star One]]
| Lost Children of the Universe,<br>Fate of Man,<br>Prescient
|}
{{Boarnen|boarnefernijing=
{{reflist}}
* [https://www.metal-archives.com/artists/Arjen_Anthony_Lucassen/5632 Metal Archives]
* [https://www.muziekencyclopedie.nl/action/entry/Arjen+Lucassen muziekencyclopedie]
* [https://www.bd.nl/brabant/hier-in-brabant-maakt-kluizenaar-ayreon-de-beste-rockopera-s-ter-wereld~a4b29311 Hier in Brabant maakt kluizenaar Ayreon ‘de beste rockopera's ter wereld’ BD 06-09-2020]
}}
{{DEFAULTSORT:Lucassen, Arjen}}
[[Kategory:Nederlânsk gitarist]]
[[Kategory:Nederlânsk metalartyst]]
[[Kategory:Nederlânsk lietsjeskriuwer]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1960]]
7fynexssl9mer5xkvhe8kxvnbgla57d
Lahannya
0
156596
1086640
1068361
2022-08-05T21:42:02Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
kt
wikitext
text/x-wiki
{{Sjonger of muzikant
| ôfbylding = Lahannya-254-0039-f-hinnerk-ruemenapf-v01-i01-h2000.jpg
| ôfbyldingstekst = Lahannya (2009)
| ôfbyldingsbreedte =
| echte namme =
| nasjonaliteit = {{GBRnasj}}
| berne =
| berteplak =
| stoarn =
| stjerplak =
| etnisiteit = {{ENGetn}}
| regionale identiteit =
| sjenre = Metal
| ynstrumint =
| sjongtaal = [[Ingelsk]]
| grutste hit(s) =
| jierren aktyf = [[1998]]-no
| prizen =
| webside =
}}
'''Lahannya''' is in [[Feriene Keninkryk|Britsk]] [[Sjonger|sjongeres]] lietsjeskriuwer en dj, dy 't ek gastfokalen fersoarge hat foar [[Soman]], [[Combichrist]] en [[Greenhaus]]. Sûnt [[2005]] treedt se op mei har eigen band ûnder har eigen artistenamme De muzyk fan Lahannya kin omskreaun wurde as yndustriële rock mei in [[Gothic (muzyk)|gothic]] twist, in mjuks fan hurde rockriffs mei sfearyske elektroklanken en opswypkjende beats.
== Diskografy ==
===Albums===
{| class="wikitable"
|- align="left"
! Album !! Utbrocht op !! Band !! Single(s)
|-
|Shotgun Reality
|oktober [[2007]]
|rowspan=3|Lahannya
|
|-
|Defiance
|[[19 oktober]] [[2009]]
|
|-
|Dystopia
|[[2011]]
|
|}
[[Kategory:Ingelsk sjonger]]
[[Kategory:Ingelsk metalartyst]]
[[Kategory:Ingelsk lietsjeskriuwer]]
[[Kategory:Persoan berne yn de 20e iuw]]
px7te6smcq99lg6lha41725z1gfsi34
Alissa White-Gluz
0
156759
1086623
1069392
2022-08-05T21:37:04Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* As gastmuzikant */ kt
wikitext
text/x-wiki
{{Sjonger of muzikant
| ôfbylding = Arch Enemy - Wacken Open Air 2018-5520.jpg
| ôfbyldingstekst = Alissa White-Gluz (2018)
| ôfbyldingsbreedte =
| echte namme = Alissa White-Gluz
| nasjonaliteit = {{CANnasj}}
| berne = [[31 july]] [[1985]]
| berteplak = [[Montreal]]
| stoarn =
| stjerplak =
| etnisiteit = [[File:Flag of Israel.svg|border|20px]] [[Joaden|Joadsk]]<br>[[File:Flag of Lithuania.svg|border|20px]] [[Litouwers|Litousk]]
| regionale identiteit =
| sjenre = Metal
| ynstrumint =
| sjongtaal = [[Ingelsk]]
| grutste hit(s) = Stolen Life,<br>The World Is Yours,<br>The Eagle Flies Alone
| jierren aktyf = [[2004]]-no
| prizen =
| webside =
}}
'''Alissa White-Gluz''' ([[Montreal]], [[31 july]] [[1985]]) is in [[Kanada|Kanadeesk]] [[Sjonger|sjongeres]]. White-Gluz is foaral bekend as sjongeres fan de [[Sweden|Sweedske]] band [[Arch Enemy]], en earder wie se de sjongeres fan de Kanadeeske band [[The Agonist]]. Har fokale styl omfettet sawol [[Grunt|grunts]] as [[sjongstim|cleane sang]]. Hoewol 't se benammen aktyf is mei death metal en metalcore band, is se ek geregeld te hearren as gast-muzykkant by powermetal, symfoanyske metal en deathcore bands, lykas [[Kamelot]], [[Delain]], [[Carnifex]] en [[Powerwolf]], en trede se live op mei [[Nightwish]] en [[Tarja Turunen]].
==Karriêre==
===The Agonist (2004-2014)===
Yn [[2004]], White-Gluz foarme The Agonist mei gitarist [[Danny Marino]] en bassist [[Chris Kells]] yn Montreal, [[Kebek (provinsje)|Kebek]], Kanada. Se brocht trije albums út mei dizze band. White-Gluz ferliet de Agonist yn de maitiid fan [[2014]] nei 't har de rol as sjongeres foar Arch Enemy as ferfangster fan [[Agnela Gossow]] oanbean wie.
===Arch Enemy (2014-No)===
[[17 maart]] [[2014]] kundige Arch Enemy oan dat Alissa harren eardere sjongeres Angela Gossow ferfange soe. Mei Arch Enemy hat White-Gluz yntusken trije studioalbums en twa live-albums útbrocht.
===Solo karriêre===
Yn [[2016]] tekene Alissa mei platenlabel Napalm Records in kontrakt foar it útbringen fan in solo album, hjir hat se in oantal jieren oan wurke mar ein [[2022]] begjin [[2023]] sil it album ''Alissa'' útkomme.
==Priveelibben==
White-Gluz waard berne yn Montreal, Kebek, Kanada, as de twadde yn in gesin fan trije. Har pake en beppe oerlibben yn de [[Twadde Wrâldkriich]] konsintraasjkekampen. Harren ûnderfiningen yn de kampen soene de ynspiraasje foarmje foar it liet, ''First Day in Hell''. Allisa White-Gluz is al jierren aktyf als bistenrjochten-aktiviste. Alissa hat sûnt 2014 in relaasje mei gitarist [[Paul Caiafa|Doyle Wolfgang von Frankenstein]], fan de [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[punk]] band [[Misfits]]. Har âldste suster [[Jasamine White-Gluz]] is ek sjongeres en sjongt by de Kanadeeske band indierockband [[No Joy]].
== Diskografy ==
===Albums===
{| class="wikitable"
|- align="left"
! Album !! Utbrocht op !! Band !! Single(s)
|-
|Once Only Imagined
|[[14 augustus]] [[2007]]
|rowspan=3|[[The Agonist]]
|Business Suits and Combat Boots
|-
|Lullabies for the Dormant Mind
|[[23 febrewaris]] [[2009]]
|And Their Eulogies Sang Me to Sleep,<br>Birds Elope With the Sun,<br>Thank You, Pain
|-
|Prisoners
|[[4 juny]] [[2012]]
|Ideomotor,<br>Panophobia
|-
|War Eternal
|[[4 juny]] [[2014]]
|rowspan=3|[[Arch Enemy]]
|War Eternal,<br>As the Pages Burn,<br>You Will Know My Name,<br>No More Regrets,<br>Stolen Life,<br>Avalanche
|-
|Will to Power
|[[8 septimber]] [[2017]]
|The World is Yours,<br>The Eagle Flies Alone,<br>The Race,<br>Reason To Believe
|-
|Deceivers
|[[29 july]] [[2022]]
|Deceiver, Deceiver,<br>House of Mirrors,<br>Handshake with Hell
|}
===As gastmuzikant===
{| class="wikitable"
|- align="left"
! Single(s) !! Album !! Utbrocht yn !! Mei band
|-
|The Sword
|Profugus Mortis
|[[2009]]
|[[Blackguard]]
|-
|Sacrimony (Angel of Afterlife)
|Silverthorn
|[[2012]]
|rowspan=2|[[Kamelot]]
|-
|Liar Liar (Wasteland Monarchy),<br>Revolution
|Haven
|[[2015]]
|-
|The Tragedy Of The Commons
|The Human Contradiction
|[[2014]]
|rowspan=2|[[Delain]]
|-
|Hands of Gold
| Moonbathers
|[[2016]]
|-
|We Rock
|Metal Allegiance
|[[2015]]
|rowspan=2|[[Metal Allegiance]]
|-
|Life in the Fast Lane
|Fallen Heroes
|[[2016]]
|-
|The Ocean's Heart
|Gravity
|[[2016]]
|[[Caliban]]
|-
|Demons in You
|The Shadow Self
|[[2016]]
|[[Tarja Turunen]]
|-
|Leaves In The Stream
|Heart-Shaped Wound
|[[2017]]
|[[Aurelio Voltaire]]
|-
|Black Widow's Web
|ØMNI
|[[2018]]
|[[Angra]]
|-
|Dead Hearts (Love Thy Enemy)
|For the Love of Metal
|[[2018]]
|[[Dee Snider]]
|-
|Stålfågel
|Verkligheten
|[[2019]]
|[[Soilwork]]
|-
|The Truth Is Dead
|Anesthetic
|[[2019]]
|[[Mark Morton]]
|-
|No Light Shall Save Us
|World War X
|[[2019]]
|[[Carnifex]]
|-
|Beginning of the End
|The New Normal
|[[2019]]
|[[Kane Roberts]]
|-
|Distortion
|Metal Galaxy
|[[2019]]
|[[Babymetal]]
|-
|Demons Are a Girl's Best Friend
|Call of the Wild<br><small>''Missa Cantorem''</small>
|[[2021]]
|[[Powerwolf]]
|-
|Lizzie
|Tales from Six Feet Under
|[[2021]]
|[[Charlotte Wessels]]
|}
{{DEFAULTSORT:White-Gluz, Alissa}}
[[Kategory:Kanadeesk sjonger]]
[[Kategory:Kanadeesk metalartyst]]
[[Kategory:Kanadeesk lietsjeskriuwer]]
[[Kategory:Ingelsktalich Kebekaansk persoan]]
[[Kategory:Kanadeesk persoan fan Joadsk komôf]]
[[Kategory:Kanadeesk persoan fan Litousk komôf]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1985]]
h275czhb1391k7ulifmmz50cwjmbhsl
Doro Pesch
0
156773
1086631
1079672
2022-08-05T21:39:23Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* As gastmuzikant */ kt
wikitext
text/x-wiki
{{Sjonger of muzikant
| ôfbylding = Doro Pesch – Wacken Open Air 2014 04.jpg
| ôfbyldingstekst = Doro Pesch (2014)
| ôfbyldingsbreedte =
| echte namme = Dorothee Pesch
| nasjonaliteit = {{GERnasj}}
| berne = [[3 juny]] [[1964]]
| berteplak = [[Düsseldorf]]
| stoarn =
| stjerplak =
| etnisiteit =
| regionale identiteit =
| sjenre = Metal
| ynstrumint =
| sjongtaal = [[Ingelsk]] & [[Dútsk]]
| grutste hit(s) =
| jierren aktyf = [[1980]]-no
| prizen =
| webside =
}}
'''Doro Pesch''' berne as '''Dorothee Pesch''' ([[Düsseldorf]], [[3 juny]] [[1964]]) is in [[Dútslân|Dútske]] [[Sjonger|sjongeres]]. Pesch is foaral bekend as sjongeres fan de bands [[Warlock (band)|Warlock]] en Doro.
==Karriêre==
Yn [[1980]] begûn Doro as sjongeres by de [[Rockmuzyk|rock]]band Snakebite. Nei't Snakebite útinoar gie, wie Doro ien fan de oprjochters fan de [[metal]]band Warlock.
===Warlock (1982–1988)===
Yn [[1982]], Pesch foarme Warlock mei gitarist [[Michael Bastian]], bassist [[Frank Rittel]] en drummer [[Thomas Franke]] yn Düsseldorf, [[Noardryn-Westfalen]], Dútslân. Se brocht fjouwer albums út mei dizze band. Yn [[1988]] bleau Pesch as iennichst bandlid fan Warlock oer.
===Doro (band)===
Doro as band is in yn [[1989]] úntstiene fuortsetting fan de [[Dútslân|Dútske]] [[metal]]band Warlock. Doro woe earst de namme Warlock brûken bliuwe nei 't se ein jierren 80 útinoar giene, mar waard dêryn behindere troch de eardere platemaatskipij fan Warlock. De band brocht yn [[1989]] syn debútalbum ''Force Majeure'' út. De teksten fan de band gean benammen oer [[leafde]], [[krêft]] en [[oerwinning]]. Doro hat mei dizze band tretjin studio-albums en fiif live-albums útbrocht.
==Priveelibben==
Pesch waard berne yn Düsseldorf, Noardryn-Westfalen, Dútslân, as iennichst bêrn fan in frachtautosjauffeur. Doro Pesch is al jierren aktyf als aktiviste foar frouljesrjochten en sil ek nea echt [[Lear (stof)|learen]] klean drage, yn stee dêrfan hat se tidens de optredens klean fan [[keunstlear]] oan. Pesch wennet ôfwikseljend yn [[Feriene Steaten|Amearika]] en Dútslân, har hûs yn Amearika rekke yn [[2011]] slim skansearre troch [[orkaan]] Irene.
== Diskografy ==
===Albums===
{| class="wikitable"
|- align="left"
! Album !! Utbrocht op !! Band !! Single(s)
|-
|Burning the Witches
|[[1984]]
|rowspan=4|[[Warlock (band)|Warlock]]
|Without You
|-
|Hellbound
|[[29 maaie]] [[1985]]
|All Night
|-
|True as Steel
|[[21 augustus]] [[1986]]
|
|-
|Triumph and Agony
|[[29 septimber]] [[1987]]
|Für immer,<br>All We Are,<br>East Meets West
|-
|Force Majeure
|[[1 febrewaris]] [[1989]]
|rowspan=13|Doro
|A Whiter Shade of Pale <small>''([[Procol Harum]] cover)''</small>,<br>Hard Times
|-
|Doro
|[[25 septimber]] [[1990]]
|Unholy Love
|-
|True at Heart
|[[4 augustus]] [[1991]]
|Cool Love,<br>Fall for Me Again,<br>I'll Make It on My Own
|-
|Angels Never Die
|[[22 febrewaris]] [[1993]]
|Enough for You,<br>Bad Blood,<br>Last Day of My Life,<br>Alles Ist Gut
|-
|Machine II Machine
|maart [[1995]]
|Ceremony,<br>In Freiheit Stirbt Mein Herz
|-
|Love Me in Black
|[[28 maaie]] [[1998]]
|Do You Like It,<br>Long Way Home
|-
|Calling the Wild
|[[1 septimber]] [[2000]]
|Burn It Up,<br>Ich Will Alles,<br>White Wedding <small>''([[Billy Idol]] cover)''</small>
|-
|Fight
|[[19 augustus]] [[2002]]
|Fight <small>''(mei [[Peter Steele]])''</small>
|-
|Classic Diamonds
|[[20 septimber]] [[2004]]
|
|-
|Warrior Soul
|[[24 maart]] [[2006]]
|
|-
|Fear No Evil
|[[23 jannewaris]] [[2009]]
|
|-
|Raise Your Fist
|[[19 oktober]] [[2012]]
|
|-
|Forever Warriors, Forever United
|[[17 augustus]] [[2018]]
|
|}
===As gastmuzikant===
{| class="wikitable"
|- align="left"
! Single(s) !! Album !! Utbrocht yn !! Mei band
|-
|Taste of Taboo
|Paradise Now
|[[1997]]
|[[Die Krupps]]
|-
|Burning the Witches <small>''([[Warlock (band)|Warlock]] cover)''</small>
|That's Metal Lesson I - Bleed for the Gods
|[[2001]]
|[[Powergod]]
|-
|Dancing with an Angel
|Man and Machine
|[[2002]]
|[[U.D.O.]]
|-
|Belive in Your Self
|rowspan=2|Sevens
|rowspan=2|[[2004]]
|rowspan=2|[[Seven (band)|Seven]]
|-
|Key to Our Dreams
|-
|The Alliance of Hellhoundz
|Inventor of Evil
|[[2005]]
|[[Destruction]]
|-
|Earp's Vendetta
|rowspan=2|The Legend and the Truth
|rowspan=3|[[2006]]
|rowspan=2|[[Dezperadoz]]
|-
|Echoes of Eternity
|-
|White Christmas
|A Twisted Christmas
|[[Twisted Sister]]
|-
|Who I Am
|After Forever
|[[2007]]
|[[After Forever]]
|-
|20 Years Anniversary Song
|Utopia
|rowspan=2|[[2009]]
|[[Axxis (band)|Axxis]]
|-
|A Dream That Cannot Be
|Jomsviking
|[[Amon Amarth (band)|Amon Amarth]]
|-
|Hit and Run <small>''(Duet Version)''</small>
|Hit and Run: Revisited
|rowspan=2|[[2011]]
|[[Girlschool (band)|Girlschool]]
|-
|Victoria
|All Beauty Must Die
|[[Krypteria]]
|-
|The Metal Ladyboy
|A Girl Called Cerveza
|[[2012]]
|[[Tankard]]
|-
|Crushing Room
|Secret Garden
|[[2014]]
|[[Angra (band)|Angra]]
|-
|Leigh Woods
|Impetuous Desire
|[[2017]]
|[[Sam Russell]]
|-
|Freewheel Burning <small>''([[Judas Priest]] cover)''</small>
|rowspan=4|No Cover
|rowspan=5|[[2020]]
|rowspan=4|[[David Ellefson|Ellefson]]
|-
|Love Hurts <small>''([[The Everly Brothers]] cover)''</small>
|-
|Love Me Like a Reptile <small>''([[Motörhead]] cover)''</small>
|-
|Sheer Heart Attack <small>''([[Queen (band)|Queen]] cover)''</small>
|-
|Feliz Navidad <small>''(Barbuda Relief and Recovery Charity ferzje)''</small>
|From Spirits and Ghosts (Score for a Dark Christmas)
|[[Tarja Turunen|Tarja]]
|-
|Where the Wild Wolves Have Gone
|Missa Cantorem (Call of the Wild)
|[[2021]]
|[[Powerwolf]]
|-
|Béowulf Is Mín Nama
|Era Metallum
|[[2022]]
|[[Corvus Corax]]
|}
{{Boarnen|boarnefernijing=
{{reflist}}
* [https://www.metal-archives.com/artists/Doro_Pesch/5999 Metal Archives, Doro Pesch]
* [https://www.metal-archives.com/bands/Doro/4220 Metal Archives, Doro]
}}
{{DEFAULTSORT:Pesch, Doro}}
[[Kategory:Dútsk sjonger]]
[[Kategory:Dútsk metalartyst]]
[[Kategory:Dútsk lietsjeskriuwer]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1964]]
02po19k5ktokeqq9m8csbyaevjp35fk
Kategory:Dútsk metalartyst
14
156774
1086632
1069445
2022-08-05T21:39:39Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
kt
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Metalartyst|Dutsk]]
[[Kategory:Dútsk muzikant|Metalartyst]]
[[Kategory:Dútsk sjonger|Metalartyst]]
19nu4qlmuqlc3jrtobryy85pas133d5
1086633
1086632
2022-08-05T21:39:46Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Dútsk metal-artyst]] omneamd ta [[Kategory:Dútsk metalartyst]]: red
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Metalartyst|Dutsk]]
[[Kategory:Dútsk muzikant|Metalartyst]]
[[Kategory:Dútsk sjonger|Metalartyst]]
19nu4qlmuqlc3jrtobryy85pas133d5
Kategory:Film oer soul
14
156882
1086713
1069875
2022-08-05T22:00:17Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
kt
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Film oer muzyk en muzikanten|Soul]]
[[Kategory:Soul]]
10utabd2k6u4yl0dbau805fzr49llyw
Alexi Laiho
0
156932
1086627
1070234
2022-08-05T21:38:40Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
kt
wikitext
text/x-wiki
{{Sjonger of muzikant
| ôfbylding = Provinssirock 20130615 - Children of Bodom - 44.jpg
| ôfbyldingstekst = Alexi Laiho yn (2013)
| ôfbyldingsbreedte =
| echte namme = Markku Uula Aleksi Laiho
| nasjonaliteit = {{FINnasj}}
| berne = [[8 april]] [[1979]]
| berteplak = [[Espoo]]
| stoarn = [[29 desimber]] [[2020]]
| stjerplak = [[Helsinki]]
| etnisiteit =
| regionale identiteit =
| sjenre = Metal
| ynstrumint = Gitaar,<br>Fioele
| sjongtaal = [[Ingelsk]]
| grutste hit(s) = Needled 24/7,<br>You're Better Off Dead!,<br>Hate Me!
| jierren aktyf = [[1993]]–[[2020]]
| prizen =
| webside =
}}
'''Alexi Laiho''' (berne as '''Markku Uula Aleksi Laiho''') ([[Espoo]], [[8 april]] [[1979]] – [[Helsinki]], [[29 desimber]] [[2020]]) bynamme ''Wildchild'' wie in [[Finlân|Finsk]] [[gitarist]] en [[sjonger]]. Hy waard benammen bekend fan de band [[Children of Bodom]], Laiho wie ek de gitarist fan [[Sinergy]], de Finske [[punk]]band [[Kylähullut]] en wie twa jier lid fan de band [[Impaled Nazarene]]. Alexi Laiho stie bekend om syn tige rappe manier fan gitaarspyljen.
==Karriêre==
Alexi begûn as jong jonkje mei [[fioele]] spiljen, as jonge puber gie er oer op [[gitaar]]. Hy folge in oplieding oan de pop- en jazz[[konservatoarium]] yn [[Oulunkylä]], dy't er net ôfmakke om te gean libjen fan de muzyk. Hy begûn by in tige eksperimintele band mei de namme T.O.L.K. Hjirnei rjochte hy yn [[1993]] mei drummer [[Jaska Raatikainen]] dy't er al fan jongs ôf oan koe de band Inearthed op yn [[1997]] waard de namme fan dizze band feroare yn Children of Bodom. Mei Children Of Bodom brocht Laiho tusken 1997 en [[2019]] tsien studio-albums en fjouwer live-albums út.
Njonken Children of Bodom wie Laiho ek fan 1997 oant en mei [[2011]] ek gitarist by Sinergy de band fan syn freondinne [[Kimberly Goss]], mei Sinergy brocht er trije albums út. Yn [[2004]] wie Laiho ien fan de oprjochters fan de Finsktalige punkband Kylähullut mei dizze band brocht er twa albums út. Kylähullut hâld nei de dea fan drummer [[Tonmi Lillman]] yn [[2012]] op fan bestean. Twa jier lang ''([[1998]]-[[2000]])'' wie Alexi lid fan de band Impaled Nazarene en brocht hjirmei ien album út.
Hy wie ek in tal kearen ynfaller by live-optredens fan [[Dark Tranquillity]] en [[Hypocrisy]] en gastmuzikant by in ferskaat oan bands lykas [[Annihilator]] en [[Death Angel]].
Nei't Children of Bodom ophâld fan bestean yn 2019 rjochte Laiho tegearre gitarist [[Daniel Freyberg]] de band Bodom After Midnight op. Mar ta in folsleinalbum is it nea kaam, Alexi Laiho ferstoar nei't der noch mar krekt trije nûmers opnaam wiene <ref>[https://arrowlordsofmetal.nl/bodom-after-midnight-has-no-leftover-material/ ALEXI LAIHO's BODOM AFTER MIDNIGHT has no leftover material: 'there was no more songs written']</ref>.
==Priveelibben==
Yn [[2002]] boaske Laiho mei Kimberly Goss sjongeres fan de band Sinergy. Hja giene yn hja útinoar mar nei it ferstjerren fan Laiho die bliken dat se nea wetmjittich skeiden wiene. In tal jierren nei it beïnigjen fan de relaasje mei Goss, ferloofde Laiho him mei [[Kelli Wright]] in Public Relations manager út [[Austraalje (lân)|Austraalje]] hy boaske mei har yn [[2017]] trochmiddel fan in tradisjonele [[hantfêsting]]sritueel mar boaske mei har net foar de wet.
Laiho hie in lange skiednis fan [[Alkoholisme|drankswietens]], hie wie jierrenlang in mear as stevige drinker mar fermindere it drinken yn [[2013]] flink nei't er in tal sûnensproblemen ûntwikkele hie. Op [[4 jannewaris]] [[2021]] waard fia de websiden fan Children of Bodom en Bodom after Midnight bekend dat Alexi Laiho in wike earder op [[29 desimber]] [[2020]] ferstoarn wie, oan nei wat letter die bliken alkohol relatearre leveroandwanning en in ûntstekking oan syn [[pankreäs]], Laiho blyk al jierren slim siik west te hawwen<ref>[https://arrowlordsofmetal.nl/alexi-laiho-official-cause-of-death-revealed/ ALEXI LAIHO: official cause of death revealed]</ref>.
== Diskografy ==
[[Ofbyld:Masters of Rock 2007 - Children of Bodom - Alexi Laiho - 02.jpg|thumb|right|160px|Laiho yn 2007]]
===Albums===
{| class="wikitable"
|- align="left"
! Album !! Utbrocht op !! Band !! Single(s)
|-
|Something Wild
|[[16 novimber]] [[1997]]
|rowspan=2|[[Children of Bodom]]
|
|-
|Hatebreeder
|[[26 april]] [[1999]]
|Children of Bodom,<br>Downfall
|-
|Beware the Heavens
|[[21 juny]] [[1999]]
|[[Sinergy]]
|
|-
|Nihil
|[[16 juny]] [[2000]]
|[[Impaled Nazarene]]
|
|-
|Follow the Reaper
|[[30 oktober]] [[2000]]
|rowspan=2|[[Children of Bodom]]
|Hate Me!
|-
|Hate Crew Deathroll
|[[6 jannewaris]] [[2003]]
|You're Better Off Dead,<br>Needled 24/7
|-
|To Hell and Back
|[[26 juny]] [[2000]]
|rowspan=2|[[Sinergy]]
|
|-
|Suicide by My Side
|[[14 jannewaris]] [[2002]]
|
|-
|Turpa täynnä
|[[26 jannewaris]] [[2005]]
|[[Kylähullut]]
|
|-
|Are You Dead Yet?
|[[14 septimber]] [[2005]]
|[[Children of Bodom]]
|Trashed, Lost & Strungout,<br>In Your Face
|-
|Peräaukko sivistyksessä
|[[28 novimber]] [[2007]]
|[[Kylähullut]]
|
|-
|Blooddrunk
|[[9 april]] [[2008]]
|rowspan=5|[[Children of Bodom]]
|Blooddrunk,<br>Hellhounds on My Trail,<br>Smile Pretty for the Devil
|-
|Relentless Reckless Forever
|[[9 maart]] [[2011]]
|Shovel Knockout,<br>Was It Worth It?,<br>Roundtrip to Hell and Back
|-
|Halo of Blood
|[[6 juny]] [[2013]]
|Transference,<br>Your Days Are Numbered,<br>Scream For Silence
|-
|I Worship Chaos
|[[2 oktober]] [[2015]]
|Morrigan,<br>I Worship Chaos
|-
|Hexed
|[[8 maart]] [[2019]]
|Under Grass and Clover,<br>This Road,<br>Platitudes and Barren Words,<br>Hecate's Nightmare
|-
|''Paint the Sky with Blood''
|''[[23 april]] [[2021]]''
|''Bodom After Midnight''
|
|}
{{Boarnen|boarnefernijing=
{{reflist}}
* [https://www.metal-archives.com/artists/Alexi_Laiho/2009 Metal Archives]
}}
{{DEFAULTSORT:Laiho, Alexi}}
[[Kategory:Finsk sjonger]]
[[Kategory:Finsk gitarist]]
[[Kategory:Finsk metalartyst]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1979]]
[[Kategory:Persoan stoarn yn 2020]]
94rl3158znjhbslfkkdwmljr16sro92
Kategory:Finsk metalartyst
14
156933
1086628
1070177
2022-08-05T21:38:54Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
kt
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Metalartyst]]
[[Kategory:Finsk muzikant|Metalartyst]]
[[Kategory:Finsk sjonger|Metalartyst]]
ouhex3gk6bjxicx79l3vt78kq7d1vb8
1086629
1086628
2022-08-05T21:39:02Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Finsk metal-artyst]] omneamd ta [[Kategory:Finsk metalartyst]]: red
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Metalartyst]]
[[Kategory:Finsk muzikant|Metalartyst]]
[[Kategory:Finsk sjonger|Metalartyst]]
ouhex3gk6bjxicx79l3vt78kq7d1vb8
Cliff Burton
0
157082
1086650
1071663
2022-08-05T21:44:27Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
kt
wikitext
text/x-wiki
{{Sjonger of muzikant
| ôfbylding = Cliff Burton - by Fruggo.jpg
| ôfbyldingstekst = Monumint ta neitins oan Cliff Burton yn Sweden.
| ôfbyldingsbreedte =
| echte namme = Clifford Lee Burton
| nasjonaliteit = {{USAnasj}}
| berne = [[10 febrewaris]] [[1962]]
| berteplak = [[Castro Valley]], [[Kalifornje]]
| stoarn = [[27 septimber]] [[1986]]
| stjerplak = [[Dörarp]], [[Sweden]]
| etnisiteit =
| regionale identiteit =
| sjenre = Metal
| ynstrumint = Basgitaar
| sjongtaal =
| grutste hit(s) = [[Master of Puppets (nûmer)|Master of Puppets]]
| jierren aktyf = [[1979]]–[[1986]]
| prizen =
| webside =
}}
'''Cliff Burton''' (berne as '''Clifford Lee Burton''') ([[Castro Valley]], [[10 febrewaris]] [[1962]] – [[Dörarp]], [[27 septimber]] [[1986]]) wie in [[Feriene Steaten|Amerikaansk]] [[bassist]]. Hy waard benammen bekend fan de band [[Metallica]]. Cliff Burton stie der bekend om dat er syn [[basgitaar]] bespile as in gitaar.
==Karriêre==
Cliff begûn as jong jonkje mei [[piano]] spyljen, as jonge puber gie er oer op [[basgitaar]]. Yn syn skoaltiid moete Burton [[Jim Martin (muzikant)|Jim Martin]] (dy't letter as gitarist aktyf wêze soe by de band [[Faith No More]]). Mei Martin begûn Burton syn earste band ''Agents Of Misfortune''. Yn [[1982]] waard Burton de bassist by de band [[Trauma (band)|Trauma]]. Dat aventoer by de band Trauma duorre net lang om't er nei in optreden troch de leden fan Metallica frege waard harren eardere bassist [[Ron McGovney]] te ferfangen. Mei Metallica soe er trije studio-albums opnimme.
==Ferstjerren==
Yn [[1986]] wie Burton op Toernee mei Metallica, wilens it Jeropeeske part fan de Damage, Inc. toernee, ta promoasje fan it album [[Master of Puppets (album)|Master of Puppets]], gie it mis. De bus fan Metallica rekke yn [[Sweden]] op 'e hichte fan it doarpke [[Dörarp]] belutsen by in slim ûngelok. Yn de iere moarn fan [[27 septimber]] 1986 bedarret de bus yn in slip, de sjauffeur rekke dêrtroch de macht oer it stjoer kwyt en de bus bedarre op syn kant. [[James Hetfield]], [[Kirk Hammett]] en [[Lars Ulrich]] komme mei de skrik frij mar Cliff dy't yn it boppeste bêd lei te sliepen rekke beknipe ûnder de bus, hy wie op slach dea. Cliff Burton waard 24 jier âld.
Ta neitins oan Cliff Burton is der yn [[2006]] by it doarpke Dörarp op 'e hichte fan it plak dêr't it ûngelok barde in monumint ûntbleate. Burton waard postúm mei syn mei-bandleden fan Metallica yn [[2009]] opnaam yn de Rock and Roll Hall of Fame.
== Diskografy ==
===Albums===
{| class="wikitable"
|- align="left"
! Album !! Utbrocht op !! Band !! Single(s)
|-
|[[Kill 'Em All (album)|Kill 'Em All]]
|[[25 july]] [[1983]]
|rowspan=3|[[Metallica]]
|[[Whiplash (liet)|Whiplash]],<br>Jump in the Fire
|-
|[[Ride the Lightning (album)|Ride the Lightning]]
|[[27 july]] [[1984]]
|[[Fade to Black]],<br>[[Creeping Death]],<br>[[For Whom the Bell Tolls (liet fan Metallica)|For Whom the Bell Tolls]]
|-
|[[Master of Puppets (album)|Master of Puppets]]
|[[3 maart]] [[1986]]
|[[Master of Puppets (liet)|Master of Puppets]]
|}
{{DEFAULTSORT:Burton, Cliff}}
[[Kategory:Metallica]]
[[Kategory:Amerikaansk bassist]]
[[Kategory:Amerikaansk metalartyst]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1962]]
[[Kategory:Persoan stoarn yn 1986]]
a9aueh729fazrvgu31imamt01v3qv2f
James Hetfield
0
157088
1086653
1071707
2022-08-05T21:45:11Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
kt
wikitext
text/x-wiki
{{Sjonger of muzikant
| ôfbylding = James Hetfield 2017.jpg
| ôfbyldingstekst = James Hetfield yn 2017
| ôfbyldingsbreedte =
| echte namme = James Alan Hetfield
| nasjonaliteit = {{USAnasj}}
| berne = [[3 augustus]] [[1963]]
| berteplak = [[Downey (Kalifornje)|Downey]]
| stoarn =
| stjerplak =
| etnisiteit =
| regionale identiteit =
| sjenre = [[Metal]]
| ynstrumint = [[Gitaar]]
| sjongtaal = [[Ingelsk]]
| grutste hit(s) = [[Master of Puppets (nûmer)|Master of Puppets]],<br>[[One (liet fan Metallica)|One]],<br>[[Enter Sandman]],<br>[[Nothing Else Matters]]
| jierren aktyf = [[1978]] - No
| prizen =
| webside =
}}
'''James Hetfield''' ([[Downey (Kalifornje)|Downey]], [[3 augustus]] [[1963]]) is in [[Feriene Steaten|Amerikaansk]] [[sjonger]] en [[gitarist]]. Hy is bekend as de sjonger fan [[Metallica]]. Hetfield en syn mei-bandleden waarden yn [[2009]] opnaam yn de Rock and Roll Hall of Fame.
==Karriêre==
James Hetfield begûn as jong jonkje mei [[piano]] spyljen en te [[Drumstel|drummen]], as jonge puber gie er oer op [[gitaar]]. Hetfield rjochte [[1981]] mei drummer [[Lars Ulrich]] de band Metallica op, nei't Ulrich yn [[1980]] in advertinsje pleatst hie yn in pleatslike krante, dêr't Hetfield op reagearre hie. Foar Metallica spile en song hy yn tal lokale bandsjes. Yn augustus [[1992]] rekke James Hetfield ferwûne by in optreden fan Metallica. Troch in flater mei de pyrotechnyk rûn hy twadde- en treddegraads brânwûnen op. Metallica kearde 17 dagen letter werom nei it poadium mei Metal Church gitarist [[John Marshall]] as ynfaller foar Hetfield, James wie sels al yn steat om te sjongen. Mei Metallica had Hetfield tsien studio-albums opnaam. En in tal wrâldwide hits op syn namme stean, [[Master of Puppets (nûmer)|Master of Puppets]], [[One (liet fan Metallica)|One]], [[Enter Sandman]], en [[Nothing Else Matters]].
==Priveelibben==
James waard berne yn Downey, [[Kalifornje]], Amearika, hy hat twa hear-bruorren en ien suske. Syn âlden gien yn 1976 byinoar wei doe 't Hetfield 13 wie. Yn [[1997]] boaske Hetfield mei [[Francesca Tomasi]] sy ha trije bêrn. Yn [[2001]] liet Hetfield him opnimme yn in ôfkicksintra om syn jierrenlange [[Alkoholisme|drankswietens]] ûnder kontrole te krijen.
== Diskografy ==
===Albums===
{| class="wikitable"
|- align="left"
! Album !! Utbrocht op !! Band !! Single(s)
|-
|[[Kill 'Em All (album)|Kill 'Em All]]
|[[25 july]] [[1983]]
|rowspan=11|[[Metallica]]
|[[Whiplash (liet)|Whiplash]],<br>Jump in the Fire
|-
|[[Ride the Lightning (album)|Ride the Lightning]]
|[[27 july]] [[1984]]
|[[Fade to Black]],<br>[[Creeping Death]],<br>[[For Whom the Bell Tolls (liet fan Metallica)|For Whom the Bell Tolls]]
|-
|[[Master of Puppets (album)|Master of Puppets]]
|[[3 maart]] [[1986]]
|[[Master of Puppets (liet)|Master of Puppets]]
|-
|[[...And Justice for All (album)|...And Justice for All]]
|[[6 septimber]] [[1988]]
|Harvester of Sorrow,<br>Eye of the Beholder,<br>[[One (liet fan Metallica)|One]]
|-
|[[Metallica (The Black Album)|Metallica]]<br><small>''The Black Album''</small>
|[[12 augustus]] [[1991]]
|[[Enter Sandman]],<br>[[The Unforgiven]],<br>[[Nothing Else Matters]],<br>[[Wherever I May Roam]],<br>[[Sad but True]]
|-
|[[Load (album)|Load]]
|[[4 juny]] [[1996]]
|[[Until It Sleeps]],<br>Hero of the Day,<br>[[Mama Said (liet fan Metallica)|Mama Said]],<br>[[King Nothing]]
|-
|[[Reload (album)|Reload]]
|[[18 novimber]] [[1997]]
|[[The Memory Remains]] <small>''(ft. [[Marianne Faithfull]])''</small>,<br>[[The Unforgiven II]],<br>Fuel,<br>Better Than You
|-
|[[Garage Inc. (album)|Garage Inc.]]
|[[24 novimber]] [[1998]]
|[[Turn the Page]] <small>''([[Bob Seger]] cover)''</small>,<br>[[Whiskey in the Jar]],<br>Die, Die My Darling <small>''([[Misfits]] cover)''</small>
|-
|[[St. Anger (album)|St. Anger]]
|[[5 juny]] [[2003]]
|[[St. Anger (liet)|St. Anger]],<br>Frantic,<br>[[The Unnamed Feeling]],<br>Some Kind of Monster
|-
|[[Death Magnetic (album)|Death Magnetic]]
|[[12 septimber]] [[2008]]
|[[The Day That Never Comes]],<br>All Nightmare Long,<br>Broken, Beat & Scarred
|-
|[[Hardwired... to Self-Destruct (album)|Hardwired... to Self-Destruct]]
|[[18 novimber]] [[2016]]
|[[Hardwired (liet fan Metallica)|Hardwired]],<br>Moth into Flame,<br>[[Atlas, Rise!]],<br>Now That We're Dead,<br>[[Spit Out the Bone]]
|}
===As gastmuzikant===
{| class="wikitable"
|- align="left"
! Single(s) !! Album !! Utbrocht yn !! Mei band
|-
|Man or Ash
|Wiseblood
|[[1996]]
|[[Corrosion of Conformity]]
|-
|Twist of Cain,<br>Possession
|Danzig
|[[1988]]
|[[Danzig (band)|Danzig]]
|-
|Eclectic Electric
|Antipop
|[[1999]]
|[[Primus (band)|Primus]]
|-
|Drivin' Rain
|The Deep End, Volume 2
|[[2002]]
|[[Gov't Mule]]
|-
|Beautiful Broken
|Beautiful Broken
|[[2016]]
|[[Heart (band)|Heart]]
|}
{{DEFAULTSORT:Hetfield, James}}
[[Kategory:Metallica]]
[[Kategory:Amerikaansk gitarist]]
[[Kategory:Amerikaansk sjonger]]
[[Kategory:Amerikaansk metalartyst]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1963]]
prvauqa5pzlifyojjzcdrd2a2jwuami
Lars Ulrich
0
157149
1086636
1071709
2022-08-05T21:40:21Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* As gastmuzikant */ kt
wikitext
text/x-wiki
{{Sjonger of muzikant
| ôfbylding = Lars Ulrich 2017.jpg
| ôfbyldingstekst = Lars Ulrich yn 2017
| ôfbyldingsbreedte =
| echte namme = Lars Ulrich
| nasjonaliteit = {{DENnasj}}
| berne = [[26 desimber]] [[1963]]
| berteplak = [[Gentofte (gemeente)|Gentofte]]
| stoarn =
| stjerplak =
| etnisiteit =
| regionale identiteit =
| sjenre = [[Metal]]
| ynstrumint = [[Drums]]
| sjongtaal =
| grutste hit(s) = [[Master of Puppets (nûmer)|Master of Puppets]],<br>[[One (liet fan Metallica)|One]],<br>[[Enter Sandman]],<br>[[Nothing Else Matters]]
| jierren aktyf = [[1980]] - No
| prizen =
| webside =
}}
'''Lars Ulrich''' ([[Gentofte (gemeente)|Gentofte]], [[26 desimber]] [[1963]]) is in [[Denemark|Deensk]] [[drummer]]. Hy is bekend as de drummer fan [[Metallica]]. Ulrich en syn mei-bandleden waarden yn [[2009]] opnaam yn de Rock and Roll Hall of Fame.
==Karriêre==
Ulrich begûn as jonge puber mei drummen; doe't er sântjin jier wie gie er nei [[Feriene Steaten|Amearika]] en sette dêr nei in tal mislearre audysjes by ferskate bands yn [[1980]] in advertinsje yn in lokale krante op syk nei muzikanten om in band mei te begjinnen. [[James Hetfield]] reagearre op dizze advertinsje en yn [[1981]] rjochte Ulrich mei Hetfield de band Metallica op.
Hy waard bekend as in pionier op it mêd fan flugge thrash-drumbeats, benammen te hearren op de earste fjouwer albums fan Metallica, ''[[Kill 'Em All (album)|Kill 'Em All]]'', ''[[Ride the Lightning (album)|Ride the Lightning]]'', ''[[Master of Puppets (album)|Master of Puppets]]'' en ''[[...And Justice for All (album)|...And Justice for All]]''.
==Priveelibben==
Ulrich waard berne yn Gentofte, [[Haadstêd (Deenske regio)|Haadstêd]], Denemark, as soan fan de Deenske tennisser en jazzmuzikant [[Torben Ulrich]]. Lars Ulrich is trije kear troud. Yn [[1988]] boaske er mei de [[Feriene Keninkryk|Britske]] Debbie Jones. Dat houlik duorre oant [[1990]]. Fan [[1997]] oant [[2004]] wie er boaske mei Skylar Satenstein, mei har krige Ulrich twa soannen. Fan [[2004]] oant [[2012]] hie Lars in relaasje mei de Deenske aktrise [[Connie Nielsen]], mei har krige er ek in bern. Yn [[2015]] boaske Ulrich mei it Amerikaanske model Jessica Miller. Lars Ulrich is in fûleindich keunstsamler, hy hat in grutte kolleksje.
== Diskografy ==
===Albums===
{| class="wikitable"
|- align="left"
! Album !! Utbrocht op !! Band !! Single(s)
|-
|[[Kill 'Em All (album)|Kill 'Em All]]
|[[25 july]] [[1983]]
|rowspan=11|[[Metallica]]
|[[Whiplash (liet)|Whiplash]],<br>Jump in the Fire
|-
|[[Ride the Lightning (album)|Ride the Lightning]]
|[[27 july]] [[1984]]
|[[Fade to Black]],<br>[[Creeping Death]],<br>[[For Whom the Bell Tolls (liet fan Metallica)|For Whom the Bell Tolls]]
|-
|[[Master of Puppets (album)|Master of Puppets]]
|[[3 maart]] [[1986]]
|[[Master of Puppets (liet)|Master of Puppets]]
|-
|[[...And Justice for All (album)|...And Justice for All]]
|[[6 septimber]] [[1988]]
|Harvester of Sorrow,<br>Eye of the Beholder,<br>[[One (liet fan Metallica)|One]]
|-
|[[Metallica (The Black Album)|Metallica]]<br><small>''The Black Album''</small>
|[[12 augustus]] [[1991]]
|[[Enter Sandman]],<br>[[The Unforgiven]],<br>[[Nothing Else Matters]],<br>[[Wherever I May Roam]],<br>[[Sad but True]]
|-
|[[Load (album)|Load]]
|[[4 juny]] [[1996]]
|[[Until It Sleeps]],<br>Hero of the Day,<br>[[Mama Said (liet fan Metallica)|Mama Said]],<br>[[King Nothing]]
|-
|[[Reload (album)|Reload]]
|[[18 novimber]] [[1997]]
|[[The Memory Remains]] <small>''(ft. [[Marianne Faithfull]])''</small>,<br>[[The Unforgiven II]],<br>Fuel,<br>Better Than You
|-
|[[Garage Inc. (album)|Garage Inc.]]
|[[24 novimber]] [[1998]]
|[[Turn the Page]] <small>''([[Bob Seger]] cover)''</small>,<br>[[Whiskey in the Jar]],<br>Die, Die My Darling <small>''([[Misfits]] cover)''</small>
|-
|[[St. Anger (album)|St. Anger]]
|[[5 juny]] [[2003]]
|[[St. Anger (liet)|St. Anger]],<br>Frantic,<br>[[The Unnamed Feeling]],<br>Some Kind of Monster
|-
|[[Death Magnetic (album)|Death Magnetic]]
|[[12 septimber]] [[2008]]
|[[The Day That Never Comes]],<br>All Nightmare Long,<br>Broken, Beat & Scarred
|-
|[[Hardwired... to Self-Destruct (album)|Hardwired... to Self-Destruct]]
|[[18 novimber]] [[2016]]
|[[Hardwired (liet fan Metallica)|Hardwired]],<br>Moth into Flame,<br>[[Atlas, Rise!]],<br>Now That We're Dead,<br>[[Spit Out the Bone]]
|}
===As gastmuzikant===
{| class="wikitable"
|- align="left"
! Single(s) !! Album !! Utbrocht yn !! Mei band
|-
|Return of the Vampire... 1993
|In the Shadows
|[[1993]]
|[[Mercyful Fate]]
|-
|Guitar Gangsters & Cadillac Blood,<Br>Enter Sandman <small>''([[Metallica]] cover)''</small>
| Let's Boogie! Live from Telia Parken
|[[2018]]
|[[Volbeat]]
|}
{{DEFAULTSORT:Ulrich, Lars}}
[[Kategory:Metallica]]
[[Kategory:Deensk drummer]]
[[Kategory:Deensk metalartyst]]
[[Kategory:Deensk keunstsamler]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1963]]
sfbuahe01qb31f8k9h4gwtxuoym0nma
Kategory:Deensk metalartyst
14
157151
1086637
1071028
2022-08-05T21:40:33Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
kt
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Metalartyst]]
[[Kategory:Deensk muzikant|Metalartyst]]
[[Kategory:Deensk sjonger|Metalartyst]]
kzdu7oqm9h5ef65fz2hdb8tkjs1f09l
1086638
1086637
2022-08-05T21:40:41Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Deensk metal-artyst]] omneamd ta [[Kategory:Deensk metalartyst]]: red
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Metalartyst]]
[[Kategory:Deensk muzikant|Metalartyst]]
[[Kategory:Deensk sjonger|Metalartyst]]
kzdu7oqm9h5ef65fz2hdb8tkjs1f09l
Ron McGovney
0
157164
1086655
1071078
2022-08-05T21:45:42Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
kt
wikitext
text/x-wiki
{{Sjonger of muzikant
| ôfbylding =
| ôfbyldingstekst =
| ôfbyldingsbreedte =
| echte namme = Ronald J. McGovney
| nasjonaliteit = {{USAnasj}}
| berne = [[2 novimber]] [[1963]]
| berteplak = [[Los Angeles]]
| stoarn =
| stjerplak =
| etnisiteit =
| regionale identiteit =
| sjenre = [[Metal]]
| ynstrumint = Basgitaar
| sjongtaal =
| grutste hit(s) =
| jierren aktyf = [[1981]] - [[1988]]
| prizen =
| webside =
}}
'''Ronald J. McGovney''' ([[Los Angeles]],[[2 novimber]] [[1963]]) is in earder [[Feriene Steaten|Amerikaansk]] [[bassist]]. Hy is bekend as de earste bassist fan [[Metallica]]. Hy waard al nei in lyts jier ferfongen troch [[Cliff Burton]]. Neidat er út de band gong, ferkocht er it measte fan syn útrissing. In pear jier letter waard er frege by de band [[Phantasm]], mei eardere [[HIRAX]] sjonger [[Katon De Pena]]. Ron ferliet Phantasm al nei in pear shows, om't er it te dreech hie mei it feit dat er de earste bassist wie fan Metallica.
{{Boarnen|boarnefernijing=
{{reflist}}
* [https://www.metal-archives.com/artists/Ron_McGovney/196 Metal Archives]
}}
{{DEFAULTSORT:McGovney, Ron}}
[[Kategory:Metallica]]
[[Kategory:Amerikaansk bassist]]
[[Kategory:Amerikaansk metalartyst]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1963]]
avp4l7o2dx7jx30l3z00fk0r7hlfan3
Hendrik-Ido-Ambacht
0
157165
1086840
1086066
2022-08-06T08:55:14Z
Soimip
43534
wikitext
text/x-wiki
{{Ynfoboks gemeente yn Nederlân
| namme = Hendrik-Ido-Ambacht
| ôfbyld =
| ôfbyldtekst =
| flagge = Flag of Hendrik-Ido-Ambacht.svg
| wapen = Hendrik-Ido-Ambacht wapen.svg
| kaart = NL - locator map municipality code GM0531 (2016).png
| kaart1 = Gem-Hendrik-Ido-Ambacht-OpenTopo.jpg
| provinsje = [[Súd-Hollân]]
| haadplak = Hendrik-Ido-Ambacht
| oerflak = 11,90 km² <ref name=alle>[https://allecijfers.nl/gemeente/hendrik-ido-ambacht/ AlleCijfers]</ref>
| lân = 10,19 km²
| wetter = 1,71 km²
| ynwennertal = 31.663 <small>(01-01-2022)</small><ref name=alle/>
| befolkingstichtens = 3.107 ynw./km²
| gemeenteried = '''Perioade 2022—2026 (23 sitten):<ref>[https://www.verkiezingsuitslagen.nl/verkiezingen/detail/GR20220316/731132 Kiesraad]</ref> {{Gemeenteried Hendrik-Ido-Ambacht}}
| boargemaster = [[Jan Heijkoop]]
| list = [[Kristen Demokratysk Appèl|CDA]]
| oprjochte =
| tiidrek1 =
| yndieling_tiidrek1 =
| tiidrek2 =
| yndieling_tiidrek2 =
| tiidrek3 =
| yndieling_tiidrek3 =
| tiidrek4 =
| yndieling_tiidrek4 =
| tiidrek5 =
| yndieling_tiidrek5 =
| ferkearsieren =
| netnûmer = 078
| postkoade = 3341–3344 <ref name=alle/>
| webstee = [https://www.h-i-ambacht.nl/ www.h-i-ambacht.nl]
}}
'''Hendrik-Ido-Ambacht''' is in [[wenkearn|plak]] en [[gemeente (bestjoer)|gemeente]] yn de [[Nederlân]]ske provinsje [[Súd-Hollân]]. Yn 2022 hat de gemeente neffens it [[Sintraal Buro foar de Statistyk|CBS]] likernôch 31.700 ynwenners.
Hendrik-Ido-Ambacht leit yn de [[Zwijndrechter Waard]] (in diel fan it eilân [[Iselmonde (eilân)|Iselmonde]]) en grinzet oan de gemeenten [[Ridderkerk]], [[Alblasserdam]], [[Papendrecht]] en [[Zwijndrecht (Nederlân)|Zwijndrecht]] en oan de rivieren de [[Noard (rivier)|Noard]] en it [[Waaltsje]].
Der binne grutte strang [[grifformeard]]e tsjerken.
Hendrik-Ido-Ambacht wurket gear mei inkele buorgemeenten yn it regioferbân [[Drechtstêden]] en hat in stêdebân mei [[Bergen (Nedersaksen)]] yn [[Dútslân]].
== Untwikkeling ynwennertal ==
Befolkingsûntwikkeling sûnt 1996:<ref name=alle/>
{| class="wikitable"
|-
! Jier !! Ynwenners
|-
| 2022 || 31.663
|-
| 2020 || 31.202
|-
| 2015 || 29.156
|-
| 2010 || 26.897
|-
| 2005 || 23.690
|-
| 2000 || 20.986
|-
| 1996 || 20.239
|-
|}
== Boargemasters ==
Boargemasters sûnt 1938:
{| class="wikitable"
|-
! Namme !! Partij !! Perioade !! Bysûnderheden
|-
| [[Hendrik Duiker]] || [[CHU]] || 1938–1950 ||
|-
| [[Klaas Aantjes]] || [[ARP]] || 1950–1951 ||
|-
| [[Gerrit Adriaan Bax]] || ARP || 1951–1965 ||
|-
| [[Jan Cornelis de Ridder]] || ARP || 1966–1978 ||
|-
| [[Jan Hof]] || [[VVD]] || 1978–1988 ||
|-
| [[Jan Broekhuis]] || VVD || 1989–1996 ||
|-
| [[Herman Jonker]] || [[PvdA]] || 1996–2011 ||
|-
| [[Jan Heijkoop]] || [[CDA]] || 2012–no ||
|-
|}
[[Ofbyld:Onderdijk.jpg|left|thumb|Dykhuzen]]
[[Ofbyld:OGG Hendrik Ido Ambacht.jpg|left|thumb|Ald Grifformearde tsjerke]]
{{Clear}}
== Keppelingen om utens ==
* [https://www.h-i-ambacht.nl/ Webstee fan de gemeente]
* [https://www.plaatsengids.nl/hendrik-ido-ambacht Plaatsengids]
{{boarnen|boarnefernijing=
<references/>
}}
{{Koördinaten|51_51_N_4_39_E_type:city_scale:16_region:NL|51° 51' NB, 4° 39' EL}}
{{GemeentenSúd-Hollân}}
[[Kategory:Hendrik-Ido-Ambacht| ]]
[[Kategory:Plak yn Hendrik-Ido-Ambacht]]
[[Kategory:Gemeente yn Súd-Hollân]]
3vpef6gnbtjcbe8fj5qr19nfkj2s5t9
1086856
1086840
2022-08-06T09:37:10Z
Soimip
43534
/* Boargemasters */
wikitext
text/x-wiki
{{Ynfoboks gemeente yn Nederlân
| namme = Hendrik-Ido-Ambacht
| ôfbyld =
| ôfbyldtekst =
| flagge = Flag of Hendrik-Ido-Ambacht.svg
| wapen = Hendrik-Ido-Ambacht wapen.svg
| kaart = NL - locator map municipality code GM0531 (2016).png
| kaart1 = Gem-Hendrik-Ido-Ambacht-OpenTopo.jpg
| provinsje = [[Súd-Hollân]]
| haadplak = Hendrik-Ido-Ambacht
| oerflak = 11,90 km² <ref name=alle>[https://allecijfers.nl/gemeente/hendrik-ido-ambacht/ AlleCijfers]</ref>
| lân = 10,19 km²
| wetter = 1,71 km²
| ynwennertal = 31.663 <small>(01-01-2022)</small><ref name=alle/>
| befolkingstichtens = 3.107 ynw./km²
| gemeenteried = '''Perioade 2022—2026 (23 sitten):<ref>[https://www.verkiezingsuitslagen.nl/verkiezingen/detail/GR20220316/731132 Kiesraad]</ref> {{Gemeenteried Hendrik-Ido-Ambacht}}
| boargemaster = [[Jan Heijkoop]]
| list = [[Kristen Demokratysk Appèl|CDA]]
| oprjochte =
| tiidrek1 =
| yndieling_tiidrek1 =
| tiidrek2 =
| yndieling_tiidrek2 =
| tiidrek3 =
| yndieling_tiidrek3 =
| tiidrek4 =
| yndieling_tiidrek4 =
| tiidrek5 =
| yndieling_tiidrek5 =
| ferkearsieren =
| netnûmer = 078
| postkoade = 3341–3344 <ref name=alle/>
| webstee = [https://www.h-i-ambacht.nl/ www.h-i-ambacht.nl]
}}
'''Hendrik-Ido-Ambacht''' is in [[wenkearn|plak]] en [[gemeente (bestjoer)|gemeente]] yn de [[Nederlân]]ske provinsje [[Súd-Hollân]]. Yn 2022 hat de gemeente neffens it [[Sintraal Buro foar de Statistyk|CBS]] likernôch 31.700 ynwenners.
Hendrik-Ido-Ambacht leit yn de [[Zwijndrechter Waard]] (in diel fan it eilân [[Iselmonde (eilân)|Iselmonde]]) en grinzet oan de gemeenten [[Ridderkerk]], [[Alblasserdam]], [[Papendrecht]] en [[Zwijndrecht (Nederlân)|Zwijndrecht]] en oan de rivieren de [[Noard (rivier)|Noard]] en it [[Waaltsje]].
Der binne grutte strang [[grifformeard]]e tsjerken.
Hendrik-Ido-Ambacht wurket gear mei inkele buorgemeenten yn it regioferbân [[Drechtstêden]] en hat in stêdebân mei [[Bergen (Nedersaksen)]] yn [[Dútslân]].
== Untwikkeling ynwennertal ==
Befolkingsûntwikkeling sûnt 1996:<ref name=alle/>
{| class="wikitable"
|-
! Jier !! Ynwenners
|-
| 2022 || 31.663
|-
| 2020 || 31.202
|-
| 2015 || 29.156
|-
| 2010 || 26.897
|-
| 2005 || 23.690
|-
| 2000 || 20.986
|-
| 1996 || 20.239
|-
|}
== Boargemasters ==
Boargemasters sûnt 1938:<ref>[https://www.geni.com/projects/Burgemeesters-in-ZUID-HOLLAND-nl/8655 Geni]</ref>
{| class="wikitable"
|-
! Namme !! Partij !! Perioade !! Bysûnderheden
|-
| [[Hendrik Duiker]] || [[CHU]] || 1938–1950 ||
|-
| [[Klaas Aantjes]] || [[ARP]] || 1950–1951 ||
|-
| [[Gerrit Adriaan Bax]] || ARP || 1951–1965 ||
|-
| [[Jan Cornelis de Ridder]] || ARP || 1966–1978 ||
|-
| [[Jan Hof]] || [[VVD]] || 1978–1988 ||
|-
| [[Jan Broekhuis]] || VVD || 1989–1996 ||
|-
| [[Herman Jonker]] || [[PvdA]] || 1996–2011 ||
|-
| [[Jan Heijkoop]] || [[CDA]] || 2012–no ||
|-
|}
[[Ofbyld:Onderdijk.jpg|left|thumb|Dykhuzen]]
[[Ofbyld:OGG Hendrik Ido Ambacht.jpg|left|thumb|Ald Grifformearde tsjerke]]
{{Clear}}
== Keppelingen om utens ==
* [https://www.h-i-ambacht.nl/ Webstee fan de gemeente]
* [https://www.plaatsengids.nl/hendrik-ido-ambacht Plaatsengids]
{{boarnen|boarnefernijing=
<references/>
}}
{{Koördinaten|51_51_N_4_39_E_type:city_scale:16_region:NL|51° 51' NB, 4° 39' EL}}
{{GemeentenSúd-Hollân}}
[[Kategory:Hendrik-Ido-Ambacht| ]]
[[Kategory:Plak yn Hendrik-Ido-Ambacht]]
[[Kategory:Gemeente yn Súd-Hollân]]
2fpfjqq60kew174plxsz6n85lm7y7kb
1086915
1086856
2022-08-06T11:10:42Z
Soimip
43534
wikitext
text/x-wiki
{{Ynfoboks gemeente yn Nederlân
| namme = Hendrik-Ido-Ambacht
| ôfbyld =
| ôfbyldtekst =
| flagge = Flag of Hendrik-Ido-Ambacht.svg
| wapen = Hendrik-Ido-Ambacht wapen.svg
| kaart = NL - locator map municipality code GM0531 (2016).png
| kaart1 = Gem-Hendrik-Ido-Ambacht-OpenTopo.jpg
| provinsje = [[Súd-Hollân]]
| haadplak = Hendrik-Ido-Ambacht
| oerflak = 11,90 km² <ref name=alle>[https://allecijfers.nl/gemeente/hendrik-ido-ambacht/ AlleCijfers]</ref>
| lân = 10,19 km²
| wetter = 1,71 km²
| ynwennertal = 31.663 <small>(01-01-2022)</small><ref name=alle/>
| befolkingstichtens = 3.107 ynw./km²
| gemeenteried = '''Perioade 2022—2026 (23 sitten):<ref>[https://www.verkiezingsuitslagen.nl/verkiezingen/detail/GR20220316/731132 Kiesraad]</ref> {{Gemeenteried Hendrik-Ido-Ambacht}}
| boargemaster = [[Jan Heijkoop]]
| list = [[Kristen Demokratysk Appèl|CDA]]
| oprjochte =
| tiidrek1 =
| yndieling_tiidrek1 =
| tiidrek2 =
| yndieling_tiidrek2 =
| tiidrek3 =
| yndieling_tiidrek3 =
| tiidrek4 =
| yndieling_tiidrek4 =
| tiidrek5 =
| yndieling_tiidrek5 =
| ferkearsieren =
| netnûmer = 078
| postkoade = 3341–3344 <ref name=alle/>
| webstee = [https://www.h-i-ambacht.nl/ www.h-i-ambacht.nl]
}}
'''Hendrik-Ido-Ambacht''' is in [[wenkearn|plak]] en [[gemeente (bestjoer)|gemeente]] yn de [[Nederlân]]ske provinsje [[Súd-Hollân]]. Yn 2022 hat de gemeente neffens it [[Sintraal Buro foar de Statistyk|CBS]] likernôch 31.700 ynwenners.
Hendrik-Ido-Ambacht leit yn de [[Zwijndrechter Waard]] (in diel fan it eilân [[Iselmonde (eilân)|Iselmonde]]) en grinzet oan de gemeenten [[Ridderkerk]], [[Alblasserdam]], [[Papendrecht]] en [[Zwijndrecht (Nederlân)|Zwijndrecht]] en oan de rivieren de [[Noard (rivier)|Noard]] en it [[Waaltsje]].
Der binne grutte strang [[grifformeard]]e tsjerken.
Hendrik-Ido-Ambacht wurket gear mei inkele buorgemeenten yn it regioferbân [[Drechtstêden]] en hat in stêdebân mei [[Bergen (Nedersaksen)]] yn [[Dútslân]].
== Untwikkeling ynwennertal ==
Befolkingsûntwikkeling sûnt 1996:<ref name=alle/>
{| class="wikitable"
|-
! Jier !! Ynwenners
|-
| 2022 || 31.663
|-
| 2020 || 31.202
|-
| 2015 || 29.156
|-
| 2010 || 26.897
|-
| 2005 || 23.690
|-
| 2000 || 20.986
|-
| 1996 || 20.239
|-
|}
== Boargemasters ==
Boargemasters sûnt 1938:<ref>[https://www.geni.com/projects/Burgemeesters-in-ZUID-HOLLAND-nl/8655 Geni]</ref>
{| class="wikitable"
|-
! Namme !! Partij !! Perioade !! Bysûnderheden
|-
| [[Hendrik Duiker]] || [[CHU]] || 1938–1950 ||
|-
| [[Klaas Aantjes]] || [[ARP]] || 1950–1951 ||
|-
| [[Gerrit Adriaan Bax]] || ARP || 1951–1965 ||
|-
| [[Jan Cornelis de Ridder]] || ARP || 1966–1978 ||
|-
| [[Jan Hof]] || [[VVD]] || 1978–1988 ||
|-
| [[Jan Broekhuis]] || VVD || 1989–1996 ||
|-
| [[Herman Jonker]] || [[PvdA]] || 1996–2011 ||
|-
| [[Jan Heijkoop]] || [[CDA]] || 2012–no ||
|-
|}
== Gemeenteried ==
De gemeenteried sûnt 1990:<ref>[https://www.nlverkiezingen.com/GR_ZH.html NLverkiezingen]</ref>
{| class="wikitable sortable"
!colspan="16"|'''Sitten'''
|-
! Partij !! 1990 !! 1994 !! 1998 !! 2002 !! 2006!! 2010!! 2014!! 2018 !! 2022 <ref>[https://www.verkiezingsuitslagen.nl/verkiezingen/detail/GR20220316/702134 Kiesraad]</ref>
|-
|[[SGP]]-[[CU]] ¹ || || 4 || 5 || 5 || 5 || 6 || 6 || 7 || 7
|-
|Gemeente Belangen (GB) || 2 || 2 || 3 || 4 || 3 || 3 || 3 || 5 || 4
|-
|[[VVD]] || 3 || 3 || 4 || 3 || 3 || 3 || 2 || 3 || 3
|-
|Realistisch Ambacht (RA) || || || || || || || || || 2
|-
|[[CDA]] || 4 || 4 || 3 || 4 || 3 || 4 || 3 || 3 || 2
|-
|[[PvdA]] || 3 || 2 || || 3 || 5 || 3 || 2 || 1 || 2
|-
|[[D66]] || 2 || 2 || 1 || 0 || 0 || 1 || 2 || 2 || 2
|-
|Echt voor Ambacht (EVA) || || || || || || || || 1 || 1
|-
|Ambacht Uw Belang (AUB) || || || || || || 1 || 3 || 1 || 0
|-
|[[PvdA]]-[[GL]] || || || 3 || || || || || ||
|-
|[[SGP]] || 3 || || || || || || || ||
|-
!Totaal || 17 || 17 || 19 || 19 || 19 || 21 || 21 || 23 || 23
|-
!Opkomst || 66,0% || 66,4% || 65,7% || 65,2% || 62,3% || 56,4% || 58,8% || 58,5% || 57,1%
|}
¹ 1994-1998: CU = GPV + RPF
[[Ofbyld:Onderdijk.jpg|left|thumb|Dykhuzen]]
[[Ofbyld:OGG Hendrik Ido Ambacht.jpg|left|thumb|Ald Grifformearde tsjerke]]
{{Clear}}
== Keppelingen om utens ==
* [https://www.h-i-ambacht.nl/ Webstee fan de gemeente]
* [https://www.plaatsengids.nl/hendrik-ido-ambacht Plaatsengids]
{{boarnen|boarnefernijing=
<references/>
}}
{{Koördinaten|51_51_N_4_39_E_type:city_scale:16_region:NL|51° 51' NB, 4° 39' EL}}
{{GemeentenSúd-Hollân}}
[[Kategory:Hendrik-Ido-Ambacht| ]]
[[Kategory:Plak yn Hendrik-Ido-Ambacht]]
[[Kategory:Gemeente yn Súd-Hollân]]
mb1gj7zj0yzo5fo817pjo87b3sw7chr
1086916
1086915
2022-08-06T11:13:42Z
Soimip
43534
wikitext
text/x-wiki
{{Ynfoboks gemeente yn Nederlân
| namme = Hendrik-Ido-Ambacht
| ôfbyld =
| ôfbyldtekst =
| flagge = Flag of Hendrik-Ido-Ambacht.svg
| wapen = Hendrik-Ido-Ambacht wapen.svg
| kaart = NL - locator map municipality code GM0531 (2016).png
| kaart1 = Gem-Hendrik-Ido-Ambacht-OpenTopo.jpg
| provinsje = [[Súd-Hollân]]
| haadplak = Hendrik-Ido-Ambacht
| oerflak = 11,90 km² <ref name=alle>[https://allecijfers.nl/gemeente/hendrik-ido-ambacht/ AlleCijfers]</ref>
| lân = 10,19 km²
| wetter = 1,71 km²
| ynwennertal = 31.663 <small>(01-01-2022)</small><ref name=alle/>
| befolkingstichtens = 3.107 ynw./km²
| gemeenteried = '''Perioade 2022—2026 (23 sitten):<ref name=kies>[https://www.verkiezingsuitslagen.nl/verkiezingen/detail/GR20220316/731132 Kiesraad]</ref> {{Gemeenteried Hendrik-Ido-Ambacht}}
| boargemaster = [[Jan Heijkoop]]
| list = [[Kristen Demokratysk Appèl|CDA]]
| oprjochte =
| tiidrek1 =
| yndieling_tiidrek1 =
| tiidrek2 =
| yndieling_tiidrek2 =
| tiidrek3 =
| yndieling_tiidrek3 =
| tiidrek4 =
| yndieling_tiidrek4 =
| tiidrek5 =
| yndieling_tiidrek5 =
| ferkearsieren =
| netnûmer = 078
| postkoade = 3341–3344 <ref name=alle/>
| webstee = [https://www.h-i-ambacht.nl/ www.h-i-ambacht.nl]
}}
'''Hendrik-Ido-Ambacht''' is in [[wenkearn|plak]] en [[gemeente (bestjoer)|gemeente]] yn de [[Nederlân]]ske provinsje [[Súd-Hollân]]. Yn 2022 hat de gemeente neffens it [[Sintraal Buro foar de Statistyk|CBS]] likernôch 31.700 ynwenners.
Hendrik-Ido-Ambacht leit yn de [[Zwijndrechter Waard]] (in diel fan it eilân [[Iselmonde (eilân)|Iselmonde]]) en grinzet oan de gemeenten [[Ridderkerk]], [[Alblasserdam]], [[Papendrecht]] en [[Zwijndrecht (Nederlân)|Zwijndrecht]] en oan de rivieren de [[Noard (rivier)|Noard]] en it [[Waaltsje]].
Der binne grutte strang [[grifformeard]]e tsjerken.
Hendrik-Ido-Ambacht wurket gear mei inkele buorgemeenten yn it regioferbân [[Drechtstêden]] en hat in stêdebân mei [[Bergen (Nedersaksen)]] yn [[Dútslân]].
== Untwikkeling ynwennertal ==
Befolkingsûntwikkeling sûnt 1996:<ref name=alle/>
{| class="wikitable"
|-
! Jier !! Ynwenners
|-
| 2022 || 31.663
|-
| 2020 || 31.202
|-
| 2015 || 29.156
|-
| 2010 || 26.897
|-
| 2005 || 23.690
|-
| 2000 || 20.986
|-
| 1996 || 20.239
|-
|}
== Boargemasters ==
Boargemasters sûnt 1938:<ref>[https://www.geni.com/projects/Burgemeesters-in-ZUID-HOLLAND-nl/8655 Geni]</ref>
{| class="wikitable"
|-
! Namme !! Partij !! Perioade !! Bysûnderheden
|-
| [[Hendrik Duiker]] || [[CHU]] || 1938–1950 ||
|-
| [[Klaas Aantjes]] || [[ARP]] || 1950–1951 ||
|-
| [[Gerrit Adriaan Bax]] || ARP || 1951–1965 ||
|-
| [[Jan Cornelis de Ridder]] || ARP || 1966–1978 ||
|-
| [[Jan Hof]] || [[VVD]] || 1978–1988 ||
|-
| [[Jan Broekhuis]] || VVD || 1989–1996 ||
|-
| [[Herman Jonker]] || [[PvdA]] || 1996–2011 ||
|-
| [[Jan Heijkoop]] || [[CDA]] || 2012–no ||
|-
|}
== Gemeenteried ==
De gemeenteried sûnt 1990:<ref>[https://www.nlverkiezingen.com/GR_ZH.html NLverkiezingen]</ref>
{| class="wikitable sortable"
!colspan="16"|'''Sitten'''
|-
! Partij !! 1990 !! 1994 !! 1998 !! 2002 !! 2006!! 2010!! 2014!! 2018 !! 2022 <ref name="kies"/>
|-
|[[SGP]]-[[CU]] ¹ || || 4 || 5 || 5 || 5 || 6 || 6 || 7 || 7
|-
|Gemeente Belangen (GB) || 2 || 2 || 3 || 4 || 3 || 3 || 3 || 5 || 4
|-
|[[VVD]] || 3 || 3 || 4 || 3 || 3 || 3 || 2 || 3 || 3
|-
|Realistisch Ambacht (RA) || || || || || || || || || 2
|-
|[[CDA]] || 4 || 4 || 3 || 4 || 3 || 4 || 3 || 3 || 2
|-
|[[PvdA]] || 3 || 2 || || 3 || 5 || 3 || 2 || 1 || 2
|-
|[[D66]] || 2 || 2 || 1 || 0 || 0 || 1 || 2 || 2 || 2
|-
|Echt voor Ambacht (EVA) || || || || || || || || 1 || 1
|-
|Ambacht Uw Belang (AUB) || || || || || || 1 || 3 || 1 || 0
|-
|[[PvdA]]-[[GL]] || || || 3 || || || || || ||
|-
|[[SGP]] || 3 || || || || || || || ||
|-
!Totaal || 17 || 17 || 19 || 19 || 19 || 21 || 21 || 23 || 23
|-
!Opkomst || 66,0% || 66,4% || 65,7% || 65,2% || 62,3% || 56,4% || 58,8% || 58,5% || 57,1%
|}
¹ 1994-1998: CU = GPV + RPF
[[Ofbyld:Onderdijk.jpg|left|thumb|Dykhuzen]]
[[Ofbyld:OGG Hendrik Ido Ambacht.jpg|left|thumb|Ald Grifformearde tsjerke]]
{{Clear}}
== Keppelingen om utens ==
* [https://www.h-i-ambacht.nl/ Webstee fan de gemeente]
* [https://www.plaatsengids.nl/hendrik-ido-ambacht Plaatsengids]
{{boarnen|boarnefernijing=
<references/>
}}
{{Koördinaten|51_51_N_4_39_E_type:city_scale:16_region:NL|51° 51' NB, 4° 39' EL}}
{{GemeentenSúd-Hollân}}
[[Kategory:Hendrik-Ido-Ambacht| ]]
[[Kategory:Plak yn Hendrik-Ido-Ambacht]]
[[Kategory:Gemeente yn Súd-Hollân]]
pomb3qidtgjj8cqu1bynx3vrr2ea66a
1086921
1086916
2022-08-06T11:22:58Z
Soimip
43534
wikitext
text/x-wiki
{{Ynfoboks gemeente yn Nederlân
| namme = Hendrik-Ido-Ambacht
| ôfbyld =
| ôfbyldtekst =
| flagge = Flag of Hendrik-Ido-Ambacht.svg
| wapen = Hendrik-Ido-Ambacht wapen.svg
| kaart = NL - locator map municipality code GM0531 (2016).png
| kaart1 = Gem-Hendrik-Ido-Ambacht-OpenTopo.jpg
| provinsje = [[Súd-Hollân]]
| haadplak = Hendrik-Ido-Ambacht
| oerflak = 11,90 km² <ref name=alle>[https://allecijfers.nl/gemeente/hendrik-ido-ambacht/ AlleCijfers]</ref>
| lân = 10,19 km²
| wetter = 1,71 km²
| ynwennertal = 31.663 <small>(01-01-2022)</small><ref name=alle/>
| befolkingstichtens = 3.107 ynw./km²
| gemeenteried = '''Perioade 2022—2026 (23 sitten):<ref name=kies>[https://www.verkiezingsuitslagen.nl/verkiezingen/detail/GR20220316/731132 Kiesraad]</ref> {{Gemeenteried Hendrik-Ido-Ambacht}}
| boargemaster = [[Jan Heijkoop]]
| list = [[Kristen Demokratysk Appèl|CDA]]
| oprjochte =
| tiidrek1 =
| yndieling_tiidrek1 =
| tiidrek2 =
| yndieling_tiidrek2 =
| tiidrek3 =
| yndieling_tiidrek3 =
| tiidrek4 =
| yndieling_tiidrek4 =
| tiidrek5 =
| yndieling_tiidrek5 =
| ferkearsieren =
| netnûmer = 078
| postkoade = 3341–3344 <ref name=alle/>
| webstee = [https://www.h-i-ambacht.nl/ www.h-i-ambacht.nl]
}}
'''Hendrik-Ido-Ambacht''' is in [[wenkearn|plak]] en [[gemeente (bestjoer)|gemeente]] yn de [[Nederlân]]ske provinsje [[Súd-Hollân]]. Yn 2022 hat de gemeente neffens it [[Sintraal Buro foar de Statistyk|CBS]] likernôch 31.700 ynwenners.
Hendrik-Ido-Ambacht leit yn de [[Zwijndrechter Waard]] (in diel fan it eilân [[Iselmonde (eilân)|Iselmonde]]) en grinzet oan de gemeenten [[Ridderkerk]], [[Alblasserdam]], [[Papendrecht]] en [[Zwijndrecht (Nederlân)|Zwijndrecht]] en oan de rivieren de [[Noard (rivier)|Noard]] en it [[Waaltsje]].
Der binne grutte strang [[grifformeard]]e tsjerken.
Hendrik-Ido-Ambacht wurket gear mei inkele buorgemeenten yn it regioferbân [[Drechtstêden]] en hat in stêdebân mei [[Bergen (Nedersaksen)]] yn [[Dútslân]].
== Untwikkeling ynwennertal ==
Befolkingsûntwikkeling sûnt 1996:<ref name=alle/>
{| class="wikitable"
|-
! Jier !! Ynwenners
|-
| 2022 || 31.663
|-
| 2020 || 31.202
|-
| 2015 || 29.156
|-
| 2010 || 26.897
|-
| 2005 || 23.690
|-
| 2000 || 20.986
|-
| 1996 || 20.239
|-
|}
== Boargemasters ==
Boargemasters sûnt 1938:<ref>[https://www.geni.com/projects/Burgemeesters-in-ZUID-HOLLAND-nl/8655 Geni]</ref>
{| class="wikitable"
|-
! Namme !! Partij !! Perioade !! Bysûnderheden
|-
| [[Hendrik Duiker]] || [[CHU]] || 1938–1950 ||
|-
| [[Klaas Aantjes]] || [[ARP]] || 1950–1951 ||
|-
| [[Gerrit Adriaan Bax]] || ARP || 1951–1965 ||
|-
| [[Jan Cornelis de Ridder]] || ARP || 1966–1978 ||
|-
| [[Jan Hof]] || [[VVD]] || 1978–1988 ||
|-
| [[Jan Broekhuis]] || VVD || 1989–1996 ||
|-
| [[Herman Jonker]] || [[PvdA]] || 1996–2011 ||
|-
| [[Jan Heijkoop]] || [[CDA]] || 2012–no ||
|-
|}
== Gemeenteried ==
De gemeenteried sûnt 1990:<ref>[https://www.nlverkiezingen.com/GR_ZH.html NLverkiezingen]</ref>
{| class="wikitable sortable"
!colspan="16"|'''Sitten'''
|-
! Partij !! 1990 !! 1994 !! 1998 !! 2002 !! 2006!! 2010!! 2014!! 2018 !! 2022 <ref name=kies/>
|-
|[[SGP]]-[[CU]] ¹ || || 4 || 5 || 5 || 5 || 6 || 6 || 7 || 7
|-
|Gemeente Belangen (GB) || 2 || 2 || 3 || 4 || 3 || 3 || 3 || 5 || 4
|-
|[[VVD]] || 3 || 3 || 4 || 3 || 3 || 3 || 2 || 3 || 3
|-
|Realistisch Ambacht (RA) || || || || || || || || || 2
|-
|[[CDA]] || 4 || 4 || 3 || 4 || 3 || 4 || 3 || 3 || 2
|-
|[[PvdA]] || 3 || 2 || || 3 || 5 || 3 || 2 || 1 || 2
|-
|[[D66]] || 2 || 2 || 1 || 0 || 0 || 1 || 2 || 2 || 2
|-
|Echt voor Ambacht (EVA) || || || || || || || || 1 || 1
|-
|Ambacht Uw Belang (AUB) || || || || || || 1 || 3 || 1 || 0
|-
|[[PvdA]]-[[GL]] || || || 3 || || || || || ||
|-
|[[SGP]] || 3 || || || || || || || ||
|-
!Totaal || 17 || 17 || 19 || 19 || 19 || 21 || 21 || 23 || 23
|-
!Opkomst || 66,0% || 66,4% || 65,7% || 65,2% || 62,3% || 56,4% || 58,8% || 58,5% || 57,1%
|}
¹ 1994-1998: CU = GPV + RPF
[[Ofbyld:Onderdijk.jpg|left|thumb|Dykhuzen]]
[[Ofbyld:OGG Hendrik Ido Ambacht.jpg|left|thumb|Ald Grifformearde tsjerke]]
{{Clear}}
== Keppelingen om utens ==
* [https://www.h-i-ambacht.nl/ Webstee fan de gemeente]
* [https://www.plaatsengids.nl/hendrik-ido-ambacht Plaatsengids]
{{boarnen|boarnefernijing=
<references/>
}}
{{Koördinaten|51_51_N_4_39_E_type:city_scale:16_region:NL|51° 51' NB, 4° 39' EL}}
{{GemeentenSúd-Hollân}}
[[Kategory:Hendrik-Ido-Ambacht| ]]
[[Kategory:Plak yn Hendrik-Ido-Ambacht]]
[[Kategory:Gemeente yn Súd-Hollân]]
ntvtc4ab9kxl3ox6ydj7d4v3crcahwx
Jason Newsted
0
157178
1086657
1071659
2022-08-05T21:46:08Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* As gastmuzikant */ kt
wikitext
text/x-wiki
{{Sjonger of muzikant
| ôfbylding = 13-06-09 RaR Newsted 14.jpg
| ôfbyldingstekst = Jason Newsted yn [[2013]]
| ôfbyldingsbreedte =
| echte namme = Jason Curtis Newsted
| nasjonaliteit = {{USAnasj}}
| berne = [[4 maart]] [[1963]]
| berteplak = [[Battle Creek (Michigan)|Battle Creek]]
| stoarn =
| stjerplak =
| etnisiteit =
| regionale identiteit =
| sjenre = [[Metal]]
| ynstrumint = Basgitaar
| sjongtaal =
| grutste hit(s) = [[One (liet fan Metallica)|One]],<br>[[Enter Sandman]],<br>[[Nothing Else Matters]]
| jierren aktyf = [[1983]] - No
| prizen =
| webside =
}}
'''Jason Curtis Newsted''' ([[Battle Creek (Michigan)|Battle Creek]], [[4 maart]] [[1963]]) is in [[Feriene Steaten|Amerikaansk]] [[bassist]]. Hy is bekend as de bassist fan [[Flotsam & Jetsam]] en [[Metallica]]. Newsted en syn eardere mei-bandleden fan Metallica waarden yn [[2009]] opnaam yn de Rock and Roll Hall of Fame.
==Karriêre==
Newsted begûn as jonkje fan njoggen mei gitaar spyljen, mar nei't er [[Gene Simmons]] fan [[Kiss]] spyljen hearde is er op fjirtjin jierrige leeftiid oerstapt op de basgitaar.
===Flotsam & Jetsam (1981-1986)===
Yn [[1981]] begûn Newstad as bassist bij de Trashmetalband Flotsam en Jetsam nei't er reagearre hie op in advertinsje fan de fan de krekt oprjochten band dy't noch in bassist socht. Op [[4 july]] [[1986]] brocht er mei dizze band it album ''Doomsday for the Deceiver'' út. Oktober 1986 ferliet Newstad de band nei't er frege waard troch [[Metallica]] om syn yn septimber ferûngelokke bassist [[Cliff Burton]] te ferfangen.
===Metallica (1987-2001)===
Newstad gie earst mei Metallica op in koart toernee en dernei kaam der in EP út, It earste studio-album fan Jason mei Metallica [[...And Justice for All (album)|...And Justice for All]] kaam út op [[6 septimber]] [[1988]]. Der wie fûle krityk op it album mei't de baspartijen fan Newsted binne amper te hearren binne op it album. Letter hawwe [[James Hetfield]] en [[Lars Ulrich]] tajûn dat se dit bewust dien hiene. Mei Metallica had Jason Newsted fjouwer studio-albums útbrocht en ien album mei covers. Yn jannewaris [[2001]] makke Jason Newsted bekend dat er nei 15 jier Metallica gie ferlitten.
===Ozzy Osbourne===
De ferfanger fan Newsted by Metallica waard pas yn [[2003]] fûn yn [[Robert Trujillo]] doe de bassist fan [[Ozzy Osbourne]], Om't Osbourne op dat stuit op toernee wie waard Newsted frege as ynfaller om de rest fan it toernee ôf te kinnen meitsjen.
===Voivod (2001-2008)===
Nei syn fertrek by Metallica waard Jason ûnder de namme Jasonic bassist by de [[Kanada|Kanadeeske]] band [[Voivod]]. Mei Voivod had Newsted trije studio-albums útbrocht, hy is nammentlik ek noch te hearen op it album ''Infini'' dat yn [[2009]] útkaam.
===Newsted (2012-2014)===
Yn [[2012]] foarme er syn eigen band, dizze band hat oant [[2014]] en der is ien studio-albumm fan útkaam. Nei dizze band waard it frij stil rûn Jason Newsted op in tal lytse projekten nei.
==Priveelibben==
Jason Newsted waard berne yn Battle Creek, [[Michigan]], Amearika, as de tredde yn in gesin fan fjouwer. Jason newsted boaske yn [[2012]] mei ''Nicole Leigh Smith''. Hy hat yn it ferline ek al ris troud west mar dat houlik kaam wilens de opnamen fan [[Metallica (The Black Album)|The Black Album]] oan in ein. Yn syn frije tiid is Newsted dwaande mei [[Skilderkeunst|skilderjen]] en hat syn skilderijen op ferskate plakken yn Amearika eksposearre.
== Diskografy ==
===Albums===
{| class="wikitable"
|- align="left"
! Album !! Utbrocht op !! Band !! Single(s)
|-
|Doomsday for the Deceiver
|[[4 july]] [[1986]]
|[[Flotsam & Jetsam]]
|
|-
|[[...And Justice for All (album)|...and Justice for All]]
|[[6 septimber]] [[1988]]
|rowspan=5|[[Metallica]]
|Harvester of Sorrow,<br>Eye of the Beholder,<br>[[One (liet fan Metallica)|One]]
|-
|[[Metallica (The Black Album)|Metallica]]<br><small>''The Black Album''</small>
|[[12 augustus]] [[1991]]
|[[Enter Sandman]],<br>[[The Unforgiven]],<br>[[Nothing Else Matters]],<br>[[Wherever I May Roam]],<br>[[Sad but True]]
|-
|[[Load (album)|Load]]
|[[4 juny]] [[1996]]
|[[Until It Sleeps]],<br>Hero of the Day,<br>[[Mama Said (liet fan Metallica)|Mama Said]],<br>[[King Nothing]]
|-
|[[Reload (album)|Reload]]
|[[18 novimber]] [[1997]]
|[[The Memory Remains]] <small>''(ft. [[Marianne Faithfull]])''</small>,<br>[[The Unforgiven II]],<br>Fuel,<br>Better Than You
|-
|[[Garage Inc. (album)|Garage Inc.]]
|[[24 novimber]] [[1998]]
|[[Turn the Page]] <small>''([[Bob Seger]] cover)''</small>,<br>[[Whiskey in the Jar]],<br>Die, Die My Darling <small>''([[Misfits]] cover)''</small>
|-
|Voivod
|[[4 maart]] [[2003]]
|rowspan=3|[[Voivod]]
|Gasmask Revival,<br>We Carry On
|-
|Katorz
|[[25 july]] [[2006]]
|
|-
|Infini
|[[12 juny]] [[2009]]
|
|-
|Heavy Metal Music
|[[6 augustus]] [[2013]]
|Newsted
|Soldierhead
|-
|}
===As gastmuzikant===
{| class="wikitable"
|- align="left"
! Single(s) !! Album !! Utbrocht yn !! Mei band
|-
|Hatred Aside
|Against
|[[1998]]
|[[Sepultura]]
|}
{{DEFAULTSORT:Newsted, Jason}}
[[Kategory:Metallica]]
[[Kategory:Amerikaansk bassist]]
[[Kategory:Amerikaansk metalartyst]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1963]]
r0m5b8fa70ioyqpyc8pga9ot84h2rk6
Kirk Hammett
0
157191
1086652
1071710
2022-08-05T21:44:53Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
kt
wikitext
text/x-wiki
{{Sjonger of muzikant
| ôfbylding = Kirk Hammett 2017.jpg
| ôfbyldingstekst = Kirk Hammett yn 2017
| ôfbyldingsbreedte =
| echte namme = Kirk Lee Hammett
| nasjonaliteit = {{USAnasj}}
| berne = [[18 novimber]] [[1962]]
| berteplak = [[San Francisco]]
| stoarn =
| stjerplak =
| etnisiteit =
| regionale identiteit =
| sjenre = [[Metal]]
| ynstrumint = [[Gitaar]]
| sjongtaal = [[Ingelsk]]
| grutste hit(s) = [[Master of Puppets (nûmer)|Master of Puppets]],<br>[[One (liet fan Metallica)|One]],<br>[[Enter Sandman]],<br>[[Nothing Else Matters]]
| jierren aktyf = [[1978]] - No
| prizen =
| webside =
}}
'''Kirk Lee Hammett''' ([[San Francisco]], [[18 novimber]] [[1962]]) is in [[Feriene Steaten|Amerikaansk]] [[gitarist]]. Hy is bekend as de gitarist fan [[Metallica]] en mei oprjochter fan [[Exodus (Amerikaanske band)|Exodus]]. Hammett en syn mei-bandleden fan Metallica waarden yn [[2009]] opnaam yn de Rock and Roll Hall of Fame.
==Karriêre==
===Exodus (1979–1983)===
Hammet begûn op syn fyftjinde mei gitaarspyljen. Hy wie sechstjin doe't er mei sjonger [[Paul Baloff]], gitarist [[Tim Agnello]], bassist [[ Geoff Andrews]] en drummer [[Tom Hunting]] de trashmetalband [[Exodus (Amerikaanske band)|Exodus]] oprjochte. Mei dizze band naam er twa demo's op.
===Metallica===
Yn 1983 reizge Metallica nei de eastkust om har debútalbum Kill ' Em All op te nimmen. Fanwegen syn ferslaving oan [[drugs]] en [[Alkoholisme|alkohol]] waard gitarist [[Dave Mustaine]], koart nei harren oankomst by de studio's ûntslein. Hammett waard op [[1 april]] [[1983]] skille troch Metallica en fleach op [[11 april]] nei New York foar in audysje. Dit wie mei súkses want Hammett waard daalks oannaam. Hammett hat in tal riffs skreaun foar Metallica sûnt [[Ride the Lightning (album)|Ride the Lightning]]. Yn [[1986]] ferûngelokke bassist [[Cliff Burton]], wilens it Jeropeeske part fan de Damage, Inc. toernee, ta promoasje fan it album [[Master of Puppets (album)|Master of Puppets]]. Kirk Hammet hat it hjir noch altyd dreech mei om't hy eins yn it bêd sliepe soe dêr't Burton yn lei. Yn [[2015]] ferlear Hammet krekt foar de opnamen fan it album [[Hardwired... to Self-Destruct (album)|Hardwired... to Self-Destruct]] syn tillefoan, dêr't er de troch him betochte riff op opslein hie. Dit hie ta gefolch dat der gjin riffs fan Hammett sels op it album steane.
==Priveelibben==
Kirk Hammet groeide op yn it [[Kalifornje|Kalifornyske]] [[El Sobrante]], as soan fan in seeman. Hammet is in grut leafhawwer fan [[horrorfilm]]s. Hammet is twa kear troud. Syn earste houlik mei Rebecca kaam wilens de opnamen fan [[Metallica (The Black Album)|The Black Album]] oan in ein. Yn [[1998]] boaske er mei Lani mei har hat er twa soannen.
== Diskografy ==
===Albums===
{| class="wikitable"
|- align="left"
! Album !! Utbrocht op !! Band !! Single(s)
|-
|[[Kill 'Em All (album)|Kill 'Em All]]
|[[25 july]] [[1983]]
|rowspan=11|[[Metallica]]
|[[Whiplash (nûmer)|Whiplash]],<br>Jump in the Fire
|-
|[[Ride the Lightning (album)|Ride the Lightning]]
|[[27 july]] [[1984]]
|[[Fade to Black]],<br>[[Creeping Death]],<br>[[For Whom the Bell Tolls (liet fan Metallica)|For Whom the Bell Tolls]]
|-
|[[Master of Puppets (album)|Master of Puppets]]
|[[3 maart]] [[1986]]
|[[Master of Puppets (nûmer)|Master of Puppets]]
|-
|[[...And Justice for All (album)|...And Justice for All]]
|[[6 septimber]] [[1988]]
|Harvester of Sorrow,<br>Eye of the Beholder,<br>[[One (liet fan Metallica)|One]]
|-
|[[Metallica (The Black Album)|Metallica]]<br><small>''The Black Album''</small>
|[[12 augustus]] [[1991]]
|[[Enter Sandman]],<br>[[The Unforgiven]],<br>[[Nothing Else Matters]],<br>[[Wherever I May Roam]],<br>[[Sad but True]]
|-
|[[Load (album)|Load]]
|[[4 juny]] [[1996]]
|[[Until It Sleeps]],<br>Hero of the Day,<br>[[Mama Said (liet fan Metallica)|Mama Said]],<br>[[King Nothing]]
|-
|[[Reload (album)|Reload]]
|[[18 novimber]] [[1997]]
|[[The Memory Remains]] <small>''(ft. [[Marianne Faithfull]])''</small>,<br>[[The Unforgiven II]],<br>Fuel,<br>Better Than You
|-
|[[Garage Inc. (album)|Garage Inc.]]
|[[24 novimber]] [[1998]]
|[[Turn the Page]] <small>''([[Bob Seger]] cover)''</small>,<br>[[Whiskey in the Jar]],<br>Die, Die My Darling <small>''([[Misfits]] cover)''</small>
|-
|[[St. Anger (album)|St. Anger]]
|[[5 juny]] [[2003]]
|[[St. Anger (liet)|St. Anger]],<br>Frantic,<br>[[The Unnamed Feeling]],<br>Some Kind of Monster
|-
|[[Death Magnetic (album)|Death Magnetic]]
|[[12 septimber]] [[2008]]
|[[The Day That Never Comes]],<br>All Nightmare Long,<br>Broken, Beat & Scarred
|-
|[[Hardwired... to Self-Destruct (album)|Hardwired... to Self-Destruct]]
|[[18 novimber]] [[2016]]
|[[Hardwired (liet fan Metallica)|Hardwired]],<br>Moth into Flame,<br>[[Atlas, Rise!]],<br>Now That We're Dead,<br>[[Spit Out the Bone]]
|}
===As gastmuzikant===
{| class="wikitable"
|- align="left"
! Single(s) !! Album !! Utbrocht yn !! Mei band
|-
|Salt the Wound
|Blood In, Blood Out
|[[2014]]
|[[Exodus (Amerikaanske band)|Exodus]]
|-
|Heart and Soul
|Resurrection
|[[2018]]
|[[Michael Schenker Fest]]
|}
{{DEFAULTSORT:Hammett, Kirk}}
[[Kategory:Metallica]]
[[Kategory:Amerikaansk gitarist]]
[[Kategory:Amerikaansk metalartyst]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1962]]
ry80dz8n8zf4cmkghezb3ezju2lqx8y
Dave Mustaine
0
157194
1086656
1071294
2022-08-05T21:45:55Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* As gastmuzikant */ kt
wikitext
text/x-wiki
{{Sjonger of muzikant
| ôfbylding = Megadeth @ Arena Joondalup (12 12 2010) (5272639661).jpg
| ôfbyldingstekst = Dave Mustaine yn 2010
| ôfbyldingsbreedte =
| echte namme = David Scott Mustaine
| nasjonaliteit = {{USAnasj}}
| berne = [[13 septimber]] [[1961]]
| berteplak = [[La Mesa (Kalifornje)|La Mesa]]
| stoarn =
| stjerplak =
| etnisiteit =
| regionale identiteit =
| sjenre = [[Metal]]
| ynstrumint = [[Gitaar]]
| sjongtaal = [[Ingelsk]]
| grutste hit(s) =
| jierren aktyf = [[1978]] - No
| prizen =
| webside =
}}
'''David Scott Mustaine''' ([[La Mesa (Kalifornje)|La Mesa]], [[13 septimber]] [[1961]]) is in [[Feriene Steaten|Amerikaansk]] [[sjonger]] en [[gitarist]]. Hy is bekend as de oprjochter fan [[Megadeth]].
==Karriêre==
===Panic===
Panic wie de earste band fan Mustaine. Mar nei it twadde optreden fan band rekken hja belútsen by in auto-ûngelok sawol de drummer en in lûdsman kamen hjirby om it libben. Dit wie it ein fan Mustaine syn earste band.
===Metallica (1981-1983)===
Dave Mustaine wie yn [[1981]] de orzjinele gitarist fan [[Metallica]]. Mustaine had mei Metallica yn [[1982]] de demo ''No Life 'til Leather'' opnaam. Yn [[1983]] reizge Metallica nei de eastkust om har debútalbum [[Kill 'Em All (album)|Kill 'Em All]] op te nimmen. Fanwegen syn ferslaving oan [[drugs]] en [[Alkoholisme|alkohol]] waard gitarist Dave Mustaine, koart nei harren oankomst by de studio's ûntslein. Mustaine is al ien fan de skriuwers fan in tal Metallica nûmers op de earste twa albums fan Metallica. Bekende nûmers op it albums fan Metallica dy't Mustaine mei-skreaun hat, binne ''Jump in the Fire'', ''Phantom Lord'', ''Metal Militia'', ''[[The Four Horsemen]]'' en ''Ride the Lightning''.
===Megadeth===
As reaksje op syn ûntslach rjochte Mustaine yn de simmer fan 1983 de band Megadeth op. Yn [[1985]] kaam it debútalbum ''Killing Is My Business... and Business Is Good!'' út. Mei Megadeth hat Mustaine yntusken fyftjin studioalbums en seis live-albums útbrocht.
==Priveelibben==
Mustaine waard berne yn La Mesa, [[Kalifornje]], Amearika, as de tredde yn in gesin fan trije, syn heit hie in jierrenlang [[Alkoholisme|drankprobleem]] en syn alden giene dêrtroch ek út inoar doe't Dave fjouwer jier âld wie. Ek Dave Mustaine had problemen mei ferslavingen neffens eigen sizzen had er mear as santjin kear opnaam west yn in ôfkicksintra. Mustaine boaske yn [[1991]] mei ''Pamela Anne Casselberry'' mei har hat er twa bêrn. Dave Mustaine waard grutbrocht as [[Jehova's Tsjûgen|Jehova's Tsjûge]], tsjintwurdich is er in oertsjoege Wederberte Kristen, dit had grutte ynfloed op syn priveelibben mar ek op syn band Megadeth.
== Diskografy ==
===Albums===
{| class="wikitable"
|- align="left"
! Album !! Utbrocht op !! Band !! Single(s)
|-
|Killing Is My Business...<br>and Business Is Good!
|[[12 juny]] [[1985]]
|rowspan=6|[[Megadeth]]
|
|-
|Peace Sells...<br>but Who's Buying?
|[[19 septimber]] [[1986]]
|Peace Sells,<br>Wake Up Dead
|-
|So Far, So Good...<br>So What!
|[[19 jannewaris]] [[1988]]
|Anarchy in the U.K.,<br>Mary Jane
|-
|Rust in Peace
|[[24 septimber]] [[1990]]
|Holy Wars... The Punishment Due,<br>Hangar 18
|-
|Countdown to Extinction
|[[14 july]] [[1992]]
|Symphony of Destruction,<br>Foreclosure of a Dream,<br>Sweating Bullets,<br>Skin o' My Teeth
|-
|Youthanasia
|[[31 oktober]] [[1994]]
|Train of Consequences,<br>A Tout le Monde
|-
|The Craving
|[[23 july]] [[1996]]
|MD.45
|
|-
|Cryptic Writings
|[[17 juny]] [[1997]]
|rowspan=10|[[Megadeth]]
|Trust,<br>Almost Honest,<br>Use the Man,<br>A Secret Place
|-
|Risk
|[[31 augustus]] [[1999]]
|Crush 'Em,<br>Breadline,<br>Insomnia
|-
|The World Needs a Hero
|[[15 maaie]] [[2001]]
|Moto Psycho,<br>Dread and the Fugitive Mind
|-
|The System Has Failed
|[[14 septimber]] [[2004]]
|Die Dead Enough,<br>Of Mice and Men,<br>The Scorpion
|-
|United Abominations
|[[15 maaie]] [[2007]]
|À Tout le Monde (Set Me Free)
|-
|Endgame
|[[15 septimber]] [[2009]]
|Head Crusher,<br>The Right to Go Insane
|-
|Thirteen
|[[1 novimber]] [[2011]]
|Sudden Death,<br>Public Enemy No. 1,<br>Whose Life (Is It Anyways?)
|-
|Super Collider
|[[4 juny]] [[2013]]
|Super Collider
|-
|Dystopia
|[[22 jannewaris]] [[2016]]
|Fatal Illusion,<br>The Threat Is Real
|-
|The Sick, the Dying... and the Dead
|[[2022]]
|
|}
===As gastmuzikant===
{| class="wikitable"
|- align="left"
! Single(s) !! Album !! Utbrocht yn !! Mei band
|-
|License to Kill,<br>Chain Gang Woman
|License to Kill
|[[1987]]
|[[Malice]]
|-
|Truckin'
|Death and Progress
|[[1993]]
|[[Diamond Head (band)|Diamond Head]]
|-
|White Rabbit <small>''([[Jefferson Airplane]] cover)''</small>
|Refuge Denied
|[[1988]]
|[[Sanctuary]]
|}
{{DEFAULTSORT:Mustaine, Dave}}
[[Kategory:Metallica]]
[[Kategory:Amerikaansk gitarist]]
[[Kategory:Amerikaansk sjonger]]
[[Kategory:Amerikaansk metalartyst]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1961]]
cosivmasmyl45vfj8hzwwatmfyzp5z1
Robert Trujillo
0
157217
1086660
1071711
2022-08-05T21:47:20Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
kt
wikitext
text/x-wiki
{{Sjonger of muzikant
| ôfbylding = Robert Trujillo 2017.jpg
| ôfbyldingstekst = Robert Trujillo yn [[2017]]
| ôfbyldingsbreedte =
| echte namme = Roberto Agustín Miguel Santiago Samuel Trujillo Veracruz
| nasjonaliteit = {{USAnasj}}
| berne = [[23 oktober]] [[1964]]
| berteplak = [[Santa Monica (Kalifornje)|Santa Monica]]
| stoarn =
| stjerplak =
| etnisiteit =
| regionale identiteit =
| sjenre = [[Metal]]
| ynstrumint = Basgitaar
| sjongtaal =
| grutste hit(s) =
| jierren aktyf = [[1978]] - No
| prizen =
| webside =
}}
'''Roberto Agustín Miguel Santiago Samuel Trujillo Veracruz''' ([[Santa Monica (Kalifornje)|Santa Monica]], [[23 oktober]] [[1964]]) is in [[Feriene Steaten|Amerikaansk]] [[bassist]]. Hy is bekend as de bassist fan [[Suicidal Tendencies]] en [[Metallica]]. Trujillo en syn mei-bandleden fan Metallica waarden yn [[2009]] opnaam yn de Rock and Roll Hall of Fame. Robert Trujillo is de heit fan bassist [[Tye Trujillo]].
==Karriêre==
Robert Trujillo begûn al jong mei muziek meitsjen by feestbands, op syn 19e gie er nei in jazz-cosirvatorium.
===Suicidal Tendencies (1989-1995)===
Trujillo krige bekendheid doe't er yn [[1989]] [[Bob Heathcote]] ferfong as bassist fan de Kalifornyske metalband Suicidal Tendencies. Trujilo brocht fjouwer studio-albums út mei dizze band.
===Infectious Grooves (1989-1997) (2013-No)===
Trujillo is ek in bandlid fan it njonkenprojekt van de sjonger fan Suicidal Tendencies [[Mike Muir]], [[Infectious Grooves]]. Ek mei dizze band brocht Robert fjouwer studio-albums út.
===Ozzy Osbourne (1996-2003)===
Nei't er Suicidal Tendencies ferlitten hie waard Trujillo de nije bassist fan de band fan Ozzy Osbourne, as ferfanger fan [[Bob Daisley]]. Mei Osbourne brocht er ien studio-album út.
===Metallica===
Yn [[2003]] die Trujillo wilens in toernee fan Ozzy Osbourne audysje by Metallica dy't nei it útbringen fan it album [[St. Anger (album)|St. Anger]] op syk wiene nei in ferfanger foar de yn [[2001]] opstapte bassist [[Jason Newsted]]. Trujillo krige de baan. Dat Ozzy Osbourne moast foar de rest fan it toernee op syk nei in oare bassist as ferfanger fan Trujillo, die waard fûn yn Jason Newsted doe de bassist fan [[Voivod]]. Undanks dat Trujillo net op it album St. Anger te hearren is, is er al te sjen yn de fideoclips dy't makke binne by de singles fan it album St Anger. Mei Metallica hat Robert oant no ta twa studio-albums útbrocht.
==Priveelibben==
Robert Trujillo waard berne yn Santa Monica, [[Kalifornje]], Amearika, as de soan fan in dosint. Trujillo is boaske mei ''Chloé'' sy ha twa bêrn.
== Diskografy ==
===Albums===
{| class="wikitable"
|- align="left"
! Album !! Utbrocht op !! Band !! Single(s)
|-
|Lights...Camera...Revolution!
|[[3 july]] [[1990]]
|[[Suicidal Tendencies]]
|You Can't Bring Me Down,<br>Send Me Your Money,<br>Alone,<br>Lovely
|-
|The Plague That Makes Your Booty Move...<br>It's the Infectious Grooves
|[[9 oktober]] [[1991]]
|[[Infectious Grooves]]
|Punk It Up
|-
|The Art of Rebellion
|[[30 juny]] [[1992]]
|[[Suicidal Tendencies]]
|Nobody Hears,<br>Asleep at the Wheel,<br>I'll Hate You Better
|-
|Sarsippius' Ark
|[[16 febrewaris]] [[1993]]
|[[Infectious Grooves]]
|-
|Still Cyco After All These Years
|[[15 juny]] [[1993]]
|[[Suicidal Tendencies]]
|I Saw Your Mommy
|-
|Groove Family Cyco (Snapped lika Mutha)
|[[29 maart]] [[1994]]
|[[Infectious Grooves]]
|Cousin Randy,<br>Violent & Funky
|-
|Suicidal for Life
|[[14 juny]] [[1994]]
|[[Suicidal Tendencies]]
|Love vs. Loneliness,<br>What You Need's a Friend
|-
|Borracho
|[[18 augustus]] [[1999]]
|[[Infectious Grooves]]
|
|-
|Down to Earth
|[[16 oktober]] [[2001]]
|[[Ozzy Osbourne]]
|Gets Me Through,<br>Dreamer
|-
|Degradation Trip
|[[18 juny]] [[2002]]
|[[Jerry Cantrell]]
|Angel Eyes
|-
|[[Death Magnetic (album)|Death Magnetic]]
|[[12 septimber]] [[2008]]
|rowspan=2|[[Metallica]]
|[[The Day That Never Comes]],<br>All Nightmare Long,<br>Broken, Beat & Scarred
|-
|[[Hardwired... to Self-Destruct (album)|Hardwired... to Self-Destruct]]
|[[18 novimber]] [[2016]]
|[[Hardwired (liet fan Metallica)|Hardwired]],<br>Moth into Flame,<br>[[Atlas, Rise!]],<br>Now That We're Dead,<br>[[Spit Out the Bone]]
|}
===As gastmuzikant===
{| class="wikitable"
|- align="left"
! Single(s) !! Album !! Utbrocht yn !! Mei band
|-
|Hard Core,<br>[[Paint It Black]] <small>''([[The Rolling Stones]] cover)''</small>,<br>Voodoo Brother
|Baptizm of Fire
|[[1997]]
|[[Glenn Tipton]]
|-
|Dejar de ser
|Poder latino
|[[1998]]
|[[A.N.I.M.A.L.]]
|-
|Demise of Sanity,<br>Life, Birth, Blood, Doom
|1919 ★ Eternal
|[[2002]]
|[[Black Label Society]]
|}
{{DEFAULTSORT:Trujillo, Robert}}
[[Kategory:Metallica]]
[[Kategory:Amerikaansk bassist]]
[[Kategory:Amerikaansk metalartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk persoan fan Meksikaansk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk muzikant fan Yndiaansk komôf]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1964]]
bk7pcdfzsk3kvdwx2htj96ah6a1rofb
Kategory:Fryske danceband
14
157309
1086755
1071865
2022-08-05T22:19:57Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
kt
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Fryske band nei muzyksjenre|Dance]]
[[Kategory:Danceband]]
[[Kategory:Nederlânske danceband]]
kjhgjwrfdf8gw6t1ywm27o8owpyi2va
1086756
1086755
2022-08-05T22:20:05Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Fryske dance-band]] omneamd ta [[Kategory:Fryske danceband]]: red
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Fryske band nei muzyksjenre|Dance]]
[[Kategory:Danceband]]
[[Kategory:Nederlânske danceband]]
kjhgjwrfdf8gw6t1ywm27o8owpyi2va
Kategory:Soulband
14
157314
1086715
1071889
2022-08-05T22:01:25Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
kt
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Soul]]
[[Kategory:Band nei muzyksjenre]]
996jdl7vvko9s8scvrry6ejndmv9jqs
Kraantje Pappie
0
157719
1086478
1073262
2022-08-05T20:48:27Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
kt
wikitext
text/x-wiki
{{Sjonger of muzikant
| ôfbylding = Kraantje Pappie bij MNM.jpg
| ôfbyldingstekst = Kraantje Pappie (2018)
| ôfbyldingsbreedte =
| echte namme = Alex van der Zouwen
| nasjonaliteit = {{NEDnasj}}
| berne = [[1 july]] [[1986]]
| berteplak = [[Rozenburg (Súd-Hollân)|Rozenburg]]
| stoarn =
| stjerplak =
| etnisiteit =
| regionale identiteit =
| sjenre = [[Rap (muzyk)|Rap]],<br>[[Hiphop]]
| ynstrumint =
| sjongtaal = [[Nederlânsk]]
| grutste hit(s) =
| jierren aktyf = [[2007]]-no
| prizen =
| webside =
}}
'''Kraantje Pappie''' berne as '''Alex van der Zouwen''' ([[Rozenburg (Súd-Hollân)|Rozenburg]], [[1 july]] [[1986]]) is in [[Nederlân|Nederlânske]] [[sjonger]]. Kraantje Pappie brocht yn [[2012]] syn debútalbum ''Crane'' út. Kraantje Pappie hat sân studio-albums útbrocht.
== Diskografy ==
===Studio-albums===
{| class="wikitable"
|- align="left"
! Album !! Utbrocht op !! Label !! Singles
|-
|Crane
|[[20 jannewaris]] [[2012]]
|rowspan=7|Noah's Ark
|Waar is Kraan?,<br>Wat nou als het lukt,<br>Alles gaat voorbij
|-
|Crane II
|[[21 maart]] [[2014]]
|Weekend,<br>Met z'n tweeën,<br>Feesttent,<br>Handen omhoog
|-
|Guardian van de Real Shit I
|rowspan=3|[[11 maaie]] [[2015]]
|
|-
|Guardian van de Real Shit II
|De hele nacht door
|-
|Guardian van de Real Shit II
|
|-
|Crane III
|[[28 oktober]] [[2016]]
|De manier,<br>Pompen,<br>Traag
|-
|DADDY
|[[28 septimber]] [[2018]]
|Lil Craney,<br>Allez,<br>Liefde in de lucht (ft. [[Joshua Nolet]])
|}
{{DEFAULTSORT:Pappie, Kraantje}}
[[Kategory:Nederlânsk sjonger]]
[[Kategory:Nederlânsk hiphopartyst]]
[[Kategory:Nederlânsk lietsjeskriuwer]]
[[Kategory:Dielnimmer oan in Nederlânsk realitytelefyzjeprogramma]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1986]]
2a6jvajzfzotg4mb2atsmiejgm0a22k
Nona (sjongeres)
0
157738
1086671
1073532
2022-08-05T21:50:03Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Studio-albums */ kt
wikitext
text/x-wiki
{{Sjonger of muzikant
| ôfbylding = Nona zangeres nona van der wansem-1571996766.jpg
| ôfbyldingstekst = Nona (2019)
| ôfbyldingsbreedte =
| echte namme = Nona van der Wansem
| nasjonaliteit = {{NEDnasj}}
| berne = [[31 july]] [[1993]]
| berteplak = [[Odiliapeel]]
| stoarn =
| stjerplak =
| etnisiteit =
| regionale identiteit =
| sjenre = [[Soul]]
| ynstrumint =
| sjongtaal = [[Ingelsk]]
| grutste hit(s) =
| jierren aktyf = [[2018]]-no
| prizen =
| webside =
}}
'''Nona''' folsleine namme '''Nona van der Wansem''' ([[Odiliapeel]], [[31 july]] [[1993]]) is in [[Nederlân|Nederlânske]] [[sjonger]]es. Nona brocht yn [[2019]] it album ''Nona'' út.
{{stobbe-muzyk}}
== Diskografy ==
===Studio-albums===
{| class="wikitable"
|- align="left"
! Album !! Utbrocht op !! Label !! Singles
|-
|Nona
|[[13 april]] [[2019]]
|Universal
|Forever Yours
|}
[[Kategory:Nederlânsk sjonger]]
[[Kategory:Nederlânsk soulartyst]]
[[Kategory:Nederlânsk lietsjeskriuwer]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1993]]
4mxhdqq8ahoj54uvc1ooqsrxeuhqdsg
Merel Baldé
0
157765
1086475
1073610
2022-08-05T20:48:00Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Studio-albums */ kt
wikitext
text/x-wiki
{{Sjonger of muzikant
| ôfbylding = Merel Baldé.jpg
| ôfbyldingstekst = Merel Baldé (2022)
| ôfbyldingsbreedte =
| echte namme = Merel Catharina Baldé
| nasjonaliteit = {{NEDnasj}}
| berne = [[10 febrewaris]] [[1991]]
| berteplak = [[Doardt]]
| stoarn =
| stjerplak =
| etnisiteit =
| regionale identiteit =
| sjenre = [[Hiphop]]
| ynstrumint =
| sjongtaal = [[Nederlânsk]]
| grutste hit(s) =
| jierren aktyf = [[2011]]-no
| prizen =
| webside =
}}
'''Merel Catharina Baldé''' berter bekend ûnder har artystenamme '''MEROL''' ([[Doardt]], [[10 febrewaris]] [[1991]]) is in [[Nederlân|Nederlânske]] [[sjonger]]es. Merel brocht yn [[2022]] it album ''Troostprijs'' út. De teksten fan de lietsjes op it album binne ûnder oaren skreaun troch [[Jan Tekstra]].
== Diskografy ==
===Studio-albums===
{| class="wikitable"
|- align="left"
! Album !! Utbrocht op !! Label !! Singles
|-
|Troostprijs
|[[15 april]] [[2022]]
|VDB
|Patronen,<br>Gemengde signalen
|-
|}
{{DEFAULTSORT:Balde, Merel}}
[[Kategory:Nederlânsk sjonger]]
[[Kategory:Nederlânsk hiphopartyst]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1991]]
9ti93pm526mht7bqd4cl1wpvpysllha
King Diamond
0
157978
1086635
1075087
2022-08-05T21:40:09Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* As gastmuzikant */ kt
wikitext
text/x-wiki
{{Sjonger of muzikant
| ôfbylding = Tuska 20130628 - King Diamond - 27 (Cropped).jpg
| ôfbyldingstekst = King Diamond yn 2013
| ôfbyldingsbreedte =
| echte namme = Kim Bendix Petersen
| nasjonaliteit = {{DENnasj}}
| berne = [[14 juny]] [[1956]]
| berteplak = [[Keappenhaven]]
| stoarn =
| stjerplak =
| etnisiteit =
| regionale identiteit =
| sjenre = [[Metal]]
| ynstrumint =
| sjongtaal = [[Ingelsk]]
| grutste hit(s) =
| jierren aktyf = [[1974]]-no
| prizen =
| webside =
}}
{{Net te betiizjen|'''[[King Diamond (band)]]''', in yn [[1985]] oprjochten [[Denemarken|Deenske]] Black Metalband}}
'''King Diamond''', berne as '''Kim Bendix Petersen''' ([[Keappenhaven]], [[14 juny]] [[1956]]) is in [[Denemarken|Deensk]] [[Sjonger]]. Diamond is foaral bekend as sjonger en oprjochter fan de Deenske bands [[Mercyful Fate]] en [[King Diamond (band)|King Diamond]]. As sjonger stiet er bekend om syn krêftige en brede sjongstim, benammen syn fierrikkende falsetto-screams. Hy spilet ek toetsen en gitaar by de studio-opnamen, mar by de liveshows konsintrearre hy him allinnich op it sjongen.
==Karriêre==
King Diamond begûn yn [[1974]] by in Deenske rock om yn [[1976]] oer te stappen nei de hardrock band ''Black Rose''. By dizze band begûn er syn alter ego King Diamond te ûntwikkeljen. Nei Black Rose spile er noch in skoftke by in punk band ''Brats'' om dêrnei mei in pear âlde band freonen yn [[1981]] de black metalband Mercyful Fate op te rjochtsjen.
===Mercyful Fate===
Yn [[1981]], King Diamond foarme Mercyful Fate mei gitarist [[Hank Shermann]] en bassist [[Timi Hansen]] en drummer [[Kim Ruzz]] yn Keappenhaven, Denemarken. Yn [[1985]] giene hja útinoar fanwegen muzikale mieningsferskillen, mar makken yn [[1992]] in trochstart. Hy hat mei dizze band sân studio-albums útbrocht.
===King Diamond===
Nei it stoppen fan Mercyful Fate begûn Diamond yn 1985 in nije black metal band ûnder syn eigen artystenamme. Sûnt it op 'e nij oprjochtsjen fan Mercyful Fate besteane de bands njonken inoar. Mei King Diamond hat King Diamond tolve studio-albums útbrocht.
==Priveelibben==
Diamond is troud mei Livia Zita, in yn Hongarije berne sjongeres. Yn 2017 waarden se âlden fan in soan.
== Diskografy ==
===Albums===
{| class="wikitable"
|- align="left"
! Album !! Utbrocht op !! Band !! Single(s)
|-
|Melissa
|[[30 oktober]] [[1983]]
|rowspan=2|[[Mercyful Fate]]
|Black Funeral/Black Masses
|-
|Don't Break the Oath
|[[7 septimber]] [[1984]]
|
|-
|Fatal Portrait
|[[17 febrewaris]] [[1986]]
|rowspan=5|[[King Diamond (band)|King Diamond]]
|
|-
|Abigail
|[[21 oktober]] [[1987]]
|The Family Ghost
|-
|"Them"
|[[13 septimber]] [[1988]]
|Tea,<br>Welcome Home
|-
|Conspiracy
|[[21 augustus]] [[1989]]
|
|-
|The Eye
|[[30 oktober]] [[1990]]
|Eye of the Witch
|-
|In the Shadows
|[[22 juny]] [[1993]]
|rowspan=2|[[Mercyful Fate]]
|Egypt
|-
|Time
|[[25 septimber]] [[1994]]
|
|-
|The Spider's Lullabye
|[[6 juny]] [[1995]]
|[[King Diamond (band)|King Diamond]]
|
|-
|Into the Unknown
|[[20 augustus]] [[1996]]
|[[Mercyful Fate]]
|
|-
|The Graveyard
|[[1 oktober]] [[1996]]
|rowspan=2|[[King Diamond (band)|King Diamond]]
|-
|Voodoo
|[[24 febrewaris]] [[1998]]
|
|-
|Dead Again
|[[9 juny]] [[1998]]
|rowspan=2|[[Mercyful Fate]]
|
|-
|9
|[[15 maaie]] [[1999]]
|
|-
|House of God
|[[20 juny]] [[2000]]
|rowspan=4|[[King Diamond (band)|King Diamond]]
|
|-
|Abigail II: The Revenge
|[[29 jannewaris]] [[2002]]
|
|-
|The Puppet Master
|[[21 oktober]] [[2003]]
|
|-
|Give Me Your Soul... Please
|[[26 juny]] [[2007]]
|
|}
===As gastmuzikant===
{| class="wikitable"
|- align="left"
! Single(s) !! Album !! Utbrocht yn !! Mei band
|-
|Necronemesis
|Necronemesis
|[[2000]]
|[[Usurper]]
|-
|Stone of Destiny (...for Magh Slecht and Ard Righ)
|Tara
| [[2001]]
|[[Absu]]
|-
|Sweet Dreams
|Probot
|[[2004]]
|[[Probot]]
|-
|Devil Woman
|Nymphetamine
|[[2005]]
|[[Cradle of Filth]]
|-
|Radio Spot
|World Circus <small>''(werútjefte)''</small>
|[[2007]]
|[[Toxik]]
|-
|Room 24
|Outlaw Gentlemen & Shady Ladies
|[[2013]]
|[[Volbeat]]
|-
|Venerate Me
|Hammer of Dawn
|[[2022]]
|[[HammerFall]]
|}
{{Boarnen|boarnefernijing=
{{reflist}}
* [https://www.metal-archives.com/artists/King_Diamond/318 Metal Archives]
}}
{{DEFAULTSORT:Diamond, King}}
[[Kategory:Deensk sjonger]]
[[Kategory:Deensk metalartyst]]
[[Kategory:Deensk lietsjeskriuwer]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1956]]
1d1j7505of5jq5c3f295sw1elwb3zwo
Peter Steele
0
158049
1086658
1075885
2022-08-05T21:46:20Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
kt
wikitext
text/x-wiki
{{Sjonger of muzikant
| ôfbylding = Type O Negative - Coliseu dos Recreios.jpg
| ôfbyldingstekst = Peter Steele yn 2007
| ôfbyldingsbreedte =
| echte namme = Petrus Thomas Ratajczyk
| nasjonaliteit = {{USAnasj}}
| berne = [[4 jannewaris]] [[1962]]
| berteplak = [[Brooklyn]]
| stoarn = [[14 april]] [[2010]]
| stjerplak = [[Scranton (Pennsylvania)|Scranton]]
| etnisiteit = [[Ofbyld:Flag of Poland.svg|20px|border]] [[Poalen|Poalsk]]
| regionale identiteit =
| sjenre = [[Metal]]
| ynstrumint = [[Basgitaar]]
| sjongtaal = [[Ingelsk]]
| grutste hit(s) =
| jierren aktyf = [[1979]]–[[2010]]
| prizen =
| webside =
}}
'''Peter Steele''' (pseudonym fan '''Petrus Thomas Ratajczyk''') ([[Brooklyn]], [[4 jannewaris]] [[1962]] – [[Scranton (Pennsylvania)|Scranton]] [[Pennsylvania]], [[14 april]] [[2010]]) wie in [[Feriene Steaten|Amerikaansk]] [[bassist]] en [[sjonger]]. Hy waard benammen bekind as de twa meter lange bassist en sjonger fan de bands [[Type O Negative]] ([[1989]] - 2010), en [[Carnivore (band)|Carnivore]] ([[1983]] - 1989). Op [[14 april]] 2010 ferstoar Peter Steele yn 'e âldens fan 48 jier.
==Karriêre==
[[Ofbyld:PeterSteele-JD.jpg|thumb|left|170px|Peter Steele yn 1997]]
===Fallout (1979–1982)===
Steele begûn as 12 jierrige mei gitaarspyljen, mar stapte al nei in pear moanne oer op basgitaar. Yn [[1979]] rjochte Peter Steele doe noch ûnder syn echte namme ''Peter Ratajczyk'' tegearre mei gitarist [[John Campos]], toetsenist [[Josh Silver]]
en drummer [[Louie Beateaux]] de metalband Fallout op. Mei dy band brocht Steele de single ''Rock Hard'' út en de band gie yn [[1982]] út inoar.
===Carnivore (1984-1989)===
Tegeare mei earder Fallout drummer Louie Beato rjochte Steele yn [[1984]] de band Carnivore op, de bandleden van Carnivore giene koart nei it útbringen fan it twadde album byinoar wei, mar kamen yn 2006 wer byinoar foar in reüny. Dat soe de opmaat wêze foar in echte trochstart, mar dat gie troch it hommels ferstjerren fan Steele yn 2010 net troch. Mei dy band brocht Peter Steele twa studio-albums út.
===Type O Negative (1989-2010)===
Yn [[1989]] rjochte Peter Steele mei earder Fallout toetsenist Josh Silver de gothic metal band Type O Negative op. Mei dy band brocht Peter Steele sân studio-albums út.
==Priveelibben==
Steele waard berne yn [[Brooklyn]], [[New York (steat)|New York]], [[Feriene Steaten|Amearika]], as it sechsde bêrn yn in gesin fan seis. Syn âlden wiene fan [[Jeropa|Jeropeesk]] komôf. Steele hie twa psychyske problemen, en wie ferslaafd oan [[Drug|kokaïne]] en [[Alkoholisme|alkohol]]. Yn [[2005]] gie it geroft dat Steele ferstoarn wêze soe om't er in grêfstien mei syn namme toand waard op it webstee fan Type O Negative mei syn namme der op, mar dat bliek in publisiteitstunt te wêzen fan it nije platelabel dêr't de band foar tekene hie. Peter Steele ferstoar fiif jier letter yn de âldens fan 48 jier.
== Diskografy ==
===Albums===
{| class="wikitable"
|- align="left"
! Album !! Utbrocht op !! Band !! Single(s)
|-
|Carnivore
|Novimber [[1985]]
|rowspan=2|[[Carnivore (band)|Carnivore]]
|Carnivore
|-
|Retaliation
|Septimber [[1987]]
|
|-
|Slow, Deep and Hard
|[[16 juny]] [[1991]]
|rowspan=7|[[Type O Negative]]
|Unsuccessfully Coping with the Natural Beauty of Infidelity
|-
|The Origin of the Feces
|[[17 maaie]] [[1992]]
|
|-
|Bloody Kisses
|[[17 augustus]] [[1993]]
|Black No. 1 (Little Miss Scare-All),<br>Christian Woman,<br>Summer Breeze
|-
|October Rust
|[[20 augustus]] [[1996]]
|My Girlfriend's Girlfriend,<br>Love You To Death,<br>In Praise of Bacchus,<br>Cinnamon Girl ''<small>([[Neil Young]] cover)</small>''
|-
|World Coming Down
|[[21 septimber]] [[1999]]
|Creepy Green Light,<br>Everyone I Love Is Dead,<br>Everything Dies
|-
|Life Is Killing Me
|[[17 juny]] [[2003]]
|I Don't Wanna Be Me"
|-
|Dead Again
|[[13 maart]] [[2007]]
|The Profit of Doom,<br>September Sun
|}
===As gastmuzikant===
{| class="wikitable"
|- align="left"
! Single(s) !! Album !! Utbrocht yn !! Mei band
|-
|Fight
|Fight
|[[2002]]
|[[Doro Pesch|Doro]]
|-
|Just Say No to Love
|Iommi
|[[2000]]
|[[Tony Iommi|Iommi]]
|}
{{DEFAULTSORT:Steele, Peter}}
[[Kategory:Amerikaansk sjonger]]
[[Kategory:Amerikaansk bassist]]
[[Kategory:Amerikaansk metalartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk persoan fan Poalsk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk persoan fan Noarsk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk persoan fan Yslânsk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk persoan fan Russysk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk persoan fan Ulstersk komôf]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1962]]
[[Kategory:Persoan stoarn yn 2010]]
4jzcnirsp5mf7triuntvv2tnqq19rth
Trevor Strnad
0
158078
1086659
1076406
2022-08-05T21:47:03Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
kt
wikitext
text/x-wiki
{{Sjonger of muzikant
| ôfbylding = The Black Dahlia Murder Party.San Metal Open Air 2018 16.jpg
| ôfbyldingstekst = Trevor Strnad yn 2018
| ôfbyldingsbreedte =
| echte namme = Trevor Scott Strnad
| nasjonaliteit = {{USAnasj}}
| berne = [[3 maaie]] [[1981]]
| berteplak = [[Waterford (Michigan)|Waterford]]
| stoarn = [[10 maaie]] [[2022]]
| stjerplak =
| etnisiteit =
| regionale identiteit =
| sjenre = [[Metal]]
| ynstrumint =
| sjongtaal = [[Ingelsk]]
| grutste hit(s) =
| jierren aktyf = [[2001]] - [[2022]]
| prizen =
| webside =
}}
'''Trevor Scott Strnad''' ([[Waterford (Michigan)|Waterford]], [[Michigan]], [[3 maaie]] [[1981]] - [[10 maaie]] [[2022]]<ref>[https://loudwire.com/petition-launched-recognize-black-dahlia-murders-trevor-strnad-2023-grammys-in-memoriam/ Loudwire 13-5-2022 Petition Launched to Recognize The Black Dahlia Murder’s Trevor Strnad in Grammys in Grammys ‘In Memoriam’ Segment]</ref>) wie in [[Feriene Steaten|Amerikaansk]] [[sjonger]]. Hy waard bekend as sjonger en oprjochter fan [[The Black Dahlia Murder]].
Yn [[2001]] wie er ien fan de oprjochters fan de Amerikaanske death [[metal]]band The Black Dahlia Murder, Mei dizze band brocht er tusken 2003 en 2020 yn totaal njoggen studioalbums út. Hy wie ek geregeldwei gastmuzikant by oare metalbands, Strnad skreau in skoftke de kollum ''The Obituarist'' foar it Ingelsktalige online metalmagazine ''Metalinjection'', wêryn't er ûnder mear opkommende nijkommers presintearre <ref>[http://www.metalinjection.net/editorials/the-obituarist/trevor-from-black-dahlia-murders-29-september-underground-death-metal-recommendations Trevor From BLACK DAHLIA MURDER's 29 Underground Death Metal Recommendations]</ref>.
Op [[11 maaie]] [[2022]] die Strnard himsels te koart yn de âldens fan 41 jier<ref>[https://www.metalfan.nl/article.php?sid=22782 Metalfan 11-5-2022: The Black Dahlia Murder-frontman overleden]</ref> <ref>[https://zwaremetalen.com/nieuws/trevor-scott-strnad-the-black-dahlia-murder-overleden Zware Metalen 11-5-2022: Trevor Scott Strnad (The Black Dahlia Murder) overleden]</ref>.
== Diskografy ==
===Albums===
{| class="wikitable"
|- align="left"
! Album !! Utbrocht op !! Band !! Single(s)
|-
|Unhallowed
|[[17 juny]] [[2003]]
|rowspan=9|[[The Black Dahlia Murder]]
|Funeral Thirst
|-
|Miasma
|[[12 july]] [[2005]]
|A Vulgar Picture,<br>Miasma,<br>Statutory Ape
|-
|Nocturnal
|[[18 septimber]] [[2007]]
|Everything Went Black,<br>What a Horrible Night to Have a Curse
|-
|Deflorate
|[[15 septimber]] [[2009]]
|A Selection Unnatural,<br>Necropolis
|-
|Ritual
|[[17 juny]] [[2011]]
|Moonlight Equilibrium
|-
|Everblack
|[[11 juny]] [[2013]]
|Into the Everblack,<br>Goat of Departure
|-
|Abysmal
|[[18 septimber]] [[2015]]
|Vlad, Son of the Dragon,<br>Receipt,<br>Threat Level No. 3
|-
|Nightbringers
|[[6 oktober]] [[2017]]
|Gone But Not Forgotten
|-
|Verminous
|[[17 april]] [[2020]]
|Verminous
|}
===As gastmuzikant===
{| class="wikitable"
|- align="left"
! Single(s) !! Album !! Utbrocht yn !! Mei band
|-
|Fear of Heights
|Facing the Thousand
|[[2006]]
|[[Light This City]]
|-
|Vermicular, Obscene, Obese
|Global Flatline
|[[2012]]
|[[Aborted]]
|-
|Rendered into Lard
|Omen of Disease
|rowspan=2|[[2013]]
|[[Broken Hope]]
|-
|Iconoclast
|Murderlust
|[[HateSphere]]
|-
|With Their Hash He Will Create
|From Wisdom to Baked
|rowspan=4|[[2014]]
|[[Cannabis Corpse]]
|-
|Forced Adornment of the Funerary Crown
|Misery
|[[Disentomb]]
|-
|Engineering the Void
|Engineering the Void
|[[Soreption]]
|-
|Guttural Species
|Guttural Species
|[[Splattered]]
|-
|The Elegance of Asymmetry
|Intransigence
|rowspan=4|[[2015]]
|[[Abhorrent]]
|-
|Awaken the I
|rowspan=3|Lucid Dawn
|rowspan=3|[[Arkaik]]
|-
|Fusion of Epochs
|-
|Conjuring
|-
|Infrared Horizon
|Infrared Horizon
|rowspan=6|[[2017]]
|[[Artificial Brain]]
|-
|Forgive Me Father
|Necrobreed
|[[Benighted]]
|-
|-
|Vile Reincarnation
|Vile Reincarnation
|[[Maggot Colony]]
|-
|Hung by the Tongue
|Altars of Impurity
|[[No Zodiac]]
|-
|Global Decimation
|Isolation
|[[Parasitic Ejaculation]]
|-
|Flesh of the Sun
|Imperium
|[[The Kennedy Veil]]
|-
|His Eyes
|Visitant
|rowspan=3|[[2018]]
|[[Arsis]]
|-
|All Hail
|Omen
|[[Bog Wraith]]
|-
|Behold the Bearer of Light
|Revenant
|[[Inferi]]
|-
|The Kingdom Sitteth Lonely Beneath Thine Hollowed Heavens
|The Battle of Yaldabaoth
|rowspan=5|[[2019]]
|[[Infant Annihilator]]
|-
|Pit of Bones
|Reborn to Kill
|[[Pathology]]
|-
|Barren and Breathless Macrocosm
|Melancholy
|[[Shadow of Intent]]
|-
|Rooting for the Villain
|We're Gonna Need Some Bigger Riffs
|[[VHS (band)|VHS]]
|-
|Reclaim the Crown, Part I: The Burning Kingdom
|Mob Justice
|[[Vulvodynia]]
|-
|Lesions of a Different Kind
|Lesions of a Different Kind
|[[2020]]
|[[Undeath]]
|-
|Souvenir of Skin
|Ikigai
|rowspan=6|[[2021]]
|[[Abiotic]]
|-
|For Misery
|Broken Mortal Coil
|[[Contrition]]
|-
|Ecchelhedrion
|Execration
|[[Orbyssmal]]
|-
|Fake Blood and Push-Up Bras
|rowspan=2|I Heard They Suck...Blood
|rowspan=2|[[VHS (band)|VHS]]
|-
|Horror of Dracula
|-
|The Wraith
|Natural Selection
|[[Viserion]]
|}
{{Boarnen|boarnefernijing=
* [https://www.metal-archives.com/artists/Trevor_Strnad/7348 Metal Archives]
{{reflist}}
}}
{{DEFAULTSORT:Strnad, Trevor}}
[[Kategory:Amerikaansk sjonger]]
[[Kategory:Amerikaansk metalartyst]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1981]]
[[Kategory:Persoan stoarn yn 2022]]
fynj8bqryplmvfyyhdtdb5xtrwq6jd7
Robert Plant
0
158094
1086423
1086109
2022-08-05T20:24:45Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Albums */ kt
wikitext
text/x-wiki
{{Sjonger of muzikant
| ôfbylding = Robert-Plant.jpg
| ôfbyldingstekst = Robert Plant yn 1973
| ôfbyldingsbreedte =
| echte namme = Robert Anthony Plant
| nasjonaliteit = {{GBRnasj}}
| berne = [[20 augustus]] [[1948]]
| berteplak = [[West Bromwich]]
| stoarn =
| stjerplak =
| etnisiteit = {{ENGetn}}
| regionale identiteit =
| sjenre = [[Hardrock]],<br>[[Rockmuzyk|Rock]],<br>[[Blues]]
| ynstrumint = [[Mûlharp]]
| sjongtaal = [[Ingelsk]]
| grutste hit(s) = [[Stairway to Heaven]],<br>[[Whole Lotta Love]]
| jierren aktyf = [[1966]] - No
| prizen =
| webside =
}}
'''Robert Anthony Plant''' ([[West Bromwich]], [[Staffordshire]] [[20 augustus]] [[1948]]) is in [[Ingelân|Ingelsk]] [[sjonger]]. Hy waard benammen bekend as de sjonger fan [[Led Zeppelin (band)|Led Zeppelin]]. Plant waard mei syn mei-bandleden fan Led Zeppelin yn [[1995]] opnaam yn de Rock and Roll Hall of Fame.
==Karriêre==
[[Ofbyld:Robert Plant.jpg|thumb|left|200px|Robert Plant yn 2007]]
Nei mar twa wike ferliet er de oplieding ta accountant om diel út te meitsjen fan de [[blues]]scene yn de Ingelske [[Midlands]]. Plant song mei ferskate bands, wêrûnder de ''Crawling King Snakes'', dy't him yn kontakt brochten mei drummer [[John Bonham]]. Hja spilen beide yn de ''Band of Joy'' en mongen blues mei nijere psychedelyske trends. Op oanrieden fan sjonger [[Terry Reid]] kaam Robert Plant yn de kunde mei [[Jimmy Page]] dy't in nije sjonger socht foar syn band. De band, dy 't yn 1968 ynearsten de " New Yardbirds " neamd waard, waard al gau bekend as Led Zeppelin.
Mei Led Zeppelin had Jimmy Page acht studio-albums útbrocht. Nei it ein fan Led Zeppelin yn [[1980]] gie Plant fierder as soloartiest.
==Priveelibben==
Robert Plant is twa kear boaske west en hat út dizze relaasjes fjouwer bêrn werfan ien al op jonge leeftiid ferstoar ta gefolch fan in [[mage]] sykte. Plant skreau mei Jimmy Page it nûmer ''All My Love'' as earbetoan oan syn soan.
== Diskografy ==
===Albums===
{| class="wikitable"
|- align="left"
! Album !! Utbrocht op !! Band !! Single(s)
|-
|[[Led Zeppelin (album)|Led Zeppelin]]
|[[12 jannewaris]] [[1969]]
|rowspan=8|[[Led Zeppelin (band)|Led Zeppelin]]
|Good Times Bad Times
|-
|[[Led Zeppelin II]]
|[[22 oktober]] [[1969]]
|[[Whole Lotta Love]]
|-
|[[Led Zeppelin III]]
|[[5 oktober]] [[1970]]
|Immigrant Song
|-
|[[Led Zeppelin IV|Sûnder titel]]<br><small>''Led Zeppelin IV''</small>
|[[8 novimber]] [[1971]]
|Black Dog,<br>Rock and Roll
|-
|[[Houses of the Holy (album fan Led Zeppelin)|Houses of the Holy]]
|[[28 maart]] [[1973]]
|[[Over the Hills and Far Away (liet fan Led Zeppelin)|Over the Hills and Far Away]],<br>D'yer Mak'er"
|-
|[[Physical Graffiti]]
|[[24 febrewaris]] [[1975]]
|Trampled Under Foot
|-
|[[Presence (album fan Led Zeppelin)|Presence]]
|[[31 maart]] [[1976]]
|Candy Store Rock
|-
|[[In Through the Out Door]]
|[[15 augustus]] [[1979]]
|Fool in the Rain
|-
|Pictures at Eleven
|[[28 juny]] [[1982]]
|rowspan=11|Robert Plant
|Burning Down One Side,<br>Pledge Pin
|-
|The Principle of Moments
|[[11 july]] [[1983]]
|Big Log,<br>In the Mood,<br>Other Arms
|-
|Shaken 'n' Stirred
|[[20 maaie]] [[1985]]
|Little by Little
|-
|Now and Zen
|[[29 febrewaris]] [[1988]]
|Heaven Knows,<br>Tall Cool One,<br>Ship of Fools
|-
|Manic Nirvana
|[[19 maart]] [[1990]]
|Hurting Kind (I've Got My Eyes on You),<br>Your Ma Said You Cried in Your Sleep Last Night
|-
|Fate of Nations
|[[25 maaie]] [[1993]]
|I Believe,<br>If I Were A Carpenter,<br>Calling To You,<br>29 Palms
|-
|Dreamland
|[[16 july]] [[2002]]
|Morning Dew,<br>Song to the Siren,<br>Last Time I Saw Her
|-
|Mighty ReArranger
|[[25 april]] [[2005]]
|Shine It All Around,<br>The Enchanter
|-
|Band of Joy
|[[14 septimber]] [[2010]]
|
|-
|Lullaby and... The Ceaseless Roar
|[[9 septimber]] [[2014]]
|
|-
|Carry Fire
|[[13 oktober]] [[2017]]
|The May Queen,<br>Bones of Saints,<br>Bluebirds Over the Mountain
|}
{{DEFAULTSORT:Plant, Robert}}
[[Kategory:Led Zeppelin]]
[[Kategory:Ingelsk sjonger]]
[[Kategory:Ingelsk bluesartyst]]
[[Kategory:Ingelsk hardrockartyst]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1948]]
5h8joloflqt1bh4ncdm1lls552bjhmx
Ridderkerk
0
159951
1086829
1086067
2022-08-06T06:40:54Z
Soimip
43534
/* Plakken */
wikitext
text/x-wiki
{{Ynfoboks gemeente yn Nederlân
| namme = Ridderkerk
| ôfbyld =
| ôfbyldtekst =
| flagge = Ridderkerk Netherlands.svg
| wapen = Ridderkerk wapen.svg
| kaart = NL - locator map municipality code GM0597 (2016).png
| kaart1 = Gem-Ridderkerk-OpenTopo.jpg
| provinsje = [[Súd-Hollân]]
| haadplak = Ridderkerk
| oerflak = 25,26 km² <ref name=alle>[https://allecijfers.nl/gemeente/ridderkerk/ AlleCijfers]</ref>
| lân = 23,48 km²
| wetter = 1,79 km²
| ynwennertal = 47.099 <small>(01-01-2022)</small><ref name=alle/>
| befolkingstichtens = 2.006 ynw./km²
| gemeenteried = '''Perioade 2022—2026 (29 sitten):<ref>[https://www.verkiezingsuitslagen.nl/verkiezingen/detail/GR20220316/731149 Kiesraad]</ref> {{Gemeenteried Ridderkerk}}
| boargemaster = [[Anny Attema]]
| list = [[Partij fan de Arbeid|PvdA]]
| oprjochte =
| tiidrek1 =
| yndieling_tiidrek1 =
| tiidrek2 =
| yndieling_tiidrek2 =
| tiidrek3 =
| yndieling_tiidrek3 =
| tiidrek4 =
| yndieling_tiidrek4 =
| tiidrek5 =
| yndieling_tiidrek5 =
| ferkearsieren =
| netnûmer = 0180
| postkoade = 2981–2989 <ref name=alle/>
| webstee = [https://www.ridderkerk.nl/ www.ridderkerk.nl]
}}
'''Ridderkerk''' is in [[wenkearn|plak]] en [[gemeente (bestjoer)|gemeente]] yn de [[Nederlân]]ske provinsje [[Súd-Hollân]]. Yn 2022 hat de gemeente neffens it [[Sintraal Buro foar de Statistyk|CBS]] likernôch 47.100 ynwenners.
Ridderkerk leit op it eilân [[Iselmonde (eilân)|Iselmonde]] en grinzet oan de gemeenten [[Krimpenerwaard (gemeente)|Krimpenerwaard]], [[Molelannen]], [[Alblasserdam]], [[Hendrik-Ido-Ambacht]], [[Zwijndrecht (Nederlân)|Zwijndrecht]], [[Barendrecht]] en [[Rotterdam (gemeente)|Rotterdam]], en oan de rivieren de [[Nije Maas]], [[Noard (rivier)|Noard]] en it [[Waaltsje]].
Der binne grutte strang [[grifformeard]]e tsjerken.
== Plakken ==
Doarpen yn de gemeente Ridderkerk binne (ynwenners yn 2021):<ref name=alle/>
* [[Bolnes]] - 7.770
* [[Oostendam]] - 615
* Ridderkerk - 25.866
* [[Rijsoord]] - 3.015
* [[Slikkerveer]] - 9.405
Totaal 46.671 ynwenners yn 2021.
== Untwikkeling ynwennertal ==
Befolkingsûntwikkeling sûnt 1996:<ref name=alle/>
{| class="wikitable"
|-
! Jier !! Ynwenners
|-
| 2022 || 47.099
|-
| 2020 || 46.189
|-
| 2015 || 45.149
|-
| 2010 || 44.746
|-
| 2005 || 45.106
|-
| 2000 || 46.839
|-
| 1996 || 46.650
|-
|}
[[Ofbyld:Singelkerk vanaf Kerkpad.jpg|left|thumb|Herfoarme Singeltsjerke]]
{{Clear}}
== Keppelingen om utens ==
* [https://www.ridderkerk.nl/ Webstee fan de gemeente]
* [https://www.plaatsengids.nl/ridderkerk Plaatsengids]
{{boarnen|boarnefernijing=
<references/>
}}
{{Koördinaten|51_52_N_4_36_E_type:city_scale:16_region:NL|51° 52' NB, 4° 36' EL}}
{{GemeentenSúd-Hollân}}
[[Kategory:Ridderkerk| ]]
[[Kategory:Plak yn Ridderkerk]]
[[Kategory:Gemeente yn Súd-Hollân]]
22w566m5phlg2haiqqq4ay6uztm22fz
1086850
1086829
2022-08-06T09:25:10Z
Soimip
43534
wikitext
text/x-wiki
{{Ynfoboks gemeente yn Nederlân
| namme = Ridderkerk
| ôfbyld =
| ôfbyldtekst =
| flagge = Ridderkerk Netherlands.svg
| wapen = Ridderkerk wapen.svg
| kaart = NL - locator map municipality code GM0597 (2016).png
| kaart1 = Gem-Ridderkerk-OpenTopo.jpg
| provinsje = [[Súd-Hollân]]
| haadplak = Ridderkerk
| oerflak = 25,26 km² <ref name=alle>[https://allecijfers.nl/gemeente/ridderkerk/ AlleCijfers]</ref>
| lân = 23,48 km²
| wetter = 1,79 km²
| ynwennertal = 47.099 <small>(01-01-2022)</small><ref name=alle/>
| befolkingstichtens = 2.006 ynw./km²
| gemeenteried = '''Perioade 2022—2026 (29 sitten):<ref>[https://www.verkiezingsuitslagen.nl/verkiezingen/detail/GR20220316/731149 Kiesraad]</ref> {{Gemeenteried Ridderkerk}}
| boargemaster = [[Anny Attema]]
| list = [[Partij fan de Arbeid|PvdA]]
| oprjochte =
| tiidrek1 =
| yndieling_tiidrek1 =
| tiidrek2 =
| yndieling_tiidrek2 =
| tiidrek3 =
| yndieling_tiidrek3 =
| tiidrek4 =
| yndieling_tiidrek4 =
| tiidrek5 =
| yndieling_tiidrek5 =
| ferkearsieren =
| netnûmer = 0180
| postkoade = 2981–2989 <ref name=alle/>
| webstee = [https://www.ridderkerk.nl/ www.ridderkerk.nl]
}}
'''Ridderkerk''' is in [[wenkearn|plak]] en [[gemeente (bestjoer)|gemeente]] yn de [[Nederlân]]ske provinsje [[Súd-Hollân]]. Yn 2022 hat de gemeente neffens it [[Sintraal Buro foar de Statistyk|CBS]] likernôch 47.100 ynwenners.
Ridderkerk leit op it eilân [[Iselmonde (eilân)|Iselmonde]] en grinzet oan de gemeenten [[Krimpenerwaard (gemeente)|Krimpenerwaard]], [[Molelannen]], [[Alblasserdam]], [[Hendrik-Ido-Ambacht]], [[Zwijndrecht (Nederlân)|Zwijndrecht]], [[Barendrecht]] en [[Rotterdam (gemeente)|Rotterdam]], en oan de rivieren de [[Nije Maas]], [[Noard (rivier)|Noard]] en it [[Waaltsje]].
Der binne grutte strang [[grifformeard]]e tsjerken.
== Plakken ==
Doarpen yn de gemeente Ridderkerk binne (ynwenners yn 2021):<ref name=alle/>
* [[Bolnes]] - 7.770
* [[Oostendam]] - 615
* Ridderkerk - 25.866
* [[Rijsoord]] - 3.015
* [[Slikkerveer]] - 9.405
Totaal 46.671 ynwenners yn 2021.
== Untwikkeling ynwennertal ==
Befolkingsûntwikkeling sûnt 1996:<ref name=alle/>
{| class="wikitable"
|-
! Jier !! Ynwenners
|-
| 2022 || 47.099
|-
| 2020 || 46.189
|-
| 2015 || 45.149
|-
| 2010 || 44.746
|-
| 2005 || 45.106
|-
| 2000 || 46.839
|-
| 1996 || 46.650
|-
|}
== Boargemasters ==
Boargemasters sûnt 1945:
{| class="wikitable"
|-
! Namme !! Partij !! Perioade !! Bysûnderheden
|-
| [[Johan Hendrik Crezée]] || [[ARP]] || 1945–1949 || ok 1935–1942
|-
| [[Albertus Marinus Nieuwenhuisen|Albertus Marinus <br/ > Nieuwenhuisen]] || ARP || 1950–1959 ||
|-
| [[Cornelis Jan van der Hoeven|Cornelis Jan van der <br/ > Hoeven]] || ARP || 1959–1970 ||
|-
| [[Kees Verplanke]] || ARP, <br/ > partijleas || 1971–1990 ||
|-
| [[Harm Bruins Slot]] || [[CDA]] || 1990–1994 ||
|-
| [[Jan Waaijer]] || CDA || 1994–2004 ||
|-
| [[Boelhouwer van Wouwe]] || CDA || 2004 || waarnimmend
|-
| [[Jon Hermans-Vloedbeld]] || [[VVD]] || 2004–2009 ||
|-
| [[Stefan Hulman]] || VVD || 2009–2010 || waarnimmend
|-
| [[Anny Attema]] || [[PvdA]] || 2010–no ||
|-
|}
[[Ofbyld:Singelkerk vanaf Kerkpad.jpg|left|thumb|Herfoarme Singeltsjerke]]
{{Clear}}
== Keppelingen om utens ==
* [https://www.ridderkerk.nl/ Webstee fan de gemeente]
* [https://www.plaatsengids.nl/ridderkerk Plaatsengids]
{{boarnen|boarnefernijing=
<references/>
}}
{{Koördinaten|51_52_N_4_36_E_type:city_scale:16_region:NL|51° 52' NB, 4° 36' EL}}
{{GemeentenSúd-Hollân}}
[[Kategory:Ridderkerk| ]]
[[Kategory:Plak yn Ridderkerk]]
[[Kategory:Gemeente yn Súd-Hollân]]
1sqohtvxanxkoj7pd5uzhqkw6xmd40s
1086852
1086850
2022-08-06T09:27:29Z
Soimip
43534
wikitext
text/x-wiki
{{Ynfoboks gemeente yn Nederlân
| namme = Ridderkerk
| ôfbyld =
| ôfbyldtekst =
| flagge = Ridderkerk Netherlands.svg
| wapen = Ridderkerk wapen.svg
| kaart = NL - locator map municipality code GM0597 (2016).png
| kaart1 = Gem-Ridderkerk-OpenTopo.jpg
| provinsje = [[Súd-Hollân]]
| haadplak = Ridderkerk
| oerflak = 25,26 km² <ref name=alle>[https://allecijfers.nl/gemeente/ridderkerk/ AlleCijfers]</ref>
| lân = 23,48 km²
| wetter = 1,79 km²
| ynwennertal = 47.099 <small>(01-01-2022)</small><ref name=alle/>
| befolkingstichtens = 2.006 ynw./km²
| gemeenteried = '''Perioade 2022—2026 (29 sitten):<ref>[https://www.verkiezingsuitslagen.nl/verkiezingen/detail/GR20220316/731149 Kiesraad]</ref> {{Gemeenteried Ridderkerk}}
| boargemaster = [[Anny Attema]]
| list = [[Partij fan de Arbeid|PvdA]]
| oprjochte =
| tiidrek1 =
| yndieling_tiidrek1 =
| tiidrek2 =
| yndieling_tiidrek2 =
| tiidrek3 =
| yndieling_tiidrek3 =
| tiidrek4 =
| yndieling_tiidrek4 =
| tiidrek5 =
| yndieling_tiidrek5 =
| ferkearsieren =
| netnûmer = 0180
| postkoade = 2981–2989 <ref name=alle/>
| webstee = [https://www.ridderkerk.nl/ www.ridderkerk.nl]
}}
[[Ofbyld:Singelkerk vanaf Kerkpad.jpg|thumb|Herfoarme Singeltsjerke]]
'''Ridderkerk''' is in [[wenkearn|plak]] en [[gemeente (bestjoer)|gemeente]] yn de [[Nederlân]]ske provinsje [[Súd-Hollân]]. Yn 2022 hat de gemeente neffens it [[Sintraal Buro foar de Statistyk|CBS]] likernôch 47.100 ynwenners.
Ridderkerk leit op it eilân [[Iselmonde (eilân)|Iselmonde]] en grinzet oan de gemeenten [[Krimpenerwaard (gemeente)|Krimpenerwaard]], [[Molelannen]], [[Alblasserdam]], [[Hendrik-Ido-Ambacht]], [[Zwijndrecht (Nederlân)|Zwijndrecht]], [[Barendrecht]] en [[Rotterdam (gemeente)|Rotterdam]], en oan de rivieren de [[Nije Maas]], [[Noard (rivier)|Noard]] en it [[Waaltsje]].
Der binne grutte strang [[grifformeard]]e tsjerken.
== Plakken ==
Doarpen yn de gemeente Ridderkerk binne (ynwenners yn 2021):<ref name=alle/>
* [[Bolnes]] - 7.770
* [[Oostendam]] - 615
* Ridderkerk - 25.866
* [[Rijsoord]] - 3.015
* [[Slikkerveer]] - 9.405
Totaal 46.671 ynwenners yn 2021.
== Untwikkeling ynwennertal ==
Befolkingsûntwikkeling sûnt 1996:<ref name=alle/>
{| class="wikitable"
|-
! Jier !! Ynwenners
|-
| 2022 || 47.099
|-
| 2020 || 46.189
|-
| 2015 || 45.149
|-
| 2010 || 44.746
|-
| 2005 || 45.106
|-
| 2000 || 46.839
|-
| 1996 || 46.650
|-
|}
== Boargemasters ==
Boargemasters sûnt 1945:
{| class="wikitable"
|-
! Namme !! Partij !! Perioade !! Bysûnderheden
|-
| [[Johan Hendrik Crezée]] || [[ARP]] || 1945–1949 || ok 1935–1942
|-
| [[Albertus Marinus Nieuwenhuisen|Albertus Marinus <br/ > Nieuwenhuisen]] || ARP || 1950–1959 ||
|-
| [[Cornelis Jan van der Hoeven|Cornelis Jan van der <br/ > Hoeven]] || ARP || 1959–1970 ||
|-
| [[Kees Verplanke]] || ARP, <br/ > partijleas || 1971–1990 ||
|-
| [[Harm Bruins Slot]] || [[CDA]] || 1990–1994 ||
|-
| [[Jan Waaijer]] || CDA || 1994–2004 ||
|-
| [[Boelhouwer van Wouwe]] || CDA || 2004 || waarnimmend
|-
| [[Jon Hermans-Vloedbeld]] || [[VVD]] || 2004–2009 ||
|-
| [[Stefan Hulman]] || VVD || 2009–2010 || waarnimmend
|-
| [[Anny Attema]] || [[PvdA]] || 2010–no ||
|-
|}
== Keppelingen om utens ==
* [https://www.ridderkerk.nl/ Webstee fan de gemeente]
* [https://www.plaatsengids.nl/ridderkerk Plaatsengids]
{{boarnen|boarnefernijing=
<references/>
}}
{{Koördinaten|51_52_N_4_36_E_type:city_scale:16_region:NL|51° 52' NB, 4° 36' EL}}
{{GemeentenSúd-Hollân}}
[[Kategory:Ridderkerk| ]]
[[Kategory:Plak yn Ridderkerk]]
[[Kategory:Gemeente yn Súd-Hollân]]
srrg373use503ert8e9zf9ny9fqq6gx
1086857
1086852
2022-08-06T09:41:16Z
Soimip
43534
/* Boargemasters */
wikitext
text/x-wiki
{{Ynfoboks gemeente yn Nederlân
| namme = Ridderkerk
| ôfbyld =
| ôfbyldtekst =
| flagge = Ridderkerk Netherlands.svg
| wapen = Ridderkerk wapen.svg
| kaart = NL - locator map municipality code GM0597 (2016).png
| kaart1 = Gem-Ridderkerk-OpenTopo.jpg
| provinsje = [[Súd-Hollân]]
| haadplak = Ridderkerk
| oerflak = 25,26 km² <ref name=alle>[https://allecijfers.nl/gemeente/ridderkerk/ AlleCijfers]</ref>
| lân = 23,48 km²
| wetter = 1,79 km²
| ynwennertal = 47.099 <small>(01-01-2022)</small><ref name=alle/>
| befolkingstichtens = 2.006 ynw./km²
| gemeenteried = '''Perioade 2022—2026 (29 sitten):<ref>[https://www.verkiezingsuitslagen.nl/verkiezingen/detail/GR20220316/731149 Kiesraad]</ref> {{Gemeenteried Ridderkerk}}
| boargemaster = [[Anny Attema]]
| list = [[Partij fan de Arbeid|PvdA]]
| oprjochte =
| tiidrek1 =
| yndieling_tiidrek1 =
| tiidrek2 =
| yndieling_tiidrek2 =
| tiidrek3 =
| yndieling_tiidrek3 =
| tiidrek4 =
| yndieling_tiidrek4 =
| tiidrek5 =
| yndieling_tiidrek5 =
| ferkearsieren =
| netnûmer = 0180
| postkoade = 2981–2989 <ref name=alle/>
| webstee = [https://www.ridderkerk.nl/ www.ridderkerk.nl]
}}
[[Ofbyld:Singelkerk vanaf Kerkpad.jpg|thumb|Herfoarme Singeltsjerke]]
'''Ridderkerk''' is in [[wenkearn|plak]] en [[gemeente (bestjoer)|gemeente]] yn de [[Nederlân]]ske provinsje [[Súd-Hollân]]. Yn 2022 hat de gemeente neffens it [[Sintraal Buro foar de Statistyk|CBS]] likernôch 47.100 ynwenners.
Ridderkerk leit op it eilân [[Iselmonde (eilân)|Iselmonde]] en grinzet oan de gemeenten [[Krimpenerwaard (gemeente)|Krimpenerwaard]], [[Molelannen]], [[Alblasserdam]], [[Hendrik-Ido-Ambacht]], [[Zwijndrecht (Nederlân)|Zwijndrecht]], [[Barendrecht]] en [[Rotterdam (gemeente)|Rotterdam]], en oan de rivieren de [[Nije Maas]], [[Noard (rivier)|Noard]] en it [[Waaltsje]].
Der binne grutte strang [[grifformeard]]e tsjerken.
== Plakken ==
Doarpen yn de gemeente Ridderkerk binne (ynwenners yn 2021):<ref name=alle/>
* [[Bolnes]] - 7.770
* [[Oostendam]] - 615
* Ridderkerk - 25.866
* [[Rijsoord]] - 3.015
* [[Slikkerveer]] - 9.405
Totaal 46.671 ynwenners yn 2021.
== Untwikkeling ynwennertal ==
Befolkingsûntwikkeling sûnt 1996:<ref name=alle/>
{| class="wikitable"
|-
! Jier !! Ynwenners
|-
| 2022 || 47.099
|-
| 2020 || 46.189
|-
| 2015 || 45.149
|-
| 2010 || 44.746
|-
| 2005 || 45.106
|-
| 2000 || 46.839
|-
| 1996 || 46.650
|-
|}
== Boargemasters ==
Boargemasters sûnt 1945:<ref>[https://www.geni.com/projects/Burgemeesters-in-ZUID-HOLLAND-nl/8655 Geni]</ref>
{| class="wikitable"
|-
! Namme !! Partij !! Perioade !! Bysûnderheden
|-
| [[Johan Hendrik Crezée]] || [[ARP]] || 1945–1949 || ok 1935–1942
|-
| [[Albertus Marinus Nieuwenhuisen|Albertus Marinus <br/ > Nieuwenhuisen]] || ARP || 1950–1959 ||
|-
| [[Cornelis Jan van der Hoeven|Cornelis Jan van der <br/ > Hoeven]] || ARP || 1959–1970 ||
|-
| [[Kees Verplanke]] || ARP, <br/ > partijleas || 1971–1990 ||
|-
| [[Harm Bruins Slot]] || [[CDA]] || 1990–1994 ||
|-
| [[Jan Waaijer]] || CDA || 1994–2004 ||
|-
| [[Boelhouwer van Wouwe]] || CDA || 2004 || waarnimmend
|-
| [[Jon Hermans-Vloedbeld]] || [[VVD]] || 2004–2009 ||
|-
| [[Stefan Hulman]] || VVD || 2009–2010 || waarnimmend
|-
| [[Anny Attema]] || [[PvdA]] || 2010–no ||
|-
|}
== Keppelingen om utens ==
* [https://www.ridderkerk.nl/ Webstee fan de gemeente]
* [https://www.plaatsengids.nl/ridderkerk Plaatsengids]
{{boarnen|boarnefernijing=
<references/>
}}
{{Koördinaten|51_52_N_4_36_E_type:city_scale:16_region:NL|51° 52' NB, 4° 36' EL}}
{{GemeentenSúd-Hollân}}
[[Kategory:Ridderkerk| ]]
[[Kategory:Plak yn Ridderkerk]]
[[Kategory:Gemeente yn Súd-Hollân]]
1rula22drv9318pbifdt3h4skhjbz4l
1086861
1086857
2022-08-06T10:18:17Z
Soimip
43534
/* Plakken */
wikitext
text/x-wiki
{{Ynfoboks gemeente yn Nederlân
| namme = Ridderkerk
| ôfbyld =
| ôfbyldtekst =
| flagge = Ridderkerk Netherlands.svg
| wapen = Ridderkerk wapen.svg
| kaart = NL - locator map municipality code GM0597 (2016).png
| kaart1 = Gem-Ridderkerk-OpenTopo.jpg
| provinsje = [[Súd-Hollân]]
| haadplak = Ridderkerk
| oerflak = 25,26 km² <ref name=alle>[https://allecijfers.nl/gemeente/ridderkerk/ AlleCijfers]</ref>
| lân = 23,48 km²
| wetter = 1,79 km²
| ynwennertal = 47.099 <small>(01-01-2022)</small><ref name=alle/>
| befolkingstichtens = 2.006 ynw./km²
| gemeenteried = '''Perioade 2022—2026 (29 sitten):<ref>[https://www.verkiezingsuitslagen.nl/verkiezingen/detail/GR20220316/731149 Kiesraad]</ref> {{Gemeenteried Ridderkerk}}
| boargemaster = [[Anny Attema]]
| list = [[Partij fan de Arbeid|PvdA]]
| oprjochte =
| tiidrek1 =
| yndieling_tiidrek1 =
| tiidrek2 =
| yndieling_tiidrek2 =
| tiidrek3 =
| yndieling_tiidrek3 =
| tiidrek4 =
| yndieling_tiidrek4 =
| tiidrek5 =
| yndieling_tiidrek5 =
| ferkearsieren =
| netnûmer = 0180
| postkoade = 2981–2989 <ref name=alle/>
| webstee = [https://www.ridderkerk.nl/ www.ridderkerk.nl]
}}
[[Ofbyld:Singelkerk vanaf Kerkpad.jpg|thumb|Herfoarme Singeltsjerke]]
'''Ridderkerk''' is in [[wenkearn|plak]] en [[gemeente (bestjoer)|gemeente]] yn de [[Nederlân]]ske provinsje [[Súd-Hollân]]. Yn 2022 hat de gemeente neffens it [[Sintraal Buro foar de Statistyk|CBS]] likernôch 47.100 ynwenners.
Ridderkerk leit op it eilân [[Iselmonde (eilân)|Iselmonde]] en grinzet oan de gemeenten [[Krimpenerwaard (gemeente)|Krimpenerwaard]], [[Molelannen]], [[Alblasserdam]], [[Hendrik-Ido-Ambacht]], [[Zwijndrecht (Nederlân)|Zwijndrecht]], [[Barendrecht]] en [[Rotterdam (gemeente)|Rotterdam]], en oan de rivieren de [[Nije Maas]], [[Noard (rivier)|Noard]] en it [[Waaltsje]].
Der binne grutte strang [[grifformeard]]e tsjerken.
== Plakken ==
Doarpen yn de gemeente Ridderkerk binne (ynwenners yn 2021):<ref name=alle/>
* [[Bolnes]] - 7.770
* [[Oostendam]] - 615
* Ridderkerk - 25.866
* [[Rijsoord]] - 3.015
* [[Slikkerveer]] - 9.405
Totaal 46.671 ynwenners.
== Untwikkeling ynwennertal ==
Befolkingsûntwikkeling sûnt 1996:<ref name=alle/>
{| class="wikitable"
|-
! Jier !! Ynwenners
|-
| 2022 || 47.099
|-
| 2020 || 46.189
|-
| 2015 || 45.149
|-
| 2010 || 44.746
|-
| 2005 || 45.106
|-
| 2000 || 46.839
|-
| 1996 || 46.650
|-
|}
== Boargemasters ==
Boargemasters sûnt 1945:<ref>[https://www.geni.com/projects/Burgemeesters-in-ZUID-HOLLAND-nl/8655 Geni]</ref>
{| class="wikitable"
|-
! Namme !! Partij !! Perioade !! Bysûnderheden
|-
| [[Johan Hendrik Crezée]] || [[ARP]] || 1945–1949 || ok 1935–1942
|-
| [[Albertus Marinus Nieuwenhuisen|Albertus Marinus <br/ > Nieuwenhuisen]] || ARP || 1950–1959 ||
|-
| [[Cornelis Jan van der Hoeven|Cornelis Jan van der <br/ > Hoeven]] || ARP || 1959–1970 ||
|-
| [[Kees Verplanke]] || ARP, <br/ > partijleas || 1971–1990 ||
|-
| [[Harm Bruins Slot]] || [[CDA]] || 1990–1994 ||
|-
| [[Jan Waaijer]] || CDA || 1994–2004 ||
|-
| [[Boelhouwer van Wouwe]] || CDA || 2004 || waarnimmend
|-
| [[Jon Hermans-Vloedbeld]] || [[VVD]] || 2004–2009 ||
|-
| [[Stefan Hulman]] || VVD || 2009–2010 || waarnimmend
|-
| [[Anny Attema]] || [[PvdA]] || 2010–no ||
|-
|}
== Keppelingen om utens ==
* [https://www.ridderkerk.nl/ Webstee fan de gemeente]
* [https://www.plaatsengids.nl/ridderkerk Plaatsengids]
{{boarnen|boarnefernijing=
<references/>
}}
{{Koördinaten|51_52_N_4_36_E_type:city_scale:16_region:NL|51° 52' NB, 4° 36' EL}}
{{GemeentenSúd-Hollân}}
[[Kategory:Ridderkerk| ]]
[[Kategory:Plak yn Ridderkerk]]
[[Kategory:Gemeente yn Súd-Hollân]]
f6tww5mb2w984nevam6hqstbtqi4mtd
1086884
1086861
2022-08-06T10:35:45Z
Soimip
43534
/* Plakken */
wikitext
text/x-wiki
{{Ynfoboks gemeente yn Nederlân
| namme = Ridderkerk
| ôfbyld =
| ôfbyldtekst =
| flagge = Ridderkerk Netherlands.svg
| wapen = Ridderkerk wapen.svg
| kaart = NL - locator map municipality code GM0597 (2016).png
| kaart1 = Gem-Ridderkerk-OpenTopo.jpg
| provinsje = [[Súd-Hollân]]
| haadplak = Ridderkerk
| oerflak = 25,26 km² <ref name=alle>[https://allecijfers.nl/gemeente/ridderkerk/ AlleCijfers]</ref>
| lân = 23,48 km²
| wetter = 1,79 km²
| ynwennertal = 47.099 <small>(01-01-2022)</small><ref name=alle/>
| befolkingstichtens = 2.006 ynw./km²
| gemeenteried = '''Perioade 2022—2026 (29 sitten):<ref>[https://www.verkiezingsuitslagen.nl/verkiezingen/detail/GR20220316/731149 Kiesraad]</ref> {{Gemeenteried Ridderkerk}}
| boargemaster = [[Anny Attema]]
| list = [[Partij fan de Arbeid|PvdA]]
| oprjochte =
| tiidrek1 =
| yndieling_tiidrek1 =
| tiidrek2 =
| yndieling_tiidrek2 =
| tiidrek3 =
| yndieling_tiidrek3 =
| tiidrek4 =
| yndieling_tiidrek4 =
| tiidrek5 =
| yndieling_tiidrek5 =
| ferkearsieren =
| netnûmer = 0180
| postkoade = 2981–2989 <ref name=alle/>
| webstee = [https://www.ridderkerk.nl/ www.ridderkerk.nl]
}}
[[Ofbyld:Singelkerk vanaf Kerkpad.jpg|thumb|Herfoarme Singeltsjerke]]
'''Ridderkerk''' is in [[wenkearn|plak]] en [[gemeente (bestjoer)|gemeente]] yn de [[Nederlân]]ske provinsje [[Súd-Hollân]]. Yn 2022 hat de gemeente neffens it [[Sintraal Buro foar de Statistyk|CBS]] likernôch 47.100 ynwenners.
Ridderkerk leit op it eilân [[Iselmonde (eilân)|Iselmonde]] en grinzet oan de gemeenten [[Krimpenerwaard (gemeente)|Krimpenerwaard]], [[Molelannen]], [[Alblasserdam]], [[Hendrik-Ido-Ambacht]], [[Zwijndrecht (Nederlân)|Zwijndrecht]], [[Barendrecht]] en [[Rotterdam (gemeente)|Rotterdam]], en oan de rivieren de [[Nije Maas]], [[Noard (rivier)|Noard]] en it [[Waaltsje]].
Der binne grutte strang [[grifformeard]]e tsjerken.
== Plakken ==
Doarpen yn de gemeente Ridderkerk binne:<ref name=alle/>
{| class="wikitable sortable"
|-
! Doarp !! Ynwenners <br/ > (2021)
|-
| [[Bolnes]] || 7.770
|-
| [[Oostendam]] || 615
|-
| Ridderkerk || 25.866
|-
| [[Rijsoord]] || 3.015
|-
| [[Slikkerveer]] || 9.405
|-
! Totaal !! 46.671
|-
|}
== Untwikkeling ynwennertal ==
Befolkingsûntwikkeling sûnt 1996:<ref name=alle/>
{| class="wikitable"
|-
! Jier !! Ynwenners
|-
| 2022 || 47.099
|-
| 2020 || 46.189
|-
| 2015 || 45.149
|-
| 2010 || 44.746
|-
| 2005 || 45.106
|-
| 2000 || 46.839
|-
| 1996 || 46.650
|-
|}
== Boargemasters ==
Boargemasters sûnt 1945:<ref>[https://www.geni.com/projects/Burgemeesters-in-ZUID-HOLLAND-nl/8655 Geni]</ref>
{| class="wikitable"
|-
! Namme !! Partij !! Perioade !! Bysûnderheden
|-
| [[Johan Hendrik Crezée]] || [[ARP]] || 1945–1949 || ok 1935–1942
|-
| [[Albertus Marinus Nieuwenhuisen|Albertus Marinus <br/ > Nieuwenhuisen]] || ARP || 1950–1959 ||
|-
| [[Cornelis Jan van der Hoeven|Cornelis Jan van der <br/ > Hoeven]] || ARP || 1959–1970 ||
|-
| [[Kees Verplanke]] || ARP, <br/ > partijleas || 1971–1990 ||
|-
| [[Harm Bruins Slot]] || [[CDA]] || 1990–1994 ||
|-
| [[Jan Waaijer]] || CDA || 1994–2004 ||
|-
| [[Boelhouwer van Wouwe]] || CDA || 2004 || waarnimmend
|-
| [[Jon Hermans-Vloedbeld]] || [[VVD]] || 2004–2009 ||
|-
| [[Stefan Hulman]] || VVD || 2009–2010 || waarnimmend
|-
| [[Anny Attema]] || [[PvdA]] || 2010–no ||
|-
|}
== Keppelingen om utens ==
* [https://www.ridderkerk.nl/ Webstee fan de gemeente]
* [https://www.plaatsengids.nl/ridderkerk Plaatsengids]
{{boarnen|boarnefernijing=
<references/>
}}
{{Koördinaten|51_52_N_4_36_E_type:city_scale:16_region:NL|51° 52' NB, 4° 36' EL}}
{{GemeentenSúd-Hollân}}
[[Kategory:Ridderkerk| ]]
[[Kategory:Plak yn Ridderkerk]]
[[Kategory:Gemeente yn Súd-Hollân]]
0l368n90u135qzldkkq3wdz9tss2ov9
1086908
1086884
2022-08-06T10:51:14Z
Soimip
43534
/* Plakken */
wikitext
text/x-wiki
{{Ynfoboks gemeente yn Nederlân
| namme = Ridderkerk
| ôfbyld =
| ôfbyldtekst =
| flagge = Ridderkerk Netherlands.svg
| wapen = Ridderkerk wapen.svg
| kaart = NL - locator map municipality code GM0597 (2016).png
| kaart1 = Gem-Ridderkerk-OpenTopo.jpg
| provinsje = [[Súd-Hollân]]
| haadplak = Ridderkerk
| oerflak = 25,26 km² <ref name=alle>[https://allecijfers.nl/gemeente/ridderkerk/ AlleCijfers]</ref>
| lân = 23,48 km²
| wetter = 1,79 km²
| ynwennertal = 47.099 <small>(01-01-2022)</small><ref name=alle/>
| befolkingstichtens = 2.006 ynw./km²
| gemeenteried = '''Perioade 2022—2026 (29 sitten):<ref>[https://www.verkiezingsuitslagen.nl/verkiezingen/detail/GR20220316/731149 Kiesraad]</ref> {{Gemeenteried Ridderkerk}}
| boargemaster = [[Anny Attema]]
| list = [[Partij fan de Arbeid|PvdA]]
| oprjochte =
| tiidrek1 =
| yndieling_tiidrek1 =
| tiidrek2 =
| yndieling_tiidrek2 =
| tiidrek3 =
| yndieling_tiidrek3 =
| tiidrek4 =
| yndieling_tiidrek4 =
| tiidrek5 =
| yndieling_tiidrek5 =
| ferkearsieren =
| netnûmer = 0180
| postkoade = 2981–2989 <ref name=alle/>
| webstee = [https://www.ridderkerk.nl/ www.ridderkerk.nl]
}}
[[Ofbyld:Singelkerk vanaf Kerkpad.jpg|thumb|Herfoarme Singeltsjerke]]
'''Ridderkerk''' is in [[wenkearn|plak]] en [[gemeente (bestjoer)|gemeente]] yn de [[Nederlân]]ske provinsje [[Súd-Hollân]]. Yn 2022 hat de gemeente neffens it [[Sintraal Buro foar de Statistyk|CBS]] likernôch 47.100 ynwenners.
Ridderkerk leit op it eilân [[Iselmonde (eilân)|Iselmonde]] en grinzet oan de gemeenten [[Krimpenerwaard (gemeente)|Krimpenerwaard]], [[Molelannen]], [[Alblasserdam]], [[Hendrik-Ido-Ambacht]], [[Zwijndrecht (Nederlân)|Zwijndrecht]], [[Barendrecht]] en [[Rotterdam (gemeente)|Rotterdam]], en oan de rivieren de [[Nije Maas]], [[Noard (rivier)|Noard]] en it [[Waaltsje]].
Der binne grutte strang [[grifformeard]]e tsjerken.
== Plakken ==
Doarpen yn de gemeente Ridderkerk binne:<ref name=alle/>
{| class="wikitable sortable"
|-
! Doarp !! Ynwenners <br/ > (2021) !! Oerflak lân <br/ > (km²)
|-
| [[Bolnes]] || 7.770 || 2,47
|-
| [[Oostendam]] || 615 || 1,72
|-
| Ridderkerk || 25.866 || 9,47
|-
| [[Rijsoord]] || 3.015 || 7,49
|-
| [[Slikkerveer]] || 9.405 || 2,33
|-
! Totaal !! 46.671 !! 23,48
|-
|}
== Untwikkeling ynwennertal ==
Befolkingsûntwikkeling sûnt 1996:<ref name=alle/>
{| class="wikitable"
|-
! Jier !! Ynwenners
|-
| 2022 || 47.099
|-
| 2020 || 46.189
|-
| 2015 || 45.149
|-
| 2010 || 44.746
|-
| 2005 || 45.106
|-
| 2000 || 46.839
|-
| 1996 || 46.650
|-
|}
== Boargemasters ==
Boargemasters sûnt 1945:<ref>[https://www.geni.com/projects/Burgemeesters-in-ZUID-HOLLAND-nl/8655 Geni]</ref>
{| class="wikitable"
|-
! Namme !! Partij !! Perioade !! Bysûnderheden
|-
| [[Johan Hendrik Crezée]] || [[ARP]] || 1945–1949 || ok 1935–1942
|-
| [[Albertus Marinus Nieuwenhuisen|Albertus Marinus <br/ > Nieuwenhuisen]] || ARP || 1950–1959 ||
|-
| [[Cornelis Jan van der Hoeven|Cornelis Jan van der <br/ > Hoeven]] || ARP || 1959–1970 ||
|-
| [[Kees Verplanke]] || ARP, <br/ > partijleas || 1971–1990 ||
|-
| [[Harm Bruins Slot]] || [[CDA]] || 1990–1994 ||
|-
| [[Jan Waaijer]] || CDA || 1994–2004 ||
|-
| [[Boelhouwer van Wouwe]] || CDA || 2004 || waarnimmend
|-
| [[Jon Hermans-Vloedbeld]] || [[VVD]] || 2004–2009 ||
|-
| [[Stefan Hulman]] || VVD || 2009–2010 || waarnimmend
|-
| [[Anny Attema]] || [[PvdA]] || 2010–no ||
|-
|}
== Keppelingen om utens ==
* [https://www.ridderkerk.nl/ Webstee fan de gemeente]
* [https://www.plaatsengids.nl/ridderkerk Plaatsengids]
{{boarnen|boarnefernijing=
<references/>
}}
{{Koördinaten|51_52_N_4_36_E_type:city_scale:16_region:NL|51° 52' NB, 4° 36' EL}}
{{GemeentenSúd-Hollân}}
[[Kategory:Ridderkerk| ]]
[[Kategory:Plak yn Ridderkerk]]
[[Kategory:Gemeente yn Súd-Hollân]]
1gfejzc2lfj72xb8xxbmjj23nnimvk2
1086913
1086908
2022-08-06T10:58:22Z
Soimip
43534
/* Plakken */
wikitext
text/x-wiki
{{Ynfoboks gemeente yn Nederlân
| namme = Ridderkerk
| ôfbyld =
| ôfbyldtekst =
| flagge = Ridderkerk Netherlands.svg
| wapen = Ridderkerk wapen.svg
| kaart = NL - locator map municipality code GM0597 (2016).png
| kaart1 = Gem-Ridderkerk-OpenTopo.jpg
| provinsje = [[Súd-Hollân]]
| haadplak = Ridderkerk
| oerflak = 25,26 km² <ref name=alle>[https://allecijfers.nl/gemeente/ridderkerk/ AlleCijfers]</ref>
| lân = 23,48 km²
| wetter = 1,79 km²
| ynwennertal = 47.099 <small>(01-01-2022)</small><ref name=alle/>
| befolkingstichtens = 2.006 ynw./km²
| gemeenteried = '''Perioade 2022—2026 (29 sitten):<ref>[https://www.verkiezingsuitslagen.nl/verkiezingen/detail/GR20220316/731149 Kiesraad]</ref> {{Gemeenteried Ridderkerk}}
| boargemaster = [[Anny Attema]]
| list = [[Partij fan de Arbeid|PvdA]]
| oprjochte =
| tiidrek1 =
| yndieling_tiidrek1 =
| tiidrek2 =
| yndieling_tiidrek2 =
| tiidrek3 =
| yndieling_tiidrek3 =
| tiidrek4 =
| yndieling_tiidrek4 =
| tiidrek5 =
| yndieling_tiidrek5 =
| ferkearsieren =
| netnûmer = 0180
| postkoade = 2981–2989 <ref name=alle/>
| webstee = [https://www.ridderkerk.nl/ www.ridderkerk.nl]
}}
[[Ofbyld:Singelkerk vanaf Kerkpad.jpg|thumb|Herfoarme Singeltsjerke]]
'''Ridderkerk''' is in [[wenkearn|plak]] en [[gemeente (bestjoer)|gemeente]] yn de [[Nederlân]]ske provinsje [[Súd-Hollân]]. Yn 2022 hat de gemeente neffens it [[Sintraal Buro foar de Statistyk|CBS]] likernôch 47.100 ynwenners.
Ridderkerk leit op it eilân [[Iselmonde (eilân)|Iselmonde]] en grinzet oan de gemeenten [[Krimpenerwaard (gemeente)|Krimpenerwaard]], [[Molelannen]], [[Alblasserdam]], [[Hendrik-Ido-Ambacht]], [[Zwijndrecht (Nederlân)|Zwijndrecht]], [[Barendrecht]] en [[Rotterdam (gemeente)|Rotterdam]], en oan de rivieren de [[Nije Maas]], [[Noard (rivier)|Noard]] en it [[Waaltsje]].
Der binne grutte strang [[grifformeard]]e tsjerken.
== Plakken ==
Doarpen yn de gemeente Ridderkerk binne:<ref name=alle/>
{| class="wikitable sortable"
|-
! Doarp !! Ynwenners <br/ > (2021) !! Oerflak lân <br/ > (km²) !! Befolkingstichtens <br/ > (ynw./km²)
|-
| [[Bolnes]] || 7.770 || 2,47 || 3.146
|-
| [[Oostendam]] || 615 || 1,72 || 358
|-
| Ridderkerk || 25.866 || 9,47 || 2.731
|-
| [[Rijsoord]] || 3.015 || 7,49 || 403
|-
| [[Slikkerveer]] || 9.405 || 2,33 || 4.036
|-
! Totaal !! 46.671 !! 23,48 || 1.988
|-
|}
== Untwikkeling ynwennertal ==
Befolkingsûntwikkeling sûnt 1996:<ref name=alle/>
{| class="wikitable"
|-
! Jier !! Ynwenners
|-
| 2022 || 47.099
|-
| 2020 || 46.189
|-
| 2015 || 45.149
|-
| 2010 || 44.746
|-
| 2005 || 45.106
|-
| 2000 || 46.839
|-
| 1996 || 46.650
|-
|}
== Boargemasters ==
Boargemasters sûnt 1945:<ref>[https://www.geni.com/projects/Burgemeesters-in-ZUID-HOLLAND-nl/8655 Geni]</ref>
{| class="wikitable"
|-
! Namme !! Partij !! Perioade !! Bysûnderheden
|-
| [[Johan Hendrik Crezée]] || [[ARP]] || 1945–1949 || ok 1935–1942
|-
| [[Albertus Marinus Nieuwenhuisen|Albertus Marinus <br/ > Nieuwenhuisen]] || ARP || 1950–1959 ||
|-
| [[Cornelis Jan van der Hoeven|Cornelis Jan van der <br/ > Hoeven]] || ARP || 1959–1970 ||
|-
| [[Kees Verplanke]] || ARP, <br/ > partijleas || 1971–1990 ||
|-
| [[Harm Bruins Slot]] || [[CDA]] || 1990–1994 ||
|-
| [[Jan Waaijer]] || CDA || 1994–2004 ||
|-
| [[Boelhouwer van Wouwe]] || CDA || 2004 || waarnimmend
|-
| [[Jon Hermans-Vloedbeld]] || [[VVD]] || 2004–2009 ||
|-
| [[Stefan Hulman]] || VVD || 2009–2010 || waarnimmend
|-
| [[Anny Attema]] || [[PvdA]] || 2010–no ||
|-
|}
== Keppelingen om utens ==
* [https://www.ridderkerk.nl/ Webstee fan de gemeente]
* [https://www.plaatsengids.nl/ridderkerk Plaatsengids]
{{boarnen|boarnefernijing=
<references/>
}}
{{Koördinaten|51_52_N_4_36_E_type:city_scale:16_region:NL|51° 52' NB, 4° 36' EL}}
{{GemeentenSúd-Hollân}}
[[Kategory:Ridderkerk| ]]
[[Kategory:Plak yn Ridderkerk]]
[[Kategory:Gemeente yn Súd-Hollân]]
atkl4ry7is0ltbm7jycqsvwo5bsl3b2
1086914
1086913
2022-08-06T10:59:54Z
Soimip
43534
/* Plakken */
wikitext
text/x-wiki
{{Ynfoboks gemeente yn Nederlân
| namme = Ridderkerk
| ôfbyld =
| ôfbyldtekst =
| flagge = Ridderkerk Netherlands.svg
| wapen = Ridderkerk wapen.svg
| kaart = NL - locator map municipality code GM0597 (2016).png
| kaart1 = Gem-Ridderkerk-OpenTopo.jpg
| provinsje = [[Súd-Hollân]]
| haadplak = Ridderkerk
| oerflak = 25,26 km² <ref name=alle>[https://allecijfers.nl/gemeente/ridderkerk/ AlleCijfers]</ref>
| lân = 23,48 km²
| wetter = 1,79 km²
| ynwennertal = 47.099 <small>(01-01-2022)</small><ref name=alle/>
| befolkingstichtens = 2.006 ynw./km²
| gemeenteried = '''Perioade 2022—2026 (29 sitten):<ref>[https://www.verkiezingsuitslagen.nl/verkiezingen/detail/GR20220316/731149 Kiesraad]</ref> {{Gemeenteried Ridderkerk}}
| boargemaster = [[Anny Attema]]
| list = [[Partij fan de Arbeid|PvdA]]
| oprjochte =
| tiidrek1 =
| yndieling_tiidrek1 =
| tiidrek2 =
| yndieling_tiidrek2 =
| tiidrek3 =
| yndieling_tiidrek3 =
| tiidrek4 =
| yndieling_tiidrek4 =
| tiidrek5 =
| yndieling_tiidrek5 =
| ferkearsieren =
| netnûmer = 0180
| postkoade = 2981–2989 <ref name=alle/>
| webstee = [https://www.ridderkerk.nl/ www.ridderkerk.nl]
}}
[[Ofbyld:Singelkerk vanaf Kerkpad.jpg|thumb|Herfoarme Singeltsjerke]]
'''Ridderkerk''' is in [[wenkearn|plak]] en [[gemeente (bestjoer)|gemeente]] yn de [[Nederlân]]ske provinsje [[Súd-Hollân]]. Yn 2022 hat de gemeente neffens it [[Sintraal Buro foar de Statistyk|CBS]] likernôch 47.100 ynwenners.
Ridderkerk leit op it eilân [[Iselmonde (eilân)|Iselmonde]] en grinzet oan de gemeenten [[Krimpenerwaard (gemeente)|Krimpenerwaard]], [[Molelannen]], [[Alblasserdam]], [[Hendrik-Ido-Ambacht]], [[Zwijndrecht (Nederlân)|Zwijndrecht]], [[Barendrecht]] en [[Rotterdam (gemeente)|Rotterdam]], en oan de rivieren de [[Nije Maas]], [[Noard (rivier)|Noard]] en it [[Waaltsje]].
Der binne grutte strang [[grifformeard]]e tsjerken.
== Plakken ==
Doarpen yn de gemeente Ridderkerk binne:<ref name=alle/>
{| class="wikitable sortable" style="text-align:center"
|-
! Doarp !! Ynwenners <br/ > (2021) !! Oerflak lân <br/ > (km²) !! Befolkingstichtens <br/ > (ynw./km²)
|-
| [[Bolnes]] || 7.770 || 2,47 || 3.146
|-
| [[Oostendam]] || 615 || 1,72 || 358
|-
| Ridderkerk || 25.866 || 9,47 || 2.731
|-
| [[Rijsoord]] || 3.015 || 7,49 || 403
|-
| [[Slikkerveer]] || 9.405 || 2,33 || 4.036
|-
! Totaal !! 46.671 !! 23,48 || 1.988
|-
|}
== Untwikkeling ynwennertal ==
Befolkingsûntwikkeling sûnt 1996:<ref name=alle/>
{| class="wikitable"
|-
! Jier !! Ynwenners
|-
| 2022 || 47.099
|-
| 2020 || 46.189
|-
| 2015 || 45.149
|-
| 2010 || 44.746
|-
| 2005 || 45.106
|-
| 2000 || 46.839
|-
| 1996 || 46.650
|-
|}
== Boargemasters ==
Boargemasters sûnt 1945:<ref>[https://www.geni.com/projects/Burgemeesters-in-ZUID-HOLLAND-nl/8655 Geni]</ref>
{| class="wikitable"
|-
! Namme !! Partij !! Perioade !! Bysûnderheden
|-
| [[Johan Hendrik Crezée]] || [[ARP]] || 1945–1949 || ok 1935–1942
|-
| [[Albertus Marinus Nieuwenhuisen|Albertus Marinus <br/ > Nieuwenhuisen]] || ARP || 1950–1959 ||
|-
| [[Cornelis Jan van der Hoeven|Cornelis Jan van der <br/ > Hoeven]] || ARP || 1959–1970 ||
|-
| [[Kees Verplanke]] || ARP, <br/ > partijleas || 1971–1990 ||
|-
| [[Harm Bruins Slot]] || [[CDA]] || 1990–1994 ||
|-
| [[Jan Waaijer]] || CDA || 1994–2004 ||
|-
| [[Boelhouwer van Wouwe]] || CDA || 2004 || waarnimmend
|-
| [[Jon Hermans-Vloedbeld]] || [[VVD]] || 2004–2009 ||
|-
| [[Stefan Hulman]] || VVD || 2009–2010 || waarnimmend
|-
| [[Anny Attema]] || [[PvdA]] || 2010–no ||
|-
|}
== Keppelingen om utens ==
* [https://www.ridderkerk.nl/ Webstee fan de gemeente]
* [https://www.plaatsengids.nl/ridderkerk Plaatsengids]
{{boarnen|boarnefernijing=
<references/>
}}
{{Koördinaten|51_52_N_4_36_E_type:city_scale:16_region:NL|51° 52' NB, 4° 36' EL}}
{{GemeentenSúd-Hollân}}
[[Kategory:Ridderkerk| ]]
[[Kategory:Plak yn Ridderkerk]]
[[Kategory:Gemeente yn Súd-Hollân]]
2yuo14ifldbbsn0vwsghor3muucta5s
1086917
1086914
2022-08-06T11:17:12Z
Soimip
43534
wikitext
text/x-wiki
{{Ynfoboks gemeente yn Nederlân
| namme = Ridderkerk
| ôfbyld =
| ôfbyldtekst =
| flagge = Ridderkerk Netherlands.svg
| wapen = Ridderkerk wapen.svg
| kaart = NL - locator map municipality code GM0597 (2016).png
| kaart1 = Gem-Ridderkerk-OpenTopo.jpg
| provinsje = [[Súd-Hollân]]
| haadplak = Ridderkerk
| oerflak = 25,26 km² <ref name=alle>[https://allecijfers.nl/gemeente/ridderkerk/ AlleCijfers]</ref>
| lân = 23,48 km²
| wetter = 1,79 km²
| ynwennertal = 47.099 <small>(01-01-2022)</small><ref name=alle/>
| befolkingstichtens = 2.006 ynw./km²
| gemeenteried = '''Perioade 2022—2026 (29 sitten):<ref>[https://www.verkiezingsuitslagen.nl/verkiezingen/detail/GR20220316/731149 Kiesraad]</ref> {{Gemeenteried Ridderkerk}}
| boargemaster = [[Anny Attema]]
| list = [[Partij fan de Arbeid|PvdA]]
| oprjochte =
| tiidrek1 =
| yndieling_tiidrek1 =
| tiidrek2 =
| yndieling_tiidrek2 =
| tiidrek3 =
| yndieling_tiidrek3 =
| tiidrek4 =
| yndieling_tiidrek4 =
| tiidrek5 =
| yndieling_tiidrek5 =
| ferkearsieren =
| netnûmer = 0180
| postkoade = 2981–2989 <ref name=alle/>
| webstee = [https://www.ridderkerk.nl/ www.ridderkerk.nl]
}}
[[Ofbyld:Singelkerk vanaf Kerkpad.jpg|thumb|Herfoarme Singeltsjerke]]
'''Ridderkerk''' is in [[wenkearn|plak]] en [[gemeente (bestjoer)|gemeente]] yn de [[Nederlân]]ske provinsje [[Súd-Hollân]]. Yn 2022 hat de gemeente neffens it [[Sintraal Buro foar de Statistyk|CBS]] likernôch 47.100 ynwenners.
Ridderkerk leit op it eilân [[Iselmonde (eilân)|Iselmonde]] en grinzet oan de gemeenten [[Krimpenerwaard (gemeente)|Krimpenerwaard]], [[Molelannen]], [[Alblasserdam]], [[Hendrik-Ido-Ambacht]], [[Zwijndrecht (Nederlân)|Zwijndrecht]], [[Barendrecht]] en [[Rotterdam (gemeente)|Rotterdam]], en oan de rivieren de [[Nije Maas]], [[Noard (rivier)|Noard]] en it [[Waaltsje]].
Der binne grutte strang [[grifformeard]]e tsjerken.
== Plakken ==
Doarpen yn de gemeente Ridderkerk binne:<ref name=alle/>
{| class="wikitable sortable" style="text-align:center"
|-
! Doarp !! Ynwenners <br/ > (2021) !! Oerflak lân <br/ > (km²) !! Befolkingstichtens <br/ > (ynw./km²)
|-
| [[Bolnes]] || 7.770 || 2,47 || 3.146
|-
| [[Oostendam]] || 615 || 1,72 || 358
|-
| Ridderkerk || 25.866 || 9,47 || 2.731
|-
| [[Rijsoord]] || 3.015 || 7,49 || 403
|-
| [[Slikkerveer]] || 9.405 || 2,33 || 4.036
|-
! Totaal !! 46.671 !! 23,48 || 1.988
|-
|}
== Untwikkeling ynwennertal ==
Befolkingsûntwikkeling sûnt 1996:<ref name=alle/>
{| class="wikitable"
|-
! Jier !! Ynwenners
|-
| 2022 || 47.099
|-
| 2020 || 46.189
|-
| 2015 || 45.149
|-
| 2010 || 44.746
|-
| 2005 || 45.106
|-
| 2000 || 46.839
|-
| 1996 || 46.650
|-
|}
== Boargemasters ==
Boargemasters sûnt 1945:<ref>[https://www.geni.com/projects/Burgemeesters-in-ZUID-HOLLAND-nl/8655 Geni]</ref>
{| class="wikitable"
|-
! Namme !! Partij !! Perioade !! Bysûnderheden
|-
| [[Johan Hendrik Crezée]] || [[ARP]] || 1945–1949 || ok 1935–1942
|-
| [[Albertus Marinus Nieuwenhuisen|Albertus Marinus <br/ > Nieuwenhuisen]] || ARP || 1950–1959 ||
|-
| [[Cornelis Jan van der Hoeven|Cornelis Jan van der <br/ > Hoeven]] || ARP || 1959–1970 ||
|-
| [[Kees Verplanke]] || ARP, <br/ > partijleas || 1971–1990 ||
|-
| [[Harm Bruins Slot]] || [[CDA]] || 1990–1994 ||
|-
| [[Jan Waaijer]] || CDA || 1994–2004 ||
|-
| [[Boelhouwer van Wouwe]] || CDA || 2004 || waarnimmend
|-
| [[Jon Hermans-Vloedbeld]] || [[VVD]] || 2004–2009 ||
|-
| [[Stefan Hulman]] || VVD || 2009–2010 || waarnimmend
|-
| [[Anny Attema]] || [[PvdA]] || 2010–no ||
|-
|}
== Gemeenteried ==
De gemeenteried sûnt 1990:
{| class="wikitable sortable"
!colspan="16"|'''Sitten'''
|-
! Partij !! 1990 !! 1994 !! 1998 !! 2002!! 2006!! 2010!! 2014!! 2018 !! 2022
|-
|Partij 18PLUS || || || || || || || 1 || 5 || 7
|-
|[[SGP]] || || || || 4 || 6 || 5 || 5 || 4 || 5
|-
|[[PvdA]]-[[GL]] || || || || || || || || || 4
|-
|Leefbaar Ridderkerk || || || || 7 || 4 || 10 || 6 || 3 || 3
|-
|[[CU]] || || || || 2 || 3 || 2 || 3 || 2 || 3
|-
|Echt voor Ridderkerk (EVR) || || || || || || || 5 || 4 || 2
|-
|[[CDA]] || 8 || 6 || 5 || 5 || 3 || 2 || 3 || 3 || 2
|-
|[[VVD]] || 3 || 4 || 6 || 3 || 3 || 2 || 2 || 2 || 2
|-
|Burger op 1 || || || || || || || || 1 || 1
|-
|[[PvdA]] || 9 || 7 || 8 || 6 || 8 || 4 || 2 || 3 ||
|-
|[[D66]] || 4 || 4 || 2 || || || || || 1 ||
|-
|[[GL]] || 0 || || || || || || || 1 ||
|-
|[[GL]]-[[D66]] || || || || 2 || 1 || 2 || 2 || ||
|-
|Nieuw Rechts || || || || || 1 || || || ||
|-
|[[GPV]]-[[RPF]]-[[SGP]] || 5 || 7 || 8 || || || || || ||
|-
|[[CD]] || || 1 || || || || || || ||
|-
!Totaal || 29 || 29 || 29 || 29 || 29 || 27 || 29 || 29 || 29
|}
== Keppelingen om utens ==
* [https://www.ridderkerk.nl/ Webstee fan de gemeente]
* [https://www.plaatsengids.nl/ridderkerk Plaatsengids]
{{boarnen|boarnefernijing=
<references/>
}}
{{Koördinaten|51_52_N_4_36_E_type:city_scale:16_region:NL|51° 52' NB, 4° 36' EL}}
{{GemeentenSúd-Hollân}}
[[Kategory:Ridderkerk| ]]
[[Kategory:Plak yn Ridderkerk]]
[[Kategory:Gemeente yn Súd-Hollân]]
tpmj1ydwj5wo9h5d1ttuyo0peltu3b9
1086918
1086917
2022-08-06T11:18:49Z
Soimip
43534
/* Gemeenteried */
wikitext
text/x-wiki
{{Ynfoboks gemeente yn Nederlân
| namme = Ridderkerk
| ôfbyld =
| ôfbyldtekst =
| flagge = Ridderkerk Netherlands.svg
| wapen = Ridderkerk wapen.svg
| kaart = NL - locator map municipality code GM0597 (2016).png
| kaart1 = Gem-Ridderkerk-OpenTopo.jpg
| provinsje = [[Súd-Hollân]]
| haadplak = Ridderkerk
| oerflak = 25,26 km² <ref name=alle>[https://allecijfers.nl/gemeente/ridderkerk/ AlleCijfers]</ref>
| lân = 23,48 km²
| wetter = 1,79 km²
| ynwennertal = 47.099 <small>(01-01-2022)</small><ref name=alle/>
| befolkingstichtens = 2.006 ynw./km²
| gemeenteried = '''Perioade 2022—2026 (29 sitten):<ref>[https://www.verkiezingsuitslagen.nl/verkiezingen/detail/GR20220316/731149 Kiesraad]</ref> {{Gemeenteried Ridderkerk}}
| boargemaster = [[Anny Attema]]
| list = [[Partij fan de Arbeid|PvdA]]
| oprjochte =
| tiidrek1 =
| yndieling_tiidrek1 =
| tiidrek2 =
| yndieling_tiidrek2 =
| tiidrek3 =
| yndieling_tiidrek3 =
| tiidrek4 =
| yndieling_tiidrek4 =
| tiidrek5 =
| yndieling_tiidrek5 =
| ferkearsieren =
| netnûmer = 0180
| postkoade = 2981–2989 <ref name=alle/>
| webstee = [https://www.ridderkerk.nl/ www.ridderkerk.nl]
}}
[[Ofbyld:Singelkerk vanaf Kerkpad.jpg|thumb|Herfoarme Singeltsjerke]]
'''Ridderkerk''' is in [[wenkearn|plak]] en [[gemeente (bestjoer)|gemeente]] yn de [[Nederlân]]ske provinsje [[Súd-Hollân]]. Yn 2022 hat de gemeente neffens it [[Sintraal Buro foar de Statistyk|CBS]] likernôch 47.100 ynwenners.
Ridderkerk leit op it eilân [[Iselmonde (eilân)|Iselmonde]] en grinzet oan de gemeenten [[Krimpenerwaard (gemeente)|Krimpenerwaard]], [[Molelannen]], [[Alblasserdam]], [[Hendrik-Ido-Ambacht]], [[Zwijndrecht (Nederlân)|Zwijndrecht]], [[Barendrecht]] en [[Rotterdam (gemeente)|Rotterdam]], en oan de rivieren de [[Nije Maas]], [[Noard (rivier)|Noard]] en it [[Waaltsje]].
Der binne grutte strang [[grifformeard]]e tsjerken.
== Plakken ==
Doarpen yn de gemeente Ridderkerk binne:<ref name=alle/>
{| class="wikitable sortable" style="text-align:center"
|-
! Doarp !! Ynwenners <br/ > (2021) !! Oerflak lân <br/ > (km²) !! Befolkingstichtens <br/ > (ynw./km²)
|-
| [[Bolnes]] || 7.770 || 2,47 || 3.146
|-
| [[Oostendam]] || 615 || 1,72 || 358
|-
| Ridderkerk || 25.866 || 9,47 || 2.731
|-
| [[Rijsoord]] || 3.015 || 7,49 || 403
|-
| [[Slikkerveer]] || 9.405 || 2,33 || 4.036
|-
! Totaal !! 46.671 !! 23,48 || 1.988
|-
|}
== Untwikkeling ynwennertal ==
Befolkingsûntwikkeling sûnt 1996:<ref name=alle/>
{| class="wikitable"
|-
! Jier !! Ynwenners
|-
| 2022 || 47.099
|-
| 2020 || 46.189
|-
| 2015 || 45.149
|-
| 2010 || 44.746
|-
| 2005 || 45.106
|-
| 2000 || 46.839
|-
| 1996 || 46.650
|-
|}
== Boargemasters ==
Boargemasters sûnt 1945:<ref>[https://www.geni.com/projects/Burgemeesters-in-ZUID-HOLLAND-nl/8655 Geni]</ref>
{| class="wikitable"
|-
! Namme !! Partij !! Perioade !! Bysûnderheden
|-
| [[Johan Hendrik Crezée]] || [[ARP]] || 1945–1949 || ok 1935–1942
|-
| [[Albertus Marinus Nieuwenhuisen|Albertus Marinus <br/ > Nieuwenhuisen]] || ARP || 1950–1959 ||
|-
| [[Cornelis Jan van der Hoeven|Cornelis Jan van der <br/ > Hoeven]] || ARP || 1959–1970 ||
|-
| [[Kees Verplanke]] || ARP, <br/ > partijleas || 1971–1990 ||
|-
| [[Harm Bruins Slot]] || [[CDA]] || 1990–1994 ||
|-
| [[Jan Waaijer]] || CDA || 1994–2004 ||
|-
| [[Boelhouwer van Wouwe]] || CDA || 2004 || waarnimmend
|-
| [[Jon Hermans-Vloedbeld]] || [[VVD]] || 2004–2009 ||
|-
| [[Stefan Hulman]] || VVD || 2009–2010 || waarnimmend
|-
| [[Anny Attema]] || [[PvdA]] || 2010–no ||
|-
|}
== Gemeenteried ==
De gemeenteried sûnt 1990:<ref>[https://www.nlverkiezingen.com/GR_ZH.html NLverkiezingen]</ref>
{| class="wikitable sortable"
!colspan="16"|'''Sitten'''
|-
! Partij !! 1990 !! 1994 !! 1998 !! 2002!! 2006!! 2010!! 2014!! 2018 !! 2022
|-
|Partij 18PLUS || || || || || || || 1 || 5 || 7
|-
|[[SGP]] || || || || 4 || 6 || 5 || 5 || 4 || 5
|-
|[[PvdA]]-[[GL]] || || || || || || || || || 4
|-
|Leefbaar Ridderkerk || || || || 7 || 4 || 10 || 6 || 3 || 3
|-
|[[CU]] || || || || 2 || 3 || 2 || 3 || 2 || 3
|-
|Echt voor Ridderkerk (EVR) || || || || || || || 5 || 4 || 2
|-
|[[CDA]] || 8 || 6 || 5 || 5 || 3 || 2 || 3 || 3 || 2
|-
|[[VVD]] || 3 || 4 || 6 || 3 || 3 || 2 || 2 || 2 || 2
|-
|Burger op 1 || || || || || || || || 1 || 1
|-
|[[PvdA]] || 9 || 7 || 8 || 6 || 8 || 4 || 2 || 3 ||
|-
|[[D66]] || 4 || 4 || 2 || || || || || 1 ||
|-
|[[GL]] || 0 || || || || || || || 1 ||
|-
|[[GL]]-[[D66]] || || || || 2 || 1 || 2 || 2 || ||
|-
|Nieuw Rechts || || || || || 1 || || || ||
|-
|[[GPV]]-[[RPF]]-[[SGP]] || 5 || 7 || 8 || || || || || ||
|-
|[[CD]] || || 1 || || || || || || ||
|-
!Totaal || 29 || 29 || 29 || 29 || 29 || 27 || 29 || 29 || 29
|}
== Keppelingen om utens ==
* [https://www.ridderkerk.nl/ Webstee fan de gemeente]
* [https://www.plaatsengids.nl/ridderkerk Plaatsengids]
{{boarnen|boarnefernijing=
<references/>
}}
{{Koördinaten|51_52_N_4_36_E_type:city_scale:16_region:NL|51° 52' NB, 4° 36' EL}}
{{GemeentenSúd-Hollân}}
[[Kategory:Ridderkerk| ]]
[[Kategory:Plak yn Ridderkerk]]
[[Kategory:Gemeente yn Súd-Hollân]]
6ljrksialxth4nxjhy3y6j7n473pvcu
1086919
1086918
2022-08-06T11:20:52Z
Soimip
43534
wikitext
text/x-wiki
{{Ynfoboks gemeente yn Nederlân
| namme = Ridderkerk
| ôfbyld =
| ôfbyldtekst =
| flagge = Ridderkerk Netherlands.svg
| wapen = Ridderkerk wapen.svg
| kaart = NL - locator map municipality code GM0597 (2016).png
| kaart1 = Gem-Ridderkerk-OpenTopo.jpg
| provinsje = [[Súd-Hollân]]
| haadplak = Ridderkerk
| oerflak = 25,26 km² <ref name=alle>[https://allecijfers.nl/gemeente/ridderkerk/ AlleCijfers]</ref>
| lân = 23,48 km²
| wetter = 1,79 km²
| ynwennertal = 47.099 <small>(01-01-2022)</small><ref name=alle/>
| befolkingstichtens = 2.006 ynw./km²
| gemeenteried = '''Perioade 2022—2026 (29 sitten):<ref name=kies>[https://www.verkiezingsuitslagen.nl/verkiezingen/detail/GR20220316/731149 Kiesraad]</ref> {{Gemeenteried Ridderkerk}}
| boargemaster = [[Anny Attema]]
| list = [[Partij fan de Arbeid|PvdA]]
| oprjochte =
| tiidrek1 =
| yndieling_tiidrek1 =
| tiidrek2 =
| yndieling_tiidrek2 =
| tiidrek3 =
| yndieling_tiidrek3 =
| tiidrek4 =
| yndieling_tiidrek4 =
| tiidrek5 =
| yndieling_tiidrek5 =
| ferkearsieren =
| netnûmer = 0180
| postkoade = 2981–2989 <ref name=alle/>
| webstee = [https://www.ridderkerk.nl/ www.ridderkerk.nl]
}}
[[Ofbyld:Singelkerk vanaf Kerkpad.jpg|thumb|Herfoarme Singeltsjerke]]
'''Ridderkerk''' is in [[wenkearn|plak]] en [[gemeente (bestjoer)|gemeente]] yn de [[Nederlân]]ske provinsje [[Súd-Hollân]]. Yn 2022 hat de gemeente neffens it [[Sintraal Buro foar de Statistyk|CBS]] likernôch 47.100 ynwenners.
Ridderkerk leit op it eilân [[Iselmonde (eilân)|Iselmonde]] en grinzet oan de gemeenten [[Krimpenerwaard (gemeente)|Krimpenerwaard]], [[Molelannen]], [[Alblasserdam]], [[Hendrik-Ido-Ambacht]], [[Zwijndrecht (Nederlân)|Zwijndrecht]], [[Barendrecht]] en [[Rotterdam (gemeente)|Rotterdam]], en oan de rivieren de [[Nije Maas]], [[Noard (rivier)|Noard]] en it [[Waaltsje]].
Der binne grutte strang [[grifformeard]]e tsjerken.
== Plakken ==
Doarpen yn de gemeente Ridderkerk binne:<ref name=alle/>
{| class="wikitable sortable" style="text-align:center"
|-
! Doarp !! Ynwenners <br/ > (2021) !! Oerflak lân <br/ > (km²) !! Befolkingstichtens <br/ > (ynw./km²)
|-
| [[Bolnes]] || 7.770 || 2,47 || 3.146
|-
| [[Oostendam]] || 615 || 1,72 || 358
|-
| Ridderkerk || 25.866 || 9,47 || 2.731
|-
| [[Rijsoord]] || 3.015 || 7,49 || 403
|-
| [[Slikkerveer]] || 9.405 || 2,33 || 4.036
|-
! Totaal !! 46.671 !! 23,48 || 1.988
|-
|}
== Untwikkeling ynwennertal ==
Befolkingsûntwikkeling sûnt 1996:<ref name=alle/>
{| class="wikitable"
|-
! Jier !! Ynwenners
|-
| 2022 || 47.099
|-
| 2020 || 46.189
|-
| 2015 || 45.149
|-
| 2010 || 44.746
|-
| 2005 || 45.106
|-
| 2000 || 46.839
|-
| 1996 || 46.650
|-
|}
== Boargemasters ==
Boargemasters sûnt 1945:<ref>[https://www.geni.com/projects/Burgemeesters-in-ZUID-HOLLAND-nl/8655 Geni]</ref>
{| class="wikitable"
|-
! Namme !! Partij !! Perioade !! Bysûnderheden
|-
| [[Johan Hendrik Crezée]] || [[ARP]] || 1945–1949 || ok 1935–1942
|-
| [[Albertus Marinus Nieuwenhuisen|Albertus Marinus <br/ > Nieuwenhuisen]] || ARP || 1950–1959 ||
|-
| [[Cornelis Jan van der Hoeven|Cornelis Jan van der <br/ > Hoeven]] || ARP || 1959–1970 ||
|-
| [[Kees Verplanke]] || ARP, <br/ > partijleas || 1971–1990 ||
|-
| [[Harm Bruins Slot]] || [[CDA]] || 1990–1994 ||
|-
| [[Jan Waaijer]] || CDA || 1994–2004 ||
|-
| [[Boelhouwer van Wouwe]] || CDA || 2004 || waarnimmend
|-
| [[Jon Hermans-Vloedbeld]] || [[VVD]] || 2004–2009 ||
|-
| [[Stefan Hulman]] || VVD || 2009–2010 || waarnimmend
|-
| [[Anny Attema]] || [[PvdA]] || 2010–no ||
|-
|}
== Gemeenteried ==
De gemeenteried sûnt 1990:<ref>[https://www.nlverkiezingen.com/GR_ZH.html NLverkiezingen]</ref>
{| class="wikitable sortable"
!colspan="16"|'''Sitten'''
|-
! Partij !! 1990 !! 1994 !! 1998 !! 2002!! 2006!! 2010!! 2014!! 2018 !! 2022 <ref name=kies/>
|-
|Partij 18PLUS || || || || || || || 1 || 5 || 7
|-
|[[SGP]] || || || || 4 || 6 || 5 || 5 || 4 || 5
|-
|[[PvdA]]-[[GL]] || || || || || || || || || 4
|-
|Leefbaar Ridderkerk || || || || 7 || 4 || 10 || 6 || 3 || 3
|-
|[[CU]] || || || || 2 || 3 || 2 || 3 || 2 || 3
|-
|Echt voor Ridderkerk (EVR) || || || || || || || 5 || 4 || 2
|-
|[[CDA]] || 8 || 6 || 5 || 5 || 3 || 2 || 3 || 3 || 2
|-
|[[VVD]] || 3 || 4 || 6 || 3 || 3 || 2 || 2 || 2 || 2
|-
|Burger op 1 || || || || || || || || 1 || 1
|-
|[[PvdA]] || 9 || 7 || 8 || 6 || 8 || 4 || 2 || 3 ||
|-
|[[D66]] || 4 || 4 || 2 || || || || || 1 ||
|-
|[[GL]] || 0 || || || || || || || 1 ||
|-
|[[GL]]-[[D66]] || || || || 2 || 1 || 2 || 2 || ||
|-
|Nieuw Rechts || || || || || 1 || || || ||
|-
|[[GPV]]-[[RPF]]-[[SGP]] || 5 || 7 || 8 || || || || || ||
|-
|[[CD]] || || 1 || || || || || || ||
|-
!Totaal || 29 || 29 || 29 || 29 || 29 || 27 || 29 || 29 || 29
|}
== Keppelingen om utens ==
* [https://www.ridderkerk.nl/ Webstee fan de gemeente]
* [https://www.plaatsengids.nl/ridderkerk Plaatsengids]
{{boarnen|boarnefernijing=
<references/>
}}
{{Koördinaten|51_52_N_4_36_E_type:city_scale:16_region:NL|51° 52' NB, 4° 36' EL}}
{{GemeentenSúd-Hollân}}
[[Kategory:Ridderkerk| ]]
[[Kategory:Plak yn Ridderkerk]]
[[Kategory:Gemeente yn Súd-Hollân]]
7i25xlvbbx0wb7rao9n5smpfgqb9bgl
1086922
1086919
2022-08-06T11:31:35Z
Soimip
43534
/* Gemeenteried */
wikitext
text/x-wiki
{{Ynfoboks gemeente yn Nederlân
| namme = Ridderkerk
| ôfbyld =
| ôfbyldtekst =
| flagge = Ridderkerk Netherlands.svg
| wapen = Ridderkerk wapen.svg
| kaart = NL - locator map municipality code GM0597 (2016).png
| kaart1 = Gem-Ridderkerk-OpenTopo.jpg
| provinsje = [[Súd-Hollân]]
| haadplak = Ridderkerk
| oerflak = 25,26 km² <ref name=alle>[https://allecijfers.nl/gemeente/ridderkerk/ AlleCijfers]</ref>
| lân = 23,48 km²
| wetter = 1,79 km²
| ynwennertal = 47.099 <small>(01-01-2022)</small><ref name=alle/>
| befolkingstichtens = 2.006 ynw./km²
| gemeenteried = '''Perioade 2022—2026 (29 sitten):<ref name=kies>[https://www.verkiezingsuitslagen.nl/verkiezingen/detail/GR20220316/731149 Kiesraad]</ref> {{Gemeenteried Ridderkerk}}
| boargemaster = [[Anny Attema]]
| list = [[Partij fan de Arbeid|PvdA]]
| oprjochte =
| tiidrek1 =
| yndieling_tiidrek1 =
| tiidrek2 =
| yndieling_tiidrek2 =
| tiidrek3 =
| yndieling_tiidrek3 =
| tiidrek4 =
| yndieling_tiidrek4 =
| tiidrek5 =
| yndieling_tiidrek5 =
| ferkearsieren =
| netnûmer = 0180
| postkoade = 2981–2989 <ref name=alle/>
| webstee = [https://www.ridderkerk.nl/ www.ridderkerk.nl]
}}
[[Ofbyld:Singelkerk vanaf Kerkpad.jpg|thumb|Herfoarme Singeltsjerke]]
'''Ridderkerk''' is in [[wenkearn|plak]] en [[gemeente (bestjoer)|gemeente]] yn de [[Nederlân]]ske provinsje [[Súd-Hollân]]. Yn 2022 hat de gemeente neffens it [[Sintraal Buro foar de Statistyk|CBS]] likernôch 47.100 ynwenners.
Ridderkerk leit op it eilân [[Iselmonde (eilân)|Iselmonde]] en grinzet oan de gemeenten [[Krimpenerwaard (gemeente)|Krimpenerwaard]], [[Molelannen]], [[Alblasserdam]], [[Hendrik-Ido-Ambacht]], [[Zwijndrecht (Nederlân)|Zwijndrecht]], [[Barendrecht]] en [[Rotterdam (gemeente)|Rotterdam]], en oan de rivieren de [[Nije Maas]], [[Noard (rivier)|Noard]] en it [[Waaltsje]].
Der binne grutte strang [[grifformeard]]e tsjerken.
== Plakken ==
Doarpen yn de gemeente Ridderkerk binne:<ref name=alle/>
{| class="wikitable sortable" style="text-align:center"
|-
! Doarp !! Ynwenners <br/ > (2021) !! Oerflak lân <br/ > (km²) !! Befolkingstichtens <br/ > (ynw./km²)
|-
| [[Bolnes]] || 7.770 || 2,47 || 3.146
|-
| [[Oostendam]] || 615 || 1,72 || 358
|-
| Ridderkerk || 25.866 || 9,47 || 2.731
|-
| [[Rijsoord]] || 3.015 || 7,49 || 403
|-
| [[Slikkerveer]] || 9.405 || 2,33 || 4.036
|-
! Totaal !! 46.671 !! 23,48 || 1.988
|-
|}
== Untwikkeling ynwennertal ==
Befolkingsûntwikkeling sûnt 1996:<ref name=alle/>
{| class="wikitable"
|-
! Jier !! Ynwenners
|-
| 2022 || 47.099
|-
| 2020 || 46.189
|-
| 2015 || 45.149
|-
| 2010 || 44.746
|-
| 2005 || 45.106
|-
| 2000 || 46.839
|-
| 1996 || 46.650
|-
|}
== Boargemasters ==
Boargemasters sûnt 1945:<ref>[https://www.geni.com/projects/Burgemeesters-in-ZUID-HOLLAND-nl/8655 Geni]</ref>
{| class="wikitable"
|-
! Namme !! Partij !! Perioade !! Bysûnderheden
|-
| [[Johan Hendrik Crezée]] || [[ARP]] || 1945–1949 || ok 1935–1942
|-
| [[Albertus Marinus Nieuwenhuisen|Albertus Marinus <br/ > Nieuwenhuisen]] || ARP || 1950–1959 ||
|-
| [[Cornelis Jan van der Hoeven|Cornelis Jan van der <br/ > Hoeven]] || ARP || 1959–1970 ||
|-
| [[Kees Verplanke]] || ARP, <br/ > partijleas || 1971–1990 ||
|-
| [[Harm Bruins Slot]] || [[CDA]] || 1990–1994 ||
|-
| [[Jan Waaijer]] || CDA || 1994–2004 ||
|-
| [[Boelhouwer van Wouwe]] || CDA || 2004 || waarnimmend
|-
| [[Jon Hermans-Vloedbeld]] || [[VVD]] || 2004–2009 ||
|-
| [[Stefan Hulman]] || VVD || 2009–2010 || waarnimmend
|-
| [[Anny Attema]] || [[PvdA]] || 2010–no ||
|-
|}
== Gemeenteried ==
De gemeenteried sûnt 1990:<ref>[https://www.nlverkiezingen.com/GR_ZH.html NLverkiezingen]</ref>
{| class="wikitable sortable"
!colspan="16"|'''Sitten'''
|-
! Partij !! 1990 !! 1994 !! 1998 !! 2002!! 2006!! 2010!! 2014!! 2018 !! 2022 <ref name=kies/>
|-
|Partij 18PLUS || || || || || || || 1 || 5 || 7
|-
|[[SGP]] || || || || 4 || 6 || 5 || 5 || 4 || 5
|-
|[[PvdA]]-[[GL]] || || || || || || || || || 4
|-
|Leefbaar Ridderkerk || || || || 7 || 4 || 10 || 6 || 3 || 3
|-
|[[CU]] || || || || 2 || 3 || 2 || 3 || 2 || 3
|-
|Echt voor Ridderkerk (EVR) || || || || || || || 5 || 4 || 2
|-
|[[CDA]] || 8 || 6 || 5 || 5 || 3 || 2 || 3 || 3 || 2
|-
|[[VVD]] || 3 || 4 || 6 || 3 || 3 || 2 || 2 || 2 || 2
|-
|Burger op 1 || || || || || || || || 1 || 1
|-
|[[PvdA]] || 9 || 7 || 8 || 6 || 8 || 4 || 2 || 3 ||
|-
|[[D66]] || 4 || 4 || 2 || || || || || 1 ||
|-
|[[GL]] || 0 || || || || || || || 1 ||
|-
|[[GL]]-[[D66]] || || || || 2 || 1 || 2 || 2 || ||
|-
|Nieuw Rechts || || || || || 1 || || || ||
|-
|[[GPV]]-[[RPF]]-[[SGP]] || 5 || 7 || 8 || || || || || ||
|-
|[[CD]] || || 1 || || || || || || ||
|-
!Totaal || 29 || 29 || 29 || 29 || 29 || 27 || 29 || 29 || 29
|-
!Opkomst || 62,7% || 66,5% || 59,5% || 60,8% || 61,5% || 55,4% || 53,1% || 54,4% || 49,7%
|}
== Keppelingen om utens ==
* [https://www.ridderkerk.nl/ Webstee fan de gemeente]
* [https://www.plaatsengids.nl/ridderkerk Plaatsengids]
{{boarnen|boarnefernijing=
<references/>
}}
{{Koördinaten|51_52_N_4_36_E_type:city_scale:16_region:NL|51° 52' NB, 4° 36' EL}}
{{GemeentenSúd-Hollân}}
[[Kategory:Ridderkerk| ]]
[[Kategory:Plak yn Ridderkerk]]
[[Kategory:Gemeente yn Súd-Hollân]]
38g7bgshcw3ml8qt3ub0ps3qrua40jy
Ronnie Hawkins
0
159961
1086441
1085647
2022-08-05T20:28:38Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
kt
wikitext
text/x-wiki
{{Sjonger of muzikant
| ôfbylding = Ronnie Hawkins.jpg
| ôfbyldingstekst = Ronnie Hawkins (2014)
| ôfbyldingsbreedte =
| echte namme = Ronald Cornett Hawkins
| nasjonaliteit = {{USAnasj}}
| berne = [[10 jannewaris]] [[1935]]
| berteplak = [[Huntsville (Arkansas)|Huntsville]]
| stoarn = [[29 maaie]] [[2022]]
| stjerplak = [[Peterborough (Ontario)|Peterborough]] {{Flagge CA}}
| etnisiteit =
| regionale identiteit =
| sjenre = [[Rock-'n-roll]],<br>[[Blues]]
| ynstrumint =
| sjongtaal = [[Ingelsk]]
| grutste hit(s) =
| jierren aktyf = [[1956]]–[[2022]]
| prizen =
| webside =
}}
'''Ronald Cornett (Ronnie) Hawkins''' ([[Huntsville (Arkansas)|Huntsville]] [[Arkansas]], [[10 jannewaris]] [[1935]] – [[Peterborough (Ontario)|Peterborough]] [[Ontario]] [[Kanada]], [[29 maaie]] [[2022]]) wie in [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[Rock-'n-roll]]-artyst. Hy begûn syn karriêre yn Arkansas, Feriene Steaten, mar bruts pas echt troch doe 't er nei Ontario, Kanada ôfreizge. Hawkins hat yn totaal mear as fiifentweintich albums opnommen. Relatyf bekende nûmers binne ''[[Who Do You Love?]]'', ''[[Hey Bo Diddley]]'', en [[Susie Q]], de lêste skreaun troch syn neef [[Dale Hawkins]]. Hawkins ferstoar yn [[2022]] yn de âldens fan 87 jier.
{{DEFAULTSORT:Hawkins, Ronnie}}
[[Kategory:Amerikaansk sjonger]]
[[Kategory:Amerikaansk bluesartyst]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1935]]
[[Kategory:Persoan stoarn yn 2022]]
1o22u597w1b3uumxhgunhqyq1ea06rg
Barendrecht
0
159998
1086830
1086078
2022-08-06T07:01:44Z
Soimip
43534
wikitext
text/x-wiki
{{Ynfoboks gemeente yn Nederlân
| namme = Barendrecht
| ôfbyld =
| ôfbyldtekst =
| flagge = Barendrecht vlag.svg
| wapen = Coat of arms of Barendrecht.svg
| kaart = NL - locator map municipality code GM0489 (2016).png
| kaart1 = Gem-Barendrecht-OpenTopo.jpg
| provinsje = [[Súd-Hollân]]
| haadplak = Barendrecht
| oerflak = 21,73 km² <ref name=alle>[https://allecijfers.nl/gemeente/barendrecht/ AlleCijfers]</ref>
| lân = 19,58 km²
| wetter = 2,15 km²
| ynwennertal = 48.714 <small>(01-01-2022)</small><ref name=alle/>
| befolkingstichtens = 2.488 ynw./km²
| gemeenteried = '''Perioade 2022—2026 (29 sitten):<ref>[https://www.verkiezingsuitslagen.nl/verkiezingen/detail/GR20220316/731124 Kiesraad]</ref> {{Gemeenteried Barendrecht}}
| boargemaster = [[Govert Veldhuijzen]]
| list = [[Kristen Demokratysk Appèl|CDA]]
| oprjochte =
| tiidrek1 =
| yndieling_tiidrek1 =
| tiidrek2 =
| yndieling_tiidrek2 =
| tiidrek3 =
| yndieling_tiidrek3 =
| tiidrek4 =
| yndieling_tiidrek4 =
| tiidrek5 =
| yndieling_tiidrek5 =
| ferkearsieren =
| netnûmer = 0180
| postkoade = 2991–2994 <ref name=alle/>
| webstee = [https://www.barendrecht.nl/ www.barendrecht.nl]
}}
'''Barendrecht''' is in [[wenkearn|plak]] en [[gemeente (bestjoer)|gemeente]] yn de [[Nederlân]]ske provinsje [[Súd-Hollân]]. Yn 2022 hat de gemeente neffens it [[Sintraal Buro foar de Statistyk|CBS]] likernôch 48.700 ynwenners.
Barendrecht leit op it eilân [[Iselmonde (eilân)|Iselmonde]] en grinzet oan de gemeenten [[Rotterdam (gemeente)|Rotterdam]], [[Ridderkerk]], [[Zwijndrecht (Nederlân)|Zwijndrecht]], [[Hoekske Waard (gemeente)|Hoekske Waard]] en [[Albrandswaard]], en oan de rivieren de [[Alde Maas]] en it [[Waaltsje]].
De gemeente ûntstie yn 1836 út in fúzje fan 'e eardere gemeente [[East-Barendrecht]] en [[West-Barendrecht]].
Barendrecht hat in stêdebân mei [[Louny]] yn [[Tsjechje]].
== Untwikkeling ynwennertal ==
Befolkingsûntwikkeling sûnt 1996:<ref name=alle/>
{| class="wikitable"
|-
! Jier !! Ynwenners
|-
| 2022 || 48.714
|-
| 2020 || 48.714
|-
| 2015 || 47.521
|-
| 2010 || 46.449
|-
| 2005 || 39.294
|-
| 2000 || 28.848
|-
| 1996 || 23.077
|-
|}
[[Ofbyld:Koninginnedag, 30 of april, some years ago in Holland.jpg|left|thumb|Ald Barendrecht]]
[[Ofbyld:Eindpunt van tramlijn 25 bij Carnisselande.jpg|left|thumb|Nij Barendrecht]]
{{clear}}
== Keppelingen om utens ==
* [https://www.barendrecht.nl/ Webstee fan de gemeente]
* [https://www.plaatsengids.nl/barendrecht Plaatsengids]
{{boarnen|boarnefernijing=
<references/>
}}
{{Koördinaten|51_51_N_4_32_E_type:city_scale:16_region:NL|51° 51' NB, 4° 32' EL}}
{{GemeentenSúd-Hollân}}
[[Kategory:Barendrecht| ]]
[[Kategory:Plak yn Barendrecht]]
[[Kategory:Gemeente yn Súd-Hollân]]
[[Kategory:Bestjoerlike ienheid oprjochte yn 1836]]
pr0zpyz7nr8m8ewxm9wr6po1pbf6vuq
1086838
1086830
2022-08-06T08:17:59Z
Soimip
43534
wikitext
text/x-wiki
{{Ynfoboks gemeente yn Nederlân
| namme = Barendrecht
| ôfbyld =
| ôfbyldtekst =
| flagge = Barendrecht vlag.svg
| wapen = Coat of arms of Barendrecht.svg
| kaart = NL - locator map municipality code GM0489 (2016).png
| kaart1 = Gem-Barendrecht-OpenTopo.jpg
| provinsje = [[Súd-Hollân]]
| haadplak = Barendrecht
| oerflak = 21,73 km² <ref name=alle>[https://allecijfers.nl/gemeente/barendrecht/ AlleCijfers]</ref>
| lân = 19,58 km²
| wetter = 2,15 km²
| ynwennertal = 48.714 <small>(01-01-2022)</small><ref name=alle/>
| befolkingstichtens = 2.488 ynw./km²
| gemeenteried = '''Perioade 2022—2026 (29 sitten):<ref>[https://www.verkiezingsuitslagen.nl/verkiezingen/detail/GR20220316/731124 Kiesraad]</ref> {{Gemeenteried Barendrecht}}
| boargemaster = [[Govert Veldhuijzen]]
| list = [[Kristen Demokratysk Appèl|CDA]]
| oprjochte =
| tiidrek1 =
| yndieling_tiidrek1 =
| tiidrek2 =
| yndieling_tiidrek2 =
| tiidrek3 =
| yndieling_tiidrek3 =
| tiidrek4 =
| yndieling_tiidrek4 =
| tiidrek5 =
| yndieling_tiidrek5 =
| ferkearsieren =
| netnûmer = 0180
| postkoade = 2991–2994 <ref name=alle/>
| webstee = [https://www.barendrecht.nl/ www.barendrecht.nl]
}}
'''Barendrecht''' is in [[wenkearn|plak]] en [[gemeente (bestjoer)|gemeente]] yn de [[Nederlân]]ske provinsje [[Súd-Hollân]]. Yn 2022 hat de gemeente neffens it [[Sintraal Buro foar de Statistyk|CBS]] likernôch 48.700 ynwenners.
Barendrecht leit op it eilân [[Iselmonde (eilân)|Iselmonde]] en grinzet oan de gemeenten [[Rotterdam (gemeente)|Rotterdam]], [[Ridderkerk]], [[Zwijndrecht (Nederlân)|Zwijndrecht]], [[Hoekske Waard (gemeente)|Hoekske Waard]] en [[Albrandswaard]], en oan de rivieren de [[Alde Maas]] en it [[Waaltsje]].
De gemeente ûntstie yn 1836 út in fúzje fan 'e eardere gemeente [[East-Barendrecht]] en [[West-Barendrecht]].
Barendrecht hat in stêdebân mei [[Louny]] yn [[Tsjechje]].
== Untwikkeling ynwennertal ==
Befolkingsûntwikkeling sûnt 1996:<ref name=alle/>
{| class="wikitable"
|-
! Jier !! Ynwenners
|-
| 2022 || 48.714
|-
| 2020 || 48.714
|-
| 2015 || 47.521
|-
| 2010 || 46.449
|-
| 2005 || 39.294
|-
| 2000 || 28.848
|-
| 1996 || 23.077
|-
|}
== Boargemasters ==
Boargemasters sûnt 1945:
{| class="wikitable"
|-
! Namme !! Partij !! Perioade !!
|-
| [[Vincent Pieter Adriaan Beelaerts van Blokland|Vincent Pieter Adriaan <br/ > Beelaerts van Blokland]] || [[CHU]] || 1945–1954 || ok 1940–1943
|-
| [[Hendrik Herman Douma]] || [[ARP]] || 1954–1967 ||
|-
| [[Gerrit van Hofwegen]] || ARP, [[CDA]] || 1968–1981 ||
|-
| [[Jacob van den Brink]] || CDA || 1982–1989 ||
|-
| [[Thieu van de Wouw]] || CDA || 1989–2005 ||
|-
| [[Jan van Belzen]] || [[SGP]] || 2005–2021 ||
|-
| [[Govert Veldhuijzen]] || CDA || 2021–no || waarnimmend
|-
|}
[[Ofbyld:Koninginnedag, 30 of april, some years ago in Holland.jpg|left|thumb|Ald Barendrecht]]
[[Ofbyld:Eindpunt van tramlijn 25 bij Carnisselande.jpg|left|thumb|Nij Barendrecht]]
{{Clear}}
== Keppelingen om utens ==
* [https://www.barendrecht.nl/ Webstee fan de gemeente]
* [https://www.plaatsengids.nl/barendrecht Plaatsengids]
{{boarnen|boarnefernijing=
<references/>
}}
{{Koördinaten|51_51_N_4_32_E_type:city_scale:16_region:NL|51° 51' NB, 4° 32' EL}}
{{GemeentenSúd-Hollân}}
[[Kategory:Barendrecht| ]]
[[Kategory:Plak yn Barendrecht]]
[[Kategory:Gemeente yn Súd-Hollân]]
[[Kategory:Bestjoerlike ienheid oprjochte yn 1836]]
gq4smxs0syouoxaj61z80szn7myixda
1086841
1086838
2022-08-06T08:56:26Z
Soimip
43534
/* Boargemasters */
wikitext
text/x-wiki
{{Ynfoboks gemeente yn Nederlân
| namme = Barendrecht
| ôfbyld =
| ôfbyldtekst =
| flagge = Barendrecht vlag.svg
| wapen = Coat of arms of Barendrecht.svg
| kaart = NL - locator map municipality code GM0489 (2016).png
| kaart1 = Gem-Barendrecht-OpenTopo.jpg
| provinsje = [[Súd-Hollân]]
| haadplak = Barendrecht
| oerflak = 21,73 km² <ref name=alle>[https://allecijfers.nl/gemeente/barendrecht/ AlleCijfers]</ref>
| lân = 19,58 km²
| wetter = 2,15 km²
| ynwennertal = 48.714 <small>(01-01-2022)</small><ref name=alle/>
| befolkingstichtens = 2.488 ynw./km²
| gemeenteried = '''Perioade 2022—2026 (29 sitten):<ref>[https://www.verkiezingsuitslagen.nl/verkiezingen/detail/GR20220316/731124 Kiesraad]</ref> {{Gemeenteried Barendrecht}}
| boargemaster = [[Govert Veldhuijzen]]
| list = [[Kristen Demokratysk Appèl|CDA]]
| oprjochte =
| tiidrek1 =
| yndieling_tiidrek1 =
| tiidrek2 =
| yndieling_tiidrek2 =
| tiidrek3 =
| yndieling_tiidrek3 =
| tiidrek4 =
| yndieling_tiidrek4 =
| tiidrek5 =
| yndieling_tiidrek5 =
| ferkearsieren =
| netnûmer = 0180
| postkoade = 2991–2994 <ref name=alle/>
| webstee = [https://www.barendrecht.nl/ www.barendrecht.nl]
}}
'''Barendrecht''' is in [[wenkearn|plak]] en [[gemeente (bestjoer)|gemeente]] yn de [[Nederlân]]ske provinsje [[Súd-Hollân]]. Yn 2022 hat de gemeente neffens it [[Sintraal Buro foar de Statistyk|CBS]] likernôch 48.700 ynwenners.
Barendrecht leit op it eilân [[Iselmonde (eilân)|Iselmonde]] en grinzet oan de gemeenten [[Rotterdam (gemeente)|Rotterdam]], [[Ridderkerk]], [[Zwijndrecht (Nederlân)|Zwijndrecht]], [[Hoekske Waard (gemeente)|Hoekske Waard]] en [[Albrandswaard]], en oan de rivieren de [[Alde Maas]] en it [[Waaltsje]].
De gemeente ûntstie yn 1836 út in fúzje fan 'e eardere gemeente [[East-Barendrecht]] en [[West-Barendrecht]].
Barendrecht hat in stêdebân mei [[Louny]] yn [[Tsjechje]].
== Untwikkeling ynwennertal ==
Befolkingsûntwikkeling sûnt 1996:<ref name=alle/>
{| class="wikitable"
|-
! Jier !! Ynwenners
|-
| 2022 || 48.714
|-
| 2020 || 48.714
|-
| 2015 || 47.521
|-
| 2010 || 46.449
|-
| 2005 || 39.294
|-
| 2000 || 28.848
|-
| 1996 || 23.077
|-
|}
== Boargemasters ==
Boargemasters sûnt 1945:
{| class="wikitable"
|-
! Namme !! Partij !! Perioade !! Bysûnderheden
|-
| [[Vincent Pieter Adriaan Beelaerts van Blokland|Vincent Pieter Adriaan <br/ > Beelaerts van Blokland]] || [[CHU]] || 1945–1954 || ok 1940–1943
|-
| [[Hendrik Herman Douma]] || [[ARP]] || 1954–1967 ||
|-
| [[Gerrit van Hofwegen]] || ARP, [[CDA]] || 1968–1981 ||
|-
| [[Jacob van den Brink]] || CDA || 1982–1989 ||
|-
| [[Thieu van de Wouw]] || CDA || 1989–2005 ||
|-
| [[Jan van Belzen]] || [[SGP]] || 2005–2021 ||
|-
| [[Govert Veldhuijzen]] || CDA || 2021–no || waarnimmend
|-
|}
[[Ofbyld:Koninginnedag, 30 of april, some years ago in Holland.jpg|left|thumb|Ald Barendrecht]]
[[Ofbyld:Eindpunt van tramlijn 25 bij Carnisselande.jpg|left|thumb|Nij Barendrecht]]
{{Clear}}
== Keppelingen om utens ==
* [https://www.barendrecht.nl/ Webstee fan de gemeente]
* [https://www.plaatsengids.nl/barendrecht Plaatsengids]
{{boarnen|boarnefernijing=
<references/>
}}
{{Koördinaten|51_51_N_4_32_E_type:city_scale:16_region:NL|51° 51' NB, 4° 32' EL}}
{{GemeentenSúd-Hollân}}
[[Kategory:Barendrecht| ]]
[[Kategory:Plak yn Barendrecht]]
[[Kategory:Gemeente yn Súd-Hollân]]
[[Kategory:Bestjoerlike ienheid oprjochte yn 1836]]
89b47a2xe4ewy9xu1hlmp117el3ndu7
1086855
1086841
2022-08-06T09:35:11Z
Soimip
43534
/* Boargemasters */
wikitext
text/x-wiki
{{Ynfoboks gemeente yn Nederlân
| namme = Barendrecht
| ôfbyld =
| ôfbyldtekst =
| flagge = Barendrecht vlag.svg
| wapen = Coat of arms of Barendrecht.svg
| kaart = NL - locator map municipality code GM0489 (2016).png
| kaart1 = Gem-Barendrecht-OpenTopo.jpg
| provinsje = [[Súd-Hollân]]
| haadplak = Barendrecht
| oerflak = 21,73 km² <ref name=alle>[https://allecijfers.nl/gemeente/barendrecht/ AlleCijfers]</ref>
| lân = 19,58 km²
| wetter = 2,15 km²
| ynwennertal = 48.714 <small>(01-01-2022)</small><ref name=alle/>
| befolkingstichtens = 2.488 ynw./km²
| gemeenteried = '''Perioade 2022—2026 (29 sitten):<ref>[https://www.verkiezingsuitslagen.nl/verkiezingen/detail/GR20220316/731124 Kiesraad]</ref> {{Gemeenteried Barendrecht}}
| boargemaster = [[Govert Veldhuijzen]]
| list = [[Kristen Demokratysk Appèl|CDA]]
| oprjochte =
| tiidrek1 =
| yndieling_tiidrek1 =
| tiidrek2 =
| yndieling_tiidrek2 =
| tiidrek3 =
| yndieling_tiidrek3 =
| tiidrek4 =
| yndieling_tiidrek4 =
| tiidrek5 =
| yndieling_tiidrek5 =
| ferkearsieren =
| netnûmer = 0180
| postkoade = 2991–2994 <ref name=alle/>
| webstee = [https://www.barendrecht.nl/ www.barendrecht.nl]
}}
'''Barendrecht''' is in [[wenkearn|plak]] en [[gemeente (bestjoer)|gemeente]] yn de [[Nederlân]]ske provinsje [[Súd-Hollân]]. Yn 2022 hat de gemeente neffens it [[Sintraal Buro foar de Statistyk|CBS]] likernôch 48.700 ynwenners.
Barendrecht leit op it eilân [[Iselmonde (eilân)|Iselmonde]] en grinzet oan de gemeenten [[Rotterdam (gemeente)|Rotterdam]], [[Ridderkerk]], [[Zwijndrecht (Nederlân)|Zwijndrecht]], [[Hoekske Waard (gemeente)|Hoekske Waard]] en [[Albrandswaard]], en oan de rivieren de [[Alde Maas]] en it [[Waaltsje]].
De gemeente ûntstie yn 1836 út in fúzje fan 'e eardere gemeente [[East-Barendrecht]] en [[West-Barendrecht]].
Barendrecht hat in stêdebân mei [[Louny]] yn [[Tsjechje]].
== Untwikkeling ynwennertal ==
Befolkingsûntwikkeling sûnt 1996:<ref name=alle/>
{| class="wikitable"
|-
! Jier !! Ynwenners
|-
| 2022 || 48.714
|-
| 2020 || 48.714
|-
| 2015 || 47.521
|-
| 2010 || 46.449
|-
| 2005 || 39.294
|-
| 2000 || 28.848
|-
| 1996 || 23.077
|-
|}
== Boargemasters ==
Boargemasters sûnt 1945:<ref>[https://www.geni.com/projects/Burgemeesters-in-ZUID-HOLLAND-nl/8655 Geni]</ref>
{| class="wikitable"
|-
! Namme !! Partij !! Perioade !! Bysûnderheden
|-
| [[Vincent Pieter Adriaan Beelaerts van Blokland|Vincent Pieter Adriaan <br/ > Beelaerts van Blokland]] || [[CHU]] || 1945–1954 || ok 1940–1943
|-
| [[Hendrik Herman Douma]] || [[ARP]] || 1954–1967 ||
|-
| [[Gerrit van Hofwegen]] || ARP, [[CDA]] || 1968–1981 ||
|-
| [[Jacob van den Brink]] || CDA || 1982–1989 ||
|-
| [[Thieu van de Wouw]] || CDA || 1989–2005 ||
|-
| [[Jan van Belzen]] || [[SGP]] || 2005–2021 ||
|-
| [[Govert Veldhuijzen]] || CDA || 2021–no || waarnimmend
|-
|}
[[Ofbyld:Koninginnedag, 30 of april, some years ago in Holland.jpg|left|thumb|Ald Barendrecht]]
[[Ofbyld:Eindpunt van tramlijn 25 bij Carnisselande.jpg|left|thumb|Nij Barendrecht]]
{{Clear}}
== Keppelingen om utens ==
* [https://www.barendrecht.nl/ Webstee fan de gemeente]
* [https://www.plaatsengids.nl/barendrecht Plaatsengids]
{{boarnen|boarnefernijing=
<references/>
}}
{{Koördinaten|51_51_N_4_32_E_type:city_scale:16_region:NL|51° 51' NB, 4° 32' EL}}
{{GemeentenSúd-Hollân}}
[[Kategory:Barendrecht| ]]
[[Kategory:Plak yn Barendrecht]]
[[Kategory:Gemeente yn Súd-Hollân]]
[[Kategory:Bestjoerlike ienheid oprjochte yn 1836]]
1yiunblbheua7lhnyg4xum0yuxcun3g
Oerlis:Oedmoersje
1
160009
1086853
1086281
2022-08-06T09:31:55Z
RomkeHoekstra
10582
/* Udmoersje fersus Oedmoersje */ Antwurd
wikitext
text/x-wiki
==Udmoersje fersus Oedmoersje==
{{Ping|RomkeHoekstra}} Goeie. Ik haw de namme feroare fan "Udmoersje" yn "Oedmoersje", om't ik de earste staveringsfariant bot beswierlik fyn. It is wier dat we ôfsprutsen hiene om 'e û-klank yn it Russysk te transliterearjen as in 'û', útsein as er foar in '-r' stiet, dan as 'oe'. Mar as we hjir skriuwe fan "Udmoersje" wurdt it troch eltsenien dy't de namme net ken, en dat is frijwol eltsenien, ferkeard útsprutsen, as "Ud-", rymt op "put". Ofwiken fan wenstige staveringsregels komt yn it Frysk mear foar, bgl. mei de é, dy't eins sûnt begjin jierren '80 net mear yn 'e Fryske stavering foarkomt, mar oanholden wurdt foar wurden as 'mandélich' en 'grouwélich' om in ferkearde útspraak foar te kommen. Wat de û/oe-stavering oangiet, ek de "Oekraïne" hat bgl. de Oe- oan it begjin. Dan is foar eltsenien de útspraak dúdlik, en dat liket my wichtiger as dat we ús rücksichtslos oan 'e regels/ôfspraken hâlde sûnder ús om praktyske dingen te bekroadzjen.
Noch even in oar puntsje. Ik seach dat jo skriuwe fan Oedmoersje - Oedmoeren - Oedmoersk. Dat is grif in gefolch fan it feit dat ik de -t- út 'e stavering smiten haw fan "Oedmoertsje". (Sa stie it earst yn 'e navigaasjeboks.) Neffens my heart dy -t- dêr net thús, sa't er ek net foarkomt yn "Kroaasje", "Dalmaasje", ensfh. Mar yn 'e ferbûging komt er dan wol wer foar 't ljocht: Kroaasje - Kroäten - Kroätysk en Dalmaasje - Dalmatysk. Neffens my soe it dêrom ek Oedmoersje - Oedmoerten - Oedmoertysk wêze moatte. [[Meidogger:Ieneach fan 'e Esk|Ieneach fan 'e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan 'e Esk|oerlis]]) 3 aug 2022, 23.49 (CEST)
:Dei {{Ping|Ieneach fan 'e Esk|RomkeHoekstra}} as ik my dêr even mei bemuoie mei. It is lêstich yn de Fryske stavering dat haadletters net mei kapkes en streekjes skreaun wurde. Frjemden sille wurden as "út", mei haadletter "Ut", en "ûle", mei haadletter "Ule" útsprekke as "ut" en "ule". Ik fyn suver dat we wat konsekwint wêze moatte. Fansels sille der útsûnderings wêze. Oekraïne, Joegoslaavje en ek Oezbekistan binne sa ynboargere dat sels de wurdboeken se as sa stavere hawwe. Om my hiene se leaver Ukraïne, Jûgoslaavje of Uzbekistan hjitten, mar dat is myn miening. Mar as it perfoarst Oedmoersje wêze moat dan is 't om my ek wol goed.--[[Meidogger:Kneppelfreed|Kneppelfreed]] ([[Meidogger oerlis:Kneppelfreed|oerlis]]) 4 aug 2022, 04.31 (CEST)
::Om't hjir ynearsten net mei in transliteraasjelist wurke waard en de nammen yn 'e regel sûnder transliteraasje streekrjocht út oare talen oernommen waarden - faak út it Dútsk, Nederlânsk of Ingelsk - tocht ik dat dit ek sa'n gefal wie. Ik kom boppedat soartgelikense saken tjin mei de i/y/ij (Komy ha ik bygelyks feroare yn Komi, Mary > Mari) en de v/w. Hoe no om te gean mei bygelyks Uglitsj, Ust-Ilimsk, Uva, Unzja, Usman, Ust-Omtsjûg, Uren (Urenski-rajon), Uvarovo, Uzlvaja (Uzlovski-rajon), Udomlja of in wurd lykas 'Успенский' > Uspenski, om mar wat plaknammen/wurden te neamen dy't ik op grûn fan de list sa transliterearre ha? <br> As de russyske 'y' folgjend op in 'r' no fanwegen de útspraak ek oan it begjin fan nammen/wurden mei in 'oe' transliterearre wurde moatte, dan is it boppedat needsaak om de list by te wurken. Want dy list moat it útgongspunt wêze. Ik kin it fierder wol goed folgje wat Ieneach fan 'e Esk hjir oer Oedmoersje skriuwt, dus poerbêst dat it oanpast is. Mar it is ynkonsekwint as dy oare nammen dan sa stean bliuwe. En earlik sein hat it my eartiids ek feruvere dat it Oekraïne wie ynstee fan Ukraïne, mar goed dat is no ienris sa.--[[Meidogger:RomkeHoekstra|RomkeHoekstra]] ([[Meidogger oerlis:RomkeHoekstra|oerlis]]) 4 aug 2022, 09.06 (CEST)
:::{{Ping|Kneppelfreed|RomkeHoekstra}} Ik kin wat Kneppelfreed hjirboppe seit prima folgje, en oer it algemien bin ik ek in oanhinger fan konsekwintens, mar ik fyn al dat de stavering der is om 'e útspraak te ûnderstypjen en net oarsom. Dus yn dit gefal bepleitsje ik in útsûndering.
:::Neffens my is der in ferskil tusken de toponimen dy't RomkeHoekstra hjirboppe opneamt (Uglitsj, Ust-Ilimsk, Usman, ensfh.) en Oedmoersje. Dy nammen binne allegear plaknammen dy't wy inkeld út it Russysk transliterearje. Dus dat wy dan de U = haadletter û-kapke oan it begjin skriuwe, fyn ik net sa hiele raar, al is it dêr ek net befoarderlik foar in goede útspraak. (As Romke trouwens op basis fan dizze diskusje fynt dat it om 'e útspraak better is om dizze útsûndering foar de hiele transliteraasje fan it Russysk en oare talen troch te fieren, soe ik my dêr wol yn fine kinne, mar dat is wer in hiel oar ferhaal. Dat is dan net konsekwint, mar wol praktysk.)
:::Oedmoersje, lykwols, is net allinne transliterearre (dan soe it ''Udmoertija'' wêze), mar ek ferfryske. It liket my dan in lyts stapke om te sizzen: om 'e útspraak dúdlik oan te jaan skriuwe we it mei in Oe- oan it begjin. Sjoch, de oblasten dy't Romke de lêste tiid beskreaun hat, binne wol gruttere gebieten, mar se binne allegear neamd nei stêden wêrfan't de nammen allinne transliterearre en net ferfryske binne (in útsûndering as Moskou bûten beskôging litten). Oedmoersje is lykwols in histoarysk gebiet, it heitelân fan 'e Oedmoerten. Yn it ferline is hjir op 'e Wikipedy ris ôfpraat dat wy nammen fan folken ferfryskje soene (sjoch [[Oerlis:Sjajinnen]]), dus we ferfryskje "Oedmoerten" en dêrfan is dan Oedmoersje wer ôflaat. It soe nammers frjemd wêze it iene wol te ferfryskjen en it oare net.
:::De oare republiken yn Ruslân jildt itselde foar; al dy republiken wiene oarspronklik autonome gebieten foar etnyske minderheden. Sa kom ik ek by Komy en Mary; de Komy en de Mary binne lânseigen folken, dus dan moatte dy nammen ferfryske wurde. En in -i oan 'e ein moat yn 'e Fryske stavering om in (earlik sein ûnbegryplike) reden in -y wurde (sjoch de troch de F.A. foarskreaune staverings fan Haïty en Dzjibûty). De republyk fan 'e Komy hjit ek Komy, dus dan liket it my logysk dat dat ek mei in -y oan 'e ein moat. De republyk fan 'e Mary hjit Mari El; dat "El" oan 'e ein (ik fermoedzje dat dat "lân" betsjut, want ik haw ris in kaart sjoen dêr't de republyk op oanjûn stie as "Marylân") makket dat der net folle Frysk oan is, dat dêr haw ik Mari earst mar ris mei in -i stean litten. Miskien moat dat foar de konsekwintens ek mar in -y wurde.
:::Ik bin it mei Kneppelfreed iens dat it allegear in stik ienfâldiger wêze soe as we gewoan Ûdmoersje, Ûkraïne, ensfh. skriuwe mochten, mar ja. Dat Ut en Ule ek ferkeard útsprutsen wurde kinne, is wier, mar it ferskil is dat dat ynboargere wurden binne, wêrfan't de Fryske lêzer achte wurde kin de útspraak te witten. Ik fyn dat dat net opgiet foar Udmoersje. [[Meidogger:Ieneach fan 'e Esk|Ieneach fan 'e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan 'e Esk|oerlis]]) 4 aug 2022, 15.33 (CEST)
::::Nijsgjirrich ferhaal oer de yndianen. Al soe ik nea begripe wat in 'sû' is as ik dat wurd yn in rigel tsjin komme soe. Yn de twadde alinea wurdt it my dúdlik werom't Oedmoersje wol en Uglitsj wer net mei in 'oe' skreaun wurde moat. Sa fier hie ik noch net tocht. [[Meidogger:RomkeHoekstra|RomkeHoekstra]] ([[Meidogger oerlis:RomkeHoekstra|oerlis]]) 4 aug 2022, 17.39 (CEST)
:::::Dat is dus yndie it neidiel fan it ferfryskjen fan sokke folkenammen, dat inkelen in folslein oare stavering krije. Ik haw eins ek wat in probleem mei Sû, want ik begryp ek wol dat net ien dat direkt snapt, mar ja, dat is no ienris de útspraak en dêr is net folle oan te dwaan. Myn oplossing is dan om de earste kear dat it yn in artikel foarkomt te skriuwen fan "Sû (''Sioux'')". Dan is dat ek wer dúdlik. [[Meidogger:Ieneach fan 'e Esk|Ieneach fan 'e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan 'e Esk|oerlis]]) 4 aug 2022, 22.09 (CEST)
Dan litte we it mar by Oedmoersje. Der sille grif wol wer mear gefallen komme dêr't we oer stroffelje sille mei de stavering. Fral dy û/oe kwestje bliuwt in ferhaal apart.Gr.--[[Meidogger:Kneppelfreed|Kneppelfreed]] ([[Meidogger oerlis:Kneppelfreed|oerlis]]) 5 aug 2022, 05.44 (CEST)
:Wy ha mar in lyts taalgebiet en der is faak gjin hâldfêst bûten wiki lykas Frysktalige literuer oer de ûnderwerpen. Dat ik tink dat jo dêr gelyk oan ha, it bliuwt pionierjen, ek oer oare saken. [[Meidogger:RomkeHoekstra|RomkeHoekstra]] ([[Meidogger oerlis:RomkeHoekstra|oerlis]]) 6 aug 2022, 11.31 (CEST)
=="<span style="text-decoration: line-through;">Basjkirostan</span>"==
{{Ping|RomkeHoekstra}} Nochris goeie. Ik hie op dizze side ek de namme "Basjkirostan" feroare yn "Basjkortostan". "Basjkirostan" is nammentlik neat. De republyk hjit Basjkortostan en is it heitelân fan 'e Basjkieren, dus it soe ferfryske wurde kinne ta Basjkierje. Mar "Basjkirostan" is in ferbastere tuskenbeiden foarm dy't yn gjin inkele taal foarkomt. Ik begriep net hoe't jo dêrby kamen, mar no sjoch ik dat se it op nl: sa skriuwe. As jo nei it [https://www.wikidata.org/wiki/Q5710 item op Wikidata] geane, sjogge jo dat de Ned. Wikipedy de iennichste is dy't dy foarm brûkt; alle oare talen hawwe in fariant fan "Basjkortostan" of fan "Basjkierje". Ik haw ris eefkes by nl: sjoen, en yn 'e diskusje op [[:nl:Overleg:Basjkirostan]] wurdt dit selde punt oanhelle dat ik hjir ek meitsje. It skynt dat de Nederlandse Taalunie de foarm "Basjkirostan" foarskriuwt en hoewol't eltsenien it deroer iens dat dat in foarm is dy't totaal nergens op slacht, is it wurd fan 'e Taalunie op nl: hillich. De konklúzje is: "''Het gaat hier helaas over een doodgewone typefout van een medewerker van de Taalunie, die ze weigeren na te kijken en te corrigeren. En dit is jammer."'' Earder yn 'e diskusje wurdt sein: "''Maar er is niets aan te doen; van de lijst afwijken is geen optie, dat zou een precedent scheppen dat discussies over andere namen weer zou kunnen doen losbarsten.''" Litte wy asjebleaft net meidwaan oan dizze waansin. Basjkortostan of Basjkierje, ien fan beiden, mar gjin <span style="text-decoration: line-through;">Basjkirostan</span>. [[Meidogger:Ieneach fan 'e Esk|Ieneach fan 'e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan 'e Esk|oerlis]]) 4 aug 2022, 00.36 (CEST)
: {{Ping|Ieneach fan 'e Esk|RomkeHoekstra}}, ik tink dat "Basjkirostan" myn skuld wie. Doe't ik de trochferwiisbalke oan it meitsjen wie, haw ik tink ik "Basjkirostan" brûkt, want ik haw dy fan de Nederlânsktalige ôfsjoen. Ik haw by it lemma oer "Bajkortostan" net fierder nei de oare talen sjoen. Myn ekskús dêrfoar. --[[Meidogger:Kneppelfreed|Kneppelfreed]] ([[Meidogger oerlis:Kneppelfreed|oerlis]]) 4 aug 2022, 04.31 (CEST)
::Ik hie noch niet mei dy republyk te set west en ha yn it lemma oer Oedmoersje de namme sa út de trochferwiisbalke helle.--[[Meidogger:RomkeHoekstra|RomkeHoekstra]] ([[Meidogger oerlis:RomkeHoekstra|oerlis]]) 4 aug 2022, 09.13 (CEST)
:::{{Ping|Kneppelfreed|RomkeHoekstra}} Kneppelfreed, dêr hoege jo jo net foar te ûntskuldigjen; jo hiene der wierskynlik noch nea fan heard en binne op nl: ôfgien. Ik fyn it healwiis dat se dêr in foarm brûke wêrfan't se witte dat dy eins fout is. Sa naaie se minsken in ear oan dy't der sûnder euvelmoed fan útgeane dat se dêr witte wêr't se it oer hawwe. Mar litte we hjir tenei Basjkortostan of Basjkierje skriuwe, makket my net safolle út wat, as it mar net Basjkirostan is. [[Meidogger:Ieneach fan 'e Esk|Ieneach fan 'e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan 'e Esk|oerlis]]) 4 aug 2022, 14.54 (CEST)
::::Ja ik hie yndie noch nea fan Basjkortostan, as hoe it ek mar hjitte mei, heard. Wol nuver dat se om in typflater by de Taaluny eltsenien winliken foar de gek hâlde mei in ferkearde namme. No dat moatte se dêr by nl ek mar útsykje. Dan hâlde wy ús gewoan oan de wiere namme. --[[Meidogger:Kneppelfreed|Kneppelfreed]] ([[Meidogger oerlis:Kneppelfreed|oerlis]]) 5 aug 2022, 05.48 (CEST)
12ne9hhuczq1cvj1snx6iazx8w0l2zg
Albrandswaard
0
160025
1086833
1086077
2022-08-06T07:33:06Z
Soimip
43534
wikitext
text/x-wiki
{{Ynfoboks gemeente yn Nederlân
| namme = Albrandswaard
| ôfbyld =
| ôfbyldtekst =
| flagge = Albrandswaard flag.svg
| wapen = Albrandswaard wapen.svg
| kaart = NL - locator map municipality code GM0613 (2016).png
| kaart1 = Gem-Albrandswaard-OpenTopo.jpg
| provinsje = [[Súd-Hollân]]
| haadplak = [[Poortugaal]]
| oerflak = 23,76 km² <ref name=alle>[https://allecijfers.nl/gemeente/albrandswaard/ AlleCijfers]</ref>
| lân = 21,67 km²
| wetter = 2,09 km²
| ynwennertal = 25.934 <small>(01-01-2022)</small><ref name=alle/>
| befolkingstichtens = 1.197 ynw./km²
| gemeenteried = '''Perioade 2022—2026 (21 sitten):<ref>[https://www.verkiezingsuitslagen.nl/verkiezingen/detail/GR20220316/731126 Kiesraad]</ref> {{Gemeenteried Albrandswaard}}
| boargemaster = [[Jolanda de Witte]]
| list = [[Demokraten 66|D66]]
| oprjochte =
| tiidrek1 =
| yndieling_tiidrek1 =
| tiidrek2 =
| yndieling_tiidrek2 =
| tiidrek3 =
| yndieling_tiidrek3 =
| tiidrek4 =
| yndieling_tiidrek4 =
| tiidrek5 =
| yndieling_tiidrek5 =
| ferkearsieren =
| netnûmer = 010
| postkoade = 3161–3176 <ref name=alle/>
| webstee = [https://www.albrandswaard.nl/ www.albrandswaard.nl]
}}
'''Albrandswaard''' is in [[gemeente (bestjoer)|gemeente]] yn de [[Nederlân]]ske provinsje [[Súd-Hollân]]. Yn 2022 hat de gemeente neffens it [[Sintraal Buro foar de Statistyk|CBS]] likernôch 25.900 ynwenners.
Albrandswaard leit op it eilân [[Iselmonde (eilân)|Iselmonde]] en grinzet oan de gemeenten [[Rotterdam (gemeente)|Rotterdam]], [[Barendrecht]], [[Hoekske Waard (gemeente)|Hoekske Waard]] en [[Nissewaard]], en oan de rivier de [[Alde Maas]].
[[Poortugaal]] en [[Rhoon]] binne de ienige twa doarpen yn de gemeente; dat wiene oarspronklik selstannige gemeenten, mar yn 1985 binne se fusearre ta Albrandwaard.
== Untwikkeling ynwennertal ==
Befolkingsûntwikkeling sûnt 1996:<ref name=alle/>
{| class="wikitable"
|-
! Jier !! Ynwenners
|-
| 2022 || 25.934
|-
| 2020 || 25.590
|-
| 2015 || 25.148
|-
| 2010 || 24.191
|-
| 2005 || 20.606
|-
| 2000 || 16.420
|-
| 1996 || 15.325
|-
|}
== Boargemasters ==
Boargemasters sûnt 1985:
* [[Han Temminck]] (VVD), 1985-1993
* [[Anja Latenstein van Voorst-Woldringh]] (VVD), 1993-2005
* [[Harald Bergmann]] (VVD), 2005-2012
* [[Ger van de Velde-de Wilde]] (VVD), 2012-2013 (waarnimmend)
* [[Hans Wagner]] (PvdA), 2013-2019
* [[Jolanda de Witte]] (D66), 2019-no
[[Ofbyld:WLM - RobertsNL - 32473.jpg|left|thumb|Kastiel fan Rhoon]]
[[Ofbyld:Rhoonse Grienden P1300163.jpg|left|thumb|Natoer in Albrandswaard]]
{{Clear}}
== Keppelingen om utens ==
* [https://www.albrandswaard.nl/ Webstee fan de gemeente]
* [https://www.plaatsengids.nl/albrandswaard Plaatsengids]
{{boarnen|boarnefernijing=
<references/>
}}
{{Koördinaten|51_52_N_4_25_E_type:city_scale:16_region:NL|51° 52' NB, 4° 25' EL}}
{{GemeentenSúd-Hollân}}
[[Kategory:Albrandswaard| ]]
[[Kategory:Gemeente yn Súd-Hollân]]
[[Kategory:Bestjoerlike ienheid oprjochte yn 1985]]
l3xdrjyajwss465c81brb67pxj7b280
1086834
1086833
2022-08-06T07:34:16Z
Soimip
43534
/* Boargemasters */
wikitext
text/x-wiki
{{Ynfoboks gemeente yn Nederlân
| namme = Albrandswaard
| ôfbyld =
| ôfbyldtekst =
| flagge = Albrandswaard flag.svg
| wapen = Albrandswaard wapen.svg
| kaart = NL - locator map municipality code GM0613 (2016).png
| kaart1 = Gem-Albrandswaard-OpenTopo.jpg
| provinsje = [[Súd-Hollân]]
| haadplak = [[Poortugaal]]
| oerflak = 23,76 km² <ref name=alle>[https://allecijfers.nl/gemeente/albrandswaard/ AlleCijfers]</ref>
| lân = 21,67 km²
| wetter = 2,09 km²
| ynwennertal = 25.934 <small>(01-01-2022)</small><ref name=alle/>
| befolkingstichtens = 1.197 ynw./km²
| gemeenteried = '''Perioade 2022—2026 (21 sitten):<ref>[https://www.verkiezingsuitslagen.nl/verkiezingen/detail/GR20220316/731126 Kiesraad]</ref> {{Gemeenteried Albrandswaard}}
| boargemaster = [[Jolanda de Witte]]
| list = [[Demokraten 66|D66]]
| oprjochte =
| tiidrek1 =
| yndieling_tiidrek1 =
| tiidrek2 =
| yndieling_tiidrek2 =
| tiidrek3 =
| yndieling_tiidrek3 =
| tiidrek4 =
| yndieling_tiidrek4 =
| tiidrek5 =
| yndieling_tiidrek5 =
| ferkearsieren =
| netnûmer = 010
| postkoade = 3161–3176 <ref name=alle/>
| webstee = [https://www.albrandswaard.nl/ www.albrandswaard.nl]
}}
'''Albrandswaard''' is in [[gemeente (bestjoer)|gemeente]] yn de [[Nederlân]]ske provinsje [[Súd-Hollân]]. Yn 2022 hat de gemeente neffens it [[Sintraal Buro foar de Statistyk|CBS]] likernôch 25.900 ynwenners.
Albrandswaard leit op it eilân [[Iselmonde (eilân)|Iselmonde]] en grinzet oan de gemeenten [[Rotterdam (gemeente)|Rotterdam]], [[Barendrecht]], [[Hoekske Waard (gemeente)|Hoekske Waard]] en [[Nissewaard]], en oan de rivier de [[Alde Maas]].
[[Poortugaal]] en [[Rhoon]] binne de ienige twa doarpen yn de gemeente; dat wiene oarspronklik selstannige gemeenten, mar yn 1985 binne se fusearre ta Albrandwaard.
== Untwikkeling ynwennertal ==
Befolkingsûntwikkeling sûnt 1996:<ref name=alle/>
{| class="wikitable"
|-
! Jier !! Ynwenners
|-
| 2022 || 25.934
|-
| 2020 || 25.590
|-
| 2015 || 25.148
|-
| 2010 || 24.191
|-
| 2005 || 20.606
|-
| 2000 || 16.420
|-
| 1996 || 15.325
|-
|}
== Boargemasters ==
Boargemasters sûnt 1985:
* [[Han Temminck]] ([[VVD]]), 1985-1993
* [[Anja Latenstein van Voorst-Woldringh]] (VVD), 1993-2005
* [[Harald Bergmann]] (VVD), 2005-2012
* [[Ger van de Velde-de Wilde]] (VVD), 2012-2013 (waarnimmend)
* [[Hans Wagner]] ([[PvdA]]), 2013-2019
* [[Jolanda de Witte]] ([[D66]]), 2019-no
[[Ofbyld:WLM - RobertsNL - 32473.jpg|left|thumb|Kastiel fan Rhoon]]
[[Ofbyld:Rhoonse Grienden P1300163.jpg|left|thumb|Natoer in Albrandswaard]]
{{Clear}}
== Keppelingen om utens ==
* [https://www.albrandswaard.nl/ Webstee fan de gemeente]
* [https://www.plaatsengids.nl/albrandswaard Plaatsengids]
{{boarnen|boarnefernijing=
<references/>
}}
{{Koördinaten|51_52_N_4_25_E_type:city_scale:16_region:NL|51° 52' NB, 4° 25' EL}}
{{GemeentenSúd-Hollân}}
[[Kategory:Albrandswaard| ]]
[[Kategory:Gemeente yn Súd-Hollân]]
[[Kategory:Bestjoerlike ienheid oprjochte yn 1985]]
6dn82h62qzotyutp29qe5638zjtg5t6
1086835
1086834
2022-08-06T07:45:28Z
Soimip
43534
/* Boargemasters */
wikitext
text/x-wiki
{{Ynfoboks gemeente yn Nederlân
| namme = Albrandswaard
| ôfbyld =
| ôfbyldtekst =
| flagge = Albrandswaard flag.svg
| wapen = Albrandswaard wapen.svg
| kaart = NL - locator map municipality code GM0613 (2016).png
| kaart1 = Gem-Albrandswaard-OpenTopo.jpg
| provinsje = [[Súd-Hollân]]
| haadplak = [[Poortugaal]]
| oerflak = 23,76 km² <ref name=alle>[https://allecijfers.nl/gemeente/albrandswaard/ AlleCijfers]</ref>
| lân = 21,67 km²
| wetter = 2,09 km²
| ynwennertal = 25.934 <small>(01-01-2022)</small><ref name=alle/>
| befolkingstichtens = 1.197 ynw./km²
| gemeenteried = '''Perioade 2022—2026 (21 sitten):<ref>[https://www.verkiezingsuitslagen.nl/verkiezingen/detail/GR20220316/731126 Kiesraad]</ref> {{Gemeenteried Albrandswaard}}
| boargemaster = [[Jolanda de Witte]]
| list = [[Demokraten 66|D66]]
| oprjochte =
| tiidrek1 =
| yndieling_tiidrek1 =
| tiidrek2 =
| yndieling_tiidrek2 =
| tiidrek3 =
| yndieling_tiidrek3 =
| tiidrek4 =
| yndieling_tiidrek4 =
| tiidrek5 =
| yndieling_tiidrek5 =
| ferkearsieren =
| netnûmer = 010
| postkoade = 3161–3176 <ref name=alle/>
| webstee = [https://www.albrandswaard.nl/ www.albrandswaard.nl]
}}
'''Albrandswaard''' is in [[gemeente (bestjoer)|gemeente]] yn de [[Nederlân]]ske provinsje [[Súd-Hollân]]. Yn 2022 hat de gemeente neffens it [[Sintraal Buro foar de Statistyk|CBS]] likernôch 25.900 ynwenners.
Albrandswaard leit op it eilân [[Iselmonde (eilân)|Iselmonde]] en grinzet oan de gemeenten [[Rotterdam (gemeente)|Rotterdam]], [[Barendrecht]], [[Hoekske Waard (gemeente)|Hoekske Waard]] en [[Nissewaard]], en oan de rivier de [[Alde Maas]].
[[Poortugaal]] en [[Rhoon]] binne de ienige twa doarpen yn de gemeente; dat wiene oarspronklik selstannige gemeenten, mar yn 1985 binne se fusearre ta Albrandwaard.
== Untwikkeling ynwennertal ==
Befolkingsûntwikkeling sûnt 1996:<ref name=alle/>
{| class="wikitable"
|-
! Jier !! Ynwenners
|-
| 2022 || 25.934
|-
| 2020 || 25.590
|-
| 2015 || 25.148
|-
| 2010 || 24.191
|-
| 2005 || 20.606
|-
| 2000 || 16.420
|-
| 1996 || 15.325
|-
|}
== Boargemasters ==
Boargemasters sûnt 1985:
{| class="wikitable"
|-
! Namme !! Partij !! Perioade !!
|-
| [[Han Temminck]] || [[VVD]] || 1985-1993 ||
|-
| [[Anja Latenstein van Voorst-Woldringh]] || VVD || 1993-2005 ||
|-
| [[Harald Bergmann]] || VVD || 2005-2012 ||
|-
| [[Ger van de Velde-de Wilde]] || VVD || 2012-2013 || waarnimmend
|-
| [[Hans Wagner]] || [[PvdA]] || 2013-2019 ||
|-
| [[Jolanda de Witte]] || [[D66]] || 2019-no ||
|-
|}
[[Ofbyld:WLM - RobertsNL - 32473.jpg|left|thumb|Kastiel fan Rhoon]]
[[Ofbyld:Rhoonse Grienden P1300163.jpg|left|thumb|Natoer in Albrandswaard]]
{{Clear}}
== Keppelingen om utens ==
* [https://www.albrandswaard.nl/ Webstee fan de gemeente]
* [https://www.plaatsengids.nl/albrandswaard Plaatsengids]
{{boarnen|boarnefernijing=
<references/>
}}
{{Koördinaten|51_52_N_4_25_E_type:city_scale:16_region:NL|51° 52' NB, 4° 25' EL}}
{{GemeentenSúd-Hollân}}
[[Kategory:Albrandswaard| ]]
[[Kategory:Gemeente yn Súd-Hollân]]
[[Kategory:Bestjoerlike ienheid oprjochte yn 1985]]
5zrg7oda2naax3lauqi2fniv2zinyjy
1086836
1086835
2022-08-06T07:48:21Z
Soimip
43534
/* Boargemasters */
wikitext
text/x-wiki
{{Ynfoboks gemeente yn Nederlân
| namme = Albrandswaard
| ôfbyld =
| ôfbyldtekst =
| flagge = Albrandswaard flag.svg
| wapen = Albrandswaard wapen.svg
| kaart = NL - locator map municipality code GM0613 (2016).png
| kaart1 = Gem-Albrandswaard-OpenTopo.jpg
| provinsje = [[Súd-Hollân]]
| haadplak = [[Poortugaal]]
| oerflak = 23,76 km² <ref name=alle>[https://allecijfers.nl/gemeente/albrandswaard/ AlleCijfers]</ref>
| lân = 21,67 km²
| wetter = 2,09 km²
| ynwennertal = 25.934 <small>(01-01-2022)</small><ref name=alle/>
| befolkingstichtens = 1.197 ynw./km²
| gemeenteried = '''Perioade 2022—2026 (21 sitten):<ref>[https://www.verkiezingsuitslagen.nl/verkiezingen/detail/GR20220316/731126 Kiesraad]</ref> {{Gemeenteried Albrandswaard}}
| boargemaster = [[Jolanda de Witte]]
| list = [[Demokraten 66|D66]]
| oprjochte =
| tiidrek1 =
| yndieling_tiidrek1 =
| tiidrek2 =
| yndieling_tiidrek2 =
| tiidrek3 =
| yndieling_tiidrek3 =
| tiidrek4 =
| yndieling_tiidrek4 =
| tiidrek5 =
| yndieling_tiidrek5 =
| ferkearsieren =
| netnûmer = 010
| postkoade = 3161–3176 <ref name=alle/>
| webstee = [https://www.albrandswaard.nl/ www.albrandswaard.nl]
}}
'''Albrandswaard''' is in [[gemeente (bestjoer)|gemeente]] yn de [[Nederlân]]ske provinsje [[Súd-Hollân]]. Yn 2022 hat de gemeente neffens it [[Sintraal Buro foar de Statistyk|CBS]] likernôch 25.900 ynwenners.
Albrandswaard leit op it eilân [[Iselmonde (eilân)|Iselmonde]] en grinzet oan de gemeenten [[Rotterdam (gemeente)|Rotterdam]], [[Barendrecht]], [[Hoekske Waard (gemeente)|Hoekske Waard]] en [[Nissewaard]], en oan de rivier de [[Alde Maas]].
[[Poortugaal]] en [[Rhoon]] binne de ienige twa doarpen yn de gemeente; dat wiene oarspronklik selstannige gemeenten, mar yn 1985 binne se fusearre ta Albrandwaard.
== Untwikkeling ynwennertal ==
Befolkingsûntwikkeling sûnt 1996:<ref name=alle/>
{| class="wikitable"
|-
! Jier !! Ynwenners
|-
| 2022 || 25.934
|-
| 2020 || 25.590
|-
| 2015 || 25.148
|-
| 2010 || 24.191
|-
| 2005 || 20.606
|-
| 2000 || 16.420
|-
| 1996 || 15.325
|-
|}
== Boargemasters ==
Boargemasters sûnt 1985:
{| class="wikitable"
|-
! Namme !! Partij !! Perioade !!
|-
| [[Han Temminck]] || [[VVD]] || 1985-1993 ||
|-
| [[Anja Latenstein van Voorst-Woldringh|Anja Latenstein van <br/ > Voorst-Woldringh]] || VVD || 1993-2005 ||
|-
| [[Harald Bergmann]] || VVD || 2005-2012 ||
|-
| [[Ger van de Velde-de Wilde]] || VVD || 2012-2013 || waarnimmend
|-
| [[Hans Wagner]] || [[PvdA]] || 2013-2019 ||
|-
| [[Jolanda de Witte]] || [[D66]] || 2019-no ||
|-
|}
[[Ofbyld:WLM - RobertsNL - 32473.jpg|left|thumb|Kastiel fan Rhoon]]
[[Ofbyld:Rhoonse Grienden P1300163.jpg|left|thumb|Natoer in Albrandswaard]]
{{Clear}}
== Keppelingen om utens ==
* [https://www.albrandswaard.nl/ Webstee fan de gemeente]
* [https://www.plaatsengids.nl/albrandswaard Plaatsengids]
{{boarnen|boarnefernijing=
<references/>
}}
{{Koördinaten|51_52_N_4_25_E_type:city_scale:16_region:NL|51° 52' NB, 4° 25' EL}}
{{GemeentenSúd-Hollân}}
[[Kategory:Albrandswaard| ]]
[[Kategory:Gemeente yn Súd-Hollân]]
[[Kategory:Bestjoerlike ienheid oprjochte yn 1985]]
bir6bb87crbdjgxkw6u6hmxuzpd5rky
1086837
1086836
2022-08-06T07:52:44Z
Soimip
43534
/* Boargemasters */
wikitext
text/x-wiki
{{Ynfoboks gemeente yn Nederlân
| namme = Albrandswaard
| ôfbyld =
| ôfbyldtekst =
| flagge = Albrandswaard flag.svg
| wapen = Albrandswaard wapen.svg
| kaart = NL - locator map municipality code GM0613 (2016).png
| kaart1 = Gem-Albrandswaard-OpenTopo.jpg
| provinsje = [[Súd-Hollân]]
| haadplak = [[Poortugaal]]
| oerflak = 23,76 km² <ref name=alle>[https://allecijfers.nl/gemeente/albrandswaard/ AlleCijfers]</ref>
| lân = 21,67 km²
| wetter = 2,09 km²
| ynwennertal = 25.934 <small>(01-01-2022)</small><ref name=alle/>
| befolkingstichtens = 1.197 ynw./km²
| gemeenteried = '''Perioade 2022—2026 (21 sitten):<ref>[https://www.verkiezingsuitslagen.nl/verkiezingen/detail/GR20220316/731126 Kiesraad]</ref> {{Gemeenteried Albrandswaard}}
| boargemaster = [[Jolanda de Witte]]
| list = [[Demokraten 66|D66]]
| oprjochte =
| tiidrek1 =
| yndieling_tiidrek1 =
| tiidrek2 =
| yndieling_tiidrek2 =
| tiidrek3 =
| yndieling_tiidrek3 =
| tiidrek4 =
| yndieling_tiidrek4 =
| tiidrek5 =
| yndieling_tiidrek5 =
| ferkearsieren =
| netnûmer = 010
| postkoade = 3161–3176 <ref name=alle/>
| webstee = [https://www.albrandswaard.nl/ www.albrandswaard.nl]
}}
'''Albrandswaard''' is in [[gemeente (bestjoer)|gemeente]] yn de [[Nederlân]]ske provinsje [[Súd-Hollân]]. Yn 2022 hat de gemeente neffens it [[Sintraal Buro foar de Statistyk|CBS]] likernôch 25.900 ynwenners.
Albrandswaard leit op it eilân [[Iselmonde (eilân)|Iselmonde]] en grinzet oan de gemeenten [[Rotterdam (gemeente)|Rotterdam]], [[Barendrecht]], [[Hoekske Waard (gemeente)|Hoekske Waard]] en [[Nissewaard]], en oan de rivier de [[Alde Maas]].
[[Poortugaal]] en [[Rhoon]] binne de ienige twa doarpen yn de gemeente; dat wiene oarspronklik selstannige gemeenten, mar yn 1985 binne se fusearre ta Albrandwaard.
== Untwikkeling ynwennertal ==
Befolkingsûntwikkeling sûnt 1996:<ref name=alle/>
{| class="wikitable"
|-
! Jier !! Ynwenners
|-
| 2022 || 25.934
|-
| 2020 || 25.590
|-
| 2015 || 25.148
|-
| 2010 || 24.191
|-
| 2005 || 20.606
|-
| 2000 || 16.420
|-
| 1996 || 15.325
|-
|}
== Boargemasters ==
Boargemasters sûnt 1985:
{| class="wikitable"
|-
! Namme !! Partij !! Perioade !!
|-
| [[Han Temminck]] || [[VVD]] || 1985–1993 ||
|-
| [[Anja Latenstein van Voorst-Woldringh|Anja Latenstein van <br/ > Voorst-Woldringh]] || VVD || 1993–2005 ||
|-
| [[Harald Bergmann]] || VVD || 2005–2012 ||
|-
| [[Ger van de Velde-de Wilde]] || VVD || 2012–2013 || waarnimmend
|-
| [[Hans Wagner]] || [[PvdA]] || 2013–2019 ||
|-
| [[Jolanda de Witte]] || [[D66]] || 2019–no ||
|-
|}
[[Ofbyld:WLM - RobertsNL - 32473.jpg|left|thumb|Kastiel fan Rhoon]]
[[Ofbyld:Rhoonse Grienden P1300163.jpg|left|thumb|Natoer in Albrandswaard]]
{{Clear}}
== Keppelingen om utens ==
* [https://www.albrandswaard.nl/ Webstee fan de gemeente]
* [https://www.plaatsengids.nl/albrandswaard Plaatsengids]
{{boarnen|boarnefernijing=
<references/>
}}
{{Koördinaten|51_52_N_4_25_E_type:city_scale:16_region:NL|51° 52' NB, 4° 25' EL}}
{{GemeentenSúd-Hollân}}
[[Kategory:Albrandswaard| ]]
[[Kategory:Gemeente yn Súd-Hollân]]
[[Kategory:Bestjoerlike ienheid oprjochte yn 1985]]
60zekvel29b1qe3eucsn3jpcll0ootu
1086842
1086837
2022-08-06T08:57:13Z
Soimip
43534
/* Boargemasters */
wikitext
text/x-wiki
{{Ynfoboks gemeente yn Nederlân
| namme = Albrandswaard
| ôfbyld =
| ôfbyldtekst =
| flagge = Albrandswaard flag.svg
| wapen = Albrandswaard wapen.svg
| kaart = NL - locator map municipality code GM0613 (2016).png
| kaart1 = Gem-Albrandswaard-OpenTopo.jpg
| provinsje = [[Súd-Hollân]]
| haadplak = [[Poortugaal]]
| oerflak = 23,76 km² <ref name=alle>[https://allecijfers.nl/gemeente/albrandswaard/ AlleCijfers]</ref>
| lân = 21,67 km²
| wetter = 2,09 km²
| ynwennertal = 25.934 <small>(01-01-2022)</small><ref name=alle/>
| befolkingstichtens = 1.197 ynw./km²
| gemeenteried = '''Perioade 2022—2026 (21 sitten):<ref>[https://www.verkiezingsuitslagen.nl/verkiezingen/detail/GR20220316/731126 Kiesraad]</ref> {{Gemeenteried Albrandswaard}}
| boargemaster = [[Jolanda de Witte]]
| list = [[Demokraten 66|D66]]
| oprjochte =
| tiidrek1 =
| yndieling_tiidrek1 =
| tiidrek2 =
| yndieling_tiidrek2 =
| tiidrek3 =
| yndieling_tiidrek3 =
| tiidrek4 =
| yndieling_tiidrek4 =
| tiidrek5 =
| yndieling_tiidrek5 =
| ferkearsieren =
| netnûmer = 010
| postkoade = 3161–3176 <ref name=alle/>
| webstee = [https://www.albrandswaard.nl/ www.albrandswaard.nl]
}}
'''Albrandswaard''' is in [[gemeente (bestjoer)|gemeente]] yn de [[Nederlân]]ske provinsje [[Súd-Hollân]]. Yn 2022 hat de gemeente neffens it [[Sintraal Buro foar de Statistyk|CBS]] likernôch 25.900 ynwenners.
Albrandswaard leit op it eilân [[Iselmonde (eilân)|Iselmonde]] en grinzet oan de gemeenten [[Rotterdam (gemeente)|Rotterdam]], [[Barendrecht]], [[Hoekske Waard (gemeente)|Hoekske Waard]] en [[Nissewaard]], en oan de rivier de [[Alde Maas]].
[[Poortugaal]] en [[Rhoon]] binne de ienige twa doarpen yn de gemeente; dat wiene oarspronklik selstannige gemeenten, mar yn 1985 binne se fusearre ta Albrandwaard.
== Untwikkeling ynwennertal ==
Befolkingsûntwikkeling sûnt 1996:<ref name=alle/>
{| class="wikitable"
|-
! Jier !! Ynwenners
|-
| 2022 || 25.934
|-
| 2020 || 25.590
|-
| 2015 || 25.148
|-
| 2010 || 24.191
|-
| 2005 || 20.606
|-
| 2000 || 16.420
|-
| 1996 || 15.325
|-
|}
== Boargemasters ==
Boargemasters sûnt 1985:
{| class="wikitable"
|-
! Namme !! Partij !! Perioade !! Bysûnderheden
|-
| [[Han Temminck]] || [[VVD]] || 1985–1993 ||
|-
| [[Anja Latenstein van Voorst-Woldringh|Anja Latenstein van <br/ > Voorst-Woldringh]] || VVD || 1993–2005 ||
|-
| [[Harald Bergmann]] || VVD || 2005–2012 ||
|-
| [[Ger van de Velde-de Wilde]] || VVD || 2012–2013 || waarnimmend
|-
| [[Hans Wagner]] || [[PvdA]] || 2013–2019 ||
|-
| [[Jolanda de Witte]] || [[D66]] || 2019–no ||
|-
|}
[[Ofbyld:WLM - RobertsNL - 32473.jpg|left|thumb|Kastiel fan Rhoon]]
[[Ofbyld:Rhoonse Grienden P1300163.jpg|left|thumb|Natoer in Albrandswaard]]
{{Clear}}
== Keppelingen om utens ==
* [https://www.albrandswaard.nl/ Webstee fan de gemeente]
* [https://www.plaatsengids.nl/albrandswaard Plaatsengids]
{{boarnen|boarnefernijing=
<references/>
}}
{{Koördinaten|51_52_N_4_25_E_type:city_scale:16_region:NL|51° 52' NB, 4° 25' EL}}
{{GemeentenSúd-Hollân}}
[[Kategory:Albrandswaard| ]]
[[Kategory:Gemeente yn Súd-Hollân]]
[[Kategory:Bestjoerlike ienheid oprjochte yn 1985]]
gcyichyrv7wbmlw05wdpubupd5spvi5
1086854
1086842
2022-08-06T09:33:38Z
Soimip
43534
/* Boargemasters */
wikitext
text/x-wiki
{{Ynfoboks gemeente yn Nederlân
| namme = Albrandswaard
| ôfbyld =
| ôfbyldtekst =
| flagge = Albrandswaard flag.svg
| wapen = Albrandswaard wapen.svg
| kaart = NL - locator map municipality code GM0613 (2016).png
| kaart1 = Gem-Albrandswaard-OpenTopo.jpg
| provinsje = [[Súd-Hollân]]
| haadplak = [[Poortugaal]]
| oerflak = 23,76 km² <ref name=alle>[https://allecijfers.nl/gemeente/albrandswaard/ AlleCijfers]</ref>
| lân = 21,67 km²
| wetter = 2,09 km²
| ynwennertal = 25.934 <small>(01-01-2022)</small><ref name=alle/>
| befolkingstichtens = 1.197 ynw./km²
| gemeenteried = '''Perioade 2022—2026 (21 sitten):<ref>[https://www.verkiezingsuitslagen.nl/verkiezingen/detail/GR20220316/731126 Kiesraad]</ref> {{Gemeenteried Albrandswaard}}
| boargemaster = [[Jolanda de Witte]]
| list = [[Demokraten 66|D66]]
| oprjochte =
| tiidrek1 =
| yndieling_tiidrek1 =
| tiidrek2 =
| yndieling_tiidrek2 =
| tiidrek3 =
| yndieling_tiidrek3 =
| tiidrek4 =
| yndieling_tiidrek4 =
| tiidrek5 =
| yndieling_tiidrek5 =
| ferkearsieren =
| netnûmer = 010
| postkoade = 3161–3176 <ref name=alle/>
| webstee = [https://www.albrandswaard.nl/ www.albrandswaard.nl]
}}
'''Albrandswaard''' is in [[gemeente (bestjoer)|gemeente]] yn de [[Nederlân]]ske provinsje [[Súd-Hollân]]. Yn 2022 hat de gemeente neffens it [[Sintraal Buro foar de Statistyk|CBS]] likernôch 25.900 ynwenners.
Albrandswaard leit op it eilân [[Iselmonde (eilân)|Iselmonde]] en grinzet oan de gemeenten [[Rotterdam (gemeente)|Rotterdam]], [[Barendrecht]], [[Hoekske Waard (gemeente)|Hoekske Waard]] en [[Nissewaard]], en oan de rivier de [[Alde Maas]].
[[Poortugaal]] en [[Rhoon]] binne de ienige twa doarpen yn de gemeente; dat wiene oarspronklik selstannige gemeenten, mar yn 1985 binne se fusearre ta Albrandwaard.
== Untwikkeling ynwennertal ==
Befolkingsûntwikkeling sûnt 1996:<ref name=alle/>
{| class="wikitable"
|-
! Jier !! Ynwenners
|-
| 2022 || 25.934
|-
| 2020 || 25.590
|-
| 2015 || 25.148
|-
| 2010 || 24.191
|-
| 2005 || 20.606
|-
| 2000 || 16.420
|-
| 1996 || 15.325
|-
|}
== Boargemasters ==
Boargemasters sûnt 1985:<ref>[https://www.geni.com/projects/Burgemeesters-in-ZUID-HOLLAND-nl/8655 Geni]</ref>
{| class="wikitable"
|-
! Namme !! Partij !! Perioade !! Bysûnderheden
|-
| [[Han Temminck]] || [[VVD]] || 1985–1993 ||
|-
| [[Anja Latenstein van Voorst-Woldringh|Anja Latenstein van <br/ > Voorst-Woldringh]] || VVD || 1993–2005 ||
|-
| [[Harald Bergmann]] || VVD || 2005–2012 ||
|-
| [[Ger van de Velde-de Wilde]] || VVD || 2012–2013 || waarnimmend
|-
| [[Hans Wagner]] || [[PvdA]] || 2013–2019 ||
|-
| [[Jolanda de Witte]] || [[D66]] || 2019–no ||
|-
|}
[[Ofbyld:WLM - RobertsNL - 32473.jpg|left|thumb|Kastiel fan Rhoon]]
[[Ofbyld:Rhoonse Grienden P1300163.jpg|left|thumb|Natoer in Albrandswaard]]
{{Clear}}
== Keppelingen om utens ==
* [https://www.albrandswaard.nl/ Webstee fan de gemeente]
* [https://www.plaatsengids.nl/albrandswaard Plaatsengids]
{{boarnen|boarnefernijing=
<references/>
}}
{{Koördinaten|51_52_N_4_25_E_type:city_scale:16_region:NL|51° 52' NB, 4° 25' EL}}
{{GemeentenSúd-Hollân}}
[[Kategory:Albrandswaard| ]]
[[Kategory:Gemeente yn Súd-Hollân]]
[[Kategory:Bestjoerlike ienheid oprjochte yn 1985]]
3ufdevs5l3b0jpe3w74ila74ubfk01k
Izjevsk
0
160030
1086363
1085991
2022-08-05T14:30:40Z
RomkeHoekstra
10582
wikitext
text/x-wiki
{{Stêd mei flagge|
Ofbyld = [[Ofbyld:Aerial photographs of Izhevsk-108.jpg|300px]] |
Flagge = [[Ofbyld:Flag of Izhevsk (Udmurtia).svg|border|100px]] |
Wapen = [[Ofbyld:Coat of Arms of Izhevsk (Udmurtia).svg|40px]] |
Ynwennertal = 645.183 <small>(2022)</small>|
Oerflak = 315,15 km² <small>(ynkl. wetter)</small>|
Befolkingstichtens = 2.047,23 ynw./km² |
Stêdekloft = |
Hichte = 140 m |
Lân = [[Ofbyld:Flag of Russia.svg|20px]] [[Ruslân]] |
Bestj. ienh. 1 = Autonome republyk|
Namme bestj. ienh. 1= [[Oedmoersje]] |
Bestj. ienh. 2 = Gemeente |
Namme bestj. ienh. 2= Stedsdistrikt|
Stifting = [[1760]] |
Postkoade = |
Tiidsône = UTC+4 |
Simmertiid = |
Koördinaten = {{Koördinaten yn tekst|56_51_00_N_53_13_00_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|56° 51' N 53° 13' E}} |
Webside = [http://www.izh.ru/en/welcome www.izh.ru]|
}}
'''Izjevsk''' ([[Russysk]]: Ижевск) is in stêd oan de rivier de [[Izj]] (in sydrivier fan de [[Kama (rivier)|Kama]]) yn de autonome republk [[Oedmoersje]] yn [[Ruslân]]. De stêd hiet fan 1984 oant 1987 'Oestinov' (Устинов, ''Ustinov'') en is it kulturele hert fan de republyk. Izjevsk telt twa universteiten, hegeskoallen, musea en teäters.
== Skiednis ==
It plak ûntstie yn 1760 ûnder de namme 'Izjevski Zavod' (Ижевский завод) as in delsetting fan de wurknimmers fan in izerfabryk mei deselde namme. Foar it izerfabryk wie de rivier de Izj fan grut belang en om't wetterkrêft foar de izerproduksje nedich wie, waard in daam lein, sadat de Opslachmar fan Izjevsk ûnstie.
Rebellen fan [[Jemeljan Pûgatsjov]] besetten yn 1774 de stêd en fernielden it fabryk. Yn 1807 waard troch tsaar [[Aleksander I fan Ruslân|Aleksander I]] besletten in wapenfabryk te bouwen by it yn 1775 wer iepene izerfabryk. Noch yn itselde jier sette de bou fan in haadgebou fan it fabryk neffens plannen fan de arsjitekt Sergei Dûdin útein. Om sa gau mooglik in goed rinnende fabryk te krijen waarden foar dat doel faklju út [[Denemark]], [[Dútslân]] en [[Sweden]] en mynbouwers út de [[Oeral]] oanlutsen. It izerfabryk en it wapenfabryk waarden yn 1884 nasjonalisearre en dêrnjonken waarden tagelyk noch ferskillende partikuliere wapenfabriken stifte.
[[Ofbyld:Izhevsk1918.jpg|thumb|left|250px|''Izjevsk yn 1918'']]
De stêd wie yn 1918 in plak dêr in opstân ûntstie fan in ferbûn fan [[Mensjewisme|mensjewiken]], sosjaal-revolúsjonêren en in lokaal ferbân tsjin it hearskjende [[bolsjewisme]]. It late ta in machtswikseling yn augustus 1918, mar al yn novimber dat jier krige de bolsjewiken mei help fan it [[Reade leger]] de stêd wer yn hannen.
[[Ofbyld:Izhevsk City Council-2.jpg|thumb|260px|''Stedskantoar'']]
Sûnt 1921 is Izjevsk de haadstêd fan de republyk Oedmoersje (dy't ynearsten de namme 'Votjaakske Autonome Oblast' krige). Fan 1926 oant 1939 fertrijefâldige de befolking him troch de yndustrialisaasjepolityk yn it ramt fan it Fiifjierreplan.
Yn de hjerst fan 1941 yn de [[Twadde Wrâldkriich]] ferhûze in diel fan de wapenyndustry yn de frontgebieten nei Izjevsk. Dêr waarden yn dy tiid miljoenen wapens yn it fabryk IzjMech produsearre, dy't letter troch [[Michail Kalasjnikov]] bekend waard om syn AK-47.
De partijleiders doopten de stêd yn 1984 om yn 'Oestinov', in ferneaming nei Dmitri Oestinov, dy't jierren in wichtige rol spile yn de lokale wapenyndustry. Mar nei protesten krige de stêd yn 1987 de âlde namme werom.
[[Ofbyld:Aerial photographs of Izhevsk-29.jpg|thumb|260px|''Arsenaal fan Izjevsk'']]
== Ekonomy ==
Noch jimmeroan binne de wapenfabriken in belangrike wurkjouwers. De Izjmazj-fabriken, dy't yn de Twadde Wrâldkriich út dielen fan fabriken út it westen boud waarden, binne de grutste en produsearje njonken lytsere wapens ek auto's.
== It besjen wurdich ==
[[Ofbyld:Saint Alexander Nevsky Cathedral (Izhevsk)-41.jpg|thumb|260px|''Aleksander Nevskikatedraal'']]
* [[Aleksander Nevskikatedraal (Izjevsk)|Aleksander Nevskikatedraal]]
* [[Michaelkatedraal (Izjevsk)|Michaelkatedraal]]
* De 350 meter lange wapenfabryk fan de stêd (tsjintwurdich regearingsgebou fan de republyk)
* De Tataarske wyk mei in moskee en in soad tradisjonele houten hûzen, dy't lykwols stadichoan troch moderne hûzen ferfongen wurde.
* Nasjonaal museum fan de Republyk Oedmoersje
Wat bûten de stêd leit by it doarp Lûdorvai it iepenlofmuseum mei lokale houten arsjitektuer.
== Oars ==
Yn Izjevsk is ek it ferneamde AK-47-gewear ûntwurpen troch Michail Kalasjnikov.
{{Boarnen|boarnefernijing=
Dizze side is alhiel of foar in part in oersetting fan de Dútsktalige Wikipedyside; sjoch foar de bewurkingsskiednis: [[:de:Izjevsk]]
{{reflist}}
----
{{Commonscat|Izhevsk|Izjevsk}}
}}
{{DEFAULTSORT:Izjevsk}}
[[Kategory:Izjevsk| ]]
[[Kategory:Plak stifte yn 1760]]
ksekda1xrhu6c8hwcn7rq219jleyhdv
Michaelkatedraal (Izjevsk)
0
160045
1086366
1086041
2022-08-05T14:31:24Z
RomkeHoekstra
10582
wikitext
text/x-wiki
{{Ynfoboks bouwurk
| namme = Sint-Michaelkatedraal
<small>Свято-Михайловский собор</small>
| ôfbylding = Saint Michael the Archangel Church (Izhevsk)-53.jpg
| ôfbyldingsbreedte = 280px
| ôfbyldingstekst =
| lân = [[Ofbyld:Flag of Russia.svg|20px]] [[Ruslân]]
| bestjoerlike ienheid 1 =
| namme bestjoerlike ienheid 1=
| bestjoerlike ienheid 2 = oblast
| namme bestjoerlike ienheid 2= [[Ofbyld:Flag of Udmurtia.svg|20px]] [[Oedmoersje]]
| bestjoerlike ienheid 3 =
| namme bestjoerlike ienheid 3= [[Izjevsk]]
| adres =
| koördinaten = {{Koördinaten yn tekst|56_50_58_N_53_12_19_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|56° 50' N 53° 12' E}}
| type bouwurk = [[Katedraal]]
| keatling =
| boujier = Oarspronklik: 1897-1907 <br> Weropbou: 2003-2007
| sloopjier = 1937
| arsjitekt = Ivan Tsjarûsjin
| boustyl =
| oerbrêget =
| tunnelet ûnder =
| wei of spoar =
| monumintale status =
| monumintnûmer =
| hichte = 67 meter
| lingte =
| oerflak =
| tal ferdjippings =
| kosten =
| webside = [http://xn--90ajfzbmd.xn--p1ai/ Side fan de katedraal]
}}
De '''Michaelskatedraal''' ([[Russysk]]: Свято-Михайловский собор; ''Svjato-Michajlovski sobor'') is in [[Russysk-Otterdokse Tsjerke|russysk-otterdokse]] [[katedraal]] yn [[Izjevsk]] yn de [[Ruslân|Russyske Federaasje]]. De oan de aartsingel [[Michael (aartsingel)|Michael]] wijde katedraal is in replika fan de ûnder [[Joazef Stalin|Stalin]] ferneatige katedraal.
== Skiednis==
[[Ofbyld:Holy Mikhail Kathedral (old).jpg|thumb|left|200px|''De âlde katedraal'']]
Oarspronklik lei op it plak in begraafplak mei in Trije-ienheidskapel, dy't yn 1810 ôfbaarnde. Yn 1855 waard de kapel ferfongen troch in grutte stiennen oan de aartsingel Michael wijde kapel. Yn 1876 waard der útein set mei it ynsammeljen fan jild foar in nije tsjerke op it plak fan de kapel. Yn 1893 namen de wurknimmers it beslút om 1% fan harren lean ôf te dragen foar de bou fan de tsjerke. It ûntwerp mocht de arsjitekt Ivan Tsjarûsjin. In betingst by de bou wie dat de nije tsjerke net grutter wurde mocht as de [[Aleksander Nevskikatedraal (Izjevsk)|Aleksander Nevskikatedraal]].
De earste Michaelkatedraal waard tusken 1897 en 1907 op de heechste heuvel fan de stêd boud. Yn dy tiid wie de katedraal ien fan de grutste gebouwen fan de stêd. De bou stie ûnder lieding fan Ivan Tsjarûsjin en koste doe 350.000 rûbel.
De hichte fan it neobyzantynske gebou wie 70 meter en dêrmei wie de katedraal it heechste gebou fan Izjevsk.
Nei de [[Oktoberrevolúsje]] namen de autoriteiten op 19 maart 1929 it beslút om de Michaelkatedraal, de Aleksander Nevskikatedraal en de Foarbeatsjerke te sluten foar de earetsjinst. Op 27 maart 1929 waard de katedraal sletten en troch de autoriteiten fersegele. Fan 1932 oant 1937 krige in museum de tsjerke yn gebrûk en op 8 april 1937 foel it beslut fan de Ried fan Folkskommissarissen om de tsjerke te ferneatigjen en al gau dêrnei waard de tsjerke opblaasd.
== Weropbou ==
[[Ofbyld:Saint Michael the Archangel Church (Izhevsk)-6.jpg|thumb|left|250px|''Ynterieur'']]
Yn de jierren 1980 wiene wer lûden te hearren dy't der foar pleiten om de katedraal wer op te bouwen. De grûn foar dat doel waard yn 1995 werom jun en doe setten ek de tariedings útein. Twa jier letter waard in boukommisje stifte, dêr't ek de Oedmoerdyske president Aleksandr Volkov syn sit yn naam. Mear as 45.000 partikulieren (wêrûnder Michael Kalasjnikov) en 500 bedriuwen joegen jild foar de weropbou, dy't tusken 2003 en 2007 plakfûn.
Op 5 augustus 2007 waard it haadalter fan de Michaeltsjerke ynwijd troch patriarch [[Aleksi II fan Moskou|Aleksi II]] dy't de earste liturgy yn de tsjerke fierde yn oanwêzigens fan de president fan Oedmoersje en oare offisjele fertsjintwurdigers.
Sûnt july 2017 is de tsjerke de katedraal fan it bisdom Izjevsk en Oedmoersje.
{{Boarnen|boarnefernijing=
Dizze side is alhiel of foar in part in oersetting fan de Russysktalige Wikipedyside; sjoch foar de bewurkingsskiednis: [[:ru:Собор Святого Архистратига Михаила (Ижевск)]]
* [http://temples.ru/card.php?ID=3727 Temples.ru]
{{reflist}}
----
{{Commonscat|Saint Michael the Archangel Church (Izhevsk)|Michaelkatedraal (Izjevsk)}}
}}
[[Kategory:Izjevsk]]
[[Kategory:Bouwurk yn Oedmoersje]]
[[Kategory:Katedraal yn Ruslân]]
[[Kategory:Bouwurk út 2007]]
[[Kategory:Eastersk-otterdoks tsjerkegebou]]
e7x1v1y6pfcw0hiyxnfb8ty4wqytch0
Iselmûne (eilân)
0
160047
1086350
1086344
2022-08-05T12:02:50Z
Soimip
43534
wikitext
text/x-wiki
[[Ofbyld:IJsselmonde osm.png|thumb|Iselmûne]]
'''Iselmûne''' of '''Iselmonde''' ([[Nederlânsk]]: ''IJsselmonde'') is in [[lânstreek]] yn it suden fan 'e [[Nederlân]]ske provinsje [[Súd-Hollân]], dy't ek wol beskôge wurdt as ien fan 'e [[Súdhollânske Eilannen]]. De namme is ôflaat fan de rivier de [[Hollânske Isel]].
De [[Zwijndrechter Waard]] (Nederlânsk: ''Zwijndrechtse Waard'') is in diel fan it eilân Iselmûne.
Yn it noarden foarmet de [[Nije Maas]] de grins, yn it easten de [[Noard (rivier)|Noard]], yn it suden en westen de [[Alde Maas]]. It [[Waaltsje]] streamt troch it eilân.
Iselmûne omfieme seis ûnderskate gemeenten:
* [[Albrandswaard]]
* [[Barendrecht]]
* [[Hendrik-Ido-Ambacht]]
* [[Ridderkerk]]
* [[Rotterdam]] (suden)
* [[Zwijndrecht (Nederlân)|Zwijndrecht]]
{{Stobbe}}
[[Kategory:Diel fan Súd-Hollân]]
[[Kategory:Eilân yn Súd-Hollân]]
1ggn8gu5gsizg0583bajo917ahrwe8r
Aleksander Nevskikatedraal (Izjevsk)
0
160048
1086364
1086063
2022-08-05T14:31:01Z
RomkeHoekstra
10582
wikitext
text/x-wiki
{{Ynfoboks bouwurk
| namme = Aleksander Nevskikatedraal
<small>Собор Александра Невского</small>
| ôfbylding = Saint Alexander Nevsky Cathedral (Izhevsk)-41.jpg
| ôfbyldingsbreedte = 280px
| ôfbyldingstekst =
| lân = [[Ofbyld:Flag of Russia.svg|20px]] [[Ruslân]]
| bestjoerlike ienheid 1 =
| namme bestjoerlike ienheid 1=
| bestjoerlike ienheid 2 = oblast
| namme bestjoerlike ienheid 2= [[Ofbyld:Flag of Udmurtia.svg|20px]] [[Oedmoersje]]
| bestjoerlike ienheid 3 =
| namme bestjoerlike ienheid 3= [[Izjevsk]]
| adres = Ul. Maksima Gorkogo
| koördinaten = {{Koördinaten yn tekst|56_50_38_N_53_12_04_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|56° 50' N 53° 12' E}}
| type bouwurk = [[Katedraal]]
| keatling =
| boujier = 1818-1823
| sloopjier =
| arsjitekt = Simjon E. Dûdin <br> Andrejan Zacharov (restauraasje)
| boustyl = Russsysk klassisisme
| oerbrêget =
| tunnelet ûnder =
| wei of spoar =
| monumintale status = Monumint fan federaal belang
| monumintnûmer = [https://ru-monuments.toolforge.org/get_info.php?id=181210001700006 181210001700006]
| hichte =
| lingte =
| oerflak =
| tal ferdjippings =
| kosten =
| webside = [http://www.alnevsobor.ru/ Side fan de katedraal]
}}
De '''Aleksander Nevskikatedraal''' ([[Russysk]]: Собор Александра Невского; ''Sobor Aleksandra Nevskogo'') is in [[Russysk-Otterdokse Tsjerke|russysk-otterdokse]] tsjerke yn [[Izjevsk]] yn [[Ruslân]]. De tsjerke wie fan 1994-2017 de haadtsjerke fan it bisdom Izjevsk en Oedmoersje. Sûnt dat jier is dy status gien nei de [[Michaelkatedraal (Izjevsk)|Michaelkatedraal]] yn Izjevsk.
== Bou ==
By in grutte brân yn 1810 gyng by in stêdbrân de âlde Elíakatedraal ferlern. De arsjiteket Simjon Emeljanovitsj Dûdin levere in plan foar in nije tsjerke mei trije tuorren, mar dat ûntwerp waard fanwegen de útwrydske pracht en de hege boukosten ôfwiisd. Ynstee dêrfan fersochten de autoriteiten om it ûntwerp fan de [[Andréaskatedraal (Kronstaddt)|Andréaskatedraal]] fan [[Kronstadt]] as foarbyld te nimmen. Dûdin feroare syn ûntwerp yn in ienfâldiger gebou en makke dêrby mear gebrûk fan lokaal boumateriaal. De bou waard yn 1823 foltôge.
== Sluting ==
[[Ofbyld:Saint Alexander Nevsky Cathedral (Izhevsk) Interior-3.jpg|thumb|left|250px|''Ynterieur'']]
Yn maart 1922 waard beslach lein op it goud, it sulver en de edelstiennen fan de katedraal. Yn 1929 folge de sluting troch de autoriteiten nei in fersyk fan de jongereinôfdieling fan de Uny fan Ateïsten en yn itselde jier waard de klokketoer sloopt en de katedraal ferboud ta in ferieningsgebou. Letter waarden alle 24 klokken yn beslach nommen. Sûnt 1930 die de katedraal tsjinst as Museum foar it Ateïsme en wer wat letter folge de ferbouwing fan de katedraal ta de bioskoop Kolossus. Yn 1937 folge de ôfbraak fan de koepel.
== Weromjefte ==
De katedraal waard yn 1990 werom jûn oan de Russysk-Otterdokse Tsjerke. Nei in tarieding fan it restauraasjeplan fan arsjitekt S.A. waard yn 1992 útein set mei de restauraasje. Tsjin it ein fan 1993 waard de restauraasje foltôge. Ek de toer waard wer rekonstruearre en op 2 jannewaris 1994 fûn de ynwijing plak. Tagelyk mei de restauraasje waard ek in grêfkapel boud foar it grêf fan Andrei Derjabin, de stifter fan de wapenfabriken yn Izjevsk.
Yn 5 oktober 1994 waard troch in beslút fan de synoade de tsjerke in katedraal.
{{Boarnen|boarnefernijing=
Dizze side is alhiel of foar in part in oersetting fan de Russysktalige Wikipedyside; sjoch foar de bewurkingsskiednis: [[:ru:Собор Александра Невского (Ижевск)]]
* [http://temples.ru/card.php?ID=3727 Temples.ru]
{{reflist}}
----
{{Commonscat|Saint Alexander Nevsky Cathedral (Izhevsk)|Aleksander Nevskikatedraal (Izjevsk)}}
}}
[[Kategory:Izjevsk]]
[[Kategory:Bouwurk yn Oedmoersje]]
[[Kategory:Katedraal yn Ruslân]]
[[Kategory:Bouwurk út 1823]]
[[Kategory:Eastersk-otterdoks tsjerkegebou]]
070kab0i1gvh04kxrvh05bigldvx3ca
1086371
1086364
2022-08-05T15:11:30Z
Drewes
2754
red
wikitext
text/x-wiki
{{Ynfoboks bouwurk
| namme = Aleksander Nevskikatedraal
<small>Собор Александра Невского</small>
| ôfbylding = Saint Alexander Nevsky Cathedral (Izhevsk)-41.jpg
| ôfbyldingsbreedte = 280px
| ôfbyldingstekst =
| lân = [[Ofbyld:Flag of Russia.svg|20px]] [[Ruslân]]
| bestjoerlike ienheid 1 =
| namme bestjoerlike ienheid 1=
| bestjoerlike ienheid 2 = oblast
| namme bestjoerlike ienheid 2= [[Ofbyld:Flag of Udmurtia.svg|20px]] [[Oedmoersje]]
| bestjoerlike ienheid 3 =
| namme bestjoerlike ienheid 3= [[Izjevsk]]
| adres = Ul. Maksima Gorkogo
| koördinaten = {{Koördinaten yn tekst|56_50_38_N_53_12_04_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|56° 50' N 53° 12' E}}
| type bouwurk = [[Katedraal]]
| keatling =
| boujier = 1818-1823
| sloopjier =
| arsjitekt = Simjon E. Dûdin <br> Andrejan Zacharov (restauraasje)
| boustyl = Russsysk klassisisme
| oerbrêget =
| tunnelet ûnder =
| wei of spoar =
| monumintale status = Monumint fan federaal belang
| monumintnûmer = [https://ru-monuments.toolforge.org/get_info.php?id=181210001700006 181210001700006]
| hichte =
| lingte =
| oerflak =
| tal ferdjippings =
| kosten =
| webside = [http://www.alnevsobor.ru/ Side fan de katedraal]
}}
De '''Aleksander Nevskikatedraal''' ([[Russysk]]: Собор Александра Невского; ''Sobor Aleksandra Nevskogo'') is in [[Russysk-Otterdokse Tsjerke|russysk-otterdokse]] tsjerke yn [[Izjevsk]] yn [[Ruslân]]. De tsjerke wie fan 1994-2017 de haadtsjerke fan it bisdom Izjevsk en Oedmoersje. Sûnt dat jier is dy status nei de [[Michaelkatedraal (Izjevsk)|Michaelkatedraal]] yn Izjevsk gien.
== Bou ==
By in grutte stedsbrân yn 1810 gyng de âlde Elíakatedraal ferlern. De arsjitekt Simjon Emeljanovitsj Dûdin levere in plan foar in nije tsjerke mei trije tuorren, mar dat ûntwerp waard fanwegen de útwrydske pracht en de hege boukosten ôfwiisd. Ynstee dêrfan fersochten de autoriteiten om it ûntwerp fan de [[Andréaskatedraal (Kronstadt)|Andréaskatedraal]] fan [[Kronstadt]] as foarbyld te nimmen. Dûdin feroare syn ûntwerp yn in ienfâldiger gebou en makke dêrby mear gebrûk fan lokaal boumateriaal. De bou waard yn 1823 foltôge.
== Sluting ==
[[Ofbyld:Saint Alexander Nevsky Cathedral (Izhevsk) Interior-3.jpg|thumb|left|250px|''Ynterieur'']]
Yn maart 1922 waard beslach lein op it goud, it sulver en de edelstiennen fan de katedraal. Yn 1929 folge de sluting troch de autoriteiten nei in fersyk fan de jongereinôfdieling fan de Uny fan Ateïsten en yn itselde jier waard de klokketoer sloopt en de katedraal ferboud ta in ferieningsgebou. Letter waarden alle 24 klokken yn beslach nommen. Sûnt 1930 die de katedraal tsjinst as Museum foar it Ateïsme en wer wat letter folge de ferbouwing fan de katedraal ta de bioskoop Kolossus. Yn 1937 folge de ôfbraak fan de koepel.
== Weromjefte ==
De katedraal waard yn 1990 weromjûn oan de Russysk-Otterdokse Tsjerke. Nei in tarieding fan it restauraasjeplan fan arsjitekt S.A. waard yn 1992 útein set mei de restauraasje. Tsjin it ein fan 1993 waard de restauraasje foltôge. Ek de toer waard rekonstruearre en op 2 jannewaris 1994 fûn de ynwijing plak. Tagelyk mei de restauraasje waard ek in grêfkapel boud foar it grêf fan Andrei Derjabin, de stifter fan de wapenfabriken yn Izjevsk.
Yn 5 oktober 1994 waard troch in beslút fan de synoade de tsjerke in katedraal.
{{Boarnen|boarnefernijing=
Dizze side is alhiel of foar in part in oersetting fan de Russysktalige Wikipedyside; sjoch foar de bewurkingsskiednis: [[:ru:Собор Александра Невского (Ижевск)]]
* [http://temples.ru/card.php?ID=3727 Temples.ru]
{{reflist}}
----
{{Commonscat|Saint Alexander Nevsky Cathedral (Izhevsk)|Aleksander Nevskikatedraal (Izjevsk)}}
}}
[[Kategory:Izjevsk]]
[[Kategory:Bouwurk yn Oedmoersje]]
[[Kategory:Katedraal yn Ruslân]]
[[Kategory:Bouwurk út 1823]]
[[Kategory:Eastersk-otterdoks tsjerkegebou]]
e21cd05ujtghets3m1mgtns44mzr9dd
Samson (band)
0
160089
1086356
1086348
2022-08-05T14:11:17Z
Drewes
2754
red.
wikitext
text/x-wiki
{{Ynfoboks band
| band_namme = Samson
| ôfbylding = Samson Logo.gif
| ûnderskrift = Logo fan Samson
| nasjonaliteit = {{GBRnasj}}
| sjongtaal = [[Ingelsk]]
| sjenre = [[Metal]]
| bestean = [[1977]] - [[2002]]
| record label = Laser,<br>Gem,<br>RCA,<br>Polydor,<br>Raw Power,<br>Communiqué
| manager =
| prizen =
| webside =
| hjoeddeistige_leden =
| âld_leden = [[Scott Higham]] <small>''drums''</small><br>[[Clive Burr]] <small>''drums'' (1977) †</small><br>[[Mark Newman]] <small>''sang'' (1978)</small><br>[[John McCoy]] <small>''bas'' (1979)</small><br>[[Bruce Dickinson|Bruce Bruce]] <small>''sang'' (1979-1981)</small><br>[[Mel Gaynor]] <small>''drums'' (1981)</small><br>[[Pete Jupp]] <small>''drums'' (1982-1985)</small><br>[[Merv Goldsworthy]] <small>''bas'' (1985-1986)</small><br>[[Edgar Patrik]] <small>''drums'' (1985)</small><br>[[Dave Colwell]] <small>''gitaar'' (1985)</small><br>[[Kevin Riddles|Skids]] <small>''bas'' (1986)</small><br>[[Chris Shirley]] <small>''drums'' (1986-1987)</small><br>[[Mark Brabbs]] <small>''drums'' (1986, 2001)</small><br>[[Sam Blue]] <small>''drums'' (1986)</small><br>[[Dave Boyce]] <small>''bas'' (1987-1989)</small><br>[[Toby Sadler]] <small>''toetsen'' (1987-1990)</small><br>[[Charlie McKenzie]] <small>''drums'' (1988-1991)</small><br>[[Mick White]] <small>''sang'' (1988)</small><br>[[Peter Scallan]] <small>''sang'' (1990)</small><br>[[Tony Tuohy]] <small>''drums'' (1993)</small>
| funksje1 = Sang
| lid1 = [[Nicky Moore]] †
| funksje2 = Gitaar
| lid2 = [[Paul Samson]] †
| funksje3 = Bas
| lid3 = [[Chris Aylmer]] †
| funksje4 = Drums
| lid4 = [[Barry Graham Purkis|Thunderstick]]
| funksje5 =
| lid5 =
| funksje6 =
| lid6 =
| âldfunksje1 =
| âldlid1 =
}}
'''Samson''' wie in [[Ingelân|Ingelske]] [[New wave of British heavy metal|NWOBHM]] [[metal]]band oprjochte yn [[1977]] yn [[Londen]]. De band brocht yn [[1979]] syn debútalbum ''Survivors'' út; it lêste album ''P.S....'' waard yn [[2006]] postúm útbrocht. De teksten fan de band gean benammen oer it [[libben]] en de [[maatskippij]]. Yn de rin fan de jierren hat Samson in protte bandleden ferspile, benammen sjongers en drummers, werfan't sjonger [[Bruce Dickinson]] ''"Bruce Bruce"'', dy't fan Samson oerstapte nei [[Iron Maiden]], de bekendste is. Op [[9 augustus]] [[2002]] kaam in ein oan de band nei't gitarist en opjrochter fan de band [[Paul Samson]] op yn de âldens fan 49 jier ferstoar oan de gefolgen fan [[kanker]]. Samson hat njoggen studio-albums en fjouwer live-albums útbrocht.
== Diskografy ==
===Studio-albums===
{| class="wikitable"
|- align="left"
! Album !! Utbrocht op !! Label !! Single(s)
|-
|Survivors
|juny [[1979]]
|Laser
|
|-
|Head On
|juny [[1980]]
|Gem
|Hard Times,<br>Vice Versa
|-
|Shock Tactics
|maaie [[1981]]
| RCA
|Riding with the Angels <small>''([[Russ Ballard]] cover)''</small>
|-
|Before the Storm
|novimber [[1982]]
|rowspan=2|Polydor
|Life on the Run,<br>Losing My Grip,<br>Red Skies
|-
|Don't Get Mad, Get Even
|[[1984]]
|Are You Ready?,<br>The Fight Goes On
|-
|Joint Forces
|maaie [[1986]]
|Raw Power
|No Turning Back
|-
|Refugee
|[[1990]]
|rowspan=2|Communiqué
|
|-
|Samson
|[[1993]]
|
|-
|P.S....
|[[4 oktober]] [[2006]]
|Angel Air
|
|}
===Live-albums===
{| class="wikitable"
|- align="left"
! Album !! Utbrocht op !! Label
|-
|Thank You and Goodnight
|[[1985]]
|Metal Masters
|-
|Live at Reading '81
|desimber [[1990]]
|Raw Fruit
|-
|Live at the Marquee
|1994
|Thunderbolt
|-
|Live in London
|[[8 maaie]] [[2001]]
|Zoom Club
|}
===Kompilaasje-albums===
{| class="wikitable"
|- align="left"
! Album !! Utbrocht op
|-
|Last Rites
|[[1984]]
|-
|Head Tactics
|[[1986]]
|-
|Pillars of Rock
|[[1990]]
|-
|1988
|[[1993]]
|-
|Burning Emotion /<br>The Best of 1985-1990
|[[1995]]
|-
|The BBC Sessions
|[[1997]]
|-
|The Masters
|[[10 novimber]] [[1998]]
|-
|Past Present and Future
|rowspan=2|[[1999]]
|-
|Test of Time
|-
|There and Back
|[[2001]]
|-
|Riding with the Angels:<br>The Anthology
|juny [[2002]]
|-
|Tomorrow and Yesterday
|[[2006]]
|-
|Joint Forces: 1986-1993
|[[21 july]] [[2017]]
|}
{{Boarnen|boarnefernijing=
{{reflist}}
* [https://www.metal-archives.com/bands/Samson/1607 Metal Archives]
}}
[[Kategory:Ingelske metalband]]
[[Kategory:Band oprjochte yn 1977]]
[[Kategory:Band opheft yn 2002]]
pz1405olvr3g69oewi2lf6dvigue9gn
Samson
0
160090
1086349
2022-08-05T12:00:13Z
FreyaSport
40716
Samson neibetsjútings
wikitext
text/x-wiki
{{neibetsjuttings}}
; Samson kin ferwize nei:
* in Ingelske metalband oprjochte yn 1977, [[Samson (band)]]
* in fiktyf Flaamske tillevyzje hûn út 1990, [[Samson (hûn)]]
* in Frânske film út 1936, [[Samson (1936 film)]]
* in Poalske film út 1961 [[Samson (1961 film)]]
* in stêd yn de Amerikaanske steat Alabama, [[Samson (Alabama)]]
* in gemeente in het Franske departemint Doubs, [[Samson (Doubs)]]
* in rivier yn Belgje, [[Samson (rivier)]]
* in ûnbewenne Scilly-eilân [[Samson (Scilly-eilannen)]]
* in merk sjek, [[Samson (sjek)]]
* in liet fan de Belgyske sjongeres Emly Starr út 1981, [[Samson (liet)]]
* in album fan it flaamske tillevyzje duo Samson & Gert út 1991, [[Samson (album fan Samson en Gert)]]
* in album fan de ingelske band Samson út 1993, [[Samson (album fan Samson)]]
7on9zyqe83pwi6jo5756keo50k04hcs
1086365
1086349
2022-08-05T14:31:10Z
Drewes
2754
wikitext
text/x-wiki
{{neibetsjuttings}}
; Samson kin ferwize nei:
* in Ingelske metalband oprjochte yn 1977, [[Samson (band)|Samson]]
* in fiktyf Flaamske tillevyzje hûn út 1990, [[Samson (hûn)|Samson]]
* in Frânske film út 1936, [[Samson (film út 1936)]]
* in Poalske film út 1961 [[Samson (film út 1961)]]
* in stêd yn de Amerikaanske steat Alabama, [[Samson (Alabama)|Samson]]
* in gemeente in het Franske departemint Doubs, [[Samson (Doubs)]]
* in rivier yn Belgje, [[Samson (rivier)|Samson]]
* in ûnbewenne Scilly-eilân [[Samson (Scilly-eilannen)|Samson]]
* in merk sjek, [[Samson (sjek)|Samson]]
* in liet fan de Belgyske sjongeres Emly Starr út 1981, [[Samson (liet)|Samson]]
* in album fan it flaamske tillevyzje duo Samson & Gert út 1991, [[Samson (album fan Samson en Gert)|Samson]]
* in album fan de ingelske band Samson út 1993, [[Samson (album fan Samson)|Samson]]
hm99q6rrr6xqsp6m8c1g8klj1a4dtsu
1086399
1086365
2022-08-05T20:09:57Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
red
wikitext
text/x-wiki
{{foarbetsjuttings}}
* de Ingelske namme fan 'e profeet [[Simson]], Samson
* in Ingelske metalband oprjochte yn 1977, [[Samson (band)|Samson]]
* in fiktive Flaamske tillevyzjehûn yntrodusearre yn 1990, [[Samson (personaazje)]]
* in Frânske film út 1936, [[Samson (film út 1936)|''Samson'' (film út 1936)]]
* in Poalske film út 1961 [[Samson (film út 1961)|''Samson'' (film út 1961)]]
* in stêd yn de Amerikaanske steat Alabama, [[Samson (Alabama)]]
* in gemeente in het Franske departemint Doubs, [[Samson (Doubs)]]
* in rivier yn Belgje, [[Samson (rivier)]]
* in ûnbewenne Scilly-eilân [[Samson (Scilly-eilannen)]]
* in merk sjek, [[Samson (sjek)]]
* in liet fan de Belgyske sjongeres Emly Starr út 1981, [[Samson (liet)]]
* in album fan it Flaamske tillevyzjeduo Samson & Gert út 1991, [[Samson (album fan Samson en Gert)|''Samson'' (album fan Samson en Gert)]]
* in album fan de ingelske band Samson út 1993, [[Samson (album fan Samson)|''Samson'' (album fan Samson)]]
{{neibetsjuttings}}
ba6acirhca4q94vn83ipdjopdu1gduk
Possessed
0
160091
1086351
2022-08-05T12:30:55Z
FreyaSport
40716
wurk
wikitext
text/x-wiki
{{wurk}}
{{Ynfoboks band
| band_namme = Possessed
| ôfbylding = Possessed - 2017217120456 2017-08-05 Wacken - Sven - 5DS R - 0023 - 5DSR2707.jpg
| ûnderskrift = Possessed yn 2017
| nasjonaliteit = {{USAnasj}}
| sjongtaal = [[Ingelsk]]
| sjenre = [[Metal]]
| bestean = [[1983]] - [[1987]],<br>[[1990]] - [[1993]],<br>[[2007]]-No
| record label =
| manager =
| prizen =
| webside =
| hjoeddeistige_leden =
| âld_leden =
| funksje1 = Sang &<br><small>''bas (1983-1987)''</small>
| lid1 = [[Jeff Becerra]]
| funksje2 = Gitaar
| lid2 = [[Daniel Gonzalez]]
| funksje3 = Gitaar
| lid3 = [[Claudeous Creamer]]
| funksje4 = Bas
| lid4 = [[Robert Cardenas]]
| funksje5 = Drums
| lid5 = [[Emilio Marquez]]
| funksje6 =
| lid6 =
| âldfunksje1 =
| âldlid1 =
}}
'''Possessed''' is in [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] death[[metal]]band oprjochte yn [[1983]] yn [[San Francisco]]. De band brocht yn [[1985]] syn debútalbum ''Seven Churches'' út. De teksten fan de band gean benammen oer de [[dea]], [[moard]] en [[satanisme]]. Possessed hat trije studio-albums en trije live-albums útbrocht.
{{Boarnen|boarnefernijing=
{{reflist}}
* [https://www.metal-archives.com/bands/Possessed/914 Metal Archives]
}}
[[Kategory:Amerikaanske metalband]]
[[Kategory:Band oprjochte yn 1983]]
[[Kategory:Band opheft yn 1987]]
[[Kategory:Band oprjochte yn 1990]]
[[Kategory:Band opheft yn 1993]]
[[Kategory:Band oprjochte yn 2007]]
ktuknuowklf1v55bpfzp6btvyzx2zdo
1086352
1086351
2022-08-05T13:43:51Z
FreyaSport
40716
oanfolling
wikitext
text/x-wiki
{{wurk}}
{{Ynfoboks band
| band_namme = Possessed
| ôfbylding = Possessed - 2017217120456 2017-08-05 Wacken - Sven - 5DS R - 0023 - 5DSR2707.jpg
| ûnderskrift = Possessed yn 2017
| nasjonaliteit = {{USAnasj}}
| sjongtaal = [[Ingelsk]]
| sjenre = [[Metal]]
| bestean = [[1983]] - [[1987]],<br>[[1990]] - [[1993]],<br>[[2007]]-No
| record label =
| manager =
| prizen =
| webside =
| hjoeddeistige_leden =
| âld_leden =
| funksje1 = Sang <br><small>''& bas (1983-1987)''</small>
| lid1 = [[Jeff Becerra]]
| funksje2 = Gitaar
| lid2 = [[Daniel Gonzalez]]
| funksje3 = Gitaar
| lid3 = [[Claudeous Creamer]]
| funksje4 = Bas
| lid4 = [[Robert Cardenas]]
| funksje5 = Drums
| lid5 = [[Emilio Marquez]]
| funksje6 =
| lid6 =
| âldfunksje1 =
| âldlid1 =
}}
'''Possessed''' is in [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] death[[metal]]band oprjochte yn [[1983]] yn [[San Francisco]], en wie ien fan de mear bekende iere pioniers fan deathmetal, tegearre mei [[Death (metalband)|Death]] út [[Floarida]]. De band brocht yn [[1985]] syn debútalbum ''Seven Churches'' út. De teksten fan de band gean benammen oer de [[dea]], [[moard]] en [[satanisme]]. Possessed hat trije studio-albums en trije live-albums útbrocht.
==Skiednis==
Possessed waard oprjochte yn 1983 mei sjonger Barry Fisk en earder [[Exodus (Amerikaanske band)|Exodus]]-bassist [[Jeff Andrews]] ûnder de namme Possessed. Wylst it kwartet begûn wie tegearre wat muzyk te skriuwen, kaam it hast alwer ta in ein doe't sjonger Fisk himsels tekoart die, en bassist Andrews der dêrnei foar keas net langer diel te nimmen oan de band yn oprjochting. Underwilens wie bassist en sjonger [[Jeff Becerra]] út syn band ''Blizzard'' stapt. Nei benadere te wêzen troch gitarist [[Mike Torrao]] en drummer [[Mike Sus]], kaam Becerra by Possessed en ferfolle sawol de fakante sang as de bas posysje. De band hie ek in advertinsje pleatst foar in nije gitarist dy't beäntwurde waard troch [[Brian Montana]], en Possessed koe wer fierder.
Yn 1985 brocht de band syn debútalbum ''Seven Churches'' út, in album dat hjoed de dei sjoen wurd as in metal-klassiker. In jier letter waard ''Seven Churches'' opfolge troch ''Beyond the Gates''. Dêrnei ferskynde yn maaie [[1987]] de EP ''The Eyes of Horror''. Dizze EP hie in oar lûd en de teksten as op de albums ''Seven Churches'' en ''Beyond the Gates'' giene de teksten op die albums benammen oer it satanisme, op dizze EP wiene de satanistiske teksten ôfwêzich. De nûmers hiene ek in mear thrashmetalstyl as de deathmetalklanken fan albums. De EP waard dan ek net goed ûntfongen en de band gie efkes mei skoft. Yn 1989, wie sjonger en bassist Jeff Becerra belútsen by in sjitynsidint en rekke dêrtroch [[Dwarslaesie|ferlamme]] fanôf de middel.
Gitarist Mike Torrao foarme yn [[1990]] in hiele nije ferzje fan Possessed, naam sels de sang foar syn rekken. En naam yn [[1991]] in demo mei twa nûmers op. Der waarden ferskate besettingen besocht en yn [[1993]] waard in demo mei fjouwer nûmers opnommen, mar de band slagge der net yn en waard wer opheft.
Yn [[2007]] waard oankundige dat [[Jeff Becerra]] optrede soe ûnder de namme ''Possessed'' op it [[Wacken Open Air]]-festival en mei de leden fan [[Sadistic Intent]] as band. Nei in Amerikaanske toernee mei [[Danzig (band)|Danzig]] en [[Marduk (band)|Marduk]] kearden [[Rick Cortez|Rick]] en [[Bay Cortez]] tegearre mei [[Ernesto Bueno]] werom nei Sadistic Intent, wylst drummer Emilio Marquez by Becerra bleau. Yn [[2012]] begûn Possessed mei it skriuwen fan nij materiaal foar harren earste folsleine studioalsinen sûnt ''Beyond the Gates'' út [[1984]]. Se spilen live ferskate nije nûmers dy't nei ferwachting op it nije album ferskine soene. It album ''Revelations of Oblivion'' waard op [[10 maaie]] [[2019]] útbrocht, 33 jier nei ''Beyond the Gates''.
{{Boarnen|boarnefernijing=
{{reflist}}
* [https://www.metal-archives.com/bands/Possessed/914 Metal Archives]
}}
[[Kategory:Amerikaanske metalband]]
[[Kategory:Band oprjochte yn 1983]]
[[Kategory:Band opheft yn 1987]]
[[Kategory:Band oprjochte yn 1990]]
[[Kategory:Band opheft yn 1993]]
[[Kategory:Band oprjochte yn 2007]]
dk1zpj3ggyqin47en2k0w9u8o38old6
1086355
1086352
2022-08-05T14:08:09Z
FreyaSport
40716
Possessed
wikitext
text/x-wiki
{{Ynfoboks band
| band_namme = Possessed
| ôfbylding = Possessed - 2017217120456 2017-08-05 Wacken - Sven - 5DS R - 0023 - 5DSR2707.jpg
| ûnderskrift = Possessed yn 2017
| nasjonaliteit = {{USAnasj}}
| sjongtaal = [[Ingelsk]]
| sjenre = [[Metal]]
| bestean = [[1983]] - [[1987]],<br>[[1990]] - [[1993]],<br>[[2007]]-No
| record label = Combat,<br>Nuclear Blast
| manager =
| prizen =
| webside =
| hjoeddeistige_leden =
| âld_leden =
| funksje1 = Sang <br><small>''& bas (1983-1987)''</small>
| lid1 = [[Jeff Becerra]]
| funksje2 = Gitaar
| lid2 = [[Daniel Gonzalez]]
| funksje3 = Gitaar
| lid3 = [[Claudeous Creamer]]
| funksje4 = Bas
| lid4 = [[Robert Cardenas]]
| funksje5 = Drums
| lid5 = [[Emilio Marquez]]
| funksje6 =
| lid6 =
| âldfunksje1 =
| âldlid1 =
}}
'''Possessed''' is in [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] death[[metal]]band oprjochte yn [[1983]] yn [[San Francisco]], en wie ien fan de mear bekende iere pioniers fan deathmetal, tegearre mei [[Death (metalband)|Death]] út [[Floarida]]. De band brocht yn [[1985]] syn debútalbum ''Seven Churches'' út. De teksten fan de band gean benammen oer de [[dea]], [[moard]] en [[satanisme]]. Possessed hat trije studio-albums en trije live-albums útbrocht.
==Skiednis==
Possessed waard oprjochte yn 1983 mei sjonger Barry Fisk en earder [[Exodus (Amerikaanske band)|Exodus]]-bassist [[Jeff Andrews]] ûnder de namme Possessed. Wylst it kwartet begûn wie tegearre wat muzyk te skriuwen, kaam it hast alwer ta in ein doe't sjonger Fisk himsels tekoart die, en bassist Andrews der dêrnei foar keas net langer diel te nimmen oan de band yn oprjochting. Underwilens wie bassist en sjonger [[Jeff Becerra]] út syn band ''Blizzard'' stapt. Nei benadere te wêzen troch gitarist [[Mike Torrao]] en drummer [[Mike Sus]], kaam Becerra by Possessed en ferfolle sawol de fakante sang as de bas posysje. De band hie ek in advertinsje pleatst foar in nije gitarist dy't beäntwurde waard troch [[Brian Montana]], en Possessed koe wer fierder.
Yn 1985 brocht de band syn debútalbum ''Seven Churches'' út, in album dat hjoed de dei sjoen wurd as in metal-klassiker. In jier letter waard ''Seven Churches'' opfolge troch ''Beyond the Gates''. Dêrnei ferskynde yn maaie [[1987]] de EP ''The Eyes of Horror''. Dizze EP hie in oar lûd en de teksten as op de albums ''Seven Churches'' en ''Beyond the Gates'' giene de teksten op die albums benammen oer it satanisme, op dizze EP wiene de satanistiske teksten ôfwêzich. De nûmers hiene ek in mear thrashmetalstyl as de deathmetalklanken fan albums. De EP waard dan ek net goed ûntfongen en de band gie efkes mei skoft. Yn 1989, wie sjonger en bassist Jeff Becerra belútsen by in sjitynsidint en rekke dêrtroch [[Dwarslaesie|ferlamme]] fanôf de middel.
Gitarist Mike Torrao foarme yn [[1990]] in hiele nije ferzje fan Possessed, naam sels de sang foar syn rekken. En naam yn [[1991]] in demo mei twa nûmers op. Der waarden ferskate besettingen besocht en yn [[1993]] waard in demo mei fjouwer nûmers opnommen, mar de band slagge der net yn en waard wer opheft.
Yn [[2007]] waard oankundige dat [[Jeff Becerra]] optrede soe ûnder de namme ''Possessed'' op it [[Wacken Open Air]]-festival en mei de leden fan [[Sadistic Intent]] as band. Nei in Amerikaanske toernee mei [[Danzig (band)|Danzig]] en [[Marduk (band)|Marduk]] kearden [[Rick Cortez|Rick]] en [[Bay Cortez]] tegearre mei [[Ernesto Bueno]] werom nei Sadistic Intent, wylst drummer Emilio Marquez by Becerra bleau. Yn [[2012]] begûn Possessed mei it skriuwen fan nij materiaal foar harren earste folsleine studioalsinen sûnt ''Beyond the Gates'' út 1986. Se spilen live ferskate nije nûmers dy't nei ferwachting op it nije album ferskine soene. It album ''Revelations of Oblivion'' waard op [[10 maaie]] [[2019]] útbrocht, 33 jier nei ''Beyond the Gates''.
== Diskografy ==
===Studio-albums===
{| class="wikitable"
|- align="left"
! Album !! Utbrocht op !! Label !! Single(s)
|-
|Seven Churches
|[[16 oktober]] [[1985]]
|rowspan=2|Combat
|
|-
|Beyond the Gates
|[[31 oktober]] [[1986]]
|
|-
|Revelations of Oblivion
|[[10 maaie]] [[2019]]
|Nuclear Blast
|Abandoned
|}
===Live-albums===
{| class="wikitable"
|- align="left"
! Album !! Utbrocht op !! Label
|-
|Agony in Paradise
|[[2004]]
| Agonia
|-
|Possessed by Evil Hell
|[[2007]]
| Mutilation
|-
|Live at Graspop 2012
|[[10 novimber]] [[2020]]
|''útbrocht yn eigen behear''
|}
===Kompilaasje-albums===
{| class="wikitable"
|- align="left"
! Album !! Utbrocht op
|-
|Beyond the Gates / The Eyes of Horror
|[[1987]]
|-
|Victims of Death
|[[15 septimber]] [[1992]]
|-
|Ashes from Hell
|[[6 juny]] [[2006]]
|-
|Reanimation
|juny [[2011]]
|-
|Death Metal Demo
|[[2021]]
|}
<gallery widths="150">
Possessed - 2017217120241 2017-08-05 Wacken - Sven - 1D X MK II - 0104 - AK8I0732.jpg|Jeff Becerra
Possessed - 2017217120205 2017-08-05 Wacken - Sven - 1D X MK II - 0032 - AK8I0660.jpg|Claudeous Creamer
Possessed - 2017217120606 2017-08-05 Wacken - Sven - 1D X MK II - 0029 - B70I1094.jpg|Daniel Gonzalez
Possessed - 2017217120247 2017-08-05 Wacken - Sven - 1D X MK II - 0106 - AK8I0734.jpg|Robert Cardenas
Possessed - 2017217120040 2017-08-05 Wacken - Sven - 1D X MK II - 0011 - B70I1076.jpg|Emilio Marquez
</gallery>
{{Boarnen|boarnefernijing=
{{reflist}}
* [https://www.metal-archives.com/bands/Possessed/914 Metal Archives]
}}
[[Kategory:Amerikaanske metalband]]
[[Kategory:Band oprjochte yn 1983]]
[[Kategory:Band opheft yn 1987]]
[[Kategory:Band oprjochte yn 1990]]
[[Kategory:Band opheft yn 1993]]
[[Kategory:Band oprjochte yn 2007]]
o0aqyuqes5eggmxl3wdc8q8pavil9qe
1086359
1086355
2022-08-05T14:25:09Z
Drewes
2754
wikitext
text/x-wiki
{{Ynfoboks band
| band_namme = Possessed
| ôfbylding = Possessed - 2017217120456 2017-08-05 Wacken - Sven - 5DS R - 0023 - 5DSR2707.jpg
| ûnderskrift = Possessed yn 2017
| nasjonaliteit = {{USAnasj}}
| sjongtaal = [[Ingelsk]]
| sjenre = [[Metal]]
| bestean = [[1983]] - [[1987]],<br>[[1990]] - [[1993]],<br>[[2007]]-No
| record label = Combat,<br>Nuclear Blast
| manager =
| prizen =
| webside =
| hjoeddeistige_leden =
| âld_leden =
| funksje1 = Sang <br><small>''& bas (1983-1987)''</small>
| lid1 = [[Jeff Becerra]]
| funksje2 = Gitaar
| lid2 = [[Daniel Gonzalez]]
| funksje3 = Gitaar
| lid3 = [[Claudeous Creamer]]
| funksje4 = Bas
| lid4 = [[Robert Cardenas]]
| funksje5 = Drums
| lid5 = [[Emilio Marquez]]
| funksje6 =
| lid6 =
| âldfunksje1 =
| âldlid1 =
}}
'''Possessed''' is in [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] death[[metal]]band oprjochte yn [[1983]] yn [[San Francisco]], en wie ien fan de mear bekende iere pioniers fan deathmetal, tegearre mei [[Death (metalband)|Death]] út [[Floarida]]. De band brocht yn [[1985]] syn debútalbum ''Seven Churches'' út. De teksten fan de band gean benammen oer de [[dea]], [[moard]] en [[satanisme]]. Possessed hat trije studio-albums en trije live-albums útbrocht.
==Skiednis==
Possessed waard oprjochte yn 1983 mei sjonger Barry Fisk en earder [[Exodus (Amerikaanske band)|Exodus]]-bassist [[Jeff Andrews]] ûnder de namme Possessed. Wylst it kwartet begûn wie tegearre wat muzyk te skriuwen, kaam it hast alwer ta in ein doe't sjonger Fisk himsels tekoart die, en bassist Andrews der dêrnei foar keas net langer diel te nimmen oan de band yn oprjochting. Underwilens wie bassist en sjonger [[Jeff Becerra]] út syn band ''Blizzard'' stapt. Nei benadere te wêzen troch gitarist [[Mike Torrao]] en drummer [[Mike Sus]], kaam Becerra by Possessed en ferfolle sawol de fakante sang as de bas posysje. De band hie ek in advertinsje set foar in nije gitarist dy't beäntwurde waard troch [[Brian Montana]], en Possessed koe wer fierder.
Yn 1985 brocht de band syn debútalbum ''Seven Churches'' út, in album dat hjoed-de-dei sjoen wurd as in metalklassiker. In jier letter waard ''Seven Churches'' opfolge troch ''Beyond the Gates''. Dêrnei ferskynde yn maaie [[1987]] de EP ''The Eyes of Horror''. Dizze EP hie in oar lûd en de teksten as op de albums ''Seven Churches'' en ''Beyond the Gates'' giene de teksten op die albums benammen oer it satanisme, op dizze EP wiene de satanistiske teksten ôfwêzich. De nûmers hiene ek in mear thrashmetalstyl as de deathmetalklanken fan albums. De EP waard dan ek net goed ûntfongen en de band gie efkes mei skoft. Yn 1989, wie sjonger en bassist Jeff Becerra belútsen by in sjitynsidint en rekke dêrtroch [[dwerslesy|ferlamme]] fan de mul ôf.
Gitarist Mike Torrao foarme yn [[1990]] in hiele nije ferzje fan Possessed, naam sels de sang foar syn rekken. En naam yn [[1991]] in demo mei twa nûmers op. Der waarden ferskate besettingen besocht en yn [[1993]] waard in demo mei fjouwer nûmers opnommen, mar de band slagge net en waard wer opheft.
Yn [[2007]] waard oankundige dat [[Jeff Becerra]] optrede soe ûnder de namme ''Possessed'' op it [[Wacken Open Air]]-festival en mei de leden fan [[Sadistic Intent]] as band. Nei in Amerikaanske toernee mei [[Danzig (band)|Danzig]] en [[Marduk (band)|Marduk]] kearden [[Rick Cortez|Rick]] en [[Bay Cortez]] tegearre mei [[Ernesto Bueno]] werom nei Sadistic Intent, wylst drummer Emilio Marquez by Becerra bleau. Yn [[2012]] begûn Possessed mei it skriuwen fan nij materiaal foar harren earste folsleine studioalsinen sûnt ''Beyond the Gates'' út 1986. Se spilen live ferskate nije nûmers dy't nei ferwachting op it nije album ferskine soene. It album ''Revelations of Oblivion'' waard op [[10 maaie]] [[2019]] útbrocht, 33 jier nei ''Beyond the Gates''.
== Diskografy ==
===Studio-albums===
{| class="wikitable"
|- align="left"
! Album !! Utbrocht op !! Label !! Single(s)
|-
|Seven Churches
|[[16 oktober]] [[1985]]
|rowspan=2|Combat
|
|-
|Beyond the Gates
|[[31 oktober]] [[1986]]
|
|-
|Revelations of Oblivion
|[[10 maaie]] [[2019]]
|Nuclear Blast
|Abandoned
|}
===Live-albums===
{| class="wikitable"
|- align="left"
! Album !! Utbrocht op !! Label
|-
|Agony in Paradise
|[[2004]]
| Agonia
|-
|Possessed by Evil Hell
|[[2007]]
| Mutilation
|-
|Live at Graspop 2012
|[[10 novimber]] [[2020]]
|''útbrocht yn eigen behear''
|}
===Kompilaasje-albums===
{| class="wikitable"
|- align="left"
! Album !! Utbrocht op
|-
|Beyond the Gates / The Eyes of Horror
|[[1987]]
|-
|Victims of Death
|[[15 septimber]] [[1992]]
|-
|Ashes from Hell
|[[6 juny]] [[2006]]
|-
|Reanimation
|juny [[2011]]
|-
|Death Metal Demo
|[[2021]]
|}
<gallery widths="150">
Possessed - 2017217120241 2017-08-05 Wacken - Sven - 1D X MK II - 0104 - AK8I0732.jpg|Jeff Becerra
Possessed - 2017217120205 2017-08-05 Wacken - Sven - 1D X MK II - 0032 - AK8I0660.jpg|Claudeous Creamer
Possessed - 2017217120606 2017-08-05 Wacken - Sven - 1D X MK II - 0029 - B70I1094.jpg|Daniel Gonzalez
Possessed - 2017217120247 2017-08-05 Wacken - Sven - 1D X MK II - 0106 - AK8I0734.jpg|Robert Cardenas
Possessed - 2017217120040 2017-08-05 Wacken - Sven - 1D X MK II - 0011 - B70I1076.jpg|Emilio Marquez
</gallery>
{{Boarnen|boarnefernijing=
{{reflist}}
* [https://www.metal-archives.com/bands/Possessed/914 Metal Archives]
}}
[[Kategory:Amerikaanske metalband]]
[[Kategory:Band oprjochte yn 1983]]
[[Kategory:Band opheft yn 1987]]
[[Kategory:Band oprjochte yn 1990]]
[[Kategory:Band opheft yn 1993]]
[[Kategory:Band oprjochte yn 2007]]
9lv57kgy63pas6unx0n7vgzfo7uhrk5
1086360
1086359
2022-08-05T14:26:19Z
Drewes
2754
/* Skiednis */ red
wikitext
text/x-wiki
{{Ynfoboks band
| band_namme = Possessed
| ôfbylding = Possessed - 2017217120456 2017-08-05 Wacken - Sven - 5DS R - 0023 - 5DSR2707.jpg
| ûnderskrift = Possessed yn 2017
| nasjonaliteit = {{USAnasj}}
| sjongtaal = [[Ingelsk]]
| sjenre = [[Metal]]
| bestean = [[1983]] - [[1987]],<br>[[1990]] - [[1993]],<br>[[2007]]-No
| record label = Combat,<br>Nuclear Blast
| manager =
| prizen =
| webside =
| hjoeddeistige_leden =
| âld_leden =
| funksje1 = Sang <br><small>''& bas (1983-1987)''</small>
| lid1 = [[Jeff Becerra]]
| funksje2 = Gitaar
| lid2 = [[Daniel Gonzalez]]
| funksje3 = Gitaar
| lid3 = [[Claudeous Creamer]]
| funksje4 = Bas
| lid4 = [[Robert Cardenas]]
| funksje5 = Drums
| lid5 = [[Emilio Marquez]]
| funksje6 =
| lid6 =
| âldfunksje1 =
| âldlid1 =
}}
'''Possessed''' is in [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] death[[metal]]band oprjochte yn [[1983]] yn [[San Francisco]], en wie ien fan de mear bekende iere pioniers fan deathmetal, tegearre mei [[Death (metalband)|Death]] út [[Floarida]]. De band brocht yn [[1985]] syn debútalbum ''Seven Churches'' út. De teksten fan de band gean benammen oer de [[dea]], [[moard]] en [[satanisme]]. Possessed hat trije studio-albums en trije live-albums útbrocht.
==Skiednis==
Possessed waard oprjochte yn 1983 mei sjonger Barry Fisk en earder [[Exodus (Amerikaanske band)|Exodus]]-bassist [[Jeff Andrews]] ûnder de namme Possessed. Wylst it kwartet begûn wie tegearre wat muzyk te skriuwen, kaam it hast alwer ta in ein doe't sjonger Fisk himsels tekoart die, en bassist Andrews der dêrnei foar keas net langer diel te nimmen oan de band yn oprjochting. Underwilens wie bassist en sjonger [[Jeff Becerra]] út syn band ''Blizzard'' stapt. Nei benadere te wêzen troch gitarist [[Mike Torrao]] en drummer [[Mike Sus]], kaam Becerra by Possessed en ferfolle sawol de fakante sang as de bas posysje. De band hie ek in advertinsje set foar in nije gitarist dy't beäntwurde waard troch [[Brian Montana]], en Possessed koe wer fierder.
Yn 1985 brocht de band syn debútalbum ''Seven Churches'' út, in album dat hjoed-de-dei sjoen wurd as in metalklassiker. In jier letter waard ''Seven Churches'' opfolge troch ''Beyond the Gates''. Dêrnei ferskynde yn maaie [[1987]] de EP ''The Eyes of Horror''. Dizze EP hie in oar lûd en de teksten as op de albums ''Seven Churches'' en ''Beyond the Gates'' giene de teksten op die albums benammen oer it satanisme, op dizze EP wiene de satanistiske teksten ôfwêzich. De nûmers hiene ek in mear thrashmetalstyl as de deathmetalklanken fan albums. De EP waard dan ek net goed ûntfongen en de band gie efkes mei skoft. Yn 1989, wie sjonger en bassist Jeff Becerra belútsen by in sjitynsidint en rekke dêrtroch [[dwerslesy|ferlamme]] fan de mul ôf.
Gitarist Mike Torrao foarme yn [[1990]] in hiele nije ferzje fan Possessed, naam sels de sang foar syn rekken. En naam yn [[1991]] in demo mei twa nûmers op. Der waarden ferskate besettingen besocht en yn [[1993]] waard in demo mei fjouwer nûmers opnommen, mar de band slagge net en waard wer opheft.
Yn [[2007]] waard oankundige dat [[Jeff Becerra]] optrede soe ûnder de namme ''Possessed'' op it [[Wacken Open Air]]-festival en mei de leden fan [[Sadistic Intent]] as band. Nei in Amerikaanske toernee mei [[Danzig (band)|Danzig]] en [[Marduk (band)|Marduk]] kearden [[Rick Cortez|Rick]] en [[Bay Cortez]] tegearre mei [[Ernesto Bueno]] werom nei Sadistic Intent, wylst drummer Emilio Marquez by Becerra bleau. Yn [[2012]] begûn Possessed mei it skriuwen fan nij materiaal foar harren earste folsleine studioalbum sûnt ''Beyond the Gates'' út 1986. Se spilen live ferskate nije nûmers dy't nei ferwachting op it nije album ferskine soene. It album ''Revelations of Oblivion'' waard op [[10 maaie]] [[2019]] útbrocht, 33 jier nei ''Beyond the Gates''.
== Diskografy ==
===Studio-albums===
{| class="wikitable"
|- align="left"
! Album !! Utbrocht op !! Label !! Single(s)
|-
|Seven Churches
|[[16 oktober]] [[1985]]
|rowspan=2|Combat
|
|-
|Beyond the Gates
|[[31 oktober]] [[1986]]
|
|-
|Revelations of Oblivion
|[[10 maaie]] [[2019]]
|Nuclear Blast
|Abandoned
|}
===Live-albums===
{| class="wikitable"
|- align="left"
! Album !! Utbrocht op !! Label
|-
|Agony in Paradise
|[[2004]]
| Agonia
|-
|Possessed by Evil Hell
|[[2007]]
| Mutilation
|-
|Live at Graspop 2012
|[[10 novimber]] [[2020]]
|''útbrocht yn eigen behear''
|}
===Kompilaasje-albums===
{| class="wikitable"
|- align="left"
! Album !! Utbrocht op
|-
|Beyond the Gates / The Eyes of Horror
|[[1987]]
|-
|Victims of Death
|[[15 septimber]] [[1992]]
|-
|Ashes from Hell
|[[6 juny]] [[2006]]
|-
|Reanimation
|juny [[2011]]
|-
|Death Metal Demo
|[[2021]]
|}
<gallery widths="150">
Possessed - 2017217120241 2017-08-05 Wacken - Sven - 1D X MK II - 0104 - AK8I0732.jpg|Jeff Becerra
Possessed - 2017217120205 2017-08-05 Wacken - Sven - 1D X MK II - 0032 - AK8I0660.jpg|Claudeous Creamer
Possessed - 2017217120606 2017-08-05 Wacken - Sven - 1D X MK II - 0029 - B70I1094.jpg|Daniel Gonzalez
Possessed - 2017217120247 2017-08-05 Wacken - Sven - 1D X MK II - 0106 - AK8I0734.jpg|Robert Cardenas
Possessed - 2017217120040 2017-08-05 Wacken - Sven - 1D X MK II - 0011 - B70I1076.jpg|Emilio Marquez
</gallery>
{{Boarnen|boarnefernijing=
{{reflist}}
* [https://www.metal-archives.com/bands/Possessed/914 Metal Archives]
}}
[[Kategory:Amerikaanske metalband]]
[[Kategory:Band oprjochte yn 1983]]
[[Kategory:Band opheft yn 1987]]
[[Kategory:Band oprjochte yn 1990]]
[[Kategory:Band opheft yn 1993]]
[[Kategory:Band oprjochte yn 2007]]
1se5fzb4kb0qj4k2sye5zyd7hq2ny30
Meidogger oerlis:Joukesmink
3
160092
1086357
2022-08-05T14:13:08Z
FreyaSport
40716
Wolkom
wikitext
text/x-wiki
{{wolkom}}
h334j5j1a5mes8ouhr153vbsa2e3cuv
Trije-ienheidskatedraal (Izjevsk)
0
160093
1086361
2022-08-05T14:27:08Z
RomkeHoekstra
10582
Side makke mei "{{Ynfoboks bouwurk | namme = Trije-ienheidskatedraal <small>Свято-Михайловский собор</small> | ôfbylding = Holy Trinity Church (Izhevsk)-41.jpg | ôfbyldingsbreedte = 280px | ôfbyldingstekst = | lân = [[Ofbyld:Flag of Russia.svg|20px]] [[Ruslân]] | bestjoerlike ienheid 1 = | namme bestjoerlike ienheid 1= | bestjoerlike ienheid 2 = oblast | namme bestj..."
wikitext
text/x-wiki
{{Ynfoboks bouwurk
| namme = Trije-ienheidskatedraal
<small>Свято-Михайловский собор</small>
| ôfbylding = Holy Trinity Church (Izhevsk)-41.jpg
| ôfbyldingsbreedte = 280px
| ôfbyldingstekst =
| lân = [[Ofbyld:Flag of Russia.svg|20px]] [[Ruslân]]
| bestjoerlike ienheid 1 =
| namme bestjoerlike ienheid 1=
| bestjoerlike ienheid 2 = oblast
| namme bestjoerlike ienheid 2= [[Ofbyld:Flag of Udmurtia.svg|20px]] [[Oedmoersje]]
| bestjoerlike ienheid 3 =
| namme bestjoerlike ienheid 3= [[Izjevsk]]
| adres =
| koördinaten = {{Koördinaten yn tekst|56_50_52_N_53_13_36_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|56° 50' N 53° 13' E}}
| type bouwurk = [[Katedraal]]
| keatling =
| boujier = 1812—1814
| sloopjier =
| arsjitekt = Simjon Dûdi
| boustyl =
| oerbrêget =
| tunnelet ûnder =
| wei of spoar =
| monumintale status =
| monumintnûmer =
| hichte =
| lingte =
| oerflak =
| tal ferdjippings =
| kosten =
| webside = [http://www.troica.org/ Side fan de katedraal]
}}
De '''Trije-ienheidskatedraal''' ([[Russysk]]: Троицкий собор; ''Troitski sobor'') is in [[Russysk-Otterdokse Tsjerke|otterdokse]] tsjerke yn [[Izjevsk]], [[Ruslân]]. De tsjerke waard yn de jierren neffens plannen fan de arsjitekt Simjon Dûdin boud. It is de âldste katedraal fan de stêd.
== Skiednis ==
De skiednis fan de katedraal giet yn de argiven werom op 20 maart 1782, doe't in houten kapel boud waard. Yn 1810 baarnde de houten kapel ôf en op it plak dêrfan waard yn 1812 útein set mei de bou fan in nije stiennen tsjerke. Op 2 novimber 1814 fûn de wijing fan de nijbou plak.
Tusken 1852 en 1857 waard oan de tsjerke in lege klokketoer boud, dy't yn de jierren 1912-1914 troch in trije ferdjippings hege klokketoer neffens in plan fan de arsjitekt Ivan Tsjarûsjin ferfongen waard.
== Sovjet-tiid ==
Yn 1937 waard de katedraal sletten en alle geastliken dy't op dat stuit oan de katedraal ferbûn wiene, waarden oppakt en deasketten. Ien fan de preesters waard feroardiele ta 10 jier strafkamp, mar hy ferstoar al op 17 april 1938 yn it kamp. Yn 1938 folgen plannen om de tsjerke ôf te brekken en op de lokaasje in stadion te bouwen. Der folge in moannnenlange striid fan de parochianen om de tsjerke te behâlden. Yn dy tiid wiene alle tsjerken yn Izjevsk op de lytsere Himelfearttsjerke nei al sletten of ôfbrutsen. Op it ferset folge gjin weromujefte, mar it resultaat wie wol dat de ôfbraak net troch gyng. It gebou waard ynearsten as lêsseal brûkt en yn de oarloch brûkte in bakker it gebou.
== Weriepening ==
Yn oktober 1945 waard de tsjerke werom jûn oan de otterdokse mienskip. It gebou hie gjin koepel mear, fan de toer stie allinne noch de ûnderbou en de ynrjochting wie ferdwûn en it hiele gebou moast restaurearre wurde. Sûnt 17 maart 1946 fûnen der wer fierings plak.
Tusken 1985 en 1991 waard de tsjerke wer renovearre en de klokketoer ferhege. Sûnt 2000 waard der fierder wurke oan de katedraal en ek it hiele gebiet om de katedraal waard opknapt. Yn 2002 waard oan it bestjoersgebou fan it bisdom in fiifkoepelige tsjerke boud, dy't oan Panteleimon de Genêzer wijd waard.
{{Boarnen|boarnefernijing=
Dizze side is alhiel of foar in part in oersetting fan de Russysktalige Wikipedyside; sjoch foar de bewurkingsskiednis: [[:ru:Собор Александра Невского (Ижевск)]]
* [http://temples.ru/card.php?ID=3727 Temples.ru]
{{reflist}}
----
{{Commonscat|Holy Trinity Church (Izhevsk)|Trije-ienheidskatedraal (Izjevsk)}}
}}
[[Kategory:Izjevsk]]
[[Kategory:Bouwurk yn Oedmoersje]]
[[Kategory:Katedraal yn Ruslân]]
[[Kategory:Bouwurk út 1823]]
[[Kategory:Eastersk-otterdoks tsjerkegebou]]
9if9zy7sae0sop9tq30u19x8d2qokmv
1086375
1086361
2022-08-05T15:45:38Z
Drewes
2754
redsje
wikitext
text/x-wiki
{{Ynfoboks bouwurk
| namme = Trije-ienheidskatedraal
<small>Свято-Михайловский собор</small>
| ôfbylding = Holy Trinity Church (Izhevsk)-41.jpg
| ôfbyldingsbreedte = 280px
| ôfbyldingstekst =
| lân = [[Ofbyld:Flag of Russia.svg|20px]] [[Ruslân]]
| bestjoerlike ienheid 1 =
| namme bestjoerlike ienheid 1=
| bestjoerlike ienheid 2 = oblast
| namme bestjoerlike ienheid 2= [[Ofbyld:Flag of Udmurtia.svg|20px]] [[Oedmoersje]]
| bestjoerlike ienheid 3 =
| namme bestjoerlike ienheid 3= [[Izjevsk]]
| adres =
| koördinaten = {{Koördinaten yn tekst|56_50_52_N_53_13_36_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|56° 50' N 53° 13' E}}
| type bouwurk = [[Katedraal]]
| keatling =
| boujier = 1812—1814
| sloopjier =
| arsjitekt = Simjon Dûdi
| boustyl =
| oerbrêget =
| tunnelet ûnder =
| wei of spoar =
| monumintale status =
| monumintnûmer =
| hichte =
| lingte =
| oerflak =
| tal ferdjippings =
| kosten =
| webside = [http://www.troica.org/ Side fan de katedraal]
}}
De '''Trije-ienheidskatedraal''' ([[Russysk]]: Троицкий собор; ''Troitski sobor'') is in [[Russysk-Otterdokse Tsjerke|otterdokse]] tsjerke yn [[Izjevsk]], [[Ruslân]]. De tsjerke waard yn de jierren 1812 oant 1814 neffens plannen fan de arsjitekt Simjon Dûdin boud. It is de âldste katedraal fan de stêd.
== Skiednis ==
De skiednis fan de katedraal giet yn de argiven werom op 20 maart 1782, doe't in houten kapel boud waard. Yn 1810 baarnde de houten kapel ôf en op it plak dêrfan waard yn 1812 útein set mei de bou fan in nije stiennen tsjerke. Op 2 novimber 1814 fûn de wijing fan de nijbou plak.
Tusken 1852 en 1857 waard oan de tsjerke in lege klokketoer boud, dy't yn de jierren 1912-1914 troch in trije ferdjippings hege klokketoer neffens in plan fan de arsjitekt Ivan Tsjarûsjin ferfongen waard.
== Sovjettiid ==
Yn 1937 waard de katedraal sletten en alle geastliken dy't op dat stuit oan de katedraal ferbûn wiene, waarden oppakt en deasketten. Ien fan de preesters waard feroardiele ta 10 jier strafkamp, mar hy ferstoar al op 17 april 1938 yn it kamp. Yn 1938 folgen plannen om de tsjerke ôf te brekken en op de lokaasje in stadion te bouwen. Der folge in moannnelange striid fan de parochianen om de tsjerke te behâlden. Yn dy tiid wiene alle tsjerken yn Izjevsk op de lytsere Himelfearttsjerke nei al sletten of ôfbrutsen. Op it ferset folge gjin weromjefte, mar it resultaat wie wol dat de ôfbraak net troch gyng. It gebou waard ynearsten as lêsseal brûkt en yn de oarloch brûkte in bakker it gebou.
== Weriepening ==
Yn oktober 1945 waard de tsjerke weromjûn oan de otterdokse mienskip. It gebou hie gjin koepel mear, fan de toer stie allinne noch de ûnderbou en de ynrjochting wie ferdwûn en it hiele gebou moast restaurearre wurde. Sûnt 17 maart 1946 wiene der wer fierings.
Tusken 1985 en 1991 waard de tsjerke renovearre en de klokketoer ferhege. Sûnt 2000 waard der fierder wurke oan de katedraal en ek it hiele gebiet om de katedraal waard opknapt. Yn 2002 waard oan it bestjoersgebou fan it bisdom in fiifkoepelige tsjerke boud, dy't oan Panteleimon de Genêzer wijd waard.
{{Boarnen|boarnefernijing=
Dizze side is alhiel of foar in part in oersetting fan de Russysktalige Wikipedyside; sjoch foar de bewurkingsskiednis: [[:ru:Собор Александра Невского (Ижевск)]]
* [http://temples.ru/card.php?ID=3727 Temples.ru]
{{reflist}}
----
{{Commonscat|Holy Trinity Church (Izhevsk)|Trije-ienheidskatedraal (Izjevsk)}}
}}
[[Kategory:Izjevsk]]
[[Kategory:Bouwurk yn Oedmoersje]]
[[Kategory:Katedraal yn Ruslân]]
[[Kategory:Bouwurk út 1823]]
[[Kategory:Eastersk-otterdoks tsjerkegebou]]
kiii6ytiw6l2uuup9kn0wvtp3d07rs6
1086400
1086375
2022-08-05T20:11:13Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
flaterke út ynfoboks helle
wikitext
text/x-wiki
{{Ynfoboks bouwurk
| namme = Trije-ienheidskatedraal
<small>Свято-Михайловский собор</small>
| ôfbylding = Holy Trinity Church (Izhevsk)-41.jpg
| ôfbyldingsbreedte = 280px
| ôfbyldingstekst =
| lân = [[Ofbyld:Flag of Russia.svg|20px]] [[Ruslân]]
| bestjoerlike ienheid 1 =
| namme bestjoerlike ienheid 1=
| bestjoerlike ienheid 2 = oblast
| namme bestjoerlike ienheid 2= [[Ofbyld:Flag of Udmurtia.svg|20px]] [[Oedmoersje]]
| bestjoerlike ienheid 3 =
| namme bestjoerlike ienheid 3=
| plak = [[Izjevsk]]
| adres =
| koördinaten = {{Koördinaten yn tekst|56_50_52_N_53_13_36_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|56° 50' N 53° 13' E}}
| type bouwurk = [[Katedraal]]
| keatling =
| boujier = 1812—1814
| sloopjier =
| arsjitekt = Simjon Dûdi
| boustyl =
| oerbrêget =
| tunnelet ûnder =
| wei of spoar =
| monumintale status =
| monumintnûmer =
| hichte =
| lingte =
| oerflak =
| tal ferdjippings =
| kosten =
| webside = [http://www.troica.org/ Side fan de katedraal]
}}
De '''Trije-ienheidskatedraal''' ([[Russysk]]: Троицкий собор; ''Troitski sobor'') is in [[Russysk-Otterdokse Tsjerke|otterdokse]] tsjerke yn [[Izjevsk]], [[Ruslân]]. De tsjerke waard yn de jierren 1812 oant 1814 neffens plannen fan de arsjitekt Simjon Dûdin boud. It is de âldste katedraal fan de stêd.
== Skiednis ==
De skiednis fan de katedraal giet yn de argiven werom op 20 maart 1782, doe't in houten kapel boud waard. Yn 1810 baarnde de houten kapel ôf en op it plak dêrfan waard yn 1812 útein set mei de bou fan in nije stiennen tsjerke. Op 2 novimber 1814 fûn de wijing fan de nijbou plak.
Tusken 1852 en 1857 waard oan de tsjerke in lege klokketoer boud, dy't yn de jierren 1912-1914 troch in trije ferdjippings hege klokketoer neffens in plan fan de arsjitekt Ivan Tsjarûsjin ferfongen waard.
== Sovjettiid ==
Yn 1937 waard de katedraal sletten en alle geastliken dy't op dat stuit oan de katedraal ferbûn wiene, waarden oppakt en deasketten. Ien fan de preesters waard feroardiele ta 10 jier strafkamp, mar hy ferstoar al op 17 april 1938 yn it kamp. Yn 1938 folgen plannen om de tsjerke ôf te brekken en op de lokaasje in stadion te bouwen. Der folge in moannnelange striid fan de parochianen om de tsjerke te behâlden. Yn dy tiid wiene alle tsjerken yn Izjevsk op de lytsere Himelfearttsjerke nei al sletten of ôfbrutsen. Op it ferset folge gjin weromjefte, mar it resultaat wie wol dat de ôfbraak net troch gyng. It gebou waard ynearsten as lêsseal brûkt en yn de oarloch brûkte in bakker it gebou.
== Weriepening ==
Yn oktober 1945 waard de tsjerke weromjûn oan de otterdokse mienskip. It gebou hie gjin koepel mear, fan de toer stie allinne noch de ûnderbou en de ynrjochting wie ferdwûn en it hiele gebou moast restaurearre wurde. Sûnt 17 maart 1946 wiene der wer fierings.
Tusken 1985 en 1991 waard de tsjerke renovearre en de klokketoer ferhege. Sûnt 2000 waard der fierder wurke oan de katedraal en ek it hiele gebiet om de katedraal waard opknapt. Yn 2002 waard oan it bestjoersgebou fan it bisdom in fiifkoepelige tsjerke boud, dy't oan Panteleimon de Genêzer wijd waard.
{{Boarnen|boarnefernijing=
Dizze side is alhiel of foar in part in oersetting fan de Russysktalige Wikipedyside; sjoch foar de bewurkingsskiednis: [[:ru:Собор Александра Невского (Ижевск)]]
* [http://temples.ru/card.php?ID=3727 Temples.ru]
{{reflist}}
----
{{Commonscat|Holy Trinity Church (Izhevsk)|Trije-ienheidskatedraal (Izjevsk)}}
}}
[[Kategory:Izjevsk]]
[[Kategory:Bouwurk yn Oedmoersje]]
[[Kategory:Katedraal yn Ruslân]]
[[Kategory:Bouwurk út 1823]]
[[Kategory:Eastersk-otterdoks tsjerkegebou]]
22rz8dpi7qqnndxv0fgql4zuxz15xpi
Kategory:Izjevsk
14
160094
1086362
2022-08-05T14:30:24Z
RomkeHoekstra
10582
Side makke mei "{{Commonscat|Izhevsk|Izjevsk}} [[Kategory:Plak yn Oedmoersje]] [[Kategory:Plak stifte yn 1760]]"
wikitext
text/x-wiki
{{Commonscat|Izhevsk|Izjevsk}}
[[Kategory:Plak yn Oedmoersje]]
[[Kategory:Plak stifte yn 1760]]
tv1mh9ppgn9r8y2bw3xyewyhpo2r8lo
Oerlis:Iselmûne (eilân)
1
160095
1086368
2022-08-05T14:38:06Z
Drewes
2754
/* Stavering namme */ nije seksje
wikitext
text/x-wiki
== Stavering namme ==
'''Iselmûne''' of '''Iselmonde''' doge neffens my beide net. In mûne is in mole. As der perfoast ferfryske wurde moat liket Iselmûn(ing) my better ta analooch oan Iemsmûn. Wat tinke jimme? [[Meidogger:Drewes|Drewes]] ([[Meidogger oerlis:Drewes|oerlis]]) 5 aug 2022, 16.38 (CEST)
d3gsfhz2h6td37ehuq4jry4dv5xbgpw
1086373
1086368
2022-08-05T15:35:52Z
Kneppelfreed
2013
/* Stavering namme */ Antwurd
wikitext
text/x-wiki
== Stavering namme ==
'''Iselmûne''' of '''Iselmonde''' doge neffens my beide net. In mûne is in mole. As der perfoast ferfryske wurde moat liket Iselmûn(ing) my better ta analooch oan Iemsmûn. Wat tinke jimme? [[Meidogger:Drewes|Drewes]] ([[Meidogger oerlis:Drewes|oerlis]]) 5 aug 2022, 16.38 (CEST)
:Dit giet om in geografysk gebiet. Dy wurde wol gauris ferfryske, dochs ik tink dat we de offisjele namme hjirfoar mar oanhâlde moatte. [[Meidogger:Kneppelfreed|Kneppelfreed]] ([[Meidogger oerlis:Kneppelfreed|oerlis]]) 5 aug 2022, 17.35 (CEST)
3l6x2hindz1x7upts2hs2cu87vfux2w
1086401
1086373
2022-08-05T20:16:17Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
wikitext
text/x-wiki
== Stavering namme ==
'''Iselmûne''' of '''Iselmonde''' doge neffens my beide net. In mûne is in mole. As der perfoast ferfryske wurde moat liket Iselmûn(ing) my better ta analooch oan Iemsmûn. Wat tinke jimme? [[Meidogger:Drewes|Drewes]] ([[Meidogger oerlis:Drewes|oerlis]]) 5 aug 2022, 16.38 (CEST)
:Dit giet om in geografysk gebiet. Dy wurde wol gauris ferfryske, dochs ik tink dat we de offisjele namme hjirfoar mar oanhâlde moatte. [[Meidogger:Kneppelfreed|Kneppelfreed]] ([[Meidogger oerlis:Kneppelfreed|oerlis]]) 5 aug 2022, 17.35 (CEST)
::Ik bin it my jo iens dat Iselmûne en Iselmonde net doge. Iselmûn fyn ik wol aardich betocht. Ik bin lykwols ek net faaljekant op IJsselmonde tsjin. [[Meidogger:Ieneach fan 'e Esk|Ieneach fan 'e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan 'e Esk|oerlis]]) 5 aug 2022, 22.15 (CEST)
0m1ujs3goyux4dtnwep5dzck01olnl8
1086828
1086401
2022-08-06T06:35:09Z
Soimip
43534
/* Stavering namme */
wikitext
text/x-wiki
== Stavering namme ==
'''Iselmûne''' of '''Iselmonde''' doge neffens my beide net. In mûne is in mole. As der perfoast ferfryske wurde moat liket Iselmûn(ing) my better ta analooch oan Iemsmûn. Wat tinke jimme? [[Meidogger:Drewes|Drewes]] ([[Meidogger oerlis:Drewes|oerlis]]) 5 aug 2022, 16.38 (CEST)
:Dit giet om in geografysk gebiet. Dy wurde wol gauris ferfryske, dochs ik tink dat we de offisjele namme hjirfoar mar oanhâlde moatte. [[Meidogger:Kneppelfreed|Kneppelfreed]] ([[Meidogger oerlis:Kneppelfreed|oerlis]]) 5 aug 2022, 17.35 (CEST)
::Ik bin it my jo iens dat Iselmûne en Iselmonde net doge. Iselmûn fyn ik wol aardich betocht. Ik bin lykwols ek net faaljekant op IJsselmonde tsjin. [[Meidogger:Ieneach fan 'e Esk|Ieneach fan 'e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan 'e Esk|oerlis]]) 5 aug 2022, 22.15 (CEST)
:::De IJssel wurdt werjûn as Isel, kies Iselmûn of/en Iselmonde. [[Meidogger:Soimip|Soimip]] ([[Meidogger oerlis:Soimip|oerlis]]) 6 aug 2022, 08.34 (CEST)
gi19sb70wtsamxd576buzyu8gu3lxfz
Kategory:Iron Maiden
14
160096
1086381
2022-08-05T16:08:04Z
FreyaSport
40716
Kategory:Iron Maiden
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Ingelske metalband]]
[[Kategory:Band oprjochte yn 1975]]
4d8j661yphqhx0t4us2bwk6r9jcpzon
Iron Maiden (album)
0
160097
1086383
2022-08-05T16:28:48Z
FreyaSport
40716
Iron Maiden (album)
wikitext
text/x-wiki
{{Album
| ôfbylding = Iron Maiden Logo.png
| ôfbyldingstekst =
| ôfbyldingsbreedte =
| namme = Iron Maiden
| artyst = [[Iron Maiden]]
| taal = [[Ingelsk]]
| sjenre = [[Metal]]
| útbrocht = [[14 april]] [[1980]]
| opnommen = Kingsway studios<br>desimber [[1979]]
| doer = 37:39
| label = EMI
| produsint = [[Wil Malone]]
| ferkocht =
| albumlisten =
| prizen =
| sertifisearre = {{CANf}} Platina,<br>{{GERf}} Goud,<br>{{GBRf}} Platina
}}
'''Iron Maiden''' is it debútalbum fan [[Iron Maiden]]. It album waard opnommen yn desimber [[1979]] yn de Kingsway studios yn [[Londen]] en waard inkelde moannen letter op [[14 april]] [[1980]]] útbrocht. It is it iennige album dêr't gitarist [[Dennis Stratton]] oan meiwurke hat. Ein 1980 ferliet hy de band fanwegen ferskil yn muzikale smaak. Op lettere ferzjes fan it album waard de single ''Sanctuary'' as ekstra nûmer taheakke.
==Spyllist==
{| class="wikitable"
|-
! nû.
! titel
! skriuwers
! doer
|-
|1.
|Prowler
|[[Steve Harris]]
|3:56
|-
|2.
|Remember Tomorrow"
|Harris en [[Paul Di'Anno]]
|5:30
|-
|3.
|Running Free
|Harris en Di'Anno
|3:22
|-
|4.
|[[Phantom of the Opera (liet fan Iron Maiden)|Phantom of the Opera]]
|Harris
|7:02
|-
|5.
|Transylvania ''(ynstrumintaal)''
|Harris
|4:09
|-
|6.
|Strange World"
|Harris
|5:43
|-
|7.
|Charlotte the Harlot
|[[Dave Murray]]
|4:14
|-
|8.
|Iron Maiden
|Harris
|3:43
|}
==Singles==
{| class="wikitable"
|-
! titel
! skriuwers
! doer
! utbrocht
|-
|Running Free
|[[Steve Harris]] en [[Paul Di'Anno]]
|3:04
|[[8 febrewaris]] [[1980]]
|}
==Muzikanten==
* Paul Di'Anno - Sang
* Dave Murray - Gitaar
* [[Dennis Stratton]] - Gitaar
* Steve Harris - Bas
* [[Clive Burr]] - Drums
[[Kategory:Album fan Iron Maiden]]
[[Kategory:Album út 1980]]
[[Kategory:Ingelsktalich album]]
[[Kategory:Metalalbum]]
m2ng395lr2hb1d1hzx7ikb8h2qgbt00
1086387
1086383
2022-08-05T17:14:57Z
Drewes
2754
redsje
wikitext
text/x-wiki
{{Album
| ôfbylding = Iron Maiden Logo.png
| ôfbyldingstekst =
| ôfbyldingsbreedte =
| namme = Iron Maiden
| artyst = [[Iron Maiden]]
| taal = [[Ingelsk]]
| sjenre = [[Metal]]
| útbrocht = [[14 april]] [[1980]]
| opnommen = Kingsway studios<br>desimber [[1979]]
| doer = 37:39
| label = EMI
| produsint = [[Wil Malone]]
| ferkocht =
| albumlisten =
| prizen =
| sertifisearre = {{CANf}} Platina,<br>{{GERf}} Goud,<br>{{GBRf}} Platina
}}
'''Iron Maiden''' is it debútalbum fan [[Iron Maiden]]. It album waard opnommen yn desimber [[1979]] yn de Kingsway studios yn [[Londen]] en waard in pear moannen letter op [[14 april]] [[1980]]] útbrocht. It is it iennige album dêr't gitarist [[Dennis Stratton]] oan meiwurke hat. Ein 1980 ferliet er de band fanwegen ferskil yn muzikale smaak. Op lettere ferzjes fan it album waard de single ''Sanctuary'' as ekstra nûmer taheakke.
==Spyllist==
{| class="wikitable"
|-
! nû.
! titel
! skriuwers
! doer
|-
|1.
|Prowler
|[[Steve Harris]]
|3:56
|-
|2.
|Remember Tomorrow"
|Harris en [[Paul Di'Anno]]
|5:30
|-
|3.
|Running Free
|Harris en Di'Anno
|3:22
|-
|4.
|[[Phantom of the Opera (liet fan Iron Maiden)|Phantom of the Opera]]
|Harris
|7:02
|-
|5.
|Transylvania ''(ynstrumintaal)''
|Harris
|4:09
|-
|6.
|Strange World"
|Harris
|5:43
|-
|7.
|Charlotte the Harlot
|[[Dave Murray]]
|4:14
|-
|8.
|Iron Maiden
|Harris
|3:43
|}
==Singles==
{| class="wikitable"
|-
! titel
! skriuwers
! doer
! utbrocht
|-
|Running Free
|[[Steve Harris]] en [[Paul Di'Anno]]
|3:04
|[[8 febrewaris]] [[1980]]
|}
==Muzikanten==
* Paul Di'Anno - Sang
* Dave Murray - Gitaar
* [[Dennis Stratton]] - Gitaar
* Steve Harris - Bas
* [[Clive Burr]] - Drums
[[Kategory:Album fan Iron Maiden]]
[[Kategory:Album út 1980]]
[[Kategory:Ingelsktalich album]]
[[Kategory:Metalalbum]]
hm8pqofe4musgr53dxnd1602jz9kcr8
1086398
1086387
2022-08-05T19:43:03Z
FreyaSport
40716
lytse flaterkes
wikitext
text/x-wiki
{{Album
| ôfbylding = Iron Maiden Logo.png
| ôfbyldingstekst =
| ôfbyldingsbreedte =
| namme = Iron Maiden
| artyst = [[Iron Maiden]]
| taal = [[Ingelsk]]
| sjenre = [[Metal]]
| útbrocht = [[14 april]] [[1980]]
| opnommen = Kingsway studios<br>desimber [[1979]]
| doer = 37:39
| label = EMI
| produsint = [[Wil Malone]]
| ferkocht =
| albumlisten =
| prizen =
| sertifisearre = {{CANf}} Platina,<br>{{GERf}} Goud,<br>{{GBRf}} Platina
}}
'''Iron Maiden''' is it debútalbum fan [[Iron Maiden]]. It album waard opnommen yn desimber [[1979]] yn de Kingsway studios yn [[Londen]] en waard in pear moannen letter op [[14 april]] [[1980]] útbrocht. It is it iennige album dêr't gitarist [[Dennis Stratton]] oan meiwurke hat. Ein 1980 ferliet er de band fanwegen ferskil yn muzikale smaak. Op lettere ferzjes fan it album waard de single ''Sanctuary'' as ekstra nûmer taheakke.
==Spyllist==
{| class="wikitable"
|-
! nû.
! titel
! skriuwers
! doer
|-
|1.
|Prowler
|[[Steve Harris]]
|3:56
|-
|2.
|Remember Tomorrow
|Harris en [[Paul Di'Anno]]
|5:30
|-
|3.
|Running Free
|Harris en Di'Anno
|3:22
|-
|4.
|[[Phantom of the Opera (liet fan Iron Maiden)|Phantom of the Opera]]
|Harris
|7:02
|-
|5.
|Transylvania ''(ynstrumintaal)''
|Harris
|4:09
|-
|6.
|Strange World"
|Harris
|5:43
|-
|7.
|Charlotte the Harlot
|[[Dave Murray]]
|4:14
|-
|8.
|Iron Maiden
|Harris
|3:43
|}
==Singles==
{| class="wikitable"
|-
! titel
! skriuwers
! doer
! utbrocht
|-
|Running Free
|[[Steve Harris]] en [[Paul Di'Anno]]
|3:04
|[[8 febrewaris]] [[1980]]
|}
==Muzikanten==
* Paul Di'Anno - Sang
* Dave Murray - Gitaar
* [[Dennis Stratton]] - Gitaar
* Steve Harris - Bas
* [[Clive Burr]] - Drums
[[Kategory:Album fan Iron Maiden]]
[[Kategory:Album út 1980]]
[[Kategory:Ingelsktalich album]]
[[Kategory:Metalalbum]]
hug85yws95hlo31ksdggxodyr40wrzr
Kategory:Album fan Iron Maiden
14
160098
1086384
2022-08-05T16:29:51Z
FreyaSport
40716
Kategory:Album fan Iron Maiden
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Muzikaal wurk fan Iron Maiden]]
q3hec2ungn2wo7gah063zle26vtfadp
Kategory:Muzikaal wurk fan Iron Maiden
14
160099
1086385
2022-08-05T16:30:21Z
FreyaSport
40716
Kategory:Muzikaal wurk fan Iron Maiden
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Muzikaal wurk nei artyst|Iron Maiden]]
[[Kategory:Iron Maiden]]
6wzmfkfq8z6pqbj6jol7b0zi0pyg04o
Killers (album fan Iron Maiden)
0
160100
1086394
2022-08-05T19:38:13Z
FreyaSport
40716
Killers
wikitext
text/x-wiki
{{Album
| ôfbylding = Iron Maiden Logo.png
| ôfbyldingstekst =
| ôfbyldingsbreedte =
| namme = Killers
| artyst = [[Iron Maiden]]
| taal = [[Ingelsk]]
| sjenre = [[Metal]]
| útbrocht = [[2 febrewaris]] [[1981]]
| opnommen = Battery studios<br>novimber [[1980]] - jannewaris [[1981]]
| doer = 38:18
| label = EMI
| produsint = [[Martin Birch]]
| ferkocht =
| albumlisten =
| prizen =
| sertifisearre = {{CANf}} Platina,<br>{{FRAf}} Goud,<br>{{GERf}} Goud,<br>{{SWEf}} Goud,<br>{{GBRf}} Goud,<br>{{USAf}} Goud
}}
'''Killers''' is it twadde studio-album fan [[Iron Maiden]]. It album waard opnommen tusken novimber [[1980]] en jannewaris [[1981]] yn de Battery studios yn [[Londen]] en waard in moanne letter op [[2 febrewaris]] 1981 útbrocht. It is it lêste album mei [[Paul Di'Anno]] as sjonger dy't ein 1981 ûntslein waar, fanwegen Di'Anno's oermjittige [[drugs]]- en [[Alkoholisme|drankgebrûk]] en oare omstannichheden. En it is it earste album mei gitarist [[Adrian Smith]] earder fan ''Urchin''.
It nûmer ''Twilight Zone'' soe op it album ferskine, dochs waard op it lêste momint skrast, mar waard mei ''Wrathchild'' as single mei dûbele A-kant útbrocht. In soad socht sammelobjekt foar leafhawwers is it Amerikaansk promoasje-album op finyl út 1981 fan Killers dêr't it nûmer Twilight Zone dochs op stiet. Op lettere ferzjes fan it album waard Twilight Zone as ekstra nûmer taheakke.
==Spyllist==
{| class="wikitable"
|-
! nû.
! titel
! skriuwers
! doer
|-
|1.
|The Ides of March ''(ynstrumintaal)''
|[[Steve Harris]]
|1:48
|-
|2.
|Wrathchild
|Harris
|2:54
|-
|3.
|Murders in the Rue Morgue
|Harris
|4:14
|-
|4.
|Another Life
|Harris
|3:22
|-
|5.
|Genghis Khan ''(ynstrumintaal)''
|Harris
|3:02
|-
|6.
|Innocent Exile
|Harris
|3:50
|-
|7.
|Killers
|[[Paul Di'Anno]] en Harris
|4:58
|-
|8.
|Prodigal Son
|Harris
|6:05
|-
|9.
|Purgatory
|Harris
|3:18
|-
|10.
|Drifter
|Harris
|4:47
|}
==Singles==
{| class="wikitable"
|-
! titel
! skriuwers
! doer
! utbrocht
|-
|Wrathchild
|[[Steve Harris]]
|2:54
|[[2 maart]] [[1981]]
|-
|Purgatory
|Harris
|3:18
|[[15 juny]] [[1981]]
|}
==Muzikanten==
* Paul Di'Anno - Sang
* [[Dave Murray]] - Gitaar
* Adrian Smith - Gitaar
* Steve Harris - Bas
* [[Clive Burr]] - Drums
[[Kategory:Album fan Iron Maiden]]
[[Kategory:Album út 1981]]
[[Kategory:Ingelsktalich album]]
[[Kategory:Metalalbum]]
9ffy1eijdgjkciq778kk1m3crr8yube
Tsjerke fan de Iverskaja-ikoan fan de Teotokos (Izjevsk)
0
160101
1086396
2022-08-05T19:41:08Z
RomkeHoekstra
10582
Side makke mei "{{Ynfoboks bouwurk | namme = Tsjerke fan de Iverskaja-ikoan fan de Theotokos <small>Церковь Иверской иконы Божией Матери</small> | ôfbylding = Храм Иверской иконы Божией Матери 02.jpg | ôfbyldingsbreedte = 280px | ôfbyldingstekst = | lân = [[Ofbyld:Flag of Russia.svg|20px]] [[Ruslân]] | bestjoerlike ienheid 1 = | namm..."
wikitext
text/x-wiki
{{Ynfoboks bouwurk
| namme = Tsjerke fan de Iverskaja-ikoan fan de Theotokos
<small>Церковь Иверской иконы Божией Матери</small>
| ôfbylding = Храм Иверской иконы Божией Матери 02.jpg
| ôfbyldingsbreedte = 280px
| ôfbyldingstekst =
| lân = [[Ofbyld:Flag of Russia.svg|20px]] [[Ruslân]]
| bestjoerlike ienheid 1 =
| namme bestjoerlike ienheid 1=
| bestjoerlike ienheid 2 = oblast
| namme bestjoerlike ienheid 2= [[Ofbyld:Flag of Udmurtia.svg|20px]] [[Oedmoersje]]
| bestjoerlike ienheid 3 =
| namme bestjoerlike ienheid 3= [[Izjevsk]]
| adres =
| koördinaten = {{Koördinaten yn tekst|56_50_41_N_53_17_38_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|56° 50' N 53° 17' E}}
| type bouwurk = [[Tsjerke]]
| keatling =
| boujier = 2009-2017
| sloopjier =
| arsjitekt = Pjotr Ivanovitsj Anisiforov
| boustyl =
| oerbrêget =
| tunnelet ûnder =
| wei of spoar =
| monumintale status =
| monumintnûmer =
| hichte = 50 meter
| lingte =
| oerflak =
| tal ferdjippings =
| kosten =
| webside = [http://hram-gor.cerkov.ru/ Side fan de tsjerke]
}}
De '''Tsjerke fan de Iverskaja-ikoan fan de Theotokos''' (Russysk: Церковь Иверской иконы Божией Матери) is in [[Russysk-Otterdokse Tsjerke|otterdokse]] tsjerke yn [[Izjevsk]] yn de [[Ruslân|Russyske Federaasje]].
== Skiednis ==
De bou fan de tsjerke is in inisjatyf fan Viktor Chorosjvtsev, in oandielhâlder fan de ASPEK-bedriuwegroep. Hy besocht yn 2008 it skiereilân [[Atos]] en waard troffen troch it [[Iviron-kleaster|Iveron-kleaster]] en de skiednis fan de Ibearyske ikoan. Werom yn Ruslân woed er in tsjerke bouwe ta eare fan de ikoan en tegearre mei syn heit gyng er sykjen nei in plak en in arsjitekt om dat plan út te fieren. Arsjitekt fan de tsjerke is Pjotr Ivanovitsj Anisiforov út Barnaûl, dy't betûft is yn de tsjerkebou en op folle mear plakken yn it lân tsjerken boude en ek de ûntwerper fan de [[Trije-ienheidstsjerke (Antarktika)|Trije-ienheidstsjerke]] op [[Antarktika]] is.<ref>[https://www.izh.kp.ru/daily/26639.5/3661605/ Komsomolskaja Pravda, 13 febrewaris 2017]</ref>
[[Ofbyld:Church of the Theotokos of Iviron (Izhevsk)-21.jpg|thumb|left|260px|''loftfoto'']]
Mei help fan frijwilligers en takomstige parochianen waard it terrein fan 1,5 hektare bouryp makke. De bou fan de tsjerke sette yn 2009 útein en njonken de tsjerke waard der bûten in pear lytsere bygebouwen ek in grut bygebou boud mei plak foar in bibleteek, in gasthûs foar pylgers, in refektoarium en in sneinsskoalle boud. In multykulturele mienskip fan Russen, Tadzjiken, Oezbeken, Libanezen en Serven wurke mei oan de bou.
De tsjerke waard fan wite bakstien boud. De tintedaken fan de tuorren binne belein mei glasuere Eastenrykske tegels, wylst de sipels mei Eastenryksk aluminium beklaaid binne. Oan de muorren binne mozaïeken oanbrocht; it grutste is in mozaïek fan 4 m² dat de Mem Gods útbyldet en boppe de haadtagong is oanbrocht. Sûnt 2013 waard der wurke oan it ynterieur yn byzantynske styl. De flier yn de tsjerke is by it alter fersierd mei it Iveron-kleaster op Atos. De 19 rozetten dêr omhinne symbolisearje de kleasters op it eilân.
Yn 'e [[Goede Wike]] fan 2014 hinne koe de benedentsjerke ynwijd wurde en de ynwijing fan de boppetsjerke fûn plak op 12 febrewari 2017.
De yn de styl fan de [[Moskou]]se [[Basiliuskatedraal]] boude tsjerke hat fjouwer koepels, tsien krusen en 13 klokken en koe boud wurde mei help fan donaasjes. De belangrykste donateur wie Viktor Chorosjavtsev.
{{Boarnen|boarnefernijing=
Dizze side is alhiel of foar in part in oersetting fan de Russysktalige Wikipedyside; sjoch foar de bewurkingsskiednis: [[:ru:Храм Иверской иконы Божией Матери (Ижевск)]]
{{reflist}}
----
{{Commonscat|Church of the Theotokos of Iviron (Izhevsk)|Tsjerke fan de Theotokos fan Iveron (Izjevsk)}}
}}
[[Kategory:Izjevsk]]
[[Kategory:Bouwurk yn Oedmoersje]]
[[Kategory:Tsjerkegebou yn Ruslân]]
[[Kategory:Bouwurk út 2017]]
[[Kategory:Eastersk-otterdoks tsjerkegebou]]
ph5edbdl7m77alunddld4kmx1racwz7
1086397
1086396
2022-08-05T19:42:03Z
RomkeHoekstra
10582
wikitext
text/x-wiki
{{Ynfoboks bouwurk
| namme = Tsjerke fan de Iverskaja-ikoan fan de Theotokos
<small>Церковь Иверской иконы Божией Матери</small>
| ôfbylding = Храм Иверской иконы Божией Матери 02.jpg
| ôfbyldingsbreedte = 280px
| ôfbyldingstekst =
| lân = [[Ofbyld:Flag of Russia.svg|20px]] [[Ruslân]]
| bestjoerlike ienheid 1 =
| namme bestjoerlike ienheid 1=
| bestjoerlike ienheid 2 = oblast
| namme bestjoerlike ienheid 2= [[Ofbyld:Flag of Udmurtia.svg|20px]] [[Oedmoersje]]
| bestjoerlike ienheid 3 =
| namme bestjoerlike ienheid 3= [[Izjevsk]]
| adres =
| koördinaten = {{Koördinaten yn tekst|56_50_41_N_53_17_38_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|56° 50' N 53° 17' E}}
| type bouwurk = [[Tsjerke]]
| keatling =
| boujier = 2009-2017
| sloopjier =
| arsjitekt = Pjotr Ivanovitsj Anisiforov
| boustyl =
| oerbrêget =
| tunnelet ûnder =
| wei of spoar =
| monumintale status =
| monumintnûmer =
| hichte = 50 meter
| lingte =
| oerflak =
| tal ferdjippings =
| kosten =
| webside = [http://hram-gor.cerkov.ru/ Side fan de tsjerke]
}}
De '''Tsjerke fan de Iverskaja-ikoan fan de Theotokos''' (Russysk: Церковь Иверской иконы Божией Матери) is in [[Russysk-Otterdokse Tsjerke|otterdokse]] tsjerke yn [[Izjevsk]] yn de [[Ruslân|Russyske Federaasje]].
== Skiednis ==
De bou fan de tsjerke is in inisjatyf fan Viktor Chorosjvtsev, in oandielhâlder fan de ASPEK-bedriuwegroep. Hy besocht yn 2008 it skiereilân [[Atos]] en waard troffen troch it [[Iviron-kleaster|Iveron-kleaster]] en de skiednis fan de Ibearyske ikoan. Werom yn Ruslân woed er in tsjerke bouwe ta eare fan de ikoan en tegearre mei syn heit gyng er sykjen nei in plak en in arsjitekt om dat plan út te fieren. Arsjitekt fan de tsjerke is Pjotr Ivanovitsj Anisiforov út Barnaûl, dy't betûft is yn de tsjerkebou en op folle mear plakken yn it lân tsjerken boude en ek de ûntwerper fan de [[Trije-ienheidstsjerke (Antarktika)|Trije-ienheidstsjerke]] op [[Antarktika]] is.<ref>[https://www.izh.kp.ru/daily/26639.5/3661605/ Komsomolskaja Pravda, 13 febrewaris 2017]</ref>
[[Ofbyld:Church of the Theotokos of Iviron (Izhevsk)-21.jpg|thumb|left|260px|''loftfoto'']]
Mei help fan frijwilligers en takomstige parochianen waard it terrein fan 1,5 hektare bouryp makke. De bou fan de tsjerke sette yn 2009 útein en njonken de tsjerke waard der bûten in pear lytsere bygebouwen ek in grut bygebou boud mei plak foar in bibleteek, in gasthûs foar pylgers, in refektoarium en in sneinsskoalle boud. In multykulturele mienskip fan Russen, Tadzjiken, Oezbeken, Libanezen en Serven wurke mei oan de bou.
De tsjerke waard fan wite bakstien boud. De tintedaken fan de tuorren binne belein mei glasuere Eastenrykske tegels, wylst de sipels mei Eastenryksk aluminium beklaaid binne. Oan de muorren binne mozaïeken oanbrocht; it grutste is in mozaïek fan 4 m² dat de Mem Gods útbyldet en boppe de haadtagong is oanbrocht. Sûnt 2013 waard der wurke oan it ynterieur yn byzantynske styl. De flier yn de tsjerke is by it alter fersierd mei it Iveron-kleaster op Atos. De 19 rozetten dêr omhinne symbolisearje de kleasters op it eilân.
Yn 'e [[Goede Wike]] fan 2014 hinne koe de benedentsjerke ynwijd wurde en de ynwijing fan de boppetsjerke fûn plak op 12 febrewari 2017.
De yn de styl fan de [[Moskou]]se [[Basiliuskatedraal]] boude tsjerke hat fjouwer koepels, tsien krusen en 13 klokken en koe boud wurde mei help fan donaasjes. De belangrykste donateur wie Viktor Chorosjavtsev.
{{Boarnen|boarnefernijing=
Dizze side is alhiel of foar in part in oersetting fan de Russysktalige Wikipedyside; sjoch foar de bewurkingsskiednis: [[:ru:Храм Иверской иконы Божией Матери (Ижевск)]]
{{reflist}}
----
{{Commonscat|Church of the Theotokos of Iviron (Izhevsk)|Tsjerke fan de Theotokos fan Iveron (Izjevsk)}}
}}
{{DEFAULTSORT:Iverskaja-ikoan fan de Teotokos (Izjevsk)}}
[[Kategory:Izjevsk]]
[[Kategory:Bouwurk yn Oedmoersje]]
[[Kategory:Tsjerkegebou yn Ruslân]]
[[Kategory:Bouwurk út 2017]]
[[Kategory:Eastersk-otterdoks tsjerkegebou]]
7sfnlkl4lkc67zs192ebl6ilkivwmqy
Kategory:Frysk blues-artyst
14
160102
1086410
2022-08-05T20:21:55Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Frysk blues-artyst]] omneamd ta [[Kategory:Frysk bluesartyst]]: red
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECT [[:Kategory:Frysk bluesartyst]]
2v0tyjmb6nsdiqngqtose8h6hy7f01d
Kategory:Nederlânsk blues-artyst
14
160103
1086414
2022-08-05T20:22:34Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Nederlânsk blues-artyst]] omneamd ta [[Kategory:Nederlânsk bluesartyst]]: red
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECT [[:Kategory:Nederlânsk bluesartyst]]
b8s18nj9dy7jj8b8mvcwr58qnzwz23t
Kategory:Kanadeesk blues-artyst
14
160104
1086419
2022-08-05T20:23:27Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Kanadeesk blues-artyst]] omneamd ta [[Kategory:Kanadeesk bluesartyst]]: red
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECT [[:Kategory:Kanadeesk bluesartyst]]
b74oul8b5fv1gqhaddt71j6mofn9yer
Kategory:Ingelsk blues-artyst
14
160105
1086426
2022-08-05T20:25:07Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Ingelsk blues-artyst]] omneamd ta [[Kategory:Ingelsk bluesartyst]]: red
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECT [[:Kategory:Ingelsk bluesartyst]]
q89uh21bsl2yl3vvvuorabarn6nrg8q
Kategory:Britsk blues-artyst
14
160106
1086429
2022-08-05T20:25:32Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Britsk blues-artyst]] omneamd ta [[Kategory:Britsk bluesartyst]]: red
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECT [[:Kategory:Britsk bluesartyst]]
enqgb3zc3340mjqywhr4nj66cra3jke
Kategory:Amerikaansk blues-artyst
14
160107
1086459
2022-08-05T20:32:41Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Amerikaansk blues-artyst]] omneamd ta [[Kategory:Amerikaansk bluesartyst]]: red
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECT [[:Kategory:Amerikaansk bluesartyst]]
phkeb4el51b8xfqqrav339vwtze4ycn
Kategory:Blues-artyst
14
160108
1086461
2022-08-05T20:33:02Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Blues-artyst]] omneamd ta [[Kategory:Bluesartyst]]: red
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECT [[:Kategory:Bluesartyst]]
4qspsnxm4wau2agm4pt3d0u8kwampui
Kategory:Sweedsk hiphop-artyst
14
160109
1086465
2022-08-05T20:45:36Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Sweedsk hiphop-artyst]] omneamd ta [[Kategory:Sweedsk hiphopartyst]]: red
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECT [[:Kategory:Sweedsk hiphopartyst]]
4oncea5bzo4q5db7ytb51qc7ao6lqzk
Kategory:Frysk hiphop-artyst
14
160110
1086473
2022-08-05T20:47:24Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Frysk hiphop-artyst]] omneamd ta [[Kategory:Frysk hiphopartyst]]: red
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECT [[:Kategory:Frysk hiphopartyst]]
517jo37l0jxv0wx73oj66b7w3n2g9ic
Kategory:Nederlânsk hiphop-artyst
14
160111
1086484
2022-08-05T20:48:54Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Nederlânsk hiphop-artyst]] omneamd ta [[Kategory:Nederlânsk hiphopartyst]]: red
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECT [[:Kategory:Nederlânsk hiphopartyst]]
q1x5bcsgkvgfkeyo8x88l174cldhwc3
Kategory:Kanadeesk hiphop-artyst
14
160112
1086492
2022-08-05T20:50:08Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Kanadeesk hiphop-artyst]] omneamd ta [[Kategory:Kanadeesk hiphopartyst]]: red
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECT [[:Kategory:Kanadeesk hiphopartyst]]
pigiz77xcqk04ydu5t51ub1g431tlto
Kategory:Dútsk hiphop-artyst
14
160113
1086496
2022-08-05T20:50:50Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Dútsk hiphop-artyst]] omneamd ta [[Kategory:Dútsk hiphopartyst]]: red
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECT [[:Kategory:Dútsk hiphopartyst]]
hqopukvuos4bmez6g0ho7fk3v2nrom4
Kategory:Barbadysk hiphop-artyst
14
160114
1086500
2022-08-05T20:51:36Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Barbadysk hiphop-artyst]] omneamd ta [[Kategory:Barbadysk hiphopartyst]]: red
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECT [[:Kategory:Barbadysk hiphopartyst]]
143zkkxf3jt52hwh7aq0hxmxdy9d2pc
Kategory:Amerikaansk hiphop-artyst
14
160115
1086543
2022-08-05T21:02:01Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Amerikaansk hiphop-artyst]] omneamd ta [[Kategory:Amerikaansk hiphopartyst]]: red
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECT [[:Kategory:Amerikaansk hiphopartyst]]
6fz6bgrw5bditqhndk2dr1dqj9gia0y
Kategory:Hiphop-artyst
14
160116
1086545
2022-08-05T21:02:20Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Hiphop-artyst]] omneamd ta [[Kategory:Hiphopartyst]]: red
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECT [[:Kategory:Hiphopartyst]]
lr1agieznq4gtnnmkh6qu4qdvuflg2l
Ofbyld:J R R Tolkien yn 1916.jpg
6
160117
1086546
2022-08-05T21:09:40Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
In foto fan 'e Ingelske skriuwer J.R.R. Tolkien út 1916.
wikitext
text/x-wiki
== Gearfetting ==
In foto fan 'e Ingelske skriuwer J.R.R. Tolkien út 1916.
== Lisinsje ==
{{Auteursrjocht standert}}
nnk5rr9pdd5a3wu23ckkciilu3ltipg
1086547
1086546
2022-08-05T21:10:49Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Lisinsje */ red
wikitext
text/x-wiki
== Gearfetting ==
In foto fan 'e Ingelske skriuwer J.R.R. Tolkien út 1916.
== Lisinsje ==
Frij fan rjochten om't de auteursrjochten ferrûn binne.
pgtcovv0mq6qudvhhmimsni86uda0r4
Kategory:Waalsk jazz-artyst
14
160118
1086561
2022-08-05T21:19:32Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Waalsk jazz-artyst]] omneamd ta [[Kategory:Waalsk jazzartyst]]: red
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECT [[:Kategory:Waalsk jazzartyst]]
pmm3liun1guytxuzasyhejichcnmjq8
Kategory:Poalsk jazz-artyst
14
160119
1086564
2022-08-05T21:20:01Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Poalsk jazz-artyst]] omneamd ta [[Kategory:Poalsk jazzartyst]]: red
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECT [[:Kategory:Poalsk jazzartyst]]
agtuvi53ulpx5o5jmmti5ewsegstb8h
Kategory:Belgysk jazz-artyst
14
160120
1086567
2022-08-05T21:20:27Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Belgysk jazz-artyst]] omneamd ta [[Kategory:Belgysk jazzartyst]]: red
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECT [[:Kategory:Belgysk jazzartyst]]
eee7u8ghyb8p1wwdj0m0ds9g00kt6o1
Kategory:Frysk jazz-artyst
14
160121
1086575
2022-08-05T21:22:04Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Frysk jazz-artyst]] omneamd ta [[Kategory:Frysk jazzartyst]]: red
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECT [[:Kategory:Frysk jazzartyst]]
4bcky5p20a4vypiqmai73adyk4v0d47
Kategory:Nederlânsk jazz-artyst
14
160122
1086583
2022-08-05T21:24:32Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Nederlânsk jazz-artyst]] omneamd ta [[Kategory:Nederlânsk jazzartyst]]: red
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECT [[:Kategory:Nederlânsk jazzartyst]]
a7dfymloyh0t6qc4vql8apm8q219bj3
Kategory:Ingelsk jazz-artyst
14
160123
1086589
2022-08-05T21:26:36Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Ingelsk jazz-artyst]] omneamd ta [[Kategory:Ingelsk jazzartyst]]: red
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECT [[:Kategory:Ingelsk jazzartyst]]
5orsl31g387ja1qisep1uss0r82eyca
Kategory:Britsk jazz-artyst
14
160124
1086592
2022-08-05T21:26:58Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Britsk jazz-artyst]] omneamd ta [[Kategory:Britsk jazzartyst]]: red
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECT [[:Kategory:Britsk jazzartyst]]
4hao3zd19jcyg0p3e6mx6qi6qifrbzt
Kategory:Dútsk jazz-artyst
14
160125
1086596
2022-08-05T21:27:39Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Dútsk jazz-artyst]] omneamd ta [[Kategory:Dútsk jazzartyst]]: red
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECT [[:Kategory:Dútsk jazzartyst]]
418vp0qej16c0xxb6bewtizoys4yd1a
Kategory:Amerikaansk jazz-artyst
14
160126
1086612
2022-08-05T21:30:54Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Amerikaansk jazz-artyst]] omneamd ta [[Kategory:Amerikaansk jazzartyst]]: red
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECT [[:Kategory:Amerikaansk jazzartyst]]
cbsv0dbkuzj8nh6l1to4hrbsxlk6dtv
Kategory:Jazz-artyst
14
160127
1086614
2022-08-05T21:31:09Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Jazz-artyst]] omneamd ta [[Kategory:Jazzartyst]]: red
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECT [[:Kategory:Jazzartyst]]
rn38w5hximvwdwgcib3u40j9efbo07f
Kategory:Nederlânsk metal-artyst
14
160128
1086621
2022-08-05T21:36:17Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Nederlânsk metal-artyst]] omneamd ta [[Kategory:Nederlânsk metalartyst]]: red
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECT [[:Kategory:Nederlânsk metalartyst]]
0b7jefuhfyxzytwiuv3xgut3s2bf1dj
Kategory:Kanadeesk metal-artyst
14
160129
1086626
2022-08-05T21:37:39Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Kanadeesk metal-artyst]] omneamd ta [[Kategory:Kanadeesk metalartyst]]: red
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECT [[:Kategory:Kanadeesk metalartyst]]
i4ripodykygq1htdo38hipdezpp0mjh
Kategory:Finsk metal-artyst
14
160130
1086630
2022-08-05T21:39:02Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Finsk metal-artyst]] omneamd ta [[Kategory:Finsk metalartyst]]: red
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECT [[:Kategory:Finsk metalartyst]]
kabtg7vmp0x0tkjkvkegius9j4ucpxi
Kategory:Dútsk metal-artyst
14
160131
1086634
2022-08-05T21:39:46Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Dútsk metal-artyst]] omneamd ta [[Kategory:Dútsk metalartyst]]: red
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECT [[:Kategory:Dútsk metalartyst]]
qlk2ff56lg50cs0nkmjy8dog0328jhi
Kategory:Deensk metal-artyst
14
160132
1086639
2022-08-05T21:40:41Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Deensk metal-artyst]] omneamd ta [[Kategory:Deensk metalartyst]]: red
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECT [[:Kategory:Deensk metalartyst]]
p0h0cvrjnmjkldtpmy238w7qb4r759k
Kategory:Ingelsk metal-artyst
14
160133
1086646
2022-08-05T21:43:44Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Ingelsk metal-artyst]] omneamd ta [[Kategory:Ingelsk metalartyst]]: red
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECT [[:Kategory:Ingelsk metalartyst]]
7pr5e0uxk02k02mo94bqwkyrr5xqtia
Kategory:Britsk metal-artyst
14
160134
1086649
2022-08-05T21:44:05Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Britsk metal-artyst]] omneamd ta [[Kategory:Britsk metalartyst]]: red
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECT [[:Kategory:Britsk metalartyst]]
8kundmzwtzcaswzuefykl6m40cqkg5o
Kategory:Amerikaansk metal-artyst
14
160135
1086663
2022-08-05T21:47:43Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Amerikaansk metal-artyst]] omneamd ta [[Kategory:Amerikaansk metalartyst]]: red
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECT [[:Kategory:Amerikaansk metalartyst]]
nq88xzlfyxjqyrxh97iono6cx0c73wt
Kategory:Metal-artyst
14
160136
1086665
2022-08-05T21:47:57Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Metal-artyst]] omneamd ta [[Kategory:Metalartyst]]: red
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECT [[:Kategory:Metalartyst]]
74cj63shf2sykfv3usmnjg38sgaqre5
Kategory:Frysk soul-artyst
14
160137
1086669
2022-08-05T21:49:34Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Frysk soul-artyst]] omneamd ta [[Kategory:Frysk soulartyst]]: red
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECT [[:Kategory:Frysk soulartyst]]
ht1tsamjbi741uzeowb2pqug3vcljg7
Kategory:Nederlânsk soul-artyst
14
160138
1086674
2022-08-05T21:50:23Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Nederlânsk soul-artyst]] omneamd ta [[Kategory:Nederlânsk soulartyst]]: red
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECT [[:Kategory:Nederlânsk soulartyst]]
75hp6oevvpauj1dhdxquh6o6ltozw3r
Kategory:Ingelsk soul-artyst
14
160139
1086683
2022-08-05T21:52:41Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Ingelsk soul-artyst]] omneamd ta [[Kategory:Ingelsk soulartyst]]: red
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECT [[:Kategory:Ingelsk soulartyst]]
a5wpmspj77ethv0hgm7jv5by5e4irxa
Kategory:Britsk soul-artyst
14
160140
1086687
2022-08-05T21:53:28Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Britsk soul-artyst]] omneamd ta [[Kategory:Britsk soulartyst]]: red
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECT [[:Kategory:Britsk soulartyst]]
63jttaeauqtzm93uztfg1tma0gmuuzc
Kategory:Yndonezysk soul-artyst
14
160141
1086691
2022-08-05T21:54:11Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Yndonezysk soul-artyst]] omneamd ta [[Kategory:Yndonezysk soulartyst]]: red
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECT [[:Kategory:Yndonezysk soulartyst]]
k2rji93y50hg4u6zab7opp4o25fkert
Kategory:Amerikaansk soul-artyst
14
160142
1086708
2022-08-05T21:59:02Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Amerikaansk soul-artyst]] omneamd ta [[Kategory:Amerikaansk soulartyst]]: red
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECT [[:Kategory:Amerikaansk soulartyst]]
63ywm52ydwu4nlkyuf2uqc44ktgw22d
Kategory:Soul-artyst
14
160143
1086710
2022-08-05T21:59:18Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Soul-artyst]] omneamd ta [[Kategory:Soulartyst]]: red
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECT [[:Kategory:Soulartyst]]
9eaaxbq9ff3h6hixyoet5ituzzvvmnm
Kategory:Soul-muzyk
14
160144
1086717
2022-08-05T22:01:40Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Soul-muzyk]] omneamd ta [[Kategory:Soulmuzyk]]: red
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECT [[:Kategory:Soulmuzyk]]
9zksopsnvur3orwuecqdlj9lhs95v83
Kategory:Soulmuzyk
14
160145
1086719
2022-08-05T22:01:55Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Soulmuzyk]] omneamd ta [[Kategory:Soul]]: noch better
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECT [[:Kategory:Soul]]
95z4gvj7e1fz3yf4j20wmr0nv1m5hev
Kategory:Ingelske reggaeband
14
160146
1086720
2022-08-05T22:03:48Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
nij
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Ingelske band nei muzyksjenre|Reggae]]
[[Kategory:Ingelsk reggae-artyst|reggae-artyst]]
[[Kategory:Britske reggaeband| ]]
[[Kategory:Reggaeband]]
ilo9s0o10z9k7afe96jpbj7au0ntpog
Kategory:Britske reggaeband
14
160147
1086721
2022-08-05T22:04:28Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
nij
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Britske band nei muzyksjenre|Reggae]]
[[Kategory:Britsk reggae-artyst|reggae-artyst]]
[[Kategory:Reggaeband]]
7w96o0jvua148tjoo99ofwmmqposix9
Kategory:Ingelske soulband
14
160148
1086722
2022-08-05T22:06:03Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
nij
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Ingelske band nei muzyksjenre|Soul]]
[[Kategory:Ingelsk soulartyst|Soulartyst]]
[[Kategory:Britske soulband| ]]
[[Kategory:Soulband]]
5bevyp62xlqcodxzp4ncos534mht0uk
Kategory:Britske soulband
14
160149
1086723
2022-08-05T22:06:22Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
nij
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Britske band nei muzyksjenre|Soul]]
[[Kategory:Britsk soulartyst|Soulartyst]]
[[Kategory:Soulband]]
oiygrme74qscp1v4num70ziui81vmbw
Kategory:Blues-muzykpriis
14
160150
1086729
2022-08-05T22:10:15Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Blues-muzykpriis]] omneamd ta [[Kategory:Bluespriis]]: red
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECT [[:Kategory:Bluespriis]]
aaajgdpl2ft0aczoehcgs9rlo4nf07r
Kategory:Countrymuzykpriis
14
160151
1086745
2022-08-05T22:16:03Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Countrymuzykpriis]] omneamd ta [[Kategory:Countrypriis]]: red
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECT [[:Kategory:Countrypriis]]
cq1s7yuhic3j451w7uy56gfunp84lqn
Kategory:Dance-muzykpriis
14
160152
1086753
2022-08-05T22:19:06Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Dance-muzykpriis]] omneamd ta [[Kategory:Dancepriis]]: red
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECT [[:Kategory:Dancepriis]]
dxb54rrm37o109s5guh97ssyzfoyzpo
Kategory:Fryske dance-band
14
160153
1086757
2022-08-05T22:20:05Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Fryske dance-band]] omneamd ta [[Kategory:Fryske danceband]]: red
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECT [[:Kategory:Fryske danceband]]
lu3zh4452s3dyti6p22u81myozxmvuy
Kategory:Nederlânske dance-band
14
160154
1086762
2022-08-05T22:21:09Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Nederlânske dance-band]] omneamd ta [[Kategory:Nederlânske danceband]]: red
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECT [[:Kategory:Nederlânske danceband]]
c4qjoranopro9svmt8dwuat8ekycn70
Kategory:Dance-band
14
160155
1086766
2022-08-05T22:22:13Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Dance-band]] omneamd ta [[Kategory:Danceband]]: red
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECT [[:Kategory:Danceband]]
0gofr5x8sm5l7xm8u9d39qhy9q4lcvw
Kategory:Dance-liet
14
160156
1086773
2022-08-05T22:23:57Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Dance-liet]] omneamd ta [[Kategory:Danceliet]]: red
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECT [[:Kategory:Danceliet]]
h7tfi3ze4od0l5o688usj9jip388rws
Kategory:Dance-muzyk
14
160157
1086779
2022-08-05T22:25:30Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Dance-muzyk]] omneamd ta [[Kategory:Dance (muzyksjenre)]]: red
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECT [[:Kategory:Dance (muzyksjenre)]]
8wasideolwko6i4x88x25uj1eoy8ev0
Kategory:Gospelmuzykpriis
14
160158
1086790
2022-08-05T22:29:15Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Gospelmuzykpriis]] omneamd ta [[Kategory:Gospelpriis]]: red
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECT [[:Kategory:Gospelpriis]]
0kpxgzjglp8z6cvflv3nocupean42sr
Kategory:Hardrockmuzykpriis
14
160159
1086793
2022-08-05T22:30:13Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Hardrockmuzykpriis]] omneamd ta [[Kategory:Hardrockpriis]]: red
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECT [[:Kategory:Hardrockpriis]]
bdc25g3fqgcivrkvsr7rgkp2h11r9pw
Kategory:Hiphop-muzykpriis
14
160160
1086796
2022-08-05T22:30:51Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Hiphop-muzykpriis]] omneamd ta [[Kategory:Hiphoppriis]]: red
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECT [[:Kategory:Hiphoppriis]]
lvcs0i508a7awmpojelfz0ecig96cs5
Kategory:Jazz-muzykpriis
14
160161
1086798
2022-08-05T22:31:14Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Jazz-muzykpriis]] omneamd ta [[Kategory:Jazzpriis]]: red
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECT [[:Kategory:Jazzpriis]]
ji16hdru8c71pg9xf8960aihxzp7oda
Kategory:Latin-muzykpriis
14
160162
1086803
2022-08-05T22:32:12Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Latin-muzykpriis]] omneamd ta [[Kategory:Latinpriis]]: red
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECT [[:Kategory:Latinpriis]]
kbe7ybxvapgx01d8hq3zoocy20whbcl
Kategory:Latin-muzyk
14
160163
1086806
2022-08-05T22:32:57Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Latin-muzyk]] omneamd ta [[Kategory:Latin (muzyksjenre)]]: red
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECT [[:Kategory:Latin (muzyksjenre)]]
r4ppzuj2teq5hu9f5xyeoj131e7l4oh
Kategory:R&B-muzykpriis
14
160164
1086808
2022-08-05T22:33:16Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:R&B-muzykpriis]] omneamd ta [[Kategory:R&B-priis]]: red
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECT [[:Kategory:R&B-priis]]
el1jhqnwt4s3ccvv97zhefbtc2fk5ac
Kategory:R&B-muzyk
14
160165
1086814
2022-08-05T22:34:55Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:R&B-muzyk]] omneamd ta [[Kategory:R&B]]: red
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECT [[:Kategory:R&B]]
slekgce461s3bipwnladpti6lmz8wx2
Kategory:Reggae-muzykpriis
14
160166
1086816
2022-08-05T22:35:15Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Reggae-muzykpriis]] omneamd ta [[Kategory:Reggaepriis]]: red
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECT [[:Kategory:Reggaepriis]]
nrho7yu8aidypl6d87c4hl415g1vckz
Kategory:Rockmuzykpriis
14
160167
1086818
2022-08-05T22:35:36Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Rockmuzykpriis]] omneamd ta [[Kategory:Rockpriis]]: red
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECT [[:Kategory:Rockpriis]]
63apnsal37s2eju2pdw536zi54qllb0
Kategory:Soul-muzykpriis
14
160168
1086820
2022-08-05T22:35:56Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Soul-muzykpriis]] omneamd ta [[Kategory:Soulpriis]]: red
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECT [[:Kategory:Soulpriis]]
0ektyhdpk1723qmskv4d3g7uy7pweva
Kategory:Werjefte fan Bill Clinton yn keunst of kultuer
14
160169
1086822
2022-08-05T22:37:45Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
nij
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Werjefte fan in bekend persoan yn keunst en kultuer|Clinton, Bill]]
[[Kategory:Bill Clinton]]
t6wyzrf4f9e368khrpjva6go7e8ogf3
Kategory:Bill Clinton
14
160170
1086824
2022-08-05T22:39:10Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
nij
wikitext
text/x-wiki
{{DEFAULTSORT:Clinton, Bill}}
[[Kategory:Amerikaansk abbekaat]]
[[Kategory:Amerikaansk steatspolitikus]]
[[Kategory:Amerikaansk steatsminister]]
[[Kategory:Gûverneur fan Arkansas]]
[[Kategory:Amerikaansk heechlearaar]]
[[Kategory:Amerikaansk federaal politikus]]
[[Kategory:Amerikaansk presidintskandidaat yn de foarferkiezings fan de Demokratyske Partij]]
[[Kategory:Amerikaansk presidintskandidaat (nominearre troch de Demokratyske Partij)]]
[[Kategory:Presidint fan de Feriene Steaten]]
[[Kategory:Lewinsky-skandaal]]
[[Kategory:Amerikaansk diplomaat]]
[[Kategory:Amerikaansk autobiograaf]]
[[Kategory:Amerikaansk polityk skriuwer]]
[[Kategory:Oarehelte fan in Amerikaansk senator]]
[[Kategory:Oarehelte fan in Amerikaansk minister]]
[[Kategory:Amerikaansk misdieslachtoffer]]
[[Kategory:Persoan dy't in moardoanslach oerlibbe hat]]
[[Kategory:Grammy-winner]]
[[Kategory:Amerikaansk saksofonist]]
[[Kategory:Winner fan de Presidinsjele Frijheidsmedalje]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1946]]
hbfq5cmxrvaiypud90ukw6gi29yfr43
The Number of the Beast (album)
0
160171
1086920
2022-08-06T11:22:07Z
FreyaSport
40716
The Number of the Beast
wikitext
text/x-wiki
{{Album
| ôfbylding = Iron Maiden Logo.png
| ôfbyldingstekst =
| ôfbyldingsbreedte =
| namme = The Number of the Beast
| artyst = [[Iron Maiden]]
| taal = [[Ingelsk]]
| sjenre = [[Metal]]
| útbrocht = [[22 maart]] [[1982]]
| opnommen = Battery studios<br>jannewaris–febrewaris [[1982]]
| doer = 39:11
| label = EMI
| produsint = [[Martin Birch]]
| ferkocht =
| albumlisten = {{Flagge NL}} Album Top 100 - 6
| prizen =
| sertifisearre = {{AUSf}} Platina,<br>{{AUTf}} Goud,<br>{{CANf}} 3x Platina,<br>{{FRAf}} Goud,<br>{{GERf}} Goud,<br>{{ITAf}} Goud,<br>{{NEDf}} Goud,<br>{{ESPf}} Goud<br>{{SUIf}} Goud,<br>{{GBRf}} Platina,<br>{{USAf}} Platina
}}
'''The Number of the Beast''' is it tredde studio-album fan [[Iron Maiden]]. It album waard opnommen yn jannewars en febrewaris [[1982]] yn de Battery studios yn [[Londen]] en waard in moanne letter op [[22 maart]] 1982 útbrocht. It is it lêste album mei drummer [[Clive Burr]] dy't de drumstokjes oerdrage moast, om't Clive Burr fysike problemen ûnderfûn, dy't nei letter bliken die it gefolch wiene fan [[multiple sclerose]]. Ek is The Number of The Beast it earste album mei sjonger [[Bruce Dickinson]], de eardere sjonger fan [[Samson (band)|Samson]]. It album befettet de hits
[[Run to the Hills]], [[The Number of the Beast (liet)|The Number of the Beast]] en [[Hallowed Be Thy Name (liet)|Hallowed Be Thy Name]].
==Spyllist==
{| class="wikitable"
|-
! nû.
! titel
! skriuwers
! doer
|-
|1.
|Invaders
|[[Steve Harris]]
|3:20
|-
|2.
|Children of the Damned
|Harris
|4:34
|-
|3.
|The Prisoner
|[[Adrian Smith]] en Harris
|5:34
|-
|4.
|22 Acacia Avenue
|Harris en Smith
|6:34
|-
|5.
|[[The Number of the Beast (liet)|The Number of the Beast]]
|Harris
|4:25
|-
|6.
|[[Run to the Hills]]
|Harris
|3:50
|-
|7.
|Gangland
|Smith en [[Clive Burr]]
|3:46
|-
|8.
|[[Hallowed Be Thy Name (liet)|Hallowed Be Thy Name]]
|Harris
|7:08
|}
==Singles==
{| class="wikitable"
|-
! titel
! skriuwers
! doer
! utbrocht
|-
|[[Run to the Hills]]
|[[Steve Harris]]
|3:50
|[[12 febrewaris]] [[1982]]
|-
|[[The Number of the Beast (liet)|The Number of the Beast]]
|Harris
|4:25
|[[26 april]] [[1982]]
|}
==Muzikanten==
* Bruce Dickinson - Sang
* [[Dave Murray]] - Gitaar
* Adrian Smith - Gitaar
* Steve Harris - Bas
* Clive Burr - Drums
{{DEFAULTSORT:Number of the Beast, The}}
[[Kategory:Album fan Iron Maiden]]
[[Kategory:Album út 1982]]
[[Kategory:Ingelsktalich album]]
[[Kategory:Metalalbum]]
511g0wh69smoa9eebismlrp62s3c7ih
Piece of Mind (album fan Iron Maiden)
0
160172
1086925
2022-08-06T11:57:06Z
FreyaSport
40716
Piece of Mind
wikitext
text/x-wiki
{{Album
| ôfbylding = Iron Maiden Logo.png
| ôfbyldingstekst =
| ôfbyldingsbreedte =
| namme = Piece of Mind
| artyst = [[Iron Maiden]]
| taal = [[Ingelsk]]
| sjenre = [[Metal]]
| útbrocht = [[16 maaie]] [[1983]]
| opnommen = Compass Point studios<br>jannewaris–maart [[1982]]
| doer = 45:28
| label = EMI
| produsint = [[Martin Birch]]
| ferkocht =
| albumlisten = {{Flagge NL}} Album Top 100 - 9
| prizen =
| sertifisearre = {{CANf}} 2x Platina,<br>{{FINf}} Goud,<br>{{GERf}} Goud,<br>{{GBRf}} Platina,<br>{{USAf}} Platina
}}
'''Piece of Mind''' is it fjirde studio-album fan [[Iron Maiden]]. It album waard opnommen tusken jannewaris en maart [[1983]] yn de Compass Point studios yn [[Nassau (Bahama's)|Nassau]] en waard twa moanne letter op [[16 maaie]] 1983 útbrocht. It is it earste album mei drummer [[Nicko McBrain]] dy't de drumstokjes oernaam fan [[Clive Burr]]. It album befettet de hit [[The Trooper]].
==Spyllist==
{| class="wikitable"
|-
! nû.
! titel
! skriuwers
! doer
|-
|1.
|Where Eagles Dare
|[[Steve Harris]]
|6:08
|-
|2.
|Revelations
|[[Bruce Dickinson]]
|6:51
|-
|3.
|Flight of Icarus
|[[Adrian Smith]] en Dickinson
|3:49
|-
|4.
|Die with Your Boots On
|Smith, Dickinson en Harris
|5:22
|-
|5.
|[[The Trooper]]
|Harris
|4:10
|-
|6.
|Still Life
|[[Dave Murray]] en Harris
|4:37
|-
|7.
|Quest for Fire
|Harris
|3:40
|-
|8.
|Sun and Steel
|Dickinson en Smith
|3:25
|-
|9.
|To Tame a Land
|Harris
|7:26
|}
==Singles==
{| class="wikitable"
|-
! titel
! skriuwers
! doer
! utbrocht
|-
|Flight of Icarus
|[[Adrian Smith]] en [[Bruce Dickinson]]
|3:49
|[[11 april]] [[1983]]
|-
|[[The Trooper]]
|Harris
|4:10
|[[20 juny]] [[1983]]
|}
==Muzikanten==
* Bruce Dickinson - Sang
* Dave Murray - Gitaar
* Adrian Smith - Gitaar
* Steve Harris - Bas
* [[Nicko McBrain]] - Drums
[[Kategory:Album fan Iron Maiden]]
[[Kategory:Album út 1983]]
[[Kategory:Ingelsktalich album]]
[[Kategory:Metalalbum]]
2aysgvsft3f2u8xtfns9f11hylb0tdk