14 jannewaris

<mediawiki xmlns="http://www.mediawiki.org/xml/export-0.10/" xmlns:xsi="http://www.w3.org/2001/XMLSchema-instance" xsi:schemaLocation="http://www.mediawiki.org/xml/export-0.10/ http://www.mediawiki.org/xml/export-0.10.xsd" version="0.10" xml:lang="fy">
  <siteinfo>
    <sitename>Wikipedy</sitename>
    <dbname>fywiki</dbname>
    <base>https://fy.wikipedia.org/wiki/Haadside</base>
    <generator>MediaWiki 1.39.0-wmf.23</generator>
    <case>first-letter</case>
    <namespaces>
      <namespace key="-2" case="first-letter">Media</namespace>
      <namespace key="-1" case="first-letter">Wiki</namespace>
      <namespace key="0" case="first-letter" />
      <namespace key="1" case="first-letter">Oerlis</namespace>
      <namespace key="2" case="first-letter">Meidogger</namespace>
      <namespace key="3" case="first-letter">Meidogger oerlis</namespace>
      <namespace key="4" case="first-letter">Wikipedy</namespace>
      <namespace key="5" case="first-letter">Wikipedy oerlis</namespace>
      <namespace key="6" case="first-letter">Ofbyld</namespace>
      <namespace key="7" case="first-letter">Ofbyld oerlis</namespace>
      <namespace key="8" case="first-letter">MediaWiki</namespace>
      <namespace key="9" case="first-letter">MediaWiki oerlis</namespace>
      <namespace key="10" case="first-letter">Berjocht</namespace>
      <namespace key="11" case="first-letter">Berjocht oerlis</namespace>
      <namespace key="12" case="first-letter">Hulp</namespace>
      <namespace key="13" case="first-letter">Hulp oerlis</namespace>
      <namespace key="14" case="first-letter">Kategory</namespace>
      <namespace key="15" case="first-letter">Kategory oerlis</namespace>
      <namespace key="710" case="first-letter">TimedText</namespace>
      <namespace key="711" case="first-letter">TimedText talk</namespace>
      <namespace key="828" case="first-letter">Module</namespace>
      <namespace key="829" case="first-letter">Module talk</namespace>
      <namespace key="2300" case="first-letter">Gadget</namespace>
      <namespace key="2301" case="first-letter">Gadget talk</namespace>
      <namespace key="2302" case="case-sensitive">Gadget definition</namespace>
      <namespace key="2303" case="case-sensitive">Gadget definition talk</namespace>
    </namespaces>
  </siteinfo>
  <page>
    <title>14 jannewaris</title>
    <ns>0</ns>
    <id>506</id>
    <revision>
      <id>1087017</id>
      <parentid>1084582</parentid>
      <timestamp>2022-08-07T08:41:26Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Ferstoarn */ +1</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3016" xml:space="preserve">{{DeisideBoppe}}

{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[1539]] - [[Spanje]] aneksearret [[Kuba]].
* [[1690]] - De [[klarinet]] wurdt útfûn, yn it [[Dútslân|Dútske]] [[Neurenberg]]. 
* [[1814]] - By de [[Frede van Kiel]] ferliest [[Denemark]] [[Noarwegen]] oan [[Sweden]] en [[Helgolân]] oan [[Grut-Brittanje]]
* [[1903]] - Yn [[Amsterdam]] brekt in spoarweistaking út.
* [[1907]] - By in ierdskodding yn [[Kingston (Jamaika)|Kingston]], [[Jamaika]], komme mear as tûzen minsken om it libben.
* [[1914]] - [[Henry Ford]] fynt de rinnende bân út.
* [[2000]] - In tribunaal fan de [[Feriene Naasjes]] leit fiif [[Bosnje|Bosnysk]] [[Kroaasje|Kroaten]] straffen op oant de 25 jier foar it fermoardzjen fan 100 [[Islam|moslims]] yn Bosnje yn 1993.

== Berne ==
* [[1705]] - [[Jean-Baptiste Bouvet de Lozier]], Frânsk seefarder († [[1786]])
* [[1798]] - [[Isaäc da Costa]], Nederlânsk dichter en skiedkundige († [[1860]])
* 1798 - [[Johan Rudolph Thorbecke]], Nederlânsk politikus († [[1872]])
* [[1817]] - [[Harmen Sytstra]], Frysk skriuwer († [[1862]])
* [[1843]] - [[James Madison DeWolf]], Amerikaansk legerdokter († [[1876]])
* [[1851]] - [[Théophile de Bock]], Nederlânsk keunstskilder († [[1904]])
* [[1889]] - [[Mar. Naberman]], Frysk musikus en muzykpedagooch († [[1968]])
* [[1896]] - [[John Dos Passos]], Amerikaansk dichter († [[1970]])
* [[1913]] - [[Siep van den Berg]], Frysk keunstskilder en byldhouwer († [[1998]])
* [[1917]] - [[Ap Sok]], Nederlânsk grafikus en yllustrator († [[2004]])
* [[1929]] - [[Jaap Wolthuizen]], Frysk krúswurdpuzelmakker († [[2017]])
* [[1937]] - [[Bernlef (skriuwer)|Bernlef]], Nederlânsk skriuwer en dichter († [[2012]])
* [[1941]] – [[Faye Dunaway]], Amerikansk aktrise
* [[1966]] - [[Astrid Kersseboom]], Nederlânsk nijslêzeresse
* 1966 - [[Paul Elstak]], Nederlânsk DJ
* [[1968]] - [[Johnni Black]], Amerikaansk pornoaktrise
* [[1970]] - [[Victoria Givens]], Amerikaansk pornoaktrise
* [[1975]] - [[Taylor Hayes]], Amerikaansk pornoaktrise

== Ferstoarn ==
* [[1742]] - [[Edmond Halley]], Ingelsk astronoom (* [[1656]])
* [[1898]] - [[Lewis Carroll]], Ingelsk berneboekeskriuwer en wiskundige (* [[1832]])
* [[1929]] - [[Cornelis Lely]], Nederlânsk yngenieur, wetterboukundige en politikus (* [[1854]])
* [[1935]] - [[Doeke Meintema]], Frysk arsjitekt (* [[1877]])
* [[1957]] - [[Humphrey Bogart]], Amerikaansk akteur (* [[1899]])
* [[1972]] - kening [[Freark IX fan Denemark]] (* [[1899]])
* [[1978]] - [[Kurt Gödel]], Eastenryksk-Amerikaansk wiskundige (* [[1906]])
* [[1997]] - [[Mari van Buijtenen]], Nederlânsk argivaris (* [[1911]])
* [[2010]] - [[Henk Neuman]], Frysk sjoernalist en bestjoerder (* [[1926]])
* [[2016]] - [[Alan Rickman]], Ingelsk akteur (* [[1946]])
* [[2021]] - [[Jan de Vries (koereur)|Jan de Vries]], Frysk motorkoereur (* [[1944]])

{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat|{{Kalinder/KalStrKonv}}}}
}}

[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:Jannewaris|14]]</text>
      <sha1>5t9yb36pl06wtc250k5c1j9unl864m5</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>17 jannewaris</title>
    <ns>0</ns>
    <id>509</id>
    <revision>
      <id>1087020</id>
      <parentid>1084883</parentid>
      <timestamp>2022-08-07T08:43:59Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Ferstoarn */ +1</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4038" xml:space="preserve">{{DeisideBoppe}}

{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[1586]] - Yn it ramt fan 'e [[Tachtichjierrige Oarloch]] fynt de [[Slach by Boksum]] plak, wêryn't in [[Fryslân|Frysk]] [[leger (lânmacht)|leger]] ûnder befel fan 'e [[Denemark|Deenske]] [[ofsier]] [[Stein Maltisten]] by [[Boksum]] ferslein wurdt troch de [[Spanje]]rts.
* [[1893]] - [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] kolonisten dogge yn it [[Keninkryk Hawaï]] in [[steatsgreep tsjin de Hawaïaanske monargy]], wêrby't keninginne [[Lili‘uokalani]] ôfset wurdt.
* [[1912]] - De [[ûntdekkingsreizger]] [[Robert Scott]] komt oan op 'e [[Súdpoal]].
* [[1982]] - 'Kâlde Snein' yn 'e [[Feriene Steaten]]. Kâlde [[wyn (waar)|wyn]] út [[Kanada]] soarget op guon plakken foar de kâldste [[temperatuer]]en yn mear as 100 jier.
* [[1996]] - [[Tsjechje]] meldt him oan foar it oansluting by de [[Jeropeeske Uny]].

== Berne ==
* [[1573]] - [[Marcus Lycklama à Nijeholt]], Frysk politikus, abbekaat en rjochtsgelearde († [[1625]])
* [[1706]] - [[Benjamin Franklin]], Amerikaansk politikus en útfiner († [[1790]])
* [[1776]] - [[Jane Porter (Britsk skriuwster)|Jane Porter]], Ingelsk skriuwster († [[1850]])
* [[1798]] - [[Willem Jan Schuttevaer]], Nederlânsk skipper, oprjochter fan 'e [[Keninklike Skippersferiening Schuttevaer]] († [[1881]])
* [[1875]] - [[Johannes Jurres]], Frysk keunstskilder en heechlearaar († [[1946]])
* [[1881]] - [[Alfred Reginald Radcliffe-Brown]], Ingelsk antropolooch († [[1955]])
* [[1892]] - [[Feike de Boer]], Frysk politikus († [[1976]])
* [[1899]] - [[Al Capone]], Amerikaansk krimineel († [[1947]])
* [[1929]] - [[Jaap Goeman Borgesius]], Nederlânsk politikus († [[2003]])
* [[1939]] - [[Itty Sluis]], Frysk skriuwster († [[2011]])
* [[1942]] - [[Muhammad Ali]], Amerikaansk bokser († [[2016]])
* [[1947]] - [[Joanna David]] Ingelsk aktrise
* [[1955]] - [[Hans de Boer (bestjoerder)|Hans de Boer]], Frysk ûndernimmer en bestjoerder († [[2021]])
* [[1961]] - [[Yasmine Galenorn]], Amerikaansk skriuwster
* [[1962]] - [[Nanne Tepper]], Nederlânsk skriuwer († [[2012]])
* [[1964]] - [[Michelle Obama]], Amerikaansk presidintsfrou
* [[1969]] - [[Shay Fox]], Amerikaansk pornoaktrise
* [[1984]] - [[Sophie Dee]], Welsk pornoaktrise

== Ferstoarn ==
* [[395]] - keizer [[Teodoasius de Grutte]] (Theodoasius I) fan it [[Eastromeinske Ryk]] (* [[346]]) 
* [[1119]] - greve [[Boudewyn VII fan Flaanderen]] (* [[1095]])
* [[1468]] - [[Skanderbeg]], Albaneesk opstanneling (* [[1405]]) 
* [[1654]] - [[Paulus Potter]], Nederlânsk keunstskilder (* [[1625]])
* [[1824]] - [[Hidde Durks Kat]], Amelânsk walfiskfarder (* [[1747]])
* [[1832]] - [[Pieter Cats]], Frysk keapman en deputearre (* [[1763]])
* [[1893]] - [[Rutherford B. Hayes]], presidint fan 'e [[Feriene Steaten]] (* [[1822]])
* [[1916]] - [[Arnold Aletrino]], Nederlânsk skriuwer  (* [[1858]])
* [[1919]] - [[Francis Gibson (militêr)|Francis Gibson]], Amerikaansk militêr (* [[1847]])
* [[1921]] - [[Sybrandus Johannes Fockema Andreae (rjochtshistoarikus)|Sybrandus Johannes Fockema Andreae]], Frysk rjochtsgelearde en heechlearaar (* [[1844]])
* [[1962]] - [[Gerrit Achterberg]], Nederlânsk dichter (* [[1905]])
* [[1997]] - [[Clyde Tombaugh]], Amerikaansk astronoom (* [[1906]])
* [[2004]] - [[Ritske Numan]], Frysk sjonger (* [[1921]])
* [[2005]] - [[Virginia Mayo]], Amerikaansk aktrise (* [[1920]])
* [[2008]] - [[Bobby Fischer]], Amerikaansk-Yslânsk skaker (* [[1943]])
* [[2012]] - [[Piet Römer]], Nederlânsk akteur (* [[1928]])
* [[2013]] - [[Ru Clevering]],  Nederlânsk politikus (* [[1914]])
* 2013 - [[Jakob Arjouni]], Dútsk skriuwer (* [[1964]])
* [[2014]] - [[Auke Visser]], Markant figuer út de haadstêd fan Fryslân (* [[1918]])
* [[2018]] - jhr. [[Cornelis van Eysinga]], Frysk ealman en bestjoerder (* [[1923]])
* [[2019]] - [[Windsor Davies]], Britsk akteur (* [[1930]])

{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat|{{Kalinder/KalStrKonv}}}}
}}

[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:Jannewaris|17]]</text>
      <sha1>pwjpdpxbabu3dm4xi66shuhvcbdxw22</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>28 jannewaris</title>
    <ns>0</ns>
    <id>520</id>
    <revision>
      <id>1087023</id>
      <parentid>1086289</parentid>
      <timestamp>2022-08-07T08:45:42Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Ferstoarn */ +1</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4244" xml:space="preserve">{{DeisideBoppe}}

{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[1517]] - Ein fan it [[Belis fan Snits]].
* [[1547]] - De 10-jierrige [[Edwert VI fan Ingelân|Edwert VI]] folget syn ferstoarne [[heit]] [[Hindrik VIII fan Ingelân|Hndrik VIII]] op as [[kening fan Ingelân]], ûnder it [[regintskip]] fan [[Edwert Seymour]].
* [[1689]] - It [[Ingelân|Ingelske]] [[parlemint]] ferklearret [[kening]] [[Jakobus II fan Ingelân|Jakobus II]] ferfallen fan de troan.
* [[1744]] - De [[Steatsk]]e autoriteiten twinge de [[Moraavje|Moravyske]] [[sindeling]] [[George Schmidt]] fan [[Genadendal]] om 'e [[Kaapkoloanje]] te ferlitten troch him te ferbieden om 'e [[doop (sakramint)|doop]] te betsjinjen.
* [[1887]] - Yn in [[snie]]stoarm yn [[Montana]] wurde de grutste [[snieflok]]ken ea mjitten (38 bij 20&amp;nbsp;sm).
* [[1887]] - De earstestienlizzing fan 'e [[Eiffeltoer]] yn [[Parys]]. 
* [[1921]] - [[Albert Einstein]] set de hiele wrâld op syn kop troch yn in lêzing yn [[Berlyn]] te bewearen dat it [[hielal]] metten wurde kin.
* [[1935]] - [[Yslân]] is it earste [[lân]] fan 'e wrâld dêr't [[abortus]] legalisearre wurdt.

== Berne ==
* [[1457]] - kening [[Hindrik VII fan Ingelân]] († [[1509]])
* [[1578]] - [[Kornelis Haga]], Nederlânsk diplomaat († [[1654]])
* [[1682]] - [[Jan Thomas]], Frysk boer en dopersk (leafde)preker († [[1744]])
* [[1768]] - kening [[Freark VI fan Denemark]] († [[1839]])
* [[1791]] - [[Tamme Foppes de Haan]], Frysk teolooch († [[1868]])
* [[1796]] - [[Montanus de Haan Hettema]], Frysk jurist en taalkundige († [[1873]])
* [[1841]] - [[Henry Morton Stanley]], Welsk-Amerikaansk sjoernalist en ûntdekkingsreizger († [[1904]])
* [[1848]] - [[Tsjalling Eeltsjes Halbertsma]], Frysk skriuwer en ûnderwizer († [[1912]])
* [[1868]] - [[Sien van Hulst]], inisjatyfnimster foar de wykferpleging en kreamsoarch († [[1930]])
* [[1910]] - [[Geert Jonkman]], Frysk skriuwer en striptekener († [[1970]])
* [[1942]] - [[Sjoukje Dijkstra]], Frysk keunstrydster 
* [[1949]] - [[Oeki Hoekema]], Frysk fuotballer
* [[1955]] - [[Nicolas Sarkozy]], presidint fan [[Frankryk]]
* [[1956]] - [[Cornelis van der Wal]], Frysk skriuwer
* [[1968]] - [[Martijn Fischer]], Nederlânsk akteur
* [[1974]] - [[Aliza Rusk]], Letsk pornoaktrise
* [[1988]] - [[Alexandra Krosney]], Amerikaansk aktrise
* [[1999]] - [[Marijke Groenewoud]], Frysk reedrydster

== Ferstoarn ==
* [[814]] - keizer [[Karel de Grutte]] fan it [[Frankyske Ryk]] (* [[747]] of [[748]])
* [[1256]] - greve [[Willem II fan Hollân]] (* [[1227]])
* [[1271]] - [[Isabella fan Aragon, keninginne fan Frankryk|Isabella fan Aragon]], keninginne-gemalinne fan [[Frankryk]] (* [[1247]])
* [[1547]] - kening [[Hindrik VIII fan Ingelân]] (* [[1491]])
* [[1596]] - [[Francis Drake]], Ingelsk ûntdekkingsreizger en seefarder (* [[1540]])
* [[1687]] - [[Johannes Hevelius]], Dútsk astronoom (* [[1611]])
* [[1754]] - [[Ludvig Holberg]], Noarsk-Deensk skriuwer (* [[1684]])
* [[1838]] - [[Lammoraal Albertus Aemilius Sluijterman]], Frysk ofsier en politikus (* [[1757]])
* [[1888]] - [[Edward Lear]], Ingelsk skriuwer fan [[limmerik]]s (* [[1797]])
* [[1939]] - [[William Butler Yeats]], Iersk dichter (* [[1865]])
* [[1986]] – [[Gregory Jarvis]], Amerikaansk astronaut (* [[1944]])
* 1986 – [[Christa McAuliffe]], Amerikaansk astronaut (* [[1948]])
* 1986 – [[Ronald McNair]], Amerikaansk astronaut (* [[1950]])
* 1986 – [[Ellison Onizuka]], Amerikaansk astronaut (* [[1946]])
* 1986 – [[Judith Resnik]], Amerikaansk astronaut (* [[1949]])
* 1986 – [[Dick Scobee]], Amerikaansk astronaut (* [[1939]])
* 1986 – [[Michael J. Smith]], Amerikaansk astronaut (* [[1945]])
* [[1997]] - [[Johan Bleeker]], Frysk fersetsstrider (* [[1906]])
* [[1999]] - [[Henk van der Heide]], Frysk sjonger en kabaretier (* [[1921]])
* [[2001]] - [[Ike Nienhuis]], Frysk reedrydster (* [[1921]])
* [[2002]] - [[Astrid Lindgren]], Sweedsk Skriuwster (* [[1907]])
* [[2018]] - [[Nico ter Linden]] –  Nederlânsk predikant (* [[1936]])
* [[2002]] - [[Astrid Lindgren]], Sweedsk berneboekeskriuwster (* [[1907]])

{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat|{{Kalinder/KalStrKonv}}}}
}}

[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:Jannewaris|28]]</text>
      <sha1>cf2h7flc2phe88cdhaxvcxrafqhjr5x</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>4 febrewaris</title>
    <ns>0</ns>
    <id>527</id>
    <revision>
      <id>1087022</id>
      <parentid>1086315</parentid>
      <timestamp>2022-08-07T08:44:52Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Berne */ +1</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3559" xml:space="preserve">{{DeisideBoppe}}

{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[1789]] - [[George Washington]] wurdt keazen ta earste presidint fan de [[Feriene Steaten]]
* [[1797]] - Under it [[Kollumer Oproer]] wurdt besocht om [[Jan Binnes]] te befrijen.
* [[1805]] - Yn [[Parys]] begjint de earste hûsnûmering yn de skiednis.
* [[1815]] - Oprjochting fan it Grinzer Studinten Korps [[Vindicat atque Polit]], de âldste studinteferiening fan Nederlân.
* [[1932]] - Iepening fan de [[Olympyske Winterspullen 1932|Olympyske Winterspullen]] yn [[Lake Placid (plak)|Lake Placid]], de [[Feriene Steaten]].
* [[1941]] - [[Roy Plunkett]] makket – middels in [[oktroai|oktroai-oanfraach]] – syn útfining fan it [[teflon]] bekend.
* [[1943]] - De [[Slach om Stalingrad]] einiget.
* [[1976]] - Iepening fan de [[Olympyske Winterspullen 1976|Olympyske Winterspullen]] yn [[Innsbruck]], [[Eastenryk]].
* [[1977]] - It album [[Rumours (album)|Rumours]] fan [[Fleetwood Mac]] komt út.

== Berne ==
* [[1465]] - [[Frâns fan Brederode]], Hollânsk ridder († [[1490]])
* [[1677]] - [[Johann Ludwig Bach]], Dútsk komponist († [[1731]])
* [[1768]] - [[Maurits Cornelis van Hall (1768-1858)|Maurits Cornelis van Hall]], Nederlânsk abbekaat, rjochter, politikus, dichter, oersetter en letterkundige († [[1858]])
* [[1797]] - [[Pieter Klazes Pel]], Frysk bestjoerder, dokter en froedmaster († [[1878]])
* [[1893]] - [[Jakob Klok]], Frysk politikus en fersetsman († [[1984]])
* [[1902]] - [[Charles Lindbergh]], Amerikaansk loftfeartpionier († [[1974]])
* [[1906]] - [[Clyde Tombaugh]], Amerikaansk astronoom († [[1997]])
* [[1913]] - [[Rosa Parks]], Amerikaansk minskerjochte-aktiviste († [[2005]])
* [[1917]] - [[Albert Koopman]], Frysk fersetsman († [[1945]])
* [[1926]] - [[Helena Wanda Błażusiakówna]], Twadde Wrâldkriich oerlibbende († [[1999]])
* [[1938]] - [[Pieter Verhoeff]], Frysk regisseur en dokumintêremakker († [[2019]])
* [[1943]] - [[Hannah Ludwig]], Frysk sjoernaliste, dichteresse en politika († [[2013]])
* [[1944]] - [[Rein de Vries]], Frysk keunstner
* [[1947]] - [[Dan Quayle]], fise-presidint fan 'e [[Feriene Steaten]]
* [[1948]] - [[Alice Cooper]], Amerikaansk sjonger
* 1948 - [[Marisol (aktrise)|Marisol]] (Josefa Flores González), Spaansk aktrise
* [[1950]] - [[William S. Yellow Robe jr.]], Amerikaansk toanielskriuwer en dichter 
* [[1979]] - [[José Been]], Nederlânsk sportferslachjouster
* [[1981]] - [[Paulien van Deutekom]], Nederlânsk hurdrydster († [[2018]])

== Ferstoarn ==
* [[211]] - keizer [[Septimius Sevearus]] fan it [[Romeinske Ryk]] (* [[145]])
* [[856]] - [[Rabanus Maurus]], Frankysk aartsbiskop, dichter en skriuwer (* [[780]])
* [[1222]] - greve [[Willem I fan Hollân]] (* ±[[1165]])
* [[1505]] - [[Jehanna fan Frankryk, hartoginne fan Berry|Jehanna fan Frankryk]], keninginne-gemalinne fan [[Frankryk]] (* [[1464]])
* [[1815]] - [[Geert Reinders (1737-1815)|Geert Reinders]], Nederlânsk keapman, boer en autodidakt yn de ymmunology (* [[1737]])
* [[1894]] - [[Adolphe Sax]], Waalsk muzykynstrumintebouwer (* [[1814]])
* [[1928]] - [[Hendrik Lorentz]], Nederlânsk natuerkundige (* [[1853]])
* [[1943]] - [[Johannes Antonie Visscher]], Nederlânsk dûmny en sosjaal aktivist (* [[1876]])
* [[1983]] – [[Karen Carpenter]] (* [[1950]])
* [[1987]] – [[Liberace]] (* [[1919]])
* [[2020]] - [[Kenzō Takada]] - Japansk stilist (* [[1939]])

{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat|{{Kalinder/KalStrKonv}}}}
}}

[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:Febrewaris|04]]</text>
      <sha1>4x7tiredrrp3ypn423wvu22g3kppmkn</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>27 febrewaris</title>
    <ns>0</ns>
    <id>551</id>
    <revision>
      <id>1087010</id>
      <parentid>1084094</parentid>
      <timestamp>2022-08-07T07:56:19Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Berne */ Adrian Smith</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3448" xml:space="preserve">{{DeisideBoppe}}

{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[1900]] - De [[Grut-Brittanje|Britske]] [[Labourpartij (Grut-Brittanje)|Labourpartij]] wurdt oprjochte.
* [[1932]] - [[James Chadwick]] ferifiearret eksperiminteel it bestean fan it [[neutron]], dat hy al earder fermoede.
* [[1933]] - Yn [[Berlyn]] wurdt it gebou fan de Ryksdei yn 'e brân stutsen. 
* [[1940]] - Untdekking fan &lt;sup&gt;14&lt;/sup&gt;C, [[Koalstof]] C-14
* [[1971]] - De earste [[abortus]]klinyk fan Nederlân (it [[Mildredhûs]] yn [[Arnhim]]) start mei it útfieren fan [[abortus provocatus]].
* [[1973]] - De [[Besetting fan Wounded Knee]] begjint, wêrby't likernôch 200 wapene [[aktivist]]en fan 'e [[Amerikaanske Yndiaanske Beweging]] it plakje [[Wounded Knee (Súd-Dakota)]] besette út prostest tsjin 'e wegering fan it Amerikaanske regear om him oan 'e histoaryske ferdraggen mei de Yndiaanske folken te hâlden.
* [[1994]] - Sluting fan de [[Olympyske Winterspullen 1994|Olympyske Winterspullen]] yn [[Lillehammer (plak)|Lillehammer]].

== Berne ==
* [[1622]] - [[Carel Fabritius]], Nederlânsk keunstskilder († [[1654]])
* [[1807]] - [[Henry Wadsworth Longfellow]], Amerikaansk dichter († [[1882]])
* [[1831]] - [[Nikolaj Ge]], Russysk keunstskilder († [[1894]])
* [[1858]] - [[Siebe ten Cate]], Frysk keunstskilder († [[1908]])
* [[1861]] - [[Rudolf Steiner]], Eastenryksk antroposoof, skriuwer en filosoof († [[1925]])
* [[1902]] - [[John Steinbeck]], Amerikaansk skriuwer en Nobelpriiswinner († [[1968]])
* [[1926]] - [[Klaas de Jong Ozn.]], Frysk politikus en bestjoerder († [[2011]])
* [[1939]] - [[Kenzō Takada]] - Japansk stilist († [[2020]])
* [[1953]] - [[Wim en Hans Anker]], Fryske abbekaten ([[mearling|twilling]]) 
* [[1957]] - [[Adrian Smith]], Ingelsk gitarist
* [[1973]] - [[Chris Wassenaar]], Frysk keatser
* [[1984]] - [[Havana Ginger|Havana]] en [[Savana Ginger]], Amerikaanske pornoaktrises ([[mearling|twilling]])
* [[1994]] - [[Frerik de Swetser]], Frysk sjonger

== Ferstoarn ==
* [[364]] - keizer [[Flavius Jovianus]] fan it [[Romeinske Ryk]] (* [[331]])
* [[1533]] - [[Lou fan Doeijinga]], Frysk politikus (* 14??)
* [[1822]] - [[Adolphus Ypey]], Frysk botanikus, dokter en filosoof (* [[1749]])
* [[1867]] - [[Joast Hiddes Halbertsma]], Frysk skriuwer en predikant (* [[1789]])
* [[1872]] - [[Cornelis Bernardus Buijs]], Nederlânsk keunstskilder (* [[1808]])
* [[1899]] - [[Arnoldus Johannes Andreae]], Frysk notaris en skiedkundige (* [[1845]])
* [[1917]] - [[John Wallace Crawford]], Amerikaansk ferkenner, artyst en aventoersman (* [[1847]])
* [[1936]] - [[Ivan Pavlov]], Russysk psycholooch (* [[1849]])
* [[1963]] - [[Sikke Bruinsma]], Frysk sportsjitter (* [[1889]])
* [[1976]] - [[Lieuwe Brolsma]], Frysk skriuwer (* [[1912]])
* [[1989]] - [[Konrad Lorenz]], Eastenryksk soölooch, ornitolooch en Nobelpriiswinner (* [[1903]])
* [[1989]] - [[Bas Paauwe]], Nederlânsk fuotballer en fuotbaltrener (* [[1911]])
* [[1990]] - [[Johannes Draaijer]], Frysk hurdfytser (* [[1963]])
* [[2008]] - [[Iwan Rebroff]], Dútsk sjonger (* [[1931]])
* [[2009]] - [[Gerriet Postma]], Frysk keunstskilder (* [[1932]])
* [[2015]] - [[Boris Nemtsov]], Russsysk politikus en opposysjelieder (* [[1959]])
* [[2021]] - [[Wiebe Kort]], Frysk hurdsiler en reedrydtrainer (* [[1944]])

{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat|{{Kalinder/KalStrKonv}}}}
}}

[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:Febrewaris|27]]</text>
      <sha1>jfdx65wup71jo3o15tryb0cesobypq8</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>8 maart</title>
    <ns>0</ns>
    <id>561</id>
    <revision>
      <id>1086952</id>
      <parentid>1085223</parentid>
      <timestamp>2022-08-06T15:39:56Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Berne */ Clive Burr</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3940" xml:space="preserve">{{DeisideBoppe}}

{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[1669]]: De fulkaan de [[Etna (fulkaan)|Etna]] barstet út. De histoarysk grutste erupsje hâldt wol oan oant 11 july oan. De stêd [[Catania]] wurdt foar in part en in pear doarpen hielendal mei lave bedekt. 20.000 Minsken komme om.
* [[1817]] - De [[New York Stock Exchange]] wurdt stifte.
* [[1865]] - Der wurdt in begjin makke mei it ôfgraven fan de dunen by [[Breesaap]] foar de oanlis fan it [[Noardseekanaal]].
* [[1930]] - [[Mahatma Gandhi]] start in boargerlikewanhearrigensaksje yn [[Yndia]].
* [[1942]] - De Nederlânske minefeiere [[Hr. Ms. Jan van Amstel (1937)|Jan van Amstel]] wurdt ta sinken brocht troch in Japanske torpedoboatjager.
* [[1942]] - Yn de [[Twadde Wrâldkriich]] jout [[Nederlân]] him oer oan [[Japan]] op [[Java]].
* [[1950]] - De [[Sovjet-Uny|USSR]] jout de meidieling yn it besit te wêzen fan in [[atoombom]].
* [[1952]] - It earste [[keunsthert]] wurdt ynbrocht; de pasjint bliuwt 80 minuten yn libben.
* [[1957]] - [[Gana]] komt by de [[Feriene Naasjes]].
* [[1971]] - [[Joe Frazier]] ferslaat by it wrâldkampioenskip swiergewicht boksen [[Cassius Clay]]
* [[1979]] - [[Boksen|Bokser]] [[Rudi Koopmans]] hellet yn [[Rotterdam]] de Europeeske titel yn it healswiergewicht troch in oerwinning op de [[Itaalje|Italjaan]] Aldo Traverso.
* [[1991]] - Trocht in wetswiziging yn [[Belgje]] wurdt it mooglik dat dêr in frou op de troan komt.
* [[2003]] - Yn in referendum op [[Malta]] stimt de befolking foar tatreding ta de [[Jeropeeske Uny]].
* [[2004]] - In tydlike [[grûnwet]] wurdt ûndertekene yn [[Irak]].

== Berne ==
[[Ofbyld:WillemV.png|right|thumb|100px|Willem Batavus]]
* [[1714]] - [[Carl Philipp Emanuel Bach]], Dútsk komponist († [[1788]])
* [[1748]] - [[Willem V fan Oranje-Nassau]], steedhâlder fan 'e [[Republyk fan de Feriene Nederlannen]] († [[1806]])
* [[1827]] - [[Wilhelm Bleek]], Dútsk taalkundige († [[1875]])
* [[1845]] - [[Rindert van Zinderen Bakker]], Frysk skriuwer en politikus († [[1927]])
* [[1852]] - [[Wiebe Kornelis Walstra]], Frysk ûnderwizer, publisist en ûntwikkelder fan learmiddels († [[1917]])
* [[1879]] - [[Otto Hahn]], Dútsk natuerkundige († [[1968]])
* [[1886]] - [[Germ de Jong]], Frysk keunstskilder en tekener († [[1967]])
* [[1925]] - [[Piet Steenkamp]], Nederlânsk politikus († [[2016]])
* [[1927]] - [[Ethel Portnoy]], Nederlânsk skriuwster († [[2004]])
* [[1929]] - [[Hebe Camargo]], Brazyljaanske presintatrise, aktrise en sjongster († [[2012]])
* [[1948]] - [[Yves Baillat]], Frânsk pornoakteur
* [[1957]] - [[Clive Burr]], Ingelsk drummer († [[2013]])
* [[1963]] - [[Johannes Draaijer]], Frysk hurdfytser († [[1990]])
* [[1967]] - [[Gerard Kemkers]], Nederlânsk hurdrider en reedrydtrener
* [[1970]] - [[Hafid Bouazza]], Marokkaansk-Nederlânsk skriuwer († [[2021]])
* [[1971]] - [[Anke Bijlsma]], Frysk aktrise
* [[1973]] - [[Anneke van Giersbergen]], Nederlânsk sjongeres
* [[1985]] - [[Ewa Sonnet]], Poalsk neakenmodel en sjongster

== Ferstoarn ==
* [[1129]] - greve [[Gearard I fan Gelre]] (* [[1068]])
* [[1869]] - [[Hector Berlioz]], Frânsk komponist (* [[1803]])
* [[1917]] - [[Ferdinand von Zeppelin]], Dútsk útfiner fan it [[loftskip]] (* [[1838]])
* [[1937]] - [[Albert Verwey]], Nederlânsk letterkundige (* [[1865]])
* [[1942]] - [[Hein Doedes Postma]], Frysk keatser (* [[1858]])
* [[1944]] - [[Jacob Hylkema]], Frysk fersetsstrider (* [[1900]])
* [[2000]] - [[Tjomme Ynte Kingma Boltjes]], Nederlânsk heechlearaar algemiene en tapaste mikrobiology (* [[1901]])
* [[2007]] - [[Herman Ridderbos]], Frysk heechlearaar teology (* [[1909]])
* [[2011]] - [[Anne Sybesma]], Frysk politikus (* [[1925]])
* [[2020]] - [[Max von Sydow]], Sweedsk-Frânsk akteur en filmregisseur (* [[1929]])

{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat|{{Kalinder/KalStrKonv}}}}
}}

[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:Maart|08]]</text>
      <sha1>d1s24lev4sdyimev2x1zv6vrhksuip2</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>12 maart</title>
    <ns>0</ns>
    <id>565</id>
    <revision>
      <id>1086929</id>
      <parentid>1084096</parentid>
      <timestamp>2022-08-06T12:14:35Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Berne */ +1</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2317" xml:space="preserve">{{DeisideBoppe}}

{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[1229]] - [[Keizer]] [[Freark II fan it Hillige Roomske Ryk]] lit him yn [[Jeruzalim]] ta [[kening]] fan it [[Keninkryk Jeruzalim]] kroanje.
* [[1751]] - De [[Fryske Steaten]] ferkeapje it lêste part fan [[It Bilt]] dat noch yn harren besit is.
* [[1938]] - It [[Dútslân|Dútske]] leger giet [[Eastenryk]] yn.
* [[1968]] - [[Mauritsius]] wurdt ûnôfhinklik fan [[Grut-Brittanje]].
* [[1999]] - [[Hongarije]], [[Poalen]] en [[Tsjechje]] wurde lid fan de [[Noard-Atlantyske Ferdrachsorganisaasje]].

== Berne ==
* [[1636]] - [[Ulrich Huber (1636-1694)|Ulrich Huber]], Frysk rjochtsgelearde en filosoof († [[1694]])
* [[1649]] - [[Govert Bidloo]], Nederlânsk dokter, anatoom, toanielskriuwer en librettist († [[1713]])
* [[1745]] - [[Johannes Fockema]], Frysk boargemaster en ûndernimmer († [[1820]])
* [[1808]] - [[Gerrit van de Linde]] (''De Schoolmeester''), Nederlânsk dichter († [[1858]])
* [[1887]] - [[Jaring Walta]], Frysk keunstkilder († [[1971]])
* [[1890]] - [[Barend van der Veen]], Frysk skriuwer († [[1968]])
* [[1925]] - [[Louison Bobet]], Frânsk hurdfytser († [[1983]])
* [[1929]] - [[Win Tin]], Myanmareesk politikus en sjoernalist († [[2014]])
* [[1946]] - [[Liza Minnelli]], Amerikaansk aktrise en sjongster
* [[1953]] - [[Ron Jeremy]], Amerikaansk pornoakteur
* [[1956]] - [[Steve Harris]], Ingelsk bassist
* [[1958]] - [[Phil Anderson]], Austalysk hurdfytser
* [[1978]] - [[Carien Kleibeuker]], Frysk hurdrydster
* [[1982]] - [[Age Hains Boersma]], Frysk fuotballer
* [[1984]] - [[Jaimie Alexander]], Amerikaansk aktrise
* [[1985]] - [[J. Mac]], Amerikaansk pornoakteur
* [[1990]] - [[Sandy Milz]], Russysk pornoaktrise

== Ferstoarn ==
* [[1991]] - [[William Heinesen]], Fêreusk skriuwer (* [[1900]])
* [[1943]] - [[Gustav Vigeland]], Noarsk byldhouwer (* [[1869]])
* [[1950]] - [[Heinrich Mann]], Dútsk skriuwer (* [[1871]])
* [[1983]] - [[Rinke Tolman]], Frysk fjildbiolooch, publisist, oersetter en sjoernalist (* [[1891]])
* [[1992]] - [[Hans G. Kresse]], Nederlânsk striptekener (* [[1921]])
* [[2018]] - [[Craig Mack]], Amerikaansk rapper (* [[1970]])

{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat|{{Kalinder/KalStrKonv}}}}
}}

[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:Maart|12]]</text>
      <sha1>ms20lrhm5bseduvpq0jlpnro6dtqi8k</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>13 maart</title>
    <ns>0</ns>
    <id>566</id>
    <revision>
      <id>1086955</id>
      <parentid>1083686</parentid>
      <timestamp>2022-08-06T15:41:12Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Ferstoarn */ Clive Burr</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2333" xml:space="preserve">{{DeisideBoppe}}

{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[1900]] - Yn [[Frankryk]] wurdt de wurkdei fan froulju en bern by wet beheind ta alve oeren. 
* [[1921]] - [[Mongoalje]] ferklearret itself ûnôfhinklik fan [[Sina]].
* [[1938]] - De [[Anschluss]], [[Eastenryk]] wurdt in part fan [[Dútslân]].
* [[1940]] - De [[Winterkriich]] tusken [[Finlân]] en [[Ruslân]] komt ta in ein.
* [[1942]] - Yn [[Nederlân]], [[Belgje]] en [[Frankryk]] wurdt it dragen fan de [[Joadenstjer]] ferplicht steld.
* [[1990]] - [[George H. W. Bush]], presidint fan de [[Feriene Steaten]], makket in ein oan it fiif jier âlde hannelsembarcho tsjin [[Nikaragûa]].
* [[1992]] - By in [[ierdskodding]] yn it easten fan [[Turkije]] komme 500 minsken om it libben.
* [[2000]] - oprjochting Stifting Oerrock, de organisaasje efter it [[Oerrock]] festival.
* [[2013]] - Kardinaal [[Fransiskus (paus)Jorge Mario Bergoglio]] wurdt ta paus roppen, nei't Paus [[Benediktus XVI]] him op [[28 febrewaris]] weromlútsen hat.

== Berne ==
* [[1560]] - [[Willem Loadewyk fan Nassau-Dillenburch]], steedhâlder fan [[Fryslân]], [[Grinslân]] en [[Drinte]] († [[1620]])
* [[1951]] - [[Hermine de Graaf]], Nederlânsk skriuwster († [[2013]])
* [[1956]] - [[Dana Delany]], Amerikaansk aktrise
* [[1983]] - [[Femke de Walle]], Frysk radiopresintatrise en muzikante

== Ferstoarn ==
* [[1902]] - [[David S. Stanley]], Amerikaansk militêr (* [[1828]])
* [[1944]] - [[Nicolas Japikse]], Frysk skiedkundige (* [[1872]])
* [[1957]] - [[Rommert Casimir]], Frysk opfiedkundige en ûnderwiisfernijer (* [[1877]])
* [[1965]] - [[Fan Noli]], Albaneesk politikus, geastlike, skriuwer en oersetter (* [[1882]])
* [[1983]] - [[Louison Bobet]], Frânsk hurdfytser (* [[1925]])
* [[1991]] - [[Cor Witschge]], Nederlânsk akteur (* [[1925]])
* [[1996]] - [[Herman Renz]], Nederlânsk sirkusdirekteur (* [[1967]])
* [[1998]] - [[Andrew Gronholdt]], Amerikaansk boatebouwer en houtbewurker (* [[1915]])
* [[2013]] - [[Clive Burr]], Ingelsk drummer (* [[1957]])
* [[2016]] - [[Cees Fasseur]], Nederlânsksk histoarikus en jurist (* [[1938]])
* [[2021]] - [[Igor Cornelissen]], Nederlânske sjoernalist en auteur (* [[1935]])

{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat|{{Kalinder/KalStrKonv}}}}
}}

[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:Maart|13]]</text>
      <sha1>l0d55lnbrfxjpkv0orh1ukvzecfiemc</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>23 maart</title>
    <ns>0</ns>
    <id>576</id>
    <revision>
      <id>1087037</id>
      <parentid>1084966</parentid>
      <timestamp>2022-08-07T08:54:34Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Berne */ +1</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3296" xml:space="preserve">{{DeisideBoppe}}

{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[1648]] - Frankryk en de Republyk tekenje it Ferdrach fan Concordia, wêrby't it eilân [[Sint-Maarten (eilân)|Sint-Maarten]] dield wurdt.
* [[1860]] - [[Ype Baukes de Graaf]], de lêste yn fredestiid ta de dea feroardielde yn [[Fryslân]], waard in [[Ljouwert (stêd)|Ljouwert]] ophinge.
* [[1919]] - [[Benito Mussolini]] rjochtet de [[faksisme|faksistyske]] partij op.
* [[1933]] - [[Adolf Hitler]] krijt mei goedkarring fan it parlemint de folsleine macht oer Dútslân en harren striidkrêften en regear.
* [[1948]] - Yn [[Parys]] wurdt de [[Citroën 2CV]] (''Lelijke Eend'') yntrodusearre.
* [[1965]] - Lansearing fan de [[Gemini 3]], de earste [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] romteflecht mei in mearmans bemanning.
* [[1989]] - [[Stanley Pons]] en [[Martin Fleischmann]] meitsje bekend [[kâlde kearnfúzje]] realisearre te hawwen.
* [[2001]] - Krommelstikken fan de [[Mir (romtestasjon)|Mir]] falle yn de [[Stille Oseaan]].
* [[2010]] - [[Silbertanne Aktion|Silbertanne-moardner]] [[Heinrich Boere]] (88) feroardield ta libbenslange finzenisstraf.

== Berne ==
* [[1429]] - [[Margareta fan Anzjû]], keninginne-gemalinne en regintesse fan [[Ingelân]] († [[1482]])
* [[1749]] - [[Pierre-Simon Laplace]], Frânsk wiskundige († [[1827]])
* [[1848]] - [[Marten Hepkes Bakker]], Frysk kastlein, bakker en dichter († [[1927]])
* [[1889]] - [[Tjeerd Venstra]], Frysk arsjitekt († [[1977]])
* [[1893]] - [[Bouwe van Ens]], Frysk boer en fersetsman († [[1945]])
* [[1901]] - [[Dolly Akers]], Amerikaansk politika en aktiviste († [[1986]])
* [[1904]] - [[Ulbe van Houten]], Frysk skriuwer († [[1974]])
* [[1912]] - [[Werner von Braun]], Dútsk raketgelearde († [[1977]])
* [[1915]] - [[Lodewijk Meeter]], Frysk skûtsjeskipper († [[2006]])
* [[1921]] - [[Bargil Pixner]], Italjaansk archeolooch († [[2002]])
* [[1922]] - [[Akke Radsma]], Frysk toanielspylster en foardrachtskeunstneresse († [[2008]])
* [[1929]] - [[Gerrit den Braber]], Nederlânsk lietsjeskriuwer († [[1997]])
* [[1932]] - [[Bernhard van Haersma Buma]], Nederlânsk politikus († [[2020]])
* [[1941]] - [[Peer Mascini]], Nederlânsk akteur († [[2019]])
* [[1948]] - [[Frans Ram]], Nederlânsk keunstner
* [[1972]] - [[Guus Meeuwis]], Nederlânsk sjonger
* [[1977]] - [[Joana da Silveira Duarte]], Portegeesk taalkundige en dosinte
* [[1985]] - [[Memphis Monroe]], Amerikaansk pornoaktrise
* [[1992]] – [[Kyrie Irving]], Australysk-Amerikaansk basketbalspiler
* [[1996]] - [[Alexander Albon]], Taisk koereur

== Ferstoarn ==
* [[1860]] - [[Ype Baukes de Graaf]], Frysk moardner, lêste dy't yn Fryslân de deastraf krige (* [[1812]] of [[1813]])
* [[1880]] - [[Eelco Verwijs]], Nederlânsk taalkundige en argivaris-bibliotekaris (* [[1830]])
* [[1886]] - [[Salomon Siewerd de Koe]], Frysk teolooch en predikant (* [[1842]])
* [[1897]] - [[Sofy van Oranje-Nassau]], gruthartoginne-gemalinne fan [[Saksen-Weimar-Eisenach]] (* [[1824]])
* [[1971]] - [[Simon Vestdijk]], Nederlânsk skriuwer (* [[1898]])
* [[2015]] - [[Lieuwe Pietersen]], Frysk skriuwer, learaar en sosjolooch (* [[1928]])

{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat|{{Kalinder/KalStrKonv}}}}
}}

[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:Maart|23]]</text>
      <sha1>f2k4wy4djdc8rugxyipfcy44g5fqoo2</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>12 april</title>
    <ns>0</ns>
    <id>596</id>
    <revision>
      <id>1087030</id>
      <parentid>1086288</parentid>
      <timestamp>2022-08-07T08:50:49Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Berne */ +1</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3393" xml:space="preserve">{{DeisideBoppe}}

{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[1606]] - De [[Union Jack]] wurdt yn gebrûk nommen as de [[flagge]] foar de troch in [[personele uny]] feriene [[keninkryk|keninkriken]] fan [[Keninkryk Ingelân|Ingelân]] en [[Keninkryk Skotlân|Skotlân]].
* [[1861]] - De [[Amerikaanske Boargeroarloch]] tusken de Noardlike [[Feriene Steaten]] en de Súdlike [[Konfederearre Steaten fan Amearika|Konfederearre Steaten]] brekt út mei de besjitting troch de Súdliken fan it Noardlike [[Fort Sumter]], yn 'e [[haven]] fan [[Charleston (Súd-Karolina)]].
* [[1961]] - [[Joeri Gagarin]] is de earste [[minske]] yn 'e [[romte (astronomy)|romte]], oan board fan 'e [[Vostok 1]].

== Berne ==
* [[1577]] - kening [[Kristiaan IV fan Denemark]] († [[1648]])
* [[1700]] - [[Willem Röell]], Frysk anatoom en botanikus († [[1775]])
* [[1808]] - [[Anne Frânses Jongstra]], Frysk politikus († [[1871]])
* [[1811]] - [[Egidius van Beyma]], Frysk ealman en politikus († [[1894]])
* [[1895]] - [[Elisabeth Menalda]], Nederlânsk keunstner († [[1997]])
* [[1899]] - [[David Crowchild]], Kanadeesk politikus († [[1982]])
* [[1903]] - [[Jan Tinbergen]], Nederlânsk ekonoom († [[1994]])
* [[1904]] - [[Mien Ruys]], Nederlânsk túnarsjitekte († [[1999]])
* [[1906]] - [[Samuel Beckett]], Iersk skriuwer en dichter († [[1989]])
* [[1909]] - [[Frederick Franck]], Nederlânsk byldzjend keunstner en skriuwer († [[2006]])
* [[1930]] - [[Ype Schaaf]], Frysk predikant en sjoernalist († [[2003]])
* 1930 - [[Louw de Graaf]], Frysk politikus († [[2020]])
* [[1933]] - [[Montserrat Caballé]], Katalaansk operasjongster († [[2018]])
* [[1950]] - [[David Cassidy]], Amerikaansk sjonger, lietsjeskriuwer en muzikant († [[2017]])
* [[1952]] - [[Jikke van de Waal-Bijma]], Frysk keramiste en leararesse
* [[1954]] - [[Evert van Hemert]], Nederlânsk byldhouwer en keunstskilder
* [[1955]] - [[Frosty Calf Boss Ribs]], Amerikaansk politika
* [[1955]] - [[Meindert Schroor]], Frysk geograaf en skiedkundige
* [[1964]] - [[Pandora Peaks]] Amerikaansk neakenmodel en aktrise
* [[1971]] - [[Shannen Doherty]], Amerikaansk aktrise
* [[1979]] - [[Claire Danes]], Amerikaansk aktrise
* [[1986]] - [[Asia (pornografysk aktrise)|Asia]], Amerikaansk pornoakrise
* [[1987]] - [[Brooklyn Decker]], Amerikaansk aktrise en model
* 1987 - [[Shawna Lenée]], Amerikaansk pornoaktrise
* [[1995]] - [[Skyler Nicole]], Amerikaansk pornoaktrise

== Ferstoarn ==
* [[1555]] - keninginne [[Jehanna de Sljochtsinnige|Jehanna de Sljochtsinnige fan Kastylje]], frouwe-gemalinne fan 'e [[Nederlannen]] (* [[1479]])
* [[1842]] - [[Sicco Ens]], Frysk dokter en fysiolooch (* [[1779]])
* [[1907]] - [[Abdûlazyz ibn Mûtyb]], emir fan [[Emiraat Djebel Sjammar|Djebel Sjammar]] (* [[1870]])
* [[1945]] - [[Bouwe van Ens]], Frysk boer en fersetsman (* [[1893]])
* 1945 - [[Franklin D. Roosevelt]], presidint fan 'e [[Feriene Steaten]] (* [[1882]])
* [[1954]] - [[Pim Mulier]], Frysk sjoernalist en sportbestjoerder (* [[1865]])
* [[1975]] - [[Josephine Baker]], Amerikaansk-Frânsk dûnseresse, sjongster en aktrise (* [[1906]])
* [[2009]] – [[Marilyn Chambers]], Amerikaansk pornoaktrise (* [[1952]])
* [[2011]] - [[Hunter Bryce]], Amerikaansk pornoaktrise (* [[1980]])

{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat|12 April}}
}}

[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:April|12]]</text>
      <sha1>owmmmsqe22wphd0aoti5bfb8cvujz30</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>15 april</title>
    <ns>0</ns>
    <id>599</id>
    <revision>
      <id>1087056</id>
      <parentid>1086872</parentid>
      <timestamp>2022-08-07T09:14:12Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Berne */ +1</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3479" xml:space="preserve">{{DeisideBoppe}}

{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
15 april is [[Fryske Befrijingsdei]].
== Foarfallen ==
* [[1865]] - Yn [[Washington D.C.]] wurdt de [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[presidint]] [[Abraham Lincoln]] ûnder in [[toaniel]]foarstelling deasketten troch [[John Wilkes Booth]].
* [[1912]] - It [[passazjiersskip]] de  ''[[Titanic]]'' sinkt op syn earst oertocht fan [[Ingelân]] nei [[Amearika]] yn 'e noardlike [[Atlantyske Oseaan]] nei't it in [[iisberch]] rekke hat; 1500 minsken komme om.
* [[1945]] - [[Fryslân]] wurdt troch de [[Kanada|Kanadezen]] befrijd fan 'e [[nazy-Dútslân|Dútsers]].

== Berne ==
* [[1452]] - [[Leonardo da Vinci]], Italjaansk keunstner, wittenskipper en útfiner († [[1519]])
* [[1792]] - [[Barthelomeus Jacobus Schurer]], Frysk ûnderwizer en skoalhaad († [[1888]])
* [[1817]] - [[Benjamin Jowett]], Ingelsk klassikus en teolooch († [[1893]])
* [[1825]] - [[William Royall]], Amerikaansk militêr († [[1895]])
* [[1839]] - [[Pieter Ulbes Rijpma]], Frysk keatser († [[1885]])
* [[1843]] - [[Henry James]], Amerikaansk skriuwer († [[1916]])
* [[1894]] - [[Reinder Sierks Roorda]], Frysk geneälooch en skriuwer († [[1965]])
* [[1895]] - [[Jeanne Malivel]], Bretonsk keunstneresse († [[1926]])
* [[1899]] - [[Grietje Spaanderman-Wielinga]], Frysk skriuwster († [[1971]])
* [[1904]] - [[Antje Aans-Jelsma]], âldste ynwenner fan [[Fryslân]] († [[2012]])
* [[1920]] - [[Richard von Weizsäcker]], Dútsk politikus († [[2015]])
* [[1921]] - [[Jan Bens]], Nederlânsk fuotbaltrener († [[2012]])
* [[1931]] - [[Tomas Tranströmer]], Sweedsk dichter en oersetter († [[2015]])
* [[1937]] - [[Jerre Hakse]], Frysk keunstner
* [[1943]] - [[Riem de Wolff]], Nederlânsk sjonger en muzikant († [[2017]])
* 1943 - [[Mighty Sam McClain]], Amerikaansk sjonger († [[2015]])
* [[1947]] - [[Lois Chiles]], Amerikaansk aktrise
* 1947 - [[Peter Tuinman]], Frysk akteur
* [[1954]] - [[Ellen Barkin]], Amerikaansk aktrise
* [[1955]] - [[Dodi al-Fayed]], Egyptysk ûndernimmer († [[1997]])
* [[1966]] – [[Samantha Fox]], Ingelsk fotomodel en sjonger
* [[1971]] - [[Sarah Young]], Ingelsk pornoaktrise
* [[1978]] - [[Luis Fonsi]], Portorikaansk sjonger
* [[1985]] - [[Amy Ried]], Amerikaansk pornoaktrise
* [[1990]] - [[Lily Carter]], Amerikaansk pornoaktrise
* 1990 - [[Emma Watson]], Frânsk aktrise
* [[1994]] - [[Shaunae Miller-Uibo|Shaunae Miller]], Bahamaansk atlete

== Ferstoarn ==
* [[1708]] - [[Willem van Haren (diplomaat)|Willem van Haren]], Frysk politikus en diplomaat (* [[1626]]) 
* [[1765]] - [[Michail Lomonosov]], Russysk gelearde, skriuwer, skied-, en taalkundige (* [[1711]])
* [[1865]] - [[Abraham Lincoln]], presidint fan 'e [[Feriene Steaten]] (* [[1809]])
* [[1948]] - [[Reinder Jacobus de Stoppelaar]], Frysk predikant, sjoernalist en skriuwer (* [[1873]])
* [[1980]] - [[Jean-Paul Sartre]], Frânsk filosoof en skriuwer (* [[1905]])
* [[1984]] - [[Tommy Cooper]], Britsk komyk en yllúzjonist (* [[1921]])
* [[1990]] - [[Greta Garbo]], Sweedk aktrise (* [[1905]])
* [[1998]] - [[Pol Pot]], Kambodjaansk revolúsjonêr krimineel (* [[1925]])
* [[2004]] - [[Martha van Wichen-Schol]], Skylger wurdboekgearstalster en dichteresse (* [[1946]])
* [[2018]] - [[R. Lee Ermey]], Amerikaansk akteur (* [[1944]])
* 2018 - [[Vittorio Taviani]], Italjaansk regisseur (* [[1929]])

{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat|15 April}}
}}

[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:April|15]]</text>
      <sha1>fw9azc1zq7fwg2tl4gao6vxtd0oikb6</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>18 april</title>
    <ns>0</ns>
    <id>602</id>
    <revision>
      <id>1087028</id>
      <parentid>1076825</parentid>
      <timestamp>2022-08-07T08:49:50Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Ferstoarn */ +1</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2364" xml:space="preserve">{{DeisideBoppe}}

{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[1951]] - Mei de ûndertekening fan it [[Ferdrach fan Parys (1951)|Ferdrach fan Parys]] ûntstiet de [[Jeropeeske Mienskip foar Koalen en Stiel]] (JMKS), de ierste foarrinner fan 'e [[Jeropeeske Uny]].

== Berne ==
* [[359]] - keizer [[Gratianus|Flavius Gratianus]] fan it [[Romeinske Ryk]] († [[383]])
* [[1480]] - [[Lukresia Borgia]], Italjaansk ealfrouwe († [[1519]])
* [[1814]] - [[Anne Meines]], Frysk politikus († [[1884]])
* [[1886]] - [[Gauke Boelens]], Frysk ûndernimmer en politikus († [[1942]])
* [[1897]] - [[Pieter van der Brug]], Frysk byldzjend keunstner († [[1993]])
* [[1906]] - [[Clara Eggink]], Nederlânsk dichteresse en skriuwster († [[1991]])
* [[1925]] - [[Frans Mallan]], Nederlânsk predikant († [[2010]])
* [[1934]] - [[Piet ten Thije]], Frysk swimmer († [[2015]])
* [[1936]] - [[Sjoukje Ultzen]], Frysk byldzjend keunstneresse
* [[1942]] - [[Jochen Rindt]], Eastenryks autokoereur († [[1970]])
* [[1954]] - [[Hans Liberg]], Nederlânsk kabaretier en muzikant 
* [[1962]] - [[Viggo Waas]], Nederlânsk kabaretier en akteur 
* [[1963]] - [[Jan Ykema]], Frysk hurdrider en reedrydtrener
* [[1968]] - [[Mary Birdsong]], Amerikaansk aktrise en komediënne
* [[1973]] - [[Arnaud Beltrame]], Frânsk militêr plysjeman († [[2018]])
* [[1993]] - [[Nathan Sykes]], Ingelsk sjonger en muzykprodusint

== Ferstoarn ==
* [[1726]] - [[Henriëtte Amalia fan Anhalt-Dessau]], regintesse fan [[Fryslân]], [[Grinslân]] en [[Drinte]] (* [[1666]])
* [[1756]] - [[Jacques Cassini]], Frânsk astronoom (* 1677)
* [[1955]] - [[Albert Einstein]], Dútsk natuerkundige (* [[1879]])
* [[1997]] - [[Elisabeth Menalda]], Nederlânsk keunstner (* [[1895]])
* [[2002]] - [[Thor Heyerdahl]], Noarsk antropolooch (* [[1914]])
* [[2004]] - [[Cees Bijlstra]], Frysk redakteur en komponist (* [[1946]])
* [[2016]] - [[Cox Habbema]], Nederlânsk aktrise, teäterregisseur en earder skouboarchdirekteur (* [[1944]])
* 2016 - [[Jaap Mulder (politikus)|Jaap Mulder]], Frysk politikus (* [[1933]])
* [[2019]] - [[Willem Velema]], Frysk heechlearaar nijtestamentyske fakken (* [[1929]])
* [[2022]] - [[Harrison Birtwistle]], Ingelsk Komponist (* [[1934]])

{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat|18 April}}
}}

[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:April|18]]</text>
      <sha1>cckw99yb66xentanw6uux3wnkxrtn94</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>22 april</title>
    <ns>0</ns>
    <id>606</id>
    <revision>
      <id>1087032</id>
      <parentid>1076024</parentid>
      <timestamp>2022-08-07T08:51:43Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Ferstoarn */ +1</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2964" xml:space="preserve">{{DeisideBoppe}}

{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[1500]] - [[Portegal]] easket [[Brazylje]] op as [[koloanje (steatkundich)|koloanje]]
* [[1599]] - [[Hindrik VIII fan Ingelân|Hindrik VIII]] komt op de troan fan [[Ingelân]] nei de dea fan syn heit [[Hindrik VII fan Ingelân]].
* [[1901]] - It spoar Ljouwert-Ferwert wurdt yn gebrûk nomd.
* [[1905]] - oprjochting Feriening fan Natuermonuminten yn Amsterdam. It inisjatyf waard nommen troch [[Jac. P. Thijsse]]. 
* [[1915]] - Yn de [[Earste Wrâldkriich]] brûke [[Dútske Keizerryk|Dútske]] troepen by [[Ieper]] ([[Belgje]]) foar it earst [[gifgas]] oan it Westlik front.

== Berne ==
* [[1724]] - [[Immanuel Kant]], Dútsk filosoof († [[1804]])
* [[1811]] - [[Israël Kiek]], Nederlânsk fotograaf († [[1899]])
* [[1870]] - [[Vladimir Iljitsj Lenin]] (Vladimir Iljitsj Ulyanov), Russysk revolusjonêr en lieder fan 'e [[Sovjet-Uny]] († [[1924]])
* [[1887]] - [[Harald Bohr]], Deensk wiskundige († [[1951]])
* [[1893]] - [[Hilbrand Boschma]], Frysk soölooch en museumdirekteur († [[1976]])
* [[1914]] - [[Jan de Hartog]], Nederlânsk skriuwer († [[2002]])
* [[1936]] - [[Sieta Posthumus]], Frysk swimster
* [[1937]] - [[Jack Nicholson]], Amerikaansk akteur
* [[1938]] - [[Henk Groot]]  Nederlânsk fuotballer († [[2022]])
* [[1941]] - [[Piter Yedema]], Frysk dichter, oersetter en literatuerkritikus († [[2018]])
* [[1944]] - [[Pieter Dirk Torensma]], Frysk keunstskilder
* [[1946]] - [[Midas Dekkers]], Nederlânsk biolooch en kollumnist
* [[1963]] - [[Thijs de Vries]], Frysk hurdfytser
* [[1974]] - [[Maxi Mikita]], Amerikaansk pornoaktrise
* [[1984]] - [[Breanne Benson]], Amerikaansk pornoaktrise
* [[1985]] - [[Noortje Herlaar]], Nederlânsk aktrise
* 1985 - [[Dionne Stax]], Nederlânsk nijslêzeresse

== Ferstoarn ==
* [[849]] - [[Altfryd]], Dútsk biskop en skriuwer fan [[hilligelibben]]s (* ???)
* [[1355]] - [[Eleönoara fan Ingelân, hartoginne fan Gelre]] (* [[1318]])
* [[1993]] - [[Bertus Aafjes]], Nederlânsk skriuwer en dichter (* [[1914]])
* [[1994]] - [[Richard Nixon]], presidint fan 'e [[Feriene Steaten]] (* [[1913]])
* [[1997]] - [[Marga van Arnhem]], Nederlânsk radio- en telefyzje-presintatrise (* [[1940]])
* [[2000]] - [[Toon Hermans]], Nederlânsk kabaretier (* [[1916]])
* [[2006]] - [[Tip Marugg]], Kurasausk skriuwer en dichter (* [[1923]])
* [[2007]] - [[Rommy]], Frysk folkssjonger (* [[1950]])
* [[2009]] - [[Piet Burger]], Nederlânsk krúswurdpuzelmakker (* [[1929]])
* 2009 - [[Martin Bril]], Nederlânsk kollumnist, skriuwer en dichter (* [[1959]])
* [[2015]] - [[Alex Brinksma]], Frysk sportbestjoerder (* [[1929]])
* [[2017]] - [[Mustapha Oukbih]], Nederlânsk sjoernalist en ferslachjouwer (* [[1964]])
* [[2022]] - [[Jan Rot (sjonger)|Jan Rot]], Nederlânsk sjonger en lietsjeskriuwer (* [[1957]])

{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat|22 April}}
}}

[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:April|22]]</text>
      <sha1>jhfyjvqspizyprz6i55rf6lwb39demx</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>24 april</title>
    <ns>0</ns>
    <id>608</id>
    <revision>
      <id>1087025</id>
      <parentid>1084707</parentid>
      <timestamp>2022-08-07T08:46:44Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Berne */ +1</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2911" xml:space="preserve">{{DeisideBoppe}}

{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[1747]] - Ynname fan [[Sluis (stêd)|Sluis]] troch Franske troepen.
* [[1961]] - Yn it ramt fan it [[Deltaplan]] wurdt it [[Veerse Gat]] tichte.
* [[1967]] - It [[Mûnein#Flaaksfabryk|flaaksfabryk fan Mûnein]] slút de doarren.
* [[1970]] - Yntroduksje [[IBM]] [[kompjûter]].
* [[1990]] - [[Hubble romteteleskoop]] wurdt lansearre troch de [[Space Shuttle Discovery]].

== Berne ==
* [[1533]] - [[Willem fan Oranje]] (Willem de Swijer), steedhâlder fan [[Hollân]], [[Seelân]] en [[Fryslân]] († [[1584]])
* [[1815]] - [[Anthony Trollope]], Ingelsk skriuwer († [[1882]])
* [[1819]] - [[Klaus Groth]], Dútsk dichter en skriuwer († [[1899]])
* [[1823]] - [[Sebastián Lerdo de Tejada]], presidint fan [[Meksiko]] († [[1893]])
* [[1828]] - [[Christoffel Bisschop]], Nederlânsk keunstskilder († [[1904]])
* [[1856]] - [[Philippe Pétain]], Frânsk maarskalk en presidint fan [[Vichy-Frankryk]] († [[1951]])
* [[1892]] - [[Rudolf Muuß]], Noardfrysk predikant, bestjoerder en politikus († [[1972]])
* [[1906]] - [[Johan Bleeker]], Frysk fersetsstrider († [[1997]])
* [[1917]] - [[Pieter d'Hont]], Nederlânsk byldhouwer († [[1997]])
* 1917 - [[Klaas Jacob van Douwen]], Frysk politikus († [[2004]])
* [[1918]] - [[Herma M. van den Berg]], Nederlânsk keunsthistoarikus († [[2005]])
* [[1932]] - [[Coen Flink]], Nederlânsk akteur († [[2000]])
* [[1940]] - [[Sue Grafton]], Amerikaansk skriuwster
* [[1957]] - [[Jehannes Ytsma]], Frysk taalsosjolooch († [[2005]])
* [[1975]] - [[Sebastian Bieniek]], Dútsk keunstner († [[2022]])
* [[1987]] - [[Alexa Nicole]], Amerikaansk pornoaktrise
* [[1992]] - [[Yuki Kobayashi]], Japansk fuotballer

== Ferstoarn ==
* [[709]] - [[Wilfryd|Wilfryd fan York]], Angelsaksysk sindeling, biskop en hillige (* [[634]])
* [[1656]] - [[Thomas Fincke]], Deensk wiskundige en natuerkundige (* [[1561]])
* [[1731]] - [[Daniel Defoe]], Ingelsk skriuwer (* [[1660]])
* [[1907]] - [[Idzerd Frans van Humalda van Eysinga]], Frysk politikus (* [[1843]])
* [[1914]] - [[Loe de Jong]], Nederlânsk skiedkundige († [[2005]])
* [[1923]] - gruthartoch [[Willem Ernst fan Saksen-Weimar-Eisenach]] (* [[1876]])
* [[1942]] - [[L.M. Montgomery]], Kanadeesk skriuwster (* [[1874]])
* [[1961]] - [[Piet van der Hem]], Frysk keunstskilder, tekener en boekbânûntwerper (* [[1885]])
* [[1964]] - [[Lútzen Dijkstra]], Frysk hurdrider (* [[1909]])
* [[1966]] - [[Hans Christian Branner]], Deensk skriuwer (* [[1903]])
* [[1974]] - [[Bud Abbott]], Amerikaansk akteur en komyk (* [[1895]])
* [[2004]] - [[Gertruud Geertje Faber-Hornstra]], Frysk bestjoerder (* [[1911]])
* [[2010]] - [[Mathilde Stuiveling-Van Vierssen Trip]], Nederlânske jonkfrou en skriuwster (* [[1907]])

{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat|24 April}}
}}

[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:April|24]]</text>
      <sha1>mxrsqzrk0g8p6heugi1dm6s363cvq3i</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>3 maaie</title>
    <ns>0</ns>
    <id>617</id>
    <revision>
      <id>1087035</id>
      <parentid>1076051</parentid>
      <timestamp>2022-08-07T08:53:40Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Ferstoarn */ +1</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2778" xml:space="preserve">{{DeisideBoppe}}

{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[hjeldei]] fan [[Jakobus de Rjochtfeardige]].
* [[1382]] - [[Slach op it Beverhoutsfjild]] tusken [[Gint (stêd)|Gint]]eners ûnder [[Filips fan Artevelde]] en [[Loadewyk II fan Male]].
* [[1536]] - In brân, fermoedlik ûntstien troch bliksemynslach, leit in grut diel fan de stêd [[Delft]] yn de jiske.
* [[1715]] - 11.01 oere: Folsleine [[sinnefertsjustering]] sichtber yn Nederlân. Dit sil pas wer barre op [[7 oktober]] [[2135]].
* [[1791]] - De earste skreaune [[grûnwet]] fan Europa treedt yn wurking yn [[Poalen]]. It wurdt de [[Nasjonale feestdei]] fan [[Poalen]].
* [[1998]] - [[Wim Duisenberg]] wurdt beneamd ta de earste foarsitter fan de [[Europeeske Sintrale Bank]].
* [[1978]] - It earste spamberjocht wurdt ferstjoerd fia Arpanet, de foarrinder fan ynternet.
* [[2002]] – [[Nintendo GameCube]] wurdt yn Europa útbrocht foar in priis fan €219 euro. By de ''launch'' hearden 20 titels beskikber te wêzen.
* [[2006]] - Iepening fan de [[Natoerbrêge Zanderij Crailoo]] troch keninginne Beatrix.

== Berne ==
* [[1469]] - [[Niccolò Machiavelli]], Italjaansk politikus en filosoof († [[1527]])
* [[1635]] - [[Henricus Popta]], Frysk abbekaat en deputearre († [[1712]])
* [[1816]] - [[Jelle Eeltsjes Jellesma]], Frysk sindeling († [[1858]])
* [[1818]] - [[Friedrich Wilhelm Raiffeissen]], Dútsk bestjoerder en bankier († [[1888]])
* [[1826]] - kening [[Karel XV fan Sweden]] († [[1872]])
* [[1898]] - [[Golda Meïr]], premier fan [[Israel]] († [[1978]])
* [[1921]] - [[Hans de Jong]], Frysk waarman († [[2010]])
* [[1935]] - [[Igor Cornelissen]], Nederlânske sjoernalist en auteur († [[2021]])
* [[1945]] - [[Saskia Stuiveling]],  Nederlânsk politikus († [[2017]])
* [[1951]] - [[Larry van Wieren]], Nederlânsk-Kanadeesk iisshokkyer
* [[1981]] - [[Trevor Strnad]], Amerikaansk sjonger († [[2022]])
* [[1985]] - [[Femke Hoeksma]], Frysk sjongster fan 'e popgroep [[Three-ality]]

== Ferstoarn ==
* [[1442]] - greve [[Ingelbrecht I van Nassau-Dillenburg]], Dútsk-Nederlânsk ealman en politikus (* ±[[1370]])
* [[1459]] - kening [[Earik VII fan Denemark|Earik VII fan Denenmark, Sweden en Noarwegen]] (* [[1382]])
* [[1819]] - [[Wilhelmina van Idsinga]], Frysk keunstskilderesse (* [[1788]])
* [[1996]] - [[W. Richard West sr.]], Amerikaansk keunstner (* [[1912]])
* [[1997]] - [[Gerrit den Braber]], Nederlânsk lietsjeskriuwer (* [[1929]])
* [[2006]] - [[Karel Appel]], Nederlânsk keunstskilder en byldhouwer (* [[1921]])
* [[2020]] - [[Eelke Bakker]], âldste man fan Fryslân, Nederlân en de Benelúks (* [[1910]])

{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat|{{Kalinder/KalStrKonv}}}}
}}

[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:Maaie|03]]</text>
      <sha1>ew195e7xdrorm2oocmry18gq62wrncu</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>21 maaie</title>
    <ns>0</ns>
    <id>635</id>
    <revision>
      <id>1087027</id>
      <parentid>1084417</parentid>
      <timestamp>2022-08-07T08:48:41Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Berne */ +1</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3144" xml:space="preserve">{{DeisideBoppe}}

{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[1572]] - De [[Wettergeuzen]] feroverje [[Inkhuzen]] op de [[Spanje]]rts.
* [[1607]] - Oktroai ferliend troch de Steaten fan Hollân om de Beemstermar drûch te meitsjen
* [[1662]] - [[Karel II fan Ingelân]] trout mei [[Katarina fan Braganza]].
* [[1927]] - [[Charles Lindbergh]] foltôget de earste non-stop soloflecht oer de [[Atlantyske Oseaan]].
* [[1952]] - It [[Amsterdam-Rynkanaal]] wurdt iepene
* [[1991]] - By in oaanslach yn Súd-[[India]] komme âld-premier [[Rajiv Gandhi]] en noch fyftjin oaren om, wêrûnder de jonge frou dy't de oanslach pleegde.
* [[2005]] - It [[Boargemaster Rasterhoffpark]] yn [[Snits]] wurdt iepene.
* [[2006]] - Yn in referendum yn [[Montenegro]] kiest 55,5% foar ôfskieding fan 'e [[republyk|federale republyk]] [[Servje en Montenegro]].

== Berne ==
* [[1471]] - [[Albrecht Dürer]], Dútsk keunstskilder († [[1528]])
* [[1527]] - kening [[Filips II fan Spanje]] († [[1598]])
* [[1790]] - [[Hector Livius Haersma fan Vierssen]], Frysk politikus en grytman († [[1839]])
* [[1822]] - [[Ernst Kasimir fan Oranje-Nassau]], Nederlânsk prins († [[1822]])
* [[1845]] - [[Thomas McDougall]], Amerikaansk militêr († [[1909]])
* [[1863]] - [[Gunnar Berg (skilder)|Gunnar Berg]], Noarsk keunstskilder († [[1893]])
* [[1897]] - [[Brechtje Velstra-Bloemhof]], Aldste persoan fan Fryslân († [[2005]])
* [[1916]] - [[Tinus Osendarp]], Nederlânsk atleet († [[2002]])
* [[1952]] - [[Mr. T]], Amerikaansk akteur
* [[1957]] - [[Renée Soutendijk]], Nederlânsk aktrise
* [[1970]] - [[Taylor Sheridan]], Amerikaansk senarioskriuwer, regisseur en akteur
* [[1972]] - [[The Notorious B.I.G.]], Amerikaansk muzikant († [[1997]])
* [[1979]] - [[Briana Banks]], Dútsk-Amerikaansk pornoaktrise
* [[1981]] - [[Belladonna (pornografysk aktrise)|Belladonna]], Amerikaansk pornoaktrise
* [[1997]] - [[Sisca Folkertsma]], Frysk fuotbalster

== Ferstoarn ==
* [[1481]] - kening [[Kristiaan I fan Denemark]] (* [[1426]])
* [[1647]] - [[P.C. Hooft]], Nederlânsk dichter en skiedkundige (* [[1581]])
* [[1690]] - [[John Elliot]] (&quot;Apostel fan de Yndianen&quot;), Ingelsk sindeling (* ± [[1604]])
* [[1786]] - [[Carl Wilhelm Scheele]], Sweedsk skiekundige (* [[1742]])
* [[1791]] - [[Dirk Ploegsma]], Frysk keunstkilder (* [[1769]])
* [[1822]] - [[Ernst Kasimir fan Oranje-Nassau]], Nederlânsk prins (* [[1822]])
* [[1935]] - [[Hugo de Vries]], Nederlânsk biolooch en genetikus (* [[1848]])
* [[1995]] - [[Annie M.G. Schmidt]], Nederlânsk berneboekeskriuwster (* [[1911]])
* [[2000]] - [[John Gielgud]], Ingelsk akteur (* [[1904]])
* [[2005]] - [[Brechtje Velstra-Bloemhof]], Aldste persoan fan Fryslân (* [[1897]])
* [[2009]] - [[Jan Riedstra]], Frysk ûndernimmer en sportbestjoerder (* [[1943]])
* [[2010]] - [[Driek van Wissen]], Nederlânsk dichter (* [[1943]])
* [[2011]] - [[Paul Gillon]], Frânsk striptekener (* [[1926]])
* [[2015]] - [[Dimitri van Toren]], Nederlânsk sjonger (* [[1940]])

{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat|{{Kalinder/KalStrKonv}}}}
}}

[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:Maaie|21]]</text>
      <sha1>94d36vc2xa0sz9isdfsj76vveg9e2u1</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>27 maaie</title>
    <ns>0</ns>
    <id>641</id>
    <revision>
      <id>1087039</id>
      <parentid>1085433</parentid>
      <timestamp>2022-08-07T08:57:26Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Ferstoarn */ +1</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2943" xml:space="preserve">{{DeisideBoppe}}

{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[1703]] - [[Tsaar]] [[Peter de Grutte]] stiftet [[Sint-Petersburch]].
* [[1941]] - It [[Nazi-Dútslân|Dútske]] oarlochsskip ''[[Bismarck (slachskip)|Bismarck]]'' fergiet yn de [[Atlantyske Oseaan]].
* [[1949]] - Oprjochting [[Fuotbalferiening BCV]]
* [[1990]] - It kraakte Wolters-Noordhoffkompleks yn [[Grins (stêd)|Grins]] wurdt troch in grutte polysjemacht ûntromme.
* [[2005]] - It [[stedhûs fan Ljouwert]] wurdt weriepene.
* [[2006]] - By in [[ierdskodding]] op [[Java]], mei in krêft fan 6,2 op de [[Skaal fan Richter]], komme 6.234 minsken om it libben.
* [[2006]] - De aldergrutste [[oranjekoeke]] ea wurdt makke troch de bakkers fan [[Snits (stêd)|Snits]]. Hja bakten in koeke fan 117,5 kante meter.

== Berne ==
* [[1626]] - [[Willem II fan Oranje-Nassau]], steedhâlder fan [[Hollân]], [[Seelân]], [[Utert (provinsje)|Utert]], [[Gelderlân]] en [[Oerisel]] († [[1650]])
* [[1652]] - [[Liselotte fan de Palts]], hartoginne-gemalinne fan [[Orléans]] († [[1722]])
* [[1756]] - kening [[Maksimiliaan I fan Beieren]] († [[1825]])
* [[1837]] - [[Wild Bill Hickok]], Amerikaansk gokker, revolverman en ikoan fan it Wylde Westen († [[1876]])
* [[1893]] - [[Jan Planting]], Frysk keunstskilder († [[1955]])
* [[1911]] - [[Hubert Humphrey]], Amerikaansk politikus († [[1978]])
* [[1921]] - [[Joop Bakker]], Frysk politikus († [[2003]])
* [[1922]] - [[Christopher Lee]], Ingelsk akteur († [[2015]])
* [[1923]] - [[Henry Kissinger]], Amerikaansk politikus
* [[1927]] - [[Jan Blokker]], Nederlânsk sjoernalist, kollumnist en senarioskriuwer († [[2010]])
* [[1944]] - [[Pleun Strik]], Nederlânsk fuotballer († [[2022]])
* [[1976]] - [[Anita Blond]], Hongaarsk pornoaktrise
* [[1983]] - [[Lucenzo]], Portegeesk-Frânsk sjonger en muzykprodusint
* [[1995]] - [[Vienna Black]], Amerikaansk pornoaktrise

== Ferstoarn ==
* [[1039]] - [[Durk III]], greve fan West-Frisia (* [[981]])
* [[1266]] - [[Elizabeth fan Breunswyk, grevinne fan Hollân|Elizabeth fan Breunswyk]], grevinne-gemalinne fan [[Greefskip Hollân|Hollân]] (* ±[[1230]])
* [[1564]] - [[Jehannes Kalvyn]], Frânsk-Switsersk teolooch en grûnlizzer fan it [[kalvinisme]] (* [[1509]])
* [[1576]] - [[Loadewyk fan Boisot]], Flaamsk ealman en wettergeus (* ±[[1530]])
* [[1741]] - [[Gerard Wigmana]], Frysk keunstskilder (* [[1673]])
* [[1840]] - [[Nicolo Paganini]], Italjaansk fioelist en komponist (* [[1782]])
* [[1939]] - [[Joseph Roth]], Oekraynsk sjoernalist en skriuwer (* [[1894]])
* [[1997]] - [[Geart Brueckner Droege]],  Amerikaansk heechlearaar Dútsk, Nederlânsk en Frysk (* [[1925]])
* [[2018]] - [[Gardner Dozois]], Amerikaansk skriuwer en redakteur (* [[1947]])
* [[2022]] - [[Joop Mink]], Frysk skûtsjekipper (* [[1935]])

{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat|{{Kalinder/KalStrKonv}}}}
}}

[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:Maaie|27]]</text>
      <sha1>nq65izxds1u1fbmeq1eywn1zdrj54ex</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>5 juny</title>
    <ns>0</ns>
    <id>650</id>
    <revision>
      <id>1087076</id>
      <parentid>1086310</parentid>
      <timestamp>2022-08-07T10:15:36Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Berne */ Nicko McBrain</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3680" xml:space="preserve">{{DeisideBoppe}}

{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[1288]] - De [[Slach by Woeringen]] fynt plak, tusken oan 'e iene kant it [[Hartochdom Brabân]], stipe troch it [[Greefskip Loon]], en oan 'e oare kant it [[Hartochdom Lúksemboarch]], it [[Hartochdom Limburch]], it [[Hartochdom Gelre]] en it [[Prinsbisdom Keulen]]. Hartoch [[Jan I fan Brabân]] behellet de oerwinning. 
* [[1568]] - [[Lamoraal, greve fan Egmont]] en [[Filips fan Montmorency, greve fan Hoarne]] wurde op lêst fan 'e [[hartoch fan Alva]] yn [[Brussel (stêd)|Brussel]] [[ûnthalzing|ûnthalze]] foar [[majesteitsskeining]].
* [[1752]] - [[Benjamin Franklin]] demonstrearret dat [[wjerljocht]] foarme wurdt troch [[elektrisiteit]].
* [[1625]] - Yn 'e [[Tachtichjierrige Oarloch]] feroverje [[Spanje|Spaanske]] troepen ûnder [[Ambrogio Spínola]] einlings [[Breda]], nei in [[Belis fan Breda (1624-1625)|belis fan njoggen en in heale moanne]].
* [[1806]] - De [[Bataafske Republyk]] wurdt omfoarme ta it [[Keninkryk Hollân]].
* [[1849]] - [[Denemark]] wurdt in [[grûnwet|konstitúsjonele]] [[monargy]].
* [[1964]] - [[The Beatles]] jouwe it earste fan twa konserten yn it [[Noard-Hollân|Noardhollânske]] [[Blokker (plak)|Blokker]].
* [[1968]] - Yn [[Los Angeles]] wurdt de [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[politikus]] [[Robert Kennedy]] delsketten. Hy ferstjert in dei letter.
* [[2006]] - De [[Servje en Montenegro|Federale Republyk Servje en Montenegro]] wurdt opheft; [[Servje]] en [[Montenegro]] wurde ûnôfhinklike lannen.
* [[2007]] - It [[romtefartúch]] fan 'e [[NASA]], de [[MESSENGER]], fljocht foar de twadde kear deunby [[Fenus (planeet)|Fenus]] lâns en ferfolget dan syn reis nei de [[planeet]] [[Merkuerius (planeet)|Merkuerius]].
* [[2009]] - Op de [[Sealterfrysk]]e Wikipedia wurdt it tûzenste artikel skreaun.
* [[2017]] - [[Montenegro]] wurdt lid fan de [[Noardatlantyske Ferdrachsorganisaasje]].

== Berne ==
* [[1659]] - [[Jacobus Fruytier]], Nederlânsk predikant en teolooch († [[1731]])
* [[1723]] - [[Adam Smith]], Skotsk ekonoom († [[1790]])
* [[1771]] - kening [[Ernst Augustus I fan Hannover]] († [[1851]])
* [[1822]] - [[Teye Tol]], Frysk blauferver en wûnderdokter († [[1897]])
* [[1854]] - [[John J. Crittenden III]], Amerikaansk militêr († [[1876]])
* [[1877]] - [[Johan Willem Albarda]], Nederlânsk politikus († [[1957]])
* [[1897]] - [[Sietze Albert Veenstra]], Frysk arsjitekt († [[1981]])
* [[1898]] - [[Federico García Lorca]], Spaansk toanielskriuwer († [[1936]])
* [[1952]] - [[Nicko McBrain]] Ingelsk drummer
* [[1979]] - [[Maria Sterk]], Frysk maratonrydster
* [[1985]] - [[Bruce Venture]], Amerikaansk pornoakteur
* [[1988]] - [[Steelo Brim]], Amerikaansk presintator en akteur
* [[1989]] - [[Britte Lagcher]], Nederlânsk aktrise

== Ferstoarn ==
* [[754]] - [[Bonifatius]], Angelsaksysk sindeling en aartsbiskop (* ±[[673]])
* [[1568]] - [[Lamoraal, greve fan Egmont]] (* [[1522]])
* 1568 - [[Filips fan Montmorency, greve fan Hoarne]] (* [[1524]])
* [[1957]] - [[Elize Zwart]], Frysk skriuwer (* [[1857]])
* [[1986]] - [[Dolly Akers]], Amerikaansk politika en aktiviste (* [[1901]])
* [[1999]] - [[Mel Torme]], Amerikaansk muzikant (* [[1925]])
* [[2004]] - [[Ronald Reagan]], presidint fan 'e [[Feriene Steaten]] (* [[1911]])
* [[2006]] - [[Frederick Franck]], Nederlânsk byldzjend keunstner en skriuwer (* [[1909]])
* [[2006]] - [[Friso Wiegersma]], Nederlânsk tekstskriuwer en keunstskilder (* [[1925]])
* [[2022]] - [[Alec John Such]], Amerikaansk bassist (* [[1951]])

{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat|{{Kalinder/KalStrKonv}}}}
}}

[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:Juny|05]]</text>
      <sha1>efghtr4rdn2v8pjis6315atgx0gmjjs</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>6 juny</title>
    <ns>0</ns>
    <id>651</id>
    <revision>
      <id>1087069</id>
      <parentid>1086889</parentid>
      <timestamp>2022-08-07T09:26:05Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Berne */ +1</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4736" xml:space="preserve">{{DeisideBoppe}}

{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[1523]] - [[Sweden]] wurdt mei it ferkiezen fan [[Gustaaf I fan Sweden|Gustaaf Vasa]] ta [[kening]] wer in ûnôfhinklik [[lân]]. Hjirmei komt in ein oan 'e [[Uny fan Kalmar]] mei [[Denemark]] en [[Noarwegen]].
* [[1551]] - [[Willem fan Oranje]] [[boask]]et oan [[Anna fan Bueren]], in rike [[erfdochter]] út 'e [[Nederlannen|Nederlânske]] [[adel]].
* [[1761]] - In [[Fenusoergong]] wurdt fanôf 120 plakken op 'e [[Ierde]] waarnommen. 
* [[1882]] - Troch in [[orkaan|sykloan]] yn 'e [[Arabyske See]] strûpt de [[haven]] fan [[Bombay]] derûnder, mei 100.000 deaden ta gefolch.
* [[1990]] - De earste [[foto's]] nomd bûten ús [[sinnestelsel]] wurde troch de [[romtesonde]] ''[[Voyager 1]]'' nei de [[Ierde]] trochstjoerd. Op 'e foto's binne seis [[planeet|planeten]] te sjen, wêrûnder de Ierde sels, fan in ôfstân fan seis miljard&amp;nbsp;km.
* [[1944]] - [[D-Day]]: de [[Alliëarden]] lânje op 'e kust fan [[Normanje]].
* [[2004]] - De 1.000e side fan 'e [[Haadside|Fryske Wikipedy]] wurdt skreaun, oer de [[Fryske flagge]].
* [[2006]] - Dizze datum kin ferkoarte werjûn wurde as 6-6-6 oftewol [[666 (getal)|666]], wat it [[Getal fan it Bist]] is (sjoch de ''[[Iepenbiering fan Jehannes]]''). Withoefolle [[kristenen]] de wrâld oer bidde foar it ôfkearen fan it kwea.
* [[2022]] - De 88ste [[Alvestêdetocht op de Fyts]] giet de boeken yn as ien fan de swierste âlfestêdetochten ea.
* [[2022]] - Foar it earst yn 125-jier moast de [[Bûnspartij foar Senioaren]] healerwege de twadde omloop beëinige fanwegen it minne waar.

== Berne ==
* [[1436]] - [[Regiomontanus]] (Johannes Müller), Dútsk astronoom, astrolooch en wiskundige († [[1476]])
* [[1599]] - [[Diego Rodríguez de Silva y Velázquez]], Spaansk keunstskilder († [[1660]])
* [[1606]] - [[Pierre Corneille]], Frânsk toanielskriuwer († [[1684]])
* [[1755]] - [[Eduard van Beyma]], Frysk politikus († [[1825]])
* [[1771]] - [[Daam Fockema]], Frysk abbekaat en polityk aktivist († [[1855]])
* [[1799]] - [[Aleksandr Pûsjkin]], Russysk dichter († [[1837]]) &lt;small&gt;([[26 maaie]] [[Juliaanske kalinder]])&lt;/small&gt;
* [[1847]] - [[Gerben Postma]], Frysk skriuwer en skoalmaster († [[1925]])
* [[1850]] - [[Karl Ferdinand Braun]], Dútsk natuerkundige en Nobelpriiswinner († [[1918]])
* [[1862]] - [[Foeke Buitenrust Hettema]], Frysk taalkundige († [[1922]])
* [[1862]] - [[Edo Johannes Bergsma]], Frysk politikus en bestjoerder († [[1948]])
* [[1868]] - [[Robert Falcon Scott]], Ingelsk admiraal en ûntdekkingsreizger († [[1912]])
* [[1875]] - [[Thomas Mann]], Dútsk skriuwer († [[1955]])
* [[1888]] - [[Valerian Kûjbysjev]], Russysk revolúsjonêr († [[1935]])
* [[1901]] - [[Soekarno]], presidint fan [[Yndoneezje]] († [[1970]])
* [[1909]] - [[Isaiah Berlin]], Britsk filosoof en politikolooch († [[1997]])
* [[1911]] - [[Heine van der Molen]], Frysk yngenieur en skriuwer († [[1998]])
* [[1920]] - [[Pieter Soepboer]], Frysk politikus († [[1998]])
* [[1927]] - [[Nikolaas Egbert Algra]], Frysk heechlearaar rjochtswittenskip († [[2002]])
* [[1947]] - [[Ada Kok]], Nederlânsk swimster
* 1947 - [[Bennie Huisman]], Frysk sjonger-ferteller, muzikant en skriuwer
* [[1950]] - [[Frank Thring (regisseur)|Frank Thring]], Ingelsk pornografysk regisseur en akteur
* [[1956]] - [[Björn Borg]], Sweedsk tennisser
* [[1967]] - [[Caroline van der Plas]], Nederlânsk sjoernalist en politikus
* [[1980]] - [[Ricki Raxxx]], Amerikaansk neakenmodel en pornoaktrise
* [[1988]] - [[Thijsje Oenema]], Frysk hurdrydster
* [[1993]] - [[Frida Gustavsson]], Sweedsk fotomodel

== Ferstoarn ==
* [[1878]] - [[Robert Stirling]], Skotsk útfiner (* [[1790]])
* [[1941]] - [[Eije Wijkstra]], Nederlânsk krimineel (* [[1895]])
* [[1944]] - [[Markus Assies]], Frysk fersetsstrider (* [[1919]])
* [[1945]] - [[Meinoud Rost van Tonningen]], Nederlânsk politikus en kollaborateur (* [[1894]])
* [[1968]] - [[Robert Kennedy]], Amerikaansk politikus (* [[1925]])
* [[1971]] - [[Appel Ooiman]], Frysk roeier (* [[1905]])
* [[1984]] - [[Jakob Klok]], Frysk politikus en fersetsman (* [[1893]])
* [[1996]] - [[Pol Pot]], Kambodjaansk politikus, lieder fan 'e Reade Kmer (* [[1928]])
* [[1999]] – [[Anne Haddy]], Australsk aktrise (* [[1930]])
* [[2006]] - [[Billy Preston]], Amerikaansk sjonger en muzikant (* [[1946]])
* [[2013]] - [[Esther Williams]], Amerikaansk aktrise en swimster (* [[1921]])
* [[2017]] - [[Sandra Reemer]], Nederlânsk sjongster en presintatrise. (* [[1950]])
* [[2011]] - [[Itty Sluis]], Frysk skriuwster (* [[1939]])

{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat|{{Kalinder/KalStrKonv}}}}
}}

[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:Juny|06]]</text>
      <sha1>hqxmwt6ng2wy5gddg24kwa36p6dkke8</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>29 juny</title>
    <ns>0</ns>
    <id>674</id>
    <revision>
      <id>1087051</id>
      <parentid>1075473</parentid>
      <timestamp>2022-08-07T09:10:15Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Berne */ +1</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3620" xml:space="preserve">{{DeisideBoppe}}

{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[1128]] - Konrad III wurd as Lombardyske kening fan Itaalje kroand.
* [[1252]] - Yn de [[Slach by Oldenswort]] wurdt de Deenske kening [[Abel fan Denemark|Abel]] troch de [[Noard-Friezen]] ferslein en deade.
* [[1782]] - Mei 30 graden [[Selsius]], mjitten yn Utert, is dit de waarmste dei fan it jier.
* [[1851]] - Troch de ynfiering fan 'e [[Gemeentewet]] fan [[Thorbecke]] yn [[Nederlân]] wurde yn [[Fryslân]] alle [[gritenij]]en omfoarme ta [[gemeente (bestjoer)|gemeenten]].
* [[1904]] - Yn [[Drinte]] wurde twa prehistoaryske [[feanlyk|feanliken]] fûn: it [[pear fan Weardinge]].
* [[1905]] - Tennisferiening [[De Vliegende Bal (Snits)|De Vliegende Bal]] út Snits wurdt oprjochte.
* [[1913]] - [[Henri Desgrange]] fiert de [[giele trui]] yn by de [[Tour de France]].
* [[1920]] - By [[Den Oever]] wurdt de earste bak sân yn see stoarten foar de [[Amsteldjipdyk]] nei [[Wieringen]] ta. Dit kin sjoen wurde as tarieding foar de [[Ofslútdyk]].
* [[1929]] - Yn gebrûknimmen fan de earste [[wyntunnel]], yn [[Langly Field]] yn [[Kalifornje]].
* [[1956]] - [[Marilyn Monroe]] trout mei de skriuwer [[Arthur Miller]].
* [[1976]] - oprjochting [[Fuotbalferiening Tsjom]]
* [[2010]] - De film ''[[It Skaad fan Bonifatius]]'' yn it [[Aldfrysk]] giet yn [[premiêre]].

== Berne ==
* [[1397]] - kening [[Jehan II fan Aragon]] († [[1479]])
* [[1482]] - [[Marije fan Aragon, keninginne fan Portegal|Marije fan Aragon]], keninginne-gemalinne fan [[Portegal]] († [[1517]])
* [[1540]] - doña [[Ana de Mendoza, prinsesse fan Éboli]], Spaansk ealfrouwe en politika († [[1592]])
* [[1806]] - [[Tjeerd Andringa]], Frysk keunstskilder († [[1827]])
* [[1849]] - [[George D. Wallace (militêr)|George D. Wallace]], Amerikaansk militêr († [[1890]])
* [[1858]] - [[Eelco Schaafsma]], Frysk politikus († [[1914]])
* [[1863]] - [[Sije Laverman]], Frysk skriuwer († [[1919]])
* [[1887]] - [[Geertje Roelinga-De Groot]], Aldste persoan fan Nederlân († [[1997]])
* [[1900]] - [[Antoine de Saint-Exupéry]], Frânsk skriuwer († [[1944]])
* [[1911]] - [[Bernhard fan Lippe-Biesterfeld]], Nederlânsk prins-gemaal († [[2004]])
* [[1933]] - [[Reinder van der Leest]], Frysk skriuwer
* [[1942]] - [[Bas van der Vlies]], Nederlânsk politikus út namme fan de SGP († [[2021]])
* [[1950]] - [[Michael Whelan (yllustrator)|Michael Whelan]], Amerikaansk boekbânûntwerper en yllustrator
* [[1951]] - [[Alex Brenninkmeijer]], Nederlânsk jurist en Nasjonale Ombudsman († [[2022]])
* [[1956]] - [[Ale S. van Zandbergen]], Frysk skriuwer
* [[1972]] - [[Rosa Caracciolo]], Hongaarsk-Italjaansk pornoaktrise

== Ferstoarn ==
* [[1059]] - hartoch [[Bernard II fan Saksen]] (* nei [[990]])
* [[1252]] - kening [[Abel fan Denemark]] (* [[1218]])
* [[1875]] - keizer [[Ferdinand I fan Eastenryk]] (* [[1793]])
* [[1995]] - [[Sicco Mansholt]], Nederlânsk boer en politikus (* [[1908]])
* [[2002]] - [[Sikke Doele]], Frysk skriuwer en dichter (* [[1942]])
* [[2003]] - [[Katharine Hepburn]], Amerikaansk aktrise (* [[1907]])
* [[2008]] - [[Frédéric Bastet]], Nederlânsk argeolooch en skriuwer (* [[1926]])
* [[2012]] - [[Jan de Soet]], Nederlânsk bestjoerder, topman fan de [[KLM]] (* [[1925]])
* [[2016]] - [[Jan Hettema]], Frysk-Súdafrikaansk hurdfytser (* [[1933]])
* [[2017]] - [[Bert Swart]], Nederlânsk politikus (* [[1956]])
* [[2020]] - [[Carl Reiner]],  Amerikaansk akteur en presintator (* [[1922]])

{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat|{{Kalinder/KalStrKonv}}}}
}}

[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:Juny|29]]</text>
      <sha1>qqjxeloxug4tzd30of4edkfl7ktjufk</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>1 july</title>
    <ns>0</ns>
    <id>676</id>
    <revision>
      <id>1087040</id>
      <parentid>1086324</parentid>
      <timestamp>2022-08-07T08:58:48Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Ferstoarn */ +1</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4387" xml:space="preserve">{{DeisideBoppe}}

{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[251]] - Yn 'e [[Slach by Abrittus]] wurdt it [[Romeinske Ryk|Romeinske]] [[leger (lânmacht)|leger]] ferslein troch de [[Goaten]]. [[Keizer]] [[Desius]] mei syn [[soan]] [[Herennius Etruskus]] sneuvelje yn 'e striid. 
* [[1566]] - [[Nostradamus]] foarseit dat er de [[2 july#foarfallen|moarn]] net helje sil.
* [[1852]] - Yn [[Hollân]] wurdt de [[Haarlimmermar]] drûchmakke.
* [[1858]] - [[Charles Darwin]] en [[Alfred Russell Wallace]] hâlde foar de [[Linnean Society]] harren [[taspraak|lêzing]]s oer de [[evolúsjeteory]].
* [[1863]] - Begjin fan 'e trijedeiske [[Slach by Gettysburg]], it bloedichste treffen fan 'e [[Amerikaanske Boargeroarloch]].
* [[1867]] - De [[Grut-Brittanje|Britske]] [[koloanje]]s [[Ontario]], [[Kebek (provinsje)|Kebek]], [[Nij-Skotlân]] en [[Nij-Breunswyk]] foarmje de [[Kanada|Kanadeeske Konfederaasje]]. Kanada kriget [[selsbestjoer]] binnen it [[Britske Ryk]]. 
* [[1904]] - Yn [[St. Louis]] begjinne de tredde [[Olympyske Simmerspullen 1904|Olympyske Spullen]].
* [[1934]] - Mei de ynstelling fan de [[Production Code Administration]] (PCA), dy't tenei strang tafersjoch hâldt op it neilibjen troch de [[filmstudio's]] fan 'e [[sensuer]]regels fêstlein yn de [[Motion Picture Production Code]], komt yn 'e [[filmyndustry]] fan [[Hollywood]] in ein oan 'e frijheid fan it [[Pre-Code (Hollywood)|Pre-Code-tiidryk]].
* [[1997]] - De [[Grut-Brittanje|Britske]] [[koloanje]] [[Hongkong]] wurdt nei 156 jier 'weromjûn' oan 'e [[Folksrepublyk Sina]].

== Berne ==
* [[1621]] - [[Cornelis de Man]], Nederlânsk keunstskilder († [[1706]])
* [[1646]] - [[Gottfried Wilhelm Leibniz]], Dútsk wis-, natuer- en skiedkundige, filosoof, rjochtsgelearde en diplomaat († [[1716]])
* [[1899]] - [[Charles Laughton]], Ingelsk akteur († [[1962]])
* [[1903]] - [[Hendrik van der Wielen]], Nederlânsk boargemaster († [[1999]])
* [[1916]] - [[Olivia de Havilland]], Britsk-Amerikaansk aktrise († [[2020]])
* [[1926]] - [[J.J. Voskuil]], Nederlânsk folkekundige en skriuwer († [[2008]])
* [[1926]] - [[Melis van Seijen]], Frysk útjouwer, boekhanneler en muzykprodusint († [[2018]])
* [[1932]] - [[Jan Postma (skriuwer)|Jan Postma]], Frysk âld-plysjeman en skriuwer († [[2015]])
* [[1934]] - [[Jan Dotinga]], Frysk skriuwer
* [[1935]] - [[David Prowse]], Ingelsk akteur en gewichtheffer († [[2020]])
* [[1961]] - [[Diana, prinsesse fan Wales]], Britsk kroanprinsesse-gemalinne († [[1997]])
* [[1964]] - [[Geartsje de Vries (sjoernaliste)|Geartsje de Vries]], Frysk sjoernaliste, redaktrise en presintatrise
* [[1967]] - [[Pamela Anderson]], Kanadeesk-Amerikaansk aktrise
* [[1971]] - [[Marlayne Sahupala]], Nederlânsk nijslêzeresse en sjongster
* [[1977]] - [[Birgit Schuurman]], Nederlânsk sjongster en aktrise
* [[1982]] - [[Mirjam Timmer]], Frysk sjongster en muzikante
* [[1986]] - [[Kraantje Pappie]], Nederlânsk sjonger
* [[1989]] - [[Daniel Ricciardo]], Australysk autokoereur
* [[1993]] - [[Jade Jantzen]], Amerikaansk pornoaktrise

== Ferstoarn ==
* [[1277]] - sultan [[Baibars]] fan [[Egypte]] en [[Syrje]] (* [[1233]])
* [[1694]] - [[Hidde Sjoerds de Vries]], Frysk marine-ofsier (* [[1645]])
* [[1835]] - [[Paulus Scheltema]], Frysk skriuwer (* [[1752]])
* [[1844]] - [[Petrus Groenia]], Frysk militêr offisier en keunstskilder (* [[1769]])
* [[1860]] - [[Charles Goodyear]], Amerikaansk bannefabrikant (* [[1800]])
* [[1896]] - [[Harriet Beecher Stowe]], Amerikaansk skriuwster (* [[1811]])
* [[1925]] - [[Erik Satie]], Frânsk komponist en pianist (* [[1866]])
* [[1939]] - [[Louis Davids]], Nederlânsk kabaretier en revu-artyst (* [[1883]])
* [[1961]] - [[Louis-Ferdinand Céline]] (Louis Ferdinand Destouches), Frânsk skriuwer en dokter (* [[1894]])
* [[1974]] - [[Kick Smit]], Nederlânsk fuotballer (* [[1911]])
* [[1995]] - [[Wolfman Jack]], Amerikaansk radiodiskjockey (* [[1938]])
* [[1997]] - [[Robert Mitchum]], Amerikaansk akteur (* [[1917]])
* [[2003]] - [[N!xau ǂToma]], Namibysk akteur (* [[1943]])
* [[2004]] - [[Marlon Brando]], Amerikaansk akteur (* [[1924]])
* [[2009]] - [[Mollie Sugden]], Britsk aktrise (* [[1922]])
* [[2014]] - [[Tine de Vries (reedrydster)|Tine de Vries]], Frysk reedrydster (* [[1931]])

{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat|1 July}}
}}

[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:July|01]]</text>
      <sha1>hpfr3netplvfh7bsc1y58mqjwx3yv5k</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>2 july</title>
    <ns>0</ns>
    <id>677</id>
    <revision>
      <id>1087043</id>
      <parentid>1075476</parentid>
      <timestamp>2022-08-07T09:01:15Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Ferstoarn */ +1</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3733" xml:space="preserve">{{DeisideBoppe}}

{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[1566]] - [[Nostradamus]] wurdt moarns dea oantroffen nei't er de deis tefoaren syn ferstjerren foarsein hie.
* [[1600]] - Yn 'e [[Slach by Nijpoart]] ferslacht in [[Steatsk]] [[leger (lânmacht)|leger]] ûnder lieding fan 'e [[Hollân]]ske [[steedhâlder]] [[Maurits fan Oranje-Nassau]] in [[Spanje|Spaanske]] troepemacht ûnder [[Albertus fan Eastenryk]].
* [[1729]] - De ôfsluting fan it [[Dokkumer Djip]] is klear.
* [[1747]] - [[Slach by Lafelt]] ([[Riemst]]) tusken Frankryk en de Eastenrykske Nederlannen.
* [[1881]] - [[Presidint fan de Feriene Steaten|Presidint]] [[James Garfield]] fan de [[Feriene Steaten|VS]] wurdt delsketten troch [[Charles J. Guiteau]].
* [[1900]] - [[Greve]] [[Ferdinand fan Zeppelin]] makket syn earste proefflecht mei in [[loftskip]].
* [[1937]] - De [[Feriene Steaten fan Amearika|Amerikaanske]] piloate [[Amelia Earhart]] ferdwynt boppe de [[Stille Oseaan]] as se besiket de om de wrâld te fleanen.
* [[1990]] - 1426 [[pylger]]s kommme om yn in [[fuotgongerstunnel]] nei [[Mekka]].
* [[1998]] - [[Marianne van der E]] wurdt foar moard feroardield. 
* [[2002]] - [[Steve Fossett]] is de earste dy't allinne, en sûnder tuskenlannings om de wrâld fart yn in [[loftballon]].
* [[2005]] - It [[Live 8]]-konsert wurdt holden op 10 plakken op de wrâld om de G8 te freegjen in ein oan 'e earmoede te meitsjen.

== Berne ==
* [[419]] - keizer [[Falentinianus III]] fan it [[Romeinske Ryk]] († [[455]])
* [[1739]] - [[Matthias Friese]], Dútsk oargenist en oargelbouwer († [[1786]])
* [[1869]] - [[Hjalmar Söderberg]], Sweedsk skriuwer, dichter, toanielskriuwer en sjoernalist († [[1941]])
* [[1881]] - [[Jetze Doorman]], Frysk skermer († [[1931]])
* [[1903]] - kening [[Olaf V fan Noarwegen]] († [[1991]])
* [[1918]] - [[Klaas Sierksma]], Frysk heraldikus († [[2007]])
* [[1923]] - [[Wisława Szymborska]], Poalsk dichteresse († [[2012]])
* [[1924]] - [[Freark Dam]], Frysk sjoernalist, oersetter en dichter († [[2002]])
* [[1925]] - [[Els Perdok]], Skiermûntseager wurdboekgearstalster en dichteresse († [[2017]])
* 1925 - [[Herman Wigbold]], Nederlânsk sjoernalist († [[1998]])
* [[1950]] - [[Agneta Eckemyr]], Sweedsk aktrise, model en moade-ûntwerpster († [[2018]])
* [[1963]] - [[Mark Kermode]], Ingelsk filmkritikus en muzikant
* [[1976]] - [[Erin Burnett]], Amerikaansk sjoernaliste en presintatrise

== Ferstoarn ==
* [[1298]] - [[Adolf I fan Nassau]], Roomsk-kening fan it [[Hillige Roomske Ryk]] (* [[1250]])
* [[1633]] - [[Trijntje Keever]], Nederlânsk rekôrhâldster (langste frou) (* [[1616]])
* [[1778]] - [[Jean-Jacques Rousseau]], Switsersk-Frânsk filosoof, skriuwer en komponist (* [[1712]])
* [[1861]] - [[P.A. de Génestet]], Nederlânsk dichter en teolooch (* [[1829]])
* [[1937]] - [[Amelia Earhart]], Amerikaansk loftfeartpionier (* [[1897]])
* [[1961]] - [[Ernest Hemingway]], Amerikaansk skriuwer en Nobelpriiswinner (* [[1899]])
* [[1963]] - [[Lisa Tetzner]], Dútsk berneboekeskriuwster (* [[1894]])
* [[1997]] - [[Suze Boschma-Berkhout]], Nederlânsk byldhouster (* [[1922]])
* [[1997]] - [[James Stewart]], Amerikaansk akteur (* [[1908]])
* 1997 - [[Suze Boschma-Berkhout]], Nederlânsk byldzjend keunstner (* [[1922]])
* [[1999]] - [[Mario Puzo]], Amerikaansk skriuwer (* [[1920]])
* [[2004]] - [[Marlon Brando]], Amerikaansk akteur (* [[1924]])
* [[2008]] - [[Chris Arlman]], Nederlânsk politikus (* [[1944]])
* [[2016]] - [[Elie Wiesel]], Joadsk-Amerikaansk skriuwer (* [[1928]])
* 2016 - [[Renée de Haan]], Nederlânsk sjongster (* [[1954]])

{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat|2 July}}
}}

[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:July|02]]</text>
      <sha1>agdw65j6cigwy7j8apf2pcmmnng61qw</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>17 july</title>
    <ns>0</ns>
    <id>692</id>
    <revision>
      <id>1087045</id>
      <parentid>1084312</parentid>
      <timestamp>2022-08-07T09:03:18Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Ferstoarn */ +1</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3635" xml:space="preserve">{{DeisideBoppe}}

{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[1876]] - Yn it ramt fan 'e [[Grutte Sû-Oarloch fan 1876]] fynt yn noardwestlik [[Nebraska]] in skermutseling plak tusken it [[Amerikaanske Leger]] en de [[Noardlike Sjajinnen]] dy't bekend komt te stean as de [[Slach by Warbonnet Creek]].
* [[1942]] - Oan 'e [[Wolga]] by [[Stalingrad]] set de [[Slach om Stalingrad]] útein, dy't it kearpunt fan 'e [[Twadde Wrâldoarloch]] oan it [[Eastfront (Twadde Wrâldoarloch)|Eastfront]] wurde sil.
* [[1970]] - Op lêst fan it [[Nederlân]]ske [[regear]] wurdt besletten de [[wagon]]fabryk [[Werkspoor|Werkspoor Utert]] te sluten.
* [[1976]] - Iepening fan 'e [[Olympyske Simmerspullen 1976|Olympyske Simmerspullen]] yn [[Montreal]].
* [[2014]] - [[Malaysia Airlines-flecht 17]] (MH17), in [[ferkearsfleantúch]] fan [[Malaysia Airlines]], wurdt boppe it easten fan 'e [[Oekraïne]] by fersin delsketten troch pro-[[Ruslân|Russyske]] [[rebel]]len. Alle 298 ynsittenden komme om.

== Berne ==
* [[1830]] - [[Eelco Verwijs]], Nederlânsk taalkundige en argivaris-bibliotekaris († [[1880]])
* [[1843]] - [[Julio Argentino Roca]], presidint fan [[Argentynje]] († [[1914]])
* [[1933]] - [[Keiko Awaji]], Japansk aktrise († [[2014]])
* [[1936]] - [[Danuta Rinn]], Poalsk sjongeres en aktrise († [[2006]])
* [[1938]] - [[Hermann Huppen|Hermann]], Belgysk striptekener
* [[1947]] - [[Jan Brens]], Frysk ûnderwizer en dirigint/saksofonist
* [[1949]] - [[Willem Verf]], Frysk politikus en skriuwer
* [[1950]] - [[Derek de Lint]], Nederlânsk akteur
* [[1952]] - [[Thé Lau (muzikant)|Thé Lau]], Nederlânsk sjonger († [[2015]])
* 1952 - [[David Hasselhoff]], Amerikaansk akteur en sjonger
* [[1958]] - [[San Fu Maltha]], Nederlânsk filmprodusint
* [[1961]] - [[Guru]], Amerikaansk rapper en akteur († [[2010]])
* [[1974]] - [[Tonny de Jong]], Frysk hurdrydster
* ±[[1992]] - [[Zarrah Angel]], Amerikaansk pornoaktrise
* [[1996]] - [[Ulrikke Falch]], Noarsk aktrise

== Ferstoarn ==
* [[1091]] - [[Durk V]], Frysk [[greve]] fan it lettere [[Greefskip Hollân]] (* [[1054]])
* [[1790]] - [[Adam Smith]], Skotsk ekonoom (* [[1723]])
* [[1824]] - aartshartoch [[Ferdinand III fan Toskane]] (* [[1769]])
* [[1903]] - [[James McNeill Whistler]], Amerikaansk keunstskilder (* [[1834]])
* [[1907]] - [[Hector Malot]], Frânsk skriuwer (* [[1830]])
* [[1915]] - [[Edward Gustave Mathey]], Frânsk-Amerikaansk militêr (* [[1837]])
* [[1918]] - tsaar [[Niklaas II fan Rûslân]] (* [[1868]])
* [[1922]] - [[Klaas Plantinga]], Frysk distillateur (* [[1846]])
* [[1931]] - [[Nicolae Paulescu]], Roemeensk dokter, fysiolooch en politikus (* [[1869]])
* [[1967]] - [[John Coltrane]], Amerikaansk saksofonist (* [[1926]])
* [[1959]] - [[Billie Holiday]] (Eleanora Fagan Gough), Amerikaansk sjongster (* [[1915]])
* [[1995]] - [[Juan Manuel Fangio]], Argentynsk autokoereur (* [[1911]])
* [[1997]] - [[Hugo Gunckel Lüer]], Sileensk botanikus (* [[1901]])
* [[2010]] - [[Henk Smit]], Frysk operasjonger (* [[1932]])
* [[2011]] - [[John Kraaijkamp sr.]], Nederlânsk akteur (* [[1925]])
* [[2014]] - [[Wim Bakker]], Nederlânsk politikus en bestjoerder (* [[1955]])
* 2014 - [[Liam Davison]], Australysk skriuwer (* [[1957]])
* 2014 - [[Shuba Jay]], Maleizysk aktrise (* [[1976]])
* 2014 - [[Joep Lange]], Nederlânsk medikus en AIDS-ûndersiker (* [[1954]])
* 2014 - [[Cor Schilder]], Nederlânsk drummer (* [[1981]]).
* 2014 - [[Willem Witteveen]], Nederlânsk politikus en rjochtsgelearde (* [[1952]])

{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat|17 July}}
}}

[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:July|17]]</text>
      <sha1>ifx8ilrtud6l4j3jrzfn52eold8ozbn</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>18 july</title>
    <ns>0</ns>
    <id>693</id>
    <revision>
      <id>1087060</id>
      <parentid>1084990</parentid>
      <timestamp>2022-08-07T09:17:46Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Berne */ +1</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3391" xml:space="preserve">{{DeisideBoppe}}

{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[1290]] - [[Edwert I fan Ingelân]] ferdriuwt de [[Joaden]] út syn [[keninkryk]].
* [[1672]] - [[Bernard fan Galen]], de [[biskop]] fan [[Prinsbisdom Meunster|Meunster]], bestookt de stêd [[Grins (stêd)|Grins]] mei bommen.
* [[1925]] - De [[Dútslân|Dútsk]] [[nasjonaal-sosjalisme|nasjonaal-sosjalist]] [[Adolf Hitler]] publisearret it [[boek]] ''Mein Kampf'', wêryn't er syn [[polityk|politike]] ideeën útinoar set.
* [[1936]] - Yn [[Spanje]] fiert de [[faksisme|faksistyske]] [[generaal]] [[Francisco Franco]] in [[steatsgreep]] út tsjin it [[demokrasy|demokratysk]] keazen [[regear]] fan 'e Spaanske [[republyk]]. Dit is it begjin fan 'e [[Spaanske Boargeroarloch]], en sil liede ta fjirtich jier fan [[diktatuer]].
* [[1995]] - Yn 'e [[Tour de France]] komt de [[Itaalje|Italjaanske]] [[hurdfytser]] [[Fabio Casartelli]] sa ûngelokkich te fallen, dat er oan letsel oan 'e [[holle]] ferstjert.

== Berne ==
* [[1340]] - [[Filips fan Artevelde]], ruwaard fan [[Greefskip Flaanderen|Flaanderen]] († [[1382]])
* [[1853]] - [[Hendrik Lorentz]], Nederlânsk natuerkundige († [[1928]])
* [[1863]] - aartshartoch [[Frâns Ferdinand fan Eastenryk]] († [[1914]])
* [[1871]] - [[Oepke Noordmans]], Frysk predikant en teolooch († [[1956]])
* [[1899]] - [[John Tootoosis]], Kanadeesk aktivist en politikus († [[1989]])
* [[1914]] - [[Gino Bartali]], Italjaansk hurdfytser († [[2000]])
* [[1918]] - [[Nelson Mandela]], presidint fan [[Súd-Afrika]] († [[2013]])
* [[1921]] - [[John Glenn]], Amerikaansk astronaut en politikus († [[2016]])
* [[1922]] - [[W.L. Brugsma]], Nederlânsk sjoernalist († [[1997]])
* [[1928]] - [[Simon Vinkenoog]], Nederlânsk skriuwer en dichter († [[2009]])
* [[1935]] - [[Otto Bijlsma]], Frysk bestjoerder, oprjochter [[Feanhoopfestival]] († [[2011]])
* [[1938]] - [[Paul Verhoeven]], Nederlânsk regisseur
* [[1941]] - [[Stephen Holden]], Amerikaansk muzyk- en filmkritikus
* [[1945]] - [[Fritz Korbach]], Dútsk-Nederlânsk fuotbaltrener († [[2011]])
* [[1948]] - [[Cesar Zuiderwijk]], Nederlânsk drummer
* [[1962]] - [[Jack Irons]], Amerikaansk drummer
* [[1965]] - [[Marjon Wijnsma]], Frysk atlete
* [[1967]] - [[Molly Culver]], Amerikaansk aktrise en model
* [[2001]] - [[Ella Ballentine]], Kanadeesk aktrise

== Ferstoarn ==
* [[838]] - [[Freark fan Utert]], Frysk sindeling en biskop (* ±[[780]]). &lt;small&gt;''(Stjerjier ûnwis)''&lt;/small&gt;
* [[1100]] - [[Godfryd fan Bûljon]], hartoch fan [[Neder-Loataringen]] (* [[1060]])
* [[1726]] - [[Johannes Hilarides]], Frysk taalkundige, dichter, en klassikus ferstoarn (* ±[[1648]]).
* [[1744]] - [[Vincentius Antonides]], Frysk-Amerikaansk predikant (* ±[[1670]])
* [[1817]] - [[Jane Austen]], Ingelsk skriuwster (* [[1775]])
* [[1830]] - [[Ulbe Piers Draisma]], Frysk boer, ûndernimmer en bestjoerder (* [[1785]])
* [[1897]] - [[Tiberius Cornelis Winkler]], Frysk anatoom, soölooch en natoerûndersiker (* [[1822]])
* [[1919]] - [[Raymonde de Laroche]], Frânsk piloate (* [[1884]])
* [[1995]] - [[Fabio Casartelli]], Italjaansk hurdfytser (* [[1970]])
* [[2002]] - [[Sipke Veenstra]], Frysk dichter en skriuwer (* [[1924]])
* [[2015]] - [[Buddy Buie]], Amerikaansk sjonger (* [[1941]])

{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat|18 July}}
}}

[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:July|18]]</text>
      <sha1>nj7q73e7qr403amz7ehu3z5yw9w0k3k</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>6 augustus</title>
    <ns>0</ns>
    <id>712</id>
    <revision>
      <id>1087042</id>
      <parentid>1076342</parentid>
      <timestamp>2022-08-07T08:59:40Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Berne */ +1</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3583" xml:space="preserve">{{DeisideBoppe}}

{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[1618]] - [[Johan van Oldenbarnevelt]] wurdt op it [[Binnenhôf]] yn [[De Haach]] arrestearre op lêst fan 'e [[Hollân]]ske [[steedhâlder]] [[Maurits fan Oranje-Nassau]].
* [[1945]] - Oan 'e ein fan 'e [[Twadde Wrâldoarloch]] wurdt it earste [[atoombom]]bardemint ea útfierd op 'e [[Japan]]ske [[stêd]] [[Hiroshima]], mei as gefolch: 80.000 oant 166.000 deaden.
* [[1993]] - It earste Fryske en beskôgjende [[Karmelkleaster]] slút de doarren.
* [[2003]] - [[Wytmarsum]] wint mei Jacob Zaagemans, Chris Anema en Gert Jan Meekma de [[Freulepartij Wommels|Freulepartij]] yn [[Wommels]].

== Berne ==
* [[1622]] - [[Tsjerk Hiddes de Vries]], Frysk [[admiraal]] en seeheld († [[1666]])
* [[1697]] - keizer [[Karel VII fan it Hillige Roomske Ryk]] († [[1745]])
* [[1732]] - [[Murk van Phelsum]] - Frysk dokter en biolooch († [[1799]])
* [[1809]] - [[Alfred Lord Tennyson]], Ingelsk dichter († [[1892]])
* [[1845]] - [[John Campbell, 9e hartoch fan Argyll]], Skotsk ealman en politikus († [[1914]])
* [[1881]] - [[Alexander Fleming]], Skotsk bakteriolooch, ûntdekker fan de [[penisilline]] († [[1955]])
* [[1911]] - [[Lucille Ball]], Amerikaansk aktrise († [[1989]])
* [[1912]] - [[Tabe Beintema]], Frysk boekhanneler, frisiast en oersetter († [[1991]])
* [[1917]] - [[Robert Mitchum]], Amerikaansk akteur († [[1997]])
* [[1928]] - [[Andy Warhol]], Amerikaansk keunstskilder († [[1987]])
* [[1933]] - [[Frans van Dusschoten]], Nederlânsk komyk en stimakteur (†  [[2005]])
* [[1949]] - [[Tom Pitstra]], Frysk politikus 
* [[1962]] - [[Michelle Yeoh]], Maleizysk aktrise
* [[1971]] - [[Angela Postma]], Frysk swimster
* [[1973]] - [[Asia Carrera]], Amerikaansk pornoaktrise
* [[1977]] - [[Meljean Brook]], Amerikaansk skriuwster
* [[1988]] - [[Kayla McAlister]], Nijseelânsk rugbyster

== Ferstoarn ==
* [[1195]] - hartoch [[Hindrik de Liuw]] fan [[Hartochdom Saksen|Saken]] en [[Hartochdom Beieren|Beieren]] (* [[1129]])
* [[1221]] - [[Dominikus (hillige)|Dominikus]] (Domingo Félix de Guzmán), Spaansk hillige en stifter fan 'e [[dominikanen|dominikaanske kleasteroarder]] (* [[1170]])
* [[1616]] - [[Bernardus Gerbrandi Furmerius]], Frysk skiedkundige (* [[1542]])
* [[1623]] - [[Anne Hathaway (Shakespeare)|Anne Hathaway]], Ingelsk húsfrou, frou fan [[William Shakespeare]] (* [[1555]] of [[1556]])
* [[1660]] - [[Diego Rodríguez de Silva y Velázquez]], Spaansk keunstskilder (* [[1599]])
* [[1666]] - [[Tsjerk Hiddes de Vries]], Frysk [[admiraal]] en seeheld (* [[1622]])
* [[1677]] - [[Jodocus van Lodenstein]], Nederlânsk predikant en dichter (* [[1620]])
* [[1746]] - kening [[Kristiaan VI fan Denemark]] (* [[1699]])
* [[1783]] - [[Georg Frederik thoe Schwartzenberg en Hohenlansberg|Georg Frederik baron thoe Schwartzenberg en Hohenlansburg]], Frysk politikus (* [[1733]]
* [[1825]] - [[Eduard van Beyma]], Frysk politikus (* [[1755]])
* [[1999]] - [[Frans Henrichs]], Nederlânsk sportferslachjouwer (* [[1922]])
* [[2002]] - [[Edsger Wybe Dijkstra]], Nederlânsk ynformatikus (* [[1930]])
* [[2005]] - [[Ibrahim Ferrer]], Kubaansk sjonger (* [[1927]])
* [[2005]] - [[Paul van Krevelen]], Nederlânsk politikus (* [[1915]])
* [[2012]] - [[Robert Hughes (kritikus)|Robert Hughes]] Australysk keunstkritikus, skriuwer en dokumintêremakker (* [[1938]])
* [[2020]] - [[Nikolai van der Heyde]],  Nederlânsk regisseur (* [[1936]])

{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat|{{Kalinder/KalStrKonv}}}}
}}

[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:Augustus|06]]</text>
      <sha1>6xbk0mtd0hlac1yx1s9ew0r5eak95fg</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>10 augustus</title>
    <ns>0</ns>
    <id>716</id>
    <revision>
      <id>1087047</id>
      <parentid>1085238</parentid>
      <timestamp>2022-08-07T09:04:01Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Berne */ +1</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2616" xml:space="preserve">{{DeisideBoppe}}

{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[1304]] - Yn [[Seelân]] fynt yn it ramt fan 'e [[Tachtichjierrige Oarloch]] de [[Slach by Sieriksee]] plak. 
* [[1628]] - De ''Vasa'', in nij [[Sweden|Sweedsk]] [[oarlochsskip]], sinkt op syn earste tocht.
* [[1821]] - [[Missoery (steat)|Missoery]] wurdt as 24e [[Amerikaanske steat|steat]] talitten ta de [[Feriene Steaten|Amerikaanske Uny]].

== Berne ==
* [[1536]] - [[Caspar Olevianus]], Dútsk teolooch en tsjerkeherfoarmer († [[1587]])
* [[1708]] - [[Johannes Stinstra]], Frysk teolooch  († [[1790]])
* [[1812]] - [[Ype Baukes de Graaf]], Frysk moardner, lêste dy't yn Fryslân de deastraf krige († [[1860]]) &lt;small&gt;(mooglik berne yn [[1813]])&lt;/small&gt;
* [[1814]] - [[Henri Nestlé]], Dútsk-Switsersk ûndernimmer (†[[1890]])
* [[1895]] - [[Michail Zosjtsjenko]], Russysk skriuwer († [[1958]])
* [[1901]] - [[Hugo Gunckel Lüer]], Sileensk botanikus († [[1997]])
* [[1912]] - [[Nol Gregoor]], Nederlânsk dichter († [[2000]])
* [[1912]] - [[Carel Steensma]], Frysk piloat en fersetsstrider († [[2006]])
* [[1928]] - [[Annie van der Meer]], Frysk hurdrydster († [[2004]])
* [[1941]] - [[Kees van Kooten]], Nederlânsk skriuwer en kabaretier
* [[1942]] - [[Suze Broks]], Nederlânsk balletdûnseres en aktrise († [[2017]])
* [[1949]] - [[Harry Slinger]], Nederlânsk sjonger 
* [[1982]] - [[Devon Aoki]], Amerikaansk aktrise en model
* [[1987]] - [[Jim Bakkum]], Nederlânsk sjonger
* 1987 - [[Chastity Lynn]], Amerikaansk pornoaktrise

== Ferstoarn ==
* [[725]] - [[Plektrudis]], Frankysk hillige (* 6??)
* [[1653]] - [[Maarten Harpertszoon Tromp]], Nederlânsk admiraal en seeheld (* [[1598]])
* [[1655]] - [[Lodewijk de Vadder]], Flaamsk keunstskilder, tekener en etser (* [[1605]])
* [[1784]] - [[Allan Ramsay]], Skotsk keunstskilder (* [[1713]])
* [[1896]] - [[Otto Lilienthal]], Dútsk útfiner en ûntwerper fan sweeffleantugen (* [[1848]])
* [[1905]] - [[Georges Nagelmackers]], Waalsk yngenieur en ûndernimmer (* [[1845]])
* [[1929]] - [[Aletta Jacobs]], dokter en feministe (* [[1854]])
* [[1944]] - [[Willem Santema]], Frysk fersetsstrider (* [[1902]])
* [[1950]] - [[Hendrik Jan Popping]], Frysk boekhanneler, drukker en amateur-argeolooch (* [[1885]])
* [[1966]] - [[J.C. Bloem]], Nederlânsk dichter (* [[1887]])
* [[1995]] - [[Gijs van Aardenne]], Nederlânsk politikus (* [[1930]])
* [[2007]] - [[Theresa Lamebull]], Amerikaanske taalaktiviste (* [[1896]])

{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat|{{Kalinder/KalStrKonv}}}}
}}

[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:Augustus|10]]</text>
      <sha1>0d05w1mfks5a49nqaps4dhcqfowk5lq</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>14 augustus</title>
    <ns>0</ns>
    <id>720</id>
    <revision>
      <id>1087049</id>
      <parentid>1086903</parentid>
      <timestamp>2022-08-07T09:08:17Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Ferstoarn */ +1</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2972" xml:space="preserve">{{DeisideBoppe}}

{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[410]] - Laat troch [[Alarik I|Alarik]] falle de [[Goaten]] [[Rome]] binnen en plonderje de stêd.
* [[1920]] - De [[Olympyske Spullen]] yn [[Antwerpen (stêd)|Antwerpen]] geane oan.
* [[1945]] - De [[Twadde Wrâldkriich]] einiget as [[Japan]] him oerjout neidat twa Japanske stêden ferwoaste binne mei [[atoombom]]men.
* [[1947]] - [[Pakistan]] wurdt ûnôfhinklik fan [[Grut-Brittanje]]. 
* [[1947]] - [[India]] wurdt ûnôfhinklik fan [[Grut-Brittanje]]
* [[1948]] - Sluting fan de [[Olympyske Simmerspullen 1948|Olympyske Simmerspullen]] yn [[Londen]].
* [[1969]] - Britske troepen wurden ynsetten yn [[Noard-Ierlân]]. 
* [[1971]] - [[Bachrein]] wurdt ûnôfhinklik fan [[Grut-Brittanje]].
* [[1980]] - [[Lech Walesa]] is oanfierder fan de stakingen yn de haven fan [[Gdansk]] yn [[Poalen]]
* [[2003]] - Yn in grut part fan it noardeasten en it middenwesten fan de [[Feriene Steaten]] en yn parten fan [[Kanada]] falt de [[elektrisiteit]] út.

== Berne ==
* [[1740]] - paus [[Pius VII]] († [[1823]])
* [[1771]] - sir [[Walter Scott]], Skotsk skriuwer en dichter († [[1832]])
* [[1821]] - [[Waling Dykstra]], Frysk skriuwer († [[1914]])
* [[1902]] - [[Durkje Rienks-Wallinga]], Frysk redakteur († [[1998]])
* [[1925]] - [[Anne Sybesma]], Frysk politikus († [[2011]])
* [[1926]] - [[René Goscinny]], Frânsk striptekener († [[1977]])
* [[1946]] - [[Alexander Curly]], Nederlânsk sjonger en filmmakker († [[2012]])
* [[1952]] - [[Doede Bleeker]], Frysk sjonger, dichter en skriuwer († [[2018]])
* [[1963]] - [[Emmanuelle Béart]], Frânske aktrise
* [[1967]] - [[Danyel Cheeks]], Amerikaansk pornoaktrise
* [[1970]] - [[Renee LaRue]], Amerikaansk pornoaktrise
* [[1983]] - [[Mila Kunis]], Oekraynsk-Amerikaansk aktrise
* [[1984]] - [[Nicolette van Dam]], Nederlânsk model, aktrise, sjongster en presintatrise
* [[1985]] - [[Ashlynn Brooke]], Amerikaansk pornoaktrise
* [[1988]] - [[Kayla Mueller]], Amerikaansk ûntwikkelingswurkster († [[2015]])

== Ferstoarn ==
* [[760]] - [[Werenfridus fan Elst]], Iersk sindeling (* ???)
* [[1306]] &lt;small&gt;(omtrint)&lt;/small&gt; - [[Kristoffel fan Seton]], Skotsk ridder en frijheidsstrider (* [[1278]])
* [[1433]] - kening [[Jehan I fan Portegal]] (* [[1357]])
* [[1464]] - paus [[Pius II]] (* [[1405]])
* [[1856]] - [[Otto de Boer]], Frysk keunstskilder (* [[1797]])
* [[1860]] - [[André Marie Constant Duméril]], Frânsk biolooch en anatoom (* [[1774]])
* [[1956]] - [[Bertolt Brecht]], Dútsk komponist en toanielskriuwer (* [[1898]])
* [[1997]] - [[Geertje Roelinga-De Groot]], Aldste persoan fan Nederlân (* [[1887]])
* [[2007]] - [[Watze Tjebbe Beetstra]], Frysk apteker en skied- en nammekundige (* [[1916]])
* [[2011]] - [[Fritz Korbach]], Dútsk-Nederlânsk fuotbaltrener (* [[1945]])

{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat|{{Kalinder/KalStrKonv}}}}
}}

[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:Augustus|14]]</text>
      <sha1>suqwjspzlxvjtwszf8xmh5mb7oy4roc</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>15 augustus</title>
    <ns>0</ns>
    <id>721</id>
    <revision>
      <id>1087052</id>
      <parentid>1077759</parentid>
      <timestamp>2022-08-07T09:11:32Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Ferstoarn */ +1</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2228" xml:space="preserve">{{DeisideBoppe}}

{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[1888]] - By opgravings by in [[terp]] yn [[Bitgum]] komt in ûnthjitstien, de [[Hludana-stien]], oan it ljocht.
* [[1914]] - Iepening fan it [[Panamakanaal]].
* [[1960]] - De [[Republyk Kongo|Frânske Kongo]] wurdt ûnôfhinklik fan [[Frankryk]].
* [[1969]] - Earste dei fan it [[Woodstock Festival]] yn [[New York (steat)]].

== Berne ==
* [[1769]] - [[Napoleon Bonaparte]], keizer fan [[Frankryk]] († [[1821]])
* [[1794]] - [[Elias Magnus Fries]], Sweedsk mykolooch († [[1878]])
* [[1865]] - [[Johan Bernard Schepers]], Frysk skied- en letterkundige († [[1935]])
* [[1871]] - [[Samuel Taylor Blue]], opperhaad fan 'e [[Katôba (folk)|Katôba]] († [[1959]])
* [[1888]] - [[T.E. Lawrence]] (''Lawrence of Arabia'') († [[1935]])
* [[1894]] - [[Rinse Brink]], Frysk keatser en predikant († [[1980]])
* [[1896]] - [[Leon Teremin]], Russysk útfiner († [[1993]])
* [[1929]] - [[Corrie Hafkamp]], Nederlânske berneboekeskriuwster († [[2020]])
* [[1932]] - [[Hindrik Gosses de Jong]], Frysk ûnderwiiskundige († [[2011]])
* [[1943]] - [[Willem Tjerkstra]], Frysk skriuwer
* [[1976]] - [[Sipke Jan Bousema]], Frysk presintator
* 1976 - [[SuChin Pak]], Súdkoreaansk-Amerikaansk ferslachjouster en presintatrise
* [[1995]] - [[Chief Keef]], Amerikaansk muzikant

== Ferstoarn ==
* [[778]] - [[Roland (ridder)|Roland]], Frankysk ridder en markgreve fan [[Brittanje]] (* 7??)
* [[1057]] - kening [[Macbeth fan Skotlân]] (* [[1005]]?)
* [[1843]] - [[Julius Coulon]], Frysk dokter (* [[1767]])
* [[1905]] - [[Frank Grouard]], Amerikaansk ferkenner en tolk (* [[1850]])
* [[1959]] - [[Blind Willie McTell]], Amerikaansk sjonger (* [[1901]])
* [[1976]] - [[Feike de Boer]], Frysk politikus (* [[1892]])
* [[1992]] - [[Abraham Wassenbergh (keunsthanneler)|Abraham Wassenbergh]], Frysk keunsthanneler (* [[1897]])
* [[1997]] - [[Ida Gerhardt]],  Nederlânsk dichter (* [[1905]])
* [[2006]] - [[Faas Wilkes]], Nederlânsk fuotballer (* [[1923]])
* [[2018]] - [[John Lanting]], Nederlânsk akteur (* [[1930]])
{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat|{{Kalinder/KalStrKonv}}}}
}}

[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:Augustus|15]]</text>
      <sha1>h200lnsl3y27w25yp9q1pxt96quuu3w</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>31 augustus</title>
    <ns>0</ns>
    <id>737</id>
    <revision>
      <id>1087054</id>
      <parentid>1083916</parentid>
      <timestamp>2022-08-07T09:13:09Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Ferstoarn */ +2</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2751" xml:space="preserve">{{DeisideBoppe}}

{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[1913]] - Oprjochting fan 'e [[fuotbal]]klub [[PSV (fuotbal)|PSV]] [[Eindhoven]].
* [[1940]] - Earste útjefte fan it [[tydskrift]] ''[[Vrij Nederland]]'' (as fersetskrante) yn in oplaach fan 1000 eksimplaren.
* [[1991]] - [[Kirgyzje]] ropt de ûnôfhinklikheid út en makket him los fan 'e [[Sovjet-Uny]].
* [[1997]] - [[Prinsesse]] [[Diana Frances Spencer|Diana]] komt tegearre mei har freon [[Dodi al-Fayed|Dodi al-Fajed]] om it libben by in [[auto|auto-ûngemak]] yn 'e [[Alma-tunnel]] yn [[Parys]].

== Berne ==
* [[12]] - keizer [[Kaligula]] fan it [[Romeinske Ryk]] († [[41]])
* [[161]] - keizer [[Kommodus]] fan it [[Romeinske Ryk]] († [[192]])
* [[1602]] - [[Amalia fan Solms]], Dútsk ealfrouwe, troud mei [[Freark Hindrik fan Oranje-Nassau]] († [[1675]])
* [[1834]] - [[Anson Mills]], Amerikaansk militêr en útfiner († [[1924]])
* [[1870]] - [[Maria Montessori]], Italjaanske ûnderwiiskundige († [[1952]])
* [[1880]] - keninginne [[Wilhelmina fan de Nederlannen]] († [[1962]])
* [[1911]] - [[Ebeltje Boekema-Hut]], Aldste frou fan Nederlân († [[2022]])
* [[1935]] - [[Leen Pfrommer]], Nederlânsk reedrydtrener
* [[1939]] - [[Clyde Warrior]], Amerikaansk aktivist († [[1968]])
* [[1970]] - [[Debbie Gibson]], Amerikaansk singer-songwriter

* [[1972]] - [[Phina Oruche]], Britsk aktrise, model en radiopresintatrise

== Ferstoarn ==
* [[1056]] - keizerinne [[Teodoara III fan Byzantium]] (* ±[[980]])
* [[1158]] - kening [[Sancho III fan Kastylje]] (* [[1134]])
* [[1234]] - keizer [[Go-Horikawa fan Japan]] (* [[1212]])
* [[1422]] - kening [[Hindrik V fan Ingelân]] (* [[1386]])
* [[1688]] - [[John Bunyan]], Ingelsk skriuwer en predikant (* [[1628]])
* [[1724]] - kening [[Loadewyk I fan Spanje]] (* [[1707]])
* [[1811]] - [[Louis Antoine de Bougainville]], Frânsk ûntdekkingsreizger (* [[1729]])
* [[1895]] - [[Ely S. Parker]] (Donehogawa), Amerikaansk militêr en politikus (* [[1828]])
* [[1931]] - [[David Pendleton Oakerhater]], Amerikaansk predikant (* [[1847]])
* [[1945]] - [[Stefan Banach]], Poalsk wiskundige (* [[1892]])
* [[1969]] - [[Rocky Marciano]], Amerikaansk bokser (* [[1923]])
* [[1997]] - [[Dodi al-Fayed]], Egyptysk ûndernimmer (* [[1955]])
* 1997 - [[Diana, prinsesse fan Wales]] (* [[1961]])
* [[2008]] - [[Bert Kiewiet]], Nederlânsk byldzjend keunstner (* [[1918]])
* [[2010]] - [[Laurent Fignon]], Frânsk hurdfytser (* [[1960]])
* [[2015]] - [[Ger Verrips]], Nederlânsk skriuwer (* [[1928]])
* [[2018]] - [[Steven H.P. de Jong]], Frysk skriuwer en dichter (* [[1935]])

{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat|{{Kalinder/KalStrKonv}}}}
}}

[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:Augustus|31]]</text>
      <sha1>i7vsglxnld5sym7ync64lpgbj6ru7mo</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>4 septimber</title>
    <ns>0</ns>
    <id>741</id>
    <revision>
      <id>1087019</id>
      <parentid>1085706</parentid>
      <timestamp>2022-08-07T08:43:06Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Berne */ ferkeard jiertal</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3158" xml:space="preserve">{{DeisideBoppe}}

{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[1797]] - [[Napoleon Bonaparte|Napoleon]] stiftet de [[Liguryske Republyk]] en de [[Sisalpynske Republyk]] 
* [[1870]] - Keizer [[Napoleon III van Frankryk]] wurdt ôfset. De [[Tredde Republyk]] wurdt útroppen.
* [[1882]] - [[Thomas Edison]] skeakelt de earste elektrisiteitsfoarsjenning yn, wêrmei't 59 klanten yn Manhattan 110 [[Volt (ienheid)|Volt]] lykstroom krije.
* [[1888]] - [[George Eastman]] registrearret de namme [[Kodak]], en krijt in [[oktroai]] foar syn [[kamera]], dy't in filmrôltsje brûkt.
* [[1954]] - It [[stânbyld]] fan [[Bartje]] wurdt ûnthuld yn [[Assen]].

== Berne ==
* [[1241]] - kening [[Aleksander III fan Skotlân]] († [[1286]])
* [[1596]] - [[Constantijn Huygens]], Nederlânsk wittenskipper, dichter, komponist, arsjitekt en diplomaat († [[1687]])
* [[1729]] - kroanprins [[Loadewyk fan Frankryk (1729-1765)|Loadewyk Ferdinand fan Frankryk]] († [[1765]])
* [[1775]] - [[Jean-François Le Gonidec]], Bretonsk taalkundige († [[1838]])
* [[1803]] - [[Radersma (oargelbouwers)|Pieter Jans Radersma]], Frysk oargelbouwer († [[1851]])
* [[1838]] - [[Donald McIntosh (militêr)|Donald McIntosh]], Kanadeesk-Amerikaansk militêr († [[1876]])
* [[1852]] - [[Eilif Peterssen]], Noarsk keunstskilder († [[1928]])
* [[1869]] - [[Geart Aeilco Wumkes]], Frysk predikant en bibeloersetter († [[1954]])
* [[1890]] - [[Gerrit Roorda]], Frysk politikus en polityk aktivist († [[1977]])
* [[1911]] - [[Mari van Buijtenen]], Frysk politkus, skiedkundige en argivaris († [[1997]])
* [[1916]] - [[Feyo Schelto Sixma van Heemstra]] (Homme Eerntsma), Frysk skriuwer en keunsthistoarikus († [[1994]])
* [[1934]] - [[Helga Ruebsamen]], Nederlânsk auteur († [[2016]])
* [[1942]] - [[Jan Pol]], Nederlânsk-Amerikaansk bistedokter en realitypersoanlikheid
* [[1945]] - [[Tiny Terpstra-Sluyter]], Frysk keunstskilderesse († [[2015]])
* [[1956]] - [[Paul Christiaan Bos]], Nederlânsk keunstner 
* [[1981]] - [[Beyoncé Knowles]], Amerikaansk sjongster
* [[2001]] - [[Froukje Veenstra]], Nederlânsk sjongster

== Ferstoarn ==
* [[1037]] - kening [[Bermudo III fan Leön]] (* [[1017]])
* [[1588]] - [[Robert Dudley, greve fan Leicester]], Ingelsk ealman en lânfâd fan 'e [[Nederlannen]] (* [[1533]])
* [[1907]] - [[Edvard Grieg]], Noarsk komponist (* [[1843]])
* [[1935]] - [[Ids Jousma]], Frysk keatser (* [[1900]])
* [[1963]] - [[Robert Schuman]], premier fan [[Frankryk]] (* [[1886]])
* [[1965]] - [[Albert Schweitzer]], Dútsk dokter, teolooch, filosoof, ûntwikkelingswurker en Nobelpriiswinner (* [[1875]]).
* [[2001]] - [[Jan Haite Riemersma]], Frysk politikus (* [[1919]])
* [[2007]] - [[Gerard Poiesz]], Frysk ûndernimmer, mei-oprjochter [[Poiesz Supermerken]] (* [[1921]])
* [[2011]] - [[Jouke Klazes Bakker]], Frysk konsintraasjekampoerlibbene (* [[1923]])
* [[2014]] - [[Gerrit Kouwenaar]], Nederlânsk dichter (* [[1923]])
* [[2018]] - [[Jurjen van der Kooi]], Frysk folklorist (* [[1943]])

{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat|{{Kalinder/KalStrKonv}}}}
}}

[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:Septimber|04]]</text>
      <sha1>kwsus01aays5vzihxbfjfnvgm3sepcb</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1087058</id>
      <parentid>1087019</parentid>
      <timestamp>2022-08-07T09:16:42Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Ferstoarn */ +1</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3226" xml:space="preserve">{{DeisideBoppe}}

{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[1797]] - [[Napoleon Bonaparte|Napoleon]] stiftet de [[Liguryske Republyk]] en de [[Sisalpynske Republyk]] 
* [[1870]] - Keizer [[Napoleon III van Frankryk]] wurdt ôfset. De [[Tredde Republyk]] wurdt útroppen.
* [[1882]] - [[Thomas Edison]] skeakelt de earste elektrisiteitsfoarsjenning yn, wêrmei't 59 klanten yn Manhattan 110 [[Volt (ienheid)|Volt]] lykstroom krije.
* [[1888]] - [[George Eastman]] registrearret de namme [[Kodak]], en krijt in [[oktroai]] foar syn [[kamera]], dy't in filmrôltsje brûkt.
* [[1954]] - It [[stânbyld]] fan [[Bartje]] wurdt ûnthuld yn [[Assen]].

== Berne ==
* [[1241]] - kening [[Aleksander III fan Skotlân]] († [[1286]])
* [[1596]] - [[Constantijn Huygens]], Nederlânsk wittenskipper, dichter, komponist, arsjitekt en diplomaat († [[1687]])
* [[1729]] - kroanprins [[Loadewyk fan Frankryk (1729-1765)|Loadewyk Ferdinand fan Frankryk]] († [[1765]])
* [[1775]] - [[Jean-François Le Gonidec]], Bretonsk taalkundige († [[1838]])
* [[1803]] - [[Radersma (oargelbouwers)|Pieter Jans Radersma]], Frysk oargelbouwer († [[1851]])
* [[1838]] - [[Donald McIntosh (militêr)|Donald McIntosh]], Kanadeesk-Amerikaansk militêr († [[1876]])
* [[1852]] - [[Eilif Peterssen]], Noarsk keunstskilder († [[1928]])
* [[1869]] - [[Geart Aeilco Wumkes]], Frysk predikant en bibeloersetter († [[1954]])
* [[1890]] - [[Gerrit Roorda]], Frysk politikus en polityk aktivist († [[1977]])
* [[1911]] - [[Mari van Buijtenen]], Frysk politkus, skiedkundige en argivaris († [[1997]])
* [[1916]] - [[Feyo Schelto Sixma van Heemstra]] (Homme Eerntsma), Frysk skriuwer en keunsthistoarikus († [[1994]])
* [[1934]] - [[Helga Ruebsamen]], Nederlânsk auteur († [[2016]])
* [[1942]] - [[Jan Pol]], Nederlânsk-Amerikaansk bistedokter en realitypersoanlikheid
* [[1945]] - [[Tiny Terpstra-Sluyter]], Frysk keunstskilderesse († [[2015]])
* [[1956]] - [[Paul Christiaan Bos]], Nederlânsk keunstner 
* [[1981]] - [[Beyoncé Knowles]], Amerikaansk sjongster
* [[2001]] - [[Froukje Veenstra]], Nederlânsk sjongster

== Ferstoarn ==
* [[1037]] - kening [[Bermudo III fan Leön]] (* [[1017]])
* [[1588]] - [[Robert Dudley, greve fan Leicester]], Ingelsk ealman en lânfâd fan 'e [[Nederlannen]] (* [[1533]])
* [[1907]] - [[Edvard Grieg]], Noarsk komponist (* [[1843]])
* [[1935]] - [[Ids Jousma]], Frysk keatser (* [[1900]])
* [[1963]] - [[Robert Schuman]], premier fan [[Frankryk]] (* [[1886]])
* [[1965]] - [[Albert Schweitzer]], Dútsk dokter, teolooch, filosoof, ûntwikkelingswurker en Nobelpriiswinner (* [[1875]]).
* [[1997]] - [[W.L. Brugsma]], Nederlânsk sjoernalist (* [[1922]])
* [[2001]] - [[Jan Haite Riemersma]], Frysk politikus (* [[1919]])
* [[2007]] - [[Gerard Poiesz]], Frysk ûndernimmer, mei-oprjochter [[Poiesz Supermerken]] (* [[1921]])
* [[2011]] - [[Jouke Klazes Bakker]], Frysk konsintraasjekampoerlibbene (* [[1923]])
* [[2014]] - [[Gerrit Kouwenaar]], Nederlânsk dichter (* [[1923]])
* [[2018]] - [[Jurjen van der Kooi]], Frysk folklorist (* [[1943]])

{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat|{{Kalinder/KalStrKonv}}}}
}}

[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:Septimber|04]]</text>
      <sha1>h6disd6hfunwkiy4oejn4o5o9b87l5i</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>5 septimber</title>
    <ns>0</ns>
    <id>742</id>
    <revision>
      <id>1087063</id>
      <parentid>1085128</parentid>
      <timestamp>2022-08-07T09:20:35Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Berne */ +1</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4066" xml:space="preserve">{{DeisideBoppe}}

{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[1123]] - De [[abdij]] fan [[Sint-Winoksbergen]], yn [[Greefskip Flaanderen|Flaanderen]], baarnt ôf.
* [[1800]] - [[Malta]], dat troch de [[Frankryk|Frânsen]] beset wie, falt yn 'e hannen fan 'e [[Grut-Brittanje|Britten]].
* [[1910]] - De [[natuerkundige]] [[Maria Curie-Skłodowska]] slagget deryn om yn har [[laboratoarium]] yn [[Parys]] inkele [[gram]]men [[radium]] oan te meitsjen.
* [[1927]] - Yn [[Delft]] wurdt it [[Wetterloopkundich Laboratoarium]] iepene.
* [[1944]] - De [[Alliëarden]] befrije [[Brussel (stêd)|Brussel]] fan 'e [[nazy-Dútslân|Dútske besetting]].
* 1944 - [[Mâle Tiisdei]]: [[Nederlân]] wachtet om 'e nocht op 'e befrijers.
* [[1980]] - Tusken [[Itaalje]] en [[Switserlân]] wurdt de [[Gotthardtunnel]] foar it [[auto]]ferkear iepene.
* [[1991]] - De [[Sovjet-Uny]] hâldt op te bestean. Ek de fjouwer dielrepubliken dy't noch net de ûnôfhinklikheid útroppen hawwe ([[Ruslân]], [[Kazachstan]], [[Tadzjikistan]] en [[Turkmenistan]]) wurde no ûnôfhinklik.
* [[1995]] - Undergrûnske [[kearnproef]] fan [[Frankryk]] op it [[atol]] [[Mururoa]], yn [[Frânsk-Polyneezje]].
* [[2003]] - In 65-jierige man út [[Ryptsjerk]] wurdt oanholden; hy jout ta de [[ûntfierder]] te wêzen fan 'e 11-jierige [[Lusanne van der Gun]] út [[Aldeberkeap]].

== Berne ==
* [[1187]] - kening [[Loadewyk VIII fan Frankryk]] († [[1226]])
* [[1638]] - kening [[Loadewyk XIV fan Frankryk]] († [[1715]])
* [[1722]] - karfoarst [[Freark Kristiaan fan Saksen (karfoarst)|Freark Kristiaan fan Saksen]] († [[1763]])
* [[1722]] - [[Boelardus Augustinus fan Boelens]], Frysk dichter († [[1777]])
* [[1733]] - [[Christoph Martin Wieland]], Dútsk skriuwer († [[1813]]) 
* [[1735]] - [[Johann Christian Bach]], Dútsk komponist († [[1782]])
* [[1771]] - hartoch [[Karel fan Eastenryk-Teschen]], lânfâd fan 'e [[Eastenrykske Nederlannen]] († [[1847]])
* [[1816]] - [[Johannes Bieruma Oosting]], Frysk politikus en steatsman († [[1885]])
* [[1837]] - [[Jan van Swinderen]], Frysk politikus en boargemaster († [[1902]])
* [[1847]] - [[Jesse James]], Amerikaansk bandyt († [[1882]])
* [[1913]] - [[Dick Osinga]], Frysk keunstskilder († [[1997]])
* 1913 - [[Conny Stuart]] (Cornelia van Meijgaard), Nederlânsk sjongster, aktrise en kabaretiêre († [[2010]]).
* [[1933]] - [[Jaap Zijlstra]], Nederlânsk dichter, skriuwer en predikant († [[2015]])
* [[1944]] - [[Lolle van Houten]], Frysk bokser, sportskoallehâlder en strjitmakker († [[2008]])
* [[1946]] - [[Loudon Wainwright III]], Amerikaansk sjonger, lietsjeskriuwer en humorist 
* [[1946]] - [[Freddie Mercury]], Ingelsk sjonger († [[1991]])
* [[1946]] - [[Auke Bijlsma]], Frysk politikus († [[2012]])
* [[1948]] - [[Kim H. Veltman]], Frysk histoarikus († [[2020]]) 
* [[1966]] - [[Ronald Zoodsma]], Frysk follyballer
* [[1986]] - [[Ignatiy Vishnevetsky]], Russysk-Amerikaansk filmkritikus en essayist

== Ferstoarn ==
* [[1235]] - hartoch [[Hindrik I fan Brabân]] (* ±[[1165]])
* [[1701]] - kening [[Jakobus II fan Ingelân|Jakobus II fan Ingelân, Skotlân en Ierlân]] (* [[1633]])
* [[1857]] - [[Auguste Comte]], Frânsk filosoof en sosjolooch (* [[1798]])
* [[1877]] - [[Mâl Hynder]] (''Crazy Horse''), opperhaad fan 'e [[Lakota (folk)|Lakota]] (* [[1840]])
* [[1905]] - [[Reitsje-de-Wolkens-Oan]] (''Touch-the-Clouds''), opperhaad fan 'e [[Lakota (folk)|Lakota]] (* [[1838]])
* [[1970]] - [[Jochen Rindt]], Eastenryks autokoereur (* [[1942]]) 
* [[2001]] - [[Garmant Nico Visser]], Frysk sosjolooch en dichter (* [[1910]])
* [[2001]] - [[Bernardus Nieuwenhuis]], Frysk keunstskilder (* [[1912]])
* [[2010]] - [[Corneille]], Waalsk keunstskilder (* [[1922]])
* [[2017]] - [[Nico Bloembergen]], Nederlânsk-Amerikaansk natuerkundige en Nobelpriiswinner (* [[1920]])
* [[2018]] - [[Freddie Oversteegen]], Nederlânsk fersetsstriidster (* [[1925]])

{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat|{{Kalinder/KalStrKonv}}}}
}}

[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:Septimber|05]]</text>
      <sha1>m1w7hh596trkezayt1ummwp25f2xe6f</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>8 septimber</title>
    <ns>0</ns>
    <id>745</id>
    <revision>
      <id>1087061</id>
      <parentid>1085015</parentid>
      <timestamp>2022-08-07T09:19:14Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Ferstoarn */ +1</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3798" xml:space="preserve">{{DeisideBoppe}}

{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[1278]] - Stifting fan it [[prinsdom]] [[Andorra]].
* [[1941]] - Begjin fan Operaasje Nordlicht, it [[Belis fan Leningrad]]. Dizze belegering sil mear as 900 dagen duorje. 
* [[1944]] - [[Lansearring]] fan 'e earste [[V-2 (raket)|V-2]]-[[raket]] út [[Nederlân]] wei rjochting [[Londen]]; it doel wurdt troffen.
* [[1966]] - Yn 'e [[Feriene Steaten]] wurdt de earste ôflevering fan 'e [[science fiction]]-[[tillefyzjesearje]] ''[[Star Trek]]'' útstjoerd.
* [[1991]] - [[Masedoanje]] ropt de ûnôfhinklikheid út en makket him los fan 'e [[Joegoslaavje]].

== Berne ==
* [[1157]] - kening [[Richard I fan Ingelân|Richard Liuwehert fan Ingelân]] († [[1199]])
* [[1783]] - [[Nikolai Frederik Severin Grundtvig]], Deensk teolooch, filosoof en pedagooch († [[1872]])
* [[1828]] - [[Joshua Chamberlain]], Amerikaansk militêr, heechlearaar en politikus († [[1914]])
* 1828 - [[George Crook]], Amerikaansk generaal († [[1890]])
* [[1830]] - [[Frédéric Mistral]], Frânsk skriuwer en Nobelpriiswinner († [[1904]])
* [[1841]] - [[Antonín Dvořák]], Tsjechysk komponist († [[1904]])
* [[1850]] - [[Sake Kornelis Feitsma]], Frysk ûnderwizer, dichter en oersetter († [[1918]])
* [[1893]] - [[Arjen Witteveen]], Frysk arsjitekt († [[1952]])
* [[1893]] - [[Pyt van der Burg]], Frysk dichter († [[1922]]
* [[1893]] - [[Anne Hallema]], Frysk skiedkundige († [[1973]])
* [[1906]] - [[Heije Schaper]], Frysk militêr en politikus († [[1996]])
* [[1912]] - [[W. Richard West sr.]], Amerikaansk keunstner († [[1996]])
* [[1916]] - [[Wiepke Hof]], Frysk fersetsman († [[1945]])
* [[1920]] - [[Johan Sterenberg]], Nederlânsk byldzjend keunstner († [[2002]])
* [[1925]] - [[Peter Sellers]], Ingelsk akteur (†[[1980]])
* [[1930]] -  [[Marilyn Durham]], Amerikaansk skriuwster († [[2015]])
* [[1935]] - [[William Vance]] (William van Cutsem), Flaamsk striptekener († [[2018]])
* [[1943]] - [[Marnix Kappers]], Nederlânsk akteur en presintator († [[2016]])
* [[1947]] - [[Wilco Berga]], Frysk skriuwer en keunstner
* [[1950]] - [[Zachary Richard]], Amerikaansk sjonger
* [[1981]] - [[Vinita Nair]], Amerikaansk nijslêzeresse en ferslachjouster
* [[1987]] - [[Wiz Khalifa]], Amerikaansk rapper en sjonger
* [[1989]] - [[Avicii]], Sweedsk live-discjockey en muzykprodusint († [[2018]])
* 1989 - [[Abby Lee Brazil]], Brazyljaansk pornoaktrise
* [[1993]] - [[Alina Li]], Sineesk pornoaktrise

== Ferstoarn ==
[[Ofbyld:Gerrit_van_Honthorst_-_Amalia_van_Solms.jpg|thumb|100px|right|[[Amalia fan Solms]].]]
* [[394]] - [[Arbogast]], Frankysk hearsker oer it [[Westromeinske Ryk]] (* ±[[345]])
* [[1626]] - [[Johan Rengers van ten Post]], Nederlânsk ealman en wettergeus (* [[1542]])
* [[1675]] - [[Amalia fan Solms]], Dútsk ealfrouwe, troud mei [[Freark Hindrik fan Oranje-Nassau]] (* [[1602]])
* [[1806]] - [[Wynoldus Munniks]], Nederlânsk dokter en fysiolooch (* [[1744]])
* [[1811]] - [[Peter Simon Pallas]], Dútsk biolooch (* [[1741]])
* [[1933]] - kening [[Faisal fan Irak]] (* [[1883]])
* [[1944]] - [[Cornelia Johanna van den Berg-Van der Vlis]], Nederlânsk fersetsstriidster (* [[1944]])
* [[1949]] - [[Richard Strauss]], Dútsk komponist (* [[1864]])
* [[1955]] - [[Johannes de Jong]], Amelânsk aartsbiskop (* [[1885]])
* [[1997]] - [[Dick Osinga]], Frysk keunstskilder (* [[1913]])
* [[2003]] - [[Leni Riefenstahl]], Dútsk regisseur, fotografe en nazy-propagandiste (*[[1902]])
* [[2015]] - [[Joost Zwagerman]], Nederlânsk skriuwer en dichter (* [[1963]])
* [[2017]] - [[Harry Kuitert]], Nederlânsk teolooch, etikus en predikant (* [[1924]])

{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat|{{Kalinder/KalStrKonv}}}}
}}

[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:Septimber|08]]</text>
      <sha1>0t72y9w3lm17yemoe9nquufqc7oy4l5</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>5 oktober</title>
    <ns>0</ns>
    <id>772</id>
    <revision>
      <id>1087065</id>
      <parentid>1084039</parentid>
      <timestamp>2022-08-07T09:22:34Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Berne */ +1</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2714" xml:space="preserve">{{DeisideBoppe}}

{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[456]] - By de [[Slach oan de Urbikus]] wurde de [[Suëben]] ferslein troch de [[Westgoaten]].
* [[1589]] - By de [[Slach om Sâltkamp]] wurdt yn it ramt fan 'e [[Tachtichjierrige Oarloch]] de [[fêsting]] [[Sâltkamp]] ynnommen troch it [[Steatsk]]e [[leger (lânmacht)|leger]], wêrby't it [[Spanje|Spaanske]] [[garnizoen]] him oerjaan moat.
* [[1641]] - De oerienkomst foar it graven fan de [[Drachtster Feart (wetter)|Drachtster Feart]] wurdt tekene.

== Berne ==
* [[1658]] - [[Marije fan Modena]], keninginne-gemalinne fan [[Ingelân]] († [[1718]])
* [[1769]] - [[Petrus Groenia]], Frysk militêr offisier en keunstskilder († [[1844]])
* [[1884]] - [[Ferdinand Bordewijk]], Nederlânsk skriuwer († [[1965]])
* [[1886]] - [[Han Hollander]], Nederlânsk sportferslachjouwer († [[1943]])
* [[1901]] - [[Jacob Michiel Ydema]], Frysk keunstskilder en glêzenier († [[1990]])
* [[1923]] - [[Hugo Kingmans]], Nederlânsk sjoernalist († [[1997]])
* [[1930]] - [[Renze de Vries]], Nederlânsk sportbestjoerder († [[2012]])
* [[1936]] - [[Václav Havel]], presidint fan [[Tsjechje]] († [[2011]])
* [[1943]] - [[Steve Miller (gitarist)|Steve Miller]], Amerikaansk muzikant
* [[1950]] - [[Laura Gemser]], Nederlânsk ''softcore''-pornoaktrise
* [[1995]] - [[Joe Buck]], Nederlânsk sjonger
* [[2000]] - [[Femke Kok]] Frysk reedrydster

== Ferstoarn ==
* [[1056]] - keizer [[Hindrik III fan it Hillige Roomske Ryk]] (* [[1017]])
* [[1214]] - kening [[Alfûns VIII fan Kastylje]] (* [[1155]])
* [[1285]] - kening [[Filips III fan Frankryk]] (Filips de Stoute) (* [[1245]])
* [[1837]] - [[Hortense de Beauharnais]], keninginne-gemalinne fan [[Keninkryk Hollân|Hollân]] (* [[1783]])
* [[1904]] - [[Christoffel Bisschop]], Nederlânsk keunstskilder (* [[1828]])
* [[1922]] - [[Foeke Buitenrust Hettema]], Frysk taalkundige (* [[1862]])
* [[1936]] - [[J.J. Slauerhoff]], Frysk skriuwer (* [[1898]])
* [[1949]] - [[Theo Slot]], Nederlânsk fleantúchbouwer (* [[1895]])
* [[1960]] - [[Alfred L. Kroeber]], Amerikaansk antropolooch en argeolooch (* [[1876]])
* [[2001]] - [[Egbert van 't Oever]], Nederlânsk reedrydtrener (* [[1927]])
* [[2007]] - [[Leo de Hartogh]], Nederlânsk akteur (* [[1916]])
* [[2011]] - [[Steve Jobs]], Amerikaansk software-ûntwikelder (* [[1955]])
* [[2012]] - [[Maeike Sijtsma]], Frysk sjongster (* [[1983]])
* [[2015]] - [[Henning Mankell]], Sweedsk skriuwer (* [[1948]])
* [[2017]] - [[Eberhard van der Laan]], Nederlânsk abbekaat en PvdA-politikus (* [[1955]])

{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat|{{Kalinder/KalStrKonv}}}}
}}

[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:Oktober|05]]</text>
      <sha1>qf2z65amh4gb4p4c0149ng48qktrcxk</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>9 oktober</title>
    <ns>0</ns>
    <id>776</id>
    <revision>
      <id>1086964</id>
      <parentid>1086327</parentid>
      <timestamp>2022-08-06T16:18:30Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Berne */ Dennis Stratton</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3064" xml:space="preserve">{{DeisideBoppe}}

{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[1799]] - De ''Lutine'' is in troch de Ingelsken bútmakke Frânsk fregat dat yn de nacht fan 9 op 10 oktober mei in lading goud en sulver foar [[Hamburch]] fergiet tusken [[Flylân]] en [[Skylge]]. Alle trijehûndert minsken komme om. 
* [[1938]] - Demonstraasje fan de earste [[hichtemeter]] op basis fan [[radioweagen]], yn New York City.
* [[1939]] - De earste 22 [[joaden|joadske]] flechtlingen komme oan yn [[kamp Westerbork]].
* [[1958]] - Oprjochting [[Aldheidkeamer Dantumadiel]]
* [[1967]] - It earste bleat op de Nederlânske telefyzje: [[Phil Bloom]] poseart neaken yn it [[VPRO]]-programma [[Hoepla]].

== Berne ==
* [[1636]] - [[Sofia Doroteä fan Sleeswyk-Holstein-Sonderburg-Glücksburg]], karfoarstinne-gemalinne fan [[Brandenburch]] († [[1689]])
* [[1813]] - [[Giuseppe Verdi]], Italjaansk komponist († [[1901]])
* [[1843]] - [[Edward S. Godfrey]], Amerikaansk militêr († [[1932]])
* [[1858]] - [[Gerard Philips]], Nederlânsk ûndernimmer († [[1942]])
* [[1859]] - [[Alfred Dreyfus]], Frânsk militêr († [[1935]])
* [[1884]] - [[Douwe Wijbrands (wrakseler)|Douwe Wijbrands]], Frysk wrakseler († [[1970]])
* [[1928]] - [[Hermann von der Dunk]], Nederlânsk skiedkundige († [[2018]])
* [[1952]] - [[Dennis Stratton]] Ingelsk gitarist
* [[1959]] - [[Boris Nemtsov]], Russysk politikus en opposysjelieder († [[2015]])
* [[1964]] - [[Jacqueline Carey]], Amerikaansk skriuwster
* [[1970]] - [[Savannah (pornografysk aktrise)|Savannah]], Amerikaansk pornoaktrise († [[1994]])
* [[1978]] - [[Amanda Steel]], Hongaarsk pornoaktrise
* [[1979]] - [[Georgina Verbaan]], Nederlânsk aktrise
* [[1980]] - [[Hunter Bryce]], Amerikaansk pornoaktrise († [[2011]])
* [[1981]] - [[Tad Hilgenbrink]], Amerikaansk akteur

== Ferstoarn ==
* [[1326]] - greve [[Reinald I fan Gelre]] (* [[1255]]) 
* [[1390]] - kening [[Jehan I fan Kastylje]] (* [[1358]]) 
* [[1436]] - grevinne [[Jakoba fan Beieren]] fan [[Greefskip Hollân|Hollân]], [[Greefskip Seelân|Seelân]] en [[Greefskip Henegouwen|Henegouwen]] (* [[1401]]) 
* [[1801]] - hartoch [[Ferdinand van Parma]] (* [[1751]])
* [[1911]] - [[Lucius Columba Murray Bakker]], Frysk dokter en skriuwer (* [[1822]])
* [[1922]] - [[Hierrige Mokassin]] (''Hairy Moccasin''), [[Krieën (folk)|Kriesk]] ferkenner yn 'e tsjinst fan it Amerikaanske Leger (* [[1854]])
* [[1943]] - [[Pieter Zeeman]], Nederlânsk natuerkundige en Nobelpriiswinner (* [[1865]]) 
* [[1967]] - [[Che Guevara]], Argentynsk-Kubaansk revolúsjonêr (* [[1928]])
* [[1978]] - [[Jacques Brel]], Flaamsk sjonger (* [[1929]]) 
* [[1999]] - [[Frits Wissel]], Frysk ûntdekkingsreizger (* [[1907]])
* [[2000]] - [[Klaas Beuker]], Frysk politikus (* [[1924]])
* [[2005]] - [[Willem van Althuis]], Frysk byldzjend keunstner (* [[1926]])
* [[2008]] - [[Piet de Boer (hynsteman)|Piet de Boer]], Frysk hynsteman (* [[1928]]) 

{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat|{{Kalinder/KalStrKonv}}}}
}}

[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:Oktober|09]]</text>
      <sha1>9rhqw4t6o0d71elxz19ed887399t1qs</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>28 oktober</title>
    <ns>0</ns>
    <id>795</id>
    <revision>
      <id>1087066</id>
      <parentid>1086893</parentid>
      <timestamp>2022-08-07T09:24:24Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Ferstoarn */ +1</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4017" xml:space="preserve">{{DeisideBoppe}}

{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[312]] - [[Keizer]] [[Konstantyn de Grutte]] weeft foargoed ôf mei syn rivaal [[Maksentius]] yn 'e [[Slach by de Milvyske Brêge]], en wurdt dêrmei akseptearre as keizer fan it [[Westromeinske Ryk]].
* [[1467]] - Yn 'e [[Slach by Brustem]], in ûnderdiel fan 'e [[Luikske Oarloggen|Earste Luikske Oarloch]], ferslacht de [[Hartochdom Boergonje|Boergondyske]] [[hartoch]] [[Karel de Stoute]] de [[Prinsbisdom Luik|Luiksters]].
* [[1492]] - [[Kristoffel Kolumbus]] arrivearret as earste [[Jeropa|Jeropeaan]] op [[Kuba]].
* [[1867]] - Under de namme fan it [[Ferdrach fan Medicine Lodge]] wurde in trijetal [[ferdrach|ferdraggen]] sletten tusken it [[regear]] fan 'e [[Feriene Steaten]] en fiif [[Yndianen|Yndiaanske]] [[folk]]en fan 'e súdlike [[Grutte Flakten (Noard-Amearika)|Grutte Flakten]], wêrby't de Yndianen deryn tastimme en jou harren lân op. Dizze ferdraggen komme yn it plak fan it nea útfierde [[Ferdrach fan de Lytse Arkansas]], fan [[1865]].
* [[1886]] - Yn [[New York (stêd)|New York]] wurdt it [[Frijheidsbyld (New York)|Frijheidsbyld]] ûntbleate.
* [[1918]] - [[Tsjechoslowakije]] wurdt ûnôfhinklik fan [[Eastenryk-Hongarije]].
* [[2013]] - In tige swiere [[stoarm|súdwesterstoarm]] raast oer [[Fryslân]] en [[Noardwest-Jeropa]]. Op [[Flylân]] en yn [[Harns (stêd)|Harns]] wurdt [[orkaan]]krêft metten en yn [[Lauwerseach]] de swierste [[wynstjit]]: 152&amp;nbps;km yn 'e oere.

== Berne ==
* [[1466]] - [[Desidearius Erasmus]], Nederlânsk humanist, filosoof en skriuwer († [[1536]])
* [[1612]] - hartoch [[Jacob Kettler]] fan [[Koerlân]] († [[1682]])
* [[1709]] - [[Jan Wagenaar (histoarikus)|Jan Wagenaar]], Nederlânsk skiedskriuwer († [[1773]])
* [[1824]] - [[Sybrand Hingst]], Frysk politikus († [[1906]])
* [[1840]] - [[Klaas van Tuinen]], Frysk biolooch, ûnderwizer en konservator († [[1905]])
* [[1860]] - [[Jigoro Kano]], Japansk grûnlizzer fan judo († [[1938]])
* [[1892]] - [[Cornelia Johanna van den Berg-Van der Vlis]], Nederlânsk fersetstriidster († [[1944]])
* [[1912]] - [[Richard Doll]], Britsk epidemiolooch († [[2005]])
* [[1914]] - [[Jonas Salk]], Amerikaansk dokter en ûntdekker fan it earste poliofaksên († [[1995]])
* [[1915]] - [[Fie Werkman]], Nederlânsk keunstner († [[2002]])
* [[1926]] - [[Fred Ramdat Misier]], Surinaamsk politikus († [[2004]])
* [[1934]] - [[Julio Jiménez]], Spaansk hurdfytser († [[2022]])
* [[1940]] - [[Riemer van der Velde]], Frysk ûndernimmer en sportbestjoerder 
* 1940 - [[Roel Brandt]]  Nederlânsk argeolooch en bestjoerder († [[2009]])
* [[1942]] - [[Kees Verkerk]], Nederlânsk hurdrider
* [[1955]] - [[Bill Gates]], Amerikaansk ûndernimmer en filantroop
* [[1959]] - [[Marga Waanders]], Nederlânsk politika
* [[1963]] - [[Eros Ramazzotti]], Italiaansk sjonger
* [[1967]] - [[Julia Roberts]], Amerikaansk aktrise
* [[1989]] - [[Camille Muffat]], Frânsk swimster († [[2015]])

== Ferstoarn ==
* [[1412]] - keninginne [[Margareta I fan Denemark]] (* [[1353]])
* [[1520]] - [[Grutte Pier]] (Pier Gerlofs Doania), Frysk frijheidsstrider (* [[1480]])
* [[1637]] - [[Foppe van Aitzema]], Frysk diplomaat en rjochtsgelearde (* ±[[1580]])
* [[1708]] - [[George fan Denemark]], prins-gemaal fan [[Grut-Brittanje]] (* [[1653]])
* [[1896]] - [[Elmer S. Dundy]], Amerikaansk rjochter (* [[1830]])
* [[1997]] - [[Tieme Veenstra]], Frysk fuotballer (* [[1916]])
* [[1944]] - [[Johannes Struiksma]], Frysk keatser (* [[1878]])
* [[1986]] - [[Marga Klompé]], Nederlânsk politika (* [[1912]])
* [[1998]] - [[Siep van den Berg]], Frysk keunstskilder en byldhouwer (* [[1913]])
* 1998 - [[Ted Hughes]], Ingelsk dichter en skriuwer (* [[1930]])
* [[2008]] - [[Buck Adams]], Amerikaansk pornoakteur en -regisseur (* [[1955]])
* [[2016]] - [[Siebe Torensma]], Nederlânsk politikus (* [[1926]])

{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat|{{Kalinder/KalStrKonv}}}}
}}

[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:Oktober|28]]</text>
      <sha1>4oookftcgzsffoby5cmj4rbp52t9nyv</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>31 oktober</title>
    <ns>0</ns>
    <id>798</id>
    <revision>
      <id>1087034</id>
      <parentid>1084424</parentid>
      <timestamp>2022-08-07T08:52:47Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Berne */ +1</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4154" xml:space="preserve">{{DeisideBoppe}}

{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
31 oktober is '''[[Halloween]]''', in fan oarsprong [[Ierlân|Ierske]] [[feestdei]] dy't yn it teken stiet fan 'e betinking fan 'e ferstoarnen, en dy't nau besibbe is mei it [[roomsk-katolisisme|roomske]] [[Alderheljen]], op [[1 novimber]]. Halloween wurdt benammen fierd yn 'e [[Ingelsk|Angelsaksyske lannen]].

31 oktober is '''[[Herfoarmingsdei]]''' of Reformaasjedei, de dei dêr't yn [[protestantisme|protestantsk]] fermidden op [[betinking|betocht]] wurdt dat [[Marten Luther]] op 31 oktober [[1517]] syn 95 stellings oan 'e doar fan 'e [[Schlosskirche (Lutherstadt Wittenberg)|Slotkapel]] yn [[Wittenberg (stêd)|Wittenberch]] spikere.

== Foarfallen ==
* [[1517]] - [[Marten Luther]] spikert syn 95 stellings oan de doar fan de slotkapel yn [[Wittenberg (stêd)|Wittenberg]], wat sjoen wurd as it begjin fan de [[Reformaasje]]
* [[1639]] - [[Slach by Duins]], Tromp en Witte de With ferslaan de Twadde Spaanske Armada
* [[1902]] - Foltôging fan de earste [[telegrafy|telegraafkabel]] troch de [[Grutte Oseaan|Stille Oseaan]].
* [[1922]] - [[Benito Mussolini]] wurdt de jongste [[earste minister]] ea fan Itaalje.
* [[1935]] - Ofskaffing fan de [[flagge fan Prusen]] troch de nazi's
* [[1952]] - Untploffing allerearste [[wetterstofbom]] op it atol Eniwetok (FS-tiidsrekkening)

== Berne ==
* [[1291]] - [[Philippe de Vitry]], Frânsk komponist († [[1361]])
* [[1391]] - kening [[Edwert fan Portegal]] († [[1438]])
* [[1761]] - [[Rutger Jan Schimmelpenninck]], Nederlânsk jurist, diplomaat en politikus († [[1825]])
* [[1770]] - [[Pierre Jean Baptiste Charles van der Aa]], Nederlânsk jurist en skriuwer († [[1812]])
* [[1795]] - [[John Keats]], Ingelsk [[dichter]]
* [[1838]] - kening [[Loadewyk I fan Portegal]] († [[1889]])
* [[1848]] - [[Boston Custer]], Amerikaansk boarger-foerazjeur yn 'e tsjinst fan it Amerikaanske Leger († [[1876]])
* [[1851]] - [[Louise fan Sweden]], keninginne-gemalinne fan [[Denemark]] († [[1926]])
* [[1922]] - [[Barbara Bel Geddes]], Amerikaansk aktrise († [[2005]])
* [[1922]] - [[Norodom Sihanouk]], kening fan [[Kambodja]] († [[2012]])
* [[1924]] - [[Geart van der Zwaag (dichter)|Geart van der Zwaag]], Frysk skriuwer en dichter († [[1989]])
* 1924 - [[Louis le Roy]], Nederlânsk byldzjend keunstner en skriuwer († [[2012]])
* [[1929]] - [[Bud Spencer]], Italjaansk akteur en swimmer († [[2016]])
* 1929 - [[Alex Brinksma]], Frysk sportbestjoerder († [[2015]])
* [[1930]] - [[Michael Collins (astronaut)|Michael Collins]], Amerikaansk romtefarder († [[2021]])
* [[1940]] - [[Marga van Arnhem]], Nederlânsk radio- en telefyzje-presintatrise († [[1997]])
* [[1941]] - [[Johan Stekelenburg]], Nederlânsk fakbûnslieder en politikus († [[2003]])
* [[1942]] - [[David Ogden Stiers]], Amerikaansk akteur († [[2018]])
* [[1956]] - [[Roberto Malone]], Italjaansk pornoakteur
* [[1964]] - [[Marco van Basten]], Nederlânsk fuotballer en fuotbaltrener
* [[1969]] - [[Heather Lee]], Amerikaansk pornoaktrise
* [[1973]] - [[Beverly Lynne]], Amerikaansk aktrise
* [[1977]] - [[Inga Ridere]], Letsk pornoaktrise
* [[1979]] - [[Jan Jaap van der Wal]], Frysk komyk en kabaretier
* [[1985]] - [[Larkin Love]], Amerikaansk pornoaktrise en lateks- en neakenmodel

== Ferstoarn ==
* [[1664]] - [[Willem Freark fan Nassau-Dietz]], steedhâlder fan [[Fryslân]], [[Grinslân]] en [[Drinte]] (* [[1613]])
* [[1733]] - hartoch [[Everhard Loadewyk fan Wuerttemberch]] (* [[1676]])
* [[1926]] - [[Harry Houdini]], Hongaarsk-Amerikaansk stuntman en boeienskening (* [[1874]])
* [[1948]] - [[Cissy van Marxveldt]], Frysk berneboekeskriuwster (* [[1889]])
* [[1984]] - [[Indira Gandhi]], premier fan [[Yndia]] (* [[1917]])
* [[2004]] - [[Willem Augustin]], Nederlânsk maratonrider (* [[1923]])
* [[2011]] - [[Hein Mader]], Eastenryksk-Frysk byldzjend keunstner (* [[1925]])
* [[2020]] - [[Sean Connery]], Skotsk akteur (* [[1930]])
* [[2020]] - [[Josse de Haan]], Frysk skriuwer en dichter (* [[1941]])

{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat|{{Kalinder/KalStrKonv}}}}
}}

[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:Oktober|31]]</text>
      <sha1>32zkp4wcw6qhxbmg2q0rjekst9p2oco</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>5 novimber</title>
    <ns>0</ns>
    <id>803</id>
    <revision>
      <id>1087067</id>
      <parentid>1085119</parentid>
      <timestamp>2022-08-07T09:25:13Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Ferstoarn */ +1</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2869" xml:space="preserve">{{DeisideBoppe}}

{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[1530]] - By de [[Sint-Feliksfloed (1530)|Sint-Feliksfloed]] giet de [[stêd]] [[Reimerswaal]], op [[Súd-Bevelân]], ferlern en falle goed 100.000 deaden.
* [[1688]] - Mei de lâning fan [[steedhâlder]] [[Willem III fan Oranje-Nassau]] en syn troepen by [[Torbay]], yn [[Devon]], begjint yn [[Ingelân]] de [[Glorieuze Revolúsje]], wêrby't de [[protestantisme|protestantske]] Willem op útnûging fan it Ingelske folk syn [[roomsk-katolisisme|roomske]] [[skoanheit]] [[Jakobus II fan Ingelân|Jakobus II]] fan 'e troan stjit.
* [[1887]] - Yn it ramt fan 'e [[Krieë-Oarloch]] fynt de [[Slach by Crow Agency]] plak, wêrby't it [[Amerikaanske Leger]] in oerwinning behellet.
* [[1891]] - [[Maria Curie-Skłodowska]] wurdt oansteld as [[dosint]]e [[natuerkunde]] oan 'e [[Sorbonne]]. Hja is de earste [[frou]] dy't ea dy posysje beklaaide.
* [[1920]] - Offisjele iepening fan it [[gemaal]] [[De Waterwolf]], by [[Oldehove (Grins)|Oldehove]], yn [[Grinslân]], troch [[keninginne]] [[Wilhelmina fan de Nederlannen|Wilhelmina]].
* [[1935]] - [[Parker Brothers]] bringt it [[boerdspul]] [[Monopoly (boerdspul)|Monopoly]] op 'e merk.

== Berne ==
[[Ofbyld:Anna van Nassau (1587).jpg|thumb|100px|right|[[Anna fan Oranje-Nassau]].]]
* [[1563]] - [[Anna fan Oranje-Nassau]], Nederlânsk ealfrouwe, troud mei [[Willem Loadewyk fan Nassau-Dillenburg]] († [[1588]])
* [[1607]] - [[Anna Maria fan Schurman]], Dútsk-Frysk taalkundige, teologe, dichteresse en keunstneresse († [[1678]])
* [[1746]] - [[Jacobus van der Steege]], Frysk dokter en patriot († [[1812]])
* [[1846]] - [[Klaas Jeltes Hornstra]], Frysk bestjoerder († [[1911]])
* [[1929]] - [[Johan Bok]], Frysk muzikant († [[2002]])
* [[1941]] - [[Art Garfunkel]], Amerikaansk sjonger
* [[1946]] - [[Herman Brood]], Nederlânsk muzikant en byldzjend keunstner († [[2001]])
* [[1956]] - [[Bert Wagendorp]], Nederlânsk skriuwer en sjoernalist
* [[1977]] - [[Maarten Tjallingii]], Frysk hurdfytser

== Ferstoarn ==
* [[1804]] - [[Betje Wolff]], Nederlânsk skriuwster (* [[1738]])
* [[1879]] - [[James Maxwell]], Skotsk wis- en natuerkundige (* [[1831]])
* [[1924]] - [[Anson Mills]], Amerikaansk militêr en útfiner (* [[1834]])
* [[1951]] - [[Frank T. Hopkins]], Amerikaansk hynsteman (* [[1865]])
* [[1969]] - [[Piet Hein van Asperen]], Frysk keunstskilder en reklametekenner (* [[1895]])
* [[1977]] - [[René Goscinny]], Frânsk striptekener (* [[1926]])
* [[1992]] - [[Jan Hendrik Oort]], Nederlânsk astronoom (* [[1900]])
* [[1997]] - [[Isaiah Berlin]], Britsk filosoof en politikolooch (* [[1909]])
* [[2004]] - [[Donald Jones]], Amerikaansk-Nederlânsk akteur en sjonger (* [[1932]])

{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat|{{Kalinder/KalStrKonv}}}}
}}

[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:Novimber|05]]</text>
      <sha1>stps416lzlwjqxdtzjcjx4uamzddjbt</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>23 desimber</title>
    <ns>0</ns>
    <id>850</id>
    <revision>
      <id>1086934</id>
      <parentid>1076812</parentid>
      <timestamp>2022-08-06T13:42:25Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Berne */ Dave Murray</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1974" xml:space="preserve">{{DeisideBoppe}}

{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[1888]] - [[Vincent van Gogh]] snijd in stik fan syn ear ôf.
* [[1979]] – De [[Sovjet-Uny]] falt [[Afganistan]] binnen, de haadstêd [[Kabûl]] wurdt ynnommen.
* [[2007]] - [[Grou (plak)|Grou]] hat in sportprimeur troch in earste iisbaan fan keunststof yn de iepenloft te iepenjen.

== Berne ==
* [[1544]] - [[Anna fan Saksen (1544-1577)|Anna fan Saksen]], Dútsk ealfrouwe, twadde frou fan [[Willem fan Oranje]] († [[1577]])
* [[1713]] - kening [[Ferdinand VI fan Spanje]] († [[1759]])
* [[1732]] - [[Richard Arkwright]], Ingelsk ûndernimmer en útfiner († [[1792]])
* [[1790]] - [[Jean-François Champollion]], Frânsk taalkundige, grûnlizzer fan 'e [[egyptology]] († [[1832]])
* [[1805]] - [[Joseph Smith]], Amerikaansk profeet en stifter fan 'e [[Tsjerke fan Jezus Kristus fan de Hilligen fan de Lêste Dagen]] († [[1844]])
* [[1925]] - [[Rayner Unwin]], Ingelsk útjouwer († [[2000]])
* [[1944]] - [[Enneüs Heerma]], Frysk politikus († [[1999]])
* [[1945]] - [[Jo van Nunen]], Nederlânsk yngenieur en heechlearaar logistyk († [[2010]])
* [[1956]] - [[Dave Murray]], Ingelsk gitarist

== Ferstoarn ==
* [[1840]] - [[Dirk Piebes Sjollema]], Frysk keunstskilder (* [[1760]])
* [[1939]] - [[Anthony Fokker]], Nederlânsk fleantúchbouwer (* [[1890]])
* [[1943]] - [[Theo Thijssen]], Nederlânsk skriuwer (* [[1879]])
* [[1979]] - [[Peggy Guggenheim]], Amerikaansk keunstsammelster (* [[1898]])
* [[1981]] - [[Sietze Albert Veenstra]], Frysk arsjitekt (* [[1897]])
* [[1997]] - [[Joop Verbeke]], Frysk muzikant (* [[1930]])
* [[2001]] - [[Jelle Zijlstra]], premier fan [[Nederlân]] (* [[1918]])
* [[2014]] - [[Hessel Rienks]], Frysk politikus (* [[1932]])
* [[2016]] - [[Hans Bakker]], Nederlânsk publisist en redakteur (* [[1923]])

{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat|{{Kalinder/KalStrKonv}}}}
}}

[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:Desimber|23]]</text>
      <sha1>faxmvbxvznw3h3683tyhomutxqz3ygd</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>1917</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1653</id>
    <revision>
      <id>1087041</id>
      <parentid>1086909</parentid>
      <timestamp>2022-08-07T08:59:19Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Berne */+1</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="16842" xml:space="preserve">{{JiersideBoppe}}

{{Kalinders}}{{Kalinderjier}}
Dit jier makket ûnderdiel út fan it [[desennium]] fan 'e [[1910-er jierren]].
== Foarfallen ==
*[[1 jannewaris]] - It [[Feriene Keninkryk]], [[Frankryk]] en [[Itaalje]] erkenne de ûnôfhinklikheid fan it [[Keninkryk fan de Hidjas]].
*[[17 jannewaris]] - De [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[geheime tsjinst]] ûnderskept it saneamde [[Zimmermann-tillegram]], wêryn't de [[Dútslân|Dútske]] [[minister]] fan Bûtenlânske Saken [[Arthur Zimmermann]] de Dútske [[ambassadeur]] yn [[Meksiko]], [[Heinrich von Eckhardt]], opdraacht om it Meksikaanske regear te bepraten om 'e kant fan 'e [[Sintrale Machten|Sintralen]] te kiezen foar it gefal dat de [[Feriene Steaten]] har by de [[Alliëarden]] jaan sille.
*[[22 jannewaris]] - Yn [[Ruslân]] brekke [[staking]]s út tsjin 'e [[oarloch]]synset, dêr't hûnderttûzenen [[arbeider]]s oan meidogge. De posysje fan [[tsaar]] [[Nikolaas II fan Ruslân|Nikolaas&amp;nbsp;II]] wurdt nuodlik.
*[[27 jannewaris]] - De [[Trêde Alvestêdetocht]] wurdt wûn troch [[Coen de Koning]] út [[Arnhim]] yn in tiid fan 9 [[oere]]n en 53 [[minuten]].
*[[3 febrewaris]] - As it [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[skip]] de ''Housatonic'' sûnder warskôging troch in [[Dútslân|Dútske]] [[dûkboat]] [[torpedo|torpedearrre]] wurdt, ferbrekke de [[Feriene Steaten]] de [[diplomasy|diplomatike betrekkings]] mei [[Dútslân]].
*[[7 febrewaris]] - De [[Feriene Steaten]] lûke harren [[troepen]] út [[Meksiko]] werom. De saneamde [[Pancho Villa-ekspedysje]], in [[militêr]]e yntervinsje yn 'e [[Meksikaanske Boargeroarloch]], hat neat opsmiten.
*[[13 febrewaris]] - Yn 'e [[Frankryk|Frânske]] [[haadstêd]] [[Parys]] wurdt de [[Fryslân|Fryske]] [[stripper]] en [[koertisane]] [[Mata Hari]] [[arrestaasje|arrest]]earre op beskuldiging fan [[spionaazje]] foar de [[Dútslân|Dútsers]].
*[[1 maart]] - It [[Amerikaanske Ministearje fan Bûtenlânske Saken]] publisearret it [[Zimmermann-tillegram]] fan [[17&amp;nbsp;jannewaris]] l.l. In weach fan anty-[[Dútslân|Dútske]] gefoelens oerspielt de [[Feriene Steaten]].
*[[11 maart]] - [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[troepen]] ûnder [[generaal]] [[William Raine Marshall]] feroverje [[Bagdad]] op 'e [[Osmaanske Ryk|Osmanen]].
*[[14 maart]] - Yn [[Ruslân]] fynt (neffens de [[Juliaanske kalinder]]) de [[Febrewarisrevolúsje]] plak, wêrby't it [[regear]] fan [[tsaar]] [[Nikolaas II fan Ruslân|Nikolaas&amp;nbsp;II]] ûnder fuotten helle wurdt.
*[[15 maart]] - [[Tsaar]] [[Nikolaas II fan Ruslân]] docht ûnder twang [[abdikaasje|ôfstân fan 'e troan]].
*[[19 maart]] - Yn eastlik [[Frankryk]] lûke de [[Dútslân|Dútske]] [[troepen]] harren tebek oant efter de [[Siegfriedliny]] en jouwe dêrby in oansjenlik terrein priis. De Dútske [[generaal]] [[Erich Ludendorff]] leaut lykwols dat de fijân fanút de bettere stellings fan 'e Siegfriedliny makliker ferslein wurde kin. 
*[[23 maart]] - It [[Dútslân|Dútske]] [[regear]] jout de [[Ruslân|Russyske]] [[kommunist]] [[Vladimir Lenin]], dy't yn [[ballingskip]] yn [[Switserlân]] ferbliuwt, en ferskate tsientallen oare Russyske ballingen, in [[brief fan frije trochtocht]] troch Dútslân en gebiet dat oan it [[Eastfront (Earste Wrâldoarloch)|Eastfront]] troch it Dútske leger behearske wurdt. Men ferwachtet dat Lenin-en-dy yn Ruslân foar safolle gaos soargje sille, dat Dútslân dan oan it Eastfront maklik de oerwinning behelje kin.
*[[6 april]] - Yn ferbân mei û.m. it [[Zimmermann-tillegram]] en it ta sinken bringen fan it [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[skip]] de ''Housatonic'' troch in [[Dútslân|Dútske]] [[dûkboat]] ferklearje de [[Feriene Steaten]] de oarloch oan [[Dútslân]]. 
*[[16 april]] - De [[Ruslân|Russyske]] [[kommunistysk]]e foaroanman [[Vladimir Lenin]] arrivearret út [[ballingskip]] yn 'e Russyske [[haadstêd]] [[Petrograd]].
*[[1 maaie]] - [[Pavel Miljûkov]], de [[minister]] fan Bûtenlânske Saken fan it nije [[regear]] fan [[Ruslân]], bewissiget de oare [[Alliëarden|Alliëarde lannen]] derfan dat syn lân net fan doel is en jou de striid tsjin [[Dútslân]] op. 
*[[2 maaie]] - Yn hiel [[Ruslân]] wurde massale [[demonstraasje (protest)|demonstraasjes]] holden tsjin it stânpunt fan it nije [[regear]] oangeande de Russyske dielname oan 'e [[Earste Wrâldoarloch]].
*[[17 maaie]] - De [[kommunistysk]]e foaroanman [[Leon Trotski]] keart út [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[ballingskip]] werom yn 'e [[Ruslân|Russyske]] [[haadstêd]] [[Petrograd]].
*[[12 juny]] - De pro-[[Dútslân|Dútske]] [[kening]] [[Konstantyn I fan Grikelân]] docht [[ôfstân fan 'e troan]] en giet yn [[ballingskip]]. Hy wurdt opfolge troch syn [[soan]] [[Aleksander I fan Grikelân|Aleksander&amp;nbsp;I]].
*[[16 juny]] - It [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[regear]] ferlient [[amnesty]] oan alle dielnimmers oan 'e [[Peaske-opstân]] yn [[Ierlân (eilân)|Ierlân]] (foar safier't dy net [[terjochtsteld]] binne).
*[[26 juny]] - Under lieding fan [[generaal]] [[John J. Pershing]] lânje de earste [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[troepen]] yn [[Frankryk]] om oan it [[Westfront (Earste Wrâldoarloch)|Westfront]] te fjochtsjen.
*[[26 maaie]] - Hiel [[Grikelân]] stiet no ûnder [[bestjoer]] fan it [[regear]] fan [[Eleftherios Venizelos]], dat stipe wurdt troch de [[Alliëarden]]. Venizelos wurdt formeel werbeneamd ta premier.
*[[29 juny]] - [[Grikelân]] ferklearret de oarloch oan [[Dútslân]], [[Eastenryk-Hongarije]], [[Bulgarije]] en it [[Osmaanske Ryk]].
*[[1 juny]] - [[Aleksander Kerenski]], de [[minister]] fan Oarloch yn it [[revolúsjêr]]e [[regear]] fan [[Ruslân]], lansearret yn [[Galysje (East-Jeropa)|Galysje]] it lêste grutte Russyske [[fjildtocht|offinsyf]] fan 'e [[Earste Wrâldoarloch]], it nei him ferneamde [[Kerenski-offinsyf]].
*[[14 juny]] - [[Monargisme|Monargistyske]] [[troepen]] ûnder [[generaal]] [[Zhang Xun]] feroverje de [[Sina|Sineeske]] [[haadstêd]] [[Peking]].
*[[28 juny]]-[[5 july]] - By it [[Jirpelopskuor]] yn [[Amsterdam]], in folksopstân berne út [[lulkens]] om 'e [[hongersneed|itenskrapte]], komme 10 minsken om en reitsje goed 115 minsken [[ferwûne]].
*[[1 july]] - Yn [[Sina]] wurdt op 'e nij it [[keizerryk]] útroppen. De jonge [[Pu Yi]] wurdt fannijs as [[keizer]] ynstallearre.
*[[15 july]] - Republikeinske [[troepen]] weroverje de [[Sina|Sineeske]] [[haadstêd]] [[Peking]]. It krekt wer yn eare werombrochte [[keizerryk]] wurdt op 'e nij ôfskaft.
*[[17 july|17]]-[[18 july]] - De [[bolsjewiken|bolsjewistyske]] [[opstân fan de Petrograder Sovjet]] wurdt troch it [[revolúsjonêr]]e [[regear]] fan [[Ruslân]] delslein. De bolsjewistyske foaroanman [[Vladimir Lenin]] moat de wyk nimme nei [[Finlân]], dêr't er ûnderdûkt.
*[[19 july]] - It [[Kerenski-offinsyf]], it lêste grutte [[Ruslân|Russyske]] [[fjildtocht|offinsyf]] fan 'e [[Earste Wrâldoarloch]], wurdt sûnder neamenswurdige resultaten ôfbrutsen.
*[[31 july]] - Oan it [[Westfront (Earste Wrâldoarloch)|Westfront]] begjint de [[Trêde Slach om Iper]] mei in [[Feriene Keninkryk|Britske]] en [[Belgje|Belgyske]] oanfal op 'e [[Dútslân|Dútske]] linys.
* begjin [[augustus]] - De yn [[Hurderwyk]] ynternearre [[Belgje|Belgyske]] [[militêr]]en [[August van Lierde]], [[Émile Hoyois]] en [[Georges Herphelin]] winne de [[PC]]. Van Lierde wurdt útroppen ta [[kening (keatsen)|kening]].
*[[20 augustus]] - Oan it [[Westfront (Earste Wrâldoarloch)|Westfront]] begjint de [[Twadde Slach by Verdun]] mei in [[Frankryk|Frânske]] oanfal op 'e [[Dútslân|Dútske]] linys.
*[[3 septimber]] - [[Dútslân|Dútske]] [[troepen]] feroverje oan it [[Eastfront (Earste Wrâldoarloch)|Eastfront]] de [[Ruslân|Russyske]] [[stêd]] [[Riga]], yn it [[Baltikum]].
*[[7 septimber|7]]-[[12 septimber]] - De [[Ruslân|Russyske]] [[stêfsjef]], [[generaal]] [[Lavr Kornilov]], tsjocht mei [[troepen]] op nei de [[haadstêd]] [[Petrograd]], mei as doel om in kontra-revolúsjonêre [[steatsgreep]] út te fieren. De [[bolsjewiken]] yn 'e stêd foarmje [[arbeider]]smilysjes om it spul te kearen, mar de [[soldaten]] teare oer de side foar de anty-[[monargisme|monargistyske]] [[propaganda]], en de saneamde [[Kornilov-pûtsj]] mislearret sûnder dat der skot lost is.
*[[14 septimber]] - [[Aleksander Kerenski]], it haad fan it Provysjoneel Regear, ropt de [[Republyk Ruslân]] út.
*[[15 oktober]] - De [[Fryslân|Fryske]] [[stripper]] en [[koertisane]] [[Mata Hari]] wurdt troch de [[Frankryk|Frânsen]] [[terjochtsteld]] op beskuldiging fan [[spionaazje]] foar de [[Dútslân|Dútsers]].
*[[20 oktober]] - De [[bolsjewiken|bolsjwistyske]] foaroanman [[Vladimir Lenin]] keart fan syn ûnderdûkadres yn [[Finlân]] werom yn 'e [[Ruslân|Russyske]] [[haadstêd]] [[Petrograd]].
*[[24 oktober]] - Yn 'e [[Slach by Caporetto]] wurde de [[Itaalje|Italjanen]] ferneatigjend ferslein troch it [[Eastenryk-Hongarije|Eastenryksk-Hongaarske]] [[leger (lânmacht)|leger]].
*[[31 oktober]] - Oan it [[Palestynske Front (Earste Wrâldkriich)|Palestynske Front]] iepenet de [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[generaal]] [[Edmund Allenby, 1e boarchgreve Allenby|Edmund Allenby]] in nij [[fjildtocht|offinsyf]], dat begjint mei in klinkende oerwinning op 'e [[Osmaanske Ryk|Osmanen]] yn 'e [[Slach by Beërsjeba]].
*[[2 novimber]] - De [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[minister]] fan Bûtenlânske Saken, [[Arthur Balfour|Lord Balfour]], lit in ferklearring útgean dêr't er [[Palestina]] yn bestimpelet as &quot;nasjonaal tehûs foar it [[Joadske folk]]&quot;. Dizze saneamde [[Balfour-ferklearring]] wurdt troch de [[sionisme|sionisten]] as stipebetsjûging beskôge en sil in protte ynfloed hawwe op 'e [[minsklike migraasje|migraasje]] fan [[Joaden]] nei Palestina yn it [[Ynterbellum]] en op 'e úteinlike stifting fan 'e [[Steat Israel]].
*[[6 novimber]] - De [[Amerikaanske steat]] [[New York (steat)|New York]] fiert it [[frouljuskiesrjocht]] yn.
*[[7 novimber]] - Yn [[Ruslân]] fynt (neffens de [[Juliaanske kalinder]]) de [[Oktoberrevolúsje]] plak, wêrby't ûnder lieding fan [[Vladimir Lenin]] en [[Leon Trotski]] de [[kommunistysk]]e [[bolsjewiken]] oan 'e macht komme.
*[[8 novimber]] - It Provysjoneel Regear fan [[Ruslân]] jout him nei de bestoarming fan it [[Winterpaleis (Sint-Petersburch)|Winterpaleis]] yn [[Petrograd]] oer oan 'e [[bolsjewiken]].
*[[10 novimber|10]]-[[12 novimber]] - De kontra-[[revolúsjonêr]]e [[steatsgreep]] fan 'e [[Ruslân|Russyske]] [[premier]] [[Aleksander Kerenski]], de [[Kerenski-pûtsj]], wurdt troch de [[bolsjewiken]] ûnderdrukt.
*[[14 novimber]] - De [[bolsjewiken]] brekke de wjerstân fan harren fijannen yn [[Moskou]], en krije sa ek dy [[Ruslân|Russyske]] [[stêd]] yn harren macht.
*[[17 novimber]] - Oan it [[Palestynske Front (Earste Wrâldkriich)|Palestynske Front]] feroverje [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[troepen]] de [[stêd]] [[Jaffa (stêd)|Jaffa]] ([[bibel]]sk: Joppe) op 'e [[Osmaanske Ryk|Osmanen]].
*[[20 novimber]]-[[7 desimber]] - Oan it [[Westfront (Earste Wrâldoarloch)|Westfront]] fynt de [[Slach by Kameryk (1917)|Slach by Kameryk]] plak, tusken [[Feriene Keninkryk|Britske]] en de [[Dútslân|Dútske]] [[troepen]]: dit is de earste [[tank (wapen)|tank]]slach út 'e [[skiednis]]. De Britten winne, brekke troch de Dútske linys en witte it front in stikje op te skowen, mar wurde úteinlik troch de Dútsers weromkrongen.
*[[26 novimber]] - It nije [[bolsjewiken|bolsjewistyske]] [[regear]] fan [[Ruslân]], ûnder lieding fan [[Vladimir Lenin]], docht de [[Sintrale Machten|Sintralen]] in útstel foar in [[wapenstilstân]].
*[[6 desimber]] - [[Finlân]] ropt de ûnôfhinklikheid út.
*[[7 desimber]] - [[Eastenryk-Hongarije]] ferklearret de oarloch oan 'e [[Feriene Steaten]].
*[[9 desimber]] - Oan it [[Palestynske Front (Earste Wrâldkriich)|Palestynske Front]] feroverje [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[troepen]] de [[stêd]] [[Jeruzalim]] op 'e [[Osmaanske Ryk|Osmanen]].
*[[9 desimber]] - Troch it weifallen fan [[Ruslân|Russyske]] [[militêr]]e stipe yn ferbân mei de [[Oktoberrevolúsje]] is [[Roemeenje]] twongen om in [[wapenstilstân]] mei de [[Sintrale Machten|Sintralen]] te sluten.
*[[9 desimber]] - De [[Russyske Boargeroarloch]] brekt út as kontra-[[revolúsjonêr]]e [[leger (lânmacht)|leger]]ienheden (de saneamde 'Witen') de [[stêd]] [[Rostov oan de Don]] oanfalle, dy't yn 'e hannen is fan 'e [[bolsjewiken]] (de 'Readen').
*[[15 desimber]] - It nije [[bolsjewiken|bolsjewistyske]] rezjym fan [[Ruslân]] en de [[Sintrale Machten|Sintralen]] slute it [[Bestân fan Brest-Litovsk]].
*[[15 desimber]] - Yn it ramt fan 'e [[Russyske Boargeroarloch]] wurdt de [[stêd]] [[Rostov oan de Don]] ynnommen troch de Witen.
* ''sûnder datum'' - Oprjochting fan it [[Roomsk Frysk Boun]] troch ûnder oaren [[Titus Brandsma]].

== Berne ==
;jannewaris
* [[3 jannewaris|3]] - [[Albert Mol]], Nederlânsk akteur en skriuwer († [[2004]])
* [[14 jannewaris|14]] - [[Ap Sok]], Nederlânsk grafikus en yllustrator († [[2004]])
;febrewaris
* [[4 febrewaris|4]] - [[Albert Koopman]], Frysk fersetsman († [[1945]])
* [[6 febrewaris|6]] - [[Zsa Zsa Gábor]], Hongaarsk-Amerikaansk aktrise († [[2016]])
* [[19 febrewaris|19]] - [[Annie de Reuver]], Nederlânsk sjongster († [[2016]])
;maart
* [[6 maart|6]] - [[William Erwin Eisner]], Amerikaansk striptekener († [[2005]])
* [[8 maart|8]] - [[A. Marja]], Nederlânsk skriuwer en dichter († [[1964]])
;april
* [[19 april|19]] - [[Johnny Hoes]], Nederlânsk sjonger († [[2011]])
* [[24 april|24]] - [[Klaas Jacob van Douwen]], Frysk politikus († [[2004]])
* [[25 april|25]] - [[Ella Fitzgerald]], Amerikaansk sjongster († [[1996]])
;maaie
* [[16 maaie|16]] - [[George Gaynes]], Amerikaansk akteur en sjonger († [[2016]])
* [[17 maaie|17]] - [[Sietze de Groot]], Frysk maratonrider en [[alvestêdetocht]]winner († [[1983]])
* [[29 maaie|29]] -  [[John F. Kennedy]], presidint fan 'e [[Feriene Steaten]] († [[1963]])
* [[30 maaie|30]] - [[Fokke Sierksma]], Frysk teolooch, tibetolooch, essayist en dichter († [[1977]])
;juny
* [[4 juny|4]] - [[W.G. van de Hulst jr.]], Nederlânsk byldzjend keunstner en skriuwer († [[2006]])
* [[17 juny|17]] - [[Dean Martin]], Amerikaansk sjonger en akteur († [[1995]])
* [[28 juny|28]] - [[Wim Sonneveld]], Nederlânsk kabaretier († [[1974]])
* [[30 juny|30]] - [[Lena Horne]], Amerikaansk aktrise en sjongster († [[2010]])
;july
* [[13 july|13]] - [[Henk de Wilde]], Frysk politikus († [[2004]])
;augustus
* [[6 augustus|6]] - [[Robert Mitchum]], Amerikaansk akteur († [[1997]])
* [[12 augustus|12]] - [[Herman van der Heide]], Frysk byldzjend keunstner († [[1998]])
* [[13 augustus|13]] - [[Sjoerd Nieuwland]], Frysk dirigint († [[2007]])
* [[22 augustus|22]] - [[John Lee Hooker]], Amerikaansk muzikant († [[2001]])
;septimber
* [[11 septimber|11]] - [[Bob Spaak]], Nederlânsk sportsjoernalist en presintator († [[2011]])
* [[14 septimber|14]] - [[Menno Bandstra]], Frysk dammer († [[1996]])
* [[17 septimber|17]] - [[Jan Wybenga]], Frysk skriuwer († [[1994]])
;oktober
* [[22 oktober|22]] - [[Dizzy Gillespie]], Amerikaansk muzikant († [[1993]])
;novimber
* [[3 novimber|3]] - [[Wladimir de Vries]], Nederlânsk byldhouwer († [[2001]])
* [[21 novimber|21]] - [[Sjirk Frânses van der Burg]], Frysk bistedokter en frisiast († [[2008]])
* [[23 novimber|23]] - [[Roel Bergsma]], Frysk ûnderwizer, dammer en revuskriuwer († [[1988]])
* [[24 novimber|24]] - [[Haije Kramer]], Frysk skaker († [[2004]])
;desimber
* [[9 desimber]] - [[Jan Rodenhuis]], Frysk keatser en sportbestjoerder († [[1987]])
;''datum ûnbekend''
*[[Goasse Rinse Groustra]], Frysk oersetter († [[1996]])

== Ferstoarn ==
* [[4 jannewaris]] - [[Carl Ludwig Jessen]], Noardfrysk keunstskilder (* [[1833]])
* [[27 febrewaris]] - [[John Wallace Crawford]], Amerikaansk ferkenner, artyst en aventoersman (* [[1847]])
* [[8 maart]] - [[Ferdinand von Zeppelin|Ferdinand greve von Zeppelin]], útfiner fan it [[loftskip]] (* [[1838]])
* [[14 april]] - [[Ludovich Zamenhof]], Poalske taalkundige, betinker fan it [[Esperanto]] (* [[1859]])
* [[22 maaie]] - [[Wiebe Kornelis Walstra]], Frysk ûnderwizer, publisist en ûntwikkelder fan learmiddels (* [[1852]])
* [[11 july]] - [[Hugo Simberg]], Finsk skilder (* [[1873]])
* [[28 augustus]] - [[Theo van Hoytema]], Nederlânsk keunstner en boekbânûntwerper (* [[1863]])
* [[15 oktober]] - [[Mata Hari]] (Margaretha Zelle), Frysk dûnseresse, stripper en spionne (* [[1876]])
;''datum ûnbekend''
*[[Twa Moannen]] (''Two Moons''), opperhaad fan 'e [[Noardlike Sjajinnen]] (* [[1847]])

==Literatuer==
;poëzij
* [[T.S. Eliot]], ''[[The Love Song of J. Alfred Prufrock]]'' &lt;small&gt;(oerset yn it [[Frysk]] as ''It Leafdesliet fan J. Alfred Prufrock'')&lt;/small&gt;

{{JiersideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat}}
}}
[[Kategory:1917| ]]
[[Kategory:20e iuw]]</text>
      <sha1>tootihhvcvqf1oa2s97kd8wd8y9d7au</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>1997</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1658</id>
    <revision>
      <id>1087071</id>
      <parentid>1077746</parentid>
      <timestamp>2022-08-07T09:26:49Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Ferstoarn */ oanfolling</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7873" xml:space="preserve">{{JiersideBoppe}}

{{Kalinders}}{{Kalinderjier}}
Dit jier makket ûnderdiel út fan it [[desennium]] fan 'e [[1990-er jierren]]. 
== Foarfallen ==
* [[1 jannewaris]] - by beslút fan de [[Provinsjale Steaten fan Fryslân]] wurdt de provinsjenamme offisjeel  feroare yn '[[Fryslân]]'.
* [[2 jannewaris]] - [[Henk Kroes]] kundiget, mei de wurden &quot;It giet oan!&quot;, oan dat de [[Alvestêdetocht]] dit jier seker ferriden wurde sil.
* [[4 jannewaris]] - [[Henk Angenent]] wint de [[Fyftjinde Alvestêdetocht]] yn in tiid fan 6.49 oere.
* [[16 febrewaris]] - [[Ids Postma]] fan [[Dearsum (Boarnsterhim)|Dearsum]] wurdt yn Nagano wrâldkampioen reedriden Oer-alles. 
*[[26 febrewaris]] - Bekendmakking fan it earste súksesfolle [[kloanen]] fan in [[sûchdier]]: it [[skiep]] [[Dolly (skiep)|Dolly]].
*[[17 maaie]] - Nei it ferdriuwen fan [[diktator]] [[Mobutu Sese Seko]] komt de macht yn [[Demokratyske Republyk Kongo|Saïre]] yn 'e hannen fan [[rebel]]lelieder [[Laurent Kabila]]. Dy jout it lân syn oarspronklike namme werom. It wurdt wer de [[Demokratyske Republyk Kongo]].
* [[26 juny]] - De [[Ingelân|Ingelske]] [[skriuwster]] [[J.K. Rowling]] publisearret de [[roman]] ''[[Harry Potter and the Philosopher's Stone]]'', it earste diel fan har ''[[Harry Potter]]''-rige.
*[[1 july]] - [[Oerdracht fan Hongkong]] troch it [[Feriene Keninkryk]] oan [[Sina]].
*[[31 augustus]] - [[Diana, prinsesse fan Wales]], en har freon [[Dodi al-Fayed]] komme om by in [[auto-ûngemak]] yn [[Parys]].
* [[septimber]] - [[De Kast]] wurdt nûmer twa op 'e Nederlânske hitlisten mei it Frysktalige nûmer ''In Nije Dei''. 
* [[11 septimber]] - By in [[referindum oer Skotsk selsbestjoer (1997)|referindum]] yn [[Skotlân]] stimt de mearderheid fan 'e befolking foar de ynfiering fan [[selsbestjoer]].
* [[13 septimber]] - [[Meindert Tjoelker]] rekket yn de Ljouwerter binnenstêd dea troch [[sinleas geweld]].
* [[24 desimber]] - It lichem fan [[Louw de Jong]] wurdt fûn yn de tún fan in pinsjon yn [[Eanjum]]. De pinsjonhâldster [[Marianne van der E]] wurdt arrestearre.
* [[25 desimber]] - Ek it lyk fan [[Hermanus Sonnemans]] wurdt yn de tún fûn. (Op [[2 july]] [[1998]] wurdt Marianne van der E foar de moarden feroardiele.)

== Berne ==
;jannewaris
* [[24 jannewaris|24]] - [[Luna Rival]], Frânsk pornoaktrise
;febrewaris
* [[10 febrewaris|10]] - [[Maan (sjongeres)|Maan]], Nederlânsk sjongeres
* 10 - [[Chloë Grace Moretz]], Amerikaansk aktrise
* [[25 febrewaris|25]] - [[Isabelle Fuhrman]], Amerikaansk aktrise
;april
* [[23 april|23]] - [[Sarah Banks]], Amerikaansk pornoaktrise
;maaie
* [[21 maaie|21]] - [[Sisca Folkertsma]], Frysk fuotbalster
;juny
* [[3 juny|3]] - [[Louis Hofmann]], Dútsk akteur
;july
* [[12 july|12]] - [[Malala Yousafzai]], Pakistaansk minskerjochte-aktiviste en Nobelpriiswinneresse
* [[31 july|31]] - [[Nicole Bexley]], Amerikaansk pornoaktrise
;augustus
* [[4 augustus|4]] - [[Zaya Cassidy]], Amerikaansk pornoaktrise
;septimber
* [[14 septimber|14]] - [[Maya Bijou]], Amerikaansk pornoaktrise
* [[25 septimber|25]] - [[Suzanne Schulting]], Frysk shorttracker
* [[30 septimber|30]] - [[Max Verstappen]], Nederlânsk koereur
;oktober
* [[6 oktober|6]] - [[Tristan Bangma]], Frysk baanhurdfytser en Paralympysk dielnimmer
* [[16 oktober|16]] - [[Charles Leclerc (1997)|Charles Leclerc]], Monegaskysk koereur
;novimber
* [[10 novimber|10]] - [[Joost Klein]], Frysk muzikant
;desimber
* [[24 desimber|24]] - [[May Thai]], Italjaansk pornoaktrise

===Bisten===
* [[11 juny]] - [[Kian (bolle)|Kian]], ferneamde fokbolle († [[2013]])

== Ferstoarn ==
;jannewaris
* [[4 jannewaris|4]] - [[Tormod Skagestad]], Noarsk skriuwer en dichter (* [[1920]])
* [[14 jannewaris|14]] - [[Mari van Buijtenen]], Nederlânsk argivaris (* [[1911]])
* [[17 jannewaris|17]] - [[Clyde Tombaugh]], Amerikaansk astronoom (* [[1906]])
* [[28 jannewaris|28]] - [[Johan Bleeker]], Frysk fersetsstrider (* [[1906]])
;febrewaris
* [[6 febrewaris|6]] - [[Anne Wadman]], Frysk skriuwer, dichter, literatuerkritikus en letterkundige (* [[1919]])
;maart
* [[4 maart|4]] - [[Klaas Dijkstra (taalkundige)|Klaas Dijkstra]] (Klaes Dykstra), Frysk taalkundige en oersetter (* [[1924]])
* [[9 maart|9]] - [[The Notorious B.I.G.]], Amerikaansk muzikant (* [[1972]])
;april
* [[18 april|18]] - [[Elisabeth Menalda]], Nederlânsk keunstner (* [[1895]])
* [[22 april|22]] - [[Marga van Arnhem]], Nederlânsk radio- en telefyzje-presintatrise (* [[1940]])
;maaie
* [[3 maaie|3]] - [[Gerrit den Braber]], Nederlânsk lietsjeskriuwer (* [[1929]])
* [[27 maaie|27]] - [[Geart Brueckner Droege]],  Amerikaansk heechlearaar Dútsk, Nederlânsk en Frysk (* [[1925]])
;juny
* [[23 juny|23]] - [[Hermanus Sonnemans]], Frysk moardslachtoffer (* [[1959]])
;july
* [[1 july|1]] - [[Robert Mitchum]], Amerikaansk akteur (* [[1917]])
* [[2 july|2]] - [[James Stewart]], Amerikaansk akteur (* [[1908]])
* [[2 july|2]] - [[Suze Boschma-Berkhout]], Nederlânsk byldzjend keunstner (* [[1922]])
* [[14 july|14]] - [[Ellen de Thouars]], Nederlânsk aktrise (* [[1915]])
* [[17 july|17]] - [[Hugo Gunckel Lüer]], Sileensk botanikus (* [[1901]])
;augustus
* [[4 augustus|4]] - [[Jeanne-Louise Calment]], Aldste persoarn (* [[1875]])
* [[14 augustus|14]] - [[Geertje Roelinga-De Groot]], Aldste persoan fan Nederlân (* [[1887]])
* [[15 augustus|15]] - [[Ida Gerhardt]],  Nederlânsk dichter (* [[1905]])
* [[31 augustus|31]] - [[Dodi al-Fayed]], Egyptysk ûndernimmer (* [[1955]])
* [[31 augustus|31]] - [[Diana, prinsesse fan Wales]] (* [[1961]])
;septimber
* [[4 septimber|4]] - [[W.L. Brugsma]], Nederlânsk sjoernalist (* [[1922]])
* [[5 septimber|5]] - [[Mem Teresa]], Albaneesk non, ûntwikkelingswurkster en Nobelpriiswinneresse (* [[1910]])
* [[8 septimber|8]] - [[Dick Osinga]], Frysk keunstskilder (* [[1913]])
* [[13 septimber|13]] - [[Meindert Tjoelker]], Frysk slachtoffer sinleas geweld (* [[1967]])
;oktober
* [[16 oktober|16]] - [[James A. Michener]], Amerikaansk skriuwer (* [[1907]])
* 16 - [[Hugo Kingmans]], Nederlânsk sjoernalist (* [[1923]])
* [[21 oktober|21]] - [[Maarten van Traa]], Nederlânsk politikus (* [[1945]])
* [[23 oktober|23]] - [[Bert Haanstra]], Nederlânsk filmregisseur (* [[1916]])
* [[28 oktober|28]] - [[Tieme Veenstra]], Frysk fuotballer (* [[1916]])
;novimber
* [[5 novimber|5]] - [[Isaiah Berlin]], Britsk filosoof en politikolooch (* [[1909]])
* [[15 novimber|15]] - [[Coen van Vrijberghe de Coningh]], Nederlânsk akteur (* [[1950]])
;desimber
* [[21 desimber|21]] - [[Sacco van der Made]], Nederlânsk akteur en stimartyst (* [[1918]])
* [[23 desimber|23]] - [[Joop Verbeke]], Frysk muzikant (* [[1930]])
* [[23 desimber|23]] - [[Louw de Jong]], Frysk moardslachtoffer (* [[1971]])
* [[25 desimber|25]] - [[Denver Pyle]], Amerikaansk akteur (* [[1920]])

;''datum ûnbekend''
* [[Cornelis Roersma]] Frysk sjoernalist (* [[1901]])
* [[Gerrit Bouma]], Frysk bestjoerder (* [[1907]])
* [[Aaltje Terpstra]], Frysk hurdrydster (* [[1916]])
* [[Bokke Bok]], Frysk stukadoar en hurdfytser (* [[1920]])

===Bisten===
* [[28 desimber]] - [[Sunny Boy (bolle)|Sunny Boy]], ferneamde fokbolle (* [[1985]])

==Literatuer==
;romans
* [[Julie E. Czerneda]], ''[[A Thousand Words for Stranger]]''
* [[J.K. Rowling]], ''[[Harry Potter and the Philosopher's Stone]]'' &lt;small&gt;(oerset yn it [[Frysk]] as ''Harry Potter en de Stien fan 'e Wizen'')&lt;/small&gt;
;koarte ferhalen
* [[Theun de Vries]], ''[[De Bearejacht]]''

==Films==
* ''[[The Fifth Element]]''
* ''[[Kull the Conqueror]]''
* ''[[Tomorrow Never Dies (film)|Tomorrow Never Dies]]''

==Muzyk==
;albums
* [[Toby Keith]], ''[[Dream Walkin' (album)|Dream Walkin']]''
;singles
* [[Chely Wright]], ''[[Just Another Heartache]]''
* [[De Kast]], ''[[In Nije Dei]]''
* [[Toby Keith]], ''[[We Were in Love]]''

{{JiersideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat}}
}}
[[Kategory:1997| ]]
[[Kategory:20e iuw]]</text>
      <sha1>qarrfxrylddhgxzuq07jh1a7blajfvl</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>1972</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1682</id>
    <revision>
      <id>1087026</id>
      <parentid>1075379</parentid>
      <timestamp>2022-08-07T08:48:18Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Berne */ +1</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8672" xml:space="preserve">{{JiersideBoppe}}

{{Kalinders}}{{Kalinderjier}}
Dit jier makket ûnderdiel út fan it [[desennium]] fan 'e [[1970-er jierren]].
== Foarfallen ==
* [[5 jannewaris]] - Presidint [[Richard Nixon|Nixon]] kûndiget de ûntwikkeling fan in romtefear oan dat hieltyd wer brûkt wurde kin: it [[Spaceshuttleprogramma]].
* [[12 jannewaris]] - De Amerikaanske [[tillefyzjesearje]] ''[[All in the Family]]'' ferskynt op de [[Nederlân]]ske [[tillefyzje]].
* [[21 jannewaris]] - [[Joegoslaavje]] ûnderdrukt in [[demokrasy|demokratisearring]]sbeweging yn 'e dielrepublyk [[Kroaasje (dielrepublyk)|Kroaasje]], dy't bekend stiet as de [[Kroätyske Maityd]]. 
* [[25 jannewaris]] - It eardere molkfabryk fan [[Wiuwert]] baarnt ôf.
* [[30 jannewaris]] - [[Bloedige Snein (1972)|Bloedige Snein]]: yn it [[Noard-Ierlân|Noardierske]] [[Londonderry]] iepenet it [[Britske Leger]] it fjoer op [[frede|freedsume]] [[roomsk-katolisisme|roomske]] [[demonstraasje (protest)|demonstranten]]. Dêrby komme 13 ûnwapene [[boarger]]s om.
* [[3 febrewaris|3]]-[[13 febrewaris]] - De [[Olympyske Winterspullen 1972|Olympyske Winterspullen]] wurde holden yn [[Sapporo]], [[Japan]].
* [[21 febrewaris]] - De [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[presidint]] [[Richard Nixon]] bringt in [[steatsbesyk]] oan 'e [[Folksrepublyk Sina]]. Nettsjinsteande alle ûnderlinge ferskillen wurde de [[diplomasy|relaasjes]] tusken de Feriene Steaten en Sina oanhelle, om't se in fijân gemien hawwe yn 'e [[Sovjet-Uny]].
* [[5 maart]] - [[Atje Keulen- Deelstra]] wurdt op [[It Hearrenfean (plak)|It Hearrenfean]] foar de twadde kear wrâldkampioen reedriden Oer-alles.
* [[30 maart]] - It [[selsbestjoer]] fan [[Noard-Ierlân]] wurdt troch it [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[regear]] ynlutsen.
* [[15 maaie]] - [[Arthur Bremer]] docht in [[moardoanslach]] op 'e [[rasisme|rasistyske]] [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[gûverneur]] fan [[Alabama]] [[George Wallace (Amerikaansk politikus)|George Wallace]]. Dy oerlibbet it, mar rekket bliuwend [[ynfalide]].
* [[26 maaie]] - De [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[presidint]] [[Richard Nixon]] en [[Sovjet-Uny|Sovjet-lieder]] [[Leonid Brezjnjev]] ûndertekenje it [[SALT I-ferdrach]], dat it tal [[atoombom|atoomwapens]] fan 'e beide supermachten beheine moat.
* [[17 juny]] - De [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[plysje]] [[arrestaasje|arrestearret]] 5 [[ynbrekker]]s yn it [[Watergate-gebou]], yn [[Washington, D.C.]], dêr't it [[haadkantoar]] fan 'e [[Demokratyske Partij (Feriene Steaten)|Demokratyske Partij]] fêstige is. Begjin fan it [[Watergate-skandaal]], wêryn't oan it ljocht komt dat de ynbrekkers yn opdracht wurken fan 'e ([[Republikeinske Partij (Feriene Steaten)|Republikeinske]]) [[presidint]] [[Richard Nixon]].
* [[24 juny]] - Yn [[Fryslân]] fynt it earste optreden fan 'e [[Blauhúster Dakkapel]] plak.
* [[1 july]] - Oan de ein fan 30 juny ([[UTC]] 0) wurdt in [[skrikkelsekonde]] ynfoege.
* [[2 augustus|2]]-[[11 augustus]] - De [[Paralympyske Simmerspullen 1972|Paralympyske Simmerspullen]] wurde hâlden yn [[Heidelberch]].
*[[5 augustus]] - De [[Uganda|Ugandeeske]] [[diktator]] [[Idi Amin]] [[Utwizing fan 'e Aziaten út Uganda|wiist alle Ynjers yn syn lân út]].
* [[26 augustus]]-[[11 septimber]] - De [[Olympyske Simmerspullen 1972|Olympyske Simmerspullen]] wurde hâlden yn [[München]].
*[[5 septimber]] - By it [[Bloedbad fan München]] [[gizeling (misdriuw)|gizelje]] en [[moard|deadzje]] leden fan 'e ekstremistyske [[Palestina|Palestynske]] groep [[Swarte Septimber]] 9 leden fan it [[Israel]]ysk Olympysk team op 'e [[Olympyske Simmerspullen 1972|Olympyske Spullen]] yn [[München]].
* [[13 novimber]] - In tige swiere [[stoarm]] waait oer [[Nederlân]]. Op [[Skylge]] wurdt in wynstjit fan 151 km yn it oere metten.
*[[23 desimber]] - By de swiere [[ierdbeving fan Nikaragûa (1972)|ierdbeving fan Nikaragûa]] komme yn [[Nikaragûa|dat lân]] 11.000 minsken om.

== Berne ==
;jannewaris
* [[15 jannewaris|15]] - [[Kobe Tai]], Amerikaansk pornoaktrise
;febrewaris
* [[7 febrewaris|7]] - [[Stephanie Swift]], Amerikaansk pornoaktrise
* [[11 febrewaris|11]] - [[Marisa Petroro]], Amerikaansk model
* [[17 febrewaris|17]] - [[Jean Johnson (skriuwster)|Jean Johnson]], Amerikaansk skriuwster
* 17 - [[SaRenna Lee]], Amerikaansk neakenmodel
* 17 - [[Ralphie May]], Amerikaansk akteur en stand-up comedian († [[2017]])
* [[20 febrewaris|20]] - [[Tjitske Reidinga]], Frysk aktrise
;maart
* [[3 maart|3]] - [[Jissy de Wolf]], Frysk roeister
* [[25 maart|25]] - [[Erna Brinkman]], Frysk follybalster
;april
* [[3 april|3]] - [[MoniKat]], Hongaarsk pornoaktrise
* [[4 april|4]] - [[Nico Outhuijse]], Frysk muzikant
* 4 - [[Rebecca Wild]], Amerikaansk pornoaktrise
* [[10 april|10]] - [[Frank Lammers]], Nederlânsk akteur
* [[20 april|20]] - [[Carmen Electra]], Amerikaansk model, aktrise en sjongster
* [[25 april|25]] - [[Sofia Helin]], Sweedsk aktrise. 
;maaie
* [[2 maaie|2]] - [[Dwayne Johnson]] (&quot;The Rock&quot;), Amerikaansk akteur en showwrakseler
* [[7 maaie|7]] - [[Barbara Doll]], Frânsk pornoaktrise
* [[9 maaie|9]] - [[Lisa Ann]], Amerikaansk pornoaktrise
* [[21 maaie|21]] - [[The Notorious B.I.G.]], Amerikaansk muzikant († [[1997]])
* [[22 maaie|22]] - [[Annabel Chong]], Singapoereesk pornoaktrise
;juny
* [[1 juny|1]] - [[Shae Marks]], Amerikaansk neakenmodel en aktrise
* [[10 juny|10]] - [[Joyce Oliveira]], Brazyljaansk pornoaktrise
* [[11 juny|11]] - [[Rhyse Richards]], Amerikaansk pornoaktrise
* [[15 juny|15]] - [[Poppy Montgomery]], Australysk-Amerikaansk aktrise
* [[29 juny|29]] - [[Rosa Caracciolo]], Hongaarsk-Italjaansk pornoaktrise
;july
* [[22 july|22]] - [[Angela Little (aktrise)|Angela Little]], Amerikaansk neakenmodel en aktrise
* [[28 july|28]] - [[Nick Lang]], Hongaarsk pornoakteur
;augustus
* [[23 augustus|23]] - [[Erika Bella]], Hongaarsk pornoaktrise
* [[31 augustus|31]] - [[Phina Oruche]], Britsk aktrise, model en radiopresintatrise
;septimber
* [[1 septimber|1]] - [[Eden DD]], Amerikaansk pornoaktrise
* [[10 septimber|10]] - [[Justin Slayer]], Amerikaansk pornoakteur, -regisseur en -produsint
* [[19 septimber|19]] - [[N.K. Jemisin]], Amerikaansk skriuwster en aktiviste
* [[23 septimber|23]] - [[Harley Raine]], Amerikaansk pornoaktrise
* [[27 septimber|27]] - [[Bibian Mentel]], Nederlânsk snowboarder († [[2021]])
;oktober
* [[14 oktober|14]] - [[Nyomi Banxxx]], Amerikaansk pornoaktrise
* [[29 oktober|29]] - [[Tracee Ellis Ross]], Amerikaansk aktrise
;novimber
* [[1 novimber|1]] - [[Jenny McCarthy]], Amerikaansk presintatrise, aktrise en model
* [[6 novimber|6]] - [[Rebecca Romijn]], Amerikaansk model en aktrise
* [[7 novimber|7]] - [[Bianca Trump]], Amerikaansk pornoaktrise
* [[8 novimber|8]] - [[Erica Everest]], Amerikaansk neakenmodel
* [[23 novimber|23]] - [[Veronica Avluv]], Amerikaansk pornoaktrise
;desimber
* [[6 desimber|6]] - [[Brittany O'Connell]], Amerikaansk pornoaktrise
* [[20 desimber|20]] - [[Lolita (pornografysk aktrise)|Lolita]], Russysk pornoaktrise
* [[29 desimber|29]] - [[Barry Atsma]], Nederlânsk-Britsk akteur
;''datum ûnbekend''
*[[Robyn Curnow]], Súdafrikaansk ferslachjouster en nijslêzeresse
*[[Crista Moore (toanielaktrise)|Crista Moore]], Amerikaansk aktrise, sjongster en dûnseresse

== Ferstoarn ==
* [[1 jannewaris]] - [[Bé Nijenhuis]], Frysk skriuwer en sjoernalist (* [[1914]])
* [[27 maart]] - [[Maurits Cornelis Escher]], Frysk keunstner (* [[1898]])
* [[7 april]] - [[Abeid Karume]], Tanzaniaansk politikus (* [[1905]])
* [[23 april]] - [[Hein Vos]], Frysk ekonoom en politikus (* [[1903]])
* [[4 maaie]] - [[Paulus Folkertsma]], Frysk ûnderwizer, bestjoerder en komponist (* [[1901]])
* [[31 july]] - [[Rudolf Muuß]], Noardfrysk predikant, bestjoerder en politikus (* [[1892]])
* [[1 oktober]] - [[Louis Leakey]], Britsk-Keniaansk argeolooch en paleöntolooch (* [[1903]])
* [[1 novimber]] - [[Ezra Pound]], Amerikaansk dichter (* [[1885]])
* [[14 novimber]] - [[Piet Oberman]] (skûlnamme Piet Kramer), Frysk fersetsman, haad fan 'e [[KP]] [[Fryslân]] (* [[1908]])
* [[21 novimber]] - [[Klaas Hanzen Heeroma]], Skylger dichter en taalkundige (* [[1909]])
* [[20 desimber]] - [[Hendrik Voordewind]], Nederlânsk skriuwer en plysjeman (* [[1887]])
* [[26 desimber]] - [[Harry Truman]], presidint fan 'e [[Feriene Steaten]] (* [[1884]])

==Literatuer==
;romans
* [[Marilyn Durham]] - ''[[The Man Who Loved Cat Dancing (roman)|The Man Who Loved Cat Dancing]]''
* [[Jan Terlouw]] - ''[[Oorlogswinter]]'' &lt;small&gt;(oerset yn it [[Frysk]] as ''Oarlochswinter'')&lt;/small&gt;

==Films==
* ''[[Kung Fu Mama]]''

{{JiersideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat}}
}}
[[Kategory:1972| ]]
[[Kategory:20e iuw]]</text>
      <sha1>5oou7efvcqhvcfat0hx2cf9piw2htiw</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>1961</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1693</id>
    <revision>
      <id>1087057</id>
      <parentid>1083703</parentid>
      <timestamp>2022-08-07T09:15:21Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Berne */ +1</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="13321" xml:space="preserve">{{JiersideBoppe}}

{{Kalinders}}{{Kalinderjier}}
Dit jier makket ûnderdiel út fan it [[desennium]] fan 'e [[1960-er jierren]].
== Foarfallen ==
*[[17 jannewaris]] - [[Moard]] op [[Patrice Lumumba]], de [[premier]] fan 'e [[Demokratyske Republyk Kongo]], [[Maurice Mpolo]], de [[minister]] fan Jeugdsaken en Sport, en [[Joseph Okito]], de ûnder[[foarsitter]] fan 'e [[folksfertsjintwurdiging|senaat]]. Se wurde [[stânrjochtlike eksekúsje|stânrjochtlik eksekutearre]] troch in [[Belgje|Belgysk]]-[[Demokratyske Republyk Kongo|Kongoleesk]] [[fjoerpeloton]].
* [[20 jannewaris]] - [[John F. Kennedy]] wurdt ynsward as [[presidint fan 'e Feriene Steaten]].
*[[15 febrewaris]] - By [[Berg-Kampenhout]], 4&amp;nbsp;[[km]] foar de [[Brussel]]ske [[lofthaven]] [[Zaventem]], stoart [[Sabena-flecht 548]] del. Alle 72 ynsittenden en in [[boer]] op 'e grûn litte dêrby it libben. Ek it foltallige, 18 leden tellende [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[keunstriden|keunstrydteam]], dat ûnderweis wie nei de wrâldkampioenskippen yn [[Praach]], komt om.
* [[11 april]] - Begjin fan it [[Adolf Eichmann|Eichmann-proses]] yn [[Jeruzalim]].
*[[12 april]] - Lansearing fan 'e [[Vostok 1]]-raket. De [[Sovjet-Uny|Sovjet]]-[[kosmonaut]] [[Joeri Gagarin]] sirkelet as earste [[minske]] ien kear yn in [[baan (astronomy)|baan]] om 'e [[Ierde]] en docht dat yn 1 [[oere]] en 48 [[minuten]].
*[[17 april]] - Mei [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] stipe fiere anty-[[kommunistysk]]e [[Kuba]]anske [[balling]]s yn 'e [[Bargebaai]] de [[Ynvaazje yn de Bargebaai]] út, mei as bedoeling om in folksopstân op [[Kuba]] tewei te bringen en [[presidint]] [[Fidel Castro]] ôf te setten. De operaasje mislearret jammerdearlik.
* [[24 april]] - Ofsluting fan de [[Fearske Mar]], yn [[Seelân]].
*[[27 april]] - [[Sierra Leöane]] wurdt ûnôfhinklik fan it [[Feriene Keninkryk]].
* [[5 maaie]] - De [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[astronaut]] [[Alan Shepard]] wurdt lansearre oan board fan 'e [[Mercury MR-3]]. Hy is de twadde minske (en de earste Amerikaan) yn 'e [[romte (astronomy)|romte]]. 
*[[16 maaie]] - By [[steatsgreep yn Súd-Koreä (1961)|in steatsgreep]] yn [[Súd-Koreä]] komt [[Park Cheung Hee]] oan 'e macht.
*[[30 maaie]] - [[Moard]] op [[Rafael Trujillo]], de [[diktator]] fan 'e [[Dominikaanske Republyk]].
*[[19 juny]] - [[Koeweit]] wurdt ûnôfhinklik fan it [[Feriene Keninkryk]].
*[[1 july]] - [[Rûanda]] en [[Boerûndy]] wurde ûnôfhinklik fan [[Belgje]].
* [[21 july]] - De [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[astronaut]] [[Virgil Grissom]] wurdt de [[romte  (astronomy)|romte]] ynsketten mei de [[Mercury MR-4]].
* [[6 augustus]] - De [[Sovjet-Uny|Sovjet]]-[[kosmonaut]] [[German Titov]] wurdt de romte ynsketten mei de [[Vostok 2]]. It is in rekôrflecht fan 24 [[oere]]n en 17 kear om 'e [[Ierde]] hinne.
*[[13 augustus]] - Yn [[Berlyn]] begjinne de [[Sovjet-Uny]] en de [[DDR]] mei de bou fan 'e [[Berlynske Muorre]], dy't de beide stedsdielen [[West-Berlyn]] en [[East-Berlyn]] fysyk faninoar skiede moat, sadat kontakt tusken de ynwenners ûnmooglik wurdt. 
*[[11 septimber]] - Yn [[Irak]] brekt de [[Fjirde Koerdysk-Arabyske Oarloch]] út tusken it Iraakske [[leger (lânmacht)|leger]] en de [[Koerden|Koerdyske minderheid]] yn it [[noarden]] fan it lân.
*[[28 septimber]] - Yn [[Syrje]] nimt it [[leger (lânmacht)|leger]] de macht oer. It lân stapt dêrnei út 'e [[Feriene Arabyske Republyk]] mei [[Egypte]].
*[[1 oktober]] - It eardere [[Britsk-Kameroen]] wurdt opspjalten yn [[Noard-Kameroen]] en [[Súd-Kameroen]]; Noard-Kameroen komt by [[Nigearia]] te hearren, wylst Súd-Kameroen yntegrearre wurdt yn 'e [[Republyk Kameroen]] (it eardere [[Frânsk-Kameroen]]).
*[[9 desimber]] - [[Tanganjika]], it eardere [[Dútsk East-Afrika]], wurdt ûnôfhinklik fan it [[Feriene Keninkryk]].
*[[10 desimber]] - It [[kommunistysk]]e [[Albaanje]] ferbrekt de [[diplomatike bannen]] mei de [[Sovjet-Uny]].
*[[15 desimber]] - Nei in [[rjochtsaak|proses]] wurdt yn [[Israel]] de [[Dútslân|Dútske]] [[oarlochsmisdie]]diger [[Aldolf Eichmann]] ta de [[deastraf]] feroardiele.
*[[17 desimber]] - [[Anneksaasje fan Goä]]: [[Yndia]]aske [[troepen]] falle [[Goä]] en [[Daman en Diû]] binnen, gebieten mei-inoar de [[koloanje]] [[Portegeesk-Ynje]] foarmje. It [[Portegal|Portegeeske]] koloniale bestjoer wurdt ferdreaun en de gebieten wurde troch Yndia [[anneksearre]].
* ''sûnder datum'' - De earste yndustriële [[robotearm]], [[Unimate]], wurdt yn gebrûk naam yn it [[General Motors]]-fabryk yn [[Nij-Jersey]].

== Berne ==
;jannewaris
* [[17 jannewaris|17]] - [[Yasmine Galenorn]], Amerikaansk skriuwster
* [[19 jannewaris|19]] - [[Marius de Boer]], Frysk sjonger en muzikant
;maart
* [[6 maart|6]] - [[Clark Accord]], Surinaamsk skriuwer en fisazjist
* [[7 maart|7]] - [[Marijke van Hees]], Nederlânsk politikus
* [[8 maart|8]] - [[Peter Larsson]], Sweedsk fuotballer
* [[20 maart|20]] - [[Jesper Olsen]], Deensk fuotballer
* [[23 maart|23]] - [[Gregor Bak]], Nederlânsk presintator en muzikant
* [[26 maart|26]] - [[Phara de Aguirre]], Flaamsk sjoernaliste
* [[27 maart|27]] - [[Tony Rominger]], Switsersk hurdfytser
;april
[[Ofbyld:Doris Dragović concert.jpg|thumb|200px|Doris Dragović,&lt;br /&gt;berne op 16 april]]
* [[1 april|1]] - [[Susan Boyle]], Skotsk sjongster
* [[2 april|2]] - [[Manouk van der Meulen]], Nederlânsk aktrise
* [[3 april|3]] - [[Eddie Murphy]], Amerikaansk komyk en akteur
* [[4 april|4]] - [[René van der Gijp]], Nederlânsk fuotballer en sportkommentator
* [[5 april|5]] - [[Rik Grashoff]], Nederlânsk boukundich yngenieur en politikus
* [[5 april|5]] - [[Jan Tops]], Nederlânsk springruter
* [[6 april|6]] - [[Mouna Goeman Borgesius]], Nederlânsk aktrise
* [[7 april|7]] - [[Brigitte van der Burg]], Nederlânsk politika
* [[14 april|14]] - [[Robert Carlyle]], Skotsk akteur
* [[15 april|15]] - [[Fred Siebelink]], Nederlânsk radiopresintator
* [[16 april|16]] - [[Jacqueline Blom]], Nederlânsk aktrise
* [[16 april|16]] - [[Doris Dragović]], Kroätysk sjongster
* [[16 april|16]] - [[Herman Frison]], Flaamsk hurdfytser en ploechlieder
* [[17 april|17]] - [[Tjako van Schie]], Nederlânsk pianist en komponist
* [[20 april|20]] - [[Roberto Cabañas]], Paraguayaansk fuotballer
* [[20 april|20]] - [[Stan Limburg]], Nederlânsk akteur en regisseur
* [[21 april|21]] - [[Ronald Florijn]], Nederlânsk roeier
* [[25 april|25]] - [[Frank de Winne]], Flaamsk astronaut
* [[26 april|26]] - [[Mike Francis]], Italjaansk sjonger en lietsjeskriuwer († [[2009]])
* [[27 april|27]] - [[Moana Pozzi]], Italjaansk pornoaktrise († [[1994]])
* [[28 april|28]] - [[Hans Huibers]], Nederlânsk politikus
;maaie
* [[19 maaie|19]] - [[Geert Lageveen]], Frysk akteur
* [[28 maaie|28]] - [[Richard A. Knaak]], Amerikaansk skriuwer
;juny
* [[26 juny|26]] - [[Greg LeMond]], Amerikaansk hurdfytser
;july
* [[1 july|1]] - [[Diana, prinsesse fan Wales]] († [[1997]])
* [[8 july|8]] - [[Andrew Fletcher]], Britsk bassist en sjonger († [[2022]])
* [[8 july|8]] - [[Toby Keith]], Amerikaansk sjonger
* [[16 july|16]] - [[Lida Dykstra]], Frysk skriuwster
* [[17 july|17]] - [[Guru]], Amerikaansk rapper en akteur († [[2010]])
;augustus
* [[4 augustus|4]] - [[Barack Obama]], presidint fan 'e [[Feriene Steaten]]
* [[5 augustus|5]] - [[Tawny Kitaen]], Amerikaansk aktrise en presintatrise
* [[8 augustus|8]] - [[Annemieke Verdoorn]], Nederlânsk aktrise
* [[11 augustus|11]] - [[Natalie Allen]], Amerikaansk nijslêzeresse
* [[19 augustus|19]] - [[Gerrit Hiemstra]], Frysk meteorolooch en waarman
;septimber
* [[13 septimber|13]] - [[Dave Mustaine]], Amerikaansk sjonger en gitarist
* [[21 septimber|21]] - [[Nancy Travis]], Amerikaansk aktrise
;oktober
* [[11 oktober|11]] - [[Carol Costello]], Amerikaansk ferslachjouster en nijslêzeresse
;novimber
* [[27 novimber|27]] - [[Jaap de Vries]], Frysk yllustrator en skriuwer († [[2010]])
;desimber
* [[6 desimber|6]] - [[Rieks van der Velde]], Nederlânsk komponist, arranzjeur en dirigint
* [[20 desimber|20]] - [[Yvan Le Bolloc'h]], Bretonsk presintator en akteur
;''datum ûnbekend''
* [[Toni L.P. Kelner]], Amerikaansk skriuwster
* [[Karen Miller]], Australysk skriuwster
* [[Michael Phillips (kritikus)|Michael Phillips]], Amerikaansk filmkritikus
* [[Lalla Weiss]], Nederlânsk Roma-aktiviste

== Ferstoarn ==
;febrewaris
* [[9 febrewaris|9]] - [[Oscar Egg]], Switsersk hurdfytser (* [[1890]])
* [[9 febrewaris|9]] - [[Patrice Lumumba]], premier fan 'e [[Demokratyske Republyk Kongo]] (* [[1925]])
;maart
* [[6 maart|6]] - [[George Formby]], Ingelsk muzikant, sjonger en akteur (* [[1904]])
* [[14 maart|14]] - [[Benjamin Adams]], Amerikaansk atleet (* [[1890]])
* [[16 maart|16]] - [[Johannes de Heer]], Nederlânsk evangelist (* [[1866]])
* [[15 maart|15]] - [[Akiba Rubinstein]], Poalsk skaker (* [[1882]])
;april
* [[6 april|6]] - [[Adrianus Johannes Dresmé]], Nederlânsk byldhouwer (* [[1876]])
* [[24 april|24]] - Frysk keunstskilder, tekener en boekbânûntwerper (* [[1885]])
* [[25 april|25]] - [[Klaas Breeuwer]], Nederlânsk fuotballer (* [[1901]])
;maaie
* [[3 maaie|3]] - [[Maurice Merleau-Ponty]], Frânsk filosoof (* [[1908]])
* [[4 maaie|4]] - [[Jan Hengeveld]], Nederlânsk toulûker (* [[1894]])
* [[6 maaie]] - [[Pieter Boeles]], Nederlânsk jurist en skiedkundige (* [[1873]])
* [[10 maaie|10]] - [[Jan Grijseels sr.]], Nederlânsk atleet (* [[1890]])
* [[12 maaie|12]] - [[Tony Bettenhausen]], Amerikaansk autokorreur (* [[1916]])
* [[13 maaie|13]] - [[Gary Cooper]], Amerikaansk akteur (* [[1901]])
;juny
* [[6 juny|6]] - [[Carl Gustav Jung]], Switsersk psychiater en psycholooch (* [[1875]])
* [[8 juny|8]] - [[Gerrit van Burink]], Nederlânsk kommunist en nasjonaal-sosjalist (* [[1891]])
* [[30 juny|30]] - [[Lee De Forest]], Amerikaansk útfiner en elektrotechnikus (* [[1873]])
;july
* [[2 july|2]] - [[Ernest Hemingway]], Amerikaansk skriuwer en Nobelpriiswinner (* [[1899]])
* [[25 july|25]] - [[Nescio]] (J.H.F. Grönloh), Nederlânsk skriuwer (* [[1882]])
;augustus
* [[7 augustus|7]] - [[Lodewijk Duymaer van Twist]], Nederlânk militêr en politikus (* [[1865]])
;septimber
* [[7 septimber|7]] - [[Piter Sjoerds Gerbrandy]], premier fan [[Nederlân]] (* [[1885]])
* [[9 septimber|9]] - [[David Webster]], Amerikaansk militêr, skriuwer en sjoernalist (* [[1922]])
* [[18 septimber|18]] - [[Dag Hammarskjöld]], Sweedsk diplomaat, siktaris-generaal fan 'e [[Feriene Naasjes|FN]] en Nobelpriiswinner (* [[1905]])
;oktober
* [[3 oktober|3]] - [[Pieter Sipma]], Frysk taalkundige en ûnderwiisman (* [[1872]])
* [[18 oktober|18]] - [[Rodolphe Rubattel]], Switsersk politikus (* [[1896]])
* [[19 oktober|19]] - [[Franciscus van Ostaden]], Nederlânsk skriuwer (* [[1896]])
* [[24 oktober|24]] - [[Rommert de Bree]], Frysk boer en ferieningsman (* [[1875]])
;novimber
* [[2 novimber|2]] - [[James Thurber]], Amerikaansk skriuwer en cartoonist (* [[1894]])
* [[9 novimber|9]] - [[Antoon Coolen (1897-1961)|Antoon Coolen]], Nederlânsk skriuwer (* [[1897]])
* [[14 novimber|14]] - [[Jacob Bleeker]], Nederlânsk boargemaster (* [[1885]])
;desimber
* [[6 desimber|6]] - [[Théodore Limperg]], Nederlânsk ekonoom (* [[1879]])
* [[11 desimber|11]] - [[Adzer de Vries]], Frysk bibletekaris en oersetter (* [[1878]])

== Literatuer ==
;prizen
* De Bosnyske skriuwer [[Ivo Andric]] wint de [[Nobelpriis foar de Literatuer]] 
;romans
* [[Simon Vestdijk]], ''Een Alpenroman''
* [[Hans Peter Richter]] - ''[[Damals War Es Friedrich]]'' &lt;small&gt;(oerset yn it [[Frysk]] as ''Sa Gong it mei Friedrich'')&lt;/small&gt;
* [[Simon Vestdijk]], ''De Filosoof en de Sluipmoordenaar''
* [[Françoise Sagan]], ''Les Merveilleux Nuages''
* [[Leon Uris]], ''Mila 18''
;novelles
* [[Elie Wiesel]] - ''[[Le Jour]]'' &lt;small&gt;(oerset yn it Frysk as ''De Dei'')&lt;/small&gt;
;poëzij
* [[Helen Spalding]] - ''[[Let Us Now Praise Prime Numbers]]'' &lt;small&gt;(oerset yn it Frysk as ''Lit Us No Priizgje de Prymgetallen'')&lt;/small&gt;

== Muzyk ==
;singles
* [[Barry Mann]] - ''Who Put the Bomp''
* [[Billy Fury]] - ''Halfway to Paradise''
* [[Bobby Vee]] - ''Take Good Care of My Baby''
* [[Chubby Checker]] - ''Let's Twist Again''
* [[Cliff Richard]] - ''Theme for a Dream''
* [[Curtis Lee]] - ''Pretty Little Angel Eyes''
* [[Dave Carey]] - ''Bingo''
* [[Del Shannon]] - ''Runaway''
* [[Eddie Hodges]] - ''I'm Gonna Knock on Your Door''
* [[Edith Piaf]] - ''Non, Je Ne Regrette Rien''
* [[Elvis Presley]] - ''Can't Help Falling in Love''
* Elvis Presley - ''Wooden Heart''
* [[Everly Brothers]] - ''Ebony Eyes, Temptation''
* Everly Brothers - ''Walk Right Back''
* [[Gerhard Wendland]] - ''Tanze mit Mir in den Morgen''
* [[Helen Shapiro]] - ''Walking Back to Happiness''
* [[Johnny Hoes]] - ''Och, Was Ik Maar bij Moeder Thuis Gebleven''
* [[John Leyton]] - ''Johnny, Remember Me''
* [[Jumping Jewels]] - ''Wheels''
* [[Neil Sedaka]] - ''Calendar Girl''
* Neil Sedaka - ''Little Devil''
* Neil Sedaka - ''One Way Ticket''
* [[Pat Boone]] - ''Moody River''
* [[Paul Anka]] - ''Dance on Little Girl''
* [[Ray Peterson]] - ''Corrina Corrina''
* [[Ricky Nelson]] - ''Hello Mary Lou''
* [[Roy Orbison]] - ''Crying''
* [[The Allisons]] - ''Are You Sure''
* [[The Shadows]] - ''36-24-36''
* The Shadows - ''FBI''
* The Shadows - ''Kon-Tiki''

{{JiersideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat}}
}}
[[Kategory:1961| ]]
[[Kategory:20e iuw]]</text>
      <sha1>h9nf2udomm0cbvyizk804g71uiksned</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>1957</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1697</id>
    <revision>
      <id>1086951</id>
      <parentid>1084447</parentid>
      <timestamp>2022-08-06T15:39:15Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Berne */ Clive Burr</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="12002" xml:space="preserve">{{JiersideBoppe}}

{{Kalinders}}{{Kalinderjier}}
Dit jier makket ûnderdiel út fan it [[desennium]] fan 'e [[1950-er jierren]].
== Foarfallen ==
*[[1 jannewaris]] - It [[Protektoraat Saarlân]] hâldt op te bestean. It gebiet wurdt feriene mei [[West-Dútslân]] en giet fierder as de Dútske dielsteat [[Saarlân]].
*[[6 maart]] - [[Gana]] wurdt ûnôfhinklik fan it [[Feriene Keninkryk]].
*[[8 maart]] - De lêste [[Israel]]yske [[troepen]] lûke har ûnder swiere [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] druk werom út [[Egypte]]. Dêrmei komt in ein oan 'e [[Suëzoarloch]].
*[[25 maart]] - Mei it [[Ferdrach fan Rome]] rjochtsje de [[Benelúks]]-lannen, [[West-Dútslân]], [[Frankryk]] en [[Itaalje]] de [[Jeropeeske Ekonomyske Mienskip]] op, in foarrinner fan 'e [[Jeropeeske Uny]].
*[[29 maart]] - [[Aartsbiskop]] [[Makarios&amp;nbsp;III]], de lieder fan 'e ûnôfhinklikensbeweging yn 'e [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[koloanje]] [[Syprus (koloanje)|Syprus]], wurdt frijlitten út 'e [[Seysjellen]], dêr't er troch de koloniale autoriteiten hinne [[ferballe]] wie.
*[[27 juny]] - De [[orkaan]] [[Orkaan Audrey|Audrey]] makket it plak [[Cameron (Louisiana)|Cameron]], yn 'e [[Amerikaanske steat]] [[Louisiana]], mei de grûn lyk. Der falle likernôch 400 deaden.
* [[9 july]] - De [[Provinsjale Steaten fan Fryslân|Steaten fan Fryslân]] lizze offisjeel it [[Wapen fan Fryslân|wapen]] en de [[Fryske flagge|flagge fan Fryslân]] fêst.
* [[10 augustus]] - It [[Bûn fan Fryske Fûgelwachten]] organisearret yn [[Winsum (Fryslân)|Winsum]] it earste [[Frysk Kampioenskip Fierljeppen]]. Kampioen wurdt [[R. Jongema]] dy't 10,20 meter springt.
*[[31 augustus]] - [[Maleizje]] wurdt ûnôfhinklik fan it [[Feriene Keninkryk]].
*[[3 septimber]] - By de talitting fan njoggen [[negroïde|swarte]] [[learling]]en op in earder [[jeropide ras|blanke]] [[legere skoalle]] yn Little Rock, yn 'e [[Amerikaanske steat]] [[Arkansas]], wol [[gûverneur]] [[Orval Faubus]] de [[Nasjonale Garde (Feriene Steaten)|Nasjonale Garde]] ynsette om 'e &quot;oarder te hanthavenjen&quot; (d.w.s. om 'e swarte bern de tagong ta de skoalle te ûntsizzen). Pas nei't de [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[presidint]] [[Dwight Eisenhower]] federale [[troepen]] stjoert en de Nasjonale Garde yn Arkansas ûnder befel fan it [[Amerikaanske Leger]] pleatst, bynt de gûverneur yn en kinne de bern nei skoalle.
*[[4 oktober]] - De [[Sovjet-Uny]] bringt de [[Spûtnik 1]], de earste keunstmjittige [[satellyt]], yn in [[baan (astronomy)|baan]] om 'e [[Ierde]], en lokket dêrmei de [[Romtewedrin]] mei de [[Feriene Steaten]] út.
* [[1 novimber]] - Yn [[Nederlân]] wurde de [[maksimumsnelheid]] fan 50 [[kilometer]] de [[oere]] yn 'e [[beboude kom]] wurdt ynfierd. 
*[[3 novimber]] - De [[Sovjet-Uny]] bringt de [[Spûtnik 2]] yn in [[baan (astronomy)|baan]] om 'e [[Ierde]], mei oan board de earste [[romtefarder]]: it [[hûn]]tsje [[Laika]].

== Berne ==
;jannewaris
* [[7 jannewaris|7]] - [[Monique Verbruggen]], Frysk glêskeunstneresse
;febrewaris
* [[20 febrewaris|20]] - [[Haye van der Heyden]], Nederlânsk kabaretier, akteur, regisseur en toanielskriuwer
;maart
* [[7 maart|7]] - [[Tom van Mourik]], Nederlânsk politikus fan de VVD. 
* [[8 maart|8]] - [[Clive Burr]], Ingelsk drummer († [[2013]])
* [[10 maart|10]] - [[Osama bin Laden]], Saûdysk terrorist († [[2011]])
* [[11 maart|11]] - [[Kasem Soleimani]], Iraansk generaal († [[2020]])
;april
* [[11 april|11]] - [[Gert-Jan Veenstra]], Frysk keunstskilder en tekener
* [[17 april|17]] - [[Ria Groenhof]], Frysk byldzjend keunstneresse en lesjouwster
* [[24 april|24]] - [[Jehannes Ytsma]], Frysk taalsosjolooch († [[2005]])
;maaie
* [[10 maaie|10]] - [[Sid Vicious]], Ingelsk muzikant († [[1979]])
* [[11 maaie|11]] - [[Stien Terpstra]], Frysk keunstneresse
* 11 - [[Peter North]], Kanadeesk pornoakteur
* [[21 maaie|21]] - [[Renée Soutendijk]], Nederlânsk aktrise
;juny
* [[4 juny|4]] - [[Anita Andriesen]], Frysk politika († [[2008]])
* [[17 juny|17]] - [[Jack Wouterse]], Nederlânsk akteur
* [[23 juny|23]] - [[Herman Vos]], Frysk keunstner
;july
* [[9 july|9]] - [[Jurjen van der Meer]], Frysk (tekst)skriuwer en ûnderwizer
* 9 - [[Todd Lockwood]], Amerikaansk yllustrator
* [[27 july|27]] - [[Léonie Sazias]], Nederlânsk presintatrise
* [[29 july|29]] - [[Liam Davison]], Australysk skriuwer († [[2014]])
;augustus
* [[4 augustus|4]] - [[Hilbert van der Duim]], Frysk hurdrider
* [[13 augustus|13]] - [[Harry Oosterman]], Nederlânsk politikus
* [[17 augustus|17]] - [[Ty Burr]], Amerikaansk filmkritikus
;septimber
* [[26 septimber|26]] - [[Tanya Huff]], Kanadeesk skriuwster
;oktober
* [[6 oktober|6]] - [[Meidogger:Drewes|Drewes]] (yn [[East-Dongeradiel]]), Frysk ensyklopedist
* [[8 oktober|8]] - [[Wies van Dongen (1957)|Wies van Dongen]], Nederlânsk hurdfytser
;novimber 
* [[15 novimber|15]] - [[Yep Kramer]], Frysk hurdrider
* [[19 novimber|19]] - [[Pieter Duijff]], Frysk taalkundige
* [[22 novimber|22]] - [[Jannes Kleiker]], Frysk keunstskilder
* [[28 novimber|28]] - [[Jan van Friesland]], Frysk sjoernalist en programmamakker
* [[29 novimber|29]] - [[Mario Salieri]], Italjaansk pornoregisseur en -produsint
;desimber
* [[2 desimber|2]] - [[Marco Goldenbeld]], Frysk byldzjend keunstner
* [[10 desimber|10]]- [[Michael Clarke Duncan]], Amerikaansk akteur († [[2012]])
* [[25 desimber|25]] - [[Jan Rot (sjonger)|Jan Rot]], Nederlânsk sjonger en lietsjeskriuwer († [[2022]])
;''datum ûnbekend''
*[[Jelle Krol]], Frysk taalkundige en oersetter
*[[Bouke Oldenhof]], Frysk skriuwer, oersetter, kritikus en toanielprodusint
*[[J. Steven York]], Amerikaansk skriuwer

== Ferstoarn ==
;jannewaris
* [[4 jannewaris|4]] - [[Theodor Körner]], presidint fan [[Eastenryk]] (* [[1873]])
* [[11 jannewaris|11]] - [[Edgard Tytgat]], Flaamsk keunstskilder (* [[1879]])
* [[14 jannewaris|14]] - [[Humphrey Bogart]], Amerikaansk akteur (* [[1899]])
* [[16 jannewaris|16]] - [[Arturo Toscanini]], Italjaansk dirigint (* [[1867]])
* [[20 jannewaris|20]] - [[James Connolly (atleet)|James Connolly]], Amerikaansk atleet (* [[1868]])
;febrewaris
* [[1 febrewaris|1]] - [[Friedrich Paulus]], Dútsk militêr (* [[1890]])
* [[10 febrewaris|10]] - [[Laura Ingalls Wilder]], Amerikaansk skriuwster (* [[1867]])
* [[16 febrewaris|16]] - [[John Sealy Townsend]], Iersk natuerkundige (* [[1868]])
;maart
* [[8 maart|8]] - [[Othmar Schoeck]], Switsersk komponist en dirigint (* [[1886]])
* [[11 maart|11]] - [[Richard E. Byrd]], Amerikaansk ûntdekkingsreizger (* [[1888]])
* [[13 maart|13]] - [[Rommert Casimir]], Frysk opfiedkundige en ûnderwiisfernijer (* [[1877]])
* [[27 maart|27]] - [[Ferdinand Porsche]], Eastenryksk autobouwer, oprjochter fan [[Porsche]] (* [[1875]])
;april
* [[6 april|6]] - [[Pierina Morosini]], Italjaansk fabryksarbeidster en sillige (* [[1931]])
* [[19 april|19]] - [[Willem Albarda]], Nederlânsk politikus (* [[1877]])
;maaie
* [[2 maaie|2]] - [[Joseph McCarthy (politikus)|Joseph McCarthy]], Amerikaansk politikus (* [[1908]])
* [[8 maaie|8]] - [[Jan Sluijters]], Nederlânsk keunstskilder (* [[1881]])
* [[12 maaie|12]] - [[Guillermo Saavedra]], Sileensk fuotballer (* [[1903]])
* [[19 maaie|19]] - [[Otto van Rees (skilder)|Otto van Rees]], Nederlânsk keunstskilder (* [[1884]])
;juny
* [[13 juny|13]] - [[Irving Baxter]], Amerikaansk atleet (* [[1876]])
* [[24 juny|24]] - [[František Kupka]], Tsjechysk-Frânsk skilder (* [[1871]])
* [[26 juny|26]] - [[Malcolm Lowry]], Ingelsk skriuwer (* [[1909]])
;july
* [[14 july|14]] - [[Bill Whitehouse]], Britsk autokoereur (* [[1909]])
* [[15 july|15]] - [[James M. Cox]], Amerikaansk politikus (* [[1870]])
* [[15 july|15]] - [[Marie van Zeggelen]], Nederlânsk skriuwster (* [[1870]])
* [[31 juli|31]] - [[Sem Dresden (komponist)|Sem Dresden]], Nederlânsk komponist en muzykpedagooch (* [[1881]])
;augustus
* [[7 augustus|7]] - [[Oliver Hardy]], Amerikaansk akteur en komyk (* [[1892]])
* [[16 augustus|16]] - [[Irving Langmuir]], Amerikaansk natuer- en skiedkundige en Nobelpriiswinner (* [[1881]])
;septimber
* [[7 septimber|7]] - [[Jan Lutz]], Nederlânsk yllustrator (* [[1888]])
* [[17 septimber|17]] - [[Jan Eisenloeffel]], Nederlânsk keunstner (* [[1876]])
* [[20 septimber|20]] - [[Jean Sibelius]], Finsk komponist (* [[1865]])
* [[21 septimber|21]] - kening [[Haakon VII fan Noarwegen]] (* [[1872]])
;oktober
* [[22 oktober|22]] - [[Bok de Korver]], Nederlânsk fuotballer (* [[1883]])
* [[24 oktober|24]] - [[Christian Dior]], Frânsk moade-ûntwerper (* [[1905]])
* [[25 oktober|25]] - [[Mary Beekman]], Nederlânsk aktrise (* [[1884]])
* [[25 oktober|25]] - [[Lord Dunsany]], Iersk skriuwer (* [[1878]])
* [[26 oktober|26]] - [[Nikos Kazantzakis]], Gryksk skriuwer (* [[1883]])
* [[27 oktober|27]] - [[Herman Amelink]], Nederlânsk fakbûnslieder en politikus (* [[1881]])
* [[29 oktober|29]] - [[Louis B. Mayer]], Amerikaansk filmprodusint (* [[1882]])
;novimber
* [[17 novimber|17]] - [[J.G.A. Koenders]], Surinaamsk ûnderwizer en skriuwer (* [[1886]])
* [[24 novimber|24]] - [[Diego Rivera]], Meksikaansk skilder (* [[1886]])
* [[30 novimber|30]] - [[Beniamino Gigli]], Italjaansk operasjonger (* [[1890]])
;desimber
* [[14 desimber|14]] - [[Jan Jansonius]], Frysk politikus (* [[1870]])
* [[17 desimber|17]] - [[Dorothy L. Sayers]], Ingelsk skriuwster (* [[1893]])
* [[21 desimber|21]] - [[Eric Coates]], Ingelsk komponist (* [[1886]])

== Literatuer ==
;prizen
* [[Albert Camus]] wint de [[Nobelpriis foar de Literatuer]]
* [[Erich Kästner]] wint de [[Georg-Büchner-Priis]]
;romans
* [[Simon Vestdijk]], ''De Beker van de Min''
* [[Françoise Sagan]], ''Dans un Mois, Dans un An''
* [[Simon Vestdijk]], ''Open Boek''
;poëzij
* [[Ina Boudier-Bakker]], ''Finale''
* [[Octavio Paz]], ''[[Piedra de Sol]]'' &lt;small&gt;(oerset yn it [[Frysk]] as ''De Sinnestien'')&lt;/small&gt;

==Films==
* ''[[I Was a Teenage Werewolf]]''

== Muzyk ==
[[Ofbyld:Elvis_Presley_promoting_Jailhouse_Rock.jpg|right|200px|thumb|Jailhouse Rock]]
;singles
* [[Andy Williams]], ''Butterfly''
* [[Billy Ward &amp; The Dominos]], ''Stardust''
* [[Buddy Holly]], ''Everyday''
* Buddy Holly, ''I'm Looking for Someone to Love''
* Buddy Holly, ''Oh Boy''
* Buddy Holly, ''Peggy Sue''
* Buddy Holly, ''That'll Be the Day''
* Buddy Holly, ''Words of Love''
* [[Caterina Valente]], ''Tipitipitipso''
* [[Chuck Berry]], ''Rock-'n-Roll Music''
* [[Corry Brokken]], ''Net Als Toen''
* [[Danny &amp; The Juniors]], ''At the Hop''
* [[Eddy Fisher]], ''Cindy, Oh Cindy''
* [[Elvis Presley]], ''All Shook Up''
* Elvis Presley, ''Jailhouse Rock''
* Elvis Presley, ''Teddy Bear''
* [[Fats Domino]], ''Blueberry Hill''
* Fats Domino, ''I'm Walking''
* [[Frankie Lymon]], ''Goody, Goody''
* [[Harry Belafonte]], ''Island in the Sun''
* Harry Belafonte, ''The Banana Boat Song''
* [[Herman Emmink]], &quot;Tulpen uit Amsterdam&quot;
* [[Jerry Lee Lewis]], ''Great Balls of Fire''
* [[Jim Reeves]], ''Four Walls''
* [[Johnnie Ray]], ''Yes Tonight, Josephine''
* [[Joop de Knegt]], ''Ik Sta op Wacht''
* [[De Trekvogels]], ''Achter Tralies''
* [[Limburgse Zusjes]], ''De Boerinnekes Dans''
* [[Little Richard]], ''Good Golly Miss Molly''
* [[Margot Eskens]], ''Cindy, Oh Cindy''
* [[Pat Boone]], ''April Love''
* Pat Boone, ''Begin the Beguine''
* Pat Boone, ''Bernadine''
* Pat Boone, ''Love Letters in the Sand''
* [[Paul Anka]], ''Diana''
* Paul Anka, ''I Love You, Baby''
* [[Perry Como]], ''Catch a Falling Star''
* [[Petula Clark]], ''Alone''
* [[Rijk de Gooyer]] en [[John Kraaijkamp sr.]], ''Ik Ben Zo Blij''
* [[De Selvera's]], ''De Postkoets''
* [[Sonny James]], ''Young Love''
* [[Tab Hunter]], ''Young Love''
* [[The Butterflies]], ''Kaik, Kaik, de Gait van Piet''
* [[The Everly Brothers]], ''Bye Bye Love''
* The Everly Brothers, ''Wake Up, Little Susie''
* [[The Platters]], ''Only You''
* [[Tom Manders|Dorus]], ''Twee Motten''
* [[Willy Alberti]], ''Tani''
* [[Zwarte Riek]], ''De Appeltaart''

{{JiersideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat}}
}}
[[Kategory:1957| ]]
[[Kategory:20e iuw]]</text>
      <sha1>r2kx7vwu1kpgtpnqmwgd9bzfwt9xv40</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1087009</id>
      <parentid>1086951</parentid>
      <timestamp>2022-08-07T07:55:55Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Berne */ Adrian Smith</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="12062" xml:space="preserve">{{JiersideBoppe}}

{{Kalinders}}{{Kalinderjier}}
Dit jier makket ûnderdiel út fan it [[desennium]] fan 'e [[1950-er jierren]].
== Foarfallen ==
*[[1 jannewaris]] - It [[Protektoraat Saarlân]] hâldt op te bestean. It gebiet wurdt feriene mei [[West-Dútslân]] en giet fierder as de Dútske dielsteat [[Saarlân]].
*[[6 maart]] - [[Gana]] wurdt ûnôfhinklik fan it [[Feriene Keninkryk]].
*[[8 maart]] - De lêste [[Israel]]yske [[troepen]] lûke har ûnder swiere [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] druk werom út [[Egypte]]. Dêrmei komt in ein oan 'e [[Suëzoarloch]].
*[[25 maart]] - Mei it [[Ferdrach fan Rome]] rjochtsje de [[Benelúks]]-lannen, [[West-Dútslân]], [[Frankryk]] en [[Itaalje]] de [[Jeropeeske Ekonomyske Mienskip]] op, in foarrinner fan 'e [[Jeropeeske Uny]].
*[[29 maart]] - [[Aartsbiskop]] [[Makarios&amp;nbsp;III]], de lieder fan 'e ûnôfhinklikensbeweging yn 'e [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[koloanje]] [[Syprus (koloanje)|Syprus]], wurdt frijlitten út 'e [[Seysjellen]], dêr't er troch de koloniale autoriteiten hinne [[ferballe]] wie.
*[[27 juny]] - De [[orkaan]] [[Orkaan Audrey|Audrey]] makket it plak [[Cameron (Louisiana)|Cameron]], yn 'e [[Amerikaanske steat]] [[Louisiana]], mei de grûn lyk. Der falle likernôch 400 deaden.
* [[9 july]] - De [[Provinsjale Steaten fan Fryslân|Steaten fan Fryslân]] lizze offisjeel it [[Wapen fan Fryslân|wapen]] en de [[Fryske flagge|flagge fan Fryslân]] fêst.
* [[10 augustus]] - It [[Bûn fan Fryske Fûgelwachten]] organisearret yn [[Winsum (Fryslân)|Winsum]] it earste [[Frysk Kampioenskip Fierljeppen]]. Kampioen wurdt [[R. Jongema]] dy't 10,20 meter springt.
*[[31 augustus]] - [[Maleizje]] wurdt ûnôfhinklik fan it [[Feriene Keninkryk]].
*[[3 septimber]] - By de talitting fan njoggen [[negroïde|swarte]] [[learling]]en op in earder [[jeropide ras|blanke]] [[legere skoalle]] yn Little Rock, yn 'e [[Amerikaanske steat]] [[Arkansas]], wol [[gûverneur]] [[Orval Faubus]] de [[Nasjonale Garde (Feriene Steaten)|Nasjonale Garde]] ynsette om 'e &quot;oarder te hanthavenjen&quot; (d.w.s. om 'e swarte bern de tagong ta de skoalle te ûntsizzen). Pas nei't de [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[presidint]] [[Dwight Eisenhower]] federale [[troepen]] stjoert en de Nasjonale Garde yn Arkansas ûnder befel fan it [[Amerikaanske Leger]] pleatst, bynt de gûverneur yn en kinne de bern nei skoalle.
*[[4 oktober]] - De [[Sovjet-Uny]] bringt de [[Spûtnik 1]], de earste keunstmjittige [[satellyt]], yn in [[baan (astronomy)|baan]] om 'e [[Ierde]], en lokket dêrmei de [[Romtewedrin]] mei de [[Feriene Steaten]] út.
* [[1 novimber]] - Yn [[Nederlân]] wurde de [[maksimumsnelheid]] fan 50 [[kilometer]] de [[oere]] yn 'e [[beboude kom]] wurdt ynfierd. 
*[[3 novimber]] - De [[Sovjet-Uny]] bringt de [[Spûtnik 2]] yn in [[baan (astronomy)|baan]] om 'e [[Ierde]], mei oan board de earste [[romtefarder]]: it [[hûn]]tsje [[Laika]].

== Berne ==
;jannewaris
* [[7 jannewaris|7]] - [[Monique Verbruggen]], Frysk glêskeunstneresse
;febrewaris
* [[20 febrewaris|20]] - [[Haye van der Heyden]], Nederlânsk kabaretier, akteur, regisseur en toanielskriuwer
* [[27 febrewaris|27]] - [[Adrian Smith]], Ingelsk gitarist
;maart
* [[7 maart|7]] - [[Tom van Mourik]], Nederlânsk politikus fan de VVD. 
* [[8 maart|8]] - [[Clive Burr]], Ingelsk drummer († [[2013]])
* [[10 maart|10]] - [[Osama bin Laden]], Saûdysk terrorist († [[2011]])
* [[11 maart|11]] - [[Kasem Soleimani]], Iraansk generaal († [[2020]])
;april
* [[11 april|11]] - [[Gert-Jan Veenstra]], Frysk keunstskilder en tekener
* [[17 april|17]] - [[Ria Groenhof]], Frysk byldzjend keunstneresse en lesjouwster
* [[24 april|24]] - [[Jehannes Ytsma]], Frysk taalsosjolooch († [[2005]])
;maaie
* [[10 maaie|10]] - [[Sid Vicious]], Ingelsk muzikant († [[1979]])
* [[11 maaie|11]] - [[Stien Terpstra]], Frysk keunstneresse
* 11 - [[Peter North]], Kanadeesk pornoakteur
* [[21 maaie|21]] - [[Renée Soutendijk]], Nederlânsk aktrise
;juny
* [[4 juny|4]] - [[Anita Andriesen]], Frysk politika († [[2008]])
* [[17 juny|17]] - [[Jack Wouterse]], Nederlânsk akteur
* [[23 juny|23]] - [[Herman Vos]], Frysk keunstner
;july
* [[9 july|9]] - [[Jurjen van der Meer]], Frysk (tekst)skriuwer en ûnderwizer
* 9 - [[Todd Lockwood]], Amerikaansk yllustrator
* [[27 july|27]] - [[Léonie Sazias]], Nederlânsk presintatrise
* [[29 july|29]] - [[Liam Davison]], Australysk skriuwer († [[2014]])
;augustus
* [[4 augustus|4]] - [[Hilbert van der Duim]], Frysk hurdrider
* [[13 augustus|13]] - [[Harry Oosterman]], Nederlânsk politikus
* [[17 augustus|17]] - [[Ty Burr]], Amerikaansk filmkritikus
;septimber
* [[26 septimber|26]] - [[Tanya Huff]], Kanadeesk skriuwster
;oktober
* [[6 oktober|6]] - [[Meidogger:Drewes|Drewes]] (yn [[East-Dongeradiel]]), Frysk ensyklopedist
* [[8 oktober|8]] - [[Wies van Dongen (1957)|Wies van Dongen]], Nederlânsk hurdfytser
;novimber 
* [[15 novimber|15]] - [[Yep Kramer]], Frysk hurdrider
* [[19 novimber|19]] - [[Pieter Duijff]], Frysk taalkundige
* [[22 novimber|22]] - [[Jannes Kleiker]], Frysk keunstskilder
* [[28 novimber|28]] - [[Jan van Friesland]], Frysk sjoernalist en programmamakker
* [[29 novimber|29]] - [[Mario Salieri]], Italjaansk pornoregisseur en -produsint
;desimber
* [[2 desimber|2]] - [[Marco Goldenbeld]], Frysk byldzjend keunstner
* [[10 desimber|10]]- [[Michael Clarke Duncan]], Amerikaansk akteur († [[2012]])
* [[25 desimber|25]] - [[Jan Rot (sjonger)|Jan Rot]], Nederlânsk sjonger en lietsjeskriuwer († [[2022]])
;''datum ûnbekend''
*[[Jelle Krol]], Frysk taalkundige en oersetter
*[[Bouke Oldenhof]], Frysk skriuwer, oersetter, kritikus en toanielprodusint
*[[J. Steven York]], Amerikaansk skriuwer

== Ferstoarn ==
;jannewaris
* [[4 jannewaris|4]] - [[Theodor Körner]], presidint fan [[Eastenryk]] (* [[1873]])
* [[11 jannewaris|11]] - [[Edgard Tytgat]], Flaamsk keunstskilder (* [[1879]])
* [[14 jannewaris|14]] - [[Humphrey Bogart]], Amerikaansk akteur (* [[1899]])
* [[16 jannewaris|16]] - [[Arturo Toscanini]], Italjaansk dirigint (* [[1867]])
* [[20 jannewaris|20]] - [[James Connolly (atleet)|James Connolly]], Amerikaansk atleet (* [[1868]])
;febrewaris
* [[1 febrewaris|1]] - [[Friedrich Paulus]], Dútsk militêr (* [[1890]])
* [[10 febrewaris|10]] - [[Laura Ingalls Wilder]], Amerikaansk skriuwster (* [[1867]])
* [[16 febrewaris|16]] - [[John Sealy Townsend]], Iersk natuerkundige (* [[1868]])
;maart
* [[8 maart|8]] - [[Othmar Schoeck]], Switsersk komponist en dirigint (* [[1886]])
* [[11 maart|11]] - [[Richard E. Byrd]], Amerikaansk ûntdekkingsreizger (* [[1888]])
* [[13 maart|13]] - [[Rommert Casimir]], Frysk opfiedkundige en ûnderwiisfernijer (* [[1877]])
* [[27 maart|27]] - [[Ferdinand Porsche]], Eastenryksk autobouwer, oprjochter fan [[Porsche]] (* [[1875]])
;april
* [[6 april|6]] - [[Pierina Morosini]], Italjaansk fabryksarbeidster en sillige (* [[1931]])
* [[19 april|19]] - [[Willem Albarda]], Nederlânsk politikus (* [[1877]])
;maaie
* [[2 maaie|2]] - [[Joseph McCarthy (politikus)|Joseph McCarthy]], Amerikaansk politikus (* [[1908]])
* [[8 maaie|8]] - [[Jan Sluijters]], Nederlânsk keunstskilder (* [[1881]])
* [[12 maaie|12]] - [[Guillermo Saavedra]], Sileensk fuotballer (* [[1903]])
* [[19 maaie|19]] - [[Otto van Rees (skilder)|Otto van Rees]], Nederlânsk keunstskilder (* [[1884]])
;juny
* [[13 juny|13]] - [[Irving Baxter]], Amerikaansk atleet (* [[1876]])
* [[24 juny|24]] - [[František Kupka]], Tsjechysk-Frânsk skilder (* [[1871]])
* [[26 juny|26]] - [[Malcolm Lowry]], Ingelsk skriuwer (* [[1909]])
;july
* [[14 july|14]] - [[Bill Whitehouse]], Britsk autokoereur (* [[1909]])
* [[15 july|15]] - [[James M. Cox]], Amerikaansk politikus (* [[1870]])
* [[15 july|15]] - [[Marie van Zeggelen]], Nederlânsk skriuwster (* [[1870]])
* [[31 juli|31]] - [[Sem Dresden (komponist)|Sem Dresden]], Nederlânsk komponist en muzykpedagooch (* [[1881]])
;augustus
* [[7 augustus|7]] - [[Oliver Hardy]], Amerikaansk akteur en komyk (* [[1892]])
* [[16 augustus|16]] - [[Irving Langmuir]], Amerikaansk natuer- en skiedkundige en Nobelpriiswinner (* [[1881]])
;septimber
* [[7 septimber|7]] - [[Jan Lutz]], Nederlânsk yllustrator (* [[1888]])
* [[17 septimber|17]] - [[Jan Eisenloeffel]], Nederlânsk keunstner (* [[1876]])
* [[20 septimber|20]] - [[Jean Sibelius]], Finsk komponist (* [[1865]])
* [[21 septimber|21]] - kening [[Haakon VII fan Noarwegen]] (* [[1872]])
;oktober
* [[22 oktober|22]] - [[Bok de Korver]], Nederlânsk fuotballer (* [[1883]])
* [[24 oktober|24]] - [[Christian Dior]], Frânsk moade-ûntwerper (* [[1905]])
* [[25 oktober|25]] - [[Mary Beekman]], Nederlânsk aktrise (* [[1884]])
* [[25 oktober|25]] - [[Lord Dunsany]], Iersk skriuwer (* [[1878]])
* [[26 oktober|26]] - [[Nikos Kazantzakis]], Gryksk skriuwer (* [[1883]])
* [[27 oktober|27]] - [[Herman Amelink]], Nederlânsk fakbûnslieder en politikus (* [[1881]])
* [[29 oktober|29]] - [[Louis B. Mayer]], Amerikaansk filmprodusint (* [[1882]])
;novimber
* [[17 novimber|17]] - [[J.G.A. Koenders]], Surinaamsk ûnderwizer en skriuwer (* [[1886]])
* [[24 novimber|24]] - [[Diego Rivera]], Meksikaansk skilder (* [[1886]])
* [[30 novimber|30]] - [[Beniamino Gigli]], Italjaansk operasjonger (* [[1890]])
;desimber
* [[14 desimber|14]] - [[Jan Jansonius]], Frysk politikus (* [[1870]])
* [[17 desimber|17]] - [[Dorothy L. Sayers]], Ingelsk skriuwster (* [[1893]])
* [[21 desimber|21]] - [[Eric Coates]], Ingelsk komponist (* [[1886]])

== Literatuer ==
;prizen
* [[Albert Camus]] wint de [[Nobelpriis foar de Literatuer]]
* [[Erich Kästner]] wint de [[Georg-Büchner-Priis]]
;romans
* [[Simon Vestdijk]], ''De Beker van de Min''
* [[Françoise Sagan]], ''Dans un Mois, Dans un An''
* [[Simon Vestdijk]], ''Open Boek''
;poëzij
* [[Ina Boudier-Bakker]], ''Finale''
* [[Octavio Paz]], ''[[Piedra de Sol]]'' &lt;small&gt;(oerset yn it [[Frysk]] as ''De Sinnestien'')&lt;/small&gt;

==Films==
* ''[[I Was a Teenage Werewolf]]''

== Muzyk ==
[[Ofbyld:Elvis_Presley_promoting_Jailhouse_Rock.jpg|right|200px|thumb|Jailhouse Rock]]
;singles
* [[Andy Williams]], ''Butterfly''
* [[Billy Ward &amp; The Dominos]], ''Stardust''
* [[Buddy Holly]], ''Everyday''
* Buddy Holly, ''I'm Looking for Someone to Love''
* Buddy Holly, ''Oh Boy''
* Buddy Holly, ''Peggy Sue''
* Buddy Holly, ''That'll Be the Day''
* Buddy Holly, ''Words of Love''
* [[Caterina Valente]], ''Tipitipitipso''
* [[Chuck Berry]], ''Rock-'n-Roll Music''
* [[Corry Brokken]], ''Net Als Toen''
* [[Danny &amp; The Juniors]], ''At the Hop''
* [[Eddy Fisher]], ''Cindy, Oh Cindy''
* [[Elvis Presley]], ''All Shook Up''
* Elvis Presley, ''Jailhouse Rock''
* Elvis Presley, ''Teddy Bear''
* [[Fats Domino]], ''Blueberry Hill''
* Fats Domino, ''I'm Walking''
* [[Frankie Lymon]], ''Goody, Goody''
* [[Harry Belafonte]], ''Island in the Sun''
* Harry Belafonte, ''The Banana Boat Song''
* [[Herman Emmink]], &quot;Tulpen uit Amsterdam&quot;
* [[Jerry Lee Lewis]], ''Great Balls of Fire''
* [[Jim Reeves]], ''Four Walls''
* [[Johnnie Ray]], ''Yes Tonight, Josephine''
* [[Joop de Knegt]], ''Ik Sta op Wacht''
* [[De Trekvogels]], ''Achter Tralies''
* [[Limburgse Zusjes]], ''De Boerinnekes Dans''
* [[Little Richard]], ''Good Golly Miss Molly''
* [[Margot Eskens]], ''Cindy, Oh Cindy''
* [[Pat Boone]], ''April Love''
* Pat Boone, ''Begin the Beguine''
* Pat Boone, ''Bernadine''
* Pat Boone, ''Love Letters in the Sand''
* [[Paul Anka]], ''Diana''
* Paul Anka, ''I Love You, Baby''
* [[Perry Como]], ''Catch a Falling Star''
* [[Petula Clark]], ''Alone''
* [[Rijk de Gooyer]] en [[John Kraaijkamp sr.]], ''Ik Ben Zo Blij''
* [[De Selvera's]], ''De Postkoets''
* [[Sonny James]], ''Young Love''
* [[Tab Hunter]], ''Young Love''
* [[The Butterflies]], ''Kaik, Kaik, de Gait van Piet''
* [[The Everly Brothers]], ''Bye Bye Love''
* The Everly Brothers, ''Wake Up, Little Susie''
* [[The Platters]], ''Only You''
* [[Tom Manders|Dorus]], ''Twee Motten''
* [[Willy Alberti]], ''Tani''
* [[Zwarte Riek]], ''De Appeltaart''

{{JiersideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat}}
}}
[[Kategory:1957| ]]
[[Kategory:20e iuw]]</text>
      <sha1>58iq38zg99zokb7303arnj3lnaodmm1</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>1956</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1698</id>
    <revision>
      <id>1086928</id>
      <parentid>1083774</parentid>
      <timestamp>2022-08-06T12:14:10Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Berne */ Steve Harris</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8650" xml:space="preserve">{{JiersideBoppe}}

{{Kalinders}}{{Kalinderjier}}
Dit jier makket ûnderdiel út fan it [[desennium]] fan 'e [[1950-er jierren]].
== Foarfallen ==
*[[1 jannewaris]] - [[Sûdaan]] wurdt ûnôfhinklik fan it [[Feriene Keninkryk]] en [[Egypte]].
* [[5 jannewaris]] - Earste [[Nederlandse Televisie Stichting|NTS]]-[[NOS Sjoernaal|sjoernaal]] op 'e [[Nederlân]]ske [[tillefyzje]].
* [[26 jannewaris]]-[[5 febrewaris]] - De [[Olympyske Winterspullen 1956|Olympyske Winterspullen]] wurde holden yn [[Cortina d'Ampezzo]], yn [[Itaalje]].
*[[14 febrewaris]] - By de [[Alfde Alvestêdetocht]] komme [[Jan J. van der Hoorn]], [[Aad de Koning]], [[Jeen Nauta]], [[Anton Verhoeven]] en [[Maus Wijnhout]] as earsten oer de einstreek yn in tiid fan 8 [[oere]]n en 46 [[minuten]]. Om't dielde oerwinnings troch de [[Feriening De Fryske Alve Stêden]] nei [[1940]] ferbean wiene, wurde hja lykwols net as winners erkend. Offisjeel is der by dizze [[Alvestêdetocht]] gjin winner.
*[[10 maart]] - [[Aartsbiskop]] [[Makarios&amp;nbsp;III]], de lieder fan it anty-koloniale ferset yn 'e [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[koloanje]] [[Syprus (koloanje)|Syprus]], wurdt troch de Britten [[ferballe]] nei in oare Britske koloanje, de [[Seysjellen (koloanje)|Seysjellen]].
*[[20 maart]] - [[Tuneezje]] wurdt ûnôfhinklik fan [[Frankryk]].
* [[2 april]] - Begjin fan 'e [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[soapsearje]] ''[[As the World Turns]]''.
*[[7 april]] - [[Marokko]] wurdt ûnôfhinklik fan [[Frankryk]].
* [[14 april]] - De earste demonstraasje fan 'e [[fideorecorder]] troch [[Ampex]], in [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[bedriuw|produsint]].
* [[19 april]] - Yn [[Monako]] wurdt it [[houlik]] sletten fan [[prins]] [[Reinier III fan Monako|Reinier&amp;nbsp;III]] en de [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[aktrise]] [[Grace Kelly]].
* [[15 juny]] - Yn [[Dokkum]] wurdt [[Sikehûs]] [[Sionsberch|De Sionsberch]] iepene.
*[[28 juny]] - Yn 'e [[Poalen|Poalske]] [[stêd]] [[Poznań]] brekt [[Opstân fan Poznań (1956)|in opstân út ûnder arbeiders]]. Dy wurdt noch deselde jûns delslein troch it Poalske [[leger (lânmacht)|leger]], wêrby't 50 oant 80 arbeiders deade wurde.
*[[30 juny]] - By de [[fleanramp boppe de Grand Canyon]] komme in [[Douglas DC-7]] fan [[United Airlines]] en in [[Lockheed L-1049 Super Constellation]] fan [[Trans World Airlines|TWA]] boppe de [[Grand Canyon]], yn 'e [[Amerikaanske steat]] [[Arizona]], mei-inoar yn botsing. Alle 128 ynsittenden fan beide [[fleantugen]] litte dêrby it libben.
*[[26 july]] - De [[Egypte|Egyptyske]] [[presidint]] [[Gamal Abdel Nasser]] kundiget de [[nasjonalisearring]] fan it [[Suëzkanaal]] oan. Dit liedt ta de saneamde [[Suëzkrisis]], om't it [[Feriene Keninkryk]] en [[Frankryk]] dizze gong fan saken net akseptearje.
*[[24 augustus]] - Yn [[Nederlân]] wurdt de [[Greet Hofmans-affêre]] ôfsletten.
*[[23 oktober]] - Yn 'e [[Hongarije|Hongaarske]] [[haadstêd]] [[Boedapest]] rint in grutte [[demonstraasje (protest)|demonstraasje]] út op in [[opstân|folksopstân]] tsjin 'e [[Sovjet-Uny|Sovjet]]-oerhearsking: it begjin fan 'e [[Hongaarske Opstân (1956)|Hongaarske Opstân fan 1956]].
*[[24 oktober]] - De earder yn ûngenede fallen [[Imre Nagy]] wurdt troch de [[Hongarije|Hongaarske]] [[opstanneling]]en wer ta [[premier]] makke.
*[[29 oktober]] - De [[Suëzkrisis]] liedt ta de [[Suëzoarloch]]: [[Israel]]yske [[troepen]] falle [[Egypte]] binnen.
*[[31 oktober]] - Yn it ramt fan 'e [[Suëzoarloch]] falle it [[Feriene Keninkryk]] en [[Frankryk]] [[Egypte]] oan.
*[[1 novimber]] - It [[Reade Leger]] falt it opstannige [[Hongarije]] binnen.
*[[4 novimber]] - [[Sovjet-Uny|Sovjet]]-[[troepen]] slane nei 13 dagen mei grou [[geweld]] de [[Hongaarske Opstân (1956)|Hongaarske Opstân]] del. Tûzenen Hongaren flechtsje nei it [[Westerske wrâld|Westen]]. [[Premier]] [[Imre Nagy]] moat ôftrede. [[János Kádár]] foarmet in nij [[regear]], dat trou is oan 'e Sovjet-Uny.
*[[6 novimber]] - Yn it ramt fan 'e [[Suëzoarloch]] lânje [[Feriene Keninkryk|Britske]] en [[Frankryk|Frânske]] [[troepen]] yn [[Egypte]] en feroverje de [[haven]]stêd [[Port Saïd]].
* [[22 novimber]]-[[8 desimber]] - De [[Olympyske Simmerspullen 1956|Olympyske Simmerspullen]] wurde holden yn [[Melbourne]], yn [[Austraalje (lân)|Austraalje]].
*[[23 novimber]] - Yn in [[resolúsje]] dêr't sawol de [[Feriene Steaten]] as de [[Sovjet-Uny]] foar stimme, easket de [[Feilichheidsried fan de Feriene Naasjes]] dat [[Israel]], it [[Feriene Keninkryk]] en [[Frankryk]] fuortendaliks en sûnder betingsten de [[Suëzoarloch]] beëinigje en al harren [[troepen]] út [[Egypte]] weromlûke.
*[[2 desimber]] - [[Fidel Castro]] keart út [[Meksiko|Meksikaanske]] [[ballingskip]] werom nei [[Kuba]] en begjint dêr in [[guerrilja]]striid tsjin it bewâld fan [[diktator]] [[Fulgencio Batista]].
*[[3 desimber]] - It [[Feriene Keninkryk]] en [[Frankryk]] jouwe belies ûnder swiere druk fan û.m. de [[Feriene Steaten]], en beslute ta de weromlûking fan harren [[troepen]] út [[Egypte]].
*[[21 desimber]] - Nei 381 [[dagen]] liedt de [[Busboycot fan Montgomery]] einlings ta de [[desegregaasje]] fan it [[iepenbier ferfier]] yn 'e [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[stêd]] [[Montgomery (Alabama)]].
*[[22 desimber]] - De lêste [[Feriene Keninkryk|Britske]] en [[Frankryk|Frânske]] [[troepen]] ferlitte Egypte, wêrmei't in ein komt oan 'e belutsenens fan dy beide lannen by de [[Suëzoarloch]].

== Berne ==
;jannewaris
* [[13 jannewaris|13]] - [[Jan Schulting]], Frysk fuotballer en fuotbaltrener
* [[24 jannewaris|24]] - [[Adri de Boer]], Frysk trûbadoer
* [[28 jannewaris|28]] - [[Cornelis van der Wal]], Frysk skriuwer
;febrewaris
* [[17 febrewaris|17]] - [[Jarich Hoekstra]], Frysk skriuwer en oersetter
* [[29 febrewaris|29]] - [[Geartsje Douma]], Frysk skriuwster
;maart
* [[7 maart|7]] - [[Nico Dros]], Nederlânsk skriuwer
* [[12 maart|12]] - [[Steve Harris]], Ingelsk bassist
* [[13 maart|13]] - [[Dana Delany]], Amerikaansk aktrise
* [[26 maart|26]] - [[Gene Bervoets]], Flaamsk akteur
;april
* [[26 april|26]] - [[Bert Swart]], Nederlânsk politikus († [[2017]])
;maaie
* [[16 maaie|16]] - [[Ernst Langhout]], Frysk muzikant
* [[17 maaie|17]] - [[Bob Saget]], Amerikaansk komyk, akteur en presintator († [[2022]])
;juny
* [[14 juny|14]] - [[Popke van der Zee]], Frysk learaar, toanielakteur en oersetter († [[2020]])
* 14 - [[King Diamond]], Deensk sjonger
* [[29 juny|29]] - [[Ale S. van Zandbergen]], Frysk skriuwer
;july
* [[5 july|5]] - [[Beart Oosterhaven]], Frysk dichter, oersetter en publisist
* [[6 july|6]] - [[Joop Atsma]], Frysk politikus en bestjoerder
* [[31 july|31]] - [[Theo Douma]], Frysk hûsdokter, sjonger en lietsjeskriuwer († [[2011]])
;augustus
* [[13 augustus|13]] - [[Atte Jongstra]], Frysk skriuwer, ssayist en resinsint
;septimber
* [[10 septimber|10]] - [[Debby Petter]], Nederlânsk kabaretiêre, aktrise en nijslêzeresse
* [[30 septimber|30]] - [[Frank Löwik]], Twintsk histoarikus en skriuwer († [[2009]])
;oktober
* [[12 oktober|12]] - [[Trần Đại Quang]] Fjetnameesk president († [[2018]])
* [[19 oktober]] - [[Marijke Jongbloed]], Frysk dokumintêremakster († [[2016]])
* [[21 oktober|21]] - [[Carrie Fisher]], Amerikaansk aktrise († [[2016]])
* [[31 oktober|31]] - [[Roberto Malone]], Italjaansk pornoakteur
;novimber
* [[3 novimber|3]] - [[Gijs de Lange]], Nederlansk akteur († [[2022]])
* [[5 novimber|5]] - [[Bert Wagendorp]], Nederlânsk skriuwer en sjoernalist
* [[12 novimber|12]] - [[Jannes van der Wal]], Frysk dammer († [[1996]])
* [[14 novimber|14]] - [[Peter R. de Vries]], Nederlânske misdieferslachjouwer († [[2021]])
* [[20 novimber|20]] - [[Bo Derek]], Amerikaansk aktrise
;desimber
* [[15 desimber|15]] - [[Piet Paulusma]], Frysk waarman († [[2022]])
* [[16 desimber|16]] - [[Auke Herrema]], Frysk yllustrator en cartoonist
;''datum ûnbekend''
* [[Eerde Schippers]], Frysk arsjitekt
* [[april]] - [[Jack Campbell (skriuwer)|Jack Campbell]], Amerikaansk skriuwer

== Ferstoarn ==
* [[5 jannewaris]] - [[Hartman Sannes]], Frysk skiedkundige en publisist (* [[1890]])
* [[5 febrewaris]] - [[Oepke Noordmans]], Frysk predikant en teolooch (* [[1871]])
* [[18 juny]] - [[Tjipke Postma]], Frysk skipper en folksdichter (* [[1866]])
* [[27 augustus]] - [[Roelof Hommema]], Frysk roeier (* [[1904]])
* [[26 septimber]] - [[Jouke Annes Bakker]], Frysk politikus (* [[1873]])
;''datum ûnbekend''
* [[Louis Coues Page]], Amerikaansk útjouwer (* [[1869]])

==Films==
* ''[[The Searchers (film)|The Searchers]]''

{{JiersideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat}}
}}
[[Kategory:1956| ]]
[[Kategory:20e iuw]]</text>
      <sha1>j6r0odflesq6lu7s8wiyujoihq5s1yj</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1086933</id>
      <parentid>1086928</parentid>
      <timestamp>2022-08-06T13:42:05Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Berne */ Dave Murray</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8707" xml:space="preserve">{{JiersideBoppe}}

{{Kalinders}}{{Kalinderjier}}
Dit jier makket ûnderdiel út fan it [[desennium]] fan 'e [[1950-er jierren]].
== Foarfallen ==
*[[1 jannewaris]] - [[Sûdaan]] wurdt ûnôfhinklik fan it [[Feriene Keninkryk]] en [[Egypte]].
* [[5 jannewaris]] - Earste [[Nederlandse Televisie Stichting|NTS]]-[[NOS Sjoernaal|sjoernaal]] op 'e [[Nederlân]]ske [[tillefyzje]].
* [[26 jannewaris]]-[[5 febrewaris]] - De [[Olympyske Winterspullen 1956|Olympyske Winterspullen]] wurde holden yn [[Cortina d'Ampezzo]], yn [[Itaalje]].
*[[14 febrewaris]] - By de [[Alfde Alvestêdetocht]] komme [[Jan J. van der Hoorn]], [[Aad de Koning]], [[Jeen Nauta]], [[Anton Verhoeven]] en [[Maus Wijnhout]] as earsten oer de einstreek yn in tiid fan 8 [[oere]]n en 46 [[minuten]]. Om't dielde oerwinnings troch de [[Feriening De Fryske Alve Stêden]] nei [[1940]] ferbean wiene, wurde hja lykwols net as winners erkend. Offisjeel is der by dizze [[Alvestêdetocht]] gjin winner.
*[[10 maart]] - [[Aartsbiskop]] [[Makarios&amp;nbsp;III]], de lieder fan it anty-koloniale ferset yn 'e [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[koloanje]] [[Syprus (koloanje)|Syprus]], wurdt troch de Britten [[ferballe]] nei in oare Britske koloanje, de [[Seysjellen (koloanje)|Seysjellen]].
*[[20 maart]] - [[Tuneezje]] wurdt ûnôfhinklik fan [[Frankryk]].
* [[2 april]] - Begjin fan 'e [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[soapsearje]] ''[[As the World Turns]]''.
*[[7 april]] - [[Marokko]] wurdt ûnôfhinklik fan [[Frankryk]].
* [[14 april]] - De earste demonstraasje fan 'e [[fideorecorder]] troch [[Ampex]], in [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[bedriuw|produsint]].
* [[19 april]] - Yn [[Monako]] wurdt it [[houlik]] sletten fan [[prins]] [[Reinier III fan Monako|Reinier&amp;nbsp;III]] en de [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[aktrise]] [[Grace Kelly]].
* [[15 juny]] - Yn [[Dokkum]] wurdt [[Sikehûs]] [[Sionsberch|De Sionsberch]] iepene.
*[[28 juny]] - Yn 'e [[Poalen|Poalske]] [[stêd]] [[Poznań]] brekt [[Opstân fan Poznań (1956)|in opstân út ûnder arbeiders]]. Dy wurdt noch deselde jûns delslein troch it Poalske [[leger (lânmacht)|leger]], wêrby't 50 oant 80 arbeiders deade wurde.
*[[30 juny]] - By de [[fleanramp boppe de Grand Canyon]] komme in [[Douglas DC-7]] fan [[United Airlines]] en in [[Lockheed L-1049 Super Constellation]] fan [[Trans World Airlines|TWA]] boppe de [[Grand Canyon]], yn 'e [[Amerikaanske steat]] [[Arizona]], mei-inoar yn botsing. Alle 128 ynsittenden fan beide [[fleantugen]] litte dêrby it libben.
*[[26 july]] - De [[Egypte|Egyptyske]] [[presidint]] [[Gamal Abdel Nasser]] kundiget de [[nasjonalisearring]] fan it [[Suëzkanaal]] oan. Dit liedt ta de saneamde [[Suëzkrisis]], om't it [[Feriene Keninkryk]] en [[Frankryk]] dizze gong fan saken net akseptearje.
*[[24 augustus]] - Yn [[Nederlân]] wurdt de [[Greet Hofmans-affêre]] ôfsletten.
*[[23 oktober]] - Yn 'e [[Hongarije|Hongaarske]] [[haadstêd]] [[Boedapest]] rint in grutte [[demonstraasje (protest)|demonstraasje]] út op in [[opstân|folksopstân]] tsjin 'e [[Sovjet-Uny|Sovjet]]-oerhearsking: it begjin fan 'e [[Hongaarske Opstân (1956)|Hongaarske Opstân fan 1956]].
*[[24 oktober]] - De earder yn ûngenede fallen [[Imre Nagy]] wurdt troch de [[Hongarije|Hongaarske]] [[opstanneling]]en wer ta [[premier]] makke.
*[[29 oktober]] - De [[Suëzkrisis]] liedt ta de [[Suëzoarloch]]: [[Israel]]yske [[troepen]] falle [[Egypte]] binnen.
*[[31 oktober]] - Yn it ramt fan 'e [[Suëzoarloch]] falle it [[Feriene Keninkryk]] en [[Frankryk]] [[Egypte]] oan.
*[[1 novimber]] - It [[Reade Leger]] falt it opstannige [[Hongarije]] binnen.
*[[4 novimber]] - [[Sovjet-Uny|Sovjet]]-[[troepen]] slane nei 13 dagen mei grou [[geweld]] de [[Hongaarske Opstân (1956)|Hongaarske Opstân]] del. Tûzenen Hongaren flechtsje nei it [[Westerske wrâld|Westen]]. [[Premier]] [[Imre Nagy]] moat ôftrede. [[János Kádár]] foarmet in nij [[regear]], dat trou is oan 'e Sovjet-Uny.
*[[6 novimber]] - Yn it ramt fan 'e [[Suëzoarloch]] lânje [[Feriene Keninkryk|Britske]] en [[Frankryk|Frânske]] [[troepen]] yn [[Egypte]] en feroverje de [[haven]]stêd [[Port Saïd]].
* [[22 novimber]]-[[8 desimber]] - De [[Olympyske Simmerspullen 1956|Olympyske Simmerspullen]] wurde holden yn [[Melbourne]], yn [[Austraalje (lân)|Austraalje]].
*[[23 novimber]] - Yn in [[resolúsje]] dêr't sawol de [[Feriene Steaten]] as de [[Sovjet-Uny]] foar stimme, easket de [[Feilichheidsried fan de Feriene Naasjes]] dat [[Israel]], it [[Feriene Keninkryk]] en [[Frankryk]] fuortendaliks en sûnder betingsten de [[Suëzoarloch]] beëinigje en al harren [[troepen]] út [[Egypte]] weromlûke.
*[[2 desimber]] - [[Fidel Castro]] keart út [[Meksiko|Meksikaanske]] [[ballingskip]] werom nei [[Kuba]] en begjint dêr in [[guerrilja]]striid tsjin it bewâld fan [[diktator]] [[Fulgencio Batista]].
*[[3 desimber]] - It [[Feriene Keninkryk]] en [[Frankryk]] jouwe belies ûnder swiere druk fan û.m. de [[Feriene Steaten]], en beslute ta de weromlûking fan harren [[troepen]] út [[Egypte]].
*[[21 desimber]] - Nei 381 [[dagen]] liedt de [[Busboycot fan Montgomery]] einlings ta de [[desegregaasje]] fan it [[iepenbier ferfier]] yn 'e [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[stêd]] [[Montgomery (Alabama)]].
*[[22 desimber]] - De lêste [[Feriene Keninkryk|Britske]] en [[Frankryk|Frânske]] [[troepen]] ferlitte Egypte, wêrmei't in ein komt oan 'e belutsenens fan dy beide lannen by de [[Suëzoarloch]].

== Berne ==
;jannewaris
* [[13 jannewaris|13]] - [[Jan Schulting]], Frysk fuotballer en fuotbaltrener
* [[24 jannewaris|24]] - [[Adri de Boer]], Frysk trûbadoer
* [[28 jannewaris|28]] - [[Cornelis van der Wal]], Frysk skriuwer
;febrewaris
* [[17 febrewaris|17]] - [[Jarich Hoekstra]], Frysk skriuwer en oersetter
* [[29 febrewaris|29]] - [[Geartsje Douma]], Frysk skriuwster
;maart
* [[7 maart|7]] - [[Nico Dros]], Nederlânsk skriuwer
* [[12 maart|12]] - [[Steve Harris]], Ingelsk bassist
* [[13 maart|13]] - [[Dana Delany]], Amerikaansk aktrise
* [[26 maart|26]] - [[Gene Bervoets]], Flaamsk akteur
;april
* [[26 april|26]] - [[Bert Swart]], Nederlânsk politikus († [[2017]])
;maaie
* [[16 maaie|16]] - [[Ernst Langhout]], Frysk muzikant
* [[17 maaie|17]] - [[Bob Saget]], Amerikaansk komyk, akteur en presintator († [[2022]])
;juny
* [[14 juny|14]] - [[Popke van der Zee]], Frysk learaar, toanielakteur en oersetter († [[2020]])
* 14 - [[King Diamond]], Deensk sjonger
* [[29 juny|29]] - [[Ale S. van Zandbergen]], Frysk skriuwer
;july
* [[5 july|5]] - [[Beart Oosterhaven]], Frysk dichter, oersetter en publisist
* [[6 july|6]] - [[Joop Atsma]], Frysk politikus en bestjoerder
* [[31 july|31]] - [[Theo Douma]], Frysk hûsdokter, sjonger en lietsjeskriuwer († [[2011]])
;augustus
* [[13 augustus|13]] - [[Atte Jongstra]], Frysk skriuwer, ssayist en resinsint
;septimber
* [[10 septimber|10]] - [[Debby Petter]], Nederlânsk kabaretiêre, aktrise en nijslêzeresse
* [[30 septimber|30]] - [[Frank Löwik]], Twintsk histoarikus en skriuwer († [[2009]])
;oktober
* [[12 oktober|12]] - [[Trần Đại Quang]] Fjetnameesk president († [[2018]])
* [[19 oktober]] - [[Marijke Jongbloed]], Frysk dokumintêremakster († [[2016]])
* [[21 oktober|21]] - [[Carrie Fisher]], Amerikaansk aktrise († [[2016]])
* [[31 oktober|31]] - [[Roberto Malone]], Italjaansk pornoakteur
;novimber
* [[3 novimber|3]] - [[Gijs de Lange]], Nederlansk akteur († [[2022]])
* [[5 novimber|5]] - [[Bert Wagendorp]], Nederlânsk skriuwer en sjoernalist
* [[12 novimber|12]] - [[Jannes van der Wal]], Frysk dammer († [[1996]])
* [[14 novimber|14]] - [[Peter R. de Vries]], Nederlânske misdieferslachjouwer († [[2021]])
* [[20 novimber|20]] - [[Bo Derek]], Amerikaansk aktrise
;desimber
* [[15 desimber|15]] - [[Piet Paulusma]], Frysk waarman († [[2022]])
* [[16 desimber|16]] - [[Auke Herrema]], Frysk yllustrator en cartoonist
* [[23 desimber|23]] - [[Dave Murray]], Ingelsk gitarist
;''datum ûnbekend''
* [[Eerde Schippers]], Frysk arsjitekt
* [[april]] - [[Jack Campbell (skriuwer)|Jack Campbell]], Amerikaansk skriuwer

== Ferstoarn ==
* [[5 jannewaris]] - [[Hartman Sannes]], Frysk skiedkundige en publisist (* [[1890]])
* [[5 febrewaris]] - [[Oepke Noordmans]], Frysk predikant en teolooch (* [[1871]])
* [[18 juny]] - [[Tjipke Postma]], Frysk skipper en folksdichter (* [[1866]])
* [[27 augustus]] - [[Roelof Hommema]], Frysk roeier (* [[1904]])
* [[26 septimber]] - [[Jouke Annes Bakker]], Frysk politikus (* [[1873]])
;''datum ûnbekend''
* [[Louis Coues Page]], Amerikaansk útjouwer (* [[1869]])

==Films==
* ''[[The Searchers (film)|The Searchers]]''

{{JiersideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat}}
}}
[[Kategory:1956| ]]
[[Kategory:20e iuw]]</text>
      <sha1>jljs89mi94yo2v5zm30w6g2vn96jdg8</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>1955</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1699</id>
    <revision>
      <id>1087055</id>
      <parentid>1084450</parentid>
      <timestamp>2022-08-07T09:13:49Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Berne */ +1</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8662" xml:space="preserve">{{JiersideBoppe}}

{{Kalinders}}{{Kalinderjier}}
Dit jier makket ûnderdiel út fan it [[desennium]] fan 'e [[1950-er jierren]].
== Foarfallen ==
* [[17 jannewaris]] - De earste atoomûnderseeër, de Nautilus, fart út. 
* [[3 febrewaris]] - Earste útstjoering op de [[Nederlân]]ske [[tillefyzje]] (troch de [[KRO]]) fan it populêre [[berneprogramma]] ''[[Dappere Dodo]]''.
* [[5 febrewaris]] - It [[Frankryk|Frânske]] [[regear]] fan [[Pierre Mendès France]] tsjinnet syn ûntslach yn.
* [[8 febrewaris]] - [[Georgy Malenkov]] tsjinnet syn ûntslach yn as [[premier]] fan 'e [[Sovjet-Uny]], en wurdt opfolge troch [[Nikolaj Bûlganin]].
*[[1 april]] - Yn 'e [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[koloanje]] [[Syprus]] docht de fersetsbeweging [[EOKA]], dy't de ''[[enosis]]'' (oansluting) fan Syprus by [[Grikelân]] foarstiet, ferskate [[bomoanslach|bomoanslaggen]] op regearingsgebouwen.
* [[5 april]] - [[Winston Churchill]] jout it [[premier]]skip fan it [[Feriene keninkryk]] oer. 
*[[12 april]] - De [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[wittenskipper]] [[Jonas Salk]] makket de ûntwikkeling fan in [[faksên]] tsjin 'e [[sykte]] [[polio]] bekend.
*[[18 april]] - Yn [[Hongarije]] wurdt de moderate [[premier]] [[Imre Nagy]] ûnder fuotten helle troch 'rjochtsinnige' [[kommunist]]en ûnder lieding fan [[Mátyás Rákosi]], de [[foarsitter]] fan 'e (kommunistyske) [[Hongaarske Arbeiderspartij]].
* [[20 april]] - De earste [[ôflevering]] fan ''[[Swiebertje]]'' (mei [[Joop Doderer]] yn 'e [[haadrol]]) wurdt op 'e [[Nederlân]]ske [[tillefyzje]] útstjoerd troch de [[NCRV]]. 
*[[6 maaie]] - [[West-Dútslân]] wurdt lid fan 'e [[NATO]].
*[[14 maaie]] - De [[Sovjet-Uny]], [[Poalen]], de [[DDR]], [[Tsjechoslowakije]], [[Hongarije]], [[Roemeenje]], [[Bulgarije]] en [[Albaanje]] rjochtsje it [[Warsjaupakt]] op.
*[[15 maaie]] - [[Eastenryk]] kriget nei in tsienjierrige besetting troch de [[Alliëarden]] út 'e [[Twadde Wrâldoarloch]] syn [[soevereiniteit]] werom. Oars as [[Dútslân]] bliuwt it net opdield yn in [[Westerske wrâld|Westerske]] en in [[Eastblok]]sône. Yn ruil dêrfoar moat it in garânsje ôfjaan dat it in [[neutraliteit|neutrale]] posysje behâlde sil tusken dy beide bûnsgenoatskippen.
*[[2 juny]] - Nei sân jier fan bittere ferwiten oer en wer fermoedsoenje [[Joegoslaavje]] en de [[Sovjet-Uny]] harren, hoewol't Joegoslaavje as iennichste kommunistyske lân in selsstannige koerts fart en net weromkeart yn 'e boezem fan it [[Warsjaupakt]]. 
*[[19 augustus]] - De [[orkaan]] [[Orkaan Diane|Diane]] treft it noardeasten fan 'e [[Feriene Steaten]]. Der falle mear as 200 deaden en der wurdt foar mear as [[$]]1 miljard oan skea oanrjochte.
*[[26 oktober]] - [[Súd-Fjetnam]] wurdt ûnôfhinklik fan [[Frankryk]].
*[[1 novimber]] - De [[Fjetnamoarloch]] of Twadde Yndosineeske Oarloch begjint as in konflikt tusken it [[kapitalistysk]]e [[Súd-Fjetnam]] en it [[kommunistysk]]e [[Noard-Fjetnam]].
* [[22 novimber]] - De [[Sovjet-Uny]] lit foar it earst, by wize fan proef, in [[wetterstofbom]] ûntploffe.
* [[24 novimber]] - Earste proefflecht fan 'e [[Fokker Friendship]].
*[[1 desimber]] - By in ferneamd ynsidint wegeret de [[negroïde|swarte]] [[frou]] [[Rosa Parks]] yn in [[autobus|bus]] yn [[Montgomery (Alabama)]], yn [[Amerikaanske Suden|it suden]] fan 'e [[Feriene Steaten]], om har plak ôf te stean oan in [[jeropide ras|blanke]] mei-passazjier as hja dêrta sommearre wurdt troch de [[bussjauffeur]]. Dyselde skillet dêrop de [[plysje]], dy't Parks [[arrestaasje|arrestearret]].
*[[5 desimber]] - De [[Amerikaanske Boargerrjochtebeweging]] stelt de [[Busboycot fan Montgomery]] yn.

== Berne ==
;jannewaris
* [[5 jannewaris|5]] - [[Ella Kalsbeek]], Nederlânsk politika
* [[6 jannewaris|6]] - [[Rowan Atkinson]], Ingelsk akteur
* [[7 jannewaris|7]] - [[Belinda Meuldijk]], Nederlânsk skriuwster en lietsjeskriuwster
* [[17 jannewaris|17]] - [[Hans de Boer (bestjoerder)|Hans de Boer]], Frysk ûndernimmer en bestjoerder († [[2021]])
* [[18 jannewaris|18]] - [[Kevin Costner]], Amerikaansk akteur en regisseur
* 18 - [[Hans van Tongeren]], Nederlânsk akteur († [[1982]])
* [[19 jannewaris|19]] - [[Simon Rattle]], Ingelsk dirigint
* 19 - [[Michiel Romeyn]], Nederlânsk akteur en programmamakker
* [[26 jannewaris|26]] - [[Eddie van Halen]], Nederlânsk-Amerikaansk muzikant
* [[30 jannewaris|30]] - [[Wiebe Nijenhuis]], Frysk sterke man († [[2016]])
;febrewaris
* [[3 febrewaris|3]] - [[Mike Horner (pornografysk akteur)|Mike Horner]], Amerikaansk pornoakteur
* [[7 febrewaris|7]] - [[Miguel Ferrer]], Amerikaansk akteur († [[2017]])
* [[9 febrewaris|9]] - [[Eeltsje Hettinga]], Frysk skriuwer en dichter
* [[16 febrewaris|16]] - [[Marga Claus]], Frysk skriuwster
* [[20 febrewaris|20]] - [[Klaas Werumeus Buning]], Frysk keunstner
* [[24 febrewaris|24]] - [[Steve Jobs]], Amerikaansk software-ûntwikelder († [[2011]])
;maart
* [[1 maart|1]] - [[Denis Mukwege]], Kongoleesk gynekolooch en Nobelpriiswinner
* [[2 maart|2]] - [[Wiebe Bergsma]], Frysk histoarikus († [[2015]])
* [[9 maart|9]] - [[Doeke Sijens]], Frysk skriuwer
* [[14 maart|14]] - [[Jelle Bangma]], Frysk puslisist
;april
* [[11 april|11]] - [[Julie E. Czerneda]], Kanadeesk skriuwster
* [[12 april|12]] - [[Frosty Calf Boss Ribs]], Amerikaansk politika
* [[12 april|12]] - [[Meindert Schroor]], Frysk geograaf en skiedkundige
* [[15 april|15]] - [[Dodi al-Fayed]], Egyptysk ûndernimmer († [[1997]])
* [[20 april|20]] - [[Hessel van der Kooy]], Skylger kafeehâlder en sjonger
* [[28 april|28]] - [[Saeb Erekat]], Palestynsk politikus en diplomaat († [[2020]])
;maaie
* [[17 maaie|17]] - [[Bill Paxton]], Amerikaansk akteur († [[2017]])
* [[19 maaie|19]] - [[Sjoerd Dirk Janzen]], Frysk keunstner († [[2006]])
;juny
* [[12 juny|12]] - [[Minne Dijkstra]], Frysk ûndernimmer, direkteur [[Koopmans Moalfabriken]], en sportbestjoerder († [[2010]])
* [[28 juny|28]] - [[Eberhard van der Laan]], Nederlânsk abbekaat en PvdA-politikus († [[2017]])
;july
* [[15 july|15]] - [[Jan Rijpstra]], Nederlânsk politikus en bestjoerder. 
* [[16 july|16]] - [[Tsjisse Hettema]], Frysk skriuwer en dichter († [[2021]])
* [[31 july|31]] - [[Eelke Scherjon]], Frysk klompmakker en fierljeptrener († [[2012]])

;augustus
* [[13 augustus|13]] - [[Sietse de Vries]], Frysk skriuwer
;septimber
* [[septimber|?]] - [[Bud Lee]], Amerikaansk pornoregisseur en -produsint 
* [[11 septimber|11]] - [[Fay Lovsky]], Nederlânsk sjongster en komponiste
;oktober
* [[15 oktober|15]] - [[Tanya Roberts]], Amerikaanske aktrise († [[2021]])
;novimber
* [[15 novimber|15]] - [[Buck Adams]], Amerikaansk pornoakteur en -regisseur († [[2008]])
* [[19 novimber|19]] - [[Rasti Rostelli]], Nederlands yllúzjonist
* 19 - [[Liz Snoijink]], Nederlânsk aktrise
* [[25 novimber|25]] - [[Connie Palmen]], Nederlânsk skriuwster
* [[30 novimber|30]] - [[Billy Idol]], Amerikaansk sjonger
;desimber
* [[5 desimber|5]] - [[Marianne Weber]], Nederlânsk sjongster
* [[7 desimber|7]] - [[Ivan Fernald]], Surinaamsk politikus
* [[13 desimber|13]] - [[Lutz Jacobi]], Frysk politika
* [[20 desimber|20]] - [[Pierre Bokma]], Nederlânsk akteur
* [[24 desimber|24]] - [[Jan Giro]], Frysk muzikant († [[2005]])
;''datum ûnbekend''
*[[Wim Bakker]], Nederlânsk politikus en bestjoerder († [[2014]])
*[[Roy Whitney]], Kanadeesk politikus

== Ferstoarn ==
* [[22 jannewaris]] - [[Tjipke Visser]], Frysk byldhouwer (* [[1876]])
* [[29 maart]] - [[Broer Doekeles Dykstra]], Frysk-Amerikaansk útjouwer, predikant en publisist (* [[1871]])
* [[20 juny]] - [[Kor Ket]], Frysk fioelist en dirigint (* [[1920]])
* 20 juny - [[Nanne Ottema]], Frysk konservator (* [[1874]])
* [[4 augustus]] - [[Jacob Nieweg]], Frysk keunstskilder (* [[1877]])
* [[20 oktober]] - [[Gerben Sonderman]], Frysk piloat en fersetsstrider (* [[1908]])
* [[22 novimber]] - [[Guy Ropartz]], Bretonsk komponist (* [[1864]])
* [[29 novimber]] - [[Jan Planting]], Frysk keunstskilder (* [[1893]])

==Literatuer==
;romans
* [[J.R.R. Tolkien]], ''[[The Return of the King]]''
;toaniel
* [[Tormod Skagestad]], ''[[Under Treet Ligg Øksa]]'' &lt;small&gt;(oerset yn it [[Frysk]] as ''De Bile Leit ûnder de Beam'')&lt;/small&gt;

== Film ==
* ''[[Guys and Dolls (film)|Guys and Dolls]]''
* ''[[Lady and the Tramp]]''
* ''[[Oklahoma! (film út 1955)|Oklahoma!]]''
* ''[[Sissi (film)|Sissi]]'' &lt;small&gt;(diel 1 fan 'e [[Sissi-trilogy|''Sissi''-trilogy]])&lt;/small&gt;

== Boukeunst ==
&lt;gallery&gt;
Ofbyld:Tonnemafabriek Sneek 03.JPG|''[[Tonnemafabryk]]'', Snits (1955) [[Johannes Albertus Boer]]
&lt;/gallery&gt;

{{JiersideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat}}
}}
[[Kategory:1955| ]]
[[Kategory:20e iuw]]</text>
      <sha1>apfq4o9f0jpg6mk1svptd468eo61mgj</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>1952</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1702</id>
    <revision>
      <id>1086963</id>
      <parentid>1085339</parentid>
      <timestamp>2022-08-06T16:17:53Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Berne */ Dennis Stratton</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5973" xml:space="preserve">{{JiersideBoppe}}

{{Kalinders}}{{Kalinderjier}}
Dit jier makket ûnderdiel út fan it [[desennium]] fan 'e [[1950-er jierren]].
== Foarfallen ==
* [[14 febrewaris|14]]-[[25 febrewaris]] - De [[Olympyske Winterspullen 1952|Olympyske Winterspullen]] wurde holden yn [[Oslo]], yn[[Noarwegen]].
* [[18 febrewaris]] - [[Grikelân]] en [[Turkije]] wurde lid fan de [[Noard-Atlantyske Ferdrachsorganisaasje]].
*[[10 maart]] - By [[steatsgreep yn Kuba (1952)|in steatsgreep]] yn [[Kuba]] wurdt it [[demokratysk]] keazen [[regear]] fan [[presidint]] [[Prio Socarras]] ôfset en komt [[generaal]] [[Fulgencio Batista]] oan 'e macht, dy't mei stipe fan 'e [[Feriene Steaten]] in [[faksist]]yske [[diktatuer]] ynsteld.
* [[18 maart]] - [[Fedde Schurer]] syn [[straf]] fan [[Kneppelfreed]], fjirtjin dagen [[finzenisstraf]] [[op betingst]], wurdt yn [[heger berop]] 150 [[gûne]] [[jildboete|boete]].
*[[21 maaie]] - Yn [[Nederlân]] wurdt it [[Amsterdam-Rynkanaal]] iepene.
* [[19 july]]-[[3 augustus]] - De [[Olympyske Simmerspullen 1952|Olympyske Simmerspullen]] wurde holden yn [[Helsinki]], yn [[Finlân]]. 
*[[23 july]] - By [[steatsgreep yn Egypte (1952)|in steatsgreep]] yn [[Egypte]] lûkt in groep hege [[ofsier]]en ûnder lieding fan [[generaal]] [[Mohammed Nagyb]] de macht nei him ta. De groep neamt himsels de '[[Frije Ofsieren]]'.
*[[26 july]] - [[Kening]] [[Farûk fan Egypte]] docht ûnder twang fan 'e [[Frije Ofsieren]] [[troansôfstân|ôfstân fan 'e troan]] yn it foardiel fan syn [[soan]] [[Fûad fan Egypte|Fûad]].
*[[10 augustus]] - De [[Jeropeeske Mienskip foar Koalen en Stiel]] trêdet yn wurking.
*[[20 oktober]] - Yn 'e [[Grut-Brittanje|Britske]] [[koloanje]] [[Keniakoloanje|Kenia]] wurdt de [[needtastân]] útroppen yn ferbân mei de oanboazjende [[Mau-Mau-rebûlje]].
*[[4 novimber]] - Ald-[[generaal]] [[Dwight Eisenhower]], de oarlochsheld út 'e [[Twadde Wrâldoarloch]], wint de [[Amerikaanske presidintsferkiezings 1952|Amerikaanske presidintsferkiezings]].
* [[25 novimber]] - It [[toanielstik]] ''The Mousetrap'', fan [[Agatha Christie]] iepenet foar de earste [[foarstelling (teäter)|foarstelling]].
* ''sûnder datum'' - Nei sân jier wurdt de [[Hilgelân|Hilgelanners]] tastean werom te gean nei harren [[eilân]].

== Berne ==
;jannewaris
* [[8 jannewaris|8]] - [[Leontien Ceulemans]], Nederlânsk aktrise en presintatrise († [[2022]])
* [[11 jannewaris|11]] - [[Diana Gabaldon]], Amerikaansk skriuwster
* [[21 jannewaris|21]] - [[Pieter Jonker]], Frysk bestjoerder en skriuwer
* [[22 jannewaris|22]] - [[Teake Oppewal]], Frysk taalkundige en publisist
* [[26 febrewaris|26]] - [[Jan Arendz]], Frysk akteur en regisseur
;febrewaris
;maart
* [[16 maart|16]] - [[Irwin Keyes]], Amerikaansk akteur († [[2015]])
* [[20 maart|20]] - [[Koos Tiemersma]], Frysk skriuwer
* [[22 maart|22]] - [[Marijke Geertsma]], Frysk aktrise
* [[28 maart|28]] - [[Jos Valentijn]], Frysk hurdrider
;april
* [[12 april|12]] - [[Jikke van de Waal-Bijma]], Frysk keramiste en leararesse
* [[25 april|25]] - [[Jan van der Leij]], Frysk skriuwer en arsjitekt
;maaie
* [[5 maaie|5]] - [[Willem Witteveen]], Nederlânsk politikus en rjochtsgelearde († [[2014]])
* [[6 maaie|6]] - [[Gerrit Zalm]], Nederlânsk politikus en bankier
* [[11 maaie|11]] - [[Anne Woudwijk]], Frysk keunstner
* [[21 maaie|21]] - [[Mr. T]], Amerikaansk akteur
;juny
* [[14 juny|14]] - [[Theunis Piersma]], Frysk politikus
* [[18 juny|18]] - [[Hanneke de Jong]], Frysk skriuwster en ûnderwizeresse
* [[22 juny|22]] - [[Graham Greene (akteur)|Graham Greene]], Kanadeesk akteur
* 22 - [[Amanda Spoel]], Nederlânsk presintatrise
* [[28 juny|28]] - [[Gregory J. Bonann]], Amerikaansk telefyzjeprodusint
;july
* [[5 july|5]] - [[Lisa Schwarzbaum]], Amerikaansk filmkritika
* [[11 july|11]] - [[Sippie Tigchelaar]], Frysk reedrydster en ferslachjouster
* [[17 july|17]] - [[Thé Lau (muzikant)|Thé Lau]], Nederlânsk sjonger († [[2015]])
* 17 - [[David Hasselhoff]], Amerikaansk akteur en sjonger
* [[27 july|27]] - [[Germ Gerbrandy]], Frysk politikus
;augustus
* [[12 augustus|12]] - [[Apollonia van Ravenstein]], Nederlânsk model en aktrise
* [[14 augustus|14]] - [[Doede Bleeker]], Frysk sjonger, dichter en skriuwer († [[2018]])
* [[23 augustus|23]] - [[Vicky Leandros]], Gryksk sjongster
* [[24 augustus|24]] - [[Linton Kwesi Johnson]], Jamaikaansk dub-dichter
;septimber
* [[22 septimber|22]] - [[Gloria Borger]], Amerikaansk sjoernaliste en kommentatrise
* [[28 septimber|28]] - [[Sylvia Kristel]], Nederlânsk aktrise († [[2012]])
;oktober
* [[9 oktober|9]] - [[Dennis Stratton]] Ingelsk gitarist
* [[20 oktober|20]] - [[Jan Schokker]], Frysk skriuwer
* [[24 oktober|24]] - [[Jane Fancher]], Amerikaansk skriuwster en yllustratrise
* 24 - [[David Weber (skriuwer)|David Weber]], Amerikaansk skriuwer 
;novimber
* [[8 novimber|8]] - [[Jan Raas]], Nederlânske hurdfytser en sportbestjoerder
;desimber
* [[8 desimber|8]] - [[Tejo Moerings]], Nederlânske byldzjend keunstner († [[2021]])

===Bisten===
* [[july]] - [[Wytsturt]], fokbolle (* [[1938]])

== Ferstoarn ==
* [[6 febrewaris]] - kening [[George VI fan it Feriene Keninkryk]] (* [[1895]])
* [[6 maaie]] - [[Maria Montessori]], Italjaansk ûnderwiiskundige (* [[1870]])
* [[22 maaie]] - [[Sjoerd Veltman]], Frysk ûndernimmer en tsjerkebestjoerder (* [[1877]])
* [[22 july]] - [[Hendrik van Houten]], ûnderwizer, sjoernalist, politikus en Frysk beweger (* [[1892]])
* [[1 oktober]] - [[Rely Jorritsma]], Frysk dichter en skriuwer (* [[1905]])
* [[2 desimber]] - [[Arjen Goodijk]], Frysk arsjitekt (* [[1886]])
;''datum ûnbekend''
* [[Yvonne de Ligne]], Flaamsk keunstrydster (* [[1907]])

==Literatuer==
;toaniel
* [[Hans Christian Branner]], ''[[Søskende]]'' &lt;small&gt;(oerset yn it [[Frysk]] as ''Bern fan Ien Heit'')&lt;/small&gt;

==Films==
* ''[[Singin' in the Rain (film)|Singin' in the Rain]]''

{{JiersideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat}}
}}
[[Kategory:1952| ]]
[[Kategory:20e iuw]]</text>
      <sha1>5kpf3p8amfi8umjhl4uhr0cs6xs70an</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1087075</id>
      <parentid>1086963</parentid>
      <timestamp>2022-08-07T10:15:02Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Berne */ Nicko McBrain</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6024" xml:space="preserve">{{JiersideBoppe}}

{{Kalinders}}{{Kalinderjier}}
Dit jier makket ûnderdiel út fan it [[desennium]] fan 'e [[1950-er jierren]].
== Foarfallen ==
* [[14 febrewaris|14]]-[[25 febrewaris]] - De [[Olympyske Winterspullen 1952|Olympyske Winterspullen]] wurde holden yn [[Oslo]], yn[[Noarwegen]].
* [[18 febrewaris]] - [[Grikelân]] en [[Turkije]] wurde lid fan de [[Noard-Atlantyske Ferdrachsorganisaasje]].
*[[10 maart]] - By [[steatsgreep yn Kuba (1952)|in steatsgreep]] yn [[Kuba]] wurdt it [[demokratysk]] keazen [[regear]] fan [[presidint]] [[Prio Socarras]] ôfset en komt [[generaal]] [[Fulgencio Batista]] oan 'e macht, dy't mei stipe fan 'e [[Feriene Steaten]] in [[faksist]]yske [[diktatuer]] ynsteld.
* [[18 maart]] - [[Fedde Schurer]] syn [[straf]] fan [[Kneppelfreed]], fjirtjin dagen [[finzenisstraf]] [[op betingst]], wurdt yn [[heger berop]] 150 [[gûne]] [[jildboete|boete]].
*[[21 maaie]] - Yn [[Nederlân]] wurdt it [[Amsterdam-Rynkanaal]] iepene.
* [[19 july]]-[[3 augustus]] - De [[Olympyske Simmerspullen 1952|Olympyske Simmerspullen]] wurde holden yn [[Helsinki]], yn [[Finlân]]. 
*[[23 july]] - By [[steatsgreep yn Egypte (1952)|in steatsgreep]] yn [[Egypte]] lûkt in groep hege [[ofsier]]en ûnder lieding fan [[generaal]] [[Mohammed Nagyb]] de macht nei him ta. De groep neamt himsels de '[[Frije Ofsieren]]'.
*[[26 july]] - [[Kening]] [[Farûk fan Egypte]] docht ûnder twang fan 'e [[Frije Ofsieren]] [[troansôfstân|ôfstân fan 'e troan]] yn it foardiel fan syn [[soan]] [[Fûad fan Egypte|Fûad]].
*[[10 augustus]] - De [[Jeropeeske Mienskip foar Koalen en Stiel]] trêdet yn wurking.
*[[20 oktober]] - Yn 'e [[Grut-Brittanje|Britske]] [[koloanje]] [[Keniakoloanje|Kenia]] wurdt de [[needtastân]] útroppen yn ferbân mei de oanboazjende [[Mau-Mau-rebûlje]].
*[[4 novimber]] - Ald-[[generaal]] [[Dwight Eisenhower]], de oarlochsheld út 'e [[Twadde Wrâldoarloch]], wint de [[Amerikaanske presidintsferkiezings 1952|Amerikaanske presidintsferkiezings]].
* [[25 novimber]] - It [[toanielstik]] ''The Mousetrap'', fan [[Agatha Christie]] iepenet foar de earste [[foarstelling (teäter)|foarstelling]].
* ''sûnder datum'' - Nei sân jier wurdt de [[Hilgelân|Hilgelanners]] tastean werom te gean nei harren [[eilân]].

== Berne ==
;jannewaris
* [[8 jannewaris|8]] - [[Leontien Ceulemans]], Nederlânsk aktrise en presintatrise († [[2022]])
* [[11 jannewaris|11]] - [[Diana Gabaldon]], Amerikaansk skriuwster
* [[21 jannewaris|21]] - [[Pieter Jonker]], Frysk bestjoerder en skriuwer
* [[22 jannewaris|22]] - [[Teake Oppewal]], Frysk taalkundige en publisist
* [[26 febrewaris|26]] - [[Jan Arendz]], Frysk akteur en regisseur
;febrewaris
;maart
* [[16 maart|16]] - [[Irwin Keyes]], Amerikaansk akteur († [[2015]])
* [[20 maart|20]] - [[Koos Tiemersma]], Frysk skriuwer
* [[22 maart|22]] - [[Marijke Geertsma]], Frysk aktrise
* [[28 maart|28]] - [[Jos Valentijn]], Frysk hurdrider
;april
* [[12 april|12]] - [[Jikke van de Waal-Bijma]], Frysk keramiste en leararesse
* [[25 april|25]] - [[Jan van der Leij]], Frysk skriuwer en arsjitekt
;maaie
* [[5 maaie|5]] - [[Willem Witteveen]], Nederlânsk politikus en rjochtsgelearde († [[2014]])
* [[6 maaie|6]] - [[Gerrit Zalm]], Nederlânsk politikus en bankier
* [[11 maaie|11]] - [[Anne Woudwijk]], Frysk keunstner
* [[21 maaie|21]] - [[Mr. T]], Amerikaansk akteur
;juny
* [[5 juny|5]] - [[Nicko McBrain]] Ingelsk drummer
* [[14 juny|14]] - [[Theunis Piersma]], Frysk politikus
* [[18 juny|18]] - [[Hanneke de Jong]], Frysk skriuwster en ûnderwizeresse
* [[22 juny|22]] - [[Graham Greene (akteur)|Graham Greene]], Kanadeesk akteur
* 22 - [[Amanda Spoel]], Nederlânsk presintatrise
* [[28 juny|28]] - [[Gregory J. Bonann]], Amerikaansk telefyzjeprodusint
;july
* [[5 july|5]] - [[Lisa Schwarzbaum]], Amerikaansk filmkritika
* [[11 july|11]] - [[Sippie Tigchelaar]], Frysk reedrydster en ferslachjouster
* [[17 july|17]] - [[Thé Lau (muzikant)|Thé Lau]], Nederlânsk sjonger († [[2015]])
* 17 - [[David Hasselhoff]], Amerikaansk akteur en sjonger
* [[27 july|27]] - [[Germ Gerbrandy]], Frysk politikus
;augustus
* [[12 augustus|12]] - [[Apollonia van Ravenstein]], Nederlânsk model en aktrise
* [[14 augustus|14]] - [[Doede Bleeker]], Frysk sjonger, dichter en skriuwer († [[2018]])
* [[23 augustus|23]] - [[Vicky Leandros]], Gryksk sjongster
* [[24 augustus|24]] - [[Linton Kwesi Johnson]], Jamaikaansk dub-dichter
;septimber
* [[22 septimber|22]] - [[Gloria Borger]], Amerikaansk sjoernaliste en kommentatrise
* [[28 septimber|28]] - [[Sylvia Kristel]], Nederlânsk aktrise († [[2012]])
;oktober
* [[9 oktober|9]] - [[Dennis Stratton]] Ingelsk gitarist
* [[20 oktober|20]] - [[Jan Schokker]], Frysk skriuwer
* [[24 oktober|24]] - [[Jane Fancher]], Amerikaansk skriuwster en yllustratrise
* 24 - [[David Weber (skriuwer)|David Weber]], Amerikaansk skriuwer 
;novimber
* [[8 novimber|8]] - [[Jan Raas]], Nederlânske hurdfytser en sportbestjoerder
;desimber
* [[8 desimber|8]] - [[Tejo Moerings]], Nederlânske byldzjend keunstner († [[2021]])

===Bisten===
* [[july]] - [[Wytsturt]], fokbolle (* [[1938]])

== Ferstoarn ==
* [[6 febrewaris]] - kening [[George VI fan it Feriene Keninkryk]] (* [[1895]])
* [[6 maaie]] - [[Maria Montessori]], Italjaansk ûnderwiiskundige (* [[1870]])
* [[22 maaie]] - [[Sjoerd Veltman]], Frysk ûndernimmer en tsjerkebestjoerder (* [[1877]])
* [[22 july]] - [[Hendrik van Houten]], ûnderwizer, sjoernalist, politikus en Frysk beweger (* [[1892]])
* [[1 oktober]] - [[Rely Jorritsma]], Frysk dichter en skriuwer (* [[1905]])
* [[2 desimber]] - [[Arjen Goodijk]], Frysk arsjitekt (* [[1886]])
;''datum ûnbekend''
* [[Yvonne de Ligne]], Flaamsk keunstrydster (* [[1907]])

==Literatuer==
;toaniel
* [[Hans Christian Branner]], ''[[Søskende]]'' &lt;small&gt;(oerset yn it [[Frysk]] as ''Bern fan Ien Heit'')&lt;/small&gt;

==Films==
* ''[[Singin' in the Rain (film)|Singin' in the Rain]]''

{{JiersideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat}}
}}
[[Kategory:1952| ]]
[[Kategory:20e iuw]]</text>
      <sha1>cmq3sv2qnj4k0kv33uyex2876jjkmje</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>1940</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1711</id>
    <revision>
      <id>1087033</id>
      <parentid>1085630</parentid>
      <timestamp>2022-08-07T08:52:16Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Berne */ +1</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="12299" xml:space="preserve">{{JiersideBoppe}}

{{Kalinders}}{{Kalinderjier}}
Dit jier makket ûnderdiel út fan it [[desennium]] fan 'e [[1940-er jierren]].
== Foarfallen ==
*[[30 jannewaris]] - De [[Sechsde Alvestêdetocht]] wurdt wûn troch it saneamde 'Pakt fan Dokkum' ([[Auke Adema]], [[Durk van der Duim]], [[Cor Jongert]], [[Piet Keijzer]] en [[Sjouke Westra]]) yn in tiid fan 11 [[oere]]n en 30 [[minuten]].
*[[17 febrewaris]] - Yn 'e [[Winteroarloch]] tusken [[Finlân]] en de [[Sovjet-Uny]] wit it [[Reade Leger]] einlings troch de Finske [[Mannerheimliny]] hinne te brekken.
*[[13 maart]] - Nei [[ûnderhanneling]]s komt mei it [[Ferdrach fan Moskou (1940)|Ferdrach fan Moskou]] in ein oan 'e [[Winteroarloch]] tusken [[Finlân]] en de [[Sovjet-Uny]]. Finlân, dat de oarloch nei fûleindige wjerstân ferlern hat, moat oansjenlike dielen fan syn grûngebiet opjaan. Dit is it begjin fan 'e saneamde [[Tuskenfrede]], dy't duorje sil oant en mei [[24&amp;nbsp;juny]] [[1941]].
*[[9 april]] - [[Nazy-Dútslân]] [[Dútske ynfal yn Denemark (1940)|docht in ynfal]] yn [[Denemark]]. It Deenske [[regear]] beslút om gjin ferset te bieden, en [[Dútske besetting fan Denemark|it lân kapitulearret dêrom]] deselde deis al.
*[[9 april]] - [[Nazy-Dútslân]] [[Dútske ynfal yn Noarwegen|docht in ynfal]] yn [[Noarwegen]]. De Noaren biede fûleindich ferset.
*[[12 april]] - [[Britske besetting fan de Fêreu-eilannen]].
*[[15 april]] - [[Grut-Brittanje|Britske]], [[Frankryk|Frânske]] en [[Poalen|Poalske]] [[troepen]] lânje by [[Narvik]], yn noardlik [[Noarwegen]], om mei te fjochtsjen yn 'e [[Noarske Fjildtocht]].
*[[27 april]] - De [[Alliëarden]] lûke harren [[troepen]] werom út [[Noarwegen]].
*[[10 maaie]] - [[Nazy-Dútslân]] docht [[Dútske ynfal yn Nederlân|in ynfal]] yn [[Nederlân]]. [[Fryslân]] wurdt frijwol daliks beset.
*[[10 maaie]] - [[Nazy-Dútslân]] docht [[Dútske ynfal yn Belgje (1940)|in ynfal]] yn [[Belgje]]. De Belgen fersette harren fûleindich, mar wurde al rillegau tebekkrongen. Underwilens wurdt ek [[Lúksemboarch (gruthartochdom)|Lúksemboarch]] troch de Dútsers beset.
*[[10 maaie]] - [[Britske besetting fan Iislân]].
*[[11 maaie]] - Yn 'e [[Slach om Nederlân]] brekke de [[nazy-Dútslân|Dútsers]] troch de [[Peel-Raamstelling]], wêrnei't se [[Noard-Brabân]] besette. 
*[[11 maaie]] - Yn it [[Feriene Keninkryk]] foarmet [[Winston Churchill]] in oarlochskabinet.
*[[12 maaie]] - De [[Slach om Nederlân|Dútske opmars yn Nederlân]] wurdt op de [[Feluwe]] nei swiere gefjochten ta stean brocht yn 'e [[Slach om de Grebbeberch]]. Fia [[Noard-Brabân]] berikke de [[nazy-Dútslân|Dútsers]] lykwols de [[Moerdykbrêgen]] by [[Rotterdam]]. 
*[[13 maaie]] - Yn it ramt fan 'e [[Slach om Nederlân|Dútske ynfal yn Nederlân]] wurdt de fijân yn [[Fryslân]] de tagong ta de [[Ofslútdyk]] ûntsein yn 'e [[Slach by Koarnwertersân]]. [[Keninginne]] [[Wilhelmina fan 'e Nederlannen]] giet yn [[ballingskip]] yn it [[Feriene Keninkryk]].
*[[14 maaie]] - By it [[Bombardemint fan Rotterdam]] troch de [[nazy-Dútslân|Dútske]] [[Luftwaffe]] komme sa'n 900 [[Nederlân|Nederlanners]] om. 
*[[15 maaie]] - Nei it drigemint fan 'e [[nazy-Dútslân|Dútsers]] om ek [[Utert (stêd)|Utert]] te bombardearjen, [[kapitulaasje fan Nederlân|jout Nederlân him oer]]. Allinne yn [[Seelân]] wurdt noch fierder fochten.
*[[15 maaie]] - [[Nazy-Dútslân]] docht [[Dútske ynfal yn Frankryk (1940)|in ynfal]] yn [[Frankryk]].
*[[19 maaie]] - De [[Alliëarden]] lûke har werom út [[Seelân]] en dêrmei fan it hiele grûngebiet fan [[Nederlân]].
*[[26 maaie]] - Begjin fan [[Operaasje Dynamo]], de [[evakuaasje]] fan [[Alliëarden|Alliëarde]] [[troepen]] út 'e troch de [[nazy-Dútslân|Dútsers]] ynsletten [[Frankryk|Frânske]] [[haven]]stêd [[Dúntsjerk]]. 
*[[28 maaie]] - [[Belgje]] [[Kapitulaasje fan Belgje|jout him oer]] oan [[nazy-Dútslân]].
*[[4 juny]] - De [[Evakuaasje fan Dúntsjerk]] wurdt beëinige. Yn totaal binne der 338.226 [[Alliëarden|Alliëarde]] [[militêr]]en út 'e troch de [[nazy-Dútslân|Dútsers]] ynsletten [[Frankryk|Frânske]] [[haven]]stêd [[Dúntsjerk]] oer [[It Kanaal]] nei [[Ingelân]] ta [[evakuëarre]].
*[[9 juny]] - [[Noarwegen]] [[Kapitulaasje fan Noarwegen|jout him oer]] oan [[nazy-Dútslân]].
*[[10 juny]] - [[Itaalje]] ferklearret de oarloch oan [[Frankryk]] en it [[Feriene Keninkryk]]. 
*[[12 juny]] - [[Spanje]] ferklearret him [[neutraliteit|neutraal]] yn 'e [[Twadde Wrâldoarloch]].
*[[15 juny]] - [[Litouwen]] [[Besetting fan Litouwen troch de Sovjet-Uny|wurdt beset]] troch de [[Sovjet-Uny]].
*[[17 juny]] - [[Itaalje|Italjaanske]] [[troepen]] dogge [[Italjaanske ynfal yn Frankryk|in ynfal]] yn súdlik [[Frankryk]].
*[[20 juny]] - [[Letlân]] [[Besetting fan Letlân troch de Sovjet-Uny|wurdt beset]] troch de [[Sovjet-Uny]].
*[[22 juny]] - [[Frankryk]] [[Kapitulaasje fan Frankryk (1940)|jout him oer]] oan [[nazy-Dútslân]]. It lân wurdt opdield yn in troch de Dútsers besette sône (it noarden en de westkust, [[Parys]] ynbegrepen) en in 'frije sône', dy't bekend komt te stean as [[Vichy-Frankryk]]. Dêr kriget in [[kollaboraasje|kollaborearjend]] rezjym it foar it sizzen.
*[[22 juny]] - [[Estlân]] [[Besetting fan Estlân troch de Sovjet-Uny|wurdt beset]] troch de [[Sovjet-Uny]].
*[[23 juny]] - It [[Feriene Keninkryk]] erkent it [[Komitee fan de Frije Frânsen]], fan [[kolonel]] [[Charles de Gaulle]], as it legitime [[regear]] fan [[Frankryk]].
*[[24 juny]] - Mei it [[Ferdrach fan Rome (1940)|Ferdrach fan Rome]] slute [[Frankryk]] en [[Itaalje]] in [[wapenstilstân]].
*[[27 juny]] - De [[Sovjet-Uny]] docht [[ynfal fan de Sovjet-Uny yn Roemeenje (1940)|in ynfal]] yn [[Roemeenje]]. De eastlike [[lânstreken]] [[Bessaraabje]] en de noardlike [[Bûkovina]] wurde beset en [[anneksearre]].
*[[9 july]] - De [[Grut-Brittanje|Britske]] [[loftmacht]], de [[Royal Air Force|RAF]], begjint mei [[nacht]]like [[bombardemint]]en fan [[nazy-Dútslân]].
*[[10 july]] - [[Maarskalk]] [[Philippe Pétain]] wurdt [[presidint]] fan [[Vichy-Frankryk]].
*[[28 july]] - Earste útstjoering fan [[Radio Oranje]], de [[radiostjoerder]] fan it [[Nederlân]]ske [[regear-yn-ballingskip]] yn [[Londen]].
*[[3 augustus]] - [[Estlân]], [[Letlân]] en [[Litouwen]] wurde troch de [[Sovjet-Uny]] [[anneksearre]].
*[[4 augustus]] - [[Itaalje|Italjaanske]] troepen falle de [[koloanje]] [[Britsk-Somalilân]] binnen.
*[[7 augustus]] - It [[Feriene Keninkryk]] en it [[Komitee fan de Frije Frânsen]], fan [[kolonel]] [[Charles de Gaulle]], slute in formeel bûnsgenoatskip.
*[[13 augustus]] - De [[Slach om Ingelân]] barst los, wêrby't de [[nazy-Dútslân|Dútske]] [[loftmacht]], de [[Luftwaffe]], besiket om 'e [[Grut-Brittanje|Britten]] troch [[bombardemint]]en fan [[boarger]]doelen op 'e knibbels te krijen.
*[[20 augustus]] - [[Leon Trotski]], de iere lieder fan 'e [[Sovjet-Uny]] dy't yn [[ballingskip]] yn [[Meksiko]] libbet, [[Moard op Leon Trotski|wurdt fermoarde]] troch de [[Spanje|Spaanske]] [[kommunist]] [[Ramón Mercader]].
*[[30 augustus]] - By de saneamde [[Wiener Schiedsspruch]] beslute [[nazy-Dútslân]] en [[Itaalje]] dat [[Roemeenje]] de noardlike helte fan [[Transsylvaanje]] ôfstean moat oan [[Hongarije]].
*[[4 septimber]] - [[Pieter Sjoerds Gerbrandy]] wurdt [[premier]] fan it [[Nederlân]]ske [[regear-yn-ballingskip]].
*[[12 septimber]] - [[Itaalje|Italjaanske]] [[troepen]] falle fan [[Syrenaika]] út [[Egypte]] oan.
* [[12 septimber]] - [[Grotskildering]]s fûn yn [[Lascaux]], [[Frankryk]].
*[[26 septimber]] - [[Japan]] falt [[Frânsk-Yndo-Sina]] binnen.
*[[27 septimber]] - Yn [[Berlyn]] slute [[nazy-Dútslân]], [[Itaalje]] en [[Japan]] it Trijegrutmachtepakt, better bekend as de [[As (bûnsgenoatskip)|As]].
*[[28 oktober]] - [[Itaalje]] docht [[Italjaanske ynfal yn Grikelân|in ynfal]] yn [[Grikelân]], fanút it al earder besette [[Albaanje]].
*[[13 novimber]] - [[Grikelân]] slacht de [[Itaalje|Italjaanske]] oanfal ôf en giet yn 'e tsjinoanfal.
*[[20 novimber]] - [[Hongarije]] wurdt lid fan 'e [[As (bûnsgenoatskip)|As]].
*[[23 novimber]] - [[Roemeenje]] en [[Slowakije (1939-1945)|Slowakije]] wurde lid fan 'e [[As (bûnsgenoatskip)|As]].
*[[20 desimber]] - Begjin fan 'e [[Tsjetsjeenske Opstân (1940-1944)|Tsjetsjeenske Opstân]] yn it suden fan 'e [[Sovjet-Uny]].

== Berne ==
;jannewaris
* [[19 jannewaris|19]] - [[Hans Brian]], Nederlânsk sportkommentator en rugbybûnscoach († [[2022]])
* [[22 jannewaris|22]] - [[John Hurt]], Ingelsk akteur († [[2017]])
;maart
* [[14 maart|14]] - [[Dzsingisz Gabor]], Hongaarsk-Nederlânsk politikus
* [[19 maart|19]] - [[Tom Fenchel]], Deensk seebiolooch
* [[26 maart|26]] - [[Thom Mercuur]], Frysk keunstsamler, konservator en museumdirekteur († [[2016]])
;april
* [[6 april|6]] - [[Henk Gemser]], Frysk reedrydtrener en sportbestjoerder
* [[9 april|9]] - [[Jan Mans]], Nederlânsk politikus († [[2021]])
* [[14 april|14]] - [[Martinus Santema]], Frysk keatser († [[2013]])
* [[30 april|30]] - [[Jeroen Brouwers]], Nederlânske skriuwer († [[2022]])
;maaie
* [[15 maaie|15]] - [[Roger Ailes]], Amerikaansk presintator († [[2017]])
* [[19 maaie|19]] - [[Jan Janssen]], Nederlânsk hurdfytser
* [[23 maaie|23]] - [[Henk de Haan]], Frysk skriuwer († [[2011]])
;juny
* [[1 juny|1]] - [[René Auberjonois]], Amerikaansk akteur († [[2019]])
;july
* [[4 july|4]] - [[Jürgen Heinsch]], Dútsk fuotballer († [[2022]])
* [[22 july|22]] - [[Alex Trebek]], Kanadeesk-Amerikaansk kwismaster († [[2020]])
* [[27 july|27]] - [[Sjoukje Hooymaayer]], Nederlânsk aktrise († [[2018]])
* [[29 july|29]] - [[Tryntsje van der Zee]], Frysk oersetster († [[2009]])
* [[30 july|30]] - [[Jan Geersing]], Frysk politikus († [[2021]])
;augustus
* [[20 augustus|20]] - [[Arie van der Vlis]], bestjoerder en generaal
* [[28 augustus|28]] - [[Roger Pingeon]], Frânsk hurdfytser
* [[29 augustus|29]] - [[Wim Ruska]], Nederlânsk judoka († [[2015]])
;septimber
* [[11 septimber|11]] - [[Brian De Palma]] Amerikaansk filmregiseur
* [[14 septimber|14]] - [[Leo Ferrier]], Surinaamsk skriuwer († [[2006]])
;oktober
* [[28 oktober|28]] - [[Riemer van der Velde]], Frysk ûndernimmer en sportbestjoerder
* 28 - [[Roel Brandt]]  Nederlânsk argeolooch en bestjoerder († [[2009]])
* [[31 oktober|31]] - [[Marga van Arnhem]], Nederlânsk radio- en telefyzje-presintatrise († [[1997]])
;novimber
* [[1 novimber|1]] - [[Sjoerd Westra]], Frysk komponist, dirigint, en muzykdosint († [[2012]])
* [[18 novimber|18]] - [[Kabûs bin Saïd al-Saïd]], sultan fan [[Omaan]] († [[2020]])
* [[18 novimber|18]] - [[James Welch (skriuwer)|James Welch]], Amerikaansk skriuwer († [[2003]])
* [[25 novimber|25]] - [[Willem Wilstra]], Frysk fotosjoernalist
;desimber
* [[14 desimber|14]] - [[Mient Jan Faber]], Nederlânske wiskundige en fredesaktivist († [[2022]])
* [[16 desimber|16]] - [[Dimitri van Toren]], Nederlânsk sjonger († [[2015]])
* [[21 desimber|21]] - [[Frank Zappa]], Amerikaanske popmuzikant en komponist († [[1993]])
;''datum ûnbekend''
* [[Lolke van der Sloot]], Frysk fierljepper
* [[Madonna Thunder Hawk]], Amerikaansk minskerjochte-aktiviste

== Ferstoarn ==
* [[23 jannewaris]] - [[Izaäk Hendrik Gosses]], Frysk skiedkundige en heechlearaar (* [[1873]])
* [[13 febrewaris]] - [[Jens Emil Mungard]], Noardfrysk [[dichter]] (* [[1885]])
* [[7 maaie]] - [[Cornelia de Vos van Steenwijk|Cornelia baronesse de Vos van Steenwijk]], Nederlânsk filantrope (* [[1854]])
* [[21 juny]] - [[Tjerk Bottema]], Frysk keunstskilder en grafikus (* [[1882]])
* [[18 augustus]] - [[Walter P. Chrysler]], Amerikaansk autofabrikant (* [[1875]])
* [[21 augustus]] - [[Lev Trotski]], Oekraynsk-Russysk poltikus (* [[1879]])
* [[24 augustus]] - [[Paul Nipkow]], Dútsk útfiner en tillefyzjepionier (* [[1860]])
* [[10 oktober]] - [[Rinse van der Velde]], Frysk ûndernimmer en útjouwer (* [[1856]])
;''datum ûnbekend''
*[[Houten Skonk]] (''Wooden Leg''), opperhaad fan 'e [[Noardlike Sjajinnen]] (* [[1858]])

==Literatuer==
;romans
* [[Godfried Bomans]], ''[[Erik of het Klein Insectenboek (roman)|Erik of het Klein Insectenboek]]'' &lt;small&gt;(oerset yn it [[Frysk]] as ''Erik of It lyts Ynsekteboek'')&lt;/small&gt;

{{JiersideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat}}
}}
[[Kategory:1940| ]]
[[Kategory:20e iuw]]</text>
      <sha1>ops5ue4b4p0tdr8p72lq8i5q55mzkmx</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>1929</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1721</id>
    <revision>
      <id>1087036</id>
      <parentid>1086333</parentid>
      <timestamp>2022-08-07T08:54:12Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Berne */ +1</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8294" xml:space="preserve">{{JiersideBoppe}}

{{Kalinders}}{{Kalinderjier}}
Dit jier makket ûnderdiel út fan it [[desennium]] fan 'e [[1920-er jierren]].
== Foarfallen ==
*[[5 jannewaris]] - [[Kening]] [[Aleksander I fan Joegoslaavje]] stelt de [[grûnwet]] bûten wurking en ropt de keninklike [[diktatuer]] út.
* [[9 jannewaris]] - [[Penisilline]] wurdt foar it earst brûkt.
*[[18 jannewaris]] - Yn 'e [[Nederlân]]ske [[provinsje]] [[Grinslân]] sjit [[boere-arbeider]] [[Eije Wijkstra]] fjouwer [[fjildwachter]]s dea.
*[[31 jannewaris]] - By in [[útjouwerij]] yn [[Berlyn]] ferskynt it [[anty-oarlochsliteratuer|anty-oarlochsboek]] ''[[Im Westen Nichts Neues]]'' fan [[Erich Maria Remarque]].
*[[31 jannewaris]] - De yn ûngenede fallen [[kommunistysk]]e lieder [[Leon Trotski]] wurdt út 'e [[Sovjet-Uny]] [[ferballe]] en wykt út nei [[Turkije]].
*[[11 febrewaris]] - De [[Itaalje|Italjaanske]] [[diktator]] [[Benito Mussolini]] slút mei [[paus]] [[Pius XI]] de [[Lateraanske Ferdraggen]], wêrmei't foar it earst sûnt [[1870]] de formele relaasje regele wurdt tusken Itaalje en de [[Hillige Stoel]]. De wichtichste útkomst is dat [[Fatikaanstêd]] in [[soevereiniteit|soevereine]], ûnôfhinklike [[lân|steat]] wurdt.
*[[12 febrewaris]] - De [[Fjirde Alvestêdetocht]] wurdt wûn troch [[Karst Leemburg]] út [[Ljouwert (stêd)|Ljouwert]] yn in tiid fan 11 [[oere]]n en 9 [[minuten]].
*[[14 febrewaris]] - By it saneamde [[Falentynsdeibloedbad]], in mei grou [[geweld]] mank geande [[kriminaliteit|kriminele]] ôfrekken yn [[Chicago]], komme sân [[binde]]leden om.
*[[28 febrewaris]] - De ûnoffisjele [[Tolhúster Alvestêdetocht]] wurdt wûn troch [[Marten van der Kooij]] en [[Ype Smid]], beiden út [[Hylpen]], yn in tiid fan 10 [[oere]]n en 32 [[minuten]].
*[[28 maart]] - De [[Sina|Sineeske]] [[diktator]] [[Chiang Kai-shek]] wit op de [[3e Algemiene Gearkomste fan de Guomintang]] de hiele [[politike partij|partij]] efter him te ferienjen.
* [[28 maart]] - Oprjochting fan 'e [[Kuorbalferiening VKC]].
*[[16 maaie]] - Yn [[Hollywood]] wurde de [[Academy Awards]] (Oscars) foar de earste kear útrikt. 
*[[3 juny]] - Under bemiddeling fan 'e [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[presidint]] [[Herbert Hoover]] berikke [[Sily]] en [[Perû]] oerienstimming oer harren grinsskeel dat al sûnt de [[Salpeteroarloch]] fan [[1879]] geande is.
* [[1 oktober]] - De [[Sovjet-Uny]] fiert de [[revolúsjonêre kalinder]] yn.
*[[16 oktober]] - Yn [[Afganistan]] ropt [[Nadir Khan]] himsels út ta [[kening]] yn it plak fan 'e troch him ôfsette [[Habibûlla Gazi]]. Dêrmei komt in definityf ein oan 'e [[Barakzai-dynasty]], dy't Afganistan sûnt [[1835]] regearre hat.
*[[24 oktober]] - De [[effektebeurs|effektebeurzen]] geane ûnderút: begjin fan 'e [[beurskrach fan 1929]].
*[[29 oktober]] - [[Beurskrach fan 1929|Swarte Tongersdei]]: de [[effektebeurs|effektebeurzen]] stoarte folslein yn. 
*[[25 novimber]] - Yn 'e [[Sovjet-Uny]] set [[Josef Stalin]] syn eardere meistanners [[Nikolaj Bûcharin]], [[Aleksej Rykov]] en [[Michail Tomski]] oan 'e kant, om't dy harren fersetten tsjin syn plannen foar in flugge [[yndustrialisaasje]] en [[kollektivisaasje fan de lânbou]].
*[[6 desimber]] - Yn [[Turkije]] wurdt it [[frouljuskiesrjocht]] ynfierd.
*[[29 desimber]] - Yn [[Nederlânsk-Ynje]] wurde [[Soekarno]] en ferskate oare lânseigen lieders troch de [[Nederlân]]ske [[koloanje|koloniale]] autoriteiten oppakt en yn it [[tichthûs (finzenis)|tichthús]] smiten.

== Berne ==
;jannewaris
* [[11 jannewaris|11]] - [[Nicoletta Orsomando]], Italjaanske presintatrise († [[2021]])
* [[14 jannewaris|14]] - [[Jaap Wolthuizen]], Frysk krúswurdpuzelmakker († [[2017]])
* [[15 jannewaris|15]] - [[Martin Luther King]], Amerikaansk predikant en minskerjochte-aktivist († [[1968]])
* [[17 jannewaris|17]] - [[Jaap Goeman Borgesius]], Nederlânsk politikus († [[2003]])
* [[19 jannewaris|19]] - [[Jaap Pander]], Frysk keatser († [[2005]])
* [[21 jannewaris|21]] - [[Hessel Miedema]], Frysk dichter en keunsthistoarikus († [[2019]])
* [[30 jannewaris|30]] - [[Jan Kuperus]], Frysk sakeman, topman [[Friesland Bank]] († [[2011]])
;febrewaris
* [[17 febrewaris|17]] - [[Chaim Potok]], Amerikaansk skriuwer († [[2002]])
* [[22 febrewaris|22]] - [[Will Simon]], Nederlânsk presintator († [[2017]])
* [[24 febrewaris|24]] - [[Teije Brattinga]], teolooch en Frysk skriuwer
;maart
* [[8 maart|8]] - [[Hebe Camargo]], Brazyljaanske presintatrise, aktrise en sjongster († [[2012]])
* [[12 maart|12]] - [[Win Tin]], Myanmareesk politikus en sjoernalist († [[2014]])
* [[18 maart|18]] - [[Christa Wolf]], Dútsk skriuwster († [[2011]])
* [[23 maart|23]] - [[Gerrit den Braber]], Nederlânsk lietsjeskriuwer († [[1997]])
* [[29 maart|29]] - [[Tseard Visser]], Frysk byldzjend keunstner († [[1979]])
;april
* [[2 april|2]] - [[Frans Andriessen]], Nederlânsk politikus († [[2019]])
* [[5 april|5]] - [[Hugo Claus]], Flaamsk dichter, skriuwer († [[2008]])
* [[10 april|10]] - [[Harry Bannink]], Nederlânsk komponist († [[1999]])
* 10 - [[Max von Sydow]], Sweedsk-Frânske akteur en filmregisseur († [[2020]])
* [[20 april|20]] - [[Paula Dennis]], Nederlânsk sjongeres († [[2016]])
;maaie
* [[9 maaie|9]] - [[Aad van Dulst]], Nederlânsk boargemaster († [[2001]])
* [[24 maaie|24]] - [[Riekele Borger]], Frysk-Dútsk assyriolooch († [[2010]])
;juny
* [[2 juny|2]] - [[Piebe Bakker]], Frysk dirigint en skoalbestjoerder († [[2002]])
* [[12 juny|12]] - [[Anne Frank]], Joadsk-Dútsk oarlochsslachtoffer († [[1945]])
* [[16 juny|16]] - [[Sabah al-Achmed al-Djaber al-Sabah]], emir fan [[Koeweit]] († [[2020]])
;july
* [[5 july|5]] - [[Katherine Helmond]], Amerikaansk aktrise († [[2019]])
* [[28 july|28]] - [[Jackie Kennedy]], Amerikaansk presidintsfrou († [[1994]])
* [[28 july|28]] - [[Remco Campert]], Nederlânsk dichter en skriuwer († [[2022]])
;augustus
* [[15 augustus|15]] - [[Corrie Hafkamp]], Nederlânske berneboekeskriuwster († [[2020]])
* [[24 augustus|24]] - [[Jasser Arafat]], Presidint fan Palestina († [[2004]])
* [[27 augustus|27]] - [[Ira Levin]], Amerikaansk skriuwer
;septimber
* [[7 septimber|7]] - [[Thomas McKenna]], Iersk akteur († [[2011]])
* [[20 septimber|20]] - [[Vittorio Taviani]], Italjaansk regisseur († [[2018]])
;oktober
* [[18 oktober|18]] - [[Kees Fens]], Nederlânsk literatuerkritikus en letterkundige († [[2008]])
* [[21 oktober|21]] - [[Ursula K. Le Guin]], Amerikaansk skriuwster († [[2018]])
* [[31 oktober|31]] - [[Bud Spencer]], Italjaansk akteur en swimmer († [[2016]])
* 31 - [[Alex Brinksma]], Frysk sportbestjoerder († [[2015]])
;novimber
* [[5 novimber|5]] - [[Johan Bok]], Frysk muzikant († [[2002]])
* [[12 novimber|12]] - [[Grace Kelly]], Amerikaansk aktrise en prinsesse fan [[Monako]] († [[1982]])
* [[15 novimber|15]] - [[Willem Velema]], Frysk heechlearaar nijtestamentyske fakken († [[2019]])
* [[21 novimber|21]] - [[Marilyn French]], Amerikaansk skriuwster en feministe († [[2009]])
;desimber
* [[2 desimber|2]] - [[Jaap Boersma]], Nederlânsk politikus († [[2012]])
* [[6 desimber|6]] - [[King Moody]], Amerikaansk akteur († [[2001]])
* [[9 desimber|9]] - [[Bob Hawke]], premier fan [[Austraalje (lân)|Austraalje]] († [[2019]])
* [[31 desimber|31]] - [[Mies Bouwman]], Nederlânsk presintatrise († [[2018]])
;''datum ûnbekend''
*[[Don Iwerks]], Amerikaansk kameraman, útfiner en ûndernimmer

== Ferstoarn ==
* [[13 jannewaris]] - [[Wyatt Earp]], Amerikaansk plysjeman, revolverman en ikoan fan it Wylde Westen (* [[1848]])
* [[22 jannewaris]] - [[Cornelis Lely]], Nederlânsk wetterboukundige (* [[1854]])
* [[16 febrewaris]] - [[Hidde Petrus Nicolaas Halbertsma]], Frysk arsjitekt (* [[1853]])
* [[4 april]] - [[Karl Benz]], Dútsk autofabrikant en útfiner (* [[1844]])
* [[2 juny]] - [[Blanke-Man-Regearret-Him]] (''White-Man-Runs-Him''), [[Krieën (folk)|Kriesk]] ferkenner yn 'e tsjinst fan it Amerikaanske Leger (* [[1858]])
* [[16 juny]] - [[Oldfield Thomas]], Ingelsk biolooch (* [[1858]])
* [[10 augustus]] - [[Aletta Jacobs]], Nederlânsk dokter en feministe (* [[1854]])
* [[22 desimber]] - [[Luther Hare]], Amerikaansk militêr (* [[1851]])

{{JiersideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat}}
}}
[[Kategory:1929| ]]
[[Kategory:20e iuw]]</text>
      <sha1>nowduluh3b00ciipmbaez4v79wx316c</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>1923</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1727</id>
    <revision>
      <id>1087064</id>
      <parentid>1086870</parentid>
      <timestamp>2022-08-07T09:22:05Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Berne */ +1</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="10377" xml:space="preserve">{{JiersideBoppe}}

{{Kalinders}}{{Kalinderjier}}
Dit jier makket ûnderdiel út fan it [[desennium]] fan 'e [[1920-er jierren]].
== Foarfallen ==
*[[10 jannewaris]] - [[Litouwen|Litouske]] [[troepen]] besette it [[Memellân]], in [[kust]]stripe oan 'e [[Eastsee]]. It Litouske [[regear]] ferklearret [[Litouske anneksaasje fan it Memellân|it gebiet dêrmei anneksearre]].
*[[11 jannewaris]] - [[Frankryk]] en [[Belgje]] geane oer ta de [[militêr]]e [[Besetting fan it Ruhrgebiet]], om't [[Dútslân]] net mear foldwaan kin oan 'e yn it [[Ferdrach fan Versailles]] fêstleine [[ferhelbetelling]]s.
*[[22 jannewaris]] - De [[mynwurker]]s yn it [[Ruhrgebiet]] geane foar ûnbeskate tiid yn [[staking]] út protest tsjin 'e [[Frankryk|Frânske]] en [[Belgje|Belgyske]] [[Besetting fan it Ruhrgebiet]].
*[[28 jannewaris]] - It [[Frankryk|Frânske]] [[regear]] slút it [[Ruhrgebiet]] hermetysk ôf fan 'e rest fan [[Dútslân]] en fiert [[mynwurker]]s oan út Frankryk om 'e [[staking]] fan 'e pleatslike mynwurkers te brekken.
*[[28 jannewaris|28]]-[[29 jannewaris]] - Yn [[München]] wurdt it [[Rykspartijdei|1e Kongres]] fan 'e [[nasjonaal-sosjalisme|nasjonaal-sosjalistyske]] [[NSDAP]] holden.
*[[5 febrewaris]] - Yn [[Itaalje]] lit de [[faksistysk]]e [[premier]] [[Benito Mussolini]] tûzenen [[sosjalist]]en en [[kommunist]]en oppakke.
*[[16 febrewaris]] - De [[Alliëarden]] akseptearje de [[Litouske anneksaasje fan it Memellân]].
*[[31 maart]] - Yn 'e [[Dútslân|Dútske]] [[stêd]] [[Essen (Dútslân)|Essen]] iepenje [[Frankryk|Frânske]] [[troepen]] it fjoer op [[demonstraasje (protest)|demonstrearjende]] [[arbeider]]s op it [[fabryk]]sterrein fan [[Krupp]]. By dit [[Bloedbad fan Essen]] komme 13 arbeiders om en reitsje mear as 30 [[ferwûne]], fan wa guon earnstich.
*[[27 april]] - It [[faksistysk]]e rezjym fan [[Benito Mussolini]] yn [[Itaalje]] beslist dat [[plak (geografy)|plak]]ken yn [[Súd-Tiroal]] gjin [[Dútsk]]talige [[plaknamme]]n mear hawwe meie. Alle nammen wurde [[Italjaansk|italjanisearre]].
* [[27 april]] - Yn [[Noard-Fryslân]] wurdt de [[Friisk Foriining]] oprjochte, ûnder namme ''Friesisch-Schleswigsche Verein''.
*[[24 maaie]] - Yn 'e [[Ierske Frijsteat]] komt in ein oan 'e bloedige [[Ierske Boargeroarloch]] troch de oerjefte fan 'e republikeinske [[rebel]]len fan [[Éamon de Valera]].
*[[5 juny]] - De [[presidint]] fan 'e [[Dútslân|Dútske]] [[sintrale bank]], [[Rudolf Havenstein]], makket bekend dat syn [[Reichsbank]] de fal fan 'e [[Reichsmark]] net mear keare kin.
*[[9 juny]] - By [[steatsgreep yn Bulgarije (1923)|in steatsgreep]] yn [[Bulgarije]] wurdt [[premier]] [[Aleksander Stambûliski]] ôfset.
*[[15 juny]] - Yn 'e neite fan syn wenplak [[Slavovitsa]] wurdt de ôfsette [[Bulgarije|Bulgaarske]] [[premier]] [[Aleksander Stambûliski]] troch [[militêr]]en [[stânrjochtlike eksekúsje|stânrjochtlik eksekutearre]].
*[[24 july]] - [[Grikelân]] en [[Turkije]] slute yn it [[Switserlân|Switserske]] [[Lausanne]] it [[Ferdrach fan Lausanne]], wêrmei't in ein komt oan sawol de [[Gryksk-Turkske Oarloch]] as oan 'e [[Turkske Unôfhinklikheidsoarloch]]. Dit [[ferdrach]], dêr't de grinzen fan 'e nije Turkske Republyk yn fêstlein binne, betsjut lykwols ek de ein foar de ûnôfhinklike steaten fan 'e [[Koerden]] en de [[Armenen]], ta de oprjochting wêrfan't besletten wie yn it eardere [[Ferdrach fan Sèvres]].
*[[2 augustus]] - De [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[presidint]] [[Warren Harding]] beswykt oan in [[serebraal faskulêr aksidint|oerhaal]]. Hy wurdt opfolge troch syn [[fise-presidint]] [[Calvin Coolidge]].
*[[31 augustus]] - It [[Folkebûn]] ferlient oan [[Belgje]] it [[mandaatgebiet|mandaat]] oer de eardere [[Dútslân|Dútske]] [[koloanje]] [[Rûanda-Oerûndy]].
*[[31 augustus]] - De [[Itaalje|Italjaanske]] [[premier]] [[Benito Mussolini]] stjoert [[troepen]] om it [[Grikelân|Grykske]] [[eilân]] [[Korfû]] [[Italjaanske besetting fan Korfû|te besetten]], nei't oan 'e [[grins (line)|grins]] fan Grikelân mei [[Albaanje]] inkele Italjaanske [[ofsier]]en [[fermoarde]] binne.
*[[13 septimber]] - By [[steatsgreep yn Spanje (1923)|in steatsgreep]] yn [[Spanje]], dy't útfierd wurdt mei goedkarring fan [[kening]] [[Alfûns XIII fan Spanje|Alfûns&amp;nbsp;XIII]], komt in [[militêr]]e [[diktatuer]] ûnder lieding fan [[Miguel Primo de Rivera]] oan 'e macht.
* [[15 septimber]] - It [[Frysk Boun om Utens]] wurdt oprjochte.
*[[26 septimber]] - It [[Dútslân|Dútske]] [[regear]] fan [[kânselier]] [[Gustav Stresemann]] jout it ferduldich ferset tsjin 'e [[Frankryk|Frânske]]-[[Belgje|Belgyske]] [[Besetting fan it Ruhrgebiet]] op om't it finansjeel net mear op te bringen is.
*[[27 septimber]] - Nei ynternasjonale bemiddeling jout de [[Itaalje|Italjaanske]] [[premier]] [[Benito Mussolini]] de [[Italjaanske besetting fan Korfû|besetting fan Korfû]] op.
*[[29 oktober]] - De [[Republyk Turkije]] wurdt formeel útroppen. De eardere [[generaal]] [[Mustafa Kemal Atatürk]] wurdt ta [[presidint]] keazen.
*[[9 novimber]] - Yn [[München]] docht in espeltsje leden fan 'e marzjinale [[Nasjonaal-Sosjalistyske Dútske Arbeiderspartij]] ûnder lieding fan âld-[[generaal]] [[Erich Ludendorff]] en de [[Eastenryk|Eastenriker]] [[Adolf Hitler]] in mislearre [[steatsgreep]], de saneamde [[Bierkelderpûtsj]], tsjin 'e [[regear]]ings fan 'e [[Beieren|Frijsteat Beieren]] en de [[Weimarrepublyk]]. De NSDAP wurdt neitiid ferbean.

== Berne ==
;jannewaris
* [[16 jannewaris|16]] - [[Willem Aantjes]], Nederlânsk politikus († [[2015]])
* [[19 jannewaris|19]] - [[Jean Stapleton]], Amerikaansk aktrise († [[2013]])
* [[23 jannewaris|23]] - [[Alma Hogan Snell]], Amerikaansk skiedkundige en krûdekundige († [[2008]])
* [[24 jannewaris|24]] - [[Simeon ten Holt]], Nederlânsk komponist († [[2012]])
;febrewaris
* [[7 febrewaris|7]] - [[Willem Augustin]], Nederlânsk maratonrider († [[2004]])
* [[15 febrewaris|15]] - [[Jelena Bonner]], Sovjet dissidinte († [[2011]])
* [[19 febrewaris|19]] - [[Feite Faber]], Frysk boargemaster († [[2010]])
;april
* [[4 april|4]] - [[Manon Alving]], Frysk aktrise († [[2010]])
* [[6 april|6]] - [[Marten van der Leest]], Frysk keatser († [[2008]])
* [[19 april|19]] - [[Meindert van der Weerd]], Frysk keatser († [[2010]])
;maaie
* [[6 maaie|6]] - [[Josep Seguer]], Spaansk fuotballer († [[2014]])
* [[17 maaie|17]] - [[Henry Kissinger]], Amerikaansk politikus
* [[31 maaie|31]] - prins [[Reinier III fan Monako]] († [[2005]])
;juny
* [[1 juny|1]] - [[Christiaan Moll]], Nederlânsk politikus († [[1998]])
* [[10 juny|10]] - [[Gerrit Elzinga]], Frysk archeolooch en konservator († [[2017]])
* [[14 juny|14]] - [[Judith Kerr]], Ingelsk berneboekeskriuwster en yllustratrise († [[2019]])
* [[18 juny|18]] - [[Herman Krebbers]], Nederlânsk fioelist en muzykpedagooch († [[2018]])
* [[26 juny|26]] - [[Frans Tutuhatunewa]], Súd-Moluksk presidint yn ballingskip († [[2016]])
;july
* [[2 july|2]] - [[Wisława Szymborska]], Poalsk dichteresse († [[2012]])
* [[13 july|13]] - [[Jouke Klazes Bakker]], Frysk konsintraasjekampoerlibbene († [[2011]])
* [[20 july|20]] - [[Jampie Kuneman]], Nederlânsk fuotballer en fersetsman († [[2018]])
* [[23 july|23]] - [[Thea Beckman]], Nederlânsk berneboekeskriuwster († [[2004]])
;augustus
* [[2 augustus|2]] - [[Shimon Peres]], premier en presidint fan [[Israel]] († [[2016]])
* [[3 augustus|3]] - [[Paus Shenouda III fan Alexandrië|Shenouda III]], paus fan de [[Koptysk-Otterdokse Tsjerke]] († [[2012]])
* [[9 augustus|9]] - [[Gerrit Kouwenaar]], Nederlânsk dichter († [[2014]])
* [[18 augustus|18]] - [[André Roosenburg]], Nederlânsk fuotballer († [[2002]])
* [[20 augustus|20]] - [[Jim Reeves]], Amerikaansk sjonger († [[1964]])
* [[29 augustus|29]] - lord [[Richard Attenborough]], Ingelsk akteur, filmregisseur en filmprodusint († [[2014]])
;septimber
* [[1 septimber|1]] - [[Jaap van der Meij]], Nederlânsk byldzjend keunstner († [[1999]])
* [[16 septimber|16]] - [[Appie Baantjer]], Nederlânsk skriuwer († [[2010]])
* [[18 septimber|18]] - [[Jurjen Mellema]], Nederlânsk politikus († [[2017]])
* [[22 septimber|22]] - [[Hans Bakker]], Nederlânsk publisist en redakteur († [[2016]])
;oktober
* [[5 oktober|5]] - [[Hugo Kingmans]], Nederlânsk sjoernalist († [[1997]])
* [[13 oktober|13]] - [[Faas Wilkes]], Nederlânsk fuotballer († [[2006]])
* [[29 oktober|29]] - [[Gerda van der Kade-Koudijs]], Nederlânsk atlete († [[2015]])
* [[30 oktober|30]] - [[Jan Bruin (publisist)|Jan Bruin]], Nederlânsk fersetsstrider († [[2004]])
;novimber
* [[8 novimber|8]] - [[Lenze Meinsma]], Frysk dokter en bestjoerder († [[2008]])
* [[14 novimber|14]] - jhr. [[Cornelis van Eysinga]], Frysk ealman en bestjoerder († [[2018]])
* [[17 novimber|17]] - [[Dirk Reitsma]], Nederlânsk politikus († [[1999]])
* [[28 novimber|28]] - [[Teake Hoekema]], Frysk heechlearaar († [[2003]])
;desimber
* [[3 desimber|3]] - [[Halbe Brandsma]], Frysk ridder yn de Militêre Willems-Oarder († [[2000]])
* [[6 desimber|6]] - [[Giovanni Narcis Hakkenberg]], Nederlânsk marinier en ridder yn de [[Militêre Willems-Oarder]] († [[2013]])
* [[14 desimber|14]] - [[Gerard Reve]], Nederlânsk skriuwer († [[2006]])
* [[16 desimber|16]] - [[Tip Marugg]], Antilliaansk skriuwer en dichter († [[2006]])
;''datum ûnbekend''
*[[Jan W. van der Hoorn]], Nederlânsk reedrider en [[alvestêdetocht]]winner

== Ferstoarn ==
* [[10 febrewaris]] - [[Wilhelm Conrad Röntgen]], Dútsk natuerkundige en Nobelpriiswinner (* [[1845]])
* [[26 maart]] - [[Sarah Bernhardt]], Frânsk-Nederlânsk aktrise (* [[1844]])
* [[28 april]] - [[Geart van der Zwaag (sosjalist)|Geart van der Zwaag]], Frysk keapman, aktivist en politikus (* [[1858]])
* [[18 maaie]] - [[Lourens Zandstra]], Frysk fakbûnslieder en politikus (* [[1848]])
* [[16 july]] - [[Louis Couperus]], Nederlânsk skriuwer (* [[1863]])
* [[25 augustus]] - [[Ietje Kooistra]], Frysk pedagoge en feministe (* [[1861]])
* [[20 novimber]] - [[Binnert Philip baron van Harinxma thoe Slooten]], Frysk politikus (* [[1839]])
;''datum ûnbekend''
*[[Krolhier (ferkenner)|Krolhier]] (''Curly'' of ''Curley''), [[Krieën (folk)|Kriesk]] ferkenner yn 'e tsjinst fan it Amerikaanske Leger (* [[1856]])

{{JiersideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat}}
}}
[[Kategory:1923| ]]
[[Kategory:20e iuw]]</text>
      <sha1>jt49px96ajnoa4pfg15ltx2z8nb0bqp</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>1922</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1728</id>
    <revision>
      <id>1087044</id>
      <parentid>1086868</parentid>
      <timestamp>2022-08-07T09:01:49Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Berne */ +1</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="12394" xml:space="preserve">{{JiersideBoppe}}

{{Kalinders}}{{Kalinderjier}}
Dit jier makket ûnderdiel út fan it [[desennium]] fan 'e [[1920-er jierren]].
== Foarfallen ==
*[[7 jannewaris]] - It [[Ierlân|Ierske]] [[parlemint]] [[ratifikaasje|ratifisearret]] it [[Britsk-Iersk Ferdrach]]. De Ierske tsjinstanners fan it opjaan fan [[Noard-Ierlân]] rinne ûnder lieding fan [[Éamon de Valera]] [[lulkens|lulk]] fuort.
*[[5 febrewaris]] - Op 'e [[Marinekonferinsje fan Washington]], yn 'e [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[haadstêd]] [[Washington, D.C.]], slute de [[Feriene Steaten]], it [[Feriene Keninkryk]], [[Frankryk]], [[Itaalje]], [[Japan]], [[Nederlân]], [[Belgje]], [[Portegal]] en [[Sina]] oerienkomsten oer û.m. de relative grutte fan harren [[marine]]s.
*[[28 febrewaris]] - [[Egypte]] wurdt yn namme ûnôfhinklik fan it [[Feriene Keninkryk]] (hoewol't it yn 'e praktyk oant nei de [[Twadde Wrâldoarloch]] ûnder Britske [[politike]] en [[militêr]]e ynfloed bliuwe sil).
*[[22 maart]] - Yn [[Britsk-Ynje]] wurdt de lânseigen foaroanman [[Mahatma Gandhi]] troch it [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[koloanje|koloniaal bestjoer]] foar it [[oprokkening|opstokeljen]] fan 'e [[befolking]] feroardiele ta seis jier [[finzenisstraf]]. 
*[[14 april]] - Yn [[Dublin]], de [[haadstêd]] fan 'e [[Ierske Frijsteat]], [[besetting fan de Four Corners|besette]] de tsjinstanners fan 'e [[frede]] mei it [[Feriene Keninkryk]] it [[Paleis fan Justysje]], de [[Four Corners (Dublin)|Four Corners]].
*[[16 april]] - [[Dútslân]] en [[kommunistysk]] [[Ruslân]] slute it [[Ferdrach fan Rapallo (1922)|Ferdrach fan Rapallo]], wêrby't Dútslân it kommunistyske rezjym erkend en beide lannen ôfsjogge fan [[ferhelbetelling]]s oangeande de [[Earste Wrâldoarloch]].
*[[1 maaie]] - De [[Feriene Steaten]] en [[Kolombia]] berikke oerienstimming oer in Amerikaanske skeafergoeding oan Kolombia foar it feit dat de Kolombiaanske [[provinsje]] [[Panama]] yn [[1903]] mei Amerikaanske stipe ûnôfhinklik wurden is. Kolombia kriget no fan 'e Feriene Steaten [[$]]25 miljoen, útsmaard oer fiif jierlikse terminen.
*[[26 maaie]] - [[Sovjet-Uny|Sovjet]]-lieder [[Vladimir Lenin]] wurdt troffen troch in [[serebraal faskulêr aksidint|oerhaal]]. Syn taken wurde waarnommen troch [[Josef Stalin]], de [[siktaris-generaal]] fan 'e [[Kommunistyske Partij fan de Sovjet-Uny|Kommunistyske Partij fan Ruslân]].
*[[24 juny]] - De [[Dútslân|Dútske]] [[minister]] fan Bûtenlânske Saken [[Walther Rathenau]] wurdt by in oanslach [[fermoarde]]. Hy wie it slachtoffer in [[politike]] [[hetze]] troch tsjinstanners fan it troch him sletten [[Ferdrach fan Rapallo (1922)|Ferdrach fan Rapallo]], mei [[kommunistysk]] [[Ruslân]].
*[[28 juny]] - Yn [[Dublin]], de [[haadstêd]] fan 'e [[Ierske Frijsteat]], begjinne [[regear]]ingstroepen mei de [[besetting fan de Four Corners|besjitting fan it Paleis fan Justysje]] (de Four Corners), dat al sûnt mids [[april]] troch rebellen beset wurdt. Dit is it begjin fan 'e [[Ierske Boargeroarloch]] tusken de foarstanners fan in [[frede]]sferdrach mei it [[Feriene Keninkryk]] (wêrby't [[Noard-Ierlân]] opjûn wurdt), en dejingen dy't neat witte wolle fan it opjaan fan Noard-Ierlân en ynstee oan it bittere ein ta trochfjochtsje wolle. 
*[[30 juny]] - De [[Ierlân|Ierske]] [[rebel]]len dy't yn [[Dublin]] it [[besetting fan de Four Corners|Paleis fan Justysje beset]] hâlde, jouwe har oer.
*[[5 july]] - Yn it [[Brazylje|Braziliaanske]] [[Rio de Janeiro]] brekt in [[leger (lânmacht)|leger]]rebûlje út, de saneamde [[Opstân fan de Luitenanten]].
*[[31 july]] - Yn [[Itaalje]] brekt in [[algemiene staking yn Itaalje (1922)|algemiene staking]] út om it [[regear]] te twingen en kom fanwegen tsjin 'e [[terreur]] dy't [[faksistysk]]e groepearrings útoefenje tsjin [[fakbûn]]sleden.
*[[8 augustus]] - Yn [[Itaalje]] slagget it de [[faksist]]en om 'e [[algemiene staking yn Itaalje (1922)|algemiene staking]] te brekken mei terreur tsjin 'e [[staking|stakers]].
*[[22 augustus]] - [[Michael Collins (Iersk foaroanman)|Michael Collins]], it haad fan it [[regear]] fan 'e [[Ierske Frijsteat]], komt yn 'e [[Ierske Boargeroarloch]] om by gefjochten mei [[rebel]]len.
*[[9 septimber]] - Nei de [[Turkije|Turkske]] ferovering fan [[Smyrna]] op it [[Grikelân|Grykske]] [[leger (lânmacht)|leger]], yn it ramt fan 'e oangeande [[Gryksk-Turkske Oarloch]], wurdt in [[bloedbad]] oanrjochte ûnder ynwenners fan [[Griken|Gryksk]] en [[Armenen|Armeensk]] [[komôf]], en teffens wurdt de stêd suver plat[[brân]]t by de [[Grutte Brân fan Smyrna]].
* [[13 septimber]] - Yn [[Al Azizja]], yn [[Lybje]], wurdt 58 graden yn it skaad metten, de heechste bûten[[temperatuer]] ea fêststeld.
*[[16 septimber]] - Yn it ramt fan 'e [[Gryksk-Turkske Oarloch]] ferdriuwt it [[Turkije|Turkske]] [[leger (lânmacht)|leger]] de lêste [[Grikelân|Grykske]] [[troepen]] út [[Lyts-Aazje]].
* [[17 septimber]] - Yn [[Berlyn]] wurdt foar it earst ea in [[film]] mei lûd fertoand.
*[[18 septimber]] - [[Hongarije]] wurdt lid fan it [[Folkebûn]].
*[[27 septimber]] - Fanwegen de nederlaach yn 'e [[Gryksk-Turkske Oarloch]] moat [[kening]] [[Konstantyn I fan Grikelân]] foar de twadde kear [[abdikaasje|ôfstân dwaan fan 'e troan]] en yn [[ballingskip]] gean.
*[[11 oktober]] - De [[Gryksk-Turkske Oarloch]] einiget mei in [[wapenstilstân]] yn in [[Grikelân|Grykske]] nederlaach.
*[[28 oktober]] - De [[Itaalje|Italjaanske]] [[faksistysk]]e foaroanman [[Benito Mussolini]] oarderet syn oanhingers om 'e [[Mars op Rome]] te begjinnen, mei as doel om it [[regear]] fan it lân oer te nimmen. [[Kening]] [[Fiktor Emanuel III fan Itaalje|Fiktor Emanuel&amp;nbsp;III]] wegeret lykwols de [[needtastân]] út te roppen út eangst foar sawol in [[bloedbad]] as syn eigen ôfsetting as [[monarch]].
*[[30 oktober]] - [[Kening]] [[Fiktor Emanuel III fan Itaalje]] jout belies en beneamt de [[faksistysk]]e lieder [[Benito Mussolini]] ta [[premier]] fan [[Itaalje]].
*[[1 novimber]] - De lêste [[sultan]] fan it [[Osmaanske Ryk]], [[Mehmed VI]], wurdt troch it [[regear]] fan 'e [[Republyk Turkije]] ôfset 
*[[17 novimber]] - De lêste [[sultan]] fan it [[Osmaanske Ryk]], [[Mehmed VI]], ferlit [[Konstantinopel]] en giet yn [[ballingskip]] op [[Britsk-Malta]].
*[[26 novimber]] - De [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[argeolooch]] [[Howard Carter]] [[Untdekking fan it grêf fan Tûtanchamon|ûntdekt]] yn [[Egypte]] it [[grêf]] fan [[farao]] [[Tûtanchamon]] yn 'e [[Delling fan de Keningen]].
*[[6 desimber]] - Mei it oannimmen fan 'e [[grûnwet]] troch it [[Ierlân|Ierske]] [[parlemint]] wurdt de ûnôfhinklikheid fan 'e [[Ierske Frijsteat]] (de foarrinner fan it moderne [[Ierlân]]) in feit.
*[[16 desimber]] - [[Gabriel Narutowicz]], de noch mar krekt keazen [[presidint]] fan [[Poalen]], wurdt by in oanslach [[fermoarde]].
*[[17 desimber]] - De lêste [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[troepen]] ferlitte it grûngebiet fan de [[Ierske Frijsteat]].
*[[30 desimber]] - De [[Uny fan Sosjalistyske Sovjetrepubliken]] (USSR, koartwei de Sovjet-Uny) wurdt oprjochte.

== Berne ==
;jannewaris
* [[23 jannewaris|23]] - [[Bernard Smilde]], Frysk teolooch, frisiast en tekstdichter († [[2014]])
* [[27 jannewaris|27]] - [[Wiebe Keikes]], Frysk argivaris († [[1998]])
;febrewaris
* [[1 febrewaris|1]] - [[F.B. Hotz]], Nederlânsk muzikant en skriuwer († [[2000]])
;maart
* [[1 maart|1]] - [[Yitzhak Rabin]], premier fan [[Israel]] († [[1995]])
* [[2 maart|2]] - [[Carl Reiner]],  Amerikaansk akteur en presintator († [[2020]])
* [[18 maart|18]] - [[Seymour Martin Lipset]], Amerikaansk politike sosjolooch († [[2006]])
* [[23 maart|23]] - [[Akke Radsma]], Frysk toanielspylster en foardrachtskeunstneresse († [[2008]])
* [[25 maart|25]] - [[Jaap ter Haar]], Nederlânsk histoarikus en skriuwer († [[1998]])
* [[28 maart|28]] - [[Theo Albrecht]], Dútsk ûndernimmer, mei-oprjochter [[Aldi]] († [[2010]])
;april
* [[3 april|3]] - [[Doris Day]], Amerikaansk sjongster, aktrise en diere-aktiviste († [[2019]])
* [[11 april|11]] - [[Harry Verbeke]], Frysk muzikant († [[2004]])
* [[21 april|21]] - [[Coba de Groot]], Frysk ûnderwizeres en keunstskilderes († [[2005]])
* [[29 april|29]] - [[Ad van Seijen]], Frysk skriuwer († [[2003]])
;maaie
* [[26 maaie|26]] - [[Arp Hiemstra]], Frysk keatser († [[2000]])
* [[27 maaie|27]] - [[Christopher Lee]], Ingelsk akteur († [[2015]])
* [[31 maaie|31]] - [[Suze Boschma-Berkhout]], Nederlânsk byldzjend keunstner († [[1997]])
;juny
* [[8 juny|8]] - [[Hendrik Miedema]], Nederlânsk heechlearaar nammekunde († [[2008]])
* [[10 juny|10]] - [[Judy Garland]], Amerikaansk aktrise en sjongster († [[1969]])
* [[24 juny|24]] - [[Pieter Kooistra]], Frysk keunstner en skriuwer († [[1998]])
* [[26 juny|26]] - [[Eleanor Parker]], Amerikaansk aktrise († [[2013]])
;july
* [[3 july|3]] - [[Corneille]], Waalsk keunstskilder († [[2010]])
* [[14 july|14]] - [[Herman Broekhuizen]], Nederlânsk dirigint, programmamakker, skriuwer en komponist († [[2012]])
* [[19 july|19]] - [[George McGovern]], Amerikaansk politikus († [[2012]])
* [[21 july|21]] - [[Mollie Sugden]], Britsk aktrise († [[2009]])
;augustus
* [[11 augustus|11]] - [[Jan Lever]], Nederlânsk fersetsstrider († [[1944]])
* [[20 augustus|20]] - [[Frans de Munck]] (byneamd 'de Swarte Panter'), Nederlânsk fuotballer († [[2010]])
* [[23 augustus|23]] - [[Klaas Hospes]], Frysk kabaretier († [[1999]])
* [[27 augustus|27]] - [[Roelof Kruisinga]], Nederlânsk politikus († [[2012]])
* [[30 augustus|30]] - [[Laurens Otmar ten Cate]], Frysk sjoernalist, publisist en haadredakteur († [[1984]])
;septimber
* [[3 septimber|3]] - [[Hendrik Willem ter Haar]], Frysk geriater ''(âlderein-dokter)'' († [[2012]])
* [[7 septimber|7]] - [[David Croft]], Ingelsk senarioskriuwer en tillefyzjeprodusint en -regisseur († [[2011]])
* [[15 septimber|15]] - [[Jan de Groot]], Frysk keatser († [[2013]])
;oktober
* [[10 oktober|10]] - [[Boeli van Leeuwen]], Nederlânsk-Antiljaansk skriuwer en dichter († [[2007]])
* [[18 oktober|18]] - [[Jopie Huisman]], Frysk keunstskilder († [[2000]])
* [[31 oktober|31]] - [[Barbara Bel Geddes]], Amerikaansk aktrise († [[2005]])
* [[31 oktober|31]] - [[Norodom Sihanouk]], kening fan [[Kambodja]] († [[2012]])
;novimber
* [[4 novimber|4]] - [[Jan Frearks van der Bij]], Frysk ekspresjonistysk skilder († [[2013]])
* [[11 novimber||11]] - [[Kurt Vonnegut]], Amerikaansk skriuwer en skilder († [[2007]])
* [[14 novimber|14]] - [[Doeke Bekius]], Frysk politikus   († [[2013]])
;desimber
* [[10 desimber|10]] - [[Georg Knobel]], Nederlânsk fuotbaltrener († [[2012]])
* [[19 desimber|19]] - [[Hanny Michaelis]], Nederlânsk dichteres († [[2007]])
* [[22 desimber|22]] - [[Eli Asser]], Nederlânsk senarioskriuwer en lietsjeskriuwer († [[2019]]) 
* [[24 desimber|24]] - [[Johannes Tinga]], Frysk feekeapman en autobiograaf († [[2011]])
;''datum ûnbekend''
*[[Wesley C. Dykstra]], Amerikaansk predikant en filosoof († [[2008]])

== Ferstoarn ==
;jannewaris
* [[3 jannewaris|3]] - [[Hoito Dornseiffen]], Frysk predikant (* [[1841]])
* [[5 jannewaris|5]] - [[Ernest Shackleton]], Iersk ûntdekkingsreizger (* [[1874]])
;febrewaris
* [[16 febrewaris|16]] - [[Newton Knight]], Amerikaansk boer en opstannelingelieder (* [[1829]])
;april
* [[2 april|2]] - [[Hermann Rorschach]], Switsersk psycholooch (* [[1884]])
;july
* [[17 july|17]] - [[Klaas Plantinga]], Frysk distillateur (* [[1846]])
;augustus
* [[2 augustus|2]] - [[Alexander Graham Bell]], Skotsk-Amerikaansk útfiner (* [[1847]])
* [[29 augustus|29]] - [[Antonie Ewoud Jan Holwerda]] Nederlânsk heechlearaar (* [[1845]])
;oktober
* [[5 oktober|5]] - [[Foeke Buitenrust Hettema]], Frysk taalkundige (* [[1862]])
* [[9 oktober|9]] - [[Hierrige Mokassin]] (''Hairy Moccasin''), [[Krieën (folk)|Kriesk]] ferkenner yn 'e tsjinst fan it Amerikaanske Leger (* [[1854]])
;desimber
* [[24 desimber|24]] - [[John Martin (Amerikaansk militêr, berne yn 1852)|John Martin]], Italjaansk-Amerikaansk militêr (* [[1852]])
;''datum ûnbekend''
*[[Maitydsgers]] (''Spring Grass''), minneresse fan [[George Armstrong Custer]] (* [[1851]])

==Literatuer==
;poëzij
* [[T.S. Eliot]], ''[[The Waste Land]]'' &lt;small&gt;(oerset yn it [[Frysk]] as ''It Jiskelân'')&lt;/small&gt;

{{JiersideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat}}
}}
[[Kategory:1922| ]]
[[Kategory:20e iuw]]</text>
      <sha1>n60qv4wmhbyut64cr9vueaxlws9c5um</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1087059</id>
      <parentid>1087044</parentid>
      <timestamp>2022-08-07T09:17:15Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Berne */ +1</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="12470" xml:space="preserve">{{JiersideBoppe}}

{{Kalinders}}{{Kalinderjier}}
Dit jier makket ûnderdiel út fan it [[desennium]] fan 'e [[1920-er jierren]].
== Foarfallen ==
*[[7 jannewaris]] - It [[Ierlân|Ierske]] [[parlemint]] [[ratifikaasje|ratifisearret]] it [[Britsk-Iersk Ferdrach]]. De Ierske tsjinstanners fan it opjaan fan [[Noard-Ierlân]] rinne ûnder lieding fan [[Éamon de Valera]] [[lulkens|lulk]] fuort.
*[[5 febrewaris]] - Op 'e [[Marinekonferinsje fan Washington]], yn 'e [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[haadstêd]] [[Washington, D.C.]], slute de [[Feriene Steaten]], it [[Feriene Keninkryk]], [[Frankryk]], [[Itaalje]], [[Japan]], [[Nederlân]], [[Belgje]], [[Portegal]] en [[Sina]] oerienkomsten oer û.m. de relative grutte fan harren [[marine]]s.
*[[28 febrewaris]] - [[Egypte]] wurdt yn namme ûnôfhinklik fan it [[Feriene Keninkryk]] (hoewol't it yn 'e praktyk oant nei de [[Twadde Wrâldoarloch]] ûnder Britske [[politike]] en [[militêr]]e ynfloed bliuwe sil).
*[[22 maart]] - Yn [[Britsk-Ynje]] wurdt de lânseigen foaroanman [[Mahatma Gandhi]] troch it [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[koloanje|koloniaal bestjoer]] foar it [[oprokkening|opstokeljen]] fan 'e [[befolking]] feroardiele ta seis jier [[finzenisstraf]]. 
*[[14 april]] - Yn [[Dublin]], de [[haadstêd]] fan 'e [[Ierske Frijsteat]], [[besetting fan de Four Corners|besette]] de tsjinstanners fan 'e [[frede]] mei it [[Feriene Keninkryk]] it [[Paleis fan Justysje]], de [[Four Corners (Dublin)|Four Corners]].
*[[16 april]] - [[Dútslân]] en [[kommunistysk]] [[Ruslân]] slute it [[Ferdrach fan Rapallo (1922)|Ferdrach fan Rapallo]], wêrby't Dútslân it kommunistyske rezjym erkend en beide lannen ôfsjogge fan [[ferhelbetelling]]s oangeande de [[Earste Wrâldoarloch]].
*[[1 maaie]] - De [[Feriene Steaten]] en [[Kolombia]] berikke oerienstimming oer in Amerikaanske skeafergoeding oan Kolombia foar it feit dat de Kolombiaanske [[provinsje]] [[Panama]] yn [[1903]] mei Amerikaanske stipe ûnôfhinklik wurden is. Kolombia kriget no fan 'e Feriene Steaten [[$]]25 miljoen, útsmaard oer fiif jierlikse terminen.
*[[26 maaie]] - [[Sovjet-Uny|Sovjet]]-lieder [[Vladimir Lenin]] wurdt troffen troch in [[serebraal faskulêr aksidint|oerhaal]]. Syn taken wurde waarnommen troch [[Josef Stalin]], de [[siktaris-generaal]] fan 'e [[Kommunistyske Partij fan de Sovjet-Uny|Kommunistyske Partij fan Ruslân]].
*[[24 juny]] - De [[Dútslân|Dútske]] [[minister]] fan Bûtenlânske Saken [[Walther Rathenau]] wurdt by in oanslach [[fermoarde]]. Hy wie it slachtoffer in [[politike]] [[hetze]] troch tsjinstanners fan it troch him sletten [[Ferdrach fan Rapallo (1922)|Ferdrach fan Rapallo]], mei [[kommunistysk]] [[Ruslân]].
*[[28 juny]] - Yn [[Dublin]], de [[haadstêd]] fan 'e [[Ierske Frijsteat]], begjinne [[regear]]ingstroepen mei de [[besetting fan de Four Corners|besjitting fan it Paleis fan Justysje]] (de Four Corners), dat al sûnt mids [[april]] troch rebellen beset wurdt. Dit is it begjin fan 'e [[Ierske Boargeroarloch]] tusken de foarstanners fan in [[frede]]sferdrach mei it [[Feriene Keninkryk]] (wêrby't [[Noard-Ierlân]] opjûn wurdt), en dejingen dy't neat witte wolle fan it opjaan fan Noard-Ierlân en ynstee oan it bittere ein ta trochfjochtsje wolle. 
*[[30 juny]] - De [[Ierlân|Ierske]] [[rebel]]len dy't yn [[Dublin]] it [[besetting fan de Four Corners|Paleis fan Justysje beset]] hâlde, jouwe har oer.
*[[5 july]] - Yn it [[Brazylje|Braziliaanske]] [[Rio de Janeiro]] brekt in [[leger (lânmacht)|leger]]rebûlje út, de saneamde [[Opstân fan de Luitenanten]].
*[[31 july]] - Yn [[Itaalje]] brekt in [[algemiene staking yn Itaalje (1922)|algemiene staking]] út om it [[regear]] te twingen en kom fanwegen tsjin 'e [[terreur]] dy't [[faksistysk]]e groepearrings útoefenje tsjin [[fakbûn]]sleden.
*[[8 augustus]] - Yn [[Itaalje]] slagget it de [[faksist]]en om 'e [[algemiene staking yn Itaalje (1922)|algemiene staking]] te brekken mei terreur tsjin 'e [[staking|stakers]].
*[[22 augustus]] - [[Michael Collins (Iersk foaroanman)|Michael Collins]], it haad fan it [[regear]] fan 'e [[Ierske Frijsteat]], komt yn 'e [[Ierske Boargeroarloch]] om by gefjochten mei [[rebel]]len.
*[[9 septimber]] - Nei de [[Turkije|Turkske]] ferovering fan [[Smyrna]] op it [[Grikelân|Grykske]] [[leger (lânmacht)|leger]], yn it ramt fan 'e oangeande [[Gryksk-Turkske Oarloch]], wurdt in [[bloedbad]] oanrjochte ûnder ynwenners fan [[Griken|Gryksk]] en [[Armenen|Armeensk]] [[komôf]], en teffens wurdt de stêd suver plat[[brân]]t by de [[Grutte Brân fan Smyrna]].
* [[13 septimber]] - Yn [[Al Azizja]], yn [[Lybje]], wurdt 58 graden yn it skaad metten, de heechste bûten[[temperatuer]] ea fêststeld.
*[[16 septimber]] - Yn it ramt fan 'e [[Gryksk-Turkske Oarloch]] ferdriuwt it [[Turkije|Turkske]] [[leger (lânmacht)|leger]] de lêste [[Grikelân|Grykske]] [[troepen]] út [[Lyts-Aazje]].
* [[17 septimber]] - Yn [[Berlyn]] wurdt foar it earst ea in [[film]] mei lûd fertoand.
*[[18 septimber]] - [[Hongarije]] wurdt lid fan it [[Folkebûn]].
*[[27 septimber]] - Fanwegen de nederlaach yn 'e [[Gryksk-Turkske Oarloch]] moat [[kening]] [[Konstantyn I fan Grikelân]] foar de twadde kear [[abdikaasje|ôfstân dwaan fan 'e troan]] en yn [[ballingskip]] gean.
*[[11 oktober]] - De [[Gryksk-Turkske Oarloch]] einiget mei in [[wapenstilstân]] yn in [[Grikelân|Grykske]] nederlaach.
*[[28 oktober]] - De [[Itaalje|Italjaanske]] [[faksistysk]]e foaroanman [[Benito Mussolini]] oarderet syn oanhingers om 'e [[Mars op Rome]] te begjinnen, mei as doel om it [[regear]] fan it lân oer te nimmen. [[Kening]] [[Fiktor Emanuel III fan Itaalje|Fiktor Emanuel&amp;nbsp;III]] wegeret lykwols de [[needtastân]] út te roppen út eangst foar sawol in [[bloedbad]] as syn eigen ôfsetting as [[monarch]].
*[[30 oktober]] - [[Kening]] [[Fiktor Emanuel III fan Itaalje]] jout belies en beneamt de [[faksistysk]]e lieder [[Benito Mussolini]] ta [[premier]] fan [[Itaalje]].
*[[1 novimber]] - De lêste [[sultan]] fan it [[Osmaanske Ryk]], [[Mehmed VI]], wurdt troch it [[regear]] fan 'e [[Republyk Turkije]] ôfset 
*[[17 novimber]] - De lêste [[sultan]] fan it [[Osmaanske Ryk]], [[Mehmed VI]], ferlit [[Konstantinopel]] en giet yn [[ballingskip]] op [[Britsk-Malta]].
*[[26 novimber]] - De [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[argeolooch]] [[Howard Carter]] [[Untdekking fan it grêf fan Tûtanchamon|ûntdekt]] yn [[Egypte]] it [[grêf]] fan [[farao]] [[Tûtanchamon]] yn 'e [[Delling fan de Keningen]].
*[[6 desimber]] - Mei it oannimmen fan 'e [[grûnwet]] troch it [[Ierlân|Ierske]] [[parlemint]] wurdt de ûnôfhinklikheid fan 'e [[Ierske Frijsteat]] (de foarrinner fan it moderne [[Ierlân]]) in feit.
*[[16 desimber]] - [[Gabriel Narutowicz]], de noch mar krekt keazen [[presidint]] fan [[Poalen]], wurdt by in oanslach [[fermoarde]].
*[[17 desimber]] - De lêste [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[troepen]] ferlitte it grûngebiet fan de [[Ierske Frijsteat]].
*[[30 desimber]] - De [[Uny fan Sosjalistyske Sovjetrepubliken]] (USSR, koartwei de Sovjet-Uny) wurdt oprjochte.

== Berne ==
;jannewaris
* [[23 jannewaris|23]] - [[Bernard Smilde]], Frysk teolooch, frisiast en tekstdichter († [[2014]])
* [[27 jannewaris|27]] - [[Wiebe Keikes]], Frysk argivaris († [[1998]])
;febrewaris
* [[1 febrewaris|1]] - [[F.B. Hotz]], Nederlânsk muzikant en skriuwer († [[2000]])
;maart
* [[1 maart|1]] - [[Yitzhak Rabin]], premier fan [[Israel]] († [[1995]])
* [[2 maart|2]] - [[Carl Reiner]],  Amerikaansk akteur en presintator († [[2020]])
* [[18 maart|18]] - [[Seymour Martin Lipset]], Amerikaansk politike sosjolooch († [[2006]])
* [[23 maart|23]] - [[Akke Radsma]], Frysk toanielspylster en foardrachtskeunstneresse († [[2008]])
* [[25 maart|25]] - [[Jaap ter Haar]], Nederlânsk histoarikus en skriuwer († [[1998]])
* [[28 maart|28]] - [[Theo Albrecht]], Dútsk ûndernimmer, mei-oprjochter [[Aldi]] († [[2010]])
;april
* [[3 april|3]] - [[Doris Day]], Amerikaansk sjongster, aktrise en diere-aktiviste († [[2019]])
* [[11 april|11]] - [[Harry Verbeke]], Frysk muzikant († [[2004]])
* [[21 april|21]] - [[Coba de Groot]], Frysk ûnderwizeres en keunstskilderes († [[2005]])
* [[29 april|29]] - [[Ad van Seijen]], Frysk skriuwer († [[2003]])
;maaie
* [[26 maaie|26]] - [[Arp Hiemstra]], Frysk keatser († [[2000]])
* [[27 maaie|27]] - [[Christopher Lee]], Ingelsk akteur († [[2015]])
* [[31 maaie|31]] - [[Suze Boschma-Berkhout]], Nederlânsk byldzjend keunstner († [[1997]])
;juny
* [[8 juny|8]] - [[Hendrik Miedema]], Nederlânsk heechlearaar nammekunde († [[2008]])
* [[10 juny|10]] - [[Judy Garland]], Amerikaansk aktrise en sjongster († [[1969]])
* [[24 juny|24]] - [[Pieter Kooistra]], Frysk keunstner en skriuwer († [[1998]])
* [[26 juny|26]] - [[Eleanor Parker]], Amerikaansk aktrise († [[2013]])
;july
* [[3 july|3]] - [[Corneille]], Waalsk keunstskilder († [[2010]])
* [[14 july|14]] - [[Herman Broekhuizen]], Nederlânsk dirigint, programmamakker, skriuwer en komponist († [[2012]])
* [[18 july|18]] - [[W.L. Brugsma]], Nederlânsk sjoernalist († [[1997]])
* [[19 july|19]] - [[George McGovern]], Amerikaansk politikus († [[2012]])
* [[21 july|21]] - [[Mollie Sugden]], Britsk aktrise († [[2009]])
;augustus
* [[11 augustus|11]] - [[Jan Lever]], Nederlânsk fersetsstrider († [[1944]])
* [[20 augustus|20]] - [[Frans de Munck]] (byneamd 'de Swarte Panter'), Nederlânsk fuotballer († [[2010]])
* [[23 augustus|23]] - [[Klaas Hospes]], Frysk kabaretier († [[1999]])
* [[27 augustus|27]] - [[Roelof Kruisinga]], Nederlânsk politikus († [[2012]])
* [[30 augustus|30]] - [[Laurens Otmar ten Cate]], Frysk sjoernalist, publisist en haadredakteur († [[1984]])
;septimber
* [[3 septimber|3]] - [[Hendrik Willem ter Haar]], Frysk geriater ''(âlderein-dokter)'' († [[2012]])
* [[7 septimber|7]] - [[David Croft]], Ingelsk senarioskriuwer en tillefyzjeprodusint en -regisseur († [[2011]])
* [[15 septimber|15]] - [[Jan de Groot]], Frysk keatser († [[2013]])
;oktober
* [[10 oktober|10]] - [[Boeli van Leeuwen]], Nederlânsk-Antiljaansk skriuwer en dichter († [[2007]])
* [[18 oktober|18]] - [[Jopie Huisman]], Frysk keunstskilder († [[2000]])
* [[31 oktober|31]] - [[Barbara Bel Geddes]], Amerikaansk aktrise († [[2005]])
* [[31 oktober|31]] - [[Norodom Sihanouk]], kening fan [[Kambodja]] († [[2012]])
;novimber
* [[4 novimber|4]] - [[Jan Frearks van der Bij]], Frysk ekspresjonistysk skilder († [[2013]])
* [[11 novimber||11]] - [[Kurt Vonnegut]], Amerikaansk skriuwer en skilder († [[2007]])
* [[14 novimber|14]] - [[Doeke Bekius]], Frysk politikus   († [[2013]])
;desimber
* [[10 desimber|10]] - [[Georg Knobel]], Nederlânsk fuotbaltrener († [[2012]])
* [[19 desimber|19]] - [[Hanny Michaelis]], Nederlânsk dichteres († [[2007]])
* [[22 desimber|22]] - [[Eli Asser]], Nederlânsk senarioskriuwer en lietsjeskriuwer († [[2019]]) 
* [[24 desimber|24]] - [[Johannes Tinga]], Frysk feekeapman en autobiograaf († [[2011]])
;''datum ûnbekend''
*[[Wesley C. Dykstra]], Amerikaansk predikant en filosoof († [[2008]])

== Ferstoarn ==
;jannewaris
* [[3 jannewaris|3]] - [[Hoito Dornseiffen]], Frysk predikant (* [[1841]])
* [[5 jannewaris|5]] - [[Ernest Shackleton]], Iersk ûntdekkingsreizger (* [[1874]])
;febrewaris
* [[16 febrewaris|16]] - [[Newton Knight]], Amerikaansk boer en opstannelingelieder (* [[1829]])
;april
* [[2 april|2]] - [[Hermann Rorschach]], Switsersk psycholooch (* [[1884]])
;july
* [[17 july|17]] - [[Klaas Plantinga]], Frysk distillateur (* [[1846]])
;augustus
* [[2 augustus|2]] - [[Alexander Graham Bell]], Skotsk-Amerikaansk útfiner (* [[1847]])
* [[29 augustus|29]] - [[Antonie Ewoud Jan Holwerda]] Nederlânsk heechlearaar (* [[1845]])
;oktober
* [[5 oktober|5]] - [[Foeke Buitenrust Hettema]], Frysk taalkundige (* [[1862]])
* [[9 oktober|9]] - [[Hierrige Mokassin]] (''Hairy Moccasin''), [[Krieën (folk)|Kriesk]] ferkenner yn 'e tsjinst fan it Amerikaanske Leger (* [[1854]])
;desimber
* [[24 desimber|24]] - [[John Martin (Amerikaansk militêr, berne yn 1852)|John Martin]], Italjaansk-Amerikaansk militêr (* [[1852]])
;''datum ûnbekend''
*[[Maitydsgers]] (''Spring Grass''), minneresse fan [[George Armstrong Custer]] (* [[1851]])

==Literatuer==
;poëzij
* [[T.S. Eliot]], ''[[The Waste Land]]'' &lt;small&gt;(oerset yn it [[Frysk]] as ''It Jiskelân'')&lt;/small&gt;

{{JiersideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat}}
}}
[[Kategory:1922| ]]
[[Kategory:20e iuw]]</text>
      <sha1>satrdtol7hoad9nghsbkltnsypb3xwv</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>1913</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1735</id>
    <revision>
      <id>1087062</id>
      <parentid>1086866</parentid>
      <timestamp>2022-08-07T09:20:06Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Berne */ +1</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="11959" xml:space="preserve">{{JiersideBoppe}}

{{Kalinders}}{{Kalinderjier}}
Dit jier makket ûnderdiel út fan it [[desennium]] fan 'e [[1910-er jierren]].
== Foarfallen ==
*[[23 jannewaris]] - Yn [[Konstantinopel]] wurdt de [[Osmaanske Ryk|Osmaanske]] [[minister]] fan Definsje, [[generaal]] [[Nazım Pasja]], by in [[oanslach]] troch de [[Jong-Turken]] [[fermoarde|deasketten]].
*[[3 febrewaris]] - By [[steatsgreep yn it Osmaanske Ryk (1913)|in steatsgreep]] yn it [[Osmaanske Ryk]] nimme de [[Jong-Turken]], in groep [[nasjonalistysk]]e [[ofsier|legerofsieren]] ûnder lieding fan [[Enver Bey]] en [[Talât Pasja]], de macht oer.
*[[19 febrewaris]] - Yn [[Meksiko]] wurdt [[presidint]] [[Francisco Madero]] by [[steatsgreep yn Meksiko (1913)|in steatsgreep]] mei stipe fan 'e [[Feriene Steaten]] ôfset. De nije presidint is [[Victoriano Huerta]].
*[[22 febrewaris]] - Yn [[Meksiko]] wurdt de ôfsette [[presidint]] [[Francisco Madero]] [[stânrjochtlike eksekúsje|stânrjochtlik eksekutearre]].
*[[24 febrewaris]] - Yn [[Ingelân]] wurdt de bekende [[suffrazjette]] [[Emmeline Pankhurst]] [[arrestaasje|arrestearre]] foar [[oprokkening]] yn ferbân mei de [[bomoanslach]] op 'e wente fan [[minister]] fan Finânsjes [[David Lloyd George]] yn [[Walton Heath]] yn [[Surrey]], op [[19&amp;nbsp;febrewaris]] l.l.
*[[18 maart]] - Yn [[Grikelân]] wurdt [[kening]] [[George I fan Grikelân|George&amp;nbsp;I]] by in [[oanslach]] troch de [[anargisme|anargist]] [[Alexandros Schinas]] [[fermoarde]]. Hy wurdt opfolge troch syn [[soan]] [[Konstantyn I fan Grikelân|Konstantyn&amp;nbsp;I]].
*[[20 maart]] - Yn [[Sina]] wurdt [[Song Jiaoren]], in foaroanman fan 'e [[nasjonalistysk]]e [[Guomintang]], by in [[oanslach]] [[fermoarde]].
*[[28 maart]] - It [[regear]] fan [[Dútslân]] presintearret in [[wet]]sfoarstel dat de omfang fan 'e Dútske [[striidkrêften]] mei 660.000 man en 153.000 [[hynder]]s útwreide wurde sille.
*[[26 april]] - Yn [[Gint (stêd)|Gint]] wurdt de [[wrâldtentoanstelling]] iepene.
*[[26 april]] - Yn [[Sina]] ropt [[Sun Yatsen]], de oprjochter fan 'e [[nasjonalistysk]]e [[politike partij]] [[Guomintang]], op om [[presidint]] [[Yuan Shikai]] ûnder fuotten te heljen, nei't út in offisjeel ûndersyk nei foarren kommen is dat Yuan belutsen wie by de [[moard]] op 'e Guomintang-lieder [[Song Jiaoren]], op [[20&amp;nbsp;maart]] l.l.
*[[6 maaie]] - It [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[Legerhûs (Feriene Keninkryk)|Legerhûs]] fersmyt nei twa dagen fan [[debat]] in [[wet]]sfoarstel foar de ynfiering fan it [[frouljuskiesrjocht]].
*[[30 maaie]] - De [[Earste Balkanoarloch]] einiget mei in oerwinning fan 'e [[Balkan]]steaten. Under it [[Ferdrach fan Londen (1913)|Ferdrach fan Londen]] moat it [[Osmaanske Ryk]] suver al syn gebiet yn [[Jeropa]] opjaan, al wit it de [[stêd]] [[Konstantinopel]] te behâlden.
*[[4 juny]] - Op 'e [[Derby fan Epsom]] rekket de militante [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[suffrazjette]] [[Emily Wilding Davinson]] swier[[ferwûne]] as hja har by wize fan protestaksje ûnder de [[hynder|hynsterace]] foar it [[hynder]] smyt dat eigendom is fan [[kening]] [[George V fan it Feriene Keninkryk|George&amp;nbsp;V]]. Hja komt op [[8&amp;nbsp;juny]] oan har ferwûnings te [[ferstjerren]].
*[[11 juny]] - Yn [[Konstantinopel]] wurdt by in [[oanslach]] de [[Osmaanske Ryk|Osmaanske]] [[grutfizier]] [[Mahmud Şevket Pasja]] [[fermoarde]].
*[[29 juny]] - Utbraak fan 'e [[Twadde Balkanoarloch]]: [[Bulgarije]] falt [[Grikelân]] en [[Servje]] oan, mei as doel om in grutter oandiel te krijen yn 'e gebieten dy't ûnder de [[Earste Balkanoarloch]] op it [[Osmaanske Ryk]] ferovere binne.
* [[29 juny]] - [[Henri Desgrange]] fiert yn 'e [[Omgong fan Frankryk]]de [[giele trui]] yn.
*[[30 juny]] - De [[Denemark|Deenske]] [[natuerkundige]] [[Niels Bohr]] presintearret syn ferbetterings fan it [[atoom]]model fan [[Ernest Rutherford]].
*[[1 july]] - [[Servje]], [[Montenegro]] en [[Grikelân]] ferklearje [[Bulgarije]] de oarloch.
*[[2 july]] - Yn [[Belgje]] wurdt in [[wet]] fan krêft dy't mei yngong fan [[1917]] [[ûnderofsier]]en yn it [[leger (lânmacht)|leger]] ferplichtet om net allinnich [[Frânsk]], mar ek [[Nederlânsk]] te sprekken.
*[[5 july]] - Yn it ramt fan 'e [[kabinetsformaasje]] yn [[Nederlân]] wurdt de foaroanman fan 'e [[SDAP]], [[Piter Jelles Troelstra]], ûntfongen troch [[keninginne]] [[Wilhelmina fan 'e Nederlannen|Wilhelmina]]. It is de earste kear dat in [[sosjalist]] op it paleis útnûge wurdt.
*[[7 july]] - It [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[Legerhûs (Feriene Keninkryk)|Legerhûs]] kart in [[wet]] goed dy't [[Ierlân (eilân)|Ierlân]] [[selsbestjoer]] jaan moat.
*[[10 july]] - [[Roemeenje]] ferklearret [[Bulgarije]] de oarloch. Roemeenske [[troepen]] stekke de [[Donau]] oer om it Bulgaarske leger, dat oan 'e west- en súdgrins yn gefjocht is mei [[Servje]] en [[Grikelân]], yn 'e rêch oan te fallen.
*[[12 july]] - It [[Osmaanske Ryk]] ferklearret [[Bulgarije]] de oarloch. Osmaanske [[troepen]] begjinne oan in opmars troch [[East-Traasje]], oer grûngebiet dat se ûnder de [[Earste Balkanoarloch]] oan 'e Bulgaren ferlern binne.
*[[15 july]] - It [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[Hegerhûs (Feriene Keninkryk)|Hegerhûs]] fersmyt de troch it [[Legerhûs (Feriene Keninkryk)|Legerhûs]] goedkarde [[wet]] dy't [[Ierlân (eilân)|Ierlân]] [[selsbestjoer]] jaan moat.
*[[20 july]] - It [[Osmaanske Ryk|Osmaanske]] leger weroveret de [[stêd]] [[Adrianopel]] (Edirne) op 'e [[Bulgarije|Bulgaren]].
*[[29 july]] - De ûnôfhinklikheid fan [[Albaanje]] kriget ynternasjonale erkenning as it [[Foarstedom Albaanje]].
*[[30 july]] - Yn 'e [[Roemeenje|Roemeenske]] [[haadstêd]] [[Boekarest]] slute de oarlochfierdende [[Balkan]]steaten in [[wapenstilstân]].
*[[5 augustus]] - Yn [[Dútslân]] wurde ferskate [[ofsier]]en en hege wurknimmers fan [[wapen]]fabrikant [[Krupp]] ta koarte [[finzenis]]straffen feroardiele foar it [[Krupp-skandaal]], wêrby't tsjin betelling ynformaasje oer it [[munysje]]-oankeapbelied fan it Dútske leger trochspile is oan Krupp. 
*[[10 augustus]] - De [[Twadde Balkanoarloch]] einiget mei de folsleine nederlaach fan [[Bulgarije]]. Under it [[Ferdrach fan Boekarest (1913)|Ferdrach fan Boekarest]] moat it lân in part fan 'e ferovere gebieten út 'e [[Earste Balkanoarloch]] opjaan oan [[Servje]] en [[Grikelân]]. Boppedat ferliest it ek de [[Súd-Dobroedsja]] oan [[Roemeenje]].
* [[18 augustus]] - De [[FIFA]] yntrodusearret in nije regel - by in [[frije traap]] moatte de tsjinstanners 10 Ingelske [[jellen|jelne]] (9,15 [[meter]]) wei bliuwe.
*[[28 augustus]] - Yn [[De Haach]] wurdt it [[Fredespaleis]] iepene, de sit fan it ynternasjonale [[Permaninte Hof fan Arbitraazje]]. De bou hjirfan is mooglik makke troch in jefte fan 'e [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[miljonêr]] [[Andrew Carnegie]].
*[[1 septimber]] - De [[Sina|Sineeske]] [[diktator]] [[Yuan Shikai]] wit it lêste ferset tsjin syn bewâld te brekken troch de [[stêd]] [[Nanjing]], it bolwurk fan 'e [[opstân|opstannige]] [[Guomintang]]-[[politike partij|partij]], te feroverjen.
*[[21 septimber]] - By it [[Ferdrach fan Konstantinopel (1913)|Ferdrach fan Konstantinopel]] slút [[Bulgarije]] [[frede]] mei it [[Osmaanske Ryk]]. Dêrby wurdt bepaald dat de Bulgaren in grut part fan 'e feroverings út 'e [[Earste Balkenoarloch]] kwytreitsje. Sadwaande komt [[East-Traasje]] wer by it Osmaanske Ryk te hearren.
*[[18 oktober]] - It [[regear]] fan [[Eastenryk-Hongarije]] stjoert [[Servje]] in [[ultimatum]], wêryn't easke wurdt dat Servje binnen acht dagen syn [[troepen]] út it ûnder de [[Twadde Balkanoarloch]] besette [[Albaanje]] weromlûke sil.
*[[20 oktober]] - [[Servje]] jout ta oan 'e [[Eastenryk-Hongarije|Eastenryksk-Hongaarske]] druk en ûntrommet it besette [[Albaanje]].
*[[17 novimber]] - Op [[feest]]like wize wurdt it [[Panamakanaal]] yn gebrûk nommen.
*[[26 novimber]] - [[Ruslân]] foltôget syn [[bestjoer]]like herfoarmings yn [[Russysk-Poalen]], dy't derop rjochte binne om it tanimmende [[Poalen (folk)|Poalske]] [[nasjonalisme]] de kop yn te drukken. Sa mei fan no ôf oan de [[Poalsk]]e [[taal]] net mear yn 'e [[gemeenteried]]en brûkt wurde.
*[[10 desimber]] - De [[Nederlân]]ske [[natuerkundige]] [[Heike Kamerlingh Onnes]] kriget de [[Nobelpriis foar de Natuerkunde]] foar syn ûntdekking hoe't men [[helium]] [[floeistof|floeiber]] meitsje kin.
* [[12 desimber]] - [[Vincencio Peruggia]] besiket yn [[Florâns]] de troch him út it [[Louvre]] yn [[Parys]] [[dieverij|stellen]] ''[[Mona Lisa]]'' te ferkeapjen en wurdt oanholden.
*[[14 desimber]] - De [[Grikelân|Grykske]] [[kening]] [[Konstantyn I fan Grikelân|Konstantyn I]] ferklearret [[Grikelân]] en [[Kreta]] foar ferienige, en fiert dêrmei de [[Grykske anneksaasje fan Kreta]] troch.
* [[30 desimber]] - [[Itaalje]] jout de ''[[Mona Lisa]]'' werom oan [[Frankryk]].

== Berne ==
;jannewaris
* [[9 jannewaris|9]] - [[Richard Nixon]], presidint fan 'e [[Feriene Steaten]] († [[1994]])
* [[14 jannewaris|14]] - [[Siep van den Berg]], Frysk keunstskilder en byldhouwer († [[1998]])
* [[20 jannewaris|20]] - [[Tollina Schuurman]], Frysk atlete († [[1994]])
;febrewaris
* [[4 febrewaris|4]] - [[Rosa Parks]], Amerikaansk minskerjochte-aktiviste († [[2005]])
* [[25 febrewaris|25]] - [[Jacobus Anker]], Nederlânsk politikus († [[1998]])
;maart
* [[2 maart|2]] - [[Godfried Bomans]], Nederlânsk skriuwer en sjoernalist († [[1971]])
* [[5 maart|5]] - [[Sybren van Tuinen]], Frysk skiedkundige, boargemaster en fersetsman († [[1993]])
* [[15 maart|15]] - [[Lex Goudsmit]], Nederlânsk akteur († [[1999]])
* [[21 maart|21]] - [[Sabiha Gökçen]], Turksk gefjochtspiloat († [[2001]])
* [[21 maart|21]] - [[Durk Beeksma]], Frysk âlvestêderider († [[2012]])
;april
* [[26 april|26]] - [[Ybe van der Wielen]], Nederlânsk byldzjend keunstner († [[1999]])
;juny
* [[14 juny|14]] - [[Frits van Turenhout]], Nederlânsk programmamakker en sjonger († [[2004]])
;july
* [[14 july|14]] - [[Gerald Ford]], presidint fan 'e [[Feriene Steaten]] († [[2006]])
;augustus
* [[1 augustus|1]] - [[Cees Egas]], Frysk politikus († [[2001]])
;septimber
* [[5 septimber|5]] - [[Dick Osinga]], Frysk keunstskilder († [[1997]])
* 5 - [[Conny Stuart]] (Cornelia van Meijgaard), Nederlânsk sjongster, aktrise, kabaretiêre en musicalstjer († [[2010]]) 
* [[12 septimber|12]] - [[Jesse Owens]], Amerikaanske atleet († [[1980]])
;oktober
* [[23 oktober|23]] - [[Anny Bosma-Banning]], Frysk leararesse en taalaktiviste († [[2008]])
* [[27 oktober|27]] - [[Joe Medicine Crow]], Amerikaansk skiedkundige en antropolooch († [[2016]])
;novimber
* [[6 novimber|6]] - [[Hendrik Kuipers]], Frysk bestjoerder († [[2004]])
* [[7 novimber|7]] - [[Albert Camus]], Frânsk skriuwer († [[1960]])
* [[28 novimber|28]] - [[Hugo Pos]], Surinaamsk jurist, skriuwer en dichter († [[2000]])
;desimber
* [[22 desimber|22]] - [[Maria van Everdingen]], Frysk byldhouster († [[1985]])
* [[25 desimber|25]] - [[Candy Candido]], Amerikaansk bassist en stimakteur († [[1999]])
* [[30 desimber|30]] - [[Elyne Mitchell]], Australysk berneboekeskriuwster († [[2002]])
;''datum ûnbekend''
*[[Ebbing Kiestra]], Frysk arsjitekt († [[1999]])

== Ferstoarn ==
* [[29 jannewaris]] - [[Fred Gerard]], Amerikaansk keapman en tolk (* [[1829]])
* [[18 maart]] - kening [[George I fan Grikelân]] (* [[1845]])
* [[13 april]] - [[Gabriël van Schouwen]], Frysk dokter (* [[1863]])
* [[11 juny]] - [[Mahmut Şevket Pasja]], grutfizier fan it [[Osmaanske Ryk]] (* [[1856]])
* [[29 septimber]] - [[Rudolf Diesel]], Dútsk útfiner (* [[1858]])
* [[7 novimber]] - [[Alfred Russel Wallace]], Welsk biolooch (* [[1823]])
;''datum ûnbekend''
*[[Holle Hoarn-Bear]] (''Hollow Horn Bear''), opperhaad fan 'e [[Lakota (folk)|Lakota]] (* [[1850]])

==Literatuer==
;romans
* [[Zane Grey]], ''[[Desert Gold (boek)|Desert Gold]]''

{{JiersideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat}}
}}
[[Kategory:1913| ]]
[[Kategory:20e iuw]]</text>
      <sha1>2251x146ydb4ot5r0uggw4fukipypkz</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>1911</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1737</id>
    <revision>
      <id>1087018</id>
      <parentid>1086888</parentid>
      <timestamp>2022-08-07T08:42:01Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Berne */ +1</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="9293" xml:space="preserve">{{JiersideBoppe}}

{{Kalinders}}{{Kalinderjier}}
Dit jier makket ûnderdiel út fan it [[desennium]] fan 'e [[1910-er jierren]].
== Foarfallen ==
*[[6 febrewaris]] - [[Frankryk]] fiert in [[wet]] yn dy't it begryp '[[sjampanje (wyn)|sjampanje]]' as wêzende in mûssearjende [[wyn (drank)|wynsoarte]] út 'e [[Sjampanje (regio)|Sjampanje]], sekuer omskriuwt en beskermet.
*[[20 april]] - Yn [[Portegal]] wurdt de [[skieding tusken tsjerke en steat]] ynfierd.
*[[20 april]] - De [[Agadirkrisis]] of Twadde Marokkaanske Krisis brekt út as [[Frankryk]] sabeare foar de beskerming fan [[Jeropa|Jeropeeske]] [[boarger]]s [[troepen]] nei it binnenlân fan it [[Keninkryk Marokko|Sultanaat Marokko]] stjoert. Eins is it de Frânsen te dwaan om Marokko yn harren macht te krijen. [[Dútslân]] hat dêr neat op tsjin, mar easket wol territoriale kompinsaasje foar himsels. As [[Spanje]] en it [[Feriene Keninkryk]] harren ek mei de saak bemuoie, rint it hast út op in grutte Jeropeeske [[oarloch]].
*[[6 maaie]] - [[Kening]] [[Edwert VII fan it Feriene Keninkryk]] komt nei in koart [[sykte|siikbêd]] te [[ferstjerren]].
*[[7 maaie]] - [[George V fan it Feriene Keninkryk|George V]], de twadde [[soan]] fan 'e [[ferstoarn]]e [[Edwert VII fan it Feriene Keninkryk|Edwert&amp;nbsp;VII]], folget syn [[heit]] op as [[kening fan it Feriene Keninkryk]].
*[[25 maaie]] - Nei súksessen fan 'e [[rebel]]len yn 'e [[Meksikaanske Boargeroarloch]] stapt [[diktator]] [[Porfirio Diaz]] op, dy't mei in tuskenskoft fan fjouwer jier al sûnt [[1877]] oan 'e macht is.
*[[26 maaie]] - De [[Dútslân|Dútske]] [[Ryksdei]] kart in [[wet]] goed dy't [[Elzas-Loataringen]] sawol in [[grûnwet]] as in eigen [[parlemint]] jout.
*[[31 maaie]] - De [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[natuerkundige]] [[Ernest Rutherford]] presintearret in nij model foar it [[atoom]], dat ferskate oant no ta ûnopheldere ferskynsels ferklearje kin.
* [[10 juny]] - De [[Skouting yn Fryslân]] set útein.
*[[17 juny]] - Yn 'e [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[haadstêd]] [[Londen]] wurdt in [[demonstraasje (protest)|demonstraasje]] foar ynfiering fan it [[frouljuskiesrjocht]] holden troch 40.000 [[suffrazjette]]s.
*[[1 july]] - De [[Dútslân|Dútske]] [[kanonnearboat]] de ''Panther'' rint de troch de [[Frankryk|Frânsen]] behearske [[haven]] fan [[Agadir]], yn [[Marokko]], binnen. Hoewol't der gjin skot lost wurdt, is it drigemint dúdlik. De Agadirkrisis nimt dêrtroch soarchwekjende foarmen oan.
*[[7 july]] - De nije [[Meksiko|Meksikaanske]] [[presidint]] [[Francisco Madero]] hâldt syn triomfantlike yntocht yn [[Meksiko-Stêd]].
*[[24 july]] - De [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[wittenskipper]] en [[ûntdekkingsreizger]] [[Hiram Bingham III]] werûndekt yn 'e [[Perû]]viaanske [[Andes]] de âlde [[Inka-Ryk|Inka]]-[[stêd]] [[Machu Picchu]].
*[[15 augustus]] - Nei in [[Mynstaking yn Wales (1910-1911)|staking fan tsien moannen]] geane de [[mynwurker]]s yn [[Wales]] wer oan it wurk.
*[[10 augustus]] - Under druk fan 'e [[aartsbiskop fan Canterbury]] en [[kening]] [[George V fan it Feriene Keninkryk]] stimt it [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[Hegerhûs (Feriene Keninkryk)|Hegerhûs]] yn mei in [[wet]] dy't it [[fetorjocht]] fan it Hegerhûs opheft.
* [[21 augustus]] – De ''[[Mona Lisa]]'' fan [[Leonardo da Vinci]] wurdt stellen út it [[Louvre]] yn [[Parys]].
*[[14 septimber]] - By in [[opera (muzyk)|opera]]foarstelling yn [[Kiëv]] wurdt de [[Ruslân|Russyske]] [[premier]] [[Pjotr Stolypin]] [[fermoarde]] troch in [[Joaden|Joadsk]] lid fan 'e Russyske [[geheime tsjinst]].
*[[19 septimber]] - [[Reade Tiisdei]]: by de plechtige iepening fan 'e [[Steaten-Generaal]] op [[Prinskesdei]] hâldt de [[SDAP]] yn [[De Haach]] in [[demonstraasje (protest)|demonstraasje]] foar [[algemien kiesrjocht]] dêr't 20.000 minsken oan meidogge.
*[[29 septimber]] - [[Itaalje]] falt de [[Osmaanske Ryk|Osmaanske]] gebietsdielen [[Tripolitaanje]] en de [[Syrenaika]] binnen: begjin fan 'e [[Italjaansk-Turkske Oarloch]].
*[[7 oktober]] - Yn [[Nederlân]] wurdt troch de oanname fan 'e wizige [[Arbeidswet (Nederlân)|Arbeidswet]] [[berne-arbeid]] foar [[bern (persoan)|bern]] ûnder de tolve jier ferbean, útsein yn 'e [[agraryske sektor]].
*[[10 oktober]] - Yn [[Sina]] begjint de [[Sineeske Revolúsje (1911)|Sineeske Revolúsje]] of Xinhairevolúsje, wêrby't [[Pu Yi]], de lêste [[keizer]] fan 'e [[Qing-dynasty]], ôfset wurdt en de [[Republyk Sina]] útroppen wurdt.
*[[4 novimber]] - De [[Agadirkrisis]] wurdt [[frede|freedsum]] oplost as [[Frankryk]] en [[Dútslân]] in oerienkomst slute. Dútslân akseptearret dêrby dat it [[Keninkryk Marokko|Sultanaat Marokko]] in Frânsk [[protektoraat]] wurdt ûnder de namme [[Frânsk-Marokko]], yn ruil foar [[Nij-Kameroen]], in diel fan 'e [[Frânske Kongo]] dat no by [[Dútsk-Kameroen]] komt te hearren. Dy [[koloanje]] kriget dêrtroch tagong ta de [[rivier]] de [[Kongo (rivier)|Kongo]]. [[Spanje]] wurdt tefredensteld mei in brede stripe lân yn it noarden fan Marokko, dy't de koloanje [[Spaansk-Marokko]] komt te foarmjen. 
*[[10 novimber]] - By de werovering fan [[Nanjing]] op 'e [[rebel]]len rjochtet it [[Sina|Sineeske]] [[keizer]]lik [[leger (lânmacht)|leger]] [[Bloedbad fan Nanjing (1911)|in bloedbad]] oan.
*[[28 novimber]] - De [[Meksiko|Meksikaanske]] [[boer]]elieder [[Emiliano Zapata]] presintearret it [[Plan fan Ayala]], wêryn't in yngripende [[lânherfoarming]] regele wurdt.
*[[desimber]] - [[Ruslân|Russyske]] [[troepen]] dogge [[Russyske ynfal yn Perzje (1911)|in ynfal]] yn [[Perzje]] om in ein te meitsjen oan 'e tanimmende [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] ynfloed yn dat lân.
*[[1 desimber]] - De [[Nederlân]]ske [[natuerkundige]] [[Heike Kamerlingh Onnes]] ûntdekt it ferskynsel [[supergelieding]].
*[[11 desimber]] - De [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[kening]] [[George V fan it Feriene Keninkryk|George&amp;nbsp;V]] makket yn [[Britsk-Ynje]] de ferdieling fan [[Bingalen]] yn [[West-Bingalen (1905-1911)|West-Bingalen]] en [[East-Bingalen]] ûngedien en ferpleatst de [[koloanje|koloniale]] [[haadstêd]] fan [[Kalkutta]] nei [[Delly]].
*[[14 desimber]] - De [[Noarwegen|Noarske]] [[ûntdekkingsreizger]] [[Roald Amundsen]] berikt as earste [[minske]] de [[Súdpoal]] en ferslacht dêrby syn [[Feriene Keninkryk|Britske]] rivaal, [[Robert Falcon Scott]].
*[[29 desimber]] - It [[Keninkryk Mongoalje]] ferklearret him ûnôfhinklik fan [[Sina]].

== Berne ==
;jannewaris
* [[2 jannewaris|2]] - [[Gertruud Geertje Faber-Hornstra]], Frysk bestjoerder († [[2004]])
* [[18 jannewaris|18]] - [[Danny Kaye]], Amerikaansk akteur en komyk († [[1987]])
;febrewaris
* [[6 febrewaris|6]] - [[Ronald Reagan]], presidint fan 'e [[Feriene Steaten]] († [[2004]])
* [[14 febrewaris|14]] - [[Willem Kolff]],  Nederlânske ynternist en útfiner († [[2009]])
;maart
* [[25 maart|25]] - [[Jack Ruby]], Amerikaansk krimineel, moardner fan [[Lee Harvey Oswald]] († [[1967]])
;april
* [[25 april|25]] - [[Wiert Berghuis]], Frysk politikus en fersetsstrider († [[1989]])
;maaie
* [[1 maaie|1]] - [[Hotse Bartlema]], Frysk roeier († [[1987]])
* [[8 maaie|8]] - [[Robert Johnson]], Amerikaansk sjonger en muzikant († [[1938]])
* [[17 maaie|17]] - [[Maureen O'Sullivan]], Amerikaansk aktrise († [[1998]])
* [[19 maaie|19]] - [[Annie M.G. Schmidt]], Nederlânsk berneboekeskriuwster († [[1995]])
* [[27 maaie|27]] - [[Hubert Humphrey]], Amerikaansk politikus († [[1978]])
;juny
* [[6 juny|6]] - [[Heine van der Molen]], Frysk yngenieur en skriuwer († [[1998]])
;july
* [[16 july|16]] - [[Ginger Rogers]], Amerikaansk aktrise en dûnseresse († [[1995]])
;augustus
* [[22 augustus|22]] - [[Enric Valor i Vives]], Falinsiaansk ferteller en taalkundige († [[2000]])
* [[23 augustus|23]] - [[Albert Alberts]], Nederlânsk skriuwer en oersetter († [[1996]])
* [[31 augustus|31]] - [[Ebeltje Boekema-Hut]], Aldste frou fan Nederlân († [[2022]])
;septimber
* [[4 septimber|4]] - [[Mari van Buijtenen]], Nederlânsk argivaris († [[1997]])
;oktober
* [[13 oktober|13]] - [[Gesina Lechte-Siemer]], Sealterfrysk skriuwster († [[2007]])
;novimber
* [[3 novimber|3]] - [[Kick Smit]], Nederlânsk fuotballer († [[1974]])
* [[20 novimber|20]] - [[Halbe Sikkes Doele]], Frysk oersetter en frisiast († [[1967]])
;desimber
* [[11 desimber|11]] - [[Naguib Mahfouz]], Egyptysk skriuwer en Nobelpriiswinner († [[2006]])
* [[25 desimber|25]] - [[Gryt Doele-Bokma]], Frysk fersetsstrydster († [[1996]])

== Ferstoarn ==
* [[20 jannewaris]] - [[Hugo Suringar]], Frysk útjouwer (* [[1834]])
* [[1 maart]] - [[J.H. van 't Hoff]], Nederlânsk natuer- en skiekundige en Nobelpriiswinner (* [[1852]])
* [[18 maaie]] - [[Gustav Mahler]], Eastenryksk komponist (* [[1860]])
* [[9 oktober]] - [[Lucius Columba Murray Bakker]], Frysk dokter en skriuwer (* [[1822]])
* [[25 oktober]] - [[Klaas Jeltes Hornstra]], Frysk bestjoerder (* [[1846]])
* [[29 oktober]] - [[Joseph Pulitzer]], Amerikaanske sjoernalist en krantemagnaat (* [[1847]])
;''datum ûnbekend''
*[[Hugo von Tschudi]], Eastenryksk-Switsersk keunsthistoarikus, museumdirekteur en konservator (* [[1851]])

==Literatuer==
;romans
* [[J.M. Barrie]], ''[[Peter and Wendy]]''

{{JiersideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat}}
}}
[[Kategory:1911| ]]
[[Kategory:20e iuw]]</text>
      <sha1>kfpk361nbb400rfc88mmz5decscfj4w</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>1909</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1739</id>
    <revision>
      <id>1087068</id>
      <parentid>1086891</parentid>
      <timestamp>2022-08-07T09:25:44Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Berne */ +1</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="9927" xml:space="preserve">{{JiersideBoppe}}

{{Kalinders}}{{Kalinderjier}}
Dit jier makket ûnderdiel út fan it [[desennium]] fan 'e [[1900-er jierren]].
== Foarfallen ==
*[[2 jannewaris]] - De [[Earste Alvestêdetocht]], holden op inisjatyf fan [[Pim Mulier]], wurdt wûn troch [[Minne Hoekstra]] fan [[Wergea]] yn in tiid fan 13 [[oere]]n en 50 [[minuten]].
*[[9 jannewaris]] - De [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[ekspedysje]] op [[Antarktika]], ûnder lieding fan [[Ernest Shackleton]], moat mei noch 97&amp;nbsp;[[myl]] te gean fanwegen gebrek oan [[iten]] it foarnimmen opjaan om 'e [[Súdpoal]] te berikken.
*[[13 febrewaris]] - Yn it [[Osmaanske Ryk]] twinge de [[Jong-Turken]] it ôftreden ôf fan [[grutfizier]] [[Mehmed Kâmil Pasja]].
* [[15 jannewaris]] - Yn [[Fryslân]] wurdt de [[Keninklike Feriening De Fryske Alve Stêden|Feriening De Fryske Alve Stêden]] oprjochte om yn it ferfolch de [[Alvestêdetocht]] te organisearjen. 
* [[15 jannewaris]] - De [[ekspedysje]] fan 'e [[Austraalje (lân)|Australiër]] [[Edgeworth David]] berikt as earste de [[magnetyske súdpoal]].
*[[16 febrewaris]] - It [[Keninkryk Servje]] kundiget de [[mobilisaasje]] ôf yn ferbân mei de oanboazjende spannings mei [[Eastenryk-Hongarije]] yn it ramt fan 'e [[Bosnyske Krisis]].
*[[22 febrewaris]] - It [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[marine|marine-eskader]] dat [[presidint]] [[Theodore Roosevelt]] op [[16&amp;nbsp;desimber]] [[1907]] by wize fan machtsfertoan op in [[reis]] om 'e wrâld stjoerde, komt wer thús.
*[[26 febrewaris]] - It [[Osmaanske Ryk]] erkent yn it ramt fan 'e [[Bosnyske Krisis]] de [[anneksaasje]] troch [[Eastenryk-Hongarije]] fan 'e Osmaanske gebietsdielen [[Bosnje]] en [[Hertsegovina]], yn ruil foar [[jild|finansjele skealeasstelling]]. [[Dútslân]], [[Frankryk]] en it [[Feriene Keninkryk]] bemiddelje yn it heech oprûne konflikt tusken Eastenryk-Hongarije en it [[Keninkryk Servje]], dat ek oanspraak makket op Bosnje en Hertsegovina.
*[[31 maart]] - De [[Dútslân|Dútske]] [[rykskânselier]] [[Bernhard von Bülow]] makket yn in [[taspraak]] foar de [[Ryksdei]] dúdlik dat Dútslân oan 'e kant fan [[Eastenryk-Hongarije]] meifjochtsje sil as der yn it ramt fan 'e [[Bosnyske Krisis]] [[oarloch]] útbrekt mei [[Servje]] en/of [[Ruslân]] oer de Eastenryksk-Hongaarske [[anneksaasje]] fan [[Bosnje]] en [[Hertsegovina]]. Servje en Ruslân bine dêrop yn.
*[[6 april]] - De [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[ûntdekkingsreizger]] [[Robert Peary]] berikt as earste [[minske]] de [[Noardpoal]], yn it selskip fan [[Matthew Henson]] en fjouwer [[Eskimo's]].
*[[7 april|7]]-[[19 april]] - Mei de ûndertekening fan it [[amendemint|amendearre]] [[Ferdrach fan Berlyn (1878)]] troch de ûnderskate [[Jeropa|Jeropeeske]] grutmachten wurdt de [[Bosnyske Krisis]], dy't Jeropa op 'e râne fan in grutte [[oarloch]] brocht hat, delbêde.
*[[13 april]] - By [[steatsgreep yn it Osmaanske Ryk (13 april 1909)|in militêre steatsgreep]] yn it [[Osmaanske Ryk]], dy't rjochte is tsjin 'e [[Jong-Turken]], wurdt [[grutfizier]] [[Hüseyin Hilmi Pasja]] ôfset.
*[[18 april]] - Yn 'e [[Sint-Piterkatedraal]] yn [[Rome]] fynt de [[hillichferklearring]] fan [[Jeanne d'Arc]] plak.
*[[19 april]] - It [[Osmaanske Ryk]] erkent de ûnôfhinklikheid fan [[Bulgarije]].
*[[24 april]] - By [[steatsgreep yn it Osmaanske Ryk (24 april 1909)|in steatsgreep]] yn it [[Osmaanske Ryk]], gripe de [[Jong-Turken]] de macht werom dy't harren by de [[steatsgreep|kûp]] fan [[13&amp;nbsp;april]] ûntnommen wie. Harren lieder, [[Mahmut Şevket Pasja]], lit de ferantwurdliken foar dy eardere steatsgreep daliks [[terjochtstelle]].
*[[27 april]] - De [[Osmaanske Ryk|Osmaanske]] [[sultan]] [[Abdül Hamid&amp;nbsp;II]] wurdt troch de [[Jong-Turken]] twongen ta [[abdikaasje]] fanwegen syn stipe oan 'e steatsgreep tsjin harren fan [[13&amp;nbsp;april]] l.l. Hy wurdt opfolge troch syn [[broer]] [[Mehmed&amp;nbsp;V]].
*[[27 april]] - De bûnsgenoaten fan [[Eastenryk-Hongarije]] yn 'e [[Triple Alliânsje]], [[Dútslân]] en [[Itaalje]], erkenne formeel de [[Bosnyske Krisis|Eastenryksk-Hongaarske anneksaasje fan Bosnje en Hertsegovina]].
*[[1 maaie]] - Yn [[Frankryk]] wurdt by [[wet]] fêstlein hokker [[sterke drank]] oft him '[[konjak]]' neame mei.
*[[11 maaie]] - Yn [[Bloemfontein]] ûndertekenje fertsjintwurdigers fan 'e [[Britske Kaapkoloanje]], [[Natal (koloanje)|Natal]], de [[Transvaalkoloanje]] en de [[Oranjerivierkoloanje]] in [[ferdrach]] oer de oprjochting fan 'e [[Uny fan Súd-Afrika]] (mei yngong fan [[1910]]), dy't de status fan [[dominion]] krije sil binnen it [[Britske Ryk]].
*[[27 juny]] - De grutmachten dy't sûnt [[1898]] mei-inoar it [[eilân]] [[Kreta]], yn namme noch altyd in diel fan it [[Osmaanske Ryk]], [[besetting fan Kreta (1898-1909)|beset hâlde]] (it [[Feriene Keninkryk]], [[Frankryk]], [[Itaalje]] en [[Ruslân]]), begjinne mei de weromlûking fan harren [[troepen]]. Under fûleindige Osmaanske protesten nimme pleatslike [[Griken|Gryksk]]-[[Kreta|Kretinzyske]] autoriteiten it bestjoer fan Kreta oer.
*[[25 july]] - De [[Frankryk|Frânske]] [[piloat]] [[Louis Blériot]] stekt as earste yn in [[fleanmasine]] [[It Kanaal]] oer, troch fan [[Kalês]] nei [[Dover (Ingelân)|Dover]] te fleanen.
*[[26 july]]-[[2 augustus]] - In [[staking|algemiene staking]] yn [[Kataloanje]] rint út op [[Katalaanske Arbeidersopstân (1909|in arbeidersopstân]] yn [[Barseloana (stêd)|Barseloana]]. Dêrby falle mear as hûndert [[dea]]den.
*[[5 augustus]] - It [[Osmaanske Ryk]] easket fan [[Grikelân]] dat dat [[lân]] him distansjearret fan it hisen fan 'e [[flagge fan Grikelân|Grykske flagge]] troch de [[befolking]] fan it Osmaanske [[eilân]] [[Kreta]].
*[[11 septimber]] - De [[Dútslân|Dútske]] [[astronoom]] [[Max Wolf]] werûndekt de [[Komeet fan Halley]]. Dêrmei komt foargoed fêst te stean dat dy [[komeet]] om 'e 76 jier by de [[Ierde]] weromkeart.
*[[13 oktober]] - Nettsjinsteande protesten út 'e hiele wrâld wurdt de [[anargisme|anargistyske]] foaroanman [[Francisco Ferrer Guardia]] yn [[Barseloana (stêd)|Barseloana]] op befel fan in [[Spanje|Spaanske]] [[militêr]]e [[rjochtbank]] [[eksekutearre]] om't er de [[Katalaanske Arbeidersopstân (1909)|arbeidersopstân fan july]] organisearre hawwe soe.
*[[26 oktober]] - By in [[oanslach]] yn [[Harbin]], yn [[Mantsjoerije]], wurdt de [[Japan]]ske [[politikus]] [[Ito Hirobumi]], dy't fjouwer kear [[premier]] fan Japan west hat en no de funksje fan [[residint|residint-generaal]] fan [[Koreä]] beklaaid, [[fermoarde]] troch de [[Koreä|Koreaanske]] [[nasjonalist]] [[An Jung-geun]].
*[[11 novimber]] - De [[Feriene Steaten]] geane oer ta de fêstiging fan in [[marine]]basis op 'e [[Hawaï-eilannen]], dy't de namme [[Marinstasjon Pearl Harbor]] krije sil.
*[[16 desimber]] - By [[steatsgreep yn Nikaragûa (1909)|in steatsgreep]] yn [[Nikaragûa]], dy't útfierd wurdt op oankringen en mei stipe fan 'e [[Feriene Steaten]], wurdt [[presidint]] [[José Santos Zelaya]] ôfset.
*[[17 desimber]] - [[Kening]] [[Leopold II fan Belgje]] komt nei in [[regear]]perioade fan 49 jier op 72-jierrige [[leeftyd]] te [[ferstjerren]].
*[[23 desimber]] - [[Albert I fan Belgje|Albert I]] folget syn [[ferstoarn]]e [[heit]] [[Leopold II fan Belgje|Leopold&amp;nbsp;II]] op as [[kening]] fan [[Belgje]].

== Berne ==
;febrewaris
* [[13 febrewaris|13]] - [[Vasalis]], Nederlânsk dichteres en psychiater († [[1998]])
* 13 - [[Herman Ridderbos]], Frysk heechlearaar teology († [[2007]])
* [[15 febrewaris|15]] - [[Miep Gies]], Nederlânsk fersetsfrou, freondinne fan [[Anne Frank]] († [[2010]])
* [[22 febrewaris|22]] - [[Aleksander Petsjersky]], Russysk-Joadsk ofsier, organisator en oanfierder fan de opstân fan de Joadske finzenen yn it ferneatigingskamp [[Sobibór]] († [[1990]]) 
;maart
* [[31 maart|31]] - [[Piet Jongeling]], Frysk sjoernalist, fersetsstrider, politikus en berneboekeskriuwer († [[1985]])
;april
* [[12 april|12]] - [[Frederick Franck]], Nederlânsk byldzjend keunstner en skriuwer († [[2006]])
* [[16 april|16]] - [[Bauke Miedema]], Frysk boer, astronoom en ynstrumintmakker († [[1995]])
* [[30 april|30]] - keninginne [[Juliana fan de Nederlannen]]  († [[2004]])
;maaie
* [[30 maaie|30]] - [[Benny Goodman]], Amerikaansk muzikant († [[1986]])
;juny
* [[6 juny|6]] - [[Isaiah Berlin]], Britsk filosoof en politikolooch († [[1997]])
;septimber
* [[12 septimber|12]] - [[Bull Verweij|Hendrik &quot;Bull&quot; Verweij]], Nederlânsk ûndernimmer, mei-oprjochter [[VOO|Veronica]] († [[2010]])
* [[13 septimber|13]] - [[Frits Thors]], Nederlânsk nijslêzer († [[2014]])
* [[17 septimber|17]] - [[Gerard van Hulst]], Nederlânsk komponist, dirigint, skriuwer en keunstskilder († [[1990]])
* [[19 septimber|19]] - [[Ferdinand Porsche]], Eastenryksk automobylpionier († [[1998]])
;oktober
* [[13 oktober|13]] - [[Klaas Hanzen Heeroma]], Skylger dichter en taalkundige († [[1972]])
;novimber
* [[22 novimber|22]] - [[Douwe Tamminga]], Frysk dichter en skriuwer († [[2002]])
* [[24 novimber|24]] - [[Hotze de Roos]], Frysk berneboekenskriuwer († [[1991]])
* [[26 novimber|26]] - [[Eugène Ionesco]], Roemeensk-Frânsk skriuwer († [[1994]])

== Ferstoarn ==
* [[17 febrewaris]] - [[Geronimo]], opperhaad fan de [[Tsirikahûa (folk)|Tsirikahûa]]-[[Apachen]] (* [[1829]])
* [[3 july]] - [[Thomas McDougall]], Amerikaansk militêr (* [[1845]])
* [[9 septimber]] - [[Sjirk de Wal]], Frysk keatser (* [[1852]])
* [[17 desimber]] - kening [[Leopold II fan Belgje]] (* [[1835]])
* [[10 desimber]] - [[Reade Wolk]] (''Red Cloud''), opperhaad fan 'e [[Lakota (folk)|Lakota]] (* [[1822]])
* [[11 desimber]] - [[Myles Moylan]], Amerikaansk militêr (* [[1838]])
* [[26 desimber]] - [[Frederic Remington]], Amerikaansk keunstskilder (* [[1861]])
* [[27 desimber]] - [[Nicolaas Pierson]], Nederlânsk bankier en politikus (* [[1839]])

{{JiersideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat}}
}}
[[Kategory:1909| ]]
[[Kategory:20e iuw]]</text>
      <sha1>oosakjozjh42n98saedydcrkcac0df8</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>1906</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1742</id>
    <revision>
      <id>1087021</id>
      <parentid>1076545</parentid>
      <timestamp>2022-08-07T08:44:31Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Berne */ +1</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="10543" xml:space="preserve">{{JiersideBoppe}}

{{Kalinders}}{{Kalinderjier}}
Dit jier makket ûnderdiel út fan it [[desennium]] fan 'e [[1900-er jierren]].
== Foarfallen ==
*[[1 jannewaris]] - De [[Russyske Revolúsje (1905)|Russyske Revolúsje fan 1905]] wurdt beëinige as de [[Moskou|Moskovyske]] [[Sovjet]] beslút de striid op te jaan.
*[[16 jannewaris]]-[[7 april]] - De [[Konferinsje fan Algeciras]] begjint om 'e spande ferhâlding tusken [[Dútslân]] en [[Frankryk]] yn it ramt fan 'e [[Earste Marokkaanske Krisis]] op te lossen. 
*[[22 jannewaris]] - De [[SS Valencia|SS ''Valencia'']] fart by [[Vancouvereilân]], oan 'e [[kust|westkust]] fan [[Kanada]] op in rif en sinkt. Dêrby komme 136 minsken om.
*[[2 febrewaris]] - Yn 'e [[ensyklyk]] ''Vehementer Nos'' fart [[paus]] [[Pius X]] ferheftich út tsjin de [[skieding tusken tsjerke en steat]] dy't ein [[1905]] yn [[Frankryk]] ynfierd is.
*[[10 maart]] - By de [[mynramp fan Courrières]], yn [[Frankryk]], komme by in ûndergrûnske [[brân]] 1.100 [[mynwurker]]s om it libben.
*[[7 april]] - By [[Utbarsting fan de Fesuvius (1906)|in útbarsting]] fan de [[Fesuvius]], in [[fulkaan]] yn [[Itaalje]], wurdt in soad skea oanrjochte yn 'e [[stêd]] [[Napels (stêd)|Napels]].
*[[7 april]] - As op 'e [[Konferinsje fan Algeciras]] bliken docht dat fan 'e 13 dielnimmende lannen inkeld [[Eastenryk-Hongarije]] oan 'e Dútske kant stiet, rint de [[Earste Marokkaanske Krisis]] mei in skamper ôf. De Dútsers bine yn en geane akkoart mei it [[Ferdrach fan Algeciras]], dat [[gesichtsferlies]] foar harren foarkomt.
*[[12 april]] - Yn it ramt fan 'e [[Earste Saûdysk-Rasjidyske Oarloch]] tusken de [[emiraten]] fan 'e [[Emiraat fan de Nêzjd|Nêzjd]] en [[Emiraat Djebel Sjammar|Djebel Sjammar]], yn it binnenlân fan it [[Arabysk Skiereilân]], fynt de [[Slach by Râdat Mûhanna (1906)|Slach by Râdat Mûhanna]] plak, wêryn't [[Abdûlazyz ibn Mûtyb]], de [[emir]] fan [[Emiraat Djebel Sjammar|Djebel Sjammar]], komt te [[sneuveljen]].
*[[18 april]] - By de swiere [[ierdbeving fan San Francisco (1906)|ierdbeving fan San Francisco]], yn 'e [[Amerikaanske steat]] [[Kalifornje]], falle mear as 3.000 [[dea]]den en wurdt de hiele [[stêd]] [[San Francisco]] suver mei de grûn lyk makke.
* [[22 april]]-[[2 maaie]] - Yn [[Atene]] wurdt in sportevenemint holden dat beskôge wurdt as in edysje fan de [[Olympyske Spullen]] (jierren letter sil it [[Ynternasjonaal Olympysk Komitee|IOC]] lykwols beslute dat it gjin offisjele Olympyske Spullen wiene, en dat de [[medalje]]s dy't der wûn binne net erkend wurde as Olympyske medaljes).
*[[10 maaie]] - Yn 'e [[Ruslân|Russyske]] [[haadstêd]] [[Sint-Petersburch]] iepenet [[tsaar]] [[Nikolaas II fan Ruslân|Nikolaas&amp;nbsp;II]] de [[Dûma]], it earste [[parlemint]] fan Ruslân.
*[[15 maaie]] - De [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[presidint]] [[Theodore Roosevelt]] lijt in [[politike]] nederlaach as er twongen wurdt in [[kompromis]] te sluten mei it machtige [[spoarwei]]kartel yn syn lân oer de beheining fan 'e macht fan dat kartel.
*[[31 maaie]] - Yn de [[Spanje|Spaanske]] [[haadstêd]] [[Madrid (stêd)|Madrid]] komme by in oanslach op [[kening]] [[Alfûns XIII fan Spanje|Alfûns&amp;nbsp;XIII]] in tsiental [[soldaten]] en [[boarger]]s om. De [[monarch]] sels, en syn nije [[breid]], de [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[prinsesse]] [[Eugenia fan Battenberg]], komme mei de skrik frij.
*[[3 juny]] - [[Kening]] [[Leopold II fan Belgje]] makket bekend dat er eventueel ree is en draach de [[soevereiniteit]] fan 'e [[Kongofrijsteat]], syn privee[[koloanje]] yn [[Afrika]], oer oan [[Belgje]], salang't it Belgyske [[regear]] dan mar syn soevereiniteit yn it saneamde [[Kroandomein (Kongo)|Kroandomein]] oan 'e eastkant fan 'e [[Leopoldmar]] erkent. Mei't it Kroandomein yn dat gefal in steat binnen de steat komme soe te foarmjen, is dy opstelling foar it Belgyske regear ûnakseptabel.
* [[22 juny]] - [[Haakon VII fan Noarwegen|Haakon VII]] wurdt [[kroaning|kroane]] ta de earste [[kening]] fan in selsstannich [[Noarwegen]] sûnt [[1362]].
*[[26 juny]] - Yn [[Frankryk]] wurdt foar it earst de [[Grand Prix fan Le Mans]] ferriden.
*[[30 juny]] - Nei't mistannen yn 'e [[iten]]sferwurkjende [[yndustry]] yn 'e [[Feriene Steaten]] oan it ljocht kommen binne, nimt it [[Amerikaanske Kongres]] op oankringen fan [[presidint]] [[Theodore Roosevelt]] twa [[wet]]ten oan (op it mêd fan [[iten]], resp. [[medisinen]]) dy't tafersjoch op en regeljouwing foar dy sektor ynstelle.
*[[12 july]] - Nei in lijenswei fan tolve jier wurdt de falske, út [[antysemitisme|antysemityske]] redens fan [[spionaazje]] foar [[Dútslân]] beskuldige [[Joaden|Joadske]] [[Frankryk|Frânske]] [[kaptein (rang)|legerkaptein]] [[Alfred Dreyfus]] einlings en te'n lêsten troch it [[Hôf fan Kassaasje]] yn [[Parys]] frijsprutsen en [[rehabilitaasje|rehabilitearre]]. Boppedat wurdt him it [[Légion d'Honneur]] takend.
*[[21 july]] - Yn [[Ruslân]] wurde de earste [[Dûma]] ûntbûn troch [[minister]] fan Binnenlânske Saken [[Pjotr Stolypin]], as blykt dat de leden fan it [[parlemint]] net de jaknikkers binne dy't it [[regear]] ferwachte hie, mar har wier mei it regearingsbelied bemuoie wolle.
*[[25 augustus]] - Yn de [[Ruslân|Russyske]] [[haadstêd]] [[Sint-Petersburch]] ûntkomt [[minister]] fan Binnenlânske Saken [[Pjotr Stolypin]] oan 'e [[dea]] as der in [[bomoanslach]] op him dien wurdt. Dêrby komme 27 oare [[persoan]]en om it libben, wylst de [[dochter]] fan 'e minister foar it libben skeind rekket.
*[[18 septimber]] - By [[Wettersneed fan Hongkong (1906)|wettersneed]] yn [[Hongkong]], feroarsake troch in [[tyfoan]], komme likernôch 10.000 minsken om.
*[[septimber]] - Yn [[Súd-Afrika]] ropt [[Mahatma Gandhi]], in jonge [[abbekaat]] dy't him ûntjûn hat ta de wichtichste foaroanman fan 'e [[Britsk-Ynje|Britsk-Yndyske]] mienskip yn dat lân, syn folgelingen op ta [[pasifisme|pasifistysk]] ferset tsjin 'e [[diskriminaasje|diskriminearjende]] maatregels fan it [[regear]].
*[[29 septimber]] - De [[Feriene Steaten]] dogge [[Amerikaanske ynfal yn Kuba (1906)|in ynfal]] op [[Kuba]] om in oan krêft winnende [[opstân]] tsjin it rezjym fan [[presidint]] [[Tomás Estrada Palma]] te ûnderdrukken. Dit is it begjin fan 'e [[Twadde Besetting fan Kuba]], dy't oant [[1909]] duorje sil.
*[[11 oktober]] - It [[gemeente (bestjoer)|gemeentebestjoer]] fan 'e [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[stêd]] [[San Francisco]] ferklearret alle [[skoalle (ynstelling)|skoalle]]n sletten foar [[Aazje|Aziatyske]] [[bern (persoan)|bern]]. 
*[[25 oktober]] - De [[ambassadeur]] fan [[Japan]] yn 'e [[Feriene Steaten]] protestearret yn [[Washington, D.C.]] fûleindich tsjin 'e [[diskriminaasje|diskriminearjende]] maatregel fan it [[gemeente (bestjoer)|gemeentebestjoer]] fan [[San Francisco]], dat [[Aazje|Aziatyske]] [[bern (persoan)|bern]] earder dizze [[moanne (tiid)|moanne]] de tagong ta alle skoallen yn dy [[stêd]] ûntsein hat. 
*[[14 novimber]] - De [[Dútslân|Dútske]] [[rykskânselier]] [[Bernhard von Bülow]] warskôget yn in [[taspraak]] foar de [[Ryksdei]] yn [[Berlyn]] foar it gefaar dat Dútslân troch fijannen besingele en isolearre wurdt. Dêrmei wiist er op 'e [[Entente Cordiale]] tusken [[Frankryk]] en it [[Feriene Keninkryk]] en de bannen tusken dy beide lannen en [[Ruslân]].
*[[22 novimber]] - Yn [[Ruslân]] kundiget [[premier]] [[Pjotr Stolypin]] in langferwachte herfoarming fan de [[lânbou]] oan.
*[[24 desimber]] - De [[Kanada|Kanadeeske]] [[natuerkundige]] [[Reginald A. Fessenden]] demonstrearret dat it mooglik is om it lûd fan 'e [[minsklik]]e [[stim]] [[triedleas]] oer te seinen. Dit is it begjin fan it [[radio]]tiidrek.

== Berne ==
;jannewaris
* [[22 jannewaris|22]] - [[Robert E. Howard]], Amerikaansk skriuwer († [[1936]])
;febrewaris
* [[4 febrewaris|4]] - [[Clyde Tombaugh]], Amerikaansk astronoom († [[1997]])
* [[8 febrewaris|8]] - [[Sjoerd Spanninga]], Frysk dichter († [[1985]])
* [[26 febrewaris|26]] - [[Roeffie Vermeulen]], Frysk hurdsiler († [[1963]])
;maart
* [[20 maart|20]] - [[Jikke Ozinga]], hotelhâldster en markant Snitser († [[1996]])
;april
* [[1 april|1]] - [[Sjoerd van der Schaaf]], Frysk sjoernalist en skriuwer († [[2006]])
* [[13 april|13]] (nei eigen sizzen) - [[Samuel Beckett]], Iersk skriuwer en dichter († [[1989]])
* [[28 april|28]] - [[Kurt Gödel]], Eastenryksk-Amerikaansk wiskundige († [[1978]])
;maaie
* [[12 maaie|12]] - [[Jant Visser-Bakker]], Frysk skriuwster en oersetster († [[1992]])
* [[13 maaie|13]] (neffens bertebewiis) - [[Samuel Beckett]], Iersk skriuwer en dichter († [[1989]])
;juny
;july
* [[11 july|11]] - [[Pieter Taekes van der Herberg]], Frysk jurist en fersetsman († [[1965]])
;augustus
* [[16 augustus|16]] - foarst [[Frâns Joazef II fan Lychtenstein]] († [[1989]])
* [[19 augustus|19]] - [[Kees Hanje]], âldste man fan Fryslân († [[2011]])
;septimber
* [[8 septimber|8]] - [[Heije Schaper]], Frysk militêr en politikus († [[1996]])
;oktober
* [[7 oktober|17]] - [[Dirk Kerst Koopmans]], Frysk keunstner, yllústrator en dichter († [[1998]])
* [[30 oktober|30]] - [[Giuseppe Farina]], Italjaansk Koereur († [[1966]])
;novimber
;desimber
* [[19 desimber|19]] - [[Leonid Brezjnev]], Russysk politikus en lieder fan de [[Sovjet-Uny]] († [[1982]])

== Ferstoarn ==
* [[29 jannewaris]] - kening [[Kristiaan IX fan Denemark]] (* [[1818]])
* [[14 maart]] - [[Klaas Aukes van Kleffens]], Frysk politikus en bestjoerder (* [[1815]])
* [[16 maart]] - [[Tsjibbe Gearts van der Meulen]], Frysk skriuwer en sjoernalist (* [[1824]])
* [[21 maart]] - [[Carl von Siemens]], Dútsk ûndernimmer (* [[1829]])
* [[12 april]] - [[Abdûlazyz ibn Mûtyb]], emir fan [[Emiraat Djebel Sjammar|Djebel Sjammar]] (* [[1870]])
* [[19 april]] - [[Pierre Curie]], Frânsk natuerkundige (* [[1829]])
* [[23 maaie]] - [[Henrik Ibsen]], Noarsk toanielskriuwer (* [[1828]])
* [[12 juny]] - [[Gerrit Vlaskamp]], Frysk túnarsjitekt (* [[1834]])
* [[22 oktober]] - [[Paul Cézanne]], Frânsk keunstskilder (* [[1839]])
* [[24 oktober]] - [[James W. Forsyth]], Amerikaansk militêr (* [[1835]])
* [[26 oktober]] - [[Augustinus Lycklama à Nijeholt (1842-1906)|Augustinus Lycklama à Nijeholt]], Frysk steatelid en boargemaster (* [[1842]])
* [[29 novimber]] - [[Dirk Alma]], Frysk boargemaster (* [[1844]])
;''datum ûnbekend''
*[[Grutte Earn]] (''Big Eagle''), opperhaad fan 'e [[Eastlike Dakota (folk)|Eastlike Dakota]] (* [[1827]])

{{JiersideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat}}
}}
[[Kategory:1906| ]]
[[Kategory:20e iuw]]</text>
      <sha1>svn7p14k69h64gcvvk9pvie3xpcloee</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1087024</id>
      <parentid>1087021</parentid>
      <timestamp>2022-08-07T08:46:24Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Berne */ +1</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="10618" xml:space="preserve">{{JiersideBoppe}}

{{Kalinders}}{{Kalinderjier}}
Dit jier makket ûnderdiel út fan it [[desennium]] fan 'e [[1900-er jierren]].
== Foarfallen ==
*[[1 jannewaris]] - De [[Russyske Revolúsje (1905)|Russyske Revolúsje fan 1905]] wurdt beëinige as de [[Moskou|Moskovyske]] [[Sovjet]] beslút de striid op te jaan.
*[[16 jannewaris]]-[[7 april]] - De [[Konferinsje fan Algeciras]] begjint om 'e spande ferhâlding tusken [[Dútslân]] en [[Frankryk]] yn it ramt fan 'e [[Earste Marokkaanske Krisis]] op te lossen. 
*[[22 jannewaris]] - De [[SS Valencia|SS ''Valencia'']] fart by [[Vancouvereilân]], oan 'e [[kust|westkust]] fan [[Kanada]] op in rif en sinkt. Dêrby komme 136 minsken om.
*[[2 febrewaris]] - Yn 'e [[ensyklyk]] ''Vehementer Nos'' fart [[paus]] [[Pius X]] ferheftich út tsjin de [[skieding tusken tsjerke en steat]] dy't ein [[1905]] yn [[Frankryk]] ynfierd is.
*[[10 maart]] - By de [[mynramp fan Courrières]], yn [[Frankryk]], komme by in ûndergrûnske [[brân]] 1.100 [[mynwurker]]s om it libben.
*[[7 april]] - By [[Utbarsting fan de Fesuvius (1906)|in útbarsting]] fan de [[Fesuvius]], in [[fulkaan]] yn [[Itaalje]], wurdt in soad skea oanrjochte yn 'e [[stêd]] [[Napels (stêd)|Napels]].
*[[7 april]] - As op 'e [[Konferinsje fan Algeciras]] bliken docht dat fan 'e 13 dielnimmende lannen inkeld [[Eastenryk-Hongarije]] oan 'e Dútske kant stiet, rint de [[Earste Marokkaanske Krisis]] mei in skamper ôf. De Dútsers bine yn en geane akkoart mei it [[Ferdrach fan Algeciras]], dat [[gesichtsferlies]] foar harren foarkomt.
*[[12 april]] - Yn it ramt fan 'e [[Earste Saûdysk-Rasjidyske Oarloch]] tusken de [[emiraten]] fan 'e [[Emiraat fan de Nêzjd|Nêzjd]] en [[Emiraat Djebel Sjammar|Djebel Sjammar]], yn it binnenlân fan it [[Arabysk Skiereilân]], fynt de [[Slach by Râdat Mûhanna (1906)|Slach by Râdat Mûhanna]] plak, wêryn't [[Abdûlazyz ibn Mûtyb]], de [[emir]] fan [[Emiraat Djebel Sjammar|Djebel Sjammar]], komt te [[sneuveljen]].
*[[18 april]] - By de swiere [[ierdbeving fan San Francisco (1906)|ierdbeving fan San Francisco]], yn 'e [[Amerikaanske steat]] [[Kalifornje]], falle mear as 3.000 [[dea]]den en wurdt de hiele [[stêd]] [[San Francisco]] suver mei de grûn lyk makke.
* [[22 april]]-[[2 maaie]] - Yn [[Atene]] wurdt in sportevenemint holden dat beskôge wurdt as in edysje fan de [[Olympyske Spullen]] (jierren letter sil it [[Ynternasjonaal Olympysk Komitee|IOC]] lykwols beslute dat it gjin offisjele Olympyske Spullen wiene, en dat de [[medalje]]s dy't der wûn binne net erkend wurde as Olympyske medaljes).
*[[10 maaie]] - Yn 'e [[Ruslân|Russyske]] [[haadstêd]] [[Sint-Petersburch]] iepenet [[tsaar]] [[Nikolaas II fan Ruslân|Nikolaas&amp;nbsp;II]] de [[Dûma]], it earste [[parlemint]] fan Ruslân.
*[[15 maaie]] - De [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[presidint]] [[Theodore Roosevelt]] lijt in [[politike]] nederlaach as er twongen wurdt in [[kompromis]] te sluten mei it machtige [[spoarwei]]kartel yn syn lân oer de beheining fan 'e macht fan dat kartel.
*[[31 maaie]] - Yn de [[Spanje|Spaanske]] [[haadstêd]] [[Madrid (stêd)|Madrid]] komme by in oanslach op [[kening]] [[Alfûns XIII fan Spanje|Alfûns&amp;nbsp;XIII]] in tsiental [[soldaten]] en [[boarger]]s om. De [[monarch]] sels, en syn nije [[breid]], de [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[prinsesse]] [[Eugenia fan Battenberg]], komme mei de skrik frij.
*[[3 juny]] - [[Kening]] [[Leopold II fan Belgje]] makket bekend dat er eventueel ree is en draach de [[soevereiniteit]] fan 'e [[Kongofrijsteat]], syn privee[[koloanje]] yn [[Afrika]], oer oan [[Belgje]], salang't it Belgyske [[regear]] dan mar syn soevereiniteit yn it saneamde [[Kroandomein (Kongo)|Kroandomein]] oan 'e eastkant fan 'e [[Leopoldmar]] erkent. Mei't it Kroandomein yn dat gefal in steat binnen de steat komme soe te foarmjen, is dy opstelling foar it Belgyske regear ûnakseptabel.
* [[22 juny]] - [[Haakon VII fan Noarwegen|Haakon VII]] wurdt [[kroaning|kroane]] ta de earste [[kening]] fan in selsstannich [[Noarwegen]] sûnt [[1362]].
*[[26 juny]] - Yn [[Frankryk]] wurdt foar it earst de [[Grand Prix fan Le Mans]] ferriden.
*[[30 juny]] - Nei't mistannen yn 'e [[iten]]sferwurkjende [[yndustry]] yn 'e [[Feriene Steaten]] oan it ljocht kommen binne, nimt it [[Amerikaanske Kongres]] op oankringen fan [[presidint]] [[Theodore Roosevelt]] twa [[wet]]ten oan (op it mêd fan [[iten]], resp. [[medisinen]]) dy't tafersjoch op en regeljouwing foar dy sektor ynstelle.
*[[12 july]] - Nei in lijenswei fan tolve jier wurdt de falske, út [[antysemitisme|antysemityske]] redens fan [[spionaazje]] foar [[Dútslân]] beskuldige [[Joaden|Joadske]] [[Frankryk|Frânske]] [[kaptein (rang)|legerkaptein]] [[Alfred Dreyfus]] einlings en te'n lêsten troch it [[Hôf fan Kassaasje]] yn [[Parys]] frijsprutsen en [[rehabilitaasje|rehabilitearre]]. Boppedat wurdt him it [[Légion d'Honneur]] takend.
*[[21 july]] - Yn [[Ruslân]] wurde de earste [[Dûma]] ûntbûn troch [[minister]] fan Binnenlânske Saken [[Pjotr Stolypin]], as blykt dat de leden fan it [[parlemint]] net de jaknikkers binne dy't it [[regear]] ferwachte hie, mar har wier mei it regearingsbelied bemuoie wolle.
*[[25 augustus]] - Yn de [[Ruslân|Russyske]] [[haadstêd]] [[Sint-Petersburch]] ûntkomt [[minister]] fan Binnenlânske Saken [[Pjotr Stolypin]] oan 'e [[dea]] as der in [[bomoanslach]] op him dien wurdt. Dêrby komme 27 oare [[persoan]]en om it libben, wylst de [[dochter]] fan 'e minister foar it libben skeind rekket.
*[[18 septimber]] - By [[Wettersneed fan Hongkong (1906)|wettersneed]] yn [[Hongkong]], feroarsake troch in [[tyfoan]], komme likernôch 10.000 minsken om.
*[[septimber]] - Yn [[Súd-Afrika]] ropt [[Mahatma Gandhi]], in jonge [[abbekaat]] dy't him ûntjûn hat ta de wichtichste foaroanman fan 'e [[Britsk-Ynje|Britsk-Yndyske]] mienskip yn dat lân, syn folgelingen op ta [[pasifisme|pasifistysk]] ferset tsjin 'e [[diskriminaasje|diskriminearjende]] maatregels fan it [[regear]].
*[[29 septimber]] - De [[Feriene Steaten]] dogge [[Amerikaanske ynfal yn Kuba (1906)|in ynfal]] op [[Kuba]] om in oan krêft winnende [[opstân]] tsjin it rezjym fan [[presidint]] [[Tomás Estrada Palma]] te ûnderdrukken. Dit is it begjin fan 'e [[Twadde Besetting fan Kuba]], dy't oant [[1909]] duorje sil.
*[[11 oktober]] - It [[gemeente (bestjoer)|gemeentebestjoer]] fan 'e [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[stêd]] [[San Francisco]] ferklearret alle [[skoalle (ynstelling)|skoalle]]n sletten foar [[Aazje|Aziatyske]] [[bern (persoan)|bern]]. 
*[[25 oktober]] - De [[ambassadeur]] fan [[Japan]] yn 'e [[Feriene Steaten]] protestearret yn [[Washington, D.C.]] fûleindich tsjin 'e [[diskriminaasje|diskriminearjende]] maatregel fan it [[gemeente (bestjoer)|gemeentebestjoer]] fan [[San Francisco]], dat [[Aazje|Aziatyske]] [[bern (persoan)|bern]] earder dizze [[moanne (tiid)|moanne]] de tagong ta alle skoallen yn dy [[stêd]] ûntsein hat. 
*[[14 novimber]] - De [[Dútslân|Dútske]] [[rykskânselier]] [[Bernhard von Bülow]] warskôget yn in [[taspraak]] foar de [[Ryksdei]] yn [[Berlyn]] foar it gefaar dat Dútslân troch fijannen besingele en isolearre wurdt. Dêrmei wiist er op 'e [[Entente Cordiale]] tusken [[Frankryk]] en it [[Feriene Keninkryk]] en de bannen tusken dy beide lannen en [[Ruslân]].
*[[22 novimber]] - Yn [[Ruslân]] kundiget [[premier]] [[Pjotr Stolypin]] in langferwachte herfoarming fan de [[lânbou]] oan.
*[[24 desimber]] - De [[Kanada|Kanadeeske]] [[natuerkundige]] [[Reginald A. Fessenden]] demonstrearret dat it mooglik is om it lûd fan 'e [[minsklik]]e [[stim]] [[triedleas]] oer te seinen. Dit is it begjin fan it [[radio]]tiidrek.

== Berne ==
;jannewaris
* [[22 jannewaris|22]] - [[Robert E. Howard]], Amerikaansk skriuwer († [[1936]])
;febrewaris
* [[4 febrewaris|4]] - [[Clyde Tombaugh]], Amerikaansk astronoom († [[1997]])
* [[8 febrewaris|8]] - [[Sjoerd Spanninga]], Frysk dichter († [[1985]])
* [[26 febrewaris|26]] - [[Roeffie Vermeulen]], Frysk hurdsiler († [[1963]])
;maart
* [[20 maart|20]] - [[Jikke Ozinga]], hotelhâldster en markant Snitser († [[1996]])
;april
* [[1 april|1]] - [[Sjoerd van der Schaaf]], Frysk sjoernalist en skriuwer († [[2006]])
* [[13 april|13]] (nei eigen sizzen) - [[Samuel Beckett]], Iersk skriuwer en dichter († [[1989]])
* [[24 april|24]] - [[Johan Bleeker]], Frysk fersetsstrider († [[1997]])
* [[28 april|28]] - [[Kurt Gödel]], Eastenryksk-Amerikaansk wiskundige († [[1978]])
;maaie
* [[12 maaie|12]] - [[Jant Visser-Bakker]], Frysk skriuwster en oersetster († [[1992]])
* [[13 maaie|13]] (neffens bertebewiis) - [[Samuel Beckett]], Iersk skriuwer en dichter († [[1989]])
;juny
;july
* [[11 july|11]] - [[Pieter Taekes van der Herberg]], Frysk jurist en fersetsman († [[1965]])
;augustus
* [[16 augustus|16]] - foarst [[Frâns Joazef II fan Lychtenstein]] († [[1989]])
* [[19 augustus|19]] - [[Kees Hanje]], âldste man fan Fryslân († [[2011]])
;septimber
* [[8 septimber|8]] - [[Heije Schaper]], Frysk militêr en politikus († [[1996]])
;oktober
* [[7 oktober|17]] - [[Dirk Kerst Koopmans]], Frysk keunstner, yllústrator en dichter († [[1998]])
* [[30 oktober|30]] - [[Giuseppe Farina]], Italjaansk Koereur († [[1966]])
;novimber
;desimber
* [[19 desimber|19]] - [[Leonid Brezjnev]], Russysk politikus en lieder fan de [[Sovjet-Uny]] († [[1982]])

== Ferstoarn ==
* [[29 jannewaris]] - kening [[Kristiaan IX fan Denemark]] (* [[1818]])
* [[14 maart]] - [[Klaas Aukes van Kleffens]], Frysk politikus en bestjoerder (* [[1815]])
* [[16 maart]] - [[Tsjibbe Gearts van der Meulen]], Frysk skriuwer en sjoernalist (* [[1824]])
* [[21 maart]] - [[Carl von Siemens]], Dútsk ûndernimmer (* [[1829]])
* [[12 april]] - [[Abdûlazyz ibn Mûtyb]], emir fan [[Emiraat Djebel Sjammar|Djebel Sjammar]] (* [[1870]])
* [[19 april]] - [[Pierre Curie]], Frânsk natuerkundige (* [[1829]])
* [[23 maaie]] - [[Henrik Ibsen]], Noarsk toanielskriuwer (* [[1828]])
* [[12 juny]] - [[Gerrit Vlaskamp]], Frysk túnarsjitekt (* [[1834]])
* [[22 oktober]] - [[Paul Cézanne]], Frânsk keunstskilder (* [[1839]])
* [[24 oktober]] - [[James W. Forsyth]], Amerikaansk militêr (* [[1835]])
* [[26 oktober]] - [[Augustinus Lycklama à Nijeholt (1842-1906)|Augustinus Lycklama à Nijeholt]], Frysk steatelid en boargemaster (* [[1842]])
* [[29 novimber]] - [[Dirk Alma]], Frysk boargemaster (* [[1844]])
;''datum ûnbekend''
*[[Grutte Earn]] (''Big Eagle''), opperhaad fan 'e [[Eastlike Dakota (folk)|Eastlike Dakota]] (* [[1827]])

{{JiersideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat}}
}}
[[Kategory:1906| ]]
[[Kategory:20e iuw]]</text>
      <sha1>o71h4vcqrhxhm9nsqa149j4jola8gfv</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>1905</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1743</id>
    <revision>
      <id>1087053</id>
      <parentid>1086291</parentid>
      <timestamp>2022-08-07T09:11:59Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Berne */ +1</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="11063" xml:space="preserve">{{JiersideBoppe}}

{{Kalinders}}{{Kalinderjier}}
Dit jier makket ûnderdiel út fan it [[desennium]] fan 'e [[1900-er jierren]].
== Foarfallen ==
*[[2 jannewaris]] - Yn it ramt fan 'e [[Russysk-Japanske Oarloch]] komt der in ein oan it hast njoggen [[moanne (tiid)|moannen]] duorjend [[Belis fan Port Arthur]]. [[Generaal]] [[Anatoly Stessel]], de kommandant fan it [[garnizoen]] fan 'e [[Ruslân|Russyske]] [[marine]]basis [[Port Arthur]], op it [[Liaodong-skiereilân]] yn 'e [[Sina|Sineeske]] regio [[Mantsjoerije]], jout him mei syn mannen oer oan 'e [[Japan]]ners.
*[[9 jannewaris]] - [[Bloedige Snein (1905)|Bloedige Snein]] yn [[Ruslân]]: by in massale [[demonstraasje (protest)|demonstraasje]] fan ûnwapene [[boarger]]s ûnder oanfiering fan 'e [[Eastersk-otterdoksy|otterdokse]] [[preester]] [[Georgij Gapon]] komme tusken de 143 en 234 minsken om as it [[leger (lânmacht)|leger]] it fjoer op 'e mannichte iepenet.
*[[17 febrewaris]] - Yn [[Moskou]] wurdt by in oanslach [[aartshartoch]] [[Sergej Aleksandrovitsj fan Ruslân]], in [[omke]] fan 'e [[tsaar]] en de [[gûverneur-generaal]] fan 'e [[provinsje]] [[Moskou (oblast)|Moskou]], [[fermoarde]].
*[[20 febrewaris]]-[[10 maart]] - Yn 'e [[Slach om Mukden]] ferslane de [[Japan]]ners yn it ramt fan 'e [[Russysk-Japanske Oarloch]] it [[Ruslân|Russyske]] [[leger (lânmacht)|leger]] fan [[Mantsjoerije]]. De Russen ferlieze 90.000 man en harren weromtocht rint út op in ûnorganisearre flecht, mar de Japanners fersaakje om dit Russyske leger folslein út te skeakeljen.
*[[31 maart]] - De [[Earste Marokkaanske Krisis]], ek wol bekend as de [[Tangerkrisis]], brekt út as de [[Dútslân|Dútske]] [[keizer]] [[Willem II fan Dútslân|Willem&amp;nbsp;II]] yn 'e [[Marokko|Marokkaanske]] [[stêd]] [[Tanger]] oan lân giet, in moeting hat mei fertsjintwurdigers fan [[sultan]] [[Abdelazyz fan Marokko]], en ferklearret dat er de [[soevereiniteit]] fan it [[Sultanaat Marokko]] stipet. Dêrmei daget er iepentlik [[Frankryk]] út, dat Marokko beskôget as ûnderdiel fan 'e eigen ynfloedssfear.
* [[15 maaie]] - Yn 'e [[Amerikaanske steat]] [[Nevada]] wurdt de [[stêd]] [[Las Vegas]] stifte.
*[[25 maaie]] - Yn 'e [[Ruslân|Russyske]] [[stêd]] [[Ivanovo|Ivanovo-Voznjesensk]] brekt in grutte [[staking]] út dêr't sa'n 70.000 [[tekstyl]]arbeiders oan meidogge. Hja protestearje û.m. tsjin harren 14-oerige [[wurkdei]].
*[[27 maaie|27]]-[[28 maaie]] - Yn 'e [[Slach by Tsushima]] wurdt de [[Ruslân|Russyske]] [[Eastsee]]float, dy't hielendal om [[Kaap de Goede Hoop]] hinne fearn is om it [[Fiere Easten]] te berikken, yn it ramt fan 'e [[Russysk-Japanske Oarloch]] ferpletterjend ferslein troch de [[Japan]]ners. De Russen ferlieze 8 [[slachskip]]pen, in ferskaat oan lytsere [[marineskip]]pen en mear as 5.000 man.
*[[7 juny]] - It Noarske [[parlemint]], it [[Storting]], stimt unanym foar de opheffing fan 'e [[Uny tusken Sweden en Noarwegen|Uny mei Sweden]]: [[Noarwegen]] wurdt ûnôfhinklik.
*[[8 juny]] - De [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[presidint]] [[Theodore Roosevelt]] biedt [[Ruslân]] en [[Japan]] bemiddeling oan om ta beëiniging fan 'e [[Russysk-Japanske Oarloch]] te kommen.
*[[15 juny]] - Yn ferbân mei de oanboazjende spannings mei [[Dútslân]] yn it ramt fan 'e [[Earste Marokkaanske Krisis]] lûkt [[Frankryk]] alle [[militêr]]e [[ferlof]]fen yn.
*[[22 juny]] - Yn it ramt fan 'e [[Earste Marokkaanske Krisis]] driget [[Dútslân]] mei it sluten fan in anty-[[Frankryk|Frânsk]] [[militêr]] bûnsgenoatskip mei it [[Sultanaat Marokko]].
*[[27 juny]] - Under de [[matroas (rang)|matroazen]] fan 'e [[Ruslân|Russyske]] [[swiere kruser|pânserkruser]] de ''[[Potemkin (skip)|Potemkin]]'', dat diel útmakket fan 'e [[Swarte See|Swarte-Seefloat]], brekt yn 'e [[haven]] fan [[Odessa]] in [[rebûlje]] út.
* [[29 juny]] - [[Tennis]]feriening [[De Vliegende Bal (Snits)|De Vliegende Bal]] út [[Snits]] wurdt oprjochte.
*[[1 july]] - De [[opstân|opstannige]] [[Ruslân|Russyske]] [[matroas (rang)|matroazen]] fan 'e [[swiere kruser|pânserkruser]] de ''[[Potemkin (skip)|Potemkin]]'' sykje beskûl yn [[Roemeenje]].
*[[7 july|7]]-[[31 july]] - Yn it ramt fan [[Russysk-Japanske Oarloch]] fiert it [[Japan]]ske [[leger (lânmacht)|leger]] de [[Ynvaazje fan Sachalin]] út, wêrby't de súdlike helte fan it grutte [[Sibearje|Sibearyske]] [[eilân]] [[Sachalin (eilân)|Sachalin]] op 'e [[Ruslân|Russen]] ferovere wurdt.
*[[25 july]] - By in topmoeting op in [[eilân]] yn 'e [[Eastsee]] foar de kust fan it [[gruthartochdom Finlân]] slute de [[Dútslân|Dútske]] [[keizer]] [[Willem II fan Dútslân|Willem&amp;nbsp;II]] en de [[Ruslân|Russyske]] [[tsaar]] [[Nikolaas II fan Ruslân|Nikolaas&amp;nbsp;II]] in [[militêr]] bûnsgenoatskip, it [[Pakt fan Björkö]].
*[[12 augustus]] - It [[Feriene Keninkryk]] en [[Japan]] ferlingje harren [[militêr]]e bûnsgenoatskip fan [[1902]] foar in perioade fan tsien jier.
*[[13 augustus]] - By [[Noarsk ûnôfhinklikheidsreferindum (1905)|in referindum]] befêstiget de [[Noarwegen|Noarske]] [[befolking]] it beslút fan it Noarske [[parlemint]], it [[Storting]], om 'e [[Uny fan Sweden en Noarwegen|Uny mei Sweden]] te beëinigjen. 
*[[19 augustus]] - Om 'e [[maatskiplik]]e ûnrêst yn [[Ruslân]] del te bêdzjen, stiet [[tsaar]] [[Nikolaas II fan Ruslân|Nikolaas&amp;nbsp;II]] de oprjochting fan in [[parlemint]], de [[Dûma]], ta.
*[[5 septimber]] - De [[Russysk-Japanske Oarloch]] einiget yn in klinkende oerwinning foar [[Japan]]. De beide lannen slute ûnder [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] bemiddeling it [[Ferdrach fan Portsmouth]].
*[[16 oktober]] - De [[ûnderkening]] fan [[Britsk-Ynje]], [[George Curzon, 1e markys Curzon fan Kedleston|Lord Curzon]], spjaltet de [[provinsje]] [[Bingalen (provinsje)|Bingalen]], dy't mei 85 miljoen ynwenners noch amper [[bestjoer]]ber is, op yn 'e nije provinsjes [[West-Bingalen (Britsk-Ynje)|West-Bingalen]] en [[East-Bingalen (Britsk-Ynje)|East-Bingalen]]. Under de [[befolking]] fan it gebiet is dêr in protte wjerstân tsjin.
*[[30 oktober]] - [[Tsaar]] [[Nikolaas II fan Ruslân]] lit syn ''[[Manifest fan 17 Oktober]]'' (neffens de yn [[Ruslân]] jildige [[Juliaanske Kalinder]]) útgean. Dêryn jout er Ruslân de grûnbegjinsels fan [[boargerlike frijheid]].
*[[31 oktober]] - It [[rapport (ferslach)|einrapport]] fan 'e [[Ynternasjonale Undersykskommisje oangeande de Kongo]] wurdt presintearre. Dêryn wurde de tekoartkommings en misbrûken oan 'e kaak steld fan it [[bestjoer]] fan 'e [[Kongofrijsteat]], de [[Afrika]]anske privee[[koloanje]] fan 'e [[Belgje|Belgyske]] [[kening]] [[Leopold II fan Belgje|Leopold&amp;nbsp;II]].
*[[10 novimber]] - Op 'e [[Ruslân|Russyske]] [[marine]]basis [[Kronsjtadt]], yn 'e [[Finske Golf]], brekt [[Rebûlje fan Kronsjtadt (1905)|in rebûlje]] út mank de [[matroas (rang)|matroazen]].
*[[18 novimber]] - It [[parlemint]] fan [[Noarwegen]], it [[Storting]], kiest de [[Denemark|Deenske]] [[prins]] Karel fan Sleeswyk-Holstein-Sonderburg-Glücksburg út as de nije Noarske [[kening]]. Hy sil op 'e troan komme ûnder de namme fan [[Haakon VII fan Noarwegen|Haakon&amp;nbsp;VII]].
*[[4 desimber]] - It [[parlemint]] fan it [[Gruthartochdom Finlân]] annulearret de [[russifikaasje]]wetten, dy't û.m. it gebrûk fan 'e [[Russysk]]e [[taal]] yn it iepenbier ferplichte stelle.
*[[9 desimber]] - Yn [[Frankryk]] wurdt de [[skieding tusken tsjerke en steat]] ynfierd.
*[[21 desimber]] - Yn 'e [[Ruslân|Russyske]] [[haadstêd]] [[Sint-Petersburch]] brekt in algemiene [[staking]] út ûnder [[arbeider]]s, dy't al rillegau oerslacht nei [[Moskou]] en oare [[stêd]]en. As de [[oerheid]] reägearret mei it oppakken fan 'e lieders fan 'e arbeiders, ûnder wa [[Leon Trotski]], feroaret de staking yn in [[wapen]]e [[opstân]], dy't de [[Russyske Revolúsje (1905)|Russyske Revolúsje fan 1905]] neamd wurdt.
*[[26 desimber]] - Yn [[Dútslân]] wurdt it [[Von Schlieffenplan]] iepenbier. Dat is in oanfalsplan opsteld troch [[fjildmaarskalk]] [[Alfred von Schlieffen]] foar it gefal fan in grutte [[Jeropa|Jeropeeske]] [[oarloch]] wêrby't Dútslân op twa fronten fjochtsje moat, tsjin [[Ruslân]] yn it easten en tsjin [[Frankryk]] yn it westen. Yn ferbân mei de lange [[mobilisaasje]]tiid fan it ûnbidich grutte Russyske Ryk is it Von Schlieffen syn doel om sa fluch mooglik, mei in saneamde [[Blitzkrieg (kriich)|Blitzkrieg]], de Frânsen te ferslaan, sadat de Dútsers de hannen frij hawwe tsjin 'e tiid dat Ruslân klear is om oan te fallen.

== Berne ==
;jannewaris
* [[4 jannewaris|4]] - [[Rienk Hendrik Kuipers]], Nederlânsk predikant en fersetsman († [[1945]])
* [[15 jannewaris|15]] - [[Berend Joukes Fridsma]], Frysk taalkundige en frisiast († [[2005]])
;febrewaris
* [[11 febrewaris|11]] - [[Rely Jorritsma]], Fryske dichter/skriuwer († [[1952]])
;april
* [[7 april|7]] - [[Ludolf Rasterhoff]], Frysk fersetsman en boargemaster († [[1975]])
;maaie
* [[1 maaie|1]] - [[Fokke Middendorp]], Stellingwerfsk folkekundige, skiedkundige en publisist († [[2001]])
* [[11 maaie|11]] - [[Ida Gerhardt]],  Nederlânsk dichter († [[1997]])
* [[20 maaie|20]] - [[Gerrit Achterberg]], Nederlânsk dichter († [[1962]])
* [[29 maaie|29]] - [[Harry Linthorst Homan]], kommissaris fan de keninginne fan Fryslân († [[1989]])
;juny
* [[4 juny|4]] - [[Henk Aukes]], Nederlânsk bestjoerder en publisist († [[1999]])
* [[21 juny|21]] - [[Jean-Paul Sartre]], Frânsk filosoof en skriuwer († [[1980]])
;july
* [[13 july|13]] - [[Bosley Crowther]], Amerikaansk filmkritikus († [[1981]])
* [[21 july|21]] -  [[Pita Grilk]], Skiermûntseager dichteresse († [[1980]])
;augustus
* [[4 augustus|4]] - [[Abeid Karume]], Tanzaniaansk politikus († [[1972]])
* [[7 augustus|7]] - [[Appel Ooiman]], Frysk roeier († [[1971]])
;septimber
* [[3 septimber|3]] - [[Sybout Jacob Nijdam]], keatspionier en ûnderwiisman († [[2005]])
* [[18 septimber|18]] - [[Greta Garbo]], Amerikaansk aktrise († [[1990]])
* [[20 septimber|20]] - [[Jurjen Dreeuws]], Nederlânsk plysjeman en fersetsstrider († [[1984]])
;desimber
* [[11 desimber]] - [[Lykle Miedema]], Frysk fabrikant fan lânbou-ark († [[1974]])

== Ferstoarn ==
* [[11 maart]] - [[Jan Linses van der Burg]], Frysk dichter (* [[1864]])
* [[24 maart]] - [[Jules Verne]], Frânsk skriuwer (* [[1828]])
* [[14 juny]] - [[Tippu Tip]], Sansibareesk slavekeapman en ûntdekkingsreizger (* [[1837]])
* [[14 july]] - [[Klaas van Tuinen]], Frysk biolooch, ûnderwizer en konservator (* [[1840]])
* [[15 augustus]] - [[Frank Grouard]], Amerikaansk ferkenner en tolk (* [[1850]])
* [[5 septimber]] - [[Reitsje-de-Wolkens-Oan]] (''Touch-the-Clouds''), opperhaad fan 'e [[Lakota (folk)|Lakota]] (* [[1838]])
* [[15 septimber]] - [[Rein-yn-'t-Gesicht]] (''Rain-in-the-Face''), opperhaad fan 'e [[Lakota (folk)|Lakota]] (* [[1835]])

==Literatuer==
;romans
* [[Emma baronesse Orczy]], ''[[The Scarlet Pimpernel]]'' &lt;small&gt;(oerset yn it [[Frysk]] as ''De Reade Pimpernel'')&lt;/small&gt;

{{JiersideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat}}
}}
[[Kategory:1905| ]]
[[Kategory:20e iuw]]</text>
      <sha1>o02p8dji8yl5pi8l68fjdcmcns0utn8</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>1901</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1747</id>
    <revision>
      <id>1087046</id>
      <parentid>1085224</parentid>
      <timestamp>2022-08-07T09:03:44Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Berne */ +1</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6954" xml:space="preserve">{{JiersideBoppe}}

{{Kalinders}}{{Kalinderjier}}
Dit jier makket ûnderdiel út fan it [[desennium]] fan 'e [[1900-er jierren]].
== Foarfallen ==
*[[1 jannewaris]] - [[Austraalje (lân)|Austraalje]] ûntstiet trochdat de [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[koloanje]]s [[West-Austraalje]], [[Súd-Austraalje]], [[Queenslân]], [[Nij-Súd-Wales]], [[Fiktoaria (Austraalje)|Fiktoaria]] en [[Tasmaanje]] in [[federaasje]] oangeane, dy't [[selsbestjoer]] kriget binnen it [[Britske Ryk]].
*[[22 jannewaris]] - Nei in [[regear]]perioade fan 63 jier komt yn [[Osborne House]], op it [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[eilân]] [[Wight (eilân)|Wight]] [[keninginne]] [[Fiktoaria fan it Feriene Keninkryk|Fiktoaria]] te [[ferstjerren]] yn 'e [[âlderdom]] fan 81 jier. Dêrmei komt in ein oan it [[Fiktoriaanske Tiidrek]].
*[[23 jannewaris]] - [[Edwert VII fan it Feriene Keninkryk|Edwert VII]], de âldste [[soan]] fan [[keninginne]] [[Fiktoaria fan it Feriene Keninkryk|Fiktoaria]], folget syn [[mem]] op as [[kening]] fan it [[Feriene Keninkryk]]. 
*[[3 febrewaris]] - [[Troepen]] fan it [[Keninklik Nederlânsk-Yndysk Leger]] (KNIL) ûnder [[luitenant-generaal]] [[J.B. van Heutsz]] nimme yn it ramt fan 'e [[Atjee-oarloch]] de [[fêsting]] [[Batu Iliq]] yn.
*[[7 febrewaris]] - [[Keninginne]] [[Wilhelmina fan 'e Nederlannen]] [[houlik|trout]] yn [[De Haach]] mei de [[Dútslân|Dútske]] [[hartoch]] [[Hindrik fan Meklenburch-Schwerin]]. 
*[[2 maart]] - It [[Amerikaanske Kongres]] nimt it saneamde [[Platt-amendemint]] oan, dat yntsjinne is troch [[Amerikaanske Senaat|senator]] [[Orville Platt]]. Dat beheint de frijheid fan in [[takomst]]ich 'ûnôfhinklik' [[Kuba]]ansk [[regear]] om [[ferdraggen]] mei oare lannen as de [[Feriene Steaten]] te sluten.
*[[6 maart]] - De [[Dútslân|Dútske]] [[keizer]] [[Willem II fan Dútslân|Willem II]] oerlibbet yn [[Bremen (stêd)|Bremen]] in oanslach op syn [[libben]].
* [[22 april]] - de [[Noord-Friesche Locaal-Spoorwegmaatschappij]] iepenet it earste part fan it [[Spoar fan Ljouwert nei Eanjum]]: [[Ljouwert (stêd)|Ljouwert]] - [[Ferwert]].
*[[23 maart]] - De [[Filipinen|Filipynske]] [[opstanneling]]elieder [[Emilio Aguinaldo]] jout him oer oan 'e [[Feriene Steaten|Amerikanen]], dy't dêrmei in grutte oerwinning boeke yn 'e [[Filipynsk-Amerikaanske Oarloch]].
*[[3 maaie]] - By de [[Grutte Brân fan 1901]] komme yn [[Jacksonville (Floarida)|Jacksonville]], yn 'e [[Amerikaanske steat]] [[Floarida]], 7 [[minske]]n om en gean 2.368 [[gebou]]wen yn flammen op.
* [[8 maaie]] - [[Coopersburg]] yn [[Akkrum]] wurdt stifte.
*[[12 juny]] - Under swiere [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] druk giet de [[Kuba|Kubaanske Konvinsje]], dy't de [[grûnwet]] skriuwt foar it takom jier ûnôfhinklik te wurden [[Kuba]], akkoart mei it [[Platt-amendemint]]. Dêrtroch sil Kuba yn 'e praktyk in Amerikaansk [[protektoraat]] wurde.
* [[24 juny]] - De earste tentoanstelling fan [[Pablo Picasso]] iepenet yn [[Parys]].
*[[4 july]] - It foech fan it [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[militêr]] [[bestjoer]] fan 'e [[Filipinen]] wurdt beheind. Der komt no njonken it militêr bewâld ek in [[boarger]]lik gesach. De lieder dêrfan wurdt de [[politikus]] [[William Howard Taft]]. 
*[[6 septimber]] - By in oanslach op 'e [[Panamerikaanske Tentoanstelling]] yn [[Buffalo (New York)]] wurdt de [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[presidint]] [[William McKinley]] delsketten troch de [[anargisme|anargist]] [[Leon Czolgosz]].
*[[7 septimber]] - Yn [[Sina]] komt in ein oan 'e [[Bokseropstân]] troch de ûndertekening fan it [[Ferdrach fan Peking (1901)|Ferdrach fan Peking]]. Dêrby moat Sina oansjenlike territoriale konsesjes dwaan oan 'e [[Westerske wrâld|Westerske grutmachten]], en kriget it dêropta ek noch flinke [[ferhelbetelling]]s oplein.
*[[14 septimber]] - De [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[presidint]] [[William McKinley]] komt te [[ferstjerren]] oan 'e [[ferwûning]]s dy't er oprûn hat by de oanslach op syn [[libben]] fan acht dagen earder. Hy wurdt opfolge troch syn [[fise-presidint]] [[Theodore Roosevelt]].
* [[2 oktober]] - de Noord-Friesche Locaal-Spoorwegmaatschappij iepenet it twadde part fan it Spoar fan Ljouwert nei [[Eanjum]]: [[Ferwert]] - [[Mitselwier]].
*[[18 novimber]] - De [[Feriene Steaten]] en it [[Feriene Keninkryk]] slute in [[ferdrach]] oer it behear fan in [[takomst]]ige [[Panamakanaalsône]].
*[[10 desimber]] - Yn 'e [[Sweden|Sweedske]] [[haadstêd]] [[Stokholm]] wurde foar it earst de [[Nobelprizen]] útrikt, dy't ynsteld binne troch en ferneamd wurde nei de [[yndustry|yndustrieel]] [[Alfred Nobel]].

== Berne ==
;jannewaris
* [[15 jannewaris|15]] - [[Paulus Folkertsma]], Frysk komponist, bestjoerder en ûnderwizer († [[1972]])
;maart
* [[23 maart|23]] - [[Dolly Akers]], Amerikaansk politika en aktiviste († [[1986]])
* [[24 maart|24]] - [[Ub Iwerks]], Amerikaansk animator († [[1971]])
;april
* [[30 april|30]] - [[Sjoerd Spoelstra]], Nederlânsk sjoernalist en taalkundige († [[1967]])
;juny
* [[4 juny|4]] - [[Tjomme Ynte Kingma Boltjes]], Nederlânsk heechlearaar algemiene en tapaste mikrobiology († [[2000]])
* [[6 juny|6]] - [[Achmed Soekarno]], presidint fan [[Yndoneezje]] († [[1970]])
;augustus
* [[10 augustus|10]] - [[Hugo Gunckel Lüer]], Sileensk botanikus († [[1997]])
* [[23 augustus|23]] - [[Minne Endstra]], Nederlânsk ûndernimmer († [[1971]])
* [[26 augustus|26]] - [[Jan de Quay]], premier fan [[Nederlân]] († [[1985]])
;septimber
* [[18 septimber|18]] - [[Abe Brouwer]], Frysk skriuwer († [[1985]])
;oktober
* [[1 oktober|1]] - [[Anfesia Shapsnikoff]], Amerikaansk aktiviste en kuorkster († [[1973]])
* [[5 oktober|5]] - [[Jacob Michiel Ydema]], Frysk keunstskilder en glêzenier († [[1990]])
* [[24 oktober|24]] - [[Gerrit Tromp]], Frysk roeier († [[1938]])
;novimber
* [[3 novimber|3]] - kening [[Leopold III fan Belgje]] († [[1983]])
;desimber
* [[5 desimber|5]] - [[Walt Disney]], Amerikaansk animator († [[1966]])
* [[9 desimber|9]] - [[Jacobus Johannes Westendorp Boerma]], Frysk histoarikus († [[1970]])

== Ferstoarn ==
* [[12 jannewaris]] - [[Eeltsje Holtrop van der Zee]], Frysk skipsbouwer (* [[1824]])
* [[22 jannewaris]] - keninginne [[Fiktoaria fan it Feriene Keninkryk]] (* [[1819]])
* [[27 jannewaris]] - [[Giuseppe Verdi]], Italjaansk komponist (* [[1845]])
* [[9 maart]] - [[Anjenette Joustra-Reinders|Anjenette Reinders]], Nederlânske ûndernimmer, makker fan Bearenburch (* [[1828]])
* [[16 april]] - [[Frans Julius Johan van Eysinga (1818-1901)|Frans Julius Johan van Eysinga]], Frysk rjochter en politikus (* [[1818]])
* [[30 augustus]] - [[William Ludlow]], Amerikaansk militêr (* [[1843]])
* [[9 septimber]] - [[Henri de Toulouse-Lautrec]], Frânsk keunstskilder (* [[1864]])
* [[19 novimber]] - [[Meindert Rozenga]], Frysk toanielakteur en -skriuwer (* [[1854]])

{{JiersideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat}}
}}
[[Kategory:1901| ]]
[[Kategory:20e iuw]]</text>
      <sha1>tjj6s8slm9xjiqb1f68tdeiwy4i5z11</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>1895</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1753</id>
    <revision>
      <id>1087029</id>
      <parentid>1074070</parentid>
      <timestamp>2022-08-07T08:50:22Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Berne */ +1</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2826" xml:space="preserve">{{JiersideBoppe}}

{{Kalinders}}{{Kalinderjier}}
== Foarfallen ==
* [[19 maart]] - De [[Bruorren Lumiere]] meitsje de earste [[film]], oer it útgean fan it fabryk.
* [[24 maaie]] - De [[Lucania]] fan de [[Cunard]] line wint de [[Blauwe Wimpel]].
* [[20 juny]] - It [[Kieler Kanaal]] wurdt iepene.
* [[28 desimber]] - Yn [[Parys]] jouwe de [[Bruorren Lumiere]] de earste publike [[film]]foarstelling.

== Berne ==
;jannewaris
* [[11 jannewaris|11]] - [[Laurens Hammond]], Amerikaansk yngenieur en útfiner († [[1973]])
* [[26 jannewaris|26]] - [[Theo Slot]], Nederlânsk fleantúchbouwer († [[1949]])
;febrewaris
* [[8 febrewaris|8]] - [[Piet Hein van Asperen]], Frysk keunstskilder en reklametekener († [[1969]])
;maart
* [[11 maart|11]] - [[Jacob Jongbloed]], Frysk fysiolooch († [[1974]])
* [[20 maart|20]] - [[Klaas Dijkstra (pseudowittenskipper)|Klaas Dijkstra]], Frysk amateurwittenskipper en morosoof († [[1969]])
;april
* [[12 april|12]] - [[Elisabeth Menalda]], Nederlânsk keunstner († [[1997]])
* [[15 april|15]] - [[Jeanne Malivel]], Bretonsk keunstneresse († [[1926]])
;maaie
* [[12 maaie|12]] - [[Jiddu Krishnamurti]], Yndiaask goeroe en filosoof († [[1986]])
* [[18 maaie|18]] - [[Tames Oud]], Amelânsk keunstskilder en grafikus († [[1953]])
;oktober
* [[4 oktober|4]] - [[Buster Keaton]], Amerikaansk akteur († [[1966]])
;novimber
* [[21 novimber|21]] - [[Sibe van Aangium]] (ps. fan Hendrik Steen), Frysk skriuwer († [[1953]])
;desimber
* [[14 desimber|14]] - kening [[George VI fan it Feriene Keninkryk]] († [[1952]])

== Ferstoarn ==
* [[20 febrewaris]] - [[Frederick Douglass]], Amerikaansk aktivist en steatsman (* [[1818]])
* [[19 maaie]] - [[Jose Marti]], Kubaansk politikus, kranteman, filosoof en dichter (* [[1853]])
* [[2 augustus]] - [[J.J.A Ploos van Amstel]], Nederlânsk predikant en teolooch (* [[1835]])
* [[5 augustus]] - [[Friedrich Engels]], Dútsk sosjalist, filosoof en grûnlizzer fan it [[kommunisme]] (* [[1820]])
* [[31 augustus]] - [[Ely S. Parker]] (Donehogawa), Amerikaansk militêr en politikus (* [[1828]])
* [[31 july]] - [[Pieter Baukes Rijpma]], Frysk keatser (* [[1829]])
* [[28 septimber]] - [[Louis Pasteur]], Frânsk skiedkundige en biolooch (* [[1822]])
* [[8 desimber]] - [[Théodore Hersart de la Villemarqué]], Bretonsk taalkundige (* [[1815]])
* [[13 desimber]] - [[William Royall]], Amerikaansk militêr (* [[1825]])
;''datum ûnbekend''
*[[Oepke Haitzes Bonnema]], Frysk keapman en emigrant (* [[1825]] of [[1826]]).

==Literatuer==
;novelles
* [[H.G. Wells]], ''[[The Time Machine]]'' &lt;small&gt;(oerset yn it [[Frysk]] as ''De Tiidmasine'')&lt;/small&gt;
;non-fiksje
* [[Waling Dykstra]], ''[[Uit Friesland's Volksleven]]''

{{JiersideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat}}
}}
[[Kategory:1895| ]]
[[Kategory:19e iuw]]</text>
      <sha1>czqmph4h4u8v287i7d5mhsozqkh462y</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>1887</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1761</id>
    <revision>
      <id>1087050</id>
      <parentid>916700</parentid>
      <timestamp>2022-08-07T09:09:43Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Berne */ +1</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3084" xml:space="preserve">{{JiersideBoppe}}

{{Kalinders}}{{Kalinderjier}}
== Foarfallen ==
* [[26 jannewaris]] - [[Slach by Dogaly]]: It [[Abessynje|Abessynske]] leger ferslacht it [[Itaalje|Italjaanske]].
* [[28 jannewaris]] - Der wurdt úteinset mei de bou fan de [[Eiffeltoer]].
* [[26 july]] - [[Esperanto]] wurdt publisearre troch [[Ludovich Zamenhof]].
* [[1 septimber]] - [[Emile Berliner]] freget [[oktroai]] oan op de [[grammofoanplaat]]
* [[4 septimber]] - [[Ferdinand Domela Nieuwenhuis]] wurdt as in foarst ynhelle troch de Amsterdamske arbeiders. Fiif dagen earder is de sosjalistyske oanfierder ûntslein út de finzenis fan Utert, dêr't er in straf útsitten hie fanwege [[majesteitsskeining]].
* [[27 septimber]] - Troch dagen fûle rein yn Sina rint de [[Giele Rivier]] oer. It wurdt de grutste natoerramp yn de hystoarje; 900.000 minsken komme om hals.
* [[30 septimber]] - Yn [[Montana]] brekt troch in misferstân de [[Krieë-Oarloch]] út tusken de [[Feriene Steaten]] en de [[Krieën (folk)|Krieën]].
* [[5 novimber]] - Yn it ramt fan 'e [[Krieë-Oarloch]] fynt de [[Slach by Crow Agency]] plak, wêrby't it [[Amerikaanske Leger]] in oerwinning behellet.
* ''sûnder datum'' - [[Ruslân]] ferlit it [[Trijekeizersbûn]].
* ''sûnder datum'' - [[Henry Morton Stanley]] makket de lêste reis, om [[Emin Pasha]] út [[Afrika]] werom te heljen.
* ''sûnder datum'' - Earste [[emigraasje]]weach fan Russyske [[joaden]] yn [[Palestina]].

== Berne ==
;maart
* [[5 maart|5]] - [[Pieter Horjus]], Frysk winkelman en amateur-archeolooch († [[1962]])
* [[12 maart|12]] - [[Jaring Walta]], Frysk keunstkilder († [[1971]])
* [[22 maart|22]] - [[Chico Marx]], Amerikaansk komyk en akteur († [[1961]])
;maaie
* [[28 maaie|28]] - [[Jim Thorpe]], Amerikaansk atleet († [[1953]])
;juny
* [[29 juny|29]] - [[Geertje Roelinga-De Groot]], Aldste persoan fan Nederlân († [[1997]])
;augustus
* [[5 augustus]] - [[Hendrik Voordewind]], Nederlânsk skriuwer en plysjeman († [[1972]])
;septimber
* [[27 septimber|27]] - [[Rixt (dichteresse)|Rixt]], Frysk dichteresse († [[1979]])
* [[28 septimber|28]] - [[Avery Brundage]], Amerikaansk sportbestjoerder, foarsitter fan it [[Ynternasjonaal Olympysk Kommitee|IOC]] († [[1975]])
;oktober
* [[23 oktober]] - [[William F. Hanson]], Amerikaansk komponist en musikolooch († [[1969]])
;''datum ûnbekend''
*[[Michiel Sjouke Elings Visser]], Frysk boer en oersetter († [[1971]])

== Ferstoarn ==
* [[19 febrewaris]] - [[Eduard Douwes Dekker]] (Multatuli), Nederlânsk skriuwer (* [[1820]])
* [[13 septimber]] - [[Hjerre Gjerrits van der Veen]], Frysk ûnderwizer en skriuwer (* [[1816]])
* [[novimber]] - [[Swurddrager]] (''Sword Bearer''), opperhaad fan 'e [[Krieën (folk)|Krieën]] (* [[1865]])
* [[6 novimber]] - [[Eugène Pottier]], Frânsk dichter en revolúsjonêr, skriuwer fan ''[[De Ynternasjonale]]'' (* [[1816]])
* [[7 novimber]] - [[Assuerus Quaestius]], Frysk jurist, keunstskilder en keunstsamler (* [[1815]])

{{JiersideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat}}
}}
[[Kategory:1887| ]]
[[Kategory:19e iuw]]</text>
      <sha1>m4zugj3xuqkfsnhfas4qal3zys5dvgd</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>1875</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1778</id>
    <revision>
      <id>1087048</id>
      <parentid>1069118</parentid>
      <timestamp>2022-08-07T09:07:01Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Berne */ +1</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2178" xml:space="preserve">{{JiersideBoppe}}

{{Kalinders}}{{Kalinderjier}}
== Foarfallen ==
* [[12 jannewaris]] - [[Kwang-su]] wurdt keizer fan [[Sina]]. 

== Berne ==
;jannewaris
* [[16 jannewaris|16]] - [[John Dykstra (politikus)|John Dykstra]], Amerikaansk politikus († [[1959]])
* [[17 jannewaris|17]] - [[Johannes Jurres]], Frysk keunstskilder en heechlearaar († [[1946]])
febrewaris
* [[21 febrewaris|21]] - [[Jeanne-Louise Calment]], Aldste persoarn († [[1997]])
;maart
* [[7 maart|7]] - [[Maurice Ravel]], Fransk komponist († [[1937]])
* [[20 maart|20]] - [[Jouke Broer Schuil]], Frysk skriuwer en toanielkritikus († [[1960]])
;april
* [[2 april|2]] - [[Walter P. Chrysler]], Amerikaansk autofabrikant († [[1940]])
* [[8 april|8]] - kening [[Albert I fan Belgje]] († [[1943]])
;maaie
* [[25 maaie|25]] - [[Rommert de Bree]], Frysk boer en ferieningsman († [[1961]])
;juny
* [[6 juny|6]] - [[Thomas Mann]], Dútsk skriuwer († [[1955]])
;septimber
* [[1 septimber|1]] - [[Edgar Rice Burroughs]], Amerikaansk skriuwer († [[1950]])
* [[3 septimber|3]] - [[Ferdinand Porsche]], Eastenryksk autofabrikant († [[1955]])
;oktober
* [[10 oktober|10]] - [[Jan Paardekoper]], Nederlânsk komponist, dirigint en pianist († [[1931]])
;novimber
* [[8 novimber|8]] - [[Qiu Jin]], Sineesk dichteresse en revolúsjonêr († [[1907]])
* [[10 novimber|10]] - [[Sybe Kornelis Bakker]], Frysk predikant en politikus († [[1918]])

== Ferstoarn ==
* [[7 maart]] - [[John Edward Gray]], Ingelsk biolooch (* [[1800]])
* [[3 juny]] - [[Georges Bizet]], Frânsk komponist (* [[1838]])
* [[29 juny]] - keizer [[Ferdinand I fan Eastenryk]] (* [[1793]])
* [[4 augustus]] - [[Hans Christian Andersen]], Deensk mearkeskriuwer (* [[1805]])
* [[2 desimber]] - [[Verplanck Van Antwerp]], Amerikaansk amtner en militêr (* [[1807]])
;''datum ûnbekend''
*[[Griis Burd]] (''Grey Beard''), oarlochslieder fan 'e [[Súdlike Sjajinnen]] (* 18??)

==Literatuer==
;poëzij
* [[Edgar Allan Poe]], ''[[Alone (Edgar Allan Poe)|Alone]]'' &lt;small&gt;(oerset yn it [[Frysk]] as ''Allinne'')&lt;/small&gt;

{{JiersideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat}}
}}
[[Kategory:1875| ]]
[[Kategory:19e iuw]]</text>
      <sha1>emo9yrckk31vis2305jsgoogxolxdax</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Geert Lageveen</title>
    <ns>0</ns>
    <id>22244</id>
    <revision>
      <id>1086940</id>
      <parentid>1066378</parentid>
      <timestamp>2022-08-06T14:51:26Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Drewes</username>
        <id>2754</id>
      </contributor>
      <comment>filmografy by de tiid brocht</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4500" xml:space="preserve">'''Geert Lageveen''' ([[Drachten]], [[19 maaie]] [[1961]]) is in Fryske toaniel, telefyzje- en filmakteur. Hy hat in soad gastrollen hân yn Nederlânske telefyzjesearjes, en spile fan 2002 oant 2003 ien fan de haadrollen yn de dramasearje ''[[Ernstige Delicten]]''.

== Biografy ==
Hy studearre fan 1982 oant 1986 oan de [[Amsterdamske Toanielskoalle en Lytskeunstakademy|Tonielskoalle Amsterdam]] en rjochte nei syn slagjen it toanielselskip Illyrie op mei twa klasgenoaten.&lt;ref name=&quot;grofeld&quot;&gt;[http://www.bureaugrosfeld.nl/index.php?25 Geert Lageveen] Bureau Grosfeld&lt;/ref&gt; Foar dit selskip skriuwde hy stikken, wylst er teffens meidie as akteur by ferskate teatergroepen yn Nederlân.

Wyls wie hy ek te sjen yn films as ''[[De Bunker (film)|De Bunker]]'' (1992) mei ûnder oaren [[Thom Hoffman]] en [[Huub van der Lubbe]], ''[[Richting Engeland]]'' (1993) mei [[Peter Faber (akteur)|Peter Faber]] dêr't hy in haadrol yn hie en ''[[Lang leve de koningin]]'' (1995), mei [[Monique van de Ven]] as de keninginne. Ek wie hy te sjen yn telefyzjesearjes as ''[[Baantjer (telefyzjesearje)|Baantjer]]'', ''[[Unit 13]]'', ''[[In naam der Koningin (searje)|In naam der Koningin]]'' en ''[[Wilhelmina (telefyzjesearje)|Wilhelmina]]''. Yn 2002 krige hy in wichtige haadrol yn de dramasearje ''[[Ernstige Delicten]]'' fan de [[VARA]], dêr't hy twa seizoenen lang yn te sjen wie as resjersjeur Remco Doeksen. Fierders hie hy noch filmrollen yn ''[[Mariken]]'' (2000), ''[[Kees de jongen (film)|Kees de jongen]]'' (2003) en ''[[Afblijven (film)|Afblijven]]''. Ek wie hy te sjen yn Fryske produksjes: yn 2006 as Jedde yn de film ''[[Sportman fan de ieu]]'' en in jier letter yn ''[[Dankert &amp; Dankert]]''.

As regisseur hat Lageveen ûnder oare twa foarstellings regissearre fan it kabaretduo [[Plien en Bianca]]. Hy fersoarget mei yngong fan it teaterseizoen 2008-2009 foar de tredde kear de rezjy foar [[Veldhuis en Kemper]], dy't yn it nije seizoen mei de foarstelling ''Tijd heeft alle zonden'' op de planken stean sille.&lt;ref name=&quot;grofeld&quot;/&gt;

Sûnt 2000 is hy ferbûn oan it toanielselskip [[Orkater]], dêr't hy tegearre mei akteur [[Leopold Witte]] stikken foar skriuwt. Hjirta hearre ûnder mear ''Conijn van Olland'', ''De Gouden Eeuw'', ''IK'' en ''Bloedband'', dêr't it duo tagelyk yn meispilet. Lageveen en Witte reizgen fan 29 april oant 15 maaie 2008 nei [[Uruzgan]] as tarieding op harren nije stik ''Kamp Holland'', dat fan novimber ôf opfierd wurdt.&lt;ref&gt;[http://www.orkater.nl/index.php?p=/Voorstellingen/Kamp-Holland/ Orkater speelt Kamp Holland] Orkater.nl (2008)&lt;/ref&gt;

== Filmografy==
* 1992 - ''[[De Bunker (film)|De Bunker]]'' - Schrander
* 1993 - ''[[Richting Engeland]]'' - Hans
* 1995 - ''[[Lang leve de koningin]]'' - Heit Victor
* 1996 - ''[[Baantjer (telefyzjerige)|Baantjer]]'': De Cock en de moord op papier - Jan Molenaar
* 1996 - ''[[Unit 13]]'' - Bart van Maurik
* 1996 - ''[[In naam der Koningin (searje)|In naam der Koningin]]'' - Sersjant Ommeland
* 1999 - ''[[Baantjer (telefyzjerige)|Baantjer]]'': De Cock en de moord op de schandknaap - Joost Rood
* 2000 - ''[[Mariken]]'' - Broeder Willem
* 2001 - ''[[Wilhelmina (telefyzjerige)|Wilhelmina]]'' - Bernhard
* 2002 - ''[[Ernstige Delicten]]'' - Remco Doeksen (2002-2003)
* 2003 - ''[[Kees de jongen (film)|Kees de jongen]]'' - Frânske master
* 2004 - ''[[Baantjer (telefyzjesearje)|Baantjer]]'': De Cock en de moord op afstand - Jelle de Vries
* 2006 - ''[[Sportman fan de ieu]]'' - Jedde
* 2006 - ''[[Afblijven (film)|Afblijven]]'' - Heit Jordi
* 2007 - ''[[Dankert &amp; Dankert]]'': Frjemd bloed: Diel 1 - Evert Wiebenga
* 2008 - ''[[Toren C]]'' - Geert
* 2010 - ''[[Sint (film)|Sint]]'' - wetterplysjeman #3
* 2011 - ''[[De bende van Oss]] - amtner
* 2013 - ''[[Dokter Tinus]] ôfl: Op de vlucht - Camiel Broekhorst''
* 2014 - ''[[Moordvrouw]]
* 2014 - ''A'dam en E.V.A.- Waarman Hajo van Velzen
* 2015 - ''[[SpangaS in actie]] - Hulsman

== Keppeling om utens ==
* {{IMDb naam|id=0481284}}
* {{nl}} [http://www.orkater.nl Webside Orkater]

== Boarnen ==
&lt;references/&gt;

{{DEFAULTSORT:Lageveen, Geert}}
[[Kategory:Frysk toanielakteur]]
[[Kategory:Frysk telefyzje-akteur]]
[[Kategory:Frysk filmakteur]]
[[Kategory:Frysk toanielregisseur]]
[[Kategory:Nederlânsk filmakteur]]
[[Kategory:Nederlânsk telefyzje-akteur]]
[[Kategory:Nederlânsk toanielakteur]]
[[Kategory:Nederlânsk toanielregisseur]]
[[Kategory:Nederlânsk persoan fan Frysk komôf]]
[[Kategory:Persoan berne yn Drachten]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1961]]</text>
      <sha1>5ntbl63a5ibdby3td95nmn8xpe2grlt</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>2013</title>
    <ns>0</ns>
    <id>28806</id>
    <revision>
      <id>1086953</id>
      <parentid>1076113</parentid>
      <timestamp>2022-08-06T15:40:41Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Ferstoarn */ Clive Burr</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="27909" xml:space="preserve">{{JiersideBoppe}}

{{Kalinders}}{{Kalinderjier}}
Dit jier makket ûnderdiel út fan it [[desennium]] fan 'e [[2010-er jierren]].
== Foarfallen ==
;jannewaris
*[[1 jannewaris|1]] - De [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[Amerikaanske steat|steat]] [[Marylân]] fiert it [[homohoulik]] yn.
* [[1 jannewaris|1]] - By in [[ferkearsûngemak|ûngemak]] yn [[Raard]], yn 'e [[nijjier]]snacht, komt 1 [[persoan]] om en reitsje 16 oaren [[ferwûne]] as in ferbline [[auto]]mobiliste op in kloft minsken ynriidt dy't op 'e [[wei]] by in [[nijjiersfjoer]] steane.
* [[2 jannewaris|2]] - [[Astronoom|Astronomen]] fan 'e [[Jeropeeske Súdlike Stjerrewacht]] sjogge foar it earst de [[berte]] fan in [[planeet]], op 450 [[ljochtjier]] fan 'e [[Ierde (planeet)|Ierde]].
*[[10 jannewaris|10]] - By [[bomoanslaggen yn Pakistan (jannewaris 2012)|ferskate bomoanslaggen]] yn [[Pakistan]] komme mear as 100 [[minske]]n om en reitsje teminsten 270 oaren [[ferwûne]].
*[[11 jannewaris|11]] - De [[Frankryk|Frânske]] [[striidkrêften]] ynterveniëarje oan 'e kant fan it [[regear]] fan [[Maly]] yn 'e [[oarloch yn Noard-Maly]]. Harren ynminging yn 'e striid is rjochte tsjin 'e [[islamisme|islamistyske]] groepearring [[Ansar Dine]], dy't konneksjes hat mei de [[terrorisme|terroristyske]] beweging [[al-Qaida]].
* [[13 jannewaris|13]] - De [[Jeropeeske Uny]] fiert it [[Jeropeesk Rydbewiis]] yn.
* [[13 jannewaris|13]] - [[Sven Kramer]] wurdt [[Jeropa|Jeropeesk]] kampioen [[reedriden]] oer-alles by de [[manlju]].
* [[15 jannewaris|15]] - [[Bob de Vries]] wint yn [[Noardlaren]] de earste [[maraton (reedriden)|maraton]] op [[natueriis]] fan it jier.
*[[16 jannewaris|16]]-[[20 jannewaris|20]] - By de [[Gizelingskrisis fan In Amenas]], yn súdlik [[Algerije]], komme 39 [[arbeider]]s en 1 [[befeiliging]]sagint om as se yn in [[ierdgas]]fabryk [[gizeling (misdriuw)|gizele]] wurde troch [[islamisme|islamistyske]] [[terrorisme|terroristen]].
* [[21 jannewaris|21]] - Yn 'e [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[haadstêd]] [[Washington, D.C.]] wurdt [[Barack Obama]] foar de twadde kear [[ynauguraasje|ynaugurearre]] as [[presidint fan 'e Feriene Steaten]].
*[[27 jannewaris|27]] - By [[Brân yn de Kiss-nachtklub|in brân]] yn in [[nachtklub]] yn [[Santa Maria (Rio Grande do Sul)|Santa Maria]], yn [[Brazylje]], komme 242 [[minske]]n om, allegear út 'e leeftydskategory tusken de 18 en 25 jier.

;febrewaris
* [[5 febrewaris|5]] - De [[Sint Klemenstsjerke]] yn [[Nes (It Amelân)|Nes]] op [[It Amelân]] wurdt troch [[brân]] ferwoastge.
*[[6 febrewaris|6]] - Yn [[Tuneezje]] wurdt [[Tsjokri Belaid]], de lieder fan 'e [[opposysje (polityk)|opposysjepartij]] [[Feriene Partij fan Demokratyske Patriotten|DPUP]], by in [[oanslach (misdriuw)|oanslach]] [[fermoarde]].
*[[7 febrewaris|7]] - In swiere [[sniestoarm]] bûket yn op 'e noardeastlike [[Feriene Steaten]] en it easten fan [[Kanada]]. By dizze [[Sniestoarm fan Febrewaris (2013)|Sniestoarm fan Febrewaris]] komt in rekôrhoemannichte [[snie]] del en ferlieze 18 [[minske]]n it [[libben]].
*[[12 febrewaris|12]] - [[Noard-Koreä]] fiert in trêde ûndergrûnske [[atoombom|nukleêre proef]] út, in ûntwikkeling dy't troch oare [[lân|lannen]] rûnom feroardiele wurdt.
*[[15 febrewaris|15]] - [[Meteoar fan Tsjeljabinsk|In meteoar]] ûntploft boppe de [[Ruslân|Russyske]] [[stêd]] [[Tsjeljabinsk]], wêrby't 1.492 [[minske]]n [[ferwûne]] reitsje en 4.300 [[gebou]]wen skea oprinne. Dit is de krêftichste [[meteoar]] dy't de [[Ierde (planeet)|Ierde]] treft yn mear as in iuw (sûnt it [[Tûngûska-foarfal]] fan [[1908]]).
* [[15 febrewaris|15]] - De [[planetoïde]] [[2012 DA14]] komt de [[Ierde (planeet)|ierde]] op 27.600 [[kilometer]] benei. Nea earder waard in planetoïde fan sa'n grutte sa deunby de Ierde sjoen: binnen in [[geostasjonêre baan]].
*[[16 febrewaris|16]] - De [[Brazylje|Brazyljaanske]] steat [[São Paulo (steat)|São Paulo]] fiert it [[homohoulik]] yn.
* [[18 febrewaris|18]]- Op 'e [[lofthaven]] fan 'e [[Belgje|Belgyske]] [[haadstêd]] [[Brussel]] hat in [[rôf|diamantrôf]] plak. Der wurdt foar likernôch 50 miljoen [[dollar]] oan rouwe [[diamant]]en stellen.
*[[28 febrewaris|28]] - [[Paus]] [[Benediktus XVI]] [[abdikaasje|abdisearret]]. Hy is de earste [[paus]] fan [[Rome (stêd)|Rome]] dy't frijwillich ôftreedt sûnt [[Selestinus V (paus)|Selestinus&amp;nbsp;V]] yn [[1294]].

;maart
*[[5 maart|5]] - De [[populisme|populistyske]] [[presidint]] fan [[Fenezuëla]] [[Hugo Chávez]] komt mei 58 jier te [[ferstjerren]] oan [[kanker]]. Hy hat syn [[lân]] 14 jier lang [[regearre]], en wurdt opfolge troch syn [[fise-presidint]] [[Nicolás Maduro]].
*[[10 maart|10]]-[[11 maart|11]] - By [[Falklâneilânsk soevereiniteitsreferindum|in referindum]] op 'e [[Falklâneilannen]] stimt in oerweldigjende mearderheid fan 91,9% fan 'e kiezers foar it behâld fan 'e status fan [[Britsk oerseesk gebietsdiel|oerseesk gebietsdiel fan it Feriene Keninkryk]]. Dit yn it ljocht fan oanhâldende druk fan [[Argentynje]] om [[ûnderhanneling]]s te begjinnen oer de 'weromjefte' fan 'e [[arsjipel]].
*[[11 maart|11]] - De nije lieder fan [[Noard-Koreä]], [[Kim Jong-un]] brekt alle [[ferdraggen]] mei it [[Westerske wrâld|Westen]] en begjint in nij programma foar de fierdere ûntwikkeling fan [[atoombom|nukleêre wapens]]. Dêrtroch rinne de spannings op it [[Koreaanske Skiereilân]] fluch op.
*[[13 maart|13]] - De [[Argentynje|Argentynske]] [[kardinaal]] Jorge Mario Bergoglio wurdt keazen as de nije [[paus]] fan [[Rome (stêd)|Rome]]. Hy komt op 'e [[Hillige Stoel]] ûnder de [[pausenamme|namme]] [[Fransiskus (paus)|Fransiskus]]. Hy is de earste paus dy't ôfkomstich is fan it [[súdlik healrûn]], de earste paus dy't ôfkomstich is fan it [[westlik healrûn]] ([[Amearika]]) en de earste [[jezuïten|jezuïtyske]] paus.
*[[15 maart|15]] - De [[Brazylje|Brazyljaanske]] steat [[Ceará]] fiert it [[homohoulik]] yn.
* [[19 maart|19]] - De nije [[paus]] [[Fransiskus (paus)|Fransiskus]] wurdt yn it [[Fatikaan]] ynstalearre op 'e [[Hillige Stoel]].
* [[23 maart|23]] - It earste [[Ljipaaisykje|ljipaai]] fan [[Fryslân]] wurdt troch Melle van der Meer út [[Sumar]] fûn by [[Earnewâld]].
*[[25 maart|25]] - De [[Séléka]]-[[rebel]]len nimme [[Bangui]] yn, de [[haadstêd]] fan 'e [[Sintraalafrikaanske Republyk]]. [[Presidint]] [[François Bozizé]] nimt de wyk nei it bûtenlân.
*[[25 maart|25]] - De [[lân|lannen]] fan 'e [[eurosône]] beslute yn it ramt fan 'e ynternasjonale [[Bankekrisis]] (en de dêrút fuortkommende [[Syprioatyske Bankekrisis (2012-2013)|Syprioatyske Bankekrisis]]) ta in helppakket foar [[Syprus]] ter wearde fan [[€]]10 miljard.
*[[26 maart|26]] - De [[Brazylje|Brazyljaanske]] steat [[Paraná]] fiert it [[homohoulik]] yn.

;april
*[[april]] - It [[Ynternasjonaal Konsortium fan Undersykssjoernalisten]] (ICIJ) út [[Washington, D.C.]] makket yn it ramt fan 'e striid tsjin [[belestingfraude]] it saneamde [[Offshore-lek]] iepenbier. Dêryn steane gegevens fan 130.000 oerseeske [[bankrekken]]s fan lju út 170 [[lân|lannen]].
*[[2 april|2]] - De [[Brazylje|Brazyljaanske]] steat [[Mato Grosso do Sul]] fiert it [[homohoulik]] yn.
*[[8 april|8]] - It [[ferstjerren]] fan 'e eardere [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[premier]] [[Margaret Thatcher]], dy't yn [[Skotlân]] en [[Wales]] en by it sljochtwei folk yn [[Ingelân]] tige [[hate]] wie, ropt yn it [[Feriene Keninkryk]] benammen blydskip op. It [[liet]] ''Ding Dong, the Witch is Dead'' (&quot;Ding Dong, de Heks is Dea&quot;), út 'e [[musical]] ''The Wizard of Oz'', kringt de top 10 fan 'e Britske [[hitlist]]en binnen. 
*[[15 april|15]] - By [[bomoanslaggen op de Maraton fan Boston|twa bomoanslaggen]] troch [[islamisme|islamistyske]] [[terrorist]]en op 'e [[Maraton fan Boston]], yn 'e [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[stêd]] [[Boston]], komme 3 [[minske]]n om en reitsje likernôch 264 oaren [[ferwûne]].
*[[24 april|24]] - By it [[ynstoarten fan in gebou yn Savar (2013)|it ynstoarten]] fan in [[fabryk]]sgebou yn [[Savar]], in [[foarstêd]] fan 'e [[Bangladesj|Bingaalske]] [[haadstêd]] [[Dhaka]], komme 1.129 [[minske]]n om reitsje mear as 2.000 oaren [[ferwûne]].
*[[26 april|26]] - De [[Brazylje|Brazyljaanske]] steat [[Rondônia]] fiert it [[homohoulik]] yn.
*[[29 april|29]] - De [[Brazylje|Brazyljaanske]] steaten [[Santa Catarina (steat)|Santa Catarina]] en [[Paraíba]] fiere it [[homohoulik]] yn.
*[[30 april|30]] - [[Troanswikseling yn Nederlân (2013)|Troanswikseling yn Nederlân]]: [[Keninginne]] [[Beatrix fan 'e Nederlannen|Beatrix]] docht [[ôfstân fan 'e troan]] yn it foardiel fan har [[soan]], [[Willem-Alexander fan 'e Nederlannen|Willem-Alexander]].

;maaie
* [[3 maaie|3]] - [[Cambuur]] wint de [[fuotbal]]kompetysje fan 'e [[Nederlân]]ske [[Earste Difyzje (fuotbal)|Earste Difyzje]].
*[[16 maaie|16]] - [[Brazylje]] fiert (lanlik) it [[homohoulik]] yn.
*[[18 maaie|18]] - [[Frankryk]] fiert it [[homohoulik]] yn.
*[[20 maaie|20]] - De [[stêd]] [[Moore (Oklahoma)|Moore]], yn 'e [[Amerikaanske steat]] [[Oklahoma]] wurdt fierhinne mei de grûn lyk makke troch [[tornado fan Moore (2013)|in tornado]]. Der falle 24 [[dea]]den en mear as 300 [[ferwûne]]n.
*[[22 maaie|22]] - De [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[soldaat]] [[moard op Lee Rigby|Lee Rigby wurdt op ljochtskyndei fermoarde]] op 'e [[strjitte]] yn 'e [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[haadstêd]] [[Londen]], troch 2 [[islamisme|islamistyske]] [[terrorist]]en. 

;juny
*[[6 juny|6]] - [[Edward Snowden]], in agint fan 'e [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[feilichheidstsjinst]] [[National Security Agency|NSA]], lekt de saneamde [[Global Suveillance Disclosures]] nei de [[media]]. Dêrby giet it om 'e ynbrek dy't de Amerikaanske [[oerheid]] makket op 'e [[privacy]] fan 'e Amerikaanske [[boarger]]s, mar ek om it [[ôflústerjen]] fan 'e [[Dútslân|Dútske]] [[bûnskânselier]] [[Angela Merkel]] en de [[Brazylje|Brazyljaanske]] [[presidinte]] [[Dilma Roussef]]. Amerikaanske [[diplomasy|diplomatike relaasjes]] mei û.m. [[Dútslân]] en [[Brazylje]] rinne dêrtroch slimme skea op. Snowden sels moat de Feriene Steaten ûntflechtsje en kriget neitiid [[asyl (rjocht)|asyl]] yn [[Ruslân]].
*[[19 juny|19]] - Yn 'e [[Kanada|Kanadeeske]] [[Kanadeeske provinsjes|provinsje]] [[Alberta]] brekt [[wettersneed yn Alberta (2013)|grutte wettersneed]] út as ferskate [[rivier]]en bûten harren [[oere (wâl)|oeren]] geane.
*[[21 juny|21]]-[[22 juny|22]] - Yn [[Paraguay]] set it [[parlemint]] [[presidint]] [[Fernando Lugo]] ôf fanwegen ferskate misse setten, wêrûnder [[nepotisme]], in kontroversjele lânoankeap en in konfrontaasje tusken [[boer]]en en de [[plysje]] op [[15&amp;nbsp;juny]] [[2012]] wêrby't 11 boeren en 6 plysjes de dea fûnen. De ôfsetting ferrint sa fluch dat Lugo protestearret dat er net genôch tiid kriget om himsels te ferdigenjen. Ferskate oare [[Latynsk-Amearika|Latynsk-Amerikaanske]] [[lân|lannen]] omskriuwe [[Ofsetting fan Fernando Lugo|de ôfsetting]] letter as &quot;in parlemintêre [[steatsgreep]]&quot;.
*[[28 juny|28]] - De [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[Amerikaanske steat|steat]] [[Kalifornje]] fiert op 'e nij it [[homohoulik]] yn.
* [[29 juny|29]]-[[21 july]] - Yn [[Frankryk]] wurdt foar de 100e kear de [[Tour de France]] ferriden.

;july
*[[1 july|1]] - De [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[Amerikaanske steat|steat]] [[Delaware]] fiert it [[homohoulik]] yn.
*[[1 july|1]] - [[Kroaasje]] wurdt lid fan 'e [[Jeropeeske Uny]].
*[[3 july|3]] - By [[steatsgreep yn Egypte (2013)|in steatgreep]] yn [[Egypte]] grypt it [[leger (lânmacht)|leger]] ûnder lieding fan [[generaal]] [[Abdûl Fattach al-Sisi]] de macht. De [[demokratysk]] keazen [[presidint]] [[Mohammed Morsi]] wurdt ôfset en yn it [[tichthûs (finzenis)|tichthûs]] smiten. [[Demonstraasje (protest)|Demonstraasjes]] tsjin dizze gong fan saken troch oanhingers fan Morsi wurde [[polityk geweld yn Egypte (2013)|mei grou geweld]] de kop yndrukt.
*[[6 july|6]] - It [[Súd-Koreä|Súdkoreaanske]] [[ferkearsfleantúch]] [[Asiana Airlines-flecht 214]] stoart del op 'e [[lâningsbaan]] fan 'e [[lofthaven]] fan 'e [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[stêd]] [[San Francisco]], wêrby't 3 [[minske]]n omkomme en 181 oaren [[ferwûne]] reitsje.
*[[13 july|13]] - Nei oanlieding fan 'e ûnbestrafte [[moard]] fan [[George Zimmerman]] op 'e [[negroïde|swarte]] jongeman [[Trayvon Martin]], yn [[Floarida]], rjochtsje [[Afro-Amerikanen|Afro-Amerikaanske]] [[minskerjochte]]-[[aktivist]]en de [[Black Lives Matter]]-beweging op. Dy kantet him oan tsjin [[geweld]] fan [[jeropide ras|blanken]] tsjin swarten, en yn 't bysûnder tsjin [[plysjegeweld]] tsjin swarten.
* [[20 july|20]]-[[2 augustus]] - Yn [[Fryslân]] wurdt it [[SKS]]-[[skûtsjesilen]] holden.
*[[21 july|21]] - [[Kening]] [[Albert II fan Belgje]] docht [[ôfstân fan 'e troan]] yn it foardiel fan syn [[soan]] [[Filip fan Belgje|Filip]].
* [[25 july|25]] - Yn [[Nederlân]] hearsket no offisjeel in [[hjitteweach]]. It is de earste hjitteweach sûnt [[july]] [[2006]].
* [[31 july|31]] - De [[PC 2013|160ste PC]] yn [[Frjentsjer]] wurdt wûn troch [[Johan van der Meulen]] fan [[Bitgummole]], [[Renze Pieter Hiemstra]] fan [[Sint-Jabik]] en [[Hylke Bruinsma]] fan [[Minnertsgea]].

;augustus
*[[1 augustus|1]] - De [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[Amerikaanske steat|steaten]] [[Minnesota]] en [[Rhode Island]] fiere it [[homohoulik]] yn.
*[[2 augustus|2]] - [[Douwe J. Visser]] wint mei de ''[[Sneker Pan (skûtsje)|Sneker Pan]]'' it [[SKS]]-[[skûtsjesilen]].
*[[3 augustus|3]] - De [[Fryslân|Fryske]] [[hurdfytser]] [[Pieter Weening]] wint de [[Omgong fan Poalen]].
* [[3 augustus|3]]-[[10 augustus|10]] - Yn [[Fryslân]] wurdt it [[IFKS]]-[[skûtsjesilen]] holden.
*[[5 augustus|5]] - [[Oerûguay]] fiert it [[homohoulik]] yn.
*[[6 augustus|6]] - De [[Fryslân|Fryske]] [[hurdfytser]] [[Pieter Weening]] wint it [[hurdfytskritearium]] De Gouden Pijl yn [[Emmen]].
*[[7 augustus|7]] - It [[partoer|keatspartoer]] fan [[Dronryp]] wint yn [[Wommels]] de [[Freulepartij]].
*[[10 augustus|10]] - [[Sikke Heerschop]] wint mei de ''[[Wylde Wytse]]'' de grutte A-klasse by it [[IFKS]]-[[skûtsjesilen]].
*[[10 augustus|10]] - [[Bart Helmholt]] wint yn [[Winsum (Fryslân)|Winsum]] it [[Frysk Kampioenskip Fierljeppen]] by de senioaren. By de [[froullju]] giet de titel nei [[Klaske Nauta]].
*[[14 augustus|14]] - It [[Egypte|Egyptyske]] [[leger (lânmacht)|leger]] sjit 2.696 [[frede|freedsume]] [[demonstranten]] [[dea]], dy't protestearje tsjin [[steatsgreep yn Egypte (2013)|'e steatgreep]] wêrby't de [[demokratysk]] keazen [[presidint]] [[Mohammed Morsi]] ôfset is.
*[[19 augustus|19]] - [[Nij-Seelân]] fiert it [[homohoulik]] yn.
*[[21 augustus|21]] - By de [[oanfal mei gemyske wapens op Gûta]], troch it [[Syrje|Syryske]] regearingsleger yn it ramt fan 'e [[Syryske Boargeroarloch]], komme 1.429 [[minske]]n om.
*[[29 augustus|29]] - It [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[Legerhûs (Feriene Keninkryk)|Legerhûs]] stimt tsjin Britske yntervinsje oan 'e kant fan 'e ([[sekularisme|sekuliere]]) [[rebel]]len yn 'e [[Syryske Boargeroarloch]]. As gefolch dêrfan sjocht ek de [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[presidint]] [[Barack Obama]] dêrfan ôf. Dat set de doar wiid iepen foar yntervinsje troch [[Ruslân]] oan 'e kant fan 'e [[diktatuer]] fan [[Basjir al-Assad]].

;septimber
*[[9 septimber|9]] - By de [[Krisis fan Zamboanga]] komme troch oanfallen fan [[islamisme|islamistyske]] [[terrorist]]en yn 'e [[Filipinen|Filipynske]] [[stêd]] [[Zamboanga]] 220 [[minske]]n om en reitsje 70 oaren [[ferwûne]].
*[[21 septimber|21]] - By de [[oanslach op it Westgate-winkelsintrum]] yn 'e [[Kenia]]anske [[haadstêd]] [[Nairobi]], útfierd troch [[Somaalje|Somalyske]] [[islamisme|islamistyske]] [[terrorist]]en fan 'e beweging [[al-Sjabaab]], komme 71 [[minske]]n om (ynkl. 4 dieders) en reitsje 175 oaren [[ferwûne]].

;oktober
*[[21 oktober|12]] - De [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[Amerikaanske steat|steat]] [[Nij-Jersey]] fiert it [[homohoulik]] yn.
*[[18 oktober|18]] - [[Saûdy-Araabje]] wegeret as earste [[lân]] ea in sit yn 'e [[Feilichheidsried fan de Feriene Naasjes]]. De sit giet dêrnei nei [[Jordaanje]], dat der op [[6&amp;nbsp;desimber]] besit fan nimt.
* [[19 oktober|19]] - De [[binnenstêd]] fan [[Ljouwert (stêd)|Ljouwert]] wurdt troffen troch in grutte [[brân]]. Fiif pannen oan De kelders geane ferlern, wêrûnder it [[berte]]hûs fan [[Mata Hari]]. Ien [[persoan]], in 24-jierrige [[studint]], komt by de brân om.
* [[28 oktober|28]] - In tige swiere [[stoarm|súdwesterstoarm]] raast oer [[Fryslân]] en [[Noardwest-Jeropa]]. Op [[Flylân]] en yn [[Harns (stêd)|Harns]] wurdt [[orkaan]]krêft metten en yn [[Lauwerseach]] de swierste [[wyn (waar)|wynstjit]] fan [[Nederlân]]; 152 [[kilometer de oere]].

;novimber
* [[3 novimber|3]] - Yn [[Ljouwert (stêd)|Ljouwert]] wurdt in [[benefyt]]konsert holden foar de troffenen fan 'e [[brân]] fan [[19&amp;nbsp;oktober]] l.l.
* [[5 novimber|5]] - De [[Yndia]]aske [[Mars (planeet)|Mars]]-sonde [[Mangalyaan]] wurdt lansearre.
*[[5 novimber|5]]-[[11 novimber|11]] - De tige swiere [[tyfoan]] [[Tyfoan Haiyan|Haiyan]] (op 'e [[Filipinen]] bekend ûnder de namme Yolanda) lûkt in spoar fan ferwuostging troch [[Palau]], de [[Filipinen]], súdlik [[Sina]] en [[Fjetnam]]. Benammen de Filipinen wurde tige swier troffen. Yn totaal komme der teminsten 6.329 [[minske]]n om, wêrfan 6.300 yn 'e Filipinen. De materiële skea bedraacht [[$]]2,9 miljard.
*[[12 novimber|12]] - By it [[ynstoarten fan in winkelsintrum yn Zolitūde|it ynstoarten]] fan it [[dak]] fan in [[winkelsintrum]] yn it [[Letlân|Letske]] plak [[Zolitūde]] komme 54 [[minske]]n om.
* [[13 novimber|13]] - Yn [[Ljouwert (gemeente)|Ljouwert]], [[It Hearrenfean (gemeente)|It Hearrenfean]], [[Boarnsterhim]], [[Lemsterlân]], [[Gaasterlân-Sleat]] en [[Skarsterlân]] wurde [[Gemeentlike weryndieling|weryndielingsferkiezingen]] holden.
* [[16 novimber|16]] - It earste [[Nederlân]]sk Iepen Kampioenskip [[Muorrekeatsen]] wurdt holden yn [[Frjentsjer]].
*[[17 novimber|17]] - It [[ferkearsfleantúch]] [[Tatarstan Airlines-flecht 363]] stoart del by de [[lofthaven]] fan [[Kazan (stêd)|Kazan]], wêrby't 50 [[minske]]n omkomme.
*[[21 novimber|21]] - De pro-[[Jeropeeske Uny|Jeropeeske]] [[Euromaidan]]demonstraasjes begjinne yn 'e [[Oekraïne|Oekraynske]] [[haadstêd]] [[Kiëv]], nei't [[presidint]] [[Viktor Janûkovitsj]] ûnder [[Ruslân|Russyske]] druk in [[ekonomysk]] assosjaasjeferdrach mei de [[Jeropeeske Uny]] ôfwiist en ynstee kiest foar nauwere bannen mei Ruslân.
*[[24 novimber|24]] - [[Iraan]] en de wichtichste [[Westerske lannen]] slute yn [[Sjenêve]] in akkoart oer de beheining fan it [[Iraanske nukleêr programma]] yn ruil foar ferlichting fan 'e Westerske sanksjes tsjin it [[lân]].

;desimber
*[[desimber]] - Yn [[West-Afrika]] brekt de tige besmetlike [[sykte]] [[ebola]] út. Dit is it begjin fan 'e [[Westafrikaanske ebola-epidemy]].
*[[2 desimber|2]] - De [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[Amerikaanske steat|steat]] [[Hawaï]] fiert it [[homohoulik]] yn.
*[[5 desimber|5]] - De eardere [[Súd-Afrika|Súdafrikaanske]] [[presidint]] en anty-[[apartheid]]saktivist [[Nelson Mandela]] komt yn 'e [[âlderdom]] fan 95 jier te [[ferstjerren]].
*[[14 desimber|14]] - De [[Chang'e 3]], in ûnbemanne [[Sina|Sineesk]] [[romteskip]], lânet op 'e [[moanne (byplaneet fan de Ierde)|moanne]].
*[[15 desimber|15]] - Yn [[Súd-Sûdaan]] brekke [[wapen]]e gefjochten út tusken [[etnysk]]e [[Dinka (folk)|Dinka]]- en [[Nûer (folk)|Nûer]]-leden fan 'e Presidinsjele Garde. Dat is it begjin fan 'e [[Súdsûdaneeske Boargeroarloch]].
* [[17 desimber|17]] - [[Epke Zonderland]] wurdt ûnder it [[Sportgala]] yn 'e [[RAI (Amsterdam)|RAI]], yn [[Amsterdam]], foar de fjirde kear keazen ta sportman fan it jier.
* [[18 desimber|18]] - [[Epke Zonderland]] draait de doar fan [[it Glêzen Hûs]] fan [[Serious Request]] op it slot dat dit jier op it [[Saailân]] yn [[Ljouwert (stêd)|Ljouwert]] stiet. Serious Request is in aksje fan [[3FM]] foar it [[Reade Krús]].
*[[19 desimber|19]] - De [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[Amerikaanske steat|steat]] [[Nij-Meksiko]] fiert it [[homohoulik]] yn.
* [[24 desimber|24]] - De [[3FM]]-aksje [[Serious Request]], foar it [[Reade Krús]] hat 12.302.747 [[euro]] opbrocht. De [[dûns]]jende [[minske]]n op it [[Saailân]] (dêr't dit jier [[it Glêzen Hûs]] stie) en op it [[Aldehoustertsjerkhôf]] hawwe yn [[Ljouwert (stêd)|Ljouwert]] soarge foar in lytse [[ierdbeving]].
*[[29 desimber|29]]-[[30 desimber|30]] - By [[bomoanslaggen yn Volgograd (2013)|bomoanslaggen]] yn 'e [[Ruslân|Russyske]] [[stêd]] [[Volgograd]] komme 32 [[minske]]n om en reitsje 85 oaren [[ferwûne]].
* [[31 desimber|31]] - [[De Wiko's]] steane op nûmer ien yn 'e [[Fryske Top 100]] mei harren [[liet]] ''[[It Bûthúsbankje]]''.

== Berne ==
* [[22 july]] - [[George fan Cambridge]] earste soan fan [[Prins William, hartoch fan Cambridge|Prins William]] en [[Catherine Middleton]], trede yn line fan de [[Grut-Brittanje|Britske]] troanopvolging.

== Ferstoarn ==
[[Ofbyld:Nederlandse schaatskampioenschappen Deventer dames en her Atje Keulen Deelstra i, Bestanddeelnr 925-2918.jpg|thumb|110px|Atje Keulen-Deelstra]] 
[[Ofbyld:Nelson Mandela-2008 (edit).jpg|thumb|110px|Nelson Mandela]] 
;jannewaris
* [[7 jannewaris|7]] - [[Huell Howser]], Amerikaansk akteur en presintator (* [[1945]])
* [[12 jannewaris|12]] - [[Harold Crowchild]], Kanadeesk rodeocowboy en soldaat (* [[1915]])
* [[17 jannewaris|17]] - [[Ru Clevering]],  Nederlânsk politikus (* [[1914]])
* 17 - [[Jakob Arjouni]], Dútsk skriuwer (* [[1964]])
;febrewaris
* [[1 febrewaris|1]] - [[Ed Koch]], boargemaster fan [[New York (stêd)|New York]] (* [[1924]])
* [[1 febrewaris|1]] - [[Herman Verbeek]], Nederlânsk pryster en politikus (* [[1936]])
* [[1 febrewaris|1]] - [[Cecil Womack]], Amerikaansk sjonger en songwriter (* [[1947]])
* [[3 febrewaris|3]] - [[Peter Gilmore (akteur)|Peter Gilmore]], Ingelsk akteur (''Onedin Line'') (* [[1931]])
* [[15 febrewaris|15]] - [[Giovanni Narcis Hakkenberg]], Nederlânsk marinier en ridder yn de [[Militêre Willems-Oarder]] (* [[1923]])
* [[22 febrewaris|22]] - [[Atje Keulen-Deelstra]], Frysk hurdrydster (* [[1938]])
;maart
* [[5 maart|5]] - [[Jan Frearks van der Bij]], Frysk ekspresjonistysk skilder  (* [[1922]])
* [[5 maart|5]] - [[Hugo Chávez]], presidint fan [[Fenezuëla]]  (* [[1954]])
* [[5 maart|5]] - [[Dieter Pfaff]],  Dútsk akteur en regisseur  (* [[1947]])
* [[6 maart|6]] - [[Alvin Lee]], Britsk rocksjonger en gitarist  (* [[1944]])
* [[7 maart|7]] - [[Tsjêbbe Hettinga]], Frysk dichter  (* [[1949]])
* [[9 maart|9]] - [[Ypke Gietema]], Frysk politikus (* [[1942]])
* [[13 maart|13]] - [[Clive Burr]], Ingelsk drummer (* [[1957]])
;april
* [[4 april|4]] - [[Roger Ebert]], Amerikaansk filmkritikus (* [[1942]])
* [[8 april|8]] - [[Margaret Thatcher]], premier fan it [[Feriene Keninkryk]] († [[1925]])
* 8 - [[Judith Boer]], Frysk byldzjend keunstner (* [[1935]])
;maaie
* [[14 maaie|14]] - [[Ingrid Visser (follybalster)|Ingrid Visser]], Nederlânsk follybalster (* [[1977]])
* [[31 maaie|31]] - [[Jean Stapleton]], Amerikaansk aktrise (* [[1923]])
;juny
* [[6 juny|6]] - [[Esther Williams]], Amerikaansk aktrise en swimster (* [[1921]])
* [[7 juny|7]] - [[Pierre Mauroy]], Frânsk politikus (* [[1928]])
* [[8 juny|8]] - [[Doeke Bekius]], Frysk politikus  (* [[1922]])
* [[10 juny|10]] - [[Saskia Holleman]], Frysk fotomodel en abbekaat (* [[1945]])
* [[13 juny|13]] - [[Albert White Hat]], Amerikaansk taalaktivist (* [[1938]])
;july
* [[26 july|26]] - [[J.J. Cale]],  Amearikaansk gitarist en sjonger (* [[1938]])
* 26 - [[Sung Jae-ki]], Súdkoreaansk manljusrjochte-aktivist (* [[1967]])
;augustus
* [[12 augustus|12]] - [[Johan Friso fan Oranje-Nassau fan Amsberg]], Nederlânsk prins  (* [[1968]])
* [[20 augustus|20]] - [[Elmore Leonard]], Amerikaansk skriuwer (* [[1925]])
* [[26 augustus|26]] - [[John Kuipers]], Nederlânsk akteur, dûnser en koreograaf (* [[1937]])
* [[30 augustus|30]] - [[Seamus Heaney]], Noardiersk dichter en oersetter (* [[1939]])
;septimber
* [[1 septimber|1]] - [[Tommy Morrison (bokser)|Tommy Morrison]], Amerikaansk bokser (* [[1969]])
* [[10 septimber|10]] - [[Jelle Buising]], Frysk musikus (* [[1939]])
* [[18 septimber|18]] - [[Marcel Reich-Ranicki]], Dútsk literatuerkritikus (* [[1920]])
* [[28 septimber|28]]  - [[Klaas de Groot (reedrider)|Klaas de Groot]], Frysk reedrider (* [[1926]])
;oktober
* [[20 oktober|20]] - [[Jan de Groot]], Frysk keatser (* [[1922]])
* 20 - [[Herman Makkink]], Nederlânsk keunstner (* [[1937]])
;novimber
* [[1 novimber|1]] - [[Hannah Ludwig]], sjoernalist, dichteres en politika (* [[1943]])
* [[7 novimber|7]] - [[Jack Mitchell (fotograaf)|Jack Mitchell]], Amerikaansk fotograaf (* [[1925]])
* [[19 novimber|19]] - [[Frederick Sanger]], Ingelsk biolooch en twafâldich [[Nobelpriis]]winner  (* [[1918]])
* [[24 novimber|24]] - [[Gerrit Krol (skriuwer)|Gerrit Krol]], Nederlânsk skriuwer en dichter (* [[1934]])
* [[24 novimber|24]] - [[Martinus Santema]], Frysk keatser (* [[1940]])
* [[24 novimber|24]] - [[Hermine de Graaf]], Nederlânsk skriuwster (* [[1951]])
* [[28 novimber|28]] - [[Piter Wibertus Brouwer]], Frysk oersetter (* [[1925]])
;desimber
* [[1 desimber|1]] - [[Heinrich Boere]], Dútsk-Nederlânsk kriichs-misdiediger (* [[1921]])
* [[5 desimber|5]] - [[Nelson Mandela]], presidint fan [[Súd-Afrika]] (* [[1918]])
* [[9 desimber|9]] - [[Kees Brusse]], Nederlânsk akteur en regisseur (* [[1925]])
* [[9 desimber|9]] - [[Eleanor Parker]], Amerikaansk aktrise (* [[1922]])
* [[14 desimber|14]] - [[G.W.S. Barrow]], Skotsk skiedkundige (* [[1924]])
* [[14 desimber|14]] - [[Peter O'Toole]], Iersk akteur (* [[1932]])
* [[27 desimber|27]] - [[Carter Camp]], Amerikaansk aktivist (* [[1941]])
* [[30 desimber|30]] - [[Sjoerd Huisman]], Nederlânsk maratonrider (* [[1986]])
* [[31 desimber|31]] - [[James Avery]], Amerikaansk akteur (* [[1945]])

===bisten===
* [[26 juny]] - [[Kian (bolle)|Kian]], ferneamde fokbolle (* [[1997]])

==Literatuer==
;romans
* [[Patricia Briggs]], ''[[Frost Burned]]''
* [[Dan Brown]], ''[[Inferno (boek)|Inferno]]'' &lt;small&gt;(oerset yn it [[Frysk]] as ''Ynferno'')&lt;/small&gt;
* [[C.J. Cherryh]], ''[[Protector (roman fan C.J. Cherryh)|Protector]]''
* [[Juliet Marillier]], ''[[Raven Flight]]''
* [[Bert Wagendorp]], ''[[Ventoux (roman)|Ventoux]]'' &lt;small&gt;(oerset yn it [[Frysk]] as ''Ventoux'')&lt;/small&gt;
* [[Anne Bishop]], ''[[Written in Red (roman)|Written in Red]]''
;ferhalebondels
* [[George R.R. Martin]] en [[Gardner Dozois]] (red.), ''[[Dangerous Women (ferhalebondel)|Dangerous Women]]''
* [[Shawn Speakman]] (red.), ''[[Unfettered]]''
;koarte ferhalen
* [[Jim Butcher]], ''[[Bombshells (koart ferhaal)|Bombshells]]''
* [[Juliet Marillier]], ''[[Twixt Firelight and Water]]''

==Films==
{{Kolommen4
|Kolom1=
* ''[[After Earth (film)|After Earth]]''
* ''[[The Croods]]''
* ''[[Despicable Me 2]]''
* ''[[The Devil You Know (film)|The Devil You Know]]''
* ''[[Family Weekend]]''
|Kolom2=
* ''[[Frozen (film út 2013)|Frozen]]''
* ''[[A Good Day to Die Hard]]''
* ''[[Gravity (film)|Gravity]]''
* ''[[The Hobbit: The Desolation of Smaug]]''
* ''[[The Internship]]''
|Kolom3=
* ''[[Kick-Ass 2 (film)|Kick-Ass 2]]''
* ''[[The Last Stand (film út 2013)|The Last Stand]]''
* ''[[Leve Boerenliefde]]''
* ''[[Madly Madagascar]]''
* ''[[Olympus Has Fallen]]''
|Kolom4=
* ''[[Pain &amp; Gain]]''
* ''[[Pixie Hollow Bake Off]]''
* ''[[Red 2 (film)|Red 2]]''
* ''[[The Spectacular Now (film)|The Spectacular Now]]''
* ''[[Star Trek: Into Darkness]]''
}}

==Tillefyzje==
* ''[[Monsters vs. Aliens (tekenfilmsearje)|Monster vs. Aliens]]''

==Muzyk==
;albums
* [[Frozen (soundtrack)|''Frozen'' (soundtrack)]] 
;singles
* [[Robin Thicke]], ''[[Blurred Lines]]''

{{JiersideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat}}
}}
[[Kategory:2013| ]]
[[Kategory:21e iuw]]</text>
      <sha1>7kidx3hn23ycghfwr9n0w6bp51zxdug</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>2016</title>
    <ns>0</ns>
    <id>39197</id>
    <revision>
      <id>1086990</id>
      <parentid>1082705</parentid>
      <timestamp>2022-08-06T22:25:34Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ieneach fan 'e Esk</username>
        <id>13292</id>
      </contributor>
      <comment>/* Films */ +</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="28337" xml:space="preserve">{{JiersideBoppe}}

{{Kalinders}}{{Kalinderjier}}
Dit jier makket ûnderdiel út fan it [[desennium]] fan 'e [[2010-er jierren]].
== Foarfallen ==
;jannewaris
* [[1 jannewaris|1]]-[[1 july]] - [[Nederlân]] is foarsitter fan de [[Jeropeeske Uny]] (fan [[1 july]] oant en mei [[31 desimber]] is dat [[Slowakije]]).
*[[3 jannewaris|3]] - Nei de [[eksekúsje]] fan 'e [[sjiïten|sjiïtyske]] [[geastlike]] en [[minskerjochte]]-[[aktivist]] [[Nimr al-Nimr]] troch it rezjym yn [[Saûdy-Araabje]] wurde de [[oanfallen op de Saûdyske diplomatike fertsjintwurdigings yn Iran (2016)|Saûdyske diplomatike fertsjintwurdigings]] yn [[Iraan]] oanfallen troch in poerrazene kliber folk. Saûdy-Araabje en syn bûnsgenoaten ferbrekke dêrop de [[diplomasy|diplomatike betrekkings]] mei Iraan.
*[[8 jannewaris|8]] - [[Joaquín Guzmán]], byneamd El Chapo, dy't rûnom beskôge wurdt as de machtichste [[drugssmokkel]]der fan 'e wrâld, wurdt wer yn 'e hechten set nei syn spektakulêre ûntsnapping út in [[Meksiko|Meksikaanske]] [[finzenis]].
*[[12 jannewaris|12]] - By [[bomoanslach yn Istanbûl (jannewaris 2016)|in bomoanslach]] yn 'e [[Turkije|Turkske]] [[stêd]] [[Istanbûl]] komme 14 [[minske]]n om (ynkl. de dieder), en reitsje 9 oaren [[ferwûne]].
*[[14 jannewaris|14]] - By [[oanslaggen yn Djakarta (2016)|oanslaggen]] yn 'e [[Yndoneezje|Yndonezyske]] [[haadstêd]] [[Djakarta]] komme 8 [[minske]]n om en reitsje 24 oaren [[ferwûne]].
*[[16 jannewaris|16]] - It [[Ynternasjonaal Atoomenerzjy Agintskip]] (IAEA) rapportearret dat [[Iraan]] him hâldt oan 'e saneamde [[Iraan-deal]], dy't it [[lân]] mei de [[Westerske wrâld]] sletten hat.
*[[16 jannewaris|16]] - By [[oanslaggen yn Ouagadougou (2016)|oanslaggen]] op in [[hotel]] en in [[restaurant]] en by in dêropfolgjende [[gizeling (misdriuw)|gizelingsaksje]] troch [[islamisme|islamistyske]] [[terrorist]]en yn 'e [[Boerkina Faso|Boerkineeske]] [[haadstêd]] [[Ouagadougou]] komme 30 [[minske]]n om en reitsje 56 oaren [[ferwûne]].
*[[16 jannewaris|16]] - By [[Taiwaneeske ferkiezings (2016)|ferkiezings]] yn [[Taiwan]] wint de [[opposysje (polityk)|opposysjonele]] [[Demokratysk-Progressive Partij]] in mearderheid yn it [[parlemint]].
*[[28 jannewaris|28]] - De [[Wrâldsûnensorganisaasje]] (WHO) makket [[sikafirusepidemy (2016-2017)|in slimme útbraak]] fan it [[sika-firus]] yn [[Súd-Amearika]] bekend.

;febrewaris
*[[7 febrewaris|7]] - [[Noard-Koreä]] lansearret de [[Kwangmyŏngsŏng-4]]. Dizze test fan in lange-ôfstâns[[raket]] wurdt wrâldwiid feroardiele.
*[[12 febrewaris|12]] - [[Paus]] [[Fransiskus (paus)|Fransiskus]], it haad fan 'e [[Roomsk-Katolike Tsjerke]], en [[partriarch]] [[Kirill fan Moskou|Kirill]], it haad fan 'e [[Russysk-Otterdokse Tsjerke]], ûndertekenje de earste [[oekumene|oekumenyske ferklearring]] sûnt it [[skisma]] tusken harren [[tsjerke]]n yn [[1054]].
*[[20 febrewaris|20]] - De [[orkaan|sykloan]] [[Sykloan Winston|Winston]] feroarsaket yn [[Fidzjy]] 44 [[dea]]den en rjochtet foar [[$]]1,4 miljard oan skea oan.

;maart
*[[19 maart|19]] - It [[ferkearsfleantúch]] [[Flydubai-flecht 981]] stoart del op 'e [[lâningsbaan]] fan 'e [[lofthaven]] fan [[Rostov-oan-de-Don]], yn [[Ruslân]]. Dêrby komme 62 [[minske]]n om.
*[[21 maart|21]] - It [[Ynternasjonaal Strafhof]] (ICC) yn [[De Haach]] feroardielet de eardere [[Demokratyske Republyk Kongo|Kongoleeske]] [[fise-presidint]] [[Jean-Pierre Bemba]] foar [[oarlochsmisdie]]den en [[misdieden tsjin 'e minsklikheid]]. Dit is de earste kear dat it ICC immen feroardielet yn ferbân mei [[seksueel geweld]] dat benammen tsjin [[froulju]] rjochte is.
*[[21 maart|21]] - De [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[presidint]] [[Barack Obama]] bringt in besyk oan [[Kuba]] en is dêrmei de earste [[presidint fan 'e Feriene Steaten]] dy't dat buorlân besiket sûnt [[Calvin Coolidge]] yn [[1928]].
*[[22 maart|22]] - By [[oanslaggen yn Brussel (2016)|trije koördinearre oanslaggen]] yn 'e [[Belgje|Belgyske]] [[haadstêd]] [[Brussel]], op 'e [[Ynternasjonale Lofthaven Zaventem]] en it [[metro (ferfiermiddel)|metro]]stasjon [[Maalbeek]], komme 35 [[minske]]n om (ynkl. 3 dieders) en reitsje 340 oaren [[ferwûne]].
*[[24 maart|24]] - De eardere [[Bosnyske Serven|Bosnysk-Servyske]] lieder [[Radovan Karadžić]] wurdt troch it [[Joegoslaavjetribunaal]] yn [[De Haach]] feroardiele ta 40 jier [[finzenisstraf]] foar [[oarlochsmisdie]]den en [[misdieden tsjin 'e minsklikheid]] begien ûnder de [[Bosnyske Oarloch]] fan 'e [[1990-er jierren]].
*[[27 maart|27]] - By [[bomoanslach yn Lahore (2016)|in bomoanslach]] yn 'e [[Pakistan|Pakistaanske]] [[stêd]] [[Lahore]] komme 69 [[minske]]n om en reitsje mear as 300 oaren [[ferwûne]].

;april
*[[1 april|1]] - [[Grienlân]] fiert it [[homohoulik]] yn.
*[[2 april|2]] - By de earste [[Armeensk-Azerbeidzjaanske fijannichheden (2016)|grutskalige fijannichheden]] tusken [[Armeenje]] en [[Azerbeidzjan]] sûnt der yn [[1994]] [[Bisjkek-protokol|in wapenstilstân]] sletten waard yn 'e [[Nagorno-Karabachske Oarloch]], komme teminsten 193 [[minske]]n om.
*[[3 april|3]] - De saneamde [[Panama Papers]], 11,5 miljoen fertroulike [[dokumint]]en fan it [[Panama|Panameeske]] [[abbekatekantoar]] [[Mossack Fonseca]], wurde lekt nei de [[media]]. Dêrtroch wurdt ynformaasje bekend oer geheime [[bankrekken]]s fan ferskate wrâldlieders, [[politisy]] en lju út 'e [[entertainment]]yndustry.
*[[16 april|16]] - By [[ierdbeving fan Kumamoto (2016)|in ierdbeving]] fan 7,0 op 'e [[skaal fan Richter]] komme yn [[Japan]] 44 [[minske]]n om en reitsje sa'n 3.000 oaren [[ferwûne]].
*[[16 april|16]] - By [[ierdbeving yn Ekwador (2016)|in ierdbeving]] fan 7,8 op 'e [[skaal fan Richter]] komme yn [[Ekwador]] 673 [[minske]]n om. Mear as 25.000 lju reitsje dakleas.
*[[28 april|28]] - [[Kolombia]] fiert it [[homohoulik]] yn.

;maaie
*[[1 maaie|1]]-[[3 maaie|3]] - [[boskbrân fan Fort McMurray (2016)|In boskbrân]] leit it [[stêd|stedsje]] [[Fort McMurray]], yn 'e [[Kanada|Kanadeeske]] [[Kanadeeske provinsjes|provinsje]] [[Alberta]], yn 'e jiske. Dat liedt ta de grutste [[evakuaasje]] yn 'e [[skiednis fan Kanada]]. Mear as 2.400 [[gebou]]wen geane yn flammen op.
* [[9 maaie|9]] - Der fynt in [[astronomy]]sk ferskynsel plak dat bekend stiet as in [[Merkueriusoergong]]. Dêrby beweecht de [[planeet]] [[Merkuerius (planeet)|Merkuerius]], fan 'e [[Ierde (planeet)|Ierde]] ôf sjoen, foar de [[sinne]] lâns.
*[[12 maaie|12]] - De [[Meksiko|Meksikaanske]] steat [[Jalisco]] fiert it [[homohoulik]] yn.
*[[12 maaie|12]] - It [[parlemint]] fan [[Brazylje]] set [[presidint]]e [[Dilma Rousseff]] ôf. [[Fise-presidint]] [[Michel Temer]] wurdt oansteld as pleatsferfangend presidint.
*[[19 maaie|19]] - It [[ferkearsfleantúch]] [[EgyptAir-flecht 804]] fan [[Parys]] nei [[Kaïro]] ferdwynt boppe de [[Middellânske See]]. De 66 ynsittenden wurde as dea beskôge.
*[[20 maaie|20]] - De [[Meksiko|Meksikaanske]] steat [[Campeche (steat)|Campeche]] fiert it [[homohoulik]] yn.
*[[20 maaie|20]] - [[Tsai Ing-wen]], de liedster fan 'e [[opposysje (polityk)|opposysjonele]] [[Demokratysk-Progressive Partij]], dy't yn [[jannewaris]] [[Taiwaneeske ferkiezings (2016)|de ferkiezings]] wûn hat, wurdt [[ynauguraasje|ynaugurearre]] as de earste [[frou]]like [[presidint]] fan [[Taiwan]].
* [[22 maaie|22]] - [[Opposysje (astronomy)|Opposysje]] fan 'e [[planeet]] [[Mars (planeet)|Mars]]. Dat wol sizze dat de [[Ierde (planeet)|Ierde]] persiis tusken de [[sinne]] en Mars yn stiet.
*[[30 maaie|30]] - [[Hissène Habré]], de eardere [[presidint]] fan [[Tsjaad]], wurdt troch in [[ynternasjonaal tribunaal]], dat ynsteld is troch de [[Afrikaanske Uny]], feroardiele ta [[libbenslange finzenisstraf]] foar [[misdieden tsjin 'e minsklikheid]] begien ûnder syn presidintskip fan [[1982]] oant [[1990]].

;juny
*[[juny]] - De [[Westafrikaanske ebola-epidemy]] wurdt betwongen. Hjirby binne mear as 11.300 [[minske]]n omkommen.
*[[1 juny|1]] - Yn [[Switserlân]] wurdt de [[Gotthardbasistunnel]], wrâlds langste en djipste [[spoarwegen|spoartunnel]], iepene nei in oanlis dy't twa [[desennia]] duorre hat.
* [[10 juny|10]]-[[10 july]] - It 15e [[Jeropeesk kampioenskip fuotbal 2016|EK fuotbal]] wurdt holden yn [[Frankryk]].
*[[12 juny|12]] - By [[oanslach yn Orlando (2016)|in oanslach]] yn in [[nachtklub]] foar [[homoseksualiteit|homo's]] yn 'e [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[stêd]] [[Orlando (Floarida)]] komme 50 [[minske]]n om (ynkl. de dieder) en reitsje 58 oaren [[ferwûne]].
*[[12 juny|12]] - De [[Meksiko|Meksikaanske]] steat [[Colima]] fiert it [[homohoulik]] yn.
*[[16 juny|16]] - It [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[parlemintslid]] [[Jo Cox]] wurdt yn it [[Ingelân|Ingelske]] [[Birstall (Ingelân)|Birstall]] [[moard op Jo Cox|deasketten en -stutsen]] troch in [[neo-nazisme|neo-nazy]] dy't har miening dat it [[Feriene Keninkryk]] lid bliuwe moat fan 'e [[Jeropeeske Uny]] as [[lânferrie]] beskôget.
* [[18 juny|18]] - Yn [[Drinte]] wurdt it [[Dierepark Emmen]] weriepene ûnder de nije namme [[Wildlands Adventure Zoo Emmen|Wildlands]], nei de [[ferhuzing]] nei it nije plak op de Es.
*[[23 juny|23]] - By it [[referindum oangeande it Britske lidmaatskip fan de Jeropeeske Uny (2016)|Brexit-referindum]] stimt 52% fan 'e [[befolking]] fan it [[Feriene Keninkryk]] foar it opsizzen fan it Britske lidmaatskip fan 'e [[Jeropeeske Uny]]. [[Premier]] [[David Cameron]], dy't kampanje fierd hat om lid fan JU te bliuwen, treedt ôf.
*[[23 juny|23]] - It [[regear]] fan [[Kolombia]] en de [[rebel]]len fan 'e [[FARC]] slute yn it ramt fan it [[Kolombiaanske Fredesproses]] in [[wapenstilstân]], wêrmei't nei mear as in heale iuw in ein oan 'e FARC-rebûlje komt.
*[[23 juny|23]] - De [[Meksiko|Meksikaanske]] steat [[Michoacán]] fiert it [[homohoulik]] yn.
*[[28 juny|28]] - By [[oanslach yn Istanbûl (2016)|in oanslach]] op 'e [[lofthaven]] fan 'e [[Turkije|Turkske]] [[stêd]] [[Istanbûl]] troch oanhingers fan 'e saneamde [[Islamityske Steat yn Irak en Syrje|Islamityske Steat]] (IS) komme 45 [[minske]]n om en reitsje 236 oaren [[ferwûne]].
*[[30 juny|30]] - Mei de [[ynauguraasje]] fan [[Rodrigo Duterte]] as [[presidint]] fan 'e [[Filipinen]] begjint de [[Filipynske Drugsoarloch]], wêrby't de [[oerheid]] ûnmeilydsum fanwegen komt tsjin sawol [[drugshannel]]ers as [[drugsferslaving|drugsferslaafden]]. Dat liedt ta withoefolle skeinings fan 'e [[minskerjochten]].

;july
*[[1 july|1]] - [[Letlân]] wurdt as 35e lân lid fan 'e [[Organisaasje foar Ekonomyske Gearwurking en Untwikkeling]] (OECD).
* [[2 july|2]]-[[24 july|24]] - De 103e [[Omgong fan Frankryk]] wurdt ferriden, begjinnend op [[Mont-Saint-Michel]], yn [[Normanje]].
*[[3 july|3]] - By [[bomoanslaggen yn Bagdad (july 2016)|bomoanslaggen]] yn 'e [[Irak|Iraakske]] [[haadstêd]] [[Bagdad]] komme 281 [[minske]]n om en reitsje mear as 200 oaren [[ferwûne]].
*[[5 july|5]] - De [[Meksiko|Meksikaanske]] steat [[Morelos]] fiert it [[homohoulik]] yn.
*[[6 july|6]] - De publikaasje fan 'e [[app]] fan it [[spultsje]] [[Pokémon Go]] foar [[smartphone]]s liedt ta in wrâldwide [[raazje]].
*[[12 july|12]] - It [[Permaninte Hof fan Arbitraazje]] yn [[De Haach]] stelt de [[Filipinen]] yn it gelyk yn it skeel mei [[Sina]] oer it ferrin fan 'e [[grins (line)|grins]] yn 'e [[Súdsineeske See]].
*[[13 july|13]] - [[Theresa May]] wurdt de nije [[premier]] fan it [[Feriene Keninkryk]].
*[[14 july|14]] - By [[oanslach yn Nice (2016)|in oanslach]] yn 'e [[Frankryk|Frânske]] [[stêd]] [[Nice]] riidt in [[islamisme|islamistyske]] [[terrorist]] mei in [[frachtwein]] yn op in mannichte folk dy't [[feest]] fiert y.f.m. [[Bastilledei]]. Der falle 87 [[dea]]den (ynkl. de dieder) en der reitsje 434 lju [[ferwûne]].
*[[15 july|15]]-[[16 july|16]] - By [[steatsgreep yn Turkije (2016)|in steatgreep]] yn [[Turkije]] besiket in diel fan it [[leger (lânmacht)|leger]] [[presidint]] [[Recep Tayyip Erdoğan]] ôf te setten. Dat mislearret, en Erdoğan grypt dit foarfal oan om drakoanyske maatregels troch te fieren, wêrby't tsientûzenen [[minske]]n oppakt wurde en hûnderttûzenen harren [[baan (wurk)|baan]] ferlieze.
*[[22 july|22]] - [[Man (eilân)|Man]] fiert it [[homohoulik]] yn.
*[[22 july|22]] - De alderlêste [[VHS-fideorecorder]] wurdt produsearre troch it [[Japan]]ske [[bedriuw]] [[Funai]].

;augustus
* [[5 augustus|5]]-[[21 augustus|21]] - Yn [[Rio de Janeiro (stêd)|Rio de Janeiro]] wurde de [[Olympyske Simmerspullen 2016|Olympyske Simmerspullen fan 2016]] holden.
*[[12 augustus|12]] - Nei oanhâldende swiere [[rein (delslach)|rein]] brekt yn 'e [[Amerikaanske steat]] [[Louisiana]] [[wettersneed yn Louisiana (2016)|grutte wettersneed]] út, dêr't 13 [[minske]]n by omkomme. De materiële skea is ûnbidich.
*[[16 augustus|16]] - By [[ierdbeving yn Midden-Itaalje (augustus 2016)|in ierdbeving]] fan 6,2 op 'e [[skaal fan Richter]] komme yn sintraal [[Itaalje]] 298 [[minske]]n om.
*[[16 augustus|16]]-[[20 augustus|20]] - De [[Boskbrân fan Blue Cut]], yn 'e [[Amerikaanske steat]] [[Kalifornje]], ferwuostget yn 'e neite fan [[San Bernardino (Kalifornje)|San Bernardino]] 318 [[gebou]]wen.
*[[20 augustus|20]] - By [[bomoanslach yn Gaziantep (2016)|in bomoanslach]] yn 'e [[Turkije|Turkske]] [[stêd]] [[Gaziantep]] komme 54 [[minske]]n om en reitsje 66 oaren [[ferwûne]].

;septimber
*[[2 septimber|2]] - By [[bomoanslach yn Davao City (2016)|in bomoanslach]] yn 'e [[Filipinen|Filipynske]] [[stêd]] [[Davao City]] komme 15 [[minske]]n om en reitsje 70 oaren [[ferwûne]].
* [[7 septimber|7]]-[[18 septimber|18]] - Yn [[Rio de Janeiro (stêd)|Rio de Janeiro]] wurde de [[Paralympyske Simmerspullen 2016|Paralympyske Simmerspullen fan 2016]] holden.
*[[9 septimber|9]] - [[Noard-Koreä]] hâldt syn fyfde en nei't it skynt grutste [[atoombom|nukleêre test]]. Dat foarfal komt it lân op wrâldwide feroardieling te stean.
*[[28 septimber|28]] - In ynternasjonale groep ûndersikers konkludearret dat it [[ferkearsfleantúch]] [[Malaysia Airlines-flecht 17]], dat yn [[july]] [[2014]] boppe de eastlike [[Oekraïne]] delstoarte, troch pro-[[Ruslân|Russyske]] [[rebel]]len delsketten is mei in [[Bûk-raketsysteem|Bûk-raket]].
*[[30 septimber|30]] - Twa [[skilderij]]en fan [[Vincent van Gogh]] mei in kombinearre wearde fan [[$]]100 miljoen, dy't yn [[2002]] út it [[Van Gogh Museum]] yn [[Amsterdam]] [[dieverij|stellen]] wiene, wurde weromfûn.

;oktober
*[[3 oktober|3]]-[[10 oktober|10]] - De [[orkaan]] [[Orkaan Matthew|Matthew]] feroarsaket yn [[Haïty]] en [[Kuba]], op 'e [[Turks- en Kaikoseilannen]] en de [[Bahama's]] en yn 'e [[Amerikaanske steaten]] [[Floarida]], [[Georgia]] en [[Súd-Karolina]] yn totaal 603 [[dea]]den en rjochtet foar [[$]]15,1 miljard oan skea oan.
*[[9 oktober|9]] - Yn 'e [[Birma|Birmeeske]] steat [[Arakan]] brekke gefjochten út tusken [[regear]]ringstroepen en [[Rohingja (folk)|Rohingja]]-[[rebel]]len.
*[[13 oktober|13]] - It [[Britsk Antarktysk Territoarium]] fiert it [[homohoulik]] yn.
*[[13 oktober|13]] - De [[Maldiven]] kundigje oan dat se harren lidmaatskip fan it [[Mienebêst fan Naasjes]] (it eardere Britske Mienebêst) opsizze sille.
*[[19 oktober|19]] - De [[tyfoan]] [[Tyfoan Haima|Haima]] (yn 'e Filipinen bekend as Lawin) feroarsaket yn 'e [[Filipinen]] teminsten 14 [[dea]]den.

;novimber
*[[novimber]] - Yn 'e [[Birma|Birmeeske]] steat [[Arakan]] begjint it Birmeeske [[leger (lânmacht)|leger]] mei de [[Genoside op de Rohingja]]. Tsjin [[desimber]] binne al tûzenen [[etnysk]]e [[Rohingja (folk)|Rohingja]] útwykt nei [[Bangladesj]] en oare lannen.
*[[novimber]] - [[Sika-firusepidemy|De epidemy]] fan it [[sika-firus]] yn [[Latynsk-Amearika]] wurdt betwongen.
*[[8 novimber|8]] - By [[Amerikaanske presidintsferkiezings (2016)|presidintsferkiezings]] yn 'e [[Feriene Steaten]] kriget de [[Republikeinske Partij (Feriene Steaten)|Republikeinske]] kandidaat [[Donald Trump]] de measte [[Electoral College|kiesmannen yn it Elektoraal Kolleezje]] efter him (en wint dêrmei de ferkiezings), hoewol't syn [[Demokratyske Partij (Feriene Steaten)|Demokratyske]] rivale [[Hillary Clinton]] oansjenlik mear stimmen kriget.
*[[24 novimber|24]] - It [[regear]] fan [[Kolombia]] en de [[rebel]]lebeweging [[FARC]] ûndertekenje [[Kolombiaansk fredesproses|in fredesoerienkomst]], wêrmei't in ein komt oan [[Kolombiaansk Konflikt|'e oarloch]] tusken dy beide partijen.
*[[25 novimber|25]] - De eardere [[Kuba]]anske [[presidint]] [[Fidel Castro]] komt yn 'e [[âlderdom]] fan 90 jier te [[ferstjerren]].
*[[29 novimber|29]] - It [[ferkearsfleantúch]] [[LaMia-flecht 2933]] stoart del by de [[Kolombia]]anske [[stêd]] [[Medellín]]. Dêrby komme 71 [[minske]]n om, ûnder wa it [[fuotbal]]alvetal fan 'e [[Brazylje|Brazyljaanske]] klub [[Associação Chapecoense de Futebol|Chapecoense]]. Der binne 6 oerlibbenen.

;desimber
*[[1 desimber|1]] - By [[demokratysk]]e [[Gambiaanske presidintsferkiezings (2016)|presidintsferkiezings]] yn [[Gambia]] ferslacht [[opposysje (polityk)|opposysjekandidaat]] [[Adama Barrow]] de sittende [[presidint]] [[Yahya Jammeh]]. As dyselde risselwearret en lis de ferkiezingsútslach njonken him del, gripe de oare [[West-Afrika|Westafrikaanske lannen]] yn en stjoere [[troepen]]. Jammeh bynt dan yn en giet yn [[ballingskip]], wêrmei't in ein komt oan mear as 22 jier [[diktatuer]] yn Gambia.
*[[15 desimber|15]] - [[Gibraltar]] fiert it [[homohoulik]] yn.
* [[16 desimber|16]] - Iepening fan 'e [[Kening Willem-Alexandertunnel]], as part fan [[Rykswei 2|A2]] by [[Maastricht]].
*[[19 desimber|19]] - By [[oanslach yn Berlyn (2016)|in oanslach]] yn 'e [[Dútslân|Dútske]] [[haadstêd]] [[Berlyn]] riidt in [[islamisme|islamistyske]] [[terrorist]] mei in kaapte [[frachtwein]] yn op in [[kryst]]merk. Dêrby falle 12 [[dea]]den (ynkl. de oarspronklike [[frachtweinsjauffeur]], dy't by de kaping deasketten wie) en 56 [[ferwûne]]n. De dieder, in [[Anis Amri]], wit te ûntkommen.
*[[19 desimber|19]] - [[Andrej Karlov]], de [[Ruslân|Russyske]] [[ambassadeur]] yn [[Turkije]], wurdt by in [[oanslach (misdriuw)|oanslach]] yn in [[keunst]]gallery yn [[Ankara]] [[fermoarde]].
*[[22 desimber|22]] - Ut in [[wittenskiplik ûndersyk]] docht bliken dat it [[VSV-EBOV]]-[[faksên]] 70% oant 100% effektiviteit hat tsjin 'e deadlike [[ynfeksjesykte]] [[ebola]]. Dêrmei wurdt dat it earste wurksume faksên tsjin dy [[sykte]].
*[[23 desimber|23]] - [[Anis Amri]], de dieder fan 'e [[oanslach yn Berlyn (2016)|de oanslach]] op 'e [[kryst]]merk yn [[Berlyn]], wurdt by in konfontaasje mei de [[Itaalje|Italjaanske]] [[plysje]] yn [[Milaan]] deasketten.
*[[23 desimber|23]] - De [[Feilichheidsried fan de Feriene Naasjes]] nimt [[Resolúsje 2334 fan de Feilichheidsried fan de Feriene Naasjes|Resolúsje 2334]] oan, wêryn't de oanlis fan &quot;[[Joadske delsettings yn de besette gebieten|Israelyske delsettings]] yn [[Palestina|Palestynske gebieten beset sûnt 1967]]&quot; feroardiele wurdt. 
*[[25 desimber|26]] - By [[delstoarten fan in transportfleantúch fan it Russysk Ministearje fan Definsje (2016)|it delstoarten]] fan in [[Ruslân|Russyske]] [[militêr]] [[transportfleantúch]] by [[Sotsji]], yn súdlik Ruslân, komme alle 92 ynsittenden om, ûnder wa it hiele 64 leden tellende [[Aleksandrov Ensemble]]. 
*[[31 desimber|31]] - De [[Feriene Steaten]] lûkt it meastepart fan syn [[troepen]] werom út [[Afganistan]], hoewol't der Amerikaanske [[garnizoen]]en bliuwe yn 'e [[stêd]]en [[Kabûl]], [[Kandahar]] en [[Djalalabad]] en op 'e [[strategy]]sk wichtige [[loftmacht]]basis [[Bagram]].

== Berne ==

== Ferstoarn ==
;jannewaris
* [[1 jannewaris|1]] - [[Annie de Reuver]], Nederlânsk sjongster (* [[1917]])
* [[1 jannewaris|1]] - [[Sytse ten Hoeve]], Frysk tsjerkekenner, skied- en geakundige en museumdirekteur (* [[1945]])
* [[2 jannewaris|2]] - [[Nimr al-Nimr]], Saûdysk sjiïtysk geastlike en minskerjochte-aktivist (* [[1959]])
* [[8 jannewaris|8]] - [[Piet Steenkamp]], Nederlânsk politikus (* [[1925]])
* [[10 jannewaris|10]] - [[David Bowie]],  Ingelsk sjonger, songwriter en akteur (* [[1947]])
* [[14 jannewaris|14]] - [[Alan Rickman]], Ingelsk akteur (* [[1946]])
* [[20 jannewaris|20]] - [[Thom Mercuur]], Frysk keunstsamler, konservator en museumdirekteur (* [[1940]])
* [[31 jannewaris|31]] - [[Terry Wogan]], Iersk presintator (* [[1938]])
;febrewaris
* [[9 febrewaris|9]] - [[André van den Heuvel]], Nederlânsk akteur en regisseur (* [[1927]])
* [[15 febrewaris|15]] - [[George Gaynes]], Amerikaansk akteur en sjonger (* [[1917]])
* [[19 febrewaris|19]] - [[Umberto Eco]], Italjaansk skriuwer en filosoof (* [[1932]])
* [[28 febrewaris|28]] - [[George Kennedy]], Amerikaansk akteur (* [[1925]])
* [[29 febrewaris|29]] - [[Auck Peanstra]], Frysk skriuwster (* [[1954]]).
;maart
* [[6 maart|6]] - [[Nancy Reagan]], Amerikaansk presidintsfrou (* [[1921]])
* [[13 maart|13]] - [[Cees Fasseur]], Nederlânsksk histoarikus en jurist (* [[1938]])
* [[21 maart|21]] - [[Pé Miedema]], Frysk bestjoerder (* [[1942]])
* [[22 maart|22]] - [[Rob Ford]], Kanadeesk politikus (* [[1969]])
* [[24 maart|24]] - [[Johan Cruijff]], Nederlânsk fuotballer en fuotbaltrener (* [[1947]])
* [[24 maart|24]] - [[Garry Shandling]], Amerikaansk komyk en akteur (* [[1949]])
;april
* [[1 april|1]] - [[Wiebe Nijenhuis]], Frysk sterke man (* [[1955]])
* [[3 april|3]] - [[Joe Medicine Crow]], Amerikaansk skiedkundige en antropolooch (* [[1913]])
* [[3 april|3]] - [[Jules Schelvis]], Nederlânsk oerlibbene fan sân konsintraasjekampen (* [[1921]])
* [[4 april|4]] -  [[Wim Brands]],  Nederlânsk dichter, sjoernalist en presintator (* [[1959]])
* [[18 april|18]] - [[Cox Habbema]], Nederlânsk aktrise, teäterregisseur en earder skouboarchdirekteur (* [[1944]])
* 18 - [[Jaap Mulder (politikus)|Jaap Mulder]], Frysk politikus (* [[1933]])
* [[21 april|21]] - [[Prince (sjonger)|Prince]], Amerikaansk sjonger en muzikant (* [[1958]])
;maaie
* [[7 maaie|7]] - [[Anne van den Ban]], Frysk lânboukundige en heechlearaar (* [[1928]])
* [[12 maaie|12]] - [[Dirk Jan Henstra]], Nederlânsk ekonomysk histoarikus (* [[1927]])
;juny
* [[3 juny|3]] - [[Muhammad Ali]], Amerikaansk bokser (* [[1942]])
* [[12 juny|12]] - [[Antonia Talamini]], Fryske keunstner (* [[1945]])
* [[27 juny|27]] - [[Bud Spencer]], Italjaansk akteur en swimmer (* [[1929]])
* [[29 juny|29]] - [[Jan Hettema]], Frysk-Súdafrikaansk hurdfytser (* [[1933]])
;july
* [[2 july|2]] - [[Elie Wiesel]], Joadsk-Amerikaansk skriuwer (* [[1928]])
* 2 - [[Renée de Haan]], Nederlânsk sjongster (* [[1954]])
* [[15 july|15]] - [[Hans Vlek]], Nederlânsk dichter (* [[1947]])
* [[19 july|19]] - [[Garry Marshall]],  Amerikaansk akteur en regisseur (* [[1934]])
* [[27 july|27]] - [[Piet de Jong (politikus)|Piet de Jong]], premier fan [[Nederlân]] (* [[1915]])
;augustus
* [[1 augustus|1]] - [[Harrie Langman]], Nederlânsk ekonoom en politikus (* [[1931]])
* [[18 augustus|18]] - [[Marijke Jongbloed]], Frysk dokumintêremakster (* [[1956]])
* [[29 augustus|29]] - [[Gene Wilder]], Amerikaansk komyk en akteur (* [[1933]])
;septimber
* [[1 septimber|1]] - [[Jon Polito]], Amerikaansk akteur (* [[1950]])
* [[16 septimber|16]] - [[Nel van der Zee]], Flaamsk auteur (* [[1921]])
* [[27 septimber|27]] - [[David Hahn]], Amerikaansk kearnreaktor bouwer (* [[1976]])
* [[28 septimber|28]] - [[Shimon Peres]], premier en presidint fan [[Israel]] (* [[1923]])
* [[30 septimber|30]] - [[Jan van der Meer (1932)|Jan van der Meer]], Frysk politikus (* [[1932]])
;oktober
* [[1 oktober|1]] - [[Daphne Odjig]], Kanadeeske keunstskilderesse (* [[1919]])
* [[10 oktober|10]] - [[Lambert H. Mulder]], Frysk heechlearaar (* [[1934]])
* 10 - [[Marnix Kappers]], Nederlânsk akteur en presintator (* [[1943]])
* [[13 oktober|13]] - kening [[Bhumibol Adulyadej|Rama IX fan Tailân]] (Bhumibol Adulyadej) (* [[1927]])
* [[22 oktober|22]] - [[Frans Tutuhatunewa]], Súd-Moluksk presidint yn ballingskip (* [[1923]])
* [[28 oktober|28]] - [[Siebe Torensma]], Nederlânsk politikus (* [[1926]])
* [[30 oktober|30]] - [[Gunnar Daan]], Nederlânsk arsjitekt (* [[1939]])
;novimber
* [[1 novimber|1]] - [[Auke Reitze Bloembergen]], Nederlânsk riedshear (* [[1927]])
* [[7 novimber|7]] - [[Leonard Cohen]], Kanadeesk dichter, skriuwer en sjonger (* [[1934]])
* [[8 novimber|8]] - [[Helga Ruebsamen]], Nederlânsk auteur (* [[1934]])
* [[11 novimber|11]] - [[Robert Vaughn]], Amerikaansk akteur (* [[1932]])
* [[23 novimber|23]] - [[Andrew Sachs]], Dútsk-Britsk akteur (* [[1930]])
* [[24 novimber|24]] - [[Jan J. van der Hoorn]], Nederlânsk reedrider (* [[1931]])
* [[25 novimber|25]] - [[Fidel Castro]], presidint fan [[Kuba]] (* [[1926]])
;desimber
* [[5 desimber|5]] - [[Gerben Abma]], Frysk skiedkundige en skriuwer (* [[1932]])
* [[8 desimber|8]] - [[Joop Braakhekke]], Nederlânsk telefyzjekok en restauranthâlder (* [[1941]])
* 8 - [[John Glenn]], Amerikaansk astronaut en politikus (* [[1921]])
* 8 - [[Peter van Straaten]], Nederlânsk cartoonist en yllustrator (* [[1935]])
* [[16 desimber|16]] - [[Alan Thicke]], Kanadeesk akteur en presintator (* [[1947]])
* [[18 desimber|18]] - [[Zsa Zsa Gábor]], Hongaarsk-Amerikaansk aktrise (* [[1917]])
* [[23 desimber|23]] - [[Hans Bakker]], Nederlânsk publisist en redakteur (* [[1923]])
* [[24 desimber|24]] - [[Richard Adams (skriuwer)|Richard Adams]], Ingelsk skriuwer (* [[1920]])
* 24 - [[Paula Dennis]], Nederlânsk sjongeres (* [[1929]])
* [[25 desimber|25]] - [[George Michael]], Ingelsk sjonger (* [[1963]])
* [[27 desimber|27]] - [[Carrie Fisher]], Amerikaansk aktrise (* [[1956]])
* [[28 desimber|28]] - [[Debbie Reynolds]], Amerikaansk aktrise (* [[1932]])

==Literatuer==
;romans
* [[Jean Johnson (skriuwster)|Jean Johnson]], ''[[The Blockade]]''
* [[Guy Gavriel Kay]], ''[[Children of Earth and Sky]]''
* [[Patricia Briggs]], ''[[Fire Touched]]''
* [[Julie E. Czerneda]], ''[[The Gate to Futures Past]]''
* [[Lois McMaster Bujold]], ''[[Gentleman Jole and the Red Queen]]''
* [[Anne Bishop]], ''[[Marked in Flesh]]''
* [[Jo Walton]], ''[[Necessity]]''
* [[N.K. Jemisin]], ''[[The Obelisk Gate]]''
* [[C.J. Cherryh]], ''[[Visitor (roman)|Visitor]]''
;novelles
* [[Lois McMaster Bujold]], ''[[Penric and the Shaman]]''
* Lois McMaster Bujold, ''[[Penric's Mission]]''
;ferhalebondels
* [[Jim Butcher]] en [[Kerrie L. Hughes]] (red.), ''[[Shadowed Souls]]''
* [[Shawn Speakman]] (red.), ''[[Unfettered II]]''
;non-fiksje
* [[Meindert Schroor]] e.o. (red.), ''[[Nieuwe Encyclopedie van Fryslân]]''

==Films==
{{Kolommen4
|Kolom1=
* ''[[The 5th Wave (film)|The 5th Wave]]''
* ''[[Bad Cat]]''
* ''[[Bad Moms]]''
* ''[[Bad Santa 2]]''
* ''[[Ben-Hur (film út 2016)|Ben-Hur]]''
* ''[[Blackway]]'' &lt;small&gt;(ek bekend as ''Go with Me'')&lt;/small&gt;
* ''[[Central Intelligence]]''
* ''[[Deadpool (film)|Deadpool]]''
* ''[[Dirty Grandpa]]''
* ''[[Finding Dory]]''
* ''[[Free State of Jones]]''
|Kolom2=
* ''[[Hell or High Water (film út 2016)|Hell or High Water]]''
* ''[[Hidden Figures (film)|Hidden Figures]]''
* ''[[The Huntsman: Winter's War]]''
* ''[[In a Valley of Violence]]''
* ''[[Jason Bourne (film)|Jason Bourne]]''
* ''[[La La Land (film út 2016)|La La Land]]''
* ''[[The Legend of Tarzan (film)|The Legend of Tarzan]]''
* ''[[L.M. Montgomery's Anne of Green Gables]]''
* ''[[London Has Fallen]]''
* ''[[The Magnificent Seven (film út 2016)|The Magnificent Seven]]''
* ''[[Me Before You (film)|Me Before You]]''
|Kolom3=
* ''[[Miss Sloane]]''
* ''[[Moana (film út 2016)|Moana]]'' &lt;small&gt;(ek bekend as ''Vaiana'')&lt;/small&gt;
* ''[[My Big Fat Greek Wedding 2]]''
* ''[[Nebel im August]]''
* ''[[The Nice Guys (film)|The Nice Guys]]''
* ''[[Norman Television]]''
* ''[[Passengers (film út 2016)|Passengers]]''
* ''[[Pete's Dragon (film út 2016)|Pete's Dragon]]''
* ''[[The Promise (film út 2016)|The Promise]]''
* ''[[Rogue One: A Star Wars Story]]''
* ''[[The Secret Life of Pets (film)|The Secret Life of Pets]]''
|Kolom4=
* ''[[The Shallows (film)|The Shallows]]''
* ''[[SneekWeek (film)|SneekWeek]]''
* ''[[Star Trek: Beyond]]''
* ''[[Suicide Squad (film út 2016)|Suicide Squad]]''
* ''[[Sully (film)|Sully]]''
* ''[[Trolls (film)|Trolls]]''
* ''[[Warcraft (film)|Warcraft]]''
* ''[[Weenie (film)|Weenie]]''
* ''[[Whiskey Tango Foxtrot (film)|Whiskey Tango Foxtrot]]''
* ''[[Zootopia]]'' &lt;small&gt;(ek bekend as ''Zootropolis'')&lt;/small&gt;
}}

{{JiersideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat}}
}}
[[Kategory:2016| ]]
[[Kategory:21e iuw]]</text>
      <sha1>ed63ej6koqrfh9gwaphhnirnya5z47j</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Oekraynsk</title>
    <ns>0</ns>
    <id>43875</id>
    <revision>
      <id>1086927</id>
      <parentid>1078808</parentid>
      <timestamp>2022-08-06T12:13:37Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mashkawat.ahsan</username>
        <id>40163</id>
      </contributor>
      <comment>Fideo #WPWP</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4340" xml:space="preserve">{{Taaltabel|
namme = Oekraynsk |
Ingelske namme = Ukrainian |
eigen namme = українська мова |
sprutsen yn = [[Oekraïne]], [[Ruslân]], [[Moldaavje]], [[Kazakstan]], [[Wyt-Ruslân]], [[Roemeenje]], [[Poalen]].&lt;br /&gt;As ymmigrantetalen yn û.o. [[Kanada]], [[Feriene Steaten]] en [[Israel]] |
taalgebiet = [[East-Jeropa]] |
tal sprekkers = 34.605.200&lt;ref&gt;[http://www.ethnologue.com/language/ukr Ethnologue]&lt;/ref&gt; | 
dialekten = |
taalklassifikaasje = [[Yndo-Jeropeesk]]&lt;br /&gt;
* [[Slavyske talen|Slavysk]]
** [[Eastslavyske talen|Eastslavysk]]
*** '''Oekraynsk'''|
skrift = [[Sirillyske alfabet]] |
bibeloersetting = oant de [[16e ieu]] |
taalstatus = offisjele taal yn: [[Oekraïne]], [[Transnistrje]], de [[Krim]] |
taalkoade ISO 639-1 = uk |
taalkoade ISO 639-2 =  ukr |
taalkoade ISO 639-3 =  ukr |
}}
It '''Oekraynsk''' (украї́нська мо́ва, [[Ynternasjonaal Fonetysk Alfabet|[ukrɑˈjı̽nʲsʲkɑ ˈmɔwɑ]]]), is in frij grutte [[taal]] yn Europa, dy't heart ta de East-Slavyske groep binnen de [[Slavyske talen]].

Dizze taal wurdt net allinnich yn de [[Oekraïne]] sprutsen, mar ek yn [[Wyt-Ruslân]], [[Republyk Moldaavje|Moldaavje]], [[Ruslân]] en in soad oare lannen. It wurdt krektas it [[Russysk]] en it [[Wyt-Russysk]] skreaun yn it [[Syrillysk alfabet]], wêrby't it Oekraynsk inkele eigen letters brûkt.

Yn de Oekraïne wurde neist it Oekraynsk ek de talen [[Russysk]], [[Krimtataarsk]], [[Roemeensk]], [[Hongaarsk]], [[Bulgaarsk]], [[Poalsk]], [[Dútsk]], [[Wyt-Russysk]], [[Slowaaksk]], [[Gryksk]], [[Gagaûzysk]] en [[Romany]] sprutsen.

Yn de súdeastlike helte fan it lân oerhearsket it Russysk, yn de noardwestlike helte it Oekraynsk. Neffens de folkstelling fan 2001 soe 67,87% fan de boargers fan it lân it Oekraynsk as memmetaal sprekke en 29,74% it Russysk.&lt;br /&gt;

Yn it [[tsaar|tsaristyske]] Ruslân wie it skriftlike brûken fan it Oekraynsk (dat doe offisjeel bekend stie as it &quot;Lytsrussyske dialekt fan de Russyske taal&quot;) ferbean. Under it Sovjetbewâld krige de taal folle mear erkenning, mar bleau yn de praktyk dochs wol eftersteld by it Russysk. Nei de ûnôfhinklikheid fan de Oekraïne (1991) waard it Oekraysk as de ienige offisjele steatstaal erkend, wêrtroch't de posysje fan de taal sterk ferbettere is. Yn de praktyk hat it Russysk noch altiten in tige sterke posysje. Hast 90% fan de befolking fan de Oekraïne hat op syn minst in reedlike behearsking fan beide talen.

[[File:WIKITONGUES- Vira speaking Ukrainian.webm|thumb|250px|Oekraynsk]]
==Transliteraasje==
De [[transliteraasje]] fan Oekraynske nammen nei it Frysk kin sa:
{| class=wikitable
|- style=&quot;vertical-align: bottom; background: #eee;&quot;
! Letter
! Transliteraasje 
|-
| А а
| a
|-
| Б б
| b
|-
| В в 
| v
|-
| Г г
| h
|-
| Ґ ґ 
| g
|-
| Д д
| d
|-
| Е е
| e
|-
| Є є 
| je
|-
|  Ж ж
| zj
|-
| З з
| z
|-
| И и
| y
|-
| І і 
| i
|-
| Ї ї 
| ji
|-
| Й й
| j
|-
| К к
| k
|-
| Л л
| l
|-
| М м
| m
|-
| Н н
| n
|-
| О о
| o
|-
| П п
| p
|-
| Р р
| r
|-
| С с
| s
|-
| Т т
| t
|-
| У у 
| û &lt;small&gt;(foar in r better: oe)&lt;/small&gt;
|-
| Ф ф
| f
|-
| Х х
| ch
|-
| Ц ц
| ts
|-
| Ч ч
| tsj
|-
| Ш ш
| sj
|-
| Щ щ
| sjtsj
|-
| Ь ь
| sjoch noat
|-
| Ю ю 
| jû &lt;small&gt;(foar in r better: joe)&lt;/small&gt;
|-
| Я я 
| ja
|}
noat: Ь ь = it sêftteken, dat soarget foar palatalisaasje fan 'e foarôfgeande konsonant; meastal beskôge as in stomme letter, soms werjûn troch in 'j'

{{boarnen|boarnefernijing=
'''referinsjes''':&lt;br&gt;
{{reflist}}}}
{{YnterWiky|code=uk}} 
{{Commonscat|Ukrainian language}}

{{DEFAULTSORT:Oekrainsk}}
[[Kategory:Oekraynsk| ]]
[[Kategory:Slavyske talen]]
[[Kategory:Oekraïners]]
[[Kategory:Taal yn de Oekraïne]]
[[Kategory:Taal yn Abgaazje]]
[[Kategory:Taal yn Bosnje]]
[[Kategory:Taal yn Estlân]]
[[Kategory:Taal yn Georgje]]
[[Kategory:Taal yn Hongarije]]
[[Kategory:Taal yn Kazachstan]]
[[Kategory:Taal yn Kirgyzje]]
[[Kategory:Taal yn Kroaasje]]
[[Kategory:Taal yn Letlân]]
[[Kategory:Taal yn Litouwen]]
[[Kategory:Taal yn Moldaavje]]
[[Kategory:Taal yn Oezbekistan]]
[[Kategory:Taal yn Poalen]]
[[Kategory:Taal yn Roemeenje]]
[[Kategory:Taal yn Ruslân]]
[[Kategory:Taal yn Servje]]
[[Kategory:Taal yn Slowakije]]
[[Kategory:Taal yn Tadzjikistan]]
[[Kategory:Taal yn Turkmenistan]]
[[Kategory:Taal yn Wyt-Ruslân]]</text>
      <sha1>i2key2vvesct4wv3lnwuf5q3jzdwcsu</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Belis fan Medemblik (1517)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>44530</id>
    <revision>
      <id>1086946</id>
      <parentid>1024775</parentid>
      <timestamp>2022-08-06T15:22:40Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Drewes</username>
        <id>2754</id>
      </contributor>
      <comment>/* Neisleep */ [[]] oars</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3027" xml:space="preserve">[[Ofbyld:Kasteel Radboud.JPG|thumb|''Kastiel Radboud te [[Medemblik (stêd)|Medemblik]]'']]
[[Ofbyld:Johannes Blaeu KasteelTeMedemblik.JPG|''|thumb|''Kastiel Medemblik anno 1649'']]
It '''Belis fan Medemblik''' (twadde belis) wie yn [[1517]]. It stedsje mei it [[kastiel fan Medemblik]] waard doe foar de twadde kear sûnt [[1351]] belegere.

== Oanrin ==
Diskear wienen it [[Grutte Pier]] en [[Wijerd Jelckama]] dy't Medemblik mei harren ''[[Arumer Swarte Heap]]'' (ek wol Gelderske Friezen neamd) belegeren. Uteinlik slaggen de belegerders der net yn om it kastiel binnen te kringen. Kastielhear [[Joast fan Bueren]] hie de bewenners fan Medemblik der ynlitten en wist sadwaaande in soad fan har tsjin ûnheil te beskermjen.

In soad fan de huzen, dy't yn dy dagen noch út hout bestiene, waarden plondere en doe platbaarnd. Dat it deadetal dochs noch tafoel, wie ta te skriuwen oan it optreden fan kastielhear Fan Bueren.

== Belis ==
[[Ofbyld:Dapperheidgrotepier.jpg|left|thumb|''De dapperheid fan Grutte Pier, anno 1516'', &lt;small&gt;19e iuwsk skilderij fan [[Johannes Hinderikus Egenberger]] dat de striid fan Grutte Pier ferhearliket&lt;/small&gt;]]
De legers fan Grutte Pier en Grutte Wierd, neamd de Swarte Hoop, soenen op [[24 juny]] [[1517]] mei meardere [[kompanjy (militêre ienheid)|findel]]s lanne wêze by [[Wervershoof]]. De troepemacht skynt frij grut west te hawwen.

Under har wienen Gelderske en Fryske [[hierling]]en, foar in grut part besteande út boeren, strûkrôvers, seelju, ferearme eallju en oare bannelingen. Medemblik waard flot ferovere en de bewenners dy't gjin feilich hinnekommen wisten te finen, waarden ombrocht of finzen nomd om letter tsjin betelling fan in lospriis wer yn frijheid steld te wurden.

In diel fan de boargerbefolking koe flechtsje nei it kastiel yn de buert, dêr't de hear [[Joast fan Bueren]] stânhâlde koe tsjin Grutte Pier en syn gefolch oant dy it opjoegen.

== Neisleep ==
By it fuortgean stuts it leger fan de opstannelingen it stedsje yn de brân. It ienige dat bewarre bleau wie de toer fan de [[Bonifatiustsjerke (Medemblik)|Sint-Bonifasiustsjerke]], dy't yn 1556 wer hielendal opboud wurde soe, en it kastiel mei dêryn de skûljende befolking ûnder lieding fan slotfoud Fan Bueren. Hast alle gebouwen wienen yn dy dagen noch fan hout mei as gefolch dat se troch de flammen folslein mei de grûn lykmakke waarden.

Ek it omlizzende gebiet waard plondere troch de opstannelingen. Allinnich yn [[Oostwoud]] waard it plonderjen ôfkocht troch de pastoar fan it doarp. De skea wie sa grut dat it noch jierren duorje soe eardat dy wersteld wie.&lt;ref&gt;[http://home.kpn.nl/dickmeij/index.html Rondje Medemblik]&lt;/ref&gt;

{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;References/&gt;
}}

[[Kategory:Medemblik (gemeente)]]
[[Kategory:Skiednis fan Hollân]]
[[Kategory:Belegering|Medemblik 1517]]
[[Kategory:Frysk-Hollânske Oarloggen]]
[[Kategory:Militêr treffen yn 1517]]
[[Kategory:Militêr treffen fan Fryslân]]
[[Kategory:Militêr treffen fan Hollân]]
[[Kategory:Militêr treffen fan Boergonje]]</text>
      <sha1>q4iin6j758505jy7ccdhex4vgxmealg</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Age Wigers Schoonhoven</title>
    <ns>0</ns>
    <id>45593</id>
    <revision>
      <id>1086957</id>
      <parentid>854176</parentid>
      <timestamp>2022-08-06T16:08:51Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Drewes</username>
        <id>2754</id>
      </contributor>
      <comment>[[]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1724" xml:space="preserve">'''Age Wigers Schoonhoven''' ([[Warkum]], [[9 juny]] [[1813]] – dêre, [[4 april]] [[1869]]), wie in bûterkeapman en ien fan de foaroanmannen fan it [[It Réveil|Fryske Réveil]].

Syn heit Wiger A. Schoonhoven, stie al yn geregelde briefwikseling mei [[Willem Bilderdijk]]. De soan stie yn libbene betrekking mei [[Abraham Capadose |Capadose]], [[Isaäc da Costa|da Costa]], [[Jan de Liefde|de Liefde]] en oare Réveilmannen. Op syn inisjatyf waard yn Warkum oprjochte de ‘Vereeniging tot heil des volks’, dy't evangelisearre en traktaten fersprate; fierder organisearre hy yn syn wenplak de ressortsgearkomsten fan de provinsjale &quot;Vereeniging der Waarheidsvrienden&quot; en joech de oanset ta oprjochting fan in kristlike skoalle yn [[1858]]. Hy waard yn 1858 keazen ta lid fan de Provinsjale Steaten, mar betanke. Jierrenlang wie hy wethâlder. Hy stie bekend as in fûleinige freon fan it Oranjehûs. De [[Willem van Oranje-Nassau (1840-1879)|prins fan Oranje]] brocht him yn 1852 in besite mei syn gûverneur [[Eduard August Otto de Casembroot|jhr. de Casembroot]].

{{Boarnen|boarnefernijing=
* Wumkes yn it tydskrift &quot;Yn ús eigen Tael&quot;, 1910, siden 133-153
* [http://www.historici.nl/retroboeken/nnbw/#page=736&amp;source=1&amp;accessor=searchText&amp;accessor_href=searchText%3Fsearch_term%253Austring%253Autf-8%3DWorkum%26source_id%3D&amp;size=2 NNBW]
*{{EvF|Schoonhoven, Age Wiegers}}
}}

{{DEFAULTSORT:Schoonhoven, Age Wigers}}
[[Kategory:Frysk keapman]]
[[Kategory:Frysk politikus]]
[[Kategory:Frysk gemeenteriedslid]]
[[Kategory:Frysk wethâlder]]
[[Kategory:Frysk bestjoerder]]
[[Kategory:Persoan berne yn Warkum]]
[[Kategory:Persoan stoarn yn Warkum]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1813]]
[[Kategory:Persoan stoarn yn 1869]]</text>
      <sha1>i4j56l623npkdtjlhlqxbhny98tpgd5</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Puntpeal (buorskip)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>46873</id>
    <revision>
      <id>1086943</id>
      <parentid>1067407</parentid>
      <timestamp>2022-08-06T15:05:48Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Drewes</username>
        <id>2754</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1187" xml:space="preserve">[[Ofbyld:Puntpeal dikke kei.JPG|thumb|230px|Krúsing by [[puntpeal]] 13&lt;br&gt;&lt;small&gt;Op de kei steanne de nammen fan de gemeenten dêr't de grinzen fan hjir byelkoar komme&lt;/small&gt;]]
'''Puntpeal''' is in buorskip eastlik fan [[Drachtster Kompenije]] oan [[De Skieding]], de dyk op de grins fan de gemeenten [[Opsterlân]] en [[Smellingerlân]] dy't in eastlike rjochting eineget by grinspeal 13 krekt op it grins fan de eardere Grinslanner gemeenten [[Mearum (gemeente)|Mearum]] en [[Gruttegast (gemeente)|Gruttegast]] mei [[Smellingerlân]]. De buorskip wurdt ek wol ''Paal'' en ''De Puntpaal'' neamd.

De roman ''Rjochtdei op de Skieding'' fan [[Rink van der Velde]] út 1993 spilet him ôf oan de Skieding en Puntpeal.

== Sjoch ek ==
* [[puntpeal]]
* [[Fryske doarpen#Buorskippen|Fryske doarpen, buorskippen en delsettings]]

{{Boarnen|boarnefernijing=
* [[Grutte Provinsje Atlas Fryslân]], Wolters-Noordhof Altlasproduksjes / [[Afûk]], 2000
*{{Aut|[[Karel F. Gildemacher]]}}, &quot;Friese Plaatsnamen&quot;, Ljouwert, Friese Pers Boekerij 2007, ''Puntpaal'' 
* Bosatlas van Fryslân 2009, side 374
}}

{{Smellingerlân}}
[[Kategory:Drachtster Kompenije]]
[[Kategory:Buorskip yn Smellingerlân]]</text>
      <sha1>3tawmnmuwx6tcipvk0xhr5rkach3dq4</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Bert Wiersema</title>
    <ns>0</ns>
    <id>56693</id>
    <revision>
      <id>1086938</id>
      <parentid>856912</parentid>
      <timestamp>2022-08-06T14:33:24Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Drewes</username>
        <id>2754</id>
      </contributor>
      <comment>Bibliografy by de tiid brocht</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5785" xml:space="preserve">{{Ynfoboks skriuwer
| ôfbylding             = Kinderboekenweek 2009 (4008682594).jpg
| ôfbyldingstekst       = Bert Wiersema, 2009
| ôfbyldingsbreedte     = 
| oar pseudonym         = 
| echte namme           = 
| nasjonaliteit         = {{Flagge_NL}} [[Nederlân]]sk
| berne                 = [[11 maaie]] [[1959]]
| berteplak             = Grins
| stoarn                = 
| stjerplak             = 
| etnisiteit            = 
| taal                  = [[Nederlânsk]]
| sjenre                = [[Berneboek]]
| perioade              =  
| streaming             = [[Kristendom|Kristlik]]
| tema's                = 
| bekendste wurk(en)    = Chris en Joriekerige &lt;br&gt; Logboek Lammers-rige
| útjouwer              = [[Vuurbaak (uitgeverij)|Vuurbaak]] &lt;br&gt; [[Jongbloed BV|Columbus (Jongbloed groep)]]
| prizen                = 
| jierren aktyf         = 1991 - no
| webside               = 
}}
'''Bert Wiersema''' ([[Grins (stêd)|Grins]], [[11 maaie]] [[1959]]) is in [[Nederlân]]sk [[auteur]] fan [[berneboek]]en en [[ûnderwizer]].

== Libben en wurk ==
Wiersema waard berne yn it [[Hûs Tavenier]]&lt;ref&gt; Fan 1949 oant 1981 de kreamklinyk fan it Diakonessehûs yn Grins&lt;/ref&gt; yn Grins. Hy studearre dêr oan de [[Pedagogyske akademy foar it basisûnderwiis|pedagogyske akademy]] en yn 1980 waard er ûnderwizer op in legere skoalle yn [[Oerterp]]. Doe't er it sa bot op it lûd krige dat er net mear foar de klasse stean koe, sette er út ein mei skriuwen. ''Avontuur op Terschelling'' wie syn earste publikaasje, foar it moanneblêd ''Rechte Sporen'' fan it Bûn foar Grifformearde jeugdorganisaasje, ferbûn oan de [[Grifformearde Tsjerken frijmakke]].

Letter skreau er in [[fúljeton]] dat ornearre wie foar publikaasje yn it ''[[Nederlands Dagblad]]''. Dat gie net troch, mar [[Vuurbaak (útjouwerij)|útjouwerij Vuurbaak]] pikte it skript op en joech it út.

Yn 1991 sette Wiersema útein mei de &quot;Chris en Jorieke&quot;-rige, kristlike aventuereferhalen oer in broer en suster út de húshâlding fan in ûnderwizer yn Oerterp. Letter kaam de Logboek Lammers-searje út, oer i skiednisprofessor dy't mei syn húshâlden de wrâld oer reizget. Wiersema skreau ek twa oarlochsromans: ''Op weg naar de bevrijding'', oer in fersetsstrider yn Nederlân en ''De vergeten strijd'' oer de [[Polisjonele aksjes|kriich]] yn [[Nederlânsk-Ynje]].

Yn 1998 waard Wiersema dosint yn it [[fuortset ûnderwiis]]. He wennet sûnt 2005 yn [[Drachten]].

In part fan Wiersema's boeken is yn it Ingelsk oerset ûnder de [[skûlnamme]] Bert E Wiseman.

==Bibliografy==
===Chris en Jorieke===
#''Dagboek van een overval 
#''Smokkel op het IJsselmeer
#''Erfenis uit Indonesië
#''Kerkroof in Maastricht 
#''Autodiefstal per computer
#''Brandalarm in de nacht 
#''Spokenjacht per helikopter 
#''Jacht op de verdwenen buit 
#''Het raadsel van de blauwe vaten 
#''Avontuur op Terschelling 
#''De ontvoerde professor 
#''Gijzeling op Pampus
#''Het geheim van de Libries 
#''Ontvoering op Urk 
#''Dieven in de school 
#''Miljoenenbuit op Malta 

:'''Chris en Jorieke Dubbeldikkers'''
#''Dubbeldikker 1 (Autodiefstal per computer en Spokenjacht per helikopter)
#''Dubbeldikker 2 (Kerkroof in Maastricht en Gijzeling op Pampus)
#''Dubbeldikker 3 (Erfenis uit Indonesië en Het geheim van de Libries)

===Logboek Lammers===
#''Goudkoorts aan de Nijl
#''De offersteen 
#''De kluizen van de Titanic 
#''Schaakspel in de wildernis
#''De koning van Boedapest
#''Het mysterie van Paaseiland
#''De verborgen Mayatempel
#''Terreur op de Ararat
#''Afrekening in Normandië
#''De Omegaschuilplaats

===Detectivebureau Iris en Ko===
#''De ontmaskering van de fietsenvernieler
#''De supergeheime gemene meidenclub
#''Rovers op de rommelmarkt
#''De zenuwslopende zwemviedaagse
#''Het donkere dierenbeulenbos
#''De schat van sterke Tjerk 
#''De ongelooflijke ontsnapping van tengere Tinus
#''De amateurspion in de luchtballon
#''De brutale bruiloftsboeven
#''De raadselachtige kluis in het oude jachthuis.
#''De mysterieuze postzegelpuzzel.
#''Het raadsel van het Chinese doosje.
#''De ontdekking van de verborgen oorlogsbrief.
#''De superslimme dommedievenval.
#''De ontdekking van de onbegrijpelijke kasteelcode.
#''Het verhaal van het vreselijke vissenvergif.
#''Het wondermiddel van Wilhelmina Wengeweer.
#''Het adembenemende afscheidscadeau van Arie Smith.
#''Het merkwaardige modelspoorbaanmysterie
#''Het geheim van het prullenpakhuis.

===Simons Spectrum===
#''De Barbarossabunker
#''De tombe van de tempeliers''
#''Verdwijning in Barcelona''
#''Uitbarsting op Lanzarote''
#''Het monster van Loch Ness''
#''Megadeal in Munster''

===Oars===
*''De omgekeerde wereld''
*''Noodlanding''
*''Op weg naar de bevrijding''
*''De vergeten strijd van '45-'50''
*''Ontvoerd''
*''Ontsnapt''
*''Ontdekt''
*''Wraak van de wolf''
*''Leven achter prikkeldraad''
*''Mijn papa is niks''.
*''Bulldozers in de tuin.''
*''Rozemarijns Roemeniëreis''
*''Gegijzeld''
*''Gevaar in de bergen'' (mei meilêsfunksje fia [[QR-koade]]s)

===Mei oaren===
*''Het geheim van de oude put
*''Lange nachten'' (mei Frans van Houwelingen en Henk Koesveld)
*''De beste Jozef
*''Dag school
*''The next step
*''Prentenbijbel'' (mei Marijke ten Cate)
*''Een regenboog in de woestijn'' (mei Klarine Sikkema-Wiersema)
*''Van A-gendastress tot Z-omervakantie''
*''Operatie kerstboom''
*''Kerstverhalen'' 

== Keppeling om utens ==
* [http://www.bertwiersema.nl/ Hiemside fan Wiersema]

{{boarnen|boarnefernijing=
;Noat
&lt;references/&gt;
}}
 
{{DEFAULTSORT:Wiersema, Bert}}
[[Kategory:Nederlânsk ûnderwizer]]
[[Kategory:Nederlânsk berneboekeskriuwer]]
[[Kategory:Frysk ûnderwizer]]
[[Kategory:Frysk berneboekeskriuwer]]
[[Kategory:Frysk persoan fan Nederlânsk komôf]]
[[Kategory:Grinslânsk persoan]]
[[Kategory:Oerterp]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1959]]</text>
      <sha1>jjttvrvosf7n0way4u7pwoxcd8qquis</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>2022</title>
    <ns>0</ns>
    <id>123052</id>
    <revision>
      <id>1087072</id>
      <parentid>1085865</parentid>
      <timestamp>2022-08-07T09:39:28Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Ferstoarn */ oanfolling</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="28455" xml:space="preserve">{{JiersideBoppe}}

{{Kalinders}}{{Kalinderjier}}
== Foarfallen ==
;jannewaris
*[[1 jannewaris|1]] - It [[Regional Comprehensive Economic Partnership]], de grutste [[frijhannel]]sône fan 'e wrâld, wurdt yn wurking steld. It gebiet omfiemet [[Austraalje (lân)|Austraalje]], [[Birma]], [[Brûnei]], de [[Filipinen]], [[Fjetnam]], [[Yndoneezje]], [[Japan]], [[Kambodja]], [[Maleizje]], [[Laos]], [[Nij-Seelân]], [[Sina]], [[Singapoer]], [[Súd-Koreä]] en [[Tailân]].
*[[2 jannewaris|2]] - Yn [[Kazachstan]] brekke [[protesten yn Kazachstan (2022)|grutskalige protesten]] út tsjin it [[regear]] fan [[diktator]] [[Kassym-Jomart Tokajev]]. Dy binne yn 't earstoan rjochte tsjin 'e ferheging fan 'e [[benzine]]prizen, mar kantsje har de folgjende dagen almar mear oan tsjin 'e [[korrupsje]] fan 'e hearskjende [[elite]].
*[[6 jannewaris|6]] - Yn [[Kazachstan]] wurde [[protesten yn Kazachstan (2022)|de protesten]] troch de autoriteiten mei grouwélich [[geweld]] de kop yn drukt. Guon oare leden fan 'e [[Kollektive Feilichheidsferdrachsorganisaasje]], wêrûnder [[Ruslân]] en [[Wyt-Ruslân]], stjoere op fersyk fan [[presidint]] [[Kassym-Jomart Tokajev]] helptroepen.
*[[7 jannewaris|7]] - Der hawwe no wrâldwiid 300 miljoen gefallen fan [[COVID-19]] west.
*[[10 jannewaris|10]] - Foar it earst wurdt der mei súkses in [[baarch|bargehert]] yn in [[minske]] [[orgaantransplantaazje|transplantearre]].
*10 - Yn [[Nederlân]] wurdt nei in [[kabinetsformaasje|formaasje]] fan 299 [[dagen]] (de langste ea) it [[Kabinet-Rutte IV]] ynstallearre.
*[[15 jannewaris|15]] - In [[útbarsting fan de Hunga Tonga (2022)|grutte útbarsting]] fan 'e ûnderseeske [[fulkaan]] de [[Hunga Tonga]], yn [[Tonga]], soarget foar [[tsûnamy]]warskôgings yn it hiele gebiet fan 'e [[Stille Oseaan]]. De skea falt ta, behalven yn [[Perû]], dêr't de weagen [[oaljeramp yn Perû (2022)|in oaljeramp]] feroarsaakje. De útbarsting easket yn Tonga 5 [[minske]]libbens en oerdekt it lân mei in tsjûke laach [[gif]]tige [[fulkanyske jiske]], wat foar swierrichheden op it mêd fan [[drinkwetter]]foarsjenning liedt.
*[[20 jannewaris|20]] - It [[Nederlân]]ske [[online]] [[konsuminteprogramma]] ''[[BOOS (websearje)|BOOS]]'' publisearret in [[fideo]] wêryn't ferskate meiwurkers fan 'e [[tillefyzjeprogramma|tillefyzje]][[talintejacht]]en ''[[The Voice of Holland]]'' en ''[[The Voice Kids (Nederlân)|The Voice Kids]]'', ûnder wa [[orkest]]lieder [[Jeroen Rietbergen]] en [[sjuery (kompetysje)|sjuerylid]] [[Ali B]], beskuldige wurde fan [[seksueel oer de grins geand gedrach]], wat ta it stopsetten fan 'e programma's en in grut trelit yn 'e [[media]] liedt.
*[[21 jannewaris|21]] - By [[bombardemint op de finzenis yn Saäda|in bombardemint]] troch [[Saûdy-Araabje]] fan 'e [[Jemen]]ityske [[stêd]] [[Saäda]], yn it ramt fan 'e oangeande [[Twadde Jemenityske Boargeroarloch]], wurdt de pleatslike [[finzenis]] rekke ynstee fan posysjes fan 'e [[Hûty]]rebellen. Der komme teminsten 70 [[finzen]]n om.
*[[23 jannewaris|23]] - By [[steatsgreep yn Boerkina Faso (2022)|in steatsgreep]] yn [[Boerkina Faso]] wurdt [[presidint]] [[Roch Marc Christian Kaboré]] troch it [[kriichsmacht|leger]] ôfset.
* 23 - De [[tropyske stoarm]] [[Tropyske stoarm Ana (2022)|Ana]] slacht ta yn it [[easten]] fan [[Súdlik Afrika]] en easket 115 [[libben]]s yn [[Madagaskar]], [[Malawy]] en [[Mozambyk]].
*[[28 jannewaris|28]] - It tal [[faksinaasje]]s tsjin it [[COVID-19]]-[[firus (biology)|firus]] dat wrâldwiid dien is, passearret de 10 miljard.
;febrewaris
*[[1 febrewaris|1]] - [[Denemark]] heft alle beheinende maatregels yn it ramt fan 'e [[koroanafiruspandemy (2019-2020)|koroanafiruspandemy]] op.
*1 - [[Eastenryk]] wurdt it earste lân dêr't [[faksinaasje]] tsjin it [[COVID-19]]-[[firus (biology)|firus]] no ferplichte is.
*[[3 febrewaris|3]] - By in [[militêre operaasje]] fan [[kommando's]] fan it [[Amerikaanske Leger]] yn it noardwesten fan [[Syrje]] komt de lieder fan 'e saneamde [[Islamityske Steat yn Irak en Syrje]], [[Abû Ibrahim al-Hasjimi al-Koerasji]], om as er himsels [[ûntploffing|opblaasd]] om syn [[finzen]]name tsjin te kearen.
*3 - [[Yndia]] wurdt it trêde lân op 'e wrâld nei de [[Feriene Steaten]] en [[Brazylje]] dêr't no mear as 500.000 [[minsken]] [[ferstoarn]] binne oan [[COVID-19]].
*[[4 febrewaris|4]]-[[20 febrewaris|20]] - Yn 'e [[Sina|Sineeske]] [[haadstêd]] [[Peking]] wurde de [[Olympyske Winterspullen 2022]] holden.
*[[5 febrewaris|5]] - It tal [[stjergefal]]len yn 'e [[Feriene Steaten]], feroarsake troch de [[koroanafiruspandemy (2019-2020)|koroanafiruspandemy]], passearret de 900.000. 
*[[8 febrewaris|8]] - Der hawwe no wrâldwiid 400 miljoen gefallen fan [[COVID-19]] west.
*[[15 febrewaris|15]] - De [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[prins]] [[Andrew, hartoch fan York|Andrew]] treft in [[skikking]] mei [[Virginia Giuffre]], de [[Feriene Steaten|Amerikaanse]] dy't him beskuldiget fan [[seksueel misbrûk]] by syn besiken oan 'e [[filla]] fan [[miljonêr]] en [[sedemisdriuw|sededelinkwint]] [[Jeffrey Epstein]].
*[[17 febrewaris|17]]-[[21 febrewaris|21]] - Yn fiif [[dagen]] tiid wurde [[Nederlân]] en de rest fan [[Noardwest-Jeropa]] troffen troch trije swiere [[stoarm]]en: [[Stoarm Dudley|Dudley]], [[Stoarm Eunice|Eunice]] en [[Stoarm Franklin|Franklin]]. Dêrby falle teminsten 14 [[dea]]den.
*[[21 febrewaris|21]] - De [[Ruslân|Russyske]] [[presidint]] [[Vladimir Pûtin]] erkent de ûnôfhinklikheid fan 'e selsútroppen [[republiken]] [[Folkrepublyk Donjetsk|Donjetsk]] en [[Folkrepublyk Lûhansk|Lûhansk]], de gebieten yn it easten fan 'e [[Oekraïne]] dy't yn 'e hannen binne fan [[etnysk]] [[Russen|Russyske]] [[rebel]]len. 
*[[22 febrewaris|22]] - De [[Dútslân|Dútske]] [[bûnskânselier]] [[Olaf Scholz]] leit it goedkarringsproses stil fan [[Nord Stream&amp;nbsp;2]], in nije [[ierdgas]]piiplieding fan [[Ruslân]] troch de [[Eastsee]] nei Dútslân. Dêrtroch kin dy, hoewol foltôge, foarearst net yn gebrûk nommen wurde. Dit is ien fan 'e [[sanksje]]s tsjin Ruslân fanwegen it erkennen fan 'e rebellerepublykjes yn it easten fan 'e [[Oekraïne]]. Oare sanksjes fan û.o. de [[Jeropeeske Uny]], de [[Feriene Steaten]], it [[Feriene Keninkryk]], [[Japan]], [[Kanada]] en [[Austraalje (lân)|Austraalje]] treffe Russyske [[bank (finansjele ynstelling)|banken]] en teffens [[oligarch|oligargen]] yn it freonefermidden fan [[presidint]] [[Vladimir Pûtin]].
*[[24 febrewaris|24]] - [[Ruslân]] fiert [[Russyske ynfal yn de Oekraïne (2022)|in grutskalige militêre ynfal]] yn 'e [[Oekraïne]] út. Dêrmei giet de [[Russysk-Oekraynske Oarloch]], dat sûnt [[2014]] in konflikt mei lege yntinsiteit is, in folslein nije faze yn. [[Westerske wrâld|Westerske lannen]] kundigje ekstreme sanksjes tsjin Ruslân oan.
*[[25 febrewaris|25]] - Yn it easten fan 'e [[Oekraïne]] begjint [[Belis fan Mariûpol|it belis]] fan 'e stêd [[Mariûpol]] troch [[Ruslân|Russyske]] [[troepen]].
*[[26 febrewaris|26]] - [[Dútslân]], dat sûnt de [[Twadde Wrâldoarloch]] gjin [[wapen]]s levere hat oan lannen dy't yn [[oarloch]] binne, makket in ommeswaai en beslút ta it leverjen fan wapens oan 'e [[Oekraïne]]. De [[Feriene Steaten]] en de [[Jeropeeske Uny]] komme ta oerienstimming om beskate [[Ruslân|Russyske]] [[bank (finansjele ynstelling)|banken]] út te sluten fan it ynternasjonaal betellingsferkear by wize fan [[sanksje]] foar de [[Russyske ynvaazje fan de Oekraïne (2022)|Russyske ynvaazje fan 'e Oekraïne]].
*[[27 febrewaris|27]] - Yn [[Wyt-Ruslân]] wurdt in [[referindum]] holden wêrby't de [[befolking]] ynstimd hawwe soe mei it opheffen fan 'e net-[[atoombom|nukleêre]] status fan it lân en ek mei de permaninte stasjonearring fan [[Ruslân|Russyske]] troepen yn it lân. Mei't Wyt-Ruslân in [[diktatuer]] is dêr't gjin frije en earlike [[ferkiezing]]s besteane, is ûndúdlik wat de wiere útslach fan it referindum is.
*[[28 febrewaris|28]] - Yn in ienriedigens mei de rest fan 'e [[Westerske wrâld]] dêr't gjin presedint foar bestiet, kundigje ek [[Switserlân]], [[Monako]] en [[Singapoer]] sanksjes ôf tsjin [[Ruslân]] omreden fan 'e [[Russyske ynfal yn de Oekraïne (2022)|Russyske ynfal yn 'e Oekraïne]].
;maart
*[[2 maart|2]] - Neffens de [[Feriene Naasjes]] binne al 2 miljoen [[flechtling]]en de [[oarloch]] yn 'e [[Oekraïne]] ûntflechte troch de grinzen fan buorlannen oer te gean.
*[[3 maart|3]] - Yn it suden fan 'e [[Oekraïne]] falt de stêd [[Cherson]] yn [[Ruslân|Russyske]] hannen. Ek de [[Kearnsintrale Zaporizja]] wurdt troch de Russen ferovere, wêrby't se de gebouwen fan 'e sintrale mei [[artillery]] besjitte. De [[domdrystens]] fan dat dwaan wurdt wrâldwiid skande fan sprutsen.
*[[4 maart|4]] - Yn [[Ruslân]] wurdt in nije [[wet]] oannommen, dy't 15 jier [[finzenisstraf]] set op it fersprieden fan &quot;[[nepnijs]]&quot; oer de &quot;[[Russyske ynfal yn de Oekraïne (2022)|spesjale militêre operaasje]]&quot; yn 'e [[Oekraïne]]. In protte bûtenlânske [[media]]-[[organisaasje]]s, wêrûnder [[CNN]] en de [[BBC]], beëinigje har wurk yn it lân.
*[[4 maart|4]]-[[13 maart|13]] - Yn 'e [[Sina|Sineeske]] [[haadstêd]] [[Peking]] wurde de [[Paralympyske Winterspullen 2022]] holden. [[Ruslân]] en syn bûnsgenoat [[Wyt-Ruslân]] wurde omreden fan harren ferantwurdlikens foar de [[Russyske ynfal yn de Oekraïne (2022)|ynfal yn 'e Oekraïne]] útsletten fan dielname.
*[[8 maart|8]] - [[Ierdoaljemaatskippij]] [[Shell]], [[restaurant]]keatling [[McDonald's]], [[frisdrinken]]produsint [[Coca-Cola]] en [[kofjehûs]]keatling [[Starbucks]] lûke har omreden fan 'e [[Russyske ynfal yn de Oekraïne (2022)|Russyske ynfal yn 'e Oekraïne]] werom út [[Ruslân]].
*[[10 maart|10]] - [[Sily]] fiert it [[homohoulik]] yn.
*[[16 maart|16]] - By de [[Nederlânske gemeenteriedsferkiezings (2022)|gemeenteriedsferkiezings]] yn [[Nederlân]] binne benammen de lokale [[politike partij]]en de grutte winners.
*[[24 maart|24]] - De [[NATO]] makket bekend dat der 40.000 man gefjochtstroepen ekstra stasjonearre wurde sille oan 'e eastflank fan it bûngenoatskip, yn [[Slowakije]], [[Hongarije]], [[Roemeenje]] en [[Bulgarije]], yn ferbân mei de nije bedriging dy't [[Ruslân]] ynhâldt sûnt de [[Russyske ynfal yn de Oekraïne (2022)|ynfal yn 'e Oekraïne]]. 
*[[25 maart|25]] - It [[regear]] fan [[Ruslân]] makket bekend dat &quot;de earste faze&quot; fan 'e [[Russyske ynfal yn de Oekraïne (2022)|Russyske ynfal yn 'e Oekraïne]] foltôge is, en dat de striid fan no ôf oan benammen taspitst wurde sil op 'e eastlike [[Donbas]]-regio.
*[[29 maart|29]] - It regear fan [[Ruslân]] kundiget oan dat yn it ramt fan 'e [[Russyske ynfal yn de Oekraïne (2022)|Russyske ynfal yn 'e Oekraïne]] de [[oarloch]]shannelings om 'e [[Oekraïne|Oekraynske]] haadstêd [[Kiëv]] hinne &quot;struktureel werombrocht&quot; wurde sille. [[Westerske wrâld|Westerske]] analisten hâlde it derop dat by de Russyske lieding it besef trochkringt dat it mei de hjoeddeistige steat fan it [[Russyske Leger]] net mooglik is om Kiëv yn te nimmen.
;april
*[[3 april|3]] - Nei de weromlûking fan [[Ruslân|Russyske]] [[troepen]] út [[Bûtsja]], in westlike [[foarstêd]] fan 'e [[Oekraïne|Oekraynske]] haadstêd [[Kiëv]], komt oan it ljocht dat dêr 300 oant 400 [[boarger]]s troch it [[Russyske Leger]] [[fermoarde]] binne by it saneamde [[Bloedbad fan Bûtsja]]. Dat wurdt rûnom oanmurken foar in [[oarlochsmisdie]]. Yn 'e [[Westerske wrâld]] wurdt skokt reägearre en oproppen ta noch strangere sanksjes tsjin Ruslân.
*[[7 april|7]] - De [[Algemiene Gearkomste fan 'e Feriene Naasjes]] stimt mei 93 tsjin 24 lidsteaten om [[Ruslân]] út 'e [[Minskerjochteried fan 'e Feriene Naasjes]] te setten. 58 lannen ûnthâlde har fan stimming.
*[[8 april|8]] - [[Ruslân]] kriget rûnom [[krityk]] as it [[bombardemint fan it treinstasjon fan Kramatorsk|in bombardemint]] útfierd op it [[treinstasjon]] fan 'e [[Oekraïne|Oekraynske]] stêd [[Kramatorsk]]. By de oanfal komme 59 [[boarger]]s om dy't de krite besochten te ûntflechtsjen en reitsje 109 oaren [[ferwûne]].
*[[9 april|9]] - De [[Pakistan|Pakistaanske]] [[premier]] [[Imran Khan]] moat ôftrede nei't er yn 'e [[Nasjonale Assimblee (Pakistan)|Nasjonale Assimblee]] in [[moasje fan wantrouwen]] ferlern hat. Hy wurdt twa dagen letter opfolge troch [[opposysje (polityk)|opposysjelieder]] [[Shehbaz Sharif]].
*[[13 april|13]] - Der hawwe no wrâldwiid 500 miljoen gefallen fan [[COVID-19]] west.
*[[14 april|14]] - By in [[Oekraïne|Oekraynske]] raketoanfal wurdt de ''[[Moskva (skip út 1979)|Moskva]]'', it [[flaggeskip]] fan 'e [[Ruslân|Russyske]] [[Swarte-Seefloat]], ta [[sinken]] brocht.
*[[24 april|24]] - By de twadde omgong fan 'e [[Frânske presidintsferkiezings (2022)|Frânske presidintsferkiezings]] ferslacht de sittende [[sintrisme|sintristyske]] [[presidint]] [[Emmanuel Macron]] syn [[ekstreem-rjochts]]e útdaachster [[Marine Le Pen]].
*[[25 april|25]] - [[Miljardêr]] [[Elon Musk]], wrâlds [[rykdom|rykste]] man, skaft foar [[$]]44&amp;nbsp;miljard it [[sosjale media|sosjaal medium]] [[Twitter]] oan.
*[[27 april|27]] - [[Ruslân]] set de levering fan [[ierdgas]] oan [[Poalen]] en [[Bulgarije]] stil as dy lannen wegerje te beteljen yn [[Russyske roebel|roebels]]. (Yn it [[kontrakt]] is fêstlein dat se yn [[Amerikaanske dollar|dollars]] of [[euro's]] betelje meie, mar troch de ynternasjonale [[boycot]] fan Ruslân yn it ramt fan 'e [[Russyske ynfal yn de Oekraïne (2022)|Russyske ynfal yn 'e Oekraïne]] kin Ruslân net by tegoeden yn bûtenlânske [[faluta]].)
*27 - De [[bitcoin]] wurdt in offisjele [[muntienheid]] fan 'e [[Sintraalafrikaanske Republyk]].
;maaie
*[[2 maaie|2]] - [[Ruslân]] kundiget oan dat it him, omreden fan 'e ynternasjonale [[sanksje]]s dy't tsjin it lân ôfkundige binne yn it ramt fan 'e [[Russyske ynfal yn de Oekraïne (2022)|Russyske ynfal yn 'e Oekraïne]], binnen twa jier weromlûke sil út 'e gearwurking oangeande [[romtefeart]] op it mêd fan it [[Ynternasjonaal Romtestasjon ISS]].
*[[6 maaie|6]] - De [[Omgong fan Itaalje]] 2022 start yn [[Bûdapest]] [[Hongarije]].
*[[9 maaie|9]] - [[Premier]] [[Mahinda Rajapaksa]] fan [[Sry Lanka]] treedt ôf nei [[protesten yn Sry Lanka (2022)|oanhâldende en fûleinige protesten]] tsjin 'e [[ekonomyske krisis yn Sry Lanka (2022)|ekonomyske krisis yn it lân]].
*9 - By [[Filipynske presidintsferkiezings (2022)|presidintsferkiezings]] yn 'e [[Filipinen]] wurdt [[Ferdinand Marcos jr.]], better bekend ûnder syn [[bynamme]] &quot;Bongbong&quot;, keazen ta de nije [[presidint]]. Hy is de [[soan]] fan [[Ferdinand Marcos]], dy't yn 'e [[1970-er jierren|1970-er]] en [[1980-er jierren]] as [[diktator]] yn skrikbewâld fierde yn it lân.
*[[11 maaie|11]] - By de [[stêd]] [[Djenin]], yn it [[Westjordaanlân]], wurdt de [[Palestina|Palestynske]] [[ferslachjouster]] foar [[Al-Jazeera]] [[Sjiriin Abû Akleh]] [[dea]]sketten as se ferslach docht fan botsings tusken Palestynske [[demonstraasje (protest)|demonstranten]] en [[Israel]]yske [[soldaten]]. Ut ferklearrings fan [[tsjûge (strafrjocht)|eachtsjûgen]] en ûndersyk troch ferskate [[media]], wêrûnder Al-Jazeera en [[CNN]], docht bliken dat it giet om in opsetlike [[moard]] troch in Israelyske [[skerpskutter]].
*[[12 maaie|12]] - [[Sagittarius A*]], in supermassyf [[swart gat]] yn it sintrum fan 'e [[Molkewei]], wurdt troch [[astronomen]] foar it earst direkt yn byld brocht.
*12 - Yn 'e [[Feriene Steaten]] binne no mear as 1 miljoen [[minsken]] [[ferstoarn]] oan [[COVID-19]].
*[[13 maaie|13]] - It frachtskip de ''Ilse-Marie'' út [[Warten]] fart de [[Ljouwert (stêd)|Ljouwerter]] wenwyk [[Suderbuorren (wyk)|Suderbuorren]] yn as de [[skipper (gesachfierder)|skipper]] net goed wurden is, en fernielt dêrby ferskate [[oanlissteger]]s en [[boat]]sjes.
*[[14 maaie|14]] - [[Oekraïne|Oekraynske]] troepen ferdriuwe de [[Ruslân|Russyske]] ynfallers út 'e omkriten fan 'e op ien nei grutste stêd fan 'e Oekraïne, [[Charkiv]], en winne sa de [[Slach om Charkiv (2022)|Slach om Charkiv]].
*[[15 maaie|15]] - [[Paus]] [[Fransiskus (paus)|Fransiskus]] ferklearret [[Titus Brandsma]] [[hillichferklearring|hillich]].
*[[16 maaie|16]] - De lêste ferdigeners fan 'e [[Oekraïne|Oekraynske]] stêd [[Mariûpol]], oan 'e [[kust]] fan 'e [[See fan Azov]], [[oerjefte|jouwe har oer]] oan 'e [[Ruslân|Russyske]] ynfallers. Dêrmei komt der nei 82 [[dagen]] in ein oan 'e [[Slach om Mariûpol (2022)|Slach om Mariûpol]].
*[[18 maaie|18]] - [[Finlân]] en [[Sweden]] freegje it lidmaatskip fan 'e [[NATO]] oan, mei't se benaud wurden binne fan 'e agresje fan [[Ruslân]] tsjin 'e [[Oekraïne]].
*[[20 maaie|20]] - De [[Wrâldsûnensorganisaasje]] (WHO) hâldt in [[gearkomste|needgearkomste]] oer it opdûken fan gefallen fan 'e [[apepokken]] yn in tsienmannich [[lannen]] bûten it natuerlike [[ferspriedingsgebiet]] yn [[Sintraal-Afrika]] en [[West-Afrika]].
*[[21 maaie|21]] - By [[Australyske ferkiezings (2022)|federale ferkiezings]] yn [[Austraalje (lân)|Austraalje]] ferslacht de [[sosjalist]]yske [[Laborpartij (Austraalje)|Laborpartij]] fan [[Anthony Albanese]] de [[Liberale Partij fan Austraalje|Liberaal]]-[[Nasjonale Partij fan Austraalje|Nasjonale]] [[koälysje]] fan sittend [[premier]] [[Scott Morrison]]. De [[elektoraat|kiezers]] binne benammen ûntefreden oer it fierhinne negearjen troch Morrison-en-dy fan it [[klimaatferoaring]]sfraachstik.
*[[24 maaie|24]] - By [[skoallesjitpartij yn Uvalde|in sjitpartij]] yn in [[legere skoalle]] yn [[Uvalde (Teksas)|Uvalde]], yn 'e [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[Amerikaanske steaten|steat]] [[Teksas]], rjochtet in mei [[mitrailleur]]s bewapene [[sljochtsinnigens|geastlik steurde]] 18-jierrige [[jonge]] in [[bloedbad]] oan. Der komme 19 [[bern (persoan)|bern]] en 2 [[learkrêft]]en om. De dieder, dy't foartiid ek syn eigen [[beppe]] besocht hat te fermoardzjen, wurdt troch de [[plysje]] deasketten.
;juny
* [[2 juny|2]] - Yn it [[Feriene Keninkryk]] begjint it saneamde [[Patina Jubileum fan Elizabeth II|Platina Jubileum]], wêrby't fiert wurdt dat [[keninginne]] [[Elizabeth II fan it Feriene Keninkryk|Elizabeth&amp;nbsp;II]] 70 jier op 'e troan sit.
* [[5 juny|5]] - By [[Tsjerke-oanfal yn Owo|in bomoanslach en besjitting]] fan in [[tsjerke]] yn [[Owo]], yn [[Nigearia]], komme mear as 50 [[minske]]n om en reitsje nochris 60 oaren [[ferwûne]]. De [[oanslach (misdriuw)|oanslach]] wurdt opeaske troch [[Islamityske Steat yn West-Afrika]].
* [[6 juny|6]] - De 88ste [[Alvestêdetocht op de Fyts]] giet de boeken yn as ien fan de swierste âlvestêdetochten ea fanwegen it minne [[waar]] ([[rein (delslach)|rein]] en hurde [[wyn (waar)|wyn]]).
*6 - Foar it earst yn 125-jier moat de [[Bûnspartij foar Senioaren]] healwei de twadde omgong beëinige wurden fanwegen it minne [[waar]].
* [[9 juny|9]] - [[Tailân]] dekriminalisearret it rekreätyf gebrûk fan [[kannabis]] en [[himp]].
* [[14 juny|14]] - It [[regear]] fan it eilânsteatsje [[Kiribaty]], yn 'e [[Stille Súdsee]], ropt de [[needtastân]] út omreden fan slimme en oanhâldende [[drûchte]].
* [[19 juny|19]] - By de twadde omgong fan 'e [[Frânske parlemintsferkiezings (2022)|Frânske parlemintsferkiezings]] behellet de [[Ensemble Citoyens|Ensemble]]-[[koälysje]], fan [[presidint]] [[Emmanuel Macron]], de oerwinning mei 245 fan 577 sitten yn 'e [[Nasjonale Assimblee (Frankryk)|Nasjonale Assimblee]]. Ensemble ferliest lykwols de absolute mearderheid.
* 19 - By de [[Kolombiaanske presidintsferkiezings (2022)|presidintsferkiezings]] yn [[Kolombia]] wurdt foar it earst yn 'e [[Kolombiaanske skiednis|skiednis fan it lân]] in [[links (polityk)|linkse]] kandidaat, de eardere [[guerrilja]]strider [[Gustavo Petro]], ta it heechste [[amt (funksje)|amt]] keazen.
* [[22 juny|22]] - It easten fan [[Afganistan]] wurdt troffen troch [[ierdbeving yn Afganistan (juny 2022)|in ierdbeving]] mei in krêft fan 5,9 op 'e [[skaal fan Richter]]. Dêrby komme teminsten 1.500 [[minske]]n yn Afganistan om en 43 yn it oanbuorjende [[Pakistan]].
* [[24 juny|24]] - Yn 'e [[Russysk-Oekraynske Oarloch]] falt de stêd [[Sevjerodonjetsk]] yn [[Ruslân|Russyske]] hannen. 
* 24 - It [[Amerikaansk Heechgerjochtshôf]], dat in [[konservative]] mearderheid hat sûnt [[presidint]] [[Donald Trump]] der trije aartskonservative [[rjochter]]s yn beneamde, smyt in eardere [[fûnis|útspraak]] yn 'e [[rjochtsaak]] ''[[Roe v. Wade]]'' út [[1973]] om en heft dêrmei it algemien rjocht op [[abortus]] yn 'e [[Feriene Steaten]] op.
* [[28 juny|28]]-[[30 juny|30]] - Op in top yn [[Madrid]] akseptearret de [[NATO]] it fersyk om lidmaatskip troch [[Sweden]] en [[Finlân]], nei't [[presidint]] [[Recep Tayyip Erdoğan]] fan [[Turkije]] syn ferset dêrtsjin opjûn hat.
;july
*[[1 july|1]] - [[Switserlân]] fiert it [[homohoulik]] yn.
*1 - De [[Omgong fan Frankryk]] 2022 start yn [[Keappenhaven]] [[Denemark]].
*[[3 july|3]] - In geastlik siike man sjit yn in winkelsintrum yn 'e [[Denemark|Deenske]] haadstêd [[Keappenhaven]] trije minsken dea, en en der reitsje meardere minsken ferwûne.
*[[7 july|7]] - [[Boris Johnson]] treedt ôf as lieder fan de [[Konservative Partij (Feriene Keninkryk)|Konservative Partij]], mar is fan doel [[premier]] fan it [[Feriene Keninkryk]] te bliuwen oant in nije lieder keazen is.&lt;ref&gt;[https://nos.nl/artikel/2435695-premier-johnson-kondigt-vertrek-aan-wil-aanblijven-tot-er-een-opvolger-is {{nl}} NOS, 7-7-2022, Premier Johnson kondigt vertrek aan, wil aanblijven tot er een opvolger is]&lt;/ref&gt;
* [[8 july|8]] - De [[Japan]]ske âld-[[premier]] [[Shinzo Abe]] wurdt delsketten by in [[taspraak|ferkiezingstaspraak]] yn [[Nara]] en beswykt oan syn [[ferwûning]]en.
* [[9 july|9]] - [[Presidint]] [[Gotabaya Rajapaksa]] en [[premier]] [[Ranil Wickremesinghe]] fan [[Sry Lanka]] stimme dermei yn om ôf te treden as gefolch fan 'e [[protesten yn Sry Lanka (2022)|grutskalige en oanhâldende protesten]] tsjin 'e [[ekonomy]]ske krisis yn it lân.
* [[24 july|24]] -  De Deenske hurdfytser [[Jonas Vingegaard]] wint de [[Omgong fan Frankryk]] 2022
* 24 -  De fernijde [[Omgong fan Frankryk foar froulju]] set útein yn [[Parys]].
* [[30 july|30]] - Nei twa jier sûnder skûtsjesilen giet it [[Sintrale Kommisje Skûtsjesilen|SKS kampioenskip]] yn 2022 wer los
* [[31 july|31]] -  De Nederlânske hurdfytser [[Annemiek van Vleuten]] wint de [[Omgong fan Frankryk foar froulju]] 2022
;augustus
* [[3 augustus|3]] - [[Tjisse Steenstra]], [[Hans Wassenaar]] en [[Renze Pieter Hiemstra]] winne de [[PC 2022|169ste]] [[PC]]. Tjisse Steenstra wurdt útroppen ta kening.

== Berne ==

== Ferstoarn ==
;jannewaris
* [[4 jannewaris|4]] - [[Henny Orri]], Nederlânsk aktrise (* [[1925]])
* [[9 jannewaris|9]] - [[Bob Saget]], Amerikaansk komyk, akteur en presintator (* [[1956]])
* [[10 jannewaris|10]] - [[Nils Århammar]], Sweedsk taalkundige, spesjalisearre yn it [[Noardfrysk]] (* [[1931]])
* [[15 jannewaris|15]] - [[Frank Leyendekker]], Frysk-Amerikaansk boer en hynsteman (* [[1928]])
* [[20 jannewaris|20]] - [[Meat Loaf]] (Marvin Lee Aday), Amerikaansk sjonger (* [[1947]])
* [[23 jannewaris|23]] - [[Jean-Claude Mézières]], Frânsk auteur (* [[1938]])
* [[25 jannewaris|25]] - [[Gert Schutte]], Nederlânsk politikus (* [[1939]])
;febrewaris
* [[2 febrewaris|2]] - [[Klaas Tuinstra]], Frysk politikus (* [[1945]])
* [[9 febrewaris|9]] - [[Sebastian Bieniek]], Dútsk keunstner (* [[1975]])
* [[19 febrewaris|19]] - [[Kakuichi Mimura]], Japansk fuotballer (* [[1931]])
;maart
* [[17 maart|17]] - [[Gerrit Noordzij]], Nederlânsk typograaf en letterûntwerper (* [[1931]])
* [[20 maart|20]] - [[Piet Paulusma]], Frysk waarman (* [[1956]])
;april
* [[3 april|3]] - [[Geert Eijgelaar]], Nederlânsk politikus (* [[1927]])
* [[14 april|14]] - [[Alex Brenninkmeijer]], Nederlânsk jurist en Nasjonale Ombudsman (* [[1951]])
* [[18 april|18]] - [[Harrison Birtwistle]], Ingelsk Komponist (* [[1934]])
* [[22 april|22]] - [[Jan Rot (sjonger)|Jan Rot]], Nederlânsk sjonger en lietsjeskriuwer (* [[1957]])
* [[25 april|25]] - [[Henny Vrienten]], Nederlânsk sjonger (* [[1948]])
* [[28 april|28]] - [[Leo Beerendonk]], Nederlânsk fuotballer (* [[1938]])
* 28 - [[Juan Diego (acteur)|Juan Diego]], Spaansk akteur (* [[1942]])
* [[30 april|30]] - [[Mino Raiola]], Italjaansk-Nederlânsk fuotbalmakelder (* [[1967]])
;maaie
* [[1 maaie|1]] - [[Ric Parnell]], Ingelsk drummer (* [[1951]])
* [[4 maaie|4]] - [[Harm Ottenbros]], Nederlânsk hurdfytser (* [[1943]])
* 4 - [[Sis van Rossem]], Nederlânsk keunsthistoarikus (* [[1945]])
* [[9 maaie|9]] - [[Jody Lukoki]], Kongoleesk-Nederlânsk fuotballer (* [[1992]])
* [[10 maaie|10]] - [[Trevor Strnad]], Amerikaansk sjonger (* [[1981]])
* [[11 maaie|11]] - [[Henk Groot]]  Nederlânsk fuotballer (* [[1938]])
* [[11 maaie|11]] - [[Jeroen Brouwers]], Nederlânske skriuwer (* [[1940]])
* [[13 maaie|13]] - [[Khalifa bin Zayed Al Nahayan]], [[Feriene Arabyske Emiraten|Arabysk]] presidint en Emir fan Abu Dhabi (* [[1948]])
* [[15 maaie|15]] - [[Mient Jan Faber]], Nederlânske wiskundige en fredesaktivist (* [[1940]])
* [[17 maaie|17]] - [[Vangelis]], Gryksk muzikant en komponist (* [[1943]])
* [[21 maaie|21]] - [[Colin Cantwell]], Amerikaansk keunstner en animator (* [[1932]])
* [[23 maaie|23]] - [[Eric Schneider]], Nederlânsk akteur en skriuwer (* [[1934]])
* [[25 maaie|25]] - [[Wies van Dongen (1931)|Wies van Dongen]], Nederlânsk hurdfytser (* [[1931]])
* 25 - [[Gijs de Lange]], Nederlansk akteur (* [[1956]])
* [[26 maaie|26]] - [[Andrew Fletcher]], Britsk bassist en sjonger (* [[1961]])
* 26 - [[Willibrord Frequin]], Nederlânsk sjoernalist en programmamaker (* [[1941]])
* 26 - [[Alan White (drummer)|Alan White]], Ingelsk drummer (* [[1949]])
* [[27 maaie|27]] - [[Joop Mink]], Frysk skûtsjekipper (* [[1935]])
* [[28 maaie|28]] - [[Bujar Nishani]], Albaansk presidint (* [[1966]])
* [[29 maaie|29]] - [[Ronnie Hawkins]], Amerikaansk sjonger (* [[1935]])
;juny
* [[5 juny|5]] - [[Alec John Such]], Amerikaansk bassist (* [[1951]])
* [[7 juny|7]] - [[Hans Brian]], Nederlânsk sportkommentator en rugbybûnscoach (* [[1940]])
* [[8 juny|8]] - [[Julio Jiménez]], Spaansk hurdfytser (* [[1934]])
* [[11 juny|11]] - [[Ebeltje Boekema-Hut]], Aldste frou fan Nederlân (* [[1911]])
* [[13 juny|13]] - [[Philip Baker Hall]], Amerikaansk akteur (* [[1931]])
* [[13 juny|13]] - [[Henri Garcin]], Nederlânsk akteur (* [[1928]])
* [[17 juny|17]] - [[Jean-Louis Trintignant]], Frânsk akteur (* [[1930]])
* [[19 juny|19]] - [[Wim Dik]], Nederlânsk bestjoerder (* [[1939]])
* [[23 juny|23]] - [[Stien Baas-Kaiser]], Nederlânsk hurdrydster (* [[1938]])
;july
* [[3 july|3]] - [[Remco Campert]], Nederlânsk skriuwer en dichter (* [[1929]])
* [[5 july|5]] - [[Manny Charlton]], Skotsk gitarist (* [[1941]])
* [[6 july|6]] - [[Wim Quist]], Nederlânsk arsjitekt (* [[1930]])
* [[6 july|6]] - [[Nop de Graaf]], Mei-grûnlizzer Kameleondoarp Terherne (* [[1956]])
* [[8 july|8]] - [[Shinzo Abe]], Japansk premier (* [[1954]])
* 8 - [[Tony Sirico]], Amerikaansk akteur (* [[1942]])
* 8 - [[José Eduardo dos Santos]], Angoleesk presedint (* [[1942]])
* 8 - [[Luis Echeverría]], Meksikaansk presedint (* [[1922]])
* 8 - [[Gregory Itzin]], Amerikaansk akteur (* [[1948]])
* 9 - [[Gerrit Hensens]], Nederlânsk politikus (* [[1930]])
* [[11 july|11]] - [[Monty Norman]] Britsk filmmuzykkomponist (* [[1928]])
* [[14 july|14]] - [[Pleun Strik]], Nederlânsk fuotballer (* [[1944]])
* 14 - [[Jürgen Heinsch]], Dútsk fuotballer (* [[1940]])
* [[20 july|20]] - [[Cas Enklaar]], Nederlânsk akteur (* [[1943]])
* [[23 july|23]] - [[Rinus Ferdinandusse]], Nederlânsk skriuwer (* [[1931]])
* [[24 july|24]] - [[Win Remmerswaal]], Nederlânsk honkballer (* [[1954]])
* [[26 july|26]] - [[Felix Thijssen]], Nederlânsk skriuwer (* [[1933]])
* [[28 july|28]] - [[Leontien Ceulemans]], Nederlânsk aktrise en presintatrise (* [[1952]])
* [[29 july|29]] - [[Janine van Wely]], Nederlânsk aktrise en kabaretiêre (* [[1937]])
* [[30 july|30]] - [[Jean Bobet]], Frânsk hurdfytser (* [[1930]])
* [[31 july|31]] - [[Bill Russell]], Amerikaansk basketballer (* [[1934]])
* 31 - [[Ayman al-Zawahiri]], Egyptysk terrorist (* [[1951]])
;augustus
* [[3 augustus|3]] - [[Ton Frinking]], Nederlânsk politikus (* [[1931]])
* [[5 augustus|5]] - [[Judith Durham]], Australysk sjongeres (* [[1943]])
* 5 - [[Clu Gulager]], Amerikaansk akteur (* [[1928]])

==Tillefyzje==
* ''[[Star Trek: Strange New Worlds]]''

{{JiersideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat}}
}}
[[Kategory:2022| ]]
[[Kategory:21e iuw]]</text>
      <sha1>cw9obq7l1rcq1j1ncbzre0zmqcfctxe</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Kategory:Britsk rocksjonger</title>
    <ns>14</ns>
    <id>123962</id>
    <redirect title="Kategory:Britsk rockartyst" />
    <revision>
      <id>1086994</id>
      <parentid>910415</parentid>
      <timestamp>2022-08-07T00:27:09Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Xqbot</username>
        <id>3660</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Robot: dubbele doorverwijzing gecorrigeerd naar [[Kategory:Britsk rockartyst]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="41" xml:space="preserve">#REDIRECT [[:Kategory:Britsk rockartyst]]</text>
      <sha1>66p96u07i7057t2fwhsycs9r9bs8rr0</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Berjocht:Ynfoboks gemeente yn Nederlân</title>
    <ns>10</ns>
    <id>124485</id>
    <revision>
      <id>1087096</id>
      <parentid>1065274</parentid>
      <timestamp>2022-08-07T11:47:10Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Soimip</username>
        <id>43534</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6646" xml:space="preserve">{| class=&quot;toc&quot; style=&quot;border:1px solid silver; float:right; width: 300px; font-size: 85%; margin-left: 1em; margin-bottom: 1em;&quot;
|-
| colspan=&quot;2&quot; style=&quot;border-bottom:1px solid silver; font-size:140%; height: 40px; text-align:center;&quot; | '''{{{namme|{{PAGENAME}}}}}'''
|-
{{ #if: {{{ôfbyld|}}} | {{!}} colspan=&quot;2&quot; style=&quot;border-bottom:1px solid silver; border-top:1px solid silver; padding:0.5em 0.5em {{ #if: {{{ôfbyldtekst|}}} | 0.2em | 0.5em }} 0.5em; text-align:center;&quot; {{!}} [[Ofbyld:{{{ôfbyld}}}|border|300px]] {{ #if: {{{ôfbyldtekst|}}} | &lt;br&gt;&lt;small&gt;{{{ôfbyldtekst}}}&lt;/small&gt; }} }}
|-
{{ #if: {{{wapen|}}} {{{flagge|}}} |
{{!}} colspan=&quot;2&quot; {{!}}
{{{!}} style=&quot;text-align:center&quot; cellspacing=&quot;0&quot;; width=&quot;100%&quot;
{{ #if: {{{flagge|}}} | {{!}} style=&quot;padding:0.5em; vertical-align:middle&quot; {{!}} [[Ofbyld:{{{flagge}}}|border|120x120px]] | }}
{{ #if: {{{wapen|}}} | {{!}} style=&quot;padding:0.5em; vertical-align:middle&quot; {{!}} [[Ofbyld:{{{wapen}}}|120x120px]] {{ #if: {{{wapentekst|}}} | &lt;br&gt;&lt;small&gt;{{{wapentekst}}}&lt;/small&gt; }}| }}
{{!}}}
{{!}}-}}
{{ #if: {{{kaart|}}} | {{!}} colspan=&quot;2&quot; style=&quot;border-bottom:1px solid silver; border-top:1px solid silver; padding:0.5em;&quot; {{!}} [[Ofbyld:{{{kaart}}}|border|300px]] }}
|-
{{ #if: {{{kaart1|}}} | {{!}} colspan=&quot;2&quot; style=&quot;border-bottom:1px solid silver; border-top:1px solid silver; padding:0.5em;&quot; {{!}} [[Ofbyld:{{{kaart1}}}|border|300px]] }}
|-
| colspan=&quot;2&quot; |
{| class=&quot;infobox&quot; style=&quot;width:300px; margin:0.1em 0.5em 0.1em 0.5em;&quot;
| style=&quot;width:140px;&quot; | '''[[List fan lannen en territoaria|Lân]]'''
| [[File:Flag of the Netherlands.svg|border|20px]] [[Nederlân]]
|-
| style=&quot;width:140px;&quot; | '''[[Provinsje]]'''
| {{{provinsje}}}
|-
{{ #if: {{{haadplak|}}} | {{!}} valign=&quot;top&quot; {{!}} '''[[Haadplak]]''' {{!!}} valign=&quot;top&quot; {{!}} {{{haadplak}}}
{{!}}-}}
|-
{{ #if: {{{oerflak|}}} {{{lân|}}} {{{wetter|}}} | {{!}} colspan=&quot;2&quot; style=&quot;border-top:1px solid lightgrey;&quot; {{!}}
{{!}}-}}
|-
{{ #if: {{{oerflak|}}} | {{!}} valign=&quot;top&quot; {{!}} '''[[Oerflak]]''' {{!!}} valign=&quot;top&quot; {{!}} {{{oerflak}}}
{{!}}-}}
|-
{{ #if: {{{lân|}}} | {{!}} valign=&quot;top&quot; {{!}} &amp;nbsp;&amp;nbsp;•&amp;nbsp;&amp;nbsp;dêrfan lân {{!!}} valign=&quot;top&quot; {{!}} {{{lân}}}
{{!}}-}}
|-
{{ #if: {{{wetter|}}} | {{!}} valign=&quot;top&quot; {{!}} &amp;nbsp;&amp;nbsp;•&amp;nbsp;&amp;nbsp;dêrfan wetter {{!!}} valign=&quot;top&quot; {{!}} {{{wetter}}}
{{!}}-}}
|-
{{ #if: {{{ynwennertal|}}} {{{befolkingstichtens|}}} | {{!}} colspan=&quot;2&quot; style=&quot;border-top:1px solid lightgrey;&quot; {{!}}
{{!}}-}}
|-
{{ #if: {{{ynwennertal|}}} | {{!}} valign=&quot;top&quot; {{!}} '''[[Befolking|Ynwennertal]]''' {{!!}} valign=&quot;top&quot; {{!}} {{{ynwennertal}}}
{{!}}-}}
|-
{{ #if: {{{befolkingstichtens|}}} | {{!}} valign=&quot;top&quot; {{!}} '''[[Befolkingstichtens]]''' {{!!}} valign=&quot;top&quot; {{!}} {{{befolkingstichtens}}}
{{!}}-}}
|-
{{ #if: {{{gemeenteried|}}} | {{!}} colspan=&quot;2&quot; style=&quot;border-top:1px solid lightgrey;&quot; {{!}}
{{!}}-}}
|-
{{ #if: {{{gemeenteried|}}} | {{!}} colspan=&quot;2&quot; style=&quot;text-align:center;&quot; valign=&quot;top&quot; {{!}}  '''Sitferdieling gemeenteried'''
{{!}}-}}
|-
| colspan=&quot;2&quot; |
{{ #if: {{{gemeenteried|}}} | {{{gemeenteried}}} }}
|-
{{ #if: {{{kolleezje|}}} | {{!}} valign=&quot;top&quot; {{!}}  '''[[Kolleezje fan B&amp;W]]''' {{!!}} valign=&quot;top&quot; {{!}} {{{kolleezje}}}
{{!}}-}}
|-
{{ #if: {{{boargemaster|}}} | {{!}} valign=&quot;top&quot; {{!}}  '''[[Boargemaster]]''' {{!!}} valign=&quot;top&quot; {{!}} {{{boargemaster}}} {{ #if: {{{list|}}} | ({{{list}}}) }}
{{!}}-}}
|-
{{ #if: {{{oprjochte|}}} | {{!}} colspan=&quot;2&quot; style=&quot;border-top:1px solid lightgrey;&quot; {{!}}
{{!}}-}}
|-
{{ #if: {{{oprjochte|}}} | {{!}} valign=&quot;top&quot; {{!}} '''Oprjochte''' {{!!}} valign=&quot;top&quot; {{!}} {{{oprjochte}}}
{{!}}-}}
|-
{{ #if: {{{tiidrek1|}}} | {{!}} valign=&quot;top&quot; {{!}} '''{{{tiidrek1}}}''' {{!!}} valign=&quot;top&quot; {{!}} {{{yndieling_tiidrek1}}}
{{!}}-}}
|-
{{ #if: {{{tiidrek2|}}} | {{!}} valign=&quot;top&quot; {{!}} '''{{{tiidrek2}}}''' {{!!}} valign=&quot;top&quot; {{!}} {{{yndieling_tiidrek2}}}
{{!}}-}}
|-
{{ #if: {{{tiidrek3|}}} | {{!}} valign=&quot;top&quot; {{!}} '''{{{tiidrek3}}}''' {{!!}} valign=&quot;top&quot; {{!}} {{{yndieling_tiidrek3}}}
{{!}}-}}
|-
{{ #if: {{{tiidrek4|}}} | {{!}} valign=&quot;top&quot; {{!}} '''{{{tiidrek4}}}''' {{!!}} valign=&quot;top&quot; {{!}} {{{yndieling_tiidrek4}}}
{{!}}-}}
|-
{{ #if: {{{tiidrek5|}}} | {{!}} valign=&quot;top&quot; {{!}} '''{{{tiidrek5}}}''' {{!!}} valign=&quot;top&quot; {{!}} {{{yndieling_tiidrek5}}}
{{!}}-}}
|-
{{ #if: {{{ferkearsieren|}}} | {{!}} colspan=&quot;2&quot; style=&quot;border-top:1px solid lightgrey;&quot; {{!}}
{{!}}-}}
|-
{{ #if: {{{ferkearsieren|}}} | {{!}} valign=&quot;top&quot; {{!}} '''[[Ferkearsier|Ferkearsier(en)]]''' {{!!}} valign=&quot;top&quot; {{!}} {{{ferkearsieren}}}
{{!}}-}}
|-
{{ #if: {{{netnûmer|}}} {{{postkoade|}}} | {{!}} colspan=&quot;2&quot; style=&quot;border-top:1px solid lightgrey;&quot; {{!}}
{{!}}-}}
|-
{{ #if: {{{netnûmer|}}} | {{!}} valign=&quot;top&quot; {{!}} '''[[Netnûmer|Netnûmer(s)]]''' {{!!}} valign=&quot;top&quot; {{!}} {{{netnûmer}}}
{{!}}-}}
|-
{{ #if: {{{postkoade|}}} | {{!}} valign=&quot;top&quot; {{!}} '''[[Postkoade|Postkoade(s)]]''' {{!!}} valign=&quot;top&quot; {{!}} {{{postkoade}}}
{{!}}-}}
|-
{{ #if: {{{webstee|}}} | {{!}} colspan=&quot;2&quot; style=&quot;border-top:1px solid lightgrey;&quot; {{!}}
{{!}}-}}
|-
{{ #if: {{{webstee|}}} | {{!}} valign=&quot;top&quot; colspan=&quot;2&quot; style=&quot;text-align:center;&quot; {{!}} [[Ofbyld:Blue globe icon.svg|15px]] {{{webstee}}}
{{!}}-}}
|}
|}
&lt;noinclude&gt;
{{clear}}
{{Ynfoboks gemeente yn Nederlân
| namme                 = Skylge
| ôfbyld                = Terschelling haven.jpg
| ôfbyldtekst           = De haven fan [[West-Skylge]] mei rjochts de [[Brandaris]].
| flagge                = Flagge fan Skylge.png
| wapen                 = Terschelling wapen.svg
| kaart                 = Terschelling locator map municipality NL 2018.png
| kaart1                = Gem-Terschelling-OpenTopo.jpg 
| provinsje             = [[Fryslân]]
| haadplak              = [[West-Skylge]]
| oerflak               = 673,99 km²
| lân                   = 86,16 km²
| wetter                = 587,83 km²
| ynwennertal           = 4.837 &lt;small&gt;(30-04-2017)&lt;/small&gt;
| befolkingstichtens    = 56 ynw./km²
| gemeenteried          = {{Gemeenteried Skylge}}
| kolleezje             = PBT + VVD
| boargemaster          = [[Bert Wassink]]
| list                  = [[GrienLinks]]
| oprjochte             = [[1813]]
| tiidrek1              = Oant 1942
| yndieling_tiidrek1    = part fan [[Noard-Hollân]]
| tiidrek2              = 
| yndieling_tiidrek2    = 
| tiidrek3              = 
| yndieling_tiidrek3    = 
| tiidrek4              = 
| yndieling_tiidrek4    = 
| tiidrek5              = 
| yndieling_tiidrek5    = 
| ferkearsieren         = 
| netnûmer              = 0562
| postkoade             = 0881-8897
| webstee               = [https://www.terschelling.nl/ www.terschelling.nl]
}}
&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>mpifp1watf7xytaq673fi678yqffh7c</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Zwijndrecht (Nederlân)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>136356</id>
    <revision>
      <id>1086996</id>
      <parentid>1086924</parentid>
      <timestamp>2022-08-07T07:05:37Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Soimip</username>
        <id>43534</id>
      </contributor>
      <comment>/* Gemeênteried */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6927" xml:space="preserve">{{Ynfoboks gemeente yn Nederlân
| namme                 = Zwijndrecht 
| ôfbyld                = 
| ôfbyldtekst           = 
| flagge                = Zwijndrecht (Nederland) vlag.svg
| wapen                 = Coat of arms of Zwijndrecht (Netherlands).svg
| kaart                 = NL - locator map municipality code GM0642 (2016).png
| kaart1                = Gem-Zwijndrecht-OpenTopo.jpg
| provinsje             = [[Súd-Hollân]]
| haadplak              = Zwijndrecht 
| oerflak               = 22,77 km² &lt;ref name=alle&gt;[https://allecijfers.nl/gemeente/zwijndrecht/ AlleCijfers]&lt;/ref&gt;
| lân                   = 20,31 km²
| wetter                = 2,47 km²
| ynwennertal           = 44.789 &lt;small&gt;(01-01-2022)&lt;/small&gt;&lt;ref name=alle/&gt;
| befolkingstichtens    = 2.205 ynw./km²
| gemeenteried          = '''Perioade 2022—2026 (27 sitten):&lt;ref name=kies&gt;[https://www.verkiezingsuitslagen.nl/verkiezingen/detail/GR20220316/731166 Kiesraad]&lt;/ref&gt;
{{Gemeenteried Zwijndrecht (Nederlân)}}
| boargemaster          = [[Hein van der Loo]]
| list                  = [[Kristen Demokratysk Appèl|CDA]]
| oprjochte             = 
| tiidrek1              = 
| yndieling_tiidrek1    = 
| tiidrek2              = 
| yndieling_tiidrek2    = 
| tiidrek3              = 
| yndieling_tiidrek3    = 
| tiidrek4              = 
| yndieling_tiidrek4    = 
| tiidrek5              =
| yndieling_tiidrek5    = 
| ferkearsieren         = 
| netnûmer              = 078
| postkoade             = 2995–3336 &lt;ref name=alle/&gt;
| webstee               = [https://www.zwijndrecht.nl/ www.zwijndrecht.nl]
}}
[[Ofbyld:Waterbushalte Zwijndrecht Veerplein luchtfoto.jpg|thumb|Loftfoto]]
[[Ofbyld:Zwijndrecht kerk pietermanskerk burg hogeweglaan.jpg|thumb|Herfoarme Pietermantsjerke]]

'''Zwijndrecht''' is in [[wenkearn|plak]] en [[gemeente (bestjoer)|gemeente]] yn de [[Nederlân]]ske provinsje [[Súd-Hollân]]. Yn 2022 hat de gemeente neffens it [[Sintraal Buro foar de Statistyk|CBS]] likernôch 44.800 ynwenners.

Zwijndrecht leit yn de [[Zwijndrechter Waard]] (in diel fan it eilân [[Iselmonde (eilân)|Iselmonde]]) en grinzet oan de gemeenten [[Ridderkerk]], [[Hendrik-Ido-Ambacht]], [[Papendrecht]], [[Doardt]], [[Hoekske Waard (gemeente)|Hoekske Waard]] en [[Barendrecht]], en oan de rivieren de [[Noard (rivier)|Noard]], de [[Alde Maas]] en it [[Waaltsje]]. It bekende 'Trijerivierepunt', it drokst befarde punt fan Nederlân, leit by Zwijndrecht. De rivieren Noard, Alde Maas en [[Beneden-Merwede]] komme hjir by elkoar.

Sûnt [[2003]] is de eardere gemeente [[Heerjansdam]] part fan de gemeente Zwijndrecht. It doarp Heerjansdam hat 3.800 ynwenners (2021) en it doarp Zwijndrecht 40.840 ynwenners (2021). De gemeente wurket gear mei inkele buorgemeenten yn it regioferbân [[Drechtstêden]].

Zwijndrecht hat in stêdebân mei [[Norderstedt]] yn [[Dútslân]], mei [[Poprad]] yn [[Slowakije]] en mei [[Zwijndrecht (Belgje)|Zwijndrecht]] yn [[Belgje]].

=== Swin en drecht ===
De namme Zwijndrecht is in gearfoeging fan it West-Frankyske wurd 'suin' (swin, swyn) en it wurd 'drecht' dat net fan it Latynske ''trajectum'' ôflaat is, mar fan it West-Nederfrankyske 'drift fan de rivier'. Swin komt fan 'swinen' en kin oersetten wurde as it weirinnen fan wetter of as it ôfnimmen fan djipte by eb. Drecht betsjut oerstekplak, oerhaal of fear. Zwijndrecht betsjut dus einlik ‘tijgeul dêr’t oerstutsen wurde kin'. Dy útlis docht fermoeden dat Zwijndrecht earder by leech wetter oan [[Doardt]] fêst siet, by leech wetter wiene beide delsettings skaat. In sitewaasje dy’t fan foar de 12e iuw wêze soe. Dy sitewaasje soe bestien hawwe oat de [[Sint-Elisabethsfloed (1421)|Sint-Elisabethsfloed yn 1421]]. De lyksaneamde Flaamske gemeente Zwijndrecht hat deselde lizzing fandatoangeande mei Antwerpen.

De namme Zwijndrecht gou earst foar de heule Zwijndrechtse Waard, dy’t begrinze waard troch de rivieren de Pelster, de Noard, de Alde Maas en it Waaltsje, tusken [[Heerjansdam]] en [[Oostendam]]. Bewenners fan dat gebiet moatte al yn de hege midsiuwen (900 - 1300) harren lân foar in part bedike ha, as beskerming tsjin de mannichfâldige oerstreamings.

== Untwikkeling ynwennertal ==
Befolkingsûntwikkeling sûnt 1996:&lt;ref name=alle/&gt;

{| class=&quot;wikitable&quot; 
|-
! Jier !! Ynwenners
|-
| 2022 || 44.789
|-
| 2020 || 44.737
|-
| 2015 || 44.501
|-
| 2010 || 44.404
|-
| 2005 || 45.209
|-
| 2000 || 41.515
|-
| 1996 || 42.348
|-
|}

== Boargemasters ==
Boargemasters sûnt 1945:&lt;ref&gt;[https://www.geni.com/projects/Burgemeesters-in-ZUID-HOLLAND-nl/8655 Geni]&lt;/ref&gt;

{| class=&quot;wikitable&quot; 
|-
! Namme !! Partij !! Perioade !! Bysûnderheden 
|-
| [[Jan Jansen Manenschijn]] || [[ARP]] || 1945–1946 || ok 1929–1942
|-
| [[Cornelis Slobbe]] || ARP || 1947–1967 ||
|-
| [[Hendrik Herman Douma]] || ARP || 1967–1976 ||
|-
| [[Cees Pijl Hogeweg]] || ARP, [[CDA]] || 1976–1991 ||
|-
| [[Dick Corporaal]] || CDA || 1991–2001 ||
|-
| [[Antoin Scholten]] || [[VVD]] || 2002–2012 ||
|-
| [[Maria Wiebosch-Steeman]] || [[GL]] || 2012–2013 || waarnimmend 
|-
| [[Dominic Schrijer]] || [[PvdA]] || 2013–2019 ||
|-
| [[Robert Strijk]] || [[D66]] || 2019 || waarnimmend 
|-
| [[Hein van der Loo]] || CDA || 2019–no ||
|-
|}

== Gemeênteried ==
De gemeenteried sûnt 1990:&lt;ref&gt;[https://www.nlverkiezingen.com/GR_ZH.html NLverkiezingen]&lt;/ref&gt;

{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
!colspan=&quot;10&quot;|'''Sitten''' 
|-
! Partij !! 1990 !! 1994 !! 1998 !! 2002 !! 2006 !! 2010 !! 2014 !! 2018 !! 2022 &lt;ref name=kies/&gt;
|-
|Algemeen Belang Zwijndrecht (ABZ) || || || || || 3 || 5 || 5 || 8 || 10
|-
|[[CU]] ² -[[SGP]] || 3 || 3 || 4 || 4 || 4 || 4 || 5 || 5 || 4
|-
|[[VVD]] || 4 || 4 || 6 || 4 || 4 || 5 || 4 || 3 || 3 
|-
|[[CDA]] || 9 || 7 || 6 || 8 || 6 || 4 || 4 || 3 || 3
|-
|[[GL]] || 1 || 1 || 2 || 2 || 2 || 2 || 1 || 1 || 2
|-
|Zwijndrechtse Plus Partij (ZPP) || || || || || || || 2 || 2 || 2
|-
|[[PvdA]] || 6 || 5 || 7 || 6 || 9 || 4 || 3 || 2 || 2
|-
|[[D66]] || 4 || 5 || 2 || 2 || 1 || 3 || 3 || 2 || 1
|-
|[[SP]] || || || || || || || || 1 ||
|-
|[[LPF]] || || || || 3 || || || || ||
|-
|[[CD]] || || 2 || || || || || || ||
|-
!Totaal || 27 || 27 || 27 || 29 || 29 || 27 || 27 || 27 || 27
|-
!Opkomst || 58,6% || 64,9% || 58,4% || 51,2% || 55,6% || 48,7% || 49,6% || 47,8% || 43,0%
|}

¹ 1990-1998: CU = GPV + RPF &lt;br/ &gt;

== Keppelingen om utens ==
* [https://www.zwijndrecht.nl/ Webstee fan de gemeente]
* [https://www.plaatsengids.nl/zwijndrecht Plaatsengids]

{{Boarnen|boarnefernijing=
* [http://www.zwijndrecht.net/ Digitale Stad Zwijndrecht]
* [http://www.swaen.org/geschiedenis%20zwijndrecht/ Skiednis fan Zwijndrecht op de side fan Aldheikeamer 'De Vergulde Swaen']
&lt;references/&gt;
}}
{{Koördinaten|51_48_59_N_4_38_42_E_type:city_zoom:15_region:NL|51° 48' NB, 4° 38' EL}}
{{GemeentenSúd-Hollân}}

[[Kategory:Zwijndrecht (Nederlân)| ]]
[[Kategory:Plak yn Zwijndrecht (Nederlân)]]
[[Kategory:Gemeente yn Súd-Hollân]]</text>
      <sha1>fcl7gizolzafn986bx2se9l76cg81zj</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1086997</id>
      <parentid>1086996</parentid>
      <timestamp>2022-08-07T07:10:04Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Soimip</username>
        <id>43534</id>
      </contributor>
      <comment>/* Gemeênteried */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6926" xml:space="preserve">{{Ynfoboks gemeente yn Nederlân
| namme                 = Zwijndrecht 
| ôfbyld                = 
| ôfbyldtekst           = 
| flagge                = Zwijndrecht (Nederland) vlag.svg
| wapen                 = Coat of arms of Zwijndrecht (Netherlands).svg
| kaart                 = NL - locator map municipality code GM0642 (2016).png
| kaart1                = Gem-Zwijndrecht-OpenTopo.jpg
| provinsje             = [[Súd-Hollân]]
| haadplak              = Zwijndrecht 
| oerflak               = 22,77 km² &lt;ref name=alle&gt;[https://allecijfers.nl/gemeente/zwijndrecht/ AlleCijfers]&lt;/ref&gt;
| lân                   = 20,31 km²
| wetter                = 2,47 km²
| ynwennertal           = 44.789 &lt;small&gt;(01-01-2022)&lt;/small&gt;&lt;ref name=alle/&gt;
| befolkingstichtens    = 2.205 ynw./km²
| gemeenteried          = '''Perioade 2022—2026 (27 sitten):&lt;ref name=kies&gt;[https://www.verkiezingsuitslagen.nl/verkiezingen/detail/GR20220316/731166 Kiesraad]&lt;/ref&gt;
{{Gemeenteried Zwijndrecht (Nederlân)}}
| boargemaster          = [[Hein van der Loo]]
| list                  = [[Kristen Demokratysk Appèl|CDA]]
| oprjochte             = 
| tiidrek1              = 
| yndieling_tiidrek1    = 
| tiidrek2              = 
| yndieling_tiidrek2    = 
| tiidrek3              = 
| yndieling_tiidrek3    = 
| tiidrek4              = 
| yndieling_tiidrek4    = 
| tiidrek5              =
| yndieling_tiidrek5    = 
| ferkearsieren         = 
| netnûmer              = 078
| postkoade             = 2995–3336 &lt;ref name=alle/&gt;
| webstee               = [https://www.zwijndrecht.nl/ www.zwijndrecht.nl]
}}
[[Ofbyld:Waterbushalte Zwijndrecht Veerplein luchtfoto.jpg|thumb|Loftfoto]]
[[Ofbyld:Zwijndrecht kerk pietermanskerk burg hogeweglaan.jpg|thumb|Herfoarme Pietermantsjerke]]

'''Zwijndrecht''' is in [[wenkearn|plak]] en [[gemeente (bestjoer)|gemeente]] yn de [[Nederlân]]ske provinsje [[Súd-Hollân]]. Yn 2022 hat de gemeente neffens it [[Sintraal Buro foar de Statistyk|CBS]] likernôch 44.800 ynwenners.

Zwijndrecht leit yn de [[Zwijndrechter Waard]] (in diel fan it eilân [[Iselmonde (eilân)|Iselmonde]]) en grinzet oan de gemeenten [[Ridderkerk]], [[Hendrik-Ido-Ambacht]], [[Papendrecht]], [[Doardt]], [[Hoekske Waard (gemeente)|Hoekske Waard]] en [[Barendrecht]], en oan de rivieren de [[Noard (rivier)|Noard]], de [[Alde Maas]] en it [[Waaltsje]]. It bekende 'Trijerivierepunt', it drokst befarde punt fan Nederlân, leit by Zwijndrecht. De rivieren Noard, Alde Maas en [[Beneden-Merwede]] komme hjir by elkoar.

Sûnt [[2003]] is de eardere gemeente [[Heerjansdam]] part fan de gemeente Zwijndrecht. It doarp Heerjansdam hat 3.800 ynwenners (2021) en it doarp Zwijndrecht 40.840 ynwenners (2021). De gemeente wurket gear mei inkele buorgemeenten yn it regioferbân [[Drechtstêden]].

Zwijndrecht hat in stêdebân mei [[Norderstedt]] yn [[Dútslân]], mei [[Poprad]] yn [[Slowakije]] en mei [[Zwijndrecht (Belgje)|Zwijndrecht]] yn [[Belgje]].

=== Swin en drecht ===
De namme Zwijndrecht is in gearfoeging fan it West-Frankyske wurd 'suin' (swin, swyn) en it wurd 'drecht' dat net fan it Latynske ''trajectum'' ôflaat is, mar fan it West-Nederfrankyske 'drift fan de rivier'. Swin komt fan 'swinen' en kin oersetten wurde as it weirinnen fan wetter of as it ôfnimmen fan djipte by eb. Drecht betsjut oerstekplak, oerhaal of fear. Zwijndrecht betsjut dus einlik ‘tijgeul dêr’t oerstutsen wurde kin'. Dy útlis docht fermoeden dat Zwijndrecht earder by leech wetter oan [[Doardt]] fêst siet, by leech wetter wiene beide delsettings skaat. In sitewaasje dy’t fan foar de 12e iuw wêze soe. Dy sitewaasje soe bestien hawwe oat de [[Sint-Elisabethsfloed (1421)|Sint-Elisabethsfloed yn 1421]]. De lyksaneamde Flaamske gemeente Zwijndrecht hat deselde lizzing fandatoangeande mei Antwerpen.

De namme Zwijndrecht gou earst foar de heule Zwijndrechtse Waard, dy’t begrinze waard troch de rivieren de Pelster, de Noard, de Alde Maas en it Waaltsje, tusken [[Heerjansdam]] en [[Oostendam]]. Bewenners fan dat gebiet moatte al yn de hege midsiuwen (900 - 1300) harren lân foar in part bedike ha, as beskerming tsjin de mannichfâldige oerstreamings.

== Untwikkeling ynwennertal ==
Befolkingsûntwikkeling sûnt 1996:&lt;ref name=alle/&gt;

{| class=&quot;wikitable&quot; 
|-
! Jier !! Ynwenners
|-
| 2022 || 44.789
|-
| 2020 || 44.737
|-
| 2015 || 44.501
|-
| 2010 || 44.404
|-
| 2005 || 45.209
|-
| 2000 || 41.515
|-
| 1996 || 42.348
|-
|}

== Boargemasters ==
Boargemasters sûnt 1945:&lt;ref&gt;[https://www.geni.com/projects/Burgemeesters-in-ZUID-HOLLAND-nl/8655 Geni]&lt;/ref&gt;

{| class=&quot;wikitable&quot; 
|-
! Namme !! Partij !! Perioade !! Bysûnderheden 
|-
| [[Jan Jansen Manenschijn]] || [[ARP]] || 1945–1946 || ok 1929–1942
|-
| [[Cornelis Slobbe]] || ARP || 1947–1967 ||
|-
| [[Hendrik Herman Douma]] || ARP || 1967–1976 ||
|-
| [[Cees Pijl Hogeweg]] || ARP, [[CDA]] || 1976–1991 ||
|-
| [[Dick Corporaal]] || CDA || 1991–2001 ||
|-
| [[Antoin Scholten]] || [[VVD]] || 2002–2012 ||
|-
| [[Maria Wiebosch-Steeman]] || [[GL]] || 2012–2013 || waarnimmend 
|-
| [[Dominic Schrijer]] || [[PvdA]] || 2013–2019 ||
|-
| [[Robert Strijk]] || [[D66]] || 2019 || waarnimmend 
|-
| [[Hein van der Loo]] || CDA || 2019–no ||
|-
|}

== Gemeenteried ==
De gemeenteried sûnt 1990:&lt;ref&gt;[https://www.nlverkiezingen.com/GR_ZH.html NLverkiezingen]&lt;/ref&gt;

{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
!colspan=&quot;10&quot;|'''Sitten''' 
|-
! Partij !! 1990 !! 1994 !! 1998 !! 2002 !! 2006 !! 2010 !! 2014 !! 2018 !! 2022 &lt;ref name=kies/&gt;
|-
|Algemeen Belang Zwijndrecht (ABZ) || || || || || 3 || 5 || 5 || 8 || 10
|-
|[[CU]] ² -[[SGP]] || 3 || 3 || 4 || 4 || 4 || 4 || 5 || 5 || 4
|-
|[[VVD]] || 4 || 4 || 6 || 4 || 4 || 5 || 4 || 3 || 3 
|-
|[[CDA]] || 9 || 7 || 6 || 8 || 6 || 4 || 4 || 3 || 3
|-
|[[GL]] || 1 || 1 || 2 || 2 || 2 || 2 || 1 || 1 || 2
|-
|Zwijndrechtse Plus Partij (ZPP) || || || || || || || 2 || 2 || 2
|-
|[[PvdA]] || 6 || 5 || 7 || 6 || 9 || 4 || 3 || 2 || 2
|-
|[[D66]] || 4 || 5 || 2 || 2 || 1 || 3 || 3 || 2 || 1
|-
|[[SP]] || || || || || || || || 1 ||
|-
|[[LPF]] || || || || 3 || || || || ||
|-
|[[CD]] || || 2 || || || || || || ||
|-
!Totaal || 27 || 27 || 27 || 29 || 29 || 27 || 27 || 27 || 27
|-
!Opkomst || 58,6% || 64,9% || 58,4% || 51,2% || 55,6% || 48,7% || 49,6% || 47,8% || 43,0%
|}

¹ 1990-1998: CU = GPV + RPF &lt;br/ &gt;

== Keppelingen om utens ==
* [https://www.zwijndrecht.nl/ Webstee fan de gemeente]
* [https://www.plaatsengids.nl/zwijndrecht Plaatsengids]

{{Boarnen|boarnefernijing=
* [http://www.zwijndrecht.net/ Digitale Stad Zwijndrecht]
* [http://www.swaen.org/geschiedenis%20zwijndrecht/ Skiednis fan Zwijndrecht op de side fan Aldheikeamer 'De Vergulde Swaen']
&lt;references/&gt;
}}
{{Koördinaten|51_48_59_N_4_38_42_E_type:city_zoom:15_region:NL|51° 48' NB, 4° 38' EL}}
{{GemeentenSúd-Hollân}}

[[Kategory:Zwijndrecht (Nederlân)| ]]
[[Kategory:Plak yn Zwijndrecht (Nederlân)]]
[[Kategory:Gemeente yn Súd-Hollân]]</text>
      <sha1>7x0lrgdwhtols9pop7cynxzs367jib4</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1087005</id>
      <parentid>1086997</parentid>
      <timestamp>2022-08-07T07:20:31Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Soimip</username>
        <id>43534</id>
      </contributor>
      <comment>/* Gemeenteried */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6920" xml:space="preserve">{{Ynfoboks gemeente yn Nederlân
| namme                 = Zwijndrecht 
| ôfbyld                = 
| ôfbyldtekst           = 
| flagge                = Zwijndrecht (Nederland) vlag.svg
| wapen                 = Coat of arms of Zwijndrecht (Netherlands).svg
| kaart                 = NL - locator map municipality code GM0642 (2016).png
| kaart1                = Gem-Zwijndrecht-OpenTopo.jpg
| provinsje             = [[Súd-Hollân]]
| haadplak              = Zwijndrecht 
| oerflak               = 22,77 km² &lt;ref name=alle&gt;[https://allecijfers.nl/gemeente/zwijndrecht/ AlleCijfers]&lt;/ref&gt;
| lân                   = 20,31 km²
| wetter                = 2,47 km²
| ynwennertal           = 44.789 &lt;small&gt;(01-01-2022)&lt;/small&gt;&lt;ref name=alle/&gt;
| befolkingstichtens    = 2.205 ynw./km²
| gemeenteried          = '''Perioade 2022—2026 (27 sitten):&lt;ref name=kies&gt;[https://www.verkiezingsuitslagen.nl/verkiezingen/detail/GR20220316/731166 Kiesraad]&lt;/ref&gt;
{{Gemeenteried Zwijndrecht (Nederlân)}}
| boargemaster          = [[Hein van der Loo]]
| list                  = [[Kristen Demokratysk Appèl|CDA]]
| oprjochte             = 
| tiidrek1              = 
| yndieling_tiidrek1    = 
| tiidrek2              = 
| yndieling_tiidrek2    = 
| tiidrek3              = 
| yndieling_tiidrek3    = 
| tiidrek4              = 
| yndieling_tiidrek4    = 
| tiidrek5              =
| yndieling_tiidrek5    = 
| ferkearsieren         = 
| netnûmer              = 078
| postkoade             = 2995–3336 &lt;ref name=alle/&gt;
| webstee               = [https://www.zwijndrecht.nl/ www.zwijndrecht.nl]
}}
[[Ofbyld:Waterbushalte Zwijndrecht Veerplein luchtfoto.jpg|thumb|Loftfoto]]
[[Ofbyld:Zwijndrecht kerk pietermanskerk burg hogeweglaan.jpg|thumb|Herfoarme Pietermantsjerke]]

'''Zwijndrecht''' is in [[wenkearn|plak]] en [[gemeente (bestjoer)|gemeente]] yn de [[Nederlân]]ske provinsje [[Súd-Hollân]]. Yn 2022 hat de gemeente neffens it [[Sintraal Buro foar de Statistyk|CBS]] likernôch 44.800 ynwenners.

Zwijndrecht leit yn de [[Zwijndrechter Waard]] (in diel fan it eilân [[Iselmonde (eilân)|Iselmonde]]) en grinzet oan de gemeenten [[Ridderkerk]], [[Hendrik-Ido-Ambacht]], [[Papendrecht]], [[Doardt]], [[Hoekske Waard (gemeente)|Hoekske Waard]] en [[Barendrecht]], en oan de rivieren de [[Noard (rivier)|Noard]], de [[Alde Maas]] en it [[Waaltsje]]. It bekende 'Trijerivierepunt', it drokst befarde punt fan Nederlân, leit by Zwijndrecht. De rivieren Noard, Alde Maas en [[Beneden-Merwede]] komme hjir by elkoar.

Sûnt [[2003]] is de eardere gemeente [[Heerjansdam]] part fan de gemeente Zwijndrecht. It doarp Heerjansdam hat 3.800 ynwenners (2021) en it doarp Zwijndrecht 40.840 ynwenners (2021). De gemeente wurket gear mei inkele buorgemeenten yn it regioferbân [[Drechtstêden]].

Zwijndrecht hat in stêdebân mei [[Norderstedt]] yn [[Dútslân]], mei [[Poprad]] yn [[Slowakije]] en mei [[Zwijndrecht (Belgje)|Zwijndrecht]] yn [[Belgje]].

=== Swin en drecht ===
De namme Zwijndrecht is in gearfoeging fan it West-Frankyske wurd 'suin' (swin, swyn) en it wurd 'drecht' dat net fan it Latynske ''trajectum'' ôflaat is, mar fan it West-Nederfrankyske 'drift fan de rivier'. Swin komt fan 'swinen' en kin oersetten wurde as it weirinnen fan wetter of as it ôfnimmen fan djipte by eb. Drecht betsjut oerstekplak, oerhaal of fear. Zwijndrecht betsjut dus einlik ‘tijgeul dêr’t oerstutsen wurde kin'. Dy útlis docht fermoeden dat Zwijndrecht earder by leech wetter oan [[Doardt]] fêst siet, by leech wetter wiene beide delsettings skaat. In sitewaasje dy’t fan foar de 12e iuw wêze soe. Dy sitewaasje soe bestien hawwe oat de [[Sint-Elisabethsfloed (1421)|Sint-Elisabethsfloed yn 1421]]. De lyksaneamde Flaamske gemeente Zwijndrecht hat deselde lizzing fandatoangeande mei Antwerpen.

De namme Zwijndrecht gou earst foar de heule Zwijndrechtse Waard, dy’t begrinze waard troch de rivieren de Pelster, de Noard, de Alde Maas en it Waaltsje, tusken [[Heerjansdam]] en [[Oostendam]]. Bewenners fan dat gebiet moatte al yn de hege midsiuwen (900 - 1300) harren lân foar in part bedike ha, as beskerming tsjin de mannichfâldige oerstreamings.

== Untwikkeling ynwennertal ==
Befolkingsûntwikkeling sûnt 1996:&lt;ref name=alle/&gt;

{| class=&quot;wikitable&quot; 
|-
! Jier !! Ynwenners
|-
| 2022 || 44.789
|-
| 2020 || 44.737
|-
| 2015 || 44.501
|-
| 2010 || 44.404
|-
| 2005 || 45.209
|-
| 2000 || 41.515
|-
| 1996 || 42.348
|-
|}

== Boargemasters ==
Boargemasters sûnt 1945:&lt;ref&gt;[https://www.geni.com/projects/Burgemeesters-in-ZUID-HOLLAND-nl/8655 Geni]&lt;/ref&gt;

{| class=&quot;wikitable&quot; 
|-
! Namme !! Partij !! Perioade !! Bysûnderheden 
|-
| [[Jan Jansen Manenschijn]] || [[ARP]] || 1945–1946 || ok 1929–1942
|-
| [[Cornelis Slobbe]] || ARP || 1947–1967 ||
|-
| [[Hendrik Herman Douma]] || ARP || 1967–1976 ||
|-
| [[Cees Pijl Hogeweg]] || ARP, [[CDA]] || 1976–1991 ||
|-
| [[Dick Corporaal]] || CDA || 1991–2001 ||
|-
| [[Antoin Scholten]] || [[VVD]] || 2002–2012 ||
|-
| [[Maria Wiebosch-Steeman]] || [[GL]] || 2012–2013 || waarnimmend 
|-
| [[Dominic Schrijer]] || [[PvdA]] || 2013–2019 ||
|-
| [[Robert Strijk]] || [[D66]] || 2019 || waarnimmend 
|-
| [[Hein van der Loo]] || CDA || 2019–no ||
|-
|}

== Gemeenteried ==
De gemeenteried sûnt 1990:&lt;ref&gt;[https://www.nlverkiezingen.com/GR_ZH.html NLverkiezingen]&lt;/ref&gt;

{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
!colspan=&quot;10&quot;| Sitten
|-
! Partij !! 1990 !! 1994 !! 1998 !! 2002 !! 2006 !! 2010 !! 2014 !! 2018 !! 2022 &lt;ref name=kies/&gt;
|-
|Algemeen Belang Zwijndrecht (ABZ) || || || || || 3 || 5 || 5 || 8 || 10
|-
|[[CU]] ² -[[SGP]] || 3 || 3 || 4 || 4 || 4 || 4 || 5 || 5 || 4
|-
|[[VVD]] || 4 || 4 || 6 || 4 || 4 || 5 || 4 || 3 || 3 
|-
|[[CDA]] || 9 || 7 || 6 || 8 || 6 || 4 || 4 || 3 || 3
|-
|[[GL]] || 1 || 1 || 2 || 2 || 2 || 2 || 1 || 1 || 2
|-
|Zwijndrechtse Plus Partij (ZPP) || || || || || || || 2 || 2 || 2
|-
|[[PvdA]] || 6 || 5 || 7 || 6 || 9 || 4 || 3 || 2 || 2
|-
|[[D66]] || 4 || 5 || 2 || 2 || 1 || 3 || 3 || 2 || 1
|-
|[[SP]] || || || || || || || || 1 ||
|-
|[[LPF]] || || || || 3 || || || || ||
|-
|[[CD]] || || 2 || || || || || || ||
|-
!Totaal || 27 || 27 || 27 || 29 || 29 || 27 || 27 || 27 || 27
|-
!Opkomst || 58,6% || 64,9% || 58,4% || 51,2% || 55,6% || 48,7% || 49,6% || 47,8% || 43,0%
|}

¹ 1990-1998: CU = GPV + RPF &lt;br/ &gt;

== Keppelingen om utens ==
* [https://www.zwijndrecht.nl/ Webstee fan de gemeente]
* [https://www.plaatsengids.nl/zwijndrecht Plaatsengids]

{{Boarnen|boarnefernijing=
* [http://www.zwijndrecht.net/ Digitale Stad Zwijndrecht]
* [http://www.swaen.org/geschiedenis%20zwijndrecht/ Skiednis fan Zwijndrecht op de side fan Aldheikeamer 'De Vergulde Swaen']
&lt;references/&gt;
}}
{{Koördinaten|51_48_59_N_4_38_42_E_type:city_zoom:15_region:NL|51° 48' NB, 4° 38' EL}}
{{GemeentenSúd-Hollân}}

[[Kategory:Zwijndrecht (Nederlân)| ]]
[[Kategory:Plak yn Zwijndrecht (Nederlân)]]
[[Kategory:Gemeente yn Súd-Hollân]]</text>
      <sha1>4j7iqor3nxd2ilta4gz8834h3hr7kjr</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1087031</id>
      <parentid>1087005</parentid>
      <timestamp>2022-08-07T08:50:53Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Soimip</username>
        <id>43534</id>
      </contributor>
      <comment>/* Boargemasters */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7174" xml:space="preserve">{{Ynfoboks gemeente yn Nederlân
| namme                 = Zwijndrecht 
| ôfbyld                = 
| ôfbyldtekst           = 
| flagge                = Zwijndrecht (Nederland) vlag.svg
| wapen                 = Coat of arms of Zwijndrecht (Netherlands).svg
| kaart                 = NL - locator map municipality code GM0642 (2016).png
| kaart1                = Gem-Zwijndrecht-OpenTopo.jpg
| provinsje             = [[Súd-Hollân]]
| haadplak              = Zwijndrecht 
| oerflak               = 22,77 km² &lt;ref name=alle&gt;[https://allecijfers.nl/gemeente/zwijndrecht/ AlleCijfers]&lt;/ref&gt;
| lân                   = 20,31 km²
| wetter                = 2,47 km²
| ynwennertal           = 44.789 &lt;small&gt;(01-01-2022)&lt;/small&gt;&lt;ref name=alle/&gt;
| befolkingstichtens    = 2.205 ynw./km²
| gemeenteried          = '''Perioade 2022—2026 (27 sitten):&lt;ref name=kies&gt;[https://www.verkiezingsuitslagen.nl/verkiezingen/detail/GR20220316/731166 Kiesraad]&lt;/ref&gt;
{{Gemeenteried Zwijndrecht (Nederlân)}}
| boargemaster          = [[Hein van der Loo]]
| list                  = [[Kristen Demokratysk Appèl|CDA]]
| oprjochte             = 
| tiidrek1              = 
| yndieling_tiidrek1    = 
| tiidrek2              = 
| yndieling_tiidrek2    = 
| tiidrek3              = 
| yndieling_tiidrek3    = 
| tiidrek4              = 
| yndieling_tiidrek4    = 
| tiidrek5              =
| yndieling_tiidrek5    = 
| ferkearsieren         = 
| netnûmer              = 078
| postkoade             = 2995–3336 &lt;ref name=alle/&gt;
| webstee               = [https://www.zwijndrecht.nl/ www.zwijndrecht.nl]
}}
[[Ofbyld:Waterbushalte Zwijndrecht Veerplein luchtfoto.jpg|thumb|Loftfoto]]
[[Ofbyld:Zwijndrecht kerk pietermanskerk burg hogeweglaan.jpg|thumb|Herfoarme Pietermantsjerke]]

'''Zwijndrecht''' is in [[wenkearn|plak]] en [[gemeente (bestjoer)|gemeente]] yn de [[Nederlân]]ske provinsje [[Súd-Hollân]]. Yn 2022 hat de gemeente neffens it [[Sintraal Buro foar de Statistyk|CBS]] likernôch 44.800 ynwenners.

Zwijndrecht leit yn de [[Zwijndrechter Waard]] (in diel fan it eilân [[Iselmonde (eilân)|Iselmonde]]) en grinzet oan de gemeenten [[Ridderkerk]], [[Hendrik-Ido-Ambacht]], [[Papendrecht]], [[Doardt]], [[Hoekske Waard (gemeente)|Hoekske Waard]] en [[Barendrecht]], en oan de rivieren de [[Noard (rivier)|Noard]], de [[Alde Maas]] en it [[Waaltsje]]. It bekende 'Trijerivierepunt', it drokst befarde punt fan Nederlân, leit by Zwijndrecht. De rivieren Noard, Alde Maas en [[Beneden-Merwede]] komme hjir by elkoar.

Sûnt [[2003]] is de eardere gemeente [[Heerjansdam]] part fan de gemeente Zwijndrecht. It doarp Heerjansdam hat 3.800 ynwenners (2021) en it doarp Zwijndrecht 40.840 ynwenners (2021). De gemeente wurket gear mei inkele buorgemeenten yn it regioferbân [[Drechtstêden]].

Zwijndrecht hat in stêdebân mei [[Norderstedt]] yn [[Dútslân]], mei [[Poprad]] yn [[Slowakije]] en mei [[Zwijndrecht (Belgje)|Zwijndrecht]] yn [[Belgje]].

=== Swin en drecht ===
De namme Zwijndrecht is in gearfoeging fan it West-Frankyske wurd 'suin' (swin, swyn) en it wurd 'drecht' dat net fan it Latynske ''trajectum'' ôflaat is, mar fan it West-Nederfrankyske 'drift fan de rivier'. Swin komt fan 'swinen' en kin oersetten wurde as it weirinnen fan wetter of as it ôfnimmen fan djipte by eb. Drecht betsjut oerstekplak, oerhaal of fear. Zwijndrecht betsjut dus einlik ‘tijgeul dêr’t oerstutsen wurde kin'. Dy útlis docht fermoeden dat Zwijndrecht earder by leech wetter oan [[Doardt]] fêst siet, by leech wetter wiene beide delsettings skaat. In sitewaasje dy’t fan foar de 12e iuw wêze soe. Dy sitewaasje soe bestien hawwe oat de [[Sint-Elisabethsfloed (1421)|Sint-Elisabethsfloed yn 1421]]. De lyksaneamde Flaamske gemeente Zwijndrecht hat deselde lizzing fandatoangeande mei Antwerpen.

De namme Zwijndrecht gou earst foar de heule Zwijndrechtse Waard, dy’t begrinze waard troch de rivieren de Pelster, de Noard, de Alde Maas en it Waaltsje, tusken [[Heerjansdam]] en [[Oostendam]]. Bewenners fan dat gebiet moatte al yn de hege midsiuwen (900 - 1300) harren lân foar in part bedike ha, as beskerming tsjin de mannichfâldige oerstreamings.

== Untwikkeling ynwennertal ==
Befolkingsûntwikkeling sûnt 1996:&lt;ref name=alle/&gt;

{| class=&quot;wikitable&quot; 
|-
! Jier !! Ynwenners
|-
| 2022 || 44.789
|-
| 2020 || 44.737
|-
| 2015 || 44.501
|-
| 2010 || 44.404
|-
| 2005 || 45.209
|-
| 2000 || 41.515
|-
| 1996 || 42.348
|-
|}

== Boargemasters ==
Boargemasters sûnt 1877:&lt;ref&gt;[https://www.geni.com/projects/Burgemeesters-in-ZUID-HOLLAND-nl/8655 Geni]&lt;/ref&gt;

{| class=&quot;wikitable&quot; 
|-
! Namme !! Partij !! Perioade !! Bysûnderheden 
|-
| [[Pieter Johannes Albertus de Bruïne|Pieter Johannes Albertus &lt;br/ &gt; de Bruïne]] || || 1877–1917 ||
|-
| [[Petrus Doorn]] || [[ARP]] || 1917–1928 ||
|-
| [[Jan Jansen Manenschijn]] || ARP || 1929–1942 ||
|-
| [[Abraham Aeckerlin]] || [[NSB]] || 1942–1945 ||
|-
| [[Jan Jansen Manenschijn]] || ARP || 1945–1946 ||
|-
| [[Cornelis Slobbe]] || ARP || 1947–1967 ||
|-
| [[Hendrik Herman Douma]] || ARP || 1967–1976 ||
|-
| [[Cees Pijl Hogeweg]] || ARP, [[CDA]] || 1976–1991 ||
|-
| [[Dick Corporaal]] || CDA || 1991–2001 ||
|-
| [[Antoin Scholten]] || [[VVD]] || 2002–2012 ||
|-
| [[Maria Wiebosch-Steeman]] || [[GL]] || 2012–2013 || waarnimmend 
|-
| [[Dominic Schrijer]] || [[PvdA]] || 2013–2019 ||
|-
| [[Robert Strijk]] || [[D66]] || 2019 || waarnimmend 
|-
| [[Hein van der Loo]] || CDA || 2019–no ||
|-
|}

== Gemeenteried ==
De gemeenteried sûnt 1990:&lt;ref&gt;[https://www.nlverkiezingen.com/GR_ZH.html NLverkiezingen]&lt;/ref&gt;

{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
!colspan=&quot;10&quot;| Sitten
|-
! Partij !! 1990 !! 1994 !! 1998 !! 2002 !! 2006 !! 2010 !! 2014 !! 2018 !! 2022 &lt;ref name=kies/&gt;
|-
|Algemeen Belang Zwijndrecht (ABZ) || || || || || 3 || 5 || 5 || 8 || 10
|-
|[[CU]] ² -[[SGP]] || 3 || 3 || 4 || 4 || 4 || 4 || 5 || 5 || 4
|-
|[[VVD]] || 4 || 4 || 6 || 4 || 4 || 5 || 4 || 3 || 3 
|-
|[[CDA]] || 9 || 7 || 6 || 8 || 6 || 4 || 4 || 3 || 3
|-
|[[GL]] || 1 || 1 || 2 || 2 || 2 || 2 || 1 || 1 || 2
|-
|Zwijndrechtse Plus Partij (ZPP) || || || || || || || 2 || 2 || 2
|-
|[[PvdA]] || 6 || 5 || 7 || 6 || 9 || 4 || 3 || 2 || 2
|-
|[[D66]] || 4 || 5 || 2 || 2 || 1 || 3 || 3 || 2 || 1
|-
|[[SP]] || || || || || || || || 1 ||
|-
|[[LPF]] || || || || 3 || || || || ||
|-
|[[CD]] || || 2 || || || || || || ||
|-
!Totaal || 27 || 27 || 27 || 29 || 29 || 27 || 27 || 27 || 27
|-
!Opkomst || 58,6% || 64,9% || 58,4% || 51,2% || 55,6% || 48,7% || 49,6% || 47,8% || 43,0%
|}

¹ 1990-1998: CU = GPV + RPF &lt;br/ &gt;

== Keppelingen om utens ==
* [https://www.zwijndrecht.nl/ Webstee fan de gemeente]
* [https://www.plaatsengids.nl/zwijndrecht Plaatsengids]

{{Boarnen|boarnefernijing=
* [http://www.zwijndrecht.net/ Digitale Stad Zwijndrecht]
* [http://www.swaen.org/geschiedenis%20zwijndrecht/ Skiednis fan Zwijndrecht op de side fan Aldheikeamer 'De Vergulde Swaen']
&lt;references/&gt;
}}
{{Koördinaten|51_48_59_N_4_38_42_E_type:city_zoom:15_region:NL|51° 48' NB, 4° 38' EL}}
{{GemeentenSúd-Hollân}}

[[Kategory:Zwijndrecht (Nederlân)| ]]
[[Kategory:Plak yn Zwijndrecht (Nederlân)]]
[[Kategory:Gemeente yn Súd-Hollân]]</text>
      <sha1>kxdx5jfcdir5iqju9axtribupp8z4b0</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1087038</id>
      <parentid>1087031</parentid>
      <timestamp>2022-08-07T08:57:15Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Soimip</username>
        <id>43534</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7225" xml:space="preserve">{{Ynfoboks gemeente yn Nederlân
| namme                 = Zwijndrecht 
| ôfbyld                = 
| ôfbyldtekst           = 
| flagge                = Zwijndrecht (Nederland) vlag.svg
| wapen                 = Coat of arms of Zwijndrecht (Netherlands).svg
| kaart                 = NL - locator map municipality code GM0642 (2016).png
| kaart1                = Gem-Zwijndrecht-OpenTopo.jpg
| provinsje             = [[Súd-Hollân]]
| haadplak              = Zwijndrecht 
| oerflak               = 22,77 km² &lt;ref name=alle&gt;[https://allecijfers.nl/gemeente/zwijndrecht/ AlleCijfers]&lt;/ref&gt;
| lân                   = 20,31 km²
| wetter                = 2,47 km²
| ynwennertal           = 44.789 &lt;small&gt;(01-01-2022)&lt;/small&gt;&lt;ref name=alle/&gt;
| befolkingstichtens    = 2.205 ynw./km²
| gemeenteried          = '''Perioade 2022—2026 (27 sitten):&lt;ref name=kies&gt;[https://www.verkiezingsuitslagen.nl/verkiezingen/detail/GR20220316/731166 Kiesraad]&lt;/ref&gt;
{{Gemeenteried Zwijndrecht (Nederlân)}}
| boargemaster          = [[Hein van der Loo]]
| list                  = [[Kristen Demokratysk Appèl|CDA]]
| oprjochte             = 
| tiidrek1              = 
| yndieling_tiidrek1    = 
| tiidrek2              = 
| yndieling_tiidrek2    = 
| tiidrek3              = 
| yndieling_tiidrek3    = 
| tiidrek4              = 
| yndieling_tiidrek4    = 
| tiidrek5              =
| yndieling_tiidrek5    = 
| ferkearsieren         = 
| netnûmer              = 078
| postkoade             = 2995–3336 &lt;ref name=alle/&gt;
| webstee               = [https://www.zwijndrecht.nl/ www.zwijndrecht.nl]
}}
[[Ofbyld:Waterbushalte Zwijndrecht Veerplein luchtfoto.jpg|thumb|Loftfoto]]
[[Ofbyld:Zwijndrecht kerk pietermanskerk burg hogeweglaan.jpg|thumb|Herfoarme Pietermantsjerke]]
[[Ofbyld:Zwijndrecht raadhuis.jpg|thumb|Riedhûs]]

'''Zwijndrecht''' is in [[wenkearn|plak]] en [[gemeente (bestjoer)|gemeente]] yn de [[Nederlân]]ske provinsje [[Súd-Hollân]]. Yn 2022 hat de gemeente neffens it [[Sintraal Buro foar de Statistyk|CBS]] likernôch 44.800 ynwenners.

Zwijndrecht leit yn de [[Zwijndrechter Waard]] (in diel fan it eilân [[Iselmonde (eilân)|Iselmonde]]) en grinzet oan de gemeenten [[Ridderkerk]], [[Hendrik-Ido-Ambacht]], [[Papendrecht]], [[Doardt]], [[Hoekske Waard (gemeente)|Hoekske Waard]] en [[Barendrecht]], en oan de rivieren de [[Noard (rivier)|Noard]], de [[Alde Maas]] en it [[Waaltsje]]. It bekende 'Trijerivierepunt', it drokst befarde punt fan Nederlân, leit by Zwijndrecht. De rivieren Noard, Alde Maas en [[Beneden-Merwede]] komme hjir by elkoar.

Sûnt [[2003]] is de eardere gemeente [[Heerjansdam]] part fan de gemeente Zwijndrecht. It doarp Heerjansdam hat 3.800 ynwenners (2021) en it doarp Zwijndrecht 40.840 ynwenners (2021). De gemeente wurket gear mei inkele buorgemeenten yn it regioferbân [[Drechtstêden]].

Zwijndrecht hat in stêdebân mei [[Norderstedt]] yn [[Dútslân]], mei [[Poprad]] yn [[Slowakije]] en mei [[Zwijndrecht (Belgje)|Zwijndrecht]] yn [[Belgje]].

=== Swin en drecht ===
De namme Zwijndrecht is in gearfoeging fan it West-Frankyske wurd 'suin' (swin, swyn) en it wurd 'drecht' dat net fan it Latynske ''trajectum'' ôflaat is, mar fan it West-Nederfrankyske 'drift fan de rivier'. Swin komt fan 'swinen' en kin oersetten wurde as it weirinnen fan wetter of as it ôfnimmen fan djipte by eb. Drecht betsjut oerstekplak, oerhaal of fear. Zwijndrecht betsjut dus einlik ‘tijgeul dêr’t oerstutsen wurde kin'. Dy útlis docht fermoeden dat Zwijndrecht earder by leech wetter oan [[Doardt]] fêst siet, by leech wetter wiene beide delsettings skaat. In sitewaasje dy’t fan foar de 12e iuw wêze soe. Dy sitewaasje soe bestien hawwe oat de [[Sint-Elisabethsfloed (1421)|Sint-Elisabethsfloed yn 1421]]. De lyksaneamde Flaamske gemeente Zwijndrecht hat deselde lizzing fandatoangeande mei Antwerpen.

De namme Zwijndrecht gou earst foar de heule Zwijndrechtse Waard, dy’t begrinze waard troch de rivieren de Pelster, de Noard, de Alde Maas en it Waaltsje, tusken [[Heerjansdam]] en [[Oostendam]]. Bewenners fan dat gebiet moatte al yn de hege midsiuwen (900 - 1300) harren lân foar in part bedike ha, as beskerming tsjin de mannichfâldige oerstreamings.

== Untwikkeling ynwennertal ==
Befolkingsûntwikkeling sûnt 1996:&lt;ref name=alle/&gt;

{| class=&quot;wikitable&quot; 
|-
! Jier !! Ynwenners
|-
| 2022 || 44.789
|-
| 2020 || 44.737
|-
| 2015 || 44.501
|-
| 2010 || 44.404
|-
| 2005 || 45.209
|-
| 2000 || 41.515
|-
| 1996 || 42.348
|-
|}

== Boargemasters ==
Boargemasters sûnt 1877:&lt;ref&gt;[https://www.geni.com/projects/Burgemeesters-in-ZUID-HOLLAND-nl/8655 Geni]&lt;/ref&gt;

{| class=&quot;wikitable&quot; 
|-
! Namme !! Partij !! Perioade !! Bysûnderheden 
|-
| [[Pieter Johannes Albertus de Bruïne|Pieter Johannes Albertus &lt;br/ &gt; de Bruïne]] || || 1877–1917 ||
|-
| [[Petrus Doorn]] || [[ARP]] || 1917–1928 ||
|-
| [[Jan Jansen Manenschijn]] || ARP || 1929–1942 ||
|-
| [[Abraham Aeckerlin]] || [[NSB]] || 1942–1945 ||
|-
| [[Jan Jansen Manenschijn]] || ARP || 1945–1946 ||
|-
| [[Cornelis Slobbe]] || ARP || 1947–1967 ||
|-
| [[Hendrik Herman Douma]] || ARP || 1967–1976 ||
|-
| [[Cees Pijl Hogeweg]] || ARP, [[CDA]] || 1976–1991 ||
|-
| [[Dick Corporaal]] || CDA || 1991–2001 ||
|-
| [[Antoin Scholten]] || [[VVD]] || 2002–2012 ||
|-
| [[Maria Wiebosch-Steeman]] || [[GL]] || 2012–2013 || waarnimmend 
|-
| [[Dominic Schrijer]] || [[PvdA]] || 2013–2019 ||
|-
| [[Robert Strijk]] || [[D66]] || 2019 || waarnimmend 
|-
| [[Hein van der Loo]] || CDA || 2019–no ||
|-
|}

== Gemeenteried ==
De gemeenteried sûnt 1990:&lt;ref&gt;[https://www.nlverkiezingen.com/GR_ZH.html NLverkiezingen]&lt;/ref&gt;

{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
!colspan=&quot;10&quot;| Sitten
|-
! Partij !! 1990 !! 1994 !! 1998 !! 2002 !! 2006 !! 2010 !! 2014 !! 2018 !! 2022 &lt;ref name=kies/&gt;
|-
|Algemeen Belang Zwijndrecht (ABZ) || || || || || 3 || 5 || 5 || 8 || 10
|-
|[[CU]] ² -[[SGP]] || 3 || 3 || 4 || 4 || 4 || 4 || 5 || 5 || 4
|-
|[[VVD]] || 4 || 4 || 6 || 4 || 4 || 5 || 4 || 3 || 3 
|-
|[[CDA]] || 9 || 7 || 6 || 8 || 6 || 4 || 4 || 3 || 3
|-
|[[GL]] || 1 || 1 || 2 || 2 || 2 || 2 || 1 || 1 || 2
|-
|Zwijndrechtse Plus Partij (ZPP) || || || || || || || 2 || 2 || 2
|-
|[[PvdA]] || 6 || 5 || 7 || 6 || 9 || 4 || 3 || 2 || 2
|-
|[[D66]] || 4 || 5 || 2 || 2 || 1 || 3 || 3 || 2 || 1
|-
|[[SP]] || || || || || || || || 1 ||
|-
|[[LPF]] || || || || 3 || || || || ||
|-
|[[CD]] || || 2 || || || || || || ||
|-
!Totaal || 27 || 27 || 27 || 29 || 29 || 27 || 27 || 27 || 27
|-
!Opkomst || 58,6% || 64,9% || 58,4% || 51,2% || 55,6% || 48,7% || 49,6% || 47,8% || 43,0%
|}

¹ 1990-1998: CU = GPV + RPF &lt;br/ &gt;

== Keppelingen om utens ==
* [https://www.zwijndrecht.nl/ Webstee fan de gemeente]
* [https://www.plaatsengids.nl/zwijndrecht Plaatsengids]

{{Boarnen|boarnefernijing=
* [http://www.zwijndrecht.net/ Digitale Stad Zwijndrecht]
* [http://www.swaen.org/geschiedenis%20zwijndrecht/ Skiednis fan Zwijndrecht op de side fan Aldheikeamer 'De Vergulde Swaen']
&lt;references/&gt;
}}
{{Koördinaten|51_48_59_N_4_38_42_E_type:city_zoom:15_region:NL|51° 48' NB, 4° 38' EL}}
{{GemeentenSúd-Hollân}}

[[Kategory:Zwijndrecht (Nederlân)| ]]
[[Kategory:Plak yn Zwijndrecht (Nederlân)]]
[[Kategory:Gemeente yn Súd-Hollân]]</text>
      <sha1>8cjy1gpemjgdd3ed563f5ngm83mmdrb</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1087077</id>
      <parentid>1087038</parentid>
      <timestamp>2022-08-07T10:27:11Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Soimip</username>
        <id>43534</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7225" xml:space="preserve">{{Ynfoboks gemeente yn Nederlân
| namme                 = Zwijndrecht 
| ôfbyld                = 
| ôfbyldtekst           = 
| flagge                = Zwijndrecht (Nederland) vlag.svg
| wapen                 = Coat of arms of Zwijndrecht (Netherlands).svg
| kaart                 = NL - locator map municipality code GM0642 (2016).png
| kaart1                = Gem-Zwijndrecht-OpenTopo.jpg
| provinsje             = [[Súd-Hollân]]
| haadplak              = Zwijndrecht 
| oerflak               = 22,77 km² &lt;ref name=alle&gt;[https://allecijfers.nl/gemeente/zwijndrecht/ AlleCijfers]&lt;/ref&gt;
| lân                   = 20,31 km²
| wetter                = 2,47 km²
| ynwennertal           = 44.789 &lt;small&gt;(01-01-2022)&lt;/small&gt;&lt;ref name=alle/&gt;
| befolkingstichtens    = 2.205 ynw./km²
| gemeenteried          = '''Perioade 2022—2026 (27 sitten):&lt;ref name=kies&gt;[https://www.verkiezingsuitslagen.nl/verkiezingen/detail/GR20220316/731166 Kiesraad]&lt;/ref&gt;
{{Gemeenteried Zwijndrecht (Nederlân)}}
| boargemaster          = [[Hein van der Loo]]
| list                  = [[Kristen Demokratysk Appèl|CDA]]
| oprjochte             = 
| tiidrek1              = 
| yndieling_tiidrek1    = 
| tiidrek2              = 
| yndieling_tiidrek2    = 
| tiidrek3              = 
| yndieling_tiidrek3    = 
| tiidrek4              = 
| yndieling_tiidrek4    = 
| tiidrek5              =
| yndieling_tiidrek5    = 
| ferkearsieren         = 
| netnûmer              = 078
| postkoade             = 2995–3336 &lt;ref name=alle/&gt;
| webstee               = [https://www.zwijndrecht.nl/ www.zwijndrecht.nl]
}}
[[Ofbyld:Waterbushalte Zwijndrecht Veerplein luchtfoto.jpg|thumb|Loftfoto]]
[[Ofbyld:Zwijndrecht kerk pietermanskerk burg hogeweglaan.jpg|thumb|Herfoarme Pietermantsjerke]]
[[Ofbyld:Zwijndrecht raadhuis.jpg|thumb|Riedhûs]]

'''Zwijndrecht''' is in [[wenkearn|plak]] en [[gemeente (bestjoer)|gemeente]] yn de [[Nederlân]]ske provinsje [[Súd-Hollân]]. Yn 2022 hat de gemeente neffens it [[Sintraal Buro foar de Statistyk|CBS]] likernôch 45.000 ynwenners.

Zwijndrecht leit yn de [[Zwijndrechter Waard]] (in diel fan it eilân [[Iselmonde (eilân)|Iselmonde]]) en grinzet oan de gemeenten [[Ridderkerk]], [[Hendrik-Ido-Ambacht]], [[Papendrecht]], [[Doardt]], [[Hoekske Waard (gemeente)|Hoekske Waard]] en [[Barendrecht]], en oan de rivieren de [[Noard (rivier)|Noard]], de [[Alde Maas]] en it [[Waaltsje]]. It bekende 'Trijerivierepunt', it drokst befarde punt fan Nederlân, leit by Zwijndrecht. De rivieren Noard, Alde Maas en [[Beneden-Merwede]] komme hjir by elkoar.

Sûnt [[2003]] is de eardere gemeente [[Heerjansdam]] part fan de gemeente Zwijndrecht. It doarp Heerjansdam hat 3.800 ynwenners (2021) en it doarp Zwijndrecht 40.840 ynwenners (2021). De gemeente wurket gear mei inkele buorgemeenten yn it regioferbân [[Drechtstêden]].

Zwijndrecht hat in stêdebân mei [[Norderstedt]] yn [[Dútslân]], mei [[Poprad]] yn [[Slowakije]] en mei [[Zwijndrecht (Belgje)|Zwijndrecht]] yn [[Belgje]].

=== Swin en drecht ===
De namme Zwijndrecht is in gearfoeging fan it West-Frankyske wurd 'suin' (swin, swyn) en it wurd 'drecht' dat net fan it Latynske ''trajectum'' ôflaat is, mar fan it West-Nederfrankyske 'drift fan de rivier'. Swin komt fan 'swinen' en kin oersetten wurde as it weirinnen fan wetter of as it ôfnimmen fan djipte by eb. Drecht betsjut oerstekplak, oerhaal of fear. Zwijndrecht betsjut dus einlik ‘tijgeul dêr’t oerstutsen wurde kin'. Dy útlis docht fermoeden dat Zwijndrecht earder by leech wetter oan [[Doardt]] fêst siet, by leech wetter wiene beide delsettings skaat. In sitewaasje dy’t fan foar de 12e iuw wêze soe. Dy sitewaasje soe bestien hawwe oat de [[Sint-Elisabethsfloed (1421)|Sint-Elisabethsfloed yn 1421]]. De lyksaneamde Flaamske gemeente Zwijndrecht hat deselde lizzing fandatoangeande mei Antwerpen.

De namme Zwijndrecht gou earst foar de heule Zwijndrechtse Waard, dy’t begrinze waard troch de rivieren de Pelster, de Noard, de Alde Maas en it Waaltsje, tusken [[Heerjansdam]] en [[Oostendam]]. Bewenners fan dat gebiet moatte al yn de hege midsiuwen (900 - 1300) harren lân foar in part bedike ha, as beskerming tsjin de mannichfâldige oerstreamings.

== Untwikkeling ynwennertal ==
Befolkingsûntwikkeling sûnt 1996:&lt;ref name=alle/&gt;

{| class=&quot;wikitable&quot; 
|-
! Jier !! Ynwenners
|-
| 2022 || 44.789
|-
| 2020 || 44.737
|-
| 2015 || 44.501
|-
| 2010 || 44.404
|-
| 2005 || 45.209
|-
| 2000 || 41.515
|-
| 1996 || 42.348
|-
|}

== Boargemasters ==
Boargemasters sûnt 1877:&lt;ref&gt;[https://www.geni.com/projects/Burgemeesters-in-ZUID-HOLLAND-nl/8655 Geni]&lt;/ref&gt;

{| class=&quot;wikitable&quot; 
|-
! Namme !! Partij !! Perioade !! Bysûnderheden 
|-
| [[Pieter Johannes Albertus de Bruïne|Pieter Johannes Albertus &lt;br/ &gt; de Bruïne]] || || 1877–1917 ||
|-
| [[Petrus Doorn]] || [[ARP]] || 1917–1928 ||
|-
| [[Jan Jansen Manenschijn]] || ARP || 1929–1942 ||
|-
| [[Abraham Aeckerlin]] || [[NSB]] || 1942–1945 ||
|-
| [[Jan Jansen Manenschijn]] || ARP || 1945–1946 ||
|-
| [[Cornelis Slobbe]] || ARP || 1947–1967 ||
|-
| [[Hendrik Herman Douma]] || ARP || 1967–1976 ||
|-
| [[Cees Pijl Hogeweg]] || ARP, [[CDA]] || 1976–1991 ||
|-
| [[Dick Corporaal]] || CDA || 1991–2001 ||
|-
| [[Antoin Scholten]] || [[VVD]] || 2002–2012 ||
|-
| [[Maria Wiebosch-Steeman]] || [[GL]] || 2012–2013 || waarnimmend 
|-
| [[Dominic Schrijer]] || [[PvdA]] || 2013–2019 ||
|-
| [[Robert Strijk]] || [[D66]] || 2019 || waarnimmend 
|-
| [[Hein van der Loo]] || CDA || 2019–no ||
|-
|}

== Gemeenteried ==
De gemeenteried sûnt 1990:&lt;ref&gt;[https://www.nlverkiezingen.com/GR_ZH.html NLverkiezingen]&lt;/ref&gt;

{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
!colspan=&quot;10&quot;| Sitten
|-
! Partij !! 1990 !! 1994 !! 1998 !! 2002 !! 2006 !! 2010 !! 2014 !! 2018 !! 2022 &lt;ref name=kies/&gt;
|-
|Algemeen Belang Zwijndrecht (ABZ) || || || || || 3 || 5 || 5 || 8 || 10
|-
|[[CU]] ² -[[SGP]] || 3 || 3 || 4 || 4 || 4 || 4 || 5 || 5 || 4
|-
|[[VVD]] || 4 || 4 || 6 || 4 || 4 || 5 || 4 || 3 || 3 
|-
|[[CDA]] || 9 || 7 || 6 || 8 || 6 || 4 || 4 || 3 || 3
|-
|[[GL]] || 1 || 1 || 2 || 2 || 2 || 2 || 1 || 1 || 2
|-
|Zwijndrechtse Plus Partij (ZPP) || || || || || || || 2 || 2 || 2
|-
|[[PvdA]] || 6 || 5 || 7 || 6 || 9 || 4 || 3 || 2 || 2
|-
|[[D66]] || 4 || 5 || 2 || 2 || 1 || 3 || 3 || 2 || 1
|-
|[[SP]] || || || || || || || || 1 ||
|-
|[[LPF]] || || || || 3 || || || || ||
|-
|[[CD]] || || 2 || || || || || || ||
|-
!Totaal || 27 || 27 || 27 || 29 || 29 || 27 || 27 || 27 || 27
|-
!Opkomst || 58,6% || 64,9% || 58,4% || 51,2% || 55,6% || 48,7% || 49,6% || 47,8% || 43,0%
|}

¹ 1990-1998: CU = GPV + RPF &lt;br/ &gt;

== Keppelingen om utens ==
* [https://www.zwijndrecht.nl/ Webstee fan de gemeente]
* [https://www.plaatsengids.nl/zwijndrecht Plaatsengids]

{{Boarnen|boarnefernijing=
* [http://www.zwijndrecht.net/ Digitale Stad Zwijndrecht]
* [http://www.swaen.org/geschiedenis%20zwijndrecht/ Skiednis fan Zwijndrecht op de side fan Aldheikeamer 'De Vergulde Swaen']
&lt;references/&gt;
}}
{{Koördinaten|51_48_59_N_4_38_42_E_type:city_zoom:15_region:NL|51° 48' NB, 4° 38' EL}}
{{GemeentenSúd-Hollân}}

[[Kategory:Zwijndrecht (Nederlân)| ]]
[[Kategory:Plak yn Zwijndrecht (Nederlân)]]
[[Kategory:Gemeente yn Súd-Hollân]]</text>
      <sha1>i3itq6wzfzhx2l1jvvlu9q4fedkob28</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1087089</id>
      <parentid>1087077</parentid>
      <timestamp>2022-08-07T10:58:32Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Soimip</username>
        <id>43534</id>
      </contributor>
      <comment>/* Untwikkeling ynwennertal */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7165" xml:space="preserve">{{Ynfoboks gemeente yn Nederlân
| namme                 = Zwijndrecht 
| ôfbyld                = 
| ôfbyldtekst           = 
| flagge                = Zwijndrecht (Nederland) vlag.svg
| wapen                 = Coat of arms of Zwijndrecht (Netherlands).svg
| kaart                 = NL - locator map municipality code GM0642 (2016).png
| kaart1                = Gem-Zwijndrecht-OpenTopo.jpg
| provinsje             = [[Súd-Hollân]]
| haadplak              = Zwijndrecht 
| oerflak               = 22,77 km² &lt;ref name=alle&gt;[https://allecijfers.nl/gemeente/zwijndrecht/ AlleCijfers]&lt;/ref&gt;
| lân                   = 20,31 km²
| wetter                = 2,47 km²
| ynwennertal           = 44.789 &lt;small&gt;(01-01-2022)&lt;/small&gt;&lt;ref name=alle/&gt;
| befolkingstichtens    = 2.205 ynw./km²
| gemeenteried          = '''Perioade 2022—2026 (27 sitten):&lt;ref name=kies&gt;[https://www.verkiezingsuitslagen.nl/verkiezingen/detail/GR20220316/731166 Kiesraad]&lt;/ref&gt;
{{Gemeenteried Zwijndrecht (Nederlân)}}
| boargemaster          = [[Hein van der Loo]]
| list                  = [[Kristen Demokratysk Appèl|CDA]]
| oprjochte             = 
| tiidrek1              = 
| yndieling_tiidrek1    = 
| tiidrek2              = 
| yndieling_tiidrek2    = 
| tiidrek3              = 
| yndieling_tiidrek3    = 
| tiidrek4              = 
| yndieling_tiidrek4    = 
| tiidrek5              =
| yndieling_tiidrek5    = 
| ferkearsieren         = 
| netnûmer              = 078
| postkoade             = 2995–3336 &lt;ref name=alle/&gt;
| webstee               = [https://www.zwijndrecht.nl/ www.zwijndrecht.nl]
}}
[[Ofbyld:Waterbushalte Zwijndrecht Veerplein luchtfoto.jpg|thumb|Loftfoto]]
[[Ofbyld:Zwijndrecht kerk pietermanskerk burg hogeweglaan.jpg|thumb|Herfoarme Pietermantsjerke]]
[[Ofbyld:Zwijndrecht raadhuis.jpg|thumb|Riedhûs]]

'''Zwijndrecht''' is in [[wenkearn|plak]] en [[gemeente (bestjoer)|gemeente]] yn de [[Nederlân]]ske provinsje [[Súd-Hollân]]. Yn 2022 hat de gemeente neffens it [[Sintraal Buro foar de Statistyk|CBS]] likernôch 45.000 ynwenners.

Zwijndrecht leit yn de [[Zwijndrechter Waard]] (in diel fan it eilân [[Iselmonde (eilân)|Iselmonde]]) en grinzet oan de gemeenten [[Ridderkerk]], [[Hendrik-Ido-Ambacht]], [[Papendrecht]], [[Doardt]], [[Hoekske Waard (gemeente)|Hoekske Waard]] en [[Barendrecht]], en oan de rivieren de [[Noard (rivier)|Noard]], de [[Alde Maas]] en it [[Waaltsje]]. It bekende 'Trijerivierepunt', it drokst befarde punt fan Nederlân, leit by Zwijndrecht. De rivieren Noard, Alde Maas en [[Beneden-Merwede]] komme hjir by elkoar.

Sûnt [[2003]] is de eardere gemeente [[Heerjansdam]] part fan de gemeente Zwijndrecht. It doarp Heerjansdam hat 3.800 ynwenners (2021) en it doarp Zwijndrecht 40.840 ynwenners (2021). De gemeente wurket gear mei inkele buorgemeenten yn it regioferbân [[Drechtstêden]].

Zwijndrecht hat in stêdebân mei [[Norderstedt]] yn [[Dútslân]], mei [[Poprad]] yn [[Slowakije]] en mei [[Zwijndrecht (Belgje)|Zwijndrecht]] yn [[Belgje]].

=== Swin en drecht ===
De namme Zwijndrecht is in gearfoeging fan it West-Frankyske wurd 'suin' (swin, swyn) en it wurd 'drecht' dat net fan it Latynske ''trajectum'' ôflaat is, mar fan it West-Nederfrankyske 'drift fan de rivier'. Swin komt fan 'swinen' en kin oersetten wurde as it weirinnen fan wetter of as it ôfnimmen fan djipte by eb. Drecht betsjut oerstekplak, oerhaal of fear. Zwijndrecht betsjut dus einlik ‘tijgeul dêr’t oerstutsen wurde kin'. Dy útlis docht fermoeden dat Zwijndrecht earder by leech wetter oan [[Doardt]] fêst siet, by leech wetter wiene beide delsettings skaat. In sitewaasje dy’t fan foar de 12e iuw wêze soe. Dy sitewaasje soe bestien hawwe oat de [[Sint-Elisabethsfloed (1421)|Sint-Elisabethsfloed yn 1421]]. De lyksaneamde Flaamske gemeente Zwijndrecht hat deselde lizzing fandatoangeande mei Antwerpen.

De namme Zwijndrecht gou earst foar de heule Zwijndrechtse Waard, dy’t begrinze waard troch de rivieren de Pelster, de Noard, de Alde Maas en it Waaltsje, tusken [[Heerjansdam]] en [[Oostendam]]. Bewenners fan dat gebiet moatte al yn de hege midsiuwen (900 - 1300) harren lân foar in part bedike ha, as beskerming tsjin de mannichfâldige oerstreamings.

== Untwikkeling ynwennertal ==
Befolkingsûntwikkeling sûnt 1996:&lt;ref name=alle/&gt;

{| class=&quot;wikitable&quot; 
|-
! Jier !! Ynwenners
|-
| 2022 || 44.789
|-
| 2015 || 44.501
|-
| 2005 || 45.209
|-
| 1996 || 42.348
|-
|}

== Boargemasters ==
Boargemasters sûnt 1877:&lt;ref&gt;[https://www.geni.com/projects/Burgemeesters-in-ZUID-HOLLAND-nl/8655 Geni]&lt;/ref&gt;

{| class=&quot;wikitable&quot; 
|-
! Namme !! Partij !! Perioade !! Bysûnderheden 
|-
| [[Pieter Johannes Albertus de Bruïne|Pieter Johannes Albertus &lt;br/ &gt; de Bruïne]] || || 1877–1917 ||
|-
| [[Petrus Doorn]] || [[ARP]] || 1917–1928 ||
|-
| [[Jan Jansen Manenschijn]] || ARP || 1929–1942 ||
|-
| [[Abraham Aeckerlin]] || [[NSB]] || 1942–1945 ||
|-
| [[Jan Jansen Manenschijn]] || ARP || 1945–1946 ||
|-
| [[Cornelis Slobbe]] || ARP || 1947–1967 ||
|-
| [[Hendrik Herman Douma]] || ARP || 1967–1976 ||
|-
| [[Cees Pijl Hogeweg]] || ARP, [[CDA]] || 1976–1991 ||
|-
| [[Dick Corporaal]] || CDA || 1991–2001 ||
|-
| [[Antoin Scholten]] || [[VVD]] || 2002–2012 ||
|-
| [[Maria Wiebosch-Steeman]] || [[GL]] || 2012–2013 || waarnimmend 
|-
| [[Dominic Schrijer]] || [[PvdA]] || 2013–2019 ||
|-
| [[Robert Strijk]] || [[D66]] || 2019 || waarnimmend 
|-
| [[Hein van der Loo]] || CDA || 2019–no ||
|-
|}

== Gemeenteried ==
De gemeenteried sûnt 1990:&lt;ref&gt;[https://www.nlverkiezingen.com/GR_ZH.html NLverkiezingen]&lt;/ref&gt;

{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
!colspan=&quot;10&quot;| Sitten
|-
! Partij !! 1990 !! 1994 !! 1998 !! 2002 !! 2006 !! 2010 !! 2014 !! 2018 !! 2022 &lt;ref name=kies/&gt;
|-
|Algemeen Belang Zwijndrecht (ABZ) || || || || || 3 || 5 || 5 || 8 || 10
|-
|[[CU]] ² -[[SGP]] || 3 || 3 || 4 || 4 || 4 || 4 || 5 || 5 || 4
|-
|[[VVD]] || 4 || 4 || 6 || 4 || 4 || 5 || 4 || 3 || 3 
|-
|[[CDA]] || 9 || 7 || 6 || 8 || 6 || 4 || 4 || 3 || 3
|-
|[[GL]] || 1 || 1 || 2 || 2 || 2 || 2 || 1 || 1 || 2
|-
|Zwijndrechtse Plus Partij (ZPP) || || || || || || || 2 || 2 || 2
|-
|[[PvdA]] || 6 || 5 || 7 || 6 || 9 || 4 || 3 || 2 || 2
|-
|[[D66]] || 4 || 5 || 2 || 2 || 1 || 3 || 3 || 2 || 1
|-
|[[SP]] || || || || || || || || 1 ||
|-
|[[LPF]] || || || || 3 || || || || ||
|-
|[[CD]] || || 2 || || || || || || ||
|-
!Totaal || 27 || 27 || 27 || 29 || 29 || 27 || 27 || 27 || 27
|-
!Opkomst || 58,6% || 64,9% || 58,4% || 51,2% || 55,6% || 48,7% || 49,6% || 47,8% || 43,0%
|}

¹ 1990-1998: CU = GPV + RPF &lt;br/ &gt;

== Keppelingen om utens ==
* [https://www.zwijndrecht.nl/ Webstee fan de gemeente]
* [https://www.plaatsengids.nl/zwijndrecht Plaatsengids]

{{Boarnen|boarnefernijing=
* [http://www.zwijndrecht.net/ Digitale Stad Zwijndrecht]
* [http://www.swaen.org/geschiedenis%20zwijndrecht/ Skiednis fan Zwijndrecht op de side fan Aldheikeamer 'De Vergulde Swaen']
&lt;references/&gt;
}}
{{Koördinaten|51_48_59_N_4_38_42_E_type:city_zoom:15_region:NL|51° 48' NB, 4° 38' EL}}
{{GemeentenSúd-Hollân}}

[[Kategory:Zwijndrecht (Nederlân)| ]]
[[Kategory:Plak yn Zwijndrecht (Nederlân)]]
[[Kategory:Gemeente yn Súd-Hollân]]</text>
      <sha1>fe58tv4lkko8tgbhzkzi78uj248ug8j</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Hein Klompmaker</title>
    <ns>0</ns>
    <id>148317</id>
    <revision>
      <id>1086944</id>
      <parentid>1032965</parentid>
      <timestamp>2022-08-06T15:11:53Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Drewes</username>
        <id>2754</id>
      </contributor>
      <comment>/* Bibliografy */ + nijer wurk</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2831" xml:space="preserve">{{Ynfoboks skriuwer
| ôfbylding             = 
| ôfbyldingstekst       = 
| ôfbyldingsbreedte     = 
| oar pseudonym         = 
| echte namme           = 
| nasjonaliteit         = {{Flagge_NL|border}} [[Nederlân]]sk
| berne                 = [[1954]]
| berteplak             = [[Drachten]]
| stoarn                = 
| stjerplak             = 
| etnisiteit            = {{Flagge_FY|border}} [[Fryslân|Frysk]]
| regionale identiteit  = 
| taal                  = [[Nederlânsk]]
| sjenre                = [[skiednis]]
| perioade              =  
| streaming             = 
| tema's                = [[archeology]], [[prehistoarje]]
| bekendste wurk(en)    = Oek-rige
| útjouwer              = 
| prizen                = 
| jierren aktyf         = 1980-no
| webside               = 
}}
'''Hein Klompmaker''' ([[Drachten]], [[1954]]) is in [[Nederlân]]ske [[skriuwer]], [[berneboekeskriuwer]] en eardere [[museum]]direkteur.

== Biografy ==
===Jonkheid en oplieding===
Klompmaker waard berne yn it [[sikehûs]] [[Sikehûs Nij Smellinghe|Nij Smellinghe]] yn [[Drachten]] en waard grutbrocht yn [[Mearum]] as jongste yn in boerehúshâlding fan trije bern. Hy woe ynearsten sjoernalist wurde mar letter besleat er him op skiednis te rjochtsjen. Nei de hafû folge er in learare-oplieding en studearre dêrnei [[skiednis]] oan de [[Ryksuniversiteit Grins|Ryksuniversiteit yn Grins]].

===Wurkpaad===
Klompmaker brocht yn 1980 it boek ''Marloek, Oek En Anderen'' út, in [[jeugdroman]] basearre op in Frânsk [[stripboek]] dat er yn in fakânsje yn [[Frankryk]] krigen hie. Yn 1988 waard er direkteur fan it [[Hunebêdsintrum]] in [[Borger (plak)|Borger]]. Yn 2018 gie er dêr ôf as direkteur en waard opfolge troch [[Harrie Wolters]]. By syn ôfskied waard er troch boargemaster [[Jan Seton]] (1971) ta [[ridder yn de Oarder fan Oranje-Nassau]] beneamd. Sûnt is er noch [[kollumnist]] en skriuwer. Teffens set er him yn foar it behâld fan de Drinske [[hunebêd]]en.

== Bibliografy ==
*(1989) ''De fascinerende wereld van de hunebedbouwers'' (tegearre mei A.G. Lieuwer)
*(1980) ''Marloek, Oek En Anderen''
*(2008) ''Oek gaat op reis''
*(2008) ''Oek en het vuur''
*(2009) ''Oek en de vreemdeling''
*(2009) ''Mijn land is groen, mijn land is mooi''
*(2018) ''Plaats delict: Steentijd''
*(2021) ''Het leven van boeren die hunebedden bouwden. Een collectieve biografie''

{{Boarnen|boarnefernijing=
* Foar boarnen, noaten en referinsjes sjoch [[:nl:Hein Klompmaker]]
}}

{{DEFAULTSORT:Klompmaker, Hein}}
[[Kategory:Nederlânsk berneboekeskriuwer]]
[[Kategory:Nederlânsk skriuwer]]
[[Kategory:Nederlânsk museumdirekteur]]
[[Kategory:Ridder yn de Oarder fan Oranje-Nassau]]
[[Kategory:Grinslânsk persoan]]
[[Kategory:Nederlânsk persoan fan Frysk komôf]]
[[Kategory:Persoan berne yn Drachten]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1954]]</text>
      <sha1>d30mgla9zibbw9mcj4d0wd4xelds4k2</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1086945</id>
      <parentid>1086944</parentid>
      <timestamp>2022-08-06T15:13:11Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Drewes</username>
        <id>2754</id>
      </contributor>
      <comment>+ hiemside</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2872" xml:space="preserve">{{Ynfoboks skriuwer
| ôfbylding             = 
| ôfbyldingstekst       = 
| ôfbyldingsbreedte     = 
| oar pseudonym         = 
| echte namme           = 
| nasjonaliteit         = {{Flagge_NL|border}} [[Nederlân]]sk
| berne                 = [[1954]]
| berteplak             = [[Drachten]]
| stoarn                = 
| stjerplak             = 
| etnisiteit            = {{Flagge_FY|border}} [[Fryslân|Frysk]]
| regionale identiteit  = 
| taal                  = [[Nederlânsk]]
| sjenre                = [[skiednis]]
| perioade              =  
| streaming             = 
| tema's                = [[archeology]], [[prehistoarje]]
| bekendste wurk(en)    = Oek-rige
| útjouwer              = 
| prizen                = 
| jierren aktyf         = 1980-no
| webside               = [https://www.heinklompmaker.nl/ Hiemside]
}}
'''Hein Klompmaker''' ([[Drachten]], [[1954]]) is in [[Nederlân]]ske [[skriuwer]], [[berneboekeskriuwer]] en eardere [[museum]]direkteur.

== Biografy ==
===Jonkheid en oplieding===
Klompmaker waard berne yn it [[sikehûs]] [[Sikehûs Nij Smellinghe|Nij Smellinghe]] yn [[Drachten]] en waard grutbrocht yn [[Mearum]] as jongste yn in boerehúshâlding fan trije bern. Hy woe ynearsten sjoernalist wurde mar letter besleat er him op skiednis te rjochtsjen. Nei de hafû folge er in learare-oplieding en studearre dêrnei [[skiednis]] oan de [[Ryksuniversiteit Grins|Ryksuniversiteit yn Grins]].

===Wurkpaad===
Klompmaker brocht yn 1980 it boek ''Marloek, Oek En Anderen'' út, in [[jeugdroman]] basearre op in Frânsk [[stripboek]] dat er yn in fakânsje yn [[Frankryk]] krigen hie. Yn 1988 waard er direkteur fan it [[Hunebêdsintrum]] in [[Borger (plak)|Borger]]. Yn 2018 gie er dêr ôf as direkteur en waard opfolge troch [[Harrie Wolters]]. By syn ôfskied waard er troch boargemaster [[Jan Seton]] (1971) ta [[ridder yn de Oarder fan Oranje-Nassau]] beneamd. Sûnt is er noch [[kollumnist]] en skriuwer. Teffens set er him yn foar it behâld fan de Drinske [[hunebêd]]en.

== Bibliografy ==
*(1989) ''De fascinerende wereld van de hunebedbouwers'' (tegearre mei A.G. Lieuwer)
*(1980) ''Marloek, Oek En Anderen''
*(2008) ''Oek gaat op reis''
*(2008) ''Oek en het vuur''
*(2009) ''Oek en de vreemdeling''
*(2009) ''Mijn land is groen, mijn land is mooi''
*(2018) ''Plaats delict: Steentijd''
*(2021) ''Het leven van boeren die hunebedden bouwden. Een collectieve biografie''

{{Boarnen|boarnefernijing=
* Foar boarnen, noaten en referinsjes sjoch [[:nl:Hein Klompmaker]]
}}

{{DEFAULTSORT:Klompmaker, Hein}}
[[Kategory:Nederlânsk berneboekeskriuwer]]
[[Kategory:Nederlânsk skriuwer]]
[[Kategory:Nederlânsk museumdirekteur]]
[[Kategory:Ridder yn de Oarder fan Oranje-Nassau]]
[[Kategory:Grinslânsk persoan]]
[[Kategory:Nederlânsk persoan fan Frysk komôf]]
[[Kategory:Persoan berne yn Drachten]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1954]]</text>
      <sha1>jop0rlfshvcov91cut7fzo6bq5u6epq</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Meidogger:FreyaSport/kladblok</title>
    <ns>2</ns>
    <id>152621</id>
    <revision>
      <id>1087016</id>
      <parentid>1086911</parentid>
      <timestamp>2022-08-07T08:36:09Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Ferskil Jierlist &amp; Kategory festoarnen (4-8-2022) */ Ferstoarnen 1997</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4155" xml:space="preserve">{| align=&quot;center&quot; cellpadding=&quot;2&quot; cellspacing=&quot;2&quot; style=&quot;border:1px #AAAAAA solid; background-color: #F9F9F9; font-size:102%;&quot; width=&quot;100%&quot; 
| rowspan=&quot;6&quot; | [[Ofbyld:Kladblok.png|100px]]
|-
| align=&quot;left&quot; valign=&quot;middle&quot; | Dit is it [[Wikipedia:Kladblok|persoonlijke kladblok]] fan '''[[{{NAMESPACE}}:{{{1|{{BASEPAGENAMEE}}}}}|{{{1|{{BASEPAGENAME}}}}}]]'''.
|-
| Dit kladblok is een sub-side fan [[{{NAMESPACE}}:{{{1|{{BASEPAGENAMEE}}}}}|{{{1|{{BASEPAGENAME}}}}}]]. It tsjinnet as testromte en om opsetsjes te meitsjen foar artikels. En is gjin artikel yn de ensyklopedy.
|-
| It is net de bedoeling dat tredden wizigingen oanbringe yn in oar syn kladblok.
|}

===== Listen fan flaggen =====

;Geografysk
* [[List fan berjochten fan flaggen|Flaggen]]
* [[List fan berjochten Flagge mei Lân-oantsjutting|Flaggen mei Lân-oantsjutting]]
* [[List fan flaggen fan Fryske gemeenten|Flaggen fan Fryske gemeenten]] ''(gjin berjochten)''
* [[List fan flaggen fan doarpen yn Fryslân|Flaggen fan Fryske doarpen]] ''(gjin berjochten)''
* [[Wikipedy:List fan berjochten Flagge mei Nasjonaliteit-oantsjutting|Flaggen mei Nasjonaliteit-oantsjutting]]

;Sport
* [[List fan berjochten Flagge mei YOK-koade|Flaggen mei Ynternasjonaal Olympysk/Paralympysk Komitee koade]]

--------------
==Ferskil Jierlist &amp; Kategory festoarnen (4-8-2022)==
	
{| class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;text-align:center&quot;
!
![[1999]]
![[1998]]
![[1997]]
![[1996]]
![[1995]]
![[1994]]
![[1993]]
![[1992]]
![[1991]]
![[1990]]
|-
| align=&quot;left&quot; | tal ferstoarnen jierlist || 7 || 14 || 15 || 23 || 42 || 17 || 11 || 9 || 17 || 14
|-
| align=&quot;left&quot; | tal ferstoarnen kategory || 32 || 37 || 42 || 36 || 33 || 43 || 30 || 34 || 32 || 41
|-
| align=&quot;left&quot; | ferskil || 25 || 23 || 27 || 13 || 9 || 26 || 19 || 25 || 15 || 27
|-
| align=&quot;left&quot; | Tal reade keppelingen jierlist || 0 || 0 || 2 || 6 || 30 || 2 || 2 || 4 || 4 || 2
|-
| align=&quot;left&quot; | ferskil sûnder reade keppelingen || 25 || 23 || 29 || 19 || 39 || 28 || 21 || 29 || 19 || 29
|-
| align=&quot;left&quot; | ferskil fuortwurke ||&lt;small&gt;5-8-2022&lt;/small&gt;||&lt;small&gt;6-8-2022&lt;/small&gt;|| || ||
|}
==Ferstoarnen yn 1997==
;jannewaris
* [[14 jannewaris|14]] - [[Mari van Buijtenen]], Nederlânsk argivaris (* [[1911]])
* [[17 jannewaris|17]] - [[Clyde Tombaugh]], Amerikaansk astronoom (* [[1906]])
* [[28 jannewaris|28]] - [[Johan Bleeker]], Frysk fersetsstrider (* [[1906]])
;maart
* [[9 maart|9]] - [[The Notorious B.I.G.]], Amerikaansk muzikant (* [[1972]])
;april
* [[18 april|18]] - [[Elisabeth Menalda]], Nederlânsk keunstner (* [[1895]])
* [[22 april|22]] - [[Marga van Arnhem]], Nederlânsk radio- en telefyzje-presintatrise (* [[1940]])
;maaie
* [[3 maaie|3]] - [[Gerrit den Braber]], Nederlânsk lietsjeskriuwer (* [[1929]])
* [[27 maaie|27]] - [[Geart Brueckner Droege]],  Amerikaansk heechlearaar Dútsk, Nederlânsk en Frysk (* [[1925]])
;july
* [[1 july|1]] - [[Robert Mitchum]], Amerikaansk akteur (* [[1917]])
* [[2 july|2]] - [[Suze Boschma-Berkhout]], Nederlânsk byldzjend keunstner (* [[1922]])
* [[17 july|17]] - [[Hugo Gunckel Lüer]], Sileensk botanikus (* [[1901]])
;augustus
* [[4 augustus|4]] - [[Jeanne-Louise Calment]], Aldste persoarn (* [[1875]])
* [[14 augustus|14]] - [[Geertje Roelinga-De Groot]], Aldste persoan fan Nederlân (* [[1887]])
* [[15 augustus|15]] - [[Ida Gerhardt]],  Nederlânsk dichter (* [[1905]])
* [[31 augustus|31]] - [[Dodi al-Fayed]], Egyptysk ûndernimmer (* [[1955]])
* [[31 augustus|31]] - [[Diana, prinsesse fan Wales]] (* [[1961]])
;septimber
* [[4 septimber|4]] - [[W.L. Brugsma]], Nederlânsk sjoernalist (* [[1922]])
* [[8 septimber|8]] - [[Dick Osinga]], Frysk keunstskilder (* [[1913]])
;oktober
* [[16 oktober|16]] - [[Hugo Kingmans]], Nederlânsk sjoernalist (* [[1923]])
* [[23 oktober|23]] - [[Bert Haanstra]], Nederlânsk filmregisseur (* [[1916]])
* [[28 oktober|28]] - [[Tieme Veenstra]], Frysk fuotballer (* [[1916]])
;novimber
* [[5 novimber|5]] - [[Isaiah Berlin]], Britsk filosoof en politikolooch (* [[1909]])

;datum ûnbekend
* [[Cornelis Roersma]] Frysk sjoernalist (* [[1901]])
* [[Gerrit Bouma]], Frysk bestjoerder (* [[1907]])
* [[Aaltje Terpstra]], Frysk hurdrydster (* [[1916]])</text>
      <sha1>gc5rxaajh66icai9qx6zbxwr010z0lx</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1087070</id>
      <parentid>1087016</parentid>
      <timestamp>2022-08-07T09:26:41Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>ferskil 1997 fuortwurke</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2110" xml:space="preserve">{| align=&quot;center&quot; cellpadding=&quot;2&quot; cellspacing=&quot;2&quot; style=&quot;border:1px #AAAAAA solid; background-color: #F9F9F9; font-size:102%;&quot; width=&quot;100%&quot; 
| rowspan=&quot;6&quot; | [[Ofbyld:Kladblok.png|100px]]
|-
| align=&quot;left&quot; valign=&quot;middle&quot; | Dit is it [[Wikipedia:Kladblok|persoonlijke kladblok]] fan '''[[{{NAMESPACE}}:{{{1|{{BASEPAGENAMEE}}}}}|{{{1|{{BASEPAGENAME}}}}}]]'''.
|-
| Dit kladblok is een sub-side fan [[{{NAMESPACE}}:{{{1|{{BASEPAGENAMEE}}}}}|{{{1|{{BASEPAGENAME}}}}}]]. It tsjinnet as testromte en om opsetsjes te meitsjen foar artikels. En is gjin artikel yn de ensyklopedy.
|-
| It is net de bedoeling dat tredden wizigingen oanbringe yn in oar syn kladblok.
|}

===== Listen fan flaggen =====

;Geografysk
* [[List fan berjochten fan flaggen|Flaggen]]
* [[List fan berjochten Flagge mei Lân-oantsjutting|Flaggen mei Lân-oantsjutting]]
* [[List fan flaggen fan Fryske gemeenten|Flaggen fan Fryske gemeenten]] ''(gjin berjochten)''
* [[List fan flaggen fan doarpen yn Fryslân|Flaggen fan Fryske doarpen]] ''(gjin berjochten)''
* [[Wikipedy:List fan berjochten Flagge mei Nasjonaliteit-oantsjutting|Flaggen mei Nasjonaliteit-oantsjutting]]

;Sport
* [[List fan berjochten Flagge mei YOK-koade|Flaggen mei Ynternasjonaal Olympysk/Paralympysk Komitee koade]]

--------------
==Ferskil Jierlist &amp; Kategory festoarnen (4-8-2022)==
	
{| class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;text-align:center&quot;
!
![[1999]]
![[1998]]
![[1997]]
![[1996]]
![[1995]]
![[1994]]
![[1993]]
![[1992]]
![[1991]]
![[1990]]
|-
| align=&quot;left&quot; | tal ferstoarnen jierlist || 7 || 14 || 15 || 23 || 42 || 17 || 11 || 9 || 17 || 14
|-
| align=&quot;left&quot; | tal ferstoarnen kategory || 32 || 37 || 42 || 36 || 33 || 43 || 30 || 34 || 32 || 41
|-
| align=&quot;left&quot; | ferskil || 25 || 23 || 27 || 13 || 9 || 26 || 19 || 25 || 15 || 27
|-
| align=&quot;left&quot; | Tal reade keppelingen jierlist || 0 || 0 || 2 || 6 || 30 || 2 || 2 || 4 || 4 || 2
|-
| align=&quot;left&quot; | ferskil sûnder reade keppelingen || 25 || 23 || 29 || 19 || 39 || 28 || 21 || 29 || 19 || 29
|-
| align=&quot;left&quot; | ferskil fuortwurke ||&lt;small&gt;5-8-2022&lt;/small&gt;||&lt;small&gt;6-8-2022&lt;/small&gt;||&lt;small&gt;7-8-2022&lt;/small&gt;|| ||
|}</text>
      <sha1>2mxxexl11j1tuhn0nl7in1lgpld3rmw</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Iron Maiden</title>
    <ns>0</ns>
    <id>156169</id>
    <revision>
      <id>1086948</id>
      <parentid>1086386</parentid>
      <timestamp>2022-08-06T15:37:03Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>/* Skiednis */ twifel oer redenen fertrek fan Clive Burr</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="12665" xml:space="preserve">{{Ynfoboks band
| band_namme    = Iron Maiden
| ôfbylding     = Iron Maiden Logo.png
| ûnderskrift   = Logo fan Iron Maiden
| nasjonaliteit = {{GBRnasj}}
| sjongtaal     = [[Ingelsk]]
| sjenre        = Metal
| bestean       = [[1975]] - No
| record label  = EMI,&lt;br&gt;Parlophone
| manager       = 
| prizen        = 
| webside       = 
| hjoeddeistige_leden = 
| âld_leden     = [[Bob Sawyer]] &lt;small&gt;''gitaar'' (1976-1976)&lt;/small&gt;&lt;br&gt;[[Terence Rance]] &lt;small&gt;''gitaar'' (1975-1976)&lt;/small&gt;&lt;br&gt;[[Dave Sullivan]] &lt;small&gt;''gitaar'' (1975-1976)&lt;/small&gt;&lt;br&gt;[[Ron Matthews]] &lt;small&gt;''drums'' (1975-1976)&lt;/small&gt;&lt;br&gt;[[Paul Day]] &lt;small&gt;''sang'' (1975-1977)&lt;/small&gt;&lt;br&gt;[[Tony Moore]] &lt;small&gt;''toetsen'' (1977)&lt;/small&gt;&lt;br&gt;[[Terry Wapram]] &lt;small&gt;''gitaar'' (1977-1977)&lt;/small&gt;&lt;br&gt;[[Barry Graham Purkis|Thunderstick]] &lt;small&gt;''drums'' (1977)&lt;/small&gt;&lt;br&gt;[[Dennis Wilcock]] &lt;small&gt;''sang'' (1977-1978)&lt;/small&gt;&lt;br&gt;[[Doug Sampson]] &lt;small&gt;''drums'' (1978-1979)&lt;/small&gt;&lt;br&gt;[[Paul Cairns]] &lt;small&gt;''gitaar'' (1979-1980)&lt;/small&gt;&lt;br&gt;[[Paul Di'Anno]] &lt;small&gt;''sang'' (1978-1981)&lt;/small&gt;&lt;br&gt;[[Dennis Stratton]] &lt;small&gt;''gitaar'' (1980-1981)&lt;/small&gt;&lt;br&gt;[[Clive Burr]] &lt;small&gt;''drums'' (1978-1982) †&lt;/small&gt;&lt;br&gt;[[Blaze Bayley]] &lt;small&gt;''sang'' (1994-1999)&lt;/small&gt;&lt;br&gt;[[Paul Todd]] &lt;small&gt;''gitaar''&lt;/small&gt;
| funksje1     = Sang
| lid1          = [[Bruce Dickinson]]
| funksje2      = Gitaar
| lid2          = [[Dave Murray]] 
| funksje3      = Gitaar
| lid3          = [[Adrian Smith]]
| funksje4      = Gitaar
| lid4          = [[Janick Gers]]
| funksje5      = Bas
| lid5          = [[Steve Harris]]
| funksje6      = Drums
| lid6          = [[Nicko McBrain]]
| âldfunksje1   = 
| âldlid1       = 
}}
[[Ofbyld:Iron Maiden - The O2 - Saturday 27th May 2017 IronMaidenO2 270517-11 (34600971370).jpg|thumb|200px|Iron Maiden yn 2017]]
'''Iron Maiden''' is in heavy[[metal]]band út [[Londen]]. De band waard yn [[1975]] oprjochte troch [[Steve Harris]], earder bassist fan  ''Gypsy's Kiss'' en ''Smiler''. De groep wurdt faak sjoen as ien fan de meast kenmerkjende en ynfloedrike fan harren streaming yn it heavymetalgenre: de [[New Wave of British Heavy Metal]]. De band brocht yn [[1980]] syn debútalbum ''Iron Maiden'' út. Iron Maiden hat santjin studio-albums en trettjin live-albums útbrocht. 

==Skiednis==
Iron Maiden waard yn 1975 om [[Krysttiid]] hinne oprjochte troch de bassist Steve Harris neidat syn earste bands, ''Gypsy's Kiss'' en ''Smiler'', gjin ynteresse hiene yn Steve syn selsskreaune materiaal en net te sprekken wiene oer syn aktive omspringende hâlding op it poadium. In pear moanne nei de oprjochting waard gitarist [[Dave Sullivan]] opfolge troch [[Dave Murray]], dy't sûnt dy tiid fêst lid is. Yn [[1977]] waard de earste sjonger [[Paul Day]] ferfongen troch [[Dennis Wilcock]], dy't ferantwurdlik hâlden wurdt foar it ûntstean fan in eardere ferzje fan bandmaskotte ''Eddie''. Wilcock waard yn [[1978]] ferfongen troch sjonger [[Paul Di'Anno]]. De band brocht yn 1980 harren earste folsleine album út, ''Iron Maiden''. De leden yn de tiid fan it debútalbum wiene Steve Harris (bas), Dave Murray (gitaar), [[Clive Burr]] (drums), [[Dennis Stratton]] (gitaar) en Paul Di'Anno (sang).

Yn it neijier fan 1980 waard de gitarist Dennis Stratton ferfongen troch [[Adrian Smith]], in goede freon fan Dave Murray. Yn [[1981]] brocht Iron Maiden syn twadde album út: ''Killers''. It album ''Killers'' befette de earste hits fan de band.

Tsjin de ein fan 1981 waard sjonger Paul Di'Anno lykwols ûntslein troch bandlieder Steve Harris, fanwegen Di'Anno's oermjittige [[drugs]]- en [[Alkoholisme|drankgebrûk]] en oare omstannichheden. Di'Anno waard ferfongen troch sjonger [[Bruce Dickinson]], dy't earder by [[Samson (band)|Samson]] spile.

It earste album mei Bruce Dickinson, ''The Number of the Beast'' yn [[1982]], waard in grut sukses, en wurdt oant de dei fan hjoed beskôge as in absolute klassiker yn it heavy-metalgenre. It album kaam yn it Feriene Keninkryk sels fuortendaliks op nûmer 1 binnen.
Nei it sukses fan en de earste wrâldtoernee fan ''The Number of the Beast'', moast drummer Clive Burr de drumstokjes oerdrage oan [[Nicko McBrain]].

Healwei [[1993]] ferliet sjonger Dickinson de band om oan soloprojekten te wurkjen. Iron Maiden hie in djiptepunt berikt. 
Yn [[1994]] waard de jonge [[Blaze Bayley]] oanlutsen om Dickinson te ferfangen. Mei dizze sjonger brocht de band twa albums út: ''The X Factor'' ([[1995]]) en ''Virtual XI'' ([[1998]]). Bayley bliek in talintearre artyst te wêzen, mar miste de útstrieling en foaral it stimfermogen fan Bruce Dickinson. It bliek dat Bayley allergysk wie foar beskate saken, wêrtroch't toernees ynkoarte wurde moasten. Begjin febrewaris [[1999]] naam de band ôfskied fan Blaze Bayley en makke bekend dat Bruce Dickinson werom kaam en as in ferrassing kaam ek gitarist Adrian Smith werom, mar syn opfolger [[Janick Gers]] bleau. Dit hie ta gefolch dat Iron Maiden tenei trije gitaristen telde.

==Maskotte Eddie==
[[Ofbyld:EddieThe Final Frontier.jpg|thumb|200px|Maskotte Eddie]]
Eddie is de maskotte fan Iron Maiden. Hy stiet, op fjouwer útsûnderingen nei, op elke albumhoes. Hy ferskynt ek faak as in mear as libbensgrutte marionetpoppe by live-optredens.

Eddie's uterlik wie nea unifoarm, mar feroare yn 'e rin fan 'e tiid aardich, en waard tematysk oanpast oan elts nij album dat útbrocht waard. Karakteristike skaaimerken fan it gesicht, lykas it noasgebiet en de liploaze mûle mei losse tosken, bleaune altyd fierhinne behâlden.

De orizjinele Eddie wie mar in teätraal masker, dat te sjen is op de bandfoto's fan it earste Iron Maiden-album en op de hoes fan de single ''Running Free''. By livekonserten wie de maskotte op it poadium ferbûn mei in pomp dy't ferskate soarten floeistoffen frijjaan koe. Eddie syn folsleine namme is Edward the Head, sjoch de tekst Edward T. H – op de hoes fan it album ''Live After Death''. De rest fan syn efternamme is bedutsen mei in klute modder.

It Eddies-personaazje is ûntwurpen troch yllustrator [[Derek Riggs]]. Op de omslag fan de single Running Free út 1980 stiet in lang en meager somby-eftich wêzen op 'e eftergrûn. Doe't de band op syk wie nei in mooglike hoes foar harren earste album, kamen se yn oanrekking mei de yllustraasjes fan Derek Riggs. Dy soene úteinlik bydrage oan it artwork foar it Iron Maiden-album út 1980. De band fûn it aardich en fûn dat dat sjabloan oerienkaam mei hoe't it silhûet der oarspronklik útseach.

Derek Riggs gie fierder mei it meitsjen fan mear as 60 albumhoezen foar Iron Maiden, wêrûnder dy foar de earste acht studioalbums, trije live-albums en de boppeste helte fan de hoes foar 12e studio-album ''Brave new world'' Yn elts fan syn omslach yllustraasjes is der in no ferâldere logo brûkt, dat jild als hanteken fan Riggs - meast min ofte mear &quot;ferburgen&quot; yn de ôfbylding, dat in grafyske stilearring fan syn inisjalen D.R. ''The Brave New World''-konsepten en byhearrende singles wiene it lêste wurk fan Derek Riggs foar Iron Maiden.

Eddie fynt himsels ek werom oan board fan de ''Ed Force One'', in spesjaal omboud fleantúch wêrmei't de band by har wrâldtoernees reizge. Fan 2008 ôf ferfierde in Boeing 757 band en apparatuer nei harren optredens. By de ''The Book of Souls''-wrâldtoernee yn [[2016]] brûkte de band in Boeing 747, ek mei Eddie op de sturt.

==Ed Force One==
[[Ofbyld:TF-AAK (27405571372) (2).jpg|thumb|200px|De Ed Force One yn 2016]]
Foar harren ''Somewhere Back yn Time'' wrâldtoernee yn [[2008]] en [[2009]] bestelde Iron Maiden in [[Boeing 757]] fan [[Astraeus Airlines]] as transportmiddel. It fleantúch waard omboud ta in kombikonfiguraasje, wêrtroch't it de band, harren bemanning en poadiumproduksje ferfiere koe, wêrtroch't de groep optrede koe yn lannen dy't foarhinne logistyk ûnberikber achte waarden.  It waard ek opnij ferve mei in spesjale Iron Maiden-kleurstelling, dy't de loftfeartmaatskippij besleat te behâlden nei positive feedback fan klanten. It fleantúch, waard nei in wedstriid op de webside fan de band ''Ed Force One'' neamd, en waard flein troch Dickinson sels, om 't er ek in kommersjele loftfeart[[piloat]] wie.

In oar fleantúch ''(registraasje nûmer G-STRX)'' waard brûkt foar ''The Final Frontier''-wrâldtoernee yn [[2011]] mei in wizige kleurstelling, wêrby't it ûntwerp fan it album ''The Final Frontier'' oernommen waard.

Foar ''The Book of Souls''-wrâldtoernee yn [[2016]], de band opwurdearre nei in earder [[Air France]] [[Boeing 747|Boeing 747-400]] jumbojet, levere troch [[Air Atlanta Icelandic]] ''(registraasje nûmer TF-AAK)'' wêrtroch't der mear romte is sûnder dat it fleantúch in grutte ferbouwing hoecht te ûndergean om de band en syn útrêsting te ferfieren.

Yn jannewaris [[2022]] makke Bruce Dickinson bekend dat hy de Ed Force One net langer bestjoere sil, yn oankommende toernees. Neffens de ''Federal Aviation Administration'' (FAA) en de ''International Civil Aviation Organization'' (ICAO) moatte kommersjele piloaten yn de âldens fan 65 jier ferplichte mei pensjoen gean.

== Diskografy ==
===Studio-albums===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|- align=&quot;left&quot;
! Album !! Utbrocht op !! Label !! Single(s) 
|-
|[[Iron Maiden (album)|Iron Maiden]]
|[[14 april]] [[1980]]
|rowspan=15|EMI
|Running Free,&lt;br&gt;Sanctuary
|-
|[[Killers (album fan Iron Maiden)|Killers]]
|[[2 febrewaris]] [[1981]]
|Twilight Zone,&lt;br&gt;Purgatory
|-
|[[The Number of the Beast (album)|The Number of the Beast]]
|[[22 maart]] [[1982]]
|[[Run to the Hills]],&lt;br&gt;[[The Number of the Beast (liet)|The Number of the Beast]]
|-
|[[Piece of Mind (album fan Iron Maiden)|Piece of Mind]]
|[[16 maaie]] [[1983]]
|Flight of Icarus,&lt;br&gt;[[The Trooper]]
|-
|[[Powerslave]]
|[[3 septimber]] [[1984]]
|[[2 Minutes to Midnight]],&lt;br&gt;[[Aces High (liet fan Iron Maiden)|Aces High]]
|-
|[[Somewhere in Time]]
|[[29 septimber]] [[1986]]
|[[Wasted Years]],&lt;br&gt;Stranger in a Strange Land
|-
|[[Seventh Son of a Seventh Son]]
|[[11 april]] [[1988]]
|[[Can I Play with Madness]],&lt;br&gt;The Evil That Men Do,&lt;br&gt;The Clairvoyant
|-
|[[No Prayer for the Dying]]
|[[1 oktober]] [[1990]]
|Holy Smoke,&lt;br&gt;[[Bring Your Daughter... to the Slaughter]]
|-
|[[Fear of the Dark (album fan Iron Maiden)|Fear of the Dark]]
|[[11 maaie]] [[1992]]
|[[Be Quick or Be Dead]],&lt;br&gt;From Here to Eternity,&lt;br&gt;Wasting Love
|-
|[[The X Factor (album fan Iron Maiden)|The X Factor]]
|[[2 oktober]] [[1995]]
|Man on the Edge,&lt;br&gt;Lord of the Flies
|-
|[[Virtual XI]]
|[[23 maart]] [[1998]]
|The Angel and the Gambler,&lt;br&gt;Futureal
|-
|[[Brave New World (album fan Iron Maiden)|Brave New World]]
|[[29 maaie]] [[2000]]
|The Wicker Man,&lt;br&gt;Out of the Silent Planet
|-
|[[Dance of Death]]
|[[8 septimber]] [[2003]]
|Wildest Dreams,&lt;br&gt;Rainmaker
|-
|[[A Matter of Life and Death (album)|A Matter of Life and Death]]
|[[25 augustus]] [[2006]]
|The Reincarnation of Benjamin Breeg,&lt;br&gt;Different World
|-
|[[The Final Frontier (album fan Iron Maiden)|The Final Frontier]]
|[[13 augustus]] [[2010]]
|El Dorado
|-
|[[The Book of Souls]]
|[[4 septimber]] [[2015]]
|rowspan=2|Parlophone
|Speed of Light,&lt;br&gt;Empire of the Clouds
|-
|[[Senjutsu]]
|[[3 septimber]] [[2021]]
|The Writing on the Wall,&lt;br&gt;Stratego
|}

===Live-albums===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|- align=&quot;left&quot;
! Album !! Utbrocht op !! Label 
|-
|Live After Death
|[[14 oktober]] [[1985]]
|rowspan=11|EMI
|-
|A Real Live One
|[[22 maart]] [[1993]]
|-
|A Real Dead One
|[[18 oktober]] [[1993]]
|-
|Live at Donington
|[[8 novimber]] [[1993]]
|-
|Rock in Rio
|[[25 maart]] [[2002]]
|-
|BBC Archives
|[[4 novimber]] [[2002]]
|-
|Beast over Hammersmith
|[[4 novimber]] [[2002]]
|-
|Death on the Road
|[[29 augustus]] [[2005]]
|-
|Flight 666
|[[25 maaie]] [[2009]]
|-
|En Vivo!
|[[26 maart]] [[2012]]
|-
|Maiden England '88
|[[25 maart]] [[2013]]
|-
|The Book of Souls:&lt;br&gt;Live Chapter
|[[17 novimber]] [[2017]]
|rowspan=2|Parlophone
|-
|Nights of the Dead, Legacy of the Beast:&lt;br&gt;Live in Mexico City
|[[20 novimber]] [[2020]]
|}

===Kompilaasje-albums===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|- align=&quot;left&quot;
! Album !! Utbrocht op
|-
|Best of the Beast
|[[23 septimber]] [[1996]]
|-
|Ed Hunter
|[[17 maaie]] [[1999]]
|-
|Best of the 'B' Sides
|[[4 novimber]] [[2002]]
|-
|Edward the Great
|[[4 novimber]] [[2002]]
|-
|The Essential Iron Maiden
|[[5 july]] [[2005]]
|-
|Somewhere Back in Time&lt;br&gt;The Best of: 1980 – 1989
|[[12 maaie]] [[2008]]
|-
|From Fear to Eternity&lt;br&gt;The Best of 1990 – 2010
|[[6 juny]] [[2011]]
|}

{{Boarnen|boarnefernijing=
{{reflist}}
* [https://www.metal-archives.com/bands/Iron_Maiden/25 Metal Archives]
}}

[[Kategory:Ingelske metalband]]
[[Kategory:Band oprjochte yn 1975]]
[[Kategory:Iron Maiden| ]]</text>
      <sha1>qbs0uywxkymt6kst55mq9jjlfocpxyb</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Bruce Dickinson</title>
    <ns>0</ns>
    <id>156185</id>
    <revision>
      <id>1087093</id>
      <parentid>1086643</parentid>
      <timestamp>2022-08-07T11:18:33Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>/* Albums */ [[]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4179" xml:space="preserve">{{Sjonger of muzikant
| ôfbylding                    = Iron Maiden en Costa Rica Bruce.jpg
| ôfbyldingstekst              = Bruce Dickinson yn (2008)
| ôfbyldingsbreedte            = 
| echte namme                  = Paul Bruce Dickinson
| nasjonaliteit                = [[File:Flag of the United Kingdom.svg|border|20px]] [[Feriene Keninkryk|Britsk]]
| berne                        = [[7 augustus]] [[1958]]
| berteplak                    = [[Worksop]] [[Nottinghamshire]]
| stoarn                       = 
| stjerplak                    = 
| etnisiteit                   = {{ENGetn}}
| regionale identiteit         = 
| sjenre                       = Metal
| ynstrumint                   = 
| sjongtaal                    = [[Ingelsk]]
| grutste hit(s)               = 
| jierren aktyf                = [[1976]]–No
| prizen                       = 
| webside                      = 
}}
'''Paul Bruce Dickinson''' ([[Worksop]] [[Nottinghamshire]], [[7 augustus]] [[1958]]) is in [[Ingelân|Ingelsk]] [[sjonger]]. Hy waard benammen bekind as sjonger fan de bands [[Iron Maiden]] (sûnt [[1981]]), en [[Samson (band)|Samson]] ([[1979]] – [[1981]]). Tusken [[1993]] en [[1998]] wie er aktyf as solo-artyst. Njonken it sjongen is Dickinson aktyf west as [[piloat]] yn de kommersjele loftfeart en as [[Skermjen|skermer]].

== Diskografy ==
===Albums===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|- align=&quot;left&quot;
! Album !! Utbrocht op !! Band !! Single(s) 
|-
|Survivors
|juny [[1979]]
|rowspan=3|[[Samson (band)|Samson]]
|
|-
|Head On 
|[[27 juny]] [[1980]]
|
|-
|Shock Tactics
|[[15 maaie]] [[1981]]
|
|-
|-
|[[The Number of the Beast (album)|The Number of the Beast]]
|[[22 maart]] [[1982]]
|rowspan=5|[[Iron Maiden]]
|[[Run to the Hills]],&lt;br&gt;[[The Number of the Beast (liet)|The Number of the Beast]]
|-
|[[Piece of Mind (album fan Iron Maiden)|Piece of Mind]]
|[[16 maaie]] [[1983]]
|Flight of Icarus,&lt;br&gt;[[The Trooper]]
|-
|[[Powerslave]]
|[[3 septimber]] [[1984]]
|[[2 Minutes to Midnight]],&lt;br&gt;[[Aces High (liet fan Iron Maiden)|Aces High]]
|-
|[[Somewhere in Time]]
|[[29 septimber]] [[1986]]
|[[Wasted Years]],&lt;br&gt;Stranger in a Strange Land
|-
|[[Seventh Son of a Seventh Son]]
|[[11 april]] [[1988]]
|[[Can I Play with Madness]],&lt;br&gt;The Evil That Men Do,&lt;br&gt;The Clairvoyant
|-
|Tattooed Millionaire
|[[8 maaie]] [[1990]]
|Bruce Dickinson
|Tattooed Millionaire,&lt;br&gt;All the Young Dudes,&lt;br&gt;Dive! Dive! Dive!,&lt;br&gt;Born in '58
|-
|[[No Prayer for the Dying]]
|[[1 oktober]] [[1990]]
|rowspan=2|[[Iron Maiden]]
|Holy Smoke,&lt;br&gt;[[Bring Your Daughter... to the Slaughter]]
|-
|[[Fear of the Dark (album fan Iron Maiden)|Fear of the Dark]]
|[[11 maaie]] [[1992]]
|[[Be Quick or Be Dead]],&lt;br&gt;From Here to Eternity,&lt;br&gt;Wasting Love
|-
|Balls to Picasso
|[[3 juny]] [[1994]]
|rowspan=4|Bruce Dickinson
|Tears of the Dragon,&lt;br&gt;Shoot All the Clowns
|-
|Skunkworks
|[[19 febrewaris]] [[1996]]
|Back from the Edge,&lt;br&gt;Solar Confinement
|-
|Accident of Birth
|[[12 maaie]] [[1997]]
|Accident of Birth,&lt;br&gt;Man of Sorrows
|-
|The Chemical Wedding
|[[15 septimber]] [[1998]]
|Killing Floor
|-
|[[Brave New World (album fan Iron Maiden)|Brave New World]]
|[[29 maaie]] [[2000]]
|rowspan=2|[[Iron Maiden]]
|The Wicker Man,&lt;br&gt;Out of the Silent Planet
|-
|[[Dance of Death]]
|[[8 septimber]] [[2003]]
|Wildest Dreams,&lt;br&gt;Rainmaker
|-
|Tyranny of Souls 
|[[23 maaie]] [[2005]]
|Bruce Dickinson
|Abduction
|-
|[[A Matter of Life and Death (album)|A Matter of Life and Death]]
|[[25 augustus]] [[2006]]
|rowspan=4|[[Iron Maiden]]
|The Reincarnation of Benjamin Breeg,&lt;br&gt;Different World
|-
|[[The Final Frontier (album fan Iron Maiden)|The Final Frontier]]
|[[13 augustus]] [[2010]]
|El Dorado
|-
|[[The Book of Souls]]
|[[4 septimber]] [[2015]]
|Speed of Light,&lt;br&gt;Empire of the Clouds
|-
|[[Senjutsu]]
|[[3 septimber]] [[2021]]
|The Writing on the Wall,&lt;br&gt;Stratego
|}

{{Boarnen|boarnefernijing=
{{reflist}}
* [https://www.metal-archives.com/artists/Bruce_Dickinson/30 Metal Archives]
}}

{{DEFAULTSORT:Dickinson, Bruce}}
[[Kategory:Ingelsk sjonger]]
[[Kategory:Ingelsk metalartyst]]
[[Kategory:Ingelsk hardrockartyst]]
[[Kategory:Ingelsk piloat]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1958]]
[[Kategory:Iron Maiden]]</text>
      <sha1>9thhoivw6ndbbcfashthu1m35p862dc</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Hendrik-Ido-Ambacht</title>
    <ns>0</ns>
    <id>157165</id>
    <revision>
      <id>1087003</id>
      <parentid>1086921</parentid>
      <timestamp>2022-08-07T07:19:20Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Soimip</username>
        <id>43534</id>
      </contributor>
      <comment>/* Gemeenteried */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4898" xml:space="preserve">{{Ynfoboks gemeente yn Nederlân
| namme                 = Hendrik-Ido-Ambacht 
| ôfbyld                = 
| ôfbyldtekst           = 
| flagge                = Flag of Hendrik-Ido-Ambacht.svg
| wapen                 = Hendrik-Ido-Ambacht wapen.svg
| kaart                 = NL - locator map municipality code GM0531 (2016).png
| kaart1                = Gem-Hendrik-Ido-Ambacht-OpenTopo.jpg
| provinsje             = [[Súd-Hollân]]
| haadplak              = Hendrik-Ido-Ambacht
| oerflak               = 11,90 km² &lt;ref name=alle&gt;[https://allecijfers.nl/gemeente/hendrik-ido-ambacht/ AlleCijfers]&lt;/ref&gt;
| lân                   = 10,19 km²
| wetter                = 1,71 km²
| ynwennertal           = 31.663 &lt;small&gt;(01-01-2022)&lt;/small&gt;&lt;ref name=alle/&gt;
| befolkingstichtens    = 3.107 ynw./km²
| gemeenteried          = '''Perioade 2022—2026 (23 sitten):&lt;ref name=kies&gt;[https://www.verkiezingsuitslagen.nl/verkiezingen/detail/GR20220316/731132 Kiesraad]&lt;/ref&gt; {{Gemeenteried Hendrik-Ido-Ambacht}}
| boargemaster          = [[Jan Heijkoop]]
| list                  = [[Kristen Demokratysk Appèl|CDA]]
| oprjochte             = 
| tiidrek1              = 
| yndieling_tiidrek1    = 
| tiidrek2              = 
| yndieling_tiidrek2    = 
| tiidrek3              = 
| yndieling_tiidrek3    = 
| tiidrek4              = 
| yndieling_tiidrek4    = 
| tiidrek5              = 
| yndieling_tiidrek5    = 
| ferkearsieren         = 
| netnûmer              = 078
| postkoade             = 3341–3344 &lt;ref name=alle/&gt;
| webstee               = [https://www.h-i-ambacht.nl/ www.h-i-ambacht.nl]
}}
'''Hendrik-Ido-Ambacht''' is in [[wenkearn|plak]] en [[gemeente (bestjoer)|gemeente]] yn de [[Nederlân]]ske provinsje [[Súd-Hollân]]. Yn 2022 hat de gemeente neffens it [[Sintraal Buro foar de Statistyk|CBS]] likernôch 31.700 ynwenners.

Hendrik-Ido-Ambacht leit yn de [[Zwijndrechter Waard]] (in diel fan it eilân [[Iselmonde (eilân)|Iselmonde]]) en grinzet oan de gemeenten [[Ridderkerk]], [[Alblasserdam]], [[Papendrecht]] en [[Zwijndrecht (Nederlân)|Zwijndrecht]] en oan de rivieren de [[Noard (rivier)|Noard]] en it [[Waaltsje]].

Der binne grutte strang [[grifformeard]]e tsjerken.

Hendrik-Ido-Ambacht wurket gear mei inkele buorgemeenten yn it regioferbân [[Drechtstêden]] en hat in stêdebân mei [[Bergen (Nedersaksen)]] yn [[Dútslân]].

== Untwikkeling ynwennertal ==
Befolkingsûntwikkeling sûnt 1996:&lt;ref name=alle/&gt;

{| class=&quot;wikitable&quot; 
|-
! Jier !! Ynwenners
|-
| 2022 || 31.663
|-
| 2020 || 31.202
|-
| 2015 || 29.156
|-
| 2010 || 26.897
|-
| 2005 || 23.690
|-
| 2000 || 20.986
|-
| 1996 || 20.239
|-
|}

== Boargemasters ==
Boargemasters sûnt 1938:&lt;ref&gt;[https://www.geni.com/projects/Burgemeesters-in-ZUID-HOLLAND-nl/8655 Geni]&lt;/ref&gt;

{| class=&quot;wikitable&quot; 
|-
! Namme !! Partij !! Perioade !! Bysûnderheden 
|-
| [[Hendrik Duiker]] || [[CHU]] || 1938–1950 ||
|-
| [[Klaas Aantjes]] || [[ARP]] || 1950–1951 ||
|-
| [[Gerrit Adriaan Bax]] || ARP || 1951–1965 ||
|-
| [[Jan Cornelis de Ridder]] || ARP || 1966–1978 ||
|-
| [[Jan Hof]] || [[VVD]] || 1978–1988 ||
|-
| [[Jan Broekhuis]] || VVD || 1989–1996 ||
|-
| [[Herman Jonker]] || [[PvdA]] || 1996–2011 ||
|-
| [[Jan Heijkoop]] || [[CDA]] || 2012–no ||
|-
|}

== Gemeenteried ==
De gemeenteried sûnt 1990:&lt;ref&gt;[https://www.nlverkiezingen.com/GR_ZH.html NLverkiezingen]&lt;/ref&gt;

{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
!colspan=&quot;16&quot;| Sitten
|-
! Partij !! 1990 !! 1994 !! 1998 !! 2002 !! 2006!! 2010!! 2014!! 2018 !! 2022 &lt;ref name=kies/&gt;
|-
|[[SGP]]-[[CU]] ¹ || || 4 || 5 || 5 || 5 || 6 || 6 || 7 || 7
|-
|Gemeente Belangen (GB) || 2 || 2 || 3 || 4 || 3 || 3 || 3 || 5 || 4
|-
|[[VVD]] || 3 || 3 || 4 || 3 || 3 || 3 || 2 || 3 || 3
|-
|Realistisch Ambacht (RA) || || || || || || || || || 2
|-
|[[CDA]] || 4 || 4 || 3 || 4 || 3 || 4 || 3 || 3 || 2
|-
|[[PvdA]] || 3 || 2 || || 3 || 5 || 3 || 2 || 1 || 2
|-
|[[D66]] || 2 || 2 || 1 || 0 || 0 || 1 || 2 || 2 || 2
|-
|Echt voor Ambacht (EVA) || || || || || || || || 1 || 1
|-
|Ambacht Uw Belang (AUB) || || || || || || 1 || 3 || 1 || 0
|-
|[[PvdA]]-[[GL]] || || || 3 || || || || || ||
|-
|[[SGP]] || 3 || || || || || || || ||
|-
!Totaal || 17 || 17 || 19 || 19 || 19 || 21 || 21 || 23 || 23
|-
!Opkomst || 66,0% || 66,4% || 65,7% || 65,2% || 62,3% || 56,4% || 58,8% || 58,5% || 57,1%
|}

¹ 1994-1998: CU = GPV + RPF

[[Ofbyld:Onderdijk.jpg|left|thumb|Dykhuzen]]
[[Ofbyld:OGG Hendrik Ido Ambacht.jpg|left|thumb|Ald Grifformearde tsjerke]]
{{Clear}}

== Keppelingen om utens ==
* [https://www.h-i-ambacht.nl/ Webstee fan de gemeente]
* [https://www.plaatsengids.nl/hendrik-ido-ambacht Plaatsengids]

{{boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
}}
{{Koördinaten|51_51_N_4_39_E_type:city_scale:16_region:NL|51° 51' NB, 4° 39' EL}}
{{GemeentenSúd-Hollân}}

[[Kategory:Hendrik-Ido-Ambacht| ]]
[[Kategory:Plak yn Hendrik-Ido-Ambacht]]
[[Kategory:Gemeente yn Súd-Hollân]]</text>
      <sha1>a84yam6ap0o51gc9k1x13g4kda16470</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1087011</id>
      <parentid>1087003</parentid>
      <timestamp>2022-08-07T07:59:02Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Soimip</username>
        <id>43534</id>
      </contributor>
      <comment>/* Boargemasters */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5186" xml:space="preserve">{{Ynfoboks gemeente yn Nederlân
| namme                 = Hendrik-Ido-Ambacht 
| ôfbyld                = 
| ôfbyldtekst           = 
| flagge                = Flag of Hendrik-Ido-Ambacht.svg
| wapen                 = Hendrik-Ido-Ambacht wapen.svg
| kaart                 = NL - locator map municipality code GM0531 (2016).png
| kaart1                = Gem-Hendrik-Ido-Ambacht-OpenTopo.jpg
| provinsje             = [[Súd-Hollân]]
| haadplak              = Hendrik-Ido-Ambacht
| oerflak               = 11,90 km² &lt;ref name=alle&gt;[https://allecijfers.nl/gemeente/hendrik-ido-ambacht/ AlleCijfers]&lt;/ref&gt;
| lân                   = 10,19 km²
| wetter                = 1,71 km²
| ynwennertal           = 31.663 &lt;small&gt;(01-01-2022)&lt;/small&gt;&lt;ref name=alle/&gt;
| befolkingstichtens    = 3.107 ynw./km²
| gemeenteried          = '''Perioade 2022—2026 (23 sitten):&lt;ref name=kies&gt;[https://www.verkiezingsuitslagen.nl/verkiezingen/detail/GR20220316/731132 Kiesraad]&lt;/ref&gt; {{Gemeenteried Hendrik-Ido-Ambacht}}
| boargemaster          = [[Jan Heijkoop]]
| list                  = [[Kristen Demokratysk Appèl|CDA]]
| oprjochte             = 
| tiidrek1              = 
| yndieling_tiidrek1    = 
| tiidrek2              = 
| yndieling_tiidrek2    = 
| tiidrek3              = 
| yndieling_tiidrek3    = 
| tiidrek4              = 
| yndieling_tiidrek4    = 
| tiidrek5              = 
| yndieling_tiidrek5    = 
| ferkearsieren         = 
| netnûmer              = 078
| postkoade             = 3341–3344 &lt;ref name=alle/&gt;
| webstee               = [https://www.h-i-ambacht.nl/ www.h-i-ambacht.nl]
}}
'''Hendrik-Ido-Ambacht''' is in [[wenkearn|plak]] en [[gemeente (bestjoer)|gemeente]] yn de [[Nederlân]]ske provinsje [[Súd-Hollân]]. Yn 2022 hat de gemeente neffens it [[Sintraal Buro foar de Statistyk|CBS]] likernôch 31.700 ynwenners.

Hendrik-Ido-Ambacht leit yn de [[Zwijndrechter Waard]] (in diel fan it eilân [[Iselmonde (eilân)|Iselmonde]]) en grinzet oan de gemeenten [[Ridderkerk]], [[Alblasserdam]], [[Papendrecht]] en [[Zwijndrecht (Nederlân)|Zwijndrecht]] en oan de rivieren de [[Noard (rivier)|Noard]] en it [[Waaltsje]].

Der binne grutte strang [[grifformeard]]e tsjerken.

Hendrik-Ido-Ambacht wurket gear mei inkele buorgemeenten yn it regioferbân [[Drechtstêden]] en hat in stêdebân mei [[Bergen (Nedersaksen)]] yn [[Dútslân]].

== Untwikkeling ynwennertal ==
Befolkingsûntwikkeling sûnt 1996:&lt;ref name=alle/&gt;

{| class=&quot;wikitable&quot; 
|-
! Jier !! Ynwenners
|-
| 2022 || 31.663
|-
| 2020 || 31.202
|-
| 2015 || 29.156
|-
| 2010 || 26.897
|-
| 2005 || 23.690
|-
| 2000 || 20.986
|-
| 1996 || 20.239
|-
|}

== Boargemasters ==
Boargemasters sûnt 1896:&lt;ref&gt;[https://www.geni.com/projects/Burgemeesters-in-ZUID-HOLLAND-nl/8655 Geni]&lt;/ref&gt;

{| class=&quot;wikitable&quot; 
|-
! Namme !! Partij !! Perioade !! Bysûnderheden 
|-
| [[W. Spoor]] || || 1896–1911 ||
|-
| [[Paul Antoine Guillaume de Milly van Heiden Reinestein|Paul Antoine Guillaume de &lt;br/ &gt; Milly van Heiden Reinestein]] || || 1911–1915
|-
| [[Frederik Rutger van der Wedden]] || || 1915–1926 ||
|-
| [[Jan Kneppelhout]] || || 1926–1938 ||
|-
| [[Hendrik Duiker]] || [[CHU]] || 1938–1950 ||
|-
| [[Klaas Aantjes]] || [[ARP]] || 1950–1951 ||
|-
| [[Gerrit Adriaan Bax]] || ARP || 1951–1965 ||
|-
| [[Jan Cornelis de Ridder]] || ARP || 1966–1978 ||
|-
| [[Jan Hof]] || [[VVD]] || 1978–1988 ||
|-
| [[Jan Broekhuis]] || VVD || 1989–1996 ||
|-
| [[Herman Jonker]] || [[PvdA]] || 1996–2011 ||
|-
| [[Jan Heijkoop]] || [[CDA]] || 2012–no ||
|-
|}

== Gemeenteried ==
De gemeenteried sûnt 1990:&lt;ref&gt;[https://www.nlverkiezingen.com/GR_ZH.html NLverkiezingen]&lt;/ref&gt;

{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
!colspan=&quot;16&quot;| Sitten
|-
! Partij !! 1990 !! 1994 !! 1998 !! 2002 !! 2006!! 2010!! 2014!! 2018 !! 2022 &lt;ref name=kies/&gt;
|-
|[[SGP]]-[[CU]] ¹ || || 4 || 5 || 5 || 5 || 6 || 6 || 7 || 7
|-
|Gemeente Belangen (GB) || 2 || 2 || 3 || 4 || 3 || 3 || 3 || 5 || 4
|-
|[[VVD]] || 3 || 3 || 4 || 3 || 3 || 3 || 2 || 3 || 3
|-
|Realistisch Ambacht (RA) || || || || || || || || || 2
|-
|[[CDA]] || 4 || 4 || 3 || 4 || 3 || 4 || 3 || 3 || 2
|-
|[[PvdA]] || 3 || 2 || || 3 || 5 || 3 || 2 || 1 || 2
|-
|[[D66]] || 2 || 2 || 1 || 0 || 0 || 1 || 2 || 2 || 2
|-
|Echt voor Ambacht (EVA) || || || || || || || || 1 || 1
|-
|Ambacht Uw Belang (AUB) || || || || || || 1 || 3 || 1 || 0
|-
|[[PvdA]]-[[GL]] || || || 3 || || || || || ||
|-
|[[SGP]] || 3 || || || || || || || ||
|-
!Totaal || 17 || 17 || 19 || 19 || 19 || 21 || 21 || 23 || 23
|-
!Opkomst || 66,0% || 66,4% || 65,7% || 65,2% || 62,3% || 56,4% || 58,8% || 58,5% || 57,1%
|}

¹ 1994-1998: CU = GPV + RPF

[[Ofbyld:Onderdijk.jpg|left|thumb|Dykhuzen]]
[[Ofbyld:OGG Hendrik Ido Ambacht.jpg|left|thumb|Ald Grifformearde tsjerke]]
{{Clear}}

== Keppelingen om utens ==
* [https://www.h-i-ambacht.nl/ Webstee fan de gemeente]
* [https://www.plaatsengids.nl/hendrik-ido-ambacht Plaatsengids]

{{boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
}}
{{Koördinaten|51_51_N_4_39_E_type:city_scale:16_region:NL|51° 51' NB, 4° 39' EL}}
{{GemeentenSúd-Hollân}}

[[Kategory:Hendrik-Ido-Ambacht| ]]
[[Kategory:Plak yn Hendrik-Ido-Ambacht]]
[[Kategory:Gemeente yn Súd-Hollân]]</text>
      <sha1>7uz235xd95hvw4uvkw5bjx2onmrhago</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1087012</id>
      <parentid>1087011</parentid>
      <timestamp>2022-08-07T08:00:10Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Soimip</username>
        <id>43534</id>
      </contributor>
      <comment>/* Boargemasters */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5224" xml:space="preserve">{{Ynfoboks gemeente yn Nederlân
| namme                 = Hendrik-Ido-Ambacht 
| ôfbyld                = 
| ôfbyldtekst           = 
| flagge                = Flag of Hendrik-Ido-Ambacht.svg
| wapen                 = Hendrik-Ido-Ambacht wapen.svg
| kaart                 = NL - locator map municipality code GM0531 (2016).png
| kaart1                = Gem-Hendrik-Ido-Ambacht-OpenTopo.jpg
| provinsje             = [[Súd-Hollân]]
| haadplak              = Hendrik-Ido-Ambacht
| oerflak               = 11,90 km² &lt;ref name=alle&gt;[https://allecijfers.nl/gemeente/hendrik-ido-ambacht/ AlleCijfers]&lt;/ref&gt;
| lân                   = 10,19 km²
| wetter                = 1,71 km²
| ynwennertal           = 31.663 &lt;small&gt;(01-01-2022)&lt;/small&gt;&lt;ref name=alle/&gt;
| befolkingstichtens    = 3.107 ynw./km²
| gemeenteried          = '''Perioade 2022—2026 (23 sitten):&lt;ref name=kies&gt;[https://www.verkiezingsuitslagen.nl/verkiezingen/detail/GR20220316/731132 Kiesraad]&lt;/ref&gt; {{Gemeenteried Hendrik-Ido-Ambacht}}
| boargemaster          = [[Jan Heijkoop]]
| list                  = [[Kristen Demokratysk Appèl|CDA]]
| oprjochte             = 
| tiidrek1              = 
| yndieling_tiidrek1    = 
| tiidrek2              = 
| yndieling_tiidrek2    = 
| tiidrek3              = 
| yndieling_tiidrek3    = 
| tiidrek4              = 
| yndieling_tiidrek4    = 
| tiidrek5              = 
| yndieling_tiidrek5    = 
| ferkearsieren         = 
| netnûmer              = 078
| postkoade             = 3341–3344 &lt;ref name=alle/&gt;
| webstee               = [https://www.h-i-ambacht.nl/ www.h-i-ambacht.nl]
}}
'''Hendrik-Ido-Ambacht''' is in [[wenkearn|plak]] en [[gemeente (bestjoer)|gemeente]] yn de [[Nederlân]]ske provinsje [[Súd-Hollân]]. Yn 2022 hat de gemeente neffens it [[Sintraal Buro foar de Statistyk|CBS]] likernôch 31.700 ynwenners.

Hendrik-Ido-Ambacht leit yn de [[Zwijndrechter Waard]] (in diel fan it eilân [[Iselmonde (eilân)|Iselmonde]]) en grinzet oan de gemeenten [[Ridderkerk]], [[Alblasserdam]], [[Papendrecht]] en [[Zwijndrecht (Nederlân)|Zwijndrecht]] en oan de rivieren de [[Noard (rivier)|Noard]] en it [[Waaltsje]].

Der binne grutte strang [[grifformeard]]e tsjerken.

Hendrik-Ido-Ambacht wurket gear mei inkele buorgemeenten yn it regioferbân [[Drechtstêden]] en hat in stêdebân mei [[Bergen (Nedersaksen)]] yn [[Dútslân]].

== Untwikkeling ynwennertal ==
Befolkingsûntwikkeling sûnt 1996:&lt;ref name=alle/&gt;

{| class=&quot;wikitable&quot; 
|-
! Jier !! Ynwenners
|-
| 2022 || 31.663
|-
| 2020 || 31.202
|-
| 2015 || 29.156
|-
| 2010 || 26.897
|-
| 2005 || 23.690
|-
| 2000 || 20.986
|-
| 1996 || 20.239
|-
|}

== Boargemasters ==
Boargemasters sûnt 1896:&lt;ref&gt;[https://www.geni.com/projects/Burgemeesters-in-ZUID-HOLLAND-nl/8655 Geni]&lt;/ref&gt;

{| class=&quot;wikitable&quot; 
|-
! Namme !! Partij !! Perioade !! Bysûnderheden 
|-
| [[W. Spoor]] || || 1896–1911 ||
|-
| [[Paul Antoine Guillaume de Milly van Heiden Reinestein|Paul Antoine Guillaume de &lt;br/ &gt; Milly van Heiden Reinestein]] || || 1911–1915
|-
| [[Frederik Rutger van der Wedden|Frederik Rutger van der &lt;br/ &gt; Wedden]] || || 1915–1926 ||
|-
| [[Jan Kneppelhout]] || || 1926–1938 ||
|-
| [[Hendrik Duiker]] || [[CHU]] || 1938–1950 ||
|-
| [[Klaas Aantjes]] || [[ARP]] || 1950–1951 ||
|-
| [[Gerrit Adriaan Bax]] || ARP || 1951–1965 ||
|-
| [[Jan Cornelis de Ridder]] || ARP || 1966–1978 ||
|-
| [[Jan Hof]] || [[VVD]] || 1978–1988 ||
|-
| [[Jan Broekhuis]] || VVD || 1989–1996 ||
|-
| [[Herman Jonker]] || [[PvdA]] || 1996–2011 ||
|-
| [[Jan Heijkoop]] || [[CDA]] || 2012–no ||
|-
|}

== Gemeenteried ==
De gemeenteried sûnt 1990:&lt;ref&gt;[https://www.nlverkiezingen.com/GR_ZH.html NLverkiezingen]&lt;/ref&gt;

{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
!colspan=&quot;16&quot;| Sitten
|-
! Partij !! 1990 !! 1994 !! 1998 !! 2002 !! 2006!! 2010!! 2014!! 2018 !! 2022 &lt;ref name=kies/&gt;
|-
|[[SGP]]-[[CU]] ¹ || || 4 || 5 || 5 || 5 || 6 || 6 || 7 || 7
|-
|Gemeente Belangen (GB) || 2 || 2 || 3 || 4 || 3 || 3 || 3 || 5 || 4
|-
|[[VVD]] || 3 || 3 || 4 || 3 || 3 || 3 || 2 || 3 || 3
|-
|Realistisch Ambacht (RA) || || || || || || || || || 2
|-
|[[CDA]] || 4 || 4 || 3 || 4 || 3 || 4 || 3 || 3 || 2
|-
|[[PvdA]] || 3 || 2 || || 3 || 5 || 3 || 2 || 1 || 2
|-
|[[D66]] || 2 || 2 || 1 || 0 || 0 || 1 || 2 || 2 || 2
|-
|Echt voor Ambacht (EVA) || || || || || || || || 1 || 1
|-
|Ambacht Uw Belang (AUB) || || || || || || 1 || 3 || 1 || 0
|-
|[[PvdA]]-[[GL]] || || || 3 || || || || || ||
|-
|[[SGP]] || 3 || || || || || || || ||
|-
!Totaal || 17 || 17 || 19 || 19 || 19 || 21 || 21 || 23 || 23
|-
!Opkomst || 66,0% || 66,4% || 65,7% || 65,2% || 62,3% || 56,4% || 58,8% || 58,5% || 57,1%
|}

¹ 1994-1998: CU = GPV + RPF

[[Ofbyld:Onderdijk.jpg|left|thumb|Dykhuzen]]
[[Ofbyld:OGG Hendrik Ido Ambacht.jpg|left|thumb|Ald Grifformearde tsjerke]]
{{Clear}}

== Keppelingen om utens ==
* [https://www.h-i-ambacht.nl/ Webstee fan de gemeente]
* [https://www.plaatsengids.nl/hendrik-ido-ambacht Plaatsengids]

{{boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
}}
{{Koördinaten|51_51_N_4_39_E_type:city_scale:16_region:NL|51° 51' NB, 4° 39' EL}}
{{GemeentenSúd-Hollân}}

[[Kategory:Hendrik-Ido-Ambacht| ]]
[[Kategory:Plak yn Hendrik-Ido-Ambacht]]
[[Kategory:Gemeente yn Súd-Hollân]]</text>
      <sha1>nm8nm4t1mlfiarow76q3ec0czfkc858</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1087013</id>
      <parentid>1087012</parentid>
      <timestamp>2022-08-07T08:02:56Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Soimip</username>
        <id>43534</id>
      </contributor>
      <comment>/* Boargemasters */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5228" xml:space="preserve">{{Ynfoboks gemeente yn Nederlân
| namme                 = Hendrik-Ido-Ambacht 
| ôfbyld                = 
| ôfbyldtekst           = 
| flagge                = Flag of Hendrik-Ido-Ambacht.svg
| wapen                 = Hendrik-Ido-Ambacht wapen.svg
| kaart                 = NL - locator map municipality code GM0531 (2016).png
| kaart1                = Gem-Hendrik-Ido-Ambacht-OpenTopo.jpg
| provinsje             = [[Súd-Hollân]]
| haadplak              = Hendrik-Ido-Ambacht
| oerflak               = 11,90 km² &lt;ref name=alle&gt;[https://allecijfers.nl/gemeente/hendrik-ido-ambacht/ AlleCijfers]&lt;/ref&gt;
| lân                   = 10,19 km²
| wetter                = 1,71 km²
| ynwennertal           = 31.663 &lt;small&gt;(01-01-2022)&lt;/small&gt;&lt;ref name=alle/&gt;
| befolkingstichtens    = 3.107 ynw./km²
| gemeenteried          = '''Perioade 2022—2026 (23 sitten):&lt;ref name=kies&gt;[https://www.verkiezingsuitslagen.nl/verkiezingen/detail/GR20220316/731132 Kiesraad]&lt;/ref&gt; {{Gemeenteried Hendrik-Ido-Ambacht}}
| boargemaster          = [[Jan Heijkoop]]
| list                  = [[Kristen Demokratysk Appèl|CDA]]
| oprjochte             = 
| tiidrek1              = 
| yndieling_tiidrek1    = 
| tiidrek2              = 
| yndieling_tiidrek2    = 
| tiidrek3              = 
| yndieling_tiidrek3    = 
| tiidrek4              = 
| yndieling_tiidrek4    = 
| tiidrek5              = 
| yndieling_tiidrek5    = 
| ferkearsieren         = 
| netnûmer              = 078
| postkoade             = 3341–3344 &lt;ref name=alle/&gt;
| webstee               = [https://www.h-i-ambacht.nl/ www.h-i-ambacht.nl]
}}
'''Hendrik-Ido-Ambacht''' is in [[wenkearn|plak]] en [[gemeente (bestjoer)|gemeente]] yn de [[Nederlân]]ske provinsje [[Súd-Hollân]]. Yn 2022 hat de gemeente neffens it [[Sintraal Buro foar de Statistyk|CBS]] likernôch 31.700 ynwenners.

Hendrik-Ido-Ambacht leit yn de [[Zwijndrechter Waard]] (in diel fan it eilân [[Iselmonde (eilân)|Iselmonde]]) en grinzet oan de gemeenten [[Ridderkerk]], [[Alblasserdam]], [[Papendrecht]] en [[Zwijndrecht (Nederlân)|Zwijndrecht]] en oan de rivieren de [[Noard (rivier)|Noard]] en it [[Waaltsje]].

Der binne grutte strang [[grifformeard]]e tsjerken.

Hendrik-Ido-Ambacht wurket gear mei inkele buorgemeenten yn it regioferbân [[Drechtstêden]] en hat in stêdebân mei [[Bergen (Nedersaksen)]] yn [[Dútslân]].

== Untwikkeling ynwennertal ==
Befolkingsûntwikkeling sûnt 1996:&lt;ref name=alle/&gt;

{| class=&quot;wikitable&quot; 
|-
! Jier !! Ynwenners
|-
| 2022 || 31.663
|-
| 2020 || 31.202
|-
| 2015 || 29.156
|-
| 2010 || 26.897
|-
| 2005 || 23.690
|-
| 2000 || 20.986
|-
| 1996 || 20.239
|-
|}

== Boargemasters ==
Boargemasters sûnt 1896:&lt;ref&gt;[https://www.geni.com/projects/Burgemeesters-in-ZUID-HOLLAND-nl/8655 Geni]&lt;/ref&gt;

{| class=&quot;wikitable&quot; 
|-
! Namme !! Partij !! Perioade !! Bysûnderheden 
|-
| [[Willem Spoor]] || || 1896–1911 ||
|-
| [[Paul Antoine Guillaume de Milly van Heiden Reinestein|Paul Antoine Guillaume de &lt;br/ &gt; Milly van Heiden Reinestein]] || || 1911–1915
|-
| [[Frederik Rutger van der Wedden|Frederik Rutger van der &lt;br/ &gt; Wedden]] || || 1915–1926 ||
|-
| [[Jan Kneppelhout]] || || 1926–1938 ||
|-
| [[Hendrik Duiker]] || [[CHU]] || 1938–1950 ||
|-
| [[Klaas Aantjes]] || [[ARP]] || 1950–1951 ||
|-
| [[Gerrit Adriaan Bax]] || ARP || 1951–1965 ||
|-
| [[Jan Cornelis de Ridder]] || ARP || 1966–1978 ||
|-
| [[Jan Hof]] || [[VVD]] || 1978–1988 ||
|-
| [[Jan Broekhuis]] || VVD || 1989–1996 ||
|-
| [[Herman Jonker]] || [[PvdA]] || 1996–2011 ||
|-
| [[Jan Heijkoop]] || [[CDA]] || 2012–no ||
|-
|}

== Gemeenteried ==
De gemeenteried sûnt 1990:&lt;ref&gt;[https://www.nlverkiezingen.com/GR_ZH.html NLverkiezingen]&lt;/ref&gt;

{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
!colspan=&quot;16&quot;| Sitten
|-
! Partij !! 1990 !! 1994 !! 1998 !! 2002 !! 2006!! 2010!! 2014!! 2018 !! 2022 &lt;ref name=kies/&gt;
|-
|[[SGP]]-[[CU]] ¹ || || 4 || 5 || 5 || 5 || 6 || 6 || 7 || 7
|-
|Gemeente Belangen (GB) || 2 || 2 || 3 || 4 || 3 || 3 || 3 || 5 || 4
|-
|[[VVD]] || 3 || 3 || 4 || 3 || 3 || 3 || 2 || 3 || 3
|-
|Realistisch Ambacht (RA) || || || || || || || || || 2
|-
|[[CDA]] || 4 || 4 || 3 || 4 || 3 || 4 || 3 || 3 || 2
|-
|[[PvdA]] || 3 || 2 || || 3 || 5 || 3 || 2 || 1 || 2
|-
|[[D66]] || 2 || 2 || 1 || 0 || 0 || 1 || 2 || 2 || 2
|-
|Echt voor Ambacht (EVA) || || || || || || || || 1 || 1
|-
|Ambacht Uw Belang (AUB) || || || || || || 1 || 3 || 1 || 0
|-
|[[PvdA]]-[[GL]] || || || 3 || || || || || ||
|-
|[[SGP]] || 3 || || || || || || || ||
|-
!Totaal || 17 || 17 || 19 || 19 || 19 || 21 || 21 || 23 || 23
|-
!Opkomst || 66,0% || 66,4% || 65,7% || 65,2% || 62,3% || 56,4% || 58,8% || 58,5% || 57,1%
|}

¹ 1994-1998: CU = GPV + RPF

[[Ofbyld:Onderdijk.jpg|left|thumb|Dykhuzen]]
[[Ofbyld:OGG Hendrik Ido Ambacht.jpg|left|thumb|Ald Grifformearde tsjerke]]
{{Clear}}

== Keppelingen om utens ==
* [https://www.h-i-ambacht.nl/ Webstee fan de gemeente]
* [https://www.plaatsengids.nl/hendrik-ido-ambacht Plaatsengids]

{{boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
}}
{{Koördinaten|51_51_N_4_39_E_type:city_scale:16_region:NL|51° 51' NB, 4° 39' EL}}
{{GemeentenSúd-Hollân}}

[[Kategory:Hendrik-Ido-Ambacht| ]]
[[Kategory:Plak yn Hendrik-Ido-Ambacht]]
[[Kategory:Gemeente yn Súd-Hollân]]</text>
      <sha1>k84pi1ddbea44vyc50q07hdm0s2xpot</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1087079</id>
      <parentid>1087013</parentid>
      <timestamp>2022-08-07T10:28:02Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Soimip</username>
        <id>43534</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5228" xml:space="preserve">{{Ynfoboks gemeente yn Nederlân
| namme                 = Hendrik-Ido-Ambacht 
| ôfbyld                = 
| ôfbyldtekst           = 
| flagge                = Flag of Hendrik-Ido-Ambacht.svg
| wapen                 = Hendrik-Ido-Ambacht wapen.svg
| kaart                 = NL - locator map municipality code GM0531 (2016).png
| kaart1                = Gem-Hendrik-Ido-Ambacht-OpenTopo.jpg
| provinsje             = [[Súd-Hollân]]
| haadplak              = Hendrik-Ido-Ambacht
| oerflak               = 11,90 km² &lt;ref name=alle&gt;[https://allecijfers.nl/gemeente/hendrik-ido-ambacht/ AlleCijfers]&lt;/ref&gt;
| lân                   = 10,19 km²
| wetter                = 1,71 km²
| ynwennertal           = 31.663 &lt;small&gt;(01-01-2022)&lt;/small&gt;&lt;ref name=alle/&gt;
| befolkingstichtens    = 3.107 ynw./km²
| gemeenteried          = '''Perioade 2022—2026 (23 sitten):&lt;ref name=kies&gt;[https://www.verkiezingsuitslagen.nl/verkiezingen/detail/GR20220316/731132 Kiesraad]&lt;/ref&gt; {{Gemeenteried Hendrik-Ido-Ambacht}}
| boargemaster          = [[Jan Heijkoop]]
| list                  = [[Kristen Demokratysk Appèl|CDA]]
| oprjochte             = 
| tiidrek1              = 
| yndieling_tiidrek1    = 
| tiidrek2              = 
| yndieling_tiidrek2    = 
| tiidrek3              = 
| yndieling_tiidrek3    = 
| tiidrek4              = 
| yndieling_tiidrek4    = 
| tiidrek5              = 
| yndieling_tiidrek5    = 
| ferkearsieren         = 
| netnûmer              = 078
| postkoade             = 3341–3344 &lt;ref name=alle/&gt;
| webstee               = [https://www.h-i-ambacht.nl/ www.h-i-ambacht.nl]
}}
'''Hendrik-Ido-Ambacht''' is in [[wenkearn|plak]] en [[gemeente (bestjoer)|gemeente]] yn de [[Nederlân]]ske provinsje [[Súd-Hollân]]. Yn 2022 hat de gemeente neffens it [[Sintraal Buro foar de Statistyk|CBS]] likernôch 32.000 ynwenners.

Hendrik-Ido-Ambacht leit yn de [[Zwijndrechter Waard]] (in diel fan it eilân [[Iselmonde (eilân)|Iselmonde]]) en grinzet oan de gemeenten [[Ridderkerk]], [[Alblasserdam]], [[Papendrecht]] en [[Zwijndrecht (Nederlân)|Zwijndrecht]] en oan de rivieren de [[Noard (rivier)|Noard]] en it [[Waaltsje]].

Der binne grutte strang [[grifformeard]]e tsjerken.

Hendrik-Ido-Ambacht wurket gear mei inkele buorgemeenten yn it regioferbân [[Drechtstêden]] en hat in stêdebân mei [[Bergen (Nedersaksen)]] yn [[Dútslân]].

== Untwikkeling ynwennertal ==
Befolkingsûntwikkeling sûnt 1996:&lt;ref name=alle/&gt;

{| class=&quot;wikitable&quot; 
|-
! Jier !! Ynwenners
|-
| 2022 || 31.663
|-
| 2020 || 31.202
|-
| 2015 || 29.156
|-
| 2010 || 26.897
|-
| 2005 || 23.690
|-
| 2000 || 20.986
|-
| 1996 || 20.239
|-
|}

== Boargemasters ==
Boargemasters sûnt 1896:&lt;ref&gt;[https://www.geni.com/projects/Burgemeesters-in-ZUID-HOLLAND-nl/8655 Geni]&lt;/ref&gt;

{| class=&quot;wikitable&quot; 
|-
! Namme !! Partij !! Perioade !! Bysûnderheden 
|-
| [[Willem Spoor]] || || 1896–1911 ||
|-
| [[Paul Antoine Guillaume de Milly van Heiden Reinestein|Paul Antoine Guillaume de &lt;br/ &gt; Milly van Heiden Reinestein]] || || 1911–1915
|-
| [[Frederik Rutger van der Wedden|Frederik Rutger van der &lt;br/ &gt; Wedden]] || || 1915–1926 ||
|-
| [[Jan Kneppelhout]] || || 1926–1938 ||
|-
| [[Hendrik Duiker]] || [[CHU]] || 1938–1950 ||
|-
| [[Klaas Aantjes]] || [[ARP]] || 1950–1951 ||
|-
| [[Gerrit Adriaan Bax]] || ARP || 1951–1965 ||
|-
| [[Jan Cornelis de Ridder]] || ARP || 1966–1978 ||
|-
| [[Jan Hof]] || [[VVD]] || 1978–1988 ||
|-
| [[Jan Broekhuis]] || VVD || 1989–1996 ||
|-
| [[Herman Jonker]] || [[PvdA]] || 1996–2011 ||
|-
| [[Jan Heijkoop]] || [[CDA]] || 2012–no ||
|-
|}

== Gemeenteried ==
De gemeenteried sûnt 1990:&lt;ref&gt;[https://www.nlverkiezingen.com/GR_ZH.html NLverkiezingen]&lt;/ref&gt;

{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
!colspan=&quot;16&quot;| Sitten
|-
! Partij !! 1990 !! 1994 !! 1998 !! 2002 !! 2006!! 2010!! 2014!! 2018 !! 2022 &lt;ref name=kies/&gt;
|-
|[[SGP]]-[[CU]] ¹ || || 4 || 5 || 5 || 5 || 6 || 6 || 7 || 7
|-
|Gemeente Belangen (GB) || 2 || 2 || 3 || 4 || 3 || 3 || 3 || 5 || 4
|-
|[[VVD]] || 3 || 3 || 4 || 3 || 3 || 3 || 2 || 3 || 3
|-
|Realistisch Ambacht (RA) || || || || || || || || || 2
|-
|[[CDA]] || 4 || 4 || 3 || 4 || 3 || 4 || 3 || 3 || 2
|-
|[[PvdA]] || 3 || 2 || || 3 || 5 || 3 || 2 || 1 || 2
|-
|[[D66]] || 2 || 2 || 1 || 0 || 0 || 1 || 2 || 2 || 2
|-
|Echt voor Ambacht (EVA) || || || || || || || || 1 || 1
|-
|Ambacht Uw Belang (AUB) || || || || || || 1 || 3 || 1 || 0
|-
|[[PvdA]]-[[GL]] || || || 3 || || || || || ||
|-
|[[SGP]] || 3 || || || || || || || ||
|-
!Totaal || 17 || 17 || 19 || 19 || 19 || 21 || 21 || 23 || 23
|-
!Opkomst || 66,0% || 66,4% || 65,7% || 65,2% || 62,3% || 56,4% || 58,8% || 58,5% || 57,1%
|}

¹ 1994-1998: CU = GPV + RPF

[[Ofbyld:Onderdijk.jpg|left|thumb|Dykhuzen]]
[[Ofbyld:OGG Hendrik Ido Ambacht.jpg|left|thumb|Ald Grifformearde tsjerke]]
{{Clear}}

== Keppelingen om utens ==
* [https://www.h-i-ambacht.nl/ Webstee fan de gemeente]
* [https://www.plaatsengids.nl/hendrik-ido-ambacht Plaatsengids]

{{boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
}}
{{Koördinaten|51_51_N_4_39_E_type:city_scale:16_region:NL|51° 51' NB, 4° 39' EL}}
{{GemeentenSúd-Hollân}}

[[Kategory:Hendrik-Ido-Ambacht| ]]
[[Kategory:Plak yn Hendrik-Ido-Ambacht]]
[[Kategory:Gemeente yn Súd-Hollân]]</text>
      <sha1>brolox3fcw5ievw1y2gl15sk61698jg</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1087087</id>
      <parentid>1087079</parentid>
      <timestamp>2022-08-07T10:56:37Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Soimip</username>
        <id>43534</id>
      </contributor>
      <comment>/* Untwikkeling ynwennertal */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5168" xml:space="preserve">{{Ynfoboks gemeente yn Nederlân
| namme                 = Hendrik-Ido-Ambacht 
| ôfbyld                = 
| ôfbyldtekst           = 
| flagge                = Flag of Hendrik-Ido-Ambacht.svg
| wapen                 = Hendrik-Ido-Ambacht wapen.svg
| kaart                 = NL - locator map municipality code GM0531 (2016).png
| kaart1                = Gem-Hendrik-Ido-Ambacht-OpenTopo.jpg
| provinsje             = [[Súd-Hollân]]
| haadplak              = Hendrik-Ido-Ambacht
| oerflak               = 11,90 km² &lt;ref name=alle&gt;[https://allecijfers.nl/gemeente/hendrik-ido-ambacht/ AlleCijfers]&lt;/ref&gt;
| lân                   = 10,19 km²
| wetter                = 1,71 km²
| ynwennertal           = 31.663 &lt;small&gt;(01-01-2022)&lt;/small&gt;&lt;ref name=alle/&gt;
| befolkingstichtens    = 3.107 ynw./km²
| gemeenteried          = '''Perioade 2022—2026 (23 sitten):&lt;ref name=kies&gt;[https://www.verkiezingsuitslagen.nl/verkiezingen/detail/GR20220316/731132 Kiesraad]&lt;/ref&gt; {{Gemeenteried Hendrik-Ido-Ambacht}}
| boargemaster          = [[Jan Heijkoop]]
| list                  = [[Kristen Demokratysk Appèl|CDA]]
| oprjochte             = 
| tiidrek1              = 
| yndieling_tiidrek1    = 
| tiidrek2              = 
| yndieling_tiidrek2    = 
| tiidrek3              = 
| yndieling_tiidrek3    = 
| tiidrek4              = 
| yndieling_tiidrek4    = 
| tiidrek5              = 
| yndieling_tiidrek5    = 
| ferkearsieren         = 
| netnûmer              = 078
| postkoade             = 3341–3344 &lt;ref name=alle/&gt;
| webstee               = [https://www.h-i-ambacht.nl/ www.h-i-ambacht.nl]
}}
'''Hendrik-Ido-Ambacht''' is in [[wenkearn|plak]] en [[gemeente (bestjoer)|gemeente]] yn de [[Nederlân]]ske provinsje [[Súd-Hollân]]. Yn 2022 hat de gemeente neffens it [[Sintraal Buro foar de Statistyk|CBS]] likernôch 32.000 ynwenners.

Hendrik-Ido-Ambacht leit yn de [[Zwijndrechter Waard]] (in diel fan it eilân [[Iselmonde (eilân)|Iselmonde]]) en grinzet oan de gemeenten [[Ridderkerk]], [[Alblasserdam]], [[Papendrecht]] en [[Zwijndrecht (Nederlân)|Zwijndrecht]] en oan de rivieren de [[Noard (rivier)|Noard]] en it [[Waaltsje]].

Der binne grutte strang [[grifformeard]]e tsjerken.

Hendrik-Ido-Ambacht wurket gear mei inkele buorgemeenten yn it regioferbân [[Drechtstêden]] en hat in stêdebân mei [[Bergen (Nedersaksen)]] yn [[Dútslân]].

== Untwikkeling ynwennertal ==
Befolkingsûntwikkeling sûnt 1996:&lt;ref name=alle/&gt;

{| class=&quot;wikitable&quot; 
|-
! Jier !! Ynwenners
|-
| 2022 || 31.663
|-
| 2015 || 29.156
|-
| 2005 || 23.690
|-
| 1996 || 20.239
|-
|}

== Boargemasters ==
Boargemasters sûnt 1896:&lt;ref&gt;[https://www.geni.com/projects/Burgemeesters-in-ZUID-HOLLAND-nl/8655 Geni]&lt;/ref&gt;

{| class=&quot;wikitable&quot; 
|-
! Namme !! Partij !! Perioade !! Bysûnderheden 
|-
| [[Willem Spoor]] || || 1896–1911 ||
|-
| [[Paul Antoine Guillaume de Milly van Heiden Reinestein|Paul Antoine Guillaume de &lt;br/ &gt; Milly van Heiden Reinestein]] || || 1911–1915
|-
| [[Frederik Rutger van der Wedden|Frederik Rutger van der &lt;br/ &gt; Wedden]] || || 1915–1926 ||
|-
| [[Jan Kneppelhout]] || || 1926–1938 ||
|-
| [[Hendrik Duiker]] || [[CHU]] || 1938–1950 ||
|-
| [[Klaas Aantjes]] || [[ARP]] || 1950–1951 ||
|-
| [[Gerrit Adriaan Bax]] || ARP || 1951–1965 ||
|-
| [[Jan Cornelis de Ridder]] || ARP || 1966–1978 ||
|-
| [[Jan Hof]] || [[VVD]] || 1978–1988 ||
|-
| [[Jan Broekhuis]] || VVD || 1989–1996 ||
|-
| [[Herman Jonker]] || [[PvdA]] || 1996–2011 ||
|-
| [[Jan Heijkoop]] || [[CDA]] || 2012–no ||
|-
|}

== Gemeenteried ==
De gemeenteried sûnt 1990:&lt;ref&gt;[https://www.nlverkiezingen.com/GR_ZH.html NLverkiezingen]&lt;/ref&gt;

{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
!colspan=&quot;16&quot;| Sitten
|-
! Partij !! 1990 !! 1994 !! 1998 !! 2002 !! 2006!! 2010!! 2014!! 2018 !! 2022 &lt;ref name=kies/&gt;
|-
|[[SGP]]-[[CU]] ¹ || || 4 || 5 || 5 || 5 || 6 || 6 || 7 || 7
|-
|Gemeente Belangen (GB) || 2 || 2 || 3 || 4 || 3 || 3 || 3 || 5 || 4
|-
|[[VVD]] || 3 || 3 || 4 || 3 || 3 || 3 || 2 || 3 || 3
|-
|Realistisch Ambacht (RA) || || || || || || || || || 2
|-
|[[CDA]] || 4 || 4 || 3 || 4 || 3 || 4 || 3 || 3 || 2
|-
|[[PvdA]] || 3 || 2 || || 3 || 5 || 3 || 2 || 1 || 2
|-
|[[D66]] || 2 || 2 || 1 || 0 || 0 || 1 || 2 || 2 || 2
|-
|Echt voor Ambacht (EVA) || || || || || || || || 1 || 1
|-
|Ambacht Uw Belang (AUB) || || || || || || 1 || 3 || 1 || 0
|-
|[[PvdA]]-[[GL]] || || || 3 || || || || || ||
|-
|[[SGP]] || 3 || || || || || || || ||
|-
!Totaal || 17 || 17 || 19 || 19 || 19 || 21 || 21 || 23 || 23
|-
!Opkomst || 66,0% || 66,4% || 65,7% || 65,2% || 62,3% || 56,4% || 58,8% || 58,5% || 57,1%
|}

¹ 1994-1998: CU = GPV + RPF

[[Ofbyld:Onderdijk.jpg|left|thumb|Dykhuzen]]
[[Ofbyld:OGG Hendrik Ido Ambacht.jpg|left|thumb|Ald Grifformearde tsjerke]]
{{Clear}}

== Keppelingen om utens ==
* [https://www.h-i-ambacht.nl/ Webstee fan de gemeente]
* [https://www.plaatsengids.nl/hendrik-ido-ambacht Plaatsengids]

{{boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
}}
{{Koördinaten|51_51_N_4_39_E_type:city_scale:16_region:NL|51° 51' NB, 4° 39' EL}}
{{GemeentenSúd-Hollân}}

[[Kategory:Hendrik-Ido-Ambacht| ]]
[[Kategory:Plak yn Hendrik-Ido-Ambacht]]
[[Kategory:Gemeente yn Súd-Hollân]]</text>
      <sha1>22nizdeic72q0zq2300phpvrv1saqh3</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Star Wars: Episode IX – The Rise of Skywalker</title>
    <ns>0</ns>
    <id>159938</id>
    <revision>
      <id>1086993</id>
      <parentid>1085581</parentid>
      <timestamp>2022-08-06T22:32:35Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ieneach fan 'e Esk</username>
        <id>13292</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>/* Keppelings om utens */ defsort</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="50314" xml:space="preserve">{{Universele ynfoboks film
| ôfbylding                = Star Wars Episode IX - The Rise of Skywalker.png
| ôfbyldingstekst          = 
| ôfbyldingsbreedte        =
| ferwizing                = '''(''[[:en:File:Star Wars The Rise of Skywalker poster.jpg|Filmposter yn 'e Ingelske Wikipedy]]'')'''
| namme                    = &lt;small&gt;''Star Wars: Episode IX&lt;/small&gt;&lt;br&gt;The Rise of Skywalker''
| regisseur                = [[J.J. Abrams]]
| produsint                = [[Kathleen Kennedy (produsinte)|Kathleen Kennedy]]&lt;br&gt;[[J.J. Abrams]]&lt;br&gt;[[Michelle Rejwan]]
| útfierend produsint      = 
| senario                  = [[Chris Terrio]]&lt;br&gt;[[J.J. Abrams]]
| basearre op              = wurk fan [[George Lucas]]
| kamerarezjy              = [[Dan Mindel]]
| muzyk                    = [[John Williams (komponist)|John Williams]]
| filmstudio               = [[Lucasfilm]]&lt;br&gt;[[Bad Robot Productions]]
| distribúsje              = [[Walt Disney Studios Motion Pictures|Walt Disney Studios&lt;br&gt;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;Motion Pictures]]
| haadrollen               = [[Daisy Ridley]]&lt;br&gt; [[Adam Driver]]&lt;br&gt;[[John Boyega]]&lt;br&gt;[[Oscar Isaac]]
| voice-over               = 
| byrollen                 = [[Ian McDiarmid]]&lt;br&gt; [[Billy Dee Williams]]&lt;br&gt; [[Joonas Suotamo]]&lt;br&gt; [[Naomi Ackie]]&lt;br&gt; [[Antony Daniels]]&lt;br&gt; [[Richard E. Grant]]&lt;br&gt; [[Domhnall Gleeson]]&lt;br&gt; [[Keri Russell]]&lt;br&gt; [[Carrie Fisher]]
| lân/lannen               = [[File:Flag of the United States.svg|border|20px]] [[Feriene Steaten]]
| premiêre                 = [[16&amp;nbsp;desimber]] [[2019]]
| direkt op fideo          = 
| foarm                    = [[langspylfilm]]
| sjenre                   = [[science fiction-film]]
| taal                     = [[Ingelsk]] &lt;small&gt;(ek guon optochte talen)&lt;/small&gt;
| spyltiid                 = 142 minuten
| budget                   = $275&amp;nbsp;miljoen
| opbringst                = $1.074,1&amp;nbsp;miljoen
| prizen                   = 5× [[Saturn Award]]
| filmsearje               = ''[[Skywalker Saga]]''
| foarich diel             = ''[[Star Wars: Episode VIII – The Last Jedi|Star Wars: Episode VIII – The&lt;br&gt;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;Last Jedi]]''
| folgjend diel            = 
}}
'''''Star Wars: Episode IX – The Rise of Skywalker''''' is in [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[science fiction-film]] út [[2019]] mei eleminten fan [[fantasy (sjenre)|fantasy]], [[oarlochsfilm|oarlochsfiksje]] en [[aventoerefiksje]]. It is it trêde en ôfslutende diel fan 'e [[Star Wars-ferfolchtrilogy|''Star Wars''-ferfolchtrilogy]] en it njoggende diel fan 'e ''[[Skywalker Saga]]''-[[filmsearje]]. De [[film]] heart as sadanich ta de [[Star Wars|''Star Wars''-mediafranchise]] en is it direkte [[ferfolch]] op ''[[Star Wars: Episode&amp;nbsp;VIII&amp;nbsp;– The Last Jedi]]'', út [[2017]]. ''Star Wars: Episode&amp;nbsp;IX&amp;nbsp;– The Rise of Skywalker'' waard [[regissearre]] troch [[J.J. Abrams]], dy't ek ferantwurdlik wie foar it earste diel fan 'e ferfolchtrilogy, ''[[Star Wars: Episode&amp;nbsp;VII&amp;nbsp;– The Force Awakens]]'', út [[2015]]. De [[haadrol]]len waarden fertolke troch [[Daisy Ridley]], [[Adam Driver]], [[John Boyega]] en [[Oscar Isaac]]. De [[titel (namme)|titel]] betsjut &quot;Stjerre-oarloggen: Oflevering&amp;nbsp;IX&amp;nbsp;– De Opkomst fan Skywalker&quot;.

De film giet fierder dêr't ''Star Wars: Episode&amp;nbsp;VIII&amp;nbsp;– The Last Jedi'' einige. It [[Ferset (Star Wars)|Ferset]] tsjin 'e [[Earste Oarder (Star Wars)|Earste Oarder]] sit yn 'e lytse loege, mar hat de striid noch net opjûn. In dramatyske nije ûntwikkeling is in [[radio]]berjocht dat yn it hiele [[Stjerrestelsel]] opfongen wurdt en ôfkomstich liket te wêzen fan [[keizer]] [[Palpatine]], dy't al mear as tritich jier [[dea]] heart te wêzen. Sawol it Ferset as de Earste Oarder is der alles oan gelegen om 'e oarsprong fan dat berjocht út te sykjen. It blykt te kommen fan 'e ferburgen [[Sith]]-[[planeet]] [[Exegol]], dy't inkeld berikber is mei in [[artefakt (argeology)|artefakt]] dat in 'weifiner' hjit. [[Kylo Ren]], de opperste lieder fan 'e Earste Oarder, beset sa'n helpmiddel en ûntdekt op Exegol dat Palpatine [[weropstanning|út 'e dea opstien]] is en yn 'e tuskentiid in reuseftige [[float]] opboud hat. It Ferset moat sjen dat it sawol de Earste Oarder as de weropstiene Palpatine tsjinkeart, in suver ûnmooglike opdracht.

''Star Wars: Episode&amp;nbsp;IX&amp;nbsp;– The Rise of Skywalker'' wie opmerklik om 'e rol dy't oan [[aktrise]] [[Carrie Fisher]] taparte waard, mei't hja al fier foar it úteinsetten fan 'e produksje [[ferstoarn]] wie. Fierders waarden der yn 'e film nije [[personaazje]]s yntrodusearre wylst âlde bekenden nei lange ôfwêzigens weromkearden. ''Star Wars: Episode&amp;nbsp;IX&amp;nbsp;– The Rise of Skywalker'' krige fan 'e [[filmkritisy]] mingde [[resinsje]]s, mar ûntjoech him yn 'e [[bioskopen]] út ta in ûnbidich [[kommersje]]el súkses. It wie de op seis nei meast opbringende film fan [[2019]]. ''Star Wars: Episode&amp;nbsp;IX&amp;nbsp;– The Rise of Skywalker'' waard nominearre foar trije [[Oscar]]s, mar wûn net ien. De film wûn wol in fiif [[Saturn Award]]s.

==Plot==
Yn it hiele [[Stjerrestelsel]] wurdt in [[radio]]berjocht ûntfongen, wêryn't [[keizer]] [[Palpatine]], dy't mear as tritich jier lyn yn 'e [[Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi|Slach by Endor]] omkommen is, driget mei [[wraak]]. De [[Earste Oarder (Star Wars)|Earste Oarder]], dy't bestiet út 'e gearklofte restanten fan Palpatine syn [[Galaktysk Keizerryk]], rekket yn dusoarder as [[Kylo Ren]], dy't [[opperste lieder Snoke]] [[fermoarde]] en syn plak ynnommen hat, koartseftich begjint te sykjen nei de oarsprong fan it berjocht om eltse rivaal foar syn nijwûne [[macht]] te eliminearjen. It docht bliken dat it berjocht fan 'e ûnbekende [[planeet]] [[Exegol]] komt, in ferburgen bolwurk fan 'e [[Sith]], dat inkeld yn guon oerâlde geskriften neamd wurdt. Om Exegol te finen, hat men ferlet fan in [[artefakt (argeology)|artefakt]] dat in 'weifiner' hjit, en dêrfan besteane mar twa. 

Kylo fynt ien fan 'e beide weifiners yn 'e [[ruïne]]n fan Fort Vader, de [[fêsting]] dy't syn [[pake]] [[Darth Vader]] op 'e [[fulkaan]]planeet [[Mustafar]] boud hie. Hy reizget nei Exegol ta, wisberet om mei dejinge ôf te weven dy't keizer Palpatine neibeart. As er dêr oankomt, ûntdekt er lykwols dat Palpatine syn yngeande [[kennis]] fan 'e tsjustere kant fan [[de Krêft]] brûkt hat om [[weropstanning|wer út 'e dea op te stean]]. Hy is in útmergele [[meunster (wêzen)|meunster]] dat geande holden wurdt troch in mânske [[masine]] dy't syn [[minsklik lichem|lichemsprosessen]] foar him útfiert, mar hy [[libben|libbet]] wer. En hy lit Kylo sjen dat er de lêst tritich jier net stil sitten hat. Op Exegol hearsket er oer de [[Ivige Sith]], in grizelige [[kultus]] dy't oan him wijd is. De kultisten hawwe foar him de reuseftichste [[float]] fan [[stjerreslachskip]]pen boud dy't it Stjerrestelsel ea sjoen hat&amp;nbsp;– en elts skip is tarist mei in [[ploffer (Star Wars)|superlaserkanon]] dat by steat is om in hiele planeet te ferneatigjen.

Palpatine bringt oan Kylo Ren út dat hysels en nimmen oars ferantwurdlik is foar it oerheljen fan Kylo nei de tsjustere kant fan 'e Krêft. Opperste lieder Snoke wie gjin selsstannich wêzen, mar in kreaasje fan Palpatine. En de [[stim]] fan Darth Vader, dy't Kylo út en troch yn syn holle hearde? Dat wie Palpatine ek. De keizer biedt Kylo syn float fan stjerreslachskippen oan, dy't er de Lêste Oarder neamt, en dy't de hearskippij fan Kylo oer it Stjerrestelsel bewissigje sil. Yn ruil dêrfoar wol er dat Kylo foar him [[Rey (Star Wars)|Rey]] opspoart en fermoardet, dy't nei har ôfreis fan [[Ahch-To]] har training as [[Jedi-ridder]] fuortset mei help fan [[generaal]] [[Leia Organa]], de liedster fan it Ferset.

Net folle letter hawwe [[piloat]] [[Poe Dameron]], âld-[[stoarmtroeper (Star Wars)|stoarmtroeper]] [[Finn (Star Wars)|Finn]] en de [[Wookiee]] [[Chewbacca]], dy't liedende leden fan it Ferset binne, in geheime moeting mei in [[kontaktpersoan]]. Dyselde spilet harren [[ynformaasje]] ta dy't komt fan in anonime sympatisant fan it Ferset binnen de Earste Oarder. Sa komme hja oan 'e weet dat Palpatine wier wer libbet, dat er him op Exegol befynt, en dat er in reuseftige float stjerreslachskippen boud hat. Rey lêst yn 'e notysjes fan har âlde master [[Luke Skywalker]] dat men ferlet hat fan in weifiner om Exegol te berikken. Mei Finn, Dameron, Chewbacca en de [[robot]]s [[BB-8]] en [[C-3PO]] set se yn it [[romteskip]] de ''[[Millennium Falcon]]'' ôf nei de [[woastyn|woastinige]] planeet [[Pasaana]], dêr't neffens Luke in oanwizing ferburgen wêze soe om 'e twadde weifiner te finen.
{{Plotbedjer film}}
Op Pasaana oankommen, bedarret de groep middenmank in grutte kloft lânseigen [[bûtenierdske wêzens]], de [[Aki-Aki]], by de fiering fan harren [[Festival]] fan 'e [[Foarâlden]]. Kylo foarmet in bân troch de Krêft mei Rey, eat dat de bemuoienissen fan Snoke mei har beiden mooglik makke hawwe. Se hawwe earder útfûn dat se inoar fia dy [[geast|mentale]] bân ek fysike dingen oerjaan kinne. No skuort Kylo Rey in festivalkeatling ôf, dat er analysearje lit om te sjen wêr't it wei komt. Sa fynt er út wêr't sy is. Hy stjoert [[stoarmtroeper (Star Wars)|stoarmtroepers]] fan it [[garnizoen]] fan 'e Earste Oarder op Pasaana efter har en har selskipslju oan. De groep wurdt [[finzen]] nommen troch in pear fan 'e stoarmtroepers, mar daliks wer befrijd troch in mysterieuze frjemdling mei in gesichtsbedekkende [[helm (holdeksel)|helm]] op. Hy nimt harren mei nei in feilich plak, dêr't de helm ôfgiet en it nimmen oars as [[Lando Calrissian]] blykt te wêzen, in [[held]] fan it [[Rebelleferbûn (Star Wars)|Rebelleferbûn]] út 'e [[Galaktyske Boargeroarloch]]. 

Lando fertelt Rey en har [[freonskip|freonen]] dat hy en Luke yn it [[ferline]] op Pasaana tegearre omdôch socht hawwe nei in artefakt dat harren de [[lokaasje]] fan 'e twadde weifiner dúdlik meitsje soe. Se bedarren op Pasaana om't se in [[spion|agint]] fan 'e Sith folgen, in Ochi fan Bestoon. Dy syn spoar rekken se lykwols op Pasaana bjuster; it is ûnbekend wat der fan him wurden is, mei't syn romteskip noch altyd yn 'e woastyn stiet. Rey-en-dy beslute dat se it skip fan Ochi trochsykje moatte, ek al hawwe Luke en Lando dat earder ek al dien. Efterfolge troch stoarmtroepers sette se ôf de woastyn yn. Nei't se mei de stoarmtroepers ôfweefd hawwe, bejouwe se har nei it romteskip fan Ochi. Ear't se dat berikke kinne, reitsje se lykwols allegearre fêst yn [[driuwsân]]. Se kinne harsels net befrije en geane ien foar ien kopke-ûnder.

Ynstee dat se deageane, sakje Rey-en-dy lykwols dwers troch it plafon in ûndergrûnsk gongestelstel yn. Dêre fine se it [[bonkerak]] fan Ochi werom, dy't lang ferlyn blykber itselde oerkommen is, en dy't dúdlik nea wer in útgong fine kinnen hat. Yn syn besit treffe se it artefakt oan dat se sykje: in [[dagge]] mei op it [[limmet]] in ynskripsje yn 'e [[taal]] fan 'e Sith. C-3PO, dy't mear as seis miljoen foarmen fan [[kommunikaasje]] behearsket, is de iennichste dy't it lêze kin, en hy bewissiget de oaren derfan dat er persiis wit wat der stiet, mar syn [[softwareprogramma|programmatuer]] ferbiedt him lykwols om dingen út 'e Sith-taal [[oersetting|oer te setten]], sadat er harren net fertelle kin wat de ynskripsje ynhâldt. Wannear't it selskip úteinset mei in syktocht nei in útgong út it gongestelsel, komt it [[bist]] dat de tunnels groeven hat, in reuseftige achteagige [[slange]], harren oer it mad. Rey giet lykwols ûnferfeard op it bist ôf, en as se sjocht dat it in iepen [[wûne]] hat, [[genêzing|genêst]] se dy troch de Krêft te brûken om wat fan har eigen libbensenerzjy nei it bist oer te heveljen. De slange lit har en har freonen dêrnei gewurde, en ûnder it fuortgean slacht er mei syn [[sturt]] in gat yn it plafon fan in tunnel nei de [[iepen loft]] ta. 

Dameron ornearret dat se net werom kinne nei it festival om 'e ''Millennium Falcon'' op te heljen, mei't it dêr no sûnder mis optilt fan 'e stoarmtroepers. De groep beslút om 'e planeet mei it romteskip fan Ochi te ferlitten. Sadree't se it skip fan deunby sjocht, ken Rey it wer as it skip dêr't har [[âldelju]] yn ôfset binne doe't se har as lyts [[famke]] yn 'e steek lieten. Wylst de oaren it âlde skip ree meitsje foar de ôfreis, wurdt Rey de oanwêzigens fan Kylo Ren op Pasaana gewaar. Se giet in ein by de oaren wei om in konfrontaasje mei him oan te gean en lit syn [[TIE-jager]] [[delstoarten|delstoarte]] yn 'e woastyn. As Dameron-en-dy it romteskip klear hawwe, giet Chewbacca efter har oan, mar hy wurdt finzen nommen troch de trewanten fan Kylo, eardere Jedi-learlingen dy't mei him oergien binne nei de tsjustere kant fan 'e Krêft en no bekend steane as de [[Ridders fan Ren]]. 

As Rey en Chewbacca net werom komme, set Finn harren efternei, dy't sjocht hoe't de finzen Chewbacca yn in [[romtefear]] laden wurdt. Hy skrept nei Rey ta, en as der in romtefear opstiget, ropt er har ta dat Chewbacca oan board is. Rey brûkt de Krêft om it romtefear werom nei de planeet te lûken, mar Kylo, dy't syn delstoarten fierhinne ûnskansearre oerlibbe hat, brûkt de Krêft om har tsjin te kearen. Dy ynspanning is tefolle foar Rey, dat se ferliest de behearking oer de Krêft. In ûntlading fan Krêftwjerljocht, heech yn [[loft]], soarget derfoar dat it romtefear [[ûntploffing|ûntploft]]. Rey is raar gesteld, mei't se mient dat se Chewbacca ombrocht hat. Se jout har by de oaren yn it romteskip fan Ochi. Dêr docht bliken dat Chewbacca de Sith-dagge by him hie, dat it artefakt is ek ferlern gien. C-3PO oppenearret dat de tekst no inkeld yn syn [[ûnthâld (kompjûter)|ûnthâld]] opslein leit, mar dat dêr nimmen derby kin, of it moat wêze dat syn ûnthâld fierders hielendal wiske wurde soe. Nei't se fêststeld hawwe dat de robot [[R2-D2]], dy't by Leia op 'e Fersetsbasis efterbleaun is, geregeldwei in [[back-up (kompjûter)|back-up]] makket fan it ûnthâld fan C-3PO, beslute Rey, Dameron en Finn dat yn dit gefal it doel de middels hilliget.

Dameron ken in ekspêr yn [[roboatika]] dy't in ûnthâldswisking útfiere kin. Dyselde is lykwols fêstige op 'e planeet [[Kijimi]], dêr't er leaver net wer hinne gean soe, om't er der fijannen makke hat. Hy beslút der lykwols mar it bêste fan te [[hoop]]jen en set koers dêrhinne. Op Kijimi blykt it te wrimeljen fan 'e stoarmtroepers. It selskip wurdt lykwols net troch de Earste Oarder fûn, mar troch [[Zorii Bliss]], in [[froulik]]e [[smokkelder]] dy't Dameron raar sitte litten hat. It docht bliken dat Dameron foarhinne ek in smokkelder wie. Zorii wol Dameron earst fermoardzje, mar betinkt har dan en wol him ynstee útleverje oan 'e stoarmtroepers foar de [[preemje (opspoaringsmetoade)|preemje]] dy't op syn holle set is. Mar se lit har troch Rey beprate om 'e groep te helpen, wêrnei't se harren by de robotsmid Babu Frik bringt. C-3PO sjocht bot tsjin 'e proseduere oan, mar Rey lit it oan himsels oer om te sizzen oft it nedich is of net. Hy is de iennichste dy't wit wat de ynskripsje seit en dus ek de iennichste dy't bepale kin hoefolle wearde oft  dy hat. C-3PO antwurdet dat de tekst fan 'e ynskripsje fan krúsjaal belang is foar it Ferset, en ûndergiet de proseduere dêrnei frijwillich. As syn ûnthâld ienris wiske is, blykt dat de ynskripsje bestiet út 'e [[geografyske koördinaten|koördinaten]] fan 'e lokaasje fan 'e twadde weifiner.

Rey fernimt wer de oanwêzigens fan Kylo Ren, waans stjerreslachskip krekt yn in [[baan (astronomy)|baan]] om Kijimi arrivearre is. Mar se wurdt ek de oanwêzigens fan Chewbacca gewaar, dy't oan board fan dat stjerreslachskip is. Sy en de oaren riddenearje dan út dat der op Pasaana twa romtefearen west hawwe moatte: ien dêr't Chewbacca mei ôffierd is, en de oare dy't Rey by fersin ferneatige hat. De groep beslút om in rêdingsmisje te ûndernimmen. Se ynfiltrearje it stjerreslachskip, dêr't Rey de Sith-dagge weromfynt en, as se it ding beetkriget, [[fizioen]]en hat wêryn't Ochi fan Bestoon har âldelju fermoardet. Kylo foarmet op 'e nij in bân troch de Krêft mei Rey om har lokaasje te witten te kommen. Sy wegeret mei te wurkjen, mar hy praat op har yn en besiket har belangstelling te wekjen troch oer har âlden út te wreidzjen. Hy hie har earder ferteld dat har âldelju minsken fan nul en gjinderlei betsjutting wiene, mar no bringt er út dat se dat út in bewuste kar wiene, om Rey te beskermjen. Se lieten har op [[Jakku]] yn 'e steek om har te ferbergjen. Ochi wie in trewant fan keizer Palpatine, dy't opdracht hie om harren te fermoardzjen, mei't Rey har heit de soan fan Palpatine wie. 

Underwilens fine Finn en Dameron de [[sel (finzenis)|sel]] dêr't Chewbacca fêstholden wurdt. Se befrije him en besykje de ''Millennium Falcon'' te berikken, dy't troch Kylo syn hantlangers nei de konfrontaasje op Pasaana yn in [[hangaar]] fan it stjerreslachskip brocht is. BB-8, de no oan [[ûnthâldsferlies]] lijende C-3PO en [[D-O]], in lyts robotsje dat se oan board fan it romteskip fan Ochi oantroffen hawwe, binne streekrjocht nei de ''Millennium Falcon'' gien om it útnaaien fan 'e hiele groep ta te rieden. As Finn, Dameron en Chewbacca hàst harren doel berikt hawwe, wurde se lykwols ynsletten troch stoarmtroepers en moatte se belies jaan. Se wurde finzen nommen, wêrnei't [[generaal]] [[Enric Pryde]], de ûnderbefelhawwer fan 'e Earste Oarder, opdracht jout om harren [[stânrjochtlike eksekúsje|stânrjochtlik te eksekutearjen]].

It trio wurdt lykwols rêden troch [[generaal Hux]], dy't harren fertelt dat hy de anonime sympatisant is dy't it Ferset de ynformaasje oer Exegol en keizer Palpatine taspile hat. As Finn him ûnderstiet oer syn [[motyf (beweechreden)|motyf]], byt Hux him ta dat er neat om it Ferset jout, mar nammenste mear om Kylo Ren, dy't er [[hate]]t. Hy wol alles wol dwaan om Kylo fale te litten. Finn, Dameron, Chewbacca en ek Rey witte de ''Millennium Falcon'' te berikken en ûntkomme. Hoewol't Finn Hux op syn eigen fersyk earder ferwûne hat mei in [[ploffer (Star Wars)|ploffer]], leaut Pryde neat fan Hux syn ferhaal dat de finzenen him en syn mannen oermânsk wurden en ûntsnapt binne. Hy stelt daliks fêst dat er de [[spion]] fan it Ferset ûntdutsen hat en sjit Hux dea.

De groep fljocht mei de ''Millennium Falcon'' nei de koördinaten út 'e ynskripsje op 'e Sith-dagge, dy't in lokaasje oantsjutte op 'e [[moanne (byplaneet)|moanne]] [[Kef Bir]], yn it [[planetestelsel]] [[Endor (Star Wars)|Endor]]. Dat is it plak dêr't mear as tritich jier lyn de wrakstikken fan 'e [[twadde Deadsstjer]] delkommen binne, nei't dat [[romtestasjon]] en [[massaferneatigingswapen]] troch it Rebelleferbûn ferneatige wie yn 'e [[Return of the Jedi|Slach by Endor]]. De weifiner blykt yn ien fan 'e reuseftige wrakstikken te sitten. Kef Bir is in wrâld dy't foar it meastepart oerdutsen wurdt troch [[oseänen]]. It wrakstik dêr't it om giet leit deun foar de [[kust]], mar is frijwol ûnberikber troch de reuseftige [[weach (see)|weagen]]. Mei't de ''Millennium Falcon'' op Kef Bir in [[needlâning]] meitsje moat en stikken rekket, set Rey út [[tiidneed]] yn in lyts [[boat]]sje nei it wrak ta, dat se troch har behearsking fan 'e Krêft wit te berikken. Underwilens moetsje de oare leden fan 'e groep in kloft op [[orbak]]s ridende âld-stoarmtroepers fan Kompanjy&amp;nbsp;77, dy't tsjin 'e Earste Oarder yn [[opstân]] kommen en op Kef Bir strâne rekke binne. Hja wurde oanfierd troch in jonge frou, [[Jannah (Star Wars)|Jannah]], mei wa't Finn, dy't ek in [[desersje|desertearre]] stoarmtroeper is, fuort in bân fielt. Dameron rekket oan 'e praat mei it robotsje D-O en ûntdekt dat Ochi earder Exegol besocht hie en dat D-O alle ynformaasje oer dat besyk noch yn syn ûnthâld hat.

Rey wit yn it wrak fan 'e Deadsstjer mei muoite de weifiner op te spoaren, mar Kylo lânet mei syn [[TIE-jager]] boppe-op it wrak en fernielt har weifiner. Sy beiden fjochtsje neitiid in [[duël]] mei de [[ljochtsabel]] út. Underwilens brûkt yn 'e fersetsbasis de yn 'e [[sykte|minnichte]] rekke Leia har lêste krêften om fia de Krêft kontakt te lizzen mei har soan Ben, dy't himsels no Kylo Ren neamt. Mei't er ôflaat wurdt as er syn mem gewaarwurdt, slagget it Rey om him mei har ljochtsabel troch it boppeliif hinne te stekken. Leia ferstjert op it folgjende stuit fan útputting, yn 'e oanwêzigens fan R2-D2, [[Maz Kanata]], [[kaptein-luitenant-op-see|kaptein-luitenant]] [[Larma D'Acy]] en [[luitenant]] [[Kaydel Ko Connix]]. As Rey it ferstjerren fan Leia troch de Krêft fernimt, wurde [[skuldgefoel]]ens har oermânsk. Se brûkt de Krêft om Kylo in diel fan har eigen libbensenerzjy te jaan en him sa te genêzen. Earder hat er har oanbean om tegearre oan it haad fan 'e Earste Oarder it Stjerrestelsel te regearjen (sjoch: ''[[Star Wars: Episode&amp;nbsp;VIII&amp;nbsp;– The Last Jedi]]''), en sûnt hat er har der hieltyd op ferge dat se doe wifke om syn hân (en oanbod) oan te nimmen. No leit se him einlings út dat se mei gragens de hân fan [[Ben Solo]] oannommen hie, mar net dy fan Kylo Ren. Dêrnei stelt se syn TIE-jager en set dêrmei ôf.

Kylo Ren bliuwt fernuvere efter. Hy kriget in fizioen fan syn heit, [[Han Solo]], dy't er earder fermoarde hat (sjoch: ''[[Star Wars: Episode&amp;nbsp;VII&amp;nbsp;– The Force Awakens]]''). Hy freget syn heit om [[ferjeffenis]], mar Han seit tsjin him dat der neat te ferjaan falt. Ren smyt dêrop syn ljochtsabel fuort en nimt de namme Ben Solo wer oan. Palpatine is [[razernij|poerrazen]] as er troch de Krêft gewaarwurdt hoe't Leia stoarn is en hokfoar útwurking dat hân hat op Ben. Hy stjoert in stjerreslachskip fan 'e Lêste Oarder nei Kijimi om dy planeet te ferneatigjen by wize fan [[machtsdemonstraasje]]. 

Rey flechtet nei [[Ahch-To]], deselde planeet dêr't har âlde master [[Luke Skywalker]] him op weromlutsen hie. Nei't se dêr arrivearre is, stekt se de TIE-jager fan Kylo yn 'e [[brân]]. It is har bedoeling om foargoed op Ahch-To te bliuwen yn selsopleine [[ballingskip]]. Luke, dy't no in [[geast]] yn 'e Krêft is, sprekt har lykwols oan en leit har út dat it fout fan har is om soks te dwaan, krekt sa't it fout fan himsels wie. Hy praat har [[moed]] yn en wiist har it plak dêr't er de ljochtsabel fan syn [[twilling]]suster Leia ferburgen hat. Mei de Krêft tilt er syn âlde [[X-wjukjager]] út 'e [[see]]. Rey hellet de ûnskansearre weifiner út it wrak fan 'e TIE-jager en set koers nei Exegol. Se ferstjoert de koördinaten fan har rûte nei R2-D2. It Ferset, no oanfierd troch Dameron en Finn, komt fanwegen mei alle skippen dêr't it oer beskikt en folget Rey nei Exegol. Chewbacca en Lando Calrissian sette mei de ''Millennium Falcon'' ôf om help te sykjen.

Nei't Rey op Exegol oankommen is, siket se Palpatine op om mei him ôf te weven. Hy fiteret har lykwols oan om him te deadzjen, mei't syn geast dan [[geastlike besetting|besit fan har]] nimme sil, sadat er wer in [[sûnens|sûn]] [[minsklik lichem|lichem]] ta syn beskikking hat. Dat stelt Rey al foar in raar [[dilemma]], want dêr sit se fansels net op te wachtsjen, mar se kin Palpatine ek net libje litte. Se wiist yn elts gefal syn foarstel om frijwillich de lapen mei him gear te smiten rislút fan 'e hân en falt de leden fan syn [[liifgarde]] oan. 

De float fan it Ferset arrivearret ûnderwilens by Exegol. De stjerreslachskippen fan 'e Lêste Oarder moatte foar it grutste part noch fan it planeetoerflak opstiigje. Tanksij de ynformaasje fan D-O wit it Ferset dat der, om dat opstiigjen yn ien kear te dwaan sûnder dat de mânske romteskippen mei-inoar yn botsing komme, ferlet is fan in sinjaal fan in navigaasjetoer. It Ferset skeakelet dêrom fuortendaliks de navigaasjetoer út, mar generaal Pryde, dy't it befel fiert oer de Lêste Oarder, lit itselde sinjaal dan útstjoere troch syn eigen stjerreslachskip. Wylst Dameron mei de rest fan 'e piloaten de oanfal ynset op 'e stjerreslachskippen dy't al yn 'e romte binne, litte Finn, Jannah en de oare leden fan Kompanjy&amp;nbsp;77 har op it [[dek (skip)|dek]] fan it stjerreslachskip fan Pryde ôfsette. Dêr witte se nei gâns striid it sein te [[sabotearjen]], mar Pryde lit syn systeem [[reboot (kompjûter)|reboote]]. Underwilens lije Dameron-en-dy swiere ferliezen en litte de moedfearren hingje.

As de need it heechst is, arrivearret der lykwols in alderûnbidichste float fan romteskippen fan alderhanne slach en soarte út it hiele Stjerrestelsel wei, mei oan board âlde bekenden en nije bûnsgenoaten. De float wurdt oanfierd troch Chewbacca en Lando yn 'e ''Millennium Falcon'', dy't fersterking krigen hawwe fan in oare held út 'e Galaktyske Boargeroarloch, [[Wedge Antilles]]. It libben fan Dameron wurdt rêden troch Zorii Bliss, dy't mei Babu Frik en oaren oan 'e ferneatiging fan Kijimi ûntkommen is. Mei de nije float arrivearret ek Ben Solo, dy't op Exegol lânet en Rey efternei set, it haadkertier fan Palpatine yn. Dêr wurdt er lykwols opwachte troch syn eardere trewanten, de [[Ridders fan Ren]], dy't him oermânsk driigje te wurden. Ben inisjearret lykwols fannijs syn bân mei Rey, dy't him op dy wize ien fan har ljochtsabels oerjout, ek al binne se fier faninoar ferwidere. Bewapene mei in ljochtsabel weeft Ben gau ôf mei de Ridders fan Ren, wêrnei't er fierder nei binnen kringt en Rey helpt de lêste leden fan Palpatine syn liifgarde te deadzjen.

Palpatine brûkt lykwols de tsjustere kant fan 'e Krêft om 'e libbensenerzjy út Rey en Ben te sûgen en sels op te nimmen. Om't se allebeide sa sterk yn 'e Krêft binne, slagget it him op dy wize om syn eigen kadaver fan in lichem te ferjongjen en wer hielendal wurkje te litten, sadat er gjin masines mear nedich is om yn libben te bliuwen. Ben komt as earste wer by sûpe en stút en besiket Palpatine oan te fallen, mar dyselde blaast him withoefier fuort. Dêrnei brûkt er Krêftwjerljocht om yn 'e loft boppe him de romteskippen fan it Ferset en har meistanners oan te fallen. Rey is sa ferswakke dat se dêr neat tsjin dwaan kin, mar as se om help freget, wurdt se antwurde troch de [[stim]]men fan [[Luke Skywalker|Luke]] en dy syn heit [[Anakin Skywalker]], [[Obi-Wan Kenobi]], [[Yoda]], [[Qui-Gon Jinn]], [[Mace Windu]], [[Ahsoka Tano]], [[Kanan Jarrus]], [[Luminara Unduli]], [[Aayla Secura]], [[Adi Gallia]] en alle [[Jedi-master]]s út it [[ferline]], dy't har nije krêften jouwe.

Rey brûkt de Krêft om 'e delfallen ljochtsabels fan Luke en Leia ta har te roppen. Palpatine falt har oan mei Krêftwjerljocht, mar Rey wjerkeatst dy troch de beide ljochtsabels krúslings foar har te hâlden. De float fan it Ferset, dy't no befrijd is fan Palpatine syn ynfloed, set de oanfal op 'e Lêste Oarder fuort en begjint troch in nûmerike oermacht grutte súksessen te boeken. Finn en Jannah nimme oan board fan it stjerreslachskip fan generaal Pryde de kontrôle oer ien fan 'e boardkanonnen oer en rjochtsje dat op 'e [[brêge (skip)|brêge]]. As se it wapen ôffjurje, giet de hiele brêge nei gychem en Pryde en syn [[stêf (organisaasje)|stêf]] komme om. It stjerreslachskip begjint del te stoarten, en Finn en Jannah wurde op it lêste momint rêden troch Lando en Chewbacca yn 'e ''Millennium Falcon''. De Slach by Exegol rint út op 'e ferneatiging fan 'e Lêste Oarder en in grutte oerwinning foar it Ferset.

De Krêftwjerljocht dy't Palpatine op Rey ôfsmyt, slacht op himsels werom en begjint syn ferjonge lichem útinoar te skuorren. Nei in lange striid komt er einlings (wer) te stjerren. Tagelyk komme ek de mei him ferbûne Ivige Sith om. Rey hâldt langernôch fol om der wis fan te wêzen dat der neat fan Palpatine syn lichem oer is, foar't se sels ynstoart en fan útputting stjert. In slimferwûne Ben klaut himsels in paad tebek nei Rey har side en brûkt de Krêft om al syn restearjende libbenenerzjy oan Rey te jaan. Hja komt wer ta libben en se [[tút]]sje ienris, foar't Ben dea yninoar sakket. 

Nei de oerwinning yn 'e Slach by Exegol giet de grutte float fan it Ferset en har meistanners nei hûs om ôf te weven mei de Earste Oarder. Oeral yn it Stjerrestelsel komme de lju yn opstân en smite it jok fan 'e Earste Oarder ôf. It Ferset fiert de oerwinning en Maz Kanata jout oan Chewbacca de [[medalje]] dy't syn freon Han Solo nei de [[Star Wars: Episode IV – A New Hope#Plot|Slach by Yavin]] ûntfong. Rey reizget nei de planeet [[Tatooine]], dêr't se de ferlitten [[pleats]] fan it Lars-Skywalker-[[famylje (besibskip)|laach]] besiket. Dêr bedobbet se de ljochtsabels fan Luke en Leia. In foarbygongster freget wa't se is, en fernimt, as se inkeld mei &quot;Rey&quot; antwurdet, nei har hiele namme. Rey wurdt de geasten fan Luke en Leia gewaar, dy't mei goedkarring op har delsjogge, en antwurdet: &quot;Rey Skywalker&quot;.

==Rolferdieling==
[[File:Daisy_Ridley_by_Gage_Skidmore.jpg|right|thumb|160px|[[Daisy Ridley]].]]
[[File:Star Wars- The Last Jedi Japan Premiere Red Carpet- Adam Driver (27163437599) (cropped).jpg|right|thumb|160px|[[Adam Driver]].]]
[[File:John_Boyega_by_Gage_Skidmore.jpg|right|thumb|160px|[[John Boyega]].]]
[[File:Oscar_Isaac_by_Gage_Skidmore.jpg|right|thumb|160px|[[Oscar Isaac]].]]
;haadrollen
{| height=&quot;100px&quot; width=&quot;800px&quot; style=&quot;background:#F8F8F8; border:1px solid #aaaaaa&quot;
| style=&quot;background:gold&quot;| '''personaazje''' 
| style=&quot;background:gold&quot;| '''akteur/aktrise'''&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;
|- 
| [[Rey (Star Wars)|Rey]]
| [[Daisey Ridley]]
|-
| [[Kylo Ren]] / [[Ben Solo]]
| [[Adam Driver]]
|-
| [[Finn (Star Wars)|Finn]]
| [[John Boyega]]
|-
| [[Poe Dameron]]
| [[Oscar Isaac]]
|-
|}
&lt;br&gt;
;byrollen
{| height=&quot;100px&quot; width=&quot;800px&quot; style=&quot;background:#F8F8F8; border:1px solid #aaaaaa&quot;
| style=&quot;background:gold&quot;| '''personaazje''' 
| style=&quot;background:gold&quot;| '''akteur/aktrise''' 
|- 
| [[keizer]] [[Palpatine]]
| [[Ian McDiarmid]]
|-
| [[Lando Calrissian]]
| [[Billy Dee Williams]]
|-
| [[Chewbacca]]
| [[Joonas Suotamo]]
|-
| [[Jannah (Star Wars)|Jannah]]
| [[Naomi Ackie]]
|-
| [[C-3PO]]
| [[Anthony Daniels]]
|-
| [[generaal]] [[Armitage Hux]]
| [[Domhnall Gleeson]]
|-
| [[generaal|ûndergeneraal]] [[Enric Pryde]]
| [[Richard E. Grant]]
|-
| [[Zorii Bliss]]
| [[Keri Russell]]
|-
| [[prinsesse Leia Organa]]
| [[Carrie Fisher]]
|-
| [[BB-8]]
| [[Dave Chapman (akteur)|Dave Chapman]] en [[Brian Herring]] &lt;small&gt;([[poppespul]])&lt;/small&gt; en [[Ben Schwartz]] en [[Bill Hader]] &lt;small&gt;([[lûd]])&lt;/small&gt;
|-
| [[geast]] fan [[Luke Skywalker]]
| [[Mark Hamill]]
|-
| [[Han Solo]]
| [[Harrison Ford]]
|-
| [[D-O]]
| [[J.J. Abrams]] &lt;small&gt;(stim)&lt;/small&gt;
|-
| [[Rose Tico]]
| [[Kelly Marie Tran]]
|-
| [[Maz Kanata]]
| [[Lupita Nyong'o]]
|-
| Babu Frik
| [[Shirley Henderson]] &lt;small&gt;(stim)&lt;/small&gt;
|-
| [[R2-D2]]
| [[Hassan Taj]] en [[Lee Towersey]] &lt;small&gt;([[poppespul]])&lt;/small&gt;
|-
| [[kaptein-luitenant-op-see|kaptein-luitenant]] [[Larma D'Acy]]
| [[Amanda Lawrence]]
|-
| [[luitenant]] [[Kaydel Ko Connix]]
| [[Billie Lourd]]
|-
| [[piloat]] Temmin &quot;Snap&quot; Wexley
| [[Greg Grunberg]]
|-
| Rey har [[heit]]
| [[Billy Howle]]
|-
| Rey har [[mem]]
| [[Jodie Comer]]
|-
| de jonge Rey
| [[Cailey Fleming]] en [[Josefine Irrera Jackson]]
|-
| Aftab Ackbar, &lt;small&gt;de soan fan [[admiraal Ackbar]]&lt;/small&gt;
| [[Tom Wilton]] &lt;small&gt;(fysyk)&lt;/small&gt; en [[Chris Terrio]] &lt;small&gt;(stim)&lt;/small&gt;
|-
| Nien Nunb
| [[Mike Quinn (poppespiler)|Mike Quinn]] &lt;small&gt;(poppespul)&lt;/small&gt; en [[Kipsang Rotich]] &lt;small&gt;(stim)&lt;/small&gt;
|-
| [[Wedge Antilles]]
| [[Denis Lawson]] &lt;small&gt;([[cameo]])&lt;/small&gt;
|-
| [[Wicket (Star Wars)|Wicket]]
| [[Warwick Davis]] &lt;small&gt;(cameo)&lt;/small&gt;
|-
| Oma Tres &lt;small&gt;([[barkeeper]] op [[Kijimi]])&lt;/small&gt;
| [[John Williams (komponist)|John Williams]] &lt;small&gt;(cameo)&lt;/small&gt;
|-
| piloat Wrobie Tyce
| [[Vinette Robinson]]
|-
| Beaumont Kin
| [[Dominic Managhan]]
|-
| Klaud 
| [[Nick Kellington]] &lt;small&gt;(motion-capture)&lt;/small&gt;
|-
| [[opperste lieder Snoke]]
| [[Andy Serkis]] &lt;small&gt;(stimcameo)&lt;/small&gt;
|-
| [[Darth Vader]]
| [[James Earl Jones]] &lt;small&gt;(stimcameo)&lt;/small&gt;
|-
| [[Jedi-master]] [[Obi-Wan Kenobi]]
| [[Ewan McGregor]] en [[sir]] [[Alec Guinness]] &lt;small&gt;(stimcameo's)&lt;/small&gt;
|-
| Jedi-master [[Anakin Skywalker]]
| [[Hayden Christensen]] &lt;small&gt;(stimcameo)&lt;/small&gt;
|-
| Jedi-master [[Ahsoka Tano]]
| [[Ashley Eckstein]] &lt;small&gt;(stimcameo)&lt;/small&gt;
|-
| Jedi-master [[Kanan Jarrus]]
| [[Freddie Prinze jr.]] &lt;small&gt;(stimcameo)&lt;/small&gt;
|-
| Jedi-master [[Luminara Unduli]]
| [[Olivia d'Abo]] &lt;small&gt;(stimcameo)&lt;/small&gt;
|-
| Jedi-master [[Yoda]]
| [[Frank Oz]] &lt;small&gt;(stimcameo)&lt;/small&gt;
|-
| Jedi-master [[Qui-Gon Jinn]]
| [[Liam Neeson]] &lt;small&gt;(stimcameo)&lt;/small&gt;
|-
| Jedi-master [[Aayla Secura]]
| [[Jennifer Hale]] &lt;small&gt;(stimcameo)&lt;/small&gt;
|-
| Jedi-master [[Mace Windu]]
| [[Samuel L. Jackson]] &lt;small&gt;(stimcameo)&lt;/small&gt;
|-
| Jedi-master [[Adi Gallia]]
| [[Angélique Perrin]] &lt;small&gt;(stimcameo)&lt;/small&gt;
|-
| [[Ridders fan Ren|Ridder fan Ren]] #1
| [[Martin Wilde]]
|-
| Ridder fan Ren #2
| [[Anton Simpson-Tidy]]
|-
| Ridder fan Ren #3
| [[Lukaz Leong]]
|-
| Ridder fan Ren #4
| [[Tom Rodgers (akteur)|Tom Rodgers]]
|-
| Ridder fan Ren #5
| [[Joe Kennard]]
|-
| Ridder fan Ren #6
| [[Ashley Beck]]
|-
| bewenner fan Kijimi
| [[Kevin Smith]] &lt;small&gt;(cameo)&lt;/small&gt;
|-
| [[Sith]]-troeper
| [[Michael Giacchino]] &lt;small&gt;(cameo)&lt;/small&gt;
|-
| [[minsklik]] lid fan it [[Ferset (Star Wars)|Ferset]]
| [[Lin-Manuel Miranda]] &lt;small&gt;(cameo)&lt;/small&gt;
|-
| [[bûtenierdsk libben|bûtenierdsk]] lid fan it Ferset
| [[Jeff Garlin]] &lt;small&gt;(cameo)&lt;/small&gt;
|-
| [[stoarmtroeper (Star Wars)|stoarmtroeper]] #1
| [[Ed Sheeran]] &lt;small&gt;(cameo)&lt;/small&gt;
|-
| stoarmtroeper #2
| [[Karl Urban]] &lt;small&gt;(cameo)&lt;/small&gt;
|-
| stoarmtroeper #3
| [[Dhani Harrison]] &lt;small&gt;(cameo)&lt;/small&gt;
|-
| stoarmtroeper #4
| [[Nigel Godrich]] &lt;small&gt;(cameo)&lt;/small&gt;
|-
| stoarmtroeper #5
| [[J.D. Dillard]] &lt;small&gt;(cameo)&lt;/small&gt;
|-
| stoarmtroeper #6
| [[Dave Hearn]] &lt;small&gt;(cameo)&lt;/small&gt;
|-
|}

==Produksje en distribúsje==
===Produksje===
''Star Wars: Episode&amp;nbsp;IX&amp;nbsp;– The Rise of Skywalker'' soe neffen in berjocht dat yn [[juny]] [[2014]] yn 'e [[media]] ferskynde, makke wurde op basis fan in [[senario]] wêrfan't de earste ferzje skreaun wurde soe troch [[Rian Johnson]], de [[regisseur]] fan ''[[Star Wars: Episode&amp;nbsp;VIII&amp;nbsp;– The Last Jedi]]''. Yn [[april]] [[2017]] makke Johnson lykwols bekend dat er alhiel net by de produksje fan ''Star Wars: Episode&amp;nbsp;IX&amp;nbsp;– The Rise of Skywalker'' belutsen wie. Yn [[augustus]] [[2015]] waard oankundige dat [[Colin Trevorrow]] de regisseur fan ''Star Wars: Episode&amp;nbsp;IX&amp;nbsp;– The Rise of Skywalker'' wêze soe, en dat dyselde ek it úteinlike senario skriuwe soe, tegearre mei [[Derek Connolly]], mei wa't er faker gearwurke hie. Dy beide mannen skreaune yndie in senario foar in film dy't ''Star Wars: Episode&amp;nbsp;IX&amp;nbsp;– Duel of the Fates'' komme moast te hjitten.

Op [[5 septimber]] [[2017]] waard bekendmakke dat Trevorrow de produksje ferlitten hie omreden fan net goed te krijen kreätive ûniennicheden mei [[filmprodusint]]e [[Kathleen Kennedy (produsinte)|Kathleen Kennedy]]. Dêrnei waard [[J.J. Abrams]] oansocht om op 'e regisseursstoel plak te nimmen. Dyselde hie earder ek it earste diel makke fan 'e [[Star Wars-ferfolchtrilogy|''Star Wars''-ferfolchtrilogy]], ''[[Star Wars: Episode&amp;nbsp;VII&amp;nbsp;– The Force Awakens]]''. Abrams wurke op basis fan in senario fan himsels en [[Chris Terrio]],  dêr't lykwols ferskate eleminten út it skript fan Trevorrow en Connolly yn ferwurke sieten, lykas it finen troch [[Kylo Ren]] fan in [[Sith]]-[[artefakt (argeology)|artefakt]] yn 'e [[ruïne]]s fan 'e fêsting fan [[Darth Vader]] op 'e [[fulkaan]]wrâld [[Mustafar]]; it oerbringen fan libbensenerzjy fan 'e iene [[persoan]] nei de oare troch it medium fan [[de Krêft]]; [[stjerreslachskip]]pen tarist mei planeetferdylgjende [[ploffer (Star Wars)|superlaserkanonnen]]; it lieden troch [[Lando Calrissian]] fan in [[float]] fan [[romteskip]]pen út it hiele Stjerrestelsel om 'e oerwinning te beheljen; en it bejeftigjen fan [[Chewbacca]] mei in [[medalje]].
[[File:J. J. Abrams by Gage Skidmore.jpg|right|thumb|160px|[[Regisseur]] [[J.J. Abrams]].]]

As [[filmprodusint|produsinten]] wiene by de produksje fan ''Star Wars: Episode&amp;nbsp;IX&amp;nbsp;– The Rise of Skywalker'' Abrams, Kennedy en [[Michelle Rejwan]] belutsen foar de [[filmstudio's]] [[Lucasfilm]] en [[Bad Robot Productions]]. Foar de film wie in [[budget]] beskikber fan [[$]]275&amp;nbsp;miljoen. De [[kamerarezjy]] wie yn 'e hannen fan [[Dan Mindel]], en de [[filmmuzyk]] waard fersoarge troch [[John Williams (komponist)|John Williams]]. Dyselde hie no foar [[Skywalker Saga|njoggen ''Star Wars''-films]] de [[soundtrack]] fersoarge, en makke bekend dat er net mear foar nije ''Star Wars''-films beskikber wie om't er op jierren rekke. Hy hie yn ''Star Wars: Episode&amp;nbsp;IX&amp;nbsp;– The Rise of Skywalker'' in [[cameo]] as [[barkeeper]] yn in [[kroech]] op [[Kijimi]].

===Opnamen===
De [[opnamen (film)|opnamen]] foar ''Star Wars: Episode&amp;nbsp;IX&amp;nbsp;– The Rise of Skywalker'' setten op [[1&amp;nbsp;augustus]] [[2018]] útein en duorren oant en mei [[15&amp;nbsp;febrewaris]] [[2019]]. De binnendoarsênes waarden foar it meastepart filme yn 'e [[Pinewood Studios]] yn it [[Ingelân|Ingelske]] [[Buckinghamshire]]. De sênes yn 'e [[woastyn]] op [[Pasaana]] waarden op lokaasje opnommen yn [[Wadi Rûm]], yn [[Jordaanje]]. Yn [[july]] [[2019]] waard der in twa [[wike]]n duorjende [[reshoot]] holden yn 'e Pinewood Studios. De [[special effects]] yn 'e film waarden yn 'e [[postproduksje]]faze fersoarge troch [[Industrial Light &amp; Magic]] (ILM). 

In protte fan 'e fisuele effekten hiene te krijen mei it ynpassen yn 'e film fan sênes mei [[aktrise]] [[Carrie Fisher]], dy't de rol fan [[prinsesse Leia Organa]] spile. Fisher wie op [[27&amp;nbsp;desimber]] [[2016]] tige hommels kommen te [[ferstjerren]], noch foar't ''[[Star Wars: Episode&amp;nbsp;VIII&amp;nbsp;– The Last Jedi]]'', it foargeande diel fan 'e [[Star Wars-ferfolchtrilogy|''Star Wars''-ferfolchtrilogy]], yn [[premiêre]] gien wie. Dat stelde [[regisseur]] [[J.J. Abrams]] en de [[filmprodusint]]en foar in [[dilemma]], want de rol fan Leia wie yn it ferhaal noch net útspile, mar om in oare aktrise yn 'e rol te [[cast]]en, fielde net ien wat foar. Yn [[july]] [[2018]] makke Abrams bekend dat besletten wie om Leia har ferhaalline ôf te meitsjen troch fuortknipte sênes fan Fisher te brûken dy't opnommen wiene foar ''[[Star Wars: Episode&amp;nbsp;VII&amp;nbsp;– The Force Awakens]]''. Special effects waarden brûkt om dy bylden yn sênes út ''Star Wars: Episode&amp;nbsp;IX&amp;nbsp;– The Rise of Skywalker'' yn te plakken.

===Distribúsje===
De [[filmdistribúsje|distribúsje]] fan ''Star Wars: Episode&amp;nbsp;IX&amp;nbsp;– The Rise of Skywalker'' waard fersoarge troch [[Walt Disney Studios Motion Pictures]], de distribúsje[[difyzje (ûndernimming)|difyzje]] fan [[The Walt Disney Company]]. De film gie op [[16&amp;nbsp;desimber]] [[2019]] yn it [[Dolby Theatre]] yn [[Los Angeles]] yn [[premiêre]], en iepene dêrnei op [[20&amp;nbsp;desimber]] yn 'e [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[bioskopen]]. It byhearrende [[soundtrack]]album ferskynde dyselde deis by [[platemaatskippij]] [[Walt Disney Records]]. ''Star Wars: Episode&amp;nbsp;IX&amp;nbsp;– The Rise of Skywalker'' kaam op [[13&amp;nbsp;maart]] [[1920]] beskikber as [[ynternet|digitale]] [[download]] en waard op [[31&amp;nbsp;maart]] fan dat jier útbrocht op [[dvd]] en [[blu-ray]].

==Untfangst==
Fan 'e [[filmkritisy]] krige ''Star Wars: Episode&amp;nbsp;IX&amp;nbsp;– The Rise of Skywalker'' mingde [[resinsje]]s. [[Richard Roeper]] fan 'e ''[[Chicago Sun-Times]]'' joech de film 3 fan 4 [[stjer (figuer)|stjerren]]. Hy fûn dat ''Star Wars: Episode&amp;nbsp;IX&amp;nbsp;– The Rise of Skywalker'' &quot;mar selden yn 'e neite fan [[grutme]] komt, mar it is in feardich makke, fisueel tûzelsinnige en waarmhertige oerwinning [foar] it meitsjen fan films fan goede kwaliteit.&quot; Yn 'e ''[[Chicago Tribune]]'' skreau [[Michael Phillips (kritikus)|Michael Phillips]] dat ''Star Wars: Episode&amp;nbsp;IX&amp;nbsp;– The Rise of Skywalker'' &quot;docht wat der fan 'e film ferwachte wurdt. It slút it trio triologyen begûn yn [[1977]] mei [[selsfertrouwen]] ôf op in oangenaam foarsisbere wize, wêrby't it alles docht dat [[sinematografy]]sk mooglik is om foar te kommen dat de [[tradysje]]leavjende kwadranten fan it ''[[Star Wars]]''-[[fandom]] [tsjin it hier yn strutsen wurde].&quot;
[[File:JOR-2017-Wadi Rum 02.jpg|right|thumb|250px|[[Wadi Rûm]] yn [[Jordaanje]] tsjinne as filmlokaasje foar de [[sêne]]s op 'e [[planeet]] [[Pasaana]].]]

[[Owen Gleiberman]] fan it [[tydskrift]] ''[[Variety (tydskrift)|Variety]]'' neamde ''Star Wars: Episode&amp;nbsp;IX&amp;nbsp;– The Rise of Skywalker'' &quot;it [[elegânsje|elegantste]], [[emosjoneel]] meast ôfrûne en meast befredigjende ''Star Wars''-aventoer sûnt de heechtijdagen fan ''[[Star Wars: Episode&amp;nbsp;IV&amp;nbsp;– A&amp;nbsp;New Hope]]'' ([[1977]]) en ''[[Star Wars: Episode&amp;nbsp;V&amp;nbsp;– The Empire Strikes Back]]'' ([[1980]]) […], mar de lêste acht films yn oanmerking nommen leit de latte net sa heech.&quot; Yn 'e ''[[San Francisco Chronicle]]'' omskreau [[Mick LaSalle]] ''Star Wars: Episode&amp;nbsp;IX&amp;nbsp;– The Rise of Skywalker'' as &quot;in [[teloarstelling]]&quot;. Dêr heakke er oan ta: &quot;Mar nettsjinsteande alle minpunten […] is it wierskynlik dat de measte lju [de film] besjen en [dizze] ruil akseptearje sille: jin troch in net mear as ridlike 110&amp;nbsp;[[minuten]] hinne wrakselje om dêr in sterk healoerke foar werom te krijen.&quot;

Scott Mendelson fan it tydskrift ''[[Forbes (tydskrift)|Forbes]]'' fûn ''Star Wars: Episode&amp;nbsp;IX&amp;nbsp;– The Rise of Skywalker'' &quot;mooglik noch minder&quot; as alle foargeande ''Star Wars''-films. Om't de film de [[Star Wars-ferfolchtrilogy|''Star Wars''-ferfolchtrilogy]] beëinige, &quot;ûnthold&quot; de film neffens him &quot;dizze nije trilogy syn [[artistike]] besteansrjocht&quot;. Hy hie swiere [[krityk]] op 'e film om't dy beskate eleminten fan ''[[Star Wars: Episode&amp;nbsp;VIII&amp;nbsp;– The Last Jedi]]'' [[retcon]]de, lykas de bekendmakking dat de [[âldelju]] fan [[Rey (Star Wars)|Rey]] minsken fan gjin inkele kwizekwânsje wiene. Mendelson neamde dat &quot;befâdzjende weromdraaiïngs yn 'e namme fan it fermoedsoenjen fan [[fan (persoan)|fans]] dy't allinne wolle dat harren de [[Star Wars-trilogy|earste trije films]] wer yn 't sin brocht wurde.&quot;

Yn 'e ''[[Los Angeles Times]]'' wie [[Justin Chang]] it dêrmei iens. Hy omskreau ''Star Wars: Episode&amp;nbsp;IX&amp;nbsp;– The Rise of Skywalker'' as &quot;in [[erratum]] foar ''The Last Jedi''&quot; en &quot;in labbekakkerich gebrek oan [[lef]] fan epyske proporsjes&quot;. Hy fûn dat de film oanfielde &quot;as in flecht, in weromgong nei in sône fan [[emosjonele]] en [[tema (fiksje)|tematyske]] feilichheid troch in filmmakker mei in jefte foar it ferpakken fan [[nostalgy]] as opstannigens.&quot; [[Richard Brody]], dy't foar it blêd ''[[The New Yorker]]'' skreau, neamde [[regisseur]] [[J.J. Abrams]] &quot;yn haadsaak in distillateur en fergrutter, dy't gjin orizjinaliteit [oan 'e film] tafoeget&quot;. Neffens him soe it noch better west hawwe as in &quot;drystmoedich ferbyldingskrêftige [[fulgariteit|fulgêren-ien]], lykas [[Michael Bay]]&quot;, ynstee &quot;in bespotlik wrak&quot; fan ''Star Wars'' makke hie; dan wie der yn elts gefal wat nijs besocht. Guon resinsinten beskôgen ''Star Wars: Episode&amp;nbsp;IX&amp;nbsp;– The Rise of Skywalker'' as in [[remake]] fan ''[[Star Wars: Episode&amp;nbsp;VI&amp;nbsp;– Return of the Jedi]]'', krekt sa't ''[[Star Wars: Episode&amp;nbsp;VII&amp;nbsp;– The Force Awakens]]'', de eardere ''Star Wars''-film fan regisseur J.J. Abrams, min ofte mear in remake fan ''[[Star Wars: Episode&amp;nbsp;IV&amp;nbsp;– A&amp;nbsp;New Hope]]'' is.

In protte resinsinten hiene fierders [[krityk]] op it werombringen fan 'e rol fan [[Rose Tico]], spile troch de stevich boude, [[mongoloïde ras|mongoloïde]] aktrise [[Kelly Marie Tran]]. Yn ''Star Wars: Episode&amp;nbsp;VIII&amp;nbsp;– The Last Jedi'' wie hja likernôch tsien minuten yn byld yn ien fan 'e wichtichste [[byrol]]len. Yn ''Star Wars: Episode&amp;nbsp;IX&amp;nbsp;– The Rise of Skywalker'' wie se amper in minút te sjen. Dat feit waard troch ferskate filmkritisy ynterpretearre as in konsesje fan J.J. Abrams oan fans dy't in hekel hiene oan it [[personaazje]] fan Rose. (Nei har [[casting]] yn ''The Last Jedi'' wie Tran nammentlik it doelwyt wurden fan in wiere [[online]]-kampanje fan [[narjen]]. Leden fan 'e [[cast]] en [[filmcrew|crew]] fan ''The Last Jedi'' ferdigenen har, wêrby't akteur [[John Boyega]] de [[ynternettrol]]len dy't it op har foarsjoen hiene, identifisearre as [[rasisme|rasisten]] en [[bodyshaming|bodyshamers]].) Nei it sjen fan ''Star Wars: Episode&amp;nbsp;IX&amp;nbsp;– The Rise of Skywalker'' koene resinsinten net oars as fêststelle dat Rose &quot;út it ferhaal skreaun&quot; wie &quot;sûnder ienige útlis&quot;. Dat waard beskôge as &quot;ien fan 'e grutste teloarstellings fan 'e film.&quot;

Op 'e [[webside]] [[Rotten Tomatoes]], dy't resinsjes sammelet, hat ''Star Wars: Episode&amp;nbsp;IX&amp;nbsp;– The Rise of Skywalker'' in midsmjittich goedkarringspersintaazje fan 52%, basearre op 516 ûnderskate resinsjes. De konsensuskrityk fan 'e webside, gearstald út al dy resinsjes, stelt: &quot;[De film] hat te lijen ûnder in [[frustraasje|frustrearjend]] gebrek oan [[ynbyldingsfermogen]], mar bringt dizze [[populêr]]e [[filmsearje]] ta in ein mei in op 'e [[fan (persoan)|fans]] rjochte tawijing.&quot; Op [[Metacritic]], de wichtichste [[konkurrint]] fan Rotten Tomatoes, behellet ''Star Wars: Episode&amp;nbsp;IX&amp;nbsp;– The Rise of Skywalker'' in goedkarringspersintaazje fan 53%, basearre op 61 resinsjes.

==Resultaat==
===Opbringst===
''Star Wars: Episode&amp;nbsp;IX&amp;nbsp;– The Rise of Skywalker'' brocht yn 'e [[bioskopen]] yn 'e [[Feriene Steaten]] en [[Kanada]] [[$]]515,2&amp;nbsp;miljoen op, en yn alle oare [[lannen en territoaria]] $558,9&amp;nbsp;miljoen. Wrâldwiid kaam de [[opbringst (jild)|opbringst]] dêrmei út op $1.074,1&amp;nbsp;miljoen. Ofset tsjin it [[budget]] fan $275&amp;nbsp;miljoen betsjut dat in [[winst (ûndernimming)|winst]] fan $799,1&amp;nbsp;miljoen, hoewol't dêr de [[marketing]]kosten noch wol ôf moatte. 

Dêrmei wie ''Star Wars: Episode&amp;nbsp;IX&amp;nbsp;– The Rise of Skywalker'' de op seis nei meast opbringende film fan [[2019]], nei ''[[Avengers: Endgame]]'', ''[[The Lion King (film út 2019)|The Lion King]]'', ''[[Frozen&amp;nbsp;II]]'', ''[[Spider-Man: Far from Home]]'', ''[[Captain Marvel (film)|Captain Marvel]]'' en ''[[Joker (film út 2019)|Joker]]''. De [[webside]] ''[[Deadline Hollywood]]'' berekkende de skjinne winst foar ''Star Wars: Episode&amp;nbsp;IX&amp;nbsp;– The Rise of Skywalker'' op $300&amp;nbsp;miljoen. Bûten [[Noard-Amearika]] fertsjinne de film it meast yn it [[Feriene Keninkryk]] ($26,8&amp;nbsp;miljoen), [[Dútslân]] ($21,8&amp;nbsp;miljoen), [[Frankryk]] ($15,2&amp;nbsp;miljoen), [[Japan]] ($14,6&amp;nbsp;miljoen), [[Austraalje (lân)|Austraalje]] ($12,6&amp;nbsp;miljoen) en [[Sina]] ($12,1&amp;nbsp;miljoen).

===Prizen===
''Star Wars: Episode&amp;nbsp;IX&amp;nbsp;– The Rise of Skywalker'' waard yn [[2020]] nominearre foar 3 [[Oscar]]s, yn 'e [[kategory]]en bêste orizjinele [[filmmuzyk]], bêste [[lûdsmontaazje]] en bêste [[special effects|fisuele effekten]]. Alle trije [[priis (ûnderskieding)|prizen]] giene lykwols nei oare gadingmakkers. By de [[BAFTA's]], de wichtichste [[Feriene Keninkryk|Britske]] filmprizen, waard ''Star Wars: Episode&amp;nbsp;IX&amp;nbsp;– The Rise of Skywalker'' ek yn 3 kategoryen nominearre, foar bêste orizjinele filmmuzyk, bêste [[lûd]] en bêste [[special effects]]. Op 'e nij wûn de film gjin prizen. ''Star Wars: Episode&amp;nbsp;IX&amp;nbsp;– The Rise of Skywalker'' waard fierders ek nominearre foar de [[Grammy Award]] foar bêste [[soundtrack]] foar fisuele media, de [[Hugo Award]] foar bêste dramtyske presintaasje (lange foarm), en de [[Kids' Choice Award]] foar favorite film.

By de [[Saturn Award]]s waard de film nominearre yn 12 kategoryen, wêrûnder bêste [[aktrise]] ([[Daisy Ridley]]), twa kear bêste [[byrol]] fan in [[akteur]] ([[Adam Driver]] en [[Ian McDiarmid]]), bêste [[senario]], bêste [[filmmontaazje]], bêste [[produksje-ûntwerp]] en bêste [[kostúm]]ûntwerp. ''Star Wars: Episode&amp;nbsp;IX&amp;nbsp;– The Rise of Skywalker'' wûn de Saturn Awards foar bêste [[science fiction-film]], bêste [[regisseur]] ([[J.J. Abrams]]), bêste filmmuzyk ([[John Williams (komponist)|John Williams]]), bêste [[fisazjy]] ([[Amanda Knight]] en [[Neal Scanlan]]) en bêste special effects ([[Roger Guyett]], [[Neal Scanlan]], [[Patrick Tubach]] en [[Dominic Tuohy]]).

==Keppelings om utens==
* {{en}} [https://www.starwars.com/films/star-wars-episode-ix-the-rise-of-skywalker Offisjele webside fan ''Star Wars: Episode IX – The Rise of Skywalker'' op ''StarWars.com'']
* {{en}} [https://lucasfilm.com/productions/episode-ix/ Offisjele webside fan ''Star Wars: Episode IX – The Rise of Skywalker'' op ''Lucasfilm.com'']
* {{en}} [http://www.imdb.com/title/tt2527338/ Ynformaasje oer ''Star Wars: Episode IX – The Rise of Skywalker'' yn 'e Internet Movie Database (IMDb)]

{{boarnen|boarnefernijing=
Foar boarnen en oare literatuer, sjoch ûnder: [http://en.wikipedia.org/wiki/Star_Wars:_The_Rise_of_Skywalker ''References'', op dizze side].
----
{{commonscat|Star Wars: Episode IX – The Rise of Skywalker}}
}}
{{DISPLAYTITLE:''{{PAGENAME}}''}}
{{Star Wars}}

{{DEFAULTSORT:Star Wars: Episode VIIII – The Rise of Skywalker}}
[[Kategory:Star Wars-film]]
[[Kategory:Amerikaanske science fiction-film]]
[[Kategory:Amerikaanske aventoerefilm]]
[[Kategory:Amerikaanske oarlochsfilm]]
[[Kategory:Science fiction-fantasyfilm]]
[[Kategory:Science fiction-aventoerefilm]]
[[Kategory:Science fiction-oarlochsfilm]]
[[Kategory:Ingelsktalige film]]
[[Kategory:Fiktyftalige film]]
[[Kategory:Film fan Lucasfilm]]
[[Kategory:Film fan Bad Robot Productions]]
[[Kategory:Film fan J.J. Abrams]]
[[Kategory:Film út 2019]]
[[Kategory:Film oer robots]]
[[Kategory:Film oer tsjoenderij]]
[[Kategory:Film oer romtefeart]]
[[Kategory:Film oer in oarloch]]
[[Kategory:Film oer bûtenierdske wêzens]]
[[Kategory:Film oer in prinsesse]]
[[Kategory:Film oer in twilling]]
[[Kategory:Film oer de dea]]
[[Kategory:Film oer desersje]]</text>
      <sha1>rgv5ukr6mz1rdlykvcq4quwhcdlwbui</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Ridderkerk</title>
    <ns>0</ns>
    <id>159951</id>
    <revision>
      <id>1087004</id>
      <parentid>1086922</parentid>
      <timestamp>2022-08-07T07:19:55Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Soimip</username>
        <id>43534</id>
      </contributor>
      <comment>/* Gemeenteried */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5578" xml:space="preserve">{{Ynfoboks gemeente yn Nederlân
| namme                 = Ridderkerk 
| ôfbyld                = 
| ôfbyldtekst           = 
| flagge                = Ridderkerk Netherlands.svg
| wapen                 = Ridderkerk wapen.svg
| kaart                 = NL - locator map municipality code GM0597 (2016).png
| kaart1                = Gem-Ridderkerk-OpenTopo.jpg
| provinsje             = [[Súd-Hollân]]
| haadplak              = Ridderkerk 
| oerflak               = 25,26 km² &lt;ref name=alle&gt;[https://allecijfers.nl/gemeente/ridderkerk/ AlleCijfers]&lt;/ref&gt;
| lân                   = 23,48 km²
| wetter                = 1,79 km²
| ynwennertal           = 47.099 &lt;small&gt;(01-01-2022)&lt;/small&gt;&lt;ref name=alle/&gt;
| befolkingstichtens    = 2.006 ynw./km²
| gemeenteried          = '''Perioade 2022—2026 (29 sitten):&lt;ref name=kies&gt;[https://www.verkiezingsuitslagen.nl/verkiezingen/detail/GR20220316/731149 Kiesraad]&lt;/ref&gt; {{Gemeenteried Ridderkerk}}
| boargemaster          = [[Anny Attema]]
| list                  = [[Partij fan de Arbeid|PvdA]]
| oprjochte             = 
| tiidrek1              = 
| yndieling_tiidrek1    = 
| tiidrek2              = 
| yndieling_tiidrek2    = 
| tiidrek3              = 
| yndieling_tiidrek3    = 
| tiidrek4              = 
| yndieling_tiidrek4    = 
| tiidrek5              =
| yndieling_tiidrek5    = 
| ferkearsieren         = 
| netnûmer              = 0180
| postkoade             = 2981–2989 &lt;ref name=alle/&gt;
| webstee               = [https://www.ridderkerk.nl/ www.ridderkerk.nl]
}}
[[Ofbyld:Singelkerk vanaf Kerkpad.jpg|thumb|Herfoarme Singeltsjerke]]

'''Ridderkerk''' is in [[wenkearn|plak]] en [[gemeente (bestjoer)|gemeente]] yn de [[Nederlân]]ske provinsje [[Súd-Hollân]]. Yn 2022 hat de gemeente neffens it [[Sintraal Buro foar de Statistyk|CBS]] likernôch 47.100 ynwenners.

Ridderkerk leit op it eilân [[Iselmonde (eilân)|Iselmonde]] en grinzet oan de gemeenten [[Krimpenerwaard (gemeente)|Krimpenerwaard]], [[Molelannen]], [[Alblasserdam]], [[Hendrik-Ido-Ambacht]], [[Zwijndrecht (Nederlân)|Zwijndrecht]], [[Barendrecht]] en [[Rotterdam (gemeente)|Rotterdam]], en oan de rivieren de [[Nije Maas]], [[Noard (rivier)|Noard]] en it [[Waaltsje]].

Der binne grutte strang [[grifformeard]]e tsjerken.

== Plakken ==
Doarpen yn de gemeente Ridderkerk binne:&lt;ref name=alle/&gt;

{| class=&quot;wikitable sortable&quot; style=&quot;text-align:center&quot;
|-
! Doarp !! Ynwenners &lt;br/ &gt; (2021) !! Oerflak lân &lt;br/ &gt; (km²) !! Befolkingstichtens &lt;br/ &gt; (ynw./km²)
|-
| [[Bolnes]] || 7.770 || 2,47 || 3.146
|-
| [[Oostendam]] || 615 || 1,72 || 358
|-
| Ridderkerk || 25.866 || 9,47 || 2.731
|-
| [[Rijsoord]] || 3.015 || 7,49 || 403
|-
| [[Slikkerveer]] || 9.405 || 2,33 || 4.036
|-
! Totaal !! 46.671 !! 23,48 || 1.988
|-
|}

== Untwikkeling ynwennertal ==
Befolkingsûntwikkeling sûnt 1996:&lt;ref name=alle/&gt;

{| class=&quot;wikitable&quot; 
|-
! Jier !! Ynwenners
|-
| 2022 || 47.099
|-
| 2020 || 46.189
|-
| 2015 || 45.149
|-
| 2010 || 44.746
|-
| 2005 || 45.106
|-
| 2000 || 46.839
|-
| 1996 || 46.650
|-
|}

== Boargemasters ==
Boargemasters sûnt 1945:&lt;ref&gt;[https://www.geni.com/projects/Burgemeesters-in-ZUID-HOLLAND-nl/8655 Geni]&lt;/ref&gt;

{| class=&quot;wikitable&quot; 
|-
! Namme !! Partij !! Perioade !! Bysûnderheden 
|-
| [[Johan Hendrik Crezée]] || [[ARP]] || 1945–1949 || ok 1935–1942
|-
| [[Albertus Marinus Nieuwenhuisen|Albertus Marinus &lt;br/ &gt; Nieuwenhuisen]] || ARP || 1950–1959 ||
|-
| [[Cornelis Jan van der Hoeven|Cornelis Jan van der &lt;br/ &gt; Hoeven]] || ARP || 1959–1970 ||
|-
| [[Kees Verplanke]] || ARP, &lt;br/ &gt; partijleas || 1971–1990 ||
|-
| [[Harm Bruins Slot]] || [[CDA]] || 1990–1994 ||
|-
| [[Jan Waaijer]] || CDA || 1994–2004 ||
|-
| [[Boelhouwer van Wouwe]] || CDA || 2004 || waarnimmend 
|-
| [[Jon Hermans-Vloedbeld]] || [[VVD]] || 2004–2009 ||
|-
| [[Stefan Hulman]] || VVD || 2009–2010 || waarnimmend 
|-
| [[Anny Attema]] || [[PvdA]] || 2010–no ||
|-
|}

== Gemeenteried ==
De gemeenteried sûnt 1990:&lt;ref&gt;[https://www.nlverkiezingen.com/GR_ZH.html NLverkiezingen]&lt;/ref&gt;

{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
!colspan=&quot;16&quot;| Sitten
|-
! Partij !! 1990 !! 1994 !! 1998 !! 2002!! 2006!! 2010!! 2014!! 2018 !! 2022 &lt;ref name=kies/&gt;
|-
|Partij 18PLUS || || || || || || || 1 || 5 || 7
|-
|[[SGP]] || || || || 4 || 6 || 5 || 5 || 4 || 5
|-
|[[PvdA]]-[[GL]] || || || || || || || || || 4
|-
|Leefbaar Ridderkerk || || || || 7 || 4 || 10 || 6 || 3 || 3
|-
|[[CU]] || || || || 2 || 3 || 2 || 3 || 2 || 3
|-
|Echt voor Ridderkerk (EVR) || || || || || || || 5 || 4 || 2
|-
|[[CDA]] || 8 || 6 || 5 || 5 || 3 || 2 || 3 || 3 || 2
|-
|[[VVD]] || 3 || 4 || 6 || 3 || 3 || 2 || 2 || 2 || 2
|-
|Burger op 1 || || || || || || || || 1 || 1
|-
|[[PvdA]] || 9 || 7 || 8 || 6 || 8 || 4 || 2 || 3 ||
|-
|[[D66]] || 4 || 4 || 2 || || || || || 1 ||
|-
|[[GL]] || 0 || || || || || || || 1 ||
|-
|[[GL]]-[[D66]] || || || || 2 || 1 || 2 || 2 || ||
|-
|Nieuw Rechts || || || || || 1 || || || ||
|-
|[[GPV]]-[[RPF]]-[[SGP]] || 5 || 7 || 8 || || || || || ||
|-
|[[CD]] || || 1 || || || || || || ||
|-
!Totaal || 29 || 29 || 29 || 29 || 29 || 27 || 29 || 29 || 29
|-
!Opkomst || 62,7% || 66,5% || 59,5% || 60,8% || 61,5% || 55,4% || 53,1% || 54,4% || 49,7%
|}

== Keppelingen om utens ==
* [https://www.ridderkerk.nl/ Webstee fan de gemeente]
* [https://www.plaatsengids.nl/ridderkerk Plaatsengids]

{{boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
}}
{{Koördinaten|51_52_N_4_36_E_type:city_scale:16_region:NL|51° 52' NB, 4° 36' EL}}
{{GemeentenSúd-Hollân}}

[[Kategory:Ridderkerk| ]]
[[Kategory:Plak yn Ridderkerk]]
[[Kategory:Gemeente yn Súd-Hollân]]</text>
      <sha1>56miq45b7uay1tclp6czq8p6ib74cc0</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1087014</id>
      <parentid>1087004</parentid>
      <timestamp>2022-08-07T08:17:17Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Soimip</username>
        <id>43534</id>
      </contributor>
      <comment>/* Boargemasters */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5931" xml:space="preserve">{{Ynfoboks gemeente yn Nederlân
| namme                 = Ridderkerk 
| ôfbyld                = 
| ôfbyldtekst           = 
| flagge                = Ridderkerk Netherlands.svg
| wapen                 = Ridderkerk wapen.svg
| kaart                 = NL - locator map municipality code GM0597 (2016).png
| kaart1                = Gem-Ridderkerk-OpenTopo.jpg
| provinsje             = [[Súd-Hollân]]
| haadplak              = Ridderkerk 
| oerflak               = 25,26 km² &lt;ref name=alle&gt;[https://allecijfers.nl/gemeente/ridderkerk/ AlleCijfers]&lt;/ref&gt;
| lân                   = 23,48 km²
| wetter                = 1,79 km²
| ynwennertal           = 47.099 &lt;small&gt;(01-01-2022)&lt;/small&gt;&lt;ref name=alle/&gt;
| befolkingstichtens    = 2.006 ynw./km²
| gemeenteried          = '''Perioade 2022—2026 (29 sitten):&lt;ref name=kies&gt;[https://www.verkiezingsuitslagen.nl/verkiezingen/detail/GR20220316/731149 Kiesraad]&lt;/ref&gt; {{Gemeenteried Ridderkerk}}
| boargemaster          = [[Anny Attema]]
| list                  = [[Partij fan de Arbeid|PvdA]]
| oprjochte             = 
| tiidrek1              = 
| yndieling_tiidrek1    = 
| tiidrek2              = 
| yndieling_tiidrek2    = 
| tiidrek3              = 
| yndieling_tiidrek3    = 
| tiidrek4              = 
| yndieling_tiidrek4    = 
| tiidrek5              =
| yndieling_tiidrek5    = 
| ferkearsieren         = 
| netnûmer              = 0180
| postkoade             = 2981–2989 &lt;ref name=alle/&gt;
| webstee               = [https://www.ridderkerk.nl/ www.ridderkerk.nl]
}}
[[Ofbyld:Singelkerk vanaf Kerkpad.jpg|thumb|Herfoarme Singeltsjerke]]

'''Ridderkerk''' is in [[wenkearn|plak]] en [[gemeente (bestjoer)|gemeente]] yn de [[Nederlân]]ske provinsje [[Súd-Hollân]]. Yn 2022 hat de gemeente neffens it [[Sintraal Buro foar de Statistyk|CBS]] likernôch 47.100 ynwenners.

Ridderkerk leit op it eilân [[Iselmonde (eilân)|Iselmonde]] en grinzet oan de gemeenten [[Krimpenerwaard (gemeente)|Krimpenerwaard]], [[Molelannen]], [[Alblasserdam]], [[Hendrik-Ido-Ambacht]], [[Zwijndrecht (Nederlân)|Zwijndrecht]], [[Barendrecht]] en [[Rotterdam (gemeente)|Rotterdam]], en oan de rivieren de [[Nije Maas]], [[Noard (rivier)|Noard]] en it [[Waaltsje]].

Der binne grutte strang [[grifformeard]]e tsjerken.

== Plakken ==
Doarpen yn de gemeente Ridderkerk binne:&lt;ref name=alle/&gt;

{| class=&quot;wikitable sortable&quot; style=&quot;text-align:center&quot;
|-
! Doarp !! Ynwenners &lt;br/ &gt; (2021) !! Oerflak lân &lt;br/ &gt; (km²) !! Befolkingstichtens &lt;br/ &gt; (ynw./km²)
|-
| [[Bolnes]] || 7.770 || 2,47 || 3.146
|-
| [[Oostendam]] || 615 || 1,72 || 358
|-
| Ridderkerk || 25.866 || 9,47 || 2.731
|-
| [[Rijsoord]] || 3.015 || 7,49 || 403
|-
| [[Slikkerveer]] || 9.405 || 2,33 || 4.036
|-
! Totaal !! 46.671 !! 23,48 || 1.988
|-
|}

== Untwikkeling ynwennertal ==
Befolkingsûntwikkeling sûnt 1996:&lt;ref name=alle/&gt;

{| class=&quot;wikitable&quot; 
|-
! Jier !! Ynwenners
|-
| 2022 || 47.099
|-
| 2020 || 46.189
|-
| 2015 || 45.149
|-
| 2010 || 44.746
|-
| 2005 || 45.106
|-
| 2000 || 46.839
|-
| 1996 || 46.650
|-
|}

== Boargemasters ==
Boargemasters sûnt 1945:&lt;ref&gt;[https://www.geni.com/projects/Burgemeesters-in-ZUID-HOLLAND-nl/8655 Geni]&lt;/ref&gt;

{| class=&quot;wikitable&quot; 
|-
! Namme !! Partij !! Perioade !! Bysûnderheden 
|-
| [[Lodewijk Kruijff Lz]] || || 1861–1904 ||
|-
| [[Jan Gerrit de Zeeuw]] || || 1905–1923 ||
|-
| [[Pieter Leonard de Gaay Fortman|Pieter Leonard de &lt;br/ &gt; Gaay Fortman]] || [[ARP]] || 1923 ||
|-
| [[Johann Wilhelmus Klein]] || || 1923–1935 ||
|-
| [[Johan Hendrik Crezée]] || ARP || 1935–1942 ||
|-
| [[Johan Adolf Kattenbusch]] || [[NSB]] || 1942–1945 ||
|-
| [[Johan Hendrik Crezée]] || ARP || 1945–1949 || 
|-
| [[Albertus Marinus Nieuwenhuisen|Albertus Marinus &lt;br/ &gt; Nieuwenhuisen]] || ARP || 1950–1959 ||
|-
| [[Cornelis Jan van der Hoeven|Cornelis Jan van der &lt;br/ &gt; Hoeven]] || ARP || 1959–1970 ||
|-
| [[Kees Verplanke]] || ARP, &lt;br/ &gt; partijleas || 1971–1990 ||
|-
| [[Harm Bruins Slot]] || [[CDA]] || 1990–1994 ||
|-
| [[Jan Waaijer]] || CDA || 1994–2004 ||
|-
| [[Boelhouwer van Wouwe]] || CDA || 2004 || waarnimmend 
|-
| [[Jon Hermans-Vloedbeld]] || [[VVD]] || 2004–2009 ||
|-
| [[Stefan Hulman]] || VVD || 2009–2010 || waarnimmend 
|-
| [[Anny Attema]] || [[PvdA]] || 2010–no ||
|-
|}

== Gemeenteried ==
De gemeenteried sûnt 1990:&lt;ref&gt;[https://www.nlverkiezingen.com/GR_ZH.html NLverkiezingen]&lt;/ref&gt;

{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
!colspan=&quot;16&quot;| Sitten
|-
! Partij !! 1990 !! 1994 !! 1998 !! 2002!! 2006!! 2010!! 2014!! 2018 !! 2022 &lt;ref name=kies/&gt;
|-
|Partij 18PLUS || || || || || || || 1 || 5 || 7
|-
|[[SGP]] || || || || 4 || 6 || 5 || 5 || 4 || 5
|-
|[[PvdA]]-[[GL]] || || || || || || || || || 4
|-
|Leefbaar Ridderkerk || || || || 7 || 4 || 10 || 6 || 3 || 3
|-
|[[CU]] || || || || 2 || 3 || 2 || 3 || 2 || 3
|-
|Echt voor Ridderkerk (EVR) || || || || || || || 5 || 4 || 2
|-
|[[CDA]] || 8 || 6 || 5 || 5 || 3 || 2 || 3 || 3 || 2
|-
|[[VVD]] || 3 || 4 || 6 || 3 || 3 || 2 || 2 || 2 || 2
|-
|Burger op 1 || || || || || || || || 1 || 1
|-
|[[PvdA]] || 9 || 7 || 8 || 6 || 8 || 4 || 2 || 3 ||
|-
|[[D66]] || 4 || 4 || 2 || || || || || 1 ||
|-
|[[GL]] || 0 || || || || || || || 1 ||
|-
|[[GL]]-[[D66]] || || || || 2 || 1 || 2 || 2 || ||
|-
|Nieuw Rechts || || || || || 1 || || || ||
|-
|[[GPV]]-[[RPF]]-[[SGP]] || 5 || 7 || 8 || || || || || ||
|-
|[[CD]] || || 1 || || || || || || ||
|-
!Totaal || 29 || 29 || 29 || 29 || 29 || 27 || 29 || 29 || 29
|-
!Opkomst || 62,7% || 66,5% || 59,5% || 60,8% || 61,5% || 55,4% || 53,1% || 54,4% || 49,7%
|}

== Keppelingen om utens ==
* [https://www.ridderkerk.nl/ Webstee fan de gemeente]
* [https://www.plaatsengids.nl/ridderkerk Plaatsengids]

{{boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
}}
{{Koördinaten|51_52_N_4_36_E_type:city_scale:16_region:NL|51° 52' NB, 4° 36' EL}}
{{GemeentenSúd-Hollân}}

[[Kategory:Ridderkerk| ]]
[[Kategory:Plak yn Ridderkerk]]
[[Kategory:Gemeente yn Súd-Hollân]]</text>
      <sha1>tr1sd54m2xg8h707qgixi5me375mb2e</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1087015</id>
      <parentid>1087014</parentid>
      <timestamp>2022-08-07T08:18:01Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Soimip</username>
        <id>43534</id>
      </contributor>
      <comment>/* Boargemasters */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5931" xml:space="preserve">{{Ynfoboks gemeente yn Nederlân
| namme                 = Ridderkerk 
| ôfbyld                = 
| ôfbyldtekst           = 
| flagge                = Ridderkerk Netherlands.svg
| wapen                 = Ridderkerk wapen.svg
| kaart                 = NL - locator map municipality code GM0597 (2016).png
| kaart1                = Gem-Ridderkerk-OpenTopo.jpg
| provinsje             = [[Súd-Hollân]]
| haadplak              = Ridderkerk 
| oerflak               = 25,26 km² &lt;ref name=alle&gt;[https://allecijfers.nl/gemeente/ridderkerk/ AlleCijfers]&lt;/ref&gt;
| lân                   = 23,48 km²
| wetter                = 1,79 km²
| ynwennertal           = 47.099 &lt;small&gt;(01-01-2022)&lt;/small&gt;&lt;ref name=alle/&gt;
| befolkingstichtens    = 2.006 ynw./km²
| gemeenteried          = '''Perioade 2022—2026 (29 sitten):&lt;ref name=kies&gt;[https://www.verkiezingsuitslagen.nl/verkiezingen/detail/GR20220316/731149 Kiesraad]&lt;/ref&gt; {{Gemeenteried Ridderkerk}}
| boargemaster          = [[Anny Attema]]
| list                  = [[Partij fan de Arbeid|PvdA]]
| oprjochte             = 
| tiidrek1              = 
| yndieling_tiidrek1    = 
| tiidrek2              = 
| yndieling_tiidrek2    = 
| tiidrek3              = 
| yndieling_tiidrek3    = 
| tiidrek4              = 
| yndieling_tiidrek4    = 
| tiidrek5              =
| yndieling_tiidrek5    = 
| ferkearsieren         = 
| netnûmer              = 0180
| postkoade             = 2981–2989 &lt;ref name=alle/&gt;
| webstee               = [https://www.ridderkerk.nl/ www.ridderkerk.nl]
}}
[[Ofbyld:Singelkerk vanaf Kerkpad.jpg|thumb|Herfoarme Singeltsjerke]]

'''Ridderkerk''' is in [[wenkearn|plak]] en [[gemeente (bestjoer)|gemeente]] yn de [[Nederlân]]ske provinsje [[Súd-Hollân]]. Yn 2022 hat de gemeente neffens it [[Sintraal Buro foar de Statistyk|CBS]] likernôch 47.100 ynwenners.

Ridderkerk leit op it eilân [[Iselmonde (eilân)|Iselmonde]] en grinzet oan de gemeenten [[Krimpenerwaard (gemeente)|Krimpenerwaard]], [[Molelannen]], [[Alblasserdam]], [[Hendrik-Ido-Ambacht]], [[Zwijndrecht (Nederlân)|Zwijndrecht]], [[Barendrecht]] en [[Rotterdam (gemeente)|Rotterdam]], en oan de rivieren de [[Nije Maas]], [[Noard (rivier)|Noard]] en it [[Waaltsje]].

Der binne grutte strang [[grifformeard]]e tsjerken.

== Plakken ==
Doarpen yn de gemeente Ridderkerk binne:&lt;ref name=alle/&gt;

{| class=&quot;wikitable sortable&quot; style=&quot;text-align:center&quot;
|-
! Doarp !! Ynwenners &lt;br/ &gt; (2021) !! Oerflak lân &lt;br/ &gt; (km²) !! Befolkingstichtens &lt;br/ &gt; (ynw./km²)
|-
| [[Bolnes]] || 7.770 || 2,47 || 3.146
|-
| [[Oostendam]] || 615 || 1,72 || 358
|-
| Ridderkerk || 25.866 || 9,47 || 2.731
|-
| [[Rijsoord]] || 3.015 || 7,49 || 403
|-
| [[Slikkerveer]] || 9.405 || 2,33 || 4.036
|-
! Totaal !! 46.671 !! 23,48 || 1.988
|-
|}

== Untwikkeling ynwennertal ==
Befolkingsûntwikkeling sûnt 1996:&lt;ref name=alle/&gt;

{| class=&quot;wikitable&quot; 
|-
! Jier !! Ynwenners
|-
| 2022 || 47.099
|-
| 2020 || 46.189
|-
| 2015 || 45.149
|-
| 2010 || 44.746
|-
| 2005 || 45.106
|-
| 2000 || 46.839
|-
| 1996 || 46.650
|-
|}

== Boargemasters ==
Boargemasters sûnt 1861:&lt;ref&gt;[https://www.geni.com/projects/Burgemeesters-in-ZUID-HOLLAND-nl/8655 Geni]&lt;/ref&gt;

{| class=&quot;wikitable&quot; 
|-
! Namme !! Partij !! Perioade !! Bysûnderheden 
|-
| [[Lodewijk Kruijff Lz]] || || 1861–1904 ||
|-
| [[Jan Gerrit de Zeeuw]] || || 1905–1923 ||
|-
| [[Pieter Leonard de Gaay Fortman|Pieter Leonard de &lt;br/ &gt; Gaay Fortman]] || [[ARP]] || 1923 ||
|-
| [[Johann Wilhelmus Klein]] || || 1923–1935 ||
|-
| [[Johan Hendrik Crezée]] || ARP || 1935–1942 ||
|-
| [[Johan Adolf Kattenbusch]] || [[NSB]] || 1942–1945 ||
|-
| [[Johan Hendrik Crezée]] || ARP || 1945–1949 || 
|-
| [[Albertus Marinus Nieuwenhuisen|Albertus Marinus &lt;br/ &gt; Nieuwenhuisen]] || ARP || 1950–1959 ||
|-
| [[Cornelis Jan van der Hoeven|Cornelis Jan van der &lt;br/ &gt; Hoeven]] || ARP || 1959–1970 ||
|-
| [[Kees Verplanke]] || ARP, &lt;br/ &gt; partijleas || 1971–1990 ||
|-
| [[Harm Bruins Slot]] || [[CDA]] || 1990–1994 ||
|-
| [[Jan Waaijer]] || CDA || 1994–2004 ||
|-
| [[Boelhouwer van Wouwe]] || CDA || 2004 || waarnimmend 
|-
| [[Jon Hermans-Vloedbeld]] || [[VVD]] || 2004–2009 ||
|-
| [[Stefan Hulman]] || VVD || 2009–2010 || waarnimmend 
|-
| [[Anny Attema]] || [[PvdA]] || 2010–no ||
|-
|}

== Gemeenteried ==
De gemeenteried sûnt 1990:&lt;ref&gt;[https://www.nlverkiezingen.com/GR_ZH.html NLverkiezingen]&lt;/ref&gt;

{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
!colspan=&quot;16&quot;| Sitten
|-
! Partij !! 1990 !! 1994 !! 1998 !! 2002!! 2006!! 2010!! 2014!! 2018 !! 2022 &lt;ref name=kies/&gt;
|-
|Partij 18PLUS || || || || || || || 1 || 5 || 7
|-
|[[SGP]] || || || || 4 || 6 || 5 || 5 || 4 || 5
|-
|[[PvdA]]-[[GL]] || || || || || || || || || 4
|-
|Leefbaar Ridderkerk || || || || 7 || 4 || 10 || 6 || 3 || 3
|-
|[[CU]] || || || || 2 || 3 || 2 || 3 || 2 || 3
|-
|Echt voor Ridderkerk (EVR) || || || || || || || 5 || 4 || 2
|-
|[[CDA]] || 8 || 6 || 5 || 5 || 3 || 2 || 3 || 3 || 2
|-
|[[VVD]] || 3 || 4 || 6 || 3 || 3 || 2 || 2 || 2 || 2
|-
|Burger op 1 || || || || || || || || 1 || 1
|-
|[[PvdA]] || 9 || 7 || 8 || 6 || 8 || 4 || 2 || 3 ||
|-
|[[D66]] || 4 || 4 || 2 || || || || || 1 ||
|-
|[[GL]] || 0 || || || || || || || 1 ||
|-
|[[GL]]-[[D66]] || || || || 2 || 1 || 2 || 2 || ||
|-
|Nieuw Rechts || || || || || 1 || || || ||
|-
|[[GPV]]-[[RPF]]-[[SGP]] || 5 || 7 || 8 || || || || || ||
|-
|[[CD]] || || 1 || || || || || || ||
|-
!Totaal || 29 || 29 || 29 || 29 || 29 || 27 || 29 || 29 || 29
|-
!Opkomst || 62,7% || 66,5% || 59,5% || 60,8% || 61,5% || 55,4% || 53,1% || 54,4% || 49,7%
|}

== Keppelingen om utens ==
* [https://www.ridderkerk.nl/ Webstee fan de gemeente]
* [https://www.plaatsengids.nl/ridderkerk Plaatsengids]

{{boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
}}
{{Koördinaten|51_52_N_4_36_E_type:city_scale:16_region:NL|51° 52' NB, 4° 36' EL}}
{{GemeentenSúd-Hollân}}

[[Kategory:Ridderkerk| ]]
[[Kategory:Plak yn Ridderkerk]]
[[Kategory:Gemeente yn Súd-Hollân]]</text>
      <sha1>38y7jpu8uafbd0n27u6znv65c0gbagp</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1087078</id>
      <parentid>1087015</parentid>
      <timestamp>2022-08-07T10:27:35Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Soimip</username>
        <id>43534</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5931" xml:space="preserve">{{Ynfoboks gemeente yn Nederlân
| namme                 = Ridderkerk 
| ôfbyld                = 
| ôfbyldtekst           = 
| flagge                = Ridderkerk Netherlands.svg
| wapen                 = Ridderkerk wapen.svg
| kaart                 = NL - locator map municipality code GM0597 (2016).png
| kaart1                = Gem-Ridderkerk-OpenTopo.jpg
| provinsje             = [[Súd-Hollân]]
| haadplak              = Ridderkerk 
| oerflak               = 25,26 km² &lt;ref name=alle&gt;[https://allecijfers.nl/gemeente/ridderkerk/ AlleCijfers]&lt;/ref&gt;
| lân                   = 23,48 km²
| wetter                = 1,79 km²
| ynwennertal           = 47.099 &lt;small&gt;(01-01-2022)&lt;/small&gt;&lt;ref name=alle/&gt;
| befolkingstichtens    = 2.006 ynw./km²
| gemeenteried          = '''Perioade 2022—2026 (29 sitten):&lt;ref name=kies&gt;[https://www.verkiezingsuitslagen.nl/verkiezingen/detail/GR20220316/731149 Kiesraad]&lt;/ref&gt; {{Gemeenteried Ridderkerk}}
| boargemaster          = [[Anny Attema]]
| list                  = [[Partij fan de Arbeid|PvdA]]
| oprjochte             = 
| tiidrek1              = 
| yndieling_tiidrek1    = 
| tiidrek2              = 
| yndieling_tiidrek2    = 
| tiidrek3              = 
| yndieling_tiidrek3    = 
| tiidrek4              = 
| yndieling_tiidrek4    = 
| tiidrek5              =
| yndieling_tiidrek5    = 
| ferkearsieren         = 
| netnûmer              = 0180
| postkoade             = 2981–2989 &lt;ref name=alle/&gt;
| webstee               = [https://www.ridderkerk.nl/ www.ridderkerk.nl]
}}
[[Ofbyld:Singelkerk vanaf Kerkpad.jpg|thumb|Herfoarme Singeltsjerke]]

'''Ridderkerk''' is in [[wenkearn|plak]] en [[gemeente (bestjoer)|gemeente]] yn de [[Nederlân]]ske provinsje [[Súd-Hollân]]. Yn 2022 hat de gemeente neffens it [[Sintraal Buro foar de Statistyk|CBS]] likernôch 47.000 ynwenners.

Ridderkerk leit op it eilân [[Iselmonde (eilân)|Iselmonde]] en grinzet oan de gemeenten [[Krimpenerwaard (gemeente)|Krimpenerwaard]], [[Molelannen]], [[Alblasserdam]], [[Hendrik-Ido-Ambacht]], [[Zwijndrecht (Nederlân)|Zwijndrecht]], [[Barendrecht]] en [[Rotterdam (gemeente)|Rotterdam]], en oan de rivieren de [[Nije Maas]], [[Noard (rivier)|Noard]] en it [[Waaltsje]].

Der binne grutte strang [[grifformeard]]e tsjerken.

== Plakken ==
Doarpen yn de gemeente Ridderkerk binne:&lt;ref name=alle/&gt;

{| class=&quot;wikitable sortable&quot; style=&quot;text-align:center&quot;
|-
! Doarp !! Ynwenners &lt;br/ &gt; (2021) !! Oerflak lân &lt;br/ &gt; (km²) !! Befolkingstichtens &lt;br/ &gt; (ynw./km²)
|-
| [[Bolnes]] || 7.770 || 2,47 || 3.146
|-
| [[Oostendam]] || 615 || 1,72 || 358
|-
| Ridderkerk || 25.866 || 9,47 || 2.731
|-
| [[Rijsoord]] || 3.015 || 7,49 || 403
|-
| [[Slikkerveer]] || 9.405 || 2,33 || 4.036
|-
! Totaal !! 46.671 !! 23,48 || 1.988
|-
|}

== Untwikkeling ynwennertal ==
Befolkingsûntwikkeling sûnt 1996:&lt;ref name=alle/&gt;

{| class=&quot;wikitable&quot; 
|-
! Jier !! Ynwenners
|-
| 2022 || 47.099
|-
| 2020 || 46.189
|-
| 2015 || 45.149
|-
| 2010 || 44.746
|-
| 2005 || 45.106
|-
| 2000 || 46.839
|-
| 1996 || 46.650
|-
|}

== Boargemasters ==
Boargemasters sûnt 1861:&lt;ref&gt;[https://www.geni.com/projects/Burgemeesters-in-ZUID-HOLLAND-nl/8655 Geni]&lt;/ref&gt;

{| class=&quot;wikitable&quot; 
|-
! Namme !! Partij !! Perioade !! Bysûnderheden 
|-
| [[Lodewijk Kruijff Lz]] || || 1861–1904 ||
|-
| [[Jan Gerrit de Zeeuw]] || || 1905–1923 ||
|-
| [[Pieter Leonard de Gaay Fortman|Pieter Leonard de &lt;br/ &gt; Gaay Fortman]] || [[ARP]] || 1923 ||
|-
| [[Johann Wilhelmus Klein]] || || 1923–1935 ||
|-
| [[Johan Hendrik Crezée]] || ARP || 1935–1942 ||
|-
| [[Johan Adolf Kattenbusch]] || [[NSB]] || 1942–1945 ||
|-
| [[Johan Hendrik Crezée]] || ARP || 1945–1949 || 
|-
| [[Albertus Marinus Nieuwenhuisen|Albertus Marinus &lt;br/ &gt; Nieuwenhuisen]] || ARP || 1950–1959 ||
|-
| [[Cornelis Jan van der Hoeven|Cornelis Jan van der &lt;br/ &gt; Hoeven]] || ARP || 1959–1970 ||
|-
| [[Kees Verplanke]] || ARP, &lt;br/ &gt; partijleas || 1971–1990 ||
|-
| [[Harm Bruins Slot]] || [[CDA]] || 1990–1994 ||
|-
| [[Jan Waaijer]] || CDA || 1994–2004 ||
|-
| [[Boelhouwer van Wouwe]] || CDA || 2004 || waarnimmend 
|-
| [[Jon Hermans-Vloedbeld]] || [[VVD]] || 2004–2009 ||
|-
| [[Stefan Hulman]] || VVD || 2009–2010 || waarnimmend 
|-
| [[Anny Attema]] || [[PvdA]] || 2010–no ||
|-
|}

== Gemeenteried ==
De gemeenteried sûnt 1990:&lt;ref&gt;[https://www.nlverkiezingen.com/GR_ZH.html NLverkiezingen]&lt;/ref&gt;

{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
!colspan=&quot;16&quot;| Sitten
|-
! Partij !! 1990 !! 1994 !! 1998 !! 2002!! 2006!! 2010!! 2014!! 2018 !! 2022 &lt;ref name=kies/&gt;
|-
|Partij 18PLUS || || || || || || || 1 || 5 || 7
|-
|[[SGP]] || || || || 4 || 6 || 5 || 5 || 4 || 5
|-
|[[PvdA]]-[[GL]] || || || || || || || || || 4
|-
|Leefbaar Ridderkerk || || || || 7 || 4 || 10 || 6 || 3 || 3
|-
|[[CU]] || || || || 2 || 3 || 2 || 3 || 2 || 3
|-
|Echt voor Ridderkerk (EVR) || || || || || || || 5 || 4 || 2
|-
|[[CDA]] || 8 || 6 || 5 || 5 || 3 || 2 || 3 || 3 || 2
|-
|[[VVD]] || 3 || 4 || 6 || 3 || 3 || 2 || 2 || 2 || 2
|-
|Burger op 1 || || || || || || || || 1 || 1
|-
|[[PvdA]] || 9 || 7 || 8 || 6 || 8 || 4 || 2 || 3 ||
|-
|[[D66]] || 4 || 4 || 2 || || || || || 1 ||
|-
|[[GL]] || 0 || || || || || || || 1 ||
|-
|[[GL]]-[[D66]] || || || || 2 || 1 || 2 || 2 || ||
|-
|Nieuw Rechts || || || || || 1 || || || ||
|-
|[[GPV]]-[[RPF]]-[[SGP]] || 5 || 7 || 8 || || || || || ||
|-
|[[CD]] || || 1 || || || || || || ||
|-
!Totaal || 29 || 29 || 29 || 29 || 29 || 27 || 29 || 29 || 29
|-
!Opkomst || 62,7% || 66,5% || 59,5% || 60,8% || 61,5% || 55,4% || 53,1% || 54,4% || 49,7%
|}

== Keppelingen om utens ==
* [https://www.ridderkerk.nl/ Webstee fan de gemeente]
* [https://www.plaatsengids.nl/ridderkerk Plaatsengids]

{{boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
}}
{{Koördinaten|51_52_N_4_36_E_type:city_scale:16_region:NL|51° 52' NB, 4° 36' EL}}
{{GemeentenSúd-Hollân}}

[[Kategory:Ridderkerk| ]]
[[Kategory:Plak yn Ridderkerk]]
[[Kategory:Gemeente yn Súd-Hollân]]</text>
      <sha1>4vldhlo4b4t2a08nn1txjcb4mcoga6r</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1087088</id>
      <parentid>1087078</parentid>
      <timestamp>2022-08-07T10:57:34Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Soimip</username>
        <id>43534</id>
      </contributor>
      <comment>/* Untwikkeling ynwennertal */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5871" xml:space="preserve">{{Ynfoboks gemeente yn Nederlân
| namme                 = Ridderkerk 
| ôfbyld                = 
| ôfbyldtekst           = 
| flagge                = Ridderkerk Netherlands.svg
| wapen                 = Ridderkerk wapen.svg
| kaart                 = NL - locator map municipality code GM0597 (2016).png
| kaart1                = Gem-Ridderkerk-OpenTopo.jpg
| provinsje             = [[Súd-Hollân]]
| haadplak              = Ridderkerk 
| oerflak               = 25,26 km² &lt;ref name=alle&gt;[https://allecijfers.nl/gemeente/ridderkerk/ AlleCijfers]&lt;/ref&gt;
| lân                   = 23,48 km²
| wetter                = 1,79 km²
| ynwennertal           = 47.099 &lt;small&gt;(01-01-2022)&lt;/small&gt;&lt;ref name=alle/&gt;
| befolkingstichtens    = 2.006 ynw./km²
| gemeenteried          = '''Perioade 2022—2026 (29 sitten):&lt;ref name=kies&gt;[https://www.verkiezingsuitslagen.nl/verkiezingen/detail/GR20220316/731149 Kiesraad]&lt;/ref&gt; {{Gemeenteried Ridderkerk}}
| boargemaster          = [[Anny Attema]]
| list                  = [[Partij fan de Arbeid|PvdA]]
| oprjochte             = 
| tiidrek1              = 
| yndieling_tiidrek1    = 
| tiidrek2              = 
| yndieling_tiidrek2    = 
| tiidrek3              = 
| yndieling_tiidrek3    = 
| tiidrek4              = 
| yndieling_tiidrek4    = 
| tiidrek5              =
| yndieling_tiidrek5    = 
| ferkearsieren         = 
| netnûmer              = 0180
| postkoade             = 2981–2989 &lt;ref name=alle/&gt;
| webstee               = [https://www.ridderkerk.nl/ www.ridderkerk.nl]
}}
[[Ofbyld:Singelkerk vanaf Kerkpad.jpg|thumb|Herfoarme Singeltsjerke]]

'''Ridderkerk''' is in [[wenkearn|plak]] en [[gemeente (bestjoer)|gemeente]] yn de [[Nederlân]]ske provinsje [[Súd-Hollân]]. Yn 2022 hat de gemeente neffens it [[Sintraal Buro foar de Statistyk|CBS]] likernôch 47.000 ynwenners.

Ridderkerk leit op it eilân [[Iselmonde (eilân)|Iselmonde]] en grinzet oan de gemeenten [[Krimpenerwaard (gemeente)|Krimpenerwaard]], [[Molelannen]], [[Alblasserdam]], [[Hendrik-Ido-Ambacht]], [[Zwijndrecht (Nederlân)|Zwijndrecht]], [[Barendrecht]] en [[Rotterdam (gemeente)|Rotterdam]], en oan de rivieren de [[Nije Maas]], [[Noard (rivier)|Noard]] en it [[Waaltsje]].

Der binne grutte strang [[grifformeard]]e tsjerken.

== Plakken ==
Doarpen yn de gemeente Ridderkerk binne:&lt;ref name=alle/&gt;

{| class=&quot;wikitable sortable&quot; style=&quot;text-align:center&quot;
|-
! Doarp !! Ynwenners &lt;br/ &gt; (2021) !! Oerflak lân &lt;br/ &gt; (km²) !! Befolkingstichtens &lt;br/ &gt; (ynw./km²)
|-
| [[Bolnes]] || 7.770 || 2,47 || 3.146
|-
| [[Oostendam]] || 615 || 1,72 || 358
|-
| Ridderkerk || 25.866 || 9,47 || 2.731
|-
| [[Rijsoord]] || 3.015 || 7,49 || 403
|-
| [[Slikkerveer]] || 9.405 || 2,33 || 4.036
|-
! Totaal !! 46.671 !! 23,48 || 1.988
|-
|}

== Untwikkeling ynwennertal ==
Befolkingsûntwikkeling sûnt 1996:&lt;ref name=alle/&gt;

{| class=&quot;wikitable&quot; 
|-
! Jier !! Ynwenners
|-
| 2022 || 47.099
|-
| 2015 || 45.149
|-
| 2005 || 45.106
|-
| 1996 || 46.650
|-
|}

== Boargemasters ==
Boargemasters sûnt 1861:&lt;ref&gt;[https://www.geni.com/projects/Burgemeesters-in-ZUID-HOLLAND-nl/8655 Geni]&lt;/ref&gt;

{| class=&quot;wikitable&quot; 
|-
! Namme !! Partij !! Perioade !! Bysûnderheden 
|-
| [[Lodewijk Kruijff Lz]] || || 1861–1904 ||
|-
| [[Jan Gerrit de Zeeuw]] || || 1905–1923 ||
|-
| [[Pieter Leonard de Gaay Fortman|Pieter Leonard de &lt;br/ &gt; Gaay Fortman]] || [[ARP]] || 1923 ||
|-
| [[Johann Wilhelmus Klein]] || || 1923–1935 ||
|-
| [[Johan Hendrik Crezée]] || ARP || 1935–1942 ||
|-
| [[Johan Adolf Kattenbusch]] || [[NSB]] || 1942–1945 ||
|-
| [[Johan Hendrik Crezée]] || ARP || 1945–1949 || 
|-
| [[Albertus Marinus Nieuwenhuisen|Albertus Marinus &lt;br/ &gt; Nieuwenhuisen]] || ARP || 1950–1959 ||
|-
| [[Cornelis Jan van der Hoeven|Cornelis Jan van der &lt;br/ &gt; Hoeven]] || ARP || 1959–1970 ||
|-
| [[Kees Verplanke]] || ARP, &lt;br/ &gt; partijleas || 1971–1990 ||
|-
| [[Harm Bruins Slot]] || [[CDA]] || 1990–1994 ||
|-
| [[Jan Waaijer]] || CDA || 1994–2004 ||
|-
| [[Boelhouwer van Wouwe]] || CDA || 2004 || waarnimmend 
|-
| [[Jon Hermans-Vloedbeld]] || [[VVD]] || 2004–2009 ||
|-
| [[Stefan Hulman]] || VVD || 2009–2010 || waarnimmend 
|-
| [[Anny Attema]] || [[PvdA]] || 2010–no ||
|-
|}

== Gemeenteried ==
De gemeenteried sûnt 1990:&lt;ref&gt;[https://www.nlverkiezingen.com/GR_ZH.html NLverkiezingen]&lt;/ref&gt;

{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
!colspan=&quot;16&quot;| Sitten
|-
! Partij !! 1990 !! 1994 !! 1998 !! 2002!! 2006!! 2010!! 2014!! 2018 !! 2022 &lt;ref name=kies/&gt;
|-
|Partij 18PLUS || || || || || || || 1 || 5 || 7
|-
|[[SGP]] || || || || 4 || 6 || 5 || 5 || 4 || 5
|-
|[[PvdA]]-[[GL]] || || || || || || || || || 4
|-
|Leefbaar Ridderkerk || || || || 7 || 4 || 10 || 6 || 3 || 3
|-
|[[CU]] || || || || 2 || 3 || 2 || 3 || 2 || 3
|-
|Echt voor Ridderkerk (EVR) || || || || || || || 5 || 4 || 2
|-
|[[CDA]] || 8 || 6 || 5 || 5 || 3 || 2 || 3 || 3 || 2
|-
|[[VVD]] || 3 || 4 || 6 || 3 || 3 || 2 || 2 || 2 || 2
|-
|Burger op 1 || || || || || || || || 1 || 1
|-
|[[PvdA]] || 9 || 7 || 8 || 6 || 8 || 4 || 2 || 3 ||
|-
|[[D66]] || 4 || 4 || 2 || || || || || 1 ||
|-
|[[GL]] || 0 || || || || || || || 1 ||
|-
|[[GL]]-[[D66]] || || || || 2 || 1 || 2 || 2 || ||
|-
|Nieuw Rechts || || || || || 1 || || || ||
|-
|[[GPV]]-[[RPF]]-[[SGP]] || 5 || 7 || 8 || || || || || ||
|-
|[[CD]] || || 1 || || || || || || ||
|-
!Totaal || 29 || 29 || 29 || 29 || 29 || 27 || 29 || 29 || 29
|-
!Opkomst || 62,7% || 66,5% || 59,5% || 60,8% || 61,5% || 55,4% || 53,1% || 54,4% || 49,7%
|}

== Keppelingen om utens ==
* [https://www.ridderkerk.nl/ Webstee fan de gemeente]
* [https://www.plaatsengids.nl/ridderkerk Plaatsengids]

{{boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
}}
{{Koördinaten|51_52_N_4_36_E_type:city_scale:16_region:NL|51° 52' NB, 4° 36' EL}}
{{GemeentenSúd-Hollân}}

[[Kategory:Ridderkerk| ]]
[[Kategory:Plak yn Ridderkerk]]
[[Kategory:Gemeente yn Súd-Hollân]]</text>
      <sha1>3121aqhqk3032xuagg7wk50pv4a1a6f</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1087091</id>
      <parentid>1087088</parentid>
      <timestamp>2022-08-07T11:05:58Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Soimip</username>
        <id>43534</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5976" xml:space="preserve">{{Ynfoboks gemeente yn Nederlân
| namme                 = Ridderkerk 
| ôfbyld                = 
| ôfbyldtekst           = 
| flagge                = Ridderkerk Netherlands.svg
| wapen                 = Ridderkerk wapen.svg
| kaart                 = NL - locator map municipality code GM0597 (2016).png
| kaart1                = Gem-Ridderkerk-OpenTopo.jpg
| provinsje             = [[Súd-Hollân]]
| haadplak              = Ridderkerk 
| oerflak               = 25,26 km² &lt;ref name=alle&gt;[https://allecijfers.nl/gemeente/ridderkerk/ AlleCijfers]&lt;/ref&gt;
| lân                   = 23,48 km²
| wetter                = 1,79 km²
| ynwennertal           = 47.099 &lt;small&gt;(01-01-2022)&lt;/small&gt;&lt;ref name=alle/&gt;
| befolkingstichtens    = 2.006 ynw./km²
| gemeenteried          = '''Perioade 2022—2026 (29 sitten):&lt;ref name=kies&gt;[https://www.verkiezingsuitslagen.nl/verkiezingen/detail/GR20220316/731149 Kiesraad]&lt;/ref&gt; {{Gemeenteried Ridderkerk}}
| boargemaster          = [[Anny Attema]]
| list                  = [[Partij fan de Arbeid|PvdA]]
| oprjochte             = 
| tiidrek1              = 
| yndieling_tiidrek1    = 
| tiidrek2              = 
| yndieling_tiidrek2    = 
| tiidrek3              = 
| yndieling_tiidrek3    = 
| tiidrek4              = 
| yndieling_tiidrek4    = 
| tiidrek5              =
| yndieling_tiidrek5    = 
| ferkearsieren         = 
| netnûmer              = 0180
| postkoade             = 2981–2989 &lt;ref name=alle/&gt;
| webstee               = [https://www.ridderkerk.nl/ www.ridderkerk.nl]
}}
[[Ofbyld:Singelkerk vanaf Kerkpad.jpg|thumb|Herfoarme Singeltsjerke]]
[[Ofbyld:Overzicht voorgevel met middenrisaliet - Ridderkerk - 20376656 - RCE.jpg|thumb|Huys ten Donck]]

'''Ridderkerk''' is in [[wenkearn|plak]] en [[gemeente (bestjoer)|gemeente]] yn de [[Nederlân]]ske provinsje [[Súd-Hollân]]. Yn 2022 hat de gemeente neffens it [[Sintraal Buro foar de Statistyk|CBS]] likernôch 47.000 ynwenners.

Ridderkerk leit op it eilân [[Iselmonde (eilân)|Iselmonde]] en grinzet oan de gemeenten [[Krimpenerwaard (gemeente)|Krimpenerwaard]], [[Molelannen]], [[Alblasserdam]], [[Hendrik-Ido-Ambacht]], [[Zwijndrecht (Nederlân)|Zwijndrecht]], [[Barendrecht]] en [[Rotterdam (gemeente)|Rotterdam]], en oan de rivieren de [[Nije Maas]], [[Noard (rivier)|Noard]] en it [[Waaltsje]].

Der binne grutte strang [[grifformeard]]e tsjerken.

== Plakken ==
Doarpen yn de gemeente Ridderkerk binne:&lt;ref name=alle/&gt;

{| class=&quot;wikitable sortable&quot; style=&quot;text-align:center&quot;
|-
! Doarp !! Ynwenners &lt;br/ &gt; (2021) !! Oerflak lân &lt;br/ &gt; (km²) !! Befolkingstichtens &lt;br/ &gt; (ynw./km²)
|-
| [[Bolnes]] || 7.770 || 2,47 || 3.146
|-
| [[Oostendam]] || 615 || 1,72 || 358
|-
| Ridderkerk || 25.866 || 9,47 || 2.731
|-
| [[Rijsoord]] || 3.015 || 7,49 || 403
|-
| [[Slikkerveer]] || 9.405 || 2,33 || 4.036
|-
! Totaal !! 46.671 !! 23,48 || 1.988
|-
|}

== Untwikkeling ynwennertal ==
Befolkingsûntwikkeling sûnt 1996:&lt;ref name=alle/&gt;

{| class=&quot;wikitable&quot; 
|-
! Jier !! Ynwenners
|-
| 2022 || 47.099
|-
| 2015 || 45.149
|-
| 2005 || 45.106
|-
| 1996 || 46.650
|-
|}

== Boargemasters ==
Boargemasters sûnt 1861:&lt;ref&gt;[https://www.geni.com/projects/Burgemeesters-in-ZUID-HOLLAND-nl/8655 Geni]&lt;/ref&gt;

{| class=&quot;wikitable&quot; 
|-
! Namme !! Partij !! Perioade !! Bysûnderheden 
|-
| [[Lodewijk Kruijff Lz]] || || 1861–1904 ||
|-
| [[Jan Gerrit de Zeeuw]] || || 1905–1923 ||
|-
| [[Pieter Leonard de Gaay Fortman|Pieter Leonard de &lt;br/ &gt; Gaay Fortman]] || [[ARP]] || 1923 ||
|-
| [[Johann Wilhelmus Klein]] || || 1923–1935 ||
|-
| [[Johan Hendrik Crezée]] || ARP || 1935–1942 ||
|-
| [[Johan Adolf Kattenbusch]] || [[NSB]] || 1942–1945 ||
|-
| [[Johan Hendrik Crezée]] || ARP || 1945–1949 || 
|-
| [[Albertus Marinus Nieuwenhuisen|Albertus Marinus &lt;br/ &gt; Nieuwenhuisen]] || ARP || 1950–1959 ||
|-
| [[Cornelis Jan van der Hoeven|Cornelis Jan van der &lt;br/ &gt; Hoeven]] || ARP || 1959–1970 ||
|-
| [[Kees Verplanke]] || ARP, &lt;br/ &gt; partijleas || 1971–1990 ||
|-
| [[Harm Bruins Slot]] || [[CDA]] || 1990–1994 ||
|-
| [[Jan Waaijer]] || CDA || 1994–2004 ||
|-
| [[Boelhouwer van Wouwe]] || CDA || 2004 || waarnimmend 
|-
| [[Jon Hermans-Vloedbeld]] || [[VVD]] || 2004–2009 ||
|-
| [[Stefan Hulman]] || VVD || 2009–2010 || waarnimmend 
|-
| [[Anny Attema]] || [[PvdA]] || 2010–no ||
|-
|}

== Gemeenteried ==
De gemeenteried sûnt 1990:&lt;ref&gt;[https://www.nlverkiezingen.com/GR_ZH.html NLverkiezingen]&lt;/ref&gt;

{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
!colspan=&quot;16&quot;| Sitten
|-
! Partij !! 1990 !! 1994 !! 1998 !! 2002!! 2006!! 2010!! 2014!! 2018 !! 2022 &lt;ref name=kies/&gt;
|-
|Partij 18PLUS || || || || || || || 1 || 5 || 7
|-
|[[SGP]] || || || || 4 || 6 || 5 || 5 || 4 || 5
|-
|[[PvdA]]-[[GL]] || || || || || || || || || 4
|-
|Leefbaar Ridderkerk || || || || 7 || 4 || 10 || 6 || 3 || 3
|-
|[[CU]] || || || || 2 || 3 || 2 || 3 || 2 || 3
|-
|Echt voor Ridderkerk (EVR) || || || || || || || 5 || 4 || 2
|-
|[[CDA]] || 8 || 6 || 5 || 5 || 3 || 2 || 3 || 3 || 2
|-
|[[VVD]] || 3 || 4 || 6 || 3 || 3 || 2 || 2 || 2 || 2
|-
|Burger op 1 || || || || || || || || 1 || 1
|-
|[[PvdA]] || 9 || 7 || 8 || 6 || 8 || 4 || 2 || 3 ||
|-
|[[D66]] || 4 || 4 || 2 || || || || || 1 ||
|-
|[[GL]] || 0 || || || || || || || 1 ||
|-
|[[GL]]-[[D66]] || || || || 2 || 1 || 2 || 2 || ||
|-
|Nieuw Rechts || || || || || 1 || || || ||
|-
|[[GPV]]-[[RPF]]-[[SGP]] || 5 || 7 || 8 || || || || || ||
|-
|[[CD]] || || 1 || || || || || || ||
|-
!Totaal || 29 || 29 || 29 || 29 || 29 || 27 || 29 || 29 || 29
|-
!Opkomst || 62,7% || 66,5% || 59,5% || 60,8% || 61,5% || 55,4% || 53,1% || 54,4% || 49,7%
|}

== Keppelingen om utens ==
* [https://www.ridderkerk.nl/ Webstee fan de gemeente]
* [https://www.plaatsengids.nl/ridderkerk Plaatsengids]

{{boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
}}
{{Koördinaten|51_52_N_4_36_E_type:city_scale:16_region:NL|51° 52' NB, 4° 36' EL}}
{{GemeentenSúd-Hollân}}

[[Kategory:Ridderkerk| ]]
[[Kategory:Plak yn Ridderkerk]]
[[Kategory:Gemeente yn Súd-Hollân]]</text>
      <sha1>0lbmdfr7y14t1tlcg30daw8rzpoxjka</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Barendrecht</title>
    <ns>0</ns>
    <id>159998</id>
    <revision>
      <id>1087000</id>
      <parentid>1086855</parentid>
      <timestamp>2022-08-07T07:13:17Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Soimip</username>
        <id>43534</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4843" xml:space="preserve">{{Ynfoboks gemeente yn Nederlân
| namme                 = Barendrecht 
| ôfbyld                = 
| ôfbyldtekst           = 
| flagge                = Barendrecht vlag.svg
| wapen                 = Coat of arms of Barendrecht.svg
| kaart                 = NL - locator map municipality code GM0489 (2016).png
| kaart1                = Gem-Barendrecht-OpenTopo.jpg
| provinsje             = [[Súd-Hollân]]
| haadplak              = Barendrecht 
| oerflak               = 21,73 km² &lt;ref name=alle&gt;[https://allecijfers.nl/gemeente/barendrecht/ AlleCijfers]&lt;/ref&gt;
| lân                   = 19,58 km²
| wetter                = 2,15 km²
| ynwennertal           = 48.714 &lt;small&gt;(01-01-2022)&lt;/small&gt;&lt;ref name=alle/&gt;
| befolkingstichtens    = 2.488 ynw./km²
| gemeenteried          = '''Perioade 2022—2026 (29 sitten):&lt;ref&gt;[https://www.verkiezingsuitslagen.nl/verkiezingen/detail/GR20220316/731124 Kiesraad]&lt;/ref&gt; {{Gemeenteried Barendrecht}}
| boargemaster          = [[Govert Veldhuijzen]]
| list                  = [[Kristen Demokratysk Appèl|CDA]]
| oprjochte             = 
| tiidrek1              = 
| yndieling_tiidrek1    = 
| tiidrek2              = 
| yndieling_tiidrek2    = 
| tiidrek3              = 
| yndieling_tiidrek3    = 
| tiidrek4              = 
| yndieling_tiidrek4    = 
| tiidrek5              =
| yndieling_tiidrek5    = 
| ferkearsieren         = 
| netnûmer              = 0180
| postkoade             = 2991–2994 &lt;ref name=alle/&gt;
| webstee               = [https://www.barendrecht.nl/ www.barendrecht.nl]
}}
'''Barendrecht''' is in [[wenkearn|plak]] en [[gemeente (bestjoer)|gemeente]] yn de [[Nederlân]]ske provinsje [[Súd-Hollân]]. Yn 2022 hat de gemeente neffens it [[Sintraal Buro foar de Statistyk|CBS]] likernôch 48.700 ynwenners.

Barendrecht leit op it eilân [[Iselmonde (eilân)|Iselmonde]] en grinzet oan de gemeenten [[Rotterdam (gemeente)|Rotterdam]], [[Ridderkerk]], [[Zwijndrecht (Nederlân)|Zwijndrecht]], [[Hoekske Waard (gemeente)|Hoekske Waard]] en [[Albrandswaard]], en oan de rivieren de [[Alde Maas]] en it [[Waaltsje]].

De gemeente ûntstie yn 1836 út in fúzje fan 'e eardere gemeente [[East-Barendrecht]] en [[West-Barendrecht]].

Barendrecht hat in stêdebân mei [[Louny]] yn [[Tsjechje]].

== Untwikkeling ynwennertal ==
Befolkingsûntwikkeling sûnt 1996:&lt;ref name=alle/&gt;

{| class=&quot;wikitable&quot; 
|-
! Jier !! Ynwenners
|-
| 2022 || 48.714
|-
| 2020 || 48.714
|-
| 2015 || 47.521
|-
| 2010 || 46.449
|-
| 2005 || 39.294
|-
| 2000 || 28.848
|-
| 1996 || 23.077
|-
|}

== Boargemasters ==
Boargemasters sûnt 1945:&lt;ref&gt;[https://www.geni.com/projects/Burgemeesters-in-ZUID-HOLLAND-nl/8655 Geni]&lt;/ref&gt;

{| class=&quot;wikitable&quot; 
|-
! Namme !! Partij !! Perioade !! Bysûnderheden 
|-
| [[Vincent Pieter Adriaan Beelaerts van Blokland|Vincent Pieter Adriaan &lt;br/ &gt; Beelaerts van Blokland]] || [[CHU]] || 1945–1954 || ok 1940–1943
|-
| [[Hendrik Herman Douma]] || [[ARP]] || 1954–1967 ||
|-
| [[Gerrit van Hofwegen]] || ARP, [[CDA]] || 1968–1981 ||
|-
| [[Jacob van den Brink]] || CDA || 1982–1989 ||
|-
| [[Thieu van de Wouw]] || CDA || 1989–2005 ||
|-
| [[Jan van Belzen]] || [[SGP]] || 2005–2021 ||
|-
| [[Govert Veldhuijzen]] || CDA || 2021–no || waarnimmend
|-
|}

== Gemeenteried ==
De gemeenteried sûnt 1990:&lt;ref&gt;[https://www.nlverkiezingen.com/GR_ZH.html NLverkiezingen]&lt;/ref&gt;

{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
!colspan=&quot;16&quot;|'''Sitten'''
|-
! Partij !! 1990 !! 1994 !! 1998 !! 2002 !! 2006 !! 2010 !! 2014 !! 2018 !! 2022 &lt;ref&gt;[https://www.verkiezingsuitslagen.nl/verkiezingen/detail/GR20220316/731124 Kiesraad]&lt;/ref&gt;
|-
|Echt voor Barendrecht (EVB) || || || || || || || 9 || 14 || 20
|-
|[[SGP]]-[[CU]] ¹ || 3 || 3 || 3 || 4 || 4 || 4 || 4 || 3 || 3
|-
|[[CDA]] || 6 || 4 || 4 || 6 || 6 || 6 || 5 || 4 || 2
|-
||[[VVD]] || 3 || 6 || 7 || 6 || 7 || 9 || 5 || 3 || 1
|-
|[[PvdA]] || 3 || 3 || 4 || 3 || 6 || 4 || 2 || 2 || 1
|-
|[[GL]] || || || || 2 || 3 || 3 || 1 || 2 || 1
|-
|[[D66]] || 2 || 3 || 1 || 2 || 1 || 3 || 3 || 1 || 1
|-
!Totaal || 17 || 19 || 19 || 23 || 27 || 29 || 29 || 29 || 29
|-
!Opkomst || 71,3% || 72,6% || 65,1% || 57,6% || 59,9% || 52,0% || 55,6% || 55,8% || 56,9%
|}

¹ 1990-1998: CU = GPV + RPF

[[Ofbyld:Koninginnedag, 30 of april, some years ago in Holland.jpg|left|thumb|Ald Barendrecht]]
[[Ofbyld:Eindpunt van tramlijn 25 bij Carnisselande.jpg|left|thumb|Nij Barendrecht]]
{{Clear}}

== Keppelingen om utens ==
* [https://www.barendrecht.nl/ Webstee fan de gemeente]
* [https://www.plaatsengids.nl/barendrecht Plaatsengids]

{{boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
}}
{{Koördinaten|51_51_N_4_32_E_type:city_scale:16_region:NL|51° 51' NB, 4° 32' EL}}
{{GemeentenSúd-Hollân}}

[[Kategory:Barendrecht| ]]
[[Kategory:Plak yn Barendrecht]]
[[Kategory:Gemeente yn Súd-Hollân]]
[[Kategory:Bestjoerlike ienheid oprjochte yn 1836]]</text>
      <sha1>r9mde1yrew6hytza6t05suwzj3cbc7t</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1087002</id>
      <parentid>1087000</parentid>
      <timestamp>2022-08-07T07:18:51Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Soimip</username>
        <id>43534</id>
      </contributor>
      <comment>/* Gemeenteried */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4838" xml:space="preserve">{{Ynfoboks gemeente yn Nederlân
| namme                 = Barendrecht 
| ôfbyld                = 
| ôfbyldtekst           = 
| flagge                = Barendrecht vlag.svg
| wapen                 = Coat of arms of Barendrecht.svg
| kaart                 = NL - locator map municipality code GM0489 (2016).png
| kaart1                = Gem-Barendrecht-OpenTopo.jpg
| provinsje             = [[Súd-Hollân]]
| haadplak              = Barendrecht 
| oerflak               = 21,73 km² &lt;ref name=alle&gt;[https://allecijfers.nl/gemeente/barendrecht/ AlleCijfers]&lt;/ref&gt;
| lân                   = 19,58 km²
| wetter                = 2,15 km²
| ynwennertal           = 48.714 &lt;small&gt;(01-01-2022)&lt;/small&gt;&lt;ref name=alle/&gt;
| befolkingstichtens    = 2.488 ynw./km²
| gemeenteried          = '''Perioade 2022—2026 (29 sitten):&lt;ref&gt;[https://www.verkiezingsuitslagen.nl/verkiezingen/detail/GR20220316/731124 Kiesraad]&lt;/ref&gt; {{Gemeenteried Barendrecht}}
| boargemaster          = [[Govert Veldhuijzen]]
| list                  = [[Kristen Demokratysk Appèl|CDA]]
| oprjochte             = 
| tiidrek1              = 
| yndieling_tiidrek1    = 
| tiidrek2              = 
| yndieling_tiidrek2    = 
| tiidrek3              = 
| yndieling_tiidrek3    = 
| tiidrek4              = 
| yndieling_tiidrek4    = 
| tiidrek5              =
| yndieling_tiidrek5    = 
| ferkearsieren         = 
| netnûmer              = 0180
| postkoade             = 2991–2994 &lt;ref name=alle/&gt;
| webstee               = [https://www.barendrecht.nl/ www.barendrecht.nl]
}}
'''Barendrecht''' is in [[wenkearn|plak]] en [[gemeente (bestjoer)|gemeente]] yn de [[Nederlân]]ske provinsje [[Súd-Hollân]]. Yn 2022 hat de gemeente neffens it [[Sintraal Buro foar de Statistyk|CBS]] likernôch 48.700 ynwenners.

Barendrecht leit op it eilân [[Iselmonde (eilân)|Iselmonde]] en grinzet oan de gemeenten [[Rotterdam (gemeente)|Rotterdam]], [[Ridderkerk]], [[Zwijndrecht (Nederlân)|Zwijndrecht]], [[Hoekske Waard (gemeente)|Hoekske Waard]] en [[Albrandswaard]], en oan de rivieren de [[Alde Maas]] en it [[Waaltsje]].

De gemeente ûntstie yn 1836 út in fúzje fan 'e eardere gemeente [[East-Barendrecht]] en [[West-Barendrecht]].

Barendrecht hat in stêdebân mei [[Louny]] yn [[Tsjechje]].

== Untwikkeling ynwennertal ==
Befolkingsûntwikkeling sûnt 1996:&lt;ref name=alle/&gt;

{| class=&quot;wikitable&quot; 
|-
! Jier !! Ynwenners
|-
| 2022 || 48.714
|-
| 2020 || 48.714
|-
| 2015 || 47.521
|-
| 2010 || 46.449
|-
| 2005 || 39.294
|-
| 2000 || 28.848
|-
| 1996 || 23.077
|-
|}

== Boargemasters ==
Boargemasters sûnt 1945:&lt;ref&gt;[https://www.geni.com/projects/Burgemeesters-in-ZUID-HOLLAND-nl/8655 Geni]&lt;/ref&gt;

{| class=&quot;wikitable&quot; 
|-
! Namme !! Partij !! Perioade !! Bysûnderheden 
|-
| [[Vincent Pieter Adriaan Beelaerts van Blokland|Vincent Pieter Adriaan &lt;br/ &gt; Beelaerts van Blokland]] || [[CHU]] || 1945–1954 || ok 1940–1943
|-
| [[Hendrik Herman Douma]] || [[ARP]] || 1954–1967 ||
|-
| [[Gerrit van Hofwegen]] || ARP, [[CDA]] || 1968–1981 ||
|-
| [[Jacob van den Brink]] || CDA || 1982–1989 ||
|-
| [[Thieu van de Wouw]] || CDA || 1989–2005 ||
|-
| [[Jan van Belzen]] || [[SGP]] || 2005–2021 ||
|-
| [[Govert Veldhuijzen]] || CDA || 2021–no || waarnimmend
|-
|}

== Gemeenteried ==
De gemeenteried sûnt 1990:&lt;ref&gt;[https://www.nlverkiezingen.com/GR_ZH.html NLverkiezingen]&lt;/ref&gt;

{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
!colspan=&quot;16&quot;| Sitten
|-
! Partij !! 1990 !! 1994 !! 1998 !! 2002 !! 2006 !! 2010 !! 2014 !! 2018 !! 2022 &lt;ref&gt;[https://www.verkiezingsuitslagen.nl/verkiezingen/detail/GR20220316/731124 Kiesraad]&lt;/ref&gt;
|-
|Echt voor Barendrecht (EVB) || || || || || || || 9 || 14 || 20
|-
|[[SGP]]-[[CU]] ¹ || 3 || 3 || 3 || 4 || 4 || 4 || 4 || 3 || 3
|-
|[[CDA]] || 6 || 4 || 4 || 6 || 6 || 6 || 5 || 4 || 2
|-
||[[VVD]] || 3 || 6 || 7 || 6 || 7 || 9 || 5 || 3 || 1
|-
|[[PvdA]] || 3 || 3 || 4 || 3 || 6 || 4 || 2 || 2 || 1
|-
|[[GL]] || || || || 2 || 3 || 3 || 1 || 2 || 1
|-
|[[D66]] || 2 || 3 || 1 || 2 || 1 || 3 || 3 || 1 || 1
|-
!Totaal || 17 || 19 || 19 || 23 || 27 || 29 || 29 || 29 || 29
|-
!Opkomst || 71,3% || 72,6% || 65,1% || 57,6% || 59,9% || 52,0% || 55,6% || 55,8% || 56,9%
|}

¹ 1990-1998: CU = GPV + RPF

[[Ofbyld:Koninginnedag, 30 of april, some years ago in Holland.jpg|left|thumb|Ald Barendrecht]]
[[Ofbyld:Eindpunt van tramlijn 25 bij Carnisselande.jpg|left|thumb|Nij Barendrecht]]
{{Clear}}

== Keppelingen om utens ==
* [https://www.barendrecht.nl/ Webstee fan de gemeente]
* [https://www.plaatsengids.nl/barendrecht Plaatsengids]

{{boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
}}
{{Koördinaten|51_51_N_4_32_E_type:city_scale:16_region:NL|51° 51' NB, 4° 32' EL}}
{{GemeentenSúd-Hollân}}

[[Kategory:Barendrecht| ]]
[[Kategory:Plak yn Barendrecht]]
[[Kategory:Gemeente yn Súd-Hollân]]
[[Kategory:Bestjoerlike ienheid oprjochte yn 1836]]</text>
      <sha1>shihb9lbqpg1tjvsvhv47sz3lgmthtp</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1087006</id>
      <parentid>1087002</parentid>
      <timestamp>2022-08-07T07:45:12Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Soimip</username>
        <id>43534</id>
      </contributor>
      <comment>/* Boargemasters */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5161" xml:space="preserve">{{Ynfoboks gemeente yn Nederlân
| namme                 = Barendrecht 
| ôfbyld                = 
| ôfbyldtekst           = 
| flagge                = Barendrecht vlag.svg
| wapen                 = Coat of arms of Barendrecht.svg
| kaart                 = NL - locator map municipality code GM0489 (2016).png
| kaart1                = Gem-Barendrecht-OpenTopo.jpg
| provinsje             = [[Súd-Hollân]]
| haadplak              = Barendrecht 
| oerflak               = 21,73 km² &lt;ref name=alle&gt;[https://allecijfers.nl/gemeente/barendrecht/ AlleCijfers]&lt;/ref&gt;
| lân                   = 19,58 km²
| wetter                = 2,15 km²
| ynwennertal           = 48.714 &lt;small&gt;(01-01-2022)&lt;/small&gt;&lt;ref name=alle/&gt;
| befolkingstichtens    = 2.488 ynw./km²
| gemeenteried          = '''Perioade 2022—2026 (29 sitten):&lt;ref&gt;[https://www.verkiezingsuitslagen.nl/verkiezingen/detail/GR20220316/731124 Kiesraad]&lt;/ref&gt; {{Gemeenteried Barendrecht}}
| boargemaster          = [[Govert Veldhuijzen]]
| list                  = [[Kristen Demokratysk Appèl|CDA]]
| oprjochte             = 
| tiidrek1              = 
| yndieling_tiidrek1    = 
| tiidrek2              = 
| yndieling_tiidrek2    = 
| tiidrek3              = 
| yndieling_tiidrek3    = 
| tiidrek4              = 
| yndieling_tiidrek4    = 
| tiidrek5              =
| yndieling_tiidrek5    = 
| ferkearsieren         = 
| netnûmer              = 0180
| postkoade             = 2991–2994 &lt;ref name=alle/&gt;
| webstee               = [https://www.barendrecht.nl/ www.barendrecht.nl]
}}
'''Barendrecht''' is in [[wenkearn|plak]] en [[gemeente (bestjoer)|gemeente]] yn de [[Nederlân]]ske provinsje [[Súd-Hollân]]. Yn 2022 hat de gemeente neffens it [[Sintraal Buro foar de Statistyk|CBS]] likernôch 48.700 ynwenners.

Barendrecht leit op it eilân [[Iselmonde (eilân)|Iselmonde]] en grinzet oan de gemeenten [[Rotterdam (gemeente)|Rotterdam]], [[Ridderkerk]], [[Zwijndrecht (Nederlân)|Zwijndrecht]], [[Hoekske Waard (gemeente)|Hoekske Waard]] en [[Albrandswaard]], en oan de rivieren de [[Alde Maas]] en it [[Waaltsje]].

De gemeente ûntstie yn 1836 út in fúzje fan 'e eardere gemeente [[East-Barendrecht]] en [[West-Barendrecht]].

Barendrecht hat in stêdebân mei [[Louny]] yn [[Tsjechje]].

== Untwikkeling ynwennertal ==
Befolkingsûntwikkeling sûnt 1996:&lt;ref name=alle/&gt;

{| class=&quot;wikitable&quot; 
|-
! Jier !! Ynwenners
|-
| 2022 || 48.714
|-
| 2020 || 48.714
|-
| 2015 || 47.521
|-
| 2010 || 46.449
|-
| 2005 || 39.294
|-
| 2000 || 28.848
|-
| 1996 || 23.077
|-
|}

== Boargemasters ==
Boargemasters sûnt 1895:&lt;ref&gt;[https://www.geni.com/projects/Burgemeesters-in-ZUID-HOLLAND-nl/8655 Geni]&lt;/ref&gt;

{| class=&quot;wikitable&quot; 
|-
! Namme !! Partij !! Perioade !! Bysûnderheden 
|-
| [[Arend Korteweg]] || || 1895–1905 ||
|-
| [[Dirk Rudolph Wijckerheld Bisdom]] || || 1905–1911 ||
|-
| [[Jacobus Bax]] || [[ARP]] || 1911–1940
|-
| [[Vincent Pieter Adriaan Beelaerts van Blokland|Vincent Pieter Adriaan &lt;br/ &gt; Beelaerts van Blokland]] || [[CHU]] || 1940–1943 || 
|-
| [[Richard Brunsveld]] || [[NSB]] || 1943–1945
|-
| [[Vincent Pieter Adriaan Beelaerts van Blokland|Vincent Pieter Adriaan &lt;br/ &gt; Beelaerts van Blokland]] || CHU || 1945–1954 || 
|-
| [[Hendrik Herman Douma]] || ARP || 1954–1967 ||
|-
| [[Gerrit van Hofwegen]] || ARP, [[CDA]] || 1968–1981 ||
|-
| [[Jacob van den Brink]] || CDA || 1982–1989 ||
|-
| [[Thieu van de Wouw]] || CDA || 1989–2005 ||
|-
| [[Jan van Belzen]] || [[SGP]] || 2005–2021 ||
|-
| [[Govert Veldhuijzen]] || CDA || 2021–no || waarnimmend
|-
|}

== Gemeenteried ==
De gemeenteried sûnt 1990:&lt;ref&gt;[https://www.nlverkiezingen.com/GR_ZH.html NLverkiezingen]&lt;/ref&gt;

{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
!colspan=&quot;16&quot;| Sitten
|-
! Partij !! 1990 !! 1994 !! 1998 !! 2002 !! 2006 !! 2010 !! 2014 !! 2018 !! 2022 &lt;ref&gt;[https://www.verkiezingsuitslagen.nl/verkiezingen/detail/GR20220316/731124 Kiesraad]&lt;/ref&gt;
|-
|Echt voor Barendrecht (EVB) || || || || || || || 9 || 14 || 20
|-
|[[SGP]]-[[CU]] ¹ || 3 || 3 || 3 || 4 || 4 || 4 || 4 || 3 || 3
|-
|[[CDA]] || 6 || 4 || 4 || 6 || 6 || 6 || 5 || 4 || 2
|-
||[[VVD]] || 3 || 6 || 7 || 6 || 7 || 9 || 5 || 3 || 1
|-
|[[PvdA]] || 3 || 3 || 4 || 3 || 6 || 4 || 2 || 2 || 1
|-
|[[GL]] || || || || 2 || 3 || 3 || 1 || 2 || 1
|-
|[[D66]] || 2 || 3 || 1 || 2 || 1 || 3 || 3 || 1 || 1
|-
!Totaal || 17 || 19 || 19 || 23 || 27 || 29 || 29 || 29 || 29
|-
!Opkomst || 71,3% || 72,6% || 65,1% || 57,6% || 59,9% || 52,0% || 55,6% || 55,8% || 56,9%
|}

¹ 1990-1998: CU = GPV + RPF

[[Ofbyld:Koninginnedag, 30 of april, some years ago in Holland.jpg|left|thumb|Ald Barendrecht]]
[[Ofbyld:Eindpunt van tramlijn 25 bij Carnisselande.jpg|left|thumb|Nij Barendrecht]]
{{Clear}}

== Keppelingen om utens ==
* [https://www.barendrecht.nl/ Webstee fan de gemeente]
* [https://www.plaatsengids.nl/barendrecht Plaatsengids]

{{boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
}}
{{Koördinaten|51_51_N_4_32_E_type:city_scale:16_region:NL|51° 51' NB, 4° 32' EL}}
{{GemeentenSúd-Hollân}}

[[Kategory:Barendrecht| ]]
[[Kategory:Plak yn Barendrecht]]
[[Kategory:Gemeente yn Súd-Hollân]]
[[Kategory:Bestjoerlike ienheid oprjochte yn 1836]]</text>
      <sha1>o95lmrllcbj3822tci2jmydteq7w7tj</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1087007</id>
      <parentid>1087006</parentid>
      <timestamp>2022-08-07T07:46:30Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Soimip</username>
        <id>43534</id>
      </contributor>
      <comment>/* Boargemasters */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5200" xml:space="preserve">{{Ynfoboks gemeente yn Nederlân
| namme                 = Barendrecht 
| ôfbyld                = 
| ôfbyldtekst           = 
| flagge                = Barendrecht vlag.svg
| wapen                 = Coat of arms of Barendrecht.svg
| kaart                 = NL - locator map municipality code GM0489 (2016).png
| kaart1                = Gem-Barendrecht-OpenTopo.jpg
| provinsje             = [[Súd-Hollân]]
| haadplak              = Barendrecht 
| oerflak               = 21,73 km² &lt;ref name=alle&gt;[https://allecijfers.nl/gemeente/barendrecht/ AlleCijfers]&lt;/ref&gt;
| lân                   = 19,58 km²
| wetter                = 2,15 km²
| ynwennertal           = 48.714 &lt;small&gt;(01-01-2022)&lt;/small&gt;&lt;ref name=alle/&gt;
| befolkingstichtens    = 2.488 ynw./km²
| gemeenteried          = '''Perioade 2022—2026 (29 sitten):&lt;ref&gt;[https://www.verkiezingsuitslagen.nl/verkiezingen/detail/GR20220316/731124 Kiesraad]&lt;/ref&gt; {{Gemeenteried Barendrecht}}
| boargemaster          = [[Govert Veldhuijzen]]
| list                  = [[Kristen Demokratysk Appèl|CDA]]
| oprjochte             = 
| tiidrek1              = 
| yndieling_tiidrek1    = 
| tiidrek2              = 
| yndieling_tiidrek2    = 
| tiidrek3              = 
| yndieling_tiidrek3    = 
| tiidrek4              = 
| yndieling_tiidrek4    = 
| tiidrek5              =
| yndieling_tiidrek5    = 
| ferkearsieren         = 
| netnûmer              = 0180
| postkoade             = 2991–2994 &lt;ref name=alle/&gt;
| webstee               = [https://www.barendrecht.nl/ www.barendrecht.nl]
}}
'''Barendrecht''' is in [[wenkearn|plak]] en [[gemeente (bestjoer)|gemeente]] yn de [[Nederlân]]ske provinsje [[Súd-Hollân]]. Yn 2022 hat de gemeente neffens it [[Sintraal Buro foar de Statistyk|CBS]] likernôch 48.700 ynwenners.

Barendrecht leit op it eilân [[Iselmonde (eilân)|Iselmonde]] en grinzet oan de gemeenten [[Rotterdam (gemeente)|Rotterdam]], [[Ridderkerk]], [[Zwijndrecht (Nederlân)|Zwijndrecht]], [[Hoekske Waard (gemeente)|Hoekske Waard]] en [[Albrandswaard]], en oan de rivieren de [[Alde Maas]] en it [[Waaltsje]].

De gemeente ûntstie yn 1836 út in fúzje fan 'e eardere gemeente [[East-Barendrecht]] en [[West-Barendrecht]].

Barendrecht hat in stêdebân mei [[Louny]] yn [[Tsjechje]].

== Untwikkeling ynwennertal ==
Befolkingsûntwikkeling sûnt 1996:&lt;ref name=alle/&gt;

{| class=&quot;wikitable&quot; 
|-
! Jier !! Ynwenners
|-
| 2022 || 48.714
|-
| 2020 || 48.714
|-
| 2015 || 47.521
|-
| 2010 || 46.449
|-
| 2005 || 39.294
|-
| 2000 || 28.848
|-
| 1996 || 23.077
|-
|}

== Boargemasters ==
Boargemasters sûnt 1895:&lt;ref&gt;[https://www.geni.com/projects/Burgemeesters-in-ZUID-HOLLAND-nl/8655 Geni]&lt;/ref&gt;

{| class=&quot;wikitable&quot; 
|-
! Namme !! Partij !! Perioade !! Bysûnderheden 
|-
| [[Arend Korteweg]] || || 1895–1905 ||
|-
| [[Dirk Rudolph Wijckerheld Bisdom|Dirk Rudolph Wijckerheld &lt;br/ &gt; Bisdom]] || || 1905–1911 ||
|-
| [[Jacobus Bax]] || [[ARP]] || 1911–1940
|-
| [[Vincent Pieter Adriaan Beelaerts van Blokland|Vincent Pieter Adriaan &lt;br/ &gt; Beelaerts van Blokland]] || [[CHU]] || 1940–1943 || 
|-
| [[Richard Brunsveld]] || [[NSB]] || 1943–1945
|-
| [[Vincent Pieter Adriaan Beelaerts van Blokland|Vincent Pieter Adriaan &lt;br/ &gt; Beelaerts van Blokland]] || CHU || 1945–1954 || 
|-
| [[Hendrik Herman Douma]] || ARP || 1954–1967 ||
|-
| [[Gerrit van Hofwegen]] || ARP, [[CDA]] || 1968–1981 ||
|-
| [[Jacob van den Brink]] || CDA || 1982–1989 ||
|-
| [[Thieu van de Wouw]] || CDA || 1989–2005 ||
|-
| [[Jan van Belzen]] || [[SGP]] || 2005–2021 ||
|-
| [[Govert Veldhuijzen]] || CDA || 2021–no || waarnimmend
|-
|}

== Gemeenteried ==
De gemeenteried sûnt 1990:&lt;ref&gt;[https://www.nlverkiezingen.com/GR_ZH.html NLverkiezingen]&lt;/ref&gt;

{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
!colspan=&quot;16&quot;| Sitten
|-
! Partij !! 1990 !! 1994 !! 1998 !! 2002 !! 2006 !! 2010 !! 2014 !! 2018 !! 2022 &lt;ref&gt;[https://www.verkiezingsuitslagen.nl/verkiezingen/detail/GR20220316/731124 Kiesraad]&lt;/ref&gt;
|-
|Echt voor Barendrecht (EVB) || || || || || || || 9 || 14 || 20
|-
|[[SGP]]-[[CU]] ¹ || 3 || 3 || 3 || 4 || 4 || 4 || 4 || 3 || 3
|-
|[[CDA]] || 6 || 4 || 4 || 6 || 6 || 6 || 5 || 4 || 2
|-
||[[VVD]] || 3 || 6 || 7 || 6 || 7 || 9 || 5 || 3 || 1
|-
|[[PvdA]] || 3 || 3 || 4 || 3 || 6 || 4 || 2 || 2 || 1
|-
|[[GL]] || || || || 2 || 3 || 3 || 1 || 2 || 1
|-
|[[D66]] || 2 || 3 || 1 || 2 || 1 || 3 || 3 || 1 || 1
|-
!Totaal || 17 || 19 || 19 || 23 || 27 || 29 || 29 || 29 || 29
|-
!Opkomst || 71,3% || 72,6% || 65,1% || 57,6% || 59,9% || 52,0% || 55,6% || 55,8% || 56,9%
|}

¹ 1990-1998: CU = GPV + RPF

[[Ofbyld:Koninginnedag, 30 of april, some years ago in Holland.jpg|left|thumb|Ald Barendrecht]]
[[Ofbyld:Eindpunt van tramlijn 25 bij Carnisselande.jpg|left|thumb|Nij Barendrecht]]
{{Clear}}

== Keppelingen om utens ==
* [https://www.barendrecht.nl/ Webstee fan de gemeente]
* [https://www.plaatsengids.nl/barendrecht Plaatsengids]

{{boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
}}
{{Koördinaten|51_51_N_4_32_E_type:city_scale:16_region:NL|51° 51' NB, 4° 32' EL}}
{{GemeentenSúd-Hollân}}

[[Kategory:Barendrecht| ]]
[[Kategory:Plak yn Barendrecht]]
[[Kategory:Gemeente yn Súd-Hollân]]
[[Kategory:Bestjoerlike ienheid oprjochte yn 1836]]</text>
      <sha1>i3j7moxx28544s48mxf6lxet9c4yj5v</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1087080</id>
      <parentid>1087007</parentid>
      <timestamp>2022-08-07T10:28:40Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Soimip</username>
        <id>43534</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5200" xml:space="preserve">{{Ynfoboks gemeente yn Nederlân
| namme                 = Barendrecht 
| ôfbyld                = 
| ôfbyldtekst           = 
| flagge                = Barendrecht vlag.svg
| wapen                 = Coat of arms of Barendrecht.svg
| kaart                 = NL - locator map municipality code GM0489 (2016).png
| kaart1                = Gem-Barendrecht-OpenTopo.jpg
| provinsje             = [[Súd-Hollân]]
| haadplak              = Barendrecht 
| oerflak               = 21,73 km² &lt;ref name=alle&gt;[https://allecijfers.nl/gemeente/barendrecht/ AlleCijfers]&lt;/ref&gt;
| lân                   = 19,58 km²
| wetter                = 2,15 km²
| ynwennertal           = 48.714 &lt;small&gt;(01-01-2022)&lt;/small&gt;&lt;ref name=alle/&gt;
| befolkingstichtens    = 2.488 ynw./km²
| gemeenteried          = '''Perioade 2022—2026 (29 sitten):&lt;ref&gt;[https://www.verkiezingsuitslagen.nl/verkiezingen/detail/GR20220316/731124 Kiesraad]&lt;/ref&gt; {{Gemeenteried Barendrecht}}
| boargemaster          = [[Govert Veldhuijzen]]
| list                  = [[Kristen Demokratysk Appèl|CDA]]
| oprjochte             = 
| tiidrek1              = 
| yndieling_tiidrek1    = 
| tiidrek2              = 
| yndieling_tiidrek2    = 
| tiidrek3              = 
| yndieling_tiidrek3    = 
| tiidrek4              = 
| yndieling_tiidrek4    = 
| tiidrek5              =
| yndieling_tiidrek5    = 
| ferkearsieren         = 
| netnûmer              = 0180
| postkoade             = 2991–2994 &lt;ref name=alle/&gt;
| webstee               = [https://www.barendrecht.nl/ www.barendrecht.nl]
}}
'''Barendrecht''' is in [[wenkearn|plak]] en [[gemeente (bestjoer)|gemeente]] yn de [[Nederlân]]ske provinsje [[Súd-Hollân]]. Yn 2022 hat de gemeente neffens it [[Sintraal Buro foar de Statistyk|CBS]] likernôch 49.000 ynwenners.

Barendrecht leit op it eilân [[Iselmonde (eilân)|Iselmonde]] en grinzet oan de gemeenten [[Rotterdam (gemeente)|Rotterdam]], [[Ridderkerk]], [[Zwijndrecht (Nederlân)|Zwijndrecht]], [[Hoekske Waard (gemeente)|Hoekske Waard]] en [[Albrandswaard]], en oan de rivieren de [[Alde Maas]] en it [[Waaltsje]].

De gemeente ûntstie yn 1836 út in fúzje fan 'e eardere gemeente [[East-Barendrecht]] en [[West-Barendrecht]].

Barendrecht hat in stêdebân mei [[Louny]] yn [[Tsjechje]].

== Untwikkeling ynwennertal ==
Befolkingsûntwikkeling sûnt 1996:&lt;ref name=alle/&gt;

{| class=&quot;wikitable&quot; 
|-
! Jier !! Ynwenners
|-
| 2022 || 48.714
|-
| 2020 || 48.714
|-
| 2015 || 47.521
|-
| 2010 || 46.449
|-
| 2005 || 39.294
|-
| 2000 || 28.848
|-
| 1996 || 23.077
|-
|}

== Boargemasters ==
Boargemasters sûnt 1895:&lt;ref&gt;[https://www.geni.com/projects/Burgemeesters-in-ZUID-HOLLAND-nl/8655 Geni]&lt;/ref&gt;

{| class=&quot;wikitable&quot; 
|-
! Namme !! Partij !! Perioade !! Bysûnderheden 
|-
| [[Arend Korteweg]] || || 1895–1905 ||
|-
| [[Dirk Rudolph Wijckerheld Bisdom|Dirk Rudolph Wijckerheld &lt;br/ &gt; Bisdom]] || || 1905–1911 ||
|-
| [[Jacobus Bax]] || [[ARP]] || 1911–1940
|-
| [[Vincent Pieter Adriaan Beelaerts van Blokland|Vincent Pieter Adriaan &lt;br/ &gt; Beelaerts van Blokland]] || [[CHU]] || 1940–1943 || 
|-
| [[Richard Brunsveld]] || [[NSB]] || 1943–1945
|-
| [[Vincent Pieter Adriaan Beelaerts van Blokland|Vincent Pieter Adriaan &lt;br/ &gt; Beelaerts van Blokland]] || CHU || 1945–1954 || 
|-
| [[Hendrik Herman Douma]] || ARP || 1954–1967 ||
|-
| [[Gerrit van Hofwegen]] || ARP, [[CDA]] || 1968–1981 ||
|-
| [[Jacob van den Brink]] || CDA || 1982–1989 ||
|-
| [[Thieu van de Wouw]] || CDA || 1989–2005 ||
|-
| [[Jan van Belzen]] || [[SGP]] || 2005–2021 ||
|-
| [[Govert Veldhuijzen]] || CDA || 2021–no || waarnimmend
|-
|}

== Gemeenteried ==
De gemeenteried sûnt 1990:&lt;ref&gt;[https://www.nlverkiezingen.com/GR_ZH.html NLverkiezingen]&lt;/ref&gt;

{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
!colspan=&quot;16&quot;| Sitten
|-
! Partij !! 1990 !! 1994 !! 1998 !! 2002 !! 2006 !! 2010 !! 2014 !! 2018 !! 2022 &lt;ref&gt;[https://www.verkiezingsuitslagen.nl/verkiezingen/detail/GR20220316/731124 Kiesraad]&lt;/ref&gt;
|-
|Echt voor Barendrecht (EVB) || || || || || || || 9 || 14 || 20
|-
|[[SGP]]-[[CU]] ¹ || 3 || 3 || 3 || 4 || 4 || 4 || 4 || 3 || 3
|-
|[[CDA]] || 6 || 4 || 4 || 6 || 6 || 6 || 5 || 4 || 2
|-
||[[VVD]] || 3 || 6 || 7 || 6 || 7 || 9 || 5 || 3 || 1
|-
|[[PvdA]] || 3 || 3 || 4 || 3 || 6 || 4 || 2 || 2 || 1
|-
|[[GL]] || || || || 2 || 3 || 3 || 1 || 2 || 1
|-
|[[D66]] || 2 || 3 || 1 || 2 || 1 || 3 || 3 || 1 || 1
|-
!Totaal || 17 || 19 || 19 || 23 || 27 || 29 || 29 || 29 || 29
|-
!Opkomst || 71,3% || 72,6% || 65,1% || 57,6% || 59,9% || 52,0% || 55,6% || 55,8% || 56,9%
|}

¹ 1990-1998: CU = GPV + RPF

[[Ofbyld:Koninginnedag, 30 of april, some years ago in Holland.jpg|left|thumb|Ald Barendrecht]]
[[Ofbyld:Eindpunt van tramlijn 25 bij Carnisselande.jpg|left|thumb|Nij Barendrecht]]
{{Clear}}

== Keppelingen om utens ==
* [https://www.barendrecht.nl/ Webstee fan de gemeente]
* [https://www.plaatsengids.nl/barendrecht Plaatsengids]

{{boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
}}
{{Koördinaten|51_51_N_4_32_E_type:city_scale:16_region:NL|51° 51' NB, 4° 32' EL}}
{{GemeentenSúd-Hollân}}

[[Kategory:Barendrecht| ]]
[[Kategory:Plak yn Barendrecht]]
[[Kategory:Gemeente yn Súd-Hollân]]
[[Kategory:Bestjoerlike ienheid oprjochte yn 1836]]</text>
      <sha1>hokqn1d9f2c04er780an969qgnvhn0e</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1087086</id>
      <parentid>1087080</parentid>
      <timestamp>2022-08-07T10:55:03Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Soimip</username>
        <id>43534</id>
      </contributor>
      <comment>/* Untwikkeling ynwennertal */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5140" xml:space="preserve">{{Ynfoboks gemeente yn Nederlân
| namme                 = Barendrecht 
| ôfbyld                = 
| ôfbyldtekst           = 
| flagge                = Barendrecht vlag.svg
| wapen                 = Coat of arms of Barendrecht.svg
| kaart                 = NL - locator map municipality code GM0489 (2016).png
| kaart1                = Gem-Barendrecht-OpenTopo.jpg
| provinsje             = [[Súd-Hollân]]
| haadplak              = Barendrecht 
| oerflak               = 21,73 km² &lt;ref name=alle&gt;[https://allecijfers.nl/gemeente/barendrecht/ AlleCijfers]&lt;/ref&gt;
| lân                   = 19,58 km²
| wetter                = 2,15 km²
| ynwennertal           = 48.714 &lt;small&gt;(01-01-2022)&lt;/small&gt;&lt;ref name=alle/&gt;
| befolkingstichtens    = 2.488 ynw./km²
| gemeenteried          = '''Perioade 2022—2026 (29 sitten):&lt;ref&gt;[https://www.verkiezingsuitslagen.nl/verkiezingen/detail/GR20220316/731124 Kiesraad]&lt;/ref&gt; {{Gemeenteried Barendrecht}}
| boargemaster          = [[Govert Veldhuijzen]]
| list                  = [[Kristen Demokratysk Appèl|CDA]]
| oprjochte             = 
| tiidrek1              = 
| yndieling_tiidrek1    = 
| tiidrek2              = 
| yndieling_tiidrek2    = 
| tiidrek3              = 
| yndieling_tiidrek3    = 
| tiidrek4              = 
| yndieling_tiidrek4    = 
| tiidrek5              =
| yndieling_tiidrek5    = 
| ferkearsieren         = 
| netnûmer              = 0180
| postkoade             = 2991–2994 &lt;ref name=alle/&gt;
| webstee               = [https://www.barendrecht.nl/ www.barendrecht.nl]
}}
'''Barendrecht''' is in [[wenkearn|plak]] en [[gemeente (bestjoer)|gemeente]] yn de [[Nederlân]]ske provinsje [[Súd-Hollân]]. Yn 2022 hat de gemeente neffens it [[Sintraal Buro foar de Statistyk|CBS]] likernôch 49.000 ynwenners.

Barendrecht leit op it eilân [[Iselmonde (eilân)|Iselmonde]] en grinzet oan de gemeenten [[Rotterdam (gemeente)|Rotterdam]], [[Ridderkerk]], [[Zwijndrecht (Nederlân)|Zwijndrecht]], [[Hoekske Waard (gemeente)|Hoekske Waard]] en [[Albrandswaard]], en oan de rivieren de [[Alde Maas]] en it [[Waaltsje]].

De gemeente ûntstie yn 1836 út in fúzje fan 'e eardere gemeente [[East-Barendrecht]] en [[West-Barendrecht]].

Barendrecht hat in stêdebân mei [[Louny]] yn [[Tsjechje]].

== Untwikkeling ynwennertal ==
Befolkingsûntwikkeling sûnt 1996:&lt;ref name=alle/&gt;

{| class=&quot;wikitable&quot; 
|-
! Jier !! Ynwenners
|-
| 2022 || 48.714
|-
| 2015 || 47.521
|-
| 2005 || 39.294
|-
| 1996 || 23.077
|-
|}

== Boargemasters ==
Boargemasters sûnt 1895:&lt;ref&gt;[https://www.geni.com/projects/Burgemeesters-in-ZUID-HOLLAND-nl/8655 Geni]&lt;/ref&gt;

{| class=&quot;wikitable&quot; 
|-
! Namme !! Partij !! Perioade !! Bysûnderheden 
|-
| [[Arend Korteweg]] || || 1895–1905 ||
|-
| [[Dirk Rudolph Wijckerheld Bisdom|Dirk Rudolph Wijckerheld &lt;br/ &gt; Bisdom]] || || 1905–1911 ||
|-
| [[Jacobus Bax]] || [[ARP]] || 1911–1940
|-
| [[Vincent Pieter Adriaan Beelaerts van Blokland|Vincent Pieter Adriaan &lt;br/ &gt; Beelaerts van Blokland]] || [[CHU]] || 1940–1943 || 
|-
| [[Richard Brunsveld]] || [[NSB]] || 1943–1945
|-
| [[Vincent Pieter Adriaan Beelaerts van Blokland|Vincent Pieter Adriaan &lt;br/ &gt; Beelaerts van Blokland]] || CHU || 1945–1954 || 
|-
| [[Hendrik Herman Douma]] || ARP || 1954–1967 ||
|-
| [[Gerrit van Hofwegen]] || ARP, [[CDA]] || 1968–1981 ||
|-
| [[Jacob van den Brink]] || CDA || 1982–1989 ||
|-
| [[Thieu van de Wouw]] || CDA || 1989–2005 ||
|-
| [[Jan van Belzen]] || [[SGP]] || 2005–2021 ||
|-
| [[Govert Veldhuijzen]] || CDA || 2021–no || waarnimmend
|-
|}

== Gemeenteried ==
De gemeenteried sûnt 1990:&lt;ref&gt;[https://www.nlverkiezingen.com/GR_ZH.html NLverkiezingen]&lt;/ref&gt;

{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
!colspan=&quot;16&quot;| Sitten
|-
! Partij !! 1990 !! 1994 !! 1998 !! 2002 !! 2006 !! 2010 !! 2014 !! 2018 !! 2022 &lt;ref&gt;[https://www.verkiezingsuitslagen.nl/verkiezingen/detail/GR20220316/731124 Kiesraad]&lt;/ref&gt;
|-
|Echt voor Barendrecht (EVB) || || || || || || || 9 || 14 || 20
|-
|[[SGP]]-[[CU]] ¹ || 3 || 3 || 3 || 4 || 4 || 4 || 4 || 3 || 3
|-
|[[CDA]] || 6 || 4 || 4 || 6 || 6 || 6 || 5 || 4 || 2
|-
||[[VVD]] || 3 || 6 || 7 || 6 || 7 || 9 || 5 || 3 || 1
|-
|[[PvdA]] || 3 || 3 || 4 || 3 || 6 || 4 || 2 || 2 || 1
|-
|[[GL]] || || || || 2 || 3 || 3 || 1 || 2 || 1
|-
|[[D66]] || 2 || 3 || 1 || 2 || 1 || 3 || 3 || 1 || 1
|-
!Totaal || 17 || 19 || 19 || 23 || 27 || 29 || 29 || 29 || 29
|-
!Opkomst || 71,3% || 72,6% || 65,1% || 57,6% || 59,9% || 52,0% || 55,6% || 55,8% || 56,9%
|}

¹ 1990-1998: CU = GPV + RPF

[[Ofbyld:Koninginnedag, 30 of april, some years ago in Holland.jpg|left|thumb|Ald Barendrecht]]
[[Ofbyld:Eindpunt van tramlijn 25 bij Carnisselande.jpg|left|thumb|Nij Barendrecht]]
{{Clear}}

== Keppelingen om utens ==
* [https://www.barendrecht.nl/ Webstee fan de gemeente]
* [https://www.plaatsengids.nl/barendrecht Plaatsengids]

{{boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
}}
{{Koördinaten|51_51_N_4_32_E_type:city_scale:16_region:NL|51° 51' NB, 4° 32' EL}}
{{GemeentenSúd-Hollân}}

[[Kategory:Barendrecht| ]]
[[Kategory:Plak yn Barendrecht]]
[[Kategory:Gemeente yn Súd-Hollân]]
[[Kategory:Bestjoerlike ienheid oprjochte yn 1836]]</text>
      <sha1>k7clo6rgevfnrobwn29dqf51xzvy3ga</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1087092</id>
      <parentid>1087086</parentid>
      <timestamp>2022-08-07T11:08:11Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Soimip</username>
        <id>43534</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5160" xml:space="preserve">{{Ynfoboks gemeente yn Nederlân
| namme                 = Barendrecht 
| ôfbyld                = 
| ôfbyldtekst           = 
| flagge                = Barendrecht vlag.svg
| wapen                 = Coat of arms of Barendrecht.svg
| kaart                 = NL - locator map municipality code GM0489 (2016).png
| kaart1                = Gem-Barendrecht-OpenTopo.jpg
| provinsje             = [[Súd-Hollân]]
| haadplak              = Barendrecht 
| oerflak               = 21,73 km² &lt;ref name=alle&gt;[https://allecijfers.nl/gemeente/barendrecht/ AlleCijfers]&lt;/ref&gt;
| lân                   = 19,58 km²
| wetter                = 2,15 km²
| ynwennertal           = 48.714 &lt;small&gt;(01-01-2022)&lt;/small&gt;&lt;ref name=alle/&gt;
| befolkingstichtens    = 2.488 ynw./km²
| gemeenteried          = '''Perioade 2022—2026 (29 sitten):&lt;ref&gt;[https://www.verkiezingsuitslagen.nl/verkiezingen/detail/GR20220316/731124 Kiesraad]&lt;/ref&gt; {{Gemeenteried Barendrecht}}
| boargemaster          = [[Govert Veldhuijzen]]
| list                  = [[Kristen Demokratysk Appèl|CDA]]
| oprjochte             = 
| tiidrek1              = 
| yndieling_tiidrek1    = 
| tiidrek2              = 
| yndieling_tiidrek2    = 
| tiidrek3              = 
| yndieling_tiidrek3    = 
| tiidrek4              = 
| yndieling_tiidrek4    = 
| tiidrek5              =
| yndieling_tiidrek5    = 
| ferkearsieren         = 
| netnûmer              = 0180
| postkoade             = 2991–2994 &lt;ref name=alle/&gt;
| webstee               = [https://www.barendrecht.nl/ www.barendrecht.nl]
}}
'''Barendrecht''' is in [[wenkearn|plak]] en [[gemeente (bestjoer)|gemeente]] yn de [[Nederlân]]ske provinsje [[Súd-Hollân]]. Yn 2022 hat de gemeente neffens it [[Sintraal Buro foar de Statistyk|CBS]] likernôch 49.000 ynwenners.

Barendrecht leit op it eilân [[Iselmonde (eilân)|Iselmonde]] en grinzet oan de gemeenten [[Rotterdam (gemeente)|Rotterdam]], [[Ridderkerk]], [[Zwijndrecht (Nederlân)|Zwijndrecht]], [[Hoekske Waard (gemeente)|Hoekske Waard]] en [[Albrandswaard]], en oan de rivieren de [[Alde Maas]] en it [[Waaltsje]].

De gemeente ûntstie yn 1836 út in fúzje fan 'e eardere gemeente [[East-Barendrecht]] en [[West-Barendrecht]].

Barendrecht hat in stêdebân mei [[Louny]] yn [[Tsjechje]].

== Untwikkeling ynwennertal ==
Befolkingsûntwikkeling sûnt 1996:&lt;ref name=alle/&gt;

{| class=&quot;wikitable&quot; 
|-
! Jier !! Ynwenners
|-
| 2022 || 48.714
|-
| 2015 || 47.521
|-
| 2005 || 39.294
|-
| 2000 || 28.848
|-
| 1996 || 23.077
|-
|}

== Boargemasters ==
Boargemasters sûnt 1895:&lt;ref&gt;[https://www.geni.com/projects/Burgemeesters-in-ZUID-HOLLAND-nl/8655 Geni]&lt;/ref&gt;

{| class=&quot;wikitable&quot; 
|-
! Namme !! Partij !! Perioade !! Bysûnderheden 
|-
| [[Arend Korteweg]] || || 1895–1905 ||
|-
| [[Dirk Rudolph Wijckerheld Bisdom|Dirk Rudolph Wijckerheld &lt;br/ &gt; Bisdom]] || || 1905–1911 ||
|-
| [[Jacobus Bax]] || [[ARP]] || 1911–1940
|-
| [[Vincent Pieter Adriaan Beelaerts van Blokland|Vincent Pieter Adriaan &lt;br/ &gt; Beelaerts van Blokland]] || [[CHU]] || 1940–1943 || 
|-
| [[Richard Brunsveld]] || [[NSB]] || 1943–1945
|-
| [[Vincent Pieter Adriaan Beelaerts van Blokland|Vincent Pieter Adriaan &lt;br/ &gt; Beelaerts van Blokland]] || CHU || 1945–1954 || 
|-
| [[Hendrik Herman Douma]] || ARP || 1954–1967 ||
|-
| [[Gerrit van Hofwegen]] || ARP, [[CDA]] || 1968–1981 ||
|-
| [[Jacob van den Brink]] || CDA || 1982–1989 ||
|-
| [[Thieu van de Wouw]] || CDA || 1989–2005 ||
|-
| [[Jan van Belzen]] || [[SGP]] || 2005–2021 ||
|-
| [[Govert Veldhuijzen]] || CDA || 2021–no || waarnimmend
|-
|}

== Gemeenteried ==
De gemeenteried sûnt 1990:&lt;ref&gt;[https://www.nlverkiezingen.com/GR_ZH.html NLverkiezingen]&lt;/ref&gt;

{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
!colspan=&quot;16&quot;| Sitten
|-
! Partij !! 1990 !! 1994 !! 1998 !! 2002 !! 2006 !! 2010 !! 2014 !! 2018 !! 2022 &lt;ref&gt;[https://www.verkiezingsuitslagen.nl/verkiezingen/detail/GR20220316/731124 Kiesraad]&lt;/ref&gt;
|-
|Echt voor Barendrecht (EVB) || || || || || || || 9 || 14 || 20
|-
|[[SGP]]-[[CU]] ¹ || 3 || 3 || 3 || 4 || 4 || 4 || 4 || 3 || 3
|-
|[[CDA]] || 6 || 4 || 4 || 6 || 6 || 6 || 5 || 4 || 2
|-
||[[VVD]] || 3 || 6 || 7 || 6 || 7 || 9 || 5 || 3 || 1
|-
|[[PvdA]] || 3 || 3 || 4 || 3 || 6 || 4 || 2 || 2 || 1
|-
|[[GL]] || || || || 2 || 3 || 3 || 1 || 2 || 1
|-
|[[D66]] || 2 || 3 || 1 || 2 || 1 || 3 || 3 || 1 || 1
|-
!Totaal || 17 || 19 || 19 || 23 || 27 || 29 || 29 || 29 || 29
|-
!Opkomst || 71,3% || 72,6% || 65,1% || 57,6% || 59,9% || 52,0% || 55,6% || 55,8% || 56,9%
|}

¹ 1990-1998: CU = GPV + RPF

[[Ofbyld:Koninginnedag, 30 of april, some years ago in Holland.jpg|left|thumb|Ald Barendrecht]]
[[Ofbyld:Eindpunt van tramlijn 25 bij Carnisselande.jpg|left|thumb|Nij Barendrecht]]
{{Clear}}

== Keppelingen om utens ==
* [https://www.barendrecht.nl/ Webstee fan de gemeente]
* [https://www.plaatsengids.nl/barendrecht Plaatsengids]

{{boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
}}
{{Koördinaten|51_51_N_4_32_E_type:city_scale:16_region:NL|51° 51' NB, 4° 32' EL}}
{{GemeentenSúd-Hollân}}

[[Kategory:Barendrecht| ]]
[[Kategory:Plak yn Barendrecht]]
[[Kategory:Gemeente yn Súd-Hollân]]
[[Kategory:Bestjoerlike ienheid oprjochte yn 1836]]</text>
      <sha1>a6s3ivl218udyzej8j3w92k19gq9k05</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Oerlis:Oedmoersje</title>
    <ns>1</ns>
    <id>160009</id>
    <revision>
      <id>1086998</id>
      <parentid>1086853</parentid>
      <timestamp>2022-08-07T07:12:26Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>RomkeHoekstra</username>
        <id>10582</id>
      </contributor>
      <comment>/* Udmoersje fersus Oedmoersje */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="11937" xml:space="preserve">==Udmoersje fersus Oedmoersje==
{{Ping|RomkeHoekstra}} Goeie. Ik haw de namme feroare fan &quot;Udmoersje&quot; yn &quot;Oedmoersje&quot;, om't ik de earste staveringsfariant bot beswierlik fyn. It is wier dat we ôfsprutsen hiene om 'e û-klank yn it Russysk te transliterearjen as in 'û', útsein as er foar in '-r' stiet, dan as 'oe'. Mar as we hjir skriuwe fan &quot;Udmoersje&quot; wurdt it troch eltsenien dy't de namme net ken, en dat is frijwol eltsenien, ferkeard útsprutsen, as &quot;Ud-&quot;, rymt op &quot;put&quot;. Ofwiken fan wenstige staveringsregels komt yn it Frysk mear foar, bgl. mei de é, dy't eins sûnt begjin jierren '80 net mear yn 'e Fryske stavering foarkomt, mar oanholden wurdt foar wurden as 'mandélich' en 'grouwélich' om in ferkearde útspraak foar te kommen. Wat de û/oe-stavering oangiet, ek de &quot;Oekraïne&quot; hat bgl. de Oe- oan it begjin. Dan is foar eltsenien de útspraak dúdlik, en dat liket my wichtiger as dat we ús rücksichtslos oan 'e regels/ôfspraken hâlde sûnder ús om praktyske dingen te bekroadzjen. 

Noch even in oar puntsje. Ik seach dat jo skriuwe fan Oedmoersje - Oedmoeren - Oedmoersk. Dat is grif in gefolch fan it feit dat ik de -t- út 'e stavering smiten haw fan &quot;Oedmoertsje&quot;. (Sa stie it earst yn 'e navigaasjeboks.) Neffens my heart dy -t- dêr net thús, sa't er ek net foarkomt yn &quot;Kroaasje&quot;, &quot;Dalmaasje&quot;, ensfh. Mar yn 'e ferbûging komt er dan wol wer foar 't ljocht: Kroaasje - Kroäten - Kroätysk en Dalmaasje - Dalmatysk. Neffens my soe it dêrom ek Oedmoersje - Oedmoerten - Oedmoertysk wêze moatte. [[Meidogger:Ieneach fan &amp;#39;e Esk|Ieneach fan &amp;#39;e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan &amp;#39;e Esk|oerlis]]) 3 aug 2022, 23.49 (CEST)
:Dei {{Ping|Ieneach fan 'e Esk|RomkeHoekstra}} as ik my dêr even mei bemuoie mei. It is lêstich yn de Fryske stavering dat haadletters net mei kapkes en streekjes skreaun wurde. Frjemden sille wurden as &quot;út&quot;, mei haadletter &quot;Ut&quot;, en &quot;ûle&quot;, mei haadletter &quot;Ule&quot; útsprekke as &quot;ut&quot; en &quot;ule&quot;. Ik fyn suver dat we wat konsekwint wêze moatte. Fansels sille der útsûnderings wêze. Oekraïne, Joegoslaavje en ek Oezbekistan binne sa ynboargere dat sels de wurdboeken se as sa stavere hawwe. Om my hiene se leaver Ukraïne, Jûgoslaavje of Uzbekistan hjitten, mar dat is myn miening. Mar as it perfoarst Oedmoersje wêze moat dan is 't om my ek wol goed.--[[Meidogger:Kneppelfreed|Kneppelfreed]] ([[Meidogger oerlis:Kneppelfreed|oerlis]]) 4 aug 2022, 04.31 (CEST)
::Om't hjir ynearsten net mei in transliteraasjelist wurke waard en de nammen yn 'e regel sûnder transliteraasje streekrjocht út oare talen oernommen waarden - faak út it Dútsk, Nederlânsk of Ingelsk - tocht ik dat dit ek sa'n gefal wie. Ik kom boppedat soartgelikense saken tjin mei de i/y/ij (Komy ha ik bygelyks feroare yn Komi, Mary &gt; Mari) en de v/w. Hoe no om te gean mei bygelyks Uglitsj, Ust-Ilimsk, Uva, Unzja, Usman, Ust-Omtsjûg, Uren (Urenski-rajon), Uvarovo, Uzlvaja (Uzlovski-rajon), Udomlja of in wurd lykas 'Успенский' &gt; Uspenski, om mar wat plaknammen/wurden te neamen dy't ik op grûn fan de list sa transliterearre ha? &lt;br&gt; As de russyske 'y' folgjend op in 'r' no fanwegen de útspraak ek oan it begjin fan nammen/wurden mei in 'oe' transliterearre wurde moatte, dan is it boppedat needsaak om de list by te wurken. Want dy list moat it útgongspunt wêze. Ik kin it fierder wol goed folgje wat Ieneach fan 'e Esk hjir oer Oedmoersje skriuwt, dus poerbêst dat it oanpast is. Mar it is ynkonsekwint as dy oare nammen dan sa stean bliuwe. En earlik sein hat it my  eartiids ek feruvere dat it Oekraïne wie ynstee fan Ukraïne, mar goed dat is no ienris sa.--[[Meidogger:RomkeHoekstra|RomkeHoekstra]] ([[Meidogger oerlis:RomkeHoekstra|oerlis]]) 4 aug 2022, 09.06 (CEST)
:::{{Ping|Kneppelfreed|RomkeHoekstra}} Ik kin wat Kneppelfreed hjirboppe seit prima folgje, en oer it algemien bin ik ek in oanhinger fan konsekwintens, mar ik fyn al dat de stavering der is om 'e útspraak te ûnderstypjen en net oarsom. Dus yn dit gefal bepleitsje ik in útsûndering.
:::Neffens my is der in ferskil tusken de toponimen dy't RomkeHoekstra hjirboppe opneamt (Uglitsj, Ust-Ilimsk, Usman, ensfh.) en Oedmoersje. Dy nammen binne allegear plaknammen dy't wy inkeld út it Russysk transliterearje. Dus dat wy dan de U = haadletter û-kapke oan it begjin skriuwe, fyn ik net sa hiele raar, al is it dêr ek net befoarderlik foar in goede útspraak. (As Romke trouwens op basis fan dizze diskusje fynt dat it om 'e útspraak better is om dizze útsûndering foar de hiele transliteraasje fan it Russysk en oare talen troch te fieren, soe ik my dêr wol yn fine kinne, mar dat is wer in hiel oar ferhaal. Dat is dan net konsekwint, mar wol praktysk.) 
:::Oedmoersje, lykwols, is net allinne transliterearre (dan soe it ''Udmoertija'' wêze), mar ek ferfryske. It liket my dan in lyts stapke om te sizzen: om 'e útspraak dúdlik oan te jaan skriuwe we it mei in Oe- oan it begjin. Sjoch, de oblasten dy't Romke de lêste tiid beskreaun hat, binne wol gruttere gebieten, mar se binne allegear neamd nei stêden wêrfan't de nammen allinne transliterearre en net ferfryske binne (in útsûndering as Moskou bûten beskôging litten). Oedmoersje is lykwols in histoarysk gebiet, it heitelân fan 'e Oedmoerten. Yn it ferline is hjir op 'e Wikipedy ris ôfpraat dat wy nammen fan folken ferfryskje soene (sjoch [[Oerlis:Sjajinnen]]), dus we ferfryskje &quot;Oedmoerten&quot; en dêrfan is dan Oedmoersje wer ôflaat. It soe nammers frjemd wêze it iene wol te ferfryskjen en it oare net. 
:::De oare republiken yn Ruslân jildt itselde foar; al dy republiken wiene oarspronklik autonome gebieten foar etnyske minderheden. Sa kom ik ek by Komy en Mary; de Komy en de Mary binne lânseigen folken, dus dan moatte dy nammen ferfryske wurde. En in -i oan 'e ein moat yn 'e Fryske stavering om in (earlik sein ûnbegryplike) reden in -y wurde (sjoch de troch de F.A. foarskreaune staverings fan Haïty en Dzjibûty). De republyk fan 'e Komy hjit ek Komy, dus dan liket it my logysk dat dat ek mei in -y oan 'e ein moat. De republyk fan 'e Mary hjit Mari El; dat &quot;El&quot; oan 'e ein (ik fermoedzje dat dat &quot;lân&quot; betsjut, want ik haw ris in kaart sjoen dêr't de republyk op oanjûn stie as &quot;Marylân&quot;) makket dat der net folle Frysk oan is, dat dêr haw ik Mari earst mar ris mei in -i stean litten. Miskien moat dat foar de konsekwintens ek mar in -y wurde.
:::Ik bin it mei Kneppelfreed iens dat it allegear in stik ienfâldiger wêze soe as we gewoan Ûdmoersje, Ûkraïne, ensfh. skriuwe mochten, mar ja. Dat Ut en Ule ek ferkeard útsprutsen wurde kinne, is wier, mar it ferskil is dat dat ynboargere wurden binne, wêrfan't de Fryske lêzer achte wurde kin de útspraak te witten. Ik fyn dat dat net opgiet foar Udmoersje. [[Meidogger:Ieneach fan &amp;#39;e Esk|Ieneach fan &amp;#39;e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan &amp;#39;e Esk|oerlis]]) 4 aug 2022, 15.33 (CEST)
::::Nijsgjirrich ferhaal oer de yndianen. Al soe ik nea begripe wat in 'sû' is as ik dat wurd yn in rigel tsjin komme soe. Yn de twadde alinea wurdt it my dúdlik werom't Oedmoersje wol en Uglitsj wer net mei in 'oe' skreaun wurde moat. Sa fier hie ik noch net tocht. [[Meidogger:RomkeHoekstra|RomkeHoekstra]] ([[Meidogger oerlis:RomkeHoekstra|oerlis]]) 4 aug 2022, 17.39 (CEST)
:::::Dat is dus yndie it neidiel fan it ferfryskjen fan sokke folkenammen, dat inkelen in folslein oare stavering krije. Ik haw eins ek wat in probleem mei Sû, want ik begryp ek wol dat net ien dat direkt snapt, mar ja, dat is no ienris de útspraak en dêr is net folle oan te dwaan. Myn oplossing is dan om de earste kear dat it yn in artikel foarkomt te skriuwen fan &quot;Sû (''Sioux'')&quot;. Dan is dat ek wer dúdlik. [[Meidogger:Ieneach fan &amp;#39;e Esk|Ieneach fan &amp;#39;e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan &amp;#39;e Esk|oerlis]]) 4 aug 2022, 22.09 (CEST)

Dan litte we it mar by Oedmoersje. Der sille grif wol wer mear gefallen komme dêr't we oer stroffelje sille mei de stavering. Fral dy û/oe kwestje bliuwt in ferhaal apart.Gr.--[[Meidogger:Kneppelfreed|Kneppelfreed]] ([[Meidogger oerlis:Kneppelfreed|oerlis]]) 5 aug 2022, 05.44 (CEST)

:Wy ha mar in lyts taalgebiet en der is faak gjin hâldfêst bûten wiki lykas Frysktalige literuer oer de ûnderwerpen. Dat ik tink dat jo dêr gelyk oan ha, it bliuwt pionierjen, ek oer oare saken. [[Meidogger:RomkeHoekstra|RomkeHoekstra]] ([[Meidogger oerlis:RomkeHoekstra|oerlis]]) 6 aug 2022, 11.31 (CEST)
::En dêr is de folgjende al: binne it Koemukken of Kûmukken?

==&quot;&lt;span style=&quot;text-decoration: line-through;&quot;&gt;Basjkirostan&lt;/span&gt;&quot;==
{{Ping|RomkeHoekstra}} Nochris goeie. Ik hie op dizze side ek de namme &quot;Basjkirostan&quot; feroare yn &quot;Basjkortostan&quot;. &quot;Basjkirostan&quot; is nammentlik neat. De republyk hjit Basjkortostan en is it heitelân fan 'e Basjkieren, dus it soe ferfryske wurde kinne ta Basjkierje. Mar &quot;Basjkirostan&quot; is in ferbastere tuskenbeiden foarm dy't yn gjin inkele taal foarkomt. Ik begriep net hoe't jo dêrby kamen, mar no sjoch ik dat se it op nl: sa skriuwe. As jo nei it [https://www.wikidata.org/wiki/Q5710 item op Wikidata] geane, sjogge jo dat de Ned. Wikipedy de iennichste is dy't dy foarm brûkt; alle oare talen hawwe in fariant fan &quot;Basjkortostan&quot; of fan &quot;Basjkierje&quot;. Ik haw ris eefkes by nl: sjoen, en yn 'e diskusje op [[:nl:Overleg:Basjkirostan]] wurdt dit selde punt oanhelle dat ik hjir ek meitsje. It skynt dat de Nederlandse Taalunie de foarm &quot;Basjkirostan&quot; foarskriuwt en hoewol't eltsenien it deroer iens dat dat in foarm is dy't totaal nergens op slacht, is it wurd fan 'e Taalunie op nl: hillich. De konklúzje is: &quot;''Het gaat hier helaas over een doodgewone typefout van een medewerker van de Taalunie, die ze weigeren na te kijken en te corrigeren. En dit is jammer.&quot;'' Earder yn 'e diskusje wurdt sein: &quot;''Maar er is niets aan te doen; van de lijst afwijken is geen optie, dat zou een precedent scheppen dat discussies over andere namen weer zou kunnen doen losbarsten.''&quot; Litte wy asjebleaft net meidwaan oan dizze waansin. Basjkortostan of Basjkierje, ien fan beiden, mar gjin &lt;span style=&quot;text-decoration: line-through;&quot;&gt;Basjkirostan&lt;/span&gt;. [[Meidogger:Ieneach fan &amp;#39;e Esk|Ieneach fan &amp;#39;e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan &amp;#39;e Esk|oerlis]]) 4 aug 2022, 00.36 (CEST)
: {{Ping|Ieneach fan 'e Esk|RomkeHoekstra}}, ik tink dat &quot;Basjkirostan&quot; myn skuld wie. Doe't ik de trochferwiisbalke oan it meitsjen wie, haw ik tink ik &quot;Basjkirostan&quot; brûkt, want ik haw dy fan de Nederlânsktalige ôfsjoen. Ik haw by it lemma oer &quot;Bajkortostan&quot; net fierder nei de oare talen sjoen. Myn ekskús dêrfoar. --[[Meidogger:Kneppelfreed|Kneppelfreed]] ([[Meidogger oerlis:Kneppelfreed|oerlis]]) 4 aug 2022, 04.31 (CEST)
::Ik hie noch niet mei dy republyk te set west en ha yn it lemma oer Oedmoersje  de namme sa út de trochferwiisbalke helle.--[[Meidogger:RomkeHoekstra|RomkeHoekstra]] ([[Meidogger oerlis:RomkeHoekstra|oerlis]]) 4 aug 2022, 09.13 (CEST)
:::{{Ping|Kneppelfreed|RomkeHoekstra}} Kneppelfreed, dêr hoege jo jo net foar te ûntskuldigjen; jo hiene der wierskynlik noch nea fan heard en binne op nl: ôfgien. Ik fyn it healwiis dat se dêr in foarm brûke wêrfan't se witte dat dy eins fout is. Sa naaie se minsken in ear oan dy't der sûnder euvelmoed fan útgeane dat se dêr witte wêr't se it oer hawwe. Mar litte we hjir tenei Basjkortostan of Basjkierje skriuwe, makket my net safolle út wat, as it mar net Basjkirostan is. [[Meidogger:Ieneach fan &amp;#39;e Esk|Ieneach fan &amp;#39;e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan &amp;#39;e Esk|oerlis]]) 4 aug 2022, 14.54 (CEST)
::::Ja ik hie yndie noch nea fan Basjkortostan, as hoe it ek mar hjitte mei, heard. Wol nuver dat se om in typflater by de Taaluny eltsenien winliken foar de gek hâlde mei in ferkearde namme. No dat moatte se dêr by nl ek mar útsykje. Dan hâlde wy ús gewoan oan de wiere namme. --[[Meidogger:Kneppelfreed|Kneppelfreed]] ([[Meidogger oerlis:Kneppelfreed|oerlis]]) 5 aug 2022, 05.48 (CEST)</text>
      <sha1>cuvix7o529z0ubgitu91gbvjcmwvomd</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1086999</id>
      <parentid>1086998</parentid>
      <timestamp>2022-08-07T07:13:14Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>RomkeHoekstra</username>
        <id>10582</id>
      </contributor>
      <comment>/* Udmoersje fersus Oedmoersje */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="12049" xml:space="preserve">==Udmoersje fersus Oedmoersje==
{{Ping|RomkeHoekstra}} Goeie. Ik haw de namme feroare fan &quot;Udmoersje&quot; yn &quot;Oedmoersje&quot;, om't ik de earste staveringsfariant bot beswierlik fyn. It is wier dat we ôfsprutsen hiene om 'e û-klank yn it Russysk te transliterearjen as in 'û', útsein as er foar in '-r' stiet, dan as 'oe'. Mar as we hjir skriuwe fan &quot;Udmoersje&quot; wurdt it troch eltsenien dy't de namme net ken, en dat is frijwol eltsenien, ferkeard útsprutsen, as &quot;Ud-&quot;, rymt op &quot;put&quot;. Ofwiken fan wenstige staveringsregels komt yn it Frysk mear foar, bgl. mei de é, dy't eins sûnt begjin jierren '80 net mear yn 'e Fryske stavering foarkomt, mar oanholden wurdt foar wurden as 'mandélich' en 'grouwélich' om in ferkearde útspraak foar te kommen. Wat de û/oe-stavering oangiet, ek de &quot;Oekraïne&quot; hat bgl. de Oe- oan it begjin. Dan is foar eltsenien de útspraak dúdlik, en dat liket my wichtiger as dat we ús rücksichtslos oan 'e regels/ôfspraken hâlde sûnder ús om praktyske dingen te bekroadzjen. 

Noch even in oar puntsje. Ik seach dat jo skriuwe fan Oedmoersje - Oedmoeren - Oedmoersk. Dat is grif in gefolch fan it feit dat ik de -t- út 'e stavering smiten haw fan &quot;Oedmoertsje&quot;. (Sa stie it earst yn 'e navigaasjeboks.) Neffens my heart dy -t- dêr net thús, sa't er ek net foarkomt yn &quot;Kroaasje&quot;, &quot;Dalmaasje&quot;, ensfh. Mar yn 'e ferbûging komt er dan wol wer foar 't ljocht: Kroaasje - Kroäten - Kroätysk en Dalmaasje - Dalmatysk. Neffens my soe it dêrom ek Oedmoersje - Oedmoerten - Oedmoertysk wêze moatte. [[Meidogger:Ieneach fan &amp;#39;e Esk|Ieneach fan &amp;#39;e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan &amp;#39;e Esk|oerlis]]) 3 aug 2022, 23.49 (CEST)
:Dei {{Ping|Ieneach fan 'e Esk|RomkeHoekstra}} as ik my dêr even mei bemuoie mei. It is lêstich yn de Fryske stavering dat haadletters net mei kapkes en streekjes skreaun wurde. Frjemden sille wurden as &quot;út&quot;, mei haadletter &quot;Ut&quot;, en &quot;ûle&quot;, mei haadletter &quot;Ule&quot; útsprekke as &quot;ut&quot; en &quot;ule&quot;. Ik fyn suver dat we wat konsekwint wêze moatte. Fansels sille der útsûnderings wêze. Oekraïne, Joegoslaavje en ek Oezbekistan binne sa ynboargere dat sels de wurdboeken se as sa stavere hawwe. Om my hiene se leaver Ukraïne, Jûgoslaavje of Uzbekistan hjitten, mar dat is myn miening. Mar as it perfoarst Oedmoersje wêze moat dan is 't om my ek wol goed.--[[Meidogger:Kneppelfreed|Kneppelfreed]] ([[Meidogger oerlis:Kneppelfreed|oerlis]]) 4 aug 2022, 04.31 (CEST)
::Om't hjir ynearsten net mei in transliteraasjelist wurke waard en de nammen yn 'e regel sûnder transliteraasje streekrjocht út oare talen oernommen waarden - faak út it Dútsk, Nederlânsk of Ingelsk - tocht ik dat dit ek sa'n gefal wie. Ik kom boppedat soartgelikense saken tjin mei de i/y/ij (Komy ha ik bygelyks feroare yn Komi, Mary &gt; Mari) en de v/w. Hoe no om te gean mei bygelyks Uglitsj, Ust-Ilimsk, Uva, Unzja, Usman, Ust-Omtsjûg, Uren (Urenski-rajon), Uvarovo, Uzlvaja (Uzlovski-rajon), Udomlja of in wurd lykas 'Успенский' &gt; Uspenski, om mar wat plaknammen/wurden te neamen dy't ik op grûn fan de list sa transliterearre ha? &lt;br&gt; As de russyske 'y' folgjend op in 'r' no fanwegen de útspraak ek oan it begjin fan nammen/wurden mei in 'oe' transliterearre wurde moatte, dan is it boppedat needsaak om de list by te wurken. Want dy list moat it útgongspunt wêze. Ik kin it fierder wol goed folgje wat Ieneach fan 'e Esk hjir oer Oedmoersje skriuwt, dus poerbêst dat it oanpast is. Mar it is ynkonsekwint as dy oare nammen dan sa stean bliuwe. En earlik sein hat it my  eartiids ek feruvere dat it Oekraïne wie ynstee fan Ukraïne, mar goed dat is no ienris sa.--[[Meidogger:RomkeHoekstra|RomkeHoekstra]] ([[Meidogger oerlis:RomkeHoekstra|oerlis]]) 4 aug 2022, 09.06 (CEST)
:::{{Ping|Kneppelfreed|RomkeHoekstra}} Ik kin wat Kneppelfreed hjirboppe seit prima folgje, en oer it algemien bin ik ek in oanhinger fan konsekwintens, mar ik fyn al dat de stavering der is om 'e útspraak te ûnderstypjen en net oarsom. Dus yn dit gefal bepleitsje ik in útsûndering.
:::Neffens my is der in ferskil tusken de toponimen dy't RomkeHoekstra hjirboppe opneamt (Uglitsj, Ust-Ilimsk, Usman, ensfh.) en Oedmoersje. Dy nammen binne allegear plaknammen dy't wy inkeld út it Russysk transliterearje. Dus dat wy dan de U = haadletter û-kapke oan it begjin skriuwe, fyn ik net sa hiele raar, al is it dêr ek net befoarderlik foar in goede útspraak. (As Romke trouwens op basis fan dizze diskusje fynt dat it om 'e útspraak better is om dizze útsûndering foar de hiele transliteraasje fan it Russysk en oare talen troch te fieren, soe ik my dêr wol yn fine kinne, mar dat is wer in hiel oar ferhaal. Dat is dan net konsekwint, mar wol praktysk.) 
:::Oedmoersje, lykwols, is net allinne transliterearre (dan soe it ''Udmoertija'' wêze), mar ek ferfryske. It liket my dan in lyts stapke om te sizzen: om 'e útspraak dúdlik oan te jaan skriuwe we it mei in Oe- oan it begjin. Sjoch, de oblasten dy't Romke de lêste tiid beskreaun hat, binne wol gruttere gebieten, mar se binne allegear neamd nei stêden wêrfan't de nammen allinne transliterearre en net ferfryske binne (in útsûndering as Moskou bûten beskôging litten). Oedmoersje is lykwols in histoarysk gebiet, it heitelân fan 'e Oedmoerten. Yn it ferline is hjir op 'e Wikipedy ris ôfpraat dat wy nammen fan folken ferfryskje soene (sjoch [[Oerlis:Sjajinnen]]), dus we ferfryskje &quot;Oedmoerten&quot; en dêrfan is dan Oedmoersje wer ôflaat. It soe nammers frjemd wêze it iene wol te ferfryskjen en it oare net. 
:::De oare republiken yn Ruslân jildt itselde foar; al dy republiken wiene oarspronklik autonome gebieten foar etnyske minderheden. Sa kom ik ek by Komy en Mary; de Komy en de Mary binne lânseigen folken, dus dan moatte dy nammen ferfryske wurde. En in -i oan 'e ein moat yn 'e Fryske stavering om in (earlik sein ûnbegryplike) reden in -y wurde (sjoch de troch de F.A. foarskreaune staverings fan Haïty en Dzjibûty). De republyk fan 'e Komy hjit ek Komy, dus dan liket it my logysk dat dat ek mei in -y oan 'e ein moat. De republyk fan 'e Mary hjit Mari El; dat &quot;El&quot; oan 'e ein (ik fermoedzje dat dat &quot;lân&quot; betsjut, want ik haw ris in kaart sjoen dêr't de republyk op oanjûn stie as &quot;Marylân&quot;) makket dat der net folle Frysk oan is, dat dêr haw ik Mari earst mar ris mei in -i stean litten. Miskien moat dat foar de konsekwintens ek mar in -y wurde.
:::Ik bin it mei Kneppelfreed iens dat it allegear in stik ienfâldiger wêze soe as we gewoan Ûdmoersje, Ûkraïne, ensfh. skriuwe mochten, mar ja. Dat Ut en Ule ek ferkeard útsprutsen wurde kinne, is wier, mar it ferskil is dat dat ynboargere wurden binne, wêrfan't de Fryske lêzer achte wurde kin de útspraak te witten. Ik fyn dat dat net opgiet foar Udmoersje. [[Meidogger:Ieneach fan &amp;#39;e Esk|Ieneach fan &amp;#39;e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan &amp;#39;e Esk|oerlis]]) 4 aug 2022, 15.33 (CEST)
::::Nijsgjirrich ferhaal oer de yndianen. Al soe ik nea begripe wat in 'sû' is as ik dat wurd yn in rigel tsjin komme soe. Yn de twadde alinea wurdt it my dúdlik werom't Oedmoersje wol en Uglitsj wer net mei in 'oe' skreaun wurde moat. Sa fier hie ik noch net tocht. [[Meidogger:RomkeHoekstra|RomkeHoekstra]] ([[Meidogger oerlis:RomkeHoekstra|oerlis]]) 4 aug 2022, 17.39 (CEST)
:::::Dat is dus yndie it neidiel fan it ferfryskjen fan sokke folkenammen, dat inkelen in folslein oare stavering krije. Ik haw eins ek wat in probleem mei Sû, want ik begryp ek wol dat net ien dat direkt snapt, mar ja, dat is no ienris de útspraak en dêr is net folle oan te dwaan. Myn oplossing is dan om de earste kear dat it yn in artikel foarkomt te skriuwen fan &quot;Sû (''Sioux'')&quot;. Dan is dat ek wer dúdlik. [[Meidogger:Ieneach fan &amp;#39;e Esk|Ieneach fan &amp;#39;e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan &amp;#39;e Esk|oerlis]]) 4 aug 2022, 22.09 (CEST)

Dan litte we it mar by Oedmoersje. Der sille grif wol wer mear gefallen komme dêr't we oer stroffelje sille mei de stavering. Fral dy û/oe kwestje bliuwt in ferhaal apart.Gr.--[[Meidogger:Kneppelfreed|Kneppelfreed]] ([[Meidogger oerlis:Kneppelfreed|oerlis]]) 5 aug 2022, 05.44 (CEST)

:Wy ha mar in lyts taalgebiet en der is faak gjin hâldfêst bûten wiki lykas Frysktalige literuer oer de ûnderwerpen. Dat ik tink dat jo dêr gelyk oan ha, it bliuwt pionierjen, ek oer oare saken. [[Meidogger:RomkeHoekstra|RomkeHoekstra]] ([[Meidogger oerlis:RomkeHoekstra|oerlis]]) 6 aug 2022, 11.31 (CEST)
::En dêr is de folgjende al: binne it Koemukken of Kûmukken?--[[Meidogger:RomkeHoekstra|RomkeHoekstra]] ([[Meidogger oerlis:RomkeHoekstra|oerlis]]) 7 aug 2022, 09.12 (CEST)

==&quot;&lt;span style=&quot;text-decoration: line-through;&quot;&gt;Basjkirostan&lt;/span&gt;&quot;==
{{Ping|RomkeHoekstra}} Nochris goeie. Ik hie op dizze side ek de namme &quot;Basjkirostan&quot; feroare yn &quot;Basjkortostan&quot;. &quot;Basjkirostan&quot; is nammentlik neat. De republyk hjit Basjkortostan en is it heitelân fan 'e Basjkieren, dus it soe ferfryske wurde kinne ta Basjkierje. Mar &quot;Basjkirostan&quot; is in ferbastere tuskenbeiden foarm dy't yn gjin inkele taal foarkomt. Ik begriep net hoe't jo dêrby kamen, mar no sjoch ik dat se it op nl: sa skriuwe. As jo nei it [https://www.wikidata.org/wiki/Q5710 item op Wikidata] geane, sjogge jo dat de Ned. Wikipedy de iennichste is dy't dy foarm brûkt; alle oare talen hawwe in fariant fan &quot;Basjkortostan&quot; of fan &quot;Basjkierje&quot;. Ik haw ris eefkes by nl: sjoen, en yn 'e diskusje op [[:nl:Overleg:Basjkirostan]] wurdt dit selde punt oanhelle dat ik hjir ek meitsje. It skynt dat de Nederlandse Taalunie de foarm &quot;Basjkirostan&quot; foarskriuwt en hoewol't eltsenien it deroer iens dat dat in foarm is dy't totaal nergens op slacht, is it wurd fan 'e Taalunie op nl: hillich. De konklúzje is: &quot;''Het gaat hier helaas over een doodgewone typefout van een medewerker van de Taalunie, die ze weigeren na te kijken en te corrigeren. En dit is jammer.&quot;'' Earder yn 'e diskusje wurdt sein: &quot;''Maar er is niets aan te doen; van de lijst afwijken is geen optie, dat zou een precedent scheppen dat discussies over andere namen weer zou kunnen doen losbarsten.''&quot; Litte wy asjebleaft net meidwaan oan dizze waansin. Basjkortostan of Basjkierje, ien fan beiden, mar gjin &lt;span style=&quot;text-decoration: line-through;&quot;&gt;Basjkirostan&lt;/span&gt;. [[Meidogger:Ieneach fan &amp;#39;e Esk|Ieneach fan &amp;#39;e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan &amp;#39;e Esk|oerlis]]) 4 aug 2022, 00.36 (CEST)
: {{Ping|Ieneach fan 'e Esk|RomkeHoekstra}}, ik tink dat &quot;Basjkirostan&quot; myn skuld wie. Doe't ik de trochferwiisbalke oan it meitsjen wie, haw ik tink ik &quot;Basjkirostan&quot; brûkt, want ik haw dy fan de Nederlânsktalige ôfsjoen. Ik haw by it lemma oer &quot;Bajkortostan&quot; net fierder nei de oare talen sjoen. Myn ekskús dêrfoar. --[[Meidogger:Kneppelfreed|Kneppelfreed]] ([[Meidogger oerlis:Kneppelfreed|oerlis]]) 4 aug 2022, 04.31 (CEST)
::Ik hie noch niet mei dy republyk te set west en ha yn it lemma oer Oedmoersje  de namme sa út de trochferwiisbalke helle.--[[Meidogger:RomkeHoekstra|RomkeHoekstra]] ([[Meidogger oerlis:RomkeHoekstra|oerlis]]) 4 aug 2022, 09.13 (CEST)
:::{{Ping|Kneppelfreed|RomkeHoekstra}} Kneppelfreed, dêr hoege jo jo net foar te ûntskuldigjen; jo hiene der wierskynlik noch nea fan heard en binne op nl: ôfgien. Ik fyn it healwiis dat se dêr in foarm brûke wêrfan't se witte dat dy eins fout is. Sa naaie se minsken in ear oan dy't der sûnder euvelmoed fan útgeane dat se dêr witte wêr't se it oer hawwe. Mar litte we hjir tenei Basjkortostan of Basjkierje skriuwe, makket my net safolle út wat, as it mar net Basjkirostan is. [[Meidogger:Ieneach fan &amp;#39;e Esk|Ieneach fan &amp;#39;e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan &amp;#39;e Esk|oerlis]]) 4 aug 2022, 14.54 (CEST)
::::Ja ik hie yndie noch nea fan Basjkortostan, as hoe it ek mar hjitte mei, heard. Wol nuver dat se om in typflater by de Taaluny eltsenien winliken foar de gek hâlde mei in ferkearde namme. No dat moatte se dêr by nl ek mar útsykje. Dan hâlde wy ús gewoan oan de wiere namme. --[[Meidogger:Kneppelfreed|Kneppelfreed]] ([[Meidogger oerlis:Kneppelfreed|oerlis]]) 5 aug 2022, 05.48 (CEST)</text>
      <sha1>oko97eo6i6cjpnabe9e5qdneat5uedm</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Albrandswaard</title>
    <ns>0</ns>
    <id>160025</id>
    <revision>
      <id>1087001</id>
      <parentid>1086854</parentid>
      <timestamp>2022-08-07T07:17:03Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Soimip</username>
        <id>43534</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4845" xml:space="preserve">{{Ynfoboks gemeente yn Nederlân
| namme                 = Albrandswaard
| ôfbyld                = 
| ôfbyldtekst           = 
| flagge                = Albrandswaard flag.svg
| wapen                 = Albrandswaard wapen.svg
| kaart                 = NL - locator map municipality code GM0613 (2016).png
| kaart1                = Gem-Albrandswaard-OpenTopo.jpg
| provinsje             = [[Súd-Hollân]]
| haadplak              = [[Poortugaal]]
| oerflak               = 23,76 km² &lt;ref name=alle&gt;[https://allecijfers.nl/gemeente/albrandswaard/ AlleCijfers]&lt;/ref&gt;
| lân                   = 21,67 km²
| wetter                = 2,09 km²
| ynwennertal           = 25.934 &lt;small&gt;(01-01-2022)&lt;/small&gt;&lt;ref name=alle/&gt;
| befolkingstichtens    = 1.197 ynw./km²
| gemeenteried          = '''Perioade 2022—2026 (21 sitten):&lt;ref&gt;[https://www.verkiezingsuitslagen.nl/verkiezingen/detail/GR20220316/731126 Kiesraad]&lt;/ref&gt; {{Gemeenteried Albrandswaard}}
| boargemaster          = [[Jolanda de Witte]]
| list                  = [[Demokraten 66|D66]]
| oprjochte             = 
| tiidrek1              = 
| yndieling_tiidrek1    = 
| tiidrek2              = 
| yndieling_tiidrek2    = 
| tiidrek3              = 
| yndieling_tiidrek3    = 
| tiidrek4              = 
| yndieling_tiidrek4    = 
| tiidrek5              =
| yndieling_tiidrek5    = 
| ferkearsieren         = 
| netnûmer              = 010
| postkoade             = 3161–3176 &lt;ref name=alle/&gt;
| webstee               = [https://www.albrandswaard.nl/ www.albrandswaard.nl]
}}
'''Albrandswaard''' is in [[gemeente (bestjoer)|gemeente]] yn de [[Nederlân]]ske provinsje [[Súd-Hollân]]. Yn 2022 hat de gemeente neffens it [[Sintraal Buro foar de Statistyk|CBS]] likernôch 25.900 ynwenners.

Albrandswaard leit op it eilân [[Iselmonde (eilân)|Iselmonde]] en grinzet oan de gemeenten [[Rotterdam (gemeente)|Rotterdam]], [[Barendrecht]], [[Hoekske Waard (gemeente)|Hoekske Waard]] en [[Nissewaard]], en oan de rivier de [[Alde Maas]].

[[Poortugaal]] en [[Rhoon]] binne de ienige twa doarpen yn de gemeente; dat wiene oarspronklik selstannige gemeenten, mar yn 1985 binne se fusearre ta Albrandwaard.

== Untwikkeling ynwennertal ==
Befolkingsûntwikkeling sûnt 1996:&lt;ref name=alle/&gt;

{| class=&quot;wikitable&quot; 
|-
! Jier !! Ynwenners
|-
| 2022 || 25.934
|-
| 2020 || 25.590
|-
| 2015 || 25.148
|-
| 2010 || 24.191
|-
| 2005 || 20.606
|-
| 2000 || 16.420
|-
| 1996 || 15.325
|-
|}

== Boargemasters ==
Boargemasters sûnt 1985:&lt;ref&gt;[https://www.geni.com/projects/Burgemeesters-in-ZUID-HOLLAND-nl/8655 Geni]&lt;/ref&gt;

{| class=&quot;wikitable&quot; 
|-
! Namme !! Partij !! Perioade !! Bysûnderheden 
|-
| [[Han Temminck]] || [[VVD]] || 1985–1993 ||
|-
| [[Anja Latenstein van Voorst-Woldringh|Anja Latenstein van &lt;br/ &gt; Voorst-Woldringh]] || VVD || 1993–2005 ||
|-
| [[Harald Bergmann]] || VVD || 2005–2012 ||
|-
| [[Ger van de Velde-de Wilde]] || VVD || 2012–2013 || waarnimmend
|-
| [[Hans Wagner]] || [[PvdA]] || 2013–2019 ||
|-
| [[Jolanda de Witte]] || [[D66]] || 2019–no ||
|-
|}

== Gemeenteried ==
De gemeenteried sûnt 1990:&lt;ref&gt;[https://www.nlverkiezingen.com/GR_ZH.html NLverkiezingen]&lt;/ref&gt;

{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
!colspan=&quot;10&quot;| Sitten 
|-
! Partij !! 1990 !! 1994 !! 1998 !! 2002 !! 2006 !! 2010 !! 2014 !! 2018 !! 2022 &lt;ref&gt;[https://www.verkiezingsuitslagen.nl/verkiezingen/detail/GR20220316/731126 Kiesraad]&lt;/ref&gt;
|-
|Echt voor Albrandswaard (EVA) || || || || || 5 || 7 || 5 || 4 || 6
|-
|[[VVD]] || 4 || 4 || 4 || 4 || 4 || 5 || 6 || 5 || 4
|-
|Stem-Lokaal || || || || || || || || 3 || 3
|-
|[[GL]]-[[PvdA]] || || || || || || || || || 3
|-
|[[CDA]] || 5 || 3 || 3 || 4 || 2 || 2 || 2 || 2 || 3
|-
|Leefbaar Albrandswaard || || || || 2 || || || || 3 || 1
|-
|Nieuw Albrandswaardse Partij (NAP) || || 3 || 4 || 3 || 3 || 1 || 2 || 1 || 1
|-
|[[PvdA]] || 3 || 2 || 2 || 3 || 4 || 3 || 2 || 1 ||
|-
|[[CU]] ¹ - [[SGP]] || || 1 || 1 || 1 || 1 || 1 || 1 || 1 ||
|-
|[[GL]] || || || || || || || || 1 ||
|-
|Ouderen Politiek Actief (OPA) || || || || || || || 3 || ||
|-
|[[D66]] || 3 || 2 || 1 || 0 || || || || ||
|-
!Totaal || 15 || 15 || 15 || 17 || 19 || 19 || 21 || 21 || 21
|-
!Opkomst || 66,6% || 69,2% || 64,9% || 62,5% || 62,1% || 54,8% || 52,9% || 54,5% || 49,4%
|}

¹ 1994-1998: CU = GPV

[[Ofbyld:WLM - RobertsNL - 32473.jpg|left|thumb|Kastiel fan Rhoon]]
[[Ofbyld:Rhoonse Grienden P1300163.jpg|left|thumb|Natoer in Albrandswaard]]
{{Clear}}

== Keppelingen om utens ==
* [https://www.albrandswaard.nl/ Webstee fan de gemeente]
* [https://www.plaatsengids.nl/albrandswaard Plaatsengids]

{{boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
}}
{{Koördinaten|51_52_N_4_25_E_type:city_scale:16_region:NL|51° 52' NB, 4° 25' EL}}
{{GemeentenSúd-Hollân}}

[[Kategory:Albrandswaard| ]]
[[Kategory:Gemeente yn Súd-Hollân]]
[[Kategory:Bestjoerlike ienheid oprjochte yn 1985]]</text>
      <sha1>b2f96q2p92dmruym0l4x2527p9jo84b</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1087081</id>
      <parentid>1087001</parentid>
      <timestamp>2022-08-07T10:29:22Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Soimip</username>
        <id>43534</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4845" xml:space="preserve">{{Ynfoboks gemeente yn Nederlân
| namme                 = Albrandswaard
| ôfbyld                = 
| ôfbyldtekst           = 
| flagge                = Albrandswaard flag.svg
| wapen                 = Albrandswaard wapen.svg
| kaart                 = NL - locator map municipality code GM0613 (2016).png
| kaart1                = Gem-Albrandswaard-OpenTopo.jpg
| provinsje             = [[Súd-Hollân]]
| haadplak              = [[Poortugaal]]
| oerflak               = 23,76 km² &lt;ref name=alle&gt;[https://allecijfers.nl/gemeente/albrandswaard/ AlleCijfers]&lt;/ref&gt;
| lân                   = 21,67 km²
| wetter                = 2,09 km²
| ynwennertal           = 25.934 &lt;small&gt;(01-01-2022)&lt;/small&gt;&lt;ref name=alle/&gt;
| befolkingstichtens    = 1.197 ynw./km²
| gemeenteried          = '''Perioade 2022—2026 (21 sitten):&lt;ref&gt;[https://www.verkiezingsuitslagen.nl/verkiezingen/detail/GR20220316/731126 Kiesraad]&lt;/ref&gt; {{Gemeenteried Albrandswaard}}
| boargemaster          = [[Jolanda de Witte]]
| list                  = [[Demokraten 66|D66]]
| oprjochte             = 
| tiidrek1              = 
| yndieling_tiidrek1    = 
| tiidrek2              = 
| yndieling_tiidrek2    = 
| tiidrek3              = 
| yndieling_tiidrek3    = 
| tiidrek4              = 
| yndieling_tiidrek4    = 
| tiidrek5              =
| yndieling_tiidrek5    = 
| ferkearsieren         = 
| netnûmer              = 010
| postkoade             = 3161–3176 &lt;ref name=alle/&gt;
| webstee               = [https://www.albrandswaard.nl/ www.albrandswaard.nl]
}}
'''Albrandswaard''' is in [[gemeente (bestjoer)|gemeente]] yn de [[Nederlân]]ske provinsje [[Súd-Hollân]]. Yn 2022 hat de gemeente neffens it [[Sintraal Buro foar de Statistyk|CBS]] likernôch 26.000 ynwenners.

Albrandswaard leit op it eilân [[Iselmonde (eilân)|Iselmonde]] en grinzet oan de gemeenten [[Rotterdam (gemeente)|Rotterdam]], [[Barendrecht]], [[Hoekske Waard (gemeente)|Hoekske Waard]] en [[Nissewaard]], en oan de rivier de [[Alde Maas]].

[[Poortugaal]] en [[Rhoon]] binne de ienige twa doarpen yn de gemeente; dat wiene oarspronklik selstannige gemeenten, mar yn 1985 binne se fusearre ta Albrandwaard.

== Untwikkeling ynwennertal ==
Befolkingsûntwikkeling sûnt 1996:&lt;ref name=alle/&gt;

{| class=&quot;wikitable&quot; 
|-
! Jier !! Ynwenners
|-
| 2022 || 25.934
|-
| 2020 || 25.590
|-
| 2015 || 25.148
|-
| 2010 || 24.191
|-
| 2005 || 20.606
|-
| 2000 || 16.420
|-
| 1996 || 15.325
|-
|}

== Boargemasters ==
Boargemasters sûnt 1985:&lt;ref&gt;[https://www.geni.com/projects/Burgemeesters-in-ZUID-HOLLAND-nl/8655 Geni]&lt;/ref&gt;

{| class=&quot;wikitable&quot; 
|-
! Namme !! Partij !! Perioade !! Bysûnderheden 
|-
| [[Han Temminck]] || [[VVD]] || 1985–1993 ||
|-
| [[Anja Latenstein van Voorst-Woldringh|Anja Latenstein van &lt;br/ &gt; Voorst-Woldringh]] || VVD || 1993–2005 ||
|-
| [[Harald Bergmann]] || VVD || 2005–2012 ||
|-
| [[Ger van de Velde-de Wilde]] || VVD || 2012–2013 || waarnimmend
|-
| [[Hans Wagner]] || [[PvdA]] || 2013–2019 ||
|-
| [[Jolanda de Witte]] || [[D66]] || 2019–no ||
|-
|}

== Gemeenteried ==
De gemeenteried sûnt 1990:&lt;ref&gt;[https://www.nlverkiezingen.com/GR_ZH.html NLverkiezingen]&lt;/ref&gt;

{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
!colspan=&quot;10&quot;| Sitten 
|-
! Partij !! 1990 !! 1994 !! 1998 !! 2002 !! 2006 !! 2010 !! 2014 !! 2018 !! 2022 &lt;ref&gt;[https://www.verkiezingsuitslagen.nl/verkiezingen/detail/GR20220316/731126 Kiesraad]&lt;/ref&gt;
|-
|Echt voor Albrandswaard (EVA) || || || || || 5 || 7 || 5 || 4 || 6
|-
|[[VVD]] || 4 || 4 || 4 || 4 || 4 || 5 || 6 || 5 || 4
|-
|Stem-Lokaal || || || || || || || || 3 || 3
|-
|[[GL]]-[[PvdA]] || || || || || || || || || 3
|-
|[[CDA]] || 5 || 3 || 3 || 4 || 2 || 2 || 2 || 2 || 3
|-
|Leefbaar Albrandswaard || || || || 2 || || || || 3 || 1
|-
|Nieuw Albrandswaardse Partij (NAP) || || 3 || 4 || 3 || 3 || 1 || 2 || 1 || 1
|-
|[[PvdA]] || 3 || 2 || 2 || 3 || 4 || 3 || 2 || 1 ||
|-
|[[CU]] ¹ - [[SGP]] || || 1 || 1 || 1 || 1 || 1 || 1 || 1 ||
|-
|[[GL]] || || || || || || || || 1 ||
|-
|Ouderen Politiek Actief (OPA) || || || || || || || 3 || ||
|-
|[[D66]] || 3 || 2 || 1 || 0 || || || || ||
|-
!Totaal || 15 || 15 || 15 || 17 || 19 || 19 || 21 || 21 || 21
|-
!Opkomst || 66,6% || 69,2% || 64,9% || 62,5% || 62,1% || 54,8% || 52,9% || 54,5% || 49,4%
|}

¹ 1994-1998: CU = GPV

[[Ofbyld:WLM - RobertsNL - 32473.jpg|left|thumb|Kastiel fan Rhoon]]
[[Ofbyld:Rhoonse Grienden P1300163.jpg|left|thumb|Natoer in Albrandswaard]]
{{Clear}}

== Keppelingen om utens ==
* [https://www.albrandswaard.nl/ Webstee fan de gemeente]
* [https://www.plaatsengids.nl/albrandswaard Plaatsengids]

{{boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
}}
{{Koördinaten|51_52_N_4_25_E_type:city_scale:16_region:NL|51° 52' NB, 4° 25' EL}}
{{GemeentenSúd-Hollân}}

[[Kategory:Albrandswaard| ]]
[[Kategory:Gemeente yn Súd-Hollân]]
[[Kategory:Bestjoerlike ienheid oprjochte yn 1985]]</text>
      <sha1>rmto1tnybky7xbdjgg9nvshg898xkpi</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1087085</id>
      <parentid>1087081</parentid>
      <timestamp>2022-08-07T10:53:14Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Soimip</username>
        <id>43534</id>
      </contributor>
      <comment>/* Untwikkeling ynwennertal */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4785" xml:space="preserve">{{Ynfoboks gemeente yn Nederlân
| namme                 = Albrandswaard
| ôfbyld                = 
| ôfbyldtekst           = 
| flagge                = Albrandswaard flag.svg
| wapen                 = Albrandswaard wapen.svg
| kaart                 = NL - locator map municipality code GM0613 (2016).png
| kaart1                = Gem-Albrandswaard-OpenTopo.jpg
| provinsje             = [[Súd-Hollân]]
| haadplak              = [[Poortugaal]]
| oerflak               = 23,76 km² &lt;ref name=alle&gt;[https://allecijfers.nl/gemeente/albrandswaard/ AlleCijfers]&lt;/ref&gt;
| lân                   = 21,67 km²
| wetter                = 2,09 km²
| ynwennertal           = 25.934 &lt;small&gt;(01-01-2022)&lt;/small&gt;&lt;ref name=alle/&gt;
| befolkingstichtens    = 1.197 ynw./km²
| gemeenteried          = '''Perioade 2022—2026 (21 sitten):&lt;ref&gt;[https://www.verkiezingsuitslagen.nl/verkiezingen/detail/GR20220316/731126 Kiesraad]&lt;/ref&gt; {{Gemeenteried Albrandswaard}}
| boargemaster          = [[Jolanda de Witte]]
| list                  = [[Demokraten 66|D66]]
| oprjochte             = 
| tiidrek1              = 
| yndieling_tiidrek1    = 
| tiidrek2              = 
| yndieling_tiidrek2    = 
| tiidrek3              = 
| yndieling_tiidrek3    = 
| tiidrek4              = 
| yndieling_tiidrek4    = 
| tiidrek5              =
| yndieling_tiidrek5    = 
| ferkearsieren         = 
| netnûmer              = 010
| postkoade             = 3161–3176 &lt;ref name=alle/&gt;
| webstee               = [https://www.albrandswaard.nl/ www.albrandswaard.nl]
}}
'''Albrandswaard''' is in [[gemeente (bestjoer)|gemeente]] yn de [[Nederlân]]ske provinsje [[Súd-Hollân]]. Yn 2022 hat de gemeente neffens it [[Sintraal Buro foar de Statistyk|CBS]] likernôch 26.000 ynwenners.

Albrandswaard leit op it eilân [[Iselmonde (eilân)|Iselmonde]] en grinzet oan de gemeenten [[Rotterdam (gemeente)|Rotterdam]], [[Barendrecht]], [[Hoekske Waard (gemeente)|Hoekske Waard]] en [[Nissewaard]], en oan de rivier de [[Alde Maas]].

[[Poortugaal]] en [[Rhoon]] binne de ienige twa doarpen yn de gemeente; dat wiene oarspronklik selstannige gemeenten, mar yn 1985 binne se fusearre ta Albrandwaard.

== Untwikkeling ynwennertal ==
Befolkingsûntwikkeling sûnt 1996:&lt;ref name=alle/&gt;

{| class=&quot;wikitable&quot; 
|-
! Jier !! Ynwenners
|-
| 2022 || 25.934
|-
| 2015 || 25.148
|-
| 2005 || 20.606
|-
| 1996 || 15.325
|-
|}

== Boargemasters ==
Boargemasters sûnt 1985:&lt;ref&gt;[https://www.geni.com/projects/Burgemeesters-in-ZUID-HOLLAND-nl/8655 Geni]&lt;/ref&gt;

{| class=&quot;wikitable&quot; 
|-
! Namme !! Partij !! Perioade !! Bysûnderheden 
|-
| [[Han Temminck]] || [[VVD]] || 1985–1993 ||
|-
| [[Anja Latenstein van Voorst-Woldringh|Anja Latenstein van &lt;br/ &gt; Voorst-Woldringh]] || VVD || 1993–2005 ||
|-
| [[Harald Bergmann]] || VVD || 2005–2012 ||
|-
| [[Ger van de Velde-de Wilde]] || VVD || 2012–2013 || waarnimmend
|-
| [[Hans Wagner]] || [[PvdA]] || 2013–2019 ||
|-
| [[Jolanda de Witte]] || [[D66]] || 2019–no ||
|-
|}

== Gemeenteried ==
De gemeenteried sûnt 1990:&lt;ref&gt;[https://www.nlverkiezingen.com/GR_ZH.html NLverkiezingen]&lt;/ref&gt;

{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
!colspan=&quot;10&quot;| Sitten 
|-
! Partij !! 1990 !! 1994 !! 1998 !! 2002 !! 2006 !! 2010 !! 2014 !! 2018 !! 2022 &lt;ref&gt;[https://www.verkiezingsuitslagen.nl/verkiezingen/detail/GR20220316/731126 Kiesraad]&lt;/ref&gt;
|-
|Echt voor Albrandswaard (EVA) || || || || || 5 || 7 || 5 || 4 || 6
|-
|[[VVD]] || 4 || 4 || 4 || 4 || 4 || 5 || 6 || 5 || 4
|-
|Stem-Lokaal || || || || || || || || 3 || 3
|-
|[[GL]]-[[PvdA]] || || || || || || || || || 3
|-
|[[CDA]] || 5 || 3 || 3 || 4 || 2 || 2 || 2 || 2 || 3
|-
|Leefbaar Albrandswaard || || || || 2 || || || || 3 || 1
|-
|Nieuw Albrandswaardse Partij (NAP) || || 3 || 4 || 3 || 3 || 1 || 2 || 1 || 1
|-
|[[PvdA]] || 3 || 2 || 2 || 3 || 4 || 3 || 2 || 1 ||
|-
|[[CU]] ¹ - [[SGP]] || || 1 || 1 || 1 || 1 || 1 || 1 || 1 ||
|-
|[[GL]] || || || || || || || || 1 ||
|-
|Ouderen Politiek Actief (OPA) || || || || || || || 3 || ||
|-
|[[D66]] || 3 || 2 || 1 || 0 || || || || ||
|-
!Totaal || 15 || 15 || 15 || 17 || 19 || 19 || 21 || 21 || 21
|-
!Opkomst || 66,6% || 69,2% || 64,9% || 62,5% || 62,1% || 54,8% || 52,9% || 54,5% || 49,4%
|}

¹ 1994-1998: CU = GPV

[[Ofbyld:WLM - RobertsNL - 32473.jpg|left|thumb|Kastiel fan Rhoon]]
[[Ofbyld:Rhoonse Grienden P1300163.jpg|left|thumb|Natoer in Albrandswaard]]
{{Clear}}

== Keppelingen om utens ==
* [https://www.albrandswaard.nl/ Webstee fan de gemeente]
* [https://www.plaatsengids.nl/albrandswaard Plaatsengids]

{{boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
}}
{{Koördinaten|51_52_N_4_25_E_type:city_scale:16_region:NL|51° 52' NB, 4° 25' EL}}
{{GemeentenSúd-Hollân}}

[[Kategory:Albrandswaard| ]]
[[Kategory:Gemeente yn Súd-Hollân]]
[[Kategory:Bestjoerlike ienheid oprjochte yn 1985]]</text>
      <sha1>sdfffjnktkt294dtrwjz20wj6erh134</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1087098</id>
      <parentid>1087085</parentid>
      <timestamp>2022-08-07T11:49:43Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Soimip</username>
        <id>43534</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4826" xml:space="preserve">{{Ynfoboks gemeente yn Nederlân
| namme                 = Albrandswaard
| ôfbyld                = 
| ôfbyldtekst           = 
| flagge                = Albrandswaard flag.svg
| wapen                 = Albrandswaard wapen.svg
| kaart                 = NL - locator map municipality code GM0613 (2016).png
| kaart1                = Gem-Albrandswaard-OpenTopo.jpg
| provinsje             = [[Súd-Hollân]]
| haadplak              = [[Poortugaal]]
| oerflak               = 23,76 km² &lt;ref name=alle&gt;[https://allecijfers.nl/gemeente/albrandswaard/ AlleCijfers]&lt;/ref&gt;
| lân                   = 21,67 km²
| wetter                = 2,09 km²
| ynwennertal           = 25.934 &lt;small&gt;(01-01-2022)&lt;/small&gt;&lt;ref name=alle/&gt;
| befolkingstichtens    = 1.197 ynw./km²
| gemeenteried          = '''Perioade 2022—2026 (21 sitten):&lt;ref&gt;[https://www.verkiezingsuitslagen.nl/verkiezingen/detail/GR20220316/731126 Kiesraad]&lt;/ref&gt; {{Gemeenteried Albrandswaard}}
| kolleezje             = EVA, VVD + CDA
| boargemaster          = [[Jolanda de Witte]]
| list                  = [[Demokraten 66|D66]]
| oprjochte             = 
| tiidrek1              = 
| yndieling_tiidrek1    = 
| tiidrek2              = 
| yndieling_tiidrek2    = 
| tiidrek3              = 
| yndieling_tiidrek3    = 
| tiidrek4              = 
| yndieling_tiidrek4    = 
| tiidrek5              =
| yndieling_tiidrek5    = 
| ferkearsieren         = 
| netnûmer              = 010
| postkoade             = 3161–3176 &lt;ref name=alle/&gt;
| webstee               = [https://www.albrandswaard.nl/ www.albrandswaard.nl]
}}
'''Albrandswaard''' is in [[gemeente (bestjoer)|gemeente]] yn de [[Nederlân]]ske provinsje [[Súd-Hollân]]. Yn 2022 hat de gemeente neffens it [[Sintraal Buro foar de Statistyk|CBS]] likernôch 26.000 ynwenners.

Albrandswaard leit op it eilân [[Iselmonde (eilân)|Iselmonde]] en grinzet oan de gemeenten [[Rotterdam (gemeente)|Rotterdam]], [[Barendrecht]], [[Hoekske Waard (gemeente)|Hoekske Waard]] en [[Nissewaard]], en oan de rivier de [[Alde Maas]].

[[Poortugaal]] en [[Rhoon]] binne de ienige twa doarpen yn de gemeente; dat wiene oarspronklik selstannige gemeenten, mar yn 1985 binne se fusearre ta Albrandwaard.

== Untwikkeling ynwennertal ==
Befolkingsûntwikkeling sûnt 1996:&lt;ref name=alle/&gt;

{| class=&quot;wikitable&quot; 
|-
! Jier !! Ynwenners
|-
| 2022 || 25.934
|-
| 2015 || 25.148
|-
| 2005 || 20.606
|-
| 1996 || 15.325
|-
|}

== Boargemasters ==
Boargemasters sûnt 1985:&lt;ref&gt;[https://www.geni.com/projects/Burgemeesters-in-ZUID-HOLLAND-nl/8655 Geni]&lt;/ref&gt;

{| class=&quot;wikitable&quot; 
|-
! Namme !! Partij !! Perioade !! Bysûnderheden 
|-
| [[Han Temminck]] || [[VVD]] || 1985–1993 ||
|-
| [[Anja Latenstein van Voorst-Woldringh|Anja Latenstein van &lt;br/ &gt; Voorst-Woldringh]] || VVD || 1993–2005 ||
|-
| [[Harald Bergmann]] || VVD || 2005–2012 ||
|-
| [[Ger van de Velde-de Wilde]] || VVD || 2012–2013 || waarnimmend
|-
| [[Hans Wagner]] || [[PvdA]] || 2013–2019 ||
|-
| [[Jolanda de Witte]] || [[D66]] || 2019–no ||
|-
|}

== Gemeenteried ==
De gemeenteried sûnt 1990:&lt;ref&gt;[https://www.nlverkiezingen.com/GR_ZH.html NLverkiezingen]&lt;/ref&gt;

{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
!colspan=&quot;10&quot;| Sitten 
|-
! Partij !! 1990 !! 1994 !! 1998 !! 2002 !! 2006 !! 2010 !! 2014 !! 2018 !! 2022 &lt;ref&gt;[https://www.verkiezingsuitslagen.nl/verkiezingen/detail/GR20220316/731126 Kiesraad]&lt;/ref&gt;
|-
|Echt voor Albrandswaard (EVA) || || || || || 5 || 7 || 5 || 4 || 6
|-
|[[VVD]] || 4 || 4 || 4 || 4 || 4 || 5 || 6 || 5 || 4
|-
|Stem-Lokaal || || || || || || || || 3 || 3
|-
|[[GL]]-[[PvdA]] || || || || || || || || || 3
|-
|[[CDA]] || 5 || 3 || 3 || 4 || 2 || 2 || 2 || 2 || 3
|-
|Leefbaar Albrandswaard || || || || 2 || || || || 3 || 1
|-
|Nieuw Albrandswaardse Partij (NAP) || || 3 || 4 || 3 || 3 || 1 || 2 || 1 || 1
|-
|[[PvdA]] || 3 || 2 || 2 || 3 || 4 || 3 || 2 || 1 ||
|-
|[[CU]] ¹ - [[SGP]] || || 1 || 1 || 1 || 1 || 1 || 1 || 1 ||
|-
|[[GL]] || || || || || || || || 1 ||
|-
|Ouderen Politiek Actief (OPA) || || || || || || || 3 || ||
|-
|[[D66]] || 3 || 2 || 1 || 0 || || || || ||
|-
!Totaal || 15 || 15 || 15 || 17 || 19 || 19 || 21 || 21 || 21
|-
!Opkomst || 66,6% || 69,2% || 64,9% || 62,5% || 62,1% || 54,8% || 52,9% || 54,5% || 49,4%
|}

¹ 1994-1998: CU = GPV

[[Ofbyld:WLM - RobertsNL - 32473.jpg|left|thumb|Kastiel fan Rhoon]]
[[Ofbyld:Rhoonse Grienden P1300163.jpg|left|thumb|Natoer in Albrandswaard]]
{{Clear}}

== Keppelingen om utens ==
* [https://www.albrandswaard.nl/ Webstee fan de gemeente]
* [https://www.plaatsengids.nl/albrandswaard Plaatsengids]

{{boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
}}
{{Koördinaten|51_52_N_4_25_E_type:city_scale:16_region:NL|51° 52' NB, 4° 25' EL}}
{{GemeentenSúd-Hollân}}

[[Kategory:Albrandswaard| ]]
[[Kategory:Gemeente yn Súd-Hollân]]
[[Kategory:Bestjoerlike ienheid oprjochte yn 1985]]</text>
      <sha1>scepmbd7ighc2yvkdvmgv0ie8rfohs9</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1087099</id>
      <parentid>1087098</parentid>
      <timestamp>2022-08-07T11:50:52Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Soimip</username>
        <id>43534</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4838" xml:space="preserve">{{Ynfoboks gemeente yn Nederlân
| namme                 = Albrandswaard
| ôfbyld                = 
| ôfbyldtekst           = 
| flagge                = Albrandswaard flag.svg
| wapen                 = Albrandswaard wapen.svg
| kaart                 = NL - locator map municipality code GM0613 (2016).png
| kaart1                = Gem-Albrandswaard-OpenTopo.jpg
| provinsje             = [[Súd-Hollân]]
| haadplak              = [[Poortugaal]]
| oerflak               = 23,76 km² &lt;ref name=alle&gt;[https://allecijfers.nl/gemeente/albrandswaard/ AlleCijfers]&lt;/ref&gt;
| lân                   = 21,67 km²
| wetter                = 2,09 km²
| ynwennertal           = 25.934 &lt;small&gt;(01-01-2022)&lt;/small&gt;&lt;ref name=alle/&gt;
| befolkingstichtens    = 1.197 ynw./km²
| gemeenteried          = '''Perioade 2022—2026 (21 sitten):&lt;ref&gt;[https://www.verkiezingsuitslagen.nl/verkiezingen/detail/GR20220316/731126 Kiesraad]&lt;/ref&gt; {{Gemeenteried Albrandswaard}}
| kolleezje             = EVA, VVD + CDA (13 sitten)
| boargemaster          = [[Jolanda de Witte]]
| list                  = [[Demokraten 66|D66]]
| oprjochte             = 
| tiidrek1              = 
| yndieling_tiidrek1    = 
| tiidrek2              = 
| yndieling_tiidrek2    = 
| tiidrek3              = 
| yndieling_tiidrek3    = 
| tiidrek4              = 
| yndieling_tiidrek4    = 
| tiidrek5              =
| yndieling_tiidrek5    = 
| ferkearsieren         = 
| netnûmer              = 010
| postkoade             = 3161–3176 &lt;ref name=alle/&gt;
| webstee               = [https://www.albrandswaard.nl/ www.albrandswaard.nl]
}}
'''Albrandswaard''' is in [[gemeente (bestjoer)|gemeente]] yn de [[Nederlân]]ske provinsje [[Súd-Hollân]]. Yn 2022 hat de gemeente neffens it [[Sintraal Buro foar de Statistyk|CBS]] likernôch 26.000 ynwenners.

Albrandswaard leit op it eilân [[Iselmonde (eilân)|Iselmonde]] en grinzet oan de gemeenten [[Rotterdam (gemeente)|Rotterdam]], [[Barendrecht]], [[Hoekske Waard (gemeente)|Hoekske Waard]] en [[Nissewaard]], en oan de rivier de [[Alde Maas]].

[[Poortugaal]] en [[Rhoon]] binne de ienige twa doarpen yn de gemeente; dat wiene oarspronklik selstannige gemeenten, mar yn 1985 binne se fusearre ta Albrandwaard.

== Untwikkeling ynwennertal ==
Befolkingsûntwikkeling sûnt 1996:&lt;ref name=alle/&gt;

{| class=&quot;wikitable&quot; 
|-
! Jier !! Ynwenners
|-
| 2022 || 25.934
|-
| 2015 || 25.148
|-
| 2005 || 20.606
|-
| 1996 || 15.325
|-
|}

== Boargemasters ==
Boargemasters sûnt 1985:&lt;ref&gt;[https://www.geni.com/projects/Burgemeesters-in-ZUID-HOLLAND-nl/8655 Geni]&lt;/ref&gt;

{| class=&quot;wikitable&quot; 
|-
! Namme !! Partij !! Perioade !! Bysûnderheden 
|-
| [[Han Temminck]] || [[VVD]] || 1985–1993 ||
|-
| [[Anja Latenstein van Voorst-Woldringh|Anja Latenstein van &lt;br/ &gt; Voorst-Woldringh]] || VVD || 1993–2005 ||
|-
| [[Harald Bergmann]] || VVD || 2005–2012 ||
|-
| [[Ger van de Velde-de Wilde]] || VVD || 2012–2013 || waarnimmend
|-
| [[Hans Wagner]] || [[PvdA]] || 2013–2019 ||
|-
| [[Jolanda de Witte]] || [[D66]] || 2019–no ||
|-
|}

== Gemeenteried ==
De gemeenteried sûnt 1990:&lt;ref&gt;[https://www.nlverkiezingen.com/GR_ZH.html NLverkiezingen]&lt;/ref&gt;

{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
!colspan=&quot;10&quot;| Sitten 
|-
! Partij !! 1990 !! 1994 !! 1998 !! 2002 !! 2006 !! 2010 !! 2014 !! 2018 !! 2022 &lt;ref&gt;[https://www.verkiezingsuitslagen.nl/verkiezingen/detail/GR20220316/731126 Kiesraad]&lt;/ref&gt;
|-
|Echt voor Albrandswaard (EVA) || || || || || 5 || 7 || 5 || 4 || 6
|-
|[[VVD]] || 4 || 4 || 4 || 4 || 4 || 5 || 6 || 5 || 4
|-
|Stem-Lokaal || || || || || || || || 3 || 3
|-
|[[GL]]-[[PvdA]] || || || || || || || || || 3
|-
|[[CDA]] || 5 || 3 || 3 || 4 || 2 || 2 || 2 || 2 || 3
|-
|Leefbaar Albrandswaard || || || || 2 || || || || 3 || 1
|-
|Nieuw Albrandswaardse Partij (NAP) || || 3 || 4 || 3 || 3 || 1 || 2 || 1 || 1
|-
|[[PvdA]] || 3 || 2 || 2 || 3 || 4 || 3 || 2 || 1 ||
|-
|[[CU]] ¹ - [[SGP]] || || 1 || 1 || 1 || 1 || 1 || 1 || 1 ||
|-
|[[GL]] || || || || || || || || 1 ||
|-
|Ouderen Politiek Actief (OPA) || || || || || || || 3 || ||
|-
|[[D66]] || 3 || 2 || 1 || 0 || || || || ||
|-
!Totaal || 15 || 15 || 15 || 17 || 19 || 19 || 21 || 21 || 21
|-
!Opkomst || 66,6% || 69,2% || 64,9% || 62,5% || 62,1% || 54,8% || 52,9% || 54,5% || 49,4%
|}

¹ 1994-1998: CU = GPV

[[Ofbyld:WLM - RobertsNL - 32473.jpg|left|thumb|Kastiel fan Rhoon]]
[[Ofbyld:Rhoonse Grienden P1300163.jpg|left|thumb|Natoer in Albrandswaard]]
{{Clear}}

== Keppelingen om utens ==
* [https://www.albrandswaard.nl/ Webstee fan de gemeente]
* [https://www.plaatsengids.nl/albrandswaard Plaatsengids]

{{boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
}}
{{Koördinaten|51_52_N_4_25_E_type:city_scale:16_region:NL|51° 52' NB, 4° 25' EL}}
{{GemeentenSúd-Hollân}}

[[Kategory:Albrandswaard| ]]
[[Kategory:Gemeente yn Súd-Hollân]]
[[Kategory:Bestjoerlike ienheid oprjochte yn 1985]]</text>
      <sha1>l4ql07uqcs8jjvyv22id3842ojyn1es</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>IJsselmonde (eilân)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>160047</id>
    <revision>
      <id>1087082</id>
      <parentid>1086350</parentid>
      <timestamp>2022-08-07T10:34:51Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Soimip</username>
        <id>43534</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1035" xml:space="preserve">[[Ofbyld:IJsselmonde osm.png|thumb|Iselmûne]]

'''Iselmûne''' of '''Iselmonde''' ([[Nederlânsk]]: ''IJsselmonde'') is in [[lânstreek]] yn it suden fan 'e [[Nederlân]]ske provinsje [[Súd-Hollân]], dy't ek wol beskôge wurdt as ien fan 'e [[Súdhollânske Eilannen]]. De namme is ôflaat fan de rivier de [[Hollânske Isel]].

De [[Zwijndrechter Waard]] (Nederlânsk: ''Zwijndrechtse Waard'') is in diel fan it eilân Iselmûne.

Yn it noarden foarmet de [[Nije Maas]] de grins, yn it easten de [[Noard (rivier)|Noard]], yn it suden en westen de [[Alde Maas]]. It [[Waaltsje]] streamt troch it eilân.

Iselmûne omfieme seis ûnderskate gemeenten:

{| class=&quot;wikitable sortable&quot; 
|-
! Gemeente !! Ynwenners &lt;br/ &gt; (2022)
|-
| [[Albrandswaard]] || 26.000
|-
| [[Barendrecht]] || 49.000
|-
| [[Hendrik-Ido-Ambacht]] || 32.000
|-
| [[Ridderkerk]] || 47.000
|-
| [[Rotterdam]] (suden) ||
|-
| [[Zwijndrecht (Nederlân)|Zwijndrecht]] || 45.000
|-
|}


{{Stobbe}}

[[Kategory:Diel fan Súd-Hollân]]
[[Kategory:Eilân yn Súd-Hollân]]</text>
      <sha1>1mi8jrarx2ba0bsv6h4pngd8q7rn9eo</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1087083</id>
      <parentid>1087082</parentid>
      <timestamp>2022-08-07T10:37:57Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Soimip</username>
        <id>43534</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1063" xml:space="preserve">[[Ofbyld:IJsselmonde osm.png|thumb|Iselmûne]]

'''Iselmûne''' of '''Iselmonde''' ([[Nederlânsk]]: ''IJsselmonde'') is in [[lânstreek]] yn it suden fan 'e [[Nederlân]]ske provinsje [[Súd-Hollân]], dy't ek wol beskôge wurdt as ien fan 'e [[Súdhollânske Eilannen]]. De namme is ôflaat fan de rivier de [[Hollânske Isel]].

De [[Zwijndrechter Waard]] (Nederlânsk: ''Zwijndrechtse Waard'') is in diel fan it eilân Iselmûne.

Yn it noarden foarmet de [[Nije Maas]] de grins, yn it easten de [[Noard (rivier)|Noard]], yn it suden en westen de [[Alde Maas]]. It [[Waaltsje]] streamt troch it eilân.

Iselmûne omfieme seis ûnderskate gemeenten:

{| class=&quot;wikitable sortable&quot; 
|-
! Gemeente !! Ynwenners &lt;br/ &gt; (2022)
|-
| [[Albrandswaard]] || 26.000
|-
| [[Barendrecht]] || 49.000
|-
| [[Hendrik-Ido-Ambacht]] || 32.000
|-
| [[Ridderkerk]] || 47.000
|-
| [[Rotterdam]] (suden) || 248.000
|-
| [[Zwijndrecht (Nederlân)|Zwijndrecht]] || 45.000
|-
! Totaal || 447.000
|}


{{Stobbe}}

[[Kategory:Diel fan Súd-Hollân]]
[[Kategory:Eilân yn Súd-Hollân]]</text>
      <sha1>ahvb2ho9icl9myx37bocky954058eri</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Oerlis:IJsselmonde (eilân)</title>
    <ns>1</ns>
    <id>160095</id>
    <revision>
      <id>1086935</id>
      <parentid>1086828</parentid>
      <timestamp>2022-08-06T13:57:02Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Drewes</username>
        <id>2754</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1215" xml:space="preserve">== Stavering namme ==

'''Iselmûne''' of '''Iselmonde''' doge neffens my beide net. In mûne is in mole. As der perfoast ferfryske wurde moat liket Iselmûn(ing) my better ta analooch oan Iemsmûn. Wat tinke jimme? [[Meidogger:Drewes|Drewes]] ([[Meidogger oerlis:Drewes|oerlis]]) 5 aug 2022, 16.38 (CEST)

:Dit giet om in geografysk gebiet. Dy wurde wol gauris ferfryske, dochs ik tink dat we de offisjele namme hjirfoar mar oanhâlde moatte. [[Meidogger:Kneppelfreed|Kneppelfreed]] ([[Meidogger oerlis:Kneppelfreed|oerlis]]) 5 aug 2022, 17.35 (CEST)

::Ik bin it my jo iens dat Iselmûne en Iselmonde net doge. Iselmûn fyn ik wol aardich betocht. Ik bin lykwols ek net faaljekant op IJsselmonde tsjin. [[Meidogger:Ieneach fan &amp;#39;e Esk|Ieneach fan &amp;#39;e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan &amp;#39;e Esk|oerlis]]) 5 aug 2022, 22.15 (CEST)

:::De IJssel wurdt werjûn as Isel, kies Iselmûn of/en Iselmonde. [[Meidogger:Soimip|Soimip]] ([[Meidogger oerlis:Soimip|oerlis]]) 6 aug 2022, 08.34 (CEST)

It leafst ha ik IJselmonde en oars Iselmûn. Iselmonde fansels net, ''vleesch noch visch'', dy kombinaasje Frysk/Hollânsk. [[Meidogger:Drewes|Drewes]] ([[Meidogger oerlis:Drewes|oerlis]]) 6 aug 2022, 15.56 (CEST)</text>
      <sha1>rfyirslrh96fv90161x9kpwv8u0d0m1</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1086950</id>
      <parentid>1086935</parentid>
      <timestamp>2022-08-06T15:38:33Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Kneppelfreed</username>
        <id>2013</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1516" xml:space="preserve">== Stavering namme ==

'''Iselmûne''' of '''Iselmonde''' doge neffens my beide net. In mûne is in mole. As der perfoast ferfryske wurde moat liket Iselmûn(ing) my better ta analooch oan Iemsmûn. Wat tinke jimme? [[Meidogger:Drewes|Drewes]] ([[Meidogger oerlis:Drewes|oerlis]]) 5 aug 2022, 16.38 (CEST)

:Dit giet om in geografysk gebiet. Dy wurde wol gauris ferfryske, dochs ik tink dat we de offisjele namme hjirfoar mar oanhâlde moatte. [[Meidogger:Kneppelfreed|Kneppelfreed]] ([[Meidogger oerlis:Kneppelfreed|oerlis]]) 5 aug 2022, 17.35 (CEST)

::Ik bin it my jo iens dat Iselmûne en Iselmonde net doge. Iselmûn fyn ik wol aardich betocht. Ik bin lykwols ek net faaljekant op IJsselmonde tsjin. [[Meidogger:Ieneach fan &amp;#39;e Esk|Ieneach fan &amp;#39;e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan &amp;#39;e Esk|oerlis]]) 5 aug 2022, 22.15 (CEST)

:::De IJssel wurdt werjûn as Isel, kies Iselmûn of/en Iselmonde. [[Meidogger:Soimip|Soimip]] ([[Meidogger oerlis:Soimip|oerlis]]) 6 aug 2022, 08.34 (CEST)

It leafst ha ik IJselmonde en oars Iselmûn. Iselmonde fansels net, ''vleesch noch visch'', dy kombinaasje Frysk/Hollânsk. [[Meidogger:Drewes|Drewes]] ([[Meidogger oerlis:Drewes|oerlis]]) 6 aug 2022, 15.56 (CEST)

Ik bin it mei Drewes iens. Iselmûn of IJselmonde, want Iselmonde is neat. Myn foarkar giet út nei IJselmonde, want ek de krekte Fryske oersetting Iselmûn docht my wat keunstmjittich oan. --[[Meidogger:Kneppelfreed|Kneppelfreed]] ([[Meidogger oerlis:Kneppelfreed|oerlis]]) 6 aug 2022, 17.38 (CEST)</text>
      <sha1>55fevk9p7uzwo6j235atqxefg5mu2l5</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1086959</id>
      <parentid>1086950</parentid>
      <timestamp>2022-08-06T16:11:03Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Drewes</username>
        <id>2754</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1515" xml:space="preserve">== Stavering namme ==

'''Iselmûne''' of '''Iselmonde''' doge neffens my beide net. In mûne is in mole. As der perfoast ferfryske wurde moat liket Iselmûn(ing) my better ta analooch oan Iemsmûn. Wat tinke jimme? [[Meidogger:Drewes|Drewes]] ([[Meidogger oerlis:Drewes|oerlis]]) 5 aug 2022, 16.38 (CEST)

:Dit giet om in geografysk gebiet. Dy wurde wol gauris ferfryske, dochs ik tink dat we de offisjele namme hjirfoar mar oanhâlde moatte. [[Meidogger:Kneppelfreed|Kneppelfreed]] ([[Meidogger oerlis:Kneppelfreed|oerlis]]) 5 aug 2022, 17.35 (CEST)

::Ik bin it my jo iens dat Iselmûne en Iselmonde net doge. Iselmûn fyn ik wol aardich betocht. Ik bin lykwols ek net faaljekant op IJsselmonde tsjin. [[Meidogger:Ieneach fan &amp;#39;e Esk|Ieneach fan &amp;#39;e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan &amp;#39;e Esk|oerlis]]) 5 aug 2022, 22.15 (CEST)

:::De IJssel wurdt werjûn as Isel, kies Iselmûn of/en Iselmonde. [[Meidogger:Soimip|Soimip]] ([[Meidogger oerlis:Soimip|oerlis]]) 6 aug 2022, 08.34 (CEST)

It leafst ha ik IJselmonde en oars Iselmûn. Iselmonde fansels net, ''vleesch nog visch'', dy kombinaasje Frysk/Hollânsk. [[Meidogger:Drewes|Drewes]] ([[Meidogger oerlis:Drewes|oerlis]]) 6 aug 2022, 15.56 (CEST)

Ik bin it mei Drewes iens. Iselmûn of IJselmonde, want Iselmonde is neat. Myn foarkar giet út nei IJselmonde, want ek de krekte Fryske oersetting Iselmûn docht my wat keunstmjittich oan. --[[Meidogger:Kneppelfreed|Kneppelfreed]] ([[Meidogger oerlis:Kneppelfreed|oerlis]]) 6 aug 2022, 17.38 (CEST)</text>
      <sha1>crd3es251yw80w7z7yd2b1t1rkykt93</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1086995</id>
      <parentid>1086959</parentid>
      <timestamp>2022-08-07T07:03:09Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Soimip</username>
        <id>43534</id>
      </contributor>
      <comment>/* Stavering namme */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1644" xml:space="preserve">== Stavering namme ==

'''Iselmûne''' of '''Iselmonde''' doge neffens my beide net. In mûne is in mole. As der perfoast ferfryske wurde moat liket Iselmûn(ing) my better ta analooch oan Iemsmûn. Wat tinke jimme? [[Meidogger:Drewes|Drewes]] ([[Meidogger oerlis:Drewes|oerlis]]) 5 aug 2022, 16.38 (CEST)

:Dit giet om in geografysk gebiet. Dy wurde wol gauris ferfryske, dochs ik tink dat we de offisjele namme hjirfoar mar oanhâlde moatte. [[Meidogger:Kneppelfreed|Kneppelfreed]] ([[Meidogger oerlis:Kneppelfreed|oerlis]]) 5 aug 2022, 17.35 (CEST)

::Ik bin it my jo iens dat Iselmûne en Iselmonde net doge. Iselmûn fyn ik wol aardich betocht. Ik bin lykwols ek net faaljekant op IJsselmonde tsjin. [[Meidogger:Ieneach fan &amp;#39;e Esk|Ieneach fan &amp;#39;e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan &amp;#39;e Esk|oerlis]]) 5 aug 2022, 22.15 (CEST)

:::De IJssel wurdt werjûn as Isel, kies Iselmûn of/en Iselmonde. [[Meidogger:Soimip|Soimip]] ([[Meidogger oerlis:Soimip|oerlis]]) 6 aug 2022, 08.34 (CEST)

It leafst ha ik IJselmonde en oars Iselmûn. Iselmonde fansels net, ''vleesch nog visch'', dy kombinaasje Frysk/Hollânsk. [[Meidogger:Drewes|Drewes]] ([[Meidogger oerlis:Drewes|oerlis]]) 6 aug 2022, 15.56 (CEST)

Ik bin it mei Drewes iens. Iselmûn of IJselmonde, want Iselmonde is neat. Myn foarkar giet út nei IJselmonde, want ek de krekte Fryske oersetting Iselmûn docht my wat keunstmjittich oan. --[[Meidogger:Kneppelfreed|Kneppelfreed]] ([[Meidogger oerlis:Kneppelfreed|oerlis]]) 6 aug 2022, 17.38 (CEST)

:It is IJsselmonde yn it Nederlânsk. [[Meidogger:Soimip|Soimip]] ([[Meidogger oerlis:Soimip|oerlis]]) 7 aug 2022, 09.03 (CEST)</text>
      <sha1>2w5ljjazzdnt2slwhh4tjafb11j2k37</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>The Number of the Beast (album)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>160171</id>
    <revision>
      <id>1086942</id>
      <parentid>1086920</parentid>
      <timestamp>2022-08-06T14:55:18Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Drewes</username>
        <id>2754</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>- tikfl.</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2812" xml:space="preserve">{{Album
| ôfbylding                       = Iron Maiden Logo.png
| ôfbyldingstekst                 = 
| ôfbyldingsbreedte               = 
| namme                           = The Number of the Beast
| artyst                          = [[Iron Maiden]]
| taal                            = [[Ingelsk]]
| sjenre                          = [[Metal]]
| útbrocht                        = [[22 maart]] [[1982]]
| opnommen                        = Battery studios&lt;br&gt;jannewaris–febrewaris [[1982]]
| doer                            = 39:11
| label                           = EMI
| produsint                       = [[Martin Birch]]
| ferkocht                        = 
| albumlisten                     = {{Flagge NL}} Album Top 100 - 6
| prizen                          = 
| sertifisearre                   = {{AUSf}} Platina,&lt;br&gt;{{AUTf}} Goud,&lt;br&gt;{{CANf}} 3x Platina,&lt;br&gt;{{FRAf}} Goud,&lt;br&gt;{{GERf}} Goud,&lt;br&gt;{{ITAf}} Goud,&lt;br&gt;{{NEDf}} Goud,&lt;br&gt;{{ESPf}} Goud&lt;br&gt;{{SUIf}} Goud,&lt;br&gt;{{GBRf}} Platina,&lt;br&gt;{{USAf}} Platina
}}
'''The Number of the Beast''' is it tredde studio-album fan [[Iron Maiden]]. It album waard opnommen yn jannewaris en febrewaris [[1982]] yn de Battery studios yn [[Londen]] en waard in moanne letter op [[22 maart]] 1982 útbrocht. It is it lêste album mei drummer [[Clive Burr]] dy't de drumstokjes oerdrage moast, om't Clive Burr fysike problemen ûnderfûn, dy't nei letter bliken die it gefolch wiene fan [[multiple sclerose]]. Ek is The Number of The Beast it earste album mei sjonger [[Bruce Dickinson]], de eardere sjonger fan [[Samson (band)|Samson]]. It album befettet de hits 
[[Run to the Hills]], [[The Number of the Beast (liet)|The Number of the Beast]] en [[Hallowed Be Thy Name (liet)|Hallowed Be Thy Name]].

==Spyllist==
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! nû.
! titel
! skriuwers
! doer
|-
|1.
|Invaders
|[[Steve Harris]]
|3:20
|-
|2.	
|Children of the Damned
|Harris
|4:34
|-
|3.	
|The Prisoner
|[[Adrian Smith]] en Harris
|5:34
|-
|4.
|22 Acacia Avenue
|Harris en Smith
|6:34
|-
|5.	
|[[The Number of the Beast (liet)|The Number of the Beast]]
|Harris
|4:25
|-
|6.	
|[[Run to the Hills]]
|Harris
|3:50
|-
|7.	
|Gangland
|Smith en [[Clive Burr]]
|3:46
|-
|8.	
|[[Hallowed Be Thy Name (liet)|Hallowed Be Thy Name]]
|Harris
|7:08
|}

==Singles==
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! titel
! skriuwers
! doer
! utbrocht
|-
|[[Run to the Hills]]
|[[Steve Harris]]
|3:50
|[[12 febrewaris]] [[1982]]
|-
|[[The Number of the Beast (liet)|The Number of the Beast]]
|Harris
|4:25
|[[26 april]] [[1982]]
|}

==Muzikanten==
* Bruce Dickinson - Sang
* [[Dave Murray]] - Gitaar
* Adrian Smith - Gitaar
* Steve Harris - Bas
* Clive Burr - Drums

{{DEFAULTSORT:Number of the Beast, The}}
[[Kategory:Album fan Iron Maiden]]
[[Kategory:Album út 1982]]
[[Kategory:Ingelsktalich album]]
[[Kategory:Metalalbum]]</text>
      <sha1>gahzgemn1h3qw8qsa7cbpzhy3bxt3on</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1086949</id>
      <parentid>1086942</parentid>
      <timestamp>2022-08-06T15:37:49Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>twifel oer redenen fertrek fan Clive Burr</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2695" xml:space="preserve">{{Album
| ôfbylding                       = Iron Maiden Logo.png
| ôfbyldingstekst                 = 
| ôfbyldingsbreedte               = 
| namme                           = The Number of the Beast
| artyst                          = [[Iron Maiden]]
| taal                            = [[Ingelsk]]
| sjenre                          = [[Metal]]
| útbrocht                        = [[22 maart]] [[1982]]
| opnommen                        = Battery studios&lt;br&gt;jannewaris–febrewaris [[1982]]
| doer                            = 39:11
| label                           = EMI
| produsint                       = [[Martin Birch]]
| ferkocht                        = 
| albumlisten                     = {{Flagge NL}} Album Top 100 - 6
| prizen                          = 
| sertifisearre                   = {{AUSf}} Platina,&lt;br&gt;{{AUTf}} Goud,&lt;br&gt;{{CANf}} 3x Platina,&lt;br&gt;{{FRAf}} Goud,&lt;br&gt;{{GERf}} Goud,&lt;br&gt;{{ITAf}} Goud,&lt;br&gt;{{NEDf}} Goud,&lt;br&gt;{{ESPf}} Goud&lt;br&gt;{{SUIf}} Goud,&lt;br&gt;{{GBRf}} Platina,&lt;br&gt;{{USAf}} Platina
}}
'''The Number of the Beast''' is it tredde studio-album fan [[Iron Maiden]]. It album waard opnommen yn jannewaris en febrewaris [[1982]] yn de Battery studios yn [[Londen]] en waard in moanne letter op [[22 maart]] 1982 útbrocht. It is it lêste album mei drummer [[Clive Burr]] dy't de drumstokjes oerdrage moast. Ek is The Number of The Beast it earste album mei sjonger [[Bruce Dickinson]], de eardere sjonger fan [[Samson (band)|Samson]]. It album befettet de hits [[Run to the Hills]], [[The Number of the Beast (liet)|The Number of the Beast]] en [[Hallowed Be Thy Name (liet)|Hallowed Be Thy Name]].

==Spyllist==
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! nû.
! titel
! skriuwers
! doer
|-
|1.
|Invaders
|[[Steve Harris]]
|3:20
|-
|2.	
|Children of the Damned
|Harris
|4:34
|-
|3.	
|The Prisoner
|[[Adrian Smith]] en Harris
|5:34
|-
|4.
|22 Acacia Avenue
|Harris en Smith
|6:34
|-
|5.	
|[[The Number of the Beast (liet)|The Number of the Beast]]
|Harris
|4:25
|-
|6.	
|[[Run to the Hills]]
|Harris
|3:50
|-
|7.	
|Gangland
|Smith en [[Clive Burr]]
|3:46
|-
|8.	
|[[Hallowed Be Thy Name (liet)|Hallowed Be Thy Name]]
|Harris
|7:08
|}

==Singles==
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! titel
! skriuwers
! doer
! utbrocht
|-
|[[Run to the Hills]]
|[[Steve Harris]]
|3:50
|[[12 febrewaris]] [[1982]]
|-
|[[The Number of the Beast (liet)|The Number of the Beast]]
|Harris
|4:25
|[[26 april]] [[1982]]
|}

==Muzikanten==
* Bruce Dickinson - Sang
* [[Dave Murray]] - Gitaar
* Adrian Smith - Gitaar
* Steve Harris - Bas
* Clive Burr - Drums

{{DEFAULTSORT:Number of the Beast, The}}
[[Kategory:Album fan Iron Maiden]]
[[Kategory:Album út 1982]]
[[Kategory:Ingelsktalich album]]
[[Kategory:Metalalbum]]</text>
      <sha1>qijf0lro5oej6d88efmvp0nsg6d46e2</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Steve Harris</title>
    <ns>0</ns>
    <id>160173</id>
    <revision>
      <id>1086926</id>
      <timestamp>2022-08-06T12:09:02Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>wurk</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1171" xml:space="preserve">{{wurk}}
{{Sjonger of muzikant
| ôfbylding                    = Steve Harris 521.jpg
| ôfbyldingstekst              = Steve Harris yn [[2008]]
| ôfbyldingsbreedte            = 
| echte namme                  = Stephen Percy Harris
| nasjonaliteit                = {{GBRnasj}}
| berne                        = [[12 maart]] [[1956]]
| berteplak                    = [[Leytonstone]]
| stoarn                       = 
| stjerplak                    = 
| etnisiteit                   = {{ENGetn}}
| regionale identiteit         = 
| sjenre                       = [[Metal]]
| ynstrumint                   = Basgitaar
| sjongtaal                    = 
| grutste hit(s)               = 
| jierren aktyf                = [[1975]] - No
| prizen                       = 
| webside                      = 
}}
'''Stephen Percy (Steve) Harris''' ([[Leytonstone]], [[12 maart]] [[1956]]) is in [[Ingelân|Ingelsk]] [[bassist]]. Hy is bekend  as de bassist en oprjochter fan [[Iron Maiden]]. 


{{DEFAULTSORT:Harris, Steve}}
[[Kategory:Iron Maiden]]
[[Kategory:Ingelsk bassist]]
[[Kategory:Ingelsk metalartyst]]
[[Kategory:Ingelsk lietsjeskriuwer]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1956]]</text>
      <sha1>0cimobydmi2ggjwlm2o9iors39kicb6</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1086930</id>
      <parentid>1086926</parentid>
      <timestamp>2022-08-06T12:26:52Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>Diskografy</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3574" xml:space="preserve">{{wurk}}
{{Sjonger of muzikant
| ôfbylding                    = Steve Harris 521.jpg
| ôfbyldingstekst              = Steve Harris yn [[2008]]
| ôfbyldingsbreedte            = 
| echte namme                  = Stephen Percy Harris
| nasjonaliteit                = {{GBRnasj}}
| berne                        = [[12 maart]] [[1956]]
| berteplak                    = [[Leytonstone]]
| stoarn                       = 
| stjerplak                    = 
| etnisiteit                   = {{ENGetn}}
| regionale identiteit         = 
| sjenre                       = [[Metal]]
| ynstrumint                   = Basgitaar
| sjongtaal                    = 
| grutste hit(s)               = 
| jierren aktyf                = [[1975]] - No
| prizen                       = 
| webside                      = 
}}
'''Stephen Percy (Steve) Harris''' ([[Leytonstone]], [[12 maart]] [[1956]]) is in [[Ingelân|Ingelsk]] [[bassist]]. Hy is bekend  as de bassist en oprjochter fan [[Iron Maiden]]. 

== Diskografy ==
===Albums===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|- align=&quot;left&quot;
! Album !! Utbrocht op !! Band !! Single(s) 
|-
|[[Iron Maiden (album)|Iron Maiden]]
|[[14 april]] [[1980]]
|rowspan=17|[[Iron Maiden]]
|Running Free,&lt;br&gt;Sanctuary
|-
|[[Killers (album fan Iron Maiden)|Killers]]
|[[2 febrewaris]] [[1981]]
|Twilight Zone,&lt;br&gt;Purgatory
|-
|[[The Number of the Beast (album)|The Number of the Beast]]
|[[22 maart]] [[1982]]
|[[Run to the Hills]],&lt;br&gt;[[The Number of the Beast (liet)|The Number of the Beast]]
|-
|[[Piece of Mind (album fan Iron Maiden)|Piece of Mind]]
|[[16 maaie]] [[1983]]
|Flight of Icarus,&lt;br&gt;[[The Trooper]]
|-
|[[Powerslave]]
|[[3 septimber]] [[1984]]
|[[2 Minutes to Midnight]],&lt;br&gt;[[Aces High (liet fan Iron Maiden)|Aces High]]
|-
|[[Somewhere in Time]]
|[[29 septimber]] [[1986]]
|[[Wasted Years]],&lt;br&gt;Stranger in a Strange Land
|-
|[[Seventh Son of a Seventh Son]]
|[[11 april]] [[1988]]
|[[Can I Play with Madness]],&lt;br&gt;The Evil That Men Do,&lt;br&gt;The Clairvoyant
|-
|[[No Prayer for the Dying]]
|[[1 oktober]] [[1990]]
|Holy Smoke,&lt;br&gt;[[Bring Your Daughter... to the Slaughter]]
|-
|[[Fear of the Dark (album fan Iron Maiden)|Fear of the Dark]]
|[[11 maaie]] [[1992]]
|[[Be Quick or Be Dead]],&lt;br&gt;From Here to Eternity,&lt;br&gt;Wasting Love
|-
|[[The X Factor (album fan Iron Maiden)|The X Factor]]
|[[2 oktober]] [[1995]]
|Man on the Edge,&lt;br&gt;Lord of the Flies
|-
|[[Virtual XI]]
|[[23 maart]] [[1998]]
|The Angel and the Gambler,&lt;br&gt;Futureal
|-
|[[Brave New World (album fan Iron Maiden)|Brave New World]]
|[[29 maaie]] [[2000]]
|The Wicker Man,&lt;br&gt;Out of the Silent Planet
|-
|[[Dance of Death]]
|[[8 septimber]] [[2003]]
|Wildest Dreams,&lt;br&gt;Rainmaker
|-
|[[A Matter of Life and Death (album)|A Matter of Life and Death]]
|[[25 augustus]] [[2006]]
|The Reincarnation of Benjamin Breeg,&lt;br&gt;Different World
|-
|[[The Final Frontier (album fan Iron Maiden)|The Final Frontier]]
|[[13 augustus]] [[2010]]
|El Dorado
|-
|[[The Book of Souls]]
|[[4 septimber]] [[2015]]
|Speed of Light,&lt;br&gt;Empire of the Clouds
|-
|[[Senjutsu]]
|[[3 septimber]] [[2021]]
|The Writing on the Wall,&lt;br&gt;Stratego
|}

===As gastmuzikant===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|- align=&quot;left&quot;
! Single(s) !! Album !! Utbrocht yn !! Mei band  
|-
|If But for One 
|If But for One 
|[[1993]]
|[[Detritus]]
|}

{{Boarnen|boarnefernijing=
{{reflist}}
* [https://www.metal-archives.com/artists/Steve_Harris/105 Metal Archives]
}}

{{DEFAULTSORT:Harris, Steve}}
[[Kategory:Iron Maiden]]
[[Kategory:Ingelsk bassist]]
[[Kategory:Ingelsk metalartyst]]
[[Kategory:Ingelsk lietsjeskriuwer]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1956]]</text>
      <sha1>57s67emcp8spcj9wuhh3kignjattywg</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1086931</id>
      <parentid>1086930</parentid>
      <timestamp>2022-08-06T13:23:43Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>Steve Harris</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4861" xml:space="preserve">{{Sjonger of muzikant
| ôfbylding                    = Steve Harris 521.jpg
| ôfbyldingstekst              = Steve Harris yn [[2008]]
| ôfbyldingsbreedte            = 
| echte namme                  = Stephen Percy Harris
| nasjonaliteit                = {{GBRnasj}}
| berne                        = [[12 maart]] [[1956]]
| berteplak                    = [[Leytonstone]]
| stoarn                       = 
| stjerplak                    = 
| etnisiteit                   = {{ENGetn}}
| regionale identiteit         = 
| sjenre                       = [[Metal]]
| ynstrumint                   = Basgitaar
| sjongtaal                    = 
| grutste hit(s)               = 
| jierren aktyf                = [[1972]] - No
| prizen                       = 
| webside                      = 
}}
'''Stephen Percy (Steve) Harris''' ([[Leytonstone]], [[12 maart]] [[1956]]) is in [[Ingelân|Ingelsk]] [[bassist]]. Hy is bekend  as de bassist en oprjochter fan [[Iron Maiden]]. Steve Harris is de heit fan sjongeres [[Lauren Harris]] en gitarist [[George Harris]].

==Karriêre==
Steve Harris begûn syn karriêre yn de band ''Gypsy's Kiss''. Hy waard dêrnei lid fan ''Smiler''. Hy ferliet dy band yn [[1975]] om't dy gjin ynteresse hie yn Steve syn selsskreaune materiaal en net te sprekken wiene oer syn aktive omspringende hâlding op it poadium. Rûn [[krysttiid]] 1975 rjochte Harris dêrom syn eigen band op; [[Iron Maiden]] neamd.
Oant hjoed de dei, is Steve Harris de driuwende krêft efter Iron Maiden: hy skreau sa'n fjouwer-fiifde fan alle nûmers. Behalve as bassist en komponist nimt er ûnderwilens ek plak yn de stoel fan ko-producer by de Iron Maiden albums. Yn de studio spilet er ek de [[toetsen|toetsepartijen]] dy't yn guon nûmers foarkomme yn.

==Priveelibben==
Steve Harris waard berne yn Leytonstone, Ingelân, It [[Feriene Keninkryk]], dêr't er opgroeide en de ambysje hie om prof[[fuotballer]] te wurden. Harris waard scout troch [[West Ham United F.C.|West Ham United]], dêr't hy by de jeugd fuotballe hat. Mar nei't er yn syn iere tienerjierren de [[rockmuzyk]] ûntduts, realisearre er him dat er dochs net proffuotballer wurde woe. Harris hat twa kear boaske west en hat út syn earste houlik fjouwer bêrn, en twa bêrn mei syn twadde frou.

== Diskografy ==
===Albums===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|- align=&quot;left&quot;
! Album !! Utbrocht op !! Band !! Single(s) 
|-
|[[Iron Maiden (album)|Iron Maiden]]
|[[14 april]] [[1980]]
|rowspan=17|[[Iron Maiden]]
|Running Free,&lt;br&gt;Sanctuary
|-
|[[Killers (album fan Iron Maiden)|Killers]]
|[[2 febrewaris]] [[1981]]
|Twilight Zone,&lt;br&gt;Purgatory
|-
|[[The Number of the Beast (album)|The Number of the Beast]]
|[[22 maart]] [[1982]]
|[[Run to the Hills]],&lt;br&gt;[[The Number of the Beast (liet)|The Number of the Beast]]
|-
|[[Piece of Mind (album fan Iron Maiden)|Piece of Mind]]
|[[16 maaie]] [[1983]]
|Flight of Icarus,&lt;br&gt;[[The Trooper]]
|-
|[[Powerslave]]
|[[3 septimber]] [[1984]]
|[[2 Minutes to Midnight]],&lt;br&gt;[[Aces High (liet fan Iron Maiden)|Aces High]]
|-
|[[Somewhere in Time]]
|[[29 septimber]] [[1986]]
|[[Wasted Years]],&lt;br&gt;Stranger in a Strange Land
|-
|[[Seventh Son of a Seventh Son]]
|[[11 april]] [[1988]]
|[[Can I Play with Madness]],&lt;br&gt;The Evil That Men Do,&lt;br&gt;The Clairvoyant
|-
|[[No Prayer for the Dying]]
|[[1 oktober]] [[1990]]
|Holy Smoke,&lt;br&gt;[[Bring Your Daughter... to the Slaughter]]
|-
|[[Fear of the Dark (album fan Iron Maiden)|Fear of the Dark]]
|[[11 maaie]] [[1992]]
|[[Be Quick or Be Dead]],&lt;br&gt;From Here to Eternity,&lt;br&gt;Wasting Love
|-
|[[The X Factor (album fan Iron Maiden)|The X Factor]]
|[[2 oktober]] [[1995]]
|Man on the Edge,&lt;br&gt;Lord of the Flies
|-
|[[Virtual XI]]
|[[23 maart]] [[1998]]
|The Angel and the Gambler,&lt;br&gt;Futureal
|-
|[[Brave New World (album fan Iron Maiden)|Brave New World]]
|[[29 maaie]] [[2000]]
|The Wicker Man,&lt;br&gt;Out of the Silent Planet
|-
|[[Dance of Death]]
|[[8 septimber]] [[2003]]
|Wildest Dreams,&lt;br&gt;Rainmaker
|-
|[[A Matter of Life and Death (album)|A Matter of Life and Death]]
|[[25 augustus]] [[2006]]
|The Reincarnation of Benjamin Breeg,&lt;br&gt;Different World
|-
|[[The Final Frontier (album fan Iron Maiden)|The Final Frontier]]
|[[13 augustus]] [[2010]]
|El Dorado
|-
|[[The Book of Souls]]
|[[4 septimber]] [[2015]]
|Speed of Light,&lt;br&gt;Empire of the Clouds
|-
|[[Senjutsu]]
|[[3 septimber]] [[2021]]
|The Writing on the Wall,&lt;br&gt;Stratego
|}

===As gastmuzikant===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|- align=&quot;left&quot;
! Single(s) !! Album !! Utbrocht yn !! Mei band  
|-
|If But for One 
|If But for One 
|[[1993]]
|[[Detritus]]
|}

{{Boarnen|boarnefernijing=
{{reflist}}
* [https://www.metal-archives.com/artists/Steve_Harris/105 Metal Archives]
}}

{{DEFAULTSORT:Harris, Steve}}
[[Kategory:Iron Maiden]]
[[Kategory:Ingelsk bassist]]
[[Kategory:Ingelsk metalartyst]]
[[Kategory:Ingelsk lietsjeskriuwer]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1956]]</text>
      <sha1>97hhtrzpb8y1qtvn0fykqpbikbnr4v3</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1086937</id>
      <parentid>1086931</parentid>
      <timestamp>2022-08-06T14:01:58Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Drewes</username>
        <id>2754</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>red</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4865" xml:space="preserve">{{Sjonger of muzikant
| ôfbylding                    = Steve Harris 521.jpg
| ôfbyldingstekst              = Steve Harris yn [[2008]]
| ôfbyldingsbreedte            = 
| echte namme                  = Stephen Percy Harris
| nasjonaliteit                = {{GBRnasj}}
| berne                        = [[12 maart]] [[1956]]
| berteplak                    = [[Leytonstone]]
| stoarn                       = 
| stjerplak                    = 
| etnisiteit                   = {{ENGetn}}
| regionale identiteit         = 
| sjenre                       = [[Metal]]
| ynstrumint                   = Basgitaar
| sjongtaal                    = 
| grutste hit(s)               = 
| jierren aktyf                = [[1972]] - No
| prizen                       = 
| webside                      = 
}}
'''Stephen Percy (Steve) Harris''' ([[Leytonstone]], [[12 maart]] [[1956]]) is in [[Ingelân|Ingelsk]] [[bassist]]. Hy is bekend  as de bassist en oprjochter fan [[Iron Maiden]]. Steve Harris is de heit fan sjongeres [[Lauren Harris]] en gitarist [[George Harris]].

==Karriêre==
Steve Harris begûn syn karriêre yn de band ''Gypsy's Kiss''. Hy waard dêrnei lid fan ''Smiler''. Hy ferliet dy band yn [[1975]] om't dy gjin ynteresse hie yn Steve syn selsskreaune materiaal en net te sprekken wiene oer syn aktive omspringende hâlding op it poadium. Rûn [[krysttiid]] 1975 rjochte Harris dêrom syn eigen band op; [[Iron Maiden]] neamd.&lt;br&gt;
Oant hjoed-de-dei, is Steve Harris de driuwende krêft efter Iron Maiden: hy skreau sa'n fjouwer-fiifde fan alle nûmers. Behalve as bassist en komponist nimt er ûnderwilens ek plak yn de stoel fan ko-producer by de Iron Maiden albums. Yn de studio spilet er ek de [[toetsen|toetsepartijen]] dy't yn guon nûmers foarkomme yn.

==Priveelibben==
Steve Harris waard berne yn Leytonstone, Ingelân, it [[Feriene Keninkryk]], dêr't er opgroeide en de ambysje hie om prof[[fuotballer]] te wurden. Harris waard scout troch [[West Ham United F.C.|West Ham United]], dêr't hy by de jeugd fuotballe hat. Mar nei't er yn syn iere tienerjierren de [[rockmuzyk]] ûntduts, realisearre er him dat er dochs net proffuotballer wurde woe. Harris hat twa kear boaske west en hat út syn earste houlik fjouwer bêrn, en twa bêrn mei syn twadde frou.

== Diskografy ==
===Albums===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|- align=&quot;left&quot;
! Album !! Utbrocht op !! Band !! Single(s) 
|-
|[[Iron Maiden (album)|Iron Maiden]]
|[[14 april]] [[1980]]
|rowspan=17|[[Iron Maiden]]
|Running Free,&lt;br&gt;Sanctuary
|-
|[[Killers (album fan Iron Maiden)|Killers]]
|[[2 febrewaris]] [[1981]]
|Twilight Zone,&lt;br&gt;Purgatory
|-
|[[The Number of the Beast (album)|The Number of the Beast]]
|[[22 maart]] [[1982]]
|[[Run to the Hills]],&lt;br&gt;[[The Number of the Beast (liet)|The Number of the Beast]]
|-
|[[Piece of Mind (album fan Iron Maiden)|Piece of Mind]]
|[[16 maaie]] [[1983]]
|Flight of Icarus,&lt;br&gt;[[The Trooper]]
|-
|[[Powerslave]]
|[[3 septimber]] [[1984]]
|[[2 Minutes to Midnight]],&lt;br&gt;[[Aces High (liet fan Iron Maiden)|Aces High]]
|-
|[[Somewhere in Time]]
|[[29 septimber]] [[1986]]
|[[Wasted Years]],&lt;br&gt;Stranger in a Strange Land
|-
|[[Seventh Son of a Seventh Son]]
|[[11 april]] [[1988]]
|[[Can I Play with Madness]],&lt;br&gt;The Evil That Men Do,&lt;br&gt;The Clairvoyant
|-
|[[No Prayer for the Dying]]
|[[1 oktober]] [[1990]]
|Holy Smoke,&lt;br&gt;[[Bring Your Daughter... to the Slaughter]]
|-
|[[Fear of the Dark (album fan Iron Maiden)|Fear of the Dark]]
|[[11 maaie]] [[1992]]
|[[Be Quick or Be Dead]],&lt;br&gt;From Here to Eternity,&lt;br&gt;Wasting Love
|-
|[[The X Factor (album fan Iron Maiden)|The X Factor]]
|[[2 oktober]] [[1995]]
|Man on the Edge,&lt;br&gt;Lord of the Flies
|-
|[[Virtual XI]]
|[[23 maart]] [[1998]]
|The Angel and the Gambler,&lt;br&gt;Futureal
|-
|[[Brave New World (album fan Iron Maiden)|Brave New World]]
|[[29 maaie]] [[2000]]
|The Wicker Man,&lt;br&gt;Out of the Silent Planet
|-
|[[Dance of Death]]
|[[8 septimber]] [[2003]]
|Wildest Dreams,&lt;br&gt;Rainmaker
|-
|[[A Matter of Life and Death (album)|A Matter of Life and Death]]
|[[25 augustus]] [[2006]]
|The Reincarnation of Benjamin Breeg,&lt;br&gt;Different World
|-
|[[The Final Frontier (album fan Iron Maiden)|The Final Frontier]]
|[[13 augustus]] [[2010]]
|El Dorado
|-
|[[The Book of Souls]]
|[[4 septimber]] [[2015]]
|Speed of Light,&lt;br&gt;Empire of the Clouds
|-
|[[Senjutsu]]
|[[3 septimber]] [[2021]]
|The Writing on the Wall,&lt;br&gt;Stratego
|}

===As gastmuzikant===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|- align=&quot;left&quot;
! Single(s) !! Album !! Utbrocht yn !! Mei band  
|-
|If But for One 
|If But for One 
|[[1993]]
|[[Detritus]]
|}

{{Boarnen|boarnefernijing=
{{reflist}}
* [https://www.metal-archives.com/artists/Steve_Harris/105 Metal Archives]
}}

{{DEFAULTSORT:Harris, Steve}}
[[Kategory:Iron Maiden]]
[[Kategory:Ingelsk bassist]]
[[Kategory:Ingelsk metalartyst]]
[[Kategory:Ingelsk lietsjeskriuwer]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1956]]</text>
      <sha1>gej5vxpcqj63z7hoqz835t414hv9rd0</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Dave Murray</title>
    <ns>0</ns>
    <id>160174</id>
    <revision>
      <id>1086932</id>
      <timestamp>2022-08-06T13:40:48Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>wurk</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3361" xml:space="preserve">{{wurk}}
{{Sjonger of muzikant
| ôfbylding                    = Dave Murray 1982.jpg
| ôfbyldingstekst              = Dave Murray 1982
| ôfbyldingsbreedte            = 
| echte namme                  = Dave Michael Murray
| nasjonaliteit                = {{GBRnasj}}
| berne                        = [[23 desimber]] [[1956]]
| berteplak                    = [[Londen]]
| stoarn                       = 
| stjerplak                    = 
| etnisiteit                   = {{ENGetn}}
| regionale identiteit         = 
| sjenre                       = [[Metal]]
| ynstrumint                   = Gitaar
| sjongtaal                    = 
| grutste hit(s)               = 
| jierren aktyf                = [[1972]] - No
| prizen                       = 
| webside                      = 
}}
'''Dave Michael Murray''' ([[Londen]], [[23 desimber]] [[1956]]) is in [[Ingelân|Ingelsk]] [[gitarist]]. Hy is bekend as de gitarist fan [[Iron Maiden]]. 

== Diskografy ==
===Albums===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|- align=&quot;left&quot;
! Album !! Utbrocht op !! Band !! Single(s) 
|-
|[[Iron Maiden (album)|Iron Maiden]]
|[[14 april]] [[1980]]
|rowspan=17|[[Iron Maiden]]
|Running Free,&lt;br&gt;Sanctuary
|-
|[[Killers (album fan Iron Maiden)|Killers]]
|[[2 febrewaris]] [[1981]]
|Twilight Zone,&lt;br&gt;Purgatory
|-
|[[The Number of the Beast (album)|The Number of the Beast]]
|[[22 maart]] [[1982]]
|[[Run to the Hills]],&lt;br&gt;[[The Number of the Beast (liet)|The Number of the Beast]]
|-
|[[Piece of Mind (album fan Iron Maiden)|Piece of Mind]]
|[[16 maaie]] [[1983]]
|Flight of Icarus,&lt;br&gt;[[The Trooper]]
|-
|[[Powerslave]]
|[[3 septimber]] [[1984]]
|[[2 Minutes to Midnight]],&lt;br&gt;[[Aces High (liet fan Iron Maiden)|Aces High]]
|-
|[[Somewhere in Time]]
|[[29 septimber]] [[1986]]
|[[Wasted Years]],&lt;br&gt;Stranger in a Strange Land
|-
|[[Seventh Son of a Seventh Son]]
|[[11 april]] [[1988]]
|[[Can I Play with Madness]],&lt;br&gt;The Evil That Men Do,&lt;br&gt;The Clairvoyant
|-
|[[No Prayer for the Dying]]
|[[1 oktober]] [[1990]]
|Holy Smoke,&lt;br&gt;[[Bring Your Daughter... to the Slaughter]]
|-
|[[Fear of the Dark (album fan Iron Maiden)|Fear of the Dark]]
|[[11 maaie]] [[1992]]
|[[Be Quick or Be Dead]],&lt;br&gt;From Here to Eternity,&lt;br&gt;Wasting Love
|-
|[[The X Factor (album fan Iron Maiden)|The X Factor]]
|[[2 oktober]] [[1995]]
|Man on the Edge,&lt;br&gt;Lord of the Flies
|-
|[[Virtual XI]]
|[[23 maart]] [[1998]]
|The Angel and the Gambler,&lt;br&gt;Futureal
|-
|[[Brave New World (album fan Iron Maiden)|Brave New World]]
|[[29 maaie]] [[2000]]
|The Wicker Man,&lt;br&gt;Out of the Silent Planet
|-
|[[Dance of Death]]
|[[8 septimber]] [[2003]]
|Wildest Dreams,&lt;br&gt;Rainmaker
|-
|[[A Matter of Life and Death (album)|A Matter of Life and Death]]
|[[25 augustus]] [[2006]]
|The Reincarnation of Benjamin Breeg,&lt;br&gt;Different World
|-
|[[The Final Frontier (album fan Iron Maiden)|The Final Frontier]]
|[[13 augustus]] [[2010]]
|El Dorado
|-
|[[The Book of Souls]]
|[[4 septimber]] [[2015]]
|Speed of Light,&lt;br&gt;Empire of the Clouds
|-
|[[Senjutsu]]
|[[3 septimber]] [[2021]]
|The Writing on the Wall,&lt;br&gt;Stratego
|}

{{Boarnen|boarnefernijing=
{{reflist}}
* [https://www.metal-archives.com/artists/Dave_Murray/109 Metal Archives]
}}

{{DEFAULTSORT:Murray, Dave}}
[[Kategory:Iron Maiden]]
[[Kategory:Ingelsk gitarist]]
[[Kategory:Ingelsk metalartyst]]
[[Kategory:Ingelsk lietsjeskriuwer]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1956]]</text>
      <sha1>i63pjlqf4knpa7xvdmr2h3d4kt3vuxh</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1086936</id>
      <parentid>1086932</parentid>
      <timestamp>2022-08-06T14:00:57Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>Karriêre</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3624" xml:space="preserve">{{wurk}}
{{Sjonger of muzikant
| ôfbylding                    = Dave Murray 1982.jpg
| ôfbyldingstekst              = Dave Murray 1982
| ôfbyldingsbreedte            = 
| echte namme                  = Dave Michael Murray
| nasjonaliteit                = {{GBRnasj}}
| berne                        = [[23 desimber]] [[1956]]
| berteplak                    = [[Londen]]
| stoarn                       = 
| stjerplak                    = 
| etnisiteit                   = {{ENGetn}}
| regionale identiteit         = 
| sjenre                       = [[Metal]]
| ynstrumint                   = Gitaar
| sjongtaal                    = 
| grutste hit(s)               = 
| jierren aktyf                = [[1972]] - No
| prizen                       = 
| webside                      = 
}}
'''Dave Michael Murray''' ([[Londen]], [[23 desimber]] [[1956]]) is in [[Ingelân|Ingelsk]] [[gitarist]]. Hy is bekend as de gitarist fan [[Iron Maiden]]. 

==Karriêre==
Nei't er op syn 15de fan skoalle gie, reagearre er geregeld op advertinsjes foardat er yn [[1976]] audysje die foar Iron Maiden. Yn [[1977]] waard er tydlik út Iron Maiden smiten en wie er seis moannen lang gitarist by de band ''Urchin''. Hy foege him yn [[1978]] wer by Iron Maiden.

== Diskografy ==
===Albums===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|- align=&quot;left&quot;
! Album !! Utbrocht op !! Band !! Single(s) 
|-
|[[Iron Maiden (album)|Iron Maiden]]
|[[14 april]] [[1980]]
|rowspan=17|[[Iron Maiden]]
|Running Free,&lt;br&gt;Sanctuary
|-
|[[Killers (album fan Iron Maiden)|Killers]]
|[[2 febrewaris]] [[1981]]
|Twilight Zone,&lt;br&gt;Purgatory
|-
|[[The Number of the Beast (album)|The Number of the Beast]]
|[[22 maart]] [[1982]]
|[[Run to the Hills]],&lt;br&gt;[[The Number of the Beast (liet)|The Number of the Beast]]
|-
|[[Piece of Mind (album fan Iron Maiden)|Piece of Mind]]
|[[16 maaie]] [[1983]]
|Flight of Icarus,&lt;br&gt;[[The Trooper]]
|-
|[[Powerslave]]
|[[3 septimber]] [[1984]]
|[[2 Minutes to Midnight]],&lt;br&gt;[[Aces High (liet fan Iron Maiden)|Aces High]]
|-
|[[Somewhere in Time]]
|[[29 septimber]] [[1986]]
|[[Wasted Years]],&lt;br&gt;Stranger in a Strange Land
|-
|[[Seventh Son of a Seventh Son]]
|[[11 april]] [[1988]]
|[[Can I Play with Madness]],&lt;br&gt;The Evil That Men Do,&lt;br&gt;The Clairvoyant
|-
|[[No Prayer for the Dying]]
|[[1 oktober]] [[1990]]
|Holy Smoke,&lt;br&gt;[[Bring Your Daughter... to the Slaughter]]
|-
|[[Fear of the Dark (album fan Iron Maiden)|Fear of the Dark]]
|[[11 maaie]] [[1992]]
|[[Be Quick or Be Dead]],&lt;br&gt;From Here to Eternity,&lt;br&gt;Wasting Love
|-
|[[The X Factor (album fan Iron Maiden)|The X Factor]]
|[[2 oktober]] [[1995]]
|Man on the Edge,&lt;br&gt;Lord of the Flies
|-
|[[Virtual XI]]
|[[23 maart]] [[1998]]
|The Angel and the Gambler,&lt;br&gt;Futureal
|-
|[[Brave New World (album fan Iron Maiden)|Brave New World]]
|[[29 maaie]] [[2000]]
|The Wicker Man,&lt;br&gt;Out of the Silent Planet
|-
|[[Dance of Death]]
|[[8 septimber]] [[2003]]
|Wildest Dreams,&lt;br&gt;Rainmaker
|-
|[[A Matter of Life and Death (album)|A Matter of Life and Death]]
|[[25 augustus]] [[2006]]
|The Reincarnation of Benjamin Breeg,&lt;br&gt;Different World
|-
|[[The Final Frontier (album fan Iron Maiden)|The Final Frontier]]
|[[13 augustus]] [[2010]]
|El Dorado
|-
|[[The Book of Souls]]
|[[4 septimber]] [[2015]]
|Speed of Light,&lt;br&gt;Empire of the Clouds
|-
|[[Senjutsu]]
|[[3 septimber]] [[2021]]
|The Writing on the Wall,&lt;br&gt;Stratego
|}

{{Boarnen|boarnefernijing=
{{reflist}}
* [https://www.metal-archives.com/artists/Dave_Murray/109 Metal Archives]
}}

{{DEFAULTSORT:Murray, Dave}}
[[Kategory:Iron Maiden]]
[[Kategory:Ingelsk gitarist]]
[[Kategory:Ingelsk metalartyst]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1956]]</text>
      <sha1>tb2p869m8g0tlelkcrkgehd4yzarxhv</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1086939</id>
      <parentid>1086936</parentid>
      <timestamp>2022-08-06T14:36:53Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>Dave Murray</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3841" xml:space="preserve">{{Sjonger of muzikant
| ôfbylding                    = Dave Murray 1982.jpg
| ôfbyldingstekst              = Dave Murray 1982
| ôfbyldingsbreedte            = 
| echte namme                  = Dave Michael Murray
| nasjonaliteit                = {{GBRnasj}}
| berne                        = [[23 desimber]] [[1956]]
| berteplak                    = [[Londen]]
| stoarn                       = 
| stjerplak                    = 
| etnisiteit                   = {{ENGetn}}
| regionale identiteit         = 
| sjenre                       = [[Metal]]
| ynstrumint                   = Gitaar
| sjongtaal                    = 
| grutste hit(s)               = 
| jierren aktyf                = [[1972]] - No
| prizen                       = 
| webside                      = 
}}
'''Dave Michael Murray''' ([[Londen]], [[23 desimber]] [[1956]]) is in [[Ingelân|Ingelsk]] [[gitarist]]. Hy is bekend as de gitarist fan [[Iron Maiden]]. 

==Karriêre==
Nei't er op syn 15de fan skoalle gie, reagearre er geregeld op advertinsjes foardat er yn [[1976]] audysje die foar Iron Maiden. Yn [[1977]] waard er tydlik út Iron Maiden smiten en wie er seis moannen lang gitarist by de band ''Urchin''. Hy foege him yn [[1978]] wer by Iron Maiden.

==Priveelibben==
Murray waard berne yn Londen, Ingelân, it [[Feriene Keninkryk]], as soan fan in dieltiid skjinmakker, en is as jonkje faaks ferhuze en hat op in ferskate skoallen sitten. Murray is boaske en hat in dochter.

== Diskografy ==
===Albums===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|- align=&quot;left&quot;
! Album !! Utbrocht op !! Band !! Single(s) 
|-
|[[Iron Maiden (album)|Iron Maiden]]
|[[14 april]] [[1980]]
|rowspan=17|[[Iron Maiden]]
|Running Free,&lt;br&gt;Sanctuary
|-
|[[Killers (album fan Iron Maiden)|Killers]]
|[[2 febrewaris]] [[1981]]
|Twilight Zone,&lt;br&gt;Purgatory
|-
|[[The Number of the Beast (album)|The Number of the Beast]]
|[[22 maart]] [[1982]]
|[[Run to the Hills]],&lt;br&gt;[[The Number of the Beast (liet)|The Number of the Beast]]
|-
|[[Piece of Mind (album fan Iron Maiden)|Piece of Mind]]
|[[16 maaie]] [[1983]]
|Flight of Icarus,&lt;br&gt;[[The Trooper]]
|-
|[[Powerslave]]
|[[3 septimber]] [[1984]]
|[[2 Minutes to Midnight]],&lt;br&gt;[[Aces High (liet fan Iron Maiden)|Aces High]]
|-
|[[Somewhere in Time]]
|[[29 septimber]] [[1986]]
|[[Wasted Years]],&lt;br&gt;Stranger in a Strange Land
|-
|[[Seventh Son of a Seventh Son]]
|[[11 april]] [[1988]]
|[[Can I Play with Madness]],&lt;br&gt;The Evil That Men Do,&lt;br&gt;The Clairvoyant
|-
|[[No Prayer for the Dying]]
|[[1 oktober]] [[1990]]
|Holy Smoke,&lt;br&gt;[[Bring Your Daughter... to the Slaughter]]
|-
|[[Fear of the Dark (album fan Iron Maiden)|Fear of the Dark]]
|[[11 maaie]] [[1992]]
|[[Be Quick or Be Dead]],&lt;br&gt;From Here to Eternity,&lt;br&gt;Wasting Love
|-
|[[The X Factor (album fan Iron Maiden)|The X Factor]]
|[[2 oktober]] [[1995]]
|Man on the Edge,&lt;br&gt;Lord of the Flies
|-
|[[Virtual XI]]
|[[23 maart]] [[1998]]
|The Angel and the Gambler,&lt;br&gt;Futureal
|-
|[[Brave New World (album fan Iron Maiden)|Brave New World]]
|[[29 maaie]] [[2000]]
|The Wicker Man,&lt;br&gt;Out of the Silent Planet
|-
|[[Dance of Death]]
|[[8 septimber]] [[2003]]
|Wildest Dreams,&lt;br&gt;Rainmaker
|-
|[[A Matter of Life and Death (album)|A Matter of Life and Death]]
|[[25 augustus]] [[2006]]
|The Reincarnation of Benjamin Breeg,&lt;br&gt;Different World
|-
|[[The Final Frontier (album fan Iron Maiden)|The Final Frontier]]
|[[13 augustus]] [[2010]]
|El Dorado
|-
|[[The Book of Souls]]
|[[4 septimber]] [[2015]]
|Speed of Light,&lt;br&gt;Empire of the Clouds
|-
|[[Senjutsu]]
|[[3 septimber]] [[2021]]
|The Writing on the Wall,&lt;br&gt;Stratego
|}

{{Boarnen|boarnefernijing=
{{reflist}}
* [https://www.metal-archives.com/artists/Dave_Murray/109 Metal Archives]
}}

{{DEFAULTSORT:Murray, Dave}}
[[Kategory:Iron Maiden]]
[[Kategory:Ingelsk gitarist]]
[[Kategory:Ingelsk metalartyst]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1956]]</text>
      <sha1>oyc5cfnu7q80v3ow42nn5f1lg8ekykk</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1086941</id>
      <parentid>1086939</parentid>
      <timestamp>2022-08-06T14:53:21Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Drewes</username>
        <id>2754</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>red</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3837" xml:space="preserve">{{Sjonger of muzikant
| ôfbylding                    = Dave Murray 1982.jpg
| ôfbyldingstekst              = Dave Murray 1982
| ôfbyldingsbreedte            = 
| echte namme                  = Dave Michael Murray
| nasjonaliteit                = {{GBRnasj}}
| berne                        = [[23 desimber]] [[1956]]
| berteplak                    = [[Londen]]
| stoarn                       = 
| stjerplak                    = 
| etnisiteit                   = {{ENGetn}}
| regionale identiteit         = 
| sjenre                       = [[Metal]]
| ynstrumint                   = Gitaar
| sjongtaal                    = 
| grutste hit(s)               = 
| jierren aktyf                = [[1972]] - No
| prizen                       = 
| webside                      = 
}}
'''Dave Michael Murray''' ([[Londen]], [[23 desimber]] [[1956]]) is in [[Ingelân|Ingelsk]] [[gitarist]]. Hy is bekend as de gitarist fan [[Iron Maiden]]. 

==Karriêre==
Nei't er op syn 15de fan skoalle gie, reagearre er geregeld op advertinsjes foardat er yn [[1976]] audysje die foar Iron Maiden. Yn [[1977]] waard er tydlik út Iron Maiden set en wie er seis moannen lang gitarist by de band ''Urchin''. Hy foege him yn [[1978]] wer by Iron Maiden.

==Priveelibben==
Murray waard berne yn Londen, Ingelân, it [[Feriene Keninkryk]], as soan fan in dieltiid skjinmakker. Hy is as jonkje faak ferhuze en hat op in ferskate skoallen sitten. Murray is boaske en hat in dochter.

== Diskografy ==
===Albums===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|- align=&quot;left&quot;
! Album !! Utbrocht op !! Band !! Single(s) 
|-
|[[Iron Maiden (album)|Iron Maiden]]
|[[14 april]] [[1980]]
|rowspan=17|[[Iron Maiden]]
|Running Free,&lt;br&gt;Sanctuary
|-
|[[Killers (album fan Iron Maiden)|Killers]]
|[[2 febrewaris]] [[1981]]
|Twilight Zone,&lt;br&gt;Purgatory
|-
|[[The Number of the Beast (album)|The Number of the Beast]]
|[[22 maart]] [[1982]]
|[[Run to the Hills]],&lt;br&gt;[[The Number of the Beast (liet)|The Number of the Beast]]
|-
|[[Piece of Mind (album fan Iron Maiden)|Piece of Mind]]
|[[16 maaie]] [[1983]]
|Flight of Icarus,&lt;br&gt;[[The Trooper]]
|-
|[[Powerslave]]
|[[3 septimber]] [[1984]]
|[[2 Minutes to Midnight]],&lt;br&gt;[[Aces High (liet fan Iron Maiden)|Aces High]]
|-
|[[Somewhere in Time]]
|[[29 septimber]] [[1986]]
|[[Wasted Years]],&lt;br&gt;Stranger in a Strange Land
|-
|[[Seventh Son of a Seventh Son]]
|[[11 april]] [[1988]]
|[[Can I Play with Madness]],&lt;br&gt;The Evil That Men Do,&lt;br&gt;The Clairvoyant
|-
|[[No Prayer for the Dying]]
|[[1 oktober]] [[1990]]
|Holy Smoke,&lt;br&gt;[[Bring Your Daughter... to the Slaughter]]
|-
|[[Fear of the Dark (album fan Iron Maiden)|Fear of the Dark]]
|[[11 maaie]] [[1992]]
|[[Be Quick or Be Dead]],&lt;br&gt;From Here to Eternity,&lt;br&gt;Wasting Love
|-
|[[The X Factor (album fan Iron Maiden)|The X Factor]]
|[[2 oktober]] [[1995]]
|Man on the Edge,&lt;br&gt;Lord of the Flies
|-
|[[Virtual XI]]
|[[23 maart]] [[1998]]
|The Angel and the Gambler,&lt;br&gt;Futureal
|-
|[[Brave New World (album fan Iron Maiden)|Brave New World]]
|[[29 maaie]] [[2000]]
|The Wicker Man,&lt;br&gt;Out of the Silent Planet
|-
|[[Dance of Death]]
|[[8 septimber]] [[2003]]
|Wildest Dreams,&lt;br&gt;Rainmaker
|-
|[[A Matter of Life and Death (album)|A Matter of Life and Death]]
|[[25 augustus]] [[2006]]
|The Reincarnation of Benjamin Breeg,&lt;br&gt;Different World
|-
|[[The Final Frontier (album fan Iron Maiden)|The Final Frontier]]
|[[13 augustus]] [[2010]]
|El Dorado
|-
|[[The Book of Souls]]
|[[4 septimber]] [[2015]]
|Speed of Light,&lt;br&gt;Empire of the Clouds
|-
|[[Senjutsu]]
|[[3 septimber]] [[2021]]
|The Writing on the Wall,&lt;br&gt;Stratego
|}

{{Boarnen|boarnefernijing=
{{reflist}}
* [https://www.metal-archives.com/artists/Dave_Murray/109 Metal Archives]
}}

{{DEFAULTSORT:Murray, Dave}}
[[Kategory:Iron Maiden]]
[[Kategory:Ingelsk gitarist]]
[[Kategory:Ingelsk metalartyst]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1956]]</text>
      <sha1>quaoi422r5vrexbpd104n8fp0b787cu</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Clive Burr</title>
    <ns>0</ns>
    <id>160175</id>
    <revision>
      <id>1086947</id>
      <timestamp>2022-08-06T15:36:21Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>wurk</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2015" xml:space="preserve">{{wurk}}
{{Sjonger of muzikant
| ôfbylding                    =
| ôfbyldingstekst              = 
| ôfbyldingsbreedte            = 
| echte namme                  = Clive Burr
| nasjonaliteit                = {{GBRnasj}}
| berne                        = [[8 maart]] [[1957]]
| berteplak                    = [[East Ham]]
| stoarn                       = [[13 maart]] [[2013]]
| stjerplak                    = [[Londen]]
| etnisiteit                   = {{ENGetn}}
| regionale identiteit         = 
| sjenre                       = [[Metal]]
| ynstrumint                   = [[Drums]]
| sjongtaal                    = 
| grutste hit(s)               = 
| jierren aktyf                = [[1977]] - [[2004]]
| prizen                       = 
| webside                      = 
}}
'''Clive Burr''' ([[East Ham]], [[8 maart]] [[1957]]-[[Londen]], [[13 maart]] [[2013]]) wie in [[Ingelân|Ingelsk]] [[gitarist]]. Hy is bekend as de drummer fan [[Iron Maiden]]. 

== Diskografy ==
===Albums===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|- align=&quot;left&quot;
! Album !! Utbrocht op !! Band !! Single(s) 
|-
|[[Iron Maiden (album)|Iron Maiden]]
|[[14 april]] [[1980]]
|rowspan=3|[[Iron Maiden]]
|Running Free,&lt;br&gt;Sanctuary
|-
|[[Killers (album fan Iron Maiden)|Killers]]
|[[2 febrewaris]] [[1981]]
|Twilight Zone,&lt;br&gt;Purgatory
|-
|[[The Number of the Beast (album)|The Number of the Beast]]
|[[22 maart]] [[1982]]
|[[Run to the Hills]],&lt;br&gt;[[The Number of the Beast (liet)|The Number of the Beast]]
|-
|Idéal
|[[5 septimber]] [[1983]]
|rowspan=2|[[Trust (band)|Trust]]
|Idéal
|-
|Man's Trap
|[[1984]]
|
|-
|Lethal Potion
|[[1990]]
|[[Elixir]]
|
|-
|Bloodied but Unbowed
|[[1996]]
|[[Desperado]]
|
|-
|Sovereign Remedy
|[[2004]]
|[[Elixir]]
|
|}

{{Boarnen|boarnefernijing=
{{reflist}}
* [https://www.metal-archives.com/artists/Clive_Burr/139 Metal Archives]
}}

{{DEFAULTSORT:Burr, Clive}}
[[Kategory:Iron Maiden]]
[[Kategory:Ingelsk drummer]]
[[Kategory:Ingelsk metalartyst]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1957]]
[[Kategory:Persoan stoarn yn 2013]]</text>
      <sha1>7t2878yy4r23svhg9dsv99l5bl6ntds</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1086958</id>
      <parentid>1086947</parentid>
      <timestamp>2022-08-06T16:09:57Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>Clive Burr</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2787" xml:space="preserve">{{Sjonger of muzikant
| ôfbylding                    =
| ôfbyldingstekst              = 
| ôfbyldingsbreedte            = 
| echte namme                  = Clive Burr
| nasjonaliteit                = {{GBRnasj}}
| berne                        = [[8 maart]] [[1957]]
| berteplak                    = [[East Ham]]
| stoarn                       = [[13 maart]] [[2013]]
| stjerplak                    = [[Londen]]
| etnisiteit                   = {{ENGetn}}
| regionale identiteit         = 
| sjenre                       = [[Metal]]
| ynstrumint                   = [[Drums]]
| sjongtaal                    = 
| grutste hit(s)               = 
| jierren aktyf                = [[1977]] - [[2004]]
| prizen                       = 
| webside                      = 
}}
'''Clive Burr''' ([[East Ham]], [[8 maart]] [[1957]] - [[Londen]], [[13 maart]] [[2013]]) wie in [[Ingelân|Ingelsk]] [[gitarist]]. Hy is bekend as de drummer fan [[Iron Maiden]]. 

==Karriêre==
Burr wie drummer fan [[Samson (band)|Samson]] foardat er yn [[1979]] by Iron Maiden kaam, op oanbefelling fan de doetiidske Iron Maiden-gitarist [[Dennis Stratton]]. Burr spile op de earste trije platen fan Iron Maiden: [[Iron Maiden (album)|Iron Maiden]], [[Killers (album fan Iron Maiden)|Killers]] en harren trochbraak album [[The Number of the Beast (album)|The Number of the Beast]], wêrfan't de lêste it Maiden-debút fan [[Bruce Dickinson]] wie. Na zijn tijd bij Iron Maiden speelde Burr steeds kortdurend bij een aantal andere bands. Oan it ein fan 'e jierren 90 krige Burr de diagnose [[Multiple sclerose]], nei't er al jierren lêst hân hie fan fysike problemen. Burr ferstoar  op 13 maart 2013 yn 'e âldens fan 56 jier oan de gefolgen fan de sykte.

== Diskografy ==
===Albums===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|- align=&quot;left&quot;
! Album !! Utbrocht op !! Band !! Single(s) 
|-
|[[Iron Maiden (album)|Iron Maiden]]
|[[14 april]] [[1980]]
|rowspan=3|[[Iron Maiden]]
|Running Free,&lt;br&gt;Sanctuary
|-
|[[Killers (album fan Iron Maiden)|Killers]]
|[[2 febrewaris]] [[1981]]
|Twilight Zone,&lt;br&gt;Purgatory
|-
|[[The Number of the Beast (album)|The Number of the Beast]]
|[[22 maart]] [[1982]]
|[[Run to the Hills]],&lt;br&gt;[[The Number of the Beast (liet)|The Number of the Beast]]
|-
|Idéal
|[[5 septimber]] [[1983]]
|rowspan=2|[[Trust (band)|Trust]]
|Idéal
|-
|Man's Trap
|[[1984]]
|
|-
|Lethal Potion
|[[1990]]
|[[Elixir]]
|
|-
|Bloodied but Unbowed
|[[1996]]
|[[Desperado]]
|
|-
|Sovereign Remedy
|[[2004]]
|[[Elixir]]
|
|}

{{Boarnen|boarnefernijing=
{{reflist}}
* [https://www.metal-archives.com/artists/Clive_Burr/139 Metal Archives]
}}

{{DEFAULTSORT:Burr, Clive}}
[[Kategory:Iron Maiden]]
[[Kategory:Ingelsk drummer]]
[[Kategory:Ingelsk metalartyst]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1957]]
[[Kategory:Persoan stoarn yn 2013]]</text>
      <sha1>j8k9u3f4dhyzx8by4lajz51cua7uwyh</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Meidogger oerlis:Soimip</title>
    <ns>3</ns>
    <id>160176</id>
    <revision>
      <id>1086954</id>
      <timestamp>2022-08-06T15:40:51Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Kneppelfreed</username>
        <id>2013</id>
      </contributor>
      <comment>Side makke mei &quot;{{Wolkom}}&quot;</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="10" xml:space="preserve">{{Wolkom}}</text>
      <sha1>i1ek116wq67zqluhfr9d94htj6l2pwj</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Eduard August Otto de Casembroot</title>
    <ns>0</ns>
    <id>160177</id>
    <revision>
      <id>1086956</id>
      <timestamp>2022-08-06T16:04:48Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Drewes</username>
        <id>2754</id>
      </contributor>
      <comment>Side makke mei &quot;[[Ofbyld:Portret van Eduard August Otto de Casembroot, RP-P-OB-28.097.jpg|thumb|Gravuere fan [[Adrianus Johannes Ehnle]] nei [[Nicolaas Pieneman (1809-1860)|Nicolaas Pieneman]]]] '''Eduard August Otto de Casembroot''' ([[Oud-Vossemeer]] ([[Toalen (gemeente)|gemeente Tholen]]), [[20 juny]] [[1812]] - [[De Haach]], [[28 septimber]] [[1883]]) wie in [[Nederlân]]ske [[jonkhear]], [[luitenant-generaal]], mearfâldich [[minister]] fan Oarloch en [[gûverneur]] fan de prins fan O...&quot;</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2210" xml:space="preserve">[[Ofbyld:Portret van Eduard August Otto de Casembroot, RP-P-OB-28.097.jpg|thumb|Gravuere fan [[Adrianus Johannes Ehnle]] nei [[Nicolaas Pieneman (1809-1860)|Nicolaas Pieneman]]]]
'''Eduard August Otto de Casembroot''' ([[Oud-Vossemeer]] ([[Toalen (gemeente)|gemeente Tholen]]), [[20 juny]] [[1812]] - [[De Haach]], [[28 septimber]] [[1883]]) wie in [[Nederlân]]ske [[jonkhear]], [[luitenant-generaal]], mearfâldich [[minister]] fan Oarloch en [[gûverneur]] fan de prins fan Oranje, de âldste soan fan kening [[Willem III fan de Nederlannen|Willem III]].

== Biografy ==
De Casembroot wie fan 30 jannewaris 1820 oant 12 oktober 1837 keamerjonker yn bysûndere tsjinst fan de Nederlânske keninginne [[Wilhelmina fan Prusen (1774-1837)|Wilhelmina fan Prusen]]. Hy wie ek in fertrouweling fan kening Willem III. De Casembroot wie acht jier lang gûverneur fan syn âldste soan Willem en yn dy funksje belêste mei syn opfieding. Dêrfoar wie er oardel jier ûndergûverneur fan Willem en syn bruorren.&lt;Br&gt;
Fan 18 juny 1852 oant 28 septimber 1883 wie er adjudant yn bûtengewoane tsjinst fan kening Willem III. Yn it kabinet-Rochussen, it kabinet-Van Hall-Van Heemstra en it kabinet-Van Zuylen fan Nijevelt-Van Heemstra wie er minister fan Oarloch. Hy wie in konservatyf politikus. Nei syn ministerwêzen wie er fan 1 july 1862 oant 1 novimber 1865 lid fan de [[Ried fan Steat]]. As militêr berikte er om 1879 hinne de rang fan  luitenant-generaal.

De Casembroot skreau in [[deiboek]] oer syn jierren as gûverneur fan 'e kroanprins, dat er mei in weromblik deryn bewurke ta syn '' Herinneringen uit mijn leven gedurende mijne betrekking als Gouverneur van ZKH den Prins van Oranje''.&lt;ref&gt;Meulen, Dik van der (2013) ''Koning Willem III 1817-1890'', s. 296 (e-boek)&lt;/ref&gt; It deiboek begjint op 10 febrewaris 1849 en einiget op 20 septimber 1858.

{{Boarnen|boarnefernijing=
* [https://www.parlement.com/id/vg09llj46c3g parlement.com]
{{Reflist}}
}}
{{commonscat}}

{{DEFAULTSORT:Casembroot, Eduard}}
[[Kategory:Nederlânsk generaal]]
[[Kategory:Nederlânsk minister fan Oarloch]]
[[Kategory:Nederlânske adel]]
[[Kategory:Siuwsk persoan]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1812]]
[[Kategory:Persoan stoarn yn 1883]]</text>
      <sha1>njicye8tnz9ut3kt404hgub7yrffq8p</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Meidogger oerlis:MdsShakil/header</title>
    <ns>3</ns>
    <id>160178</id>
    <revision>
      <id>1086960</id>
      <timestamp>2022-08-06T16:11:44Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Pathoschild</username>
        <id>532</id>
      </contributor>
      <comment>create header for talk page ([[m:Synchbot|requested by MdsShakil]])</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="952" xml:space="preserve">&lt;div style=&quot;display: flex; flex-wrap: wrap; justify-content: center; align-items: center; margin: 16px 0; border: 1px solid #aaaaaa;&quot;&gt;
  &lt;div style=&quot;padding: 12px;&quot;&gt;[[File:Circle-icons-megaphone.svg|75px|link=[[m:User_talk:MdsShakil]]]]&lt;/div&gt;
  &lt;div style=&quot;flex: 1; padding: 12px; background-color: #dddddd; color: #555555;&quot;&gt;
    &lt;div style=&quot;font-weight: bold; font-size: 150%; color: red; font-family: 'Comic Sans MS'&quot;&gt;Welcome to my talk page!&lt;/div&gt;
    &lt;div style=&quot;max-width: 700px&quot;&gt;Hey! I am Shakil Hosen. I patrol many projects, and where I don't know the language I only act in cases of serious vandalism. If you think I have done anything wrong, feel free to [[m:User talk:MdsShakil|message me]] on Meta wiki. If you don't like that you can leave me messages here too, but since I do not watch all of my talk pages, your message might not get a timely response. Thanks! [[File:Face-smile.svg|18px|link=[[m:User:MdsShakil]]]]&lt;/div&gt;
  &lt;/div&gt;
&lt;/div&gt;</text>
      <sha1>6ns6eellkw7iqc4yteyjnszfjmo2yio</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Dennis Stratton</title>
    <ns>0</ns>
    <id>160179</id>
    <revision>
      <id>1086961</id>
      <timestamp>2022-08-06T16:17:02Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>wurk</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1511" xml:space="preserve">{{wurk}}
{{Sjonger of muzikant
| ôfbylding                    = Dennis Stratton.jpg
| ôfbyldingstekst              = Dennis Stratton (2006)
| ôfbyldingsbreedte            = 
| echte namme                  = Dennis William Stratton
| nasjonaliteit                = {{GBRnasj}}
| berne                        = [[9 oktober]] [[1952]]
| berteplak                    = [[Londen]]
| stoarn                       = 
| stjerplak                    = 
| etnisiteit                   = {{ENGetn}}
| regionale identiteit         = 
| sjenre                       = [[Metal]]
| ynstrumint                   = [[Gitaar]]
| sjongtaal                    = 
| grutste hit(s)               = 
| jierren aktyf                = [[1969]] - No
| prizen                       = 
| webside                      = 
}}
'''Dennis William Stratton''' ([[Londen]],  [[9 oktober]] [[1952]] - [[Londen]], [[13 maart]] [[2013]]) is in [[Ingelân|Ingelsk]] [[gitarist]]. Hy is benammen bekend as gitarist fan [[Iron Maiden]]. 

== Diskografy ==
===Albums===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|- align=&quot;left&quot;
! Album !! Utbrocht op !! Band !! Single(s) 
|-
|[[Iron Maiden (album)|Iron Maiden]]
|[[14 april]] [[1980]]
|rowspan=3|[[Iron Maiden]]
|Running Free,&lt;br&gt;Sanctuary
|}

{{Boarnen|boarnefernijing=
{{reflist}}
* [https://www.metal-archives.com/artists/Dennis_Stratton/4182 Metal Archives]
}}

{{DEFAULTSORT:Stratton, Dennis}}
[[Kategory:Iron Maiden]]
[[Kategory:Ingelsk gitarist]]
[[Kategory:Ingelsk metalartyst]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1952]]</text>
      <sha1>40rto7xethca358onz0fuoxslq2khdo</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1086962</id>
      <parentid>1086961</parentid>
      <timestamp>2022-08-06T16:17:16Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>/* Albums */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1501" xml:space="preserve">{{wurk}}
{{Sjonger of muzikant
| ôfbylding                    = Dennis Stratton.jpg
| ôfbyldingstekst              = Dennis Stratton (2006)
| ôfbyldingsbreedte            = 
| echte namme                  = Dennis William Stratton
| nasjonaliteit                = {{GBRnasj}}
| berne                        = [[9 oktober]] [[1952]]
| berteplak                    = [[Londen]]
| stoarn                       = 
| stjerplak                    = 
| etnisiteit                   = {{ENGetn}}
| regionale identiteit         = 
| sjenre                       = [[Metal]]
| ynstrumint                   = [[Gitaar]]
| sjongtaal                    = 
| grutste hit(s)               = 
| jierren aktyf                = [[1969]] - No
| prizen                       = 
| webside                      = 
}}
'''Dennis William Stratton''' ([[Londen]],  [[9 oktober]] [[1952]] - [[Londen]], [[13 maart]] [[2013]]) is in [[Ingelân|Ingelsk]] [[gitarist]]. Hy is benammen bekend as gitarist fan [[Iron Maiden]]. 

== Diskografy ==
===Albums===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|- align=&quot;left&quot;
! Album !! Utbrocht op !! Band !! Single(s) 
|-
|[[Iron Maiden (album)|Iron Maiden]]
|[[14 april]] [[1980]]
|[[Iron Maiden]]
|Running Free,&lt;br&gt;Sanctuary
|}

{{Boarnen|boarnefernijing=
{{reflist}}
* [https://www.metal-archives.com/artists/Dennis_Stratton/4182 Metal Archives]
}}

{{DEFAULTSORT:Stratton, Dennis}}
[[Kategory:Iron Maiden]]
[[Kategory:Ingelsk gitarist]]
[[Kategory:Ingelsk metalartyst]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1952]]</text>
      <sha1>n7pvrsjb9w3l3kozdwrp2uk8khxt1lo</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1086965</id>
      <parentid>1086962</parentid>
      <timestamp>2022-08-06T16:24:02Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>As gastmuzikant</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1705" xml:space="preserve">{{wurk}}
{{Sjonger of muzikant
| ôfbylding                    = Dennis Stratton.jpg
| ôfbyldingstekst              = Dennis Stratton (2006)
| ôfbyldingsbreedte            = 
| echte namme                  = Dennis William Stratton
| nasjonaliteit                = {{GBRnasj}}
| berne                        = [[9 oktober]] [[1952]]
| berteplak                    = [[Londen]]
| stoarn                       = 
| stjerplak                    = 
| etnisiteit                   = {{ENGetn}}
| regionale identiteit         = 
| sjenre                       = [[Metal]]
| ynstrumint                   = [[Gitaar]]
| sjongtaal                    = 
| grutste hit(s)               = 
| jierren aktyf                = [[1969]] - No
| prizen                       = 
| webside                      = 
}}
'''Dennis William Stratton''' ([[Londen]],  [[9 oktober]] [[1952]] - [[Londen]], [[13 maart]] [[2013]]) is in [[Ingelân|Ingelsk]] [[gitarist]]. Hy is benammen bekend as gitarist fan [[Iron Maiden]]. 

== Diskografy ==
===Albums===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|- align=&quot;left&quot;
! Album !! Utbrocht op !! Band !! Single(s) 
|-
|[[Iron Maiden (album)|Iron Maiden]]
|[[14 april]] [[1980]]
|[[Iron Maiden]]
|Running Free,&lt;br&gt;Sanctuary
|}

===As gastmuzikant===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|- align=&quot;left&quot;
! Single(s) !! Album !! Utbrocht yn !! Mei band  
|-
|Bodyfarm 
|Scourge of Humanity
|[[16 jannewaris]] [[2022]]
|[[Burning (band)|Burning]]
|}

{{Boarnen|boarnefernijing=
{{reflist}}
* [https://www.metal-archives.com/artists/Dennis_Stratton/4182 Metal Archives]
}}

{{DEFAULTSORT:Stratton, Dennis}}
[[Kategory:Iron Maiden]]
[[Kategory:Ingelsk gitarist]]
[[Kategory:Ingelsk metalartyst]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1952]]</text>
      <sha1>87uxdg3ne78sdwgatt03qgtigaircx3</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1086966</id>
      <parentid>1086965</parentid>
      <timestamp>2022-08-06T16:24:35Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>oeps</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1669" xml:space="preserve">{{wurk}}
{{Sjonger of muzikant
| ôfbylding                    = Dennis Stratton.jpg
| ôfbyldingstekst              = Dennis Stratton (2006)
| ôfbyldingsbreedte            = 
| echte namme                  = Dennis William Stratton
| nasjonaliteit                = {{GBRnasj}}
| berne                        = [[9 oktober]] [[1952]]
| berteplak                    = [[Londen]]
| stoarn                       = 
| stjerplak                    = 
| etnisiteit                   = {{ENGetn}}
| regionale identiteit         = 
| sjenre                       = [[Metal]]
| ynstrumint                   = [[Gitaar]]
| sjongtaal                    = 
| grutste hit(s)               = 
| jierren aktyf                = [[1969]] - No
| prizen                       = 
| webside                      = 
}}
'''Dennis William Stratton''' ([[Londen]],  [[9 oktober]] [[1952]]) is in [[Ingelân|Ingelsk]] [[gitarist]]. Hy is benammen bekend as gitarist fan [[Iron Maiden]]. 

== Diskografy ==
===Albums===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|- align=&quot;left&quot;
! Album !! Utbrocht op !! Band !! Single(s) 
|-
|[[Iron Maiden (album)|Iron Maiden]]
|[[14 april]] [[1980]]
|[[Iron Maiden]]
|Running Free,&lt;br&gt;Sanctuary
|}

===As gastmuzikant===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|- align=&quot;left&quot;
! Single(s) !! Album !! Utbrocht yn !! Mei band  
|-
|Bodyfarm 
|Scourge of Humanity
|[[16 jannewaris]] [[2022]]
|[[Burning (band)|Burning]]
|}

{{Boarnen|boarnefernijing=
{{reflist}}
* [https://www.metal-archives.com/artists/Dennis_Stratton/4182 Metal Archives]
}}

{{DEFAULTSORT:Stratton, Dennis}}
[[Kategory:Iron Maiden]]
[[Kategory:Ingelsk gitarist]]
[[Kategory:Ingelsk metalartyst]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1952]]</text>
      <sha1>oehzvhbma6viziwsjeyyxviv3pag9ef</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1086968</id>
      <parentid>1086966</parentid>
      <timestamp>2022-08-06T18:19:47Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>Dennis Stratton</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2136" xml:space="preserve">{{Sjonger of muzikant
| ôfbylding                    = Dennis Stratton.jpg
| ôfbyldingstekst              = Dennis Stratton (2006)
| ôfbyldingsbreedte            = 
| echte namme                  = Dennis William Stratton
| nasjonaliteit                = {{GBRnasj}}
| berne                        = [[9 oktober]] [[1952]]
| berteplak                    = [[Londen]]
| stoarn                       = 
| stjerplak                    = 
| etnisiteit                   = {{ENGetn}}
| regionale identiteit         = 
| sjenre                       = [[Metal]]
| ynstrumint                   = [[Gitaar]]
| sjongtaal                    = 
| grutste hit(s)               = 
| jierren aktyf                = [[1969]] - No
| prizen                       = 
| webside                      = 
}}
'''Dennis William Stratton''' ([[Londen]],  [[9 oktober]] [[1952]]) is in [[Ingelân|Ingelsk]] [[gitarist]]. Hy is benammen bekend as gitarist fan [[Iron Maiden]]. 

==Karriêre==
Stratton wie fan jannewaris oant oktober [[1980]] gitarist by Iron Maiden. Op Stratton syn oanbefelling, waard [[Clive Burr]] frege as drummer. Nei it útbringen fan it [[Iron Maiden (album)|earste album]] ferliet er de band en wêrnei 't er yn ferskate bands spile hat wêrûnder ''Praying Mantis''. Wol naam er yn [[1995]] en [[1996]] in album op mei de eardere sjonger fan Iron Maiden [[Paul Di'Anno]]. Benammen yn syn thúslân Ingelân treedt er noch op. 

== Diskografy ==
===Albums===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|- align=&quot;left&quot;
! Album !! Utbrocht op !! Band !! Single(s) 
|-
|[[Iron Maiden (album)|Iron Maiden]]
|[[14 april]] [[1980]]
|[[Iron Maiden]]
|Running Free,&lt;br&gt;Sanctuary
|}

===As gastmuzikant===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|- align=&quot;left&quot;
! Single(s) !! Album !! Utbrocht yn !! Mei band  
|-
|Bodyfarm 
|Scourge of Humanity
|[[16 jannewaris]] [[2022]]
|[[Burning (band)|Burning]]
|}

{{Boarnen|boarnefernijing=
{{reflist}}
* [https://www.metal-archives.com/artists/Dennis_Stratton/4182 Metal Archives]
}}

{{DEFAULTSORT:Stratton, Dennis}}
[[Kategory:Iron Maiden]]
[[Kategory:Ingelsk gitarist]]
[[Kategory:Ingelsk metalartyst]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1952]]</text>
      <sha1>kz9cdpsrxyok0vcpbk4wg8x3nrq1ouu</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Meidogger oerlis:MdsShakil</title>
    <ns>3</ns>
    <id>160180</id>
    <revision>
      <id>1086967</id>
      <timestamp>2022-08-06T17:51:28Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Pathoschild</username>
        <id>532</id>
      </contributor>
      <comment>add talk page header ([[m:Synchbot|requested by MdsShakil]])</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="30" xml:space="preserve">{{User talk:MdsShakil/header}}</text>
      <sha1>tbo8m2n1p4y1shpmyu07h1k0g9pq65d</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Oerlis:Drachten-Asân</title>
    <ns>1</ns>
    <id>160181</id>
    <revision>
      <id>1086969</id>
      <timestamp>2022-08-06T20:17:40Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Drewes</username>
        <id>2754</id>
      </contributor>
      <comment>/* It is in bedriuweterrein */ nije seksje</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="177" xml:space="preserve">== It is in bedriuweterrein ==

''Drachten-Asân is in wenplak''? Dêr wennet gjin mins.[[Meidogger:Drewes|Drewes]] ([[Meidogger oerlis:Drewes|oerlis]]) 6 aug 2022, 22.17 (CEST)</text>
      <sha1>i8owkg3s1aw1408g9geb78ak6layhln</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1086970</id>
      <parentid>1086969</parentid>
      <timestamp>2022-08-06T20:58:39Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ieneach fan 'e Esk</username>
        <id>13292</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="498" xml:space="preserve">== It is in bedriuweterrein ==
''Drachten-Asân is in wenplak''? Dêr wennet gjin mins.[[Meidogger:Drewes|Drewes]] ([[Meidogger oerlis:Drewes|oerlis]]) 6 aug 2022, 22.17 (CEST)
:{{Ping|Drewes}} Ik haw der noch nea west, dat ik kin der gjin sinnich ding oer sizze. As jo dêr wol út 'e earste hân kennis oer hawwe, skroom dan net om 'e tekst te korrizjearjen. [[Meidogger:Ieneach fan &amp;#39;e Esk|Ieneach fan &amp;#39;e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan &amp;#39;e Esk|oerlis]]) 6 aug 2022, 22.58 (CEST)</text>
      <sha1>im8yckrvbua2faf8ugrb22xqw9o40ef</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Rogue One: A Star Wars Story</title>
    <ns>0</ns>
    <id>160182</id>
    <revision>
      <id>1086971</id>
      <timestamp>2022-08-06T21:09:43Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ieneach fan 'e Esk</username>
        <id>13292</id>
      </contributor>
      <comment>nije side</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4732" xml:space="preserve">{{Wurk}}

{{Universele ynfoboks film
| ôfbylding                = Star Wars Rogue One Logo.svg
| ôfbyldingstekst          = 
| ôfbyldingsbreedte        =
| ferwizing                = '''(''[[:en:File:Rogue One, A Star Wars Story poster.png|Filmposter yn 'e Ingelske Wikipedy]]'')'''
| namme                    = ''Rogue One&lt;br&gt;&lt;small&gt;A Star Wars Story''&lt;/small&gt;
| regisseur                = [[Gareth Edwards (regisseur)|Gareth Edwards]]
| produsint                = [[Kathleen Kennedy (produsinte)|Kathleen Kennedy]]&lt;br&gt;[[Allison Shearmur]]&lt;br&gt;[[Simon Emanuel]]
| útfierend produsint      = 
| senario                  = [[Chris Weitz]]&lt;br&gt;[[Tony Gilroy]]
| basearre op              = wurk fan [[George Lucas]]
| kamerarezjy              = [[Greig Fraser]]
| muzyk                    = [[Michael Giacchino]]
| filmstudio               = [[Lucasfilm]]
| distribúsje              = [[Walt Disney Studios Motion Pictures|Walt Disney Studios&lt;br&gt;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;Motion Pictures]]
| haadrollen               = [[Felicity Jones]]&lt;br&gt; [[Diego Luna]]
| voice-over               = 
| byrollen                 = [[Ben Mendelsohn]]&lt;br&gt; [[Donnie Yen]]&lt;br&gt; [[Jiang Wen]]&lt;br&gt; [[Alan Tudyk]]&lt;br&gt; [[Riz Ahmed]]&lt;br&gt; [[Mads Mikkelsen]]&lt;br&gt; [[Forest Whitaker]]
| lân/lannen               = [[File:Flag of the United States.svg|border|20px]] [[Feriene Steaten]]
| premiêre                 = [[10&amp;nbsp;desimber]] [[2016]]
| direkt op fideo          = 
| foarm                    = [[langspylfilm]]
| sjenre                   = [[science fiction-film]]
| taal                     = [[Ingelsk]]
| spyltiid                 = 134 minuten
| budget                   = $220&amp;nbsp;miljoen
| opbringst                = $1.056,1&amp;nbsp;miljoen
| prizen                   = 3× [[Saturn Award]]&lt;br&gt;3× [[Empire Award]]
| filmsearje               = ''[[Star Wars (filmsearje)|Star Wars]]''
| foarich diel             = ''[[Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith|Star Wars: Episode III –&lt;br&gt;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;Revenge of the Sith]]'' &lt;small&gt;(gron.)&lt;/small&gt;
| folgjend diel            = ''[[Star Wars: Episode IV – A New Hope|Star Wars: Episode IV – A&lt;br&gt;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;New Hope]]'' &lt;small&gt;(gronologysk)&lt;/small&gt;
}}
'''''Rogue One: A Star Wars Story''''', ek wol koartwei '''''Rogue One''''' neamd, is in [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[science fiction-film]] út [[2016]] mei eleminten fan [[fantasy (sjenre)|fantasy]], [[oarlochsfilm|oarlochsfiksje]] en [[aventoerefiksje]]. It wie de earste op himsels steande [[live-action]]film yn it ramt fan 'e saneamde [[blomlêzing|antologysearje]] fan 'e [[Star Wars|''Star Wars''-mediafranchise]]. Yn 'e ynterne [[gronology]] fan 'e [[Star Wars (filmsearje)|''Star Wars''-filmsearje]] folget it nei ''[[Star Wars: Episode&amp;nbsp;III&amp;nbsp;– Revenge of the Sith]]'' ([[2005]]) en is it in direkte [[prequel]] fan ''[[Star Wars: Episode&amp;nbsp;IV&amp;nbsp;– A&amp;nbsp;New Hope]]'' ([[1977]]). De [[film]] waard [[regissearre]] troch [[Gareth Edwards (regisseur)|Gareth Edwards]], mei yn 'e [[haadrol]]len [[Felicity Jones]] en [[Diego Luna]]. De [[titel (namme)|titel]] betsjut &quot;Skelm Ien: In Stjerre-oarlochsferhaal&quot;.

De film fertelt it ferhaal fan hoe't it [[Rebelleferbûn (Star Wars)|Rebelleferbûn]] de [[blaudruk]]ken fan 'e [[Deadsstjer]] fan it [[Galaktysk Keizerryk]] bemachtiget, ien [[wike]] foar de ferneatiging fan dat [[massaferneatigingswapen]] yn ''Star Wars: Episode&amp;nbsp;IV&amp;nbsp;– A&amp;nbsp;New Hope''. [[Jyn Erso]], de [[dochter]] fan 'e wichtichste ûntwerper fan 'e Deadsstjer, moat dêrfoar gearwurkje mei [[Cassian Andor]], in [[ferbittering|ferbittere]] [[rebel]] dy't gauris smoarge putsjes opknapt. Sy tinkt dat se har [[heit]] befrije sille, mei't er finzen holden wurdt troch [[Orson Krennic]], de [[direkteur]] fan it Keizerlik wapenprogramma. Hy hat lykwols opdracht krigen om har heit te [[moard|likwidearjen]].

''Rogue One: A Star Wars Story'' krige fan 'e [[filmkritisy]] oer it algemien positive [[resinsje]]s, mar der wie [[krityk]] op it tempo en digitale werskeppings fan 'e [[ferstoarn]]e akteur [[Peter Cushing]] yn 'e rol fan [[grut-moff Tarkin]] en fan in jongere [[Carrie Fisher]] as [[prinsesse Leia]]. Nettsjinsteande dat waard ''Rogue One: A Star Wars Story'' nominearre foar twa [[Oscar]]s, twa [[BAFTA's]] en in [[Hugo Award]], en wûn de film trije [[Saturn Award]]s en trije [[Empire Award]]s. ''Rogue One'' ûntjoech him yn 'e [[bioskopen]] ta in ûnbidich [[kommersje]]el súkses en de op ien nei meast opbringende film fan [[2016]]. In [[spin-off]]-[[prequel]]-[[tillefyzjesearje]] oer it [[personaazje]] Cassian Andor, mei as titel ''[[Andor (tillefyzjesearje)|Andor]]'', kaam yn [[2022]] beskikber fia de [[streaming media|streamingtsjinst]] [[Disney+]].</text>
      <sha1>8toyhkox5celca5nlr4rctxq6ed6swa</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1086972</id>
      <parentid>1086971</parentid>
      <timestamp>2022-08-06T21:13:43Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ieneach fan 'e Esk</username>
        <id>13292</id>
      </contributor>
      <comment>+</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7575" xml:space="preserve">{{Wurk}}

{{Universele ynfoboks film
| ôfbylding                = Star Wars Rogue One Logo.svg
| ôfbyldingstekst          = 
| ôfbyldingsbreedte        =
| ferwizing                = '''(''[[:en:File:Rogue One, A Star Wars Story poster.png|Filmposter yn 'e Ingelske Wikipedy]]'')'''
| namme                    = ''Rogue One&lt;br&gt;&lt;small&gt;A Star Wars Story''&lt;/small&gt;
| regisseur                = [[Gareth Edwards (regisseur)|Gareth Edwards]]
| produsint                = [[Kathleen Kennedy (produsinte)|Kathleen Kennedy]]&lt;br&gt;[[Allison Shearmur]]&lt;br&gt;[[Simon Emanuel]]
| útfierend produsint      = 
| senario                  = [[Chris Weitz]]&lt;br&gt;[[Tony Gilroy]]
| basearre op              = wurk fan [[George Lucas]]
| kamerarezjy              = [[Greig Fraser]]
| muzyk                    = [[Michael Giacchino]]
| filmstudio               = [[Lucasfilm]]
| distribúsje              = [[Walt Disney Studios Motion Pictures|Walt Disney Studios&lt;br&gt;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;Motion Pictures]]
| haadrollen               = [[Felicity Jones]]&lt;br&gt; [[Diego Luna]]
| voice-over               = 
| byrollen                 = [[Ben Mendelsohn]]&lt;br&gt; [[Donnie Yen]]&lt;br&gt; [[Jiang Wen]]&lt;br&gt; [[Alan Tudyk]]&lt;br&gt; [[Riz Ahmed]]&lt;br&gt; [[Mads Mikkelsen]]&lt;br&gt; [[Forest Whitaker]]
| lân/lannen               = [[File:Flag of the United States.svg|border|20px]] [[Feriene Steaten]]
| premiêre                 = [[10&amp;nbsp;desimber]] [[2016]]
| direkt op fideo          = 
| foarm                    = [[langspylfilm]]
| sjenre                   = [[science fiction-film]]
| taal                     = [[Ingelsk]]
| spyltiid                 = 134 minuten
| budget                   = $220&amp;nbsp;miljoen
| opbringst                = $1.056,1&amp;nbsp;miljoen
| prizen                   = 3× [[Saturn Award]]&lt;br&gt;3× [[Empire Award]]
| filmsearje               = ''[[Star Wars (filmsearje)|Star Wars]]''
| foarich diel             = ''[[Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith|Star Wars: Episode III –&lt;br&gt;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;Revenge of the Sith]]'' &lt;small&gt;(gron.)&lt;/small&gt;
| folgjend diel            = ''[[Star Wars: Episode IV – A New Hope|Star Wars: Episode IV – A&lt;br&gt;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;New Hope]]'' &lt;small&gt;(gronologysk)&lt;/small&gt;
}}
'''''Rogue One: A Star Wars Story''''', ek wol koartwei '''''Rogue One''''' neamd, is in [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[science fiction-film]] út [[2016]] mei eleminten fan [[fantasy (sjenre)|fantasy]], [[oarlochsfilm|oarlochsfiksje]] en [[aventoerefiksje]]. It wie de earste op himsels steande [[live-action]]film yn it ramt fan 'e saneamde [[blomlêzing|antologysearje]] fan 'e [[Star Wars|''Star Wars''-mediafranchise]]. Yn 'e ynterne [[gronology]] fan 'e [[Star Wars (filmsearje)|''Star Wars''-filmsearje]] folget it nei ''[[Star Wars: Episode&amp;nbsp;III&amp;nbsp;– Revenge of the Sith]]'' ([[2005]]) en is it in direkte [[prequel]] fan ''[[Star Wars: Episode&amp;nbsp;IV&amp;nbsp;– A&amp;nbsp;New Hope]]'' ([[1977]]). De [[film]] waard [[regissearre]] troch [[Gareth Edwards (regisseur)|Gareth Edwards]], mei yn 'e [[haadrol]]len [[Felicity Jones]] en [[Diego Luna]]. De [[titel (namme)|titel]] betsjut &quot;Skelm Ien: In Stjerre-oarlochsferhaal&quot;.

De film fertelt it ferhaal fan hoe't it [[Rebelleferbûn (Star Wars)|Rebelleferbûn]] de [[blaudruk]]ken fan 'e [[Deadsstjer]] fan it [[Galaktysk Keizerryk]] bemachtiget, ien [[wike]] foar de ferneatiging fan dat [[massaferneatigingswapen]] yn ''Star Wars: Episode&amp;nbsp;IV&amp;nbsp;– A&amp;nbsp;New Hope''. [[Jyn Erso]], de [[dochter]] fan 'e wichtichste ûntwerper fan 'e Deadsstjer, moat dêrfoar gearwurkje mei [[Cassian Andor]], in [[ferbittering|ferbittere]] [[rebel]] dy't gauris smoarge putsjes opknapt. Sy tinkt dat se har [[heit]] befrije sille, mei't er finzen holden wurdt troch [[Orson Krennic]], de [[direkteur]] fan it Keizerlik wapenprogramma. Hy hat lykwols opdracht krigen om har heit te [[moard|likwidearjen]].

''Rogue One: A Star Wars Story'' krige fan 'e [[filmkritisy]] oer it algemien positive [[resinsje]]s, mar der wie [[krityk]] op it tempo en digitale werskeppings fan 'e [[ferstoarn]]e akteur [[Peter Cushing]] yn 'e rol fan [[grut-moff Tarkin]] en fan in jongere [[Carrie Fisher]] as [[prinsesse Leia]]. Nettsjinsteande dat waard ''Rogue One: A Star Wars Story'' nominearre foar twa [[Oscar]]s, twa [[BAFTA's]] en in [[Hugo Award]], en wûn de film trije [[Saturn Award]]s en trije [[Empire Award]]s. ''Rogue One'' ûntjoech him yn 'e [[bioskopen]] ta in ûnbidich [[kommersje]]el súkses en de op ien nei meast opbringende film fan [[2016]]. In [[spin-off]]-[[prequel]]-[[tillefyzjesearje]] oer it [[personaazje]] Cassian Andor, mei as titel ''[[Andor (tillefyzjesearje)|Andor]]'', kaam yn [[2022]] beskikber fia de [[streaming media|streamingtsjinst]] [[Disney+]].

==Plot==
[[Wittenskipper]] [[Galen Erso]], syn [[oarehelte|frou]] Lyra en harren [[dochter]]ke [[Jyn Erso|Jyn]] libje [[ûnderdûken|ûnderdûkt]] op 'e [[planeet]] [[Lah'mu]], mar harren skûlplak wurdt ûntdutsen. [[Orson Krennic]], de [[direkteur]] fan it [[wapen]]programma fan it [[diktatoriale]] [[Galaktysk Keizerryk]], arrivearret om Galen te twingen werom te kommen en de [[Deadsstjer]] ôf te meitsjen, dêr't er earder oan wurke hat. De Deadsstjer is in [[massaferneatigingswapen]] dat hiele planeten ferdylgje kin, yn 'e foarm fan in bolfoarmich [[romtestasjon]] ter grutte fan in lytse [[moanne (byplaneet)|moanne]]. Yn 'e konfrontaasje mei Krennic wurdt Lyra [[dea]]sketten, wylst Jyn wit te ûntkommen en letter oppikt wurdt troch de [[rebel]] [[Saw Gerrera]], mei wa't Galen konneksjes hat.

Fyftjin jier letter [[desersje|desertearret]] de Keizerlike [[piloat|frachtpiloat]] [[Bodhi Rook]] en reizget nei de [[woastyn]]moanne [[Jedha]], dêr't er kontakt siket mei Gerrera. Hy seit dat er stjoerd is troch Galen Erso mei in [[hologram|holografysk]] boadskip fan dyselde. De [[paranoia|paranoïde]] Gerrera leaut dêr neat fan en lit Bodhi [[finzen]] sette en ûnderwerpe oan neat te sêftsedige ûnderfregings. Underwilens heart [[kaptein (rang)|kaptein]] [[Cassian Andor]], in [[ynljochtingetsjinst|ynljochtinge-ofsier]] fan it [[Rebelleferbûn (Star Wars)|Rebelleferbûn]], fan in [[ynformant]] it nijs oer it [[oerrinnen]] fan Bodhi en it boadskip dat er by him hawwe soe. 

Koarte tiid letter wurdt yn in Keizerlik [[wurkkamp]] op 'e planeet Wobani de jonge [[frou]] Jyn Erso, dy't dêr in [[finzene]] is, befrijd troch rebellen en ûnder twang nei it [[haadkertier]] fan it Rebelleferbûn op 'e moanne [[Yavin-IV]] brocht. Dêr wurdt se troch [[senator]] [[Mon Mothma]], de [[polityk]] liedster fan 'e rebellen, bepraat om harren te helpen by in twafâldige misje. Yn it foarste plak moat der kontakt lein wurde mei Saw Gerrera, in [[ekstremisme|ekstremist]] dy't jierren lyn al brutsen hat mei it Rebelleferbûn. Om't Jyn troch him [[opfieding|grutbrocht]] is, tinkt men mei har in kâns te hawwen dat Gerrera harkje sil nei wat se te sizzen hawwe foar't er it fjoer iepenet. Fierders moat Jyn har heit, Galen Erso, befrijd wurde sadat er de rebellen fan [[ynformaasje]] foarsjen kin oer dy saneamde Deadsstjer. Jyn wurdt der mei Cassian en [[K-2SO]], in [[software|werprogrammearre]] gefjochts[[androïde]] fan 'e Keizerlike Striidkrêften, op útstjoerd om dat allegear te berêden. [[Generaal]] Davits Draven nimt foar harren ôfreis Cassian lykwols apart en seit dat er ferjitte moat wat er oant no ta allegear heard hat. Galen Erso is neat oars as in [[kollaborateur]], en de wiere misje is om him te [[moard|likwidearjen]] foar't er it Keizerlik wapenprogramma noch fierder foarút helpe kin.
{{Plotbedjer film}}</text>
      <sha1>5phvjirtuba92uwhjb4cddwjloip0np</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1086973</id>
      <parentid>1086972</parentid>
      <timestamp>2022-08-06T21:21:28Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ieneach fan 'e Esk</username>
        <id>13292</id>
      </contributor>
      <comment>+</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="10430" xml:space="preserve">{{Wurk}}

{{Universele ynfoboks film
| ôfbylding                = Star Wars Rogue One Logo.svg
| ôfbyldingstekst          = 
| ôfbyldingsbreedte        =
| ferwizing                = '''(''[[:en:File:Rogue One, A Star Wars Story poster.png|Filmposter yn 'e Ingelske Wikipedy]]'')'''
| namme                    = ''Rogue One&lt;br&gt;&lt;small&gt;A Star Wars Story''&lt;/small&gt;
| regisseur                = [[Gareth Edwards (regisseur)|Gareth Edwards]]
| produsint                = [[Kathleen Kennedy (produsinte)|Kathleen Kennedy]]&lt;br&gt;[[Allison Shearmur]]&lt;br&gt;[[Simon Emanuel]]
| útfierend produsint      = 
| senario                  = [[Chris Weitz]]&lt;br&gt;[[Tony Gilroy]]
| basearre op              = wurk fan [[George Lucas]]
| kamerarezjy              = [[Greig Fraser]]
| muzyk                    = [[Michael Giacchino]]
| filmstudio               = [[Lucasfilm]]
| distribúsje              = [[Walt Disney Studios Motion Pictures|Walt Disney Studios&lt;br&gt;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;Motion Pictures]]
| haadrollen               = [[Felicity Jones]]&lt;br&gt; [[Diego Luna]]
| voice-over               = 
| byrollen                 = [[Ben Mendelsohn]]&lt;br&gt; [[Donnie Yen]]&lt;br&gt; [[Jiang Wen]]&lt;br&gt; [[Alan Tudyk]]&lt;br&gt; [[Riz Ahmed]]&lt;br&gt; [[Mads Mikkelsen]]&lt;br&gt; [[Forest Whitaker]]
| lân/lannen               = [[File:Flag of the United States.svg|border|20px]] [[Feriene Steaten]]
| premiêre                 = [[10&amp;nbsp;desimber]] [[2016]]
| direkt op fideo          = 
| foarm                    = [[langspylfilm]]
| sjenre                   = [[science fiction-film]]
| taal                     = [[Ingelsk]]
| spyltiid                 = 134 minuten
| budget                   = $220&amp;nbsp;miljoen
| opbringst                = $1.056,1&amp;nbsp;miljoen
| prizen                   = 3× [[Saturn Award]]&lt;br&gt;3× [[Empire Award]]
| filmsearje               = ''[[Star Wars (filmsearje)|Star Wars]]''
| foarich diel             = ''[[Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith|Star Wars: Episode III –&lt;br&gt;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;Revenge of the Sith]]'' &lt;small&gt;(gron.)&lt;/small&gt;
| folgjend diel            = ''[[Star Wars: Episode IV – A New Hope|Star Wars: Episode IV – A&lt;br&gt;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;New Hope]]'' &lt;small&gt;(gronologysk)&lt;/small&gt;
}}
'''''Rogue One: A Star Wars Story''''', ek wol koartwei '''''Rogue One''''' neamd, is in [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[science fiction-film]] út [[2016]] mei eleminten fan [[fantasy (sjenre)|fantasy]], [[oarlochsfilm|oarlochsfiksje]] en [[aventoerefiksje]]. It wie de earste op himsels steande [[live-action]]film yn it ramt fan 'e saneamde [[blomlêzing|antologysearje]] fan 'e [[Star Wars|''Star Wars''-mediafranchise]]. Yn 'e ynterne [[gronology]] fan 'e [[Star Wars (filmsearje)|''Star Wars''-filmsearje]] folget it nei ''[[Star Wars: Episode&amp;nbsp;III&amp;nbsp;– Revenge of the Sith]]'' ([[2005]]) en is it in direkte [[prequel]] fan ''[[Star Wars: Episode&amp;nbsp;IV&amp;nbsp;– A&amp;nbsp;New Hope]]'' ([[1977]]). De [[film]] waard [[regissearre]] troch [[Gareth Edwards (regisseur)|Gareth Edwards]], mei yn 'e [[haadrol]]len [[Felicity Jones]] en [[Diego Luna]]. De [[titel (namme)|titel]] betsjut &quot;Skelm Ien: In Stjerre-oarlochsferhaal&quot;.

De film fertelt it ferhaal fan hoe't it [[Rebelleferbûn (Star Wars)|Rebelleferbûn]] de [[blaudruk]]ken fan 'e [[Deadsstjer]] fan it [[Galaktysk Keizerryk]] bemachtiget, ien [[wike]] foar de ferneatiging fan dat [[massaferneatigingswapen]] yn ''Star Wars: Episode&amp;nbsp;IV&amp;nbsp;– A&amp;nbsp;New Hope''. [[Jyn Erso]], de [[dochter]] fan 'e wichtichste ûntwerper fan 'e Deadsstjer, moat dêrfoar gearwurkje mei [[Cassian Andor]], in [[ferbittering|ferbittere]] [[rebel]] dy't gauris smoarge putsjes opknapt. Sy tinkt dat se har [[heit]] befrije sille, mei't er finzen holden wurdt troch [[Orson Krennic]], de [[direkteur]] fan it Keizerlik wapenprogramma. Hy hat lykwols opdracht krigen om har heit te [[moard|likwidearjen]].

''Rogue One: A Star Wars Story'' krige fan 'e [[filmkritisy]] oer it algemien positive [[resinsje]]s, mar der wie [[krityk]] op it tempo en digitale werskeppings fan 'e [[ferstoarn]]e akteur [[Peter Cushing]] yn 'e rol fan [[grut-moff Tarkin]] en fan in jongere [[Carrie Fisher]] as [[prinsesse Leia]]. Nettsjinsteande dat waard ''Rogue One: A Star Wars Story'' nominearre foar twa [[Oscar]]s, twa [[BAFTA's]] en in [[Hugo Award]], en wûn de film trije [[Saturn Award]]s en trije [[Empire Award]]s. ''Rogue One'' ûntjoech him yn 'e [[bioskopen]] ta in ûnbidich [[kommersje]]el súkses en de op ien nei meast opbringende film fan [[2016]]. In [[spin-off]]-[[prequel]]-[[tillefyzjesearje]] oer it [[personaazje]] Cassian Andor, mei as titel ''[[Andor (tillefyzjesearje)|Andor]]'', kaam yn [[2022]] beskikber fia de [[streaming media|streamingtsjinst]] [[Disney+]].

==Plot==
[[Wittenskipper]] [[Galen Erso]], syn [[oarehelte|frou]] Lyra en harren [[dochter]]ke [[Jyn Erso|Jyn]] libje [[ûnderdûken|ûnderdûkt]] op 'e [[planeet]] [[Lah'mu]], mar harren skûlplak wurdt ûntdutsen. [[Orson Krennic]], de [[direkteur]] fan it [[wapen]]programma fan it [[diktatoriale]] [[Galaktysk Keizerryk]], arrivearret om Galen te twingen werom te kommen en de [[Deadsstjer]] ôf te meitsjen, dêr't er earder oan wurke hat. De Deadsstjer is in [[massaferneatigingswapen]] dat hiele planeten ferdylgje kin, yn 'e foarm fan in bolfoarmich [[romtestasjon]] ter grutte fan in lytse [[moanne (byplaneet)|moanne]]. Yn 'e konfrontaasje mei Krennic wurdt Lyra [[dea]]sketten, wylst Jyn wit te ûntkommen en letter oppikt wurdt troch de [[rebel]] [[Saw Gerrera]], mei wa't Galen konneksjes hat.

Fyftjin jier letter [[desersje|desertearret]] de Keizerlike [[piloat|frachtpiloat]] [[Bodhi Rook]] en reizget nei de [[woastyn]]moanne [[Jedha]], dêr't er kontakt siket mei Gerrera. Hy seit dat er stjoerd is troch Galen Erso mei in [[hologram|holografysk]] boadskip fan dyselde. De [[paranoia|paranoïde]] Gerrera leaut dêr neat fan en lit Bodhi [[finzen]] sette en ûnderwerpe oan neat te sêftsedige ûnderfregings. Underwilens heart [[kaptein (rang)|kaptein]] [[Cassian Andor]], in [[ynljochtingetsjinst|ynljochtinge-ofsier]] fan it [[Rebelleferbûn (Star Wars)|Rebelleferbûn]], fan in [[ynformant]] it nijs oer it [[oerrinnen]] fan Bodhi en it boadskip dat er by him hawwe soe. 

Koarte tiid letter wurdt yn in Keizerlik [[wurkkamp]] op 'e planeet Wobani de jonge [[frou]] Jyn Erso, dy't dêr in [[finzene]] is, befrijd troch rebellen en ûnder twang nei it [[haadkertier]] fan it Rebelleferbûn op 'e moanne [[Yavin-IV]] brocht. Dêr wurdt se troch [[senator]] [[Mon Mothma]], de [[polityk]] liedster fan 'e rebellen, bepraat om harren te helpen by in twafâldige misje. Yn it foarste plak moat der kontakt lein wurde mei Saw Gerrera, in [[ekstremisme|ekstremist]] dy't jierren lyn al brutsen hat mei it Rebelleferbûn. Om't Jyn troch him [[opfieding|grutbrocht]] is, tinkt men mei har in kâns te hawwen dat Gerrera harkje sil nei wat se te sizzen hawwe foar't er it fjoer iepenet. Fierders moat Jyn har heit, Galen Erso, befrijd wurde sadat er de rebellen fan [[ynformaasje]] foarsjen kin oer dy saneamde Deadsstjer. Jyn wurdt der mei Cassian en [[K-2SO]], in [[software|werprogrammearre]] gefjochts[[androïde]] fan 'e Keizerlike Striidkrêften, op útstjoerd om dat allegear te berêden. [[Generaal]] Davits Draven nimt foar harren ôfreis Cassian lykwols apart en seit dat er ferjitte moat wat er oant no ta allegear heard hat. Galen Erso is neat oars as in [[kollaborateur]], en de wiere misje is om him te [[moard|likwidearjen]] foar't er it Keizerlik wapenprogramma noch fierder foarút helpe kin.
{{Plotbedjer film}}
Jyn, Cassian en K-2SO bejouwe har nei de Jedha, dêr't it Keizerryk dwaande is alle kyberkristallen te [[dieverij|stellen]] út 'e op in [[berch]]top leine [[hillich plak|Hillige Stêd]], dy't ek Jedha hjit. Dy [[kristal]]len wurde brûkt om it [[ploffer (Star Wars)|superlaserkanon]] fan 'e Deadsstjer fan [[enerzjy]] te foarsjen. Gerrera en syn [[partisanen]] fiere yn om 'e Hillige Stêd in [[guerriljastriid]] tsjin 'e Keizerlike [[stoarmtroeper (Star Wars)|stoarmtroepers]]. As Jyn en Cassian harren yn 'e stêd bejouwe, reitsje se dêr ûnbedoeld behelle yn in oanfal fan Gerrera syn mannen op it Keizerlik [[konfoai]] dat de lêste kyberkristallen ferfiert. Dat kostet harren op in hier nei it libben, mar se wurde rêden troch de [[blinens|bline]] [[kriger]] [[Chirrut Îmwe]], ien fan 'e lêste [[Beskermers fan de Whills|Beskermers fan 'e Whills]] (leden fan in [[monastisisme|monastyske]] [[kleasteroarder|oarder]] dy't de kyberkristallen bewekje moat) en dy syn [[freonskip|freon]], de [[hierling]] [[Baze Malbus]].

Om't se de oanfal yn it hûndert jage hawwe soene, wurde se alle fjouwer finzen nommen troch de partisanen, dy't harren meinimme nei harren basis yn in [[grot]] in ein bûten de Hillige Stêd. Dêr wurde Cassian, Chirrut en Baze opsletten yn [[sel (finzenis)|sel]] njonken dy fan 'e piloat Bodhi Rook. Underwilens wurdt Jyn by Gerrera brocht. Se is [[ferbittere]], mei't er har (yn har eigen wurden) &quot;dumpt&quot; hat doe't se sechstjin jier wie troch har op in stuit sûnder [[ôfskie|farwol]] of útlis yn 'e steek te litten. Gerrera leit har lykwols út dat er har doe foar har eigen [[feilichheid]] efterlitten hat, mei't har [[identiteit]] mank syn mannen bekend wurden wie en der stimmen opgiene om har as [[gizeling (misdriuw)|gizelster]] te brûken om har heit ûnder druk te setten. Hy spilet foar har it holografysk boadskip fan har heit ôf, dat Bodhi him brocht hat. 

Galen rjochtet him dêryn streekrjocht tsjin sawol Gerrera as Jyn, mei't er derfan útgiet dat sy beiden noch byinoar binne. Hy fertelt dat er ynstee fan fierdere utering te jaan oan syn opstannigens, de lêste fyftjin jier war dien hat om sa hearrich mooglik te lykjen, om't er besefte dat de Deadsstjer sûnder syn help ek wol makke wurde soe. Ynstee hat er syn [[posysje (funksje)|posysje]] no brûkt om it Keizerryk te ûndermynjen troch mei opsetsin in swak plak yn 'e Deadsstjer yn te bouwen. Hy jout Jyn opdracht om 'e [[blaudruk]]ken fan 'e Deadsstjer út it Keizerlik [[argyf]]kompeks op 'e planeet [[Scarif]] te heljen en dy troch te spyljen oan it Rebelleferbûn. Galen seit ek dat er syn dochter nea fergetten is en noch eltse dei oan har tinkt. Jyn, dy't folslein [[desyllúzjonearring|desyllúzjonearre]] rekke wie mei it ferset tsjin it Keizerryk, wurdt troch de wurden fan har heit ta de [[trien]]nen ta roerd en fettet nije [[moed]].</text>
      <sha1>gvkepexaumfyal09sr7570ixmkyfqv7</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1086974</id>
      <parentid>1086973</parentid>
      <timestamp>2022-08-06T21:26:15Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ieneach fan 'e Esk</username>
        <id>13292</id>
      </contributor>
      <comment>+</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="13550" xml:space="preserve">{{Wurk}}

{{Universele ynfoboks film
| ôfbylding                = Star Wars Rogue One Logo.svg
| ôfbyldingstekst          = 
| ôfbyldingsbreedte        =
| ferwizing                = '''(''[[:en:File:Rogue One, A Star Wars Story poster.png|Filmposter yn 'e Ingelske Wikipedy]]'')'''
| namme                    = ''Rogue One&lt;br&gt;&lt;small&gt;A Star Wars Story''&lt;/small&gt;
| regisseur                = [[Gareth Edwards (regisseur)|Gareth Edwards]]
| produsint                = [[Kathleen Kennedy (produsinte)|Kathleen Kennedy]]&lt;br&gt;[[Allison Shearmur]]&lt;br&gt;[[Simon Emanuel]]
| útfierend produsint      = 
| senario                  = [[Chris Weitz]]&lt;br&gt;[[Tony Gilroy]]
| basearre op              = wurk fan [[George Lucas]]
| kamerarezjy              = [[Greig Fraser]]
| muzyk                    = [[Michael Giacchino]]
| filmstudio               = [[Lucasfilm]]
| distribúsje              = [[Walt Disney Studios Motion Pictures|Walt Disney Studios&lt;br&gt;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;Motion Pictures]]
| haadrollen               = [[Felicity Jones]]&lt;br&gt; [[Diego Luna]]
| voice-over               = 
| byrollen                 = [[Ben Mendelsohn]]&lt;br&gt; [[Donnie Yen]]&lt;br&gt; [[Jiang Wen]]&lt;br&gt; [[Alan Tudyk]]&lt;br&gt; [[Riz Ahmed]]&lt;br&gt; [[Mads Mikkelsen]]&lt;br&gt; [[Forest Whitaker]]
| lân/lannen               = [[File:Flag of the United States.svg|border|20px]] [[Feriene Steaten]]
| premiêre                 = [[10&amp;nbsp;desimber]] [[2016]]
| direkt op fideo          = 
| foarm                    = [[langspylfilm]]
| sjenre                   = [[science fiction-film]]
| taal                     = [[Ingelsk]]
| spyltiid                 = 134 minuten
| budget                   = $220&amp;nbsp;miljoen
| opbringst                = $1.056,1&amp;nbsp;miljoen
| prizen                   = 3× [[Saturn Award]]&lt;br&gt;3× [[Empire Award]]
| filmsearje               = ''[[Star Wars (filmsearje)|Star Wars]]''
| foarich diel             = ''[[Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith|Star Wars: Episode III –&lt;br&gt;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;Revenge of the Sith]]'' &lt;small&gt;(gron.)&lt;/small&gt;
| folgjend diel            = ''[[Star Wars: Episode IV – A New Hope|Star Wars: Episode IV – A&lt;br&gt;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;New Hope]]'' &lt;small&gt;(gronologysk)&lt;/small&gt;
}}
'''''Rogue One: A Star Wars Story''''', ek wol koartwei '''''Rogue One''''' neamd, is in [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[science fiction-film]] út [[2016]] mei eleminten fan [[fantasy (sjenre)|fantasy]], [[oarlochsfilm|oarlochsfiksje]] en [[aventoerefiksje]]. It wie de earste op himsels steande [[live-action]]film yn it ramt fan 'e saneamde [[blomlêzing|antologysearje]] fan 'e [[Star Wars|''Star Wars''-mediafranchise]]. Yn 'e ynterne [[gronology]] fan 'e [[Star Wars (filmsearje)|''Star Wars''-filmsearje]] folget it nei ''[[Star Wars: Episode&amp;nbsp;III&amp;nbsp;– Revenge of the Sith]]'' ([[2005]]) en is it in direkte [[prequel]] fan ''[[Star Wars: Episode&amp;nbsp;IV&amp;nbsp;– A&amp;nbsp;New Hope]]'' ([[1977]]). De [[film]] waard [[regissearre]] troch [[Gareth Edwards (regisseur)|Gareth Edwards]], mei yn 'e [[haadrol]]len [[Felicity Jones]] en [[Diego Luna]]. De [[titel (namme)|titel]] betsjut &quot;Skelm Ien: In Stjerre-oarlochsferhaal&quot;.

De film fertelt it ferhaal fan hoe't it [[Rebelleferbûn (Star Wars)|Rebelleferbûn]] de [[blaudruk]]ken fan 'e [[Deadsstjer]] fan it [[Galaktysk Keizerryk]] bemachtiget, ien [[wike]] foar de ferneatiging fan dat [[massaferneatigingswapen]] yn ''Star Wars: Episode&amp;nbsp;IV&amp;nbsp;– A&amp;nbsp;New Hope''. [[Jyn Erso]], de [[dochter]] fan 'e wichtichste ûntwerper fan 'e Deadsstjer, moat dêrfoar gearwurkje mei [[Cassian Andor]], in [[ferbittering|ferbittere]] [[rebel]] dy't gauris smoarge putsjes opknapt. Sy tinkt dat se har [[heit]] befrije sille, mei't er finzen holden wurdt troch [[Orson Krennic]], de [[direkteur]] fan it Keizerlik wapenprogramma. Hy hat lykwols opdracht krigen om har heit te [[moard|likwidearjen]].

''Rogue One: A Star Wars Story'' krige fan 'e [[filmkritisy]] oer it algemien positive [[resinsje]]s, mar der wie [[krityk]] op it tempo en digitale werskeppings fan 'e [[ferstoarn]]e akteur [[Peter Cushing]] yn 'e rol fan [[grut-moff Tarkin]] en fan in jongere [[Carrie Fisher]] as [[prinsesse Leia]]. Nettsjinsteande dat waard ''Rogue One: A Star Wars Story'' nominearre foar twa [[Oscar]]s, twa [[BAFTA's]] en in [[Hugo Award]], en wûn de film trije [[Saturn Award]]s en trije [[Empire Award]]s. ''Rogue One'' ûntjoech him yn 'e [[bioskopen]] ta in ûnbidich [[kommersje]]el súkses en de op ien nei meast opbringende film fan [[2016]]. In [[spin-off]]-[[prequel]]-[[tillefyzjesearje]] oer it [[personaazje]] Cassian Andor, mei as titel ''[[Andor (tillefyzjesearje)|Andor]]'', kaam yn [[2022]] beskikber fia de [[streaming media|streamingtsjinst]] [[Disney+]].

==Plot==
[[Wittenskipper]] [[Galen Erso]], syn [[oarehelte|frou]] Lyra en harren [[dochter]]ke [[Jyn Erso|Jyn]] libje [[ûnderdûken|ûnderdûkt]] op 'e [[planeet]] [[Lah'mu]], mar harren skûlplak wurdt ûntdutsen. [[Orson Krennic]], de [[direkteur]] fan it [[wapen]]programma fan it [[diktatoriale]] [[Galaktysk Keizerryk]], arrivearret om Galen te twingen werom te kommen en de [[Deadsstjer]] ôf te meitsjen, dêr't er earder oan wurke hat. De Deadsstjer is in [[massaferneatigingswapen]] dat hiele planeten ferdylgje kin, yn 'e foarm fan in bolfoarmich [[romtestasjon]] ter grutte fan in lytse [[moanne (byplaneet)|moanne]]. Yn 'e konfrontaasje mei Krennic wurdt Lyra [[dea]]sketten, wylst Jyn wit te ûntkommen en letter oppikt wurdt troch de [[rebel]] [[Saw Gerrera]], mei wa't Galen konneksjes hat.

Fyftjin jier letter [[desersje|desertearret]] de Keizerlike [[piloat|frachtpiloat]] [[Bodhi Rook]] en reizget nei de [[woastyn]]moanne [[Jedha]], dêr't er kontakt siket mei Gerrera. Hy seit dat er stjoerd is troch Galen Erso mei in [[hologram|holografysk]] boadskip fan dyselde. De [[paranoia|paranoïde]] Gerrera leaut dêr neat fan en lit Bodhi [[finzen]] sette en ûnderwerpe oan neat te sêftsedige ûnderfregings. Underwilens heart [[kaptein (rang)|kaptein]] [[Cassian Andor]], in [[ynljochtingetsjinst|ynljochtinge-ofsier]] fan it [[Rebelleferbûn (Star Wars)|Rebelleferbûn]], fan in [[ynformant]] it nijs oer it [[oerrinnen]] fan Bodhi en it boadskip dat er by him hawwe soe. 

Koarte tiid letter wurdt yn in Keizerlik [[wurkkamp]] op 'e planeet Wobani de jonge [[frou]] Jyn Erso, dy't dêr in [[finzene]] is, befrijd troch rebellen en ûnder twang nei it [[haadkertier]] fan it Rebelleferbûn op 'e moanne [[Yavin-IV]] brocht. Dêr wurdt se troch [[senator]] [[Mon Mothma]], de [[polityk]] liedster fan 'e rebellen, bepraat om harren te helpen by in twafâldige misje. Yn it foarste plak moat der kontakt lein wurde mei Saw Gerrera, in [[ekstremisme|ekstremist]] dy't jierren lyn al brutsen hat mei it Rebelleferbûn. Om't Jyn troch him [[opfieding|grutbrocht]] is, tinkt men mei har in kâns te hawwen dat Gerrera harkje sil nei wat se te sizzen hawwe foar't er it fjoer iepenet. Fierders moat Jyn har heit, Galen Erso, befrijd wurde sadat er de rebellen fan [[ynformaasje]] foarsjen kin oer dy saneamde Deadsstjer. Jyn wurdt der mei Cassian en [[K-2SO]], in [[software|werprogrammearre]] gefjochts[[androïde]] fan 'e Keizerlike Striidkrêften, op útstjoerd om dat allegear te berêden. [[Generaal]] Davits Draven nimt foar harren ôfreis Cassian lykwols apart en seit dat er ferjitte moat wat er oant no ta allegear heard hat. Galen Erso is neat oars as in [[kollaborateur]], en de wiere misje is om him te [[moard|likwidearjen]] foar't er it Keizerlik wapenprogramma noch fierder foarút helpe kin.
{{Plotbedjer film}}
Jyn, Cassian en K-2SO bejouwe har nei de Jedha, dêr't it Keizerryk dwaande is alle kyberkristallen te [[dieverij|stellen]] út 'e op in [[berch]]top leine [[hillich plak|Hillige Stêd]], dy't ek Jedha hjit. Dy [[kristal]]len wurde brûkt om it [[ploffer (Star Wars)|superlaserkanon]] fan 'e Deadsstjer fan [[enerzjy]] te foarsjen. Gerrera en syn [[partisanen]] fiere yn om 'e Hillige Stêd in [[guerriljastriid]] tsjin 'e Keizerlike [[stoarmtroeper (Star Wars)|stoarmtroepers]]. As Jyn en Cassian harren yn 'e stêd bejouwe, reitsje se dêr ûnbedoeld behelle yn in oanfal fan Gerrera syn mannen op it Keizerlik [[konfoai]] dat de lêste kyberkristallen ferfiert. Dat kostet harren op in hier nei it libben, mar se wurde rêden troch de [[blinens|bline]] [[kriger]] [[Chirrut Îmwe]], ien fan 'e lêste [[Beskermers fan de Whills|Beskermers fan 'e Whills]] (leden fan in [[monastisisme|monastyske]] [[kleasteroarder|oarder]] dy't de kyberkristallen bewekje moat) en dy syn [[freonskip|freon]], de [[hierling]] [[Baze Malbus]].

Om't se de oanfal yn it hûndert jage hawwe soene, wurde se alle fjouwer finzen nommen troch de partisanen, dy't harren meinimme nei harren basis yn in [[grot]] in ein bûten de Hillige Stêd. Dêr wurde Cassian, Chirrut en Baze opsletten yn [[sel (finzenis)|sel]] njonken dy fan 'e piloat Bodhi Rook. Underwilens wurdt Jyn by Gerrera brocht. Se is [[ferbittere]], mei't er har (yn har eigen wurden) &quot;dumpt&quot; hat doe't se sechstjin jier wie troch har op in stuit sûnder [[ôfskie|farwol]] of útlis yn 'e steek te litten. Gerrera leit har lykwols út dat er har doe foar har eigen [[feilichheid]] efterlitten hat, mei't har [[identiteit]] mank syn mannen bekend wurden wie en der stimmen opgiene om har as [[gizeling (misdriuw)|gizelster]] te brûken om har heit ûnder druk te setten. Hy spilet foar har it holografysk boadskip fan har heit ôf, dat Bodhi him brocht hat. 

Galen rjochtet him dêryn streekrjocht tsjin sawol Gerrera as Jyn, mei't er derfan útgiet dat sy beiden noch byinoar binne. Hy fertelt dat er ynstee fan fierdere utering te jaan oan syn opstannigens, de lêste fyftjin jier war dien hat om sa hearrich mooglik te lykjen, om't er besefte dat de Deadsstjer sûnder syn help ek wol makke wurde soe. Ynstee hat er syn [[posysje (funksje)|posysje]] no brûkt om it Keizerryk te ûndermynjen troch mei opsetsin in swak plak yn 'e Deadsstjer yn te bouwen. Hy jout Jyn opdracht om 'e [[blaudruk]]ken fan 'e Deadsstjer út it Keizerlik [[argyf]]kompeks op 'e planeet [[Scarif]] te heljen en dy troch te spyljen oan it Rebelleferbûn. Galen seit ek dat er syn dochter nea fergetten is en noch eltse dei oan har tinkt. Jyn, dy't folslein [[desyllúzjonearring|desyllúzjonearre]] rekke wie mei it ferset tsjin it Keizerryk, wurdt troch de wurden fan har heit ta de [[trien]]nen ta roerd en fettet nije [[moed]].

Underwilens is [[grut-moff]] [[Wilhuff Tarkin]] troch de keizer stjoerd om tafersjoch te hâlden oer it wurk fan Krennic-en-dy. Der hawwe him geroften berikt oer de desertearre piloat en hy freget him ôf oft der net mear oan 'e hân is. Syn earste die is om te kontrolearjen oft de Deadsstjer it wol echt docht. Krennic stelt foar om 'e hiele moanne Jedha te ferneatigjen, mar Tarkin bedimmet him en seit dat it wol takin mei de Hillige Stêd. De proef is in súkses en de stêd wurdt mei [[berch]] en al yn ien klap ferneatige. De konsintryske [[skokweach|skokweagen]] wreidzje har dêrwei oer de hiele moanne út en sille alle [[libben]] ferdylgje. De partisanen fan Gerrera reitsje alhiel yn ûnstjoer, en yn alle trelit witte Cassian en de oaren harrensels te befrijen. Cassian nimt kontakt op mei K-2SO, dy't by harren [[romteskip]] efterbleaun wie. Hy fynt Jyn werom en nimt har mei, dêrby oanfitere troch Gerrera, dy't sels lykwols wegeret om mei. K-2SO arrivearret mei it romteskip en pikt Cassian, Jyn, Chirrut, Baze en Bodhi op wêrnei't se krekt op 'e tiid fan Jedha ûntkomme. Gerrera en dyselden fan syn mannen dy't net yn eigen romteskippen fuort witte te kommen, fine de dea as de skokweach harren berikt. 

Tarkin [[lokwinskjen|lokwinsket]] Krennic mei it wolslagjen fan it projekt, en nimt dan de lieding oer de Deadsstjer oer. Krennic is [[razernij|poerrazen]], mar Tarkin wiist derop dat sa'n gefoelich wapen as de Deadsstjer net oan him tabetroud is, de desertearre piloat yn acht nommen en it lek yn 'e organisaasje fan Krennic dêr't dy [[desersje]] op tsjut. Hy wriuwt Krennic fyntsjes yn dat de piloat net allinnich wurke, mar fan 'e Keizerlike ûndersyksfasiliteit op 'e planeet [[Eadu]] kaam, dêr't er kontakt hân hawwe moat mei ien fan Krennic syn wittenskippers. Wisberet om regaad te meitsjen mei de [[ferrieder]], set Krennic ôf nei Eadu.

Underwilens fertelt Jyn oan Cassian en de oaren wat har heit yn it holografysk boadskip sei. Net ien hat der lykwols yn 'e gauwichheid fan 'e ûntsnapping om tocht om 'e bylddrager mei it boadskip mei te nimmen, dat it boadskip is ferlern gien yn 'e ferwoastging fan Jedha. Cassian foarseit dat se sûnder de opname de lieders fan it Rebelleferbûn der nea fan oertsjûgje kinne sil om 'e misje nei Scarif yn omtinken te nimmen. Bodhi liedt it rebelleteam nei Eadu ta, dêr't Galen Erso him befynt. Neffens Cassian is it no nammenste wichtiger om Jyn har heit te befrijen, sadat er sels de rebellelieders tasprekke kinne sil. Temûk is er lykwols noch altyd fan doel om Galen te fermoardzjen by de earste gelegenheid dy't him foardocht. Om't se ûnder de [[radar]] op Eadu binnenkomme wolle, [[fleanen|fleane]] se te leech. Se reitsje in útstykjende [[rots]]pjuts en moatte by [[nacht]] en min [[waar]] in [[needlâning]] meitsje, dy't se aldergeloks allegear ûnskansearre oerlibje. Se ferlieze dêrtroch lykwols harren [[kommunikaasje]] mei de rebellebasis op Yavin-IV, mei as gefolch dat generaal Draven derfan útgiet dat se omkommen binne. Hy stjoert dêrop in [[squadron]] [[X-wjukjager]]s om 'e fasiliteit op Eadu te [[bombardearjen]].</text>
      <sha1>gjxqrbzuelawtdolfqtjhdws1qhenwi</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1086975</id>
      <parentid>1086974</parentid>
      <timestamp>2022-08-06T21:31:19Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ieneach fan 'e Esk</username>
        <id>13292</id>
      </contributor>
      <comment>+</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="16586" xml:space="preserve">{{Wurk}}

{{Universele ynfoboks film
| ôfbylding                = Star Wars Rogue One Logo.svg
| ôfbyldingstekst          = 
| ôfbyldingsbreedte        =
| ferwizing                = '''(''[[:en:File:Rogue One, A Star Wars Story poster.png|Filmposter yn 'e Ingelske Wikipedy]]'')'''
| namme                    = ''Rogue One&lt;br&gt;&lt;small&gt;A Star Wars Story''&lt;/small&gt;
| regisseur                = [[Gareth Edwards (regisseur)|Gareth Edwards]]
| produsint                = [[Kathleen Kennedy (produsinte)|Kathleen Kennedy]]&lt;br&gt;[[Allison Shearmur]]&lt;br&gt;[[Simon Emanuel]]
| útfierend produsint      = 
| senario                  = [[Chris Weitz]]&lt;br&gt;[[Tony Gilroy]]
| basearre op              = wurk fan [[George Lucas]]
| kamerarezjy              = [[Greig Fraser]]
| muzyk                    = [[Michael Giacchino]]
| filmstudio               = [[Lucasfilm]]
| distribúsje              = [[Walt Disney Studios Motion Pictures|Walt Disney Studios&lt;br&gt;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;Motion Pictures]]
| haadrollen               = [[Felicity Jones]]&lt;br&gt; [[Diego Luna]]
| voice-over               = 
| byrollen                 = [[Ben Mendelsohn]]&lt;br&gt; [[Donnie Yen]]&lt;br&gt; [[Jiang Wen]]&lt;br&gt; [[Alan Tudyk]]&lt;br&gt; [[Riz Ahmed]]&lt;br&gt; [[Mads Mikkelsen]]&lt;br&gt; [[Forest Whitaker]]
| lân/lannen               = [[File:Flag of the United States.svg|border|20px]] [[Feriene Steaten]]
| premiêre                 = [[10&amp;nbsp;desimber]] [[2016]]
| direkt op fideo          = 
| foarm                    = [[langspylfilm]]
| sjenre                   = [[science fiction-film]]
| taal                     = [[Ingelsk]]
| spyltiid                 = 134 minuten
| budget                   = $220&amp;nbsp;miljoen
| opbringst                = $1.056,1&amp;nbsp;miljoen
| prizen                   = 3× [[Saturn Award]]&lt;br&gt;3× [[Empire Award]]
| filmsearje               = ''[[Star Wars (filmsearje)|Star Wars]]''
| foarich diel             = ''[[Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith|Star Wars: Episode III –&lt;br&gt;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;Revenge of the Sith]]'' &lt;small&gt;(gron.)&lt;/small&gt;
| folgjend diel            = ''[[Star Wars: Episode IV – A New Hope|Star Wars: Episode IV – A&lt;br&gt;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;New Hope]]'' &lt;small&gt;(gronologysk)&lt;/small&gt;
}}
'''''Rogue One: A Star Wars Story''''', ek wol koartwei '''''Rogue One''''' neamd, is in [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[science fiction-film]] út [[2016]] mei eleminten fan [[fantasy (sjenre)|fantasy]], [[oarlochsfilm|oarlochsfiksje]] en [[aventoerefiksje]]. It wie de earste op himsels steande [[live-action]]film yn it ramt fan 'e saneamde [[blomlêzing|antologysearje]] fan 'e [[Star Wars|''Star Wars''-mediafranchise]]. Yn 'e ynterne [[gronology]] fan 'e [[Star Wars (filmsearje)|''Star Wars''-filmsearje]] folget it nei ''[[Star Wars: Episode&amp;nbsp;III&amp;nbsp;– Revenge of the Sith]]'' ([[2005]]) en is it in direkte [[prequel]] fan ''[[Star Wars: Episode&amp;nbsp;IV&amp;nbsp;– A&amp;nbsp;New Hope]]'' ([[1977]]). De [[film]] waard [[regissearre]] troch [[Gareth Edwards (regisseur)|Gareth Edwards]], mei yn 'e [[haadrol]]len [[Felicity Jones]] en [[Diego Luna]]. De [[titel (namme)|titel]] betsjut &quot;Skelm Ien: In Stjerre-oarlochsferhaal&quot;.

De film fertelt it ferhaal fan hoe't it [[Rebelleferbûn (Star Wars)|Rebelleferbûn]] de [[blaudruk]]ken fan 'e [[Deadsstjer]] fan it [[Galaktysk Keizerryk]] bemachtiget, ien [[wike]] foar de ferneatiging fan dat [[massaferneatigingswapen]] yn ''Star Wars: Episode&amp;nbsp;IV&amp;nbsp;– A&amp;nbsp;New Hope''. [[Jyn Erso]], de [[dochter]] fan 'e wichtichste ûntwerper fan 'e Deadsstjer, moat dêrfoar gearwurkje mei [[Cassian Andor]], in [[ferbittering|ferbittere]] [[rebel]] dy't gauris smoarge putsjes opknapt. Sy tinkt dat se har [[heit]] befrije sille, mei't er finzen holden wurdt troch [[Orson Krennic]], de [[direkteur]] fan it Keizerlik wapenprogramma. Hy hat lykwols opdracht krigen om har heit te [[moard|likwidearjen]].

''Rogue One: A Star Wars Story'' krige fan 'e [[filmkritisy]] oer it algemien positive [[resinsje]]s, mar der wie [[krityk]] op it tempo en digitale werskeppings fan 'e [[ferstoarn]]e akteur [[Peter Cushing]] yn 'e rol fan [[grut-moff Tarkin]] en fan in jongere [[Carrie Fisher]] as [[prinsesse Leia]]. Nettsjinsteande dat waard ''Rogue One: A Star Wars Story'' nominearre foar twa [[Oscar]]s, twa [[BAFTA's]] en in [[Hugo Award]], en wûn de film trije [[Saturn Award]]s en trije [[Empire Award]]s. ''Rogue One'' ûntjoech him yn 'e [[bioskopen]] ta in ûnbidich [[kommersje]]el súkses en de op ien nei meast opbringende film fan [[2016]]. In [[spin-off]]-[[prequel]]-[[tillefyzjesearje]] oer it [[personaazje]] Cassian Andor, mei as titel ''[[Andor (tillefyzjesearje)|Andor]]'', kaam yn [[2022]] beskikber fia de [[streaming media|streamingtsjinst]] [[Disney+]].

==Plot==
[[Wittenskipper]] [[Galen Erso]], syn [[oarehelte|frou]] Lyra en harren [[dochter]]ke [[Jyn Erso|Jyn]] libje [[ûnderdûken|ûnderdûkt]] op 'e [[planeet]] [[Lah'mu]], mar harren skûlplak wurdt ûntdutsen. [[Orson Krennic]], de [[direkteur]] fan it [[wapen]]programma fan it [[diktatoriale]] [[Galaktysk Keizerryk]], arrivearret om Galen te twingen werom te kommen en de [[Deadsstjer]] ôf te meitsjen, dêr't er earder oan wurke hat. De Deadsstjer is in [[massaferneatigingswapen]] dat hiele planeten ferdylgje kin, yn 'e foarm fan in bolfoarmich [[romtestasjon]] ter grutte fan in lytse [[moanne (byplaneet)|moanne]]. Yn 'e konfrontaasje mei Krennic wurdt Lyra [[dea]]sketten, wylst Jyn wit te ûntkommen en letter oppikt wurdt troch de [[rebel]] [[Saw Gerrera]], mei wa't Galen konneksjes hat.

Fyftjin jier letter [[desersje|desertearret]] de Keizerlike [[piloat|frachtpiloat]] [[Bodhi Rook]] en reizget nei de [[woastyn]]moanne [[Jedha]], dêr't er kontakt siket mei Gerrera. Hy seit dat er stjoerd is troch Galen Erso mei in [[hologram|holografysk]] boadskip fan dyselde. De [[paranoia|paranoïde]] Gerrera leaut dêr neat fan en lit Bodhi [[finzen]] sette en ûnderwerpe oan neat te sêftsedige ûnderfregings. Underwilens heart [[kaptein (rang)|kaptein]] [[Cassian Andor]], in [[ynljochtingetsjinst|ynljochtinge-ofsier]] fan it [[Rebelleferbûn (Star Wars)|Rebelleferbûn]], fan in [[ynformant]] it nijs oer it [[oerrinnen]] fan Bodhi en it boadskip dat er by him hawwe soe. 

Koarte tiid letter wurdt yn in Keizerlik [[wurkkamp]] op 'e planeet Wobani de jonge [[frou]] Jyn Erso, dy't dêr in [[finzene]] is, befrijd troch rebellen en ûnder twang nei it [[haadkertier]] fan it Rebelleferbûn op 'e moanne [[Yavin-IV]] brocht. Dêr wurdt se troch [[senator]] [[Mon Mothma]], de [[polityk]] liedster fan 'e rebellen, bepraat om harren te helpen by in twafâldige misje. Yn it foarste plak moat der kontakt lein wurde mei Saw Gerrera, in [[ekstremisme|ekstremist]] dy't jierren lyn al brutsen hat mei it Rebelleferbûn. Om't Jyn troch him [[opfieding|grutbrocht]] is, tinkt men mei har in kâns te hawwen dat Gerrera harkje sil nei wat se te sizzen hawwe foar't er it fjoer iepenet. Fierders moat Jyn har heit, Galen Erso, befrijd wurde sadat er de rebellen fan [[ynformaasje]] foarsjen kin oer dy saneamde Deadsstjer. Jyn wurdt der mei Cassian en [[K-2SO]], in [[software|werprogrammearre]] gefjochts[[androïde]] fan 'e Keizerlike Striidkrêften, op útstjoerd om dat allegear te berêden. [[Generaal]] Davits Draven nimt foar harren ôfreis Cassian lykwols apart en seit dat er ferjitte moat wat er oant no ta allegear heard hat. Galen Erso is neat oars as in [[kollaborateur]], en de wiere misje is om him te [[moard|likwidearjen]] foar't er it Keizerlik wapenprogramma noch fierder foarút helpe kin.
{{Plotbedjer film}}
Jyn, Cassian en K-2SO bejouwe har nei de Jedha, dêr't it Keizerryk dwaande is alle kyberkristallen te [[dieverij|stellen]] út 'e op in [[berch]]top leine [[hillich plak|Hillige Stêd]], dy't ek Jedha hjit. Dy [[kristal]]len wurde brûkt om it [[ploffer (Star Wars)|superlaserkanon]] fan 'e Deadsstjer fan [[enerzjy]] te foarsjen. Gerrera en syn [[partisanen]] fiere yn om 'e Hillige Stêd in [[guerriljastriid]] tsjin 'e Keizerlike [[stoarmtroeper (Star Wars)|stoarmtroepers]]. As Jyn en Cassian harren yn 'e stêd bejouwe, reitsje se dêr ûnbedoeld behelle yn in oanfal fan Gerrera syn mannen op it Keizerlik [[konfoai]] dat de lêste kyberkristallen ferfiert. Dat kostet harren op in hier nei it libben, mar se wurde rêden troch de [[blinens|bline]] [[kriger]] [[Chirrut Îmwe]], ien fan 'e lêste [[Beskermers fan de Whills|Beskermers fan 'e Whills]] (leden fan in [[monastisisme|monastyske]] [[kleasteroarder|oarder]] dy't de kyberkristallen bewekje moat) en dy syn [[freonskip|freon]], de [[hierling]] [[Baze Malbus]].

Om't se de oanfal yn it hûndert jage hawwe soene, wurde se alle fjouwer finzen nommen troch de partisanen, dy't harren meinimme nei harren basis yn in [[grot]] in ein bûten de Hillige Stêd. Dêr wurde Cassian, Chirrut en Baze opsletten yn [[sel (finzenis)|sel]] njonken dy fan 'e piloat Bodhi Rook. Underwilens wurdt Jyn by Gerrera brocht. Se is [[ferbittere]], mei't er har (yn har eigen wurden) &quot;dumpt&quot; hat doe't se sechstjin jier wie troch har op in stuit sûnder [[ôfskie|farwol]] of útlis yn 'e steek te litten. Gerrera leit har lykwols út dat er har doe foar har eigen [[feilichheid]] efterlitten hat, mei't har [[identiteit]] mank syn mannen bekend wurden wie en der stimmen opgiene om har as [[gizeling (misdriuw)|gizelster]] te brûken om har heit ûnder druk te setten. Hy spilet foar har it holografysk boadskip fan har heit ôf, dat Bodhi him brocht hat. 

Galen rjochtet him dêryn streekrjocht tsjin sawol Gerrera as Jyn, mei't er derfan útgiet dat sy beiden noch byinoar binne. Hy fertelt dat er ynstee fan fierdere utering te jaan oan syn opstannigens, de lêste fyftjin jier war dien hat om sa hearrich mooglik te lykjen, om't er besefte dat de Deadsstjer sûnder syn help ek wol makke wurde soe. Ynstee hat er syn [[posysje (funksje)|posysje]] no brûkt om it Keizerryk te ûndermynjen troch mei opsetsin in swak plak yn 'e Deadsstjer yn te bouwen. Hy jout Jyn opdracht om 'e [[blaudruk]]ken fan 'e Deadsstjer út it Keizerlik [[argyf]]kompeks op 'e planeet [[Scarif]] te heljen en dy troch te spyljen oan it Rebelleferbûn. Galen seit ek dat er syn dochter nea fergetten is en noch eltse dei oan har tinkt. Jyn, dy't folslein [[desyllúzjonearring|desyllúzjonearre]] rekke wie mei it ferset tsjin it Keizerryk, wurdt troch de wurden fan har heit ta de [[trien]]nen ta roerd en fettet nije [[moed]].

Underwilens is [[grut-moff]] [[Wilhuff Tarkin]] troch de keizer stjoerd om tafersjoch te hâlden oer it wurk fan Krennic-en-dy. Der hawwe him geroften berikt oer de desertearre piloat en hy freget him ôf oft der net mear oan 'e hân is. Syn earste die is om te kontrolearjen oft de Deadsstjer it wol echt docht. Krennic stelt foar om 'e hiele moanne Jedha te ferneatigjen, mar Tarkin bedimmet him en seit dat it wol takin mei de Hillige Stêd. De proef is in súkses en de stêd wurdt mei [[berch]] en al yn ien klap ferneatige. De konsintryske [[skokweach|skokweagen]] wreidzje har dêrwei oer de hiele moanne út en sille alle [[libben]] ferdylgje. De partisanen fan Gerrera reitsje alhiel yn ûnstjoer, en yn alle trelit witte Cassian en de oaren harrensels te befrijen. Cassian nimt kontakt op mei K-2SO, dy't by harren [[romteskip]] efterbleaun wie. Hy fynt Jyn werom en nimt har mei, dêrby oanfitere troch Gerrera, dy't sels lykwols wegeret om mei. K-2SO arrivearret mei it romteskip en pikt Cassian, Jyn, Chirrut, Baze en Bodhi op wêrnei't se krekt op 'e tiid fan Jedha ûntkomme. Gerrera en dyselden fan syn mannen dy't net yn eigen romteskippen fuort witte te kommen, fine de dea as de skokweach harren berikt. 

Tarkin [[lokwinskjen|lokwinsket]] Krennic mei it wolslagjen fan it projekt, en nimt dan de lieding oer de Deadsstjer oer. Krennic is [[razernij|poerrazen]], mar Tarkin wiist derop dat sa'n gefoelich wapen as de Deadsstjer net oan him tabetroud is, de desertearre piloat yn acht nommen en it lek yn 'e organisaasje fan Krennic dêr't dy [[desersje]] op tsjut. Hy wriuwt Krennic fyntsjes yn dat de piloat net allinnich wurke, mar fan 'e Keizerlike ûndersyksfasiliteit op 'e planeet [[Eadu]] kaam, dêr't er kontakt hân hawwe moat mei ien fan Krennic syn wittenskippers. Wisberet om regaad te meitsjen mei de [[ferrieder]], set Krennic ôf nei Eadu.

Underwilens fertelt Jyn oan Cassian en de oaren wat har heit yn it holografysk boadskip sei. Net ien hat der lykwols yn 'e gauwichheid fan 'e ûntsnapping om tocht om 'e bylddrager mei it boadskip mei te nimmen, dat it boadskip is ferlern gien yn 'e ferwoastging fan Jedha. Cassian foarseit dat se sûnder de opname de lieders fan it Rebelleferbûn der nea fan oertsjûgje kinne sil om 'e misje nei Scarif yn omtinken te nimmen. Bodhi liedt it rebelleteam nei Eadu ta, dêr't Galen Erso him befynt. Neffens Cassian is it no nammenste wichtiger om Jyn har heit te befrijen, sadat er sels de rebellelieders tasprekke kinne sil. Temûk is er lykwols noch altyd fan doel om Galen te fermoardzjen by de earste gelegenheid dy't him foardocht. Om't se ûnder de [[radar]] op Eadu binnenkomme wolle, [[fleanen|fleane]] se te leech. Se reitsje in útstykjende [[rots]]pjuts en moatte by [[nacht]] en min [[waar]] in [[needlâning]] meitsje, dy't se aldergeloks allegear ûnskansearre oerlibje. Se ferlieze dêrtroch lykwols harren [[kommunikaasje]] mei de rebellebasis op Yavin-IV, mei as gefolch dat generaal Draven derfan útgiet dat se omkommen binne. Hy stjoert dêrop in [[squadron]] [[X-wjukjager]]s om 'e fasiliteit op Eadu te [[bombardearjen]].

Wylst K-2SO de kommunikaasje-apparatuer reparearret, geane Cassian en Bodhi op [[ferkenning]]. Fan in hichte ôf sjogge se hoe't Galen Erso en de oare wittenskippers Krennic opwachtsje en ûnthelje. Krennic lit de oare wittenskippers delmeane troch syn [[liifwacht]]en en stiet op it punt om ek mei Galen ôf te weven. Underwilens figelearret Jyn út wat Cassian fan doel is. Se ferlit de oaren en bejout har, om har heit te warskôgjen, troch in djippe [[kleau]] by in hege [[ljedder]] op nei it [[lâningsplatfoarm]] dêr't it [[romtefear]] fan Krennic delkommen is. Cassian stjoert Bodhi fuort om in nij romteskip te [[dieverij|stellen]] en kriget dêrnei Galen yn it [[fizier (fjoerwapen)|fizier]], mar op it lêste momint beslút er syn befel yn 'e wyn te slaan en de man net om te bringen. Hy keart werom nei de oaren en ûntdekt dat Jyn der op eigen manneboet op úttein is. K-2SO hat de kommunikaasje mei Yavin-IV reparearre en Cassian warskôget generaal Draven om 'e oanfal ôf te brekken om't der noch eigen personiel by it doelwyt oanwêzich is, mar de oanfal is al ynset en Draven kin it squadron net mear tsjinkeare.

Jyn berikt har heit mominten foar't it [[bombardemint]] begjint. Hoewol't sy it sels ûnskansearre oerlibbet, rekket har heit libbensgefaarlik [[ferwûne]], wêrnei't er yn har earms [[ferstjerren|ferstjert]]. Cassian skuort in oerstjoere Jyn mei werom nei it Keizerlike frachtfear dat Bodhi stellen hat, wêrnei't se mei de rest fan 'e groep ûntkomme. Krennic wurdt neitiid ûntbean yn 'e [[fêsting]] fan [[Darth Vader]] op 'e planeet [[Mustafar]], dêr't er him foar de rjochterhân fan [[keizer]] [[Palpatine]] oer ferantwurdzje moat foar de oanfal mei de Deadsstjer op Jedha, dêr't er hielendal gjin tastimming foar krigen hie. Krennic skoot de skuld ôf op Tarkin en besiket in [[audiïnsje]] by de keizer los te krijen, mar de [[yrritaasje|yrritearre]] Vader [[ferstikking|knypt him de kiel ticht]] mei [[de Krêft]] en befellet him om der earst mar ris op ta te sjen dat der gjin fierdere lekken ûntsteane.

Werom op Yavin-IV slacht Jyn yn in [[gearkomste]] mei de lieding fan it Rebelleferbûn foar om 'e rebellefloat yn te setten foar in wraam op Scarif, om sa de blaudrukken fan 'e Deadsstjer te bemachtigjen. De rebellelieders binne lykwols ferdield, mei't guon, ûnder wa de [[Mon Calamari]]-[[admiraal]] [[Raddus]], har plan stypje, wylst oaren fan miening binne dat de oerwinning troch de foltôging fan 'e Deadsstjer foargoed bûten berik is en dat harren no inkeld noch flecht of [[oerjefte]] rêst. Mon Mothma stelt fêst dat se sûnder unanime stipe fan 'e oare lieders de misje net trochgean litte kin. Foar it fuortbestean fan 'e [[opstân]] hat se lykwols noch ien troefkaart oer, de [[Obi-Wan Kenobi|ûnderdûkte Jedi-master]] dy't befreone is mei in oare rebellelieder, [[Bail Organa]] fan [[Alderaan]]. Dyselde is de lêste [[hoop]] fan it Rebelleferbûn. Organa seit ta [[prinsesse Leia|in boadskipper]] nei de man ta stjoere te sillen dy't er mei syn libben fertrouwe soe.</text>
      <sha1>o11g6x7hcbjny3lxwejqjsf4tnwc954</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1086976</id>
      <parentid>1086975</parentid>
      <timestamp>2022-08-06T21:36:11Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ieneach fan 'e Esk</username>
        <id>13292</id>
      </contributor>
      <comment>+</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="19832" xml:space="preserve">{{Wurk}}

{{Universele ynfoboks film
| ôfbylding                = Star Wars Rogue One Logo.svg
| ôfbyldingstekst          = 
| ôfbyldingsbreedte        =
| ferwizing                = '''(''[[:en:File:Rogue One, A Star Wars Story poster.png|Filmposter yn 'e Ingelske Wikipedy]]'')'''
| namme                    = ''Rogue One&lt;br&gt;&lt;small&gt;A Star Wars Story''&lt;/small&gt;
| regisseur                = [[Gareth Edwards (regisseur)|Gareth Edwards]]
| produsint                = [[Kathleen Kennedy (produsinte)|Kathleen Kennedy]]&lt;br&gt;[[Allison Shearmur]]&lt;br&gt;[[Simon Emanuel]]
| útfierend produsint      = 
| senario                  = [[Chris Weitz]]&lt;br&gt;[[Tony Gilroy]]
| basearre op              = wurk fan [[George Lucas]]
| kamerarezjy              = [[Greig Fraser]]
| muzyk                    = [[Michael Giacchino]]
| filmstudio               = [[Lucasfilm]]
| distribúsje              = [[Walt Disney Studios Motion Pictures|Walt Disney Studios&lt;br&gt;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;Motion Pictures]]
| haadrollen               = [[Felicity Jones]]&lt;br&gt; [[Diego Luna]]
| voice-over               = 
| byrollen                 = [[Ben Mendelsohn]]&lt;br&gt; [[Donnie Yen]]&lt;br&gt; [[Jiang Wen]]&lt;br&gt; [[Alan Tudyk]]&lt;br&gt; [[Riz Ahmed]]&lt;br&gt; [[Mads Mikkelsen]]&lt;br&gt; [[Forest Whitaker]]
| lân/lannen               = [[File:Flag of the United States.svg|border|20px]] [[Feriene Steaten]]
| premiêre                 = [[10&amp;nbsp;desimber]] [[2016]]
| direkt op fideo          = 
| foarm                    = [[langspylfilm]]
| sjenre                   = [[science fiction-film]]
| taal                     = [[Ingelsk]]
| spyltiid                 = 134 minuten
| budget                   = $220&amp;nbsp;miljoen
| opbringst                = $1.056,1&amp;nbsp;miljoen
| prizen                   = 3× [[Saturn Award]]&lt;br&gt;3× [[Empire Award]]
| filmsearje               = ''[[Star Wars (filmsearje)|Star Wars]]''
| foarich diel             = ''[[Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith|Star Wars: Episode III –&lt;br&gt;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;Revenge of the Sith]]'' &lt;small&gt;(gron.)&lt;/small&gt;
| folgjend diel            = ''[[Star Wars: Episode IV – A New Hope|Star Wars: Episode IV – A&lt;br&gt;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;New Hope]]'' &lt;small&gt;(gronologysk)&lt;/small&gt;
}}
'''''Rogue One: A Star Wars Story''''', ek wol koartwei '''''Rogue One''''' neamd, is in [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[science fiction-film]] út [[2016]] mei eleminten fan [[fantasy (sjenre)|fantasy]], [[oarlochsfilm|oarlochsfiksje]] en [[aventoerefiksje]]. It wie de earste op himsels steande [[live-action]]film yn it ramt fan 'e saneamde [[blomlêzing|antologysearje]] fan 'e [[Star Wars|''Star Wars''-mediafranchise]]. Yn 'e ynterne [[gronology]] fan 'e [[Star Wars (filmsearje)|''Star Wars''-filmsearje]] folget it nei ''[[Star Wars: Episode&amp;nbsp;III&amp;nbsp;– Revenge of the Sith]]'' ([[2005]]) en is it in direkte [[prequel]] fan ''[[Star Wars: Episode&amp;nbsp;IV&amp;nbsp;– A&amp;nbsp;New Hope]]'' ([[1977]]). De [[film]] waard [[regissearre]] troch [[Gareth Edwards (regisseur)|Gareth Edwards]], mei yn 'e [[haadrol]]len [[Felicity Jones]] en [[Diego Luna]]. De [[titel (namme)|titel]] betsjut &quot;Skelm Ien: In Stjerre-oarlochsferhaal&quot;.

De film fertelt it ferhaal fan hoe't it [[Rebelleferbûn (Star Wars)|Rebelleferbûn]] de [[blaudruk]]ken fan 'e [[Deadsstjer]] fan it [[Galaktysk Keizerryk]] bemachtiget, ien [[wike]] foar de ferneatiging fan dat [[massaferneatigingswapen]] yn ''Star Wars: Episode&amp;nbsp;IV&amp;nbsp;– A&amp;nbsp;New Hope''. [[Jyn Erso]], de [[dochter]] fan 'e wichtichste ûntwerper fan 'e Deadsstjer, moat dêrfoar gearwurkje mei [[Cassian Andor]], in [[ferbittering|ferbittere]] [[rebel]] dy't gauris smoarge putsjes opknapt. Sy tinkt dat se har [[heit]] befrije sille, mei't er finzen holden wurdt troch [[Orson Krennic]], de [[direkteur]] fan it Keizerlik wapenprogramma. Hy hat lykwols opdracht krigen om har heit te [[moard|likwidearjen]].

''Rogue One: A Star Wars Story'' krige fan 'e [[filmkritisy]] oer it algemien positive [[resinsje]]s, mar der wie [[krityk]] op it tempo en digitale werskeppings fan 'e [[ferstoarn]]e akteur [[Peter Cushing]] yn 'e rol fan [[grut-moff Tarkin]] en fan in jongere [[Carrie Fisher]] as [[prinsesse Leia]]. Nettsjinsteande dat waard ''Rogue One: A Star Wars Story'' nominearre foar twa [[Oscar]]s, twa [[BAFTA's]] en in [[Hugo Award]], en wûn de film trije [[Saturn Award]]s en trije [[Empire Award]]s. ''Rogue One'' ûntjoech him yn 'e [[bioskopen]] ta in ûnbidich [[kommersje]]el súkses en de op ien nei meast opbringende film fan [[2016]]. In [[spin-off]]-[[prequel]]-[[tillefyzjesearje]] oer it [[personaazje]] Cassian Andor, mei as titel ''[[Andor (tillefyzjesearje)|Andor]]'', kaam yn [[2022]] beskikber fia de [[streaming media|streamingtsjinst]] [[Disney+]].

==Plot==
[[Wittenskipper]] [[Galen Erso]], syn [[oarehelte|frou]] Lyra en harren [[dochter]]ke [[Jyn Erso|Jyn]] libje [[ûnderdûken|ûnderdûkt]] op 'e [[planeet]] [[Lah'mu]], mar harren skûlplak wurdt ûntdutsen. [[Orson Krennic]], de [[direkteur]] fan it [[wapen]]programma fan it [[diktatoriale]] [[Galaktysk Keizerryk]], arrivearret om Galen te twingen werom te kommen en de [[Deadsstjer]] ôf te meitsjen, dêr't er earder oan wurke hat. De Deadsstjer is in [[massaferneatigingswapen]] dat hiele planeten ferdylgje kin, yn 'e foarm fan in bolfoarmich [[romtestasjon]] ter grutte fan in lytse [[moanne (byplaneet)|moanne]]. Yn 'e konfrontaasje mei Krennic wurdt Lyra [[dea]]sketten, wylst Jyn wit te ûntkommen en letter oppikt wurdt troch de [[rebel]] [[Saw Gerrera]], mei wa't Galen konneksjes hat.

Fyftjin jier letter [[desersje|desertearret]] de Keizerlike [[piloat|frachtpiloat]] [[Bodhi Rook]] en reizget nei de [[woastyn]]moanne [[Jedha]], dêr't er kontakt siket mei Gerrera. Hy seit dat er stjoerd is troch Galen Erso mei in [[hologram|holografysk]] boadskip fan dyselde. De [[paranoia|paranoïde]] Gerrera leaut dêr neat fan en lit Bodhi [[finzen]] sette en ûnderwerpe oan neat te sêftsedige ûnderfregings. Underwilens heart [[kaptein (rang)|kaptein]] [[Cassian Andor]], in [[ynljochtingetsjinst|ynljochtinge-ofsier]] fan it [[Rebelleferbûn (Star Wars)|Rebelleferbûn]], fan in [[ynformant]] it nijs oer it [[oerrinnen]] fan Bodhi en it boadskip dat er by him hawwe soe. 

Koarte tiid letter wurdt yn in Keizerlik [[wurkkamp]] op 'e planeet Wobani de jonge [[frou]] Jyn Erso, dy't dêr in [[finzene]] is, befrijd troch rebellen en ûnder twang nei it [[haadkertier]] fan it Rebelleferbûn op 'e moanne [[Yavin-IV]] brocht. Dêr wurdt se troch [[senator]] [[Mon Mothma]], de [[polityk]] liedster fan 'e rebellen, bepraat om harren te helpen by in twafâldige misje. Yn it foarste plak moat der kontakt lein wurde mei Saw Gerrera, in [[ekstremisme|ekstremist]] dy't jierren lyn al brutsen hat mei it Rebelleferbûn. Om't Jyn troch him [[opfieding|grutbrocht]] is, tinkt men mei har in kâns te hawwen dat Gerrera harkje sil nei wat se te sizzen hawwe foar't er it fjoer iepenet. Fierders moat Jyn har heit, Galen Erso, befrijd wurde sadat er de rebellen fan [[ynformaasje]] foarsjen kin oer dy saneamde Deadsstjer. Jyn wurdt der mei Cassian en [[K-2SO]], in [[software|werprogrammearre]] gefjochts[[androïde]] fan 'e Keizerlike Striidkrêften, op útstjoerd om dat allegear te berêden. [[Generaal]] Davits Draven nimt foar harren ôfreis Cassian lykwols apart en seit dat er ferjitte moat wat er oant no ta allegear heard hat. Galen Erso is neat oars as in [[kollaborateur]], en de wiere misje is om him te [[moard|likwidearjen]] foar't er it Keizerlik wapenprogramma noch fierder foarút helpe kin.
{{Plotbedjer film}}
Jyn, Cassian en K-2SO bejouwe har nei de Jedha, dêr't it Keizerryk dwaande is alle kyberkristallen te [[dieverij|stellen]] út 'e op in [[berch]]top leine [[hillich plak|Hillige Stêd]], dy't ek Jedha hjit. Dy [[kristal]]len wurde brûkt om it [[ploffer (Star Wars)|superlaserkanon]] fan 'e Deadsstjer fan [[enerzjy]] te foarsjen. Gerrera en syn [[partisanen]] fiere yn om 'e Hillige Stêd in [[guerriljastriid]] tsjin 'e Keizerlike [[stoarmtroeper (Star Wars)|stoarmtroepers]]. As Jyn en Cassian harren yn 'e stêd bejouwe, reitsje se dêr ûnbedoeld behelle yn in oanfal fan Gerrera syn mannen op it Keizerlik [[konfoai]] dat de lêste kyberkristallen ferfiert. Dat kostet harren op in hier nei it libben, mar se wurde rêden troch de [[blinens|bline]] [[kriger]] [[Chirrut Îmwe]], ien fan 'e lêste [[Beskermers fan de Whills|Beskermers fan 'e Whills]] (leden fan in [[monastisisme|monastyske]] [[kleasteroarder|oarder]] dy't de kyberkristallen bewekje moat) en dy syn [[freonskip|freon]], de [[hierling]] [[Baze Malbus]].

Om't se de oanfal yn it hûndert jage hawwe soene, wurde se alle fjouwer finzen nommen troch de partisanen, dy't harren meinimme nei harren basis yn in [[grot]] in ein bûten de Hillige Stêd. Dêr wurde Cassian, Chirrut en Baze opsletten yn [[sel (finzenis)|sel]] njonken dy fan 'e piloat Bodhi Rook. Underwilens wurdt Jyn by Gerrera brocht. Se is [[ferbittere]], mei't er har (yn har eigen wurden) &quot;dumpt&quot; hat doe't se sechstjin jier wie troch har op in stuit sûnder [[ôfskie|farwol]] of útlis yn 'e steek te litten. Gerrera leit har lykwols út dat er har doe foar har eigen [[feilichheid]] efterlitten hat, mei't har [[identiteit]] mank syn mannen bekend wurden wie en der stimmen opgiene om har as [[gizeling (misdriuw)|gizelster]] te brûken om har heit ûnder druk te setten. Hy spilet foar har it holografysk boadskip fan har heit ôf, dat Bodhi him brocht hat. 

Galen rjochtet him dêryn streekrjocht tsjin sawol Gerrera as Jyn, mei't er derfan útgiet dat sy beiden noch byinoar binne. Hy fertelt dat er ynstee fan fierdere utering te jaan oan syn opstannigens, de lêste fyftjin jier war dien hat om sa hearrich mooglik te lykjen, om't er besefte dat de Deadsstjer sûnder syn help ek wol makke wurde soe. Ynstee hat er syn [[posysje (funksje)|posysje]] no brûkt om it Keizerryk te ûndermynjen troch mei opsetsin in swak plak yn 'e Deadsstjer yn te bouwen. Hy jout Jyn opdracht om 'e [[blaudruk]]ken fan 'e Deadsstjer út it Keizerlik [[argyf]]kompeks op 'e planeet [[Scarif]] te heljen en dy troch te spyljen oan it Rebelleferbûn. Galen seit ek dat er syn dochter nea fergetten is en noch eltse dei oan har tinkt. Jyn, dy't folslein [[desyllúzjonearring|desyllúzjonearre]] rekke wie mei it ferset tsjin it Keizerryk, wurdt troch de wurden fan har heit ta de [[trien]]nen ta roerd en fettet nije [[moed]].

Underwilens is [[grut-moff]] [[Wilhuff Tarkin]] troch de keizer stjoerd om tafersjoch te hâlden oer it wurk fan Krennic-en-dy. Der hawwe him geroften berikt oer de desertearre piloat en hy freget him ôf oft der net mear oan 'e hân is. Syn earste die is om te kontrolearjen oft de Deadsstjer it wol echt docht. Krennic stelt foar om 'e hiele moanne Jedha te ferneatigjen, mar Tarkin bedimmet him en seit dat it wol takin mei de Hillige Stêd. De proef is in súkses en de stêd wurdt mei [[berch]] en al yn ien klap ferneatige. De konsintryske [[skokweach|skokweagen]] wreidzje har dêrwei oer de hiele moanne út en sille alle [[libben]] ferdylgje. De partisanen fan Gerrera reitsje alhiel yn ûnstjoer, en yn alle trelit witte Cassian en de oaren harrensels te befrijen. Cassian nimt kontakt op mei K-2SO, dy't by harren [[romteskip]] efterbleaun wie. Hy fynt Jyn werom en nimt har mei, dêrby oanfitere troch Gerrera, dy't sels lykwols wegeret om mei. K-2SO arrivearret mei it romteskip en pikt Cassian, Jyn, Chirrut, Baze en Bodhi op wêrnei't se krekt op 'e tiid fan Jedha ûntkomme. Gerrera en dyselden fan syn mannen dy't net yn eigen romteskippen fuort witte te kommen, fine de dea as de skokweach harren berikt. 

Tarkin [[lokwinskjen|lokwinsket]] Krennic mei it wolslagjen fan it projekt, en nimt dan de lieding oer de Deadsstjer oer. Krennic is [[razernij|poerrazen]], mar Tarkin wiist derop dat sa'n gefoelich wapen as de Deadsstjer net oan him tabetroud is, de desertearre piloat yn acht nommen en it lek yn 'e organisaasje fan Krennic dêr't dy [[desersje]] op tsjut. Hy wriuwt Krennic fyntsjes yn dat de piloat net allinnich wurke, mar fan 'e Keizerlike ûndersyksfasiliteit op 'e planeet [[Eadu]] kaam, dêr't er kontakt hân hawwe moat mei ien fan Krennic syn wittenskippers. Wisberet om regaad te meitsjen mei de [[ferrieder]], set Krennic ôf nei Eadu.

Underwilens fertelt Jyn oan Cassian en de oaren wat har heit yn it holografysk boadskip sei. Net ien hat der lykwols yn 'e gauwichheid fan 'e ûntsnapping om tocht om 'e bylddrager mei it boadskip mei te nimmen, dat it boadskip is ferlern gien yn 'e ferwoastging fan Jedha. Cassian foarseit dat se sûnder de opname de lieders fan it Rebelleferbûn der nea fan oertsjûgje kinne sil om 'e misje nei Scarif yn omtinken te nimmen. Bodhi liedt it rebelleteam nei Eadu ta, dêr't Galen Erso him befynt. Neffens Cassian is it no nammenste wichtiger om Jyn har heit te befrijen, sadat er sels de rebellelieders tasprekke kinne sil. Temûk is er lykwols noch altyd fan doel om Galen te fermoardzjen by de earste gelegenheid dy't him foardocht. Om't se ûnder de [[radar]] op Eadu binnenkomme wolle, [[fleanen|fleane]] se te leech. Se reitsje in útstykjende [[rots]]pjuts en moatte by [[nacht]] en min [[waar]] in [[needlâning]] meitsje, dy't se aldergeloks allegear ûnskansearre oerlibje. Se ferlieze dêrtroch lykwols harren [[kommunikaasje]] mei de rebellebasis op Yavin-IV, mei as gefolch dat generaal Draven derfan útgiet dat se omkommen binne. Hy stjoert dêrop in [[squadron]] [[X-wjukjager]]s om 'e fasiliteit op Eadu te [[bombardearjen]].

Wylst K-2SO de kommunikaasje-apparatuer reparearret, geane Cassian en Bodhi op [[ferkenning]]. Fan in hichte ôf sjogge se hoe't Galen Erso en de oare wittenskippers Krennic opwachtsje en ûnthelje. Krennic lit de oare wittenskippers delmeane troch syn [[liifwacht]]en en stiet op it punt om ek mei Galen ôf te weven. Underwilens figelearret Jyn út wat Cassian fan doel is. Se ferlit de oaren en bejout har, om har heit te warskôgjen, troch in djippe [[kleau]] by in hege [[ljedder]] op nei it [[lâningsplatfoarm]] dêr't it [[romtefear]] fan Krennic delkommen is. Cassian stjoert Bodhi fuort om in nij romteskip te [[dieverij|stellen]] en kriget dêrnei Galen yn it [[fizier (fjoerwapen)|fizier]], mar op it lêste momint beslút er syn befel yn 'e wyn te slaan en de man net om te bringen. Hy keart werom nei de oaren en ûntdekt dat Jyn der op eigen manneboet op úttein is. K-2SO hat de kommunikaasje mei Yavin-IV reparearre en Cassian warskôget generaal Draven om 'e oanfal ôf te brekken om't der noch eigen personiel by it doelwyt oanwêzich is, mar de oanfal is al ynset en Draven kin it squadron net mear tsjinkeare.

Jyn berikt har heit mominten foar't it [[bombardemint]] begjint. Hoewol't sy it sels ûnskansearre oerlibbet, rekket har heit libbensgefaarlik [[ferwûne]], wêrnei't er yn har earms [[ferstjerren|ferstjert]]. Cassian skuort in oerstjoere Jyn mei werom nei it Keizerlike frachtfear dat Bodhi stellen hat, wêrnei't se mei de rest fan 'e groep ûntkomme. Krennic wurdt neitiid ûntbean yn 'e [[fêsting]] fan [[Darth Vader]] op 'e planeet [[Mustafar]], dêr't er him foar de rjochterhân fan [[keizer]] [[Palpatine]] oer ferantwurdzje moat foar de oanfal mei de Deadsstjer op Jedha, dêr't er hielendal gjin tastimming foar krigen hie. Krennic skoot de skuld ôf op Tarkin en besiket in [[audiïnsje]] by de keizer los te krijen, mar de [[yrritaasje|yrritearre]] Vader [[ferstikking|knypt him de kiel ticht]] mei [[de Krêft]] en befellet him om der earst mar ris op ta te sjen dat der gjin fierdere lekken ûntsteane.

Werom op Yavin-IV slacht Jyn yn in [[gearkomste]] mei de lieding fan it Rebelleferbûn foar om 'e rebellefloat yn te setten foar in wraam op Scarif, om sa de blaudrukken fan 'e Deadsstjer te bemachtigjen. De rebellelieders binne lykwols ferdield, mei't guon, ûnder wa de [[Mon Calamari]]-[[admiraal]] [[Raddus]], har plan stypje, wylst oaren fan miening binne dat de oerwinning troch de foltôging fan 'e Deadsstjer foargoed bûten berik is en dat harren no inkeld noch flecht of [[oerjefte]] rêst. Mon Mothma stelt fêst dat se sûnder unanime stipe fan 'e oare lieders de misje net trochgean litte kin. Foar it fuortbestean fan 'e [[opstân]] hat se lykwols noch ien troefkaart oer, de [[Obi-Wan Kenobi|ûnderdûkte Jedi-master]] dy't befreone is mei in oare rebellelieder, [[Bail Organa]] fan [[Alderaan]]. Dyselde is de lêste [[hoop]] fan it Rebelleferbûn. Organa seit ta [[prinsesse Leia|in boadskipper]] nei de man ta stjoere te sillen dy't er mei syn libben fertrouwe soe.

Jyn is [[frustraasje|frustrearre]] troch de ûnwil fan 'e rebellelieders om har te stypjen, mar Chirrut, Baze en Bodhi bliuwe by har en Cassian komt mei in stik as tweintich oare [[frijwilliger]]s oan, allegear yn 'e wol ferve rebellen dy't troch de jierren hinne dingen dien hawwe dêr't se net [[grutskens|grutsk]] op binne. Se hawwe skjin har nocht fan it oanklauwen mei misjes dy't neat opsjitte en wolle noris wat dwaan dat it ferskil makket. De groep kaapt it Keizerlik frachtfear dat op Eadu bútmakke is en set dêrmei ôf tsjin 'e befellen fan 'e lieding fan it Rebelleferbûn yn. As de [[ferkearslieding]] yn betizing freget nei harren oansprekkoade, betinkt Bodhi foar de hân wei ien: ''Rogue One'' (&quot;Skelm Ien&quot;). Se bejouwe har nei Scarif, dêr't it Keizerryk in ûntrochkringber [[enerzjyfjild|enerzjyskyld]] om 'e hiele planeet hinne makke hat, mei mar ien poarte, dy't iepene en sletten wurde kin. Bodhi praat harren nei binnen ta troch te sizzen dat it frachtfear nei it bombardemint fan 'e rebellen op Eadu hjirhinne omlaat is. Underwilens komt Krennic ek op Scarif oan om 'e blaudrukken fan 'e Deadsstjer feilich te stellen.

Nei't se op 'e [[tropen|tropyske]] planeet lâne binne, stelle Jyn en Cassian de [[militêr unifoarm|unifoarmen]] fan inkele Keizerlike [[ofsier]]en dy't oan board komme om it fear te ynspektearjen. Yn 'e mande mei K-2SO ynfiltrearje se neitiid mei dy [[momkape]] it argyfkompleks. Chirrut, Blaze en de rebellen fiere in koördinearre oanfal op it Keizerlik [[garnizoen]] út by wize fan ôfliedingsmaneuver. Dêrtroch wurde de stoarmtroepers dy't Jyn en Cassian it paad tichtsette, nei bûten ta stjoerd om 'e oanfal ôf te slaan. Underwilens fangt it Rebelleferbûn op Yavin-IV [[kommunikaasje]] tusken Keizerlike troepen op dêr't yn sprutsen wurdt fan in rebelle-oanfal op Scarif. Mon Mothma beslút dat se foar in foldongen feit steld binne, en dat se no wol fjochtsje moatte. Admiraal Raddus is op dat stuit al oan board fan syn [[kruser]] om 'e float te risselwearjen foar in wraam op Scarif.

Jyn en Cassian geane it reuseftige Keizerlik Argyf binnen, wylst K-2SO efterbliuwt by de yngong om harren fia it [[kompjûter]]systeem nei de juste data-opslach te lieden. As de rebellefloat ûnder admiraal Raddus by Scarif arrivearret, slute de Keizerlike troepen de poarte yn it planetêre enerzjyskyld. Dat hâldt ek de ferstjoering fan grutte hoemannichten data tsjin, dat Cassian jout fia K-2SO oan Bodhi opdracht om in fysike oansluting op it kommunikaasjesysteem oan te lizzen sadat se de rebellefloat sizze kinne dat de poarte yn it enerzjyskyld tsjin eltse priis iepenbrutsen wurde moat. Sadree't Krennic berjocht kriget dat de argyfklûs kompromittearre is, beseft er wêr't it de rebellen om te dwaan is. Hy stjoert daliks fersterkings nei it argyf ta. K-2SO wit gâns stoarmtroepers te deadzjen, mar lang om let wurde se him oermânsk. Hy [[selsopoffering|offeret himsels op]] en wurdt ferneatige, mar net foar't er de argyfklûs fersegele hat en it kompjûtersysteem dat de klûs bestjoert, fernield hat. Jyn en Cassian helje de ynformaasjedrager mei de blaudrukken út 'e klûs en klimme dan by de rekken mei oare ynformaasjedragers op, fierder omheech yn 'e ûnbidich hege argyftoer.</text>
      <sha1>2262pdg26kwn4vq6rv0s4jrqshnv5ee</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1086977</id>
      <parentid>1086976</parentid>
      <timestamp>2022-08-06T21:48:00Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ieneach fan 'e Esk</username>
        <id>13292</id>
      </contributor>
      <comment>+</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="23139" xml:space="preserve">{{Wurk}}

{{Universele ynfoboks film
| ôfbylding                = Star Wars Rogue One Logo.svg
| ôfbyldingstekst          = 
| ôfbyldingsbreedte        =
| ferwizing                = '''(''[[:en:File:Rogue One, A Star Wars Story poster.png|Filmposter yn 'e Ingelske Wikipedy]]'')'''
| namme                    = ''Rogue One&lt;br&gt;&lt;small&gt;A Star Wars Story''&lt;/small&gt;
| regisseur                = [[Gareth Edwards (regisseur)|Gareth Edwards]]
| produsint                = [[Kathleen Kennedy (produsinte)|Kathleen Kennedy]]&lt;br&gt;[[Allison Shearmur]]&lt;br&gt;[[Simon Emanuel]]
| útfierend produsint      = 
| senario                  = [[Chris Weitz]]&lt;br&gt;[[Tony Gilroy]]
| basearre op              = wurk fan [[George Lucas]]
| kamerarezjy              = [[Greig Fraser]]
| muzyk                    = [[Michael Giacchino]]
| filmstudio               = [[Lucasfilm]]
| distribúsje              = [[Walt Disney Studios Motion Pictures|Walt Disney Studios&lt;br&gt;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;Motion Pictures]]
| haadrollen               = [[Felicity Jones]]&lt;br&gt; [[Diego Luna]]
| voice-over               = 
| byrollen                 = [[Ben Mendelsohn]]&lt;br&gt; [[Donnie Yen]]&lt;br&gt; [[Jiang Wen]]&lt;br&gt; [[Alan Tudyk]]&lt;br&gt; [[Riz Ahmed]]&lt;br&gt; [[Mads Mikkelsen]]&lt;br&gt; [[Forest Whitaker]]
| lân/lannen               = [[File:Flag of the United States.svg|border|20px]] [[Feriene Steaten]]
| premiêre                 = [[10&amp;nbsp;desimber]] [[2016]]
| direkt op fideo          = 
| foarm                    = [[langspylfilm]]
| sjenre                   = [[science fiction-film]]
| taal                     = [[Ingelsk]]
| spyltiid                 = 134 minuten
| budget                   = $220&amp;nbsp;miljoen
| opbringst                = $1.056,1&amp;nbsp;miljoen
| prizen                   = 3× [[Saturn Award]]&lt;br&gt;3× [[Empire Award]]
| filmsearje               = ''[[Star Wars (filmsearje)|Star Wars]]''
| foarich diel             = ''[[Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith|Star Wars: Episode III –&lt;br&gt;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;Revenge of the Sith]]'' &lt;small&gt;(gron.)&lt;/small&gt;
| folgjend diel            = ''[[Star Wars: Episode IV – A New Hope|Star Wars: Episode IV – A&lt;br&gt;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;New Hope]]'' &lt;small&gt;(gronologysk)&lt;/small&gt;
}}
'''''Rogue One: A Star Wars Story''''', ek wol koartwei '''''Rogue One''''' neamd, is in [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[science fiction-film]] út [[2016]] mei eleminten fan [[fantasy (sjenre)|fantasy]], [[oarlochsfilm|oarlochsfiksje]] en [[aventoerefiksje]]. It wie de earste op himsels steande [[live-action]]film yn it ramt fan 'e saneamde [[blomlêzing|antologysearje]] fan 'e [[Star Wars|''Star Wars''-mediafranchise]]. Yn 'e ynterne [[gronology]] fan 'e [[Star Wars (filmsearje)|''Star Wars''-filmsearje]] folget it nei ''[[Star Wars: Episode&amp;nbsp;III&amp;nbsp;– Revenge of the Sith]]'' ([[2005]]) en is it in direkte [[prequel]] fan ''[[Star Wars: Episode&amp;nbsp;IV&amp;nbsp;– A&amp;nbsp;New Hope]]'' ([[1977]]). De [[film]] waard [[regissearre]] troch [[Gareth Edwards (regisseur)|Gareth Edwards]], mei yn 'e [[haadrol]]len [[Felicity Jones]] en [[Diego Luna]]. De [[titel (namme)|titel]] betsjut &quot;Skelm Ien: In Stjerre-oarlochsferhaal&quot;.

De film fertelt it ferhaal fan hoe't it [[Rebelleferbûn (Star Wars)|Rebelleferbûn]] de [[blaudruk]]ken fan 'e [[Deadsstjer]] fan it [[Galaktysk Keizerryk]] bemachtiget, ien [[wike]] foar de ferneatiging fan dat [[massaferneatigingswapen]] yn ''Star Wars: Episode&amp;nbsp;IV&amp;nbsp;– A&amp;nbsp;New Hope''. [[Jyn Erso]], de [[dochter]] fan 'e wichtichste ûntwerper fan 'e Deadsstjer, moat dêrfoar gearwurkje mei [[Cassian Andor]], in [[ferbittering|ferbittere]] [[rebel]] dy't gauris smoarge putsjes opknapt. Sy tinkt dat se har [[heit]] befrije sille, mei't er finzen holden wurdt troch [[Orson Krennic]], de [[direkteur]] fan it Keizerlik wapenprogramma. Hy hat lykwols opdracht krigen om har heit te [[moard|likwidearjen]].

''Rogue One: A Star Wars Story'' krige fan 'e [[filmkritisy]] oer it algemien positive [[resinsje]]s, mar der wie [[krityk]] op it tempo en digitale werskeppings fan 'e [[ferstoarn]]e akteur [[Peter Cushing]] yn 'e rol fan [[grut-moff Tarkin]] en fan in jongere [[Carrie Fisher]] as [[prinsesse Leia]]. Nettsjinsteande dat waard ''Rogue One: A Star Wars Story'' nominearre foar twa [[Oscar]]s, twa [[BAFTA's]] en in [[Hugo Award]], en wûn de film trije [[Saturn Award]]s en trije [[Empire Award]]s. ''Rogue One'' ûntjoech him yn 'e [[bioskopen]] ta in ûnbidich [[kommersje]]el súkses en de op ien nei meast opbringende film fan [[2016]]. In [[spin-off]]-[[prequel]]-[[tillefyzjesearje]] oer it [[personaazje]] Cassian Andor, mei as titel ''[[Andor (tillefyzjesearje)|Andor]]'', kaam yn [[2022]] beskikber fia de [[streaming media|streamingtsjinst]] [[Disney+]].

==Plot==
[[Wittenskipper]] [[Galen Erso]], syn [[oarehelte|frou]] Lyra en harren [[dochter]]ke [[Jyn Erso|Jyn]] libje [[ûnderdûken|ûnderdûkt]] op 'e [[planeet]] [[Lah'mu]], mar harren skûlplak wurdt ûntdutsen. [[Orson Krennic]], de [[direkteur]] fan it [[wapen]]programma fan it [[diktatoriale]] [[Galaktysk Keizerryk]], arrivearret om Galen te twingen werom te kommen en de [[Deadsstjer]] ôf te meitsjen, dêr't er earder oan wurke hat. De Deadsstjer is in [[massaferneatigingswapen]] dat hiele planeten ferdylgje kin, yn 'e foarm fan in bolfoarmich [[romtestasjon]] ter grutte fan in lytse [[moanne (byplaneet)|moanne]]. Yn 'e konfrontaasje mei Krennic wurdt Lyra [[dea]]sketten, wylst Jyn wit te ûntkommen en letter oppikt wurdt troch de [[rebel]] [[Saw Gerrera]], mei wa't Galen konneksjes hat.

Fyftjin jier letter [[desersje|desertearret]] de Keizerlike [[piloat|frachtpiloat]] [[Bodhi Rook]] en reizget nei de [[woastyn]]moanne [[Jedha]], dêr't er kontakt siket mei Gerrera. Hy seit dat er stjoerd is troch Galen Erso mei in [[hologram|holografysk]] boadskip fan dyselde. De [[paranoia|paranoïde]] Gerrera leaut dêr neat fan en lit Bodhi [[finzen]] sette en ûnderwerpe oan neat te sêftsedige ûnderfregings. Underwilens heart [[kaptein (rang)|kaptein]] [[Cassian Andor]], in [[ynljochtingetsjinst|ynljochtinge-ofsier]] fan it [[Rebelleferbûn (Star Wars)|Rebelleferbûn]], fan in [[ynformant]] it nijs oer it [[oerrinnen]] fan Bodhi en it boadskip dat er by him hawwe soe. 

Koarte tiid letter wurdt yn in Keizerlik [[wurkkamp]] op 'e planeet Wobani de jonge [[frou]] Jyn Erso, dy't dêr in [[finzene]] is, befrijd troch rebellen en ûnder twang nei it [[haadkertier]] fan it Rebelleferbûn op 'e moanne [[Yavin-IV]] brocht. Dêr wurdt se troch [[senator]] [[Mon Mothma]], de [[polityk]] liedster fan 'e rebellen, bepraat om harren te helpen by in twafâldige misje. Yn it foarste plak moat der kontakt lein wurde mei Saw Gerrera, in [[ekstremisme|ekstremist]] dy't jierren lyn al brutsen hat mei it Rebelleferbûn. Om't Jyn troch him [[opfieding|grutbrocht]] is, tinkt men mei har in kâns te hawwen dat Gerrera harkje sil nei wat se te sizzen hawwe foar't er it fjoer iepenet. Fierders moat Jyn har heit, Galen Erso, befrijd wurde sadat er de rebellen fan [[ynformaasje]] foarsjen kin oer dy saneamde Deadsstjer. Jyn wurdt der mei Cassian en [[K-2SO]], in [[software|werprogrammearre]] gefjochts[[androïde]] fan 'e Keizerlike Striidkrêften, op útstjoerd om dat allegear te berêden. [[Generaal]] Davits Draven nimt foar harren ôfreis Cassian lykwols apart en seit dat er ferjitte moat wat er oant no ta allegear heard hat. Galen Erso is neat oars as in [[kollaborateur]], en de wiere misje is om him te [[moard|likwidearjen]] foar't er it Keizerlik wapenprogramma noch fierder foarút helpe kin.
{{Plotbedjer film}}
Jyn, Cassian en K-2SO bejouwe har nei de Jedha, dêr't it Keizerryk dwaande is alle kyberkristallen te [[dieverij|stellen]] út 'e op in [[berch]]top leine [[hillich plak|Hillige Stêd]], dy't ek Jedha hjit. Dy [[kristal]]len wurde brûkt om it [[ploffer (Star Wars)|superlaserkanon]] fan 'e Deadsstjer fan [[enerzjy]] te foarsjen. Gerrera en syn [[partisanen]] fiere yn om 'e Hillige Stêd in [[guerriljastriid]] tsjin 'e Keizerlike [[stoarmtroeper (Star Wars)|stoarmtroepers]]. As Jyn en Cassian harren yn 'e stêd bejouwe, reitsje se dêr ûnbedoeld behelle yn in oanfal fan Gerrera syn mannen op it Keizerlik [[konfoai]] dat de lêste kyberkristallen ferfiert. Dat kostet harren op in hier nei it libben, mar se wurde rêden troch de [[blinens|bline]] [[kriger]] [[Chirrut Îmwe]], ien fan 'e lêste [[Beskermers fan de Whills|Beskermers fan 'e Whills]] (leden fan in [[monastisisme|monastyske]] [[kleasteroarder|oarder]] dy't de kyberkristallen bewekje moat) en dy syn [[freonskip|freon]], de [[hierling]] [[Baze Malbus]].

Om't se de oanfal yn it hûndert jage hawwe soene, wurde se alle fjouwer finzen nommen troch de partisanen, dy't harren meinimme nei harren basis yn in [[grot]] in ein bûten de Hillige Stêd. Dêr wurde Cassian, Chirrut en Baze opsletten yn [[sel (finzenis)|sel]] njonken dy fan 'e piloat Bodhi Rook. Underwilens wurdt Jyn by Gerrera brocht. Se is [[ferbittere]], mei't er har (yn har eigen wurden) &quot;dumpt&quot; hat doe't se sechstjin jier wie troch har op in stuit sûnder [[ôfskie|farwol]] of útlis yn 'e steek te litten. Gerrera leit har lykwols út dat er har doe foar har eigen [[feilichheid]] efterlitten hat, mei't har [[identiteit]] mank syn mannen bekend wurden wie en der stimmen opgiene om har as [[gizeling (misdriuw)|gizelster]] te brûken om har heit ûnder druk te setten. Hy spilet foar har it holografysk boadskip fan har heit ôf, dat Bodhi him brocht hat. 

Galen rjochtet him dêryn streekrjocht tsjin sawol Gerrera as Jyn, mei't er derfan útgiet dat sy beiden noch byinoar binne. Hy fertelt dat er ynstee fan fierdere utering te jaan oan syn opstannigens, de lêste fyftjin jier war dien hat om sa hearrich mooglik te lykjen, om't er besefte dat de Deadsstjer sûnder syn help ek wol makke wurde soe. Ynstee hat er syn [[posysje (funksje)|posysje]] no brûkt om it Keizerryk te ûndermynjen troch mei opsetsin in swak plak yn 'e Deadsstjer yn te bouwen. Hy jout Jyn opdracht om 'e [[blaudruk]]ken fan 'e Deadsstjer út it Keizerlik [[argyf]]kompeks op 'e planeet [[Scarif]] te heljen en dy troch te spyljen oan it Rebelleferbûn. Galen seit ek dat er syn dochter nea fergetten is en noch eltse dei oan har tinkt. Jyn, dy't folslein [[desyllúzjonearring|desyllúzjonearre]] rekke wie mei it ferset tsjin it Keizerryk, wurdt troch de wurden fan har heit ta de [[trien]]nen ta roerd en fettet nije [[moed]].

Underwilens is [[grut-moff]] [[Wilhuff Tarkin]] troch de keizer stjoerd om tafersjoch te hâlden oer it wurk fan Krennic-en-dy. Der hawwe him geroften berikt oer de desertearre piloat en hy freget him ôf oft der net mear oan 'e hân is. Syn earste die is om te kontrolearjen oft de Deadsstjer it wol echt docht. Krennic stelt foar om 'e hiele moanne Jedha te ferneatigjen, mar Tarkin bedimmet him en seit dat it wol takin mei de Hillige Stêd. De proef is in súkses en de stêd wurdt mei [[berch]] en al yn ien klap ferneatige. De konsintryske [[skokweach|skokweagen]] wreidzje har dêrwei oer de hiele moanne út en sille alle [[libben]] ferdylgje. De partisanen fan Gerrera reitsje alhiel yn ûnstjoer, en yn alle trelit witte Cassian en de oaren harrensels te befrijen. Cassian nimt kontakt op mei K-2SO, dy't by harren [[romteskip]] efterbleaun wie. Hy fynt Jyn werom en nimt har mei, dêrby oanfitere troch Gerrera, dy't sels lykwols wegeret om mei. K-2SO arrivearret mei it romteskip en pikt Cassian, Jyn, Chirrut, Baze en Bodhi op wêrnei't se krekt op 'e tiid fan Jedha ûntkomme. Gerrera en dyselden fan syn mannen dy't net yn eigen romteskippen fuort witte te kommen, fine de dea as de skokweach harren berikt. 

Tarkin [[lokwinskjen|lokwinsket]] Krennic mei it wolslagjen fan it projekt, en nimt dan de lieding oer de Deadsstjer oer. Krennic is [[razernij|poerrazen]], mar Tarkin wiist derop dat sa'n gefoelich wapen as de Deadsstjer net oan him tabetroud is, de desertearre piloat yn acht nommen en it lek yn 'e organisaasje fan Krennic dêr't dy [[desersje]] op tsjut. Hy wriuwt Krennic fyntsjes yn dat de piloat net allinnich wurke, mar fan 'e Keizerlike ûndersyksfasiliteit op 'e planeet [[Eadu]] kaam, dêr't er kontakt hân hawwe moat mei ien fan Krennic syn wittenskippers. Wisberet om regaad te meitsjen mei de [[ferrieder]], set Krennic ôf nei Eadu.

Underwilens fertelt Jyn oan Cassian en de oaren wat har heit yn it holografysk boadskip sei. Net ien hat der lykwols yn 'e gauwichheid fan 'e ûntsnapping om tocht om 'e bylddrager mei it boadskip mei te nimmen, dat it boadskip is ferlern gien yn 'e ferwoastging fan Jedha. Cassian foarseit dat se sûnder de opname de lieders fan it Rebelleferbûn der nea fan oertsjûgje kinne sil om 'e misje nei Scarif yn omtinken te nimmen. Bodhi liedt it rebelleteam nei Eadu ta, dêr't Galen Erso him befynt. Neffens Cassian is it no nammenste wichtiger om Jyn har heit te befrijen, sadat er sels de rebellelieders tasprekke kinne sil. Temûk is er lykwols noch altyd fan doel om Galen te fermoardzjen by de earste gelegenheid dy't him foardocht. Om't se ûnder de [[radar]] op Eadu binnenkomme wolle, [[fleanen|fleane]] se te leech. Se reitsje in útstykjende [[rots]]pjuts en moatte by [[nacht]] en min [[waar]] in [[needlâning]] meitsje, dy't se aldergeloks allegear ûnskansearre oerlibje. Se ferlieze dêrtroch lykwols harren [[kommunikaasje]] mei de rebellebasis op Yavin-IV, mei as gefolch dat generaal Draven derfan útgiet dat se omkommen binne. Hy stjoert dêrop in [[squadron]] [[X-wjukjager]]s om 'e fasiliteit op Eadu te [[bombardearjen]].

Wylst K-2SO de kommunikaasje-apparatuer reparearret, geane Cassian en Bodhi op [[ferkenning]]. Fan in hichte ôf sjogge se hoe't Galen Erso en de oare wittenskippers Krennic opwachtsje en ûnthelje. Krennic lit de oare wittenskippers delmeane troch syn [[liifwacht]]en en stiet op it punt om ek mei Galen ôf te weven. Underwilens figelearret Jyn út wat Cassian fan doel is. Se ferlit de oaren en bejout har, om har heit te warskôgjen, troch in djippe [[kleau]] by in hege [[ljedder]] op nei it [[lâningsplatfoarm]] dêr't it [[romtefear]] fan Krennic delkommen is. Cassian stjoert Bodhi fuort om in nij romteskip te [[dieverij|stellen]] en kriget dêrnei Galen yn it [[fizier (fjoerwapen)|fizier]], mar op it lêste momint beslút er syn befel yn 'e wyn te slaan en de man net om te bringen. Hy keart werom nei de oaren en ûntdekt dat Jyn der op eigen manneboet op úttein is. K-2SO hat de kommunikaasje mei Yavin-IV reparearre en Cassian warskôget generaal Draven om 'e oanfal ôf te brekken om't der noch eigen personiel by it doelwyt oanwêzich is, mar de oanfal is al ynset en Draven kin it squadron net mear tsjinkeare.

Jyn berikt har heit mominten foar't it [[bombardemint]] begjint. Hoewol't sy it sels ûnskansearre oerlibbet, rekket har heit libbensgefaarlik [[ferwûne]], wêrnei't er yn har earms [[ferstjerren|ferstjert]]. Cassian skuort in oerstjoere Jyn mei werom nei it Keizerlike frachtfear dat Bodhi stellen hat, wêrnei't se mei de rest fan 'e groep ûntkomme. Krennic wurdt neitiid ûntbean yn 'e [[fêsting]] fan [[Darth Vader]] op 'e planeet [[Mustafar]], dêr't er him foar de rjochterhân fan [[keizer]] [[Palpatine]] oer ferantwurdzje moat foar de oanfal mei de Deadsstjer op Jedha, dêr't er hielendal gjin tastimming foar krigen hie. Krennic skoot de skuld ôf op Tarkin en besiket in [[audiïnsje]] by de keizer los te krijen, mar de [[yrritaasje|yrritearre]] Vader [[ferstikking|knypt him de kiel ticht]] mei [[de Krêft]] en befellet him om der earst mar ris op ta te sjen dat der gjin fierdere lekken ûntsteane.

Werom op Yavin-IV slacht Jyn yn in [[gearkomste]] mei de lieding fan it Rebelleferbûn foar om 'e rebellefloat yn te setten foar in wraam op Scarif, om sa de blaudrukken fan 'e Deadsstjer te bemachtigjen. De rebellelieders binne lykwols ferdield, mei't guon, ûnder wa de [[Mon Calamari]]-[[admiraal]] [[Raddus]], har plan stypje, wylst oaren fan miening binne dat de oerwinning troch de foltôging fan 'e Deadsstjer foargoed bûten berik is en dat harren no inkeld noch flecht of [[oerjefte]] rêst. Mon Mothma stelt fêst dat se sûnder unanime stipe fan 'e oare lieders de misje net trochgean litte kin. Foar it fuortbestean fan 'e [[opstân]] hat se lykwols noch ien troefkaart oer, de [[Obi-Wan Kenobi|ûnderdûkte Jedi-master]] dy't befreone is mei in oare rebellelieder, [[Bail Organa]] fan [[Alderaan]]. Dyselde is de lêste [[hoop]] fan it Rebelleferbûn. Organa seit ta [[prinsesse Leia|in boadskipper]] nei de man ta stjoere te sillen dy't er mei syn libben fertrouwe soe.

Jyn is [[frustraasje|frustrearre]] troch de ûnwil fan 'e rebellelieders om har te stypjen, mar Chirrut, Baze en Bodhi bliuwe by har en Cassian komt mei in stik as tweintich oare [[frijwilliger]]s oan, allegear yn 'e wol ferve rebellen dy't troch de jierren hinne dingen dien hawwe dêr't se net [[grutskens|grutsk]] op binne. Se hawwe skjin har nocht fan it oanklauwen mei misjes dy't neat opsjitte en wolle noris wat dwaan dat it ferskil makket. De groep kaapt it Keizerlik frachtfear dat op Eadu bútmakke is en set dêrmei ôf tsjin 'e befellen fan 'e lieding fan it Rebelleferbûn yn. As de [[ferkearslieding]] yn betizing freget nei harren oansprekkoade, betinkt Bodhi foar de hân wei ien: ''Rogue One'' (&quot;Skelm Ien&quot;). Se bejouwe har nei Scarif, dêr't it Keizerryk in ûntrochkringber [[enerzjyfjild|enerzjyskyld]] om 'e hiele planeet hinne makke hat, mei mar ien poarte, dy't iepene en sletten wurde kin. Bodhi praat harren nei binnen ta troch te sizzen dat it frachtfear nei it bombardemint fan 'e rebellen op Eadu hjirhinne omlaat is. Underwilens komt Krennic ek op Scarif oan om 'e blaudrukken fan 'e Deadsstjer feilich te stellen.

Nei't se op 'e [[tropen|tropyske]] planeet lâne binne, stelle Jyn en Cassian de [[militêr unifoarm|unifoarmen]] fan inkele Keizerlike [[ofsier]]en dy't oan board komme om it fear te ynspektearjen. Yn 'e mande mei K-2SO ynfiltrearje se neitiid mei dy [[momkape]] it argyfkompleks. Chirrut, Blaze en de rebellen fiere in koördinearre oanfal op it Keizerlik [[garnizoen]] út by wize fan ôfliedingsmaneuver. Dêrtroch wurde de stoarmtroepers dy't Jyn en Cassian it paad tichtsette, nei bûten ta stjoerd om 'e oanfal ôf te slaan. Underwilens fangt it Rebelleferbûn op Yavin-IV [[kommunikaasje]] tusken Keizerlike troepen op dêr't yn sprutsen wurdt fan in rebelle-oanfal op Scarif. Mon Mothma beslút dat se foar in foldongen feit steld binne, en dat se no wol fjochtsje moatte. Admiraal Raddus is op dat stuit al oan board fan syn [[kruser]] om 'e float te risselwearjen foar in wraam op Scarif.

Jyn en Cassian geane it reuseftige Keizerlik Argyf binnen, wylst K-2SO efterbliuwt by de yngong om harren fia it [[kompjûter]]systeem nei de juste data-opslach te lieden. As de rebellefloat ûnder admiraal Raddus by Scarif arrivearret, slute de Keizerlike troepen de poarte yn it planetêre enerzjyskyld. Dat hâldt ek de ferstjoering fan grutte hoemannichten data tsjin, dat Cassian jout fia K-2SO oan Bodhi opdracht om in fysike oansluting op it kommunikaasjesysteem oan te lizzen sadat se de rebellefloat sizze kinne dat de poarte yn it enerzjyskyld tsjin eltse priis iepenbrutsen wurde moat. Sadree't Krennic berjocht kriget dat de argyfklûs kompromittearre is, beseft er wêr't it de rebellen om te dwaan is. Hy stjoert daliks fersterkings nei it argyf ta. K-2SO wit gâns stoarmtroepers te deadzjen, mar lang om let wurde se him oermânsk. Hy [[selsopoffering|offeret himsels op]] en wurdt ferneatige, mar net foar't er de argyfklûs fersegele hat en it kompjûtersysteem dat de klûs bestjoert, fernield hat. Jyn en Cassian helje de ynformaasjedrager mei de blaudrukken út 'e klûs en klimme dan by de rekken mei oare ynformaasjedragers op, fierder omheech yn 'e ûnbidich hege argyftoer.

Bodhi liedt mei gefaar foar eigen libben in [[snoer|keabel]] nei it frachtfear ta en bringt sa in fysike oansluting op it kommunikaasjenetwurk ta stân. Chirrut wurdt deade nei't er de haadskeakelder op it lâningsplatfoarm omset, sadat de oansluting iepene wurdt. Bodhi bringt it boadskip oer oan admiraal Raddus, krekt foar't in stoarmtroeper in [[hângranaat|granaat]] yn it frachtfear smyt en it hiele romteskip [[ûntploffing|de loft yn giet]]. Malbus is de iennichste oerlibbene op it lâningsplatfoarm; hy nimt foar de dea fan syn freonen [[wraak]] op gâns fijannen foar't er sels ek deade wurdt. Krennic kringt de argyftoer fia in oare tagong binnen en besjit Cassian en Jyn. Cassian wurdt rekke, komt te fallen en stoart in ein nei ûnderen ta, dêr't er bewegingsleas lizzen bliuwt. Jyn klimt fierder nei boppen en ûntkomt út 'e toer troch in [[fentilaasje]]skacht.

Se komt út by de grutte [[skûtelantenne]], boppe-op 'e toer, dêr't se de ynformaasjedrager yn it kompjûtersysteem ynfiert. Om 'e blaudrukken ferstjoere te kinnen, moat se earst de rjochting oanpasse dy't de antenne útwiist. Tsjin 'e tiid dat se dat oprêden hat, berikt Krennic mei de [[lift (hefmeganisme)|lift]] it antenneplatfoarm. Hy hâldt fol dat hy wûn hat en risselwearret om Jyn dea te sjitten, mar hy wurdt sels fan efteren delsketten as in slim ferwûne Cassian it platfoarm berikt. Yn 'e romte set admiraal Raddus in hammerkop[[korvet]] yn dy't in fijannich [[stjerreslachskip]] raamt en fansiden triuwt by in oar stjerreslachskip op. De fertize [[skipswrak]]ken swalkje fan koers en botse op 'e generatorfasiliteit dy't it enerzjyskyld om 'e planeet hinne opwekket. It skyld wurdt dêrtroch deäktivearre. Jyn ferstjoert de blaudrukken fan 'e Deadsstjer, dy't ûntfongen wurde op it [[flaggeskip]] fan admiraal Raddus. 

Frijwol daliks dêrnei ferskine de Deadsstjer ûnder lieding fan grut-moff Tarkin en in Keizerlike float ûnder Darth Vader boppe Scarif. Tarkin lit it superlaserkanon fan 'e Deadsstjer op 'e nij in skot mei lege yntinsiteit ôfsjitte, dat Scarif yn see rekket, in ein foarby it argyfkompleks. De skokweach is lykwols op 'e nij genôch om alle libben op 'e planeet te ferdylgjen. Op it antenneplatfoarm sjocht de swierferwûne Krennic de skokweach oankommen, en Jyn en Cassian, dy't ûnderwilens de toer ferlitten hawwe, sjogge him oankommen wylst se tegearre op it [[strân]] sitte. Se hâlde inoars hân fêst yn 'e lêste mominten foar't se stjerre.

De rebellefloat besiket te ûntkommen nei de [[hyperromte]], mar it flaggeskip fan admiraal Raddus en ferskate oare rebelleskippen wurde opheind troch de float fan Vader, wêrby't de admiraal omkomt. Vader [[interjen|interet]] sels de kruser fan Raddus, dêr't er mei syn [[ljochtsabel]] in [[bloedbad]] oanrjochtet ûnder de [[bemanning]]. De ynformaasjedrager mei de blaudrukken fan 'e Deadsstjer wurde lykwols fan hân ta hân trochjûn en oant er in lytser romteskip berikt, de korvet ''Tantive&amp;nbsp;IV'', dy't him út 'e búk fan 'e kruser losmakket en ûntkomt. Oan board fan it flechtsjende skip bringt [[kaptein (skipfeart)|kaptein]] [[Raymus Antilles]] de blaudrukken by in heechpleatste [[passazjier]]. Hy freget har wat de rebellen op Scarif harren no eins brocht hawwe. [[Prinsesse Leia]] draait har om en seit: &quot;Hoop.&quot;</text>
      <sha1>eo3ejzyab4re8khyt9qtzqle53mqvbn</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1086978</id>
      <parentid>1086977</parentid>
      <timestamp>2022-08-06T21:56:25Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ieneach fan 'e Esk</username>
        <id>13292</id>
      </contributor>
      <comment>+</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="26614" xml:space="preserve">{{Wurk}}

{{Universele ynfoboks film
| ôfbylding                = Star Wars Rogue One Logo.svg
| ôfbyldingstekst          = 
| ôfbyldingsbreedte        =
| ferwizing                = '''(''[[:en:File:Rogue One, A Star Wars Story poster.png|Filmposter yn 'e Ingelske Wikipedy]]'')'''
| namme                    = ''Rogue One&lt;br&gt;&lt;small&gt;A Star Wars Story''&lt;/small&gt;
| regisseur                = [[Gareth Edwards (regisseur)|Gareth Edwards]]
| produsint                = [[Kathleen Kennedy (produsinte)|Kathleen Kennedy]]&lt;br&gt;[[Allison Shearmur]]&lt;br&gt;[[Simon Emanuel]]
| útfierend produsint      = 
| senario                  = [[Chris Weitz]]&lt;br&gt;[[Tony Gilroy]]
| basearre op              = wurk fan [[George Lucas]]
| kamerarezjy              = [[Greig Fraser]]
| muzyk                    = [[Michael Giacchino]]
| filmstudio               = [[Lucasfilm]]
| distribúsje              = [[Walt Disney Studios Motion Pictures|Walt Disney Studios&lt;br&gt;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;Motion Pictures]]
| haadrollen               = [[Felicity Jones]]&lt;br&gt; [[Diego Luna]]
| voice-over               = 
| byrollen                 = [[Ben Mendelsohn]]&lt;br&gt; [[Donnie Yen]]&lt;br&gt; [[Jiang Wen]]&lt;br&gt; [[Alan Tudyk]]&lt;br&gt; [[Riz Ahmed]]&lt;br&gt; [[Mads Mikkelsen]]&lt;br&gt; [[Forest Whitaker]]
| lân/lannen               = [[File:Flag of the United States.svg|border|20px]] [[Feriene Steaten]]
| premiêre                 = [[10&amp;nbsp;desimber]] [[2016]]
| direkt op fideo          = 
| foarm                    = [[langspylfilm]]
| sjenre                   = [[science fiction-film]]
| taal                     = [[Ingelsk]]
| spyltiid                 = 134 minuten
| budget                   = $220&amp;nbsp;miljoen
| opbringst                = $1.056,1&amp;nbsp;miljoen
| prizen                   = 3× [[Saturn Award]]&lt;br&gt;3× [[Empire Award]]
| filmsearje               = ''[[Star Wars (filmsearje)|Star Wars]]''
| foarich diel             = ''[[Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith|Star Wars: Episode III –&lt;br&gt;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;Revenge of the Sith]]'' &lt;small&gt;(gron.)&lt;/small&gt;
| folgjend diel            = ''[[Star Wars: Episode IV – A New Hope|Star Wars: Episode IV – A&lt;br&gt;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;New Hope]]'' &lt;small&gt;(gronologysk)&lt;/small&gt;
}}
'''''Rogue One: A Star Wars Story''''', ek wol koartwei '''''Rogue One''''' neamd, is in [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[science fiction-film]] út [[2016]] mei eleminten fan [[fantasy (sjenre)|fantasy]], [[oarlochsfilm|oarlochsfiksje]] en [[aventoerefiksje]]. It wie de earste op himsels steande [[live-action]]film yn it ramt fan 'e saneamde [[blomlêzing|antologysearje]] fan 'e [[Star Wars|''Star Wars''-mediafranchise]]. Yn 'e ynterne [[gronology]] fan 'e [[Star Wars (filmsearje)|''Star Wars''-filmsearje]] folget it nei ''[[Star Wars: Episode&amp;nbsp;III&amp;nbsp;– Revenge of the Sith]]'' ([[2005]]) en is it in direkte [[prequel]] fan ''[[Star Wars: Episode&amp;nbsp;IV&amp;nbsp;– A&amp;nbsp;New Hope]]'' ([[1977]]). De [[film]] waard [[regissearre]] troch [[Gareth Edwards (regisseur)|Gareth Edwards]], mei yn 'e [[haadrol]]len [[Felicity Jones]] en [[Diego Luna]]. De [[titel (namme)|titel]] betsjut &quot;Skelm Ien: In Stjerre-oarlochsferhaal&quot;.

De film fertelt it ferhaal fan hoe't it [[Rebelleferbûn (Star Wars)|Rebelleferbûn]] de [[blaudruk]]ken fan 'e [[Deadsstjer]] fan it [[Galaktysk Keizerryk]] bemachtiget, ien [[wike]] foar de ferneatiging fan dat [[massaferneatigingswapen]] yn ''Star Wars: Episode&amp;nbsp;IV&amp;nbsp;– A&amp;nbsp;New Hope''. [[Jyn Erso]], de [[dochter]] fan 'e wichtichste ûntwerper fan 'e Deadsstjer, moat dêrfoar gearwurkje mei [[Cassian Andor]], in [[ferbittering|ferbittere]] [[rebel]] dy't gauris smoarge putsjes opknapt. Sy tinkt dat se har [[heit]] befrije sille, mei't er finzen holden wurdt troch [[Orson Krennic]], de [[direkteur]] fan it Keizerlik wapenprogramma. Hy hat lykwols opdracht krigen om har heit te [[moard|likwidearjen]].

''Rogue One: A Star Wars Story'' krige fan 'e [[filmkritisy]] oer it algemien positive [[resinsje]]s, mar der wie [[krityk]] op it tempo en digitale werskeppings fan 'e [[ferstoarn]]e akteur [[Peter Cushing]] yn 'e rol fan [[grut-moff Tarkin]] en fan in jongere [[Carrie Fisher]] as [[prinsesse Leia]]. Nettsjinsteande dat waard ''Rogue One: A Star Wars Story'' nominearre foar twa [[Oscar]]s, twa [[BAFTA's]] en in [[Hugo Award]], en wûn de film trije [[Saturn Award]]s en trije [[Empire Award]]s. ''Rogue One'' ûntjoech him yn 'e [[bioskopen]] ta in ûnbidich [[kommersje]]el súkses en de op ien nei meast opbringende film fan [[2016]]. In [[spin-off]]-[[prequel]]-[[tillefyzjesearje]] oer it [[personaazje]] Cassian Andor, mei as titel ''[[Andor (tillefyzjesearje)|Andor]]'', kaam yn [[2022]] beskikber fia de [[streaming media|streamingtsjinst]] [[Disney+]].

==Plot==
[[Wittenskipper]] [[Galen Erso]], syn [[oarehelte|frou]] Lyra en harren [[dochter]]ke [[Jyn Erso|Jyn]] libje [[ûnderdûken|ûnderdûkt]] op 'e [[planeet]] [[Lah'mu]], mar harren skûlplak wurdt ûntdutsen. [[Orson Krennic]], de [[direkteur]] fan it [[wapen]]programma fan it [[diktatoriale]] [[Galaktysk Keizerryk]], arrivearret om Galen te twingen werom te kommen en de [[Deadsstjer]] ôf te meitsjen, dêr't er earder oan wurke hat. De Deadsstjer is in [[massaferneatigingswapen]] dat hiele planeten ferdylgje kin, yn 'e foarm fan in bolfoarmich [[romtestasjon]] ter grutte fan in lytse [[moanne (byplaneet)|moanne]]. Yn 'e konfrontaasje mei Krennic wurdt Lyra [[dea]]sketten, wylst Jyn wit te ûntkommen en letter oppikt wurdt troch de [[rebel]] [[Saw Gerrera]], mei wa't Galen konneksjes hat.

Fyftjin jier letter [[desersje|desertearret]] de Keizerlike [[piloat|frachtpiloat]] [[Bodhi Rook]] en reizget nei de [[woastyn]]moanne [[Jedha]], dêr't er kontakt siket mei Gerrera. Hy seit dat er stjoerd is troch Galen Erso mei in [[hologram|holografysk]] boadskip fan dyselde. De [[paranoia|paranoïde]] Gerrera leaut dêr neat fan en lit Bodhi [[finzen]] sette en ûnderwerpe oan neat te sêftsedige ûnderfregings. Underwilens heart [[kaptein (rang)|kaptein]] [[Cassian Andor]], in [[ynljochtingetsjinst|ynljochtinge-ofsier]] fan it [[Rebelleferbûn (Star Wars)|Rebelleferbûn]], fan in [[ynformant]] it nijs oer it [[oerrinnen]] fan Bodhi en it boadskip dat er by him hawwe soe. 

Koarte tiid letter wurdt yn in Keizerlik [[wurkkamp]] op 'e planeet Wobani de jonge [[frou]] Jyn Erso, dy't dêr in [[finzene]] is, befrijd troch rebellen en ûnder twang nei it [[haadkertier]] fan it Rebelleferbûn op 'e moanne [[Yavin-IV]] brocht. Dêr wurdt se troch [[senator]] [[Mon Mothma]], de [[polityk]] liedster fan 'e rebellen, bepraat om harren te helpen by in twafâldige misje. Yn it foarste plak moat der kontakt lein wurde mei Saw Gerrera, in [[ekstremisme|ekstremist]] dy't jierren lyn al brutsen hat mei it Rebelleferbûn. Om't Jyn troch him [[opfieding|grutbrocht]] is, tinkt men mei har in kâns te hawwen dat Gerrera harkje sil nei wat se te sizzen hawwe foar't er it fjoer iepenet. Fierders moat Jyn har heit, Galen Erso, befrijd wurde sadat er de rebellen fan [[ynformaasje]] foarsjen kin oer dy saneamde Deadsstjer. Jyn wurdt der mei Cassian en [[K-2SO]], in [[software|werprogrammearre]] gefjochts[[androïde]] fan 'e Keizerlike Striidkrêften, op útstjoerd om dat allegear te berêden. [[Generaal]] Davits Draven nimt foar harren ôfreis Cassian lykwols apart en seit dat er ferjitte moat wat er oant no ta allegear heard hat. Galen Erso is neat oars as in [[kollaborateur]], en de wiere misje is om him te [[moard|likwidearjen]] foar't er it Keizerlik wapenprogramma noch fierder foarút helpe kin.
{{Plotbedjer film}}
Jyn, Cassian en K-2SO bejouwe har nei de Jedha, dêr't it Keizerryk dwaande is alle kyberkristallen te [[dieverij|stellen]] út 'e op in [[berch]]top leine [[hillich plak|Hillige Stêd]], dy't ek Jedha hjit. Dy [[kristal]]len wurde brûkt om it [[ploffer (Star Wars)|superlaserkanon]] fan 'e Deadsstjer fan [[enerzjy]] te foarsjen. Gerrera en syn [[partisanen]] fiere yn om 'e Hillige Stêd in [[guerriljastriid]] tsjin 'e Keizerlike [[stoarmtroeper (Star Wars)|stoarmtroepers]]. As Jyn en Cassian harren yn 'e stêd bejouwe, reitsje se dêr ûnbedoeld behelle yn in oanfal fan Gerrera syn mannen op it Keizerlik [[konfoai]] dat de lêste kyberkristallen ferfiert. Dat kostet harren op in hier nei it libben, mar se wurde rêden troch de [[blinens|bline]] [[kriger]] [[Chirrut Îmwe]], ien fan 'e lêste [[Beskermers fan de Whills|Beskermers fan 'e Whills]] (leden fan in [[monastisisme|monastyske]] [[kleasteroarder|oarder]] dy't de kyberkristallen bewekje moat) en dy syn [[freonskip|freon]], de [[hierling]] [[Baze Malbus]].

Om't se de oanfal yn it hûndert jage hawwe soene, wurde se alle fjouwer finzen nommen troch de partisanen, dy't harren meinimme nei harren basis yn in [[grot]] in ein bûten de Hillige Stêd. Dêr wurde Cassian, Chirrut en Baze opsletten yn [[sel (finzenis)|sel]] njonken dy fan 'e piloat Bodhi Rook. Underwilens wurdt Jyn by Gerrera brocht. Se is [[ferbittere]], mei't er har (yn har eigen wurden) &quot;dumpt&quot; hat doe't se sechstjin jier wie troch har op in stuit sûnder [[ôfskie|farwol]] of útlis yn 'e steek te litten. Gerrera leit har lykwols út dat er har doe foar har eigen [[feilichheid]] efterlitten hat, mei't har [[identiteit]] mank syn mannen bekend wurden wie en der stimmen opgiene om har as [[gizeling (misdriuw)|gizelster]] te brûken om har heit ûnder druk te setten. Hy spilet foar har it holografysk boadskip fan har heit ôf, dat Bodhi him brocht hat. 

Galen rjochtet him dêryn streekrjocht tsjin sawol Gerrera as Jyn, mei't er derfan útgiet dat sy beiden noch byinoar binne. Hy fertelt dat er ynstee fan fierdere utering te jaan oan syn opstannigens, de lêste fyftjin jier war dien hat om sa hearrich mooglik te lykjen, om't er besefte dat de Deadsstjer sûnder syn help ek wol makke wurde soe. Ynstee hat er syn [[posysje (funksje)|posysje]] no brûkt om it Keizerryk te ûndermynjen troch mei opsetsin in swak plak yn 'e Deadsstjer yn te bouwen. Hy jout Jyn opdracht om 'e [[blaudruk]]ken fan 'e Deadsstjer út it Keizerlik [[argyf]]kompeks op 'e planeet [[Scarif]] te heljen en dy troch te spyljen oan it Rebelleferbûn. Galen seit ek dat er syn dochter nea fergetten is en noch eltse dei oan har tinkt. Jyn, dy't folslein [[desyllúzjonearring|desyllúzjonearre]] rekke wie mei it ferset tsjin it Keizerryk, wurdt troch de wurden fan har heit ta de [[trien]]nen ta roerd en fettet nije [[moed]].

Underwilens is [[grut-moff]] [[Wilhuff Tarkin]] troch de keizer stjoerd om tafersjoch te hâlden oer it wurk fan Krennic-en-dy. Der hawwe him geroften berikt oer de desertearre piloat en hy freget him ôf oft der net mear oan 'e hân is. Syn earste die is om te kontrolearjen oft de Deadsstjer it wol echt docht. Krennic stelt foar om 'e hiele moanne Jedha te ferneatigjen, mar Tarkin bedimmet him en seit dat it wol takin mei de Hillige Stêd. De proef is in súkses en de stêd wurdt mei [[berch]] en al yn ien klap ferneatige. De konsintryske [[skokweach|skokweagen]] wreidzje har dêrwei oer de hiele moanne út en sille alle [[libben]] ferdylgje. De partisanen fan Gerrera reitsje alhiel yn ûnstjoer, en yn alle trelit witte Cassian en de oaren harrensels te befrijen. Cassian nimt kontakt op mei K-2SO, dy't by harren [[romteskip]] efterbleaun wie. Hy fynt Jyn werom en nimt har mei, dêrby oanfitere troch Gerrera, dy't sels lykwols wegeret om mei. K-2SO arrivearret mei it romteskip en pikt Cassian, Jyn, Chirrut, Baze en Bodhi op wêrnei't se krekt op 'e tiid fan Jedha ûntkomme. Gerrera en dyselden fan syn mannen dy't net yn eigen romteskippen fuort witte te kommen, fine de dea as de skokweach harren berikt. 

Tarkin [[lokwinskjen|lokwinsket]] Krennic mei it wolslagjen fan it projekt, en nimt dan de lieding oer de Deadsstjer oer. Krennic is [[razernij|poerrazen]], mar Tarkin wiist derop dat sa'n gefoelich wapen as de Deadsstjer net oan him tabetroud is, de desertearre piloat yn acht nommen en it lek yn 'e organisaasje fan Krennic dêr't dy [[desersje]] op tsjut. Hy wriuwt Krennic fyntsjes yn dat de piloat net allinnich wurke, mar fan 'e Keizerlike ûndersyksfasiliteit op 'e planeet [[Eadu]] kaam, dêr't er kontakt hân hawwe moat mei ien fan Krennic syn wittenskippers. Wisberet om regaad te meitsjen mei de [[ferrieder]], set Krennic ôf nei Eadu.

Underwilens fertelt Jyn oan Cassian en de oaren wat har heit yn it holografysk boadskip sei. Net ien hat der lykwols yn 'e gauwichheid fan 'e ûntsnapping om tocht om 'e bylddrager mei it boadskip mei te nimmen, dat it boadskip is ferlern gien yn 'e ferwoastging fan Jedha. Cassian foarseit dat se sûnder de opname de lieders fan it Rebelleferbûn der nea fan oertsjûgje kinne sil om 'e misje nei Scarif yn omtinken te nimmen. Bodhi liedt it rebelleteam nei Eadu ta, dêr't Galen Erso him befynt. Neffens Cassian is it no nammenste wichtiger om Jyn har heit te befrijen, sadat er sels de rebellelieders tasprekke kinne sil. Temûk is er lykwols noch altyd fan doel om Galen te fermoardzjen by de earste gelegenheid dy't him foardocht. Om't se ûnder de [[radar]] op Eadu binnenkomme wolle, [[fleanen|fleane]] se te leech. Se reitsje in útstykjende [[rots]]pjuts en moatte by [[nacht]] en min [[waar]] in [[needlâning]] meitsje, dy't se aldergeloks allegear ûnskansearre oerlibje. Se ferlieze dêrtroch lykwols harren [[kommunikaasje]] mei de rebellebasis op Yavin-IV, mei as gefolch dat generaal Draven derfan útgiet dat se omkommen binne. Hy stjoert dêrop in [[squadron]] [[X-wjukjager]]s om 'e fasiliteit op Eadu te [[bombardearjen]].

Wylst K-2SO de kommunikaasje-apparatuer reparearret, geane Cassian en Bodhi op [[ferkenning]]. Fan in hichte ôf sjogge se hoe't Galen Erso en de oare wittenskippers Krennic opwachtsje en ûnthelje. Krennic lit de oare wittenskippers delmeane troch syn [[liifwacht]]en en stiet op it punt om ek mei Galen ôf te weven. Underwilens figelearret Jyn út wat Cassian fan doel is. Se ferlit de oaren en bejout har, om har heit te warskôgjen, troch in djippe [[kleau]] by in hege [[ljedder]] op nei it [[lâningsplatfoarm]] dêr't it [[romtefear]] fan Krennic delkommen is. Cassian stjoert Bodhi fuort om in nij romteskip te [[dieverij|stellen]] en kriget dêrnei Galen yn it [[fizier (fjoerwapen)|fizier]], mar op it lêste momint beslút er syn befel yn 'e wyn te slaan en de man net om te bringen. Hy keart werom nei de oaren en ûntdekt dat Jyn der op eigen manneboet op úttein is. K-2SO hat de kommunikaasje mei Yavin-IV reparearre en Cassian warskôget generaal Draven om 'e oanfal ôf te brekken om't der noch eigen personiel by it doelwyt oanwêzich is, mar de oanfal is al ynset en Draven kin it squadron net mear tsjinkeare.

Jyn berikt har heit mominten foar't it [[bombardemint]] begjint. Hoewol't sy it sels ûnskansearre oerlibbet, rekket har heit libbensgefaarlik [[ferwûne]], wêrnei't er yn har earms [[ferstjerren|ferstjert]]. Cassian skuort in oerstjoere Jyn mei werom nei it Keizerlike frachtfear dat Bodhi stellen hat, wêrnei't se mei de rest fan 'e groep ûntkomme. Krennic wurdt neitiid ûntbean yn 'e [[fêsting]] fan [[Darth Vader]] op 'e planeet [[Mustafar]], dêr't er him foar de rjochterhân fan [[keizer]] [[Palpatine]] oer ferantwurdzje moat foar de oanfal mei de Deadsstjer op Jedha, dêr't er hielendal gjin tastimming foar krigen hie. Krennic skoot de skuld ôf op Tarkin en besiket in [[audiïnsje]] by de keizer los te krijen, mar de [[yrritaasje|yrritearre]] Vader [[ferstikking|knypt him de kiel ticht]] mei [[de Krêft]] en befellet him om der earst mar ris op ta te sjen dat der gjin fierdere lekken ûntsteane.

Werom op Yavin-IV slacht Jyn yn in [[gearkomste]] mei de lieding fan it Rebelleferbûn foar om 'e rebellefloat yn te setten foar in wraam op Scarif, om sa de blaudrukken fan 'e Deadsstjer te bemachtigjen. De rebellelieders binne lykwols ferdield, mei't guon, ûnder wa de [[Mon Calamari]]-[[admiraal]] [[Raddus]], har plan stypje, wylst oaren fan miening binne dat de oerwinning troch de foltôging fan 'e Deadsstjer foargoed bûten berik is en dat harren no inkeld noch flecht of [[oerjefte]] rêst. Mon Mothma stelt fêst dat se sûnder unanime stipe fan 'e oare lieders de misje net trochgean litte kin. Foar it fuortbestean fan 'e [[opstân]] hat se lykwols noch ien troefkaart oer, de [[Obi-Wan Kenobi|ûnderdûkte Jedi-master]] dy't befreone is mei in oare rebellelieder, [[Bail Organa]] fan [[Alderaan]]. Dyselde is de lêste [[hoop]] fan it Rebelleferbûn. Organa seit ta [[prinsesse Leia|in boadskipper]] nei de man ta stjoere te sillen dy't er mei syn libben fertrouwe soe.

Jyn is [[frustraasje|frustrearre]] troch de ûnwil fan 'e rebellelieders om har te stypjen, mar Chirrut, Baze en Bodhi bliuwe by har en Cassian komt mei in stik as tweintich oare [[frijwilliger]]s oan, allegear yn 'e wol ferve rebellen dy't troch de jierren hinne dingen dien hawwe dêr't se net [[grutskens|grutsk]] op binne. Se hawwe skjin har nocht fan it oanklauwen mei misjes dy't neat opsjitte en wolle noris wat dwaan dat it ferskil makket. De groep kaapt it Keizerlik frachtfear dat op Eadu bútmakke is en set dêrmei ôf tsjin 'e befellen fan 'e lieding fan it Rebelleferbûn yn. As de [[ferkearslieding]] yn betizing freget nei harren oansprekkoade, betinkt Bodhi foar de hân wei ien: ''Rogue One'' (&quot;Skelm Ien&quot;). Se bejouwe har nei Scarif, dêr't it Keizerryk in ûntrochkringber [[enerzjyfjild|enerzjyskyld]] om 'e hiele planeet hinne makke hat, mei mar ien poarte, dy't iepene en sletten wurde kin. Bodhi praat harren nei binnen ta troch te sizzen dat it frachtfear nei it bombardemint fan 'e rebellen op Eadu hjirhinne omlaat is. Underwilens komt Krennic ek op Scarif oan om 'e blaudrukken fan 'e Deadsstjer feilich te stellen.

Nei't se op 'e [[tropen|tropyske]] planeet lâne binne, stelle Jyn en Cassian de [[militêr unifoarm|unifoarmen]] fan inkele Keizerlike [[ofsier]]en dy't oan board komme om it fear te ynspektearjen. Yn 'e mande mei K-2SO ynfiltrearje se neitiid mei dy [[momkape]] it argyfkompleks. Chirrut, Blaze en de rebellen fiere in koördinearre oanfal op it Keizerlik [[garnizoen]] út by wize fan ôfliedingsmaneuver. Dêrtroch wurde de stoarmtroepers dy't Jyn en Cassian it paad tichtsette, nei bûten ta stjoerd om 'e oanfal ôf te slaan. Underwilens fangt it Rebelleferbûn op Yavin-IV [[kommunikaasje]] tusken Keizerlike troepen op dêr't yn sprutsen wurdt fan in rebelle-oanfal op Scarif. Mon Mothma beslút dat se foar in foldongen feit steld binne, en dat se no wol fjochtsje moatte. Admiraal Raddus is op dat stuit al oan board fan syn [[kruser]] om 'e float te risselwearjen foar in wraam op Scarif.

Jyn en Cassian geane it reuseftige Keizerlik Argyf binnen, wylst K-2SO efterbliuwt by de yngong om harren fia it [[kompjûter]]systeem nei de juste data-opslach te lieden. As de rebellefloat ûnder admiraal Raddus by Scarif arrivearret, slute de Keizerlike troepen de poarte yn it planetêre enerzjyskyld. Dat hâldt ek de ferstjoering fan grutte hoemannichten data tsjin, dat Cassian jout fia K-2SO oan Bodhi opdracht om in fysike oansluting op it kommunikaasjesysteem oan te lizzen sadat se de rebellefloat sizze kinne dat de poarte yn it enerzjyskyld tsjin eltse priis iepenbrutsen wurde moat. Sadree't Krennic berjocht kriget dat de argyfklûs kompromittearre is, beseft er wêr't it de rebellen om te dwaan is. Hy stjoert daliks fersterkings nei it argyf ta. K-2SO wit gâns stoarmtroepers te deadzjen, mar lang om let wurde se him oermânsk. Hy [[selsopoffering|offeret himsels op]] en wurdt ferneatige, mar net foar't er de argyfklûs fersegele hat en it kompjûtersysteem dat de klûs bestjoert, fernield hat. Jyn en Cassian helje de ynformaasjedrager mei de blaudrukken út 'e klûs en klimme dan by de rekken mei oare ynformaasjedragers op, fierder omheech yn 'e ûnbidich hege argyftoer.

Bodhi liedt mei gefaar foar eigen libben in [[snoer|keabel]] nei it frachtfear ta en bringt sa in fysike oansluting op it kommunikaasjenetwurk ta stân. Chirrut wurdt deade nei't er de haadskeakelder op it lâningsplatfoarm omset, sadat de oansluting iepene wurdt. Bodhi bringt it boadskip oer oan admiraal Raddus, krekt foar't in stoarmtroeper in [[hângranaat|granaat]] yn it frachtfear smyt en it hiele romteskip [[ûntploffing|de loft yn giet]]. Malbus is de iennichste oerlibbene op it lâningsplatfoarm; hy nimt foar de dea fan syn freonen [[wraak]] op gâns fijannen foar't er sels ek deade wurdt. Krennic kringt de argyftoer fia in oare tagong binnen en besjit Cassian en Jyn. Cassian wurdt rekke, komt te fallen en stoart in ein nei ûnderen ta, dêr't er bewegingsleas lizzen bliuwt. Jyn klimt fierder nei boppen en ûntkomt út 'e toer troch in [[fentilaasje]]skacht.

Se komt út by de grutte [[skûtelantenne]], boppe-op 'e toer, dêr't se de ynformaasjedrager yn it kompjûtersysteem ynfiert. Om 'e blaudrukken ferstjoere te kinnen, moat se earst de rjochting oanpasse dy't de antenne útwiist. Tsjin 'e tiid dat se dat oprêden hat, berikt Krennic mei de [[lift (hefmeganisme)|lift]] it antenneplatfoarm. Hy hâldt fol dat hy wûn hat en risselwearret om Jyn dea te sjitten, mar hy wurdt sels fan efteren delsketten as in slim ferwûne Cassian it platfoarm berikt. Yn 'e romte set admiraal Raddus in hammerkop[[korvet]] yn dy't in fijannich [[stjerreslachskip]] raamt en fansiden triuwt by in oar stjerreslachskip op. De fertize [[skipswrak]]ken swalkje fan koers en botse op 'e generatorfasiliteit dy't it enerzjyskyld om 'e planeet hinne opwekket. It skyld wurdt dêrtroch deäktivearre. Jyn ferstjoert de blaudrukken fan 'e Deadsstjer, dy't ûntfongen wurde op it [[flaggeskip]] fan admiraal Raddus. 

Frijwol daliks dêrnei ferskine de Deadsstjer ûnder lieding fan grut-moff Tarkin en in Keizerlike float ûnder Darth Vader boppe Scarif. Tarkin lit it superlaserkanon fan 'e Deadsstjer op 'e nij in skot mei lege yntinsiteit ôfsjitte, dat Scarif yn see rekket, in ein foarby it argyfkompleks. De skokweach is lykwols op 'e nij genôch om alle libben op 'e planeet te ferdylgjen. Op it antenneplatfoarm sjocht de swierferwûne Krennic de skokweach oankommen, en Jyn en Cassian, dy't ûnderwilens de toer ferlitten hawwe, sjogge him oankommen wylst se tegearre op it [[strân]] sitte. Se hâlde inoars hân fêst yn 'e lêste mominten foar't se stjerre.

De rebellefloat besiket te ûntkommen nei de [[hyperromte]], mar it flaggeskip fan admiraal Raddus en ferskate oare rebelleskippen wurde opheind troch de float fan Vader, wêrby't de admiraal omkomt. Vader [[interjen|interet]] sels de kruser fan Raddus, dêr't er mei syn [[ljochtsabel]] in [[bloedbad]] oanrjochtet ûnder de [[bemanning]]. De ynformaasjedrager mei de blaudrukken fan 'e Deadsstjer wurde lykwols fan hân ta hân trochjûn en oant er in lytser romteskip berikt, de korvet ''Tantive&amp;nbsp;IV'', dy't him út 'e búk fan 'e kruser losmakket en ûntkomt. Oan board fan it flechtsjende skip bringt [[kaptein (skipfeart)|kaptein]] [[Raymus Antilles]] de blaudrukken by in heechpleatste [[passazjier]]. Hy freget har wat de rebellen op Scarif harren no eins brocht hawwe. [[Prinsesse Leia]] draait har om en seit: &quot;Hoop.&quot;

==Rolferdieling==
[[File:Felicity Jones (29582838166).jpg|right|thumb|180px|[[Felicity Jones]].]]
[[File:Diego Luna Berlinale 2017.jpg|right|thumb|160px|[[Diego Luna]].]]
[[File:Ben Mendelsohn by Gage Skidmore.jpg|right|thumb|160px|[[Ben Mendelsohn]].]]
;haadrollen
{| height=&quot;100px&quot; width=&quot;675px&quot; style=&quot;background:#F8F8F8; border:1px solid #aaaaaa&quot;
| style=&quot;background:gold&quot;| '''personaazje''' 
| style=&quot;background:gold&quot;| '''akteur/aktrise'''&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;
|- 
| [[Jyn Erso]]
| [[Felicity Jones]]
|-
| [[kaptein (rang)|kaptein]] [[Cassian Andor]]
| [[Diego Luna]]
|-
|}
&lt;br&gt;
;byrollen
{| height=&quot;100px&quot; width=&quot;675px&quot; style=&quot;background:#F8F8F8; border:1px solid #aaaaaa&quot;
| style=&quot;background:gold&quot;| '''personaazje''' 
| style=&quot;background:gold&quot;| '''akteur/aktrise''' 
|- 
| [[direkteur]] [[Orson Krennic]]
| [[Ben Mendelsohn]]
|-
| [[Chirrut Îmwe]]
| [[Donnie Yen]]
|-
| [[Baze Malbus]]
| [[Jiang Wen]]
|-
| [[K-2SO]]
| [[Alan Tudyk]] &lt;small&gt;(stim)&lt;/small&gt;
|-
| [[Bodhi Rook]]
| [[Riz Ahmed]]
|-
| [[Galen Erso]]
| [[Mads Mikkelsen]]
|-
| [[Saw Gerrera]]
| [[Forest Whitaker]]
|-
| [[grut-moff]] [[Wilhuff Tarkin]]
| [[Guy Henry (akteur)|Guy Henry]] &lt;small&gt;(fysyk)&lt;/small&gt; en [[Peter Cushing]] † &lt;small&gt;(digitale likenis)&lt;/small&gt;
|-
| [[admiraal Raddus]]
| [[Paul Kasey]] &lt;small&gt;(fysyk)&lt;/small&gt; en [[Stephen Stanton]] &lt;small&gt;(stim)&lt;/small&gt;
|-
| [[senator]] [[Mon Mothma]]
| [[Genevieve O'Reilly]]
|-
| [[Darth Vader]]
| [[Spencer Wilding]] en [[Daniel Naprous]] &lt;small&gt;(fysyk)&lt;/small&gt; en [[James Earl Jones]] &lt;small&gt;(stim)&lt;/small&gt;
|-
| [[generaal]] Davits Draven
| [[Alistair Petrie]]
|-
| senator [[Bail Organa]]
| [[Jimmy Smits]]
|-
| senator Tynnra Pamlo
| [[Sharon Duncan-Brewster]]
|-
| [[kaptein (skipfeart)|kaptein]] [[Raymus Antilles]]
| [[Tim Beckmann]]
|-
| de jonge Jyn Erso &lt;small&gt;(8 jier)&lt;/small&gt;
| [[Beau Gadsdon]]
|-
| de jonge Jyn Erso &lt;small&gt;(4 jier)&lt;/small&gt;
| [[Dolly Gadsdon]]
|-
| Lyra Erso
| [[Valene Kane]]
|-
| Moroff
| [[Ian Whyte (akteur)|Ian Whyte]]
|-
| Dutch Vander (Goud-lieder)
| [[Angus MacInnes]]
|-
| Garven Dreis (Read-lieder)
| [[Drewe Henley]]
|-
| generaal [[Jan Dodonna]]
| [[Ian McElhinney]]
|-
| senator Nower Jebel
| [[Jonathan Aris]]
|-
| senator Vasp Vaspar
| [[Fares Fares]]
|-
| generaal Antoc Merrick
| [[Ben Daniels]]
|-
| [[dr.]] Evazan
| [[Michael Smiley]]
|-
| generaal Hurst Romodi
| [[Andy de la Tour]]
|-
| Weeteef Cyubee
| [[Warwick Davis]]
|-
| [[korporaal]] Tonc
| [[Rizzle Kicks|Jordan Stephens]]
|-
| Bistan
| [[Nick Kellington]]
|-
| Tivik
| [[Daniel Mays]]
|-
| C1-10P
| [[Dave Filoni]] &lt;small&gt;(stim)&lt;/small&gt;
|-
| [[prinsesse]] [[Leia Organa]]
| [[Ingvild Deila]] &lt;small&gt;(fysyk)&lt;/small&gt; en [[Carrie Fisher]] &lt;small&gt;(digitale likenis en stim) (cameo)&lt;/small&gt; 
|-
| [[C-3PO]]
| [[Anthony Daniels]] &lt;small&gt;([[cameo]])&lt;/small&gt;
|-
| [[R2-D2]]
| [[Jimmy Vee]] &lt;small&gt;(cameo)&lt;/small&gt;
|-
| [[Wedge Antilles]]
| [[David Ankrum]] &lt;small&gt;(stimcameo)&lt;/small&gt;
|-
| Deadsstjer-technikus #1
| [[Rian Johnson]] &lt;small&gt;(cameo)&lt;/small&gt;
|-
| Deadsstjer-technikus #2
| [[Ram Bergman]] &lt;small&gt;(cameo)&lt;/small&gt;
|-
|}</text>
      <sha1>jkwb5ecl54prydeciecfoeu3tn6xdg6</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1086980</id>
      <parentid>1086978</parentid>
      <timestamp>2022-08-06T22:01:27Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ieneach fan 'e Esk</username>
        <id>13292</id>
      </contributor>
      <comment>+</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="29471" xml:space="preserve">{{Wurk}}

{{Universele ynfoboks film
| ôfbylding                = Star Wars Rogue One Logo.svg
| ôfbyldingstekst          = 
| ôfbyldingsbreedte        =
| ferwizing                = '''(''[[:en:File:Rogue One, A Star Wars Story poster.png|Filmposter yn 'e Ingelske Wikipedy]]'')'''
| namme                    = ''Rogue One&lt;br&gt;&lt;small&gt;A Star Wars Story''&lt;/small&gt;
| regisseur                = [[Gareth Edwards (regisseur)|Gareth Edwards]]
| produsint                = [[Kathleen Kennedy (produsinte)|Kathleen Kennedy]]&lt;br&gt;[[Allison Shearmur]]&lt;br&gt;[[Simon Emanuel]]
| útfierend produsint      = 
| senario                  = [[Chris Weitz]]&lt;br&gt;[[Tony Gilroy]]
| basearre op              = wurk fan [[George Lucas]]
| kamerarezjy              = [[Greig Fraser]]
| muzyk                    = [[Michael Giacchino]]
| filmstudio               = [[Lucasfilm]]
| distribúsje              = [[Walt Disney Studios Motion Pictures|Walt Disney Studios&lt;br&gt;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;Motion Pictures]]
| haadrollen               = [[Felicity Jones]]&lt;br&gt; [[Diego Luna]]
| voice-over               = 
| byrollen                 = [[Ben Mendelsohn]]&lt;br&gt; [[Donnie Yen]]&lt;br&gt; [[Jiang Wen]]&lt;br&gt; [[Alan Tudyk]]&lt;br&gt; [[Riz Ahmed]]&lt;br&gt; [[Mads Mikkelsen]]&lt;br&gt; [[Forest Whitaker]]
| lân/lannen               = [[File:Flag of the United States.svg|border|20px]] [[Feriene Steaten]]
| premiêre                 = [[10&amp;nbsp;desimber]] [[2016]]
| direkt op fideo          = 
| foarm                    = [[langspylfilm]]
| sjenre                   = [[science fiction-film]]
| taal                     = [[Ingelsk]]
| spyltiid                 = 134 minuten
| budget                   = $220&amp;nbsp;miljoen
| opbringst                = $1.056,1&amp;nbsp;miljoen
| prizen                   = 3× [[Saturn Award]]&lt;br&gt;3× [[Empire Award]]
| filmsearje               = ''[[Star Wars (filmsearje)|Star Wars]]''
| foarich diel             = ''[[Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith|Star Wars: Episode III –&lt;br&gt;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;Revenge of the Sith]]'' &lt;small&gt;(gron.)&lt;/small&gt;
| folgjend diel            = ''[[Star Wars: Episode IV – A New Hope|Star Wars: Episode IV – A&lt;br&gt;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;New Hope]]'' &lt;small&gt;(gronologysk)&lt;/small&gt;
}}
'''''Rogue One: A Star Wars Story''''', ek wol koartwei '''''Rogue One''''' neamd, is in [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[science fiction-film]] út [[2016]] mei eleminten fan [[fantasy (sjenre)|fantasy]], [[oarlochsfilm|oarlochsfiksje]] en [[aventoerefiksje]]. It wie de earste op himsels steande [[live-action]]film yn it ramt fan 'e saneamde [[blomlêzing|antologysearje]] fan 'e [[Star Wars|''Star Wars''-mediafranchise]]. Yn 'e ynterne [[gronology]] fan 'e [[Star Wars (filmsearje)|''Star Wars''-filmsearje]] folget it nei ''[[Star Wars: Episode&amp;nbsp;III&amp;nbsp;– Revenge of the Sith]]'' ([[2005]]) en is it in direkte [[prequel]] fan ''[[Star Wars: Episode&amp;nbsp;IV&amp;nbsp;– A&amp;nbsp;New Hope]]'' ([[1977]]). De [[film]] waard [[regissearre]] troch [[Gareth Edwards (regisseur)|Gareth Edwards]], mei yn 'e [[haadrol]]len [[Felicity Jones]] en [[Diego Luna]]. De [[titel (namme)|titel]] betsjut &quot;Skelm Ien: In Stjerre-oarlochsferhaal&quot;.

De film fertelt it ferhaal fan hoe't it [[Rebelleferbûn (Star Wars)|Rebelleferbûn]] de [[blaudruk]]ken fan 'e [[Deadsstjer]] fan it [[Galaktysk Keizerryk]] bemachtiget, ien [[wike]] foar de ferneatiging fan dat [[massaferneatigingswapen]] yn ''Star Wars: Episode&amp;nbsp;IV&amp;nbsp;– A&amp;nbsp;New Hope''. [[Jyn Erso]], de [[dochter]] fan 'e wichtichste ûntwerper fan 'e Deadsstjer, moat dêrfoar gearwurkje mei [[Cassian Andor]], in [[ferbittering|ferbittere]] [[rebel]] dy't gauris smoarge putsjes opknapt. Sy tinkt dat se har [[heit]] befrije sille, mei't er finzen holden wurdt troch [[Orson Krennic]], de [[direkteur]] fan it Keizerlik wapenprogramma. Hy hat lykwols opdracht krigen om har heit te [[moard|likwidearjen]].

''Rogue One: A Star Wars Story'' krige fan 'e [[filmkritisy]] oer it algemien positive [[resinsje]]s, mar der wie [[krityk]] op it tempo en digitale werskeppings fan 'e [[ferstoarn]]e akteur [[Peter Cushing]] yn 'e rol fan [[grut-moff Tarkin]] en fan in jongere [[Carrie Fisher]] as [[prinsesse Leia]]. Nettsjinsteande dat waard ''Rogue One: A Star Wars Story'' nominearre foar twa [[Oscar]]s, twa [[BAFTA's]] en in [[Hugo Award]], en wûn de film trije [[Saturn Award]]s en trije [[Empire Award]]s. ''Rogue One'' ûntjoech him yn 'e [[bioskopen]] ta in ûnbidich [[kommersje]]el súkses en de op ien nei meast opbringende film fan [[2016]]. In [[spin-off]]-[[prequel]]-[[tillefyzjesearje]] oer it [[personaazje]] Cassian Andor, mei as titel ''[[Andor (tillefyzjesearje)|Andor]]'', kaam yn [[2022]] beskikber fia de [[streaming media|streamingtsjinst]] [[Disney+]].

==Plot==
[[Wittenskipper]] [[Galen Erso]], syn [[oarehelte|frou]] Lyra en harren [[dochter]]ke [[Jyn Erso|Jyn]] libje [[ûnderdûken|ûnderdûkt]] op 'e [[planeet]] [[Lah'mu]], mar harren skûlplak wurdt ûntdutsen. [[Orson Krennic]], de [[direkteur]] fan it [[wapen]]programma fan it [[diktatoriale]] [[Galaktysk Keizerryk]], arrivearret om Galen te twingen werom te kommen en de [[Deadsstjer]] ôf te meitsjen, dêr't er earder oan wurke hat. De Deadsstjer is in [[massaferneatigingswapen]] dat hiele planeten ferdylgje kin, yn 'e foarm fan in bolfoarmich [[romtestasjon]] ter grutte fan in lytse [[moanne (byplaneet)|moanne]]. Yn 'e konfrontaasje mei Krennic wurdt Lyra [[dea]]sketten, wylst Jyn wit te ûntkommen en letter oppikt wurdt troch de [[rebel]] [[Saw Gerrera]], mei wa't Galen konneksjes hat.

Fyftjin jier letter [[desersje|desertearret]] de Keizerlike [[piloat|frachtpiloat]] [[Bodhi Rook]] en reizget nei de [[woastyn]]moanne [[Jedha]], dêr't er kontakt siket mei Gerrera. Hy seit dat er stjoerd is troch Galen Erso mei in [[hologram|holografysk]] boadskip fan dyselde. De [[paranoia|paranoïde]] Gerrera leaut dêr neat fan en lit Bodhi [[finzen]] sette en ûnderwerpe oan neat te sêftsedige ûnderfregings. Underwilens heart [[kaptein (rang)|kaptein]] [[Cassian Andor]], in [[ynljochtingetsjinst|ynljochtinge-ofsier]] fan it [[Rebelleferbûn (Star Wars)|Rebelleferbûn]], fan in [[ynformant]] it nijs oer it [[oerrinnen]] fan Bodhi en it boadskip dat er by him hawwe soe. 

Koarte tiid letter wurdt yn in Keizerlik [[wurkkamp]] op 'e planeet Wobani de jonge [[frou]] Jyn Erso, dy't dêr in [[finzene]] is, befrijd troch rebellen en ûnder twang nei it [[haadkertier]] fan it Rebelleferbûn op 'e moanne [[Yavin-IV]] brocht. Dêr wurdt se troch [[senator]] [[Mon Mothma]], de [[polityk]] liedster fan 'e rebellen, bepraat om harren te helpen by in twafâldige misje. Yn it foarste plak moat der kontakt lein wurde mei Saw Gerrera, in [[ekstremisme|ekstremist]] dy't jierren lyn al brutsen hat mei it Rebelleferbûn. Om't Jyn troch him [[opfieding|grutbrocht]] is, tinkt men mei har in kâns te hawwen dat Gerrera harkje sil nei wat se te sizzen hawwe foar't er it fjoer iepenet. Fierders moat Jyn har heit, Galen Erso, befrijd wurde sadat er de rebellen fan [[ynformaasje]] foarsjen kin oer dy saneamde Deadsstjer. Jyn wurdt der mei Cassian en [[K-2SO]], in [[software|werprogrammearre]] gefjochts[[androïde]] fan 'e Keizerlike Striidkrêften, op útstjoerd om dat allegear te berêden. [[Generaal]] Davits Draven nimt foar harren ôfreis Cassian lykwols apart en seit dat er ferjitte moat wat er oant no ta allegear heard hat. Galen Erso is neat oars as in [[kollaborateur]], en de wiere misje is om him te [[moard|likwidearjen]] foar't er it Keizerlik wapenprogramma noch fierder foarút helpe kin.
{{Plotbedjer film}}
Jyn, Cassian en K-2SO bejouwe har nei de Jedha, dêr't it Keizerryk dwaande is alle kyberkristallen te [[dieverij|stellen]] út 'e op in [[berch]]top leine [[hillich plak|Hillige Stêd]], dy't ek Jedha hjit. Dy [[kristal]]len wurde brûkt om it [[ploffer (Star Wars)|superlaserkanon]] fan 'e Deadsstjer fan [[enerzjy]] te foarsjen. Gerrera en syn [[partisanen]] fiere yn om 'e Hillige Stêd in [[guerriljastriid]] tsjin 'e Keizerlike [[stoarmtroeper (Star Wars)|stoarmtroepers]]. As Jyn en Cassian harren yn 'e stêd bejouwe, reitsje se dêr ûnbedoeld behelle yn in oanfal fan Gerrera syn mannen op it Keizerlik [[konfoai]] dat de lêste kyberkristallen ferfiert. Dat kostet harren op in hier nei it libben, mar se wurde rêden troch de [[blinens|bline]] [[kriger]] [[Chirrut Îmwe]], ien fan 'e lêste [[Beskermers fan de Whills|Beskermers fan 'e Whills]] (leden fan in [[monastisisme|monastyske]] [[kleasteroarder|oarder]] dy't de kyberkristallen bewekje moat) en dy syn [[freonskip|freon]], de [[hierling]] [[Baze Malbus]].

Om't se de oanfal yn it hûndert jage hawwe soene, wurde se alle fjouwer finzen nommen troch de partisanen, dy't harren meinimme nei harren basis yn in [[grot]] in ein bûten de Hillige Stêd. Dêr wurde Cassian, Chirrut en Baze opsletten yn [[sel (finzenis)|sel]] njonken dy fan 'e piloat Bodhi Rook. Underwilens wurdt Jyn by Gerrera brocht. Se is [[ferbittere]], mei't er har (yn har eigen wurden) &quot;dumpt&quot; hat doe't se sechstjin jier wie troch har op in stuit sûnder [[ôfskie|farwol]] of útlis yn 'e steek te litten. Gerrera leit har lykwols út dat er har doe foar har eigen [[feilichheid]] efterlitten hat, mei't har [[identiteit]] mank syn mannen bekend wurden wie en der stimmen opgiene om har as [[gizeling (misdriuw)|gizelster]] te brûken om har heit ûnder druk te setten. Hy spilet foar har it holografysk boadskip fan har heit ôf, dat Bodhi him brocht hat. 

Galen rjochtet him dêryn streekrjocht tsjin sawol Gerrera as Jyn, mei't er derfan útgiet dat sy beiden noch byinoar binne. Hy fertelt dat er ynstee fan fierdere utering te jaan oan syn opstannigens, de lêste fyftjin jier war dien hat om sa hearrich mooglik te lykjen, om't er besefte dat de Deadsstjer sûnder syn help ek wol makke wurde soe. Ynstee hat er syn [[posysje (funksje)|posysje]] no brûkt om it Keizerryk te ûndermynjen troch mei opsetsin in swak plak yn 'e Deadsstjer yn te bouwen. Hy jout Jyn opdracht om 'e [[blaudruk]]ken fan 'e Deadsstjer út it Keizerlik [[argyf]]kompeks op 'e planeet [[Scarif]] te heljen en dy troch te spyljen oan it Rebelleferbûn. Galen seit ek dat er syn dochter nea fergetten is en noch eltse dei oan har tinkt. Jyn, dy't folslein [[desyllúzjonearring|desyllúzjonearre]] rekke wie mei it ferset tsjin it Keizerryk, wurdt troch de wurden fan har heit ta de [[trien]]nen ta roerd en fettet nije [[moed]].

Underwilens is [[grut-moff]] [[Wilhuff Tarkin]] troch de keizer stjoerd om tafersjoch te hâlden oer it wurk fan Krennic-en-dy. Der hawwe him geroften berikt oer de desertearre piloat en hy freget him ôf oft der net mear oan 'e hân is. Syn earste die is om te kontrolearjen oft de Deadsstjer it wol echt docht. Krennic stelt foar om 'e hiele moanne Jedha te ferneatigjen, mar Tarkin bedimmet him en seit dat it wol takin mei de Hillige Stêd. De proef is in súkses en de stêd wurdt mei [[berch]] en al yn ien klap ferneatige. De konsintryske [[skokweach|skokweagen]] wreidzje har dêrwei oer de hiele moanne út en sille alle [[libben]] ferdylgje. De partisanen fan Gerrera reitsje alhiel yn ûnstjoer, en yn alle trelit witte Cassian en de oaren harrensels te befrijen. Cassian nimt kontakt op mei K-2SO, dy't by harren [[romteskip]] efterbleaun wie. Hy fynt Jyn werom en nimt har mei, dêrby oanfitere troch Gerrera, dy't sels lykwols wegeret om mei. K-2SO arrivearret mei it romteskip en pikt Cassian, Jyn, Chirrut, Baze en Bodhi op wêrnei't se krekt op 'e tiid fan Jedha ûntkomme. Gerrera en dyselden fan syn mannen dy't net yn eigen romteskippen fuort witte te kommen, fine de dea as de skokweach harren berikt. 

Tarkin [[lokwinskjen|lokwinsket]] Krennic mei it wolslagjen fan it projekt, en nimt dan de lieding oer de Deadsstjer oer. Krennic is [[razernij|poerrazen]], mar Tarkin wiist derop dat sa'n gefoelich wapen as de Deadsstjer net oan him tabetroud is, de desertearre piloat yn acht nommen en it lek yn 'e organisaasje fan Krennic dêr't dy [[desersje]] op tsjut. Hy wriuwt Krennic fyntsjes yn dat de piloat net allinnich wurke, mar fan 'e Keizerlike ûndersyksfasiliteit op 'e planeet [[Eadu]] kaam, dêr't er kontakt hân hawwe moat mei ien fan Krennic syn wittenskippers. Wisberet om regaad te meitsjen mei de [[ferrieder]], set Krennic ôf nei Eadu.

Underwilens fertelt Jyn oan Cassian en de oaren wat har heit yn it holografysk boadskip sei. Net ien hat der lykwols yn 'e gauwichheid fan 'e ûntsnapping om tocht om 'e bylddrager mei it boadskip mei te nimmen, dat it boadskip is ferlern gien yn 'e ferwoastging fan Jedha. Cassian foarseit dat se sûnder de opname de lieders fan it Rebelleferbûn der nea fan oertsjûgje kinne sil om 'e misje nei Scarif yn omtinken te nimmen. Bodhi liedt it rebelleteam nei Eadu ta, dêr't Galen Erso him befynt. Neffens Cassian is it no nammenste wichtiger om Jyn har heit te befrijen, sadat er sels de rebellelieders tasprekke kinne sil. Temûk is er lykwols noch altyd fan doel om Galen te fermoardzjen by de earste gelegenheid dy't him foardocht. Om't se ûnder de [[radar]] op Eadu binnenkomme wolle, [[fleanen|fleane]] se te leech. Se reitsje in útstykjende [[rots]]pjuts en moatte by [[nacht]] en min [[waar]] in [[needlâning]] meitsje, dy't se aldergeloks allegear ûnskansearre oerlibje. Se ferlieze dêrtroch lykwols harren [[kommunikaasje]] mei de rebellebasis op Yavin-IV, mei as gefolch dat generaal Draven derfan útgiet dat se omkommen binne. Hy stjoert dêrop in [[squadron]] [[X-wjukjager]]s om 'e fasiliteit op Eadu te [[bombardearjen]].

Wylst K-2SO de kommunikaasje-apparatuer reparearret, geane Cassian en Bodhi op [[ferkenning]]. Fan in hichte ôf sjogge se hoe't Galen Erso en de oare wittenskippers Krennic opwachtsje en ûnthelje. Krennic lit de oare wittenskippers delmeane troch syn [[liifwacht]]en en stiet op it punt om ek mei Galen ôf te weven. Underwilens figelearret Jyn út wat Cassian fan doel is. Se ferlit de oaren en bejout har, om har heit te warskôgjen, troch in djippe [[kleau]] by in hege [[ljedder]] op nei it [[lâningsplatfoarm]] dêr't it [[romtefear]] fan Krennic delkommen is. Cassian stjoert Bodhi fuort om in nij romteskip te [[dieverij|stellen]] en kriget dêrnei Galen yn it [[fizier (fjoerwapen)|fizier]], mar op it lêste momint beslút er syn befel yn 'e wyn te slaan en de man net om te bringen. Hy keart werom nei de oaren en ûntdekt dat Jyn der op eigen manneboet op úttein is. K-2SO hat de kommunikaasje mei Yavin-IV reparearre en Cassian warskôget generaal Draven om 'e oanfal ôf te brekken om't der noch eigen personiel by it doelwyt oanwêzich is, mar de oanfal is al ynset en Draven kin it squadron net mear tsjinkeare.

Jyn berikt har heit mominten foar't it [[bombardemint]] begjint. Hoewol't sy it sels ûnskansearre oerlibbet, rekket har heit libbensgefaarlik [[ferwûne]], wêrnei't er yn har earms [[ferstjerren|ferstjert]]. Cassian skuort in oerstjoere Jyn mei werom nei it Keizerlike frachtfear dat Bodhi stellen hat, wêrnei't se mei de rest fan 'e groep ûntkomme. Krennic wurdt neitiid ûntbean yn 'e [[fêsting]] fan [[Darth Vader]] op 'e planeet [[Mustafar]], dêr't er him foar de rjochterhân fan [[keizer]] [[Palpatine]] oer ferantwurdzje moat foar de oanfal mei de Deadsstjer op Jedha, dêr't er hielendal gjin tastimming foar krigen hie. Krennic skoot de skuld ôf op Tarkin en besiket in [[audiïnsje]] by de keizer los te krijen, mar de [[yrritaasje|yrritearre]] Vader [[ferstikking|knypt him de kiel ticht]] mei [[de Krêft]] en befellet him om der earst mar ris op ta te sjen dat der gjin fierdere lekken ûntsteane.

Werom op Yavin-IV slacht Jyn yn in [[gearkomste]] mei de lieding fan it Rebelleferbûn foar om 'e rebellefloat yn te setten foar in wraam op Scarif, om sa de blaudrukken fan 'e Deadsstjer te bemachtigjen. De rebellelieders binne lykwols ferdield, mei't guon, ûnder wa de [[Mon Calamari]]-[[admiraal]] [[Raddus]], har plan stypje, wylst oaren fan miening binne dat de oerwinning troch de foltôging fan 'e Deadsstjer foargoed bûten berik is en dat harren no inkeld noch flecht of [[oerjefte]] rêst. Mon Mothma stelt fêst dat se sûnder unanime stipe fan 'e oare lieders de misje net trochgean litte kin. Foar it fuortbestean fan 'e [[opstân]] hat se lykwols noch ien troefkaart oer, de [[Obi-Wan Kenobi|ûnderdûkte Jedi-master]] dy't befreone is mei in oare rebellelieder, [[Bail Organa]] fan [[Alderaan]]. Dyselde is de lêste [[hoop]] fan it Rebelleferbûn. Organa seit ta [[prinsesse Leia|in boadskipper]] nei de man ta stjoere te sillen dy't er mei syn libben fertrouwe soe.

Jyn is [[frustraasje|frustrearre]] troch de ûnwil fan 'e rebellelieders om har te stypjen, mar Chirrut, Baze en Bodhi bliuwe by har en Cassian komt mei in stik as tweintich oare [[frijwilliger]]s oan, allegear yn 'e wol ferve rebellen dy't troch de jierren hinne dingen dien hawwe dêr't se net [[grutskens|grutsk]] op binne. Se hawwe skjin har nocht fan it oanklauwen mei misjes dy't neat opsjitte en wolle noris wat dwaan dat it ferskil makket. De groep kaapt it Keizerlik frachtfear dat op Eadu bútmakke is en set dêrmei ôf tsjin 'e befellen fan 'e lieding fan it Rebelleferbûn yn. As de [[ferkearslieding]] yn betizing freget nei harren oansprekkoade, betinkt Bodhi foar de hân wei ien: ''Rogue One'' (&quot;Skelm Ien&quot;). Se bejouwe har nei Scarif, dêr't it Keizerryk in ûntrochkringber [[enerzjyfjild|enerzjyskyld]] om 'e hiele planeet hinne makke hat, mei mar ien poarte, dy't iepene en sletten wurde kin. Bodhi praat harren nei binnen ta troch te sizzen dat it frachtfear nei it bombardemint fan 'e rebellen op Eadu hjirhinne omlaat is. Underwilens komt Krennic ek op Scarif oan om 'e blaudrukken fan 'e Deadsstjer feilich te stellen.

Nei't se op 'e [[tropen|tropyske]] planeet lâne binne, stelle Jyn en Cassian de [[militêr unifoarm|unifoarmen]] fan inkele Keizerlike [[ofsier]]en dy't oan board komme om it fear te ynspektearjen. Yn 'e mande mei K-2SO ynfiltrearje se neitiid mei dy [[momkape]] it argyfkompleks. Chirrut, Blaze en de rebellen fiere in koördinearre oanfal op it Keizerlik [[garnizoen]] út by wize fan ôfliedingsmaneuver. Dêrtroch wurde de stoarmtroepers dy't Jyn en Cassian it paad tichtsette, nei bûten ta stjoerd om 'e oanfal ôf te slaan. Underwilens fangt it Rebelleferbûn op Yavin-IV [[kommunikaasje]] tusken Keizerlike troepen op dêr't yn sprutsen wurdt fan in rebelle-oanfal op Scarif. Mon Mothma beslút dat se foar in foldongen feit steld binne, en dat se no wol fjochtsje moatte. Admiraal Raddus is op dat stuit al oan board fan syn [[kruser]] om 'e float te risselwearjen foar in wraam op Scarif.

Jyn en Cassian geane it reuseftige Keizerlik Argyf binnen, wylst K-2SO efterbliuwt by de yngong om harren fia it [[kompjûter]]systeem nei de juste data-opslach te lieden. As de rebellefloat ûnder admiraal Raddus by Scarif arrivearret, slute de Keizerlike troepen de poarte yn it planetêre enerzjyskyld. Dat hâldt ek de ferstjoering fan grutte hoemannichten data tsjin, dat Cassian jout fia K-2SO oan Bodhi opdracht om in fysike oansluting op it kommunikaasjesysteem oan te lizzen sadat se de rebellefloat sizze kinne dat de poarte yn it enerzjyskyld tsjin eltse priis iepenbrutsen wurde moat. Sadree't Krennic berjocht kriget dat de argyfklûs kompromittearre is, beseft er wêr't it de rebellen om te dwaan is. Hy stjoert daliks fersterkings nei it argyf ta. K-2SO wit gâns stoarmtroepers te deadzjen, mar lang om let wurde se him oermânsk. Hy [[selsopoffering|offeret himsels op]] en wurdt ferneatige, mar net foar't er de argyfklûs fersegele hat en it kompjûtersysteem dat de klûs bestjoert, fernield hat. Jyn en Cassian helje de ynformaasjedrager mei de blaudrukken út 'e klûs en klimme dan by de rekken mei oare ynformaasjedragers op, fierder omheech yn 'e ûnbidich hege argyftoer.

Bodhi liedt mei gefaar foar eigen libben in [[snoer|keabel]] nei it frachtfear ta en bringt sa in fysike oansluting op it kommunikaasjenetwurk ta stân. Chirrut wurdt deade nei't er de haadskeakelder op it lâningsplatfoarm omset, sadat de oansluting iepene wurdt. Bodhi bringt it boadskip oer oan admiraal Raddus, krekt foar't in stoarmtroeper in [[hângranaat|granaat]] yn it frachtfear smyt en it hiele romteskip [[ûntploffing|de loft yn giet]]. Malbus is de iennichste oerlibbene op it lâningsplatfoarm; hy nimt foar de dea fan syn freonen [[wraak]] op gâns fijannen foar't er sels ek deade wurdt. Krennic kringt de argyftoer fia in oare tagong binnen en besjit Cassian en Jyn. Cassian wurdt rekke, komt te fallen en stoart in ein nei ûnderen ta, dêr't er bewegingsleas lizzen bliuwt. Jyn klimt fierder nei boppen en ûntkomt út 'e toer troch in [[fentilaasje]]skacht.

Se komt út by de grutte [[skûtelantenne]], boppe-op 'e toer, dêr't se de ynformaasjedrager yn it kompjûtersysteem ynfiert. Om 'e blaudrukken ferstjoere te kinnen, moat se earst de rjochting oanpasse dy't de antenne útwiist. Tsjin 'e tiid dat se dat oprêden hat, berikt Krennic mei de [[lift (hefmeganisme)|lift]] it antenneplatfoarm. Hy hâldt fol dat hy wûn hat en risselwearret om Jyn dea te sjitten, mar hy wurdt sels fan efteren delsketten as in slim ferwûne Cassian it platfoarm berikt. Yn 'e romte set admiraal Raddus in hammerkop[[korvet]] yn dy't in fijannich [[stjerreslachskip]] raamt en fansiden triuwt by in oar stjerreslachskip op. De fertize [[skipswrak]]ken swalkje fan koers en botse op 'e generatorfasiliteit dy't it enerzjyskyld om 'e planeet hinne opwekket. It skyld wurdt dêrtroch deäktivearre. Jyn ferstjoert de blaudrukken fan 'e Deadsstjer, dy't ûntfongen wurde op it [[flaggeskip]] fan admiraal Raddus. 

Frijwol daliks dêrnei ferskine de Deadsstjer ûnder lieding fan grut-moff Tarkin en in Keizerlike float ûnder Darth Vader boppe Scarif. Tarkin lit it superlaserkanon fan 'e Deadsstjer op 'e nij in skot mei lege yntinsiteit ôfsjitte, dat Scarif yn see rekket, in ein foarby it argyfkompleks. De skokweach is lykwols op 'e nij genôch om alle libben op 'e planeet te ferdylgjen. Op it antenneplatfoarm sjocht de swierferwûne Krennic de skokweach oankommen, en Jyn en Cassian, dy't ûnderwilens de toer ferlitten hawwe, sjogge him oankommen wylst se tegearre op it [[strân]] sitte. Se hâlde inoars hân fêst yn 'e lêste mominten foar't se stjerre.

De rebellefloat besiket te ûntkommen nei de [[hyperromte]], mar it flaggeskip fan admiraal Raddus en ferskate oare rebelleskippen wurde opheind troch de float fan Vader, wêrby't de admiraal omkomt. Vader [[interjen|interet]] sels de kruser fan Raddus, dêr't er mei syn [[ljochtsabel]] in [[bloedbad]] oanrjochtet ûnder de [[bemanning]]. De ynformaasjedrager mei de blaudrukken fan 'e Deadsstjer wurde lykwols fan hân ta hân trochjûn en oant er in lytser romteskip berikt, de korvet ''Tantive&amp;nbsp;IV'', dy't him út 'e búk fan 'e kruser losmakket en ûntkomt. Oan board fan it flechtsjende skip bringt [[kaptein (skipfeart)|kaptein]] [[Raymus Antilles]] de blaudrukken by in heechpleatste [[passazjier]]. Hy freget har wat de rebellen op Scarif harren no eins brocht hawwe. [[Prinsesse Leia]] draait har om en seit: &quot;Hoop.&quot;

==Rolferdieling==
[[File:Felicity Jones (29582838166).jpg|right|thumb|180px|[[Felicity Jones]].]]
[[File:Diego Luna Berlinale 2017.jpg|right|thumb|160px|[[Diego Luna]].]]
[[File:Ben Mendelsohn by Gage Skidmore.jpg|right|thumb|160px|[[Ben Mendelsohn]].]]
;haadrollen
{| height=&quot;100px&quot; width=&quot;675px&quot; style=&quot;background:#F8F8F8; border:1px solid #aaaaaa&quot;
| style=&quot;background:gold&quot;| '''personaazje''' 
| style=&quot;background:gold&quot;| '''akteur/aktrise'''&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;
|- 
| [[Jyn Erso]]
| [[Felicity Jones]]
|-
| [[kaptein (rang)|kaptein]] [[Cassian Andor]]
| [[Diego Luna]]
|-
|}
&lt;br&gt;
;byrollen
{| height=&quot;100px&quot; width=&quot;675px&quot; style=&quot;background:#F8F8F8; border:1px solid #aaaaaa&quot;
| style=&quot;background:gold&quot;| '''personaazje''' 
| style=&quot;background:gold&quot;| '''akteur/aktrise''' 
|- 
| [[direkteur]] [[Orson Krennic]]
| [[Ben Mendelsohn]]
|-
| [[Chirrut Îmwe]]
| [[Donnie Yen]]
|-
| [[Baze Malbus]]
| [[Jiang Wen]]
|-
| [[K-2SO]]
| [[Alan Tudyk]] &lt;small&gt;(stim)&lt;/small&gt;
|-
| [[Bodhi Rook]]
| [[Riz Ahmed]]
|-
| [[Galen Erso]]
| [[Mads Mikkelsen]]
|-
| [[Saw Gerrera]]
| [[Forest Whitaker]]
|-
| [[grut-moff]] [[Wilhuff Tarkin]]
| [[Guy Henry (akteur)|Guy Henry]] &lt;small&gt;(fysyk)&lt;/small&gt; en [[Peter Cushing]] † &lt;small&gt;(digitale likenis)&lt;/small&gt;
|-
| [[admiraal Raddus]]
| [[Paul Kasey]] &lt;small&gt;(fysyk)&lt;/small&gt; en [[Stephen Stanton]] &lt;small&gt;(stim)&lt;/small&gt;
|-
| [[senator]] [[Mon Mothma]]
| [[Genevieve O'Reilly]]
|-
| [[Darth Vader]]
| [[Spencer Wilding]] en [[Daniel Naprous]] &lt;small&gt;(fysyk)&lt;/small&gt; en [[James Earl Jones]] &lt;small&gt;(stim)&lt;/small&gt;
|-
| [[generaal]] Davits Draven
| [[Alistair Petrie]]
|-
| senator [[Bail Organa]]
| [[Jimmy Smits]]
|-
| senator Tynnra Pamlo
| [[Sharon Duncan-Brewster]]
|-
| [[kaptein (skipfeart)|kaptein]] [[Raymus Antilles]]
| [[Tim Beckmann]]
|-
| de jonge Jyn Erso &lt;small&gt;(8 jier)&lt;/small&gt;
| [[Beau Gadsdon]]
|-
| de jonge Jyn Erso &lt;small&gt;(4 jier)&lt;/small&gt;
| [[Dolly Gadsdon]]
|-
| Lyra Erso
| [[Valene Kane]]
|-
| Moroff
| [[Ian Whyte (akteur)|Ian Whyte]]
|-
| Dutch Vander (Goud-lieder)
| [[Angus MacInnes]]
|-
| Garven Dreis (Read-lieder)
| [[Drewe Henley]]
|-
| generaal [[Jan Dodonna]]
| [[Ian McElhinney]]
|-
| senator Nower Jebel
| [[Jonathan Aris]]
|-
| senator Vasp Vaspar
| [[Fares Fares]]
|-
| generaal Antoc Merrick
| [[Ben Daniels]]
|-
| [[dr.]] Evazan
| [[Michael Smiley]]
|-
| generaal Hurst Romodi
| [[Andy de la Tour]]
|-
| Weeteef Cyubee
| [[Warwick Davis]]
|-
| [[korporaal]] Tonc
| [[Rizzle Kicks|Jordan Stephens]]
|-
| Bistan
| [[Nick Kellington]]
|-
| Tivik
| [[Daniel Mays]]
|-
| C1-10P
| [[Dave Filoni]] &lt;small&gt;(stim)&lt;/small&gt;
|-
| [[prinsesse]] [[Leia Organa]]
| [[Ingvild Deila]] &lt;small&gt;(fysyk)&lt;/small&gt; en [[Carrie Fisher]] &lt;small&gt;(digitale likenis en stim) (cameo)&lt;/small&gt; 
|-
| [[C-3PO]]
| [[Anthony Daniels]] &lt;small&gt;([[cameo]])&lt;/small&gt;
|-
| [[R2-D2]]
| [[Jimmy Vee]] &lt;small&gt;(cameo)&lt;/small&gt;
|-
| [[Wedge Antilles]]
| [[David Ankrum]] &lt;small&gt;(stimcameo)&lt;/small&gt;
|-
| Deadsstjer-technikus #1
| [[Rian Johnson]] &lt;small&gt;(cameo)&lt;/small&gt;
|-
| Deadsstjer-technikus #2
| [[Ram Bergman]] &lt;small&gt;(cameo)&lt;/small&gt;
|-
|}

==Produksje en distribúsje==
===Produksje===
''Rogue One: A Star Wars Story'' wie de earste film út 'e saneamde [[blomlêzing|antologysearje]] fan op harsels steande ''[[Star Wars (filmsearje)|Star Wars]]''-[[spin-off]]-[[film]]s. It idee foar de film kaam oarspronklik yn [[2003]] fan [[John Knoll]], dy't it tafersjoch op 'e [[fisuele effekten]] hie by de tusken [[1999]] en [[2005]] makke [[Star Wars-prequeltrilogy|''Star Wars''-prequeltrilogy]]. Hy sloech doe foar om fan it ferhaal in [[ôflevering]] te meitsjen yn 'e plande [[tillefyzjesearje]] ''Star Wars: Underworld'', dy't lykwols neitiid yn syn gehiel skrast waard. Tsien jier letter, nei de oername fan [[Lucasfilm]] troch [[The Walt Disney Company]] yn [[2012]], besleat er op 'e nij te besykjen om syn idee oan 'e man te bringen. Disney seach der wol wat yn, en it idee fan Knoll waard as ''Rogue One'' yn produksje nommen.

De film waard [[regissearre]] troch [[Gareth Edwards (regisseur)|Gareth Edwards]] nei in [[skript]] dat skreaun wie troch de tige renomearre [[senarioskriuwer]]s [[Chris Weitz]] (bekend fan û.m. [[American Pie (filmsearje)|''American Pie''-rige]]) en [[Tony Gilroy]] (bekend fan û.m. de [[Bourne (filmsearje)|''Bourne''-films]]). Weitz skreau de oarspronklike ferzje fan it senario, wylst Gilroy ferantwurdlik wie foar bykommende [[sêne]]s dy't yn [[juny]] [[2016]] de basis foarmen foar fiif [[wike]]n fan [[reshoot]]s. De wichtichste feroaring dy't Gilroy oanbrocht, wie de ein fan 'e film. Mei't se derfan útgiene dat Disney nea in ein tastean soe wêryn't de haadpersoanen omkamen, hiene Weitz en Edwards keazen foar in [[happy end]], wêrby't teminsten [[Jyn Erso]] en [[Cassian Andor]] oan 'e dea ûntkamen. De studio keas lykwols ûnferwachts foar in mear tragyske ein, en de oarspronklike ein fan it senario waard nea ferfilme. Behalven Weitz en Gilroy droegen ek [[Christopher McQuarrie]], [[Scott Z. Burns]] en [[Michael Arndt]] by oan it senario, hoewol't se dêrfoar gjin fermelding op 'e [[ôftiteling]] krigen.
[[File:North east hadhunmathi maldives.JPG|right|thumb|170px|It [[atol (lânfoarm)|atol]] [[Laamu (atol)|Laamu]], yn 'e [[Malediven]], giet yn 'e film troch foar de [[planeet]] [[Scarif]].]]

As [[filmprodusint|produsinten]] wiene [[Kathleen Kennedy (produsinte)|Kathleen Kennedy]], [[Allison Shearmur]] en [[Simon Emanuel]] by it projekt belutsen foar de [[filmstudio]] [[Lucasfilm]]. Foar de film wie in [[budget]] beskikber fan [[$]]220&amp;nbsp;miljoen. De [[kamerarezjy]] wie yn 'e hannen fan [[Greig Fraser]], en de [[filmmuzyk]] waard fersoarge troch [[Michael Giacchino]]. ''Rogue One'' wie dêrmei de earste ''Star Wars''-film sûnder in [[soundtrack]] dy't makke wie troch [[John Williams (komponist)|John Williams]], al ynkorporearre Giacchino yn syn wurk wol [[tema (fiksje)|tema's]] fan Williams syn muzyk út eardere films.</text>
      <sha1>87kydqgs6c1grd54dv9nvn2mb5cu08e</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1086981</id>
      <parentid>1086980</parentid>
      <timestamp>2022-08-06T22:05:43Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ieneach fan 'e Esk</username>
        <id>13292</id>
      </contributor>
      <comment>+</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="32330" xml:space="preserve">{{Wurk}}

{{Universele ynfoboks film
| ôfbylding                = Star Wars Rogue One Logo.svg
| ôfbyldingstekst          = 
| ôfbyldingsbreedte        =
| ferwizing                = '''(''[[:en:File:Rogue One, A Star Wars Story poster.png|Filmposter yn 'e Ingelske Wikipedy]]'')'''
| namme                    = ''Rogue One&lt;br&gt;&lt;small&gt;A Star Wars Story''&lt;/small&gt;
| regisseur                = [[Gareth Edwards (regisseur)|Gareth Edwards]]
| produsint                = [[Kathleen Kennedy (produsinte)|Kathleen Kennedy]]&lt;br&gt;[[Allison Shearmur]]&lt;br&gt;[[Simon Emanuel]]
| útfierend produsint      = 
| senario                  = [[Chris Weitz]]&lt;br&gt;[[Tony Gilroy]]
| basearre op              = wurk fan [[George Lucas]]
| kamerarezjy              = [[Greig Fraser]]
| muzyk                    = [[Michael Giacchino]]
| filmstudio               = [[Lucasfilm]]
| distribúsje              = [[Walt Disney Studios Motion Pictures|Walt Disney Studios&lt;br&gt;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;Motion Pictures]]
| haadrollen               = [[Felicity Jones]]&lt;br&gt; [[Diego Luna]]
| voice-over               = 
| byrollen                 = [[Ben Mendelsohn]]&lt;br&gt; [[Donnie Yen]]&lt;br&gt; [[Jiang Wen]]&lt;br&gt; [[Alan Tudyk]]&lt;br&gt; [[Riz Ahmed]]&lt;br&gt; [[Mads Mikkelsen]]&lt;br&gt; [[Forest Whitaker]]
| lân/lannen               = [[File:Flag of the United States.svg|border|20px]] [[Feriene Steaten]]
| premiêre                 = [[10&amp;nbsp;desimber]] [[2016]]
| direkt op fideo          = 
| foarm                    = [[langspylfilm]]
| sjenre                   = [[science fiction-film]]
| taal                     = [[Ingelsk]]
| spyltiid                 = 134 minuten
| budget                   = $220&amp;nbsp;miljoen
| opbringst                = $1.056,1&amp;nbsp;miljoen
| prizen                   = 3× [[Saturn Award]]&lt;br&gt;3× [[Empire Award]]
| filmsearje               = ''[[Star Wars (filmsearje)|Star Wars]]''
| foarich diel             = ''[[Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith|Star Wars: Episode III –&lt;br&gt;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;Revenge of the Sith]]'' &lt;small&gt;(gron.)&lt;/small&gt;
| folgjend diel            = ''[[Star Wars: Episode IV – A New Hope|Star Wars: Episode IV – A&lt;br&gt;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;New Hope]]'' &lt;small&gt;(gronologysk)&lt;/small&gt;
}}
'''''Rogue One: A Star Wars Story''''', ek wol koartwei '''''Rogue One''''' neamd, is in [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[science fiction-film]] út [[2016]] mei eleminten fan [[fantasy (sjenre)|fantasy]], [[oarlochsfilm|oarlochsfiksje]] en [[aventoerefiksje]]. It wie de earste op himsels steande [[live-action]]film yn it ramt fan 'e saneamde [[blomlêzing|antologysearje]] fan 'e [[Star Wars|''Star Wars''-mediafranchise]]. Yn 'e ynterne [[gronology]] fan 'e [[Star Wars (filmsearje)|''Star Wars''-filmsearje]] folget it nei ''[[Star Wars: Episode&amp;nbsp;III&amp;nbsp;– Revenge of the Sith]]'' ([[2005]]) en is it in direkte [[prequel]] fan ''[[Star Wars: Episode&amp;nbsp;IV&amp;nbsp;– A&amp;nbsp;New Hope]]'' ([[1977]]). De [[film]] waard [[regissearre]] troch [[Gareth Edwards (regisseur)|Gareth Edwards]], mei yn 'e [[haadrol]]len [[Felicity Jones]] en [[Diego Luna]]. De [[titel (namme)|titel]] betsjut &quot;Skelm Ien: In Stjerre-oarlochsferhaal&quot;.

De film fertelt it ferhaal fan hoe't it [[Rebelleferbûn (Star Wars)|Rebelleferbûn]] de [[blaudruk]]ken fan 'e [[Deadsstjer]] fan it [[Galaktysk Keizerryk]] bemachtiget, ien [[wike]] foar de ferneatiging fan dat [[massaferneatigingswapen]] yn ''Star Wars: Episode&amp;nbsp;IV&amp;nbsp;– A&amp;nbsp;New Hope''. [[Jyn Erso]], de [[dochter]] fan 'e wichtichste ûntwerper fan 'e Deadsstjer, moat dêrfoar gearwurkje mei [[Cassian Andor]], in [[ferbittering|ferbittere]] [[rebel]] dy't gauris smoarge putsjes opknapt. Sy tinkt dat se har [[heit]] befrije sille, mei't er finzen holden wurdt troch [[Orson Krennic]], de [[direkteur]] fan it Keizerlik wapenprogramma. Hy hat lykwols opdracht krigen om har heit te [[moard|likwidearjen]].

''Rogue One: A Star Wars Story'' krige fan 'e [[filmkritisy]] oer it algemien positive [[resinsje]]s, mar der wie [[krityk]] op it tempo en digitale werskeppings fan 'e [[ferstoarn]]e akteur [[Peter Cushing]] yn 'e rol fan [[grut-moff Tarkin]] en fan in jongere [[Carrie Fisher]] as [[prinsesse Leia]]. Nettsjinsteande dat waard ''Rogue One: A Star Wars Story'' nominearre foar twa [[Oscar]]s, twa [[BAFTA's]] en in [[Hugo Award]], en wûn de film trije [[Saturn Award]]s en trije [[Empire Award]]s. ''Rogue One'' ûntjoech him yn 'e [[bioskopen]] ta in ûnbidich [[kommersje]]el súkses en de op ien nei meast opbringende film fan [[2016]]. In [[spin-off]]-[[prequel]]-[[tillefyzjesearje]] oer it [[personaazje]] Cassian Andor, mei as titel ''[[Andor (tillefyzjesearje)|Andor]]'', kaam yn [[2022]] beskikber fia de [[streaming media|streamingtsjinst]] [[Disney+]].

==Plot==
[[Wittenskipper]] [[Galen Erso]], syn [[oarehelte|frou]] Lyra en harren [[dochter]]ke [[Jyn Erso|Jyn]] libje [[ûnderdûken|ûnderdûkt]] op 'e [[planeet]] [[Lah'mu]], mar harren skûlplak wurdt ûntdutsen. [[Orson Krennic]], de [[direkteur]] fan it [[wapen]]programma fan it [[diktatoriale]] [[Galaktysk Keizerryk]], arrivearret om Galen te twingen werom te kommen en de [[Deadsstjer]] ôf te meitsjen, dêr't er earder oan wurke hat. De Deadsstjer is in [[massaferneatigingswapen]] dat hiele planeten ferdylgje kin, yn 'e foarm fan in bolfoarmich [[romtestasjon]] ter grutte fan in lytse [[moanne (byplaneet)|moanne]]. Yn 'e konfrontaasje mei Krennic wurdt Lyra [[dea]]sketten, wylst Jyn wit te ûntkommen en letter oppikt wurdt troch de [[rebel]] [[Saw Gerrera]], mei wa't Galen konneksjes hat.

Fyftjin jier letter [[desersje|desertearret]] de Keizerlike [[piloat|frachtpiloat]] [[Bodhi Rook]] en reizget nei de [[woastyn]]moanne [[Jedha]], dêr't er kontakt siket mei Gerrera. Hy seit dat er stjoerd is troch Galen Erso mei in [[hologram|holografysk]] boadskip fan dyselde. De [[paranoia|paranoïde]] Gerrera leaut dêr neat fan en lit Bodhi [[finzen]] sette en ûnderwerpe oan neat te sêftsedige ûnderfregings. Underwilens heart [[kaptein (rang)|kaptein]] [[Cassian Andor]], in [[ynljochtingetsjinst|ynljochtinge-ofsier]] fan it [[Rebelleferbûn (Star Wars)|Rebelleferbûn]], fan in [[ynformant]] it nijs oer it [[oerrinnen]] fan Bodhi en it boadskip dat er by him hawwe soe. 

Koarte tiid letter wurdt yn in Keizerlik [[wurkkamp]] op 'e planeet Wobani de jonge [[frou]] Jyn Erso, dy't dêr in [[finzene]] is, befrijd troch rebellen en ûnder twang nei it [[haadkertier]] fan it Rebelleferbûn op 'e moanne [[Yavin-IV]] brocht. Dêr wurdt se troch [[senator]] [[Mon Mothma]], de [[polityk]] liedster fan 'e rebellen, bepraat om harren te helpen by in twafâldige misje. Yn it foarste plak moat der kontakt lein wurde mei Saw Gerrera, in [[ekstremisme|ekstremist]] dy't jierren lyn al brutsen hat mei it Rebelleferbûn. Om't Jyn troch him [[opfieding|grutbrocht]] is, tinkt men mei har in kâns te hawwen dat Gerrera harkje sil nei wat se te sizzen hawwe foar't er it fjoer iepenet. Fierders moat Jyn har heit, Galen Erso, befrijd wurde sadat er de rebellen fan [[ynformaasje]] foarsjen kin oer dy saneamde Deadsstjer. Jyn wurdt der mei Cassian en [[K-2SO]], in [[software|werprogrammearre]] gefjochts[[androïde]] fan 'e Keizerlike Striidkrêften, op útstjoerd om dat allegear te berêden. [[Generaal]] Davits Draven nimt foar harren ôfreis Cassian lykwols apart en seit dat er ferjitte moat wat er oant no ta allegear heard hat. Galen Erso is neat oars as in [[kollaborateur]], en de wiere misje is om him te [[moard|likwidearjen]] foar't er it Keizerlik wapenprogramma noch fierder foarút helpe kin.
{{Plotbedjer film}}
Jyn, Cassian en K-2SO bejouwe har nei de Jedha, dêr't it Keizerryk dwaande is alle kyberkristallen te [[dieverij|stellen]] út 'e op in [[berch]]top leine [[hillich plak|Hillige Stêd]], dy't ek Jedha hjit. Dy [[kristal]]len wurde brûkt om it [[ploffer (Star Wars)|superlaserkanon]] fan 'e Deadsstjer fan [[enerzjy]] te foarsjen. Gerrera en syn [[partisanen]] fiere yn om 'e Hillige Stêd in [[guerriljastriid]] tsjin 'e Keizerlike [[stoarmtroeper (Star Wars)|stoarmtroepers]]. As Jyn en Cassian harren yn 'e stêd bejouwe, reitsje se dêr ûnbedoeld behelle yn in oanfal fan Gerrera syn mannen op it Keizerlik [[konfoai]] dat de lêste kyberkristallen ferfiert. Dat kostet harren op in hier nei it libben, mar se wurde rêden troch de [[blinens|bline]] [[kriger]] [[Chirrut Îmwe]], ien fan 'e lêste [[Beskermers fan de Whills|Beskermers fan 'e Whills]] (leden fan in [[monastisisme|monastyske]] [[kleasteroarder|oarder]] dy't de kyberkristallen bewekje moat) en dy syn [[freonskip|freon]], de [[hierling]] [[Baze Malbus]].

Om't se de oanfal yn it hûndert jage hawwe soene, wurde se alle fjouwer finzen nommen troch de partisanen, dy't harren meinimme nei harren basis yn in [[grot]] in ein bûten de Hillige Stêd. Dêr wurde Cassian, Chirrut en Baze opsletten yn [[sel (finzenis)|sel]] njonken dy fan 'e piloat Bodhi Rook. Underwilens wurdt Jyn by Gerrera brocht. Se is [[ferbittere]], mei't er har (yn har eigen wurden) &quot;dumpt&quot; hat doe't se sechstjin jier wie troch har op in stuit sûnder [[ôfskie|farwol]] of útlis yn 'e steek te litten. Gerrera leit har lykwols út dat er har doe foar har eigen [[feilichheid]] efterlitten hat, mei't har [[identiteit]] mank syn mannen bekend wurden wie en der stimmen opgiene om har as [[gizeling (misdriuw)|gizelster]] te brûken om har heit ûnder druk te setten. Hy spilet foar har it holografysk boadskip fan har heit ôf, dat Bodhi him brocht hat. 

Galen rjochtet him dêryn streekrjocht tsjin sawol Gerrera as Jyn, mei't er derfan útgiet dat sy beiden noch byinoar binne. Hy fertelt dat er ynstee fan fierdere utering te jaan oan syn opstannigens, de lêste fyftjin jier war dien hat om sa hearrich mooglik te lykjen, om't er besefte dat de Deadsstjer sûnder syn help ek wol makke wurde soe. Ynstee hat er syn [[posysje (funksje)|posysje]] no brûkt om it Keizerryk te ûndermynjen troch mei opsetsin in swak plak yn 'e Deadsstjer yn te bouwen. Hy jout Jyn opdracht om 'e [[blaudruk]]ken fan 'e Deadsstjer út it Keizerlik [[argyf]]kompeks op 'e planeet [[Scarif]] te heljen en dy troch te spyljen oan it Rebelleferbûn. Galen seit ek dat er syn dochter nea fergetten is en noch eltse dei oan har tinkt. Jyn, dy't folslein [[desyllúzjonearring|desyllúzjonearre]] rekke wie mei it ferset tsjin it Keizerryk, wurdt troch de wurden fan har heit ta de [[trien]]nen ta roerd en fettet nije [[moed]].

Underwilens is [[grut-moff]] [[Wilhuff Tarkin]] troch de keizer stjoerd om tafersjoch te hâlden oer it wurk fan Krennic-en-dy. Der hawwe him geroften berikt oer de desertearre piloat en hy freget him ôf oft der net mear oan 'e hân is. Syn earste die is om te kontrolearjen oft de Deadsstjer it wol echt docht. Krennic stelt foar om 'e hiele moanne Jedha te ferneatigjen, mar Tarkin bedimmet him en seit dat it wol takin mei de Hillige Stêd. De proef is in súkses en de stêd wurdt mei [[berch]] en al yn ien klap ferneatige. De konsintryske [[skokweach|skokweagen]] wreidzje har dêrwei oer de hiele moanne út en sille alle [[libben]] ferdylgje. De partisanen fan Gerrera reitsje alhiel yn ûnstjoer, en yn alle trelit witte Cassian en de oaren harrensels te befrijen. Cassian nimt kontakt op mei K-2SO, dy't by harren [[romteskip]] efterbleaun wie. Hy fynt Jyn werom en nimt har mei, dêrby oanfitere troch Gerrera, dy't sels lykwols wegeret om mei. K-2SO arrivearret mei it romteskip en pikt Cassian, Jyn, Chirrut, Baze en Bodhi op wêrnei't se krekt op 'e tiid fan Jedha ûntkomme. Gerrera en dyselden fan syn mannen dy't net yn eigen romteskippen fuort witte te kommen, fine de dea as de skokweach harren berikt. 

Tarkin [[lokwinskjen|lokwinsket]] Krennic mei it wolslagjen fan it projekt, en nimt dan de lieding oer de Deadsstjer oer. Krennic is [[razernij|poerrazen]], mar Tarkin wiist derop dat sa'n gefoelich wapen as de Deadsstjer net oan him tabetroud is, de desertearre piloat yn acht nommen en it lek yn 'e organisaasje fan Krennic dêr't dy [[desersje]] op tsjut. Hy wriuwt Krennic fyntsjes yn dat de piloat net allinnich wurke, mar fan 'e Keizerlike ûndersyksfasiliteit op 'e planeet [[Eadu]] kaam, dêr't er kontakt hân hawwe moat mei ien fan Krennic syn wittenskippers. Wisberet om regaad te meitsjen mei de [[ferrieder]], set Krennic ôf nei Eadu.

Underwilens fertelt Jyn oan Cassian en de oaren wat har heit yn it holografysk boadskip sei. Net ien hat der lykwols yn 'e gauwichheid fan 'e ûntsnapping om tocht om 'e bylddrager mei it boadskip mei te nimmen, dat it boadskip is ferlern gien yn 'e ferwoastging fan Jedha. Cassian foarseit dat se sûnder de opname de lieders fan it Rebelleferbûn der nea fan oertsjûgje kinne sil om 'e misje nei Scarif yn omtinken te nimmen. Bodhi liedt it rebelleteam nei Eadu ta, dêr't Galen Erso him befynt. Neffens Cassian is it no nammenste wichtiger om Jyn har heit te befrijen, sadat er sels de rebellelieders tasprekke kinne sil. Temûk is er lykwols noch altyd fan doel om Galen te fermoardzjen by de earste gelegenheid dy't him foardocht. Om't se ûnder de [[radar]] op Eadu binnenkomme wolle, [[fleanen|fleane]] se te leech. Se reitsje in útstykjende [[rots]]pjuts en moatte by [[nacht]] en min [[waar]] in [[needlâning]] meitsje, dy't se aldergeloks allegear ûnskansearre oerlibje. Se ferlieze dêrtroch lykwols harren [[kommunikaasje]] mei de rebellebasis op Yavin-IV, mei as gefolch dat generaal Draven derfan útgiet dat se omkommen binne. Hy stjoert dêrop in [[squadron]] [[X-wjukjager]]s om 'e fasiliteit op Eadu te [[bombardearjen]].

Wylst K-2SO de kommunikaasje-apparatuer reparearret, geane Cassian en Bodhi op [[ferkenning]]. Fan in hichte ôf sjogge se hoe't Galen Erso en de oare wittenskippers Krennic opwachtsje en ûnthelje. Krennic lit de oare wittenskippers delmeane troch syn [[liifwacht]]en en stiet op it punt om ek mei Galen ôf te weven. Underwilens figelearret Jyn út wat Cassian fan doel is. Se ferlit de oaren en bejout har, om har heit te warskôgjen, troch in djippe [[kleau]] by in hege [[ljedder]] op nei it [[lâningsplatfoarm]] dêr't it [[romtefear]] fan Krennic delkommen is. Cassian stjoert Bodhi fuort om in nij romteskip te [[dieverij|stellen]] en kriget dêrnei Galen yn it [[fizier (fjoerwapen)|fizier]], mar op it lêste momint beslút er syn befel yn 'e wyn te slaan en de man net om te bringen. Hy keart werom nei de oaren en ûntdekt dat Jyn der op eigen manneboet op úttein is. K-2SO hat de kommunikaasje mei Yavin-IV reparearre en Cassian warskôget generaal Draven om 'e oanfal ôf te brekken om't der noch eigen personiel by it doelwyt oanwêzich is, mar de oanfal is al ynset en Draven kin it squadron net mear tsjinkeare.

Jyn berikt har heit mominten foar't it [[bombardemint]] begjint. Hoewol't sy it sels ûnskansearre oerlibbet, rekket har heit libbensgefaarlik [[ferwûne]], wêrnei't er yn har earms [[ferstjerren|ferstjert]]. Cassian skuort in oerstjoere Jyn mei werom nei it Keizerlike frachtfear dat Bodhi stellen hat, wêrnei't se mei de rest fan 'e groep ûntkomme. Krennic wurdt neitiid ûntbean yn 'e [[fêsting]] fan [[Darth Vader]] op 'e planeet [[Mustafar]], dêr't er him foar de rjochterhân fan [[keizer]] [[Palpatine]] oer ferantwurdzje moat foar de oanfal mei de Deadsstjer op Jedha, dêr't er hielendal gjin tastimming foar krigen hie. Krennic skoot de skuld ôf op Tarkin en besiket in [[audiïnsje]] by de keizer los te krijen, mar de [[yrritaasje|yrritearre]] Vader [[ferstikking|knypt him de kiel ticht]] mei [[de Krêft]] en befellet him om der earst mar ris op ta te sjen dat der gjin fierdere lekken ûntsteane.

Werom op Yavin-IV slacht Jyn yn in [[gearkomste]] mei de lieding fan it Rebelleferbûn foar om 'e rebellefloat yn te setten foar in wraam op Scarif, om sa de blaudrukken fan 'e Deadsstjer te bemachtigjen. De rebellelieders binne lykwols ferdield, mei't guon, ûnder wa de [[Mon Calamari]]-[[admiraal]] [[Raddus]], har plan stypje, wylst oaren fan miening binne dat de oerwinning troch de foltôging fan 'e Deadsstjer foargoed bûten berik is en dat harren no inkeld noch flecht of [[oerjefte]] rêst. Mon Mothma stelt fêst dat se sûnder unanime stipe fan 'e oare lieders de misje net trochgean litte kin. Foar it fuortbestean fan 'e [[opstân]] hat se lykwols noch ien troefkaart oer, de [[Obi-Wan Kenobi|ûnderdûkte Jedi-master]] dy't befreone is mei in oare rebellelieder, [[Bail Organa]] fan [[Alderaan]]. Dyselde is de lêste [[hoop]] fan it Rebelleferbûn. Organa seit ta [[prinsesse Leia|in boadskipper]] nei de man ta stjoere te sillen dy't er mei syn libben fertrouwe soe.

Jyn is [[frustraasje|frustrearre]] troch de ûnwil fan 'e rebellelieders om har te stypjen, mar Chirrut, Baze en Bodhi bliuwe by har en Cassian komt mei in stik as tweintich oare [[frijwilliger]]s oan, allegear yn 'e wol ferve rebellen dy't troch de jierren hinne dingen dien hawwe dêr't se net [[grutskens|grutsk]] op binne. Se hawwe skjin har nocht fan it oanklauwen mei misjes dy't neat opsjitte en wolle noris wat dwaan dat it ferskil makket. De groep kaapt it Keizerlik frachtfear dat op Eadu bútmakke is en set dêrmei ôf tsjin 'e befellen fan 'e lieding fan it Rebelleferbûn yn. As de [[ferkearslieding]] yn betizing freget nei harren oansprekkoade, betinkt Bodhi foar de hân wei ien: ''Rogue One'' (&quot;Skelm Ien&quot;). Se bejouwe har nei Scarif, dêr't it Keizerryk in ûntrochkringber [[enerzjyfjild|enerzjyskyld]] om 'e hiele planeet hinne makke hat, mei mar ien poarte, dy't iepene en sletten wurde kin. Bodhi praat harren nei binnen ta troch te sizzen dat it frachtfear nei it bombardemint fan 'e rebellen op Eadu hjirhinne omlaat is. Underwilens komt Krennic ek op Scarif oan om 'e blaudrukken fan 'e Deadsstjer feilich te stellen.

Nei't se op 'e [[tropen|tropyske]] planeet lâne binne, stelle Jyn en Cassian de [[militêr unifoarm|unifoarmen]] fan inkele Keizerlike [[ofsier]]en dy't oan board komme om it fear te ynspektearjen. Yn 'e mande mei K-2SO ynfiltrearje se neitiid mei dy [[momkape]] it argyfkompleks. Chirrut, Blaze en de rebellen fiere in koördinearre oanfal op it Keizerlik [[garnizoen]] út by wize fan ôfliedingsmaneuver. Dêrtroch wurde de stoarmtroepers dy't Jyn en Cassian it paad tichtsette, nei bûten ta stjoerd om 'e oanfal ôf te slaan. Underwilens fangt it Rebelleferbûn op Yavin-IV [[kommunikaasje]] tusken Keizerlike troepen op dêr't yn sprutsen wurdt fan in rebelle-oanfal op Scarif. Mon Mothma beslút dat se foar in foldongen feit steld binne, en dat se no wol fjochtsje moatte. Admiraal Raddus is op dat stuit al oan board fan syn [[kruser]] om 'e float te risselwearjen foar in wraam op Scarif.

Jyn en Cassian geane it reuseftige Keizerlik Argyf binnen, wylst K-2SO efterbliuwt by de yngong om harren fia it [[kompjûter]]systeem nei de juste data-opslach te lieden. As de rebellefloat ûnder admiraal Raddus by Scarif arrivearret, slute de Keizerlike troepen de poarte yn it planetêre enerzjyskyld. Dat hâldt ek de ferstjoering fan grutte hoemannichten data tsjin, dat Cassian jout fia K-2SO oan Bodhi opdracht om in fysike oansluting op it kommunikaasjesysteem oan te lizzen sadat se de rebellefloat sizze kinne dat de poarte yn it enerzjyskyld tsjin eltse priis iepenbrutsen wurde moat. Sadree't Krennic berjocht kriget dat de argyfklûs kompromittearre is, beseft er wêr't it de rebellen om te dwaan is. Hy stjoert daliks fersterkings nei it argyf ta. K-2SO wit gâns stoarmtroepers te deadzjen, mar lang om let wurde se him oermânsk. Hy [[selsopoffering|offeret himsels op]] en wurdt ferneatige, mar net foar't er de argyfklûs fersegele hat en it kompjûtersysteem dat de klûs bestjoert, fernield hat. Jyn en Cassian helje de ynformaasjedrager mei de blaudrukken út 'e klûs en klimme dan by de rekken mei oare ynformaasjedragers op, fierder omheech yn 'e ûnbidich hege argyftoer.

Bodhi liedt mei gefaar foar eigen libben in [[snoer|keabel]] nei it frachtfear ta en bringt sa in fysike oansluting op it kommunikaasjenetwurk ta stân. Chirrut wurdt deade nei't er de haadskeakelder op it lâningsplatfoarm omset, sadat de oansluting iepene wurdt. Bodhi bringt it boadskip oer oan admiraal Raddus, krekt foar't in stoarmtroeper in [[hângranaat|granaat]] yn it frachtfear smyt en it hiele romteskip [[ûntploffing|de loft yn giet]]. Malbus is de iennichste oerlibbene op it lâningsplatfoarm; hy nimt foar de dea fan syn freonen [[wraak]] op gâns fijannen foar't er sels ek deade wurdt. Krennic kringt de argyftoer fia in oare tagong binnen en besjit Cassian en Jyn. Cassian wurdt rekke, komt te fallen en stoart in ein nei ûnderen ta, dêr't er bewegingsleas lizzen bliuwt. Jyn klimt fierder nei boppen en ûntkomt út 'e toer troch in [[fentilaasje]]skacht.

Se komt út by de grutte [[skûtelantenne]], boppe-op 'e toer, dêr't se de ynformaasjedrager yn it kompjûtersysteem ynfiert. Om 'e blaudrukken ferstjoere te kinnen, moat se earst de rjochting oanpasse dy't de antenne útwiist. Tsjin 'e tiid dat se dat oprêden hat, berikt Krennic mei de [[lift (hefmeganisme)|lift]] it antenneplatfoarm. Hy hâldt fol dat hy wûn hat en risselwearret om Jyn dea te sjitten, mar hy wurdt sels fan efteren delsketten as in slim ferwûne Cassian it platfoarm berikt. Yn 'e romte set admiraal Raddus in hammerkop[[korvet]] yn dy't in fijannich [[stjerreslachskip]] raamt en fansiden triuwt by in oar stjerreslachskip op. De fertize [[skipswrak]]ken swalkje fan koers en botse op 'e generatorfasiliteit dy't it enerzjyskyld om 'e planeet hinne opwekket. It skyld wurdt dêrtroch deäktivearre. Jyn ferstjoert de blaudrukken fan 'e Deadsstjer, dy't ûntfongen wurde op it [[flaggeskip]] fan admiraal Raddus. 

Frijwol daliks dêrnei ferskine de Deadsstjer ûnder lieding fan grut-moff Tarkin en in Keizerlike float ûnder Darth Vader boppe Scarif. Tarkin lit it superlaserkanon fan 'e Deadsstjer op 'e nij in skot mei lege yntinsiteit ôfsjitte, dat Scarif yn see rekket, in ein foarby it argyfkompleks. De skokweach is lykwols op 'e nij genôch om alle libben op 'e planeet te ferdylgjen. Op it antenneplatfoarm sjocht de swierferwûne Krennic de skokweach oankommen, en Jyn en Cassian, dy't ûnderwilens de toer ferlitten hawwe, sjogge him oankommen wylst se tegearre op it [[strân]] sitte. Se hâlde inoars hân fêst yn 'e lêste mominten foar't se stjerre.

De rebellefloat besiket te ûntkommen nei de [[hyperromte]], mar it flaggeskip fan admiraal Raddus en ferskate oare rebelleskippen wurde opheind troch de float fan Vader, wêrby't de admiraal omkomt. Vader [[interjen|interet]] sels de kruser fan Raddus, dêr't er mei syn [[ljochtsabel]] in [[bloedbad]] oanrjochtet ûnder de [[bemanning]]. De ynformaasjedrager mei de blaudrukken fan 'e Deadsstjer wurde lykwols fan hân ta hân trochjûn en oant er in lytser romteskip berikt, de korvet ''Tantive&amp;nbsp;IV'', dy't him út 'e búk fan 'e kruser losmakket en ûntkomt. Oan board fan it flechtsjende skip bringt [[kaptein (skipfeart)|kaptein]] [[Raymus Antilles]] de blaudrukken by in heechpleatste [[passazjier]]. Hy freget har wat de rebellen op Scarif harren no eins brocht hawwe. [[Prinsesse Leia]] draait har om en seit: &quot;Hoop.&quot;

==Rolferdieling==
[[File:Felicity Jones (29582838166).jpg|right|thumb|180px|[[Felicity Jones]].]]
[[File:Diego Luna Berlinale 2017.jpg|right|thumb|160px|[[Diego Luna]].]]
[[File:Ben Mendelsohn by Gage Skidmore.jpg|right|thumb|160px|[[Ben Mendelsohn]].]]
;haadrollen
{| height=&quot;100px&quot; width=&quot;675px&quot; style=&quot;background:#F8F8F8; border:1px solid #aaaaaa&quot;
| style=&quot;background:gold&quot;| '''personaazje''' 
| style=&quot;background:gold&quot;| '''akteur/aktrise'''&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;
|- 
| [[Jyn Erso]]
| [[Felicity Jones]]
|-
| [[kaptein (rang)|kaptein]] [[Cassian Andor]]
| [[Diego Luna]]
|-
|}
&lt;br&gt;
;byrollen
{| height=&quot;100px&quot; width=&quot;675px&quot; style=&quot;background:#F8F8F8; border:1px solid #aaaaaa&quot;
| style=&quot;background:gold&quot;| '''personaazje''' 
| style=&quot;background:gold&quot;| '''akteur/aktrise''' 
|- 
| [[direkteur]] [[Orson Krennic]]
| [[Ben Mendelsohn]]
|-
| [[Chirrut Îmwe]]
| [[Donnie Yen]]
|-
| [[Baze Malbus]]
| [[Jiang Wen]]
|-
| [[K-2SO]]
| [[Alan Tudyk]] &lt;small&gt;(stim)&lt;/small&gt;
|-
| [[Bodhi Rook]]
| [[Riz Ahmed]]
|-
| [[Galen Erso]]
| [[Mads Mikkelsen]]
|-
| [[Saw Gerrera]]
| [[Forest Whitaker]]
|-
| [[grut-moff]] [[Wilhuff Tarkin]]
| [[Guy Henry (akteur)|Guy Henry]] &lt;small&gt;(fysyk)&lt;/small&gt; en [[Peter Cushing]] † &lt;small&gt;(digitale likenis)&lt;/small&gt;
|-
| [[admiraal Raddus]]
| [[Paul Kasey]] &lt;small&gt;(fysyk)&lt;/small&gt; en [[Stephen Stanton]] &lt;small&gt;(stim)&lt;/small&gt;
|-
| [[senator]] [[Mon Mothma]]
| [[Genevieve O'Reilly]]
|-
| [[Darth Vader]]
| [[Spencer Wilding]] en [[Daniel Naprous]] &lt;small&gt;(fysyk)&lt;/small&gt; en [[James Earl Jones]] &lt;small&gt;(stim)&lt;/small&gt;
|-
| [[generaal]] Davits Draven
| [[Alistair Petrie]]
|-
| senator [[Bail Organa]]
| [[Jimmy Smits]]
|-
| senator Tynnra Pamlo
| [[Sharon Duncan-Brewster]]
|-
| [[kaptein (skipfeart)|kaptein]] [[Raymus Antilles]]
| [[Tim Beckmann]]
|-
| de jonge Jyn Erso &lt;small&gt;(8 jier)&lt;/small&gt;
| [[Beau Gadsdon]]
|-
| de jonge Jyn Erso &lt;small&gt;(4 jier)&lt;/small&gt;
| [[Dolly Gadsdon]]
|-
| Lyra Erso
| [[Valene Kane]]
|-
| Moroff
| [[Ian Whyte (akteur)|Ian Whyte]]
|-
| Dutch Vander (Goud-lieder)
| [[Angus MacInnes]]
|-
| Garven Dreis (Read-lieder)
| [[Drewe Henley]]
|-
| generaal [[Jan Dodonna]]
| [[Ian McElhinney]]
|-
| senator Nower Jebel
| [[Jonathan Aris]]
|-
| senator Vasp Vaspar
| [[Fares Fares]]
|-
| generaal Antoc Merrick
| [[Ben Daniels]]
|-
| [[dr.]] Evazan
| [[Michael Smiley]]
|-
| generaal Hurst Romodi
| [[Andy de la Tour]]
|-
| Weeteef Cyubee
| [[Warwick Davis]]
|-
| [[korporaal]] Tonc
| [[Rizzle Kicks|Jordan Stephens]]
|-
| Bistan
| [[Nick Kellington]]
|-
| Tivik
| [[Daniel Mays]]
|-
| C1-10P
| [[Dave Filoni]] &lt;small&gt;(stim)&lt;/small&gt;
|-
| [[prinsesse]] [[Leia Organa]]
| [[Ingvild Deila]] &lt;small&gt;(fysyk)&lt;/small&gt; en [[Carrie Fisher]] &lt;small&gt;(digitale likenis en stim) (cameo)&lt;/small&gt; 
|-
| [[C-3PO]]
| [[Anthony Daniels]] &lt;small&gt;([[cameo]])&lt;/small&gt;
|-
| [[R2-D2]]
| [[Jimmy Vee]] &lt;small&gt;(cameo)&lt;/small&gt;
|-
| [[Wedge Antilles]]
| [[David Ankrum]] &lt;small&gt;(stimcameo)&lt;/small&gt;
|-
| Deadsstjer-technikus #1
| [[Rian Johnson]] &lt;small&gt;(cameo)&lt;/small&gt;
|-
| Deadsstjer-technikus #2
| [[Ram Bergman]] &lt;small&gt;(cameo)&lt;/small&gt;
|-
|}

==Produksje en distribúsje==
===Produksje===
''Rogue One: A Star Wars Story'' wie de earste film út 'e saneamde [[blomlêzing|antologysearje]] fan op harsels steande ''[[Star Wars (filmsearje)|Star Wars]]''-[[spin-off]]-[[film]]s. It idee foar de film kaam oarspronklik yn [[2003]] fan [[John Knoll]], dy't it tafersjoch op 'e [[fisuele effekten]] hie by de tusken [[1999]] en [[2005]] makke [[Star Wars-prequeltrilogy|''Star Wars''-prequeltrilogy]]. Hy sloech doe foar om fan it ferhaal in [[ôflevering]] te meitsjen yn 'e plande [[tillefyzjesearje]] ''Star Wars: Underworld'', dy't lykwols neitiid yn syn gehiel skrast waard. Tsien jier letter, nei de oername fan [[Lucasfilm]] troch [[The Walt Disney Company]] yn [[2012]], besleat er op 'e nij te besykjen om syn idee oan 'e man te bringen. Disney seach der wol wat yn, en it idee fan Knoll waard as ''Rogue One'' yn produksje nommen.

De film waard [[regissearre]] troch [[Gareth Edwards (regisseur)|Gareth Edwards]] nei in [[skript]] dat skreaun wie troch de tige renomearre [[senarioskriuwer]]s [[Chris Weitz]] (bekend fan û.m. [[American Pie (filmsearje)|''American Pie''-rige]]) en [[Tony Gilroy]] (bekend fan û.m. de [[Bourne (filmsearje)|''Bourne''-films]]). Weitz skreau de oarspronklike ferzje fan it senario, wylst Gilroy ferantwurdlik wie foar bykommende [[sêne]]s dy't yn [[juny]] [[2016]] de basis foarmen foar fiif [[wike]]n fan [[reshoot]]s. De wichtichste feroaring dy't Gilroy oanbrocht, wie de ein fan 'e film. Mei't se derfan útgiene dat Disney nea in ein tastean soe wêryn't de haadpersoanen omkamen, hiene Weitz en Edwards keazen foar in [[happy end]], wêrby't teminsten [[Jyn Erso]] en [[Cassian Andor]] oan 'e dea ûntkamen. De studio keas lykwols ûnferwachts foar in mear tragyske ein, en de oarspronklike ein fan it senario waard nea ferfilme. Behalven Weitz en Gilroy droegen ek [[Christopher McQuarrie]], [[Scott Z. Burns]] en [[Michael Arndt]] by oan it senario, hoewol't se dêrfoar gjin fermelding op 'e [[ôftiteling]] krigen.
[[File:North east hadhunmathi maldives.JPG|right|thumb|170px|It [[atol (lânfoarm)|atol]] [[Laamu (atol)|Laamu]], yn 'e [[Malediven]], giet yn 'e film troch foar de [[planeet]] [[Scarif]].]]

As [[filmprodusint|produsinten]] wiene [[Kathleen Kennedy (produsinte)|Kathleen Kennedy]], [[Allison Shearmur]] en [[Simon Emanuel]] by it projekt belutsen foar de [[filmstudio]] [[Lucasfilm]]. Foar de film wie in [[budget]] beskikber fan [[$]]220&amp;nbsp;miljoen. De [[kamerarezjy]] wie yn 'e hannen fan [[Greig Fraser]], en de [[filmmuzyk]] waard fersoarge troch [[Michael Giacchino]]. ''Rogue One'' wie dêrmei de earste ''Star Wars''-film sûnder in [[soundtrack]] dy't makke wie troch [[John Williams (komponist)|John Williams]], al ynkorporearre Giacchino yn syn wurk wol [[tema (fiksje)|tema's]] fan Williams syn muzyk út eardere films.

===Opnamen===
De [[opnamen (film)|opnamen]] foar ''Rogue One: A Star Wars Story'' setten op [[8&amp;nbsp;augustus]] [[2015]] útein en duorren oant en mei [[11&amp;nbsp;febrewaris]] [[2016]]. De binnendoarsênes waarden foar it meastepart opnommen yn 'e [[Pinewood Studios]] yn it [[Ingelân|Ingelske]] [[Buckinghamshire]], dêr't reuseftige [[filmset]]s boud waarden ta oanfolling fan [[sêne]]s dy't op [[lokaasje]] filme wiene. Sa waarden de sênes op 'e planeten [[Lah'mu]] en [[Eadu]] opnommen op [[Iislân]], yn 'e neite fan 'e [[berch|bergen]] de [[Hjörleifshöfði]] en de [[Hafursey]], by [[Mýrdalssandur]]. Ek waard op Iislân filme yn 'e krite fan [[Krafla]] mei syn [[fulkaankrater]] en by de [[rots]]formaasjes om 'e [[Mývatn]]mar hinne. 

De sênes op [[Scarif]] waarden filme op 'e [[eilannen]] [[Gan (Laamu)|Gan]] en [[Laamu (atol)|Baresdhoo]] fan it [[atol (lânfoarm)|atol]] [[Laamu (atol)|Laamu]], yn 'e [[Malediven]]. Ek op 'e [[loftmachtbasis]] [[RAF Bovington]], yn Ingelân, waarden inkele sênes opnommen dy't plakfûnen op Scarif, en it [[metrostasjon]] [[Canary Wharf (metrostasjon)|Canary Wharf]] yn [[Londen]] die tsjinst as de binnenkant fan it argyfkompleks op Scarif. De sênes op [[Yavin-IV]] waarden filme op it [[Fleanfjild Cardington]], ek yn Ingelân, wylst de sênes op 'e planeet [[Jedha]] opnommen waarden yn [[Wadi Rûm]], yn [[Jordaanje]]. De [[reshoot]]s yn [[juny]] [[2016]] fûnen yn har gehiel plak yn 'e Pinewood Studios. 
[[File:JOR-2017-Wadi Rum 02.jpg|left|thumb|250px|[[Wadi Rûm]] yn [[Jordaanje]] tsjinne as filmlokaasje foar de [[sêne]]s op 'e [[planeet]] [[Jedha]].]]

===Postproduksje===
Yn 'e [[postproduksje]]faze, dy't rûn oant en mei [[28&amp;nbsp;novimber]] [[2016]], foege [[Industrial Light &amp; Magic]] (ILM) de [[special effects]] ta. In tige opmerklik ûnderdiel dêrfan wie it plakken fan digitaal oanpaste [[argyf]]bylden fan 'e likenis fan 'e [[Ingelân|Ingelske]] [[akteur]] [[Peter Cushing]] oer it [[minsklik lichem|lichem]] hinne fan akteur [[Guy Henry (akteur)|Guy Henry]]. Cushing, dy't yn [[1994]] [[ferstoarn]] wie, hie yn ''[[Star Wars: Episode&amp;nbsp;IV&amp;nbsp;– A&amp;nbsp;New Hope]]'' ([[1977]]), de earste [[Star Wars (filmsearje)|''Star Wars''-film]], de rol fan [[grut-moff Tarkin]] spile, en de makkers fan ''Rogue One'' woene de rol net [[cast|wercaste]]. Henry die foar de film de [[motion-capture]] en spriek ek de [[dialooch]] fan Tarkin yn, wêrby't er de [[stim]] en wize fan praten fan Cushing neibearde. ILM makke in digitaal model fan it lichem fan Cushing, dat op 'e filmbylden oer Henry hinne plakt waard. De manierkes fan Cushing waarden dêrfoar yngeand bestudearre. De filmmakkers sochten foar dizze wurkwize yn 't foar tastimming fan 'e erven Cushing. Dyselden wiene nau by it proses belutsen en hiene ynspraak dy't neffens de produksje ta &quot;lytse, subtile oanpassings&quot; late.</text>
      <sha1>8siwkl7ilhwbv7gl1xyj04a06hwwwzw</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1086983</id>
      <parentid>1086981</parentid>
      <timestamp>2022-08-06T22:10:52Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ieneach fan 'e Esk</username>
        <id>13292</id>
      </contributor>
      <comment>+</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="35353" xml:space="preserve">{{Wurk}}

{{Universele ynfoboks film
| ôfbylding                = Star Wars Rogue One Logo.svg
| ôfbyldingstekst          = 
| ôfbyldingsbreedte        =
| ferwizing                = '''(''[[:en:File:Rogue One, A Star Wars Story poster.png|Filmposter yn 'e Ingelske Wikipedy]]'')'''
| namme                    = ''Rogue One&lt;br&gt;&lt;small&gt;A Star Wars Story''&lt;/small&gt;
| regisseur                = [[Gareth Edwards (regisseur)|Gareth Edwards]]
| produsint                = [[Kathleen Kennedy (produsinte)|Kathleen Kennedy]]&lt;br&gt;[[Allison Shearmur]]&lt;br&gt;[[Simon Emanuel]]
| útfierend produsint      = 
| senario                  = [[Chris Weitz]]&lt;br&gt;[[Tony Gilroy]]
| basearre op              = wurk fan [[George Lucas]]
| kamerarezjy              = [[Greig Fraser]]
| muzyk                    = [[Michael Giacchino]]
| filmstudio               = [[Lucasfilm]]
| distribúsje              = [[Walt Disney Studios Motion Pictures|Walt Disney Studios&lt;br&gt;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;Motion Pictures]]
| haadrollen               = [[Felicity Jones]]&lt;br&gt; [[Diego Luna]]
| voice-over               = 
| byrollen                 = [[Ben Mendelsohn]]&lt;br&gt; [[Donnie Yen]]&lt;br&gt; [[Jiang Wen]]&lt;br&gt; [[Alan Tudyk]]&lt;br&gt; [[Riz Ahmed]]&lt;br&gt; [[Mads Mikkelsen]]&lt;br&gt; [[Forest Whitaker]]
| lân/lannen               = [[File:Flag of the United States.svg|border|20px]] [[Feriene Steaten]]
| premiêre                 = [[10&amp;nbsp;desimber]] [[2016]]
| direkt op fideo          = 
| foarm                    = [[langspylfilm]]
| sjenre                   = [[science fiction-film]]
| taal                     = [[Ingelsk]]
| spyltiid                 = 134 minuten
| budget                   = $220&amp;nbsp;miljoen
| opbringst                = $1.056,1&amp;nbsp;miljoen
| prizen                   = 3× [[Saturn Award]]&lt;br&gt;3× [[Empire Award]]
| filmsearje               = ''[[Star Wars (filmsearje)|Star Wars]]''
| foarich diel             = ''[[Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith|Star Wars: Episode III –&lt;br&gt;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;Revenge of the Sith]]'' &lt;small&gt;(gron.)&lt;/small&gt;
| folgjend diel            = ''[[Star Wars: Episode IV – A New Hope|Star Wars: Episode IV – A&lt;br&gt;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;New Hope]]'' &lt;small&gt;(gronologysk)&lt;/small&gt;
}}
'''''Rogue One: A Star Wars Story''''', ek wol koartwei '''''Rogue One''''' neamd, is in [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[science fiction-film]] út [[2016]] mei eleminten fan [[fantasy (sjenre)|fantasy]], [[oarlochsfilm|oarlochsfiksje]] en [[aventoerefiksje]]. It wie de earste op himsels steande [[live-action]]film yn it ramt fan 'e saneamde [[blomlêzing|antologysearje]] fan 'e [[Star Wars|''Star Wars''-mediafranchise]]. Yn 'e ynterne [[gronology]] fan 'e [[Star Wars (filmsearje)|''Star Wars''-filmsearje]] folget it nei ''[[Star Wars: Episode&amp;nbsp;III&amp;nbsp;– Revenge of the Sith]]'' ([[2005]]) en is it in direkte [[prequel]] fan ''[[Star Wars: Episode&amp;nbsp;IV&amp;nbsp;– A&amp;nbsp;New Hope]]'' ([[1977]]). De [[film]] waard [[regissearre]] troch [[Gareth Edwards (regisseur)|Gareth Edwards]], mei yn 'e [[haadrol]]len [[Felicity Jones]] en [[Diego Luna]]. De [[titel (namme)|titel]] betsjut &quot;Skelm Ien: In Stjerre-oarlochsferhaal&quot;.

De film fertelt it ferhaal fan hoe't it [[Rebelleferbûn (Star Wars)|Rebelleferbûn]] de [[blaudruk]]ken fan 'e [[Deadsstjer]] fan it [[Galaktysk Keizerryk]] bemachtiget, ien [[wike]] foar de ferneatiging fan dat [[massaferneatigingswapen]] yn ''Star Wars: Episode&amp;nbsp;IV&amp;nbsp;– A&amp;nbsp;New Hope''. [[Jyn Erso]], de [[dochter]] fan 'e wichtichste ûntwerper fan 'e Deadsstjer, moat dêrfoar gearwurkje mei [[Cassian Andor]], in [[ferbittering|ferbittere]] [[rebel]] dy't gauris smoarge putsjes opknapt. Sy tinkt dat se har [[heit]] befrije sille, mei't er finzen holden wurdt troch [[Orson Krennic]], de [[direkteur]] fan it Keizerlik wapenprogramma. Hy hat lykwols opdracht krigen om har heit te [[moard|likwidearjen]].

''Rogue One: A Star Wars Story'' krige fan 'e [[filmkritisy]] oer it algemien positive [[resinsje]]s, mar der wie [[krityk]] op it tempo en digitale werskeppings fan 'e [[ferstoarn]]e akteur [[Peter Cushing]] yn 'e rol fan [[grut-moff Tarkin]] en fan in jongere [[Carrie Fisher]] as [[prinsesse Leia]]. Nettsjinsteande dat waard ''Rogue One: A Star Wars Story'' nominearre foar twa [[Oscar]]s, twa [[BAFTA's]] en in [[Hugo Award]], en wûn de film trije [[Saturn Award]]s en trije [[Empire Award]]s. ''Rogue One'' ûntjoech him yn 'e [[bioskopen]] ta in ûnbidich [[kommersje]]el súkses en de op ien nei meast opbringende film fan [[2016]]. In [[spin-off]]-[[prequel]]-[[tillefyzjesearje]] oer it [[personaazje]] Cassian Andor, mei as titel ''[[Andor (tillefyzjesearje)|Andor]]'', kaam yn [[2022]] beskikber fia de [[streaming media|streamingtsjinst]] [[Disney+]].

==Plot==
[[Wittenskipper]] [[Galen Erso]], syn [[oarehelte|frou]] Lyra en harren [[dochter]]ke [[Jyn Erso|Jyn]] libje [[ûnderdûken|ûnderdûkt]] op 'e [[planeet]] [[Lah'mu]], mar harren skûlplak wurdt ûntdutsen. [[Orson Krennic]], de [[direkteur]] fan it [[wapen]]programma fan it [[diktatoriale]] [[Galaktysk Keizerryk]], arrivearret om Galen te twingen werom te kommen en de [[Deadsstjer]] ôf te meitsjen, dêr't er earder oan wurke hat. De Deadsstjer is in [[massaferneatigingswapen]] dat hiele planeten ferdylgje kin, yn 'e foarm fan in bolfoarmich [[romtestasjon]] ter grutte fan in lytse [[moanne (byplaneet)|moanne]]. Yn 'e konfrontaasje mei Krennic wurdt Lyra [[dea]]sketten, wylst Jyn wit te ûntkommen en letter oppikt wurdt troch de [[rebel]] [[Saw Gerrera]], mei wa't Galen konneksjes hat.

Fyftjin jier letter [[desersje|desertearret]] de Keizerlike [[piloat|frachtpiloat]] [[Bodhi Rook]] en reizget nei de [[woastyn]]moanne [[Jedha]], dêr't er kontakt siket mei Gerrera. Hy seit dat er stjoerd is troch Galen Erso mei in [[hologram|holografysk]] boadskip fan dyselde. De [[paranoia|paranoïde]] Gerrera leaut dêr neat fan en lit Bodhi [[finzen]] sette en ûnderwerpe oan neat te sêftsedige ûnderfregings. Underwilens heart [[kaptein (rang)|kaptein]] [[Cassian Andor]], in [[ynljochtingetsjinst|ynljochtinge-ofsier]] fan it [[Rebelleferbûn (Star Wars)|Rebelleferbûn]], fan in [[ynformant]] it nijs oer it [[oerrinnen]] fan Bodhi en it boadskip dat er by him hawwe soe. 

Koarte tiid letter wurdt yn in Keizerlik [[wurkkamp]] op 'e planeet Wobani de jonge [[frou]] Jyn Erso, dy't dêr in [[finzene]] is, befrijd troch rebellen en ûnder twang nei it [[haadkertier]] fan it Rebelleferbûn op 'e moanne [[Yavin-IV]] brocht. Dêr wurdt se troch [[senator]] [[Mon Mothma]], de [[polityk]] liedster fan 'e rebellen, bepraat om harren te helpen by in twafâldige misje. Yn it foarste plak moat der kontakt lein wurde mei Saw Gerrera, in [[ekstremisme|ekstremist]] dy't jierren lyn al brutsen hat mei it Rebelleferbûn. Om't Jyn troch him [[opfieding|grutbrocht]] is, tinkt men mei har in kâns te hawwen dat Gerrera harkje sil nei wat se te sizzen hawwe foar't er it fjoer iepenet. Fierders moat Jyn har heit, Galen Erso, befrijd wurde sadat er de rebellen fan [[ynformaasje]] foarsjen kin oer dy saneamde Deadsstjer. Jyn wurdt der mei Cassian en [[K-2SO]], in [[software|werprogrammearre]] gefjochts[[androïde]] fan 'e Keizerlike Striidkrêften, op útstjoerd om dat allegear te berêden. [[Generaal]] Davits Draven nimt foar harren ôfreis Cassian lykwols apart en seit dat er ferjitte moat wat er oant no ta allegear heard hat. Galen Erso is neat oars as in [[kollaborateur]], en de wiere misje is om him te [[moard|likwidearjen]] foar't er it Keizerlik wapenprogramma noch fierder foarút helpe kin.
{{Plotbedjer film}}
Jyn, Cassian en K-2SO bejouwe har nei de Jedha, dêr't it Keizerryk dwaande is alle kyberkristallen te [[dieverij|stellen]] út 'e op in [[berch]]top leine [[hillich plak|Hillige Stêd]], dy't ek Jedha hjit. Dy [[kristal]]len wurde brûkt om it [[ploffer (Star Wars)|superlaserkanon]] fan 'e Deadsstjer fan [[enerzjy]] te foarsjen. Gerrera en syn [[partisanen]] fiere yn om 'e Hillige Stêd in [[guerriljastriid]] tsjin 'e Keizerlike [[stoarmtroeper (Star Wars)|stoarmtroepers]]. As Jyn en Cassian harren yn 'e stêd bejouwe, reitsje se dêr ûnbedoeld behelle yn in oanfal fan Gerrera syn mannen op it Keizerlik [[konfoai]] dat de lêste kyberkristallen ferfiert. Dat kostet harren op in hier nei it libben, mar se wurde rêden troch de [[blinens|bline]] [[kriger]] [[Chirrut Îmwe]], ien fan 'e lêste [[Beskermers fan de Whills|Beskermers fan 'e Whills]] (leden fan in [[monastisisme|monastyske]] [[kleasteroarder|oarder]] dy't de kyberkristallen bewekje moat) en dy syn [[freonskip|freon]], de [[hierling]] [[Baze Malbus]].

Om't se de oanfal yn it hûndert jage hawwe soene, wurde se alle fjouwer finzen nommen troch de partisanen, dy't harren meinimme nei harren basis yn in [[grot]] in ein bûten de Hillige Stêd. Dêr wurde Cassian, Chirrut en Baze opsletten yn [[sel (finzenis)|sel]] njonken dy fan 'e piloat Bodhi Rook. Underwilens wurdt Jyn by Gerrera brocht. Se is [[ferbittere]], mei't er har (yn har eigen wurden) &quot;dumpt&quot; hat doe't se sechstjin jier wie troch har op in stuit sûnder [[ôfskie|farwol]] of útlis yn 'e steek te litten. Gerrera leit har lykwols út dat er har doe foar har eigen [[feilichheid]] efterlitten hat, mei't har [[identiteit]] mank syn mannen bekend wurden wie en der stimmen opgiene om har as [[gizeling (misdriuw)|gizelster]] te brûken om har heit ûnder druk te setten. Hy spilet foar har it holografysk boadskip fan har heit ôf, dat Bodhi him brocht hat. 

Galen rjochtet him dêryn streekrjocht tsjin sawol Gerrera as Jyn, mei't er derfan útgiet dat sy beiden noch byinoar binne. Hy fertelt dat er ynstee fan fierdere utering te jaan oan syn opstannigens, de lêste fyftjin jier war dien hat om sa hearrich mooglik te lykjen, om't er besefte dat de Deadsstjer sûnder syn help ek wol makke wurde soe. Ynstee hat er syn [[posysje (funksje)|posysje]] no brûkt om it Keizerryk te ûndermynjen troch mei opsetsin in swak plak yn 'e Deadsstjer yn te bouwen. Hy jout Jyn opdracht om 'e [[blaudruk]]ken fan 'e Deadsstjer út it Keizerlik [[argyf]]kompeks op 'e planeet [[Scarif]] te heljen en dy troch te spyljen oan it Rebelleferbûn. Galen seit ek dat er syn dochter nea fergetten is en noch eltse dei oan har tinkt. Jyn, dy't folslein [[desyllúzjonearring|desyllúzjonearre]] rekke wie mei it ferset tsjin it Keizerryk, wurdt troch de wurden fan har heit ta de [[trien]]nen ta roerd en fettet nije [[moed]].

Underwilens is [[grut-moff]] [[Wilhuff Tarkin]] troch de keizer stjoerd om tafersjoch te hâlden oer it wurk fan Krennic-en-dy. Der hawwe him geroften berikt oer de desertearre piloat en hy freget him ôf oft der net mear oan 'e hân is. Syn earste die is om te kontrolearjen oft de Deadsstjer it wol echt docht. Krennic stelt foar om 'e hiele moanne Jedha te ferneatigjen, mar Tarkin bedimmet him en seit dat it wol takin mei de Hillige Stêd. De proef is in súkses en de stêd wurdt mei [[berch]] en al yn ien klap ferneatige. De konsintryske [[skokweach|skokweagen]] wreidzje har dêrwei oer de hiele moanne út en sille alle [[libben]] ferdylgje. De partisanen fan Gerrera reitsje alhiel yn ûnstjoer, en yn alle trelit witte Cassian en de oaren harrensels te befrijen. Cassian nimt kontakt op mei K-2SO, dy't by harren [[romteskip]] efterbleaun wie. Hy fynt Jyn werom en nimt har mei, dêrby oanfitere troch Gerrera, dy't sels lykwols wegeret om mei. K-2SO arrivearret mei it romteskip en pikt Cassian, Jyn, Chirrut, Baze en Bodhi op wêrnei't se krekt op 'e tiid fan Jedha ûntkomme. Gerrera en dyselden fan syn mannen dy't net yn eigen romteskippen fuort witte te kommen, fine de dea as de skokweach harren berikt. 

Tarkin [[lokwinskjen|lokwinsket]] Krennic mei it wolslagjen fan it projekt, en nimt dan de lieding oer de Deadsstjer oer. Krennic is [[razernij|poerrazen]], mar Tarkin wiist derop dat sa'n gefoelich wapen as de Deadsstjer net oan him tabetroud is, de desertearre piloat yn acht nommen en it lek yn 'e organisaasje fan Krennic dêr't dy [[desersje]] op tsjut. Hy wriuwt Krennic fyntsjes yn dat de piloat net allinnich wurke, mar fan 'e Keizerlike ûndersyksfasiliteit op 'e planeet [[Eadu]] kaam, dêr't er kontakt hân hawwe moat mei ien fan Krennic syn wittenskippers. Wisberet om regaad te meitsjen mei de [[ferrieder]], set Krennic ôf nei Eadu.

Underwilens fertelt Jyn oan Cassian en de oaren wat har heit yn it holografysk boadskip sei. Net ien hat der lykwols yn 'e gauwichheid fan 'e ûntsnapping om tocht om 'e bylddrager mei it boadskip mei te nimmen, dat it boadskip is ferlern gien yn 'e ferwoastging fan Jedha. Cassian foarseit dat se sûnder de opname de lieders fan it Rebelleferbûn der nea fan oertsjûgje kinne sil om 'e misje nei Scarif yn omtinken te nimmen. Bodhi liedt it rebelleteam nei Eadu ta, dêr't Galen Erso him befynt. Neffens Cassian is it no nammenste wichtiger om Jyn har heit te befrijen, sadat er sels de rebellelieders tasprekke kinne sil. Temûk is er lykwols noch altyd fan doel om Galen te fermoardzjen by de earste gelegenheid dy't him foardocht. Om't se ûnder de [[radar]] op Eadu binnenkomme wolle, [[fleanen|fleane]] se te leech. Se reitsje in útstykjende [[rots]]pjuts en moatte by [[nacht]] en min [[waar]] in [[needlâning]] meitsje, dy't se aldergeloks allegear ûnskansearre oerlibje. Se ferlieze dêrtroch lykwols harren [[kommunikaasje]] mei de rebellebasis op Yavin-IV, mei as gefolch dat generaal Draven derfan útgiet dat se omkommen binne. Hy stjoert dêrop in [[squadron]] [[X-wjukjager]]s om 'e fasiliteit op Eadu te [[bombardearjen]].

Wylst K-2SO de kommunikaasje-apparatuer reparearret, geane Cassian en Bodhi op [[ferkenning]]. Fan in hichte ôf sjogge se hoe't Galen Erso en de oare wittenskippers Krennic opwachtsje en ûnthelje. Krennic lit de oare wittenskippers delmeane troch syn [[liifwacht]]en en stiet op it punt om ek mei Galen ôf te weven. Underwilens figelearret Jyn út wat Cassian fan doel is. Se ferlit de oaren en bejout har, om har heit te warskôgjen, troch in djippe [[kleau]] by in hege [[ljedder]] op nei it [[lâningsplatfoarm]] dêr't it [[romtefear]] fan Krennic delkommen is. Cassian stjoert Bodhi fuort om in nij romteskip te [[dieverij|stellen]] en kriget dêrnei Galen yn it [[fizier (fjoerwapen)|fizier]], mar op it lêste momint beslút er syn befel yn 'e wyn te slaan en de man net om te bringen. Hy keart werom nei de oaren en ûntdekt dat Jyn der op eigen manneboet op úttein is. K-2SO hat de kommunikaasje mei Yavin-IV reparearre en Cassian warskôget generaal Draven om 'e oanfal ôf te brekken om't der noch eigen personiel by it doelwyt oanwêzich is, mar de oanfal is al ynset en Draven kin it squadron net mear tsjinkeare.

Jyn berikt har heit mominten foar't it [[bombardemint]] begjint. Hoewol't sy it sels ûnskansearre oerlibbet, rekket har heit libbensgefaarlik [[ferwûne]], wêrnei't er yn har earms [[ferstjerren|ferstjert]]. Cassian skuort in oerstjoere Jyn mei werom nei it Keizerlike frachtfear dat Bodhi stellen hat, wêrnei't se mei de rest fan 'e groep ûntkomme. Krennic wurdt neitiid ûntbean yn 'e [[fêsting]] fan [[Darth Vader]] op 'e planeet [[Mustafar]], dêr't er him foar de rjochterhân fan [[keizer]] [[Palpatine]] oer ferantwurdzje moat foar de oanfal mei de Deadsstjer op Jedha, dêr't er hielendal gjin tastimming foar krigen hie. Krennic skoot de skuld ôf op Tarkin en besiket in [[audiïnsje]] by de keizer los te krijen, mar de [[yrritaasje|yrritearre]] Vader [[ferstikking|knypt him de kiel ticht]] mei [[de Krêft]] en befellet him om der earst mar ris op ta te sjen dat der gjin fierdere lekken ûntsteane.

Werom op Yavin-IV slacht Jyn yn in [[gearkomste]] mei de lieding fan it Rebelleferbûn foar om 'e rebellefloat yn te setten foar in wraam op Scarif, om sa de blaudrukken fan 'e Deadsstjer te bemachtigjen. De rebellelieders binne lykwols ferdield, mei't guon, ûnder wa de [[Mon Calamari]]-[[admiraal]] [[Raddus]], har plan stypje, wylst oaren fan miening binne dat de oerwinning troch de foltôging fan 'e Deadsstjer foargoed bûten berik is en dat harren no inkeld noch flecht of [[oerjefte]] rêst. Mon Mothma stelt fêst dat se sûnder unanime stipe fan 'e oare lieders de misje net trochgean litte kin. Foar it fuortbestean fan 'e [[opstân]] hat se lykwols noch ien troefkaart oer, de [[Obi-Wan Kenobi|ûnderdûkte Jedi-master]] dy't befreone is mei in oare rebellelieder, [[Bail Organa]] fan [[Alderaan]]. Dyselde is de lêste [[hoop]] fan it Rebelleferbûn. Organa seit ta [[prinsesse Leia|in boadskipper]] nei de man ta stjoere te sillen dy't er mei syn libben fertrouwe soe.

Jyn is [[frustraasje|frustrearre]] troch de ûnwil fan 'e rebellelieders om har te stypjen, mar Chirrut, Baze en Bodhi bliuwe by har en Cassian komt mei in stik as tweintich oare [[frijwilliger]]s oan, allegear yn 'e wol ferve rebellen dy't troch de jierren hinne dingen dien hawwe dêr't se net [[grutskens|grutsk]] op binne. Se hawwe skjin har nocht fan it oanklauwen mei misjes dy't neat opsjitte en wolle noris wat dwaan dat it ferskil makket. De groep kaapt it Keizerlik frachtfear dat op Eadu bútmakke is en set dêrmei ôf tsjin 'e befellen fan 'e lieding fan it Rebelleferbûn yn. As de [[ferkearslieding]] yn betizing freget nei harren oansprekkoade, betinkt Bodhi foar de hân wei ien: ''Rogue One'' (&quot;Skelm Ien&quot;). Se bejouwe har nei Scarif, dêr't it Keizerryk in ûntrochkringber [[enerzjyfjild|enerzjyskyld]] om 'e hiele planeet hinne makke hat, mei mar ien poarte, dy't iepene en sletten wurde kin. Bodhi praat harren nei binnen ta troch te sizzen dat it frachtfear nei it bombardemint fan 'e rebellen op Eadu hjirhinne omlaat is. Underwilens komt Krennic ek op Scarif oan om 'e blaudrukken fan 'e Deadsstjer feilich te stellen.

Nei't se op 'e [[tropen|tropyske]] planeet lâne binne, stelle Jyn en Cassian de [[militêr unifoarm|unifoarmen]] fan inkele Keizerlike [[ofsier]]en dy't oan board komme om it fear te ynspektearjen. Yn 'e mande mei K-2SO ynfiltrearje se neitiid mei dy [[momkape]] it argyfkompleks. Chirrut, Blaze en de rebellen fiere in koördinearre oanfal op it Keizerlik [[garnizoen]] út by wize fan ôfliedingsmaneuver. Dêrtroch wurde de stoarmtroepers dy't Jyn en Cassian it paad tichtsette, nei bûten ta stjoerd om 'e oanfal ôf te slaan. Underwilens fangt it Rebelleferbûn op Yavin-IV [[kommunikaasje]] tusken Keizerlike troepen op dêr't yn sprutsen wurdt fan in rebelle-oanfal op Scarif. Mon Mothma beslút dat se foar in foldongen feit steld binne, en dat se no wol fjochtsje moatte. Admiraal Raddus is op dat stuit al oan board fan syn [[kruser]] om 'e float te risselwearjen foar in wraam op Scarif.

Jyn en Cassian geane it reuseftige Keizerlik Argyf binnen, wylst K-2SO efterbliuwt by de yngong om harren fia it [[kompjûter]]systeem nei de juste data-opslach te lieden. As de rebellefloat ûnder admiraal Raddus by Scarif arrivearret, slute de Keizerlike troepen de poarte yn it planetêre enerzjyskyld. Dat hâldt ek de ferstjoering fan grutte hoemannichten data tsjin, dat Cassian jout fia K-2SO oan Bodhi opdracht om in fysike oansluting op it kommunikaasjesysteem oan te lizzen sadat se de rebellefloat sizze kinne dat de poarte yn it enerzjyskyld tsjin eltse priis iepenbrutsen wurde moat. Sadree't Krennic berjocht kriget dat de argyfklûs kompromittearre is, beseft er wêr't it de rebellen om te dwaan is. Hy stjoert daliks fersterkings nei it argyf ta. K-2SO wit gâns stoarmtroepers te deadzjen, mar lang om let wurde se him oermânsk. Hy [[selsopoffering|offeret himsels op]] en wurdt ferneatige, mar net foar't er de argyfklûs fersegele hat en it kompjûtersysteem dat de klûs bestjoert, fernield hat. Jyn en Cassian helje de ynformaasjedrager mei de blaudrukken út 'e klûs en klimme dan by de rekken mei oare ynformaasjedragers op, fierder omheech yn 'e ûnbidich hege argyftoer.

Bodhi liedt mei gefaar foar eigen libben in [[snoer|keabel]] nei it frachtfear ta en bringt sa in fysike oansluting op it kommunikaasjenetwurk ta stân. Chirrut wurdt deade nei't er de haadskeakelder op it lâningsplatfoarm omset, sadat de oansluting iepene wurdt. Bodhi bringt it boadskip oer oan admiraal Raddus, krekt foar't in stoarmtroeper in [[hângranaat|granaat]] yn it frachtfear smyt en it hiele romteskip [[ûntploffing|de loft yn giet]]. Malbus is de iennichste oerlibbene op it lâningsplatfoarm; hy nimt foar de dea fan syn freonen [[wraak]] op gâns fijannen foar't er sels ek deade wurdt. Krennic kringt de argyftoer fia in oare tagong binnen en besjit Cassian en Jyn. Cassian wurdt rekke, komt te fallen en stoart in ein nei ûnderen ta, dêr't er bewegingsleas lizzen bliuwt. Jyn klimt fierder nei boppen en ûntkomt út 'e toer troch in [[fentilaasje]]skacht.

Se komt út by de grutte [[skûtelantenne]], boppe-op 'e toer, dêr't se de ynformaasjedrager yn it kompjûtersysteem ynfiert. Om 'e blaudrukken ferstjoere te kinnen, moat se earst de rjochting oanpasse dy't de antenne útwiist. Tsjin 'e tiid dat se dat oprêden hat, berikt Krennic mei de [[lift (hefmeganisme)|lift]] it antenneplatfoarm. Hy hâldt fol dat hy wûn hat en risselwearret om Jyn dea te sjitten, mar hy wurdt sels fan efteren delsketten as in slim ferwûne Cassian it platfoarm berikt. Yn 'e romte set admiraal Raddus in hammerkop[[korvet]] yn dy't in fijannich [[stjerreslachskip]] raamt en fansiden triuwt by in oar stjerreslachskip op. De fertize [[skipswrak]]ken swalkje fan koers en botse op 'e generatorfasiliteit dy't it enerzjyskyld om 'e planeet hinne opwekket. It skyld wurdt dêrtroch deäktivearre. Jyn ferstjoert de blaudrukken fan 'e Deadsstjer, dy't ûntfongen wurde op it [[flaggeskip]] fan admiraal Raddus. 

Frijwol daliks dêrnei ferskine de Deadsstjer ûnder lieding fan grut-moff Tarkin en in Keizerlike float ûnder Darth Vader boppe Scarif. Tarkin lit it superlaserkanon fan 'e Deadsstjer op 'e nij in skot mei lege yntinsiteit ôfsjitte, dat Scarif yn see rekket, in ein foarby it argyfkompleks. De skokweach is lykwols op 'e nij genôch om alle libben op 'e planeet te ferdylgjen. Op it antenneplatfoarm sjocht de swierferwûne Krennic de skokweach oankommen, en Jyn en Cassian, dy't ûnderwilens de toer ferlitten hawwe, sjogge him oankommen wylst se tegearre op it [[strân]] sitte. Se hâlde inoars hân fêst yn 'e lêste mominten foar't se stjerre.

De rebellefloat besiket te ûntkommen nei de [[hyperromte]], mar it flaggeskip fan admiraal Raddus en ferskate oare rebelleskippen wurde opheind troch de float fan Vader, wêrby't de admiraal omkomt. Vader [[interjen|interet]] sels de kruser fan Raddus, dêr't er mei syn [[ljochtsabel]] in [[bloedbad]] oanrjochtet ûnder de [[bemanning]]. De ynformaasjedrager mei de blaudrukken fan 'e Deadsstjer wurde lykwols fan hân ta hân trochjûn en oant er in lytser romteskip berikt, de korvet ''Tantive&amp;nbsp;IV'', dy't him út 'e búk fan 'e kruser losmakket en ûntkomt. Oan board fan it flechtsjende skip bringt [[kaptein (skipfeart)|kaptein]] [[Raymus Antilles]] de blaudrukken by in heechpleatste [[passazjier]]. Hy freget har wat de rebellen op Scarif harren no eins brocht hawwe. [[Prinsesse Leia]] draait har om en seit: &quot;Hoop.&quot;

==Rolferdieling==
[[File:Felicity Jones (29582838166).jpg|right|thumb|180px|[[Felicity Jones]].]]
[[File:Diego Luna Berlinale 2017.jpg|right|thumb|160px|[[Diego Luna]].]]
[[File:Ben Mendelsohn by Gage Skidmore.jpg|right|thumb|160px|[[Ben Mendelsohn]].]]
;haadrollen
{| height=&quot;100px&quot; width=&quot;675px&quot; style=&quot;background:#F8F8F8; border:1px solid #aaaaaa&quot;
| style=&quot;background:gold&quot;| '''personaazje''' 
| style=&quot;background:gold&quot;| '''akteur/aktrise'''&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;
|- 
| [[Jyn Erso]]
| [[Felicity Jones]]
|-
| [[kaptein (rang)|kaptein]] [[Cassian Andor]]
| [[Diego Luna]]
|-
|}
&lt;br&gt;
;byrollen
{| height=&quot;100px&quot; width=&quot;675px&quot; style=&quot;background:#F8F8F8; border:1px solid #aaaaaa&quot;
| style=&quot;background:gold&quot;| '''personaazje''' 
| style=&quot;background:gold&quot;| '''akteur/aktrise''' 
|- 
| [[direkteur]] [[Orson Krennic]]
| [[Ben Mendelsohn]]
|-
| [[Chirrut Îmwe]]
| [[Donnie Yen]]
|-
| [[Baze Malbus]]
| [[Jiang Wen]]
|-
| [[K-2SO]]
| [[Alan Tudyk]] &lt;small&gt;(stim)&lt;/small&gt;
|-
| [[Bodhi Rook]]
| [[Riz Ahmed]]
|-
| [[Galen Erso]]
| [[Mads Mikkelsen]]
|-
| [[Saw Gerrera]]
| [[Forest Whitaker]]
|-
| [[grut-moff]] [[Wilhuff Tarkin]]
| [[Guy Henry (akteur)|Guy Henry]] &lt;small&gt;(fysyk)&lt;/small&gt; en [[Peter Cushing]] † &lt;small&gt;(digitale likenis)&lt;/small&gt;
|-
| [[admiraal Raddus]]
| [[Paul Kasey]] &lt;small&gt;(fysyk)&lt;/small&gt; en [[Stephen Stanton]] &lt;small&gt;(stim)&lt;/small&gt;
|-
| [[senator]] [[Mon Mothma]]
| [[Genevieve O'Reilly]]
|-
| [[Darth Vader]]
| [[Spencer Wilding]] en [[Daniel Naprous]] &lt;small&gt;(fysyk)&lt;/small&gt; en [[James Earl Jones]] &lt;small&gt;(stim)&lt;/small&gt;
|-
| [[generaal]] Davits Draven
| [[Alistair Petrie]]
|-
| senator [[Bail Organa]]
| [[Jimmy Smits]]
|-
| senator Tynnra Pamlo
| [[Sharon Duncan-Brewster]]
|-
| [[kaptein (skipfeart)|kaptein]] [[Raymus Antilles]]
| [[Tim Beckmann]]
|-
| de jonge Jyn Erso &lt;small&gt;(8 jier)&lt;/small&gt;
| [[Beau Gadsdon]]
|-
| de jonge Jyn Erso &lt;small&gt;(4 jier)&lt;/small&gt;
| [[Dolly Gadsdon]]
|-
| Lyra Erso
| [[Valene Kane]]
|-
| Moroff
| [[Ian Whyte (akteur)|Ian Whyte]]
|-
| Dutch Vander (Goud-lieder)
| [[Angus MacInnes]]
|-
| Garven Dreis (Read-lieder)
| [[Drewe Henley]]
|-
| generaal [[Jan Dodonna]]
| [[Ian McElhinney]]
|-
| senator Nower Jebel
| [[Jonathan Aris]]
|-
| senator Vasp Vaspar
| [[Fares Fares]]
|-
| generaal Antoc Merrick
| [[Ben Daniels]]
|-
| [[dr.]] Evazan
| [[Michael Smiley]]
|-
| generaal Hurst Romodi
| [[Andy de la Tour]]
|-
| Weeteef Cyubee
| [[Warwick Davis]]
|-
| [[korporaal]] Tonc
| [[Rizzle Kicks|Jordan Stephens]]
|-
| Bistan
| [[Nick Kellington]]
|-
| Tivik
| [[Daniel Mays]]
|-
| C1-10P
| [[Dave Filoni]] &lt;small&gt;(stim)&lt;/small&gt;
|-
| [[prinsesse]] [[Leia Organa]]
| [[Ingvild Deila]] &lt;small&gt;(fysyk)&lt;/small&gt; en [[Carrie Fisher]] &lt;small&gt;(digitale likenis en stim) (cameo)&lt;/small&gt; 
|-
| [[C-3PO]]
| [[Anthony Daniels]] &lt;small&gt;([[cameo]])&lt;/small&gt;
|-
| [[R2-D2]]
| [[Jimmy Vee]] &lt;small&gt;(cameo)&lt;/small&gt;
|-
| [[Wedge Antilles]]
| [[David Ankrum]] &lt;small&gt;(stimcameo)&lt;/small&gt;
|-
| Deadsstjer-technikus #1
| [[Rian Johnson]] &lt;small&gt;(cameo)&lt;/small&gt;
|-
| Deadsstjer-technikus #2
| [[Ram Bergman]] &lt;small&gt;(cameo)&lt;/small&gt;
|-
|}

==Produksje en distribúsje==
===Produksje===
''Rogue One: A Star Wars Story'' wie de earste film út 'e saneamde [[blomlêzing|antologysearje]] fan op harsels steande ''[[Star Wars (filmsearje)|Star Wars]]''-[[spin-off]]-[[film]]s. It idee foar de film kaam oarspronklik yn [[2003]] fan [[John Knoll]], dy't it tafersjoch op 'e [[fisuele effekten]] hie by de tusken [[1999]] en [[2005]] makke [[Star Wars-prequeltrilogy|''Star Wars''-prequeltrilogy]]. Hy sloech doe foar om fan it ferhaal in [[ôflevering]] te meitsjen yn 'e plande [[tillefyzjesearje]] ''Star Wars: Underworld'', dy't lykwols neitiid yn syn gehiel skrast waard. Tsien jier letter, nei de oername fan [[Lucasfilm]] troch [[The Walt Disney Company]] yn [[2012]], besleat er op 'e nij te besykjen om syn idee oan 'e man te bringen. Disney seach der wol wat yn, en it idee fan Knoll waard as ''Rogue One'' yn produksje nommen.

De film waard [[regissearre]] troch [[Gareth Edwards (regisseur)|Gareth Edwards]] nei in [[skript]] dat skreaun wie troch de tige renomearre [[senarioskriuwer]]s [[Chris Weitz]] (bekend fan û.m. [[American Pie (filmsearje)|''American Pie''-rige]]) en [[Tony Gilroy]] (bekend fan û.m. de [[Bourne (filmsearje)|''Bourne''-films]]). Weitz skreau de oarspronklike ferzje fan it senario, wylst Gilroy ferantwurdlik wie foar bykommende [[sêne]]s dy't yn [[juny]] [[2016]] de basis foarmen foar fiif [[wike]]n fan [[reshoot]]s. De wichtichste feroaring dy't Gilroy oanbrocht, wie de ein fan 'e film. Mei't se derfan útgiene dat Disney nea in ein tastean soe wêryn't de haadpersoanen omkamen, hiene Weitz en Edwards keazen foar in [[happy end]], wêrby't teminsten [[Jyn Erso]] en [[Cassian Andor]] oan 'e dea ûntkamen. De studio keas lykwols ûnferwachts foar in mear tragyske ein, en de oarspronklike ein fan it senario waard nea ferfilme. Behalven Weitz en Gilroy droegen ek [[Christopher McQuarrie]], [[Scott Z. Burns]] en [[Michael Arndt]] by oan it senario, hoewol't se dêrfoar gjin fermelding op 'e [[ôftiteling]] krigen.
[[File:North east hadhunmathi maldives.JPG|right|thumb|170px|It [[atol (lânfoarm)|atol]] [[Laamu (atol)|Laamu]], yn 'e [[Malediven]], giet yn 'e film troch foar de [[planeet]] [[Scarif]].]]

As [[filmprodusint|produsinten]] wiene [[Kathleen Kennedy (produsinte)|Kathleen Kennedy]], [[Allison Shearmur]] en [[Simon Emanuel]] by it projekt belutsen foar de [[filmstudio]] [[Lucasfilm]]. Foar de film wie in [[budget]] beskikber fan [[$]]220&amp;nbsp;miljoen. De [[kamerarezjy]] wie yn 'e hannen fan [[Greig Fraser]], en de [[filmmuzyk]] waard fersoarge troch [[Michael Giacchino]]. ''Rogue One'' wie dêrmei de earste ''Star Wars''-film sûnder in [[soundtrack]] dy't makke wie troch [[John Williams (komponist)|John Williams]], al ynkorporearre Giacchino yn syn wurk wol [[tema (fiksje)|tema's]] fan Williams syn muzyk út eardere films.

===Opnamen===
De [[opnamen (film)|opnamen]] foar ''Rogue One: A Star Wars Story'' setten op [[8&amp;nbsp;augustus]] [[2015]] útein en duorren oant en mei [[11&amp;nbsp;febrewaris]] [[2016]]. De binnendoarsênes waarden foar it meastepart opnommen yn 'e [[Pinewood Studios]] yn it [[Ingelân|Ingelske]] [[Buckinghamshire]], dêr't reuseftige [[filmset]]s boud waarden ta oanfolling fan [[sêne]]s dy't op [[lokaasje]] filme wiene. Sa waarden de sênes op 'e planeten [[Lah'mu]] en [[Eadu]] opnommen op [[Iislân]], yn 'e neite fan 'e [[berch|bergen]] de [[Hjörleifshöfði]] en de [[Hafursey]], by [[Mýrdalssandur]]. Ek waard op Iislân filme yn 'e krite fan [[Krafla]] mei syn [[fulkaankrater]] en by de [[rots]]formaasjes om 'e [[Mývatn]]mar hinne. 

De sênes op [[Scarif]] waarden filme op 'e [[eilannen]] [[Gan (Laamu)|Gan]] en [[Laamu (atol)|Baresdhoo]] fan it [[atol (lânfoarm)|atol]] [[Laamu (atol)|Laamu]], yn 'e [[Malediven]]. Ek op 'e [[loftmachtbasis]] [[RAF Bovington]], yn Ingelân, waarden inkele sênes opnommen dy't plakfûnen op Scarif, en it [[metrostasjon]] [[Canary Wharf (metrostasjon)|Canary Wharf]] yn [[Londen]] die tsjinst as de binnenkant fan it argyfkompleks op Scarif. De sênes op [[Yavin-IV]] waarden filme op it [[Fleanfjild Cardington]], ek yn Ingelân, wylst de sênes op 'e planeet [[Jedha]] opnommen waarden yn [[Wadi Rûm]], yn [[Jordaanje]]. De [[reshoot]]s yn [[juny]] [[2016]] fûnen yn har gehiel plak yn 'e Pinewood Studios. 
[[File:JOR-2017-Wadi Rum 02.jpg|left|thumb|250px|[[Wadi Rûm]] yn [[Jordaanje]] tsjinne as filmlokaasje foar de [[sêne]]s op 'e [[planeet]] [[Jedha]].]]

===Postproduksje===
Yn 'e [[postproduksje]]faze, dy't rûn oant en mei [[28&amp;nbsp;novimber]] [[2016]], foege [[Industrial Light &amp; Magic]] (ILM) de [[special effects]] ta. In tige opmerklik ûnderdiel dêrfan wie it plakken fan digitaal oanpaste [[argyf]]bylden fan 'e likenis fan 'e [[Ingelân|Ingelske]] [[akteur]] [[Peter Cushing]] oer it [[minsklik lichem|lichem]] hinne fan akteur [[Guy Henry (akteur)|Guy Henry]]. Cushing, dy't yn [[1994]] [[ferstoarn]] wie, hie yn ''[[Star Wars: Episode&amp;nbsp;IV&amp;nbsp;– A&amp;nbsp;New Hope]]'' ([[1977]]), de earste [[Star Wars (filmsearje)|''Star Wars''-film]], de rol fan [[grut-moff Tarkin]] spile, en de makkers fan ''Rogue One'' woene de rol net [[cast|wercaste]]. Henry die foar de film de [[motion-capture]] en spriek ek de [[dialooch]] fan Tarkin yn, wêrby't er de [[stim]] en wize fan praten fan Cushing neibearde. ILM makke in digitaal model fan it lichem fan Cushing, dat op 'e filmbylden oer Henry hinne plakt waard. De manierkes fan Cushing waarden dêrfoar yngeand bestudearre. De filmmakkers sochten foar dizze wurkwize yn 't foar tastimming fan 'e erven Cushing. Dyselden wiene nau by it proses belutsen en hiene ynspraak dy't neffens de produksje ta &quot;lytse, subtile oanpassings&quot; late.

In soartgelikens proses waard brûkt foar de [[cameo]]ferskining fan [[prinsesse Leia]] oan 'e ein fan 'e film. [[Carrie Fisher]], de aktrise dy't de rol fan Leia spile hie yn ''Star Wars: Episode&amp;nbsp;IV&amp;nbsp;– A&amp;nbsp;New Hope'', wie op dat stuit noch yn [[libben]], hoewol't se ein [[desimber]] [[2016]], inkele wiken nei it útkommen fan ''Rogue One'', hommels komme soe te [[ferstjerren]]. Troch fisuele effekten waarden lykwols argyfbylden fan har jongere sels oer it [[gesicht]] fan 'e [[Noarwegen|Noarske]] aktrise [[Ingvild Deila]] hinne plakt. Foar it iennichste [[wurd]] dat Leia yn 'e film uteret, &quot;Hoop,&quot; waard in argivearre lûdsopname fan fjirtich jier earder brûkt. Fansels moast ek Fisher tastimming ferliene foar dit proses. [[Filmprodusint]]e [[Kathleen Kennedy (filmprodusinte)|Kathleen Kennedy]] liet har it resultaat sjen (dat letter troch in protte [[filmresinsint]]en swier [[krityk|bekritisearre]] waard), en neffens Kennedy &quot;fûn [Fisher] it geweldich&quot;.

===Distribúsje===
De [[filmdistribúsje|distribúsje]] fan ''Rogue One: A Star Wars Story'' waard fersoarge troch [[Walt Disney Studios Motion Pictures]], de distribúsje[[difyzje (ûndernimming)|difyzje]] fan [[The Walt Disney Company]]. De film gie op [[10&amp;nbsp;desimber]] [[2016]] yn [[Hollywood]] yn [[premiêre]], en iepene dêrnei op [[16&amp;nbsp;desimber]] yn 'e [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[bioskopen]]. It byhearrende [[soundtrack]]album ferskynde dyselde deis by [[platemaatskippij]] [[Walt Disney Records]]. ''Rogue One: A Star Wars Story'' kaam op [[24&amp;nbsp;maart]] [[2017]] beskikber as [[ynternet|digitale]] [[download]] en waard op [[4&amp;nbsp;april]] fan dat jier útbrocht op [[dvd]] en [[blu-ray]].
[[File:Rogue One- A Star Wars Story Japan Premiere Red Carpet- Diego Luna, Felicity Jones &amp; Gareth Edwards (35410516140).jpg|right|thumb|250px|[[Akteur]]s [[Diego Luna]] en [[Felicity Jones]] en [[regisseur]] [[Gareth Edwards (regisseur)|Gareth Edwards]] mei lju yn it [[kostúm]] fan [[Darth Vader]] en in [[stoarmtroeper (Star Wars)|stoarmtroeper]] by de [[Japan]]ske nasjonale [[premiêre]] fan ''Rogue One''.]]

==Untfangst==
Fan 'e [[filmkritisy]] krige ''Rogue One: A Star Wars Story'' oer it algemien positive [[resinsje]]s. Sa joech Eric Goldman fan ''[[IGN]]'' de film in 9 op in skaal fan 1 oant 10, in skoare dy't er sa útlei: &quot;[It] is in film dy't grôtfol sit mei [[fanservice]], mar as fanservice sa goed fersoarge wurdt, is der net folle om oer te kleien en in soad om fan te hâlden.&quot; Yn 'e ''[[Los Angeles Times]]'' wie [[Justin Chang]] it dêrmei iens. Hy heamde ''Rogue One'' &quot;klearebare [[fermaak]] mei in heech tempo&quot;. [[Peter Travers]] fan it [[tydskrift]] ''[[Rolling Stone]]'' parte de film 3&lt;sup&gt;&lt;small&gt;1&lt;/small&gt;&lt;/sup&gt;/&lt;sub&gt;&lt;small&gt;2&lt;/small&gt;&lt;/sub&gt; fan 4 [[stjer (figuer)|stjerren]] ta, en skreau: &quot;Dizze [[spin-off]]/[[prequel]] is yn deselde primitive, útwenne, [[emosjonele]], healwize, pronkske geast makke as dy't ús fereale reitsje liet op 'e [[Star Wars-trilogy|oarspronklike trilogy]].&quot;</text>
      <sha1>dipqkxgc08qn61r2s2qknyw78ovrrrx</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1086984</id>
      <parentid>1086983</parentid>
      <timestamp>2022-08-06T22:14:00Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ieneach fan 'e Esk</username>
        <id>13292</id>
      </contributor>
      <comment>+</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="37904" xml:space="preserve">{{Wurk}}

{{Universele ynfoboks film
| ôfbylding                = Star Wars Rogue One Logo.svg
| ôfbyldingstekst          = 
| ôfbyldingsbreedte        =
| ferwizing                = '''(''[[:en:File:Rogue One, A Star Wars Story poster.png|Filmposter yn 'e Ingelske Wikipedy]]'')'''
| namme                    = ''Rogue One&lt;br&gt;&lt;small&gt;A Star Wars Story''&lt;/small&gt;
| regisseur                = [[Gareth Edwards (regisseur)|Gareth Edwards]]
| produsint                = [[Kathleen Kennedy (produsinte)|Kathleen Kennedy]]&lt;br&gt;[[Allison Shearmur]]&lt;br&gt;[[Simon Emanuel]]
| útfierend produsint      = 
| senario                  = [[Chris Weitz]]&lt;br&gt;[[Tony Gilroy]]
| basearre op              = wurk fan [[George Lucas]]
| kamerarezjy              = [[Greig Fraser]]
| muzyk                    = [[Michael Giacchino]]
| filmstudio               = [[Lucasfilm]]
| distribúsje              = [[Walt Disney Studios Motion Pictures|Walt Disney Studios&lt;br&gt;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;Motion Pictures]]
| haadrollen               = [[Felicity Jones]]&lt;br&gt; [[Diego Luna]]
| voice-over               = 
| byrollen                 = [[Ben Mendelsohn]]&lt;br&gt; [[Donnie Yen]]&lt;br&gt; [[Jiang Wen]]&lt;br&gt; [[Alan Tudyk]]&lt;br&gt; [[Riz Ahmed]]&lt;br&gt; [[Mads Mikkelsen]]&lt;br&gt; [[Forest Whitaker]]
| lân/lannen               = [[File:Flag of the United States.svg|border|20px]] [[Feriene Steaten]]
| premiêre                 = [[10&amp;nbsp;desimber]] [[2016]]
| direkt op fideo          = 
| foarm                    = [[langspylfilm]]
| sjenre                   = [[science fiction-film]]
| taal                     = [[Ingelsk]]
| spyltiid                 = 134 minuten
| budget                   = $220&amp;nbsp;miljoen
| opbringst                = $1.056,1&amp;nbsp;miljoen
| prizen                   = 3× [[Saturn Award]]&lt;br&gt;3× [[Empire Award]]
| filmsearje               = ''[[Star Wars (filmsearje)|Star Wars]]''
| foarich diel             = ''[[Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith|Star Wars: Episode III –&lt;br&gt;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;Revenge of the Sith]]'' &lt;small&gt;(gron.)&lt;/small&gt;
| folgjend diel            = ''[[Star Wars: Episode IV – A New Hope|Star Wars: Episode IV – A&lt;br&gt;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;New Hope]]'' &lt;small&gt;(gronologysk)&lt;/small&gt;
}}
'''''Rogue One: A Star Wars Story''''', ek wol koartwei '''''Rogue One''''' neamd, is in [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[science fiction-film]] út [[2016]] mei eleminten fan [[fantasy (sjenre)|fantasy]], [[oarlochsfilm|oarlochsfiksje]] en [[aventoerefiksje]]. It wie de earste op himsels steande [[live-action]]film yn it ramt fan 'e saneamde [[blomlêzing|antologysearje]] fan 'e [[Star Wars|''Star Wars''-mediafranchise]]. Yn 'e ynterne [[gronology]] fan 'e [[Star Wars (filmsearje)|''Star Wars''-filmsearje]] folget it nei ''[[Star Wars: Episode&amp;nbsp;III&amp;nbsp;– Revenge of the Sith]]'' ([[2005]]) en is it in direkte [[prequel]] fan ''[[Star Wars: Episode&amp;nbsp;IV&amp;nbsp;– A&amp;nbsp;New Hope]]'' ([[1977]]). De [[film]] waard [[regissearre]] troch [[Gareth Edwards (regisseur)|Gareth Edwards]], mei yn 'e [[haadrol]]len [[Felicity Jones]] en [[Diego Luna]]. De [[titel (namme)|titel]] betsjut &quot;Skelm Ien: In Stjerre-oarlochsferhaal&quot;.

De film fertelt it ferhaal fan hoe't it [[Rebelleferbûn (Star Wars)|Rebelleferbûn]] de [[blaudruk]]ken fan 'e [[Deadsstjer]] fan it [[Galaktysk Keizerryk]] bemachtiget, ien [[wike]] foar de ferneatiging fan dat [[massaferneatigingswapen]] yn ''Star Wars: Episode&amp;nbsp;IV&amp;nbsp;– A&amp;nbsp;New Hope''. [[Jyn Erso]], de [[dochter]] fan 'e wichtichste ûntwerper fan 'e Deadsstjer, moat dêrfoar gearwurkje mei [[Cassian Andor]], in [[ferbittering|ferbittere]] [[rebel]] dy't gauris smoarge putsjes opknapt. Sy tinkt dat se har [[heit]] befrije sille, mei't er finzen holden wurdt troch [[Orson Krennic]], de [[direkteur]] fan it Keizerlik wapenprogramma. Hy hat lykwols opdracht krigen om har heit te [[moard|likwidearjen]].

''Rogue One: A Star Wars Story'' krige fan 'e [[filmkritisy]] oer it algemien positive [[resinsje]]s, mar der wie [[krityk]] op it tempo en digitale werskeppings fan 'e [[ferstoarn]]e akteur [[Peter Cushing]] yn 'e rol fan [[grut-moff Tarkin]] en fan in jongere [[Carrie Fisher]] as [[prinsesse Leia]]. Nettsjinsteande dat waard ''Rogue One: A Star Wars Story'' nominearre foar twa [[Oscar]]s, twa [[BAFTA's]] en in [[Hugo Award]], en wûn de film trije [[Saturn Award]]s en trije [[Empire Award]]s. ''Rogue One'' ûntjoech him yn 'e [[bioskopen]] ta in ûnbidich [[kommersje]]el súkses en de op ien nei meast opbringende film fan [[2016]]. In [[spin-off]]-[[prequel]]-[[tillefyzjesearje]] oer it [[personaazje]] Cassian Andor, mei as titel ''[[Andor (tillefyzjesearje)|Andor]]'', kaam yn [[2022]] beskikber fia de [[streaming media|streamingtsjinst]] [[Disney+]].

==Plot==
[[Wittenskipper]] [[Galen Erso]], syn [[oarehelte|frou]] Lyra en harren [[dochter]]ke [[Jyn Erso|Jyn]] libje [[ûnderdûken|ûnderdûkt]] op 'e [[planeet]] [[Lah'mu]], mar harren skûlplak wurdt ûntdutsen. [[Orson Krennic]], de [[direkteur]] fan it [[wapen]]programma fan it [[diktatoriale]] [[Galaktysk Keizerryk]], arrivearret om Galen te twingen werom te kommen en de [[Deadsstjer]] ôf te meitsjen, dêr't er earder oan wurke hat. De Deadsstjer is in [[massaferneatigingswapen]] dat hiele planeten ferdylgje kin, yn 'e foarm fan in bolfoarmich [[romtestasjon]] ter grutte fan in lytse [[moanne (byplaneet)|moanne]]. Yn 'e konfrontaasje mei Krennic wurdt Lyra [[dea]]sketten, wylst Jyn wit te ûntkommen en letter oppikt wurdt troch de [[rebel]] [[Saw Gerrera]], mei wa't Galen konneksjes hat.

Fyftjin jier letter [[desersje|desertearret]] de Keizerlike [[piloat|frachtpiloat]] [[Bodhi Rook]] en reizget nei de [[woastyn]]moanne [[Jedha]], dêr't er kontakt siket mei Gerrera. Hy seit dat er stjoerd is troch Galen Erso mei in [[hologram|holografysk]] boadskip fan dyselde. De [[paranoia|paranoïde]] Gerrera leaut dêr neat fan en lit Bodhi [[finzen]] sette en ûnderwerpe oan neat te sêftsedige ûnderfregings. Underwilens heart [[kaptein (rang)|kaptein]] [[Cassian Andor]], in [[ynljochtingetsjinst|ynljochtinge-ofsier]] fan it [[Rebelleferbûn (Star Wars)|Rebelleferbûn]], fan in [[ynformant]] it nijs oer it [[oerrinnen]] fan Bodhi en it boadskip dat er by him hawwe soe. 

Koarte tiid letter wurdt yn in Keizerlik [[wurkkamp]] op 'e planeet Wobani de jonge [[frou]] Jyn Erso, dy't dêr in [[finzene]] is, befrijd troch rebellen en ûnder twang nei it [[haadkertier]] fan it Rebelleferbûn op 'e moanne [[Yavin-IV]] brocht. Dêr wurdt se troch [[senator]] [[Mon Mothma]], de [[polityk]] liedster fan 'e rebellen, bepraat om harren te helpen by in twafâldige misje. Yn it foarste plak moat der kontakt lein wurde mei Saw Gerrera, in [[ekstremisme|ekstremist]] dy't jierren lyn al brutsen hat mei it Rebelleferbûn. Om't Jyn troch him [[opfieding|grutbrocht]] is, tinkt men mei har in kâns te hawwen dat Gerrera harkje sil nei wat se te sizzen hawwe foar't er it fjoer iepenet. Fierders moat Jyn har heit, Galen Erso, befrijd wurde sadat er de rebellen fan [[ynformaasje]] foarsjen kin oer dy saneamde Deadsstjer. Jyn wurdt der mei Cassian en [[K-2SO]], in [[software|werprogrammearre]] gefjochts[[androïde]] fan 'e Keizerlike Striidkrêften, op útstjoerd om dat allegear te berêden. [[Generaal]] Davits Draven nimt foar harren ôfreis Cassian lykwols apart en seit dat er ferjitte moat wat er oant no ta allegear heard hat. Galen Erso is neat oars as in [[kollaborateur]], en de wiere misje is om him te [[moard|likwidearjen]] foar't er it Keizerlik wapenprogramma noch fierder foarút helpe kin.
{{Plotbedjer film}}
Jyn, Cassian en K-2SO bejouwe har nei de Jedha, dêr't it Keizerryk dwaande is alle kyberkristallen te [[dieverij|stellen]] út 'e op in [[berch]]top leine [[hillich plak|Hillige Stêd]], dy't ek Jedha hjit. Dy [[kristal]]len wurde brûkt om it [[ploffer (Star Wars)|superlaserkanon]] fan 'e Deadsstjer fan [[enerzjy]] te foarsjen. Gerrera en syn [[partisanen]] fiere yn om 'e Hillige Stêd in [[guerriljastriid]] tsjin 'e Keizerlike [[stoarmtroeper (Star Wars)|stoarmtroepers]]. As Jyn en Cassian harren yn 'e stêd bejouwe, reitsje se dêr ûnbedoeld behelle yn in oanfal fan Gerrera syn mannen op it Keizerlik [[konfoai]] dat de lêste kyberkristallen ferfiert. Dat kostet harren op in hier nei it libben, mar se wurde rêden troch de [[blinens|bline]] [[kriger]] [[Chirrut Îmwe]], ien fan 'e lêste [[Beskermers fan de Whills|Beskermers fan 'e Whills]] (leden fan in [[monastisisme|monastyske]] [[kleasteroarder|oarder]] dy't de kyberkristallen bewekje moat) en dy syn [[freonskip|freon]], de [[hierling]] [[Baze Malbus]].

Om't se de oanfal yn it hûndert jage hawwe soene, wurde se alle fjouwer finzen nommen troch de partisanen, dy't harren meinimme nei harren basis yn in [[grot]] in ein bûten de Hillige Stêd. Dêr wurde Cassian, Chirrut en Baze opsletten yn [[sel (finzenis)|sel]] njonken dy fan 'e piloat Bodhi Rook. Underwilens wurdt Jyn by Gerrera brocht. Se is [[ferbittere]], mei't er har (yn har eigen wurden) &quot;dumpt&quot; hat doe't se sechstjin jier wie troch har op in stuit sûnder [[ôfskie|farwol]] of útlis yn 'e steek te litten. Gerrera leit har lykwols út dat er har doe foar har eigen [[feilichheid]] efterlitten hat, mei't har [[identiteit]] mank syn mannen bekend wurden wie en der stimmen opgiene om har as [[gizeling (misdriuw)|gizelster]] te brûken om har heit ûnder druk te setten. Hy spilet foar har it holografysk boadskip fan har heit ôf, dat Bodhi him brocht hat. 

Galen rjochtet him dêryn streekrjocht tsjin sawol Gerrera as Jyn, mei't er derfan útgiet dat sy beiden noch byinoar binne. Hy fertelt dat er ynstee fan fierdere utering te jaan oan syn opstannigens, de lêste fyftjin jier war dien hat om sa hearrich mooglik te lykjen, om't er besefte dat de Deadsstjer sûnder syn help ek wol makke wurde soe. Ynstee hat er syn [[posysje (funksje)|posysje]] no brûkt om it Keizerryk te ûndermynjen troch mei opsetsin in swak plak yn 'e Deadsstjer yn te bouwen. Hy jout Jyn opdracht om 'e [[blaudruk]]ken fan 'e Deadsstjer út it Keizerlik [[argyf]]kompeks op 'e planeet [[Scarif]] te heljen en dy troch te spyljen oan it Rebelleferbûn. Galen seit ek dat er syn dochter nea fergetten is en noch eltse dei oan har tinkt. Jyn, dy't folslein [[desyllúzjonearring|desyllúzjonearre]] rekke wie mei it ferset tsjin it Keizerryk, wurdt troch de wurden fan har heit ta de [[trien]]nen ta roerd en fettet nije [[moed]].

Underwilens is [[grut-moff]] [[Wilhuff Tarkin]] troch de keizer stjoerd om tafersjoch te hâlden oer it wurk fan Krennic-en-dy. Der hawwe him geroften berikt oer de desertearre piloat en hy freget him ôf oft der net mear oan 'e hân is. Syn earste die is om te kontrolearjen oft de Deadsstjer it wol echt docht. Krennic stelt foar om 'e hiele moanne Jedha te ferneatigjen, mar Tarkin bedimmet him en seit dat it wol takin mei de Hillige Stêd. De proef is in súkses en de stêd wurdt mei [[berch]] en al yn ien klap ferneatige. De konsintryske [[skokweach|skokweagen]] wreidzje har dêrwei oer de hiele moanne út en sille alle [[libben]] ferdylgje. De partisanen fan Gerrera reitsje alhiel yn ûnstjoer, en yn alle trelit witte Cassian en de oaren harrensels te befrijen. Cassian nimt kontakt op mei K-2SO, dy't by harren [[romteskip]] efterbleaun wie. Hy fynt Jyn werom en nimt har mei, dêrby oanfitere troch Gerrera, dy't sels lykwols wegeret om mei. K-2SO arrivearret mei it romteskip en pikt Cassian, Jyn, Chirrut, Baze en Bodhi op wêrnei't se krekt op 'e tiid fan Jedha ûntkomme. Gerrera en dyselden fan syn mannen dy't net yn eigen romteskippen fuort witte te kommen, fine de dea as de skokweach harren berikt. 

Tarkin [[lokwinskjen|lokwinsket]] Krennic mei it wolslagjen fan it projekt, en nimt dan de lieding oer de Deadsstjer oer. Krennic is [[razernij|poerrazen]], mar Tarkin wiist derop dat sa'n gefoelich wapen as de Deadsstjer net oan him tabetroud is, de desertearre piloat yn acht nommen en it lek yn 'e organisaasje fan Krennic dêr't dy [[desersje]] op tsjut. Hy wriuwt Krennic fyntsjes yn dat de piloat net allinnich wurke, mar fan 'e Keizerlike ûndersyksfasiliteit op 'e planeet [[Eadu]] kaam, dêr't er kontakt hân hawwe moat mei ien fan Krennic syn wittenskippers. Wisberet om regaad te meitsjen mei de [[ferrieder]], set Krennic ôf nei Eadu.

Underwilens fertelt Jyn oan Cassian en de oaren wat har heit yn it holografysk boadskip sei. Net ien hat der lykwols yn 'e gauwichheid fan 'e ûntsnapping om tocht om 'e bylddrager mei it boadskip mei te nimmen, dat it boadskip is ferlern gien yn 'e ferwoastging fan Jedha. Cassian foarseit dat se sûnder de opname de lieders fan it Rebelleferbûn der nea fan oertsjûgje kinne sil om 'e misje nei Scarif yn omtinken te nimmen. Bodhi liedt it rebelleteam nei Eadu ta, dêr't Galen Erso him befynt. Neffens Cassian is it no nammenste wichtiger om Jyn har heit te befrijen, sadat er sels de rebellelieders tasprekke kinne sil. Temûk is er lykwols noch altyd fan doel om Galen te fermoardzjen by de earste gelegenheid dy't him foardocht. Om't se ûnder de [[radar]] op Eadu binnenkomme wolle, [[fleanen|fleane]] se te leech. Se reitsje in útstykjende [[rots]]pjuts en moatte by [[nacht]] en min [[waar]] in [[needlâning]] meitsje, dy't se aldergeloks allegear ûnskansearre oerlibje. Se ferlieze dêrtroch lykwols harren [[kommunikaasje]] mei de rebellebasis op Yavin-IV, mei as gefolch dat generaal Draven derfan útgiet dat se omkommen binne. Hy stjoert dêrop in [[squadron]] [[X-wjukjager]]s om 'e fasiliteit op Eadu te [[bombardearjen]].

Wylst K-2SO de kommunikaasje-apparatuer reparearret, geane Cassian en Bodhi op [[ferkenning]]. Fan in hichte ôf sjogge se hoe't Galen Erso en de oare wittenskippers Krennic opwachtsje en ûnthelje. Krennic lit de oare wittenskippers delmeane troch syn [[liifwacht]]en en stiet op it punt om ek mei Galen ôf te weven. Underwilens figelearret Jyn út wat Cassian fan doel is. Se ferlit de oaren en bejout har, om har heit te warskôgjen, troch in djippe [[kleau]] by in hege [[ljedder]] op nei it [[lâningsplatfoarm]] dêr't it [[romtefear]] fan Krennic delkommen is. Cassian stjoert Bodhi fuort om in nij romteskip te [[dieverij|stellen]] en kriget dêrnei Galen yn it [[fizier (fjoerwapen)|fizier]], mar op it lêste momint beslút er syn befel yn 'e wyn te slaan en de man net om te bringen. Hy keart werom nei de oaren en ûntdekt dat Jyn der op eigen manneboet op úttein is. K-2SO hat de kommunikaasje mei Yavin-IV reparearre en Cassian warskôget generaal Draven om 'e oanfal ôf te brekken om't der noch eigen personiel by it doelwyt oanwêzich is, mar de oanfal is al ynset en Draven kin it squadron net mear tsjinkeare.

Jyn berikt har heit mominten foar't it [[bombardemint]] begjint. Hoewol't sy it sels ûnskansearre oerlibbet, rekket har heit libbensgefaarlik [[ferwûne]], wêrnei't er yn har earms [[ferstjerren|ferstjert]]. Cassian skuort in oerstjoere Jyn mei werom nei it Keizerlike frachtfear dat Bodhi stellen hat, wêrnei't se mei de rest fan 'e groep ûntkomme. Krennic wurdt neitiid ûntbean yn 'e [[fêsting]] fan [[Darth Vader]] op 'e planeet [[Mustafar]], dêr't er him foar de rjochterhân fan [[keizer]] [[Palpatine]] oer ferantwurdzje moat foar de oanfal mei de Deadsstjer op Jedha, dêr't er hielendal gjin tastimming foar krigen hie. Krennic skoot de skuld ôf op Tarkin en besiket in [[audiïnsje]] by de keizer los te krijen, mar de [[yrritaasje|yrritearre]] Vader [[ferstikking|knypt him de kiel ticht]] mei [[de Krêft]] en befellet him om der earst mar ris op ta te sjen dat der gjin fierdere lekken ûntsteane.

Werom op Yavin-IV slacht Jyn yn in [[gearkomste]] mei de lieding fan it Rebelleferbûn foar om 'e rebellefloat yn te setten foar in wraam op Scarif, om sa de blaudrukken fan 'e Deadsstjer te bemachtigjen. De rebellelieders binne lykwols ferdield, mei't guon, ûnder wa de [[Mon Calamari]]-[[admiraal]] [[Raddus]], har plan stypje, wylst oaren fan miening binne dat de oerwinning troch de foltôging fan 'e Deadsstjer foargoed bûten berik is en dat harren no inkeld noch flecht of [[oerjefte]] rêst. Mon Mothma stelt fêst dat se sûnder unanime stipe fan 'e oare lieders de misje net trochgean litte kin. Foar it fuortbestean fan 'e [[opstân]] hat se lykwols noch ien troefkaart oer, de [[Obi-Wan Kenobi|ûnderdûkte Jedi-master]] dy't befreone is mei in oare rebellelieder, [[Bail Organa]] fan [[Alderaan]]. Dyselde is de lêste [[hoop]] fan it Rebelleferbûn. Organa seit ta [[prinsesse Leia|in boadskipper]] nei de man ta stjoere te sillen dy't er mei syn libben fertrouwe soe.

Jyn is [[frustraasje|frustrearre]] troch de ûnwil fan 'e rebellelieders om har te stypjen, mar Chirrut, Baze en Bodhi bliuwe by har en Cassian komt mei in stik as tweintich oare [[frijwilliger]]s oan, allegear yn 'e wol ferve rebellen dy't troch de jierren hinne dingen dien hawwe dêr't se net [[grutskens|grutsk]] op binne. Se hawwe skjin har nocht fan it oanklauwen mei misjes dy't neat opsjitte en wolle noris wat dwaan dat it ferskil makket. De groep kaapt it Keizerlik frachtfear dat op Eadu bútmakke is en set dêrmei ôf tsjin 'e befellen fan 'e lieding fan it Rebelleferbûn yn. As de [[ferkearslieding]] yn betizing freget nei harren oansprekkoade, betinkt Bodhi foar de hân wei ien: ''Rogue One'' (&quot;Skelm Ien&quot;). Se bejouwe har nei Scarif, dêr't it Keizerryk in ûntrochkringber [[enerzjyfjild|enerzjyskyld]] om 'e hiele planeet hinne makke hat, mei mar ien poarte, dy't iepene en sletten wurde kin. Bodhi praat harren nei binnen ta troch te sizzen dat it frachtfear nei it bombardemint fan 'e rebellen op Eadu hjirhinne omlaat is. Underwilens komt Krennic ek op Scarif oan om 'e blaudrukken fan 'e Deadsstjer feilich te stellen.

Nei't se op 'e [[tropen|tropyske]] planeet lâne binne, stelle Jyn en Cassian de [[militêr unifoarm|unifoarmen]] fan inkele Keizerlike [[ofsier]]en dy't oan board komme om it fear te ynspektearjen. Yn 'e mande mei K-2SO ynfiltrearje se neitiid mei dy [[momkape]] it argyfkompleks. Chirrut, Blaze en de rebellen fiere in koördinearre oanfal op it Keizerlik [[garnizoen]] út by wize fan ôfliedingsmaneuver. Dêrtroch wurde de stoarmtroepers dy't Jyn en Cassian it paad tichtsette, nei bûten ta stjoerd om 'e oanfal ôf te slaan. Underwilens fangt it Rebelleferbûn op Yavin-IV [[kommunikaasje]] tusken Keizerlike troepen op dêr't yn sprutsen wurdt fan in rebelle-oanfal op Scarif. Mon Mothma beslút dat se foar in foldongen feit steld binne, en dat se no wol fjochtsje moatte. Admiraal Raddus is op dat stuit al oan board fan syn [[kruser]] om 'e float te risselwearjen foar in wraam op Scarif.

Jyn en Cassian geane it reuseftige Keizerlik Argyf binnen, wylst K-2SO efterbliuwt by de yngong om harren fia it [[kompjûter]]systeem nei de juste data-opslach te lieden. As de rebellefloat ûnder admiraal Raddus by Scarif arrivearret, slute de Keizerlike troepen de poarte yn it planetêre enerzjyskyld. Dat hâldt ek de ferstjoering fan grutte hoemannichten data tsjin, dat Cassian jout fia K-2SO oan Bodhi opdracht om in fysike oansluting op it kommunikaasjesysteem oan te lizzen sadat se de rebellefloat sizze kinne dat de poarte yn it enerzjyskyld tsjin eltse priis iepenbrutsen wurde moat. Sadree't Krennic berjocht kriget dat de argyfklûs kompromittearre is, beseft er wêr't it de rebellen om te dwaan is. Hy stjoert daliks fersterkings nei it argyf ta. K-2SO wit gâns stoarmtroepers te deadzjen, mar lang om let wurde se him oermânsk. Hy [[selsopoffering|offeret himsels op]] en wurdt ferneatige, mar net foar't er de argyfklûs fersegele hat en it kompjûtersysteem dat de klûs bestjoert, fernield hat. Jyn en Cassian helje de ynformaasjedrager mei de blaudrukken út 'e klûs en klimme dan by de rekken mei oare ynformaasjedragers op, fierder omheech yn 'e ûnbidich hege argyftoer.

Bodhi liedt mei gefaar foar eigen libben in [[snoer|keabel]] nei it frachtfear ta en bringt sa in fysike oansluting op it kommunikaasjenetwurk ta stân. Chirrut wurdt deade nei't er de haadskeakelder op it lâningsplatfoarm omset, sadat de oansluting iepene wurdt. Bodhi bringt it boadskip oer oan admiraal Raddus, krekt foar't in stoarmtroeper in [[hângranaat|granaat]] yn it frachtfear smyt en it hiele romteskip [[ûntploffing|de loft yn giet]]. Malbus is de iennichste oerlibbene op it lâningsplatfoarm; hy nimt foar de dea fan syn freonen [[wraak]] op gâns fijannen foar't er sels ek deade wurdt. Krennic kringt de argyftoer fia in oare tagong binnen en besjit Cassian en Jyn. Cassian wurdt rekke, komt te fallen en stoart in ein nei ûnderen ta, dêr't er bewegingsleas lizzen bliuwt. Jyn klimt fierder nei boppen en ûntkomt út 'e toer troch in [[fentilaasje]]skacht.

Se komt út by de grutte [[skûtelantenne]], boppe-op 'e toer, dêr't se de ynformaasjedrager yn it kompjûtersysteem ynfiert. Om 'e blaudrukken ferstjoere te kinnen, moat se earst de rjochting oanpasse dy't de antenne útwiist. Tsjin 'e tiid dat se dat oprêden hat, berikt Krennic mei de [[lift (hefmeganisme)|lift]] it antenneplatfoarm. Hy hâldt fol dat hy wûn hat en risselwearret om Jyn dea te sjitten, mar hy wurdt sels fan efteren delsketten as in slim ferwûne Cassian it platfoarm berikt. Yn 'e romte set admiraal Raddus in hammerkop[[korvet]] yn dy't in fijannich [[stjerreslachskip]] raamt en fansiden triuwt by in oar stjerreslachskip op. De fertize [[skipswrak]]ken swalkje fan koers en botse op 'e generatorfasiliteit dy't it enerzjyskyld om 'e planeet hinne opwekket. It skyld wurdt dêrtroch deäktivearre. Jyn ferstjoert de blaudrukken fan 'e Deadsstjer, dy't ûntfongen wurde op it [[flaggeskip]] fan admiraal Raddus. 

Frijwol daliks dêrnei ferskine de Deadsstjer ûnder lieding fan grut-moff Tarkin en in Keizerlike float ûnder Darth Vader boppe Scarif. Tarkin lit it superlaserkanon fan 'e Deadsstjer op 'e nij in skot mei lege yntinsiteit ôfsjitte, dat Scarif yn see rekket, in ein foarby it argyfkompleks. De skokweach is lykwols op 'e nij genôch om alle libben op 'e planeet te ferdylgjen. Op it antenneplatfoarm sjocht de swierferwûne Krennic de skokweach oankommen, en Jyn en Cassian, dy't ûnderwilens de toer ferlitten hawwe, sjogge him oankommen wylst se tegearre op it [[strân]] sitte. Se hâlde inoars hân fêst yn 'e lêste mominten foar't se stjerre.

De rebellefloat besiket te ûntkommen nei de [[hyperromte]], mar it flaggeskip fan admiraal Raddus en ferskate oare rebelleskippen wurde opheind troch de float fan Vader, wêrby't de admiraal omkomt. Vader [[interjen|interet]] sels de kruser fan Raddus, dêr't er mei syn [[ljochtsabel]] in [[bloedbad]] oanrjochtet ûnder de [[bemanning]]. De ynformaasjedrager mei de blaudrukken fan 'e Deadsstjer wurde lykwols fan hân ta hân trochjûn en oant er in lytser romteskip berikt, de korvet ''Tantive&amp;nbsp;IV'', dy't him út 'e búk fan 'e kruser losmakket en ûntkomt. Oan board fan it flechtsjende skip bringt [[kaptein (skipfeart)|kaptein]] [[Raymus Antilles]] de blaudrukken by in heechpleatste [[passazjier]]. Hy freget har wat de rebellen op Scarif harren no eins brocht hawwe. [[Prinsesse Leia]] draait har om en seit: &quot;Hoop.&quot;

==Rolferdieling==
[[File:Felicity Jones (29582838166).jpg|right|thumb|180px|[[Felicity Jones]].]]
[[File:Diego Luna Berlinale 2017.jpg|right|thumb|160px|[[Diego Luna]].]]
[[File:Ben Mendelsohn by Gage Skidmore.jpg|right|thumb|160px|[[Ben Mendelsohn]].]]
;haadrollen
{| height=&quot;100px&quot; width=&quot;675px&quot; style=&quot;background:#F8F8F8; border:1px solid #aaaaaa&quot;
| style=&quot;background:gold&quot;| '''personaazje''' 
| style=&quot;background:gold&quot;| '''akteur/aktrise'''&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;
|- 
| [[Jyn Erso]]
| [[Felicity Jones]]
|-
| [[kaptein (rang)|kaptein]] [[Cassian Andor]]
| [[Diego Luna]]
|-
|}
&lt;br&gt;
;byrollen
{| height=&quot;100px&quot; width=&quot;675px&quot; style=&quot;background:#F8F8F8; border:1px solid #aaaaaa&quot;
| style=&quot;background:gold&quot;| '''personaazje''' 
| style=&quot;background:gold&quot;| '''akteur/aktrise''' 
|- 
| [[direkteur]] [[Orson Krennic]]
| [[Ben Mendelsohn]]
|-
| [[Chirrut Îmwe]]
| [[Donnie Yen]]
|-
| [[Baze Malbus]]
| [[Jiang Wen]]
|-
| [[K-2SO]]
| [[Alan Tudyk]] &lt;small&gt;(stim)&lt;/small&gt;
|-
| [[Bodhi Rook]]
| [[Riz Ahmed]]
|-
| [[Galen Erso]]
| [[Mads Mikkelsen]]
|-
| [[Saw Gerrera]]
| [[Forest Whitaker]]
|-
| [[grut-moff]] [[Wilhuff Tarkin]]
| [[Guy Henry (akteur)|Guy Henry]] &lt;small&gt;(fysyk)&lt;/small&gt; en [[Peter Cushing]] † &lt;small&gt;(digitale likenis)&lt;/small&gt;
|-
| [[admiraal Raddus]]
| [[Paul Kasey]] &lt;small&gt;(fysyk)&lt;/small&gt; en [[Stephen Stanton]] &lt;small&gt;(stim)&lt;/small&gt;
|-
| [[senator]] [[Mon Mothma]]
| [[Genevieve O'Reilly]]
|-
| [[Darth Vader]]
| [[Spencer Wilding]] en [[Daniel Naprous]] &lt;small&gt;(fysyk)&lt;/small&gt; en [[James Earl Jones]] &lt;small&gt;(stim)&lt;/small&gt;
|-
| [[generaal]] Davits Draven
| [[Alistair Petrie]]
|-
| senator [[Bail Organa]]
| [[Jimmy Smits]]
|-
| senator Tynnra Pamlo
| [[Sharon Duncan-Brewster]]
|-
| [[kaptein (skipfeart)|kaptein]] [[Raymus Antilles]]
| [[Tim Beckmann]]
|-
| de jonge Jyn Erso &lt;small&gt;(8 jier)&lt;/small&gt;
| [[Beau Gadsdon]]
|-
| de jonge Jyn Erso &lt;small&gt;(4 jier)&lt;/small&gt;
| [[Dolly Gadsdon]]
|-
| Lyra Erso
| [[Valene Kane]]
|-
| Moroff
| [[Ian Whyte (akteur)|Ian Whyte]]
|-
| Dutch Vander (Goud-lieder)
| [[Angus MacInnes]]
|-
| Garven Dreis (Read-lieder)
| [[Drewe Henley]]
|-
| generaal [[Jan Dodonna]]
| [[Ian McElhinney]]
|-
| senator Nower Jebel
| [[Jonathan Aris]]
|-
| senator Vasp Vaspar
| [[Fares Fares]]
|-
| generaal Antoc Merrick
| [[Ben Daniels]]
|-
| [[dr.]] Evazan
| [[Michael Smiley]]
|-
| generaal Hurst Romodi
| [[Andy de la Tour]]
|-
| Weeteef Cyubee
| [[Warwick Davis]]
|-
| [[korporaal]] Tonc
| [[Rizzle Kicks|Jordan Stephens]]
|-
| Bistan
| [[Nick Kellington]]
|-
| Tivik
| [[Daniel Mays]]
|-
| C1-10P
| [[Dave Filoni]] &lt;small&gt;(stim)&lt;/small&gt;
|-
| [[prinsesse]] [[Leia Organa]]
| [[Ingvild Deila]] &lt;small&gt;(fysyk)&lt;/small&gt; en [[Carrie Fisher]] &lt;small&gt;(digitale likenis en stim) (cameo)&lt;/small&gt; 
|-
| [[C-3PO]]
| [[Anthony Daniels]] &lt;small&gt;([[cameo]])&lt;/small&gt;
|-
| [[R2-D2]]
| [[Jimmy Vee]] &lt;small&gt;(cameo)&lt;/small&gt;
|-
| [[Wedge Antilles]]
| [[David Ankrum]] &lt;small&gt;(stimcameo)&lt;/small&gt;
|-
| Deadsstjer-technikus #1
| [[Rian Johnson]] &lt;small&gt;(cameo)&lt;/small&gt;
|-
| Deadsstjer-technikus #2
| [[Ram Bergman]] &lt;small&gt;(cameo)&lt;/small&gt;
|-
|}

==Produksje en distribúsje==
===Produksje===
''Rogue One: A Star Wars Story'' wie de earste film út 'e saneamde [[blomlêzing|antologysearje]] fan op harsels steande ''[[Star Wars (filmsearje)|Star Wars]]''-[[spin-off]]-[[film]]s. It idee foar de film kaam oarspronklik yn [[2003]] fan [[John Knoll]], dy't it tafersjoch op 'e [[fisuele effekten]] hie by de tusken [[1999]] en [[2005]] makke [[Star Wars-prequeltrilogy|''Star Wars''-prequeltrilogy]]. Hy sloech doe foar om fan it ferhaal in [[ôflevering]] te meitsjen yn 'e plande [[tillefyzjesearje]] ''Star Wars: Underworld'', dy't lykwols neitiid yn syn gehiel skrast waard. Tsien jier letter, nei de oername fan [[Lucasfilm]] troch [[The Walt Disney Company]] yn [[2012]], besleat er op 'e nij te besykjen om syn idee oan 'e man te bringen. Disney seach der wol wat yn, en it idee fan Knoll waard as ''Rogue One'' yn produksje nommen.

De film waard [[regissearre]] troch [[Gareth Edwards (regisseur)|Gareth Edwards]] nei in [[skript]] dat skreaun wie troch de tige renomearre [[senarioskriuwer]]s [[Chris Weitz]] (bekend fan û.m. [[American Pie (filmsearje)|''American Pie''-rige]]) en [[Tony Gilroy]] (bekend fan û.m. de [[Bourne (filmsearje)|''Bourne''-films]]). Weitz skreau de oarspronklike ferzje fan it senario, wylst Gilroy ferantwurdlik wie foar bykommende [[sêne]]s dy't yn [[juny]] [[2016]] de basis foarmen foar fiif [[wike]]n fan [[reshoot]]s. De wichtichste feroaring dy't Gilroy oanbrocht, wie de ein fan 'e film. Mei't se derfan útgiene dat Disney nea in ein tastean soe wêryn't de haadpersoanen omkamen, hiene Weitz en Edwards keazen foar in [[happy end]], wêrby't teminsten [[Jyn Erso]] en [[Cassian Andor]] oan 'e dea ûntkamen. De studio keas lykwols ûnferwachts foar in mear tragyske ein, en de oarspronklike ein fan it senario waard nea ferfilme. Behalven Weitz en Gilroy droegen ek [[Christopher McQuarrie]], [[Scott Z. Burns]] en [[Michael Arndt]] by oan it senario, hoewol't se dêrfoar gjin fermelding op 'e [[ôftiteling]] krigen.
[[File:North east hadhunmathi maldives.JPG|right|thumb|170px|It [[atol (lânfoarm)|atol]] [[Laamu (atol)|Laamu]], yn 'e [[Malediven]], giet yn 'e film troch foar de [[planeet]] [[Scarif]].]]

As [[filmprodusint|produsinten]] wiene [[Kathleen Kennedy (produsinte)|Kathleen Kennedy]], [[Allison Shearmur]] en [[Simon Emanuel]] by it projekt belutsen foar de [[filmstudio]] [[Lucasfilm]]. Foar de film wie in [[budget]] beskikber fan [[$]]220&amp;nbsp;miljoen. De [[kamerarezjy]] wie yn 'e hannen fan [[Greig Fraser]], en de [[filmmuzyk]] waard fersoarge troch [[Michael Giacchino]]. ''Rogue One'' wie dêrmei de earste ''Star Wars''-film sûnder in [[soundtrack]] dy't makke wie troch [[John Williams (komponist)|John Williams]], al ynkorporearre Giacchino yn syn wurk wol [[tema (fiksje)|tema's]] fan Williams syn muzyk út eardere films.

===Opnamen===
De [[opnamen (film)|opnamen]] foar ''Rogue One: A Star Wars Story'' setten op [[8&amp;nbsp;augustus]] [[2015]] útein en duorren oant en mei [[11&amp;nbsp;febrewaris]] [[2016]]. De binnendoarsênes waarden foar it meastepart opnommen yn 'e [[Pinewood Studios]] yn it [[Ingelân|Ingelske]] [[Buckinghamshire]], dêr't reuseftige [[filmset]]s boud waarden ta oanfolling fan [[sêne]]s dy't op [[lokaasje]] filme wiene. Sa waarden de sênes op 'e planeten [[Lah'mu]] en [[Eadu]] opnommen op [[Iislân]], yn 'e neite fan 'e [[berch|bergen]] de [[Hjörleifshöfði]] en de [[Hafursey]], by [[Mýrdalssandur]]. Ek waard op Iislân filme yn 'e krite fan [[Krafla]] mei syn [[fulkaankrater]] en by de [[rots]]formaasjes om 'e [[Mývatn]]mar hinne. 

De sênes op [[Scarif]] waarden filme op 'e [[eilannen]] [[Gan (Laamu)|Gan]] en [[Laamu (atol)|Baresdhoo]] fan it [[atol (lânfoarm)|atol]] [[Laamu (atol)|Laamu]], yn 'e [[Malediven]]. Ek op 'e [[loftmachtbasis]] [[RAF Bovington]], yn Ingelân, waarden inkele sênes opnommen dy't plakfûnen op Scarif, en it [[metrostasjon]] [[Canary Wharf (metrostasjon)|Canary Wharf]] yn [[Londen]] die tsjinst as de binnenkant fan it argyfkompleks op Scarif. De sênes op [[Yavin-IV]] waarden filme op it [[Fleanfjild Cardington]], ek yn Ingelân, wylst de sênes op 'e planeet [[Jedha]] opnommen waarden yn [[Wadi Rûm]], yn [[Jordaanje]]. De [[reshoot]]s yn [[juny]] [[2016]] fûnen yn har gehiel plak yn 'e Pinewood Studios. 
[[File:JOR-2017-Wadi Rum 02.jpg|left|thumb|250px|[[Wadi Rûm]] yn [[Jordaanje]] tsjinne as filmlokaasje foar de [[sêne]]s op 'e [[planeet]] [[Jedha]].]]

===Postproduksje===
Yn 'e [[postproduksje]]faze, dy't rûn oant en mei [[28&amp;nbsp;novimber]] [[2016]], foege [[Industrial Light &amp; Magic]] (ILM) de [[special effects]] ta. In tige opmerklik ûnderdiel dêrfan wie it plakken fan digitaal oanpaste [[argyf]]bylden fan 'e likenis fan 'e [[Ingelân|Ingelske]] [[akteur]] [[Peter Cushing]] oer it [[minsklik lichem|lichem]] hinne fan akteur [[Guy Henry (akteur)|Guy Henry]]. Cushing, dy't yn [[1994]] [[ferstoarn]] wie, hie yn ''[[Star Wars: Episode&amp;nbsp;IV&amp;nbsp;– A&amp;nbsp;New Hope]]'' ([[1977]]), de earste [[Star Wars (filmsearje)|''Star Wars''-film]], de rol fan [[grut-moff Tarkin]] spile, en de makkers fan ''Rogue One'' woene de rol net [[cast|wercaste]]. Henry die foar de film de [[motion-capture]] en spriek ek de [[dialooch]] fan Tarkin yn, wêrby't er de [[stim]] en wize fan praten fan Cushing neibearde. ILM makke in digitaal model fan it lichem fan Cushing, dat op 'e filmbylden oer Henry hinne plakt waard. De manierkes fan Cushing waarden dêrfoar yngeand bestudearre. De filmmakkers sochten foar dizze wurkwize yn 't foar tastimming fan 'e erven Cushing. Dyselden wiene nau by it proses belutsen en hiene ynspraak dy't neffens de produksje ta &quot;lytse, subtile oanpassings&quot; late.

In soartgelikens proses waard brûkt foar de [[cameo]]ferskining fan [[prinsesse Leia]] oan 'e ein fan 'e film. [[Carrie Fisher]], de aktrise dy't de rol fan Leia spile hie yn ''Star Wars: Episode&amp;nbsp;IV&amp;nbsp;– A&amp;nbsp;New Hope'', wie op dat stuit noch yn [[libben]], hoewol't se ein [[desimber]] [[2016]], inkele wiken nei it útkommen fan ''Rogue One'', hommels komme soe te [[ferstjerren]]. Troch fisuele effekten waarden lykwols argyfbylden fan har jongere sels oer it [[gesicht]] fan 'e [[Noarwegen|Noarske]] aktrise [[Ingvild Deila]] hinne plakt. Foar it iennichste [[wurd]] dat Leia yn 'e film uteret, &quot;Hoop,&quot; waard in argivearre lûdsopname fan fjirtich jier earder brûkt. Fansels moast ek Fisher tastimming ferliene foar dit proses. [[Filmprodusint]]e [[Kathleen Kennedy (filmprodusinte)|Kathleen Kennedy]] liet har it resultaat sjen (dat letter troch in protte [[filmresinsint]]en swier [[krityk|bekritisearre]] waard), en neffens Kennedy &quot;fûn [Fisher] it geweldich&quot;.

===Distribúsje===
De [[filmdistribúsje|distribúsje]] fan ''Rogue One: A Star Wars Story'' waard fersoarge troch [[Walt Disney Studios Motion Pictures]], de distribúsje[[difyzje (ûndernimming)|difyzje]] fan [[The Walt Disney Company]]. De film gie op [[10&amp;nbsp;desimber]] [[2016]] yn [[Hollywood]] yn [[premiêre]], en iepene dêrnei op [[16&amp;nbsp;desimber]] yn 'e [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[bioskopen]]. It byhearrende [[soundtrack]]album ferskynde dyselde deis by [[platemaatskippij]] [[Walt Disney Records]]. ''Rogue One: A Star Wars Story'' kaam op [[24&amp;nbsp;maart]] [[2017]] beskikber as [[ynternet|digitale]] [[download]] en waard op [[4&amp;nbsp;april]] fan dat jier útbrocht op [[dvd]] en [[blu-ray]].
[[File:Rogue One- A Star Wars Story Japan Premiere Red Carpet- Diego Luna, Felicity Jones &amp; Gareth Edwards (35410516140).jpg|right|thumb|250px|[[Akteur]]s [[Diego Luna]] en [[Felicity Jones]] en [[regisseur]] [[Gareth Edwards (regisseur)|Gareth Edwards]] mei lju yn it [[kostúm]] fan [[Darth Vader]] en in [[stoarmtroeper (Star Wars)|stoarmtroeper]] by de [[Japan]]ske nasjonale [[premiêre]] fan ''Rogue One''.]]

==Untfangst==
Fan 'e [[filmkritisy]] krige ''Rogue One: A Star Wars Story'' oer it algemien positive [[resinsje]]s. Sa joech Eric Goldman fan ''[[IGN]]'' de film in 9 op in skaal fan 1 oant 10, in skoare dy't er sa útlei: &quot;[It] is in film dy't grôtfol sit mei [[fanservice]], mar as fanservice sa goed fersoarge wurdt, is der net folle om oer te kleien en in soad om fan te hâlden.&quot; Yn 'e ''[[Los Angeles Times]]'' wie [[Justin Chang]] it dêrmei iens. Hy heamde ''Rogue One'' &quot;klearebare [[fermaak]] mei in heech tempo&quot;. [[Peter Travers]] fan it [[tydskrift]] ''[[Rolling Stone]]'' parte de film 3&lt;sup&gt;&lt;small&gt;1&lt;/small&gt;&lt;/sup&gt;/&lt;sub&gt;&lt;small&gt;2&lt;/small&gt;&lt;/sub&gt; fan 4 [[stjer (figuer)|stjerren]] ta, en skreau: &quot;Dizze [[spin-off]]/[[prequel]] is yn deselde primitive, útwenne, [[emosjonele]], healwize, pronkske geast makke as dy't ús fereale reitsje liet op 'e [[Star Wars-trilogy|oarspronklike trilogy]].&quot;

De [[webside]] [[/Film]] joech ''Rogue One'' in 8 op in skaal fan 1 oant 10 en neamde de film &quot;fermaaklik&quot;, al soe it him ûntbrutsen hawwe oan it &quot;emosjonele gewicht fan ''[[Star Wars: Episode VII – The Force Awakens|The Force Awakens]]''&quot; om't &quot;gjin inkeld personaazje yn ''Rogue One'' bot oansprekkend&quot; west hawwe soe. Yn ''[[The Washington Post]]'' omskreau Ann Hornaday ''Rogue One'' as &quot;in oefening yn franchise-útwreiding dêr't nimmen wat op tsjin hawwe kin. It is goed. It kin dermei ta. Foar it momint.&quot; ''[[Star Wars]]''-betinker [[George Lucas]], dy't bot [[teloarsteld]] west hie oer ''The Force Awakens'', dat yn [[2015]] útkommen wie, fûn ''Rogue One'' lykwols in moaie en goede film. Doe't er dat hearde, sei [[regisseur]] [[Gareth Edwards (regisseur)|Gareth Edwards]]: &quot;No kin ik gelokkich stjerre.&quot; 

[[A.O. Scott]] fan ''[[The New York Times]]'' wie ien dy't net bot oer de film te sprekken wie. Hy skreau: &quot;Alle ûnderdielen binne der, […] lykas [[Lego]]blokjes yn in doaze. It probleem is dat de filmmakkers net de muoite nommen hawwe om wat ynteressants te betinken om dermei te dwaan. In pear bern fan in jier as njoggen hiene op in byldskermfrije, [[rein (delslach)|reinige]] [[middei (deidiel)|middei]] noch bettere aventoeren optinke kinnen, en nei alle gedachten ek bettere [[dialooch]].&quot; Yn it blêd ''[[The New Yorker]]'' liet [[Richard Brody]] himsels alhiel gean en tjirge er dat de film &quot;harsensdea&quot; en &quot;ûnpersoanlik&quot; wie. Dêr heakke er oan ta: &quot;[It] is net iens sasear in spylfilm as wol in [[promoasje (marketing)|promoasjefilmke]] foar himsels dat oprutsen is ta spylfilmlingte; it is in film dy't noch makke wurde moat.&quot; 

[[Peter Bradshaw]], dy't publisearre yn 'e [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[krante]] ''[[The Guardian]]'', skreau: &quot;''Rogue One'' docht nea wier wat skelmeftichs (''rogue''), en it is gjin [[popkultuer]]barren lykas ''The Force Awakens'', yn it sok wêrfan't dizze film útkomt. In grut diel fan 'e [[sjarme]] [fan ''Rogue One''] komt fan it njoere effekt, suver as fan in [[dream]], fan it oan ien wei troch produsearjen fan eleminten dêr't it [[publyk]] bekend mei is, werskodde en oars yninoar set, in tebekrikken nei it [[ferline]] en foarútwizen nei in al fêststeande [[takomst]]. Der binne guon wierlik spektakulêre [[cameo's]] fan dierbere personaazjes, dêr't de aldernijste digitale effekten foar ynset binne&amp;nbsp;– suver grizelich eksakt, sadat it sjen bytiden oanfielt as it weromgean nei de [[1970-er jierren|1970-er]] en [[1980-er jierren]] yn in [[tiidmasine]].&quot;</text>
      <sha1>lbdo7ziaoehzbpbiie8q5bmh5e5fe26</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1086985</id>
      <parentid>1086984</parentid>
      <timestamp>2022-08-06T22:18:51Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ieneach fan 'e Esk</username>
        <id>13292</id>
      </contributor>
      <comment>+</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="41216" xml:space="preserve">{{Wurk}}

{{Universele ynfoboks film
| ôfbylding                = Star Wars Rogue One Logo.svg
| ôfbyldingstekst          = 
| ôfbyldingsbreedte        =
| ferwizing                = '''(''[[:en:File:Rogue One, A Star Wars Story poster.png|Filmposter yn 'e Ingelske Wikipedy]]'')'''
| namme                    = ''Rogue One&lt;br&gt;&lt;small&gt;A Star Wars Story''&lt;/small&gt;
| regisseur                = [[Gareth Edwards (regisseur)|Gareth Edwards]]
| produsint                = [[Kathleen Kennedy (produsinte)|Kathleen Kennedy]]&lt;br&gt;[[Allison Shearmur]]&lt;br&gt;[[Simon Emanuel]]
| útfierend produsint      = 
| senario                  = [[Chris Weitz]]&lt;br&gt;[[Tony Gilroy]]
| basearre op              = wurk fan [[George Lucas]]
| kamerarezjy              = [[Greig Fraser]]
| muzyk                    = [[Michael Giacchino]]
| filmstudio               = [[Lucasfilm]]
| distribúsje              = [[Walt Disney Studios Motion Pictures|Walt Disney Studios&lt;br&gt;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;Motion Pictures]]
| haadrollen               = [[Felicity Jones]]&lt;br&gt; [[Diego Luna]]
| voice-over               = 
| byrollen                 = [[Ben Mendelsohn]]&lt;br&gt; [[Donnie Yen]]&lt;br&gt; [[Jiang Wen]]&lt;br&gt; [[Alan Tudyk]]&lt;br&gt; [[Riz Ahmed]]&lt;br&gt; [[Mads Mikkelsen]]&lt;br&gt; [[Forest Whitaker]]
| lân/lannen               = [[File:Flag of the United States.svg|border|20px]] [[Feriene Steaten]]
| premiêre                 = [[10&amp;nbsp;desimber]] [[2016]]
| direkt op fideo          = 
| foarm                    = [[langspylfilm]]
| sjenre                   = [[science fiction-film]]
| taal                     = [[Ingelsk]]
| spyltiid                 = 134 minuten
| budget                   = $220&amp;nbsp;miljoen
| opbringst                = $1.056,1&amp;nbsp;miljoen
| prizen                   = 3× [[Saturn Award]]&lt;br&gt;3× [[Empire Award]]
| filmsearje               = ''[[Star Wars (filmsearje)|Star Wars]]''
| foarich diel             = ''[[Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith|Star Wars: Episode III –&lt;br&gt;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;Revenge of the Sith]]'' &lt;small&gt;(gron.)&lt;/small&gt;
| folgjend diel            = ''[[Star Wars: Episode IV – A New Hope|Star Wars: Episode IV – A&lt;br&gt;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;New Hope]]'' &lt;small&gt;(gronologysk)&lt;/small&gt;
}}
'''''Rogue One: A Star Wars Story''''', ek wol koartwei '''''Rogue One''''' neamd, is in [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[science fiction-film]] út [[2016]] mei eleminten fan [[fantasy (sjenre)|fantasy]], [[oarlochsfilm|oarlochsfiksje]] en [[aventoerefiksje]]. It wie de earste op himsels steande [[live-action]]film yn it ramt fan 'e saneamde [[blomlêzing|antologysearje]] fan 'e [[Star Wars|''Star Wars''-mediafranchise]]. Yn 'e ynterne [[gronology]] fan 'e [[Star Wars (filmsearje)|''Star Wars''-filmsearje]] folget it nei ''[[Star Wars: Episode&amp;nbsp;III&amp;nbsp;– Revenge of the Sith]]'' ([[2005]]) en is it in direkte [[prequel]] fan ''[[Star Wars: Episode&amp;nbsp;IV&amp;nbsp;– A&amp;nbsp;New Hope]]'' ([[1977]]). De [[film]] waard [[regissearre]] troch [[Gareth Edwards (regisseur)|Gareth Edwards]], mei yn 'e [[haadrol]]len [[Felicity Jones]] en [[Diego Luna]]. De [[titel (namme)|titel]] betsjut &quot;Skelm Ien: In Stjerre-oarlochsferhaal&quot;.

De film fertelt it ferhaal fan hoe't it [[Rebelleferbûn (Star Wars)|Rebelleferbûn]] de [[blaudruk]]ken fan 'e [[Deadsstjer]] fan it [[Galaktysk Keizerryk]] bemachtiget, ien [[wike]] foar de ferneatiging fan dat [[massaferneatigingswapen]] yn ''Star Wars: Episode&amp;nbsp;IV&amp;nbsp;– A&amp;nbsp;New Hope''. [[Jyn Erso]], de [[dochter]] fan 'e wichtichste ûntwerper fan 'e Deadsstjer, moat dêrfoar gearwurkje mei [[Cassian Andor]], in [[ferbittering|ferbittere]] [[rebel]] dy't gauris smoarge putsjes opknapt. Sy tinkt dat se har [[heit]] befrije sille, mei't er finzen holden wurdt troch [[Orson Krennic]], de [[direkteur]] fan it Keizerlik wapenprogramma. Hy hat lykwols opdracht krigen om har heit te [[moard|likwidearjen]].

''Rogue One: A Star Wars Story'' krige fan 'e [[filmkritisy]] oer it algemien positive [[resinsje]]s, mar der wie [[krityk]] op it tempo en digitale werskeppings fan 'e [[ferstoarn]]e akteur [[Peter Cushing]] yn 'e rol fan [[grut-moff Tarkin]] en fan in jongere [[Carrie Fisher]] as [[prinsesse Leia]]. Nettsjinsteande dat waard ''Rogue One: A Star Wars Story'' nominearre foar twa [[Oscar]]s, twa [[BAFTA's]] en in [[Hugo Award]], en wûn de film trije [[Saturn Award]]s en trije [[Empire Award]]s. ''Rogue One'' ûntjoech him yn 'e [[bioskopen]] ta in ûnbidich [[kommersje]]el súkses en de op ien nei meast opbringende film fan [[2016]]. In [[spin-off]]-[[prequel]]-[[tillefyzjesearje]] oer it [[personaazje]] Cassian Andor, mei as titel ''[[Andor (tillefyzjesearje)|Andor]]'', kaam yn [[2022]] beskikber fia de [[streaming media|streamingtsjinst]] [[Disney+]].

==Plot==
[[Wittenskipper]] [[Galen Erso]], syn [[oarehelte|frou]] Lyra en harren [[dochter]]ke [[Jyn Erso|Jyn]] libje [[ûnderdûken|ûnderdûkt]] op 'e [[planeet]] [[Lah'mu]], mar harren skûlplak wurdt ûntdutsen. [[Orson Krennic]], de [[direkteur]] fan it [[wapen]]programma fan it [[diktatoriale]] [[Galaktysk Keizerryk]], arrivearret om Galen te twingen werom te kommen en de [[Deadsstjer]] ôf te meitsjen, dêr't er earder oan wurke hat. De Deadsstjer is in [[massaferneatigingswapen]] dat hiele planeten ferdylgje kin, yn 'e foarm fan in bolfoarmich [[romtestasjon]] ter grutte fan in lytse [[moanne (byplaneet)|moanne]]. Yn 'e konfrontaasje mei Krennic wurdt Lyra [[dea]]sketten, wylst Jyn wit te ûntkommen en letter oppikt wurdt troch de [[rebel]] [[Saw Gerrera]], mei wa't Galen konneksjes hat.

Fyftjin jier letter [[desersje|desertearret]] de Keizerlike [[piloat|frachtpiloat]] [[Bodhi Rook]] en reizget nei de [[woastyn]]moanne [[Jedha]], dêr't er kontakt siket mei Gerrera. Hy seit dat er stjoerd is troch Galen Erso mei in [[hologram|holografysk]] boadskip fan dyselde. De [[paranoia|paranoïde]] Gerrera leaut dêr neat fan en lit Bodhi [[finzen]] sette en ûnderwerpe oan neat te sêftsedige ûnderfregings. Underwilens heart [[kaptein (rang)|kaptein]] [[Cassian Andor]], in [[ynljochtingetsjinst|ynljochtinge-ofsier]] fan it [[Rebelleferbûn (Star Wars)|Rebelleferbûn]], fan in [[ynformant]] it nijs oer it [[oerrinnen]] fan Bodhi en it boadskip dat er by him hawwe soe. 

Koarte tiid letter wurdt yn in Keizerlik [[wurkkamp]] op 'e planeet Wobani de jonge [[frou]] Jyn Erso, dy't dêr in [[finzene]] is, befrijd troch rebellen en ûnder twang nei it [[haadkertier]] fan it Rebelleferbûn op 'e moanne [[Yavin-IV]] brocht. Dêr wurdt se troch [[senator]] [[Mon Mothma]], de [[polityk]] liedster fan 'e rebellen, bepraat om harren te helpen by in twafâldige misje. Yn it foarste plak moat der kontakt lein wurde mei Saw Gerrera, in [[ekstremisme|ekstremist]] dy't jierren lyn al brutsen hat mei it Rebelleferbûn. Om't Jyn troch him [[opfieding|grutbrocht]] is, tinkt men mei har in kâns te hawwen dat Gerrera harkje sil nei wat se te sizzen hawwe foar't er it fjoer iepenet. Fierders moat Jyn har heit, Galen Erso, befrijd wurde sadat er de rebellen fan [[ynformaasje]] foarsjen kin oer dy saneamde Deadsstjer. Jyn wurdt der mei Cassian en [[K-2SO]], in [[software|werprogrammearre]] gefjochts[[androïde]] fan 'e Keizerlike Striidkrêften, op útstjoerd om dat allegear te berêden. [[Generaal]] Davits Draven nimt foar harren ôfreis Cassian lykwols apart en seit dat er ferjitte moat wat er oant no ta allegear heard hat. Galen Erso is neat oars as in [[kollaborateur]], en de wiere misje is om him te [[moard|likwidearjen]] foar't er it Keizerlik wapenprogramma noch fierder foarút helpe kin.
{{Plotbedjer film}}
Jyn, Cassian en K-2SO bejouwe har nei de Jedha, dêr't it Keizerryk dwaande is alle kyberkristallen te [[dieverij|stellen]] út 'e op in [[berch]]top leine [[hillich plak|Hillige Stêd]], dy't ek Jedha hjit. Dy [[kristal]]len wurde brûkt om it [[ploffer (Star Wars)|superlaserkanon]] fan 'e Deadsstjer fan [[enerzjy]] te foarsjen. Gerrera en syn [[partisanen]] fiere yn om 'e Hillige Stêd in [[guerriljastriid]] tsjin 'e Keizerlike [[stoarmtroeper (Star Wars)|stoarmtroepers]]. As Jyn en Cassian harren yn 'e stêd bejouwe, reitsje se dêr ûnbedoeld behelle yn in oanfal fan Gerrera syn mannen op it Keizerlik [[konfoai]] dat de lêste kyberkristallen ferfiert. Dat kostet harren op in hier nei it libben, mar se wurde rêden troch de [[blinens|bline]] [[kriger]] [[Chirrut Îmwe]], ien fan 'e lêste [[Beskermers fan de Whills|Beskermers fan 'e Whills]] (leden fan in [[monastisisme|monastyske]] [[kleasteroarder|oarder]] dy't de kyberkristallen bewekje moat) en dy syn [[freonskip|freon]], de [[hierling]] [[Baze Malbus]].

Om't se de oanfal yn it hûndert jage hawwe soene, wurde se alle fjouwer finzen nommen troch de partisanen, dy't harren meinimme nei harren basis yn in [[grot]] in ein bûten de Hillige Stêd. Dêr wurde Cassian, Chirrut en Baze opsletten yn [[sel (finzenis)|sel]] njonken dy fan 'e piloat Bodhi Rook. Underwilens wurdt Jyn by Gerrera brocht. Se is [[ferbittere]], mei't er har (yn har eigen wurden) &quot;dumpt&quot; hat doe't se sechstjin jier wie troch har op in stuit sûnder [[ôfskie|farwol]] of útlis yn 'e steek te litten. Gerrera leit har lykwols út dat er har doe foar har eigen [[feilichheid]] efterlitten hat, mei't har [[identiteit]] mank syn mannen bekend wurden wie en der stimmen opgiene om har as [[gizeling (misdriuw)|gizelster]] te brûken om har heit ûnder druk te setten. Hy spilet foar har it holografysk boadskip fan har heit ôf, dat Bodhi him brocht hat. 

Galen rjochtet him dêryn streekrjocht tsjin sawol Gerrera as Jyn, mei't er derfan útgiet dat sy beiden noch byinoar binne. Hy fertelt dat er ynstee fan fierdere utering te jaan oan syn opstannigens, de lêste fyftjin jier war dien hat om sa hearrich mooglik te lykjen, om't er besefte dat de Deadsstjer sûnder syn help ek wol makke wurde soe. Ynstee hat er syn [[posysje (funksje)|posysje]] no brûkt om it Keizerryk te ûndermynjen troch mei opsetsin in swak plak yn 'e Deadsstjer yn te bouwen. Hy jout Jyn opdracht om 'e [[blaudruk]]ken fan 'e Deadsstjer út it Keizerlik [[argyf]]kompeks op 'e planeet [[Scarif]] te heljen en dy troch te spyljen oan it Rebelleferbûn. Galen seit ek dat er syn dochter nea fergetten is en noch eltse dei oan har tinkt. Jyn, dy't folslein [[desyllúzjonearring|desyllúzjonearre]] rekke wie mei it ferset tsjin it Keizerryk, wurdt troch de wurden fan har heit ta de [[trien]]nen ta roerd en fettet nije [[moed]].

Underwilens is [[grut-moff]] [[Wilhuff Tarkin]] troch de keizer stjoerd om tafersjoch te hâlden oer it wurk fan Krennic-en-dy. Der hawwe him geroften berikt oer de desertearre piloat en hy freget him ôf oft der net mear oan 'e hân is. Syn earste die is om te kontrolearjen oft de Deadsstjer it wol echt docht. Krennic stelt foar om 'e hiele moanne Jedha te ferneatigjen, mar Tarkin bedimmet him en seit dat it wol takin mei de Hillige Stêd. De proef is in súkses en de stêd wurdt mei [[berch]] en al yn ien klap ferneatige. De konsintryske [[skokweach|skokweagen]] wreidzje har dêrwei oer de hiele moanne út en sille alle [[libben]] ferdylgje. De partisanen fan Gerrera reitsje alhiel yn ûnstjoer, en yn alle trelit witte Cassian en de oaren harrensels te befrijen. Cassian nimt kontakt op mei K-2SO, dy't by harren [[romteskip]] efterbleaun wie. Hy fynt Jyn werom en nimt har mei, dêrby oanfitere troch Gerrera, dy't sels lykwols wegeret om mei. K-2SO arrivearret mei it romteskip en pikt Cassian, Jyn, Chirrut, Baze en Bodhi op wêrnei't se krekt op 'e tiid fan Jedha ûntkomme. Gerrera en dyselden fan syn mannen dy't net yn eigen romteskippen fuort witte te kommen, fine de dea as de skokweach harren berikt. 

Tarkin [[lokwinskjen|lokwinsket]] Krennic mei it wolslagjen fan it projekt, en nimt dan de lieding oer de Deadsstjer oer. Krennic is [[razernij|poerrazen]], mar Tarkin wiist derop dat sa'n gefoelich wapen as de Deadsstjer net oan him tabetroud is, de desertearre piloat yn acht nommen en it lek yn 'e organisaasje fan Krennic dêr't dy [[desersje]] op tsjut. Hy wriuwt Krennic fyntsjes yn dat de piloat net allinnich wurke, mar fan 'e Keizerlike ûndersyksfasiliteit op 'e planeet [[Eadu]] kaam, dêr't er kontakt hân hawwe moat mei ien fan Krennic syn wittenskippers. Wisberet om regaad te meitsjen mei de [[ferrieder]], set Krennic ôf nei Eadu.

Underwilens fertelt Jyn oan Cassian en de oaren wat har heit yn it holografysk boadskip sei. Net ien hat der lykwols yn 'e gauwichheid fan 'e ûntsnapping om tocht om 'e bylddrager mei it boadskip mei te nimmen, dat it boadskip is ferlern gien yn 'e ferwoastging fan Jedha. Cassian foarseit dat se sûnder de opname de lieders fan it Rebelleferbûn der nea fan oertsjûgje kinne sil om 'e misje nei Scarif yn omtinken te nimmen. Bodhi liedt it rebelleteam nei Eadu ta, dêr't Galen Erso him befynt. Neffens Cassian is it no nammenste wichtiger om Jyn har heit te befrijen, sadat er sels de rebellelieders tasprekke kinne sil. Temûk is er lykwols noch altyd fan doel om Galen te fermoardzjen by de earste gelegenheid dy't him foardocht. Om't se ûnder de [[radar]] op Eadu binnenkomme wolle, [[fleanen|fleane]] se te leech. Se reitsje in útstykjende [[rots]]pjuts en moatte by [[nacht]] en min [[waar]] in [[needlâning]] meitsje, dy't se aldergeloks allegear ûnskansearre oerlibje. Se ferlieze dêrtroch lykwols harren [[kommunikaasje]] mei de rebellebasis op Yavin-IV, mei as gefolch dat generaal Draven derfan útgiet dat se omkommen binne. Hy stjoert dêrop in [[squadron]] [[X-wjukjager]]s om 'e fasiliteit op Eadu te [[bombardearjen]].

Wylst K-2SO de kommunikaasje-apparatuer reparearret, geane Cassian en Bodhi op [[ferkenning]]. Fan in hichte ôf sjogge se hoe't Galen Erso en de oare wittenskippers Krennic opwachtsje en ûnthelje. Krennic lit de oare wittenskippers delmeane troch syn [[liifwacht]]en en stiet op it punt om ek mei Galen ôf te weven. Underwilens figelearret Jyn út wat Cassian fan doel is. Se ferlit de oaren en bejout har, om har heit te warskôgjen, troch in djippe [[kleau]] by in hege [[ljedder]] op nei it [[lâningsplatfoarm]] dêr't it [[romtefear]] fan Krennic delkommen is. Cassian stjoert Bodhi fuort om in nij romteskip te [[dieverij|stellen]] en kriget dêrnei Galen yn it [[fizier (fjoerwapen)|fizier]], mar op it lêste momint beslút er syn befel yn 'e wyn te slaan en de man net om te bringen. Hy keart werom nei de oaren en ûntdekt dat Jyn der op eigen manneboet op úttein is. K-2SO hat de kommunikaasje mei Yavin-IV reparearre en Cassian warskôget generaal Draven om 'e oanfal ôf te brekken om't der noch eigen personiel by it doelwyt oanwêzich is, mar de oanfal is al ynset en Draven kin it squadron net mear tsjinkeare.

Jyn berikt har heit mominten foar't it [[bombardemint]] begjint. Hoewol't sy it sels ûnskansearre oerlibbet, rekket har heit libbensgefaarlik [[ferwûne]], wêrnei't er yn har earms [[ferstjerren|ferstjert]]. Cassian skuort in oerstjoere Jyn mei werom nei it Keizerlike frachtfear dat Bodhi stellen hat, wêrnei't se mei de rest fan 'e groep ûntkomme. Krennic wurdt neitiid ûntbean yn 'e [[fêsting]] fan [[Darth Vader]] op 'e planeet [[Mustafar]], dêr't er him foar de rjochterhân fan [[keizer]] [[Palpatine]] oer ferantwurdzje moat foar de oanfal mei de Deadsstjer op Jedha, dêr't er hielendal gjin tastimming foar krigen hie. Krennic skoot de skuld ôf op Tarkin en besiket in [[audiïnsje]] by de keizer los te krijen, mar de [[yrritaasje|yrritearre]] Vader [[ferstikking|knypt him de kiel ticht]] mei [[de Krêft]] en befellet him om der earst mar ris op ta te sjen dat der gjin fierdere lekken ûntsteane.

Werom op Yavin-IV slacht Jyn yn in [[gearkomste]] mei de lieding fan it Rebelleferbûn foar om 'e rebellefloat yn te setten foar in wraam op Scarif, om sa de blaudrukken fan 'e Deadsstjer te bemachtigjen. De rebellelieders binne lykwols ferdield, mei't guon, ûnder wa de [[Mon Calamari]]-[[admiraal]] [[Raddus]], har plan stypje, wylst oaren fan miening binne dat de oerwinning troch de foltôging fan 'e Deadsstjer foargoed bûten berik is en dat harren no inkeld noch flecht of [[oerjefte]] rêst. Mon Mothma stelt fêst dat se sûnder unanime stipe fan 'e oare lieders de misje net trochgean litte kin. Foar it fuortbestean fan 'e [[opstân]] hat se lykwols noch ien troefkaart oer, de [[Obi-Wan Kenobi|ûnderdûkte Jedi-master]] dy't befreone is mei in oare rebellelieder, [[Bail Organa]] fan [[Alderaan]]. Dyselde is de lêste [[hoop]] fan it Rebelleferbûn. Organa seit ta [[prinsesse Leia|in boadskipper]] nei de man ta stjoere te sillen dy't er mei syn libben fertrouwe soe.

Jyn is [[frustraasje|frustrearre]] troch de ûnwil fan 'e rebellelieders om har te stypjen, mar Chirrut, Baze en Bodhi bliuwe by har en Cassian komt mei in stik as tweintich oare [[frijwilliger]]s oan, allegear yn 'e wol ferve rebellen dy't troch de jierren hinne dingen dien hawwe dêr't se net [[grutskens|grutsk]] op binne. Se hawwe skjin har nocht fan it oanklauwen mei misjes dy't neat opsjitte en wolle noris wat dwaan dat it ferskil makket. De groep kaapt it Keizerlik frachtfear dat op Eadu bútmakke is en set dêrmei ôf tsjin 'e befellen fan 'e lieding fan it Rebelleferbûn yn. As de [[ferkearslieding]] yn betizing freget nei harren oansprekkoade, betinkt Bodhi foar de hân wei ien: ''Rogue One'' (&quot;Skelm Ien&quot;). Se bejouwe har nei Scarif, dêr't it Keizerryk in ûntrochkringber [[enerzjyfjild|enerzjyskyld]] om 'e hiele planeet hinne makke hat, mei mar ien poarte, dy't iepene en sletten wurde kin. Bodhi praat harren nei binnen ta troch te sizzen dat it frachtfear nei it bombardemint fan 'e rebellen op Eadu hjirhinne omlaat is. Underwilens komt Krennic ek op Scarif oan om 'e blaudrukken fan 'e Deadsstjer feilich te stellen.

Nei't se op 'e [[tropen|tropyske]] planeet lâne binne, stelle Jyn en Cassian de [[militêr unifoarm|unifoarmen]] fan inkele Keizerlike [[ofsier]]en dy't oan board komme om it fear te ynspektearjen. Yn 'e mande mei K-2SO ynfiltrearje se neitiid mei dy [[momkape]] it argyfkompleks. Chirrut, Blaze en de rebellen fiere in koördinearre oanfal op it Keizerlik [[garnizoen]] út by wize fan ôfliedingsmaneuver. Dêrtroch wurde de stoarmtroepers dy't Jyn en Cassian it paad tichtsette, nei bûten ta stjoerd om 'e oanfal ôf te slaan. Underwilens fangt it Rebelleferbûn op Yavin-IV [[kommunikaasje]] tusken Keizerlike troepen op dêr't yn sprutsen wurdt fan in rebelle-oanfal op Scarif. Mon Mothma beslút dat se foar in foldongen feit steld binne, en dat se no wol fjochtsje moatte. Admiraal Raddus is op dat stuit al oan board fan syn [[kruser]] om 'e float te risselwearjen foar in wraam op Scarif.

Jyn en Cassian geane it reuseftige Keizerlik Argyf binnen, wylst K-2SO efterbliuwt by de yngong om harren fia it [[kompjûter]]systeem nei de juste data-opslach te lieden. As de rebellefloat ûnder admiraal Raddus by Scarif arrivearret, slute de Keizerlike troepen de poarte yn it planetêre enerzjyskyld. Dat hâldt ek de ferstjoering fan grutte hoemannichten data tsjin, dat Cassian jout fia K-2SO oan Bodhi opdracht om in fysike oansluting op it kommunikaasjesysteem oan te lizzen sadat se de rebellefloat sizze kinne dat de poarte yn it enerzjyskyld tsjin eltse priis iepenbrutsen wurde moat. Sadree't Krennic berjocht kriget dat de argyfklûs kompromittearre is, beseft er wêr't it de rebellen om te dwaan is. Hy stjoert daliks fersterkings nei it argyf ta. K-2SO wit gâns stoarmtroepers te deadzjen, mar lang om let wurde se him oermânsk. Hy [[selsopoffering|offeret himsels op]] en wurdt ferneatige, mar net foar't er de argyfklûs fersegele hat en it kompjûtersysteem dat de klûs bestjoert, fernield hat. Jyn en Cassian helje de ynformaasjedrager mei de blaudrukken út 'e klûs en klimme dan by de rekken mei oare ynformaasjedragers op, fierder omheech yn 'e ûnbidich hege argyftoer.

Bodhi liedt mei gefaar foar eigen libben in [[snoer|keabel]] nei it frachtfear ta en bringt sa in fysike oansluting op it kommunikaasjenetwurk ta stân. Chirrut wurdt deade nei't er de haadskeakelder op it lâningsplatfoarm omset, sadat de oansluting iepene wurdt. Bodhi bringt it boadskip oer oan admiraal Raddus, krekt foar't in stoarmtroeper in [[hângranaat|granaat]] yn it frachtfear smyt en it hiele romteskip [[ûntploffing|de loft yn giet]]. Malbus is de iennichste oerlibbene op it lâningsplatfoarm; hy nimt foar de dea fan syn freonen [[wraak]] op gâns fijannen foar't er sels ek deade wurdt. Krennic kringt de argyftoer fia in oare tagong binnen en besjit Cassian en Jyn. Cassian wurdt rekke, komt te fallen en stoart in ein nei ûnderen ta, dêr't er bewegingsleas lizzen bliuwt. Jyn klimt fierder nei boppen en ûntkomt út 'e toer troch in [[fentilaasje]]skacht.

Se komt út by de grutte [[skûtelantenne]], boppe-op 'e toer, dêr't se de ynformaasjedrager yn it kompjûtersysteem ynfiert. Om 'e blaudrukken ferstjoere te kinnen, moat se earst de rjochting oanpasse dy't de antenne útwiist. Tsjin 'e tiid dat se dat oprêden hat, berikt Krennic mei de [[lift (hefmeganisme)|lift]] it antenneplatfoarm. Hy hâldt fol dat hy wûn hat en risselwearret om Jyn dea te sjitten, mar hy wurdt sels fan efteren delsketten as in slim ferwûne Cassian it platfoarm berikt. Yn 'e romte set admiraal Raddus in hammerkop[[korvet]] yn dy't in fijannich [[stjerreslachskip]] raamt en fansiden triuwt by in oar stjerreslachskip op. De fertize [[skipswrak]]ken swalkje fan koers en botse op 'e generatorfasiliteit dy't it enerzjyskyld om 'e planeet hinne opwekket. It skyld wurdt dêrtroch deäktivearre. Jyn ferstjoert de blaudrukken fan 'e Deadsstjer, dy't ûntfongen wurde op it [[flaggeskip]] fan admiraal Raddus. 

Frijwol daliks dêrnei ferskine de Deadsstjer ûnder lieding fan grut-moff Tarkin en in Keizerlike float ûnder Darth Vader boppe Scarif. Tarkin lit it superlaserkanon fan 'e Deadsstjer op 'e nij in skot mei lege yntinsiteit ôfsjitte, dat Scarif yn see rekket, in ein foarby it argyfkompleks. De skokweach is lykwols op 'e nij genôch om alle libben op 'e planeet te ferdylgjen. Op it antenneplatfoarm sjocht de swierferwûne Krennic de skokweach oankommen, en Jyn en Cassian, dy't ûnderwilens de toer ferlitten hawwe, sjogge him oankommen wylst se tegearre op it [[strân]] sitte. Se hâlde inoars hân fêst yn 'e lêste mominten foar't se stjerre.

De rebellefloat besiket te ûntkommen nei de [[hyperromte]], mar it flaggeskip fan admiraal Raddus en ferskate oare rebelleskippen wurde opheind troch de float fan Vader, wêrby't de admiraal omkomt. Vader [[interjen|interet]] sels de kruser fan Raddus, dêr't er mei syn [[ljochtsabel]] in [[bloedbad]] oanrjochtet ûnder de [[bemanning]]. De ynformaasjedrager mei de blaudrukken fan 'e Deadsstjer wurde lykwols fan hân ta hân trochjûn en oant er in lytser romteskip berikt, de korvet ''Tantive&amp;nbsp;IV'', dy't him út 'e búk fan 'e kruser losmakket en ûntkomt. Oan board fan it flechtsjende skip bringt [[kaptein (skipfeart)|kaptein]] [[Raymus Antilles]] de blaudrukken by in heechpleatste [[passazjier]]. Hy freget har wat de rebellen op Scarif harren no eins brocht hawwe. [[Prinsesse Leia]] draait har om en seit: &quot;Hoop.&quot;

==Rolferdieling==
[[File:Felicity Jones (29582838166).jpg|right|thumb|180px|[[Felicity Jones]].]]
[[File:Diego Luna Berlinale 2017.jpg|right|thumb|160px|[[Diego Luna]].]]
[[File:Ben Mendelsohn by Gage Skidmore.jpg|right|thumb|160px|[[Ben Mendelsohn]].]]
;haadrollen
{| height=&quot;100px&quot; width=&quot;675px&quot; style=&quot;background:#F8F8F8; border:1px solid #aaaaaa&quot;
| style=&quot;background:gold&quot;| '''personaazje''' 
| style=&quot;background:gold&quot;| '''akteur/aktrise'''&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;
|- 
| [[Jyn Erso]]
| [[Felicity Jones]]
|-
| [[kaptein (rang)|kaptein]] [[Cassian Andor]]
| [[Diego Luna]]
|-
|}
&lt;br&gt;
;byrollen
{| height=&quot;100px&quot; width=&quot;675px&quot; style=&quot;background:#F8F8F8; border:1px solid #aaaaaa&quot;
| style=&quot;background:gold&quot;| '''personaazje''' 
| style=&quot;background:gold&quot;| '''akteur/aktrise''' 
|- 
| [[direkteur]] [[Orson Krennic]]
| [[Ben Mendelsohn]]
|-
| [[Chirrut Îmwe]]
| [[Donnie Yen]]
|-
| [[Baze Malbus]]
| [[Jiang Wen]]
|-
| [[K-2SO]]
| [[Alan Tudyk]] &lt;small&gt;(stim)&lt;/small&gt;
|-
| [[Bodhi Rook]]
| [[Riz Ahmed]]
|-
| [[Galen Erso]]
| [[Mads Mikkelsen]]
|-
| [[Saw Gerrera]]
| [[Forest Whitaker]]
|-
| [[grut-moff]] [[Wilhuff Tarkin]]
| [[Guy Henry (akteur)|Guy Henry]] &lt;small&gt;(fysyk)&lt;/small&gt; en [[Peter Cushing]] † &lt;small&gt;(digitale likenis)&lt;/small&gt;
|-
| [[admiraal Raddus]]
| [[Paul Kasey]] &lt;small&gt;(fysyk)&lt;/small&gt; en [[Stephen Stanton]] &lt;small&gt;(stim)&lt;/small&gt;
|-
| [[senator]] [[Mon Mothma]]
| [[Genevieve O'Reilly]]
|-
| [[Darth Vader]]
| [[Spencer Wilding]] en [[Daniel Naprous]] &lt;small&gt;(fysyk)&lt;/small&gt; en [[James Earl Jones]] &lt;small&gt;(stim)&lt;/small&gt;
|-
| [[generaal]] Davits Draven
| [[Alistair Petrie]]
|-
| senator [[Bail Organa]]
| [[Jimmy Smits]]
|-
| senator Tynnra Pamlo
| [[Sharon Duncan-Brewster]]
|-
| [[kaptein (skipfeart)|kaptein]] [[Raymus Antilles]]
| [[Tim Beckmann]]
|-
| de jonge Jyn Erso &lt;small&gt;(8 jier)&lt;/small&gt;
| [[Beau Gadsdon]]
|-
| de jonge Jyn Erso &lt;small&gt;(4 jier)&lt;/small&gt;
| [[Dolly Gadsdon]]
|-
| Lyra Erso
| [[Valene Kane]]
|-
| Moroff
| [[Ian Whyte (akteur)|Ian Whyte]]
|-
| Dutch Vander (Goud-lieder)
| [[Angus MacInnes]]
|-
| Garven Dreis (Read-lieder)
| [[Drewe Henley]]
|-
| generaal [[Jan Dodonna]]
| [[Ian McElhinney]]
|-
| senator Nower Jebel
| [[Jonathan Aris]]
|-
| senator Vasp Vaspar
| [[Fares Fares]]
|-
| generaal Antoc Merrick
| [[Ben Daniels]]
|-
| [[dr.]] Evazan
| [[Michael Smiley]]
|-
| generaal Hurst Romodi
| [[Andy de la Tour]]
|-
| Weeteef Cyubee
| [[Warwick Davis]]
|-
| [[korporaal]] Tonc
| [[Rizzle Kicks|Jordan Stephens]]
|-
| Bistan
| [[Nick Kellington]]
|-
| Tivik
| [[Daniel Mays]]
|-
| C1-10P
| [[Dave Filoni]] &lt;small&gt;(stim)&lt;/small&gt;
|-
| [[prinsesse]] [[Leia Organa]]
| [[Ingvild Deila]] &lt;small&gt;(fysyk)&lt;/small&gt; en [[Carrie Fisher]] &lt;small&gt;(digitale likenis en stim) (cameo)&lt;/small&gt; 
|-
| [[C-3PO]]
| [[Anthony Daniels]] &lt;small&gt;([[cameo]])&lt;/small&gt;
|-
| [[R2-D2]]
| [[Jimmy Vee]] &lt;small&gt;(cameo)&lt;/small&gt;
|-
| [[Wedge Antilles]]
| [[David Ankrum]] &lt;small&gt;(stimcameo)&lt;/small&gt;
|-
| Deadsstjer-technikus #1
| [[Rian Johnson]] &lt;small&gt;(cameo)&lt;/small&gt;
|-
| Deadsstjer-technikus #2
| [[Ram Bergman]] &lt;small&gt;(cameo)&lt;/small&gt;
|-
|}

==Produksje en distribúsje==
===Produksje===
''Rogue One: A Star Wars Story'' wie de earste film út 'e saneamde [[blomlêzing|antologysearje]] fan op harsels steande ''[[Star Wars (filmsearje)|Star Wars]]''-[[spin-off]]-[[film]]s. It idee foar de film kaam oarspronklik yn [[2003]] fan [[John Knoll]], dy't it tafersjoch op 'e [[fisuele effekten]] hie by de tusken [[1999]] en [[2005]] makke [[Star Wars-prequeltrilogy|''Star Wars''-prequeltrilogy]]. Hy sloech doe foar om fan it ferhaal in [[ôflevering]] te meitsjen yn 'e plande [[tillefyzjesearje]] ''Star Wars: Underworld'', dy't lykwols neitiid yn syn gehiel skrast waard. Tsien jier letter, nei de oername fan [[Lucasfilm]] troch [[The Walt Disney Company]] yn [[2012]], besleat er op 'e nij te besykjen om syn idee oan 'e man te bringen. Disney seach der wol wat yn, en it idee fan Knoll waard as ''Rogue One'' yn produksje nommen.

De film waard [[regissearre]] troch [[Gareth Edwards (regisseur)|Gareth Edwards]] nei in [[skript]] dat skreaun wie troch de tige renomearre [[senarioskriuwer]]s [[Chris Weitz]] (bekend fan û.m. [[American Pie (filmsearje)|''American Pie''-rige]]) en [[Tony Gilroy]] (bekend fan û.m. de [[Bourne (filmsearje)|''Bourne''-films]]). Weitz skreau de oarspronklike ferzje fan it senario, wylst Gilroy ferantwurdlik wie foar bykommende [[sêne]]s dy't yn [[juny]] [[2016]] de basis foarmen foar fiif [[wike]]n fan [[reshoot]]s. De wichtichste feroaring dy't Gilroy oanbrocht, wie de ein fan 'e film. Mei't se derfan útgiene dat Disney nea in ein tastean soe wêryn't de haadpersoanen omkamen, hiene Weitz en Edwards keazen foar in [[happy end]], wêrby't teminsten [[Jyn Erso]] en [[Cassian Andor]] oan 'e dea ûntkamen. De studio keas lykwols ûnferwachts foar in mear tragyske ein, en de oarspronklike ein fan it senario waard nea ferfilme. Behalven Weitz en Gilroy droegen ek [[Christopher McQuarrie]], [[Scott Z. Burns]] en [[Michael Arndt]] by oan it senario, hoewol't se dêrfoar gjin fermelding op 'e [[ôftiteling]] krigen.
[[File:North east hadhunmathi maldives.JPG|right|thumb|170px|It [[atol (lânfoarm)|atol]] [[Laamu (atol)|Laamu]], yn 'e [[Malediven]], giet yn 'e film troch foar de [[planeet]] [[Scarif]].]]

As [[filmprodusint|produsinten]] wiene [[Kathleen Kennedy (produsinte)|Kathleen Kennedy]], [[Allison Shearmur]] en [[Simon Emanuel]] by it projekt belutsen foar de [[filmstudio]] [[Lucasfilm]]. Foar de film wie in [[budget]] beskikber fan [[$]]220&amp;nbsp;miljoen. De [[kamerarezjy]] wie yn 'e hannen fan [[Greig Fraser]], en de [[filmmuzyk]] waard fersoarge troch [[Michael Giacchino]]. ''Rogue One'' wie dêrmei de earste ''Star Wars''-film sûnder in [[soundtrack]] dy't makke wie troch [[John Williams (komponist)|John Williams]], al ynkorporearre Giacchino yn syn wurk wol [[tema (fiksje)|tema's]] fan Williams syn muzyk út eardere films.

===Opnamen===
De [[opnamen (film)|opnamen]] foar ''Rogue One: A Star Wars Story'' setten op [[8&amp;nbsp;augustus]] [[2015]] útein en duorren oant en mei [[11&amp;nbsp;febrewaris]] [[2016]]. De binnendoarsênes waarden foar it meastepart opnommen yn 'e [[Pinewood Studios]] yn it [[Ingelân|Ingelske]] [[Buckinghamshire]], dêr't reuseftige [[filmset]]s boud waarden ta oanfolling fan [[sêne]]s dy't op [[lokaasje]] filme wiene. Sa waarden de sênes op 'e planeten [[Lah'mu]] en [[Eadu]] opnommen op [[Iislân]], yn 'e neite fan 'e [[berch|bergen]] de [[Hjörleifshöfði]] en de [[Hafursey]], by [[Mýrdalssandur]]. Ek waard op Iislân filme yn 'e krite fan [[Krafla]] mei syn [[fulkaankrater]] en by de [[rots]]formaasjes om 'e [[Mývatn]]mar hinne. 

De sênes op [[Scarif]] waarden filme op 'e [[eilannen]] [[Gan (Laamu)|Gan]] en [[Laamu (atol)|Baresdhoo]] fan it [[atol (lânfoarm)|atol]] [[Laamu (atol)|Laamu]], yn 'e [[Malediven]]. Ek op 'e [[loftmachtbasis]] [[RAF Bovington]], yn Ingelân, waarden inkele sênes opnommen dy't plakfûnen op Scarif, en it [[metrostasjon]] [[Canary Wharf (metrostasjon)|Canary Wharf]] yn [[Londen]] die tsjinst as de binnenkant fan it argyfkompleks op Scarif. De sênes op [[Yavin-IV]] waarden filme op it [[Fleanfjild Cardington]], ek yn Ingelân, wylst de sênes op 'e planeet [[Jedha]] opnommen waarden yn [[Wadi Rûm]], yn [[Jordaanje]]. De [[reshoot]]s yn [[juny]] [[2016]] fûnen yn har gehiel plak yn 'e Pinewood Studios. 
[[File:JOR-2017-Wadi Rum 02.jpg|left|thumb|250px|[[Wadi Rûm]] yn [[Jordaanje]] tsjinne as filmlokaasje foar de [[sêne]]s op 'e [[planeet]] [[Jedha]].]]

===Postproduksje===
Yn 'e [[postproduksje]]faze, dy't rûn oant en mei [[28&amp;nbsp;novimber]] [[2016]], foege [[Industrial Light &amp; Magic]] (ILM) de [[special effects]] ta. In tige opmerklik ûnderdiel dêrfan wie it plakken fan digitaal oanpaste [[argyf]]bylden fan 'e likenis fan 'e [[Ingelân|Ingelske]] [[akteur]] [[Peter Cushing]] oer it [[minsklik lichem|lichem]] hinne fan akteur [[Guy Henry (akteur)|Guy Henry]]. Cushing, dy't yn [[1994]] [[ferstoarn]] wie, hie yn ''[[Star Wars: Episode&amp;nbsp;IV&amp;nbsp;– A&amp;nbsp;New Hope]]'' ([[1977]]), de earste [[Star Wars (filmsearje)|''Star Wars''-film]], de rol fan [[grut-moff Tarkin]] spile, en de makkers fan ''Rogue One'' woene de rol net [[cast|wercaste]]. Henry die foar de film de [[motion-capture]] en spriek ek de [[dialooch]] fan Tarkin yn, wêrby't er de [[stim]] en wize fan praten fan Cushing neibearde. ILM makke in digitaal model fan it lichem fan Cushing, dat op 'e filmbylden oer Henry hinne plakt waard. De manierkes fan Cushing waarden dêrfoar yngeand bestudearre. De filmmakkers sochten foar dizze wurkwize yn 't foar tastimming fan 'e erven Cushing. Dyselden wiene nau by it proses belutsen en hiene ynspraak dy't neffens de produksje ta &quot;lytse, subtile oanpassings&quot; late.

In soartgelikens proses waard brûkt foar de [[cameo]]ferskining fan [[prinsesse Leia]] oan 'e ein fan 'e film. [[Carrie Fisher]], de aktrise dy't de rol fan Leia spile hie yn ''Star Wars: Episode&amp;nbsp;IV&amp;nbsp;– A&amp;nbsp;New Hope'', wie op dat stuit noch yn [[libben]], hoewol't se ein [[desimber]] [[2016]], inkele wiken nei it útkommen fan ''Rogue One'', hommels komme soe te [[ferstjerren]]. Troch fisuele effekten waarden lykwols argyfbylden fan har jongere sels oer it [[gesicht]] fan 'e [[Noarwegen|Noarske]] aktrise [[Ingvild Deila]] hinne plakt. Foar it iennichste [[wurd]] dat Leia yn 'e film uteret, &quot;Hoop,&quot; waard in argivearre lûdsopname fan fjirtich jier earder brûkt. Fansels moast ek Fisher tastimming ferliene foar dit proses. [[Filmprodusint]]e [[Kathleen Kennedy (filmprodusinte)|Kathleen Kennedy]] liet har it resultaat sjen (dat letter troch in protte [[filmresinsint]]en swier [[krityk|bekritisearre]] waard), en neffens Kennedy &quot;fûn [Fisher] it geweldich&quot;.

===Distribúsje===
De [[filmdistribúsje|distribúsje]] fan ''Rogue One: A Star Wars Story'' waard fersoarge troch [[Walt Disney Studios Motion Pictures]], de distribúsje[[difyzje (ûndernimming)|difyzje]] fan [[The Walt Disney Company]]. De film gie op [[10&amp;nbsp;desimber]] [[2016]] yn [[Hollywood]] yn [[premiêre]], en iepene dêrnei op [[16&amp;nbsp;desimber]] yn 'e [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[bioskopen]]. It byhearrende [[soundtrack]]album ferskynde dyselde deis by [[platemaatskippij]] [[Walt Disney Records]]. ''Rogue One: A Star Wars Story'' kaam op [[24&amp;nbsp;maart]] [[2017]] beskikber as [[ynternet|digitale]] [[download]] en waard op [[4&amp;nbsp;april]] fan dat jier útbrocht op [[dvd]] en [[blu-ray]].
[[File:Rogue One- A Star Wars Story Japan Premiere Red Carpet- Diego Luna, Felicity Jones &amp; Gareth Edwards (35410516140).jpg|right|thumb|250px|[[Akteur]]s [[Diego Luna]] en [[Felicity Jones]] en [[regisseur]] [[Gareth Edwards (regisseur)|Gareth Edwards]] mei lju yn it [[kostúm]] fan [[Darth Vader]] en in [[stoarmtroeper (Star Wars)|stoarmtroeper]] by de [[Japan]]ske nasjonale [[premiêre]] fan ''Rogue One''.]]

==Untfangst==
Fan 'e [[filmkritisy]] krige ''Rogue One: A Star Wars Story'' oer it algemien positive [[resinsje]]s. Sa joech Eric Goldman fan ''[[IGN]]'' de film in 9 op in skaal fan 1 oant 10, in skoare dy't er sa útlei: &quot;[It] is in film dy't grôtfol sit mei [[fanservice]], mar as fanservice sa goed fersoarge wurdt, is der net folle om oer te kleien en in soad om fan te hâlden.&quot; Yn 'e ''[[Los Angeles Times]]'' wie [[Justin Chang]] it dêrmei iens. Hy heamde ''Rogue One'' &quot;klearebare [[fermaak]] mei in heech tempo&quot;. [[Peter Travers]] fan it [[tydskrift]] ''[[Rolling Stone]]'' parte de film 3&lt;sup&gt;&lt;small&gt;1&lt;/small&gt;&lt;/sup&gt;/&lt;sub&gt;&lt;small&gt;2&lt;/small&gt;&lt;/sub&gt; fan 4 [[stjer (figuer)|stjerren]] ta, en skreau: &quot;Dizze [[spin-off]]/[[prequel]] is yn deselde primitive, útwenne, [[emosjonele]], healwize, pronkske geast makke as dy't ús fereale reitsje liet op 'e [[Star Wars-trilogy|oarspronklike trilogy]].&quot;

De [[webside]] [[/Film]] joech ''Rogue One'' in 8 op in skaal fan 1 oant 10 en neamde de film &quot;fermaaklik&quot;, al soe it him ûntbrutsen hawwe oan it &quot;emosjonele gewicht fan ''[[Star Wars: Episode VII – The Force Awakens|The Force Awakens]]''&quot; om't &quot;gjin inkeld personaazje yn ''Rogue One'' bot oansprekkend&quot; west hawwe soe. Yn ''[[The Washington Post]]'' omskreau Ann Hornaday ''Rogue One'' as &quot;in oefening yn franchise-útwreiding dêr't nimmen wat op tsjin hawwe kin. It is goed. It kin dermei ta. Foar it momint.&quot; ''[[Star Wars]]''-betinker [[George Lucas]], dy't bot [[teloarsteld]] west hie oer ''The Force Awakens'', dat yn [[2015]] útkommen wie, fûn ''Rogue One'' lykwols in moaie en goede film. Doe't er dat hearde, sei [[regisseur]] [[Gareth Edwards (regisseur)|Gareth Edwards]]: &quot;No kin ik gelokkich stjerre.&quot; 

[[A.O. Scott]] fan ''[[The New York Times]]'' wie ien dy't net bot oer de film te sprekken wie. Hy skreau: &quot;Alle ûnderdielen binne der, […] lykas [[Lego]]blokjes yn in doaze. It probleem is dat de filmmakkers net de muoite nommen hawwe om wat ynteressants te betinken om dermei te dwaan. In pear bern fan in jier as njoggen hiene op in byldskermfrije, [[rein (delslach)|reinige]] [[middei (deidiel)|middei]] noch bettere aventoeren optinke kinnen, en nei alle gedachten ek bettere [[dialooch]].&quot; Yn it blêd ''[[The New Yorker]]'' liet [[Richard Brody]] himsels alhiel gean en tjirge er dat de film &quot;harsensdea&quot; en &quot;ûnpersoanlik&quot; wie. Dêr heakke er oan ta: &quot;[It] is net iens sasear in spylfilm as wol in [[promoasje (marketing)|promoasjefilmke]] foar himsels dat oprutsen is ta spylfilmlingte; it is in film dy't noch makke wurde moat.&quot; 

[[Peter Bradshaw]], dy't publisearre yn 'e [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[krante]] ''[[The Guardian]]'', skreau: &quot;''Rogue One'' docht nea wier wat skelmeftichs (''rogue''), en it is gjin [[popkultuer]]barren lykas ''The Force Awakens'', yn it sok wêrfan't dizze film útkomt. In grut diel fan 'e [[sjarme]] [fan ''Rogue One''] komt fan it njoere effekt, suver as fan in [[dream]], fan it oan ien wei troch produsearjen fan eleminten dêr't it [[publyk]] bekend mei is, werskodde en oars yninoar set, in tebekrikken nei it [[ferline]] en foarútwizen nei in al fêststeande [[takomst]]. Der binne guon wierlik spektakulêre [[cameo's]] fan dierbere personaazjes, dêr't de aldernijste digitale effekten foar ynset binne&amp;nbsp;– suver grizelich eksakt, sadat it sjen bytiden oanfielt as it weromgean nei de [[1970-er jierren|1970-er]] en [[1980-er jierren]] yn in [[tiidmasine]].&quot;

De werskeppings fan [[grut-moff Tarkin]] mei de byltenis fan 'e [[ferstoarne]] [[Peter Cushing]] en fan [[prinsesse Leia]] mei de byltenis fan 'e jongere [[Carrie Fisher]] waarden lykwols net troch eltsenien wurdearre. Yn ''[[The Guardian]]'' hie Catherine Shoard it oer &quot;in digitale [[mislediging]]&quot;, wylst yn deselde krante Joseph Walsh yn dit ferbân [[rjocht|juridyske]] en [[etysk]]e kwestjes oankaarte. ([[Lucasfilm]] hie lykwols yn 't foar tastimming krigen fan Fisher en de erven Cushing.)  Yn ''[[The Washington Times]]'' wiisde Eric Althoff it hiele idee efter sokke digitale werskeppings ôf: &quot;Wat we spitigernôch krije, is yn prinsipe net in simulaasje [sa't in gewoane akteur in personaazje simulearret], mar in beneikommen fan in simulaasje&amp;nbsp;– in dead personaazje portrettearre troch in libbene akteur dy't net dat personaazje spilet, mar de deade akteur neibeart.&quot; Los fan sokke prinsipiële beswieren fûnen ferskate resinsinten ek dat fral de sêne mei Leia net yn 'e film paste. Sa skreau Kelly Lawler yn ''[[USA Today]]'': &quot;[…] wylst Tarkin allinnich mar wat grizelich oandocht, is de cameo fan Leia sa skokkend dat er it publyk op it emosjoneelste momint folslein út [it belibjen fan] 'e film hellet. De ferskining fan Leia wie bedoeld om 'e film [dochs noch] hoopfol einigje te litten […], mar ynstee einiget er no raar en ûntrêstgjend.&quot;
[[File:Canary Wharf tube stn eastbound look west.JPG|right|thumb|250px|It [[metrostasjon]] [[Canary Wharf (metrostasjon)|Canary Wharf]] yn [[Londen]] waard brûkt foar de binnendoarsênes yn it [[argyf]]kompleks op [[Scarif]].]]

Op 'e [[webside]] [[Rotten Tomatoes]], dy't resinsjes sammelet, hat ''Rogue One: A Star Wars Story'' in heech goedkarringspersintaazje fan 84%, basearre op 456 ûnderskate resinsjes. De konsensuskrityk fan 'e webside, gearstald út al dy resinsjes, stelt: &quot;[De film] linet swier op 'e mytology fan ''[[Star Wars]]'', mar is tagelyk baanbrekkend op it mêd fan it [[plot|ferhaal]] en de [[estetyk]], en wiist sa op in ljochtsjende, kaskreakjende [[takomst]] foar de [[mediafranchise|franchise]].&quot; Op [[Metacritic]], de wichtichste [[konkurrint]] fan Rotten Tomatoes, behellet ''Rogue One: A Star Wars Story'' in goedkarringspersintaazje fan 65%, basearre op 51 resinsjes.

==Resultaat==
===Opbringst===
''Rogue One: A Star Wars Story'' brocht yn 'e [[bioskopen]] yn 'e [[Feriene Steaten]] en [[Kanada]] [[$]]532,2&amp;nbsp;miljoen op, en yn alle oare [[lannen en territoaria]] $523,9&amp;nbsp;miljoen. Wrâldwiid kaam de [[opbringst (jild)|opbringst]] dêrmei út op $1.056,1&amp;nbsp;miljoen. Ofset tsjin it [[budget]] fan $220&amp;nbsp;miljoen betsjut dat in [[winst (ûndernimming)|winst]] fan $836,1&amp;nbsp;miljoen, hoewol't dêr de [[marketing]]kosten noch wol ôf moatte. Oan 'e oare kant ûntfong de produksje foar de [[opnamen (film)|opnamen]] dy't ferrjochte waarden yn it [[Feriene Keninkryk]] fan 'e Britske [[oerheid]] [[subsydzje]] ter wearde fan $45,5&amp;nbsp;miljoen. Mei dit resultaat wie ''Rogue One'' de op ien nei meast opbringende film fan [[2016]] (nei ''[[Captain America: Civil War]]'') en de op 19 nei meast opbringende film aller tiden, mar ek ien fan 'e djoerste films dy't ea makke wiene. De [[webside]] ''[[Deadline Hollywood]]'' berekkene de úteinlike netto winst fan 'e film op $319,6&amp;nbsp;miljoen.</text>
      <sha1>1xqo29fexug0v0w58514yqewi1noxvp</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1086986</id>
      <parentid>1086985</parentid>
      <timestamp>2022-08-06T22:21:18Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ieneach fan 'e Esk</username>
        <id>13292</id>
      </contributor>
      <comment>+</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="44761" xml:space="preserve">{{Wurk}}

{{Universele ynfoboks film
| ôfbylding                = Star Wars Rogue One Logo.svg
| ôfbyldingstekst          = 
| ôfbyldingsbreedte        =
| ferwizing                = '''(''[[:en:File:Rogue One, A Star Wars Story poster.png|Filmposter yn 'e Ingelske Wikipedy]]'')'''
| namme                    = ''Rogue One&lt;br&gt;&lt;small&gt;A Star Wars Story''&lt;/small&gt;
| regisseur                = [[Gareth Edwards (regisseur)|Gareth Edwards]]
| produsint                = [[Kathleen Kennedy (produsinte)|Kathleen Kennedy]]&lt;br&gt;[[Allison Shearmur]]&lt;br&gt;[[Simon Emanuel]]
| útfierend produsint      = 
| senario                  = [[Chris Weitz]]&lt;br&gt;[[Tony Gilroy]]
| basearre op              = wurk fan [[George Lucas]]
| kamerarezjy              = [[Greig Fraser]]
| muzyk                    = [[Michael Giacchino]]
| filmstudio               = [[Lucasfilm]]
| distribúsje              = [[Walt Disney Studios Motion Pictures|Walt Disney Studios&lt;br&gt;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;Motion Pictures]]
| haadrollen               = [[Felicity Jones]]&lt;br&gt; [[Diego Luna]]
| voice-over               = 
| byrollen                 = [[Ben Mendelsohn]]&lt;br&gt; [[Donnie Yen]]&lt;br&gt; [[Jiang Wen]]&lt;br&gt; [[Alan Tudyk]]&lt;br&gt; [[Riz Ahmed]]&lt;br&gt; [[Mads Mikkelsen]]&lt;br&gt; [[Forest Whitaker]]
| lân/lannen               = [[File:Flag of the United States.svg|border|20px]] [[Feriene Steaten]]
| premiêre                 = [[10&amp;nbsp;desimber]] [[2016]]
| direkt op fideo          = 
| foarm                    = [[langspylfilm]]
| sjenre                   = [[science fiction-film]]
| taal                     = [[Ingelsk]]
| spyltiid                 = 134 minuten
| budget                   = $220&amp;nbsp;miljoen
| opbringst                = $1.056,1&amp;nbsp;miljoen
| prizen                   = 3× [[Saturn Award]]&lt;br&gt;3× [[Empire Award]]
| filmsearje               = ''[[Star Wars (filmsearje)|Star Wars]]''
| foarich diel             = ''[[Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith|Star Wars: Episode III –&lt;br&gt;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;Revenge of the Sith]]'' &lt;small&gt;(gron.)&lt;/small&gt;
| folgjend diel            = ''[[Star Wars: Episode IV – A New Hope|Star Wars: Episode IV – A&lt;br&gt;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;New Hope]]'' &lt;small&gt;(gronologysk)&lt;/small&gt;
}}
'''''Rogue One: A Star Wars Story''''', ek wol koartwei '''''Rogue One''''' neamd, is in [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[science fiction-film]] út [[2016]] mei eleminten fan [[fantasy (sjenre)|fantasy]], [[oarlochsfilm|oarlochsfiksje]] en [[aventoerefiksje]]. It wie de earste op himsels steande [[live-action]]film yn it ramt fan 'e saneamde [[blomlêzing|antologysearje]] fan 'e [[Star Wars|''Star Wars''-mediafranchise]]. Yn 'e ynterne [[gronology]] fan 'e [[Star Wars (filmsearje)|''Star Wars''-filmsearje]] folget it nei ''[[Star Wars: Episode&amp;nbsp;III&amp;nbsp;– Revenge of the Sith]]'' ([[2005]]) en is it in direkte [[prequel]] fan ''[[Star Wars: Episode&amp;nbsp;IV&amp;nbsp;– A&amp;nbsp;New Hope]]'' ([[1977]]). De [[film]] waard [[regissearre]] troch [[Gareth Edwards (regisseur)|Gareth Edwards]], mei yn 'e [[haadrol]]len [[Felicity Jones]] en [[Diego Luna]]. De [[titel (namme)|titel]] betsjut &quot;Skelm Ien: In Stjerre-oarlochsferhaal&quot;.

De film fertelt it ferhaal fan hoe't it [[Rebelleferbûn (Star Wars)|Rebelleferbûn]] de [[blaudruk]]ken fan 'e [[Deadsstjer]] fan it [[Galaktysk Keizerryk]] bemachtiget, ien [[wike]] foar de ferneatiging fan dat [[massaferneatigingswapen]] yn ''Star Wars: Episode&amp;nbsp;IV&amp;nbsp;– A&amp;nbsp;New Hope''. [[Jyn Erso]], de [[dochter]] fan 'e wichtichste ûntwerper fan 'e Deadsstjer, moat dêrfoar gearwurkje mei [[Cassian Andor]], in [[ferbittering|ferbittere]] [[rebel]] dy't gauris smoarge putsjes opknapt. Sy tinkt dat se har [[heit]] befrije sille, mei't er finzen holden wurdt troch [[Orson Krennic]], de [[direkteur]] fan it Keizerlik wapenprogramma. Hy hat lykwols opdracht krigen om har heit te [[moard|likwidearjen]].

''Rogue One: A Star Wars Story'' krige fan 'e [[filmkritisy]] oer it algemien positive [[resinsje]]s, mar der wie [[krityk]] op it tempo en digitale werskeppings fan 'e [[ferstoarn]]e akteur [[Peter Cushing]] yn 'e rol fan [[grut-moff Tarkin]] en fan in jongere [[Carrie Fisher]] as [[prinsesse Leia]]. Nettsjinsteande dat waard ''Rogue One: A Star Wars Story'' nominearre foar twa [[Oscar]]s, twa [[BAFTA's]] en in [[Hugo Award]], en wûn de film trije [[Saturn Award]]s en trije [[Empire Award]]s. ''Rogue One'' ûntjoech him yn 'e [[bioskopen]] ta in ûnbidich [[kommersje]]el súkses en de op ien nei meast opbringende film fan [[2016]]. In [[spin-off]]-[[prequel]]-[[tillefyzjesearje]] oer it [[personaazje]] Cassian Andor, mei as titel ''[[Andor (tillefyzjesearje)|Andor]]'', kaam yn [[2022]] beskikber fia de [[streaming media|streamingtsjinst]] [[Disney+]].

==Plot==
[[Wittenskipper]] [[Galen Erso]], syn [[oarehelte|frou]] Lyra en harren [[dochter]]ke [[Jyn Erso|Jyn]] libje [[ûnderdûken|ûnderdûkt]] op 'e [[planeet]] [[Lah'mu]], mar harren skûlplak wurdt ûntdutsen. [[Orson Krennic]], de [[direkteur]] fan it [[wapen]]programma fan it [[diktatoriale]] [[Galaktysk Keizerryk]], arrivearret om Galen te twingen werom te kommen en de [[Deadsstjer]] ôf te meitsjen, dêr't er earder oan wurke hat. De Deadsstjer is in [[massaferneatigingswapen]] dat hiele planeten ferdylgje kin, yn 'e foarm fan in bolfoarmich [[romtestasjon]] ter grutte fan in lytse [[moanne (byplaneet)|moanne]]. Yn 'e konfrontaasje mei Krennic wurdt Lyra [[dea]]sketten, wylst Jyn wit te ûntkommen en letter oppikt wurdt troch de [[rebel]] [[Saw Gerrera]], mei wa't Galen konneksjes hat.

Fyftjin jier letter [[desersje|desertearret]] de Keizerlike [[piloat|frachtpiloat]] [[Bodhi Rook]] en reizget nei de [[woastyn]]moanne [[Jedha]], dêr't er kontakt siket mei Gerrera. Hy seit dat er stjoerd is troch Galen Erso mei in [[hologram|holografysk]] boadskip fan dyselde. De [[paranoia|paranoïde]] Gerrera leaut dêr neat fan en lit Bodhi [[finzen]] sette en ûnderwerpe oan neat te sêftsedige ûnderfregings. Underwilens heart [[kaptein (rang)|kaptein]] [[Cassian Andor]], in [[ynljochtingetsjinst|ynljochtinge-ofsier]] fan it [[Rebelleferbûn (Star Wars)|Rebelleferbûn]], fan in [[ynformant]] it nijs oer it [[oerrinnen]] fan Bodhi en it boadskip dat er by him hawwe soe. 

Koarte tiid letter wurdt yn in Keizerlik [[wurkkamp]] op 'e planeet Wobani de jonge [[frou]] Jyn Erso, dy't dêr in [[finzene]] is, befrijd troch rebellen en ûnder twang nei it [[haadkertier]] fan it Rebelleferbûn op 'e moanne [[Yavin-IV]] brocht. Dêr wurdt se troch [[senator]] [[Mon Mothma]], de [[polityk]] liedster fan 'e rebellen, bepraat om harren te helpen by in twafâldige misje. Yn it foarste plak moat der kontakt lein wurde mei Saw Gerrera, in [[ekstremisme|ekstremist]] dy't jierren lyn al brutsen hat mei it Rebelleferbûn. Om't Jyn troch him [[opfieding|grutbrocht]] is, tinkt men mei har in kâns te hawwen dat Gerrera harkje sil nei wat se te sizzen hawwe foar't er it fjoer iepenet. Fierders moat Jyn har heit, Galen Erso, befrijd wurde sadat er de rebellen fan [[ynformaasje]] foarsjen kin oer dy saneamde Deadsstjer. Jyn wurdt der mei Cassian en [[K-2SO]], in [[software|werprogrammearre]] gefjochts[[androïde]] fan 'e Keizerlike Striidkrêften, op útstjoerd om dat allegear te berêden. [[Generaal]] Davits Draven nimt foar harren ôfreis Cassian lykwols apart en seit dat er ferjitte moat wat er oant no ta allegear heard hat. Galen Erso is neat oars as in [[kollaborateur]], en de wiere misje is om him te [[moard|likwidearjen]] foar't er it Keizerlik wapenprogramma noch fierder foarút helpe kin.
{{Plotbedjer film}}
Jyn, Cassian en K-2SO bejouwe har nei de Jedha, dêr't it Keizerryk dwaande is alle kyberkristallen te [[dieverij|stellen]] út 'e op in [[berch]]top leine [[hillich plak|Hillige Stêd]], dy't ek Jedha hjit. Dy [[kristal]]len wurde brûkt om it [[ploffer (Star Wars)|superlaserkanon]] fan 'e Deadsstjer fan [[enerzjy]] te foarsjen. Gerrera en syn [[partisanen]] fiere yn om 'e Hillige Stêd in [[guerriljastriid]] tsjin 'e Keizerlike [[stoarmtroeper (Star Wars)|stoarmtroepers]]. As Jyn en Cassian harren yn 'e stêd bejouwe, reitsje se dêr ûnbedoeld behelle yn in oanfal fan Gerrera syn mannen op it Keizerlik [[konfoai]] dat de lêste kyberkristallen ferfiert. Dat kostet harren op in hier nei it libben, mar se wurde rêden troch de [[blinens|bline]] [[kriger]] [[Chirrut Îmwe]], ien fan 'e lêste [[Beskermers fan de Whills|Beskermers fan 'e Whills]] (leden fan in [[monastisisme|monastyske]] [[kleasteroarder|oarder]] dy't de kyberkristallen bewekje moat) en dy syn [[freonskip|freon]], de [[hierling]] [[Baze Malbus]].

Om't se de oanfal yn it hûndert jage hawwe soene, wurde se alle fjouwer finzen nommen troch de partisanen, dy't harren meinimme nei harren basis yn in [[grot]] in ein bûten de Hillige Stêd. Dêr wurde Cassian, Chirrut en Baze opsletten yn [[sel (finzenis)|sel]] njonken dy fan 'e piloat Bodhi Rook. Underwilens wurdt Jyn by Gerrera brocht. Se is [[ferbittere]], mei't er har (yn har eigen wurden) &quot;dumpt&quot; hat doe't se sechstjin jier wie troch har op in stuit sûnder [[ôfskie|farwol]] of útlis yn 'e steek te litten. Gerrera leit har lykwols út dat er har doe foar har eigen [[feilichheid]] efterlitten hat, mei't har [[identiteit]] mank syn mannen bekend wurden wie en der stimmen opgiene om har as [[gizeling (misdriuw)|gizelster]] te brûken om har heit ûnder druk te setten. Hy spilet foar har it holografysk boadskip fan har heit ôf, dat Bodhi him brocht hat. 

Galen rjochtet him dêryn streekrjocht tsjin sawol Gerrera as Jyn, mei't er derfan útgiet dat sy beiden noch byinoar binne. Hy fertelt dat er ynstee fan fierdere utering te jaan oan syn opstannigens, de lêste fyftjin jier war dien hat om sa hearrich mooglik te lykjen, om't er besefte dat de Deadsstjer sûnder syn help ek wol makke wurde soe. Ynstee hat er syn [[posysje (funksje)|posysje]] no brûkt om it Keizerryk te ûndermynjen troch mei opsetsin in swak plak yn 'e Deadsstjer yn te bouwen. Hy jout Jyn opdracht om 'e [[blaudruk]]ken fan 'e Deadsstjer út it Keizerlik [[argyf]]kompeks op 'e planeet [[Scarif]] te heljen en dy troch te spyljen oan it Rebelleferbûn. Galen seit ek dat er syn dochter nea fergetten is en noch eltse dei oan har tinkt. Jyn, dy't folslein [[desyllúzjonearring|desyllúzjonearre]] rekke wie mei it ferset tsjin it Keizerryk, wurdt troch de wurden fan har heit ta de [[trien]]nen ta roerd en fettet nije [[moed]].

Underwilens is [[grut-moff]] [[Wilhuff Tarkin]] troch de keizer stjoerd om tafersjoch te hâlden oer it wurk fan Krennic-en-dy. Der hawwe him geroften berikt oer de desertearre piloat en hy freget him ôf oft der net mear oan 'e hân is. Syn earste die is om te kontrolearjen oft de Deadsstjer it wol echt docht. Krennic stelt foar om 'e hiele moanne Jedha te ferneatigjen, mar Tarkin bedimmet him en seit dat it wol takin mei de Hillige Stêd. De proef is in súkses en de stêd wurdt mei [[berch]] en al yn ien klap ferneatige. De konsintryske [[skokweach|skokweagen]] wreidzje har dêrwei oer de hiele moanne út en sille alle [[libben]] ferdylgje. De partisanen fan Gerrera reitsje alhiel yn ûnstjoer, en yn alle trelit witte Cassian en de oaren harrensels te befrijen. Cassian nimt kontakt op mei K-2SO, dy't by harren [[romteskip]] efterbleaun wie. Hy fynt Jyn werom en nimt har mei, dêrby oanfitere troch Gerrera, dy't sels lykwols wegeret om mei. K-2SO arrivearret mei it romteskip en pikt Cassian, Jyn, Chirrut, Baze en Bodhi op wêrnei't se krekt op 'e tiid fan Jedha ûntkomme. Gerrera en dyselden fan syn mannen dy't net yn eigen romteskippen fuort witte te kommen, fine de dea as de skokweach harren berikt. 

Tarkin [[lokwinskjen|lokwinsket]] Krennic mei it wolslagjen fan it projekt, en nimt dan de lieding oer de Deadsstjer oer. Krennic is [[razernij|poerrazen]], mar Tarkin wiist derop dat sa'n gefoelich wapen as de Deadsstjer net oan him tabetroud is, de desertearre piloat yn acht nommen en it lek yn 'e organisaasje fan Krennic dêr't dy [[desersje]] op tsjut. Hy wriuwt Krennic fyntsjes yn dat de piloat net allinnich wurke, mar fan 'e Keizerlike ûndersyksfasiliteit op 'e planeet [[Eadu]] kaam, dêr't er kontakt hân hawwe moat mei ien fan Krennic syn wittenskippers. Wisberet om regaad te meitsjen mei de [[ferrieder]], set Krennic ôf nei Eadu.

Underwilens fertelt Jyn oan Cassian en de oaren wat har heit yn it holografysk boadskip sei. Net ien hat der lykwols yn 'e gauwichheid fan 'e ûntsnapping om tocht om 'e bylddrager mei it boadskip mei te nimmen, dat it boadskip is ferlern gien yn 'e ferwoastging fan Jedha. Cassian foarseit dat se sûnder de opname de lieders fan it Rebelleferbûn der nea fan oertsjûgje kinne sil om 'e misje nei Scarif yn omtinken te nimmen. Bodhi liedt it rebelleteam nei Eadu ta, dêr't Galen Erso him befynt. Neffens Cassian is it no nammenste wichtiger om Jyn har heit te befrijen, sadat er sels de rebellelieders tasprekke kinne sil. Temûk is er lykwols noch altyd fan doel om Galen te fermoardzjen by de earste gelegenheid dy't him foardocht. Om't se ûnder de [[radar]] op Eadu binnenkomme wolle, [[fleanen|fleane]] se te leech. Se reitsje in útstykjende [[rots]]pjuts en moatte by [[nacht]] en min [[waar]] in [[needlâning]] meitsje, dy't se aldergeloks allegear ûnskansearre oerlibje. Se ferlieze dêrtroch lykwols harren [[kommunikaasje]] mei de rebellebasis op Yavin-IV, mei as gefolch dat generaal Draven derfan útgiet dat se omkommen binne. Hy stjoert dêrop in [[squadron]] [[X-wjukjager]]s om 'e fasiliteit op Eadu te [[bombardearjen]].

Wylst K-2SO de kommunikaasje-apparatuer reparearret, geane Cassian en Bodhi op [[ferkenning]]. Fan in hichte ôf sjogge se hoe't Galen Erso en de oare wittenskippers Krennic opwachtsje en ûnthelje. Krennic lit de oare wittenskippers delmeane troch syn [[liifwacht]]en en stiet op it punt om ek mei Galen ôf te weven. Underwilens figelearret Jyn út wat Cassian fan doel is. Se ferlit de oaren en bejout har, om har heit te warskôgjen, troch in djippe [[kleau]] by in hege [[ljedder]] op nei it [[lâningsplatfoarm]] dêr't it [[romtefear]] fan Krennic delkommen is. Cassian stjoert Bodhi fuort om in nij romteskip te [[dieverij|stellen]] en kriget dêrnei Galen yn it [[fizier (fjoerwapen)|fizier]], mar op it lêste momint beslút er syn befel yn 'e wyn te slaan en de man net om te bringen. Hy keart werom nei de oaren en ûntdekt dat Jyn der op eigen manneboet op úttein is. K-2SO hat de kommunikaasje mei Yavin-IV reparearre en Cassian warskôget generaal Draven om 'e oanfal ôf te brekken om't der noch eigen personiel by it doelwyt oanwêzich is, mar de oanfal is al ynset en Draven kin it squadron net mear tsjinkeare.

Jyn berikt har heit mominten foar't it [[bombardemint]] begjint. Hoewol't sy it sels ûnskansearre oerlibbet, rekket har heit libbensgefaarlik [[ferwûne]], wêrnei't er yn har earms [[ferstjerren|ferstjert]]. Cassian skuort in oerstjoere Jyn mei werom nei it Keizerlike frachtfear dat Bodhi stellen hat, wêrnei't se mei de rest fan 'e groep ûntkomme. Krennic wurdt neitiid ûntbean yn 'e [[fêsting]] fan [[Darth Vader]] op 'e planeet [[Mustafar]], dêr't er him foar de rjochterhân fan [[keizer]] [[Palpatine]] oer ferantwurdzje moat foar de oanfal mei de Deadsstjer op Jedha, dêr't er hielendal gjin tastimming foar krigen hie. Krennic skoot de skuld ôf op Tarkin en besiket in [[audiïnsje]] by de keizer los te krijen, mar de [[yrritaasje|yrritearre]] Vader [[ferstikking|knypt him de kiel ticht]] mei [[de Krêft]] en befellet him om der earst mar ris op ta te sjen dat der gjin fierdere lekken ûntsteane.

Werom op Yavin-IV slacht Jyn yn in [[gearkomste]] mei de lieding fan it Rebelleferbûn foar om 'e rebellefloat yn te setten foar in wraam op Scarif, om sa de blaudrukken fan 'e Deadsstjer te bemachtigjen. De rebellelieders binne lykwols ferdield, mei't guon, ûnder wa de [[Mon Calamari]]-[[admiraal]] [[Raddus]], har plan stypje, wylst oaren fan miening binne dat de oerwinning troch de foltôging fan 'e Deadsstjer foargoed bûten berik is en dat harren no inkeld noch flecht of [[oerjefte]] rêst. Mon Mothma stelt fêst dat se sûnder unanime stipe fan 'e oare lieders de misje net trochgean litte kin. Foar it fuortbestean fan 'e [[opstân]] hat se lykwols noch ien troefkaart oer, de [[Obi-Wan Kenobi|ûnderdûkte Jedi-master]] dy't befreone is mei in oare rebellelieder, [[Bail Organa]] fan [[Alderaan]]. Dyselde is de lêste [[hoop]] fan it Rebelleferbûn. Organa seit ta [[prinsesse Leia|in boadskipper]] nei de man ta stjoere te sillen dy't er mei syn libben fertrouwe soe.

Jyn is [[frustraasje|frustrearre]] troch de ûnwil fan 'e rebellelieders om har te stypjen, mar Chirrut, Baze en Bodhi bliuwe by har en Cassian komt mei in stik as tweintich oare [[frijwilliger]]s oan, allegear yn 'e wol ferve rebellen dy't troch de jierren hinne dingen dien hawwe dêr't se net [[grutskens|grutsk]] op binne. Se hawwe skjin har nocht fan it oanklauwen mei misjes dy't neat opsjitte en wolle noris wat dwaan dat it ferskil makket. De groep kaapt it Keizerlik frachtfear dat op Eadu bútmakke is en set dêrmei ôf tsjin 'e befellen fan 'e lieding fan it Rebelleferbûn yn. As de [[ferkearslieding]] yn betizing freget nei harren oansprekkoade, betinkt Bodhi foar de hân wei ien: ''Rogue One'' (&quot;Skelm Ien&quot;). Se bejouwe har nei Scarif, dêr't it Keizerryk in ûntrochkringber [[enerzjyfjild|enerzjyskyld]] om 'e hiele planeet hinne makke hat, mei mar ien poarte, dy't iepene en sletten wurde kin. Bodhi praat harren nei binnen ta troch te sizzen dat it frachtfear nei it bombardemint fan 'e rebellen op Eadu hjirhinne omlaat is. Underwilens komt Krennic ek op Scarif oan om 'e blaudrukken fan 'e Deadsstjer feilich te stellen.

Nei't se op 'e [[tropen|tropyske]] planeet lâne binne, stelle Jyn en Cassian de [[militêr unifoarm|unifoarmen]] fan inkele Keizerlike [[ofsier]]en dy't oan board komme om it fear te ynspektearjen. Yn 'e mande mei K-2SO ynfiltrearje se neitiid mei dy [[momkape]] it argyfkompleks. Chirrut, Blaze en de rebellen fiere in koördinearre oanfal op it Keizerlik [[garnizoen]] út by wize fan ôfliedingsmaneuver. Dêrtroch wurde de stoarmtroepers dy't Jyn en Cassian it paad tichtsette, nei bûten ta stjoerd om 'e oanfal ôf te slaan. Underwilens fangt it Rebelleferbûn op Yavin-IV [[kommunikaasje]] tusken Keizerlike troepen op dêr't yn sprutsen wurdt fan in rebelle-oanfal op Scarif. Mon Mothma beslút dat se foar in foldongen feit steld binne, en dat se no wol fjochtsje moatte. Admiraal Raddus is op dat stuit al oan board fan syn [[kruser]] om 'e float te risselwearjen foar in wraam op Scarif.

Jyn en Cassian geane it reuseftige Keizerlik Argyf binnen, wylst K-2SO efterbliuwt by de yngong om harren fia it [[kompjûter]]systeem nei de juste data-opslach te lieden. As de rebellefloat ûnder admiraal Raddus by Scarif arrivearret, slute de Keizerlike troepen de poarte yn it planetêre enerzjyskyld. Dat hâldt ek de ferstjoering fan grutte hoemannichten data tsjin, dat Cassian jout fia K-2SO oan Bodhi opdracht om in fysike oansluting op it kommunikaasjesysteem oan te lizzen sadat se de rebellefloat sizze kinne dat de poarte yn it enerzjyskyld tsjin eltse priis iepenbrutsen wurde moat. Sadree't Krennic berjocht kriget dat de argyfklûs kompromittearre is, beseft er wêr't it de rebellen om te dwaan is. Hy stjoert daliks fersterkings nei it argyf ta. K-2SO wit gâns stoarmtroepers te deadzjen, mar lang om let wurde se him oermânsk. Hy [[selsopoffering|offeret himsels op]] en wurdt ferneatige, mar net foar't er de argyfklûs fersegele hat en it kompjûtersysteem dat de klûs bestjoert, fernield hat. Jyn en Cassian helje de ynformaasjedrager mei de blaudrukken út 'e klûs en klimme dan by de rekken mei oare ynformaasjedragers op, fierder omheech yn 'e ûnbidich hege argyftoer.

Bodhi liedt mei gefaar foar eigen libben in [[snoer|keabel]] nei it frachtfear ta en bringt sa in fysike oansluting op it kommunikaasjenetwurk ta stân. Chirrut wurdt deade nei't er de haadskeakelder op it lâningsplatfoarm omset, sadat de oansluting iepene wurdt. Bodhi bringt it boadskip oer oan admiraal Raddus, krekt foar't in stoarmtroeper in [[hângranaat|granaat]] yn it frachtfear smyt en it hiele romteskip [[ûntploffing|de loft yn giet]]. Malbus is de iennichste oerlibbene op it lâningsplatfoarm; hy nimt foar de dea fan syn freonen [[wraak]] op gâns fijannen foar't er sels ek deade wurdt. Krennic kringt de argyftoer fia in oare tagong binnen en besjit Cassian en Jyn. Cassian wurdt rekke, komt te fallen en stoart in ein nei ûnderen ta, dêr't er bewegingsleas lizzen bliuwt. Jyn klimt fierder nei boppen en ûntkomt út 'e toer troch in [[fentilaasje]]skacht.

Se komt út by de grutte [[skûtelantenne]], boppe-op 'e toer, dêr't se de ynformaasjedrager yn it kompjûtersysteem ynfiert. Om 'e blaudrukken ferstjoere te kinnen, moat se earst de rjochting oanpasse dy't de antenne útwiist. Tsjin 'e tiid dat se dat oprêden hat, berikt Krennic mei de [[lift (hefmeganisme)|lift]] it antenneplatfoarm. Hy hâldt fol dat hy wûn hat en risselwearret om Jyn dea te sjitten, mar hy wurdt sels fan efteren delsketten as in slim ferwûne Cassian it platfoarm berikt. Yn 'e romte set admiraal Raddus in hammerkop[[korvet]] yn dy't in fijannich [[stjerreslachskip]] raamt en fansiden triuwt by in oar stjerreslachskip op. De fertize [[skipswrak]]ken swalkje fan koers en botse op 'e generatorfasiliteit dy't it enerzjyskyld om 'e planeet hinne opwekket. It skyld wurdt dêrtroch deäktivearre. Jyn ferstjoert de blaudrukken fan 'e Deadsstjer, dy't ûntfongen wurde op it [[flaggeskip]] fan admiraal Raddus. 

Frijwol daliks dêrnei ferskine de Deadsstjer ûnder lieding fan grut-moff Tarkin en in Keizerlike float ûnder Darth Vader boppe Scarif. Tarkin lit it superlaserkanon fan 'e Deadsstjer op 'e nij in skot mei lege yntinsiteit ôfsjitte, dat Scarif yn see rekket, in ein foarby it argyfkompleks. De skokweach is lykwols op 'e nij genôch om alle libben op 'e planeet te ferdylgjen. Op it antenneplatfoarm sjocht de swierferwûne Krennic de skokweach oankommen, en Jyn en Cassian, dy't ûnderwilens de toer ferlitten hawwe, sjogge him oankommen wylst se tegearre op it [[strân]] sitte. Se hâlde inoars hân fêst yn 'e lêste mominten foar't se stjerre.

De rebellefloat besiket te ûntkommen nei de [[hyperromte]], mar it flaggeskip fan admiraal Raddus en ferskate oare rebelleskippen wurde opheind troch de float fan Vader, wêrby't de admiraal omkomt. Vader [[interjen|interet]] sels de kruser fan Raddus, dêr't er mei syn [[ljochtsabel]] in [[bloedbad]] oanrjochtet ûnder de [[bemanning]]. De ynformaasjedrager mei de blaudrukken fan 'e Deadsstjer wurde lykwols fan hân ta hân trochjûn en oant er in lytser romteskip berikt, de korvet ''Tantive&amp;nbsp;IV'', dy't him út 'e búk fan 'e kruser losmakket en ûntkomt. Oan board fan it flechtsjende skip bringt [[kaptein (skipfeart)|kaptein]] [[Raymus Antilles]] de blaudrukken by in heechpleatste [[passazjier]]. Hy freget har wat de rebellen op Scarif harren no eins brocht hawwe. [[Prinsesse Leia]] draait har om en seit: &quot;Hoop.&quot;

==Rolferdieling==
[[File:Felicity Jones (29582838166).jpg|right|thumb|180px|[[Felicity Jones]].]]
[[File:Diego Luna Berlinale 2017.jpg|right|thumb|160px|[[Diego Luna]].]]
[[File:Ben Mendelsohn by Gage Skidmore.jpg|right|thumb|160px|[[Ben Mendelsohn]].]]
;haadrollen
{| height=&quot;100px&quot; width=&quot;675px&quot; style=&quot;background:#F8F8F8; border:1px solid #aaaaaa&quot;
| style=&quot;background:gold&quot;| '''personaazje''' 
| style=&quot;background:gold&quot;| '''akteur/aktrise'''&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;
|- 
| [[Jyn Erso]]
| [[Felicity Jones]]
|-
| [[kaptein (rang)|kaptein]] [[Cassian Andor]]
| [[Diego Luna]]
|-
|}
&lt;br&gt;
;byrollen
{| height=&quot;100px&quot; width=&quot;675px&quot; style=&quot;background:#F8F8F8; border:1px solid #aaaaaa&quot;
| style=&quot;background:gold&quot;| '''personaazje''' 
| style=&quot;background:gold&quot;| '''akteur/aktrise''' 
|- 
| [[direkteur]] [[Orson Krennic]]
| [[Ben Mendelsohn]]
|-
| [[Chirrut Îmwe]]
| [[Donnie Yen]]
|-
| [[Baze Malbus]]
| [[Jiang Wen]]
|-
| [[K-2SO]]
| [[Alan Tudyk]] &lt;small&gt;(stim)&lt;/small&gt;
|-
| [[Bodhi Rook]]
| [[Riz Ahmed]]
|-
| [[Galen Erso]]
| [[Mads Mikkelsen]]
|-
| [[Saw Gerrera]]
| [[Forest Whitaker]]
|-
| [[grut-moff]] [[Wilhuff Tarkin]]
| [[Guy Henry (akteur)|Guy Henry]] &lt;small&gt;(fysyk)&lt;/small&gt; en [[Peter Cushing]] † &lt;small&gt;(digitale likenis)&lt;/small&gt;
|-
| [[admiraal Raddus]]
| [[Paul Kasey]] &lt;small&gt;(fysyk)&lt;/small&gt; en [[Stephen Stanton]] &lt;small&gt;(stim)&lt;/small&gt;
|-
| [[senator]] [[Mon Mothma]]
| [[Genevieve O'Reilly]]
|-
| [[Darth Vader]]
| [[Spencer Wilding]] en [[Daniel Naprous]] &lt;small&gt;(fysyk)&lt;/small&gt; en [[James Earl Jones]] &lt;small&gt;(stim)&lt;/small&gt;
|-
| [[generaal]] Davits Draven
| [[Alistair Petrie]]
|-
| senator [[Bail Organa]]
| [[Jimmy Smits]]
|-
| senator Tynnra Pamlo
| [[Sharon Duncan-Brewster]]
|-
| [[kaptein (skipfeart)|kaptein]] [[Raymus Antilles]]
| [[Tim Beckmann]]
|-
| de jonge Jyn Erso &lt;small&gt;(8 jier)&lt;/small&gt;
| [[Beau Gadsdon]]
|-
| de jonge Jyn Erso &lt;small&gt;(4 jier)&lt;/small&gt;
| [[Dolly Gadsdon]]
|-
| Lyra Erso
| [[Valene Kane]]
|-
| Moroff
| [[Ian Whyte (akteur)|Ian Whyte]]
|-
| Dutch Vander (Goud-lieder)
| [[Angus MacInnes]]
|-
| Garven Dreis (Read-lieder)
| [[Drewe Henley]]
|-
| generaal [[Jan Dodonna]]
| [[Ian McElhinney]]
|-
| senator Nower Jebel
| [[Jonathan Aris]]
|-
| senator Vasp Vaspar
| [[Fares Fares]]
|-
| generaal Antoc Merrick
| [[Ben Daniels]]
|-
| [[dr.]] Evazan
| [[Michael Smiley]]
|-
| generaal Hurst Romodi
| [[Andy de la Tour]]
|-
| Weeteef Cyubee
| [[Warwick Davis]]
|-
| [[korporaal]] Tonc
| [[Rizzle Kicks|Jordan Stephens]]
|-
| Bistan
| [[Nick Kellington]]
|-
| Tivik
| [[Daniel Mays]]
|-
| C1-10P
| [[Dave Filoni]] &lt;small&gt;(stim)&lt;/small&gt;
|-
| [[prinsesse]] [[Leia Organa]]
| [[Ingvild Deila]] &lt;small&gt;(fysyk)&lt;/small&gt; en [[Carrie Fisher]] &lt;small&gt;(digitale likenis en stim) (cameo)&lt;/small&gt; 
|-
| [[C-3PO]]
| [[Anthony Daniels]] &lt;small&gt;([[cameo]])&lt;/small&gt;
|-
| [[R2-D2]]
| [[Jimmy Vee]] &lt;small&gt;(cameo)&lt;/small&gt;
|-
| [[Wedge Antilles]]
| [[David Ankrum]] &lt;small&gt;(stimcameo)&lt;/small&gt;
|-
| Deadsstjer-technikus #1
| [[Rian Johnson]] &lt;small&gt;(cameo)&lt;/small&gt;
|-
| Deadsstjer-technikus #2
| [[Ram Bergman]] &lt;small&gt;(cameo)&lt;/small&gt;
|-
|}

==Produksje en distribúsje==
===Produksje===
''Rogue One: A Star Wars Story'' wie de earste film út 'e saneamde [[blomlêzing|antologysearje]] fan op harsels steande ''[[Star Wars (filmsearje)|Star Wars]]''-[[spin-off]]-[[film]]s. It idee foar de film kaam oarspronklik yn [[2003]] fan [[John Knoll]], dy't it tafersjoch op 'e [[fisuele effekten]] hie by de tusken [[1999]] en [[2005]] makke [[Star Wars-prequeltrilogy|''Star Wars''-prequeltrilogy]]. Hy sloech doe foar om fan it ferhaal in [[ôflevering]] te meitsjen yn 'e plande [[tillefyzjesearje]] ''Star Wars: Underworld'', dy't lykwols neitiid yn syn gehiel skrast waard. Tsien jier letter, nei de oername fan [[Lucasfilm]] troch [[The Walt Disney Company]] yn [[2012]], besleat er op 'e nij te besykjen om syn idee oan 'e man te bringen. Disney seach der wol wat yn, en it idee fan Knoll waard as ''Rogue One'' yn produksje nommen.

De film waard [[regissearre]] troch [[Gareth Edwards (regisseur)|Gareth Edwards]] nei in [[skript]] dat skreaun wie troch de tige renomearre [[senarioskriuwer]]s [[Chris Weitz]] (bekend fan û.m. [[American Pie (filmsearje)|''American Pie''-rige]]) en [[Tony Gilroy]] (bekend fan û.m. de [[Bourne (filmsearje)|''Bourne''-films]]). Weitz skreau de oarspronklike ferzje fan it senario, wylst Gilroy ferantwurdlik wie foar bykommende [[sêne]]s dy't yn [[juny]] [[2016]] de basis foarmen foar fiif [[wike]]n fan [[reshoot]]s. De wichtichste feroaring dy't Gilroy oanbrocht, wie de ein fan 'e film. Mei't se derfan útgiene dat Disney nea in ein tastean soe wêryn't de haadpersoanen omkamen, hiene Weitz en Edwards keazen foar in [[happy end]], wêrby't teminsten [[Jyn Erso]] en [[Cassian Andor]] oan 'e dea ûntkamen. De studio keas lykwols ûnferwachts foar in mear tragyske ein, en de oarspronklike ein fan it senario waard nea ferfilme. Behalven Weitz en Gilroy droegen ek [[Christopher McQuarrie]], [[Scott Z. Burns]] en [[Michael Arndt]] by oan it senario, hoewol't se dêrfoar gjin fermelding op 'e [[ôftiteling]] krigen.
[[File:North east hadhunmathi maldives.JPG|right|thumb|170px|It [[atol (lânfoarm)|atol]] [[Laamu (atol)|Laamu]], yn 'e [[Malediven]], giet yn 'e film troch foar de [[planeet]] [[Scarif]].]]

As [[filmprodusint|produsinten]] wiene [[Kathleen Kennedy (produsinte)|Kathleen Kennedy]], [[Allison Shearmur]] en [[Simon Emanuel]] by it projekt belutsen foar de [[filmstudio]] [[Lucasfilm]]. Foar de film wie in [[budget]] beskikber fan [[$]]220&amp;nbsp;miljoen. De [[kamerarezjy]] wie yn 'e hannen fan [[Greig Fraser]], en de [[filmmuzyk]] waard fersoarge troch [[Michael Giacchino]]. ''Rogue One'' wie dêrmei de earste ''Star Wars''-film sûnder in [[soundtrack]] dy't makke wie troch [[John Williams (komponist)|John Williams]], al ynkorporearre Giacchino yn syn wurk wol [[tema (fiksje)|tema's]] fan Williams syn muzyk út eardere films.

===Opnamen===
De [[opnamen (film)|opnamen]] foar ''Rogue One: A Star Wars Story'' setten op [[8&amp;nbsp;augustus]] [[2015]] útein en duorren oant en mei [[11&amp;nbsp;febrewaris]] [[2016]]. De binnendoarsênes waarden foar it meastepart opnommen yn 'e [[Pinewood Studios]] yn it [[Ingelân|Ingelske]] [[Buckinghamshire]], dêr't reuseftige [[filmset]]s boud waarden ta oanfolling fan [[sêne]]s dy't op [[lokaasje]] filme wiene. Sa waarden de sênes op 'e planeten [[Lah'mu]] en [[Eadu]] opnommen op [[Iislân]], yn 'e neite fan 'e [[berch|bergen]] de [[Hjörleifshöfði]] en de [[Hafursey]], by [[Mýrdalssandur]]. Ek waard op Iislân filme yn 'e krite fan [[Krafla]] mei syn [[fulkaankrater]] en by de [[rots]]formaasjes om 'e [[Mývatn]]mar hinne. 

De sênes op [[Scarif]] waarden filme op 'e [[eilannen]] [[Gan (Laamu)|Gan]] en [[Laamu (atol)|Baresdhoo]] fan it [[atol (lânfoarm)|atol]] [[Laamu (atol)|Laamu]], yn 'e [[Malediven]]. Ek op 'e [[loftmachtbasis]] [[RAF Bovington]], yn Ingelân, waarden inkele sênes opnommen dy't plakfûnen op Scarif, en it [[metrostasjon]] [[Canary Wharf (metrostasjon)|Canary Wharf]] yn [[Londen]] die tsjinst as de binnenkant fan it argyfkompleks op Scarif. De sênes op [[Yavin-IV]] waarden filme op it [[Fleanfjild Cardington]], ek yn Ingelân, wylst de sênes op 'e planeet [[Jedha]] opnommen waarden yn [[Wadi Rûm]], yn [[Jordaanje]]. De [[reshoot]]s yn [[juny]] [[2016]] fûnen yn har gehiel plak yn 'e Pinewood Studios. 
[[File:JOR-2017-Wadi Rum 02.jpg|left|thumb|250px|[[Wadi Rûm]] yn [[Jordaanje]] tsjinne as filmlokaasje foar de [[sêne]]s op 'e [[planeet]] [[Jedha]].]]

===Postproduksje===
Yn 'e [[postproduksje]]faze, dy't rûn oant en mei [[28&amp;nbsp;novimber]] [[2016]], foege [[Industrial Light &amp; Magic]] (ILM) de [[special effects]] ta. In tige opmerklik ûnderdiel dêrfan wie it plakken fan digitaal oanpaste [[argyf]]bylden fan 'e likenis fan 'e [[Ingelân|Ingelske]] [[akteur]] [[Peter Cushing]] oer it [[minsklik lichem|lichem]] hinne fan akteur [[Guy Henry (akteur)|Guy Henry]]. Cushing, dy't yn [[1994]] [[ferstoarn]] wie, hie yn ''[[Star Wars: Episode&amp;nbsp;IV&amp;nbsp;– A&amp;nbsp;New Hope]]'' ([[1977]]), de earste [[Star Wars (filmsearje)|''Star Wars''-film]], de rol fan [[grut-moff Tarkin]] spile, en de makkers fan ''Rogue One'' woene de rol net [[cast|wercaste]]. Henry die foar de film de [[motion-capture]] en spriek ek de [[dialooch]] fan Tarkin yn, wêrby't er de [[stim]] en wize fan praten fan Cushing neibearde. ILM makke in digitaal model fan it lichem fan Cushing, dat op 'e filmbylden oer Henry hinne plakt waard. De manierkes fan Cushing waarden dêrfoar yngeand bestudearre. De filmmakkers sochten foar dizze wurkwize yn 't foar tastimming fan 'e erven Cushing. Dyselden wiene nau by it proses belutsen en hiene ynspraak dy't neffens de produksje ta &quot;lytse, subtile oanpassings&quot; late.

In soartgelikens proses waard brûkt foar de [[cameo]]ferskining fan [[prinsesse Leia]] oan 'e ein fan 'e film. [[Carrie Fisher]], de aktrise dy't de rol fan Leia spile hie yn ''Star Wars: Episode&amp;nbsp;IV&amp;nbsp;– A&amp;nbsp;New Hope'', wie op dat stuit noch yn [[libben]], hoewol't se ein [[desimber]] [[2016]], inkele wiken nei it útkommen fan ''Rogue One'', hommels komme soe te [[ferstjerren]]. Troch fisuele effekten waarden lykwols argyfbylden fan har jongere sels oer it [[gesicht]] fan 'e [[Noarwegen|Noarske]] aktrise [[Ingvild Deila]] hinne plakt. Foar it iennichste [[wurd]] dat Leia yn 'e film uteret, &quot;Hoop,&quot; waard in argivearre lûdsopname fan fjirtich jier earder brûkt. Fansels moast ek Fisher tastimming ferliene foar dit proses. [[Filmprodusint]]e [[Kathleen Kennedy (filmprodusinte)|Kathleen Kennedy]] liet har it resultaat sjen (dat letter troch in protte [[filmresinsint]]en swier [[krityk|bekritisearre]] waard), en neffens Kennedy &quot;fûn [Fisher] it geweldich&quot;.

===Distribúsje===
De [[filmdistribúsje|distribúsje]] fan ''Rogue One: A Star Wars Story'' waard fersoarge troch [[Walt Disney Studios Motion Pictures]], de distribúsje[[difyzje (ûndernimming)|difyzje]] fan [[The Walt Disney Company]]. De film gie op [[10&amp;nbsp;desimber]] [[2016]] yn [[Hollywood]] yn [[premiêre]], en iepene dêrnei op [[16&amp;nbsp;desimber]] yn 'e [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[bioskopen]]. It byhearrende [[soundtrack]]album ferskynde dyselde deis by [[platemaatskippij]] [[Walt Disney Records]]. ''Rogue One: A Star Wars Story'' kaam op [[24&amp;nbsp;maart]] [[2017]] beskikber as [[ynternet|digitale]] [[download]] en waard op [[4&amp;nbsp;april]] fan dat jier útbrocht op [[dvd]] en [[blu-ray]].
[[File:Rogue One- A Star Wars Story Japan Premiere Red Carpet- Diego Luna, Felicity Jones &amp; Gareth Edwards (35410516140).jpg|right|thumb|250px|[[Akteur]]s [[Diego Luna]] en [[Felicity Jones]] en [[regisseur]] [[Gareth Edwards (regisseur)|Gareth Edwards]] mei lju yn it [[kostúm]] fan [[Darth Vader]] en in [[stoarmtroeper (Star Wars)|stoarmtroeper]] by de [[Japan]]ske nasjonale [[premiêre]] fan ''Rogue One''.]]

==Untfangst==
Fan 'e [[filmkritisy]] krige ''Rogue One: A Star Wars Story'' oer it algemien positive [[resinsje]]s. Sa joech Eric Goldman fan ''[[IGN]]'' de film in 9 op in skaal fan 1 oant 10, in skoare dy't er sa útlei: &quot;[It] is in film dy't grôtfol sit mei [[fanservice]], mar as fanservice sa goed fersoarge wurdt, is der net folle om oer te kleien en in soad om fan te hâlden.&quot; Yn 'e ''[[Los Angeles Times]]'' wie [[Justin Chang]] it dêrmei iens. Hy heamde ''Rogue One'' &quot;klearebare [[fermaak]] mei in heech tempo&quot;. [[Peter Travers]] fan it [[tydskrift]] ''[[Rolling Stone]]'' parte de film 3&lt;sup&gt;&lt;small&gt;1&lt;/small&gt;&lt;/sup&gt;/&lt;sub&gt;&lt;small&gt;2&lt;/small&gt;&lt;/sub&gt; fan 4 [[stjer (figuer)|stjerren]] ta, en skreau: &quot;Dizze [[spin-off]]/[[prequel]] is yn deselde primitive, útwenne, [[emosjonele]], healwize, pronkske geast makke as dy't ús fereale reitsje liet op 'e [[Star Wars-trilogy|oarspronklike trilogy]].&quot;

De [[webside]] [[/Film]] joech ''Rogue One'' in 8 op in skaal fan 1 oant 10 en neamde de film &quot;fermaaklik&quot;, al soe it him ûntbrutsen hawwe oan it &quot;emosjonele gewicht fan ''[[Star Wars: Episode VII – The Force Awakens|The Force Awakens]]''&quot; om't &quot;gjin inkeld personaazje yn ''Rogue One'' bot oansprekkend&quot; west hawwe soe. Yn ''[[The Washington Post]]'' omskreau Ann Hornaday ''Rogue One'' as &quot;in oefening yn franchise-útwreiding dêr't nimmen wat op tsjin hawwe kin. It is goed. It kin dermei ta. Foar it momint.&quot; ''[[Star Wars]]''-betinker [[George Lucas]], dy't bot [[teloarsteld]] west hie oer ''The Force Awakens'', dat yn [[2015]] útkommen wie, fûn ''Rogue One'' lykwols in moaie en goede film. Doe't er dat hearde, sei [[regisseur]] [[Gareth Edwards (regisseur)|Gareth Edwards]]: &quot;No kin ik gelokkich stjerre.&quot; 

[[A.O. Scott]] fan ''[[The New York Times]]'' wie ien dy't net bot oer de film te sprekken wie. Hy skreau: &quot;Alle ûnderdielen binne der, […] lykas [[Lego]]blokjes yn in doaze. It probleem is dat de filmmakkers net de muoite nommen hawwe om wat ynteressants te betinken om dermei te dwaan. In pear bern fan in jier as njoggen hiene op in byldskermfrije, [[rein (delslach)|reinige]] [[middei (deidiel)|middei]] noch bettere aventoeren optinke kinnen, en nei alle gedachten ek bettere [[dialooch]].&quot; Yn it blêd ''[[The New Yorker]]'' liet [[Richard Brody]] himsels alhiel gean en tjirge er dat de film &quot;harsensdea&quot; en &quot;ûnpersoanlik&quot; wie. Dêr heakke er oan ta: &quot;[It] is net iens sasear in spylfilm as wol in [[promoasje (marketing)|promoasjefilmke]] foar himsels dat oprutsen is ta spylfilmlingte; it is in film dy't noch makke wurde moat.&quot; 

[[Peter Bradshaw]], dy't publisearre yn 'e [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[krante]] ''[[The Guardian]]'', skreau: &quot;''Rogue One'' docht nea wier wat skelmeftichs (''rogue''), en it is gjin [[popkultuer]]barren lykas ''The Force Awakens'', yn it sok wêrfan't dizze film útkomt. In grut diel fan 'e [[sjarme]] [fan ''Rogue One''] komt fan it njoere effekt, suver as fan in [[dream]], fan it oan ien wei troch produsearjen fan eleminten dêr't it [[publyk]] bekend mei is, werskodde en oars yninoar set, in tebekrikken nei it [[ferline]] en foarútwizen nei in al fêststeande [[takomst]]. Der binne guon wierlik spektakulêre [[cameo's]] fan dierbere personaazjes, dêr't de aldernijste digitale effekten foar ynset binne&amp;nbsp;– suver grizelich eksakt, sadat it sjen bytiden oanfielt as it weromgean nei de [[1970-er jierren|1970-er]] en [[1980-er jierren]] yn in [[tiidmasine]].&quot;

De werskeppings fan [[grut-moff Tarkin]] mei de byltenis fan 'e [[ferstoarne]] [[Peter Cushing]] en fan [[prinsesse Leia]] mei de byltenis fan 'e jongere [[Carrie Fisher]] waarden lykwols net troch eltsenien wurdearre. Yn ''[[The Guardian]]'' hie Catherine Shoard it oer &quot;in digitale [[mislediging]]&quot;, wylst yn deselde krante Joseph Walsh yn dit ferbân [[rjocht|juridyske]] en [[etysk]]e kwestjes oankaarte. ([[Lucasfilm]] hie lykwols yn 't foar tastimming krigen fan Fisher en de erven Cushing.)  Yn ''[[The Washington Times]]'' wiisde Eric Althoff it hiele idee efter sokke digitale werskeppings ôf: &quot;Wat we spitigernôch krije, is yn prinsipe net in simulaasje [sa't in gewoane akteur in personaazje simulearret], mar in beneikommen fan in simulaasje&amp;nbsp;– in dead personaazje portrettearre troch in libbene akteur dy't net dat personaazje spilet, mar de deade akteur neibeart.&quot; Los fan sokke prinsipiële beswieren fûnen ferskate resinsinten ek dat fral de sêne mei Leia net yn 'e film paste. Sa skreau Kelly Lawler yn ''[[USA Today]]'': &quot;[…] wylst Tarkin allinnich mar wat grizelich oandocht, is de cameo fan Leia sa skokkend dat er it publyk op it emosjoneelste momint folslein út [it belibjen fan] 'e film hellet. De ferskining fan Leia wie bedoeld om 'e film [dochs noch] hoopfol einigje te litten […], mar ynstee einiget er no raar en ûntrêstgjend.&quot;
[[File:Canary Wharf tube stn eastbound look west.JPG|right|thumb|250px|It [[metrostasjon]] [[Canary Wharf (metrostasjon)|Canary Wharf]] yn [[Londen]] waard brûkt foar de binnendoarsênes yn it [[argyf]]kompleks op [[Scarif]].]]

Op 'e [[webside]] [[Rotten Tomatoes]], dy't resinsjes sammelet, hat ''Rogue One: A Star Wars Story'' in heech goedkarringspersintaazje fan 84%, basearre op 456 ûnderskate resinsjes. De konsensuskrityk fan 'e webside, gearstald út al dy resinsjes, stelt: &quot;[De film] linet swier op 'e mytology fan ''[[Star Wars]]'', mar is tagelyk baanbrekkend op it mêd fan it [[plot|ferhaal]] en de [[estetyk]], en wiist sa op in ljochtsjende, kaskreakjende [[takomst]] foar de [[mediafranchise|franchise]].&quot; Op [[Metacritic]], de wichtichste [[konkurrint]] fan Rotten Tomatoes, behellet ''Rogue One: A Star Wars Story'' in goedkarringspersintaazje fan 65%, basearre op 51 resinsjes.

==Resultaat==
===Opbringst===
''Rogue One: A Star Wars Story'' brocht yn 'e [[bioskopen]] yn 'e [[Feriene Steaten]] en [[Kanada]] [[$]]532,2&amp;nbsp;miljoen op, en yn alle oare [[lannen en territoaria]] $523,9&amp;nbsp;miljoen. Wrâldwiid kaam de [[opbringst (jild)|opbringst]] dêrmei út op $1.056,1&amp;nbsp;miljoen. Ofset tsjin it [[budget]] fan $220&amp;nbsp;miljoen betsjut dat in [[winst (ûndernimming)|winst]] fan $836,1&amp;nbsp;miljoen, hoewol't dêr de [[marketing]]kosten noch wol ôf moatte. Oan 'e oare kant ûntfong de produksje foar de [[opnamen (film)|opnamen]] dy't ferrjochte waarden yn it [[Feriene Keninkryk]] fan 'e Britske [[oerheid]] [[subsydzje]] ter wearde fan $45,5&amp;nbsp;miljoen. Mei dit resultaat wie ''Rogue One'' de op ien nei meast opbringende film fan [[2016]] (nei ''[[Captain America: Civil War]]'') en de op 19 nei meast opbringende film aller tiden, mar ek ien fan 'e djoerste films dy't ea makke wiene. De [[webside]] ''[[Deadline Hollywood]]'' berekkene de úteinlike netto winst fan 'e film op $319,6&amp;nbsp;miljoen.

===Prizen===
Yn [[2017]] waard ''Rogue One: A Star Wars Story'' by de [[Oscar]]s nominearre foar [[priis (ûnderskieding)|prizen]] yn 2 [[kategory]]en: bêste [[lûdsmixing]] en bêste [[fisuele effekten]]. De film waard ek nominearre foar 2 [[BAFTA's]], de wichtichste [[Feriene Keninkryk|Britske]] filmprizen, foar bêste [[fisazjy]] en [[hier (begroeiïng)|hierstilearring]] en bêste [[special effects]]. Fierders wiene der nominaasjes foar de [[Hugo Award]] foar bêste dramatyske presintaasje (lange foarm), 2 [[MTV Movie Award]]s en 3 [[Teen Choice Award]]s.

By de [[Saturn Award]]s waard ''Rogue One'' nominearre yn 11 kategoryen, wêrûnder bêste [[aktrise]] ([[Felicity Jones]]), bêste [[byrol]] fan in [[akteur]] ([[Diego Luna]]), bêste [[senario]], bêste [[filmmuzyk]], bêste [[filmmontaazje]], bêste [[produksje-ûntwerp]], bêste [[kostúm]]ûntwerp en bêste [[fisazjy]]. De film wûn 3 Saturn Awards, foar bêste [[science fiction-film]], bêste [[regisseur]] ([[Gareth Edwards (regisseur)|Gareth Edwards]]) en bêste special effects. 

By de Britske [[Empire Award]]s waard ''Rogue One'' nominearre foar 9 prizen, wêrûnder bêste science fiction- of [[fantasyfilm]], bêste manlike nijynkommeling ([[Riz Ahmed]]), bêste produksje-ûntwerp, bêste kostúmûntwerp, bêste fisazjy en hierstilearring en bêste fisuele effekten. De film wûn 3 Empire Awards, foar bêste film, bêste regisseur en bêste aktrise (Felicity Jones).

==Spin-off-tillefyzjesearje==
Op [[8 novimber]] [[2018]] waard oankundige dat der in [[live-action]]tillefyzjesearje yn produksje nommen wie, dy't in [[spin-off]] wie fan ''Rogue One: A Star Wars Story''. It gie om in [[prequel]]rige oer de aventoeren fan it [[personaazje]] fan 'e [[rebel]] [[Cassian Andor]] foarôfgeande oan 'e foarfallen yn 'e film. [[Akteur]] [[Diego Luna]] soe dêrfoar weromkeare yn 'e [[titelrol]] fan 'e searje, dy't ''[[Andor (tillefyzjesearje)|Andor]]'' komme soe te hjitten. De searje sil yn it neijier fan [[2022]] beskikber komme fia [[Disney+]], de eigen [[streaming media|streamingtsjinst]] fan [[The Walt Disney Company|Disney]]. 

==Keppelings om utens==
* {{en}} [https://www.starwars.com/films/rogue-one Offisjele webside fan ''Rogue One: A Star Wars Story'' op ''StarWars.com'']
* {{en}} [https://lucasfilm.com/productions/rogue-one/ Offisjele webside fan ''Rogue One: A Star Wars Story'' op ''Lucasfilm.com'']
* {{en}} [http://www.imdb.com/title/tt3748528/ Ynformaasje oer ''Rogue One: A Star Wars Story'' yn 'e Internet Movie Database (IMDb)]

{{boarnen|boarnefernijing=
Foar boarnen en oare literatuer, sjoch ûnder: [http://en.wikipedia.org/wiki/Rogue_One ''References'', op dizze side].
----
{{commonscat|Rogue One}}
}}
{{DISPLAYTITLE:''{{PAGENAME}}''}}
{{Star Wars}}

[[Kategory:Star Wars-film]]
[[Kategory:Amerikaanske science fiction-film]]
[[Kategory:Amerikaanske aventoerefilm]]
[[Kategory:Amerikaanske oarlochsfilm]]
[[Kategory:Science fiction-fantasyfilm]]
[[Kategory:Science fiction-aventoerefilm]]
[[Kategory:Science fiction-oarlochsfilm]]
[[Kategory:Ingelsktalige film]]
[[Kategory:Film fan Lucasfilm]]
[[Kategory:Film fan Gareth Edwards]]
[[Kategory:Film út 2016]]
[[Kategory:Film oer robots]]
[[Kategory:Film oer tsjoenderij]]
[[Kategory:Film oer romtefeart]]
[[Kategory:Film oer in oarloch]]
[[Kategory:Film oer in opstân]]
[[Kategory:Film oer bûtenierdske wêzens]]
[[Kategory:Film oer in prinsesse]]
[[Kategory:Film oer terrorisme]]
[[Kategory:Film oer desersje]]
[[Kategory:Film oer blinens]]
[[Kategory:Film oer in hierling]]</text>
      <sha1>53rglkoqoum784qgvo1q2upts4l2hhm</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1086987</id>
      <parentid>1086986</parentid>
      <timestamp>2022-08-06T22:22:29Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ieneach fan 'e Esk</username>
        <id>13292</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>klear</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="44751" xml:space="preserve">{{Universele ynfoboks film
| ôfbylding                = Star Wars Rogue One Logo.svg
| ôfbyldingstekst          = 
| ôfbyldingsbreedte        =
| ferwizing                = '''(''[[:en:File:Rogue One, A Star Wars Story poster.png|Filmposter yn 'e Ingelske Wikipedy]]'')'''
| namme                    = ''Rogue One&lt;br&gt;&lt;small&gt;A Star Wars Story''&lt;/small&gt;
| regisseur                = [[Gareth Edwards (regisseur)|Gareth Edwards]]
| produsint                = [[Kathleen Kennedy (produsinte)|Kathleen Kennedy]]&lt;br&gt;[[Allison Shearmur]]&lt;br&gt;[[Simon Emanuel]]
| útfierend produsint      = 
| senario                  = [[Chris Weitz]]&lt;br&gt;[[Tony Gilroy]]
| basearre op              = wurk fan [[George Lucas]]
| kamerarezjy              = [[Greig Fraser]]
| muzyk                    = [[Michael Giacchino]]
| filmstudio               = [[Lucasfilm]]
| distribúsje              = [[Walt Disney Studios Motion Pictures|Walt Disney Studios&lt;br&gt;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;Motion Pictures]]
| haadrollen               = [[Felicity Jones]]&lt;br&gt; [[Diego Luna]]
| voice-over               = 
| byrollen                 = [[Ben Mendelsohn]]&lt;br&gt; [[Donnie Yen]]&lt;br&gt; [[Jiang Wen]]&lt;br&gt; [[Alan Tudyk]]&lt;br&gt; [[Riz Ahmed]]&lt;br&gt; [[Mads Mikkelsen]]&lt;br&gt; [[Forest Whitaker]]
| lân/lannen               = [[File:Flag of the United States.svg|border|20px]] [[Feriene Steaten]]
| premiêre                 = [[10&amp;nbsp;desimber]] [[2016]]
| direkt op fideo          = 
| foarm                    = [[langspylfilm]]
| sjenre                   = [[science fiction-film]]
| taal                     = [[Ingelsk]]
| spyltiid                 = 134 minuten
| budget                   = $220&amp;nbsp;miljoen
| opbringst                = $1.056,1&amp;nbsp;miljoen
| prizen                   = 3× [[Saturn Award]]&lt;br&gt;3× [[Empire Award]]
| filmsearje               = ''[[Star Wars (filmsearje)|Star Wars]]''
| foarich diel             = ''[[Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith|Star Wars: Episode III –&lt;br&gt;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;Revenge of the Sith]]'' &lt;small&gt;(gron.)&lt;/small&gt;
| folgjend diel            = ''[[Star Wars: Episode IV – A New Hope|Star Wars: Episode IV – A&lt;br&gt;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;New Hope]]'' &lt;small&gt;(gronologysk)&lt;/small&gt;
}}
'''''Rogue One: A Star Wars Story''''', ek wol koartwei '''''Rogue One''''' neamd, is in [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[science fiction-film]] út [[2016]] mei eleminten fan [[fantasy (sjenre)|fantasy]], [[oarlochsfilm|oarlochsfiksje]] en [[aventoerefiksje]]. It wie de earste op himsels steande [[live-action]]film yn it ramt fan 'e saneamde [[blomlêzing|antologysearje]] fan 'e [[Star Wars|''Star Wars''-mediafranchise]]. Yn 'e ynterne [[gronology]] fan 'e [[Star Wars (filmsearje)|''Star Wars''-filmsearje]] folget it nei ''[[Star Wars: Episode&amp;nbsp;III&amp;nbsp;– Revenge of the Sith]]'' ([[2005]]) en is it in direkte [[prequel]] fan ''[[Star Wars: Episode&amp;nbsp;IV&amp;nbsp;– A&amp;nbsp;New Hope]]'' ([[1977]]). De [[film]] waard [[regissearre]] troch [[Gareth Edwards (regisseur)|Gareth Edwards]], mei yn 'e [[haadrol]]len [[Felicity Jones]] en [[Diego Luna]]. De [[titel (namme)|titel]] betsjut &quot;Skelm Ien: In Stjerre-oarlochsferhaal&quot;.

De film fertelt it ferhaal fan hoe't it [[Rebelleferbûn (Star Wars)|Rebelleferbûn]] de [[blaudruk]]ken fan 'e [[Deadsstjer]] fan it [[Galaktysk Keizerryk]] bemachtiget, ien [[wike]] foar de ferneatiging fan dat [[massaferneatigingswapen]] yn ''Star Wars: Episode&amp;nbsp;IV&amp;nbsp;– A&amp;nbsp;New Hope''. [[Jyn Erso]], de [[dochter]] fan 'e wichtichste ûntwerper fan 'e Deadsstjer, moat dêrfoar gearwurkje mei [[Cassian Andor]], in [[ferbittering|ferbittere]] [[rebel]] dy't gauris smoarge putsjes opknapt. Sy tinkt dat se har [[heit]] befrije sille, mei't er finzen holden wurdt troch [[Orson Krennic]], de [[direkteur]] fan it Keizerlik wapenprogramma. Hy hat lykwols opdracht krigen om har heit te [[moard|likwidearjen]].

''Rogue One: A Star Wars Story'' krige fan 'e [[filmkritisy]] oer it algemien positive [[resinsje]]s, mar der wie [[krityk]] op it tempo en digitale werskeppings fan 'e [[ferstoarn]]e akteur [[Peter Cushing]] yn 'e rol fan [[grut-moff Tarkin]] en fan in jongere [[Carrie Fisher]] as [[prinsesse Leia]]. Nettsjinsteande dat waard ''Rogue One: A Star Wars Story'' nominearre foar twa [[Oscar]]s, twa [[BAFTA's]] en in [[Hugo Award]], en wûn de film trije [[Saturn Award]]s en trije [[Empire Award]]s. ''Rogue One'' ûntjoech him yn 'e [[bioskopen]] ta in ûnbidich [[kommersje]]el súkses en de op ien nei meast opbringende film fan [[2016]]. In [[spin-off]]-[[prequel]]-[[tillefyzjesearje]] oer it [[personaazje]] Cassian Andor, mei as titel ''[[Andor (tillefyzjesearje)|Andor]]'', kaam yn [[2022]] beskikber fia de [[streaming media|streamingtsjinst]] [[Disney+]].

==Plot==
[[Wittenskipper]] [[Galen Erso]], syn [[oarehelte|frou]] Lyra en harren [[dochter]]ke [[Jyn Erso|Jyn]] libje [[ûnderdûken|ûnderdûkt]] op 'e [[planeet]] [[Lah'mu]], mar harren skûlplak wurdt ûntdutsen. [[Orson Krennic]], de [[direkteur]] fan it [[wapen]]programma fan it [[diktatoriale]] [[Galaktysk Keizerryk]], arrivearret om Galen te twingen werom te kommen en de [[Deadsstjer]] ôf te meitsjen, dêr't er earder oan wurke hat. De Deadsstjer is in [[massaferneatigingswapen]] dat hiele planeten ferdylgje kin, yn 'e foarm fan in bolfoarmich [[romtestasjon]] ter grutte fan in lytse [[moanne (byplaneet)|moanne]]. Yn 'e konfrontaasje mei Krennic wurdt Lyra [[dea]]sketten, wylst Jyn wit te ûntkommen en letter oppikt wurdt troch de [[rebel]] [[Saw Gerrera]], mei wa't Galen konneksjes hat.

Fyftjin jier letter [[desersje|desertearret]] de Keizerlike [[piloat|frachtpiloat]] [[Bodhi Rook]] en reizget nei de [[woastyn]]moanne [[Jedha]], dêr't er kontakt siket mei Gerrera. Hy seit dat er stjoerd is troch Galen Erso mei in [[hologram|holografysk]] boadskip fan dyselde. De [[paranoia|paranoïde]] Gerrera leaut dêr neat fan en lit Bodhi [[finzen]] sette en ûnderwerpe oan neat te sêftsedige ûnderfregings. Underwilens heart [[kaptein (rang)|kaptein]] [[Cassian Andor]], in [[ynljochtingetsjinst|ynljochtinge-ofsier]] fan it [[Rebelleferbûn (Star Wars)|Rebelleferbûn]], fan in [[ynformant]] it nijs oer it [[oerrinnen]] fan Bodhi en it boadskip dat er by him hawwe soe. 

Koarte tiid letter wurdt yn in Keizerlik [[wurkkamp]] op 'e planeet Wobani de jonge [[frou]] Jyn Erso, dy't dêr in [[finzene]] is, befrijd troch rebellen en ûnder twang nei it [[haadkertier]] fan it Rebelleferbûn op 'e moanne [[Yavin-IV]] brocht. Dêr wurdt se troch [[senator]] [[Mon Mothma]], de [[polityk]] liedster fan 'e rebellen, bepraat om harren te helpen by in twafâldige misje. Yn it foarste plak moat der kontakt lein wurde mei Saw Gerrera, in [[ekstremisme|ekstremist]] dy't jierren lyn al brutsen hat mei it Rebelleferbûn. Om't Jyn troch him [[opfieding|grutbrocht]] is, tinkt men mei har in kâns te hawwen dat Gerrera harkje sil nei wat se te sizzen hawwe foar't er it fjoer iepenet. Fierders moat Jyn har heit, Galen Erso, befrijd wurde sadat er de rebellen fan [[ynformaasje]] foarsjen kin oer dy saneamde Deadsstjer. Jyn wurdt der mei Cassian en [[K-2SO]], in [[software|werprogrammearre]] gefjochts[[androïde]] fan 'e Keizerlike Striidkrêften, op útstjoerd om dat allegear te berêden. [[Generaal]] Davits Draven nimt foar harren ôfreis Cassian lykwols apart en seit dat er ferjitte moat wat er oant no ta allegear heard hat. Galen Erso is neat oars as in [[kollaborateur]], en de wiere misje is om him te [[moard|likwidearjen]] foar't er it Keizerlik wapenprogramma noch fierder foarút helpe kin.
{{Plotbedjer film}}
Jyn, Cassian en K-2SO bejouwe har nei de Jedha, dêr't it Keizerryk dwaande is alle kyberkristallen te [[dieverij|stellen]] út 'e op in [[berch]]top leine [[hillich plak|Hillige Stêd]], dy't ek Jedha hjit. Dy [[kristal]]len wurde brûkt om it [[ploffer (Star Wars)|superlaserkanon]] fan 'e Deadsstjer fan [[enerzjy]] te foarsjen. Gerrera en syn [[partisanen]] fiere yn om 'e Hillige Stêd in [[guerriljastriid]] tsjin 'e Keizerlike [[stoarmtroeper (Star Wars)|stoarmtroepers]]. As Jyn en Cassian harren yn 'e stêd bejouwe, reitsje se dêr ûnbedoeld behelle yn in oanfal fan Gerrera syn mannen op it Keizerlik [[konfoai]] dat de lêste kyberkristallen ferfiert. Dat kostet harren op in hier nei it libben, mar se wurde rêden troch de [[blinens|bline]] [[kriger]] [[Chirrut Îmwe]], ien fan 'e lêste [[Beskermers fan de Whills|Beskermers fan 'e Whills]] (leden fan in [[monastisisme|monastyske]] [[kleasteroarder|oarder]] dy't de kyberkristallen bewekje moat) en dy syn [[freonskip|freon]], de [[hierling]] [[Baze Malbus]].

Om't se de oanfal yn it hûndert jage hawwe soene, wurde se alle fjouwer finzen nommen troch de partisanen, dy't harren meinimme nei harren basis yn in [[grot]] in ein bûten de Hillige Stêd. Dêr wurde Cassian, Chirrut en Baze opsletten yn [[sel (finzenis)|sel]] njonken dy fan 'e piloat Bodhi Rook. Underwilens wurdt Jyn by Gerrera brocht. Se is [[ferbittere]], mei't er har (yn har eigen wurden) &quot;dumpt&quot; hat doe't se sechstjin jier wie troch har op in stuit sûnder [[ôfskie|farwol]] of útlis yn 'e steek te litten. Gerrera leit har lykwols út dat er har doe foar har eigen [[feilichheid]] efterlitten hat, mei't har [[identiteit]] mank syn mannen bekend wurden wie en der stimmen opgiene om har as [[gizeling (misdriuw)|gizelster]] te brûken om har heit ûnder druk te setten. Hy spilet foar har it holografysk boadskip fan har heit ôf, dat Bodhi him brocht hat. 

Galen rjochtet him dêryn streekrjocht tsjin sawol Gerrera as Jyn, mei't er derfan útgiet dat sy beiden noch byinoar binne. Hy fertelt dat er ynstee fan fierdere utering te jaan oan syn opstannigens, de lêste fyftjin jier war dien hat om sa hearrich mooglik te lykjen, om't er besefte dat de Deadsstjer sûnder syn help ek wol makke wurde soe. Ynstee hat er syn [[posysje (funksje)|posysje]] no brûkt om it Keizerryk te ûndermynjen troch mei opsetsin in swak plak yn 'e Deadsstjer yn te bouwen. Hy jout Jyn opdracht om 'e [[blaudruk]]ken fan 'e Deadsstjer út it Keizerlik [[argyf]]kompeks op 'e planeet [[Scarif]] te heljen en dy troch te spyljen oan it Rebelleferbûn. Galen seit ek dat er syn dochter nea fergetten is en noch eltse dei oan har tinkt. Jyn, dy't folslein [[desyllúzjonearring|desyllúzjonearre]] rekke wie mei it ferset tsjin it Keizerryk, wurdt troch de wurden fan har heit ta de [[trien]]nen ta roerd en fettet nije [[moed]].

Underwilens is [[grut-moff]] [[Wilhuff Tarkin]] troch de keizer stjoerd om tafersjoch te hâlden oer it wurk fan Krennic-en-dy. Der hawwe him geroften berikt oer de desertearre piloat en hy freget him ôf oft der net mear oan 'e hân is. Syn earste die is om te kontrolearjen oft de Deadsstjer it wol echt docht. Krennic stelt foar om 'e hiele moanne Jedha te ferneatigjen, mar Tarkin bedimmet him en seit dat it wol takin mei de Hillige Stêd. De proef is in súkses en de stêd wurdt mei [[berch]] en al yn ien klap ferneatige. De konsintryske [[skokweach|skokweagen]] wreidzje har dêrwei oer de hiele moanne út en sille alle [[libben]] ferdylgje. De partisanen fan Gerrera reitsje alhiel yn ûnstjoer, en yn alle trelit witte Cassian en de oaren harrensels te befrijen. Cassian nimt kontakt op mei K-2SO, dy't by harren [[romteskip]] efterbleaun wie. Hy fynt Jyn werom en nimt har mei, dêrby oanfitere troch Gerrera, dy't sels lykwols wegeret om mei. K-2SO arrivearret mei it romteskip en pikt Cassian, Jyn, Chirrut, Baze en Bodhi op wêrnei't se krekt op 'e tiid fan Jedha ûntkomme. Gerrera en dyselden fan syn mannen dy't net yn eigen romteskippen fuort witte te kommen, fine de dea as de skokweach harren berikt. 

Tarkin [[lokwinskjen|lokwinsket]] Krennic mei it wolslagjen fan it projekt, en nimt dan de lieding oer de Deadsstjer oer. Krennic is [[razernij|poerrazen]], mar Tarkin wiist derop dat sa'n gefoelich wapen as de Deadsstjer net oan him tabetroud is, de desertearre piloat yn acht nommen en it lek yn 'e organisaasje fan Krennic dêr't dy [[desersje]] op tsjut. Hy wriuwt Krennic fyntsjes yn dat de piloat net allinnich wurke, mar fan 'e Keizerlike ûndersyksfasiliteit op 'e planeet [[Eadu]] kaam, dêr't er kontakt hân hawwe moat mei ien fan Krennic syn wittenskippers. Wisberet om regaad te meitsjen mei de [[ferrieder]], set Krennic ôf nei Eadu.

Underwilens fertelt Jyn oan Cassian en de oaren wat har heit yn it holografysk boadskip sei. Net ien hat der lykwols yn 'e gauwichheid fan 'e ûntsnapping om tocht om 'e bylddrager mei it boadskip mei te nimmen, dat it boadskip is ferlern gien yn 'e ferwoastging fan Jedha. Cassian foarseit dat se sûnder de opname de lieders fan it Rebelleferbûn der nea fan oertsjûgje kinne sil om 'e misje nei Scarif yn omtinken te nimmen. Bodhi liedt it rebelleteam nei Eadu ta, dêr't Galen Erso him befynt. Neffens Cassian is it no nammenste wichtiger om Jyn har heit te befrijen, sadat er sels de rebellelieders tasprekke kinne sil. Temûk is er lykwols noch altyd fan doel om Galen te fermoardzjen by de earste gelegenheid dy't him foardocht. Om't se ûnder de [[radar]] op Eadu binnenkomme wolle, [[fleanen|fleane]] se te leech. Se reitsje in útstykjende [[rots]]pjuts en moatte by [[nacht]] en min [[waar]] in [[needlâning]] meitsje, dy't se aldergeloks allegear ûnskansearre oerlibje. Se ferlieze dêrtroch lykwols harren [[kommunikaasje]] mei de rebellebasis op Yavin-IV, mei as gefolch dat generaal Draven derfan útgiet dat se omkommen binne. Hy stjoert dêrop in [[squadron]] [[X-wjukjager]]s om 'e fasiliteit op Eadu te [[bombardearjen]].

Wylst K-2SO de kommunikaasje-apparatuer reparearret, geane Cassian en Bodhi op [[ferkenning]]. Fan in hichte ôf sjogge se hoe't Galen Erso en de oare wittenskippers Krennic opwachtsje en ûnthelje. Krennic lit de oare wittenskippers delmeane troch syn [[liifwacht]]en en stiet op it punt om ek mei Galen ôf te weven. Underwilens figelearret Jyn út wat Cassian fan doel is. Se ferlit de oaren en bejout har, om har heit te warskôgjen, troch in djippe [[kleau]] by in hege [[ljedder]] op nei it [[lâningsplatfoarm]] dêr't it [[romtefear]] fan Krennic delkommen is. Cassian stjoert Bodhi fuort om in nij romteskip te [[dieverij|stellen]] en kriget dêrnei Galen yn it [[fizier (fjoerwapen)|fizier]], mar op it lêste momint beslút er syn befel yn 'e wyn te slaan en de man net om te bringen. Hy keart werom nei de oaren en ûntdekt dat Jyn der op eigen manneboet op úttein is. K-2SO hat de kommunikaasje mei Yavin-IV reparearre en Cassian warskôget generaal Draven om 'e oanfal ôf te brekken om't der noch eigen personiel by it doelwyt oanwêzich is, mar de oanfal is al ynset en Draven kin it squadron net mear tsjinkeare.

Jyn berikt har heit mominten foar't it [[bombardemint]] begjint. Hoewol't sy it sels ûnskansearre oerlibbet, rekket har heit libbensgefaarlik [[ferwûne]], wêrnei't er yn har earms [[ferstjerren|ferstjert]]. Cassian skuort in oerstjoere Jyn mei werom nei it Keizerlike frachtfear dat Bodhi stellen hat, wêrnei't se mei de rest fan 'e groep ûntkomme. Krennic wurdt neitiid ûntbean yn 'e [[fêsting]] fan [[Darth Vader]] op 'e planeet [[Mustafar]], dêr't er him foar de rjochterhân fan [[keizer]] [[Palpatine]] oer ferantwurdzje moat foar de oanfal mei de Deadsstjer op Jedha, dêr't er hielendal gjin tastimming foar krigen hie. Krennic skoot de skuld ôf op Tarkin en besiket in [[audiïnsje]] by de keizer los te krijen, mar de [[yrritaasje|yrritearre]] Vader [[ferstikking|knypt him de kiel ticht]] mei [[de Krêft]] en befellet him om der earst mar ris op ta te sjen dat der gjin fierdere lekken ûntsteane.

Werom op Yavin-IV slacht Jyn yn in [[gearkomste]] mei de lieding fan it Rebelleferbûn foar om 'e rebellefloat yn te setten foar in wraam op Scarif, om sa de blaudrukken fan 'e Deadsstjer te bemachtigjen. De rebellelieders binne lykwols ferdield, mei't guon, ûnder wa de [[Mon Calamari]]-[[admiraal]] [[Raddus]], har plan stypje, wylst oaren fan miening binne dat de oerwinning troch de foltôging fan 'e Deadsstjer foargoed bûten berik is en dat harren no inkeld noch flecht of [[oerjefte]] rêst. Mon Mothma stelt fêst dat se sûnder unanime stipe fan 'e oare lieders de misje net trochgean litte kin. Foar it fuortbestean fan 'e [[opstân]] hat se lykwols noch ien troefkaart oer, de [[Obi-Wan Kenobi|ûnderdûkte Jedi-master]] dy't befreone is mei in oare rebellelieder, [[Bail Organa]] fan [[Alderaan]]. Dyselde is de lêste [[hoop]] fan it Rebelleferbûn. Organa seit ta [[prinsesse Leia|in boadskipper]] nei de man ta stjoere te sillen dy't er mei syn libben fertrouwe soe.

Jyn is [[frustraasje|frustrearre]] troch de ûnwil fan 'e rebellelieders om har te stypjen, mar Chirrut, Baze en Bodhi bliuwe by har en Cassian komt mei in stik as tweintich oare [[frijwilliger]]s oan, allegear yn 'e wol ferve rebellen dy't troch de jierren hinne dingen dien hawwe dêr't se net [[grutskens|grutsk]] op binne. Se hawwe skjin har nocht fan it oanklauwen mei misjes dy't neat opsjitte en wolle noris wat dwaan dat it ferskil makket. De groep kaapt it Keizerlik frachtfear dat op Eadu bútmakke is en set dêrmei ôf tsjin 'e befellen fan 'e lieding fan it Rebelleferbûn yn. As de [[ferkearslieding]] yn betizing freget nei harren oansprekkoade, betinkt Bodhi foar de hân wei ien: ''Rogue One'' (&quot;Skelm Ien&quot;). Se bejouwe har nei Scarif, dêr't it Keizerryk in ûntrochkringber [[enerzjyfjild|enerzjyskyld]] om 'e hiele planeet hinne makke hat, mei mar ien poarte, dy't iepene en sletten wurde kin. Bodhi praat harren nei binnen ta troch te sizzen dat it frachtfear nei it bombardemint fan 'e rebellen op Eadu hjirhinne omlaat is. Underwilens komt Krennic ek op Scarif oan om 'e blaudrukken fan 'e Deadsstjer feilich te stellen.

Nei't se op 'e [[tropen|tropyske]] planeet lâne binne, stelle Jyn en Cassian de [[militêr unifoarm|unifoarmen]] fan inkele Keizerlike [[ofsier]]en dy't oan board komme om it fear te ynspektearjen. Yn 'e mande mei K-2SO ynfiltrearje se neitiid mei dy [[momkape]] it argyfkompleks. Chirrut, Blaze en de rebellen fiere in koördinearre oanfal op it Keizerlik [[garnizoen]] út by wize fan ôfliedingsmaneuver. Dêrtroch wurde de stoarmtroepers dy't Jyn en Cassian it paad tichtsette, nei bûten ta stjoerd om 'e oanfal ôf te slaan. Underwilens fangt it Rebelleferbûn op Yavin-IV [[kommunikaasje]] tusken Keizerlike troepen op dêr't yn sprutsen wurdt fan in rebelle-oanfal op Scarif. Mon Mothma beslút dat se foar in foldongen feit steld binne, en dat se no wol fjochtsje moatte. Admiraal Raddus is op dat stuit al oan board fan syn [[kruser]] om 'e float te risselwearjen foar in wraam op Scarif.

Jyn en Cassian geane it reuseftige Keizerlik Argyf binnen, wylst K-2SO efterbliuwt by de yngong om harren fia it [[kompjûter]]systeem nei de juste data-opslach te lieden. As de rebellefloat ûnder admiraal Raddus by Scarif arrivearret, slute de Keizerlike troepen de poarte yn it planetêre enerzjyskyld. Dat hâldt ek de ferstjoering fan grutte hoemannichten data tsjin, dat Cassian jout fia K-2SO oan Bodhi opdracht om in fysike oansluting op it kommunikaasjesysteem oan te lizzen sadat se de rebellefloat sizze kinne dat de poarte yn it enerzjyskyld tsjin eltse priis iepenbrutsen wurde moat. Sadree't Krennic berjocht kriget dat de argyfklûs kompromittearre is, beseft er wêr't it de rebellen om te dwaan is. Hy stjoert daliks fersterkings nei it argyf ta. K-2SO wit gâns stoarmtroepers te deadzjen, mar lang om let wurde se him oermânsk. Hy [[selsopoffering|offeret himsels op]] en wurdt ferneatige, mar net foar't er de argyfklûs fersegele hat en it kompjûtersysteem dat de klûs bestjoert, fernield hat. Jyn en Cassian helje de ynformaasjedrager mei de blaudrukken út 'e klûs en klimme dan by de rekken mei oare ynformaasjedragers op, fierder omheech yn 'e ûnbidich hege argyftoer.

Bodhi liedt mei gefaar foar eigen libben in [[snoer|keabel]] nei it frachtfear ta en bringt sa in fysike oansluting op it kommunikaasjenetwurk ta stân. Chirrut wurdt deade nei't er de haadskeakelder op it lâningsplatfoarm omset, sadat de oansluting iepene wurdt. Bodhi bringt it boadskip oer oan admiraal Raddus, krekt foar't in stoarmtroeper in [[hângranaat|granaat]] yn it frachtfear smyt en it hiele romteskip [[ûntploffing|de loft yn giet]]. Malbus is de iennichste oerlibbene op it lâningsplatfoarm; hy nimt foar de dea fan syn freonen [[wraak]] op gâns fijannen foar't er sels ek deade wurdt. Krennic kringt de argyftoer fia in oare tagong binnen en besjit Cassian en Jyn. Cassian wurdt rekke, komt te fallen en stoart in ein nei ûnderen ta, dêr't er bewegingsleas lizzen bliuwt. Jyn klimt fierder nei boppen en ûntkomt út 'e toer troch in [[fentilaasje]]skacht.

Se komt út by de grutte [[skûtelantenne]], boppe-op 'e toer, dêr't se de ynformaasjedrager yn it kompjûtersysteem ynfiert. Om 'e blaudrukken ferstjoere te kinnen, moat se earst de rjochting oanpasse dy't de antenne útwiist. Tsjin 'e tiid dat se dat oprêden hat, berikt Krennic mei de [[lift (hefmeganisme)|lift]] it antenneplatfoarm. Hy hâldt fol dat hy wûn hat en risselwearret om Jyn dea te sjitten, mar hy wurdt sels fan efteren delsketten as in slim ferwûne Cassian it platfoarm berikt. Yn 'e romte set admiraal Raddus in hammerkop[[korvet]] yn dy't in fijannich [[stjerreslachskip]] raamt en fansiden triuwt by in oar stjerreslachskip op. De fertize [[skipswrak]]ken swalkje fan koers en botse op 'e generatorfasiliteit dy't it enerzjyskyld om 'e planeet hinne opwekket. It skyld wurdt dêrtroch deäktivearre. Jyn ferstjoert de blaudrukken fan 'e Deadsstjer, dy't ûntfongen wurde op it [[flaggeskip]] fan admiraal Raddus. 

Frijwol daliks dêrnei ferskine de Deadsstjer ûnder lieding fan grut-moff Tarkin en in Keizerlike float ûnder Darth Vader boppe Scarif. Tarkin lit it superlaserkanon fan 'e Deadsstjer op 'e nij in skot mei lege yntinsiteit ôfsjitte, dat Scarif yn see rekket, in ein foarby it argyfkompleks. De skokweach is lykwols op 'e nij genôch om alle libben op 'e planeet te ferdylgjen. Op it antenneplatfoarm sjocht de swierferwûne Krennic de skokweach oankommen, en Jyn en Cassian, dy't ûnderwilens de toer ferlitten hawwe, sjogge him oankommen wylst se tegearre op it [[strân]] sitte. Se hâlde inoars hân fêst yn 'e lêste mominten foar't se stjerre.

De rebellefloat besiket te ûntkommen nei de [[hyperromte]], mar it flaggeskip fan admiraal Raddus en ferskate oare rebelleskippen wurde opheind troch de float fan Vader, wêrby't de admiraal omkomt. Vader [[interjen|interet]] sels de kruser fan Raddus, dêr't er mei syn [[ljochtsabel]] in [[bloedbad]] oanrjochtet ûnder de [[bemanning]]. De ynformaasjedrager mei de blaudrukken fan 'e Deadsstjer wurde lykwols fan hân ta hân trochjûn en oant er in lytser romteskip berikt, de korvet ''Tantive&amp;nbsp;IV'', dy't him út 'e búk fan 'e kruser losmakket en ûntkomt. Oan board fan it flechtsjende skip bringt [[kaptein (skipfeart)|kaptein]] [[Raymus Antilles]] de blaudrukken by in heechpleatste [[passazjier]]. Hy freget har wat de rebellen op Scarif harren no eins brocht hawwe. [[Prinsesse Leia]] draait har om en seit: &quot;Hoop.&quot;

==Rolferdieling==
[[File:Felicity Jones (29582838166).jpg|right|thumb|180px|[[Felicity Jones]].]]
[[File:Diego Luna Berlinale 2017.jpg|right|thumb|160px|[[Diego Luna]].]]
[[File:Ben Mendelsohn by Gage Skidmore.jpg|right|thumb|160px|[[Ben Mendelsohn]].]]
;haadrollen
{| height=&quot;100px&quot; width=&quot;675px&quot; style=&quot;background:#F8F8F8; border:1px solid #aaaaaa&quot;
| style=&quot;background:gold&quot;| '''personaazje''' 
| style=&quot;background:gold&quot;| '''akteur/aktrise'''&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;
|- 
| [[Jyn Erso]]
| [[Felicity Jones]]
|-
| [[kaptein (rang)|kaptein]] [[Cassian Andor]]
| [[Diego Luna]]
|-
|}
&lt;br&gt;
;byrollen
{| height=&quot;100px&quot; width=&quot;675px&quot; style=&quot;background:#F8F8F8; border:1px solid #aaaaaa&quot;
| style=&quot;background:gold&quot;| '''personaazje''' 
| style=&quot;background:gold&quot;| '''akteur/aktrise''' 
|- 
| [[direkteur]] [[Orson Krennic]]
| [[Ben Mendelsohn]]
|-
| [[Chirrut Îmwe]]
| [[Donnie Yen]]
|-
| [[Baze Malbus]]
| [[Jiang Wen]]
|-
| [[K-2SO]]
| [[Alan Tudyk]] &lt;small&gt;(stim)&lt;/small&gt;
|-
| [[Bodhi Rook]]
| [[Riz Ahmed]]
|-
| [[Galen Erso]]
| [[Mads Mikkelsen]]
|-
| [[Saw Gerrera]]
| [[Forest Whitaker]]
|-
| [[grut-moff]] [[Wilhuff Tarkin]]
| [[Guy Henry (akteur)|Guy Henry]] &lt;small&gt;(fysyk)&lt;/small&gt; en [[Peter Cushing]] † &lt;small&gt;(digitale likenis)&lt;/small&gt;
|-
| [[admiraal Raddus]]
| [[Paul Kasey]] &lt;small&gt;(fysyk)&lt;/small&gt; en [[Stephen Stanton]] &lt;small&gt;(stim)&lt;/small&gt;
|-
| [[senator]] [[Mon Mothma]]
| [[Genevieve O'Reilly]]
|-
| [[Darth Vader]]
| [[Spencer Wilding]] en [[Daniel Naprous]] &lt;small&gt;(fysyk)&lt;/small&gt; en [[James Earl Jones]] &lt;small&gt;(stim)&lt;/small&gt;
|-
| [[generaal]] Davits Draven
| [[Alistair Petrie]]
|-
| senator [[Bail Organa]]
| [[Jimmy Smits]]
|-
| senator Tynnra Pamlo
| [[Sharon Duncan-Brewster]]
|-
| [[kaptein (skipfeart)|kaptein]] [[Raymus Antilles]]
| [[Tim Beckmann]]
|-
| de jonge Jyn Erso &lt;small&gt;(8 jier)&lt;/small&gt;
| [[Beau Gadsdon]]
|-
| de jonge Jyn Erso &lt;small&gt;(4 jier)&lt;/small&gt;
| [[Dolly Gadsdon]]
|-
| Lyra Erso
| [[Valene Kane]]
|-
| Moroff
| [[Ian Whyte (akteur)|Ian Whyte]]
|-
| Dutch Vander (Goud-lieder)
| [[Angus MacInnes]]
|-
| Garven Dreis (Read-lieder)
| [[Drewe Henley]]
|-
| generaal [[Jan Dodonna]]
| [[Ian McElhinney]]
|-
| senator Nower Jebel
| [[Jonathan Aris]]
|-
| senator Vasp Vaspar
| [[Fares Fares]]
|-
| generaal Antoc Merrick
| [[Ben Daniels]]
|-
| [[dr.]] Evazan
| [[Michael Smiley]]
|-
| generaal Hurst Romodi
| [[Andy de la Tour]]
|-
| Weeteef Cyubee
| [[Warwick Davis]]
|-
| [[korporaal]] Tonc
| [[Rizzle Kicks|Jordan Stephens]]
|-
| Bistan
| [[Nick Kellington]]
|-
| Tivik
| [[Daniel Mays]]
|-
| C1-10P
| [[Dave Filoni]] &lt;small&gt;(stim)&lt;/small&gt;
|-
| [[prinsesse]] [[Leia Organa]]
| [[Ingvild Deila]] &lt;small&gt;(fysyk)&lt;/small&gt; en [[Carrie Fisher]] &lt;small&gt;(digitale likenis en stim) (cameo)&lt;/small&gt; 
|-
| [[C-3PO]]
| [[Anthony Daniels]] &lt;small&gt;([[cameo]])&lt;/small&gt;
|-
| [[R2-D2]]
| [[Jimmy Vee]] &lt;small&gt;(cameo)&lt;/small&gt;
|-
| [[Wedge Antilles]]
| [[David Ankrum]] &lt;small&gt;(stimcameo)&lt;/small&gt;
|-
| Deadsstjer-technikus #1
| [[Rian Johnson]] &lt;small&gt;(cameo)&lt;/small&gt;
|-
| Deadsstjer-technikus #2
| [[Ram Bergman]] &lt;small&gt;(cameo)&lt;/small&gt;
|-
|}

==Produksje en distribúsje==
===Produksje===
''Rogue One: A Star Wars Story'' wie de earste film út 'e saneamde [[blomlêzing|antologysearje]] fan op harsels steande ''[[Star Wars (filmsearje)|Star Wars]]''-[[spin-off]]-[[film]]s. It idee foar de film kaam oarspronklik yn [[2003]] fan [[John Knoll]], dy't it tafersjoch op 'e [[fisuele effekten]] hie by de tusken [[1999]] en [[2005]] makke [[Star Wars-prequeltrilogy|''Star Wars''-prequeltrilogy]]. Hy sloech doe foar om fan it ferhaal in [[ôflevering]] te meitsjen yn 'e plande [[tillefyzjesearje]] ''Star Wars: Underworld'', dy't lykwols neitiid yn syn gehiel skrast waard. Tsien jier letter, nei de oername fan [[Lucasfilm]] troch [[The Walt Disney Company]] yn [[2012]], besleat er op 'e nij te besykjen om syn idee oan 'e man te bringen. Disney seach der wol wat yn, en it idee fan Knoll waard as ''Rogue One'' yn produksje nommen.

De film waard [[regissearre]] troch [[Gareth Edwards (regisseur)|Gareth Edwards]] nei in [[skript]] dat skreaun wie troch de tige renomearre [[senarioskriuwer]]s [[Chris Weitz]] (bekend fan û.m. [[American Pie (filmsearje)|''American Pie''-rige]]) en [[Tony Gilroy]] (bekend fan û.m. de [[Bourne (filmsearje)|''Bourne''-films]]). Weitz skreau de oarspronklike ferzje fan it senario, wylst Gilroy ferantwurdlik wie foar bykommende [[sêne]]s dy't yn [[juny]] [[2016]] de basis foarmen foar fiif [[wike]]n fan [[reshoot]]s. De wichtichste feroaring dy't Gilroy oanbrocht, wie de ein fan 'e film. Mei't se derfan útgiene dat Disney nea in ein tastean soe wêryn't de haadpersoanen omkamen, hiene Weitz en Edwards keazen foar in [[happy end]], wêrby't teminsten [[Jyn Erso]] en [[Cassian Andor]] oan 'e dea ûntkamen. De studio keas lykwols ûnferwachts foar in mear tragyske ein, en de oarspronklike ein fan it senario waard nea ferfilme. Behalven Weitz en Gilroy droegen ek [[Christopher McQuarrie]], [[Scott Z. Burns]] en [[Michael Arndt]] by oan it senario, hoewol't se dêrfoar gjin fermelding op 'e [[ôftiteling]] krigen.
[[File:North east hadhunmathi maldives.JPG|right|thumb|170px|It [[atol (lânfoarm)|atol]] [[Laamu (atol)|Laamu]], yn 'e [[Malediven]], giet yn 'e film troch foar de [[planeet]] [[Scarif]].]]

As [[filmprodusint|produsinten]] wiene [[Kathleen Kennedy (produsinte)|Kathleen Kennedy]], [[Allison Shearmur]] en [[Simon Emanuel]] by it projekt belutsen foar de [[filmstudio]] [[Lucasfilm]]. Foar de film wie in [[budget]] beskikber fan [[$]]220&amp;nbsp;miljoen. De [[kamerarezjy]] wie yn 'e hannen fan [[Greig Fraser]], en de [[filmmuzyk]] waard fersoarge troch [[Michael Giacchino]]. ''Rogue One'' wie dêrmei de earste ''Star Wars''-film sûnder in [[soundtrack]] dy't makke wie troch [[John Williams (komponist)|John Williams]], al ynkorporearre Giacchino yn syn wurk wol [[tema (fiksje)|tema's]] fan Williams syn muzyk út eardere films.

===Opnamen===
De [[opnamen (film)|opnamen]] foar ''Rogue One: A Star Wars Story'' setten op [[8&amp;nbsp;augustus]] [[2015]] útein en duorren oant en mei [[11&amp;nbsp;febrewaris]] [[2016]]. De binnendoarsênes waarden foar it meastepart opnommen yn 'e [[Pinewood Studios]] yn it [[Ingelân|Ingelske]] [[Buckinghamshire]], dêr't reuseftige [[filmset]]s boud waarden ta oanfolling fan [[sêne]]s dy't op [[lokaasje]] filme wiene. Sa waarden de sênes op 'e planeten [[Lah'mu]] en [[Eadu]] opnommen op [[Iislân]], yn 'e neite fan 'e [[berch|bergen]] de [[Hjörleifshöfði]] en de [[Hafursey]], by [[Mýrdalssandur]]. Ek waard op Iislân filme yn 'e krite fan [[Krafla]] mei syn [[fulkaankrater]] en by de [[rots]]formaasjes om 'e [[Mývatn]]mar hinne. 

De sênes op [[Scarif]] waarden filme op 'e [[eilannen]] [[Gan (Laamu)|Gan]] en [[Laamu (atol)|Baresdhoo]] fan it [[atol (lânfoarm)|atol]] [[Laamu (atol)|Laamu]], yn 'e [[Malediven]]. Ek op 'e [[loftmachtbasis]] [[RAF Bovington]], yn Ingelân, waarden inkele sênes opnommen dy't plakfûnen op Scarif, en it [[metrostasjon]] [[Canary Wharf (metrostasjon)|Canary Wharf]] yn [[Londen]] die tsjinst as de binnenkant fan it argyfkompleks op Scarif. De sênes op [[Yavin-IV]] waarden filme op it [[Fleanfjild Cardington]], ek yn Ingelân, wylst de sênes op 'e planeet [[Jedha]] opnommen waarden yn [[Wadi Rûm]], yn [[Jordaanje]]. De [[reshoot]]s yn [[juny]] [[2016]] fûnen yn har gehiel plak yn 'e Pinewood Studios. 
[[File:JOR-2017-Wadi Rum 02.jpg|left|thumb|250px|[[Wadi Rûm]] yn [[Jordaanje]] tsjinne as filmlokaasje foar de [[sêne]]s op 'e [[planeet]] [[Jedha]].]]

===Postproduksje===
Yn 'e [[postproduksje]]faze, dy't rûn oant en mei [[28&amp;nbsp;novimber]] [[2016]], foege [[Industrial Light &amp; Magic]] (ILM) de [[special effects]] ta. In tige opmerklik ûnderdiel dêrfan wie it plakken fan digitaal oanpaste [[argyf]]bylden fan 'e likenis fan 'e [[Ingelân|Ingelske]] [[akteur]] [[Peter Cushing]] oer it [[minsklik lichem|lichem]] hinne fan akteur [[Guy Henry (akteur)|Guy Henry]]. Cushing, dy't yn [[1994]] [[ferstoarn]] wie, hie yn ''[[Star Wars: Episode&amp;nbsp;IV&amp;nbsp;– A&amp;nbsp;New Hope]]'' ([[1977]]), de earste [[Star Wars (filmsearje)|''Star Wars''-film]], de rol fan [[grut-moff Tarkin]] spile, en de makkers fan ''Rogue One'' woene de rol net [[cast|wercaste]]. Henry die foar de film de [[motion-capture]] en spriek ek de [[dialooch]] fan Tarkin yn, wêrby't er de [[stim]] en wize fan praten fan Cushing neibearde. ILM makke in digitaal model fan it lichem fan Cushing, dat op 'e filmbylden oer Henry hinne plakt waard. De manierkes fan Cushing waarden dêrfoar yngeand bestudearre. De filmmakkers sochten foar dizze wurkwize yn 't foar tastimming fan 'e erven Cushing. Dyselden wiene nau by it proses belutsen en hiene ynspraak dy't neffens de produksje ta &quot;lytse, subtile oanpassings&quot; late.

In soartgelikens proses waard brûkt foar de [[cameo]]ferskining fan [[prinsesse Leia]] oan 'e ein fan 'e film. [[Carrie Fisher]], de aktrise dy't de rol fan Leia spile hie yn ''Star Wars: Episode&amp;nbsp;IV&amp;nbsp;– A&amp;nbsp;New Hope'', wie op dat stuit noch yn [[libben]], hoewol't se ein [[desimber]] [[2016]], inkele wiken nei it útkommen fan ''Rogue One'', hommels komme soe te [[ferstjerren]]. Troch fisuele effekten waarden lykwols argyfbylden fan har jongere sels oer it [[gesicht]] fan 'e [[Noarwegen|Noarske]] aktrise [[Ingvild Deila]] hinne plakt. Foar it iennichste [[wurd]] dat Leia yn 'e film uteret, &quot;Hoop,&quot; waard in argivearre lûdsopname fan fjirtich jier earder brûkt. Fansels moast ek Fisher tastimming ferliene foar dit proses. [[Filmprodusint]]e [[Kathleen Kennedy (filmprodusinte)|Kathleen Kennedy]] liet har it resultaat sjen (dat letter troch in protte [[filmresinsint]]en swier [[krityk|bekritisearre]] waard), en neffens Kennedy &quot;fûn [Fisher] it geweldich&quot;.

===Distribúsje===
De [[filmdistribúsje|distribúsje]] fan ''Rogue One: A Star Wars Story'' waard fersoarge troch [[Walt Disney Studios Motion Pictures]], de distribúsje[[difyzje (ûndernimming)|difyzje]] fan [[The Walt Disney Company]]. De film gie op [[10&amp;nbsp;desimber]] [[2016]] yn [[Hollywood]] yn [[premiêre]], en iepene dêrnei op [[16&amp;nbsp;desimber]] yn 'e [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[bioskopen]]. It byhearrende [[soundtrack]]album ferskynde dyselde deis by [[platemaatskippij]] [[Walt Disney Records]]. ''Rogue One: A Star Wars Story'' kaam op [[24&amp;nbsp;maart]] [[2017]] beskikber as [[ynternet|digitale]] [[download]] en waard op [[4&amp;nbsp;april]] fan dat jier útbrocht op [[dvd]] en [[blu-ray]].
[[File:Rogue One- A Star Wars Story Japan Premiere Red Carpet- Diego Luna, Felicity Jones &amp; Gareth Edwards (35410516140).jpg|right|thumb|250px|[[Akteur]]s [[Diego Luna]] en [[Felicity Jones]] en [[regisseur]] [[Gareth Edwards (regisseur)|Gareth Edwards]] mei lju yn it [[kostúm]] fan [[Darth Vader]] en in [[stoarmtroeper (Star Wars)|stoarmtroeper]] by de [[Japan]]ske nasjonale [[premiêre]] fan ''Rogue One''.]]

==Untfangst==
Fan 'e [[filmkritisy]] krige ''Rogue One: A Star Wars Story'' oer it algemien positive [[resinsje]]s. Sa joech Eric Goldman fan ''[[IGN]]'' de film in 9 op in skaal fan 1 oant 10, in skoare dy't er sa útlei: &quot;[It] is in film dy't grôtfol sit mei [[fanservice]], mar as fanservice sa goed fersoarge wurdt, is der net folle om oer te kleien en in soad om fan te hâlden.&quot; Yn 'e ''[[Los Angeles Times]]'' wie [[Justin Chang]] it dêrmei iens. Hy heamde ''Rogue One'' &quot;klearebare [[fermaak]] mei in heech tempo&quot;. [[Peter Travers]] fan it [[tydskrift]] ''[[Rolling Stone]]'' parte de film 3&lt;sup&gt;&lt;small&gt;1&lt;/small&gt;&lt;/sup&gt;/&lt;sub&gt;&lt;small&gt;2&lt;/small&gt;&lt;/sub&gt; fan 4 [[stjer (figuer)|stjerren]] ta, en skreau: &quot;Dizze [[spin-off]]/[[prequel]] is yn deselde primitive, útwenne, [[emosjonele]], healwize, pronkske geast makke as dy't ús fereale reitsje liet op 'e [[Star Wars-trilogy|oarspronklike trilogy]].&quot;

De [[webside]] [[/Film]] joech ''Rogue One'' in 8 op in skaal fan 1 oant 10 en neamde de film &quot;fermaaklik&quot;, al soe it him ûntbrutsen hawwe oan it &quot;emosjonele gewicht fan ''[[Star Wars: Episode VII – The Force Awakens|The Force Awakens]]''&quot; om't &quot;gjin inkeld personaazje yn ''Rogue One'' bot oansprekkend&quot; west hawwe soe. Yn ''[[The Washington Post]]'' omskreau Ann Hornaday ''Rogue One'' as &quot;in oefening yn franchise-útwreiding dêr't nimmen wat op tsjin hawwe kin. It is goed. It kin dermei ta. Foar it momint.&quot; ''[[Star Wars]]''-betinker [[George Lucas]], dy't bot [[teloarsteld]] west hie oer ''The Force Awakens'', dat yn [[2015]] útkommen wie, fûn ''Rogue One'' lykwols in moaie en goede film. Doe't er dat hearde, sei [[regisseur]] [[Gareth Edwards (regisseur)|Gareth Edwards]]: &quot;No kin ik gelokkich stjerre.&quot; 

[[A.O. Scott]] fan ''[[The New York Times]]'' wie ien dy't net bot oer de film te sprekken wie. Hy skreau: &quot;Alle ûnderdielen binne der, […] lykas [[Lego]]blokjes yn in doaze. It probleem is dat de filmmakkers net de muoite nommen hawwe om wat ynteressants te betinken om dermei te dwaan. In pear bern fan in jier as njoggen hiene op in byldskermfrije, [[rein (delslach)|reinige]] [[middei (deidiel)|middei]] noch bettere aventoeren optinke kinnen, en nei alle gedachten ek bettere [[dialooch]].&quot; Yn it blêd ''[[The New Yorker]]'' liet [[Richard Brody]] himsels alhiel gean en tjirge er dat de film &quot;harsensdea&quot; en &quot;ûnpersoanlik&quot; wie. Dêr heakke er oan ta: &quot;[It] is net iens sasear in spylfilm as wol in [[promoasje (marketing)|promoasjefilmke]] foar himsels dat oprutsen is ta spylfilmlingte; it is in film dy't noch makke wurde moat.&quot; 

[[Peter Bradshaw]], dy't publisearre yn 'e [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[krante]] ''[[The Guardian]]'', skreau: &quot;''Rogue One'' docht nea wier wat skelmeftichs (''rogue''), en it is gjin [[popkultuer]]barren lykas ''The Force Awakens'', yn it sok wêrfan't dizze film útkomt. In grut diel fan 'e [[sjarme]] [fan ''Rogue One''] komt fan it njoere effekt, suver as fan in [[dream]], fan it oan ien wei troch produsearjen fan eleminten dêr't it [[publyk]] bekend mei is, werskodde en oars yninoar set, in tebekrikken nei it [[ferline]] en foarútwizen nei in al fêststeande [[takomst]]. Der binne guon wierlik spektakulêre [[cameo's]] fan dierbere personaazjes, dêr't de aldernijste digitale effekten foar ynset binne&amp;nbsp;– suver grizelich eksakt, sadat it sjen bytiden oanfielt as it weromgean nei de [[1970-er jierren|1970-er]] en [[1980-er jierren]] yn in [[tiidmasine]].&quot;

De werskeppings fan [[grut-moff Tarkin]] mei de byltenis fan 'e [[ferstoarne]] [[Peter Cushing]] en fan [[prinsesse Leia]] mei de byltenis fan 'e jongere [[Carrie Fisher]] waarden lykwols net troch eltsenien wurdearre. Yn ''[[The Guardian]]'' hie Catherine Shoard it oer &quot;in digitale [[mislediging]]&quot;, wylst yn deselde krante Joseph Walsh yn dit ferbân [[rjocht|juridyske]] en [[etysk]]e kwestjes oankaarte. ([[Lucasfilm]] hie lykwols yn 't foar tastimming krigen fan Fisher en de erven Cushing.)  Yn ''[[The Washington Times]]'' wiisde Eric Althoff it hiele idee efter sokke digitale werskeppings ôf: &quot;Wat we spitigernôch krije, is yn prinsipe net in simulaasje [sa't in gewoane akteur in personaazje simulearret], mar in beneikommen fan in simulaasje&amp;nbsp;– in dead personaazje portrettearre troch in libbene akteur dy't net dat personaazje spilet, mar de deade akteur neibeart.&quot; Los fan sokke prinsipiële beswieren fûnen ferskate resinsinten ek dat fral de sêne mei Leia net yn 'e film paste. Sa skreau Kelly Lawler yn ''[[USA Today]]'': &quot;[…] wylst Tarkin allinnich mar wat grizelich oandocht, is de cameo fan Leia sa skokkend dat er it publyk op it emosjoneelste momint folslein út [it belibjen fan] 'e film hellet. De ferskining fan Leia wie bedoeld om 'e film [dochs noch] hoopfol einigje te litten […], mar ynstee einiget er no raar en ûntrêstgjend.&quot;
[[File:Canary Wharf tube stn eastbound look west.JPG|right|thumb|250px|It [[metrostasjon]] [[Canary Wharf (metrostasjon)|Canary Wharf]] yn [[Londen]] waard brûkt foar de binnendoarsênes yn it [[argyf]]kompleks op [[Scarif]].]]

Op 'e [[webside]] [[Rotten Tomatoes]], dy't resinsjes sammelet, hat ''Rogue One: A Star Wars Story'' in heech goedkarringspersintaazje fan 84%, basearre op 456 ûnderskate resinsjes. De konsensuskrityk fan 'e webside, gearstald út al dy resinsjes, stelt: &quot;[De film] linet swier op 'e mytology fan ''[[Star Wars]]'', mar is tagelyk baanbrekkend op it mêd fan it [[plot|ferhaal]] en de [[estetyk]], en wiist sa op in ljochtsjende, kaskreakjende [[takomst]] foar de [[mediafranchise|franchise]].&quot; Op [[Metacritic]], de wichtichste [[konkurrint]] fan Rotten Tomatoes, behellet ''Rogue One: A Star Wars Story'' in goedkarringspersintaazje fan 65%, basearre op 51 resinsjes.

==Resultaat==
===Opbringst===
''Rogue One: A Star Wars Story'' brocht yn 'e [[bioskopen]] yn 'e [[Feriene Steaten]] en [[Kanada]] [[$]]532,2&amp;nbsp;miljoen op, en yn alle oare [[lannen en territoaria]] $523,9&amp;nbsp;miljoen. Wrâldwiid kaam de [[opbringst (jild)|opbringst]] dêrmei út op $1.056,1&amp;nbsp;miljoen. Ofset tsjin it [[budget]] fan $220&amp;nbsp;miljoen betsjut dat in [[winst (ûndernimming)|winst]] fan $836,1&amp;nbsp;miljoen, hoewol't dêr de [[marketing]]kosten noch wol ôf moatte. Oan 'e oare kant ûntfong de produksje foar de [[opnamen (film)|opnamen]] dy't ferrjochte waarden yn it [[Feriene Keninkryk]] fan 'e Britske [[oerheid]] [[subsydzje]] ter wearde fan $45,5&amp;nbsp;miljoen. Mei dit resultaat wie ''Rogue One'' de op ien nei meast opbringende film fan [[2016]] (nei ''[[Captain America: Civil War]]'') en de op 19 nei meast opbringende film aller tiden, mar ek ien fan 'e djoerste films dy't ea makke wiene. De [[webside]] ''[[Deadline Hollywood]]'' berekkene de úteinlike netto winst fan 'e film op $319,6&amp;nbsp;miljoen.

===Prizen===
Yn [[2017]] waard ''Rogue One: A Star Wars Story'' by de [[Oscar]]s nominearre foar [[priis (ûnderskieding)|prizen]] yn 2 [[kategory]]en: bêste [[lûdsmixing]] en bêste [[fisuele effekten]]. De film waard ek nominearre foar 2 [[BAFTA's]], de wichtichste [[Feriene Keninkryk|Britske]] filmprizen, foar bêste [[fisazjy]] en [[hier (begroeiïng)|hierstilearring]] en bêste [[special effects]]. Fierders wiene der nominaasjes foar de [[Hugo Award]] foar bêste dramatyske presintaasje (lange foarm), 2 [[MTV Movie Award]]s en 3 [[Teen Choice Award]]s.

By de [[Saturn Award]]s waard ''Rogue One'' nominearre yn 11 kategoryen, wêrûnder bêste [[aktrise]] ([[Felicity Jones]]), bêste [[byrol]] fan in [[akteur]] ([[Diego Luna]]), bêste [[senario]], bêste [[filmmuzyk]], bêste [[filmmontaazje]], bêste [[produksje-ûntwerp]], bêste [[kostúm]]ûntwerp en bêste [[fisazjy]]. De film wûn 3 Saturn Awards, foar bêste [[science fiction-film]], bêste [[regisseur]] ([[Gareth Edwards (regisseur)|Gareth Edwards]]) en bêste special effects. 

By de Britske [[Empire Award]]s waard ''Rogue One'' nominearre foar 9 prizen, wêrûnder bêste science fiction- of [[fantasyfilm]], bêste manlike nijynkommeling ([[Riz Ahmed]]), bêste produksje-ûntwerp, bêste kostúmûntwerp, bêste fisazjy en hierstilearring en bêste fisuele effekten. De film wûn 3 Empire Awards, foar bêste film, bêste regisseur en bêste aktrise (Felicity Jones).

==Spin-off-tillefyzjesearje==
Op [[8 novimber]] [[2018]] waard oankundige dat der in [[live-action]]tillefyzjesearje yn produksje nommen wie, dy't in [[spin-off]] wie fan ''Rogue One: A Star Wars Story''. It gie om in [[prequel]]rige oer de aventoeren fan it [[personaazje]] fan 'e [[rebel]] [[Cassian Andor]] foarôfgeande oan 'e foarfallen yn 'e film. [[Akteur]] [[Diego Luna]] soe dêrfoar weromkeare yn 'e [[titelrol]] fan 'e searje, dy't ''[[Andor (tillefyzjesearje)|Andor]]'' komme soe te hjitten. De searje sil yn it neijier fan [[2022]] beskikber komme fia [[Disney+]], de eigen [[streaming media|streamingtsjinst]] fan [[The Walt Disney Company|Disney]]. 

==Keppelings om utens==
* {{en}} [https://www.starwars.com/films/rogue-one Offisjele webside fan ''Rogue One: A Star Wars Story'' op ''StarWars.com'']
* {{en}} [https://lucasfilm.com/productions/rogue-one/ Offisjele webside fan ''Rogue One: A Star Wars Story'' op ''Lucasfilm.com'']
* {{en}} [http://www.imdb.com/title/tt3748528/ Ynformaasje oer ''Rogue One: A Star Wars Story'' yn 'e Internet Movie Database (IMDb)]

{{boarnen|boarnefernijing=
Foar boarnen en oare literatuer, sjoch ûnder: [http://en.wikipedia.org/wiki/Rogue_One ''References'', op dizze side].
----
{{commonscat|Rogue One}}
}}
{{DISPLAYTITLE:''{{PAGENAME}}''}}
{{Star Wars}}

[[Kategory:Star Wars-film]]
[[Kategory:Amerikaanske science fiction-film]]
[[Kategory:Amerikaanske aventoerefilm]]
[[Kategory:Amerikaanske oarlochsfilm]]
[[Kategory:Science fiction-fantasyfilm]]
[[Kategory:Science fiction-aventoerefilm]]
[[Kategory:Science fiction-oarlochsfilm]]
[[Kategory:Ingelsktalige film]]
[[Kategory:Film fan Lucasfilm]]
[[Kategory:Film fan Gareth Edwards]]
[[Kategory:Film út 2016]]
[[Kategory:Film oer robots]]
[[Kategory:Film oer tsjoenderij]]
[[Kategory:Film oer romtefeart]]
[[Kategory:Film oer in oarloch]]
[[Kategory:Film oer in opstân]]
[[Kategory:Film oer bûtenierdske wêzens]]
[[Kategory:Film oer in prinsesse]]
[[Kategory:Film oer terrorisme]]
[[Kategory:Film oer desersje]]
[[Kategory:Film oer blinens]]
[[Kategory:Film oer in hierling]]</text>
      <sha1>czmat4kr21jfg6oml19l18mih5p4w46</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1086991</id>
      <parentid>1086987</parentid>
      <timestamp>2022-08-06T22:27:33Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ieneach fan 'e Esk</username>
        <id>13292</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>/* Rolferdieling */ red</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="44729" xml:space="preserve">{{Universele ynfoboks film
| ôfbylding                = Star Wars Rogue One Logo.svg
| ôfbyldingstekst          = 
| ôfbyldingsbreedte        =
| ferwizing                = '''(''[[:en:File:Rogue One, A Star Wars Story poster.png|Filmposter yn 'e Ingelske Wikipedy]]'')'''
| namme                    = ''Rogue One&lt;br&gt;&lt;small&gt;A Star Wars Story''&lt;/small&gt;
| regisseur                = [[Gareth Edwards (regisseur)|Gareth Edwards]]
| produsint                = [[Kathleen Kennedy (produsinte)|Kathleen Kennedy]]&lt;br&gt;[[Allison Shearmur]]&lt;br&gt;[[Simon Emanuel]]
| útfierend produsint      = 
| senario                  = [[Chris Weitz]]&lt;br&gt;[[Tony Gilroy]]
| basearre op              = wurk fan [[George Lucas]]
| kamerarezjy              = [[Greig Fraser]]
| muzyk                    = [[Michael Giacchino]]
| filmstudio               = [[Lucasfilm]]
| distribúsje              = [[Walt Disney Studios Motion Pictures|Walt Disney Studios&lt;br&gt;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;Motion Pictures]]
| haadrollen               = [[Felicity Jones]]&lt;br&gt; [[Diego Luna]]
| voice-over               = 
| byrollen                 = [[Ben Mendelsohn]]&lt;br&gt; [[Donnie Yen]]&lt;br&gt; [[Jiang Wen]]&lt;br&gt; [[Alan Tudyk]]&lt;br&gt; [[Riz Ahmed]]&lt;br&gt; [[Mads Mikkelsen]]&lt;br&gt; [[Forest Whitaker]]
| lân/lannen               = [[File:Flag of the United States.svg|border|20px]] [[Feriene Steaten]]
| premiêre                 = [[10&amp;nbsp;desimber]] [[2016]]
| direkt op fideo          = 
| foarm                    = [[langspylfilm]]
| sjenre                   = [[science fiction-film]]
| taal                     = [[Ingelsk]]
| spyltiid                 = 134 minuten
| budget                   = $220&amp;nbsp;miljoen
| opbringst                = $1.056,1&amp;nbsp;miljoen
| prizen                   = 3× [[Saturn Award]]&lt;br&gt;3× [[Empire Award]]
| filmsearje               = ''[[Star Wars (filmsearje)|Star Wars]]''
| foarich diel             = ''[[Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith|Star Wars: Episode III –&lt;br&gt;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;Revenge of the Sith]]'' &lt;small&gt;(gron.)&lt;/small&gt;
| folgjend diel            = ''[[Star Wars: Episode IV – A New Hope|Star Wars: Episode IV – A&lt;br&gt;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;New Hope]]'' &lt;small&gt;(gronologysk)&lt;/small&gt;
}}
'''''Rogue One: A Star Wars Story''''', ek wol koartwei '''''Rogue One''''' neamd, is in [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[science fiction-film]] út [[2016]] mei eleminten fan [[fantasy (sjenre)|fantasy]], [[oarlochsfilm|oarlochsfiksje]] en [[aventoerefiksje]]. It wie de earste op himsels steande [[live-action]]film yn it ramt fan 'e saneamde [[blomlêzing|antologysearje]] fan 'e [[Star Wars|''Star Wars''-mediafranchise]]. Yn 'e ynterne [[gronology]] fan 'e [[Star Wars (filmsearje)|''Star Wars''-filmsearje]] folget it nei ''[[Star Wars: Episode&amp;nbsp;III&amp;nbsp;– Revenge of the Sith]]'' ([[2005]]) en is it in direkte [[prequel]] fan ''[[Star Wars: Episode&amp;nbsp;IV&amp;nbsp;– A&amp;nbsp;New Hope]]'' ([[1977]]). De [[film]] waard [[regissearre]] troch [[Gareth Edwards (regisseur)|Gareth Edwards]], mei yn 'e [[haadrol]]len [[Felicity Jones]] en [[Diego Luna]]. De [[titel (namme)|titel]] betsjut &quot;Skelm Ien: In Stjerre-oarlochsferhaal&quot;.

De film fertelt it ferhaal fan hoe't it [[Rebelleferbûn (Star Wars)|Rebelleferbûn]] de [[blaudruk]]ken fan 'e [[Deadsstjer]] fan it [[Galaktysk Keizerryk]] bemachtiget, ien [[wike]] foar de ferneatiging fan dat [[massaferneatigingswapen]] yn ''Star Wars: Episode&amp;nbsp;IV&amp;nbsp;– A&amp;nbsp;New Hope''. [[Jyn Erso]], de [[dochter]] fan 'e wichtichste ûntwerper fan 'e Deadsstjer, moat dêrfoar gearwurkje mei [[Cassian Andor]], in [[ferbittering|ferbittere]] [[rebel]] dy't gauris smoarge putsjes opknapt. Sy tinkt dat se har [[heit]] befrije sille, mei't er finzen holden wurdt troch [[Orson Krennic]], de [[direkteur]] fan it Keizerlik wapenprogramma. Hy hat lykwols opdracht krigen om har heit te [[moard|likwidearjen]].

''Rogue One: A Star Wars Story'' krige fan 'e [[filmkritisy]] oer it algemien positive [[resinsje]]s, mar der wie [[krityk]] op it tempo en digitale werskeppings fan 'e [[ferstoarn]]e akteur [[Peter Cushing]] yn 'e rol fan [[grut-moff Tarkin]] en fan in jongere [[Carrie Fisher]] as [[prinsesse Leia]]. Nettsjinsteande dat waard ''Rogue One: A Star Wars Story'' nominearre foar twa [[Oscar]]s, twa [[BAFTA's]] en in [[Hugo Award]], en wûn de film trije [[Saturn Award]]s en trije [[Empire Award]]s. ''Rogue One'' ûntjoech him yn 'e [[bioskopen]] ta in ûnbidich [[kommersje]]el súkses en de op ien nei meast opbringende film fan [[2016]]. In [[spin-off]]-[[prequel]]-[[tillefyzjesearje]] oer it [[personaazje]] Cassian Andor, mei as titel ''[[Andor (tillefyzjesearje)|Andor]]'', kaam yn [[2022]] beskikber fia de [[streaming media|streamingtsjinst]] [[Disney+]].

==Plot==
[[Wittenskipper]] [[Galen Erso]], syn [[oarehelte|frou]] Lyra en harren [[dochter]]ke [[Jyn Erso|Jyn]] libje [[ûnderdûken|ûnderdûkt]] op 'e [[planeet]] [[Lah'mu]], mar harren skûlplak wurdt ûntdutsen. [[Orson Krennic]], de [[direkteur]] fan it [[wapen]]programma fan it [[diktatoriale]] [[Galaktysk Keizerryk]], arrivearret om Galen te twingen werom te kommen en de [[Deadsstjer]] ôf te meitsjen, dêr't er earder oan wurke hat. De Deadsstjer is in [[massaferneatigingswapen]] dat hiele planeten ferdylgje kin, yn 'e foarm fan in bolfoarmich [[romtestasjon]] ter grutte fan in lytse [[moanne (byplaneet)|moanne]]. Yn 'e konfrontaasje mei Krennic wurdt Lyra [[dea]]sketten, wylst Jyn wit te ûntkommen en letter oppikt wurdt troch de [[rebel]] [[Saw Gerrera]], mei wa't Galen konneksjes hat.

Fyftjin jier letter [[desersje|desertearret]] de Keizerlike [[piloat|frachtpiloat]] [[Bodhi Rook]] en reizget nei de [[woastyn]]moanne [[Jedha]], dêr't er kontakt siket mei Gerrera. Hy seit dat er stjoerd is troch Galen Erso mei in [[hologram|holografysk]] boadskip fan dyselde. De [[paranoia|paranoïde]] Gerrera leaut dêr neat fan en lit Bodhi [[finzen]] sette en ûnderwerpe oan neat te sêftsedige ûnderfregings. Underwilens heart [[kaptein (rang)|kaptein]] [[Cassian Andor]], in [[ynljochtingetsjinst|ynljochtinge-ofsier]] fan it [[Rebelleferbûn (Star Wars)|Rebelleferbûn]], fan in [[ynformant]] it nijs oer it [[oerrinnen]] fan Bodhi en it boadskip dat er by him hawwe soe. 

Koarte tiid letter wurdt yn in Keizerlik [[wurkkamp]] op 'e planeet Wobani de jonge [[frou]] Jyn Erso, dy't dêr in [[finzene]] is, befrijd troch rebellen en ûnder twang nei it [[haadkertier]] fan it Rebelleferbûn op 'e moanne [[Yavin-IV]] brocht. Dêr wurdt se troch [[senator]] [[Mon Mothma]], de [[polityk]] liedster fan 'e rebellen, bepraat om harren te helpen by in twafâldige misje. Yn it foarste plak moat der kontakt lein wurde mei Saw Gerrera, in [[ekstremisme|ekstremist]] dy't jierren lyn al brutsen hat mei it Rebelleferbûn. Om't Jyn troch him [[opfieding|grutbrocht]] is, tinkt men mei har in kâns te hawwen dat Gerrera harkje sil nei wat se te sizzen hawwe foar't er it fjoer iepenet. Fierders moat Jyn har heit, Galen Erso, befrijd wurde sadat er de rebellen fan [[ynformaasje]] foarsjen kin oer dy saneamde Deadsstjer. Jyn wurdt der mei Cassian en [[K-2SO]], in [[software|werprogrammearre]] gefjochts[[androïde]] fan 'e Keizerlike Striidkrêften, op útstjoerd om dat allegear te berêden. [[Generaal]] Davits Draven nimt foar harren ôfreis Cassian lykwols apart en seit dat er ferjitte moat wat er oant no ta allegear heard hat. Galen Erso is neat oars as in [[kollaborateur]], en de wiere misje is om him te [[moard|likwidearjen]] foar't er it Keizerlik wapenprogramma noch fierder foarút helpe kin.
{{Plotbedjer film}}
Jyn, Cassian en K-2SO bejouwe har nei de Jedha, dêr't it Keizerryk dwaande is alle kyberkristallen te [[dieverij|stellen]] út 'e op in [[berch]]top leine [[hillich plak|Hillige Stêd]], dy't ek Jedha hjit. Dy [[kristal]]len wurde brûkt om it [[ploffer (Star Wars)|superlaserkanon]] fan 'e Deadsstjer fan [[enerzjy]] te foarsjen. Gerrera en syn [[partisanen]] fiere yn om 'e Hillige Stêd in [[guerriljastriid]] tsjin 'e Keizerlike [[stoarmtroeper (Star Wars)|stoarmtroepers]]. As Jyn en Cassian harren yn 'e stêd bejouwe, reitsje se dêr ûnbedoeld behelle yn in oanfal fan Gerrera syn mannen op it Keizerlik [[konfoai]] dat de lêste kyberkristallen ferfiert. Dat kostet harren op in hier nei it libben, mar se wurde rêden troch de [[blinens|bline]] [[kriger]] [[Chirrut Îmwe]], ien fan 'e lêste [[Beskermers fan de Whills|Beskermers fan 'e Whills]] (leden fan in [[monastisisme|monastyske]] [[kleasteroarder|oarder]] dy't de kyberkristallen bewekje moat) en dy syn [[freonskip|freon]], de [[hierling]] [[Baze Malbus]].

Om't se de oanfal yn it hûndert jage hawwe soene, wurde se alle fjouwer finzen nommen troch de partisanen, dy't harren meinimme nei harren basis yn in [[grot]] in ein bûten de Hillige Stêd. Dêr wurde Cassian, Chirrut en Baze opsletten yn [[sel (finzenis)|sel]] njonken dy fan 'e piloat Bodhi Rook. Underwilens wurdt Jyn by Gerrera brocht. Se is [[ferbittere]], mei't er har (yn har eigen wurden) &quot;dumpt&quot; hat doe't se sechstjin jier wie troch har op in stuit sûnder [[ôfskie|farwol]] of útlis yn 'e steek te litten. Gerrera leit har lykwols út dat er har doe foar har eigen [[feilichheid]] efterlitten hat, mei't har [[identiteit]] mank syn mannen bekend wurden wie en der stimmen opgiene om har as [[gizeling (misdriuw)|gizelster]] te brûken om har heit ûnder druk te setten. Hy spilet foar har it holografysk boadskip fan har heit ôf, dat Bodhi him brocht hat. 

Galen rjochtet him dêryn streekrjocht tsjin sawol Gerrera as Jyn, mei't er derfan útgiet dat sy beiden noch byinoar binne. Hy fertelt dat er ynstee fan fierdere utering te jaan oan syn opstannigens, de lêste fyftjin jier war dien hat om sa hearrich mooglik te lykjen, om't er besefte dat de Deadsstjer sûnder syn help ek wol makke wurde soe. Ynstee hat er syn [[posysje (funksje)|posysje]] no brûkt om it Keizerryk te ûndermynjen troch mei opsetsin in swak plak yn 'e Deadsstjer yn te bouwen. Hy jout Jyn opdracht om 'e [[blaudruk]]ken fan 'e Deadsstjer út it Keizerlik [[argyf]]kompeks op 'e planeet [[Scarif]] te heljen en dy troch te spyljen oan it Rebelleferbûn. Galen seit ek dat er syn dochter nea fergetten is en noch eltse dei oan har tinkt. Jyn, dy't folslein [[desyllúzjonearring|desyllúzjonearre]] rekke wie mei it ferset tsjin it Keizerryk, wurdt troch de wurden fan har heit ta de [[trien]]nen ta roerd en fettet nije [[moed]].

Underwilens is [[grut-moff]] [[Wilhuff Tarkin]] troch de keizer stjoerd om tafersjoch te hâlden oer it wurk fan Krennic-en-dy. Der hawwe him geroften berikt oer de desertearre piloat en hy freget him ôf oft der net mear oan 'e hân is. Syn earste die is om te kontrolearjen oft de Deadsstjer it wol echt docht. Krennic stelt foar om 'e hiele moanne Jedha te ferneatigjen, mar Tarkin bedimmet him en seit dat it wol takin mei de Hillige Stêd. De proef is in súkses en de stêd wurdt mei [[berch]] en al yn ien klap ferneatige. De konsintryske [[skokweach|skokweagen]] wreidzje har dêrwei oer de hiele moanne út en sille alle [[libben]] ferdylgje. De partisanen fan Gerrera reitsje alhiel yn ûnstjoer, en yn alle trelit witte Cassian en de oaren harrensels te befrijen. Cassian nimt kontakt op mei K-2SO, dy't by harren [[romteskip]] efterbleaun wie. Hy fynt Jyn werom en nimt har mei, dêrby oanfitere troch Gerrera, dy't sels lykwols wegeret om mei. K-2SO arrivearret mei it romteskip en pikt Cassian, Jyn, Chirrut, Baze en Bodhi op wêrnei't se krekt op 'e tiid fan Jedha ûntkomme. Gerrera en dyselden fan syn mannen dy't net yn eigen romteskippen fuort witte te kommen, fine de dea as de skokweach harren berikt. 

Tarkin [[lokwinskjen|lokwinsket]] Krennic mei it wolslagjen fan it projekt, en nimt dan de lieding oer de Deadsstjer oer. Krennic is [[razernij|poerrazen]], mar Tarkin wiist derop dat sa'n gefoelich wapen as de Deadsstjer net oan him tabetroud is, de desertearre piloat yn acht nommen en it lek yn 'e organisaasje fan Krennic dêr't dy [[desersje]] op tsjut. Hy wriuwt Krennic fyntsjes yn dat de piloat net allinnich wurke, mar fan 'e Keizerlike ûndersyksfasiliteit op 'e planeet [[Eadu]] kaam, dêr't er kontakt hân hawwe moat mei ien fan Krennic syn wittenskippers. Wisberet om regaad te meitsjen mei de [[ferrieder]], set Krennic ôf nei Eadu.

Underwilens fertelt Jyn oan Cassian en de oaren wat har heit yn it holografysk boadskip sei. Net ien hat der lykwols yn 'e gauwichheid fan 'e ûntsnapping om tocht om 'e bylddrager mei it boadskip mei te nimmen, dat it boadskip is ferlern gien yn 'e ferwoastging fan Jedha. Cassian foarseit dat se sûnder de opname de lieders fan it Rebelleferbûn der nea fan oertsjûgje kinne sil om 'e misje nei Scarif yn omtinken te nimmen. Bodhi liedt it rebelleteam nei Eadu ta, dêr't Galen Erso him befynt. Neffens Cassian is it no nammenste wichtiger om Jyn har heit te befrijen, sadat er sels de rebellelieders tasprekke kinne sil. Temûk is er lykwols noch altyd fan doel om Galen te fermoardzjen by de earste gelegenheid dy't him foardocht. Om't se ûnder de [[radar]] op Eadu binnenkomme wolle, [[fleanen|fleane]] se te leech. Se reitsje in útstykjende [[rots]]pjuts en moatte by [[nacht]] en min [[waar]] in [[needlâning]] meitsje, dy't se aldergeloks allegear ûnskansearre oerlibje. Se ferlieze dêrtroch lykwols harren [[kommunikaasje]] mei de rebellebasis op Yavin-IV, mei as gefolch dat generaal Draven derfan útgiet dat se omkommen binne. Hy stjoert dêrop in [[squadron]] [[X-wjukjager]]s om 'e fasiliteit op Eadu te [[bombardearjen]].

Wylst K-2SO de kommunikaasje-apparatuer reparearret, geane Cassian en Bodhi op [[ferkenning]]. Fan in hichte ôf sjogge se hoe't Galen Erso en de oare wittenskippers Krennic opwachtsje en ûnthelje. Krennic lit de oare wittenskippers delmeane troch syn [[liifwacht]]en en stiet op it punt om ek mei Galen ôf te weven. Underwilens figelearret Jyn út wat Cassian fan doel is. Se ferlit de oaren en bejout har, om har heit te warskôgjen, troch in djippe [[kleau]] by in hege [[ljedder]] op nei it [[lâningsplatfoarm]] dêr't it [[romtefear]] fan Krennic delkommen is. Cassian stjoert Bodhi fuort om in nij romteskip te [[dieverij|stellen]] en kriget dêrnei Galen yn it [[fizier (fjoerwapen)|fizier]], mar op it lêste momint beslút er syn befel yn 'e wyn te slaan en de man net om te bringen. Hy keart werom nei de oaren en ûntdekt dat Jyn der op eigen manneboet op úttein is. K-2SO hat de kommunikaasje mei Yavin-IV reparearre en Cassian warskôget generaal Draven om 'e oanfal ôf te brekken om't der noch eigen personiel by it doelwyt oanwêzich is, mar de oanfal is al ynset en Draven kin it squadron net mear tsjinkeare.

Jyn berikt har heit mominten foar't it [[bombardemint]] begjint. Hoewol't sy it sels ûnskansearre oerlibbet, rekket har heit libbensgefaarlik [[ferwûne]], wêrnei't er yn har earms [[ferstjerren|ferstjert]]. Cassian skuort in oerstjoere Jyn mei werom nei it Keizerlike frachtfear dat Bodhi stellen hat, wêrnei't se mei de rest fan 'e groep ûntkomme. Krennic wurdt neitiid ûntbean yn 'e [[fêsting]] fan [[Darth Vader]] op 'e planeet [[Mustafar]], dêr't er him foar de rjochterhân fan [[keizer]] [[Palpatine]] oer ferantwurdzje moat foar de oanfal mei de Deadsstjer op Jedha, dêr't er hielendal gjin tastimming foar krigen hie. Krennic skoot de skuld ôf op Tarkin en besiket in [[audiïnsje]] by de keizer los te krijen, mar de [[yrritaasje|yrritearre]] Vader [[ferstikking|knypt him de kiel ticht]] mei [[de Krêft]] en befellet him om der earst mar ris op ta te sjen dat der gjin fierdere lekken ûntsteane.

Werom op Yavin-IV slacht Jyn yn in [[gearkomste]] mei de lieding fan it Rebelleferbûn foar om 'e rebellefloat yn te setten foar in wraam op Scarif, om sa de blaudrukken fan 'e Deadsstjer te bemachtigjen. De rebellelieders binne lykwols ferdield, mei't guon, ûnder wa de [[Mon Calamari]]-[[admiraal]] [[Raddus]], har plan stypje, wylst oaren fan miening binne dat de oerwinning troch de foltôging fan 'e Deadsstjer foargoed bûten berik is en dat harren no inkeld noch flecht of [[oerjefte]] rêst. Mon Mothma stelt fêst dat se sûnder unanime stipe fan 'e oare lieders de misje net trochgean litte kin. Foar it fuortbestean fan 'e [[opstân]] hat se lykwols noch ien troefkaart oer, de [[Obi-Wan Kenobi|ûnderdûkte Jedi-master]] dy't befreone is mei in oare rebellelieder, [[Bail Organa]] fan [[Alderaan]]. Dyselde is de lêste [[hoop]] fan it Rebelleferbûn. Organa seit ta [[prinsesse Leia|in boadskipper]] nei de man ta stjoere te sillen dy't er mei syn libben fertrouwe soe.

Jyn is [[frustraasje|frustrearre]] troch de ûnwil fan 'e rebellelieders om har te stypjen, mar Chirrut, Baze en Bodhi bliuwe by har en Cassian komt mei in stik as tweintich oare [[frijwilliger]]s oan, allegear yn 'e wol ferve rebellen dy't troch de jierren hinne dingen dien hawwe dêr't se net [[grutskens|grutsk]] op binne. Se hawwe skjin har nocht fan it oanklauwen mei misjes dy't neat opsjitte en wolle noris wat dwaan dat it ferskil makket. De groep kaapt it Keizerlik frachtfear dat op Eadu bútmakke is en set dêrmei ôf tsjin 'e befellen fan 'e lieding fan it Rebelleferbûn yn. As de [[ferkearslieding]] yn betizing freget nei harren oansprekkoade, betinkt Bodhi foar de hân wei ien: ''Rogue One'' (&quot;Skelm Ien&quot;). Se bejouwe har nei Scarif, dêr't it Keizerryk in ûntrochkringber [[enerzjyfjild|enerzjyskyld]] om 'e hiele planeet hinne makke hat, mei mar ien poarte, dy't iepene en sletten wurde kin. Bodhi praat harren nei binnen ta troch te sizzen dat it frachtfear nei it bombardemint fan 'e rebellen op Eadu hjirhinne omlaat is. Underwilens komt Krennic ek op Scarif oan om 'e blaudrukken fan 'e Deadsstjer feilich te stellen.

Nei't se op 'e [[tropen|tropyske]] planeet lâne binne, stelle Jyn en Cassian de [[militêr unifoarm|unifoarmen]] fan inkele Keizerlike [[ofsier]]en dy't oan board komme om it fear te ynspektearjen. Yn 'e mande mei K-2SO ynfiltrearje se neitiid mei dy [[momkape]] it argyfkompleks. Chirrut, Blaze en de rebellen fiere in koördinearre oanfal op it Keizerlik [[garnizoen]] út by wize fan ôfliedingsmaneuver. Dêrtroch wurde de stoarmtroepers dy't Jyn en Cassian it paad tichtsette, nei bûten ta stjoerd om 'e oanfal ôf te slaan. Underwilens fangt it Rebelleferbûn op Yavin-IV [[kommunikaasje]] tusken Keizerlike troepen op dêr't yn sprutsen wurdt fan in rebelle-oanfal op Scarif. Mon Mothma beslút dat se foar in foldongen feit steld binne, en dat se no wol fjochtsje moatte. Admiraal Raddus is op dat stuit al oan board fan syn [[kruser]] om 'e float te risselwearjen foar in wraam op Scarif.

Jyn en Cassian geane it reuseftige Keizerlik Argyf binnen, wylst K-2SO efterbliuwt by de yngong om harren fia it [[kompjûter]]systeem nei de juste data-opslach te lieden. As de rebellefloat ûnder admiraal Raddus by Scarif arrivearret, slute de Keizerlike troepen de poarte yn it planetêre enerzjyskyld. Dat hâldt ek de ferstjoering fan grutte hoemannichten data tsjin, dat Cassian jout fia K-2SO oan Bodhi opdracht om in fysike oansluting op it kommunikaasjesysteem oan te lizzen sadat se de rebellefloat sizze kinne dat de poarte yn it enerzjyskyld tsjin eltse priis iepenbrutsen wurde moat. Sadree't Krennic berjocht kriget dat de argyfklûs kompromittearre is, beseft er wêr't it de rebellen om te dwaan is. Hy stjoert daliks fersterkings nei it argyf ta. K-2SO wit gâns stoarmtroepers te deadzjen, mar lang om let wurde se him oermânsk. Hy [[selsopoffering|offeret himsels op]] en wurdt ferneatige, mar net foar't er de argyfklûs fersegele hat en it kompjûtersysteem dat de klûs bestjoert, fernield hat. Jyn en Cassian helje de ynformaasjedrager mei de blaudrukken út 'e klûs en klimme dan by de rekken mei oare ynformaasjedragers op, fierder omheech yn 'e ûnbidich hege argyftoer.

Bodhi liedt mei gefaar foar eigen libben in [[snoer|keabel]] nei it frachtfear ta en bringt sa in fysike oansluting op it kommunikaasjenetwurk ta stân. Chirrut wurdt deade nei't er de haadskeakelder op it lâningsplatfoarm omset, sadat de oansluting iepene wurdt. Bodhi bringt it boadskip oer oan admiraal Raddus, krekt foar't in stoarmtroeper in [[hângranaat|granaat]] yn it frachtfear smyt en it hiele romteskip [[ûntploffing|de loft yn giet]]. Malbus is de iennichste oerlibbene op it lâningsplatfoarm; hy nimt foar de dea fan syn freonen [[wraak]] op gâns fijannen foar't er sels ek deade wurdt. Krennic kringt de argyftoer fia in oare tagong binnen en besjit Cassian en Jyn. Cassian wurdt rekke, komt te fallen en stoart in ein nei ûnderen ta, dêr't er bewegingsleas lizzen bliuwt. Jyn klimt fierder nei boppen en ûntkomt út 'e toer troch in [[fentilaasje]]skacht.

Se komt út by de grutte [[skûtelantenne]], boppe-op 'e toer, dêr't se de ynformaasjedrager yn it kompjûtersysteem ynfiert. Om 'e blaudrukken ferstjoere te kinnen, moat se earst de rjochting oanpasse dy't de antenne útwiist. Tsjin 'e tiid dat se dat oprêden hat, berikt Krennic mei de [[lift (hefmeganisme)|lift]] it antenneplatfoarm. Hy hâldt fol dat hy wûn hat en risselwearret om Jyn dea te sjitten, mar hy wurdt sels fan efteren delsketten as in slim ferwûne Cassian it platfoarm berikt. Yn 'e romte set admiraal Raddus in hammerkop[[korvet]] yn dy't in fijannich [[stjerreslachskip]] raamt en fansiden triuwt by in oar stjerreslachskip op. De fertize [[skipswrak]]ken swalkje fan koers en botse op 'e generatorfasiliteit dy't it enerzjyskyld om 'e planeet hinne opwekket. It skyld wurdt dêrtroch deäktivearre. Jyn ferstjoert de blaudrukken fan 'e Deadsstjer, dy't ûntfongen wurde op it [[flaggeskip]] fan admiraal Raddus. 

Frijwol daliks dêrnei ferskine de Deadsstjer ûnder lieding fan grut-moff Tarkin en in Keizerlike float ûnder Darth Vader boppe Scarif. Tarkin lit it superlaserkanon fan 'e Deadsstjer op 'e nij in skot mei lege yntinsiteit ôfsjitte, dat Scarif yn see rekket, in ein foarby it argyfkompleks. De skokweach is lykwols op 'e nij genôch om alle libben op 'e planeet te ferdylgjen. Op it antenneplatfoarm sjocht de swierferwûne Krennic de skokweach oankommen, en Jyn en Cassian, dy't ûnderwilens de toer ferlitten hawwe, sjogge him oankommen wylst se tegearre op it [[strân]] sitte. Se hâlde inoars hân fêst yn 'e lêste mominten foar't se stjerre.

De rebellefloat besiket te ûntkommen nei de [[hyperromte]], mar it flaggeskip fan admiraal Raddus en ferskate oare rebelleskippen wurde opheind troch de float fan Vader, wêrby't de admiraal omkomt. Vader [[interjen|interet]] sels de kruser fan Raddus, dêr't er mei syn [[ljochtsabel]] in [[bloedbad]] oanrjochtet ûnder de [[bemanning]]. De ynformaasjedrager mei de blaudrukken fan 'e Deadsstjer wurde lykwols fan hân ta hân trochjûn en oant er in lytser romteskip berikt, de korvet ''Tantive&amp;nbsp;IV'', dy't him út 'e búk fan 'e kruser losmakket en ûntkomt. Oan board fan it flechtsjende skip bringt [[kaptein (skipfeart)|kaptein]] [[Raymus Antilles]] de blaudrukken by in heechpleatste [[passazjier]]. Hy freget har wat de rebellen op Scarif harren no eins brocht hawwe. [[Prinsesse Leia]] draait har om en seit: &quot;Hoop.&quot;

==Rolferdieling==
[[File:Felicity Jones (29582838166).jpg|right|thumb|180px|[[Felicity Jones]].]]
[[File:Diego Luna Berlinale 2017.jpg|right|thumb|160px|[[Diego Luna]].]]
[[File:Ben Mendelsohn by Gage Skidmore.jpg|right|thumb|160px|[[Ben Mendelsohn]].]]
;haadrollen
{| height=&quot;100px&quot; width=&quot;675px&quot; style=&quot;background:#F8F8F8; border:1px solid #aaaaaa&quot;
| style=&quot;background:gold&quot;| '''personaazje''' 
| style=&quot;background:gold&quot;| '''akteur/aktrise'''&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;
|- 
| [[Jyn Erso]]
| [[Felicity Jones]]
|-
| [[kaptein (rang)|kaptein]] [[Cassian Andor]]
| [[Diego Luna]]
|-
|}
&lt;br&gt;
;byrollen
{| height=&quot;100px&quot; width=&quot;675px&quot; style=&quot;background:#F8F8F8; border:1px solid #aaaaaa&quot;
| style=&quot;background:gold&quot;| '''personaazje''' 
| style=&quot;background:gold&quot;| '''akteur/aktrise''' 
|- 
| [[direkteur]] [[Orson Krennic]]
| [[Ben Mendelsohn]]
|-
| [[Chirrut Îmwe]]
| [[Donnie Yen]]
|-
| [[Baze Malbus]]
| [[Jiang Wen]]
|-
| [[K-2SO]]
| [[Alan Tudyk]] &lt;small&gt;(stim)&lt;/small&gt;
|-
| [[Bodhi Rook]]
| [[Riz Ahmed]]
|-
| [[Galen Erso]]
| [[Mads Mikkelsen]]
|-
| [[Saw Gerrera]]
| [[Forest Whitaker]]
|-
| [[grut-moff]] [[Wilhuff Tarkin]]
| [[Guy Henry (akteur)|Guy Henry]] &lt;small&gt;(fysyk)&lt;/small&gt; en [[Peter Cushing]] † &lt;small&gt;(digitale likenis)&lt;/small&gt;
|-
| [[admiraal Raddus]]
| [[Paul Kasey]] &lt;small&gt;(fysyk)&lt;/small&gt; en [[Stephen Stanton]] &lt;small&gt;(stim)&lt;/small&gt;
|-
| [[senator]] [[Mon Mothma]]
| [[Genevieve O'Reilly]]
|-
| [[Darth Vader]]
| [[Spencer Wilding]] &lt;small&gt;(fysyk)&lt;/small&gt; en [[James Earl Jones]] &lt;small&gt;(stim)&lt;/small&gt;
|-
| [[generaal]] Davits Draven
| [[Alistair Petrie]]
|-
| senator [[Bail Organa]]
| [[Jimmy Smits]]
|-
| senator Tynnra Pamlo
| [[Sharon Duncan-Brewster]]
|-
| [[kaptein (skipfeart)|kaptein]] [[Raymus Antilles]]
| [[Tim Beckmann]]
|-
| de jonge Jyn Erso &lt;small&gt;(8 jier)&lt;/small&gt;
| [[Beau Gadsdon]]
|-
| de jonge Jyn Erso &lt;small&gt;(4 jier)&lt;/small&gt;
| [[Dolly Gadsdon]]
|-
| Lyra Erso
| [[Valene Kane]]
|-
| Moroff
| [[Ian Whyte (akteur)|Ian Whyte]]
|-
| Dutch Vander (Goud-lieder)
| [[Angus MacInnes]]
|-
| Garven Dreis (Read-lieder)
| [[Drewe Henley]]
|-
| generaal [[Jan Dodonna]]
| [[Ian McElhinney]]
|-
| senator Nower Jebel
| [[Jonathan Aris]]
|-
| senator Vasp Vaspar
| [[Fares Fares]]
|-
| generaal Antoc Merrick
| [[Ben Daniels]]
|-
| [[dr.]] Evazan
| [[Michael Smiley]]
|-
| generaal Hurst Romodi
| [[Andy de la Tour]]
|-
| Weeteef Cyubee
| [[Warwick Davis]]
|-
| [[korporaal]] Tonc
| [[Rizzle Kicks|Jordan Stephens]]
|-
| Bistan
| [[Nick Kellington]]
|-
| Tivik
| [[Daniel Mays]]
|-
| C1-10P
| [[Dave Filoni]] &lt;small&gt;(stim)&lt;/small&gt;
|-
| [[prinsesse]] [[Leia Organa]]
| [[Ingvild Deila]] &lt;small&gt;(fysyk)&lt;/small&gt; en [[Carrie Fisher]] &lt;small&gt;(digitale likenis en stim) (cameo)&lt;/small&gt; 
|-
| [[C-3PO]]
| [[Anthony Daniels]] &lt;small&gt;([[cameo]])&lt;/small&gt;
|-
| [[R2-D2]]
| [[Jimmy Vee]] &lt;small&gt;(cameo)&lt;/small&gt;
|-
| [[Wedge Antilles]]
| [[David Ankrum]] &lt;small&gt;(stimcameo)&lt;/small&gt;
|-
| Deadsstjer-technikus #1
| [[Rian Johnson]] &lt;small&gt;(cameo)&lt;/small&gt;
|-
| Deadsstjer-technikus #2
| [[Ram Bergman]] &lt;small&gt;(cameo)&lt;/small&gt;
|-
|}

==Produksje en distribúsje==
===Produksje===
''Rogue One: A Star Wars Story'' wie de earste film út 'e saneamde [[blomlêzing|antologysearje]] fan op harsels steande ''[[Star Wars (filmsearje)|Star Wars]]''-[[spin-off]]-[[film]]s. It idee foar de film kaam oarspronklik yn [[2003]] fan [[John Knoll]], dy't it tafersjoch op 'e [[fisuele effekten]] hie by de tusken [[1999]] en [[2005]] makke [[Star Wars-prequeltrilogy|''Star Wars''-prequeltrilogy]]. Hy sloech doe foar om fan it ferhaal in [[ôflevering]] te meitsjen yn 'e plande [[tillefyzjesearje]] ''Star Wars: Underworld'', dy't lykwols neitiid yn syn gehiel skrast waard. Tsien jier letter, nei de oername fan [[Lucasfilm]] troch [[The Walt Disney Company]] yn [[2012]], besleat er op 'e nij te besykjen om syn idee oan 'e man te bringen. Disney seach der wol wat yn, en it idee fan Knoll waard as ''Rogue One'' yn produksje nommen.

De film waard [[regissearre]] troch [[Gareth Edwards (regisseur)|Gareth Edwards]] nei in [[skript]] dat skreaun wie troch de tige renomearre [[senarioskriuwer]]s [[Chris Weitz]] (bekend fan û.m. [[American Pie (filmsearje)|''American Pie''-rige]]) en [[Tony Gilroy]] (bekend fan û.m. de [[Bourne (filmsearje)|''Bourne''-films]]). Weitz skreau de oarspronklike ferzje fan it senario, wylst Gilroy ferantwurdlik wie foar bykommende [[sêne]]s dy't yn [[juny]] [[2016]] de basis foarmen foar fiif [[wike]]n fan [[reshoot]]s. De wichtichste feroaring dy't Gilroy oanbrocht, wie de ein fan 'e film. Mei't se derfan útgiene dat Disney nea in ein tastean soe wêryn't de haadpersoanen omkamen, hiene Weitz en Edwards keazen foar in [[happy end]], wêrby't teminsten [[Jyn Erso]] en [[Cassian Andor]] oan 'e dea ûntkamen. De studio keas lykwols ûnferwachts foar in mear tragyske ein, en de oarspronklike ein fan it senario waard nea ferfilme. Behalven Weitz en Gilroy droegen ek [[Christopher McQuarrie]], [[Scott Z. Burns]] en [[Michael Arndt]] by oan it senario, hoewol't se dêrfoar gjin fermelding op 'e [[ôftiteling]] krigen.
[[File:North east hadhunmathi maldives.JPG|right|thumb|170px|It [[atol (lânfoarm)|atol]] [[Laamu (atol)|Laamu]], yn 'e [[Malediven]], giet yn 'e film troch foar de [[planeet]] [[Scarif]].]]

As [[filmprodusint|produsinten]] wiene [[Kathleen Kennedy (produsinte)|Kathleen Kennedy]], [[Allison Shearmur]] en [[Simon Emanuel]] by it projekt belutsen foar de [[filmstudio]] [[Lucasfilm]]. Foar de film wie in [[budget]] beskikber fan [[$]]220&amp;nbsp;miljoen. De [[kamerarezjy]] wie yn 'e hannen fan [[Greig Fraser]], en de [[filmmuzyk]] waard fersoarge troch [[Michael Giacchino]]. ''Rogue One'' wie dêrmei de earste ''Star Wars''-film sûnder in [[soundtrack]] dy't makke wie troch [[John Williams (komponist)|John Williams]], al ynkorporearre Giacchino yn syn wurk wol [[tema (fiksje)|tema's]] fan Williams syn muzyk út eardere films.

===Opnamen===
De [[opnamen (film)|opnamen]] foar ''Rogue One: A Star Wars Story'' setten op [[8&amp;nbsp;augustus]] [[2015]] útein en duorren oant en mei [[11&amp;nbsp;febrewaris]] [[2016]]. De binnendoarsênes waarden foar it meastepart opnommen yn 'e [[Pinewood Studios]] yn it [[Ingelân|Ingelske]] [[Buckinghamshire]], dêr't reuseftige [[filmset]]s boud waarden ta oanfolling fan [[sêne]]s dy't op [[lokaasje]] filme wiene. Sa waarden de sênes op 'e planeten [[Lah'mu]] en [[Eadu]] opnommen op [[Iislân]], yn 'e neite fan 'e [[berch|bergen]] de [[Hjörleifshöfði]] en de [[Hafursey]], by [[Mýrdalssandur]]. Ek waard op Iislân filme yn 'e krite fan [[Krafla]] mei syn [[fulkaankrater]] en by de [[rots]]formaasjes om 'e [[Mývatn]]mar hinne. 

De sênes op [[Scarif]] waarden filme op 'e [[eilannen]] [[Gan (Laamu)|Gan]] en [[Laamu (atol)|Baresdhoo]] fan it [[atol (lânfoarm)|atol]] [[Laamu (atol)|Laamu]], yn 'e [[Malediven]]. Ek op 'e [[loftmachtbasis]] [[RAF Bovington]], yn Ingelân, waarden inkele sênes opnommen dy't plakfûnen op Scarif, en it [[metrostasjon]] [[Canary Wharf (metrostasjon)|Canary Wharf]] yn [[Londen]] die tsjinst as de binnenkant fan it argyfkompleks op Scarif. De sênes op [[Yavin-IV]] waarden filme op it [[Fleanfjild Cardington]], ek yn Ingelân, wylst de sênes op 'e planeet [[Jedha]] opnommen waarden yn [[Wadi Rûm]], yn [[Jordaanje]]. De [[reshoot]]s yn [[juny]] [[2016]] fûnen yn har gehiel plak yn 'e Pinewood Studios. 
[[File:JOR-2017-Wadi Rum 02.jpg|left|thumb|250px|[[Wadi Rûm]] yn [[Jordaanje]] tsjinne as filmlokaasje foar de [[sêne]]s op 'e [[planeet]] [[Jedha]].]]

===Postproduksje===
Yn 'e [[postproduksje]]faze, dy't rûn oant en mei [[28&amp;nbsp;novimber]] [[2016]], foege [[Industrial Light &amp; Magic]] (ILM) de [[special effects]] ta. In tige opmerklik ûnderdiel dêrfan wie it plakken fan digitaal oanpaste [[argyf]]bylden fan 'e likenis fan 'e [[Ingelân|Ingelske]] [[akteur]] [[Peter Cushing]] oer it [[minsklik lichem|lichem]] hinne fan akteur [[Guy Henry (akteur)|Guy Henry]]. Cushing, dy't yn [[1994]] [[ferstoarn]] wie, hie yn ''[[Star Wars: Episode&amp;nbsp;IV&amp;nbsp;– A&amp;nbsp;New Hope]]'' ([[1977]]), de earste [[Star Wars (filmsearje)|''Star Wars''-film]], de rol fan [[grut-moff Tarkin]] spile, en de makkers fan ''Rogue One'' woene de rol net [[cast|wercaste]]. Henry die foar de film de [[motion-capture]] en spriek ek de [[dialooch]] fan Tarkin yn, wêrby't er de [[stim]] en wize fan praten fan Cushing neibearde. ILM makke in digitaal model fan it lichem fan Cushing, dat op 'e filmbylden oer Henry hinne plakt waard. De manierkes fan Cushing waarden dêrfoar yngeand bestudearre. De filmmakkers sochten foar dizze wurkwize yn 't foar tastimming fan 'e erven Cushing. Dyselden wiene nau by it proses belutsen en hiene ynspraak dy't neffens de produksje ta &quot;lytse, subtile oanpassings&quot; late.

In soartgelikens proses waard brûkt foar de [[cameo]]ferskining fan [[prinsesse Leia]] oan 'e ein fan 'e film. [[Carrie Fisher]], de aktrise dy't de rol fan Leia spile hie yn ''Star Wars: Episode&amp;nbsp;IV&amp;nbsp;– A&amp;nbsp;New Hope'', wie op dat stuit noch yn [[libben]], hoewol't se ein [[desimber]] [[2016]], inkele wiken nei it útkommen fan ''Rogue One'', hommels komme soe te [[ferstjerren]]. Troch fisuele effekten waarden lykwols argyfbylden fan har jongere sels oer it [[gesicht]] fan 'e [[Noarwegen|Noarske]] aktrise [[Ingvild Deila]] hinne plakt. Foar it iennichste [[wurd]] dat Leia yn 'e film uteret, &quot;Hoop,&quot; waard in argivearre lûdsopname fan fjirtich jier earder brûkt. Fansels moast ek Fisher tastimming ferliene foar dit proses. [[Filmprodusint]]e [[Kathleen Kennedy (filmprodusinte)|Kathleen Kennedy]] liet har it resultaat sjen (dat letter troch in protte [[filmresinsint]]en swier [[krityk|bekritisearre]] waard), en neffens Kennedy &quot;fûn [Fisher] it geweldich&quot;.

===Distribúsje===
De [[filmdistribúsje|distribúsje]] fan ''Rogue One: A Star Wars Story'' waard fersoarge troch [[Walt Disney Studios Motion Pictures]], de distribúsje[[difyzje (ûndernimming)|difyzje]] fan [[The Walt Disney Company]]. De film gie op [[10&amp;nbsp;desimber]] [[2016]] yn [[Hollywood]] yn [[premiêre]], en iepene dêrnei op [[16&amp;nbsp;desimber]] yn 'e [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[bioskopen]]. It byhearrende [[soundtrack]]album ferskynde dyselde deis by [[platemaatskippij]] [[Walt Disney Records]]. ''Rogue One: A Star Wars Story'' kaam op [[24&amp;nbsp;maart]] [[2017]] beskikber as [[ynternet|digitale]] [[download]] en waard op [[4&amp;nbsp;april]] fan dat jier útbrocht op [[dvd]] en [[blu-ray]].
[[File:Rogue One- A Star Wars Story Japan Premiere Red Carpet- Diego Luna, Felicity Jones &amp; Gareth Edwards (35410516140).jpg|right|thumb|250px|[[Akteur]]s [[Diego Luna]] en [[Felicity Jones]] en [[regisseur]] [[Gareth Edwards (regisseur)|Gareth Edwards]] mei lju yn it [[kostúm]] fan [[Darth Vader]] en in [[stoarmtroeper (Star Wars)|stoarmtroeper]] by de [[Japan]]ske nasjonale [[premiêre]] fan ''Rogue One''.]]

==Untfangst==
Fan 'e [[filmkritisy]] krige ''Rogue One: A Star Wars Story'' oer it algemien positive [[resinsje]]s. Sa joech Eric Goldman fan ''[[IGN]]'' de film in 9 op in skaal fan 1 oant 10, in skoare dy't er sa útlei: &quot;[It] is in film dy't grôtfol sit mei [[fanservice]], mar as fanservice sa goed fersoarge wurdt, is der net folle om oer te kleien en in soad om fan te hâlden.&quot; Yn 'e ''[[Los Angeles Times]]'' wie [[Justin Chang]] it dêrmei iens. Hy heamde ''Rogue One'' &quot;klearebare [[fermaak]] mei in heech tempo&quot;. [[Peter Travers]] fan it [[tydskrift]] ''[[Rolling Stone]]'' parte de film 3&lt;sup&gt;&lt;small&gt;1&lt;/small&gt;&lt;/sup&gt;/&lt;sub&gt;&lt;small&gt;2&lt;/small&gt;&lt;/sub&gt; fan 4 [[stjer (figuer)|stjerren]] ta, en skreau: &quot;Dizze [[spin-off]]/[[prequel]] is yn deselde primitive, útwenne, [[emosjonele]], healwize, pronkske geast makke as dy't ús fereale reitsje liet op 'e [[Star Wars-trilogy|oarspronklike trilogy]].&quot;

De [[webside]] [[/Film]] joech ''Rogue One'' in 8 op in skaal fan 1 oant 10 en neamde de film &quot;fermaaklik&quot;, al soe it him ûntbrutsen hawwe oan it &quot;emosjonele gewicht fan ''[[Star Wars: Episode VII – The Force Awakens|The Force Awakens]]''&quot; om't &quot;gjin inkeld personaazje yn ''Rogue One'' bot oansprekkend&quot; west hawwe soe. Yn ''[[The Washington Post]]'' omskreau Ann Hornaday ''Rogue One'' as &quot;in oefening yn franchise-útwreiding dêr't nimmen wat op tsjin hawwe kin. It is goed. It kin dermei ta. Foar it momint.&quot; ''[[Star Wars]]''-betinker [[George Lucas]], dy't bot [[teloarsteld]] west hie oer ''The Force Awakens'', dat yn [[2015]] útkommen wie, fûn ''Rogue One'' lykwols in moaie en goede film. Doe't er dat hearde, sei [[regisseur]] [[Gareth Edwards (regisseur)|Gareth Edwards]]: &quot;No kin ik gelokkich stjerre.&quot; 

[[A.O. Scott]] fan ''[[The New York Times]]'' wie ien dy't net bot oer de film te sprekken wie. Hy skreau: &quot;Alle ûnderdielen binne der, […] lykas [[Lego]]blokjes yn in doaze. It probleem is dat de filmmakkers net de muoite nommen hawwe om wat ynteressants te betinken om dermei te dwaan. In pear bern fan in jier as njoggen hiene op in byldskermfrije, [[rein (delslach)|reinige]] [[middei (deidiel)|middei]] noch bettere aventoeren optinke kinnen, en nei alle gedachten ek bettere [[dialooch]].&quot; Yn it blêd ''[[The New Yorker]]'' liet [[Richard Brody]] himsels alhiel gean en tjirge er dat de film &quot;harsensdea&quot; en &quot;ûnpersoanlik&quot; wie. Dêr heakke er oan ta: &quot;[It] is net iens sasear in spylfilm as wol in [[promoasje (marketing)|promoasjefilmke]] foar himsels dat oprutsen is ta spylfilmlingte; it is in film dy't noch makke wurde moat.&quot; 

[[Peter Bradshaw]], dy't publisearre yn 'e [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[krante]] ''[[The Guardian]]'', skreau: &quot;''Rogue One'' docht nea wier wat skelmeftichs (''rogue''), en it is gjin [[popkultuer]]barren lykas ''The Force Awakens'', yn it sok wêrfan't dizze film útkomt. In grut diel fan 'e [[sjarme]] [fan ''Rogue One''] komt fan it njoere effekt, suver as fan in [[dream]], fan it oan ien wei troch produsearjen fan eleminten dêr't it [[publyk]] bekend mei is, werskodde en oars yninoar set, in tebekrikken nei it [[ferline]] en foarútwizen nei in al fêststeande [[takomst]]. Der binne guon wierlik spektakulêre [[cameo's]] fan dierbere personaazjes, dêr't de aldernijste digitale effekten foar ynset binne&amp;nbsp;– suver grizelich eksakt, sadat it sjen bytiden oanfielt as it weromgean nei de [[1970-er jierren|1970-er]] en [[1980-er jierren]] yn in [[tiidmasine]].&quot;

De werskeppings fan [[grut-moff Tarkin]] mei de byltenis fan 'e [[ferstoarne]] [[Peter Cushing]] en fan [[prinsesse Leia]] mei de byltenis fan 'e jongere [[Carrie Fisher]] waarden lykwols net troch eltsenien wurdearre. Yn ''[[The Guardian]]'' hie Catherine Shoard it oer &quot;in digitale [[mislediging]]&quot;, wylst yn deselde krante Joseph Walsh yn dit ferbân [[rjocht|juridyske]] en [[etysk]]e kwestjes oankaarte. ([[Lucasfilm]] hie lykwols yn 't foar tastimming krigen fan Fisher en de erven Cushing.)  Yn ''[[The Washington Times]]'' wiisde Eric Althoff it hiele idee efter sokke digitale werskeppings ôf: &quot;Wat we spitigernôch krije, is yn prinsipe net in simulaasje [sa't in gewoane akteur in personaazje simulearret], mar in beneikommen fan in simulaasje&amp;nbsp;– in dead personaazje portrettearre troch in libbene akteur dy't net dat personaazje spilet, mar de deade akteur neibeart.&quot; Los fan sokke prinsipiële beswieren fûnen ferskate resinsinten ek dat fral de sêne mei Leia net yn 'e film paste. Sa skreau Kelly Lawler yn ''[[USA Today]]'': &quot;[…] wylst Tarkin allinnich mar wat grizelich oandocht, is de cameo fan Leia sa skokkend dat er it publyk op it emosjoneelste momint folslein út [it belibjen fan] 'e film hellet. De ferskining fan Leia wie bedoeld om 'e film [dochs noch] hoopfol einigje te litten […], mar ynstee einiget er no raar en ûntrêstgjend.&quot;
[[File:Canary Wharf tube stn eastbound look west.JPG|right|thumb|250px|It [[metrostasjon]] [[Canary Wharf (metrostasjon)|Canary Wharf]] yn [[Londen]] waard brûkt foar de binnendoarsênes yn it [[argyf]]kompleks op [[Scarif]].]]

Op 'e [[webside]] [[Rotten Tomatoes]], dy't resinsjes sammelet, hat ''Rogue One: A Star Wars Story'' in heech goedkarringspersintaazje fan 84%, basearre op 456 ûnderskate resinsjes. De konsensuskrityk fan 'e webside, gearstald út al dy resinsjes, stelt: &quot;[De film] linet swier op 'e mytology fan ''[[Star Wars]]'', mar is tagelyk baanbrekkend op it mêd fan it [[plot|ferhaal]] en de [[estetyk]], en wiist sa op in ljochtsjende, kaskreakjende [[takomst]] foar de [[mediafranchise|franchise]].&quot; Op [[Metacritic]], de wichtichste [[konkurrint]] fan Rotten Tomatoes, behellet ''Rogue One: A Star Wars Story'' in goedkarringspersintaazje fan 65%, basearre op 51 resinsjes.

==Resultaat==
===Opbringst===
''Rogue One: A Star Wars Story'' brocht yn 'e [[bioskopen]] yn 'e [[Feriene Steaten]] en [[Kanada]] [[$]]532,2&amp;nbsp;miljoen op, en yn alle oare [[lannen en territoaria]] $523,9&amp;nbsp;miljoen. Wrâldwiid kaam de [[opbringst (jild)|opbringst]] dêrmei út op $1.056,1&amp;nbsp;miljoen. Ofset tsjin it [[budget]] fan $220&amp;nbsp;miljoen betsjut dat in [[winst (ûndernimming)|winst]] fan $836,1&amp;nbsp;miljoen, hoewol't dêr de [[marketing]]kosten noch wol ôf moatte. Oan 'e oare kant ûntfong de produksje foar de [[opnamen (film)|opnamen]] dy't ferrjochte waarden yn it [[Feriene Keninkryk]] fan 'e Britske [[oerheid]] [[subsydzje]] ter wearde fan $45,5&amp;nbsp;miljoen. Mei dit resultaat wie ''Rogue One'' de op ien nei meast opbringende film fan [[2016]] (nei ''[[Captain America: Civil War]]'') en de op 19 nei meast opbringende film aller tiden, mar ek ien fan 'e djoerste films dy't ea makke wiene. De [[webside]] ''[[Deadline Hollywood]]'' berekkene de úteinlike netto winst fan 'e film op $319,6&amp;nbsp;miljoen.

===Prizen===
Yn [[2017]] waard ''Rogue One: A Star Wars Story'' by de [[Oscar]]s nominearre foar [[priis (ûnderskieding)|prizen]] yn 2 [[kategory]]en: bêste [[lûdsmixing]] en bêste [[fisuele effekten]]. De film waard ek nominearre foar 2 [[BAFTA's]], de wichtichste [[Feriene Keninkryk|Britske]] filmprizen, foar bêste [[fisazjy]] en [[hier (begroeiïng)|hierstilearring]] en bêste [[special effects]]. Fierders wiene der nominaasjes foar de [[Hugo Award]] foar bêste dramatyske presintaasje (lange foarm), 2 [[MTV Movie Award]]s en 3 [[Teen Choice Award]]s.

By de [[Saturn Award]]s waard ''Rogue One'' nominearre yn 11 kategoryen, wêrûnder bêste [[aktrise]] ([[Felicity Jones]]), bêste [[byrol]] fan in [[akteur]] ([[Diego Luna]]), bêste [[senario]], bêste [[filmmuzyk]], bêste [[filmmontaazje]], bêste [[produksje-ûntwerp]], bêste [[kostúm]]ûntwerp en bêste [[fisazjy]]. De film wûn 3 Saturn Awards, foar bêste [[science fiction-film]], bêste [[regisseur]] ([[Gareth Edwards (regisseur)|Gareth Edwards]]) en bêste special effects. 

By de Britske [[Empire Award]]s waard ''Rogue One'' nominearre foar 9 prizen, wêrûnder bêste science fiction- of [[fantasyfilm]], bêste manlike nijynkommeling ([[Riz Ahmed]]), bêste produksje-ûntwerp, bêste kostúmûntwerp, bêste fisazjy en hierstilearring en bêste fisuele effekten. De film wûn 3 Empire Awards, foar bêste film, bêste regisseur en bêste aktrise (Felicity Jones).

==Spin-off-tillefyzjesearje==
Op [[8 novimber]] [[2018]] waard oankundige dat der in [[live-action]]tillefyzjesearje yn produksje nommen wie, dy't in [[spin-off]] wie fan ''Rogue One: A Star Wars Story''. It gie om in [[prequel]]rige oer de aventoeren fan it [[personaazje]] fan 'e [[rebel]] [[Cassian Andor]] foarôfgeande oan 'e foarfallen yn 'e film. [[Akteur]] [[Diego Luna]] soe dêrfoar weromkeare yn 'e [[titelrol]] fan 'e searje, dy't ''[[Andor (tillefyzjesearje)|Andor]]'' komme soe te hjitten. De searje sil yn it neijier fan [[2022]] beskikber komme fia [[Disney+]], de eigen [[streaming media|streamingtsjinst]] fan [[The Walt Disney Company|Disney]]. 

==Keppelings om utens==
* {{en}} [https://www.starwars.com/films/rogue-one Offisjele webside fan ''Rogue One: A Star Wars Story'' op ''StarWars.com'']
* {{en}} [https://lucasfilm.com/productions/rogue-one/ Offisjele webside fan ''Rogue One: A Star Wars Story'' op ''Lucasfilm.com'']
* {{en}} [http://www.imdb.com/title/tt3748528/ Ynformaasje oer ''Rogue One: A Star Wars Story'' yn 'e Internet Movie Database (IMDb)]

{{boarnen|boarnefernijing=
Foar boarnen en oare literatuer, sjoch ûnder: [http://en.wikipedia.org/wiki/Rogue_One ''References'', op dizze side].
----
{{commonscat|Rogue One}}
}}
{{DISPLAYTITLE:''{{PAGENAME}}''}}
{{Star Wars}}

[[Kategory:Star Wars-film]]
[[Kategory:Amerikaanske science fiction-film]]
[[Kategory:Amerikaanske aventoerefilm]]
[[Kategory:Amerikaanske oarlochsfilm]]
[[Kategory:Science fiction-fantasyfilm]]
[[Kategory:Science fiction-aventoerefilm]]
[[Kategory:Science fiction-oarlochsfilm]]
[[Kategory:Ingelsktalige film]]
[[Kategory:Film fan Lucasfilm]]
[[Kategory:Film fan Gareth Edwards]]
[[Kategory:Film út 2016]]
[[Kategory:Film oer robots]]
[[Kategory:Film oer tsjoenderij]]
[[Kategory:Film oer romtefeart]]
[[Kategory:Film oer in oarloch]]
[[Kategory:Film oer in opstân]]
[[Kategory:Film oer bûtenierdske wêzens]]
[[Kategory:Film oer in prinsesse]]
[[Kategory:Film oer terrorisme]]
[[Kategory:Film oer desersje]]
[[Kategory:Film oer blinens]]
[[Kategory:Film oer in hierling]]</text>
      <sha1>f9yuqfpyvo8469gt4rrc0heq77seovn</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1086992</id>
      <parentid>1086991</parentid>
      <timestamp>2022-08-06T22:28:01Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ieneach fan 'e Esk</username>
        <id>13292</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Werom sette fan ferzje 1086991 fan [[Special:Contributions/Ieneach fan 'e Esk]] ([[Meidogger_oerlis:Ieneach fan 'e Esk]]) is eins in stuntman, mar lit ek mar</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="44751" xml:space="preserve">{{Universele ynfoboks film
| ôfbylding                = Star Wars Rogue One Logo.svg
| ôfbyldingstekst          = 
| ôfbyldingsbreedte        =
| ferwizing                = '''(''[[:en:File:Rogue One, A Star Wars Story poster.png|Filmposter yn 'e Ingelske Wikipedy]]'')'''
| namme                    = ''Rogue One&lt;br&gt;&lt;small&gt;A Star Wars Story''&lt;/small&gt;
| regisseur                = [[Gareth Edwards (regisseur)|Gareth Edwards]]
| produsint                = [[Kathleen Kennedy (produsinte)|Kathleen Kennedy]]&lt;br&gt;[[Allison Shearmur]]&lt;br&gt;[[Simon Emanuel]]
| útfierend produsint      = 
| senario                  = [[Chris Weitz]]&lt;br&gt;[[Tony Gilroy]]
| basearre op              = wurk fan [[George Lucas]]
| kamerarezjy              = [[Greig Fraser]]
| muzyk                    = [[Michael Giacchino]]
| filmstudio               = [[Lucasfilm]]
| distribúsje              = [[Walt Disney Studios Motion Pictures|Walt Disney Studios&lt;br&gt;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;Motion Pictures]]
| haadrollen               = [[Felicity Jones]]&lt;br&gt; [[Diego Luna]]
| voice-over               = 
| byrollen                 = [[Ben Mendelsohn]]&lt;br&gt; [[Donnie Yen]]&lt;br&gt; [[Jiang Wen]]&lt;br&gt; [[Alan Tudyk]]&lt;br&gt; [[Riz Ahmed]]&lt;br&gt; [[Mads Mikkelsen]]&lt;br&gt; [[Forest Whitaker]]
| lân/lannen               = [[File:Flag of the United States.svg|border|20px]] [[Feriene Steaten]]
| premiêre                 = [[10&amp;nbsp;desimber]] [[2016]]
| direkt op fideo          = 
| foarm                    = [[langspylfilm]]
| sjenre                   = [[science fiction-film]]
| taal                     = [[Ingelsk]]
| spyltiid                 = 134 minuten
| budget                   = $220&amp;nbsp;miljoen
| opbringst                = $1.056,1&amp;nbsp;miljoen
| prizen                   = 3× [[Saturn Award]]&lt;br&gt;3× [[Empire Award]]
| filmsearje               = ''[[Star Wars (filmsearje)|Star Wars]]''
| foarich diel             = ''[[Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith|Star Wars: Episode III –&lt;br&gt;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;Revenge of the Sith]]'' &lt;small&gt;(gron.)&lt;/small&gt;
| folgjend diel            = ''[[Star Wars: Episode IV – A New Hope|Star Wars: Episode IV – A&lt;br&gt;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;New Hope]]'' &lt;small&gt;(gronologysk)&lt;/small&gt;
}}
'''''Rogue One: A Star Wars Story''''', ek wol koartwei '''''Rogue One''''' neamd, is in [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[science fiction-film]] út [[2016]] mei eleminten fan [[fantasy (sjenre)|fantasy]], [[oarlochsfilm|oarlochsfiksje]] en [[aventoerefiksje]]. It wie de earste op himsels steande [[live-action]]film yn it ramt fan 'e saneamde [[blomlêzing|antologysearje]] fan 'e [[Star Wars|''Star Wars''-mediafranchise]]. Yn 'e ynterne [[gronology]] fan 'e [[Star Wars (filmsearje)|''Star Wars''-filmsearje]] folget it nei ''[[Star Wars: Episode&amp;nbsp;III&amp;nbsp;– Revenge of the Sith]]'' ([[2005]]) en is it in direkte [[prequel]] fan ''[[Star Wars: Episode&amp;nbsp;IV&amp;nbsp;– A&amp;nbsp;New Hope]]'' ([[1977]]). De [[film]] waard [[regissearre]] troch [[Gareth Edwards (regisseur)|Gareth Edwards]], mei yn 'e [[haadrol]]len [[Felicity Jones]] en [[Diego Luna]]. De [[titel (namme)|titel]] betsjut &quot;Skelm Ien: In Stjerre-oarlochsferhaal&quot;.

De film fertelt it ferhaal fan hoe't it [[Rebelleferbûn (Star Wars)|Rebelleferbûn]] de [[blaudruk]]ken fan 'e [[Deadsstjer]] fan it [[Galaktysk Keizerryk]] bemachtiget, ien [[wike]] foar de ferneatiging fan dat [[massaferneatigingswapen]] yn ''Star Wars: Episode&amp;nbsp;IV&amp;nbsp;– A&amp;nbsp;New Hope''. [[Jyn Erso]], de [[dochter]] fan 'e wichtichste ûntwerper fan 'e Deadsstjer, moat dêrfoar gearwurkje mei [[Cassian Andor]], in [[ferbittering|ferbittere]] [[rebel]] dy't gauris smoarge putsjes opknapt. Sy tinkt dat se har [[heit]] befrije sille, mei't er finzen holden wurdt troch [[Orson Krennic]], de [[direkteur]] fan it Keizerlik wapenprogramma. Hy hat lykwols opdracht krigen om har heit te [[moard|likwidearjen]].

''Rogue One: A Star Wars Story'' krige fan 'e [[filmkritisy]] oer it algemien positive [[resinsje]]s, mar der wie [[krityk]] op it tempo en digitale werskeppings fan 'e [[ferstoarn]]e akteur [[Peter Cushing]] yn 'e rol fan [[grut-moff Tarkin]] en fan in jongere [[Carrie Fisher]] as [[prinsesse Leia]]. Nettsjinsteande dat waard ''Rogue One: A Star Wars Story'' nominearre foar twa [[Oscar]]s, twa [[BAFTA's]] en in [[Hugo Award]], en wûn de film trije [[Saturn Award]]s en trije [[Empire Award]]s. ''Rogue One'' ûntjoech him yn 'e [[bioskopen]] ta in ûnbidich [[kommersje]]el súkses en de op ien nei meast opbringende film fan [[2016]]. In [[spin-off]]-[[prequel]]-[[tillefyzjesearje]] oer it [[personaazje]] Cassian Andor, mei as titel ''[[Andor (tillefyzjesearje)|Andor]]'', kaam yn [[2022]] beskikber fia de [[streaming media|streamingtsjinst]] [[Disney+]].

==Plot==
[[Wittenskipper]] [[Galen Erso]], syn [[oarehelte|frou]] Lyra en harren [[dochter]]ke [[Jyn Erso|Jyn]] libje [[ûnderdûken|ûnderdûkt]] op 'e [[planeet]] [[Lah'mu]], mar harren skûlplak wurdt ûntdutsen. [[Orson Krennic]], de [[direkteur]] fan it [[wapen]]programma fan it [[diktatoriale]] [[Galaktysk Keizerryk]], arrivearret om Galen te twingen werom te kommen en de [[Deadsstjer]] ôf te meitsjen, dêr't er earder oan wurke hat. De Deadsstjer is in [[massaferneatigingswapen]] dat hiele planeten ferdylgje kin, yn 'e foarm fan in bolfoarmich [[romtestasjon]] ter grutte fan in lytse [[moanne (byplaneet)|moanne]]. Yn 'e konfrontaasje mei Krennic wurdt Lyra [[dea]]sketten, wylst Jyn wit te ûntkommen en letter oppikt wurdt troch de [[rebel]] [[Saw Gerrera]], mei wa't Galen konneksjes hat.

Fyftjin jier letter [[desersje|desertearret]] de Keizerlike [[piloat|frachtpiloat]] [[Bodhi Rook]] en reizget nei de [[woastyn]]moanne [[Jedha]], dêr't er kontakt siket mei Gerrera. Hy seit dat er stjoerd is troch Galen Erso mei in [[hologram|holografysk]] boadskip fan dyselde. De [[paranoia|paranoïde]] Gerrera leaut dêr neat fan en lit Bodhi [[finzen]] sette en ûnderwerpe oan neat te sêftsedige ûnderfregings. Underwilens heart [[kaptein (rang)|kaptein]] [[Cassian Andor]], in [[ynljochtingetsjinst|ynljochtinge-ofsier]] fan it [[Rebelleferbûn (Star Wars)|Rebelleferbûn]], fan in [[ynformant]] it nijs oer it [[oerrinnen]] fan Bodhi en it boadskip dat er by him hawwe soe. 

Koarte tiid letter wurdt yn in Keizerlik [[wurkkamp]] op 'e planeet Wobani de jonge [[frou]] Jyn Erso, dy't dêr in [[finzene]] is, befrijd troch rebellen en ûnder twang nei it [[haadkertier]] fan it Rebelleferbûn op 'e moanne [[Yavin-IV]] brocht. Dêr wurdt se troch [[senator]] [[Mon Mothma]], de [[polityk]] liedster fan 'e rebellen, bepraat om harren te helpen by in twafâldige misje. Yn it foarste plak moat der kontakt lein wurde mei Saw Gerrera, in [[ekstremisme|ekstremist]] dy't jierren lyn al brutsen hat mei it Rebelleferbûn. Om't Jyn troch him [[opfieding|grutbrocht]] is, tinkt men mei har in kâns te hawwen dat Gerrera harkje sil nei wat se te sizzen hawwe foar't er it fjoer iepenet. Fierders moat Jyn har heit, Galen Erso, befrijd wurde sadat er de rebellen fan [[ynformaasje]] foarsjen kin oer dy saneamde Deadsstjer. Jyn wurdt der mei Cassian en [[K-2SO]], in [[software|werprogrammearre]] gefjochts[[androïde]] fan 'e Keizerlike Striidkrêften, op útstjoerd om dat allegear te berêden. [[Generaal]] Davits Draven nimt foar harren ôfreis Cassian lykwols apart en seit dat er ferjitte moat wat er oant no ta allegear heard hat. Galen Erso is neat oars as in [[kollaborateur]], en de wiere misje is om him te [[moard|likwidearjen]] foar't er it Keizerlik wapenprogramma noch fierder foarút helpe kin.
{{Plotbedjer film}}
Jyn, Cassian en K-2SO bejouwe har nei de Jedha, dêr't it Keizerryk dwaande is alle kyberkristallen te [[dieverij|stellen]] út 'e op in [[berch]]top leine [[hillich plak|Hillige Stêd]], dy't ek Jedha hjit. Dy [[kristal]]len wurde brûkt om it [[ploffer (Star Wars)|superlaserkanon]] fan 'e Deadsstjer fan [[enerzjy]] te foarsjen. Gerrera en syn [[partisanen]] fiere yn om 'e Hillige Stêd in [[guerriljastriid]] tsjin 'e Keizerlike [[stoarmtroeper (Star Wars)|stoarmtroepers]]. As Jyn en Cassian harren yn 'e stêd bejouwe, reitsje se dêr ûnbedoeld behelle yn in oanfal fan Gerrera syn mannen op it Keizerlik [[konfoai]] dat de lêste kyberkristallen ferfiert. Dat kostet harren op in hier nei it libben, mar se wurde rêden troch de [[blinens|bline]] [[kriger]] [[Chirrut Îmwe]], ien fan 'e lêste [[Beskermers fan de Whills|Beskermers fan 'e Whills]] (leden fan in [[monastisisme|monastyske]] [[kleasteroarder|oarder]] dy't de kyberkristallen bewekje moat) en dy syn [[freonskip|freon]], de [[hierling]] [[Baze Malbus]].

Om't se de oanfal yn it hûndert jage hawwe soene, wurde se alle fjouwer finzen nommen troch de partisanen, dy't harren meinimme nei harren basis yn in [[grot]] in ein bûten de Hillige Stêd. Dêr wurde Cassian, Chirrut en Baze opsletten yn [[sel (finzenis)|sel]] njonken dy fan 'e piloat Bodhi Rook. Underwilens wurdt Jyn by Gerrera brocht. Se is [[ferbittere]], mei't er har (yn har eigen wurden) &quot;dumpt&quot; hat doe't se sechstjin jier wie troch har op in stuit sûnder [[ôfskie|farwol]] of útlis yn 'e steek te litten. Gerrera leit har lykwols út dat er har doe foar har eigen [[feilichheid]] efterlitten hat, mei't har [[identiteit]] mank syn mannen bekend wurden wie en der stimmen opgiene om har as [[gizeling (misdriuw)|gizelster]] te brûken om har heit ûnder druk te setten. Hy spilet foar har it holografysk boadskip fan har heit ôf, dat Bodhi him brocht hat. 

Galen rjochtet him dêryn streekrjocht tsjin sawol Gerrera as Jyn, mei't er derfan útgiet dat sy beiden noch byinoar binne. Hy fertelt dat er ynstee fan fierdere utering te jaan oan syn opstannigens, de lêste fyftjin jier war dien hat om sa hearrich mooglik te lykjen, om't er besefte dat de Deadsstjer sûnder syn help ek wol makke wurde soe. Ynstee hat er syn [[posysje (funksje)|posysje]] no brûkt om it Keizerryk te ûndermynjen troch mei opsetsin in swak plak yn 'e Deadsstjer yn te bouwen. Hy jout Jyn opdracht om 'e [[blaudruk]]ken fan 'e Deadsstjer út it Keizerlik [[argyf]]kompeks op 'e planeet [[Scarif]] te heljen en dy troch te spyljen oan it Rebelleferbûn. Galen seit ek dat er syn dochter nea fergetten is en noch eltse dei oan har tinkt. Jyn, dy't folslein [[desyllúzjonearring|desyllúzjonearre]] rekke wie mei it ferset tsjin it Keizerryk, wurdt troch de wurden fan har heit ta de [[trien]]nen ta roerd en fettet nije [[moed]].

Underwilens is [[grut-moff]] [[Wilhuff Tarkin]] troch de keizer stjoerd om tafersjoch te hâlden oer it wurk fan Krennic-en-dy. Der hawwe him geroften berikt oer de desertearre piloat en hy freget him ôf oft der net mear oan 'e hân is. Syn earste die is om te kontrolearjen oft de Deadsstjer it wol echt docht. Krennic stelt foar om 'e hiele moanne Jedha te ferneatigjen, mar Tarkin bedimmet him en seit dat it wol takin mei de Hillige Stêd. De proef is in súkses en de stêd wurdt mei [[berch]] en al yn ien klap ferneatige. De konsintryske [[skokweach|skokweagen]] wreidzje har dêrwei oer de hiele moanne út en sille alle [[libben]] ferdylgje. De partisanen fan Gerrera reitsje alhiel yn ûnstjoer, en yn alle trelit witte Cassian en de oaren harrensels te befrijen. Cassian nimt kontakt op mei K-2SO, dy't by harren [[romteskip]] efterbleaun wie. Hy fynt Jyn werom en nimt har mei, dêrby oanfitere troch Gerrera, dy't sels lykwols wegeret om mei. K-2SO arrivearret mei it romteskip en pikt Cassian, Jyn, Chirrut, Baze en Bodhi op wêrnei't se krekt op 'e tiid fan Jedha ûntkomme. Gerrera en dyselden fan syn mannen dy't net yn eigen romteskippen fuort witte te kommen, fine de dea as de skokweach harren berikt. 

Tarkin [[lokwinskjen|lokwinsket]] Krennic mei it wolslagjen fan it projekt, en nimt dan de lieding oer de Deadsstjer oer. Krennic is [[razernij|poerrazen]], mar Tarkin wiist derop dat sa'n gefoelich wapen as de Deadsstjer net oan him tabetroud is, de desertearre piloat yn acht nommen en it lek yn 'e organisaasje fan Krennic dêr't dy [[desersje]] op tsjut. Hy wriuwt Krennic fyntsjes yn dat de piloat net allinnich wurke, mar fan 'e Keizerlike ûndersyksfasiliteit op 'e planeet [[Eadu]] kaam, dêr't er kontakt hân hawwe moat mei ien fan Krennic syn wittenskippers. Wisberet om regaad te meitsjen mei de [[ferrieder]], set Krennic ôf nei Eadu.

Underwilens fertelt Jyn oan Cassian en de oaren wat har heit yn it holografysk boadskip sei. Net ien hat der lykwols yn 'e gauwichheid fan 'e ûntsnapping om tocht om 'e bylddrager mei it boadskip mei te nimmen, dat it boadskip is ferlern gien yn 'e ferwoastging fan Jedha. Cassian foarseit dat se sûnder de opname de lieders fan it Rebelleferbûn der nea fan oertsjûgje kinne sil om 'e misje nei Scarif yn omtinken te nimmen. Bodhi liedt it rebelleteam nei Eadu ta, dêr't Galen Erso him befynt. Neffens Cassian is it no nammenste wichtiger om Jyn har heit te befrijen, sadat er sels de rebellelieders tasprekke kinne sil. Temûk is er lykwols noch altyd fan doel om Galen te fermoardzjen by de earste gelegenheid dy't him foardocht. Om't se ûnder de [[radar]] op Eadu binnenkomme wolle, [[fleanen|fleane]] se te leech. Se reitsje in útstykjende [[rots]]pjuts en moatte by [[nacht]] en min [[waar]] in [[needlâning]] meitsje, dy't se aldergeloks allegear ûnskansearre oerlibje. Se ferlieze dêrtroch lykwols harren [[kommunikaasje]] mei de rebellebasis op Yavin-IV, mei as gefolch dat generaal Draven derfan útgiet dat se omkommen binne. Hy stjoert dêrop in [[squadron]] [[X-wjukjager]]s om 'e fasiliteit op Eadu te [[bombardearjen]].

Wylst K-2SO de kommunikaasje-apparatuer reparearret, geane Cassian en Bodhi op [[ferkenning]]. Fan in hichte ôf sjogge se hoe't Galen Erso en de oare wittenskippers Krennic opwachtsje en ûnthelje. Krennic lit de oare wittenskippers delmeane troch syn [[liifwacht]]en en stiet op it punt om ek mei Galen ôf te weven. Underwilens figelearret Jyn út wat Cassian fan doel is. Se ferlit de oaren en bejout har, om har heit te warskôgjen, troch in djippe [[kleau]] by in hege [[ljedder]] op nei it [[lâningsplatfoarm]] dêr't it [[romtefear]] fan Krennic delkommen is. Cassian stjoert Bodhi fuort om in nij romteskip te [[dieverij|stellen]] en kriget dêrnei Galen yn it [[fizier (fjoerwapen)|fizier]], mar op it lêste momint beslút er syn befel yn 'e wyn te slaan en de man net om te bringen. Hy keart werom nei de oaren en ûntdekt dat Jyn der op eigen manneboet op úttein is. K-2SO hat de kommunikaasje mei Yavin-IV reparearre en Cassian warskôget generaal Draven om 'e oanfal ôf te brekken om't der noch eigen personiel by it doelwyt oanwêzich is, mar de oanfal is al ynset en Draven kin it squadron net mear tsjinkeare.

Jyn berikt har heit mominten foar't it [[bombardemint]] begjint. Hoewol't sy it sels ûnskansearre oerlibbet, rekket har heit libbensgefaarlik [[ferwûne]], wêrnei't er yn har earms [[ferstjerren|ferstjert]]. Cassian skuort in oerstjoere Jyn mei werom nei it Keizerlike frachtfear dat Bodhi stellen hat, wêrnei't se mei de rest fan 'e groep ûntkomme. Krennic wurdt neitiid ûntbean yn 'e [[fêsting]] fan [[Darth Vader]] op 'e planeet [[Mustafar]], dêr't er him foar de rjochterhân fan [[keizer]] [[Palpatine]] oer ferantwurdzje moat foar de oanfal mei de Deadsstjer op Jedha, dêr't er hielendal gjin tastimming foar krigen hie. Krennic skoot de skuld ôf op Tarkin en besiket in [[audiïnsje]] by de keizer los te krijen, mar de [[yrritaasje|yrritearre]] Vader [[ferstikking|knypt him de kiel ticht]] mei [[de Krêft]] en befellet him om der earst mar ris op ta te sjen dat der gjin fierdere lekken ûntsteane.

Werom op Yavin-IV slacht Jyn yn in [[gearkomste]] mei de lieding fan it Rebelleferbûn foar om 'e rebellefloat yn te setten foar in wraam op Scarif, om sa de blaudrukken fan 'e Deadsstjer te bemachtigjen. De rebellelieders binne lykwols ferdield, mei't guon, ûnder wa de [[Mon Calamari]]-[[admiraal]] [[Raddus]], har plan stypje, wylst oaren fan miening binne dat de oerwinning troch de foltôging fan 'e Deadsstjer foargoed bûten berik is en dat harren no inkeld noch flecht of [[oerjefte]] rêst. Mon Mothma stelt fêst dat se sûnder unanime stipe fan 'e oare lieders de misje net trochgean litte kin. Foar it fuortbestean fan 'e [[opstân]] hat se lykwols noch ien troefkaart oer, de [[Obi-Wan Kenobi|ûnderdûkte Jedi-master]] dy't befreone is mei in oare rebellelieder, [[Bail Organa]] fan [[Alderaan]]. Dyselde is de lêste [[hoop]] fan it Rebelleferbûn. Organa seit ta [[prinsesse Leia|in boadskipper]] nei de man ta stjoere te sillen dy't er mei syn libben fertrouwe soe.

Jyn is [[frustraasje|frustrearre]] troch de ûnwil fan 'e rebellelieders om har te stypjen, mar Chirrut, Baze en Bodhi bliuwe by har en Cassian komt mei in stik as tweintich oare [[frijwilliger]]s oan, allegear yn 'e wol ferve rebellen dy't troch de jierren hinne dingen dien hawwe dêr't se net [[grutskens|grutsk]] op binne. Se hawwe skjin har nocht fan it oanklauwen mei misjes dy't neat opsjitte en wolle noris wat dwaan dat it ferskil makket. De groep kaapt it Keizerlik frachtfear dat op Eadu bútmakke is en set dêrmei ôf tsjin 'e befellen fan 'e lieding fan it Rebelleferbûn yn. As de [[ferkearslieding]] yn betizing freget nei harren oansprekkoade, betinkt Bodhi foar de hân wei ien: ''Rogue One'' (&quot;Skelm Ien&quot;). Se bejouwe har nei Scarif, dêr't it Keizerryk in ûntrochkringber [[enerzjyfjild|enerzjyskyld]] om 'e hiele planeet hinne makke hat, mei mar ien poarte, dy't iepene en sletten wurde kin. Bodhi praat harren nei binnen ta troch te sizzen dat it frachtfear nei it bombardemint fan 'e rebellen op Eadu hjirhinne omlaat is. Underwilens komt Krennic ek op Scarif oan om 'e blaudrukken fan 'e Deadsstjer feilich te stellen.

Nei't se op 'e [[tropen|tropyske]] planeet lâne binne, stelle Jyn en Cassian de [[militêr unifoarm|unifoarmen]] fan inkele Keizerlike [[ofsier]]en dy't oan board komme om it fear te ynspektearjen. Yn 'e mande mei K-2SO ynfiltrearje se neitiid mei dy [[momkape]] it argyfkompleks. Chirrut, Blaze en de rebellen fiere in koördinearre oanfal op it Keizerlik [[garnizoen]] út by wize fan ôfliedingsmaneuver. Dêrtroch wurde de stoarmtroepers dy't Jyn en Cassian it paad tichtsette, nei bûten ta stjoerd om 'e oanfal ôf te slaan. Underwilens fangt it Rebelleferbûn op Yavin-IV [[kommunikaasje]] tusken Keizerlike troepen op dêr't yn sprutsen wurdt fan in rebelle-oanfal op Scarif. Mon Mothma beslút dat se foar in foldongen feit steld binne, en dat se no wol fjochtsje moatte. Admiraal Raddus is op dat stuit al oan board fan syn [[kruser]] om 'e float te risselwearjen foar in wraam op Scarif.

Jyn en Cassian geane it reuseftige Keizerlik Argyf binnen, wylst K-2SO efterbliuwt by de yngong om harren fia it [[kompjûter]]systeem nei de juste data-opslach te lieden. As de rebellefloat ûnder admiraal Raddus by Scarif arrivearret, slute de Keizerlike troepen de poarte yn it planetêre enerzjyskyld. Dat hâldt ek de ferstjoering fan grutte hoemannichten data tsjin, dat Cassian jout fia K-2SO oan Bodhi opdracht om in fysike oansluting op it kommunikaasjesysteem oan te lizzen sadat se de rebellefloat sizze kinne dat de poarte yn it enerzjyskyld tsjin eltse priis iepenbrutsen wurde moat. Sadree't Krennic berjocht kriget dat de argyfklûs kompromittearre is, beseft er wêr't it de rebellen om te dwaan is. Hy stjoert daliks fersterkings nei it argyf ta. K-2SO wit gâns stoarmtroepers te deadzjen, mar lang om let wurde se him oermânsk. Hy [[selsopoffering|offeret himsels op]] en wurdt ferneatige, mar net foar't er de argyfklûs fersegele hat en it kompjûtersysteem dat de klûs bestjoert, fernield hat. Jyn en Cassian helje de ynformaasjedrager mei de blaudrukken út 'e klûs en klimme dan by de rekken mei oare ynformaasjedragers op, fierder omheech yn 'e ûnbidich hege argyftoer.

Bodhi liedt mei gefaar foar eigen libben in [[snoer|keabel]] nei it frachtfear ta en bringt sa in fysike oansluting op it kommunikaasjenetwurk ta stân. Chirrut wurdt deade nei't er de haadskeakelder op it lâningsplatfoarm omset, sadat de oansluting iepene wurdt. Bodhi bringt it boadskip oer oan admiraal Raddus, krekt foar't in stoarmtroeper in [[hângranaat|granaat]] yn it frachtfear smyt en it hiele romteskip [[ûntploffing|de loft yn giet]]. Malbus is de iennichste oerlibbene op it lâningsplatfoarm; hy nimt foar de dea fan syn freonen [[wraak]] op gâns fijannen foar't er sels ek deade wurdt. Krennic kringt de argyftoer fia in oare tagong binnen en besjit Cassian en Jyn. Cassian wurdt rekke, komt te fallen en stoart in ein nei ûnderen ta, dêr't er bewegingsleas lizzen bliuwt. Jyn klimt fierder nei boppen en ûntkomt út 'e toer troch in [[fentilaasje]]skacht.

Se komt út by de grutte [[skûtelantenne]], boppe-op 'e toer, dêr't se de ynformaasjedrager yn it kompjûtersysteem ynfiert. Om 'e blaudrukken ferstjoere te kinnen, moat se earst de rjochting oanpasse dy't de antenne útwiist. Tsjin 'e tiid dat se dat oprêden hat, berikt Krennic mei de [[lift (hefmeganisme)|lift]] it antenneplatfoarm. Hy hâldt fol dat hy wûn hat en risselwearret om Jyn dea te sjitten, mar hy wurdt sels fan efteren delsketten as in slim ferwûne Cassian it platfoarm berikt. Yn 'e romte set admiraal Raddus in hammerkop[[korvet]] yn dy't in fijannich [[stjerreslachskip]] raamt en fansiden triuwt by in oar stjerreslachskip op. De fertize [[skipswrak]]ken swalkje fan koers en botse op 'e generatorfasiliteit dy't it enerzjyskyld om 'e planeet hinne opwekket. It skyld wurdt dêrtroch deäktivearre. Jyn ferstjoert de blaudrukken fan 'e Deadsstjer, dy't ûntfongen wurde op it [[flaggeskip]] fan admiraal Raddus. 

Frijwol daliks dêrnei ferskine de Deadsstjer ûnder lieding fan grut-moff Tarkin en in Keizerlike float ûnder Darth Vader boppe Scarif. Tarkin lit it superlaserkanon fan 'e Deadsstjer op 'e nij in skot mei lege yntinsiteit ôfsjitte, dat Scarif yn see rekket, in ein foarby it argyfkompleks. De skokweach is lykwols op 'e nij genôch om alle libben op 'e planeet te ferdylgjen. Op it antenneplatfoarm sjocht de swierferwûne Krennic de skokweach oankommen, en Jyn en Cassian, dy't ûnderwilens de toer ferlitten hawwe, sjogge him oankommen wylst se tegearre op it [[strân]] sitte. Se hâlde inoars hân fêst yn 'e lêste mominten foar't se stjerre.

De rebellefloat besiket te ûntkommen nei de [[hyperromte]], mar it flaggeskip fan admiraal Raddus en ferskate oare rebelleskippen wurde opheind troch de float fan Vader, wêrby't de admiraal omkomt. Vader [[interjen|interet]] sels de kruser fan Raddus, dêr't er mei syn [[ljochtsabel]] in [[bloedbad]] oanrjochtet ûnder de [[bemanning]]. De ynformaasjedrager mei de blaudrukken fan 'e Deadsstjer wurde lykwols fan hân ta hân trochjûn en oant er in lytser romteskip berikt, de korvet ''Tantive&amp;nbsp;IV'', dy't him út 'e búk fan 'e kruser losmakket en ûntkomt. Oan board fan it flechtsjende skip bringt [[kaptein (skipfeart)|kaptein]] [[Raymus Antilles]] de blaudrukken by in heechpleatste [[passazjier]]. Hy freget har wat de rebellen op Scarif harren no eins brocht hawwe. [[Prinsesse Leia]] draait har om en seit: &quot;Hoop.&quot;

==Rolferdieling==
[[File:Felicity Jones (29582838166).jpg|right|thumb|180px|[[Felicity Jones]].]]
[[File:Diego Luna Berlinale 2017.jpg|right|thumb|160px|[[Diego Luna]].]]
[[File:Ben Mendelsohn by Gage Skidmore.jpg|right|thumb|160px|[[Ben Mendelsohn]].]]
;haadrollen
{| height=&quot;100px&quot; width=&quot;675px&quot; style=&quot;background:#F8F8F8; border:1px solid #aaaaaa&quot;
| style=&quot;background:gold&quot;| '''personaazje''' 
| style=&quot;background:gold&quot;| '''akteur/aktrise'''&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;
|- 
| [[Jyn Erso]]
| [[Felicity Jones]]
|-
| [[kaptein (rang)|kaptein]] [[Cassian Andor]]
| [[Diego Luna]]
|-
|}
&lt;br&gt;
;byrollen
{| height=&quot;100px&quot; width=&quot;675px&quot; style=&quot;background:#F8F8F8; border:1px solid #aaaaaa&quot;
| style=&quot;background:gold&quot;| '''personaazje''' 
| style=&quot;background:gold&quot;| '''akteur/aktrise''' 
|- 
| [[direkteur]] [[Orson Krennic]]
| [[Ben Mendelsohn]]
|-
| [[Chirrut Îmwe]]
| [[Donnie Yen]]
|-
| [[Baze Malbus]]
| [[Jiang Wen]]
|-
| [[K-2SO]]
| [[Alan Tudyk]] &lt;small&gt;(stim)&lt;/small&gt;
|-
| [[Bodhi Rook]]
| [[Riz Ahmed]]
|-
| [[Galen Erso]]
| [[Mads Mikkelsen]]
|-
| [[Saw Gerrera]]
| [[Forest Whitaker]]
|-
| [[grut-moff]] [[Wilhuff Tarkin]]
| [[Guy Henry (akteur)|Guy Henry]] &lt;small&gt;(fysyk)&lt;/small&gt; en [[Peter Cushing]] † &lt;small&gt;(digitale likenis)&lt;/small&gt;
|-
| [[admiraal Raddus]]
| [[Paul Kasey]] &lt;small&gt;(fysyk)&lt;/small&gt; en [[Stephen Stanton]] &lt;small&gt;(stim)&lt;/small&gt;
|-
| [[senator]] [[Mon Mothma]]
| [[Genevieve O'Reilly]]
|-
| [[Darth Vader]]
| [[Spencer Wilding]] en [[Daniel Naprous]] &lt;small&gt;(fysyk)&lt;/small&gt; en [[James Earl Jones]] &lt;small&gt;(stim)&lt;/small&gt;
|-
| [[generaal]] Davits Draven
| [[Alistair Petrie]]
|-
| senator [[Bail Organa]]
| [[Jimmy Smits]]
|-
| senator Tynnra Pamlo
| [[Sharon Duncan-Brewster]]
|-
| [[kaptein (skipfeart)|kaptein]] [[Raymus Antilles]]
| [[Tim Beckmann]]
|-
| de jonge Jyn Erso &lt;small&gt;(8 jier)&lt;/small&gt;
| [[Beau Gadsdon]]
|-
| de jonge Jyn Erso &lt;small&gt;(4 jier)&lt;/small&gt;
| [[Dolly Gadsdon]]
|-
| Lyra Erso
| [[Valene Kane]]
|-
| Moroff
| [[Ian Whyte (akteur)|Ian Whyte]]
|-
| Dutch Vander (Goud-lieder)
| [[Angus MacInnes]]
|-
| Garven Dreis (Read-lieder)
| [[Drewe Henley]]
|-
| generaal [[Jan Dodonna]]
| [[Ian McElhinney]]
|-
| senator Nower Jebel
| [[Jonathan Aris]]
|-
| senator Vasp Vaspar
| [[Fares Fares]]
|-
| generaal Antoc Merrick
| [[Ben Daniels]]
|-
| [[dr.]] Evazan
| [[Michael Smiley]]
|-
| generaal Hurst Romodi
| [[Andy de la Tour]]
|-
| Weeteef Cyubee
| [[Warwick Davis]]
|-
| [[korporaal]] Tonc
| [[Rizzle Kicks|Jordan Stephens]]
|-
| Bistan
| [[Nick Kellington]]
|-
| Tivik
| [[Daniel Mays]]
|-
| C1-10P
| [[Dave Filoni]] &lt;small&gt;(stim)&lt;/small&gt;
|-
| [[prinsesse]] [[Leia Organa]]
| [[Ingvild Deila]] &lt;small&gt;(fysyk)&lt;/small&gt; en [[Carrie Fisher]] &lt;small&gt;(digitale likenis en stim) (cameo)&lt;/small&gt; 
|-
| [[C-3PO]]
| [[Anthony Daniels]] &lt;small&gt;([[cameo]])&lt;/small&gt;
|-
| [[R2-D2]]
| [[Jimmy Vee]] &lt;small&gt;(cameo)&lt;/small&gt;
|-
| [[Wedge Antilles]]
| [[David Ankrum]] &lt;small&gt;(stimcameo)&lt;/small&gt;
|-
| Deadsstjer-technikus #1
| [[Rian Johnson]] &lt;small&gt;(cameo)&lt;/small&gt;
|-
| Deadsstjer-technikus #2
| [[Ram Bergman]] &lt;small&gt;(cameo)&lt;/small&gt;
|-
|}

==Produksje en distribúsje==
===Produksje===
''Rogue One: A Star Wars Story'' wie de earste film út 'e saneamde [[blomlêzing|antologysearje]] fan op harsels steande ''[[Star Wars (filmsearje)|Star Wars]]''-[[spin-off]]-[[film]]s. It idee foar de film kaam oarspronklik yn [[2003]] fan [[John Knoll]], dy't it tafersjoch op 'e [[fisuele effekten]] hie by de tusken [[1999]] en [[2005]] makke [[Star Wars-prequeltrilogy|''Star Wars''-prequeltrilogy]]. Hy sloech doe foar om fan it ferhaal in [[ôflevering]] te meitsjen yn 'e plande [[tillefyzjesearje]] ''Star Wars: Underworld'', dy't lykwols neitiid yn syn gehiel skrast waard. Tsien jier letter, nei de oername fan [[Lucasfilm]] troch [[The Walt Disney Company]] yn [[2012]], besleat er op 'e nij te besykjen om syn idee oan 'e man te bringen. Disney seach der wol wat yn, en it idee fan Knoll waard as ''Rogue One'' yn produksje nommen.

De film waard [[regissearre]] troch [[Gareth Edwards (regisseur)|Gareth Edwards]] nei in [[skript]] dat skreaun wie troch de tige renomearre [[senarioskriuwer]]s [[Chris Weitz]] (bekend fan û.m. [[American Pie (filmsearje)|''American Pie''-rige]]) en [[Tony Gilroy]] (bekend fan û.m. de [[Bourne (filmsearje)|''Bourne''-films]]). Weitz skreau de oarspronklike ferzje fan it senario, wylst Gilroy ferantwurdlik wie foar bykommende [[sêne]]s dy't yn [[juny]] [[2016]] de basis foarmen foar fiif [[wike]]n fan [[reshoot]]s. De wichtichste feroaring dy't Gilroy oanbrocht, wie de ein fan 'e film. Mei't se derfan útgiene dat Disney nea in ein tastean soe wêryn't de haadpersoanen omkamen, hiene Weitz en Edwards keazen foar in [[happy end]], wêrby't teminsten [[Jyn Erso]] en [[Cassian Andor]] oan 'e dea ûntkamen. De studio keas lykwols ûnferwachts foar in mear tragyske ein, en de oarspronklike ein fan it senario waard nea ferfilme. Behalven Weitz en Gilroy droegen ek [[Christopher McQuarrie]], [[Scott Z. Burns]] en [[Michael Arndt]] by oan it senario, hoewol't se dêrfoar gjin fermelding op 'e [[ôftiteling]] krigen.
[[File:North east hadhunmathi maldives.JPG|right|thumb|170px|It [[atol (lânfoarm)|atol]] [[Laamu (atol)|Laamu]], yn 'e [[Malediven]], giet yn 'e film troch foar de [[planeet]] [[Scarif]].]]

As [[filmprodusint|produsinten]] wiene [[Kathleen Kennedy (produsinte)|Kathleen Kennedy]], [[Allison Shearmur]] en [[Simon Emanuel]] by it projekt belutsen foar de [[filmstudio]] [[Lucasfilm]]. Foar de film wie in [[budget]] beskikber fan [[$]]220&amp;nbsp;miljoen. De [[kamerarezjy]] wie yn 'e hannen fan [[Greig Fraser]], en de [[filmmuzyk]] waard fersoarge troch [[Michael Giacchino]]. ''Rogue One'' wie dêrmei de earste ''Star Wars''-film sûnder in [[soundtrack]] dy't makke wie troch [[John Williams (komponist)|John Williams]], al ynkorporearre Giacchino yn syn wurk wol [[tema (fiksje)|tema's]] fan Williams syn muzyk út eardere films.

===Opnamen===
De [[opnamen (film)|opnamen]] foar ''Rogue One: A Star Wars Story'' setten op [[8&amp;nbsp;augustus]] [[2015]] útein en duorren oant en mei [[11&amp;nbsp;febrewaris]] [[2016]]. De binnendoarsênes waarden foar it meastepart opnommen yn 'e [[Pinewood Studios]] yn it [[Ingelân|Ingelske]] [[Buckinghamshire]], dêr't reuseftige [[filmset]]s boud waarden ta oanfolling fan [[sêne]]s dy't op [[lokaasje]] filme wiene. Sa waarden de sênes op 'e planeten [[Lah'mu]] en [[Eadu]] opnommen op [[Iislân]], yn 'e neite fan 'e [[berch|bergen]] de [[Hjörleifshöfði]] en de [[Hafursey]], by [[Mýrdalssandur]]. Ek waard op Iislân filme yn 'e krite fan [[Krafla]] mei syn [[fulkaankrater]] en by de [[rots]]formaasjes om 'e [[Mývatn]]mar hinne. 

De sênes op [[Scarif]] waarden filme op 'e [[eilannen]] [[Gan (Laamu)|Gan]] en [[Laamu (atol)|Baresdhoo]] fan it [[atol (lânfoarm)|atol]] [[Laamu (atol)|Laamu]], yn 'e [[Malediven]]. Ek op 'e [[loftmachtbasis]] [[RAF Bovington]], yn Ingelân, waarden inkele sênes opnommen dy't plakfûnen op Scarif, en it [[metrostasjon]] [[Canary Wharf (metrostasjon)|Canary Wharf]] yn [[Londen]] die tsjinst as de binnenkant fan it argyfkompleks op Scarif. De sênes op [[Yavin-IV]] waarden filme op it [[Fleanfjild Cardington]], ek yn Ingelân, wylst de sênes op 'e planeet [[Jedha]] opnommen waarden yn [[Wadi Rûm]], yn [[Jordaanje]]. De [[reshoot]]s yn [[juny]] [[2016]] fûnen yn har gehiel plak yn 'e Pinewood Studios. 
[[File:JOR-2017-Wadi Rum 02.jpg|left|thumb|250px|[[Wadi Rûm]] yn [[Jordaanje]] tsjinne as filmlokaasje foar de [[sêne]]s op 'e [[planeet]] [[Jedha]].]]

===Postproduksje===
Yn 'e [[postproduksje]]faze, dy't rûn oant en mei [[28&amp;nbsp;novimber]] [[2016]], foege [[Industrial Light &amp; Magic]] (ILM) de [[special effects]] ta. In tige opmerklik ûnderdiel dêrfan wie it plakken fan digitaal oanpaste [[argyf]]bylden fan 'e likenis fan 'e [[Ingelân|Ingelske]] [[akteur]] [[Peter Cushing]] oer it [[minsklik lichem|lichem]] hinne fan akteur [[Guy Henry (akteur)|Guy Henry]]. Cushing, dy't yn [[1994]] [[ferstoarn]] wie, hie yn ''[[Star Wars: Episode&amp;nbsp;IV&amp;nbsp;– A&amp;nbsp;New Hope]]'' ([[1977]]), de earste [[Star Wars (filmsearje)|''Star Wars''-film]], de rol fan [[grut-moff Tarkin]] spile, en de makkers fan ''Rogue One'' woene de rol net [[cast|wercaste]]. Henry die foar de film de [[motion-capture]] en spriek ek de [[dialooch]] fan Tarkin yn, wêrby't er de [[stim]] en wize fan praten fan Cushing neibearde. ILM makke in digitaal model fan it lichem fan Cushing, dat op 'e filmbylden oer Henry hinne plakt waard. De manierkes fan Cushing waarden dêrfoar yngeand bestudearre. De filmmakkers sochten foar dizze wurkwize yn 't foar tastimming fan 'e erven Cushing. Dyselden wiene nau by it proses belutsen en hiene ynspraak dy't neffens de produksje ta &quot;lytse, subtile oanpassings&quot; late.

In soartgelikens proses waard brûkt foar de [[cameo]]ferskining fan [[prinsesse Leia]] oan 'e ein fan 'e film. [[Carrie Fisher]], de aktrise dy't de rol fan Leia spile hie yn ''Star Wars: Episode&amp;nbsp;IV&amp;nbsp;– A&amp;nbsp;New Hope'', wie op dat stuit noch yn [[libben]], hoewol't se ein [[desimber]] [[2016]], inkele wiken nei it útkommen fan ''Rogue One'', hommels komme soe te [[ferstjerren]]. Troch fisuele effekten waarden lykwols argyfbylden fan har jongere sels oer it [[gesicht]] fan 'e [[Noarwegen|Noarske]] aktrise [[Ingvild Deila]] hinne plakt. Foar it iennichste [[wurd]] dat Leia yn 'e film uteret, &quot;Hoop,&quot; waard in argivearre lûdsopname fan fjirtich jier earder brûkt. Fansels moast ek Fisher tastimming ferliene foar dit proses. [[Filmprodusint]]e [[Kathleen Kennedy (filmprodusinte)|Kathleen Kennedy]] liet har it resultaat sjen (dat letter troch in protte [[filmresinsint]]en swier [[krityk|bekritisearre]] waard), en neffens Kennedy &quot;fûn [Fisher] it geweldich&quot;.

===Distribúsje===
De [[filmdistribúsje|distribúsje]] fan ''Rogue One: A Star Wars Story'' waard fersoarge troch [[Walt Disney Studios Motion Pictures]], de distribúsje[[difyzje (ûndernimming)|difyzje]] fan [[The Walt Disney Company]]. De film gie op [[10&amp;nbsp;desimber]] [[2016]] yn [[Hollywood]] yn [[premiêre]], en iepene dêrnei op [[16&amp;nbsp;desimber]] yn 'e [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[bioskopen]]. It byhearrende [[soundtrack]]album ferskynde dyselde deis by [[platemaatskippij]] [[Walt Disney Records]]. ''Rogue One: A Star Wars Story'' kaam op [[24&amp;nbsp;maart]] [[2017]] beskikber as [[ynternet|digitale]] [[download]] en waard op [[4&amp;nbsp;april]] fan dat jier útbrocht op [[dvd]] en [[blu-ray]].
[[File:Rogue One- A Star Wars Story Japan Premiere Red Carpet- Diego Luna, Felicity Jones &amp; Gareth Edwards (35410516140).jpg|right|thumb|250px|[[Akteur]]s [[Diego Luna]] en [[Felicity Jones]] en [[regisseur]] [[Gareth Edwards (regisseur)|Gareth Edwards]] mei lju yn it [[kostúm]] fan [[Darth Vader]] en in [[stoarmtroeper (Star Wars)|stoarmtroeper]] by de [[Japan]]ske nasjonale [[premiêre]] fan ''Rogue One''.]]

==Untfangst==
Fan 'e [[filmkritisy]] krige ''Rogue One: A Star Wars Story'' oer it algemien positive [[resinsje]]s. Sa joech Eric Goldman fan ''[[IGN]]'' de film in 9 op in skaal fan 1 oant 10, in skoare dy't er sa útlei: &quot;[It] is in film dy't grôtfol sit mei [[fanservice]], mar as fanservice sa goed fersoarge wurdt, is der net folle om oer te kleien en in soad om fan te hâlden.&quot; Yn 'e ''[[Los Angeles Times]]'' wie [[Justin Chang]] it dêrmei iens. Hy heamde ''Rogue One'' &quot;klearebare [[fermaak]] mei in heech tempo&quot;. [[Peter Travers]] fan it [[tydskrift]] ''[[Rolling Stone]]'' parte de film 3&lt;sup&gt;&lt;small&gt;1&lt;/small&gt;&lt;/sup&gt;/&lt;sub&gt;&lt;small&gt;2&lt;/small&gt;&lt;/sub&gt; fan 4 [[stjer (figuer)|stjerren]] ta, en skreau: &quot;Dizze [[spin-off]]/[[prequel]] is yn deselde primitive, útwenne, [[emosjonele]], healwize, pronkske geast makke as dy't ús fereale reitsje liet op 'e [[Star Wars-trilogy|oarspronklike trilogy]].&quot;

De [[webside]] [[/Film]] joech ''Rogue One'' in 8 op in skaal fan 1 oant 10 en neamde de film &quot;fermaaklik&quot;, al soe it him ûntbrutsen hawwe oan it &quot;emosjonele gewicht fan ''[[Star Wars: Episode VII – The Force Awakens|The Force Awakens]]''&quot; om't &quot;gjin inkeld personaazje yn ''Rogue One'' bot oansprekkend&quot; west hawwe soe. Yn ''[[The Washington Post]]'' omskreau Ann Hornaday ''Rogue One'' as &quot;in oefening yn franchise-útwreiding dêr't nimmen wat op tsjin hawwe kin. It is goed. It kin dermei ta. Foar it momint.&quot; ''[[Star Wars]]''-betinker [[George Lucas]], dy't bot [[teloarsteld]] west hie oer ''The Force Awakens'', dat yn [[2015]] útkommen wie, fûn ''Rogue One'' lykwols in moaie en goede film. Doe't er dat hearde, sei [[regisseur]] [[Gareth Edwards (regisseur)|Gareth Edwards]]: &quot;No kin ik gelokkich stjerre.&quot; 

[[A.O. Scott]] fan ''[[The New York Times]]'' wie ien dy't net bot oer de film te sprekken wie. Hy skreau: &quot;Alle ûnderdielen binne der, […] lykas [[Lego]]blokjes yn in doaze. It probleem is dat de filmmakkers net de muoite nommen hawwe om wat ynteressants te betinken om dermei te dwaan. In pear bern fan in jier as njoggen hiene op in byldskermfrije, [[rein (delslach)|reinige]] [[middei (deidiel)|middei]] noch bettere aventoeren optinke kinnen, en nei alle gedachten ek bettere [[dialooch]].&quot; Yn it blêd ''[[The New Yorker]]'' liet [[Richard Brody]] himsels alhiel gean en tjirge er dat de film &quot;harsensdea&quot; en &quot;ûnpersoanlik&quot; wie. Dêr heakke er oan ta: &quot;[It] is net iens sasear in spylfilm as wol in [[promoasje (marketing)|promoasjefilmke]] foar himsels dat oprutsen is ta spylfilmlingte; it is in film dy't noch makke wurde moat.&quot; 

[[Peter Bradshaw]], dy't publisearre yn 'e [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[krante]] ''[[The Guardian]]'', skreau: &quot;''Rogue One'' docht nea wier wat skelmeftichs (''rogue''), en it is gjin [[popkultuer]]barren lykas ''The Force Awakens'', yn it sok wêrfan't dizze film útkomt. In grut diel fan 'e [[sjarme]] [fan ''Rogue One''] komt fan it njoere effekt, suver as fan in [[dream]], fan it oan ien wei troch produsearjen fan eleminten dêr't it [[publyk]] bekend mei is, werskodde en oars yninoar set, in tebekrikken nei it [[ferline]] en foarútwizen nei in al fêststeande [[takomst]]. Der binne guon wierlik spektakulêre [[cameo's]] fan dierbere personaazjes, dêr't de aldernijste digitale effekten foar ynset binne&amp;nbsp;– suver grizelich eksakt, sadat it sjen bytiden oanfielt as it weromgean nei de [[1970-er jierren|1970-er]] en [[1980-er jierren]] yn in [[tiidmasine]].&quot;

De werskeppings fan [[grut-moff Tarkin]] mei de byltenis fan 'e [[ferstoarne]] [[Peter Cushing]] en fan [[prinsesse Leia]] mei de byltenis fan 'e jongere [[Carrie Fisher]] waarden lykwols net troch eltsenien wurdearre. Yn ''[[The Guardian]]'' hie Catherine Shoard it oer &quot;in digitale [[mislediging]]&quot;, wylst yn deselde krante Joseph Walsh yn dit ferbân [[rjocht|juridyske]] en [[etysk]]e kwestjes oankaarte. ([[Lucasfilm]] hie lykwols yn 't foar tastimming krigen fan Fisher en de erven Cushing.)  Yn ''[[The Washington Times]]'' wiisde Eric Althoff it hiele idee efter sokke digitale werskeppings ôf: &quot;Wat we spitigernôch krije, is yn prinsipe net in simulaasje [sa't in gewoane akteur in personaazje simulearret], mar in beneikommen fan in simulaasje&amp;nbsp;– in dead personaazje portrettearre troch in libbene akteur dy't net dat personaazje spilet, mar de deade akteur neibeart.&quot; Los fan sokke prinsipiële beswieren fûnen ferskate resinsinten ek dat fral de sêne mei Leia net yn 'e film paste. Sa skreau Kelly Lawler yn ''[[USA Today]]'': &quot;[…] wylst Tarkin allinnich mar wat grizelich oandocht, is de cameo fan Leia sa skokkend dat er it publyk op it emosjoneelste momint folslein út [it belibjen fan] 'e film hellet. De ferskining fan Leia wie bedoeld om 'e film [dochs noch] hoopfol einigje te litten […], mar ynstee einiget er no raar en ûntrêstgjend.&quot;
[[File:Canary Wharf tube stn eastbound look west.JPG|right|thumb|250px|It [[metrostasjon]] [[Canary Wharf (metrostasjon)|Canary Wharf]] yn [[Londen]] waard brûkt foar de binnendoarsênes yn it [[argyf]]kompleks op [[Scarif]].]]

Op 'e [[webside]] [[Rotten Tomatoes]], dy't resinsjes sammelet, hat ''Rogue One: A Star Wars Story'' in heech goedkarringspersintaazje fan 84%, basearre op 456 ûnderskate resinsjes. De konsensuskrityk fan 'e webside, gearstald út al dy resinsjes, stelt: &quot;[De film] linet swier op 'e mytology fan ''[[Star Wars]]'', mar is tagelyk baanbrekkend op it mêd fan it [[plot|ferhaal]] en de [[estetyk]], en wiist sa op in ljochtsjende, kaskreakjende [[takomst]] foar de [[mediafranchise|franchise]].&quot; Op [[Metacritic]], de wichtichste [[konkurrint]] fan Rotten Tomatoes, behellet ''Rogue One: A Star Wars Story'' in goedkarringspersintaazje fan 65%, basearre op 51 resinsjes.

==Resultaat==
===Opbringst===
''Rogue One: A Star Wars Story'' brocht yn 'e [[bioskopen]] yn 'e [[Feriene Steaten]] en [[Kanada]] [[$]]532,2&amp;nbsp;miljoen op, en yn alle oare [[lannen en territoaria]] $523,9&amp;nbsp;miljoen. Wrâldwiid kaam de [[opbringst (jild)|opbringst]] dêrmei út op $1.056,1&amp;nbsp;miljoen. Ofset tsjin it [[budget]] fan $220&amp;nbsp;miljoen betsjut dat in [[winst (ûndernimming)|winst]] fan $836,1&amp;nbsp;miljoen, hoewol't dêr de [[marketing]]kosten noch wol ôf moatte. Oan 'e oare kant ûntfong de produksje foar de [[opnamen (film)|opnamen]] dy't ferrjochte waarden yn it [[Feriene Keninkryk]] fan 'e Britske [[oerheid]] [[subsydzje]] ter wearde fan $45,5&amp;nbsp;miljoen. Mei dit resultaat wie ''Rogue One'' de op ien nei meast opbringende film fan [[2016]] (nei ''[[Captain America: Civil War]]'') en de op 19 nei meast opbringende film aller tiden, mar ek ien fan 'e djoerste films dy't ea makke wiene. De [[webside]] ''[[Deadline Hollywood]]'' berekkene de úteinlike netto winst fan 'e film op $319,6&amp;nbsp;miljoen.

===Prizen===
Yn [[2017]] waard ''Rogue One: A Star Wars Story'' by de [[Oscar]]s nominearre foar [[priis (ûnderskieding)|prizen]] yn 2 [[kategory]]en: bêste [[lûdsmixing]] en bêste [[fisuele effekten]]. De film waard ek nominearre foar 2 [[BAFTA's]], de wichtichste [[Feriene Keninkryk|Britske]] filmprizen, foar bêste [[fisazjy]] en [[hier (begroeiïng)|hierstilearring]] en bêste [[special effects]]. Fierders wiene der nominaasjes foar de [[Hugo Award]] foar bêste dramatyske presintaasje (lange foarm), 2 [[MTV Movie Award]]s en 3 [[Teen Choice Award]]s.

By de [[Saturn Award]]s waard ''Rogue One'' nominearre yn 11 kategoryen, wêrûnder bêste [[aktrise]] ([[Felicity Jones]]), bêste [[byrol]] fan in [[akteur]] ([[Diego Luna]]), bêste [[senario]], bêste [[filmmuzyk]], bêste [[filmmontaazje]], bêste [[produksje-ûntwerp]], bêste [[kostúm]]ûntwerp en bêste [[fisazjy]]. De film wûn 3 Saturn Awards, foar bêste [[science fiction-film]], bêste [[regisseur]] ([[Gareth Edwards (regisseur)|Gareth Edwards]]) en bêste special effects. 

By de Britske [[Empire Award]]s waard ''Rogue One'' nominearre foar 9 prizen, wêrûnder bêste science fiction- of [[fantasyfilm]], bêste manlike nijynkommeling ([[Riz Ahmed]]), bêste produksje-ûntwerp, bêste kostúmûntwerp, bêste fisazjy en hierstilearring en bêste fisuele effekten. De film wûn 3 Empire Awards, foar bêste film, bêste regisseur en bêste aktrise (Felicity Jones).

==Spin-off-tillefyzjesearje==
Op [[8 novimber]] [[2018]] waard oankundige dat der in [[live-action]]tillefyzjesearje yn produksje nommen wie, dy't in [[spin-off]] wie fan ''Rogue One: A Star Wars Story''. It gie om in [[prequel]]rige oer de aventoeren fan it [[personaazje]] fan 'e [[rebel]] [[Cassian Andor]] foarôfgeande oan 'e foarfallen yn 'e film. [[Akteur]] [[Diego Luna]] soe dêrfoar weromkeare yn 'e [[titelrol]] fan 'e searje, dy't ''[[Andor (tillefyzjesearje)|Andor]]'' komme soe te hjitten. De searje sil yn it neijier fan [[2022]] beskikber komme fia [[Disney+]], de eigen [[streaming media|streamingtsjinst]] fan [[The Walt Disney Company|Disney]]. 

==Keppelings om utens==
* {{en}} [https://www.starwars.com/films/rogue-one Offisjele webside fan ''Rogue One: A Star Wars Story'' op ''StarWars.com'']
* {{en}} [https://lucasfilm.com/productions/rogue-one/ Offisjele webside fan ''Rogue One: A Star Wars Story'' op ''Lucasfilm.com'']
* {{en}} [http://www.imdb.com/title/tt3748528/ Ynformaasje oer ''Rogue One: A Star Wars Story'' yn 'e Internet Movie Database (IMDb)]

{{boarnen|boarnefernijing=
Foar boarnen en oare literatuer, sjoch ûnder: [http://en.wikipedia.org/wiki/Rogue_One ''References'', op dizze side].
----
{{commonscat|Rogue One}}
}}
{{DISPLAYTITLE:''{{PAGENAME}}''}}
{{Star Wars}}

[[Kategory:Star Wars-film]]
[[Kategory:Amerikaanske science fiction-film]]
[[Kategory:Amerikaanske aventoerefilm]]
[[Kategory:Amerikaanske oarlochsfilm]]
[[Kategory:Science fiction-fantasyfilm]]
[[Kategory:Science fiction-aventoerefilm]]
[[Kategory:Science fiction-oarlochsfilm]]
[[Kategory:Ingelsktalige film]]
[[Kategory:Film fan Lucasfilm]]
[[Kategory:Film fan Gareth Edwards]]
[[Kategory:Film út 2016]]
[[Kategory:Film oer robots]]
[[Kategory:Film oer tsjoenderij]]
[[Kategory:Film oer romtefeart]]
[[Kategory:Film oer in oarloch]]
[[Kategory:Film oer in opstân]]
[[Kategory:Film oer bûtenierdske wêzens]]
[[Kategory:Film oer in prinsesse]]
[[Kategory:Film oer terrorisme]]
[[Kategory:Film oer desersje]]
[[Kategory:Film oer blinens]]
[[Kategory:Film oer in hierling]]</text>
      <sha1>czmat4kr21jfg6oml19l18mih5p4w46</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Fisuele effekten</title>
    <ns>0</ns>
    <id>160183</id>
    <redirect title="Special effects" />
    <revision>
      <id>1086979</id>
      <timestamp>2022-08-06T21:58:35Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ieneach fan 'e Esk</username>
        <id>13292</id>
      </contributor>
      <comment>Ferwiist troch nei [[Special effects]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="29" xml:space="preserve">#REDIRECT [[Special effects]]</text>
      <sha1>cnf0nj0kp1dkjazusths8lqfu9zlfm2</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Filmresinsint</title>
    <ns>0</ns>
    <id>160184</id>
    <redirect title="Filmkritikus" />
    <revision>
      <id>1086982</id>
      <timestamp>2022-08-06T22:06:45Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ieneach fan 'e Esk</username>
        <id>13292</id>
      </contributor>
      <comment>Ferwiist troch nei [[Filmkritikus]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="26" xml:space="preserve">#REDIRECT [[Filmkritikus]]</text>
      <sha1>de55b8q785n17aqe6pz0oppo698kg4z</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Kategory:Film fan Gareth Edwards</title>
    <ns>14</ns>
    <id>160185</id>
    <revision>
      <id>1086988</id>
      <timestamp>2022-08-06T22:23:10Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ieneach fan 'e Esk</username>
        <id>13292</id>
      </contributor>
      <comment>nij</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="47" xml:space="preserve">[[Kategory:Film nei regisseur|Edwards, Gareth]]</text>
      <sha1>mqgcle9c4j8t0xw8pmmiyfczalau09q</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Rogue One</title>
    <ns>0</ns>
    <id>160186</id>
    <redirect title="Rogue One: A Star Wars Story" />
    <revision>
      <id>1086989</id>
      <timestamp>2022-08-06T22:24:56Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ieneach fan 'e Esk</username>
        <id>13292</id>
      </contributor>
      <comment>Ferwiist troch nei [[Rogue One: A Star Wars Story]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="42" xml:space="preserve">#REDIRECT [[Rogue One: A Star Wars Story]]</text>
      <sha1>jlw7yleywzq6pjrgzl7v6jvat753kk6</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Adrian Smith</title>
    <ns>0</ns>
    <id>160187</id>
    <revision>
      <id>1087008</id>
      <timestamp>2022-08-07T07:54:47Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>wurk</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3319" xml:space="preserve">{{wurk}}
{{Sjonger of muzikant
| ôfbylding                    = Adrian Smith @ Bluesfest July 6 2010.jpg
| ôfbyldingstekst              = Adrian Smith (2010)
| ôfbyldingsbreedte            = 
| echte namme                  = Adrian Frederick Smith
| nasjonaliteit                = {{GBRnasj}}
| berne                        = [[27 febrewaris]] [[1957]]
| berteplak                    = [[Hackney (borough)|Hackney]]
| stoarn                       = 
| stjerplak                    = 
| etnisiteit                   = {{ENGetn}}
| regionale identiteit         = 
| sjenre                       = [[Metal]]
| ynstrumint                   = [[Gitaar]]
| sjongtaal                    = 
| grutste hit(s)               = 
| jierren aktyf                = [[1972]] - No
| prizen                       = 
| webside                      = 
}}
'''Adrian Frederick Smith''' ([[Hackney (borough)|Hackney]], [[27 febrewaris]] [[1957]]) is in [[Ingelân|Ingelsk]] [[gitarist]]. Hy is benammen bekend as de gitarist fan [[Iron Maiden]]. 

== Diskografy ==
===Albums===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|- align=&quot;left&quot;
! Album !! Utbrocht op !! Band !! Single(s) 
|-
|[[Killers (album fan Iron Maiden)|Killers]]
|[[2 febrewaris]] [[1981]]
|rowspan=16|[[Iron Maiden]]
|Twilight Zone,&lt;br&gt;Purgatory
|-
|[[The Number of the Beast (album)|The Number of the Beast]]
|[[22 maart]] [[1982]]
|[[Run to the Hills]],&lt;br&gt;[[The Number of the Beast (liet)|The Number of the Beast]]
|-
|[[Piece of Mind (album fan Iron Maiden)|Piece of Mind]]
|[[16 maaie]] [[1983]]
|Flight of Icarus,&lt;br&gt;[[The Trooper]]
|-
|[[Powerslave]]
|[[3 septimber]] [[1984]]
|[[2 Minutes to Midnight]],&lt;br&gt;[[Aces High (liet fan Iron Maiden)|Aces High]]
|-
|[[Somewhere in Time]]
|[[29 septimber]] [[1986]]
|[[Wasted Years]],&lt;br&gt;Stranger in a Strange Land
|-
|[[Seventh Son of a Seventh Son]]
|[[11 april]] [[1988]]
|[[Can I Play with Madness]],&lt;br&gt;The Evil That Men Do,&lt;br&gt;The Clairvoyant
|-
|[[No Prayer for the Dying]]
|[[1 oktober]] [[1990]]
|Holy Smoke,&lt;br&gt;[[Bring Your Daughter... to the Slaughter]]
|-
|[[Fear of the Dark (album fan Iron Maiden)|Fear of the Dark]]
|[[11 maaie]] [[1992]]
|[[Be Quick or Be Dead]],&lt;br&gt;From Here to Eternity,&lt;br&gt;Wasting Love
|-
|[[The X Factor (album fan Iron Maiden)|The X Factor]]
|[[2 oktober]] [[1995]]
|Man on the Edge,&lt;br&gt;Lord of the Flies
|-
|[[Virtual XI]]
|[[23 maart]] [[1998]]
|The Angel and the Gambler,&lt;br&gt;Futureal
|-
|[[Brave New World (album fan Iron Maiden)|Brave New World]]
|[[29 maaie]] [[2000]]
|The Wicker Man,&lt;br&gt;Out of the Silent Planet
|-
|[[Dance of Death]]
|[[8 septimber]] [[2003]]
|Wildest Dreams,&lt;br&gt;Rainmaker
|-
|[[A Matter of Life and Death (album)|A Matter of Life and Death]]
|[[25 augustus]] [[2006]]
|The Reincarnation of Benjamin Breeg,&lt;br&gt;Different World
|-
|[[The Final Frontier (album fan Iron Maiden)|The Final Frontier]]
|[[13 augustus]] [[2010]]
|El Dorado
|-
|[[The Book of Souls]]
|[[4 septimber]] [[2015]]
|Speed of Light,&lt;br&gt;Empire of the Clouds
|-
|[[Senjutsu]]
|[[3 septimber]] [[2021]]
|The Writing on the Wall,&lt;br&gt;Stratego
|}

{{Boarnen|boarnefernijing=
{{reflist}}
* [https://www.metal-archives.com/artists/Adrian_Smith/107 Metal Archives]
}}

{{DEFAULTSORT:Smith, Adrian}}
[[Kategory:Iron Maiden]]
[[Kategory:Ingelsk gitarist]]
[[Kategory:Ingelsk metalartyst]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1957]]</text>
      <sha1>1w6hbdm3bre7w8ztf3lvw0sabzrr0ok</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1087073</id>
      <parentid>1087008</parentid>
      <timestamp>2022-08-07T10:03:27Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>Adrian Smith</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4207" xml:space="preserve">{{Sjonger of muzikant
| ôfbylding                    = Adrian Smith @ Bluesfest July 6 2010.jpg
| ôfbyldingstekst              = Adrian Smith (2010)
| ôfbyldingsbreedte            = 
| echte namme                  = Adrian Frederick Smith
| nasjonaliteit                = {{GBRnasj}}
| berne                        = [[27 febrewaris]] [[1957]]
| berteplak                    = [[Hackney (borough)|Hackney]]
| stoarn                       = 
| stjerplak                    = 
| etnisiteit                   = {{ENGetn}}
| regionale identiteit         = 
| sjenre                       = [[Metal]]
| ynstrumint                   = [[Gitaar]]
| sjongtaal                    = 
| grutste hit(s)               = 
| jierren aktyf                = [[1972]] - No
| prizen                       = 
| webside                      = 
}}
'''Adrian Frederick Smith''' ([[Hackney (borough)|Hackney]], [[27 febrewaris]] [[1957]]) is in [[Ingelân|Ingelsk]] [[gitarist]]. Hy is benammen bekend as de gitarist fan [[Iron Maiden]]. 

==Karriêre==
Smith wie gitarist by ''Urchin'', dy't er ferliet om ein [[1980]] lid te wurden fan Iron Maiden. [[Killers (album fan Iron Maiden)|Killers]] út (1981) is it earste studioalakten dêr't Smith op te hearren is. By in skoft fan Iron Maiden rjochte hy yn [[1989]] de band [[ASAP (rockband)|ASAP]] op. Begjin [[1990]] ferliet er Iron Maiden út ûnfrede mei de rjochting dy't de band útgie. Hy hold hielendal op mei muzyk meitsjen. Yn [[1993]] begûn er in eigen band, ''Psycho Motel''. Ek hjirmei hie er gjin sukses. Dêrnei wurke Smith mei op de soloalbums Accident Of Birth (1997) en Chemical Wedding (1998) fan [[Bruce Dickinson]] (dy't ûnderwilens ek Iron Maiden ferlitten hie). Tegearre mei Dickinson kaam Smith yn [[1999]] werom by Iron Maiden. De ''Ed Hunter-toernee'' folge noch itselde jier.

==Priveelibben==
Smith waard berne yn [[Hackney (borough)|Hackney]], Ingelân, it [[Feriene Keninkryk]], as de jongste yn in gesin fan trije. Syn heit wie skilder. Adrian Smith is boaske mei ''Nathalie Dufresne'' en hat trije bêrn. 

== Diskografy ==
===Albums===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|- align=&quot;left&quot;
! Album !! Utbrocht op !! Band !! Single(s) 
|-
|[[Killers (album fan Iron Maiden)|Killers]]
|[[2 febrewaris]] [[1981]]
|rowspan=7|[[Iron Maiden]]
|Twilight Zone,&lt;br&gt;Purgatory
|-
|[[The Number of the Beast (album)|The Number of the Beast]]
|[[22 maart]] [[1982]]
|[[Run to the Hills]],&lt;br&gt;[[The Number of the Beast (liet)|The Number of the Beast]]
|-
|[[Piece of Mind (album fan Iron Maiden)|Piece of Mind]]
|[[16 maaie]] [[1983]]
|Flight of Icarus,&lt;br&gt;[[The Trooper]]
|-
|[[Powerslave]]
|[[3 septimber]] [[1984]]
|[[2 Minutes to Midnight]],&lt;br&gt;[[Aces High (liet fan Iron Maiden)|Aces High]]
|-
|[[Somewhere in Time]]
|[[29 septimber]] [[1986]]
|[[Wasted Years]],&lt;br&gt;Stranger in a Strange Land
|-
|[[Seventh Son of a Seventh Son]]
|[[11 april]] [[1988]]
|[[Can I Play with Madness]],&lt;br&gt;The Evil That Men Do,&lt;br&gt;The Clairvoyant
|-
|[[No Prayer for the Dying]]
|[[1 oktober]] [[1990]]
|Holy Smoke,&lt;br&gt;[[Bring Your Daughter... to the Slaughter]]
|-
|Accident of Birth
|[[12 maaie]] [[1997]]
|rowspan=2|[[Bruce Dickinson]]
|Accident of Birth,&lt;br&gt;Man of Sorrows
|-
|The Chemical Wedding
|[[15 septimber]] [[1998]]
|Killing Floor
|-
|[[Brave New World (album fan Iron Maiden)|Brave New World]]
|[[29 maaie]] [[2000]]
|rowspan=6|[[Iron Maiden]]
|The Wicker Man,&lt;br&gt;Out of the Silent Planet
|-
|[[Dance of Death]]
|[[8 septimber]] [[2003]]
|Wildest Dreams,&lt;br&gt;Rainmaker
|-
|[[A Matter of Life and Death (album)|A Matter of Life and Death]]
|[[25 augustus]] [[2006]]
|The Reincarnation of Benjamin Breeg,&lt;br&gt;Different World
|-
|[[The Final Frontier (album fan Iron Maiden)|The Final Frontier]]
|[[13 augustus]] [[2010]]
|El Dorado
|-
|[[The Book of Souls]]
|[[4 septimber]] [[2015]]
|Speed of Light,&lt;br&gt;Empire of the Clouds
|-
|[[Senjutsu]]
|[[3 septimber]] [[2021]]
|The Writing on the Wall,&lt;br&gt;Stratego
|}

{{Boarnen|boarnefernijing=
{{reflist}}
* [https://www.metal-archives.com/artists/Adrian_Smith/107 Metal Archives]
}}

{{DEFAULTSORT:Smith, Adrian}}
[[Kategory:Iron Maiden]]
[[Kategory:Ingelsk gitarist]]
[[Kategory:Ingelsk metalartyst]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1957]]</text>
      <sha1>evum9ry9a91e2wo7kztmxr5pr89rdih</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Nicko McBrain</title>
    <ns>0</ns>
    <id>160188</id>
    <revision>
      <id>1087074</id>
      <timestamp>2022-08-07T10:14:08Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>wurk</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2964" xml:space="preserve">{{wurk}}
{{Sjonger of muzikant
| ôfbylding                    =
| ôfbyldingstekst              = 
| ôfbyldingsbreedte            = 
| echte namme                  = Michael Henry McBrain
| nasjonaliteit                = {{GBRnasj}}
| berne                        = [[5 juny]] [[1952]]
| berteplak                    = [[Hackney (borough)|Hackney]]
| stoarn                       = 
| stjerplak                    = 
| etnisiteit                   = {{ENGetn}}
| regionale identiteit         = 
| sjenre                       = [[Metal]]
| ynstrumint                   = [[Drums]]
| sjongtaal                    = 
| grutste hit(s)               = 
| jierren aktyf                = [[1966]] - 
| prizen                       = 
| webside                      = 
}}
'''Michael Henry (Nicko) McBrain''' ([[Hackney (borough)|Hackney]], [[5 juny]] [[1952]]) is in [[Ingelân|Ingelsk]] [[gitarist]]. Hy is bekend as de drummer fan [[Iron Maiden]]. 

== Diskografy ==
===Albums===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|- align=&quot;left&quot;
! Album !! Utbrocht op !! Band !! Single(s) 
|-
|[[Piece of Mind (album fan Iron Maiden)|Piece of Mind]]
|[[16 maaie]] [[1983]]
|rowspan=14|[[Iron Maiden]]
|Flight of Icarus,&lt;br&gt;[[The Trooper]]
|-
|[[Powerslave]]
|[[3 septimber]] [[1984]]
|[[2 Minutes to Midnight]],&lt;br&gt;[[Aces High (liet fan Iron Maiden)|Aces High]]
|-
|[[Somewhere in Time]]
|[[29 septimber]] [[1986]]
|[[Wasted Years]],&lt;br&gt;Stranger in a Strange Land
|-
|[[Seventh Son of a Seventh Son]]
|[[11 april]] [[1988]]
|[[Can I Play with Madness]],&lt;br&gt;The Evil That Men Do,&lt;br&gt;The Clairvoyant
|-
|[[No Prayer for the Dying]]
|[[1 oktober]] [[1990]]
|Holy Smoke,&lt;br&gt;[[Bring Your Daughter... to the Slaughter]]
|-
|[[Fear of the Dark (album fan Iron Maiden)|Fear of the Dark]]
|[[11 maaie]] [[1992]]
|[[Be Quick or Be Dead]],&lt;br&gt;From Here to Eternity,&lt;br&gt;Wasting Love
|-
|[[The X Factor (album fan Iron Maiden)|The X Factor]]
|[[2 oktober]] [[1995]]
|Man on the Edge,&lt;br&gt;Lord of the Flies
|-
|[[Virtual XI]]
|[[23 maart]] [[1998]]
|The Angel and the Gambler,&lt;br&gt;Futureal
|-
|[[Brave New World (album fan Iron Maiden)|Brave New World]]
|[[29 maaie]] [[2000]]
|The Wicker Man,&lt;br&gt;Out of the Silent Planet
|-
|[[Dance of Death]]
|[[8 septimber]] [[2003]]
|Wildest Dreams,&lt;br&gt;Rainmaker
|-
|[[A Matter of Life and Death (album)|A Matter of Life and Death]]
|[[25 augustus]] [[2006]]
|The Reincarnation of Benjamin Breeg,&lt;br&gt;Different World
|-
|[[The Final Frontier (album fan Iron Maiden)|The Final Frontier]]
|[[13 augustus]] [[2010]]
|El Dorado
|-
|[[The Book of Souls]]
|[[4 septimber]] [[2015]]
|Speed of Light,&lt;br&gt;Empire of the Clouds
|-
|[[Senjutsu]]
|[[3 septimber]] [[2021]]
|The Writing on the Wall,&lt;br&gt;Stratego
|}


{{Boarnen|boarnefernijing=
{{reflist}}
* [https://www.metal-archives.com/artists/Nicko_McBrain/114 Metal Archives]
}}

{{DEFAULTSORT:McBrain, Nicko}}
[[Kategory:Iron Maiden]]
[[Kategory:Ingelsk drummer]]
[[Kategory:Ingelsk metalartyst]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1952]]</text>
      <sha1>gpik6gyo6otj49h2u8t3v8p61p9tvmu</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1087084</id>
      <parentid>1087074</parentid>
      <timestamp>2022-08-07T10:44:07Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>Nicko McBrain</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4043" xml:space="preserve">{{Sjonger of muzikant
| ôfbylding                    =
| ôfbyldingstekst              = 
| ôfbyldingsbreedte            = 
| echte namme                  = Michael Henry McBrain
| nasjonaliteit                = {{GBRnasj}}
| berne                        = [[5 juny]] [[1952]]
| berteplak                    = [[Hackney (borough)|Hackney]]
| stoarn                       = 
| stjerplak                    = 
| etnisiteit                   = {{ENGetn}}
| regionale identiteit         = 
| sjenre                       = [[Metal]]
| ynstrumint                   = [[Drums]]
| sjongtaal                    = 
| grutste hit(s)               = 
| jierren aktyf                = [[1966]] - 
| prizen                       = 
| webside                      = 
}}
'''Michael Henry (Nicko) McBrain''' ([[Hackney (borough)|Hackney]], [[5 juny]] [[1952]]) is in [[Ingelân|Ingelsk]] [[gitarist]]. Hy is bekend as de drummer fan [[Iron Maiden]]. 

==Karriêre==
Op tsienjierrige leeftiid begûn McBrain mei drummen en om syn tolfde hinne krige er syn earste eigen drumstel. Yn de santiger jierren spile McBrain op in pear [[Pat Travers]]-albums. Hy spile by de ''Streetwalkers'' fan [[1975]] oant [[1976]]. Ek wie er drumroadie foar [[Anthrax (band)|Anthrax]] en siet er begjin jierren tachtich yn de band ''McKitty''. It wie by in optreden fan ''McKitty'' yn Belgje dat er [[Steve Harris]] moete. Mei syn band ''Trust'' fersoarge McBrain yn [[1982]] it foarprogramma fan Iron Maiden. Hy trede yn [[1983]] oant Iron Maiden ta as ferfanger fan [[Clive Burr]]. Sûnt dy tiid is er in fêst bandlid fan Iron Maiden.

==Priveelibben==
McBrain waard berne yn [[Hackney (borough)|Hackney]], Ingelân, it [[Feriene Keninkryk]], en behelle in yngenieursdiploma oan de ''Southgate Technical College''. Nicko McBrain is boaske mei ''Rebecca'' en hat twa bêrn. 

== Diskografy ==
===Albums===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|- align=&quot;left&quot;
! Album !! Utbrocht op !! Band !! Single(s) 
|-
|-
|Makin' Magic
|rowspan=2|[[1977]]
|rowspan=2|[[Pat Travers]]
|
|-
|Putting It Straight
|
|-
|Marche ou crève
|[[20 oktober]] [[1981]]
|rowspan=2|Trust
|
|-
|Savage
|[[1982]]
|
|-
|[[Piece of Mind (album fan Iron Maiden)|Piece of Mind]]
|[[16 maaie]] [[1983]]
|rowspan=14|[[Iron Maiden]]
|Flight of Icarus,&lt;br&gt;[[The Trooper]]
|-
|[[Powerslave]]
|[[3 septimber]] [[1984]]
|[[2 Minutes to Midnight]],&lt;br&gt;[[Aces High (liet fan Iron Maiden)|Aces High]]
|-
|[[Somewhere in Time]]
|[[29 septimber]] [[1986]]
|[[Wasted Years]],&lt;br&gt;Stranger in a Strange Land
|-
|[[Seventh Son of a Seventh Son]]
|[[11 april]] [[1988]]
|[[Can I Play with Madness]],&lt;br&gt;The Evil That Men Do,&lt;br&gt;The Clairvoyant
|-
|[[No Prayer for the Dying]]
|[[1 oktober]] [[1990]]
|Holy Smoke,&lt;br&gt;[[Bring Your Daughter... to the Slaughter]]
|-
|[[Fear of the Dark (album fan Iron Maiden)|Fear of the Dark]]
|[[11 maaie]] [[1992]]
|[[Be Quick or Be Dead]],&lt;br&gt;From Here to Eternity,&lt;br&gt;Wasting Love
|-
|[[The X Factor (album fan Iron Maiden)|The X Factor]]
|[[2 oktober]] [[1995]]
|Man on the Edge,&lt;br&gt;Lord of the Flies
|-
|[[Virtual XI]]
|[[23 maart]] [[1998]]
|The Angel and the Gambler,&lt;br&gt;Futureal
|-
|[[Brave New World (album fan Iron Maiden)|Brave New World]]
|[[29 maaie]] [[2000]]
|The Wicker Man,&lt;br&gt;Out of the Silent Planet
|-
|[[Dance of Death]]
|[[8 septimber]] [[2003]]
|Wildest Dreams,&lt;br&gt;Rainmaker
|-
|[[A Matter of Life and Death (album)|A Matter of Life and Death]]
|[[25 augustus]] [[2006]]
|The Reincarnation of Benjamin Breeg,&lt;br&gt;Different World
|-
|[[The Final Frontier (album fan Iron Maiden)|The Final Frontier]]
|[[13 augustus]] [[2010]]
|El Dorado
|-
|[[The Book of Souls]]
|[[4 septimber]] [[2015]]
|Speed of Light,&lt;br&gt;Empire of the Clouds
|-
|[[Senjutsu]]
|[[3 septimber]] [[2021]]
|The Writing on the Wall,&lt;br&gt;Stratego
|}


{{Boarnen|boarnefernijing=
{{reflist}}
* [https://www.metal-archives.com/artists/Nicko_McBrain/114 Metal Archives]
}}

{{DEFAULTSORT:McBrain, Nicko}}
[[Kategory:Iron Maiden]]
[[Kategory:Ingelsk drummer]]
[[Kategory:Ingelsk metalartyst]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1952]]</text>
      <sha1>ji2vd9axuhw3f2hb0u50xn6csuykaa1</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1087094</id>
      <parentid>1087084</parentid>
      <timestamp>2022-08-07T11:29:06Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>+Ofbyld</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4083" xml:space="preserve">{{Sjonger of muzikant
| ôfbylding                    = Nicko McBrain 2.jpg
| ôfbyldingstekst              = Nicko McBrain (2008)
| ôfbyldingsbreedte            = 
| echte namme                  = Michael Henry McBrain
| nasjonaliteit                = {{GBRnasj}}
| berne                        = [[5 juny]] [[1952]]
| berteplak                    = [[Hackney (borough)|Hackney]]
| stoarn                       = 
| stjerplak                    = 
| etnisiteit                   = {{ENGetn}}
| regionale identiteit         = 
| sjenre                       = [[Metal]]
| ynstrumint                   = [[Drums]]
| sjongtaal                    = 
| grutste hit(s)               = 
| jierren aktyf                = [[1966]] - 
| prizen                       = 
| webside                      = 
}}
'''Michael Henry (Nicko) McBrain''' ([[Hackney (borough)|Hackney]], [[5 juny]] [[1952]]) is in [[Ingelân|Ingelsk]] [[gitarist]]. Hy is bekend as de drummer fan [[Iron Maiden]]. 

==Karriêre==
Op tsienjierrige leeftiid begûn McBrain mei drummen en om syn tolfde hinne krige er syn earste eigen drumstel. Yn de santiger jierren spile McBrain op in pear [[Pat Travers]]-albums. Hy spile by de ''Streetwalkers'' fan [[1975]] oant [[1976]]. Ek wie er drumroadie foar [[Anthrax (band)|Anthrax]] en siet er begjin jierren tachtich yn de band ''McKitty''. It wie by in optreden fan ''McKitty'' yn Belgje dat er [[Steve Harris]] moete. Mei syn band ''Trust'' fersoarge McBrain yn [[1982]] it foarprogramma fan Iron Maiden. Hy trede yn [[1983]] oant Iron Maiden ta as ferfanger fan [[Clive Burr]]. Sûnt dy tiid is er in fêst bandlid fan Iron Maiden.

==Priveelibben==
McBrain waard berne yn [[Hackney (borough)|Hackney]], Ingelân, it [[Feriene Keninkryk]], en behelle in yngenieursdiploma oan de ''Southgate Technical College''. Nicko McBrain is boaske mei ''Rebecca'' en hat twa bêrn. 

== Diskografy ==
===Albums===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|- align=&quot;left&quot;
! Album !! Utbrocht op !! Band !! Single(s) 
|-
|-
|Makin' Magic
|rowspan=2|[[1977]]
|rowspan=2|[[Pat Travers]]
|
|-
|Putting It Straight
|
|-
|Marche ou crève
|[[20 oktober]] [[1981]]
|rowspan=2|Trust
|
|-
|Savage
|[[1982]]
|
|-
|[[Piece of Mind (album fan Iron Maiden)|Piece of Mind]]
|[[16 maaie]] [[1983]]
|rowspan=14|[[Iron Maiden]]
|Flight of Icarus,&lt;br&gt;[[The Trooper]]
|-
|[[Powerslave]]
|[[3 septimber]] [[1984]]
|[[2 Minutes to Midnight]],&lt;br&gt;[[Aces High (liet fan Iron Maiden)|Aces High]]
|-
|[[Somewhere in Time]]
|[[29 septimber]] [[1986]]
|[[Wasted Years]],&lt;br&gt;Stranger in a Strange Land
|-
|[[Seventh Son of a Seventh Son]]
|[[11 april]] [[1988]]
|[[Can I Play with Madness]],&lt;br&gt;The Evil That Men Do,&lt;br&gt;The Clairvoyant
|-
|[[No Prayer for the Dying]]
|[[1 oktober]] [[1990]]
|Holy Smoke,&lt;br&gt;[[Bring Your Daughter... to the Slaughter]]
|-
|[[Fear of the Dark (album fan Iron Maiden)|Fear of the Dark]]
|[[11 maaie]] [[1992]]
|[[Be Quick or Be Dead]],&lt;br&gt;From Here to Eternity,&lt;br&gt;Wasting Love
|-
|[[The X Factor (album fan Iron Maiden)|The X Factor]]
|[[2 oktober]] [[1995]]
|Man on the Edge,&lt;br&gt;Lord of the Flies
|-
|[[Virtual XI]]
|[[23 maart]] [[1998]]
|The Angel and the Gambler,&lt;br&gt;Futureal
|-
|[[Brave New World (album fan Iron Maiden)|Brave New World]]
|[[29 maaie]] [[2000]]
|The Wicker Man,&lt;br&gt;Out of the Silent Planet
|-
|[[Dance of Death]]
|[[8 septimber]] [[2003]]
|Wildest Dreams,&lt;br&gt;Rainmaker
|-
|[[A Matter of Life and Death (album)|A Matter of Life and Death]]
|[[25 augustus]] [[2006]]
|The Reincarnation of Benjamin Breeg,&lt;br&gt;Different World
|-
|[[The Final Frontier (album fan Iron Maiden)|The Final Frontier]]
|[[13 augustus]] [[2010]]
|El Dorado
|-
|[[The Book of Souls]]
|[[4 septimber]] [[2015]]
|Speed of Light,&lt;br&gt;Empire of the Clouds
|-
|[[Senjutsu]]
|[[3 septimber]] [[2021]]
|The Writing on the Wall,&lt;br&gt;Stratego
|}


{{Boarnen|boarnefernijing=
{{reflist}}
* [https://www.metal-archives.com/artists/Nicko_McBrain/114 Metal Archives]
}}

{{DEFAULTSORT:McBrain, Nicko}}
[[Kategory:Iron Maiden]]
[[Kategory:Ingelsk drummer]]
[[Kategory:Ingelsk metalartyst]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1952]]</text>
      <sha1>ndptysdsh3y76vfn3qsva8iegbwywl4</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Powerslave</title>
    <ns>0</ns>
    <id>160189</id>
    <revision>
      <id>1087090</id>
      <timestamp>2022-08-07T10:59:26Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>Powerslave</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2290" xml:space="preserve">{{Album
| ôfbylding                       = Iron Maiden Logo.png
| ôfbyldingstekst                 = 
| ôfbyldingsbreedte               = 
| namme                           = Powerslave
| artyst                          = [[Iron Maiden]]
| taal                            = [[Ingelsk]]
| sjenre                          = [[Metal]]
| útbrocht                        = [[3 septimber]] [[1984]]
| opnommen                        = Compass Point studios&lt;br&gt;febrewaris – juny [[1984]]
| doer                            = 51:12
| label                           = EMI
| produsint                       = [[Martin Birch]]
| ferkocht                        = 
| albumlisten                     = {{Flagge NL}} Album Top 100 - 5
| prizen                          = 
| sertifisearre                   = {{CANf}} 2x Platina,&lt;br&gt;{{GERf}} Goud,&lt;br&gt;{{JPNf}} Goud,&lt;br&gt;{{ESPf}} Goud,&lt;br&gt;{{GBRf}} Goud,&lt;br&gt;{{USAf}} Platina
}}
'''Powerslave''' is it fiifde studio-album fan [[Iron Maiden]]. It album waard opnommen tusken febrewaris en juny [[1984]] yn de Compass Point studios yn [[Nassau (Bahama's)|Nassau]] en waard twa moanne letter op [[3 septimber]] 1984 útbrocht. It album befettet de metalklasiker [[2 Minutes to Midnight]].

==Spyllist==
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! nû.
! titel
! skriuwers
! doer
|-
|1.
| [[Aces High (liet fan Iron Maiden)|Aces High]]
|[[Steve Harris]]
|4:31
|-
|2.
|[[2 Minutes to Midnight]]
|[[Adrian Smith]] en [[Bruce Dickinson]]
|6:04
|-
|3.	
|Losfer Words (Big 'Orra) ''(Ynstrumentaal)''
|Harris
|4:15
|-
|4.
|Flash of the Blade
|Dickinson
|4:05
|-
|5.	
|The Duellists
|Harris
|6:18
|-
|6.
|Back in the Village
|Smith en Dickinson
|5:02
|-
|7.
|Powerslave
|Dickinson
|7:12
|-
|8.
|Rime of the Ancient Mariner
|Harris
|13:45
|}

==Singles==
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! titel
! skriuwers
! doer
! utbrocht
|-
|[[2 Minutes to Midnight]]
|[[Adrian Smith]] en [[Bruce Dickinson]]
|6:04
|[[6 augustus]] [[1984]]
|-
|[[Aces High (liet fan Iron Maiden)|Aces High]]
|[[Steve Harris]]
|4:31
|[[22 oktober]] [[1984]]
|}

==Muzikanten==
* Bruce Dickinson - Sang
* [[Dave Murray]] - Gitaar
* Adrian Smith - Gitaar
* Steve Harris - Bas
* [[Nicko McBrain]] - Drums

[[Kategory:Album fan Iron Maiden]]
[[Kategory:Album út 1984]]
[[Kategory:Ingelsktalich album]]
[[Kategory:Metalalbum]]</text>
      <sha1>3etzrv405kprfby6374wrqzj2hj7api</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Somewhere in Time</title>
    <ns>0</ns>
    <id>160190</id>
    <revision>
      <id>1087095</id>
      <timestamp>2022-08-07T11:45:15Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>Somewhere in Time</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2149" xml:space="preserve">{{Album
| ôfbylding                       = Iron Maiden Logo.png
| ôfbyldingstekst                 = 
| ôfbyldingsbreedte               = 
| namme                           = Somewhere in Time
| artyst                          = [[Iron Maiden]]
| taal                            = [[Ingelsk]]
| sjenre                          = [[Metal]]
| útbrocht                        = [[29 septimber]] [[1986]]
| opnommen                        = Compass Point en Wisseloord studios&lt;br&gt;[[1986]]
| doer                            = 51:18
| label                           = EMI
| produsint                       = [[Martin Birch]]
| ferkocht                        = 
| albumlisten                     = {{Flagge NL}} Album Top 100 - 2
| prizen                          = 
| sertifisearre                   = {{BRAf}} Goud,&lt;br&gt;{{CANf}} Platina,&lt;br&gt;{{GERf}} Goud,&lt;br&gt;{{GBRf}} Goud,&lt;br&gt;{{USAf}} Platina
}}
'''Somewhere in Time''' is it sechsde studio-album fan [[Iron Maiden]]. It album waard opnommen yn [[1986]] yn de Compass Point studios yn [[Nassau (Bahama's)|Nassau]] en de  Wisseloord studios yn [[Hilfertsom]] en waard op [[29 septimber]] 1986 útbrocht. It album befettet de metalklasiker [[Wasted Years]].

==Spyllist==
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! nû.
! titel
! skriuwers
! doer
|-
|1.
| Caught Somewhere in Time
|[[Steve Harris]]
|7:22
|-
|2.
|[[Wasted Years]]
|[[Adrian Smith]]
|5:06
|-
|3.
|Sea of Madness
|Smith
|5:42
|-
|4.
|Heaven Can Wait
|Harris
|7:24
|-
|5.
|The Loneliness of the Long Distance Runner
|Harris
|6:31
|-
|6.
|Stranger in a Strange Land
|Smith
|5:43
|-
|7.
|Deja-Vu&quot;	
|[[Dave Murray]] en Harris
|4:55
|-
|8.
|Alexander the Great
|Harris
|8:35
|}

==Singles==
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! titel
! skriuwers
! doer
! utbrocht
|-
|[[Wasted Years]]
|[[Adrian Smith]]
|5:06
|[[6 septimber]] [[1986]]
|-
|Stranger in a Strange Land
|Smith
|5:43
|[[22 novimber]] [[1986]]
|}

==Muzikanten==
* [[Bruce Dickinson]] - Sang
* Dave Murray - Gitaar
* Adrian Smith - Gitaar
* Steve Harris - Bas
* [[Nicko McBrain]] - Drums

[[Kategory:Album fan Iron Maiden]]
[[Kategory:Album út 1986]]
[[Kategory:Ingelsktalich album]]
[[Kategory:Metalalbum]]</text>
      <sha1>51ox0xtqx10r3edvbjijafpioywupg1</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1087097</id>
      <parentid>1087095</parentid>
      <timestamp>2022-08-07T11:48:33Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>/* Spyllist */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2147" xml:space="preserve">{{Album
| ôfbylding                       = Iron Maiden Logo.png
| ôfbyldingstekst                 = 
| ôfbyldingsbreedte               = 
| namme                           = Somewhere in Time
| artyst                          = [[Iron Maiden]]
| taal                            = [[Ingelsk]]
| sjenre                          = [[Metal]]
| útbrocht                        = [[29 septimber]] [[1986]]
| opnommen                        = Compass Point en Wisseloord studios&lt;br&gt;[[1986]]
| doer                            = 51:18
| label                           = EMI
| produsint                       = [[Martin Birch]]
| ferkocht                        = 
| albumlisten                     = {{Flagge NL}} Album Top 100 - 2
| prizen                          = 
| sertifisearre                   = {{BRAf}} Goud,&lt;br&gt;{{CANf}} Platina,&lt;br&gt;{{GERf}} Goud,&lt;br&gt;{{GBRf}} Goud,&lt;br&gt;{{USAf}} Platina
}}
'''Somewhere in Time''' is it sechsde studio-album fan [[Iron Maiden]]. It album waard opnommen yn [[1986]] yn de Compass Point studios yn [[Nassau (Bahama's)|Nassau]] en de  Wisseloord studios yn [[Hilfertsom]] en waard op [[29 septimber]] 1986 útbrocht. It album befettet de metalklasiker [[Wasted Years]].

==Spyllist==
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! nû.
! titel
! skriuwers
! doer
|-
|1.
| Caught Somewhere in Time
|[[Steve Harris]]
|7:22
|-
|2.
|[[Wasted Years]]
|[[Adrian Smith]]
|5:06
|-
|3.
|Sea of Madness
|Smith
|5:42
|-
|4.
|Heaven Can Wait
|Harris
|7:24
|-
|5.
|The Loneliness of the Long Distance Runner
|Harris
|6:31
|-
|6.
|Stranger in a Strange Land
|Smith
|5:43
|-
|7.
|Deja-Vu
|[[Dave Murray]] en Harris
|4:55
|-
|8.
|Alexander the Great
|Harris
|8:35
|}

==Singles==
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! titel
! skriuwers
! doer
! utbrocht
|-
|[[Wasted Years]]
|[[Adrian Smith]]
|5:06
|[[6 septimber]] [[1986]]
|-
|Stranger in a Strange Land
|Smith
|5:43
|[[22 novimber]] [[1986]]
|}

==Muzikanten==
* [[Bruce Dickinson]] - Sang
* Dave Murray - Gitaar
* Adrian Smith - Gitaar
* Steve Harris - Bas
* [[Nicko McBrain]] - Drums

[[Kategory:Album fan Iron Maiden]]
[[Kategory:Album út 1986]]
[[Kategory:Ingelsktalich album]]
[[Kategory:Metalalbum]]</text>
      <sha1>pb5snmg9j52ygjgxlub6g1zj0uabksm</sha1>
    </revision>
  </page>
</mediawiki>