Wikipedy
fywiki
https://fy.wikipedia.org/wiki/Haadside
MediaWiki 1.39.0-wmf.25
first-letter
Media
Wiki
Oerlis
Meidogger
Meidogger oerlis
Wikipedy
Wikipedy oerlis
Ofbyld
Ofbyld oerlis
MediaWiki
MediaWiki oerlis
Berjocht
Berjocht oerlis
Hulp
Hulp oerlis
Kategory
Kategory oerlis
TimedText
TimedText talk
Module
Module talk
Gadget
Gadget talk
Gadget definition
Gadget definition talk
1945
0
482
1089747
1084084
2022-08-20T18:47:20Z
FreyaSport
40716
/* Berne */ Joseph Delaney
wikitext
text/x-wiki
{{JiersideBoppe}}
{{Kalinders}}{{Kalinderjier}}
Dit jier makket ûnderdiel út fan it [[desennium]] fan 'e [[1940-er jierren]].
== Foarfallen ==
*[[17 jannewaris]] - De totaal ferwoastge [[Poalen|Poalske]] [[haadstêd]] [[Warsjau]] [[befrijing fan Warsjau|wurdt befrijd]] troch it [[Reade Leger]].
*[[18 jannewaris]] - [[Hongarije]] kapitulearret foar de [[Sovjet-Uny]].
* [[19 jannewaris]] - It [[Nederlânsk ferset yn de Twadde Wrâldkriich|Fryske ferset]] oerfalt in [[auto]] fan 'e [[Sicherheitsdienst|SD]] op [[De Falom]]. Trije fersetslju wurde befrijd, wylst twa [[nazy-Dútslân|Dútsers]] om dea reitsje.
*[[20 jannewaris]] - [[Hongarije]] ferklearret de oarloch oan [[nazy-Dútslân]].
* [[22 jannewaris]] - By de [[Moarden fan Dokkum]] wurde tweintich jonge [[manlju]] [[Stânrjochtlike eksekúsje|eksekutearre]] troch [[nazy-Dútslân|Dútske]] [[soldaten]], as ferjilding fan de oerfal fan [[19 jannewaris]].
*[[25 jannewaris]] - It [[nazy-Dútslân|Dútske]] [[Ardinnenoffinsyf]] wurdt troch de westlike [[Alliëarden]] ûnderdrukt.
*[[27 jannewaris]] - It [[nazy-Dútslân|Dútske]] [[ferneatigingskamp]] [[Auschwitz]] wurdt befrijd troch it [[Reade Leger]].
*[[2 febrewaris]] - [[Ekwador]] ferklearret de oarloch oan [[nazy-Dútslân]] en [[Japan]].
*[[4 febrewaris|4]]-[[11 febrewaris]] - Op 'e [[Konferinsje fan Jalta]], op 'e [[Krim]], lizze de [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[presidint]] [[Franklin D. Roosevelt]], de [[Grut-Brittanje|Britske]] [[premier]] [[Winston Churchill]] en [[Sovjet-Uny|Sovjet-lieder]] [[Josef Stalin]] de grûnslach foar de nei-oarlochske reorganisaasje fan [[Jeropa]].
*[[7 febrewaris]] - [[Paraguay]] ferklearret de oarloch oan [[nazy-Dútslân]] en [[Japan]].
*[[13 febrewaris]] - De [[Hongarije|Hongaarske]] [[haadstêd]] [[Boedapest]] [[befrijing fan Boedapest|wurdt befrijd]] troch it [[Reade Leger]].
*[[14 febrewaris]] - By it [[Bombardemint fan Dresden]] troch de [[Grut-Brittanje|Britske]] [[Royal Air Force|RAF]] wurdt [[Dresden|dy Dútske stêd]] frijwol hielendal ferwuostge
*[[15 febrewaris]] - [[Oerûguay]] en [[Fenezuëla]] ferklearje de oarloch oan [[nazy-Dútslân]] en [[Japan]].
*[[19 febrewaris]] - [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[marinierskorps|marinier]]s lânje op [[Iwo Jima]]. Begjin fan 'e ferheftige [[Slach om Iwo Jima]].
*[[23 febrewaris]] - [[Turkije]] ferklearret de oarloch oan [[nazy-Dútslân]] en [[Japan]].
*[[24 febrewaris]] - [[Egypte]] ferklearret de oarloch oan [[nazy-Dútslân]].
*[[24 febrewaris]] - De [[Filipinen|Filipynske]] [[haadstêd]] [[Manilla]] [[befrijing fan Manilla|wurdt befrijd]] troch it de [[Feriene Steaten|Amerikanen]].
*[[26 febrewaris]] - [[Syrje]] ferklearret de oarloch oan [[nazy-Dútslân]].
*[[27 febrewaris]] - [[Libanon]] ferklearret de oarloch oan [[nazy-Dútslân]].
*[[febrewaris]] of [[maart]] - [[Anne Frank]] komt om yn it [[nazy-Dútslân|Dútske]] [[konsintraasjekamp]] [[Bergen-Belsen]].
*[[1 maart]] - [[Saûdy-Araabje]] ferklearret de oarloch oan [[nazy-Dútslân]].
*[[6 maart]] - De sjef fan 'e [[SS]] yn [[Dútske besetting fan Nederlân yn de Twadde Wrâldkriich|beset Nederlân]], [[Hanns Albin Rauter]], rekket by [[Oanslach op Hanns Albin Rauter|in oanslach]] slim [[ferwûne]]. As represaille wurde troch de [[nazy-Dútslân|Dútsers]] 263 [[Nederlân]]ske [[gizeling (misdriuw)|gizelders]] [[fermoarde]].
*[[7 maart]] - De [[Ludendorffbrücke]] oer de [[Ryn]] by [[Remagen]] falt ûnskansearre yn 'e hannen fan 'e [[Alliëarden]].
*[[7 maart]] - De [[Alliëarden]] feroverje [[Keulen]].
*[[12 maart]] - Noardlik [[Transsylvaanje]], dat yn [[1940]] troch [[Hongarije]] [[anneksearre]] waard, wurdt troch de [[Sovjet-Uny]] weromjûn oan [[Roemeenje]].
*[[13 maart]] - [[Keninginne]] [[Wilhelmina fan 'e Nederlannen]] keart werom op [[Nederlân]]sk grûngebiet yn [[Eede]], yn [[Siuwsk-Flaanderen]].
* [[16 maart]] - De ''[[Friese Koerier]]'' ferskynt foar it earst.
*[[27 maart]] - Nei it ûnderdrukken fan it lêste [[Japan]]ske ferset komt der in ein oan 'e [[Slach om Iwo Jima]]. Dêrby binne 6.800 [[Feriene Steaten|Amerikanen]] [[sneuvele]].
*[[27 maart]] - [[Argentynje]] ferklearret de oarloch oan [[nazy-Dútslân]] en [[Japan]].
*[[1 april]] - [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[troepen]] lânje op [[Okinawa (eilân)|Okinawa]], yn 'e [[Rjûkjû-eilannen]]. Begjin fan 'e [[Slach om Okinawa]].
*[[6 april]] - [[Georgje|Georgyske]] [[soldaten]] yn [[nazy-Dútslân|Dútske]] tsjinst komme op it [[Nederlân]]ske [[Waadeilân]] [[Teksel]] yn [[opstân]].
*[[11 april]] - [[Sily]] ferklearret de oarloch oan [[nazy-Dútslân]] en [[Japan]].
*[[11 april]] - It [[nazy-Dútslân|Dútske]] [[konsintraasjekamp]] [[Buchenwald]] wurdt befrijd troch it [[Reade Leger]].
*[[11 april]] - By de saneamde [[Dronryp-represaille]] wurde yn it [[Fryslân|Fryske]] [[doarp]] [[Dronryp]] troch de [[nazy-Dútslân|Dútsers]] 13 [[finzene]]n [[stânrjochtlike eksekúsje|stânrjochtlik eksekutearre]] as [[straf]] foar in [[sabotaazje]]-aksje fan it [[Nederlânsk ferset yn de Twadde Wrâldkriich|Fryske ferset]].
*[[11 april]] - De earste [[Alliëarden|Alliëarde]] [[troepen]] ([[Kanada|Kanadezen]]) tsjogge by [[Wilhelmaoard]] oer de [[Fryske Brêge (Wilhelminaoard)|Fryske Brêge]] en berikke [[Noardwâlde (Weststellingwerf)|Noardwâlde]].
*[[12 april]] - It [[nazy-Dútslân|Dútske]] [[konsintraasjekamp|trochgongskamp]] [[Kamp Westerbork|Westerbork]] wurdt befrijd troch de [[Kanada|Kanadezen]].
*[[12 april]] - De [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[presidint]] [[Franklin D. Roosevelt]] komt te [[ferstjerren]] oan in [[serebraal faskulêr aksidint|oerhaal]]. Hy wurdt opfolge troch syn [[fise-presidint]], [[Harry Truman]].
*[[13 april]] - It [[Reade Leger]] feroveret de [[Eastenryk]]ske [[haadstêd]] [[Wenen]].
*[[15 april]] - It [[nazy-Dútslân|Dútske]] [[konsintraasjekamp]] [[Bergen-Belsen]] wurdt befrijd troch de [[Grut-Brittanje|Britten]].
*[[15 april]] - [[Fryske Befrijingsdei]]: mei de befrijing fan [[Ljouwert (stêd)|Ljouwert]] is it hiele [[fêstelân]] fan [[Fryslân]] no befrijd troch de [[Kanada|Kanadezen]].
*[[15 april]] - De [[Nederlân]]ske [[stêd]] [[Arnhim]] wurdt befrijd troch de [[Alliëarden]].
*[[16 april]] - It [[Reade Leger]] begjint oan 'e [[Slach om Berlyn]].
* [[16 april]] - Yn [[Penjum]] begjint in fûleindich gefjocht tusken it [[Kanada|Kanadeeske]] 1e Leger en in detasjemint fan [[Dútslân|Dútske]] [[skerpskutter]]s.
*[[19 april]] - Yn 'e [[Nederlân]]ske [[provinsje]] [[Noard-Hollân]] sette de [[nazy-Dútslân|Dútsers]] de [[Wieringermar]] ûnder wetter om 'e opmars fan 'e [[Alliëarden]] te kearen.
*[[25 april]] - [[Troepen]] fan it [[Amerikaanske Leger]] en it [[Reade Leger]] meitsje kontakt oan 'e [[Elbe]] by [[Torgau]].
*[[25 april]] - [[Italjaansk ferset yn de Twadde Wrâldkriich|Italjaanske partizanen]] meitsje in ein oan 'e [[Italjaanske Sosjale Republyk]] fan [[Benito Mussolini]]. De [[diktator]] sels besiket út te naaien, mar wurdt op syn flecht ynrekkene.
*[[27 april]] - De [[Laplânske Oarloch]] tusken [[Finlân]] en [[nazy-Dútslân]] einiget mei de folsleine weromlûking fan alle Dútske [[troepen]] út Finlân.
*[[28 april]] - De eardere [[Itaalje|Italjaanske]] [[diktator]] [[Benito Mussolini]] en syn minneresse [[Claretta Petacci]] wurde troch it [[Italjaansk ferset yn de Twadde Wrâldkriich|Italjaanske ferset]] [[stânrjochtlike eksekúsje|stânrjochtlik eksekutearre]].
*[[29 april]] - It [[nazy-Dútslân|Dútske]] [[konsintraasjekamp]] [[Dachau]] wurdt befrijd troch de [[Feriene Steaten|Amerikanen]].
*[[30 april]] - It [[nazy-Dútslân|Dútske]] [[konsintraasjekamp]] [[Ravensbrück]] wurdt befrijd troch it [[Reade Leger]].
*[[30 april]] - De [[nazy-Dútslân|Dútske]] [[diktator]] [[Adolf Hitler]] en syn [[oarehelte|frou]] [[Eva Braun]] dogge [[selsmoard]].
*[[1 maaie]] - It [[Reade Leger]] plantet de [[flagge]] fan 'e [[Sovjet-Uny]] op it [[Ryksdeigebou]] yn 'e [[nazy-Dútslân|Dútske]] [[haadstêd]] [[Berlyn]].
*[[1 maaie]] - De [[stêd]] [[Triëst]] wurdt befrijd troch de [[Joegoslavyske partizanen]] fan [[Josip Broz Tito]].
*[[1 maaie]] - [[Joseph Goebbels]], de [[nazy-Dútslân|Dútske]] [[minister]] fan [[Propaganda]], docht mei syn hiele [[gesin]] [[selsmoard]].
*[[2 maaie]] - De [[nazy-Dútslân|Dútske]] [[troepen]] yn 'e [[haadstêd]] [[Berlyn]] jouwe har oer oan it [[Reade Leger]]: ein fan 'e [[Slach om Berlyn]].
*[[2 maaie]] - [[Martin Bormann]], de [[siktaris]] fan 'e [[nazy-Dútslân|Dútske]] [[diktator]] [[Adolf Hitler]], docht [[selsmoard]].
*[[2 maaie]] - Yn [[Belgje]] keare de [[sosjalisme|sosjalisten]] har tsjin [[kening]] [[Leopold III fan Belgje|Leopold III]], dy't troch syn rol yn 'e [[Twadde Wrâldoarloch]] yn opspraak rekke is. Dit is it begjin fan 'e slepende [[Keningskwestje]].
*[[3 maaie]] - [[Britsk-Ynje|Britsk-Yndyske]] [[troepen]] tsjogge de troch de [[Japan]]ners ûntromme [[Britsk-Birma|Birmeeske]] [[haadstêd]] [[Rangoon]] binnen.
*[[5 maaie]] - [[Befrijingsdei]] yn [[Nederlân]]: yn [[Hotel De Wereld]], yn [[Wageningen]], ûndertekenje [[prins]] [[Bernhard von Lippe-Biesterfeld|Bernhard]], de [[nazy-Dútslân|Dútske]] [[generaal]] [[Johannes Blaskowitz]] en de [[Kanada|Kanadeeske]] generaal [[Charles Foulkes]] de oerjefte fan 'e Dútske troepen yn Nederlân.
*[[5 maaie]] - Yn [[Bohemen]] brekt de [[Opstân fan Praach]] út tsjin 'e [[nazy-Dútslân|Dútske]] [[SS]]-[[troepen]] dy't dy stêd beset hâlde.
*[[6 maaie]] - De [[Opstân fan de Georgiërs]] op it [[Nederlân]]ske [[Waadeilân]] [[Teksel]] wurdt troch de [[nazy-Dútslân|Dútsers]] bloedich ûnderdrukt. Dêrby fine 570 [[Georgje|Georgyske]] [[soldaten]] yn Dútske tsjinst de dea. Mei de sneuvele Dútsers en Tekselders derby komt it totale deadetal op likernôch 1.200.
*[[7 maaie]] - [[Kapitulaasje fan nazy-Dútslân]]: [[generaal]] [[Alfred Jodl]] ûndertekenet yn [[Reims]] de oerjefte oan 'e [[Alliëarden]].
*[[7 maaie]] - [[nazy-Dútslân|Dútske]] [[militêr]]en iepenje yn [[Amsterdam]] fanút [[De Groote Club]] op [[De Dam (Amsterdam)|De Dam]] it fjoer op 'e feestfierende mannichte bûtendoar, en rjochtsje dêrmei it [[Bloedbad op De Dam]] oan. Der falle 32 deaden.
*[[7 maaie]] - [[Utert (stêd)]] wurdt befrijd troch [[Grut-Brittanje|Britske]] [[troepen]].
*[[7 maaie]] - De [[Nederlân]]ske [[Prinses Irene Brigade]] tsjocht [[De Haach]] binnen.
*[[7 maaie]] - Yn [[Nederlân]] wurdt [[Anton Mussert]], lieder fan 'e [[kollaboraasje|kollaborearjende]] [[Nasjonaal-Sosjalistyske Beweging|NSB]], oppakt.
*[[8 maaie]] - [[Amsterdam]] wurdt befrijd troch [[Kanada|Kanadeeske]] [[troepen]].
*[[8 maaie]] - Yn 'e [[Dútslân|Dútske]] [[haadstêd]] [[Berlyn]] wurdt de formele ûndertekening fan 'e Dútske oerjefte holden.
*[[9 maaie]] - Yn [[Noarwegen]] wurdt de [[kollaborateur]] [[Vidkun Quisling]] oppakt.
*[[23 maaie]] - [[Admiraal]] [[Karl Dönitz]], oan wa't de [[nazy-Dútslân|Dútske]] [[diktator]] [[Adolf Hitler]] foar syn [[selsmoard]] de macht oerdroegen hie, wurdt yn 'e hechten nommen.
*[[23 maaie]] - [[Heinrich Himmler]], de lieder fan 'e [[nazy-Dútslân|Dútske]] [[SS]], docht [[selsmoard]].
*[[11 juny]] - It [[Fryslân|Fryske]] [[Waadeilân]] [[Skiermûntseach (eilân)|Skiermûntseach]] is it alderlêste stikje fan [[Jeropa]] dat formeel troch de [[nazy-Dútslân|Dútsers]] oerdroegen wurdt oan 'e [[Alliëarden]].
*[[22 juny]] - Nei in fearnsjier ferbiten striid feroverje de [[Feriene Steaten|Amerikanen]] it [[Japan]]ske [[eilân]] [[Okinawa (eilân)|Okinawa]], yn 'e [[Rjûkjû-eilannen]]. De [[Slach om Okinawa]] hat oan 12.500 Amerikanen en oan 110.000 Japanners it libben koste.
*[[26 juny]] - Op 'e [[Konferinsje fan San Francisco]] wurde de [[Feriene Naasjes]] oprjochte.
*[[29 juny]] - De [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[presidint]] [[Harry Truman]] kart in plan goed dat de ynvaazje fan [[Japan]] omfiemet foar [[1 novimber]] o.s.
*[[29 juny]] - [[Tsjechoslowakije]] en de [[Sovjet-Uny]] slute in oerienkomst dy't de [[Sovjet-Uny|Sovjet]]-[[anneksaasje]] fan [[Roeteenje]] (it uterste easten fan Tsjechoslowakije) regelet.
*[[5 july]] - De [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[generaal]] [[Douglas MacArthur]] foltôget de [[Befrijing fan de Filipinen (1945)|Befrijing fan de Filipinen]].
*[[6 july]] - [[Poalen]] en de [[Sovjet-Uny]] slute in [[ferdrach]] dat de útwikseling fan [[etnysk]]e [[Poalen (folk)|Poalen]] út 'e Sovjet-Uny en etnyske [[Wytrussen]] en [[Oekraïners]] út Poalen regelet, no't de Sovjet-Poalske grins fier nei it westen ta opskood wurdt.
*[[16 july]] - By [[Los Alamos (Nij-Meksiko)|Los Alamos]], yn 'e [[woastyn]] fan [[Nij-Meksiko]], hâlde de [[Feriene Steaten|Amerikanen]] de earste slagge proef mei in [[atoombom]].
*[[16 july]]-[[2 augustus]] - Op 'e [[Konferinsje fan Potsdam]] beslute de [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[presidint]] [[Harry Truman]], de [[Grut-Brittanje|Britske]] [[premier]] [[Winston Churchill]] (healwei de konferinsje nei in ferkiezingsnederlaach ferfongen troch [[Clement Attlee]]) en [[Sovjet-Uny|Sovjet-lieder]] [[Josef Stalin]] ta de [[Alliearde besettingssônes fan Dútslân|opdieling fan Dútslân]] en de eask foar in [[oerjefte sûnder betingsten]] troch [[Japan]].
* [[22 july]] - Yn [[Fryslân]] wurdt de [[SKS]] oprjochte.
*[[3 augustus]] - [[Atoombombardeminten fan Hiroshima en Nagasaki|Atoombombardemint fan Hiroshima]]: 70.000 oant 80.000 minsken komme daliks om.
*[[6 augustus]] - [[Atoombombardeminten fan Hiroshima en Nagasaki|Atoombombardemint fan Nagasaki]]: 35.000 oant 40.000 minsken komme daliks om.
*[[8 augustus]] - De [[Sovjet-Uny]] ferklearret de oarloch oan [[Japan]].
*[[9 augustus]] - [[Mongoalje]] ferklearret de oarloch oan [[Japan]].
*[[15 augustus]] - [[Kapitulaasje fan Japan]]: de ein fan 'e [[Twadde Wrâldoarloch]] yn [[Aazje]] en de [[Stille Oseaan]].
*[[17 augustus]] - [[Yndoneezje]] ropt de ûnôfhinklikheid út.
*[[28 augustus]] - De [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[generaal]] [[Douglas MacArthur]] arrivearret yn [[Japan]], wêrmei't de [[Besetting fan Japan]] begjint.
*[[2 septimber]] - Offisjele ein fan 'e [[Twadde Wrâldoarloch]], mei de formele ûndertekening fan 'e [[kapitulaasje fan Japan]], oan board fan it [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[slachskip]] de ''[[Missouri (skip út 1944)|Missouri]]''.
*[[2 septimber]] - [[Hồ Chí Minh]], de lieder fan 'e [[kommunistysk]]e [[organisaasje]] [[Viet Minh]], ropt de ûnôfhinklikheid fan [[Fjetnam]] út.
*[[8 septimber]] - De earste [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[troepen]] lânje yn it [[suden]] fan [[Koreä]], dat se neffens de ôfspraak mei de [[Sovjet-Uny]] oant de 38e breedtegraad besette sille.
*[[9 septimber]] - It [[Japan]]ske [[leger (lânmacht)|leger]] yn [[Sina]] jout him oer.
*[[12 septimber]] - Alle [[Japan]]ske [[troepen]] yn [[Súdeast-Aazje]] jouwe har oer by in seremoanje yn [[Singapoer]].
*[[20 septimber]] - Yn [[Britsk-Ynje]] easkje de lieders fan 'e ûnôfhinklikheidsstriid, [[Mahatma Gandhi]] en [[Jawaharlal Nehru]], it weromlûken fan alle [[Grut-Brittanje|Britske]] [[troepen]].
*[[24 septimber]] - It [[Feriene Keninkryk]] draacht it fraachstik oer wat der barre moat mei it [[mandaatgebiet]] [[Palestina (mandaatgebiet)|Palestina]] oer oan 'e [[Feriene Naasjes]].
*[[26 septimber]] - Yn [[Nederlân]] fiert [[minister]] fan Finânsjes [[Piet Lieftinck]] in jildsanearring troch om ynkomsten út [[swarthannel]] en oare profitearring ûnder de [[Twadde Wrâldoarloch]] ôf te nimmen. Alle [[papierjild]] wurdt ûnjildich ferklearre. Om salang fan bestean te kinnen, kriget eltse [[húshâlding]] it saneamde [[Tientsje fan Lieftinck]].
* [[26 septimber]] - Yn [[Fryslân]] wurdt de [[Betinking fan de Slach by Warns]] foar de earste kear holden.
*[[29 septimber]] - De earste [[Alliëarden|Alliëarde]] ([[Grut-Brittanje|Britske]]) [[troepen]] lânje op [[Java]], yn [[Nederlânsk-Ynje]].
*[[13 oktober]] - No't de striid tsjin 'e [[Japan]]ners foarby is, lôget yn [[Sina]] de [[Sineeske Boargeroarloch]] tusken [[nasjonalist]]en en [[kommunist]]en wer op.
*[[13 oktober]] - Yn [[Nederlânsk-Ynje]] brekt de [[Yndonezyske Revolúsje]] út, dy't úteinlik liede sil ta de fêstiging fan 'e ûnôfhinklike [[Republyk Yndoneezje]].
*[[20 oktober]] - Oprjochting fan 'e [[Arabyske Liga]].
*[[24 oktober]] - Yn [[Noarwegen]] wurdt de [[kollaborateur]] [[Vidkun Quisling]] [[terjochtsteld]].
*[[24 oktober]] - De [[Feriene Naasjes]] begjint mei syn wurk.
*[[24 oktober]] - [[Syrje]] en [[Libanon]] wurde formeel ûnôfhinklik fan [[Frankryk]], hoewol't se al langer frijwol selsstannich wiene.
*[[oktober]] - Ein fan 'e [[Trêde Koerdysk Arabyske Oarloch]] yn noardlik [[Irak]].
*[[14 novimber]] - Begjin fan 'e [[Prosessen fan Neurenberch]] tsjin [[Hermann Göring]] en in grut tal oare [[nazy]]-pommeranten.
*[[29 novimber]] - Yn [[Joegoslaavje]] wurdt de [[monargy]] ôfskaft. It lân wurdt omfoarme ta de [[Sosjalistyske Federale Republyk Joegoslaavje]], mei [[Josip Broz Tito]] as earste [[presidint]].
== Berne ==
;jannewaris
* [[10 jannewaris|10]] - [[Rod Stewart]], Skotsk sjonger
* [[15 jannewaris|15]] - [[Gjalt Blaauw]], Frysk keunstner
* [[29 jannewaris|29]] - [[Tom Selleck]], Amerikaansk akteur
;febrewaris
* [[9 febrewaris|9]] - [[Mia Farrow]], Amerikaansk aktrise
* [[10 febrewaris|10]] - [[Klaas Tuinstra]], Frysk politikus († [[2022]])
* [[12 febrewaris|12]] - [[Tom van Deel]], Nederlânsk dichter, essayist en literatuerkritikus († [[2019]])
* [[17 febrewaris|17]] - [[Nalini Singh (sjoernaliste)|Nalini Singh]], Yndiaask sjoernaliste, presintatrise en tillefyzjeprodusinte
* [[20 febrewaris|20]] - [[Gjalt de Groot]], Frysk skriuwer
* [[21 febrewaris|21]] - [[Tom van Deel]], Nederlânsk dichter, essayist en literatuerkritikus († [[2019]])
* [[28 febrewaris|28]] - [[Bubba Smith]], Amerikaansk akteur en spiler fan American football († [[2011]])
;maart
* [[2 maart|2]] - [[Jan Tromp]], Frysk fotograaf en keunstskilder
* [[7 maart|7]] - [[Roxy Gordon]], Amerikaansk dichter, skriuwer, muzikant en aktivist († [[2000]])
* 7 - [[Elizabeth Moon]], Amerikaansk skriuwster
* [[30 maart|30]] - [[Eric Clapton]], Ingelsk sjonger en muzikant
;april
* [[9 april|9]] - [[Jan Pyt Janzen]], Frysk skiedkundige en publisist († [[2005]])
* [[25 april|25]] - [[Björn Ulvaeus]] - Sweedsk sjonger
;maaie
* [[2 maaie|2]] - [[Sis van Rossem]], Nederlânsk keunsthistoarikus († [[2022]])
* [[3 maaie|3]] - [[Saskia Stuiveling]], Nederlânsk politikus († [[2017]])
* [[17 maaie|17]] - [[Pieter Breuker]], Frysk wittenskipper en skriuwer
* [[18 maaie|18]] - [[Maarten van Traa]], Nederlânsk politikus († [[1997]])
* [[20 maaie|20]] - [[Saskia Holleman]], Frysk fotomodel en abbekaat († [[2013]])
* [[30 maaie|30]] - [[Jan Hofstra]], Frysk predikant en ûndernimmer († [[2015]])
;juny
* [[2 juny|2]] - [[Suzan Shown Harjo]], Amerikaansk aktiviste
* [[9 juny|9]] - [[Betty Mahmoody]], Amerikaansk skriuwster en aktiviste
* [[17 juny|17]] - [[Eddy Merckx]], Flaamsk hurdfytser
;july
* [[9 july|9]] - [[Dean Koontz]], Amerikaansk skriuwer
* [[11 july|11]] - [[Roland Moreno]], Frânsk wittenskipper († [[2012]])
* [[18 july|18]] - [[Fritz Korbach]], Nederlânsk fuotbaltrener († [[2011]])
* [[25 july|25]] - [[Joseph Delaney]], Ingelsk skriuwer († [[2022]])
;augustus
* [[4 augustus|4]] - [[Joop Boomsma]], Frysk skriuwer († [[2018]])
;septimber
* [[4 septimber|4]] - [[Tiny Terpstra-Sluyter]], Frysk keunstskilderesse († [[2015]])
* [[6 septimber|6]] - [[Antonia Talamini]], Fryske keunstner († [[2016]])
;oktober
* [[18 oktober|18]] - [[Huell Howser]], Amerikaansk akteur en presintator († [[2013]])
* [[25 oktober|25]] - [[Hendrik ten Hoeve]], Frysk politikus († [[2009]])
* 25 - [[Sytse ten Hoeve]], Frysk tsjerkekenner, skied- en geakundige en museumdirekteur († [[2016]])
* [[29 oktober|29]] - [[Gerrit Ybema]], Frysk politikus († [[2012]])
;novimber
* [[15 novimber|15]] - [[Anni-Frid Lyngstad]], Sweedsk sjongeres
* [[19 novimber|19]] - [[Hans Monderman]], Frysk ferkearsdeskundige († [[2008]])
* [[27 novimber|27]] - [[James Avery]], Amerikaansk akteur († [[2013]])
;desimber
* [[23 desimber|23]] - [[Jo van Nunen]], Nederlânsk yngenieur en heechlearaar logistyk († [[2010]])
* [[24 desimber|24]] - [[Harmen Wind]], Frysk dichter en skriuwer († [[2010]])
* [[26 desimber|26]] - [[Janine van Elzakker]], Nederlânsk aktrise († [[2019]])
* [[31 desimber|31]] - [[Mindert Wijnstra]], Frysk skriuwer († [[2020]])
;''datum ûnbekend''
*[[Glenda Larke]], Australysk skriuwster
*[[Sam Xavier]], Amerikaansk pornoprodusint en -regisseur († [[2012]])
== Ferstoarn ==
* [[8 jannewaris]] - [[Jac. P. Thijsse]], [[Nederlân]]ske Natueredukator (* [[1865]])
* [[2 febrewaris]] - [[Ids de Beer]], Frysk fersetsstrider (* [[1916]])
* [[9 maart]] - [[Georg Christiaan Slieker]], (earste) Frysk (én Nederlânsk) bioskoophâlder (* [[1861]])
* [[12 april]] - [[Franklin D. Roosevelt]], presidint fan 'e [[Feriene Steaten]] (* [[1882]])
* [[12 april]] - [[Bouwe van Ens]], Frysk boer en fersetsman (* [[1893]])
* [[14 april]] - [[Jan Harm Kruis]], Frysk feehâlder en fersetsstrider (* [[1904]])
* [[17 maart]] - [[Hotze Brouwer]], Frysk boer en fersetsman (* [[1910]])
* [[17 maart]] - [[Albert Koopman]], Frysk fersetsman (* [[1917]])
* [[25 april]] - [[Abraham Salomon Levisson]], oerrabbyn fan Fryslân (* [[1902]])
* [[28 april]] - [[Benito Mussolini]], Italjaansk diktator (* [[1883]])
* [[28 april]] - [[Rienk Hendrik Kuipers]], Nederlânsk predikant en fersetsman (* [[1905]])
* [[30 april]] - [[Adolf Hitler]], Dútsk diktator (* [[1889]])
* [[1 maaie]] - [[Joseph Goebbels]], Dútsk politikus (* [[1897]])
* [[2 maaie]] - [[Martin Bormann]], Dútsk politikus (* [[1900]])
* [[18 juny]] - [[Andries Gaastra (1879-1945)|Andries Gaastra]], grûnlizzer fan it [[Batavus]]fabryk (* [[1879]])
* [[15 july]] - [[Theodorus Marius Theresius van Welderen|Theodorus Marius Theresius baron van Welderen]], Frysk politikus en bestjoerder (* [[1867]])
* [[21 july]] - [[Johan Hilgers]], Nederlânsk loftfeartpionier (* [[1886]])
* [[26 septimber]] - [[Béla Bartók]], Hongaarsk komponist (* [[1881]])
* [[8 novimber]] - [[August von Mackensen]], Dútsk militêr (* [[1849]])
==Literatuer==
;novelles
* [[Ulbe van Houten]], ''[[Ein fan 'e Mars]]''
* [[John Steinbeck]], ''[[The Pearl]]'' <small>(oerset yn it [[Frysk]] as ''De Pearel'')</small>
{{JiersideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
<references/>
----
{{Commonscat}}
}}
[[Kategory:1945| ]]
[[Kategory:20e iuw]]
njzhsklgijql41cvkx3hxzk6rw4tt60
21 febrewaris
0
545
1089754
1088787
2022-08-20T19:20:41Z
FreyaSport
40716
/* Berne */ Denise Dowse
wikitext
text/x-wiki
{{DeisideBoppe}}
{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}Op 21 febrewaris is it [[Sint-Piter]] yn [[Grou (plak)|Grou]].
== Foarfallen ==
* [[1811]] - Untdekking fan [[gloar]] wrâldkundich makke troch [[Humphry Davy]].
* [[1816]] - [[Willem II fan de Nederlannen|Kening Willem II]] boasket mei [[Anna Paulowna fan Ruslân|Anna Paulowna]], in dochter fan [[tsaar]] [[Paul I fan Ruslân]].
* [[1848]] - [[Karl Marx]] publisearret it [[Kommunistysk Manifest]].
* [[1885]] - It [[Washington Monumint]] wurdt ynwijd.
* [[1953]] - [[Francis Crick]] en [[James Watson]] ûntdekke de struktuer fan it [[Desoksyribonukleïnesoer|DNA]]-molekule.
* [[1916]] - Begjin fan de [[Slach by Ferdun]], ien fan 'e bloedichste konfrontaasjes fan 'e [[Earste Wrâldoarloch]].
* [[1960]] - [[Fidel Castro]] [[nasjonalisaasje|nasjonalisearret]] yn [[Kuba]] alle [[bedriuw]]en.
* [[1965]] - Yn [[New York (stêd)|New York]] wurdt de [[negroïde ras|swarte]] [[aktivist|boargerrjochte-aktivist]] [[Malcolm X]] deasketten.
* [[1972]] - It [[Ruslân|Russyske]] ûnbemanne [[romtefartúch]] [[Lûna 20]] lânet op 'e [[moanne (himellichem)|moanne]].
* [[1985]] - De 13e [[Alvestêdetocht]] wûn troch [[Evert van Benthem]] út [[St. Janskleaster]] yn in tiid fan 6.47 oere.
* [[2003]] - Earste ferskinen fan it tydskrift [[Farsk]].
== Berne ==
* [[580]] - [[Pepyn I fan Landen]], hofmeier fan it [[Frankyske Ryk]] († [[640]])
* [[1397]] - [[Isabella van Portegal, hartoginne fan Boergonje|Isabella fan Portegal]], hartoginne-gemalinne fan [[Hartochdom Boergonje|Boergonje]] († [[1472]])
* [[1490]] - [[Hans Dürer]], Dútsk keunstskilder, tekener en graveur († [[1538]])
* [[1684]] - [[Justus fan Effen]], Nederlânsk skriuwer († [[1735]])
* [[1710]] - [[Willem van Haren (dichter)|Willem van Haren]], Frysk dichter, politikus en diplomaat († [[1768]])
* [[1744]] - [[Eise Eisinga]], Frysk astronoom († [[1828]])
* [[1856]] - [[Hendrik Petrus Berlage]], Nederlânsk arsjitekt († [[1934]])
* [[1858]] - [[Oldfield Thomas]], Ingelsk biolooch († [[1929]])
* [[1875]] - [[Jeanne-Louise Calment]], Frânsk rekôrhâlder (âldste minske ea) († [[1997]])
* [[1888]] - [[Willem Banning]], Frysk predikant, heechlearaar en politikus († [[1971]])
* [[1916]] - [[Donald Guthrie]], Ingelsk teolooch en publisist († [[1992]])
* [[1921]] - [[John Rawls]], Amerikaansk filosoof († [[2002]])
* [[1924]] - [[Robert Mugabe]], Simbabwaansk presidint († [[2019]])
* [[1925]] - [[Tom Gehrels]], Nederlânsk-Amerikaansk astronoom († [[2011]])
* [[1933]] - [[Nina Simone]], Amerikaansk sjongster († [[2003]])
* [[1943]] - [[Jan Lukas Eggens]], Nederlânsk politikus († [[2015]])
* [[1945]] - [[Tom van Deel]], Nederlânsk dichter, essayist en literatuerkritikus († [[2019]])
* [[1946]] - [[Alan Rickman]], Ingelsk akteur († [[2016]])
* [[1958]] - [[Denise Dowse]], Amerikaanske aktrise († [[2022]])
* [[1958]] - [[Mary Chapin Carpenter]], Amerikaansk countrysjongster
* [[1960]] - [[Rolf Falk-Larssen]], Noarsk hurdrider
* [[1974]] - [[Roberto Heras]], Spaansk hurdfytser
* [[1979]] - [[Abby Rode]], Amerikaansk pornoaktrise
* [[1981]] - [[Floor Jansen]], Nederlânsk sjongeres
* [[1991]] - [[Yvonne Nauta]], Frysk reedrydster
* [[1992]] - [[Whitney Taylor]], Amerikaansk pornoaktrise
== Ferstoarn ==
* [[1437]] - kening [[Jakobus I fan Skotlân]] (* [[1394]])
* [[1677]] - [[Baruch de Spinoza]], Nederlânsk filosoof (* [[1632]])
* [[1691]] - [[Hâns Willem fan Aylva]] - Frysk fjildhear en luitenant-admiraal (* [[1633]])
* [[1916]] - [[Wilco Rengers]], Frysk jurist en politikus (* [[1835]])
* [[1965]] - [[Malcolm X]], Amerikaansk aktivist (* [[1925]])
* [[1987]] - [[Jan Rodenhuis]], Frysk keatser en sportbestjoerder (* [[1917]])
* [[2002]] - [[John Thaw]], Ingelsk akteur (* [[1942]])
* [[2006]] - [[Rinske Zeinstra]], Frysk hurdrydster (* [[1947]])
* [[2008]] - [[Joe Gibbs (produsint)|Joe Gibbs]], Jamaikaansk reggaeprodusint (* [[1943]])
* [[2012]] - [[Gernot de Vries]], Eastfrysk dûmny en skriuwer (* [[1925]])
* [[2017]] - [[Gerrit Jan Polderman]], Nederlânsk politikus (* [[1947]])
* [[2018]] - [[Billy Graham]], Amerikaansk predikant en evangelist (* [[1918]])
* [[2021]] - [[Hannie Bruinsma-Kleijwegt]], Nederlânsk politika (* [[1936]])
{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
<references/>
----
{{Commonscat|{{Kalinder/KalStrKonv}}}}
}}
[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:Febrewaris|21]]
0cp2ueya4f21lw1poxyfrupzuv05iiw
26 febrewaris
0
550
1089759
1074503
2022-08-20T19:36:08Z
FreyaSport
40716
/* Berne */ Josephine Tewson
wikitext
text/x-wiki
{{DeisideBoppe}}
{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[1324]] - [[Margareta fan Beieren]], [[grevinne]] fan [[Greefskip Hollân|Hollân]], [[houlik|trout]] yn [[Keulen]] mei de [[Hillige Roomske RyK|Dútske]] [[keizer]] [[Loadewyk de Beier]].
* [[1658]] - De [[Frede fan Roskilde]] makket in ein oan de [[Deensk-Sweedske Oarloch (1657-1658)]]. [[Denemark]] moat hast de helte fan syn grûngebiet ôfstean oan [[Sweden]].
* [[1815]] - [[Napoleon]] ûntkomt fan [[Elba]].
* [[1935]] - Yn Daventry yn it [[Feriene Keninkryk]], demonstreart [[Robert Watson-Watt]] de earste [[radar]].
* [[1986]] - 14e [[Alvestêdetocht]], wûn troch [[Evert van Benthem]] út St. Janskleaster yn in tiid fan 6.55 oere.
* [[1995]] - De âldste [[ynvestearingsbank]] fan it [[Feriene Keninkryk]], [[Barings Bank]], giet [[fallyt]] neidat [[effektenmakelder]] [[Nick Leeson]] €1,1 miljard ferlear op de [[beurshannel|beurs]] fan [[Tokio]].
* [[2006]] - Sluting [[Olympyske Winterspullen 2006|Olympyske Winterspullen]] yn [[Turyn (stêd)|Turyn]].
== Berne ==
* [[1418]] - kening [[Kristoffel III fan Denemark]] († [[1448]])
* [[1784]] - [[Elias Annes Borger]], Frysk teolooch en letterkundige († [[1820]])
* [[1802]] - [[Victor Hugo]], Frânsk skriuwer († [[1885]])
* [[1829]] - [[Levi Strauss]], Dútsk-Amerikaansk ûndernimmer en útfiner fan 'e [[spikerbroek]] († [[1902]])
* [[1843]] - [[George Yates]], Amerikaansk militêr († [[1876]])
* [[1846]] - [[William Frederick Cody]] (Buffalo Bill), Amerikaansk ferkenner, jager en artyst († [[1917]])
* [[1854]] - [[Cornelia de Vos van Steenwijk|Cornelia baronesse de Vos van Steenwijk]], Nederlânsk filantrope († [[1940]])
* [[1872]] - [[Pieter Sipma]], Frysk taalkundige en ûnderwiisman († [[1961]])
* [[1876]] - [[Pauline Musters]], Nederlânsk rekôrhâldster (lytste persoan ea) († [[1895]])
* [[1877]] - [[Carel Steven Adama van Scheltema (dichter)|Carel Steven Adama van Scheltema]], Nederlânsk dichter († [[1924]])
* [[1906]] - [[Roeffie Vermeulen]], Frysk hurdsiler († [[1963]])
* [[1925]] - [[Kees Brusse]], Nederlânsk akteur en regisseur († [[2013]])
* [[1928]] - [[Ariel Sharon]], premier fan [[Israel]] († [[2014]])
* 1928 - [[Fats Domino]], Amerikaansk sjonger († [[2017]])
* [[1931]] - [[Josephine Tewson]], Ingelsk aktrise († [[2022]])
* [[1932]] - [[Johnny Cash]], Amerikaansk countrysjonger († [[2003]])
* [[1941]] - [[Jan Jongepier]], Frysk organist († [[2011]])
* [[1943]] - [[Johnny Höglin]], Sweedsk hurdrider
* [[1944]] - [[Chris Arlman]], Nederlânsk politikus († [[2008]])
* [[1945]] - [[Jan Jansen (hurdfytser)|Jan Jansen]], Nederlânsk hurdfytser
* [[1952]] - [[Jan Arendz]], Frysk akteur en regisseur
* [[1974]] - [[Martin Hersman]], Nederlânsk hurdrider en sportkommentator
* [[1987]] - [[Julia Bond]], Amerikaansk pornoaktrise
== Ferstoarn ==
* [[1538]] - [[Worp fan Thabor]], Frysk kronykskriuwer (* 14??)
* [[1577]] - kening [[Earik XIV fan Sweden]] (* [[1533]])
* [[1778]] - [[Douwe Sirtema fan Grovestins]], ynfloedryk Frysk jonker (* [[1710]])
* [[1936]] - [[Charles Varnum]], Amerikaansk militêr (* [[1849]])
* [[1972]] - [[Tom Manders]], Nederlânsk tekener en kabaretier (* [[1921]])
* [[1998]] - [[Jaap ter Haar]], Nederlânsk historikus en (berneboeke)skriuwer (* [[1922]])
* [[2012]] - [[Durk Beeksma]], Frysk âlvestêderider (* [[1913]])
* [[2015]] - [[Maria van Harinxma thoe Slooten]], Frysk ealfrouwe (* [[1927]])
* [[2018]] - [[Mies Bouwman]], Nederlânsk presintatrise (* [[1929]])
{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
<references/>
----
{{Commonscat|{{Kalinder/KalStrKonv}}}}
}}
[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:Febrewaris|26]]
4ffywhfe7p00o5xx6mgll6skifpbdau
25 july
0
700
1089748
1088126
2022-08-20T18:48:04Z
FreyaSport
40716
/* Berne */ Joseph Delaney
wikitext
text/x-wiki
{{DeisideBoppe}}
{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[1488]] - De [[Portegal|Portegeeske]] [[ûntdekkingsreizger|seefarder]] [[Bartolomeus Dias]] fart as earste [[Jeropa|Jeropeaan]] om [[Kaap de Goede Hoop]] (de súdpunt fan [[Afrika]]) hinne.
* [[1909]] - De [[Frankryk|Frânske]] [[piloat]] [[Louis Blériot]] fljocht as earste [[it Kanaal]] oer.
* [[1945]] - [[Winston Churchill]] ferliest tsjin 'e ferwachting yn de [[Grut-Brittanje|Britske]] [[ferkiezing]]s.
* [[1952]] - It [[ferdrach]] oer de oprjochting fan 'e [[Jeropeeske Mienskip foar Koalen en Stiel]] giet yn.
* [[1968]] - [[Paus]] [[Paulus VI]] feroardielet yn syn (iennichste) [[ensyklyk]] ''Humanae Vitae'' [[bertebeheining|alle meganyske en gemyske middels ta bertebeheining]].
* [[1980]] - In [[trein]]botsing by it [[Grinslân]]ske [[Winsum (Grinslân)|Winsum]] easket njoggen libbens.
* [[1992]] - Iepening [[Olympyske Simmerspullen 1992|Olympyske Simmerspullen]] yn [[Barseloana (stêd)|Barseloana]].
* [[2010]] - In [[trein]] sjit jûns let by it [[stasjon Starum]] troch de stjitblokken hinne, rydt dwers troch in [[wettersport]]winkel en stoppet 100 m fierder op in [[plein]]. Twa ûnderhâldslju reitsje ferwûne.
== Berne ==
* [[1109]] - kening [[Alfûns I fan Portugal]] († [[1185]])
* [[1336]] - [[Albrecht fan Beieren]], hartoch fan [[Beieren-Straubing]], greve fan [[Greefskip Hollân|Hollân]], [[Greefskip Seelân|Seelân]] en [[Greefskip Henegouwen|Henegouwen]] († [[1404]])
* [[1818]] - [[Johann Jakob von Tschudi]], Switsersk biolooch († [[1889]])
* [[1865]] - [[Jac. P. Thijsse]], Nederlânsk natoerbeskermer en publisist († [[1945]])
* [[1898]] - [[Fedde Schurer]], Frysk dichter, sjoernalist en taalaktivist († [[1968]])
* [[1905]] - [[Elias Canetti]], Bulgaarsk-Britsk skriuwer († [[1994]])
* [[1939]] - [[Sytze van der Zee]], Nederlânsk sjoernalist en skriuwer
* [[1941]] - [[Manny Charlton]], Skotsk gitarist († [[2022]])
* [[1945]] - [[Joseph Delaney]], Ingelsk skriuwer († [[2022]])
* [[1968]] - [[Jack de Vries]], Frysk politikus
* [[1970]] - [[Billy Glide]], Amerikaansk pornoakteur († [[2014]])
* [[1976]] - [[Tera Patrick]], Amerikaansk pornoaktrise
== Ferstoarn ==
* [[306]] - keizer [[Konstantius Kloarus]] fan it [[Romeinske Ryk]] (* [[250]])
* [[1230]] - boarchgreve [[Rudolf II fan Coevorden]] (* [[1192]])
* [[1433]] - [[Sibet Papinga]], Eastfrysk haadling, hear fan [[Rjustringen]] (* [[1394]])
* [[1471]] - [[Tomas fan Kempen]], Nederlânsk preester, skriuwer en mystikus (* [[1380]])
* [[1846]] - [[Loadewyk Napoleon Bonaparte]], kening fan [[Keninkryk Hollân|Hollân]] (* [[1846]])
* [[1858]] - [[Hobbe Baerdt fan Sminia (1797-1858)|Hobbe Baerdt fan Sminia]], Frysk politikus (* [[1797]])
* [[1890]] - [[Hearke Tjerks Witteveen]] (Sterke Jerke), Frysk fjildwachter, legindarysk om syn krêft (* [[1801]])
* [[1961]] - [[Nescio]] (Jan Hendrik Frederik Grönloh), Nederlânsk skriuwer (* [[1882]])
* [[1999]] - [[Helena Wanda Błażusiakówna]], Twadde Wrâldkriich oerlibbende (* [[1926]])
* [[2003]] - [[Ludwig Bölkow]], Dútsk loftfeartpionier (* [[1912]])
* [[2010]] - [[Henk Vonhoff]], Nederlânsk politkus (* [[1931]])
* [[2020]] - [[Olivia de Havilland]], Britsk-Amerikaansk aktrise (* [[1916]])
* [[2021]] - [[Tsjisse Hettema]], Frysk skriuwer en dichter (* [[1955]])
{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
<references/>
----
{{Commonscat|25 July}}
}}
[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:July|25]]
imkfskta1whb1rst430ex21qev7zb8q
13 augustus
0
719
1089752
1088779
2022-08-20T19:19:24Z
FreyaSport
40716
/* Ferstoarn */ Denise Dowse
wikitext
text/x-wiki
{{DeisideBoppe}}
{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[1642]] - As earste observearret [[Christiaan Huygens]] de súdpoalkap fan [[Mars (planeet)|Mars]].
* [[1849]] - It [[leger (lânmacht)|leger]] fan it [[Keninkryk Hongarije]] jout him by [[Világos]] oer oan 'e [[Ruslân|Russyske]] bûnsgenoaten fan 'e [[Eastenryk|Eastenrikers]]. Dat betsjut yn 'e praktyk de ein fan 'e [[Hongaarske Opstân fan 1848]], hoewol't de striid op guon plakken noch trochgean sil oant [[4 oktober]].
* [[1905]] - [[Noarwegen]] wurdt ûnôfhinklik fan [[Sweden]].
* [[1961]] - [[East-Dútslân|Eastdútske]] troepen slute mei [[stikeltried]] de eastlike sektor fan [[Berlyn]] ôf, wat it begjin is fan de [[Berlynske Muorre]].
* [[2004]] - Iepening fan 'e [[Olympyske Simmerspullen 2004|Olympyske Spullen]] yn [[Atene]].
== Berne ==
* [[1816]] - [[Wieger Hendrikus Idzerda]], Nederlânsk politikus († [[1881]])
* [[1834]] - [[Walle Melis Oppedijk]], Frysk houtkeapman en politikus († [[1893]])
* [[1860]] - [[Annie Oakley]], Amerikaanske skerpskutter en artyste († [[1926]])
* [[1878]] - [[Salomon de Wolff]], Frysk ekonoom, politikus en sionist ([† [[1960]])
* [[1899]] - [[Alfred Hitchcock]], Ingelsk regisseur († [[1980]])
* [[1902]] - [[Felix Wankel]], Dútsk útfiner († [[1988]])
* [[1917]] - [[Sjoerd Nieuwland]], Frysk dirigint († [[2007]])
* [[1918]] - [[Frederick Sanger]], Ingelsk biolooch en twafâldich Nobelpriiswinner († [[2013]])
* [[1926]] - [[Fidel Castro]], presidint fan [[Kuba]] († [[2016]])
* [[1936]] - [[Schelto Patijn]], Nederlânsk politikus († [[2007]])
* [[1951]] - [[Ric Parnell]], Ingelsk drummer († [[2022]])
* [[1955]] - [[Sietse de Vries]], Frysk skriuwer en sjoernalist
* [[1956]] - [[Atte Jongstra]], Frysk skriuwer en resensint
* [[1957]] - [[Harry Oosterman]], Frysk politikus
* [[1962]] - [[Manuel Valls]], Frânsk-Katalaansk politikus
* [[1963]] - [[Stephanie Zacharek]], Amerikaansk filmkritika
* [[1970]] - [[Wendy Whoppers]], Amerikaansk pornoaktrise
* [[1980]] - [[Veronica de la Cruz]], Amerikaansk ferslachjouster, nijslêzeresse en presintatrise
* [[1981]] - [[Claire Dames]], Amerikaansk pornoaktrise
== Ferstoarn ==
* [[1523]] - [[Gerard David]], Súdnederlânsk skilder (* [[1455]]?)
* [[1821]] - [[Baudina Stinstra]], Frysk tekeneresse (* [[1739]])
* [[1848]] - [[Pyter Jentsjes Rollema]], Nederlânsk arsjitekt (* [[1786]])
* [[1873]] - [[Jan Schepers]], Frysk dokter en skriuwer (* [[1815]])
* [[1910]] - [[Florence Nightingale]], Ingelsk ferpleechster (* [[1820]])
* [[1927]] - [[James Oliver Curwood]], Amerikaansk skriuwer (* [[1878]])
* [[1946]] - [[H.G. Wells]], Ingelsk skriuwer (* [[1866]])
* [[1949]] - [[Geerhardus Vos]], Frysk-Amerikaansk teolooch (* [[1862]])
* [[1963]] - [[Morvan Marchal]], Bretonsk aktivist (* [[1900]])
* [[1992]] - [[Jan Elburg]], Nederlânsk dichter (* [[1919]])
* [[2020]] - [[Corrie Hafkamp]], Nederlânske berneboekeskriuwster (* [[1929]])
* [[2022]] - [[Denise Dowse]], Amerikaanske aktrise (* [[1958]])
{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
<references/>
----
{{Commonscat|{{Kalinder/KalStrKonv}}}}
}}
[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:Augustus|13]]
rf5vdd7vys2w7zyxz0omzjo3rtaszng
16 augustus
0
722
1089746
1084738
2022-08-20T18:46:29Z
FreyaSport
40716
/* Ferstoarn */ Joseph Delaney
wikitext
text/x-wiki
{{DeisideBoppe}}
{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[1723]] - [[Deputearre Steaten]] fan [[Fryslân]] beslute om it [[Dokkumer Djip]] ôf te sluten.
* [[1914]] - Yn 'e [[Earste Wrâldoarloch]] jout it lêste [[Belgje|Belgyske]] [[fort]] om [[Luik (stêd)|Luik]] hinne him oer oan 'e [[Dútslân|Dútsers]].
* [[1960]] - [[Syprus]] wurdt ûnôfhinklik fan [[Grut-Brittanje]].
* [[1962]] - De [[Grut-Brittanje|Britske]] [[band|popgroep]] [[The Beatles]] jout [[drummer]] [[Pete Best]] dien en ferfangt him troch [[Ringo Starr]].
* [[1972]] - De [[loftmacht]] fan [[Marokko]] iepenet by fersin it fjoer op it [[fleantúch]] fan [[kening]] [[Hassan II fan Marokko]]; it ynsidint rint mei in skamper ôf.
== Berne ==
* [[1592]] - [[Wybrand de Geest]], Frysk keunstskilder († [[1661]])
* [[1603]] - [[Christianus Schotanus]], Frysk skiedkundige († [[1671]])
* [[1666]] - [[Henriëtte Amalia fan Anhalt-Dessau]], regintesse fan [[Fryslân]], [[Grinslân]] en [[Drinte]] († [[1726]])
* [[1824]] - [[Philippus van Blom]], Frysk jurist, politikus en skriuwer († [[1910]])
* [[1904]] - [[Oepke Santema]], Frysk skiedkundige († [[1979]])
* [[1906]] - foarst [[Frâns Joazef II fan Lychtenstein]] († [[1989]])
* [[1908]] - [[Johannes Vegter]], Nederlânsk arsjitekt († [[1982]])
* [[1920]] - [[Charles Bukowski]], Amerikaansk skriuwer en dichter († [[1994]])
* [[1920]] - [[Johannes Swierstra]], Frysk yngenieur en bestjoerder († [[2004]])
* [[1931]] - [[Kakuichi Mimura]], Japansk fuotballer († [[2022]])
* [[1948]] - [[Barry Hay]], Nederlânsk sjonger
* [[1948]] - [[Sjoerd Bottema]], Frysk skriuwer
* [[1958]] - [[Madonna]], Amerikaansk sjongster
* [[1971]] - [[Jennifer Westhoven]], Amerikaansk sjoernaliste en ferslachjouster
* [[1975]] - [[Papillon (pornografysk aktrise)|Papillon]], Amerikaansk pornoaktrise
* [[1977]] - [[Barbara Visser (politika)|Barbara Visser]], Nederlânsk politika
* [[1986]] - [[Audrey Bitoni]], Amerikaansk pornoaktrise
== Ferstoarn ==
* [[1798]] - [[Eelko Alta]], Frysk predikant, lânboukundige en politikus (* [[1723]])
* [[1893]] - [[Jean-Martin Charcot]], Frânsk neurolooch (* [[1825]])
* [[1920]] - [[Lolke Siderius]], Frysk boer en astronoom (* [[1885]])
* [[1938]] - [[Robert Johnson]], Amerikaansk sjonger en muzikant (* [[1911]])
* [[1956]] - [[Bela Lugosi]], Hongaarsk-Amerikaansk akteur (* [[1882]])
* [[1977]] - [[Elvis Presley]], Amerikaansk sjonger (* [[1935]])
* [[1999]] - [[Ton Alberts]], Nederlânsk arsjitekt (* [[1927]])
* [[2003]] - [[Idi Amin]], presidint fan [[Uganda]] (* [[1923]])
* [[2003]] - [[Ype Schaaf]], Frysk predikant en sjoernalist (* [[1930]])
* [[2004]] - [[Burnu Acquanetta]], Amerikaansk aktrise (* [[1921]])
* [[2018]] - [[Aretha Franklin]], Amerikaansk sjongster (* [[1942]])
* [[2019]] - [[Christina fan de Nederlannen]], Nederlânsk prinsesse (* [[1947]])
* [[2019]] - [[Felice Gimondi]], Italjaansk hurdfytser (* [[1942]])
* [[2022]] - [[Joseph Delaney]], Ingelsk skriuwer (* [[1945]])
{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
<references/>
----
{{Commonscat|{{Kalinder/KalStrKonv}}}}
}}
[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:Augustus|16]]
2b7mv8vlrbeqiyfodfbqwx7uoxn82jy
18 augustus
0
724
1089757
1084997
2022-08-20T19:34:55Z
FreyaSport
40716
/* Ferstoarn */ Josephine Tewson
wikitext
text/x-wiki
{{DeisideBoppe}}
{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[1397]] - [[Slach op de Menamer-mieden]] tusken [[Skieringers]] en [[Fetkeapers]]
* [[1913]] - De [[FIFA]] yntrodusearret in nije regel - by in frije trap moatte de tsjinstanners 10 Ingelske jelne (9,15 meter) wei bliuwe.
* [[1941]] - De earste twahûndert finzenen komme oan yn kamp Amersfoart. It is in groep kommunisten dy't earder ynternearre wienen yn kamp Schoorl.
* [[1960]] - De earste antikonsepsjepil komt op de merk.
* [[1964]] - [[Súd-Afrika]] wurdt útsletten fan de [[Olympyske Spullen]] út reden fan de [[apartheid]]polityk.
* [[1971]] - [[Austraalje (lân)|Austraalje]] en [[Nij Seelân]] lûke harren troepen werom út [[Fietnam]].
* [[2018]] - De [[Nederlân]]ske [[swimmer]] en [[Olympyske Spullen|Olympysk kampioen]] [[Maarten van der Weijden]] giet fan start foar syn [[11stêdeswimtocht (2018)|11stêdeswimtocht]], wêrby't er [[swimmen]]d de rûte fan 'e [[Alvestêdetocht]] ôflizze wol.
== Berne ==
* [[1830]] - keizer [[Frâns Joazef I fan Eastenryk]] († [[1916]])
* [[1904]] - [[Max Factor]], Poalsk-Amerikaansk ûndernimmer († [[1996]])
* [[1918]] - [[Piet Keijzer]], Nederlânsk hurdrider en [[alvestêdetocht]]winner († [[2008]])
* [[1923]] - [[André Roosenburg]], Nederlânsk fuotballer († [[2002]])
* [[1925]] - [[Jan de Soet]], Nederlânsk bestjoerder, topman fan de [[KLM]] († [[2012]])
* [[1927]] - [[Rosalynn Carter]], Amerikaansk presidintsfrou
* [[1931]] - [[Hans van Mierlo]], Nederlânsk politikus († [[2010]])
* [[1933]] - [[Roman Polanski]], Poalsk-Frânsk regisseur en filmprodusint
* [[1936]] - [[Robert Redford]], Amerikaansk akteur, regisseur en filmprodusint
* [[1941]] - [[Carter Camp]], Amerikaansk aktivist († [[2013]])
* [[1946]] - [[Leonard George (akteur)|Leonard George]], Kanadeesk akteur († [[2017]])
* [[1958]] - [[Madeleine Stowe]], Amerikaansk aktrise
* [[1989]] - [[London Keyes]], Amerikaansk pornoaktrise
* [[1996]] - [[Alana Summers]], Amerikaansk pornoaktrise
== Ferstoarn ==
* [[472]] - [[Risimer]], Goatysk hearsker oer [[Itaalje]] (* ±[[405]])
* [[1227]] - [[Dzjengis Khan]], grutkhan fan de [[Mongoalen]] (* [[1162]])
* [[1304]] - [[Willem fan Gulik de Jongere]], Flaamsk-Dútsk ealman (* [[1275]])
* [[1850]] - [[Honoré de Balzac]], Frânsk skriuwer (* [[1799]])
* [[1940]] - [[Walter P. Chrysler]], Amerikaansk autofabrikant (* [[1875]])
* [[2002]] - [[Johan Bok]], Frysk musikus (* [[1929]])
* [[2004]] - [[Lieuwe Heine Bouma]], Frysk oersetter (* [[1919]])
* [[2012]] - [[Scott McKenzie]], Amerikaansk sjonger (* [[1939]])
* [[2016]] - [[Marijke Jongbloed]], Frysk dokumintêremakster (* [[1956]])
* [[2018]] - [[Kofi Annan]], Ganeesk diplomaat en siktaris-generaal fan 'e [[Feriene Naasjes]] (* [[1938]])
* [[2022]] - [[Josephine Tewson]], Ingelsk aktrise (* [[1931]])
{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
<references/>
----
{{Commonscat|{{Kalinder/KalStrKonv}}}}
}}
[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:Augustus|18]]
ooz7buc8vwws132b6ouxj8owthezgw7
1958
0
1696
1089753
1087254
2022-08-20T19:20:11Z
FreyaSport
40716
/* Berne */ Denise Dowse
wikitext
text/x-wiki
{{JiersideBoppe}}
{{Kalinders}}{{Kalinderjier}}
Dit jier makket ûnderdiel út fan it [[desennium]] fan 'e [[1950-er jierren]].
== Foarfallen ==
* [[1 jannewaris]] - De [[Jeropeesk Ekonomyske Mienskip]] trêdet yn wurking.
* [[11 febrewaris]] - It [[Wapen fan Fryslân]] wurdt offisjeel fêstlein.
*[[23 febrewaris]] - [[Egypte]] en [[Syrje]] geane op yn 'e [[Feriene Arabyske Republyk]]. It is de bedoeling dy úteinlik ien grutte steat foar alle [[Arabieren]] wurde sil.
*[[23 maaie]] - Yn 'e [[Folksrepublyk Sina]] begjint de [[Grutte Sprong Foarút]], in mearjierreplan fan [[Mao Zedong]] dat ta de [[kollektivisaasje fan de lânbou]] en de [[yndustry|yndustrialisaasje]] fan it lân liede moat.
*[[17 juny]] - It wurdt bekend dat [[premier]] [[Imre Nagy]] en [[generaal]] [[Pál Maléter]], de lieders fan 'e [[Hongaarske Opstân (1956)|Hongaarske Opstân fan 1956]], nei in geheim [[rjochtsaak|proses]] yn [[Roemeenje]] [[terjochtsteld]] binne.
*[[14 july]] - By [[steatsgreep yn Irak (1958)|in bloedige steatsgreep]] yn [[Irak]] wurde [[premier]] [[Noeri as-Saïd]], [[kening]] [[Faisal II fan Irak]] en in grut tal leden fan 'e keninklike famylje ôfslachte troch de [[Beweging fan Frije Ofsieren]], ûnder lieding fan [[generaal]] [[Abdûl Karim al-Kassem]] en [[kolonel]] [[Abdûl Salim Arif]].
*[[5 augustus]] - De [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[dûkboat]] de ''[[Nautilus (dûkboat)|Nautilus]]'' fart as earste ûnder de [[poalkap]] fan 'e [[Noardpoal]] troch.
*[[2 oktober]] - [[Guinee]] wurdt ûnôfhinklik fan [[Frankryk]].
* [[10 desimber]] - Yn [[Rotterdam]] begjint de bou fan 'e [[Euromêst]].
== Berne ==
;febrewaris
* [[2 febrewaris|2]] - [[Franke Sloothaak]], Frysk-Dútsk springruter
* [[16 febrewaris|16]] - [[Anil Ramdas]], Surinaamsk-Nederlânsk sjoernalist, skriuwer en programmamakker († [[2012]])
* [[21 febrewaris|21]] - [[Denise Dowse]], Amerikaanske aktrise († [[2022]])
* [[21 febrewaris|21]] - [[Mary Chapin Carpenter]], Amerikaansk countrysjongster
* [[28 febrewaris|28]] - [[Natalja Estemirova]], Russysk histoarika, sjoernaliste en minskerjochte-aktiviste († [[2009]])
;maart
* [[19 maart|19]] - [[Steven Sterk (útjouwer)|Steven Sterk]], Frysk skriuwer, útjouwer en boekhanneler
* [[26 maart|26]] - [[Sies Uilkema]], Frysk hurdrider
;april
* [[3 april|3]] - [[Bavo Galama]], Nederlânsk kabaretier en programmamakker
* [[4 april|4]] - [[Julie Forsyth]], Ingelsk sjongster
* [[8 april|8]] - [[Maarten Ducrot]], Nederlânsk hurdfytser en sportferslachjouwer
;maaie
* [[8 maaie|8]] - [[Rian de Waal]], Nederlânsk pianist († [[2011]])
* [[17 maaie|17]] - [[Paul Di'Anno]], Ingelsk sjonger
;juny
* [[7 juny|7]] - [[Prince (sjonger)|Prince]], Amerikaansk sjonger en muzikant († [[2016]])
* [[14 juny|14]] - [[Eric Heiden]], Amerikaansk hurdrider
;july
* [[5 july|5]] - [[Veronica Guerin]], Iersk sjoernaliste († [[1996]])
* [[17 july|17]] - [[San Fu Maltha]], Nederlânsk filmprodusint
;augustus
* [[5 augustus|5]] - [[Sjon Stellinga]], Nederlânsk politikus
* [[7 augustus|7]] - [[Bruce Dickinson]], Ingelsk sjonger
* [[16 augustus|16]] - [[Madonna (sjongster)|Madonna]], Amerikaansk sjongster
* [[18 augustus|18]] - [[Madeleine Stowe]], Amerikaansk aktrise
* [[30 augustus|30]] - [[Anna Politkovskaja]], Russysk sjoernaliste en minskerjochte-aktiviste († [[2006]])
;septimber
* [[10 septimber|10]] - [[Edward Vajda]], Amerikaansk taalkundige
* [[24 septimber|24]] - [[Kevin Sorbo]], Amerikaansk akteur
;oktober
* [[10 oktober|10]] - [[Veronica Brazil]], Brazyljaansk pornoaktrise
;novimber
* [[21 novimber|21]] - [[Evert van Benthem]], Nederlânsk maratonrider, winner [[Alvestêdetocht]] 1985 en 1986
;''datum ûnbekend''
* [[Louw Dijkstra]], Frysk útjouwer
== Ferstoarn ==
* [[18 jannewaris]] - [[Beatrix de Rijk]], earste Nederlânsk piloate (* [[1883]])
* [[27 jannewaris]] - [[August van Lierde]], Belgysk keatser (* [[1890]])
* [[13 febrewaris]] - [[Jan Jelles Hof]], Frysk skriuwer en sjoernalist (* [[1872]])
* [[28 maart]] - [[W.C. Handy]], Amearikaansk komponist (* [[1873]])
* [[12 juny]] - [[Marinus van Meel]], earste Nederlânsk loftmachtpiloat (* [[1880]])
* [[4 july]] - [[Evert Rinsema]], skuonmakker, skriuwer en dichter (* [[1880]])
* [[18 july]] - [[Henri Farman]], Frânsk loftfeartpionier (* [[1874]])
* [[30 septimber]] - [[Johannes Oldsen]], Noardfrysk taalaktivist (* [[1894]])
* [[30 novimber]] - [[Karst Leemburg]], Frysk maratonrider (* [[1889]])
==Literatuer==
;koarte ferhalen
* [[Ulbe van Houten]], ''[[Brief nei Kanada]]''
;non-fiksje
* [[Elie Wiesel]], ''[[La Nuit]]'' <small>(oerset yn it [[Frysk]] as ''De Nacht'')</small>
==Films==
* ''[[The Big Country (film)|The Big Country]]''
* ''[[South Pacific (film út 1958)|South Pacific]]''
* ''[[The Vikings (film)|The Vikings]]''
{{JiersideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
<references/>
----
{{Commonscat}}
}}
[[Kategory:1958| ]]
[[Kategory:20e iuw]]
a9hr7cqukew5kalzr9osc7kji83y3zm
1931
0
1719
1089758
1089403
2022-08-20T19:35:42Z
FreyaSport
40716
/* Berne */ Josephine Tewson
wikitext
text/x-wiki
{{JiersideBoppe}}
{{Kalinders}}{{Kalinderjier}}
Dit jier makket ûnderdiel út fan it [[desennium]] fan 'e [[1930-er jierren]].
== Foarfallen ==
*[[19 jannewaris]] - Yn [[Londen]] mislearret de earste rûnetafelkonferinsje oer de takomst fan [[Britsk-Ynje]] trochdat it [[Yndysk Nasjonaal Kongres]] wegeret om oan te skowen salang't syn foaroanman [[Mahatma Gandhi]] troch de [[Feriene Keninkryk|Britten]] fêstholden wurdt.
*[[25 jannewaris]] - De [[Britsk-Ynje|Britsk-Yndyske]] foaroanman [[Mahatma Gandhi]] wurdt frijlitten út [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[finzenskip]] (nei't er oppakt wie fanwegen syn ynbrek op it [[sâlt]]monopoalje fan 'e [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[oerheid]] yn Ynje).
*[[17 febrewaris]] - Yn [[Britsk-Ynje]] fine de earste besprekkings plak tusken [[Edward Wood, 1e greve fan Halifax|Lord Irwin]], de [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[ûnderkening]], en de lânseigen lieder [[Mahatma Gandhi]].
* [[30 febrewaris]] - Komt as [[datum]] foar yn 'e [[Revolusjonêre kalinder]] fan 'e [[Sovjet-Uny]].
*[[5 maart]] - Yn [[Britsk-Ynje]] slute [[Edward Wood, 1e greve fan Halifax|Lord Irwin]], de [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[ûnderkening]], en de lânseigen lieder [[Mahatma Gandhi]] it [[Irwin-Gandhi-pakt]]. Neffens dy oerienkomst jout Gandhi syn [[Yndysk Nasjonaal Kongres]] foarearst de striid foar ûnôfhinklikheid op en wurdt de kampanje fan [[boargerlike oerhearrigens]] stillein. De Britten litte alle finzen nommen [[aktivist]]en frij, betelje [[skealeasstelling]]s út oan lju dy't ûnder harren hurde optreden te lijen hân hawwe, en stelle harren iepen op by nije [[ûnderhanneling]]s oer mear Yndysk [[selsbestjoer]].
*[[5 maart]] - Yn it [[Feriene Keninkryk]] rjochtet [[sir]] [[Oswald Mosley]] de [[Nije Partij (Feriene Keninkryk)|Nije Partij]] op, de earste [[faksist]]yske [[politike partij]] yn dat lân.
*[[1 april]] - By [[ierdbeving fan Managua (1931)|in swiere ierdbeving]] yn [[Nikaragûa]] wurdt de [[haadstêd]] [[Managua]] fierhinne ferwoastge. Der falle mear as 2.000 deaden.
*[[14 april]] - Nei in grutte [[ferkiezing]]soerwinning fan 'e linkse, republikeinske [[politike partij|partijen]] yn [[Spanje]] nimt de ympopulêre [[kening]] [[Alfûns XIII fan Spanje|Alfûns XIII]] de wyk nei [[Frankryk]]. Syn tsjinstanners beskôgje dat as in ''[[de facto]]'' [[abdikaasje]], en roppe de [[Twadde Spaanske Republyk]] út
*[[3 maaie]] - Yn [[New York (stêd)|New York]] komt it [[Empire State Building]] ree, it heechste [[gebou]] fan 'e wrâld.
*[[10 juny]] - [[Noarwegen]] beset [[East-Grienlân]]. Dit liedt ta in konflikt mei [[Denemark]].
*[[27 july]] - By [[steatsgreep yn Sily (1931)|in steatsgreep]] yn [[Sily]] wurdt [[diktator]] [[Carlos Ibáñez del Campo]] ôfset, dy't útwykt nei [[Argentynje]]. Neitiid falt Sily ta proai oan in perioade fan folsleine [[anargy]].
*[[2 augustus]] - By it [[Katalaanske autonomyreferindum (1931)|in referindum]] sprekt mear as 99% fan 'e [[befolking]] fan [[Kataloanje]] him út foar [[autonomy]] binnen de [[Twadde Spaanske Republyk]].
*[[12 augustus]] - By [[Wettersneed yn Sina (1931)|wettersneed yn Sina]] oerstreamt de [[rivier]] de [[Jangtse]]. Der komme 8.000 minsken om.
*[[25 augustus]] - Yn it [[Feriene Keninkryk]] foarmet [[premier]] [[Ramsay MacDonald]] in [[regear fan nasjonale ienheid]] yn ferbân mei de [[Grutte Depresje|oangeande ekonomyske krisis]].
*[[simmer]] - De [[Twadde Koerdysk-Arabyske Oarloch]] brekt út yn noardlik [[Irak]].
*[[18 septimber]] - By it [[Mukden-ynsidint]] yn 'e neite fan 'e [[Sina|Sineeske]] [[stêd]] [[Mukden]] (no: Shenyang) wurdt in [[bomoanslach]] útfierd op in [[spoarline]] yn súdlik [[Mantsjoerije]], dy't ûnder [[Japan]]sk tafersjoch stiet.
*[[19 septimber]] - Nei oanlieding fan it [[Mukden-ynsidint]] docht [[Japan]] [[Japanske ynfal yn Mantsjoerije|in ynfal]] yn noardeastlik [[Sina]] en begjint mei de besetting fan [[Mantsjoerije]].
*[[11 oktober]] - Yn [[Dútslân]] foarmje in stikmannich ekstreem-rjochtse [[organisaasje]]s, wêrûnder de [[NSDAP]], by in reuseftige [[demonstraasje (protest)|demonstraasje]] yn [[Bad Harzburg]] it [[Harzburger Front]].
*[[14 oktober]] - Yn [[Spanje]] wurdt de [[skieding tusken tsjerke en steat]] ynfierd.
*[[24 oktober]] - [[Maffia]]baas [[Al Capone]] wurdt yn 'e [[Feriene Steaten]] foar [[belestingûntdûking]] feroardiele ta 11 jier [[finzenisstraf]] en in [[jildboete]] fan [[$]]50.000.
*[[1 desimber]] - De twadde rûnetafelkonferinsje oer de takomst fan [[Britsk-Ynje]] einiget sûnder dat der foarútgong boekt is. De Yndyske [[nasjonalist]]en, oanfierd troch [[Mahatma Gandhi]], bliuwe by harren minimumeask fan folslein yntern [[selsbestjoer]], wylst de [[Feriene Keninkryk|Britten]] dêr neat fan witte wolle.
* [[1 desimber]] - De [[Sovjet-Uny]] skaft de [[Revolúsjonêre kalinder]] ôf.
*[[10 desimber]] - Yn [[Spanje]] wurdt in nije, progressive [[grûnwet]] oannommen, dy't û.m. de earder ynstelde [[skieding fan tsjerke en steat]] formalisearret en de ynfiering fan it [[frouljuskiesrjocht]] regelet.
*[[16 desimber]] - Yn [[Dútslân]] rjochtsje de [[sosjalistysk]]e [[SPD]] en oare linke [[organisaasje]]s it [[Eiserne Front]] op dat him keart tsjin sawol ekstreem-rjochts as de [[kommunistysk]]e [[KPD]].
== Berne ==
;febrewaris
* [[1 febrewaris|1]] - [[Klaas Bruinsma (oersetter)|Klaas Bruinsma]], Frysk oersetter († [[2018]])
* [[12 febrewaris|12]] - [[Tine de Vries (reedrydster)|Tine de Vries]], Frysk reedrydster († [[2014]])
* [[18 febrewaris|18]] - [[Reinier Paping]], Nederlânsk maratonrider († [[2021]])
* [[23 febrewaris|23]] - [[Harry Langman]], Nederlânsk ekonoom en politikus († [[2016]])
* [[26 febrewaris|26]] - [[Josephine Tewson]], Ingelsk aktrise († [[2022]])
;maart
* [[3 maart|3]] - [[Piet Bambergen]], Nederlânsk akteur († [[1996]])
* [[11 maart|11]] - [[Rupert Murdoch]], Amerikaansk mediamagnaat
* [[18 maart|18]] - [[Albert Rinia]], Frysk keatser († [[2005]])
;april
* [[2 april|2]] - [[Gerrit Noordzij]], Nederlânsk typograaf en letterûntwerper († [[2022]])
* [[15 april|15]] - [[Tomas Tranströmer]], Sweedsk dichter en oersetter († [[2015]])
* [[16 april|16]] - [[Piet de Visser (politikus)|Piet de Visser]], Nederlânsk politikus († [[2012]])
* [[21 april|21]] - [[René van Vooren]], Nederlânsl akteur en produsint († [[1998]])
* [[26 april|26]] - [[Cor Hoekstra]] (Cork), Frysk cartoonist († [[1996]])
;maaie
* [[2 maaie|2]] - [[Theo Sontrop]], Nederlânsk dichter, letterkundige en útjouwer († [[2007]])
* [[4 maaie|4]] - [[Jan Pesman (reedrider)|Jan Pesman]], Nederlânsk reedrider († [[2014]])
* [[5 maaie|5]] - [[Greg (striptekener)|Greg]], Waalsk striptekener († [[1999]])
;juny
* [[22 juny|22]] - [[Henk Vonhoff]], Nederlânsk politikus († [[2010]])
* [[25 juny|25]] - [[Glenmor]], Bretonsk sjonger († [[1996]])
;july
* [[30 july|30]] - [[Wies van Dongen (1931)|Wies van Dongen]], Nederlânsk hurdfytser († [[2022]])
* [[31 july|31]] - [[Iwan Rebroff]], Dútsk sjonger († [[2008]])
;augustus
* [[7 augustus|7]] - [[Nils Århammar]], Sweedsk taalkundige († [[2022]])
* [[16 augustus|16]] - [[Kakuichi Mimura]], Japansk fuotballer († [[2022]])
* [[18 augustus|18]] - [[Hans van Mierlo]], Nederlânsk politikus († [[2010]])
* [[20 augustus|20]] - [[Anne Hellinga]], Frysk skriuwer († [[2004]])
* [[22 augustus|22]] - [[Maurice Gee]], Nijseelânsk skriuwer
* [[25 augustus|25]] - [[Peter Gilmore (akteur)|Peter Gilmore]], Ingelsk akteur (''Onedin Line'') († [[2013]])
* [[28 augustus|28]] - [[Cristina Deutekom]], Nederlânsk operasjongster
;septimber
* [[10 septimber|10]] - [[Philip Baker Hall]], Amerikaansk akteur († [[2022]])
* [[30 septimber|30]] - [[Jan J. van der Hoorn]], Nederlânsk reedrider († [[2016]])
;oktober
* [[7 oktober|7]] - [[Desmond Tutu]], Súdafrikaansk aartsbiskop en minskerjochte-aktivist († [[2021]])
* [[19 oktober|19]] - [[Rubens de Falco]], Brazyljaansk akteur († [[2008]])
;novimber
* [[15 novimber|15]] - [[Jan Terlouw]], Nederlânsk politikus en skriuwer
* [[23 novimber|23]] - [[Jan J. Bijlsma]], Frysk skriuwer/dichter en ûnderwizer († [[2021]])
* [[26 novimber|26]] - [[Hitoshi Kodama]], Japansk taalkundige († [[2021]])
* [[28 novimber|28]] - [[Rinus Ferdinandusse]], Nederlânsk skriuwer († [[2022]])
;desimber
* [[29 desimber|29]] - [[Joets]], Frysk muzikant († [[2008]])
== Ferstoarn ==
* [[14 febrewaris]] - [[Jan Paardekoper]], Nederlânsk komponist, dirigint en pianist (* [[1875]])
* [[28 febrewaris]] - [[Jetze Doorman]], Frysk skermer (* [[1881]])
* [[4 april]] - [[André Michelin]], Frânsk ûndernimmer (* [[1853]])
* [[17 july]] - [[Nicolae Paulescu]], Roemeensk fysiolooch, ûntdekker fan 'e [[ynsuline]] (* [[1869]])
* [[31 augustus]] - [[David Pendleton Oakerhater]], Amerikaansk predikant (* [[1847]])
* [[18 oktober]] - [[Thomas Edison]], Amerikaansk útfiner (* [[1847]])
* [[24 desimber]] - [[Fleanende Hauk]] (''Flying Hawk''), opperhaad fan 'e [[Lakota (folk)|Lakota]] en skiedkundige (* [[1854]])
{{JiersideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
<references/>
----
{{Commonscat}}
}}
[[Kategory:1931| ]]
[[Kategory:20e iuw]]
hexg5s1eu3a22l7f19szh2obwnom9pv
Berjocht:GemeentenOerisel
10
2039
1089827
1065148
2022-08-21T07:05:28Z
Minorax
33600
fix lint
wikitext
text/x-wiki
{|style="margin:0.5em 0 0.5em 0; clear:both;" width=100% class=toccolours
! align="center" style="background:#ccccff" width="100%" | <div style="float:left;width:0px;"> </div> '''[[Oerisel]]''' || [[Ofbyld:Flag Overijssel.svg|30px|Flagge fan de provinsje Oerisel]]
|-
| align="center" style="font-size: 90%;" colspan="2" | [[Almelo]] - [[Borne]] - [[Dalfsen]] - [[Dimter]] - [[Dinkellân]] - [[Haaksbergen]] - [[Hardenberg]] - [[Hellendoorn]] - [[Hengelo (Oerisel)|Hengelo]] - [[Hôf fan Twinte]] - [[Ynskedee]] - [[Kampen (gemeente)|Kampen]] - [[Losser]] - [[Oldenzaal]] - [[Olst-Wijhe]] - [[Ommen]] - [[Raalte]] - [[Rijssen-Holten]] - [[Staphorst]] - [[Stienwikerlân]] - [[Swartewetterlân]] - [[Swol]] (haadstêd) - [[Tubbergen]] - [[Twinterâne]] - [[Wierden]]
|}<noinclude>
[[Kategory:Berjocht: Navigaasje Provinsje|Oerisel]]
</noinclude>
8ccupmixuiuu4tewdlr05pvlub3yc5f
Emmen
0
2070
1089886
1084540
2022-08-21T07:27:17Z
Minorax
33600
fix lint
wikitext
text/x-wiki
{{stobbe|geografy}}
{{Ynfoboks gemeente
| namme = Emmen
| ôfbyld =
| flagge = [[File:Emmen vlag.svg|border|125px]]
| wapen = [[File:Coat of arms of Emmen.svg|120px]]
| lokaasje = [[File:LocatieEmmen.png|300px]]
| lân = [[File:Flag of the Netherlands.svg|border|20px]] [[Nederlân]]
| bestjoerlike ienheid 1 = provinsje
| namme bestjoerlike ienheid 1= [[File:Flag of Drenthe.svg|border|20px]] [[Drinte]]
| bestjoerlike ienheid 2 =
| namme bestjoerlike ienheid 2=
| bestjoerlike ienheid 3 =
| namme bestjoerlike ienheid 3=
| gemeenteried =
| boargemaster =
| haadplak = Emmen
| grutste plak = Emmen
| ynwennertal = 107.111 <small>(2019)</small>
| befolkingstichtens = 206 / [[km²]]
| oerflak = 346,25 km²
| wêrfan lân = 336,40 km²
| wêrfan wetter = 9,85 km²
| tal stêden =
| tal doarpen =
| ferkearsieren = A37 E233 N34 N391 N381 Spoarferbining Emmen-Swol
| oprjochte = [[1998]]
| perioade 1 = Oant 1998
| namme perioade 1 = Gemeente Emmen<br>Gemeente Schoonebeek
| perioade 2 =
| namme perioade 2 =
| perioade 3 =
| namme perioade 3 =
| perioade 4 =
| namme perioade 4 =
| perioade 5 =
| namme perioade 5 =
| opheft =
| opgien yn =
| no part fan =
| netnûmer = 0524, 0591
| postkoades = 7760-7769, 7800-7839, 7844, 7880-7899
| tiidsône = [[UTC]] +1
| simmertiid = UTC +2
| webside = [http://www.gemeente.emmen.nl/ www.gemeente.emmen.nl]
}}
'''Emmen''' ([[Drintsk]]: Em'm) is in plak en in gemeente yn de [[provinsje]] [[Drinte]], mei 107.111 ynwenners (1 jannewaris 2019) en mei in oerflak fan 350,00 km² (dêr't fan 10 km² wetter is). De hjoeddeistige gemeente Emmen is yn [[1998]] ûntstien troch de fúzje fan 'e eardere [[gemeente Emmen (foar 1998)|gemeente Emmen]] en de [[Schoonebeek (gemeente)|gemeente Schoonebeek]].
[[Ofbyld:Centrum Emmen.jpg|thumb|left|250px|''Sintrum Emmen'']]
== Bistetún ==
[[Wildlands Adventure Zoo Emmen]], oant 2015 [[Noorder Dierenpark Emmen]] neamd, is in [[bistetún]] yn Emmen. De bistetún groeide yn rin fan jierren út ta ien fan de meast wichtige attraksjes yn it Noarden fan Nederlân.
== Oare plakken yn de gemeente ==
[[Barger-Compascuum]], [[Emmer-Compascuum]], [[Erica]], [[Klazienaveen]], [[Nij-Amsterdam (Drinte)|Nieuw-Amsterdam]], [[Nieuw-Dordrecht]], [[Nieuw-Schoonebeek]], [[Nieuw-Weardinge]], [[Roswinkel]], [[Schoonebeek]], [[Veenoord (Drinte)|Veenoord]], [[Weiteveen]] en [[Zwartemeer]].
{{clear}}
== Keppeling om utens ==
*[http://www.emmen.nl Webstee fan de gemeente]
{{msg:GemeentenDrinte}}
[[Kategory:Emmen| ]]
[[Kategory:Plak yn Emmen]]
[[Kategory:Gemeente yn Drinte]]
[[Kategory:Bestjoerlike ienheid oprjochte yn 1998]]
quv7hf47k7nbd0e83i4rfqg3pzpr3zx
Berjocht:GemeentenDrinte
10
2078
1089826
949249
2022-08-21T07:05:22Z
Minorax
33600
fix lint
wikitext
text/x-wiki
{|style="margin:0.5em 0 0.5em 0; clear:both;" width=100% class=toccolours
! align="center" style="background:#ccccff" width="100%" | <div style="float:left;width:0px;"> </div> '''[[Drinte]]''' || [[Ofbyld:Flag of Drenthe.svg|30px|Flagge fan de provinsje Drinte]]
|-
| align="center" style="font-size: 90%;" | [[Aa en Hunze]] - [[Assen]] (haadstêd) - [[Borger-Odoorn]] - [[Coevorden]] - [[De Wolden]] - [[Emmen]] - [[Hoogeveen]] - [[Meppel]] - [[Midden-Drinte]] - [[Noardenfjild]] - [[Tynaarlo]] - [[Westerfjild]]
|}<noinclude>
[[Kategory:Berjocht: Navigaasje Provinsje|Drinte]]
</noinclude>
92cclkgyk0iuk6o50l00x3sml7kcs4e
Berjocht:GemeentenFryslân
10
2514
1089801
1064633
2022-08-21T06:55:15Z
Minorax
33600
fix lint
wikitext
text/x-wiki
{|style="margin:0.5em 0 0.5em 0; clear:both;" width=100% class=toccolours
! align="center" style="background:#B0C4DE" width="100%" | <div style="float:left;width:0px;"> </div> <big>'''[[Fryslân|Provinsje Fryslân]]'''</big> || [[File:Frisian flag.svg|border|50px|Flagge fan de Provinsje Fryslân]]
|-
! align="center" style="background:#ccccff" width="100%" colspan="2" | hjoeddeistige gemeenten
|-
| align="center" style="font-size: 90%;" colspan="2" | [[Achtkarspelen]] • [[It Amelân]] • [[Dantumadiel]] • [[Eaststellingwerf]] • [[Flylân]] • [[De Fryske Marren]] • [[Harns (gemeente)|Harns]] • [[It Hearrenfean (gemeente)|It Hearrenfean]] • [[Ljouwert (gemeente)|Ljouwert]] • [[Noardeast-Fryslân]] • [[Opsterlân]] • [[Skiermûntseach]] • [[Skylge]] • [[Smellingerlân]] • [[Súdwest-Fryslân]] • [[Tytsjerksteradiel]] • [[De Waadhoeke]] • [[Weststellingwerf]]
|-
! align="center" style="background:#ccccff" width="100%" colspan="2" | eardere gemeenten
|-
| align="center" style="font-size: 90%;" colspan="2" | [[Aenjewier]] (1851–1934) • [[Baarderadiel]] (1851–1984) • [[Barradiel]] (1851–1984) • [[It Bilt]] (1851–2018) • [[Boalsert (gemeente)|Boalsert]] (1455–2011) • [[Boarnsterhim]] (1984–2014) • [[Doanjewerstâl]] (1851–1984) • [[Dokkum (gemeente)|Dokkum]] (1298–1984) • [[Dongeradiel]] (1984–2019) • [[Drylts (gemeente)|Drylts]] (1268–1984) • [[East-Dongeradiel]] (1851–1984) • [[Ferwerderadiel]] (1851–2019) • [[Frjentsjer (gemeente)|Frjentsjer]] (1374–1984) • [[Frjentsjerteradiel (1851-1984)|(âld) Frjentsjerteradiel]] (1851–1984) • [[Frjentsjerteradiel (1984-2018)|(nij) Frjentsjerteradiel]] (1984–2018) • [[Gaasterlân (gemeente)|Gaasterlân]] (1851–1984) • [[Gaasterlân-Sleat]] (1984–2014) • [[Haskerlân]] (1851–1984) • [[Hylpen (gemeente)|Hylpen]] (1372–1984) • [[Himmelumer Aldefurd]] (1851–1984) • [[Hinnaarderadiel]] (1851–1984) • [[Idaerderadiel]] (1851–1984) • [[Kollumerlân]] (1851–2019) • [[Lemsterlân]] (1851–2014) • [[Littenseradiel]] (1984–2018) • [[Ljouwerteradiel]] (1851–2018) • [[Menameradiel]] (1851–2018) • [[Nijefurd]] (1984–2011) • [[Raerderhim]] (1851–1984) • [[Skarsterlân]] (1984–2014) • [[Skoatterlân]] (1851–1934) • [[Sleat (gemeente)|Sleat]] (1426–1984) • [[Snits (gemeente)|Snits]] (1292–2011) • [[Starum (gemeente)|Starum]] (1061–1984) • [[Utingeradiel]] (1851–1984) • [[Warkum (gemeente)|Warkum]] (1399–1984) • [[West-Dongeradiel]] (1851–1984) • [[Wymbritseradiel (1851-1984)|(âld) Wymbritseradiel]] (1851–1984) • [[Wymbritseradiel (1984-2011)|(nij) Wymbritseradiel]] (1984–2011) • [[Wûnseradiel]] (1851–1984)
|-
|}
<noinclude>[[Kategory:Berjocht: Navigaasje Provinsje|Fryslân]]</noinclude>
5gxbv30b9rn5j78kzefa3765ndstpn3
Fierljeppen
0
2649
1089737
974844
2022-08-20T16:29:06Z
FreyaSport
40716
/* Nederlânske rekords */ dizze seksje moat by de tiid brocht wurde.
wikitext
text/x-wiki
[[Ofbyld:Polstokverspringen in Heerenveen.jpg|thumb|''Fierljeppen op [[It Hearrenfean (plak)|It Hearrenfean]]]]
[[Ofbyld:Fierljeppen in Heerenveen.JPG|thumb|''Fierljeppen op [[It Hearrenfean (plak)|It Hearrenfean]]'']]
[[File:Drachten - Fierljepper (1995) - Hans Mes - 1.jpg|thumb|It fierljeppersmonumint yn Drachten fan [[Hans Mes]]]]
'''Fierljeppen''' is in [[machtsport]] dy't fral yn [[Fryslân]], mar ek in [[Utert (provinsje)|Utert]] en [[Grinslân]], in soad dien wurdt. Mei in pols moat sa fier mooglik oer it wetter hinne sprongen wurde.
== Skiednis ==
Al op [[24 augustus]] [[1767]] waard de earste offisjele fierljepwedstriid hâlden. De wedstriid fûn plak yn [[Baard]] en waard organiseare troch de widdo fan kastlein Ype Gerbens. It ljeppen kende fuortendaliks al yn sekere tradysje, want 4 jier letter organiserre har opfolger Nannes Jetses opnij in ljepwedstriid te Baard om prizen. Twa iuwen letter, yn [[1957]] waard te Winsum it earste Fryske Kampioenskip halden. Dat wie it begjin fan in nije sport, ûntstien fanút in iuwenâlde tradysje. Yn [[1960]], waard it [[Frysk Ljeppers Bûn]] (FLB) oprjochte. Dat bûn organisearret benammen wedstriden yn Fryslân en Grinslân. Sa organisearet it FLB alle jierren it [[Frysk kampioenskip Fierljeppen]]. Dit wurdt altiten hâlden op de twadde sneon fan augustus, op de skâns fan [[Winsum (Littenseradiel)|Winsum]]. Mei de oprjochting fan it FLB koe in begjin makke wurde mei it strukturearjen fan de fierljepwedstriden. Tsien jier letter waard it [[Polsbûn Hollân]] oprjochte dat wedstriden yn oare parten fan it lân organisearre.
== Sprong ==
De fierljepsprong bestiet út de oanrin nei de pols (dy't yn it wetter klearstiet), de ynsprong, it klimmen nei de top (by de sweef oer it wetter) en in útsprong mei lâning. Eardat de sprong makke wurde kin wurdt de pols earst (troch de ljepper of syn coach) op it krekte plak yn it wetter setten. De ljepper bepaalt sels de ôfstân tusken de ein fan de skâns en wêr't de pols komt te stean. Hoe grutter dizze ôfstân, hoe fierder der sprongen wurde kin, mar evenredich wurdt de kâns op mislearjen fan de sprong (it heljen fan in wietsprong) ek grutter. De pols wurdt mei in gaffelstôk troch de polshâlder op it goede plak holden. Dêrnei rint de ljepper nei it startpunt en jout oanwizings oan de polshâlder om de pols rjocht te setten. Hjirby wurdt as it nedich is rekken holden mei de wynrjochting. Eltse ljepper hat foar it meitsjen fan in sprong twa en in heale minút tiid; earst giet it ljocht op oranje en in heale minút letter op read. Springt de ljepper yn read ljocht, dan sil de sprong ûnjildich ferklearre wurde. Om in lêste oanwizing jaan te kinnen en foar de feilichheid rint der by de oanrin in oare ljepper of in coach mei. Der binne ferskate wizen fan ynspringen, trochswaaien en klimmen. Ek wurde der ferskate útsprongen tapast. Nei de lâning yn it sânbêd wurdt de sprongen ôfstân mjitten, fan de yn it sânbêd oanbrochte mjitline ôf. Dizze leit, mjitten fan de foarkant fan de skâns ôf, by de jonges/froulju op in ôfstân fan 12/13 meter, by de middelste skâns op 14 meter en by de manlju/senioaren skâns op 15 meter. De efterste yndruk yn it sânbêd is foar it mjitten fan de sprongen ôfstân bepalend. De ôfstân wurdt allinich opmjitten at de ljepper binnen de saneamde sektor lâne is. Dizze is oanjûn middels linten befêstige oan de mjitline. Fansels is de ljepper mei de fierste ôfstân de winner. De leden fan de Technyske Kommisje (TK-ers) karre foar elke wedstriid de akkomodaasje en hawwe by de wedstriid de skiedsrjochtersrol.
== Rekord ==
Jierrenlang hat it rekord fan it fierljeppen by de manlju senioaren op 19,40 meter ston, yn [[1991]] sprongen troch [[Aart de With]] út [[Benskop]]. Sûnt de ynfier fan de karbonpols yn [[2006]] is dit rekord oanskerpe. Op 2 july 2006 wie [[Bart Helmholt]] de earste dy't der oer hinne sprong; hy sprong doe nei de 19,48 meter. Op [[24 augustus]] 2009 wist er nei 21,01 meter te springen. Ek oare ljeppers hawwe ûnderwilens foarby it âlde rekord sprongen. Ek op it stuit hat Bart Helmholt it rekord yn hannen. Yn 2010 sprong Helmholt yn Burgum in nij rekord: 21.26 meter
It rekord by de froulju is sûnt 2015 in hannen fan [[Dymphie van Rooijen]]. Hja sprong yn dat jier yn Linskoat 17,14 meter, nei't hja dat jier it rekord op 20 juny yn Drylts kwytrekke wie oan [[Marrit van der Wal]].
== Nederlânske rekords ==
{{by de tiid}}
{| class="wikitable"
|-
| '''Kategory'''
| '''Namme'''
| '''Ofstân'''
| '''Datum/plak'''
|-
| Senioaren
| [[Bart Helmholt]] ([[Hurdegaryp]])
| 21,64 meter
| [[6 july]] [[2015]], [[It Heidenskip]]
|-
| Junioaren
|[[Erwin Timmerarends]] ([[Montfert)]]
| 20,70 meter
| [[15 augustus]] [[2015]], [[Segfjild]]
|-
| Jongen
| [[Age Hulder]] ([[Burgum]])
| 19,24 meter
| [[24 july]] [[2010]], It Heidenskip
|-
| Froulju
| [[Marrit van der Wal]] (It Heidenskip)
| 17,58 meter
| [[16 july]] [[2016]], Burgum
|-
|}
== Keppeling om utens==
* [http://www.nederlandsefierljepbond.nl Webstee fan it Nederlânske Fierljepbûn]
{{boarnen|boarnefernijing=
* [http://www.fierljeppenfriesland.nl Webstee fan it FLB].
* [http://www.pbholland.com Webstee fan it Polsbûn Hollân].
}}
{{CommonsBalke|Fierljeppen}}
[[Kategory:Fierljeppen| ]]
[[Kategory:Fryske sport]]
[[Kategory:Sport yn Fryslân]]
[[Kategory:Sport nei soarte]]
qdi01fod3lc78jc3kkazk5hb9qpaflb
1089738
1089737
2022-08-20T16:29:39Z
FreyaSport
40716
/* Nederlânske rekords */ better
wikitext
text/x-wiki
[[Ofbyld:Polstokverspringen in Heerenveen.jpg|thumb|''Fierljeppen op [[It Hearrenfean (plak)|It Hearrenfean]]]]
[[Ofbyld:Fierljeppen in Heerenveen.JPG|thumb|''Fierljeppen op [[It Hearrenfean (plak)|It Hearrenfean]]'']]
[[File:Drachten - Fierljepper (1995) - Hans Mes - 1.jpg|thumb|It fierljeppersmonumint yn Drachten fan [[Hans Mes]]]]
'''Fierljeppen''' is in [[machtsport]] dy't fral yn [[Fryslân]], mar ek in [[Utert (provinsje)|Utert]] en [[Grinslân]], in soad dien wurdt. Mei in pols moat sa fier mooglik oer it wetter hinne sprongen wurde.
== Skiednis ==
Al op [[24 augustus]] [[1767]] waard de earste offisjele fierljepwedstriid hâlden. De wedstriid fûn plak yn [[Baard]] en waard organiseare troch de widdo fan kastlein Ype Gerbens. It ljeppen kende fuortendaliks al yn sekere tradysje, want 4 jier letter organiserre har opfolger Nannes Jetses opnij in ljepwedstriid te Baard om prizen. Twa iuwen letter, yn [[1957]] waard te Winsum it earste Fryske Kampioenskip halden. Dat wie it begjin fan in nije sport, ûntstien fanút in iuwenâlde tradysje. Yn [[1960]], waard it [[Frysk Ljeppers Bûn]] (FLB) oprjochte. Dat bûn organisearret benammen wedstriden yn Fryslân en Grinslân. Sa organisearet it FLB alle jierren it [[Frysk kampioenskip Fierljeppen]]. Dit wurdt altiten hâlden op de twadde sneon fan augustus, op de skâns fan [[Winsum (Littenseradiel)|Winsum]]. Mei de oprjochting fan it FLB koe in begjin makke wurde mei it strukturearjen fan de fierljepwedstriden. Tsien jier letter waard it [[Polsbûn Hollân]] oprjochte dat wedstriden yn oare parten fan it lân organisearre.
== Sprong ==
De fierljepsprong bestiet út de oanrin nei de pols (dy't yn it wetter klearstiet), de ynsprong, it klimmen nei de top (by de sweef oer it wetter) en in útsprong mei lâning. Eardat de sprong makke wurde kin wurdt de pols earst (troch de ljepper of syn coach) op it krekte plak yn it wetter setten. De ljepper bepaalt sels de ôfstân tusken de ein fan de skâns en wêr't de pols komt te stean. Hoe grutter dizze ôfstân, hoe fierder der sprongen wurde kin, mar evenredich wurdt de kâns op mislearjen fan de sprong (it heljen fan in wietsprong) ek grutter. De pols wurdt mei in gaffelstôk troch de polshâlder op it goede plak holden. Dêrnei rint de ljepper nei it startpunt en jout oanwizings oan de polshâlder om de pols rjocht te setten. Hjirby wurdt as it nedich is rekken holden mei de wynrjochting. Eltse ljepper hat foar it meitsjen fan in sprong twa en in heale minút tiid; earst giet it ljocht op oranje en in heale minút letter op read. Springt de ljepper yn read ljocht, dan sil de sprong ûnjildich ferklearre wurde. Om in lêste oanwizing jaan te kinnen en foar de feilichheid rint der by de oanrin in oare ljepper of in coach mei. Der binne ferskate wizen fan ynspringen, trochswaaien en klimmen. Ek wurde der ferskate útsprongen tapast. Nei de lâning yn it sânbêd wurdt de sprongen ôfstân mjitten, fan de yn it sânbêd oanbrochte mjitline ôf. Dizze leit, mjitten fan de foarkant fan de skâns ôf, by de jonges/froulju op in ôfstân fan 12/13 meter, by de middelste skâns op 14 meter en by de manlju/senioaren skâns op 15 meter. De efterste yndruk yn it sânbêd is foar it mjitten fan de sprongen ôfstân bepalend. De ôfstân wurdt allinich opmjitten at de ljepper binnen de saneamde sektor lâne is. Dizze is oanjûn middels linten befêstige oan de mjitline. Fansels is de ljepper mei de fierste ôfstân de winner. De leden fan de Technyske Kommisje (TK-ers) karre foar elke wedstriid de akkomodaasje en hawwe by de wedstriid de skiedsrjochtersrol.
== Rekord ==
Jierrenlang hat it rekord fan it fierljeppen by de manlju senioaren op 19,40 meter ston, yn [[1991]] sprongen troch [[Aart de With]] út [[Benskop]]. Sûnt de ynfier fan de karbonpols yn [[2006]] is dit rekord oanskerpe. Op 2 july 2006 wie [[Bart Helmholt]] de earste dy't der oer hinne sprong; hy sprong doe nei de 19,48 meter. Op [[24 augustus]] 2009 wist er nei 21,01 meter te springen. Ek oare ljeppers hawwe ûnderwilens foarby it âlde rekord sprongen. Ek op it stuit hat Bart Helmholt it rekord yn hannen. Yn 2010 sprong Helmholt yn Burgum in nij rekord: 21.26 meter
It rekord by de froulju is sûnt 2015 in hannen fan [[Dymphie van Rooijen]]. Hja sprong yn dat jier yn Linskoat 17,14 meter, nei't hja dat jier it rekord op 20 juny yn Drylts kwytrekke wie oan [[Marrit van der Wal]].
== Nederlânske rekords ==
{{By de tiid-seksje}}
{| class="wikitable"
|-
| '''Kategory'''
| '''Namme'''
| '''Ofstân'''
| '''Datum/plak'''
|-
| Senioaren
| [[Bart Helmholt]] ([[Hurdegaryp]])
| 21,64 meter
| [[6 july]] [[2015]], [[It Heidenskip]]
|-
| Junioaren
|[[Erwin Timmerarends]] ([[Montfert)]]
| 20,70 meter
| [[15 augustus]] [[2015]], [[Segfjild]]
|-
| Jongen
| [[Age Hulder]] ([[Burgum]])
| 19,24 meter
| [[24 july]] [[2010]], It Heidenskip
|-
| Froulju
| [[Marrit van der Wal]] (It Heidenskip)
| 17,58 meter
| [[16 july]] [[2016]], Burgum
|-
|}
== Keppeling om utens==
* [http://www.nederlandsefierljepbond.nl Webstee fan it Nederlânske Fierljepbûn]
{{boarnen|boarnefernijing=
* [http://www.fierljeppenfriesland.nl Webstee fan it FLB].
* [http://www.pbholland.com Webstee fan it Polsbûn Hollân].
}}
{{CommonsBalke|Fierljeppen}}
[[Kategory:Fierljeppen| ]]
[[Kategory:Fryske sport]]
[[Kategory:Sport yn Fryslân]]
[[Kategory:Sport nei soarte]]
q2ybz82tacxg6zr7gyfuqnr4sd21m7o
1089739
1089738
2022-08-20T16:43:35Z
FreyaSport
40716
/* Nederlânske rekords */by de tiid
wikitext
text/x-wiki
[[Ofbyld:Polstokverspringen in Heerenveen.jpg|thumb|''Fierljeppen op [[It Hearrenfean (plak)|It Hearrenfean]]]]
[[Ofbyld:Fierljeppen in Heerenveen.JPG|thumb|''Fierljeppen op [[It Hearrenfean (plak)|It Hearrenfean]]'']]
[[File:Drachten - Fierljepper (1995) - Hans Mes - 1.jpg|thumb|It fierljeppersmonumint yn Drachten fan [[Hans Mes]]]]
'''Fierljeppen''' is in [[machtsport]] dy't fral yn [[Fryslân]], mar ek in [[Utert (provinsje)|Utert]] en [[Grinslân]], in soad dien wurdt. Mei in pols moat sa fier mooglik oer it wetter hinne sprongen wurde.
== Skiednis ==
Al op [[24 augustus]] [[1767]] waard de earste offisjele fierljepwedstriid hâlden. De wedstriid fûn plak yn [[Baard]] en waard organiseare troch de widdo fan kastlein Ype Gerbens. It ljeppen kende fuortendaliks al yn sekere tradysje, want 4 jier letter organiserre har opfolger Nannes Jetses opnij in ljepwedstriid te Baard om prizen. Twa iuwen letter, yn [[1957]] waard te Winsum it earste Fryske Kampioenskip halden. Dat wie it begjin fan in nije sport, ûntstien fanút in iuwenâlde tradysje. Yn [[1960]], waard it [[Frysk Ljeppers Bûn]] (FLB) oprjochte. Dat bûn organisearret benammen wedstriden yn Fryslân en Grinslân. Sa organisearet it FLB alle jierren it [[Frysk kampioenskip Fierljeppen]]. Dit wurdt altiten hâlden op de twadde sneon fan augustus, op de skâns fan [[Winsum (Littenseradiel)|Winsum]]. Mei de oprjochting fan it FLB koe in begjin makke wurde mei it strukturearjen fan de fierljepwedstriden. Tsien jier letter waard it [[Polsbûn Hollân]] oprjochte dat wedstriden yn oare parten fan it lân organisearre.
== Sprong ==
De fierljepsprong bestiet út de oanrin nei de pols (dy't yn it wetter klearstiet), de ynsprong, it klimmen nei de top (by de sweef oer it wetter) en in útsprong mei lâning. Eardat de sprong makke wurde kin wurdt de pols earst (troch de ljepper of syn coach) op it krekte plak yn it wetter setten. De ljepper bepaalt sels de ôfstân tusken de ein fan de skâns en wêr't de pols komt te stean. Hoe grutter dizze ôfstân, hoe fierder der sprongen wurde kin, mar evenredich wurdt de kâns op mislearjen fan de sprong (it heljen fan in wietsprong) ek grutter. De pols wurdt mei in gaffelstôk troch de polshâlder op it goede plak holden. Dêrnei rint de ljepper nei it startpunt en jout oanwizings oan de polshâlder om de pols rjocht te setten. Hjirby wurdt as it nedich is rekken holden mei de wynrjochting. Eltse ljepper hat foar it meitsjen fan in sprong twa en in heale minút tiid; earst giet it ljocht op oranje en in heale minút letter op read. Springt de ljepper yn read ljocht, dan sil de sprong ûnjildich ferklearre wurde. Om in lêste oanwizing jaan te kinnen en foar de feilichheid rint der by de oanrin in oare ljepper of in coach mei. Der binne ferskate wizen fan ynspringen, trochswaaien en klimmen. Ek wurde der ferskate útsprongen tapast. Nei de lâning yn it sânbêd wurdt de sprongen ôfstân mjitten, fan de yn it sânbêd oanbrochte mjitline ôf. Dizze leit, mjitten fan de foarkant fan de skâns ôf, by de jonges/froulju op in ôfstân fan 12/13 meter, by de middelste skâns op 14 meter en by de manlju/senioaren skâns op 15 meter. De efterste yndruk yn it sânbêd is foar it mjitten fan de sprongen ôfstân bepalend. De ôfstân wurdt allinich opmjitten at de ljepper binnen de saneamde sektor lâne is. Dizze is oanjûn middels linten befêstige oan de mjitline. Fansels is de ljepper mei de fierste ôfstân de winner. De leden fan de Technyske Kommisje (TK-ers) karre foar elke wedstriid de akkomodaasje en hawwe by de wedstriid de skiedsrjochtersrol.
== Rekord ==
Jierrenlang hat it rekord fan it fierljeppen by de manlju senioaren op 19,40 meter ston, yn [[1991]] sprongen troch [[Aart de With]] út [[Benskop]]. Sûnt de ynfier fan de karbonpols yn [[2006]] is dit rekord oanskerpe. Op 2 july 2006 wie [[Bart Helmholt]] de earste dy't der oer hinne sprong; hy sprong doe nei de 19,48 meter. Op [[24 augustus]] 2009 wist er nei 21,01 meter te springen. Ek oare ljeppers hawwe ûnderwilens foarby it âlde rekord sprongen. Ek op it stuit hat Bart Helmholt it rekord yn hannen. Yn 2010 sprong Helmholt yn Burgum in nij rekord: 21.26 meter
It rekord by de froulju is sûnt 2015 in hannen fan [[Dymphie van Rooijen]]. Hja sprong yn dat jier yn Linskoat 17,14 meter, nei't hja dat jier it rekord op 20 juny yn Drylts kwytrekke wie oan [[Marrit van der Wal]].
== Nederlânske rekords ==
{| class="wikitable"
|-
| '''Kategory'''
| '''Namme'''
| '''Ofstân'''
| '''Datum/plak'''
|-
| Senioaren
| [[Jaco de Groot]] ([[Kamerik]])
| 22.21 meter
| [[12 augustus]] [[2017]], [[Zegveld]]
|-
| Junioaren
|[[Reinier Overbeek]] ([[Benschop]])
| 21.38 meter
| [[19 augustus]] [[2019]], [[Burgum]]
|-
| Jongens
| [[Wisse Broekstra]] ([[Tsjummearum]])
| 20.72 meter
| [[19 septimber]] [[2020], Burgum
|-
| Froulju
| [[Marrit van der Wal]] (It Heidenskip)
| 18.19 meter
| [[31 july]] [[2019]], Burgum
|-
|}
=== Fryske rekords ===
{| class="wikitable"
|-
| '''Kategory'''
| '''Namme'''
| '''Ofstân'''
| '''Datum/plak'''
|-
| Senioaren
| [[Nard Brandsma]] ([[Warkum]])
| 21.68 meter
| [[11 augustus]] [[2019]], [[Winsum (Fryslân)|Winsum]]
|-
| Junioaren
| [[Rutger Haanstra]] ([[It Heidenskip]])
| 20.53 meter
| [[18 septimber]] [[2021]], [[Burgum]]
|-
| Jongens
| [[Wisse Broekstra]] ([[Tsjummearum]])
| 20.72 meter
| [[19 septimber]] [[2020], Burgum
|-
| Froulju
| [[Marrit van der Wal]] (It Heidenskip)
| 18.19 meter
| [[31 july]] [[2019]], Burgum
|-
|}
== Keppeling om utens==
* [http://www.nederlandsefierljepbond.nl Webstee fan it Nederlânske Fierljepbûn]
{{boarnen|boarnefernijing=
* [http://www.fierljeppenfriesland.nl Webstee fan it FLB].
* [http://www.pbholland.com Webstee fan it Polsbûn Hollân].
}}
{{CommonsBalke|Fierljeppen}}
[[Kategory:Fierljeppen| ]]
[[Kategory:Fryske sport]]
[[Kategory:Sport yn Fryslân]]
[[Kategory:Sport nei soarte]]
9lryhppbic0v7zmrl6fg0mciwqo0pla
1089740
1089739
2022-08-20T16:44:55Z
FreyaSport
40716
/* Nederlânske rekords */ [[]]
wikitext
text/x-wiki
[[Ofbyld:Polstokverspringen in Heerenveen.jpg|thumb|''Fierljeppen op [[It Hearrenfean (plak)|It Hearrenfean]]]]
[[Ofbyld:Fierljeppen in Heerenveen.JPG|thumb|''Fierljeppen op [[It Hearrenfean (plak)|It Hearrenfean]]'']]
[[File:Drachten - Fierljepper (1995) - Hans Mes - 1.jpg|thumb|It fierljeppersmonumint yn Drachten fan [[Hans Mes]]]]
'''Fierljeppen''' is in [[machtsport]] dy't fral yn [[Fryslân]], mar ek in [[Utert (provinsje)|Utert]] en [[Grinslân]], in soad dien wurdt. Mei in pols moat sa fier mooglik oer it wetter hinne sprongen wurde.
== Skiednis ==
Al op [[24 augustus]] [[1767]] waard de earste offisjele fierljepwedstriid hâlden. De wedstriid fûn plak yn [[Baard]] en waard organiseare troch de widdo fan kastlein Ype Gerbens. It ljeppen kende fuortendaliks al yn sekere tradysje, want 4 jier letter organiserre har opfolger Nannes Jetses opnij in ljepwedstriid te Baard om prizen. Twa iuwen letter, yn [[1957]] waard te Winsum it earste Fryske Kampioenskip halden. Dat wie it begjin fan in nije sport, ûntstien fanút in iuwenâlde tradysje. Yn [[1960]], waard it [[Frysk Ljeppers Bûn]] (FLB) oprjochte. Dat bûn organisearret benammen wedstriden yn Fryslân en Grinslân. Sa organisearet it FLB alle jierren it [[Frysk kampioenskip Fierljeppen]]. Dit wurdt altiten hâlden op de twadde sneon fan augustus, op de skâns fan [[Winsum (Littenseradiel)|Winsum]]. Mei de oprjochting fan it FLB koe in begjin makke wurde mei it strukturearjen fan de fierljepwedstriden. Tsien jier letter waard it [[Polsbûn Hollân]] oprjochte dat wedstriden yn oare parten fan it lân organisearre.
== Sprong ==
De fierljepsprong bestiet út de oanrin nei de pols (dy't yn it wetter klearstiet), de ynsprong, it klimmen nei de top (by de sweef oer it wetter) en in útsprong mei lâning. Eardat de sprong makke wurde kin wurdt de pols earst (troch de ljepper of syn coach) op it krekte plak yn it wetter setten. De ljepper bepaalt sels de ôfstân tusken de ein fan de skâns en wêr't de pols komt te stean. Hoe grutter dizze ôfstân, hoe fierder der sprongen wurde kin, mar evenredich wurdt de kâns op mislearjen fan de sprong (it heljen fan in wietsprong) ek grutter. De pols wurdt mei in gaffelstôk troch de polshâlder op it goede plak holden. Dêrnei rint de ljepper nei it startpunt en jout oanwizings oan de polshâlder om de pols rjocht te setten. Hjirby wurdt as it nedich is rekken holden mei de wynrjochting. Eltse ljepper hat foar it meitsjen fan in sprong twa en in heale minút tiid; earst giet it ljocht op oranje en in heale minút letter op read. Springt de ljepper yn read ljocht, dan sil de sprong ûnjildich ferklearre wurde. Om in lêste oanwizing jaan te kinnen en foar de feilichheid rint der by de oanrin in oare ljepper of in coach mei. Der binne ferskate wizen fan ynspringen, trochswaaien en klimmen. Ek wurde der ferskate útsprongen tapast. Nei de lâning yn it sânbêd wurdt de sprongen ôfstân mjitten, fan de yn it sânbêd oanbrochte mjitline ôf. Dizze leit, mjitten fan de foarkant fan de skâns ôf, by de jonges/froulju op in ôfstân fan 12/13 meter, by de middelste skâns op 14 meter en by de manlju/senioaren skâns op 15 meter. De efterste yndruk yn it sânbêd is foar it mjitten fan de sprongen ôfstân bepalend. De ôfstân wurdt allinich opmjitten at de ljepper binnen de saneamde sektor lâne is. Dizze is oanjûn middels linten befêstige oan de mjitline. Fansels is de ljepper mei de fierste ôfstân de winner. De leden fan de Technyske Kommisje (TK-ers) karre foar elke wedstriid de akkomodaasje en hawwe by de wedstriid de skiedsrjochtersrol.
== Rekord ==
Jierrenlang hat it rekord fan it fierljeppen by de manlju senioaren op 19,40 meter ston, yn [[1991]] sprongen troch [[Aart de With]] út [[Benskop]]. Sûnt de ynfier fan de karbonpols yn [[2006]] is dit rekord oanskerpe. Op 2 july 2006 wie [[Bart Helmholt]] de earste dy't der oer hinne sprong; hy sprong doe nei de 19,48 meter. Op [[24 augustus]] 2009 wist er nei 21,01 meter te springen. Ek oare ljeppers hawwe ûnderwilens foarby it âlde rekord sprongen. Ek op it stuit hat Bart Helmholt it rekord yn hannen. Yn 2010 sprong Helmholt yn Burgum in nij rekord: 21.26 meter
It rekord by de froulju is sûnt 2015 in hannen fan [[Dymphie van Rooijen]]. Hja sprong yn dat jier yn Linskoat 17,14 meter, nei't hja dat jier it rekord op 20 juny yn Drylts kwytrekke wie oan [[Marrit van der Wal]].
== Nederlânske rekords ==
{| class="wikitable"
|-
| '''Kategory'''
| '''Namme'''
| '''Ofstân'''
| '''Datum/plak'''
|-
| Senioaren
| [[Jaco de Groot]] ([[Kamerik]])
| 22.21 meter
| [[12 augustus]] [[2017]], [[Zegveld]]
|-
| Junioaren
|[[Reinier Overbeek]] ([[Benschop]])
| 21.38 meter
| [[19 augustus]] [[2019]], [[Burgum]]
|-
| Jongens
| [[Wisse Broekstra]] ([[Tsjummearum]])
| 20.72 meter
| [[19 septimber]] [[2020]], Burgum
|-
| Froulju
| [[Marrit van der Wal]] ([[It Heidenskip]])
| 18.19 meter
| [[31 july]] [[2019]], Burgum
|-
|}
=== Fryske rekords ===
{| class="wikitable"
|-
| '''Kategory'''
| '''Namme'''
| '''Ofstân'''
| '''Datum/plak'''
|-
| Senioaren
| [[Nard Brandsma]] ([[Warkum]])
| 21.68 meter
| [[11 augustus]] [[2019]], [[Winsum (Fryslân)|Winsum]]
|-
| Junioaren
| [[Rutger Haanstra]] (It Heidenskip)
| 20.53 meter
| [[18 septimber]] [[2021]], Burgum
|-
| Jongens
| [[Wisse Broekstra]] (Tsjummearum)
| 20.72 meter
| [[19 septimber]] [[2020]], Burgum
|-
| Froulju
| [[Marrit van der Wal]] (It Heidenskip)
| 18.19 meter
| [[31 july]] [[2019]], Burgum
|-
|}
== Keppeling om utens==
* [http://www.nederlandsefierljepbond.nl Webstee fan it Nederlânske Fierljepbûn]
{{boarnen|boarnefernijing=
* [http://www.fierljeppenfriesland.nl Webstee fan it FLB].
* [http://www.pbholland.com Webstee fan it Polsbûn Hollân].
}}
{{CommonsBalke|Fierljeppen}}
[[Kategory:Fierljeppen| ]]
[[Kategory:Fryske sport]]
[[Kategory:Sport yn Fryslân]]
[[Kategory:Sport nei soarte]]
hxwgm222a214io92hhplpo6nc2rnuqj
1089741
1089740
2022-08-20T17:11:04Z
FreyaSport
40716
/* Nederlânske rekords */ Famkes
wikitext
text/x-wiki
[[Ofbyld:Polstokverspringen in Heerenveen.jpg|thumb|''Fierljeppen op [[It Hearrenfean (plak)|It Hearrenfean]]]]
[[Ofbyld:Fierljeppen in Heerenveen.JPG|thumb|''Fierljeppen op [[It Hearrenfean (plak)|It Hearrenfean]]'']]
[[File:Drachten - Fierljepper (1995) - Hans Mes - 1.jpg|thumb|It fierljeppersmonumint yn Drachten fan [[Hans Mes]]]]
'''Fierljeppen''' is in [[machtsport]] dy't fral yn [[Fryslân]], mar ek in [[Utert (provinsje)|Utert]] en [[Grinslân]], in soad dien wurdt. Mei in pols moat sa fier mooglik oer it wetter hinne sprongen wurde.
== Skiednis ==
Al op [[24 augustus]] [[1767]] waard de earste offisjele fierljepwedstriid hâlden. De wedstriid fûn plak yn [[Baard]] en waard organiseare troch de widdo fan kastlein Ype Gerbens. It ljeppen kende fuortendaliks al yn sekere tradysje, want 4 jier letter organiserre har opfolger Nannes Jetses opnij in ljepwedstriid te Baard om prizen. Twa iuwen letter, yn [[1957]] waard te Winsum it earste Fryske Kampioenskip halden. Dat wie it begjin fan in nije sport, ûntstien fanút in iuwenâlde tradysje. Yn [[1960]], waard it [[Frysk Ljeppers Bûn]] (FLB) oprjochte. Dat bûn organisearret benammen wedstriden yn Fryslân en Grinslân. Sa organisearet it FLB alle jierren it [[Frysk kampioenskip Fierljeppen]]. Dit wurdt altiten hâlden op de twadde sneon fan augustus, op de skâns fan [[Winsum (Littenseradiel)|Winsum]]. Mei de oprjochting fan it FLB koe in begjin makke wurde mei it strukturearjen fan de fierljepwedstriden. Tsien jier letter waard it [[Polsbûn Hollân]] oprjochte dat wedstriden yn oare parten fan it lân organisearre.
== Sprong ==
De fierljepsprong bestiet út de oanrin nei de pols (dy't yn it wetter klearstiet), de ynsprong, it klimmen nei de top (by de sweef oer it wetter) en in útsprong mei lâning. Eardat de sprong makke wurde kin wurdt de pols earst (troch de ljepper of syn coach) op it krekte plak yn it wetter setten. De ljepper bepaalt sels de ôfstân tusken de ein fan de skâns en wêr't de pols komt te stean. Hoe grutter dizze ôfstân, hoe fierder der sprongen wurde kin, mar evenredich wurdt de kâns op mislearjen fan de sprong (it heljen fan in wietsprong) ek grutter. De pols wurdt mei in gaffelstôk troch de polshâlder op it goede plak holden. Dêrnei rint de ljepper nei it startpunt en jout oanwizings oan de polshâlder om de pols rjocht te setten. Hjirby wurdt as it nedich is rekken holden mei de wynrjochting. Eltse ljepper hat foar it meitsjen fan in sprong twa en in heale minút tiid; earst giet it ljocht op oranje en in heale minút letter op read. Springt de ljepper yn read ljocht, dan sil de sprong ûnjildich ferklearre wurde. Om in lêste oanwizing jaan te kinnen en foar de feilichheid rint der by de oanrin in oare ljepper of in coach mei. Der binne ferskate wizen fan ynspringen, trochswaaien en klimmen. Ek wurde der ferskate útsprongen tapast. Nei de lâning yn it sânbêd wurdt de sprongen ôfstân mjitten, fan de yn it sânbêd oanbrochte mjitline ôf. Dizze leit, mjitten fan de foarkant fan de skâns ôf, by de jonges/froulju op in ôfstân fan 12/13 meter, by de middelste skâns op 14 meter en by de manlju/senioaren skâns op 15 meter. De efterste yndruk yn it sânbêd is foar it mjitten fan de sprongen ôfstân bepalend. De ôfstân wurdt allinich opmjitten at de ljepper binnen de saneamde sektor lâne is. Dizze is oanjûn middels linten befêstige oan de mjitline. Fansels is de ljepper mei de fierste ôfstân de winner. De leden fan de Technyske Kommisje (TK-ers) karre foar elke wedstriid de akkomodaasje en hawwe by de wedstriid de skiedsrjochtersrol.
== Rekord ==
Jierrenlang hat it rekord fan it fierljeppen by de manlju senioaren op 19,40 meter ston, yn [[1991]] sprongen troch [[Aart de With]] út [[Benskop]]. Sûnt de ynfier fan de karbonpols yn [[2006]] is dit rekord oanskerpe. Op 2 july 2006 wie [[Bart Helmholt]] de earste dy't der oer hinne sprong; hy sprong doe nei de 19,48 meter. Op [[24 augustus]] 2009 wist er nei 21,01 meter te springen. Ek oare ljeppers hawwe ûnderwilens foarby it âlde rekord sprongen. Ek op it stuit hat Bart Helmholt it rekord yn hannen. Yn 2010 sprong Helmholt yn Burgum in nij rekord: 21.26 meter
It rekord by de froulju is sûnt 2015 in hannen fan [[Dymphie van Rooijen]]. Hja sprong yn dat jier yn Linskoat 17,14 meter, nei't hja dat jier it rekord op 20 juny yn Drylts kwytrekke wie oan [[Marrit van der Wal]].
== Nederlânske rekords ==
{| class="wikitable"
|-
| '''Kategory'''
| '''Namme'''
| '''Ofstân'''
| '''Datum/plak'''
|-
| Senioaren
| [[Jaco de Groot]] ([[Kamerik]])
| 22.21 meter
| [[12 augustus]] [[2017]], [[Zegveld]]
|-
| Junioaren
|[[Reinier Overbeek]] ([[Benschop]])
| 21.38 meter
| [[19 augustus]] [[2019]], [[Burgum]]
|-
| Jongens
| [[Wisse Broekstra]] ([[Tsjummearum]])
| 20.72 meter
| [[19 septimber]] [[2020]], Burgum
|-
| Froulju
| [[Marrit van der Wal]] ([[It Heidenskip]])
| 18.19 meter
| [[31 july]] [[2019]], Burgum
|-
| Famkes
| [[Hanneke Westert]] ([[Snits]])
| 16.78 meter
| [[11 july]] [[2022]], [[Drylst]]
|}
=== Fryske rekords ===
{| class="wikitable"
|-
| '''Kategory'''
| '''Namme'''
| '''Ofstân'''
| '''Datum/plak'''
|-
| Senioaren
| [[Nard Brandsma]] ([[Warkum]])
| 21.68 meter
| [[11 augustus]] [[2019]], [[Winsum (Fryslân)|Winsum]]
|-
| Junioaren
| [[Rutger Haanstra]] (It Heidenskip)
| 20.53 meter
| [[18 septimber]] [[2021]], Burgum
|-
| Jongens
| [[Wisse Broekstra]] (Tsjummearum)
| 20.72 meter
| [[19 septimber]] [[2020]], Burgum
|-
| Froulju
| [[Marrit van der Wal]] (It Heidenskip)
| 18.19 meter
| [[31 july]] [[2019]], Burgum
|-
| Famkes
| [[Hanneke Westert]] ([[Snits]])
| 16.78 meter
| [[11 july]] [[2022]], [[Drylst]]
|}
== Keppeling om utens==
* [http://www.nederlandsefierljepbond.nl Webstee fan it Nederlânske Fierljepbûn]
{{boarnen|boarnefernijing=
* [http://www.fierljeppenfriesland.nl Webstee fan it FLB].
* [http://www.pbholland.com Webstee fan it Polsbûn Hollân].
}}
{{CommonsBalke|Fierljeppen}}
[[Kategory:Fierljeppen| ]]
[[Kategory:Fryske sport]]
[[Kategory:Sport yn Fryslân]]
[[Kategory:Sport nei soarte]]
qo6rzd60niq0dwp6qhemaeseba693qm
1089742
1089741
2022-08-20T17:12:07Z
FreyaSport
40716
/* Nederlânske rekords */ tikfl.
wikitext
text/x-wiki
[[Ofbyld:Polstokverspringen in Heerenveen.jpg|thumb|''Fierljeppen op [[It Hearrenfean (plak)|It Hearrenfean]]]]
[[Ofbyld:Fierljeppen in Heerenveen.JPG|thumb|''Fierljeppen op [[It Hearrenfean (plak)|It Hearrenfean]]'']]
[[File:Drachten - Fierljepper (1995) - Hans Mes - 1.jpg|thumb|It fierljeppersmonumint yn Drachten fan [[Hans Mes]]]]
'''Fierljeppen''' is in [[machtsport]] dy't fral yn [[Fryslân]], mar ek in [[Utert (provinsje)|Utert]] en [[Grinslân]], in soad dien wurdt. Mei in pols moat sa fier mooglik oer it wetter hinne sprongen wurde.
== Skiednis ==
Al op [[24 augustus]] [[1767]] waard de earste offisjele fierljepwedstriid hâlden. De wedstriid fûn plak yn [[Baard]] en waard organiseare troch de widdo fan kastlein Ype Gerbens. It ljeppen kende fuortendaliks al yn sekere tradysje, want 4 jier letter organiserre har opfolger Nannes Jetses opnij in ljepwedstriid te Baard om prizen. Twa iuwen letter, yn [[1957]] waard te Winsum it earste Fryske Kampioenskip halden. Dat wie it begjin fan in nije sport, ûntstien fanút in iuwenâlde tradysje. Yn [[1960]], waard it [[Frysk Ljeppers Bûn]] (FLB) oprjochte. Dat bûn organisearret benammen wedstriden yn Fryslân en Grinslân. Sa organisearet it FLB alle jierren it [[Frysk kampioenskip Fierljeppen]]. Dit wurdt altiten hâlden op de twadde sneon fan augustus, op de skâns fan [[Winsum (Littenseradiel)|Winsum]]. Mei de oprjochting fan it FLB koe in begjin makke wurde mei it strukturearjen fan de fierljepwedstriden. Tsien jier letter waard it [[Polsbûn Hollân]] oprjochte dat wedstriden yn oare parten fan it lân organisearre.
== Sprong ==
De fierljepsprong bestiet út de oanrin nei de pols (dy't yn it wetter klearstiet), de ynsprong, it klimmen nei de top (by de sweef oer it wetter) en in útsprong mei lâning. Eardat de sprong makke wurde kin wurdt de pols earst (troch de ljepper of syn coach) op it krekte plak yn it wetter setten. De ljepper bepaalt sels de ôfstân tusken de ein fan de skâns en wêr't de pols komt te stean. Hoe grutter dizze ôfstân, hoe fierder der sprongen wurde kin, mar evenredich wurdt de kâns op mislearjen fan de sprong (it heljen fan in wietsprong) ek grutter. De pols wurdt mei in gaffelstôk troch de polshâlder op it goede plak holden. Dêrnei rint de ljepper nei it startpunt en jout oanwizings oan de polshâlder om de pols rjocht te setten. Hjirby wurdt as it nedich is rekken holden mei de wynrjochting. Eltse ljepper hat foar it meitsjen fan in sprong twa en in heale minút tiid; earst giet it ljocht op oranje en in heale minút letter op read. Springt de ljepper yn read ljocht, dan sil de sprong ûnjildich ferklearre wurde. Om in lêste oanwizing jaan te kinnen en foar de feilichheid rint der by de oanrin in oare ljepper of in coach mei. Der binne ferskate wizen fan ynspringen, trochswaaien en klimmen. Ek wurde der ferskate útsprongen tapast. Nei de lâning yn it sânbêd wurdt de sprongen ôfstân mjitten, fan de yn it sânbêd oanbrochte mjitline ôf. Dizze leit, mjitten fan de foarkant fan de skâns ôf, by de jonges/froulju op in ôfstân fan 12/13 meter, by de middelste skâns op 14 meter en by de manlju/senioaren skâns op 15 meter. De efterste yndruk yn it sânbêd is foar it mjitten fan de sprongen ôfstân bepalend. De ôfstân wurdt allinich opmjitten at de ljepper binnen de saneamde sektor lâne is. Dizze is oanjûn middels linten befêstige oan de mjitline. Fansels is de ljepper mei de fierste ôfstân de winner. De leden fan de Technyske Kommisje (TK-ers) karre foar elke wedstriid de akkomodaasje en hawwe by de wedstriid de skiedsrjochtersrol.
== Rekord ==
Jierrenlang hat it rekord fan it fierljeppen by de manlju senioaren op 19,40 meter ston, yn [[1991]] sprongen troch [[Aart de With]] út [[Benskop]]. Sûnt de ynfier fan de karbonpols yn [[2006]] is dit rekord oanskerpe. Op 2 july 2006 wie [[Bart Helmholt]] de earste dy't der oer hinne sprong; hy sprong doe nei de 19,48 meter. Op [[24 augustus]] 2009 wist er nei 21,01 meter te springen. Ek oare ljeppers hawwe ûnderwilens foarby it âlde rekord sprongen. Ek op it stuit hat Bart Helmholt it rekord yn hannen. Yn 2010 sprong Helmholt yn Burgum in nij rekord: 21.26 meter
It rekord by de froulju is sûnt 2015 in hannen fan [[Dymphie van Rooijen]]. Hja sprong yn dat jier yn Linskoat 17,14 meter, nei't hja dat jier it rekord op 20 juny yn Drylts kwytrekke wie oan [[Marrit van der Wal]].
== Nederlânske rekords ==
{| class="wikitable"
|-
| '''Kategory'''
| '''Namme'''
| '''Ofstân'''
| '''Datum/plak'''
|-
| Senioaren
| [[Jaco de Groot]] ([[Kamerik]])
| 22.21 meter
| [[12 augustus]] [[2017]], [[Zegveld]]
|-
| Junioaren
|[[Reinier Overbeek]] ([[Benschop]])
| 21.38 meter
| [[19 augustus]] [[2019]], [[Burgum]]
|-
| Jongens
| [[Wisse Broekstra]] ([[Tsjummearum]])
| 20.72 meter
| [[19 septimber]] [[2020]], Burgum
|-
| Froulju
| [[Marrit van der Wal]] ([[It Heidenskip]])
| 18.19 meter
| [[31 july]] [[2019]], Burgum
|-
| Famkes
| [[Hanneke Westert]] ([[Snits]])
| 16.78 meter
| [[11 july]] [[2022]], [[Drylts]]
|}
=== Fryske rekords ===
{| class="wikitable"
|-
| '''Kategory'''
| '''Namme'''
| '''Ofstân'''
| '''Datum/plak'''
|-
| Senioaren
| [[Nard Brandsma]] ([[Warkum]])
| 21.68 meter
| [[11 augustus]] [[2019]], [[Winsum (Fryslân)|Winsum]]
|-
| Junioaren
| [[Rutger Haanstra]] (It Heidenskip)
| 20.53 meter
| [[18 septimber]] [[2021]], Burgum
|-
| Jongens
| [[Wisse Broekstra]] (Tsjummearum)
| 20.72 meter
| [[19 septimber]] [[2020]], Burgum
|-
| Froulju
| [[Marrit van der Wal]] (It Heidenskip)
| 18.19 meter
| [[31 july]] [[2019]], Burgum
|-
| Famkes
| [[Hanneke Westert]] (Snits)
| 16.78 meter
| [[11 july]] [[2022]], Drylts
|}
== Keppeling om utens==
* [http://www.nederlandsefierljepbond.nl Webstee fan it Nederlânske Fierljepbûn]
{{boarnen|boarnefernijing=
* [http://www.fierljeppenfriesland.nl Webstee fan it FLB].
* [http://www.pbholland.com Webstee fan it Polsbûn Hollân].
}}
{{CommonsBalke|Fierljeppen}}
[[Kategory:Fierljeppen| ]]
[[Kategory:Fryske sport]]
[[Kategory:Sport yn Fryslân]]
[[Kategory:Sport nei soarte]]
7mp2l2o114qsstgtms10qpyfwu7hsja
Berjocht:Oersette
10
2655
1089810
1073559
2022-08-21T07:01:27Z
Minorax
33600
fix lint
wikitext
text/x-wiki
{| class=toccolours align="center" style="font-size:95%; margin-top:1em; margin-bottom:-0.5em; border: 1px solid #aaa; padding: 5px; clear: both;" width="70%"
! align="center" style="background:#FFFFFF" width="100%" | [[Ofbyld:Pompeblêd.png|40px|left]] <big>'''Dizze side moat noch [[Wikipedy:Om te setten siden nei it Frysk ta|ferfryske]] wurde.'''</big>
|}
<br>
<noinclude>[[Kategory:Berjochten|Oersette]]</noinclude>
t8gc8q9nqv6743v50oax5lxfek35c15
Berjocht:Fandaal-IP
10
3364
1089806
973952
2022-08-21T06:58:03Z
Minorax
33600
fix lint
wikitext
text/x-wiki
<includeonly>__NOINDEX__</includeonly>
{| cellpadding="2" cellspacing="5" style="width:100%; vertical-align:top; background-color:#ffffff; border:2px solid #003399;"
! style="background-color: #DAE5F2;color:#003399; font-size: 15px; border: 1px solid #DCDCDC; text-align: left; padding-left: 7px;"|
<div style="float:left; font-size: 110% ">[[Ofbyld:Warning icon.png|32px]] '''Warskôging - dit IP-adres is brûkt foar fandalisme op de Wikipedy.'''</div>
<div style="float:right;"></div>
|-
| style="font-family:Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 92%" colspan="2"|<p style="margin:1em"> {{Berjocht:Flagge FY}} Warskôging: dit IP-adres is brûkt foar '''fandalisme'''. Dat is earnstige saak, doch dat NEA wer! As sok gedrach oanhâldt, wurdt dit IP-adres blokkearre en kin it net mear brûkt wurde om mei te dwaan oan dizze Wikipedy.</p>
:*Hjirûnder stiet in list mei de fandalistyske bewurkings dien fanôf dit IP-adres.
<p style="margin:1em">{{Berjocht:Flagge GB}} Warning: this IP-adress has been used for '''vandalism'''. This is a serious affair, do not EVER do this again! If this behaviour continues, this IP-adress will be blocked, which means it can no longer be used to participate in this Wikipedia.</p>
:*Below is a list of the vandalist edits made by from this IP-adress.
<p style="margin:1em">It kin wêze dat dizze wizigings earder troch in oar dien binne. Ek kin it wêze dat jo it adres mei in fandaal diele. Yn dat gefal hjitte wy jo fan herten wolkom op ús Wikipedy. En foegje jo kunde ta. '''Hoe? [[Wikipedy:Mienskip|Klik hjir]].</p>
|}
<includeonly>{{#ifeq: {{FULLPAGENAME}} | Wikipedy:Berjochten | | [[Kategory:Warskôging Meidogger|{{PAGENAME}}]] }}</includeonly>
<noinclude>[[Kategory:Berjochten|Fandaal-IP]]</noinclude>
h5q225z4mgv7shyp54paccsyksgwri1
1089807
1089806
2022-08-21T06:59:13Z
Minorax
33600
fix lint
wikitext
text/x-wiki
<includeonly>__NOINDEX__</includeonly>
{| cellpadding="2" cellspacing="5" style="width:100%; vertical-align:top; background-color:#ffffff; border:2px solid #003399;"
! style="background-color: #DAE5F2;color:#003399; font-size: 15px; border: 1px solid #DCDCDC; text-align: left; padding-left: 7px;"|
<div style="float:left; font-size: 110% ">[[Ofbyld:Warning icon.png|32px]] '''Warskôging - dit IP-adres is brûkt foar fandalisme op de Wikipedy.'''</div>
<div style="float:right;"></div>
|-
| style="font-family:Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 92%" colspan="2"|<p style="margin:1em"> {{Berjocht:Flagge FY}} Warskôging: dit IP-adres is brûkt foar '''fandalisme'''. Dat is earnstige saak, doch dat NEA wer! As sok gedrach oanhâldt, wurdt dit IP-adres blokkearre en kin it net mear brûkt wurde om mei te dwaan oan dizze Wikipedy.</p>
:*Hjirûnder stiet in list mei de fandalistyske bewurkings dien fanôf dit IP-adres.
<p style="margin:1em">{{Berjocht:Flagge GB}} Warning: this IP-adress has been used for '''vandalism'''. This is a serious affair, do not EVER do this again! If this behaviour continues, this IP-adress will be blocked, which means it can no longer be used to participate in this Wikipedia.</p>
:*Below is a list of the vandalist edits made by from this IP-adress.
<p style="margin:1em">It kin wêze dat dizze wizigings earder troch in oar dien binne. Ek kin it wêze dat jo it adres mei in fandaal diele. Yn dat gefal hjitte wy jo fan herten wolkom op ús Wikipedy. En foegje jo kunde ta. '''Hoe? [[Wikipedy:Mienskip|Klik hjir]]'''.</p>
|}
<includeonly>{{#ifeq: {{FULLPAGENAME}} | Wikipedy:Berjochten | | [[Kategory:Warskôging Meidogger|{{PAGENAME}}]] }}</includeonly>
<noinclude>[[Kategory:Berjochten|Fandaal-IP]]</noinclude>
43rw05nbpnpywwux8swc3mnp170v0r7
Berjocht:PD
10
3535
1089883
388291
2022-08-21T07:23:10Z
Minorax
33600
fix lint
wikitext
text/x-wiki
{|id=toc
|- align=center
|Dit materiaal is troch de makker frijjûn yn it '''Publyk Domyn''' of de rjochten op it materiaal binne ferrûn.
|- align=center
| <small>For visitors from other countries:</small><br>
<small>This image has been released into the '''[[:en:Public domain|public domain]]''' by the author, or its copyright has expired.</small>
|}
<noinclude>[[Kategory:Berjochten|PD]]</noinclude>
jbg9vm7u7lai4sfz814jjxnsd7w1zvn
Berjocht:EU
10
3970
1089815
984315
2022-08-21T07:02:24Z
Minorax
33600
fix lint
wikitext
text/x-wiki
{| class=toccolours style="margin:0.5em 0 0.5em 0; clear:both;" width=100%
! align="center" style="background:#ccccff" width="100%" colspan="2" | <div style="float:left;width:0px;"> </div> [[Jeropeeske Uny]]
| width="10%" | [[Ofbyld:Flag of Europe.svg|40px|Flagge fan de Jeropeeske Uny]]
|-
| align="right" style="font-size: 90%; padding-top:0.5em" width="18%" valign="top" | '''[[Jeropeeske Uny#Lidsteaten|Lidsteaten]]:'''
| style="font-size: 90%; padding-top:0.5em" colspan="2" | [[Belgje]] • [[Bulgarije]] • [[Denemark]] • [[Dútslân]] • [[Eastenryk]] • [[Estlân]] • [[Finlân]] • [[Frankryk]] • [[Grikelân]] • [[Hongarije]] • [[Ierlân]] • [[Itaalje]] • [[Kroaasje]] • [[Letlân]] • [[Litouwen]] • [[Lúksemboarch (lân)|Lúksemboarch]] • [[Malta]] • [[Nederlân]] • [[Poalen]] • [[Portegal]] • [[Roemeenje]] • [[Syprus]] • [[Sloveenje]] • [[Slowakije]] • [[Spanje]] • [[Sweden]] • [[Tsjechje]]
|-
| align="right" style="font-size: 90%;" width="18%" valign="top" | '''[[Ultraperifeare regio|Ultraperifeare regio's]]:'''
| style="font-size: 90%;" colspan="2" | '''Frankryk:''' [[Frânsk-Guyana]] • [[Guadelûp]] • [[Martinyk]] • [[Majot]] • [[Réunion]] • [[Sint-Marten (eilân)|Sint-Marten]]<br>'''Portegal:''' [[Azoaren]] • [[Madeara]] — '''Spanje:''' [[Kanaryske Eilannen]]
|-
| align="right" style="font-size: 90%;" width="18%" valign="top" | '''[[Utwreiding fan de Jeropeeske Uny|Kandidaat-lidsteaten]]:'''
| style="font-size: 90%;" colspan="2" | [[Albaanje]] • [[Noard-Masedoanje]] • [[Montenegro]] • [[Servje]] • [[Turkije]]
|}<noinclude>[[Kategory:Berjocht: Navigaasje Jeropeeske Uny]][[Kategory:Berjochten Jeropeeske Uny|EU]]</noinclude>
8ts1hkp6h06bgvqxcpoc94gefmzib5i
Bakû
0
4125
1089892
1074668
2022-08-21T07:28:26Z
Minorax
33600
fix lint
wikitext
text/x-wiki
{{Universele ynfoboks stêd
| namme = Bakû
| ôfbylding =
| ôfbyldingsbreedte = 260px
| ôfbyldingstekst =
| ynwennertal = 2.204.200 <small>(2015)</small>
| oerflak = 2130 km²
| befolkingstichtens = 957.6/km²
| stêdekloft =
| hichte = - 28 m
| lân = [[Azerbeidzjan]]
| bestjoerlike ienheid 1 = Provinsje
| namme bestjoerlike ienheid 1=
| bestjoerlike ienheid 2 =
| namme bestjoerlike ienheid 2=
| boargemaster = Hajibala Abutalybov
| stêdsyndieling =
| stifting =
| postkoade = AZ1000
| tiidsône = AZT (UTC+4)
| simmertiid =
| koördinaten =
| webside = [http://www.bakucity.az/ BakuCity.az]
}}
[[Ofbyld:Baku City in Azerbaijan 2021.svg|thumb|260px|Plak fan Bakû oan de Kaspyske See]]
'''Bakû''' ([[Azerbeidzjaansk]]: ''Bakı'', [[Perzysk]]: ''Badkuba''/''باکو''<ref>[https://web.archive.org/web/20071013212555/http://iranchamber.com/podium/culture/020920_politicizing_linguistics.php Iranchamber.com<!-- archived from dead link: https://web.archive.org/web/20071013212555/http://iranchamber.com/podium/culture/020920_politicizing_linguistics.php -->]</ref>) is de [[haadstêd]] en wichtichste havenstêd fan [[Azerbeidzjan]]. De stêd, dy't oan de [[Kaspyske See]] leit, is mear as 1500 jier âld. De stêd hie 1.900.000 ynwenners yn 2003 en 2.039.700 yn 2009.
== Skiednis ==
Archeologen hawwe resten fûn dy't datearre fan in pear iuwen foar Kristus. Bakû waard foar it earst neamd yn [[885]]. De stêd waard wichtich neidat de stêd [[Shemaka]] troch in [[ierdskodding]] ferwoaste waard. De doedestiidske Persyske hearsker [[Shirvanshah Ahistan I]] makke fan Bakû syn nije haadstêd.
Yn [[1805]], ûnder de [[Earste Russysk-Iraanske oarloch]], waard Bakû troch de Russen op Iran ûnder de [[Kadjaren]]-dynasty oerweldige.
== Nijsgjirrich ==
De histoaryske stedsmuorre fan Bakû is op de [[wrâlderfgoedlist]] fan [[UNESCO]] set. Ek de [[Maagdentoer]] út de [[11e iuw]] stiet op dizze list.
Bakû is it begjin fan de [[Bakû-Tbilise-Ceyhanpiiplieding]], dy't [[ierdoalje|oalje]] fan de Kaspyske See nei de súdkust fan [[Turkije]] bringt.
[[Ofbyld:Baku_Maiden_Tower.jpg|thumb|left|De Maagdentoer yn it âlde part fan Bakû]]
{{Boarnen|boarnefernijing=
{{reflist}}
}}
{{DEFAULTSORT:Baku}}
[[Kategory:Plak yn Azerbeidzjan]]
[[Kategory:Haadstêd yn Aazje]]
[[Kategory:Haadstêd yn Jeropa]]
hzbntfl1avd4n6g6n5geek86nq7qemc
Catharina-Amalia fan de Nederlannen
0
4337
1089721
1054134
2022-08-20T13:35:43Z
CommonsDelinker
353
"Catharina-Amalia_Beatrix_Carmen_Victoria_(2019).jpg" is op Commons fuorthelle [[commons:User:Didym|Didym]] om't: [[:c:COM:VRT|No permission]] since 16 July 2022.
wikitext
text/x-wiki
'''Catharina-Amalia fan de Nederlannen''' ([[De Haach]], [[7 desimber]] [[2003]]), folút ''Catharina-Amalia Beatrix Carmen Victoria van Oranje-Nassau, Prinsesse fan Oranje, Prinsesse fan de Nederlannen, Prinsesse fan Oranje-Nassau'', is de âldste dochter fan [[Kening Willem-Alexander]] en [[Keninginne Máxima]].
== Berte ==
Prinsesse Amalia waard snein 7 desimber 2003 om 17.01 oere berne yn it [[Bronovo-sikehûs]] yn De Haach. Yn de stêden De Haach, [[De Helder]] ([[Nederlân]]), [[Willemstêd (Curaçao)|Willemstêd]] ([[Nederlânske Antillen]]) en [[Oranjestêd (Arûba)|Oranjestêd]] ([[Arûba]]) waard har berte mei 101 [[salútskot]]ten oankundige. Tiisdei [[9 desimber]], yn it âlde stêdhûs fan De Haach, joech har heit har berte oan by de boargerlike stân, yn de persoan fan boargemaster [[Wim Deetman]].
Daalks nei oanjefte en it bekend wurden fan de nammen fan de kroanprinsesse, feroare de gemeente [[Almelo]] it ''Balkanplein'' yn de stêd ta ''Catharina-Amaliaplein''. Op [[Bonêre]] waard de lofthaven ''Flamingo Airport'' werneamd ta ''Prinsesse Amalia Airport''.
== Nammen ==
De prinsesse wurdt ''Amalia'' neamd. By offisjele gelegenheden wurdt de namme ''Catharina-Amalia'' brûkt. Soe se itselde dwaan as har heit, dan wurdt dàt ek har namme as keninginne.
Prinsesse Amalia is op de neikommende wize ferneamd:
* ''Catherina'' kaam by de Oranjes earder foar by [[Henriëtte Catharina]] (pakesizzer fan [[Willem de Swijer]] en tsiende oerbeppe fan Prinsesse Amalia);
* ''Amalia'' kaam by de Oranjes earder foar by [[Henriëtte Amalia]] (famke fan Henriëtte Catharina en njoggende oerbeppe fan Prinsesse Amalia);
* ''Beatrix'' nei har beppe [[Prinsesse Beatrix|Keninginne Beatrix]];
* ''Carmen'' nei har beppe Maria del Carmen Cerruti de Zorreguieta;
* ''Victoria'' liket net foar te kommen as namme fan ien fan de foarâlden fan Prinsesse Amalia. As, sa't Willem-Alexander sein hat, de nammen yn de famylje foarkomme dan soe it de namme fan in muoike of nicht ofsfh. wêze moatte. It is lykwols ek mûglik dat se ferneamd is nei har iene peetmuoike, kroanprinsesse [[Fiktoaria fan Sweden]].
== Titel ==
Prinsesse Amalia is de earste yn de oarder fan troanopfolging fan har heit Willem-Alexander. Sûnt har heit kening wurden is, is sy ''Prinsesse fan Oranje''.
[[Kategory:Lid fan it Nederlânske keningshûs]]
[[Kategory:Nederlânsk persoan fan Argentynsk komôf]]
[[Kategory:Nederlânsk persoan fan Baskysk komôf]]
[[Kategory:Nederlânsk persoan fan Deensk komôf]]
[[Kategory:Nederlânsk persoan fan Dútsk komôf]]
[[Kategory:Nederlânsk persoan fan Eastenryksk komôf]]
[[Kategory:Nederlânsk persoan fan Frânsk komôf]]
[[Kategory:Nederlânsk persoan fan Frysk komôf]]
[[Kategory:Nederlânsk persoan fan Hugenoatsk komôf]]
[[Kategory:Nederlânsk persoan fan Ingelsk komôf]]
[[Kategory:Nederlânsk persoan fan Italjaansk komôf]]
[[Kategory:Nederlânsk persoan fan Litousk komôf]]
[[Kategory:Nederlânsk persoan fan Poalsk komôf]]
[[Kategory:Nederlânsk persoan fan Portegeesk komôf]]
[[Kategory:Nederlânsk persoan fan Russysk komôf]]
[[Kategory:Nederlânsk persoan fan Skotsk komôf]]
[[Kategory:Nederlânsk persoan fan Spaansk komôf]]
[[Kategory:Nederlânsk persoan fan Sweedsk komôf]]
[[Kategory:Hûs Oranje-Nassau]]
[[Kategory:Persoan berne yn 2003]]
op03sjyszyg33yjlyph9stehln44dnv
1089723
1089721
2022-08-20T14:29:56Z
Drewes
2754
oare foto
wikitext
text/x-wiki
[[Ofbyld:Koningsdag 2022 Maastricht.jpg|thumb|Prinses Amalia (rjochts) op Keningsdei 2022 yn Maastricht]]
'''Catharina-Amalia fan de Nederlannen''' ([[De Haach]], [[7 desimber]] [[2003]]), folút ''Catharina-Amalia Beatrix Carmen Victoria van Oranje-Nassau, Prinsesse fan Oranje, Prinsesse fan de Nederlannen, Prinsesse fan Oranje-Nassau'', is de âldste dochter fan [[Kening Willem-Alexander]] en [[Keninginne Máxima]].
== Berte ==
Prinsesse Amalia waard snein 7 desimber 2003 om 17.01 oere berne yn it [[Bronovo-sikehûs]] yn De Haach. Yn de stêden De Haach, [[De Helder]] ([[Nederlân]]), [[Willemstêd (Curaçao)|Willemstêd]] ([[Nederlânske Antillen]]) en [[Oranjestêd (Arûba)|Oranjestêd]] ([[Arûba]]) waard har berte mei 101 [[salútskot]]ten oankundige. Tiisdei [[9 desimber]], yn it âlde stêdhûs fan De Haach, joech har heit har berte oan by de boargerlike stân, yn de persoan fan boargemaster [[Wim Deetman]].
Daalks nei oanjefte en it bekend wurden fan de nammen fan de kroanprinsesse, feroare de gemeente [[Almelo]] it ''Balkanplein'' yn de stêd ta ''Catharina-Amaliaplein''. Op [[Bonêre]] waard de lofthaven ''Flamingo Airport'' werneamd ta ''Prinsesse Amalia Airport''.
== Nammen ==
De prinsesse wurdt ''Amalia'' neamd. By offisjele gelegenheden wurdt de namme ''Catharina-Amalia'' brûkt. Soe se itselde dwaan as har heit, dan wurdt dàt ek har namme as keninginne.
Prinsesse Amalia is op de neikommende wize ferneamd:
* ''Catherina'' kaam by de Oranjes earder foar by [[Henriëtte Catharina]] (pakesizzer fan [[Willem de Swijer]] en tsiende oerbeppe fan Prinsesse Amalia);
* ''Amalia'' kaam by de Oranjes earder foar by [[Henriëtte Amalia]] (famke fan Henriëtte Catharina en njoggende oerbeppe fan Prinsesse Amalia);
* ''Beatrix'' nei har beppe [[Prinsesse Beatrix|Keninginne Beatrix]];
* ''Carmen'' nei har beppe Maria del Carmen Cerruti de Zorreguieta;
* ''Victoria'' liket net foar te kommen as namme fan ien fan de foarâlden fan Prinsesse Amalia. As, sa't Willem-Alexander sein hat, de nammen yn de famylje foarkomme dan soe it de namme fan in muoike of nicht ofsfh. wêze moatte. It is lykwols ek mûglik dat se ferneamd is nei har iene peetmuoike, kroanprinsesse [[Fiktoaria fan Sweden]].
== Titel ==
Prinsesse Amalia is de earste yn de oarder fan troanopfolging fan har heit Willem-Alexander. Sûnt har heit kening wurden is, is sy ''Prinsesse fan Oranje''.
[[Kategory:Lid fan it Nederlânske keningshûs]]
[[Kategory:Nederlânsk persoan fan Argentynsk komôf]]
[[Kategory:Nederlânsk persoan fan Baskysk komôf]]
[[Kategory:Nederlânsk persoan fan Deensk komôf]]
[[Kategory:Nederlânsk persoan fan Dútsk komôf]]
[[Kategory:Nederlânsk persoan fan Eastenryksk komôf]]
[[Kategory:Nederlânsk persoan fan Frânsk komôf]]
[[Kategory:Nederlânsk persoan fan Frysk komôf]]
[[Kategory:Nederlânsk persoan fan Hugenoatsk komôf]]
[[Kategory:Nederlânsk persoan fan Ingelsk komôf]]
[[Kategory:Nederlânsk persoan fan Italjaansk komôf]]
[[Kategory:Nederlânsk persoan fan Litousk komôf]]
[[Kategory:Nederlânsk persoan fan Poalsk komôf]]
[[Kategory:Nederlânsk persoan fan Portegeesk komôf]]
[[Kategory:Nederlânsk persoan fan Russysk komôf]]
[[Kategory:Nederlânsk persoan fan Skotsk komôf]]
[[Kategory:Nederlânsk persoan fan Spaansk komôf]]
[[Kategory:Nederlânsk persoan fan Sweedsk komôf]]
[[Kategory:Hûs Oranje-Nassau]]
[[Kategory:Persoan berne yn 2003]]
py1bxlw7z6neyr7oca2ce352a8hz4og
1089734
1089723
2022-08-20T15:18:26Z
Drewes
2754
wikitext
text/x-wiki
[[Ofbyld:Koningsdag 2022 Maastricht.jpg|thumb|Prinses Amalia (rjochts) op Keningsdei 2022 yn Maastricht]]
'''Catharina-Amalia fan de Nederlannen''' ([[De Haach]], [[7 desimber]] [[2003]]), folút ''Catharina-Amalia Beatrix Carmen Victoria van Oranje-Nassau, Prinsesse fan Oranje, Prinsesse fan de Nederlannen, Prinsesse fan Oranje-Nassau'', is de âldste dochter fan [[Kening Willem-Alexander]] en [[Keninginne Máxima]].
Prinsesse Amalia is de earste yn de oarder fan troanopfolging fan har heit Willem-Alexander. Sûnt har heit kening wurden is, is sy ''Prinsesse fan Oranje''.
== Berte ==
Prinsesse Amalia waard snein 7 desimber 2003 om 17.01 oere berne yn it [[Bronovo-sikehûs]] yn De Haach. Yn de stêden De Haach, [[De Helder]] ([[Nederlân]]), [[Willemstêd (Curaçao)|Willemstêd]] ([[Nederlânske Antillen]]) en [[Oranjestêd (Arûba)|Oranjestêd]] ([[Arûba]]) waard har berte mei 101 [[salútskot]]ten oankundige. Tiisdei [[9 desimber]], yn it âlde stêdhûs fan De Haach, joech har heit har berte oan by de boargerlike stân, yn de persoan fan boargemaster [[Wim Deetman]].
Daalks nei oanjefte en it bekend wurden fan de nammen fan de kroanprinsesse, feroare de gemeente [[Almelo]] it ''Balkanplein'' yn de stêd ta ''Catharina-Amaliaplein''. Op [[Bonêre]] waard de lofthaven ''Flamingo Airport'' werneamd ta ''Prinsesse Amalia Airport''.
== Nammen ==
De prinsesse wurdt ''Amalia'' neamd. By offisjele gelegenheden wurdt de namme ''Catharina-Amalia'' brûkt. Soe se itselde dwaan as har heit, dan wurdt dàt ek har namme as keninginne.
Prinsesse Amalia is op de neikommende wize ferneamd:
* ''Catherina'' kaam by de Oranjes earder foar by [[Henriëtte Catharina]] (pakesizzer fan [[Willem de Swijer]] en tsiende oerbeppe fan Prinsesse Amalia);
* ''Amalia'' kaam by de Oranjes earder foar by [[Henriëtte Amalia]] (famke fan Henriëtte Catharina en njoggende oerbeppe fan Prinsesse Amalia);
* ''Beatrix'' nei har beppe [[Prinsesse Beatrix|Keninginne Beatrix]];
* ''Carmen'' nei har beppe Maria del Carmen Cerruti de Zorreguieta;
* ''Victoria'' liket net foar te kommen as namme fan ien fan de foarâlden fan Prinsesse Amalia. As, sa't Willem-Alexander sein hat, de nammen yn de famylje foarkomme dan soe it de namme fan in muoike of nicht ofsfh. wêze moatte. It is lykwols ek mûglik dat se ferneamd is nei har iene peetmuoike, kroanprinsesse [[Fiktoaria fan Sweden]].
== Stúdzjes ==
Amalia gie op 10 desimber 2007 nei groep 1 fan de basisskoalle op de iepenbiere Bloemcampskoalle yn Wassenaar. [ 10 ] Sûnt it skoaljier 2015/2016 wie se learling oan it Kristlik Gymnasium Sorghvliet yn Den Haach. Op 10 juny 2021 slagge se [[cum laude]] foar har vwo-eineksamen. [ 11 ] Foarôf oan har achttjinde jierdei behelle se it jachtdiploma. <ref>[https://www.rijksoverheid.nl/documenten/kamerstukken/2021/11/29/antwoorden-op-kamervragen-over-de-jachtakte-van-prinses-amalia-voor-het-beheer-van-het-kroondomein ''Antwoorden op Kamervragen over de jachtakte van prinses Amalia voor het beheer van het Kroondomein''], rijksoverheid.nl, 29 novimber 2021</ref> Doe 't se achttjin wie helle sy ek har jachtakte.<ref>[https://lc.nl/binnenland/Amalia-heeft-haar-jachtakte-behaald-27771012.html ''Amalia heeft haar jachtakte behaald''], lc.nl, 20 juny 2022</ref>
De kroanprinses skreau har yn foar it stúdzjejier 2022 -2023 foar de bachelor ''Politcs, Psychology, Law and Economics'' (PPLE) oan de [[Universiteit fan Amsterdam]] (UvA ). Mei, neffens de UvA, 220 oare studinten trochstie se de seleksjeproseduere. Der wiene 1700 gadingmakkers. De stúdzje duorret trije jier en wurdt jûn yn it Ingelsk. Mei har kar foar Amsterdam wykte se as earste troanopfolchster fan it Hûs Oranje-Nassau ôf fan har foargongers dy't allegear yn Leiden studearren.
== Ried fan Steat ==
Konfoarm artikel 74 fan de Grûnwet waard Amalia fan har achttjinde jierdei ôf "fan rjochtswegen" automatysk lid fan de [[Ried fan Steat]] en de Ofdieling advisearring. De prinses krige dêrmei it rjocht om oanwêzich te wêzen by alle gearkomsten fan de Ried fan Steat en de Ofdieling advisearring, al krige se gjin stimrjocht. De Ofdieling advisearring advisearret regear en parlemint oer wetjouwing en bestjoer. Op 8 desimber 2021, de dei nei har achttjinde jierdei, waard sy op in bysûndere gearkomste "binnenlaat" yn de Ried fan Steat. Amalia hold dêrby har earste offisjele taspraak. Oanslutend plante sy in [[keningslinebeam]] yn de [[Frânske tún]] fan Paleis Kneuterdijk dêr't de bysûndere gearkomste holden waard.<ref>[https://www.raadvanstate.nl/prinses-van-oranje/ Prinses van Oranje], raadvanstate.nl, desimber 2021</ref>
== Boek ==
Kabaretêre [[Claudia de Breij]] skreau yn 2021 op útnûging fan de Ryksfoarljochtingstsjinst in boekje oer prinses Amalia by gelegenheid fan har achttjinde jierdei op 7 desimber 2021. Se spruts yn de simmer fan 2021 ferskate kearen mei Amalia. It boek ferskynde op 11 novimber 2021 ûnder de titel ''Amalia''.
=== Literatuer ===
* Hanno de Iongh - ''Máxima, Willem-Alexander en Amalia: Een vademecum'' - Amsterdam, Aspekt, 2004.
* Han van Bree en Piet Lekkerkerk - ''De Oranjes: Van Willem van Oranje tot erfprinses Amalia'' - Amsterdam, Ryksmuseum, 2006.
* Justine Marcella - ''De prinsessen van Oranje (Kroonjuwelen-rige)'' - Hilversum, B for Books, 2018, {{ISBN|978-9085165019}}.
* [[Peter Rehwinkel]] - ''Amalia: De plicht roept'' - Amsterdam, Prometheus, 2021, {{ISBN|978-9044648362}}.
* [[Claudia de Breij]] - ''Amalia'' - Amsterdam, Utgjouwerij Pluim, 2021, {{ISBN|978-9493256637}}.
* Arnout van Cruyningen - ''Van Hortense tot Amalia. Negen koninginnen en een kroonprinses'' - Utert, Omniboek, 2021, {{ISBN|978-9401917872}}.
{{Boarnen|boarnefernijing=
{{Reflist}}
}}
[[Kategory:Lid fan it Nederlânske keningshûs]]
[[Kategory:Nederlânsk persoan fan Argentynsk komôf]]
[[Kategory:Nederlânsk persoan fan Baskysk komôf]]
[[Kategory:Nederlânsk persoan fan Deensk komôf]]
[[Kategory:Nederlânsk persoan fan Dútsk komôf]]
[[Kategory:Nederlânsk persoan fan Eastenryksk komôf]]
[[Kategory:Nederlânsk persoan fan Frânsk komôf]]
[[Kategory:Nederlânsk persoan fan Frysk komôf]]
[[Kategory:Nederlânsk persoan fan Hugenoatsk komôf]]
[[Kategory:Nederlânsk persoan fan Ingelsk komôf]]
[[Kategory:Nederlânsk persoan fan Italjaansk komôf]]
[[Kategory:Nederlânsk persoan fan Litousk komôf]]
[[Kategory:Nederlânsk persoan fan Poalsk komôf]]
[[Kategory:Nederlânsk persoan fan Portegeesk komôf]]
[[Kategory:Nederlânsk persoan fan Russysk komôf]]
[[Kategory:Nederlânsk persoan fan Skotsk komôf]]
[[Kategory:Nederlânsk persoan fan Spaansk komôf]]
[[Kategory:Nederlânsk persoan fan Sweedsk komôf]]
[[Kategory:Hûs Oranje-Nassau]]
[[Kategory:Persoan berne yn 2003]]
6nvhxizbbdp9zjzlglf33u80dyhh550
Aldemardum
0
6802
1089896
1066078
2022-08-21T07:29:15Z
Minorax
33600
fix lint
wikitext
text/x-wiki
{{Plak yn Nederlân |
himrik = Map NL Gaasterlân Sleat Aldemardum.png |
provinsje = [[Ofbyld:Frisian flag.svg|20px]] [[Fryslân]] |
gemeente = [[Ofbyld:De Friese Meren vlag.svg|border|20px]] [[De Fryske Marren]] |
ynwenners = 1.380 <small>(2021)</small><ref>[https://allecijfers.nl/wijk/wijk-31-oudemirdum-de-fryske-marren/ Alle Cijfers]</ref> |
teljier = 2021 |
koördinaten = 52_51_0_N_5_31_55_E_type:city_zoom:15_region:NL |
koördinaten_tekst = 52° 51' NB 5° 31'EL |
netnûmer = 0514 |
postkoade = 8567 |
webstee = [http://oudemirdum.nl/ oudemirdum.nl] |
}}
[[ File:Oudemirdum, de Hervormde kerk RM15928 IMG 2587 2018-04-19 12.37.jpg|thumb|PKN-tsjerke 'De Fontein']]
'''Aldemardum''' is in doarp yn de gemeente [[De Fryske Marren]]. It doarp leit yn it suden fan de gemeente oan de [[Iselmar]]. Oant 2014 hearde it doarp by de gemeente Gaasterlân-Sleat. It doarp hat likernôch 1.330 ynwenners. It doarp is by toeristen fral bekend om it [[Aldemardumer Klif]].
== Skiednis ==
De namme Aldemardum wurdt foar it earst neamd yn [[1329]], mar de earste delsettingen bestienen al foar 850. Eartiids feroare de namme fan ‘Meretha’, yn ‘Merthen’, ‘Maerdum’, ‘Merthum’ en ‘Mirdum’ nei ‘Aldemardum’.
Troch de âlde doarpskearn mei in brink docht Aldemardum wat Drintsk oan. Dy âlde, let-midsiuwske, doarpskearn bestiet út De Brink, de tsjerke (in ryksmonumint) en de Alde Buorren. Yn de [[19e iuw]] waard de doarpskearn útwreide mei de Jan Schotanuswei en de Tsjerkestrjitte, beide mei in pear âlde pleatsen en huzen oan beide kanten fan de dyk.
Midden yn it doarp Aldemardum stiet ek doarpshûs "[['t Klif]]".
[[Ofbyld:Luchtwachttoren Oudemirdum 02.JPG|thumb|200px|Loftwachttoer]]
== Gea ==
Aldemardum leit yn [[Gaasterlân]], wêr’t yn [[2007]] sa’n 20 dasseburchten yn te finen binne. Der binne ferskate 'dassetunneltjes' oanlein om it bist te beskermjen tsjin it ferkear. De [[das]] is ek de maskotte fan it besikerssintrum "[[Mar en Klif]]".
== Gebouwen ==
* "[[De Fontein (Aldemardum)|De Fontein]]": de protestantske tsjerke út 1790 mei brânskildere glês út [[1790]] fan [[Ype Staak]]
* De "Boskerk" út 1933 is in tsjerke fan de Grifformearde Gemeenten. It is simmerdeis ien fan de drokst besochte tsjerken fan Gaasterlân mei sneins bytiden wol fjouwer tsjinsten. In grut part fan it tsjerkefolk binne toeristen, dy't op de kristlike kamping "De Verborgen Hoek" yn [[Harich]] fakânsje hawwe.<ref>[https://frieschdagblad.nl/geloven/GG-Oudemirdum-op-%C3%A9%C3%A9n-zondag-vier-diensten-26789817.html Frysk Deiblêd, 23 july 2018]</ref>
* [[Loftwachttoer]] - De toer waard yn [[1953]] op de heechste heuvel fan Gaasterlân boud as útsjochpost foar it Korps Loftwachttsjinst.
=== Riniastate ===
{{Apart|Riniastate (Aldemardum)}}
[[Ofbyld:Riniastate.jpg|thumb|260px|''Riniastate yn 2009'']]
De Riniastate leit eastlik fan Aldemardum oan de Star Numanwei. It hûs is yn [[1843]] foar Geertruida Wilhelmina Godarda Johanna Rinia van Nauta (widdo Drieling) yn [[Neoklassisisme|neoklassisistyske styl]] boud neffens in ûntwerp fan de [[Ljouwert (stêd)|Ljouwert]]er stedsarsjitekt [[Thomas Romein]]. It hat in moai ynterieur.
== Stiennenrûte ==
[[Ofbyld:Oudemirdum steen 02.JPG|thumb|200px|[[Balstien|Swerfstien]] fan Aldemardum]]
De Stiennenrûte is in rûte mei swerfstiennen út [[Skandinaavje]] dy't yn de foarlêste iistiid, 140.000 jier lyn, yn Gaasterlân komd binne. Se lizze op in soad plakken, as grins, as monumint of samar foar de pronk. Der lizze in soad op de hiemen mar der sitte noch folle mear yn de grûn. By tweintich stiennen binne ynformaasjebuordsjes deslet.
== De Mergelbult ==
By it Aldemardumer Klif, en deirekreaaasjeterrein "De Hege Gerzen" leit midden yn in stik lân in bysûndere heuvel. Op de heuvel steane hagedoarnen; de heuvel wurdt yn de folksmûle "De Mergelbult" neamd. Dy bult is oerbleaun fan de mergelwinning, dy't hjir om 1900 wie. Mergel is in mingsel fan klaai en kalk en kin as kalkdongstof brûkt wurde op lânbougrûn. It bysûndere heuveltsje is de stoartbult fan dizze graverij út ± 1900.
== Mienskip ==
It doarpskrantsje hjit "[[It Pompeblêd]]"
=== Tsjerken ===
* ([[Protestanske Tsjerke yn Nederlân|PKN]]): [[De Fontein (Aldemardum)|De Fontein]]
* ([[Grifformearde Gemeenten]]): [[Boskerk]]
=== Ferienings ===
* Aktiviteiten Kommisje Aldemardum
* [[Bosk & Greide]] - Feriening foar Agrarysk en Partikulier natuerbehear.
* Buertferienings: [[De Buorrenhoeke]], [[De Grintfisker]], [[It Rûntsje]], [[Under de toer]] en [[De Ikebosker]],
* Oranjeferiening
* Skaakferiening [[Riis]] en Omkriten
* Soli Deo Gloria – tsjerklik streekkoar
* Stifting [[Gaasterlân Natuerlân]]
* Toanielferiening Snypsnaren
* [[VOK]] - sportferiening
=== Befolkingsferrin ===
{| class="wikitable" style="width:450px"
|-
! style="text-align:left;"| Jier || 1954 || 1959 || 1964 || 1969 || 1974 || 2007 || 2021
|- style="text-align:center;"
|style="text-align:left;"| '''Ynwenners''' || 1.013 || 882 || 862 || 842 || 928 || 1.330 || 1.380
|}
== Ferskaat ==
*Der bestiet ek in DVD oer Aldemardum. Dêrop binne in soad ynwenners út de njoggentiger jierren te sjen. De DVD is makke by it 75-jierrich bestean fan Pleatslik Belang yn [[1996]]. Ek bylden fan it doarp en omkriten binne derop te sjen.
*It [[Aldemardumer Klif]] is ek de muoite wurdich. It besikerssintrum [[Mar en Klif]] jout ynformaasje oer it gea, de omjouwing en de kultuer fan it gebiet.
*[[De Hege Gerzen]] - In populêre lokaasje foar strânleafhawwers en surfers.
== Strjitten yn Aldemardum ==
Alle [[strjitten yn Aldemardum]].
== Sjoch ek ==
* [[Fryske doarpen]].
{{boarnen|boarnefernijing=
*[http://www.oudemirdum.nl webstee fan Aldemardum]
*[http://www.marenklif.nl streekynformaasjesintrum]
*[http://www.luchtwachttoren.nl oer de loftwachttoer]
{{reflist}}
----
{{Commonscat|Oudemirdum|Aldemardum}}
}}
{{De Fryske Marren}}
[[Kategory:Aldemardum| ]]
[[Kategory:Doarp of stêd yn Gaasterlân (gemeente)]]
[[Kategory:Doarp of stêd yn Gaasterlân-Sleat]]
[[Kategory:Doarp of stêd yn De Fryske Marren]]
jcciphgzx3f0gj0kgug5zqkbw5csfn1
Nijemardum
0
6863
1089894
1079452
2022-08-21T07:29:13Z
Minorax
33600
fix lint
wikitext
text/x-wiki
{{Plak yn Nederlân |
himrik = Map NL Gaasterlân Sleat Nijemardum.png |
provinsje = [[Ofbyld:Frisian flag.svg|20px]] [[Fryslân]] |
gemeente = [[Ofbyld:De Friese Meren vlag.svg|border|20px]] [[De Fryske Marren]] |
ynwenners = 570 <small>(2021)</small><ref>[https://allecijfers.nl/buurt/nijemirdum-de-fryske-marren/#:~:text=Het%20aantal%20inwoners%20in%20de,januari%20in%20het%20bevolkingsregister%20vastgelegd. Alle Cijfers]</ref> |
teljier = 2021 |
koördinaten = 52_51_24_N_5_34_5_E_type:city_zoom:15_region:NL |
koördinaten_tekst = 52° 51' NB 5° 34'EL |
netnûmer = 0514 |
postkoade = 8566 |
webstee = [http://home.hetnet.nl/~corbosma webstee Nijemardum] |
}}
'''Nijemardum''' is in doarp yn de gemeente [[De Fryske Marren]] tusken de bosken fan Gaasterlân en de [[Iselmar]]. It doarp hat likernôch 480 ynwenners.(2004).
== Skiednis ==
[[File:Nijemardum, âlde tsjerketoer.jpg|left|200px|''Alde toer'']]
Nijemardum is in streekdoarp dat op de râne fan deselde sânrêch as [[Aldemardum]] ûntstien is, nei alle gedachten om 1200 hinne. De streek leit oan de âlde lânwei fan [[Starum]] en [[Sleat (stêd)|Sleat]]. It doarpsgebiet fan Nijemardum hat lânskiplik in opmerklike fariaasje. Súdwestlik stiet in rige buorkerijen oan dy dyk, dêr't it lân fan yn de lege Hoitebuorsterpolder leit. Oan de oare, eastlike kant fan it doarp lizze op de frijwat hege, súdeastlike flank fan [[Gaasterlân]] de [[Heaburgen]].
Wierskynlik hat der eartiids in plak ''Mardum'' west. Yn de twadde helte fan de [[14e iuw]] is it plak grif splitst. Yn [[1399]] wurdt skreaun oer ''Nuwe Merden'', noch letter as ''Naemardum'', of ''Nijemirdum'' yn [[1484]] en Nijemardum yn [[1493]]. Yn dy iuw is de tsjerke ek boud, earst grif fan hout en letter fan bakstien. Doe't de tsjerke yn 1833 ôfbrutsen is, bleau allinnich de toer mei syn piramidedak stean. De toer wie eartiids in beaken foar skippen op de [[Sudersee]]. Der is in histoarysk begraafplak dêr't ek in pear Ingelske en Kanadeeske piloaten út de [[Twadde Wrâldkriich]] lizze. Op it begraafplak is in apart islamitysk hoekje grûn foar de Molukske mienskip reservearre.<ref>[https://www.nijemirdum.nl/toren/molukse-begrafenis Doarpsside, oproppe 4 maart 2022]</ref>
== Mienskip ==
Ien kear yn de moanne ferskynt “Doarpsnijs”, in útjefte fan de Feriening foar Doarpsbelang Nijemardum.
=== Tsjerke ===
{{Apart|De Hoekstien (Nijemardum)}}
[[File:Nijemardum, PKN-tsjerke.jpg|thumb|260px|''[[De Hoekstien (Nijemardum)|De Hoekstien]]'']]
De [[De Hoekstien (Nijemardum)|De Hoekstien]] oan Lyklamawei 11 is in [[Protestantske Tsjerke yn Nederlân|PKN]]-tsjerke, dy't oarspronklik as [[Grifformearde Tsjerken yn Nederlân|grifformearde]] tsjerke yn 1899 boud waard. Yn 1926 ûnstie der in skuorring. In diel fan de gemeente gyng oer nei de [[Grifformearde Tsjerke yn Hersteld Ferbân]]. Yn 1946 gyng de Grifformearde Tsjerke yn Hersteld Ferbân op yn de [[Nederlânsk Herfoarme Tsjerke|Herfoarme Tsjerke]]. Hja tsjerkten yn in âld skoalgebou, dat yn 2002 sletten waard troch de foarming fan in 'Samen-op-Weg'-gemeente.
=== Skoalle ===
* Kristlike basisskoalle 'De Ferbining'
[[Ofbyld:Poldermolen Zwaantje, Nijemirdum. 26-05-2020 (actm.) 01.jpg|thumb|right|260px|''Mûne [[Swaantsje (Nijemardum)|'t Swaantsje]] by Nijemardum]]''
=== Befolkingsferrin ===
{| class="wikitable" style="width:450px"
|-
! style="text-align:left;"| Jier || 1954 || 1959 || 1964 || 1969 || 1974 || 2007 || 2012 || 2021
|- style="text-align:center;"
|style="text-align:left;"| '''Ynwenners''' || 671 || 581 || 540 || 495 || 434 || 480 || 555 || 570
|}
== It besjen wurdich ==
* Yn Nijemardum is sûnt [[1997]] it [[Kowemuseum]] ''Hast alles oer kij''.
* Besuden it doarp stiet de [[poldermole]] [[Swaantsje (Nijemardum)|'t Swaantsje]], in [[ryksmonumint]].
[[Ofbyld:Nijemirdum 04.JPG|thumb|260px|''Foto nomd by mûne [[Swaantsje (Nijemardum)|'t Swaantsje]].<br/>Utsjoch op Nijemardum]]''
== Iepenbier ferfier ==
* Busline 44: [[Boalsert (stêd)|Boalsert]] - [[Tsjerkwert]] - [[Parregea]] - [[Warkum]] - [[Hylpen]] - [[Bakhuzen]] - Murns - [[Riis]] - [[Aldemardum]] - Nijemardum - [[Sondel]] - [[Wikel (Gaasterlân-Sleat)|Wikel]] - [[Sleat (stêd)|Sleat]] - [[Tsjerkgaast]] - [[Spannenburch (buorskip)|Spannenburch]] vv.
== Strjitten ==
De Griene Singel, [[Heaburgen]], Hege Bouwen, Heidepaad, [[Hoitebuorren]], Lyklamawei, Nij Amearika, [[Omrin (Nijemardum)|Omrin]], Wissebuert, Wytlânsdykje.
== Sjoch ek ==
* [[Fryske doarpen]]
{{Boarnen|boarnefernijing=
* [http://home.hetnet.nl/~corbosma/Geschiedenis.html Skiednis Nijemardum]
* [http://www.historischekerken.nl/Friesland/Nijemirdum.html Tsjerketoer fan Nijemardum]
* [http://www.nijemirdum.info In webstee oer Nijemardum].
{{reflist}}
----
{{Commonscat|Nijemirdum}}
}}
{{Koördinaten|52_51_26_N_5_34_11_E_type:city_scale:10000_region:NL|52° 51' NB, 5° 34' EL}}
{{De Fryske Marren}}
[[Kategory:Nijemardum| ]]
[[Kategory:Doarp of stêd yn Gaasterlân (gemeente)]]
[[Kategory:Doarp of stêd yn Gaasterlân-Sleat]]
[[Kategory:Doarp of stêd yn De Fryske Marren]]
is11ucmidmlsqdc78hl8bw2ucoo8iqf
Sondel
0
6866
1089895
1066059
2022-08-21T07:29:15Z
Minorax
33600
fix lint
wikitext
text/x-wiki
{{Plak yn Nederlân |
himrik = Map NL Gaasterlân Sleat Sondel.png |
provinsje = [[Ofbyld:Frisian flag.svg|20px]] [[Fryslân]] |
gemeente = [[Ofbyld:De Friese Meren vlag.svg|border|20px]] [[De Fryske Marren]] |
ynwenners = 400 <small>(2021)</small><ref>[https://allecijfers.nl/buurt/sondel-de-fryske-marren/#google_vignette Alle Cijfers]</ref> |
teljier = 2021 |
koördinaten = 52_52_16.5_N_5_35_54.5_E_type:city_zoom:15_region:NL |
koördinaten_tekst = 52°52'16.5"N 5°35'54.5"E |
netnûmer = 0514 |
postkoade = 8565 |
webstee = [http://sondel.nl/ sondel.nl] |
}}
'''Sondel''' is in doarp yn de gemeente [[De Fryske Marren]], east fan de bosken. Oant 2014 lei it yn 'e gemeente [[Gaasterlân-Sleat]]. It doarp hat in lytse 400 ynwenners.
Oan de súdkant fan Sondel lizze de grutte landerijen dy't grinzje oan de seedyk dêr’t de [[Iselmar]] efter leit. West fan Sondel lizze de [[Gaasterlân|Gaasterlânske]] bosken, besuden leit it natoergebiet "[[Sondeler Leien|de Leien]]".
== Skiednis ==
[[File:Sondel, Jacobus Boomsmastrjitte 5, pleats mei bakhûs.jpg|thumb|260px|''Pleats Jacobus Boomsmastrjitte 5'']]
It doarp Sondel is tusken 1200 en 1300 ûntstien en ûntlient syn namme oan in sânich plak by in boskje. Yn âlde geskriften wurdt it ek ''Sendel, Senderaland, Sindel, Syndel, Sonderaland, Sundel en Sûndel'' neamd. Yn 1429 hat der in fjildslach west by Sondel tusken [[Skieringers en Fetkeapers]]. Yn Sondel stie it ferneamde slot [[Beuckenswyk]]. Hjoed-de-dei stiet op it stee in pleats mei twa grutte wapenstiennen út de foarige iuwen.
Yn de [[Twadde Wrâldoarloch]] wie dêr in Dútsk barakkekamp mei ôflúster- en radarapparatuer en twa militêre stellingen.
== Mienskip ==
It doarp hat in feriening foar Doarpsbelang dy't har gearkomsten hat yn it doarpshûs. Sûnt 2004 is der in feestkommisje. Fjouwer kear yn 't jier ferskynt it boekje "Praat". De [[basisskoalle]], dy't "Op 'e Terp" hjitte, is yn 2020 sletten. Der is in pjutteboarterplak, "Hummelterp".
=== Tsjerke ===
[[Ofbyld:Sondel, de Hervormde kerk RM15935 IMG 2606 2018-04-19 13.24.jpg|Sondel, kerk|260px|thumb|''PKN-tsjerke [[De Haven (Sondel)|De Haven]]'']]
{{Apart|De Haven (Sondel)}}
De Haven is de eardere [[Nederlânsk Herfoarme Tsjerke|herfoarme]] tsjerke fan Sondel. Sûnt 2007 is it ien fan de trije tsjerken fan de [[Protestantske Tsjerke yn Nederlân|PKN]]-Aldemardum-Nijemardum-Sondel. De tsjerke datearret út de 19e iuw en ferfong in âlder tsjerkegebou. De skiednis fan de tsjerke giet werom op in foarse tsjerke út de 12e of 13e iuw, dy't oan de apostel [[Andréas (apostel)|Andréas]] wijd wie.
=== Ferienings ===
[[File:Sondel, pleats oan de Beuckenswykstrjitte 8.jpg|thumb|260px|''Pleats Beuckenswykstrjitte 8'']]
* Bilsjongers - koar
* De Tsjasker - toulûken
=== Befolkingsferrin ===
{| class="wikitable" style="width:450px"
|-
! style="text-align:left;"| Jier || 1954 || 1959 || 1964 || 1969 || 1973 || 2004 || 2021
|- style="text-align:center;"
|style="text-align:left;"| '''Ynwenners''' || 382 || 488 || 466 || 284 || 249 || 390 || 400
|}
=== Eveneminten ===
De [[Sondeler Bil]] is in middenstânsbeurs foar de Súdwesthoeke dy't om de twa jier yn Sondel holden wurdt.
== Ferskaat ==
* Oan de Noarderreed, tichteby de [[Bremer Wyldernis]], is in selspluktún.
== Iepenbier ferfier ==
* Busline 44 ([[Connexxion]]): [[Boalsert (stêd)|Boalsert]] - [[Tsjerkwert]] - [[Parregea]] - [[Warkum]] - [[Hylpen]] - [[Bakhuzen]] - [[Murns]] - [[Riis]] - [[Aldemardum]] - [[Nijemardum]] - Sondel - [[Wikel (Gaasterlân-Sleat)|Wikel]] - [[Sleat (stêd)|Sleat]] - [[Tsjerkgaast]] - [[Spannenburch (buorskip)|Spannenburch]] vv.
* Busline 47: [[Snits (stêd)|Snits]] - [[Jutryp]] - [[De Hommerts]] - [[Wâldsein]] - [[Ypekolsgea]] - [[Harich]] - [[Balk]] - Sondel - [[De Lemmer]].
== Strjitten ==
Beamkamp, Beuckenswykstrjitte, Delbuersterwei, It Gaastdyk, J Boomsmastrjitte, Krúspaad, Noarderreed, Sondelerdyk, Sondelerleane, [[Swaaigat]].
== Berne yn Sondel ==
* [[Pieter Boomsma]] (1941), predikant
* [[Jacobus Q. Smink]] (1954), skriuwer en ûnderwizer
== Sjoch ek ==
* [[Fryske doarpen]]
* [[Slach by Sondel]].
{{Boarnen|boarnefernijing=
* [http://www.riedo.nl Webstee Sondel digitaal]
{{reflist}}
----
{{Commonscat|Sondel}}
}}
{{De Fryske Marren}}
[[Kategory:Sondel| ]]
[[Kategory:Doarp of stêd yn Gaasterlân (gemeente)]]
[[Kategory:Doarp of stêd yn Gaasterlân-Sleat]]
[[Kategory:Doarp of stêd yn De Fryske Marren]]
s691mbw6clf175dmh7sxa1hapy6zn3q
Iepen Fryske Kampioenskippen Skûtsjesilen
0
9217
1089733
1088438
2022-08-20T15:14:52Z
FreyaSport
40716
/* Kampioenen (Grutte A-klasse) */ 2022
wikitext
text/x-wiki
De feriening '''Iepen Fryske Kampioenskippen [[Skûtsjesilen]]''' ''(IFKS)'' is op [[19 desimber]] [[1981]] oprjochte yn kafee 'De Hinde' te [[Hylpen]].
== Klassen ==
Fan [[1982]] oant [[1984]] wie der ien klasse dêr't alle skippen oan meidienen. Yn [[1985]] kaam der ek in B-klasse by. De lêste trije dielnimmers fan it klassemint yn de A-klasse degradearje en de earste trije dielnimmers fan it klassemint yn de B-klasse promovearje. Yn [[1993]] wienen der safolle ynskriuwers dat der in C-klasse by komme moast.
Yn [[1995]] is der in aparte klasse oprjochte foar lytse [[Skûtsje|skûtsjes]]. Dat binne skûtsjes mei in maksimale lingte fan 17,10 meter. Dy klasse waard de b-lyts neamd. De C-klasse wie doe net mear nedich. De earste út it klassemint fan de b-lyts koe ek promovearje nei de grutte A-klasse. [[Peter de Koe]] hat yn [[1997]] dat rjocht brûkt om yn 'e A-klasse mei te dwaan.
Yn [[1999]] is de namme fan de lytse b-klasse feroare nei lytse a-klasse. Tagelyk is de B-klasse opdield yn B1 en B2. Dêrmei soenen nije dielnimmers flugger yn de A-klasse komme kinne as mei yn C-klasse. Mei in C-klasse hat in nije dielnimmer nammentlik op syn minst 3 jier nedich om yn de A-klasse meifarre te kinnen.
Dochs hat de IFKS yn [[2002]] wer in C-klasse ynsteld. Dêrtroch binne der no 4 klassen:
* Grutte A-klasse
* Lytse a-klasse
* B-klasse
* C-klasse
===A-klasse===
: Foarearst 2022
{| class="unsortable"
|-
! style="background-color: #daa520" | Seil-<br />teken
! style="background-color: #daa520" | Namme
! style="background-color: #daa520" | Plak
! style="background-color: #daa520" | Skipper
! style="background-color: #daa520" | Boujier
! style="background-color: #daa520" | Ton
! style="background-color: #daa520" | Werf
|-
|<big>'''E'''</big>
|Eelkje II
|[[Heech]]
|Jeroen de Vos
|[[1914]]
|30,37
|Ljouwert, Roos & van der Meijden
|-
|
|Eeltje Baas
|[[Makkum]]
|Klaas Kuperus
|[[1904]]
|49
|Ljouwert, v.d. Werff
|-
|<big>'''B'''</big>
|Freonskip
|[[Blauhús]]
|Hartman Witteveen
|[[1909]]
|40
|Drachten, Bûtenstfallaat, v.d. Werff
|-
|<big>'''GO'''</big>
|Grytsje Obes
|[[Koudum]]
|Arjen de Jong
|[[1914]]
|44
|Drachten, Bûtenstfallaat, v.d. Werff
|-
|
|Ingelskman
|[[Rotterdam]]
|Sikke Heerschop
|[[1907]]
|35
|Drachten, de Piip
|-
|<big>'''Ea'''</big>
|It Doarp Eastermar
|[[Eastermar]]
|Geale Tadema
|[[1911]]
|50
|Ljouwert, v.d. Werff
|-
|
|Jonge Jasper
|[[Frjentsjer]]
|Froukje Osinga
|[[1911]]
|34
|Drachten, de Piip
|-
|[[Ofbyld:Seilteken Lytse Lies.jpg|20px]]
|Lytse Lies
|[[De Gaastmar]]
|Tony Brundel
|[[1910]]
|35
|Drachten, de Piip
|-
|
|Ora et Labora
|Heeg
|Sietse Broersma
|[[1912]]
|42
|Drachten, Bûtenstfallaat, v.d. Werff
|-
|
|Raerder Roek
|[[Raerd]]
|Sijmen Kalsbeek
|[[1906]]
|35,23
|Drachten, Bûtenstfallaat, v.d. Werff
|-
|
|Redbad
|[[Warkum]]
|Wietse Bandstra
|[[1911]]
|42
|Frjentsjer, Draaisma
|-
|
|Sterke Jerke
|[[Earnewâld]]
|Pieter-Jilles Tjoelker
|[[1923]]
|51
|Drachten, Bûtenstfallaat, v.d. Werff
|-
|
|Us Heit
|[[Rotterdam]]
|Wytse Heerschop
|[[1902]]
|40
|Drachten
|-
|[[Ofbyld:Seilteken Ut en Thús.jpg|20px]]
|Ut en Thûs
|[[Snits]]
|Floriaan Zwart
|[[1910]]
|38
|Frjentsjer, Brandsma
|-
|<big>'''Z'''</big>
|Waaksdom
|[[De Jouwer]]
|Ulbe Zwaga
|[[1913]]
|49
|Drachten, v.d. Werff, Langewyk
|-
|
|‘t Swarte Wief
|[[De Tynje (doarp)|de Tynje]]
|Jaap Hofstee
|[[1909]]
|48
|Wergea, v.d. Werff
|}
===A-lyts===
: as in 2022
{| class="unsortable"
|-
! style="background-color: #daa520" | Seil-<br />teken
! style="background-color: #daa520" | Namme
! style="background-color: #daa520" | Plak
! style="background-color: #daa520" | Skipper
! style="background-color: #daa520" | Boujier
! style="background-color: #daa520" | Ton
! style="background-color: #daa520" | Werf
|-
|
|De Reuzen
|[[Akkrum]]
|Andries Brouwer
|[[1911]]
|34
|Warten, Bijlsma
|-
|[[Ofbyld:Seiteken Hoop Doet Leven.jpg|20px]]
|Hoop Doet Leven
|[[Ljouwert (stêd)|Ljouwert]]
|Koos van Drunen
|[[1910]]
|34
|Snits, v.d. Werff
|-
|
|Hoop en Vertrouwen
|[[Snits]]
|Brandt de Vries
|[[1913]]
|33,36
|Ljouwert, Roos & van der Meijden
|-
|[[Ofbyld:Seilteken Hoop op Zegen.jpg|20px]]
|Hoop Op Zegen
|[[Ljouwert (stêd)|Ljouwert]]
|Chris van den Berg
|[[1909]]
|36
|Snits, v.d. Werff
|-
|
|It Abbegeaster Skûtsje
|[[Abbegea]]
|Henk Frankena
|[[1905]]
|29
|Wergea, v.d. Werff
|-
|
|Lutgerdina Smeltekop
|[[Eemnes]]
|Bernd de Cneudt
|[[1904]]
|30,90
|Drachten, Bûtenstfallaat, v.d. Werff
|-
|[[Ofbyld:Seilteken Lytse Earnewâldster.jpg|20px]]
|Lytse Earnewâldster
|[[Earnewâld]]
|Geale Postma
|[[1908]]
|28
|Warten, Bijlsma
|-
|
|Lytse Famke
|[[De Lemmer]]
|Herke Boskma
|[[1923]]
|32
|Drachten, Bûtenstfallaat, v.d. Werff
|-
|
|Nije Dei
|[[Heech]]
|Harm van der Weiden
|[[1903]]
|30
|Ychtenbrêge, Bos
|-
|<ref>Hat nij seilteken fan in kanon</ref>
|Nooit Volmaakt
|[[De Lemmer]]
|Jochem van der Vaart
|[[1896]]
|30
|Briltil
|-
|<big>'''Ha'''</big>
|Stad Harlingen
|[[Harns]]
|Sikke Tichelaar
|[[1909]]
|34,89
|Koatstertille, v.d. Werff
|-
|
|Tiid sil’t leare
|[[Amsterdam]]
|Hille Wichers
|[[1905]]
|32
|De Gaastmar, Wildschut
|-
|[[Ofbyld:Seilteken Twa Famkes.jpg|20px]]
|Twa Famkes
|[[Drachten]]
|Pieter Jansma
|[[1912]]
|32,71
|Wergea, de Onderneming
|-
|
|Vriendschap
|[[Akkrum]]
|Sander Meeter
|[[1911]]
|23,66
|Drachten, de Piip
|-
|
|Welvaart
|[[Ealahuzen]]
|Tsjibbe van der Veer
|[[1910]]
|36
|De Gaastmar, Wildschut
|}
== Kampioenskip ==
De feriening organisearret it IFKS dat acht dagen beslacht; sân wedstryddagen en de rêstdei of opvang op woansdei.
{| border="1"
!plak!!dei
|-
|[[Hylpen]]||sneon
|-
|[[Starum]]||snein
|-
|[[Heech]]||moandei
|-
|[[Sleat (stêd)|Sleat]]||tiisdei
|-
|Rêstdei (of Opfang [[Ychtenbrêge]])||woansdei
|-
|[[Ychtenbrêge]]||tongersdei
|-
|[[De Lemmer]]||freed
|-
|[[De Lemmer]] (finale)||sneon
|}
== Kampioenen (Grutte A-klasse) ==
* [[2022]] - [[Pieter Jilles Tjoelker]], Sterke Jerke (Earnewâld)
* [[2019]] - Jeroen de Vos, Eelkje II (Heech)
* [[2018]] - Geale Tadema, It Doarp Eastermar (Eastermar)
* [[2017]] - Merijn Olsthoorn, Emanuel (De Lemmer)
* [[2016]] - Klaas Kuperus, De Zes Gebroeders (Makkum (FR))
* [[2015]] - Tony Brundel, Lytse Lies (De Gaastmar)
* [[2014]] - [[Jelle Talsma]], Jonge Jan ("De Poep") (Warten)
* [[2013]] - [[Sikke Heerschop]], Wylde Wytse (Rotterdam)
* [[2012]] - [[Tony Brundel]], Lytse Lies (De Gaastmar)
* [[2011]] - [[Sieb Meijer]], Jonge Jasper (Frjentsjer)
* [[2010]] - [[Delmer Los]], Grutte Pier (It Heidenskip)
* [[2009]] - [[Jelle Talsma]], Jonge Jan ("De Poep") (Warten)
* [[2008]] - Tony Brundel, Lytse Lies (De Gaastmar)
* [[2007]] - [[Walter de Vries]], Goede Verwachting (Sleat)
* [[2006]] - Tony Brundel, Lytse Lies (De Gaastmar)
* [[2005]] - Tony Brundel, Lytse Lies (De Gaastmar)
* [[2004]] - [[Jeroen de Vos]], Eelkje II (Heech)
* [[2003]] - [[Eelke Dijkstra]], Oude Zeug (Terherne)
* [[2002]] - Eelke Dijkstra, Oude Zeug (Terherne)
* [[2001]] - [[Jacob Huisman]], Ut 'e striid (Herbijum)
* [[2000]] - Jacob Huisman, Ut 'e striid (Herbijum)
* [[1999]] - Sieb Meijer, Jonge Jasper (Frjentsjer)
* [[1998]] - Sieb Meijer, Jonge Jasper (Frjentsjer)
* [[1997]] - Tony Brundel, Lytse Lies (De Gaastmar)
* [[1996]] - Sieb Meijer, Jonge Jasper (Frjentsjer)
* [[1995]] - [[Jitse Grondsma]], [[d'Halve Maan (4)|Woeste Oane]]
* [[1994]] - Jitse Grondsma, [[d'Halve Maan (4)|Woeste Oane]]
* [[1993]] - Sieb Meijer, Jonge Jasper (Frjentsjer)
* [[1992]] - [[Age Bandstra]], [[Súdwesthoek (2)|Hoop op Welvaart]]
* [[1991]] - Age Bandstra, [[Súdwesthoek (2)|Hoop op Welvaart]]
* [[1990]] - [[Eldert Sietes Meeter]], Vriendschap
* [[1989]] - Eldert Sietes Meeter, Vriendschap
* [[1988]] - [[Jan de Boer]], [[Raerder Roek|Twee Gebroeders]]
* [[1987]] - [[André Hoek]], [[Oeral Thús]]
* [[1986]] - Age Bandstra, [[Súdwesthoek (2)|Hoop op Welvaart]]
* [[1985]] - [[Jan Bakker]], Hollandse Nieuwe
* [[1984]] - Age Bandstra, [[Súdwesthoek (2)|Hoop op Welvaart]]
* [[1983]] - [[Nico Hoek]], Lutgerdina Smeltekop (Muiden)
* [[1982]] - [[Nico Hoek]], Lutgerdina Smeltekop (Muiden)
== Sjoch ek ==
* [[SKS]]
== Keppeling om utens ==
* [http://www.ifks.nl Webstee fan de IFKS]
* [http://www.skutsjehistorie.nl/wedstrijden.php?id=44 Utslaggen SKS- en IFKS-wedstriden]
[[Kategory:Skûtsjesilen]]
[[Kategory:Frysk sportbûn]]
[[Kategory:Fryske feriening]]
[[Kategory:Organisaasje oprjochte yn 1981]]
g35krb6cg2mx212dsy5wiyz1arwivsj
Alfen oan de Ryn
0
9433
1089890
1011227
2022-08-21T07:27:38Z
Minorax
33600
fix lint
wikitext
text/x-wiki
{{Ynfoboks gemeente
| namme = Alfen oan de Ryn
''Alphen aan den Rijn''
| ôfbyld =
| flagge = [[File:Vlag_Alphen_aan_den_Rijn.svg|border|125px]]
| wapen = [[File:Alphen_aan_den_Rijn_wapen_2014.svg|60px]]
| lokaasje = [[File:NL_-_locator_map_municipality_code_GM0484_(2016).png|300px]]
| lân = [[File:Flag of the Netherlands.svg|border|20px]] [[Nederlân]]
| bestjoerlike ienheid 1 = provinsje
| namme bestjoerlike ienheid 1= [[File:Flag of South Holland.svg|border|20px]] [[Súd-Hollân]]
| bestjoerlike ienheid 2 =
| namme bestjoerlike ienheid 2=
| bestjoerlike ienheid 3 =
| namme bestjoerlike ienheid 3=
| gemeenteried = {{}}
| boargemaster = Liesbeth Spies [[CDA]]
| haadplak = Alfen oan de Ryn
| grutste plak = Alfen oan de Ryn
| ynwennertal = 110.986 <small>(1 jannewaris 2019)</small>
| befolkingstichtens = 879 / [[km²]]
| oerflak = 132,50 km²
| wêrfan lân = 126,23 km²
| wêrfan wetter = 6,27 km²
| tal stêden = 1
| tal doarpen = 7
| ferkearsieren = [[Rykswei 11|N11]], [[Provinsjale wei 207|N207]]
| oprjochte = [[2014]]
| perioade 1 =
| namme perioade 1 =
| perioade 2 =
| namme perioade 2 =
| perioade 3 =
| namme perioade 3 =
| perioade 4 =
| namme perioade 4 =
| perioade 5 =
| namme perioade 5 =
| opheft =
| opgien yn =
| no part fan =
| netnûmer = 0172, 079
| postkoades = 2400 - 2409<br/> 2445 (Aarlanderveen)<br/> 2471 (Zwammerdam)
| tiidsône = [[UTC]] +1
| simmertiid = UTC +2
| webside = [https://www.alphenaandenrijn.nl/ www.alphenaandenrijn.nl]
}}
[[Ofbyld:Gem-AlphenadRijn-OpenTopo.jpg|300px|thumb|Topografyske gemeentekaart fan Alfen de Ryn]]
'''Alfen oan de Ryn''' ([[Nederlânsk]] en offisjeel: ''Alphen aan den Rijn'') is in [[stêd]] en [[gemeente (bestjoer)|gemeente]] yn [[Súd-Hollân]], en leit oan de [[Alde Ryn]] tusken [[Leien]], [[Gouda]] en [[Bodegraven]] en [[Ter Aar]]. Bûten de stêd Alfen oan de Ryn sels telt de gemeente ek noch de doarpen [[Aarlanderveen]], [[Benthuizen]], [[Boskoop]], [[Hazerswoude-Dorp]], [[Hazerswoude-Rijndijk]], [[Koudekerk aan den Rijn]] en [[Zwammerdam]] en de buortskip [[Groenendijk]].
== Algemien ==
Alfen oan de Ryn leit by de gearfoeging fan it lytse rivierke de [[Aar]] en de Alde Ryn, dy't fan [[Utert (stêd)|Utert]] ôf nei [[Leien]] streamt. Alfen wurdt oan de eastkant begrinzge troch de [[Gouwe]] en it [[Aarkanaal]], en yn it westen troch de [[Heimanswjittering]]. Alfen wurdt trochsnien troch de [[Alde Ryn]]. Der binne fiif brêgen oer de Alde Ryn, dêrfan binne der twa allinnich foar fuotgongers. It oerflak fan de gemeente Alfen oan de Ryn is 132,50 km², wêrfan 6,27 km² wetter. Mei yngong fan 1 jannewaris [[2019]] hie de gemeente in ynwennertal fan 110.986 en de stêd Alfen oan de Ryn sels hie 72.875 ynwenners (boarne: CBS). Yn oktober [[2001]] is Alfen oan de Ryn ta [[Grienste stêd fan Nederlân]] útroppen. Yn septimber 2002 waard Alfen oan de Ryn sels útroppen as de Grienste Stêd fan Jeropa. Oan de Rynhaven leit in grut yndustryterrein. Dêr stiet ek de 135 meter hege KPN toer, dy't út alle kanten fan Alfen oan de Ryn wei te sjen is. Dy toer wie de earste dy't troch [[Nozema]] foar de trochjefte fan digitale etertelefyzje brûkt waard.
== Wenwiken ==
Offisjeel hat Alfen oan de Ryn de folgjende wiken, dat ek de postkoadegebieten binne:
Oudshoorn (2401), Ridderveld (2402), Zegersloot (2403), Hoorn (2404), Hoge Zijde (2405), Lage Zijde (2406), Steekterpolder (2407), Kerk en Zanen (2408) en Rietveld (2409). De doarpen Aarlanderveen (2445) Benthuizen (2732), Boskoop (2771), Hazerswoude-Dorp (2852), Hazerswoude-Rijndijk (2851), Koudekerk aan den Rijn (2850) en Zwammerdam (2471).
De wiken binne wer ûnderferparte yn buerten, dêr't guon fan allinnich yn de folksmûle bestean, bygelyks:
* It ''Griene doarp'' is ûntstien troch de oarspronklike griene kleur fan it skilderwurk op de wenten en troch de relaasje mei it "Reade Doarp' dat der njonken leit. Dêr't no it Griene Doarp leit stie earder in stienfabryk. De nammen fan de strjitten komme fan dy fabryk, bygelyks ''Pannenwerk'' en ''Kleiwerf''.
* Yn it ''Reade doarp'' wennen de wurknimmers fan it eardere stienfabryk. De namme is ûntstien troch de reade kleur fan de dakpannen op de huzen.
== Ferfier ==
Alfen oan de Ryn hat in [[stasjon]] oan it [[spoar fan Utert nei Leien]]. Fan Alfen oan de Ryn út kin ek mei de [[lichttrein]] nei [[Gouda]] reizge wurde; earder wie dit in gewoane treinferbining. Yn it ferline wie der ek in spoarwei fan Uithoorn oer Nieuwkoop en Ter Aar nei Alfen, mar dy is opheft.
Fan [[Leien]] út, mei in oansluting oan de [[Rykswei 4|A4]], is Alfen mei de auto te berikken oer rykswei [[Rykswei 11|N11]], dy't trochlutsen is oant [[Bodegraven]] en dêr oansluting jout op de gongwei nei Utert. Op de hichte fan Alfen is in [[akwadukt]] oanlein yn de Gouwe dêr't rykswei 11 ûndertroch giet. Ut noardlike rjochting is Alfen te berikken oer de provinsjale wei N207 rjochting [[Haarlimmermarpolder]].
Dy drokke dyk rint njonken de Gouwe troch nei Gouda.
== Skiednis ==
It gebiet by Alfen oan de Ryn waard 2.000 jier lyn al bewenne.
Yn de Romeinske tiid wie de Alde Ryn de [[haadstream]] fan de [[Ryn]]. De rivier sette by oerstreamings sân en klaai ôf, wêrtroch't in lânskip fan ouwerwâlen en kommen ûntstie. Yn Alfen is dit noch altyd werom te kennen yn de nammejouwing fan de stedsdielen "Hege kant" en "Lege kant", oan de lofter- respektivelik rjochterouwer fan de rivier.
Op it stee dêr't no it sintrum fan Alfen oan de Ryn leit, stie yn Romeinske tiden it castellum Albanianae. De Romeinen bouden doe ek de earste brêge oer de Alde Ryn. Sûnt it regear fan de Romeinske keizer [[Claudius]] (41 - 54 nei Kr.) wienen der al soldaten fan it Romeinske leger legere. De noardlike grins fan it Romeinske Ryk lei nammentlik by de hjoeddeiske Alde Ryn lâns, en dêr waarden dan ek troch de Romeinen ferskate fersterke legerplakken boud. Sa binne yn it tichteby lizzende doarp [[Zwammerdam]] rêsten fan in Romeinsk castellum fûn, krektas rêsten fan 6 Romeinske [[platboaiem]]s.
Al yn de Romeinske tiid ûntwikkele him hannel en yndustry, wêrtroch't Alfen oan de Ryn stadichoan útgroeide ta in wichtich hannelssintrum yn de omkriten. Germaanske oanfallen makken dêr yn [[240]] nei Kr. in ein oan.
Nei in soad lijen en problemen mei oerstreamingen, benammen yn Utert en Leien, waard de Alde Ryn yn [[1122]] by [[Wijk by Duurstede]] ôfdamme. De ôftakking dy't earst as "Lek" begûn, waard de haadstream fan de rivier. Sûnt dy tiid oerstreamde de Alde Ryn it lân net mear. Yn en nei de [[Midsiuwen]] wie Alfen in [[hearlikheid|ambachtshearlikheid]] ûnder de namme [[Alfen en Rietveld]].
Yn de [[17e iuw]] kaam Alfen fierder ta bloei. It wie doe in pleisterplak foar postriders en hannelsferkear oer lân en wetter. Op dielen by de Alde Ryn lâns is no noch it [[jaachpaad]] te sjen, dêr't de [[trekskûte]]n lutsen waarden.
De hjoeddeiske gemeente Alfen oan de Ryn is foarme yn [[1918]]. Doe waarden de lytsere gemeenten Alfen, [[Aarlanderveen]] en [[Oudshoorn]] gearfoege. Yn [[1964]] waard de gemeente útwreide mei [[Zwammerdam]].
Op 1 jannewaris 2014 waarden de gemeenten Alfen oan de Ryn, Boskoop en Rijnwoude gearfoege ta in nije gemeente ûnder de namme Alfen oan de Ryn.
It wapen fan Alfen oan de Ryn is takend op [[8 maaie]] [[1918]] en bestiet út in swarte achtpuntige stjer op in wyt wapenskyld. Boppe-op it skyld stiet in gouden kroan. It skyld wurdt fêsthâlden troch twa gouden liuwen. It wapen wie oarspronklik fan de famylje fan Alfen, in staach fan de famylje Fan Kralingen. In Dirk fan Cralingen (berne foar [[1189]]) hie besittings yn de buert fan Alfen en neamde him letter Fan Alfen.
[[Ofbyld:Alphen_aan_den_Rijn_-_hefbrug.jpg|250px|thumb|''Hefbrêge'']]
De opfallende [[hefbrêge]] by de Gouweslûs oer de Gouwe waard ein tritiger jierren fan de [[20e iuw]] boud. De Gouwe waard ferbrede om de skipfeartferbining tusken Amsterdam en Rotterdam te ferbetterjen. Soartgelikense brêgen waarden yn [[Boskoop]] en [[Waddinxveen]] boud. Yn de [[Twadde Wrâldkriich]] binne der springladings by de brêge setten om dizze yn gefal fan need op te blazen, wat net nedich blykte. Mar troch bliksemynslach is ien fan de ladingen dochs ûntploft. Yn de Santiger jierren fan de 20e iuw is de brêge troch in frachtwein op 'en nij bot skansearre. Op 'e hichte fan de hefbrêge foar it autoferkear, leit dêr in [[draaibrêge]] foar de trein.
Alfen oan de Ryn hie foar de [[Twadde Wrâldkriich]] in lytse Joadske mienskip. Yn [[1930]] wennen der yn Alfen en omkriten 55 joaden. Fierwei de measte joaden binne yn oktober [[1942]] deportearre en dêrnei fermoarde, mar in pear oerlibben de oarloch om ûnder te dûken. Oan it [[Raoul Wallenberg]]plein stiet it joadsk monumint mei alle nammen fan de omkommen joaden. De joadske gemeente fan Alfen is yn [[1947]] opheft en by dy fan [[Leien]] foege. It joadske begraafplak is yn [[1964]] romme, de stoflike omskotten waarden oerbrocht nei it joadske begraafplak yn [[Katwyk]]. De [[synagoge]] waard oernommen troch de [[Remonstrantske Tsjerke]]. Yn [[1980]] waard ûnder de tsjerkeflier in kiste mei ûnder oaren in [[chanoekia]] fûn, in kandler dy't by in Joadsk feest brûkt wurdt. Dy kandler waard ynset fan muoisume ûnderhandelingen tusken de Kommisje Joadsk Erfgoed en de Remonstrantske gemeente. De gemeente woe de kandler in har tsjerke sette. De chanoekia bedarre úteinlik yn [[1991]] yn it [[Yad Vashem]]-museum yn Jeruzalem.
Nei [[1950]] begûn de stêd hiel sterk te groeien. Der waarden grutte útwreidings oan de noardside fan de stêd boud, dy't oarspronklik mei ôfgrizen as "dy flats" besjoen waarden troch âlde Alfenaren. Sûnt de jierren 1990 waard ek in grutte wenwyk besuden it spoar boud, Tsjerke en Sanen. Alfen ûntwikkele him as in forinzestêd, mar binnen de grinzen kaam ek hieltyd mear wurkgelegenheid.
Ein jierren tachtich fan e 20e iuw kaam Alfen yn it lanlike nijs. Op it jiskelân yn de [[Coupépolder]] bliek in soad fergif stoarten te wêzen. Op de Coupépolder waard in golfbaan oanlein. Der moasten in soad maatregels troffen wurde om te foarkommen dat de gifstoffen yn it grûnwetter terjochte kamen.
== Etymology ==
De namme Alfen is wierskynlik ôfkomstich fan de namme fan it Romeinske castellum Albanianae, dat "delsetting oan it wite wetter" betsjut.
== Monuminten ==
[[Ofbyld:Alphen aan den rijn televisietoren.png|thumb|right|De televysje toer fan Alfen oan de Ryn]]
* Oudshoornse Tsjerke: In herfoarme tsjerke oan de ouwer fan de Alde Ryn, stiften yn [[1665]] troch [[Knilles de Flaming]] .
* Remonstrantske tsjerke: Dat wie earder in synagoge.
* Nôtmole de Iendracht: De 11 meter brede [[stellingmole]] is fan 1752 en wie oarspronklik boud oan de noardein fan de rivier de Gouwe. De mole is yn 1898 oerpleatst nei Alfen oan de Ryn om in oare mole te ferfangen. De mole is oant 1955 kommersjeel brûkt, en is alle sneonen iepen foar publyk.
* Eartiidsk Riedshûs: Yn it gebou oan it Boargemaster Visserpark sit no de muzykskoalle. Oan itselde park leit de filla Sonnehoeck út 1920, dat in gemeentlik monumint is.
* Stedhûs: Yn jannewaris 2003 waard in nij stedhûs iepene, in revolusjonêr ûntwerp, nei de trends fan dy tiid mei in soad iepenheid en glês.
* Katolike Sint-Bonifatiustsjerke: Neogoatyske tsjerke út 1884 nei ûntwerp fan [[Evert Margry]].
* Grêfkapel famylje De Smeth: Yn dy grêfkapel waarden in soad leden fan de aadlike famylje [[De Smeth]] bysetten yn de 18e en 19e iuw. Dizze stiet efter de Advintstsjerke.
* Advintstsjerke: Dat wie de earste Bonifatiustsjerke, mar by de Byldestoarm ferwoaste en wer opboud as protestantske tsjerke. De tsjerke is boud nei in ûntwerp fan arsjitekt [[W. Ch. Kuijper jr]] yn de jierren 1920 – 1922. De tsjerke ferriisde op it plak fan de âlde doarpstsjerke dy't op 7 april 1916 ôfbaarnde. Yn 1962 waard yn de 40 meter hege toer in [[beiaard]] fan 45 klokken hongen; de [[liedklokken]] fan de tsjerke weagje resp. 1162 en 864 kilo. It oargel is in unyk [[Steinmeyer]]-oargel dat yn 1982 restaurearre en útwreide is.
== Attraksjes ==
* [[Fûgelpark Avifauna]]: in grut fûgelpark mei in soad grien en fivers, in restaurant, en in grutte boarterstún, eigendom fan it Van der Valk konsern, tsjintwurdich Stifting Fûgelpark Avifauna. It park is oprjochte op 17 maaie 1950.
* [[Archeon]]: In temapark oer it libben ferline fan Nederlân. Mei replika's fan 43 gebouwen út de [[prehistoarje]], út de [[Romeinske tiid]] en út de [[Midsiuwen]]. It park bestiet sûnt 1994.
* Rekreaasjepark Zegersloot: Fyts- en kuiergebiet mei bernebuorkerij, en mei in grutte plasse dy't ûntstien is troch sânwinning, de [[Zegerplas]]. Yn en om de Zegerplasse hinne wurde ferskate wettersporten beoefene, lykas wynsurfen, wetterskyen en [[sportdûke]]n.
* Griene Hert: Alfen oan de Ryn leit middenyn it [[Griene Hert]]. Der binne in oantal lange-ôfstânspaden yn de omkriten útset, lykas by de [[mole-fjouwergong]] lâns rjochting Nieuwkoop.
* It Kastiel: Pop- en Kultuerpoadium oan de Konsertwei yn Alfen oan de Ryn.
== Eveneminten ==
* '''20 fan Alfen''': Ferkearsfrije 20 kilometerloop. Dy is alle jierren op de twadde snein fan maart. De earste 20 fan Alfen waard yn 1952 organisearre. Sûnt 1987 hat de 20 fan Alfen de status fan ynternasjonale weiwedstryd.
* '''Jiermerk''': Elke tredde woansdei yn septimber. Tradisjoneel in regionale jiermerk foar lokale produkten, is dy merk letter útgroeid ta ien fan de grutste jiermerken fan Nederlân,
* '''Gondelfeart''': De jûn foar de Jiermerk is de Alfenske gondelfeart.
* '''Oldtimerdei''': Begjin septimber wurde yn de winkelstrjitten fan Alfen Oldtimers tentoansteld.
* '''Taptoe Alfen''': Op de sneontejûn foar de jiermerk dogge in oantal muzykkorpsen harren sjo op it Thorbeckeplein. De earste Taptoe wie yn 1989.
* '''De twa oeren fan Alfen''': Op keninginnedei wurdt alle jierren ''De twa oeren fan Alfen'' hâlden, ien fan de klassikers yn de nasjonale wynsurfkampioenskippen. By dy twa oeren duorjende race giet it der om wa't de measte rûntsjes fart op in op de Zegerplas útlein sirkwy.
* '''LAURA''': Fytsfjouwerdaachske yn de earste wike fan july. Yn 2007 waard de 60ste Alfenske Fytsfjouwerdaachske hâlden.
== Ferneamde Alfenaren ==
* [[Henk Angenent]], winner fan de [[Alvestêdetocht]] yn 1997
* [[Gerard van As]], Kamerlid yn de 2e keamer foar de LPF (earder Alfensk riedslid foar de VVD)
* [[Brainpower]] (Gert-Jan Mulder), muzikant, hie inkele grutte hits yn de muzyklisten
* [[Susanna Fields]] (Suzanne van der Velde), sjongster
* [[Gerda Havertong]], aktrise, bekend fan [[Sesamstraat]]
* [[Matthijs van Heijningen]], filmprodusint
* [[John Heitinga]], proffuotballer fan [[AFC Ajax]] en it [[Nederlânsk Alvetal]]
* [[Kees Jansma]], sportsjoernalist en telefyzjepresintator
* [[Daphne Lammers]], redaktrise [[RTL Nijs]] en Presintatrise [[Editie NL]] fan [[RTL 4]]
* [[Joop Lankhaar]], âld-[[fuotbal]]ynternational
* [[Wouter van Pelt]] (1968), [[hockey]]ynternational
* [[Martin Verkerk]], tennisser, ferlear de finale op [[Roland Garros]] (2003) en wûn de Dutch Open yn 2004
* [[Sanne Wallis de Vries]], kabaretier, bekend fan ûnder oare "Kopspijkers"
* [[Bas Westerweel]], Presintator en âld radio-dj
== Keppeling om utens ==
* [http://www.alphenaandenrijn.nl/ Webstee fan de gemeente Alfen oan de Ryn]
{{GemeentenSúd-Hollân}}
[[Kategory:Alfen oan de Ryn| ]]
[[Kategory:Plak yn Alfen oan de Ryn]]
[[Kategory:Gemeente yn Súd-Hollân]]
[[Kategory:Bestjoerlike ienheid oprjochte yn 2010]]
20wbs5mg1zu4rasujdurox4of1edz5e
Berjocht:HistoaryskLântabel
10
10112
1089884
878393
2022-08-21T07:23:21Z
Minorax
33600
fix lint
wikitext
text/x-wiki
{| align=right
|
{| border="1" align=right padding="2" cellpadding="4" cellspacing="0" width="300" style="background: #f9f9f9; border: 1px #aaaaaa solid; border-collapse: collapse; font-size: 95%;"
!colspan="2" style="border: 1px #aaaaaa solid;"|<span style="font-size:125%;">{{{eigennamme}}}</span>
|- style="background:#efefef;" align="center"
|style="border: 1px #aaaaaa solid;"|[[Ofbyld:{{{flagge}}}|125px|Flagge fan {{{namme}}}]]
|style="border: 1px #aaaaaa solid;"|[[Ofbyld:{{{wapen}}}|125px|Wapen fan {{{namme}}}]]
|- class="hiddenStructure{{{motto|}}}" style="background:#efefef;" align="center"
|- style="background:#efefef;" align="center"
|colspan="2" style="border: 1px #aaaaaa solid;" |[[Ofbyld:{{{lokaasje}}}|250px|Lokaasje fan {{{namme}}}]]
|-
|style="border: 1px #aaaaaa solid;"|[[Taal|Taal]]
|style="border: 1px #aaaaaa solid;"|{{{taal}}}
|-
|style="border: 1px #aaaaaa solid;"|[[Haadstêd]]
|style="border: 1px #aaaaaa solid;"|{{{haadstêd}}}
|-
|style="border: 1px #aaaaaa solid;"|[[Steatsfoarm]]
|style="border: 1px #aaaaaa solid;"|[[{{{steatsfoarm}}}]]
|-
|style="border: 1px #aaaaaa solid;"|Tal ynwenners
|style="border: 1px #aaaaaa solid;"|{{{ynwenners}}}
|-
|style="border: 1px #aaaaaa solid;"|Oerflak
|style="border: 1px #aaaaaa solid;"|{{{oerflak}}}
|-
|style="border: 1px #aaaaaa solid;"|Tiidrek
|style="border: 1px #aaaaaa solid;"|{{{tiidrek}}}
|-
|style="border: 1px #aaaaaa solid;"|Munt
|style="border: 1px #aaaaaa solid;"|{{{munt}}}
|}
|}
<noinclude>
[[Kategory:Ynfoboks|HistoaryskLântabel]]
</noinclude>
9x55wo82h4ddp06smc845tyw6gry4on
List fan Amerikaanske presidinten
0
10127
1089885
1025722
2022-08-21T07:26:31Z
Minorax
33600
fix lint
wikitext
text/x-wiki
Hjir folget de list fan alle '''Amerikaanske presidinten'''.
<gallery>
Ofbyld:Gilbert Stuart Williamstown Portrait of George Washington.jpg|<div class="center" style="font-size:90%;">1.</div><div class="center" style="font-size:90%;">[[George Washington]]</div><div class="center" style="font-size:90%;">[[1789]]–[[1797]]</div>
Ofbyld:Johnadamsvp.flipped.jpg|<div class="center" style="font-size:90%;">2.</div><div class="center" style="font-size:90%;">[[John Adams]]</div><div class="center" style="font-size:90%;">[[1797]]–[[1801]]</div>
Ofbyld:Thomas Jefferson rev.jpg|<div class="center" style="font-size:90%;">3.</div><div class="center" style="font-size:90%;">[[Thomas Jefferson]]</div><div class="center" style="font-size:90%;">[[1801]]–[[1809]]</div>
Ofbyld:Jm4.gif|<div class="center" style="font-size:90%;">4.</div><div class="center" style="font-size:90%;">[[James Madison]]</div><div class="center" style="font-size:90%;">[[1809]]–[[1817]]</div>
Ofbyld:Jamesmonroe-npgallery.jpg|<div class="center" style="font-size:90%;">5.</div><div class="center" style="font-size:90%;">[[James Monroe]]</div><div class="center" style="font-size:90%;">[[1817]]–[[1825]]</div>
Ofbyld:John Quincy Adams.jpg|<div class="center" style="font-size:90%;">6.</div><div class="center" style="font-size:90%;">[[John Quincy Adams]]</div><div class="center" style="font-size:90%;">[[1825]]–[[1829]]</div>
Ofbyld:Andrew jackson head.jpg|<div class="center" style="font-size:90%;">7.</div><div class="center" style="font-size:90%;">[[Andrew Jackson]]</div><div class="center" style="font-size:90%;">[[1829]]–[[1837]]</div>
Ofbyld:Martin Van Buren.jpg|<div class="center" style="font-size:90%;">8.</div><div class="center" style="font-size:90%;">[[Martin Van Buren]]</div><div class="center" style="font-size:90%;">[[1837]]–[[1841]]</div>
Ofbyld:William Henry Harrison by James Reid Lambdin, 1835.jpg|<div class="center" style="font-size:90%;">9.</div><div class="center" style="font-size:90%;">[[William Henry Harrison]]</div><div class="center" style="font-size:90%;">[[1841]]</div>
Ofbyld:John Tyler.jpg|<div class="center" style="font-size:90%;">10.</div><div class="center" style="font-size:90%;">[[John Tyler]]</div><div class="center" style="font-size:90%;">[[1841]]–[[1845]]</div>
Ofbyld:Polkpolk.jpg|<div class="center" style="font-size:90%;">11.</div><div class="center" style="font-size:90%;">[[James K. Polk]]</div><div class="center" style="font-size:90%;">[[1845]]–[[1849]]</div>
Ofbyld:Zachary Taylor.jpg|<div class="center" style="font-size:90%;">12.</div><div class="center" style="font-size:90%;">[[Zachary Taylor]]</div><div class="center" style="font-size:90%;">[[1849]]–[[1850]]</div>
Ofbyld:Millard Fillmore.jpg|<div class="center" style="font-size:90%;">13.</div><div class="center" style="font-size:90%;">[[Millard Fillmore]]</div><div class="center" style="font-size:90%;">[[1850]]–[[1853]]</div>
Ofbyld:Franklin Pierce.jpg|<div class="center" style="font-size:90%;">14.</div><div class="center" style="font-size:90%;">[[Franklin Pierce]]</div><div class="center" style="font-size:90%;">[[1853]]–[[1857]]</div>
Ofbyld:James Buchanan.jpg|<div class="center" style="font-size:90%;">15.</div><div class="center" style="font-size:90%;">[[James Buchanan]]</div><div class="center" style="font-size:90%;">[[1857]]–[[1861]]</div>
Ofbyld:Abraham Lincoln head on shoulders photo portrait.jpg|<div class="center" style="font-size:90%;">16.</div><div class="center" style="font-size:90%;">[[Abraham Lincoln]]</div><div class="center" style="font-size:90%;">[[1861]]–[[1865]]</div>
Ofbyld:Pres andrew johnson.jpg|<div class="center" style="font-size:90%;">17.</div><div class="center" style="font-size:90%;">[[Andrew Johnson]]</div><div class="center" style="font-size:90%;">[[1865]]–[[1869]]</div>
Ofbyld:Ulysses S. Grant 1870-1880.jpg|<div class="center" style="font-size:90%;">18.</div><div class="center" style="font-size:90%;">[[Ulysses S. Grant]]</div><div class="center" style="font-size:90%;">[[1869]]–[[1877]]</div>
Ofbyld:President Rutherford Hayes 1870 - 1880.jpg|<div class="center" style="font-size:90%;">19.</div><div class="center" style="font-size:90%;">[[Rutherford B. Hayes]]</div><div class="center" style="font-size:90%;">[[1877]]–[[1881]]</div>
Ofbyld:James Abram Garfield, photo portrait seated.jpg|<div class="center" style="font-size:90%;">20.</div><div class="center" style="font-size:90%;">[[James A. Garfield]]</div><div class="center" style="font-size:90%;">[[1881]]</div>
Ofbyld:Chester Alan Arthur.jpg|<div class="center" style="font-size:90%;">21.</div><div class="center" style="font-size:90%;">[[Chester A. Arthur]]</div><div class="center" style="font-size:90%;">[[1881]]–[[1885]]</div>
Ofbyld:President Grover Cleveland.jpg|<div class="center" style="font-size:90%;">22.</div><div class="center" style="font-size:90%;">[[Grover Cleveland]]</div><div class="center" style="font-size:90%;">[[1885]]–[[1889]]</div>
Ofbyld:Benjamin Harrison, head and shoulders bw photo, 1896.jpg|<div class="center" style="font-size:90%;">23.</div><div class="center" style="font-size:90%;">[[Benjamin Harrison]]</div><div class="center" style="font-size:90%;">[[1889]]–[[1893]]</div>
Ofbyld:President Grover Cleveland.jpg|<div class="center" style="font-size:90%;">24.</div><div class="center" style="font-size:90%;">[[Grover Cleveland]]</div><div class="center" style="font-size:90%;">[[1893]]–[[1897]]</div>
Ofbyld:Mckinley.jpg|<div class="center" style="font-size:90%;">25.</div><div class="center" style="font-size:90%;">[[William McKinley]]</div><div class="center" style="font-size:90%;">[[1897]]–[[1901]]</div>
Ofbyld:President Theodore Roosevelt, 1904.jpg|<div class="center" style="font-size:90%;">26.</div><div class="center" style="font-size:90%;">[[Theodore Roosevelt]]</div><div class="center" style="font-size:90%;">[[1901]]–[[1909]]</div>
Ofbyld:William Howard Taft.jpg|<div class="center" style="font-size:90%;">27.</div><div class="center" style="font-size:90%;">[[William Howard Taft]]</div><div class="center" style="font-size:90%;">[[1909]]–[[1913]]</div>
Ofbyld:President Woodrow Wilson portrait December 2 1912.jpg|<div class="center" style="font-size:90%;">28.</div><div class="center" style="font-size:90%;">[[Woodrow Wilson]]</div><div class="center" style="font-size:90%;">[[1913]]–[[1921]]</div>
Ofbyld:Warren G Harding portrait as senator June 1920.jpg|<div class="center" style="font-size:90%;">29.</div><div class="center" style="font-size:90%;">[[Warren G. Harding]]</div><div class="center" style="font-size:90%;">[[1921]]–[[1923]]</div>
Ofbyld:Calvin Coolidge photo portrait head and shoulders.jpg|<div class="center" style="font-size:90%;">30.</div><div class="center" style="font-size:90%;">[[Calvin Coolidge]]</div><div class="center" style="font-size:90%;">[[1923]]–[[1929]]</div>
Ofbyld:President Hoover portrait.jpg|<div class="center" style="font-size:90%;">31.</div><div class="center" style="font-size:90%;">[[Herbert Hoover]]</div><div class="center" style="font-size:90%;">[[1929]]–[[1933]]</div>
Ofbyld:FDR in 1933.jpg|<div class="center" style="font-size:90%;">32.</div><div class="center" style="font-size:90%;">[[Franklin Delano Roosevelt]]</div><div class="center" style="font-size:90%;">[[1933]]–[[1945]]</div>
Ofbyld:Harry S. Truman.jpg|<div class="center" style="font-size:90%;">33.</div><div class="center" style="font-size:90%;">[[Harry S. Truman]]</div><div class="center" style="font-size:90%;">[[1945]]–[[1953]]</div>
Ofbyld:Eisenhower official.jpg|<div class="center" style="font-size:90%;">34.</div><div class="center" style="font-size:90%;">[[Dwight D. Eisenhower]]</div><div class="center" style="font-size:90%;">[[1953]]–[[1961]]</div>
Ofbyld:John F. Kennedy, White House color photo portrait.jpg|<div class="center" style="font-size:90%;">35.</div><div class="center" style="font-size:90%;">[[John F. Kennedy]]</div><div class="center" style="font-size:90%;">[[1961]]–[[1963]]</div>
Ofbyld:Lbj2.jpg|<div class="center" style="font-size:90%;">36.</div><div class="center" style="font-size:90%;">[[Lyndon B. Johnson]]</div><div class="center" style="font-size:90%;">[[1963]]–[[1969]]</div>
Ofbyld:RichardNixon.jpg|<div class="center" style="font-size:90%;">37.</div><div class="center" style="font-size:90%;">[[Richard Nixon]]</div><div class="center" style="font-size:90%;">[[1969]]–[[1974]]</div>
Ofbyld:Gerald Ford.jpg|<div class="center" style="font-size:90%;">38.</div><div class="center" style="font-size:90%;">[[Gerald R. Ford]]</div><div class="center" style="font-size:90%;">[[1974]]–[[1977]]</div>
Ofbyld:Jimmy Carter.jpg|<div class="center" style="font-size:90%;">39.</div><div class="center" style="font-size:90%;">[[Jimmy Carter]]</div><div class="center" style="font-size:90%;">[[1977]]–[[1981]]</div>
Ofbyld:Official Portrait of President Reagan 1981.jpg|<div class="center" style="font-size:90%;">40.</div><div class="center" style="font-size:90%;">[[Ronald Reagan]]</div><div class="center" style="font-size:90%;">[[1981]]–[[1989]]</div>
Ofbyld:Former President of the United States George H. W. Bush, in 2010.tiff|<div class="center" style="font-size:90%;">41.</div><div class="center" style="font-size:90%;">[[George H.W. Bush]]</div><div class="center" style="font-size:90%;">[[1989]]–[[1993]]</div>
Ofbyld:Clinton 2k15.tif|<div class="center" style="font-size:90%;">42.</div><div class="center" style="font-size:90%;">[[Bill Clinton]]</div><div class="center" style="font-size:90%;">[[1993]]–[[2001]]</div>
Ofbyld:Bush 2k14.tif|<div class="center" style="font-size:90%;">43.</div><div class="center" style="font-size:90%;">[[George W. Bush]]</div><div class="center" style="font-size:90%;">[[2001]]–[[2009]]</div>
Ofbyld:President Barack Obama.jpg|<div class="center" style="font-size:90%;">44.</div><div class="center" style="font-size:90%;">[[Barack Obama]]</div><div class="center" style="font-size:90%;">[[2009]]–[[2017]]</div>
Ofbyld:Donald Trump by Gage Skidmore 10.jpg|<div class="center" style="font-size:90%;">45.</div><div class="center" style="font-size:90%;">[[Donald Trump]]</div><div class="center" style="font-size:90%;">[[2017]]–[[2021]]</div>
Ofbyld:Joe Biden official portrait 2013 cropped.jpg|<div class="center" style="font-size:90%;">46.</div><div class="center" style="font-size:90%;">[[Joe Biden]]</div><div class="center" style="font-size:90%;">[[2021]]–...</div></gallery>
== Sjoch ek ==
* [[Presidint fan de Feriene Steaten]]
[[Kategory:Presidint fan de Feriene Steaten| ]]
[[he:נשיא ארצות הברית#רשימת הנשיאים]]
auiiwb4et0i6pf3uxe3zn67p5bzp6b3
Berjocht:GemeentenGrinslân
10
16289
1089825
1029190
2022-08-21T07:05:17Z
Minorax
33600
fix lint
wikitext
text/x-wiki
{|style="margin:0.5em 0 0.5em 0; clear:both;" width=100% class=toccolours
! align="center" style="background:#ccccff" width="100%" | <div style="float:left;width:0px;"> </div> '''[[Grinslân]] || [[Ofbyld:Flag_Groningen.svg|30px|Flagge fan de provinsje Grinslân]]
|-
| align="center" style="font-size: 90%;" colspan="2" | [[Aldamt (gemeente)|Aldamt]] - [[Feandam]] - [[Grins (gemeente)|Grins]] (haadstêd) - [[It Hegelân]] - [[Iemsdelta]] - [[Midden-Grinslân]] - [[Pekela]] - [[Stedskanaal (gemeente)|Stedskanaal]] - [[Westerkertier (gemeente)|Westerkertier]] - [[Westerwâlde (gemeente)|Westerwâlde]]
|}<noinclude>
[[Kategory:Berjocht: Navigaasje Provinsje|Grinslân]]
</noinclude>
5ypa5lcbb76wdux1auyhdazc1jklm25
1089828
1089825
2022-08-21T07:05:32Z
Minorax
33600
fix lint
wikitext
text/x-wiki
{|style="margin:0.5em 0 0.5em 0; clear:both;" width=100% class=toccolours
! align="center" style="background:#ccccff" width="100%" | <div style="float:left;width:0px;"> </div> '''[[Grinslân]]''' || [[Ofbyld:Flag_Groningen.svg|30px|Flagge fan de provinsje Grinslân]]
|-
| align="center" style="font-size: 90%;" colspan="2" | [[Aldamt (gemeente)|Aldamt]] - [[Feandam]] - [[Grins (gemeente)|Grins]] (haadstêd) - [[It Hegelân]] - [[Iemsdelta]] - [[Midden-Grinslân]] - [[Pekela]] - [[Stedskanaal (gemeente)|Stedskanaal]] - [[Westerkertier (gemeente)|Westerkertier]] - [[Westerwâlde (gemeente)|Westerwâlde]]
|}<noinclude>
[[Kategory:Berjocht: Navigaasje Provinsje|Grinslân]]
</noinclude>
tmm4j2qflzwmwwgu1u9ml7g6aj66j4w
Grins (gemeente)
0
16290
1089887
996676
2022-08-21T07:27:28Z
Minorax
33600
fix lint
wikitext
text/x-wiki
{{Ynfoboks gemeente
| namme = Grins
| ôfbyld =
| flagge = [[File:Flag of Groningen City.svg|border|125px]]
| wapen = [[File:Groningen_stad_wapen.svg|60px]]
| lokaasje = [[File:Gem-Groningen-met haren.jpg|300px]]
| lân = [[File:Flag of the Netherlands.svg|border|20px]] [[Nederlân]]
| bestjoerlike ienheid 1 = provinsje
| namme bestjoerlike ienheid 1= [[File:Flag of Groningen.svg|border|20px]] [[Grinslân]]
| bestjoerlike ienheid 2 =
| namme bestjoerlike ienheid 2=
| bestjoerlike ienheid 3 =
| namme bestjoerlike ienheid 3=
| gemeenteried =
| boargemaster = [[Koen Schuiling]] ([[VVD]])
| haadplak = [[Grins (stêd)|Grins]]
| grutste plak = Grins
| ynwennertal = 231.354 <small>(2019)</small>
| befolkingstichtens = 2964 / [[km²]]
| oerflak = 83,75 km²
| wêrfan lân = 78,05 km²
| wêrfan wetter = 5,7 km²
| tal stêden = 1
| tal doarpen = 20
| ferkearsieren = [[Rykswei 7|A7]], [[Rykswei 28|A28]], [[Provinsjale wei 46|N46]], [[N355]], [[Provinsjale wei 360|N360]], [[Provinsjale wei 370|N370]], Spoar Harns-Nijeskâns, Spoar Grins-Delfsyl, Spoar Sauwert-Roodeschool, Spoar Grins-Meppel
| oprjochte = [[2019]]
| perioade 1 =
| namme perioade 1 =
| perioade 2 =
| namme perioade 2 =
| perioade 3 = Oant 2019
| namme perioade 3 = [[File:Flag of Groningen City.svg|border|20px]] Grins, foar de weryndieling <br>[[File:Haren vlag.svg|border|20px]] [[Haren (gemeente)|Haren]] <br>[[File:Flag of Ten Boer.svg|20px]] [[Ten Boer]]
| perioade 4 =
| namme perioade 4 =
| perioade 5 =
| namme perioade 5 =
| opheft =
| opgien yn =
| no part fan =
| netnûmer = 050
| postkoades = 9700-9756, 9790-9798
| tiidsône = [[UTC]] +1
| simmertiid = UTC +2
| webside = [https://www.gemeente.groningen.nl/ www.gemeente.groningen.nl]
}}
'''Grins''' ([[Grinzersk]]: ''Grönnen'') is in [[gemeente (bestjoer)|gemeente]] yn de provinsje [[Grinslân]] mei as haadstêd de stêd [[Grins (stêd)|Grins]]. De gemeente telt 231.354 ynwenners ([[1 jannewaris]] [[2019]]) en hat in oerflakte fan 83,75 [[kante kilometer|km²]] (wêrfan 5,7 km² wetter). De hjoeddeiske gemeente ûntstie op 1 jannewaris [[2019]] doe't de eardere gemeenten [[Haren (gemeente)|Haren]] en [[Ten Boer]] by Grins foege waarden.
De gemeente Grins hat 1 stêd en 20 doarpen, dêr't de wichtichsten fan binne Grins (190.590 ynwenners), Haren (17.250 ynwenners), [[Heechtsjerk]] (9.795 ynwenners), [[Ten Boer]] (4.650 ynwenners) en [[Glimmen]] (1.330 ynwenners). It oerflak fan de hiele gemeente is 180 km².
Grins is part fan it gearwurkingsferbân [[Regio Grins-Assen]]. Dy bestiet út 12 gemeenten dêr't beide stêden en lytsere gemeenten yn Grinslân en Drinte. Yn dy regio wenje likernôch 536.000 minsken (1 januari 2019).
== Yndieling ==
De gemeente Grins wie, foar it gearfoegjen mei Haren en Ten Boer, ferparte yn fiif stedsdielen: ''Binnenstad'' (Binnenstêd), ''Oude Wijken'' (Alde Wiken), ''Noordwest/Hoogkerk'' (Noardwest/Heechtsjerk), ''Noorddijk'' (Noarddyk) en ''Zuid'' (Súd). Dêrfan hearre ''Binnenstad'', ''Oude Wijken'' en ''Zuid'' alhiel ta de stêd Grins, de stedsdielen ''Noordwest/Hoogkerk'' en ''Noorddijk'' befetsje ek oare kearnen fan de gemeente. De stedsdielen hawwe gjin offisjel status en wurde almeast binnen de gemeentlike organisaasje sels brûkt. Foar statistysk doel brûkt it [[Centraal Bureau voor de Statistiek|CBS]] in eigen yndieling fan buerten en wiken.
Yn [[2014]] waard foar it earst sûnt [[1948]] in nije wyk- en buertyndieling makke troch de gemeente Grins. Dêrby waarden ferkate buerten en ûnderbuerten feroare. Sûnt dy tiid is Grins ûnderferparte yn 14 wiken, dy't sels wer ûnderferparte yn 106 buerten (mei in soad ûnderbuerten). De wyk- en buertyndieling wykt op ferskate punten ôf fan de yndieling troch it CBS, dy't in oare wykyndieling oanhâldt by de wiken ''Hoogkerk'' (Heechtsjerk) en ''Nieuw-West'' (Nij-West), op guon plakken gruttere buerten oanhâldt, en in ekstra buert hat (West-Yndyske Buert).
=== Kearnen yn de gemeente Grins ===
{|
|valign="top"|
* [[Dorkwert]]
* [[Engelbert (doarp)|Engelbert]]
* [[Garmerwolde]]
* [[Glimmen]]
* [[Grins (stêd)|Grins]]
* [[Haren (Grinslân)|Haren]]
* [[Heechtsjerk]]
* [[Leechtsjerk]]
* [[Lellens]]
* [[Meerstad]]
* [[Middelbert]]
* [[Noarddyk]]
|width="15"|
|valign="top"|
* [[Noardlaren]]
* [[Onnen]]
* [[Sint-Annen]]
* [[Ten Boer]]
* [[Ten Post]]
* [[Thesinge]]
* [[Winneweer]]
* [[Witewierrum]]
* [[Woltersum]]
|}
== Skiednis ==
Grins ûntjoech him yn goed twahûndert jier fan in gemeente mei 23.000 ynwenners yn [[1795]] ta in gemeente mei goed 200.000 ynwenners yn [[2016]]. In part fan it waaksen fan it ynwennertal komt troch it ferfarren fan it plattelân nei de stêd en it kommen fan studinten út oare provinsjes en lannen. In oar part komt troch de anneksaasjes dy't yn de rin fan de tiid plakfûnen. Sa waard der yn [[1884]] in part fan de gemeente Haren anneksearre om de [[Van Mesdagklinyk]] hinne, dêr't de grins besuden de Helperliny lein waard. Yn de jierren nei [[1910]] wiene der in tal anneksaasjes yn it ramt fan de bou fan in tal wenwiken (likernôch 1000 bunder): [[Kostverloren]] fan Heechtsjerk yn [[1912]], ''De Hoogte'' fan Noarddyk yn [[1914]] en ''Helpman'' fan Haren yn [[1915]].
Yn [[1969]] waarden de gemeenten [[Noarddyk]] en [[Heechtsjerk]] en parten fan de gemeenten [[Adoarp]], [[Bedum (gemeente)|Bedum]] en Haren taheake oan Grins. Dy grutte anneksaasje omfieme de doarpen en buorskippen Bangeweer, Dorkwert, Eelderwolde, Engelbert, Euvelgunne, Harssens (foar in part), Heechtsjerk, Kinderverlaat, Kleiwerd, Koningspoort, Leechtsjerk, Middelbert, Noarddyk, Noorderhoogebrug, Oosterhoogebrug, Oude Harssens (foar in part), Oude Roodehaan, Pannekoek, Paddepoel (foar in part), Peizerweg, De Poffert (foar in part), Roodehaan, Ruischerbrug, Selwert, Slaperstil, Vierverlaten en Zuidwending. Yn [[1987]] waard in part fan it buorskip Matsloot anneksearre fan de Drintske gemeente [[Roan]].
Yn [[1998]] waard Bruilweering fan de Drintske gemeente [[Eelde]] anneksearre. Yn [[2012]] waard mei de gemeente Slochteren (de plakken Engelbert en Middelbert foar bougrûn fan it nije plak [[Meerstad]]) in útstel dien, mar waard letter wer skrast. Letter kamen Grins en Slochteren oerien, mei foarútsjoch op de gemeentlike weryndieling, dat Meerstad op 1 jannewaris 2017 alhiel by Grins foege waard.
Yn de provinsje [[Grinslân]] kaam sûnt [[2013]] de gemeentlike weryndieling op it aljemint. Yn it rapport ''Grenzeloos Grunnen'' (Grinslân sûnder grinzen, dêr't ''Grunnen'' it [[Grinslânsk]]e wurd foar Grinslân is) kaam it útstel dat de gemeente Grins mei buorgemeenten Haren en Ten Boer fúsearje moast. Dy nije gemeente soe sa'n goed 225.000 ynwenners telle. It bestjoer en de befolking fan Haren woene leaver selsstannich fierder, kaam de provinsje yn septimber 2016 mei in blauwe printinge foar de fergrutte gemeente Grins. Dy krige it ynstimmen fan it kabinet-Rutte II, dat yn oktober 2017 in oerienkomstich wetsfoarstel yntsjinne. Dêrtroch waarden de gemeenteriedsferkiezings yn Grins, en ek yn Haren en Ten Boer, net yn maart 2018, mar yn novimber 2018, as weryndielingsferkiezings, holden. De nije gemeente waard op 1 jannewaris 2019 foarme. Op 1 novimber 2018 hiene Grins, Haren en Ten Boer meiïnoar 231.549 ynwenners (boarne:CBS).
== Keppeling om utens ==
* [http://gemeente.groningen.nl/functies/pagfunctie.cfm?parameter=324 Webstee fan gemeente Grins]
{{msg:GemeentenGrinslân}}
[[Kategory:Grins (gemeente)| ]]
[[Kategory:Bestjoerlike ienheid oprjochte yn 2019]]
7crjh4yi63i0xj5d1p7m9fq2irkwjpe
Florâns
0
17526
1089820
1079893
2022-08-21T07:03:52Z
Minorax
33600
fix lint
wikitext
text/x-wiki
{{Universele ynfoboks stêd
| namme = Florâns
| ôfbylding = Collage Firenze.jpg
| ôfbyldingsbreedte = 260px
| ôfbyldingstekst =
| ynwennertal = 383.083 <small>(2016)</small>
| oerflak = 102.41 km²
| befolkingstichtens = 3.700 km²
| stêdekloft =
| hichte = 50 m
| lân = [[Itaalje]]
| bestjoerlike ienheid 1 = Provinsje
| namme bestjoerlike ienheid 1= Florâns
| bestjoerlike ienheid 2 = Regio
| namme bestjoerlike ienheid 2= [[Toskane]]
| boargemaster = Matteo Renzi (Demokratyske Partij)
| stêdsyndieling =
| stifting =
| postkoade = 50121-50145
| tiidsône =
| simmertiid =
| koördinaten =
| webside = [http://www.comune.fi.it/ Offisjele side fan de gemeente Florâns]
}}
'''Florâns''' ([[Italjaansk]]: ''Firenze'') is in stêd yn [[Itaalje]]. It is de haadstêd fan de regio [[Toskane]] en de provinsje [[Florâns (provinsje)|Florâns]]. Yn de stêd wenje sa'n 370.000 minsken en leit oan de rivier de [[Arno (rivier)|Arno]]. De stêd stiet bekend as de widze fan de [[Renêssânse]] en jildt dêrmei as ien fan de wichtichste kultuerstêden fan Jeropa.
== Skiednis ==
Florâns waard stifte yn it jier [[59]] troch [[Romeinen|Romeinske]] feteranen dy't út it leger ûntslein waarden. Sy neamden harren stêd 'Florentia' ([[Latyn]] foar 'bloei').
Iuwenlang soe de stêd bestjoerd wurde troch de bankiersfamylje de [[Medisi]], wêrfan de measten in grutte belangstelling foar keunsten hiene krekt as de [[skilderkeunst]], [[byldhoukeunst]], [[arsjitektuer]] en [[literatuer]]. De Medisi regearen sûnt de [[15e iuw]] oant [[1737]].
== Florâns en de Renêssânse ==
Florâns is de meast útsprutsen renêssânsestêd fan Itaalje. Nearne oars yn Itaalje binne sa'n protte gebouwen en keunstwurken út dat tiidrek.
It belang fan Florâns as hannelsstêd docht ûnder mear bliken út it feit dat de pleatslike munt, de ''fiorino d'oro'' of Gouden Florijn, de namme liende oan in protte oare, krekt as de Hongaarske [[forint]] en dy fan Nederlân.
== Nijsgjirrichheden ==
=== Tsjerken ===
* [[Domtsjerke fan Florâns|Santa Maria del Fiore]], dy't yn de folksmûle '''Duomo''' (''dom'') neamd wurdt, mei de grutte koepel, dy't ûntwurpen is troch [[Brunelleschi]], hat de stêd ynternasjonale faam jûn.
* [[Basilica San Lorenzo]]
* [[Santa Maria del Carmine]] mei de kapel ''La Capella Brancacci''
* [[Santa Maria Novella]]
* [[Santa Croce (Florâns)|Tsjerke Santa Croce]]
* [[Orsanmichele]]
* [[San Miniato al Monte]]
* [[Santo Spirito]]
=== Brêgen ===
* [[Ponte Vecchio]] (''âlde brêge''), dy't boud is yn [[1345]], en de '''Corridoio Vasariano''', dy't ûntwurpen is yn [[1565]], lûke in soad toeristen. Wat de Ponte Vecchio unyk makket is de gong dy't boppe de winkeltjes rint. Eartiids rûnen de leden fan de foaroansteande Medisi-famylje hjir by lâns sadat sy har net ûnder it gewoane folk hoegden te bejaan.
<gallery>
Ofbyld:Santa Maria del Fiore.jpg|[[Santa Maria del Fiore]], in foarbyld fan de renêssânsestyl
Ofbyld:Firenze-palazzovecchio.jpg|[[Palazzo Vecchio]]
Ofbyld:Ponte vecchio.jpg|[[Ponte Vecchio]]
Ofbyld:Firenze-riflessi sull'arno2.jpg|De rivier de Arno
Ofbyld:046_Campanile.jpg[[Campanile]] (njonken de dom)
Ofbyld:Sandro_Botticelli_-_La_nascita_di_Venere_-_Google_Art_Project_-_edited.jpg|De berte fan Fenus troch [[Sandro Botticelli]] (sa. 1485)
Ofbyld:Florence_italy_duomo.jpg|De ''Duomo'', [[Santa Maria del Fiore]]
Ofbyld:Perseo_Cellini.jpg|Perseus-standbyld fan [[Benvenuto Cellini|Cellini]] in de "[[Loggia dei Lanzi]]"
Ofbyld:Firenze.PalVecchio.Uffizi02.JPG|"[[Uffizi]]" en "[[Palazzo Vecchio]]"
</gallery>
== Keppeling om utens ==
* [http://en.wikivoyage.org/wiki/Florence Wikivoyage Florence]
[[Kategory:Florâns| ]]
[[Kategory:Jild]]
[[Kategory:Plak stifte yn de 1e iuw f.Kr.]]
[[Kategory:Plak yn Itaalje|Florâns]]
9gtd1lt4z9wdcctj4vo4u25yavf3pyu
Berjocht:Bûsboek Olympyske Spullen 2008
10
19454
1089852
1048148
2022-08-21T07:09:44Z
Minorax
33600
fix lint
wikitext
text/x-wiki
{| class="wikitable" style="margin:0.5em auto; font-size:90%;position:relative;" width=75%
|-
|bgcolor="#00cc33"| ||Iepening Seremoanje
|bgcolor="#3399ff"|   ||Wedstriden
|bgcolor="#ffcc00"| ||Wedstriden mei medaljes
|bgcolor="#ffdead"|   ||Show Gala
|bgcolor="#ee3333"| ||Slutingsseremoanje
|}
{| class="wikitable" style="margin:0.5em auto; font-size:90%; line-height:1.25em;" width=75%
|-
!width="18%"|Augustus 2008
!width="4%"|6<br/>W
!width="4%"|7<br/>T
!width="4%"|8<br/>F
!width="4%"|9<br/>S
!width="4%"|10<br/>S
!width="4%"|11<br/>M
!width="4%"|12<br/>T
!width="4%"|13<br/>W
!width="4%"|14<br/>T
!width="4%"|15<br/>F
!width="4%"|16<br/>S
!width="4%"|17<br/>S
!width="4%"|18<br/>M
!width="4%"|19<br/>T
!width="4%"|20<br/>W
!width="4%"|21<br/>T
!width="4%"|22<br/>F
!width="4%"|23<br/>S
!width="4%"|24<br/>S
!width="6%"|Gouden<br/>medaljes
|-
|Seremoanjes|| || ||bgcolor="#00cc33" align="center"| || || || || || || || || || || || || || || || ||bgcolor="#ee3333" align="center"| ||
|-
|Bôgesjitten
|
|
|
|bgcolor="#3399ff"|
|bgcolor="#ffcc00"|
|bgcolor="#ffcc00"|
|bgcolor="#3399ff"|
|bgcolor="#3399ff"|
|bgcolor="#ffcc00"|
|bgcolor="#ffcc00"|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|align="center"|4
|- align="center"
|align="left"|Atletyk
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|bgcolor="#ffcc00"|<span style="line-height:0.7em;"> </span>
|bgcolor="#ffcc00"|<span style="line-height:0.7em;"> </span>
|bgcolor="#ffcc00"|<span style="line-height:0.7em;"> </span>
|bgcolor="#ffcc00"|<span style="line-height:0.7em;"> </span>
|bgcolor="#ffcc00"|<span style="line-height:0.7em;"> </span>
|bgcolor="#ffcc00"|<span style="line-height:0.7em;"> </span>
|bgcolor="#ffcc00"|<span style="line-height:0.7em;"> </span>
|bgcolor="#ffcc00"|<span style="line-height:0.7em;"> </span>
|bgcolor="#ffcc00"|<span style="line-height:0.7em;"> </span>
|bgcolor="#ffcc00"|
|47
|- align="center"
|align="left"|Badminton
|
|
|
|bgcolor="#3399ff"|
|bgcolor="#3399ff"|
|bgcolor="#3399ff"|
|bgcolor="#3399ff"|
|bgcolor="#3399ff"|
|bgcolor="#3399ff"|
|bgcolor="#ffcc00"|
|bgcolor="#ffcc00"|<span style="line-height:0.7em;"></span>
|bgcolor="#ffcc00"|<span style="line-height:0.7em;"></span>
|
|
|
|
|
|
|
|5
|- align="center"
|align="left"|Honkbal
|
|
|
|
|
|
|
|bgcolor="#3399ff"|
|bgcolor="#3399ff"|
|bgcolor="#3399ff"|
|bgcolor="#3399ff"|
|
|bgcolor="#3399ff"|
|bgcolor="#3399ff"|
|bgcolor="#3399ff"|
|
|bgcolor="#3399ff"|
|bgcolor="#ffcc00"|
|
|1
|- align="center"
|align="left"|Basketbal
|
|
|
|bgcolor="#3399ff"|
|bgcolor="#3399ff"|
|bgcolor="#3399ff"|
|bgcolor="#3399ff"|
|bgcolor="#3399ff"|
|bgcolor="#3399ff"|
|bgcolor="#3399ff"|
|bgcolor="#3399ff"|
|bgcolor="#3399ff"|
|bgcolor="#3399ff"|
|bgcolor="#3399ff"|
|bgcolor="#3399ff"|
|bgcolor="#3399ff"|
|bgcolor="#3399ff"|
|bgcolor="#ffcc00"|
|bgcolor="#ffcc00"|
|2
|- align="center"
|align="left"|Boksen
|
|
|
|bgcolor="#3399ff"|
|bgcolor="#3399ff"|
|bgcolor="#3399ff"|
|bgcolor="#3399ff"|
|bgcolor="#3399ff"|
|bgcolor="#3399ff"|
|bgcolor="#3399ff"|
|bgcolor="#3399ff"|
|bgcolor="#3399ff"|
|bgcolor="#3399ff"|
|bgcolor="#3399ff"|
|bgcolor="#3399ff"|
|
|bgcolor="#3399ff"|
|bgcolor="#ffcc00"|<span style="line-height:0.7em;"> </span>
|bgcolor="#ffcc00"|<span style="line-height:0.7em;"></span>
|11
|- align="center"
|align="left"|Kanofarren
|
|
|
|
|
|bgcolor="#3399ff"|
|bgcolor="#ffcc00"|<span style="line-height:0.7em;"> </span>
|bgcolor="#3399ff"|
|bgcolor="#3399ff"|
|bgcolor="#ffcc00"|<span style="line-height:0.7em;"> </span>
|
|
|bgcolor="#3399ff"|
|bgcolor="#3399ff"|
|bgcolor="#3399ff"|
|bgcolor="#3399ff"|
|bgcolor="#ffcc00"|<span style="line-height:0.7em;"></span>
|bgcolor="#ffcc00"|<span style="line-height:0.7em;"></span>
|
|16
|- align="center"
|align="left"|Hurdfytsen
|
|
|
|bgcolor="#ffcc00"|
|bgcolor="#ffcc00"|
|
|
|bgcolor="#ffcc00"|<span style="line-height:0.7em;"></span>
|
|bgcolor="#ffcc00"|
|bgcolor="#ffcc00"|<span style="line-height:0.7em;"></span>
|bgcolor="#ffcc00"|
|bgcolor="#ffcc00"|<span style="line-height:0.7em;"> </span>
|bgcolor="#ffcc00"|<span style="line-height:0.7em;"> </span>
|bgcolor="#3399ff"|
|
|bgcolor="#ffcc00"|<span style="line-height:0.7em;"> </span>
|bgcolor="#ffcc00"|<span style="line-height:0.7em;"> </span>
|
|18
|- align="center"
|align="left"|Keunstdûken
|
|
|
|
|bgcolor="#ffcc00"|
|bgcolor="#ffcc00"|
|bgcolor="#ffcc00"|
|bgcolor="#ffcc00"|
|
|bgcolor="#3399ff"|
|bgcolor="#3399ff"|
|bgcolor="#ffcc00"|
|bgcolor="#3399ff"|
|bgcolor="#ffcc00"|
|bgcolor="#3399ff"|
|bgcolor="#ffcc00"|
|bgcolor="#3399ff"|
|bgcolor="#ffcc00"|
|
|8
|- align="center"
|align="left"|Hynstesport
|
|
|
|bgcolor="#3399ff"|
|bgcolor="#3399ff"|
|bgcolor="#3399ff"|
|bgcolor="#ffcc00"|<span style="line-height:0.7em;"></span>
|bgcolor="#3399ff"|
|bgcolor="#ffcc00"|
|bgcolor="#3399ff"|
|bgcolor="#3399ff"|
|bgcolor="#3399ff"|
|bgcolor="#ffcc00"|
|bgcolor="#ffcc00"|
|
|bgcolor="#ffcc00"|
|
|
|
|6
|- align="center"
|align="left"|Skermjen
|
|
|
|bgcolor="#ffcc00"|
|bgcolor="#ffcc00"|
|bgcolor="#ffcc00"|
|bgcolor="#ffcc00"|
|bgcolor="#ffcc00"|<span style="line-height:0.7em;"></span>
|bgcolor="#ffcc00"|
|bgcolor="#ffcc00"|
|bgcolor="#ffcc00"|
|bgcolor="#ffcc00"|
|
|
|
|
|
|
|
|10
|- align="center"
| align="left" |Hockey
|
|
|
|
|bgcolor="#3399ff"|
|bgcolor="#3399ff"|
|bgcolor="#3399ff"|
|bgcolor="#3399ff"|
|bgcolor="#3399ff"|
|bgcolor="#3399ff"|
|bgcolor="#3399ff"|
|bgcolor="#3399ff"|
|bgcolor="#3399ff"|
|bgcolor="#3399ff"|
|bgcolor="#3399ff"|
|bgcolor="#3399ff"|
|bgcolor="#ffcc00"|
|bgcolor="#ffcc00"|
|
|2
|- align="center"
|align="left"|Fuotbal
|bgcolor="#3399ff"|
|bgcolor="#3399ff"|
|
|bgcolor="#3399ff"|
|bgcolor="#3399ff"|
|
|bgcolor="#3399ff"|
|bgcolor="#3399ff"|
|
|bgcolor="#3399ff"|
|bgcolor="#3399ff"|
|
|bgcolor="#3399ff"|
|bgcolor="#3399ff"|
|
|bgcolor="#ffcc00"|
|bgcolor="#3399ff"|
|bgcolor="#ffcc00"|
|
|2
|- align="center"
|align="left"|Gymnastyk
|
|
|
|bgcolor="#3399ff"|
|bgcolor="#3399ff"|
|
|bgcolor="#ffcc00"|
|bgcolor="#ffcc00"|
|bgcolor="#ffcc00"|
|bgcolor="#ffcc00"|
|bgcolor="#3399ff" |
|bgcolor="#ffcc00"|<span style="line-height:0.7em;"></span>
|bgcolor="#ffcc00"|<span style="line-height:0.7em;"></span>
|bgcolor="#ffcc00"|<span style="line-height:0.7em;"></span>
|bgcolor="#ffdead"|
|bgcolor="#3399ff"|
|bgcolor="#3399ff"|
|bgcolor="#ffcc00"|
|bgcolor="#ffcc00"|
|18
|- align="center"
|align="left"|Hânbal
|
|
|
|bgcolor="#3399ff"|
|bgcolor="#3399ff"|
|bgcolor="#3399ff"|
|bgcolor="#3399ff"|
|bgcolor="#3399ff"|
|bgcolor="#3399ff"|
|bgcolor="#3399ff"|
|bgcolor="#3399ff"|
|bgcolor="#3399ff"|
|bgcolor="#3399ff"|
|bgcolor="#3399ff"|
|bgcolor="#3399ff"|
|bgcolor="#3399ff"|
|bgcolor="#3399ff"|
|bgcolor="#ffcc00"|
|bgcolor="#ffcc00"|
|2
|- align="center"
|align="left"|Judo
|
|
|
|bgcolor="#ffcc00"|<span style="line-height:0.7em;"></span>
|bgcolor="#ffcc00"|<span style="line-height:0.7em;"></span>
|bgcolor="#ffcc00"|<span style="line-height:0.7em;"></span>
|bgcolor="#ffcc00"|<span style="line-height:0.7em;"></span>
|bgcolor="#ffcc00"|<span style="line-height:0.7em;"></span>
|bgcolor="#ffcc00"|<span style="line-height:0.7em;"></span>
|bgcolor="#ffcc00"|<span style="line-height:0.7em;"></span>
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|14
|- align="center"
|align="left"|Moderne fiifkamp
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|bgcolor="#ffcc00"|
|bgcolor="#ffcc00"|
|
|
|2
|- align="center"
|align="left"|Roeien
|
|
|
|bgcolor="#3399ff"|
|bgcolor="#3399ff"|
|bgcolor="#3399ff"|
|bgcolor="#3399ff"|
|bgcolor="#3399ff"|
|
|bgcolor="#3399ff"|
|bgcolor="#ffcc00"|<span style="line-height:0.7em;"></span>
|bgcolor="#ffcc00"|<span style="line-height:0.7em;"></span>
|
|
|
|
|
|
|
|14
|- align="center"
|align="left"|Hurdsilen
|
|
|
|bgcolor="#3399ff"|
|bgcolor="#3399ff"|
|bgcolor="#3399ff"|
|bgcolor="#3399ff"|
|bgcolor="#3399ff"|
|
|bgcolor="#3399ff"|
|bgcolor="#3399ff"|
| bgcolor=#ffcc00 |<span style="line-height:0.7em;"></span>
|bgcolor="#ffcc00"|<span style="line-height:0.7em;"></span>
|bgcolor="#ffcc00"|<span style="line-height:0.7em;"></span>
|bgcolor="#ffcc00"|<span style="line-height:0.7em;"></span>
|bgcolor="#ffcc00"|<span style="line-height:0.7em;"></span>
|
|
|
|11
|- align="center"
|align="left"|Sjitsport
|
|
|
|bgcolor="#ffcc00"|<span style="line-height:0.7em;"></span>
|bgcolor="#ffcc00"|<span style="line-height:0.7em;"></span>
|bgcolor="#ffcc00"|<span style="line-height:0.7em;"></span>
|bgcolor="#ffcc00"|
|bgcolor="#ffcc00"|<span style="line-height:0.7em;"></span>
|bgcolor="#ffcc00"|
|bgcolor="#ffcc00"|<span style="line-height:0.7em;"></span>
|bgcolor="#ffcc00"|
|
|
|
|
|
|
|
|
|15
|- align="center"
|align="left"|Softbal
|
|
|
|
|
|
|bgcolor="#3399ff"|
|bgcolor="#3399ff"|
|bgcolor="#3399ff"|
|bgcolor="#3399ff"|
|bgcolor="#3399ff"|
|bgcolor="#3399ff"|
|bgcolor="#3399ff"|
|
|bgcolor="#3399ff"|
|bgcolor="#ffcc00"|
|
|
|
|1
|- align="center"
|align="left"|Swimmen
|
|
|
|bgcolor="#3399ff"|
|bgcolor="#ffcc00"|<span style="line-height:0.7em;"></span>
|bgcolor="#ffcc00"|<span style="line-height:0.7em;"></span>
|bgcolor="#ffcc00"|<span style="line-height:0.7em;"></span>
|bgcolor="#ffcc00"|<span style="line-height:0.7em;"></span>
|bgcolor="#ffcc00"|<span style="line-height:0.7em;"></span>
|bgcolor="#ffcc00"|<span style="line-height:0.7em;"></span>
|bgcolor="#ffcc00"|<span style="line-height:0.7em;"></span>
|bgcolor="#ffcc00"|<span style="line-height:0.7em;"></span>
|
|
|bgcolor="#ffcc00"|
|bgcolor="#ffcc00"|
|
|
|
|34
|- align="center"
| align="left" |Syngroanswimmen
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|bgcolor="#3399ff"|
|bgcolor="#3399ff"|
|bgcolor="#ffcc00"|
|
|bgcolor="#3399ff"|
|bgcolor="#ffcc00"|
|
|2
|- align="center"
|align="left"|Tafeltennis
|
|
|
|
|
|
|
|bgcolor="#3399ff"|
|bgcolor="#3399ff"|
|bgcolor="#3399ff"|
|bgcolor="#3399ff"|
|bgcolor="#ffcc00"|
|bgcolor="#ffcc00"|
|bgcolor="#3399ff"|
|bgcolor="#3399ff"|
|bgcolor="#3399ff"|
|bgcolor="#ffcc00"|
|bgcolor="#ffcc00"|
|
|4
|- align="center"
|align="left"|Taekwondo
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|bgcolor="#ffcc00"|<span style="line-height:0.7em;"></span>
|bgcolor="#ffcc00"|<span style="line-height:0.7em;"></span>
|bgcolor="#ffcc00"|<span style="line-height:0.7em;"></span>
|bgcolor="#ffcc00"|<span style="line-height:0.7em;"></span>
|
|8
|- align="center"
|align="left"|Tennis
|
|
|
|
|bgcolor="#3399ff"|
|bgcolor="#3399ff"|
|bgcolor="#3399ff"|
|bgcolor="#3399ff"|
|bgcolor="#3399ff"|
|bgcolor="#3399ff"|
|bgcolor="#ffcc00"|
|bgcolor="#ffcc00"|<span style="line-height:0.7em;"></span>
|
|
|
|
|
|
|
|4
|- align="center"
|align="left"|Triatlon
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|bgcolor="#ffcc00"|
|bgcolor="#ffcc00"|
|
|
|
|
|
|2
|- align="center"
|align="left"|Follybal
|
|
|
|bgcolor="#3399ff"|
|bgcolor="#3399ff"|
|bgcolor="#3399ff"|
|bgcolor="#3399ff"|
|bgcolor="#3399ff"|
|bgcolor="#3399ff"|
|bgcolor="#3399ff"|
|bgcolor="#3399ff"|
|bgcolor="#3399ff"|
|bgcolor="#3399ff"|
|bgcolor="#3399ff"|
|bgcolor="#3399ff"|
|bgcolor="#ffcc00"|
|bgcolor="#ffcc00"|
|bgcolor="#ffcc00"|
|bgcolor="#ffcc00"|
|4
|- align="center"
|align="left"|Wetterpolo
|
|
|
|
|bgcolor="#3399ff"|
|bgcolor="#3399ff"|
|bgcolor="#3399ff"|
|bgcolor="#3399ff"|
|bgcolor="#3399ff"|
|bgcolor="#3399ff"|
|bgcolor="#3399ff"|
|bgcolor="#3399ff"|
|bgcolor="#3399ff"|
|bgcolor="#3399ff"|
|bgcolor="#3399ff"|
|bgcolor="#ffcc00"|
|bgcolor="#3399ff"|
|
|bgcolor="#ffcc00"|
|2
|- align="center"
|align="left"|Gewichtheffen
|
|
|
|bgcolor="#ffcc00"|
|bgcolor="#ffcc00"|<span style="line-height:0.7em;"></span>
|bgcolor="#ffcc00"|<span style="line-height:0.7em;"></span>
|bgcolor="#ffcc00"|<span style="line-height:0.7em;"></span>
|bgcolor="#ffcc00"|<span style="line-height:0.7em;"></span>
|
|bgcolor="#ffcc00"|<span style="line-height:0.7em;"></span>
|bgcolor="#ffcc00"|
|bgcolor="#ffcc00"|
|bgcolor="#ffcc00"|
|bgcolor="#ffcc00"|
|
|
|
|
|
|15
|- align="center"
|align="left"|Wrakseljen
|
|
|
|
|
|
|bgcolor="#ffcc00"|<span style="line-height:0.7em;"></span>
|bgcolor="#ffcc00"|<span style="line-height:0.7em;"></span>
|bgcolor="#ffcc00"|<span style="line-height:0.7em;"></span>
|
|bgcolor="#ffcc00"|<span style="line-height:0.7em;"></span>
|bgcolor="#ffcc00"|<span style="line-height:0.7em;"></span>
|
|bgcolor="#ffcc00"|<span style="line-height:0.7em;"></span>
|bgcolor="#ffcc00"|<span style="line-height:0.7em;"></span>
|bgcolor="#ffcc00"|<span style="line-height:0.7em;"></span>
|
|
|
|18
|-
!Oantal gouden medaljes!! !! !! !! 7 !! 14 !! 13 !! 19 !! 17 !! 15 !! 18 !! 27 !! 37 !! 18 !! 20 !! 11 !! 21 !! 21 !! 32 !! 12 !! 302
|-
!Augustus 2008
!width="4%"|6<br/>W
!width="4%"|7<br/>T
!width="4%"|8<br/>F
!width="4%"|9<br/>S
!width="4%"|10<br/>S
!width="4%"|11<br/>M
!width="4%"|12<br/>T
!width="4%"|13<br/>W
!width="4%"|14<br/>T
!width="4%"|15<br/>F
!width="4%"|16<br/>S
!width="4%"|17<br/>S
!width="4%"|18<br/>M
!width="4%"|19<br/>T
!width="4%"|20<br/>W
!width="4%"|21<br/>T
!width="4%"|22<br/>F
!width="4%"|23<br/>S
!width="4%"|24<br/>S
!
|}
<noinclude>[[Kategory:Berjocht Bûsboek Olympyske Spullen|Bûsboek]]</noinclude>
msawj6m3vlfdppy8ylg3cwk4t2gyyou
List fan Ingelsktalige skriuwers
0
25481
1089749
1089416
2022-08-20T18:49:49Z
FreyaSport
40716
/* Ingelân */ Joseph Delaney
wikitext
text/x-wiki
'''Ingelsktalige skriuwers''' en dichters hearre ornaris ta de [[Angelsaksyske talen|Angelsaksyske]] kultuer, wenjend yn Angelsaksyske lannen. Om't [[Ingelsk]] ek in funksje hat as wrâldtaal, binne ek guon kosmopolityske skriuwers part fan de [[Ingelsktalige literatuer]]. Hjirûnder in list nei lân.
== [[Austraalje (lân)|Austraalje]] ==
* [[Peter Carey]] <small>''(1943)''</small>
* [[Banjo Paterson]] <small>''(1864-1941)''</small>
* [[Thomas Keneally]] <small>''(1935)''</small>
* [[Ian Irvine]] <small>''(1950)''</small>
== [[Feriene Steaten]] fan Amerika ==
{{Kolommen4
|Kolom1=
;A
* [[Pearl Abraham]] <small>''(1960)''</small>
* [[Kathy Acker]] <small>''(1947-1997)''</small>
* [[Henry Adams]] <small>''(1838–1918)''</small>
* [[Louisa May Alcott]] <small>''(1832-1888)''</small>
* [[Nelson Algren]] <small>''(1909-1981)''</small>
* [[Sherwood Anderson]] <small>''(1876-1941)''</small>
* [[Maya Angelou]] <small>''(1928-2014)''</small>
* [[Isaac Asimov]] <small>''(1920-1992)''</small>
* [[Paul Auster]] <small>''(1947)''</small>
;B
* [[Richard Bach]] <small>''(1936)''</small>
* [[James Baldwin]] <small>''(1841–1925)''</small>
* [[Russell Banks]] <small>''(1940)''</small>
* [[John Franklin Bardin]] <small>''(1916-1981)''</small>
* [[Djuna Barnes]] <small>''(1892-1982)''</small>
* [[Donald Barthelme]] <small>''(1931-1989)''</small>
* [[Jennifer Baumgardner]] <small>''(1970)''</small>
* [[Charles Baxter]] <small>''(1947)''</small>
* [[Saul Bellow]] <small>''(1915-2005)''</small>
* [[Jane Bowles]] <small>''(1917-1973)''</small>
* [[Paul Bowles]] <small>''(1910-1999)''</small>
* [[John Brockman]] <small>''(1941)''</small>
* [[Ray Bradbury]] <small>''(1920-2012)''</small>
* [[Richard Brautigan]] <small>''(1935-1984)''</small>
* [[Poppy Z. Brite]] <small>''(1967)''</small>
* [[Rita Mae Brown]] <small>''(1944)''</small>
* [[Pearl S. Buck]] <small>''(1892-1973)''</small>
* [[Charles Bukowski]] <small>''(1920-1994)''</small>
* [[William S. Burroughs]] <small>''(1914-1997)''</small>
;C
* [[James M. Cain]] <small>''(1892-1977)''</small>
* [[Erskine Caldwell]] <small>''(1903-1987)''</small>
* [[Truman Capote]] <small>''(1924-1984)''</small>
* [[Orson Scott Card]] <small>''(1951)''</small>
* [[Raymond Carver]] <small>''(1938-1988)''</small>
* [[Willa Cather]] <small>''(1873-1947)''</small>
* [[Michael Chabon]] <small>''(1963)''</small>
* [[Raymond Chandler]] <small>''(1888-1959)''</small>
* [[John Cheever]] <small>''(1912-1982)''</small>
* [[Kate Chopin]] <small>''(1851-1904)''</small>
* [[Tom Clancy]] <small>''(1947-2013)''</small>
* [[Michael Connelly]] <small>''(1956)''</small>
* [[James Fenimore Cooper]] <small>''(1789-1851)''</small>
* [[Charles Cotton]] <small>''(1630-1687)''</small>
* [[Douglas Coupland]] <small>''(1961)''</small>
* [[Stephen Crane]] <small>''(1871-1900)''</small>
* [[Michael Cunningham]] <small>''(1952)''</small>
|Kolom2=
;D
* [[Mark Z. Danielewski]] <small>''(1966)''</small>
* [[Emily Dickinson]] <small>''(1830-1886)''</small>
* [[Don DeLillo]] <small>''(1936)''</small>
* [[Stephen Dobyns]] <small>''(1941)''</small>
* [[E.L. Doctorow]] <small>''(1931-2015)''</small>
* [[Theodore Dreiser]] <small>''(1871-1945)''</small>
* [[John Dos Passos]] <small>''(1896-1970)''</small>
;E
* [[Jennifer Egan]] <small>''(1962)''</small>
* [[Dave Eggers]] <small>''(1970)''</small>
* [[Bret Easton Ellis]] <small>''(1964)''</small>
* [[T.S. Eliot]] <small>''(1888-1965)''</small>
* [[Ralph Ellison]] <small>''(1913-1994)''</small>
* [[James Ellroy]] <small>''(1948)''</small>
* [[Louise Erdrich]] <small>''(1954)''</small>
* [[Jeffrey Eugenides]] <small>''(1960)''</small>
;F
* [[John Fante]] <small>''(1909-1983)''</small>
* [[William Faulkner]] <small>''(1897-1962)''</small>
* [[Joseph Finder]] <small>''(1958)''</small>
* [[F. Scott Fitzgerald]] <small>''(1896-1940)''</small>
* [[Jonathan Safran Foer]] <small>''(1977)''</small>
;G
* [[Elizabeth George]] <small>''(1949)''</small>
* [[William Gibson]] <small>''(1948)''</small>
* [[Allegra Goodman]] <small>''(1967)''</small>
* [[Ben K. Green]] <small>''(1912-1974)''</small>
* [[John Grisham]] <small>''(1955)''</small>
* [[Shirley Ann Grau]] <small>''(1929-2020)''</small>
* [[Judith Guest]] <small>''(1936)''</small>
;H
* [[Alex Haley]] <small>''(1921-1992)''</small>
* [[Dashiell Hammett]] <small>''(1894-1961)''</small>
* [[Barry Hannah]] <small>''(1942-2010)''</small>
* [[A.J. Hartley]] <small>''(1964)''</small>
* [[Kent Haruf]] <small>''(1943-2014)''</small>
* [[Nathaniel Hawthorne]] <small>''(1804-1864)''</small>
* [[Robert A. Heinlein]] <small>''(1907-1988)''</small>
* [[Joseph Heller]] <small>''(1923-1999)''</small>
* [[Ernest Hemingway]] <small>''(1899-1961)''</small>
* [[A. M. Homes]] <small>''(1961)''</small>
* [[William Dean Howells]] <small>''(1837-1920)''</small>
* [[Langston Hughes]] <small>''(1901-1967)''</small>
* [[Zora Neale Hurston]] <small>''(1891-1960)''</small>
;I
* [[John Irving]] <small>''(1942)''</small>
* [[Washington Irving]] <small>''(1783-1859)''</small>
* [[Susan Isaacs]] <small>''(1943)''</small>
;J
* [[Henry James]] <small>''(1843-1916)''</small>
* [[James Jones]] <small>''(1921-1977)''</small>
* [[Erica Jong]] <small>''(1942)''</small>
|Kolom3=
;K
* [[Ken Kalfus]] <small>''(1954)''</small>
* [[Jan Karon]] <small>''(1937)''</small>
* [[Ken Kesey]] <small>''(1935-2001)''</small>
* [[Jack Kerouac]] <small>''(1922-1969)''</small>
* [[Barbara Kingsolver]] <small>''(1955)''</small>
* [[Jerzy Kosinski]] <small>''(1933-1991)''</small>
* [[Benjamin Kunkel]] ''(1972)''
;L
* [[Anne Lamott]] <small>''(1954)''</small>
* [[David Leavitt]] <small>''(1961)''</small>
* [[Harper Lee]] <small>''(1926-2016)''</small>
* [[Murray Leinster]] <small>''(1896-1975)''</small>
* [[Ursula Le Guin]] <small>''(1929-2018)''</small>
* [[Elmore Leonard]] <small>''(1925-2013)''</small>
* [[Ira Levin]] <small>''(1929-2007)''</small>
* [[Sinclair Lewis]] <small>''(1885-1951)''</small>
* [[Jack London (auteur)|Jack London]] <small>''(1876-1916)''</small>
;M
* [[Norman Mailer]] <small>''(1923-2007)''</small>
* [[Cormac McCarthy]] <small>''(1933)''</small>
* [[Frank McCourt]] <small>''(1930-2009)''</small>
* [[Carson McCullers]] <small>''(1917-1967)''</small>
* [[Josh McDowell]] <small>''(1939)''</small>
* [[Jay McInerney]] <small>''(1955)''</small>
* [[Larry McMurtry]] <small>''(1936-2021)''</small>
* [[Bernard Malamud]] <small>''(1914-1986)''</small>
* [[Armistead Maupin]] <small>''(1944)''</small>
* [[Herman Melville]] <small>''(1819-1891)''</small>
* [[James A. Michener]] <small>''(1907-1997)''</small>
* [[Arthur Miller]] <small>''(1915-2005)''</small>
* [[Henry Miller]] <small>''(1891-1980)''</small>
* [[Steven Millhauser]] <small>''(1943)''</small>
* [[Margaret Mitchell]] <small>''(1900-1949)''</small>
* [[Toni Morrison]] <small>''(1931-2019)''</small>
;N
* [[Vladimir Nabokov]] <small>''(1899-1977)''</small>
* [[Frank Norris]] <small>''(1870-1902)''</small>
;O
* [[Joyce Carol Oates]] <small>''(1938)''</small>
* [[Flannery O'Connor]] <small>''(1925-1964)''</small>
* [[Cynthia Ozick]] <small>''(1928)''</small>
;P
* [[Chuck Palahniuk]] <small>''(1962)''</small>
* [[Walker Percy]] <small>''(1916-1990)''</small>
* [[Robert M. Pirsig]] <small>''(1928-2017)''</small>
* [[Sylvia Plath]] <small>''(1932-1963)''</small>
* [[Edgar Allan Poe]] <small>''(1809-1849)''</small>
* [[Dorothy Parker]] <small>''(1893-1967)''</small>
* [[Chaim Potok]] <small>''(1929-2002)''</small>
* [[Annie Proulx]] <small>''(1935)''</small>
* [[Francine Prose]] <small>''(1947)''</small>
* [[Thomas Pynchon]] <small>''(1937)''</small>
|Kolom4=
;R
* [[Ayn Rand]] <small>''(1905-1982)''</small>
* [[Nora Roberts]] <small>''(1950)''</small>
* [[Tom Robbins]] <small>''(1932)''</small>
* [[Philip Roth]] <small>''(1933-2018)''</small>
;S
* [[J. D. Salinger]] <small>''(1919-2010)''</small>
* [[Budd Schulberg]] <small>''(1914-2009)''</small>
* [[Jeff Shaara]] <small>''(1952)''</small>
* [[Upton Sinclair]] <small>''(1878-1968)''</small>
* [[Susan Sontag]] <small>''(1933-2004)''</small>
* [[Terry Southern]] <small>''(1924-1995)''</small>
* [[Mickey Spillane (skriuwer)|Mickey Spillane]] <small>''(1918-2006)''</small>
* [[Danielle Steel]] <small>''(1947)''</small>
* [[Gertrude Stein]] <small>''(1874-1946)''</small>
* [[John Steinbeck]] <small>''(1902-1968)''</small>
* [[George Steiner]] <small>''(1929-2020)''</small>
* [[Neal Stephenson]] <small>''(1959)''</small>
* [[Jacqueline Susann]] <small>''(1918-1974)''</small>
* [[Harriet Beecher Stowe]] <small>''(1811-1896)''</small>
;T
* [[Amy Tan]] <small>''(1952)''</small>
* [[Donna Tartt]] <small>''(1963)''</small>
* [[Studs Terkel]] <small>''(1912-2008)''</small>
* [[Paul Theroux]] <small>''(1941)''</small>
* [[Hunter S. Thompson]] <small>''(1937-2005)''</small>
* [[Henry David Thoreau]] <small>''(1817-1862)''</small>
* [[Scott Turow]] <small>''(1949)''</small>
* [[Harry Turtledove]] <small>''(1949)''</small>
* [[Mark Twain]] <small>''(1835-1910)''</small>
;U
* [[John Updike]] <small>''(1932-2009)''</small>
* [[Leon Uris]] <small>''(1924-2003)''</small>
;V
* [[Jack Vance]] <small>''(1916-2013)''</small>
* [[Gore Vidal]] <small>''(1925-2012)'</small>'
* [[Kurt Vonnegut]] <small>''(1922-2007)''</small>
;W
* [[Alice Walker]] <small>''(1944)''</small>
* [[Rebecca Walker]] <small>''(1969)''</small>
* [[David Foster Wallace]] <small>''(1962-2008)''</small>
* [[Eudora Welty]] <small>''(1909-2001)''</small>
* [[E. B. White]] <small>(1899-1985)</small>
* [[Walt Whitman]] <small>''(1819-1892)''</small>
* [[Edith Wharton]] <small>''(1862-1937)''</small>
* [[Tom Wolfe]] <small>''(1930-2018)''</small>
* [[Thomas Wolfe]] <small>''(1900-1938)''</small>
}}
== [[Ierlân]] ==
{{Kolommen4
|Kolom1=
* [[John Banim]] <small>''(1798-1842)''</small>
* [[John Banville]] <small>''(1945)''</small>
* [[Sebastian Barry]] <small>''1955''</small>
* [[Samuel Beckett]] <small>''(1906-1989)''</small>
* [[Brendan Behan]] <small>''(1923-1964)''</small>
* [[Dion Boucicault]] <small>''(1820-1890)''</small>
* [[Seamus Deane]] <small>''(1940-2021)''</small>
* [[Roddy Doyle]] <small>''(1958)''</small>
* [[Maria Edgeworth]] (Anglo-Iersk) <small>''(1768-1849)''</small>
* [[Brian Friel]] <small>''(1929-2015)''</small>
* [[Oliver Goldsmith]] <small>''(1728-1774)'</small>'
* [[Isabella Augusta Gregory|Lady Gregory]] <small>''(1852-1932)''</small>
* [[Neil Jordan]] <small>''(1950)''</small>
|Kolom2=
* [[James Joyce]] <small>''(1882-1941)''</small>
* [[John B. Keane]] <small>''(1928-2002)''</small>
* [[Frank McGuinness]] <small>''(1953)''</small>
* [[Sean O'Casey]] <small>''(1880-1964)''</small>
* [[Frank O'Connor]] <small>''(1903-1966)''</small>
* [[Joseph O'Connor]] <small>''(1963)''</small>
* [[Lucinda Riley]] <small>''(1966-2021)''</small>
* [[George Bernard Shaw]] <small>''(1856-1950)''</small>
* [[Bram Stoker]] <small>''(1847-1912)''</small>
* [[Jonathan Swift]] (Anglo-Iersk) <small>''(1667-1745)''</small>
* [[John Millington Synge]] <small>''(1871-1909)'</small>'
* [[Oscar Wilde]] <small>''(1854-1900)''</small>
* [[William Butler Yeats]] <small>''(1865-1939)''</small>
}}
== [[Ingelân]] ==
{{Kolommen4
|Kolom1=
;A
* [[Peter Ackroyd]] <small>''(1949)''</small>
* [[Douglas Adams]] <small>''(1952-2001)''</small>
* [[Arthur St John Adcock]] <small>''(1864-1930)''</small>
* [[Kingsley Amis]] <small>''(1922-1995)''</small>
* [[Martin Amis]] <small>''(1949)''</small>
* [[Jeffrey Archer]], <small>''(1940)''</small>
* [[W.H. Auden]] <small>''(1907-1973)''</small>
* [[Jane Austen]] <small>''(1775-1817)''</small>
;B
* [[Beryl Bainbridge]] <small>''(1932-2010)''</small>
* [[J. G. Ballard]] <small>''(1930-2009)''</small>
* [[Julian Barnes]] <small>''(1946)''</small>
* [[Arnold Bennett]] <small>''(1867-1931)''</small>
* [[Louis de Bernières]] <small>''(1954)''</small>
* [[John Betjeman]] <small>''(1906-1984)''</small>
* [[William Blake]] <small>''(1757-1827)''</small>
* [[William Boyd]] <small>''(1952)''</small>
* [[Mary Elizabeth Braddon]] <small>''(1835-1915)''</small>
* [[Anne Brontë]] <small>''(1820-1849)''</small>
* [[Charlotte Brontë]] <small>''(1816-1855)''</small>
* [[Emily Brontë]] <small>''(1818-1848)''</small>
* [[Anita Brookner]] <small>''(1928-2016)''</small>
* [[Anthony Buckeridge]] <small>''(1912-2004)''</small>
* [[John Bunyan]] <small>''(1628-1688)''</small>
* [[Anthony Burgess]] <small>''(1917-1993)''</small>
* [[Samuel Butler]] <small>''(1835-1902)''</small>
* [[A.S. Byatt]] <small>''(1936)''</small>
;C
* [[Kate Cann]] <small>''(1954)''</small>
* [[J. L. Carr]] <small>''(1912-1994)''</small>
* [[John le Carré]] <small>''(1931-2020)''</small>
* [[Lewis Carroll]] <small>''(1832-1898)''</small>
* [[Gilbert Keith Chesterton]] <small>''(1874-1936)''</small>
* [[Agatha Christie]] <small>''(1890-1976)''</small>
* [[Winston Churchill]] <small>''(1874-1965)''</small>
* [[Jonathan Coe]] <small>''(1961)''</small>
* [[Ivy Compton-Burnett]] <small>''(1884-1969)''</small>
* [[Joseph Conrad]] <small>''(1857-1924)''</small>
* [[Amanda Craig]] <small>''(1959)''</small>
|Kolom2=
;D
* [[Daniel Defoe]] <small>''(1660-1731)''</small>
* [[Joseph Delaney]] <small>''(1945-2022)''</small>
* [[Colin Dexter]] <small>''(1930-2017)''</small>
* [[Charles Dickens]] <small>''(1812-1870)''</small>
* [[Arthur Conan Doyle]] <small>''(1859-1930)''</small>
* [[Margaret Drabble]] <small>''1939''</small>
* [[Lawrence Durrell]] <small>''(1912-1990)''</small>
;E
* [[George Eliot]] <small>''(1819-1880)''</small>
* [[Ben Elton]] <small>''(1959)''</small>
* [[Nicholas Evans]] <small>''(1950-2022)''</small>
;F
* [[Henry Fielding]] <small>''(1707-1754)''</small>
* [[Ford Madox Ford]] <small>''(1873-1939)''</small>
* [[E.M. Forster]] <small>''(1879-1970)''</small>
* [[Michael Frayn]] <small>''(1933)''</small>
* [[Stephen Fry]] <small>''(1957)''</small>
;G
* [[Neil Gaiman]] <small>''(1960)''</small>
* [[Alex Garland]] <small>''(1970)''</small>
* [[Elizabeth Gaskell]] <small>''(1810-1865)''</small>
* [[Stella Gibbons]] <small>''(1902-1989)''</small>
* [[Robert Goddard (skriuwer)|Robert Goddard]] <small>''(1954)''</small>
* [[William Golding]] <small>''(1911-1993)''</small>
* [[Robert Graves]] <small>''(1895-1985)''</small>
* [[Graham Greene (skriuwer)|Graham Greene]] <small>''(1904-1991)''</small>
;H
* [[H. Rider Haggard]] <small>''(1856-1925)''</small>
* [[Radclyffe Hall]] <small>''(1880-1943)''</small>
* [[Thomas Hardy]] <small>''(1840-1928)''</small>
* [[Stewart Home]] <small>''(1962)''</small>
* [[Nick Hornby]] <small>''(1957)''</small>
* [[Anthony Horowitz]] <small>''(1955)''</small>
* [[William Horwood (skriuwer)|William Horwood]] <small>''(1944)''</small>
* [[Aldous Huxley]] <small>''(1894-1963)''</small>
;I
* [[Christopher Isherwood]] <small>''(1904-1986)''</small>
* [[Kazuo Ishiguro]] <small>''(1954)''</small>
|Kolom3=
;J
* [[Jerome K. Jerome]] <small>''(1859-1927)''</small>
* [[Ben Jonson]] <small>''(1572-1637)''</small>
;K
* [[Rudyard Kipling]] <small>''(1865-1936)''</small>
* [[Arthur Koestler]] <small>''(1905-1983)''</small>
;L
* [[D. H. Lawrence]] <small>''(1885-1930)''</small>
* [[Doris Lessing]] <small>(1919-2013)</small>
* [[C.S. Lewis]] <small>''(1898-1963)''</small>
* [[Jakov Lind]] <small>''(1927-2007)''</small>
* [[David Lodge (skriuwer)|David Lodge]] <small>''(1935)''</small>
* [[Malcolm Lowry]] <small>''(1909-1957)''</small>
* [[John Lydgate]] <small>''(1370-1451)''</small>
;M
* [[Hilary Mantel]] <small>''(1952)''</small>
* [[A. E. W. Mason]] <small>''(1865-1948)''</small>
* [[W. Somerset Maugham]] <small>''(1874-1965)''</small>
* [[Daphne du Maurier]] <small>''(1907-1989)''</small>
* [[Ian McEwan]] <small>''(1948)''</small>
* [[George Meredith]] <small>''(1828-1909)''</small>
* [[John Milton]] <small>''(1608-1674)''</small>
* [[David Mitchell (skriuwer)|David Mitchell]]
* [[Nancy Mitford]] <small>''(1969)''</small>
* [[Timothy Mo]] <small>''(1950)''</small>
* [[Iris Murdoch]] <small>''(1919-1999)''</small>
;N
* [[V. S. Naipaul]] <small>''(1932-2018)''</small>
* [[Harold Nicolson]] <small>''(1886-1968)''</small>
* [[Nigel Nicolson]] <small>''(1917-2004)''</small>
* [[Frederick Nolan (skriuwer)|Frederick Nolan]] <small>''(1931-2022)''</small>
;O
* [[George Orwell]] <small>''(1903-1950)''</small>
* [[Wilfred Owen]] <small>''(1893-1918)''</small>
* [[Ouida]] <small>''(1839-1908)''</small>
;P
* [[Thomas Love Peacock]] <small>''(1785-1866)''</small>
* [[Terry Pratchett]] <small>''(1948-2015)''</small>
* [[J. B. Priestley]] <small>''(1894-1984)''</small>
* [[Philip Pullman]] <small>''(1946)''</small>
* [[Barbara Pym]] <small>''(1913-1980)''</small>
|Kolom4=
;R
* [[Samuel Richardson]] <small>''(1689-1761)''</small>
* [[Sax Rohmer]] <small>''(1883-1959)''</small>
* [[J.K. Rowling]] <small>''(1965)''</small>
* [[Salman Rushdie]] <small>''(1947)''</small>
;S
* [[Vita Sackville-West]] <small>''(1892-1962)''</small>
* [[Saki (pseudoniem)|Saki]] <small>''(1870-1916)''</small>
* [[Dorothy L. Sayers]] <small>''(1893-1957)''</small>
* [[Will Self]] <small>''(1961)''</small>
* [[William Shakespeare]] <small>''(1564-1616)''</small>
* [[Tom Sharpe]] <small>''(1928-2013)''</small>
* [[Tom Rob Smith]] <small>''(1979)''</small>
* [[C. P. Snow]] <small>''(1905-1980)''</small>
* [[Muriel Spark]] <small>''(1918-2006)''</small>
* [[Laurence Sterne]] <small>''(1713-1768)''</small>
* [[Mary Stewart (skriuwster)|Mary Stewart]] <small>''(1916-2014)''</small>
* [[Tom Stoppard]] <small>''(1937)''</small>
* [[Graham Swift]] <small>''(1949)''</small>
* [[Jonathan Swift]] <small>''(1667-1745)''</small>
;T
* [[William Makepeace Thackeray]] <small>''(1811-1863)''</small>
* [[J.R.R. Tolkien]] <small>''(1892-1973)''</small>
* [[Sue Townsend]] <small>''(1946-2014)''</small>
* [[Anthony Trollope]] <small>''(1815-1882)''</small>
;W
* [[Minette Walters]] <small>''(1949)''</small>
* [[Evelyn Waugh]] <small>''(1903-1966)''</small>
* [[Mary Webb]] <small>''(1881-1927)''</small>
* [[Fay Weldon]] <small>''(1931)''</small>
* [[H.G. Wells]] <small>''(1866-1946)''</small>
* [[Mary Wesley]] <small>''(1912-2002)''</small>
* [[Susanna Wesley]] <small>''(1669-1742)''</small>
* [[T.H. White]] <small>''(1906-1964)''</small>
* [[Angus Wilson]] <small>''(1913-1991)''</small>
* [[P.G. Wodehouse]] <small>''(1881-1975)''</small>
* [[Mary Wollstonecraft]] <small>''(1759-1797)''</small>
* [[Virginia Woolf]] <small>''(1882-1941)''</small>
;Z
* [[Helen Zahavi]] <small>''(1966)''</small>
}}
== [[Nigearia]] ==
* [[Wole Soyinka]] <small>''(1934)''</small>
== [[Nij-Seelân]] ==
* [[Janet Frame]] <small>''(1924-2004)''</small>
* [[Patricia Grace]] <small>''(1937)''</small>
* [[Keri Hulme]] <small>''(1947-2021)''</small>
* [[Katherine Mansfield]] <small>''(1888-1923)''</small>
== [[Nederlân]] ==
* [[Maarten Maartens]] <small>''(1858-1915)''</small>
== [[Skotlân]] ==
* [[Iain Banks]] <small>''(1954-2013)''</small>
* [[Robert Burns]] <small>''(1759-1796)''</small>
* [[Lord Byron]] <small>''(1788-1824)''</small>
* [[James Kelman]] <small>''(1946)''</small>
* [[Ken MacLeod]] <small>''(1954)''</small>
* [[Ian Rankin]] <small>''(1960)''</small>
* [[Walter Scott]] <small>''(1771-1832)''</small>
* [[Tobias Smollett]] <small>''(1721-1771)''</small>
* [[Robert Louis Stevenson]] <small>''(1850-1894)''</small>
* [[Irvine Welsh]] <small>''(1958)''</small>
== [[Súd-Afrika]] ==
* [[Tatamkhulu Afrika]] <small>''(1920-2002)''</small>
* [[John Maxwell Coetzee]] <small>''(1940)''</small>
* [[Nadine Gordimer]] <small>''(1923-2014)''</small>
[[Kategory:Ingelsktalige literatuer]]
[[Kategory:Ingelsk]]
[[Kategory:Skriuwer nei taal|*]]
qh5mue64bw43uqfqhwwnx3yqieykuyf
Berjocht:GemeenteNoard-Bevelân
10
33790
1089859
960342
2022-08-21T07:11:02Z
Minorax
33600
fix lint
wikitext
text/x-wiki
{|style="margin:0.5em 0 0.5em 0; clear:both;" width=100% class=toccolours
! align="center" style="background:#ccccff" width="100%" | <div style="float:left;width:0px;"> </div> '''Gemeente [[Noard-Bevelân]]''' || [[Ofbyld:Noord-Beveland vlag.svg|30px|Flagge fan de Gemeente Noard-Bevelân]]
|-
| align="center" style="font-size: 90%;" colspan="2" | '''stêd''': [[Kortgene]] | '''doarpen''': [[Colijnsplaat]] • [[Geersdijk]] • [[Kamperlân]] • [[Kats (plak)|Kats]] • [[Wissenkerke]] | '''útbuorrens''': [[Plankendorp]] • [[Stroodorp]]
|}
<noinclude>[[Kategory:Berjocht: Navigaasje Gemeente|Noard-Bevelân]]</noinclude>
3vv1dveh9ucb0nzrs2wc6hiwbzxtv33
Esens
0
37291
1089818
1074139
2022-08-21T07:03:23Z
Minorax
33600
fix lint
wikitext
text/x-wiki
{{Universele ynfoboks stêd
| namme = Esens
| ôfbylding = Rathaus_Esens.jpg
| ôfbyldingsbreedte = 260px
| ôfbyldingstekst = ''Riedhuis, it eardere Paleis von Heespen''
| ynwennertal = 7.310 <small>(2020)</small>
| oerflak = 26,83 km²
| befolkingstichtens = 337 km²
| stêdekloft =
| hichte = 3 m
| lân = [[Dútslân]]
| bestjoerlike ienheid 1 = Provinsje
| namme bestjoerlike ienheid 1= [[Nedersaksen]]
| bestjoerlike ienheid 2 = Landkreis
| namme bestjoerlike ienheid 2= Wittmund
| boargemaster = Klaus Wilbers (SPD)
| stêdsyndieling =
| stifting = neamd yn 800
| postkoade = 26427
| tiidsône =
| simmertiid =
| koördinaten =
| webside = [http://www.esens.de/ www.esens.de]
}}
[[Ofbyld:Grosses Wappen Esens.png|thumb|left|125px|''Stedswapen'']]
'''Esens''' is in [[gemeente (bestjoer)|gemeente]] en [[stêd]] yn [[East-Fryslân]] yn de [[Dútslân|Dútske]] dielsteat [[Nedersaksen]], en is part fan de [[samtgemeinde Esens|samtgemeinde]] mei deselde namme yn it [[landkreis]] [[Wittmund (distrikt)|Wittmund]].
Esens leit sa'n fjouwer km fan de [[Waadsee]] ôf.
== Twadde Wrâldkriich ==
Nettsjinsteande it feit dat Esens militêr sjoen net wichtich wie, hie de stêd op [[27 septimber]] [[1943]] swier te lijen fan in alliëard bombardemint dêr't 65 deaden by foelen. Letter die bliken dat de bommen foar [[Emden]] ornearre wienen.<ref>Dokumintaasje fan Gerd Rokahr: „Der Bombenangriff auf Esens am 27. September 1943“</ref>
Oant yn 1940 hie Esens ek in [[Joaden|joadske]] mienskip.<ref>Herbert Obenaus (Hrsg.), Historisches Handbuch der Jüdischen Gemeinden in Niedersachsen und Bremen ISBN 3-89244-753-5</ref> De eardere [[synagoge]] en de Joadske skoalle binne der noch; de synagoge is no in garaazje.
== Bensersyl ==
Bensersyl leit oan de noardkust fan [[East-Fryslân]], op 4 kilometer fan Esens, dêr't it ek ta heard.
It kustplak is in kueroard (''Seeheilbad'') en hat in jacht- en fiskershaventsje.
Mei in fearboat is it eilân [[Langereach]] út Bensersyl wei te berikken.<ref>http://www.bensersiel.de/</ref>
== Galery ==
<gallery perrow=4>
Ofbyld:Esens4.JPG|''Tsjerke''
Ofbyld:Sibet Attena Sarkophag.JPG|''Sarkofaach fan [[Sibet Attena]] yn de tsjerke''
Ofbyld:Synagogeesens.jpg|''De eardere synagoge (mei op de eftergrûn de joadske skoalle)''
Ofbyld:Balthasar Brunnen Esens.JPG|''[[Baltasar Oomkens fan Esens|Junker-Balthasar]]-boarne''
Ofbyld:Bensersiel-hafen.JPG|''Bensersiel''
Ofbyld:Bahnhof Esens.jpg|Stasjon Esens
Wappen Amt Esens.jpg|<!-- historical weapon of the comune
2012-05-13 Nordsee-Luftbilder DSCF8737.jpg|--><!-- Aerial view of Esens's harbour Bensersiel-->
</gallery>
== Bekende ynwenners ==
* [[Baltasar Oomkens fan Esens|Balthasar fan Esens]] († 1540), frijheidsstrider en seerôver
* [[David Fabricius]] (1564–1617), [[teolooch]], amateurastronoom en kartograaf
* [[Johann Hülsemann]] (1602–1661), luthersk teolooch
* [[Philipp Heinrich Erlebach]] (1657–1714), komponist
* [[Christian Eberhard]], (1665–1708), foarst fan East-Fryslân út it hûs [[Sirksena]]
* [[Johann Gottfried Rohlfs]] (1759–1847), oargelbouwer
* [[Gerhard Moritz Roentgen]] (1795–1852), Nederlânsk seeoffisier, yngenieur en skipsbouwer
* [[Arnold Rohlfs]] (1808–1882), oargelbouwer
* [[Gerd Sieben Janssen]] (1802–1899), oargelbouwer
* [[Theodore Thomas]] (1835–1905), komponist, stifter fan it [[Chicago Symphony Orchestra]]
* [[Ernst Christian Carl Kruse]] (1836–1900), dokter en politikus
* [[Johann Gerhard Behrens]] (1889–1979), evangelysk-lutersk predikant en [[astronoom]]
== Keppeling om utens ==
* [http://www.esens.de Webstee fan Esens]
{{boarnen|boarnefernijing=
<references/>
}}
{{Commonscat|Esens}}
{{Koördinaten|53_38_0_N_7_36_0_E_type:adm2nd_zoom:13_region:DE|53° 38' NB, 7° 36' OL}}
[[Kategory:Plak yn East-Fryslân]]
[[Kategory:Gemeente yn East-Fryslân]]
[[Kategory:Plak yn Nedersaksen]]
[[Kategory:Gemeente yn Nedersaksen]]
1gvg8zepn020lbkeeotp3abtylowonq
Berjocht:Ynfoboks generyk
10
38620
1089803
1065414
2022-08-21T06:56:07Z
Minorax
33600
fix lint
wikitext
text/x-wiki
{| class="toccolours vatop infobox" cellpadding="1" cellspacing="1" style="float:right; clear:right; width:{{{breedte|{{Ynfoboks/breedte}}}}}px; padding:0px; margin:0px 0px 1em 1em; font-size:85%;"
{{!}} style="background-color:{{{bgcolor|#e3e3e3}}}; color:{{{color|#000000}}}" align="center" colspan="3" {{!}} '''<big>{{#If:{{{kop|}}}|{{#If:{{{color|}}}|{{#If:{{{linkcolor|}}}|{{{kop}}}|<span style="color:{{{color}}};">{{{kop}}}</span>}}|{{{kop}}}}}|{{PAGENAME}}}}</big>'''
{{!}}-
{{#If:{{{breed|}}}|{{#IfEq:{{{breed}}}|''' '''|| {{!}} align="center" colspan="3" {{!}} {{{breed}}}
{{!}}-}}}}
{{#If:{{{soort|}}}{{{icon|}}}|
{{!}} style="background-color:{{{bgcolor|#e3e3e3}}};color:{{{color|#000000}}}" align="center" colspan="3" {{!}} {{#If:{{{soort|}}}|'''{{#If:{{{color|}}}|{{#If:{{{linkcolor|}}}|{{{soort}}}|<span style="color:{{{color}}};">{{{soort}}}</span>}}|{{{soort}}}}}'''}}{{#If:{{{icon|}}}| [[Bestand:{{{icon}}}|25x19px]]}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{kop0|}}}|
{{!}} style="background-color:{{{bgcolor|#e3e3e3}}}; color:{{{color|#000000}}}" align="center" colspan="3" {{!}} {{#IfEq:{{{kop0}}}|----||'''{{#If:{{{color|}}}|{{#If:{{{linkcolor|}}}|{{{kop0}}}|<span style="color:{{{color}}};">{{{kop0}}}</span>}}|{{{kop0}}}}}'''}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{breed0|}}}|{{#IfEq:{{{breed0}}}|''' '''|| {{!}} align="center" colspan="3" {{!}} {{{breed0}}}
{{!}}-}}}}
{{#If:{{{links0|}}}| {{!}} colspan="3" {{!}} {{{links0}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item0_1|}}}| {{!}} {{{head0_1|}}} {{!!}} {{#If:{{{item0_1r|}}}|{{{item0_1}}} {{!!}} {{{item0_1r}}} | colspan="2" {{!}} {{{item0_1}}}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item0_2|}}}| {{!}} {{{head0_2|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item0_2}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{kolom1|}}}{{{kolom2|}}}{{{kolom3|}}}| {{!}} width="{{{kolom1|}}}" {{!}} {{!!}} width="{{{kolom2|}}}" {{!}} {{!!}} width="{{{kolom3|}}}" {{!}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{image|}}}| {{!}} align="center" colspan="3" {{!}} [[Ofbyld:{{{image}}}|{{#If:{{{imagewidth|}}}|{{{imagewidth|}}}px|{{#expr:{{{breedte|{{Ynfoboks/breedte}}}}}-6}}px}}|{{{caption|{{PAGENAME}}}}}]]
{{!}}-}}
{{#If:{{{image|}}}|{{#If:{{{caption|}}}| {{!}} align="center" colspan="3" {{!}} <small>{{{caption}}}</small>
{{!}}-}}}}
{{#If:{{{image|}}}||{{#If:{{{noimage|}}}|{{!}} align="center" colspan="3" {{!}} {{{noimage|}}}
{{!}}-}}}}
{{#If:{{{mainimage|}}}| {{!}} align="center" colspan="3" {{!}} [[Ofbyld:{{{mainimage}}}|{{#If:{{{mainimagewidth|}}}|{{{mainimagewidth|}}}px|{{#expr:{{{breedte|{{Ynfoboks/breedte}}}}}-6}}px}}|{{{maincaption|{{PAGENAME}}}}}]]
{{!}}-}}
{{#If:{{{mainimage|}}}|{{#If:{{{maincaption|}}}| {{!}} align="center" colspan="3" {{!}} <small>{{{maincaption}}}</small>
{{!}}-}}}}
{{#If:{{{mainimage|}}}||{{#If:{{{nomainimage|}}}|{{!}} align="center" colspan="3" {{!}} {{{nomainimage|}}}
{{!}}-}}}}
{{#If:{{{otherimage|}}}| {{!}} align="center" colspan="3" {{!}} [[Ofbyld:{{{otherimage}}}|{{#If:{{{otherimagewidth|}}}|{{{otherimagewidth|}}}px|{{#expr:{{{breedte|{{Ynfoboks/breedte}}}}}-6}}px}}|{{{othercaption|{{PAGENAME}}}}}]]
{{!}}-}}
{{#If:{{{otherimage|}}}|{{#If:{{{othercaption|}}}| {{!}} align="center" colspan="3" {{!}} <small>{{{othercaption}}}</small>
{{!}}-}}}}
{{#If:{{{otherimage|}}}||{{#If:{{{nootherimage|}}}|{{!}} align="center" colspan="3" {{!}} {{{nootherimage|}}}
{{!}}-}}}}
{{#If:{{{main1|}}}| {{!}} align="center" colspan="3" {{!}} {{{main1}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{links21|}}}| {{!}} colspan="3" {{!}} {{{links21}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{main2|}}}| {{!}} align="center" colspan="3" {{!}} {{{main2}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{main3|}}}| {{!}} align="center" colspan="3" {{!}} {{{main3}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{main4|}}}| {{!}} align="center" colspan="3" {{!}} {{{main4}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{kop1|}}}|
{{#If:{{{breed1|}}}{{{links1|}}}{{{item1_1|}}}{{{item1_2|}}}{{{item1_3|}}}{{{item1_4|}}}{{{item1_5|}}}{{{item1_6|}}}{{{item1_7|}}}{{{item1_8|}}}{{{item1_9|}}}{{{toonkop1|}}}|
{{!}} style="background-color:{{{bgcolor|#e3e3e3}}}; color:{{{color|#000000}}}" align="center" colspan="3" {{!}} {{#IfEq:{{{kop1}}}|----||'''{{#If:{{{color|}}}|{{#If:{{{linkcolor|}}}|{{{kop1}}}|<span style="color:{{{color}}};">{{{kop1}}}</span>}}|{{{kop1}}}}}'''}}
{{!}}-}}}}
{{#If:{{{breed1|}}}| {{!}} align="center" colspan="3" {{!}} {{{breed1}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{links1|}}}| {{!}} colspan="3" {{!}} {{{links1}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item1_1|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head1_1|}}} {{!!}} {{#If:{{{item1_1r|}}}|{{{item1_1}}} {{!!}} {{{item1_1r}}} | colspan="2" {{!}} {{{item1_1}}}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item1_2|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head1_2|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item1_2}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item1_3|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head1_3|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item1_3}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item1_4|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head1_4|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item1_4}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item1_5|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head1_5|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item1_5}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item1_6|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head1_6|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item1_6}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item1_7|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head1_7|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item1_7}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item1_8|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head1_8|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item1_8}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item1_9|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head1_9|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item1_9}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{kop2|}}}|
{{#If:{{{breed2|}}}{{{links2|}}}{{{item2_1|}}}{{{item2_2|}}}{{{item2_3|}}}{{{item2_4|}}}{{{item2_5|}}}{{{item2_6|}}}{{{item2_7|}}}{{{item2_8|}}}{{{item2_9|}}}{{{toonkop2|}}}|
{{!}} style="background-color:{{{bgcolor|#e3e3e3}}}; color:{{{color|#000000}}}" align="center" colspan="3" {{!}} {{#IfEq:{{{kop2}}}|----||'''{{#If:{{{color|}}}|{{#If:{{{linkcolor|}}}|{{{kop2}}}|<span style="color:{{{color}}};">{{{kop2}}}</span>}}|{{{kop2}}}}}'''}}
{{!}}-}}}}
{{#If:{{{breed2|}}}| {{!}} align="center" colspan="3" {{!}} {{{breed2}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{links2|}}}| {{!}} colspan="3" {{!}} {{{links2}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item2_1|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head2_1|}}} {{!!}} {{#If:{{{item2_1r|}}}|{{{item2_1}}} {{!!}} {{{item2_1r}}} | colspan="2" {{!}} {{{item2_1}}}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item2_2|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head2_2|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item2_2}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item2_3|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head2_3|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item2_3}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item2_4|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head2_4|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item2_4}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item2_5|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head2_5|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item2_5}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item2_6|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head2_6|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item2_6}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item2_7|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head2_7|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item2_7}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item2_8|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head2_8|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item2_8}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item2_9|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head2_9|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item2_9}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{kop3|}}}|
{{#If:{{{breed3|}}}{{{links3|}}}{{{item3_1|}}}{{{item3_2|}}}{{{item3_3|}}}{{{item3_4|}}}{{{item3_5|}}}{{{item3_6|}}}{{{item3_7|}}}{{{item3_8|}}}{{{item3_9|}}}{{{toonkop3|}}}|
{{!}} style="background-color:{{{bgcolor|#e3e3e3}}}; color:{{{color|#000000}}}" align="center" colspan="3" {{!}} {{#IfEq:{{{kop3}}}|----||'''{{#If:{{{color|}}}|{{#If:{{{linkcolor|}}}|{{{kop3}}}|<span style="color:{{{color}}};">{{{kop3}}}</span>}}|{{{kop3}}}}}'''}}
{{!}}-}}}}
{{#If:{{{breed3|}}}| {{!}} align="center" colspan="3" {{!}} {{{breed3}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{links3|}}}| {{!}} colspan="3" {{!}} {{{links3}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item3_1|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head3_1|}}} {{!!}} {{#If:{{{item3_1r|}}}|{{{item3_1}}} {{!!}} {{{item3_1r}}} | colspan="2" {{!}} {{{item3_1}}}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item3_2|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head3_2|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item3_2}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item3_3|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head3_3|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item3_3}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item3_4|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head3_4|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item3_4}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item3_5|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head3_5|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item3_5}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item3_6|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head3_6|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item3_6}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item3_7|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head3_7|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item3_7}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item3_8|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head3_8|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item3_8}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item3_9|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head3_9|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item3_9}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{kop4|}}}|
{{#If:{{{breed4|}}}{{{links4|}}}{{{item4_1|}}}{{{item4_2|}}}{{{item4_3|}}}{{{item4_4|}}}{{{item4_5|}}}{{{item4_6|}}}{{{item4_7|}}}{{{item4_8|}}}{{{item4_9|}}}{{{item4_10|}}}{{{item4_11|}}}{{{toonkop4|}}}|
{{!}} style="background-color:{{{bgcolor|#e3e3e3}}}; color:{{{color|#000000}}}" align="center" colspan="3" {{!}} {{#IfEq:{{{kop4}}}|----||'''{{#If:{{{color|}}}|{{#If:{{{linkcolor|}}}|{{{kop4}}}|<span style="color:{{{color}}};">{{{kop4}}}</span>}}|{{{kop4}}}}}'''}}
{{!}}-}}}}
{{#If:{{{breed4|}}}| {{!}} align="center" colspan="3" {{!}} {{{breed4}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{links4|}}}| {{!}} colspan="3" {{!}} {{{links4}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item4_1|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head4_1|}}} {{!!}} {{#If:{{{item4_1r|}}}|{{{item4_1}}} {{!!}} {{{item4_1r}}} | colspan="2" {{!}} {{{item4_1}}}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item4_2|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head4_2|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item4_2}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item4_3|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head4_3|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item4_3}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item4_4|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head4_4|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item4_4}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item4_5|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head4_5|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item4_5}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item4_6|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head4_6|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item4_6}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item4_7|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head4_7|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item4_7}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item4_8|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head4_8|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item4_8}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item4_9|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head4_9|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item4_9}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item4_10|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head4_10|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item4_10}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item4_11|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head4_11|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item4_11}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{kop5|}}}|
{{#If:{{{breed5|}}}{{{links5|}}}{{{item5_1|}}}{{{item5_2|}}}{{{item5_3|}}}{{{item5_4|}}}{{{item5_5|}}}{{{item5_6|}}}{{{item5_7|}}}{{{item5_8|}}}{{{item5_9|}}}{{{item5_10|}}}{{{item5_11|}}}{{{toonkop5|}}}|
{{!}} style="background-color:{{{bgcolor|#e3e3e3}}}; color:{{{color|#000000}}}" align="center" colspan="3" {{!}} {{#IfEq:{{{kop5}}}|----||'''{{#If:{{{color|}}}|{{#If:{{{linkcolor|}}}|{{{kop5}}}|<span style="color:{{{color}}};">{{{kop5}}}</span>}}|{{{kop5}}}}}'''}}
{{!}}-}}}}
{{#If:{{{breed5|}}}| {{!}} align="center" colspan="3" {{!}} {{{breed5}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{links5|}}}| {{!}} colspan="3" {{!}} {{{links5}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item5_1|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head5_1|}}} {{!!}} {{#If:{{{item5_1r|}}}|{{{item5_1}}} {{!!}} {{{item5_1r}}} | colspan="2" {{!}} {{{item5_1}}}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item5_2|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head5_2|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item5_2}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item5_3|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head5_3|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item5_3}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item5_4|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head5_4|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item5_4}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item5_5|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head5_5|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item5_5}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item5_6|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head5_6|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item5_6}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item5_7|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head5_7|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item5_7}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item5_8|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head5_8|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item5_8}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item5_9|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head5_9|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item5_9}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item5_10|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head5_10|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item5_10}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item5_11|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head5_11|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item5_11}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{kop6|}}}|
{{#If:{{{breed6|}}}{{{links6|}}}{{{item6_1|}}}{{{item6_2|}}}{{{item6_3|}}}{{{item6_4|}}}{{{item6_5|}}}{{{item6_6|}}}{{{item6_7|}}}{{{item6_8|}}}{{{item6_9|}}}{{{item6_10|}}}{{{item6_11|}}}{{{toonkop6|}}}|
{{!}} style="background-color:{{{bgcolor|#e3e3e3}}}; color:{{{color|#000000}}}" align="center" colspan="3" {{!}} {{#IfEq:{{{kop6}}}|----||'''{{#If:{{{color|}}}|{{#If:{{{linkcolor|}}}|{{{kop6}}}|<span style="color:{{{color}}};">{{{kop6}}}</span>}}|{{{kop6}}}}}'''}}
{{!}}-}}}}
{{#If:{{{breed6|}}}| {{!}} align="center" colspan="3" {{!}} {{{breed6}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{links6|}}}| {{!}} colspan="3" {{!}} {{{links6}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item6_1|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head6_1|}}} {{!!}} {{#If:{{{item6_1r|}}}|{{{item6_1}}} {{!!}} {{{item6_1r}}} | colspan="2" {{!}} {{{item6_1}}}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item6_2|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head6_2|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item6_2}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item6_3|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head6_3|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item6_3}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item6_4|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head6_4|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item6_4}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item6_5|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head6_5|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item6_5}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item6_6|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head6_6|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item6_6}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item6_7|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head6_7|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item6_7}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item6_8|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head6_8|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item6_8}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item6_9|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head6_9|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item6_9}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item6_10|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head6_10|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item6_10}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item6_11|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head6_11|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item6_11}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{kop7|}}}|
{{#If:{{{breed7|}}}{{{links7|}}}{{{item7_1|}}}{{{item7_2|}}}{{{item7_3|}}}{{{item7_4|}}}{{{item7_5|}}}{{{item7_6|}}}{{{item7_7|}}}{{{item7_8|}}}{{{item7_9|}}}{{{item7_10|}}}{{{item7_11|}}}{{{toonkop7|}}}|
{{!}} style="background-color:{{{bgcolor|#e3e3e3}}}; color:{{{color|#000000}}}" align="center" colspan="3" {{!}} {{#IfEq:{{{kop7}}}|----||'''{{#If:{{{color|}}}|{{#If:{{{linkcolor|}}}|{{{kop7}}}|<span style="color:{{{color}}};">{{{kop7}}}</span>}}|{{{kop7}}}}}'''}}
{{!}}-}}}}
{{#If:{{{breed7|}}}| {{!}} align="center" colspan="3" {{!}} {{{breed7}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{links7|}}}| {{!}} colspan="3" {{!}} {{{links7}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item7_1|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head7_1|}}} {{!!}} {{#If:{{{item7_1r|}}}|{{{item7_1}}} {{!!}} {{{item7_1r}}} | colspan="2" {{!}} {{{item7_1}}}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item7_2|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head7_2|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item7_2}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item7_3|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head7_3|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item7_3}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item7_4|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head7_4|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item7_4}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item7_5|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head7_5|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item7_5}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item7_6|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head7_6|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item7_6}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item7_7|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head7_7|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item7_7}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item7_8|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head7_8|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item7_8}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item7_9|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head7_9|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item7_9}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item7_10|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head7_10|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item7_10}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item7_11|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head7_11|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item7_11}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{kop8|}}}|
{{#If:{{{breed8|}}}{{{links8|}}}{{{item8_1|}}}{{{item8_2|}}}{{{item8_3|}}}{{{item8_4|}}}{{{item8_5|}}}{{{item8_6|}}}{{{item8_7|}}}{{{item8_8|}}}{{{item8_9|}}}{{{item8_10|}}}{{{item8_11|}}}{{{toonkop8|}}}|
{{!}} style="background-color:{{{bgcolor|#e3e3e3}}}; color:{{{color|#000000}}}" align="center" colspan="3" {{!}} {{#IfEq:{{{kop8}}}|----||'''{{#If:{{{color|}}}|{{#If:{{{linkcolor|}}}|{{{kop8}}}|<span style="color:{{{color}}};">{{{kop8}}}</span>}}|{{{kop8}}}}}'''}}
{{!}}-}}}}
{{#If:{{{breed8|}}}| {{!}} align="center" colspan="3" {{!}} {{{breed8}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{links8|}}}| {{!}} colspan="3" {{!}} {{{links8}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item8_1|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head8_1|}}} {{!!}} {{#If:{{{item8_1r|}}}|{{{item8_1}}} {{!!}} {{{item8_1r}}} | colspan="2" {{!}} {{{item8_1}}}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item8_2|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head8_2|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item8_2}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item8_3|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head8_3|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item8_3}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item8_4|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head8_4|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item8_4}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item8_5|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head8_5|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item8_5}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item8_6|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head8_6|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item8_6}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item8_7|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head8_7|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item8_7}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item8_8|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head8_8|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item8_8}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item8_9|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head8_9|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item8_9}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item8_10|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head8_10|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item8_10}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item8_11|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head8_11|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item8_11}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{kop9|}}}|
{{#If:{{{breed9|}}}{{{links9|}}}{{{item9_1|}}}{{{item9_2|}}}{{{item9_3|}}}{{{item9_4|}}}{{{item9_5|}}}{{{item9_6|}}}{{{item9_7|}}}{{{item9_8|}}}{{{item9_9|}}}{{{item9_10|}}}{{{item9_11|}}}{{{toonkop9|}}}|
{{!}} style="background-color:{{{bgcolor|#e3e3e3}}}; color:{{{color|#000000}}}" align="center" colspan="3" {{!}} {{#IfEq:{{{kop9}}}|----||'''{{#If:{{{color|}}}|{{#If:{{{linkcolor|}}}|{{{kop9}}}|<span style="color:{{{color}}};">{{{kop9}}}</span>}}|{{{kop9}}}}}'''}}
{{!}}-}}}}
{{#If:{{{breed9|}}}| {{!}} align="center" colspan="3" {{!}} {{{breed9}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{links9|}}}| {{!}} colspan="3" {{!}} {{{links9}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item9_1|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head9_1|}}} {{!!}} {{#If:{{{item9_1r|}}}|{{{item9_1}}} {{!!}} {{{item9_1r}}} | colspan="2" {{!}} {{{item9_1}}}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item9_2|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head9_2|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item9_2}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item9_3|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head9_3|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item9_3}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item9_4|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head9_4|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item9_4}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item9_5|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head9_5|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item9_5}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item9_6|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head9_6|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item9_6}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item9_7|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head9_7|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item9_7}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item9_8|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head9_8|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item9_8}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item9_9|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head9_9|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item9_9}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item9_10|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head9_10|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item9_10}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item9_11|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head9_11|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item9_11}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{kopA|}}}|
{{#If:{{{breedA|}}}{{{linksA|}}}{{{itemA_1|}}}{{{itemA_2|}}}{{{itemA_3|}}}{{{itemA_4|}}}{{{itemA_5|}}}{{{itemA_6|}}}{{{itemA_7|}}}{{{itemA_8|}}}{{{itemA_9|}}}{{{toonkopA|}}}|
{{!}} style="background-color:{{{bgcolor|#e3e3e3}}}; color:{{{color|#000000}}}" align="center" colspan="3" {{!}} {{#IfEq:{{{kopA}}}|----||'''{{#If:{{{color|}}}|{{#If:{{{linkcolor|}}}|{{{kopA}}}|<span style="color:{{{color}}};">{{{kopA}}}</span>}}|{{{kopA}}}}}'''}}
{{!}}-}}}}
{{#If:{{{breedA|}}}| {{!}} align="center" colspan="3" {{!}} {{{breedA}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{linksA|}}}| {{!}} colspan="3" {{!}} {{{linksA}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{itemA_1|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{headA_1|}}} {{!!}} {{#If:{{{itemA_1r|}}}|{{{itemA_1}}} {{!!}} {{{itemA_1r}}} | colspan="2" {{!}} {{{itemA_1}}}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{itemA_2|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{headA_2|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{itemA_2}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{itemA_3|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{headA_3|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{itemA_3}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{itemA_4|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{headA_4|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{itemA_4}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{itemA_5|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{headA_5|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{itemA_5}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{itemA_6|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{headA_6|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{itemA_6}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{itemA_7|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{headA_7|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{itemA_7}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{itemA_8|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{headA_8|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{itemA_8}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{itemA_9|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{headA_9|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{itemA_9}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{kopB|}}}|
{{#If:{{{itemB_1|}}}{{{itemB_2|}}}{{{itemB_3|}}}{{{itemB_4|}}}{{{itemB_5|}}}{{{itemB_6|}}}{{{toonkopB|}}}|
{{!}} style="background-color:{{{bgcolor|#e3e3e3}}}; color:{{{color|#000000}}}" align="center" colspan="3" {{!}} {{#IfEq:{{{kopB}}}|----||'''{{#If:{{{color|}}}|{{#If:{{{linkcolor|}}}|{{{kopB}}}|<span style="color:{{{color}}};">{{{kopB}}}</span>}}|{{{kopB}}}}}'''}}
{{!}}-}}}}
{{#If:{{{itemB_1|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{headB_1|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{itemB_1}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{itemB_2|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{headB_2|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{itemB_2}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{itemB_3|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{headB_3|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{itemB_3}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{itemB_4|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{headB_4|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{itemB_4}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{itemB_5|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{headB_5|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{itemB_5}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{itemB_6|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{headB_6|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{itemB_6}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{image0|}}}| {{!}} align="center" colspan="3" {{!}} [[Ofbyld:{{{image0|}}}|{{#If:{{{imagewidth0|}}}|{{{imagewidth0|}}}px|{{#expr:{{{breedte|{{Ynfoboks/breedte}}}}}-6}}px}}|{{{caption0|{{PAGENAME}}}}}]]
{{!}}-}}
{{#If:{{{image0|}}}|{{#If:{{{caption0|}}}| {{!}} align="center" colspan="3" {{!}} <small>{{{caption0}}}</small>
{{!}}-}}}}
{{#If:{{{image0|}}}||{{#If:{{{noimage0|}}}|{{!}} align="center" colspan="3" {{!}} {{{noimage0|}}}
{{!}}-}}}}
{{#If:{{{image1|}}}| {{!}} align="center" colspan="3" {{!}} [[Ofbyld:{{{image1|}}}|{{#If:{{{imagewidth1|}}}|{{{imagewidth1|}}}px|{{#expr:{{{breedte|{{Ynfoboks/breedte}}}}}-6}}px}}|{{{caption1|{{PAGENAME}}}}}]]
{{!}}-}}
{{#If:{{{image1|}}}|{{#If:{{{caption1|}}}| {{!}} align="center" colspan="3" {{!}} <small>{{{caption1}}}</small>
{{!}}-}}}}
{{#If:{{{image1|}}}||{{#If:{{{noimage1|}}}|{{!}} align="center" colspan="3" {{!}} {{{noimage1|}}}
{{!}}-}}}}
{{#If:{{{image2|}}}| {{!}} align="center" colspan="3" {{!}} [[Ofbyld:{{{image2|}}}|{{#If:{{{imagewidth2|}}}|{{{imagewidth2|}}}px|{{#expr:{{{breedte|{{Ynfoboks/breedte}}}}}-6}}px}}|{{{caption2|{{PAGENAME}}}}}]]
{{!}}-}}
{{#If:{{{image2|}}}|{{#If:{{{caption2|}}}| {{!}} align="center" colspan="3" {{!}} <small>{{{caption2}}}</small>
{{!}}-}}}}
{{#If:{{{image3|}}}| {{!}} align="center" colspan="3" {{!}} [[Ofbyld:{{{image3|}}}|{{#If:{{{imagewidth3|}}}|{{{imagewidth3|}}}px|{{#expr:{{{breedte|{{Ynfoboks/breedte}}}}}-6}}px}}|{{{caption3|{{PAGENAME}}}}}]]
{{!}}-}}
{{#If:{{{image3|}}}|{{#If:{{{caption3|}}}| {{!}} align="center" colspan="3" {{!}} <small>{{{caption3}}}</small>
{{!}}-}}}}
{{#If:{{{otherkop|}}}|
{{!}} style="background-color:{{{bgcolor|#e3e3e3}}}; color:{{{color|#000000}}}" align="center" colspan="3" {{!}} {{#IfEq:{{{otherkop}}}|----||'''{{#If:{{{color|}}}|{{#If:{{{linkcolor|}}}|{{{otherkop}}}|<span style="color:{{{color}}};">{{{otherkop}}}</span>}}|{{{otherkop}}}}}'''}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{other0|}}}| {{!}} align="center" colspan="3" {{!}} {{{other0}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{other1|}}}| {{!}} align="center" colspan="3" {{!}} {{{other1}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{links31|}}}| {{!}} colspan="3" {{!}} {{{links31}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{other2|}}}| {{!}} align="center" colspan="3" {{!}} {{{other2}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{links32|}}}| {{!}} colspan="3" {{!}} {{{links32}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{other3|}}}| {{!}} align="center" colspan="3" {{!}} {{{other3}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{links33|}}}| {{!}} colspan="3" {{!}} {{{links33}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{driekop1|}}}|
{{#If:{{{drie1_1|}}}{{{drie1_3|}}}|
{{!}} style="background-color:{{{bgcolor|#e3e3e3}}}; color:{{{color|#000000}}}" align="center" colspan="3" {{!}} {{#IfEq:{{{driekop1}}}|----||'''{{#If:{{{color|}}}|{{#If:{{{linkcolor|}}}|{{{driekop1}}}|<span style="color:{{{color}}};">{{{driekop1}}}</span>}}|{{{driekop1}}}}}'''}}
{{!}}-
{{!}} colspan="3" {{!}}
{{{!}} style="background:transparent; font-size:{{{drietekstgrootte|100%}}}; text-align:center" cellspacing="0" cellpadding="0" width="100%"
{{!}} width="33%" {{!}} {{{drie1_1|}}} {{!!}} {{!!}} width="33%" {{!}} {{{drie1_2|}}} {{!!}} {{!!}} width="33%" {{!}} {{{drie1_3|}}}
{{!}}}
{{!}}-}}}}
{{#If:{{{driekop2|}}}|
{{#If:{{{drie2_1|}}}{{{drie2_3|}}}|
{{!}} style="background-color:{{{bgcolor|#e3e3e3}}}; color:{{{color|#000000}}}" align="center" colspan="3" {{!}} '''{{#If:{{{color|}}}|{{#If:{{{linkcolor|}}}|{{{driekop2}}}|<span style="color:{{{color}}};">{{{driekop2}}}</span>}}|{{{driekop2}}}}}'''
{{!}}-
{{!}} colspan="3" {{!}}
{{{!}} style="background:transparent; font-size:{{{drietekstgrootte|100%}}}; text-align:center" cellspacing="0" cellpadding="0" width="100%"
{{!}} width="33%" {{!}} {{{drie2_1|}}} {{!!}} {{!!}} width="33%" {{!}} {{{drie2_2|}}} {{!!}} {{!!}} width="33%" {{!}} {{{drie2_3|}}}
{{!}}}
{{!}}-}}}}
{{#If:{{{driekop3|}}}|
{{#If:{{{drie3_1|}}}{{{drie3_3|}}}|
{{!}} style="background-color:{{{bgcolor|#e3e3e3}}}; color:{{{color|#000000}}}" align="center" colspan="3" {{!}} {{#IfEq:{{{driekop3}}}|----||'''{{#If:{{{color|}}}|{{#If:{{{linkcolor|}}}|{{{driekop3}}}|<span style="color:{{{color}}};">{{{driekop3}}}</span>}}|{{{driekop3}}}}}'''}}
{{!}}-
{{!}} colspan="3" {{!}}
{{{!}} style="background:transparent; font-size:{{{drietekstgrootte|100%}}}; text-align:center" cellspacing="0" cellpadding="0" width="100%"
{{!}} width="33%" {{!}} {{{drie3_1|}}} {{!!}} {{!!}} width="33%" {{!}} {{{drie3_2|}}} {{!!}} {{!!}} width="33%" {{!}} {{{drie3_3|}}}
{{!}}}
{{!}}-}}}}
{{#If:{{{driekop4|}}}|
{{#If:{{{drie4_1|}}}{{{drie4_3|}}}|
{{!}} style="background-color:{{{bgcolor|#e3e3e3}}}; color:{{{color|#000000}}}" align="center" colspan="3" {{!}} '''{{#If:{{{color|}}}|{{#If:{{{linkcolor|}}}|{{{driekop4}}}|<span style="color:{{{color}}};">{{{driekop4}}}</span>}}|{{{driekop4}}}}}'''
{{!}}-
{{!}} colspan="3" {{!}}
{{{!}} style="background:transparent; font-size:{{{drietekstgrootte|100%}}}; text-align:center" cellspacing="0" cellpadding="0" width="100%"
{{!}} width="33%" {{!}} {{{drie4_1|}}} {{!!}} {{!!}} width="33%" {{!}} {{{drie4_2|}}} {{!!}} {{!!}} width="33%" {{!}} {{{drie4_3|}}}
{{!}}}
{{!}}-}}}}
{{#If:{{{driekop5|}}}|
{{#If:{{{drie5_1|}}}{{{drie5_3|}}}|
{{!}} style="background-color:{{{bgcolor|#e3e3e3}}}; color:{{{color|#000000}}}" align="center" colspan="3" {{!}} {{#IfEq:{{{driekop5}}}|----||'''{{#If:{{{color|}}}|{{#If:{{{linkcolor|}}}|{{{driekop5}}}|<span style="color:{{{color}}};">{{{driekop5}}}</span>}}|{{{driekop5}}}}}'''}}
{{!}}-
{{!}} colspan="3" {{!}}
{{{!}} style="background:transparent; font-size:{{{drietekstgrootte|100%}}}; text-align:center" cellspacing="0" cellpadding="0" width="100%"
{{!}} width="33%" {{!}} {{{drie5_1|}}} {{!!}} {{!!}} width="33%" {{!}} {{{drie5_2|}}} {{!!}} {{!!}} width="33%" {{!}} {{{drie5_3|}}}
{{!}}}
{{!}}-}}}}
{{#If:{{{driekop6|}}}|
{{#If:{{{drie6_1|}}}{{{drie6_3|}}}|
{{!}} style="background-color:{{{bgcolor|#e3e3e3}}}; color:{{{color|#000000}}}" align="center" colspan="3" {{!}} '''{{#If:{{{color|}}}|{{#If:{{{linkcolor|}}}|{{{driekop6}}}|<span style="color:{{{color}}};">{{{driekop6}}}</span>}}|{{{driekop6}}}}}'''
{{!}}-
{{!}} colspan="3" {{!}}
{{{!}} style="background:transparent; font-size:{{{drietekstgrootte|100%}}}; text-align:center" cellspacing="0" cellpadding="0" width="100%"
{{!}} width="33%" {{!}} {{{drie6_1|}}} {{!!}} {{!!}} width="33%" {{!}} {{{drie6_2|}}} {{!!}} {{!!}} width="33%" {{!}} {{{drie6_3|}}}
{{!}}}
{{!}}-}}}}
{{#If:{{{otherkop2|}}}|
{{!}} style="background-color:{{{bgcolor|#e3e3e3}}}; color:{{{color|#000000}}}" align="center" colspan="3" {{!}} {{#IfEq:{{{otherkop2}}}|----||'''{{#If:{{{color|}}}|{{#If:{{{linkcolor|}}}|{{{otherkop2}}}|<span style="color:{{{color}}};">{{{otherkop2}}}</span>}}|{{{otherkop2}}}}}'''}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{other4|}}}| {{!}} align="center" colspan="3" {{!}} {{{other4}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{links34|}}}| {{!}} colspan="3" {{!}} {{{links34}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{other5|}}}| {{!}} align="center" colspan="3" {{!}} {{{other5}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{links35|}}}| {{!}} colspan="3" {{!}} {{{links35}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{other6|}}}| {{!}} align="center" colspan="3" {{!}} {{{other6}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{links36|}}}| {{!}} colspan="3" {{!}} {{{links36}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{portaal|}}} | {{!}} style="background-color:{{{bgcolor|#e3e3e3}}}" align="center" colspan="3" {{!}}
{{{!}} style="background:transparent; color:{{{color|#000000}}}" cellspacing="0" cellpadding="0"
{{!}} style="vertical-align:middle" {{!}} '''Temaside'''
{{!}} '''[[Tema:{{{portaal}}}|{{#If:{{{color|}}}|{{#If:{{{linkcolor|}}}|{{{portaal}}}|<span style="color:{{{color}}}">{{{portaal}}}</span>}}|{{{portaal}}}}}]] {{#If:{{{portaal2|}}}|<br/>[[Portaal:{{{portaal2}}}|{{#If:{{{color|}}}|{{#If:{{{linkcolor|}}}|{{{portaal2}}}|<span style="color:{{{color}}}">{{{portaal2}}}</span>}}|{{{portaal2}}}}}]]}} {{#If:{{{portaal3|}}}|<br/>[[Tema:{{{portaal3}}}|{{#If:{{{color|}}}|{{#If:{{{linkcolor|}}}|{{{portaal3}}}|<span style="color:{{{color}}}">{{{portaal3}}}</span>}}|{{{portaal3}}}}}]]}}'''
{{!}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{kop99|}}}|
{{!}} style="background-color:{{{bgcolor|#e3e3e3}}};color:{{{color|#000000}}}" align="center" colspan="3" {{!}} {{#IfEq:{{{kop99}}}|----||'''{{#If:{{{color|}}}|{{#If:{{{linkcolor|}}}|{{{kop99}}}|<span style="color:{{{color}}};">{{{kop99}}}</span>}}|{{{kop99}}}}}'''}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{portaalZ|}}} | {{!}} style="background-color:{{{bgcolor|#e3e3e3}}}" align="center" colspan="3" {{!}}
{{{!}} style="background:transparent; color:{{{color|#000000}}}" cellspacing="0" cellpadding="0"
{{!}} style="vertical-align:middle" {{!}} '''Temaside''' [[Ofbyld:Portal icon.svg|22px|Portaalicoon]]
{{!}} '''[[Tema:{{{portaalZ}}}|{{#If:{{{color|}}}|{{#If:{{{linkcolor|}}}|{{{portaalZ}}}|<span style="color:{{{color}}}">{{{portaalZ}}}</span>}}|{{{portaalZ}}}}}]]'''
{{!}}}
{{!}}-}}
|}<noinclude>{{Sjablooninfo|1=
{{Ynfoboks generyk
| kop = KOP
| breed = BREED
| soort = SOORT | icon = icon.svg
| kop0 = KOP0
| breed0 = BREED0
| image = plaatje.svg
| caption = CAPTION
| main1 = [[Ofbyld:main1.svg|{{Ynfoboks/afbeeldingbreedte}}px]]
| kop1 = KOP1
| head1_1 = HEAD1_1 | item1_1 = ITEM1_1
| head1_2 = HEAD1_2 | item1_2 = ITEM1_2
| head1_3 = HEAD1_3 | item1_3 = ITEM1_3
| head1_9 = HEAD1_9 | item1_9 = ITEM1_9
| kop2 = KOP2
| breed2 = BREED2
| links2 = LINKS2
| head2_1 = HEAD2_1 | item2_1 = ITEM2_1 | item2_1r = ITEM2_1r
| head2_9 = HEAD2_9 | item2_9 = ITEM2_9
| kop4 = ----
| head4_1 = HEAD4_1 | item4_1 = ITEM4_1
| head4_6 = HEAD4_6 | item4_6 = ITEM4_6
| image1 = image1.svg
| caption1 = CAPTION1
| otherkop = OTHERKOP
| other1 = OTHER1
| links31 = LINKS31
| driekop1 = DRIEKOP1
| drie1_1 = DRIE1_1 | drie1_2 = DRIE1_2 | drie1_3 = DRIE1_3
| portaal = PORTAAL
| portaal3 = PORTAAL3
| kop99 = KOP99
}}
== Doel ==
It berjocht {{tl|Ynfoboks generiek}} is makke om ienfâldige funksjoneel lyksoaritige berjochten te meitsjen en '''<u>net</u> bedoeld om fuort yn in artikel te brûken'''.
== Gebruik ==
Onderstaand een voorbeeld met rechts het resultaat. De '''[[Oerlis berjocht:Ynfoboks generyk|volledige lijst van parameters]]''', die naar behoefte gekopieerd kunnen worden, staat op de overlegpagina.
<pre>{{Ynfoboks generyk
| kop = KOP
| breed = BREED
| soort = SOORT | icon = icon.svg
| kop0 = KOP0
| breed0 = BREED0
| image = plaatje.svg
| caption = CAPTION
| main1 = [[Ofbyld:main1.svg|{{Ynfoboks/afbeeldingbreedte}}px]]
| kop1 = KOP1
| head1_1 = HEAD1_1 | item1_1 = ITEM1_1
| head1_2 = HEAD1_2 | item1_2 = ITEM1_2
| head1_3 = HEAD1_3 | item1_3 = ITEM1_3
| head1_4 = HEAD1_4 | item1_4 = ITEM1_4
| head1_5 = HEAD1_5 | item1_5 = ITEM1_5
| head1_6 = HEAD1_6 | item1_6 = ITEM1_6
| head1_7 = HEAD1_7 | item1_7 = ITEM1_7
| head1_8 = HEAD1_8 | item1_8 = ITEM1_8
| head1_9 = HEAD1_9 | item1_9 = ITEM1_9
| kop2 = KOP2
| breed2 = BREED2
| links2 = LINKS2
| head2_1 = HEAD2_1 | item2_1 = ITEM2_1 | item2_1r = ITEM2_1r
| head2_2 = HEAD2_2 | item2_2 = ITEM2_2
| head2_3 = HEAD2_3 | item2_3 = ITEM2_3
| head2_4 = HEAD2_4 | item2_4 = ITEM2_4
| head2_5 = HEAD2_5 | item2_5 = ITEM2_5
| head2_6 = HEAD2_6 | item2_6 = ITEM2_6
| head2_7 = HEAD2_7 | item2_7 = ITEM2_7
| head2_8 = HEAD2_8 | item2_8 = ITEM2_8
| head2_9 = HEAD2_9 | item2_9 = ITEM2_9
| kop4 = ----
| head4_1 = HEAD4_1 | item4_1 = ITEM4_1
| head4_6 = HEAD4_6 | item4_6 = ITEM4_6
| image1 = image1.svg
| caption1 = CAPTION1
| otherkop = OTHERKOP
| other1 = OTHER1
| links31 = LINKS31
| driekop1 = DRIEKOP1
| drie1_1 = DRIE1_1 | drie1_2 = DRIE1_2 | drie1_3 = DRIE1_3
| portaal = PORTAAL
| portaal3 = PORTAAL3
| kop99 = KOP99
}}</pre>
}}
[[Kategory:Berjochten ynfoboks| Generyk]]
</noinclude>
bciemmfwm9mw77e1gngg019an9ycext
1089867
1089803
2022-08-21T07:14:47Z
Minorax
33600
fix lint
wikitext
text/x-wiki
{| class="toccolours vatop infobox" cellpadding="1" cellspacing="1" style="float:right; clear:right; width:{{{breedte|{{Ynfoboks/breedte}}}}}px; padding:0px; margin:0px 0px 1em 1em; font-size:85%;"
{{!}} style="background-color:{{{bgcolor|#e3e3e3}}}; color:{{{color|#000000}}}; font-size:120%; font-weight:bold;" align="center" colspan="3" {{!}} {{#If:{{{kop|}}}|{{#If:{{{color|}}}|{{#If:{{{linkcolor|}}}|{{{kop}}}|<span style="color:{{{color}}};">{{{kop}}}</span>}}|{{{kop}}}}}|{{PAGENAME}}}}
{{!}}-
{{#If:{{{breed|}}}|{{#IfEq:{{{breed}}}|''' '''|| {{!}} align="center" colspan="3" {{!}} {{{breed}}}
{{!}}-}}}}
{{#If:{{{soort|}}}{{{icon|}}}|
{{!}} style="background-color:{{{bgcolor|#e3e3e3}}};color:{{{color|#000000}}}" align="center" colspan="3" {{!}} {{#If:{{{soort|}}}|'''{{#If:{{{color|}}}|{{#If:{{{linkcolor|}}}|{{{soort}}}|<span style="color:{{{color}}};">{{{soort}}}</span>}}|{{{soort}}}}}'''}}{{#If:{{{icon|}}}| [[Bestand:{{{icon}}}|25x19px]]}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{kop0|}}}|
{{!}} style="background-color:{{{bgcolor|#e3e3e3}}}; color:{{{color|#000000}}}" align="center" colspan="3" {{!}} {{#IfEq:{{{kop0}}}|----||'''{{#If:{{{color|}}}|{{#If:{{{linkcolor|}}}|{{{kop0}}}|<span style="color:{{{color}}};">{{{kop0}}}</span>}}|{{{kop0}}}}}'''}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{breed0|}}}|{{#IfEq:{{{breed0}}}|''' '''|| {{!}} align="center" colspan="3" {{!}} {{{breed0}}}
{{!}}-}}}}
{{#If:{{{links0|}}}| {{!}} colspan="3" {{!}} {{{links0}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item0_1|}}}| {{!}} {{{head0_1|}}} {{!!}} {{#If:{{{item0_1r|}}}|{{{item0_1}}} {{!!}} {{{item0_1r}}} | colspan="2" {{!}} {{{item0_1}}}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item0_2|}}}| {{!}} {{{head0_2|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item0_2}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{kolom1|}}}{{{kolom2|}}}{{{kolom3|}}}| {{!}} width="{{{kolom1|}}}" {{!}} {{!!}} width="{{{kolom2|}}}" {{!}} {{!!}} width="{{{kolom3|}}}" {{!}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{image|}}}| {{!}} align="center" colspan="3" {{!}} [[Ofbyld:{{{image}}}|{{#If:{{{imagewidth|}}}|{{{imagewidth|}}}px|{{#expr:{{{breedte|{{Ynfoboks/breedte}}}}}-6}}px}}|{{{caption|{{PAGENAME}}}}}]]
{{!}}-}}
{{#If:{{{image|}}}|{{#If:{{{caption|}}}| {{!}} align="center" colspan="3" {{!}} <small>{{{caption}}}</small>
{{!}}-}}}}
{{#If:{{{image|}}}||{{#If:{{{noimage|}}}|{{!}} align="center" colspan="3" {{!}} {{{noimage|}}}
{{!}}-}}}}
{{#If:{{{mainimage|}}}| {{!}} align="center" colspan="3" {{!}} [[Ofbyld:{{{mainimage}}}|{{#If:{{{mainimagewidth|}}}|{{{mainimagewidth|}}}px|{{#expr:{{{breedte|{{Ynfoboks/breedte}}}}}-6}}px}}|{{{maincaption|{{PAGENAME}}}}}]]
{{!}}-}}
{{#If:{{{mainimage|}}}|{{#If:{{{maincaption|}}}| {{!}} align="center" colspan="3" {{!}} <small>{{{maincaption}}}</small>
{{!}}-}}}}
{{#If:{{{mainimage|}}}||{{#If:{{{nomainimage|}}}|{{!}} align="center" colspan="3" {{!}} {{{nomainimage|}}}
{{!}}-}}}}
{{#If:{{{otherimage|}}}| {{!}} align="center" colspan="3" {{!}} [[Ofbyld:{{{otherimage}}}|{{#If:{{{otherimagewidth|}}}|{{{otherimagewidth|}}}px|{{#expr:{{{breedte|{{Ynfoboks/breedte}}}}}-6}}px}}|{{{othercaption|{{PAGENAME}}}}}]]
{{!}}-}}
{{#If:{{{otherimage|}}}|{{#If:{{{othercaption|}}}| {{!}} align="center" colspan="3" {{!}} <small>{{{othercaption}}}</small>
{{!}}-}}}}
{{#If:{{{otherimage|}}}||{{#If:{{{nootherimage|}}}|{{!}} align="center" colspan="3" {{!}} {{{nootherimage|}}}
{{!}}-}}}}
{{#If:{{{main1|}}}| {{!}} align="center" colspan="3" {{!}} {{{main1}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{links21|}}}| {{!}} colspan="3" {{!}} {{{links21}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{main2|}}}| {{!}} align="center" colspan="3" {{!}} {{{main2}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{main3|}}}| {{!}} align="center" colspan="3" {{!}} {{{main3}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{main4|}}}| {{!}} align="center" colspan="3" {{!}} {{{main4}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{kop1|}}}|
{{#If:{{{breed1|}}}{{{links1|}}}{{{item1_1|}}}{{{item1_2|}}}{{{item1_3|}}}{{{item1_4|}}}{{{item1_5|}}}{{{item1_6|}}}{{{item1_7|}}}{{{item1_8|}}}{{{item1_9|}}}{{{toonkop1|}}}|
{{!}} style="background-color:{{{bgcolor|#e3e3e3}}}; color:{{{color|#000000}}}" align="center" colspan="3" {{!}} {{#IfEq:{{{kop1}}}|----||'''{{#If:{{{color|}}}|{{#If:{{{linkcolor|}}}|{{{kop1}}}|<span style="color:{{{color}}};">{{{kop1}}}</span>}}|{{{kop1}}}}}'''}}
{{!}}-}}}}
{{#If:{{{breed1|}}}| {{!}} align="center" colspan="3" {{!}} {{{breed1}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{links1|}}}| {{!}} colspan="3" {{!}} {{{links1}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item1_1|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head1_1|}}} {{!!}} {{#If:{{{item1_1r|}}}|{{{item1_1}}} {{!!}} {{{item1_1r}}} | colspan="2" {{!}} {{{item1_1}}}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item1_2|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head1_2|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item1_2}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item1_3|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head1_3|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item1_3}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item1_4|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head1_4|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item1_4}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item1_5|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head1_5|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item1_5}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item1_6|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head1_6|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item1_6}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item1_7|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head1_7|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item1_7}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item1_8|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head1_8|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item1_8}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item1_9|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head1_9|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item1_9}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{kop2|}}}|
{{#If:{{{breed2|}}}{{{links2|}}}{{{item2_1|}}}{{{item2_2|}}}{{{item2_3|}}}{{{item2_4|}}}{{{item2_5|}}}{{{item2_6|}}}{{{item2_7|}}}{{{item2_8|}}}{{{item2_9|}}}{{{toonkop2|}}}|
{{!}} style="background-color:{{{bgcolor|#e3e3e3}}}; color:{{{color|#000000}}}" align="center" colspan="3" {{!}} {{#IfEq:{{{kop2}}}|----||'''{{#If:{{{color|}}}|{{#If:{{{linkcolor|}}}|{{{kop2}}}|<span style="color:{{{color}}};">{{{kop2}}}</span>}}|{{{kop2}}}}}'''}}
{{!}}-}}}}
{{#If:{{{breed2|}}}| {{!}} align="center" colspan="3" {{!}} {{{breed2}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{links2|}}}| {{!}} colspan="3" {{!}} {{{links2}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item2_1|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head2_1|}}} {{!!}} {{#If:{{{item2_1r|}}}|{{{item2_1}}} {{!!}} {{{item2_1r}}} | colspan="2" {{!}} {{{item2_1}}}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item2_2|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head2_2|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item2_2}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item2_3|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head2_3|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item2_3}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item2_4|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head2_4|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item2_4}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item2_5|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head2_5|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item2_5}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item2_6|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head2_6|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item2_6}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item2_7|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head2_7|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item2_7}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item2_8|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head2_8|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item2_8}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item2_9|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head2_9|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item2_9}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{kop3|}}}|
{{#If:{{{breed3|}}}{{{links3|}}}{{{item3_1|}}}{{{item3_2|}}}{{{item3_3|}}}{{{item3_4|}}}{{{item3_5|}}}{{{item3_6|}}}{{{item3_7|}}}{{{item3_8|}}}{{{item3_9|}}}{{{toonkop3|}}}|
{{!}} style="background-color:{{{bgcolor|#e3e3e3}}}; color:{{{color|#000000}}}" align="center" colspan="3" {{!}} {{#IfEq:{{{kop3}}}|----||'''{{#If:{{{color|}}}|{{#If:{{{linkcolor|}}}|{{{kop3}}}|<span style="color:{{{color}}};">{{{kop3}}}</span>}}|{{{kop3}}}}}'''}}
{{!}}-}}}}
{{#If:{{{breed3|}}}| {{!}} align="center" colspan="3" {{!}} {{{breed3}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{links3|}}}| {{!}} colspan="3" {{!}} {{{links3}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item3_1|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head3_1|}}} {{!!}} {{#If:{{{item3_1r|}}}|{{{item3_1}}} {{!!}} {{{item3_1r}}} | colspan="2" {{!}} {{{item3_1}}}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item3_2|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head3_2|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item3_2}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item3_3|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head3_3|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item3_3}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item3_4|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head3_4|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item3_4}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item3_5|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head3_5|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item3_5}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item3_6|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head3_6|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item3_6}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item3_7|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head3_7|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item3_7}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item3_8|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head3_8|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item3_8}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item3_9|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head3_9|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item3_9}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{kop4|}}}|
{{#If:{{{breed4|}}}{{{links4|}}}{{{item4_1|}}}{{{item4_2|}}}{{{item4_3|}}}{{{item4_4|}}}{{{item4_5|}}}{{{item4_6|}}}{{{item4_7|}}}{{{item4_8|}}}{{{item4_9|}}}{{{item4_10|}}}{{{item4_11|}}}{{{toonkop4|}}}|
{{!}} style="background-color:{{{bgcolor|#e3e3e3}}}; color:{{{color|#000000}}}" align="center" colspan="3" {{!}} {{#IfEq:{{{kop4}}}|----||'''{{#If:{{{color|}}}|{{#If:{{{linkcolor|}}}|{{{kop4}}}|<span style="color:{{{color}}};">{{{kop4}}}</span>}}|{{{kop4}}}}}'''}}
{{!}}-}}}}
{{#If:{{{breed4|}}}| {{!}} align="center" colspan="3" {{!}} {{{breed4}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{links4|}}}| {{!}} colspan="3" {{!}} {{{links4}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item4_1|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head4_1|}}} {{!!}} {{#If:{{{item4_1r|}}}|{{{item4_1}}} {{!!}} {{{item4_1r}}} | colspan="2" {{!}} {{{item4_1}}}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item4_2|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head4_2|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item4_2}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item4_3|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head4_3|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item4_3}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item4_4|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head4_4|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item4_4}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item4_5|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head4_5|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item4_5}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item4_6|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head4_6|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item4_6}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item4_7|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head4_7|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item4_7}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item4_8|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head4_8|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item4_8}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item4_9|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head4_9|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item4_9}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item4_10|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head4_10|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item4_10}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item4_11|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head4_11|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item4_11}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{kop5|}}}|
{{#If:{{{breed5|}}}{{{links5|}}}{{{item5_1|}}}{{{item5_2|}}}{{{item5_3|}}}{{{item5_4|}}}{{{item5_5|}}}{{{item5_6|}}}{{{item5_7|}}}{{{item5_8|}}}{{{item5_9|}}}{{{item5_10|}}}{{{item5_11|}}}{{{toonkop5|}}}|
{{!}} style="background-color:{{{bgcolor|#e3e3e3}}}; color:{{{color|#000000}}}" align="center" colspan="3" {{!}} {{#IfEq:{{{kop5}}}|----||'''{{#If:{{{color|}}}|{{#If:{{{linkcolor|}}}|{{{kop5}}}|<span style="color:{{{color}}};">{{{kop5}}}</span>}}|{{{kop5}}}}}'''}}
{{!}}-}}}}
{{#If:{{{breed5|}}}| {{!}} align="center" colspan="3" {{!}} {{{breed5}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{links5|}}}| {{!}} colspan="3" {{!}} {{{links5}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item5_1|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head5_1|}}} {{!!}} {{#If:{{{item5_1r|}}}|{{{item5_1}}} {{!!}} {{{item5_1r}}} | colspan="2" {{!}} {{{item5_1}}}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item5_2|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head5_2|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item5_2}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item5_3|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head5_3|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item5_3}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item5_4|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head5_4|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item5_4}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item5_5|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head5_5|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item5_5}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item5_6|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head5_6|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item5_6}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item5_7|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head5_7|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item5_7}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item5_8|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head5_8|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item5_8}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item5_9|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head5_9|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item5_9}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item5_10|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head5_10|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item5_10}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item5_11|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head5_11|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item5_11}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{kop6|}}}|
{{#If:{{{breed6|}}}{{{links6|}}}{{{item6_1|}}}{{{item6_2|}}}{{{item6_3|}}}{{{item6_4|}}}{{{item6_5|}}}{{{item6_6|}}}{{{item6_7|}}}{{{item6_8|}}}{{{item6_9|}}}{{{item6_10|}}}{{{item6_11|}}}{{{toonkop6|}}}|
{{!}} style="background-color:{{{bgcolor|#e3e3e3}}}; color:{{{color|#000000}}}" align="center" colspan="3" {{!}} {{#IfEq:{{{kop6}}}|----||'''{{#If:{{{color|}}}|{{#If:{{{linkcolor|}}}|{{{kop6}}}|<span style="color:{{{color}}};">{{{kop6}}}</span>}}|{{{kop6}}}}}'''}}
{{!}}-}}}}
{{#If:{{{breed6|}}}| {{!}} align="center" colspan="3" {{!}} {{{breed6}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{links6|}}}| {{!}} colspan="3" {{!}} {{{links6}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item6_1|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head6_1|}}} {{!!}} {{#If:{{{item6_1r|}}}|{{{item6_1}}} {{!!}} {{{item6_1r}}} | colspan="2" {{!}} {{{item6_1}}}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item6_2|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head6_2|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item6_2}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item6_3|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head6_3|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item6_3}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item6_4|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head6_4|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item6_4}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item6_5|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head6_5|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item6_5}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item6_6|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head6_6|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item6_6}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item6_7|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head6_7|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item6_7}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item6_8|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head6_8|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item6_8}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item6_9|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head6_9|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item6_9}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item6_10|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head6_10|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item6_10}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item6_11|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head6_11|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item6_11}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{kop7|}}}|
{{#If:{{{breed7|}}}{{{links7|}}}{{{item7_1|}}}{{{item7_2|}}}{{{item7_3|}}}{{{item7_4|}}}{{{item7_5|}}}{{{item7_6|}}}{{{item7_7|}}}{{{item7_8|}}}{{{item7_9|}}}{{{item7_10|}}}{{{item7_11|}}}{{{toonkop7|}}}|
{{!}} style="background-color:{{{bgcolor|#e3e3e3}}}; color:{{{color|#000000}}}" align="center" colspan="3" {{!}} {{#IfEq:{{{kop7}}}|----||'''{{#If:{{{color|}}}|{{#If:{{{linkcolor|}}}|{{{kop7}}}|<span style="color:{{{color}}};">{{{kop7}}}</span>}}|{{{kop7}}}}}'''}}
{{!}}-}}}}
{{#If:{{{breed7|}}}| {{!}} align="center" colspan="3" {{!}} {{{breed7}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{links7|}}}| {{!}} colspan="3" {{!}} {{{links7}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item7_1|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head7_1|}}} {{!!}} {{#If:{{{item7_1r|}}}|{{{item7_1}}} {{!!}} {{{item7_1r}}} | colspan="2" {{!}} {{{item7_1}}}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item7_2|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head7_2|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item7_2}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item7_3|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head7_3|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item7_3}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item7_4|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head7_4|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item7_4}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item7_5|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head7_5|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item7_5}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item7_6|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head7_6|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item7_6}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item7_7|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head7_7|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item7_7}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item7_8|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head7_8|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item7_8}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item7_9|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head7_9|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item7_9}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item7_10|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head7_10|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item7_10}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item7_11|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head7_11|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item7_11}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{kop8|}}}|
{{#If:{{{breed8|}}}{{{links8|}}}{{{item8_1|}}}{{{item8_2|}}}{{{item8_3|}}}{{{item8_4|}}}{{{item8_5|}}}{{{item8_6|}}}{{{item8_7|}}}{{{item8_8|}}}{{{item8_9|}}}{{{item8_10|}}}{{{item8_11|}}}{{{toonkop8|}}}|
{{!}} style="background-color:{{{bgcolor|#e3e3e3}}}; color:{{{color|#000000}}}" align="center" colspan="3" {{!}} {{#IfEq:{{{kop8}}}|----||'''{{#If:{{{color|}}}|{{#If:{{{linkcolor|}}}|{{{kop8}}}|<span style="color:{{{color}}};">{{{kop8}}}</span>}}|{{{kop8}}}}}'''}}
{{!}}-}}}}
{{#If:{{{breed8|}}}| {{!}} align="center" colspan="3" {{!}} {{{breed8}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{links8|}}}| {{!}} colspan="3" {{!}} {{{links8}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item8_1|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head8_1|}}} {{!!}} {{#If:{{{item8_1r|}}}|{{{item8_1}}} {{!!}} {{{item8_1r}}} | colspan="2" {{!}} {{{item8_1}}}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item8_2|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head8_2|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item8_2}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item8_3|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head8_3|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item8_3}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item8_4|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head8_4|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item8_4}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item8_5|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head8_5|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item8_5}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item8_6|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head8_6|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item8_6}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item8_7|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head8_7|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item8_7}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item8_8|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head8_8|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item8_8}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item8_9|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head8_9|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item8_9}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item8_10|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head8_10|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item8_10}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item8_11|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head8_11|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item8_11}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{kop9|}}}|
{{#If:{{{breed9|}}}{{{links9|}}}{{{item9_1|}}}{{{item9_2|}}}{{{item9_3|}}}{{{item9_4|}}}{{{item9_5|}}}{{{item9_6|}}}{{{item9_7|}}}{{{item9_8|}}}{{{item9_9|}}}{{{item9_10|}}}{{{item9_11|}}}{{{toonkop9|}}}|
{{!}} style="background-color:{{{bgcolor|#e3e3e3}}}; color:{{{color|#000000}}}" align="center" colspan="3" {{!}} {{#IfEq:{{{kop9}}}|----||'''{{#If:{{{color|}}}|{{#If:{{{linkcolor|}}}|{{{kop9}}}|<span style="color:{{{color}}};">{{{kop9}}}</span>}}|{{{kop9}}}}}'''}}
{{!}}-}}}}
{{#If:{{{breed9|}}}| {{!}} align="center" colspan="3" {{!}} {{{breed9}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{links9|}}}| {{!}} colspan="3" {{!}} {{{links9}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item9_1|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head9_1|}}} {{!!}} {{#If:{{{item9_1r|}}}|{{{item9_1}}} {{!!}} {{{item9_1r}}} | colspan="2" {{!}} {{{item9_1}}}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item9_2|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head9_2|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item9_2}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item9_3|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head9_3|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item9_3}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item9_4|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head9_4|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item9_4}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item9_5|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head9_5|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item9_5}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item9_6|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head9_6|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item9_6}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item9_7|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head9_7|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item9_7}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item9_8|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head9_8|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item9_8}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item9_9|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head9_9|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item9_9}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item9_10|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head9_10|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item9_10}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{item9_11|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{head9_11|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item9_11}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{kopA|}}}|
{{#If:{{{breedA|}}}{{{linksA|}}}{{{itemA_1|}}}{{{itemA_2|}}}{{{itemA_3|}}}{{{itemA_4|}}}{{{itemA_5|}}}{{{itemA_6|}}}{{{itemA_7|}}}{{{itemA_8|}}}{{{itemA_9|}}}{{{toonkopA|}}}|
{{!}} style="background-color:{{{bgcolor|#e3e3e3}}}; color:{{{color|#000000}}}" align="center" colspan="3" {{!}} {{#IfEq:{{{kopA}}}|----||'''{{#If:{{{color|}}}|{{#If:{{{linkcolor|}}}|{{{kopA}}}|<span style="color:{{{color}}};">{{{kopA}}}</span>}}|{{{kopA}}}}}'''}}
{{!}}-}}}}
{{#If:{{{breedA|}}}| {{!}} align="center" colspan="3" {{!}} {{{breedA}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{linksA|}}}| {{!}} colspan="3" {{!}} {{{linksA}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{itemA_1|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{headA_1|}}} {{!!}} {{#If:{{{itemA_1r|}}}|{{{itemA_1}}} {{!!}} {{{itemA_1r}}} | colspan="2" {{!}} {{{itemA_1}}}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{itemA_2|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{headA_2|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{itemA_2}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{itemA_3|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{headA_3|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{itemA_3}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{itemA_4|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{headA_4|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{itemA_4}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{itemA_5|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{headA_5|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{itemA_5}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{itemA_6|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{headA_6|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{itemA_6}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{itemA_7|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{headA_7|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{itemA_7}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{itemA_8|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{headA_8|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{itemA_8}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{itemA_9|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{headA_9|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{itemA_9}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{kopB|}}}|
{{#If:{{{itemB_1|}}}{{{itemB_2|}}}{{{itemB_3|}}}{{{itemB_4|}}}{{{itemB_5|}}}{{{itemB_6|}}}{{{toonkopB|}}}|
{{!}} style="background-color:{{{bgcolor|#e3e3e3}}}; color:{{{color|#000000}}}" align="center" colspan="3" {{!}} {{#IfEq:{{{kopB}}}|----||'''{{#If:{{{color|}}}|{{#If:{{{linkcolor|}}}|{{{kopB}}}|<span style="color:{{{color}}};">{{{kopB}}}</span>}}|{{{kopB}}}}}'''}}
{{!}}-}}}}
{{#If:{{{itemB_1|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{headB_1|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{itemB_1}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{itemB_2|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{headB_2|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{itemB_2}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{itemB_3|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{headB_3|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{itemB_3}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{itemB_4|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{headB_4|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{itemB_4}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{itemB_5|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{headB_5|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{itemB_5}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{itemB_6|}}}| {{!}} style="font-weight:bold; vertical-align:top;" {{!}} {{{headB_6|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{itemB_6}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{image0|}}}| {{!}} align="center" colspan="3" {{!}} [[Ofbyld:{{{image0|}}}|{{#If:{{{imagewidth0|}}}|{{{imagewidth0|}}}px|{{#expr:{{{breedte|{{Ynfoboks/breedte}}}}}-6}}px}}|{{{caption0|{{PAGENAME}}}}}]]
{{!}}-}}
{{#If:{{{image0|}}}|{{#If:{{{caption0|}}}| {{!}} align="center" colspan="3" {{!}} <small>{{{caption0}}}</small>
{{!}}-}}}}
{{#If:{{{image0|}}}||{{#If:{{{noimage0|}}}|{{!}} align="center" colspan="3" {{!}} {{{noimage0|}}}
{{!}}-}}}}
{{#If:{{{image1|}}}| {{!}} align="center" colspan="3" {{!}} [[Ofbyld:{{{image1|}}}|{{#If:{{{imagewidth1|}}}|{{{imagewidth1|}}}px|{{#expr:{{{breedte|{{Ynfoboks/breedte}}}}}-6}}px}}|{{{caption1|{{PAGENAME}}}}}]]
{{!}}-}}
{{#If:{{{image1|}}}|{{#If:{{{caption1|}}}| {{!}} align="center" colspan="3" {{!}} <small>{{{caption1}}}</small>
{{!}}-}}}}
{{#If:{{{image1|}}}||{{#If:{{{noimage1|}}}|{{!}} align="center" colspan="3" {{!}} {{{noimage1|}}}
{{!}}-}}}}
{{#If:{{{image2|}}}| {{!}} align="center" colspan="3" {{!}} [[Ofbyld:{{{image2|}}}|{{#If:{{{imagewidth2|}}}|{{{imagewidth2|}}}px|{{#expr:{{{breedte|{{Ynfoboks/breedte}}}}}-6}}px}}|{{{caption2|{{PAGENAME}}}}}]]
{{!}}-}}
{{#If:{{{image2|}}}|{{#If:{{{caption2|}}}| {{!}} align="center" colspan="3" {{!}} <small>{{{caption2}}}</small>
{{!}}-}}}}
{{#If:{{{image3|}}}| {{!}} align="center" colspan="3" {{!}} [[Ofbyld:{{{image3|}}}|{{#If:{{{imagewidth3|}}}|{{{imagewidth3|}}}px|{{#expr:{{{breedte|{{Ynfoboks/breedte}}}}}-6}}px}}|{{{caption3|{{PAGENAME}}}}}]]
{{!}}-}}
{{#If:{{{image3|}}}|{{#If:{{{caption3|}}}| {{!}} align="center" colspan="3" {{!}} <small>{{{caption3}}}</small>
{{!}}-}}}}
{{#If:{{{otherkop|}}}|
{{!}} style="background-color:{{{bgcolor|#e3e3e3}}}; color:{{{color|#000000}}}" align="center" colspan="3" {{!}} {{#IfEq:{{{otherkop}}}|----||'''{{#If:{{{color|}}}|{{#If:{{{linkcolor|}}}|{{{otherkop}}}|<span style="color:{{{color}}};">{{{otherkop}}}</span>}}|{{{otherkop}}}}}'''}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{other0|}}}| {{!}} align="center" colspan="3" {{!}} {{{other0}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{other1|}}}| {{!}} align="center" colspan="3" {{!}} {{{other1}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{links31|}}}| {{!}} colspan="3" {{!}} {{{links31}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{other2|}}}| {{!}} align="center" colspan="3" {{!}} {{{other2}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{links32|}}}| {{!}} colspan="3" {{!}} {{{links32}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{other3|}}}| {{!}} align="center" colspan="3" {{!}} {{{other3}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{links33|}}}| {{!}} colspan="3" {{!}} {{{links33}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{driekop1|}}}|
{{#If:{{{drie1_1|}}}{{{drie1_3|}}}|
{{!}} style="background-color:{{{bgcolor|#e3e3e3}}}; color:{{{color|#000000}}}" align="center" colspan="3" {{!}} {{#IfEq:{{{driekop1}}}|----||'''{{#If:{{{color|}}}|{{#If:{{{linkcolor|}}}|{{{driekop1}}}|<span style="color:{{{color}}};">{{{driekop1}}}</span>}}|{{{driekop1}}}}}'''}}
{{!}}-
{{!}} colspan="3" {{!}}
{{{!}} style="background:transparent; font-size:{{{drietekstgrootte|100%}}}; text-align:center" cellspacing="0" cellpadding="0" width="100%"
{{!}} width="33%" {{!}} {{{drie1_1|}}} {{!!}} {{!!}} width="33%" {{!}} {{{drie1_2|}}} {{!!}} {{!!}} width="33%" {{!}} {{{drie1_3|}}}
{{!}}}
{{!}}-}}}}
{{#If:{{{driekop2|}}}|
{{#If:{{{drie2_1|}}}{{{drie2_3|}}}|
{{!}} style="background-color:{{{bgcolor|#e3e3e3}}}; color:{{{color|#000000}}}" align="center" colspan="3" {{!}} '''{{#If:{{{color|}}}|{{#If:{{{linkcolor|}}}|{{{driekop2}}}|<span style="color:{{{color}}};">{{{driekop2}}}</span>}}|{{{driekop2}}}}}'''
{{!}}-
{{!}} colspan="3" {{!}}
{{{!}} style="background:transparent; font-size:{{{drietekstgrootte|100%}}}; text-align:center" cellspacing="0" cellpadding="0" width="100%"
{{!}} width="33%" {{!}} {{{drie2_1|}}} {{!!}} {{!!}} width="33%" {{!}} {{{drie2_2|}}} {{!!}} {{!!}} width="33%" {{!}} {{{drie2_3|}}}
{{!}}}
{{!}}-}}}}
{{#If:{{{driekop3|}}}|
{{#If:{{{drie3_1|}}}{{{drie3_3|}}}|
{{!}} style="background-color:{{{bgcolor|#e3e3e3}}}; color:{{{color|#000000}}}" align="center" colspan="3" {{!}} {{#IfEq:{{{driekop3}}}|----||'''{{#If:{{{color|}}}|{{#If:{{{linkcolor|}}}|{{{driekop3}}}|<span style="color:{{{color}}};">{{{driekop3}}}</span>}}|{{{driekop3}}}}}'''}}
{{!}}-
{{!}} colspan="3" {{!}}
{{{!}} style="background:transparent; font-size:{{{drietekstgrootte|100%}}}; text-align:center" cellspacing="0" cellpadding="0" width="100%"
{{!}} width="33%" {{!}} {{{drie3_1|}}} {{!!}} {{!!}} width="33%" {{!}} {{{drie3_2|}}} {{!!}} {{!!}} width="33%" {{!}} {{{drie3_3|}}}
{{!}}}
{{!}}-}}}}
{{#If:{{{driekop4|}}}|
{{#If:{{{drie4_1|}}}{{{drie4_3|}}}|
{{!}} style="background-color:{{{bgcolor|#e3e3e3}}}; color:{{{color|#000000}}}" align="center" colspan="3" {{!}} '''{{#If:{{{color|}}}|{{#If:{{{linkcolor|}}}|{{{driekop4}}}|<span style="color:{{{color}}};">{{{driekop4}}}</span>}}|{{{driekop4}}}}}'''
{{!}}-
{{!}} colspan="3" {{!}}
{{{!}} style="background:transparent; font-size:{{{drietekstgrootte|100%}}}; text-align:center" cellspacing="0" cellpadding="0" width="100%"
{{!}} width="33%" {{!}} {{{drie4_1|}}} {{!!}} {{!!}} width="33%" {{!}} {{{drie4_2|}}} {{!!}} {{!!}} width="33%" {{!}} {{{drie4_3|}}}
{{!}}}
{{!}}-}}}}
{{#If:{{{driekop5|}}}|
{{#If:{{{drie5_1|}}}{{{drie5_3|}}}|
{{!}} style="background-color:{{{bgcolor|#e3e3e3}}}; color:{{{color|#000000}}}" align="center" colspan="3" {{!}} {{#IfEq:{{{driekop5}}}|----||'''{{#If:{{{color|}}}|{{#If:{{{linkcolor|}}}|{{{driekop5}}}|<span style="color:{{{color}}};">{{{driekop5}}}</span>}}|{{{driekop5}}}}}'''}}
{{!}}-
{{!}} colspan="3" {{!}}
{{{!}} style="background:transparent; font-size:{{{drietekstgrootte|100%}}}; text-align:center" cellspacing="0" cellpadding="0" width="100%"
{{!}} width="33%" {{!}} {{{drie5_1|}}} {{!!}} {{!!}} width="33%" {{!}} {{{drie5_2|}}} {{!!}} {{!!}} width="33%" {{!}} {{{drie5_3|}}}
{{!}}}
{{!}}-}}}}
{{#If:{{{driekop6|}}}|
{{#If:{{{drie6_1|}}}{{{drie6_3|}}}|
{{!}} style="background-color:{{{bgcolor|#e3e3e3}}}; color:{{{color|#000000}}}" align="center" colspan="3" {{!}} '''{{#If:{{{color|}}}|{{#If:{{{linkcolor|}}}|{{{driekop6}}}|<span style="color:{{{color}}};">{{{driekop6}}}</span>}}|{{{driekop6}}}}}'''
{{!}}-
{{!}} colspan="3" {{!}}
{{{!}} style="background:transparent; font-size:{{{drietekstgrootte|100%}}}; text-align:center" cellspacing="0" cellpadding="0" width="100%"
{{!}} width="33%" {{!}} {{{drie6_1|}}} {{!!}} {{!!}} width="33%" {{!}} {{{drie6_2|}}} {{!!}} {{!!}} width="33%" {{!}} {{{drie6_3|}}}
{{!}}}
{{!}}-}}}}
{{#If:{{{otherkop2|}}}|
{{!}} style="background-color:{{{bgcolor|#e3e3e3}}}; color:{{{color|#000000}}}" align="center" colspan="3" {{!}} {{#IfEq:{{{otherkop2}}}|----||'''{{#If:{{{color|}}}|{{#If:{{{linkcolor|}}}|{{{otherkop2}}}|<span style="color:{{{color}}};">{{{otherkop2}}}</span>}}|{{{otherkop2}}}}}'''}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{other4|}}}| {{!}} align="center" colspan="3" {{!}} {{{other4}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{links34|}}}| {{!}} colspan="3" {{!}} {{{links34}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{other5|}}}| {{!}} align="center" colspan="3" {{!}} {{{other5}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{links35|}}}| {{!}} colspan="3" {{!}} {{{links35}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{other6|}}}| {{!}} align="center" colspan="3" {{!}} {{{other6}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{links36|}}}| {{!}} colspan="3" {{!}} {{{links36}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{portaal|}}} | {{!}} style="background-color:{{{bgcolor|#e3e3e3}}}" align="center" colspan="3" {{!}}
{{{!}} style="background:transparent; color:{{{color|#000000}}}" cellspacing="0" cellpadding="0"
{{!}} style="vertical-align:middle" {{!}} '''Temaside'''
{{!}} '''[[Tema:{{{portaal}}}|{{#If:{{{color|}}}|{{#If:{{{linkcolor|}}}|{{{portaal}}}|<span style="color:{{{color}}}">{{{portaal}}}</span>}}|{{{portaal}}}}}]] {{#If:{{{portaal2|}}}|<br/>[[Portaal:{{{portaal2}}}|{{#If:{{{color|}}}|{{#If:{{{linkcolor|}}}|{{{portaal2}}}|<span style="color:{{{color}}}">{{{portaal2}}}</span>}}|{{{portaal2}}}}}]]}} {{#If:{{{portaal3|}}}|<br/>[[Tema:{{{portaal3}}}|{{#If:{{{color|}}}|{{#If:{{{linkcolor|}}}|{{{portaal3}}}|<span style="color:{{{color}}}">{{{portaal3}}}</span>}}|{{{portaal3}}}}}]]}}'''
{{!}}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{kop99|}}}|
{{!}} style="background-color:{{{bgcolor|#e3e3e3}}};color:{{{color|#000000}}}" align="center" colspan="3" {{!}} {{#IfEq:{{{kop99}}}|----||'''{{#If:{{{color|}}}|{{#If:{{{linkcolor|}}}|{{{kop99}}}|<span style="color:{{{color}}};">{{{kop99}}}</span>}}|{{{kop99}}}}}'''}}
{{!}}-}}
{{#If:{{{portaalZ|}}} | {{!}} style="background-color:{{{bgcolor|#e3e3e3}}}" align="center" colspan="3" {{!}}
{{{!}} style="background:transparent; color:{{{color|#000000}}}" cellspacing="0" cellpadding="0"
{{!}} style="vertical-align:middle" {{!}} '''Temaside''' [[Ofbyld:Portal icon.svg|22px|Portaalicoon]]
{{!}} '''[[Tema:{{{portaalZ}}}|{{#If:{{{color|}}}|{{#If:{{{linkcolor|}}}|{{{portaalZ}}}|<span style="color:{{{color}}}">{{{portaalZ}}}</span>}}|{{{portaalZ}}}}}]]'''
{{!}}}
{{!}}-}}
|}<noinclude>{{Sjablooninfo|1=
{{Ynfoboks generyk
| kop = KOP
| breed = BREED
| soort = SOORT | icon = icon.svg
| kop0 = KOP0
| breed0 = BREED0
| image = plaatje.svg
| caption = CAPTION
| main1 = [[Ofbyld:main1.svg|{{Ynfoboks/afbeeldingbreedte}}px]]
| kop1 = KOP1
| head1_1 = HEAD1_1 | item1_1 = ITEM1_1
| head1_2 = HEAD1_2 | item1_2 = ITEM1_2
| head1_3 = HEAD1_3 | item1_3 = ITEM1_3
| head1_9 = HEAD1_9 | item1_9 = ITEM1_9
| kop2 = KOP2
| breed2 = BREED2
| links2 = LINKS2
| head2_1 = HEAD2_1 | item2_1 = ITEM2_1 | item2_1r = ITEM2_1r
| head2_9 = HEAD2_9 | item2_9 = ITEM2_9
| kop4 = ----
| head4_1 = HEAD4_1 | item4_1 = ITEM4_1
| head4_6 = HEAD4_6 | item4_6 = ITEM4_6
| image1 = image1.svg
| caption1 = CAPTION1
| otherkop = OTHERKOP
| other1 = OTHER1
| links31 = LINKS31
| driekop1 = DRIEKOP1
| drie1_1 = DRIE1_1 | drie1_2 = DRIE1_2 | drie1_3 = DRIE1_3
| portaal = PORTAAL
| portaal3 = PORTAAL3
| kop99 = KOP99
}}
== Doel ==
It berjocht {{tl|Ynfoboks generiek}} is makke om ienfâldige funksjoneel lyksoaritige berjochten te meitsjen en '''<u>net</u> bedoeld om fuort yn in artikel te brûken'''.
== Gebruik ==
Onderstaand een voorbeeld met rechts het resultaat. De '''[[Oerlis berjocht:Ynfoboks generyk|volledige lijst van parameters]]''', die naar behoefte gekopieerd kunnen worden, staat op de overlegpagina.
<pre>{{Ynfoboks generyk
| kop = KOP
| breed = BREED
| soort = SOORT | icon = icon.svg
| kop0 = KOP0
| breed0 = BREED0
| image = plaatje.svg
| caption = CAPTION
| main1 = [[Ofbyld:main1.svg|{{Ynfoboks/afbeeldingbreedte}}px]]
| kop1 = KOP1
| head1_1 = HEAD1_1 | item1_1 = ITEM1_1
| head1_2 = HEAD1_2 | item1_2 = ITEM1_2
| head1_3 = HEAD1_3 | item1_3 = ITEM1_3
| head1_4 = HEAD1_4 | item1_4 = ITEM1_4
| head1_5 = HEAD1_5 | item1_5 = ITEM1_5
| head1_6 = HEAD1_6 | item1_6 = ITEM1_6
| head1_7 = HEAD1_7 | item1_7 = ITEM1_7
| head1_8 = HEAD1_8 | item1_8 = ITEM1_8
| head1_9 = HEAD1_9 | item1_9 = ITEM1_9
| kop2 = KOP2
| breed2 = BREED2
| links2 = LINKS2
| head2_1 = HEAD2_1 | item2_1 = ITEM2_1 | item2_1r = ITEM2_1r
| head2_2 = HEAD2_2 | item2_2 = ITEM2_2
| head2_3 = HEAD2_3 | item2_3 = ITEM2_3
| head2_4 = HEAD2_4 | item2_4 = ITEM2_4
| head2_5 = HEAD2_5 | item2_5 = ITEM2_5
| head2_6 = HEAD2_6 | item2_6 = ITEM2_6
| head2_7 = HEAD2_7 | item2_7 = ITEM2_7
| head2_8 = HEAD2_8 | item2_8 = ITEM2_8
| head2_9 = HEAD2_9 | item2_9 = ITEM2_9
| kop4 = ----
| head4_1 = HEAD4_1 | item4_1 = ITEM4_1
| head4_6 = HEAD4_6 | item4_6 = ITEM4_6
| image1 = image1.svg
| caption1 = CAPTION1
| otherkop = OTHERKOP
| other1 = OTHER1
| links31 = LINKS31
| driekop1 = DRIEKOP1
| drie1_1 = DRIE1_1 | drie1_2 = DRIE1_2 | drie1_3 = DRIE1_3
| portaal = PORTAAL
| portaal3 = PORTAAL3
| kop99 = KOP99
}}</pre>
}}
[[Kategory:Berjochten ynfoboks| Generyk]]
</noinclude>
tjapcesdy0bn0ekhmh83g2qpumn183b
Berjocht:Guevara
10
38898
1089836
428760
2022-08-21T07:06:59Z
Minorax
33600
fix lint
wikitext
text/x-wiki
<div style="clear: both; width: 550px;" class="NavFrame">
<div style="background: white; color: #0044AA;" class="NavHead">'''Che Guevara-tiidsline'''</div>
<div class="NavContent" style="text-align:center">
<timeline>
ImageSize = width:650 height:700
PlotArea = left:40 right:10 top:10 bottom:10
DateFormat = yyyy
TimeAxis = orientation:vertical order:reverse format:yyyy
Period = from:1925 till:1970
AlignBars = early
ScaleMajor = unit:year increment:10 start:1930
ScaleMinor = unit:year increment:5 start:1925
Colors =
id:gray value:gray(0.7)
# there is no automatic collision detection,
# so shift texts up or down manually to avoid overlap
Define $dx = 20 # shift text to right side of bar
PlotData =
bar:event width:20 color:blue shift:($dx,-4)
from:start till:end color:blue
mark:(line,white)
at:1928 text:"1928 Berne yn Rosario, Argentynje"
at:1930 text:"1930 Earste astmaoanfal"
at:1933 text:"1933 Ferhuzing fan de famylje Guevara nei Alta Gracia"
at:1934 text:"1934 Priveeskoalle"
at:1937 text:"1937 Skoalbegjin"
at:1942 text:"1942 Guevara giet nei it gymnasium Colegio Nacional Dean Funes"
at:1943 text:"1943 Ferhuzing fan de famylje Guevara nei Córdoba"
at:1946 text:"1946 Guevara hat de Colegio Nacional Dean Funes dien"
at:1947 text:"1947 Ferhuzing fan de famylje Guevara nei Buenos Aires; Ernesto begjint mei syn stúdzje medisinen"
at:1950 text:"1950 Reis mei de motor troch it noarden fan Argentynje"
at:1951 text:"1951 Wurket seis moanne op tankskippen. Itselde jier begjint er mei syn reis troch Latynsk-Amearika"
at:1952 text:"1952 Op syn reis mei Alberto Granado helpt Guevara yn in leprakolony yn Perû"
at:1953 text:"1953 Makket syn stúdzje medisinen dien, reizget nei ferskillende lannen, komt oan yn Gûatamala"
at:1954 text:"1954 Guevara moat út Gûatamala flechtsje en komt úteinlik yn Meksiko telâne"
at:1955 text:"1955 Gearkomsten fan 26 july mei Fidel Castro, oprjochting fan de 26 july Beweging"
at:1956 text:"1956 Mei de boat nei Kuba"
at:1957 text:"1957 Guerrilla yn Sierra Maestra; Guevara krijt de rang 'Comandante'"
at:1958 text:"1958 Ferovering fan it plak Santa Clara; diktator Batista fan Kuba moat flechtsje"
at:1959 text:"1959 Beneamd ta kommandant fan it La Cabaña-fort; wurdt presidint fan nasjonale bank fan Kuba."
at:1961 text:"1961 Wurdt Minister fan Yndustry"
at:1964 text:"1964 Reis nei Kongo om de revolusjonêren te stypjen."
at:1965 text:"1965 Jout ôfskiedsbrief oan Fidel Castro. Reizget nei Kongo om te begjinnen mei guerrilla-aksjes."
at:1966 text:"1966 Ferlit Kongo mei ferskillende reisdoelen, Bolivia is syn definitive reisdoel."
at:1967 text:"1967 Aktyf by guerrilla-aktiviteiten yn Bolivia. Wurdt finzen nommen en eksekutearre."
TextData =
tabs:(25-left)
pos:(100,710)
fontsize:12
text:"Tiidsline"
</timeline>
</div></div>
<noinclude>[[Kategory:Berjocht: Tiidline|Guevara]]</noinclude>
5kvzf5v21lekcyyafpesh3p9v44607g
Berjocht:Haadside-boppe
10
39102
1089866
694611
2022-08-21T07:12:20Z
Minorax
33600
fix lint
wikitext
text/x-wiki
__NOTOC__<!-- -->__NOEDITSECTION__
{| style="width:100%; margin-bottom:2px; background:transparent"
| style="background-color:#f9f9f9; width:100%; border:1px solid #a7d7f9; vertical-align:top; -moz-border-radius: 10px; -webkit-border-radius: 10px; border-radius:10px;" |
{| style="width:100%; margin-bottom:2px; vertical-align:top; background:transparent; padding-left:2em; padding-right:3em; padding-top:1em;"
|-
| style="padding-bottom:6px"|<span style="font-size:185%;">Wolkom by [[Wikipedy]]</span><br/>De frije ensyklopedy dêr't eltsenien syn witten op hokfoar mêd dan ek diele kin mei oaren.
| rowspan="2" style="text-align:right"|{{ucfirst:{{LOCALDAYNAME}}}}, {{LOCALDAY}} {{LOCALMONTHNAME}} {{LOCALYEAR}}
<span class="plainlinks" style="font-size:90%;">'''[[Wiki:Statistyk|{{NUMBEROFARTICLES}}]]''' [[Wiki:Alle_titels|siden]] yn it [[Frysktalige Wikipedy|Frysk]]</span>
|-
| style="width:75%; font-size:90%; padding-bottom:5px"|
<div style="border-top: 1px solid #a7d7f9; padding-top:5px">
'''[[Wikipedy:Sykje|Sykje ynformaasje]] [[Ofbyld:Pompebled.svg|10px]] [[Wikipedy:Mienskip|Mienskip]] [[Ofbyld:Pompebled.svg|10px]] [[Wikipedy:Oerlisside|Oerlisside]]'''</div>
|}
|}
gxbnvev2ma2esq1benqh5t6dpg66581
Berjocht:Olympyske Spullen
10
40250
1089813
1061766
2022-08-21T07:02:03Z
Minorax
33600
fix lint
wikitext
text/x-wiki
{| id="toc" style="font-size:90%; margin-top:1em; margin-bottom:-0.5em; border: 1px solid #aaa; padding: 5px; clear: both;" width="100%"
! align="center" style="background:#82c89e" width="100%" | [[Olympyske Spullen]]
|-
| align="center" style="font-size: 90%;" colspan="2" | '''Simmerspullen''': [[Olympyske Simmerspullen 1896| Atene 1896]] | [[Olympyske Simmerspullen 1900| Parys 1900]] | [[Olympyske Simmerspullen 1904|St. Louis 1904]] | [[Olympyske Simmerspullen 1908|Londen 1908]] | [[Olympyske Simmerspullen 1912|Stokholm 1912]] | [[Olympyske Simmerspullen 1920|Antwerpen 1920]] | [[Olympyske Simmerspullen 1924|Parys 1924]] | [[Olympyske Simmerspullen 1928|Amsterdam 1928]] | [[Olympyske Simmerspullen 1932|Los Angeles 1932]] | [[Olympyske Simmerspullen 1936|Berlyn 1936]] | [[Olympyske Simmerspullen 1948|Londen 1948]] | [[Olympyske Simmerspullen 1952|Helsinki 1952]] | [[Olympyske Simmerspullen 1956|Melbourne 1956]] | [[Olympyske Simmerspullen 1960|Rome 1960]] | [[Olympyske Simmerspullen 1964|Tokio 1964]] | [[Olympyske Simmerspullen 1968|Meksiko (stêd) 1968]] | [[Olympyske Simmerspullen 1972|München 1972]] | [[Olympyske Simmerspullen 1976|Montreal 1976]] | [[Olympyske Simmerspullen 1980|Moskou 1980]] | [[Olympyske Simmerspullen 1984|Los Angeles 1984]] | [[Olympyske Simmerspullen 1988|Seoel 1988]] | [[Olympyske Simmerspullen 1992|Barcelona 1992]] | [[Olympyske Simmerspullen 1996|Atlanta 1996]] | [[Olympyske Simmerspullen 2000|Sydney 2000]] | [[Olympyske Simmerspullen 2004|Atene 2004]] | [[Olympyske Simmerspullen 2008|Peking 2008]] | [[Olympyske Simmerspullen 2012|Londen 2012]] | [[Olympyske Simmerspullen 2016|Rio de Janeiro 2016]] | [[Olympyske Simmerspullen 2020|Tokio 2020 <small>(2021)</small>]] | ''[[Olympyske Simmerspullen 2024|Parys 2024]]'' | ''[[Olympyske Simmerspullen 2028|Los Angeles 2028]]'' | ''[[Olympyske Simmerspullen 2032|Brisbane 2032]]'' <br>
|- style="text-align:right;"
| align="center" style="font-size: 90%;" colspan="2" | '''Winterspullen''': [[Olympyske Winterspullen 1924|Chamonix 1924]] | [[Olympyske Winterspullen 1928|Sankt Moritz 1928]] | [[Olympyske Winterspullen 1932|Lake Placid 1932]] | [[Olympyske Winterspullen 1936|Garmisch-Partenkirchen 1936]] | [[Olympyske Winterspullen 1948|Sankt Moritz 1948]] | [[Olympyske Winterspullen 1952|Oslo 1952]] | [[Olympyske Winterspullen 1956|Cortina d'Ampezzo 1956]] | [[Olympyske Winterspullen 1960|Squaw Valley 1960]] | [[Olympyske Winterspullen 1964|Innsbruck 1964]] | [[Olympyske Winterspullen 1968|Grenôble 1968]] | [[Olympyske Winterspullen 1972|Sapporo 1972]] | [[Olympyske Winterspullen 1976|Innsbruck 1976]] | [[Olympyske Winterspullen 1980|Lake Placid 1980]] | [[Olympyske Winterspullen 1984|Sarajevo 1984]] | [[Olympyske Winterspullen 1988|Calgary 1988]] | [[Olympyske Winterspullen 1992|Albertville 1992]] | [[Olympyske Winterspullen 1994|Lillehammer 1994]] | [[Olympyske Winterspullen 1998|Nagano 1998]] | [[Olympyske Winterspullen 2002|Salt Lake City 2002]] | [[Olympyske Winterspullen 2006|Turyn 2006]] | [[Olympyske Winterspullen 2010|Vancouver 2010]] | [[Olympyske Winterspullen 2014|Sotsji 2014]] | [[Olympyske Winterspullen 2018|Pyeongchang 2018]] | [[Olympyske Winterspullen 2022|Peking 2022]] | ''[[Olympyske Simmerspullen 2026|Milaan en Cortina d'Ampezzo 2026]]'' <br>
|- style="text-align:right;"
|<small>[[Template:Olympyske Spullen|wizigje]]</small>
|}
<noinclude>
[[Kategory:Berjocht Olympyske Spullen| ]]
</noinclude>
dmqq1dcl73ehhnzj90vcaegm53o0vwa
Berjocht:Bûsboek Olympyske Winterspullen 2010
10
40261
1089853
1048146
2022-08-21T07:09:47Z
Minorax
33600
fix lint
wikitext
text/x-wiki
{| class="wikitable" style="margin:0.5em auto; font-size:90%;"
|-
| style="background:#0c3; text-align:center;"|   ||Iepening Seremoanje|| style="background:#39f; text-align:center;"|   ||Wedstriden || style="background:#fc0; text-align:center;"|   ||Wedstriden mei medaljes || style="background:#ffdead; text-align:center;"|   ||Show Gala || style="background:#e33;"|   || Slutingsseremoanje
|}
{| class="wikitable" style="margin:0.5em auto; font-size:90%; line-height:1.25em;"
|-
! Febrewaris !!12<br />F!!13<br />S!!14<br />S!!15<br />M!!16<br />T!!17<br />W!!18<br />T!!19<br />F!!20<br />S!!21<br />S!!22<br />M!!23<br />T!!24<br />W!!25<br />T!!26<br />F!!27<br />S!!28<br />S!!Gouden</br>
Medaljes
|-
| Seremoanjes || style="background:#0c3; text-align:center;"| || || || || || || || || || || || || || || || || style="background:#e33; text-align:center;"|
|-
|Alpineskyen|| || || || style="background:#fc0; text-align:center;"| || || style="background:#fc0; text-align:center;"| || style="background:#fc0; text-align:center;"| || style="background:#fc0; text-align:center;"| || style="background:#fc0; text-align:center;"| || style="background:#fc0; text-align:center;"| || || style="background:#fc0; text-align:center;"| || style="background:#39f;"| || style="background:#fc0; text-align:center;"| || style="background:#fc0; text-align:center;"| || style="background:#fc0; text-align:center;"| || ||align=center|10
|-
|Biatlon|| || style="background:#fc0; text-align:center;"| || style="background:#fc0; text-align:center;"| || || style="background:#fc0; text-align:center;"| || || style="background:#fc0; text-align:center;"| || || || style="background:#fc0; text-align:center;"| || || style="background:#fc0; text-align:center;"| || || || style="background:#fc0; text-align:center;"| || || ||align=center|10
|-
|Bobslydzjen|| || || || || || || || || style="background:#39f;"| || style="background:#fc0; text-align:center;"| || || style="background:#39f;"| || style="background:#fc0; text-align:center;"| || || style="background:#39f;"| || style="background:#fc0; text-align:center;"| || ||align=center|3
|-
|Skyrinnen|| || || || style="background:#fc0; text-align:center;"| || || style="background:#fc0; text-align:center;"| || || style="background:#fc0; text-align:center;"| || style="background:#fc0; text-align:center;"| || || style="background:#fc0; text-align:center;"| || || style="background:#fc0; text-align:center;"| || style="background:#fc0; text-align:center;"| || || style="background:#fc0; text-align:center;"| || style="background:#fc0; text-align:center;"| ||align=center|12
|-
|Curling|| || || || || style="background:#39f;"| || style="background:#39f;"| || style="background:#39f;"| || style="background:#39f;"| || style="background:#39f;"| || style="background:#39f;"| || style="background:#39f;"| || style="background:#39f;"| || style="background:#39f;"| || style="background:#39f;"| || style="background:#fc0; text-align:center;"| || style="background:#fc0; text-align:center;"| || ||align=center|2
|-
|Keunstriden|| || || style="background:#39f;"| || style="background:#fc0; text-align:center;"| || style="background:#39f;"| || || style="background:#fc0; text-align:center;"| || style="background:#39f;"| || || style="background:#39f;"| || style="background:#fc0; text-align:center;"| || style="background:#39f;"| || || style="background:#fc0; text-align:center;"| || || style="background:#ffdead;"| || ||align=center|4
|-
|Freestyleskyen|| || style="background:#fc0; text-align:center;"| || style="background:#fc0; text-align:center;"| || || || || || || style="background:#39f;"| || style="background:#fc0; text-align:center;"| || style="background:#39f;"| || style="background:#fc0; text-align:center;"| || style="background:#fc0; text-align:center;"| || style="background:#fc0; text-align:center;"| || || || ||align=center|6
|-
|Iishockey|| || style="background:#39f;"| || style="background:#39f;"| || style="background:#39f;"| || style="background:#39f;"| || style="background:#39f;"| || style="background:#39f;"| || style="background:#39f;"| || style="background:#39f;"| || style="background:#39f;"| || style="background:#39f;"| || style="background:#39f;"| || style="background:#39f;"| || style="background:#fc0; text-align:center;"| || style="background:#39f;"| || style="background:#39f;"| || style="background:#fc0; text-align:center;"| ||align=center|2
|-
|Rodeljen|| || style="background:#39f;"| || style="background:#fc0; text-align:center;"| || style="background:#39f;"| || style="background:#fc0; text-align:center;"| || style="background:#fc0; text-align:center;"| || || || || || || || || || || || ||align=center|3
|-
|Noardske kombinaasje|| || || style="background:#fc0; text-align:center;"| || || || || || || || || || style="background:#fc0; text-align:center;"| || || style="background:#fc0; text-align:center;"| || || || ||align=center|3
|-
|Shorttrack|| || style="background:#fc0; text-align:center;"| || || || || style="background:#fc0; text-align:center;"| || || || style="background:#fc0; text-align:center;"| || || || || style="background:#fc0; text-align:center;"| || || style="background:#fc0; text-align:center;"| || || ||align=center|8
|-
|Skeleton|| || || || || || || style="background:#39f;"| || style="background:#fc0; text-align:center;"| || || || || || || || || || ||align=center|2
|-
|Skânsspringen|| style="background:#39f;"| || style="background:#fc0; text-align:center;"| || || || || || || style="background:#39f;"| || style="background:#fc0; text-align:center;"| || || style="background:#fc0; text-align:center;"| || || || || || || ||align=center|3
|-
|Snowboarden|| || || || style="background:#fc0; text-align:center;"| || style="background:#fc0; text-align:center;"| || style="background:#fc0; text-align:center;"| || style="background:#fc0; text-align:center;"| || || || || || || || || style="background:#fc0; text-align:center;"| || style="background:#fc0; text-align:center;"| || ||align=center|6
|-
|Reedriden|| || style="background:#fc0; text-align:center;"| || style="background:#fc0; text-align:center;"| || style="background:#fc0; text-align:center;"| || style="background:#fc0; text-align:center;"| || style="background:#fc0; text-align:center;"| || style="background:#fc0; text-align:center;"| || || style="background:#fc0; text-align:center;"| || style="background:#fc0; text-align:center;"| || || style="background:#fc0; text-align:center;"| || style="background:#fc0; text-align:center;"| || || style="background:#39f;"| || style="background:#fc0; text-align:center;"| || ||align=center|12
|-
! Oantal gouden medaljes !! !! 5 !! 5 !! 6 !! 5 !! 7 !! 6 !! 4 !! 6 !! 6 !! 4 !! 5 !! 5 !! 6 !! 7 !! 7 !! 2 !! 86
|-
! Febrewaris !!12<br />F!!13<br />S!!14<br />S!!15<br />M!!16<br />T!!17<br />W!!18<br />T!!19<br />F!!20<br />S!!21<br />S!!22<br />M!!23<br />T!!24<br />W!!25<br />T!!26<br />F!!27<br />S!!28<br />S
|}
<noinclude>
[[Kategory:Berjocht Bûsboek Olympyske Spullen|{{PAGENAME}}]]
</noinclude>
i9l4h9dmqmpbuyqaa5kpm0yx6gfvyzn
Berjocht:Bûsboek Olympyske Simmerspullen 2004
10
40363
1089851
1048150
2022-08-21T07:09:42Z
Minorax
33600
fix lint
wikitext
text/x-wiki
{| class="wikitable" style="margin:0.5em auto; font-size:90%;position:relative;"
|-
|bgcolor=#00cc33 align=center| ||Iepening Seremoanje|| bgcolor=#3399ff align=center|   ||Wedstriden|| bgcolor=#ffcc00 align=center| ||Wedstriden mei medaljes ||bgcolor=#ffdead align=center|   ||Show Gala || bgcolor=#ee3333| ||Slutingsseremoanje
|}
{| class="wikitable" style="margin:0.5em auto; font-size:90%; line-height:1.25em;"
|-
! Augustus !!11<br>W!!12<br>T!!13<br>F!!14<br>S!!15<br>S!!16<br>M!!17<br>T!!18<br>W!!19<br>T!!20<br>F!!21<br>S!!22<br>S!!23<br>M!!24<br>T!!25<br>W!!26<br>T!!27<br>F!!28<br>S!!29<br>S
|- align="center"
|-
| Seremoanjes || || ||bgcolor=#00cc33 align=center| || || || || || || || || || || || || || || || ||bgcolor=#ee3333 align=center|
|-
| align="left" |Bôgesjitten
|
|
|
|
| bgcolor="#3399ff" |
| bgcolor="#3399ff" |
| bgcolor="#3399ff" |
| bgcolor=#ffcc00 |
| bgcolor=#ffcc00 |
| bgcolor=#ffcc00 |
| bgcolor=#ffcc00 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|- align="center"
| align="left" | Atletyk
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| bgcolor=#ffcc00 |
| bgcolor=#ffcc00 |
| bgcolor=#ffcc00 |
| bgcolor=#ffcc00 |
| bgcolor=#ffcc00 |
| bgcolor=#ffcc00 |
| bgcolor=#ffcc00 |
| bgcolor=#ffcc00 |
| bgcolor=#ffcc00 |
| bgcolor=#ffcc00 |
|- align="center"
| align="left" |Badminton
|
|
|
| bgcolor="#3399ff" |
| bgcolor="#3399ff" |
| bgcolor="#3399ff" |
| bgcolor="#3399ff" |
| bgcolor="#3399ff" |
| bgcolor=#ffcc00 |
| bgcolor=#ffcc00 |
| bgcolor=#ffcc00 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|- align="center"
| align="left" |Honkbal
|
|
|
|
| bgcolor="#3399ff" |
| bgcolor="#3399ff" |
| bgcolor="#3399ff" |
| bgcolor="#3399ff" |
|
| bgcolor="#3399ff" |
| bgcolor="#3399ff" |
| bgcolor="#3399ff" |
|
| bgcolor="#3399ff" |
| bgcolor=#ffcc00 |
|
|
|
|
|- align="center"
| align="left" | Basketbal
|
|
|
| bgcolor="#3399ff" |
| bgcolor="#3399ff" |
| bgcolor="#3399ff" |
| bgcolor="#3399ff" |
| bgcolor="#3399ff" |
| bgcolor="#3399ff" |
| bgcolor="#3399ff" |
| bgcolor="#3399ff" |
| bgcolor="#3399ff" |
| bgcolor="#3399ff" |
| bgcolor="#3399ff" |
| bgcolor="#3399ff" |
| bgcolor="#3399ff" |
| bgcolor="#3399ff" |
| bgcolor=#ffcc00 |
|
|- align="center"
| align="left" | Boksen
|
|
|
| bgcolor="#3399ff" |
| bgcolor="#3399ff" |
| bgcolor="#3399ff" |
| bgcolor="#3399ff" |
| bgcolor="#3399ff" |
| bgcolor="#3399ff" |
| bgcolor="#3399ff" |
| bgcolor="#3399ff" |
| bgcolor="#3399ff" |
| bgcolor="#3399ff" |
| bgcolor="#3399ff" |
| bgcolor="#3399ff" |
|
| bgcolor="#3399ff" |
| bgcolor=#ffcc00 |
| bgcolor=#ffcc00 |
|- align="center"
| align="left" | Kanofarren
|
|
|
|
|
|
| bgcolor="#3399ff" |
| bgcolor=#ffcc00 |
| bgcolor="#3399ff" |
| bgcolor=#ffcc00 |
|
|
| bgcolor="#3399ff" |
| bgcolor="#3399ff" |
| bgcolor="#3399ff" |
| bgcolor="#3399ff" |
| bgcolor=#ffcc00 |
| bgcolor=#ffcc00 |
|
|- align="center"
| align="left" |Hurdfytsen
|
|
|
| bgcolor=#ffcc00 |
| bgcolor=#ffcc00 |
|
|
| bgcolor=#ffcc00 |
|
| bgcolor=#ffcc00 |
| bgcolor=#ffcc00 |
| bgcolor=#ffcc00 |
| bgcolor=#ffcc00 |
| bgcolor=#ffcc00 |
|
| bgcolor=#ffcc00 |
| bgcolor=#ffcc00 |
|
|
|- align="center"
| align="left" | Keunstdûken
|
|
|
| bgcolor=#ffcc00 |
|
| bgcolor=#ffcc00 |
|
|
|
| bgcolor="#3399ff" |
| bgcolor="#3399ff" |
| bgcolor=#ffcc00 |
| bgcolor="#3399ff" |
| bgcolor=#ffcc00 |
| bgcolor="#3399ff" |
| bgcolor=#ffcc00 |
| bgcolor="#3399ff" |
| bgcolor=#ffcc00 |
|
|- align="center"
| align="left" | Hynstesport
|
|
|
|
|
| bgcolor="#3399ff" |
| bgcolor="#3399ff" |
| bgcolor=#ffcc00 |
|
| bgcolor="#3399ff" |
| bgcolor=#ffcc00 |
| bgcolor="#3399ff" |
| bgcolor="#3399ff" |
| bgcolor="#3399ff" |
| bgcolor=#ffcc00 |
|
| bgcolor=#ffcc00 |
|
|
|- align="center"
| align="left" |Skermjen
|
|
|
| bgcolor=#ffcc00 |
| bgcolor=#ffcc00 |
| bgcolor=#ffcc00 |
| bgcolor=#ffcc00 |
| bgcolor=#ffcc00 |
| bgcolor=#ffcc00 |
| bgcolor=#ffcc00 |
| bgcolor=#ffcc00 |
| bgcolor=#ffcc00 |
|
|
|
|
|
|
|
|- align="center"
| align="left" | Hockey
|
|
|
| bgcolor="#3399ff" |
| bgcolor="#3399ff" |
| bgcolor="#3399ff" |
| bgcolor="#3399ff" |
| bgcolor="#3399ff" |
| bgcolor="#3399ff" |
| bgcolor="#3399ff" |
| bgcolor="#3399ff" |
| bgcolor="#3399ff" |
| bgcolor="#3399ff" |
| bgcolor="#3399ff" |
| bgcolor="#3399ff" |
| bgcolor=#ffcc00 |
| bgcolor=#ffcc00 |
|
|
|- align="center"
| align="left" | Fuotbal
| bgcolor="#3399ff" |
| bgcolor="#3399ff" |
|
| bgcolor="#3399ff" |
| bgcolor="#3399ff" |
|
| bgcolor="#3399ff" |
| bgcolor="#3399ff" |
|
| bgcolor="#3399ff" |
| bgcolor="#3399ff" |
|
| bgcolor="#3399ff" |
| bgcolor="#3399ff" |
|
| bgcolor=#ffcc00 |
| bgcolor="#3399ff" |
| bgcolor=#ffcc00 |
|
|- align="center"
| align="left" | Gymnastyk
|
|
|
| bgcolor="#3399ff" |
| bgcolor="#3399ff" |
| bgcolor=#ffcc00 |
| bgcolor=#ffcc00 |
| bgcolor=#ffcc00 |
| bgcolor=#ffcc00 |
| bgcolor=#ffcc00 |
| bgcolor=#ffcc00 |
| bgcolor=#ffcc00 |
| bgcolor=#ffcc00 |
|
|
| bgcolor="#3399ff" |
| bgcolor="#3399ff" |
| bgcolor=#ffcc00 |
| bgcolor=#ffcc00 |
|- align="center"
| align="left" | Hânbal
|
|
|
| bgcolor="#3399ff" |
| bgcolor="#3399ff" |
| bgcolor="#3399ff" |
| bgcolor="#3399ff" |
| bgcolor="#3399ff" |
| bgcolor="#3399ff" |
| bgcolor="#3399ff" |
| bgcolor="#3399ff" |
| bgcolor="#3399ff" |
| bgcolor="#3399ff" |
| bgcolor="#3399ff" |
|
| bgcolor="#3399ff" |
| bgcolor="#3399ff" |
| bgcolor="#3399ff" |
| bgcolor=#ffcc00 |
|- align="center"
| align="left" | Judo
|
|
|
| bgcolor=#ffcc00 |
| bgcolor=#ffcc00 |
| bgcolor=#ffcc00 |
| bgcolor=#ffcc00 |
| bgcolor=#ffcc00 |
| bgcolor=#ffcc00 |
| bgcolor=#ffcc00 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|- align="center"
| align="left" | Moderne fiifkamp
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| bgcolor=#ffcc00 |
| bgcolor=#ffcc00 |
|
|
|- align="center"
| align="left" | Roeien
|
|
|
| bgcolor="#3399ff" |
| bgcolor="#3399ff" |
| bgcolor="#3399ff" |
| bgcolor="#3399ff" |
| bgcolor="#3399ff" |
| bgcolor="#3399ff" |
|
| bgcolor=#ffcc00 |
| bgcolor=#ffcc00 |
|
|
|
|
|
|
|
|- align="center"
| align="left" | Hurdsilen
|
|
|
| bgcolor="#3399ff" |
| bgcolor="#3399ff" |
| bgcolor="#3399ff" |
| bgcolor="#3399ff" |
| bgcolor="#3399ff" |
| bgcolor="#3399ff" |
| bgcolor="#3399ff" |
| bgcolor=#3399ff |
| bgcolor=#ffcc00 |
| bgcolor=#ffcc00 |
| bgcolor=#ffcc00 |
| bgcolor=#ffcc00 |
| bgcolor=#ffcc00 |
|
| bgcolor=#ffcc00 |
|- align="center"
| align="left" | Sjitsport
|
|
|
| bgcolor=#ffcc00 |
| bgcolor=#ffcc00 |
| bgcolor=#ffcc00 |
| bgcolor=#ffcc00 |
| bgcolor=#ffcc00 |
| bgcolor=#ffcc00 |
| bgcolor=#ffcc00 |
| bgcolor=#ffcc00 |
| bgcolor=#ffcc00 |
|
|
|
|
|
|
|
|- align="center"
| align="left" | Softbal
|
|
|
| bgcolor="#3399ff" |
| bgcolor="#3399ff" |
| bgcolor="#3399ff" |
| bgcolor="#3399ff" |
| bgcolor="#3399ff" |
| bgcolor="#3399ff" |
| bgcolor="#3399ff" |
|
| bgcolor="#3399ff" |
| bgcolor=#ffcc00 |
|
|
|
|
|
|
|- align="center"
| align="left" | Swimmen
|
|
|
| bgcolor=#ffcc00 |
| bgcolor=#ffcc00 |
| bgcolor=#ffcc00 |
| bgcolor=#ffcc00 |
| bgcolor=#ffcc00 |
| bgcolor=#ffcc00 |
| bgcolor=#ffcc00 |
| bgcolor=#ffcc00 |
| bgcolor=#ffcc00 |
|
|
| bgcolor=#ffcc00 |
| bgcolor=#ffcc00 |
|
|
|
|- align="center"
| align="left" | Syngroanswimmen
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| bgcolor="#3399ff" |
| bgcolor="#3399ff" |
| bgcolor=#ffcc00 |
| bgcolor="#3399ff" |
| bgcolor=#ffcc00 |
|
|
|- align="center"
| align="left" | Tafeltennis
|
|
|
| bgcolor="#3399ff" |
| bgcolor="#3399ff" |
| bgcolor="#3399ff" |
| bgcolor="#3399ff" |
| bgcolor="#3399ff" |
| bgcolor="#3399ff" |
| bgcolor=#ffcc00 |
| bgcolor=#ffcc00 |
| bgcolor=#ffcc00 |
| bgcolor=#ffcc00 |
|
|
|
|
|
|
|- align="center"
| align="left" | Taekwondo
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| bgcolor=#ffcc00 |
| bgcolor=#ffcc00 |
| bgcolor=#ffcc00 |
| bgcolor=#ffcc00 |
|- align="center"
| align="left" | Tennis
|
|
|
|
| bgcolor="#3399ff" |
| bgcolor="#3399ff" |
| bgcolor="#3399ff" |
| bgcolor="#3399ff" |
| bgcolor="#3399ff" |
| bgcolor="#3399ff" |
| bgcolor=#ffcc00 |
| bgcolor=#ffcc00 |
|
|
|
|
|
|
|
|- align="center"
| align="left" | Triatlon
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| bgcolor=#ffcc00 |
| bgcolor=#ffcc00 |
|
|
|
|- align="center"
| align="left" | Follybal
|
|
|
| bgcolor="#3399ff" |
| bgcolor="#3399ff" |
| bgcolor="#3399ff" |
| bgcolor="#3399ff" |
| bgcolor="#3399ff" |
| bgcolor="#3399ff" |
| bgcolor="#3399ff" |
| bgcolor="#3399ff" |
| bgcolor="#3399ff" |
| bgcolor="#3399ff" |
| bgcolor=#ffcc00 |
| bgcolor=#ffcc00 |
| bgcolor="#3399ff" |
| bgcolor="#3399ff" |
| bgcolor=#ffcc00 |
| bgcolor=#ffcc00 |
|- align="center"
| align="left" | Wetterpolo
|
|
|
|
| bgcolor="#3399ff" |
| bgcolor="#3399ff" |
| bgcolor="#3399ff" |
| bgcolor="#3399ff" |
| bgcolor="#3399ff" |
| bgcolor="#3399ff" |
| bgcolor="#3399ff" |
| bgcolor="#3399ff" |
| bgcolor="#3399ff" |
| bgcolor="#3399ff" |
| bgcolor="#3399ff" |
| bgcolor=#ffcc00 |
| bgcolor="#3399ff" |
|
| bgcolor=#ffcc00 |
|- align="center"
| align="left" | Gewichtheffen
|
|
|
| bgcolor=#ffcc00 |
| bgcolor=#ffcc00 |
| bgcolor=#ffcc00 |
|
| bgcolor=#ffcc00 |
| bgcolor=#ffcc00 |
| bgcolor=#ffcc00 |
| bgcolor=#ffcc00 |
|
| bgcolor=#ffcc00 |
| bgcolor=#ffcc00 |
| bgcolor=#ffcc00 |
|
|
|
|
|- align="center"
| align="left" | Wrakseljen
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| bgcolor=#ffcc00 |
| bgcolor=#ffcc00 |
| bgcolor=#ffcc00 |
| bgcolor=#ffcc00 |
| bgcolor=#ffcc00 |
| bgcolor=#ffcc00 |
| bgcolor=#ffcc00 |
| bgcolor=#ffcc00 |
|-
! Augustus !!11<br>W!!12<br>T!!13<br />F!!14<br />S!!15<br />S!!16<br />M!!17<br />T!!18<br />W!!19<br />T!!20<br />F!!21<br />S!!22<br />S!!23<br />M!!24<br />T!!25<br />W!!26<br />T!!27<br />F!!28<br />S!!29<br />S
|}
<noinclude>
[[Kategory:Berjocht Bûsboek Olympyske Spullen|{{PAGENAME}}]]
</noinclude>
4iqrv33167lkigm5a6c6ph1kld3un7n
Follybal op de Olympyske Simmerspullen 1996/Sealfollybal
0
41085
1089804
1087838
2022-08-21T06:57:17Z
Minorax
33600
fix lint
wikitext
text/x-wiki
[[Ofbyld:Omni Coliseum 1977.jpg|200px|thumb|right|It Omni Coliseum]]
'''[[Follybal|Sealfollybal]]''' is ien fan de twa dissiplines fan it follybal dy't spile waard op de [[Olympyske Simmerspullen 1996]] yn [[Atlanta]]. De oare dissipline wie it [[strânfollybal]]. De wedstriden foar it sealfollybal waarden spile yn ''the Stegeman Coliseum'' fan The University of Georgia, yn [[Atens]]. Der waard ek spile yn it ''Omni Coliseum'' yn [[Atlanta]]. De wedstriden setten op 20 july 1996 útein en einigen op 4 augustus 1996.
=== Manlju ===
De 12 dielnimmende lannen wiene ferdield yn 2 groepen.<br />
'''Groep A'''
*{{ARGf}}
*{{BRAf}}
*{{BULf}}
*{{CUBf}}
*{{POLf}}
*{{USAf}}
'''Groep B'''
*{{ITAf}}
*{{YUGf}}
*{{NEDf}}
*{{RUSf}}
*{{TUNf}}
*{{KORf}}
De earste fjouwer lannen fan eltse groep giene nei de kwartfinales. De ferliezers fan de kwartfinales spilen om de plakken fiif oant en mei acht.
By de manlju waard [[Nederlân]] foar it earst yn de skiednis Olympysk kampioen troch [[Itaalje]] yn de finale mei 3-2 te ferslaan. Nei it sulver fan fjouwer jier lyn, mocht Nederlân yn 1996 de gouden medalje nei Nederlân bringe. [[Joegoslaavje]] krige de brûnzen medalje troch te winnen fan [[Ruslân]] mei 3-1.
==== Foarwedstriden ====
Yn groep A giene de folgjende lannen nei de kwartfinales: [[Kuba]], [[Brazylje]], [[Bulgarije]] en [[Argentynje]]. Yn groep B wiene dat [[Itaalje]], [[Nederlân]], [[Joegoslaavje]] en [[Ruslân]].
===== Groep A =====
{| class="wikitable"
|width="70"|[[21 july]]
|width="40"|16:00
|width="150"|{{BULf}}
|width="10"| -
|width="150"|'''{{CUBf}}'''
|width="50"|'''0 - 3'''
|width="180"|(9-15,7-15,7-15)
|-
|[[21 july]]
|19:30
|{{POLf}}
| -
|'''{{USAf}}'''
|'''0 - 3'''
|(13-15,6-15,8-15)
|-
|[[21 july]]
|19:30
|{{BRAf}}
| -
|'''{{ARGf}}'''
|'''1 - 3'''
|(15-9,8-15,14-16,6-15)
|-
|[[23 july]]
|10:00
|{{BRAf}}
| -
|'''{{BULf}}'''
|'''0 - 3'''
|(11-15,13-15,8-15)
|-
|[[23 july]]
|16:00
|{{ARGf}}
| -
|'''{{USAf}}'''
|'''0 - 3'''
|(7-15,8-15,11-15)
|-
|[[23 july]]
|19:30
|'''{{CUBf}}'''
| -
|{{POLf}}
|'''3 - 0'''
|(15-13,15-2,15-3)
|-
|[[25 july]]
|10:00
|{{BULf}}
| -
|'''{{ARGf}}'''
|'''1 - 3'''
|(10-15,8-15,15-11,10-15)
|-
|[[25 july]]
|16:00
|{{POLf}}
| -
|'''{{BRAf}}'''
|'''0 - 3'''
|(7-15,11-15,8-15)
|-
|[[25 july]]
|19:30
|{{USAf}}
| -
|'''{{CUBf}}'''
|'''2 - 3'''
|(15-4,9-15,16-14,8-15,16-18)
|-
|[[27 july]]
|16:00
|{{ARGf}}
| -
|'''{{CUBf}}'''
|'''0 - 3'''
|(10-15,12-15,9-15)
|-
|[[27 july]]
|16:00
|'''{{BULf}}'''
| -
|{{POLf}}
|'''3 - 0'''
|(15-4,15-10,15-7)
|-
|[[27 july]]
|19:30
|'''{{BRAf}}'''
| -
|{{USAf}}
|'''3 - 0'''
|(15-11,15-11,15-7)
|-
|[[29 july]]
|10:00
|{{POLf}}
| -
|'''{{ARGf}}'''
|'''1 - 3'''
|(15-7,15-17,10-15,9-15)
|-
|[[29 july]]
|19:30
|{{USAf}}
| -
|'''{{BULf}}'''
|'''2 - 3'''
|(11-15,15-13,15-11,5-15,12-15)
|-
|[[29 july]]
|19:30
|{{CUBf}}
| -
|'''{{BRAf}}'''
|'''0 - 3'''
|(11-15,10-15,11-15)
|}
{| class="wikitable"
!width=30|Rang
!width=250 align=left|Lân
!width=30| Spile
!width=30| Wûn
!width=30| Ferlern
!width=35| Sets wûn
!width=35| Sets ferlern
!width=40| Punten wûn
!width=40| Punten ferlern
!width=35| Punten
|-
|align=center|1 || {{CUBf}} || align="center"| 5 ||align=center| 4 ||align=center| 1 ||align=center| 12 ||align=center| 5 ||align=center| 233 ||align=center| 191 ||align=center| '''9'''
|-
|align=center|2 || {{BRAf}} || align="center"| 5 ||align=center| 3 ||align=center| 2 ||align=center| 10 ||align=center| 8 ||align=center| 210 ||align=center| 187 ||align=center| '''8'''
|-
|align=center|3 || {{BULf}} || align="center"| 5 ||align=center| 3 ||align=center| 2 ||align=center| 10 ||align=center| 8 ||align=center| 225 ||align=center| 212 ||align=center| '''8'''
|-
|align=center|4 || {{ARGf}} || align="center"| 5 ||align=center| 3 ||align=center| 2 ||align=center| 9 ||align=center| 9 ||align=center| 222 ||align=center| 225 ||align=center| '''8'''
|-
|align=center|5 || {{USAf}} || align="center"| 5 ||align=center| 2 ||align=center| 3 ||align=center| 10 ||align=center| 9 ||align=center| 241 ||align=center| 233 ||align=center| '''7'''
|-
|align=center|6 || {{POLf}} || align="center"| 5 ||align=center| 0 ||align=center| 5 ||align=center| 1 ||align=center| 15 ||align=center| 151 ||align=center| 234 ||align=center| '''5'''
|}
===== Groep B =====
{| class="wikitable"
|width="70"|[[21 july]]
|width="40"|10:00
|width="150"|{{TUNf}}
|width="10"| -
|width="150"|'''{{NEDf}}'''
|width="50"|'''0 - 3'''
|width="180"|(4-15,4-15,2-15)
|-
|[[21 july]]
|10:00
|{{KORf}}
| -
|'''{{ITAf}}'''
|'''0 - 3'''
|(13-15,12-15,8-15)
|-
|[[21 july]]
|16:00
|'''{{YUGf}}'''
| -
|{{RUSf}}
|'''3 - 1'''
|(10-15,15-13,15-10,15-11)
|-
|[[23 july]]
|10:00
|{{RUSf}}
| -
|'''{{NEDf}}'''
|'''0 - 3'''
|(9-15,9-15,9-15)
|-
|[[23 july]]
|16:00
|'''{{ITAf}}'''
| -
|{{TUNf}}
|'''3 - 0'''
|(15-9,15-5,15-1)
|-
|[[23 july]]
|19:30
|'''{{YUGf}}'''
| -
|{{KORf}}
|'''3 - 0'''
|(15-5,15-6,16-14)
|-
|[[25 july]]
|10:00
|{{NEDf}}
| -
|'''{{ITAf}}'''
|'''0 - 3'''
|(8-15,8-15,13-15)
|-
|[[25 july]]
|16:00
|{{TUNf}}
| -
|'''{{YUGf}}'''
|'''1 - 3'''
|(4-15,17-15,3-15,3-15)
|-
|[[25 july]]
|19:30
|{{KORf}}
| -
|'''{{RUSf}}'''
|'''0 - 3'''
|(8-15,4-15,14-16)
|-
|[[27 july]]
|10:00
|{{RUSf}}
| -
|'''{{ITAf}}'''
|'''0 - 3'''
|(11-15,6-15,12-15)
|-
|[[27 july]]
|10:00
|{{YUGf}}
| -
|'''{{NEDf}}'''
|'''0 - 3'''
|(7-15,6-15,9-15)
|-
|[[27 july]]
|19:30
|'''{{KORf}}'''
| -
|{{TUNf}}
|'''3 - 0'''
|(15-4,15-6,15-6)
|-
|[[29 july]]
|10:00
|'''{{ITAf}}'''
| -
|{{YUGf}}
|'''3 - 0'''
|(15-12,15-8,15-12)
|-
|[[29 july]]
|16:00
|{{TUNf}}
| -
|'''{{RUSf}}'''
|'''0 - 3'''
|(9-15,10-15,11-15)
|-
|[[29 july]]
|16:00
|'''{{NEDf}}'''
| -
|{{KORf}}
|'''3 - 0'''
|(15-4,15-11,15-12)
|}
{| class="wikitable"
!width=30|Rang
!width=250 align=left|Lân
!width=30| Spile
!width=30| Wûn
!width=30| Ferlern
!width=35| Sets wûn
!width=35| Sets ferlern
!width=40| Punten wûn
!width=40| Punten ferlern
!width=35| Punten
|-
|align=center|1 || {{ITAf}} || align="center"| 5 ||align=center| 5 ||align=center| 0 ||align=center| 15 ||align=center| 0 ||align=center| 225 ||align=center| 138 ||align=center| '''10'''
|-
|align=center|2 || {{NEDf}} || align="center"| 5 ||align=center| 4 ||align=center| 1 ||align=center| 12 ||align=center| 3 ||align=center| 209 ||align=center| 131 ||align=center| '''9'''
|-
|align=center|3 || {{YUGf}} || align="center"| 5 ||align=center| 3 ||align=center| 2 ||align=center| 9 ||align=center| 8 ||align=center| 215 ||align=center| 191 ||align=center| '''8'''
|-
|align=center|4 || {{RUSf}} || align="center"| 5 ||align=center| 2 ||align=center| 3 ||align=center| 7 ||align=center| 9 ||align=center| 196 ||align=center| 201 ||align=center| '''7'''
|-
|align=center|5 || {{KORf}} || align="center"| 5 ||align=center| 1 ||align=center| 4 ||align=center| 3 ||align=center| 12 ||align=center| 156 ||align=center| 198 ||align=center| '''6'''
|-
|align=center|6 || {{TUNf}} || align="center"| 5 ||align=center| 0 ||align=center| 5 ||align=center| 1 ||align=center| 15 ||align=center| 98 ||align=center| 240 ||align=center| '''5'''
|}
==== Kwartfinales ====
{| class="wikitable"
|width="70"|[[31 july]]
|width="40"|13:30
|width="150"|{{CUBf}}
|width="10"| -
|width="150"|'''{{RUSf}}'''
|width="50"|'''0 - 3'''
|width="180"|(13-15,15-17,11-15)
|-
|[[31 july]]
|13:30
|{{BULf}}
| -
|'''{{NEDf}}'''
|'''1 - 3'''
|(14-16,15-9,3-15,13-15)
|-
|[[31 july]]
|19:30
|{{BRAf}}
| -
|'''{{YUGf}}'''
|'''2 - 3'''
|(6-15,5-15,15-8,16-14,10-15)
|-
|[[31 july]]
|19:30
|{{ARGf}}
| -
|'''{{ITAf}}'''
|'''1 - 3'''
|(15-12,9-15,7-15,4-15)
|}
==== Pleatsingsomloop ====
===== 5e o/m 8e plak =====
{| class="wikitable"
|width="70"|[[1 augustus]]
|width="40"|8:00
|width="150"|'''{{BRAf}}'''
|width="10"| -
|width="150"|{{ARGf}}
|width="50"|'''3 - 1'''
|width="180"|(15-10,15-3,13-15,15-9)
|-
|[[1 augustus]]
|8:00
|'''{{CUBf}}'''
| -
|{{BULf}}
|'''3 - 1'''
|(15-4,15-12,16-17,15-12)
|}
===== 7e en 8e plak =====
{| class="wikitable"
|width="70"|[[2 augustus]]
|width="40"|12:00
|width="150"|'''{{BULf}}'''
|width="10"| -
|width="150"|{{ARGf}}
|width="50"|'''3 - 2'''
|width="180"|(15-10,15-10,7-15,7-15,20-18)
|}
===== 5e en 6e plak =====
{| class="wikitable"
|width="70"|[[2 augustus]]
|width="40"|12:00
|width="150"|{{CUBf}}
|width="10"| -
|width="150"|'''{{BRAf}}'''
|width="50"|'''0 - 3'''
|width="180"|(12-15,14-16,14-16)
|}
==== Heale Finales ====
{| class="wikitable"
|width="70"|[[2 augustus]]
|width="40"|19:30
|width="150"|{{RUSf}}
|width="10"| -
|width="150"|'''{{NEDf}}'''
|width="50"|'''0 - 3'''
|width="180"|(6-15,6-15,10-15)
|-
|[[2 augustus]]
|19:30
|{{YUGf}}
| -
|'''{{ITAf}}'''
|'''1 - 3'''
|(12-15,15-8,6-15,7-15)
|}
==== Wedstriid om brûns ====
{| class="wikitable"
|width="70"|[[4 augustus]]
|width="40"|12:00
|width="150"|{{RUSf}}
|width="10"| -
|width="150"|'''{{YUGf}}'''
|width="50"|'''1 - 3'''
|width="180"|(8-15,15-7,8-15,9-15)
|}
==== Finale ====
{| class="wikitable"
|width="70"|[[4 augustus]]
|width="40"|14:00
|width="150"|'''{{NEDf}}'''
|width="10"| -
|width="150"|{{ITAf}}
|width="50"|'''3 - 2'''
|width="180"|(15-12,9-15,16-14,9-15,17-15)
|}
==== Einrangskikking ====
{| class="wikitable"
!width=30|Rang
!width=250|Lân
|- bgcolor="#F7F6A8"
|align=center|{{goud}} || '''{{NEDf}}'''
|- bgcolor="#DCE5E5"
|align=center|{{sulver}} || '''{{ITAf}}'''
|- bgcolor="#FFDAB9"
|align=center|{{brûns}} || '''{{YUGf}}'''
|-
|align=center|4 || {{RUSf}}
|-
|align=center|5 || {{BRAf}}
|-
|align=center|6 || {{CUBf}}
|-
|align=center|7 || {{BULf}}
|-
|align=center|8 || {{ARGf}}
|-
|align=center|9 || {{USAf}}
|-
|align=center|9 || {{KORf}}
|-
|align=center|11 || {{POLf}}
|-
|align=center|11 || {{TUNf}}
|}
==== Medaljewinners ====
{| class="wikitable"
! {{goud}} Goud
! {{sulver}} Sulver
! {{brûns}} Brûns
|-
| [[File:Flag of the Netherlands.svg|border|link=|21px]] [[Nederlân]]<br />[[Peter Blangé]]<br />[[Guido Görtzen]]<br />[[Rob Grabert]]<br />[[Henk-Jan Held]]<br />[[Misha Latuhihin]]<br />[[Jan Posthuma]]<br />[[Brecht Rodenburg]]<br />[[Richard Schuil]]<br />[[Bas van de Goor]]<br />[[Mike van de Goor]]<br />[[Olof van der Meulen]]<br />[[Ron Zwerver]] || [[File:Flag of Italy.svg|border|link=|22px]] [[Itaalje]]<br />[[Lorenzo Bernardi]]<br />[[Vigor Bovolenta]]<br />[[Marco Bracci]]<br />[[Luca Cantagalli]]<br />[[Andrea Gardini]]<br />[[Andrea Giani]]<br />[[Pasquale Gravina]]<br />[[Marco Meoni]]<br />[[Samuele Papi]]<br />[[Andrea Sartoretti]]<br />[[Paolo Tofoli]]<br />[[Andrea Zorzi]] || [[File:Flag of FR Yugoslavia.svg|border|link=|22px]] [[Joegoslaavje]]<br />[[Vladimir Batez]]<br />[[Dejan Brđović]]<br />[[Đorđe Đurić]]<br />[[Andrija Gerić]]<br />[[Nikola Grbić]]<br />[[Vladimir Grbić]]<br />[[Rajko Jokanović]]<br />[[Slobodan Kovač]]<br />[[Đula Mešter]]<br />[[Žarko Petrović]]<br />[[Željko Tanasković]]<br />[[Goran Vujević]]
|}
=== Froulju ===
De 12 dielnimmende lannen wiene ferdield yn 2 groepen.<br />
'''Groep A'''
*{{CHNf}}
*{{JPNf}}
*{{NEDf}}
*{{UKRf}}
*{{USAf}}
*{{KORf}}
'''Groep B'''
*{{BRAf}}
*{{CANf}}
*{{CUBf}}
*{{GERf}}
*{{PERf}}
*{{RUSf}}
De earste fjouwer lannen fan eltse groep giene nei de kwartfinales. De ferliezers fan de kwartfinales spilen om de plakken fiif oant en mei acht.
By de froulju waard [[Kuba]] Olympysk kampioen troch [[Sina]] yn de finale mei 3-1 te ferslaan. [[Brazylje]] krige de brûnzen medalje troch te winnen fan [[Ruslân]] mei 3-2.
==== Foarwedstriden ====
Yn groep A giene de folgjende lannen nei de kwartfinales: [[Sina]], de [[Feriene Steaten]], [[Nederlân]] en [[Súd-Korea]]. Yn groep B wiene dat [[Brazylje]], [[Ruslân]], [[Kuba]] en [[Dútslân]].
===== Groep A =====
{| class="wikitable"
|width="70"|[[20 july]]
|width="40"|10:00
|width="150"|{{NEDf}}
|width="10"| -
|width="150"|'''{{CHNf}}'''
|width="50"|'''0 - 3'''
|width="180"|(10-15,5-15,7-15)
|-
|[[20 july]]
|16:00
|{{JPNf}}
| -
|'''{{KORf}}'''
|'''0 - 3'''
|(10-15,12-15,10-15)
|-
|[[20 july]]
|19:30
|'''{{USAf}}'''
| -
|{{UKRf}}
|'''3 - 0'''
|(15-8,15-5,15-11)
|-
|[[22 july]]
|10:00
|'''{{CHNf}}'''
| -
|{{KORf}}
|'''3 - 2'''
|(17-16,16-14,2-15,13-15,15-13)
|-
|[[22 july]]
|10:00
|{{UKRf}}
| -
|'''{{JPNf}}'''
|'''0 - 3'''
|(9-15,5-15,4-15)
|-
|[[22 july]]
|19:30
|{{NEDf}}
| -
|'''{{USAf}}'''
|'''1 - 3'''
|(15-12,10-15,15-17,7-15)
|-
|[[24 july]]
|10:00
|{{JPNf}}
| -
|'''{{NEDf}}'''
|'''0 - 3'''
|(3-15,10-15,3-15)
|-
|[[24 july]]
|19:30
|{{USAf}}
| -
|'''{{CHNf}}'''
|'''1 - 3'''
|(8-15,2-15,15-12,12-15)
|-
|[[24 july]]
|19:30
|'''{{KORf}}'''
| -
|{{UKRf}}
|'''3 - 0'''
|(15-3,15-10,15-7)
|-
|[[26 july]]
|10:00
|'''{{NEDf}}'''
| -
|{{KORf}}
|'''3 - 1'''
|(15-11,15-12,7-15,15-8)
|-
|[[26 july]]
|16:00
|'''{{CHNf}}'''
| -
|{{UKRf}}
|'''3 - 0'''
|(15-4,15-4,15-6)
|-
|[[26 july]]
|19:30
|'''{{USAf}}'''
| -
|{{JPNf}}
|'''3 - 0'''
|(15-11,15-7,15-12)
|-
|[[28 july]]
|10:00
|{{JPNf}}
| -
|'''{{CHNf}}'''
|'''0 - 3'''
|(14-16,11-15,10-15)
|-
|[[28 july]]
|16:00
|{{KORf}}
| -
|'''{{USAf}}'''
|'''2 - 3'''
|(15-10,13-15,9-15,3-15)
|-
|[[28 july]]
|16:00
|{{UKRf}}
| -
|'''{{NEDf}}'''
|'''0 - 3'''
|(3-15,5-15,5-15)
|}
{| class="wikitable"
!width=30|Rang
!width=250 align=left|Lân
!width=30| Spile
!width=30| Wûn
!width=30| Ferlern
!width=35| Sets wûn
!width=35| Sets felern
!width=40| Punten wûn
!width=40| Punten ferlern
!width=35| Punten
|-
|align=center|1 || {{CHNf}} || align="center"| 5 ||align=center| 5 ||align=center| 0 ||align=center| 15 ||align=center| 3 ||align=center| 256 ||align=center| 181 ||align=center| '''10'''
|-
|align=center|2 || {{USAf}} || align="center"| 5 ||align=center| 4 ||align=center| 1 ||align=center| 13 ||align=center| 5 ||align=center| 241 ||align=center| 198 ||align=center| '''9'''
|-
|align=center|3 || {{NEDf}} || align="center"| 5 ||align=center| 3 ||align=center| 2 ||align=center| 10 ||align=center| 7 ||align=center| 211 ||align=center| 179 ||align=center| '''8'''
|-
|align=center|4 || {{KORf}} || align="center"| 5 ||align=center| 2 ||align=center| 3 ||align=center| 10 ||align=center| 9 ||align=center| 249 ||align=center| 222 ||align=center| '''7'''
|-
|align=center|5 || {{JPNf}} || align="center"| 5 ||align=center| 1 ||align=center| 4 ||align=center| 3 ||align=center| 12 ||align=center| 158 ||align=center| 199 ||align=center| '''6'''
|-
|align=center|6 || {{UKRf}} || align="center"| 5 ||align=center| 0 ||align=center| 5 ||align=center| 0 ||align=center| 15 ||align=center| 89 ||align=center| 225 ||align=center| '''5'''
|}
===== Groep B =====
{| class="wikitable"
|width="70"|[[20 july]]
|width="40"|10:00
|width="150"|'''{{RUSf}}'''
|width="10"| -
|width="150"|{{GERf}}
|width="50"|'''3 - 0'''
|width="180"|(15-5,15-10,15-7)
|-
|[[20 july]]
|16:00
|{{CANf}}
| -
|'''{{CUBf}}'''
|'''0 - 3'''
|(8-15,8-15,5-15)
|-
|[[20 july]]
|19:30
|'''{{BRAf}}'''
| -
|{{PERf}}
|'''3 - 0'''
|(15-7,15-1,15-5)
|-
|[[22 july]]
|16:00
|'''{{RUSf}}'''
| -
|{{CANf}}
|'''3 - 0'''
|(15-1,15-7,15-9)
|-
|[[22 july]]
|16:00
|'''{{GERf}}'''
| -
|{{PERf}}
|'''3 - 0'''
|(15-11,15-6,15-3)
|-
|[[22 july]]
|19:30
|{{CUBf}}
| -
|'''{{BRAf}}'''
|'''0 - 3'''
|(11-15,10-15,4-15)
|-
|[[24 july]]
|10:00
|{{CANf}}
| -
|'''{{GERf}}'''
|'''0 - 3'''
|(5-15,12-15,6-15)
|-
|[[24 july]]
|16:00
|'''{{BRAf}}'''
| -
|{{RUSf}}
|'''3 - 0'''
|(15-3,15-11,15-13)
|-
|[[24 july]]
|16:00
|{{PERf}}
| -
|'''{{CUBf}}'''
|'''0 - 3'''
|(2-15,5-15,10-15)
|-
|[[26 july]]
|10:00
|'''{{RUSf}}'''
| -
|{{PERf}}
|'''3 - 0'''
|(15-11,15-8,15-1)
|-
|[[26 july]]
|16:00
|{{GERf}}
| -
|'''{{CUBf}}'''
|'''0 - 3'''
|(6-15,8-15,4-15)
|-
|[[26 july]]
|19:30
|{{CANf}}
| -
|'''{{BRAf}}'''
|'''0 - 3'''
|(6-15,6-15,11-15)
|-
|[[28 july]]
|10:00
|'''{{BRAf}}'''
| -
|{{GERf}}
|'''3 - 1'''
|(15-4,13-15,15-6,15-8)
|-
|[[28 july]]
|19:30
|{{CUBf}}
| -
|'''{{RUSf}}'''
|'''1 - 3'''
|(15-10,6-15,7-15,8-15)
|-
|[[28 july]]
|19:30
|{{PERf}}
| -
|'''{{CANf}}'''
|'''2 - 3'''
|(17-16,6-15,15-11,9-15,12-15)
|}
{| class="wikitable"
!width=30|Rang
!width=250 align=left|Lân
!width=30| Spile
!width=30| Wûn
!width=30| Ferlern
!width=35| Sets wûn
!width=35| Sets ferlern
!width=40| Punten wûn
!width=40| Punten ferlern
!width=35| Punten
|-
|align=center|1 || {{BRAf}} || align="center"| 5 ||align=center| 5 ||align=center| 0 ||align=center| 15 ||align=center| 1 ||align=center| 238 ||align=center| 121 ||align=center| '''10'''
|-
|align=center|2 || {{RUSf}} || align="center"| 5 ||align=center| 4 ||align=center| 1 ||align=center| 12 ||align=center| 4 ||align=center| 217 ||align=center| 140 ||align=center| '''9'''
|-
|align=center|3 || {{CUBf}} || align="center"| 5 ||align=center| 3 ||align=center| 2 ||align=center| 10 ||align=center| 6 ||align=center| 196 ||align=center| 156 ||align=center| '''8'''
|-
|align=center|4 || {{GERf}} || align="center"| 5 ||align=center| 2 ||align=center| 3 ||align=center| 7 ||align=center| 9 ||align=center| 163 ||align=center| 191 ||align=center| '''7'''
|-
|align=center|5 || {{CANf}} || align="center"| 5 ||align=center| 1 ||align=center| 4 ||align=center| 3 ||align=center| 14 ||align=center| 156 ||align=center| 239 ||align=center| '''6'''
|-
|align=center|6 || {{PERf}} || align="center"| 5 ||align=center| 0 ||align=center| 5 ||align=center| 2 ||align=center| 15 ||align=center| 129 ||align=center| 252 ||align=center| '''5'''
|}
==== Kwartfinales ====
{| class="wikitable"
|width="70"|[[30 july]]
|width="40"|8:00
|width="150"|'''{{CHNf}}'''
|width="10"| -
|width="150"|{{GERf}}
|width="50"|'''3 - 0'''
|width="180"|(15-12,15-8,15-8)
|-
|[[30 july]]
|8:00
|{{NEDf}}
| -
|'''{{RUSf}}'''
|'''1 - 3'''
|(15-10,7-15,9-15,10-15)
|-
|[[30 july]]
|19:30
|{{USAf}}
| -
|'''{{CUBf}}'''
|'''0 - 3'''
|(1-15,10-15,12-15)
|-
|[[30 july]]
|19:30
|{{KORf}}
| -
|'''{{BRAf}}'''
|'''0 - 3'''
|(4-15,2-15,10-15)
|}
==== Pleatsingsomloop ====
===== 5e o/m 8e plak =====
{| class="wikitable"
|width="70"|[[31 july]]
|width="40"|8:00
|width="150"|{{GERf}}
|width="10"| -
|width="150"|'''{{NEDf}}'''
|width="50"|'''2 - 3'''
|width="180"|(12-15,15-9,15-13,9-15,10-15)
|-
|[[31 july]]
|8:00
|{{USAf}}
| -
|'''{{KORf}}'''
|'''0 - 3'''
|(12-15,5-15,11-15)
|}
===== 7e en 8e plak =====
{| class="wikitable"
|width="70"|[[1 augustus]]
|width="40"|13:30
|width="150"|{{GERf}}
|width="10"| -
|width="150"|'''{{USAf}}'''
|width="50"|'''1 - 3'''
|width="180"|(16-17,6-15,15-5,6-15)
|}
===== 5e en 6e plak =====
{| class="wikitable"
|width="70"|[[1 augustus]]
|width="40"|13:30
|width="150"|'''{{NEDf}}'''
|width="10"| -
|width="150"|{{KORf}}
|width="50"|'''3 - 0'''
|width="180"|(15-9,15-9,15-13)
|}
==== Heale Finales ====
{| class="wikitable"
|width="70"|[[1 augustus]]
|width="40"|19:30
|width="150"|'''{{CHNf}}'''
|width="10"| -
|width="150"|{{RUSf}}
|width="50"|'''3 - 1'''
|width="180"|(12-15,15-5,15-8,15-12)
|-
|[[1 augustus]]
|19:30
|'''{{CUBf}}'''
| -
|{{BRAf}}
|'''3 - 2'''
|(5-15,15-8,10-15,15-13,15-12)
|}
==== Wedstriid om brûns ====
{| class="wikitable"
|width="70"|[[3 augustus]]
|width="40"|12:00
|width="150"|{{RUSf}}
|width="10"| -
|width="150"|'''{{BRAf}}'''
|width="50"|'''2 - 3'''
|width="180"|(13-15,15-4,14-16,15-8,13-15)
|}
==== Finale ====
{| class="wikitable"
|width="70"|[[3 augustus]]
|width="40"|14:00
|width="150"|{{CHNf}}
|width="10"| -
|width="150"|'''{{CUBf}}'''
|width="50"|'''1 - 3'''
|width="180"|(16-14,12-15,16-17,6-15)
|}
==== Einrangskikking ====
{| class="wikitable"
!width=30|Rang
!width=250|Lân
|- bgcolor="#F7F6A8"
|align=center|{{goud}} || '''{{CUBf}}'''
|- bgcolor="#DCE5E5"
|align=center|{{sulver}} || '''{{CHNf}}'''
|- bgcolor="#FFDAB9"
|align=center|{{brûns}} || '''{{BRAf}}'''
|-
|align=center|4 || {{RUSf}}
|-
|align=center|5 || {{NEDf}}
|-
|align=center|6 || {{KORf}}
|-
|align=center|7 || {{USAf}}
|-
|align=center|8 || {{GERf}}
|-
|align=center|9 || {{CANf}}
|-
|align=center|9 || {{JPNf}}
|-
|align=center|11 || {{UKRf}}
|-
|align=center|11 || {{PERf}}
|}
==== Medaljewinners ====
{| class="wikitable"
! {{goud}} Goud
! {{sulver}} Sulver
! {{brûns}} Brûns
|-
| [[File:Flag of Cuba.svg|border|link=|21px]] [[Kuba]]<br />[[Taimaris Aguero]]<br />[[Regla Bell]]<br />[[Magaly Carvajal]]<br />[[Marlenis Costa]]<br />[[Ana Fernández]]<br />[[Mirka Francia]]<br />[[Idalmis Gato]]<br />[[Lilia Izquierdo]]<br />[[Mireya Luis]]<br />[[Raisa O'Farrill]]<br />[[Yumilka Ruiz]]<br />[[Regla Torres]] || [[File:Flag of the People's Republic of China.svg|border|link=|22px]] [[Sina]]<br />[[Cui Yong-Mei]]<br />[[He Qi]]<br />[[Lai Yawen]]<br />[[Li Yan]]<br />[[Liu Xiaoning]]<br />[[Pan Wenli]]<br />[[Sun Yue]]<br />[[Wang Lina]]<br />[[Wang Yi]]<br />[[Wang Ziling]]<br />[[Wu Yongmei]]<br />[[Zhu Yunying]] || [[File:Flag of Brazil.svg|border|link=|22px]] [[Brazylje]]<br />[[Ana Ida Alvares]]<br />[[Leila Barros]]<br />[[Filo Bodziak]]<br />[[Hilma Caldeira]]<br />[[Ana Connelly]]<br />[[Marcia Cunha]]<br />[[Virna Dias]]<br />[[Ana Moser]]<br />[[Ana Sanglard]]<br />[[Hélia Souza]]<br />[[Sandra Suruagy]]<br />[[Fernanda Venturini]]
|}
== Medaljespegel ==
{| class="wikitable"
!width="30"|Rang
!width="165"|Lân
!width="60"|{{goud}}Goud
!width="60"|{{sulver}}Sulver
!width="60"|{{brûns}}Brûns
!width="60"|Totaal
|-
| align="center"| 1|| {{NEDf}} || align="center"| 1 || align="center"| 0 || align="center"| 0 || align="center"| '''1'''
|-
| align="center"| 1|| {{CUBf}} || align="center"| 1 || align="center"| 0 || align="center"| 0 || align="center"| '''1'''
|-
| align="center"| 3|| {{ITAf}} || align="center"| 0 || align="center"| 1 || align="center"| 0 || align="center"| '''1'''
|-
| align="center"| 3|| {{CHNf}} || align="center"| 0 || align="center"| 1 || align="center"| 0 || align="center"| '''1'''
|-
| align="center"| 5|| {{YUGf}} || align="center"| 0 || align="center"| 0 || align="center"| 1 || align="center"| '''1'''
|-
| align="center"| 5|| {{BRAf}} || align="center"| 0 || align="center"| 0 || align="center"| 1 || align="center"| '''1'''
|}
== Sjoch ek ==
* [[Follybal op de Olympyske Simmerspullen 1996/Strânfollybal|Strânfollybal op de Olympyske Simmerspullen 1996]]
* [[Follybal op de Olympyske Simmerspullen 1996]]
== Keppeling om utens ==
* [http://www.la84foundation.org/6oic/OfficialReports/1996/1996v3.pdf Offisjeel rapport Olympyske Simmerspullen 1996]
{{Sealfollybal op de Olympyske Simmerspullen}}
{{Olympyske Simmerspullen 1996}}
{{Koördinaten|33_45_27_N_84_23_48_W_type:landmark_region:US|33° 45′ 27″ N, 84° 23′ 48″ W}}
[[Kategory:Follybal op de Olympyske Simmerspullen|1996]]
[[Kategory:Olympyske Simmerspullen 1996]]
[[de:Olympische Sommerspiele 1996/Volleyball (Halle)]]
im6sgw71y6j5056sysrnfgx5xgqwkdo
Kassel
0
43201
1089893
988313
2022-08-21T07:28:31Z
Minorax
33600
fix lint
wikitext
text/x-wiki
{{Universele ynfoboks stêd
| namme = Kassel
| ôfbylding = Kassel-orangerie-von-schoene-aussicht-v-no.jpg
| ôfbyldingsbreedte = 260px
| ôfbyldingstekst =
| ynwennertal = 199.062 <small>(2016)</small>
| oerflak = 106,7 km²
| befolkingstichtens = 1864 km²
| stêdekloft =
| hichte = 166 m
| lân = [[Dútslân]]
| bestjoerlike ienheid 1 = Dielsteat
| namme bestjoerlike ienheid 1= Hessen
| bestjoerlike ienheid 2 = Regio
| namme bestjoerlike ienheid 2= Kassel
| boargemaster = Christian Geselle ([[Sosjaaldemokrasy|SPD]])
| stêdsyndieling =
| stifting =
| postkoade = 34001–34134
| tiidsône = CET/CEST (UTC+1/+2)
| simmertiid =
| koördinaten =
| webside = [http://www.kassel.de/ Offisjeel webstee]
}}
'''Kassel''' (oant 1926 '''Cassel''') is in stêd yn [[Dútslân]] yn de [[Dielsteaten fan Dútslân|dielsteat]] [[Hessen]] oan de [[Fulda (rivier)|Fulda]], mei hast 200.000 ynwenners. It is it ienige stêdlike sintrum yn it noarden fan Hessen en jildt dêrom as it ekonomyske en kulturele swiertepunt fan de regio. De stêd is benammen ferneamd troch de [[documenta]], in fiif-jierlikse keunstmanifestaasje oer eigentiidske keunst.
[[Ofbyld:Kassel Schloss WAllee f Herkules f w.jpg|thumb|left|''Bergpark Wilhelmshöhe; blik op slot en stêd mei Wilhelshöher Allee]]
== Skiednis ==
[[Ofbyld:Altes Rathaus Kassel 1815.jpg|thumb|left|''It âlde riedhûs, boud yn 1404, ôfbrutsen yn 1837, [[Ludwig Emil Grimm]], 1815'']]
Kassel waard foar it earst neamd yn [[913]]. It krige yn [[1189]] [[stedsrjochten]] en waard ûnder [[Hindrik I fan Hessen]] haadstêd fan it lângreefskip [[Lângreefskip Hessen|Hessen]]. Fan 1567 - 1806 en fan 1813 - 1866 wie it de haadstêd fan [[Hessen-Kassel]]. Koart neidat [[Hessen-Kassel]] in karfoarstendom waard, besetten de troepen fan [[Napoleon Bonaparte|Napoleon]] yn 1806 de stêd, dy't haadstêd waard fan it nij stifte keninkryk [[Keninkryk Westfalen|Westfalen]] en residinsje fan [[Napoleon Bonaparte|Napoleon]] syn broer [[Jérôme Bonaparte]]. Fan 1813 ôf wie it wer in karfoarstendom, mar oan de ein fan de oarloch yn 1866 waard it ynlive troch in agressyf ekspandearjend [[Pruisen]], omdat it - krektas it [[Keninkryk Hannover|Hannover]] - oan de side fan de Eastenrykske [[Habsburgers|Habsburchske]] monargy stien hie.
In swarte bledside yn de skiednis fan de stêd is de jûn fan 7 novimber [[1938]]. Sels noch twa dagen foar de beruchte [[Reichskristallnacht]] fan 9 op [[10 novimber]] [[1938]] waarden yn Kassel de [[synagoge]] en oare [[Joaden|Joadske]] ynstellingen en gebouwen fernield.
Yn de [[Twadde Wrâldkriich]] waarden grutte dielen fan de stêd ferwoaste. It swierste bombardemint barde op [[22 oktober]] [[1943]]. Yn ien nacht tiid kamen 10.000 mensen om it libben en waard 80% fan it wenningebestân ferwoaste. De âlde binnenstêd mei syn protte fakwurkhuzen wie in ideaal doelwyt binnen de strategy fan de saneamde [[moral bombing]]. Fosfor- en [[brânbom]]men soargen foar in [[fjoerstoarm]], dy't ek bygelyks ek de stêden [[Hamburch]] en [[Dresden]] swier rekken.
Nei de oarloch waard de stêd neffens in nij strjitteplan opboud mei in moderne bebouwing. De Treppenstraße waard de earste fuotgongerssône yn de [[Dútslân|Bûnsrepublyk]]. De rom opsette stêdeboukundige planning dy't yn de 50-jierren sa modern wie, waard letter yn Dútslân swier bekritisearre.
Yn [[1948]] besoch Kassel omdôch om haadstêd fan de nije West-Dútske [[republyk]] te wurden.
Yn 1960 wie Kassel de earste stêd yn Europa dêr't urbanisearre [[waskbear]]en sinjalearre waarden. Op dit momint hat de waskbearepopulaasje yn Kassel de heechste tichtheid fan Europa.
== Geografy ==
Kassel leit sa'n 70 km noardwestlik fan it geografyske mulpunt fan Dútslân. Nei Erfurt en Göttingen is Kassel dêrmei de meast sintraal lizzende grutte stêd yn Dútslân. De stêd leit yn it noardlikste diel fan de dielsteat [[Hessen]], flakby de grins mei [[Nedersaksen]], yn it saneamde ‘’Kasseler Becken’’, in grut [[tsjetteldal]] wêryn op it leechste punt de wetterrin fan de rivier [[Fulda (rivier)|Fulda]] rint. Yn dit tsjetteldal leit de stêd oan hast alle siden ynsluten troch fiif middelberchtmes, wêrûnder it [[Habichtswald]] yn it westen en it [[Kaufunger Wald]] yn it easten. De fiif middelberchtmes binne troch twa ten noarden en ten suden fan de stêd lizzende en yn east-westrjochting ferrinnende berchrêgen mei elkoar ferbûn. Allinnich it hjir en dêr tige smelle dal fan de Fulda trochsnijt it ‘’Kasseler Becken’’ en de ring fan berchrêgen fan it suden nei it noarden.
== Musea ==
[[Ofbyld:Herkules1 1.jpg|thumb|right|[[Herkules (Kassel)|Herkules]] ''stânbyld Wilhelmshöhe'']]
* [[Schloss Wilhelmshöhe]]
* Kunsthalle [[Fridericianum]]
== Berne yn Kassel ==
* [[1688]]: [[Maria Louise fan Hessen-Kassel]] ("Marijke-Meu"), regintesse fan Fryslân
* [[1743]]: [[Willem I fan Hessen-Kassel|Willem I]], karfoarst fan Hessen-Kassel
* [[1816]]: [[Paul Julius Reuter]], oprjochter fan it parseburo [[Reuters]]
* [[1865]]: [[Philipp Scheidemann]], rykskânselier
* [[1886]]: [[Franz Rosenzweig]], teolooch en filosoof
* [[1941]]: [[Hans Eichel]], politikus
* [[1947]]: [[Astrid Proll]], mei-oprjochtster fan de [[Rote Armee Fraktion|RAF]]
* [[1953]]: [[Brigitte Zypries]], Dútsk minister fan Finânsjen [[Sozialdemokratische Partei Deutschlands|SPD]]
* [[1961]]: [[Ulrike Folkerts]], aktrise, bekend as [[Tatort]]-kommissaris Lena Odenthal
{{commons|Kassel}}
{{Hessen}}
[[Kategory:Kassel| ]]
[[Kategory:Plak yn Hessen]]
[[Kategory:Gemeente yn Hessen]]
slg8ssdt57rwsr1q3i85r03yqifpkg9
Belmopan
0
43330
1089819
1076568
2022-08-21T07:03:36Z
Minorax
33600
fix lint
wikitext
text/x-wiki
{{stobbe|geografy}}
{{Universele ynfoboks stêd
| namme = Belmopan
| ôfbylding = Belmopan Parliament.jpg
| ôfbyldingsbreedte = 260px
| ôfbyldingstekst = Parlemintsgebou Belmopan
| ynwennertal = 26.906 <small>(2021)</small>
| oerflak =
| befolkingstichtens =
| stêdekloft =
| hichte = 78 m
| lân = [[Belize]]
| bestjoerlike ienheid 1 = Distrikt
| namme bestjoerlike ienheid 1= Cayo
| bestjoerlike ienheid 2 =
| namme bestjoerlike ienheid 2=
| boargemaster = Simeon López <br>(2006-)
| stêdsyndieling =
| stifting = 1970
| postkoade =
| tiidsône = Central America ([[UTC]]-6)
| simmertiid =
| koördinaten = {{Koördinaten|17_15_46_N_88_47_15_W_type:city(8310)_region:BZ|17° 15' N, 88° 47' W}}
| webside =
}}
[[Ofbyld:Belize-CIA WFB Map.png|thumb|250px|Lizzing Belmopan yn Belize]]
'''Belmopan''' is de [[haadstêd]] fan [[Belize]] yn [[Midden-Amearika]]. De stêd is mei sa'n 20.000 ynwenners ien fan de lytste haadstêden yn de wrâld. Belmopan leit justjes beëasten de rivier [[Belize (rivier)|Belize]], tachtich kilometer fan de eardere haadstêd [[Belize-Stêd]] ôf. De stêd leit yn it distrikt [[Cayo]], dêr't it sûnt [[1990]] de haadstêd fan is.
De befolking fan Belmopan is in mjuks fan [[Kreoal|Kreoalen]], Garifuna, [[Mestys|Mestizen]], [[Maya's]] en koarter lyn hawwe ek ymmigranten út Aziatyske lannen, benammen Sinezen, har dêr nei wenjen set.
It plak hat suver gjin yndustry. Der binne wol plannen foar de oanlis fan in fleanfjild en in lyts yndustrypark.
{{Commonscat|Belmopan}}
[[Kategory:Haadstêd yn Noard-Amearika]]
[[Kategory:Plak yn Belize]]
[[Kategory:Plak stifte yn 1970]]
s96xg7l3r5sj0sl8nciergmopgwgtjn
Amiens
0
43599
1089730
1089700
2022-08-20T14:41:44Z
Billinghurst
7900
rm link spam
wikitext
text/x-wiki
{{Universele ynfoboks stêd
| namme = Amiens
| ôfbylding = 0 Amiens - Cathédrale Notre-Dame (1).JPG
| ôfbyldingsbreedte = 260px
| ôfbyldingstekst = De katedraal fan Amiens (2012)
| ynwennertal = 133.891 <small>(2018)</small>
| oerflak = 49,46 km²
| befolkingstichtens = 2.700/ km²
| stêdekloft = 301.835 ynw.
| hichte = 14 - 106 m
| lân = [[Frankryk]]
| bestjoerlike ienheid 1 = Regio
| namme bestjoerlike ienheid 1= [[Opper-Frankryk]]
| bestjoerlike ienheid 2 = Departemint
| namme bestjoerlike ienheid 2= Somme
| boargemaster = Brigitte Fouré <small>(2020-2026)</small>
| stêdsyndieling =
| stifting =
| postkoade =
| tiidsône =
| simmertiid =
| koördinaten = </small>
| webside = [http://www.amiens.fr www.amiens.fr]
}}
'''Amiens''' is in stêd yn Noard-[[Frankryk]], yn de [[Regio's fan Frankryk|regio]] [[Opper-Frankryk]] en wie de haadstêd fan de eardere regio [[Pikardje]]. It is ek de haadstêd fan it [[Departeminten fan Frankryk|departemint]] [[Somme (departemint)|Somme]]. De stêd leit likernôch 115 km benoarden [[Parys]] oan de rivier de [[Somme (rivier)|Somme]] en hat ± 133.000 ynwenners, dy't ''Amiénois'' neamd wurde.
De stêd waard stifte troch de [[Galjers]] ûnder de namme ''Samarobriva'', dat "brêge oer de Somme" betsjut. [[Julius Caesar]] brocht der yn syn kampanje ta ûnderwerping fan [[Galje]] de winter fan 54 op 53 f.Kr. troch. De hjoeddeiske namme is ôflaat fan de destiidske bewenners, de Ambiani (dat ''oan beide ouwers'' betsjut).
Amiens hat in [[universiteit]] en is in wichtige yndustrystêd (tekstyl).
De skriuwer [[Jules Verne]] hold in grut diel fan syn libben ta yn Amiens, stoar dêr en kaam dêr te hôf.
Verne syn namme waard ek jûn oan it stienen sirkus [[Cirque Jules Verne]] fan Amiens. It is ien fan de sân stienen sirkussen dy't [[Frankryk]] hat.
Op [[25 maart]] [[1802]] waard yn Amiens de [[Frede fan Amiens]] tekene tusken Frankryk en Grut-Brittanje. De frede hâlde lykwols gjin stân.
== It besjen wurdich ==
[[Ofbyld:Le beffroi d'Amiens 2004.JPG|thumb|left|Belfort fan Amiens]]
[[Ofbyld:80-Amiens-place Gambetta.JPG|thumb|Plein yn Amiens om 1905]]
[[Ofbyld:0 Amiens - Place du Don - Cathédrale (1).JPG|thumb|Place du Dom, Amiens, 2012]]
* De stêd hat ien fan de meast wichtige katedralen fan Frankryk, de [[Katedraal fan Amiens|Notre-Dame]], dy't 1981 opnaam is yn de [[Wrâlderfgoedlist]] fan de [[UNESCO]]. It is de grutste [[Gotyk|goatyske]] katedraal fan Europa.
De katedraal maakt eveneens deel uit fan in oar wrâlderfgoed, [[Pylgerrûtes yn Frankryk nei Santiago de Compostella]]. De tichtbysteande klokketoer heart ta in tredde soarte wrâlderfgoed yn dizze stêd: de [[Belforten yn Belgje en Frankryk]].
* it stiennen sirkus [[Cirque Jules Verne]]
* De 'Hortillonnages' foarmje in 300 hektare grut sompich gebiet, dat bestiet út talleaze lytse folkstunen, dy't fan elkoar skieden binne mei krektlike folle talleaze smelle kanaaltsjes. De measte fan dy folkstunen binne allinnich mei in boat tagonklik. De namme "hortillonnages" is ôflaat fan it Pikardyske wurd "hortillon" dat "warmoezenier" of "túnbouwer" betsjut. It wurd "hortillon" is dan wer ôflaat fan it [[Latyn]]ske "hortillus", wat stiet foar "lytse tún".
* De 'tour Perret' waard yn 1942 ûntwurpen troch de arsjitekt [[Auguste Perret]]. Se paste yn it ramt fan in grut weropbouwingsprojekt yn de buert fan it stasjon fan Amiens dat foar it meastepart ferwoaste waard yn de [[Twadde Wrâldoarloch]]. Yn 1949 waarden de wurken oanpakt, se duorren oant 1954. Yn 1959 wurdt de toer echt yn gebrûk nomd omdat men der pas dan apparteminten en kantoaren yn ynstallearret. Yn de tiid fan har konstruksje gou de toer as in bûtengewoane ferwêzentliking yn wapene [[beton]]. De toer hat 30 ferdjippings en is 110 m heech as de 6 m lange mêst meirekkene wurdt. Lange tiid wie se de heechste wolkeskraber fan West-Europa.
== Berne yn Amiens ==
<!-- OARDERE NEI BERTEJIER -->
* [[Choderlos de Laclos]] (1741-1803), skriuwer fan [[Les Liaisons dangereuses]] en legergeneraal
* [[Joseph-David Buhl]] (1781), komponist, dirigint en trompettist
* [[Édouard Branly]] (23 oktober 1844), natuerkundige
* [[Paul Bourget]] (1852-1935), skriuwer
* [[Anne Brochet]] (1966), aktrise
* [[Emmanuel Macron]] (21 desimber 1977), presidint fan Frankryk
* [[Matthieu Verschuere]] (8 februari 1972), fuotballer
* [[Philippe Gaumont]] (22 febrewaris 1973), hurdfytser
* [[Marie Collonvillé]] (23 novimber 1973), mearkampster
* [[Yannick Salem]] (29 maart 1983), fuotballer
* [[Mélanie Henique]] (22 desimber 1992), swimster
== Keppeling om utens ==
* [http://www.learn.columbia.edu/Mcahweb/index-frame.html Amiens Cathedral Project], mei foto's
* INSEE, [https://www.insee.fr/fr/statistiques/zones/2021173 Befolkingsgegevens foar it jier 2013] fan Amiens (yn it Frânsk).
* [http://www.amiens.fr officiële side stêd Amiens]
{{Commonscat|Amiens}}
[[Kategory:Amiens| ]]
[[Kategory:Plak yn Opper-Frankryk]]
5s36ttu5a3k84x8fm25zxgvj8xfvogr
Berjocht:GemeenteNoardenfjild
10
44590
1089832
968866
2022-08-21T07:06:21Z
Minorax
33600
fix lint
wikitext
text/x-wiki
{| id="toc" style="font-size:90%; margin-top:1em; margin-bottom:-0.5em; border: 1px solid #aaa; padding: 5px; clear: both;" width="100%"
! align="center" style="background:#ccccff" width="100%" | [[Noordenveld (gemeente)|Gemeente Noardenfjild]]
|-
| align="center" style="font-size: 90%;" colspan="2" | Haadplak | [[Roan]] | <br>
|- style="text-align:right;"
| align="center" style="font-size: 90%;" colspan="2" | Oare kearnen | [[Altena (Drinte)|Altena]] | [[Alteveer]] | [[Feanhuzen (Noardenfjild)|Feanhuzen]] | [[Ien]] | [[Ien-West]] | [[Langelo (Drinte)|Langelo]] | [[Leutingewolde]] | [[Lieveren]] | [[Matsloot]] | [[Nietap]] | [[Nij-Roan]] | [[Noarch]] | [[Peest]] | [[Peize]] | [[Peizermade]] | [[Peizerwold]] | [[Roaneries]] | [[Roanerwâlde]] | [[Sandebuur]] | [[Steenbergen (Noardenfjild)|Steenbergen]] | [[Terheijl]] | [[Westervelde]] | [[Zuidvelde]] |<br>
|- style="text-align:right;"
|<small>[[Template:GemeenteNoardenfjild|''wizigje'']]</small>
|}<noinclude>
[[Kategory:Berjocht: Navigaasje Gemeente|Noardefjild]]
</noinclude>
er931nosdv9h8pkhfdu6o5zomjfx984
Smolensk
0
45945
1089902
1082168
2022-08-21T07:30:21Z
Minorax
33600
fix lint
wikitext
text/x-wiki
{{Universele ynfoboks stêd
| namme = Smolensk
<small>Смоленск</small>
| ôfbylding = Assumption Cathedral in Smolensk.jpg
| ôfbyldingsbreedte = 260px
| ôfbyldingstekst = ''Maria-Himelfeartkatedraal yn Smolensk''
| ynwennertal = 320.170 <small>(2021)</small>
| oerflak = 166,35 km²
| befolkingstichtens = 1.924 ynw. / km²
| stêdekloft =
| hichte = maks. 242 m
| lân = {{Flagge_RU}} [[Ruslân]]
| bestjoerlike ienheid 1 = Oblast
| namme bestjoerlike ienheid 1= [[File:Flag of Smolensk oblast.svg|20px]] [[Smolensk (oblast)|Smolensk]]
| bestjoerlike ienheid 2 =
| namme bestjoerlike ienheid 2=
| boargemaster =
| stêdsyndieling =
| stifting = [[862]]
| postkoade =
| tiidsône = MSK ([[UTC]]+3)
| simmertiid = UTC+4
| koördinaten = {{Koördinaten yn tekst|54_47_0_N_32_3_0_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|54° 47' N 32° 3' E}}
| webside = {{ru}}[http://www.admcity.smolensk.ru/ www.admcity.smolensk.ru]
}}
'''Smolensk''' ([[Russysk]]: Смоленск, útsprekke as {{IPA|smʌˈlʲensk}}; [[Wyt-Russysk]]: Смаленск, ''Smalensk''; [[Poalsk]]: Smoleńsk) is in stêd yn it westen fan [[Ruslân]] (360 km súdwest fan [[Moskou]]) en leit oan de rivier [[Dnjepr]]. It is it bestjoerlik sintrum fan de [[Smolensk (oblast)|Smolensk]]. De stêd is ferneamd nei de rivier de [[Smolnja]], mar de oarsprong fan dy namme is net sa dúdlik. De namme soe ûntstien wêze kinne út ''smola'' dat ''tarre'' of ''hars'' betsjut. Yn de kontreien groeie in protte dinnen (''Pinus''), dêrom wie it fanâlds in wichtich ferwurkingssintrum fan [[hars]]. In alternative ferklearring soe it [[Slavyske talen|Slavyske]] wurd ''smol'' wêze kinne, dat 'swarte grûn' betsjut.
Ekonomysk fan belang foar Smolensk binne elektronika, tekstylyndustry, fiedselferwurking, diamantslypjen en masinebou foar de agraryske sektor.
De [[beskermhillige]] fan de stêd is de hillige [[Abraham fan Smolensk]].
== Nije skiednis ==
Troch syn strategyske lizzing hat Smolensk faak it toaniel fan fûle fjildslaggen west. Yn 1812 kaam [[Napoleon Bonaparte|Napoleon]] by Smolensk oan, dêr't de [[Slach by Smolensk (1812)|(Earste) Slach by Smolensk]] syn beslach krige, dy't wûn waard troch de Frânsken. Dy slach is letter troch [[Leo Tolstoj]] yn syn roman 'Oarloch en frede' beskreaun. Likernôch 20.000 man sneuvelen.
Nei de [[Russyske Revolúsje (1917)|Russyske Revolúsje]] kaam Smolensk oan [[Wyt-Ruslân]]. Op 1 jannewaris 1919 waard de sovjet-republyk Wyt-Ruslân útroppen yn Smolensk. Letter waard Smolensk oan de sovjetrepublyk fan de [[Russyske Federaasje]] tawiisd.
Under de [[Twadde Wrâldkriich]] wie Smolensk yn [[1941]] wer it toaniel fan in grutte fjildslach. Meidat de stêd yn dizze [[Slach by Smolensk (1941)|Twadde Slach by Smolensk]] sa lang hoekhâlde, koenen de Russen de ferdigeningslinys om [[Moskou]] hinne op oarder bringe. Foar de ferdediging fan de stêd, dêr't 93% fan de stêd by ferwoastge waard en it orzjinele ikoan (taskreaun oan [[Lukas (evangelist)|Lukas]]) ferlern gie, waard Smolensk yn 1985 de status fan [[heldestêd]] takend.
Op 10 april 2010 stoarte by it militêr fleanfjild fan Smolensk in Poalsk regearingsfleanmasine del. Alle ynsittenden, ûnder oaren de Poalske presidint [[Lech Kaczyński]], ferlearen it libben. De Poalske regearingsdelegaasje hie yn de omkriten fan Smolensk de betinking fan it [[bloedbad fan Katyn]] bywenje sillen.
<gallery>
Ofbyld:Smolensk 1912.jpg|''Smolensk yn 1912''
Ofbyld:Smolensk Station.jpg|''Stasjon fan Smolensk yn 2005''
Ofbyld:Smolensk eagles.jpg|''Earnmonumint, betinking 100 jier oerwnning op Napoleon''
</gallery>
== Demografy ==
{| class="wikitable" border="1"
|+ Untjouwing ynwennertal Smolensk (1897-2005)
! Jier !! [[1897]] !! [[1899]] !! [[1926]] !! [[1939]] !! [[1959]] !! [[1970]] !! [[1975]] !! [[2005]] !! [[2021]]
|-
| '''Befolking''' || 46.900 || 56.400 || 79.000 || 157.000 || 147.000 || 211.000 || 250.000 || 316.500 || 320.170
|}
==Bekende minsken út Smolensk==
*[[Aleksander Beljayev]] – Sovjet SF-skriuwer
*[[Michail Glinka]] – komponist
*[[Sergej Konenkov]] – byldhouwer
*[[Semjon Lavotsjkin]] – fleanmasineûntwerper
*[[Anatoly Lukjanov]] – politikus
*[[Gregori Maximoff]] – politikus
*[[Grigory Potyomkin]] – steatsman
*[[Aleksandr Tvardovsky]] – skriuwer
*[[Eduard Khil]] – sjonger
== Keppeling om utens ==
*[http://www.russia4travel.com/ Reizgje nei Smolensk]
*[http://www.krepost.smolensk.ru/photo_i.html Foto's fan it fort fan Smolensk]
*[http://live.smolensk.ws/index.php/%D0%92%D0%B8%D0%B4%D1%8B_%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%B0 Foto's fan Smolensk]
*[http://www.bfcollection.net/cities/russia/smolensk/smolensk.html Histoaryske foto's fan Smolensk]
[[Ofbyld:A smolensk.jpg|thumb|center|600px|<center>De duvelskleau yn Smolensk]]
[[Kategory:Smolensk| ]]
[[Kategory:Plak stifte yn 862]]
0ae7kudlncweqiy9srs80zs73051uoh
Berjocht:Bûsboek Olympyske Simmerspullen 2012
10
46145
1089848
1048151
2022-08-21T07:09:05Z
Minorax
33600
fix lint
wikitext
text/x-wiki
{| class="wikitable" style="margin:0.5em auto; font-size:90%;position:relative;" width=75%
|-
|bgcolor="#00cc33"| ||Iepening Seremoanje
|bgcolor="#3399ff"|   ||Wedstriden
|bgcolor="#ffcc00"| ||Wedstriden mei medaljes
|bgcolor="#ffdead"|   ||Show Gala
|bgcolor="#ee3333"| ||Slutingsseremoanje
|}
{| class="wikitable" style="margin:0.5em auto; font-size:90%; line-height:1.25em;" width=75%
|-
!july / augustus 2012
!W<br/>25
!D<br/>26
!F<br/>27
!S<br/>28
!S<br/>29
!M<br/>30
!T<br/>31
!W<br/>1
!D<br/>2
!F<br/>3
!S<br/>4
!S<br/>5
!M<br/>6
!T<br/>7
!W<br/>8
!T<br/>9
!F<br/>10
!S<br/>11
!S<br/>12
!width="6%"|Gouden<br/>medaljes
|- align="center"
|align="left"|[[Atletyk op de Olympyske Simmerspullen 2012|Atletyk]]
<!-- 25 -->|
<!-- 26 -->|
<!-- 27 -->|
<!-- 28 -->|
<!-- 29 -->|
<!-- 30 -->|
<!-- 31 -->|
<!-- 1 -->|
<!-- 2 -->|
<!-- 3 -->|bgcolor=#ffcc00|
<!-- 4 -->|bgcolor=#ffcc00|
<!-- 5 -->|bgcolor=#ffcc00|
<!-- 6 -->|bgcolor=#ffcc00|
<!-- 7 -->|bgcolor=#ffcc00|
<!-- 8 -->|bgcolor=#ffcc00|
<!-- 9 -->|bgcolor=#ffcc00|
<!-- 10 -->|bgcolor=#ffcc00|
<!-- 11 -->|bgcolor=#ffcc00|
<!-- 12 -->|bgcolor=#ffcc00|
|47
|- align="center"
|align="left"|[[Badminton op de Olympyske Simmerspullen 2012|Badminton]]
<!-- 25 -->|
<!-- 26 -->|
<!-- 27 -->|
<!-- 28 -->|bgcolor=#3399ff|
<!-- 29 -->|bgcolor=#3399ff|
<!-- 30 -->|bgcolor=#3399ff|
<!-- 31 -->|bgcolor=#3399ff|
<!-- 1 -->|bgcolor=#3399ff|
<!-- 2 -->|bgcolor=#3399ff|
<!-- 3 -->|bgcolor=#ffcc00|
<!-- 4 -->|bgcolor=#ffcc00|
<!-- 5 -->|bgcolor=#ffcc00|
<!-- 6 -->|
<!-- 7 -->|
<!-- 8 -->|
<!-- 9 -->|
<!-- 10 -->|
<!-- 11 -->|
<!-- 12 -->|
|5
|- align="center"
|align="left"|[[Basketbal op de Olympyske Simmerspullen 2012|Basketbal]]
<!-- 25 -->|
<!-- 26 -->|
<!-- 27 -->|
<!-- 28 -->|bgcolor=#3399ff|
<!-- 29 -->|bgcolor=#3399ff|
<!-- 30 -->|bgcolor=#3399ff|
<!-- 31 -->|bgcolor=#3399ff|
<!-- 1 -->|bgcolor=#3399ff|
<!-- 2 -->|bgcolor=#3399ff|
<!-- 3 -->|bgcolor=#3399ff|
<!-- 4 -->|bgcolor=#3399ff|
<!-- 5 -->|bgcolor=#3399ff|
<!-- 6 -->|bgcolor=#3399ff|
<!-- 7 -->|bgcolor=#3399ff|
<!-- 8 -->|bgcolor=#3399ff|
<!-- 9 -->|bgcolor=#3399ff|
<!-- 10 -->|bgcolor=#3399ff|
<!-- 11 -->|bgcolor=#ffcc00|
<!-- 12 -->|bgcolor=#ffcc00|
|2
|- align="center"
|align="left"|[[Boksen op de Olympyske Simmerspullen 2012|Boksen]]
<!-- 25 -->|
<!-- 26 -->|
<!-- 27 -->|
<!-- 28 -->|bgcolor=#3399ff|
<!-- 29 -->|bgcolor=#3399ff|
<!-- 30 -->|bgcolor=#3399ff|
<!-- 31 -->|bgcolor=#3399ff|
<!-- 1 -->|bgcolor=#3399ff|
<!-- 2 -->|bgcolor=#3399ff|
<!-- 3 -->|bgcolor=#3399ff|
<!-- 4 -->|bgcolor=#3399ff|
<!-- 5 -->|bgcolor=#3399ff|
<!-- 6 -->|bgcolor=#3399ff|
<!-- 7 -->|bgcolor=#3399ff|
<!-- 8 -->|bgcolor=#3399ff|
<!-- 9 -->|bgcolor=#ffcc00|
<!-- 10 -->|bgcolor=#3399ff|
<!-- 11 -->|bgcolor=#ffcc00|
<!-- 12 -->|bgcolor=#ffcc00|
|13
|- align="center"
|align="left"|[[Bôgesjitten op de Olympyske Simmerspullen 2012|Bôgesjitten]]
<!-- 25 -->|
<!-- 26 -->|
<!-- 27 -->|bgcolor=#3399ff|
<!-- 28 -->|bgcolor=#ffcc00|
<!-- 29 -->|bgcolor=#ffcc00|
<!-- 30 -->|bgcolor=#3399ff|
<!-- 31 -->|bgcolor=#3399ff|
<!-- 1 -->|bgcolor=#3399ff|
<!-- 2 -->|bgcolor=#ffcc00|
<!-- 3 -->|bgcolor=#ffcc00|
<!-- 4 -->|
<!-- 5 -->|
<!-- 6 -->|
<!-- 7 -->|
<!-- 8 -->|
<!-- 9 -->|
<!-- 10 -->|
<!-- 11 -->|
<!-- 12 -->|
|4
|- align="center"
|align="left"| [[Gewichtheffen op de Olympyske Simmerspullen 2012|Gewichtheffen]]
<!-- 25 -->|
<!-- 26 -->|
<!-- 27 -->|
<!-- 28 -->|bgcolor=#ffcc00|
<!-- 29 -->|bgcolor=#ffcc00|
<!-- 30 -->|bgcolor=#ffcc00|
<!-- 31 -->|bgcolor=#ffcc00|
<!-- 1 -->|bgcolor=#ffcc00|
<!-- 2 -->|
<!-- 3 -->|bgcolor=#ffcc00|
<!-- 4 -->|bgcolor=#ffcc00|
<!-- 5 -->|bgcolor=#ffcc00|
<!-- 6 -->|bgcolor=#ffcc00|
<!-- 7 -->|bgcolor=#ffcc00|
<!-- 8 -->|
<!-- 9 -->|
<!-- 10 -->|
<!-- 11 -->|
<!-- 12 -->|
|15
|- align="center"
|align="left"| [[Gymnastyk op de Olympyske Simmerspullen 2012|Gymnastyk]]
<!-- 25 -->|
<!-- 26 -->|
<!-- 27 -->|
<!-- 28 -->|bgcolor=#3399ff|
<!-- 29 -->|bgcolor=#3399ff|
<!-- 30 -->|bgcolor=#ffcc00|
<!-- 31 -->|bgcolor=#ffcc00|
<!-- 1 -->|bgcolor=#ffcc00|
<!-- 2 -->|bgcolor=#ffcc00|
<!-- 3 -->|bgcolor=#ffcc00|
<!-- 4 -->|bgcolor=#ffcc00|
<!-- 5 -->|bgcolor=#ffcc00|
<!-- 6 -->|bgcolor=#ffcc00|
<!-- 7 -->|bgcolor=#ffcc00|
<!-- 8 -->|
<!-- 9 -->|bgcolor=#3399ff|
<!-- 10 -->|bgcolor=#3399ff|
<!-- 11 -->|bgcolor=#ffcc00|
<!-- 12 -->|bgcolor=#ffcc00|
|18
|- align="center"
|align="left"| [[Hânbal op de Olympyske Simmerspullen 2012|Hânbal]]
<!-- 25 -->|
<!-- 26 -->|
<!-- 27 -->|
<!-- 28 -->|bgcolor=#3399ff|
<!-- 29 -->|bgcolor=#3399ff|
<!-- 30 -->|bgcolor=#3399ff|
<!-- 31 -->|bgcolor=#3399ff|
<!-- 1 -->|bgcolor=#3399ff|
<!-- 2 -->|bgcolor=#3399ff|
<!-- 3 -->|bgcolor=#3399ff|
<!-- 4 -->|bgcolor=#3399ff|
<!-- 5 -->|bgcolor=#3399ff|
<!-- 6 -->|bgcolor=#3399ff|
<!-- 7 -->|bgcolor=#3399ff|
<!-- 8 -->|bgcolor=#3399ff|
<!-- 9 -->|bgcolor=#3399ff|
<!-- 10 -->|bgcolor=#3399ff|
<!-- 11 -->|bgcolor=#ffcc00|
<!-- 12 -->|bgcolor=#ffcc00|
|2
|- align="center"
| align="left" |[[Hockey op de Olympyske Simmerspullen 2012|Hockey]]
<!-- 25 -->|
<!-- 26 -->|
<!-- 27 -->|
<!-- 28 -->|
<!-- 29 -->|bgcolor=#3399ff|
<!-- 30 -->|bgcolor=#3399ff|
<!-- 31 -->|bgcolor=#3399ff|
<!-- 1 -->|bgcolor=#3399ff|
<!-- 2 -->|bgcolor=#3399ff|
<!-- 3 -->|bgcolor=#3399ff|
<!-- 4 -->|bgcolor=#3399ff|
<!-- 5 -->|bgcolor=#3399ff|
<!-- 6 -->|bgcolor=#3399ff|
<!-- 7 -->|bgcolor=#3399ff|
<!-- 8 -->|bgcolor=#3399ff|
<!-- 9 -->|bgcolor=#3399ff|
<!-- 10 -->|bgcolor=#ffcc00|
<!-- 11 -->|bgcolor=#ffcc00|
<!-- 12 -->|
|2
|- align="center"
|align="left"| [[Judo op de Olympyske Simmerspullen 2012|Judo]]
<!-- 25 -->|
<!-- 26 -->|
<!-- 27 -->|
<!-- 28 -->|bgcolor=#ffcc00|
<!-- 29 -->|bgcolor=#ffcc00|
<!-- 30 -->|bgcolor=#ffcc00|
<!-- 31 -->|bgcolor=#ffcc00|
<!-- 1 -->|bgcolor=#ffcc00|
<!-- 2 -->|bgcolor=#ffcc00|
<!-- 3 -->|bgcolor=#ffcc00|
<!-- 4 -->|
<!-- 5 -->|
<!-- 6 -->|
<!-- 7 -->|
<!-- 8 -->|
<!-- 9 -->|
<!-- 10 -->|
<!-- 11 -->|
<!-- 12 -->|
|14
|- align="center"
|align="left"| [[Kanofarren op de Olympyske Simmerspullen 2012|Kanofarren]]
<!-- 25 -->|
<!-- 26 -->|
<!-- 27 -->|
<!-- 28 -->|
<!-- 29 -->|bgcolor=#3399ff|
<!-- 30 -->|bgcolor=#3399ff|
<!-- 31 -->|bgcolor=#ffcc00|
<!-- 1 -->|bgcolor=#ffcc00|
<!-- 2 -->|bgcolor=#ffcc00|
<!-- 3 -->|
<!-- 4 -->|
<!-- 5 -->|
<!-- 6 -->|bgcolor=#3399ff|
<!-- 7 -->|bgcolor=#3399ff|
<!-- 8 -->|bgcolor=#ffcc00|
<!-- 9 -->|bgcolor=#ffcc00|
<!-- 10 -->|bgcolor=#3399ff|
<!-- 11 -->|bgcolor=#ffcc00|
<!-- 12 -->|
|16
|- align="center"
|align="left"|[[Moderne fiifkamp op de Olympyske Simmerspullen 2012|Moderne fiifkamp]]
<!-- 25 -->|
<!-- 26 -->|
<!-- 27 -->|
<!-- 28 -->|
<!-- 29 -->|
<!-- 30 -->|
<!-- 31 -->|
<!-- 1 -->|
<!-- 2 -->|
<!-- 3 -->|
<!-- 4 -->|
<!-- 5 -->|
<!-- 6 -->|
<!-- 7 -->|
<!-- 8 -->|
<!-- 9 -->|
<!-- 10 -->|
<!-- 11 -->|bgcolor=#ffcc00|
<!-- 12 -->|bgcolor=#ffcc00|
|2
|- align="center"
|align="left"| [[Hynstesport op de Olympyske Simmerspullen 2012|Hynstesport]]
<!-- 25 -->|
<!-- 26 -->|
<!-- 27 -->|
<!-- 28 -->|bgcolor=#3399ff|
<!-- 29 -->|bgcolor=#3399ff|
<!-- 30 -->|bgcolor=#3399ff|
<!-- 31 -->|bgcolor=#ffcc00|
<!-- 1 -->|
<!-- 2 -->|bgcolor=#3399ff|
<!-- 3 -->|bgcolor=#3399ff|
<!-- 4 -->|bgcolor=#3399ff|
<!-- 5 -->|bgcolor=#3399ff|
<!-- 6 -->|bgcolor=#ffcc00|
<!-- 7 -->|bgcolor=#ffcc00|
<!-- 8 -->|bgcolor=#ffcc00|
<!-- 9 -->|
<!-- 10 -->|
<!-- 11 -->|
<!-- 12 -->|
|6
|- align="center"
|align="left"| [[Roeien op de Olympyske Simmerspullen 2012|Roeien]]
<!-- 25 -->|
<!-- 26 -->|
<!-- 27 -->|
<!-- 28 -->|bgcolor=#3399ff|
<!-- 29 -->|bgcolor=#3399ff|
<!-- 30 -->|bgcolor=#3399ff|
<!-- 31 -->|bgcolor=#3399ff|
<!-- 1 -->|bgcolor=#ffcc00|
<!-- 2 -->|bgcolor=#ffcc00|
<!-- 3 -->|bgcolor=#ffcc00|
<!-- 4 -->|bgcolor=#ffcc00|
<!-- 5 -->|
<!-- 6 -->|
<!-- 7 -->|
<!-- 8 -->|
<!-- 9 -->|
<!-- 10 -->|
<!-- 11 -->|
<!-- 12 -->|
|14
|- align="center"
|align="left"| [[Skermjen op de Olympyske Simmerspullen 2012|Skermjen]]
<!-- 25 -->|
<!-- 26 -->|
<!-- 27 -->|
<!-- 28 -->|bgcolor=#ffcc00|
<!-- 29 -->|bgcolor=#ffcc00|
<!-- 30 -->|bgcolor=#ffcc00|
<!-- 31 -->|bgcolor=#ffcc00|
<!-- 1 -->|bgcolor=#ffcc00|
<!-- 2 -->|bgcolor=#ffcc00|
<!-- 3 -->|bgcolor=#ffcc00|
<!-- 4 -->|bgcolor=#ffcc00|
<!-- 5 -->|bgcolor=#ffcc00|
<!-- 6 -->|
<!-- 7 -->|
<!-- 8 -->|
<!-- 9 -->|
<!-- 10 -->|
<!-- 11 -->|
<!-- 12 -->|
|10
|- align="center"
|align="left"| [[Sjitsport op de Olympyske Simmerspullen 2012|Sjitsport]]
<!-- 25 -->|
<!-- 26 -->|
<!-- 27 -->|
<!-- 28 -->|bgcolor=#ffcc00|
<!-- 29 -->|bgcolor=#ffcc00|
<!-- 30 -->|bgcolor=#ffcc00|
<!-- 31 -->|bgcolor=#ffcc00|
<!-- 1 -->|bgcolor=#ffcc00|
<!-- 2 -->|bgcolor=#ffcc00|
<!-- 3 -->|bgcolor=#ffcc00|
<!-- 4 -->|bgcolor=#ffcc00|
<!-- 5 -->|bgcolor=#ffcc00|
<!-- 6 -->|bgcolor=#ffcc00|
<!-- 7 -->|
<!-- 8 -->|
<!-- 9 -->|
<!-- 10 -->|
<!-- 11 -->|
<!-- 12 -->|
|15
|- align="center"
|align="left"| [[Keunstdûken op de Olympyske Simmerspullen 2012|Keunstdûken]]
<!-- 25 -->|
<!-- 26 -->|
<!-- 27 -->|
<!-- 28 -->|
<!-- 29 -->|bgcolor=#ffcc00|
<!-- 30 -->|bgcolor=#ffcc00|
<!-- 31 -->|bgcolor=#ffcc00|
<!-- 1 -->|bgcolor=#ffcc00|
<!-- 2 -->|
<!-- 3 -->|bgcolor=#3399ff|
<!-- 4 -->|bgcolor=#3399ff|
<!-- 5 -->|bgcolor=#ffcc00|
<!-- 6 -->|bgcolor=#3399ff|
<!-- 7 -->|bgcolor=#ffcc00|
<!-- 8 -->|bgcolor=#3399ff|
<!-- 9 -->|bgcolor=#ffcc00|
<!-- 10 -->|bgcolor=#3399ff|
<!-- 11 -->|bgcolor=#ffcc00|
<!-- 12 -->|
|8
|- align="center"
| align="left" | [[Syngroanswimmen op de Olympyske Simmerspullen 2012|Syngroanswimmen]]
<!-- 25 -->|
<!-- 26 -->|
<!-- 27 -->|
<!-- 28 -->|
<!-- 29 -->|
<!-- 30 -->|
<!-- 31 -->|
<!-- 1 -->|
<!-- 2 -->|
<!-- 3 -->|
<!-- 4 -->|
<!-- 5 -->|bgcolor=#3399ff|
<!-- 6 -->|bgcolor=#3399ff|
<!-- 7 -->|bgcolor=#ffcc00|
<!-- 8 -->|
<!-- 9 -->|bgcolor=#3399ff|
<!-- 10 -->|bgcolor=#ffcc00|
<!-- 11 -->|
<!-- 12 -->|
|2
|- align="center"
|align="left"|[[Taekwondo op de Olympyske Simmerspullen 2012|Taekwondo]]
<!-- 25 -->|
<!-- 26 -->|
<!-- 27 -->|
<!-- 28 -->|
<!-- 29 -->|
<!-- 30 -->|
<!-- 31 -->|
<!-- 1 -->|
<!-- 2 -->|
<!-- 3 -->|
<!-- 4 -->|
<!-- 5 -->|
<!-- 6 -->|
<!-- 7 -->|
<!-- 8 -->|bgcolor=#ffcc00|
<!-- 9 -->|bgcolor=#ffcc00|
<!-- 10 -->|bgcolor=#ffcc00|
<!-- 11 -->|bgcolor=#ffcc00|
<!-- 12 -->|
|8
|- align="center"
|align="left"|[[Tafeltennis op de Olympyske Simmerspullen 2012|Tafeltennis]]
<!-- 25 -->|
<!-- 26 -->|
<!-- 27 -->|
<!-- 28 -->|bgcolor=#3399ff|
<!-- 29 -->|bgcolor=#3399ff|
<!-- 30 -->|bgcolor=#3399ff|
<!-- 31 -->|bgcolor=#3399ff|
<!-- 1 -->|bgcolor=#ffcc00|
<!-- 2 -->|bgcolor=#ffcc00|
<!-- 3 -->|bgcolor=#3399ff|
<!-- 4 -->|bgcolor=#3399ff|
<!-- 5 -->|bgcolor=#3399ff|
<!-- 6 -->|bgcolor=#3399ff|
<!-- 7 -->|bgcolor=#ffcc00|
<!-- 8 -->|bgcolor=#ffcc00|
<!-- 9 -->|
<!-- 10 -->|
<!-- 11 -->|
<!-- 12 -->|
|4
|- align="center"
|align="left"|[[Tennis op de Olympyske Simmerspullen 2012|Tennis]]
<!-- 25 -->|
<!-- 26 -->|
<!-- 27 -->|
<!-- 28 -->|bgcolor=#3399ff|
<!-- 29 -->|bgcolor=#3399ff|
<!-- 30 -->|bgcolor=#3399ff|
<!-- 31 -->|bgcolor=#3399ff|
<!-- 1 -->|bgcolor=#3399ff|
<!-- 2 -->|bgcolor=#3399ff|
<!-- 3 -->|bgcolor=#3399ff|
<!-- 4 -->|bgcolor=#ffcc00|
<!-- 5 -->|bgcolor=#ffcc00|
<!-- 6 -->|
<!-- 7 -->|
<!-- 8 -->|
<!-- 9 -->|
<!-- 10 -->|
<!-- 11 -->|
<!-- 12 -->|
|5
|- align="center"
|align="left"|[[Triatlon op de Olympyske Simmerspullen 2012|Triatlon]]
<!-- 25 -->|
<!-- 26 -->|
<!-- 27 -->|
<!-- 28 -->|
<!-- 29 -->|
<!-- 30 -->|
<!-- 31 -->|
<!-- 1 -->|
<!-- 2 -->|
<!-- 3 -->|
<!-- 4 -->|bgcolor=#ffcc00|
<!-- 5 -->|
<!-- 6 -->|
<!-- 7 -->|bgcolor=#ffcc00|
<!-- 8 -->|
<!-- 9 -->|
<!-- 10 -->|
<!-- 11 -->|
<!-- 12 -->|
|2
|- align="center"
|align="left"| [[Fuotbal op de Olympyske Simmerspullen 2012|Fuotbal]]
<!-- 25 -->|bgcolor=#3399ff|
<!-- 26 -->|bgcolor=#3399ff|
<!-- 27 -->|
<!-- 28 -->|bgcolor=#3399ff|
<!-- 29 -->|bgcolor=#3399ff|
<!-- 30 -->|
<!-- 31 -->|bgcolor=#3399ff|
<!-- 1 -->|bgcolor=#3399ff|
<!-- 2 -->|
<!-- 3 -->|bgcolor=#3399ff|
<!-- 4 -->|bgcolor=#3399ff|
<!-- 5 -->|
<!-- 6 -->|bgcolor=#3399ff|
<!-- 7 -->|bgcolor=#3399ff|
<!-- 8 -->|
<!-- 9 -->|bgcolor=#ffcc00|
<!-- 10 -->|bgcolor=#3399ff|
<!-- 11 -->|bgcolor=#ffcc00|
<!-- 12 -->|
|2
|- align="center"
|align="left"|[[Follybal op de Olympyske Simmerspullen 2012|Follybal]]
<!-- 25 -->|
<!-- 26 -->|
<!-- 27 -->|
<!-- 28 -->|bgcolor=#3399ff|
<!-- 29 -->|bgcolor=#3399ff|
<!-- 30 -->|bgcolor=#3399ff|
<!-- 31 -->|bgcolor=#3399ff|
<!-- 1 -->|bgcolor=#3399ff|
<!-- 2 -->|bgcolor=#3399ff|
<!-- 3 -->|bgcolor=#3399ff|
<!-- 4 -->|bgcolor=#3399ff|
<!-- 5 -->|bgcolor=#3399ff|
<!-- 6 -->|bgcolor=#3399ff|
<!-- 7 -->|bgcolor=#3399ff|
<!-- 8 -->|bgcolor=#ffcc00|
<!-- 9 -->|bgcolor=#ffcc00|
<!-- 10 -->|bgcolor=#3399ff|
<!-- 11 -->|bgcolor=#ffcc00|
<!-- 12 -->|bgcolor=#ffcc00|
|4
|- align="center"
|align="left"| [[Wetterpolo op de Olympyske Simmerspullen 2012|Wetterpolo]]
<!-- 25 -->|
<!-- 26 -->|
<!-- 27 -->|
<!-- 28 -->|
<!-- 29 -->|bgcolor=#3399ff|
<!-- 30 -->|bgcolor=#3399ff|
<!-- 31 -->|bgcolor=#3399ff|
<!-- 1 -->|bgcolor=#3399ff|
<!-- 2 -->|bgcolor=#3399ff|
<!-- 3 -->|bgcolor=#3399ff|
<!-- 4 -->|bgcolor=#3399ff|
<!-- 5 -->|bgcolor=#3399ff|
<!-- 6 -->|bgcolor=#3399ff|
<!-- 7 -->|bgcolor=#3399ff|
<!-- 8 -->|bgcolor=#3399ff|
<!-- 9 -->|bgcolor=#ffcc00|
<!-- 10 -->|bgcolor=#3399ff|
<!-- 11 -->|
<!-- 12 -->|bgcolor=#ffcc00|
|2
|- align="center"
|align="left"|Hurdfytsen (Baan + Dyk)
<!-- 25 -->|
<!-- 26 -->|
<!-- 27 -->|
<!-- 28 -->|bgcolor=#ffcc00|
<!-- 29 -->|bgcolor=#ffcc00|
<!-- 30 -->|
<!-- 31 -->|
<!-- 1 -->|bgcolor=#ffcc00|
<!-- 2 -->|bgcolor=#ffcc00|
<!-- 3 -->|bgcolor=#ffcc00|
<!-- 4 -->|bgcolor=#ffcc00|
<!-- 5 -->|bgcolor=#ffcc00|
<!-- 6 -->|bgcolor=#ffcc00|
<!-- 7 -->|bgcolor=#ffcc00|
<!-- 8 -->|bgcolor=#3399ff|
<!-- 9 -->|bgcolor=#3399ff|
<!-- 10 -->|bgcolor=#ffcc00|
<!-- 11 -->|bgcolor=#ffcc00|
<!-- 12 -->|bgcolor=#ffcc00|
|18
|- align="center"
|align="left"|[[Wrakseljen op de Olympyske Simmerspullen 2012|Wrakseljen]]
<!-- 25 -->|
<!-- 26 -->|
<!-- 27 -->|
<!-- 28 -->|
<!-- 29 -->|
<!-- 30 -->|
<!-- 31 -->|
<!-- 1 -->|
<!-- 2 -->|
<!-- 3 -->|
<!-- 4 -->|
<!-- 5 -->|bgcolor=#ffcc00|
<!-- 6 -->|bgcolor=#ffcc00|
<!-- 7 -->|bgcolor=#ffcc00|
<!-- 8 -->|bgcolor=#ffcc00|
<!-- 9 -->|bgcolor=#ffcc00|
<!-- 10 -->|bgcolor=#ffcc00|
<!-- 11 -->|bgcolor=#ffcc00|
<!-- 12 -->|bgcolor=#ffcc00|
|18
|- align="center"
|align="left"|[[Hurdsilen op de Olympyske Simmerspullen 2012|Hurdsilen]]
<!-- 25 -->|
<!-- 26 -->|
<!-- 27 -->|
<!-- 28 -->|
<!-- 29 -->|bgcolor=#3399ff|
<!-- 30 -->|bgcolor=#3399ff|
<!-- 31 -->|bgcolor=#3399ff|
<!-- 1 -->|bgcolor=#3399ff|
<!-- 2 -->|bgcolor=#3399ff|
<!-- 3 -->|bgcolor=#3399ff|
<!-- 4 -->|bgcolor=#3399ff|
<!-- 5 -->|bgcolor=#ffcc00|
<!-- 6 -->|bgcolor=#ffcc00|
<!-- 7 -->|bgcolor=#ffcc00|
<!-- 8 -->|bgcolor=#ffcc00|
<!-- 9 -->|bgcolor=#ffcc00|
<!-- 10 -->|bgcolor=#ffcc00|
<!-- 11 -->|bgcolor=#ffcc00|
<!-- 12 -->|
|10
|- align="center"
|align="left"| [[Swimmen op de Olympyske Simmerspullen 2012|Swimmen]]
<!-- 25 -->|
<!-- 26 -->|
<!-- 27 -->|
<!-- 28 -->|bgcolor=#ffcc00|
<!-- 29 -->|bgcolor=#ffcc00|
<!-- 30 -->|bgcolor=#ffcc00|
<!-- 31 -->|bgcolor=#ffcc00|
<!-- 1 -->|bgcolor=#ffcc00|
<!-- 2 -->|bgcolor=#ffcc00|
<!-- 3 -->|bgcolor=#ffcc00|
<!-- 4 -->|bgcolor=#ffcc00|
<!-- 5 -->|
<!-- 6 -->|
<!-- 7 -->|
<!-- 8 -->|
<!-- 9 -->|bgcolor=#ffcc00|
<!-- 10 -->|bgcolor=#ffcc00|
<!-- 11 -->|
<!-- 12 -->|
|34
|-
!Totaal !! !! !! !! 12 !! 14 !! 12 !! 15 !! 20 !! 18 !! 22 !! 24 !! 24 !! 18 !! 21 !! 17 !! 22 !! 16 !! 32 !! 15 !! 302
|-
|Searemoanjes|| || ||bgcolor="#00cc33"| || || || || || || || || || || || || || || || ||bgcolor="#ee3333"| ||
|}<noinclude>[[Kategory:Berjocht Bûsboek Olympyske Spullen|{{PAGENAME}}]]</noinclude>
dec6xy72oy7rarctl913594mwcwla6y
Frysk Kampioenskip Fierljeppen
0
52941
1089736
1048938
2022-08-20T16:16:02Z
FreyaSport
40716
/* Frysk Kampioenen by de manlju en de froulju */ 2022
wikitext
text/x-wiki
{{Ynfoboks evenemint
| ôfbylding = NK Fierljeppen2010 BartHelmholt2.JPG
| ôfbyldingstekst = [[Bart Helmholt]] yn aksje yn [[2010]].
| ôfbyldingsbreedte = 180px
| namme = Frysk Kampioenskip Fierljeppen <br><small>''Fries Kampioenschap Fierljeppen''</small>
| lân = [[File:Flag of the Netherlands.svg|border|20px]] [[Nederlân]]
| bestjoerlike ienheid1 = provinsje
| namme bestjoerlike ienheid1 = [[File:Frisian flag.svg|border|20px]] [[Fryslân]]
| bestjoerlike ienheid2 = gemeente
| namme bestjoerlike ienheid2 = [[File:Flagge fan de Waadhoeke.PNG|border|20px]] [[De Waadhoeke]]
| plak = [[File:Flagge fan Winsum.png|border|20px]] [[Winsum (Fryslân)]]
| holden yn = Oer it Dok
| datum = 2e [[sneon]] yn [[augustus]]
| tiid fan it jier =
| oare namme =
| ôfkoarting = FK Fierljeppen
| oanlieding =
| gelegenheid =
| soarte evenemint = [[sport]]evenemint <small>([[fierljeppen]])</small>
| sjenre =
| bestean = [[1957]] – no
| oprjochter =
| organisearre troch = [[Frysk Ljeppers Boun]]
| webside = [http://www.fierljeppenwinsum.frl/fries-kampioenschap-fk/ www.fierljeppenwinsum.frl]
}}
It '''Frysk Kampioenskip Fierljeppen''' ([[Nederlânsk]] en offisjeel: ''Fries Kampioenschap Fierljeppen'') is in [[wedstryd]] [[fierljeppen]] om it [[kampioenskip]] fan [[Fryslân]], dy't elts jier holden wurdt yn it [[Fryslân|Fryske]] [[doarp]] [[Winsum (Fryslân)|Winsum]]. De organisaasje is sûnt [[1960]] yn 'e hannen fan it [[Frysk Ljeppers Boun]]. It [[evenemint]] wurdt al sûnt jier en dei holden op 'e twadde [[sneon]] fan 'e [[moanne (tiid)|moanne]] [[augustus]]. De winner fan it Frysk Kampioenskip Fierljeppen krijt sûnt [[1963]] de Sulveren Pols.
==Skiednis==
It earste Frysk Kampioenskip Fierljeppen waard op [[10 augustus]] [[1957]] organisearre troch de [[Fryske Ljeppers Kommisje]] (FLK), ûnder tafersjoch fan it [[Bûn fan Fryske Fûgelwachten]] (BFVW). De lieding wie yn hannen fan [[Sjoerd Span]] ([[1915]]-[[2001]]). It evenemint fûn plak yn Winsum, om't dêr [[Lânbouwurktugefabryk Miedema]] siet. De eigner fan dat [[bedriuw]], [[Lykele Miedema]], hie grutte [[belangstelling|niget]] oan it fierljeppen, en wie ree om it Frysk Kampioenskip te [[sponsor]]jen, mar easke yn ruil dêrfoar wol dat it yn syn doarp holden waard.
Fan [[1957]] oant [[1985]] waard it kampioenskip holden op in iendeiske akkomodaasje op De Skâns, oer de [[Sint-Japiksfeart]]. By de earste edysje kaam net ien fan 'e fierljeppers oer de [[feart (wetterwei)|feart]] hinne. De reden dêrfoar wie dat der yn dy tiid noch út stân ljept wurde moast, en men dus gjin oanrin nimme mocht. By de twadde edysje wiene de foarsjennings better; sa wie der doe in [[stalt]] boud, sadat de fierljeppers net mear fan 'e ôfrinnende [[wâl]] ôf hoegden te springen.
Op [[31 jannewaris]] [[1959]] waard it [[Bûn foar Fryske Polsspringers]] (BVFP) oprjochte, dat begûn mei in eigen kampioenskip. Sa bestiene der alve jier lang twa Fryske kampioenskippen fierljeppen njonkeninoar: dat fan 'e FLK yn Winsum en dat fan it BVFP op [[De Rottefalle]]. Op [[13 jannewaris]] [[1960]] ûntstie út in [[fúzje]] fan 'e FLK en it BVFP it nije [[Frysk Ljeppers Boun]]. Der kaam doe ien Frysk Kampioenskip, en dat waard holden yn Winsum, om't ornearre waard dat dat de âldste rjochten hie.
Yn [[1959]] waard der in Winsum foar it earst njonken in kampioenskip foar [[manlju]] ek in Frysk Kampioenskip Fierljeppen foar [[froulju]] en ien foar [[junioaren]] organisearre. Yn [[1976]] waard de kategory [[jonge]]s (jonger as junioaren) tafoege, en yn [[2015]] de kategory [[famke]]s. Anno [[2018]] fynt it Frysk Kampioenskip Fierljeppen dus plak yn fiif ûnderskate kategoryen. Sûnt [[1985]] wurde de wedstriden holden op 'e fêste akkomodaasje op it [[sportfjild]]ekompleks Oer It Dok, efter it eartiidske fierljepplak oan De Skâns. Yn [[2020]] fûn it Frysk Kampioenskip Fierljeppen fanwegen de wrâldwide [[koroanafiruspandemy (2019-2020)|koroanafiruspandemy]] plak op sneon [[5 septimber]].
== Frysk Kampioenen by de manlju en de froulju ==
{| width=100%
| width=40% align=left valign=top |
{| class="wikitable sortable"
! style="background-color: #87CEEB" colspan="3"| manlju
|-
! style="background-color: #87CEEB" | jier
! class="unsortable" style="background-color: #87CEEB" | winner
! class="unsortable" style="background-color: #87CEEB" | ôfstân (m)
|-
| [[1957]]
| [[R. Jongema]]
| style="text-align:right;"|10.20
|-
| [[1958]]
| [[Lolke van der Sloot]]
| style="text-align:right;"|10.61
|-
| [[1959]]
| [[Jan Wijnja]]
| style="text-align:right;"|11.59
|-
| [[1960]]
| [[Jan Wijnja]]
| style="text-align:right;"|12.26
|-
| [[1961]]
| [[Jan Wijnja]]
| style="text-align:right;"|11.60
|-
| [[1962]]
| [[George Valkema]]
| style="text-align:right;"|13.20
|-
| [[1963]]
| [[Roel Bokke Span]]
| style="text-align:right;"|13.40
|-
| [[1964]]
| [[George Valkema]]
| style="text-align:right;"|13.94
|-
| [[1965]]
| [[Roel Bokke Span]]
| style="text-align:right;"|14.04
|-
| [[1966]]
| [[Roel Bokke Span]]
| style="text-align:right;"|14.09
|-
| [[1967]]
| [[Roel Bokke Span]]
| style="text-align:right;"|14.06
|-
| [[1968]]
| [[George Valkema]]
| style="text-align:right;"|14.25
|-
| [[1969]]
| [[Roel Bokke Span]]
| style="text-align:right;"|14.66
|-
| [[1970]]
| [[Roel Bokke Span]]
| style="text-align:right;"|14.40
|-
| [[1971]]
| [[Roel Bokke Span]]
| style="text-align:right;"|15.67
|-
| [[1972]]
| [[Roel Bokke Span]]
| style="text-align:right;"|15.12
|-
| [[1973]]
| [[Evert Wilstra]]
| style="text-align:right;"|15.56
|-
| [[1974]]
| [[Jouke de Vries]]
| style="text-align:right;"|16.73
|-
| [[1975]]
| [[Evert Wilstra]]
| style="text-align:right;"|16.51
|-
| [[1976]]
| [[Evert Wilstra]]
| style="text-align:right;"|17.02
|-
| [[1977]]
| [[Klaas Leistra]]
| style="text-align:right;"|17.17
|-
| [[1978]]
| [[Rindert Rosier]]
| style="text-align:right;"|15.88
|-
| [[1979]]
| [[Catharinus Hoekstra]]
| style="text-align:right;"|16.45
|-
| [[1980]]
| [[Catharinus Hoekstra]]
| style="text-align:right;"|17.03
|-
| [[1981]]
| [[Klaas Leistra]]
| style="text-align:right;"|17.17
|-
| [[1982]]
| [[Catharinus Hoekstra]]
| style="text-align:right;"|17.55
|-
| [[1983]]
| [[Gerard Vlieger]]
| style="text-align:right;"|17.48
|-
| [[1984]]
| [[Gerard Vlieger]]
| style="text-align:right;"|18.25
|-
| [[1985]]
| [[Gerard Vlieger]]
| style="text-align:right;"|17.60
|-
| [[1986]]
| [[Gerard Vlieger]]
| style="text-align:right;"|18.72
|-
| [[1987]]
| [[Rimmer Abma]]
| style="text-align:right;"|17.62
|-
| [[1988]]
| [[Rimmer Abma]]
| style="text-align:right;"|17.63
|-
| [[1989]]
| [[Gerard Vlieger]]
| style="text-align:right;"|18.16
|-
| [[1990]]
| [[Gerard Vlieger]]
| style="text-align:right;"|17.44
|-
| [[1991]]
| [[Johan Oldewarris]]
| style="text-align:right;"|16.69
|-
| [[1992]]
| [[Rimmer Abma]]
| style="text-align:right;"|17.45
|-
| [[1993]]
| [[Wybe Valkema]]
| style="text-align:right;"|17.97
|-
| [[1994]]
| [[Bjinse Wolters]]
| style="text-align:right;"|17.43
|-
| [[1995]]
| [[Bjinse Wolters]]
| style="text-align:right;"|17.91
|-
| [[1996]]
| [[Marcel Nijboer]]
| style="text-align:right;"|17.54
|-
| [[1997]]
| [[Marcel Nijboer]]
| style="text-align:right;"|18.41
|-
| [[1998]]
| [[Bjinse Wolters]]
| style="text-align:right;"|18.04
|-
| [[1999]]
| [[Rimmer Abma]]
| style="text-align:right;"|17.67
|-
| [[2000]]
| [[Rimmer Abma]]
| style="text-align:right;"|17.69
|-
| [[2001]]
| [[Henk Schievink]]
| style="text-align:right;"|17.41
|-
| [[2002]]
| [[Henk Schievink]]
| style="text-align:right;"|18.08
|-
| [[2003]]
| [[Rients van der Wal]]
| style="text-align:right;"|18.19
|-
| [[2004]]
| [[Henk Schievink]]
| style="text-align:right;"|18.17
|-
| [[2005]]
| [[Klaas Haanstra]]
| style="text-align:right;"|18.03
|-
| [[2006]]
| [[Bart Helmholt]]
| style="text-align:right;"|19.37
|-
| [[2007]]
| [[Henk Schievink]]
| style="text-align:right;"|19.21
|-
| [[2008]]
| [[Bart Helmholt]]
| style="text-align:right;"|19.93
|-
| [[2009]]
| [[Bart Helmholt]]
| style="text-align:right;"|20.51
|-
| [[2010]]
| [[Bart Helmholt]]
| style="text-align:right;"|21.10
|-
| [[2011]]
| [[Thewis Hobma]]
| style="text-align:right;"|20.83
|-
| [[2012]]
| [[Bart Helmholt]]
| style="text-align:right;"|20.17
|-
| [[2013]]
| [[Bart Helmholt]]
| style="text-align:right;"|20.82
|-
| [[2014]]
| [[Bart Helmholt]]
| style="text-align:right;"|21.42
|-
| [[2015]]
| [[Oane Galama]]
| style="text-align:right;"|20.22
|-
| [[2016]]
| [[Oane Galama]]
| style="text-align:right;"|21.08
|-
| [[2017]]
| [[Nard Brandsma]]
| style="text-align:right;"|20.72
|-
| [[2018]]
| [[Ysbrand Galama]]
| style="text-align:right;"|19.85
|-
| [[2019]]
| [[Nard Brandsma]]
| style="text-align:right;"|21.68
|-
| [[2020]]
| [[Rutger Piersma]]
| style="text-align:right;"|20.01
|-
| [[2021]]
| [[Nard Brandsma]]
| style="text-align:right;"|21.29
|-
| [[2022]]
| [[Oane Galama]]
| style="text-align:right;"|21.43
|-
|}
| width=40% align=left valign=top |
{| class="wikitable sortable"
! style="background-color: #FFC0CB" colspan="3"| froulju
|-
! style="background-color: #FFC0CB" | jier
! class="unsortable" style="background-color: #FFC0CB" | winneresse
! class="unsortable" style="background-color: #FFC0CB" | ôfstân (m)
|-
| [[1959]]
| [[Aukje Spijkstra]]
| style="text-align:right;"|8.67
|-
| [[1960]]
| [[Hiske Penninga]]
| style="text-align:right;"|8.93
|-
| [[1961]]
| [[Hiske Penninga]]
| style="text-align:right;"|10.39
|-
| [[1962]]
| [[Hiske Penninga]]
| style="text-align:right;"|10.24
|-
| [[1963]]
| [[Hiske Penninga]]
| style="text-align:right;"|10.29
|-
| [[1964]]
| [[Janny de Vries-De Jong]]
| style="text-align:right;"|10.58
|-
| [[1965]]
| [[Janny de Vries-De Jong]]
| style="text-align:right;"|10.56
|-
| [[1966]]
| [[Hiske Penninga]]
| style="text-align:right;"|10.19
|-
| [[1967]]
| [[Klaske Rosier]]
| style="text-align:right;"|10.28
|-
| [[1968]]
| [[Hiske Penninga]]
| style="text-align:right;"| 9.62
|-
| [[1969]]
| [[Hiske Penninga]]
| style="text-align:right;"|10.46
|-
| [[1970]]
| [[Ada Meuleman-De Wit]]
| style="text-align:right;"|10.55
|-
| [[1971]]
| [[Jikke de Vries-De Jong]]
| style="text-align:right;"|11.31
|-
| [[1972]]
| [[Jikke de Vries-De Jong]]
| style="text-align:right;"|11.65
|-
| [[1973]]
| [[Jikke de Vries-De Jong]]
| style="text-align:right;"|11.38
|-
| [[1974]]
| [[Jikke de Vries-De Jong]]
| style="text-align:right;"|10.73
|-
| [[1975]]
| [[Tineke Vlieger]]
| style="text-align:right;"|11.82
|-
| [[1976]]
| [[Wil van den Berg]]
| style="text-align:right;"|12.23
|-
| [[1977]]
| [[Jellie Hofstra]]
| style="text-align:right;"|12.26
|-
| [[1978]]
| [[Tineke Vlieger]]
| style="text-align:right;"|12.99
|-
| [[1979]]
| [[Tineke Vlieger]]
| style="text-align:right;"|13.27
|-
| [[1980]]
| [[Tineke Vlieger]]
| style="text-align:right;"|13.86
|-
| [[1981]]
| [[Tineke Vlieger]]
| style="text-align:right;"|14.18
|-
| [[1982]]
| [[Tineke Vlieger]]
| style="text-align:right;"|13.80
|-
| [[1983]]
| [[Etty Kramer-Spriensma]]
| style="text-align:right;"|13.98
|-
| [[1984]]
| [[Ada Valkema]]
| style="text-align:right;"|13.00
|-
| [[1985]]
| [[Jetty Bouma]]
| style="text-align:right;"|12.99
|-
| [[1986]]
| [[Etty Kramer-Spriensma]]
| style="text-align:right;"|13.77
|-
| [[1987]]
| [[Jettie Bouma]]
| style="text-align:right;"|12.89
|-
| [[1988]]
| [[Etty Kramer-Spriensma]]
| style="text-align:right;"|13.51
|-
| [[1989]]
| [[Etty Kramer-Spriensma]]
| style="text-align:right;"|13.37
|-
| [[1990]]
| [[Jantina de Vreeze]]
| style="text-align:right;"|13.09
|-
| [[1991]]
| [[Ada Valkema]]
| style="text-align:right;"|14.07
|-
| [[1992]]
| [[Etty Kramer-Spriensma]]
| style="text-align:right;"|13.86
|-
| [[1993]]
| [[Antke van der Wal]]
| style="text-align:right;"|13.94
|-
| [[1994]]
| [[Margreet Kamminga]]
| style="text-align:right;"|13.39
|-
| [[1995]]
| [[Antke van der Wal]]
| style="text-align:right;"|14.55
|-
| [[1996]]
| [[Antke van der Wal]]
| style="text-align:right;"|13.93
|-
| [[1997]]
| [[Jetty Bouma]]
| style="text-align:right;"|14.59
|-
| [[1998]]
| [[Antke van der Wal]]
| style="text-align:right;"|14.08
|-
| [[1999]]
| [[Antke van der Wal]]
| style="text-align:right;"|13.64
|-
| [[2000]]
| [[Antke van der Wal]]
| style="text-align:right;"|14.37
|-
| [[2001]]
| [[Antke van der Wal]]
| style="text-align:right;"|13.32
|-
| [[2002]]
| [[Antke van der Wal]]
| style="text-align:right;"|14.05
|-
| [[2003]]
| [[Antke van der Wal]]
| style="text-align:right;"|13.77
|-
| [[2004]]
| [[Ineke Prins]]
| style="text-align:right;"|14.05
|-
| [[2005]]
| [[Sjoukje Tjalma]]
| style="text-align:right;"|15.56
|-
| [[2006]]
| [[Janneke Noordmans]]
| style="text-align:right;"|13.98
|-
| [[2007]]
| [[Anna Jet Leyenaar]]
| style="text-align:right;"|14.81
|-
| [[2008]]
| [[Anna Jet Leyenaar]]
| style="text-align:right;"|14.94
|-
| [[2009]]
| [[Anna Jet Leyenaar]]
| style="text-align:right;"|15.81
|-
| [[2010]]
| [[Hiske Galama]]
| style="text-align:right;"|15.28
|-
| [[2011]]
| [[Hiske Galama]]
| style="text-align:right;"|15.91
|-
| [[2012]]
| [[Hilianne van der Wal]]
| style="text-align:right;"|15.58
|-
| [[2013]]
| [[Klaske Nauta]]
| style="text-align:right;"|14.39
|-
| [[2014]]
| [[Marrit van der Wal]]
| style="text-align:right;"|15.54
|-
| [[2015]]
| [[Hiske Galama]]
| style="text-align:right;"|15.44
|-
| [[2016]]
| [[Marrit van der Wal]]
| style="text-align:right;"|15.32
|-
| [[2017]]
| [[Klaske Nauta]]
| style="text-align:right;"|15.64
|-
| [[2018]]
| [[Sigrid Bokma]]
| style="text-align:right;"|14.94
|-
| [[2019]]
| [[Marrit van der Wal]]
| style="text-align:right;"|16.63
|-
| [[2020]]
| [[Tessa Kramer]]
| style="text-align:right;"|15.15
|-
| [[2021]]
| [[Marrit van der Wal]]
| style="text-align:right;"|16.24
|-
|[[2022]]
| [[Marrit van der Wal]]
| style="text-align:right;"|17.82
|}
|}
==Keppelings om utens==
*{{nl}}[http://www.fierljeppenwinsum.frl/fries-kampioenschap-fk/ Offisjele webside fan Frysk Kampioenskip Fierljeppen]
{{boarnen|boarnefernijing=
* [http://www.fierljeppenfriesland.nl/home/ Webside fan it Frysk Ljeppers Bûn.]
* [http://www.fierljeppenwinsum.frl/fries-kampioenschap-fk/ Webside fan it fierljeppen yn Winsum.]
* ''"Fierljeppen wie foar Winsumer bern itselde as knikkerjen": Lolke van der Sloot 60 jier ferlyn Frysk kampioen fierljeppen'', yn: ''[[Op 'e Skille]]'', 6 augustus 2018, s. 7.
}}
[[Kategory:Fierljeppen]]
[[Kategory:Winsum (Fryslân)]]
[[Kategory:Sportevenemint yn Fryslân]]
[[Kategory:Weromkearend evenemint ynsteld yn 1957]]
gevczqan8l7dxa5ile4srof622jrd65
Berjocht:Bûsboek Paralympyske Simmerspullen 2012
10
54899
1089850
1088903
2022-08-21T07:09:25Z
Minorax
33600
fix lint
wikitext
text/x-wiki
{| class="wikitable" style="margin:0.5em auto; font-size:90%;position:relative;"
|-
| style="background:#0c3;"| ||Iepening seremoanje
| style="background:#39f;"| ||Wedstriden
| style="background:#fc0;"| ||Wedstriden mei medaljes
| style="background:#e33;"| ||slutingsseremoanje
|}
{| class="wikitable" style="margin:0.5em auto; font-size:90%; line-height:1.25em;"
|-
!Augustus / Septimber 2012
!29<br/>W
!30<br/>T
!31<br/>F
!1<br/>S
!2<br/>S
!3<br/>M
!4<br/>T
!5<br/>W
!6<br/>T
!7<br/>F
!8<br/>S
!9<br/>S
!Gouden<br/>Medaljes
|- style="text-align:center;"
|align="left"|[[Ofbyld:Archery_-_Paralympic_pictogram.svg|20px|alt=|link=]] [[Bôgesjitten op de Paralympyske Simmerspullen 2012|Bôgesjitten]]
|
| style="background:#39f;"|
| style="background:#39f;"|
| style="background:#39f;"|
| style="background:#39f;"|
| style="background:#fc0;"|4
| style="background:#fc0;"|3
| style="background:#fc0;"|2
|
|
|
|
|9
|- style="text-align:center;"
|align="left"|[[Ofbyld:Athletics_-_Paralympic_pictogram.svg|20px|alt=|link=]] [[Atletyk op de Paralympyske Simmerspullen 2012|Atletyk]]
|
|
| style="background:#fc0;"|11
| style="background:#fc0;"|17
| style="background:#fc0;"|20
| style="background:#fc0;"|17
| style="background:#fc0;"|21
| style="background:#fc0;"|20
| style="background:#fc0;"|21
| style="background:#fc0;"|16
| style="background:#fc0;"|23
| style="background:#fc0;"|4
|170
|- style="text-align:center;"
|align="left"|[[Ofbyld:Boccia_-_Paralympic_pictogram.svg|20px|alt=|link=]] [[Boccia op de Paralympyske Simmerspullen 2012|Boccia]]
|
|
|
|
| style="background:#39f;"|
| style="background:#39f;"|
| style="background:#fc0;"|3
| style="background:#39f;"|
| style="background:#39f;"|
| style="background:#39f;"|
| style="background:#fc0;"|4
|
|7
|- style="text-align:center;"
|align="left"|[[Ofbyld:Cycling_-_Paralympic_pictogram.svg|20px|alt=|link=]] Hurdfytsen (Baan + Dyk)
|
| style="background:#fc0;"|5
| style="background:#fc0;"|5
| style="background:#fc0;"|5
| style="background:#fc0;"|3
|
|
| style="background:#fc0;"|18
| style="background:#fc0;"|4
| style="background:#fc0;"|6
| style="background:#fc0;"|4
|
|50
|- style="text-align:center;"
|align="left"|[[Ofbyld:Equestrian_-_Paralympic_pictogram.svg|20px|alt=|link=]] [[Hynstesport op de Paralympyske Simmerspullen 2012| Hynstesport]]
|
| style="background:#39f;"|
| style="background:#39f;"|
| style="background:#fc0;"|2
| style="background:#fc0;"|3
| style="background:#fc0;"|2
| style="background:#fc0;"|4
|
|
|
|
|
|11
|- style="text-align:center;"
|align="left"| [[Ofbyld:Paralympics 2008 Football 5-a-side pictogram.svg|20px|alt=|link=]] [[Blinefuotbal op de Paralympyske Simmerspullen 2012| Blinefuotbal]]
|
|
| style="background:#39f;"|
| style="background:#39f;"|
| style="background:#39f;"|
| style="background:#39f;"|
| style="background:#39f;"|
| style="background:#39f;"|
| style="background:#39f;"|
| style="background:#39f;"|
| style="background:#fc0;"|1
|
|1
|- style="text-align:center;"
|align="left"|[[Ofbyld:Paralympics 2008 Football 7-a-side pictogram.svg|20px|alt=|link=]] [[CP-fuotbal op de Paralympyske Simmerspullen 2012|CP-fuotbal]]
|
|
|
| style="background:#39f;"|
| style="background:#39f;"|
| style="background:#39f;"|
| style="background:#39f;"|
| style="background:#39f;"|
| style="background:#39f;"|
| style="background:#39f;"|
|
| style="background:#fc0;"|1
|1
|- style="text-align:center;"
|align="left"|[[Ofbyld:Paralympics 2008 Goalball pictogram.svg|20px|alt=|link=]] [[Goalball op de Paralympyske Simmerspullen 2012|Goalball]]
|
| style="background:#39f;"|
| style="background:#39f;"|
| style="background:#39f;"|
| style="background:#39f;"|
| style="background:#39f;"|
| style="background:#39f;"|
| style="background:#39f;"|
| style="background:#39f;"|
| style="background:#fc0;"|2
|
|
|2
|- style="text-align:center;"
|align="left"|[[Ofbyld:Olympics Paralympics 2008 Judo pictogram.svg|20px|alt=|link=]] [[Judo op de Paralympyske Simmerspullen 2012|Judo]]
|
| style="background:#fc0;"|4
| style="background:#fc0;"|4
| style="background:#fc0;"|5
|
|
|
|
|
|
|
|
|13
|- style="text-align:center;"
|align="left"|[[Ofbyld:Paralympics 2008 Powerlifting pictogram.svg|20px|alt=|link=]] [[Bankdrukken op de Paralympyske Simmerspullen 2012|Bankdrukken]]
|
| style="background:#fc0;"|2
| style="background:#fc0;"|3
| style="background:#fc0;"|3
| style="background:#fc0;"|3
| style="background:#fc0;"|3
| style="background:#fc0;"|3
| style="background:#fc0;"|3
|
|
|
|
|20
|- style="text-align:center;"
| style="text-align:left;"|[[Ofbyld:Olympics Paralympics 2008 Rowing pictogram.svg|20px|alt=|link=]] [[Roeien op de Paralympyske Simmerspullen 2012|Roeien]]
|
|
| style="background:#39f;"|
| style="background:#39f;"|
| style="background:#fc0;"|4
|
|
|
|
|
|
|
|4
|- style="text-align:center;"
|align="left"|[[Ofbyld:Olympics Paralympics 2008 Sailing pictogram.svg|20px|alt=|link=]] [[Hurdsilen op de Paralympyske Simmerspullen 2012|Hurdsilen]]
|
|
|
| style="background:#39f;"|
| style="background:#39f;"|
| style="background:#39f;"|
| style="background:#39f;"|
| style="background:#39f;"|
| style="background:#fc0;"|3
|
|
|
|3
|- style="text-align:center;"
|align="left"|[[Ofbyld:Paralympics 2008 Shooting pictogram.svg|20px|alt=|link=]] [[Sjitsport op de Paralympyske Simmerspullen 2012|Sjitsport]]
|
| style="background:#fc0;"|2
| style="background:#fc0;"|2
| style="background:#fc0;"|2
| style="background:#fc0;"|1
| style="background:#fc0;"|1
| style="background:#fc0;"|1
| style="background:#fc0;"|1
| style="background:#fc0;"|2
|
|
|
|12
|- style="text-align:center;"
|align="left"|[[Ofbyld:Olympics Paralympics 2008 Swimming pictogram.svg|20px|alt=|link=]] [[Swimmen op de Paralympyske Simmerspullen 2012|Swimmen]]
|
| style="background:#fc0;"|15
| style="background:#fc0;"|15
| style="background:#fc0;"|15
| style="background:#fc0;"|14
| style="background:#fc0;"|14
| style="background:#fc0;"|15
| style="background:#fc0;"|15
| style="background:#fc0;"|15
| style="background:#fc0;"|15
| style="background:#fc0;"|15
|
|148
|- style="text-align:center;"
|align="left"|[[Ofbyld:Table_tennis_-_Paralympic_pictogram.svg|20px|alt=|link=]] [[Tafeltennis op de Paralympyske Simmerspullen 2012|Tafeltennis]]
|
| style="background:#39f;"|
| style="background:#39f;"|
| style="background:#39f;"|
| style="background:#fc0;"|11
| style="background:#fc0;"|10
| style="background:#39f;"|
| style="background:#39f;"|
| style="background:#39f;"|
| style="background:#fc0;"|4
| style="background:#fc0;"|4
|
|29
|- style="text-align:center;"
|align="left"|[[Ofbyld:Volleyball_-_Paralympic_pictogram.svg|20px|alt=|link=]] [[Follybal op de Paralympyske Simmerspullen 2012|Follybal]]
|
| style="background:#39f;"|
| style="background:#39f;"|
| style="background:#39f;"|
| style="background:#39f;"|
| style="background:#39f;"|
| style="background:#39f;"|
| style="background:#39f;"|
| style="background:#39f;"|
| style="background:#fc0;"|1
| style="background:#fc0;"|1
|
|2
|- style="text-align:center;"
|align="left"|[[Ofbyld:Wheelchair_basketball_-_Paralympic_pictogram.svg|20px|alt=|link=]] [[Basketbal op de Paralympyske Simmerspullen 2012|Basketbal]]
|
| style="background:#39f;"|
| style="background:#39f;"|
| style="background:#39f;"|
| style="background:#39f;"|
| style="background:#39f;"|
| style="background:#39f;"|
| style="background:#39f;"|
| style="background:#39f;"|
| style="background:#fc0;"|1
| style="background:#fc0;"|1
|
|2
|- style="text-align:center;"
|align="left"|[[Ofbyld:Wheelchair_fencing_-_Paralympic_pictogram.svg|20px|alt=|link=]] [[Skermjen op de Paralympyske Simmerspullen 2012|Skermjen]]
|
|
|
|
|
|
| style="background:#fc0;"|4
| style="background:#fc0;"|4
| style="background:#fc0;"|2
| style="background:#fc0;"|1
| style="background:#fc0;"|1
|
|12
|- style="text-align:center;"
|align="left"|[[Ofbyld:Wheelchair_rugby_-_Paralympic_pictogram.svg|20px|alt=|link=]] [[Rugby op de Paralympyske Simmerspullen 2012|Rugby]]
|
|
|
|
|
|
|
| style="background:#39f;"|
| style="background:#39f;"|
| style="background:#39f;"|
| style="background:#39f;"|
| style="background:#fc0;"|1
|1
|- style="text-align:center;"
|align="left"|[[Ofbyld:Wheelchair_tennis_-_Paralympic_pictogram.svg|20px|alt=|link=]] [[Tennis op de Paralympyske Simmerspullen 2012|Tennis]]
|
|
|
| style="background:#39f;"|
| style="background:#39f;"|
| style="background:#39f;"|
| style="background:#39f;"|
| style="background:#fc0;"|1
| style="background:#39f;"|
| style="background:#fc0;"|2
| style="background:#fc0;"|3
|
|6
|-
!Aantal !!!!28 !!40 !!49 !!59 !!51 !!54 !!64 !!47 !!48 !!57 !!6 !! 503
|-
!Aantal !! !! 28 !!68 !!117!!176!!227 !!281 !!345 !!392 !!440 !!497 !!503 !!
|-
|Seremoanjes|| style="background:#0c3; text-align:center;"| || || || || || || || || || || || style="background:#e33; text-align:center;"| ||
|-
!Augustus / Septimber 2012
!29<br/>W
!30<br/>T
!31<br/>F
!1<br/>S
!2<br/>S
!3<br/>M
!4<br/>T
!5<br/>W
!6<br/>T
!7<br/>F
!8<br/>S
!9<br/>S
!Gouden<br/>Medaljes
|}
<noinclude>
[[Kategory:Bûsboek Paralympyske Simmerspullen]]
</noinclude>
7mgk4plh2wt7cyr0yv5wideajk5v5jz
Bert Wiersema
0
56693
1089795
1086938
2022-08-21T06:53:22Z
Minorax
33600
fix lint
wikitext
text/x-wiki
{{Ynfoboks skriuwer
| ôfbylding = Kinderboekenweek 2009 (4008682594).jpg
| ôfbyldingstekst = Bert Wiersema, 2009
| ôfbyldingsbreedte =
| oar pseudonym =
| echte namme =
| nasjonaliteit = {{Flagge NL}} [[Nederlân]]sk
| berne = [[11 maaie]] [[1959]]
| berteplak = Grins
| stoarn =
| stjerplak =
| etnisiteit =
| taal = [[Nederlânsk]]
| sjenre = [[Berneboek]]
| perioade =
| streaming = [[Kristendom|Kristlik]]
| tema's =
| bekendste wurk(en) = Chris en Joriekerige <br /> Logboek Lammers-rige
| útjouwer = [[Vuurbaak (uitgeverij)|Vuurbaak]] <br /> [[Jongbloed BV|Columbus (Jongbloed groep)]]
| prizen =
| jierren aktyf = 1991 – no
| webside =
}}
'''Bert Wiersema''' ([[Grins (stêd)|Grins]], [[11 maaie]] [[1959]]) is in [[Nederlân]]sk [[auteur]] fan [[berneboek]]en en [[ûnderwizer]].
== Libben en wurk ==
Wiersema waard berne yn it [[Hûs Tavenier]]<ref>Fan 1949 oant 1981 de kreamklinyk fan it Diakonessehûs yn Grins</ref> yn Grins. Hy studearre dêr oan de [[Pedagogyske akademy foar it basisûnderwiis|pedagogyske akademy]] en yn 1980 waard er ûnderwizer op in legere skoalle yn [[Oerterp]]. Doe't er it sa bot op it lûd krige dat er net mear foar de klasse stean koe, sette er út ein mei skriuwen. ''Avontuur op Terschelling'' wie syn earste publikaasje, foar it moanneblêd ''Rechte Sporen'' fan it Bûn foar Grifformearde jeugdorganisaasje, ferbûn oan de [[Grifformearde Tsjerken frijmakke]].
Letter skreau er in [[fúljeton]] dat ornearre wie foar publikaasje yn it ''[[Nederlands Dagblad]]''. Dat gie net troch, mar [[Vuurbaak (útjouwerij)|útjouwerij Vuurbaak]] pikte it skript op en joech it út.
Yn 1991 sette Wiersema útein mei de "Chris en Jorieke"-rige, kristlike aventuereferhalen oer in broer en suster út de húshâlding fan in ûnderwizer yn Oerterp. Letter kaam de Logboek Lammers-searje út, oer i skiednisprofessor dy't mei syn húshâlden de wrâld oer reizget. Wiersema skreau ek twa oarlochsromans: ''Op weg naar de bevrijding'', oer in fersetsstrider yn Nederlân en ''De vergeten strijd'' oer de [[Polisjonele aksjes|kriich]] yn [[Nederlânsk-Ynje]].
Yn 1998 waard Wiersema dosint yn it [[fuortset ûnderwiis]]. He wennet sûnt 2005 yn [[Drachten]].
In part fan Wiersema's boeken is yn it Ingelsk oerset ûnder de [[skûlnamme]] Bert E Wiseman.
== Bibliografy ==
=== Chris en Jorieke ===
#''Dagboek van een overval''
#''Smokkel op het IJsselmeer''
#''Erfenis uit Indonesië''
#''Kerkroof in Maastricht''
#''Autodiefstal per computer''
#''Brandalarm in de nacht''
#''Spokenjacht per helikopter''
#''Jacht op de verdwenen buit''
#''Het raadsel van de blauwe vaten''
#''Avontuur op Terschelling''
#''De ontvoerde professor''
#''Gijzeling op Pampus''
#''Het geheim van de Libries''
#''Ontvoering op Urk''
#''Dieven in de school''
#''Miljoenenbuit op Malta''
:'''Chris en Jorieke Dubbeldikkers'''
#''Dubbeldikker 1 (Autodiefstal per computer en Spokenjacht per helikopter)''
#''Dubbeldikker 2 (Kerkroof in Maastricht en Gijzeling op Pampus)''
#''Dubbeldikker 3 (Erfenis uit Indonesië en Het geheim van de Libries)''
=== Logboek Lammers ===
#''Goudkoorts aan de Nijl''
#''De offersteen''
#''De kluizen van de Titanic''
#''Schaakspel in de wildernis''
#''De koning van Boedapest''
#''Het mysterie van Paaseiland''
#''De verborgen Mayatempel''
#''Terreur op de Ararat''
#''Afrekening in Normandië''
#''De Omegaschuilplaats''
=== Detectivebureau Iris en Ko ===
#''De ontmaskering van de fietsenvernieler''
#''De supergeheime gemene meidenclub''
#''Rovers op de rommelmarkt''
#''De zenuwslopende zwemviedaagse''
#''Het donkere dierenbeulenbos''
#''De schat van sterke Tjerk''
#''De ongelooflijke ontsnapping van tengere Tinus''
#''De amateurspion in de luchtballon''
#''De brutale bruiloftsboeven''
#''De raadselachtige kluis in het oude jachthuis.''
#''De mysterieuze postzegelpuzzel.''
#''Het raadsel van het Chinese doosje.''
#''De ontdekking van de verborgen oorlogsbrief.''
#''De superslimme dommedievenval.''
#''De ontdekking van de onbegrijpelijke kasteelcode.''
#''Het verhaal van het vreselijke vissenvergif.''
#''Het wondermiddel van Wilhelmina Wengeweer.''
#''Het adembenemende afscheidscadeau van Arie Smith.''
#''Het merkwaardige modelspoorbaanmysterie''
#''Het geheim van het prullenpakhuis.''
=== Simons Spectrum ===
#''De Barbarossabunker''
#''De tombe van de tempeliers''
#''Verdwijning in Barcelona''
#''Uitbarsting op Lanzarote''
#''Het monster van Loch Ness''
#''Megadeal in Munster''
=== Oars ===
*''De omgekeerde wereld''
*''Noodlanding''
*''Op weg naar de bevrijding''
*''De vergeten strijd van '45-'50''
*''Ontvoerd''
*''Ontsnapt''
*''Ontdekt''
*''Wraak van de wolf''
*''Leven achter prikkeldraad''
*''Mijn papa is niks''.
*''Bulldozers in de tuin.''
*''Rozemarijns Roemeniëreis''
*''Gegijzeld''
*''Gevaar in de bergen'' (mei meilêsfunksje fia [[QR-koade]]s)
=== Mei oaren ===
*''Het geheim van de oude put''
*''Lange nachten'' (mei Frans van Houwelingen en Henk Koesveld)
*''De beste Jozef''
*''Dag school''
*''The next step''
*''Prentenbijbel'' (mei Marijke ten Cate)
*''Een regenboog in de woestijn'' (mei Klarine Sikkema-Wiersema)
*''Van A-gendastress tot Z-omervakantie''
*''Operatie kerstboom''
*''Kerstverhalen''
== Keppeling om utens ==
* [http://www.bertwiersema.nl/ Hiemside fan Wiersema]
{{boarnen|boarnefernijing=
;Noat
<references />
}}
{{DEFAULTSORT:Wiersema, Bert}}
[[Kategory:Nederlânsk ûnderwizer]]
[[Kategory:Nederlânsk berneboekeskriuwer]]
[[Kategory:Frysk ûnderwizer]]
[[Kategory:Frysk berneboekeskriuwer]]
[[Kategory:Frysk persoan fan Nederlânsk komôf]]
[[Kategory:Grinslânsk persoan]]
[[Kategory:Oerterp]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1959]]
tl34im1kjh9ml72g46aj08fsg6pwm98
Berjocht:Aginda Paralympyske Winterspullen 2014
10
63174
1089849
1065869
2022-08-21T07:09:13Z
Minorax
33600
fix lint
wikitext
text/x-wiki
{| class="wikitable" style="margin:0.5em auto; font-size:90%;position:relative;"
|-
| style="background:#0c3;"| ||Iepeningsseremoanje
| style="background:#39f;"| ||Wedstriden
| style="background:#fc0;"| ||Wedstriden mei medaljes
| style="background:#e33;"| ||Slutingsseremoanje
|}
{| class="wikitable" style="margin:0.5em auto; font-size:90%; line-height:1.25em;"
|-
! colspan=2|Maart
!style="width:2.5em"|7 <br/>F
!style="width:2.5em"|8 <br/>S
!style="width:2.5em"|9 <br/>S
!style="width:2.5em"|10 <br/>M
!style="width:2.5em"|11 <br/>T
!style="width:2.5em"|12 <br/>W
!style="width:2.5em"|13 <br/>T
!style="width:2.5em"|14 <br/>F
!style="width:2.5em"|15 <br/>S
!style="width:2.5em"|16 <br/>S
! Gouden</br>Medaljes
|- align="center"
| colspan=2 align="left" | [[File:Alpine skiing pictogram.svg|20px]] [[Alpineskyen op de Paralympyske Winterspullen 2014|Alpineskyen]]
<!-- 7 -->|
<!-- 8 -->| bgcolor=#ffcc00|6
<!-- 9 -->| bgcolor=#ffcc00|3
<!-- 10 -->| bgcolor=#ffcc00|3
<!-- 11 -->| bgcolor=#ffcc00|6
<!-- 12 -->|
<!-- 13 -->| bgcolor=#ffcc00|3
<!-- 14 -->| bgcolor=#ffcc00|3
<!-- 15 -->| bgcolor=#ffcc00|3
<!-- 16 -->| bgcolor=#ffcc00|3
<!-- T -->| '''30'''
|- align="center"
| colspan=2 align="left" | [[File:Biathlon pictogram.svg|20px]] [[Biatlon op de Paralympyske Winterspullen 2014|Biatlon]]
<!-- 7 -->|
<!-- 8 -->| bgcolor=#ffcc00|6
<!-- 9 -->|
<!-- 10 -->|
<!-- 11 -->| bgcolor=#ffcc00|6
<!-- 12 -->|
<!-- 13 -->|
<!-- 14 -->| bgcolor=#ffcc00|6
<!-- 15 -->|
<!-- 16 -->|
<!-- T -->| '''18'''
|- align="center"
| colspan=2 align="left" | [[File:Wheelchair curling - Paralympic pictogram.svg|20px]] [[Rolstoelcurling op de Paralympyske Winterspullen 2014|Rolstoelcurling]]
<!-- 7 -->|
<!-- 8 -->| bgcolor=#3399ff|
<!-- 9 -->| bgcolor=#3399ff|
<!-- 10 -->| bgcolor=#3399ff|
<!-- 11 -->| bgcolor=#3399ff|
<!-- 12 -->| bgcolor=#3399ff|
<!-- 13 -->| bgcolor=#3399ff|
<!-- 14 -->| bgcolor=#3399ff|
<!-- 15 -->| bgcolor=#ffcc00|1
<!-- 16 -->|
<!-- T -->| '''1'''
|- align="center"
| colspan=2 align="left" | [[File:Cross country skiing pictogram.svg|20px]] [[Skyrinnen op de Paralympyske Winterspullen 2014|Skyrinnen]]
<!-- 7 -->|
<!-- 8 -->|
<!-- 9 -->| bgcolor=#ffcc00|2
<!-- 10 -->| bgcolor=#ffcc00|4
<!-- 11 -->|
<!-- 12 -->| bgcolor=#ffcc00|6
<!-- 13 -->|
<!-- 14 -->|
<!-- 15 -->| bgcolor=#ffcc00|2
<!-- 16 -->| bgcolor=#ffcc00|6
<!-- T -->| '''20'''
|- align="center"
| colspan=2 align="left" | [[File:Ice sledge hockey - Paralympic pictogram.svg|20px]] [[Slidehockey op de Paralympyske Winterspullen 2014|Slidehockey]]
<!-- 7 -->|
<!-- 8 -->| bgcolor=#3399ff|
<!-- 9 -->| bgcolor=#3399ff|
<!-- 10 -->|
<!-- 11 -->| bgcolor=#3399ff|
<!-- 12 -->| bgcolor=#3399ff|
<!-- 13 -->| bgcolor=#3399ff|
<!-- 14 -->| bgcolor=#3399ff|
<!-- 15 -->| bgcolor=#ffcc00|1
<!-- 16 -->|
<!-- T -->| '''1'''
|- align="center"
| colspan=2 align="left" | [[File:Snowboarding pictogram.svg|20px]] [[Snowboarden op de Paralympyske Winterspullen|Snowboarden]]
<!-- 7 -->|
<!-- 8 -->|
<!-- 9 -->|
<!-- 10 -->|
<!-- 11 -->|
<!-- 12 -->|
<!-- 13 -->|
<!-- 14 -->| bgcolor=#ffcc00|2
<!-- 15 -->|
<!-- 16 -->|
<!-- T -->| '''2'''
|- align="center"
! colspan=2|Oantal !! !! 12 !! 5 !! 7 !! 12 !! 6 !! 3 !! 11 !! 7 !! 9 !! 72
|-
! colspan=2|Oantal !! !! 12 !! 17 !! 24 !! 36 !! 42 !! 45 !! 56 !! 63 !! 72 !!
|-
| colspan=2 align="center" | Seremoanjes || ||bgcolor=#00cc33 align=center| || || || || || || || ||bgcolor=#ee3333 align=center| ||
|-
! colspan=2|Maart
!style="width:2.5em"|7<br/>F
!style="width:2.5em"|8<br/>S
!style="width:2.5em"|9<br/>S
!style="width:2.5em"|10<br/>M
!style="width:2.5em"|11<br/>T
!style="width:2.5em"|12<br/>W
!style="width:2.5em"|13<br/>T
!style="width:2.5em"|14<br/>F
!style="width:2.5em"|15<br/>S
!style="width:2.5em"|16<br/>S
! Gouden</br>Medaljes
|}
<noinclude>
[[Kategory:Paralympyske Winterspullen]]
</noinclude>
lw90lizzv9081oeia96fcv94nqh1uca
Berjocht:Aginda Olympyske Winterspullen 2014
10
63176
1089864
1065868
2022-08-21T07:11:49Z
Minorax
33600
fix lint
wikitext
text/x-wiki
{| class="wikitable" style="margin:0.5em auto; font-size:90%;position:relative;"
|-
|style="width:2.5em; background:#00cc33; text-align:center"| ||Iepening Seremoanje
|style="width:2.5em; background:#3399ff; text-align:center"| ||Wedstriden
|style="width:2.5em; background:#ffcc00; text-align:center"| ||Wedstriden mei medaljes
|style="width:2.5em; background:#ffdead; text-align:center"| ||Show Gala
|style="width:2.5em; background:#ee3333; text-align:center"| ||Slutingsseremoanje
|}
{| class="wikitable" style="margin:0.9em auto; font-size:90%; line-height:1.25em; width:75%;"
|-
! colspan=2|Febrewaris
!style="width:2.5em"|6<br/>T
!style="width:2.5em"|7<br/>F
!style="width:2.5em"|8<br/>S
!style="width:2.5em"|9<br/>S
!style="width:2.5em"|10<br/>M
!style="width:2.5em"|11<br/>T
!style="width:2.5em"|12<br/>W
!style="width:2.5em"|13<br/>T
!style="width:2.5em"|14<br/>F
!style="width:2.5em"|15<br/>S
!style="width:2.5em"|16<br/>S
!style="width:2.5em"|17<br/>M
!style="width:2.5em"|18<br/>T
!style="width:2.5em"|19<br/>W
!style="width:2.5em"|20<br/>T
!style="width:2.5em"|21<br/>F
!style="width:2.5em"|22<br/>S
!style="width:2.5em"|23<br/>S
!Events
|- align="center"
| colspan=2 align="left" | [[Image:Alpine skiing_pictogram.svg|20px|alt=|link=]] [[Alpineskyen op de Olympyske Winterspullen 2014| Alpineskyen]]
<!-- 6 -->|
<!-- 7 -->|
<!-- 8 -->|
<!-- 9 -->| bgcolor=#ffcc00| 1
<!-- 10 -->| bgcolor=#ffcc00| 1
<!-- 11 -->|
<!-- 12 -->| bgcolor=#ffcc00| 1
<!-- 13 -->|
<!-- 14 -->| bgcolor=#ffcc00| 1
<!-- 15 -->| bgcolor=#ffcc00| 1
<!-- 16 -->| bgcolor=#ffcc00| 1
<!-- 17 -->|
<!-- 18 -->| bgcolor=#ffcc00| 1
<!-- 19 -->| bgcolor=#ffcc00| 1
<!-- 20 -->|
<!-- 21 -->| bgcolor=#ffcc00| 1
<!-- 22 -->| bgcolor=#ffcc00| 1
<!-- 23 -->|
<!-- T -->| '''10'''
|- align="center"
| colspan=2 align="left" | [[Image:Biathlon_pictogram.svg|20px|alt=|link=]] [[Biatlon op de Olympyske Winterspullen 2014| Biatlon]]
<!-- 6 -->|
<!-- 7 -->|
<!-- 8 -->| bgcolor=#ffcc00| 1
<!-- 9 -->| bgcolor=#ffcc00| 1
<!-- 10 -->|bgcolor=#ffcc00| 1
<!-- 11 -->| bgcolor=#ffcc00| 1
<!-- 12 -->|
<!-- 13 -->| bgcolor=#ffcc00| 1
<!-- 14 -->| bgcolor=#ffcc00| 1
<!-- 15 -->|
<!-- 16 -->| bgcolor=#ffcc00| 1
<!-- 17 -->| bgcolor=#ffcc00| 1
<!-- 18 -->|
<!-- 19 -->| bgcolor=#ffcc00| 1
<!-- 20 -->|
<!-- 21 -->| bgcolor=#ffcc00| 1
<!-- 22 -->| bgcolor=#ffcc00| 1
<!-- 23 -->|
<!-- T -->| '''11'''
|- align="center"
| colspan=2 align="left" | [[Image:Bobsleigh_pictogram.svg|20px|alt=|link=]] [[Bobslydzjen op de Olympyske Winterspullen 2014| Bobslydzjen]]
<!-- 6 -->|
<!-- 7 -->|
<!-- 8 -->|
<!-- 9 -->|
<!-- 10 -->|
<!-- 11 -->|
<!-- 12 -->|
<!-- 13 -->|
<!-- 14 -->|
<!-- 15 -->|
<!-- 16 -->| bgcolor=#3399ff|
<!-- 17 -->| bgcolor=#ffcc00| 1
<!-- 18 -->| bgcolor=#3399ff|
<!-- 19 -->| bgcolor=#ffcc00| 1
<!-- 20 -->|
<!-- 21 -->|
<!-- 22 -->| bgcolor=#3399ff|
<!-- 23 -->| bgcolor=#ffcc00| 1
<!-- T -->| '''3'''
|- align="center"
| colspan=2 align="left" | [[Image:Cross country skiing_pictogram.svg|20px|alt=|link=]] [[Skyrinnen op de Olympyske Winterspullen 2014| Skyrinnen]]
<!-- 6 -->|
<!-- 7 -->|
<!-- 8 -->| bgcolor=#ffcc00| 1
<!-- 9 -->| bgcolor=#ffcc00| 1
<!-- 10 -->|
<!-- 11 -->| bgcolor=#ffcc00| 2
<!-- 12 -->|
<!-- 13 -->| bgcolor=#ffcc00| 1
<!-- 14 -->| bgcolor=#ffcc00| 1
<!-- 15 -->| bgcolor=#ffcc00| 1
<!-- 16 -->| bgcolor=#ffcc00| 1
<!-- 17 -->|
<!-- 18 -->|
<!-- 19 -->| bgcolor=#ffcc00| 2
<!-- 20 -->|
<!-- 21 -->|
<!-- 22 -->| bgcolor=#ffcc00| 1
<!-- 23 -->| bgcolor=#ffcc00| 1
<!-- T -->| '''12'''
|- align="center"
| colspan=2 align="left" | [[Image:Curling_pictogram.svg|20px|alt=|link=]] [[Curling op de Olympyske Winterspullen 2014| Curling]]
<!-- 6 -->|
<!-- 7 -->|
<!-- 8 -->|
<!-- 9 -->|
<!-- 10 -->| bgcolor=#3399ff|
<!-- 11 -->| bgcolor=#3399ff|
<!-- 12 -->| bgcolor=#3399ff|
<!-- 13 -->| bgcolor=#3399ff|
<!-- 14 -->| bgcolor=#3399ff|
<!-- 15 -->| bgcolor=#3399ff|
<!-- 16 -->| bgcolor=#3399ff|
<!-- 17 -->| bgcolor=#3399ff|
<!-- 18 -->| bgcolor=#3399ff|
<!-- 19 -->| bgcolor=#3399ff|
<!-- 20 -->| bgcolor=#ffcc00| 1
<!-- 21 -->| bgcolor=#ffcc00| 1
<!-- 22 -->|
<!-- 23 -->|
<!-- T -->| '''2'''
|- align="center"
| colspan=2 align="left" | [[Image:Figure skating_pictogram.svg|20px|alt=|link=]] [[Keunstriden op de Olympyske Winterspullen 2014|Keunstriden]]
<!-- 6 -->| bgcolor=#3399ff|
<!-- 7 -->|
<!-- 8 -->| bgcolor=#3399ff|
<!-- 9 -->| bgcolor=#ffcc00| 1
<!-- 10 -->|
<!-- 11 -->| bgcolor=#3399ff|
<!-- 12 -->| bgcolor=#ffcc00| 1
<!-- 13 -->| bgcolor=#3399ff|
<!-- 14 -->| bgcolor=#ffcc00| 1
<!-- 15 -->|
<!-- 16 -->| bgcolor=#3399ff|
<!-- 17 -->| bgcolor=#ffcc00| 1
<!-- 18 -->|
<!-- 19 -->| bgcolor=#3399ff|
<!-- 20 -->| bgcolor=#ffcc00| 1
<!-- 21 -->|
<!-- 22 -->| bgcolor=#ffdead|
<!-- 23 -->|
<!-- T -->| '''5'''
|- align="center"
| colspan=2 align="left" | [[Image:Freestyle skiing_pictogram.svg|20px|alt=|link=]] [[Freestyleskyen op de Olympyske Winterspullen 2014|Freestyleskyen]]
<!-- 6 -->| bgcolor=#3399ff|
<!-- 7 -->|
<!-- 8 -->| bgcolor=#ffcc00| 1
<!-- 9 -->|
<!-- 10 -->| bgcolor=#ffcc00| 1
<!-- 11 -->| bgcolor=#ffcc00| 1
<!-- 12 -->|
<!-- 13 -->| bgcolor=#ffcc00| 1
<!-- 14 -->| bgcolor=#ffcc00| 1
<!-- 15 -->|
<!-- 16 -->|
<!-- 17 -->| bgcolor=#ffcc00| 1
<!-- 18 -->| bgcolor=#ffcc00| 1
<!-- 19 -->|
<!-- 20 -->| bgcolor=#ffcc00| 2
<!-- 21 -->| bgcolor=#ffcc00| 1
<!-- 22 -->|
<!-- 23 -->|
<!-- T -->| '''10'''
|- align="center"
| colspan=2 align="left" | [[Image:Ice hockey_pictogram.svg|20px|alt=|link=]] [[Iishockey op de Olympyske Winterspullen 2014|Iishockey]]
<!-- 6 -->|
<!-- 7 -->|
<!-- 8 -->| bgcolor=#3399ff|
<!-- 9 -->| bgcolor=#3399ff|
<!-- 10 -->| bgcolor=#3399ff|
<!-- 11 -->| bgcolor=#3399ff|
<!-- 12 -->| bgcolor=#3399ff|
<!-- 13 -->| bgcolor=#3399ff|
<!-- 14 -->| bgcolor=#3399ff|
<!-- 15 -->| bgcolor=#3399ff|
<!-- 16 -->| bgcolor=#3399ff|
<!-- 17 -->| bgcolor=#3399ff|
<!-- 18 -->| bgcolor=#3399ff|
<!-- 19 -->| bgcolor=#3399ff|
<!-- 20 -->| bgcolor=#ffcc00| 1
<!-- 21 -->| bgcolor=#3399ff|
<!-- 22 -->| bgcolor=#3399ff|
<!-- 23 -->| bgcolor=#ffcc00| 1
<!-- T -->| '''2'''
|- align="center"
| colspan=2 align="left" | [[Image:Luge_pictogram.svg|20px|alt=|link=]] [[Rodeljen op de Olympyske Winterspullen 2014| Rodeljen]]
<!-- 6 -->|
<!-- 7 -->|
<!-- 8 -->| bgcolor=#3399ff|
<!-- 9 -->| bgcolor=#ffcc00| 1
<!-- 10 -->| bgcolor=#3399ff|
<!-- 11 -->| bgcolor=#ffcc00| 1
<!-- 12 -->| bgcolor=#ffcc00| 1
<!-- 13 -->| bgcolor=#ffcc00| 1
<!-- 14 -->|
<!-- 15 -->|
<!-- 16 -->|
<!-- 17 -->|
<!-- 18 -->|
<!-- 19 -->|
<!-- 20 -->|
<!-- 21 -->|
<!-- 22 -->|
<!-- 23 -->|
<!-- T -->| '''4'''
|- align="center"
| colspan=2 align="left" | [[Image:Nordic combined_pictogram.svg|20px|alt=|link=]] [[Noardske kombinaasje op de Olympyske Winterspullen 2014|Noardske kombinaasje]]
<!-- 6 -->|
<!-- 7 -->|
<!-- 8 -->|
<!-- 9 -->|
<!-- 10 -->|
<!-- 11 -->|
<!-- 12 -->| bgcolor=#ffcc00| 1
<!-- 13 -->|
<!-- 14 -->|
<!-- 15 -->|
<!-- 16 -->|
<!-- 17 -->|
<!-- 18 -->| bgcolor=#ffcc00| 1
<!-- 19 -->|
<!-- 20 -->| bgcolor=#ffcc00| 1
<!-- 21 -->|
<!-- 22 -->|
<!-- 23 -->|
<!-- T -->| '''3'''
|- align="center"
| colspan=2 align="left" | [[Image:Short track speed skating_pictogram.svg|20px|alt=|link=]] [[Shorttrack op de Olympyske Winterspullen 2014| Shorttrack]]
<!-- 6 -->|
<!-- 7 -->|
<!-- 8 -->|
<!-- 9 -->|
<!-- 10 -->| bgcolor=#ffcc00| 1
<!-- 11 -->|
<!-- 12 -->|
<!-- 13 -->| bgcolor=#ffcc00| 1
<!-- 14 -->|
<!-- 15 -->| bgcolor=#ffcc00| 2
<!-- 16 -->|
<!-- 17 -->|
<!-- 18 -->| bgcolor=#ffcc00| 1
<!-- 19 -->|
<!-- 20 -->|
<!-- 21 -->| bgcolor=#ffcc00| 3
<!-- 22 -->|
<!-- 23 -->|
<!-- T -->| '''8'''
|- align="center"
| colspan=2 align="left" | [[Image:Skeleton_pictogram.svg|20px|alt=|link=]] [[Skeleton op de Olympyske Winterspullen 2014|Skeleton]]
<!-- 6 -->|
<!-- 7 -->|
<!-- 8 -->|
<!-- 9 -->|
<!-- 10 -->|
<!-- 11 -->|
<!-- 12 -->|
<!-- 13 -->| bgcolor=#3399ff|
<!-- 14 -->| bgcolor=#ffcc00| 1
<!-- 15 -->| bgcolor=#ffcc00| 1
<!-- 16 -->|
<!-- 17 -->|
<!-- 18 -->|
<!-- 19 -->|
<!-- 20 -->|
<!-- 21 -->|
<!-- 22 -->|
<!-- 23 -->|
<!-- T -->| '''2'''
|- align="center"
| colspan=2 align="left" | [[Image:Ski jumping_pictogram.svg|20px|alt=|link=]] [[Skânsspringen op de Olympyske Winterspullen 2014| Skânsspringen]]
<!-- 6 -->|
<!-- 7 -->|
<!-- 8 -->| bgcolor=#3399ff|
<!-- 9 -->| bgcolor=#ffcc00| 1
<!-- 10 -->|
<!-- 11 -->| bgcolor=#ffcc00| 1
<!-- 12 -->|
<!-- 13 -->|
<!-- 14 -->| bgcolor=#3399ff|
<!-- 15 -->| bgcolor=#ffcc00| 1
<!-- 16 -->|
<!-- 17 -->| bgcolor=#ffcc00| 1
<!-- 18 -->|
<!-- 19 -->|
<!-- 20 -->|
<!-- 21 -->|
<!-- 22 -->|
<!-- 23 -->|
<!-- T -->| '''4'''
|- align="center"
| colspan=2 align="left" | [[Image:Snowboarding_pictogram.svg|20px|alt=|link=]] [[Snowboarden op de Olympyske Winterspullen 2014| Snowboarden]]
<!-- 6 -->| bgcolor=#3399ff|
<!-- 7 -->|
<!-- 8 -->| bgcolor=#ffcc00| 1
<!-- 9 -->| bgcolor=#ffcc00| 1
<!-- 10 -->|
<!-- 11 -->| bgcolor=#ffcc00| 1
<!-- 12 -->| bgcolor=#ffcc00| 1
<!-- 13 -->|
<!-- 14 -->|
<!-- 15 -->|
<!-- 16 -->| bgcolor=#ffcc00| 1
<!-- 17 -->| bgcolor=#ffcc00| 1
<!-- 18 -->|
<!-- 19 -->| bgcolor=#ffcc00| 2
<!-- 20 -->|
<!-- 21 -->|
<!-- 22 -->| bgcolor=#ffcc00| 2
<!-- 23 -->|
<!-- T -->| '''10'''
|- align="center"
| colspan=2 align="left" | [[Image:Speed skating_pictogram.svg|20px|alt=|link=]] [[Reedriden op de Olympyske Winterspullen 2014| Reedriden]]
<!-- 6 -->|
<!-- 7 -->|
<!-- 8 -->| bgcolor=#ffcc00| 1
<!-- 9 -->| bgcolor=#ffcc00| 1
<!-- 10 -->| bgcolor=#ffcc00| 1
<!-- 11 -->| bgcolor=#ffcc00| 1
<!-- 12 -->| bgcolor=#ffcc00| 1
<!-- 13 -->| bgcolor=#ffcc00| 1
<!-- 14 -->|
<!-- 15 -->| bgcolor=#ffcc00| 1
<!-- 16 -->| bgcolor=#ffcc00| 1
<!-- 17 -->|
<!-- 18 -->| bgcolor=#ffcc00| 1
<!-- 19 -->| bgcolor=#ffcc00| 1
<!-- 20 -->|
<!-- 21 -->| bgcolor=#3399ff|
<!-- 22 -->| bgcolor=#ffcc00| 2
<!-- 23 -->|
<!-- T -->| '''12'''
|-
!colspan=2| Oantal !! !! !! 5 !! 8 !! 5 !! 8 !! 6 !! 6 !! 6 !! 7 !! 5 !! 6 !! 5 !! 8 !! 6 !! 7 !! 7 !! 3 !!98
|-
!colspan=2|Oantal!! !! !!5 !! 13 !! 18 !! 26 !! 32 !! 38 !! 44 !! 51 !! 56 !! 62 !!67 !! 75 !! 81 !! 88 !! 95 !!98 !!
|-
| colspan=2|[[File:Olympic Rings Icon.svg|20px|alt=|link=]] Seremoanjes|| ||bgcolor=#00cc33 align=center| || || || || || || || || || || || || || || || ||bgcolor=#ee3333 align=center| ||
|-
! colspan=2|Febrewaris
!style="width:2.5em"|6<br/>T
!style="width:2.5em"|7<br/>F
!style="width:2.5em"|8<br/>S
!style="width:2.5em"|9<br/>S
!style="width:2.5em"|10<br/>M
!style="width:2.5em"|11<br/>T
!style="width:2.5em"|12<br/>W
!style="width:2.5em"|13<br/>T
!style="width:2.5em"|14<br/>F
!style="width:2.5em"|15<br/>S
!style="width:2.5em"|16<br/>S
!style="width:2.5em"|17<br/>M
!style="width:2.5em"|18<br/>T
!style="width:2.5em"|19<br/>W
!style="width:2.5em"|20<br/>T
!style="width:2.5em"|21<br/>F
!style="width:2.5em"|22<br/>S
!style="width:2.5em"|23<br/>S
!Wedstriden
|}
<noinclude>
[[Kategory:Berjocht Bûsboek Olympyske Spullen|{{PAGENAME}}]]
</noinclude>
3fmz4dhdjorj582upeqtl3c9lmoolji
Berjocht:GemeentenLimburch
10
66144
1089831
949495
2022-08-21T07:06:05Z
Minorax
33600
fix lint
wikitext
text/x-wiki
{|style="margin:0.5em 0 0.5em 0; clear:both;" width=100% class=toccolours
! align="center" style="background:#ccccff" width="100%" | <div style="float:left;width:0px;"> </div> '''[[Limburch (Nederlân)|Limburch]] || [[Ofbyld:Flag of Limburg.svg|30px|Flagge fan de provinsje Limburch]]
|-
| align="center" style="font-size: 90%;" colspan="2" | [[Beek (gemeente)|Beek]] - [[Beekdaelen]] - [[Beesel]] - [[Bergen (Limburch)|Bergen]] - [[Brunssum]] - [[Echt-Susteren]] - [[Eijsden-Margraten]] - [[Faals]] - [[Falkenburch oan de Geul]] - [[Fenlo]] - [[Fenray]] - [[Foerendaal]] - [[Gennep]] - [[Gulpen-Wittem]] - [[Hearlen]] - [[Horst oan de Maas]] - [[Kerkrade]] - [[Landgraaf]] - [[Leudal]] - [[Maasgouw]] - [[Maastricht]] (haadstêd) - [[Meerssen]] - [[Mook en Middelaar]] - [[Nederweart]] - [[Peel en Maas]] - [[Roerdalen]] - [[Roermûn]] - [[Simpelveld (gemeente)|Simpelveld]] - [[Sittard-Geleen]] - [[Stein]] - [[Weart]]
|}<noinclude>
[[Kategory:Berjocht: Navigaasje Provinsje|Limburch]]
</noinclude>
naloirmp60vj8qcp0ql3x2ky96bprnd
Berjocht:GemeentenNoard-Brabân
10
66145
1089812
1072365
2022-08-21T07:01:59Z
Minorax
33600
fix lint
wikitext
text/x-wiki
{|style="margin:0.5em 0 0.5em 0; clear:both;" width=100% class=toccolours
! align="center" style="background:#ccccff" width="100%" | <div style="float:left;width:0px;"> </div> '''[[Noard-Brabân]] || [[Ofbyld:North Brabant-Flag.svg|30px|Flagge fan de provinsje Noard-Brabân]]
|-
| align="center" style="font-size: 90%;" colspan="2" | [[Alfen-Chaam]] - [[Altena (Noard-Brabân)|Altena]] - [[Asten]] - [[Baarle-Nassau]] - [[Bergeijk]] - [[Bergen op Soom]] - [[Bernheze]] - [[Best]] - [[Bladel]] - [[Boekel (gemeente)|Boekel]] - [[De Bosk (gemeente)|De Bosk]] (haadstêd) - [[Boxtel]] - [[Breda]] - [[Cranendonck]] - [[Deurne (Nederlân)|Deurne]] - [[Dongen]] - [[Drimmelen]] - [[Eersel]] - [[Eindhoven]] - [[Etten-Leur]] - [[Geertruidenberg]] - [[Geldrop-Mierlo]] - [[Gemert-Bakel]] - [[Gilze en Rijen]] - [[Goirle]] - [[Haaren]] - [[Halderberge]] - [[Heeze-Leende]] - [[Helmond]] - [[Heusden (gemeente)|Heusden]] - [[Hilvarenbeek]] - [[Laarbeek]] - [[Lân fan Cuijk]] - [[Loon op Zand]] - [[Maashorst]] - [[Meierijstêd]] - [[Moerdijk]] - [[Nuenen, Gerwen en Nederwetten]] - [[Oirschot]] - [[Oisterwijk]] - [[Oosterhout]] - [[Oss]] - [[Reusel-De Mierden]] - [[Roosendaal]] - [[Rucphen]] - [[Sint-Michielsgestel]] - [[Someren]] - [[Son en Breugel]] - [[Stienbergen (gemeente)|Stienbergen]] - [[Tilburch]] - [[Valkenswaard]] - [[Veldhoven]] - [[Vught]] - [[Waalre]] - [[Waalwijk]] - [[Woensdrecht]] - [[Zundert]]
|}<noinclude>
[[Kategory:Berjocht: Navigaasje Provinsje|Noard-Brabân]]
</noinclude>
bis6p3ky8e7mxkf4xzjva0ta79wwk7l
Berjocht:GemeentenGelderlân
10
66146
1089802
1081833
2022-08-21T06:55:23Z
Minorax
33600
fix lint
wikitext
text/x-wiki
{|style="margin:0.5em 0 0.5em 0; clear:both;" width=100% class=toccolours
! align="center" style="background:#ccccff" width="100%" | <div style="float:left;width:0px;"> </div> '''[[Gelderlân]]''' || [[Ofbyld:Flag of Gelderland.svg|30px|Flagge fan de provinsje Gelderlân]]
|-
| align="center" style="font-size: 90%;" colspan="2" | [[Aalten]] - [[Alde Iselstreek]] - [[Apeldoarn]] - [[Arnhim]] (haadstêd) - [[Barneveld (gemeente)|Barneveld]] - [[Berg en Dal (gemeente)|Berg en Dal]] - [[Berkelland]] - [[Beuningen]] - [[Bronckhorst]] - [[Brummen (gemeente)|Brummen]] - [[Buren (gemeente)|Buren]] - [[Culemborg]] - [[Doesburch]] - [[Doetinchem]] - [[Druten]] - [[Duiven]] - [[East-Gelre]] - [[Ede (gemeente)|Ede]] - [[Elburch (gemeente)|Elburch]] - [[Epe]] - [[Ermelo]] - [[Harderwyk]] - [[Hattem]] - [[Heerde]] - [[Heumen]] - [[Lingewaard]] - [[Lochem]] - [[Maasdriel]] - [[Montferland]] - [[Neder-Betuwe]] - [[Nijkerk]] - [[Nimwegen]] - [[Nunspeet]] - [[Oerbetuwe]] - [[Oldebroek]] - [[Putten]] - [[Renkum]] - [[Rheden (gemeente)|Rheden]] - [[Rozendaal]] - [[Sâltbommel]] - [[Skerpenseel (Gelderlân)|Skerpenseel]] - [[Sutfen (gemeente)|Sutfen]] - [[Tiel]] - [[Voorst (gemeente)|Voorst]] - [[Wageningen]] - [[West-Betuwe]] - [[West-Maas en Waal]] - [[Westervoort]] - [[Wijchen]] - [[Winterswyk]] - [[Zevenaar]]
|}<noinclude>
[[Kategory:Berjocht: Navigaasje Provinsje|Gelderlân]]
</noinclude>
05cg4ia80nsw5gpc9asjcp2qberq76f
Berjocht:GemeentenUtert
10
66148
1089800
980219
2022-08-21T06:54:51Z
Minorax
33600
fix lint
wikitext
text/x-wiki
{|style="margin:0.5em 0 0.5em 0; clear:both;" width=100% class=toccolours
! align="center" style="background:#ccccff" width="100%" | <div style="float:left;width:0px;"> </div> '''[[Utert (provinsje)|Utert]]''' || [[Ofbyld:Utrecht (province)-Flag.svg|30px|Flagge fan de provinsje Utert]]
|-
| align="center" style="font-size: 90%;" colspan="2" | [[Aldewetter]] - [[Amersfoart]] - [[Baarn]] - [[De Bilt (gemeente)|De Bilt]] - [[Bunnik (gemeente)|Bunnik]] - [[Bunschoten (gemeente)|Bunschoten]] - [[Eemnes]] - [[Fiifhearelannen (gemeente)|Fiifhearelannen]] - [[Houten]] - [[Iselstein]] - [[Leusden]] - [[Lopik]] - [[Montfoort]] - [[Nieuwegein]] - [[Renswoude]] - [[Rhenen]] - [[De Rûne Feanen]] - [[Seist]] - [[Soest]] - [[Stichtske Fecht]] - [[Utert (stêd)|Utert]] (haadstêd) - [[Utertske Heuvelrêch (gemeente)|Utertske Heuvelrêch]] - [[Veenendaal]] - [[Wyk by Duerstede]] - [[Woudenberg]] - [[Woerden]]
|}<noinclude>
[[Kategory:Berjocht: Navigaasje Provinsje|Utert]]
</noinclude>
6mlbw3t4tnbegez27nvw7c0lnilrc8a
Berjocht:GemeentenFlevolân
10
66149
1089837
968976
2022-08-21T07:07:05Z
Minorax
33600
fix lint
wikitext
text/x-wiki
{|style="margin:0.5em 0 0.5em 0; clear:both;" width=100% class=toccolours
! align="center" style="background:#ccccff" width="100%" | <div style="float:left;width:0px;"> </div> '''[[Flevolân]]''' || [[Ofbyld:Flag of Flevoland.svg|30px|Flagge fan de provinsje Flevolân]]
|-
| align="center" style="font-size: 90%;" colspan="2" | [[Almeare]] - [[Dronten]] - [[Lelystêd]] (haadstêd) - [[Noardeastpolder]] - [[Urk]] - [[Zeewolde]]
|}<noinclude>
[[Kategory:Berjocht: Navigaasje Provinsje|Flevolân]]
</noinclude>
7vs5pcwr6oj59aewp4wg4pkcxhuxg0u
Berjocht:GemeentenNoard-Hollân
10
66150
1089805
1078504
2022-08-21T06:57:31Z
Minorax
33600
fix lint
wikitext
text/x-wiki
{|style="margin:0.5em 0 0.5em 0; clear:both;" width=100% class=toccolours
! align="center" style="background:#ccccff" width="100%" | <div style="float:left;width:0px;"> </div> '''[[Noard-Hollân|Noard-Hollân]]''' || [[Ofbyld:Flag of North Holland.svg|30px|Flagge fan de provinsje Noard-Hollân]]
|-
| align="center" style="font-size: 90%;" colspan="2" | [[Aalsmeer]] - [[Alder-Amstel]] - [[Alkmar]] - [[Amstelfean]] - [[Amsterdam]] - [[Bergen (Noard-Hollân)|Bergen]] - [[Beverwyk]] - [[Blaricum (gemeente)|Blaricum]] - [[Bloemendaal]] - [[Castricum]] - [[Diemen]] - [[Dyk en Waard]] - [[Drechterlân]] - [[Eastsaan]] - [[Edam-Volendam]] - [[Felsen]] - [[Goaiske Marren]] - [[Haarlim]] (haadstêd) - [[Haarlimmermar]] - [[Heemskerk]] - [[Heemstede (Noard-Hollân)|Heemstede]] - [[Heiloo]] - [[De Helder]] - [[Hilfertsom]] - [[Hoarn (Noard-Hollân)|Hoarn]] - [[Hollâns Kroan]] - [[Huizen (gemeente)|Huizen]] - [[Inkhuzen]] - [[Koggelân]] - [[Landsmeer]] - [[Laren (Noard-Hollân)|Laren]] - [[Medemblik (gemeente)|Medemblik]] - [[Opmeer]] - [[Purmerein]] - [[Saanstêd]] - [[Skagen (gemeente)|Skagen]] - [[Stede Broec]] - [[Teksel]] - [[Uitgeest]] - [[Uthoarn]] - [[Wetterlân (gemeente)|Wetterlân]] - [[Widemarren]] - [[Wormerlân]] - [[Zandvoort]]
|}<noinclude>
[[Kategory:Berjocht: Navigaasje Provinsje|Noard-Hollân]]
</noinclude>
c97te6lt0s0xihpv1sm5c7ns1zi82bq
Berjocht:GemeentenSeelân
10
66151
1089860
969934
2022-08-21T07:11:13Z
Minorax
33600
fix lint
wikitext
text/x-wiki
{|style="margin:0.5em 0 0.5em 0; clear:both;" width=100% class=toccolours
! align="center" style="background:#ccccff" width="100%" | <div style="float:left;width:0px;"> </div> '''[[Seelân]]''' || [[Ofbyld:Flag of Zeeland.svg|30px|Flagge fan de provinsje Seelân]]
|-
| align="center" style="font-size: 90%;" colspan="2" | [[Borsele]] - [[Feare (gemeente)|Feare]] - [[Flissingen (gemeente)|Flissingen]] - [[Goes (gemeente)|Goes]] - [[Hulst (gemeente)|Hulst]] - [[Kapelle (gemeente)|Kapelle]] - [[Middelburch (gemeente)|Middelburch]] (haadstêd) - [[Noard-Bevelân]] - [[Reimerswaal (gemeente)|Reimerswaal]] - [[Skouwen-Duvelân]] - [[Slûs (gemeente)|Slûs]] - [[Terneuzen (gemeente)|Terneuzen]] - [[Toalen (gemeente)|Toalen]]
|}<noinclude>
[[Kategory:Berjocht: Navigaasje Provinsje|Seelân]]
</noinclude>
nbulppkecmgz8k9rtl0cehtya2usr8q
Berjocht:GemeentenSúd-Hollân
10
66152
1089794
1085928
2022-08-21T06:52:35Z
Minorax
33600
fix lint
wikitext
text/x-wiki
{|style="margin:0.5em 0 0.5em 0; clear:both;" width=100% class=toccolours
! align="center" style="background:#ccccff" width="100%" | <div style="float:left;width:0px;"> </div> '''[[Súd-Hollân]]''' || [[Ofbyld:Flag Zuid-Holland.svg|30px|Flagge fan de provinsje Súd-Hollân]]
|-
| align="center" style="font-size: 90%;" colspan="2" | [[Alblasserdam]] - [[Albrandswaard]] - [[Alfen oan de Ryn]] - [[Barendrecht]] - [[Boadegraven-Reeuwijk]] - [[Brielle]] - [[Capelle oan de Isel]] - [[Delft]] - [[Doardt]] - [[Flaardingen]] - [[Gorkum]] - [[Goeree-Oerflakkee]] - [[Gouda]] - [[De Haach]] (haadstêd) - [[Hardinxveld-Giessendam]] - [[Hellefuotslûs]] - [[Hendrik-Ido-Ambacht]] - [[Hillegom]] - [[Hoekske Waard (gemeente)|Hoekske Waard]] - [[Kaag en Braassem]] - [[Katwyk (Súd-Hollân)|Katwyk]] - [[Krimpen oan de Isel]] - [[Krimpenerwaard (gemeente)|Krimpenerwaard]] - [[Lansingerlân]] - [[Leiderdorp]] - [[Leien]] - [[Leidskendam-Foarburch]] - [[Lisse]] - [[Maasslûs]] - [[Midden-Delflân]] - [[Molelannen]] - [[Nieuwkoop]] - [[Nissewaard]] - [[Noardwyk (Súd-Hollân)|Noardwyk]] - [[Oegstgeest]] - [[Papendrecht]] - [[Pijnacker-Nootdorp]] - [[Ridderkerk]] - [[Rijswijk]] - [[Rotterdam (gemeente)|Rotterdam]] - [[Skiedam]] - [[Sliedrecht]] - [[Teylingen]] - [[Voorschoten]] - [[Waddinxveen]] - [[Wassenaar]] - [[Westfoarne]] - [[Westlân (gemeente)|Westlân]] - [[Zoetermeer]] - [[Zoeterwoude]] - [[Zuidplas]] - [[Zwijndrecht (Nederlân)|Zwijndrecht]]
|}<noinclude>
[[Kategory:Berjocht: Navigaasje Provinsje|Súd-Hollân]]
</noinclude>
gzrzs4nksgxtqejpbxf7o24c3h8o053
Berjocht:Feriene Steaten
10
66153
1089829
1011508
2022-08-21T07:05:59Z
Minorax
33600
fix lint
wikitext
text/x-wiki
{|style="margin:0.5em 0 0.5em 0; clear:both;" width=100% class=toccolours
! align="center" style="background:#B0C4DE" width="100%" | <div style="float:left;width:0px;"> </div> '''[[Feriene Steaten]] || [[Ofbyld:Flag of the United States.svg|50px|Flagge fan de Feriene Steaten]]
|-
! align="center" style="background:#ccccff" width="100%" colspan="2" | [[Amerikaanske steaten|steaten]]
|-
| align="center" style="font-size: 90%;" colspan="2" | [[Alabama]] • [[Alaska]] • [[Arizona]] • [[Arkansas]] • [[Delaware]] • [[Fermont]] • [[Firginia]] • [[Floarida]] • [[Georgia]] • [[Hawaï]] • [[Idaho]] • [[Illinois (steat)|Illinois]] • [[Indiana]] • [[Iowa]] • [[Kalifornje]] • [[Kansas]] • [[Kentucky]] • [[Kolorado]] • [[Konettikut]] • [[Louisiana]] • [[Maine]] • [[Marylân]] • [[Massachusetts]] • [[Michigan]] • [[Minnesota]] • [[Mississippy (steat)|Mississippy]] • [[Missoery (steat)|Missoery]] • [[Montana]] • [[Nebraska]] • [[Nevada]] • [[Nij-Hampshire]] • [[New York (steat)|New York]] • [[Nij-Jersey]] • [[Nij-Meksiko]] • [[Noard-Dakota]] • [[Noard-Karolina]] • [[Ohio]] • [[Oklahoma]] • [[Oregon]] • [[Pennsylvania]] • [[Rhode Island]] • [[Súd-Dakota]] • [[Súd-Karolina]] • [[Teksas]] • [[Tennessee]] • [[Utah]] • [[Washington (steat)|Washington]] • [[West-Firginia]] • [[Wyoming]] • [[Wiskonsin]]
|-
! align="center" style="background:#ccccff" width="100%" colspan="2" | [[ûnynkorporearre territoarium fan de Feriene Steaten|ûnynkorporearre territoaria]]
|-
| align="center" style="font-size: 90%;" colspan="2" | [[Amerikaanske Famme-eilannen]] • [[Amerikaansk-Samoä]] • [[Gûam]] • [[Noardlike Marianen]] • [[Porto Riko]]
|-
! align="center" style="background:#ccccff" width="100%" colspan="2" | [[distrikt|federaal distrikt]]
|-
| align="center" style="font-size: 90%;" colspan="2" | [[Distrikt Kolumbia]]
|}<noinclude>
[[Kategory:Berjocht: Navigaasje lân]]
</noinclude>
9j8b6l8sjoo3pccoiuwokj0lkqfbr5p
Berjocht:Nederlân
10
66156
1089796
943387
2022-08-21T06:53:47Z
Minorax
33600
fix lint
wikitext
text/x-wiki
{|style="margin:0.5em 0 0.5em 0; clear:both;" width=100% class=toccolours
! align="center" style="background:#ccccff" width="100%" | <div style="float:left;width:0px;"> </div> '''[[Provinsjes fan Nederlân]]''' || [[Ofbyld:Flag of the Netherlands.svg|30px|Flagge fan Nederlân]]
|-
| align="center" style="font-size: 90%;" colspan="2" | [[Drinte]] - [[Flevolân]] - [[Fryslân]] - [[Gelderlân]] - [[Grinslân]] - [[Limburch (Nederlân)|Limburch]] - [[Noard-Brabân]] - [[Noard-Hollân]] - [[Oerisel]] - [[Seelân]] - [[Súd-Hollân]] - [[Utert (provinsje)|Utert]]
|}<noinclude>
[[Kategory:Berjocht: Navigaasje lân]]
</noinclude>
3zxx3d14awwt1oy0k2vv90veptcicjn
Berjocht:Belgje
10
66157
1089816
878790
2022-08-21T07:02:29Z
Minorax
33600
fix lint
wikitext
text/x-wiki
{|style="margin:0.5em 0 0.5em 0; clear:both;" width=100% class=toccolours
! align="center" style="background:#ccccff" width="100%" | <div style="float:left;width:0px;"> </div> '''[[Belgje]] || [[Ofbyld:Flag of Belgium (civil).svg|50px|Flagge fan Belgje]]
|-
| align="center" style="font-size: 90%;" colspan="2" | '''[[Flaanderen]]'''<br />
[[Antwerpen (provinsje)|Antwerpen]] - [[East-Flaanderen]] - [[Flaamsk-Brabân]] - [[Limburch (Belgyske provinsje)|Limburch]] - [[West-Flaanderen]]
'''[[Walloanje]]'''<br />
[[Henegouwen]] - [[Luik (provinsje)|Luik]] - [[Lúksemboarch (provinsje)|Lúksemboarch]] - [[Namen (provinsje)|Namen]] - [[Waalsk-Brabân]]
'''[[Brusselsk Haadstedsk Gewest]]'''
|}<noinclude>
[[Kategory:Berjocht: Navigaasje lân]]
</noinclude>
t7qw6dvbfd66r5lcdam4hdbr0fxwzla
Berjocht:Dútslân
10
66158
1089790
751968
2022-08-21T06:48:52Z
Minorax
33600
fix lint
wikitext
text/x-wiki
{|style="margin:0.5em 0 0.5em 0; clear:both;" width=100% class=toccolours
! align="center" style="background:#ccccff" width="100%" | <div style="float:left;width:0px;"> </div> '''[[Dútslân]]''' || [[Ofbyld:Flag of Germany.svg|30px|Flagge fan Dútslân]]
|-
| align="center" style="font-size: 90%;" colspan="2" | [[Baden-Wuertemberch]] - [[Beieren]] - [[Berlyn]] - [[Brandenburch]] - [[Bremen (dielsteat)|Bremen]] - [[Hamburch]] - [[Hessen]] - [[Meklenburch-Foarpommeren]] - [[Nedersaksen]] - [[Noardryn-Westfalen]] - [[Rynlân-Palts]] - [[Saarlân]] - [[Saksen (dielsteat)|Saksen]] - [[Saksen-Anhalt]] - [[Sleeswyk-Holstein]] - [[Tueringen]]
|}
</center><noinclude>
[[Kategory:Berjocht: Navigaasje Dútslân]]
</noinclude>
f5q8dfstneewlr3s3b6afoqpmhts116
1089797
1089790
2022-08-21T06:54:00Z
Minorax
33600
fix lint
wikitext
text/x-wiki
{|style="margin:0.5em 0 0.5em 0; clear:both;" width=100% class=toccolours
! align="center" style="background:#ccccff" width="100%" | <div style="float:left;width:0px;"> </div> '''[[Dútslân]]''' || [[Ofbyld:Flag of Germany.svg|30px|Flagge fan Dútslân]]
|-
| align="center" style="font-size: 90%;" colspan="2" | [[Baden-Wuertemberch]] - [[Beieren]] - [[Berlyn]] - [[Brandenburch]] - [[Bremen (dielsteat)|Bremen]] - [[Hamburch]] - [[Hessen]] - [[Meklenburch-Foarpommeren]] - [[Nedersaksen]] - [[Noardryn-Westfalen]] - [[Rynlân-Palts]] - [[Saarlân]] - [[Saksen (dielsteat)|Saksen]] - [[Saksen-Anhalt]] - [[Sleeswyk-Holstein]] - [[Tueringen]]
|}<noinclude>
[[Kategory:Berjocht: Navigaasje Dútslân]]
</noinclude>
3a7qs0naj018hh7q8hhhqjijkpqdyce
Berjocht:Baden-Wuertemberch
10
66159
1089799
866762
2022-08-21T06:54:43Z
Minorax
33600
fix lint
wikitext
text/x-wiki
{|style="margin:0.5em 0 0.5em 0; clear:both;" width=100% class=toccolours
! align="center" style="background:#ccccff" width="100%" | <div style="float:left;width:0px;"> </div> '''[[Baden-Wuertemberch]]''' || [[Ofbyld:Flag of Baden-Württemberg.svg|30px|Flagge fan Baden-Wuertemberch]]
|-
| align="center" style="font-size: 90%;" colspan="2" | '''Regierungsbezirke'''<br />
[[Regierungsbezirk Freiburg|Freiburg]] - [[Karlsruhe (regio)|Karlsruhe]] - [[Regierungsbezirk Stuttgart|Stuttgart]] - [[Regierungsbezirk Tübingen|Tübingen]]
'''Landkreise'''<br />
[[Alb-Donau-Kreis]] - [[Biberach (Landkreis)|Biberach]] - [[Bodenseekreis]] - [[Böblingen (Landkreis)|Böblingen]] - [[Breisgau-Hochschwarzwald (Landkreis)|Breisgau-Hochschwarzwald]] - [[Calw (Landkreis)|Calw]] - [[Konstanz (Landkreis)|Konstanz]] - [[Emmendingen (Landkreis)|Emmendingen]] - [[Enzkreis]] - [[Esslingen (Landkreis)|Esslingen]] - [[Freudenstadt (Landkreis)|Freudenstadt]] - [[Göppingen (Landkreis)|Göppingen]] - [[Heidenheim (Landkreis)|Heidenheim]] - [[Heilbronn (Landkreis)|Heilbronn]] - [[Hohenlohekreis]] - [[Karlsruhe (Landkreis)|Karlsruhe]] - [[Lörrach (Landkreis)|Lörrach]] - [[Ludwigsburg (Landkreis)|Ludwigsburg]] - [[Main-Tauber-Kreis]] - [[Neckar-Odenwald-Kreis]] - [[Ortenaukreis]] - [[Ostalbkreis]] - [[Rastatt (Landkreis)|Rastatt]] - [[Ravensburg (Landkreis)|Ravensburg]] - [[Rems-Murr-Kreis]] - [[Reutlingen (Landkreis)|Reutlingen]] - [[Rhein-Neckar-Kreis]] - [[Rottweil (Landkreis)|Rottweil]] - [[Schwäbisch Hall (Landkreis)|Schwäbisch Hall]] - [[Schwarzwald-Baar-Kreis]] - [[Sigmaringen (Landkreis)|Sigmaringen]] - [[Tübingen (Landkreis)|Tübingen]] - [[Tuttlingen (Landkreis)|Tuttlingen]] - [[Waldshut (Landkreis)|Waldshut]] - [[Zollernalbkreis]]
'''Kreisfreie Städte'''<br />
[[Baden-Baden]] - [[Freiburg im Breisgau]] - [[Heidelberch]] - [[Heilbronn]] - [[Karlsruhe (stêd)|Karlsruhe]] - [[Mannheim]] - [[Pforzheim]] - [[Stuttgart]] - [[Ulm]]
|}<noinclude>
[[Kategory:Berjocht: Navigaasje Dútslân]]
</noinclude>
2rrjqn6q4aiehmmwp772trpvm6x507k
Berjocht:Beieren
10
66160
1089840
866761
2022-08-21T07:07:40Z
Minorax
33600
fix lint
wikitext
text/x-wiki
{|style="margin:0.5em 0 0.5em 0; clear:both;" width=100% class=toccolours
! align="center" style="background:#ccccff" width="100%" | <div style="float:left;width:0px;"> </div> '''[[Beieren]]''' || [[Ofbyld:Flag of Bavaria (lozengy).svg|30px|Flagge fan Beieren]]
|-
| align="center" style="font-size: 90%;" colspan="2" | '''Regierungsbezirke'''<br />
[[Middelfranken]] - [[Nederbeieren]] – [[Nederfranken]] – [[Opperbeieren]] - [[Opperfranken]] - [[Opperpalts]] - [[Swaben (regio)|Swaben]]
'''Landkreise'''<br />
[[Aichach-Friedberg (Landkreis)|Aichach-Friedberg]] - [[Altötting (Landkreis)|Altötting]] - [[Amberg-Sulzbach (Landkreis)|Amberg-Sulzbach]] - [[Ansbach (Landkreis)|Ansbach]] - [[Aschaffenburg (Landkreis)|Aschaffenburg]] - [[Augsburg (Landkreis)|Augsburg]] - [[Bad Kissingen (Landkreis)|Bad Kissingen]] - [[Bad Tölz-Wolfratshausen (Landkreis)|Bad Tölz-Wolfratshausen]] - [[Bamberg (Landkreis)|Bamberg]] - [[Bayreuth (Landkreis)|Bayreuth]] - [[Berchtesgadener Land (Landkreis)|Berchtesgadener Land]] - [[Cham (Landkreis)|Cham]] - [[Coburg (Landkreis)|Coburg]] - [[Dachau (Landkreis)|Dachau]] - [[Deggendorf (Landkreis)|Deggendorf]] - [[Dillingen an der Donau (Landkreis)|Dillingen an der Donau]] - [[Dingolfing-Landau (Landkreis)|Dingolfing-Landau]] - [[Donau-Ries (Landkreis)|Donau-Ries]] - [[Ebersberg (Landkreis)|Ebersberg]] - [[Eichstätt (Landkreis)|Eichstätt]] - [[Erding (Landkreis)|Erding]] - [[Erlangen-Höchstadt (Landkreis)|Erlangen-Höchstadt]] - [[Forchheim (Landkreis)|Forchheim]] - [[Freising (Landkreis)|Freising]] - [[Freyung-Grafenau (Landkreis)|Freyung-Grafenau]] - [[Fürstenfeldbruck (Landkreis)|Fürstenfeldbruck]] - [[Fürth (Landkreis)|Fürth]] - [[Garmisch-Partenkirchen (Landkreis)|Garmisch-Partenkirchen]] - [[Günzburg (Landkreis)|Günzburg]] - [[Haßberge]] - [[Hof (Landkreis)|Hof]] - [[Kelheim (Landkreis)|Kelheim]] - [[Kitzingen (Landkreis)|Kitzingen]] - [[Kronach (Landkreis)|Kronach]] - [[Kulmbach (Landkreis)|Kulmbach]] - [[Landsberg am Lech (Landkreis)|Landsberg am Lech]] - [[Landshut (Landkreis)|Landshut]] - [[Lichtenfels (Landkreis)|Lichtenfels]] - [[Landkreis Lindau (Bodensee)|Lindau]] - [[Main-Spessart (Landkreis)|Main-Spessart]] - [[Miesbach (Landkreis)|Miesbach]] - [[Miltenberg (Landkreis)|Miltenberch]] - [[Mühldorf am Inn (Landkreis)|Mühldorf am Inn]] - [[München (Landkreis)|München]] - [[Neuburg-Schrobenhausen (Landkreis)|Neuburg-Schrobenhausen]] - [[Neumarkt in der Oberpfalz (Landkreis)|Neumarkt in der Oberpfalz]] - [[Neustadt an der Aisch-Bad Windsheim (Landkreis)|Neustadt an der Aisch-Bad Windsheim]] - [[Neustadt an der Waldnaab (Landkreis)|Neustadt an der Waldnaab]] - [[Neu-Ulm (Landkreis)|Neu-Ulm]] - [[Nürnberger Land (Landkreis)|Nürnberger Land]] - [[Oberallgäu (Landkreis)|Oberallgäu]] - [[Ostallgäu (Landkreis)|Ostallgäu]] - [[Passau (Landkreis)|Passau]] - [[Pfaffenhofen an der Ilm (Landkreis)|Pfaffenhofen an der Ilm]] - [[Regen (Landkreis)|Regen]] - [[Regensburg (Landkreis)|Regensburg]] - [[Rhön-Grabfeld (Landkreis)|Rhön-Grabfeld]] - [[Rosenheim (Landkreis)|Rosenheim]] - [[Roth (Landkreis)|Roth]] - [[Rottal-Inn (Landkreis)|Rottal-Inn]] - [[Schwandorf (Landkreis)|Schwandorf]] - [[Schweinfurt (Landkreis)|Schweinfurt]] - [[Starnberg (Landkreis)|Starnberg]] - [[Straubing-Bogen (Landkreis)|Straubing-Bogen]] - [[Tirschenreuth (Landkreis)|Tirschenreuth]] - [[Traunstein (Landkreis)|Traunstein]] - [[Unterallgäu (Landkreis)|Unterallgäu]] - [[Weilheim-Schongau (Landkreis)|Weilheim-Schongau]] - [[Weißenburg-Gunzenhausen (Landkreis)|Weißenburg-Gunzenhausen]] - [[Wunsiedel im Fichtelgebirge (Landkreis)|Wunsiedel im Fichtelgebirge]] - [[Würzburg (Landkreis)|Würzburg]]
'''Kreisfreie Städte'''<br />
[[Amberg]] - [[Ansbach]] - [[Aschaffenburch (stêd)|Aschaffenburch]] - [[Augsburg]] - [[Bamberch (stêd)|Bamberch]] - [[Bayreuth (stêd)|Bayreuth]] - [[Coburg (stêd)|Coburg]] - [[Erlangen]] - [[Freising (stêd)|Freising]] - [[Fürth]] - [[Hof (Beieren)|Hof]] - [[Ingolstadt]] - [[Kaufbeuren]] - [[Kempten]] - [[Landshut (stêd)|Landshut]] - [[Memmingen]] - [[München]] - [[Neurenberch]] - [[Passau (stêd)|Passau]] - [[Regensburg]] - [[Rosenheim (stêd)|Rosenheim]] - [[Schwabach]] - [[Schweinfurt (stêd)|Schweinfurt]] - [[Straubing]] - [[Weiden in der Oberpfalz|Weiden]] - [[Würzburg]]
|}
<noinclude>
[[Kategory:Berjocht: Navigaasje Dútslân]]
</noinclude>
rio1rgnrw229x4g01m5w65nfrtvcwag
Berjocht:GemeenteSimpelveld
10
66161
1089830
752440
2022-08-21T07:06:02Z
Minorax
33600
fix lint
wikitext
text/x-wiki
{|style="margin:0.5em 0 0.5em 0; clear:both;" width=100% class=toccolours
! align="center" style="background:#ccccff" width="100%" | <div style="float:left;width:0px;"> </div> '''[[Simpelveld (gemeente)|Simpelveld]] || [[Ofbyld:Simpelveld vlag.svg|30px|Flagge fan Simpelveld]]
|-
| align="center" style="font-size: 90%;" colspan="2" | '''Doarpen en útbuorren'''<br />
[[Simpelveld (plak)|Simpelveld]] - [[Bocholtz]] - [[Bocholtzerheide]] - [[Huls (plak)|Huls]] - [[Baneheide]] - [[Bosschenhuizen]] - [[Molsberg]]
'''Buorskip'''<br />
[[Baaks-Sweijer]] - [[Broek]] - [[Bulkemsbroek]] - [[In de Gaas]] - [[Molsberg]] - [[Prickart]] - [[Vlengendaal]] - [[Waalbroek]] - [[Zandberg]]
|}<noinclude>
[[Kategory:Berjocht: Navigaasje Gemeente|Simpelveld]]
</noinclude>
92mjl9pr8giz03d6g0eau7drx7xvd9t
Berjocht:Berlyn
10
66162
1089839
690416
2022-08-21T07:07:35Z
Minorax
33600
fix lint
wikitext
text/x-wiki
{|style="margin:0.5em 0 0.5em 0; clear:both;" width=100% class=toccolours
! align="center" style="background:#ccccff" width="100%" | <div style="float:left;width:0px;"> </div> '''[[Berlyn]]''' || [[Ofbyld:Flag of Berlin.svg|30px|Flagge fan Berlyn]]
|-
| align="center" style="font-size: 90%;" colspan="2" | [[Charlottenburg-Wilmersdorf]] - [[Friedrichshain-Kreuzberg]] - [[Lichtenberg (distrikt)|Lichtenberg]] - [[Marzahn-Hellersdorf]] - [[Mitte (distrikt)|Mitte]] - [[Neukölln (distrikt)|Neukölln]] - [[Pankow (distrikt)|Pankow]] - [[Reinickendorf (distrikt)|Reinickendorf]] - [[Spandau (distrikt)|Spandau]] - [[Steglitz-Zehlendorf]] - [[Tempelhof-Schöneberg]] - [[Treptow-Köpenick]]
|}
<noinclude>
[[Kategory:Berjocht: Navigaasje Dútslân]]
</noinclude>
e01sicmu4dnbzf4zo2dxwzulod20rmc
Berjocht:Brandenburch
10
66165
1089842
832532
2022-08-21T07:07:48Z
Minorax
33600
fix lint
wikitext
text/x-wiki
{|style="margin:0.5em 0 0.5em 0; clear:both;" width=100% class=toccolours
! align="center" style="background:#ccccff" width="100%" | <div style="float:left;width:0px;"> </div> '''[[Brandenburch]]''' || [[Ofbyld:Flag of Brandenburg.svg|30px|Flagge fan Brandenburch]]
|-
| align="center" style="font-size: 90%;" colspan="2" | '''Landkreise'''<br />[[Barnim (Landkreis)|Barnim]] - [[Dahme-Spreewald (Landkreis)|Dahme-Spreewald]] - [[Elbe-Elster (Landkreis)|Elbe-Elster]] - [[Havelland (Landkreis)|Havelland]] - [[Märkisch-Oderland (Landkreis)|Märkisch-Oderland]] - [[Oberhavel (Landkreis)|Oberhavel]] - [[Oberspreewald-Lausitz (Landkreis)|Oberspreewald-Lausitz]] - [[Oder-Spree (Landkreis)|Oder-Spree]] - [[Ostprignitz-Ruppin (Landkreis)|Ostprignitz-Ruppin]] - [[Potsdam-Mittelmark (Landkreis)|Potsdam-Mittelmark]] - [[Prignitz (Landkreis)|Prignitz]] - [[Spree-Neisse (Landkreis)|Spree-Neisse]] - [[Teltow-Fläming (Landkreis)|Teltow-Fläming]] - [[Uckermark (Landkreis)|Uckermark]]
'''Kreisfreie Städte'''<br />
[[Brandenburg an der Havel]] - [[Cottbus]] - [[Frankfurt an der Oder]] - [[Potsdam]]
|}
<noinclude>
[[Kategory:Berjocht: Navigaasje Dútslân]]
</noinclude>
riikea7qrfuwagb7e8o4f7xt95cq4xx
Berjocht:Hessen
10
66166
1089843
1052170
2022-08-21T07:07:52Z
Minorax
33600
fix lint
wikitext
text/x-wiki
{|style="margin:0.5em 0 0.5em 0; clear:both;" width=100% class=toccolours
! align="center" style="background:#ccccff" width="100%" | <div style="float:left;width:0px;"> </div> '''[[Hessen]]''' || [[Ofbyld:Flag of Hesse.svg|30px|Flagge fan Hessen]]
|-
| align="center" style="font-size: 90%;" colspan="2" | '''Landkreise'''<br />
[[Bergstraße]] - [[Darmstadt-Dieburg (Landkreis)|Darmstadt-Dieburg]] - [[Fulda (Landkreis)|Fulda]] - [[Gießen (Duitsland)|Gießen]] - [[Groß-Gerau (district)|Groß-Gerau]] - [[Hersfeld-Rotenburg (Landkreis)|Hersfeld-Rotenburg]] - [[Hochtaunuskreis]] - [[Kassel (Landkreis)|Kassel]] - [[Lahn-Dill-Kreis]] - [[Limburg-Weilburg (Landkreis)|Limburg-Weilburg]] - [[Main-Kinzig-Kreis]] - [[Main-Taunus-Kreis]] - [[Marburg-Biedenkopf (Landkreis)|Marburg-Biedenkopf]] - [[Odenwaldkreis]] - [[Offenbach (Landkreis)|Offenbach]] - [[Rheingau-Taunus-Kreis]] - [[Schwalm-Eder-Kreis]] - [[Wetteraukreis]] - [[Vogelsbergkreis]] - [[Waldeck-Frankenberg]] - [[Werra-Meißner-Kreis]]
'''Kreisfreie Städte'''<br />
[[Darmstadt]] - [[Frankfurt am Main|Frankfurt]] - [[Kassel]] - [[Offenbach am Main|Offenbach]] - [[Wiesbaden]]
|}
<noinclude>
[[Kategory:Berjocht: Navigaasje Dútslân]]
</noinclude>
pizs92mpbldca82snify0ybioz9j4ug
Berjocht:Meklenburch-Foarpommeren
10
66167
1089846
690505
2022-08-21T07:08:36Z
Minorax
33600
fix lint
wikitext
text/x-wiki
{|style="margin:0.5em 0 0.5em 0; clear:both;" width=100% class=toccolours
! align="center" style="background:#ccccff" width="100%" | <div style="float:left;width:0px;"> </div> '''[[Meklenburch-Foarpommeren]]''' || [[Ofbyld:Flag of Mecklenburg-Western Pomerania (state).svg|30px|Flagge fan Meklenburch-Foarpommeren]]
|-
| align="center" style="font-size: 90%;" colspan="2" | '''Landkreise'''<br />
[[Bad Doberan (Landkreis)|Bad Doberan]] - [[Demmin (Landkreis)|Demmin]] - [[Güstrow (Landkreis)|Güstrow]] - [[Ludwigslust (Landkreis)|Ludwigslust]] - [[Meklenburch-Strelitz (Landkreis)|Meklenburch-Strelitz]] - [[Müritz (Landkreis)|Müritz]] - [[Noardfoarpommeren]] - [[Noardwestmeklenburch]] - [[Eastfoarpommeren]] - [[Parchim (Landkreis)|Parchim]] - [[Rugen]] - [[Uecker-Randow]]
'''Kreisfreie Städte'''<br />
[[Greifswald]] - [[Neubrandenburch]] - [[Rostock (stêd)|Rostock]] - [[Schwerin]] - [[Stralsund]] - [[Wysmar]]
|}
<noinclude>
[[Kategory:Berjocht: Navigaasje Dútslân]]
</noinclude>
swly0rpr0kh0l10hnichzo8hkwl1fm4
Berjocht:Nedersaksen
10
66168
1089809
1041171
2022-08-21T06:59:47Z
Minorax
33600
fix lint
wikitext
text/x-wiki
{|style="margin:0.5em 0 0.5em 0; clear:both;" width=100% class=toccolours
! align="center" style="background:#ccccff" width="100%" | <div style="float:left;width:0px;"> </div> '''[[Nedersaksen]]''' || [[Ofbyld:Flag of Lower Saxony.svg|30px|Flagge fan Nedersaksen]]
|-
| align="center" style="font-size: 90%;" colspan="2" | '''Landkreise'''<br />
[[Aldenburch (Landkreis)|Aldenburch]] - [[Ammerland]] - [[Auwerk (distrikt)|Auwerk]] - [[Celle (Landkreis)|Celle]] - [[Cuxhaven (distrikt)|Cuxhaven]] - [[Diepholz (Landkreis)|Diepholz]] - [[Fryslân (Nedersaksen)|Fryslân]] - [[Gifhorn (Landkreis)|Gifhorn]] - [[Goslar (Landkreis)|Goslar]] - [[Göttingen (Landkreis)|Göttingen]] - [[Greefskip Bentheim (Landkreis)|Greefskip Bentheim]] - [[Hameln-Pyrmont]] - [[Regio Hannover]] - [[Harburg (Landkreis)|Harburg]] - [[Heidekreis]] - [[Helmstedt (Landkreis)|Helmstedt]] - [[Hildesheim (Landkreis)|Hildesheim]] - [[Holzminden (Landkreis)|Holzminden]] - [[Iemslân]] - [[Kloppenburch (Landkreis)|Kloppenburch]] - [[Lier (distrikt)|Lier]] - [[Lüchow-Dannenberg]] - [[Luneburch (Landkreis)|Luneburch]] - [[Nienburg (Landkreis)|Nienburg]] - [[Northeim (Landkreis)|Northeim]] - [[Osnabrück (Landkreis)|Osnabrück]] - [[Osterholz (Landkreis)|Osterholz]] - [[Peine (Landkreis)|Peine]] - [[Rotenburg (Wümme)|Rotenburg]] - [[Schaumburg (Landkreis)|Schaumburg]] - [[Stade (Landkreis)|Stade]] - [[Uelzen (Landkreis)|Uelzen]] - [[Vechta (Landkreis)|Vechta]] - [[Verden (Landkreis)|Verden]] - [[Wesermarsch]] - [[Wittmund (distrikt)|Wittmund]] - [[Wolfenbüttel (Landkreis)|Wolfenbüttel]]
'''Kreisfreie Städte'''<br />
[[Aldenburch]] - [[Breunswyk]] - [[Delmenhorst]] - [[Emden]] - [[Osnabrück]] - [[Salzgitter]] - [[Wilhelmshaven]] - [[Wolfsburg]]
|}<noinclude>
[[Kategory:Berjocht: Navigaasje Dútslân]]
</noinclude>
8li5f1myg2j2r9h77phfw7c82o0ngy8
Berjocht:Noardryn-Westfalen
10
66169
1089824
1049731
2022-08-21T07:04:20Z
Minorax
33600
fix lint
wikitext
text/x-wiki
{|style="margin:0.5em 0 0.5em 0; clear:both;" width=100% class=toccolours
! align="center" style="background:#ccccff" width="100%" | <div style="float:left;width:0px;"> </div> '''[[Noardryn-Westfalen]] || [[Ofbyld:Flag of North Rhine-Westphalia.svg|30px|Flagge fan Noardryn-Westfalen]]
|-
| align="center" style="font-size: 90%;" colspan="2" | '''Regierungsbezirke'''<br />
[[Arnsberg (regio)|Arnsberg]] - [[Detmold (regio)|Detmold]] - [[Düsseldorf (regio)|Düsseldorf]] - [[Keulen (regio)|Keulen]] - [[Münster (regio)|Münster]]
'''Landkreise'''<br />
[[Stêderegio Aken|Aken]] - [[Borken (Kreis)|Borken]] - [[Coesfeld (Kreis)|Coesfeld]] - [[Düren (Kreis)|Düren]] - [[Ennepe-Ruhr-Kreis]] - [[Rhein-Erft-Kreis]] - [[Euskirchen (Kreis)|Euskirchen]] - [[Gütersloh (Kreis)|Gütersloh]] - [[Heinsberg (Kreis)|Heinsberg]] - [[Herford (Kreis)|Herford]] - [[Hochsauerlandkreis]] - [[Höxter (Kreis)|Höxter]] - [[Kleef (Kreis)|Kleef]] - [[Lippe (Kreis)|Lippe]] - [[Märkischer Kreis]] - [[Mettmann (Kreis)|Mettmann]] - [[Minden-Lübbecke (Landkreis)|Minden-Lübbecke]] - [[Rhein-Kreis Neuss]] - [[Oberbergischer Kreis]] - [[Olpe (Kreis)|Olpe]] - [[Paderborn (Kreis)|Paderborn]] - [[Recklinghausen (Kreis)|Recklinghausen]] - [[Rheinisch-Bergischer Kreis]] - [[Rhein-Sieg-Kreis]] - [[Siegen-Wittgenstein (Kreis)|Siegen-Wittgenstein]] - [[Soest (Kreis)|Soest]] - [[Steinfurt (Kreis)|Steinfurt]] - [[Unna (Kreis)|Unna]] - [[Viersen (Kreis)|Viersen]] - [[Warendorf (Kreis)|Warendorf]] - [[Wesel (Kreis)|Wesel]]
'''Kreisfreie Städte'''<br />
[[Aken]] - [[Bielefeld]] - [[Bochum]] - [[Bonn]] - [[Bottrop]] - [[Keulen]] - [[Dortmund]] - [[Duisburg]] - [[Düsseldorf]] - [[Essen (Dútslân)|Essen]] - [[Gelsenkirchen]] - [[Hagen]] - [[Hamm]] - [[Herne (Dútslân)|Herne]] - [[Krefeld]] - [[Leverkusen]] - [[Mönchengladbach]] - [[Mülheim an der Ruhr]] - [[Múnster]] - [[Oberhausen]] - [[Remscheid]] - [[Solingen]] - [[Wuppertal]]
|}<noinclude>
[[Kategory:Berjocht: Navigaasje Dútslân]]
</noinclude>
luu5t66w2kju94k9bfw9orpzgu645xl
Berjocht:Frankryk
10
66173
1089814
1043729
2022-08-21T07:02:21Z
Minorax
33600
fix lint
wikitext
text/x-wiki
{|style="margin:0.5em 0 0.5em 0; clear:both;" width=100% class=toccolours
! align="center" style="background:#B0C4DE" width="100%" | <div style="float:left;width:0px;"> </div> '''[[Frankryk]] || [[File:Flag of France.svg|45px|Flagge fan Frankryk]]
|-
! align="center" style="background:#ccccff" width="100%" colspan="2" | [[Regio's fan Frankryk|regio's yn Jeropeesk Frankryk]]
|-
| align="center" style="font-size: 90%;" colspan="2" | [[Auvernje-Rône-Alpen]] | [[Boergonje-Franche-Comté]] | [[Bretanje (regio)|Bretanje]] | [[Grutte Easten|it Grutte Easten]] | [[Île-de-France]] | [[Korsika]] | [[Lân fan de Loire]] | [[Nij-Akwitaanje]] | [[Normandje]] | [[Oksitaanje (bestjoerlike regio)|Oksitaanje]] | [[Opper-Frankryk]] | [[Provâns-Alpen-Côte d'Azur]] | [[Sintrum-Loiredelling]]
|-
! align="center" style="background:#ccccff" width="100%" colspan="2" | [[Regio's fan Frankryk|oerseeske regio's]]
|-
| align="center" style="font-size: 90%;" colspan="2" | [[Frânsk-Guyana]] | [[Gûadelûp]] | [[Majot]] | [[Martinyk]] | [[Reünion]]
|-
! align="center" style="background:#ccccff" width="100%" colspan="2" | [[Regio's fan Frankryk|histoaryske regio's]]
|-
| align="center" style="font-size: 90%;" colspan="2" | [[Akwitaanje]] | [[Auvernje]] | [[Boergonje (regio)|Boergonje]] | [[Bretanje (regio)|Bretanje]] | [[Elzas]] | [[Franche-Comté]] | [[Languedoc-Roussillon]] | [[Limousin]] | [[Loataringen]] | [[Midy-Pyreneeën]] | [[Neder-Normandje]] | [[Noarden-Nau fan Kalês]] | [[Opper-Normandje]] | [[Pikardje]] | [[Poitou-Charentes]] | [[Rône-Alpen]] | [[Sjampanje-Ardinnen]]
|}<noinclude>
[[Kategory:Berjocht: Navigaasje Frankryk]]
</noinclude>
670yxm91qjp86et0xbkgpku8o4x36ma
Berjocht:Spanje
10
66178
1089817
878216
2022-08-21T07:02:46Z
Minorax
33600
fix lint
wikitext
text/x-wiki
{|style="margin:0.5em 0 0.5em 0; clear:both;" width=100% class=toccolours
! align="center" style="background:#ccccff" width="100%" | <div style="float:left;width:0px;"> </div> '''autonome mienskippen fan [[Spanje]] || [[Ofbyld:Flag of Spain.svg|30px|Flagge fan Spanje]]
|-
| align="center" style="font-size: 90%;" colspan="2" | [[Andalûsje]] - [[Aragon]] - [[Astuerje]] - [[Baleären]] - [[Baskelân (autonome mienskip)|Baskelân]] - [[Ekstremadoera]] - [[Falinsia (regio)|Falinsia]] - [[Galysje]] - [[Kanaryske Eilannen]] - [[Kantaabrje]] - [[Kastylje en Leön]] - [[Kastylje-La Mansja]] - [[Kataloanje]] - [[Madrid (regio)|Madrid]] - [[Moersia (regio)|Moersia]] - [[Navarra]] - [[La Riocha]] - [[Seûta]] - [[Melilla]]
|}<noinclude>
[[Kategory:Berjocht: Navigaasje lân]]
</noinclude>
huzg5285oqyq2ilmpq9t20wdidzard4
Berjocht:Itaalje
10
66180
1089841
836665
2022-08-21T07:07:44Z
Minorax
33600
fix lint
wikitext
text/x-wiki
{|style="margin:0.5em 0 0.5em 0; clear:both;" width=100% class=toccolours
! align="center" style="background:#ccccff" width="100%" | <div style="float:left;width:0px;"> </div> '''Regio's fan [[Itaalje]]''' || [[Ofbyld:Flag of Italy.svg|30px|Flagge fan Itaalje]]
|-
| align="center" style="font-size: 90%;" colspan="2" | [[Abruzzen]] - [[Aostadelling]] - [[Apûlje]] - [[Basilikata]] - [[Feneto]] - [[Emylje-Romanje]] - [[Friûly-Julysk Feneesje]] - [[Kalaabrje]] - [[Kampaanje]] - [[Latium]] - [[Liguerje]] - [[Lombardije]] - [[Marke (regio)|Marke]] - [[Molise (regio)|Molise]] - [[Piëmont]] - [[Sardynje]] - [[Sisylje]] - [[Trentino-Súd-Tiroal]] - [[Toskane]] - [[Umbrje]]
|}
<noinclude>
[[Kategory:Berjocht: Navigaasje lân]]
</noinclude>
cu4e54tsbik1mmg3m8b3tslbzd6uw3q
Berjocht:Kanada
10
66181
1089833
819418
2022-08-21T07:06:26Z
Minorax
33600
fix lint
wikitext
text/x-wiki
{|style="margin:0.5em 0 0.5em 0; clear:both;" width=100% class=toccolours
! align="center" style="background:#B0C4DE" width="100%" | <div style="float:left;width:0px;"> </div> '''[[Kanada]]''' || [[File:Flag of Canada.svg|50px|Flagge fan Kanada]]
|-
! align="center" style="background:#ccccff" width="100%" colspan="2" | [[Kanadeeske provinsjes|provinsjes]]
|-
| align="center" style="font-size: 90%;" colspan="2" | [[Alberta]] • [[Britsk-Kolumbia]] • [[Kebek (provinsje)|Kebek]] • [[Manitoba]] • [[Nijfûnlân en Labrador]] • [[Nij-Breunswyk]] • [[Nij-Skotlân]] • [[Ontario]] • [[Prins Edwardeilân]] • [[Saskatchewan]]
|-
! align="center" style="background:#ccccff" width="100%" colspan="2" | [[Kanadeeske provinsjes en territoaria|territoaria]]
|-
| align="center" style="font-size: 90%;" colspan="2" | [[Yukon]] • [[Noardwestlike Territoaria]] • [[Nûnavût]]
|}<noinclude>
[[Kategory:Berjocht: Navigaasje lân]]
</noinclude>
95ot46tspv7w27j3k9gask9lpqk0n0u
Berjocht:Eastenryk
10
66182
1089845
1027977
2022-08-21T07:08:15Z
Minorax
33600
fix lint
wikitext
text/x-wiki
{|style="margin:0.5em 0 0.5em 0; clear:both;" class=toccolours width="100%"
! align="center" <div style="float:left; width:0px;"> </div> style="background:#ccccff" | [[Ofbyld:Austria Bundesadler.svg|30px]]
! style="background:#ccccff" | '''Dielsteaten fan [[Eastenryk]]
! style="background:#ccccff" | [[Ofbyld:Flag of Austria.svg|30px|]]
|-
| align="center" colspan="3"|
[[Ofbyld:Burgenland Landesflagge.PNG|25px|border]] [[Burgenland]] •
[[Ofbyld:Flag of Carinthia (state).svg|25px|border]] [[Karinsje]] •
[[Ofbyld:Flag of Lower Austria (state).svg|25px|border]] [[Neder-Eastenryk]] •
[[Ofbyld:Oberösterreich Dienstflagge.svg|25px|border]] [[Opper-Eastenryk]] •
[[Ofbyld:Flag of Salzburg (state).svg|25px|border]] [[Salzburg (dielsteat)|Salzburg]] •
[[Ofbyld:Flag of Steiermark (state).svg|25px|border]] [[Stiermarken]] •
[[Ofbyld:Tirol Dienstflagge (Variation).png|25px|border]] [[Tiroal (dielsteat)|Tiroal]] •
[[Ofbyld:Flag of Vorarlberg (state).svg|25px|border]] [[Vorarlberg]] •
[[Ofbyld:Flag of Vienna (state).svg|25px|border]] [[Wenen]]
|}
<noinclude>
[[Kategory:Berjocht: Navigaasje lân]]
</noinclude>
5xqlm4j700jnbqs4ir7obfyn4366oco
Berjocht:Roemeenje
10
66183
1089857
1023815
2022-08-21T07:10:34Z
Minorax
33600
fix lint
wikitext
text/x-wiki
{|style="margin:0.5em 0 0.5em 0; clear:both;" width=100% class=toccolours
! align="center" style="background:#ccccff" width="100%" | <div style="float:left;width:0px;"> </div> '''Regio's fan [[Roemeenje]]''' || [[Ofbyld:Flag of Romania.svg|30px|Flagge fan Roemeenje]]
|-
| align="center" style="font-size: 90%;" colspan="2" | [[Alba]] - [[Arad (distrikt)|Arad]] - [[Argeş]] - [[Bacău]] - [[Bihor]] - [[Bistriţa-Năsăud ]] - [[Botoşani]] - [[Braşov]] - [[Brăila]] - [[Buzău]] - [[Caraş-Severin]] - [[Călăraşi]] - [[Cluj]] - [[Constanţa]] - [[Covasna]] - [[Dâmboviţa]] - [[Dolj]] - [[Galaţi]] - [[Giurgiu]] - [[Gorj]] - [[Harghita]] - [[Hunedoara]] - [[Ialomiţa]] - [[Iaşi]] - [[Ilfov]] - [[Maramureş]] - [[Mehedinţi]] - [[Mureş]] - [[Neamţ]] - [[Olt]] - [[Prahova]] - [[Satu Mare]] - [[Sâlaj]] - [[Sibiu]] - [[Suceava]] - [[Teleorman]] - [[Timiş]] - [[Tulcea]] - [[Vaslui]] - [[Vâlcea]] - [[Vrancea]]
|}
</div><noinclude>
[[Kategory:Berjocht: Navigaasje lân]]
</noinclude>
athnp2so45bdx0p29v2gdp6djvzow9m
1089862
1089857
2022-08-21T07:11:40Z
Minorax
33600
fix lint
wikitext
text/x-wiki
{|style="margin:0.5em 0 0.5em 0; clear:both;" width=100% class=toccolours
! align="center" style="background:#ccccff" width="100%" | <div style="float:left;width:0px;"> </div> '''Regio's fan [[Roemeenje]]''' || [[Ofbyld:Flag of Romania.svg|30px|Flagge fan Roemeenje]]
|-
| align="center" style="font-size: 90%;" colspan="2" | [[Alba]] - [[Arad (distrikt)|Arad]] - [[Argeş]] - [[Bacău]] - [[Bihor]] - [[Bistriţa-Năsăud ]] - [[Botoşani]] - [[Braşov]] - [[Brăila]] - [[Buzău]] - [[Caraş-Severin]] - [[Călăraşi]] - [[Cluj]] - [[Constanţa]] - [[Covasna]] - [[Dâmboviţa]] - [[Dolj]] - [[Galaţi]] - [[Giurgiu]] - [[Gorj]] - [[Harghita]] - [[Hunedoara]] - [[Ialomiţa]] - [[Iaşi]] - [[Ilfov]] - [[Maramureş]] - [[Mehedinţi]] - [[Mureş]] - [[Neamţ]] - [[Olt]] - [[Prahova]] - [[Satu Mare]] - [[Sâlaj]] - [[Sibiu]] - [[Suceava]] - [[Teleorman]] - [[Timiş]] - [[Tulcea]] - [[Vaslui]] - [[Vâlcea]] - [[Vrancea]]
|}<noinclude>
[[Kategory:Berjocht: Navigaasje lân]]
</noinclude>
buxzdb6zbdg37xrqr89j6ky6zdwny4b
Berjocht:Poalen
10
66184
1089855
723090
2022-08-21T07:10:16Z
Minorax
33600
fix lint
wikitext
text/x-wiki
{|style="margin:0.5em 0 0.5em 0; clear:both;" width=100% class=toccolours
! align="center" style="background:#ccccff" width="100%" | <div style="float:left;width:0px;"> </div> '''Provinsjes fan [[Poalen]]''' || [[Ofbyld:Flag of Poland.svg|30px|Flagge fan Poalen]]
|-
| align="center" style="font-size: 90%;" colspan="2" | [[Woiwodschap Neder-Sileezje|Neder-Sileezje]] - [[Woiwodschap Koejaavje-Pommeren|Koejaavje-Pommeren]] - [[Woiwodschap Lublin|Lublin]] - [[Woiwodschap Lubusz|Lubusz]] - [[Woiwodschap Łódź|Łódź]] - [[Woiwodschap Lyts-Poalen|Lyts-Poalen]] - [[Mazoovje]] - [[Woiwodschap Opole|Opole]] - [[Woiwodschap Subkarpaten|Subkarpaten]] - [[Woiwodschap Podlachje|Podlachje]] - [[Woiwodschap Pommeren|Pommeren]] - [[Woiwodschap Sileezje|Sileezje]] - [[Woiwodschap Święty Krzyż|Święty Krzyż]] - [[Woiwodschap Ermlân-Mazoerje|Ermlân-Mazoerje]] - [[Woiwodschap Grut-Poalen|Grut-Poalen]] - [[Woiwodschap West-Pommeren|West-Pommeren]]
|}<noinclude>
[[Kategory:Berjocht: Navigaasje lân]]
</noinclude>
hbnfwuz6aqvv3mibzyl8h0s76t6w3cy
Berjocht:Portegal
10
66185
1089856
693743
2022-08-21T07:10:30Z
Minorax
33600
fix lint
wikitext
text/x-wiki
{|style="margin:0.5em 0 0.5em 0; clear:both;" width=100% class=toccolours
! align="center" style="background:#ccccff" width="100%" | <div style="float:left;width:0px;"> </div> '''Distrikten fan [[Portegal]]''' || [[Ofbyld:Flag of Portugal.svg|30px|Flagge fan Portegal]]
|-
| align="center" style="font-size: 90%;" colspan="2" | [[Distrito de Aveiro|Aveiro]] - [[Distrito de Beja|Beja]] - [[Distrito de Braga|Braga]] - [[Distrito de Bragança|Bragança]] - [[Distrito de Évora|Évora]] - [[Distrito de Faro|Faro]] - [[Distrito de Guarda|Guarda]] - [[Distrito de Leiria|Leiria]] - [[Distrito de pototetro|Lisboa]] - [[Distrito de Portalegre|Portalegre]] - [[Distrito de alla|Porto]] - [[Distrito de Santarém|Santarém]] - [[Distrito de Setúbal|Setúbal]] - [[Distrito de Viana do Castelo|Viana do Castelo]] - [[Distrito de Vila Real|Vila Real]] - [[Distrito de Viseu|Viseu]]
'''Autonome regio's:''' [[Azoaren]] - [[Madeara]]
|}
</div><noinclude>
[[Kategory:Berjocht: Navigaasje lân]]
</noinclude>
l5h6ngz55a7pznn2xaphdpkeq5ughru
1089863
1089856
2022-08-21T07:11:43Z
Minorax
33600
fix lint
wikitext
text/x-wiki
{|style="margin:0.5em 0 0.5em 0; clear:both;" width=100% class=toccolours
! align="center" style="background:#ccccff" width="100%" | <div style="float:left;width:0px;"> </div> '''Distrikten fan [[Portegal]]''' || [[Ofbyld:Flag of Portugal.svg|30px|Flagge fan Portegal]]
|-
| align="center" style="font-size: 90%;" colspan="2" | [[Distrito de Aveiro|Aveiro]] - [[Distrito de Beja|Beja]] - [[Distrito de Braga|Braga]] - [[Distrito de Bragança|Bragança]] - [[Distrito de Évora|Évora]] - [[Distrito de Faro|Faro]] - [[Distrito de Guarda|Guarda]] - [[Distrito de Leiria|Leiria]] - [[Distrito de pototetro|Lisboa]] - [[Distrito de Portalegre|Portalegre]] - [[Distrito de alla|Porto]] - [[Distrito de Santarém|Santarém]] - [[Distrito de Setúbal|Setúbal]] - [[Distrito de Viana do Castelo|Viana do Castelo]] - [[Distrito de Vila Real|Vila Real]] - [[Distrito de Viseu|Viseu]]
'''Autonome regio's:''' [[Azoaren]] - [[Madeara]]
|}<noinclude>
[[Kategory:Berjocht: Navigaasje lân]]
</noinclude>
0vrttxq3r82d83h4x22qnv1gb5tbv1g
Berjocht:Rynlân-Palts
10
66186
1089808
1039713
2022-08-21T06:59:43Z
Minorax
33600
fix lint
wikitext
text/x-wiki
{|style="margin:0.5em 0 0.5em 0; clear:both;" width=100% class=toccolours
! align="center" style="background:#ccccff" width="100%" | <div style="float:left;width:0px;"> </div> '''[[Rynlân-Palts]]''' || [[Ofbyld:Flag of Rhineland-Palatinate.svg|30px|Flagge fan Rynlân-Palts]]
|-
| align="center" style="font-size: 90%;" colspan="2" | '''Regierungsbezirke'''<br />
[[Koblenz]] - [[Trier]] - [[Rynhessen-Palts]]
'''Landkreise'''<br />
[[Ahrweiler]] - [[Altenkirchen (Landkreis)|Altenkirchen]] - [[Alzey-Worms]] - [[Bad Dürkheim (Landkreis)|Bad Dürkheim]] - [[Bad Kreuznach (Landkreis)|Bad Kreuznach]] - [[Bernkastel-Wittlich]] - [[Birkenfeld (Landkreis)|Birkenfeld]] - [[Cochem-Zell]] - [[Donnersbergkreis]] - [[Bitburg-Prüm|Eifelkreis Bitburg-Prüm]] - [[Germersheim (Landkreis)|Germersheim]] - [[Kaiserslautern (Landkreis)|Kaiserslautern]] - [[Kusel (Landkreis)|Kusel]] - [[Mainz-Bingen]] - [[Mayen-Koblenz]] - [[Neuwied (Landkreis)|Neuwied]] - [[Rhein-Hunsrück-Kreis]] - [[Rhein-Lahn-Kreis]] - [[Rhein-Pfalz-Kreis]] - [[Südliche Weinstraße]] - [[Südwestpfalz]] - [[Trier-Saarburg]] - [[Vulkaneifel]] - [[Westerwaldkreis]]
'''Kreisfreie Städte'''<br />
[[Frankenthal]] - [[Kaiserslautern]] - [[Koblenz]] - [[Landau]] - [[Ludwigshafen]] - [[Mainz]] - [[Neustadt an der Weinstraße|Neustadt (Weinstraße)]] - [[Pirmasens]] - [[Spiers]] - [[Trier]] - [[Worms]] - [[Zweibrücken]]
|}<noinclude>
[[Kategory:Berjocht: Navigaasje Dútslân]]
</noinclude>
3t0rlw9a3uqm0euvy121p1n6inrfijd
Berjocht:Saarlân
10
66187
1089823
690723
2022-08-21T07:04:17Z
Minorax
33600
fix lint
wikitext
text/x-wiki
{|style="margin:0.5em 0 0.5em 0; clear:both;" width=100% class=toccolours
! align="center" style="background:#ccccff" width="100%" | <div style="float:left;width:0px;"> </div> '''[[Saarlân]] || [[Ofbyld:Flag of Saarland.svg|30px|Flagge fan Saarlân]]
|-
| align="center" style="font-size: 90%;" colspan="2" | [[Merzig-Wadern (Landkreis)|Merzig-Wadern]] - [[Neunkirchen (Landkreis)|Neunkirchen]] - [[Saarbrücken]] - [[Saarlouis (Landkreis)|Saarlouis]] - [[Saarpfalz-Kreis]] - [[St. Wendel (Landkreis)|Sankt Wendel]]
|}<noinclude>
[[Kategory:Berjocht: Navigaasje Dútslân]]
</noinclude>
jsm8plc38nn12bk5ftp7isyyt1pgyhj
Berjocht:Saksen
10
66188
1089858
1042149
2022-08-21T07:10:39Z
Minorax
33600
fix lint
wikitext
text/x-wiki
{|style="margin:0.5em 0 0.5em 0; clear:both;" width=100% class=toccolours
! align="center" style="background:#ccccff" width="100%" | <div style="float:left;width:0px;"> </div> '''Landkreise en Kreisfreie Städte fan [[Saksen (dielsteat)|Saksen]]''' || [[Ofbyld:Flag of Saxony.svg|30px|Flagge fan Saksen]]
|-
| align="center" style="font-size: 90%;" colspan="2" |
[[Bautzen (Landkreis)|Bautzen]] - [[Chemnitz]] - [[Dresden]] - [[Erzgebirgskreis]] - [[Goerlitz (Landkreis)|Görlitz]] - [[Leipzig]] (stêd) - [[Leipzig (Landkreis)|Leipzig ]] - [[Meissen (Landkreis)|Meissen]] - [[Mittelsaksen (Landkreis)|Mittelsaksen]] - [[Nordsaksen (Landkreis)|Nordsaksen]] - [[Sächsische Schweiz-Osterzgebirge (Landkreis)|Sächsische Schweiz-Osterzgebirge]] - [[Vogtlandkreis]] - [[Zwickau (Landkreis)|Zwickau]]
|}
</div><noinclude>
[[Kategory:Berjocht: Navigaasje Dútslân]]
</noinclude>
qvo8qvwtk9qfo9oo9nfzf6wkeroat83
1089861
1089858
2022-08-21T07:11:37Z
Minorax
33600
fix lint
wikitext
text/x-wiki
{|style="margin:0.5em 0 0.5em 0; clear:both;" width=100% class=toccolours
! align="center" style="background:#ccccff" width="100%" | <div style="float:left;width:0px;"> </div> '''Landkreise en Kreisfreie Städte fan [[Saksen (dielsteat)|Saksen]]''' || [[Ofbyld:Flag of Saxony.svg|30px|Flagge fan Saksen]]
|-
| align="center" style="font-size: 90%;" colspan="2" |
[[Bautzen (Landkreis)|Bautzen]] - [[Chemnitz]] - [[Dresden]] - [[Erzgebirgskreis]] - [[Goerlitz (Landkreis)|Görlitz]] - [[Leipzig]] (stêd) - [[Leipzig (Landkreis)|Leipzig ]] - [[Meissen (Landkreis)|Meissen]] - [[Mittelsaksen (Landkreis)|Mittelsaksen]] - [[Nordsaksen (Landkreis)|Nordsaksen]] - [[Sächsische Schweiz-Osterzgebirge (Landkreis)|Sächsische Schweiz-Osterzgebirge]] - [[Vogtlandkreis]] - [[Zwickau (Landkreis)|Zwickau]]
|}
<noinclude>
[[Kategory:Berjocht: Navigaasje Dútslân]]
</noinclude>
d0hhklkqf1ur7nj98n96gp6qgtrrv0o
Berjocht:Austraalje
10
67371
1089838
819417
2022-08-21T07:07:25Z
Minorax
33600
fix lint
wikitext
text/x-wiki
{|style="margin:0.5em 0 0.5em 0; clear:both;" width=100% class=toccolours
! align="center" style="background:#B0C4DE" width="100%" | <div style="float:left;width:0px;"> </div> '''[[Austraalje (lân)|Austraalje]]''' || [[File:Flag of Australia (converted).svg|50px|Flagge fan Austraalje]]
|-
! align="center" style="background:#ccccff" width="100%" colspan="2" | steaten
|-
| align="center" style="font-size: 90%;" colspan="2" | [[Fiktoaria (Austraalje)|Fiktoaria]] | [[Nij-Súd-Wales]] | [[Queenslân]] | [[Súd-Austraalje]] | [[Tasmaanje]] | [[West-Austraalje]]
|-
! align="center" style="background:#ccccff" width="100%" colspan="2" | territoaria
|-
| align="center" style="font-size: 90%;" colspan="2" | [[Australysk Haadstedsk Territoarium]] | [[Jervis Bay Territoarium]] | [[Noardlik Territoarium]]
|-
! align="center" style="background:#ccccff" width="100%" colspan="2" | eksterne territoaria
|-
| align="center" style="font-size: 90%;" colspan="2" | [[Ashmore- en Cartiereilannen]] | [[Australysk Antarktysk Territoarium]] | [[Australyske Territoaria yn de Yndyske Oseaan]] ([[Kokoseilannen]] • [[Krysteilân]]) | [[Heard en de McDonaldeilannen]] | [[Koraalsee-eilannen]] | [[Norfolk (eilân)|Norfolk]]
|-
! align="center" style="background:#ccccff" width="100%" colspan="2" | oare eksterne gebietsdielen
|-
| align="center" style="font-size: 90%;" colspan="2" | [[Lord Howe (eilân)|Lord Howe]] | [[Macquarie (eilân)|Macquarie]] | [[Torresstrjitte-eilannen]]
|}<noinclude>
[[Kategory:Berjocht: Navigaasje lân]]
</noinclude>
3txw5id2wphfukn1nh7am4qfptaibs5
Mariah Carey
0
70453
1089898
1086701
2022-08-21T07:29:43Z
Minorax
33600
fix lint
wikitext
text/x-wiki
{{Sjonger of muzikant
| ôfbylding = Mariah_Carey_WBLS_2018_Interview_4.jpg
| ôfbyldingstekst =
| ôfbyldingsbreedte = 200px
| echte namme = Mariah Carey
| nasjonaliteit = [[File:Flag of the United States.svg|20px]] [[Feriene Steaten|Amerikaansk]]
| berne = [[27 maart]] [[1969]]<ref>[https://nyshistoricnewspapers.org/lccn/sn83031119/1969-04-10/ed-1/seq-15/ ''Recent Births Are Announced''], yn: ''The Long-Islander'', Huntington, New York, 10 april, 1969, s. 2 (sitaat: "Recent births at Huntington Hospital have been announced as follows [...] March 27 Mariah, Mr. and Mrs. Alfred Carey, Huntington [...]").</ref>
| berteplak = [[Huntington (New York)|Huntington]] ([[New York (steat)|New York]])
| stoarn =
| stjerplak =
| etnisiteit = [[File:Flag of the UNIA.svg|20px]] [[Afro-Amerikanen|Afro-Amerikaansk]] <br>[[File:Flag of Venezuela.svg|20px]] [[Fenezolanen|Fenezolaansk]] <br>[[File:Flag of Ireland.svg|20px]] [[Ieren (folk)|Iersk]]
| sjenre = [[R&B]], [[popmuzyk|pop]], [[hiphop]], [[soul (muzyk)|soul]]
| ynstrumint = [[piano]]
| sjongtaal = [[Ingelsk]], [[Spaansk]]
| grutste hit(s) = ''I'll Be There'' <br>''Dreamlover'' <br>''Hero'' <br>''Without You'' <br>''[[All I Want for Christmas Is You]]''
| jierren aktyf = [[1988]] – no
| prizen = 5x [[Grammy Award]]
| webside = [http://mariahcarey.com mariahcarey.com]
}}
'''Mariah Carey''' ([[Huntington (New York)|Huntington]] ([[New York (steat)|New York]]), [[27 maart]] [[1969]], is in [[Feriene Steaten|Amerikaansk]] [[sjongster]], [[liet]]sjeskriuwster, [[muzikante]], [[aktrise]], [[muzyk]]produsinte en [[filantrope]] fan mingd [[etnyske groep|etnysk]] komôf, dy't bekend stiet om 'e hege [[muzyknoat|noaten]] dy't se helje kin. Hja [[debút|debutearre]] yn [[1990]] mei har nei harsels neamde earste [[album (muzyk)|album]], dat yn 'e [[Feriene Steaten]] njoggen kear [[platina plaat|platina]] waard. Neitiid hat Carey noch mear as in tolvetal oare studio-albums útbrocht, wêrfan't de measten in tige súksesfol wiene. Guon fan har bekendste hits binne ''I'll Be There'', ''Dreamlover'', ''Hero'', ''Without You'' en it noch altyd tige populêre [[kryst]]nûmer ''[[All I Want for Christmas Is You]]''. Hoewol't se úteinsette yn 'e [[R&B]]- en [[popmuzyk|pop]]sjenres, skode se ein [[1990-er jierren|jierren njoggentich]] stadichoan op nei [[hiphop]]. Oan it begjin fan 'e [[jierren 2000]] waard se in hoart opnommen nei't se [[minsklik lichem|fysyk]] en [[emoasje|emosjoneel]] ynstoart wie, wêr't troch de [[rabbersparse]] út en tenei oer berjochte waard. Neitiid rekke it mei har [[karriêre]] yn it neigean, oant se yn [[2005]] wer by de wâl opklaude en fannijs boppe-oan op 'e [[hitlist]]en stie. Underwilens hat Carey wrâldwiid mear as 200 miljoen platen ferkocht, wêrmei't se ien fan 'e bêst ferkeapjende muzykartysten aller tiden is. Har karriêre is bekroand mei fiif ''[[Grammy Award]]s'' en withoefolle oare [[priis (ûnderskieding)|prizen]]. Mariah krige yn [[2015]] in [[stjer (figuer)|stjer]] op 'e [[Hollywood Walk of Fame]].
==Libben==
===Jonkheid===
Mariah Carey waard berne op [[27 maart]] [[1969]], yn [[Huntington (New York)|Huntington]], op [[Long Island]], yn 'e [[Amerikaanske steaten|steat]] [[New York (steat)|New York]], in lyts foarstedsje fan 'e stêd [[New York (stêd)|New York]]. Har heit, Alfred Roy Carey, wie fan mingd [[Afro-Amerikanen|Afro-Amerikaansk]] en [[Latino's yn Noard-Amearika|Latino]] ([[Fenezuëla|Fenezolaansk]]) [[etnyske groep|etnysk]] komôf, wylst har mem, Patricia Hickey, [[Ieren (folk)|Iersk]] bloed hie. Carey wie de efternamme dy't Mariah har Fenezolaanske pake, Francisco Núñez, oannaam nei't er yn 'e earste helte fan 'e [[tweintichste iuw]] nei de [[Feriene Steaten]] ta emigrearre wie.
[[File:MariahGMA.jpg|left|thumb|200px|Mariah Carey ûnder in optreden yn it [[tillefyzje]]programma ''Good Morning America'', yn [[2013]].]]
Carey har mem wie in [[opera (muzyk)|opera]]sjongster en sjongleraresse dy't tsjin 'e wil fan har famylje mei Carey har heit, in [[loftfeart]]technikus, útnaaide en troude. Neitiid woe de Hickey-famylje neat mear te krijen hawwe mei Carey har mem, harsels, har âldere suster Alison en har jongere broer Morgan, fanwegen de skande dat in [[jeropide ras|blanke]] frou mei in [[negroïde ras|swarte]] man troud wie. Sadwaande identifisearret Carey har sterk mei de [[Afro-Amerikanen|Afro-Amerikaanske]] mienskip, hoewol't sysels sa'n ljochte [[hûdskleur]] hat, dat se wol foar blank trochgean kin.
Carey har âldelju wrakselen mei har plak yn 'e mienskip, en skieden úteinlik doe't Carey trije jier wie. Alison bleau by har heit, wylst Mariah en Morgan by har mem kamen. Meitiid groeiden Carey en har heit útinoar, en úteinlik soe hja de bannen mei him hielendal ferbrekke. Nei ferskate drege jierren ferfear it gesin nei in mear woltierige buert fan New York, dêr't Carey fierder opgroeide. Op 'e [[legere skoalle]] begûn hja al [[gedicht]]en te skriuwen en dêr meldijkes by te betinken, en blonk hja út by [[muzyk]]les. Har stim trainde se fan bern ôf oan mei help fan har mem. Dy brocht har yn 'e kunde mei har eigen grutte leafde, de klassike opera, mar doe't dat Carey net folle dearde, sette se har net ûnder druk om dy kant út te gean, eat dêr't Carey har letter tige tankber foar wie. Op 'e [[middelbere skoalle]] kaam Carey yn 'e kunde mei de lettere [[sjonger]] en [[muzikant]] [[Gavin Christopher]] en de lettere [[muzyk]]produsint [[Ben Margulies]]. Mei-inoar wurken se oan Carey har [[liet]]en en makken se in demo-tape wêrmei't Carey in foet tusken de doar besocht te krijen by de grutte platelabels, wat kear op kear mislearre.
[[File:Mariah Carey 1990.jpg|right|thumb|200px|Mariah Carey yn [[1990]].]]
===Sjongkarriêre===
====Iere jierren====
Koart nei't Carey in lyts appartemintsje yn New York belutsen hie dat se dielde mei fjouwer oare studintes, rekke hja befreone mei de begjinnende popsjongster [[Brenda K. Starr]]. Yn [[desimber]] [[1988]] beselskippe se Starr nei in galajûn fan 'e muzykyndustry, dêr't se muzykprodusint [[Tommy Mottola]], de baas fan platemaatskippij ''[[Columbia Records]]'', har demotape yn 'e hannen treau. Dy besleat letter dy jûns, mear út ferfeling as om wat oars, om der ûnderweis nei hûs nei te lústerjen. Nei't er twa fan 'e fjouwer nûmers heard hie, kearde er de auto en gie werom nei it feest om Carey te sykjen, mar dy wie ûnderwilens al op hûs oan gien. Yn wat ornaris opdist wurdt as in moderne ferzje fan it bekende [[mearke]] ''[[Jiskepûster]]'', sette Mottola útein mei in twa wiken duorjende siiktocht nei de ûnbekende sjongster, en doe't er har einlings en te'n lêsten fûn hie, liet er har daliks in kontrakt tekenje.
Carey har earste studio-album, ''Mariah Carey'', kaam út yn [[1990]]. ''Columbia'' joech mer as $1 miljoen út oan promoasje en [[reklame]], en nei in trage start klom it album úteinlik nei de top fan 'e Amerikaanske [[Billboard 200|''Billboard'' 200]]-list. Carey waard dermei nominearre foar in ''[[Grammy Award]]'' (de wichtichste Amerikaanske muzykpriis) foar album fan it jier en wûn sels in ''Grammy'' foar bêste nije artyst, wylst de single ''Vision of Love'' in ''Grammy'' foar bêste popoptreden fan in sjongster wûn en noch foar trije oaren nominearre waard. Behalven ''Vision of Love'' berikten ek de singles ''Love Takes Time'', ''Someday'' en ''I Don't Wanna Cry'' it earste plak op 'e hitlisten, en dêrmei wie Carey de earste artyst sûnt ''[[The Jackson 5]]'' yn 'e jierren sechtich, dy't mei sawol de debútsingle as de trije dêropfolgjende singles it earste plak helle. It album ''Mariah Carey'' waard njoggen kear [[platina plaat|platina]] yn 'e Feriene Steaten, sân kear platina yn [[Kanada]], fjouwer kear platina yn [[Nij-Seelân]], trije kear platina yn [[Japan]] en ien kear platina yn [[Austraalje (lân)|Austraalje]] en [[Grut-Brittanje]]. Wrâldwiid waarden der mear as 15 miljoen eksimplaren fan ferkocht.
[[File:Mariah Carey One Sweet Day Madison Square 1995.jpg|left|thumb|280px|Carey mei [[Boyz II Men]] ûnder in útfiering fan ''One Sweet Day'', yn it [[New York (stêd)|Newyorkske]] [[Madison Square Garden]].]]
Carey har twadde studio-album, ''Emotions'', kaam út yn [[1991]]. Dêrfoar wurke se gear mei [[Walter Afanasieff]], in muzykprodusint fan namme. Yn dyselde snuorje krigen Carey en har âlde freon Ben Margulies spul om 'e hichte fan 'e royaltys dêr't hy as mei-skriuwer fan har iere lieten rjocht op hie. De [[rjochter]] kaam deroan te pas en de freonskip einige mei rûzje. ''Emotions'' die it ûnderwilens tige goed, al koe it it súkses fan Carey har debútalbum net belykje. Der waarden wrâldwiid 8 miljoen eksimplaren fan ferkocht, en inkeld de titelsong helle it earste plak op 'e hitlisten.
In grut oandiel yn har súkses hie Carey har [[stimberik]], dat fiif [[oktaaf|oktaven]] beslacht, en dêr't se (hege) noaten foarby de sânde oktaaf mei helje kin. Letter soe har dat in fermelding yn it ''[[Guinness Book of Records]]'' opsmite, mar om't se nea ''live'' optrede, giene der yn it begjin fan har karriêre geruchten dat Carey in "studiowjirm" wie, dy't inkeld mei help fan studiotechnyk sa sjonge koe. Carey sels hold út dat it om [[plankekoarts]] gie, mar om 'e geruchten foar iens en foar altyd te ûntsenuwen boekte ''Columbia Records'' in optreden op ''[[MTV Unplugged]]'', in [[tillefyzje]]programma op 'e [[muzyk]]stjoerder [[MTV]]. Dêr song hja û.m. ''I'll Be There'', dat oarspronklik yn [[1970]] populêr makke wie troch ''[[The Jackson 5]]''. Hoewol't Carey en Afanasieff pas op it lêste momint besleaten om dat nûmer yn it optreden yn te passen, waard dat in grut súkses.
[[File:Mariah Carey13 Edwards Dec 1998.jpg|right|thumb|230px|Carey yn [[1998]], ûnder in konsert op 'e [[Loftmachtbasis Edwards]].]]
Ein augustus [[1993]] brocht Carey har trêde studio-album út, dat de titel ''Music Box'' krige. Nei't ''Emotions'', dat in oade wie oan 'e [[Motown]]-muzyk dêr't Carey mei opgroeid wie, it net sa goed dien hie as har debútalbum, waard besletten om mei ''Music Box'' mear op 'e pop-toer te gean. Dat die fertuten, want it album waard in ûnbidich súkses, dat Carey yn Amearika har earste [[diamanten plaat]] opsmiet. Uteinlik giene der mear as 32 miljoen eksimplaren fan oer de toanbank, wêrmei't it ien fan 'e bêst ferkeapjende albums aller tiden wie. Boppedat besoarge ''Music Box'' Carey ek har definitive ynternasjonale trochbraak, mei grutte súksessen yn [[Japan]], [[Kanada]], [[Austraalje (lân)|Austraalje]], [[Nij-Seelân]], [[Grut-Brittanje]], [[Frankryk]], [[Dútslân]], [[Nederlân]], [[Sweden]] en ferskate oare [[Jeropa|Jeropeeske]] lannen. Fan 'e singles diene fral ''Hero'' en ''Without You'' it bûtenwentige goed. Nei it útbringen fan ''Music Box'' gie Carey foar it earst op in koart toernee, dat trouwens beheind bleau ta [[Noard-Amearika]] en wêrby't se mar seis konserten joech. Likegoed wie dat foar har in grutte stap.
Neitiid kaam men by ''Columbia Records'' mei it idee op 'e lapen om in [[kryst]]album te meitsjen. Carey wie dêr wol foar te finen, en der waard besletten dat de cd in mjuks fan traysjonele [[hymne]]n en nije lieten befetsje soe. Mei Afanasieff, dy't ek in grut oandiel hân hie yn it skriuwern fan 'e lieten foar ''Music Box'', sette Carey har oan it wurk. It album, dat de titel ''Merry Christmas'' krige, kaam yn novimber [[1994]] út. It rûn tige goed en waard mei 15 miljoen eksimplaren it bêstferkochte krystalbum aller tiden. De ''lead''-single wie ien fan 'e nijskreaune lieten, ''[[All I Want for Christmas Is You]]''. Dat ûntjoech him ta Carey har grutste ynternasjonale hit, al die it it iroanysk genôch yn 'e Feriene Steaten sels wat minder goed.
[[File:Mariah Carey 2003 tour 1.jpg|left|thumb|280px|Mariah Carey sjongt ''Hero'' ûnder in konsert yn [[2003]].]]
====Middeljierren en sûnensswierrichheden====
Mei har fyfde studio-album, ''Daydream'', dat yn [[1995]] útkaam, begûn Carey de popmuzyk fan ''Music Box'' te fermingen mei [[R&B]]- en [[hiphop]]-ynfloeden. Fan dit album waarden wrâldwiid 25 miljoen eksimparen ferkocht, en it wie Carey har bêst ferkeapjende album yn 'e Feriene Steaten. De twadde single wie ''One Sweet Day'', in liet dat ynspirearre wie troch de dea fan muzykprodusint [[David Cole (muzykprodusint)|David Cole]] en troch Carey har suster Alison, dy't mei [[AIDS]] oanhelle rekke wie. ''One Sweet Day'' bleau yn 'e Feriene Steaten sechtsjin wiken lang op it earste plak op 'e hitlisten stean en ferbriek dêrmei alle rekôrs. Nei it útbringen fan ''Daydream'' gie Carey wer op toernee, wêrby't se diskear û.m. [[Tokio]] oandie.
Mei har folgjende beide albums, ''Butterfly'' ([[1997]]) en ''Rainbow'' ([[1999]]), sette Carey har súkses fuort, wêrby't se yn tanimmende mjitte hiphop-eleminten yn har muzyk bemjukse. Teffens begûn se mear gear te wurkjen mei hiphopartysten as [[Jermaine Dupri]], [[Mystikal]] en [[Snoop Dogg]]. Oan 'e oare kant song se yn [[1998]] it duët ''When You Believe'', dat in grutte hit waard, mei [[Whitney Houston]], foar de ''[[soundtrack]]'' fan 'e [[tekenfilm]] ''[[The Prince of Egypt]]''. Yn [[2000]] briek Carey nei tsien jier mei ''Columbia'' en tekene se in kontrakt foar $100 miljoen mei ''[[Virgin Records]]''.
[[File:Mariah Carey & L.A. Reid 2005.jpg|right|thumb|220px|Mariah Carey mei ''Island Records''-platebaas [[L.A. Reid]], yn [[2005]].]]
Yn [[2001]] sette se ek foar it earst útein mei te akearjen, yn 'e [[film]] ''[[Glitter (film)|Glitter]]'', dy't spesjaal foar har skreaun wie. Yn july fan dat jier begûn se lykwols ynkoherinte berjochten op har offisjele webside te setten, en op [[26 july]] waard se ynienen opnommen mei útputtingsferskynsels en om't se lichaamlik en geastlik ynstoart wêze soe. De publikaasje fan sawol de film as de byhearrende ''soundtrack'' waarden fersteld, mar doe't se úteinlik dochs útbrocht waarden, flopten se raar. Neitiid kocht Carey har kontrakt mei ''Virgin Records'' ôf mei $50 miljoen, en fleach se nei [[Itaalje]], dêr't se fiif moannen lang yn [[Capri]] ferbleau om op te knappen. Hoewol't se letter dat jier in kontrakt oangie mei ''[[Island Records]]'' en dêrnjonken in eigen label, ''[[MonarC Entertainment]]'', oprjochte, die har folgjende album, ''Charmbracelet'' ([[2002]]), it lang sa goed net as syn foargongers. Yn 'e media waard de ein fan Carey har karriêre al foarsein.
====Lettere jierren====
Mar yn [[2005]] klaude Carey wer by de wâl op mei har njoggende studio-album, ''The Emancipation of Mimi''. Dêrfoar wurke hja benammentlik gear mei hiphop-artyst [[Jermaine Dupri]], mar ek wol mei oaren, wêrûnder R&B-stjer [[Kanye West]]. Dit album kaam yn ferskate lannen boppe-oan op 'e albumlisten binnen en waard waarm ûnthelle troch de [[resinsint]]en. De twadde single, ''We Belong Together'', wûn û.m. twa ''[[Grammy Award]]s'', twa ''[[Radio Music Award]]s'' en fiif ''[[Billboard Music Award]]s'', en wie krúsjaal foar it wer op 'e rails krijen fan Carey har karriêre. Mei ''The Emancipation of Mimi'', wêrfan't yn totaal wrâldwiid rom 12 miljoen eksimplaren ferkocht waarden, helle se nochris in ''Grammy'' binnen foar bêste ''contemporary R&B''-album. Carey har tsiende album, ''E=MC²'' ([[2008]]), die it minder goed mei "mar" 2½ miljoen ferkochte eksimplaren, hoewol't se mei de ''lead''-single ''Touch My Body'' har achttjinde nûmer 1-hit helle, wêrmei't se it rekôr fan 'e artyst mei de measte nûmer 1-hits yn 'e Feriene Steaten yn 'e hannen krige (dat earder fan [[Elvis Presley]] west hie, mei santjin earste plakken).
[[File:Mariah Carey by David Shankbone.jpg|left|thumb|180px|Mariah Carey yn [[2008]].]]
Nei't Carey yn 'e foargeande jierren al ferskate kearen as aktrise wurksum west hie, briek se yn [[2009]] op dat mêd troch mei har rol as [[maatskiplik wurkster]] yn 'e [[film]] ''[[Precious (film)|Precious]]''. Se foel dermei yn 'e prizen op sawol it Amerikaanske ''[[Sundance Film Festival]]'' as op it [[Filmfestival fan Toronto]], en wûn de ''Breakthrough Actress Performance Award'' op it [[Ynternasjonaal Filmfestival fan Palm Springs]]. Datselde jiers ([[2009]]) kaam Carey har album ''Memoirs of an Imperfect Angel'' út, dat it lang sa goed net die as har eardere cd's, en dêr't net mear as 2 miljoen fan ferkocht waarden, ek al neamde muzykresinsint [[Stephen Thomas Erlewine]], fan ''[[AllMusic]]'', it ''"har ynteressantste album yn tsien jier."'' Neitiid brocht Carey noch in nij krystalbum út, ''Merry Christmas II You'' ([[2010]]), en inkele studio-albums, ''Me. I Am Mariah... The Elusive Chanteuse'' ([[2014]]) en ''Caution'' ([[2018]]), dy't it likemin al te goed diene. Dat wie oars mei har duët fan ''[[All I Want for Christmas Is You]]'' mei tineridoal [[Justin Bieber]], út [[2011]], dat in grutte hit waard. Njonken har sjongen leit Carey har de lêste jierren ek almar mear ta op aktearwurk yn [[film]]s en op 'e [[tillefyzje]], ynklusyf wurk as [[stimaktrise]].
Yn totaal hat Mariah Carey ûnder har karriêre wrâldwiid mear as 200 miljoen platen ferkocht, wat har ta ien fan 'e bêst ferkeapjend muzykartysten aller tiden makket. Yn 'e [[Feriene Steaten]] is se neffens de gegevens fan 'e ''[[Recording Industry Association of America]]'' (RIAA) de op twa nei bêst ferkeapjende artyst ea, mei 63½ miljoen ferkochte platen. Carey hat û.m. 5 ''[[Grammy Award]]s'' wûn, 19 ''[[World Music Award]]s'', 11 ''[[American Music Award]]s'' en 31 ''[[Billboard Music Award]]s''. Neffens it [[tydskrift]] ''[[Forbes]]'' wie se yn [[2007]] de op fjouwer nei rykste frou yn 'e ''showbusiness'', mei in fermogen fan $270 miljoen. Yn [[2011]] waard har fermogen skat op $500 miljoen. Njonken har sjong- en aktearwurk is Carey ek aktyf as muzykprodusinte, en yn [[2010]] brocht se in kolleksje [[juwiel]]len, [[skoech|skuon]] en [[rûkersguod]] op 'e merk.
[[Ofbyld:Mariah Carey and children at Camp Mariah.jpg|right|thumb|250px|Mariah Carey mank bern út 'e binnenstêd fan [[New York (stêd)|New York]], dy't op kamp binne yn it nei har ferneamde ''Camp Mariah'', yn [[Fishkill (New York)|Fishkill]].]]
===Priveelibben===
Wylst hja har album ''Music Box'' oan it opnimmen wie, begûn Carey om te gean mei har ûntdekker, platebaas [[Tommy Mottola]]. Hja trouden op [[5 juny]] [[1993]]. Mar fan [[1995]] ôf gie it berchôf mei harren relaasje, wat neffens de ferhalen foar in grut part oan Mottola syn besitterige hâlding te witen wie en fierder ek kaam troch saaklike ûnienichheden oer de kant dy't Carey mei har karriêre út woe. Uteinlik einige it houlik yn [[1998]] yn in skieding. Dêrnei
hie se fan [[1999]] oant [[2001]] in relaasje mei [[Latino's yn Noard-Amearika|Latino]]-sjonger [[Luis Miguel]]. Mei [[akteur]] en [[komyk]] [[Nick Cannon]] kaam Carey yn 'e kunde doe't se op in eilantsje foar de kust fan [[Antigua en Barbûda|Antigua]] de fideoklip fan it nûmer ''Bye Bye'' opnamen. Op [[30 april]] [[2008]] troude se mei Cannon op 'e [[Bahama's]], wêrnei't se op [[30 april]] [[2011]] in [[twilling]] te wrâld brocht, de jonkjes Monroe en Moroccan. Yn [[augustus]] [[2014]] befêstige Cannon dat Carey en hy in pear moanne earder útinoar gien wiene.
Op it mêd fan [[godstsjinst]] hat Carey oanjûn dat se [[kristendom|kristlik]] is. Se is ek in [[filantropy|filantrope]], dy't troch de jierren hinne finansjele stipe jûn hat en aktyf belutsen west hat by in ferskaat oan [[goeddiedichheid]]sorganisaasjes. Sa hat se har û.m. ynset foar it yn oanrekking bringen fan 'e ûnderbedielde jongerein út 'e binnenstêd fan [[New York (stêd)|New York]] mei de [[skiene keunsten]] en mei karriêremooglikheden; foar it útkomme litten fan 'e winsken fan terminaal sike bern fia de ''[[Make-A-Wish Foundation]]''; en foar de slachtoffers fan 'e oanslaggen fan [[9/11]], fan [[orkaan]] [[Orkaan Katrina|Katrina]], fan [[kanker]] en fan 'e [[Ierdbeving fan Haïty (2010)|ierdbeving]] fan [[2010]] yn [[Haïty]]. Ek hat se ferskate kearen [[benefytkonsert]]en holden. Yn [[2008]] waard hja beneamd ta [[hongersneed|honger]]ambassadrise fan it ''[[World Food Programme]]'' fan 'e [[Feriene Naasjes]].
==Diskografy==
===Albums===
====Studio-albums====
{| class="wikitable"
|-
! titel
! útbrocht op
! label
! prizen en nominaasjes
! resultaat
|-
|''[[Mariah Carey (album)|Mariah Carey]]''
|[[12 juny]] [[1990]]
|rowspan="7"|[[Columbia Records]]
|<small>[[Billboard Music Award]]: bêste album, froulike artyst<br> Billboard Music Award: bêste album, popartyst<br> Billboard Music Award: bêste album<br> [[Soul Train Music Award]]: bêste R&B/soulalbum, froulike artyst<br> nom. [[Grammy Award]]: album fan it jier</small>
|{{Flagge US}} {{Rec P9}}<br> {{Flagge CA}} {{Rec P7}}<br> {{Flagge AU}} {{Rec P5}}<br> {{Flagge NZ}} {{Rec P4}}<br> {{Flagge JP}} {{Rec P3}}<br> {{Flagge GB}} {{Rec P1}}<br>{{Flagge CH}} {{Rec G1}}
|-
|''[[Emotions (album fan Mariah Carey)|Emotions]]''
|[[13 septimber]] [[1991]]
|<small>Billboard Music Award: bêste album, froulike artyst<br> nom. Soul Train Music Award: bêste R&B/soulalbum, froulike artyst</small>
|{{Flagge US}} {{Rec P4}}<br> {{Flagge CA}} {{Rec P4}}<br> {{Flagge JP}} {{Rec P4}}<br> {{Flagge AU}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge GB}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge NZ}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge FR}} {{Rec G1}}<br>{{Flagge CH}} {{Rec G1}}
|-
|''[[Music Box (album fan Mariah Carey)|Music Box]]''
|[[31 augustus]] [[1993]]
|<small>[[ARIA Music Award]]: populêrste album fan it jier<br> ARIA Music Award: bêste prestaasje fan in album yn 'e [[hitlist]]en<br> nom. Billboard Music Award: bêste album, froulike artyst<br> nom. Billboard Music Award: bêste [[Billboard 200|''Billboard'' 200]]-album<br> nom. Soul Train Music Award: bêste R&B/soulalbum, froulike artyst</small>
|{{Flagge JP}} {{Rec D2}}<br> {{Flagge US}} {{Rec D1}}<br> {{Flagge FR}} {{Rec D1}}<br> {{Flagge AU}} {{Rec P12}}<br> {{Flagge CA}} {{Rec P7}}<br> {{Flagge GB}} {{Rec P5}}<br> {{Flagge NL}} {{Rec P5}}<br> {{Flagge NZ}} {{Rec P5}}<br> {{Flagge CH}} {{Rec P4}}<br> {{Flagge DE}} {{Rec P2}}
|-
|''[[Merry Christmas (album fan Mariah Carey)|Merry Christmas]]''
|[[28 oktober]] [[1994]]
|<small> </small>
|{{Flagge JP}} {{Rec D2}}<br> {{Flagge AU}} {{Rec P6}}<br>{{Flagge US}} {{Rec P5}} <br>{{Flagge CA}} {{Rec P2}} <br> {{Flagge NZ}} {{Rec P2}}<br> {{Flagge GB}} {{Rec P1}} <br> {{Flagge NL}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge DE}} {{Rec G1}} <br>{{Flagge CH}} {{Rec G1}}
|-
|''Daydream''
|[[28 septimber]] [[1995]]
|<small>[[Japanske Gouden Skiifpriis]] ynternasjonaal popalbum fan it jier<br> nom. Grammy Award: bêste songen popalbum<br> nom. Grammy Award: album fan it jier<br> nom. [[American Music Award]]: favorite pop/rockalbum<br> nom. American Music Award: foar favorite soul/R&B-album<br> nom. Soul Train Music Award: bêste R&B/soulalbum, froulike artyst</small>
|{{Flagge JP}} {{Rec D2}}<br> {{Flagge US}} {{Rec P11}}<br> {{Flagge CA}} {{Rec P7}}<br> {{Flagge AU}} {{Rec P5}}<br> {{Flagge NZ}} {{Rec P5}}<br> {{Flagge GB}} {{Rec P2}}<br> {{Flagge FR}} {{Rec P2}}<br> {{Flagge DE}} {{Rec P1}}<br>{{Flagge CH}} {{Rec G1}}
|-
|''[[Butterfly (album fan Mariah Carey)|Butterfly]]''
|[[16 septimber]] [[1997]]
|<small>Japanske Gouden Skiifpriis ynternasjonaal popalbum fan it jier</small>
|{{Flagge JP}} {{Rec D1}}<br> {{Flagge US}} {{Rec P5}}<br> {{Flagge AU}} {{Rec P2}}<br> {{Flagge CA}} {{Rec P2}}<br>{{Flagge GB}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge NZ}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge FR}} {{Rec G2}}<br> {{Flagge NL}} {{Rec G1}}<br>{{Flagge CH}} {{Rec G1}}
|-
|''[[Rainbow (album fan Mariah Carey)|Rainbow]]''
|[[27 oktober]] [[1999]]
|<small>Japanske Gouden Skiifpriis ynternasjonaal popalbum fan it jier</small>
|{{Flagge JP}} {{Rec P4}}<br> {{Flagge US}} {{Rec P3}}<br> {{Flagge CA}} {{Rec P2}}<br> {{Flagge DE}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge FR}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge NZ}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge AU}} {{Rec G1}}<br>{{Flagge GB}} {{Rec G1}}<br> {{Flagge NL}} {{Rec G1}}<br>{{Flagge CH}} {{Rec G1}}
|-
|''[[Charmbracelet]]''
|[[20 novimber]] [[2002]]
|rowspan="5"| [[Island Records]]
|<small>[[Japanske Gouden Skiifpriis]] ynternasjonaal popalbum fan it jier</small>
|{{Flagge US}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge JP}} {{Rec P1}} <br> {{Flagge GB}} {{Rec G1}}<br> {{Flagge FR}} {{Rec G1}}<br> {{Flagge CA}} {{Rec G1}}<br>{{Flagge CH}} {{Rec G1}}
|-
|''[[The Emancipation of Mimi]]''
|[[30 maart]] [[2005]]
|<small>Grammy Award: bêste contemporary R&B-album<br> [[Billboard Music Award|Billboard R&B/Hip-Hop Award]]: bêste R&B-hiphopalbum<br> Soul Train Music Award: bêste R&B/soulalbum, froulike artyst<br> nom. Grammy Award: album fan it jier<br> nom. American Music Award: favorite pop/rockalbum (2005)<br> nom. American Music Award: favorite soul/R&B-album (2005 & 2006)<br> nom. Billboard Music Award: bêste ''Billboard'' 200-album<br> nom. Billboard Music Award: bêste R&B/hiphopalbum</small>
|{{Flagge US}} {{Rec P6}} <br> {{Flagge CA}} {{Rec P3}} <br> {{Flagge GB}} {{Rec P2}} <br> {{Flagge AU}} {{Rec P1}} <br> {{Flagge JP}} {{Rec P1}} <br> {{Flagge NZ}} {{Rec P1}} <br> {{Flagge FR}} {{Rec G1}}
|-
|''[[E=MC² (album fan Mariah Carey)|E=MC²]]''
|[[14 april]] [[2008]]
|<small>nom. American Music Award: bêste soul/R&B-album</small>
|{{Flagge US}} {{Rec P1}} <br> {{Flagge CA}} {{Rec P1}} <br> {{Flagge AU}} {{Rec G1}} <br> {{Flagge GB}} {{Rec G1}}<br> {{Flagge JP}} {{Rec G1}}
|-
|''[[Memoirs of an Imperfect Angel]]''
|[[22 septimber]] [[2009]]
|<small>nom. Soul Train Music Award: aldertreflikst album</small>
|{{Flagge US}} {{Rec G1}}<br> {{Flagge GB}} {{Rec S1}}
|-
|''[[Merry Christmas II You]]''
|[[2 novimber]] [[2010]]
|<small> </small>
|{{Flagge US}} {{Rec G1}}
|-
|''[[Me. I Am Mariah... The Elusive Chanteuse]]''
|[[6 maaie]] [[2014]]
|[[Def Jam Recordings]]
|<small> </small>
|
|-
|''[[Caution (album fan Mariah Carey)|Caution]]''
|[[16 novimber]] [[2018]]
|[[Epic Records]]
|<small> </small>
|
|}
====Soundtrackalbums=====
{| class="wikitable"
|-
! titel
! útbrocht op
! label
! prizen en <br>nominaasjes
! resultaat
|-
|''[[Glitter (soundtrack)|Glitter]]''
|[[18 augustus]] [[2001]]
|[[Virgin Records]]
|<small> </small>
|{{Flagge US}} {{Rec P1}} <br>{{Flagge JP}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge FR}} {{Rec G1}}<br>{{Flagge CH}} {{Rec G1}}
|-
|''[[All I Want foar Christmas Is You (soundtrack)|All I Want for Christmas Is You]]''
|[[22 novimber]] [[2017]]
|[[Epic Records]]
|<small> </small>
|
|-
|''[[Mariah Carey's Magical Christmas Special]]''
|[[4 desimber]] [[2020]]
|[[Legacy Recordings]]<br>[[Sony Music]]
|<small> </small>
|
|}
====[[extended play|EP's]]====
{| class="wikitable"
|-
! titel
! útbrocht op
! label
! prizen en nominaasjes
! resultaat
|-
|''[[MTV Unplugged (EP fan Mariah Carey)|MTV Unplugged]]''
|[[2 juny]] [[1992]]
|rowspan="3"|[[Columbia Records]]
|<small>[[American Music Award]]: favorite adult contemporary-album<br> nom. [[Grammy Award]]: bêste popoptreden, sjongster<br> nom. American Music Award: favorite soul/R&B-album<br> nom. [[Soul Train Music Award]]: bêste R&B/soulalbum, froulike artyst</small>
|{{Flagge US}} {{Rec P4}}<br> {{Flagge AU}} {{Rec P2}}<br> {{Flagge NZ}} {{Rec P2}}<br> {{Flagge CA}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge FR}} {{Rec G2}}<br> {{Flagge GB}} {{Rec G1}}<br>{{Flagge CH}} {{Rec G1}}
|-
|''[[Valentines (album fan Mariah Carey)|Valentines]]''
|[[28 jannewaris]] [[2000]]
|<small> </small>
|
|-
|''[[The Live Debut – 1990]]''
|[[17 july]] [[2020]]
|<small> </small>
|
|}
====Kompilaasje-albums====
{| class="wikitable"
|-
! titel
! útbrocht op
! label
! prizen en nominaasjes
! resultaat
|-
|''[[Number 1's (album fan Mariah Carey)|#1's]]''
|[[16 novimber]] [[1998]]
|[[Columbia Records]]
|<small>[[Japanske Gouden Skiifpriis]] ynternasjonaal popalbum fan it jier</small>
|{{Flagge JP}} {{Rec D2}}<br> {{Flagge US}} {{Rec P5}}<br> {{Flagge CA}} {{Rec P3}}<br>{{Flagge AU}} {{Rec P2}}<br> {{Flagge FR}} {{Rec P2}}<br> {{Flagge GB}} {{Rec P2}}<br> {{Flagge NZ}} {{Rec P2}}<br> {{Flagge DE}} {{Rec G1}}
|-
|''[[Greatest Hits (album fan Mariah Carey)|Greatest Hits]]''
|[[4 desimber]] [[2001]]
|Columbia Records<br>[[Virgin Records]]
|<small> </small>
|{{Flagge AU}} {{Rec P3}}<br> {{Flagge GB}} {{Rec P2}}<br> {{Flagge US}} {{Rec P2}}<br> {{Flagge JP}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge NZ}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge FR}} {{Rec G1}}
|-
|''[[The Ballads (album fan Mariah Carey)|The Ballads]]''
|[[17 oktober]] [[2008]]
|Columbia Records<br>[[Legacy Recordings]]<br>Virgin Records
|<small> </small>
|{{Flagge GB}} {{Rec G1}}
|-
|''[[Playlist: The Very Best of Mariah Carey]]''
|[[26 jannewaris]] [[2010]]
|rowspan="2"|Columbia Records<br>Legacy Recordings
|<small> </small>
|
|-
|''[[The Essential Mariah Carey]]''
|[[7 jannewaris]] [[2011]]
|<small> </small>
|
|-
|''[[Number 1 to Infinity|#1 to Infinity]]''
|[[15 maaie]] [[2015]]
|Columbia Records<br>[[Epic Records]]<br>Legacy Recordings
|<small> </small>
|{{Flagge GB}} {{Rec S1}}
|-
|''[[Japan Best]]''
|[[17 oktober]] [[2018]]
|rowspan="2"|Columbia Records<br>Legacy Recordings
|<small> </small>
|
|-
|''[[The Rarities (album fan Mariah Carey)|The Rarities]]''
|[[2 oktober]] [[2020]]
|<small> </small>
|
|}
====Remixalbums====
{| class="wikitable"
|-
! titel
! útbrocht op
! label
! prizen en nominaasjes
! resultaat
|-
|[[25 juny]] [[2003]]
|''[[The Remixes (album fan Mariah Carey)|The Remixes]]''
|[[Columbia Records]]<br>[[Island Records]]<br>[[Virgin Records]]
|nom [[Billboard Music Award]]: bêste elektroanyske album
|
|}
===Boxsets===
{| class="wikitable"
|- align="left"
! abum !! útbrocht yn
|-
|''12s''
|[[1998]]
|-
|''Mariah Carey / Emotions / Music Box''
|rowspan=2|[[17 septimber]] [[2001]]
|-
|''MTV Unplugged / Daydream / Butterfly''
|-
|''Music Box / Rainbow''
|[[27 septimber]] [[2004]]
|-
|''Daydream / Butterfly''
|[[28 septimber]] [[2007]]
|-
|''Music Box / Butterfly''
|[[26 septimber]] [[2008]]
|-
|''3CD Collector's Set''
|[[15 septimber]] [[2009]]
|-
|''Daydream / Mariah Carey''
|[[4 juny]] [[2010]]
|-
|''Emotions / Rainbow / Butterfly''
|[[9 novimber]] [[2010]]
|-
|''Charmbracelet / The Emancipation of Mimi / E=MC²''
|[[22 july]] [[2011]]
|-
|''Charmbracelet / The Emancipation of Mimi''
|rowspan=2|[[5 desimber]] [[2012]]
|-
|''E=MC² / Memoirs of an Imperfect Angel''
|}
===Singles===
====Eigen singles====
{| class="wikitable"
|-
! titel
! útbr. yn
! album
! prizen en nominaasjes
! resultaat
|-
|''[[Vision of Love]]''
|rowspan="2"|[[1990]]
|rowspan="5"|''[[Mariah Carey (album)|Mariah Carey]]''
|<small>[[Grammy Award]]: bêste popoptreden, sjongster<br> [[Billboard Music Award]]: bêste single, froulike artyst<br> [[Soul Train Music Award]]: bêste R&B/soul-single, froulike artyst<br> Soul Train Music Award: bêste R&B/soul-liet fan it jier<br> [[BMI Pop Music Award]]: bêste lietsjeskriuwer<br> nom. Grammy Award: plaat fan it jier<br> nom. Grammy Award: liet fan it jier</small>
|{{Flagge US}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge AU}} {{Rec G1}}<br> {{Flagge NZ}} {{Rec G1}}
|-
|''[[Love Takes Time]]''
|<small>BMI Pop Music Award: bêste lietsjeskriuwer<br> BMI Pop Music Award: liet fan it jier</small>
|{{Flagge AU}} {{Rec G1}} <br> {{Flagge US}} {{Rec G1}}
|-
|''[[Someday (liet fan Mariah Carey)|Someday]]''
|rowspan="5"|[[1991]]
|<small>BMI Pop Music Award: bêste lietsjeskriuwer<br> nom. [[American Music Award]]: bêste dancesingle</small>
|{{Flagge US}} {{Rec G1}}
|-
|''[[I Don't Wanna Cry]]''
|<small>BMI Pop Music Award: bêste lietsjeskriuwer</small>
|
|-
|''[[There's Got to Be a Way]]''
|<small> </small>
|
|-
|''[[Emotions (liet fan Mariah Carey)|Emotions]]''
|rowspan="3"|''[[Emotions (album fan Mariah Carey)|Emotions]]''
|<small>Billboard Music Award: bêste single, froulike artyst<br> BMI Pop Music Award: bêste liet<br> nom. Grammy Award: bêste popoptreden, sjongster</small>
|{{Flagge US}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge AU}} {{Rec G1}}<br> {{Flagge NZ}} {{Rec G1}}
|-
|''[[Can't Let Go (liet fan Mariah Carey)|Can't Let Go]]''
|<small>BMI Pop Music Award: bêste liet</small>
|
|-
|''[[Make It Happen (liet fan Mariah Carey)|Make It Happen]]''
|rowspan="3"|[[1992]]
|<small>BMI Pop Music Award: bêste lietsjeskriuwer</small>
|{{Flagge NZ}} {{Rec G1}}
|-
|''[[I'll Be There (liet fan de Jackson 5)|I'll Be There]]'' <br><small>(mei gastoptr. [[Trey Lorenz]])</small>
|rowspan="2"|''[[MTV Unplugged (EP fan Mariah Carey)|MTV Unplugged]]''
|<small>nom. Grammy Award: bêste R&B-sjongoptreden, duo of groep<br> nom. American Music Award: favorite pop/rock-single</small>
|{{Flagge AU}} {{Rec P1}} <br>{{Flagge US}} {{Rec G1}}<br> {{Flagge NZ}} {{Rec G1}}<br> {{Flagge GB}} {{Rec S1}}
|-
|''[[If It's Over]]''
|<small> </small>
|
|-
|''[[Dreamlover (liet)|Dreamlover]]''
|rowspan="2"|[[1993]]
|rowspan="5"|''[[Music Box (album fan Mariah Carey)|Music Box]]''
|<small>Billboard Music Award: bêste ''[[Hot 100 Airplay]]''-nûmer<br> [[ASCAP Award]]: bêste poplietsjeskriuwer<br> BMI Pop Music Award: bêste lietsjeskriuwer fan it jier<br> BMI Pop Music Award: bêste poplietsjeskriuwer<br> nom. Grammy Award: bêste popoptreden, sjongster<br> nom. American Music Award: bêste soul/R&B-single<br> nom. Billboard Music Award: bêste single, froulike artyst</small>
|{{Flagge AU}} {{Rec P6}}<br>{{Flagge US}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge NZ}} {{Rec G1}}<br> {{Flagge GB}} {{Rec S1}}
|-
|''[[Hero (liet fan Mariah Carey)|Hero]]''
|<small>ASCAP Award: Rhythm & Soul-lietsjeskriuwer (1994 & 1995)<br> ASCAP Award: poplietsjeskriuwer (1995)<br> BMI Pop Music Award: bêste poplietsjeskriuwer<br> nom. Grammy Award: bêste popoptreden, sjongster<br> nom. Billboard Music Award: bêste ''[[Hot 100]]''-single<br> nom. Billboard Music Award: bêste ''Hot 100 Airplay''-nûmer</small>
|{{Flagge AU}} {{Rec P2}}<br> {{Flagge US}} {{Rec P2}}<br> {{Flagge NZ}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge NO}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge GB}} {{Rec G1}}<br> {{Flagge FR}} {{Rec G1}}
|-
|''[[Without You (liet fan Badfinger)|Without You]]''
|rowspan="8"|[[1994]]
|<small> </small>
|{{Flagge AU}} {{Rec P2}}<br> {{Flagge DE}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge AT}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge GB}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge US}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge NL}} {{Rec P1}}<br>{{Flagge FR}} {{Rec G1}}<br>{{Flagge NZ}} {{Rec G1}}<br>{{Flagge CH}} {{Rec G1}}
|-
|''[[Never Forget You (liet fan Mariah Carey)|Never Forget You]]''
|<small> </small>
|{{Flagge US}} {{Rec G1}}
|-
|''[[Anytime You Need a Friend]]''
|<small>ASCAP Award: bêste poplietsjeskriuwer<br>BMI Pop Music Award: bêste poplietsjeskriuwer (1995 & 1996)</small>
|{{Flagge AU}} {{Rec G1}}<br> {{Flagge NZ}} {{Rec G1}}<br> {{Flagge GB}} {{Rec S1}}
|-
|''[[All I Want for Christmas Is You]]''
|rowspan="5"|''[[Merry Christmas (album fan Mariah Carey)|Merry Christmas]]''
|<small> </small>
|{{Flagge US}} {{Rec D1}}<br> {{Flagge JP}} {{Rec D1}}<br> {{Flagge AU}} {{Rec P8}}<br> {{Flagge CA}} {{Rec P7}}<br>{{Flagge GB}} {{Rec P6}}<br> {{Flagge NZ}} {{Rec P3}}<br> {{Flagge DE}} {{Rec P2}}<br>{{Flagge DK}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge IT}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge ES}} {{Rec G1}}
|-
|''[[Miss You Most (at Christmas Time)]]''
|<small> </small>
|
|-
|''[[Christmas (Baby, Please Come Home)]]''
|<small> </small>
|{{Flagge US}} {{Rec P1}}<br>{{Flagge AU}} {{Rec G1}}
|-
|''[[Santa Claus Is Comin' to Town]]''
|<small> </small>
|{{Flagge US}} {{Rec G1}}
|-
|''[[Hark! The Herald Angels Sing]]''
|<small> </small>
|{{Flagge US}} {{Rec G1}}
|-
|''[[Fantasy (liet fan Mariah Carey)|Fantasy]]''
|rowspan="4"|[[1995]]
|rowspan="2"|''[[Daydream (album fan Mariah Carey)|Daydream]]''
|<small>[[International Dance Music Award]] danceplaat fan it jier<br> BMI Pop Music Award: bêste poplietsjeskriuwer<br> nom. Grammy Award: bêste popoptreden, sjongster<br> nom. Billboard Music Award: bêst ferkeapjende ''Hot 100''-single<br> nom. Billboard Music Award: bêst ferkeapjende ''Hot Dance Maxi''-single</small>
|{{Flagge US}} {{Rec P5}}<br> {{Flagge AU}} {{Rec P3}}<br> {{Flagge GB}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge NZ}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge FR}} {{Rec G1}}
|-
|''[[One Sweet Day]]'' <br><small>(mei [[Boyz II Men]])</small>
|<small>Billboard Music Award: spesj. priis foar 16 wiken op nû. 1<br> ASCAP Award: bêste Rhythm & Soul-lietsjeskriuwer<br>BMI Pop Music Award: liet fan it jier<br> BMI Pop Music Award: bêste lietsjeskriuwer<br> nom. Grammy Award: plaat fan it jier<br> nom. Grammy Award: bêste popgearwurking mei sang<br> nom. Billboard Music Award: bêste ''100 Hot''-single<br> nom. [[MTV Video Music Award]]: bêste R&B-[[fideoklip]]</small>
|{{Flagge AU}} {{Rec P3}}<br> {{Flagge US}} {{Rec P3}}<br> {{Flagge NZ}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge NO}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge GB}} {{Rec G1}}<br> {{Flagge FR}} {{Rec G1}}
|-
|''[[Joy to the World]]''
| ''Merry Christmas''
|<small> </small>
|
|-
|''[[Open Arms (liet fan Journey)|Open Arms]]''
|rowspan="4"|''Daydream''
|<small> </small>
|
|-
|''[[Always Be My Baby]]''
|rowspan="4"|[[1996]]
|<small>Billboard Music Award bêste ''100 Hot Airplay''-nûmer<br> BMI Pop Music Award: bêste poplietsjeskriuwer (1997 & 1998)<br> nom. Grammy Award: bêste R&B-optreden, sjongster<br> nom. Billboard Music Award: bêste ''100 Hot''-single</small>
|{{Flagge US}} {{Rec P5}}<br> {{Flagge AU}} {{Rec P2}}<br> {{Flagge NZ}} {{Rec G1}}<br> {{Flagge GB}} {{Rec G1}}
|-
|''[[Forever (liet fan Mariah Carey)|Forever]]''
|<small>BMI Pop Music Award: bêste poplietsjeskriuwer</small>
|
|-
|''[[Underneath the Stars (liet)|Underneath the Stars]]''
|<small> </small>
|
|-
|''[[O Holy Night]]''
|''Merry Christmas''
|<small> </small>
| {{Flagge US}} {{Rec G1}}<br> {{Flagge IT}} {{Rec G1}}
|-
|''[[Honey (liet fan Mariah Carey)|Honey]]''
|rowspan="2"|[[1997]]
|rowspan="5"|''[[Butterfly (album fan Mariah Carey)|Butterfly]]''
|<small>ASCAP Award: bêste poplietsjeskriuwer<br>BMI Pop Music Award: bêste poplietsjeskriuwer<br>nom. MTV Video Music Award: bêste fideoklip, froulike artyst<br> nom. [[ALMA Award]]: aldertreflikste fideoklip<br>nom. Grammy Award: bêste R&B-optreden, sjongster<br> nom. Grammy Award: bêste R&B-liet </small>
|{{Flagge US}} {{Rec P2}}<br> {{Flagge AU}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge NZ}} {{Rec G1}}<br> {{Flagge GB}} {{Rec S1}}
|-
|''[[Butterfly (liet fan Mariah Carey)|Butterfly]]''
|<small>BMI Pop Music Award: bêste poplietsjeskriuwer<br> nom. Grammy Award: bêste popoptreden, sjongster</small>
|
|-
|''[[The Roof (Back in Time)]]''
|rowspan="4"|[[1998]]
|<small> </small>
|
|-
|''[[Breakdown (liet fan Mariah Carey)|Breakdown]]'' <br><small>(mei gastoptr. [[Krayzie Bone]] en [[Wish Bone]])</small>
|<small> </small>
|{{Flagge US}} {{Rec G1}}<br> {{Flagge NZ}} {{Rec G1}}
|-
|''[[My All]]''
|<small>BMI Pop Music Award: bêste poplietsjeskriuwer<br> nom. [[MOBO Award]]: bêste ynternasjonale single<br> nom. Billboard Music Award: bêst ferkeapjende ''Hot Dance Maxi''-single</small>
|{{Flagge US}} {{Rec P1}}<br>{{Flagge AU}} {{Rec G1}}<br> {{Flagge FR}} {{Rec G1}}<br> {{Flagge GB}} {{Rec S1}}
|-
|''[[When You Believe]]'' <br><small>(mei [[Whitney Houston]])</small>
|rowspan="2"|''[[Number 1's (album fan Mariah Carey)|#1's]]
|<small>nom. Grammy Award: bêste popgearwurking mei sang<br> nom. ALMA Award: aldertreflikste fideoklip<br> nom. ALMA Award: aldertreflikste útfiering liet foar spylfilm
|{{Flagge BE}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge US}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge NO}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge SE}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge CH}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge AU}} {{Rec G1}}<br> {{Flagge DE}} {{Rec G1}}<br> {{Flagge FR}} {{Rec G1}}<br> {{Flagge GB}} {{Rec S1}}
|-
|''[[I Still Believe (liet fan Brenda K. Starr)|I Still Believe]]''
|rowspan="3"|[[1999]]
|<small> </small>
|{{Flagge US}} {{Rec P1}}
|-
|''[[Heartbreaker (liet fan Mariah Carey)|Heartbreaker]]'' <br><small>(mei gastoptr. [[Jay-Z]])</small>
|rowspan="5"|''[[Rainbow (album fan Mariah Carey)|Rainbow]]''
|<small>nom. Soul Train Music Award: bêste R&B/soul-single, froulike artyst</small>
|{{Flagge AU}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge US}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge NZ}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge GB}} {{Rec G1}}<br> {{Flagge FR}} {{Rec G1}}
|-
|''[[Thank God I Found You]]'' <br><small>(mei gastoptr. [[Joe (sjonger)|Joe]] en [[98 Degrees]])</small>
|<small>[[BMI Urban Music Award]]: bêste lietsjeskriuwer fan it jier<br> nom. Grammy Award: bêste popgearwurking mei sang
|{{Flagge US}} {{Rec G1}}
|-
|''[[Crybaby (liet fan Mariah Carey)|Crybaby]]'' <br><small>(mei gastoptr. [[Snoop Dogg]])</small>
|rowspan="3"|[[2000]]
|<small> </small>
|
|-
|''[[Can't Take That Away (Mariah's Theme)]]''
|<small> </small>
|
|-
|''[[Against All Odds (Take a Look at Me Now)]]'' <br><small>(solo of mei [[Westlife]])</small>
|<small> </small>
|{{Flagge GB}} {{Rec G1}}
|-
|''[[Loverboy (liet fan Mariah Carey)|Loverboy]]'' <br><small>(mei gastoptr. [[Cameo (band)|Cameo]])</small>
|rowspan="5"|[[2001]]
|rowspan="4"|''[[Glitter (soundtrack)|Glitter]]''
|<small>[[Billboard Music Award|Billboard R&B/Hip-Hop Award]]: bêst ferkeapjende R&B/hiphop-single<br> nom. Billboard Music Award: bêst ferkeapjende ''Hot 100''-single</small>
| {{Flagge AU}} {{Rec G1}} <br> {{Flagge US}} {{Rec G1}}
|-
|''[[Reflections (Care Enough)]]''
|<small> </small>
|
|-
|''[[Never Too Far]]''
|<small> </small>
|
|-
|''[[Don't Stop (Funkin' 4 Jamaica)]]'' <br><small>(mei gastoptr. [[Mystikal]])</small>
|<small> </small>
|
|-
|''[[Never Too Far/Hero Medley]]''
|''[[Greatest Hits (album fan Mariah Carey)|Greatest Hits]]''
|<small> </small>
|
|-
|''[[Through the Rain]]''
|rowspan="2"|[[2002]]
|rowspan="3"|''[[Charmbracelet]]''
|<small>nom. Billboard Music Award: bêst ferkeapjende ''Hot Dance Maxi''-single</small>
|{{Flagge AU}} {{Rec G1}}<br> {{Flagge CA}} {{Rec G1}}
|-
|''[[Boy (I Need You)]]'' <br><small>(mei gastoptr. [[Cam'ron]])</small>
|<small>nom. [[MTV Video Music Award|MTV Video Music Award: Brazil]] bêste ynternasjonale fideoklip</small>
|
|-
|''[[Bringin' On the Heartbreak]]''
|[[2003]]
|<small> </small>
|
|-
|''[[It's Like That (liet fan Mariah Carey)|It's Like That]]''
|rowspan="5"|[[2005]]
|rowspan="7"|''[[The Emancipation of Mimi]]''
|<small>nom. Grammy Award: bêste popoptreden, sjongster</small>
|{{Flagge AU}} {{Rec G1}} <br>{{Flagge US}} {{Rec G1}}<br> {{Flagge GB}} {{Rec S1}}
|-
|''[[We Belong Together]]''
|<small>Grammy Award: bêste R&B-optreden, sjongster<br> Grammy Award: bêste R&B-liet<br>World Music Award: meast draaide single<br>Billboard Music Award: bêste ''100 Hot''-single<br> Billboard Music Award: bêst ferkeapjende ''Hot 100 Airplay''-nûmer<br>Billboard Music Award: bêste rhymthmic-liet<br> Billboard Music Award: ''Hot 100''-liet fan it desennium<br> Billboard Music Award: radioliet fan it desennium<br> [[Radio Music Award]]: foar liet fan it jier (mainstreamhitradio)<br> Radio Music Award: liet fan it jier (Urban & Rhythmic-radio)<br> Soul Train Music Award: bêste R&B/soul-single, froulike artyst<br> ASCAP Award: liet fan it jier<br> ASCAP Award: liet fan it desennium<br> BMI Pop Music Award: bêste hitlistliet<br> BMI Pop Music Award: meast draaide nûmer<br> [[BMI Urban Music Award]]: liet fan it jier<br>[[Vibe Award]]: bêste R&B-liet<br> [[Teen Choice Award]]: bêste leafdesliet<br> nom. Grammy Award: plaat fan it jier<br> nom. Grammy Award: liet fan it jier<br> nom. MTV Video Music Award: bêste fideoklip, froulike artyst<br> nom. MTV Video Music Award: bêste R&B-fideoklip<br> nom. MTV Japan Video Music Award: bêste R&B-fideoklip<br> nom. MTV Japan Video Music Award: bêste fideoklip, froulike artyst<br> nom. Billboard Music Award: bêste ''Pop 100''-liet<br> nom. Billboard Music Award: bêste ''Pop 100 Airplay''-nûmer<br> nom. Billboard Music Award: bêste ''Hot R&B/Hip-Hop''-liet<br> nom. Billboard Music Award: bêste ''Hot R&B/Hip-Hop Airplay''-nûmer<br> nom. Billboard Music Award: foar bêste Adult R&B-liet<br> nom. Billboard Music Award: bêste ''Hot Dance Club Play''-single <br> nom. Billboard R&B/Hip-Hop Award: bêste R&B/hiphop-liet<br> nom. Billboard R&B/Hip-Hop Award: bêste ''R&B/Hip-Hop Airplay''-nûmer</small>
|{{Flagge US}} {{Rec P4}}<br> {{Flagge AU}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge GB}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge NZ}} {{Rec G1}}
|-
|''[[Shake It Off (liet fan Mariah Carey)|Shake It Off]]''
|<small>BMI Pop Music Award: bêste poplietsjeskriuwer<br> BMI Pop Music Award: meast draaide nûmer<br> nom. MTV Video Music Award: bêste R&B-fideoklip<br> nom. MTV Australia Video Music Award: bêste R&B-fideoklip </small>
|{{Flagge US}} {{Rec P4}}<br> {{Flagge AU}} {{Rec G1}}
|-
|''[[Get Your Number]]'' <br><small>(mei gastoptr. [[Jermaine Dupri|JD]])</small>
|<small> </small>
|
|-
|''[[Don't Forget About Us]]''
|<small>BMI Pop Music Award: bêste poplietsjeskriuwer<br> BMI Pop Music Award: meast draaide liet<br> [[BET Award]]: [[publykspriis]]<br> nom. Grammy Award: bêste popoptreden, sjongster<br> nom. Grammy Award: bêste R&B-liet<br> nom. Billboard Music Award: bêste ''Hot Dance Club Play''-single</small>
|{{Flagge US}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge AU}} {{Rec G1}}
|-
|''[[Fly Like a Bird]]''
|rowspan="2"|[[2006]]
|<small> </small>
|
|-
|''[[Say Somethin' (liet fan Mariah Carey)|Say Somethin']]'' <br><small>(mei gastoptr. [[Snoop Dogg]])</small>
|<small> </small>
|
|-
|''[[Touch My Body]]''
|rowspan="5"|[[2008]]
|rowspan="3"|''[[E=MC² (album fan Mariah Carey)|E=MC²]]''
|<small>BMI Pop Music Award: bêste poplietsjeskriuwer<br> nom. MTV Video Music Award: bêste fideoklip, froulike artyst<br> nom. MTV Video Music Award: Japan bêste [[karaoke]]liet<br> nom. BET Award: bêste komyske fideoklip</small>
|{{Flagge US}} {{Rec P2}}<br> {{Flagge GB}} {{Rec G1}} <br>{{Flagge JP}} {{Rec G1}}
|-
|''[[Bye Bye (liet fan Mariah Carey)|Bye Bye]]''
|<small>nom. Teen Choice Award: foar bêste R&B-nûmer</small>
|{{Flagge US}} {{Rec P1}}
|-
|''[[I'll Be Lovin' U Long Time]]''
|<small> </small>
|
|-
|''[[Right to Dream]]''
| net op in album
|<small> </small>
|
|-
|''[[I Stay in Love]]''
|''E=MC²''
|<small> </small>
|
|-
|''[[Obsessed (liet fan Mariah Carey)|Obsessed]]''
|rowspan="3"|[[2009]]
|rowspan="5"|''[[Memoirs of an Imperfect Angel]]''
|<small>ASCAP Award: meast draaide liet<br> nom. Billboard Music Award: bêst ferkeapjende ''100 Hot''-single </small>
| {{Flagge US}} {{Rec P3}}<br> {{Flagge AU}} {{Rec G1}}<br> {{Flagge GB}} {{Rec S1}}
|-
|''[[I Want To Know What Love Is]]''
|<small> </small>
|
|-
|''[[H.A.T.E.U.]]''
|<small> </small>
|
|-
|''[[Up Out My Face]]'' <br><small>(mei gastoptr. [[Nicki Minaj]])</small>
|rowspan="4"|[[2010]]
|<small> </small>
|
|-
|''[[Angels Cry (liet)|Angels Cry]]'' <br><small>(mei gastoptr. [[Ne-Yo]])</small>
|<small> </small>
|
|-
|''[[Oh Santa!]]''
|rowspan="3"|''[[Merry Christmas II You]]''
|<small> </small>
|
|-
|''[[Auld Lang Syne (The New Year's Anthem)]]''
|<small> </small>
|
|-
|''[[When Christmas Comes]]'' <br><small>(mei [[John Legend]])</small>
|[[2011]]
|<small> </small>
|
|-
|''[[Triumphant (Get 'Em)]]'' <br><small>(mei gastoptr. [[Rick Ross]] en [[Meek Hill]])</small>
|[[2012]]
|rowspan="2"|net op in album
|<small> </small>
|
|-
|''[[Almost Home (liet fan Mariah Carey)|Almost Home]]''
|rowspan="3"|[[2013]]
|<small>nom. World Music Award: wrâlds bêste liet<br> nom. World Music Award'' wrâlds bêste fideoklip</small>
|
|-
|''[[Beautiful (liet fan Mariah Carey)|#Beautiful]]'' <br><small>(mei gastoptr. [[Miguel (sjonger)|Miguel]])</small>
|rowspan="4''|''[[Me. I Am Mariah… The Elusive Chanteuse]]''
|<small>nom. World Music Award: foar wrâlds bêste liet<br> nom. World Music Award: wrâlds bêste fideoklip</small>
|{{Flagge US}} {{Rec P2}}<br> {{Flagge AU}} {{Rec P1}}<br> [[File:Flag of Denmark.svg|border|17px]] {{Rec G1}}<br> {{Flagge NZ}} {{Rec G1}}<br> {{Flagge GB}} {{Rec S1}}
|-
|''[[The Art of Letting Go]]''
|<small>nom. World Music Award: wrâlds bêste liet</small>
|
|-
|''[[You're Mine (Eternal)]]''
|rowspan="2"|[[2014]]
|<small>nom. World Music Award: wrâlds bêste liet<br> nom. World Music Award: wrâlds bêste fideoklip</small>
|
|-
|''[[You Don't Know What to Do]]'' <br><small>(mei gastoptr. [[Wale (sjonger)|Wale]])</small>
|<small> </small>
|
|-
| ''[[Infinity (liet fan Mariah Carey)|Infinty]]''
|[[2015]]
|''[[Number 1 to Infinity|#1 to Infinity]]''
|<small> </small>
|
|-
|''[[I Don't (liet fan Mariah Carey)|I Don't]]'' <br><small>(mei gastoptr. [[YG (sjonger)|YG]])</small>
|[[2017]]
| net op in album
|<small> </small>
|
|-
|''[[With You (liet fan Mariah Carey)|With You]]''
|[[2018]]
|rowspan="2"|''[[Caution (album fan Mariah Carey)|Caution]]''
|<small> </small>
|
|-
|''[[A No No]]''
|rowspan="2"|[[2019]]
|<small> </small>
|
|-
|''[[In the Mix (liet fan Mariah Carey)|In the Mix]]''
|net op in album
|<small> </small>
|
|-
|''[[Save the Day (liet fan Mariah Carey)|Save the Day]]'' <br><small>(mei gastoptr. [[Lauryn Hill]])</small>
|rowspan="4"|[[2020]]
|rowspan="2"|''[[The Rarities (album fan Mariah Carey)|The Rarities]]''
|<small> </small>
|
|-
|''[[Out Here on My Own]]''
|<small> </small>
|
|-
|''[[Oh Santa!]]'' <br><small>(mei gastoptr. [[Ariana Grande]] en [[Jennifer Hudson]])</small>
| ''[[Mariah Carey's Magical Christmas Special]]''
|<small> </small>
|
|-
|''[[Here We Go Around Again]]''
| ''The Rarities''
|<small> </small>
|
|-
|''[[Fall in Love at Christmas]]'' <br><small>(mei [[Khalid (sjonger)|Khalid]] en [[Kirk Franklin]])</small>
| [[2021]]
|net op in album
|<small> </small>
|
|}
====Gastsingles====
{| class="wikitable"
|-
! titel
! útbr. yn
! album
! prizen en nominaasjes
! resultaat
|-
|''[[Endless Love (liet)|Endless Love]]'' <br><small>(mei [[Luther Vandross]])</small>
|[[1994]]
|''[[Songs (album fan Luther Vandross)|Songs]]''
|<small>nom. Grammy Award: bêste popgearwurking mei sang </small>
|{{Flagge AU}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge US}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge NZ}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge GB}} {{Rec S1}}
|-
|''[[Sweetheart (liet fan Rainy Davis)|Sweetheart]]'' <br><small>(mei [[Jermaine Dupri|JD]])</small>
|[[1998]]
|''[[Live in 1472]]''
|<small> </small>
|
|-
|''[[Things That U Do]]'' <br><small>(mei [[Jay-Z]])</small>
|[[2000]]
|''[[Vol. 3… Life and Times of S. Carter]]''
|<small> </small>
|
|-
|''[[I Know What You Want]]'' <br><small>(mei [[Busta Rhymes]])</small>
|[[2003]]
|''[[It Ain't Safe No More]]''
|<small>nom. MTV Video Music Award: bêste hiphopfideoklip</small>
|{{Flagge AU}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge US}} {{Rec P1}}<br> {{Flagge NZ}} {{Rec G1}}<br>{{Flagge GB}} {{Rec S1}}
|-
|''[[U Make Me Wanna (liet fan Jadakiss)|U Make Me Wanna]]'' <br><small>(mei [[Jadakiss]])</small>
|[[2004]]
|''[[Kiss of Death (album fan Jadakiss)|Kiss of Death]]''
|<small> </small>
|
|-
|''[[So Lonely (liet fan Twista)|So Lonely]]'' <br><small>(mei [[Twista]])</small>
|[[2006]]
|[[The Day After (album)|The Day After]]''
|<small> </small>
|
|-
|''[[Lil' L.O.V.E.]]'' <br><small>(mei [[Bone Thugs-n-Harmony]])</small>
|[[2007]]
|[[Strength & Loyalty]]''
|<small> </small>
|
|-
|''[[Just Stand Up!]]'' <br><small>(mei oare artysten tsjin [[kanker]])</small>
|[[2008]]
|net op in album
|<small> </small>
|
|-
|''[[My Love (liet fan The-Dream)|My Love]]'' <br><small>(mei [[The-Dream]])</small>
|[[2009]]
|''[[Love vs. Money (album fan The-Dream)|Love vs. Money]]''
|<small> </small>
|
|-
|''[[Everybody Hurts (liet fan Helping Haiti)|Everybody Hurts]]'' <br><small>(mei oare artysten foar [[Haïty]])</small>
|[[2010]]
|net op in album
|<small> </small>
|
|-
|''[[All I Want for Christmas Is You|All I Want for Christmas Is You (Superfestive!)]]'' <br><small>(mei [[Justin Bieber]])</small>
|[[2011]]
|[[Under the Mistletoe (album fan Justin Bieber)|Under the Mistletoe]]''
|<small> </small>
|{{Flagge US}} {{Rec G1}}
|-
|''[[Where I Belong (liet fan Busta Rhymes)|Where I Belong]]'' <br><small>(mei [[Busta Rhymes]])</small>
|rowspan="2"|[[2021]]
|''[[Extinction Level Event 2: The Wrath of God]]''
|<small> </small>
|
|-
|''[[Somewhat Loved]]'' <br><small>(mei [[Jam & Lewis]])</small>
|''[[Jam & Lewis: Volume One]]''
|<small> </small>
|
|-
|''[[Big Energy|Big Energy Remix]]'' <br><small>(mei [[Latto]])</small>
|[[2022]]
|''[[777 (album fan Latto)|777]]''
|<small> </small>
|
|-
|}
==Prizen en nominaasjes==
Foar in folsleine list mei alle prizen en nominaasjes fan Mariah Carey, sjocht op [[:en:List of awards and nominations received by Mariah Carey|dizze side]], op 'e Ingelske Wikipedy.
==Keppelings om utens==
* {{en}} [http://mariahcarey.com/ Offisjele webside fan Mariah Carey]
* {{en}} [http://www.imdb.com/name/nm0001014/ Mariah Carey yn 'e ''Internet Movie Database'' (IMDb)]
{{boarnen|boarnefernijing=
<references/>
----
Foar boarnen en oare literatuer, sjoch ûnder: [http://en.wikipedia.org/wiki/Mariah_Carey ''References'', op dizze side].
----
{{commonscat|Mariah Carey}}
}}
{{DEFAULTSORT:Carey, Mariah}}
[[Kategory:Mariah Carey| ]]
[[Kategory:Amerikaansk sjonger]]
[[Kategory:Amerikaansk sjonger yn it Spaansk]]
[[Kategory:Amerikaansk muzikant]]
[[Kategory:Amerikaansk pianist]]
[[Kategory:Amerikaansk lietsjeskriuwer]]
[[Kategory:Amerikaansk muzykprodusint]]
[[Kategory:Amerikaansk fideoklipregisseur]]
[[Kategory:Amerikaansk dance-artyst]]
[[Kategory:Amerikaansk hiphopartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk R&B-artyst]]
[[Kategory:Amerikaansk soulartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk popartyst]]
[[Kategory:Grammy-winner]]
[[Kategory:Amerikaansk filmakteur]]
[[Kategory:Amerikaansk telefyzje-akteur]]
[[Kategory:Amerikaansk stimakteur]]
[[Kategory:Dielnimmer oan in Amerikaansk realitytelefyzjeprogramma]]
[[Kategory:Amerikaansk ûndernimmer]]
[[Kategory:Amerikaansk moadeûntwerper]]
[[Kategory:Amerikaansk filantroop]]
[[Kategory:Goodwill-ambassadeur fan de Feriene Naasjes]]
[[Kategory:Amerikaansk muzikant fan Afro-Amerikaansk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk produsint fan Afro-Amerikaansk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk akteur fan Afro-Amerikaansk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk persoan fan Fenezolaansk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk persoan fan Iersk komôf]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1969]]
72le46uhokogr28d3yk7p7xj0jaqqgu
Star Wars
0
85402
1089725
1088329
2022-08-20T14:33:54Z
CommonsDelinker
353
"Star_Wars_Droids_logo.png" is op Commons fuorthelle [[commons:User:EugeneZelenko|EugeneZelenko]] om't: [[:c:Commons:Licensing|]]: non-trivial logo.
wikitext
text/x-wiki
{{Mediafranchise
| ôfbylding = Star wars2.svg
| ôfbyldingstekst =
| ôfbyldingsbreedte = 230px
| namme = ''Star Wars''
| betinker = [[George Lucas]]
| eigner = [[Lucasfilm]]
| lân = [[File:Flag of the United States.svg|border|20px]] [[Feriene Steaten]]
| begjinjier = [[1976]]
| einjier =
| langspylfilms = ● [[Star Wars: Episode IV – A New Hope|Ep. IV: A New Hope]]<br>● [[Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back|Ep. V: The Empire Strikes <br> Back]]<br>● [[Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi|Ep. VI: Return of the Jedi]]<br>● [[Star Wars: Episode I – The Phantom Menace|Ep. I: The Phantom Menace]]<br>● [[Star Wars: Episode II – Attack of the Clones|Ep. II: Attack of the Clones]]<br>● [[Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith|Ep. III: Revenge of the Sith]]<br>● [[Star Wars: The Clone Wars (film)|The Clone Wars]]<br>● [[Star Wars: Episode VII – The Force Awakens|Ep. VII: The Force Awakens]]<br>● [[Rogue One: A Star Wars Story|Rogue One]]<br>● [[Star Wars: Episode VIII – The Last Jedi|Ep. VIII: The Last Jedi]]<br>● [[Solo: A Star Wars Story|Solo]]<br>● [[Star Wars: Episode IX – The Rise of Skywalker|Ep. IX: The Rise of <br> Skywalker]]<br>● [[Rogue Squadron: A Star Wars Story|Rogue Squadron]]
| koarte films =
| dokumintêres =
| tillefyzjefilms = ● [[Caravan of Courage: An Ewok Adventure|Caravan of Courage]]<br>● [[Ewoks: The Battle for Endor]]
| searjes = ● [[The Mandalorian]]<br>● [[The Book of Boba Fett]]<br>● [[Obi-Wan Kenobi (tillefyzjesearje)|Obi-Wan Kenobi]]<br>● [[Andor (tillefyzjesearje)|Andor]]
| tekenfilmsearjes = ● [[Star Wars: Droids|Droids]]<br>● [[Ewoks (tillefyzjesearje)|Ewoks]]<br>● [[Star Wars: Clone Wars (tillefyzjesearje út 2003)|Clone Wars]]<br>● [[Star Wars: The Clone Wars (tillefyzjesearje út 2008)|The Clone Wars]]<br>● [[Star Wars: Rebels|Rebels]]<br>● [[Star Wars: Blips|Blips]]<br>● [[Star Wars: Forces of Destiny|Forces of Destiny]]<br>● [[Star Wars: Galaxy of Adventures|Galaxy of Adventures]]<br>● [[Star Wars: Resistance|Resistance]] <br>● [[Star Wars: Roll Out|Roll Out]]<br>● [[Star Wars: Galaxy of Creatures|Galaxy of Creatures]] <br>● [[Star Wars: Visions|Visions]] <br>● [[Star Wars: The Bad Batch|The Bad Batch]]
| specials = [[Star Wars Holiday Special]]
| toanielstikken =
| fideospultsjes = ferskaat, sjoch [[#Fideospultsjes|hjirre]]
| boerdspullen = ferskaat, sjoch [[#Merchandising|hjirre]]
| kaartspullen = ferskaat, sjoch [[#Merchandising|hjirre]]
| romans = ferskaat, sjoch [[#Literatuer|hjirre]]
| ferhalen =
| ferhalebondels =
| companionboeken =
| strips = ferskaat, sjoch [[#Strips|hjirre]]
| soundtracks = ● ''[[Star Wars (soundtrack)|Ep. IV: A New Hope]]''<br>● ''[[Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back (soundtrack)|Ep. V: The Empire Strikes <br> Back]]''<br>● ''[[Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi (soundtrack)|Ep. VI: Return of the Jedi]]''<br>● ''[[Star Wars: Episode I – The Phantom Menace (soundtrack)|Ep. I: The Phantom Menace]]''<br>● ''[[Star Wars: Episode II – Attack of the Clones (soundtrack)|Ep. II: Attack of the Clones]]''<br>● ''[[Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith (soundtrack)|Ep. III: Revenge of the Sith]]''<br>● ''[[Star Wars: Episode VII – The Force Awakens (soundtrack)|Ep. VII: The Force Awakens]]''<br>● ''[[Rogue One: A Star Wars Story (soundtrack)|Rogue One]]'' <br>● ''[[Star Wars: Episode VIII – The Last Jedi (soundtrack)|Ep. VIII: The Last Jedi]]''<br>● ''[[Solo: A Star Wars Story (soundtrack)|''Solo]]''<br>● ''[[Star Wars: Episode IX – The Rise of Skywalker (soundtrack)|Ep. IX: The Rise of <br> Skywalker]]''
| webside = [http://www.starwars.com/ www.starwars.com]
}}
{{Oar|de Amerikaanske mediafranchise|Star Wars (betsjuttingsside)}}
'''''Star Wars''''' ([[Ingelsk]] foar "Stjerre-oarloggen") is in tige [[populêr]]e [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[science fiction]]-[[mediafranchise]] dy't betocht is troch [[George Lucas]]. De franchise, dy't ta it [[subsjenre]] [[sword and planet]] rekkene wurde kin, is eigendom fan [[Lucasfilm]], in [[filmstudio]] dy't yn [[2012]] oernommen waard troch [[The Walt Disney Company]]. ''Star Wars'' wurdt yn 'e regel ornearre begûn te wêzen mei de [[film]] ''[[Star Wars (film)|Star Wars]]'', út [[1977]], dy't letter mei weromwurkjende krêft omneamd waard ta ''Star Wars: Episode IV – A New Hope''. De [[ferboeking]] fan it [[senario]] fan dy film kaam lykwols al yn [[1976]] út. De earste film wie in reuseftich súkses, en ''Star Wars'' ûntjoech him al rillegau ta in wrâldwiid [[popkultuer]]fenomeen.
De ferhalen fan ''Star Wars'' spylje har ôf tsjin in optochte eftergrûn "lang ferlyn, yn in [[stjerrestelsel]] fier, fier fuort". Yn 'e grûn giet it om 'e ivige striid tusken [[goed en kwea]]. Dêrby fertsjintwurdigje de [[Jedi|Jedi-ridders]] it [[goed]]e, en harren rivalen, de [[Sith]], it [[kwea]]. It optochte universum omfiemet ek in protte [[tema (fiksje)|tema's]] dy't ûntliend binne oan [[filosofy]] en [[religy]]. In foarbyld dêrfan is 'De Krêft' (''The Force''), in [[pseudowittenskip]]like boarne fan [[enerzjy]] dy't de brûker [[boppenatuerlik]] lykjende fermogens jaan kin. Yn it ramt fan 'e franchise binne njonken de [[filmsearje]] adaptaasjes ta oare media ferskynd, lykas [[tillefyzjefilm]]s, [[live-action]][[tillefyzjesearje]]s, [[tekenfilmsearje]]s, [[fideospultsje]]s, [[roman]]s, [[strip]]s, [[soundtrack]]albums, [[kaartspul]]len, [[boerdspul]]len en [[boartersguod]]. Anno [[2022]] hawwe de ''Star Wars''-films tsien [[Oscar]]s en ien [[Golden Globe]] wûn, mei dêropta nominaasjes foar nochris tritich oare Oscars en fjouwer oare Golden Globes.
==Setting==
De ''Star Wars''-[[mediafranchise|franchise]] jout de aventoeren wer fan [[personaazje]]s "lang ferlyn yn in [[stjerrestelsel]] fier, fier fuort", dêr't [[minske]]n gearlibje mei [[bûtenierdske wêzens]] fan alderhanne rassen en teffens mei [[keunstmjittige yntelliginsje|selstinkende]] [[robot]]s. Dy helpe [[libben]]e wêzens by it útfieren fan rûtinemjittige deistige taken (lykas [[ûnderhâld]]) of beskikke oars oer spesjalistyske [[kennis]] (lykas in [[tolk (berop)|tolk]]). Sa'n robot wurdt ornaris oantsjut as in "droïde" ([[Ingelsk]]: ''droid''; in [[ôfkoarting]] foar "[[androïde]]").
[[File:Star Wars characters at Madame Tussaud.jpg|left|thumb|250px|[[Waaksen byld]]en fan [[Darth Vader]] (l.) en [[Luke Skywalker]] (rj.) ferwikkele yn in gefjocht mei [[ljochtsabel]]s, mei op 'e eftergrûn it tasjende figuer fan [[keizer]] [[Palpatine]].]]
[[Tillekommunikaasje]] giet fia twasidige [[radioferbining]]s, mei [[audiofisueel|audiofisuele]] [[byldskerm]]en en mei [[holografy]]ske [[projeksje]]s. [[Ferfier]] op it planeetoerflak giet mei saneamde '[[lânglider]]s' (Ingelsk: ''landspeeder''), [[auto's]] sûnder [[tsjil]]len dy't gebrûk meitsje fan [[anty-gravitaasje]]technology. Der besteane ek '[[glydmotor]]s' of 'sweefmotors' (''speeder bikes'' of ''hover bikes''), dat [[motorfyts]]en mei deselde technology binne. Foar [[oarloch]]fiering op [[grûn|lân]] wurde fierders saneamde '[[rinner (Star Wars)|rinners]]' ynset, [[pânserfiertúch|pânserfiertugen]] dy't net op tsjillen geane, mar op lange [[meganyk|meganyske]] [[skonk]]en. De bekendste soarten rinners binne de fjouwerskonkige [[AT-AT]] en de twaskonkige [[AT-ST]].
[[Romtefeart]] tusken bewenne [[planeten]] komt in protte foar en wurdt mooglik makke troch it bestean fan [[hyperromte]]technology foar [[flugger-as-ljochtreizgjen]] . [[Romteskip]]pen rinne útinoar fan lytse ienpersoans tastellen oant reuseftige skippen. Ienpersoans romteskippen foar [[oarloch]]fiering wurde 'stjerrejagers' (''starfighters'') neamd en binne ferlykber mei [[strieljager]]s. De bekendste types fan sokke romteskippen binne de [[X-wjukjager]] (''X-wing fighter'') en [[Y-wjukjager-bommesmiter]] (''Y-wing fighter-bomber'') dy't brûkt wurdt troch it [[Rebelleferbûn (Star Wars)|Rebelleferbûn]], en de [[TIE-jager]] (''TIE fighter'') fan 'e [[Galaktysk Keizerryk|Keizerlike Striidkrêften]]. De grutste oarlochsromteskippen, ferlykber mei [[fleandekskip]]pen, binne '[[stjerreslachskip]]pen' (eins yn it Ingelsk ''star destroyers'' neamd, dat oerset wurde moat as "stjerre[[torpedoboatjager]]s", mar ek letterlik as "stjerreferdylgers" útlein wurde kin). Teffens besteane der stasjonêre [[romtestasjon]]s, lykas de '[[deadsstjer]]ren' (''death stars''), dy't de grutte fan in lytse [[moanne (byplaneet)|moanne]] hawwe.
[[File:StormTrooper Blaster.jpg|right|thumb|180px|De [[ploffer (Star Wars)|ploffer]] (''blaster'') fan in [[stoarmtroeper (Star Wars)|stoarmtroeper]] fan it [[Galaktysk Keizerryk]].]]
In [[mystyk|mystike]] mar skynber apersonele krêft, dy't bekend stiet as "[[de Krêft]]" (''the Force''), wurdt yn 'e [[Star Wars (film)|oarspronklike film]] omskreaun as "in [[enerzjy]]fjild skepen troch alle libbene wêzens […, dat] it stjerrestelsel gearbynt." Troch training en [[meditaasje]] kinne dyjingen dy't "sterk yn 'e Krêft" binne, fermogens bemachtigje dy't [[boppenatuerlik]] lykje, wêrûnder [[telekineze]], [[telepaty]], [[profesij|foarkennis]] en de manipulaasje fan fysike enerzjy. Brûkers fan 'e Krêft binne mar tige minmachtich yn ferhâlding ta de folsleine [[befolking]]. De Krêft is it wichtichste [[ark en reau|ark]] én [[wapen]] fan twa [[militêre oarder (religieus genoatskip)|ridderoarders]] dy't sûnt minskewitten mei-inoar yn konflikt binne. Dat binne de [[Jedi]], dy't fungearje as bewekkers fan 'e [[frede]] yn 'e [[Galaktyske Republyk]] en de ljochte kant fan 'e Krêft brûke foar [[selsferdigening]] en [[arbitraazje]], en de [[Sith]], dy't de tsjustere kant fan 'e Krêft ynsette foar harren persoanlike doelen en it fersprieden fan [[eangstme]] en [[agresje]]. Wylst Jedi-ridders gauris relatyf manmachtich wêze kinne, binne de Sith altyd beheind ta twa: in master en syn learling.
De Jedi en de Sith jouwe as [[wapen]] de foarkar oan 'e saneamde [[ljochtsabel]]: in [[swurd]] mei in [[limmet]] fan enerzjy dat troch frijwol elts materiaal hinne snije kin en dêr't teffens enerzjyprojektilen mei ôfwarre wurde kinne. De rest fan 'e befolking, [[soldaten]] likegoed as [[kriminelen]] en eltsenien dêrtuskyn, brûkt saneamde "[[ploffer (Star Wars)|ploffers]]": [[fjoerwapen|projektylfjoerwapens]] basearre op [[laser]]technology.
It stjerrestelsel foarmet (fan oarsprong) ien reuseftige [[republyk]], de [[Galaktyske Republyk]], dy't bestjoerd wurdt troch de Galaktyske [[Senaat]] op 'e planeet [[Coruscant]]. Dêrnjonken hawwe de measte bewenne planeten har eigen, [[autonomy|autonome]], [[regear]]. Al neigeraden dat men fierder fan it sintrum fan 'e macht ôf komt, belunet de ynfloed fan 'e autoriteiten. Yn 'e bûtenste rânen fan it stjerrestelsel slane sadwaande [[organisearre misdie|misdiesyndikaten]] foar master op, lykas de [[kartel]]s fan 'e [[Hutt (Star Wars)|Hutt]], dy't har talizze op yllegale aktiviteiten lykas [[smokkeljen]] en [[slavehannel]]. De tsjinsten fan [[preemjejager]]s wurdt fakentiden gebrûk fan makke troch sawol [[gangster]]s as [[oerheid|oerheden]].
It fiktyf universum fan ''Star Wars'' omfiemet ferskate tiidrekken, wêrûnder:
*de Hege Republyk: de heechtijdagen fan 'e [[Galaktyske Republyk]], likernôch 200 jier foarôfgeande oan 'e [[Star Wars-prequeltrilogy|''Star Wars''-prequeltrilogy]]. Yn dy tiid spylje de ûnderdielen fan it [[multymedia]]projekt ''[[Star Wars: The High Republic]]'' en de [[tillefyzjesearje]] ''[[The Acolyte (tillefyzjesearje)|The Acolyte]]''.
*de Fal fan 'e Jedi: it tiidrek wêryn't de Galaktyske Republyk troch de Sith korrumpearre en ûnder fuotten helle wurdt. Ek de [[Kloane-oarloggen]] en dêropfolgjende [[Grutte Suvering fan de Jedi|ferfolgings fan 'e Jedi]] alle hjirûnder. Yn dit tiidrek spylje de [[Star Wars-prequeltrilogy|''Star Wars''-prequeltrilogy]], de [[tekenfilm]] ''[[Star Wars: The Clone Wars (film)|Star Wars: The Clone Wars]]'' en de [[tekenfilmsearje]]s ''[[Star Wars: Clone Wars (tillefyzjesearje út 2003)|Star Wars: Clone Wars]]'' en ''[[Star Wars: The Clone Wars (tillefyzjesearje út 2008)|Star Wars: The Clone Wars]]''.
[[File:Star-Wars-aurek-besh-alphabet-chart.svg|right|thumb|250px|Utlis oangeande it ''aurebesh''-[[alfabet]] dat yn 'e ''Star Wars''-franchise yn gebrûk is foar it Basaalsk (''Basic''), de ''[[lingua franca]]'' fan it Stjerrestelsel.]]
*it Regear fan it Keizerryk: it tiidrek wêryn't it stjerrestelsel oerhearske wurdt troch it [[diktatuer|diktatoriale]] [[Galaktysk Keizerryk]] mei [[Palpatine]] as [[keizer]]. Yn dit tiidrek spylje de film ''[[Solo: A Star Wars Story]]'', de tillefyzjesearje ''[[Obi-Wan Kenobi (tillefyzjesearje)|Obi-Wan Kenobi]]'' en de tekenfilmsearje ''[[Star Wars: The Bad Batch]]''.
**it Tiidrek fan 'e Rebûlje: de perioade yn 'e twadde helte fan it Regear fan it Keizerryk dat it [[Rebelleferbûn (Star Wars)|Rebelleferbûn]] oprjochte wurdt en in nije [[boargeroarloch]] yn it stjerrestelsel begjint om it Galaktysk Keizerryk ûnder fuotten te heljen. Yn dit tiidrek spylje de oarspronklike [[Star Wars-trilogy|''Star Wars''-trilogy]], de film ''[[Rogue One: A Star Wars Story]]'', de tillefyzjesearje ''[[Andor (tillefyzjesearje)|Andor]]'' en de tekenfilmsearje ''[[Star Wars: Rebels]]''.
*de Nije Republyk: it tiidrek nei de fal fan it Galaktysk Keizerryk, as de Galaktyske Republyk op 'e nij oprjochte wurdt yn 'e foarm fan 'e [[Galaktyske Republyk|Nije Republyk]] en syn formative jierren trochmakket. Yn dizze perioade spylje de tillefyzjesearje ''[[The Mandalorian]]'' en de [[spin-off]]searjes dêrfan, ''[[The Book of Boba Fett]]'' en ''[[Ahsoka (tillefyzjesearje)|Ahsoka]]'', en ek ''[[Rangers of the New Republic]]''.
**de Opkomst fan 'e Earste Oarder: de perioade wêryn't de restanten fan it âlde Galaktysk Keizerryk harsels werfoarmje ta de [[Earste Oarder (Star Wars)|Earste Oarder]] en grutte súksessen boeke yn har stribjen ta de weroprjochting fan it Keizerryk. [[Held]]en fan 'e eardere Rebûlje liede no it [[Ferset (Star Wars)|Ferset]] yn in striid om it fuortbestean fan 'e Nije Republyk te bewissigjen. Yn dizze perioade spylje de [[Star Wars-ferfolchtrilogy|''Star Wars''-ferfolchtrilogy]] en de tekenfilmsearje ''[[Star Wars: Resistance]]''.
(It eardere ''Star Wars'' Expanded Universe omfette oare tiidlinen en tiidrekken, dy't lykwols nei de oername fan [[Lucasfilm]] troch [[The Walt Disney Company|Disney]], yn [[2012]], [[retcon]]d waarden en op [[25 april]] [[2014]] formeel omneamd waarden ta ''Star Wars Legends''.)
==Films==
De kearn fan 'e ''Star Wars''-franchise wurdt foarme troch trije [[trilogy|filmtrilogyen]], dy't mei-inoar oantsjut wurde as de ''[[Skywalker Saga]]''. De njoggen ûnderskate [[film]]s fan dy [[filmsearje]] waarden op net-[[gronology]]ske wize produsearre. De [[ôflevering]]s ([[Ingelsk]]: ''episodes'') IV, V en VI foarmen de oarspronklike [[Star Wars-trilogy|''Star Wars''-trilogy]], dy't fan [[1977]] oant en mei [[1983]] makke waard troch de betinker fan ''Star Wars'', [[George Lucas]], en syn ûnôfhinklike [[filmstudio]] [[Lucasfilm]]. De folgjende trilogy, dy't tusken [[1999]] en [[2005]] ferskynde, omfette de ôfleverings I, II en III, en wurdt dêrom oantsjut as de [[Star Wars-prequeltrilogy|''Star Wars''-prequeltrilogy]], mei't in [[prequel]] in film of oar wurk fan [[fiksje]] is dat neffens de ynterne gronology fan it ferhaal foarôfgiet oan in earder publisearre wurk. De prequeltrilogy waard ek troch Lucas en it selsstannige Lucasfilm makke.
[[File:George Lucas 1986 (cropped).jpg|left|thumb|160px|[[George Lucas]], de betinker fan ''Star Wars''.]]
Yn [[2012]] waard Lucasfilm oernommen troch [[The Walt Disney Company]] en waard it in [[dochterûndernimming]] fan dy multymediakorporaasje. It wie sadwaande Disney dat fan [[2015]] oant [[2019]] de ôfleverings VII, VIII en IX makke, dy't de saneamde [[Star Wars-ferfolchtrilogy|''Star Wars''-ferfolchtrilogy]] foarmje, ek wol de ''Star Wars''-sequeltrilogy neamd (''sequel'' is it Ingelske wurdt foar "[[ferfolch]]"). Disney wie ek ferantwurdlik foar de makkelei fan ferskate op harsels steande ''Star Wars''-films, dy't wol oantsjut wurde as de "Antologysearje" (''anthology'' is it Ingelske wurd foar "[[blomlêzing]]"). Anno [[2022]] giet it dêrby om ''[[Rogue One: A Star Wars Story]]'' ([[2016]]) en ''[[Solo: A Star Wars Story]]'' ([[2018]]). Dy films wurde net ta de ''Skywalker Saga'' rekkene.
===''Skywalker Saga''===
De ''Skywalker Saga'' is in rige fan njoggen ''Star Wars''-films, ferdield oer trije [[filmtrilogy]]en: de oarspronklike [[Star Wars-trilogy|''Star Wars''-trilogy]] ([[1977]]-[[1983]]), de [[Star Wars-prequeltrilogy|''Star Wars''-prequeltrilogy]] ([[1999]]-[[2005]]) en de [[Star Wars-ferfolchtrilogy|''Star Wars''-ferfolchtrilogy]] ([[2015]]-[[2019]]). De rige fertelt oer de aventoeren fan [[haadpersoan]] [[Luke Skywalker]] en syn [[famyljeleden]] en [[freonskip|freonen]] tsjin 'e eftergrûn fan in [[boargeroarloch]] yn it [[Stjerrestelsel]], wêrby't de [[demokratysk]]e mar yneffektive [[Galaktyske Republyk]] ûnder fuotten helle wurdt om ferfongen te wurden troch in [[diktatuer]], it [[Galaktysk Keizerryk]]. Dat liedt dan letter wer ta in [[opstân]] tsjin it Keizerlik skrikbewâld.
[[File:Mark Hamill (48419236062) Cropped.jpg|right|thumb|160px|[[Mark Hamill]] spile yn 'e oarspronklike [[Star Wars-trilogy|''Star Wars''-trilogy]] de rol fan [[Luke Skywalker]].]]
[[George Lucas]], de betinker fan ''Star Wars'', hie al foàr it útkommen fan 'e [[Star Wars (film)|earste ''Star Wars''-film]], yn [[1977]], grutte plannen foar it meitsjen fan in trilogy fan trilogyen. Dat makke er yn [[1978]] by in [[fraachpetear]] mei it [[tydskrift]] ''[[Time (tydskrift)|Time]]'' bekend, en yn [[1981]], nei't de [[The Empire Strikes Back|twadde film]] yn 'e [[bioskoop]] kommen wie, befêstige er dat er yn grutte halen it ferhaal foar noch sân oare films klear hie.
{{Clearleft}}
====''Star Wars''-trilogy====
De ''Star Wars''-trilogy, gauris de 'oarspronklike' ''Star Wars''-trilogy of de 'orizjinele' ''Star Wars''-trilogy neamd om him te ûnderskieden fan 'e letter makke filmtrilogyen yn it ramt fan ''Star Wars'', wie folslein it optinksel fan [[George Lucas]]. Dyselde woe yn [[1971]] in filmadaptaasje meitsje fan 'e [[searjefilm]] ''[[Flash Gordon (tillefyzjesearje)|Flash Gordon]]'', út 'e [[1930-er jierren]], mar it slagge him net om 'e [[filmrjochten]] dêrop te besetten. Linkendewei begûn er dêrom mar in eigen [[science fiction]]-[[epos]] te betinken, wêrby't er him [[ynspiraasje (keunst)|ynspirearje]] liet troch de science fiction-[[roman]]s fan [[Edgar Rice Burroughs]] en beskate films (dy't net ta science fiction hearre) fan 'e [[Japan]]ske [[regisseur]] [[Akira Kurosawa]].
[[File:Star Wars Identities (8348847356).jpg|left|thumb|250px|In model fan 'e ''[[Millennium Falcon]]'', it [[romteskip]] fan [[Han Solo]].]]
Lucas skreau in gearfetting fan twa [[bledside|siden]] fan syn ferhaal, mei as [[titel (namme)|titel]] ''Journal of the Whills'', en dêr gied er mei te suteljen by de [[filmstudio's]] fan [[Hollywood]] lâns. [[United Artists]], [[Universal Pictures]] en [[The Walt Disney Company|Disney]] seagen der neat yn en wiisden it ôf, mar [[20th Century Fox]] besleat der yn te [[ynvestearjen]]. Lucas fûn lykwols, nei't er der nochris [[kritysk]] nei sjoen hie, dat syn oarspronklike ferhaal te yngewikkeld wie foar in film, dat op [[17 april]] [[1973]] sette er útein mei in trettjin siden tellende, werskreaune ferzje fan syn [[senario]], dat er diskear ''The Star Wars'' neamde. Tsjin [[maaie]] [[1974]] hied er dat útwreide ta in folslein skript troch eleminten lykas de [[Sith]] en de [[Deadsstjer]] ta te foegjen, mar dêrtroch, sa fûn er, wie it ferhaal te lang wurden foar ien film. Der folgen noch ferskate nije ferzjes fan it senario, oant Lucas it ferhaal úteinlik werombrocht hie ta wat de [[Star Wars (film)|earste film]] wurde soe.
It ûnbidige súkses fan dy film, dy't yn [[1977]] útkaam, makke dat Lucas besleat om fan syn projekt in [[filmsearje]] te meitsjen. Hy hie fuort al in trilogy fan trilogyen yn 'e holle, mar it soe mear as fjirtich jier yn beslach nimme om dat idee te ferwêzentlikjen. De beide folgjende dielen fan 'e oarspronklike ''Star Wars''-trilogy, dy't yn [[1980]] en [[1983]] yn 'e [[bioskoop]] kamen, waarden [[finansierd]] troch Lucas syn eigen filmstudio [[Lucasfilm]] fan it [[jild]] dat fertsjinne wie mei de earste film. Beide ferfolgen wiene ek grutte [[kommersje]]le súksessen, hoewol net sa grut as de earste film.
It ferhaal fan 'e oarspronklike trilogy folget it stribjen fan 'e jonge [[Luke Skywalker]] om in [[Jedi|Jedi-ridder]] te wurden yn in tiid dat de Jedi sa goed as útrûge binne troch it [[Galaktysk Keizerryk]]. Dêrnjonken wurdt ek gâns omtinken jûn oan 'e geduerige striid fan Luke en oaren mei de [[kwea|boasaardige]] Keizerlike hantlanger [[Darth Vader]] en de wrakseling fan it [[Rebelleferbûn (Star Wars)|Rebelleferbûn]] om it Stjerreselsel te befrijen fan it skrikbewâld fan it Galaktysk Keizerryk.
=====''Star Wars: Episode IV – A New Hope''=====
[[File:Star_Wars_Logo.svg|right|thumb|200px|It logo fan ''[[Star Wars: Episode IV – A New Hope]]''.]]
{{Apart|Star Wars: Episode IV – A New Hope}}
Yn ''Star Wars: Episode IV – A New Hope'' wennet [[Luke Skywalker]] ([[Mark Hamill]]), in [[wees]]jonge dy't [[adopsje|oannommen]] is troch syn [[omke]] en [[muoike]], op in [[boerespultsje]] yn 'e [[woastyn]] fan 'e [[planeet]] [[Tatooine]], dêr't er dreamt fan gruttere en bettere dingen. As syn omke in pear twaddehâns [[androïde]]n oanskaft, [[R2-D2]] ([[Kenny Baker (Ingelsk akteur)|Kenny Baker]]) en [[C-3PO]] ([[Anthony Daniels]]), ûntdekt Luke dat R2-D2 in boadskip befettet fan [[prinsesse]] [[Leia Organa]] fan Alderaan ([[Carrie Fisher]]) oan Jedi-master [[Obi-Wan Kenobi]] ([[sir]] [[Alec Guinness]]), dy't [[ûnderdûken|ûnderdûkt]] as [[balling]] op Tatooine libbet. R2-D2 naait út en Luke giet der mei C-3PO efteroan, en úteinlik bedarje se sa trijeresom by Obi-Wan. Dyselde fertelt Luke dat er foarhinne in [[freonskip|freon]] fan Luke syn [[heit]] [[Anakin Skywalker|Anakin]] wie. Anakin wie nammentlik syn learling oant er [[fermoarde]] waard troch [[Darth Vader]] (lichem: [[David Prowse]]; stim: [[James Earl Jones]]), de trewant fan [[keizer]] [[Palpatine]].
As Luke ûntdekt dat syn omke en muoike yn syn ôfwêzigens fermoarde binne troch Keizerlike [[stoarmtroeper (Star Wars)|stoarmtroepers]] op 'e siik nei de beide androïden, jout er him by Obi-Wan, dy't him fertelt dat it syn [[lotsbestimming]] is om, krekt as syn heit foar him, in Jedi-ridder te wurden. Se hiere de [[smokkeljen|smokkelder]] [[Han Solo]] ([[Harrison Ford]]) en syn [[Wookiee]]-[[piloat]] [[Chewbacca]] ([[Peter Mayhew]]) yn, en sette yn harren [[romteskip]], de ''[[Millennium Falcon]]'', ôf fan Tatooine nei [[Alderaan]]. Dêr oankommen, ûntdekke se dat dy planeet ferneatige is troch in reuseftich Keizerlik [[romtestasjon]] dat de [[Deadsstjer]] hjit. Harren skip komt fêst te sitten yn in [[lûkstriel]] fan it romtestasjon, mar se witte oan [[finzen]]skip te ûntkommen en rêde prinsesse Leia, dy't op 'e Deadsstjer fêstholden wurdt. Obi-Wan Kenobi [[selsopoffering|offeret himsels op]] om 'e oaren de kâns te jaan om te ûntsnappen. Luke, Leia, Han, Chewbacca, R2-D2 en C-3PO leverje de [[blaudruk]]ken fan 'e Deadsstjer ôf by it [[Rebelleferbûn (Star Wars)|Rebelleferbûn]], wêrnei't se dielnimme oan in oanfal dy't de Deadsstjer ferneatigje moat.
[[File:Hotel-sididriss.jpg|left|thumb|250px|It Hotel Sidi Driss yn [[Matmata]], yn [[Tuneezje]], gie yn ''[[Star Wars: Episode IV – A New Hope]]'' troch foar de pleats fan 'e [[omke]] en [[muoike]] fan [[Luke Skywalker]] op [[Tatooine]].]]
''Star Wars: Episode IV – A New Hope'', oarspronklik útbrocht ûnder de titel ''Star Wars'', waard [[regissearre]] troch [[George Lucas]] nei in [[senario]] fan himsels. De film gie op [[25 maaie]] [[1977]] yn [[premiêre]], en brocht [[$]]775,8 miljoen op tsjin in [[budget]] fan $11 miljoen. ''Star Wars: Episode IV – A New Hope'' wie de meast [[opbringst (jild)|opbringende]] film fan [[1977]] en teffens de meast opbringende film aller tiden, en mei [[ynflaasjekorreksje]] is it noch altyd de op ien nei meast opbringende film yn [[Noard-Amearika]] (nei ''[[Gone with the Film (film)|Gone with the Wind]]'') en de op trije nei meast opbringende film wrâldwiid (nei ''Gone with the Wind'', ''[[Avatar (film út 2009)|Avatar]]'' en ''[[Titanic (film út 1997)|Titanic]]'').
De film waard nominearre foar 11 [[Oscar]]s en wûn dêrfan 7; ek wiene der nominaasjes foar 4 [[Golden Globe]]s (1 wûn); 6 [[BAFTA's]] (2 wûn); en 17 [[Saturn Award]]s (13 wûn, wêrûnder de [[priis (ûnderskieding)|priis]] foar bêste [[science fiction-film]]). Yn [[1989]] wie ''Star Wars: Episode IV – A New Hope'' ien fan 'e earste 25 films dy't omreden fan [[kulturele]], [[histoarysk]]e en/of [[estetysk]]e wearde troch de [[Library of Congress]] foar preservearring foar de ivichheid opnommen waarden yn it [[National Film Registry]]. ''Star Wars: Episode IV – A New Hope'' wurdt tsjintwurdich beskôge as ien fan 'e bêste en ynfloedrykste films út 'e [[filmskiednis]].
=====''Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back''=====
[[File:Theempirestrikesback-logo.svg|right|thumb|200px|It logo fan ''[[Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back]]''.]]
{{Apart|Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back}}
''Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back'' spilet trije jier nei de oerwinning dy't it Rebelleferbûn mei de ferneatiging fan 'e Deadsstjer boekte. De [[boargeroarloch]] giet noch altyd troch en Keizerlike troepen twinge de rebellen ta de [[evakuaasje]] fan in wichtige basis op 'e [[iisplaneet]] [[Hoth]]. Dêrta oardere troch de [[geast]] fan Obi-Wan Kenobi (sir Alec Guinness), reizget Luke Skywalker (Mark Hamill) mei R2-D2 (Kenny Baker) nei de planeet [[Dagobah]], dêr't de âlde Jedi-ridder [[Yoda]] ([[Frank Oz]]) as [[klúzner]] yn ballingskip libbet. Dyselde stimt deryn ta om Luke te trainen, hoewol't er net ûnder stuollen of banken stekt dat er syn twifels hat oer Luke syn geskiktheid om Jedi te wurden.
Underwilens binne Han Solo (Harrison Ford), Chewbacca (Peter Mayhew), prinsesse Leia (Carrie Fisher) en C-3PO (Anthony Daniels) fan Hoth ûntkommen yn 'e ''Millennium Falcon'', mar as it romteskip stikken rekket, moatte se help sykje yn 'e Stêd yn 'e Wolkens op 'e planeet [[Bespin]], dy't bestjoerd wurdt troch Han syn âlde freon [[Lando Calrissian]] ([[Billy Dee Williams]]). Dêr rinne se lykwols yn in [[mûklaach]], mei't Lando ûnder ien tekken blykt te skûljen mei Darth Vader, (David Prowse/James Earl Jones) de wichtichste hantlanger fan keizer Palpatine (lichem: [[Elaine Baker (aktrise)|Elaine Baker]]; stim: [[Clive Revill]]). Luke brekt syn training troch Yoda ôf as er berjocht kriget fan 'e finzenname fan syn freonen, en set nei de Stêd yn 'e Wolkens ta.
[[File:Carrie_Fisher_2013_cropped_retouched.jpg|left|thumb|160px|[[Carrie Fisher]] spile yn 'e oarspronklike [[Star Wars-trilogy|''Star Wars''-trilogy]] de rol fan [[prinsesse]] [[Leia Organa|Leia]].]]
Vader lit Han Solo ynfrieze yn (de [[fiktive]] stof) karbonyt, wêrnei't er him oan 'e [[preemjejager]] [[Boba Fett]] (lichem: [[Jeremy Bulloch]]; stim: [[Jason Wingreen]]) jout. Dyselde is fan doel de [[preemje (opspoaringsmetoade)|preemje]] te ynkassearjen dy't de [[gangster]] [[Jabba de Hutt]] op syn holle set hat, en reizget dêrfoar mei de ynferzen Solo ôf nei [[Tatooine]]. It lot fan syn âlde freon bringt Lando derta om [[oerrinnen|oer te rinnen]] nei de rebellen. Hy befrijt Chewbacca, C-3PO en prinsesse Leia en naait mei harren en de krekt arrivearre R2-D2 út yn 'e reparearre ''Millennium Falcon''. Underwilens siket Luke Darth Vader op en fjochtet in [[duël]] mei de [[ljochtsabel]] út wêrby't er syn [[hân]] [[amputaasje|kwytrekket]] en in skokkende wierheid oer syn heit oan 'e weet komt, foar't er rêden wurdt troch Lando-en-dy.
''Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back'', oarspronklik koartwei ''The Empire Strikes Back'' neamd, waard regissearre troch [[Irvin Kershner]] nei in senario fan [[Leigh Brackett]] en [[Lawrence Kasdan]]. De film gie op [[6 maaie]] [[1980]] yn premiêre, en brocht $538,4 miljoen op tsjin in budget fan $30,5 miljoen. Dêrmei wie ''Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back'' de meast opbringende film fan [[1980]]. Tsjintwurdich wurdt ''Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back'' rûnom sjoen as ien fan 'e bêste films aller tiden en as in foarbyld fan hoe't in ferfolch de oarspronklike film oertreffe kin. De film waard lykwols foar minder prizen nominearre as [[Star Wars (film)|de earste film]]. Hy wûn 2 Oscars (fan 4 nominaasjes) en en gjin inkele [[Golden Globe]] (fan 1 nominaasje). Wol wûn ''Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back'' in [[BAFTA]], 2 [[Grammy]]s, 4 [[Saturn Award]]s en in [[Hugo Award|Hugo]]. Yn [[2010]] waard ''Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back'' troch de Library of Congress foar preservearring foar de ivichheid útornearre en opnommen yn it National Film Registry.
=====''Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi''=====
[[File:Return_of_the_Jedi_theatrical_logo.png|right|thumb|270px|It logo fan ''[[Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi]]''.]]
{{Apart|Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi}}
Likernôch in jier nei de foarfallen yn 'e [[The Empire Strikes Back|foargeande film]] jout de fan in [[proteze|hânproteze]] foarsjoene Luke Skywalker (Mark Hamill) him yn ''Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi'' op Tatooine by Lando Calrissian (Billy Dee Williams), Chewbacca (Peter Mayhew) en prinsesse Leia (Carrie Fisher) om Han Solo (Harrison Ford) te befrijen út 'e kloeren fan 'e gangster Jabba de Hutt ([[Toby Philpott]], [[David Barclay (poppespiler)|David Barclay]] en [[Mike Edmonds]]). Neitiid keart er werom nei Dagobah om syn training ta Jedi-ridder te ferfetsjen, mar treft dêr syn master Yoda (Frank Oz) oan op syn [[ferstjerren|stjerbêd]]. Mei syn lêste wurden befêstiget Yoda de skokkende wierheid dat de boasaardige Darth Vader (David Prowse/James Earl Jones) eins Luke syn heit Anakin is en dat Luke in nije konfrontaasje mei Vader oangean moat om syn training te foltôgjen.
Underwilens is keizer Palpatine ([[Ian McDiamid]]) úteinset mei de bou fan in nije Deadsstjer, dêr't er yn eigen persoan it tafersjoch oer hâldt. Dat liket it Rebelleferbûn in útsochte kâns ta om twa miggen yn ien klap te slaan troch tagelyk mei de nije [[Deadsstjer]] en de keizer sels ôf te weven. Se begjinne in trijefâldige oanfal: mei in [[float]] fan romteskippen ûnder lieding fan Lando Calrissian (Billy Dee Williams) en [[admiraal]] Ackbar (poppespul: [[Timothy D. Rose|Tim Rose]]; stim: [[Erik Bauersfeld]]); mei in [[kommando]]-ienheid oanfierd troch Han, Chewbacca en prinsesse Leia, dy't op 'e [[moanne (byplaneet)|boskmoanne]] [[Endor (Star Wars)|Endor]] de generatorfasiliteit útskeakelje moat dy't it [[enerzjyfjild|enerzjyskyld]] foar de Deadsstjer opwekket; en mei Luke, dy't him oan board fan 'e Deadsstjer weaget en him troch Vader foar de keizer bringe lit.
[[File:Redwood slope.jpg|left|thumb|250px|It [[Steatspark Grizzly Creek Redwoods]] yn [[Kalifornje]], dat yn ''[[Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi]]'' trochgie foar de [[moanne (byplaneet)|boskmoanne]] [[Endor (Star Wars)|Endor]].]]
De Deadsstjer blykt lykwols in falstrik te wêzen, mei't er ûnôf liket, mar eins folslein operasjoneel is. De rebellen rinne sadwaande yn in mûklaach, wylst Vader Luke besiket te [[ferlieding|ferlieden]] om oer te rinnen nei it Keizerryk. Luke wegeret en ferslacht Vader yn in nij duël mei de ljochtsabels. Keizer Palpatine stiet der by him op oan om Vader te deadzjen, mar Luke ferpoft dat, ek as de keizer driget om Luke sels om te bringen. Underwilens krije de kommando's help fan 'e [[Ewoks]], de bewenners fan 'e Boskmoanne. Dêrtroch witte se de Keizerlike stoarmtroepers op 'e moanne te ferslaan en de generatorfasiliteit te [[sabotearjen]]. De rebellefloat kin dan dochs noch de oanfal op 'e Deadsstjer útfiere, dy't fatale skea oprint. As de swierferwûne Darth Vader sjocht dat keizer Palpatine syn soan Luke [[marteljen|martelet]] en risselwearret om him te fermoardzjen, keart er him tsjin 'e keizer, dy't er yn in reäktorskacht te pletter smyt, hoewol't er dêrby sels deadlike ferwûnings oprint. Luke ûntkomt krekt op 'e tiid út 'e ûntploffende Deadsstjer. Neitiid fiere de rebellen harren oerwinning, wylst Luke it [[stoflik omskot]] fan syn heit [[kremaasje|kremearret]].
''Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi'', oarspronklik koartwei ''Return of the Jedi'' neamd, waard regissearre troch [[Richard Marquand]] nei in senario fan George Lucas en Lawrence Kasdan. De film gie op [[25 maaie]] [[1983]] yn premiêre, en brocht $475,3 miljoen op tsjin in budget fan $32,5 miljoen. Dêrmei wie ''Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi'' de meast opbringende film fan [[1983]]. De film wûn ien [[Oscar]] (út 5 nominaasjes), 1 [[BAFTA]] (út 4 nominaasjes) en 5 [[Saturn Award]]s (út 10 nominaasjes). Yn [[2021]] waard ''Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi'' troch de Library of Congress foar presevearring foar de ivichheid útornearre en opnommen yn it National Film Registry.
[[File:Harrison Ford by Gage Skidmore 3.jpg|right|thumb|160px|[[Harrison Ford]] spile yn 'e oarspronklike [[Star Wars-trilogy|''Star Wars''-trilogy]] de rol fan [[Han Solo]].]]
{{Clearleft}}
====''Star Wars''-prequeltrilogy====
Neffens [[filmprodusint]] [[Gary Kurtz]] waarden de earste plannen foar in [[prequel]]trilogy yn it ramt fan 'e ''Star Wars''-franchise al ûntwikkele doe't de beide lêste films fan 'e oarspronklike trilogy noch yn [[preproduksje]] wiene. Yn [[1980]] befêstige [[George Lucas]] dat er materiaal foar njoggen films hie, mar omreden fan 'e [[stress]] en swierrichheden dy't it meitsjen fan 'e fillms fan 'e oarspronklike trilogy oprôpen, besleat er tsjin [[1981]] om mar ôf te sjen fan fierdere films. Foarútgong fan [[technyk]], benammen op it mêd fan [[special effects]], oertsjûge him der om 'e midden fan 'e [[1990-er jierren]] lykwols fan dat it no mooglik wêze moast om 'e films te meitsjen sa't se him oarspronklik foar eagen stien hiene. Yn [[1997]] waarden de films fan 'e orizjinele trilogy op 'e nij yn 'e bioskoop brocht, nei't se remastere wiene mei de special effects dy't Lucas foar de twadde trilogy brûke woe.
[[File:Ian McDiarmid Brussels Comic Con 2020.jpg|left|thumb|160px|[[Ian McDiarmid]] fertolke de rol fan [[keizer]] [[Palpatine]] yn [[Skywalker Saga|alle trije ''Star Wars''-trilogyen]].]]
Dy twadde trilogy waard eins in [[prequel]] fan 'e oarspronklike trilogy. De nûmering fan 'e ôfleverings (Ingelsk: ''episodes''), dêr't by de earste trilogy nea net folle omtinken oan jûn wie, waard dêrom no fan belang. De films fan 'e oarspronklike trilogy wiene Episodes IV, V en VI, en de films fan 'e prequeltrilogy waarden Episodes I, II en III en spilen dus foarôfgeande oan 'e foarfallen yn 'e oarspronklike trilogy. ''[[Star Wars: Episode I – The Phantom Menace]]'' waard útbrocht yn [[1999]] en krige rûnom omtinken yn 'e [[media]]. Der kaam lykwols op ferskate punten gâns [[krityk]] fan [[fan (persoan)|fans]], en fan gefolgen paste Lucas it ferhaal foar ''[[Star Wars: Episode II – Attack of the Clones]]'' ([[2002]]) en ''[[Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith]]'' ([[2005]]) oan, wat wer ta krityk fan oare fans late.
It ferhaal fan 'e prequeltrilogy begjint 32 jier foàr de foarfallen yn ''[[Star Wars: Episode IV – A New Hope]]'', en folget de training ta [[Jedi|Jedi-ridder]] fan [[Anakin Skywalker]], de [[heit]] fan [[Luke Skywalker|Luke]], ûnder master [[Obi-Wan Kenobi]]. Dêrby wurdt sjen litten hoe't er, nettsjinsteande syn oarspronklike goede bedoelings, lang om let [[ferlieding|ferlaat]] wurdt en ferfalt ta it [[kwea]], en de namme Darth Vader oannimt. Dat bart allegearre tsjin 'e eftergrûn fan it ferfal en de [[korrupsje]] fan 'e âlde [[Galaktyske Republyk]], de [[Grutte Suvering fan de Jedi|ferdylging fan 'e Jedi-oarder]] en de opkomst fan it [[Galaktysk Keizerryk]] ûnder lieding fan 'e [[Sith]]-master [[Darth Sidious]], dy't him neitiid ûntjout ta [[keizer]] [[Palpatine]]. Yn 'e mande mei de oarspronklike trilogy hat betinker George Lucas de de prequeltrilogy wol oantsjut as "de [[trageedzje]] fan Darth Vader".
=====''Star Wars: Episode I – The Phantom Menace''=====
[[File:Sw-ep1-logo.svg|right|thumb|250px|It logo fan ''[[Star Wars: Episode I – The Phantom Menace]]''.]]
{{Apart|Star Wars: Episode I – The Phantom Menace}}
Yn ''Star Wars: Episode I – The Phantom Menace'' arrivearje [[Jedi]]-master [[Qui-Gon Jinn]] ([[Liam Neeson]]) en syn learling [[Obi Wan-Kenobi]] ([[Ewan McGregor]]) by de [[blokkade (militêre strategy)|blokkade]] dy't de [[Hannelsfederaasje]] om 'e planeet [[Naboo]] hinne ynsteld hat. Harren doel is om troch [[ûnderhanneling]]s de blokkade op te heffen. It komt harren raar oer it mad as de Hannelsfederaasje besiket en [[moard|romje harren út 'e wei]]. Wat se net witte, is dat [[Palpatine]] ([[Ian McDiamid]]), de [[senator]] foar Naboo, dy't yn it geheim ek de [[Sith]]-master [[Darth Sidious]] is, it hiele spul efter de skermen wei [[manipulaasje|manipulearret]] en de blokkade sels bewurkmastere hat as ûnderdiel fan syn gruttere plan om ta [[kânselier]] fan 'e [[Galaktyske Republyk]] beneamd te wurden.
Mei de help en yn it selskip fan [[Padmé Amidala]] ([[Natalie Portman]]), de fjirtjinjierrige [[keninginne]] fan Naboo, en in knoffelige [[Gunganen|Gungaanske]] ferstjitling dy't [[Jar Jar Binks]] ([[Ahmed Best]]) hjit, witte Qui-Gon en Obi-Wan fan Naboo te ûntsnappen. Mei't harren romteskip averij oprûn hat, meitsje se ûnderweis nei de Galaktyske [[haadstêd]] op 'e planeet [[Coruscant]] in tuskenstop op 'e woastynplaneet [[Tatooine]]. Dêr moetsje de beide Jedi in njoggenjierrige [[slavernij|slaaf]] dy't Anakin Skywalker ([[Jake Lloyd]]) hjit. Mei't er derfan oertsjûge is dat er yn Anakin de "Utkarde" út 'e [[profesije]]n fûn hat, nimt Qui-Gon de jonge oan as learling, ek al wurdt him dat ûntret troch oare Jedi-ridders, ûnder wa [[Yoda]] ([[Frank Oz]]).
[[File:Spain_Andalusia_Seville_BW_2015-10-23_15-35-15.jpg|left|thumb|250px|It [[Plaza de España]] yn [[Sevilla]], dat yn ''[[Star Wars: Episode I – The Phantom Menace]]'' fungearre as it sintrale [[plein]] yn Theed, de [[haadstêd]] fan 'e [[planeet]] [[Naboo]].]]
Op Coruscant blykt de Galaktyske [[Senaat]] net folle foar Naboo dwaan te kinnen, en fan gefolgen bepraat senator Palpatine keninginne Padmé om in [[moasje fan wantrouwen]] yn stimming te bringen. De hjoeddeistige kânselier [[Finis Valorum]] ([[Terence Stamp]]) wurdt dêrtroch út syn funksje ûntheft en Palpatine wit eltsenien sa te bespyljen dat er sels it kânselierskip oernimme kin. Padmé Amidala keart mei Qui-Gon, Obi-Wan en Jar Jar werom nei Naboo, dêr't se mei de help fan Jar Jar in bûnsgenoatskip mei de Gunganen wit te sluten, de oare [[yntelligint]]e soarte op 'e planeet. Wylst de Gunganen it [[leger (lânmacht)|leger]] fan [[androïde]]n fan 'e Hannelsfederaasje befjochtsje yn in iepen [[fjildslach]], bine de Nabooaanske [[piloat]]en en Anakin de striid oan tsjin 'e blokkade fan 'e planeet. Qui-Gon en Obi-Wan treffe op Naboo [[Darth Maul]] ([[Ray Park]]), de learling fan Darth Sidious. As dy Qui-Gon deadlik wit te ferwûnjen ear't er ferslein wurdt, nimt Obi-Wan de taak oer om Anakin op te lieden ta Jedi-ridder.
''Star Wars: Episode I – The Phantom Menace'' waard regissearre troch [[George Lucas]] nei in senario fan himsels. De film gie op [[16 maaie]] [[1999]] yn premiêre, en brocht $1.027 miljoen op tsjin in budget fan $115 miljoen. Dêrmei wie ''Star Wars: Episode I – The Phantom Menace'' de meast opbringende film fan [[1999]] en (doedestiden) de op ien nei meast opbringende film aller tiden (nei ''[[Titanic (film út 1997)|Titanic]]''). De film waard nominearre foar 3 [[Oscar]]s, 2 [[BAFTA's]] en in [[Grammy]] en wûn 2 [[Saturn Award]]s.
=====''Star Wars: Episode II – Attack of the Clones''=====
[[File:Sw-ep2-logo.png|right|thumb|250px|It logo fan ''[[Star Wars: Episode II – Attack of the Clones]]''.]]
{{Apart|Star Wars: Episode II – Attack of the Clones}}
''Star Wars: Episode II – Attack of the Clones'' spilet tsien jier nei de foarfallen yn ''[[Star Wars: Episode I – The Phantom Menace|The Phantom Menace]]''. Op it libben Padmé Amidala (Natalie Portman), dy't nei de ein fan har termyn as keninginne no de senator foar Naboo is, wurdt in [[moardoanslach|oanslach]] útfierd, dy't lykwols mislearret. Jedi-ridder Obi-Wan Kenobi (Ewan McGregor) en syn learling Anakin Skywalker ([[Hayden Christensen]]) krije opdracht om har te beskermjen. Wylst Obi-Wan de [[slûpmoardner]] opspoart, [[ûnderdûken|dûkt Padmé ûnder]]. Sy en Anakin, dy't as har [[liifwacht]] fungearret, reitsje [[fereale]] opinoar en begjinne in geheime [[relaasje (ynterpersoanlike bân)|relaasje]].
Underwilens behelje de [[yntriizje]]s fan kânselier Palpatine (Ian McDiarmid), dy't bedoeld binne om himsels ta [[autokrasy|allinnehearsker]] te meitsjen, it stjerrestelsel yn 'e [[Kloane-oarloggen]] tusken in Republikeinsk leger fan [[klonen|kloande]] [[soldaten]] oanfierd troch de Jedi, en de [[androïde]]striidkrêften fan 'e [[Konfederaasje fan Unôfhinklike Stelsels]], ûnder lieding fan [[greve]] Dooku ([[Christopher Lee]]). Dy lêste is temûk ek de nije learling fan Sith-master Darth Sidious, it [[alter ego]] fan kânselier Palpatine. Dooku docht him foar as de lieder fan in stikmannich [[planetestelsel]]s dy't har fan 'e Galaktyske Republyk [[sesesje|ôfskiede]] wolle en feroarsaket sa in krisis dy't Palpatine de kâns jout om himsels macht ta te eigenjen dy't er inkeld yn in [[needtastân]] bemachtigje kin.
[[File:Natalie Portman Cannes 2015 4.jpg|left|thumb|160px|[[Natalie Portman]] spile yn 'e [[Star Wars-prequeltrilogy|prequeltrilogy]] de rol fan [[Padmé Amidala]].]]
As Obi-Wan op 'e planeet Geonosis troch Dooku finzen nommen wurdt, sette Anakin en Padmé dêrhinne om him te rêden. Ynstee wurde se sels ek finzen nommen. Dooku leit it trio de [[deastraf]] op, dy't útfierd wurde sil troch in gefjocht mei [[publyk]] tsjin ferskuorrende [[fauna|wylde bisten]] yn in [[arena]]. Se wurde rêden troch in [[bataljon]] kloansoldaten, oanfierd troch Yoda (Frank Oz), [[Mace Windu]] ([[Samuel L. Jackson]]) en oare masters fan 'e [[Hege Jedi Ried]]. Yn it gefjocht ferwûnet Dooku Obi-Wan en slacht Anakin de [[rjochterhân]] ôf, mar Yoda komt tuskenbeiden en ferdigenet de oare Jedi. Dooku kin him net oer, dat hy pykt út nei Coruscant, dêr't er de blaudrukken fan in superwapen (de [[Deadsstjer]]) by Palpatine ôfleverje moat. De Hege Jedi Ried, dy't noch altyd net foar it ferstân hat dat Palpatine en Darth Sidious ien en deselde persoan binne, is ûntrêstge troch Dooku syn bewearing dat Darth Sidious de Galaktyske Senaat behearsket.
''Star Wars: Episode II – Attack of the Clones'' waard regissearre troch George Lucas nei in senario fan himsels en [[Jonathan Hales]]. De film gie op [[16 maaie]] [[2002]] yn premiêre, en brocht $653,8 miljoen op tsjin in budget fan $115 miljoen. Dêrmei wie de film de op twa nei meast opbringende film fan [[2002]] yn [[Noard-Amearika]] (nei ''[[Spider-Man (film út 2002)|Spider-Man]]'' en ''[[The Lord of the Rings: The Two Towers]]'') en de op trije nei meast opbringende film fan dat jier wrâldwiid (nei ''The Lord of the Rings: The Two Towers'', ''[[Harry Potter and the Chamber of Secrets (film)|Harry Potter and the Chamber of Secrets]]'' en ''Spider-Man''). ''Star Wars: Episode II – Attack of the Clones'' waard nominearre foar ien [[Oscar]].
=====''Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith''=====
[[File:Revengeofthesith-logo.svg|right|thumb|250px|It logo fan ''[[Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith]]''.]]
{{Apart|Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith}}
''Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith'' spilet trije jier nei it begjin fan 'e [[Kloane-oarloggen]]. Anakin Skywalker (Hayden Christensen) rekket sa njonkelytsen [[desyllúzje|desyllúzjonearre]] mei it tuike-tuikebelied fan 'e Hege Jedi Ried. Dêropta begjint er [[fizioen]]en te krijen fan Padmé (Natalie Portman) dy't [[ferstjerren|ferstjert]] yn it [[befalling|kreambêd]]. Palpatine (Ian McDiarmid), dy't himsels foardocht as in freon, hat it [[fertrouwen]] fan Anakin witten te winnen. No iepenbieret er him einlings as Darth Sidious en makket er Anakin wiis dat de tsjustere kant fan [[de Krêft]] him it fermogen jaan kin en hâldt Padmé yn libben. [[Wanhope|Wanhopich]] om Padmé te rêden ûnderwerpt Anakin him oan Palpatine. Hy wurdt syn Sith-learling en nimt de namme Darth Vader oan.
Palpatine is no ree om iepentlik de macht te gripen, dat hy makket him oan 'e Jedi bekend as Darth Sidious en jout opdracht om [[Grutte Suvering fan de Jedi|alle Jedi út te rûgjen]]. Tagelyk ferklearret er de Galaktyske Republyk foar beëinige en ropt it [[Galaktysk Keizerryk]] út, mei himsels as [[keizer]]. De kloansoldaten krije befel om oeral yn it stjerrestelsel harren Jedi-[[ofsier]]en om te bringen. Op Coruscant wurdt de sit fan 'e Hege Jedi Ried oanfallen. Anakin reizget nei de planeet Mustafar om dêre de lieders fan 'e Konfederaasje fan Unôfhinklike Stelsels (dy't Palpatine no fierder net mear brûke kin), út te moardzjen. Obi-Wan Kenobi (Ewan McGregor) moetet him dêre, en de beide mannen fjochtsje in duël út, dat einiget as Obi-Wan syn eardere learling foar [[dea]] efterlit.
[[File:Hayden-cfda2010-0004(1) (cropped).jpg|left|thumb|160px|[[Hayden Christensen]] spile yn 'e beide lêste films fan 'e [[Star Wars-prequeltrilogy|prequeltrilogy]] de rol fan [[Anakin Skywalker]].]]
Underwilens ûntflechtet Yoda (Frank Oz) Coruscant mei senator [[Bail Organa]] fan Alderaan, nei't er Darth Sidious befochten hat oant net ien fan beiden winne koe. Letter jouwe Obi-Wan en Padmé harren by har, wêrnei't Padmé [[befalling|it libben skinkt]] oan in [[twilling]], in [[jonkje]] en in [[famke]], dy't se Luke en Leia neamt. Se ferstjert koarte tiid letter, mei't se de wil om te libjen ferlern hat troch it [[ferrie]] fan Anakin. Neitiid helje Obi-Wan en Yoda de twillingen foar har eigen feilichheid útinoar om se apart te ferskûljen. Yn Coruscant docht bliken dat Darth Vader dochs net alhiel dea is, al skeelt it net folle. Palpatine lit him omfoarmje ta in [[cyborg]] om him yn libben te hâlden en fertelt him dat er Padmé sels ombrocht hat yn in fleach fan [[razernij]].
''Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith'' waard regissearre troch George Lucas nei in senario fan himsels. De film gie op [[19 maaie]] [[2005]] yn premiêre, en brocht $868,4 miljoen op tsjin in budget fan $113 miljoen. Dêrmei wie ''Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith'' wrâldwiid de op ien nei meast opbringende film fan [[2005]] (nei ''[[Harry Potter and the Goblet of Fire (film)|Harry Potter and the Goblet of Fire]]'') en yn [[Noard-Amearika]] de meast opbringende film fan dat jier. Hoewol't ''Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith'' troch de [[filmkritisy]] better ûntfongen waard as de foargeande beide dielen fan 'e prequeltrilogy, waard de film mar nominearre foar ien [[Oscar]]. Fierders waard er nominearre foar 10 [[Saturn Award]]s en wûn er dêrfan de priis foar bêste science fiction-film.
[[File:Star Wars- The Last Jedi Japan Premiere Red Carpet- Adam Driver (27163437599) (cropped).jpg|right|thumb|140px|[[Adam Driver]] spile [[Kylo Ren]] yn 'e [[Star Wars-ferfolchtrilogy|''Star Wars''-ferfolchtrilogy]].]]
====''Star Wars''-ferfolchtrilogy====
Al yn [[1978]] fertelde ''Star Wars''-betinker [[George Lucas]] yn in [[fraachpetear]] mei it [[tydskrift]] ''[[Time (tydskrift)|Time]]'' dat er plannen hie foar in [[trilogy]] fan trilogyen, oftewol njoggen ûnderskate films. It wurk dat mank gie mei it meitsjen fan in filmtrilogy fan dit kaliber foel Lucas lykwols raar ôf. Sadwaande besleat er yn [[1981]] om inkeld de oarspronklike [[Star Wars-trilogy|''Star Wars''-trilogy]] te ôf te meitsjen en dêrnei ôf te sjen fan fierdere films. [[Technology]]ske foarútgong helle him mids [[1990-er jierren]] oer om dochs nochris in filmtrilogy te meitsjen, dy't de [[Star Wars-prequeltrilogy|''Star Wars''-prequeltrilogy]] waard. Op 'e nij foel it wurk him ôf, en fan it stuit ôf dat er oan 'e prequeltrilogy begûn te wurkjen, hold Lucas in skoft út dat ''Star Wars'' altyd al in seisdielige searje wurde moatten hie, en dat der gjin sprake wêze koe fan mear as seis films.
Mei't dat rjocht yngie tsjin syn eardere útspraken, bleau der spekulaasje bestean oer in trêde trilogy. Om't dy de trije dielen fan 'e [[filmsearje]] omfetsje soe dy't yn 'e ynterne [[gronology]] fan it ferhaal op 'e oarspronklike ''Star Wars''-trilogy folgje, kaam de trêde trilogy bekend te stean as de ''Star Wars''-ferfolchtrilogy, of de ''Star Wars''-sequeltrilogy, mei't ''sequel'' it [[Ingelsk]]e wurd foar "[[ferfolch]]" is. Yn [[jannewaris]] [[2012]] makke Lucas bekend dat er definityf gjin fierdere ''Star Wars''-films meitsje soe. Yn [[oktober]] fan dat jier waard syn [[filmstudio]] [[Lucasfilm]] lykwols oernommen troch [[The Walt Disney Company]], mei it doel fan om 'e trilogy fan trilogyen ôf te meitsjen. Fuort nei de oername waard foar [[2015]] de sânde film fan 'e ''[[Skywalker Saga]]'' oankundige. Dat wie ''[[Star Wars: Episode VII – The Force Awakens]]'', en yn [[2017]] en [[2019]] folgen ''[[Star Wars: Episode VIII – The Last Jedi]]'' en ''[[Star Wars: Episode IX – The Rise of Skywalker]]''.
[[File:Oscar_Isaac_by_Gage_Skidmore.jpg|left|thumb|140px|[[Oscar Isaac]] spile [[Poe Dameron]] yn 'e [[Star Wars-ferfolchtrilogy|''Star Wars''-ferfolchtrilogy]].]]
By de ferkeap fan Lucasfilm droech Lucas syn kladferzjes fan 'e [[senario's]] foar de films fan 'e ferfolchtrilogy oer oan [[filmprodusint]]e [[Kathleen Kennedy (produsinte)|Kathleen Kennedy]], dy't foar Disney de nije [[algemien direktrise]] fan Lucasfilm waard. Hja wie letter ek as [[útfierend produsinte]] belutsen by de produksje fan 'e ferfolchtrilogy, mar de kladskripten fan Lucas waarden troch Disney oan kant lein yn it foardiel fan oare ferhaallinen. Tagelyk waard dêrmei ek it ''Star Wars'' Expanded Universe ôftanke, dat in útwreide ferzje fan it ''Star Wars''-universum wie, sa't dat fêstlein wie yn oare media, lykas [[roman]]s en [[fideospultsje]]s. In grut diel fan wat oan [[2012]] ta diel útmakke fan 'e offisjele ''Star Wars''-[[kanon (kultuer)|kanon]] waard nammentlik [[retcon]]d doe't de films fan 'e ferfolchtrilogy it ferhaal in hiel oare kant útgean lieten. As reden dêrfoar joech Disney op dat men de filmmakkers "maksimale kreätive frijheid" jaan woe en "in elemint fan ferrassing en ûntdekking foar it publyk bewarje" woe.
De ferfolchtrilogy spilet tritich jier nei de oerwinning fan it [[Rebelleferbûn (Star Wars)|Rebelleferbûn]] op it [[Galaktysk Keizerryk]], sa't dy werjûn waard yn ''[[Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi]]''. It ferhaal fan 'e films folget it [[wees]]famke [[Rey (Star Wars)|Rey]], dy't 'sterk yn [[de Krêft]]' is. Yn har omgean mei har [[talint|jefte]] wurdt se begelaat troch [[Luke Skywalker]], dy't de lêste [[Jedi]] is. Mei de eardere [[stoarmtroeper (Star Wars)|stoarmtroeper]] [[Finn (Star Wars)|Finn]] en romtepiloat [[Poe Dameron]] jout se har by it [[Ferset (Star Wars)|Ferset]]. Dat befjochtet ûnder lieding fan [[Han Solo]] en [[Leia Organa]] de [[Earste Oarder (Star Wars)|Earste Oarder]], in organisaasje dy't opstien is út 'e wrakstikken fan it Galaktysk Keizerryk om in ein te meitsjen oan 'e [[Galaktyske Republyk|Nije Republyk]]. [[Kylo Ren]], de soan fan Han en Leia, is ien fan 'e lieders fan 'e Earste Oarder.
=====''Star Wars: Episode VII – The Force Awakens''=====
[[File:Star_Wars_-_The_Force_Awakens_logo.png|right|thumb|200px|It logo fan ''[[Star Wars: Episode VII – The Force Awakens]]''.]]
{{Apart|Star Wars: Episode VII – The Force Awakens}}
Yn ''Star Wars: Episode VII – The Force Awakens'' is it likernôch tritich jier nei de ferneatiging fan 'e twadde [[Deadsstjer]] en de [[dea]] fan [[keizer]] [[Palpatine]] yn 'e Slach by Endor. Dat barren hat it [[Galaktysk Keizerryk]] ûnder fuotten helle, en yn it stee dêrfan hawwe de eardere [[rebel]]len in [[Galaktyske Republyk|Nije Republyk]] oprjochte. De restanten fan it Keizerryk binne ûnderwilens gearklofte ta de [[Earste Oarder (Star Wars)|Earste Oarder]], dy't de Nije Republyk besiket te ferdylgjen om fannijs it Keizerryk te fêstigjen. Dat stribjen kantet it [[Ferset (Star Wars)|Ferset]] him tsjin oan, in organisaasje dy't oanfierd wurdt troch [[Han Solo]] ([[Harrison Ford]]) en syn [[oarehelte|frou]] [[Leia Organa]] ([[Carrie Fisher]]). Sadwaande is der op 'e nij [[boargeroarloch]] yn it Stjerrestelsel.
As [[Luke Skywalker]] ([[Mark Hamill]]), de lêste [[Jedi|Jedi-ridder]] en de [[broer]] fan Leia Organa, [[fermist]] rekket, ûntdekt [[Poe Dameron]] ([[Oscar Isaac]]), in [[piloat]] fan it Ferset, op 'e planeet Jakku in [[lânkaart|kaart]] mei de lokaasje fan Skywalker. Hy wurdt lykwols [[finzen]] nommen troch [[Kylo Ren]] ([[Adam Driver]]), in ofsier fan 'e Earste Oarder dy't de [[soan]] is fan Han Solo en Leia Organa. De [[androïde]] fan Poe, [[BB-8]] ([[Dave Chapman (akteur)|Dave Chapman]] en [[Brian Herring]]), wit lykwols te ûntsnappen mei de kaart en moetet neitiid in rommelsykster dy't [[Rey (Star Wars)|Rey]] ([[Daisy Ridley]]) hjit. Yn 'e mande mei de eardere [[stoarmtroeper (Star Wars)|Keizerlike stoarmtroeper]] [[Finn (Star Wars)|Finn]] ([[John Boyega]]) en Han Solo en syn [[Wookiee]]-piloat [[Chewbacca]] ([[Peter Mayhew]]) sette Rey en BB-8 ôf om 'e kaart oan it Ferset oer te dragen.
[[File:Daisy_Ridley_by_Gage_Skidmore.jpg|left|thumb|140px|[[Daisy Ridley]] spile [[Rey (Star Wars)|Rey]] yn 'e [[Star Wars-ferfolchtrilogy|''Star Wars''-ferfolchtrilogy]].]]
''Star Wars: Episode VII – The Force Awakens'' waard regissearre troch [[J.J. Abrams]] nei in senario fan himsels, [[Lawrence Kasdan]] en [[Michael Arndt]]. De film gie op [[14 desimber]] [[2015]] yn premiêre, en brocht $2.068 miljoen op tsjin in budget fan $258,6 miljoen. Dêrmei wie ''Star Wars: Episode VII – The Force Awakens'' de meast opbringende film fan [[2015]], de meast opbringende film aller tiden yn [[Noard-Amearika]] en de op twa nei meast opbringende film aller tiden wrâldwiid (nei ''[[Avatar (film út 2009)|Avatar]]'' en ''[[Titanic (film út 1997)|Titanic]]''). De film waard nominearre foar 5 [[Oscar]]s, mar wûn net ien. Foar de [[Golden Globe]]s koe de film net meitingje om't er pas útkaam nei't de nominaasjes fan dy prizen al bekendmakke wiene. ''[[Star Wars: Episode VII – The Force Awakens]]'' wûn twa [[BAFTA's]] (fan 4 nominaasjes) en 8 [[Saturn Award]]s (fan 13 nominaasjes).
=====''Star Wars: Episode VIII – The Last Jedi''=====
[[File:Star_Wars_-_The_Last_Jedi_logo.png|right|thumb|200px|It logo fan ''[[Star Wars: Episode VIII – The Last Jedi]]''.]]
{{Apart|Star Wars: Episode VIII – The Last Jedi}}
Yn ''Star Wars: Episode VIII – The Last Jedi'' fynt Rey (Daisy Ridley) Luke Skywalker (Mark Hamill) yn frijwillige [[ballingskip]] werom. Se besiket him te bepraten en lear har om te gean mei [[de Krêft]]. Tagelyk siket se ek nei antwurden oer har eigen [[ferline]] en it konflikt tusken Luke en syn [[omkesizzer]] Ben Solo, dy't himsels no Kylo Ren (Adam Driver) neamt. Sûnder dat Luke it wit, begjint Rey de Krêft te brûken om mei Kylo te [[kommunisearjen]]. Underwilens jout Leia (Carrie Fisher) lieding oan it Ferset, dat ferfolge wurdt troch de Earste Oarder fan [[Snoke (Star Wars)|opperste lieder Snoke]]. Rey ferlit Luke om te besykjen en helje Kylo oer nei de ljochte kant fan 'e Krêft. Se hat har it idee yn 'e holle helle dat se op dy wize net inkeld him rêde kin, mar ek [[frede]] bringe kin yn it stjerrestelsel. As Kylo Snoke út 'e wei rommet, moat Rey lykwols kieze tusken de hearskippij oer it Stjerrestelsel as syn [[oarehelte]] en it helpen fan it Ferset dat yn 'e benearing rekke is en útrûge driget te wurden.
[[File:John_Boyega_by_Gage_Skidmore.jpg|left|thumb|120px|[[John Boyega]] spile [[Finn (Star Wars)|Finn]] yn 'e [[Star Wars-ferfolchtrilogy|''Star Wars''-ferfolchtrilogy]].]]
''Star Wars: Episode VIII – The Last Jedi'' waard regissearre troch [[Rian Johnson]] nei in senario fan himsels. De film gie op [[9 desimber]] [[2017]] yn premiêre, en brocht $1.333,3 miljoen op tsjin in budget fan $200 oant 317 miljoen. Dêrmei wie ''Star Wars: Episode VIII – The Last Jedi'' de meast opbringende film fan [[2017]] en de op acht nei meast opbringende film aller tiden. De film waard nominearre foar 4 [[Oscar]]s (mar wûn net ien). ''Star Wars: Episode VIII – The Last Jedi'' waard ek nominearre foar 2 [[BAFTA's]] (net ien wûn) en 13 [[Saturn Award]]s (3 wûn).
=====''Star Wars: Episode IX – The Rise of Skywalker''=====
[[File:Star_Wars_-_The_Rise_of_Skywalker_logo.png|right|thumb|200px|It logo fan ''[[Star Wars: Episode IX – The Rise of Skywalker]]''.]]
{{Apart|Star Wars: Episode IX – The Rise of Skywalker}}
Yn ''Star Wars: Episode IX – The Rise of Skywalker'', dat in jier nei de foarfallen yn 'e [[Star Wars: Episode VIII – The Last Jedi|foargeande film]] spilet, komt de hiele ''[[Skywalker Saga]]'' úteinlik ta in [[klimaks (narratology)|klimaktysk]] treffen tusken de krêften fan [[goed en kwea]], fertsjintwurdige troch it Ferset en de Earste Oarder en troch de Jedi en de [[Sith]]. It docht bliken dat keizer [[Palpatine]] ([[Ian McDiarmid]]) wer opstien is út 'e dea en temûk al in skoft de Earste Oarder bestjoert fan 'e Sith-planeet Exegol ôf. Hy jout Kylo Ren (Adam Driver) befel om Rey (Daisy Ridley) te finen en te deadzjen, dy't de [[pakesizzer]] fan Palpatine blykt te wêzen. De keizer hat yn it ferhoalene in nije [[float]] stjerreslachskippen boud om it Stjerrestelsel mei werom te feroverjen. Rey en it Ferset krije lucht fan 'e weromkear fan Palpatine en sette útein mei in syktocht om him op te spoaren. Lang om let fine se Exegol, dêr't Rey de konfrontaasje mei har [[pake]] oangiet, wylst it Ferset de float fan Palpatine oanfalt.
''Star Wars: Episode IX – The Rise of Skywalker'' waard regissearre troch J.J. Abrams nei in senario fan himsels en [[Chris Terrio]]. De film gie op [[16 desimber]] [[2019]] yn premiêre, en brocht $1.074,1 miljoen op tsjin in budget fan $275 miljoen. Dêrmei wie it de op seis nei meast opbringende film fan [[2019]] en teffens ien fan 'e djoerste films ea makke. ''Star Wars: Episode IX – The Rise of Skywalker'' waard nominearre foar 3 [[Oscar]]s (mar wûn net ien). De film waard ek nominearre foar 3 [[BAFTA's]], ien [[Grammy Award]], in [[Hugo Award]] en 12 [[Saturn Award]]s (dêr't er 5 fan wûn).
===Op harsels steande films===
Njonken de njoggen films fan 'e ''[[Skywalker Saga]]'', dy't in trochrinnend ferhaal fertelle, omfiemet de filmsearje fan ''Star Wars'' ek noch ferskate op harsels steande films. Anno [[2022]] giet it dêrby om twa [[live-action]]films en ien [[lange film|lange]] [[tekenfilm]], mei noch ferskate oar live-actionfilms yn [[preproduksje]].
[[File:Felicity_Jones_DEC_2016.jpg|left|thumb|160px|[[Felicity Jones]] spile [[Jyn Erso]] yn ''[[Rogue One: A Star Wars Story|Rogue One]]''.]]
====Op harsels steande live-actionfilms====
[[Filmstudio]] [[Lucasfilm]] en de [[algemien direktrise]] dêrfan, [[filmprodusint]]e [[Kathleen Kennedy (produsinte)|Kathleen Kennedy]], hawwe sein dat de op harsels steande [[live-action]]films fan 'e ''Star Wars''-rige oantsjut wurde sille as de "Antologysearje", fan it [[Ingelsk]]e wurd ''anthology'', dat "[[blomlêzing]]" betsjut. Dy beneaming is lykwols net yn 'e [[titel (opskrift)|titels]] fan 'e films brûkt wurden. Ynstee krije se as [[ûndertitel]] de oantsjutting ''A Star Wars Story'' ("In ''Star Wars''-ferhaal") mei.
[[Jay Rasulo]], de [[finansjeel direkteur]] fan [[The Walt Disney Company|Disney]], omskreau de Antologysearje as in rige [[oarsprongsferhaal|oarsprongsferhalen]], wêrby't ''[[Rogue One: A Star Wars Story|Rogue One]]'' it ferhaal fertelt fan 'e [[rebel]]len dy't de [[blaudruk]]ken fan 'e [[Deadsstjer]] [[dieverij|stelle]] (lykas neamd yn ''[[Star Wars: Episode IV – A New Hope]]''), wylst ''[[Sole: A Star Wars Story|Solo]]'' yngiet op 'e eftergrûn fan [[protagonist]] [[Han Solo]]. De [[tillefyzjesearje]] ''[[Obi-Wan Kenobi (tillefyzjesearje)|Obi-Wan Kenobi]]'' hie oarspronklik de trêde film út 'e Antologysearje wurde moatten, mar omreden fan 'e [[teloarstellend]]e resultaten fan ''Solo'' yn 'e [[bioskopen]] waard derfoar keazen om der ynstee in [[minysearje]] fan te meitsjen. Nettsjinsteande dat wurde der mear films yn 'e Antologysearje ferwachte nei it hiaat dat datoangeande folge op it útbringen fan ''[[Star Wars: Episode IX – The Rise of Skywalker]]''.
=====''Rogue One: A Star Wars Story''=====
[[File:Star_Wars_Rogue_One_Logo.svg|right|thumb|280px|It logo fan ''[[Rogue One: A Star Wars Story]]''.]]
{{Apart|Rogue One: A Star Wars Story}}
Yn ''Rogue One: A Star Wars Story'', dat in wike foarôfgeande oan 'e foarfallen yn ''[[Star Wars: Episode IV – A New Hope]]'' spilet, wurde [[Jyn Erso]] ([[Felicity Jones]]) en [[Cassian Andor]] ([[Diego Luna]]) der troch it [[Rebelleferbûn (Star Wars)|Rebelleferbûn]] op útstjoerd om Jyn har heit [[Galen Erso]] ([[Mads Mikkelsen]]) te finen. Dyselde is in [[wittenskipper]] dy't ûnder twang foar it [[Galaktysk Keizerryk]] oan 'e bou fan 'e [[Deadsstjer]] wurket. Jyn mient dat se har heit rêde sille, mar Andor hat yn it geheim befel krigen om Galen Erso te fermoardzjen. Uteinlik witte Jyn, Andor en harren meistanners de [[blaudruk]]ken foar de Deadsstjer yn 'e hannen te krijen, en oan 'e lieding fan it Rebelleferbûn troch te spyljen. De film lit ek de earste effektive oerwinning fan it Rebelleferbûn op 'e Keizerlike Striidkrêften sjen, dêr't gewach fan makke waard yn 'e iepeningstekst fan ''Star Wars: Episode IV – A New Hope''.
[[File:Diego Luna - Lucca Comics & Games 2018 01.jpg|left|thumb|170px|[[Diego Luna]] spile [[Cassian Andor]] yn ''[[Rogue One: A Star Wars Story|Rogue One]]''.]]
''Rogue One: A Star Wars Story'' waard regissearre troch [[Gareth Edwards (regisseur)|Gareth Edwards]] nei in senario fan [[Chris Weitz]] en [[Tony Gilroy]]. De film gie op [[10 desimber]] [[2016]] yn premiêre, en brocht $1.056,0 miljoen op tsjin in budget fan $220 miljoen. Dêrmei wie ''Rogue One'' de op ien nei meast opbringende film fan [[2016]] (nei ''[[Captain America: Civil War]]'') en de op 19 nei meast opbringende film aller tiden, mar ek ien fan 'e djoerste films dy't ea makke wie. ''Rogue One'' waard nominearre foar û.m. 2 [[Oscar]]s, 2 [[BAFTA's]] en in [[Hugo Award]], en wûn 3 [[Saturn Award]]s (fan 11 nominaasjes). De [[tillefyzjesearje]] ''[[Andor (tillefyzjesearje)|Andor]]'' is in [[spin-off]] fan ''Rogue One''.
=====''Solo: A Star Wars Story''=====
[[File:Solo-a-star-wars-story-tall-A_(cropped).png|right|thumb|200px|It logo fan ''[[Solo: A Star Wars Story]]''.]]
{{Apart|Solo: A Star Wars Story}}
''Solo: A Star Wars Story'' spilet tsien jier foarôfgeande oan 'e foarfallen yn ''[[Star Wars: Episode IV – A New Hope]]''. De jonge [[Han Solo]] ([[Alden Ehrenreich]]), in [[ynfanterist]] yn 'e [[kriichsmacht]] fan it [[Galaktysk Keizerryk]], jout him by in [[kriminele]] [[binde]] dy't ûnder lieding stiet fan [[Tobias Beckett]] ([[Woody Harrelson]]). Fia Beckett rekket Han [[freonskip|befreone]] mei in [[Wookiee]] dy't [[Chewbacca]] ([[Joonas Suotamo]]) hjit. Ek komt er yn kontakt mei [[Qi'ra]] ([[Emilia Clarke]]), in freondinne út syn [[bernetiid]], en mei de [[smokkeljen|smokkelder]] [[Lando Calrissian]] ([[Donald Glover]]). Mei-inoar sette se útein mei in riskant plan om ûnraffinearre 'coaxium', in [[fossile brânstof]], te [[dieverij|stellen]] út 'e [[mynbou|minen]] op 'e planeet Kessel.
''Solo: A Star Wars Story'' waard regissearre troch [[Ron Howard]] (en [[Phil Lord]] en [[Christopher Miller (regisseur)|Christopher Miller]], dy't nei fjouwer en in heale moanne fan [[opnamen (film)|opnamen]] [[ûntslein]] waarden), nei in senario fan [[Jonathan Kasdan]] en [[Lawrence Kasdan]]. De film gie op [[20 maaie]] [[2018]] yn premiêre, en brocht $393,2 miljoen op tsjin in budget fan $275 miljoen. Om't ''Solo'' ien fan 'e djoerste films aller tiden wie, draaide de produksje by it meirekkenjen fan 'e [[marketing]]kosten eins in oansjenlik [[ferlies (ûndernimming)|ferlies]]. De film waard nominearre foar in [[Oscar]], in [[Grammy Award]] en in [[Saturn Award]], mar wûn gjin wichtige prizen.
[[File:Solo A Star Wars Story Japan Premiere Red Carpet Alden Ehrenreich (41008143870).jpg|left|thumb|140px|[[Alden Ehrenreich]] spile [[Han Solo]] yn ''[[Solo: A Star Wars Story|Solo]]''.]]
=====''Rogue Squadron: A Star Wars Story''=====
''Rogue Squadron: A Star Wars Story'' is in oankommende ''Star Wars''-film fan 'e Antologysearje, dy't yn [[2020]] troch [[The Walt Disney Company|Disney]] en regisseur [[Patty Jenkins]] oankundige waard. Neffens de offisjele [[webside]] fan ''Star Wars'' sil ''Rogue Squadron'' "in nije [[generaasje]] stjerrejagerpiloaten yntrodusearje by it winnen fan har [[fleanbrevet|brevet]] en it weagjen fan har libbens yn in grinsferlizzende achtbaanrit mei in heech tempo, dy't de filmsearje nei in takomstich tiidrek fan it stjerrestelsel bringe sil." It is de bedoeling dat ''Rogue Squadron'' op [[22 desimber]] [[2023]] yn premiêre gean sil.
=====Oare takomstige, mooglike en skraste live-actionfilms=====
[[Lucasfilm]] hat anno [[2022]] in stikmannich ''Star Wars''-films yn [[preproduksje]], wêrûnder in noch nammeleaze film ûnder [[rezjy]] fan 'e [[Nij-Seelân|Nijseelânske]] filmmakker [[Taika Waititi]] en in fjirde [[filmtrilogy]], mei [[senario's]] skreaun troch [[Rian Johnson]], dy't los stean sil fan 'e ''[[Skywalker Saga]]''. Johnson, dy't earder ''[[Star Wars: Episode VIII – The Last Jedi]]'' regissearre, hat ek foar de rezjy tekene fan it earste diel fan 'e nije trilogy. Yn [[septimber]] [[2019]] waard fierdersoan bekendmakke dat [[Kathleen Kennedy (produsinte)|Kathleen Kennedy]] fan [[Lucasfilm]] en [[Kevin Feige]], de [[filmprodusint|produsint]] fan in grut tal [[Marvel Studios|Marvel]]-[[superheldefilm]]s, gearwurkje sille oan in ''Star Wars''-film, en yn [[febrewaris]] [[2020]] waard in film oankundige dy't regisearre wurde sil troch [[J.D. Dillard]].
[[File:Woody_Harrelson_October_2016.jpg|right|thumb|120px|[[Woody Harrelson]] spile [[Tobias Beckett]] yn ''[[Solo: A Star Wars Story|Solo]]''.]]
Fierdersoan stiet yn it [[kontrakt]] dat [[Felicity Jones]] tekene doe't se akkoart gie mei it spyljen fan 'e rol fan [[Jyn Erso]] yn ''[[Rogue One: A Star Wars Story]]'', dat se (nettsjinsteande it lot fan har personaazje yn ''Rogue One'') beskikber wêze moat foar noch in ''Star Wars''-film. Krektsa meitsje ek de kontrakten dy't [[Alden Ehrenreich]] en [[Emilia Clarke]] tekenen foar harren rollen yn ''[[Solo: A Star Wars Story]]'' gewach fan mooglike ferfolchfilms.
Ferskate oare oankundige ''Star Wars''-projekten binne ûnderwilens skrast. Sa waard yn [[2013]] de produksje fan in [[spin-off]]-film oankundige dy't op basis fan in [[senario]] fan [[Simon Kinberg]] makke wurde soe oer de aventoeren fan 'e [[preemjejager]] [[Boba Fett]] yn deselde tiid as de oarspronklike [[Star Wars-trilogy|''Star Wars''-trilogy]]. Tsjin [[oktober]] [[2018]] waard dúdlik dat dy film út produksje helle wie yn it foardiel fan 'e [[tillefyzjesearje]] ''[[The Mandalorian]]'', dy't itselde ûnderwerp behannele mei in oare haadpersoan. In mids [[2014]] oankundige film ûnder [[rezjy]] fan [[Josh Trank]] oer in net bekendmakke ûnderwerp rûn yn [[2015]] op 'e klippen doe't Trank mei [[rûzje]] by it projekt weirekke.
[[File:Frank Oz 2012.jpg|left|thumb|160px|[[Poppespiler]] [[Frank Oz]] fertolke de rol fan [[Yoda]] yn [[Skywalker Saga|alle trije ''Star Wars''-trilogyen]].]]
In film oer [[Obi-Wan Kenobi]], dy't as trêde diel yn 'e [[#Op harsels steande live-actionfilms|Antologysearje]] útbrocht wurde soe, waard nei it [[teloarstellend]]e resultaat fan ''[[Solo: A Star Wars Story]]'' skrast en ynstee omwurke ta de [[minysearje]] ''[[Obi-Wan Kenobi (tillefyzjesearje)|Obi-Wan Kenobi]]''. Yn [[augustus]] [[2017]] giene der geroften dat der ek films oer [[Jabba de Hutt]] en [[Yoda]] yn [[preproduksje]] wiene, mar dêr waard letter neat mear oer fernommen.
Yn [[febrewaris]] [[2018]] waard bekendmakke dat [[David Benioff]] en [[D.B. Weiss]], de makkers fan 'e súksesfolle [[fantasytillefyzjesearje]] ''[[Game of Thrones (tillefyzjesearje)|Game of Thrones]]'', in nije ''Star Wars''-filmtrilogy skriuwe en produsearje soene, wêrfan't de dielen yn 'e [[bioskoop]] komme soene yn [[desimber]] fan [[2022]], [[2024]] en [[2026]]. Dat projekt rûn lykwols yn [[oktober]] [[2019]] op 'e non doe't Benioff en Weiss ta de konklúzje kamen dat it wurk net te kombinearjen wie mei harren earder oangiene ferplichtings foar [[Netflix]]. Nettsjinsteande dat sei Kathleen Kennedy, de [[algemien direktrise]] fan Lucasfilm, dat de studio iepen stie foar it ferfetsjen fan it projekt troch Benioff en Weiss wannear't sy har dat oan tiid diene.
====Op harsels steande tekenfilms====
=====''Star Wars: The Clone Wars'' (film)=====
[[File:Star_Wars_The_Clone_Wars.png|right|thumb|200px|It logo fan ''[[Star Wars: The Clone Wars (film)|Star Wars: The Clone Wars]]''.]]
{{Apart|Star Wars: The Clone Wars (film)}}
''Star Wars: The Clone Wars'' spilet koart nei de foarfallen yn ''[[Star Wars: Episode II – Attack of the Clones]]'' en dus oan it begjin fan 'e [[Kloane-oarloggen]] dêr't de [[titel (namme)|titel]] nei ferwiist. De [[Sith]] [[greve Dooku]] ([[Christopher Lee]]) en de [[ferrie]]dlike [[Hutt (Star Wars)|Hutt]] Ziro ([[Corey Burton]]), bringe in plan yn 'e praktyk om 'e ynfloedrike [[gangster]] [[Jabba de Hutt]] ([[Kevin Michael Richardson]]), in [[omkesizzer]] fan Ziro, tsjin 'e [[Galaktyske Republyk]] op te setten troch de [[Jedi]] de skuld op 'e lea te skowen foar de [[ûntfiering]] fan Jabba syn soan. Wylst [[Anakin Skywalker]] ([[Matt Lanter]]) en syn nije learling [[Ahsoka Tano]] ([[Ashley Eckstein]]) besykje om it bern werom by syn heit te bringen, jouwe [[Obi-Wan Kenobi]] ([[James Arnold Taylor]]) en [[Padmé Amidala]] ([[Catherine Taber]]) lieding oan twa selsstannige ûndersiken om út te finen wa't de wiere ferantwurdliken binne.
''Star Wars: The Clone Wars'' waard regissearre troch [[Dave Filoni]] nei in senario fan [[Henry Gilroy]], [[Steven Melching]] en [[Scott Murphy (senarioskriuwer)|Scott Murphy]]. It wie de earste (en anno 2022 noch altyd de iennichste) [[lange film|lange]] [[tekenfilm]] fan 'e ''Star Wars''-franchise. De film gie op [[10 augustus]] [[2008]] yn premiêre, en brocht $68,3 miljoen op tsjin in budget fan $8,5 miljoen. ''Star Wars: The Clone Wars'' fungearre teffens as [[pilotôflevering]] foar de [[tekenfilmsearje]] ''[[Star Wars: The Clone Wars (tillefyzjesearje út 2008)|Star Wars: The Clone Wars]]'', wêrfan't de útstjoering twa [[moanne (tiid)|moannen]] nei de premiêre fan 'e film op it [[Cartoon Network]] úteinsette.
===Personaazjes yn 'e ''Star Wars''-films===
Yn 'e tabel hjirûnder wurdt in oersjoch jûn fan 'e wichtichste [[personaazje]]s út 'e [[live action]]-films fan 'e ''Star Wars''-franchise en de [[akteur]]s dy't dy rollen spile hawwe.
{| class="wikitable sortable" style="text-align:center;font-size:82%;"
|-
! Personaazje
! [[Star Wars: Episode IV – A New Hope|Episode IV]]
! [[Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back|Episode V]]
! [[Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi|Episode VI]]
! [[Star Wars: Episode I – The Phantom Menace|Episode I]]
! [[Star Wars: Episode II – Attack of the Clones|Episode II]]
! [[Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith|Episode III]]
! [[Star Wars: Episode VII – The Force Awakens|Episode VII]]
! [[Star Wars: Episode VIII – The Last Jedi|Episode VIII]]
! [[Star Wars: Episode IX – The Rise of Skywalker|Episode IX]]
! [[Rogue One: A Star Wars Story|Rogue One]]
! [[Solo: A Star Wars Story|Solo]]
|-
| style="text-align:left;" | [[Luke Skywalker]] || [[Mark Hamill]] || Mark Hamill || Mark Hamill || - || - || - || Mark Hamill || Mark Hamill || Mark Hamill || - || -
|-
| style="text-align:left;" | [[Leia Organa|prinsesse Leia]] || [[Carrie Fisher]] || Carrie Fisher || Carrie Fisher || - || - || - || Carrie Fisher || Carrie Fisher || Carrie Fisher<br>[[Billie Lourd]]² || [[Ingvild Deila]]² || -
|-
| style="text-align:left;" | [[Han Solo]] || [[Harrison Ford]] || Harrison Ford || Harrison Ford || - || - || - || Harrison Ford || Harrison Ford || Harrison Ford || - || [[Alden Ehrenreich]]
|-
| style="text-align:left;" | [[Obi-Wan Kenobi]] || [[Alec Guinness]] || Alec Guinness || Alec Guinness || [[Ewan McGregor]] || Ewan McGregor || Ewan McGregor || - || - || - || - || -
|-
| style="text-align:left;" | [[Darth Vader]]* || [[David Prowse]]¹<br>[[James Earl Jones]]² || David Prowse¹<br>James Earl Jones² || David Prowse¹<br>James Earl Jones² || - || - || - || - || James Earl Jones² || - || [[Spencer Wilding]]¹<br>James Earl Jones²|| -
|-
| style="text-align:left;" | [[Chewbacca]] || [[Peter Mayhew]] || Peter Mayhew || Peter Mayhew || - || - || Peter Mayhew || Peter Mayhew en<br>[[Joonas Suotamo]] || Joonas Suotamo || Joonas Suotamo || - || Joonas Suotamo
|-
| style="text-align:left;" | [[C-3PO]] || [[Anthony Daniels]] || Anthony Daniels || Anthony Daniels || Anthony Daniels || Anthony Daniels || Anthony Daniels || Anthony Daniels || Anthony Daniels || Anthony Daniels || Anthony Daniels || -
|-
| style="text-align:left;" | [[R2-D2]] || [[Kenny Baker (Ingelsk akteur)|Kenny Baker]] || Kenny Baker || Kenny Baker || Kenny Baker || Kenny Baker || Kenny Baker || [[Jimmy Vee]] || Jimmy Vee || [[Hassan Taj]]³<br>[[Lee Towersby]]³ || Jimmy Vee || -
|-
| style="text-align:left;" | [[Lando Calrissian]] || - || [[Billy Dee Williams]] || Billy Dee Williams || - || - || - || - || - || Billy Dee Williams || - || [[Donald Glover]]
|-
| style="text-align:left;" | [[Yoda]] || - || [[Frank Oz]]²<sup>,</sup>³ || Frank Oz²<sup>,</sup>³ || Frank Oz²<sup>,</sup>³ || Frank Oz² || Frank Oz² || - || Frank Oz²<sup>,</sup>³ || - || - || -
|-
| style="text-align:left;" | keizer [[Palpatine]]/<br>[[Darth Sidious]] || - || [[Marjoree Eaton]]¹<br>[[Clive Revill]]² || [[Ian McDiarmid]] || Ian McDiarmid || Ian McDiarmid || Ian McDiarmid || - || - || Ian McDiarmid || - || -
|-
| style="text-align:left;" | [[Boba Fett]] || - || [[Jeremy Bulloch]]¹<br>[[Jason Wingreen]]² || Jeremy Bulloch¹ || - || [[Daniel Logan]] || - || - || - || - || - || -
|-
| style="text-align:left;" | [[Anakin Skywalker]]* || - || - || [[Sebastian Shaw (akteur)|Sebastian Shaw]] || [[Jake Lloyd]] || [[Hayden Christensen]] || Hayden Christensen || - || - || Hayden Christensen || - || -
|-
| style="text-align:left;" | [[Jabba de Hutt]] || - || - || [[Larry Ward (akteur)|Larry Ward]]² || [[Scott Schumann]]² || - || - || - || - || - || - || -
|-
| style="text-align:left;" | [[Padmé Amidala]] ||- || - || - || [[Natalie Portman]] || Natalie Portman || Natalie Portman || - || - || - || - || -
|-
| style="text-align:left;" | [[Jar Jar Binks]] || - || - || - || [[Ahmed Best]] || Ahmed Best || Ahmed Best || - || - || - || - || -
|-
| style="text-align:left;" | [[Qui-Gon Jinn]] || - || - || - || [[Liam Neeson]] || Liam Neeson || - || - || - || Liam Neeson || - || -
|-
| style="text-align:left;" | [[Mace Windu]] || - || - || - || [[Samuel L. Jackson]] || Samuel L. Jackson || Samuel L. Jackson || - || - || Samuel L. Jackson || - || -
|-
| style="text-align:left;" | [[Darth Maul]] || - || - || - || [[Ray Park]]¹<br>[[Peter Serafinowicz]]² || - || - || - || - || - || - || Ray Park¹<br>[[Sam Witwer]]²
|-
| style="text-align:left;" | [[greve Dooku]] || - || - || - || - || [[Christopher Lee]] || Christopher Lee || - || - || - || - || -
|-
| style="text-align:left;" | [[Jango Fett]] || - || - || - || - || [[Temuera Morrison]] || - || - || - || - || - || -
|-
| style="text-align:left;" | [[Rey (Star Wars)|Rey]] || - || - || - || - || - || - || [[Daisy Ridley]] || Daisy Ridley || Daisy Ridley || - || -
|-
| style="text-align:left;" | [[Finn (Star Wars)|Finn]] || - || - || - || - || - || - || [[John Boyega]] || John Boyega || John Boyega || - || -
|-
| style="text-align:left;" | [[Kylo Ren]] || - || - || - || - || - || - || [[Adam Driver]] || Adam Driver || Adam Driver || - || -
|-
| style="text-align:left;" | [[Poe Dameron]] || - || - || - || - || - || - || [[Oscar Isaac]] || Oscar Isaac || Oscar Isaac || - || -
|-
| style="text-align:left;" | [[BB-8]] || - || - || - || - || - || - || [[Dave Chapman (akteur)|Dave Chapman]]³<br>[[Brian Herring]]³<br>[[Ben Schwartz]]²<br>[[Bill Hader]]² || Dave Chapman³<br>Brian Herring³<br>Ben Schwartz²<br>Bill Hader² || Dave Chapman³<br>Brian Herring³<br>Ben Schwartz²<br>Bill Hader² || - || -
|-
| style="text-align:left;" | [[Maz Kanata]] || - || - || - || - || - || - || [[Lupita Nyong'o]] || Lupita Nyong'o || Lupita Nyong'o || - || -
|-
| style="text-align:left;" | [[Snoke (Star Wars)|opperste lieder Snoke]] || - || - || - || - || - || - || [[Andy Serkis]] || Andy Serkis || - || - || -
|-
| style="text-align:left;" | [[Hux (Star Wars)|generaal Hux]] || - || - || - || - || - || - || [[Domhnall Gleeson]] || Domhnall Gleeson || Domhnall Gleeson || - || -
|-
| style="text-align:left;" | [[Rose Tico]] || - || - || - || - || - || - || - || [[Kelly Marie Tran]] || Kelly Marie Tran || - || -
|-
| style="text-align:left;" | [[Phasma (Star Wars)|kaptein Phasma]] || - || - || - || - || - || - || [[Gwendoline Christie]] || Gwendoline Christie || - || - || -
|-
| style="text-align:left;" | [[fise-admiraal Holdo]] || - || - || - || - || - || - || - || [[Laura Dern]] || - || - || -
|-
| style="text-align:left;" | [[Jyn Erso]] || - || - || - || - || - || - || - || - || - || [[Felicity Jones]] || -
|-
| style="text-align:left;" | [[Cassian Andor]] || - || - || - || - || - || - || - || - || - || [[Diego Luna]] || -
|-
| style="text-align:left;" | [[Tobias Beckett]] || - || - || - || - || - || - || - || - || - || - || [[Woody Harrelson]]
|-
| style="text-align:left;" | [[Qi'ra]] || - || - || - || - || - || - || - || - || - || - || [[Emilia Clarke]]
|-
|}
<small><nowiki>*</nowiki>) Darth Vader en Anakin Skywalker binne deselde persoan, mar wurde spile troch ferskillende akteurs<br>¹) [[minsklik lichem|lichaamlik]] foarkommen<br>²) dialooch [[stimakteur|ynsprutsen]]<br>³) [[poppespul]]</small><br><br>
===Opbringsten fan 'e ''Star Wars''-filmsearje===
<small>boarne: de sifers yn [[:en:List of Star Wars films#Box office performance|dizze tabel]] op 'e [[Ingelske Wikipedy]]. (Trochdat de films gauris op 'e nij yn 'e bioskoop brocht wurde, kinne de opbringstbedraggen ferskille mei sifers út oare boarnen as lettere opbringsten net of just al meirekkene wurde.)</small><br>
{| class="wikitable" width=60%
! rowspan="2" align="center" | film
! rowspan="2" align="center" | jier
! colspan="3" align="center" | [[opbringst (jild)|opbringst]] yn 'e [[bioskoop]] yn [[Amerikaanske dollar]]s
|-
! align="center" | [[Noard-Amearika]]
! align="center" | rest fan 'e wrâld
! align="center" | totaal
|-
| align="center" colspan="5" | '''[[Star Wars-trilogy|''Star Wars''-trilogy'']]'''
|-
| ''[[Star Wars: Episode IV – A New Hope]]''
| align="center"| 1977
| align="right" | 460.998.507
| align="right" | 195.751.992
| align="right" | 656.750.499
|-
| ''[[Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back]]''
| align="center"| 1980
| align="right" | 292.753.960
| align="right" | 190.685.234
| align="right" | 483.439.194
|-
| ''[[Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi]]''
| align="center"| 1983
| align="right" | 309.306.177
| align="right" | 122.009.457
| align="right" | 431.315.634
|-
| colspan="2" | totaal ''Star Wars''-trilogy
| align="right" | 1.063.058.644
| align="right" | 508.446.683
| align="right" | 1.571.505.327
|-
| align="center" colspan="5" | '''[[Star Wars-prequeltrilogy|''Star Wars''-prequeltrilogy'']]'''
|-
| ''[[Star Wars: Episode I – The Phantom Menace]]''
| align="center"| 1999
| align="right" | 474.544.677
| align="right" | 552.538.030
| align="right" | 1.027.082.707
|-
| ''[[Star Wars: Episode II – Attack of the Clones]]''
| align="center"| 2002
| align="right" | 310.676.740
| align="right" | 343.103.230
| align="right" | 653.779.970
|-
| ''[[Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith]]''
| align="center"| 2005
| align="right" | 380.270.577
| align="right" | 488.119.983
| align="right" | 868.390.560
|-
| colspan="2" |totaal ''Star Wars''-prequeltrilogy
| align="right" | 1.165.491.994
| align="right" | 1.383.761.243
| align="right" | 2.549.253.237
|-
| align="center" colspan="5" | '''[[Star Wars-ferfolchtrilogy|''Star Wars''-ferfolchtrilogy'']]'''
|-
| ''[[Star Wars: Episode VII – The Force Awakens]]''
| align="center"| 2015
| align="right" | 936.662.225
| align="right" | 1.132.859.475
| align="right" | 2.069.521.700
|-
| ''[[Star Wars: Episode VIII – The Last Jedi]]''
| align="center"| 2017
| align="right" | 620.181.382
| align="right" | 712.517.448
| align="right" | 1.332.698.830
|-
| ''[[Star Wars: Episode IX – The Rise of Skywalker]]''
| align="center"| 2019
| align="right" | 515.202.542
| align="right" | 558.946.737
| align="right" | 1.074.149.279
|-
| colspan="2" | totaal ''Star Wars''-ferfolchtrilogy
| align="right" | 2.072.046.149
| align="right" | 2.404.323.660
| align="right" | 4.476.369.809
|-
| colspan="2" | totaal ''Skylwalker Saga''
| align="right" | 4.300.596.787
| align="right" | 4.296.531.586
| align="right" | 8.597.128.373
|-
| align="center" colspan="5" | '''[[spin-off]]-films'''
|-
| ''[[Star Wars: The Clone Wars (film)|Star Wars: The Clone Wars]]''
| align="center"| 2008
| align="right" | 35.161.554
| align="right" | 33.121.290
| align="right" | 68.282.844
|-
| ''[[Rogue One: A Star Wars Story]]''
| align="center"| 2016
| align="right" | 532.177.324
| align="right" | 523.880.396
| align="right" | 1.056.057.720
|-
| ''[[Solo: A Star Wars Story]]''
| align="center"| 2018
| align="right" | 213.767.512
| align="right" | 179.157.295
| align="right" | 392.924.807
|-
| colspan="2" | totaal folsleine ''Star Wars''-filmsearje
| align="right" | 5.081.703.177
| align="right" | 5.032.690.567
| align="right" | 10.113.931.249
|}
==Tillefyzje==
===Tillefyzjespecial===
====''Star Wars Holiday Special''====
[[File:Star_Wars_Holiday_Special_title.png|right|thumb|200px|It logo fan 'e ''[[Star Wars Holiday Special]]''.]]
{{Apart|Star Wars Holiday Special}}
De ''Star Wars Holiday Special'' folget yn 'e [[gronology]] fan ''Star Wars'' direkt op ''[[Star Wars: Episode IV – A New Hope]]''. It is in bûnt gehiel fan nije opnamen, [[argyf]]bylden út ''A New Hope'', deryn bemongen [[sketch]]es mei bekende Amerikanen, [[musical]]nûmers en in [[tekenfilm|animearre]] segmint, dat min ofte mear byinoar holden wurdt troch in ferhaalline wêryn't [[Han Solo]] ([[Harrison Ford]]) en de [[Wookiee]] [[Chewbacca]] ([[Peter Mayhew]]) ôfreizgje nei [[Kashyyyk]], de thúswrâld fan 'e Wookiees, foar de fiering fan in [[hjeldei]] dy't Libbensdei hjit. De [[stoarmtroeper (Star Wars)|stoarmtroepers]] fan it [[Galaktysk Keizerryk]] sitte harren lykwols op 'e hakken en hâlde [[hûssiking]] by Malla ([[Mickey Morton (akteur)|Mickey Morton]]), Chewbacca syn [[oarehelte|frou]], en harren jonge soan Lumpy ([[Patty Maloney]]). Han en Chewbacca komme pas del as de stoarmtroepers al wer ôfset binne sûnder wat bedijd te hawwen, mar ien [[erchtinkendheid|erchtinkende]] soldaat is efterbleaun en wurdt troch Han deamakke as er harren trappearret. In syktocht nei de missende stoarmtroeper kin foarkomd wurde troch de oerhearrigen fan 'e man wiis te meitsjen dat er [[desersje|desertearre]] is. Dêrnei kin it einlings wurde mei de fiering fan Libbensdei.
De ''Star Wars Holiday Special'' waard regissearre troch [[Steve Binder]] nei in senario fan [[Pat Proft]], [[Leonard Ripps]], [[Bruce Vilanch]], [[Rod Warren]] en [[Mitzie Welch]]. It wie in [[tillefyzjespecial]] yn it ramt fan 'e oankommende [[kryst]]dagen, mei in spyldoer fan 98 [[minuten]]. De ''Star Wars Holiday Special'' waard op [[17 novimber]] [[1978]] op 'e [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[tillefyzje]] útstjoerd troch it [[tillefyzjenetwurk]] [[CBS (tillefyzjenetwurk)|CBS]]. De special is berucht om 'e ekstreem negative ûntfangst en is neitiid nea op 'e tillefyzje werhelle, noch is er ea útbrocht op [[VHS]], [[dvd]] of [[blu-ray]]. De iennichste ferzjes dy't yn omrin binne fan 'e ''Star Wars Holiday Special'', binne sadwaande partikuliere opnamen troch [[fan (persoan)|fans]] fan 'e iennichste tillefyzje-útstjoering, dy't klandestyn ferhannele wurde.
===Tillefyzjefilms===
====''Ewoks''-films====
De skattige [[Ewoks]], de lytse pluzige [[bûtenierdske wêzens]] fan 'e [[moanne (byplaneet)|boskmoanne]] [[Endor (Star Wars)|Endor]] dy't yn ''[[Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi]]'' de kommando-ienheid rêde dy't de skyldgenerator útskeakelje moat, waarden sa [[populêr]] dat se mids [[1980-er jierren]] in twatal eigen [[spin-off]]-[[tillefyzjefilm]]s krigen. Dy kamen yn 'e Feriene Steaten op 'e tillefyzje yn 'e [[Thanksgiving (Feriene Steaten)|Thanksgiving Day]]-[[wykein]]en fan [[1984]], resp. [[1985]], en binne yn 'e ''Star Wars''-[[gronology]] te pleatsen nei de foarfallen yn ''[[Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back]]'' en foarôfgeande oan 'e foarfallen yn ''[[Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi]]''. Oars as de ''[[Star Wars Holiday Special]]'' waarden beide ''Ewoks''-films apart útbrocht op [[VHS]] en letter tegearre op ien [[dvd]]. Al binne se basearre op ideeën fan [[George Lucas]], dochs hawwe se net de oantsjutting "Star Wars" yn 'e [[titel (namme)|titel]] en ek waarden se ornearre ta in nivo fan 'e ''Star Wars''-[[kanon (kultuer)|kanon]] te hearren dat ûndergeskikt wie oan 'e oarspronklike [[Star Wars-trilogy|''Star Wars''-trilogy]].
=====''Caravan of Courage: An Ewok Adventure''=====
[[File:Caravan of Courage logo.png|right|thumb|200px|It logo fan ''[[Caravan of Courage: An Ewok Adventure]]''.]]
{{Apart|Caravan of Courage: An Ewok Adventure}}
Yn ''Caravan of Courage: An Ewok Adventure'' lijt de [[minsklik]]e [[húshâlding]] Towani [[skipbrek]] op 'e [[moanne (byplaneet)|boskmoanne]] [[Endor (Star Wars)|Endor]]. Wylst se harren [[romteskip]] besykje te reparearjen, rekket it [[gesin]] útinoar as in reuseftich wêzen dat de Gorax neamd wurdt, de [[âldelju]] Jeremitt ([[Guy Boyd (akteur)|Guy Boyd]]) en Catarine ([[Fionnula Flanagan]]) [[ûntfiering|ûntfiert]]. In groepke [[Ewoks]], dy't de oarspronklike bewenners fan 'e Boskmoanne foarmje, kriget [[begrutsjen]] mei de lykme-allinne efterbleaune [[bern (persoan)|minskebern]]. Oanfierd troch Wicket ([[Warwick Davis]]) beslute se Cindel Towani ([[Aubree Miller]]) en har âldere [[broer]] Mace ([[Eric Walker (artyst)|Eric Walker]]) te helpen om harren âlden te rêden.
''Caravan of Courage: An Ewok Adventure'' waard regissearre troch [[John Korty]] nei in senario fan [[Bob Carrau]]. De makkers fan 'e film keazen foar in styl dy't gâns ôfwykt fan oare films út 'e ''Star Wars''-franchise, mei as opmerklikste feroaring de tafoeging fan in [[auktorieel perspektyf|alwittende ferteller]] yn in [[voice-over]] dy't [[stimakteur|ynsprutsen]] waard troch [[Burl Ives]]. Yn 'e Feriene Steaten kaam de film ûnder de titel ''An Ewok Adventure'' op [[25 novimber]] [[1984]] op 'e tillefyzje by it netwurk [[American Broadcasting Company|ABC]]. Om utens waard er yn guon lannen yn in beheind tal [[bioskopen]] útbrocht, en dêrfoar waard de titel oanpast ta ''Caravan of Courage: An Ewok Adventure''. De film wûn yn [[1985]] in [[Emmy]] foar bêste [[special effects]].
=====''Ewoks: The Battle for Endor''=====
[[File:Ewoks-The Battle for Endor logo.png|right|thumb|180px|It logo fan ''[[Ewoks: The Battle for Endor]]''.]]
{{Apart|Ewoks: The Battle for Endor}}
''Ewoks: The Battle for Endor'' is in [[ferfolch]] op ''Caravan of Courage'', dat likernôch in healjier neitiid spilet. De reparaasjes fan it romteskip fan 'e Towani's binne hast klear as de [[kwea|boasaardige]] [[hear (titel)|hear]] Terak ([[Carel Struycken]]), syn [[hekse (mytysk wêzen)|heks]]-eftige helpster Charal ([[Siân Phillips]]) en harren [[binde]] [[plonderjen|plonderders]] it doarp fan 'e pleatslike Ewoks oanfalle. Gâns Ewoks wurde finzen nommen, en Jeremitt ([[Paul Gleason]]), Catarine (Fionnula Flanagan) en Mace (Eric Walker) wurde deamakke as se harren freonen te help komme. Cindel (Aubree Miller), no in jong [[wees]]famke, en Wicket (Warwick Davis) pike tegearre út en fine beskûl by Noa Briqualon ([[Wilford Brimley]]), in oare minske dy't ek op 'e Boskmoanne strâne rekke is. As Charal Cindel fynt en ûntfiert, geane Noa en Wicket derefteroan om har te befrijen, wat liedt ta in kontrontaasje mei Terak.
''Ewoks: The Battle for Endor'' waard regissearre troch [[Ken Wheats|Ken]] en [[Jim Wheats]] nei in senario fan harrensels. De film waard op [[24 novimber]] [[1985]] foar it earst op 'e Amerikaanske tillefyzje útstjoerd troch ABC. ''Ewoks: The Battle for Endor'' wûn yn [[1986]] in [[Emmy]] foar bêste special effects.
====''A Droid Story''====
Yn [[desimber]] [[2020]] waard oankundige dat ''A Droid Story'' yn produksje nommen wurde soe. Dat moat in [[tekenfilm|animearre]] [[aventoerefilm]] wurde dy't [[filmdistribúsje|distibuëarre]] wurde sil fia de [[streaming media|streamingtsjinst]] [[Disney+]]. Neffens it berjocht dêroer op it offisjele [[Twitter]]account fan ''Star Wars'' sil "dizze [[epos|epyske]] reis ús yn 'e kunde bringe mei in nije held, dy't begelaat wurdt troch [[R2-D2]] en [[C-3PO]]."
===Live action-tillefyzjesearjes===
De earste [[live-action]]tillefyzjesearje yn it ramt fan ''Star Wars'', mei as [[titel (opskrift)|titel]] ''[[The Mandalorian]]'', kaam fan [[novimber]] [[2019]] ôf beskikber fia [[Disney+]], de eigen [[streaming media|streamingtsjinst]] fan [[The Walt Disney Company]]. Sân oare searjes binne sûnt ek fia Disney+ útbrocht of steane dêrfoar yn 'e planning.
====''The Mandalorian''====
[[File:The_Mandalorian.svg|right|thumb|270px|It logo fan ''[[The Mandalorian]]''.]]
{{Apart|The Mandalorian}}
''The Mandalorian'' is de earste [[tillefyzjesearje]] yn it ramt fan 'e ''Star Wars''-franchise dy't net [[tekenfilm|animearre]], mar [[live-action]] is. De searje spilet yn it tiidrek fan 'e [[Galaktyske Republyk|Nije Republyk]], nei't (yn ''[[Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi]]'') it [[Galaktysk Keizerryk]] ûnder fuotten helle is. ''The Mandalorian'' folget de aventoeren fan in [[iensumens|iensume]] [[preemjejager]], dy't yn 'e wetteleaze bûtenste regioanen fan it Stjerrestelsel ynhierd wurdt troch de restanten fan 'e Keizerlike Striidkrêften om Grogu, in [[bern (persoan)|bern]] fan itselde [[bûtenierdske wêzens|bûtenierdske ras]] as [[Yoda]], te sykjen en oan harren út te leverjen. Hy nimt de opdracht oan, mar nei't er it bern fûn hat, naait er der ynstee mei út om it te beskermjen. De [[haadpersoan]], dy't spile wurdt troch [[Pedro Pascal]], stiet lang inkeld bekend as "de Mandaloriaan", en pas yn 'e lêste [[ôflevering]] fan [[seizoen (omrop)|seizoen]] 1 wurdt bekend dat er eins [[de Mandaloriaan|Din Djarin]] hjit.
It [[sjenre]] fan ''The Mandalorian'' wurdt omskreaun as in ferminging fan [[science fiction]] en [[western (sjenre)|western]]. Anno [[2022]] rint de searje trije seizoenen (fan it neijier fan [[2019]] ôf) mei acht ôfleverings yn elts seizoen. ''The Mandalorian'' wurdt distribuëarre fia de [[streaming media|streamingtsjinst]] [[Disney+]] en wie fan it begjin ôf oan ien fan 'e paradehynderkes fan dat platfoarm. De searje waard makke mei baanbrekkende [[special effects]] fan [[Industrial Light & Magic]] (ILM), lykas in [[fideomuorre]] fan 360° dy't de [[dekôr]]s kreëarret. Neffens in berjocht út [[augustus]] [[2018]] soe ''The Mandalorian'' likernôch [[$]]100 miljoen per 10 ôfleverings kostje om te meitsjen. Ferskate [[spin-off]]searjes kamen út ''The Mandalorian'' fuort, wêrûnder ''[[The Book of Boba Fett]]'' en ''[[Ahsoka (tillefyzjesearje)|Ahsoka]]''.
====''The Book of Boba Fett''====
[[File:The_Book_of_Boba_Fett_logo_black.svg|left|thumb|170px|It logo fan ''[[The Book of Boba Fett]]''.]]
{{Apart|The Book of Boba Fett}}
''The Book of Boba Fett'' is in live-actiontillefyzjesearje dy't ûntstien is as in [[spin-off]] fan 'e eardere searje ''[[The Mandalorian]]''. De rige spilet koart nei de foarfallen yn ''[[Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi]]'' en folget de aventoeren fan 'e [[gangster]] en [[preemjejager]] [[Boba Fett]] (spile troch [[Temuera Morrison]]). Krekt as ''The Mandalorian'' wurdt ''The Book of Boba Fett'' omskreaun as in ferminging fan 'e sjenres [[science fiction]] en [[western (sjenre)|western]]. It earste, sân ôfleverings tellende seizoen fan 'e searje kaam ein [[desimber]] [[2021]] beskikber op [[Disney+]].
====''Obi-Wan Kenobi''====
[[File:Star_Wars_Obi-Wan_Kenobi_logo.png|right|thumb|270px|It logo fan ''[[Obi-Wan Kenobi (tillefyzjesearje)|Obi-Wan Kenobi]]''.]]
{{Apart|Obi-Wan Kenobi (tillefyzjesearje)}}
''Obi-Wan Kenobi'' is in oankommende live-actiontillefyzjesearje yn it ramt fan 'e ''Star Wars''-franchise, dy't de foarm fan in [[minysearje]] hat. De rige spilet tsien jier nei de foarfallen yn 'e film ''[[Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith]]'' en giet djipper yn op it lot fan 'e [[Jedi|Jedi-master]] [[Obi-Wan Kenobi]] ([[Ewan McGregor]]) as er him ferbûke oer de [[Grutte Suvering fan de Jedi|hast folsleine útrûging fan 'e Jedi-oarder]] yn [[ballingskip]] op [[Tatooine]] weromlutsen hat. Hy hat dy planeet útkeazen, sadat er in eachje yn it seil hâlde kin oangeande de [[opfieding]] fan 'e jonge [[Luke Skywalker]] ([[Grant Feely]]). De út seis ôfleverings besteande searje sil fan [[maaie]] [[2022]] ôf op [[Disney+]] beskikber komme.
====''Andor''====
[[File:Logo_of_Star_Wars_series_Andor.svg|right|thumb|200px|It logo fan ''[[Andor (tillefyzjesearje)|Andor]]''.]]
{{Apart|Andor (tillefyzjesearje)}}
''Andor'' is in oankommende live-actiontillefyzjesearje yn it ramt fan 'e ''Star Wars''-franchise, dy't in [[spin-off]]searje is fan 'e film ''[[Rogue One: A Star Wars Story]]'' ([[2016]]). De rige is in [[prequel]] fan ''Rogue One'' en spilet fiif jier foarôfgeande oan 'e foarfallen yn dy film en yn ''[[Star Wars: Episode IV – A New Hope]]''. ''Andor'' folget de aventoeren fan [[Cassian Andor]], in [[ofsier]] fan it [[Rebelleferbûn (Star Wars)|Rebelleferbûn]], in rol dy't, krekt as yn ''Rogue One'', spile wurdt troch [[Diego Luna]]. De searje, dy't (foarearst) út tolve ôfleverings bestiet, sil mids of ein [[2022]] beskikber komme fia [[Disney+]].
====Oare takomstige, mooglike en skraste live-actiontillefyzjesearjes====
Der binne noch ferskate oare live-actiontillefyzjesearjes yn it ramt fan 'e ''Star Wars''-franchise yn [[preproduksje]], dêr't no noch net fan te sizzen is wannear't se útbrocht wurde sille.
[[File:Star_Wars_The_Acolyte_Logo.png|right|thumb|200px|It logo fan ''[[The Acolyte (tillefyzjesearje)|The Acolyte]]''.]]
[[File:Star_Wars_Ahsoka_Logo.png|right|thumb|200px|It logo fan ''[[Ahsoka (tillefyzjesearje)|Ahsoka]]''.]]
[[File:Star_Wars_series_Lando_logo.png|right|thumb|200px|It logo fan ''[[Lando (tillefyzjesearje)|Lando]]''.]]
[[File:Star_Wars_Rangers_of_the_New_Republic_Logo.png|right|thumb|200px|It logo fan ''[[Rangers of the New Republic]]''.]]
*''[[The Acolyte (tillefyzjesearje)|The Acolyte]]'' is in nei ferwachting achtdielige searje wêrfoar't de plannen yn [[april]] [[2020]] foar it earst nei bûten brocht waarden troch it Amerikaanske [[tydskrift]] ''[[Variety (tydskrift)|Variety]]''. Letter dat jier waard bekendmakke dat it ferhaal spylje sil oan 'e ein fan it tiidrek fan 'e [[Galaktyske Republyk|Hege Republyk]], likernôch 50 jier foarôfgeande oan 'e foarfallen yn 'e film ''[[Star Wars: Episode I – The Phantom Menace]]''. De [[opnamen (film)|opnamen]] sille nei nei alle gedachten mids [[2022]] úteinsette.
*Yn [[desimber]] [[2020]] waard de searje ''[[Ahsoka (tillefyzjesearje)|Ahsoka]]'' oankundige, dy't in [[spin-off]] is fan ''[[The Mandalorian]]'' en neier yngean sil op it personaazje fan 'e [[Jedi]] [[Ahsoka Tano]], spile troch [[Rosario Dawson]].
*''[[Lando (tillefyzjesearje)|Lando]]'' is in [[minysearje]] dy't ek yn [[desimber]] [[2020]] oankundige waard. Dêryn sil neier omtinken jûn wurde oan it personaazje fan [[Lando Calrissian]].
*In trêde live-actiontillefyzjesearje dy't yn [[desimber]] [[2020]] oankundige waard, wie ''[[Rangers of the New Republic]]'', dat spilet yn it tiidrek fan 'e [[Galaktyske Republyk|Nije Republyk]], koart nei de foarfallen yn ''[[Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi]]''. It is de bedoeling dat de ferhaalline fan ''Rangers of the New Republic'' dy fan ''[[The Mandalorian]]'', ''[[The Book of Boba Fett]]'' en ''[[Ahsoka (tillefyzjesearje)|Ahsoka]]'' kruse sil. Yn [[novimber]] [[2021]] waard bekend dat ''Rangers of the New Republic'' noch "yn 'e wachtkeamer" siet, mei't [[Kathleen Kennedy (produsinte)|Kathleen Kennedy]], de [[algemien direktrise]] fan [[Lucasfilm]], sei dat de produksje it punt noch net berikt hie dêr't oergien waard ta it skriuwen fan senario's.
*Yn [[febrewaris]] [[2022]] waard yn 'e [[media]] gewach makke fan it bestean fan plannen foar in noch nammeleaze nije ''Star Wars''-searje dy't gebrûk makke fan 'e [[wurktitel]] ''Grammar Rodeo''. Dy sil, krekt as ''[[The Acolyte (tillefyzjesearje)|The Acolyte]]'', yn it tiidrek fan 'e [[Galaktyske Republyk|Hege Republyk]] spylje. De opnamen foar dizze searje soene neffens de berjochten al yn [[juny]] [[2022]] úteinsette kinne, mar in formele oankundiging fan 'e searje waard pas ferwachte yn [[maaie]] fan dat jier.
Ferskate oare plande live-actiontillefyzjesearjes binne ûnderwilens skrast. ''Star Wars: Underworld'' wie in projekt dat yn [[2005]] betocht en yn [[2007]] troch [[George Lucas]] oankundige waard. It moast in spannende, tsjustere searje wurde oer bekende personaazjes as [[Han Solo]], [[Chewbacca]], [[Lando Calrissian]], [[Boba Fett]], [[C-3PO]] en [[keizer]] [[Palpatine]], mar mear praatsk as de ''Star Wars''-films en kwa ûntwikkeling wat mear útskaaiend nei in [[soapsearje]] (neffens Lucas sels). Yn [[2012]] waard bekend dat it projekt de [[wurktitel]] ''Star Wars: Underworld'' hie. Der wiene plannen foar mear as hûndert ôfleverings fan 42 minuten it stik, dêr't al fyftich [[senario's]] foar skreaun wiene. Nei de oankeap fan [[Lucasfilm]] troch [[The Walt Disney Company|Disney]] waard it projekt lykwols stillein. De films ''[[Rogue One: A Star Wars Story|Rogue One]]'' en ''[[Solo: A Star Wars Story|Solo]]'' waarden letter ûntwikkele út skripts dy't skreaun wiene foar ôfleverings fan ''Star Wars: Underworld''.
In oar skrast ''Star Wars''-projekt is in live-actionsearje om it personaazje [[Cara Dune]] hinne. Sa'n searje waard, nei't der grute waard, yn [[novimber]] [[2020]] troch Lucasfilm yn omtinken nommen. Nei't [[Gina Carano]], dy't de rol fan Cara Dune fertolke yn 'e searje ''[[The Mandalorian]]'', yn [[novimber]] [[2020]] en [[febrewaris]] [[2021]] kontroversjele berjochten op [[sosjale media]] sette, kappe Disney alle bannen mei har troch en wie in searje oer har personaazje fan 'e baan.
===Tekenfilmsearjes===
De ''Star Wars''-franchise omfettet in grut tal [[tekenfilmsearje]]s. De earste beide dêrfan datearje út 'e [[1980-er jierren]], doe't [[Nelvana]], de [[tekenfilmstudio]] dy't it animaasjesegmint fan 'e ''[[Star Wars Holiday Special]]'' makke hie, oansocht waard om in pear tekenfilmsearjes te produsearjen oer de [[androïde]]n [[R2-D2]] en [[C-3PO]] en oer de skattige [[Ewoks]] fan 'e [[moanne (byplaneet)|boskmoanne]] [[Endor (Star Wars)|Endor]]. Nije tekenfilmsearjes ferskynden yn 'e [[2000-er jierren]], wêrûnder twa (mei frijwol gelikense titels) oer de [[Kloane-oarloggen]]. (Dêrfan bleau lykwols, nei de oernamme fan [[Lucasfilm]] troch [[The Walt Disney Company|Disney]] yn [[2012]], allinne de lêste [[kanon (kultuer)|kanonyk]].)
====''Star Wars: Droids''====
{{Apart|Star Wars: Droids}}
''Star Wars: Droids'' wie in tekenfilmsearje [[bernesearje|foar bern]] út [[1985]] dy't ien [[seizoen (omrop)|seizoen]] rûn. Der waarden 13 [[ôflevering]]s fan likernôch 22 [[minuten]] it stik makke, yn [[juny]] [[1986]] oanfolle troch in [[tillefyzjespecial]] (''Star Wars: Droids – The Great Heep'') mei in spyldoer fan in [[oere]]. De searje folget de aventoeren fan 'e sympatike [[androïde]]n [[R2-D2]] en [[C-3PO]] en spilet yn it gat fan krapoan tweintich jier dat bestiet tusken de ein fan ''[[Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith]]'' en it begjin fan ''[[Star Wars: Episode IV – A New Hope]]'' yn. ''Star Wars: Droids'' waard tegearre mei de kwalitatyf bettere sustersearje ''[[Ewoks (tillefyzjesearje)|Ewoks]]'' op 'e Amerikaanske tillefyzje útstjoerd troch [[American Broadcasting Company|ABC]] yn it ramt fan it saneamde ''Ewoks and Droids Adventure Hour''.
====''Ewoks''====
[[File:Star_Wars_Ewoks_logo.png|right|thumb|200px|It logo fan ''[[Ewoks (tillefyzjesearje)|Ewoks]]''.]]
{{Apart|Ewoks (tillefyzjesearje)}}
''Ewoks'', soms ek wol ''Star Wars: Ewoks'' neamd, wie in tekenfilmsearje foar bern dy't twa seizoenen rûn, fan [[1985]] oant [[1986]]. Der waarden 26 ôfleverings fan 22 minuten it stik makke. De searje folge de aventoeren fan 'e [[Ewoks]], de skattige [[bûtenierdske wêzens]] dy't libje op 'e [[moanne (byplaneet)|boskmoanne]] [[Endor (Star Wars)|Endor]]. Dy wiene yn [[1983]] yntrodusearre wurden yn 'e film ''[[Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi]]'' en neitiid útwurke yn 'e [[tillefyzjefilm]]s ''[[Caravan of Courage: An Ewok Adventure]]'' ([[1984]]) en ''[[Ewoks: The Battle for Endor]]'' ([[1985]]). De searje spilet tusken ''[[Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith]]'' en ''[[Star Wars: Episode IV – A New Hope]]'' yn. ''Ewoks'' waard tegearre mei de kwalistatyf mindere sustersearje ''[[Star Wars: Droids]]'' op 'e Amerikaanske tillefyzje útstjoerd troch [[American Broadcasting Company|ABC]] yn it ramt fan it saneamde ''Ewoks and Droids Adventure Hour'', en letter allinne as ''The All-New Ewoks''.
[[File:Star_Wars_Clone_Wars_Logo.png|left|thumb|200px|It logo fan ''[[Star Wars: Clone Wars (tillefyzjesearje út 2003)|Star Wars: Clone Wars]]''.]]
====''Star Wars: Clone Wars'' (2003)====
{{Apart|Star Wars: Clone Wars (tillefyzjesearje út 2003)}}
''Star Wars: Clone Wars'' wie in tekenfilmsearje dy't trije seizoenen rûn, fan [[2003]] oant en mei [[2005]]. De rige waard makke nei it útkommen fan 'e film ''[[Star Wars: Episode II – Attack of the Clones]]'' yn [[2002]] en borduerret fuort op 'e [[Kloane-oarloggen]], wêrfan't it begjin yn dy film toand wurdt. De searje folget de aventoeren fan ferskate [[Jedi|Jedi-ridders]] dy't, stipe troch de [[klonen|kloan]]soldaten, de striid oanbine mei de [[Sith]] en de [[androïde]]legers fan 'e Konfederaasje fan Unôfhinklike Stelsels. De ferhaallinen wiene bedoeld as oanrin nei de film ''[[Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith]]'', dy't doe noch net útkommen wie.
Der waarden yn totaal 25 ôfleverings fan 'e searje makke, dy't yn 'e earste beide seizoenen elts 2 oant 3 minuten lang wiene, mar de fiif ôfleverings fan seizoen 3 hiene in spyldoer fan 12 minuten it stik. ''Star Wars: Clone Wars'' waard oarspronklik útstjoerd op it [[Cartoon Network]] en wûn twaris de [[Emmy Award]] foar bêste animaasjeprogramma. Nei de oername fan [[Lucasfilm]] troch [[The Walt Disney Company|Disney]] yn [[2012]] gie men mei it ''Star Wars''-ferhaal in oare kant út en sûnt wurde de foarfallen yn ''Star Wars: Clone Wars'' net mear beskôge as behearrend ta de ''Star Wars''-[[kanon (kultuer)|kanon]].
====''Star Wars: The Clone Wars'' (2008)====
[[File:The_Clone_Wars_Logo_Rouge.png|right|thumb|180px|It logo fan ''[[Star Wars: The Clone Wars (tillefyzjesearje út 2008)|Star Wars: The Clone Wars]]''.]]
{{Apart|Star Wars: The Clone Wars (tillefyzjesearje út 2008)}}
''Star Wars: The Clone Wars'' wie de earste tekenfilmsearje dy't troch ''Star Wars''-betinker [[George Lucas]] sels produsearre waard fia de spesjaal dêrfoar oprjochte [[tekenfilmstudio]] [[Lucasfilm Animation]]. De searje spilet tusken ''[[Star Wars: Episode II – Attack of the Clones]]'' en ''[[Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith]]'' yn, en folget de aventoeren en ferrjochtings fan [[Anakin Skywalker]] ([[Matt Lanter]]), [[Obi-Wan Kenobi]] ([[James Arnold Taylor]]) en oare Jedi-ridders ûnder de [[Kloane-oarloggen]]. De [[lange film|lange]] [[tekenfilm]] ''[[Star Wars: The Clone Wars (film)|Star Wars: The Clone Wars]]'', dy't yn [[2008]] yn 'e [[bioskopen]] útbrocht waard, tsjinne teffens as [[pilotôflevering]] foar dizze searje.
''Star Wars: The Clone Wars'' wie in langrinnende searje, dêr't 133 ûnderskate ôfleverings fan makke waarden fan likernôch 22 minuten it stik, ferdield oer seis tillefyzjeseizoenen fan [[2008]] oant en mei [[2014]]. Dêrfan waarden de earste fiif seizoenen útstjoerd troch it [[Cartoon Network]], wylst it sechsde publisearre waard fia de streamingtsjinst [[Netflix]]. In sânde seizoen waard nei in hiaat fan seis jier yn [[2020]] makke en ferspraat fia [[Disney+]], de eigen streamingtsjinst fan [[The Walt Disney Company]]. De ôfleverings fan 'e lêste beide seizoenen, dy't har net mear hoegden te hâlden oan tillefyzjeskema's, hiene in langere spyldoer, fan tusken de 24 en 26 minuten. ''Star Wars: The Clone Wars'' wûn 5 [[Emmy]]s.
====''Star Wars: Rebels''====
[[File:Logo_Star_Wars_Rebels_schwarz.svg|right|thumb|170px|It logo fan ''[[Star Wars: Rebels]]''.]]
{{Apart|Star Wars: Rebels}}
''Star Wars: Rebels'' is de earste [[kompjûteranimearre]] tekenfilmsearje fan 'e ''Star Wars''-franchise, dy't fan [[2014]] oant en mei [[2018]] fjouwer seizoenen lang rûn en oarspronklik útstjoerd waard op it [[tillefyzjekanaal]] [[Disney XD]]. De searje folget in groepke fersetsstriders fan it [[Rebelleferbûn (Star Wars)|Rebelleferbûn]] en harren aventoeren yn 'e jierren dy't foarôfgean oan 'e foarfallen yn 'e film ''[[Star Wars: Episode IV – A New Hope]]''. Der waarden yn totaal 75 ôfleverings makke, ynklusyf in [[koarte film|koarte]] [[tillefyzjefilm]] mei de spyldoer fan in oere as pilotôflevering fan elts seizoen. Dat wiene: ''Spark of Rebellion'' ([[2014]]), ''The Siege of Lothal'' ([[2015]]), ''Steps into Shadow'' ([[2016]]) en ''Heroes of Mandalore'' ([[2017]]). ''Star Wars: Rebels'' wûn twaris de [[Saturn Award]] foar bêste animearre searje of film op 'e tillefyzje.
[[File:Star_Wars_Blips_logo.png|left|thumb|170px|It logo fan ''[[Star Wars: Blips]]''.]]
====''Star Wars: Blips''====
''Star Wars: Blips'' is in tekenfilmsearje út [[2017]], dy't makke waard ta [[promoasje (marketing)|promoasje]] fan 'e film ''[[Star Wars: Episode VIII – The Last Jedi]]''. Der waarden acht ôfleverings fan 'e searje makke, dy't fan [[maaie]] oant [[septimber]] [[2017]] fergees ferspraat waarden fia [[YouTube]]. De searje giet oer [[androïde]]n lykas [[BB-8]] en [[R2-D2]], en teffens oer [[porg]]s, [[fûgel]]-eftige [[bisten]] fan 'e planeet Ahch-To út 'e film ''The Last Jedi''.
====''Star Wars: Foces of Destiny''====
[[File:Forcesofdestinylogo.jpg|right|thumb|170px|It logo fan ''[[Star Wars: Forces of Destiny]]''.]]
{{Apart|Star Wars: Forces of Destiny}}
''Star Wars: Forces of Destiny'' is in tekenfilmsearje dy't twa seizoenen rûn, fan [[2017]] oant [[2018]]. Der waarden yn totaal 32 ôfleverings makke, dy't elts 2 oant 3 minuten lang wiene. De ferhalen spilen yn ferskate tiidrekken fan it ''Star Wars''-hielal en giene oer de [[frou]]like [[personaazje]]s út 'e franchise, lykas [[Leia Organa|prinsesse Leia]], [[Padmé Amidala]], [[Jyn Erso]], [[Ahsoka Tano]], [[Rey (Star Wars)|Rey]], [[Sabine Wren]], [[Hera Syndulla]], [[Qi'ra]] en [[Rose Tico]]. Krekt as ''[[Star Wars: Blips]]'' waard ek ''Star Wars: Forces of Destiny'' ferspraat fia [[YouTube]].
[[File:Galaxy_of_Adventures_logo.png|left|thumb|200px|It logo fan ''[[Star Wars: Galaxy of Adventures]]''.]]
====''Star Wars: Galaxy of Adventures''====
''Star Wars: Galaxy of Adventures'' is in tekenfilmsearje foar bern dy't fan [[2018]] oant en mei [[2020]] twa seizoenen rûn. Der waarden yn totaal 55 ôfleverings fan makke, elts mei in spyldoer fan likernôch 3 minuten it stik. De searje makke gebrûk fan in stilearre foarm fan [[tekenfilm|animaasje]] om wichtige [[sêne]]s út 'e ''Star Wars''-franchise op 'e nij stal te jaan, mei in ynliedende [[voice-over]] troch [[Dante Basco]] en fierders [[lûd|audio]] fan 'e oarspronklike live-actionfilms. ''Star Wars: Galaxy of Adventures'' waard ferspraat fia it [[YouTube]]-kanaal fan 'e [[webside]] ''StarWarsKids.com''.
{{clearleft}}
====''Star Wars: Resistance''====
[[File:Star_Wars_Resistance_logo.jpg|right|thumb|270px|It logo fan ''[[Star Wars: Resistance]]''.]]
{{Apart|Star Wars: Resistance}}
''Star Wars: Resistance'' is in [[trijediminsjonaal|3D]]-[[kompjûteranimearre]] tekenfilmsearje foar bern dy't fan [[2018]] oant en mei [[2020]] twa seizoenen rûn. De searje spilet yn it tiidrek fan 'e opkomst fan 'e [[Earste Oarder (Star Wars)|Earste Oarder]], koart foàr en ek tagelyk mei de foarfallen út 'e films ''[[Star Wars: Episode VII – The Force Awakens]]'' en ''[[Star Wars: Episode VIII – The Last Jedi]]''. De ferhalen folgje de aventoeren fan Kazuda Xiono, in [[piloat]] fan it [[Ferset (Star Wars)|Ferset]]. ''Star Wars: Resistance'' bestie út 40 ôfleverings fan 22 minuten it stik, oanfolle mei 12 koarte filmkes mei in spyldoer fan inkele minuten. De haadsearje waard foar it earst útstjoerd op 'e [[tillefyzjestjoerder]]s [[Disney Channel]] en [[Disney XD]], wylst de koarte filmkes yn [[desimber]] [[2018]] fergees fia it [[YouTube]]-kanaal fan it Disney Channel ferspraat waarden. ''Star Wars: Resistance'' wûn yn [[2019]] de [[Saturn Award]] foar bêste animaasjesearje op 'e tillefyzje.
[[File:Star_Wars_Roll_Out_Logo.png|left|thumb|170px|It logo fan ''[[Star Wars: Roll Out]]''.]]
====''Star Wars: Roll Out''====
''Star Wars: Roll Out'' is in tekenfilmsearje foar bern dy't ien seizoen rûn, fan [[2019]] oant en mei [[2020]]. Der waarden yn totaal 16 ôfleverings makke, mei in spyldoer fan inkele minuten it stik. De filmkes jouwe de [[haadpersoan]]en fan 'e ''Star Wars''-franchise wer yn [[bol]]foarm, sa't de [[androïde]] [[BB-8]] der altyd al útsjocht, en meitsje fierders gebrûk fan in bernefreonlike [[cut-outanimaasje]]styl. ''Star Wars: Roll Out'' waard ferspraat fia de webside en it [[YouTube]]-kanaal fan ''StarWarsKids.com''.
====''Star Wars: Galaxy of Creatures''====
[[File:Star_Wars_Galaxy_of_Creatures_Logo.png|right|thumb|170px|It logo fan ''[[Star Wars: Galaxy of Creatures]]''.]]
''Star Wars: Galaxy of Creatures'' is in tekenfilmsearje foar bern dy't yn [[2021]] ien seizoen rûn. Der waarden 12 ôfleverings makke, dy't elts in spyldoer hiene fan inkele minuten. De filmkes folgje de [[androïde]] SF-R3 ("Aree") wylst er by syn [[reizen]] troch it [[Stjerrestelsel]] [[kennis]] opdocht oer de [[fauna]] fan ûnderskate planeten. ''Star Wars: Galaxy of Creatures'' waard ferspraat fia de webside fan ''StarWarsKids.com''.
[[File:Star_Wars_Visions_Logo.png|left|thumb|200px|It logo fan ''[[Star Wars: Visions]]''.]]
====''Star Wars: Visions''====
{{Apart|Star Wars: Visions}}
''Star Wars: Visions'' is in tekenfilmsearje út [[2021]] yn [[Japan]]ske [[anime]]styl, dy't bestiet út njoggen ôfleverings mei in spyldoer fan 13 oant 22 minuten it stik. It is eins in soarte fan [[blomlêzing]], mei't eltse ôflevering makke is troch oare [[animator]]s en in oar ûnderwerp behannelet. Se spylje allegearre yn it ''Star Wars''-hielal, mar binne net beheind ta [[kanon (kultuer)|kanonike]] tiidlinen. ''Star Wars: Visions'' waard yn twa [[talen]] ([[Ingelsk]] en [[Japansk]]) ferspraat fia [[Disney+]], de eigen [[streaming media|streamingtsjinst]] fan [[The Walt Disney Company]].
====''Star Wars: The Bad Batch''====
[[File:Star_Wars_The_Bad_Batch_logo.png|right|thumb|170px|It logo fan ''[[Star Wars: The Bad Batch]]''.]]
{{Apart|Star Wars: The Bad Batch}}
''Star Wars: The Bad Batch'' is in tekenfilmsearje dy't yn [[2021]] úteinsette en anno [[2022]] dwaande is mei it twadde seizoen. De rige spilet fuort nei ôfrin fan 'e [[Kloane-oarloggen]] en de fêstiging fan it [[Galaktysk Keizerryk]], lykas werjûn oan 'e ein fan 'e film ''[[Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith]]''. It ferhaal folget in [[geweargroep]] fan fiif eardere kloansoldaten, de "minne kloft" (''bad batch'') út 'e titel, wylst se as [[hierling]]en it Stjerrestelsel troch reizgje. It earste seizoen fan 'e searje omfette 16 ôfleverings mei in spyldoer fan 23 minuten it stik. ''Star Wars: The Bad Batch'' wurdt ferspraat fia [[Disney+]].
====Oare takomstige, mooglike en skraste tekenfilmsearjes====
''Star Wars: Detours'' is in [[tekenfilm|animearre]] [[parody]]searje fan ''Star Wars'', dy't makke waard troch de betinkers fan 'e [[satirysk]]e tekenfilmrige ''[[Robot Chicken]]''. De produksje begûn yn [[2012]], doe't de [[filmstudio]] [[Lucasfilm]] noch selsstannich wie. Der waarden 39 ôfleverings makke en senario's skreaun foar noch 62 oaren. Nei de oername fan Lucasfilm troch [[The Walt Disney Company|Disney]], letter yn [[2012]], foel it projekt lykwols yn ûngenede. By Disney seach men der neat yn, dat yn [[2013]] waard it foar ûnbeskate tiid stillein. De al makke ôfleverings waarden nea útstjoerd.
===Tillefyzjekwis===
====''Star Wars: Jedi Temple Challenge''====
''[[Star Wars: Jedi Temple Challenge]]'' wie in [[websearje]] út [[2020]] yn 'e foarm fan in [[tillefyzjekwis]] [[berneprogramma|foar bern]], ûntwikkele en produsearre troch de [[filmstudio]] [[Lucasfilm]]. Yn it [[tillefyzjeprogramma|programma]] namen bern it tsjininoar op as [[Jedi|Jedi Padawan]]s (learling-Jedi's) by in rige [[hindernisbanen]] en [[kennis]]testen om 'e titel fan [[Jedi|Jedi-ridder]] te winnen. De kwis waard presintearre troch [[Ahmed Best]], de akteur dy't de rol fan [[Jar Jar Binks]] spile yn 'e [[Star Wars-prequeltrilogy|''Star Wars''-prequeltrilogy]]. Best wie yn 'e kwis net himsels, mar spile ynstee de rol fan Jedi-master Kelleran Beq, dy't, bystien troch de [[androïde]]n AD-3 en LX-R5, as [[mentor]] fan 'e dielnimmers fungearre. ''Star Wars: Jedi Temple Challenge'' waard distribuëarre fia de [[webside]] ''StarWarsKids.com'' en rûn ien [[seizoen (omrop)|seizoen]].
[[File:Star Wars - Darth Vader.jpg|left|thumb|250px|De [[kultureel ikoan|ikoanyske]] [[helm (holdeksel)|helm]] mei [[masker]] en [[cape]] fan [[antagonist]] [[Darth Vader]].]]
==Radio==
''Star Wars'' waard al ier adaptearre ta in [[harkspul]] op [[radio]]. [[George Lucas]], dy't in [[fan (persoan)|fan]] wie fan KUSC-FM, it [[radiostasjon]] fan 'e [[Universiteit fan Súdlik Kalifornje]], dêr't er [[studearre]] hie, ferkocht de radiorjochten op syn films foar de [[symboal]]yske priis fan $1 oan dy stjoerder, ynklusyf de rjochten op it gebrûk fan 'e [[soundtrack]] fan [[John Williams (komponist)|John Williams]] en de [[special effects|lûdseffekten]] fan [[Ben Burtt]]. KUSC-FM dielde de rjochten mei it Amerikaanske nasjonale radionetwurk [[National Public Radio]] (NPR), dêr't it bannen mei ûnderhold. Nettsjinsteande de rynske opstelling fan Lucas moast NPR dochs noch [[senario's]] foar de harkspullen skriuwe litte, [[stimakteur]]s oannimme en [[soundstage|studioromte]] hiere foar in totaal [[budget]] fan $200.000. Mei't dat jild by de [[steatsomrop|publike omrop]] net foarhâns wie, makke NPR der in [[ko-produksje]] fan yn gearwurking mei de [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[BBC]], dy't in in lange tradysje fan 'e produksje fan harkspullen hie.
It earste harkspul, ''[[Star Wars (harkspul)|Star Wars]]'', wie in trettjindielige adaptaasje fan ''[[Star Wars: Episode IV – A New Hope]]'', en waard útstjoerd yn [[1981]]. [[Mark Hamill]] en [[Anthony Daniels]] sprieken dêrfoar de rollen yn (fan [[Luke Skywalker]], resp. [[C-3PO]]) dy't se yn 'e film ek spile hiene. De oare rollen waarden troch akteurs ynsprutsen dy't net ta de oarspronklike [[cast]] heard hiene. It harkspul wie in oerweldigjend súkses, en fan gefolgen waard yn [[1983]] in twadde harkspul makke, ''[[The Empire Strikes Back (harkspul)|The Empire Strikes Back]]'', op basis fan ''[[Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back]]''. Behalven Hamill en Daniels die dêr fan 'e oarspronklike cast fan 'e film ek [[Billy Dee Williams]] oan mei, dy't de rol fan [[Lando Calrissian]] ynspriek. De trêde film út 'e oarspronklike [[Star Wars-trilogy|''Star Wars''-trilogy]], ''[[Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi]]'' waard yn [[1996]] op NPR adaptearre ta it harkspul ''[[Return of the Jedi (harkspul)|Return of the Jedi]]''.
[[File:10.12.12TimothyZahnByLuigiNovi3.jpg|right|thumb|220px|[[Skriuwer]] [[Timothy Zahn]], dy't begjin [[1990-er jierren]] mei syn [[Thrawn Trilogy|''Thrawn''-trilogy]] de heal yndodde ''Star Wars''-franchise wekker skodde.]]
==Literatuer==
:<small>[[Image:1rightarrow.png|15px]] Sjoch foar in folsleine en byholden list fan alle [[boek]]en (en [[lústerboek]]en), dy't yn it ramt fan 'e ''Star Wars''-franchise útbrocht binne, [[:en:List of Star Wars books|dizze side]] yn 'e [[Ingelske Wikipedy]].</small>
[[Literatuer]] yn it ramt fan 'e ''Star Wars''-franchise waard oant [[1999]] útjûn troch [[Bantam Books]] en neitiid troch [[Del Rey Books|Del Rey]]. De publikaasje fan sokke boeken begûn al yn [[1976]], mei't de [[ferboeking]] fan 'e film ''[[Star Wars: Episode IV – A New Hope]]'' krapoan in jier earder ferskynde as de eigentlike film. De [[roman]] hiet yn 't earstoan ''[[Star Wars: From the Adventures of Luke Skywalker]]'', hoewol't it letter omneamd waard ta ''Star Wars: A New Hope''. It [[boek]] waard taskreaun oan ''Star Wars''-betinker [[George Lucas]], mar wie eins it wurk fan [[ghostwriter]] [[Alan Dean Foster]]. Dyselde skreau ek in ferfolchroman, ''[[Splinter of the Mind's Eye]]'', dy't yn [[1978]] útkaam. De ferboekings fan 'e films ''[[Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back]]'' en ''[[Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi]]'' waarden yn [[1980]] en [[1983]] skreaun troch [[Donald F. Glut]], resp. [[James Kahn]]. Oare iere ''Star Wars''-romans wiene ''[[The Han Solo Adventures]]'', in [[trilogy]] fan [[Brian Daley]] dy't yn [[1979]] en [[1980]] ferskynde, en ''[[The Adventures of Lando Calrissian]]'', ek in trilogy, dy't yn [[1983]] skreaun waard troch [[L. Neil Smith]].
Tsjin 'e ein fan 'e [[1980-er jierren]] wie ''Star Wars'' fierhinne yndodde. De [[bestseller]]trilogy ''[[Thrawn Trilogy|Thrawn]]'', fan [[Timothy Zahn]], wurdt rûnom beskôge as it wurk dat de franchise wer wekker skodde. Dêrfan ferskynde ''[[Heir to the Empire]]'' yn [[1991]], ''[[Dark Force Rising]]'' yn [[1992]] en ''[[The Last Command (roman)|The Last Command]]'' yn [[1993]]. ''Heir to the Empire'' berikte sels it earste plak op 'e bestsellerlist fan ''[[The New York Times]]''. Zahn yntrodusearre nije [[personaazje]]s dy't al gau tige [[populêr]] waarden, lykas [[grutadmiraal Thrawn]], [[Mara Jade]] en [[Talon Karrde]]. Yn 'e trilogy, dy't spilet nei de foarfallen yn ''[[Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi]]'', moatte [[Luke Skywalker]], [[Leia Organa|prinsesse Leia]] en [[Han Solo]] it opnimme tsjin it [[strategy]]sk [[sjeny (persoan)|sjeny]] Thrawn, ien fan 'e heechste ofsieren fan 'e eardere [[Galaktysk Keizerryk|Keizerlike Striidkrêften]], dy't fan doel is it Stjerrestelsel ûnder syn macht te bringen. Hoewol't de ''Thrawn''-trilogy yn [[2014]] troch [[The Walt Disney Company|Disney]] [[retcon]]d en ta in "[[leginde]]" fan ''Star Wars'' (''Star Wars'' Legend) ferklearre waard, doek it personaazje fan Thrawn yn [[2016]] wer op yn in [[ôflevering]] fan it trêde [[seizoen (omrop)|seizoen]] fan 'e [[kanon (kultuer)|kanonike]] [[tekenfilmsearje]] ''[[Star Wars: Rebels]]'', wêrnei't Zahn úteinsette mei it skriuwen fan nije romans oer de grutadmiraal.
[[File:A laughing James Earl Jones.jpg|left|thumb|160px|[[James Earl Jones]] spriek mei syn djippe [[bas (sjongstim)|bas]] it [[kultureel ikoan|ikoanyske]] [[stim]]lûd fan [[Darth Vader]] yn.]]
Ferskate oare wichtige ''Star Wars''-romans datearje ek út 'e [[1990-er jierren]]. Dêrby giet it û.m. om ''[[The Truce at Bakura]]'' fan [[Kathy Tyers]], út [[1994]], ''[[Children of the Jedi]]'' fan [[Barbara Hambly]], út [[1995]], en de ''[[The Jedi Academy (trilogy)|Jedi Academy]]''-trilogy fan [[Kevin J. Anderson]], út [[1994]], dy't de dielen ''[[Jedi Search]]'', ''[[Dark Apprentice]]'' en ''[[Champions of the Force]]'' omfettet. Anderson skreau mei [[Rebecca Moesta]] tusken [[1995]] en [[1998]] ek de fjirtjindielige ''[[Young Jedi Knights]]''-romansearje. Yn ''[[The Courtship of Princess Leia]]'', fan [[Dave Wolverton]], út [[1994]], nimt Leia yn omtinken om út praktyske redens te [[trouwen]] mei de [[rykdom|smoarrike]] [[prins]] Isolder fan 'e machtige planeet Hapes, mar op 't langelêst sjocht se dêrfan ôf en kiest se foar Han Solo, wylst Isolder in oare leafde fynt. Yn ''[[Star Wars: Shadows of the Empire|Shadows of the Empire]]'', in roman fan [[Steve Perry (skriuwer)|Steve Perry]] út [[1996]] dy't diel útmakke fan in multymediaprojekt mei deselde namme, wurdt it personaazje fan 'e [[gangster]] [[prins Xizor]] yntrodusearre, dy't letter yn ferskate oare wurken weromkeare soe.
Lettere ''Star Wars''-literatuer fan namme omfiemet û.m. de njoggendielige romansearje ''[[Star Wars: X-wing]]'', dy't fan [[1996]] oant [[1999]] troch [[Michael Stackpole]] en [[Aaron Alliston]] skreaun waard, de njoggentjindielige searje ''[[The New Jedi Order]]'', dêr't tusken [[1999]] en [[2003]] oan gearwurke waard troch ferskate [[auteur]]s, en trije rigen fan [[Jude Watson]]: it achttjindielige ''[[Jedi Apprentice]]'' ([[1999]]-[[2002]]), it alvedielige ''[[Jedi Quest]]'' ([[2001]]-[[2004]]), en it tsiendielige ''[[Star Wars: The Last of the Jedi|The Last of the Jedi]]'' ([[2005]]-[[2008]]). Yn ''The New Jedi Order'', dat likernôch in fearnsiuw nei de foarfallen yn ''[[Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi]]'' spilet, wurde de Yuuzhan Vong yntrodusearre, in machtich ras fan [[bûtenierdske wêzens]] fan bûten it Stjerrestelsel, dy't fan doel binne om it hiele Stjerrestelsel te feroverjen. ''Jedi Apprentice'' folget de aventoeren fan [[Obi-Wan Kenobi]] en syn master [[Qui-Gon Jinn]] yn 'e jierren foarôfgeande oan ''[[Star Wars: Episode I – The Phantom Menace]]''. ''The Last of the Jedi'', dat suver direkt spilet nei de foarfallen yn ''[[Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith]]'', folget de ferrjochtings fan Obi-Wan, [[Yoda]] en de oare oerlibjende [[Jedi]] nei de fêstiging fan it [[Galaktysk Keizerryk]] en de [[Grutte Suvering fan de Jedi|hast folsleine útrûging fan 'e Jedi-oarder]].
==Strips==
:<small>[[Image:1rightarrow.png|15px]] Sjoch foar in folsleine en byholden list fan alle [[strip]]s, dy't yn it ramt fan 'e ''Star Wars''-franchise útbrocht binne, [[:en:Star Wars comics|dizze side]] yn 'e [[Ingelske Wikipedy]].</small>
[[Strip]]s yn it ramt fan 'e ''Star Wars''-franchise ferskynden fan [[1977]] oant [[1986]] by [[útjouwerij]] [[Marvel Comics]]. De ierste ''Star Wars''-strips waarden fan [[1977]] oant [[1979]] publisearre yn it Marvel-blêd ''[[Pizzazz]]''. Mids [[1980-er jierren]] [[ynspiraasje (keunst)|ynspirearren]] de [[tekenfilmsearje]]s ''[[Star Wars: Droids]]'' en ''[[Ewoks (tillefyzjesearje)|Ewoks]]'' de rige ''[[Star Comics]]'' by Marvel.
Oan 'e ein fan it [[desennium]] waard de [[lisinsje]] oernommen troch [[Dark Horse Comics]], dat ferskate populêre en ynfloedrike ''Star Wars''-strips publisearre, lykas ''[[Dark Empire (Star Wars)|Dark Empire]]'' ([[1991]]-[[1995]]), ''[[Tales of the Jedi]]'' ([[1993]]-[[1998]]), ''[[X-wing Rogue Squadron]]'' ([[1995]]-[[1998]]), ''[[Star Wars: Republic]]'' ([[1998]]-[[2006]]), ''[[Star Wars Tales]]'' ([[1999]]-[[2005]]), ''[[Star Wars: Empire]]'' ([[2002]]-[[2006]]) en ''[[Knights of the Old Republic]]'' ([[2006]]-[[2010]]).
[[File:Stormtroopers march 2.jpg|thumb|right|250px|In optocht fan ''Star Wars''-[[fan (persoan)|fans]] ferklaaid as [[Galaktysk Keizerryk|Keizerlike]] [[stoarmtroeper (Star Wars)|stoarmtroepers]].]]
Nei't [[Lucasfilm]] yn [[2012]] oernommen wie troch [[The Walt Disney Company]], waard yn [[2014]] oankundige dat de striplisinsje fan ''Star Wars'' per [[2015]] weromkeare soe nei Marvel Comics, mei't Disney yn [[2009]] [[Marvel Entertainment]], de [[memme-ûndernimming]] fan dy útjouwerij, oankocht hie. De earste nije publikaasjes fan ''Star Wars''-strips troch Marvel Comics wiene de striprigen ''[[Star Wars (stripalbum út 2015)|Star Wars]]'' en ''[[Star Wars: Darth Vader]]'' en de stripminysearje ''[[Star Wars: Princess Leia]]'', allegear út of begjinnend yn [[2015]].
==Muzyk==
:<small>[[Image:1rightarrow.png|15px]] Foar mear ynformaasje oer it ûnderwerp [[muzyk]] yn it ramt fan 'e ''Star Wars''-franchise, sjoch [[:en:Music of Star Wars|dizze side]] yn 'e [[Ingelske Wikipedy]].</small>
Yn it ramt fan 'e ''Star Wars''-franchise binne de folgjende [[soundtrack]]albums ferskynd:
*1977 – ''[[Star Wars (soundtrack)|Star Wars]]'' <small>(neitiid mei weromwurkjende krêft omneamd ta ''Star Wars: Episode IV – A New Hope'')</small>
*1980 – ''[[Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back (soundtrack)|Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back]]''
*1983 – ''[[Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi (soundtrack)|Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi]]''
*1999 – ''[[Star Wars: Episode I – The Phantom Menace (soundtrack)|Star Wars: Episode I – The Phantom Menace]]''
*2002 – ''[[Star Wars: Episode II – Attack of the Clones (soundtrack)|Star Wars: Episode II – Attack of the Clones]]''
*2005 – ''[[Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith (soundtrack)|Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith]]''
*2015 – ''[[Star Wars: Episode VII – The Force Awakens (soundtrack)|Star Wars: Episode VII – The Force Awakens]]''
*2016 – ''[[Rogue One: A Star Wars Story (soundtrack)|Rogue One: A Star Wars Story]]''
*2017 – ''[[Star Wars: Episode VIII – The Last Jedi (soundtrack)|Star Wars: Episode VIII – The Last Jedi]]''
*2018 – ''[[Solo: A Star Wars Story (soundtrack)|''Solo: A Star Wars Story]]''
*2019 – ''[[Star Wars: Episode IX – The Rise of Skywalker (soundtrack)|Star Wars: Episode IX – The Rise of Skywalker]]''
[[Komponist|Filmkomponist]] [[John Williams (komponist)|John Williams]] is de auteur fan 'e [[soundtrack]]s fan alle njoggen films fan 'e ''[[Skywalker Saga]]''. Ta syn wurk hearre ferskate tige bekend [[meldij]]en, lykas ''[[Star Wars (Main Title)]]'', ek wol ''Luke's Theme'' neamd ([[:en:File:StarWarsMainThemeSnippet.mid|beharkje]]), ''[[Star Wars (Main Title)|Star Wars Secondary Theme]]'' ([[:en:File:Star Wars main theme second subject.mid|beharkje]]), ''Obi-Wan Kenobi's Theme'' ([[:en:File:Star Wars Obi-Wan Kenobi theme.mid|beharkje]]), ''Princess Leia's Theme'' ([[:en:File:Princess Leia's Theme.MID|beharkje]]), ''Han Solo and the Princess'' ([[:en:File:HanSoloandPrincessSnippet.mid|beharkje]]), de ''Rebel Fanfare'' ([[:en:File:Rebel Fanfare.MID|beharkje]]), en ''[[The Imperial March]]'' ("De Keizerlike Mars"), ek wol ''Darth Vader's Theme'' neamd:
<score lang="lilypond" sound="1">
{\key g \minor
\time 4/4
<bes d' g'> <bes d' g'> <bes d' g'> <ges bes ees'>8. bes'16
<bes d' g'>4 <ges bes ees'>8. bes'16 <bes d' g'>2
<g' bes' d''>4 <g' bes' d''>4 <g' bes' d''>4 <ges' bes' ees''>8. bes'16
<bes ees' ges'>4 <ges bes ees'>8. bes'16 <bes d' g'>2
}
</score>
Nei ''[[Star Wars: Episode IX – The Rise of Skywalker]]'' liet de ûnderwilens op jierren rekke Williams witte net mear foar meiwurking oan fierdere ''Star Wars''-films beskikber te wêzen. De soundtrack fan 'e [[lange film|lange]] [[tekenfilm]] ''[[Star Wars: The Clone Wars (film)|Star Wars: The Clone Wars]]'' waard komponearre troch [[Kevin Kiner]], en de soundtracks fan 'e [[spin-off]]-films ''[[Rogue One: A Star Wars Story|Rogue One]]'' en ''[[Solo: A Star Wars Story|Solo]]'' waarden makke troch [[Michael Giacchino]], resp. [[John Powell (filmkomponist)|John Powell]]. Alle trije makken se dêrby gebrûk fan earder wurk fan Williams.
[[File:Golden Canyon Entrance (3812561628).jpg|right|thumb|250px|[[Death Valley]], yn [[Kalifornje]], dêr't guon fan 'e [[sêne]]s op [[Tatooine]] opnommen waarden.]]
==Fideospultsjes==
Yn it ramt fan 'e ''Star Wars''-franchise binne ek gâns [[fideospultsje]]s ferskynd, neffens in telling út [[2017]] mear as hûndert. Sjoch foar in folsleine en byholden list fan alle ''Star Wars''-fideospultsjes [[:en:Star Wars video games|dizze side]] yn 'e [[Ingelske Wikipedy]].
==Rollespullen==
Yn it ramt fan 'e ''Star Wars''-franchise binne ferskate [[rollespul]]len útbrocht. De wichtichsten binne:
*1987–1999: ''[[Star Wars: The Roleplaying Game]]''
*2000–2010: ''[[Star Wars Roleplaying Game (Wizards of the Coast)|Star Trek Roleplaying Game]]'', útbrocht troch [[Wizards of the Coast]]
*2012–2019: ''[[Star Wars Roleplaying Game (Fantasy Flight Games)|Star Trek Roleplaying Game]]'', útbrocht troch [[Fantasy Flight Games]]
Sjoch foar in folsleine en byholden list fan alle ''Star Wars''-rollespullen [[:en:Star Wars role-playing games|dizze side]] yn 'e [[Ingelske Wikipedy]].
[[File:Amidala's Throne Room costume.jpg|left|thumb|180px|Ien fan 'e [[jurk]]en fan [[Padmé Amidala]] út ''[[Star Wars: Episode I – The Phantom Menace]]''.]]
==Multymediaprojekten==
Multymediaprojekten besteane út wurken dy't yn ferskate soarten media publisearre wurde; de ''Star Wars''-franchise omfiemet ferskaten fan sokke projekten. Sa wie ''[[Star Wars: Shadows of the Empire]]'' ([[1996]]), dat yn 'e ynterne [[gronology]] fan 'e franchise spilet tusken de films ''[[Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back]]'' en ''[[Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi]]'' yn, in multymediaprojekt dat bestie út in [[roman]] fan [[Steve Perry (skriuwer)|Steve Perry]], in rige [[strip]]albums, in [[fideospultsje]] en in stikmannich [[action figure]]s.
''[[Star Wars: The Force Unleashed (projekt)|Star Wars: The Force Unleashed]]'' ([[2008]]-[[2010]]), dat spile tusken de films ''[[Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith]]'' en ''[[Star Wars: Episode IV – A New Hope]]'' yn, wie in soartgelikens projekt, besteande út in roman, fideospultsjes út [[2008]] en [[2010]], in [[grafyske roman]], in [[rollespul]] en in [[boartersguod]]rige.
''[[Star Wars: The High Republic]]'' (fan [[2020]] ôf) is krekt sa'n multymediaprojekt. It spilet yn it tiidrek fan 'e [[Galaktyske Republyk|Hege Republyk]], likernôch 200 jier foar de foarfallen yn 'e films fan 'e ''[[Skywalker Saga]]'', en is ferdield yn trije fazen: ''Light of the Jedi'' ([[2020]]-[[2022]]), ''Quest of the Jedi'' (fan [[2022]] ôf) en ''Trials of the Jedi'' (tiid noch ûnbekend). In subprojekt fan ''Star Wars: The High Republic'' is ''Star Wars: The Great Disaster'', oer de ynfal yn 'e [[Galaktyske Republyk]] fan 'e [[antagonist]]yske "romte-[[Wytsingen]]" de Nihil, en it regaad meitsjen troch de [[Jedi]]. ''Star Wars: The High Republic'' omfettet romans, [[koarte ferhalen]], [[strip]]s, [[lústerboek]]en en fideospultsjes.
[[File:Ahsoka Tano costume.jpg|right|thumb|250px|In ''Star Wars''-[[fan (persoan)|fan]] ferklaaid as it [[personaazje]] [[Ahsoka Tano]].]]
==Tydskriften==
''[[Star Wars Insider]]'' is it offisjele [[tydskrift]] fan 'e ''Star Wars''-franchise, dat ienris yn 'e fjouwer [[moanne (tiid)|moannen]] útjûn wurdt. It begûn yn [[1987]] as it [[orgaan (tydskrift)|orgaan]] fan [[The Lucasfilm Fan Club]] en krige yn [[1994]] syn hjoeddeistige [[titel (namme)|titel]]. De ynhâld fan it blêd beslacht [[artikel (publikaasje)|artikels]] oer nije en âlde ''Star Wars''-media, [[koarte ferhalen]] dy't spylje yn it ''Star Wars''-hielal, [[ynstjoerd brief|ynstjoerde brieven]] fan lêzers en it hielendal troch [[fan (persoan)|fans]] fan ''Star Wars'' gearstalde [[nijsbrief]] ''Bantha Tracks''.
''Star Wars Insider'' hat in protte ferskillende [[útjouwerij|útjouwers]] hân, mar sûnt de midden fan 'e [[2000-er jierren]] wurdt it blêd útbrocht troch [[Titan Magazines]]. Behalven yn 'e [[Feriene Steaten]] en oare [[Ingelsk]]talige lannen, lykas [[Kanada]] en [[Austraalje (lân)|Austraalje]], wurdt ''Star Wars Insider'' ek troch ''Star Wars''-fans yn oare [[lannen en territoaria]] lêzen, mar net yn [[Dútslân]], dat syn eigen offisjele ''Star Wars''-blêd hat: ''Star Wars: Das offizielle Magazin''. Yn it [[Feriene Keninkryk]] bestie foarhinne ek in selsstannich blêd, ''Star Wars Magazine'', mar dat gie yn [[2007]] op yn ''Star Wars Insider''.
[[File:Ewan McGregor 2012.jpg|left|thumb|160px|[[Ewan McGregor]] spile yn 'e [[Star Wars-prequeltrilogy|prequeltrilogy]] de rol fan [[Obi-Wan Kenobi]].]]
==Attraksjes yn ferdivedaasjeparken==
De earste attraksje yn in [[ferdivedaasjepark]] dy't basearre wie op ''Star Wars'' wie ''[[Star Tours]]'', dat yn [[1987]] iepen gie yn [[Disneyland]] yn [[Anaheim (Kalifornje)]]. Gâns oare attraksjes yn ferdivedaasjeparken fan [[The Walt Disney Company|Disney]] oer de hiele wrâld binne sûnt makke yn it ramt fan ''Star Wars''. Sjoch foar in folsleine en byholden list fan alle sokke attraksjes [[:en:List of Star Wars theme parks attractions|dizze side]] yn 'e [[Ingelske Wikipedy]].
==Merchandising==
It súkses fan 'e films fan 'e oarspronklike [[Star Wars-trilogy|''Star Wars''-trilogy]] hie as gefolch dat ''Star Wars'' al yn 'e [[1980-er jierren]] ien fan 'e meast [[kommersjalisaasje|kommersjalisearre]] mediafranchises yn 'e wrâld waard. It bliek in geniale set te wêzen fan ''Star Wars''-betinker [[George Lucas]] om by de produksje fan 'e [[Star Wars (film)|orizjinele film]] yn [[1977]] yn te stimmen mei in hap fan [[$]]500.000 út syn eigen [[salaris]] om yn ruil dêrfoar it folsleine eignerskip fan 'e [[merchandising]]rjochten op 'e franchise yn 'e hannen te krijen. Mear as alle [[opbringst (jild)|opbringsten]] fan films en tillefyzjesearjes hat dat him [[rykdom|smoarryk]] makke. Yn [[1987]] wie der mei de merchandising fan 'e oarspronklike filmtrilogy al $2,6 miljard fertsjinne; tsjin [[2012]] hie de merchandising om 'e earste seis films fan 'e ''[[Skywalker Saga]]'' hinne al $20 miljard opbrocht.
By de merchandising yn it ramt fan ''Star Wars'' kin men tinke oan [[boartersguod]]-[[ljochtsabel]]s en [[T-shirt]]s en oare [[klean]] bedrukt mei ''Star Wars''-[[yllustraasje]]s, -[[logo|logo's]] of -[[slogans]] (lykas ''May the Force by with you''). In [[ruilkaartspul]] ([[Star Wars Trading Cards|''Star Wars'' Trading Cards]]), waard sûnt [[1977]] produsearre troch [[Topps]]. Fan [[1995]] oant [[2001]] wie de [[lisinsje]] yn 'e hannen fan [[Decipher, Inc.]], dat it [[Star Wars Customizable Card Game|''Star Wars'' Customizable Card Game]] op 'e merk brocht. [[Pez dispenser]]s (apparaatsjes dy't lytse [[suertsje]]s ôfjouwe) waarden fan [[1997]] ôf yn 'e foarm fan ''Star Wars''-personaazjes makke.
[[File:Star_Wars_-_The_Force_Awakens_cast_by_Gage_Skidmore.jpg|right|thumb|250px|De presintaasje fan ''[[Star Wars: Episode VII – The Force Awakens]]'' op 'e [[San Diego Comic-Con]] fan [[2015]].]]
De [[pop]]kes ("[[action figure]]s") mei tabehear, dy't sûnt [[1977]] produsearre waarden troch [[Kenner Products]], wiene tige [[populêr]] (foar in list, sjoch [[:en:List of Kenner Star Wars action figures|hjirre]]). Tsjintwurdich binne de ierste edysjes fan dy popkes, mitsdat se noch yn 'e oarspronklike ferpakking sitte dy't nea iepenmakke is, tige weardefolle [[collector's item]]s. Sûnt de [[1990-er jierren]] is de [[lisinsje]] foar de produksje fan ''Star Wars''-action figures yn 'e hannen fan boartersguodprodusint [[Hasbro]].
It [[Denemark|Deenske]] boartersguodmerk [[Lego]] bemachtige yn [[1999]] in lisinsje om eigen produkten yn it ramt fan 'e ''Star Wars''-franchise te produsearjen. Ta [[promoasje (marketing)|promoasje]] fan dy [[Lego Star Wars|Lego ''Star Wars''-sets]] makke it bedriuw in rige [[koarte film|koarte]] [[tekenfilm]][[parody]]en en in [[animaasjefilm|animearre]] [[minysearje]]. De [[Lego Star Wars (fideospultsjesearje)|Lego ''Star Wars''-fideospultsjes]], dy't sûnt [[2005]] ferskynden, waarden troch de [[resinsint|kritisy]] rûnom love en ûntjoegen har ta grutte [[bestseller]]s.
[[File:Star Wars Launch Bay Poe Dameron's Helmet.jpg|left|thumb|180px|De [[helm (holdeksel)|helm]] fan [[Poe Dameron]] út 'e [[Star Wars-ferfolchtrilogy|''Star Wars''-ferfolchtrilogy]].]]
It earste [[boerdspul]] yn it ramt fan ''Star Wars'' wie ''Star Wars: Escape from the Death Star'', dat yn [[1977]] tagelyk mei de [[Star Wars (film)|earste film]] útbrocht waard. Ferzjes fan ''[[Monopoly (boerdspul)|Monopoly]]'', ''[[Trivial Pursuit]]'' en ''[[Battleship (spul)|Battleship]]'' mei in ''Star Wars''-[[tema (ûnderwerp)|tema]] waarden yn [[1997]] op 'e merk brocht. It bekende boerdspul ''[[Risk (boerdspul)|Risk]]'' is troch produsint [[Hasbro]] twaris ta in ''Star Wars''-tema adaptearre: ''Star Wars Risk: The Clone Wars Edition'', út [[2005]], en ''Risk: Star Wars Original Trilogy Edition'' ([[2006]]).
==Tematyk==
Kwa [[tema (fiksje)|tematyk]] kin ''Star Wars'' yn it foarste plak opfet wurde as in striid tusken [[goed en kwea]], wêrby't de [[Jedi]] it [[goed]]e fertsjintwurdigje en de [[Sith]] it [[kwea]]. Om dat ûnderskie fuort te sterkjen, makket de franchise gebrûk fan [[Carl Jung|jungiaanske]] [[archetype]]s as "[[skaad (psychology)|it skaad]]", dat mei de Sith ferbûn wurdt, en teffens mei eleminten út it [[kristendom]], lykas de werjefte fan 'e Sith [[Darth Maul]], wêrfoar't stipe wurdt op tradisjonele foarstellings fan [[Satan|de duvel]]. [[Anakin Skywalker]] wurdt dêrfoaroer delset as in [[messias|messiaansk]] figuer, fuortkommen út in [[Unbesmodzge Untfinzenis fan de Faam Marije|ûnbesmodzge ûntfinzenis]]. Hy wurdt ornearre de "Utkarde" te wêzen, waans komst lang foarsein is yn [[profesije]]n. Oars as [[Jezus (tradisjoneel-kristlik)|Jezus]] yn it kristendom komt er, yn ''[[Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith]]'', te fallen en ferwurdt yn 'e foarm fan [[Darth Vader]] ta in wurktúch fan it kwea. Yn ''[[Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi]]'' komt er lykwols ta ynkear en berikt er [[ferlossing]] troch syn [[selsopoffering]] foar syn soan [[Luke Skywalker|Luke]]. ''Star Wars''-betinker [[George Lucas]] hat sein dat it haadtema fan 'e hiele franchise eins ferlossing is.
[[File:Lightsaber blue (with shimmering aura).png|right|thumb|250px|In [[ljochtsabel]], sa't de [[Jedi]] dy brûke.]]
De striid tusken goed en kwea komt yn ''Star Wars'' ek ta utering as de [[politike]] wrakseling tusken [[demokrasy]], yn 'e foarm fan 'e [[Galaktyske Republyk]], it [[Rebelleferbûn (Star Wars)|Rebelleferbûn]] en it [[Ferset (Star Wars)|Ferset]], en [[diktatuer]], fertsjintwurdige troch it [[Galaktysk Keizerryk]] en de [[Earste Oarder (Star Wars)|Earste Oarder]]. [[Fjildslaggen]] fan 'e [[Gunganen]] tsjin 'e [[Hannelsfederaasje]] (yn ''[[Star Wars: Episode I – The Phantom Menace]]'') en fan 'e [[Ewoks]] tsjin 'e [[stoarmtroeper (Star Wars)|stoarmtroepers]] (yn ''[[Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi]]'') litte de botsing sjen tusken primitive en mear ûntwikkele [[maatskippij]]en, ferlykber mei de [[Amerikaanske Yndiaanske oarloggen]] of de [[Fjetnamoarloch]].
De [[militêr unifoarm|militêre unifoarmen]] fan 'e Keizerlike Striidkrêften en de foarm fan 'e [[helm (holdeksel)|helm]] fan [[Darth Vader]] waarden mei opsetsin [[ynspiraasje (keunst)|ynspirearre]] troch de legerunifoarmen fan 'e [[Dútslân|Dútske]] [[Wehrmacht]] yn 'e [[Twadde Wrâldoarloch]], en itselde jildt foar de [[flagge]] fan it Galaktysk Keizerryk, dy't [[read]] mei in [[swart]] en [[wyt]] embleem yn 'e midden is, wat tinken docht oan 'e [[heakkekrúsflagge]] fan [[nazy-Dútslân]]. De manear dy't Palpatine brûkt om himsels ta [[keizer]] te meitsjen, mei it [[kânselier]]skip as opstapke, ferwiist fierders dúdlik nei it kânselierskip fan [[Adolf Hitler]] foar't er himsels ta ''[[Führer]]'' útrôp. En de [[Grutte Suvering fan de Jedi|Grutte Suvering fan 'e Jedi]] spegelet yn guon opsichten de foarfallen fan 'e [[Nacht fan 'e Lange Messen]]. It ferdjer fan binnenút fan 'e Galaktyske Republyk, dat it foar Palpatine mooglik makket en bewurkmasterje de fal fan dy steat, is dan wer in neibearing fan 'e fal fan 'e [[Romeinske Republyk]] en de oprjochting fan it [[Romeinske Ryk]] troch [[Augustus Oktavianus]].
[[File:Flag of the First Galactic Empire.svg|left|thumb|250px|De [[flagge]] fan it [[Galaktysk Keizerryk]] wie [[ynspiraasje (keunst)|ynspirearre]] troch de [[heakkekrúsflagge]] fan [[nazy-Dútslân]].]]
De franchise linet fierders swier op 'e [[kweeste]] fan 'e [[held]], in [[literêr]] [[motyf (fiksje)|motyf]] dat al brûkt waard yn 'e [[Midsiuwsk]]e [[ridderroman]]s. Yn 'e [[letterkunde]] waard it as in archetypysk sjabloan beskreaun troch [[Joseph Campbell]], in saakkundige op it mêd fan 'e [[ferlykjende mytology]]. Eltse haadpersoan út 'e ''[[Skywalker Saga]]'', te witten Luke yn 'e [[Star Wars-trilogy|oarspronklike trilogy]], Anakin yn 'e [[Star Wars-prequeltrilogy|prequeltrilogy]] en [[Rey (Star Wars)|Rey]] yn 'e [[Star Wars-ferfolchtrilogy|ferfolchtrilogy]], folget de stappen fan sa'n syklus of leit se efterstfoarst ôf om ta it kwea te ferfallen. In krúsjaal elemint is dêrby eat dat Campbell omskriuwt as "boetedwaning mei de heit". De ûntdekking fan Luke dat Darth Vader eins syn heit is, foarmet it sintrale draaipunt fan 'e hiele ''Skywalker Saga'' en wurdt beskôge as ien fan 'e ynfloedrykste en meast ferrassende [[plot]]ûntjouwings út 'e [[filmskiednis]]. It ferlies fan [[Qui-Gon Jinn]], dy't in [[heit]]efiguer is foar [[Obi-Wan Kenobi]], hat grutte ynfloed op 'e fierdere ûntwikkeling fan sawol Obi-Wan as Anakin, mei't Obi-Wan en keizer Palpatine allebeide heitefigueren binne foar Anakin. En [[opperste lieder Snoke]] fiteret [[Kylo Ren]] oan om syn heit [[Han Solo]] te [[fermoardzjen]], wylst Kylo it feit dat Rey in [[wees]] is, brûkt om te besykjen har nei de tsjustere kant fan [[de Krêft]] oer te heljen.
==Kulturele ynfloed==
De ''Star Wars''-franchise hat in oansjenlike ynfloed útoefene op 'e [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[kultuer]] en yndirekt ek op 'e [[popkultuer]] fan 'e hiele [[Westerske wrâld]], dy't ommers sterk ûnder ynfloed stiet fan 'e Amerikaanske [[filmyndustry]] fan [[Hollywood]]. Ferwizings nei it [[fiktive]] [[hielal]] fan ''Star Wars'' binne 45 jier nei it útkommen fan 'e [[Star Wars (film)|earste film]] stevich ferankere yn it [[Amerikaansk-Ingelsk]]. Sa kaam al yn 'e [[1980-er jierren]] it [[Strategic Defense Initiative]], in Amerikaansk definsjeprogramma foar de ferdigening tsjin [[ynterkontinintale ballistyske raket]]ten yn 'e folksmûle bekend te stean as it "Star Wars-programma". It gebrûk fan dy oantsjutting waard al rillegau sa algemien dat [[politisy]] it programma ek sa begûnen te neamen. Fierders binne frazen lykas ''evil empire'' ("ryk fan it kwea") en ''may the Force by with you'' ("mei [[de Krêft]] mei dy/jo wêze") ûnderdiel wurden fan it moderne spraakgebrûk.
[[File:TIE fighter model at Walt Disney Taiwan booth 20150811a.jpg|right|thumb|160px|In model fan in [[TIE-jager]], in ienpersoans [[romteskip]] yn gebrûk by de [[Galaktysk Keizerryk|Keizerlike Striidkrêften]].]]
De earste ''Star Wars''-film, ''[[Star Wars: Episode IV – A New Hope]]'', wie in kulturele ienmakker, mei't in protte minsken fan gâns ferskate eftergrûnen derfan genoaten en yn 'e wurdearring foar dy film wat hiene dat har mei-inoar ferbûn. Dyselde film wie, alteast foar in diel, ek ferantwurdlik foar de hommelse heechtijdagen dy't it [[sjenre]] fan [[science fiction]] yn 'e lette [[1970-er jierren|1970-er]] en [[1980-er jierren]] trochmakke. [[Science fiction-film]]s, foartiid inkeld foarbeholden oan in tige beskaat diel fan it [[publyk]], ûntjoech him yn dy tiid ta in [[mainstream]]sjenre.
Troch it ûnbidige súkses fan ''Star Wars'' is de franchise fansels ek it doelwyt fan [[parody]]en wurden. Bekende foarbylden dêrfan binne de film ''[[Spaceballs]]'' ([[1987]]) en ''Laugh It Up, Fuzzball: The Family Guy Trilogy'', in trilogy fan [[tillefyzjespecial]]s út [[2007]], [[2009]] en [[2010]] fan 'e [[tekenfilmsearje]] foar [[folwoeksene]]n ''[[Family Guy]]'', wêryn't de oarspronklike ''Star Wars''-trilogy op [[komeedzje|komysk]] bedoelde wize neispile wurdt mei [[personaazje]]s út 'e searje. [[Fan (persoan)|Fans]] fan ''Star Wars'' hawwe fierders in protte [[fanfiksje]] en ek [[fanfilm]]s produsearre. Fan dy lêsten binne der safolle dat der yn [[2002]] sels in groep [[priis (ûnderskieding)|prizen]] foar ynsteld waard, de [[Official Star Wars Fan Film Award|Official ''Star Wars'' Fan Film Awards]], [[sponsoring|sponsore]] troch [[filmstudio]] [[Lucasfilm]]. Ut noed oer ynbrek op [[copyright]] mochten dêr yn 't earstoan inkeld parodyen, [[mockumentary]]s en [[dokumintêre]]s oan meidwaan, mar yn [[2007]] besleat Lucasfilm ek serieus bedoelde fanfilms foar de prizen meitingje te litten. De studio moediget de makkelei fan sokke films net oan, mar komt der likemin tsjin fanwegen salang't der gjin sprake is fan in [[winst (ûndernimming)|winsteachmerk]].
==Keppelings om utens==
* {{en}}[http://www.starwars.com/ Offisjele webside fan ''Star Wars'']
* {{fy}}[http://fy.starwars.wikia.com/ De Jedipedy yn it Frysk]
* {{en}}[http://starwars.wikia.com Wookieepedia]
* {{nl}}[http://nl.starwars.wikia.com Yodapedia]
{{boarnen|boarnefernijing=
Foar boarnen en oare literatuer, sjoch ûnder: [http://en.wikipedia.org/wiki/Star_Wars ''References'', ''Works Cited'' en ''Further Reading'', op dizze side] en ûnder: [http://en.wikipedia.org/wiki/List_of_Star_Wars_films ''References'', op dizze side] en ûnder: [http://en.wikipedia.org/wiki/List_of_Star_Wars_television_series ''References'', op dizze side].
----
{{Commonscat|Star Wars}}
}}
{{DISPLAYTITLE:''{{PAGENAME}}''}}
{{Star Wars}}
{{Star Wars personaazjes}}
{{Berjocht:Star Wars rassen}}
{{Berjocht:Star Wars planeten}}
[[Kategory:Star Wars| ]]
[[Kategory:Amerikaanske mediafranchise]]
[[Kategory:Amerikaanske filmsearje]]
[[Kategory:Ingelsktalige filmsearje]]
[[Kategory:Science fiction-filmsearje]]
[[Kategory:Fantasyfilmsearje]]
[[Kategory:Aventoerefilmsearje]]
[[Kategory:Aksjefilmsearje]]
[[Kategory:Franchise fan Lucasfilm]]
[[Kategory:Filmsearje út 1977]]
[[Kategory:Mediafranchise út 1976]]
[[Kategory:Sword and planet]]
[[Kategory:Romtefeart]]
[[Kategory:George Lucas]]
bs0avi41b8crsmnz97oh41h3mom5rfb
1089726
1089725
2022-08-20T14:34:32Z
CommonsDelinker
353
"Star_Wars_Clone_Wars_Logo.png" is op Commons fuorthelle [[commons:User:EugeneZelenko|EugeneZelenko]] om't: [[:c:Commons:Licensing|]]: non-trivial logo.
wikitext
text/x-wiki
{{Mediafranchise
| ôfbylding = Star wars2.svg
| ôfbyldingstekst =
| ôfbyldingsbreedte = 230px
| namme = ''Star Wars''
| betinker = [[George Lucas]]
| eigner = [[Lucasfilm]]
| lân = [[File:Flag of the United States.svg|border|20px]] [[Feriene Steaten]]
| begjinjier = [[1976]]
| einjier =
| langspylfilms = ● [[Star Wars: Episode IV – A New Hope|Ep. IV: A New Hope]]<br>● [[Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back|Ep. V: The Empire Strikes <br> Back]]<br>● [[Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi|Ep. VI: Return of the Jedi]]<br>● [[Star Wars: Episode I – The Phantom Menace|Ep. I: The Phantom Menace]]<br>● [[Star Wars: Episode II – Attack of the Clones|Ep. II: Attack of the Clones]]<br>● [[Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith|Ep. III: Revenge of the Sith]]<br>● [[Star Wars: The Clone Wars (film)|The Clone Wars]]<br>● [[Star Wars: Episode VII – The Force Awakens|Ep. VII: The Force Awakens]]<br>● [[Rogue One: A Star Wars Story|Rogue One]]<br>● [[Star Wars: Episode VIII – The Last Jedi|Ep. VIII: The Last Jedi]]<br>● [[Solo: A Star Wars Story|Solo]]<br>● [[Star Wars: Episode IX – The Rise of Skywalker|Ep. IX: The Rise of <br> Skywalker]]<br>● [[Rogue Squadron: A Star Wars Story|Rogue Squadron]]
| koarte films =
| dokumintêres =
| tillefyzjefilms = ● [[Caravan of Courage: An Ewok Adventure|Caravan of Courage]]<br>● [[Ewoks: The Battle for Endor]]
| searjes = ● [[The Mandalorian]]<br>● [[The Book of Boba Fett]]<br>● [[Obi-Wan Kenobi (tillefyzjesearje)|Obi-Wan Kenobi]]<br>● [[Andor (tillefyzjesearje)|Andor]]
| tekenfilmsearjes = ● [[Star Wars: Droids|Droids]]<br>● [[Ewoks (tillefyzjesearje)|Ewoks]]<br>● [[Star Wars: Clone Wars (tillefyzjesearje út 2003)|Clone Wars]]<br>● [[Star Wars: The Clone Wars (tillefyzjesearje út 2008)|The Clone Wars]]<br>● [[Star Wars: Rebels|Rebels]]<br>● [[Star Wars: Blips|Blips]]<br>● [[Star Wars: Forces of Destiny|Forces of Destiny]]<br>● [[Star Wars: Galaxy of Adventures|Galaxy of Adventures]]<br>● [[Star Wars: Resistance|Resistance]] <br>● [[Star Wars: Roll Out|Roll Out]]<br>● [[Star Wars: Galaxy of Creatures|Galaxy of Creatures]] <br>● [[Star Wars: Visions|Visions]] <br>● [[Star Wars: The Bad Batch|The Bad Batch]]
| specials = [[Star Wars Holiday Special]]
| toanielstikken =
| fideospultsjes = ferskaat, sjoch [[#Fideospultsjes|hjirre]]
| boerdspullen = ferskaat, sjoch [[#Merchandising|hjirre]]
| kaartspullen = ferskaat, sjoch [[#Merchandising|hjirre]]
| romans = ferskaat, sjoch [[#Literatuer|hjirre]]
| ferhalen =
| ferhalebondels =
| companionboeken =
| strips = ferskaat, sjoch [[#Strips|hjirre]]
| soundtracks = ● ''[[Star Wars (soundtrack)|Ep. IV: A New Hope]]''<br>● ''[[Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back (soundtrack)|Ep. V: The Empire Strikes <br> Back]]''<br>● ''[[Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi (soundtrack)|Ep. VI: Return of the Jedi]]''<br>● ''[[Star Wars: Episode I – The Phantom Menace (soundtrack)|Ep. I: The Phantom Menace]]''<br>● ''[[Star Wars: Episode II – Attack of the Clones (soundtrack)|Ep. II: Attack of the Clones]]''<br>● ''[[Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith (soundtrack)|Ep. III: Revenge of the Sith]]''<br>● ''[[Star Wars: Episode VII – The Force Awakens (soundtrack)|Ep. VII: The Force Awakens]]''<br>● ''[[Rogue One: A Star Wars Story (soundtrack)|Rogue One]]'' <br>● ''[[Star Wars: Episode VIII – The Last Jedi (soundtrack)|Ep. VIII: The Last Jedi]]''<br>● ''[[Solo: A Star Wars Story (soundtrack)|''Solo]]''<br>● ''[[Star Wars: Episode IX – The Rise of Skywalker (soundtrack)|Ep. IX: The Rise of <br> Skywalker]]''
| webside = [http://www.starwars.com/ www.starwars.com]
}}
{{Oar|de Amerikaanske mediafranchise|Star Wars (betsjuttingsside)}}
'''''Star Wars''''' ([[Ingelsk]] foar "Stjerre-oarloggen") is in tige [[populêr]]e [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[science fiction]]-[[mediafranchise]] dy't betocht is troch [[George Lucas]]. De franchise, dy't ta it [[subsjenre]] [[sword and planet]] rekkene wurde kin, is eigendom fan [[Lucasfilm]], in [[filmstudio]] dy't yn [[2012]] oernommen waard troch [[The Walt Disney Company]]. ''Star Wars'' wurdt yn 'e regel ornearre begûn te wêzen mei de [[film]] ''[[Star Wars (film)|Star Wars]]'', út [[1977]], dy't letter mei weromwurkjende krêft omneamd waard ta ''Star Wars: Episode IV – A New Hope''. De [[ferboeking]] fan it [[senario]] fan dy film kaam lykwols al yn [[1976]] út. De earste film wie in reuseftich súkses, en ''Star Wars'' ûntjoech him al rillegau ta in wrâldwiid [[popkultuer]]fenomeen.
De ferhalen fan ''Star Wars'' spylje har ôf tsjin in optochte eftergrûn "lang ferlyn, yn in [[stjerrestelsel]] fier, fier fuort". Yn 'e grûn giet it om 'e ivige striid tusken [[goed en kwea]]. Dêrby fertsjintwurdigje de [[Jedi|Jedi-ridders]] it [[goed]]e, en harren rivalen, de [[Sith]], it [[kwea]]. It optochte universum omfiemet ek in protte [[tema (fiksje)|tema's]] dy't ûntliend binne oan [[filosofy]] en [[religy]]. In foarbyld dêrfan is 'De Krêft' (''The Force''), in [[pseudowittenskip]]like boarne fan [[enerzjy]] dy't de brûker [[boppenatuerlik]] lykjende fermogens jaan kin. Yn it ramt fan 'e franchise binne njonken de [[filmsearje]] adaptaasjes ta oare media ferskynd, lykas [[tillefyzjefilm]]s, [[live-action]][[tillefyzjesearje]]s, [[tekenfilmsearje]]s, [[fideospultsje]]s, [[roman]]s, [[strip]]s, [[soundtrack]]albums, [[kaartspul]]len, [[boerdspul]]len en [[boartersguod]]. Anno [[2022]] hawwe de ''Star Wars''-films tsien [[Oscar]]s en ien [[Golden Globe]] wûn, mei dêropta nominaasjes foar nochris tritich oare Oscars en fjouwer oare Golden Globes.
==Setting==
De ''Star Wars''-[[mediafranchise|franchise]] jout de aventoeren wer fan [[personaazje]]s "lang ferlyn yn in [[stjerrestelsel]] fier, fier fuort", dêr't [[minske]]n gearlibje mei [[bûtenierdske wêzens]] fan alderhanne rassen en teffens mei [[keunstmjittige yntelliginsje|selstinkende]] [[robot]]s. Dy helpe [[libben]]e wêzens by it útfieren fan rûtinemjittige deistige taken (lykas [[ûnderhâld]]) of beskikke oars oer spesjalistyske [[kennis]] (lykas in [[tolk (berop)|tolk]]). Sa'n robot wurdt ornaris oantsjut as in "droïde" ([[Ingelsk]]: ''droid''; in [[ôfkoarting]] foar "[[androïde]]").
[[File:Star Wars characters at Madame Tussaud.jpg|left|thumb|250px|[[Waaksen byld]]en fan [[Darth Vader]] (l.) en [[Luke Skywalker]] (rj.) ferwikkele yn in gefjocht mei [[ljochtsabel]]s, mei op 'e eftergrûn it tasjende figuer fan [[keizer]] [[Palpatine]].]]
[[Tillekommunikaasje]] giet fia twasidige [[radioferbining]]s, mei [[audiofisueel|audiofisuele]] [[byldskerm]]en en mei [[holografy]]ske [[projeksje]]s. [[Ferfier]] op it planeetoerflak giet mei saneamde '[[lânglider]]s' (Ingelsk: ''landspeeder''), [[auto's]] sûnder [[tsjil]]len dy't gebrûk meitsje fan [[anty-gravitaasje]]technology. Der besteane ek '[[glydmotor]]s' of 'sweefmotors' (''speeder bikes'' of ''hover bikes''), dat [[motorfyts]]en mei deselde technology binne. Foar [[oarloch]]fiering op [[grûn|lân]] wurde fierders saneamde '[[rinner (Star Wars)|rinners]]' ynset, [[pânserfiertúch|pânserfiertugen]] dy't net op tsjillen geane, mar op lange [[meganyk|meganyske]] [[skonk]]en. De bekendste soarten rinners binne de fjouwerskonkige [[AT-AT]] en de twaskonkige [[AT-ST]].
[[Romtefeart]] tusken bewenne [[planeten]] komt in protte foar en wurdt mooglik makke troch it bestean fan [[hyperromte]]technology foar [[flugger-as-ljochtreizgjen]] . [[Romteskip]]pen rinne útinoar fan lytse ienpersoans tastellen oant reuseftige skippen. Ienpersoans romteskippen foar [[oarloch]]fiering wurde 'stjerrejagers' (''starfighters'') neamd en binne ferlykber mei [[strieljager]]s. De bekendste types fan sokke romteskippen binne de [[X-wjukjager]] (''X-wing fighter'') en [[Y-wjukjager-bommesmiter]] (''Y-wing fighter-bomber'') dy't brûkt wurdt troch it [[Rebelleferbûn (Star Wars)|Rebelleferbûn]], en de [[TIE-jager]] (''TIE fighter'') fan 'e [[Galaktysk Keizerryk|Keizerlike Striidkrêften]]. De grutste oarlochsromteskippen, ferlykber mei [[fleandekskip]]pen, binne '[[stjerreslachskip]]pen' (eins yn it Ingelsk ''star destroyers'' neamd, dat oerset wurde moat as "stjerre[[torpedoboatjager]]s", mar ek letterlik as "stjerreferdylgers" útlein wurde kin). Teffens besteane der stasjonêre [[romtestasjon]]s, lykas de '[[deadsstjer]]ren' (''death stars''), dy't de grutte fan in lytse [[moanne (byplaneet)|moanne]] hawwe.
[[File:StormTrooper Blaster.jpg|right|thumb|180px|De [[ploffer (Star Wars)|ploffer]] (''blaster'') fan in [[stoarmtroeper (Star Wars)|stoarmtroeper]] fan it [[Galaktysk Keizerryk]].]]
In [[mystyk|mystike]] mar skynber apersonele krêft, dy't bekend stiet as "[[de Krêft]]" (''the Force''), wurdt yn 'e [[Star Wars (film)|oarspronklike film]] omskreaun as "in [[enerzjy]]fjild skepen troch alle libbene wêzens […, dat] it stjerrestelsel gearbynt." Troch training en [[meditaasje]] kinne dyjingen dy't "sterk yn 'e Krêft" binne, fermogens bemachtigje dy't [[boppenatuerlik]] lykje, wêrûnder [[telekineze]], [[telepaty]], [[profesij|foarkennis]] en de manipulaasje fan fysike enerzjy. Brûkers fan 'e Krêft binne mar tige minmachtich yn ferhâlding ta de folsleine [[befolking]]. De Krêft is it wichtichste [[ark en reau|ark]] én [[wapen]] fan twa [[militêre oarder (religieus genoatskip)|ridderoarders]] dy't sûnt minskewitten mei-inoar yn konflikt binne. Dat binne de [[Jedi]], dy't fungearje as bewekkers fan 'e [[frede]] yn 'e [[Galaktyske Republyk]] en de ljochte kant fan 'e Krêft brûke foar [[selsferdigening]] en [[arbitraazje]], en de [[Sith]], dy't de tsjustere kant fan 'e Krêft ynsette foar harren persoanlike doelen en it fersprieden fan [[eangstme]] en [[agresje]]. Wylst Jedi-ridders gauris relatyf manmachtich wêze kinne, binne de Sith altyd beheind ta twa: in master en syn learling.
De Jedi en de Sith jouwe as [[wapen]] de foarkar oan 'e saneamde [[ljochtsabel]]: in [[swurd]] mei in [[limmet]] fan enerzjy dat troch frijwol elts materiaal hinne snije kin en dêr't teffens enerzjyprojektilen mei ôfwarre wurde kinne. De rest fan 'e befolking, [[soldaten]] likegoed as [[kriminelen]] en eltsenien dêrtuskyn, brûkt saneamde "[[ploffer (Star Wars)|ploffers]]": [[fjoerwapen|projektylfjoerwapens]] basearre op [[laser]]technology.
It stjerrestelsel foarmet (fan oarsprong) ien reuseftige [[republyk]], de [[Galaktyske Republyk]], dy't bestjoerd wurdt troch de Galaktyske [[Senaat]] op 'e planeet [[Coruscant]]. Dêrnjonken hawwe de measte bewenne planeten har eigen, [[autonomy|autonome]], [[regear]]. Al neigeraden dat men fierder fan it sintrum fan 'e macht ôf komt, belunet de ynfloed fan 'e autoriteiten. Yn 'e bûtenste rânen fan it stjerrestelsel slane sadwaande [[organisearre misdie|misdiesyndikaten]] foar master op, lykas de [[kartel]]s fan 'e [[Hutt (Star Wars)|Hutt]], dy't har talizze op yllegale aktiviteiten lykas [[smokkeljen]] en [[slavehannel]]. De tsjinsten fan [[preemjejager]]s wurdt fakentiden gebrûk fan makke troch sawol [[gangster]]s as [[oerheid|oerheden]].
It fiktyf universum fan ''Star Wars'' omfiemet ferskate tiidrekken, wêrûnder:
*de Hege Republyk: de heechtijdagen fan 'e [[Galaktyske Republyk]], likernôch 200 jier foarôfgeande oan 'e [[Star Wars-prequeltrilogy|''Star Wars''-prequeltrilogy]]. Yn dy tiid spylje de ûnderdielen fan it [[multymedia]]projekt ''[[Star Wars: The High Republic]]'' en de [[tillefyzjesearje]] ''[[The Acolyte (tillefyzjesearje)|The Acolyte]]''.
*de Fal fan 'e Jedi: it tiidrek wêryn't de Galaktyske Republyk troch de Sith korrumpearre en ûnder fuotten helle wurdt. Ek de [[Kloane-oarloggen]] en dêropfolgjende [[Grutte Suvering fan de Jedi|ferfolgings fan 'e Jedi]] alle hjirûnder. Yn dit tiidrek spylje de [[Star Wars-prequeltrilogy|''Star Wars''-prequeltrilogy]], de [[tekenfilm]] ''[[Star Wars: The Clone Wars (film)|Star Wars: The Clone Wars]]'' en de [[tekenfilmsearje]]s ''[[Star Wars: Clone Wars (tillefyzjesearje út 2003)|Star Wars: Clone Wars]]'' en ''[[Star Wars: The Clone Wars (tillefyzjesearje út 2008)|Star Wars: The Clone Wars]]''.
[[File:Star-Wars-aurek-besh-alphabet-chart.svg|right|thumb|250px|Utlis oangeande it ''aurebesh''-[[alfabet]] dat yn 'e ''Star Wars''-franchise yn gebrûk is foar it Basaalsk (''Basic''), de ''[[lingua franca]]'' fan it Stjerrestelsel.]]
*it Regear fan it Keizerryk: it tiidrek wêryn't it stjerrestelsel oerhearske wurdt troch it [[diktatuer|diktatoriale]] [[Galaktysk Keizerryk]] mei [[Palpatine]] as [[keizer]]. Yn dit tiidrek spylje de film ''[[Solo: A Star Wars Story]]'', de tillefyzjesearje ''[[Obi-Wan Kenobi (tillefyzjesearje)|Obi-Wan Kenobi]]'' en de tekenfilmsearje ''[[Star Wars: The Bad Batch]]''.
**it Tiidrek fan 'e Rebûlje: de perioade yn 'e twadde helte fan it Regear fan it Keizerryk dat it [[Rebelleferbûn (Star Wars)|Rebelleferbûn]] oprjochte wurdt en in nije [[boargeroarloch]] yn it stjerrestelsel begjint om it Galaktysk Keizerryk ûnder fuotten te heljen. Yn dit tiidrek spylje de oarspronklike [[Star Wars-trilogy|''Star Wars''-trilogy]], de film ''[[Rogue One: A Star Wars Story]]'', de tillefyzjesearje ''[[Andor (tillefyzjesearje)|Andor]]'' en de tekenfilmsearje ''[[Star Wars: Rebels]]''.
*de Nije Republyk: it tiidrek nei de fal fan it Galaktysk Keizerryk, as de Galaktyske Republyk op 'e nij oprjochte wurdt yn 'e foarm fan 'e [[Galaktyske Republyk|Nije Republyk]] en syn formative jierren trochmakket. Yn dizze perioade spylje de tillefyzjesearje ''[[The Mandalorian]]'' en de [[spin-off]]searjes dêrfan, ''[[The Book of Boba Fett]]'' en ''[[Ahsoka (tillefyzjesearje)|Ahsoka]]'', en ek ''[[Rangers of the New Republic]]''.
**de Opkomst fan 'e Earste Oarder: de perioade wêryn't de restanten fan it âlde Galaktysk Keizerryk harsels werfoarmje ta de [[Earste Oarder (Star Wars)|Earste Oarder]] en grutte súksessen boeke yn har stribjen ta de weroprjochting fan it Keizerryk. [[Held]]en fan 'e eardere Rebûlje liede no it [[Ferset (Star Wars)|Ferset]] yn in striid om it fuortbestean fan 'e Nije Republyk te bewissigjen. Yn dizze perioade spylje de [[Star Wars-ferfolchtrilogy|''Star Wars''-ferfolchtrilogy]] en de tekenfilmsearje ''[[Star Wars: Resistance]]''.
(It eardere ''Star Wars'' Expanded Universe omfette oare tiidlinen en tiidrekken, dy't lykwols nei de oername fan [[Lucasfilm]] troch [[The Walt Disney Company|Disney]], yn [[2012]], [[retcon]]d waarden en op [[25 april]] [[2014]] formeel omneamd waarden ta ''Star Wars Legends''.)
==Films==
De kearn fan 'e ''Star Wars''-franchise wurdt foarme troch trije [[trilogy|filmtrilogyen]], dy't mei-inoar oantsjut wurde as de ''[[Skywalker Saga]]''. De njoggen ûnderskate [[film]]s fan dy [[filmsearje]] waarden op net-[[gronology]]ske wize produsearre. De [[ôflevering]]s ([[Ingelsk]]: ''episodes'') IV, V en VI foarmen de oarspronklike [[Star Wars-trilogy|''Star Wars''-trilogy]], dy't fan [[1977]] oant en mei [[1983]] makke waard troch de betinker fan ''Star Wars'', [[George Lucas]], en syn ûnôfhinklike [[filmstudio]] [[Lucasfilm]]. De folgjende trilogy, dy't tusken [[1999]] en [[2005]] ferskynde, omfette de ôfleverings I, II en III, en wurdt dêrom oantsjut as de [[Star Wars-prequeltrilogy|''Star Wars''-prequeltrilogy]], mei't in [[prequel]] in film of oar wurk fan [[fiksje]] is dat neffens de ynterne gronology fan it ferhaal foarôfgiet oan in earder publisearre wurk. De prequeltrilogy waard ek troch Lucas en it selsstannige Lucasfilm makke.
[[File:George Lucas 1986 (cropped).jpg|left|thumb|160px|[[George Lucas]], de betinker fan ''Star Wars''.]]
Yn [[2012]] waard Lucasfilm oernommen troch [[The Walt Disney Company]] en waard it in [[dochterûndernimming]] fan dy multymediakorporaasje. It wie sadwaande Disney dat fan [[2015]] oant [[2019]] de ôfleverings VII, VIII en IX makke, dy't de saneamde [[Star Wars-ferfolchtrilogy|''Star Wars''-ferfolchtrilogy]] foarmje, ek wol de ''Star Wars''-sequeltrilogy neamd (''sequel'' is it Ingelske wurdt foar "[[ferfolch]]"). Disney wie ek ferantwurdlik foar de makkelei fan ferskate op harsels steande ''Star Wars''-films, dy't wol oantsjut wurde as de "Antologysearje" (''anthology'' is it Ingelske wurd foar "[[blomlêzing]]"). Anno [[2022]] giet it dêrby om ''[[Rogue One: A Star Wars Story]]'' ([[2016]]) en ''[[Solo: A Star Wars Story]]'' ([[2018]]). Dy films wurde net ta de ''Skywalker Saga'' rekkene.
===''Skywalker Saga''===
De ''Skywalker Saga'' is in rige fan njoggen ''Star Wars''-films, ferdield oer trije [[filmtrilogy]]en: de oarspronklike [[Star Wars-trilogy|''Star Wars''-trilogy]] ([[1977]]-[[1983]]), de [[Star Wars-prequeltrilogy|''Star Wars''-prequeltrilogy]] ([[1999]]-[[2005]]) en de [[Star Wars-ferfolchtrilogy|''Star Wars''-ferfolchtrilogy]] ([[2015]]-[[2019]]). De rige fertelt oer de aventoeren fan [[haadpersoan]] [[Luke Skywalker]] en syn [[famyljeleden]] en [[freonskip|freonen]] tsjin 'e eftergrûn fan in [[boargeroarloch]] yn it [[Stjerrestelsel]], wêrby't de [[demokratysk]]e mar yneffektive [[Galaktyske Republyk]] ûnder fuotten helle wurdt om ferfongen te wurden troch in [[diktatuer]], it [[Galaktysk Keizerryk]]. Dat liedt dan letter wer ta in [[opstân]] tsjin it Keizerlik skrikbewâld.
[[File:Mark Hamill (48419236062) Cropped.jpg|right|thumb|160px|[[Mark Hamill]] spile yn 'e oarspronklike [[Star Wars-trilogy|''Star Wars''-trilogy]] de rol fan [[Luke Skywalker]].]]
[[George Lucas]], de betinker fan ''Star Wars'', hie al foàr it útkommen fan 'e [[Star Wars (film)|earste ''Star Wars''-film]], yn [[1977]], grutte plannen foar it meitsjen fan in trilogy fan trilogyen. Dat makke er yn [[1978]] by in [[fraachpetear]] mei it [[tydskrift]] ''[[Time (tydskrift)|Time]]'' bekend, en yn [[1981]], nei't de [[The Empire Strikes Back|twadde film]] yn 'e [[bioskoop]] kommen wie, befêstige er dat er yn grutte halen it ferhaal foar noch sân oare films klear hie.
{{Clearleft}}
====''Star Wars''-trilogy====
De ''Star Wars''-trilogy, gauris de 'oarspronklike' ''Star Wars''-trilogy of de 'orizjinele' ''Star Wars''-trilogy neamd om him te ûnderskieden fan 'e letter makke filmtrilogyen yn it ramt fan ''Star Wars'', wie folslein it optinksel fan [[George Lucas]]. Dyselde woe yn [[1971]] in filmadaptaasje meitsje fan 'e [[searjefilm]] ''[[Flash Gordon (tillefyzjesearje)|Flash Gordon]]'', út 'e [[1930-er jierren]], mar it slagge him net om 'e [[filmrjochten]] dêrop te besetten. Linkendewei begûn er dêrom mar in eigen [[science fiction]]-[[epos]] te betinken, wêrby't er him [[ynspiraasje (keunst)|ynspirearje]] liet troch de science fiction-[[roman]]s fan [[Edgar Rice Burroughs]] en beskate films (dy't net ta science fiction hearre) fan 'e [[Japan]]ske [[regisseur]] [[Akira Kurosawa]].
[[File:Star Wars Identities (8348847356).jpg|left|thumb|250px|In model fan 'e ''[[Millennium Falcon]]'', it [[romteskip]] fan [[Han Solo]].]]
Lucas skreau in gearfetting fan twa [[bledside|siden]] fan syn ferhaal, mei as [[titel (namme)|titel]] ''Journal of the Whills'', en dêr gied er mei te suteljen by de [[filmstudio's]] fan [[Hollywood]] lâns. [[United Artists]], [[Universal Pictures]] en [[The Walt Disney Company|Disney]] seagen der neat yn en wiisden it ôf, mar [[20th Century Fox]] besleat der yn te [[ynvestearjen]]. Lucas fûn lykwols, nei't er der nochris [[kritysk]] nei sjoen hie, dat syn oarspronklike ferhaal te yngewikkeld wie foar in film, dat op [[17 april]] [[1973]] sette er útein mei in trettjin siden tellende, werskreaune ferzje fan syn [[senario]], dat er diskear ''The Star Wars'' neamde. Tsjin [[maaie]] [[1974]] hied er dat útwreide ta in folslein skript troch eleminten lykas de [[Sith]] en de [[Deadsstjer]] ta te foegjen, mar dêrtroch, sa fûn er, wie it ferhaal te lang wurden foar ien film. Der folgen noch ferskate nije ferzjes fan it senario, oant Lucas it ferhaal úteinlik werombrocht hie ta wat de [[Star Wars (film)|earste film]] wurde soe.
It ûnbidige súkses fan dy film, dy't yn [[1977]] útkaam, makke dat Lucas besleat om fan syn projekt in [[filmsearje]] te meitsjen. Hy hie fuort al in trilogy fan trilogyen yn 'e holle, mar it soe mear as fjirtich jier yn beslach nimme om dat idee te ferwêzentlikjen. De beide folgjende dielen fan 'e oarspronklike ''Star Wars''-trilogy, dy't yn [[1980]] en [[1983]] yn 'e [[bioskoop]] kamen, waarden [[finansierd]] troch Lucas syn eigen filmstudio [[Lucasfilm]] fan it [[jild]] dat fertsjinne wie mei de earste film. Beide ferfolgen wiene ek grutte [[kommersje]]le súksessen, hoewol net sa grut as de earste film.
It ferhaal fan 'e oarspronklike trilogy folget it stribjen fan 'e jonge [[Luke Skywalker]] om in [[Jedi|Jedi-ridder]] te wurden yn in tiid dat de Jedi sa goed as útrûge binne troch it [[Galaktysk Keizerryk]]. Dêrnjonken wurdt ek gâns omtinken jûn oan 'e geduerige striid fan Luke en oaren mei de [[kwea|boasaardige]] Keizerlike hantlanger [[Darth Vader]] en de wrakseling fan it [[Rebelleferbûn (Star Wars)|Rebelleferbûn]] om it Stjerreselsel te befrijen fan it skrikbewâld fan it Galaktysk Keizerryk.
=====''Star Wars: Episode IV – A New Hope''=====
[[File:Star_Wars_Logo.svg|right|thumb|200px|It logo fan ''[[Star Wars: Episode IV – A New Hope]]''.]]
{{Apart|Star Wars: Episode IV – A New Hope}}
Yn ''Star Wars: Episode IV – A New Hope'' wennet [[Luke Skywalker]] ([[Mark Hamill]]), in [[wees]]jonge dy't [[adopsje|oannommen]] is troch syn [[omke]] en [[muoike]], op in [[boerespultsje]] yn 'e [[woastyn]] fan 'e [[planeet]] [[Tatooine]], dêr't er dreamt fan gruttere en bettere dingen. As syn omke in pear twaddehâns [[androïde]]n oanskaft, [[R2-D2]] ([[Kenny Baker (Ingelsk akteur)|Kenny Baker]]) en [[C-3PO]] ([[Anthony Daniels]]), ûntdekt Luke dat R2-D2 in boadskip befettet fan [[prinsesse]] [[Leia Organa]] fan Alderaan ([[Carrie Fisher]]) oan Jedi-master [[Obi-Wan Kenobi]] ([[sir]] [[Alec Guinness]]), dy't [[ûnderdûken|ûnderdûkt]] as [[balling]] op Tatooine libbet. R2-D2 naait út en Luke giet der mei C-3PO efteroan, en úteinlik bedarje se sa trijeresom by Obi-Wan. Dyselde fertelt Luke dat er foarhinne in [[freonskip|freon]] fan Luke syn [[heit]] [[Anakin Skywalker|Anakin]] wie. Anakin wie nammentlik syn learling oant er [[fermoarde]] waard troch [[Darth Vader]] (lichem: [[David Prowse]]; stim: [[James Earl Jones]]), de trewant fan [[keizer]] [[Palpatine]].
As Luke ûntdekt dat syn omke en muoike yn syn ôfwêzigens fermoarde binne troch Keizerlike [[stoarmtroeper (Star Wars)|stoarmtroepers]] op 'e siik nei de beide androïden, jout er him by Obi-Wan, dy't him fertelt dat it syn [[lotsbestimming]] is om, krekt as syn heit foar him, in Jedi-ridder te wurden. Se hiere de [[smokkeljen|smokkelder]] [[Han Solo]] ([[Harrison Ford]]) en syn [[Wookiee]]-[[piloat]] [[Chewbacca]] ([[Peter Mayhew]]) yn, en sette yn harren [[romteskip]], de ''[[Millennium Falcon]]'', ôf fan Tatooine nei [[Alderaan]]. Dêr oankommen, ûntdekke se dat dy planeet ferneatige is troch in reuseftich Keizerlik [[romtestasjon]] dat de [[Deadsstjer]] hjit. Harren skip komt fêst te sitten yn in [[lûkstriel]] fan it romtestasjon, mar se witte oan [[finzen]]skip te ûntkommen en rêde prinsesse Leia, dy't op 'e Deadsstjer fêstholden wurdt. Obi-Wan Kenobi [[selsopoffering|offeret himsels op]] om 'e oaren de kâns te jaan om te ûntsnappen. Luke, Leia, Han, Chewbacca, R2-D2 en C-3PO leverje de [[blaudruk]]ken fan 'e Deadsstjer ôf by it [[Rebelleferbûn (Star Wars)|Rebelleferbûn]], wêrnei't se dielnimme oan in oanfal dy't de Deadsstjer ferneatigje moat.
[[File:Hotel-sididriss.jpg|left|thumb|250px|It Hotel Sidi Driss yn [[Matmata]], yn [[Tuneezje]], gie yn ''[[Star Wars: Episode IV – A New Hope]]'' troch foar de pleats fan 'e [[omke]] en [[muoike]] fan [[Luke Skywalker]] op [[Tatooine]].]]
''Star Wars: Episode IV – A New Hope'', oarspronklik útbrocht ûnder de titel ''Star Wars'', waard [[regissearre]] troch [[George Lucas]] nei in [[senario]] fan himsels. De film gie op [[25 maaie]] [[1977]] yn [[premiêre]], en brocht [[$]]775,8 miljoen op tsjin in [[budget]] fan $11 miljoen. ''Star Wars: Episode IV – A New Hope'' wie de meast [[opbringst (jild)|opbringende]] film fan [[1977]] en teffens de meast opbringende film aller tiden, en mei [[ynflaasjekorreksje]] is it noch altyd de op ien nei meast opbringende film yn [[Noard-Amearika]] (nei ''[[Gone with the Film (film)|Gone with the Wind]]'') en de op trije nei meast opbringende film wrâldwiid (nei ''Gone with the Wind'', ''[[Avatar (film út 2009)|Avatar]]'' en ''[[Titanic (film út 1997)|Titanic]]'').
De film waard nominearre foar 11 [[Oscar]]s en wûn dêrfan 7; ek wiene der nominaasjes foar 4 [[Golden Globe]]s (1 wûn); 6 [[BAFTA's]] (2 wûn); en 17 [[Saturn Award]]s (13 wûn, wêrûnder de [[priis (ûnderskieding)|priis]] foar bêste [[science fiction-film]]). Yn [[1989]] wie ''Star Wars: Episode IV – A New Hope'' ien fan 'e earste 25 films dy't omreden fan [[kulturele]], [[histoarysk]]e en/of [[estetysk]]e wearde troch de [[Library of Congress]] foar preservearring foar de ivichheid opnommen waarden yn it [[National Film Registry]]. ''Star Wars: Episode IV – A New Hope'' wurdt tsjintwurdich beskôge as ien fan 'e bêste en ynfloedrykste films út 'e [[filmskiednis]].
=====''Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back''=====
[[File:Theempirestrikesback-logo.svg|right|thumb|200px|It logo fan ''[[Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back]]''.]]
{{Apart|Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back}}
''Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back'' spilet trije jier nei de oerwinning dy't it Rebelleferbûn mei de ferneatiging fan 'e Deadsstjer boekte. De [[boargeroarloch]] giet noch altyd troch en Keizerlike troepen twinge de rebellen ta de [[evakuaasje]] fan in wichtige basis op 'e [[iisplaneet]] [[Hoth]]. Dêrta oardere troch de [[geast]] fan Obi-Wan Kenobi (sir Alec Guinness), reizget Luke Skywalker (Mark Hamill) mei R2-D2 (Kenny Baker) nei de planeet [[Dagobah]], dêr't de âlde Jedi-ridder [[Yoda]] ([[Frank Oz]]) as [[klúzner]] yn ballingskip libbet. Dyselde stimt deryn ta om Luke te trainen, hoewol't er net ûnder stuollen of banken stekt dat er syn twifels hat oer Luke syn geskiktheid om Jedi te wurden.
Underwilens binne Han Solo (Harrison Ford), Chewbacca (Peter Mayhew), prinsesse Leia (Carrie Fisher) en C-3PO (Anthony Daniels) fan Hoth ûntkommen yn 'e ''Millennium Falcon'', mar as it romteskip stikken rekket, moatte se help sykje yn 'e Stêd yn 'e Wolkens op 'e planeet [[Bespin]], dy't bestjoerd wurdt troch Han syn âlde freon [[Lando Calrissian]] ([[Billy Dee Williams]]). Dêr rinne se lykwols yn in [[mûklaach]], mei't Lando ûnder ien tekken blykt te skûljen mei Darth Vader, (David Prowse/James Earl Jones) de wichtichste hantlanger fan keizer Palpatine (lichem: [[Elaine Baker (aktrise)|Elaine Baker]]; stim: [[Clive Revill]]). Luke brekt syn training troch Yoda ôf as er berjocht kriget fan 'e finzenname fan syn freonen, en set nei de Stêd yn 'e Wolkens ta.
[[File:Carrie_Fisher_2013_cropped_retouched.jpg|left|thumb|160px|[[Carrie Fisher]] spile yn 'e oarspronklike [[Star Wars-trilogy|''Star Wars''-trilogy]] de rol fan [[prinsesse]] [[Leia Organa|Leia]].]]
Vader lit Han Solo ynfrieze yn (de [[fiktive]] stof) karbonyt, wêrnei't er him oan 'e [[preemjejager]] [[Boba Fett]] (lichem: [[Jeremy Bulloch]]; stim: [[Jason Wingreen]]) jout. Dyselde is fan doel de [[preemje (opspoaringsmetoade)|preemje]] te ynkassearjen dy't de [[gangster]] [[Jabba de Hutt]] op syn holle set hat, en reizget dêrfoar mei de ynferzen Solo ôf nei [[Tatooine]]. It lot fan syn âlde freon bringt Lando derta om [[oerrinnen|oer te rinnen]] nei de rebellen. Hy befrijt Chewbacca, C-3PO en prinsesse Leia en naait mei harren en de krekt arrivearre R2-D2 út yn 'e reparearre ''Millennium Falcon''. Underwilens siket Luke Darth Vader op en fjochtet in [[duël]] mei de [[ljochtsabel]] út wêrby't er syn [[hân]] [[amputaasje|kwytrekket]] en in skokkende wierheid oer syn heit oan 'e weet komt, foar't er rêden wurdt troch Lando-en-dy.
''Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back'', oarspronklik koartwei ''The Empire Strikes Back'' neamd, waard regissearre troch [[Irvin Kershner]] nei in senario fan [[Leigh Brackett]] en [[Lawrence Kasdan]]. De film gie op [[6 maaie]] [[1980]] yn premiêre, en brocht $538,4 miljoen op tsjin in budget fan $30,5 miljoen. Dêrmei wie ''Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back'' de meast opbringende film fan [[1980]]. Tsjintwurdich wurdt ''Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back'' rûnom sjoen as ien fan 'e bêste films aller tiden en as in foarbyld fan hoe't in ferfolch de oarspronklike film oertreffe kin. De film waard lykwols foar minder prizen nominearre as [[Star Wars (film)|de earste film]]. Hy wûn 2 Oscars (fan 4 nominaasjes) en en gjin inkele [[Golden Globe]] (fan 1 nominaasje). Wol wûn ''Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back'' in [[BAFTA]], 2 [[Grammy]]s, 4 [[Saturn Award]]s en in [[Hugo Award|Hugo]]. Yn [[2010]] waard ''Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back'' troch de Library of Congress foar preservearring foar de ivichheid útornearre en opnommen yn it National Film Registry.
=====''Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi''=====
[[File:Return_of_the_Jedi_theatrical_logo.png|right|thumb|270px|It logo fan ''[[Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi]]''.]]
{{Apart|Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi}}
Likernôch in jier nei de foarfallen yn 'e [[The Empire Strikes Back|foargeande film]] jout de fan in [[proteze|hânproteze]] foarsjoene Luke Skywalker (Mark Hamill) him yn ''Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi'' op Tatooine by Lando Calrissian (Billy Dee Williams), Chewbacca (Peter Mayhew) en prinsesse Leia (Carrie Fisher) om Han Solo (Harrison Ford) te befrijen út 'e kloeren fan 'e gangster Jabba de Hutt ([[Toby Philpott]], [[David Barclay (poppespiler)|David Barclay]] en [[Mike Edmonds]]). Neitiid keart er werom nei Dagobah om syn training ta Jedi-ridder te ferfetsjen, mar treft dêr syn master Yoda (Frank Oz) oan op syn [[ferstjerren|stjerbêd]]. Mei syn lêste wurden befêstiget Yoda de skokkende wierheid dat de boasaardige Darth Vader (David Prowse/James Earl Jones) eins Luke syn heit Anakin is en dat Luke in nije konfrontaasje mei Vader oangean moat om syn training te foltôgjen.
Underwilens is keizer Palpatine ([[Ian McDiamid]]) úteinset mei de bou fan in nije Deadsstjer, dêr't er yn eigen persoan it tafersjoch oer hâldt. Dat liket it Rebelleferbûn in útsochte kâns ta om twa miggen yn ien klap te slaan troch tagelyk mei de nije [[Deadsstjer]] en de keizer sels ôf te weven. Se begjinne in trijefâldige oanfal: mei in [[float]] fan romteskippen ûnder lieding fan Lando Calrissian (Billy Dee Williams) en [[admiraal]] Ackbar (poppespul: [[Timothy D. Rose|Tim Rose]]; stim: [[Erik Bauersfeld]]); mei in [[kommando]]-ienheid oanfierd troch Han, Chewbacca en prinsesse Leia, dy't op 'e [[moanne (byplaneet)|boskmoanne]] [[Endor (Star Wars)|Endor]] de generatorfasiliteit útskeakelje moat dy't it [[enerzjyfjild|enerzjyskyld]] foar de Deadsstjer opwekket; en mei Luke, dy't him oan board fan 'e Deadsstjer weaget en him troch Vader foar de keizer bringe lit.
[[File:Redwood slope.jpg|left|thumb|250px|It [[Steatspark Grizzly Creek Redwoods]] yn [[Kalifornje]], dat yn ''[[Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi]]'' trochgie foar de [[moanne (byplaneet)|boskmoanne]] [[Endor (Star Wars)|Endor]].]]
De Deadsstjer blykt lykwols in falstrik te wêzen, mei't er ûnôf liket, mar eins folslein operasjoneel is. De rebellen rinne sadwaande yn in mûklaach, wylst Vader Luke besiket te [[ferlieding|ferlieden]] om oer te rinnen nei it Keizerryk. Luke wegeret en ferslacht Vader yn in nij duël mei de ljochtsabels. Keizer Palpatine stiet der by him op oan om Vader te deadzjen, mar Luke ferpoft dat, ek as de keizer driget om Luke sels om te bringen. Underwilens krije de kommando's help fan 'e [[Ewoks]], de bewenners fan 'e Boskmoanne. Dêrtroch witte se de Keizerlike stoarmtroepers op 'e moanne te ferslaan en de generatorfasiliteit te [[sabotearjen]]. De rebellefloat kin dan dochs noch de oanfal op 'e Deadsstjer útfiere, dy't fatale skea oprint. As de swierferwûne Darth Vader sjocht dat keizer Palpatine syn soan Luke [[marteljen|martelet]] en risselwearret om him te fermoardzjen, keart er him tsjin 'e keizer, dy't er yn in reäktorskacht te pletter smyt, hoewol't er dêrby sels deadlike ferwûnings oprint. Luke ûntkomt krekt op 'e tiid út 'e ûntploffende Deadsstjer. Neitiid fiere de rebellen harren oerwinning, wylst Luke it [[stoflik omskot]] fan syn heit [[kremaasje|kremearret]].
''Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi'', oarspronklik koartwei ''Return of the Jedi'' neamd, waard regissearre troch [[Richard Marquand]] nei in senario fan George Lucas en Lawrence Kasdan. De film gie op [[25 maaie]] [[1983]] yn premiêre, en brocht $475,3 miljoen op tsjin in budget fan $32,5 miljoen. Dêrmei wie ''Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi'' de meast opbringende film fan [[1983]]. De film wûn ien [[Oscar]] (út 5 nominaasjes), 1 [[BAFTA]] (út 4 nominaasjes) en 5 [[Saturn Award]]s (út 10 nominaasjes). Yn [[2021]] waard ''Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi'' troch de Library of Congress foar presevearring foar de ivichheid útornearre en opnommen yn it National Film Registry.
[[File:Harrison Ford by Gage Skidmore 3.jpg|right|thumb|160px|[[Harrison Ford]] spile yn 'e oarspronklike [[Star Wars-trilogy|''Star Wars''-trilogy]] de rol fan [[Han Solo]].]]
{{Clearleft}}
====''Star Wars''-prequeltrilogy====
Neffens [[filmprodusint]] [[Gary Kurtz]] waarden de earste plannen foar in [[prequel]]trilogy yn it ramt fan 'e ''Star Wars''-franchise al ûntwikkele doe't de beide lêste films fan 'e oarspronklike trilogy noch yn [[preproduksje]] wiene. Yn [[1980]] befêstige [[George Lucas]] dat er materiaal foar njoggen films hie, mar omreden fan 'e [[stress]] en swierrichheden dy't it meitsjen fan 'e fillms fan 'e oarspronklike trilogy oprôpen, besleat er tsjin [[1981]] om mar ôf te sjen fan fierdere films. Foarútgong fan [[technyk]], benammen op it mêd fan [[special effects]], oertsjûge him der om 'e midden fan 'e [[1990-er jierren]] lykwols fan dat it no mooglik wêze moast om 'e films te meitsjen sa't se him oarspronklik foar eagen stien hiene. Yn [[1997]] waarden de films fan 'e orizjinele trilogy op 'e nij yn 'e bioskoop brocht, nei't se remastere wiene mei de special effects dy't Lucas foar de twadde trilogy brûke woe.
[[File:Ian McDiarmid Brussels Comic Con 2020.jpg|left|thumb|160px|[[Ian McDiarmid]] fertolke de rol fan [[keizer]] [[Palpatine]] yn [[Skywalker Saga|alle trije ''Star Wars''-trilogyen]].]]
Dy twadde trilogy waard eins in [[prequel]] fan 'e oarspronklike trilogy. De nûmering fan 'e ôfleverings (Ingelsk: ''episodes''), dêr't by de earste trilogy nea net folle omtinken oan jûn wie, waard dêrom no fan belang. De films fan 'e oarspronklike trilogy wiene Episodes IV, V en VI, en de films fan 'e prequeltrilogy waarden Episodes I, II en III en spilen dus foarôfgeande oan 'e foarfallen yn 'e oarspronklike trilogy. ''[[Star Wars: Episode I – The Phantom Menace]]'' waard útbrocht yn [[1999]] en krige rûnom omtinken yn 'e [[media]]. Der kaam lykwols op ferskate punten gâns [[krityk]] fan [[fan (persoan)|fans]], en fan gefolgen paste Lucas it ferhaal foar ''[[Star Wars: Episode II – Attack of the Clones]]'' ([[2002]]) en ''[[Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith]]'' ([[2005]]) oan, wat wer ta krityk fan oare fans late.
It ferhaal fan 'e prequeltrilogy begjint 32 jier foàr de foarfallen yn ''[[Star Wars: Episode IV – A New Hope]]'', en folget de training ta [[Jedi|Jedi-ridder]] fan [[Anakin Skywalker]], de [[heit]] fan [[Luke Skywalker|Luke]], ûnder master [[Obi-Wan Kenobi]]. Dêrby wurdt sjen litten hoe't er, nettsjinsteande syn oarspronklike goede bedoelings, lang om let [[ferlieding|ferlaat]] wurdt en ferfalt ta it [[kwea]], en de namme Darth Vader oannimt. Dat bart allegearre tsjin 'e eftergrûn fan it ferfal en de [[korrupsje]] fan 'e âlde [[Galaktyske Republyk]], de [[Grutte Suvering fan de Jedi|ferdylging fan 'e Jedi-oarder]] en de opkomst fan it [[Galaktysk Keizerryk]] ûnder lieding fan 'e [[Sith]]-master [[Darth Sidious]], dy't him neitiid ûntjout ta [[keizer]] [[Palpatine]]. Yn 'e mande mei de oarspronklike trilogy hat betinker George Lucas de de prequeltrilogy wol oantsjut as "de [[trageedzje]] fan Darth Vader".
=====''Star Wars: Episode I – The Phantom Menace''=====
[[File:Sw-ep1-logo.svg|right|thumb|250px|It logo fan ''[[Star Wars: Episode I – The Phantom Menace]]''.]]
{{Apart|Star Wars: Episode I – The Phantom Menace}}
Yn ''Star Wars: Episode I – The Phantom Menace'' arrivearje [[Jedi]]-master [[Qui-Gon Jinn]] ([[Liam Neeson]]) en syn learling [[Obi Wan-Kenobi]] ([[Ewan McGregor]]) by de [[blokkade (militêre strategy)|blokkade]] dy't de [[Hannelsfederaasje]] om 'e planeet [[Naboo]] hinne ynsteld hat. Harren doel is om troch [[ûnderhanneling]]s de blokkade op te heffen. It komt harren raar oer it mad as de Hannelsfederaasje besiket en [[moard|romje harren út 'e wei]]. Wat se net witte, is dat [[Palpatine]] ([[Ian McDiamid]]), de [[senator]] foar Naboo, dy't yn it geheim ek de [[Sith]]-master [[Darth Sidious]] is, it hiele spul efter de skermen wei [[manipulaasje|manipulearret]] en de blokkade sels bewurkmastere hat as ûnderdiel fan syn gruttere plan om ta [[kânselier]] fan 'e [[Galaktyske Republyk]] beneamd te wurden.
Mei de help en yn it selskip fan [[Padmé Amidala]] ([[Natalie Portman]]), de fjirtjinjierrige [[keninginne]] fan Naboo, en in knoffelige [[Gunganen|Gungaanske]] ferstjitling dy't [[Jar Jar Binks]] ([[Ahmed Best]]) hjit, witte Qui-Gon en Obi-Wan fan Naboo te ûntsnappen. Mei't harren romteskip averij oprûn hat, meitsje se ûnderweis nei de Galaktyske [[haadstêd]] op 'e planeet [[Coruscant]] in tuskenstop op 'e woastynplaneet [[Tatooine]]. Dêr moetsje de beide Jedi in njoggenjierrige [[slavernij|slaaf]] dy't Anakin Skywalker ([[Jake Lloyd]]) hjit. Mei't er derfan oertsjûge is dat er yn Anakin de "Utkarde" út 'e [[profesije]]n fûn hat, nimt Qui-Gon de jonge oan as learling, ek al wurdt him dat ûntret troch oare Jedi-ridders, ûnder wa [[Yoda]] ([[Frank Oz]]).
[[File:Spain_Andalusia_Seville_BW_2015-10-23_15-35-15.jpg|left|thumb|250px|It [[Plaza de España]] yn [[Sevilla]], dat yn ''[[Star Wars: Episode I – The Phantom Menace]]'' fungearre as it sintrale [[plein]] yn Theed, de [[haadstêd]] fan 'e [[planeet]] [[Naboo]].]]
Op Coruscant blykt de Galaktyske [[Senaat]] net folle foar Naboo dwaan te kinnen, en fan gefolgen bepraat senator Palpatine keninginne Padmé om in [[moasje fan wantrouwen]] yn stimming te bringen. De hjoeddeistige kânselier [[Finis Valorum]] ([[Terence Stamp]]) wurdt dêrtroch út syn funksje ûntheft en Palpatine wit eltsenien sa te bespyljen dat er sels it kânselierskip oernimme kin. Padmé Amidala keart mei Qui-Gon, Obi-Wan en Jar Jar werom nei Naboo, dêr't se mei de help fan Jar Jar in bûnsgenoatskip mei de Gunganen wit te sluten, de oare [[yntelligint]]e soarte op 'e planeet. Wylst de Gunganen it [[leger (lânmacht)|leger]] fan [[androïde]]n fan 'e Hannelsfederaasje befjochtsje yn in iepen [[fjildslach]], bine de Nabooaanske [[piloat]]en en Anakin de striid oan tsjin 'e blokkade fan 'e planeet. Qui-Gon en Obi-Wan treffe op Naboo [[Darth Maul]] ([[Ray Park]]), de learling fan Darth Sidious. As dy Qui-Gon deadlik wit te ferwûnjen ear't er ferslein wurdt, nimt Obi-Wan de taak oer om Anakin op te lieden ta Jedi-ridder.
''Star Wars: Episode I – The Phantom Menace'' waard regissearre troch [[George Lucas]] nei in senario fan himsels. De film gie op [[16 maaie]] [[1999]] yn premiêre, en brocht $1.027 miljoen op tsjin in budget fan $115 miljoen. Dêrmei wie ''Star Wars: Episode I – The Phantom Menace'' de meast opbringende film fan [[1999]] en (doedestiden) de op ien nei meast opbringende film aller tiden (nei ''[[Titanic (film út 1997)|Titanic]]''). De film waard nominearre foar 3 [[Oscar]]s, 2 [[BAFTA's]] en in [[Grammy]] en wûn 2 [[Saturn Award]]s.
=====''Star Wars: Episode II – Attack of the Clones''=====
[[File:Sw-ep2-logo.png|right|thumb|250px|It logo fan ''[[Star Wars: Episode II – Attack of the Clones]]''.]]
{{Apart|Star Wars: Episode II – Attack of the Clones}}
''Star Wars: Episode II – Attack of the Clones'' spilet tsien jier nei de foarfallen yn ''[[Star Wars: Episode I – The Phantom Menace|The Phantom Menace]]''. Op it libben Padmé Amidala (Natalie Portman), dy't nei de ein fan har termyn as keninginne no de senator foar Naboo is, wurdt in [[moardoanslach|oanslach]] útfierd, dy't lykwols mislearret. Jedi-ridder Obi-Wan Kenobi (Ewan McGregor) en syn learling Anakin Skywalker ([[Hayden Christensen]]) krije opdracht om har te beskermjen. Wylst Obi-Wan de [[slûpmoardner]] opspoart, [[ûnderdûken|dûkt Padmé ûnder]]. Sy en Anakin, dy't as har [[liifwacht]] fungearret, reitsje [[fereale]] opinoar en begjinne in geheime [[relaasje (ynterpersoanlike bân)|relaasje]].
Underwilens behelje de [[yntriizje]]s fan kânselier Palpatine (Ian McDiarmid), dy't bedoeld binne om himsels ta [[autokrasy|allinnehearsker]] te meitsjen, it stjerrestelsel yn 'e [[Kloane-oarloggen]] tusken in Republikeinsk leger fan [[klonen|kloande]] [[soldaten]] oanfierd troch de Jedi, en de [[androïde]]striidkrêften fan 'e [[Konfederaasje fan Unôfhinklike Stelsels]], ûnder lieding fan [[greve]] Dooku ([[Christopher Lee]]). Dy lêste is temûk ek de nije learling fan Sith-master Darth Sidious, it [[alter ego]] fan kânselier Palpatine. Dooku docht him foar as de lieder fan in stikmannich [[planetestelsel]]s dy't har fan 'e Galaktyske Republyk [[sesesje|ôfskiede]] wolle en feroarsaket sa in krisis dy't Palpatine de kâns jout om himsels macht ta te eigenjen dy't er inkeld yn in [[needtastân]] bemachtigje kin.
[[File:Natalie Portman Cannes 2015 4.jpg|left|thumb|160px|[[Natalie Portman]] spile yn 'e [[Star Wars-prequeltrilogy|prequeltrilogy]] de rol fan [[Padmé Amidala]].]]
As Obi-Wan op 'e planeet Geonosis troch Dooku finzen nommen wurdt, sette Anakin en Padmé dêrhinne om him te rêden. Ynstee wurde se sels ek finzen nommen. Dooku leit it trio de [[deastraf]] op, dy't útfierd wurde sil troch in gefjocht mei [[publyk]] tsjin ferskuorrende [[fauna|wylde bisten]] yn in [[arena]]. Se wurde rêden troch in [[bataljon]] kloansoldaten, oanfierd troch Yoda (Frank Oz), [[Mace Windu]] ([[Samuel L. Jackson]]) en oare masters fan 'e [[Hege Jedi Ried]]. Yn it gefjocht ferwûnet Dooku Obi-Wan en slacht Anakin de [[rjochterhân]] ôf, mar Yoda komt tuskenbeiden en ferdigenet de oare Jedi. Dooku kin him net oer, dat hy pykt út nei Coruscant, dêr't er de blaudrukken fan in superwapen (de [[Deadsstjer]]) by Palpatine ôfleverje moat. De Hege Jedi Ried, dy't noch altyd net foar it ferstân hat dat Palpatine en Darth Sidious ien en deselde persoan binne, is ûntrêstge troch Dooku syn bewearing dat Darth Sidious de Galaktyske Senaat behearsket.
''Star Wars: Episode II – Attack of the Clones'' waard regissearre troch George Lucas nei in senario fan himsels en [[Jonathan Hales]]. De film gie op [[16 maaie]] [[2002]] yn premiêre, en brocht $653,8 miljoen op tsjin in budget fan $115 miljoen. Dêrmei wie de film de op twa nei meast opbringende film fan [[2002]] yn [[Noard-Amearika]] (nei ''[[Spider-Man (film út 2002)|Spider-Man]]'' en ''[[The Lord of the Rings: The Two Towers]]'') en de op trije nei meast opbringende film fan dat jier wrâldwiid (nei ''The Lord of the Rings: The Two Towers'', ''[[Harry Potter and the Chamber of Secrets (film)|Harry Potter and the Chamber of Secrets]]'' en ''Spider-Man''). ''Star Wars: Episode II – Attack of the Clones'' waard nominearre foar ien [[Oscar]].
=====''Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith''=====
[[File:Revengeofthesith-logo.svg|right|thumb|250px|It logo fan ''[[Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith]]''.]]
{{Apart|Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith}}
''Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith'' spilet trije jier nei it begjin fan 'e [[Kloane-oarloggen]]. Anakin Skywalker (Hayden Christensen) rekket sa njonkelytsen [[desyllúzje|desyllúzjonearre]] mei it tuike-tuikebelied fan 'e Hege Jedi Ried. Dêropta begjint er [[fizioen]]en te krijen fan Padmé (Natalie Portman) dy't [[ferstjerren|ferstjert]] yn it [[befalling|kreambêd]]. Palpatine (Ian McDiarmid), dy't himsels foardocht as in freon, hat it [[fertrouwen]] fan Anakin witten te winnen. No iepenbieret er him einlings as Darth Sidious en makket er Anakin wiis dat de tsjustere kant fan [[de Krêft]] him it fermogen jaan kin en hâldt Padmé yn libben. [[Wanhope|Wanhopich]] om Padmé te rêden ûnderwerpt Anakin him oan Palpatine. Hy wurdt syn Sith-learling en nimt de namme Darth Vader oan.
Palpatine is no ree om iepentlik de macht te gripen, dat hy makket him oan 'e Jedi bekend as Darth Sidious en jout opdracht om [[Grutte Suvering fan de Jedi|alle Jedi út te rûgjen]]. Tagelyk ferklearret er de Galaktyske Republyk foar beëinige en ropt it [[Galaktysk Keizerryk]] út, mei himsels as [[keizer]]. De kloansoldaten krije befel om oeral yn it stjerrestelsel harren Jedi-[[ofsier]]en om te bringen. Op Coruscant wurdt de sit fan 'e Hege Jedi Ried oanfallen. Anakin reizget nei de planeet Mustafar om dêre de lieders fan 'e Konfederaasje fan Unôfhinklike Stelsels (dy't Palpatine no fierder net mear brûke kin), út te moardzjen. Obi-Wan Kenobi (Ewan McGregor) moetet him dêre, en de beide mannen fjochtsje in duël út, dat einiget as Obi-Wan syn eardere learling foar [[dea]] efterlit.
[[File:Hayden-cfda2010-0004(1) (cropped).jpg|left|thumb|160px|[[Hayden Christensen]] spile yn 'e beide lêste films fan 'e [[Star Wars-prequeltrilogy|prequeltrilogy]] de rol fan [[Anakin Skywalker]].]]
Underwilens ûntflechtet Yoda (Frank Oz) Coruscant mei senator [[Bail Organa]] fan Alderaan, nei't er Darth Sidious befochten hat oant net ien fan beiden winne koe. Letter jouwe Obi-Wan en Padmé harren by har, wêrnei't Padmé [[befalling|it libben skinkt]] oan in [[twilling]], in [[jonkje]] en in [[famke]], dy't se Luke en Leia neamt. Se ferstjert koarte tiid letter, mei't se de wil om te libjen ferlern hat troch it [[ferrie]] fan Anakin. Neitiid helje Obi-Wan en Yoda de twillingen foar har eigen feilichheid útinoar om se apart te ferskûljen. Yn Coruscant docht bliken dat Darth Vader dochs net alhiel dea is, al skeelt it net folle. Palpatine lit him omfoarmje ta in [[cyborg]] om him yn libben te hâlden en fertelt him dat er Padmé sels ombrocht hat yn in fleach fan [[razernij]].
''Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith'' waard regissearre troch George Lucas nei in senario fan himsels. De film gie op [[19 maaie]] [[2005]] yn premiêre, en brocht $868,4 miljoen op tsjin in budget fan $113 miljoen. Dêrmei wie ''Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith'' wrâldwiid de op ien nei meast opbringende film fan [[2005]] (nei ''[[Harry Potter and the Goblet of Fire (film)|Harry Potter and the Goblet of Fire]]'') en yn [[Noard-Amearika]] de meast opbringende film fan dat jier. Hoewol't ''Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith'' troch de [[filmkritisy]] better ûntfongen waard as de foargeande beide dielen fan 'e prequeltrilogy, waard de film mar nominearre foar ien [[Oscar]]. Fierders waard er nominearre foar 10 [[Saturn Award]]s en wûn er dêrfan de priis foar bêste science fiction-film.
[[File:Star Wars- The Last Jedi Japan Premiere Red Carpet- Adam Driver (27163437599) (cropped).jpg|right|thumb|140px|[[Adam Driver]] spile [[Kylo Ren]] yn 'e [[Star Wars-ferfolchtrilogy|''Star Wars''-ferfolchtrilogy]].]]
====''Star Wars''-ferfolchtrilogy====
Al yn [[1978]] fertelde ''Star Wars''-betinker [[George Lucas]] yn in [[fraachpetear]] mei it [[tydskrift]] ''[[Time (tydskrift)|Time]]'' dat er plannen hie foar in [[trilogy]] fan trilogyen, oftewol njoggen ûnderskate films. It wurk dat mank gie mei it meitsjen fan in filmtrilogy fan dit kaliber foel Lucas lykwols raar ôf. Sadwaande besleat er yn [[1981]] om inkeld de oarspronklike [[Star Wars-trilogy|''Star Wars''-trilogy]] te ôf te meitsjen en dêrnei ôf te sjen fan fierdere films. [[Technology]]ske foarútgong helle him mids [[1990-er jierren]] oer om dochs nochris in filmtrilogy te meitsjen, dy't de [[Star Wars-prequeltrilogy|''Star Wars''-prequeltrilogy]] waard. Op 'e nij foel it wurk him ôf, en fan it stuit ôf dat er oan 'e prequeltrilogy begûn te wurkjen, hold Lucas in skoft út dat ''Star Wars'' altyd al in seisdielige searje wurde moatten hie, en dat der gjin sprake wêze koe fan mear as seis films.
Mei't dat rjocht yngie tsjin syn eardere útspraken, bleau der spekulaasje bestean oer in trêde trilogy. Om't dy de trije dielen fan 'e [[filmsearje]] omfetsje soe dy't yn 'e ynterne [[gronology]] fan it ferhaal op 'e oarspronklike ''Star Wars''-trilogy folgje, kaam de trêde trilogy bekend te stean as de ''Star Wars''-ferfolchtrilogy, of de ''Star Wars''-sequeltrilogy, mei't ''sequel'' it [[Ingelsk]]e wurd foar "[[ferfolch]]" is. Yn [[jannewaris]] [[2012]] makke Lucas bekend dat er definityf gjin fierdere ''Star Wars''-films meitsje soe. Yn [[oktober]] fan dat jier waard syn [[filmstudio]] [[Lucasfilm]] lykwols oernommen troch [[The Walt Disney Company]], mei it doel fan om 'e trilogy fan trilogyen ôf te meitsjen. Fuort nei de oername waard foar [[2015]] de sânde film fan 'e ''[[Skywalker Saga]]'' oankundige. Dat wie ''[[Star Wars: Episode VII – The Force Awakens]]'', en yn [[2017]] en [[2019]] folgen ''[[Star Wars: Episode VIII – The Last Jedi]]'' en ''[[Star Wars: Episode IX – The Rise of Skywalker]]''.
[[File:Oscar_Isaac_by_Gage_Skidmore.jpg|left|thumb|140px|[[Oscar Isaac]] spile [[Poe Dameron]] yn 'e [[Star Wars-ferfolchtrilogy|''Star Wars''-ferfolchtrilogy]].]]
By de ferkeap fan Lucasfilm droech Lucas syn kladferzjes fan 'e [[senario's]] foar de films fan 'e ferfolchtrilogy oer oan [[filmprodusint]]e [[Kathleen Kennedy (produsinte)|Kathleen Kennedy]], dy't foar Disney de nije [[algemien direktrise]] fan Lucasfilm waard. Hja wie letter ek as [[útfierend produsinte]] belutsen by de produksje fan 'e ferfolchtrilogy, mar de kladskripten fan Lucas waarden troch Disney oan kant lein yn it foardiel fan oare ferhaallinen. Tagelyk waard dêrmei ek it ''Star Wars'' Expanded Universe ôftanke, dat in útwreide ferzje fan it ''Star Wars''-universum wie, sa't dat fêstlein wie yn oare media, lykas [[roman]]s en [[fideospultsje]]s. In grut diel fan wat oan [[2012]] ta diel útmakke fan 'e offisjele ''Star Wars''-[[kanon (kultuer)|kanon]] waard nammentlik [[retcon]]d doe't de films fan 'e ferfolchtrilogy it ferhaal in hiel oare kant útgean lieten. As reden dêrfoar joech Disney op dat men de filmmakkers "maksimale kreätive frijheid" jaan woe en "in elemint fan ferrassing en ûntdekking foar it publyk bewarje" woe.
De ferfolchtrilogy spilet tritich jier nei de oerwinning fan it [[Rebelleferbûn (Star Wars)|Rebelleferbûn]] op it [[Galaktysk Keizerryk]], sa't dy werjûn waard yn ''[[Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi]]''. It ferhaal fan 'e films folget it [[wees]]famke [[Rey (Star Wars)|Rey]], dy't 'sterk yn [[de Krêft]]' is. Yn har omgean mei har [[talint|jefte]] wurdt se begelaat troch [[Luke Skywalker]], dy't de lêste [[Jedi]] is. Mei de eardere [[stoarmtroeper (Star Wars)|stoarmtroeper]] [[Finn (Star Wars)|Finn]] en romtepiloat [[Poe Dameron]] jout se har by it [[Ferset (Star Wars)|Ferset]]. Dat befjochtet ûnder lieding fan [[Han Solo]] en [[Leia Organa]] de [[Earste Oarder (Star Wars)|Earste Oarder]], in organisaasje dy't opstien is út 'e wrakstikken fan it Galaktysk Keizerryk om in ein te meitsjen oan 'e [[Galaktyske Republyk|Nije Republyk]]. [[Kylo Ren]], de soan fan Han en Leia, is ien fan 'e lieders fan 'e Earste Oarder.
=====''Star Wars: Episode VII – The Force Awakens''=====
[[File:Star_Wars_-_The_Force_Awakens_logo.png|right|thumb|200px|It logo fan ''[[Star Wars: Episode VII – The Force Awakens]]''.]]
{{Apart|Star Wars: Episode VII – The Force Awakens}}
Yn ''Star Wars: Episode VII – The Force Awakens'' is it likernôch tritich jier nei de ferneatiging fan 'e twadde [[Deadsstjer]] en de [[dea]] fan [[keizer]] [[Palpatine]] yn 'e Slach by Endor. Dat barren hat it [[Galaktysk Keizerryk]] ûnder fuotten helle, en yn it stee dêrfan hawwe de eardere [[rebel]]len in [[Galaktyske Republyk|Nije Republyk]] oprjochte. De restanten fan it Keizerryk binne ûnderwilens gearklofte ta de [[Earste Oarder (Star Wars)|Earste Oarder]], dy't de Nije Republyk besiket te ferdylgjen om fannijs it Keizerryk te fêstigjen. Dat stribjen kantet it [[Ferset (Star Wars)|Ferset]] him tsjin oan, in organisaasje dy't oanfierd wurdt troch [[Han Solo]] ([[Harrison Ford]]) en syn [[oarehelte|frou]] [[Leia Organa]] ([[Carrie Fisher]]). Sadwaande is der op 'e nij [[boargeroarloch]] yn it Stjerrestelsel.
As [[Luke Skywalker]] ([[Mark Hamill]]), de lêste [[Jedi|Jedi-ridder]] en de [[broer]] fan Leia Organa, [[fermist]] rekket, ûntdekt [[Poe Dameron]] ([[Oscar Isaac]]), in [[piloat]] fan it Ferset, op 'e planeet Jakku in [[lânkaart|kaart]] mei de lokaasje fan Skywalker. Hy wurdt lykwols [[finzen]] nommen troch [[Kylo Ren]] ([[Adam Driver]]), in ofsier fan 'e Earste Oarder dy't de [[soan]] is fan Han Solo en Leia Organa. De [[androïde]] fan Poe, [[BB-8]] ([[Dave Chapman (akteur)|Dave Chapman]] en [[Brian Herring]]), wit lykwols te ûntsnappen mei de kaart en moetet neitiid in rommelsykster dy't [[Rey (Star Wars)|Rey]] ([[Daisy Ridley]]) hjit. Yn 'e mande mei de eardere [[stoarmtroeper (Star Wars)|Keizerlike stoarmtroeper]] [[Finn (Star Wars)|Finn]] ([[John Boyega]]) en Han Solo en syn [[Wookiee]]-piloat [[Chewbacca]] ([[Peter Mayhew]]) sette Rey en BB-8 ôf om 'e kaart oan it Ferset oer te dragen.
[[File:Daisy_Ridley_by_Gage_Skidmore.jpg|left|thumb|140px|[[Daisy Ridley]] spile [[Rey (Star Wars)|Rey]] yn 'e [[Star Wars-ferfolchtrilogy|''Star Wars''-ferfolchtrilogy]].]]
''Star Wars: Episode VII – The Force Awakens'' waard regissearre troch [[J.J. Abrams]] nei in senario fan himsels, [[Lawrence Kasdan]] en [[Michael Arndt]]. De film gie op [[14 desimber]] [[2015]] yn premiêre, en brocht $2.068 miljoen op tsjin in budget fan $258,6 miljoen. Dêrmei wie ''Star Wars: Episode VII – The Force Awakens'' de meast opbringende film fan [[2015]], de meast opbringende film aller tiden yn [[Noard-Amearika]] en de op twa nei meast opbringende film aller tiden wrâldwiid (nei ''[[Avatar (film út 2009)|Avatar]]'' en ''[[Titanic (film út 1997)|Titanic]]''). De film waard nominearre foar 5 [[Oscar]]s, mar wûn net ien. Foar de [[Golden Globe]]s koe de film net meitingje om't er pas útkaam nei't de nominaasjes fan dy prizen al bekendmakke wiene. ''[[Star Wars: Episode VII – The Force Awakens]]'' wûn twa [[BAFTA's]] (fan 4 nominaasjes) en 8 [[Saturn Award]]s (fan 13 nominaasjes).
=====''Star Wars: Episode VIII – The Last Jedi''=====
[[File:Star_Wars_-_The_Last_Jedi_logo.png|right|thumb|200px|It logo fan ''[[Star Wars: Episode VIII – The Last Jedi]]''.]]
{{Apart|Star Wars: Episode VIII – The Last Jedi}}
Yn ''Star Wars: Episode VIII – The Last Jedi'' fynt Rey (Daisy Ridley) Luke Skywalker (Mark Hamill) yn frijwillige [[ballingskip]] werom. Se besiket him te bepraten en lear har om te gean mei [[de Krêft]]. Tagelyk siket se ek nei antwurden oer har eigen [[ferline]] en it konflikt tusken Luke en syn [[omkesizzer]] Ben Solo, dy't himsels no Kylo Ren (Adam Driver) neamt. Sûnder dat Luke it wit, begjint Rey de Krêft te brûken om mei Kylo te [[kommunisearjen]]. Underwilens jout Leia (Carrie Fisher) lieding oan it Ferset, dat ferfolge wurdt troch de Earste Oarder fan [[Snoke (Star Wars)|opperste lieder Snoke]]. Rey ferlit Luke om te besykjen en helje Kylo oer nei de ljochte kant fan 'e Krêft. Se hat har it idee yn 'e holle helle dat se op dy wize net inkeld him rêde kin, mar ek [[frede]] bringe kin yn it stjerrestelsel. As Kylo Snoke út 'e wei rommet, moat Rey lykwols kieze tusken de hearskippij oer it Stjerrestelsel as syn [[oarehelte]] en it helpen fan it Ferset dat yn 'e benearing rekke is en útrûge driget te wurden.
[[File:John_Boyega_by_Gage_Skidmore.jpg|left|thumb|120px|[[John Boyega]] spile [[Finn (Star Wars)|Finn]] yn 'e [[Star Wars-ferfolchtrilogy|''Star Wars''-ferfolchtrilogy]].]]
''Star Wars: Episode VIII – The Last Jedi'' waard regissearre troch [[Rian Johnson]] nei in senario fan himsels. De film gie op [[9 desimber]] [[2017]] yn premiêre, en brocht $1.333,3 miljoen op tsjin in budget fan $200 oant 317 miljoen. Dêrmei wie ''Star Wars: Episode VIII – The Last Jedi'' de meast opbringende film fan [[2017]] en de op acht nei meast opbringende film aller tiden. De film waard nominearre foar 4 [[Oscar]]s (mar wûn net ien). ''Star Wars: Episode VIII – The Last Jedi'' waard ek nominearre foar 2 [[BAFTA's]] (net ien wûn) en 13 [[Saturn Award]]s (3 wûn).
=====''Star Wars: Episode IX – The Rise of Skywalker''=====
[[File:Star_Wars_-_The_Rise_of_Skywalker_logo.png|right|thumb|200px|It logo fan ''[[Star Wars: Episode IX – The Rise of Skywalker]]''.]]
{{Apart|Star Wars: Episode IX – The Rise of Skywalker}}
Yn ''Star Wars: Episode IX – The Rise of Skywalker'', dat in jier nei de foarfallen yn 'e [[Star Wars: Episode VIII – The Last Jedi|foargeande film]] spilet, komt de hiele ''[[Skywalker Saga]]'' úteinlik ta in [[klimaks (narratology)|klimaktysk]] treffen tusken de krêften fan [[goed en kwea]], fertsjintwurdige troch it Ferset en de Earste Oarder en troch de Jedi en de [[Sith]]. It docht bliken dat keizer [[Palpatine]] ([[Ian McDiarmid]]) wer opstien is út 'e dea en temûk al in skoft de Earste Oarder bestjoert fan 'e Sith-planeet Exegol ôf. Hy jout Kylo Ren (Adam Driver) befel om Rey (Daisy Ridley) te finen en te deadzjen, dy't de [[pakesizzer]] fan Palpatine blykt te wêzen. De keizer hat yn it ferhoalene in nije [[float]] stjerreslachskippen boud om it Stjerrestelsel mei werom te feroverjen. Rey en it Ferset krije lucht fan 'e weromkear fan Palpatine en sette útein mei in syktocht om him op te spoaren. Lang om let fine se Exegol, dêr't Rey de konfrontaasje mei har [[pake]] oangiet, wylst it Ferset de float fan Palpatine oanfalt.
''Star Wars: Episode IX – The Rise of Skywalker'' waard regissearre troch J.J. Abrams nei in senario fan himsels en [[Chris Terrio]]. De film gie op [[16 desimber]] [[2019]] yn premiêre, en brocht $1.074,1 miljoen op tsjin in budget fan $275 miljoen. Dêrmei wie it de op seis nei meast opbringende film fan [[2019]] en teffens ien fan 'e djoerste films ea makke. ''Star Wars: Episode IX – The Rise of Skywalker'' waard nominearre foar 3 [[Oscar]]s (mar wûn net ien). De film waard ek nominearre foar 3 [[BAFTA's]], ien [[Grammy Award]], in [[Hugo Award]] en 12 [[Saturn Award]]s (dêr't er 5 fan wûn).
===Op harsels steande films===
Njonken de njoggen films fan 'e ''[[Skywalker Saga]]'', dy't in trochrinnend ferhaal fertelle, omfiemet de filmsearje fan ''Star Wars'' ek noch ferskate op harsels steande films. Anno [[2022]] giet it dêrby om twa [[live-action]]films en ien [[lange film|lange]] [[tekenfilm]], mei noch ferskate oar live-actionfilms yn [[preproduksje]].
[[File:Felicity_Jones_DEC_2016.jpg|left|thumb|160px|[[Felicity Jones]] spile [[Jyn Erso]] yn ''[[Rogue One: A Star Wars Story|Rogue One]]''.]]
====Op harsels steande live-actionfilms====
[[Filmstudio]] [[Lucasfilm]] en de [[algemien direktrise]] dêrfan, [[filmprodusint]]e [[Kathleen Kennedy (produsinte)|Kathleen Kennedy]], hawwe sein dat de op harsels steande [[live-action]]films fan 'e ''Star Wars''-rige oantsjut wurde sille as de "Antologysearje", fan it [[Ingelsk]]e wurd ''anthology'', dat "[[blomlêzing]]" betsjut. Dy beneaming is lykwols net yn 'e [[titel (opskrift)|titels]] fan 'e films brûkt wurden. Ynstee krije se as [[ûndertitel]] de oantsjutting ''A Star Wars Story'' ("In ''Star Wars''-ferhaal") mei.
[[Jay Rasulo]], de [[finansjeel direkteur]] fan [[The Walt Disney Company|Disney]], omskreau de Antologysearje as in rige [[oarsprongsferhaal|oarsprongsferhalen]], wêrby't ''[[Rogue One: A Star Wars Story|Rogue One]]'' it ferhaal fertelt fan 'e [[rebel]]len dy't de [[blaudruk]]ken fan 'e [[Deadsstjer]] [[dieverij|stelle]] (lykas neamd yn ''[[Star Wars: Episode IV – A New Hope]]''), wylst ''[[Sole: A Star Wars Story|Solo]]'' yngiet op 'e eftergrûn fan [[protagonist]] [[Han Solo]]. De [[tillefyzjesearje]] ''[[Obi-Wan Kenobi (tillefyzjesearje)|Obi-Wan Kenobi]]'' hie oarspronklik de trêde film út 'e Antologysearje wurde moatten, mar omreden fan 'e [[teloarstellend]]e resultaten fan ''Solo'' yn 'e [[bioskopen]] waard derfoar keazen om der ynstee in [[minysearje]] fan te meitsjen. Nettsjinsteande dat wurde der mear films yn 'e Antologysearje ferwachte nei it hiaat dat datoangeande folge op it útbringen fan ''[[Star Wars: Episode IX – The Rise of Skywalker]]''.
=====''Rogue One: A Star Wars Story''=====
[[File:Star_Wars_Rogue_One_Logo.svg|right|thumb|280px|It logo fan ''[[Rogue One: A Star Wars Story]]''.]]
{{Apart|Rogue One: A Star Wars Story}}
Yn ''Rogue One: A Star Wars Story'', dat in wike foarôfgeande oan 'e foarfallen yn ''[[Star Wars: Episode IV – A New Hope]]'' spilet, wurde [[Jyn Erso]] ([[Felicity Jones]]) en [[Cassian Andor]] ([[Diego Luna]]) der troch it [[Rebelleferbûn (Star Wars)|Rebelleferbûn]] op útstjoerd om Jyn har heit [[Galen Erso]] ([[Mads Mikkelsen]]) te finen. Dyselde is in [[wittenskipper]] dy't ûnder twang foar it [[Galaktysk Keizerryk]] oan 'e bou fan 'e [[Deadsstjer]] wurket. Jyn mient dat se har heit rêde sille, mar Andor hat yn it geheim befel krigen om Galen Erso te fermoardzjen. Uteinlik witte Jyn, Andor en harren meistanners de [[blaudruk]]ken foar de Deadsstjer yn 'e hannen te krijen, en oan 'e lieding fan it Rebelleferbûn troch te spyljen. De film lit ek de earste effektive oerwinning fan it Rebelleferbûn op 'e Keizerlike Striidkrêften sjen, dêr't gewach fan makke waard yn 'e iepeningstekst fan ''Star Wars: Episode IV – A New Hope''.
[[File:Diego Luna - Lucca Comics & Games 2018 01.jpg|left|thumb|170px|[[Diego Luna]] spile [[Cassian Andor]] yn ''[[Rogue One: A Star Wars Story|Rogue One]]''.]]
''Rogue One: A Star Wars Story'' waard regissearre troch [[Gareth Edwards (regisseur)|Gareth Edwards]] nei in senario fan [[Chris Weitz]] en [[Tony Gilroy]]. De film gie op [[10 desimber]] [[2016]] yn premiêre, en brocht $1.056,0 miljoen op tsjin in budget fan $220 miljoen. Dêrmei wie ''Rogue One'' de op ien nei meast opbringende film fan [[2016]] (nei ''[[Captain America: Civil War]]'') en de op 19 nei meast opbringende film aller tiden, mar ek ien fan 'e djoerste films dy't ea makke wie. ''Rogue One'' waard nominearre foar û.m. 2 [[Oscar]]s, 2 [[BAFTA's]] en in [[Hugo Award]], en wûn 3 [[Saturn Award]]s (fan 11 nominaasjes). De [[tillefyzjesearje]] ''[[Andor (tillefyzjesearje)|Andor]]'' is in [[spin-off]] fan ''Rogue One''.
=====''Solo: A Star Wars Story''=====
[[File:Solo-a-star-wars-story-tall-A_(cropped).png|right|thumb|200px|It logo fan ''[[Solo: A Star Wars Story]]''.]]
{{Apart|Solo: A Star Wars Story}}
''Solo: A Star Wars Story'' spilet tsien jier foarôfgeande oan 'e foarfallen yn ''[[Star Wars: Episode IV – A New Hope]]''. De jonge [[Han Solo]] ([[Alden Ehrenreich]]), in [[ynfanterist]] yn 'e [[kriichsmacht]] fan it [[Galaktysk Keizerryk]], jout him by in [[kriminele]] [[binde]] dy't ûnder lieding stiet fan [[Tobias Beckett]] ([[Woody Harrelson]]). Fia Beckett rekket Han [[freonskip|befreone]] mei in [[Wookiee]] dy't [[Chewbacca]] ([[Joonas Suotamo]]) hjit. Ek komt er yn kontakt mei [[Qi'ra]] ([[Emilia Clarke]]), in freondinne út syn [[bernetiid]], en mei de [[smokkeljen|smokkelder]] [[Lando Calrissian]] ([[Donald Glover]]). Mei-inoar sette se útein mei in riskant plan om ûnraffinearre 'coaxium', in [[fossile brânstof]], te [[dieverij|stellen]] út 'e [[mynbou|minen]] op 'e planeet Kessel.
''Solo: A Star Wars Story'' waard regissearre troch [[Ron Howard]] (en [[Phil Lord]] en [[Christopher Miller (regisseur)|Christopher Miller]], dy't nei fjouwer en in heale moanne fan [[opnamen (film)|opnamen]] [[ûntslein]] waarden), nei in senario fan [[Jonathan Kasdan]] en [[Lawrence Kasdan]]. De film gie op [[20 maaie]] [[2018]] yn premiêre, en brocht $393,2 miljoen op tsjin in budget fan $275 miljoen. Om't ''Solo'' ien fan 'e djoerste films aller tiden wie, draaide de produksje by it meirekkenjen fan 'e [[marketing]]kosten eins in oansjenlik [[ferlies (ûndernimming)|ferlies]]. De film waard nominearre foar in [[Oscar]], in [[Grammy Award]] en in [[Saturn Award]], mar wûn gjin wichtige prizen.
[[File:Solo A Star Wars Story Japan Premiere Red Carpet Alden Ehrenreich (41008143870).jpg|left|thumb|140px|[[Alden Ehrenreich]] spile [[Han Solo]] yn ''[[Solo: A Star Wars Story|Solo]]''.]]
=====''Rogue Squadron: A Star Wars Story''=====
''Rogue Squadron: A Star Wars Story'' is in oankommende ''Star Wars''-film fan 'e Antologysearje, dy't yn [[2020]] troch [[The Walt Disney Company|Disney]] en regisseur [[Patty Jenkins]] oankundige waard. Neffens de offisjele [[webside]] fan ''Star Wars'' sil ''Rogue Squadron'' "in nije [[generaasje]] stjerrejagerpiloaten yntrodusearje by it winnen fan har [[fleanbrevet|brevet]] en it weagjen fan har libbens yn in grinsferlizzende achtbaanrit mei in heech tempo, dy't de filmsearje nei in takomstich tiidrek fan it stjerrestelsel bringe sil." It is de bedoeling dat ''Rogue Squadron'' op [[22 desimber]] [[2023]] yn premiêre gean sil.
=====Oare takomstige, mooglike en skraste live-actionfilms=====
[[Lucasfilm]] hat anno [[2022]] in stikmannich ''Star Wars''-films yn [[preproduksje]], wêrûnder in noch nammeleaze film ûnder [[rezjy]] fan 'e [[Nij-Seelân|Nijseelânske]] filmmakker [[Taika Waititi]] en in fjirde [[filmtrilogy]], mei [[senario's]] skreaun troch [[Rian Johnson]], dy't los stean sil fan 'e ''[[Skywalker Saga]]''. Johnson, dy't earder ''[[Star Wars: Episode VIII – The Last Jedi]]'' regissearre, hat ek foar de rezjy tekene fan it earste diel fan 'e nije trilogy. Yn [[septimber]] [[2019]] waard fierdersoan bekendmakke dat [[Kathleen Kennedy (produsinte)|Kathleen Kennedy]] fan [[Lucasfilm]] en [[Kevin Feige]], de [[filmprodusint|produsint]] fan in grut tal [[Marvel Studios|Marvel]]-[[superheldefilm]]s, gearwurkje sille oan in ''Star Wars''-film, en yn [[febrewaris]] [[2020]] waard in film oankundige dy't regisearre wurde sil troch [[J.D. Dillard]].
[[File:Woody_Harrelson_October_2016.jpg|right|thumb|120px|[[Woody Harrelson]] spile [[Tobias Beckett]] yn ''[[Solo: A Star Wars Story|Solo]]''.]]
Fierdersoan stiet yn it [[kontrakt]] dat [[Felicity Jones]] tekene doe't se akkoart gie mei it spyljen fan 'e rol fan [[Jyn Erso]] yn ''[[Rogue One: A Star Wars Story]]'', dat se (nettsjinsteande it lot fan har personaazje yn ''Rogue One'') beskikber wêze moat foar noch in ''Star Wars''-film. Krektsa meitsje ek de kontrakten dy't [[Alden Ehrenreich]] en [[Emilia Clarke]] tekenen foar harren rollen yn ''[[Solo: A Star Wars Story]]'' gewach fan mooglike ferfolchfilms.
Ferskate oare oankundige ''Star Wars''-projekten binne ûnderwilens skrast. Sa waard yn [[2013]] de produksje fan in [[spin-off]]-film oankundige dy't op basis fan in [[senario]] fan [[Simon Kinberg]] makke wurde soe oer de aventoeren fan 'e [[preemjejager]] [[Boba Fett]] yn deselde tiid as de oarspronklike [[Star Wars-trilogy|''Star Wars''-trilogy]]. Tsjin [[oktober]] [[2018]] waard dúdlik dat dy film út produksje helle wie yn it foardiel fan 'e [[tillefyzjesearje]] ''[[The Mandalorian]]'', dy't itselde ûnderwerp behannele mei in oare haadpersoan. In mids [[2014]] oankundige film ûnder [[rezjy]] fan [[Josh Trank]] oer in net bekendmakke ûnderwerp rûn yn [[2015]] op 'e klippen doe't Trank mei [[rûzje]] by it projekt weirekke.
[[File:Frank Oz 2012.jpg|left|thumb|160px|[[Poppespiler]] [[Frank Oz]] fertolke de rol fan [[Yoda]] yn [[Skywalker Saga|alle trije ''Star Wars''-trilogyen]].]]
In film oer [[Obi-Wan Kenobi]], dy't as trêde diel yn 'e [[#Op harsels steande live-actionfilms|Antologysearje]] útbrocht wurde soe, waard nei it [[teloarstellend]]e resultaat fan ''[[Solo: A Star Wars Story]]'' skrast en ynstee omwurke ta de [[minysearje]] ''[[Obi-Wan Kenobi (tillefyzjesearje)|Obi-Wan Kenobi]]''. Yn [[augustus]] [[2017]] giene der geroften dat der ek films oer [[Jabba de Hutt]] en [[Yoda]] yn [[preproduksje]] wiene, mar dêr waard letter neat mear oer fernommen.
Yn [[febrewaris]] [[2018]] waard bekendmakke dat [[David Benioff]] en [[D.B. Weiss]], de makkers fan 'e súksesfolle [[fantasytillefyzjesearje]] ''[[Game of Thrones (tillefyzjesearje)|Game of Thrones]]'', in nije ''Star Wars''-filmtrilogy skriuwe en produsearje soene, wêrfan't de dielen yn 'e [[bioskoop]] komme soene yn [[desimber]] fan [[2022]], [[2024]] en [[2026]]. Dat projekt rûn lykwols yn [[oktober]] [[2019]] op 'e non doe't Benioff en Weiss ta de konklúzje kamen dat it wurk net te kombinearjen wie mei harren earder oangiene ferplichtings foar [[Netflix]]. Nettsjinsteande dat sei Kathleen Kennedy, de [[algemien direktrise]] fan Lucasfilm, dat de studio iepen stie foar it ferfetsjen fan it projekt troch Benioff en Weiss wannear't sy har dat oan tiid diene.
====Op harsels steande tekenfilms====
=====''Star Wars: The Clone Wars'' (film)=====
[[File:Star_Wars_The_Clone_Wars.png|right|thumb|200px|It logo fan ''[[Star Wars: The Clone Wars (film)|Star Wars: The Clone Wars]]''.]]
{{Apart|Star Wars: The Clone Wars (film)}}
''Star Wars: The Clone Wars'' spilet koart nei de foarfallen yn ''[[Star Wars: Episode II – Attack of the Clones]]'' en dus oan it begjin fan 'e [[Kloane-oarloggen]] dêr't de [[titel (namme)|titel]] nei ferwiist. De [[Sith]] [[greve Dooku]] ([[Christopher Lee]]) en de [[ferrie]]dlike [[Hutt (Star Wars)|Hutt]] Ziro ([[Corey Burton]]), bringe in plan yn 'e praktyk om 'e ynfloedrike [[gangster]] [[Jabba de Hutt]] ([[Kevin Michael Richardson]]), in [[omkesizzer]] fan Ziro, tsjin 'e [[Galaktyske Republyk]] op te setten troch de [[Jedi]] de skuld op 'e lea te skowen foar de [[ûntfiering]] fan Jabba syn soan. Wylst [[Anakin Skywalker]] ([[Matt Lanter]]) en syn nije learling [[Ahsoka Tano]] ([[Ashley Eckstein]]) besykje om it bern werom by syn heit te bringen, jouwe [[Obi-Wan Kenobi]] ([[James Arnold Taylor]]) en [[Padmé Amidala]] ([[Catherine Taber]]) lieding oan twa selsstannige ûndersiken om út te finen wa't de wiere ferantwurdliken binne.
''Star Wars: The Clone Wars'' waard regissearre troch [[Dave Filoni]] nei in senario fan [[Henry Gilroy]], [[Steven Melching]] en [[Scott Murphy (senarioskriuwer)|Scott Murphy]]. It wie de earste (en anno 2022 noch altyd de iennichste) [[lange film|lange]] [[tekenfilm]] fan 'e ''Star Wars''-franchise. De film gie op [[10 augustus]] [[2008]] yn premiêre, en brocht $68,3 miljoen op tsjin in budget fan $8,5 miljoen. ''Star Wars: The Clone Wars'' fungearre teffens as [[pilotôflevering]] foar de [[tekenfilmsearje]] ''[[Star Wars: The Clone Wars (tillefyzjesearje út 2008)|Star Wars: The Clone Wars]]'', wêrfan't de útstjoering twa [[moanne (tiid)|moannen]] nei de premiêre fan 'e film op it [[Cartoon Network]] úteinsette.
===Personaazjes yn 'e ''Star Wars''-films===
Yn 'e tabel hjirûnder wurdt in oersjoch jûn fan 'e wichtichste [[personaazje]]s út 'e [[live action]]-films fan 'e ''Star Wars''-franchise en de [[akteur]]s dy't dy rollen spile hawwe.
{| class="wikitable sortable" style="text-align:center;font-size:82%;"
|-
! Personaazje
! [[Star Wars: Episode IV – A New Hope|Episode IV]]
! [[Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back|Episode V]]
! [[Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi|Episode VI]]
! [[Star Wars: Episode I – The Phantom Menace|Episode I]]
! [[Star Wars: Episode II – Attack of the Clones|Episode II]]
! [[Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith|Episode III]]
! [[Star Wars: Episode VII – The Force Awakens|Episode VII]]
! [[Star Wars: Episode VIII – The Last Jedi|Episode VIII]]
! [[Star Wars: Episode IX – The Rise of Skywalker|Episode IX]]
! [[Rogue One: A Star Wars Story|Rogue One]]
! [[Solo: A Star Wars Story|Solo]]
|-
| style="text-align:left;" | [[Luke Skywalker]] || [[Mark Hamill]] || Mark Hamill || Mark Hamill || - || - || - || Mark Hamill || Mark Hamill || Mark Hamill || - || -
|-
| style="text-align:left;" | [[Leia Organa|prinsesse Leia]] || [[Carrie Fisher]] || Carrie Fisher || Carrie Fisher || - || - || - || Carrie Fisher || Carrie Fisher || Carrie Fisher<br>[[Billie Lourd]]² || [[Ingvild Deila]]² || -
|-
| style="text-align:left;" | [[Han Solo]] || [[Harrison Ford]] || Harrison Ford || Harrison Ford || - || - || - || Harrison Ford || Harrison Ford || Harrison Ford || - || [[Alden Ehrenreich]]
|-
| style="text-align:left;" | [[Obi-Wan Kenobi]] || [[Alec Guinness]] || Alec Guinness || Alec Guinness || [[Ewan McGregor]] || Ewan McGregor || Ewan McGregor || - || - || - || - || -
|-
| style="text-align:left;" | [[Darth Vader]]* || [[David Prowse]]¹<br>[[James Earl Jones]]² || David Prowse¹<br>James Earl Jones² || David Prowse¹<br>James Earl Jones² || - || - || - || - || James Earl Jones² || - || [[Spencer Wilding]]¹<br>James Earl Jones²|| -
|-
| style="text-align:left;" | [[Chewbacca]] || [[Peter Mayhew]] || Peter Mayhew || Peter Mayhew || - || - || Peter Mayhew || Peter Mayhew en<br>[[Joonas Suotamo]] || Joonas Suotamo || Joonas Suotamo || - || Joonas Suotamo
|-
| style="text-align:left;" | [[C-3PO]] || [[Anthony Daniels]] || Anthony Daniels || Anthony Daniels || Anthony Daniels || Anthony Daniels || Anthony Daniels || Anthony Daniels || Anthony Daniels || Anthony Daniels || Anthony Daniels || -
|-
| style="text-align:left;" | [[R2-D2]] || [[Kenny Baker (Ingelsk akteur)|Kenny Baker]] || Kenny Baker || Kenny Baker || Kenny Baker || Kenny Baker || Kenny Baker || [[Jimmy Vee]] || Jimmy Vee || [[Hassan Taj]]³<br>[[Lee Towersby]]³ || Jimmy Vee || -
|-
| style="text-align:left;" | [[Lando Calrissian]] || - || [[Billy Dee Williams]] || Billy Dee Williams || - || - || - || - || - || Billy Dee Williams || - || [[Donald Glover]]
|-
| style="text-align:left;" | [[Yoda]] || - || [[Frank Oz]]²<sup>,</sup>³ || Frank Oz²<sup>,</sup>³ || Frank Oz²<sup>,</sup>³ || Frank Oz² || Frank Oz² || - || Frank Oz²<sup>,</sup>³ || - || - || -
|-
| style="text-align:left;" | keizer [[Palpatine]]/<br>[[Darth Sidious]] || - || [[Marjoree Eaton]]¹<br>[[Clive Revill]]² || [[Ian McDiarmid]] || Ian McDiarmid || Ian McDiarmid || Ian McDiarmid || - || - || Ian McDiarmid || - || -
|-
| style="text-align:left;" | [[Boba Fett]] || - || [[Jeremy Bulloch]]¹<br>[[Jason Wingreen]]² || Jeremy Bulloch¹ || - || [[Daniel Logan]] || - || - || - || - || - || -
|-
| style="text-align:left;" | [[Anakin Skywalker]]* || - || - || [[Sebastian Shaw (akteur)|Sebastian Shaw]] || [[Jake Lloyd]] || [[Hayden Christensen]] || Hayden Christensen || - || - || Hayden Christensen || - || -
|-
| style="text-align:left;" | [[Jabba de Hutt]] || - || - || [[Larry Ward (akteur)|Larry Ward]]² || [[Scott Schumann]]² || - || - || - || - || - || - || -
|-
| style="text-align:left;" | [[Padmé Amidala]] ||- || - || - || [[Natalie Portman]] || Natalie Portman || Natalie Portman || - || - || - || - || -
|-
| style="text-align:left;" | [[Jar Jar Binks]] || - || - || - || [[Ahmed Best]] || Ahmed Best || Ahmed Best || - || - || - || - || -
|-
| style="text-align:left;" | [[Qui-Gon Jinn]] || - || - || - || [[Liam Neeson]] || Liam Neeson || - || - || - || Liam Neeson || - || -
|-
| style="text-align:left;" | [[Mace Windu]] || - || - || - || [[Samuel L. Jackson]] || Samuel L. Jackson || Samuel L. Jackson || - || - || Samuel L. Jackson || - || -
|-
| style="text-align:left;" | [[Darth Maul]] || - || - || - || [[Ray Park]]¹<br>[[Peter Serafinowicz]]² || - || - || - || - || - || - || Ray Park¹<br>[[Sam Witwer]]²
|-
| style="text-align:left;" | [[greve Dooku]] || - || - || - || - || [[Christopher Lee]] || Christopher Lee || - || - || - || - || -
|-
| style="text-align:left;" | [[Jango Fett]] || - || - || - || - || [[Temuera Morrison]] || - || - || - || - || - || -
|-
| style="text-align:left;" | [[Rey (Star Wars)|Rey]] || - || - || - || - || - || - || [[Daisy Ridley]] || Daisy Ridley || Daisy Ridley || - || -
|-
| style="text-align:left;" | [[Finn (Star Wars)|Finn]] || - || - || - || - || - || - || [[John Boyega]] || John Boyega || John Boyega || - || -
|-
| style="text-align:left;" | [[Kylo Ren]] || - || - || - || - || - || - || [[Adam Driver]] || Adam Driver || Adam Driver || - || -
|-
| style="text-align:left;" | [[Poe Dameron]] || - || - || - || - || - || - || [[Oscar Isaac]] || Oscar Isaac || Oscar Isaac || - || -
|-
| style="text-align:left;" | [[BB-8]] || - || - || - || - || - || - || [[Dave Chapman (akteur)|Dave Chapman]]³<br>[[Brian Herring]]³<br>[[Ben Schwartz]]²<br>[[Bill Hader]]² || Dave Chapman³<br>Brian Herring³<br>Ben Schwartz²<br>Bill Hader² || Dave Chapman³<br>Brian Herring³<br>Ben Schwartz²<br>Bill Hader² || - || -
|-
| style="text-align:left;" | [[Maz Kanata]] || - || - || - || - || - || - || [[Lupita Nyong'o]] || Lupita Nyong'o || Lupita Nyong'o || - || -
|-
| style="text-align:left;" | [[Snoke (Star Wars)|opperste lieder Snoke]] || - || - || - || - || - || - || [[Andy Serkis]] || Andy Serkis || - || - || -
|-
| style="text-align:left;" | [[Hux (Star Wars)|generaal Hux]] || - || - || - || - || - || - || [[Domhnall Gleeson]] || Domhnall Gleeson || Domhnall Gleeson || - || -
|-
| style="text-align:left;" | [[Rose Tico]] || - || - || - || - || - || - || - || [[Kelly Marie Tran]] || Kelly Marie Tran || - || -
|-
| style="text-align:left;" | [[Phasma (Star Wars)|kaptein Phasma]] || - || - || - || - || - || - || [[Gwendoline Christie]] || Gwendoline Christie || - || - || -
|-
| style="text-align:left;" | [[fise-admiraal Holdo]] || - || - || - || - || - || - || - || [[Laura Dern]] || - || - || -
|-
| style="text-align:left;" | [[Jyn Erso]] || - || - || - || - || - || - || - || - || - || [[Felicity Jones]] || -
|-
| style="text-align:left;" | [[Cassian Andor]] || - || - || - || - || - || - || - || - || - || [[Diego Luna]] || -
|-
| style="text-align:left;" | [[Tobias Beckett]] || - || - || - || - || - || - || - || - || - || - || [[Woody Harrelson]]
|-
| style="text-align:left;" | [[Qi'ra]] || - || - || - || - || - || - || - || - || - || - || [[Emilia Clarke]]
|-
|}
<small><nowiki>*</nowiki>) Darth Vader en Anakin Skywalker binne deselde persoan, mar wurde spile troch ferskillende akteurs<br>¹) [[minsklik lichem|lichaamlik]] foarkommen<br>²) dialooch [[stimakteur|ynsprutsen]]<br>³) [[poppespul]]</small><br><br>
===Opbringsten fan 'e ''Star Wars''-filmsearje===
<small>boarne: de sifers yn [[:en:List of Star Wars films#Box office performance|dizze tabel]] op 'e [[Ingelske Wikipedy]]. (Trochdat de films gauris op 'e nij yn 'e bioskoop brocht wurde, kinne de opbringstbedraggen ferskille mei sifers út oare boarnen as lettere opbringsten net of just al meirekkene wurde.)</small><br>
{| class="wikitable" width=60%
! rowspan="2" align="center" | film
! rowspan="2" align="center" | jier
! colspan="3" align="center" | [[opbringst (jild)|opbringst]] yn 'e [[bioskoop]] yn [[Amerikaanske dollar]]s
|-
! align="center" | [[Noard-Amearika]]
! align="center" | rest fan 'e wrâld
! align="center" | totaal
|-
| align="center" colspan="5" | '''[[Star Wars-trilogy|''Star Wars''-trilogy'']]'''
|-
| ''[[Star Wars: Episode IV – A New Hope]]''
| align="center"| 1977
| align="right" | 460.998.507
| align="right" | 195.751.992
| align="right" | 656.750.499
|-
| ''[[Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back]]''
| align="center"| 1980
| align="right" | 292.753.960
| align="right" | 190.685.234
| align="right" | 483.439.194
|-
| ''[[Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi]]''
| align="center"| 1983
| align="right" | 309.306.177
| align="right" | 122.009.457
| align="right" | 431.315.634
|-
| colspan="2" | totaal ''Star Wars''-trilogy
| align="right" | 1.063.058.644
| align="right" | 508.446.683
| align="right" | 1.571.505.327
|-
| align="center" colspan="5" | '''[[Star Wars-prequeltrilogy|''Star Wars''-prequeltrilogy'']]'''
|-
| ''[[Star Wars: Episode I – The Phantom Menace]]''
| align="center"| 1999
| align="right" | 474.544.677
| align="right" | 552.538.030
| align="right" | 1.027.082.707
|-
| ''[[Star Wars: Episode II – Attack of the Clones]]''
| align="center"| 2002
| align="right" | 310.676.740
| align="right" | 343.103.230
| align="right" | 653.779.970
|-
| ''[[Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith]]''
| align="center"| 2005
| align="right" | 380.270.577
| align="right" | 488.119.983
| align="right" | 868.390.560
|-
| colspan="2" |totaal ''Star Wars''-prequeltrilogy
| align="right" | 1.165.491.994
| align="right" | 1.383.761.243
| align="right" | 2.549.253.237
|-
| align="center" colspan="5" | '''[[Star Wars-ferfolchtrilogy|''Star Wars''-ferfolchtrilogy'']]'''
|-
| ''[[Star Wars: Episode VII – The Force Awakens]]''
| align="center"| 2015
| align="right" | 936.662.225
| align="right" | 1.132.859.475
| align="right" | 2.069.521.700
|-
| ''[[Star Wars: Episode VIII – The Last Jedi]]''
| align="center"| 2017
| align="right" | 620.181.382
| align="right" | 712.517.448
| align="right" | 1.332.698.830
|-
| ''[[Star Wars: Episode IX – The Rise of Skywalker]]''
| align="center"| 2019
| align="right" | 515.202.542
| align="right" | 558.946.737
| align="right" | 1.074.149.279
|-
| colspan="2" | totaal ''Star Wars''-ferfolchtrilogy
| align="right" | 2.072.046.149
| align="right" | 2.404.323.660
| align="right" | 4.476.369.809
|-
| colspan="2" | totaal ''Skylwalker Saga''
| align="right" | 4.300.596.787
| align="right" | 4.296.531.586
| align="right" | 8.597.128.373
|-
| align="center" colspan="5" | '''[[spin-off]]-films'''
|-
| ''[[Star Wars: The Clone Wars (film)|Star Wars: The Clone Wars]]''
| align="center"| 2008
| align="right" | 35.161.554
| align="right" | 33.121.290
| align="right" | 68.282.844
|-
| ''[[Rogue One: A Star Wars Story]]''
| align="center"| 2016
| align="right" | 532.177.324
| align="right" | 523.880.396
| align="right" | 1.056.057.720
|-
| ''[[Solo: A Star Wars Story]]''
| align="center"| 2018
| align="right" | 213.767.512
| align="right" | 179.157.295
| align="right" | 392.924.807
|-
| colspan="2" | totaal folsleine ''Star Wars''-filmsearje
| align="right" | 5.081.703.177
| align="right" | 5.032.690.567
| align="right" | 10.113.931.249
|}
==Tillefyzje==
===Tillefyzjespecial===
====''Star Wars Holiday Special''====
[[File:Star_Wars_Holiday_Special_title.png|right|thumb|200px|It logo fan 'e ''[[Star Wars Holiday Special]]''.]]
{{Apart|Star Wars Holiday Special}}
De ''Star Wars Holiday Special'' folget yn 'e [[gronology]] fan ''Star Wars'' direkt op ''[[Star Wars: Episode IV – A New Hope]]''. It is in bûnt gehiel fan nije opnamen, [[argyf]]bylden út ''A New Hope'', deryn bemongen [[sketch]]es mei bekende Amerikanen, [[musical]]nûmers en in [[tekenfilm|animearre]] segmint, dat min ofte mear byinoar holden wurdt troch in ferhaalline wêryn't [[Han Solo]] ([[Harrison Ford]]) en de [[Wookiee]] [[Chewbacca]] ([[Peter Mayhew]]) ôfreizgje nei [[Kashyyyk]], de thúswrâld fan 'e Wookiees, foar de fiering fan in [[hjeldei]] dy't Libbensdei hjit. De [[stoarmtroeper (Star Wars)|stoarmtroepers]] fan it [[Galaktysk Keizerryk]] sitte harren lykwols op 'e hakken en hâlde [[hûssiking]] by Malla ([[Mickey Morton (akteur)|Mickey Morton]]), Chewbacca syn [[oarehelte|frou]], en harren jonge soan Lumpy ([[Patty Maloney]]). Han en Chewbacca komme pas del as de stoarmtroepers al wer ôfset binne sûnder wat bedijd te hawwen, mar ien [[erchtinkendheid|erchtinkende]] soldaat is efterbleaun en wurdt troch Han deamakke as er harren trappearret. In syktocht nei de missende stoarmtroeper kin foarkomd wurde troch de oerhearrigen fan 'e man wiis te meitsjen dat er [[desersje|desertearre]] is. Dêrnei kin it einlings wurde mei de fiering fan Libbensdei.
De ''Star Wars Holiday Special'' waard regissearre troch [[Steve Binder]] nei in senario fan [[Pat Proft]], [[Leonard Ripps]], [[Bruce Vilanch]], [[Rod Warren]] en [[Mitzie Welch]]. It wie in [[tillefyzjespecial]] yn it ramt fan 'e oankommende [[kryst]]dagen, mei in spyldoer fan 98 [[minuten]]. De ''Star Wars Holiday Special'' waard op [[17 novimber]] [[1978]] op 'e [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[tillefyzje]] útstjoerd troch it [[tillefyzjenetwurk]] [[CBS (tillefyzjenetwurk)|CBS]]. De special is berucht om 'e ekstreem negative ûntfangst en is neitiid nea op 'e tillefyzje werhelle, noch is er ea útbrocht op [[VHS]], [[dvd]] of [[blu-ray]]. De iennichste ferzjes dy't yn omrin binne fan 'e ''Star Wars Holiday Special'', binne sadwaande partikuliere opnamen troch [[fan (persoan)|fans]] fan 'e iennichste tillefyzje-útstjoering, dy't klandestyn ferhannele wurde.
===Tillefyzjefilms===
====''Ewoks''-films====
De skattige [[Ewoks]], de lytse pluzige [[bûtenierdske wêzens]] fan 'e [[moanne (byplaneet)|boskmoanne]] [[Endor (Star Wars)|Endor]] dy't yn ''[[Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi]]'' de kommando-ienheid rêde dy't de skyldgenerator útskeakelje moat, waarden sa [[populêr]] dat se mids [[1980-er jierren]] in twatal eigen [[spin-off]]-[[tillefyzjefilm]]s krigen. Dy kamen yn 'e Feriene Steaten op 'e tillefyzje yn 'e [[Thanksgiving (Feriene Steaten)|Thanksgiving Day]]-[[wykein]]en fan [[1984]], resp. [[1985]], en binne yn 'e ''Star Wars''-[[gronology]] te pleatsen nei de foarfallen yn ''[[Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back]]'' en foarôfgeande oan 'e foarfallen yn ''[[Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi]]''. Oars as de ''[[Star Wars Holiday Special]]'' waarden beide ''Ewoks''-films apart útbrocht op [[VHS]] en letter tegearre op ien [[dvd]]. Al binne se basearre op ideeën fan [[George Lucas]], dochs hawwe se net de oantsjutting "Star Wars" yn 'e [[titel (namme)|titel]] en ek waarden se ornearre ta in nivo fan 'e ''Star Wars''-[[kanon (kultuer)|kanon]] te hearren dat ûndergeskikt wie oan 'e oarspronklike [[Star Wars-trilogy|''Star Wars''-trilogy]].
=====''Caravan of Courage: An Ewok Adventure''=====
[[File:Caravan of Courage logo.png|right|thumb|200px|It logo fan ''[[Caravan of Courage: An Ewok Adventure]]''.]]
{{Apart|Caravan of Courage: An Ewok Adventure}}
Yn ''Caravan of Courage: An Ewok Adventure'' lijt de [[minsklik]]e [[húshâlding]] Towani [[skipbrek]] op 'e [[moanne (byplaneet)|boskmoanne]] [[Endor (Star Wars)|Endor]]. Wylst se harren [[romteskip]] besykje te reparearjen, rekket it [[gesin]] útinoar as in reuseftich wêzen dat de Gorax neamd wurdt, de [[âldelju]] Jeremitt ([[Guy Boyd (akteur)|Guy Boyd]]) en Catarine ([[Fionnula Flanagan]]) [[ûntfiering|ûntfiert]]. In groepke [[Ewoks]], dy't de oarspronklike bewenners fan 'e Boskmoanne foarmje, kriget [[begrutsjen]] mei de lykme-allinne efterbleaune [[bern (persoan)|minskebern]]. Oanfierd troch Wicket ([[Warwick Davis]]) beslute se Cindel Towani ([[Aubree Miller]]) en har âldere [[broer]] Mace ([[Eric Walker (artyst)|Eric Walker]]) te helpen om harren âlden te rêden.
''Caravan of Courage: An Ewok Adventure'' waard regissearre troch [[John Korty]] nei in senario fan [[Bob Carrau]]. De makkers fan 'e film keazen foar in styl dy't gâns ôfwykt fan oare films út 'e ''Star Wars''-franchise, mei as opmerklikste feroaring de tafoeging fan in [[auktorieel perspektyf|alwittende ferteller]] yn in [[voice-over]] dy't [[stimakteur|ynsprutsen]] waard troch [[Burl Ives]]. Yn 'e Feriene Steaten kaam de film ûnder de titel ''An Ewok Adventure'' op [[25 novimber]] [[1984]] op 'e tillefyzje by it netwurk [[American Broadcasting Company|ABC]]. Om utens waard er yn guon lannen yn in beheind tal [[bioskopen]] útbrocht, en dêrfoar waard de titel oanpast ta ''Caravan of Courage: An Ewok Adventure''. De film wûn yn [[1985]] in [[Emmy]] foar bêste [[special effects]].
=====''Ewoks: The Battle for Endor''=====
[[File:Ewoks-The Battle for Endor logo.png|right|thumb|180px|It logo fan ''[[Ewoks: The Battle for Endor]]''.]]
{{Apart|Ewoks: The Battle for Endor}}
''Ewoks: The Battle for Endor'' is in [[ferfolch]] op ''Caravan of Courage'', dat likernôch in healjier neitiid spilet. De reparaasjes fan it romteskip fan 'e Towani's binne hast klear as de [[kwea|boasaardige]] [[hear (titel)|hear]] Terak ([[Carel Struycken]]), syn [[hekse (mytysk wêzen)|heks]]-eftige helpster Charal ([[Siân Phillips]]) en harren [[binde]] [[plonderjen|plonderders]] it doarp fan 'e pleatslike Ewoks oanfalle. Gâns Ewoks wurde finzen nommen, en Jeremitt ([[Paul Gleason]]), Catarine (Fionnula Flanagan) en Mace (Eric Walker) wurde deamakke as se harren freonen te help komme. Cindel (Aubree Miller), no in jong [[wees]]famke, en Wicket (Warwick Davis) pike tegearre út en fine beskûl by Noa Briqualon ([[Wilford Brimley]]), in oare minske dy't ek op 'e Boskmoanne strâne rekke is. As Charal Cindel fynt en ûntfiert, geane Noa en Wicket derefteroan om har te befrijen, wat liedt ta in kontrontaasje mei Terak.
''Ewoks: The Battle for Endor'' waard regissearre troch [[Ken Wheats|Ken]] en [[Jim Wheats]] nei in senario fan harrensels. De film waard op [[24 novimber]] [[1985]] foar it earst op 'e Amerikaanske tillefyzje útstjoerd troch ABC. ''Ewoks: The Battle for Endor'' wûn yn [[1986]] in [[Emmy]] foar bêste special effects.
====''A Droid Story''====
Yn [[desimber]] [[2020]] waard oankundige dat ''A Droid Story'' yn produksje nommen wurde soe. Dat moat in [[tekenfilm|animearre]] [[aventoerefilm]] wurde dy't [[filmdistribúsje|distibuëarre]] wurde sil fia de [[streaming media|streamingtsjinst]] [[Disney+]]. Neffens it berjocht dêroer op it offisjele [[Twitter]]account fan ''Star Wars'' sil "dizze [[epos|epyske]] reis ús yn 'e kunde bringe mei in nije held, dy't begelaat wurdt troch [[R2-D2]] en [[C-3PO]]."
===Live action-tillefyzjesearjes===
De earste [[live-action]]tillefyzjesearje yn it ramt fan ''Star Wars'', mei as [[titel (opskrift)|titel]] ''[[The Mandalorian]]'', kaam fan [[novimber]] [[2019]] ôf beskikber fia [[Disney+]], de eigen [[streaming media|streamingtsjinst]] fan [[The Walt Disney Company]]. Sân oare searjes binne sûnt ek fia Disney+ útbrocht of steane dêrfoar yn 'e planning.
====''The Mandalorian''====
[[File:The_Mandalorian.svg|right|thumb|270px|It logo fan ''[[The Mandalorian]]''.]]
{{Apart|The Mandalorian}}
''The Mandalorian'' is de earste [[tillefyzjesearje]] yn it ramt fan 'e ''Star Wars''-franchise dy't net [[tekenfilm|animearre]], mar [[live-action]] is. De searje spilet yn it tiidrek fan 'e [[Galaktyske Republyk|Nije Republyk]], nei't (yn ''[[Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi]]'') it [[Galaktysk Keizerryk]] ûnder fuotten helle is. ''The Mandalorian'' folget de aventoeren fan in [[iensumens|iensume]] [[preemjejager]], dy't yn 'e wetteleaze bûtenste regioanen fan it Stjerrestelsel ynhierd wurdt troch de restanten fan 'e Keizerlike Striidkrêften om Grogu, in [[bern (persoan)|bern]] fan itselde [[bûtenierdske wêzens|bûtenierdske ras]] as [[Yoda]], te sykjen en oan harren út te leverjen. Hy nimt de opdracht oan, mar nei't er it bern fûn hat, naait er der ynstee mei út om it te beskermjen. De [[haadpersoan]], dy't spile wurdt troch [[Pedro Pascal]], stiet lang inkeld bekend as "de Mandaloriaan", en pas yn 'e lêste [[ôflevering]] fan [[seizoen (omrop)|seizoen]] 1 wurdt bekend dat er eins [[de Mandaloriaan|Din Djarin]] hjit.
It [[sjenre]] fan ''The Mandalorian'' wurdt omskreaun as in ferminging fan [[science fiction]] en [[western (sjenre)|western]]. Anno [[2022]] rint de searje trije seizoenen (fan it neijier fan [[2019]] ôf) mei acht ôfleverings yn elts seizoen. ''The Mandalorian'' wurdt distribuëarre fia de [[streaming media|streamingtsjinst]] [[Disney+]] en wie fan it begjin ôf oan ien fan 'e paradehynderkes fan dat platfoarm. De searje waard makke mei baanbrekkende [[special effects]] fan [[Industrial Light & Magic]] (ILM), lykas in [[fideomuorre]] fan 360° dy't de [[dekôr]]s kreëarret. Neffens in berjocht út [[augustus]] [[2018]] soe ''The Mandalorian'' likernôch [[$]]100 miljoen per 10 ôfleverings kostje om te meitsjen. Ferskate [[spin-off]]searjes kamen út ''The Mandalorian'' fuort, wêrûnder ''[[The Book of Boba Fett]]'' en ''[[Ahsoka (tillefyzjesearje)|Ahsoka]]''.
====''The Book of Boba Fett''====
[[File:The_Book_of_Boba_Fett_logo_black.svg|left|thumb|170px|It logo fan ''[[The Book of Boba Fett]]''.]]
{{Apart|The Book of Boba Fett}}
''The Book of Boba Fett'' is in live-actiontillefyzjesearje dy't ûntstien is as in [[spin-off]] fan 'e eardere searje ''[[The Mandalorian]]''. De rige spilet koart nei de foarfallen yn ''[[Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi]]'' en folget de aventoeren fan 'e [[gangster]] en [[preemjejager]] [[Boba Fett]] (spile troch [[Temuera Morrison]]). Krekt as ''The Mandalorian'' wurdt ''The Book of Boba Fett'' omskreaun as in ferminging fan 'e sjenres [[science fiction]] en [[western (sjenre)|western]]. It earste, sân ôfleverings tellende seizoen fan 'e searje kaam ein [[desimber]] [[2021]] beskikber op [[Disney+]].
====''Obi-Wan Kenobi''====
[[File:Star_Wars_Obi-Wan_Kenobi_logo.png|right|thumb|270px|It logo fan ''[[Obi-Wan Kenobi (tillefyzjesearje)|Obi-Wan Kenobi]]''.]]
{{Apart|Obi-Wan Kenobi (tillefyzjesearje)}}
''Obi-Wan Kenobi'' is in oankommende live-actiontillefyzjesearje yn it ramt fan 'e ''Star Wars''-franchise, dy't de foarm fan in [[minysearje]] hat. De rige spilet tsien jier nei de foarfallen yn 'e film ''[[Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith]]'' en giet djipper yn op it lot fan 'e [[Jedi|Jedi-master]] [[Obi-Wan Kenobi]] ([[Ewan McGregor]]) as er him ferbûke oer de [[Grutte Suvering fan de Jedi|hast folsleine útrûging fan 'e Jedi-oarder]] yn [[ballingskip]] op [[Tatooine]] weromlutsen hat. Hy hat dy planeet útkeazen, sadat er in eachje yn it seil hâlde kin oangeande de [[opfieding]] fan 'e jonge [[Luke Skywalker]] ([[Grant Feely]]). De út seis ôfleverings besteande searje sil fan [[maaie]] [[2022]] ôf op [[Disney+]] beskikber komme.
====''Andor''====
[[File:Logo_of_Star_Wars_series_Andor.svg|right|thumb|200px|It logo fan ''[[Andor (tillefyzjesearje)|Andor]]''.]]
{{Apart|Andor (tillefyzjesearje)}}
''Andor'' is in oankommende live-actiontillefyzjesearje yn it ramt fan 'e ''Star Wars''-franchise, dy't in [[spin-off]]searje is fan 'e film ''[[Rogue One: A Star Wars Story]]'' ([[2016]]). De rige is in [[prequel]] fan ''Rogue One'' en spilet fiif jier foarôfgeande oan 'e foarfallen yn dy film en yn ''[[Star Wars: Episode IV – A New Hope]]''. ''Andor'' folget de aventoeren fan [[Cassian Andor]], in [[ofsier]] fan it [[Rebelleferbûn (Star Wars)|Rebelleferbûn]], in rol dy't, krekt as yn ''Rogue One'', spile wurdt troch [[Diego Luna]]. De searje, dy't (foarearst) út tolve ôfleverings bestiet, sil mids of ein [[2022]] beskikber komme fia [[Disney+]].
====Oare takomstige, mooglike en skraste live-actiontillefyzjesearjes====
Der binne noch ferskate oare live-actiontillefyzjesearjes yn it ramt fan 'e ''Star Wars''-franchise yn [[preproduksje]], dêr't no noch net fan te sizzen is wannear't se útbrocht wurde sille.
[[File:Star_Wars_The_Acolyte_Logo.png|right|thumb|200px|It logo fan ''[[The Acolyte (tillefyzjesearje)|The Acolyte]]''.]]
[[File:Star_Wars_Ahsoka_Logo.png|right|thumb|200px|It logo fan ''[[Ahsoka (tillefyzjesearje)|Ahsoka]]''.]]
[[File:Star_Wars_series_Lando_logo.png|right|thumb|200px|It logo fan ''[[Lando (tillefyzjesearje)|Lando]]''.]]
[[File:Star_Wars_Rangers_of_the_New_Republic_Logo.png|right|thumb|200px|It logo fan ''[[Rangers of the New Republic]]''.]]
*''[[The Acolyte (tillefyzjesearje)|The Acolyte]]'' is in nei ferwachting achtdielige searje wêrfoar't de plannen yn [[april]] [[2020]] foar it earst nei bûten brocht waarden troch it Amerikaanske [[tydskrift]] ''[[Variety (tydskrift)|Variety]]''. Letter dat jier waard bekendmakke dat it ferhaal spylje sil oan 'e ein fan it tiidrek fan 'e [[Galaktyske Republyk|Hege Republyk]], likernôch 50 jier foarôfgeande oan 'e foarfallen yn 'e film ''[[Star Wars: Episode I – The Phantom Menace]]''. De [[opnamen (film)|opnamen]] sille nei nei alle gedachten mids [[2022]] úteinsette.
*Yn [[desimber]] [[2020]] waard de searje ''[[Ahsoka (tillefyzjesearje)|Ahsoka]]'' oankundige, dy't in [[spin-off]] is fan ''[[The Mandalorian]]'' en neier yngean sil op it personaazje fan 'e [[Jedi]] [[Ahsoka Tano]], spile troch [[Rosario Dawson]].
*''[[Lando (tillefyzjesearje)|Lando]]'' is in [[minysearje]] dy't ek yn [[desimber]] [[2020]] oankundige waard. Dêryn sil neier omtinken jûn wurde oan it personaazje fan [[Lando Calrissian]].
*In trêde live-actiontillefyzjesearje dy't yn [[desimber]] [[2020]] oankundige waard, wie ''[[Rangers of the New Republic]]'', dat spilet yn it tiidrek fan 'e [[Galaktyske Republyk|Nije Republyk]], koart nei de foarfallen yn ''[[Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi]]''. It is de bedoeling dat de ferhaalline fan ''Rangers of the New Republic'' dy fan ''[[The Mandalorian]]'', ''[[The Book of Boba Fett]]'' en ''[[Ahsoka (tillefyzjesearje)|Ahsoka]]'' kruse sil. Yn [[novimber]] [[2021]] waard bekend dat ''Rangers of the New Republic'' noch "yn 'e wachtkeamer" siet, mei't [[Kathleen Kennedy (produsinte)|Kathleen Kennedy]], de [[algemien direktrise]] fan [[Lucasfilm]], sei dat de produksje it punt noch net berikt hie dêr't oergien waard ta it skriuwen fan senario's.
*Yn [[febrewaris]] [[2022]] waard yn 'e [[media]] gewach makke fan it bestean fan plannen foar in noch nammeleaze nije ''Star Wars''-searje dy't gebrûk makke fan 'e [[wurktitel]] ''Grammar Rodeo''. Dy sil, krekt as ''[[The Acolyte (tillefyzjesearje)|The Acolyte]]'', yn it tiidrek fan 'e [[Galaktyske Republyk|Hege Republyk]] spylje. De opnamen foar dizze searje soene neffens de berjochten al yn [[juny]] [[2022]] úteinsette kinne, mar in formele oankundiging fan 'e searje waard pas ferwachte yn [[maaie]] fan dat jier.
Ferskate oare plande live-actiontillefyzjesearjes binne ûnderwilens skrast. ''Star Wars: Underworld'' wie in projekt dat yn [[2005]] betocht en yn [[2007]] troch [[George Lucas]] oankundige waard. It moast in spannende, tsjustere searje wurde oer bekende personaazjes as [[Han Solo]], [[Chewbacca]], [[Lando Calrissian]], [[Boba Fett]], [[C-3PO]] en [[keizer]] [[Palpatine]], mar mear praatsk as de ''Star Wars''-films en kwa ûntwikkeling wat mear útskaaiend nei in [[soapsearje]] (neffens Lucas sels). Yn [[2012]] waard bekend dat it projekt de [[wurktitel]] ''Star Wars: Underworld'' hie. Der wiene plannen foar mear as hûndert ôfleverings fan 42 minuten it stik, dêr't al fyftich [[senario's]] foar skreaun wiene. Nei de oankeap fan [[Lucasfilm]] troch [[The Walt Disney Company|Disney]] waard it projekt lykwols stillein. De films ''[[Rogue One: A Star Wars Story|Rogue One]]'' en ''[[Solo: A Star Wars Story|Solo]]'' waarden letter ûntwikkele út skripts dy't skreaun wiene foar ôfleverings fan ''Star Wars: Underworld''.
In oar skrast ''Star Wars''-projekt is in live-actionsearje om it personaazje [[Cara Dune]] hinne. Sa'n searje waard, nei't der grute waard, yn [[novimber]] [[2020]] troch Lucasfilm yn omtinken nommen. Nei't [[Gina Carano]], dy't de rol fan Cara Dune fertolke yn 'e searje ''[[The Mandalorian]]'', yn [[novimber]] [[2020]] en [[febrewaris]] [[2021]] kontroversjele berjochten op [[sosjale media]] sette, kappe Disney alle bannen mei har troch en wie in searje oer har personaazje fan 'e baan.
===Tekenfilmsearjes===
De ''Star Wars''-franchise omfettet in grut tal [[tekenfilmsearje]]s. De earste beide dêrfan datearje út 'e [[1980-er jierren]], doe't [[Nelvana]], de [[tekenfilmstudio]] dy't it animaasjesegmint fan 'e ''[[Star Wars Holiday Special]]'' makke hie, oansocht waard om in pear tekenfilmsearjes te produsearjen oer de [[androïde]]n [[R2-D2]] en [[C-3PO]] en oer de skattige [[Ewoks]] fan 'e [[moanne (byplaneet)|boskmoanne]] [[Endor (Star Wars)|Endor]]. Nije tekenfilmsearjes ferskynden yn 'e [[2000-er jierren]], wêrûnder twa (mei frijwol gelikense titels) oer de [[Kloane-oarloggen]]. (Dêrfan bleau lykwols, nei de oernamme fan [[Lucasfilm]] troch [[The Walt Disney Company|Disney]] yn [[2012]], allinne de lêste [[kanon (kultuer)|kanonyk]].)
====''Star Wars: Droids''====
{{Apart|Star Wars: Droids}}
''Star Wars: Droids'' wie in tekenfilmsearje [[bernesearje|foar bern]] út [[1985]] dy't ien [[seizoen (omrop)|seizoen]] rûn. Der waarden 13 [[ôflevering]]s fan likernôch 22 [[minuten]] it stik makke, yn [[juny]] [[1986]] oanfolle troch in [[tillefyzjespecial]] (''Star Wars: Droids – The Great Heep'') mei in spyldoer fan in [[oere]]. De searje folget de aventoeren fan 'e sympatike [[androïde]]n [[R2-D2]] en [[C-3PO]] en spilet yn it gat fan krapoan tweintich jier dat bestiet tusken de ein fan ''[[Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith]]'' en it begjin fan ''[[Star Wars: Episode IV – A New Hope]]'' yn. ''Star Wars: Droids'' waard tegearre mei de kwalitatyf bettere sustersearje ''[[Ewoks (tillefyzjesearje)|Ewoks]]'' op 'e Amerikaanske tillefyzje útstjoerd troch [[American Broadcasting Company|ABC]] yn it ramt fan it saneamde ''Ewoks and Droids Adventure Hour''.
====''Ewoks''====
[[File:Star_Wars_Ewoks_logo.png|right|thumb|200px|It logo fan ''[[Ewoks (tillefyzjesearje)|Ewoks]]''.]]
{{Apart|Ewoks (tillefyzjesearje)}}
''Ewoks'', soms ek wol ''Star Wars: Ewoks'' neamd, wie in tekenfilmsearje foar bern dy't twa seizoenen rûn, fan [[1985]] oant [[1986]]. Der waarden 26 ôfleverings fan 22 minuten it stik makke. De searje folge de aventoeren fan 'e [[Ewoks]], de skattige [[bûtenierdske wêzens]] dy't libje op 'e [[moanne (byplaneet)|boskmoanne]] [[Endor (Star Wars)|Endor]]. Dy wiene yn [[1983]] yntrodusearre wurden yn 'e film ''[[Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi]]'' en neitiid útwurke yn 'e [[tillefyzjefilm]]s ''[[Caravan of Courage: An Ewok Adventure]]'' ([[1984]]) en ''[[Ewoks: The Battle for Endor]]'' ([[1985]]). De searje spilet tusken ''[[Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith]]'' en ''[[Star Wars: Episode IV – A New Hope]]'' yn. ''Ewoks'' waard tegearre mei de kwalistatyf mindere sustersearje ''[[Star Wars: Droids]]'' op 'e Amerikaanske tillefyzje útstjoerd troch [[American Broadcasting Company|ABC]] yn it ramt fan it saneamde ''Ewoks and Droids Adventure Hour'', en letter allinne as ''The All-New Ewoks''.
====''Star Wars: Clone Wars'' (2003)====
{{Apart|Star Wars: Clone Wars (tillefyzjesearje út 2003)}}
''Star Wars: Clone Wars'' wie in tekenfilmsearje dy't trije seizoenen rûn, fan [[2003]] oant en mei [[2005]]. De rige waard makke nei it útkommen fan 'e film ''[[Star Wars: Episode II – Attack of the Clones]]'' yn [[2002]] en borduerret fuort op 'e [[Kloane-oarloggen]], wêrfan't it begjin yn dy film toand wurdt. De searje folget de aventoeren fan ferskate [[Jedi|Jedi-ridders]] dy't, stipe troch de [[klonen|kloan]]soldaten, de striid oanbine mei de [[Sith]] en de [[androïde]]legers fan 'e Konfederaasje fan Unôfhinklike Stelsels. De ferhaallinen wiene bedoeld as oanrin nei de film ''[[Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith]]'', dy't doe noch net útkommen wie.
Der waarden yn totaal 25 ôfleverings fan 'e searje makke, dy't yn 'e earste beide seizoenen elts 2 oant 3 minuten lang wiene, mar de fiif ôfleverings fan seizoen 3 hiene in spyldoer fan 12 minuten it stik. ''Star Wars: Clone Wars'' waard oarspronklik útstjoerd op it [[Cartoon Network]] en wûn twaris de [[Emmy Award]] foar bêste animaasjeprogramma. Nei de oername fan [[Lucasfilm]] troch [[The Walt Disney Company|Disney]] yn [[2012]] gie men mei it ''Star Wars''-ferhaal in oare kant út en sûnt wurde de foarfallen yn ''Star Wars: Clone Wars'' net mear beskôge as behearrend ta de ''Star Wars''-[[kanon (kultuer)|kanon]].
====''Star Wars: The Clone Wars'' (2008)====
[[File:The_Clone_Wars_Logo_Rouge.png|right|thumb|180px|It logo fan ''[[Star Wars: The Clone Wars (tillefyzjesearje út 2008)|Star Wars: The Clone Wars]]''.]]
{{Apart|Star Wars: The Clone Wars (tillefyzjesearje út 2008)}}
''Star Wars: The Clone Wars'' wie de earste tekenfilmsearje dy't troch ''Star Wars''-betinker [[George Lucas]] sels produsearre waard fia de spesjaal dêrfoar oprjochte [[tekenfilmstudio]] [[Lucasfilm Animation]]. De searje spilet tusken ''[[Star Wars: Episode II – Attack of the Clones]]'' en ''[[Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith]]'' yn, en folget de aventoeren en ferrjochtings fan [[Anakin Skywalker]] ([[Matt Lanter]]), [[Obi-Wan Kenobi]] ([[James Arnold Taylor]]) en oare Jedi-ridders ûnder de [[Kloane-oarloggen]]. De [[lange film|lange]] [[tekenfilm]] ''[[Star Wars: The Clone Wars (film)|Star Wars: The Clone Wars]]'', dy't yn [[2008]] yn 'e [[bioskopen]] útbrocht waard, tsjinne teffens as [[pilotôflevering]] foar dizze searje.
''Star Wars: The Clone Wars'' wie in langrinnende searje, dêr't 133 ûnderskate ôfleverings fan makke waarden fan likernôch 22 minuten it stik, ferdield oer seis tillefyzjeseizoenen fan [[2008]] oant en mei [[2014]]. Dêrfan waarden de earste fiif seizoenen útstjoerd troch it [[Cartoon Network]], wylst it sechsde publisearre waard fia de streamingtsjinst [[Netflix]]. In sânde seizoen waard nei in hiaat fan seis jier yn [[2020]] makke en ferspraat fia [[Disney+]], de eigen streamingtsjinst fan [[The Walt Disney Company]]. De ôfleverings fan 'e lêste beide seizoenen, dy't har net mear hoegden te hâlden oan tillefyzjeskema's, hiene in langere spyldoer, fan tusken de 24 en 26 minuten. ''Star Wars: The Clone Wars'' wûn 5 [[Emmy]]s.
====''Star Wars: Rebels''====
[[File:Logo_Star_Wars_Rebels_schwarz.svg|right|thumb|170px|It logo fan ''[[Star Wars: Rebels]]''.]]
{{Apart|Star Wars: Rebels}}
''Star Wars: Rebels'' is de earste [[kompjûteranimearre]] tekenfilmsearje fan 'e ''Star Wars''-franchise, dy't fan [[2014]] oant en mei [[2018]] fjouwer seizoenen lang rûn en oarspronklik útstjoerd waard op it [[tillefyzjekanaal]] [[Disney XD]]. De searje folget in groepke fersetsstriders fan it [[Rebelleferbûn (Star Wars)|Rebelleferbûn]] en harren aventoeren yn 'e jierren dy't foarôfgean oan 'e foarfallen yn 'e film ''[[Star Wars: Episode IV – A New Hope]]''. Der waarden yn totaal 75 ôfleverings makke, ynklusyf in [[koarte film|koarte]] [[tillefyzjefilm]] mei de spyldoer fan in oere as pilotôflevering fan elts seizoen. Dat wiene: ''Spark of Rebellion'' ([[2014]]), ''The Siege of Lothal'' ([[2015]]), ''Steps into Shadow'' ([[2016]]) en ''Heroes of Mandalore'' ([[2017]]). ''Star Wars: Rebels'' wûn twaris de [[Saturn Award]] foar bêste animearre searje of film op 'e tillefyzje.
[[File:Star_Wars_Blips_logo.png|left|thumb|170px|It logo fan ''[[Star Wars: Blips]]''.]]
====''Star Wars: Blips''====
''Star Wars: Blips'' is in tekenfilmsearje út [[2017]], dy't makke waard ta [[promoasje (marketing)|promoasje]] fan 'e film ''[[Star Wars: Episode VIII – The Last Jedi]]''. Der waarden acht ôfleverings fan 'e searje makke, dy't fan [[maaie]] oant [[septimber]] [[2017]] fergees ferspraat waarden fia [[YouTube]]. De searje giet oer [[androïde]]n lykas [[BB-8]] en [[R2-D2]], en teffens oer [[porg]]s, [[fûgel]]-eftige [[bisten]] fan 'e planeet Ahch-To út 'e film ''The Last Jedi''.
====''Star Wars: Foces of Destiny''====
[[File:Forcesofdestinylogo.jpg|right|thumb|170px|It logo fan ''[[Star Wars: Forces of Destiny]]''.]]
{{Apart|Star Wars: Forces of Destiny}}
''Star Wars: Forces of Destiny'' is in tekenfilmsearje dy't twa seizoenen rûn, fan [[2017]] oant [[2018]]. Der waarden yn totaal 32 ôfleverings makke, dy't elts 2 oant 3 minuten lang wiene. De ferhalen spilen yn ferskate tiidrekken fan it ''Star Wars''-hielal en giene oer de [[frou]]like [[personaazje]]s út 'e franchise, lykas [[Leia Organa|prinsesse Leia]], [[Padmé Amidala]], [[Jyn Erso]], [[Ahsoka Tano]], [[Rey (Star Wars)|Rey]], [[Sabine Wren]], [[Hera Syndulla]], [[Qi'ra]] en [[Rose Tico]]. Krekt as ''[[Star Wars: Blips]]'' waard ek ''Star Wars: Forces of Destiny'' ferspraat fia [[YouTube]].
[[File:Galaxy_of_Adventures_logo.png|left|thumb|200px|It logo fan ''[[Star Wars: Galaxy of Adventures]]''.]]
====''Star Wars: Galaxy of Adventures''====
''Star Wars: Galaxy of Adventures'' is in tekenfilmsearje foar bern dy't fan [[2018]] oant en mei [[2020]] twa seizoenen rûn. Der waarden yn totaal 55 ôfleverings fan makke, elts mei in spyldoer fan likernôch 3 minuten it stik. De searje makke gebrûk fan in stilearre foarm fan [[tekenfilm|animaasje]] om wichtige [[sêne]]s út 'e ''Star Wars''-franchise op 'e nij stal te jaan, mei in ynliedende [[voice-over]] troch [[Dante Basco]] en fierders [[lûd|audio]] fan 'e oarspronklike live-actionfilms. ''Star Wars: Galaxy of Adventures'' waard ferspraat fia it [[YouTube]]-kanaal fan 'e [[webside]] ''StarWarsKids.com''.
{{clearleft}}
====''Star Wars: Resistance''====
[[File:Star_Wars_Resistance_logo.jpg|right|thumb|270px|It logo fan ''[[Star Wars: Resistance]]''.]]
{{Apart|Star Wars: Resistance}}
''Star Wars: Resistance'' is in [[trijediminsjonaal|3D]]-[[kompjûteranimearre]] tekenfilmsearje foar bern dy't fan [[2018]] oant en mei [[2020]] twa seizoenen rûn. De searje spilet yn it tiidrek fan 'e opkomst fan 'e [[Earste Oarder (Star Wars)|Earste Oarder]], koart foàr en ek tagelyk mei de foarfallen út 'e films ''[[Star Wars: Episode VII – The Force Awakens]]'' en ''[[Star Wars: Episode VIII – The Last Jedi]]''. De ferhalen folgje de aventoeren fan Kazuda Xiono, in [[piloat]] fan it [[Ferset (Star Wars)|Ferset]]. ''Star Wars: Resistance'' bestie út 40 ôfleverings fan 22 minuten it stik, oanfolle mei 12 koarte filmkes mei in spyldoer fan inkele minuten. De haadsearje waard foar it earst útstjoerd op 'e [[tillefyzjestjoerder]]s [[Disney Channel]] en [[Disney XD]], wylst de koarte filmkes yn [[desimber]] [[2018]] fergees fia it [[YouTube]]-kanaal fan it Disney Channel ferspraat waarden. ''Star Wars: Resistance'' wûn yn [[2019]] de [[Saturn Award]] foar bêste animaasjesearje op 'e tillefyzje.
[[File:Star_Wars_Roll_Out_Logo.png|left|thumb|170px|It logo fan ''[[Star Wars: Roll Out]]''.]]
====''Star Wars: Roll Out''====
''Star Wars: Roll Out'' is in tekenfilmsearje foar bern dy't ien seizoen rûn, fan [[2019]] oant en mei [[2020]]. Der waarden yn totaal 16 ôfleverings makke, mei in spyldoer fan inkele minuten it stik. De filmkes jouwe de [[haadpersoan]]en fan 'e ''Star Wars''-franchise wer yn [[bol]]foarm, sa't de [[androïde]] [[BB-8]] der altyd al útsjocht, en meitsje fierders gebrûk fan in bernefreonlike [[cut-outanimaasje]]styl. ''Star Wars: Roll Out'' waard ferspraat fia de webside en it [[YouTube]]-kanaal fan ''StarWarsKids.com''.
====''Star Wars: Galaxy of Creatures''====
[[File:Star_Wars_Galaxy_of_Creatures_Logo.png|right|thumb|170px|It logo fan ''[[Star Wars: Galaxy of Creatures]]''.]]
''Star Wars: Galaxy of Creatures'' is in tekenfilmsearje foar bern dy't yn [[2021]] ien seizoen rûn. Der waarden 12 ôfleverings makke, dy't elts in spyldoer hiene fan inkele minuten. De filmkes folgje de [[androïde]] SF-R3 ("Aree") wylst er by syn [[reizen]] troch it [[Stjerrestelsel]] [[kennis]] opdocht oer de [[fauna]] fan ûnderskate planeten. ''Star Wars: Galaxy of Creatures'' waard ferspraat fia de webside fan ''StarWarsKids.com''.
[[File:Star_Wars_Visions_Logo.png|left|thumb|200px|It logo fan ''[[Star Wars: Visions]]''.]]
====''Star Wars: Visions''====
{{Apart|Star Wars: Visions}}
''Star Wars: Visions'' is in tekenfilmsearje út [[2021]] yn [[Japan]]ske [[anime]]styl, dy't bestiet út njoggen ôfleverings mei in spyldoer fan 13 oant 22 minuten it stik. It is eins in soarte fan [[blomlêzing]], mei't eltse ôflevering makke is troch oare [[animator]]s en in oar ûnderwerp behannelet. Se spylje allegearre yn it ''Star Wars''-hielal, mar binne net beheind ta [[kanon (kultuer)|kanonike]] tiidlinen. ''Star Wars: Visions'' waard yn twa [[talen]] ([[Ingelsk]] en [[Japansk]]) ferspraat fia [[Disney+]], de eigen [[streaming media|streamingtsjinst]] fan [[The Walt Disney Company]].
====''Star Wars: The Bad Batch''====
[[File:Star_Wars_The_Bad_Batch_logo.png|right|thumb|170px|It logo fan ''[[Star Wars: The Bad Batch]]''.]]
{{Apart|Star Wars: The Bad Batch}}
''Star Wars: The Bad Batch'' is in tekenfilmsearje dy't yn [[2021]] úteinsette en anno [[2022]] dwaande is mei it twadde seizoen. De rige spilet fuort nei ôfrin fan 'e [[Kloane-oarloggen]] en de fêstiging fan it [[Galaktysk Keizerryk]], lykas werjûn oan 'e ein fan 'e film ''[[Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith]]''. It ferhaal folget in [[geweargroep]] fan fiif eardere kloansoldaten, de "minne kloft" (''bad batch'') út 'e titel, wylst se as [[hierling]]en it Stjerrestelsel troch reizgje. It earste seizoen fan 'e searje omfette 16 ôfleverings mei in spyldoer fan 23 minuten it stik. ''Star Wars: The Bad Batch'' wurdt ferspraat fia [[Disney+]].
====Oare takomstige, mooglike en skraste tekenfilmsearjes====
''Star Wars: Detours'' is in [[tekenfilm|animearre]] [[parody]]searje fan ''Star Wars'', dy't makke waard troch de betinkers fan 'e [[satirysk]]e tekenfilmrige ''[[Robot Chicken]]''. De produksje begûn yn [[2012]], doe't de [[filmstudio]] [[Lucasfilm]] noch selsstannich wie. Der waarden 39 ôfleverings makke en senario's skreaun foar noch 62 oaren. Nei de oername fan Lucasfilm troch [[The Walt Disney Company|Disney]], letter yn [[2012]], foel it projekt lykwols yn ûngenede. By Disney seach men der neat yn, dat yn [[2013]] waard it foar ûnbeskate tiid stillein. De al makke ôfleverings waarden nea útstjoerd.
===Tillefyzjekwis===
====''Star Wars: Jedi Temple Challenge''====
''[[Star Wars: Jedi Temple Challenge]]'' wie in [[websearje]] út [[2020]] yn 'e foarm fan in [[tillefyzjekwis]] [[berneprogramma|foar bern]], ûntwikkele en produsearre troch de [[filmstudio]] [[Lucasfilm]]. Yn it [[tillefyzjeprogramma|programma]] namen bern it tsjininoar op as [[Jedi|Jedi Padawan]]s (learling-Jedi's) by in rige [[hindernisbanen]] en [[kennis]]testen om 'e titel fan [[Jedi|Jedi-ridder]] te winnen. De kwis waard presintearre troch [[Ahmed Best]], de akteur dy't de rol fan [[Jar Jar Binks]] spile yn 'e [[Star Wars-prequeltrilogy|''Star Wars''-prequeltrilogy]]. Best wie yn 'e kwis net himsels, mar spile ynstee de rol fan Jedi-master Kelleran Beq, dy't, bystien troch de [[androïde]]n AD-3 en LX-R5, as [[mentor]] fan 'e dielnimmers fungearre. ''Star Wars: Jedi Temple Challenge'' waard distribuëarre fia de [[webside]] ''StarWarsKids.com'' en rûn ien [[seizoen (omrop)|seizoen]].
[[File:Star Wars - Darth Vader.jpg|left|thumb|250px|De [[kultureel ikoan|ikoanyske]] [[helm (holdeksel)|helm]] mei [[masker]] en [[cape]] fan [[antagonist]] [[Darth Vader]].]]
==Radio==
''Star Wars'' waard al ier adaptearre ta in [[harkspul]] op [[radio]]. [[George Lucas]], dy't in [[fan (persoan)|fan]] wie fan KUSC-FM, it [[radiostasjon]] fan 'e [[Universiteit fan Súdlik Kalifornje]], dêr't er [[studearre]] hie, ferkocht de radiorjochten op syn films foar de [[symboal]]yske priis fan $1 oan dy stjoerder, ynklusyf de rjochten op it gebrûk fan 'e [[soundtrack]] fan [[John Williams (komponist)|John Williams]] en de [[special effects|lûdseffekten]] fan [[Ben Burtt]]. KUSC-FM dielde de rjochten mei it Amerikaanske nasjonale radionetwurk [[National Public Radio]] (NPR), dêr't it bannen mei ûnderhold. Nettsjinsteande de rynske opstelling fan Lucas moast NPR dochs noch [[senario's]] foar de harkspullen skriuwe litte, [[stimakteur]]s oannimme en [[soundstage|studioromte]] hiere foar in totaal [[budget]] fan $200.000. Mei't dat jild by de [[steatsomrop|publike omrop]] net foarhâns wie, makke NPR der in [[ko-produksje]] fan yn gearwurking mei de [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[BBC]], dy't in in lange tradysje fan 'e produksje fan harkspullen hie.
It earste harkspul, ''[[Star Wars (harkspul)|Star Wars]]'', wie in trettjindielige adaptaasje fan ''[[Star Wars: Episode IV – A New Hope]]'', en waard útstjoerd yn [[1981]]. [[Mark Hamill]] en [[Anthony Daniels]] sprieken dêrfoar de rollen yn (fan [[Luke Skywalker]], resp. [[C-3PO]]) dy't se yn 'e film ek spile hiene. De oare rollen waarden troch akteurs ynsprutsen dy't net ta de oarspronklike [[cast]] heard hiene. It harkspul wie in oerweldigjend súkses, en fan gefolgen waard yn [[1983]] in twadde harkspul makke, ''[[The Empire Strikes Back (harkspul)|The Empire Strikes Back]]'', op basis fan ''[[Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back]]''. Behalven Hamill en Daniels die dêr fan 'e oarspronklike cast fan 'e film ek [[Billy Dee Williams]] oan mei, dy't de rol fan [[Lando Calrissian]] ynspriek. De trêde film út 'e oarspronklike [[Star Wars-trilogy|''Star Wars''-trilogy]], ''[[Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi]]'' waard yn [[1996]] op NPR adaptearre ta it harkspul ''[[Return of the Jedi (harkspul)|Return of the Jedi]]''.
[[File:10.12.12TimothyZahnByLuigiNovi3.jpg|right|thumb|220px|[[Skriuwer]] [[Timothy Zahn]], dy't begjin [[1990-er jierren]] mei syn [[Thrawn Trilogy|''Thrawn''-trilogy]] de heal yndodde ''Star Wars''-franchise wekker skodde.]]
==Literatuer==
:<small>[[Image:1rightarrow.png|15px]] Sjoch foar in folsleine en byholden list fan alle [[boek]]en (en [[lústerboek]]en), dy't yn it ramt fan 'e ''Star Wars''-franchise útbrocht binne, [[:en:List of Star Wars books|dizze side]] yn 'e [[Ingelske Wikipedy]].</small>
[[Literatuer]] yn it ramt fan 'e ''Star Wars''-franchise waard oant [[1999]] útjûn troch [[Bantam Books]] en neitiid troch [[Del Rey Books|Del Rey]]. De publikaasje fan sokke boeken begûn al yn [[1976]], mei't de [[ferboeking]] fan 'e film ''[[Star Wars: Episode IV – A New Hope]]'' krapoan in jier earder ferskynde as de eigentlike film. De [[roman]] hiet yn 't earstoan ''[[Star Wars: From the Adventures of Luke Skywalker]]'', hoewol't it letter omneamd waard ta ''Star Wars: A New Hope''. It [[boek]] waard taskreaun oan ''Star Wars''-betinker [[George Lucas]], mar wie eins it wurk fan [[ghostwriter]] [[Alan Dean Foster]]. Dyselde skreau ek in ferfolchroman, ''[[Splinter of the Mind's Eye]]'', dy't yn [[1978]] útkaam. De ferboekings fan 'e films ''[[Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back]]'' en ''[[Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi]]'' waarden yn [[1980]] en [[1983]] skreaun troch [[Donald F. Glut]], resp. [[James Kahn]]. Oare iere ''Star Wars''-romans wiene ''[[The Han Solo Adventures]]'', in [[trilogy]] fan [[Brian Daley]] dy't yn [[1979]] en [[1980]] ferskynde, en ''[[The Adventures of Lando Calrissian]]'', ek in trilogy, dy't yn [[1983]] skreaun waard troch [[L. Neil Smith]].
Tsjin 'e ein fan 'e [[1980-er jierren]] wie ''Star Wars'' fierhinne yndodde. De [[bestseller]]trilogy ''[[Thrawn Trilogy|Thrawn]]'', fan [[Timothy Zahn]], wurdt rûnom beskôge as it wurk dat de franchise wer wekker skodde. Dêrfan ferskynde ''[[Heir to the Empire]]'' yn [[1991]], ''[[Dark Force Rising]]'' yn [[1992]] en ''[[The Last Command (roman)|The Last Command]]'' yn [[1993]]. ''Heir to the Empire'' berikte sels it earste plak op 'e bestsellerlist fan ''[[The New York Times]]''. Zahn yntrodusearre nije [[personaazje]]s dy't al gau tige [[populêr]] waarden, lykas [[grutadmiraal Thrawn]], [[Mara Jade]] en [[Talon Karrde]]. Yn 'e trilogy, dy't spilet nei de foarfallen yn ''[[Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi]]'', moatte [[Luke Skywalker]], [[Leia Organa|prinsesse Leia]] en [[Han Solo]] it opnimme tsjin it [[strategy]]sk [[sjeny (persoan)|sjeny]] Thrawn, ien fan 'e heechste ofsieren fan 'e eardere [[Galaktysk Keizerryk|Keizerlike Striidkrêften]], dy't fan doel is it Stjerrestelsel ûnder syn macht te bringen. Hoewol't de ''Thrawn''-trilogy yn [[2014]] troch [[The Walt Disney Company|Disney]] [[retcon]]d en ta in "[[leginde]]" fan ''Star Wars'' (''Star Wars'' Legend) ferklearre waard, doek it personaazje fan Thrawn yn [[2016]] wer op yn in [[ôflevering]] fan it trêde [[seizoen (omrop)|seizoen]] fan 'e [[kanon (kultuer)|kanonike]] [[tekenfilmsearje]] ''[[Star Wars: Rebels]]'', wêrnei't Zahn úteinsette mei it skriuwen fan nije romans oer de grutadmiraal.
[[File:A laughing James Earl Jones.jpg|left|thumb|160px|[[James Earl Jones]] spriek mei syn djippe [[bas (sjongstim)|bas]] it [[kultureel ikoan|ikoanyske]] [[stim]]lûd fan [[Darth Vader]] yn.]]
Ferskate oare wichtige ''Star Wars''-romans datearje ek út 'e [[1990-er jierren]]. Dêrby giet it û.m. om ''[[The Truce at Bakura]]'' fan [[Kathy Tyers]], út [[1994]], ''[[Children of the Jedi]]'' fan [[Barbara Hambly]], út [[1995]], en de ''[[The Jedi Academy (trilogy)|Jedi Academy]]''-trilogy fan [[Kevin J. Anderson]], út [[1994]], dy't de dielen ''[[Jedi Search]]'', ''[[Dark Apprentice]]'' en ''[[Champions of the Force]]'' omfettet. Anderson skreau mei [[Rebecca Moesta]] tusken [[1995]] en [[1998]] ek de fjirtjindielige ''[[Young Jedi Knights]]''-romansearje. Yn ''[[The Courtship of Princess Leia]]'', fan [[Dave Wolverton]], út [[1994]], nimt Leia yn omtinken om út praktyske redens te [[trouwen]] mei de [[rykdom|smoarrike]] [[prins]] Isolder fan 'e machtige planeet Hapes, mar op 't langelêst sjocht se dêrfan ôf en kiest se foar Han Solo, wylst Isolder in oare leafde fynt. Yn ''[[Star Wars: Shadows of the Empire|Shadows of the Empire]]'', in roman fan [[Steve Perry (skriuwer)|Steve Perry]] út [[1996]] dy't diel útmakke fan in multymediaprojekt mei deselde namme, wurdt it personaazje fan 'e [[gangster]] [[prins Xizor]] yntrodusearre, dy't letter yn ferskate oare wurken weromkeare soe.
Lettere ''Star Wars''-literatuer fan namme omfiemet û.m. de njoggendielige romansearje ''[[Star Wars: X-wing]]'', dy't fan [[1996]] oant [[1999]] troch [[Michael Stackpole]] en [[Aaron Alliston]] skreaun waard, de njoggentjindielige searje ''[[The New Jedi Order]]'', dêr't tusken [[1999]] en [[2003]] oan gearwurke waard troch ferskate [[auteur]]s, en trije rigen fan [[Jude Watson]]: it achttjindielige ''[[Jedi Apprentice]]'' ([[1999]]-[[2002]]), it alvedielige ''[[Jedi Quest]]'' ([[2001]]-[[2004]]), en it tsiendielige ''[[Star Wars: The Last of the Jedi|The Last of the Jedi]]'' ([[2005]]-[[2008]]). Yn ''The New Jedi Order'', dat likernôch in fearnsiuw nei de foarfallen yn ''[[Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi]]'' spilet, wurde de Yuuzhan Vong yntrodusearre, in machtich ras fan [[bûtenierdske wêzens]] fan bûten it Stjerrestelsel, dy't fan doel binne om it hiele Stjerrestelsel te feroverjen. ''Jedi Apprentice'' folget de aventoeren fan [[Obi-Wan Kenobi]] en syn master [[Qui-Gon Jinn]] yn 'e jierren foarôfgeande oan ''[[Star Wars: Episode I – The Phantom Menace]]''. ''The Last of the Jedi'', dat suver direkt spilet nei de foarfallen yn ''[[Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith]]'', folget de ferrjochtings fan Obi-Wan, [[Yoda]] en de oare oerlibjende [[Jedi]] nei de fêstiging fan it [[Galaktysk Keizerryk]] en de [[Grutte Suvering fan de Jedi|hast folsleine útrûging fan 'e Jedi-oarder]].
==Strips==
:<small>[[Image:1rightarrow.png|15px]] Sjoch foar in folsleine en byholden list fan alle [[strip]]s, dy't yn it ramt fan 'e ''Star Wars''-franchise útbrocht binne, [[:en:Star Wars comics|dizze side]] yn 'e [[Ingelske Wikipedy]].</small>
[[Strip]]s yn it ramt fan 'e ''Star Wars''-franchise ferskynden fan [[1977]] oant [[1986]] by [[útjouwerij]] [[Marvel Comics]]. De ierste ''Star Wars''-strips waarden fan [[1977]] oant [[1979]] publisearre yn it Marvel-blêd ''[[Pizzazz]]''. Mids [[1980-er jierren]] [[ynspiraasje (keunst)|ynspirearren]] de [[tekenfilmsearje]]s ''[[Star Wars: Droids]]'' en ''[[Ewoks (tillefyzjesearje)|Ewoks]]'' de rige ''[[Star Comics]]'' by Marvel.
Oan 'e ein fan it [[desennium]] waard de [[lisinsje]] oernommen troch [[Dark Horse Comics]], dat ferskate populêre en ynfloedrike ''Star Wars''-strips publisearre, lykas ''[[Dark Empire (Star Wars)|Dark Empire]]'' ([[1991]]-[[1995]]), ''[[Tales of the Jedi]]'' ([[1993]]-[[1998]]), ''[[X-wing Rogue Squadron]]'' ([[1995]]-[[1998]]), ''[[Star Wars: Republic]]'' ([[1998]]-[[2006]]), ''[[Star Wars Tales]]'' ([[1999]]-[[2005]]), ''[[Star Wars: Empire]]'' ([[2002]]-[[2006]]) en ''[[Knights of the Old Republic]]'' ([[2006]]-[[2010]]).
[[File:Stormtroopers march 2.jpg|thumb|right|250px|In optocht fan ''Star Wars''-[[fan (persoan)|fans]] ferklaaid as [[Galaktysk Keizerryk|Keizerlike]] [[stoarmtroeper (Star Wars)|stoarmtroepers]].]]
Nei't [[Lucasfilm]] yn [[2012]] oernommen wie troch [[The Walt Disney Company]], waard yn [[2014]] oankundige dat de striplisinsje fan ''Star Wars'' per [[2015]] weromkeare soe nei Marvel Comics, mei't Disney yn [[2009]] [[Marvel Entertainment]], de [[memme-ûndernimming]] fan dy útjouwerij, oankocht hie. De earste nije publikaasjes fan ''Star Wars''-strips troch Marvel Comics wiene de striprigen ''[[Star Wars (stripalbum út 2015)|Star Wars]]'' en ''[[Star Wars: Darth Vader]]'' en de stripminysearje ''[[Star Wars: Princess Leia]]'', allegear út of begjinnend yn [[2015]].
==Muzyk==
:<small>[[Image:1rightarrow.png|15px]] Foar mear ynformaasje oer it ûnderwerp [[muzyk]] yn it ramt fan 'e ''Star Wars''-franchise, sjoch [[:en:Music of Star Wars|dizze side]] yn 'e [[Ingelske Wikipedy]].</small>
Yn it ramt fan 'e ''Star Wars''-franchise binne de folgjende [[soundtrack]]albums ferskynd:
*1977 – ''[[Star Wars (soundtrack)|Star Wars]]'' <small>(neitiid mei weromwurkjende krêft omneamd ta ''Star Wars: Episode IV – A New Hope'')</small>
*1980 – ''[[Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back (soundtrack)|Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back]]''
*1983 – ''[[Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi (soundtrack)|Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi]]''
*1999 – ''[[Star Wars: Episode I – The Phantom Menace (soundtrack)|Star Wars: Episode I – The Phantom Menace]]''
*2002 – ''[[Star Wars: Episode II – Attack of the Clones (soundtrack)|Star Wars: Episode II – Attack of the Clones]]''
*2005 – ''[[Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith (soundtrack)|Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith]]''
*2015 – ''[[Star Wars: Episode VII – The Force Awakens (soundtrack)|Star Wars: Episode VII – The Force Awakens]]''
*2016 – ''[[Rogue One: A Star Wars Story (soundtrack)|Rogue One: A Star Wars Story]]''
*2017 – ''[[Star Wars: Episode VIII – The Last Jedi (soundtrack)|Star Wars: Episode VIII – The Last Jedi]]''
*2018 – ''[[Solo: A Star Wars Story (soundtrack)|''Solo: A Star Wars Story]]''
*2019 – ''[[Star Wars: Episode IX – The Rise of Skywalker (soundtrack)|Star Wars: Episode IX – The Rise of Skywalker]]''
[[Komponist|Filmkomponist]] [[John Williams (komponist)|John Williams]] is de auteur fan 'e [[soundtrack]]s fan alle njoggen films fan 'e ''[[Skywalker Saga]]''. Ta syn wurk hearre ferskate tige bekend [[meldij]]en, lykas ''[[Star Wars (Main Title)]]'', ek wol ''Luke's Theme'' neamd ([[:en:File:StarWarsMainThemeSnippet.mid|beharkje]]), ''[[Star Wars (Main Title)|Star Wars Secondary Theme]]'' ([[:en:File:Star Wars main theme second subject.mid|beharkje]]), ''Obi-Wan Kenobi's Theme'' ([[:en:File:Star Wars Obi-Wan Kenobi theme.mid|beharkje]]), ''Princess Leia's Theme'' ([[:en:File:Princess Leia's Theme.MID|beharkje]]), ''Han Solo and the Princess'' ([[:en:File:HanSoloandPrincessSnippet.mid|beharkje]]), de ''Rebel Fanfare'' ([[:en:File:Rebel Fanfare.MID|beharkje]]), en ''[[The Imperial March]]'' ("De Keizerlike Mars"), ek wol ''Darth Vader's Theme'' neamd:
<score lang="lilypond" sound="1">
{\key g \minor
\time 4/4
<bes d' g'> <bes d' g'> <bes d' g'> <ges bes ees'>8. bes'16
<bes d' g'>4 <ges bes ees'>8. bes'16 <bes d' g'>2
<g' bes' d''>4 <g' bes' d''>4 <g' bes' d''>4 <ges' bes' ees''>8. bes'16
<bes ees' ges'>4 <ges bes ees'>8. bes'16 <bes d' g'>2
}
</score>
Nei ''[[Star Wars: Episode IX – The Rise of Skywalker]]'' liet de ûnderwilens op jierren rekke Williams witte net mear foar meiwurking oan fierdere ''Star Wars''-films beskikber te wêzen. De soundtrack fan 'e [[lange film|lange]] [[tekenfilm]] ''[[Star Wars: The Clone Wars (film)|Star Wars: The Clone Wars]]'' waard komponearre troch [[Kevin Kiner]], en de soundtracks fan 'e [[spin-off]]-films ''[[Rogue One: A Star Wars Story|Rogue One]]'' en ''[[Solo: A Star Wars Story|Solo]]'' waarden makke troch [[Michael Giacchino]], resp. [[John Powell (filmkomponist)|John Powell]]. Alle trije makken se dêrby gebrûk fan earder wurk fan Williams.
[[File:Golden Canyon Entrance (3812561628).jpg|right|thumb|250px|[[Death Valley]], yn [[Kalifornje]], dêr't guon fan 'e [[sêne]]s op [[Tatooine]] opnommen waarden.]]
==Fideospultsjes==
Yn it ramt fan 'e ''Star Wars''-franchise binne ek gâns [[fideospultsje]]s ferskynd, neffens in telling út [[2017]] mear as hûndert. Sjoch foar in folsleine en byholden list fan alle ''Star Wars''-fideospultsjes [[:en:Star Wars video games|dizze side]] yn 'e [[Ingelske Wikipedy]].
==Rollespullen==
Yn it ramt fan 'e ''Star Wars''-franchise binne ferskate [[rollespul]]len útbrocht. De wichtichsten binne:
*1987–1999: ''[[Star Wars: The Roleplaying Game]]''
*2000–2010: ''[[Star Wars Roleplaying Game (Wizards of the Coast)|Star Trek Roleplaying Game]]'', útbrocht troch [[Wizards of the Coast]]
*2012–2019: ''[[Star Wars Roleplaying Game (Fantasy Flight Games)|Star Trek Roleplaying Game]]'', útbrocht troch [[Fantasy Flight Games]]
Sjoch foar in folsleine en byholden list fan alle ''Star Wars''-rollespullen [[:en:Star Wars role-playing games|dizze side]] yn 'e [[Ingelske Wikipedy]].
[[File:Amidala's Throne Room costume.jpg|left|thumb|180px|Ien fan 'e [[jurk]]en fan [[Padmé Amidala]] út ''[[Star Wars: Episode I – The Phantom Menace]]''.]]
==Multymediaprojekten==
Multymediaprojekten besteane út wurken dy't yn ferskate soarten media publisearre wurde; de ''Star Wars''-franchise omfiemet ferskaten fan sokke projekten. Sa wie ''[[Star Wars: Shadows of the Empire]]'' ([[1996]]), dat yn 'e ynterne [[gronology]] fan 'e franchise spilet tusken de films ''[[Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back]]'' en ''[[Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi]]'' yn, in multymediaprojekt dat bestie út in [[roman]] fan [[Steve Perry (skriuwer)|Steve Perry]], in rige [[strip]]albums, in [[fideospultsje]] en in stikmannich [[action figure]]s.
''[[Star Wars: The Force Unleashed (projekt)|Star Wars: The Force Unleashed]]'' ([[2008]]-[[2010]]), dat spile tusken de films ''[[Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith]]'' en ''[[Star Wars: Episode IV – A New Hope]]'' yn, wie in soartgelikens projekt, besteande út in roman, fideospultsjes út [[2008]] en [[2010]], in [[grafyske roman]], in [[rollespul]] en in [[boartersguod]]rige.
''[[Star Wars: The High Republic]]'' (fan [[2020]] ôf) is krekt sa'n multymediaprojekt. It spilet yn it tiidrek fan 'e [[Galaktyske Republyk|Hege Republyk]], likernôch 200 jier foar de foarfallen yn 'e films fan 'e ''[[Skywalker Saga]]'', en is ferdield yn trije fazen: ''Light of the Jedi'' ([[2020]]-[[2022]]), ''Quest of the Jedi'' (fan [[2022]] ôf) en ''Trials of the Jedi'' (tiid noch ûnbekend). In subprojekt fan ''Star Wars: The High Republic'' is ''Star Wars: The Great Disaster'', oer de ynfal yn 'e [[Galaktyske Republyk]] fan 'e [[antagonist]]yske "romte-[[Wytsingen]]" de Nihil, en it regaad meitsjen troch de [[Jedi]]. ''Star Wars: The High Republic'' omfettet romans, [[koarte ferhalen]], [[strip]]s, [[lústerboek]]en en fideospultsjes.
[[File:Ahsoka Tano costume.jpg|right|thumb|250px|In ''Star Wars''-[[fan (persoan)|fan]] ferklaaid as it [[personaazje]] [[Ahsoka Tano]].]]
==Tydskriften==
''[[Star Wars Insider]]'' is it offisjele [[tydskrift]] fan 'e ''Star Wars''-franchise, dat ienris yn 'e fjouwer [[moanne (tiid)|moannen]] útjûn wurdt. It begûn yn [[1987]] as it [[orgaan (tydskrift)|orgaan]] fan [[The Lucasfilm Fan Club]] en krige yn [[1994]] syn hjoeddeistige [[titel (namme)|titel]]. De ynhâld fan it blêd beslacht [[artikel (publikaasje)|artikels]] oer nije en âlde ''Star Wars''-media, [[koarte ferhalen]] dy't spylje yn it ''Star Wars''-hielal, [[ynstjoerd brief|ynstjoerde brieven]] fan lêzers en it hielendal troch [[fan (persoan)|fans]] fan ''Star Wars'' gearstalde [[nijsbrief]] ''Bantha Tracks''.
''Star Wars Insider'' hat in protte ferskillende [[útjouwerij|útjouwers]] hân, mar sûnt de midden fan 'e [[2000-er jierren]] wurdt it blêd útbrocht troch [[Titan Magazines]]. Behalven yn 'e [[Feriene Steaten]] en oare [[Ingelsk]]talige lannen, lykas [[Kanada]] en [[Austraalje (lân)|Austraalje]], wurdt ''Star Wars Insider'' ek troch ''Star Wars''-fans yn oare [[lannen en territoaria]] lêzen, mar net yn [[Dútslân]], dat syn eigen offisjele ''Star Wars''-blêd hat: ''Star Wars: Das offizielle Magazin''. Yn it [[Feriene Keninkryk]] bestie foarhinne ek in selsstannich blêd, ''Star Wars Magazine'', mar dat gie yn [[2007]] op yn ''Star Wars Insider''.
[[File:Ewan McGregor 2012.jpg|left|thumb|160px|[[Ewan McGregor]] spile yn 'e [[Star Wars-prequeltrilogy|prequeltrilogy]] de rol fan [[Obi-Wan Kenobi]].]]
==Attraksjes yn ferdivedaasjeparken==
De earste attraksje yn in [[ferdivedaasjepark]] dy't basearre wie op ''Star Wars'' wie ''[[Star Tours]]'', dat yn [[1987]] iepen gie yn [[Disneyland]] yn [[Anaheim (Kalifornje)]]. Gâns oare attraksjes yn ferdivedaasjeparken fan [[The Walt Disney Company|Disney]] oer de hiele wrâld binne sûnt makke yn it ramt fan ''Star Wars''. Sjoch foar in folsleine en byholden list fan alle sokke attraksjes [[:en:List of Star Wars theme parks attractions|dizze side]] yn 'e [[Ingelske Wikipedy]].
==Merchandising==
It súkses fan 'e films fan 'e oarspronklike [[Star Wars-trilogy|''Star Wars''-trilogy]] hie as gefolch dat ''Star Wars'' al yn 'e [[1980-er jierren]] ien fan 'e meast [[kommersjalisaasje|kommersjalisearre]] mediafranchises yn 'e wrâld waard. It bliek in geniale set te wêzen fan ''Star Wars''-betinker [[George Lucas]] om by de produksje fan 'e [[Star Wars (film)|orizjinele film]] yn [[1977]] yn te stimmen mei in hap fan [[$]]500.000 út syn eigen [[salaris]] om yn ruil dêrfoar it folsleine eignerskip fan 'e [[merchandising]]rjochten op 'e franchise yn 'e hannen te krijen. Mear as alle [[opbringst (jild)|opbringsten]] fan films en tillefyzjesearjes hat dat him [[rykdom|smoarryk]] makke. Yn [[1987]] wie der mei de merchandising fan 'e oarspronklike filmtrilogy al $2,6 miljard fertsjinne; tsjin [[2012]] hie de merchandising om 'e earste seis films fan 'e ''[[Skywalker Saga]]'' hinne al $20 miljard opbrocht.
By de merchandising yn it ramt fan ''Star Wars'' kin men tinke oan [[boartersguod]]-[[ljochtsabel]]s en [[T-shirt]]s en oare [[klean]] bedrukt mei ''Star Wars''-[[yllustraasje]]s, -[[logo|logo's]] of -[[slogans]] (lykas ''May the Force by with you''). In [[ruilkaartspul]] ([[Star Wars Trading Cards|''Star Wars'' Trading Cards]]), waard sûnt [[1977]] produsearre troch [[Topps]]. Fan [[1995]] oant [[2001]] wie de [[lisinsje]] yn 'e hannen fan [[Decipher, Inc.]], dat it [[Star Wars Customizable Card Game|''Star Wars'' Customizable Card Game]] op 'e merk brocht. [[Pez dispenser]]s (apparaatsjes dy't lytse [[suertsje]]s ôfjouwe) waarden fan [[1997]] ôf yn 'e foarm fan ''Star Wars''-personaazjes makke.
[[File:Star_Wars_-_The_Force_Awakens_cast_by_Gage_Skidmore.jpg|right|thumb|250px|De presintaasje fan ''[[Star Wars: Episode VII – The Force Awakens]]'' op 'e [[San Diego Comic-Con]] fan [[2015]].]]
De [[pop]]kes ("[[action figure]]s") mei tabehear, dy't sûnt [[1977]] produsearre waarden troch [[Kenner Products]], wiene tige [[populêr]] (foar in list, sjoch [[:en:List of Kenner Star Wars action figures|hjirre]]). Tsjintwurdich binne de ierste edysjes fan dy popkes, mitsdat se noch yn 'e oarspronklike ferpakking sitte dy't nea iepenmakke is, tige weardefolle [[collector's item]]s. Sûnt de [[1990-er jierren]] is de [[lisinsje]] foar de produksje fan ''Star Wars''-action figures yn 'e hannen fan boartersguodprodusint [[Hasbro]].
It [[Denemark|Deenske]] boartersguodmerk [[Lego]] bemachtige yn [[1999]] in lisinsje om eigen produkten yn it ramt fan 'e ''Star Wars''-franchise te produsearjen. Ta [[promoasje (marketing)|promoasje]] fan dy [[Lego Star Wars|Lego ''Star Wars''-sets]] makke it bedriuw in rige [[koarte film|koarte]] [[tekenfilm]][[parody]]en en in [[animaasjefilm|animearre]] [[minysearje]]. De [[Lego Star Wars (fideospultsjesearje)|Lego ''Star Wars''-fideospultsjes]], dy't sûnt [[2005]] ferskynden, waarden troch de [[resinsint|kritisy]] rûnom love en ûntjoegen har ta grutte [[bestseller]]s.
[[File:Star Wars Launch Bay Poe Dameron's Helmet.jpg|left|thumb|180px|De [[helm (holdeksel)|helm]] fan [[Poe Dameron]] út 'e [[Star Wars-ferfolchtrilogy|''Star Wars''-ferfolchtrilogy]].]]
It earste [[boerdspul]] yn it ramt fan ''Star Wars'' wie ''Star Wars: Escape from the Death Star'', dat yn [[1977]] tagelyk mei de [[Star Wars (film)|earste film]] útbrocht waard. Ferzjes fan ''[[Monopoly (boerdspul)|Monopoly]]'', ''[[Trivial Pursuit]]'' en ''[[Battleship (spul)|Battleship]]'' mei in ''Star Wars''-[[tema (ûnderwerp)|tema]] waarden yn [[1997]] op 'e merk brocht. It bekende boerdspul ''[[Risk (boerdspul)|Risk]]'' is troch produsint [[Hasbro]] twaris ta in ''Star Wars''-tema adaptearre: ''Star Wars Risk: The Clone Wars Edition'', út [[2005]], en ''Risk: Star Wars Original Trilogy Edition'' ([[2006]]).
==Tematyk==
Kwa [[tema (fiksje)|tematyk]] kin ''Star Wars'' yn it foarste plak opfet wurde as in striid tusken [[goed en kwea]], wêrby't de [[Jedi]] it [[goed]]e fertsjintwurdigje en de [[Sith]] it [[kwea]]. Om dat ûnderskie fuort te sterkjen, makket de franchise gebrûk fan [[Carl Jung|jungiaanske]] [[archetype]]s as "[[skaad (psychology)|it skaad]]", dat mei de Sith ferbûn wurdt, en teffens mei eleminten út it [[kristendom]], lykas de werjefte fan 'e Sith [[Darth Maul]], wêrfoar't stipe wurdt op tradisjonele foarstellings fan [[Satan|de duvel]]. [[Anakin Skywalker]] wurdt dêrfoaroer delset as in [[messias|messiaansk]] figuer, fuortkommen út in [[Unbesmodzge Untfinzenis fan de Faam Marije|ûnbesmodzge ûntfinzenis]]. Hy wurdt ornearre de "Utkarde" te wêzen, waans komst lang foarsein is yn [[profesije]]n. Oars as [[Jezus (tradisjoneel-kristlik)|Jezus]] yn it kristendom komt er, yn ''[[Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith]]'', te fallen en ferwurdt yn 'e foarm fan [[Darth Vader]] ta in wurktúch fan it kwea. Yn ''[[Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi]]'' komt er lykwols ta ynkear en berikt er [[ferlossing]] troch syn [[selsopoffering]] foar syn soan [[Luke Skywalker|Luke]]. ''Star Wars''-betinker [[George Lucas]] hat sein dat it haadtema fan 'e hiele franchise eins ferlossing is.
[[File:Lightsaber blue (with shimmering aura).png|right|thumb|250px|In [[ljochtsabel]], sa't de [[Jedi]] dy brûke.]]
De striid tusken goed en kwea komt yn ''Star Wars'' ek ta utering as de [[politike]] wrakseling tusken [[demokrasy]], yn 'e foarm fan 'e [[Galaktyske Republyk]], it [[Rebelleferbûn (Star Wars)|Rebelleferbûn]] en it [[Ferset (Star Wars)|Ferset]], en [[diktatuer]], fertsjintwurdige troch it [[Galaktysk Keizerryk]] en de [[Earste Oarder (Star Wars)|Earste Oarder]]. [[Fjildslaggen]] fan 'e [[Gunganen]] tsjin 'e [[Hannelsfederaasje]] (yn ''[[Star Wars: Episode I – The Phantom Menace]]'') en fan 'e [[Ewoks]] tsjin 'e [[stoarmtroeper (Star Wars)|stoarmtroepers]] (yn ''[[Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi]]'') litte de botsing sjen tusken primitive en mear ûntwikkele [[maatskippij]]en, ferlykber mei de [[Amerikaanske Yndiaanske oarloggen]] of de [[Fjetnamoarloch]].
De [[militêr unifoarm|militêre unifoarmen]] fan 'e Keizerlike Striidkrêften en de foarm fan 'e [[helm (holdeksel)|helm]] fan [[Darth Vader]] waarden mei opsetsin [[ynspiraasje (keunst)|ynspirearre]] troch de legerunifoarmen fan 'e [[Dútslân|Dútske]] [[Wehrmacht]] yn 'e [[Twadde Wrâldoarloch]], en itselde jildt foar de [[flagge]] fan it Galaktysk Keizerryk, dy't [[read]] mei in [[swart]] en [[wyt]] embleem yn 'e midden is, wat tinken docht oan 'e [[heakkekrúsflagge]] fan [[nazy-Dútslân]]. De manear dy't Palpatine brûkt om himsels ta [[keizer]] te meitsjen, mei it [[kânselier]]skip as opstapke, ferwiist fierders dúdlik nei it kânselierskip fan [[Adolf Hitler]] foar't er himsels ta ''[[Führer]]'' útrôp. En de [[Grutte Suvering fan de Jedi|Grutte Suvering fan 'e Jedi]] spegelet yn guon opsichten de foarfallen fan 'e [[Nacht fan 'e Lange Messen]]. It ferdjer fan binnenút fan 'e Galaktyske Republyk, dat it foar Palpatine mooglik makket en bewurkmasterje de fal fan dy steat, is dan wer in neibearing fan 'e fal fan 'e [[Romeinske Republyk]] en de oprjochting fan it [[Romeinske Ryk]] troch [[Augustus Oktavianus]].
[[File:Flag of the First Galactic Empire.svg|left|thumb|250px|De [[flagge]] fan it [[Galaktysk Keizerryk]] wie [[ynspiraasje (keunst)|ynspirearre]] troch de [[heakkekrúsflagge]] fan [[nazy-Dútslân]].]]
De franchise linet fierders swier op 'e [[kweeste]] fan 'e [[held]], in [[literêr]] [[motyf (fiksje)|motyf]] dat al brûkt waard yn 'e [[Midsiuwsk]]e [[ridderroman]]s. Yn 'e [[letterkunde]] waard it as in archetypysk sjabloan beskreaun troch [[Joseph Campbell]], in saakkundige op it mêd fan 'e [[ferlykjende mytology]]. Eltse haadpersoan út 'e ''[[Skywalker Saga]]'', te witten Luke yn 'e [[Star Wars-trilogy|oarspronklike trilogy]], Anakin yn 'e [[Star Wars-prequeltrilogy|prequeltrilogy]] en [[Rey (Star Wars)|Rey]] yn 'e [[Star Wars-ferfolchtrilogy|ferfolchtrilogy]], folget de stappen fan sa'n syklus of leit se efterstfoarst ôf om ta it kwea te ferfallen. In krúsjaal elemint is dêrby eat dat Campbell omskriuwt as "boetedwaning mei de heit". De ûntdekking fan Luke dat Darth Vader eins syn heit is, foarmet it sintrale draaipunt fan 'e hiele ''Skywalker Saga'' en wurdt beskôge as ien fan 'e ynfloedrykste en meast ferrassende [[plot]]ûntjouwings út 'e [[filmskiednis]]. It ferlies fan [[Qui-Gon Jinn]], dy't in [[heit]]efiguer is foar [[Obi-Wan Kenobi]], hat grutte ynfloed op 'e fierdere ûntwikkeling fan sawol Obi-Wan as Anakin, mei't Obi-Wan en keizer Palpatine allebeide heitefigueren binne foar Anakin. En [[opperste lieder Snoke]] fiteret [[Kylo Ren]] oan om syn heit [[Han Solo]] te [[fermoardzjen]], wylst Kylo it feit dat Rey in [[wees]] is, brûkt om te besykjen har nei de tsjustere kant fan [[de Krêft]] oer te heljen.
==Kulturele ynfloed==
De ''Star Wars''-franchise hat in oansjenlike ynfloed útoefene op 'e [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[kultuer]] en yndirekt ek op 'e [[popkultuer]] fan 'e hiele [[Westerske wrâld]], dy't ommers sterk ûnder ynfloed stiet fan 'e Amerikaanske [[filmyndustry]] fan [[Hollywood]]. Ferwizings nei it [[fiktive]] [[hielal]] fan ''Star Wars'' binne 45 jier nei it útkommen fan 'e [[Star Wars (film)|earste film]] stevich ferankere yn it [[Amerikaansk-Ingelsk]]. Sa kaam al yn 'e [[1980-er jierren]] it [[Strategic Defense Initiative]], in Amerikaansk definsjeprogramma foar de ferdigening tsjin [[ynterkontinintale ballistyske raket]]ten yn 'e folksmûle bekend te stean as it "Star Wars-programma". It gebrûk fan dy oantsjutting waard al rillegau sa algemien dat [[politisy]] it programma ek sa begûnen te neamen. Fierders binne frazen lykas ''evil empire'' ("ryk fan it kwea") en ''may the Force by with you'' ("mei [[de Krêft]] mei dy/jo wêze") ûnderdiel wurden fan it moderne spraakgebrûk.
[[File:TIE fighter model at Walt Disney Taiwan booth 20150811a.jpg|right|thumb|160px|In model fan in [[TIE-jager]], in ienpersoans [[romteskip]] yn gebrûk by de [[Galaktysk Keizerryk|Keizerlike Striidkrêften]].]]
De earste ''Star Wars''-film, ''[[Star Wars: Episode IV – A New Hope]]'', wie in kulturele ienmakker, mei't in protte minsken fan gâns ferskate eftergrûnen derfan genoaten en yn 'e wurdearring foar dy film wat hiene dat har mei-inoar ferbûn. Dyselde film wie, alteast foar in diel, ek ferantwurdlik foar de hommelse heechtijdagen dy't it [[sjenre]] fan [[science fiction]] yn 'e lette [[1970-er jierren|1970-er]] en [[1980-er jierren]] trochmakke. [[Science fiction-film]]s, foartiid inkeld foarbeholden oan in tige beskaat diel fan it [[publyk]], ûntjoech him yn dy tiid ta in [[mainstream]]sjenre.
Troch it ûnbidige súkses fan ''Star Wars'' is de franchise fansels ek it doelwyt fan [[parody]]en wurden. Bekende foarbylden dêrfan binne de film ''[[Spaceballs]]'' ([[1987]]) en ''Laugh It Up, Fuzzball: The Family Guy Trilogy'', in trilogy fan [[tillefyzjespecial]]s út [[2007]], [[2009]] en [[2010]] fan 'e [[tekenfilmsearje]] foar [[folwoeksene]]n ''[[Family Guy]]'', wêryn't de oarspronklike ''Star Wars''-trilogy op [[komeedzje|komysk]] bedoelde wize neispile wurdt mei [[personaazje]]s út 'e searje. [[Fan (persoan)|Fans]] fan ''Star Wars'' hawwe fierders in protte [[fanfiksje]] en ek [[fanfilm]]s produsearre. Fan dy lêsten binne der safolle dat der yn [[2002]] sels in groep [[priis (ûnderskieding)|prizen]] foar ynsteld waard, de [[Official Star Wars Fan Film Award|Official ''Star Wars'' Fan Film Awards]], [[sponsoring|sponsore]] troch [[filmstudio]] [[Lucasfilm]]. Ut noed oer ynbrek op [[copyright]] mochten dêr yn 't earstoan inkeld parodyen, [[mockumentary]]s en [[dokumintêre]]s oan meidwaan, mar yn [[2007]] besleat Lucasfilm ek serieus bedoelde fanfilms foar de prizen meitingje te litten. De studio moediget de makkelei fan sokke films net oan, mar komt der likemin tsjin fanwegen salang't der gjin sprake is fan in [[winst (ûndernimming)|winsteachmerk]].
==Keppelings om utens==
* {{en}}[http://www.starwars.com/ Offisjele webside fan ''Star Wars'']
* {{fy}}[http://fy.starwars.wikia.com/ De Jedipedy yn it Frysk]
* {{en}}[http://starwars.wikia.com Wookieepedia]
* {{nl}}[http://nl.starwars.wikia.com Yodapedia]
{{boarnen|boarnefernijing=
Foar boarnen en oare literatuer, sjoch ûnder: [http://en.wikipedia.org/wiki/Star_Wars ''References'', ''Works Cited'' en ''Further Reading'', op dizze side] en ûnder: [http://en.wikipedia.org/wiki/List_of_Star_Wars_films ''References'', op dizze side] en ûnder: [http://en.wikipedia.org/wiki/List_of_Star_Wars_television_series ''References'', op dizze side].
----
{{Commonscat|Star Wars}}
}}
{{DISPLAYTITLE:''{{PAGENAME}}''}}
{{Star Wars}}
{{Star Wars personaazjes}}
{{Berjocht:Star Wars rassen}}
{{Berjocht:Star Wars planeten}}
[[Kategory:Star Wars| ]]
[[Kategory:Amerikaanske mediafranchise]]
[[Kategory:Amerikaanske filmsearje]]
[[Kategory:Ingelsktalige filmsearje]]
[[Kategory:Science fiction-filmsearje]]
[[Kategory:Fantasyfilmsearje]]
[[Kategory:Aventoerefilmsearje]]
[[Kategory:Aksjefilmsearje]]
[[Kategory:Franchise fan Lucasfilm]]
[[Kategory:Filmsearje út 1977]]
[[Kategory:Mediafranchise út 1976]]
[[Kategory:Sword and planet]]
[[Kategory:Romtefeart]]
[[Kategory:George Lucas]]
ll2d6y4j63xnuwm9x34x3in8gxbyb4d
1089728
1089726
2022-08-20T14:35:32Z
CommonsDelinker
353
"Star_Wars_Visions_Logo.png" is op Commons fuorthelle [[commons:User:EugeneZelenko|EugeneZelenko]] om't: [[:c:Commons:Licensing|]]: non-trivial logo.
wikitext
text/x-wiki
{{Mediafranchise
| ôfbylding = Star wars2.svg
| ôfbyldingstekst =
| ôfbyldingsbreedte = 230px
| namme = ''Star Wars''
| betinker = [[George Lucas]]
| eigner = [[Lucasfilm]]
| lân = [[File:Flag of the United States.svg|border|20px]] [[Feriene Steaten]]
| begjinjier = [[1976]]
| einjier =
| langspylfilms = ● [[Star Wars: Episode IV – A New Hope|Ep. IV: A New Hope]]<br>● [[Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back|Ep. V: The Empire Strikes <br> Back]]<br>● [[Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi|Ep. VI: Return of the Jedi]]<br>● [[Star Wars: Episode I – The Phantom Menace|Ep. I: The Phantom Menace]]<br>● [[Star Wars: Episode II – Attack of the Clones|Ep. II: Attack of the Clones]]<br>● [[Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith|Ep. III: Revenge of the Sith]]<br>● [[Star Wars: The Clone Wars (film)|The Clone Wars]]<br>● [[Star Wars: Episode VII – The Force Awakens|Ep. VII: The Force Awakens]]<br>● [[Rogue One: A Star Wars Story|Rogue One]]<br>● [[Star Wars: Episode VIII – The Last Jedi|Ep. VIII: The Last Jedi]]<br>● [[Solo: A Star Wars Story|Solo]]<br>● [[Star Wars: Episode IX – The Rise of Skywalker|Ep. IX: The Rise of <br> Skywalker]]<br>● [[Rogue Squadron: A Star Wars Story|Rogue Squadron]]
| koarte films =
| dokumintêres =
| tillefyzjefilms = ● [[Caravan of Courage: An Ewok Adventure|Caravan of Courage]]<br>● [[Ewoks: The Battle for Endor]]
| searjes = ● [[The Mandalorian]]<br>● [[The Book of Boba Fett]]<br>● [[Obi-Wan Kenobi (tillefyzjesearje)|Obi-Wan Kenobi]]<br>● [[Andor (tillefyzjesearje)|Andor]]
| tekenfilmsearjes = ● [[Star Wars: Droids|Droids]]<br>● [[Ewoks (tillefyzjesearje)|Ewoks]]<br>● [[Star Wars: Clone Wars (tillefyzjesearje út 2003)|Clone Wars]]<br>● [[Star Wars: The Clone Wars (tillefyzjesearje út 2008)|The Clone Wars]]<br>● [[Star Wars: Rebels|Rebels]]<br>● [[Star Wars: Blips|Blips]]<br>● [[Star Wars: Forces of Destiny|Forces of Destiny]]<br>● [[Star Wars: Galaxy of Adventures|Galaxy of Adventures]]<br>● [[Star Wars: Resistance|Resistance]] <br>● [[Star Wars: Roll Out|Roll Out]]<br>● [[Star Wars: Galaxy of Creatures|Galaxy of Creatures]] <br>● [[Star Wars: Visions|Visions]] <br>● [[Star Wars: The Bad Batch|The Bad Batch]]
| specials = [[Star Wars Holiday Special]]
| toanielstikken =
| fideospultsjes = ferskaat, sjoch [[#Fideospultsjes|hjirre]]
| boerdspullen = ferskaat, sjoch [[#Merchandising|hjirre]]
| kaartspullen = ferskaat, sjoch [[#Merchandising|hjirre]]
| romans = ferskaat, sjoch [[#Literatuer|hjirre]]
| ferhalen =
| ferhalebondels =
| companionboeken =
| strips = ferskaat, sjoch [[#Strips|hjirre]]
| soundtracks = ● ''[[Star Wars (soundtrack)|Ep. IV: A New Hope]]''<br>● ''[[Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back (soundtrack)|Ep. V: The Empire Strikes <br> Back]]''<br>● ''[[Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi (soundtrack)|Ep. VI: Return of the Jedi]]''<br>● ''[[Star Wars: Episode I – The Phantom Menace (soundtrack)|Ep. I: The Phantom Menace]]''<br>● ''[[Star Wars: Episode II – Attack of the Clones (soundtrack)|Ep. II: Attack of the Clones]]''<br>● ''[[Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith (soundtrack)|Ep. III: Revenge of the Sith]]''<br>● ''[[Star Wars: Episode VII – The Force Awakens (soundtrack)|Ep. VII: The Force Awakens]]''<br>● ''[[Rogue One: A Star Wars Story (soundtrack)|Rogue One]]'' <br>● ''[[Star Wars: Episode VIII – The Last Jedi (soundtrack)|Ep. VIII: The Last Jedi]]''<br>● ''[[Solo: A Star Wars Story (soundtrack)|''Solo]]''<br>● ''[[Star Wars: Episode IX – The Rise of Skywalker (soundtrack)|Ep. IX: The Rise of <br> Skywalker]]''
| webside = [http://www.starwars.com/ www.starwars.com]
}}
{{Oar|de Amerikaanske mediafranchise|Star Wars (betsjuttingsside)}}
'''''Star Wars''''' ([[Ingelsk]] foar "Stjerre-oarloggen") is in tige [[populêr]]e [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[science fiction]]-[[mediafranchise]] dy't betocht is troch [[George Lucas]]. De franchise, dy't ta it [[subsjenre]] [[sword and planet]] rekkene wurde kin, is eigendom fan [[Lucasfilm]], in [[filmstudio]] dy't yn [[2012]] oernommen waard troch [[The Walt Disney Company]]. ''Star Wars'' wurdt yn 'e regel ornearre begûn te wêzen mei de [[film]] ''[[Star Wars (film)|Star Wars]]'', út [[1977]], dy't letter mei weromwurkjende krêft omneamd waard ta ''Star Wars: Episode IV – A New Hope''. De [[ferboeking]] fan it [[senario]] fan dy film kaam lykwols al yn [[1976]] út. De earste film wie in reuseftich súkses, en ''Star Wars'' ûntjoech him al rillegau ta in wrâldwiid [[popkultuer]]fenomeen.
De ferhalen fan ''Star Wars'' spylje har ôf tsjin in optochte eftergrûn "lang ferlyn, yn in [[stjerrestelsel]] fier, fier fuort". Yn 'e grûn giet it om 'e ivige striid tusken [[goed en kwea]]. Dêrby fertsjintwurdigje de [[Jedi|Jedi-ridders]] it [[goed]]e, en harren rivalen, de [[Sith]], it [[kwea]]. It optochte universum omfiemet ek in protte [[tema (fiksje)|tema's]] dy't ûntliend binne oan [[filosofy]] en [[religy]]. In foarbyld dêrfan is 'De Krêft' (''The Force''), in [[pseudowittenskip]]like boarne fan [[enerzjy]] dy't de brûker [[boppenatuerlik]] lykjende fermogens jaan kin. Yn it ramt fan 'e franchise binne njonken de [[filmsearje]] adaptaasjes ta oare media ferskynd, lykas [[tillefyzjefilm]]s, [[live-action]][[tillefyzjesearje]]s, [[tekenfilmsearje]]s, [[fideospultsje]]s, [[roman]]s, [[strip]]s, [[soundtrack]]albums, [[kaartspul]]len, [[boerdspul]]len en [[boartersguod]]. Anno [[2022]] hawwe de ''Star Wars''-films tsien [[Oscar]]s en ien [[Golden Globe]] wûn, mei dêropta nominaasjes foar nochris tritich oare Oscars en fjouwer oare Golden Globes.
==Setting==
De ''Star Wars''-[[mediafranchise|franchise]] jout de aventoeren wer fan [[personaazje]]s "lang ferlyn yn in [[stjerrestelsel]] fier, fier fuort", dêr't [[minske]]n gearlibje mei [[bûtenierdske wêzens]] fan alderhanne rassen en teffens mei [[keunstmjittige yntelliginsje|selstinkende]] [[robot]]s. Dy helpe [[libben]]e wêzens by it útfieren fan rûtinemjittige deistige taken (lykas [[ûnderhâld]]) of beskikke oars oer spesjalistyske [[kennis]] (lykas in [[tolk (berop)|tolk]]). Sa'n robot wurdt ornaris oantsjut as in "droïde" ([[Ingelsk]]: ''droid''; in [[ôfkoarting]] foar "[[androïde]]").
[[File:Star Wars characters at Madame Tussaud.jpg|left|thumb|250px|[[Waaksen byld]]en fan [[Darth Vader]] (l.) en [[Luke Skywalker]] (rj.) ferwikkele yn in gefjocht mei [[ljochtsabel]]s, mei op 'e eftergrûn it tasjende figuer fan [[keizer]] [[Palpatine]].]]
[[Tillekommunikaasje]] giet fia twasidige [[radioferbining]]s, mei [[audiofisueel|audiofisuele]] [[byldskerm]]en en mei [[holografy]]ske [[projeksje]]s. [[Ferfier]] op it planeetoerflak giet mei saneamde '[[lânglider]]s' (Ingelsk: ''landspeeder''), [[auto's]] sûnder [[tsjil]]len dy't gebrûk meitsje fan [[anty-gravitaasje]]technology. Der besteane ek '[[glydmotor]]s' of 'sweefmotors' (''speeder bikes'' of ''hover bikes''), dat [[motorfyts]]en mei deselde technology binne. Foar [[oarloch]]fiering op [[grûn|lân]] wurde fierders saneamde '[[rinner (Star Wars)|rinners]]' ynset, [[pânserfiertúch|pânserfiertugen]] dy't net op tsjillen geane, mar op lange [[meganyk|meganyske]] [[skonk]]en. De bekendste soarten rinners binne de fjouwerskonkige [[AT-AT]] en de twaskonkige [[AT-ST]].
[[Romtefeart]] tusken bewenne [[planeten]] komt in protte foar en wurdt mooglik makke troch it bestean fan [[hyperromte]]technology foar [[flugger-as-ljochtreizgjen]] . [[Romteskip]]pen rinne útinoar fan lytse ienpersoans tastellen oant reuseftige skippen. Ienpersoans romteskippen foar [[oarloch]]fiering wurde 'stjerrejagers' (''starfighters'') neamd en binne ferlykber mei [[strieljager]]s. De bekendste types fan sokke romteskippen binne de [[X-wjukjager]] (''X-wing fighter'') en [[Y-wjukjager-bommesmiter]] (''Y-wing fighter-bomber'') dy't brûkt wurdt troch it [[Rebelleferbûn (Star Wars)|Rebelleferbûn]], en de [[TIE-jager]] (''TIE fighter'') fan 'e [[Galaktysk Keizerryk|Keizerlike Striidkrêften]]. De grutste oarlochsromteskippen, ferlykber mei [[fleandekskip]]pen, binne '[[stjerreslachskip]]pen' (eins yn it Ingelsk ''star destroyers'' neamd, dat oerset wurde moat as "stjerre[[torpedoboatjager]]s", mar ek letterlik as "stjerreferdylgers" útlein wurde kin). Teffens besteane der stasjonêre [[romtestasjon]]s, lykas de '[[deadsstjer]]ren' (''death stars''), dy't de grutte fan in lytse [[moanne (byplaneet)|moanne]] hawwe.
[[File:StormTrooper Blaster.jpg|right|thumb|180px|De [[ploffer (Star Wars)|ploffer]] (''blaster'') fan in [[stoarmtroeper (Star Wars)|stoarmtroeper]] fan it [[Galaktysk Keizerryk]].]]
In [[mystyk|mystike]] mar skynber apersonele krêft, dy't bekend stiet as "[[de Krêft]]" (''the Force''), wurdt yn 'e [[Star Wars (film)|oarspronklike film]] omskreaun as "in [[enerzjy]]fjild skepen troch alle libbene wêzens […, dat] it stjerrestelsel gearbynt." Troch training en [[meditaasje]] kinne dyjingen dy't "sterk yn 'e Krêft" binne, fermogens bemachtigje dy't [[boppenatuerlik]] lykje, wêrûnder [[telekineze]], [[telepaty]], [[profesij|foarkennis]] en de manipulaasje fan fysike enerzjy. Brûkers fan 'e Krêft binne mar tige minmachtich yn ferhâlding ta de folsleine [[befolking]]. De Krêft is it wichtichste [[ark en reau|ark]] én [[wapen]] fan twa [[militêre oarder (religieus genoatskip)|ridderoarders]] dy't sûnt minskewitten mei-inoar yn konflikt binne. Dat binne de [[Jedi]], dy't fungearje as bewekkers fan 'e [[frede]] yn 'e [[Galaktyske Republyk]] en de ljochte kant fan 'e Krêft brûke foar [[selsferdigening]] en [[arbitraazje]], en de [[Sith]], dy't de tsjustere kant fan 'e Krêft ynsette foar harren persoanlike doelen en it fersprieden fan [[eangstme]] en [[agresje]]. Wylst Jedi-ridders gauris relatyf manmachtich wêze kinne, binne de Sith altyd beheind ta twa: in master en syn learling.
De Jedi en de Sith jouwe as [[wapen]] de foarkar oan 'e saneamde [[ljochtsabel]]: in [[swurd]] mei in [[limmet]] fan enerzjy dat troch frijwol elts materiaal hinne snije kin en dêr't teffens enerzjyprojektilen mei ôfwarre wurde kinne. De rest fan 'e befolking, [[soldaten]] likegoed as [[kriminelen]] en eltsenien dêrtuskyn, brûkt saneamde "[[ploffer (Star Wars)|ploffers]]": [[fjoerwapen|projektylfjoerwapens]] basearre op [[laser]]technology.
It stjerrestelsel foarmet (fan oarsprong) ien reuseftige [[republyk]], de [[Galaktyske Republyk]], dy't bestjoerd wurdt troch de Galaktyske [[Senaat]] op 'e planeet [[Coruscant]]. Dêrnjonken hawwe de measte bewenne planeten har eigen, [[autonomy|autonome]], [[regear]]. Al neigeraden dat men fierder fan it sintrum fan 'e macht ôf komt, belunet de ynfloed fan 'e autoriteiten. Yn 'e bûtenste rânen fan it stjerrestelsel slane sadwaande [[organisearre misdie|misdiesyndikaten]] foar master op, lykas de [[kartel]]s fan 'e [[Hutt (Star Wars)|Hutt]], dy't har talizze op yllegale aktiviteiten lykas [[smokkeljen]] en [[slavehannel]]. De tsjinsten fan [[preemjejager]]s wurdt fakentiden gebrûk fan makke troch sawol [[gangster]]s as [[oerheid|oerheden]].
It fiktyf universum fan ''Star Wars'' omfiemet ferskate tiidrekken, wêrûnder:
*de Hege Republyk: de heechtijdagen fan 'e [[Galaktyske Republyk]], likernôch 200 jier foarôfgeande oan 'e [[Star Wars-prequeltrilogy|''Star Wars''-prequeltrilogy]]. Yn dy tiid spylje de ûnderdielen fan it [[multymedia]]projekt ''[[Star Wars: The High Republic]]'' en de [[tillefyzjesearje]] ''[[The Acolyte (tillefyzjesearje)|The Acolyte]]''.
*de Fal fan 'e Jedi: it tiidrek wêryn't de Galaktyske Republyk troch de Sith korrumpearre en ûnder fuotten helle wurdt. Ek de [[Kloane-oarloggen]] en dêropfolgjende [[Grutte Suvering fan de Jedi|ferfolgings fan 'e Jedi]] alle hjirûnder. Yn dit tiidrek spylje de [[Star Wars-prequeltrilogy|''Star Wars''-prequeltrilogy]], de [[tekenfilm]] ''[[Star Wars: The Clone Wars (film)|Star Wars: The Clone Wars]]'' en de [[tekenfilmsearje]]s ''[[Star Wars: Clone Wars (tillefyzjesearje út 2003)|Star Wars: Clone Wars]]'' en ''[[Star Wars: The Clone Wars (tillefyzjesearje út 2008)|Star Wars: The Clone Wars]]''.
[[File:Star-Wars-aurek-besh-alphabet-chart.svg|right|thumb|250px|Utlis oangeande it ''aurebesh''-[[alfabet]] dat yn 'e ''Star Wars''-franchise yn gebrûk is foar it Basaalsk (''Basic''), de ''[[lingua franca]]'' fan it Stjerrestelsel.]]
*it Regear fan it Keizerryk: it tiidrek wêryn't it stjerrestelsel oerhearske wurdt troch it [[diktatuer|diktatoriale]] [[Galaktysk Keizerryk]] mei [[Palpatine]] as [[keizer]]. Yn dit tiidrek spylje de film ''[[Solo: A Star Wars Story]]'', de tillefyzjesearje ''[[Obi-Wan Kenobi (tillefyzjesearje)|Obi-Wan Kenobi]]'' en de tekenfilmsearje ''[[Star Wars: The Bad Batch]]''.
**it Tiidrek fan 'e Rebûlje: de perioade yn 'e twadde helte fan it Regear fan it Keizerryk dat it [[Rebelleferbûn (Star Wars)|Rebelleferbûn]] oprjochte wurdt en in nije [[boargeroarloch]] yn it stjerrestelsel begjint om it Galaktysk Keizerryk ûnder fuotten te heljen. Yn dit tiidrek spylje de oarspronklike [[Star Wars-trilogy|''Star Wars''-trilogy]], de film ''[[Rogue One: A Star Wars Story]]'', de tillefyzjesearje ''[[Andor (tillefyzjesearje)|Andor]]'' en de tekenfilmsearje ''[[Star Wars: Rebels]]''.
*de Nije Republyk: it tiidrek nei de fal fan it Galaktysk Keizerryk, as de Galaktyske Republyk op 'e nij oprjochte wurdt yn 'e foarm fan 'e [[Galaktyske Republyk|Nije Republyk]] en syn formative jierren trochmakket. Yn dizze perioade spylje de tillefyzjesearje ''[[The Mandalorian]]'' en de [[spin-off]]searjes dêrfan, ''[[The Book of Boba Fett]]'' en ''[[Ahsoka (tillefyzjesearje)|Ahsoka]]'', en ek ''[[Rangers of the New Republic]]''.
**de Opkomst fan 'e Earste Oarder: de perioade wêryn't de restanten fan it âlde Galaktysk Keizerryk harsels werfoarmje ta de [[Earste Oarder (Star Wars)|Earste Oarder]] en grutte súksessen boeke yn har stribjen ta de weroprjochting fan it Keizerryk. [[Held]]en fan 'e eardere Rebûlje liede no it [[Ferset (Star Wars)|Ferset]] yn in striid om it fuortbestean fan 'e Nije Republyk te bewissigjen. Yn dizze perioade spylje de [[Star Wars-ferfolchtrilogy|''Star Wars''-ferfolchtrilogy]] en de tekenfilmsearje ''[[Star Wars: Resistance]]''.
(It eardere ''Star Wars'' Expanded Universe omfette oare tiidlinen en tiidrekken, dy't lykwols nei de oername fan [[Lucasfilm]] troch [[The Walt Disney Company|Disney]], yn [[2012]], [[retcon]]d waarden en op [[25 april]] [[2014]] formeel omneamd waarden ta ''Star Wars Legends''.)
==Films==
De kearn fan 'e ''Star Wars''-franchise wurdt foarme troch trije [[trilogy|filmtrilogyen]], dy't mei-inoar oantsjut wurde as de ''[[Skywalker Saga]]''. De njoggen ûnderskate [[film]]s fan dy [[filmsearje]] waarden op net-[[gronology]]ske wize produsearre. De [[ôflevering]]s ([[Ingelsk]]: ''episodes'') IV, V en VI foarmen de oarspronklike [[Star Wars-trilogy|''Star Wars''-trilogy]], dy't fan [[1977]] oant en mei [[1983]] makke waard troch de betinker fan ''Star Wars'', [[George Lucas]], en syn ûnôfhinklike [[filmstudio]] [[Lucasfilm]]. De folgjende trilogy, dy't tusken [[1999]] en [[2005]] ferskynde, omfette de ôfleverings I, II en III, en wurdt dêrom oantsjut as de [[Star Wars-prequeltrilogy|''Star Wars''-prequeltrilogy]], mei't in [[prequel]] in film of oar wurk fan [[fiksje]] is dat neffens de ynterne gronology fan it ferhaal foarôfgiet oan in earder publisearre wurk. De prequeltrilogy waard ek troch Lucas en it selsstannige Lucasfilm makke.
[[File:George Lucas 1986 (cropped).jpg|left|thumb|160px|[[George Lucas]], de betinker fan ''Star Wars''.]]
Yn [[2012]] waard Lucasfilm oernommen troch [[The Walt Disney Company]] en waard it in [[dochterûndernimming]] fan dy multymediakorporaasje. It wie sadwaande Disney dat fan [[2015]] oant [[2019]] de ôfleverings VII, VIII en IX makke, dy't de saneamde [[Star Wars-ferfolchtrilogy|''Star Wars''-ferfolchtrilogy]] foarmje, ek wol de ''Star Wars''-sequeltrilogy neamd (''sequel'' is it Ingelske wurdt foar "[[ferfolch]]"). Disney wie ek ferantwurdlik foar de makkelei fan ferskate op harsels steande ''Star Wars''-films, dy't wol oantsjut wurde as de "Antologysearje" (''anthology'' is it Ingelske wurd foar "[[blomlêzing]]"). Anno [[2022]] giet it dêrby om ''[[Rogue One: A Star Wars Story]]'' ([[2016]]) en ''[[Solo: A Star Wars Story]]'' ([[2018]]). Dy films wurde net ta de ''Skywalker Saga'' rekkene.
===''Skywalker Saga''===
De ''Skywalker Saga'' is in rige fan njoggen ''Star Wars''-films, ferdield oer trije [[filmtrilogy]]en: de oarspronklike [[Star Wars-trilogy|''Star Wars''-trilogy]] ([[1977]]-[[1983]]), de [[Star Wars-prequeltrilogy|''Star Wars''-prequeltrilogy]] ([[1999]]-[[2005]]) en de [[Star Wars-ferfolchtrilogy|''Star Wars''-ferfolchtrilogy]] ([[2015]]-[[2019]]). De rige fertelt oer de aventoeren fan [[haadpersoan]] [[Luke Skywalker]] en syn [[famyljeleden]] en [[freonskip|freonen]] tsjin 'e eftergrûn fan in [[boargeroarloch]] yn it [[Stjerrestelsel]], wêrby't de [[demokratysk]]e mar yneffektive [[Galaktyske Republyk]] ûnder fuotten helle wurdt om ferfongen te wurden troch in [[diktatuer]], it [[Galaktysk Keizerryk]]. Dat liedt dan letter wer ta in [[opstân]] tsjin it Keizerlik skrikbewâld.
[[File:Mark Hamill (48419236062) Cropped.jpg|right|thumb|160px|[[Mark Hamill]] spile yn 'e oarspronklike [[Star Wars-trilogy|''Star Wars''-trilogy]] de rol fan [[Luke Skywalker]].]]
[[George Lucas]], de betinker fan ''Star Wars'', hie al foàr it útkommen fan 'e [[Star Wars (film)|earste ''Star Wars''-film]], yn [[1977]], grutte plannen foar it meitsjen fan in trilogy fan trilogyen. Dat makke er yn [[1978]] by in [[fraachpetear]] mei it [[tydskrift]] ''[[Time (tydskrift)|Time]]'' bekend, en yn [[1981]], nei't de [[The Empire Strikes Back|twadde film]] yn 'e [[bioskoop]] kommen wie, befêstige er dat er yn grutte halen it ferhaal foar noch sân oare films klear hie.
{{Clearleft}}
====''Star Wars''-trilogy====
De ''Star Wars''-trilogy, gauris de 'oarspronklike' ''Star Wars''-trilogy of de 'orizjinele' ''Star Wars''-trilogy neamd om him te ûnderskieden fan 'e letter makke filmtrilogyen yn it ramt fan ''Star Wars'', wie folslein it optinksel fan [[George Lucas]]. Dyselde woe yn [[1971]] in filmadaptaasje meitsje fan 'e [[searjefilm]] ''[[Flash Gordon (tillefyzjesearje)|Flash Gordon]]'', út 'e [[1930-er jierren]], mar it slagge him net om 'e [[filmrjochten]] dêrop te besetten. Linkendewei begûn er dêrom mar in eigen [[science fiction]]-[[epos]] te betinken, wêrby't er him [[ynspiraasje (keunst)|ynspirearje]] liet troch de science fiction-[[roman]]s fan [[Edgar Rice Burroughs]] en beskate films (dy't net ta science fiction hearre) fan 'e [[Japan]]ske [[regisseur]] [[Akira Kurosawa]].
[[File:Star Wars Identities (8348847356).jpg|left|thumb|250px|In model fan 'e ''[[Millennium Falcon]]'', it [[romteskip]] fan [[Han Solo]].]]
Lucas skreau in gearfetting fan twa [[bledside|siden]] fan syn ferhaal, mei as [[titel (namme)|titel]] ''Journal of the Whills'', en dêr gied er mei te suteljen by de [[filmstudio's]] fan [[Hollywood]] lâns. [[United Artists]], [[Universal Pictures]] en [[The Walt Disney Company|Disney]] seagen der neat yn en wiisden it ôf, mar [[20th Century Fox]] besleat der yn te [[ynvestearjen]]. Lucas fûn lykwols, nei't er der nochris [[kritysk]] nei sjoen hie, dat syn oarspronklike ferhaal te yngewikkeld wie foar in film, dat op [[17 april]] [[1973]] sette er útein mei in trettjin siden tellende, werskreaune ferzje fan syn [[senario]], dat er diskear ''The Star Wars'' neamde. Tsjin [[maaie]] [[1974]] hied er dat útwreide ta in folslein skript troch eleminten lykas de [[Sith]] en de [[Deadsstjer]] ta te foegjen, mar dêrtroch, sa fûn er, wie it ferhaal te lang wurden foar ien film. Der folgen noch ferskate nije ferzjes fan it senario, oant Lucas it ferhaal úteinlik werombrocht hie ta wat de [[Star Wars (film)|earste film]] wurde soe.
It ûnbidige súkses fan dy film, dy't yn [[1977]] útkaam, makke dat Lucas besleat om fan syn projekt in [[filmsearje]] te meitsjen. Hy hie fuort al in trilogy fan trilogyen yn 'e holle, mar it soe mear as fjirtich jier yn beslach nimme om dat idee te ferwêzentlikjen. De beide folgjende dielen fan 'e oarspronklike ''Star Wars''-trilogy, dy't yn [[1980]] en [[1983]] yn 'e [[bioskoop]] kamen, waarden [[finansierd]] troch Lucas syn eigen filmstudio [[Lucasfilm]] fan it [[jild]] dat fertsjinne wie mei de earste film. Beide ferfolgen wiene ek grutte [[kommersje]]le súksessen, hoewol net sa grut as de earste film.
It ferhaal fan 'e oarspronklike trilogy folget it stribjen fan 'e jonge [[Luke Skywalker]] om in [[Jedi|Jedi-ridder]] te wurden yn in tiid dat de Jedi sa goed as útrûge binne troch it [[Galaktysk Keizerryk]]. Dêrnjonken wurdt ek gâns omtinken jûn oan 'e geduerige striid fan Luke en oaren mei de [[kwea|boasaardige]] Keizerlike hantlanger [[Darth Vader]] en de wrakseling fan it [[Rebelleferbûn (Star Wars)|Rebelleferbûn]] om it Stjerreselsel te befrijen fan it skrikbewâld fan it Galaktysk Keizerryk.
=====''Star Wars: Episode IV – A New Hope''=====
[[File:Star_Wars_Logo.svg|right|thumb|200px|It logo fan ''[[Star Wars: Episode IV – A New Hope]]''.]]
{{Apart|Star Wars: Episode IV – A New Hope}}
Yn ''Star Wars: Episode IV – A New Hope'' wennet [[Luke Skywalker]] ([[Mark Hamill]]), in [[wees]]jonge dy't [[adopsje|oannommen]] is troch syn [[omke]] en [[muoike]], op in [[boerespultsje]] yn 'e [[woastyn]] fan 'e [[planeet]] [[Tatooine]], dêr't er dreamt fan gruttere en bettere dingen. As syn omke in pear twaddehâns [[androïde]]n oanskaft, [[R2-D2]] ([[Kenny Baker (Ingelsk akteur)|Kenny Baker]]) en [[C-3PO]] ([[Anthony Daniels]]), ûntdekt Luke dat R2-D2 in boadskip befettet fan [[prinsesse]] [[Leia Organa]] fan Alderaan ([[Carrie Fisher]]) oan Jedi-master [[Obi-Wan Kenobi]] ([[sir]] [[Alec Guinness]]), dy't [[ûnderdûken|ûnderdûkt]] as [[balling]] op Tatooine libbet. R2-D2 naait út en Luke giet der mei C-3PO efteroan, en úteinlik bedarje se sa trijeresom by Obi-Wan. Dyselde fertelt Luke dat er foarhinne in [[freonskip|freon]] fan Luke syn [[heit]] [[Anakin Skywalker|Anakin]] wie. Anakin wie nammentlik syn learling oant er [[fermoarde]] waard troch [[Darth Vader]] (lichem: [[David Prowse]]; stim: [[James Earl Jones]]), de trewant fan [[keizer]] [[Palpatine]].
As Luke ûntdekt dat syn omke en muoike yn syn ôfwêzigens fermoarde binne troch Keizerlike [[stoarmtroeper (Star Wars)|stoarmtroepers]] op 'e siik nei de beide androïden, jout er him by Obi-Wan, dy't him fertelt dat it syn [[lotsbestimming]] is om, krekt as syn heit foar him, in Jedi-ridder te wurden. Se hiere de [[smokkeljen|smokkelder]] [[Han Solo]] ([[Harrison Ford]]) en syn [[Wookiee]]-[[piloat]] [[Chewbacca]] ([[Peter Mayhew]]) yn, en sette yn harren [[romteskip]], de ''[[Millennium Falcon]]'', ôf fan Tatooine nei [[Alderaan]]. Dêr oankommen, ûntdekke se dat dy planeet ferneatige is troch in reuseftich Keizerlik [[romtestasjon]] dat de [[Deadsstjer]] hjit. Harren skip komt fêst te sitten yn in [[lûkstriel]] fan it romtestasjon, mar se witte oan [[finzen]]skip te ûntkommen en rêde prinsesse Leia, dy't op 'e Deadsstjer fêstholden wurdt. Obi-Wan Kenobi [[selsopoffering|offeret himsels op]] om 'e oaren de kâns te jaan om te ûntsnappen. Luke, Leia, Han, Chewbacca, R2-D2 en C-3PO leverje de [[blaudruk]]ken fan 'e Deadsstjer ôf by it [[Rebelleferbûn (Star Wars)|Rebelleferbûn]], wêrnei't se dielnimme oan in oanfal dy't de Deadsstjer ferneatigje moat.
[[File:Hotel-sididriss.jpg|left|thumb|250px|It Hotel Sidi Driss yn [[Matmata]], yn [[Tuneezje]], gie yn ''[[Star Wars: Episode IV – A New Hope]]'' troch foar de pleats fan 'e [[omke]] en [[muoike]] fan [[Luke Skywalker]] op [[Tatooine]].]]
''Star Wars: Episode IV – A New Hope'', oarspronklik útbrocht ûnder de titel ''Star Wars'', waard [[regissearre]] troch [[George Lucas]] nei in [[senario]] fan himsels. De film gie op [[25 maaie]] [[1977]] yn [[premiêre]], en brocht [[$]]775,8 miljoen op tsjin in [[budget]] fan $11 miljoen. ''Star Wars: Episode IV – A New Hope'' wie de meast [[opbringst (jild)|opbringende]] film fan [[1977]] en teffens de meast opbringende film aller tiden, en mei [[ynflaasjekorreksje]] is it noch altyd de op ien nei meast opbringende film yn [[Noard-Amearika]] (nei ''[[Gone with the Film (film)|Gone with the Wind]]'') en de op trije nei meast opbringende film wrâldwiid (nei ''Gone with the Wind'', ''[[Avatar (film út 2009)|Avatar]]'' en ''[[Titanic (film út 1997)|Titanic]]'').
De film waard nominearre foar 11 [[Oscar]]s en wûn dêrfan 7; ek wiene der nominaasjes foar 4 [[Golden Globe]]s (1 wûn); 6 [[BAFTA's]] (2 wûn); en 17 [[Saturn Award]]s (13 wûn, wêrûnder de [[priis (ûnderskieding)|priis]] foar bêste [[science fiction-film]]). Yn [[1989]] wie ''Star Wars: Episode IV – A New Hope'' ien fan 'e earste 25 films dy't omreden fan [[kulturele]], [[histoarysk]]e en/of [[estetysk]]e wearde troch de [[Library of Congress]] foar preservearring foar de ivichheid opnommen waarden yn it [[National Film Registry]]. ''Star Wars: Episode IV – A New Hope'' wurdt tsjintwurdich beskôge as ien fan 'e bêste en ynfloedrykste films út 'e [[filmskiednis]].
=====''Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back''=====
[[File:Theempirestrikesback-logo.svg|right|thumb|200px|It logo fan ''[[Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back]]''.]]
{{Apart|Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back}}
''Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back'' spilet trije jier nei de oerwinning dy't it Rebelleferbûn mei de ferneatiging fan 'e Deadsstjer boekte. De [[boargeroarloch]] giet noch altyd troch en Keizerlike troepen twinge de rebellen ta de [[evakuaasje]] fan in wichtige basis op 'e [[iisplaneet]] [[Hoth]]. Dêrta oardere troch de [[geast]] fan Obi-Wan Kenobi (sir Alec Guinness), reizget Luke Skywalker (Mark Hamill) mei R2-D2 (Kenny Baker) nei de planeet [[Dagobah]], dêr't de âlde Jedi-ridder [[Yoda]] ([[Frank Oz]]) as [[klúzner]] yn ballingskip libbet. Dyselde stimt deryn ta om Luke te trainen, hoewol't er net ûnder stuollen of banken stekt dat er syn twifels hat oer Luke syn geskiktheid om Jedi te wurden.
Underwilens binne Han Solo (Harrison Ford), Chewbacca (Peter Mayhew), prinsesse Leia (Carrie Fisher) en C-3PO (Anthony Daniels) fan Hoth ûntkommen yn 'e ''Millennium Falcon'', mar as it romteskip stikken rekket, moatte se help sykje yn 'e Stêd yn 'e Wolkens op 'e planeet [[Bespin]], dy't bestjoerd wurdt troch Han syn âlde freon [[Lando Calrissian]] ([[Billy Dee Williams]]). Dêr rinne se lykwols yn in [[mûklaach]], mei't Lando ûnder ien tekken blykt te skûljen mei Darth Vader, (David Prowse/James Earl Jones) de wichtichste hantlanger fan keizer Palpatine (lichem: [[Elaine Baker (aktrise)|Elaine Baker]]; stim: [[Clive Revill]]). Luke brekt syn training troch Yoda ôf as er berjocht kriget fan 'e finzenname fan syn freonen, en set nei de Stêd yn 'e Wolkens ta.
[[File:Carrie_Fisher_2013_cropped_retouched.jpg|left|thumb|160px|[[Carrie Fisher]] spile yn 'e oarspronklike [[Star Wars-trilogy|''Star Wars''-trilogy]] de rol fan [[prinsesse]] [[Leia Organa|Leia]].]]
Vader lit Han Solo ynfrieze yn (de [[fiktive]] stof) karbonyt, wêrnei't er him oan 'e [[preemjejager]] [[Boba Fett]] (lichem: [[Jeremy Bulloch]]; stim: [[Jason Wingreen]]) jout. Dyselde is fan doel de [[preemje (opspoaringsmetoade)|preemje]] te ynkassearjen dy't de [[gangster]] [[Jabba de Hutt]] op syn holle set hat, en reizget dêrfoar mei de ynferzen Solo ôf nei [[Tatooine]]. It lot fan syn âlde freon bringt Lando derta om [[oerrinnen|oer te rinnen]] nei de rebellen. Hy befrijt Chewbacca, C-3PO en prinsesse Leia en naait mei harren en de krekt arrivearre R2-D2 út yn 'e reparearre ''Millennium Falcon''. Underwilens siket Luke Darth Vader op en fjochtet in [[duël]] mei de [[ljochtsabel]] út wêrby't er syn [[hân]] [[amputaasje|kwytrekket]] en in skokkende wierheid oer syn heit oan 'e weet komt, foar't er rêden wurdt troch Lando-en-dy.
''Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back'', oarspronklik koartwei ''The Empire Strikes Back'' neamd, waard regissearre troch [[Irvin Kershner]] nei in senario fan [[Leigh Brackett]] en [[Lawrence Kasdan]]. De film gie op [[6 maaie]] [[1980]] yn premiêre, en brocht $538,4 miljoen op tsjin in budget fan $30,5 miljoen. Dêrmei wie ''Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back'' de meast opbringende film fan [[1980]]. Tsjintwurdich wurdt ''Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back'' rûnom sjoen as ien fan 'e bêste films aller tiden en as in foarbyld fan hoe't in ferfolch de oarspronklike film oertreffe kin. De film waard lykwols foar minder prizen nominearre as [[Star Wars (film)|de earste film]]. Hy wûn 2 Oscars (fan 4 nominaasjes) en en gjin inkele [[Golden Globe]] (fan 1 nominaasje). Wol wûn ''Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back'' in [[BAFTA]], 2 [[Grammy]]s, 4 [[Saturn Award]]s en in [[Hugo Award|Hugo]]. Yn [[2010]] waard ''Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back'' troch de Library of Congress foar preservearring foar de ivichheid útornearre en opnommen yn it National Film Registry.
=====''Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi''=====
[[File:Return_of_the_Jedi_theatrical_logo.png|right|thumb|270px|It logo fan ''[[Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi]]''.]]
{{Apart|Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi}}
Likernôch in jier nei de foarfallen yn 'e [[The Empire Strikes Back|foargeande film]] jout de fan in [[proteze|hânproteze]] foarsjoene Luke Skywalker (Mark Hamill) him yn ''Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi'' op Tatooine by Lando Calrissian (Billy Dee Williams), Chewbacca (Peter Mayhew) en prinsesse Leia (Carrie Fisher) om Han Solo (Harrison Ford) te befrijen út 'e kloeren fan 'e gangster Jabba de Hutt ([[Toby Philpott]], [[David Barclay (poppespiler)|David Barclay]] en [[Mike Edmonds]]). Neitiid keart er werom nei Dagobah om syn training ta Jedi-ridder te ferfetsjen, mar treft dêr syn master Yoda (Frank Oz) oan op syn [[ferstjerren|stjerbêd]]. Mei syn lêste wurden befêstiget Yoda de skokkende wierheid dat de boasaardige Darth Vader (David Prowse/James Earl Jones) eins Luke syn heit Anakin is en dat Luke in nije konfrontaasje mei Vader oangean moat om syn training te foltôgjen.
Underwilens is keizer Palpatine ([[Ian McDiamid]]) úteinset mei de bou fan in nije Deadsstjer, dêr't er yn eigen persoan it tafersjoch oer hâldt. Dat liket it Rebelleferbûn in útsochte kâns ta om twa miggen yn ien klap te slaan troch tagelyk mei de nije [[Deadsstjer]] en de keizer sels ôf te weven. Se begjinne in trijefâldige oanfal: mei in [[float]] fan romteskippen ûnder lieding fan Lando Calrissian (Billy Dee Williams) en [[admiraal]] Ackbar (poppespul: [[Timothy D. Rose|Tim Rose]]; stim: [[Erik Bauersfeld]]); mei in [[kommando]]-ienheid oanfierd troch Han, Chewbacca en prinsesse Leia, dy't op 'e [[moanne (byplaneet)|boskmoanne]] [[Endor (Star Wars)|Endor]] de generatorfasiliteit útskeakelje moat dy't it [[enerzjyfjild|enerzjyskyld]] foar de Deadsstjer opwekket; en mei Luke, dy't him oan board fan 'e Deadsstjer weaget en him troch Vader foar de keizer bringe lit.
[[File:Redwood slope.jpg|left|thumb|250px|It [[Steatspark Grizzly Creek Redwoods]] yn [[Kalifornje]], dat yn ''[[Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi]]'' trochgie foar de [[moanne (byplaneet)|boskmoanne]] [[Endor (Star Wars)|Endor]].]]
De Deadsstjer blykt lykwols in falstrik te wêzen, mei't er ûnôf liket, mar eins folslein operasjoneel is. De rebellen rinne sadwaande yn in mûklaach, wylst Vader Luke besiket te [[ferlieding|ferlieden]] om oer te rinnen nei it Keizerryk. Luke wegeret en ferslacht Vader yn in nij duël mei de ljochtsabels. Keizer Palpatine stiet der by him op oan om Vader te deadzjen, mar Luke ferpoft dat, ek as de keizer driget om Luke sels om te bringen. Underwilens krije de kommando's help fan 'e [[Ewoks]], de bewenners fan 'e Boskmoanne. Dêrtroch witte se de Keizerlike stoarmtroepers op 'e moanne te ferslaan en de generatorfasiliteit te [[sabotearjen]]. De rebellefloat kin dan dochs noch de oanfal op 'e Deadsstjer útfiere, dy't fatale skea oprint. As de swierferwûne Darth Vader sjocht dat keizer Palpatine syn soan Luke [[marteljen|martelet]] en risselwearret om him te fermoardzjen, keart er him tsjin 'e keizer, dy't er yn in reäktorskacht te pletter smyt, hoewol't er dêrby sels deadlike ferwûnings oprint. Luke ûntkomt krekt op 'e tiid út 'e ûntploffende Deadsstjer. Neitiid fiere de rebellen harren oerwinning, wylst Luke it [[stoflik omskot]] fan syn heit [[kremaasje|kremearret]].
''Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi'', oarspronklik koartwei ''Return of the Jedi'' neamd, waard regissearre troch [[Richard Marquand]] nei in senario fan George Lucas en Lawrence Kasdan. De film gie op [[25 maaie]] [[1983]] yn premiêre, en brocht $475,3 miljoen op tsjin in budget fan $32,5 miljoen. Dêrmei wie ''Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi'' de meast opbringende film fan [[1983]]. De film wûn ien [[Oscar]] (út 5 nominaasjes), 1 [[BAFTA]] (út 4 nominaasjes) en 5 [[Saturn Award]]s (út 10 nominaasjes). Yn [[2021]] waard ''Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi'' troch de Library of Congress foar presevearring foar de ivichheid útornearre en opnommen yn it National Film Registry.
[[File:Harrison Ford by Gage Skidmore 3.jpg|right|thumb|160px|[[Harrison Ford]] spile yn 'e oarspronklike [[Star Wars-trilogy|''Star Wars''-trilogy]] de rol fan [[Han Solo]].]]
{{Clearleft}}
====''Star Wars''-prequeltrilogy====
Neffens [[filmprodusint]] [[Gary Kurtz]] waarden de earste plannen foar in [[prequel]]trilogy yn it ramt fan 'e ''Star Wars''-franchise al ûntwikkele doe't de beide lêste films fan 'e oarspronklike trilogy noch yn [[preproduksje]] wiene. Yn [[1980]] befêstige [[George Lucas]] dat er materiaal foar njoggen films hie, mar omreden fan 'e [[stress]] en swierrichheden dy't it meitsjen fan 'e fillms fan 'e oarspronklike trilogy oprôpen, besleat er tsjin [[1981]] om mar ôf te sjen fan fierdere films. Foarútgong fan [[technyk]], benammen op it mêd fan [[special effects]], oertsjûge him der om 'e midden fan 'e [[1990-er jierren]] lykwols fan dat it no mooglik wêze moast om 'e films te meitsjen sa't se him oarspronklik foar eagen stien hiene. Yn [[1997]] waarden de films fan 'e orizjinele trilogy op 'e nij yn 'e bioskoop brocht, nei't se remastere wiene mei de special effects dy't Lucas foar de twadde trilogy brûke woe.
[[File:Ian McDiarmid Brussels Comic Con 2020.jpg|left|thumb|160px|[[Ian McDiarmid]] fertolke de rol fan [[keizer]] [[Palpatine]] yn [[Skywalker Saga|alle trije ''Star Wars''-trilogyen]].]]
Dy twadde trilogy waard eins in [[prequel]] fan 'e oarspronklike trilogy. De nûmering fan 'e ôfleverings (Ingelsk: ''episodes''), dêr't by de earste trilogy nea net folle omtinken oan jûn wie, waard dêrom no fan belang. De films fan 'e oarspronklike trilogy wiene Episodes IV, V en VI, en de films fan 'e prequeltrilogy waarden Episodes I, II en III en spilen dus foarôfgeande oan 'e foarfallen yn 'e oarspronklike trilogy. ''[[Star Wars: Episode I – The Phantom Menace]]'' waard útbrocht yn [[1999]] en krige rûnom omtinken yn 'e [[media]]. Der kaam lykwols op ferskate punten gâns [[krityk]] fan [[fan (persoan)|fans]], en fan gefolgen paste Lucas it ferhaal foar ''[[Star Wars: Episode II – Attack of the Clones]]'' ([[2002]]) en ''[[Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith]]'' ([[2005]]) oan, wat wer ta krityk fan oare fans late.
It ferhaal fan 'e prequeltrilogy begjint 32 jier foàr de foarfallen yn ''[[Star Wars: Episode IV – A New Hope]]'', en folget de training ta [[Jedi|Jedi-ridder]] fan [[Anakin Skywalker]], de [[heit]] fan [[Luke Skywalker|Luke]], ûnder master [[Obi-Wan Kenobi]]. Dêrby wurdt sjen litten hoe't er, nettsjinsteande syn oarspronklike goede bedoelings, lang om let [[ferlieding|ferlaat]] wurdt en ferfalt ta it [[kwea]], en de namme Darth Vader oannimt. Dat bart allegearre tsjin 'e eftergrûn fan it ferfal en de [[korrupsje]] fan 'e âlde [[Galaktyske Republyk]], de [[Grutte Suvering fan de Jedi|ferdylging fan 'e Jedi-oarder]] en de opkomst fan it [[Galaktysk Keizerryk]] ûnder lieding fan 'e [[Sith]]-master [[Darth Sidious]], dy't him neitiid ûntjout ta [[keizer]] [[Palpatine]]. Yn 'e mande mei de oarspronklike trilogy hat betinker George Lucas de de prequeltrilogy wol oantsjut as "de [[trageedzje]] fan Darth Vader".
=====''Star Wars: Episode I – The Phantom Menace''=====
[[File:Sw-ep1-logo.svg|right|thumb|250px|It logo fan ''[[Star Wars: Episode I – The Phantom Menace]]''.]]
{{Apart|Star Wars: Episode I – The Phantom Menace}}
Yn ''Star Wars: Episode I – The Phantom Menace'' arrivearje [[Jedi]]-master [[Qui-Gon Jinn]] ([[Liam Neeson]]) en syn learling [[Obi Wan-Kenobi]] ([[Ewan McGregor]]) by de [[blokkade (militêre strategy)|blokkade]] dy't de [[Hannelsfederaasje]] om 'e planeet [[Naboo]] hinne ynsteld hat. Harren doel is om troch [[ûnderhanneling]]s de blokkade op te heffen. It komt harren raar oer it mad as de Hannelsfederaasje besiket en [[moard|romje harren út 'e wei]]. Wat se net witte, is dat [[Palpatine]] ([[Ian McDiamid]]), de [[senator]] foar Naboo, dy't yn it geheim ek de [[Sith]]-master [[Darth Sidious]] is, it hiele spul efter de skermen wei [[manipulaasje|manipulearret]] en de blokkade sels bewurkmastere hat as ûnderdiel fan syn gruttere plan om ta [[kânselier]] fan 'e [[Galaktyske Republyk]] beneamd te wurden.
Mei de help en yn it selskip fan [[Padmé Amidala]] ([[Natalie Portman]]), de fjirtjinjierrige [[keninginne]] fan Naboo, en in knoffelige [[Gunganen|Gungaanske]] ferstjitling dy't [[Jar Jar Binks]] ([[Ahmed Best]]) hjit, witte Qui-Gon en Obi-Wan fan Naboo te ûntsnappen. Mei't harren romteskip averij oprûn hat, meitsje se ûnderweis nei de Galaktyske [[haadstêd]] op 'e planeet [[Coruscant]] in tuskenstop op 'e woastynplaneet [[Tatooine]]. Dêr moetsje de beide Jedi in njoggenjierrige [[slavernij|slaaf]] dy't Anakin Skywalker ([[Jake Lloyd]]) hjit. Mei't er derfan oertsjûge is dat er yn Anakin de "Utkarde" út 'e [[profesije]]n fûn hat, nimt Qui-Gon de jonge oan as learling, ek al wurdt him dat ûntret troch oare Jedi-ridders, ûnder wa [[Yoda]] ([[Frank Oz]]).
[[File:Spain_Andalusia_Seville_BW_2015-10-23_15-35-15.jpg|left|thumb|250px|It [[Plaza de España]] yn [[Sevilla]], dat yn ''[[Star Wars: Episode I – The Phantom Menace]]'' fungearre as it sintrale [[plein]] yn Theed, de [[haadstêd]] fan 'e [[planeet]] [[Naboo]].]]
Op Coruscant blykt de Galaktyske [[Senaat]] net folle foar Naboo dwaan te kinnen, en fan gefolgen bepraat senator Palpatine keninginne Padmé om in [[moasje fan wantrouwen]] yn stimming te bringen. De hjoeddeistige kânselier [[Finis Valorum]] ([[Terence Stamp]]) wurdt dêrtroch út syn funksje ûntheft en Palpatine wit eltsenien sa te bespyljen dat er sels it kânselierskip oernimme kin. Padmé Amidala keart mei Qui-Gon, Obi-Wan en Jar Jar werom nei Naboo, dêr't se mei de help fan Jar Jar in bûnsgenoatskip mei de Gunganen wit te sluten, de oare [[yntelligint]]e soarte op 'e planeet. Wylst de Gunganen it [[leger (lânmacht)|leger]] fan [[androïde]]n fan 'e Hannelsfederaasje befjochtsje yn in iepen [[fjildslach]], bine de Nabooaanske [[piloat]]en en Anakin de striid oan tsjin 'e blokkade fan 'e planeet. Qui-Gon en Obi-Wan treffe op Naboo [[Darth Maul]] ([[Ray Park]]), de learling fan Darth Sidious. As dy Qui-Gon deadlik wit te ferwûnjen ear't er ferslein wurdt, nimt Obi-Wan de taak oer om Anakin op te lieden ta Jedi-ridder.
''Star Wars: Episode I – The Phantom Menace'' waard regissearre troch [[George Lucas]] nei in senario fan himsels. De film gie op [[16 maaie]] [[1999]] yn premiêre, en brocht $1.027 miljoen op tsjin in budget fan $115 miljoen. Dêrmei wie ''Star Wars: Episode I – The Phantom Menace'' de meast opbringende film fan [[1999]] en (doedestiden) de op ien nei meast opbringende film aller tiden (nei ''[[Titanic (film út 1997)|Titanic]]''). De film waard nominearre foar 3 [[Oscar]]s, 2 [[BAFTA's]] en in [[Grammy]] en wûn 2 [[Saturn Award]]s.
=====''Star Wars: Episode II – Attack of the Clones''=====
[[File:Sw-ep2-logo.png|right|thumb|250px|It logo fan ''[[Star Wars: Episode II – Attack of the Clones]]''.]]
{{Apart|Star Wars: Episode II – Attack of the Clones}}
''Star Wars: Episode II – Attack of the Clones'' spilet tsien jier nei de foarfallen yn ''[[Star Wars: Episode I – The Phantom Menace|The Phantom Menace]]''. Op it libben Padmé Amidala (Natalie Portman), dy't nei de ein fan har termyn as keninginne no de senator foar Naboo is, wurdt in [[moardoanslach|oanslach]] útfierd, dy't lykwols mislearret. Jedi-ridder Obi-Wan Kenobi (Ewan McGregor) en syn learling Anakin Skywalker ([[Hayden Christensen]]) krije opdracht om har te beskermjen. Wylst Obi-Wan de [[slûpmoardner]] opspoart, [[ûnderdûken|dûkt Padmé ûnder]]. Sy en Anakin, dy't as har [[liifwacht]] fungearret, reitsje [[fereale]] opinoar en begjinne in geheime [[relaasje (ynterpersoanlike bân)|relaasje]].
Underwilens behelje de [[yntriizje]]s fan kânselier Palpatine (Ian McDiarmid), dy't bedoeld binne om himsels ta [[autokrasy|allinnehearsker]] te meitsjen, it stjerrestelsel yn 'e [[Kloane-oarloggen]] tusken in Republikeinsk leger fan [[klonen|kloande]] [[soldaten]] oanfierd troch de Jedi, en de [[androïde]]striidkrêften fan 'e [[Konfederaasje fan Unôfhinklike Stelsels]], ûnder lieding fan [[greve]] Dooku ([[Christopher Lee]]). Dy lêste is temûk ek de nije learling fan Sith-master Darth Sidious, it [[alter ego]] fan kânselier Palpatine. Dooku docht him foar as de lieder fan in stikmannich [[planetestelsel]]s dy't har fan 'e Galaktyske Republyk [[sesesje|ôfskiede]] wolle en feroarsaket sa in krisis dy't Palpatine de kâns jout om himsels macht ta te eigenjen dy't er inkeld yn in [[needtastân]] bemachtigje kin.
[[File:Natalie Portman Cannes 2015 4.jpg|left|thumb|160px|[[Natalie Portman]] spile yn 'e [[Star Wars-prequeltrilogy|prequeltrilogy]] de rol fan [[Padmé Amidala]].]]
As Obi-Wan op 'e planeet Geonosis troch Dooku finzen nommen wurdt, sette Anakin en Padmé dêrhinne om him te rêden. Ynstee wurde se sels ek finzen nommen. Dooku leit it trio de [[deastraf]] op, dy't útfierd wurde sil troch in gefjocht mei [[publyk]] tsjin ferskuorrende [[fauna|wylde bisten]] yn in [[arena]]. Se wurde rêden troch in [[bataljon]] kloansoldaten, oanfierd troch Yoda (Frank Oz), [[Mace Windu]] ([[Samuel L. Jackson]]) en oare masters fan 'e [[Hege Jedi Ried]]. Yn it gefjocht ferwûnet Dooku Obi-Wan en slacht Anakin de [[rjochterhân]] ôf, mar Yoda komt tuskenbeiden en ferdigenet de oare Jedi. Dooku kin him net oer, dat hy pykt út nei Coruscant, dêr't er de blaudrukken fan in superwapen (de [[Deadsstjer]]) by Palpatine ôfleverje moat. De Hege Jedi Ried, dy't noch altyd net foar it ferstân hat dat Palpatine en Darth Sidious ien en deselde persoan binne, is ûntrêstge troch Dooku syn bewearing dat Darth Sidious de Galaktyske Senaat behearsket.
''Star Wars: Episode II – Attack of the Clones'' waard regissearre troch George Lucas nei in senario fan himsels en [[Jonathan Hales]]. De film gie op [[16 maaie]] [[2002]] yn premiêre, en brocht $653,8 miljoen op tsjin in budget fan $115 miljoen. Dêrmei wie de film de op twa nei meast opbringende film fan [[2002]] yn [[Noard-Amearika]] (nei ''[[Spider-Man (film út 2002)|Spider-Man]]'' en ''[[The Lord of the Rings: The Two Towers]]'') en de op trije nei meast opbringende film fan dat jier wrâldwiid (nei ''The Lord of the Rings: The Two Towers'', ''[[Harry Potter and the Chamber of Secrets (film)|Harry Potter and the Chamber of Secrets]]'' en ''Spider-Man''). ''Star Wars: Episode II – Attack of the Clones'' waard nominearre foar ien [[Oscar]].
=====''Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith''=====
[[File:Revengeofthesith-logo.svg|right|thumb|250px|It logo fan ''[[Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith]]''.]]
{{Apart|Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith}}
''Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith'' spilet trije jier nei it begjin fan 'e [[Kloane-oarloggen]]. Anakin Skywalker (Hayden Christensen) rekket sa njonkelytsen [[desyllúzje|desyllúzjonearre]] mei it tuike-tuikebelied fan 'e Hege Jedi Ried. Dêropta begjint er [[fizioen]]en te krijen fan Padmé (Natalie Portman) dy't [[ferstjerren|ferstjert]] yn it [[befalling|kreambêd]]. Palpatine (Ian McDiarmid), dy't himsels foardocht as in freon, hat it [[fertrouwen]] fan Anakin witten te winnen. No iepenbieret er him einlings as Darth Sidious en makket er Anakin wiis dat de tsjustere kant fan [[de Krêft]] him it fermogen jaan kin en hâldt Padmé yn libben. [[Wanhope|Wanhopich]] om Padmé te rêden ûnderwerpt Anakin him oan Palpatine. Hy wurdt syn Sith-learling en nimt de namme Darth Vader oan.
Palpatine is no ree om iepentlik de macht te gripen, dat hy makket him oan 'e Jedi bekend as Darth Sidious en jout opdracht om [[Grutte Suvering fan de Jedi|alle Jedi út te rûgjen]]. Tagelyk ferklearret er de Galaktyske Republyk foar beëinige en ropt it [[Galaktysk Keizerryk]] út, mei himsels as [[keizer]]. De kloansoldaten krije befel om oeral yn it stjerrestelsel harren Jedi-[[ofsier]]en om te bringen. Op Coruscant wurdt de sit fan 'e Hege Jedi Ried oanfallen. Anakin reizget nei de planeet Mustafar om dêre de lieders fan 'e Konfederaasje fan Unôfhinklike Stelsels (dy't Palpatine no fierder net mear brûke kin), út te moardzjen. Obi-Wan Kenobi (Ewan McGregor) moetet him dêre, en de beide mannen fjochtsje in duël út, dat einiget as Obi-Wan syn eardere learling foar [[dea]] efterlit.
[[File:Hayden-cfda2010-0004(1) (cropped).jpg|left|thumb|160px|[[Hayden Christensen]] spile yn 'e beide lêste films fan 'e [[Star Wars-prequeltrilogy|prequeltrilogy]] de rol fan [[Anakin Skywalker]].]]
Underwilens ûntflechtet Yoda (Frank Oz) Coruscant mei senator [[Bail Organa]] fan Alderaan, nei't er Darth Sidious befochten hat oant net ien fan beiden winne koe. Letter jouwe Obi-Wan en Padmé harren by har, wêrnei't Padmé [[befalling|it libben skinkt]] oan in [[twilling]], in [[jonkje]] en in [[famke]], dy't se Luke en Leia neamt. Se ferstjert koarte tiid letter, mei't se de wil om te libjen ferlern hat troch it [[ferrie]] fan Anakin. Neitiid helje Obi-Wan en Yoda de twillingen foar har eigen feilichheid útinoar om se apart te ferskûljen. Yn Coruscant docht bliken dat Darth Vader dochs net alhiel dea is, al skeelt it net folle. Palpatine lit him omfoarmje ta in [[cyborg]] om him yn libben te hâlden en fertelt him dat er Padmé sels ombrocht hat yn in fleach fan [[razernij]].
''Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith'' waard regissearre troch George Lucas nei in senario fan himsels. De film gie op [[19 maaie]] [[2005]] yn premiêre, en brocht $868,4 miljoen op tsjin in budget fan $113 miljoen. Dêrmei wie ''Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith'' wrâldwiid de op ien nei meast opbringende film fan [[2005]] (nei ''[[Harry Potter and the Goblet of Fire (film)|Harry Potter and the Goblet of Fire]]'') en yn [[Noard-Amearika]] de meast opbringende film fan dat jier. Hoewol't ''Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith'' troch de [[filmkritisy]] better ûntfongen waard as de foargeande beide dielen fan 'e prequeltrilogy, waard de film mar nominearre foar ien [[Oscar]]. Fierders waard er nominearre foar 10 [[Saturn Award]]s en wûn er dêrfan de priis foar bêste science fiction-film.
[[File:Star Wars- The Last Jedi Japan Premiere Red Carpet- Adam Driver (27163437599) (cropped).jpg|right|thumb|140px|[[Adam Driver]] spile [[Kylo Ren]] yn 'e [[Star Wars-ferfolchtrilogy|''Star Wars''-ferfolchtrilogy]].]]
====''Star Wars''-ferfolchtrilogy====
Al yn [[1978]] fertelde ''Star Wars''-betinker [[George Lucas]] yn in [[fraachpetear]] mei it [[tydskrift]] ''[[Time (tydskrift)|Time]]'' dat er plannen hie foar in [[trilogy]] fan trilogyen, oftewol njoggen ûnderskate films. It wurk dat mank gie mei it meitsjen fan in filmtrilogy fan dit kaliber foel Lucas lykwols raar ôf. Sadwaande besleat er yn [[1981]] om inkeld de oarspronklike [[Star Wars-trilogy|''Star Wars''-trilogy]] te ôf te meitsjen en dêrnei ôf te sjen fan fierdere films. [[Technology]]ske foarútgong helle him mids [[1990-er jierren]] oer om dochs nochris in filmtrilogy te meitsjen, dy't de [[Star Wars-prequeltrilogy|''Star Wars''-prequeltrilogy]] waard. Op 'e nij foel it wurk him ôf, en fan it stuit ôf dat er oan 'e prequeltrilogy begûn te wurkjen, hold Lucas in skoft út dat ''Star Wars'' altyd al in seisdielige searje wurde moatten hie, en dat der gjin sprake wêze koe fan mear as seis films.
Mei't dat rjocht yngie tsjin syn eardere útspraken, bleau der spekulaasje bestean oer in trêde trilogy. Om't dy de trije dielen fan 'e [[filmsearje]] omfetsje soe dy't yn 'e ynterne [[gronology]] fan it ferhaal op 'e oarspronklike ''Star Wars''-trilogy folgje, kaam de trêde trilogy bekend te stean as de ''Star Wars''-ferfolchtrilogy, of de ''Star Wars''-sequeltrilogy, mei't ''sequel'' it [[Ingelsk]]e wurd foar "[[ferfolch]]" is. Yn [[jannewaris]] [[2012]] makke Lucas bekend dat er definityf gjin fierdere ''Star Wars''-films meitsje soe. Yn [[oktober]] fan dat jier waard syn [[filmstudio]] [[Lucasfilm]] lykwols oernommen troch [[The Walt Disney Company]], mei it doel fan om 'e trilogy fan trilogyen ôf te meitsjen. Fuort nei de oername waard foar [[2015]] de sânde film fan 'e ''[[Skywalker Saga]]'' oankundige. Dat wie ''[[Star Wars: Episode VII – The Force Awakens]]'', en yn [[2017]] en [[2019]] folgen ''[[Star Wars: Episode VIII – The Last Jedi]]'' en ''[[Star Wars: Episode IX – The Rise of Skywalker]]''.
[[File:Oscar_Isaac_by_Gage_Skidmore.jpg|left|thumb|140px|[[Oscar Isaac]] spile [[Poe Dameron]] yn 'e [[Star Wars-ferfolchtrilogy|''Star Wars''-ferfolchtrilogy]].]]
By de ferkeap fan Lucasfilm droech Lucas syn kladferzjes fan 'e [[senario's]] foar de films fan 'e ferfolchtrilogy oer oan [[filmprodusint]]e [[Kathleen Kennedy (produsinte)|Kathleen Kennedy]], dy't foar Disney de nije [[algemien direktrise]] fan Lucasfilm waard. Hja wie letter ek as [[útfierend produsinte]] belutsen by de produksje fan 'e ferfolchtrilogy, mar de kladskripten fan Lucas waarden troch Disney oan kant lein yn it foardiel fan oare ferhaallinen. Tagelyk waard dêrmei ek it ''Star Wars'' Expanded Universe ôftanke, dat in útwreide ferzje fan it ''Star Wars''-universum wie, sa't dat fêstlein wie yn oare media, lykas [[roman]]s en [[fideospultsje]]s. In grut diel fan wat oan [[2012]] ta diel útmakke fan 'e offisjele ''Star Wars''-[[kanon (kultuer)|kanon]] waard nammentlik [[retcon]]d doe't de films fan 'e ferfolchtrilogy it ferhaal in hiel oare kant útgean lieten. As reden dêrfoar joech Disney op dat men de filmmakkers "maksimale kreätive frijheid" jaan woe en "in elemint fan ferrassing en ûntdekking foar it publyk bewarje" woe.
De ferfolchtrilogy spilet tritich jier nei de oerwinning fan it [[Rebelleferbûn (Star Wars)|Rebelleferbûn]] op it [[Galaktysk Keizerryk]], sa't dy werjûn waard yn ''[[Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi]]''. It ferhaal fan 'e films folget it [[wees]]famke [[Rey (Star Wars)|Rey]], dy't 'sterk yn [[de Krêft]]' is. Yn har omgean mei har [[talint|jefte]] wurdt se begelaat troch [[Luke Skywalker]], dy't de lêste [[Jedi]] is. Mei de eardere [[stoarmtroeper (Star Wars)|stoarmtroeper]] [[Finn (Star Wars)|Finn]] en romtepiloat [[Poe Dameron]] jout se har by it [[Ferset (Star Wars)|Ferset]]. Dat befjochtet ûnder lieding fan [[Han Solo]] en [[Leia Organa]] de [[Earste Oarder (Star Wars)|Earste Oarder]], in organisaasje dy't opstien is út 'e wrakstikken fan it Galaktysk Keizerryk om in ein te meitsjen oan 'e [[Galaktyske Republyk|Nije Republyk]]. [[Kylo Ren]], de soan fan Han en Leia, is ien fan 'e lieders fan 'e Earste Oarder.
=====''Star Wars: Episode VII – The Force Awakens''=====
[[File:Star_Wars_-_The_Force_Awakens_logo.png|right|thumb|200px|It logo fan ''[[Star Wars: Episode VII – The Force Awakens]]''.]]
{{Apart|Star Wars: Episode VII – The Force Awakens}}
Yn ''Star Wars: Episode VII – The Force Awakens'' is it likernôch tritich jier nei de ferneatiging fan 'e twadde [[Deadsstjer]] en de [[dea]] fan [[keizer]] [[Palpatine]] yn 'e Slach by Endor. Dat barren hat it [[Galaktysk Keizerryk]] ûnder fuotten helle, en yn it stee dêrfan hawwe de eardere [[rebel]]len in [[Galaktyske Republyk|Nije Republyk]] oprjochte. De restanten fan it Keizerryk binne ûnderwilens gearklofte ta de [[Earste Oarder (Star Wars)|Earste Oarder]], dy't de Nije Republyk besiket te ferdylgjen om fannijs it Keizerryk te fêstigjen. Dat stribjen kantet it [[Ferset (Star Wars)|Ferset]] him tsjin oan, in organisaasje dy't oanfierd wurdt troch [[Han Solo]] ([[Harrison Ford]]) en syn [[oarehelte|frou]] [[Leia Organa]] ([[Carrie Fisher]]). Sadwaande is der op 'e nij [[boargeroarloch]] yn it Stjerrestelsel.
As [[Luke Skywalker]] ([[Mark Hamill]]), de lêste [[Jedi|Jedi-ridder]] en de [[broer]] fan Leia Organa, [[fermist]] rekket, ûntdekt [[Poe Dameron]] ([[Oscar Isaac]]), in [[piloat]] fan it Ferset, op 'e planeet Jakku in [[lânkaart|kaart]] mei de lokaasje fan Skywalker. Hy wurdt lykwols [[finzen]] nommen troch [[Kylo Ren]] ([[Adam Driver]]), in ofsier fan 'e Earste Oarder dy't de [[soan]] is fan Han Solo en Leia Organa. De [[androïde]] fan Poe, [[BB-8]] ([[Dave Chapman (akteur)|Dave Chapman]] en [[Brian Herring]]), wit lykwols te ûntsnappen mei de kaart en moetet neitiid in rommelsykster dy't [[Rey (Star Wars)|Rey]] ([[Daisy Ridley]]) hjit. Yn 'e mande mei de eardere [[stoarmtroeper (Star Wars)|Keizerlike stoarmtroeper]] [[Finn (Star Wars)|Finn]] ([[John Boyega]]) en Han Solo en syn [[Wookiee]]-piloat [[Chewbacca]] ([[Peter Mayhew]]) sette Rey en BB-8 ôf om 'e kaart oan it Ferset oer te dragen.
[[File:Daisy_Ridley_by_Gage_Skidmore.jpg|left|thumb|140px|[[Daisy Ridley]] spile [[Rey (Star Wars)|Rey]] yn 'e [[Star Wars-ferfolchtrilogy|''Star Wars''-ferfolchtrilogy]].]]
''Star Wars: Episode VII – The Force Awakens'' waard regissearre troch [[J.J. Abrams]] nei in senario fan himsels, [[Lawrence Kasdan]] en [[Michael Arndt]]. De film gie op [[14 desimber]] [[2015]] yn premiêre, en brocht $2.068 miljoen op tsjin in budget fan $258,6 miljoen. Dêrmei wie ''Star Wars: Episode VII – The Force Awakens'' de meast opbringende film fan [[2015]], de meast opbringende film aller tiden yn [[Noard-Amearika]] en de op twa nei meast opbringende film aller tiden wrâldwiid (nei ''[[Avatar (film út 2009)|Avatar]]'' en ''[[Titanic (film út 1997)|Titanic]]''). De film waard nominearre foar 5 [[Oscar]]s, mar wûn net ien. Foar de [[Golden Globe]]s koe de film net meitingje om't er pas útkaam nei't de nominaasjes fan dy prizen al bekendmakke wiene. ''[[Star Wars: Episode VII – The Force Awakens]]'' wûn twa [[BAFTA's]] (fan 4 nominaasjes) en 8 [[Saturn Award]]s (fan 13 nominaasjes).
=====''Star Wars: Episode VIII – The Last Jedi''=====
[[File:Star_Wars_-_The_Last_Jedi_logo.png|right|thumb|200px|It logo fan ''[[Star Wars: Episode VIII – The Last Jedi]]''.]]
{{Apart|Star Wars: Episode VIII – The Last Jedi}}
Yn ''Star Wars: Episode VIII – The Last Jedi'' fynt Rey (Daisy Ridley) Luke Skywalker (Mark Hamill) yn frijwillige [[ballingskip]] werom. Se besiket him te bepraten en lear har om te gean mei [[de Krêft]]. Tagelyk siket se ek nei antwurden oer har eigen [[ferline]] en it konflikt tusken Luke en syn [[omkesizzer]] Ben Solo, dy't himsels no Kylo Ren (Adam Driver) neamt. Sûnder dat Luke it wit, begjint Rey de Krêft te brûken om mei Kylo te [[kommunisearjen]]. Underwilens jout Leia (Carrie Fisher) lieding oan it Ferset, dat ferfolge wurdt troch de Earste Oarder fan [[Snoke (Star Wars)|opperste lieder Snoke]]. Rey ferlit Luke om te besykjen en helje Kylo oer nei de ljochte kant fan 'e Krêft. Se hat har it idee yn 'e holle helle dat se op dy wize net inkeld him rêde kin, mar ek [[frede]] bringe kin yn it stjerrestelsel. As Kylo Snoke út 'e wei rommet, moat Rey lykwols kieze tusken de hearskippij oer it Stjerrestelsel as syn [[oarehelte]] en it helpen fan it Ferset dat yn 'e benearing rekke is en útrûge driget te wurden.
[[File:John_Boyega_by_Gage_Skidmore.jpg|left|thumb|120px|[[John Boyega]] spile [[Finn (Star Wars)|Finn]] yn 'e [[Star Wars-ferfolchtrilogy|''Star Wars''-ferfolchtrilogy]].]]
''Star Wars: Episode VIII – The Last Jedi'' waard regissearre troch [[Rian Johnson]] nei in senario fan himsels. De film gie op [[9 desimber]] [[2017]] yn premiêre, en brocht $1.333,3 miljoen op tsjin in budget fan $200 oant 317 miljoen. Dêrmei wie ''Star Wars: Episode VIII – The Last Jedi'' de meast opbringende film fan [[2017]] en de op acht nei meast opbringende film aller tiden. De film waard nominearre foar 4 [[Oscar]]s (mar wûn net ien). ''Star Wars: Episode VIII – The Last Jedi'' waard ek nominearre foar 2 [[BAFTA's]] (net ien wûn) en 13 [[Saturn Award]]s (3 wûn).
=====''Star Wars: Episode IX – The Rise of Skywalker''=====
[[File:Star_Wars_-_The_Rise_of_Skywalker_logo.png|right|thumb|200px|It logo fan ''[[Star Wars: Episode IX – The Rise of Skywalker]]''.]]
{{Apart|Star Wars: Episode IX – The Rise of Skywalker}}
Yn ''Star Wars: Episode IX – The Rise of Skywalker'', dat in jier nei de foarfallen yn 'e [[Star Wars: Episode VIII – The Last Jedi|foargeande film]] spilet, komt de hiele ''[[Skywalker Saga]]'' úteinlik ta in [[klimaks (narratology)|klimaktysk]] treffen tusken de krêften fan [[goed en kwea]], fertsjintwurdige troch it Ferset en de Earste Oarder en troch de Jedi en de [[Sith]]. It docht bliken dat keizer [[Palpatine]] ([[Ian McDiarmid]]) wer opstien is út 'e dea en temûk al in skoft de Earste Oarder bestjoert fan 'e Sith-planeet Exegol ôf. Hy jout Kylo Ren (Adam Driver) befel om Rey (Daisy Ridley) te finen en te deadzjen, dy't de [[pakesizzer]] fan Palpatine blykt te wêzen. De keizer hat yn it ferhoalene in nije [[float]] stjerreslachskippen boud om it Stjerrestelsel mei werom te feroverjen. Rey en it Ferset krije lucht fan 'e weromkear fan Palpatine en sette útein mei in syktocht om him op te spoaren. Lang om let fine se Exegol, dêr't Rey de konfrontaasje mei har [[pake]] oangiet, wylst it Ferset de float fan Palpatine oanfalt.
''Star Wars: Episode IX – The Rise of Skywalker'' waard regissearre troch J.J. Abrams nei in senario fan himsels en [[Chris Terrio]]. De film gie op [[16 desimber]] [[2019]] yn premiêre, en brocht $1.074,1 miljoen op tsjin in budget fan $275 miljoen. Dêrmei wie it de op seis nei meast opbringende film fan [[2019]] en teffens ien fan 'e djoerste films ea makke. ''Star Wars: Episode IX – The Rise of Skywalker'' waard nominearre foar 3 [[Oscar]]s (mar wûn net ien). De film waard ek nominearre foar 3 [[BAFTA's]], ien [[Grammy Award]], in [[Hugo Award]] en 12 [[Saturn Award]]s (dêr't er 5 fan wûn).
===Op harsels steande films===
Njonken de njoggen films fan 'e ''[[Skywalker Saga]]'', dy't in trochrinnend ferhaal fertelle, omfiemet de filmsearje fan ''Star Wars'' ek noch ferskate op harsels steande films. Anno [[2022]] giet it dêrby om twa [[live-action]]films en ien [[lange film|lange]] [[tekenfilm]], mei noch ferskate oar live-actionfilms yn [[preproduksje]].
[[File:Felicity_Jones_DEC_2016.jpg|left|thumb|160px|[[Felicity Jones]] spile [[Jyn Erso]] yn ''[[Rogue One: A Star Wars Story|Rogue One]]''.]]
====Op harsels steande live-actionfilms====
[[Filmstudio]] [[Lucasfilm]] en de [[algemien direktrise]] dêrfan, [[filmprodusint]]e [[Kathleen Kennedy (produsinte)|Kathleen Kennedy]], hawwe sein dat de op harsels steande [[live-action]]films fan 'e ''Star Wars''-rige oantsjut wurde sille as de "Antologysearje", fan it [[Ingelsk]]e wurd ''anthology'', dat "[[blomlêzing]]" betsjut. Dy beneaming is lykwols net yn 'e [[titel (opskrift)|titels]] fan 'e films brûkt wurden. Ynstee krije se as [[ûndertitel]] de oantsjutting ''A Star Wars Story'' ("In ''Star Wars''-ferhaal") mei.
[[Jay Rasulo]], de [[finansjeel direkteur]] fan [[The Walt Disney Company|Disney]], omskreau de Antologysearje as in rige [[oarsprongsferhaal|oarsprongsferhalen]], wêrby't ''[[Rogue One: A Star Wars Story|Rogue One]]'' it ferhaal fertelt fan 'e [[rebel]]len dy't de [[blaudruk]]ken fan 'e [[Deadsstjer]] [[dieverij|stelle]] (lykas neamd yn ''[[Star Wars: Episode IV – A New Hope]]''), wylst ''[[Sole: A Star Wars Story|Solo]]'' yngiet op 'e eftergrûn fan [[protagonist]] [[Han Solo]]. De [[tillefyzjesearje]] ''[[Obi-Wan Kenobi (tillefyzjesearje)|Obi-Wan Kenobi]]'' hie oarspronklik de trêde film út 'e Antologysearje wurde moatten, mar omreden fan 'e [[teloarstellend]]e resultaten fan ''Solo'' yn 'e [[bioskopen]] waard derfoar keazen om der ynstee in [[minysearje]] fan te meitsjen. Nettsjinsteande dat wurde der mear films yn 'e Antologysearje ferwachte nei it hiaat dat datoangeande folge op it útbringen fan ''[[Star Wars: Episode IX – The Rise of Skywalker]]''.
=====''Rogue One: A Star Wars Story''=====
[[File:Star_Wars_Rogue_One_Logo.svg|right|thumb|280px|It logo fan ''[[Rogue One: A Star Wars Story]]''.]]
{{Apart|Rogue One: A Star Wars Story}}
Yn ''Rogue One: A Star Wars Story'', dat in wike foarôfgeande oan 'e foarfallen yn ''[[Star Wars: Episode IV – A New Hope]]'' spilet, wurde [[Jyn Erso]] ([[Felicity Jones]]) en [[Cassian Andor]] ([[Diego Luna]]) der troch it [[Rebelleferbûn (Star Wars)|Rebelleferbûn]] op útstjoerd om Jyn har heit [[Galen Erso]] ([[Mads Mikkelsen]]) te finen. Dyselde is in [[wittenskipper]] dy't ûnder twang foar it [[Galaktysk Keizerryk]] oan 'e bou fan 'e [[Deadsstjer]] wurket. Jyn mient dat se har heit rêde sille, mar Andor hat yn it geheim befel krigen om Galen Erso te fermoardzjen. Uteinlik witte Jyn, Andor en harren meistanners de [[blaudruk]]ken foar de Deadsstjer yn 'e hannen te krijen, en oan 'e lieding fan it Rebelleferbûn troch te spyljen. De film lit ek de earste effektive oerwinning fan it Rebelleferbûn op 'e Keizerlike Striidkrêften sjen, dêr't gewach fan makke waard yn 'e iepeningstekst fan ''Star Wars: Episode IV – A New Hope''.
[[File:Diego Luna - Lucca Comics & Games 2018 01.jpg|left|thumb|170px|[[Diego Luna]] spile [[Cassian Andor]] yn ''[[Rogue One: A Star Wars Story|Rogue One]]''.]]
''Rogue One: A Star Wars Story'' waard regissearre troch [[Gareth Edwards (regisseur)|Gareth Edwards]] nei in senario fan [[Chris Weitz]] en [[Tony Gilroy]]. De film gie op [[10 desimber]] [[2016]] yn premiêre, en brocht $1.056,0 miljoen op tsjin in budget fan $220 miljoen. Dêrmei wie ''Rogue One'' de op ien nei meast opbringende film fan [[2016]] (nei ''[[Captain America: Civil War]]'') en de op 19 nei meast opbringende film aller tiden, mar ek ien fan 'e djoerste films dy't ea makke wie. ''Rogue One'' waard nominearre foar û.m. 2 [[Oscar]]s, 2 [[BAFTA's]] en in [[Hugo Award]], en wûn 3 [[Saturn Award]]s (fan 11 nominaasjes). De [[tillefyzjesearje]] ''[[Andor (tillefyzjesearje)|Andor]]'' is in [[spin-off]] fan ''Rogue One''.
=====''Solo: A Star Wars Story''=====
[[File:Solo-a-star-wars-story-tall-A_(cropped).png|right|thumb|200px|It logo fan ''[[Solo: A Star Wars Story]]''.]]
{{Apart|Solo: A Star Wars Story}}
''Solo: A Star Wars Story'' spilet tsien jier foarôfgeande oan 'e foarfallen yn ''[[Star Wars: Episode IV – A New Hope]]''. De jonge [[Han Solo]] ([[Alden Ehrenreich]]), in [[ynfanterist]] yn 'e [[kriichsmacht]] fan it [[Galaktysk Keizerryk]], jout him by in [[kriminele]] [[binde]] dy't ûnder lieding stiet fan [[Tobias Beckett]] ([[Woody Harrelson]]). Fia Beckett rekket Han [[freonskip|befreone]] mei in [[Wookiee]] dy't [[Chewbacca]] ([[Joonas Suotamo]]) hjit. Ek komt er yn kontakt mei [[Qi'ra]] ([[Emilia Clarke]]), in freondinne út syn [[bernetiid]], en mei de [[smokkeljen|smokkelder]] [[Lando Calrissian]] ([[Donald Glover]]). Mei-inoar sette se útein mei in riskant plan om ûnraffinearre 'coaxium', in [[fossile brânstof]], te [[dieverij|stellen]] út 'e [[mynbou|minen]] op 'e planeet Kessel.
''Solo: A Star Wars Story'' waard regissearre troch [[Ron Howard]] (en [[Phil Lord]] en [[Christopher Miller (regisseur)|Christopher Miller]], dy't nei fjouwer en in heale moanne fan [[opnamen (film)|opnamen]] [[ûntslein]] waarden), nei in senario fan [[Jonathan Kasdan]] en [[Lawrence Kasdan]]. De film gie op [[20 maaie]] [[2018]] yn premiêre, en brocht $393,2 miljoen op tsjin in budget fan $275 miljoen. Om't ''Solo'' ien fan 'e djoerste films aller tiden wie, draaide de produksje by it meirekkenjen fan 'e [[marketing]]kosten eins in oansjenlik [[ferlies (ûndernimming)|ferlies]]. De film waard nominearre foar in [[Oscar]], in [[Grammy Award]] en in [[Saturn Award]], mar wûn gjin wichtige prizen.
[[File:Solo A Star Wars Story Japan Premiere Red Carpet Alden Ehrenreich (41008143870).jpg|left|thumb|140px|[[Alden Ehrenreich]] spile [[Han Solo]] yn ''[[Solo: A Star Wars Story|Solo]]''.]]
=====''Rogue Squadron: A Star Wars Story''=====
''Rogue Squadron: A Star Wars Story'' is in oankommende ''Star Wars''-film fan 'e Antologysearje, dy't yn [[2020]] troch [[The Walt Disney Company|Disney]] en regisseur [[Patty Jenkins]] oankundige waard. Neffens de offisjele [[webside]] fan ''Star Wars'' sil ''Rogue Squadron'' "in nije [[generaasje]] stjerrejagerpiloaten yntrodusearje by it winnen fan har [[fleanbrevet|brevet]] en it weagjen fan har libbens yn in grinsferlizzende achtbaanrit mei in heech tempo, dy't de filmsearje nei in takomstich tiidrek fan it stjerrestelsel bringe sil." It is de bedoeling dat ''Rogue Squadron'' op [[22 desimber]] [[2023]] yn premiêre gean sil.
=====Oare takomstige, mooglike en skraste live-actionfilms=====
[[Lucasfilm]] hat anno [[2022]] in stikmannich ''Star Wars''-films yn [[preproduksje]], wêrûnder in noch nammeleaze film ûnder [[rezjy]] fan 'e [[Nij-Seelân|Nijseelânske]] filmmakker [[Taika Waititi]] en in fjirde [[filmtrilogy]], mei [[senario's]] skreaun troch [[Rian Johnson]], dy't los stean sil fan 'e ''[[Skywalker Saga]]''. Johnson, dy't earder ''[[Star Wars: Episode VIII – The Last Jedi]]'' regissearre, hat ek foar de rezjy tekene fan it earste diel fan 'e nije trilogy. Yn [[septimber]] [[2019]] waard fierdersoan bekendmakke dat [[Kathleen Kennedy (produsinte)|Kathleen Kennedy]] fan [[Lucasfilm]] en [[Kevin Feige]], de [[filmprodusint|produsint]] fan in grut tal [[Marvel Studios|Marvel]]-[[superheldefilm]]s, gearwurkje sille oan in ''Star Wars''-film, en yn [[febrewaris]] [[2020]] waard in film oankundige dy't regisearre wurde sil troch [[J.D. Dillard]].
[[File:Woody_Harrelson_October_2016.jpg|right|thumb|120px|[[Woody Harrelson]] spile [[Tobias Beckett]] yn ''[[Solo: A Star Wars Story|Solo]]''.]]
Fierdersoan stiet yn it [[kontrakt]] dat [[Felicity Jones]] tekene doe't se akkoart gie mei it spyljen fan 'e rol fan [[Jyn Erso]] yn ''[[Rogue One: A Star Wars Story]]'', dat se (nettsjinsteande it lot fan har personaazje yn ''Rogue One'') beskikber wêze moat foar noch in ''Star Wars''-film. Krektsa meitsje ek de kontrakten dy't [[Alden Ehrenreich]] en [[Emilia Clarke]] tekenen foar harren rollen yn ''[[Solo: A Star Wars Story]]'' gewach fan mooglike ferfolchfilms.
Ferskate oare oankundige ''Star Wars''-projekten binne ûnderwilens skrast. Sa waard yn [[2013]] de produksje fan in [[spin-off]]-film oankundige dy't op basis fan in [[senario]] fan [[Simon Kinberg]] makke wurde soe oer de aventoeren fan 'e [[preemjejager]] [[Boba Fett]] yn deselde tiid as de oarspronklike [[Star Wars-trilogy|''Star Wars''-trilogy]]. Tsjin [[oktober]] [[2018]] waard dúdlik dat dy film út produksje helle wie yn it foardiel fan 'e [[tillefyzjesearje]] ''[[The Mandalorian]]'', dy't itselde ûnderwerp behannele mei in oare haadpersoan. In mids [[2014]] oankundige film ûnder [[rezjy]] fan [[Josh Trank]] oer in net bekendmakke ûnderwerp rûn yn [[2015]] op 'e klippen doe't Trank mei [[rûzje]] by it projekt weirekke.
[[File:Frank Oz 2012.jpg|left|thumb|160px|[[Poppespiler]] [[Frank Oz]] fertolke de rol fan [[Yoda]] yn [[Skywalker Saga|alle trije ''Star Wars''-trilogyen]].]]
In film oer [[Obi-Wan Kenobi]], dy't as trêde diel yn 'e [[#Op harsels steande live-actionfilms|Antologysearje]] útbrocht wurde soe, waard nei it [[teloarstellend]]e resultaat fan ''[[Solo: A Star Wars Story]]'' skrast en ynstee omwurke ta de [[minysearje]] ''[[Obi-Wan Kenobi (tillefyzjesearje)|Obi-Wan Kenobi]]''. Yn [[augustus]] [[2017]] giene der geroften dat der ek films oer [[Jabba de Hutt]] en [[Yoda]] yn [[preproduksje]] wiene, mar dêr waard letter neat mear oer fernommen.
Yn [[febrewaris]] [[2018]] waard bekendmakke dat [[David Benioff]] en [[D.B. Weiss]], de makkers fan 'e súksesfolle [[fantasytillefyzjesearje]] ''[[Game of Thrones (tillefyzjesearje)|Game of Thrones]]'', in nije ''Star Wars''-filmtrilogy skriuwe en produsearje soene, wêrfan't de dielen yn 'e [[bioskoop]] komme soene yn [[desimber]] fan [[2022]], [[2024]] en [[2026]]. Dat projekt rûn lykwols yn [[oktober]] [[2019]] op 'e non doe't Benioff en Weiss ta de konklúzje kamen dat it wurk net te kombinearjen wie mei harren earder oangiene ferplichtings foar [[Netflix]]. Nettsjinsteande dat sei Kathleen Kennedy, de [[algemien direktrise]] fan Lucasfilm, dat de studio iepen stie foar it ferfetsjen fan it projekt troch Benioff en Weiss wannear't sy har dat oan tiid diene.
====Op harsels steande tekenfilms====
=====''Star Wars: The Clone Wars'' (film)=====
[[File:Star_Wars_The_Clone_Wars.png|right|thumb|200px|It logo fan ''[[Star Wars: The Clone Wars (film)|Star Wars: The Clone Wars]]''.]]
{{Apart|Star Wars: The Clone Wars (film)}}
''Star Wars: The Clone Wars'' spilet koart nei de foarfallen yn ''[[Star Wars: Episode II – Attack of the Clones]]'' en dus oan it begjin fan 'e [[Kloane-oarloggen]] dêr't de [[titel (namme)|titel]] nei ferwiist. De [[Sith]] [[greve Dooku]] ([[Christopher Lee]]) en de [[ferrie]]dlike [[Hutt (Star Wars)|Hutt]] Ziro ([[Corey Burton]]), bringe in plan yn 'e praktyk om 'e ynfloedrike [[gangster]] [[Jabba de Hutt]] ([[Kevin Michael Richardson]]), in [[omkesizzer]] fan Ziro, tsjin 'e [[Galaktyske Republyk]] op te setten troch de [[Jedi]] de skuld op 'e lea te skowen foar de [[ûntfiering]] fan Jabba syn soan. Wylst [[Anakin Skywalker]] ([[Matt Lanter]]) en syn nije learling [[Ahsoka Tano]] ([[Ashley Eckstein]]) besykje om it bern werom by syn heit te bringen, jouwe [[Obi-Wan Kenobi]] ([[James Arnold Taylor]]) en [[Padmé Amidala]] ([[Catherine Taber]]) lieding oan twa selsstannige ûndersiken om út te finen wa't de wiere ferantwurdliken binne.
''Star Wars: The Clone Wars'' waard regissearre troch [[Dave Filoni]] nei in senario fan [[Henry Gilroy]], [[Steven Melching]] en [[Scott Murphy (senarioskriuwer)|Scott Murphy]]. It wie de earste (en anno 2022 noch altyd de iennichste) [[lange film|lange]] [[tekenfilm]] fan 'e ''Star Wars''-franchise. De film gie op [[10 augustus]] [[2008]] yn premiêre, en brocht $68,3 miljoen op tsjin in budget fan $8,5 miljoen. ''Star Wars: The Clone Wars'' fungearre teffens as [[pilotôflevering]] foar de [[tekenfilmsearje]] ''[[Star Wars: The Clone Wars (tillefyzjesearje út 2008)|Star Wars: The Clone Wars]]'', wêrfan't de útstjoering twa [[moanne (tiid)|moannen]] nei de premiêre fan 'e film op it [[Cartoon Network]] úteinsette.
===Personaazjes yn 'e ''Star Wars''-films===
Yn 'e tabel hjirûnder wurdt in oersjoch jûn fan 'e wichtichste [[personaazje]]s út 'e [[live action]]-films fan 'e ''Star Wars''-franchise en de [[akteur]]s dy't dy rollen spile hawwe.
{| class="wikitable sortable" style="text-align:center;font-size:82%;"
|-
! Personaazje
! [[Star Wars: Episode IV – A New Hope|Episode IV]]
! [[Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back|Episode V]]
! [[Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi|Episode VI]]
! [[Star Wars: Episode I – The Phantom Menace|Episode I]]
! [[Star Wars: Episode II – Attack of the Clones|Episode II]]
! [[Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith|Episode III]]
! [[Star Wars: Episode VII – The Force Awakens|Episode VII]]
! [[Star Wars: Episode VIII – The Last Jedi|Episode VIII]]
! [[Star Wars: Episode IX – The Rise of Skywalker|Episode IX]]
! [[Rogue One: A Star Wars Story|Rogue One]]
! [[Solo: A Star Wars Story|Solo]]
|-
| style="text-align:left;" | [[Luke Skywalker]] || [[Mark Hamill]] || Mark Hamill || Mark Hamill || - || - || - || Mark Hamill || Mark Hamill || Mark Hamill || - || -
|-
| style="text-align:left;" | [[Leia Organa|prinsesse Leia]] || [[Carrie Fisher]] || Carrie Fisher || Carrie Fisher || - || - || - || Carrie Fisher || Carrie Fisher || Carrie Fisher<br>[[Billie Lourd]]² || [[Ingvild Deila]]² || -
|-
| style="text-align:left;" | [[Han Solo]] || [[Harrison Ford]] || Harrison Ford || Harrison Ford || - || - || - || Harrison Ford || Harrison Ford || Harrison Ford || - || [[Alden Ehrenreich]]
|-
| style="text-align:left;" | [[Obi-Wan Kenobi]] || [[Alec Guinness]] || Alec Guinness || Alec Guinness || [[Ewan McGregor]] || Ewan McGregor || Ewan McGregor || - || - || - || - || -
|-
| style="text-align:left;" | [[Darth Vader]]* || [[David Prowse]]¹<br>[[James Earl Jones]]² || David Prowse¹<br>James Earl Jones² || David Prowse¹<br>James Earl Jones² || - || - || - || - || James Earl Jones² || - || [[Spencer Wilding]]¹<br>James Earl Jones²|| -
|-
| style="text-align:left;" | [[Chewbacca]] || [[Peter Mayhew]] || Peter Mayhew || Peter Mayhew || - || - || Peter Mayhew || Peter Mayhew en<br>[[Joonas Suotamo]] || Joonas Suotamo || Joonas Suotamo || - || Joonas Suotamo
|-
| style="text-align:left;" | [[C-3PO]] || [[Anthony Daniels]] || Anthony Daniels || Anthony Daniels || Anthony Daniels || Anthony Daniels || Anthony Daniels || Anthony Daniels || Anthony Daniels || Anthony Daniels || Anthony Daniels || -
|-
| style="text-align:left;" | [[R2-D2]] || [[Kenny Baker (Ingelsk akteur)|Kenny Baker]] || Kenny Baker || Kenny Baker || Kenny Baker || Kenny Baker || Kenny Baker || [[Jimmy Vee]] || Jimmy Vee || [[Hassan Taj]]³<br>[[Lee Towersby]]³ || Jimmy Vee || -
|-
| style="text-align:left;" | [[Lando Calrissian]] || - || [[Billy Dee Williams]] || Billy Dee Williams || - || - || - || - || - || Billy Dee Williams || - || [[Donald Glover]]
|-
| style="text-align:left;" | [[Yoda]] || - || [[Frank Oz]]²<sup>,</sup>³ || Frank Oz²<sup>,</sup>³ || Frank Oz²<sup>,</sup>³ || Frank Oz² || Frank Oz² || - || Frank Oz²<sup>,</sup>³ || - || - || -
|-
| style="text-align:left;" | keizer [[Palpatine]]/<br>[[Darth Sidious]] || - || [[Marjoree Eaton]]¹<br>[[Clive Revill]]² || [[Ian McDiarmid]] || Ian McDiarmid || Ian McDiarmid || Ian McDiarmid || - || - || Ian McDiarmid || - || -
|-
| style="text-align:left;" | [[Boba Fett]] || - || [[Jeremy Bulloch]]¹<br>[[Jason Wingreen]]² || Jeremy Bulloch¹ || - || [[Daniel Logan]] || - || - || - || - || - || -
|-
| style="text-align:left;" | [[Anakin Skywalker]]* || - || - || [[Sebastian Shaw (akteur)|Sebastian Shaw]] || [[Jake Lloyd]] || [[Hayden Christensen]] || Hayden Christensen || - || - || Hayden Christensen || - || -
|-
| style="text-align:left;" | [[Jabba de Hutt]] || - || - || [[Larry Ward (akteur)|Larry Ward]]² || [[Scott Schumann]]² || - || - || - || - || - || - || -
|-
| style="text-align:left;" | [[Padmé Amidala]] ||- || - || - || [[Natalie Portman]] || Natalie Portman || Natalie Portman || - || - || - || - || -
|-
| style="text-align:left;" | [[Jar Jar Binks]] || - || - || - || [[Ahmed Best]] || Ahmed Best || Ahmed Best || - || - || - || - || -
|-
| style="text-align:left;" | [[Qui-Gon Jinn]] || - || - || - || [[Liam Neeson]] || Liam Neeson || - || - || - || Liam Neeson || - || -
|-
| style="text-align:left;" | [[Mace Windu]] || - || - || - || [[Samuel L. Jackson]] || Samuel L. Jackson || Samuel L. Jackson || - || - || Samuel L. Jackson || - || -
|-
| style="text-align:left;" | [[Darth Maul]] || - || - || - || [[Ray Park]]¹<br>[[Peter Serafinowicz]]² || - || - || - || - || - || - || Ray Park¹<br>[[Sam Witwer]]²
|-
| style="text-align:left;" | [[greve Dooku]] || - || - || - || - || [[Christopher Lee]] || Christopher Lee || - || - || - || - || -
|-
| style="text-align:left;" | [[Jango Fett]] || - || - || - || - || [[Temuera Morrison]] || - || - || - || - || - || -
|-
| style="text-align:left;" | [[Rey (Star Wars)|Rey]] || - || - || - || - || - || - || [[Daisy Ridley]] || Daisy Ridley || Daisy Ridley || - || -
|-
| style="text-align:left;" | [[Finn (Star Wars)|Finn]] || - || - || - || - || - || - || [[John Boyega]] || John Boyega || John Boyega || - || -
|-
| style="text-align:left;" | [[Kylo Ren]] || - || - || - || - || - || - || [[Adam Driver]] || Adam Driver || Adam Driver || - || -
|-
| style="text-align:left;" | [[Poe Dameron]] || - || - || - || - || - || - || [[Oscar Isaac]] || Oscar Isaac || Oscar Isaac || - || -
|-
| style="text-align:left;" | [[BB-8]] || - || - || - || - || - || - || [[Dave Chapman (akteur)|Dave Chapman]]³<br>[[Brian Herring]]³<br>[[Ben Schwartz]]²<br>[[Bill Hader]]² || Dave Chapman³<br>Brian Herring³<br>Ben Schwartz²<br>Bill Hader² || Dave Chapman³<br>Brian Herring³<br>Ben Schwartz²<br>Bill Hader² || - || -
|-
| style="text-align:left;" | [[Maz Kanata]] || - || - || - || - || - || - || [[Lupita Nyong'o]] || Lupita Nyong'o || Lupita Nyong'o || - || -
|-
| style="text-align:left;" | [[Snoke (Star Wars)|opperste lieder Snoke]] || - || - || - || - || - || - || [[Andy Serkis]] || Andy Serkis || - || - || -
|-
| style="text-align:left;" | [[Hux (Star Wars)|generaal Hux]] || - || - || - || - || - || - || [[Domhnall Gleeson]] || Domhnall Gleeson || Domhnall Gleeson || - || -
|-
| style="text-align:left;" | [[Rose Tico]] || - || - || - || - || - || - || - || [[Kelly Marie Tran]] || Kelly Marie Tran || - || -
|-
| style="text-align:left;" | [[Phasma (Star Wars)|kaptein Phasma]] || - || - || - || - || - || - || [[Gwendoline Christie]] || Gwendoline Christie || - || - || -
|-
| style="text-align:left;" | [[fise-admiraal Holdo]] || - || - || - || - || - || - || - || [[Laura Dern]] || - || - || -
|-
| style="text-align:left;" | [[Jyn Erso]] || - || - || - || - || - || - || - || - || - || [[Felicity Jones]] || -
|-
| style="text-align:left;" | [[Cassian Andor]] || - || - || - || - || - || - || - || - || - || [[Diego Luna]] || -
|-
| style="text-align:left;" | [[Tobias Beckett]] || - || - || - || - || - || - || - || - || - || - || [[Woody Harrelson]]
|-
| style="text-align:left;" | [[Qi'ra]] || - || - || - || - || - || - || - || - || - || - || [[Emilia Clarke]]
|-
|}
<small><nowiki>*</nowiki>) Darth Vader en Anakin Skywalker binne deselde persoan, mar wurde spile troch ferskillende akteurs<br>¹) [[minsklik lichem|lichaamlik]] foarkommen<br>²) dialooch [[stimakteur|ynsprutsen]]<br>³) [[poppespul]]</small><br><br>
===Opbringsten fan 'e ''Star Wars''-filmsearje===
<small>boarne: de sifers yn [[:en:List of Star Wars films#Box office performance|dizze tabel]] op 'e [[Ingelske Wikipedy]]. (Trochdat de films gauris op 'e nij yn 'e bioskoop brocht wurde, kinne de opbringstbedraggen ferskille mei sifers út oare boarnen as lettere opbringsten net of just al meirekkene wurde.)</small><br>
{| class="wikitable" width=60%
! rowspan="2" align="center" | film
! rowspan="2" align="center" | jier
! colspan="3" align="center" | [[opbringst (jild)|opbringst]] yn 'e [[bioskoop]] yn [[Amerikaanske dollar]]s
|-
! align="center" | [[Noard-Amearika]]
! align="center" | rest fan 'e wrâld
! align="center" | totaal
|-
| align="center" colspan="5" | '''[[Star Wars-trilogy|''Star Wars''-trilogy'']]'''
|-
| ''[[Star Wars: Episode IV – A New Hope]]''
| align="center"| 1977
| align="right" | 460.998.507
| align="right" | 195.751.992
| align="right" | 656.750.499
|-
| ''[[Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back]]''
| align="center"| 1980
| align="right" | 292.753.960
| align="right" | 190.685.234
| align="right" | 483.439.194
|-
| ''[[Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi]]''
| align="center"| 1983
| align="right" | 309.306.177
| align="right" | 122.009.457
| align="right" | 431.315.634
|-
| colspan="2" | totaal ''Star Wars''-trilogy
| align="right" | 1.063.058.644
| align="right" | 508.446.683
| align="right" | 1.571.505.327
|-
| align="center" colspan="5" | '''[[Star Wars-prequeltrilogy|''Star Wars''-prequeltrilogy'']]'''
|-
| ''[[Star Wars: Episode I – The Phantom Menace]]''
| align="center"| 1999
| align="right" | 474.544.677
| align="right" | 552.538.030
| align="right" | 1.027.082.707
|-
| ''[[Star Wars: Episode II – Attack of the Clones]]''
| align="center"| 2002
| align="right" | 310.676.740
| align="right" | 343.103.230
| align="right" | 653.779.970
|-
| ''[[Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith]]''
| align="center"| 2005
| align="right" | 380.270.577
| align="right" | 488.119.983
| align="right" | 868.390.560
|-
| colspan="2" |totaal ''Star Wars''-prequeltrilogy
| align="right" | 1.165.491.994
| align="right" | 1.383.761.243
| align="right" | 2.549.253.237
|-
| align="center" colspan="5" | '''[[Star Wars-ferfolchtrilogy|''Star Wars''-ferfolchtrilogy'']]'''
|-
| ''[[Star Wars: Episode VII – The Force Awakens]]''
| align="center"| 2015
| align="right" | 936.662.225
| align="right" | 1.132.859.475
| align="right" | 2.069.521.700
|-
| ''[[Star Wars: Episode VIII – The Last Jedi]]''
| align="center"| 2017
| align="right" | 620.181.382
| align="right" | 712.517.448
| align="right" | 1.332.698.830
|-
| ''[[Star Wars: Episode IX – The Rise of Skywalker]]''
| align="center"| 2019
| align="right" | 515.202.542
| align="right" | 558.946.737
| align="right" | 1.074.149.279
|-
| colspan="2" | totaal ''Star Wars''-ferfolchtrilogy
| align="right" | 2.072.046.149
| align="right" | 2.404.323.660
| align="right" | 4.476.369.809
|-
| colspan="2" | totaal ''Skylwalker Saga''
| align="right" | 4.300.596.787
| align="right" | 4.296.531.586
| align="right" | 8.597.128.373
|-
| align="center" colspan="5" | '''[[spin-off]]-films'''
|-
| ''[[Star Wars: The Clone Wars (film)|Star Wars: The Clone Wars]]''
| align="center"| 2008
| align="right" | 35.161.554
| align="right" | 33.121.290
| align="right" | 68.282.844
|-
| ''[[Rogue One: A Star Wars Story]]''
| align="center"| 2016
| align="right" | 532.177.324
| align="right" | 523.880.396
| align="right" | 1.056.057.720
|-
| ''[[Solo: A Star Wars Story]]''
| align="center"| 2018
| align="right" | 213.767.512
| align="right" | 179.157.295
| align="right" | 392.924.807
|-
| colspan="2" | totaal folsleine ''Star Wars''-filmsearje
| align="right" | 5.081.703.177
| align="right" | 5.032.690.567
| align="right" | 10.113.931.249
|}
==Tillefyzje==
===Tillefyzjespecial===
====''Star Wars Holiday Special''====
[[File:Star_Wars_Holiday_Special_title.png|right|thumb|200px|It logo fan 'e ''[[Star Wars Holiday Special]]''.]]
{{Apart|Star Wars Holiday Special}}
De ''Star Wars Holiday Special'' folget yn 'e [[gronology]] fan ''Star Wars'' direkt op ''[[Star Wars: Episode IV – A New Hope]]''. It is in bûnt gehiel fan nije opnamen, [[argyf]]bylden út ''A New Hope'', deryn bemongen [[sketch]]es mei bekende Amerikanen, [[musical]]nûmers en in [[tekenfilm|animearre]] segmint, dat min ofte mear byinoar holden wurdt troch in ferhaalline wêryn't [[Han Solo]] ([[Harrison Ford]]) en de [[Wookiee]] [[Chewbacca]] ([[Peter Mayhew]]) ôfreizgje nei [[Kashyyyk]], de thúswrâld fan 'e Wookiees, foar de fiering fan in [[hjeldei]] dy't Libbensdei hjit. De [[stoarmtroeper (Star Wars)|stoarmtroepers]] fan it [[Galaktysk Keizerryk]] sitte harren lykwols op 'e hakken en hâlde [[hûssiking]] by Malla ([[Mickey Morton (akteur)|Mickey Morton]]), Chewbacca syn [[oarehelte|frou]], en harren jonge soan Lumpy ([[Patty Maloney]]). Han en Chewbacca komme pas del as de stoarmtroepers al wer ôfset binne sûnder wat bedijd te hawwen, mar ien [[erchtinkendheid|erchtinkende]] soldaat is efterbleaun en wurdt troch Han deamakke as er harren trappearret. In syktocht nei de missende stoarmtroeper kin foarkomd wurde troch de oerhearrigen fan 'e man wiis te meitsjen dat er [[desersje|desertearre]] is. Dêrnei kin it einlings wurde mei de fiering fan Libbensdei.
De ''Star Wars Holiday Special'' waard regissearre troch [[Steve Binder]] nei in senario fan [[Pat Proft]], [[Leonard Ripps]], [[Bruce Vilanch]], [[Rod Warren]] en [[Mitzie Welch]]. It wie in [[tillefyzjespecial]] yn it ramt fan 'e oankommende [[kryst]]dagen, mei in spyldoer fan 98 [[minuten]]. De ''Star Wars Holiday Special'' waard op [[17 novimber]] [[1978]] op 'e [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[tillefyzje]] útstjoerd troch it [[tillefyzjenetwurk]] [[CBS (tillefyzjenetwurk)|CBS]]. De special is berucht om 'e ekstreem negative ûntfangst en is neitiid nea op 'e tillefyzje werhelle, noch is er ea útbrocht op [[VHS]], [[dvd]] of [[blu-ray]]. De iennichste ferzjes dy't yn omrin binne fan 'e ''Star Wars Holiday Special'', binne sadwaande partikuliere opnamen troch [[fan (persoan)|fans]] fan 'e iennichste tillefyzje-útstjoering, dy't klandestyn ferhannele wurde.
===Tillefyzjefilms===
====''Ewoks''-films====
De skattige [[Ewoks]], de lytse pluzige [[bûtenierdske wêzens]] fan 'e [[moanne (byplaneet)|boskmoanne]] [[Endor (Star Wars)|Endor]] dy't yn ''[[Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi]]'' de kommando-ienheid rêde dy't de skyldgenerator útskeakelje moat, waarden sa [[populêr]] dat se mids [[1980-er jierren]] in twatal eigen [[spin-off]]-[[tillefyzjefilm]]s krigen. Dy kamen yn 'e Feriene Steaten op 'e tillefyzje yn 'e [[Thanksgiving (Feriene Steaten)|Thanksgiving Day]]-[[wykein]]en fan [[1984]], resp. [[1985]], en binne yn 'e ''Star Wars''-[[gronology]] te pleatsen nei de foarfallen yn ''[[Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back]]'' en foarôfgeande oan 'e foarfallen yn ''[[Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi]]''. Oars as de ''[[Star Wars Holiday Special]]'' waarden beide ''Ewoks''-films apart útbrocht op [[VHS]] en letter tegearre op ien [[dvd]]. Al binne se basearre op ideeën fan [[George Lucas]], dochs hawwe se net de oantsjutting "Star Wars" yn 'e [[titel (namme)|titel]] en ek waarden se ornearre ta in nivo fan 'e ''Star Wars''-[[kanon (kultuer)|kanon]] te hearren dat ûndergeskikt wie oan 'e oarspronklike [[Star Wars-trilogy|''Star Wars''-trilogy]].
=====''Caravan of Courage: An Ewok Adventure''=====
[[File:Caravan of Courage logo.png|right|thumb|200px|It logo fan ''[[Caravan of Courage: An Ewok Adventure]]''.]]
{{Apart|Caravan of Courage: An Ewok Adventure}}
Yn ''Caravan of Courage: An Ewok Adventure'' lijt de [[minsklik]]e [[húshâlding]] Towani [[skipbrek]] op 'e [[moanne (byplaneet)|boskmoanne]] [[Endor (Star Wars)|Endor]]. Wylst se harren [[romteskip]] besykje te reparearjen, rekket it [[gesin]] útinoar as in reuseftich wêzen dat de Gorax neamd wurdt, de [[âldelju]] Jeremitt ([[Guy Boyd (akteur)|Guy Boyd]]) en Catarine ([[Fionnula Flanagan]]) [[ûntfiering|ûntfiert]]. In groepke [[Ewoks]], dy't de oarspronklike bewenners fan 'e Boskmoanne foarmje, kriget [[begrutsjen]] mei de lykme-allinne efterbleaune [[bern (persoan)|minskebern]]. Oanfierd troch Wicket ([[Warwick Davis]]) beslute se Cindel Towani ([[Aubree Miller]]) en har âldere [[broer]] Mace ([[Eric Walker (artyst)|Eric Walker]]) te helpen om harren âlden te rêden.
''Caravan of Courage: An Ewok Adventure'' waard regissearre troch [[John Korty]] nei in senario fan [[Bob Carrau]]. De makkers fan 'e film keazen foar in styl dy't gâns ôfwykt fan oare films út 'e ''Star Wars''-franchise, mei as opmerklikste feroaring de tafoeging fan in [[auktorieel perspektyf|alwittende ferteller]] yn in [[voice-over]] dy't [[stimakteur|ynsprutsen]] waard troch [[Burl Ives]]. Yn 'e Feriene Steaten kaam de film ûnder de titel ''An Ewok Adventure'' op [[25 novimber]] [[1984]] op 'e tillefyzje by it netwurk [[American Broadcasting Company|ABC]]. Om utens waard er yn guon lannen yn in beheind tal [[bioskopen]] útbrocht, en dêrfoar waard de titel oanpast ta ''Caravan of Courage: An Ewok Adventure''. De film wûn yn [[1985]] in [[Emmy]] foar bêste [[special effects]].
=====''Ewoks: The Battle for Endor''=====
[[File:Ewoks-The Battle for Endor logo.png|right|thumb|180px|It logo fan ''[[Ewoks: The Battle for Endor]]''.]]
{{Apart|Ewoks: The Battle for Endor}}
''Ewoks: The Battle for Endor'' is in [[ferfolch]] op ''Caravan of Courage'', dat likernôch in healjier neitiid spilet. De reparaasjes fan it romteskip fan 'e Towani's binne hast klear as de [[kwea|boasaardige]] [[hear (titel)|hear]] Terak ([[Carel Struycken]]), syn [[hekse (mytysk wêzen)|heks]]-eftige helpster Charal ([[Siân Phillips]]) en harren [[binde]] [[plonderjen|plonderders]] it doarp fan 'e pleatslike Ewoks oanfalle. Gâns Ewoks wurde finzen nommen, en Jeremitt ([[Paul Gleason]]), Catarine (Fionnula Flanagan) en Mace (Eric Walker) wurde deamakke as se harren freonen te help komme. Cindel (Aubree Miller), no in jong [[wees]]famke, en Wicket (Warwick Davis) pike tegearre út en fine beskûl by Noa Briqualon ([[Wilford Brimley]]), in oare minske dy't ek op 'e Boskmoanne strâne rekke is. As Charal Cindel fynt en ûntfiert, geane Noa en Wicket derefteroan om har te befrijen, wat liedt ta in kontrontaasje mei Terak.
''Ewoks: The Battle for Endor'' waard regissearre troch [[Ken Wheats|Ken]] en [[Jim Wheats]] nei in senario fan harrensels. De film waard op [[24 novimber]] [[1985]] foar it earst op 'e Amerikaanske tillefyzje útstjoerd troch ABC. ''Ewoks: The Battle for Endor'' wûn yn [[1986]] in [[Emmy]] foar bêste special effects.
====''A Droid Story''====
Yn [[desimber]] [[2020]] waard oankundige dat ''A Droid Story'' yn produksje nommen wurde soe. Dat moat in [[tekenfilm|animearre]] [[aventoerefilm]] wurde dy't [[filmdistribúsje|distibuëarre]] wurde sil fia de [[streaming media|streamingtsjinst]] [[Disney+]]. Neffens it berjocht dêroer op it offisjele [[Twitter]]account fan ''Star Wars'' sil "dizze [[epos|epyske]] reis ús yn 'e kunde bringe mei in nije held, dy't begelaat wurdt troch [[R2-D2]] en [[C-3PO]]."
===Live action-tillefyzjesearjes===
De earste [[live-action]]tillefyzjesearje yn it ramt fan ''Star Wars'', mei as [[titel (opskrift)|titel]] ''[[The Mandalorian]]'', kaam fan [[novimber]] [[2019]] ôf beskikber fia [[Disney+]], de eigen [[streaming media|streamingtsjinst]] fan [[The Walt Disney Company]]. Sân oare searjes binne sûnt ek fia Disney+ útbrocht of steane dêrfoar yn 'e planning.
====''The Mandalorian''====
[[File:The_Mandalorian.svg|right|thumb|270px|It logo fan ''[[The Mandalorian]]''.]]
{{Apart|The Mandalorian}}
''The Mandalorian'' is de earste [[tillefyzjesearje]] yn it ramt fan 'e ''Star Wars''-franchise dy't net [[tekenfilm|animearre]], mar [[live-action]] is. De searje spilet yn it tiidrek fan 'e [[Galaktyske Republyk|Nije Republyk]], nei't (yn ''[[Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi]]'') it [[Galaktysk Keizerryk]] ûnder fuotten helle is. ''The Mandalorian'' folget de aventoeren fan in [[iensumens|iensume]] [[preemjejager]], dy't yn 'e wetteleaze bûtenste regioanen fan it Stjerrestelsel ynhierd wurdt troch de restanten fan 'e Keizerlike Striidkrêften om Grogu, in [[bern (persoan)|bern]] fan itselde [[bûtenierdske wêzens|bûtenierdske ras]] as [[Yoda]], te sykjen en oan harren út te leverjen. Hy nimt de opdracht oan, mar nei't er it bern fûn hat, naait er der ynstee mei út om it te beskermjen. De [[haadpersoan]], dy't spile wurdt troch [[Pedro Pascal]], stiet lang inkeld bekend as "de Mandaloriaan", en pas yn 'e lêste [[ôflevering]] fan [[seizoen (omrop)|seizoen]] 1 wurdt bekend dat er eins [[de Mandaloriaan|Din Djarin]] hjit.
It [[sjenre]] fan ''The Mandalorian'' wurdt omskreaun as in ferminging fan [[science fiction]] en [[western (sjenre)|western]]. Anno [[2022]] rint de searje trije seizoenen (fan it neijier fan [[2019]] ôf) mei acht ôfleverings yn elts seizoen. ''The Mandalorian'' wurdt distribuëarre fia de [[streaming media|streamingtsjinst]] [[Disney+]] en wie fan it begjin ôf oan ien fan 'e paradehynderkes fan dat platfoarm. De searje waard makke mei baanbrekkende [[special effects]] fan [[Industrial Light & Magic]] (ILM), lykas in [[fideomuorre]] fan 360° dy't de [[dekôr]]s kreëarret. Neffens in berjocht út [[augustus]] [[2018]] soe ''The Mandalorian'' likernôch [[$]]100 miljoen per 10 ôfleverings kostje om te meitsjen. Ferskate [[spin-off]]searjes kamen út ''The Mandalorian'' fuort, wêrûnder ''[[The Book of Boba Fett]]'' en ''[[Ahsoka (tillefyzjesearje)|Ahsoka]]''.
====''The Book of Boba Fett''====
[[File:The_Book_of_Boba_Fett_logo_black.svg|left|thumb|170px|It logo fan ''[[The Book of Boba Fett]]''.]]
{{Apart|The Book of Boba Fett}}
''The Book of Boba Fett'' is in live-actiontillefyzjesearje dy't ûntstien is as in [[spin-off]] fan 'e eardere searje ''[[The Mandalorian]]''. De rige spilet koart nei de foarfallen yn ''[[Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi]]'' en folget de aventoeren fan 'e [[gangster]] en [[preemjejager]] [[Boba Fett]] (spile troch [[Temuera Morrison]]). Krekt as ''The Mandalorian'' wurdt ''The Book of Boba Fett'' omskreaun as in ferminging fan 'e sjenres [[science fiction]] en [[western (sjenre)|western]]. It earste, sân ôfleverings tellende seizoen fan 'e searje kaam ein [[desimber]] [[2021]] beskikber op [[Disney+]].
====''Obi-Wan Kenobi''====
[[File:Star_Wars_Obi-Wan_Kenobi_logo.png|right|thumb|270px|It logo fan ''[[Obi-Wan Kenobi (tillefyzjesearje)|Obi-Wan Kenobi]]''.]]
{{Apart|Obi-Wan Kenobi (tillefyzjesearje)}}
''Obi-Wan Kenobi'' is in oankommende live-actiontillefyzjesearje yn it ramt fan 'e ''Star Wars''-franchise, dy't de foarm fan in [[minysearje]] hat. De rige spilet tsien jier nei de foarfallen yn 'e film ''[[Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith]]'' en giet djipper yn op it lot fan 'e [[Jedi|Jedi-master]] [[Obi-Wan Kenobi]] ([[Ewan McGregor]]) as er him ferbûke oer de [[Grutte Suvering fan de Jedi|hast folsleine útrûging fan 'e Jedi-oarder]] yn [[ballingskip]] op [[Tatooine]] weromlutsen hat. Hy hat dy planeet útkeazen, sadat er in eachje yn it seil hâlde kin oangeande de [[opfieding]] fan 'e jonge [[Luke Skywalker]] ([[Grant Feely]]). De út seis ôfleverings besteande searje sil fan [[maaie]] [[2022]] ôf op [[Disney+]] beskikber komme.
====''Andor''====
[[File:Logo_of_Star_Wars_series_Andor.svg|right|thumb|200px|It logo fan ''[[Andor (tillefyzjesearje)|Andor]]''.]]
{{Apart|Andor (tillefyzjesearje)}}
''Andor'' is in oankommende live-actiontillefyzjesearje yn it ramt fan 'e ''Star Wars''-franchise, dy't in [[spin-off]]searje is fan 'e film ''[[Rogue One: A Star Wars Story]]'' ([[2016]]). De rige is in [[prequel]] fan ''Rogue One'' en spilet fiif jier foarôfgeande oan 'e foarfallen yn dy film en yn ''[[Star Wars: Episode IV – A New Hope]]''. ''Andor'' folget de aventoeren fan [[Cassian Andor]], in [[ofsier]] fan it [[Rebelleferbûn (Star Wars)|Rebelleferbûn]], in rol dy't, krekt as yn ''Rogue One'', spile wurdt troch [[Diego Luna]]. De searje, dy't (foarearst) út tolve ôfleverings bestiet, sil mids of ein [[2022]] beskikber komme fia [[Disney+]].
====Oare takomstige, mooglike en skraste live-actiontillefyzjesearjes====
Der binne noch ferskate oare live-actiontillefyzjesearjes yn it ramt fan 'e ''Star Wars''-franchise yn [[preproduksje]], dêr't no noch net fan te sizzen is wannear't se útbrocht wurde sille.
[[File:Star_Wars_The_Acolyte_Logo.png|right|thumb|200px|It logo fan ''[[The Acolyte (tillefyzjesearje)|The Acolyte]]''.]]
[[File:Star_Wars_Ahsoka_Logo.png|right|thumb|200px|It logo fan ''[[Ahsoka (tillefyzjesearje)|Ahsoka]]''.]]
[[File:Star_Wars_series_Lando_logo.png|right|thumb|200px|It logo fan ''[[Lando (tillefyzjesearje)|Lando]]''.]]
[[File:Star_Wars_Rangers_of_the_New_Republic_Logo.png|right|thumb|200px|It logo fan ''[[Rangers of the New Republic]]''.]]
*''[[The Acolyte (tillefyzjesearje)|The Acolyte]]'' is in nei ferwachting achtdielige searje wêrfoar't de plannen yn [[april]] [[2020]] foar it earst nei bûten brocht waarden troch it Amerikaanske [[tydskrift]] ''[[Variety (tydskrift)|Variety]]''. Letter dat jier waard bekendmakke dat it ferhaal spylje sil oan 'e ein fan it tiidrek fan 'e [[Galaktyske Republyk|Hege Republyk]], likernôch 50 jier foarôfgeande oan 'e foarfallen yn 'e film ''[[Star Wars: Episode I – The Phantom Menace]]''. De [[opnamen (film)|opnamen]] sille nei nei alle gedachten mids [[2022]] úteinsette.
*Yn [[desimber]] [[2020]] waard de searje ''[[Ahsoka (tillefyzjesearje)|Ahsoka]]'' oankundige, dy't in [[spin-off]] is fan ''[[The Mandalorian]]'' en neier yngean sil op it personaazje fan 'e [[Jedi]] [[Ahsoka Tano]], spile troch [[Rosario Dawson]].
*''[[Lando (tillefyzjesearje)|Lando]]'' is in [[minysearje]] dy't ek yn [[desimber]] [[2020]] oankundige waard. Dêryn sil neier omtinken jûn wurde oan it personaazje fan [[Lando Calrissian]].
*In trêde live-actiontillefyzjesearje dy't yn [[desimber]] [[2020]] oankundige waard, wie ''[[Rangers of the New Republic]]'', dat spilet yn it tiidrek fan 'e [[Galaktyske Republyk|Nije Republyk]], koart nei de foarfallen yn ''[[Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi]]''. It is de bedoeling dat de ferhaalline fan ''Rangers of the New Republic'' dy fan ''[[The Mandalorian]]'', ''[[The Book of Boba Fett]]'' en ''[[Ahsoka (tillefyzjesearje)|Ahsoka]]'' kruse sil. Yn [[novimber]] [[2021]] waard bekend dat ''Rangers of the New Republic'' noch "yn 'e wachtkeamer" siet, mei't [[Kathleen Kennedy (produsinte)|Kathleen Kennedy]], de [[algemien direktrise]] fan [[Lucasfilm]], sei dat de produksje it punt noch net berikt hie dêr't oergien waard ta it skriuwen fan senario's.
*Yn [[febrewaris]] [[2022]] waard yn 'e [[media]] gewach makke fan it bestean fan plannen foar in noch nammeleaze nije ''Star Wars''-searje dy't gebrûk makke fan 'e [[wurktitel]] ''Grammar Rodeo''. Dy sil, krekt as ''[[The Acolyte (tillefyzjesearje)|The Acolyte]]'', yn it tiidrek fan 'e [[Galaktyske Republyk|Hege Republyk]] spylje. De opnamen foar dizze searje soene neffens de berjochten al yn [[juny]] [[2022]] úteinsette kinne, mar in formele oankundiging fan 'e searje waard pas ferwachte yn [[maaie]] fan dat jier.
Ferskate oare plande live-actiontillefyzjesearjes binne ûnderwilens skrast. ''Star Wars: Underworld'' wie in projekt dat yn [[2005]] betocht en yn [[2007]] troch [[George Lucas]] oankundige waard. It moast in spannende, tsjustere searje wurde oer bekende personaazjes as [[Han Solo]], [[Chewbacca]], [[Lando Calrissian]], [[Boba Fett]], [[C-3PO]] en [[keizer]] [[Palpatine]], mar mear praatsk as de ''Star Wars''-films en kwa ûntwikkeling wat mear útskaaiend nei in [[soapsearje]] (neffens Lucas sels). Yn [[2012]] waard bekend dat it projekt de [[wurktitel]] ''Star Wars: Underworld'' hie. Der wiene plannen foar mear as hûndert ôfleverings fan 42 minuten it stik, dêr't al fyftich [[senario's]] foar skreaun wiene. Nei de oankeap fan [[Lucasfilm]] troch [[The Walt Disney Company|Disney]] waard it projekt lykwols stillein. De films ''[[Rogue One: A Star Wars Story|Rogue One]]'' en ''[[Solo: A Star Wars Story|Solo]]'' waarden letter ûntwikkele út skripts dy't skreaun wiene foar ôfleverings fan ''Star Wars: Underworld''.
In oar skrast ''Star Wars''-projekt is in live-actionsearje om it personaazje [[Cara Dune]] hinne. Sa'n searje waard, nei't der grute waard, yn [[novimber]] [[2020]] troch Lucasfilm yn omtinken nommen. Nei't [[Gina Carano]], dy't de rol fan Cara Dune fertolke yn 'e searje ''[[The Mandalorian]]'', yn [[novimber]] [[2020]] en [[febrewaris]] [[2021]] kontroversjele berjochten op [[sosjale media]] sette, kappe Disney alle bannen mei har troch en wie in searje oer har personaazje fan 'e baan.
===Tekenfilmsearjes===
De ''Star Wars''-franchise omfettet in grut tal [[tekenfilmsearje]]s. De earste beide dêrfan datearje út 'e [[1980-er jierren]], doe't [[Nelvana]], de [[tekenfilmstudio]] dy't it animaasjesegmint fan 'e ''[[Star Wars Holiday Special]]'' makke hie, oansocht waard om in pear tekenfilmsearjes te produsearjen oer de [[androïde]]n [[R2-D2]] en [[C-3PO]] en oer de skattige [[Ewoks]] fan 'e [[moanne (byplaneet)|boskmoanne]] [[Endor (Star Wars)|Endor]]. Nije tekenfilmsearjes ferskynden yn 'e [[2000-er jierren]], wêrûnder twa (mei frijwol gelikense titels) oer de [[Kloane-oarloggen]]. (Dêrfan bleau lykwols, nei de oernamme fan [[Lucasfilm]] troch [[The Walt Disney Company|Disney]] yn [[2012]], allinne de lêste [[kanon (kultuer)|kanonyk]].)
====''Star Wars: Droids''====
{{Apart|Star Wars: Droids}}
''Star Wars: Droids'' wie in tekenfilmsearje [[bernesearje|foar bern]] út [[1985]] dy't ien [[seizoen (omrop)|seizoen]] rûn. Der waarden 13 [[ôflevering]]s fan likernôch 22 [[minuten]] it stik makke, yn [[juny]] [[1986]] oanfolle troch in [[tillefyzjespecial]] (''Star Wars: Droids – The Great Heep'') mei in spyldoer fan in [[oere]]. De searje folget de aventoeren fan 'e sympatike [[androïde]]n [[R2-D2]] en [[C-3PO]] en spilet yn it gat fan krapoan tweintich jier dat bestiet tusken de ein fan ''[[Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith]]'' en it begjin fan ''[[Star Wars: Episode IV – A New Hope]]'' yn. ''Star Wars: Droids'' waard tegearre mei de kwalitatyf bettere sustersearje ''[[Ewoks (tillefyzjesearje)|Ewoks]]'' op 'e Amerikaanske tillefyzje útstjoerd troch [[American Broadcasting Company|ABC]] yn it ramt fan it saneamde ''Ewoks and Droids Adventure Hour''.
====''Ewoks''====
[[File:Star_Wars_Ewoks_logo.png|right|thumb|200px|It logo fan ''[[Ewoks (tillefyzjesearje)|Ewoks]]''.]]
{{Apart|Ewoks (tillefyzjesearje)}}
''Ewoks'', soms ek wol ''Star Wars: Ewoks'' neamd, wie in tekenfilmsearje foar bern dy't twa seizoenen rûn, fan [[1985]] oant [[1986]]. Der waarden 26 ôfleverings fan 22 minuten it stik makke. De searje folge de aventoeren fan 'e [[Ewoks]], de skattige [[bûtenierdske wêzens]] dy't libje op 'e [[moanne (byplaneet)|boskmoanne]] [[Endor (Star Wars)|Endor]]. Dy wiene yn [[1983]] yntrodusearre wurden yn 'e film ''[[Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi]]'' en neitiid útwurke yn 'e [[tillefyzjefilm]]s ''[[Caravan of Courage: An Ewok Adventure]]'' ([[1984]]) en ''[[Ewoks: The Battle for Endor]]'' ([[1985]]). De searje spilet tusken ''[[Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith]]'' en ''[[Star Wars: Episode IV – A New Hope]]'' yn. ''Ewoks'' waard tegearre mei de kwalistatyf mindere sustersearje ''[[Star Wars: Droids]]'' op 'e Amerikaanske tillefyzje útstjoerd troch [[American Broadcasting Company|ABC]] yn it ramt fan it saneamde ''Ewoks and Droids Adventure Hour'', en letter allinne as ''The All-New Ewoks''.
====''Star Wars: Clone Wars'' (2003)====
{{Apart|Star Wars: Clone Wars (tillefyzjesearje út 2003)}}
''Star Wars: Clone Wars'' wie in tekenfilmsearje dy't trije seizoenen rûn, fan [[2003]] oant en mei [[2005]]. De rige waard makke nei it útkommen fan 'e film ''[[Star Wars: Episode II – Attack of the Clones]]'' yn [[2002]] en borduerret fuort op 'e [[Kloane-oarloggen]], wêrfan't it begjin yn dy film toand wurdt. De searje folget de aventoeren fan ferskate [[Jedi|Jedi-ridders]] dy't, stipe troch de [[klonen|kloan]]soldaten, de striid oanbine mei de [[Sith]] en de [[androïde]]legers fan 'e Konfederaasje fan Unôfhinklike Stelsels. De ferhaallinen wiene bedoeld as oanrin nei de film ''[[Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith]]'', dy't doe noch net útkommen wie.
Der waarden yn totaal 25 ôfleverings fan 'e searje makke, dy't yn 'e earste beide seizoenen elts 2 oant 3 minuten lang wiene, mar de fiif ôfleverings fan seizoen 3 hiene in spyldoer fan 12 minuten it stik. ''Star Wars: Clone Wars'' waard oarspronklik útstjoerd op it [[Cartoon Network]] en wûn twaris de [[Emmy Award]] foar bêste animaasjeprogramma. Nei de oername fan [[Lucasfilm]] troch [[The Walt Disney Company|Disney]] yn [[2012]] gie men mei it ''Star Wars''-ferhaal in oare kant út en sûnt wurde de foarfallen yn ''Star Wars: Clone Wars'' net mear beskôge as behearrend ta de ''Star Wars''-[[kanon (kultuer)|kanon]].
====''Star Wars: The Clone Wars'' (2008)====
[[File:The_Clone_Wars_Logo_Rouge.png|right|thumb|180px|It logo fan ''[[Star Wars: The Clone Wars (tillefyzjesearje út 2008)|Star Wars: The Clone Wars]]''.]]
{{Apart|Star Wars: The Clone Wars (tillefyzjesearje út 2008)}}
''Star Wars: The Clone Wars'' wie de earste tekenfilmsearje dy't troch ''Star Wars''-betinker [[George Lucas]] sels produsearre waard fia de spesjaal dêrfoar oprjochte [[tekenfilmstudio]] [[Lucasfilm Animation]]. De searje spilet tusken ''[[Star Wars: Episode II – Attack of the Clones]]'' en ''[[Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith]]'' yn, en folget de aventoeren en ferrjochtings fan [[Anakin Skywalker]] ([[Matt Lanter]]), [[Obi-Wan Kenobi]] ([[James Arnold Taylor]]) en oare Jedi-ridders ûnder de [[Kloane-oarloggen]]. De [[lange film|lange]] [[tekenfilm]] ''[[Star Wars: The Clone Wars (film)|Star Wars: The Clone Wars]]'', dy't yn [[2008]] yn 'e [[bioskopen]] útbrocht waard, tsjinne teffens as [[pilotôflevering]] foar dizze searje.
''Star Wars: The Clone Wars'' wie in langrinnende searje, dêr't 133 ûnderskate ôfleverings fan makke waarden fan likernôch 22 minuten it stik, ferdield oer seis tillefyzjeseizoenen fan [[2008]] oant en mei [[2014]]. Dêrfan waarden de earste fiif seizoenen útstjoerd troch it [[Cartoon Network]], wylst it sechsde publisearre waard fia de streamingtsjinst [[Netflix]]. In sânde seizoen waard nei in hiaat fan seis jier yn [[2020]] makke en ferspraat fia [[Disney+]], de eigen streamingtsjinst fan [[The Walt Disney Company]]. De ôfleverings fan 'e lêste beide seizoenen, dy't har net mear hoegden te hâlden oan tillefyzjeskema's, hiene in langere spyldoer, fan tusken de 24 en 26 minuten. ''Star Wars: The Clone Wars'' wûn 5 [[Emmy]]s.
====''Star Wars: Rebels''====
[[File:Logo_Star_Wars_Rebels_schwarz.svg|right|thumb|170px|It logo fan ''[[Star Wars: Rebels]]''.]]
{{Apart|Star Wars: Rebels}}
''Star Wars: Rebels'' is de earste [[kompjûteranimearre]] tekenfilmsearje fan 'e ''Star Wars''-franchise, dy't fan [[2014]] oant en mei [[2018]] fjouwer seizoenen lang rûn en oarspronklik útstjoerd waard op it [[tillefyzjekanaal]] [[Disney XD]]. De searje folget in groepke fersetsstriders fan it [[Rebelleferbûn (Star Wars)|Rebelleferbûn]] en harren aventoeren yn 'e jierren dy't foarôfgean oan 'e foarfallen yn 'e film ''[[Star Wars: Episode IV – A New Hope]]''. Der waarden yn totaal 75 ôfleverings makke, ynklusyf in [[koarte film|koarte]] [[tillefyzjefilm]] mei de spyldoer fan in oere as pilotôflevering fan elts seizoen. Dat wiene: ''Spark of Rebellion'' ([[2014]]), ''The Siege of Lothal'' ([[2015]]), ''Steps into Shadow'' ([[2016]]) en ''Heroes of Mandalore'' ([[2017]]). ''Star Wars: Rebels'' wûn twaris de [[Saturn Award]] foar bêste animearre searje of film op 'e tillefyzje.
[[File:Star_Wars_Blips_logo.png|left|thumb|170px|It logo fan ''[[Star Wars: Blips]]''.]]
====''Star Wars: Blips''====
''Star Wars: Blips'' is in tekenfilmsearje út [[2017]], dy't makke waard ta [[promoasje (marketing)|promoasje]] fan 'e film ''[[Star Wars: Episode VIII – The Last Jedi]]''. Der waarden acht ôfleverings fan 'e searje makke, dy't fan [[maaie]] oant [[septimber]] [[2017]] fergees ferspraat waarden fia [[YouTube]]. De searje giet oer [[androïde]]n lykas [[BB-8]] en [[R2-D2]], en teffens oer [[porg]]s, [[fûgel]]-eftige [[bisten]] fan 'e planeet Ahch-To út 'e film ''The Last Jedi''.
====''Star Wars: Foces of Destiny''====
[[File:Forcesofdestinylogo.jpg|right|thumb|170px|It logo fan ''[[Star Wars: Forces of Destiny]]''.]]
{{Apart|Star Wars: Forces of Destiny}}
''Star Wars: Forces of Destiny'' is in tekenfilmsearje dy't twa seizoenen rûn, fan [[2017]] oant [[2018]]. Der waarden yn totaal 32 ôfleverings makke, dy't elts 2 oant 3 minuten lang wiene. De ferhalen spilen yn ferskate tiidrekken fan it ''Star Wars''-hielal en giene oer de [[frou]]like [[personaazje]]s út 'e franchise, lykas [[Leia Organa|prinsesse Leia]], [[Padmé Amidala]], [[Jyn Erso]], [[Ahsoka Tano]], [[Rey (Star Wars)|Rey]], [[Sabine Wren]], [[Hera Syndulla]], [[Qi'ra]] en [[Rose Tico]]. Krekt as ''[[Star Wars: Blips]]'' waard ek ''Star Wars: Forces of Destiny'' ferspraat fia [[YouTube]].
[[File:Galaxy_of_Adventures_logo.png|left|thumb|200px|It logo fan ''[[Star Wars: Galaxy of Adventures]]''.]]
====''Star Wars: Galaxy of Adventures''====
''Star Wars: Galaxy of Adventures'' is in tekenfilmsearje foar bern dy't fan [[2018]] oant en mei [[2020]] twa seizoenen rûn. Der waarden yn totaal 55 ôfleverings fan makke, elts mei in spyldoer fan likernôch 3 minuten it stik. De searje makke gebrûk fan in stilearre foarm fan [[tekenfilm|animaasje]] om wichtige [[sêne]]s út 'e ''Star Wars''-franchise op 'e nij stal te jaan, mei in ynliedende [[voice-over]] troch [[Dante Basco]] en fierders [[lûd|audio]] fan 'e oarspronklike live-actionfilms. ''Star Wars: Galaxy of Adventures'' waard ferspraat fia it [[YouTube]]-kanaal fan 'e [[webside]] ''StarWarsKids.com''.
{{clearleft}}
====''Star Wars: Resistance''====
[[File:Star_Wars_Resistance_logo.jpg|right|thumb|270px|It logo fan ''[[Star Wars: Resistance]]''.]]
{{Apart|Star Wars: Resistance}}
''Star Wars: Resistance'' is in [[trijediminsjonaal|3D]]-[[kompjûteranimearre]] tekenfilmsearje foar bern dy't fan [[2018]] oant en mei [[2020]] twa seizoenen rûn. De searje spilet yn it tiidrek fan 'e opkomst fan 'e [[Earste Oarder (Star Wars)|Earste Oarder]], koart foàr en ek tagelyk mei de foarfallen út 'e films ''[[Star Wars: Episode VII – The Force Awakens]]'' en ''[[Star Wars: Episode VIII – The Last Jedi]]''. De ferhalen folgje de aventoeren fan Kazuda Xiono, in [[piloat]] fan it [[Ferset (Star Wars)|Ferset]]. ''Star Wars: Resistance'' bestie út 40 ôfleverings fan 22 minuten it stik, oanfolle mei 12 koarte filmkes mei in spyldoer fan inkele minuten. De haadsearje waard foar it earst útstjoerd op 'e [[tillefyzjestjoerder]]s [[Disney Channel]] en [[Disney XD]], wylst de koarte filmkes yn [[desimber]] [[2018]] fergees fia it [[YouTube]]-kanaal fan it Disney Channel ferspraat waarden. ''Star Wars: Resistance'' wûn yn [[2019]] de [[Saturn Award]] foar bêste animaasjesearje op 'e tillefyzje.
[[File:Star_Wars_Roll_Out_Logo.png|left|thumb|170px|It logo fan ''[[Star Wars: Roll Out]]''.]]
====''Star Wars: Roll Out''====
''Star Wars: Roll Out'' is in tekenfilmsearje foar bern dy't ien seizoen rûn, fan [[2019]] oant en mei [[2020]]. Der waarden yn totaal 16 ôfleverings makke, mei in spyldoer fan inkele minuten it stik. De filmkes jouwe de [[haadpersoan]]en fan 'e ''Star Wars''-franchise wer yn [[bol]]foarm, sa't de [[androïde]] [[BB-8]] der altyd al útsjocht, en meitsje fierders gebrûk fan in bernefreonlike [[cut-outanimaasje]]styl. ''Star Wars: Roll Out'' waard ferspraat fia de webside en it [[YouTube]]-kanaal fan ''StarWarsKids.com''.
====''Star Wars: Galaxy of Creatures''====
[[File:Star_Wars_Galaxy_of_Creatures_Logo.png|right|thumb|170px|It logo fan ''[[Star Wars: Galaxy of Creatures]]''.]]
''Star Wars: Galaxy of Creatures'' is in tekenfilmsearje foar bern dy't yn [[2021]] ien seizoen rûn. Der waarden 12 ôfleverings makke, dy't elts in spyldoer hiene fan inkele minuten. De filmkes folgje de [[androïde]] SF-R3 ("Aree") wylst er by syn [[reizen]] troch it [[Stjerrestelsel]] [[kennis]] opdocht oer de [[fauna]] fan ûnderskate planeten. ''Star Wars: Galaxy of Creatures'' waard ferspraat fia de webside fan ''StarWarsKids.com''.
====''Star Wars: Visions''====
{{Apart|Star Wars: Visions}}
''Star Wars: Visions'' is in tekenfilmsearje út [[2021]] yn [[Japan]]ske [[anime]]styl, dy't bestiet út njoggen ôfleverings mei in spyldoer fan 13 oant 22 minuten it stik. It is eins in soarte fan [[blomlêzing]], mei't eltse ôflevering makke is troch oare [[animator]]s en in oar ûnderwerp behannelet. Se spylje allegearre yn it ''Star Wars''-hielal, mar binne net beheind ta [[kanon (kultuer)|kanonike]] tiidlinen. ''Star Wars: Visions'' waard yn twa [[talen]] ([[Ingelsk]] en [[Japansk]]) ferspraat fia [[Disney+]], de eigen [[streaming media|streamingtsjinst]] fan [[The Walt Disney Company]].
====''Star Wars: The Bad Batch''====
[[File:Star_Wars_The_Bad_Batch_logo.png|right|thumb|170px|It logo fan ''[[Star Wars: The Bad Batch]]''.]]
{{Apart|Star Wars: The Bad Batch}}
''Star Wars: The Bad Batch'' is in tekenfilmsearje dy't yn [[2021]] úteinsette en anno [[2022]] dwaande is mei it twadde seizoen. De rige spilet fuort nei ôfrin fan 'e [[Kloane-oarloggen]] en de fêstiging fan it [[Galaktysk Keizerryk]], lykas werjûn oan 'e ein fan 'e film ''[[Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith]]''. It ferhaal folget in [[geweargroep]] fan fiif eardere kloansoldaten, de "minne kloft" (''bad batch'') út 'e titel, wylst se as [[hierling]]en it Stjerrestelsel troch reizgje. It earste seizoen fan 'e searje omfette 16 ôfleverings mei in spyldoer fan 23 minuten it stik. ''Star Wars: The Bad Batch'' wurdt ferspraat fia [[Disney+]].
====Oare takomstige, mooglike en skraste tekenfilmsearjes====
''Star Wars: Detours'' is in [[tekenfilm|animearre]] [[parody]]searje fan ''Star Wars'', dy't makke waard troch de betinkers fan 'e [[satirysk]]e tekenfilmrige ''[[Robot Chicken]]''. De produksje begûn yn [[2012]], doe't de [[filmstudio]] [[Lucasfilm]] noch selsstannich wie. Der waarden 39 ôfleverings makke en senario's skreaun foar noch 62 oaren. Nei de oername fan Lucasfilm troch [[The Walt Disney Company|Disney]], letter yn [[2012]], foel it projekt lykwols yn ûngenede. By Disney seach men der neat yn, dat yn [[2013]] waard it foar ûnbeskate tiid stillein. De al makke ôfleverings waarden nea útstjoerd.
===Tillefyzjekwis===
====''Star Wars: Jedi Temple Challenge''====
''[[Star Wars: Jedi Temple Challenge]]'' wie in [[websearje]] út [[2020]] yn 'e foarm fan in [[tillefyzjekwis]] [[berneprogramma|foar bern]], ûntwikkele en produsearre troch de [[filmstudio]] [[Lucasfilm]]. Yn it [[tillefyzjeprogramma|programma]] namen bern it tsjininoar op as [[Jedi|Jedi Padawan]]s (learling-Jedi's) by in rige [[hindernisbanen]] en [[kennis]]testen om 'e titel fan [[Jedi|Jedi-ridder]] te winnen. De kwis waard presintearre troch [[Ahmed Best]], de akteur dy't de rol fan [[Jar Jar Binks]] spile yn 'e [[Star Wars-prequeltrilogy|''Star Wars''-prequeltrilogy]]. Best wie yn 'e kwis net himsels, mar spile ynstee de rol fan Jedi-master Kelleran Beq, dy't, bystien troch de [[androïde]]n AD-3 en LX-R5, as [[mentor]] fan 'e dielnimmers fungearre. ''Star Wars: Jedi Temple Challenge'' waard distribuëarre fia de [[webside]] ''StarWarsKids.com'' en rûn ien [[seizoen (omrop)|seizoen]].
[[File:Star Wars - Darth Vader.jpg|left|thumb|250px|De [[kultureel ikoan|ikoanyske]] [[helm (holdeksel)|helm]] mei [[masker]] en [[cape]] fan [[antagonist]] [[Darth Vader]].]]
==Radio==
''Star Wars'' waard al ier adaptearre ta in [[harkspul]] op [[radio]]. [[George Lucas]], dy't in [[fan (persoan)|fan]] wie fan KUSC-FM, it [[radiostasjon]] fan 'e [[Universiteit fan Súdlik Kalifornje]], dêr't er [[studearre]] hie, ferkocht de radiorjochten op syn films foar de [[symboal]]yske priis fan $1 oan dy stjoerder, ynklusyf de rjochten op it gebrûk fan 'e [[soundtrack]] fan [[John Williams (komponist)|John Williams]] en de [[special effects|lûdseffekten]] fan [[Ben Burtt]]. KUSC-FM dielde de rjochten mei it Amerikaanske nasjonale radionetwurk [[National Public Radio]] (NPR), dêr't it bannen mei ûnderhold. Nettsjinsteande de rynske opstelling fan Lucas moast NPR dochs noch [[senario's]] foar de harkspullen skriuwe litte, [[stimakteur]]s oannimme en [[soundstage|studioromte]] hiere foar in totaal [[budget]] fan $200.000. Mei't dat jild by de [[steatsomrop|publike omrop]] net foarhâns wie, makke NPR der in [[ko-produksje]] fan yn gearwurking mei de [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[BBC]], dy't in in lange tradysje fan 'e produksje fan harkspullen hie.
It earste harkspul, ''[[Star Wars (harkspul)|Star Wars]]'', wie in trettjindielige adaptaasje fan ''[[Star Wars: Episode IV – A New Hope]]'', en waard útstjoerd yn [[1981]]. [[Mark Hamill]] en [[Anthony Daniels]] sprieken dêrfoar de rollen yn (fan [[Luke Skywalker]], resp. [[C-3PO]]) dy't se yn 'e film ek spile hiene. De oare rollen waarden troch akteurs ynsprutsen dy't net ta de oarspronklike [[cast]] heard hiene. It harkspul wie in oerweldigjend súkses, en fan gefolgen waard yn [[1983]] in twadde harkspul makke, ''[[The Empire Strikes Back (harkspul)|The Empire Strikes Back]]'', op basis fan ''[[Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back]]''. Behalven Hamill en Daniels die dêr fan 'e oarspronklike cast fan 'e film ek [[Billy Dee Williams]] oan mei, dy't de rol fan [[Lando Calrissian]] ynspriek. De trêde film út 'e oarspronklike [[Star Wars-trilogy|''Star Wars''-trilogy]], ''[[Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi]]'' waard yn [[1996]] op NPR adaptearre ta it harkspul ''[[Return of the Jedi (harkspul)|Return of the Jedi]]''.
[[File:10.12.12TimothyZahnByLuigiNovi3.jpg|right|thumb|220px|[[Skriuwer]] [[Timothy Zahn]], dy't begjin [[1990-er jierren]] mei syn [[Thrawn Trilogy|''Thrawn''-trilogy]] de heal yndodde ''Star Wars''-franchise wekker skodde.]]
==Literatuer==
:<small>[[Image:1rightarrow.png|15px]] Sjoch foar in folsleine en byholden list fan alle [[boek]]en (en [[lústerboek]]en), dy't yn it ramt fan 'e ''Star Wars''-franchise útbrocht binne, [[:en:List of Star Wars books|dizze side]] yn 'e [[Ingelske Wikipedy]].</small>
[[Literatuer]] yn it ramt fan 'e ''Star Wars''-franchise waard oant [[1999]] útjûn troch [[Bantam Books]] en neitiid troch [[Del Rey Books|Del Rey]]. De publikaasje fan sokke boeken begûn al yn [[1976]], mei't de [[ferboeking]] fan 'e film ''[[Star Wars: Episode IV – A New Hope]]'' krapoan in jier earder ferskynde as de eigentlike film. De [[roman]] hiet yn 't earstoan ''[[Star Wars: From the Adventures of Luke Skywalker]]'', hoewol't it letter omneamd waard ta ''Star Wars: A New Hope''. It [[boek]] waard taskreaun oan ''Star Wars''-betinker [[George Lucas]], mar wie eins it wurk fan [[ghostwriter]] [[Alan Dean Foster]]. Dyselde skreau ek in ferfolchroman, ''[[Splinter of the Mind's Eye]]'', dy't yn [[1978]] útkaam. De ferboekings fan 'e films ''[[Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back]]'' en ''[[Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi]]'' waarden yn [[1980]] en [[1983]] skreaun troch [[Donald F. Glut]], resp. [[James Kahn]]. Oare iere ''Star Wars''-romans wiene ''[[The Han Solo Adventures]]'', in [[trilogy]] fan [[Brian Daley]] dy't yn [[1979]] en [[1980]] ferskynde, en ''[[The Adventures of Lando Calrissian]]'', ek in trilogy, dy't yn [[1983]] skreaun waard troch [[L. Neil Smith]].
Tsjin 'e ein fan 'e [[1980-er jierren]] wie ''Star Wars'' fierhinne yndodde. De [[bestseller]]trilogy ''[[Thrawn Trilogy|Thrawn]]'', fan [[Timothy Zahn]], wurdt rûnom beskôge as it wurk dat de franchise wer wekker skodde. Dêrfan ferskynde ''[[Heir to the Empire]]'' yn [[1991]], ''[[Dark Force Rising]]'' yn [[1992]] en ''[[The Last Command (roman)|The Last Command]]'' yn [[1993]]. ''Heir to the Empire'' berikte sels it earste plak op 'e bestsellerlist fan ''[[The New York Times]]''. Zahn yntrodusearre nije [[personaazje]]s dy't al gau tige [[populêr]] waarden, lykas [[grutadmiraal Thrawn]], [[Mara Jade]] en [[Talon Karrde]]. Yn 'e trilogy, dy't spilet nei de foarfallen yn ''[[Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi]]'', moatte [[Luke Skywalker]], [[Leia Organa|prinsesse Leia]] en [[Han Solo]] it opnimme tsjin it [[strategy]]sk [[sjeny (persoan)|sjeny]] Thrawn, ien fan 'e heechste ofsieren fan 'e eardere [[Galaktysk Keizerryk|Keizerlike Striidkrêften]], dy't fan doel is it Stjerrestelsel ûnder syn macht te bringen. Hoewol't de ''Thrawn''-trilogy yn [[2014]] troch [[The Walt Disney Company|Disney]] [[retcon]]d en ta in "[[leginde]]" fan ''Star Wars'' (''Star Wars'' Legend) ferklearre waard, doek it personaazje fan Thrawn yn [[2016]] wer op yn in [[ôflevering]] fan it trêde [[seizoen (omrop)|seizoen]] fan 'e [[kanon (kultuer)|kanonike]] [[tekenfilmsearje]] ''[[Star Wars: Rebels]]'', wêrnei't Zahn úteinsette mei it skriuwen fan nije romans oer de grutadmiraal.
[[File:A laughing James Earl Jones.jpg|left|thumb|160px|[[James Earl Jones]] spriek mei syn djippe [[bas (sjongstim)|bas]] it [[kultureel ikoan|ikoanyske]] [[stim]]lûd fan [[Darth Vader]] yn.]]
Ferskate oare wichtige ''Star Wars''-romans datearje ek út 'e [[1990-er jierren]]. Dêrby giet it û.m. om ''[[The Truce at Bakura]]'' fan [[Kathy Tyers]], út [[1994]], ''[[Children of the Jedi]]'' fan [[Barbara Hambly]], út [[1995]], en de ''[[The Jedi Academy (trilogy)|Jedi Academy]]''-trilogy fan [[Kevin J. Anderson]], út [[1994]], dy't de dielen ''[[Jedi Search]]'', ''[[Dark Apprentice]]'' en ''[[Champions of the Force]]'' omfettet. Anderson skreau mei [[Rebecca Moesta]] tusken [[1995]] en [[1998]] ek de fjirtjindielige ''[[Young Jedi Knights]]''-romansearje. Yn ''[[The Courtship of Princess Leia]]'', fan [[Dave Wolverton]], út [[1994]], nimt Leia yn omtinken om út praktyske redens te [[trouwen]] mei de [[rykdom|smoarrike]] [[prins]] Isolder fan 'e machtige planeet Hapes, mar op 't langelêst sjocht se dêrfan ôf en kiest se foar Han Solo, wylst Isolder in oare leafde fynt. Yn ''[[Star Wars: Shadows of the Empire|Shadows of the Empire]]'', in roman fan [[Steve Perry (skriuwer)|Steve Perry]] út [[1996]] dy't diel útmakke fan in multymediaprojekt mei deselde namme, wurdt it personaazje fan 'e [[gangster]] [[prins Xizor]] yntrodusearre, dy't letter yn ferskate oare wurken weromkeare soe.
Lettere ''Star Wars''-literatuer fan namme omfiemet û.m. de njoggendielige romansearje ''[[Star Wars: X-wing]]'', dy't fan [[1996]] oant [[1999]] troch [[Michael Stackpole]] en [[Aaron Alliston]] skreaun waard, de njoggentjindielige searje ''[[The New Jedi Order]]'', dêr't tusken [[1999]] en [[2003]] oan gearwurke waard troch ferskate [[auteur]]s, en trije rigen fan [[Jude Watson]]: it achttjindielige ''[[Jedi Apprentice]]'' ([[1999]]-[[2002]]), it alvedielige ''[[Jedi Quest]]'' ([[2001]]-[[2004]]), en it tsiendielige ''[[Star Wars: The Last of the Jedi|The Last of the Jedi]]'' ([[2005]]-[[2008]]). Yn ''The New Jedi Order'', dat likernôch in fearnsiuw nei de foarfallen yn ''[[Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi]]'' spilet, wurde de Yuuzhan Vong yntrodusearre, in machtich ras fan [[bûtenierdske wêzens]] fan bûten it Stjerrestelsel, dy't fan doel binne om it hiele Stjerrestelsel te feroverjen. ''Jedi Apprentice'' folget de aventoeren fan [[Obi-Wan Kenobi]] en syn master [[Qui-Gon Jinn]] yn 'e jierren foarôfgeande oan ''[[Star Wars: Episode I – The Phantom Menace]]''. ''The Last of the Jedi'', dat suver direkt spilet nei de foarfallen yn ''[[Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith]]'', folget de ferrjochtings fan Obi-Wan, [[Yoda]] en de oare oerlibjende [[Jedi]] nei de fêstiging fan it [[Galaktysk Keizerryk]] en de [[Grutte Suvering fan de Jedi|hast folsleine útrûging fan 'e Jedi-oarder]].
==Strips==
:<small>[[Image:1rightarrow.png|15px]] Sjoch foar in folsleine en byholden list fan alle [[strip]]s, dy't yn it ramt fan 'e ''Star Wars''-franchise útbrocht binne, [[:en:Star Wars comics|dizze side]] yn 'e [[Ingelske Wikipedy]].</small>
[[Strip]]s yn it ramt fan 'e ''Star Wars''-franchise ferskynden fan [[1977]] oant [[1986]] by [[útjouwerij]] [[Marvel Comics]]. De ierste ''Star Wars''-strips waarden fan [[1977]] oant [[1979]] publisearre yn it Marvel-blêd ''[[Pizzazz]]''. Mids [[1980-er jierren]] [[ynspiraasje (keunst)|ynspirearren]] de [[tekenfilmsearje]]s ''[[Star Wars: Droids]]'' en ''[[Ewoks (tillefyzjesearje)|Ewoks]]'' de rige ''[[Star Comics]]'' by Marvel.
Oan 'e ein fan it [[desennium]] waard de [[lisinsje]] oernommen troch [[Dark Horse Comics]], dat ferskate populêre en ynfloedrike ''Star Wars''-strips publisearre, lykas ''[[Dark Empire (Star Wars)|Dark Empire]]'' ([[1991]]-[[1995]]), ''[[Tales of the Jedi]]'' ([[1993]]-[[1998]]), ''[[X-wing Rogue Squadron]]'' ([[1995]]-[[1998]]), ''[[Star Wars: Republic]]'' ([[1998]]-[[2006]]), ''[[Star Wars Tales]]'' ([[1999]]-[[2005]]), ''[[Star Wars: Empire]]'' ([[2002]]-[[2006]]) en ''[[Knights of the Old Republic]]'' ([[2006]]-[[2010]]).
[[File:Stormtroopers march 2.jpg|thumb|right|250px|In optocht fan ''Star Wars''-[[fan (persoan)|fans]] ferklaaid as [[Galaktysk Keizerryk|Keizerlike]] [[stoarmtroeper (Star Wars)|stoarmtroepers]].]]
Nei't [[Lucasfilm]] yn [[2012]] oernommen wie troch [[The Walt Disney Company]], waard yn [[2014]] oankundige dat de striplisinsje fan ''Star Wars'' per [[2015]] weromkeare soe nei Marvel Comics, mei't Disney yn [[2009]] [[Marvel Entertainment]], de [[memme-ûndernimming]] fan dy útjouwerij, oankocht hie. De earste nije publikaasjes fan ''Star Wars''-strips troch Marvel Comics wiene de striprigen ''[[Star Wars (stripalbum út 2015)|Star Wars]]'' en ''[[Star Wars: Darth Vader]]'' en de stripminysearje ''[[Star Wars: Princess Leia]]'', allegear út of begjinnend yn [[2015]].
==Muzyk==
:<small>[[Image:1rightarrow.png|15px]] Foar mear ynformaasje oer it ûnderwerp [[muzyk]] yn it ramt fan 'e ''Star Wars''-franchise, sjoch [[:en:Music of Star Wars|dizze side]] yn 'e [[Ingelske Wikipedy]].</small>
Yn it ramt fan 'e ''Star Wars''-franchise binne de folgjende [[soundtrack]]albums ferskynd:
*1977 – ''[[Star Wars (soundtrack)|Star Wars]]'' <small>(neitiid mei weromwurkjende krêft omneamd ta ''Star Wars: Episode IV – A New Hope'')</small>
*1980 – ''[[Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back (soundtrack)|Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back]]''
*1983 – ''[[Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi (soundtrack)|Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi]]''
*1999 – ''[[Star Wars: Episode I – The Phantom Menace (soundtrack)|Star Wars: Episode I – The Phantom Menace]]''
*2002 – ''[[Star Wars: Episode II – Attack of the Clones (soundtrack)|Star Wars: Episode II – Attack of the Clones]]''
*2005 – ''[[Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith (soundtrack)|Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith]]''
*2015 – ''[[Star Wars: Episode VII – The Force Awakens (soundtrack)|Star Wars: Episode VII – The Force Awakens]]''
*2016 – ''[[Rogue One: A Star Wars Story (soundtrack)|Rogue One: A Star Wars Story]]''
*2017 – ''[[Star Wars: Episode VIII – The Last Jedi (soundtrack)|Star Wars: Episode VIII – The Last Jedi]]''
*2018 – ''[[Solo: A Star Wars Story (soundtrack)|''Solo: A Star Wars Story]]''
*2019 – ''[[Star Wars: Episode IX – The Rise of Skywalker (soundtrack)|Star Wars: Episode IX – The Rise of Skywalker]]''
[[Komponist|Filmkomponist]] [[John Williams (komponist)|John Williams]] is de auteur fan 'e [[soundtrack]]s fan alle njoggen films fan 'e ''[[Skywalker Saga]]''. Ta syn wurk hearre ferskate tige bekend [[meldij]]en, lykas ''[[Star Wars (Main Title)]]'', ek wol ''Luke's Theme'' neamd ([[:en:File:StarWarsMainThemeSnippet.mid|beharkje]]), ''[[Star Wars (Main Title)|Star Wars Secondary Theme]]'' ([[:en:File:Star Wars main theme second subject.mid|beharkje]]), ''Obi-Wan Kenobi's Theme'' ([[:en:File:Star Wars Obi-Wan Kenobi theme.mid|beharkje]]), ''Princess Leia's Theme'' ([[:en:File:Princess Leia's Theme.MID|beharkje]]), ''Han Solo and the Princess'' ([[:en:File:HanSoloandPrincessSnippet.mid|beharkje]]), de ''Rebel Fanfare'' ([[:en:File:Rebel Fanfare.MID|beharkje]]), en ''[[The Imperial March]]'' ("De Keizerlike Mars"), ek wol ''Darth Vader's Theme'' neamd:
<score lang="lilypond" sound="1">
{\key g \minor
\time 4/4
<bes d' g'> <bes d' g'> <bes d' g'> <ges bes ees'>8. bes'16
<bes d' g'>4 <ges bes ees'>8. bes'16 <bes d' g'>2
<g' bes' d''>4 <g' bes' d''>4 <g' bes' d''>4 <ges' bes' ees''>8. bes'16
<bes ees' ges'>4 <ges bes ees'>8. bes'16 <bes d' g'>2
}
</score>
Nei ''[[Star Wars: Episode IX – The Rise of Skywalker]]'' liet de ûnderwilens op jierren rekke Williams witte net mear foar meiwurking oan fierdere ''Star Wars''-films beskikber te wêzen. De soundtrack fan 'e [[lange film|lange]] [[tekenfilm]] ''[[Star Wars: The Clone Wars (film)|Star Wars: The Clone Wars]]'' waard komponearre troch [[Kevin Kiner]], en de soundtracks fan 'e [[spin-off]]-films ''[[Rogue One: A Star Wars Story|Rogue One]]'' en ''[[Solo: A Star Wars Story|Solo]]'' waarden makke troch [[Michael Giacchino]], resp. [[John Powell (filmkomponist)|John Powell]]. Alle trije makken se dêrby gebrûk fan earder wurk fan Williams.
[[File:Golden Canyon Entrance (3812561628).jpg|right|thumb|250px|[[Death Valley]], yn [[Kalifornje]], dêr't guon fan 'e [[sêne]]s op [[Tatooine]] opnommen waarden.]]
==Fideospultsjes==
Yn it ramt fan 'e ''Star Wars''-franchise binne ek gâns [[fideospultsje]]s ferskynd, neffens in telling út [[2017]] mear as hûndert. Sjoch foar in folsleine en byholden list fan alle ''Star Wars''-fideospultsjes [[:en:Star Wars video games|dizze side]] yn 'e [[Ingelske Wikipedy]].
==Rollespullen==
Yn it ramt fan 'e ''Star Wars''-franchise binne ferskate [[rollespul]]len útbrocht. De wichtichsten binne:
*1987–1999: ''[[Star Wars: The Roleplaying Game]]''
*2000–2010: ''[[Star Wars Roleplaying Game (Wizards of the Coast)|Star Trek Roleplaying Game]]'', útbrocht troch [[Wizards of the Coast]]
*2012–2019: ''[[Star Wars Roleplaying Game (Fantasy Flight Games)|Star Trek Roleplaying Game]]'', útbrocht troch [[Fantasy Flight Games]]
Sjoch foar in folsleine en byholden list fan alle ''Star Wars''-rollespullen [[:en:Star Wars role-playing games|dizze side]] yn 'e [[Ingelske Wikipedy]].
[[File:Amidala's Throne Room costume.jpg|left|thumb|180px|Ien fan 'e [[jurk]]en fan [[Padmé Amidala]] út ''[[Star Wars: Episode I – The Phantom Menace]]''.]]
==Multymediaprojekten==
Multymediaprojekten besteane út wurken dy't yn ferskate soarten media publisearre wurde; de ''Star Wars''-franchise omfiemet ferskaten fan sokke projekten. Sa wie ''[[Star Wars: Shadows of the Empire]]'' ([[1996]]), dat yn 'e ynterne [[gronology]] fan 'e franchise spilet tusken de films ''[[Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back]]'' en ''[[Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi]]'' yn, in multymediaprojekt dat bestie út in [[roman]] fan [[Steve Perry (skriuwer)|Steve Perry]], in rige [[strip]]albums, in [[fideospultsje]] en in stikmannich [[action figure]]s.
''[[Star Wars: The Force Unleashed (projekt)|Star Wars: The Force Unleashed]]'' ([[2008]]-[[2010]]), dat spile tusken de films ''[[Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith]]'' en ''[[Star Wars: Episode IV – A New Hope]]'' yn, wie in soartgelikens projekt, besteande út in roman, fideospultsjes út [[2008]] en [[2010]], in [[grafyske roman]], in [[rollespul]] en in [[boartersguod]]rige.
''[[Star Wars: The High Republic]]'' (fan [[2020]] ôf) is krekt sa'n multymediaprojekt. It spilet yn it tiidrek fan 'e [[Galaktyske Republyk|Hege Republyk]], likernôch 200 jier foar de foarfallen yn 'e films fan 'e ''[[Skywalker Saga]]'', en is ferdield yn trije fazen: ''Light of the Jedi'' ([[2020]]-[[2022]]), ''Quest of the Jedi'' (fan [[2022]] ôf) en ''Trials of the Jedi'' (tiid noch ûnbekend). In subprojekt fan ''Star Wars: The High Republic'' is ''Star Wars: The Great Disaster'', oer de ynfal yn 'e [[Galaktyske Republyk]] fan 'e [[antagonist]]yske "romte-[[Wytsingen]]" de Nihil, en it regaad meitsjen troch de [[Jedi]]. ''Star Wars: The High Republic'' omfettet romans, [[koarte ferhalen]], [[strip]]s, [[lústerboek]]en en fideospultsjes.
[[File:Ahsoka Tano costume.jpg|right|thumb|250px|In ''Star Wars''-[[fan (persoan)|fan]] ferklaaid as it [[personaazje]] [[Ahsoka Tano]].]]
==Tydskriften==
''[[Star Wars Insider]]'' is it offisjele [[tydskrift]] fan 'e ''Star Wars''-franchise, dat ienris yn 'e fjouwer [[moanne (tiid)|moannen]] útjûn wurdt. It begûn yn [[1987]] as it [[orgaan (tydskrift)|orgaan]] fan [[The Lucasfilm Fan Club]] en krige yn [[1994]] syn hjoeddeistige [[titel (namme)|titel]]. De ynhâld fan it blêd beslacht [[artikel (publikaasje)|artikels]] oer nije en âlde ''Star Wars''-media, [[koarte ferhalen]] dy't spylje yn it ''Star Wars''-hielal, [[ynstjoerd brief|ynstjoerde brieven]] fan lêzers en it hielendal troch [[fan (persoan)|fans]] fan ''Star Wars'' gearstalde [[nijsbrief]] ''Bantha Tracks''.
''Star Wars Insider'' hat in protte ferskillende [[útjouwerij|útjouwers]] hân, mar sûnt de midden fan 'e [[2000-er jierren]] wurdt it blêd útbrocht troch [[Titan Magazines]]. Behalven yn 'e [[Feriene Steaten]] en oare [[Ingelsk]]talige lannen, lykas [[Kanada]] en [[Austraalje (lân)|Austraalje]], wurdt ''Star Wars Insider'' ek troch ''Star Wars''-fans yn oare [[lannen en territoaria]] lêzen, mar net yn [[Dútslân]], dat syn eigen offisjele ''Star Wars''-blêd hat: ''Star Wars: Das offizielle Magazin''. Yn it [[Feriene Keninkryk]] bestie foarhinne ek in selsstannich blêd, ''Star Wars Magazine'', mar dat gie yn [[2007]] op yn ''Star Wars Insider''.
[[File:Ewan McGregor 2012.jpg|left|thumb|160px|[[Ewan McGregor]] spile yn 'e [[Star Wars-prequeltrilogy|prequeltrilogy]] de rol fan [[Obi-Wan Kenobi]].]]
==Attraksjes yn ferdivedaasjeparken==
De earste attraksje yn in [[ferdivedaasjepark]] dy't basearre wie op ''Star Wars'' wie ''[[Star Tours]]'', dat yn [[1987]] iepen gie yn [[Disneyland]] yn [[Anaheim (Kalifornje)]]. Gâns oare attraksjes yn ferdivedaasjeparken fan [[The Walt Disney Company|Disney]] oer de hiele wrâld binne sûnt makke yn it ramt fan ''Star Wars''. Sjoch foar in folsleine en byholden list fan alle sokke attraksjes [[:en:List of Star Wars theme parks attractions|dizze side]] yn 'e [[Ingelske Wikipedy]].
==Merchandising==
It súkses fan 'e films fan 'e oarspronklike [[Star Wars-trilogy|''Star Wars''-trilogy]] hie as gefolch dat ''Star Wars'' al yn 'e [[1980-er jierren]] ien fan 'e meast [[kommersjalisaasje|kommersjalisearre]] mediafranchises yn 'e wrâld waard. It bliek in geniale set te wêzen fan ''Star Wars''-betinker [[George Lucas]] om by de produksje fan 'e [[Star Wars (film)|orizjinele film]] yn [[1977]] yn te stimmen mei in hap fan [[$]]500.000 út syn eigen [[salaris]] om yn ruil dêrfoar it folsleine eignerskip fan 'e [[merchandising]]rjochten op 'e franchise yn 'e hannen te krijen. Mear as alle [[opbringst (jild)|opbringsten]] fan films en tillefyzjesearjes hat dat him [[rykdom|smoarryk]] makke. Yn [[1987]] wie der mei de merchandising fan 'e oarspronklike filmtrilogy al $2,6 miljard fertsjinne; tsjin [[2012]] hie de merchandising om 'e earste seis films fan 'e ''[[Skywalker Saga]]'' hinne al $20 miljard opbrocht.
By de merchandising yn it ramt fan ''Star Wars'' kin men tinke oan [[boartersguod]]-[[ljochtsabel]]s en [[T-shirt]]s en oare [[klean]] bedrukt mei ''Star Wars''-[[yllustraasje]]s, -[[logo|logo's]] of -[[slogans]] (lykas ''May the Force by with you''). In [[ruilkaartspul]] ([[Star Wars Trading Cards|''Star Wars'' Trading Cards]]), waard sûnt [[1977]] produsearre troch [[Topps]]. Fan [[1995]] oant [[2001]] wie de [[lisinsje]] yn 'e hannen fan [[Decipher, Inc.]], dat it [[Star Wars Customizable Card Game|''Star Wars'' Customizable Card Game]] op 'e merk brocht. [[Pez dispenser]]s (apparaatsjes dy't lytse [[suertsje]]s ôfjouwe) waarden fan [[1997]] ôf yn 'e foarm fan ''Star Wars''-personaazjes makke.
[[File:Star_Wars_-_The_Force_Awakens_cast_by_Gage_Skidmore.jpg|right|thumb|250px|De presintaasje fan ''[[Star Wars: Episode VII – The Force Awakens]]'' op 'e [[San Diego Comic-Con]] fan [[2015]].]]
De [[pop]]kes ("[[action figure]]s") mei tabehear, dy't sûnt [[1977]] produsearre waarden troch [[Kenner Products]], wiene tige [[populêr]] (foar in list, sjoch [[:en:List of Kenner Star Wars action figures|hjirre]]). Tsjintwurdich binne de ierste edysjes fan dy popkes, mitsdat se noch yn 'e oarspronklike ferpakking sitte dy't nea iepenmakke is, tige weardefolle [[collector's item]]s. Sûnt de [[1990-er jierren]] is de [[lisinsje]] foar de produksje fan ''Star Wars''-action figures yn 'e hannen fan boartersguodprodusint [[Hasbro]].
It [[Denemark|Deenske]] boartersguodmerk [[Lego]] bemachtige yn [[1999]] in lisinsje om eigen produkten yn it ramt fan 'e ''Star Wars''-franchise te produsearjen. Ta [[promoasje (marketing)|promoasje]] fan dy [[Lego Star Wars|Lego ''Star Wars''-sets]] makke it bedriuw in rige [[koarte film|koarte]] [[tekenfilm]][[parody]]en en in [[animaasjefilm|animearre]] [[minysearje]]. De [[Lego Star Wars (fideospultsjesearje)|Lego ''Star Wars''-fideospultsjes]], dy't sûnt [[2005]] ferskynden, waarden troch de [[resinsint|kritisy]] rûnom love en ûntjoegen har ta grutte [[bestseller]]s.
[[File:Star Wars Launch Bay Poe Dameron's Helmet.jpg|left|thumb|180px|De [[helm (holdeksel)|helm]] fan [[Poe Dameron]] út 'e [[Star Wars-ferfolchtrilogy|''Star Wars''-ferfolchtrilogy]].]]
It earste [[boerdspul]] yn it ramt fan ''Star Wars'' wie ''Star Wars: Escape from the Death Star'', dat yn [[1977]] tagelyk mei de [[Star Wars (film)|earste film]] útbrocht waard. Ferzjes fan ''[[Monopoly (boerdspul)|Monopoly]]'', ''[[Trivial Pursuit]]'' en ''[[Battleship (spul)|Battleship]]'' mei in ''Star Wars''-[[tema (ûnderwerp)|tema]] waarden yn [[1997]] op 'e merk brocht. It bekende boerdspul ''[[Risk (boerdspul)|Risk]]'' is troch produsint [[Hasbro]] twaris ta in ''Star Wars''-tema adaptearre: ''Star Wars Risk: The Clone Wars Edition'', út [[2005]], en ''Risk: Star Wars Original Trilogy Edition'' ([[2006]]).
==Tematyk==
Kwa [[tema (fiksje)|tematyk]] kin ''Star Wars'' yn it foarste plak opfet wurde as in striid tusken [[goed en kwea]], wêrby't de [[Jedi]] it [[goed]]e fertsjintwurdigje en de [[Sith]] it [[kwea]]. Om dat ûnderskie fuort te sterkjen, makket de franchise gebrûk fan [[Carl Jung|jungiaanske]] [[archetype]]s as "[[skaad (psychology)|it skaad]]", dat mei de Sith ferbûn wurdt, en teffens mei eleminten út it [[kristendom]], lykas de werjefte fan 'e Sith [[Darth Maul]], wêrfoar't stipe wurdt op tradisjonele foarstellings fan [[Satan|de duvel]]. [[Anakin Skywalker]] wurdt dêrfoaroer delset as in [[messias|messiaansk]] figuer, fuortkommen út in [[Unbesmodzge Untfinzenis fan de Faam Marije|ûnbesmodzge ûntfinzenis]]. Hy wurdt ornearre de "Utkarde" te wêzen, waans komst lang foarsein is yn [[profesije]]n. Oars as [[Jezus (tradisjoneel-kristlik)|Jezus]] yn it kristendom komt er, yn ''[[Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith]]'', te fallen en ferwurdt yn 'e foarm fan [[Darth Vader]] ta in wurktúch fan it kwea. Yn ''[[Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi]]'' komt er lykwols ta ynkear en berikt er [[ferlossing]] troch syn [[selsopoffering]] foar syn soan [[Luke Skywalker|Luke]]. ''Star Wars''-betinker [[George Lucas]] hat sein dat it haadtema fan 'e hiele franchise eins ferlossing is.
[[File:Lightsaber blue (with shimmering aura).png|right|thumb|250px|In [[ljochtsabel]], sa't de [[Jedi]] dy brûke.]]
De striid tusken goed en kwea komt yn ''Star Wars'' ek ta utering as de [[politike]] wrakseling tusken [[demokrasy]], yn 'e foarm fan 'e [[Galaktyske Republyk]], it [[Rebelleferbûn (Star Wars)|Rebelleferbûn]] en it [[Ferset (Star Wars)|Ferset]], en [[diktatuer]], fertsjintwurdige troch it [[Galaktysk Keizerryk]] en de [[Earste Oarder (Star Wars)|Earste Oarder]]. [[Fjildslaggen]] fan 'e [[Gunganen]] tsjin 'e [[Hannelsfederaasje]] (yn ''[[Star Wars: Episode I – The Phantom Menace]]'') en fan 'e [[Ewoks]] tsjin 'e [[stoarmtroeper (Star Wars)|stoarmtroepers]] (yn ''[[Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi]]'') litte de botsing sjen tusken primitive en mear ûntwikkele [[maatskippij]]en, ferlykber mei de [[Amerikaanske Yndiaanske oarloggen]] of de [[Fjetnamoarloch]].
De [[militêr unifoarm|militêre unifoarmen]] fan 'e Keizerlike Striidkrêften en de foarm fan 'e [[helm (holdeksel)|helm]] fan [[Darth Vader]] waarden mei opsetsin [[ynspiraasje (keunst)|ynspirearre]] troch de legerunifoarmen fan 'e [[Dútslân|Dútske]] [[Wehrmacht]] yn 'e [[Twadde Wrâldoarloch]], en itselde jildt foar de [[flagge]] fan it Galaktysk Keizerryk, dy't [[read]] mei in [[swart]] en [[wyt]] embleem yn 'e midden is, wat tinken docht oan 'e [[heakkekrúsflagge]] fan [[nazy-Dútslân]]. De manear dy't Palpatine brûkt om himsels ta [[keizer]] te meitsjen, mei it [[kânselier]]skip as opstapke, ferwiist fierders dúdlik nei it kânselierskip fan [[Adolf Hitler]] foar't er himsels ta ''[[Führer]]'' útrôp. En de [[Grutte Suvering fan de Jedi|Grutte Suvering fan 'e Jedi]] spegelet yn guon opsichten de foarfallen fan 'e [[Nacht fan 'e Lange Messen]]. It ferdjer fan binnenút fan 'e Galaktyske Republyk, dat it foar Palpatine mooglik makket en bewurkmasterje de fal fan dy steat, is dan wer in neibearing fan 'e fal fan 'e [[Romeinske Republyk]] en de oprjochting fan it [[Romeinske Ryk]] troch [[Augustus Oktavianus]].
[[File:Flag of the First Galactic Empire.svg|left|thumb|250px|De [[flagge]] fan it [[Galaktysk Keizerryk]] wie [[ynspiraasje (keunst)|ynspirearre]] troch de [[heakkekrúsflagge]] fan [[nazy-Dútslân]].]]
De franchise linet fierders swier op 'e [[kweeste]] fan 'e [[held]], in [[literêr]] [[motyf (fiksje)|motyf]] dat al brûkt waard yn 'e [[Midsiuwsk]]e [[ridderroman]]s. Yn 'e [[letterkunde]] waard it as in archetypysk sjabloan beskreaun troch [[Joseph Campbell]], in saakkundige op it mêd fan 'e [[ferlykjende mytology]]. Eltse haadpersoan út 'e ''[[Skywalker Saga]]'', te witten Luke yn 'e [[Star Wars-trilogy|oarspronklike trilogy]], Anakin yn 'e [[Star Wars-prequeltrilogy|prequeltrilogy]] en [[Rey (Star Wars)|Rey]] yn 'e [[Star Wars-ferfolchtrilogy|ferfolchtrilogy]], folget de stappen fan sa'n syklus of leit se efterstfoarst ôf om ta it kwea te ferfallen. In krúsjaal elemint is dêrby eat dat Campbell omskriuwt as "boetedwaning mei de heit". De ûntdekking fan Luke dat Darth Vader eins syn heit is, foarmet it sintrale draaipunt fan 'e hiele ''Skywalker Saga'' en wurdt beskôge as ien fan 'e ynfloedrykste en meast ferrassende [[plot]]ûntjouwings út 'e [[filmskiednis]]. It ferlies fan [[Qui-Gon Jinn]], dy't in [[heit]]efiguer is foar [[Obi-Wan Kenobi]], hat grutte ynfloed op 'e fierdere ûntwikkeling fan sawol Obi-Wan as Anakin, mei't Obi-Wan en keizer Palpatine allebeide heitefigueren binne foar Anakin. En [[opperste lieder Snoke]] fiteret [[Kylo Ren]] oan om syn heit [[Han Solo]] te [[fermoardzjen]], wylst Kylo it feit dat Rey in [[wees]] is, brûkt om te besykjen har nei de tsjustere kant fan [[de Krêft]] oer te heljen.
==Kulturele ynfloed==
De ''Star Wars''-franchise hat in oansjenlike ynfloed útoefene op 'e [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[kultuer]] en yndirekt ek op 'e [[popkultuer]] fan 'e hiele [[Westerske wrâld]], dy't ommers sterk ûnder ynfloed stiet fan 'e Amerikaanske [[filmyndustry]] fan [[Hollywood]]. Ferwizings nei it [[fiktive]] [[hielal]] fan ''Star Wars'' binne 45 jier nei it útkommen fan 'e [[Star Wars (film)|earste film]] stevich ferankere yn it [[Amerikaansk-Ingelsk]]. Sa kaam al yn 'e [[1980-er jierren]] it [[Strategic Defense Initiative]], in Amerikaansk definsjeprogramma foar de ferdigening tsjin [[ynterkontinintale ballistyske raket]]ten yn 'e folksmûle bekend te stean as it "Star Wars-programma". It gebrûk fan dy oantsjutting waard al rillegau sa algemien dat [[politisy]] it programma ek sa begûnen te neamen. Fierders binne frazen lykas ''evil empire'' ("ryk fan it kwea") en ''may the Force by with you'' ("mei [[de Krêft]] mei dy/jo wêze") ûnderdiel wurden fan it moderne spraakgebrûk.
[[File:TIE fighter model at Walt Disney Taiwan booth 20150811a.jpg|right|thumb|160px|In model fan in [[TIE-jager]], in ienpersoans [[romteskip]] yn gebrûk by de [[Galaktysk Keizerryk|Keizerlike Striidkrêften]].]]
De earste ''Star Wars''-film, ''[[Star Wars: Episode IV – A New Hope]]'', wie in kulturele ienmakker, mei't in protte minsken fan gâns ferskate eftergrûnen derfan genoaten en yn 'e wurdearring foar dy film wat hiene dat har mei-inoar ferbûn. Dyselde film wie, alteast foar in diel, ek ferantwurdlik foar de hommelse heechtijdagen dy't it [[sjenre]] fan [[science fiction]] yn 'e lette [[1970-er jierren|1970-er]] en [[1980-er jierren]] trochmakke. [[Science fiction-film]]s, foartiid inkeld foarbeholden oan in tige beskaat diel fan it [[publyk]], ûntjoech him yn dy tiid ta in [[mainstream]]sjenre.
Troch it ûnbidige súkses fan ''Star Wars'' is de franchise fansels ek it doelwyt fan [[parody]]en wurden. Bekende foarbylden dêrfan binne de film ''[[Spaceballs]]'' ([[1987]]) en ''Laugh It Up, Fuzzball: The Family Guy Trilogy'', in trilogy fan [[tillefyzjespecial]]s út [[2007]], [[2009]] en [[2010]] fan 'e [[tekenfilmsearje]] foar [[folwoeksene]]n ''[[Family Guy]]'', wêryn't de oarspronklike ''Star Wars''-trilogy op [[komeedzje|komysk]] bedoelde wize neispile wurdt mei [[personaazje]]s út 'e searje. [[Fan (persoan)|Fans]] fan ''Star Wars'' hawwe fierders in protte [[fanfiksje]] en ek [[fanfilm]]s produsearre. Fan dy lêsten binne der safolle dat der yn [[2002]] sels in groep [[priis (ûnderskieding)|prizen]] foar ynsteld waard, de [[Official Star Wars Fan Film Award|Official ''Star Wars'' Fan Film Awards]], [[sponsoring|sponsore]] troch [[filmstudio]] [[Lucasfilm]]. Ut noed oer ynbrek op [[copyright]] mochten dêr yn 't earstoan inkeld parodyen, [[mockumentary]]s en [[dokumintêre]]s oan meidwaan, mar yn [[2007]] besleat Lucasfilm ek serieus bedoelde fanfilms foar de prizen meitingje te litten. De studio moediget de makkelei fan sokke films net oan, mar komt der likemin tsjin fanwegen salang't der gjin sprake is fan in [[winst (ûndernimming)|winsteachmerk]].
==Keppelings om utens==
* {{en}}[http://www.starwars.com/ Offisjele webside fan ''Star Wars'']
* {{fy}}[http://fy.starwars.wikia.com/ De Jedipedy yn it Frysk]
* {{en}}[http://starwars.wikia.com Wookieepedia]
* {{nl}}[http://nl.starwars.wikia.com Yodapedia]
{{boarnen|boarnefernijing=
Foar boarnen en oare literatuer, sjoch ûnder: [http://en.wikipedia.org/wiki/Star_Wars ''References'', ''Works Cited'' en ''Further Reading'', op dizze side] en ûnder: [http://en.wikipedia.org/wiki/List_of_Star_Wars_films ''References'', op dizze side] en ûnder: [http://en.wikipedia.org/wiki/List_of_Star_Wars_television_series ''References'', op dizze side].
----
{{Commonscat|Star Wars}}
}}
{{DISPLAYTITLE:''{{PAGENAME}}''}}
{{Star Wars}}
{{Star Wars personaazjes}}
{{Berjocht:Star Wars rassen}}
{{Berjocht:Star Wars planeten}}
[[Kategory:Star Wars| ]]
[[Kategory:Amerikaanske mediafranchise]]
[[Kategory:Amerikaanske filmsearje]]
[[Kategory:Ingelsktalige filmsearje]]
[[Kategory:Science fiction-filmsearje]]
[[Kategory:Fantasyfilmsearje]]
[[Kategory:Aventoerefilmsearje]]
[[Kategory:Aksjefilmsearje]]
[[Kategory:Franchise fan Lucasfilm]]
[[Kategory:Filmsearje út 1977]]
[[Kategory:Mediafranchise út 1976]]
[[Kategory:Sword and planet]]
[[Kategory:Romtefeart]]
[[Kategory:George Lucas]]
px17igd2de3q9ddxsbcu6k3dco7jgdd
1089729
1089728
2022-08-20T14:37:17Z
CommonsDelinker
353
"Star_Wars_The_Acolyte_Logo.png" is op Commons fuorthelle [[commons:User:EugeneZelenko|EugeneZelenko]] om't: [[:c:Commons:Licensing|]]: non-trivial logo.
wikitext
text/x-wiki
{{Mediafranchise
| ôfbylding = Star wars2.svg
| ôfbyldingstekst =
| ôfbyldingsbreedte = 230px
| namme = ''Star Wars''
| betinker = [[George Lucas]]
| eigner = [[Lucasfilm]]
| lân = [[File:Flag of the United States.svg|border|20px]] [[Feriene Steaten]]
| begjinjier = [[1976]]
| einjier =
| langspylfilms = ● [[Star Wars: Episode IV – A New Hope|Ep. IV: A New Hope]]<br>● [[Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back|Ep. V: The Empire Strikes <br> Back]]<br>● [[Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi|Ep. VI: Return of the Jedi]]<br>● [[Star Wars: Episode I – The Phantom Menace|Ep. I: The Phantom Menace]]<br>● [[Star Wars: Episode II – Attack of the Clones|Ep. II: Attack of the Clones]]<br>● [[Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith|Ep. III: Revenge of the Sith]]<br>● [[Star Wars: The Clone Wars (film)|The Clone Wars]]<br>● [[Star Wars: Episode VII – The Force Awakens|Ep. VII: The Force Awakens]]<br>● [[Rogue One: A Star Wars Story|Rogue One]]<br>● [[Star Wars: Episode VIII – The Last Jedi|Ep. VIII: The Last Jedi]]<br>● [[Solo: A Star Wars Story|Solo]]<br>● [[Star Wars: Episode IX – The Rise of Skywalker|Ep. IX: The Rise of <br> Skywalker]]<br>● [[Rogue Squadron: A Star Wars Story|Rogue Squadron]]
| koarte films =
| dokumintêres =
| tillefyzjefilms = ● [[Caravan of Courage: An Ewok Adventure|Caravan of Courage]]<br>● [[Ewoks: The Battle for Endor]]
| searjes = ● [[The Mandalorian]]<br>● [[The Book of Boba Fett]]<br>● [[Obi-Wan Kenobi (tillefyzjesearje)|Obi-Wan Kenobi]]<br>● [[Andor (tillefyzjesearje)|Andor]]
| tekenfilmsearjes = ● [[Star Wars: Droids|Droids]]<br>● [[Ewoks (tillefyzjesearje)|Ewoks]]<br>● [[Star Wars: Clone Wars (tillefyzjesearje út 2003)|Clone Wars]]<br>● [[Star Wars: The Clone Wars (tillefyzjesearje út 2008)|The Clone Wars]]<br>● [[Star Wars: Rebels|Rebels]]<br>● [[Star Wars: Blips|Blips]]<br>● [[Star Wars: Forces of Destiny|Forces of Destiny]]<br>● [[Star Wars: Galaxy of Adventures|Galaxy of Adventures]]<br>● [[Star Wars: Resistance|Resistance]] <br>● [[Star Wars: Roll Out|Roll Out]]<br>● [[Star Wars: Galaxy of Creatures|Galaxy of Creatures]] <br>● [[Star Wars: Visions|Visions]] <br>● [[Star Wars: The Bad Batch|The Bad Batch]]
| specials = [[Star Wars Holiday Special]]
| toanielstikken =
| fideospultsjes = ferskaat, sjoch [[#Fideospultsjes|hjirre]]
| boerdspullen = ferskaat, sjoch [[#Merchandising|hjirre]]
| kaartspullen = ferskaat, sjoch [[#Merchandising|hjirre]]
| romans = ferskaat, sjoch [[#Literatuer|hjirre]]
| ferhalen =
| ferhalebondels =
| companionboeken =
| strips = ferskaat, sjoch [[#Strips|hjirre]]
| soundtracks = ● ''[[Star Wars (soundtrack)|Ep. IV: A New Hope]]''<br>● ''[[Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back (soundtrack)|Ep. V: The Empire Strikes <br> Back]]''<br>● ''[[Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi (soundtrack)|Ep. VI: Return of the Jedi]]''<br>● ''[[Star Wars: Episode I – The Phantom Menace (soundtrack)|Ep. I: The Phantom Menace]]''<br>● ''[[Star Wars: Episode II – Attack of the Clones (soundtrack)|Ep. II: Attack of the Clones]]''<br>● ''[[Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith (soundtrack)|Ep. III: Revenge of the Sith]]''<br>● ''[[Star Wars: Episode VII – The Force Awakens (soundtrack)|Ep. VII: The Force Awakens]]''<br>● ''[[Rogue One: A Star Wars Story (soundtrack)|Rogue One]]'' <br>● ''[[Star Wars: Episode VIII – The Last Jedi (soundtrack)|Ep. VIII: The Last Jedi]]''<br>● ''[[Solo: A Star Wars Story (soundtrack)|''Solo]]''<br>● ''[[Star Wars: Episode IX – The Rise of Skywalker (soundtrack)|Ep. IX: The Rise of <br> Skywalker]]''
| webside = [http://www.starwars.com/ www.starwars.com]
}}
{{Oar|de Amerikaanske mediafranchise|Star Wars (betsjuttingsside)}}
'''''Star Wars''''' ([[Ingelsk]] foar "Stjerre-oarloggen") is in tige [[populêr]]e [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[science fiction]]-[[mediafranchise]] dy't betocht is troch [[George Lucas]]. De franchise, dy't ta it [[subsjenre]] [[sword and planet]] rekkene wurde kin, is eigendom fan [[Lucasfilm]], in [[filmstudio]] dy't yn [[2012]] oernommen waard troch [[The Walt Disney Company]]. ''Star Wars'' wurdt yn 'e regel ornearre begûn te wêzen mei de [[film]] ''[[Star Wars (film)|Star Wars]]'', út [[1977]], dy't letter mei weromwurkjende krêft omneamd waard ta ''Star Wars: Episode IV – A New Hope''. De [[ferboeking]] fan it [[senario]] fan dy film kaam lykwols al yn [[1976]] út. De earste film wie in reuseftich súkses, en ''Star Wars'' ûntjoech him al rillegau ta in wrâldwiid [[popkultuer]]fenomeen.
De ferhalen fan ''Star Wars'' spylje har ôf tsjin in optochte eftergrûn "lang ferlyn, yn in [[stjerrestelsel]] fier, fier fuort". Yn 'e grûn giet it om 'e ivige striid tusken [[goed en kwea]]. Dêrby fertsjintwurdigje de [[Jedi|Jedi-ridders]] it [[goed]]e, en harren rivalen, de [[Sith]], it [[kwea]]. It optochte universum omfiemet ek in protte [[tema (fiksje)|tema's]] dy't ûntliend binne oan [[filosofy]] en [[religy]]. In foarbyld dêrfan is 'De Krêft' (''The Force''), in [[pseudowittenskip]]like boarne fan [[enerzjy]] dy't de brûker [[boppenatuerlik]] lykjende fermogens jaan kin. Yn it ramt fan 'e franchise binne njonken de [[filmsearje]] adaptaasjes ta oare media ferskynd, lykas [[tillefyzjefilm]]s, [[live-action]][[tillefyzjesearje]]s, [[tekenfilmsearje]]s, [[fideospultsje]]s, [[roman]]s, [[strip]]s, [[soundtrack]]albums, [[kaartspul]]len, [[boerdspul]]len en [[boartersguod]]. Anno [[2022]] hawwe de ''Star Wars''-films tsien [[Oscar]]s en ien [[Golden Globe]] wûn, mei dêropta nominaasjes foar nochris tritich oare Oscars en fjouwer oare Golden Globes.
==Setting==
De ''Star Wars''-[[mediafranchise|franchise]] jout de aventoeren wer fan [[personaazje]]s "lang ferlyn yn in [[stjerrestelsel]] fier, fier fuort", dêr't [[minske]]n gearlibje mei [[bûtenierdske wêzens]] fan alderhanne rassen en teffens mei [[keunstmjittige yntelliginsje|selstinkende]] [[robot]]s. Dy helpe [[libben]]e wêzens by it útfieren fan rûtinemjittige deistige taken (lykas [[ûnderhâld]]) of beskikke oars oer spesjalistyske [[kennis]] (lykas in [[tolk (berop)|tolk]]). Sa'n robot wurdt ornaris oantsjut as in "droïde" ([[Ingelsk]]: ''droid''; in [[ôfkoarting]] foar "[[androïde]]").
[[File:Star Wars characters at Madame Tussaud.jpg|left|thumb|250px|[[Waaksen byld]]en fan [[Darth Vader]] (l.) en [[Luke Skywalker]] (rj.) ferwikkele yn in gefjocht mei [[ljochtsabel]]s, mei op 'e eftergrûn it tasjende figuer fan [[keizer]] [[Palpatine]].]]
[[Tillekommunikaasje]] giet fia twasidige [[radioferbining]]s, mei [[audiofisueel|audiofisuele]] [[byldskerm]]en en mei [[holografy]]ske [[projeksje]]s. [[Ferfier]] op it planeetoerflak giet mei saneamde '[[lânglider]]s' (Ingelsk: ''landspeeder''), [[auto's]] sûnder [[tsjil]]len dy't gebrûk meitsje fan [[anty-gravitaasje]]technology. Der besteane ek '[[glydmotor]]s' of 'sweefmotors' (''speeder bikes'' of ''hover bikes''), dat [[motorfyts]]en mei deselde technology binne. Foar [[oarloch]]fiering op [[grûn|lân]] wurde fierders saneamde '[[rinner (Star Wars)|rinners]]' ynset, [[pânserfiertúch|pânserfiertugen]] dy't net op tsjillen geane, mar op lange [[meganyk|meganyske]] [[skonk]]en. De bekendste soarten rinners binne de fjouwerskonkige [[AT-AT]] en de twaskonkige [[AT-ST]].
[[Romtefeart]] tusken bewenne [[planeten]] komt in protte foar en wurdt mooglik makke troch it bestean fan [[hyperromte]]technology foar [[flugger-as-ljochtreizgjen]] . [[Romteskip]]pen rinne útinoar fan lytse ienpersoans tastellen oant reuseftige skippen. Ienpersoans romteskippen foar [[oarloch]]fiering wurde 'stjerrejagers' (''starfighters'') neamd en binne ferlykber mei [[strieljager]]s. De bekendste types fan sokke romteskippen binne de [[X-wjukjager]] (''X-wing fighter'') en [[Y-wjukjager-bommesmiter]] (''Y-wing fighter-bomber'') dy't brûkt wurdt troch it [[Rebelleferbûn (Star Wars)|Rebelleferbûn]], en de [[TIE-jager]] (''TIE fighter'') fan 'e [[Galaktysk Keizerryk|Keizerlike Striidkrêften]]. De grutste oarlochsromteskippen, ferlykber mei [[fleandekskip]]pen, binne '[[stjerreslachskip]]pen' (eins yn it Ingelsk ''star destroyers'' neamd, dat oerset wurde moat as "stjerre[[torpedoboatjager]]s", mar ek letterlik as "stjerreferdylgers" útlein wurde kin). Teffens besteane der stasjonêre [[romtestasjon]]s, lykas de '[[deadsstjer]]ren' (''death stars''), dy't de grutte fan in lytse [[moanne (byplaneet)|moanne]] hawwe.
[[File:StormTrooper Blaster.jpg|right|thumb|180px|De [[ploffer (Star Wars)|ploffer]] (''blaster'') fan in [[stoarmtroeper (Star Wars)|stoarmtroeper]] fan it [[Galaktysk Keizerryk]].]]
In [[mystyk|mystike]] mar skynber apersonele krêft, dy't bekend stiet as "[[de Krêft]]" (''the Force''), wurdt yn 'e [[Star Wars (film)|oarspronklike film]] omskreaun as "in [[enerzjy]]fjild skepen troch alle libbene wêzens […, dat] it stjerrestelsel gearbynt." Troch training en [[meditaasje]] kinne dyjingen dy't "sterk yn 'e Krêft" binne, fermogens bemachtigje dy't [[boppenatuerlik]] lykje, wêrûnder [[telekineze]], [[telepaty]], [[profesij|foarkennis]] en de manipulaasje fan fysike enerzjy. Brûkers fan 'e Krêft binne mar tige minmachtich yn ferhâlding ta de folsleine [[befolking]]. De Krêft is it wichtichste [[ark en reau|ark]] én [[wapen]] fan twa [[militêre oarder (religieus genoatskip)|ridderoarders]] dy't sûnt minskewitten mei-inoar yn konflikt binne. Dat binne de [[Jedi]], dy't fungearje as bewekkers fan 'e [[frede]] yn 'e [[Galaktyske Republyk]] en de ljochte kant fan 'e Krêft brûke foar [[selsferdigening]] en [[arbitraazje]], en de [[Sith]], dy't de tsjustere kant fan 'e Krêft ynsette foar harren persoanlike doelen en it fersprieden fan [[eangstme]] en [[agresje]]. Wylst Jedi-ridders gauris relatyf manmachtich wêze kinne, binne de Sith altyd beheind ta twa: in master en syn learling.
De Jedi en de Sith jouwe as [[wapen]] de foarkar oan 'e saneamde [[ljochtsabel]]: in [[swurd]] mei in [[limmet]] fan enerzjy dat troch frijwol elts materiaal hinne snije kin en dêr't teffens enerzjyprojektilen mei ôfwarre wurde kinne. De rest fan 'e befolking, [[soldaten]] likegoed as [[kriminelen]] en eltsenien dêrtuskyn, brûkt saneamde "[[ploffer (Star Wars)|ploffers]]": [[fjoerwapen|projektylfjoerwapens]] basearre op [[laser]]technology.
It stjerrestelsel foarmet (fan oarsprong) ien reuseftige [[republyk]], de [[Galaktyske Republyk]], dy't bestjoerd wurdt troch de Galaktyske [[Senaat]] op 'e planeet [[Coruscant]]. Dêrnjonken hawwe de measte bewenne planeten har eigen, [[autonomy|autonome]], [[regear]]. Al neigeraden dat men fierder fan it sintrum fan 'e macht ôf komt, belunet de ynfloed fan 'e autoriteiten. Yn 'e bûtenste rânen fan it stjerrestelsel slane sadwaande [[organisearre misdie|misdiesyndikaten]] foar master op, lykas de [[kartel]]s fan 'e [[Hutt (Star Wars)|Hutt]], dy't har talizze op yllegale aktiviteiten lykas [[smokkeljen]] en [[slavehannel]]. De tsjinsten fan [[preemjejager]]s wurdt fakentiden gebrûk fan makke troch sawol [[gangster]]s as [[oerheid|oerheden]].
It fiktyf universum fan ''Star Wars'' omfiemet ferskate tiidrekken, wêrûnder:
*de Hege Republyk: de heechtijdagen fan 'e [[Galaktyske Republyk]], likernôch 200 jier foarôfgeande oan 'e [[Star Wars-prequeltrilogy|''Star Wars''-prequeltrilogy]]. Yn dy tiid spylje de ûnderdielen fan it [[multymedia]]projekt ''[[Star Wars: The High Republic]]'' en de [[tillefyzjesearje]] ''[[The Acolyte (tillefyzjesearje)|The Acolyte]]''.
*de Fal fan 'e Jedi: it tiidrek wêryn't de Galaktyske Republyk troch de Sith korrumpearre en ûnder fuotten helle wurdt. Ek de [[Kloane-oarloggen]] en dêropfolgjende [[Grutte Suvering fan de Jedi|ferfolgings fan 'e Jedi]] alle hjirûnder. Yn dit tiidrek spylje de [[Star Wars-prequeltrilogy|''Star Wars''-prequeltrilogy]], de [[tekenfilm]] ''[[Star Wars: The Clone Wars (film)|Star Wars: The Clone Wars]]'' en de [[tekenfilmsearje]]s ''[[Star Wars: Clone Wars (tillefyzjesearje út 2003)|Star Wars: Clone Wars]]'' en ''[[Star Wars: The Clone Wars (tillefyzjesearje út 2008)|Star Wars: The Clone Wars]]''.
[[File:Star-Wars-aurek-besh-alphabet-chart.svg|right|thumb|250px|Utlis oangeande it ''aurebesh''-[[alfabet]] dat yn 'e ''Star Wars''-franchise yn gebrûk is foar it Basaalsk (''Basic''), de ''[[lingua franca]]'' fan it Stjerrestelsel.]]
*it Regear fan it Keizerryk: it tiidrek wêryn't it stjerrestelsel oerhearske wurdt troch it [[diktatuer|diktatoriale]] [[Galaktysk Keizerryk]] mei [[Palpatine]] as [[keizer]]. Yn dit tiidrek spylje de film ''[[Solo: A Star Wars Story]]'', de tillefyzjesearje ''[[Obi-Wan Kenobi (tillefyzjesearje)|Obi-Wan Kenobi]]'' en de tekenfilmsearje ''[[Star Wars: The Bad Batch]]''.
**it Tiidrek fan 'e Rebûlje: de perioade yn 'e twadde helte fan it Regear fan it Keizerryk dat it [[Rebelleferbûn (Star Wars)|Rebelleferbûn]] oprjochte wurdt en in nije [[boargeroarloch]] yn it stjerrestelsel begjint om it Galaktysk Keizerryk ûnder fuotten te heljen. Yn dit tiidrek spylje de oarspronklike [[Star Wars-trilogy|''Star Wars''-trilogy]], de film ''[[Rogue One: A Star Wars Story]]'', de tillefyzjesearje ''[[Andor (tillefyzjesearje)|Andor]]'' en de tekenfilmsearje ''[[Star Wars: Rebels]]''.
*de Nije Republyk: it tiidrek nei de fal fan it Galaktysk Keizerryk, as de Galaktyske Republyk op 'e nij oprjochte wurdt yn 'e foarm fan 'e [[Galaktyske Republyk|Nije Republyk]] en syn formative jierren trochmakket. Yn dizze perioade spylje de tillefyzjesearje ''[[The Mandalorian]]'' en de [[spin-off]]searjes dêrfan, ''[[The Book of Boba Fett]]'' en ''[[Ahsoka (tillefyzjesearje)|Ahsoka]]'', en ek ''[[Rangers of the New Republic]]''.
**de Opkomst fan 'e Earste Oarder: de perioade wêryn't de restanten fan it âlde Galaktysk Keizerryk harsels werfoarmje ta de [[Earste Oarder (Star Wars)|Earste Oarder]] en grutte súksessen boeke yn har stribjen ta de weroprjochting fan it Keizerryk. [[Held]]en fan 'e eardere Rebûlje liede no it [[Ferset (Star Wars)|Ferset]] yn in striid om it fuortbestean fan 'e Nije Republyk te bewissigjen. Yn dizze perioade spylje de [[Star Wars-ferfolchtrilogy|''Star Wars''-ferfolchtrilogy]] en de tekenfilmsearje ''[[Star Wars: Resistance]]''.
(It eardere ''Star Wars'' Expanded Universe omfette oare tiidlinen en tiidrekken, dy't lykwols nei de oername fan [[Lucasfilm]] troch [[The Walt Disney Company|Disney]], yn [[2012]], [[retcon]]d waarden en op [[25 april]] [[2014]] formeel omneamd waarden ta ''Star Wars Legends''.)
==Films==
De kearn fan 'e ''Star Wars''-franchise wurdt foarme troch trije [[trilogy|filmtrilogyen]], dy't mei-inoar oantsjut wurde as de ''[[Skywalker Saga]]''. De njoggen ûnderskate [[film]]s fan dy [[filmsearje]] waarden op net-[[gronology]]ske wize produsearre. De [[ôflevering]]s ([[Ingelsk]]: ''episodes'') IV, V en VI foarmen de oarspronklike [[Star Wars-trilogy|''Star Wars''-trilogy]], dy't fan [[1977]] oant en mei [[1983]] makke waard troch de betinker fan ''Star Wars'', [[George Lucas]], en syn ûnôfhinklike [[filmstudio]] [[Lucasfilm]]. De folgjende trilogy, dy't tusken [[1999]] en [[2005]] ferskynde, omfette de ôfleverings I, II en III, en wurdt dêrom oantsjut as de [[Star Wars-prequeltrilogy|''Star Wars''-prequeltrilogy]], mei't in [[prequel]] in film of oar wurk fan [[fiksje]] is dat neffens de ynterne gronology fan it ferhaal foarôfgiet oan in earder publisearre wurk. De prequeltrilogy waard ek troch Lucas en it selsstannige Lucasfilm makke.
[[File:George Lucas 1986 (cropped).jpg|left|thumb|160px|[[George Lucas]], de betinker fan ''Star Wars''.]]
Yn [[2012]] waard Lucasfilm oernommen troch [[The Walt Disney Company]] en waard it in [[dochterûndernimming]] fan dy multymediakorporaasje. It wie sadwaande Disney dat fan [[2015]] oant [[2019]] de ôfleverings VII, VIII en IX makke, dy't de saneamde [[Star Wars-ferfolchtrilogy|''Star Wars''-ferfolchtrilogy]] foarmje, ek wol de ''Star Wars''-sequeltrilogy neamd (''sequel'' is it Ingelske wurdt foar "[[ferfolch]]"). Disney wie ek ferantwurdlik foar de makkelei fan ferskate op harsels steande ''Star Wars''-films, dy't wol oantsjut wurde as de "Antologysearje" (''anthology'' is it Ingelske wurd foar "[[blomlêzing]]"). Anno [[2022]] giet it dêrby om ''[[Rogue One: A Star Wars Story]]'' ([[2016]]) en ''[[Solo: A Star Wars Story]]'' ([[2018]]). Dy films wurde net ta de ''Skywalker Saga'' rekkene.
===''Skywalker Saga''===
De ''Skywalker Saga'' is in rige fan njoggen ''Star Wars''-films, ferdield oer trije [[filmtrilogy]]en: de oarspronklike [[Star Wars-trilogy|''Star Wars''-trilogy]] ([[1977]]-[[1983]]), de [[Star Wars-prequeltrilogy|''Star Wars''-prequeltrilogy]] ([[1999]]-[[2005]]) en de [[Star Wars-ferfolchtrilogy|''Star Wars''-ferfolchtrilogy]] ([[2015]]-[[2019]]). De rige fertelt oer de aventoeren fan [[haadpersoan]] [[Luke Skywalker]] en syn [[famyljeleden]] en [[freonskip|freonen]] tsjin 'e eftergrûn fan in [[boargeroarloch]] yn it [[Stjerrestelsel]], wêrby't de [[demokratysk]]e mar yneffektive [[Galaktyske Republyk]] ûnder fuotten helle wurdt om ferfongen te wurden troch in [[diktatuer]], it [[Galaktysk Keizerryk]]. Dat liedt dan letter wer ta in [[opstân]] tsjin it Keizerlik skrikbewâld.
[[File:Mark Hamill (48419236062) Cropped.jpg|right|thumb|160px|[[Mark Hamill]] spile yn 'e oarspronklike [[Star Wars-trilogy|''Star Wars''-trilogy]] de rol fan [[Luke Skywalker]].]]
[[George Lucas]], de betinker fan ''Star Wars'', hie al foàr it útkommen fan 'e [[Star Wars (film)|earste ''Star Wars''-film]], yn [[1977]], grutte plannen foar it meitsjen fan in trilogy fan trilogyen. Dat makke er yn [[1978]] by in [[fraachpetear]] mei it [[tydskrift]] ''[[Time (tydskrift)|Time]]'' bekend, en yn [[1981]], nei't de [[The Empire Strikes Back|twadde film]] yn 'e [[bioskoop]] kommen wie, befêstige er dat er yn grutte halen it ferhaal foar noch sân oare films klear hie.
{{Clearleft}}
====''Star Wars''-trilogy====
De ''Star Wars''-trilogy, gauris de 'oarspronklike' ''Star Wars''-trilogy of de 'orizjinele' ''Star Wars''-trilogy neamd om him te ûnderskieden fan 'e letter makke filmtrilogyen yn it ramt fan ''Star Wars'', wie folslein it optinksel fan [[George Lucas]]. Dyselde woe yn [[1971]] in filmadaptaasje meitsje fan 'e [[searjefilm]] ''[[Flash Gordon (tillefyzjesearje)|Flash Gordon]]'', út 'e [[1930-er jierren]], mar it slagge him net om 'e [[filmrjochten]] dêrop te besetten. Linkendewei begûn er dêrom mar in eigen [[science fiction]]-[[epos]] te betinken, wêrby't er him [[ynspiraasje (keunst)|ynspirearje]] liet troch de science fiction-[[roman]]s fan [[Edgar Rice Burroughs]] en beskate films (dy't net ta science fiction hearre) fan 'e [[Japan]]ske [[regisseur]] [[Akira Kurosawa]].
[[File:Star Wars Identities (8348847356).jpg|left|thumb|250px|In model fan 'e ''[[Millennium Falcon]]'', it [[romteskip]] fan [[Han Solo]].]]
Lucas skreau in gearfetting fan twa [[bledside|siden]] fan syn ferhaal, mei as [[titel (namme)|titel]] ''Journal of the Whills'', en dêr gied er mei te suteljen by de [[filmstudio's]] fan [[Hollywood]] lâns. [[United Artists]], [[Universal Pictures]] en [[The Walt Disney Company|Disney]] seagen der neat yn en wiisden it ôf, mar [[20th Century Fox]] besleat der yn te [[ynvestearjen]]. Lucas fûn lykwols, nei't er der nochris [[kritysk]] nei sjoen hie, dat syn oarspronklike ferhaal te yngewikkeld wie foar in film, dat op [[17 april]] [[1973]] sette er útein mei in trettjin siden tellende, werskreaune ferzje fan syn [[senario]], dat er diskear ''The Star Wars'' neamde. Tsjin [[maaie]] [[1974]] hied er dat útwreide ta in folslein skript troch eleminten lykas de [[Sith]] en de [[Deadsstjer]] ta te foegjen, mar dêrtroch, sa fûn er, wie it ferhaal te lang wurden foar ien film. Der folgen noch ferskate nije ferzjes fan it senario, oant Lucas it ferhaal úteinlik werombrocht hie ta wat de [[Star Wars (film)|earste film]] wurde soe.
It ûnbidige súkses fan dy film, dy't yn [[1977]] útkaam, makke dat Lucas besleat om fan syn projekt in [[filmsearje]] te meitsjen. Hy hie fuort al in trilogy fan trilogyen yn 'e holle, mar it soe mear as fjirtich jier yn beslach nimme om dat idee te ferwêzentlikjen. De beide folgjende dielen fan 'e oarspronklike ''Star Wars''-trilogy, dy't yn [[1980]] en [[1983]] yn 'e [[bioskoop]] kamen, waarden [[finansierd]] troch Lucas syn eigen filmstudio [[Lucasfilm]] fan it [[jild]] dat fertsjinne wie mei de earste film. Beide ferfolgen wiene ek grutte [[kommersje]]le súksessen, hoewol net sa grut as de earste film.
It ferhaal fan 'e oarspronklike trilogy folget it stribjen fan 'e jonge [[Luke Skywalker]] om in [[Jedi|Jedi-ridder]] te wurden yn in tiid dat de Jedi sa goed as útrûge binne troch it [[Galaktysk Keizerryk]]. Dêrnjonken wurdt ek gâns omtinken jûn oan 'e geduerige striid fan Luke en oaren mei de [[kwea|boasaardige]] Keizerlike hantlanger [[Darth Vader]] en de wrakseling fan it [[Rebelleferbûn (Star Wars)|Rebelleferbûn]] om it Stjerreselsel te befrijen fan it skrikbewâld fan it Galaktysk Keizerryk.
=====''Star Wars: Episode IV – A New Hope''=====
[[File:Star_Wars_Logo.svg|right|thumb|200px|It logo fan ''[[Star Wars: Episode IV – A New Hope]]''.]]
{{Apart|Star Wars: Episode IV – A New Hope}}
Yn ''Star Wars: Episode IV – A New Hope'' wennet [[Luke Skywalker]] ([[Mark Hamill]]), in [[wees]]jonge dy't [[adopsje|oannommen]] is troch syn [[omke]] en [[muoike]], op in [[boerespultsje]] yn 'e [[woastyn]] fan 'e [[planeet]] [[Tatooine]], dêr't er dreamt fan gruttere en bettere dingen. As syn omke in pear twaddehâns [[androïde]]n oanskaft, [[R2-D2]] ([[Kenny Baker (Ingelsk akteur)|Kenny Baker]]) en [[C-3PO]] ([[Anthony Daniels]]), ûntdekt Luke dat R2-D2 in boadskip befettet fan [[prinsesse]] [[Leia Organa]] fan Alderaan ([[Carrie Fisher]]) oan Jedi-master [[Obi-Wan Kenobi]] ([[sir]] [[Alec Guinness]]), dy't [[ûnderdûken|ûnderdûkt]] as [[balling]] op Tatooine libbet. R2-D2 naait út en Luke giet der mei C-3PO efteroan, en úteinlik bedarje se sa trijeresom by Obi-Wan. Dyselde fertelt Luke dat er foarhinne in [[freonskip|freon]] fan Luke syn [[heit]] [[Anakin Skywalker|Anakin]] wie. Anakin wie nammentlik syn learling oant er [[fermoarde]] waard troch [[Darth Vader]] (lichem: [[David Prowse]]; stim: [[James Earl Jones]]), de trewant fan [[keizer]] [[Palpatine]].
As Luke ûntdekt dat syn omke en muoike yn syn ôfwêzigens fermoarde binne troch Keizerlike [[stoarmtroeper (Star Wars)|stoarmtroepers]] op 'e siik nei de beide androïden, jout er him by Obi-Wan, dy't him fertelt dat it syn [[lotsbestimming]] is om, krekt as syn heit foar him, in Jedi-ridder te wurden. Se hiere de [[smokkeljen|smokkelder]] [[Han Solo]] ([[Harrison Ford]]) en syn [[Wookiee]]-[[piloat]] [[Chewbacca]] ([[Peter Mayhew]]) yn, en sette yn harren [[romteskip]], de ''[[Millennium Falcon]]'', ôf fan Tatooine nei [[Alderaan]]. Dêr oankommen, ûntdekke se dat dy planeet ferneatige is troch in reuseftich Keizerlik [[romtestasjon]] dat de [[Deadsstjer]] hjit. Harren skip komt fêst te sitten yn in [[lûkstriel]] fan it romtestasjon, mar se witte oan [[finzen]]skip te ûntkommen en rêde prinsesse Leia, dy't op 'e Deadsstjer fêstholden wurdt. Obi-Wan Kenobi [[selsopoffering|offeret himsels op]] om 'e oaren de kâns te jaan om te ûntsnappen. Luke, Leia, Han, Chewbacca, R2-D2 en C-3PO leverje de [[blaudruk]]ken fan 'e Deadsstjer ôf by it [[Rebelleferbûn (Star Wars)|Rebelleferbûn]], wêrnei't se dielnimme oan in oanfal dy't de Deadsstjer ferneatigje moat.
[[File:Hotel-sididriss.jpg|left|thumb|250px|It Hotel Sidi Driss yn [[Matmata]], yn [[Tuneezje]], gie yn ''[[Star Wars: Episode IV – A New Hope]]'' troch foar de pleats fan 'e [[omke]] en [[muoike]] fan [[Luke Skywalker]] op [[Tatooine]].]]
''Star Wars: Episode IV – A New Hope'', oarspronklik útbrocht ûnder de titel ''Star Wars'', waard [[regissearre]] troch [[George Lucas]] nei in [[senario]] fan himsels. De film gie op [[25 maaie]] [[1977]] yn [[premiêre]], en brocht [[$]]775,8 miljoen op tsjin in [[budget]] fan $11 miljoen. ''Star Wars: Episode IV – A New Hope'' wie de meast [[opbringst (jild)|opbringende]] film fan [[1977]] en teffens de meast opbringende film aller tiden, en mei [[ynflaasjekorreksje]] is it noch altyd de op ien nei meast opbringende film yn [[Noard-Amearika]] (nei ''[[Gone with the Film (film)|Gone with the Wind]]'') en de op trije nei meast opbringende film wrâldwiid (nei ''Gone with the Wind'', ''[[Avatar (film út 2009)|Avatar]]'' en ''[[Titanic (film út 1997)|Titanic]]'').
De film waard nominearre foar 11 [[Oscar]]s en wûn dêrfan 7; ek wiene der nominaasjes foar 4 [[Golden Globe]]s (1 wûn); 6 [[BAFTA's]] (2 wûn); en 17 [[Saturn Award]]s (13 wûn, wêrûnder de [[priis (ûnderskieding)|priis]] foar bêste [[science fiction-film]]). Yn [[1989]] wie ''Star Wars: Episode IV – A New Hope'' ien fan 'e earste 25 films dy't omreden fan [[kulturele]], [[histoarysk]]e en/of [[estetysk]]e wearde troch de [[Library of Congress]] foar preservearring foar de ivichheid opnommen waarden yn it [[National Film Registry]]. ''Star Wars: Episode IV – A New Hope'' wurdt tsjintwurdich beskôge as ien fan 'e bêste en ynfloedrykste films út 'e [[filmskiednis]].
=====''Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back''=====
[[File:Theempirestrikesback-logo.svg|right|thumb|200px|It logo fan ''[[Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back]]''.]]
{{Apart|Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back}}
''Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back'' spilet trije jier nei de oerwinning dy't it Rebelleferbûn mei de ferneatiging fan 'e Deadsstjer boekte. De [[boargeroarloch]] giet noch altyd troch en Keizerlike troepen twinge de rebellen ta de [[evakuaasje]] fan in wichtige basis op 'e [[iisplaneet]] [[Hoth]]. Dêrta oardere troch de [[geast]] fan Obi-Wan Kenobi (sir Alec Guinness), reizget Luke Skywalker (Mark Hamill) mei R2-D2 (Kenny Baker) nei de planeet [[Dagobah]], dêr't de âlde Jedi-ridder [[Yoda]] ([[Frank Oz]]) as [[klúzner]] yn ballingskip libbet. Dyselde stimt deryn ta om Luke te trainen, hoewol't er net ûnder stuollen of banken stekt dat er syn twifels hat oer Luke syn geskiktheid om Jedi te wurden.
Underwilens binne Han Solo (Harrison Ford), Chewbacca (Peter Mayhew), prinsesse Leia (Carrie Fisher) en C-3PO (Anthony Daniels) fan Hoth ûntkommen yn 'e ''Millennium Falcon'', mar as it romteskip stikken rekket, moatte se help sykje yn 'e Stêd yn 'e Wolkens op 'e planeet [[Bespin]], dy't bestjoerd wurdt troch Han syn âlde freon [[Lando Calrissian]] ([[Billy Dee Williams]]). Dêr rinne se lykwols yn in [[mûklaach]], mei't Lando ûnder ien tekken blykt te skûljen mei Darth Vader, (David Prowse/James Earl Jones) de wichtichste hantlanger fan keizer Palpatine (lichem: [[Elaine Baker (aktrise)|Elaine Baker]]; stim: [[Clive Revill]]). Luke brekt syn training troch Yoda ôf as er berjocht kriget fan 'e finzenname fan syn freonen, en set nei de Stêd yn 'e Wolkens ta.
[[File:Carrie_Fisher_2013_cropped_retouched.jpg|left|thumb|160px|[[Carrie Fisher]] spile yn 'e oarspronklike [[Star Wars-trilogy|''Star Wars''-trilogy]] de rol fan [[prinsesse]] [[Leia Organa|Leia]].]]
Vader lit Han Solo ynfrieze yn (de [[fiktive]] stof) karbonyt, wêrnei't er him oan 'e [[preemjejager]] [[Boba Fett]] (lichem: [[Jeremy Bulloch]]; stim: [[Jason Wingreen]]) jout. Dyselde is fan doel de [[preemje (opspoaringsmetoade)|preemje]] te ynkassearjen dy't de [[gangster]] [[Jabba de Hutt]] op syn holle set hat, en reizget dêrfoar mei de ynferzen Solo ôf nei [[Tatooine]]. It lot fan syn âlde freon bringt Lando derta om [[oerrinnen|oer te rinnen]] nei de rebellen. Hy befrijt Chewbacca, C-3PO en prinsesse Leia en naait mei harren en de krekt arrivearre R2-D2 út yn 'e reparearre ''Millennium Falcon''. Underwilens siket Luke Darth Vader op en fjochtet in [[duël]] mei de [[ljochtsabel]] út wêrby't er syn [[hân]] [[amputaasje|kwytrekket]] en in skokkende wierheid oer syn heit oan 'e weet komt, foar't er rêden wurdt troch Lando-en-dy.
''Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back'', oarspronklik koartwei ''The Empire Strikes Back'' neamd, waard regissearre troch [[Irvin Kershner]] nei in senario fan [[Leigh Brackett]] en [[Lawrence Kasdan]]. De film gie op [[6 maaie]] [[1980]] yn premiêre, en brocht $538,4 miljoen op tsjin in budget fan $30,5 miljoen. Dêrmei wie ''Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back'' de meast opbringende film fan [[1980]]. Tsjintwurdich wurdt ''Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back'' rûnom sjoen as ien fan 'e bêste films aller tiden en as in foarbyld fan hoe't in ferfolch de oarspronklike film oertreffe kin. De film waard lykwols foar minder prizen nominearre as [[Star Wars (film)|de earste film]]. Hy wûn 2 Oscars (fan 4 nominaasjes) en en gjin inkele [[Golden Globe]] (fan 1 nominaasje). Wol wûn ''Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back'' in [[BAFTA]], 2 [[Grammy]]s, 4 [[Saturn Award]]s en in [[Hugo Award|Hugo]]. Yn [[2010]] waard ''Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back'' troch de Library of Congress foar preservearring foar de ivichheid útornearre en opnommen yn it National Film Registry.
=====''Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi''=====
[[File:Return_of_the_Jedi_theatrical_logo.png|right|thumb|270px|It logo fan ''[[Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi]]''.]]
{{Apart|Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi}}
Likernôch in jier nei de foarfallen yn 'e [[The Empire Strikes Back|foargeande film]] jout de fan in [[proteze|hânproteze]] foarsjoene Luke Skywalker (Mark Hamill) him yn ''Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi'' op Tatooine by Lando Calrissian (Billy Dee Williams), Chewbacca (Peter Mayhew) en prinsesse Leia (Carrie Fisher) om Han Solo (Harrison Ford) te befrijen út 'e kloeren fan 'e gangster Jabba de Hutt ([[Toby Philpott]], [[David Barclay (poppespiler)|David Barclay]] en [[Mike Edmonds]]). Neitiid keart er werom nei Dagobah om syn training ta Jedi-ridder te ferfetsjen, mar treft dêr syn master Yoda (Frank Oz) oan op syn [[ferstjerren|stjerbêd]]. Mei syn lêste wurden befêstiget Yoda de skokkende wierheid dat de boasaardige Darth Vader (David Prowse/James Earl Jones) eins Luke syn heit Anakin is en dat Luke in nije konfrontaasje mei Vader oangean moat om syn training te foltôgjen.
Underwilens is keizer Palpatine ([[Ian McDiamid]]) úteinset mei de bou fan in nije Deadsstjer, dêr't er yn eigen persoan it tafersjoch oer hâldt. Dat liket it Rebelleferbûn in útsochte kâns ta om twa miggen yn ien klap te slaan troch tagelyk mei de nije [[Deadsstjer]] en de keizer sels ôf te weven. Se begjinne in trijefâldige oanfal: mei in [[float]] fan romteskippen ûnder lieding fan Lando Calrissian (Billy Dee Williams) en [[admiraal]] Ackbar (poppespul: [[Timothy D. Rose|Tim Rose]]; stim: [[Erik Bauersfeld]]); mei in [[kommando]]-ienheid oanfierd troch Han, Chewbacca en prinsesse Leia, dy't op 'e [[moanne (byplaneet)|boskmoanne]] [[Endor (Star Wars)|Endor]] de generatorfasiliteit útskeakelje moat dy't it [[enerzjyfjild|enerzjyskyld]] foar de Deadsstjer opwekket; en mei Luke, dy't him oan board fan 'e Deadsstjer weaget en him troch Vader foar de keizer bringe lit.
[[File:Redwood slope.jpg|left|thumb|250px|It [[Steatspark Grizzly Creek Redwoods]] yn [[Kalifornje]], dat yn ''[[Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi]]'' trochgie foar de [[moanne (byplaneet)|boskmoanne]] [[Endor (Star Wars)|Endor]].]]
De Deadsstjer blykt lykwols in falstrik te wêzen, mei't er ûnôf liket, mar eins folslein operasjoneel is. De rebellen rinne sadwaande yn in mûklaach, wylst Vader Luke besiket te [[ferlieding|ferlieden]] om oer te rinnen nei it Keizerryk. Luke wegeret en ferslacht Vader yn in nij duël mei de ljochtsabels. Keizer Palpatine stiet der by him op oan om Vader te deadzjen, mar Luke ferpoft dat, ek as de keizer driget om Luke sels om te bringen. Underwilens krije de kommando's help fan 'e [[Ewoks]], de bewenners fan 'e Boskmoanne. Dêrtroch witte se de Keizerlike stoarmtroepers op 'e moanne te ferslaan en de generatorfasiliteit te [[sabotearjen]]. De rebellefloat kin dan dochs noch de oanfal op 'e Deadsstjer útfiere, dy't fatale skea oprint. As de swierferwûne Darth Vader sjocht dat keizer Palpatine syn soan Luke [[marteljen|martelet]] en risselwearret om him te fermoardzjen, keart er him tsjin 'e keizer, dy't er yn in reäktorskacht te pletter smyt, hoewol't er dêrby sels deadlike ferwûnings oprint. Luke ûntkomt krekt op 'e tiid út 'e ûntploffende Deadsstjer. Neitiid fiere de rebellen harren oerwinning, wylst Luke it [[stoflik omskot]] fan syn heit [[kremaasje|kremearret]].
''Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi'', oarspronklik koartwei ''Return of the Jedi'' neamd, waard regissearre troch [[Richard Marquand]] nei in senario fan George Lucas en Lawrence Kasdan. De film gie op [[25 maaie]] [[1983]] yn premiêre, en brocht $475,3 miljoen op tsjin in budget fan $32,5 miljoen. Dêrmei wie ''Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi'' de meast opbringende film fan [[1983]]. De film wûn ien [[Oscar]] (út 5 nominaasjes), 1 [[BAFTA]] (út 4 nominaasjes) en 5 [[Saturn Award]]s (út 10 nominaasjes). Yn [[2021]] waard ''Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi'' troch de Library of Congress foar presevearring foar de ivichheid útornearre en opnommen yn it National Film Registry.
[[File:Harrison Ford by Gage Skidmore 3.jpg|right|thumb|160px|[[Harrison Ford]] spile yn 'e oarspronklike [[Star Wars-trilogy|''Star Wars''-trilogy]] de rol fan [[Han Solo]].]]
{{Clearleft}}
====''Star Wars''-prequeltrilogy====
Neffens [[filmprodusint]] [[Gary Kurtz]] waarden de earste plannen foar in [[prequel]]trilogy yn it ramt fan 'e ''Star Wars''-franchise al ûntwikkele doe't de beide lêste films fan 'e oarspronklike trilogy noch yn [[preproduksje]] wiene. Yn [[1980]] befêstige [[George Lucas]] dat er materiaal foar njoggen films hie, mar omreden fan 'e [[stress]] en swierrichheden dy't it meitsjen fan 'e fillms fan 'e oarspronklike trilogy oprôpen, besleat er tsjin [[1981]] om mar ôf te sjen fan fierdere films. Foarútgong fan [[technyk]], benammen op it mêd fan [[special effects]], oertsjûge him der om 'e midden fan 'e [[1990-er jierren]] lykwols fan dat it no mooglik wêze moast om 'e films te meitsjen sa't se him oarspronklik foar eagen stien hiene. Yn [[1997]] waarden de films fan 'e orizjinele trilogy op 'e nij yn 'e bioskoop brocht, nei't se remastere wiene mei de special effects dy't Lucas foar de twadde trilogy brûke woe.
[[File:Ian McDiarmid Brussels Comic Con 2020.jpg|left|thumb|160px|[[Ian McDiarmid]] fertolke de rol fan [[keizer]] [[Palpatine]] yn [[Skywalker Saga|alle trije ''Star Wars''-trilogyen]].]]
Dy twadde trilogy waard eins in [[prequel]] fan 'e oarspronklike trilogy. De nûmering fan 'e ôfleverings (Ingelsk: ''episodes''), dêr't by de earste trilogy nea net folle omtinken oan jûn wie, waard dêrom no fan belang. De films fan 'e oarspronklike trilogy wiene Episodes IV, V en VI, en de films fan 'e prequeltrilogy waarden Episodes I, II en III en spilen dus foarôfgeande oan 'e foarfallen yn 'e oarspronklike trilogy. ''[[Star Wars: Episode I – The Phantom Menace]]'' waard útbrocht yn [[1999]] en krige rûnom omtinken yn 'e [[media]]. Der kaam lykwols op ferskate punten gâns [[krityk]] fan [[fan (persoan)|fans]], en fan gefolgen paste Lucas it ferhaal foar ''[[Star Wars: Episode II – Attack of the Clones]]'' ([[2002]]) en ''[[Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith]]'' ([[2005]]) oan, wat wer ta krityk fan oare fans late.
It ferhaal fan 'e prequeltrilogy begjint 32 jier foàr de foarfallen yn ''[[Star Wars: Episode IV – A New Hope]]'', en folget de training ta [[Jedi|Jedi-ridder]] fan [[Anakin Skywalker]], de [[heit]] fan [[Luke Skywalker|Luke]], ûnder master [[Obi-Wan Kenobi]]. Dêrby wurdt sjen litten hoe't er, nettsjinsteande syn oarspronklike goede bedoelings, lang om let [[ferlieding|ferlaat]] wurdt en ferfalt ta it [[kwea]], en de namme Darth Vader oannimt. Dat bart allegearre tsjin 'e eftergrûn fan it ferfal en de [[korrupsje]] fan 'e âlde [[Galaktyske Republyk]], de [[Grutte Suvering fan de Jedi|ferdylging fan 'e Jedi-oarder]] en de opkomst fan it [[Galaktysk Keizerryk]] ûnder lieding fan 'e [[Sith]]-master [[Darth Sidious]], dy't him neitiid ûntjout ta [[keizer]] [[Palpatine]]. Yn 'e mande mei de oarspronklike trilogy hat betinker George Lucas de de prequeltrilogy wol oantsjut as "de [[trageedzje]] fan Darth Vader".
=====''Star Wars: Episode I – The Phantom Menace''=====
[[File:Sw-ep1-logo.svg|right|thumb|250px|It logo fan ''[[Star Wars: Episode I – The Phantom Menace]]''.]]
{{Apart|Star Wars: Episode I – The Phantom Menace}}
Yn ''Star Wars: Episode I – The Phantom Menace'' arrivearje [[Jedi]]-master [[Qui-Gon Jinn]] ([[Liam Neeson]]) en syn learling [[Obi Wan-Kenobi]] ([[Ewan McGregor]]) by de [[blokkade (militêre strategy)|blokkade]] dy't de [[Hannelsfederaasje]] om 'e planeet [[Naboo]] hinne ynsteld hat. Harren doel is om troch [[ûnderhanneling]]s de blokkade op te heffen. It komt harren raar oer it mad as de Hannelsfederaasje besiket en [[moard|romje harren út 'e wei]]. Wat se net witte, is dat [[Palpatine]] ([[Ian McDiamid]]), de [[senator]] foar Naboo, dy't yn it geheim ek de [[Sith]]-master [[Darth Sidious]] is, it hiele spul efter de skermen wei [[manipulaasje|manipulearret]] en de blokkade sels bewurkmastere hat as ûnderdiel fan syn gruttere plan om ta [[kânselier]] fan 'e [[Galaktyske Republyk]] beneamd te wurden.
Mei de help en yn it selskip fan [[Padmé Amidala]] ([[Natalie Portman]]), de fjirtjinjierrige [[keninginne]] fan Naboo, en in knoffelige [[Gunganen|Gungaanske]] ferstjitling dy't [[Jar Jar Binks]] ([[Ahmed Best]]) hjit, witte Qui-Gon en Obi-Wan fan Naboo te ûntsnappen. Mei't harren romteskip averij oprûn hat, meitsje se ûnderweis nei de Galaktyske [[haadstêd]] op 'e planeet [[Coruscant]] in tuskenstop op 'e woastynplaneet [[Tatooine]]. Dêr moetsje de beide Jedi in njoggenjierrige [[slavernij|slaaf]] dy't Anakin Skywalker ([[Jake Lloyd]]) hjit. Mei't er derfan oertsjûge is dat er yn Anakin de "Utkarde" út 'e [[profesije]]n fûn hat, nimt Qui-Gon de jonge oan as learling, ek al wurdt him dat ûntret troch oare Jedi-ridders, ûnder wa [[Yoda]] ([[Frank Oz]]).
[[File:Spain_Andalusia_Seville_BW_2015-10-23_15-35-15.jpg|left|thumb|250px|It [[Plaza de España]] yn [[Sevilla]], dat yn ''[[Star Wars: Episode I – The Phantom Menace]]'' fungearre as it sintrale [[plein]] yn Theed, de [[haadstêd]] fan 'e [[planeet]] [[Naboo]].]]
Op Coruscant blykt de Galaktyske [[Senaat]] net folle foar Naboo dwaan te kinnen, en fan gefolgen bepraat senator Palpatine keninginne Padmé om in [[moasje fan wantrouwen]] yn stimming te bringen. De hjoeddeistige kânselier [[Finis Valorum]] ([[Terence Stamp]]) wurdt dêrtroch út syn funksje ûntheft en Palpatine wit eltsenien sa te bespyljen dat er sels it kânselierskip oernimme kin. Padmé Amidala keart mei Qui-Gon, Obi-Wan en Jar Jar werom nei Naboo, dêr't se mei de help fan Jar Jar in bûnsgenoatskip mei de Gunganen wit te sluten, de oare [[yntelligint]]e soarte op 'e planeet. Wylst de Gunganen it [[leger (lânmacht)|leger]] fan [[androïde]]n fan 'e Hannelsfederaasje befjochtsje yn in iepen [[fjildslach]], bine de Nabooaanske [[piloat]]en en Anakin de striid oan tsjin 'e blokkade fan 'e planeet. Qui-Gon en Obi-Wan treffe op Naboo [[Darth Maul]] ([[Ray Park]]), de learling fan Darth Sidious. As dy Qui-Gon deadlik wit te ferwûnjen ear't er ferslein wurdt, nimt Obi-Wan de taak oer om Anakin op te lieden ta Jedi-ridder.
''Star Wars: Episode I – The Phantom Menace'' waard regissearre troch [[George Lucas]] nei in senario fan himsels. De film gie op [[16 maaie]] [[1999]] yn premiêre, en brocht $1.027 miljoen op tsjin in budget fan $115 miljoen. Dêrmei wie ''Star Wars: Episode I – The Phantom Menace'' de meast opbringende film fan [[1999]] en (doedestiden) de op ien nei meast opbringende film aller tiden (nei ''[[Titanic (film út 1997)|Titanic]]''). De film waard nominearre foar 3 [[Oscar]]s, 2 [[BAFTA's]] en in [[Grammy]] en wûn 2 [[Saturn Award]]s.
=====''Star Wars: Episode II – Attack of the Clones''=====
[[File:Sw-ep2-logo.png|right|thumb|250px|It logo fan ''[[Star Wars: Episode II – Attack of the Clones]]''.]]
{{Apart|Star Wars: Episode II – Attack of the Clones}}
''Star Wars: Episode II – Attack of the Clones'' spilet tsien jier nei de foarfallen yn ''[[Star Wars: Episode I – The Phantom Menace|The Phantom Menace]]''. Op it libben Padmé Amidala (Natalie Portman), dy't nei de ein fan har termyn as keninginne no de senator foar Naboo is, wurdt in [[moardoanslach|oanslach]] útfierd, dy't lykwols mislearret. Jedi-ridder Obi-Wan Kenobi (Ewan McGregor) en syn learling Anakin Skywalker ([[Hayden Christensen]]) krije opdracht om har te beskermjen. Wylst Obi-Wan de [[slûpmoardner]] opspoart, [[ûnderdûken|dûkt Padmé ûnder]]. Sy en Anakin, dy't as har [[liifwacht]] fungearret, reitsje [[fereale]] opinoar en begjinne in geheime [[relaasje (ynterpersoanlike bân)|relaasje]].
Underwilens behelje de [[yntriizje]]s fan kânselier Palpatine (Ian McDiarmid), dy't bedoeld binne om himsels ta [[autokrasy|allinnehearsker]] te meitsjen, it stjerrestelsel yn 'e [[Kloane-oarloggen]] tusken in Republikeinsk leger fan [[klonen|kloande]] [[soldaten]] oanfierd troch de Jedi, en de [[androïde]]striidkrêften fan 'e [[Konfederaasje fan Unôfhinklike Stelsels]], ûnder lieding fan [[greve]] Dooku ([[Christopher Lee]]). Dy lêste is temûk ek de nije learling fan Sith-master Darth Sidious, it [[alter ego]] fan kânselier Palpatine. Dooku docht him foar as de lieder fan in stikmannich [[planetestelsel]]s dy't har fan 'e Galaktyske Republyk [[sesesje|ôfskiede]] wolle en feroarsaket sa in krisis dy't Palpatine de kâns jout om himsels macht ta te eigenjen dy't er inkeld yn in [[needtastân]] bemachtigje kin.
[[File:Natalie Portman Cannes 2015 4.jpg|left|thumb|160px|[[Natalie Portman]] spile yn 'e [[Star Wars-prequeltrilogy|prequeltrilogy]] de rol fan [[Padmé Amidala]].]]
As Obi-Wan op 'e planeet Geonosis troch Dooku finzen nommen wurdt, sette Anakin en Padmé dêrhinne om him te rêden. Ynstee wurde se sels ek finzen nommen. Dooku leit it trio de [[deastraf]] op, dy't útfierd wurde sil troch in gefjocht mei [[publyk]] tsjin ferskuorrende [[fauna|wylde bisten]] yn in [[arena]]. Se wurde rêden troch in [[bataljon]] kloansoldaten, oanfierd troch Yoda (Frank Oz), [[Mace Windu]] ([[Samuel L. Jackson]]) en oare masters fan 'e [[Hege Jedi Ried]]. Yn it gefjocht ferwûnet Dooku Obi-Wan en slacht Anakin de [[rjochterhân]] ôf, mar Yoda komt tuskenbeiden en ferdigenet de oare Jedi. Dooku kin him net oer, dat hy pykt út nei Coruscant, dêr't er de blaudrukken fan in superwapen (de [[Deadsstjer]]) by Palpatine ôfleverje moat. De Hege Jedi Ried, dy't noch altyd net foar it ferstân hat dat Palpatine en Darth Sidious ien en deselde persoan binne, is ûntrêstge troch Dooku syn bewearing dat Darth Sidious de Galaktyske Senaat behearsket.
''Star Wars: Episode II – Attack of the Clones'' waard regissearre troch George Lucas nei in senario fan himsels en [[Jonathan Hales]]. De film gie op [[16 maaie]] [[2002]] yn premiêre, en brocht $653,8 miljoen op tsjin in budget fan $115 miljoen. Dêrmei wie de film de op twa nei meast opbringende film fan [[2002]] yn [[Noard-Amearika]] (nei ''[[Spider-Man (film út 2002)|Spider-Man]]'' en ''[[The Lord of the Rings: The Two Towers]]'') en de op trije nei meast opbringende film fan dat jier wrâldwiid (nei ''The Lord of the Rings: The Two Towers'', ''[[Harry Potter and the Chamber of Secrets (film)|Harry Potter and the Chamber of Secrets]]'' en ''Spider-Man''). ''Star Wars: Episode II – Attack of the Clones'' waard nominearre foar ien [[Oscar]].
=====''Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith''=====
[[File:Revengeofthesith-logo.svg|right|thumb|250px|It logo fan ''[[Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith]]''.]]
{{Apart|Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith}}
''Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith'' spilet trije jier nei it begjin fan 'e [[Kloane-oarloggen]]. Anakin Skywalker (Hayden Christensen) rekket sa njonkelytsen [[desyllúzje|desyllúzjonearre]] mei it tuike-tuikebelied fan 'e Hege Jedi Ried. Dêropta begjint er [[fizioen]]en te krijen fan Padmé (Natalie Portman) dy't [[ferstjerren|ferstjert]] yn it [[befalling|kreambêd]]. Palpatine (Ian McDiarmid), dy't himsels foardocht as in freon, hat it [[fertrouwen]] fan Anakin witten te winnen. No iepenbieret er him einlings as Darth Sidious en makket er Anakin wiis dat de tsjustere kant fan [[de Krêft]] him it fermogen jaan kin en hâldt Padmé yn libben. [[Wanhope|Wanhopich]] om Padmé te rêden ûnderwerpt Anakin him oan Palpatine. Hy wurdt syn Sith-learling en nimt de namme Darth Vader oan.
Palpatine is no ree om iepentlik de macht te gripen, dat hy makket him oan 'e Jedi bekend as Darth Sidious en jout opdracht om [[Grutte Suvering fan de Jedi|alle Jedi út te rûgjen]]. Tagelyk ferklearret er de Galaktyske Republyk foar beëinige en ropt it [[Galaktysk Keizerryk]] út, mei himsels as [[keizer]]. De kloansoldaten krije befel om oeral yn it stjerrestelsel harren Jedi-[[ofsier]]en om te bringen. Op Coruscant wurdt de sit fan 'e Hege Jedi Ried oanfallen. Anakin reizget nei de planeet Mustafar om dêre de lieders fan 'e Konfederaasje fan Unôfhinklike Stelsels (dy't Palpatine no fierder net mear brûke kin), út te moardzjen. Obi-Wan Kenobi (Ewan McGregor) moetet him dêre, en de beide mannen fjochtsje in duël út, dat einiget as Obi-Wan syn eardere learling foar [[dea]] efterlit.
[[File:Hayden-cfda2010-0004(1) (cropped).jpg|left|thumb|160px|[[Hayden Christensen]] spile yn 'e beide lêste films fan 'e [[Star Wars-prequeltrilogy|prequeltrilogy]] de rol fan [[Anakin Skywalker]].]]
Underwilens ûntflechtet Yoda (Frank Oz) Coruscant mei senator [[Bail Organa]] fan Alderaan, nei't er Darth Sidious befochten hat oant net ien fan beiden winne koe. Letter jouwe Obi-Wan en Padmé harren by har, wêrnei't Padmé [[befalling|it libben skinkt]] oan in [[twilling]], in [[jonkje]] en in [[famke]], dy't se Luke en Leia neamt. Se ferstjert koarte tiid letter, mei't se de wil om te libjen ferlern hat troch it [[ferrie]] fan Anakin. Neitiid helje Obi-Wan en Yoda de twillingen foar har eigen feilichheid útinoar om se apart te ferskûljen. Yn Coruscant docht bliken dat Darth Vader dochs net alhiel dea is, al skeelt it net folle. Palpatine lit him omfoarmje ta in [[cyborg]] om him yn libben te hâlden en fertelt him dat er Padmé sels ombrocht hat yn in fleach fan [[razernij]].
''Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith'' waard regissearre troch George Lucas nei in senario fan himsels. De film gie op [[19 maaie]] [[2005]] yn premiêre, en brocht $868,4 miljoen op tsjin in budget fan $113 miljoen. Dêrmei wie ''Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith'' wrâldwiid de op ien nei meast opbringende film fan [[2005]] (nei ''[[Harry Potter and the Goblet of Fire (film)|Harry Potter and the Goblet of Fire]]'') en yn [[Noard-Amearika]] de meast opbringende film fan dat jier. Hoewol't ''Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith'' troch de [[filmkritisy]] better ûntfongen waard as de foargeande beide dielen fan 'e prequeltrilogy, waard de film mar nominearre foar ien [[Oscar]]. Fierders waard er nominearre foar 10 [[Saturn Award]]s en wûn er dêrfan de priis foar bêste science fiction-film.
[[File:Star Wars- The Last Jedi Japan Premiere Red Carpet- Adam Driver (27163437599) (cropped).jpg|right|thumb|140px|[[Adam Driver]] spile [[Kylo Ren]] yn 'e [[Star Wars-ferfolchtrilogy|''Star Wars''-ferfolchtrilogy]].]]
====''Star Wars''-ferfolchtrilogy====
Al yn [[1978]] fertelde ''Star Wars''-betinker [[George Lucas]] yn in [[fraachpetear]] mei it [[tydskrift]] ''[[Time (tydskrift)|Time]]'' dat er plannen hie foar in [[trilogy]] fan trilogyen, oftewol njoggen ûnderskate films. It wurk dat mank gie mei it meitsjen fan in filmtrilogy fan dit kaliber foel Lucas lykwols raar ôf. Sadwaande besleat er yn [[1981]] om inkeld de oarspronklike [[Star Wars-trilogy|''Star Wars''-trilogy]] te ôf te meitsjen en dêrnei ôf te sjen fan fierdere films. [[Technology]]ske foarútgong helle him mids [[1990-er jierren]] oer om dochs nochris in filmtrilogy te meitsjen, dy't de [[Star Wars-prequeltrilogy|''Star Wars''-prequeltrilogy]] waard. Op 'e nij foel it wurk him ôf, en fan it stuit ôf dat er oan 'e prequeltrilogy begûn te wurkjen, hold Lucas in skoft út dat ''Star Wars'' altyd al in seisdielige searje wurde moatten hie, en dat der gjin sprake wêze koe fan mear as seis films.
Mei't dat rjocht yngie tsjin syn eardere útspraken, bleau der spekulaasje bestean oer in trêde trilogy. Om't dy de trije dielen fan 'e [[filmsearje]] omfetsje soe dy't yn 'e ynterne [[gronology]] fan it ferhaal op 'e oarspronklike ''Star Wars''-trilogy folgje, kaam de trêde trilogy bekend te stean as de ''Star Wars''-ferfolchtrilogy, of de ''Star Wars''-sequeltrilogy, mei't ''sequel'' it [[Ingelsk]]e wurd foar "[[ferfolch]]" is. Yn [[jannewaris]] [[2012]] makke Lucas bekend dat er definityf gjin fierdere ''Star Wars''-films meitsje soe. Yn [[oktober]] fan dat jier waard syn [[filmstudio]] [[Lucasfilm]] lykwols oernommen troch [[The Walt Disney Company]], mei it doel fan om 'e trilogy fan trilogyen ôf te meitsjen. Fuort nei de oername waard foar [[2015]] de sânde film fan 'e ''[[Skywalker Saga]]'' oankundige. Dat wie ''[[Star Wars: Episode VII – The Force Awakens]]'', en yn [[2017]] en [[2019]] folgen ''[[Star Wars: Episode VIII – The Last Jedi]]'' en ''[[Star Wars: Episode IX – The Rise of Skywalker]]''.
[[File:Oscar_Isaac_by_Gage_Skidmore.jpg|left|thumb|140px|[[Oscar Isaac]] spile [[Poe Dameron]] yn 'e [[Star Wars-ferfolchtrilogy|''Star Wars''-ferfolchtrilogy]].]]
By de ferkeap fan Lucasfilm droech Lucas syn kladferzjes fan 'e [[senario's]] foar de films fan 'e ferfolchtrilogy oer oan [[filmprodusint]]e [[Kathleen Kennedy (produsinte)|Kathleen Kennedy]], dy't foar Disney de nije [[algemien direktrise]] fan Lucasfilm waard. Hja wie letter ek as [[útfierend produsinte]] belutsen by de produksje fan 'e ferfolchtrilogy, mar de kladskripten fan Lucas waarden troch Disney oan kant lein yn it foardiel fan oare ferhaallinen. Tagelyk waard dêrmei ek it ''Star Wars'' Expanded Universe ôftanke, dat in útwreide ferzje fan it ''Star Wars''-universum wie, sa't dat fêstlein wie yn oare media, lykas [[roman]]s en [[fideospultsje]]s. In grut diel fan wat oan [[2012]] ta diel útmakke fan 'e offisjele ''Star Wars''-[[kanon (kultuer)|kanon]] waard nammentlik [[retcon]]d doe't de films fan 'e ferfolchtrilogy it ferhaal in hiel oare kant útgean lieten. As reden dêrfoar joech Disney op dat men de filmmakkers "maksimale kreätive frijheid" jaan woe en "in elemint fan ferrassing en ûntdekking foar it publyk bewarje" woe.
De ferfolchtrilogy spilet tritich jier nei de oerwinning fan it [[Rebelleferbûn (Star Wars)|Rebelleferbûn]] op it [[Galaktysk Keizerryk]], sa't dy werjûn waard yn ''[[Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi]]''. It ferhaal fan 'e films folget it [[wees]]famke [[Rey (Star Wars)|Rey]], dy't 'sterk yn [[de Krêft]]' is. Yn har omgean mei har [[talint|jefte]] wurdt se begelaat troch [[Luke Skywalker]], dy't de lêste [[Jedi]] is. Mei de eardere [[stoarmtroeper (Star Wars)|stoarmtroeper]] [[Finn (Star Wars)|Finn]] en romtepiloat [[Poe Dameron]] jout se har by it [[Ferset (Star Wars)|Ferset]]. Dat befjochtet ûnder lieding fan [[Han Solo]] en [[Leia Organa]] de [[Earste Oarder (Star Wars)|Earste Oarder]], in organisaasje dy't opstien is út 'e wrakstikken fan it Galaktysk Keizerryk om in ein te meitsjen oan 'e [[Galaktyske Republyk|Nije Republyk]]. [[Kylo Ren]], de soan fan Han en Leia, is ien fan 'e lieders fan 'e Earste Oarder.
=====''Star Wars: Episode VII – The Force Awakens''=====
[[File:Star_Wars_-_The_Force_Awakens_logo.png|right|thumb|200px|It logo fan ''[[Star Wars: Episode VII – The Force Awakens]]''.]]
{{Apart|Star Wars: Episode VII – The Force Awakens}}
Yn ''Star Wars: Episode VII – The Force Awakens'' is it likernôch tritich jier nei de ferneatiging fan 'e twadde [[Deadsstjer]] en de [[dea]] fan [[keizer]] [[Palpatine]] yn 'e Slach by Endor. Dat barren hat it [[Galaktysk Keizerryk]] ûnder fuotten helle, en yn it stee dêrfan hawwe de eardere [[rebel]]len in [[Galaktyske Republyk|Nije Republyk]] oprjochte. De restanten fan it Keizerryk binne ûnderwilens gearklofte ta de [[Earste Oarder (Star Wars)|Earste Oarder]], dy't de Nije Republyk besiket te ferdylgjen om fannijs it Keizerryk te fêstigjen. Dat stribjen kantet it [[Ferset (Star Wars)|Ferset]] him tsjin oan, in organisaasje dy't oanfierd wurdt troch [[Han Solo]] ([[Harrison Ford]]) en syn [[oarehelte|frou]] [[Leia Organa]] ([[Carrie Fisher]]). Sadwaande is der op 'e nij [[boargeroarloch]] yn it Stjerrestelsel.
As [[Luke Skywalker]] ([[Mark Hamill]]), de lêste [[Jedi|Jedi-ridder]] en de [[broer]] fan Leia Organa, [[fermist]] rekket, ûntdekt [[Poe Dameron]] ([[Oscar Isaac]]), in [[piloat]] fan it Ferset, op 'e planeet Jakku in [[lânkaart|kaart]] mei de lokaasje fan Skywalker. Hy wurdt lykwols [[finzen]] nommen troch [[Kylo Ren]] ([[Adam Driver]]), in ofsier fan 'e Earste Oarder dy't de [[soan]] is fan Han Solo en Leia Organa. De [[androïde]] fan Poe, [[BB-8]] ([[Dave Chapman (akteur)|Dave Chapman]] en [[Brian Herring]]), wit lykwols te ûntsnappen mei de kaart en moetet neitiid in rommelsykster dy't [[Rey (Star Wars)|Rey]] ([[Daisy Ridley]]) hjit. Yn 'e mande mei de eardere [[stoarmtroeper (Star Wars)|Keizerlike stoarmtroeper]] [[Finn (Star Wars)|Finn]] ([[John Boyega]]) en Han Solo en syn [[Wookiee]]-piloat [[Chewbacca]] ([[Peter Mayhew]]) sette Rey en BB-8 ôf om 'e kaart oan it Ferset oer te dragen.
[[File:Daisy_Ridley_by_Gage_Skidmore.jpg|left|thumb|140px|[[Daisy Ridley]] spile [[Rey (Star Wars)|Rey]] yn 'e [[Star Wars-ferfolchtrilogy|''Star Wars''-ferfolchtrilogy]].]]
''Star Wars: Episode VII – The Force Awakens'' waard regissearre troch [[J.J. Abrams]] nei in senario fan himsels, [[Lawrence Kasdan]] en [[Michael Arndt]]. De film gie op [[14 desimber]] [[2015]] yn premiêre, en brocht $2.068 miljoen op tsjin in budget fan $258,6 miljoen. Dêrmei wie ''Star Wars: Episode VII – The Force Awakens'' de meast opbringende film fan [[2015]], de meast opbringende film aller tiden yn [[Noard-Amearika]] en de op twa nei meast opbringende film aller tiden wrâldwiid (nei ''[[Avatar (film út 2009)|Avatar]]'' en ''[[Titanic (film út 1997)|Titanic]]''). De film waard nominearre foar 5 [[Oscar]]s, mar wûn net ien. Foar de [[Golden Globe]]s koe de film net meitingje om't er pas útkaam nei't de nominaasjes fan dy prizen al bekendmakke wiene. ''[[Star Wars: Episode VII – The Force Awakens]]'' wûn twa [[BAFTA's]] (fan 4 nominaasjes) en 8 [[Saturn Award]]s (fan 13 nominaasjes).
=====''Star Wars: Episode VIII – The Last Jedi''=====
[[File:Star_Wars_-_The_Last_Jedi_logo.png|right|thumb|200px|It logo fan ''[[Star Wars: Episode VIII – The Last Jedi]]''.]]
{{Apart|Star Wars: Episode VIII – The Last Jedi}}
Yn ''Star Wars: Episode VIII – The Last Jedi'' fynt Rey (Daisy Ridley) Luke Skywalker (Mark Hamill) yn frijwillige [[ballingskip]] werom. Se besiket him te bepraten en lear har om te gean mei [[de Krêft]]. Tagelyk siket se ek nei antwurden oer har eigen [[ferline]] en it konflikt tusken Luke en syn [[omkesizzer]] Ben Solo, dy't himsels no Kylo Ren (Adam Driver) neamt. Sûnder dat Luke it wit, begjint Rey de Krêft te brûken om mei Kylo te [[kommunisearjen]]. Underwilens jout Leia (Carrie Fisher) lieding oan it Ferset, dat ferfolge wurdt troch de Earste Oarder fan [[Snoke (Star Wars)|opperste lieder Snoke]]. Rey ferlit Luke om te besykjen en helje Kylo oer nei de ljochte kant fan 'e Krêft. Se hat har it idee yn 'e holle helle dat se op dy wize net inkeld him rêde kin, mar ek [[frede]] bringe kin yn it stjerrestelsel. As Kylo Snoke út 'e wei rommet, moat Rey lykwols kieze tusken de hearskippij oer it Stjerrestelsel as syn [[oarehelte]] en it helpen fan it Ferset dat yn 'e benearing rekke is en útrûge driget te wurden.
[[File:John_Boyega_by_Gage_Skidmore.jpg|left|thumb|120px|[[John Boyega]] spile [[Finn (Star Wars)|Finn]] yn 'e [[Star Wars-ferfolchtrilogy|''Star Wars''-ferfolchtrilogy]].]]
''Star Wars: Episode VIII – The Last Jedi'' waard regissearre troch [[Rian Johnson]] nei in senario fan himsels. De film gie op [[9 desimber]] [[2017]] yn premiêre, en brocht $1.333,3 miljoen op tsjin in budget fan $200 oant 317 miljoen. Dêrmei wie ''Star Wars: Episode VIII – The Last Jedi'' de meast opbringende film fan [[2017]] en de op acht nei meast opbringende film aller tiden. De film waard nominearre foar 4 [[Oscar]]s (mar wûn net ien). ''Star Wars: Episode VIII – The Last Jedi'' waard ek nominearre foar 2 [[BAFTA's]] (net ien wûn) en 13 [[Saturn Award]]s (3 wûn).
=====''Star Wars: Episode IX – The Rise of Skywalker''=====
[[File:Star_Wars_-_The_Rise_of_Skywalker_logo.png|right|thumb|200px|It logo fan ''[[Star Wars: Episode IX – The Rise of Skywalker]]''.]]
{{Apart|Star Wars: Episode IX – The Rise of Skywalker}}
Yn ''Star Wars: Episode IX – The Rise of Skywalker'', dat in jier nei de foarfallen yn 'e [[Star Wars: Episode VIII – The Last Jedi|foargeande film]] spilet, komt de hiele ''[[Skywalker Saga]]'' úteinlik ta in [[klimaks (narratology)|klimaktysk]] treffen tusken de krêften fan [[goed en kwea]], fertsjintwurdige troch it Ferset en de Earste Oarder en troch de Jedi en de [[Sith]]. It docht bliken dat keizer [[Palpatine]] ([[Ian McDiarmid]]) wer opstien is út 'e dea en temûk al in skoft de Earste Oarder bestjoert fan 'e Sith-planeet Exegol ôf. Hy jout Kylo Ren (Adam Driver) befel om Rey (Daisy Ridley) te finen en te deadzjen, dy't de [[pakesizzer]] fan Palpatine blykt te wêzen. De keizer hat yn it ferhoalene in nije [[float]] stjerreslachskippen boud om it Stjerrestelsel mei werom te feroverjen. Rey en it Ferset krije lucht fan 'e weromkear fan Palpatine en sette útein mei in syktocht om him op te spoaren. Lang om let fine se Exegol, dêr't Rey de konfrontaasje mei har [[pake]] oangiet, wylst it Ferset de float fan Palpatine oanfalt.
''Star Wars: Episode IX – The Rise of Skywalker'' waard regissearre troch J.J. Abrams nei in senario fan himsels en [[Chris Terrio]]. De film gie op [[16 desimber]] [[2019]] yn premiêre, en brocht $1.074,1 miljoen op tsjin in budget fan $275 miljoen. Dêrmei wie it de op seis nei meast opbringende film fan [[2019]] en teffens ien fan 'e djoerste films ea makke. ''Star Wars: Episode IX – The Rise of Skywalker'' waard nominearre foar 3 [[Oscar]]s (mar wûn net ien). De film waard ek nominearre foar 3 [[BAFTA's]], ien [[Grammy Award]], in [[Hugo Award]] en 12 [[Saturn Award]]s (dêr't er 5 fan wûn).
===Op harsels steande films===
Njonken de njoggen films fan 'e ''[[Skywalker Saga]]'', dy't in trochrinnend ferhaal fertelle, omfiemet de filmsearje fan ''Star Wars'' ek noch ferskate op harsels steande films. Anno [[2022]] giet it dêrby om twa [[live-action]]films en ien [[lange film|lange]] [[tekenfilm]], mei noch ferskate oar live-actionfilms yn [[preproduksje]].
[[File:Felicity_Jones_DEC_2016.jpg|left|thumb|160px|[[Felicity Jones]] spile [[Jyn Erso]] yn ''[[Rogue One: A Star Wars Story|Rogue One]]''.]]
====Op harsels steande live-actionfilms====
[[Filmstudio]] [[Lucasfilm]] en de [[algemien direktrise]] dêrfan, [[filmprodusint]]e [[Kathleen Kennedy (produsinte)|Kathleen Kennedy]], hawwe sein dat de op harsels steande [[live-action]]films fan 'e ''Star Wars''-rige oantsjut wurde sille as de "Antologysearje", fan it [[Ingelsk]]e wurd ''anthology'', dat "[[blomlêzing]]" betsjut. Dy beneaming is lykwols net yn 'e [[titel (opskrift)|titels]] fan 'e films brûkt wurden. Ynstee krije se as [[ûndertitel]] de oantsjutting ''A Star Wars Story'' ("In ''Star Wars''-ferhaal") mei.
[[Jay Rasulo]], de [[finansjeel direkteur]] fan [[The Walt Disney Company|Disney]], omskreau de Antologysearje as in rige [[oarsprongsferhaal|oarsprongsferhalen]], wêrby't ''[[Rogue One: A Star Wars Story|Rogue One]]'' it ferhaal fertelt fan 'e [[rebel]]len dy't de [[blaudruk]]ken fan 'e [[Deadsstjer]] [[dieverij|stelle]] (lykas neamd yn ''[[Star Wars: Episode IV – A New Hope]]''), wylst ''[[Sole: A Star Wars Story|Solo]]'' yngiet op 'e eftergrûn fan [[protagonist]] [[Han Solo]]. De [[tillefyzjesearje]] ''[[Obi-Wan Kenobi (tillefyzjesearje)|Obi-Wan Kenobi]]'' hie oarspronklik de trêde film út 'e Antologysearje wurde moatten, mar omreden fan 'e [[teloarstellend]]e resultaten fan ''Solo'' yn 'e [[bioskopen]] waard derfoar keazen om der ynstee in [[minysearje]] fan te meitsjen. Nettsjinsteande dat wurde der mear films yn 'e Antologysearje ferwachte nei it hiaat dat datoangeande folge op it útbringen fan ''[[Star Wars: Episode IX – The Rise of Skywalker]]''.
=====''Rogue One: A Star Wars Story''=====
[[File:Star_Wars_Rogue_One_Logo.svg|right|thumb|280px|It logo fan ''[[Rogue One: A Star Wars Story]]''.]]
{{Apart|Rogue One: A Star Wars Story}}
Yn ''Rogue One: A Star Wars Story'', dat in wike foarôfgeande oan 'e foarfallen yn ''[[Star Wars: Episode IV – A New Hope]]'' spilet, wurde [[Jyn Erso]] ([[Felicity Jones]]) en [[Cassian Andor]] ([[Diego Luna]]) der troch it [[Rebelleferbûn (Star Wars)|Rebelleferbûn]] op útstjoerd om Jyn har heit [[Galen Erso]] ([[Mads Mikkelsen]]) te finen. Dyselde is in [[wittenskipper]] dy't ûnder twang foar it [[Galaktysk Keizerryk]] oan 'e bou fan 'e [[Deadsstjer]] wurket. Jyn mient dat se har heit rêde sille, mar Andor hat yn it geheim befel krigen om Galen Erso te fermoardzjen. Uteinlik witte Jyn, Andor en harren meistanners de [[blaudruk]]ken foar de Deadsstjer yn 'e hannen te krijen, en oan 'e lieding fan it Rebelleferbûn troch te spyljen. De film lit ek de earste effektive oerwinning fan it Rebelleferbûn op 'e Keizerlike Striidkrêften sjen, dêr't gewach fan makke waard yn 'e iepeningstekst fan ''Star Wars: Episode IV – A New Hope''.
[[File:Diego Luna - Lucca Comics & Games 2018 01.jpg|left|thumb|170px|[[Diego Luna]] spile [[Cassian Andor]] yn ''[[Rogue One: A Star Wars Story|Rogue One]]''.]]
''Rogue One: A Star Wars Story'' waard regissearre troch [[Gareth Edwards (regisseur)|Gareth Edwards]] nei in senario fan [[Chris Weitz]] en [[Tony Gilroy]]. De film gie op [[10 desimber]] [[2016]] yn premiêre, en brocht $1.056,0 miljoen op tsjin in budget fan $220 miljoen. Dêrmei wie ''Rogue One'' de op ien nei meast opbringende film fan [[2016]] (nei ''[[Captain America: Civil War]]'') en de op 19 nei meast opbringende film aller tiden, mar ek ien fan 'e djoerste films dy't ea makke wie. ''Rogue One'' waard nominearre foar û.m. 2 [[Oscar]]s, 2 [[BAFTA's]] en in [[Hugo Award]], en wûn 3 [[Saturn Award]]s (fan 11 nominaasjes). De [[tillefyzjesearje]] ''[[Andor (tillefyzjesearje)|Andor]]'' is in [[spin-off]] fan ''Rogue One''.
=====''Solo: A Star Wars Story''=====
[[File:Solo-a-star-wars-story-tall-A_(cropped).png|right|thumb|200px|It logo fan ''[[Solo: A Star Wars Story]]''.]]
{{Apart|Solo: A Star Wars Story}}
''Solo: A Star Wars Story'' spilet tsien jier foarôfgeande oan 'e foarfallen yn ''[[Star Wars: Episode IV – A New Hope]]''. De jonge [[Han Solo]] ([[Alden Ehrenreich]]), in [[ynfanterist]] yn 'e [[kriichsmacht]] fan it [[Galaktysk Keizerryk]], jout him by in [[kriminele]] [[binde]] dy't ûnder lieding stiet fan [[Tobias Beckett]] ([[Woody Harrelson]]). Fia Beckett rekket Han [[freonskip|befreone]] mei in [[Wookiee]] dy't [[Chewbacca]] ([[Joonas Suotamo]]) hjit. Ek komt er yn kontakt mei [[Qi'ra]] ([[Emilia Clarke]]), in freondinne út syn [[bernetiid]], en mei de [[smokkeljen|smokkelder]] [[Lando Calrissian]] ([[Donald Glover]]). Mei-inoar sette se útein mei in riskant plan om ûnraffinearre 'coaxium', in [[fossile brânstof]], te [[dieverij|stellen]] út 'e [[mynbou|minen]] op 'e planeet Kessel.
''Solo: A Star Wars Story'' waard regissearre troch [[Ron Howard]] (en [[Phil Lord]] en [[Christopher Miller (regisseur)|Christopher Miller]], dy't nei fjouwer en in heale moanne fan [[opnamen (film)|opnamen]] [[ûntslein]] waarden), nei in senario fan [[Jonathan Kasdan]] en [[Lawrence Kasdan]]. De film gie op [[20 maaie]] [[2018]] yn premiêre, en brocht $393,2 miljoen op tsjin in budget fan $275 miljoen. Om't ''Solo'' ien fan 'e djoerste films aller tiden wie, draaide de produksje by it meirekkenjen fan 'e [[marketing]]kosten eins in oansjenlik [[ferlies (ûndernimming)|ferlies]]. De film waard nominearre foar in [[Oscar]], in [[Grammy Award]] en in [[Saturn Award]], mar wûn gjin wichtige prizen.
[[File:Solo A Star Wars Story Japan Premiere Red Carpet Alden Ehrenreich (41008143870).jpg|left|thumb|140px|[[Alden Ehrenreich]] spile [[Han Solo]] yn ''[[Solo: A Star Wars Story|Solo]]''.]]
=====''Rogue Squadron: A Star Wars Story''=====
''Rogue Squadron: A Star Wars Story'' is in oankommende ''Star Wars''-film fan 'e Antologysearje, dy't yn [[2020]] troch [[The Walt Disney Company|Disney]] en regisseur [[Patty Jenkins]] oankundige waard. Neffens de offisjele [[webside]] fan ''Star Wars'' sil ''Rogue Squadron'' "in nije [[generaasje]] stjerrejagerpiloaten yntrodusearje by it winnen fan har [[fleanbrevet|brevet]] en it weagjen fan har libbens yn in grinsferlizzende achtbaanrit mei in heech tempo, dy't de filmsearje nei in takomstich tiidrek fan it stjerrestelsel bringe sil." It is de bedoeling dat ''Rogue Squadron'' op [[22 desimber]] [[2023]] yn premiêre gean sil.
=====Oare takomstige, mooglike en skraste live-actionfilms=====
[[Lucasfilm]] hat anno [[2022]] in stikmannich ''Star Wars''-films yn [[preproduksje]], wêrûnder in noch nammeleaze film ûnder [[rezjy]] fan 'e [[Nij-Seelân|Nijseelânske]] filmmakker [[Taika Waititi]] en in fjirde [[filmtrilogy]], mei [[senario's]] skreaun troch [[Rian Johnson]], dy't los stean sil fan 'e ''[[Skywalker Saga]]''. Johnson, dy't earder ''[[Star Wars: Episode VIII – The Last Jedi]]'' regissearre, hat ek foar de rezjy tekene fan it earste diel fan 'e nije trilogy. Yn [[septimber]] [[2019]] waard fierdersoan bekendmakke dat [[Kathleen Kennedy (produsinte)|Kathleen Kennedy]] fan [[Lucasfilm]] en [[Kevin Feige]], de [[filmprodusint|produsint]] fan in grut tal [[Marvel Studios|Marvel]]-[[superheldefilm]]s, gearwurkje sille oan in ''Star Wars''-film, en yn [[febrewaris]] [[2020]] waard in film oankundige dy't regisearre wurde sil troch [[J.D. Dillard]].
[[File:Woody_Harrelson_October_2016.jpg|right|thumb|120px|[[Woody Harrelson]] spile [[Tobias Beckett]] yn ''[[Solo: A Star Wars Story|Solo]]''.]]
Fierdersoan stiet yn it [[kontrakt]] dat [[Felicity Jones]] tekene doe't se akkoart gie mei it spyljen fan 'e rol fan [[Jyn Erso]] yn ''[[Rogue One: A Star Wars Story]]'', dat se (nettsjinsteande it lot fan har personaazje yn ''Rogue One'') beskikber wêze moat foar noch in ''Star Wars''-film. Krektsa meitsje ek de kontrakten dy't [[Alden Ehrenreich]] en [[Emilia Clarke]] tekenen foar harren rollen yn ''[[Solo: A Star Wars Story]]'' gewach fan mooglike ferfolchfilms.
Ferskate oare oankundige ''Star Wars''-projekten binne ûnderwilens skrast. Sa waard yn [[2013]] de produksje fan in [[spin-off]]-film oankundige dy't op basis fan in [[senario]] fan [[Simon Kinberg]] makke wurde soe oer de aventoeren fan 'e [[preemjejager]] [[Boba Fett]] yn deselde tiid as de oarspronklike [[Star Wars-trilogy|''Star Wars''-trilogy]]. Tsjin [[oktober]] [[2018]] waard dúdlik dat dy film út produksje helle wie yn it foardiel fan 'e [[tillefyzjesearje]] ''[[The Mandalorian]]'', dy't itselde ûnderwerp behannele mei in oare haadpersoan. In mids [[2014]] oankundige film ûnder [[rezjy]] fan [[Josh Trank]] oer in net bekendmakke ûnderwerp rûn yn [[2015]] op 'e klippen doe't Trank mei [[rûzje]] by it projekt weirekke.
[[File:Frank Oz 2012.jpg|left|thumb|160px|[[Poppespiler]] [[Frank Oz]] fertolke de rol fan [[Yoda]] yn [[Skywalker Saga|alle trije ''Star Wars''-trilogyen]].]]
In film oer [[Obi-Wan Kenobi]], dy't as trêde diel yn 'e [[#Op harsels steande live-actionfilms|Antologysearje]] útbrocht wurde soe, waard nei it [[teloarstellend]]e resultaat fan ''[[Solo: A Star Wars Story]]'' skrast en ynstee omwurke ta de [[minysearje]] ''[[Obi-Wan Kenobi (tillefyzjesearje)|Obi-Wan Kenobi]]''. Yn [[augustus]] [[2017]] giene der geroften dat der ek films oer [[Jabba de Hutt]] en [[Yoda]] yn [[preproduksje]] wiene, mar dêr waard letter neat mear oer fernommen.
Yn [[febrewaris]] [[2018]] waard bekendmakke dat [[David Benioff]] en [[D.B. Weiss]], de makkers fan 'e súksesfolle [[fantasytillefyzjesearje]] ''[[Game of Thrones (tillefyzjesearje)|Game of Thrones]]'', in nije ''Star Wars''-filmtrilogy skriuwe en produsearje soene, wêrfan't de dielen yn 'e [[bioskoop]] komme soene yn [[desimber]] fan [[2022]], [[2024]] en [[2026]]. Dat projekt rûn lykwols yn [[oktober]] [[2019]] op 'e non doe't Benioff en Weiss ta de konklúzje kamen dat it wurk net te kombinearjen wie mei harren earder oangiene ferplichtings foar [[Netflix]]. Nettsjinsteande dat sei Kathleen Kennedy, de [[algemien direktrise]] fan Lucasfilm, dat de studio iepen stie foar it ferfetsjen fan it projekt troch Benioff en Weiss wannear't sy har dat oan tiid diene.
====Op harsels steande tekenfilms====
=====''Star Wars: The Clone Wars'' (film)=====
[[File:Star_Wars_The_Clone_Wars.png|right|thumb|200px|It logo fan ''[[Star Wars: The Clone Wars (film)|Star Wars: The Clone Wars]]''.]]
{{Apart|Star Wars: The Clone Wars (film)}}
''Star Wars: The Clone Wars'' spilet koart nei de foarfallen yn ''[[Star Wars: Episode II – Attack of the Clones]]'' en dus oan it begjin fan 'e [[Kloane-oarloggen]] dêr't de [[titel (namme)|titel]] nei ferwiist. De [[Sith]] [[greve Dooku]] ([[Christopher Lee]]) en de [[ferrie]]dlike [[Hutt (Star Wars)|Hutt]] Ziro ([[Corey Burton]]), bringe in plan yn 'e praktyk om 'e ynfloedrike [[gangster]] [[Jabba de Hutt]] ([[Kevin Michael Richardson]]), in [[omkesizzer]] fan Ziro, tsjin 'e [[Galaktyske Republyk]] op te setten troch de [[Jedi]] de skuld op 'e lea te skowen foar de [[ûntfiering]] fan Jabba syn soan. Wylst [[Anakin Skywalker]] ([[Matt Lanter]]) en syn nije learling [[Ahsoka Tano]] ([[Ashley Eckstein]]) besykje om it bern werom by syn heit te bringen, jouwe [[Obi-Wan Kenobi]] ([[James Arnold Taylor]]) en [[Padmé Amidala]] ([[Catherine Taber]]) lieding oan twa selsstannige ûndersiken om út te finen wa't de wiere ferantwurdliken binne.
''Star Wars: The Clone Wars'' waard regissearre troch [[Dave Filoni]] nei in senario fan [[Henry Gilroy]], [[Steven Melching]] en [[Scott Murphy (senarioskriuwer)|Scott Murphy]]. It wie de earste (en anno 2022 noch altyd de iennichste) [[lange film|lange]] [[tekenfilm]] fan 'e ''Star Wars''-franchise. De film gie op [[10 augustus]] [[2008]] yn premiêre, en brocht $68,3 miljoen op tsjin in budget fan $8,5 miljoen. ''Star Wars: The Clone Wars'' fungearre teffens as [[pilotôflevering]] foar de [[tekenfilmsearje]] ''[[Star Wars: The Clone Wars (tillefyzjesearje út 2008)|Star Wars: The Clone Wars]]'', wêrfan't de útstjoering twa [[moanne (tiid)|moannen]] nei de premiêre fan 'e film op it [[Cartoon Network]] úteinsette.
===Personaazjes yn 'e ''Star Wars''-films===
Yn 'e tabel hjirûnder wurdt in oersjoch jûn fan 'e wichtichste [[personaazje]]s út 'e [[live action]]-films fan 'e ''Star Wars''-franchise en de [[akteur]]s dy't dy rollen spile hawwe.
{| class="wikitable sortable" style="text-align:center;font-size:82%;"
|-
! Personaazje
! [[Star Wars: Episode IV – A New Hope|Episode IV]]
! [[Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back|Episode V]]
! [[Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi|Episode VI]]
! [[Star Wars: Episode I – The Phantom Menace|Episode I]]
! [[Star Wars: Episode II – Attack of the Clones|Episode II]]
! [[Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith|Episode III]]
! [[Star Wars: Episode VII – The Force Awakens|Episode VII]]
! [[Star Wars: Episode VIII – The Last Jedi|Episode VIII]]
! [[Star Wars: Episode IX – The Rise of Skywalker|Episode IX]]
! [[Rogue One: A Star Wars Story|Rogue One]]
! [[Solo: A Star Wars Story|Solo]]
|-
| style="text-align:left;" | [[Luke Skywalker]] || [[Mark Hamill]] || Mark Hamill || Mark Hamill || - || - || - || Mark Hamill || Mark Hamill || Mark Hamill || - || -
|-
| style="text-align:left;" | [[Leia Organa|prinsesse Leia]] || [[Carrie Fisher]] || Carrie Fisher || Carrie Fisher || - || - || - || Carrie Fisher || Carrie Fisher || Carrie Fisher<br>[[Billie Lourd]]² || [[Ingvild Deila]]² || -
|-
| style="text-align:left;" | [[Han Solo]] || [[Harrison Ford]] || Harrison Ford || Harrison Ford || - || - || - || Harrison Ford || Harrison Ford || Harrison Ford || - || [[Alden Ehrenreich]]
|-
| style="text-align:left;" | [[Obi-Wan Kenobi]] || [[Alec Guinness]] || Alec Guinness || Alec Guinness || [[Ewan McGregor]] || Ewan McGregor || Ewan McGregor || - || - || - || - || -
|-
| style="text-align:left;" | [[Darth Vader]]* || [[David Prowse]]¹<br>[[James Earl Jones]]² || David Prowse¹<br>James Earl Jones² || David Prowse¹<br>James Earl Jones² || - || - || - || - || James Earl Jones² || - || [[Spencer Wilding]]¹<br>James Earl Jones²|| -
|-
| style="text-align:left;" | [[Chewbacca]] || [[Peter Mayhew]] || Peter Mayhew || Peter Mayhew || - || - || Peter Mayhew || Peter Mayhew en<br>[[Joonas Suotamo]] || Joonas Suotamo || Joonas Suotamo || - || Joonas Suotamo
|-
| style="text-align:left;" | [[C-3PO]] || [[Anthony Daniels]] || Anthony Daniels || Anthony Daniels || Anthony Daniels || Anthony Daniels || Anthony Daniels || Anthony Daniels || Anthony Daniels || Anthony Daniels || Anthony Daniels || -
|-
| style="text-align:left;" | [[R2-D2]] || [[Kenny Baker (Ingelsk akteur)|Kenny Baker]] || Kenny Baker || Kenny Baker || Kenny Baker || Kenny Baker || Kenny Baker || [[Jimmy Vee]] || Jimmy Vee || [[Hassan Taj]]³<br>[[Lee Towersby]]³ || Jimmy Vee || -
|-
| style="text-align:left;" | [[Lando Calrissian]] || - || [[Billy Dee Williams]] || Billy Dee Williams || - || - || - || - || - || Billy Dee Williams || - || [[Donald Glover]]
|-
| style="text-align:left;" | [[Yoda]] || - || [[Frank Oz]]²<sup>,</sup>³ || Frank Oz²<sup>,</sup>³ || Frank Oz²<sup>,</sup>³ || Frank Oz² || Frank Oz² || - || Frank Oz²<sup>,</sup>³ || - || - || -
|-
| style="text-align:left;" | keizer [[Palpatine]]/<br>[[Darth Sidious]] || - || [[Marjoree Eaton]]¹<br>[[Clive Revill]]² || [[Ian McDiarmid]] || Ian McDiarmid || Ian McDiarmid || Ian McDiarmid || - || - || Ian McDiarmid || - || -
|-
| style="text-align:left;" | [[Boba Fett]] || - || [[Jeremy Bulloch]]¹<br>[[Jason Wingreen]]² || Jeremy Bulloch¹ || - || [[Daniel Logan]] || - || - || - || - || - || -
|-
| style="text-align:left;" | [[Anakin Skywalker]]* || - || - || [[Sebastian Shaw (akteur)|Sebastian Shaw]] || [[Jake Lloyd]] || [[Hayden Christensen]] || Hayden Christensen || - || - || Hayden Christensen || - || -
|-
| style="text-align:left;" | [[Jabba de Hutt]] || - || - || [[Larry Ward (akteur)|Larry Ward]]² || [[Scott Schumann]]² || - || - || - || - || - || - || -
|-
| style="text-align:left;" | [[Padmé Amidala]] ||- || - || - || [[Natalie Portman]] || Natalie Portman || Natalie Portman || - || - || - || - || -
|-
| style="text-align:left;" | [[Jar Jar Binks]] || - || - || - || [[Ahmed Best]] || Ahmed Best || Ahmed Best || - || - || - || - || -
|-
| style="text-align:left;" | [[Qui-Gon Jinn]] || - || - || - || [[Liam Neeson]] || Liam Neeson || - || - || - || Liam Neeson || - || -
|-
| style="text-align:left;" | [[Mace Windu]] || - || - || - || [[Samuel L. Jackson]] || Samuel L. Jackson || Samuel L. Jackson || - || - || Samuel L. Jackson || - || -
|-
| style="text-align:left;" | [[Darth Maul]] || - || - || - || [[Ray Park]]¹<br>[[Peter Serafinowicz]]² || - || - || - || - || - || - || Ray Park¹<br>[[Sam Witwer]]²
|-
| style="text-align:left;" | [[greve Dooku]] || - || - || - || - || [[Christopher Lee]] || Christopher Lee || - || - || - || - || -
|-
| style="text-align:left;" | [[Jango Fett]] || - || - || - || - || [[Temuera Morrison]] || - || - || - || - || - || -
|-
| style="text-align:left;" | [[Rey (Star Wars)|Rey]] || - || - || - || - || - || - || [[Daisy Ridley]] || Daisy Ridley || Daisy Ridley || - || -
|-
| style="text-align:left;" | [[Finn (Star Wars)|Finn]] || - || - || - || - || - || - || [[John Boyega]] || John Boyega || John Boyega || - || -
|-
| style="text-align:left;" | [[Kylo Ren]] || - || - || - || - || - || - || [[Adam Driver]] || Adam Driver || Adam Driver || - || -
|-
| style="text-align:left;" | [[Poe Dameron]] || - || - || - || - || - || - || [[Oscar Isaac]] || Oscar Isaac || Oscar Isaac || - || -
|-
| style="text-align:left;" | [[BB-8]] || - || - || - || - || - || - || [[Dave Chapman (akteur)|Dave Chapman]]³<br>[[Brian Herring]]³<br>[[Ben Schwartz]]²<br>[[Bill Hader]]² || Dave Chapman³<br>Brian Herring³<br>Ben Schwartz²<br>Bill Hader² || Dave Chapman³<br>Brian Herring³<br>Ben Schwartz²<br>Bill Hader² || - || -
|-
| style="text-align:left;" | [[Maz Kanata]] || - || - || - || - || - || - || [[Lupita Nyong'o]] || Lupita Nyong'o || Lupita Nyong'o || - || -
|-
| style="text-align:left;" | [[Snoke (Star Wars)|opperste lieder Snoke]] || - || - || - || - || - || - || [[Andy Serkis]] || Andy Serkis || - || - || -
|-
| style="text-align:left;" | [[Hux (Star Wars)|generaal Hux]] || - || - || - || - || - || - || [[Domhnall Gleeson]] || Domhnall Gleeson || Domhnall Gleeson || - || -
|-
| style="text-align:left;" | [[Rose Tico]] || - || - || - || - || - || - || - || [[Kelly Marie Tran]] || Kelly Marie Tran || - || -
|-
| style="text-align:left;" | [[Phasma (Star Wars)|kaptein Phasma]] || - || - || - || - || - || - || [[Gwendoline Christie]] || Gwendoline Christie || - || - || -
|-
| style="text-align:left;" | [[fise-admiraal Holdo]] || - || - || - || - || - || - || - || [[Laura Dern]] || - || - || -
|-
| style="text-align:left;" | [[Jyn Erso]] || - || - || - || - || - || - || - || - || - || [[Felicity Jones]] || -
|-
| style="text-align:left;" | [[Cassian Andor]] || - || - || - || - || - || - || - || - || - || [[Diego Luna]] || -
|-
| style="text-align:left;" | [[Tobias Beckett]] || - || - || - || - || - || - || - || - || - || - || [[Woody Harrelson]]
|-
| style="text-align:left;" | [[Qi'ra]] || - || - || - || - || - || - || - || - || - || - || [[Emilia Clarke]]
|-
|}
<small><nowiki>*</nowiki>) Darth Vader en Anakin Skywalker binne deselde persoan, mar wurde spile troch ferskillende akteurs<br>¹) [[minsklik lichem|lichaamlik]] foarkommen<br>²) dialooch [[stimakteur|ynsprutsen]]<br>³) [[poppespul]]</small><br><br>
===Opbringsten fan 'e ''Star Wars''-filmsearje===
<small>boarne: de sifers yn [[:en:List of Star Wars films#Box office performance|dizze tabel]] op 'e [[Ingelske Wikipedy]]. (Trochdat de films gauris op 'e nij yn 'e bioskoop brocht wurde, kinne de opbringstbedraggen ferskille mei sifers út oare boarnen as lettere opbringsten net of just al meirekkene wurde.)</small><br>
{| class="wikitable" width=60%
! rowspan="2" align="center" | film
! rowspan="2" align="center" | jier
! colspan="3" align="center" | [[opbringst (jild)|opbringst]] yn 'e [[bioskoop]] yn [[Amerikaanske dollar]]s
|-
! align="center" | [[Noard-Amearika]]
! align="center" | rest fan 'e wrâld
! align="center" | totaal
|-
| align="center" colspan="5" | '''[[Star Wars-trilogy|''Star Wars''-trilogy'']]'''
|-
| ''[[Star Wars: Episode IV – A New Hope]]''
| align="center"| 1977
| align="right" | 460.998.507
| align="right" | 195.751.992
| align="right" | 656.750.499
|-
| ''[[Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back]]''
| align="center"| 1980
| align="right" | 292.753.960
| align="right" | 190.685.234
| align="right" | 483.439.194
|-
| ''[[Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi]]''
| align="center"| 1983
| align="right" | 309.306.177
| align="right" | 122.009.457
| align="right" | 431.315.634
|-
| colspan="2" | totaal ''Star Wars''-trilogy
| align="right" | 1.063.058.644
| align="right" | 508.446.683
| align="right" | 1.571.505.327
|-
| align="center" colspan="5" | '''[[Star Wars-prequeltrilogy|''Star Wars''-prequeltrilogy'']]'''
|-
| ''[[Star Wars: Episode I – The Phantom Menace]]''
| align="center"| 1999
| align="right" | 474.544.677
| align="right" | 552.538.030
| align="right" | 1.027.082.707
|-
| ''[[Star Wars: Episode II – Attack of the Clones]]''
| align="center"| 2002
| align="right" | 310.676.740
| align="right" | 343.103.230
| align="right" | 653.779.970
|-
| ''[[Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith]]''
| align="center"| 2005
| align="right" | 380.270.577
| align="right" | 488.119.983
| align="right" | 868.390.560
|-
| colspan="2" |totaal ''Star Wars''-prequeltrilogy
| align="right" | 1.165.491.994
| align="right" | 1.383.761.243
| align="right" | 2.549.253.237
|-
| align="center" colspan="5" | '''[[Star Wars-ferfolchtrilogy|''Star Wars''-ferfolchtrilogy'']]'''
|-
| ''[[Star Wars: Episode VII – The Force Awakens]]''
| align="center"| 2015
| align="right" | 936.662.225
| align="right" | 1.132.859.475
| align="right" | 2.069.521.700
|-
| ''[[Star Wars: Episode VIII – The Last Jedi]]''
| align="center"| 2017
| align="right" | 620.181.382
| align="right" | 712.517.448
| align="right" | 1.332.698.830
|-
| ''[[Star Wars: Episode IX – The Rise of Skywalker]]''
| align="center"| 2019
| align="right" | 515.202.542
| align="right" | 558.946.737
| align="right" | 1.074.149.279
|-
| colspan="2" | totaal ''Star Wars''-ferfolchtrilogy
| align="right" | 2.072.046.149
| align="right" | 2.404.323.660
| align="right" | 4.476.369.809
|-
| colspan="2" | totaal ''Skylwalker Saga''
| align="right" | 4.300.596.787
| align="right" | 4.296.531.586
| align="right" | 8.597.128.373
|-
| align="center" colspan="5" | '''[[spin-off]]-films'''
|-
| ''[[Star Wars: The Clone Wars (film)|Star Wars: The Clone Wars]]''
| align="center"| 2008
| align="right" | 35.161.554
| align="right" | 33.121.290
| align="right" | 68.282.844
|-
| ''[[Rogue One: A Star Wars Story]]''
| align="center"| 2016
| align="right" | 532.177.324
| align="right" | 523.880.396
| align="right" | 1.056.057.720
|-
| ''[[Solo: A Star Wars Story]]''
| align="center"| 2018
| align="right" | 213.767.512
| align="right" | 179.157.295
| align="right" | 392.924.807
|-
| colspan="2" | totaal folsleine ''Star Wars''-filmsearje
| align="right" | 5.081.703.177
| align="right" | 5.032.690.567
| align="right" | 10.113.931.249
|}
==Tillefyzje==
===Tillefyzjespecial===
====''Star Wars Holiday Special''====
[[File:Star_Wars_Holiday_Special_title.png|right|thumb|200px|It logo fan 'e ''[[Star Wars Holiday Special]]''.]]
{{Apart|Star Wars Holiday Special}}
De ''Star Wars Holiday Special'' folget yn 'e [[gronology]] fan ''Star Wars'' direkt op ''[[Star Wars: Episode IV – A New Hope]]''. It is in bûnt gehiel fan nije opnamen, [[argyf]]bylden út ''A New Hope'', deryn bemongen [[sketch]]es mei bekende Amerikanen, [[musical]]nûmers en in [[tekenfilm|animearre]] segmint, dat min ofte mear byinoar holden wurdt troch in ferhaalline wêryn't [[Han Solo]] ([[Harrison Ford]]) en de [[Wookiee]] [[Chewbacca]] ([[Peter Mayhew]]) ôfreizgje nei [[Kashyyyk]], de thúswrâld fan 'e Wookiees, foar de fiering fan in [[hjeldei]] dy't Libbensdei hjit. De [[stoarmtroeper (Star Wars)|stoarmtroepers]] fan it [[Galaktysk Keizerryk]] sitte harren lykwols op 'e hakken en hâlde [[hûssiking]] by Malla ([[Mickey Morton (akteur)|Mickey Morton]]), Chewbacca syn [[oarehelte|frou]], en harren jonge soan Lumpy ([[Patty Maloney]]). Han en Chewbacca komme pas del as de stoarmtroepers al wer ôfset binne sûnder wat bedijd te hawwen, mar ien [[erchtinkendheid|erchtinkende]] soldaat is efterbleaun en wurdt troch Han deamakke as er harren trappearret. In syktocht nei de missende stoarmtroeper kin foarkomd wurde troch de oerhearrigen fan 'e man wiis te meitsjen dat er [[desersje|desertearre]] is. Dêrnei kin it einlings wurde mei de fiering fan Libbensdei.
De ''Star Wars Holiday Special'' waard regissearre troch [[Steve Binder]] nei in senario fan [[Pat Proft]], [[Leonard Ripps]], [[Bruce Vilanch]], [[Rod Warren]] en [[Mitzie Welch]]. It wie in [[tillefyzjespecial]] yn it ramt fan 'e oankommende [[kryst]]dagen, mei in spyldoer fan 98 [[minuten]]. De ''Star Wars Holiday Special'' waard op [[17 novimber]] [[1978]] op 'e [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[tillefyzje]] útstjoerd troch it [[tillefyzjenetwurk]] [[CBS (tillefyzjenetwurk)|CBS]]. De special is berucht om 'e ekstreem negative ûntfangst en is neitiid nea op 'e tillefyzje werhelle, noch is er ea útbrocht op [[VHS]], [[dvd]] of [[blu-ray]]. De iennichste ferzjes dy't yn omrin binne fan 'e ''Star Wars Holiday Special'', binne sadwaande partikuliere opnamen troch [[fan (persoan)|fans]] fan 'e iennichste tillefyzje-útstjoering, dy't klandestyn ferhannele wurde.
===Tillefyzjefilms===
====''Ewoks''-films====
De skattige [[Ewoks]], de lytse pluzige [[bûtenierdske wêzens]] fan 'e [[moanne (byplaneet)|boskmoanne]] [[Endor (Star Wars)|Endor]] dy't yn ''[[Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi]]'' de kommando-ienheid rêde dy't de skyldgenerator útskeakelje moat, waarden sa [[populêr]] dat se mids [[1980-er jierren]] in twatal eigen [[spin-off]]-[[tillefyzjefilm]]s krigen. Dy kamen yn 'e Feriene Steaten op 'e tillefyzje yn 'e [[Thanksgiving (Feriene Steaten)|Thanksgiving Day]]-[[wykein]]en fan [[1984]], resp. [[1985]], en binne yn 'e ''Star Wars''-[[gronology]] te pleatsen nei de foarfallen yn ''[[Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back]]'' en foarôfgeande oan 'e foarfallen yn ''[[Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi]]''. Oars as de ''[[Star Wars Holiday Special]]'' waarden beide ''Ewoks''-films apart útbrocht op [[VHS]] en letter tegearre op ien [[dvd]]. Al binne se basearre op ideeën fan [[George Lucas]], dochs hawwe se net de oantsjutting "Star Wars" yn 'e [[titel (namme)|titel]] en ek waarden se ornearre ta in nivo fan 'e ''Star Wars''-[[kanon (kultuer)|kanon]] te hearren dat ûndergeskikt wie oan 'e oarspronklike [[Star Wars-trilogy|''Star Wars''-trilogy]].
=====''Caravan of Courage: An Ewok Adventure''=====
[[File:Caravan of Courage logo.png|right|thumb|200px|It logo fan ''[[Caravan of Courage: An Ewok Adventure]]''.]]
{{Apart|Caravan of Courage: An Ewok Adventure}}
Yn ''Caravan of Courage: An Ewok Adventure'' lijt de [[minsklik]]e [[húshâlding]] Towani [[skipbrek]] op 'e [[moanne (byplaneet)|boskmoanne]] [[Endor (Star Wars)|Endor]]. Wylst se harren [[romteskip]] besykje te reparearjen, rekket it [[gesin]] útinoar as in reuseftich wêzen dat de Gorax neamd wurdt, de [[âldelju]] Jeremitt ([[Guy Boyd (akteur)|Guy Boyd]]) en Catarine ([[Fionnula Flanagan]]) [[ûntfiering|ûntfiert]]. In groepke [[Ewoks]], dy't de oarspronklike bewenners fan 'e Boskmoanne foarmje, kriget [[begrutsjen]] mei de lykme-allinne efterbleaune [[bern (persoan)|minskebern]]. Oanfierd troch Wicket ([[Warwick Davis]]) beslute se Cindel Towani ([[Aubree Miller]]) en har âldere [[broer]] Mace ([[Eric Walker (artyst)|Eric Walker]]) te helpen om harren âlden te rêden.
''Caravan of Courage: An Ewok Adventure'' waard regissearre troch [[John Korty]] nei in senario fan [[Bob Carrau]]. De makkers fan 'e film keazen foar in styl dy't gâns ôfwykt fan oare films út 'e ''Star Wars''-franchise, mei as opmerklikste feroaring de tafoeging fan in [[auktorieel perspektyf|alwittende ferteller]] yn in [[voice-over]] dy't [[stimakteur|ynsprutsen]] waard troch [[Burl Ives]]. Yn 'e Feriene Steaten kaam de film ûnder de titel ''An Ewok Adventure'' op [[25 novimber]] [[1984]] op 'e tillefyzje by it netwurk [[American Broadcasting Company|ABC]]. Om utens waard er yn guon lannen yn in beheind tal [[bioskopen]] útbrocht, en dêrfoar waard de titel oanpast ta ''Caravan of Courage: An Ewok Adventure''. De film wûn yn [[1985]] in [[Emmy]] foar bêste [[special effects]].
=====''Ewoks: The Battle for Endor''=====
[[File:Ewoks-The Battle for Endor logo.png|right|thumb|180px|It logo fan ''[[Ewoks: The Battle for Endor]]''.]]
{{Apart|Ewoks: The Battle for Endor}}
''Ewoks: The Battle for Endor'' is in [[ferfolch]] op ''Caravan of Courage'', dat likernôch in healjier neitiid spilet. De reparaasjes fan it romteskip fan 'e Towani's binne hast klear as de [[kwea|boasaardige]] [[hear (titel)|hear]] Terak ([[Carel Struycken]]), syn [[hekse (mytysk wêzen)|heks]]-eftige helpster Charal ([[Siân Phillips]]) en harren [[binde]] [[plonderjen|plonderders]] it doarp fan 'e pleatslike Ewoks oanfalle. Gâns Ewoks wurde finzen nommen, en Jeremitt ([[Paul Gleason]]), Catarine (Fionnula Flanagan) en Mace (Eric Walker) wurde deamakke as se harren freonen te help komme. Cindel (Aubree Miller), no in jong [[wees]]famke, en Wicket (Warwick Davis) pike tegearre út en fine beskûl by Noa Briqualon ([[Wilford Brimley]]), in oare minske dy't ek op 'e Boskmoanne strâne rekke is. As Charal Cindel fynt en ûntfiert, geane Noa en Wicket derefteroan om har te befrijen, wat liedt ta in kontrontaasje mei Terak.
''Ewoks: The Battle for Endor'' waard regissearre troch [[Ken Wheats|Ken]] en [[Jim Wheats]] nei in senario fan harrensels. De film waard op [[24 novimber]] [[1985]] foar it earst op 'e Amerikaanske tillefyzje útstjoerd troch ABC. ''Ewoks: The Battle for Endor'' wûn yn [[1986]] in [[Emmy]] foar bêste special effects.
====''A Droid Story''====
Yn [[desimber]] [[2020]] waard oankundige dat ''A Droid Story'' yn produksje nommen wurde soe. Dat moat in [[tekenfilm|animearre]] [[aventoerefilm]] wurde dy't [[filmdistribúsje|distibuëarre]] wurde sil fia de [[streaming media|streamingtsjinst]] [[Disney+]]. Neffens it berjocht dêroer op it offisjele [[Twitter]]account fan ''Star Wars'' sil "dizze [[epos|epyske]] reis ús yn 'e kunde bringe mei in nije held, dy't begelaat wurdt troch [[R2-D2]] en [[C-3PO]]."
===Live action-tillefyzjesearjes===
De earste [[live-action]]tillefyzjesearje yn it ramt fan ''Star Wars'', mei as [[titel (opskrift)|titel]] ''[[The Mandalorian]]'', kaam fan [[novimber]] [[2019]] ôf beskikber fia [[Disney+]], de eigen [[streaming media|streamingtsjinst]] fan [[The Walt Disney Company]]. Sân oare searjes binne sûnt ek fia Disney+ útbrocht of steane dêrfoar yn 'e planning.
====''The Mandalorian''====
[[File:The_Mandalorian.svg|right|thumb|270px|It logo fan ''[[The Mandalorian]]''.]]
{{Apart|The Mandalorian}}
''The Mandalorian'' is de earste [[tillefyzjesearje]] yn it ramt fan 'e ''Star Wars''-franchise dy't net [[tekenfilm|animearre]], mar [[live-action]] is. De searje spilet yn it tiidrek fan 'e [[Galaktyske Republyk|Nije Republyk]], nei't (yn ''[[Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi]]'') it [[Galaktysk Keizerryk]] ûnder fuotten helle is. ''The Mandalorian'' folget de aventoeren fan in [[iensumens|iensume]] [[preemjejager]], dy't yn 'e wetteleaze bûtenste regioanen fan it Stjerrestelsel ynhierd wurdt troch de restanten fan 'e Keizerlike Striidkrêften om Grogu, in [[bern (persoan)|bern]] fan itselde [[bûtenierdske wêzens|bûtenierdske ras]] as [[Yoda]], te sykjen en oan harren út te leverjen. Hy nimt de opdracht oan, mar nei't er it bern fûn hat, naait er der ynstee mei út om it te beskermjen. De [[haadpersoan]], dy't spile wurdt troch [[Pedro Pascal]], stiet lang inkeld bekend as "de Mandaloriaan", en pas yn 'e lêste [[ôflevering]] fan [[seizoen (omrop)|seizoen]] 1 wurdt bekend dat er eins [[de Mandaloriaan|Din Djarin]] hjit.
It [[sjenre]] fan ''The Mandalorian'' wurdt omskreaun as in ferminging fan [[science fiction]] en [[western (sjenre)|western]]. Anno [[2022]] rint de searje trije seizoenen (fan it neijier fan [[2019]] ôf) mei acht ôfleverings yn elts seizoen. ''The Mandalorian'' wurdt distribuëarre fia de [[streaming media|streamingtsjinst]] [[Disney+]] en wie fan it begjin ôf oan ien fan 'e paradehynderkes fan dat platfoarm. De searje waard makke mei baanbrekkende [[special effects]] fan [[Industrial Light & Magic]] (ILM), lykas in [[fideomuorre]] fan 360° dy't de [[dekôr]]s kreëarret. Neffens in berjocht út [[augustus]] [[2018]] soe ''The Mandalorian'' likernôch [[$]]100 miljoen per 10 ôfleverings kostje om te meitsjen. Ferskate [[spin-off]]searjes kamen út ''The Mandalorian'' fuort, wêrûnder ''[[The Book of Boba Fett]]'' en ''[[Ahsoka (tillefyzjesearje)|Ahsoka]]''.
====''The Book of Boba Fett''====
[[File:The_Book_of_Boba_Fett_logo_black.svg|left|thumb|170px|It logo fan ''[[The Book of Boba Fett]]''.]]
{{Apart|The Book of Boba Fett}}
''The Book of Boba Fett'' is in live-actiontillefyzjesearje dy't ûntstien is as in [[spin-off]] fan 'e eardere searje ''[[The Mandalorian]]''. De rige spilet koart nei de foarfallen yn ''[[Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi]]'' en folget de aventoeren fan 'e [[gangster]] en [[preemjejager]] [[Boba Fett]] (spile troch [[Temuera Morrison]]). Krekt as ''The Mandalorian'' wurdt ''The Book of Boba Fett'' omskreaun as in ferminging fan 'e sjenres [[science fiction]] en [[western (sjenre)|western]]. It earste, sân ôfleverings tellende seizoen fan 'e searje kaam ein [[desimber]] [[2021]] beskikber op [[Disney+]].
====''Obi-Wan Kenobi''====
[[File:Star_Wars_Obi-Wan_Kenobi_logo.png|right|thumb|270px|It logo fan ''[[Obi-Wan Kenobi (tillefyzjesearje)|Obi-Wan Kenobi]]''.]]
{{Apart|Obi-Wan Kenobi (tillefyzjesearje)}}
''Obi-Wan Kenobi'' is in oankommende live-actiontillefyzjesearje yn it ramt fan 'e ''Star Wars''-franchise, dy't de foarm fan in [[minysearje]] hat. De rige spilet tsien jier nei de foarfallen yn 'e film ''[[Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith]]'' en giet djipper yn op it lot fan 'e [[Jedi|Jedi-master]] [[Obi-Wan Kenobi]] ([[Ewan McGregor]]) as er him ferbûke oer de [[Grutte Suvering fan de Jedi|hast folsleine útrûging fan 'e Jedi-oarder]] yn [[ballingskip]] op [[Tatooine]] weromlutsen hat. Hy hat dy planeet útkeazen, sadat er in eachje yn it seil hâlde kin oangeande de [[opfieding]] fan 'e jonge [[Luke Skywalker]] ([[Grant Feely]]). De út seis ôfleverings besteande searje sil fan [[maaie]] [[2022]] ôf op [[Disney+]] beskikber komme.
====''Andor''====
[[File:Logo_of_Star_Wars_series_Andor.svg|right|thumb|200px|It logo fan ''[[Andor (tillefyzjesearje)|Andor]]''.]]
{{Apart|Andor (tillefyzjesearje)}}
''Andor'' is in oankommende live-actiontillefyzjesearje yn it ramt fan 'e ''Star Wars''-franchise, dy't in [[spin-off]]searje is fan 'e film ''[[Rogue One: A Star Wars Story]]'' ([[2016]]). De rige is in [[prequel]] fan ''Rogue One'' en spilet fiif jier foarôfgeande oan 'e foarfallen yn dy film en yn ''[[Star Wars: Episode IV – A New Hope]]''. ''Andor'' folget de aventoeren fan [[Cassian Andor]], in [[ofsier]] fan it [[Rebelleferbûn (Star Wars)|Rebelleferbûn]], in rol dy't, krekt as yn ''Rogue One'', spile wurdt troch [[Diego Luna]]. De searje, dy't (foarearst) út tolve ôfleverings bestiet, sil mids of ein [[2022]] beskikber komme fia [[Disney+]].
====Oare takomstige, mooglike en skraste live-actiontillefyzjesearjes====
Der binne noch ferskate oare live-actiontillefyzjesearjes yn it ramt fan 'e ''Star Wars''-franchise yn [[preproduksje]], dêr't no noch net fan te sizzen is wannear't se útbrocht wurde sille.
[[File:Star_Wars_Ahsoka_Logo.png|right|thumb|200px|It logo fan ''[[Ahsoka (tillefyzjesearje)|Ahsoka]]''.]]
[[File:Star_Wars_series_Lando_logo.png|right|thumb|200px|It logo fan ''[[Lando (tillefyzjesearje)|Lando]]''.]]
[[File:Star_Wars_Rangers_of_the_New_Republic_Logo.png|right|thumb|200px|It logo fan ''[[Rangers of the New Republic]]''.]]
*''[[The Acolyte (tillefyzjesearje)|The Acolyte]]'' is in nei ferwachting achtdielige searje wêrfoar't de plannen yn [[april]] [[2020]] foar it earst nei bûten brocht waarden troch it Amerikaanske [[tydskrift]] ''[[Variety (tydskrift)|Variety]]''. Letter dat jier waard bekendmakke dat it ferhaal spylje sil oan 'e ein fan it tiidrek fan 'e [[Galaktyske Republyk|Hege Republyk]], likernôch 50 jier foarôfgeande oan 'e foarfallen yn 'e film ''[[Star Wars: Episode I – The Phantom Menace]]''. De [[opnamen (film)|opnamen]] sille nei nei alle gedachten mids [[2022]] úteinsette.
*Yn [[desimber]] [[2020]] waard de searje ''[[Ahsoka (tillefyzjesearje)|Ahsoka]]'' oankundige, dy't in [[spin-off]] is fan ''[[The Mandalorian]]'' en neier yngean sil op it personaazje fan 'e [[Jedi]] [[Ahsoka Tano]], spile troch [[Rosario Dawson]].
*''[[Lando (tillefyzjesearje)|Lando]]'' is in [[minysearje]] dy't ek yn [[desimber]] [[2020]] oankundige waard. Dêryn sil neier omtinken jûn wurde oan it personaazje fan [[Lando Calrissian]].
*In trêde live-actiontillefyzjesearje dy't yn [[desimber]] [[2020]] oankundige waard, wie ''[[Rangers of the New Republic]]'', dat spilet yn it tiidrek fan 'e [[Galaktyske Republyk|Nije Republyk]], koart nei de foarfallen yn ''[[Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi]]''. It is de bedoeling dat de ferhaalline fan ''Rangers of the New Republic'' dy fan ''[[The Mandalorian]]'', ''[[The Book of Boba Fett]]'' en ''[[Ahsoka (tillefyzjesearje)|Ahsoka]]'' kruse sil. Yn [[novimber]] [[2021]] waard bekend dat ''Rangers of the New Republic'' noch "yn 'e wachtkeamer" siet, mei't [[Kathleen Kennedy (produsinte)|Kathleen Kennedy]], de [[algemien direktrise]] fan [[Lucasfilm]], sei dat de produksje it punt noch net berikt hie dêr't oergien waard ta it skriuwen fan senario's.
*Yn [[febrewaris]] [[2022]] waard yn 'e [[media]] gewach makke fan it bestean fan plannen foar in noch nammeleaze nije ''Star Wars''-searje dy't gebrûk makke fan 'e [[wurktitel]] ''Grammar Rodeo''. Dy sil, krekt as ''[[The Acolyte (tillefyzjesearje)|The Acolyte]]'', yn it tiidrek fan 'e [[Galaktyske Republyk|Hege Republyk]] spylje. De opnamen foar dizze searje soene neffens de berjochten al yn [[juny]] [[2022]] úteinsette kinne, mar in formele oankundiging fan 'e searje waard pas ferwachte yn [[maaie]] fan dat jier.
Ferskate oare plande live-actiontillefyzjesearjes binne ûnderwilens skrast. ''Star Wars: Underworld'' wie in projekt dat yn [[2005]] betocht en yn [[2007]] troch [[George Lucas]] oankundige waard. It moast in spannende, tsjustere searje wurde oer bekende personaazjes as [[Han Solo]], [[Chewbacca]], [[Lando Calrissian]], [[Boba Fett]], [[C-3PO]] en [[keizer]] [[Palpatine]], mar mear praatsk as de ''Star Wars''-films en kwa ûntwikkeling wat mear útskaaiend nei in [[soapsearje]] (neffens Lucas sels). Yn [[2012]] waard bekend dat it projekt de [[wurktitel]] ''Star Wars: Underworld'' hie. Der wiene plannen foar mear as hûndert ôfleverings fan 42 minuten it stik, dêr't al fyftich [[senario's]] foar skreaun wiene. Nei de oankeap fan [[Lucasfilm]] troch [[The Walt Disney Company|Disney]] waard it projekt lykwols stillein. De films ''[[Rogue One: A Star Wars Story|Rogue One]]'' en ''[[Solo: A Star Wars Story|Solo]]'' waarden letter ûntwikkele út skripts dy't skreaun wiene foar ôfleverings fan ''Star Wars: Underworld''.
In oar skrast ''Star Wars''-projekt is in live-actionsearje om it personaazje [[Cara Dune]] hinne. Sa'n searje waard, nei't der grute waard, yn [[novimber]] [[2020]] troch Lucasfilm yn omtinken nommen. Nei't [[Gina Carano]], dy't de rol fan Cara Dune fertolke yn 'e searje ''[[The Mandalorian]]'', yn [[novimber]] [[2020]] en [[febrewaris]] [[2021]] kontroversjele berjochten op [[sosjale media]] sette, kappe Disney alle bannen mei har troch en wie in searje oer har personaazje fan 'e baan.
===Tekenfilmsearjes===
De ''Star Wars''-franchise omfettet in grut tal [[tekenfilmsearje]]s. De earste beide dêrfan datearje út 'e [[1980-er jierren]], doe't [[Nelvana]], de [[tekenfilmstudio]] dy't it animaasjesegmint fan 'e ''[[Star Wars Holiday Special]]'' makke hie, oansocht waard om in pear tekenfilmsearjes te produsearjen oer de [[androïde]]n [[R2-D2]] en [[C-3PO]] en oer de skattige [[Ewoks]] fan 'e [[moanne (byplaneet)|boskmoanne]] [[Endor (Star Wars)|Endor]]. Nije tekenfilmsearjes ferskynden yn 'e [[2000-er jierren]], wêrûnder twa (mei frijwol gelikense titels) oer de [[Kloane-oarloggen]]. (Dêrfan bleau lykwols, nei de oernamme fan [[Lucasfilm]] troch [[The Walt Disney Company|Disney]] yn [[2012]], allinne de lêste [[kanon (kultuer)|kanonyk]].)
====''Star Wars: Droids''====
{{Apart|Star Wars: Droids}}
''Star Wars: Droids'' wie in tekenfilmsearje [[bernesearje|foar bern]] út [[1985]] dy't ien [[seizoen (omrop)|seizoen]] rûn. Der waarden 13 [[ôflevering]]s fan likernôch 22 [[minuten]] it stik makke, yn [[juny]] [[1986]] oanfolle troch in [[tillefyzjespecial]] (''Star Wars: Droids – The Great Heep'') mei in spyldoer fan in [[oere]]. De searje folget de aventoeren fan 'e sympatike [[androïde]]n [[R2-D2]] en [[C-3PO]] en spilet yn it gat fan krapoan tweintich jier dat bestiet tusken de ein fan ''[[Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith]]'' en it begjin fan ''[[Star Wars: Episode IV – A New Hope]]'' yn. ''Star Wars: Droids'' waard tegearre mei de kwalitatyf bettere sustersearje ''[[Ewoks (tillefyzjesearje)|Ewoks]]'' op 'e Amerikaanske tillefyzje útstjoerd troch [[American Broadcasting Company|ABC]] yn it ramt fan it saneamde ''Ewoks and Droids Adventure Hour''.
====''Ewoks''====
[[File:Star_Wars_Ewoks_logo.png|right|thumb|200px|It logo fan ''[[Ewoks (tillefyzjesearje)|Ewoks]]''.]]
{{Apart|Ewoks (tillefyzjesearje)}}
''Ewoks'', soms ek wol ''Star Wars: Ewoks'' neamd, wie in tekenfilmsearje foar bern dy't twa seizoenen rûn, fan [[1985]] oant [[1986]]. Der waarden 26 ôfleverings fan 22 minuten it stik makke. De searje folge de aventoeren fan 'e [[Ewoks]], de skattige [[bûtenierdske wêzens]] dy't libje op 'e [[moanne (byplaneet)|boskmoanne]] [[Endor (Star Wars)|Endor]]. Dy wiene yn [[1983]] yntrodusearre wurden yn 'e film ''[[Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi]]'' en neitiid útwurke yn 'e [[tillefyzjefilm]]s ''[[Caravan of Courage: An Ewok Adventure]]'' ([[1984]]) en ''[[Ewoks: The Battle for Endor]]'' ([[1985]]). De searje spilet tusken ''[[Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith]]'' en ''[[Star Wars: Episode IV – A New Hope]]'' yn. ''Ewoks'' waard tegearre mei de kwalistatyf mindere sustersearje ''[[Star Wars: Droids]]'' op 'e Amerikaanske tillefyzje útstjoerd troch [[American Broadcasting Company|ABC]] yn it ramt fan it saneamde ''Ewoks and Droids Adventure Hour'', en letter allinne as ''The All-New Ewoks''.
====''Star Wars: Clone Wars'' (2003)====
{{Apart|Star Wars: Clone Wars (tillefyzjesearje út 2003)}}
''Star Wars: Clone Wars'' wie in tekenfilmsearje dy't trije seizoenen rûn, fan [[2003]] oant en mei [[2005]]. De rige waard makke nei it útkommen fan 'e film ''[[Star Wars: Episode II – Attack of the Clones]]'' yn [[2002]] en borduerret fuort op 'e [[Kloane-oarloggen]], wêrfan't it begjin yn dy film toand wurdt. De searje folget de aventoeren fan ferskate [[Jedi|Jedi-ridders]] dy't, stipe troch de [[klonen|kloan]]soldaten, de striid oanbine mei de [[Sith]] en de [[androïde]]legers fan 'e Konfederaasje fan Unôfhinklike Stelsels. De ferhaallinen wiene bedoeld as oanrin nei de film ''[[Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith]]'', dy't doe noch net útkommen wie.
Der waarden yn totaal 25 ôfleverings fan 'e searje makke, dy't yn 'e earste beide seizoenen elts 2 oant 3 minuten lang wiene, mar de fiif ôfleverings fan seizoen 3 hiene in spyldoer fan 12 minuten it stik. ''Star Wars: Clone Wars'' waard oarspronklik útstjoerd op it [[Cartoon Network]] en wûn twaris de [[Emmy Award]] foar bêste animaasjeprogramma. Nei de oername fan [[Lucasfilm]] troch [[The Walt Disney Company|Disney]] yn [[2012]] gie men mei it ''Star Wars''-ferhaal in oare kant út en sûnt wurde de foarfallen yn ''Star Wars: Clone Wars'' net mear beskôge as behearrend ta de ''Star Wars''-[[kanon (kultuer)|kanon]].
====''Star Wars: The Clone Wars'' (2008)====
[[File:The_Clone_Wars_Logo_Rouge.png|right|thumb|180px|It logo fan ''[[Star Wars: The Clone Wars (tillefyzjesearje út 2008)|Star Wars: The Clone Wars]]''.]]
{{Apart|Star Wars: The Clone Wars (tillefyzjesearje út 2008)}}
''Star Wars: The Clone Wars'' wie de earste tekenfilmsearje dy't troch ''Star Wars''-betinker [[George Lucas]] sels produsearre waard fia de spesjaal dêrfoar oprjochte [[tekenfilmstudio]] [[Lucasfilm Animation]]. De searje spilet tusken ''[[Star Wars: Episode II – Attack of the Clones]]'' en ''[[Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith]]'' yn, en folget de aventoeren en ferrjochtings fan [[Anakin Skywalker]] ([[Matt Lanter]]), [[Obi-Wan Kenobi]] ([[James Arnold Taylor]]) en oare Jedi-ridders ûnder de [[Kloane-oarloggen]]. De [[lange film|lange]] [[tekenfilm]] ''[[Star Wars: The Clone Wars (film)|Star Wars: The Clone Wars]]'', dy't yn [[2008]] yn 'e [[bioskopen]] útbrocht waard, tsjinne teffens as [[pilotôflevering]] foar dizze searje.
''Star Wars: The Clone Wars'' wie in langrinnende searje, dêr't 133 ûnderskate ôfleverings fan makke waarden fan likernôch 22 minuten it stik, ferdield oer seis tillefyzjeseizoenen fan [[2008]] oant en mei [[2014]]. Dêrfan waarden de earste fiif seizoenen útstjoerd troch it [[Cartoon Network]], wylst it sechsde publisearre waard fia de streamingtsjinst [[Netflix]]. In sânde seizoen waard nei in hiaat fan seis jier yn [[2020]] makke en ferspraat fia [[Disney+]], de eigen streamingtsjinst fan [[The Walt Disney Company]]. De ôfleverings fan 'e lêste beide seizoenen, dy't har net mear hoegden te hâlden oan tillefyzjeskema's, hiene in langere spyldoer, fan tusken de 24 en 26 minuten. ''Star Wars: The Clone Wars'' wûn 5 [[Emmy]]s.
====''Star Wars: Rebels''====
[[File:Logo_Star_Wars_Rebels_schwarz.svg|right|thumb|170px|It logo fan ''[[Star Wars: Rebels]]''.]]
{{Apart|Star Wars: Rebels}}
''Star Wars: Rebels'' is de earste [[kompjûteranimearre]] tekenfilmsearje fan 'e ''Star Wars''-franchise, dy't fan [[2014]] oant en mei [[2018]] fjouwer seizoenen lang rûn en oarspronklik útstjoerd waard op it [[tillefyzjekanaal]] [[Disney XD]]. De searje folget in groepke fersetsstriders fan it [[Rebelleferbûn (Star Wars)|Rebelleferbûn]] en harren aventoeren yn 'e jierren dy't foarôfgean oan 'e foarfallen yn 'e film ''[[Star Wars: Episode IV – A New Hope]]''. Der waarden yn totaal 75 ôfleverings makke, ynklusyf in [[koarte film|koarte]] [[tillefyzjefilm]] mei de spyldoer fan in oere as pilotôflevering fan elts seizoen. Dat wiene: ''Spark of Rebellion'' ([[2014]]), ''The Siege of Lothal'' ([[2015]]), ''Steps into Shadow'' ([[2016]]) en ''Heroes of Mandalore'' ([[2017]]). ''Star Wars: Rebels'' wûn twaris de [[Saturn Award]] foar bêste animearre searje of film op 'e tillefyzje.
[[File:Star_Wars_Blips_logo.png|left|thumb|170px|It logo fan ''[[Star Wars: Blips]]''.]]
====''Star Wars: Blips''====
''Star Wars: Blips'' is in tekenfilmsearje út [[2017]], dy't makke waard ta [[promoasje (marketing)|promoasje]] fan 'e film ''[[Star Wars: Episode VIII – The Last Jedi]]''. Der waarden acht ôfleverings fan 'e searje makke, dy't fan [[maaie]] oant [[septimber]] [[2017]] fergees ferspraat waarden fia [[YouTube]]. De searje giet oer [[androïde]]n lykas [[BB-8]] en [[R2-D2]], en teffens oer [[porg]]s, [[fûgel]]-eftige [[bisten]] fan 'e planeet Ahch-To út 'e film ''The Last Jedi''.
====''Star Wars: Foces of Destiny''====
[[File:Forcesofdestinylogo.jpg|right|thumb|170px|It logo fan ''[[Star Wars: Forces of Destiny]]''.]]
{{Apart|Star Wars: Forces of Destiny}}
''Star Wars: Forces of Destiny'' is in tekenfilmsearje dy't twa seizoenen rûn, fan [[2017]] oant [[2018]]. Der waarden yn totaal 32 ôfleverings makke, dy't elts 2 oant 3 minuten lang wiene. De ferhalen spilen yn ferskate tiidrekken fan it ''Star Wars''-hielal en giene oer de [[frou]]like [[personaazje]]s út 'e franchise, lykas [[Leia Organa|prinsesse Leia]], [[Padmé Amidala]], [[Jyn Erso]], [[Ahsoka Tano]], [[Rey (Star Wars)|Rey]], [[Sabine Wren]], [[Hera Syndulla]], [[Qi'ra]] en [[Rose Tico]]. Krekt as ''[[Star Wars: Blips]]'' waard ek ''Star Wars: Forces of Destiny'' ferspraat fia [[YouTube]].
[[File:Galaxy_of_Adventures_logo.png|left|thumb|200px|It logo fan ''[[Star Wars: Galaxy of Adventures]]''.]]
====''Star Wars: Galaxy of Adventures''====
''Star Wars: Galaxy of Adventures'' is in tekenfilmsearje foar bern dy't fan [[2018]] oant en mei [[2020]] twa seizoenen rûn. Der waarden yn totaal 55 ôfleverings fan makke, elts mei in spyldoer fan likernôch 3 minuten it stik. De searje makke gebrûk fan in stilearre foarm fan [[tekenfilm|animaasje]] om wichtige [[sêne]]s út 'e ''Star Wars''-franchise op 'e nij stal te jaan, mei in ynliedende [[voice-over]] troch [[Dante Basco]] en fierders [[lûd|audio]] fan 'e oarspronklike live-actionfilms. ''Star Wars: Galaxy of Adventures'' waard ferspraat fia it [[YouTube]]-kanaal fan 'e [[webside]] ''StarWarsKids.com''.
{{clearleft}}
====''Star Wars: Resistance''====
[[File:Star_Wars_Resistance_logo.jpg|right|thumb|270px|It logo fan ''[[Star Wars: Resistance]]''.]]
{{Apart|Star Wars: Resistance}}
''Star Wars: Resistance'' is in [[trijediminsjonaal|3D]]-[[kompjûteranimearre]] tekenfilmsearje foar bern dy't fan [[2018]] oant en mei [[2020]] twa seizoenen rûn. De searje spilet yn it tiidrek fan 'e opkomst fan 'e [[Earste Oarder (Star Wars)|Earste Oarder]], koart foàr en ek tagelyk mei de foarfallen út 'e films ''[[Star Wars: Episode VII – The Force Awakens]]'' en ''[[Star Wars: Episode VIII – The Last Jedi]]''. De ferhalen folgje de aventoeren fan Kazuda Xiono, in [[piloat]] fan it [[Ferset (Star Wars)|Ferset]]. ''Star Wars: Resistance'' bestie út 40 ôfleverings fan 22 minuten it stik, oanfolle mei 12 koarte filmkes mei in spyldoer fan inkele minuten. De haadsearje waard foar it earst útstjoerd op 'e [[tillefyzjestjoerder]]s [[Disney Channel]] en [[Disney XD]], wylst de koarte filmkes yn [[desimber]] [[2018]] fergees fia it [[YouTube]]-kanaal fan it Disney Channel ferspraat waarden. ''Star Wars: Resistance'' wûn yn [[2019]] de [[Saturn Award]] foar bêste animaasjesearje op 'e tillefyzje.
[[File:Star_Wars_Roll_Out_Logo.png|left|thumb|170px|It logo fan ''[[Star Wars: Roll Out]]''.]]
====''Star Wars: Roll Out''====
''Star Wars: Roll Out'' is in tekenfilmsearje foar bern dy't ien seizoen rûn, fan [[2019]] oant en mei [[2020]]. Der waarden yn totaal 16 ôfleverings makke, mei in spyldoer fan inkele minuten it stik. De filmkes jouwe de [[haadpersoan]]en fan 'e ''Star Wars''-franchise wer yn [[bol]]foarm, sa't de [[androïde]] [[BB-8]] der altyd al útsjocht, en meitsje fierders gebrûk fan in bernefreonlike [[cut-outanimaasje]]styl. ''Star Wars: Roll Out'' waard ferspraat fia de webside en it [[YouTube]]-kanaal fan ''StarWarsKids.com''.
====''Star Wars: Galaxy of Creatures''====
[[File:Star_Wars_Galaxy_of_Creatures_Logo.png|right|thumb|170px|It logo fan ''[[Star Wars: Galaxy of Creatures]]''.]]
''Star Wars: Galaxy of Creatures'' is in tekenfilmsearje foar bern dy't yn [[2021]] ien seizoen rûn. Der waarden 12 ôfleverings makke, dy't elts in spyldoer hiene fan inkele minuten. De filmkes folgje de [[androïde]] SF-R3 ("Aree") wylst er by syn [[reizen]] troch it [[Stjerrestelsel]] [[kennis]] opdocht oer de [[fauna]] fan ûnderskate planeten. ''Star Wars: Galaxy of Creatures'' waard ferspraat fia de webside fan ''StarWarsKids.com''.
====''Star Wars: Visions''====
{{Apart|Star Wars: Visions}}
''Star Wars: Visions'' is in tekenfilmsearje út [[2021]] yn [[Japan]]ske [[anime]]styl, dy't bestiet út njoggen ôfleverings mei in spyldoer fan 13 oant 22 minuten it stik. It is eins in soarte fan [[blomlêzing]], mei't eltse ôflevering makke is troch oare [[animator]]s en in oar ûnderwerp behannelet. Se spylje allegearre yn it ''Star Wars''-hielal, mar binne net beheind ta [[kanon (kultuer)|kanonike]] tiidlinen. ''Star Wars: Visions'' waard yn twa [[talen]] ([[Ingelsk]] en [[Japansk]]) ferspraat fia [[Disney+]], de eigen [[streaming media|streamingtsjinst]] fan [[The Walt Disney Company]].
====''Star Wars: The Bad Batch''====
[[File:Star_Wars_The_Bad_Batch_logo.png|right|thumb|170px|It logo fan ''[[Star Wars: The Bad Batch]]''.]]
{{Apart|Star Wars: The Bad Batch}}
''Star Wars: The Bad Batch'' is in tekenfilmsearje dy't yn [[2021]] úteinsette en anno [[2022]] dwaande is mei it twadde seizoen. De rige spilet fuort nei ôfrin fan 'e [[Kloane-oarloggen]] en de fêstiging fan it [[Galaktysk Keizerryk]], lykas werjûn oan 'e ein fan 'e film ''[[Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith]]''. It ferhaal folget in [[geweargroep]] fan fiif eardere kloansoldaten, de "minne kloft" (''bad batch'') út 'e titel, wylst se as [[hierling]]en it Stjerrestelsel troch reizgje. It earste seizoen fan 'e searje omfette 16 ôfleverings mei in spyldoer fan 23 minuten it stik. ''Star Wars: The Bad Batch'' wurdt ferspraat fia [[Disney+]].
====Oare takomstige, mooglike en skraste tekenfilmsearjes====
''Star Wars: Detours'' is in [[tekenfilm|animearre]] [[parody]]searje fan ''Star Wars'', dy't makke waard troch de betinkers fan 'e [[satirysk]]e tekenfilmrige ''[[Robot Chicken]]''. De produksje begûn yn [[2012]], doe't de [[filmstudio]] [[Lucasfilm]] noch selsstannich wie. Der waarden 39 ôfleverings makke en senario's skreaun foar noch 62 oaren. Nei de oername fan Lucasfilm troch [[The Walt Disney Company|Disney]], letter yn [[2012]], foel it projekt lykwols yn ûngenede. By Disney seach men der neat yn, dat yn [[2013]] waard it foar ûnbeskate tiid stillein. De al makke ôfleverings waarden nea útstjoerd.
===Tillefyzjekwis===
====''Star Wars: Jedi Temple Challenge''====
''[[Star Wars: Jedi Temple Challenge]]'' wie in [[websearje]] út [[2020]] yn 'e foarm fan in [[tillefyzjekwis]] [[berneprogramma|foar bern]], ûntwikkele en produsearre troch de [[filmstudio]] [[Lucasfilm]]. Yn it [[tillefyzjeprogramma|programma]] namen bern it tsjininoar op as [[Jedi|Jedi Padawan]]s (learling-Jedi's) by in rige [[hindernisbanen]] en [[kennis]]testen om 'e titel fan [[Jedi|Jedi-ridder]] te winnen. De kwis waard presintearre troch [[Ahmed Best]], de akteur dy't de rol fan [[Jar Jar Binks]] spile yn 'e [[Star Wars-prequeltrilogy|''Star Wars''-prequeltrilogy]]. Best wie yn 'e kwis net himsels, mar spile ynstee de rol fan Jedi-master Kelleran Beq, dy't, bystien troch de [[androïde]]n AD-3 en LX-R5, as [[mentor]] fan 'e dielnimmers fungearre. ''Star Wars: Jedi Temple Challenge'' waard distribuëarre fia de [[webside]] ''StarWarsKids.com'' en rûn ien [[seizoen (omrop)|seizoen]].
[[File:Star Wars - Darth Vader.jpg|left|thumb|250px|De [[kultureel ikoan|ikoanyske]] [[helm (holdeksel)|helm]] mei [[masker]] en [[cape]] fan [[antagonist]] [[Darth Vader]].]]
==Radio==
''Star Wars'' waard al ier adaptearre ta in [[harkspul]] op [[radio]]. [[George Lucas]], dy't in [[fan (persoan)|fan]] wie fan KUSC-FM, it [[radiostasjon]] fan 'e [[Universiteit fan Súdlik Kalifornje]], dêr't er [[studearre]] hie, ferkocht de radiorjochten op syn films foar de [[symboal]]yske priis fan $1 oan dy stjoerder, ynklusyf de rjochten op it gebrûk fan 'e [[soundtrack]] fan [[John Williams (komponist)|John Williams]] en de [[special effects|lûdseffekten]] fan [[Ben Burtt]]. KUSC-FM dielde de rjochten mei it Amerikaanske nasjonale radionetwurk [[National Public Radio]] (NPR), dêr't it bannen mei ûnderhold. Nettsjinsteande de rynske opstelling fan Lucas moast NPR dochs noch [[senario's]] foar de harkspullen skriuwe litte, [[stimakteur]]s oannimme en [[soundstage|studioromte]] hiere foar in totaal [[budget]] fan $200.000. Mei't dat jild by de [[steatsomrop|publike omrop]] net foarhâns wie, makke NPR der in [[ko-produksje]] fan yn gearwurking mei de [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[BBC]], dy't in in lange tradysje fan 'e produksje fan harkspullen hie.
It earste harkspul, ''[[Star Wars (harkspul)|Star Wars]]'', wie in trettjindielige adaptaasje fan ''[[Star Wars: Episode IV – A New Hope]]'', en waard útstjoerd yn [[1981]]. [[Mark Hamill]] en [[Anthony Daniels]] sprieken dêrfoar de rollen yn (fan [[Luke Skywalker]], resp. [[C-3PO]]) dy't se yn 'e film ek spile hiene. De oare rollen waarden troch akteurs ynsprutsen dy't net ta de oarspronklike [[cast]] heard hiene. It harkspul wie in oerweldigjend súkses, en fan gefolgen waard yn [[1983]] in twadde harkspul makke, ''[[The Empire Strikes Back (harkspul)|The Empire Strikes Back]]'', op basis fan ''[[Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back]]''. Behalven Hamill en Daniels die dêr fan 'e oarspronklike cast fan 'e film ek [[Billy Dee Williams]] oan mei, dy't de rol fan [[Lando Calrissian]] ynspriek. De trêde film út 'e oarspronklike [[Star Wars-trilogy|''Star Wars''-trilogy]], ''[[Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi]]'' waard yn [[1996]] op NPR adaptearre ta it harkspul ''[[Return of the Jedi (harkspul)|Return of the Jedi]]''.
[[File:10.12.12TimothyZahnByLuigiNovi3.jpg|right|thumb|220px|[[Skriuwer]] [[Timothy Zahn]], dy't begjin [[1990-er jierren]] mei syn [[Thrawn Trilogy|''Thrawn''-trilogy]] de heal yndodde ''Star Wars''-franchise wekker skodde.]]
==Literatuer==
:<small>[[Image:1rightarrow.png|15px]] Sjoch foar in folsleine en byholden list fan alle [[boek]]en (en [[lústerboek]]en), dy't yn it ramt fan 'e ''Star Wars''-franchise útbrocht binne, [[:en:List of Star Wars books|dizze side]] yn 'e [[Ingelske Wikipedy]].</small>
[[Literatuer]] yn it ramt fan 'e ''Star Wars''-franchise waard oant [[1999]] útjûn troch [[Bantam Books]] en neitiid troch [[Del Rey Books|Del Rey]]. De publikaasje fan sokke boeken begûn al yn [[1976]], mei't de [[ferboeking]] fan 'e film ''[[Star Wars: Episode IV – A New Hope]]'' krapoan in jier earder ferskynde as de eigentlike film. De [[roman]] hiet yn 't earstoan ''[[Star Wars: From the Adventures of Luke Skywalker]]'', hoewol't it letter omneamd waard ta ''Star Wars: A New Hope''. It [[boek]] waard taskreaun oan ''Star Wars''-betinker [[George Lucas]], mar wie eins it wurk fan [[ghostwriter]] [[Alan Dean Foster]]. Dyselde skreau ek in ferfolchroman, ''[[Splinter of the Mind's Eye]]'', dy't yn [[1978]] útkaam. De ferboekings fan 'e films ''[[Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back]]'' en ''[[Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi]]'' waarden yn [[1980]] en [[1983]] skreaun troch [[Donald F. Glut]], resp. [[James Kahn]]. Oare iere ''Star Wars''-romans wiene ''[[The Han Solo Adventures]]'', in [[trilogy]] fan [[Brian Daley]] dy't yn [[1979]] en [[1980]] ferskynde, en ''[[The Adventures of Lando Calrissian]]'', ek in trilogy, dy't yn [[1983]] skreaun waard troch [[L. Neil Smith]].
Tsjin 'e ein fan 'e [[1980-er jierren]] wie ''Star Wars'' fierhinne yndodde. De [[bestseller]]trilogy ''[[Thrawn Trilogy|Thrawn]]'', fan [[Timothy Zahn]], wurdt rûnom beskôge as it wurk dat de franchise wer wekker skodde. Dêrfan ferskynde ''[[Heir to the Empire]]'' yn [[1991]], ''[[Dark Force Rising]]'' yn [[1992]] en ''[[The Last Command (roman)|The Last Command]]'' yn [[1993]]. ''Heir to the Empire'' berikte sels it earste plak op 'e bestsellerlist fan ''[[The New York Times]]''. Zahn yntrodusearre nije [[personaazje]]s dy't al gau tige [[populêr]] waarden, lykas [[grutadmiraal Thrawn]], [[Mara Jade]] en [[Talon Karrde]]. Yn 'e trilogy, dy't spilet nei de foarfallen yn ''[[Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi]]'', moatte [[Luke Skywalker]], [[Leia Organa|prinsesse Leia]] en [[Han Solo]] it opnimme tsjin it [[strategy]]sk [[sjeny (persoan)|sjeny]] Thrawn, ien fan 'e heechste ofsieren fan 'e eardere [[Galaktysk Keizerryk|Keizerlike Striidkrêften]], dy't fan doel is it Stjerrestelsel ûnder syn macht te bringen. Hoewol't de ''Thrawn''-trilogy yn [[2014]] troch [[The Walt Disney Company|Disney]] [[retcon]]d en ta in "[[leginde]]" fan ''Star Wars'' (''Star Wars'' Legend) ferklearre waard, doek it personaazje fan Thrawn yn [[2016]] wer op yn in [[ôflevering]] fan it trêde [[seizoen (omrop)|seizoen]] fan 'e [[kanon (kultuer)|kanonike]] [[tekenfilmsearje]] ''[[Star Wars: Rebels]]'', wêrnei't Zahn úteinsette mei it skriuwen fan nije romans oer de grutadmiraal.
[[File:A laughing James Earl Jones.jpg|left|thumb|160px|[[James Earl Jones]] spriek mei syn djippe [[bas (sjongstim)|bas]] it [[kultureel ikoan|ikoanyske]] [[stim]]lûd fan [[Darth Vader]] yn.]]
Ferskate oare wichtige ''Star Wars''-romans datearje ek út 'e [[1990-er jierren]]. Dêrby giet it û.m. om ''[[The Truce at Bakura]]'' fan [[Kathy Tyers]], út [[1994]], ''[[Children of the Jedi]]'' fan [[Barbara Hambly]], út [[1995]], en de ''[[The Jedi Academy (trilogy)|Jedi Academy]]''-trilogy fan [[Kevin J. Anderson]], út [[1994]], dy't de dielen ''[[Jedi Search]]'', ''[[Dark Apprentice]]'' en ''[[Champions of the Force]]'' omfettet. Anderson skreau mei [[Rebecca Moesta]] tusken [[1995]] en [[1998]] ek de fjirtjindielige ''[[Young Jedi Knights]]''-romansearje. Yn ''[[The Courtship of Princess Leia]]'', fan [[Dave Wolverton]], út [[1994]], nimt Leia yn omtinken om út praktyske redens te [[trouwen]] mei de [[rykdom|smoarrike]] [[prins]] Isolder fan 'e machtige planeet Hapes, mar op 't langelêst sjocht se dêrfan ôf en kiest se foar Han Solo, wylst Isolder in oare leafde fynt. Yn ''[[Star Wars: Shadows of the Empire|Shadows of the Empire]]'', in roman fan [[Steve Perry (skriuwer)|Steve Perry]] út [[1996]] dy't diel útmakke fan in multymediaprojekt mei deselde namme, wurdt it personaazje fan 'e [[gangster]] [[prins Xizor]] yntrodusearre, dy't letter yn ferskate oare wurken weromkeare soe.
Lettere ''Star Wars''-literatuer fan namme omfiemet û.m. de njoggendielige romansearje ''[[Star Wars: X-wing]]'', dy't fan [[1996]] oant [[1999]] troch [[Michael Stackpole]] en [[Aaron Alliston]] skreaun waard, de njoggentjindielige searje ''[[The New Jedi Order]]'', dêr't tusken [[1999]] en [[2003]] oan gearwurke waard troch ferskate [[auteur]]s, en trije rigen fan [[Jude Watson]]: it achttjindielige ''[[Jedi Apprentice]]'' ([[1999]]-[[2002]]), it alvedielige ''[[Jedi Quest]]'' ([[2001]]-[[2004]]), en it tsiendielige ''[[Star Wars: The Last of the Jedi|The Last of the Jedi]]'' ([[2005]]-[[2008]]). Yn ''The New Jedi Order'', dat likernôch in fearnsiuw nei de foarfallen yn ''[[Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi]]'' spilet, wurde de Yuuzhan Vong yntrodusearre, in machtich ras fan [[bûtenierdske wêzens]] fan bûten it Stjerrestelsel, dy't fan doel binne om it hiele Stjerrestelsel te feroverjen. ''Jedi Apprentice'' folget de aventoeren fan [[Obi-Wan Kenobi]] en syn master [[Qui-Gon Jinn]] yn 'e jierren foarôfgeande oan ''[[Star Wars: Episode I – The Phantom Menace]]''. ''The Last of the Jedi'', dat suver direkt spilet nei de foarfallen yn ''[[Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith]]'', folget de ferrjochtings fan Obi-Wan, [[Yoda]] en de oare oerlibjende [[Jedi]] nei de fêstiging fan it [[Galaktysk Keizerryk]] en de [[Grutte Suvering fan de Jedi|hast folsleine útrûging fan 'e Jedi-oarder]].
==Strips==
:<small>[[Image:1rightarrow.png|15px]] Sjoch foar in folsleine en byholden list fan alle [[strip]]s, dy't yn it ramt fan 'e ''Star Wars''-franchise útbrocht binne, [[:en:Star Wars comics|dizze side]] yn 'e [[Ingelske Wikipedy]].</small>
[[Strip]]s yn it ramt fan 'e ''Star Wars''-franchise ferskynden fan [[1977]] oant [[1986]] by [[útjouwerij]] [[Marvel Comics]]. De ierste ''Star Wars''-strips waarden fan [[1977]] oant [[1979]] publisearre yn it Marvel-blêd ''[[Pizzazz]]''. Mids [[1980-er jierren]] [[ynspiraasje (keunst)|ynspirearren]] de [[tekenfilmsearje]]s ''[[Star Wars: Droids]]'' en ''[[Ewoks (tillefyzjesearje)|Ewoks]]'' de rige ''[[Star Comics]]'' by Marvel.
Oan 'e ein fan it [[desennium]] waard de [[lisinsje]] oernommen troch [[Dark Horse Comics]], dat ferskate populêre en ynfloedrike ''Star Wars''-strips publisearre, lykas ''[[Dark Empire (Star Wars)|Dark Empire]]'' ([[1991]]-[[1995]]), ''[[Tales of the Jedi]]'' ([[1993]]-[[1998]]), ''[[X-wing Rogue Squadron]]'' ([[1995]]-[[1998]]), ''[[Star Wars: Republic]]'' ([[1998]]-[[2006]]), ''[[Star Wars Tales]]'' ([[1999]]-[[2005]]), ''[[Star Wars: Empire]]'' ([[2002]]-[[2006]]) en ''[[Knights of the Old Republic]]'' ([[2006]]-[[2010]]).
[[File:Stormtroopers march 2.jpg|thumb|right|250px|In optocht fan ''Star Wars''-[[fan (persoan)|fans]] ferklaaid as [[Galaktysk Keizerryk|Keizerlike]] [[stoarmtroeper (Star Wars)|stoarmtroepers]].]]
Nei't [[Lucasfilm]] yn [[2012]] oernommen wie troch [[The Walt Disney Company]], waard yn [[2014]] oankundige dat de striplisinsje fan ''Star Wars'' per [[2015]] weromkeare soe nei Marvel Comics, mei't Disney yn [[2009]] [[Marvel Entertainment]], de [[memme-ûndernimming]] fan dy útjouwerij, oankocht hie. De earste nije publikaasjes fan ''Star Wars''-strips troch Marvel Comics wiene de striprigen ''[[Star Wars (stripalbum út 2015)|Star Wars]]'' en ''[[Star Wars: Darth Vader]]'' en de stripminysearje ''[[Star Wars: Princess Leia]]'', allegear út of begjinnend yn [[2015]].
==Muzyk==
:<small>[[Image:1rightarrow.png|15px]] Foar mear ynformaasje oer it ûnderwerp [[muzyk]] yn it ramt fan 'e ''Star Wars''-franchise, sjoch [[:en:Music of Star Wars|dizze side]] yn 'e [[Ingelske Wikipedy]].</small>
Yn it ramt fan 'e ''Star Wars''-franchise binne de folgjende [[soundtrack]]albums ferskynd:
*1977 – ''[[Star Wars (soundtrack)|Star Wars]]'' <small>(neitiid mei weromwurkjende krêft omneamd ta ''Star Wars: Episode IV – A New Hope'')</small>
*1980 – ''[[Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back (soundtrack)|Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back]]''
*1983 – ''[[Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi (soundtrack)|Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi]]''
*1999 – ''[[Star Wars: Episode I – The Phantom Menace (soundtrack)|Star Wars: Episode I – The Phantom Menace]]''
*2002 – ''[[Star Wars: Episode II – Attack of the Clones (soundtrack)|Star Wars: Episode II – Attack of the Clones]]''
*2005 – ''[[Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith (soundtrack)|Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith]]''
*2015 – ''[[Star Wars: Episode VII – The Force Awakens (soundtrack)|Star Wars: Episode VII – The Force Awakens]]''
*2016 – ''[[Rogue One: A Star Wars Story (soundtrack)|Rogue One: A Star Wars Story]]''
*2017 – ''[[Star Wars: Episode VIII – The Last Jedi (soundtrack)|Star Wars: Episode VIII – The Last Jedi]]''
*2018 – ''[[Solo: A Star Wars Story (soundtrack)|''Solo: A Star Wars Story]]''
*2019 – ''[[Star Wars: Episode IX – The Rise of Skywalker (soundtrack)|Star Wars: Episode IX – The Rise of Skywalker]]''
[[Komponist|Filmkomponist]] [[John Williams (komponist)|John Williams]] is de auteur fan 'e [[soundtrack]]s fan alle njoggen films fan 'e ''[[Skywalker Saga]]''. Ta syn wurk hearre ferskate tige bekend [[meldij]]en, lykas ''[[Star Wars (Main Title)]]'', ek wol ''Luke's Theme'' neamd ([[:en:File:StarWarsMainThemeSnippet.mid|beharkje]]), ''[[Star Wars (Main Title)|Star Wars Secondary Theme]]'' ([[:en:File:Star Wars main theme second subject.mid|beharkje]]), ''Obi-Wan Kenobi's Theme'' ([[:en:File:Star Wars Obi-Wan Kenobi theme.mid|beharkje]]), ''Princess Leia's Theme'' ([[:en:File:Princess Leia's Theme.MID|beharkje]]), ''Han Solo and the Princess'' ([[:en:File:HanSoloandPrincessSnippet.mid|beharkje]]), de ''Rebel Fanfare'' ([[:en:File:Rebel Fanfare.MID|beharkje]]), en ''[[The Imperial March]]'' ("De Keizerlike Mars"), ek wol ''Darth Vader's Theme'' neamd:
<score lang="lilypond" sound="1">
{\key g \minor
\time 4/4
<bes d' g'> <bes d' g'> <bes d' g'> <ges bes ees'>8. bes'16
<bes d' g'>4 <ges bes ees'>8. bes'16 <bes d' g'>2
<g' bes' d''>4 <g' bes' d''>4 <g' bes' d''>4 <ges' bes' ees''>8. bes'16
<bes ees' ges'>4 <ges bes ees'>8. bes'16 <bes d' g'>2
}
</score>
Nei ''[[Star Wars: Episode IX – The Rise of Skywalker]]'' liet de ûnderwilens op jierren rekke Williams witte net mear foar meiwurking oan fierdere ''Star Wars''-films beskikber te wêzen. De soundtrack fan 'e [[lange film|lange]] [[tekenfilm]] ''[[Star Wars: The Clone Wars (film)|Star Wars: The Clone Wars]]'' waard komponearre troch [[Kevin Kiner]], en de soundtracks fan 'e [[spin-off]]-films ''[[Rogue One: A Star Wars Story|Rogue One]]'' en ''[[Solo: A Star Wars Story|Solo]]'' waarden makke troch [[Michael Giacchino]], resp. [[John Powell (filmkomponist)|John Powell]]. Alle trije makken se dêrby gebrûk fan earder wurk fan Williams.
[[File:Golden Canyon Entrance (3812561628).jpg|right|thumb|250px|[[Death Valley]], yn [[Kalifornje]], dêr't guon fan 'e [[sêne]]s op [[Tatooine]] opnommen waarden.]]
==Fideospultsjes==
Yn it ramt fan 'e ''Star Wars''-franchise binne ek gâns [[fideospultsje]]s ferskynd, neffens in telling út [[2017]] mear as hûndert. Sjoch foar in folsleine en byholden list fan alle ''Star Wars''-fideospultsjes [[:en:Star Wars video games|dizze side]] yn 'e [[Ingelske Wikipedy]].
==Rollespullen==
Yn it ramt fan 'e ''Star Wars''-franchise binne ferskate [[rollespul]]len útbrocht. De wichtichsten binne:
*1987–1999: ''[[Star Wars: The Roleplaying Game]]''
*2000–2010: ''[[Star Wars Roleplaying Game (Wizards of the Coast)|Star Trek Roleplaying Game]]'', útbrocht troch [[Wizards of the Coast]]
*2012–2019: ''[[Star Wars Roleplaying Game (Fantasy Flight Games)|Star Trek Roleplaying Game]]'', útbrocht troch [[Fantasy Flight Games]]
Sjoch foar in folsleine en byholden list fan alle ''Star Wars''-rollespullen [[:en:Star Wars role-playing games|dizze side]] yn 'e [[Ingelske Wikipedy]].
[[File:Amidala's Throne Room costume.jpg|left|thumb|180px|Ien fan 'e [[jurk]]en fan [[Padmé Amidala]] út ''[[Star Wars: Episode I – The Phantom Menace]]''.]]
==Multymediaprojekten==
Multymediaprojekten besteane út wurken dy't yn ferskate soarten media publisearre wurde; de ''Star Wars''-franchise omfiemet ferskaten fan sokke projekten. Sa wie ''[[Star Wars: Shadows of the Empire]]'' ([[1996]]), dat yn 'e ynterne [[gronology]] fan 'e franchise spilet tusken de films ''[[Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back]]'' en ''[[Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi]]'' yn, in multymediaprojekt dat bestie út in [[roman]] fan [[Steve Perry (skriuwer)|Steve Perry]], in rige [[strip]]albums, in [[fideospultsje]] en in stikmannich [[action figure]]s.
''[[Star Wars: The Force Unleashed (projekt)|Star Wars: The Force Unleashed]]'' ([[2008]]-[[2010]]), dat spile tusken de films ''[[Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith]]'' en ''[[Star Wars: Episode IV – A New Hope]]'' yn, wie in soartgelikens projekt, besteande út in roman, fideospultsjes út [[2008]] en [[2010]], in [[grafyske roman]], in [[rollespul]] en in [[boartersguod]]rige.
''[[Star Wars: The High Republic]]'' (fan [[2020]] ôf) is krekt sa'n multymediaprojekt. It spilet yn it tiidrek fan 'e [[Galaktyske Republyk|Hege Republyk]], likernôch 200 jier foar de foarfallen yn 'e films fan 'e ''[[Skywalker Saga]]'', en is ferdield yn trije fazen: ''Light of the Jedi'' ([[2020]]-[[2022]]), ''Quest of the Jedi'' (fan [[2022]] ôf) en ''Trials of the Jedi'' (tiid noch ûnbekend). In subprojekt fan ''Star Wars: The High Republic'' is ''Star Wars: The Great Disaster'', oer de ynfal yn 'e [[Galaktyske Republyk]] fan 'e [[antagonist]]yske "romte-[[Wytsingen]]" de Nihil, en it regaad meitsjen troch de [[Jedi]]. ''Star Wars: The High Republic'' omfettet romans, [[koarte ferhalen]], [[strip]]s, [[lústerboek]]en en fideospultsjes.
[[File:Ahsoka Tano costume.jpg|right|thumb|250px|In ''Star Wars''-[[fan (persoan)|fan]] ferklaaid as it [[personaazje]] [[Ahsoka Tano]].]]
==Tydskriften==
''[[Star Wars Insider]]'' is it offisjele [[tydskrift]] fan 'e ''Star Wars''-franchise, dat ienris yn 'e fjouwer [[moanne (tiid)|moannen]] útjûn wurdt. It begûn yn [[1987]] as it [[orgaan (tydskrift)|orgaan]] fan [[The Lucasfilm Fan Club]] en krige yn [[1994]] syn hjoeddeistige [[titel (namme)|titel]]. De ynhâld fan it blêd beslacht [[artikel (publikaasje)|artikels]] oer nije en âlde ''Star Wars''-media, [[koarte ferhalen]] dy't spylje yn it ''Star Wars''-hielal, [[ynstjoerd brief|ynstjoerde brieven]] fan lêzers en it hielendal troch [[fan (persoan)|fans]] fan ''Star Wars'' gearstalde [[nijsbrief]] ''Bantha Tracks''.
''Star Wars Insider'' hat in protte ferskillende [[útjouwerij|útjouwers]] hân, mar sûnt de midden fan 'e [[2000-er jierren]] wurdt it blêd útbrocht troch [[Titan Magazines]]. Behalven yn 'e [[Feriene Steaten]] en oare [[Ingelsk]]talige lannen, lykas [[Kanada]] en [[Austraalje (lân)|Austraalje]], wurdt ''Star Wars Insider'' ek troch ''Star Wars''-fans yn oare [[lannen en territoaria]] lêzen, mar net yn [[Dútslân]], dat syn eigen offisjele ''Star Wars''-blêd hat: ''Star Wars: Das offizielle Magazin''. Yn it [[Feriene Keninkryk]] bestie foarhinne ek in selsstannich blêd, ''Star Wars Magazine'', mar dat gie yn [[2007]] op yn ''Star Wars Insider''.
[[File:Ewan McGregor 2012.jpg|left|thumb|160px|[[Ewan McGregor]] spile yn 'e [[Star Wars-prequeltrilogy|prequeltrilogy]] de rol fan [[Obi-Wan Kenobi]].]]
==Attraksjes yn ferdivedaasjeparken==
De earste attraksje yn in [[ferdivedaasjepark]] dy't basearre wie op ''Star Wars'' wie ''[[Star Tours]]'', dat yn [[1987]] iepen gie yn [[Disneyland]] yn [[Anaheim (Kalifornje)]]. Gâns oare attraksjes yn ferdivedaasjeparken fan [[The Walt Disney Company|Disney]] oer de hiele wrâld binne sûnt makke yn it ramt fan ''Star Wars''. Sjoch foar in folsleine en byholden list fan alle sokke attraksjes [[:en:List of Star Wars theme parks attractions|dizze side]] yn 'e [[Ingelske Wikipedy]].
==Merchandising==
It súkses fan 'e films fan 'e oarspronklike [[Star Wars-trilogy|''Star Wars''-trilogy]] hie as gefolch dat ''Star Wars'' al yn 'e [[1980-er jierren]] ien fan 'e meast [[kommersjalisaasje|kommersjalisearre]] mediafranchises yn 'e wrâld waard. It bliek in geniale set te wêzen fan ''Star Wars''-betinker [[George Lucas]] om by de produksje fan 'e [[Star Wars (film)|orizjinele film]] yn [[1977]] yn te stimmen mei in hap fan [[$]]500.000 út syn eigen [[salaris]] om yn ruil dêrfoar it folsleine eignerskip fan 'e [[merchandising]]rjochten op 'e franchise yn 'e hannen te krijen. Mear as alle [[opbringst (jild)|opbringsten]] fan films en tillefyzjesearjes hat dat him [[rykdom|smoarryk]] makke. Yn [[1987]] wie der mei de merchandising fan 'e oarspronklike filmtrilogy al $2,6 miljard fertsjinne; tsjin [[2012]] hie de merchandising om 'e earste seis films fan 'e ''[[Skywalker Saga]]'' hinne al $20 miljard opbrocht.
By de merchandising yn it ramt fan ''Star Wars'' kin men tinke oan [[boartersguod]]-[[ljochtsabel]]s en [[T-shirt]]s en oare [[klean]] bedrukt mei ''Star Wars''-[[yllustraasje]]s, -[[logo|logo's]] of -[[slogans]] (lykas ''May the Force by with you''). In [[ruilkaartspul]] ([[Star Wars Trading Cards|''Star Wars'' Trading Cards]]), waard sûnt [[1977]] produsearre troch [[Topps]]. Fan [[1995]] oant [[2001]] wie de [[lisinsje]] yn 'e hannen fan [[Decipher, Inc.]], dat it [[Star Wars Customizable Card Game|''Star Wars'' Customizable Card Game]] op 'e merk brocht. [[Pez dispenser]]s (apparaatsjes dy't lytse [[suertsje]]s ôfjouwe) waarden fan [[1997]] ôf yn 'e foarm fan ''Star Wars''-personaazjes makke.
[[File:Star_Wars_-_The_Force_Awakens_cast_by_Gage_Skidmore.jpg|right|thumb|250px|De presintaasje fan ''[[Star Wars: Episode VII – The Force Awakens]]'' op 'e [[San Diego Comic-Con]] fan [[2015]].]]
De [[pop]]kes ("[[action figure]]s") mei tabehear, dy't sûnt [[1977]] produsearre waarden troch [[Kenner Products]], wiene tige [[populêr]] (foar in list, sjoch [[:en:List of Kenner Star Wars action figures|hjirre]]). Tsjintwurdich binne de ierste edysjes fan dy popkes, mitsdat se noch yn 'e oarspronklike ferpakking sitte dy't nea iepenmakke is, tige weardefolle [[collector's item]]s. Sûnt de [[1990-er jierren]] is de [[lisinsje]] foar de produksje fan ''Star Wars''-action figures yn 'e hannen fan boartersguodprodusint [[Hasbro]].
It [[Denemark|Deenske]] boartersguodmerk [[Lego]] bemachtige yn [[1999]] in lisinsje om eigen produkten yn it ramt fan 'e ''Star Wars''-franchise te produsearjen. Ta [[promoasje (marketing)|promoasje]] fan dy [[Lego Star Wars|Lego ''Star Wars''-sets]] makke it bedriuw in rige [[koarte film|koarte]] [[tekenfilm]][[parody]]en en in [[animaasjefilm|animearre]] [[minysearje]]. De [[Lego Star Wars (fideospultsjesearje)|Lego ''Star Wars''-fideospultsjes]], dy't sûnt [[2005]] ferskynden, waarden troch de [[resinsint|kritisy]] rûnom love en ûntjoegen har ta grutte [[bestseller]]s.
[[File:Star Wars Launch Bay Poe Dameron's Helmet.jpg|left|thumb|180px|De [[helm (holdeksel)|helm]] fan [[Poe Dameron]] út 'e [[Star Wars-ferfolchtrilogy|''Star Wars''-ferfolchtrilogy]].]]
It earste [[boerdspul]] yn it ramt fan ''Star Wars'' wie ''Star Wars: Escape from the Death Star'', dat yn [[1977]] tagelyk mei de [[Star Wars (film)|earste film]] útbrocht waard. Ferzjes fan ''[[Monopoly (boerdspul)|Monopoly]]'', ''[[Trivial Pursuit]]'' en ''[[Battleship (spul)|Battleship]]'' mei in ''Star Wars''-[[tema (ûnderwerp)|tema]] waarden yn [[1997]] op 'e merk brocht. It bekende boerdspul ''[[Risk (boerdspul)|Risk]]'' is troch produsint [[Hasbro]] twaris ta in ''Star Wars''-tema adaptearre: ''Star Wars Risk: The Clone Wars Edition'', út [[2005]], en ''Risk: Star Wars Original Trilogy Edition'' ([[2006]]).
==Tematyk==
Kwa [[tema (fiksje)|tematyk]] kin ''Star Wars'' yn it foarste plak opfet wurde as in striid tusken [[goed en kwea]], wêrby't de [[Jedi]] it [[goed]]e fertsjintwurdigje en de [[Sith]] it [[kwea]]. Om dat ûnderskie fuort te sterkjen, makket de franchise gebrûk fan [[Carl Jung|jungiaanske]] [[archetype]]s as "[[skaad (psychology)|it skaad]]", dat mei de Sith ferbûn wurdt, en teffens mei eleminten út it [[kristendom]], lykas de werjefte fan 'e Sith [[Darth Maul]], wêrfoar't stipe wurdt op tradisjonele foarstellings fan [[Satan|de duvel]]. [[Anakin Skywalker]] wurdt dêrfoaroer delset as in [[messias|messiaansk]] figuer, fuortkommen út in [[Unbesmodzge Untfinzenis fan de Faam Marije|ûnbesmodzge ûntfinzenis]]. Hy wurdt ornearre de "Utkarde" te wêzen, waans komst lang foarsein is yn [[profesije]]n. Oars as [[Jezus (tradisjoneel-kristlik)|Jezus]] yn it kristendom komt er, yn ''[[Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith]]'', te fallen en ferwurdt yn 'e foarm fan [[Darth Vader]] ta in wurktúch fan it kwea. Yn ''[[Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi]]'' komt er lykwols ta ynkear en berikt er [[ferlossing]] troch syn [[selsopoffering]] foar syn soan [[Luke Skywalker|Luke]]. ''Star Wars''-betinker [[George Lucas]] hat sein dat it haadtema fan 'e hiele franchise eins ferlossing is.
[[File:Lightsaber blue (with shimmering aura).png|right|thumb|250px|In [[ljochtsabel]], sa't de [[Jedi]] dy brûke.]]
De striid tusken goed en kwea komt yn ''Star Wars'' ek ta utering as de [[politike]] wrakseling tusken [[demokrasy]], yn 'e foarm fan 'e [[Galaktyske Republyk]], it [[Rebelleferbûn (Star Wars)|Rebelleferbûn]] en it [[Ferset (Star Wars)|Ferset]], en [[diktatuer]], fertsjintwurdige troch it [[Galaktysk Keizerryk]] en de [[Earste Oarder (Star Wars)|Earste Oarder]]. [[Fjildslaggen]] fan 'e [[Gunganen]] tsjin 'e [[Hannelsfederaasje]] (yn ''[[Star Wars: Episode I – The Phantom Menace]]'') en fan 'e [[Ewoks]] tsjin 'e [[stoarmtroeper (Star Wars)|stoarmtroepers]] (yn ''[[Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi]]'') litte de botsing sjen tusken primitive en mear ûntwikkele [[maatskippij]]en, ferlykber mei de [[Amerikaanske Yndiaanske oarloggen]] of de [[Fjetnamoarloch]].
De [[militêr unifoarm|militêre unifoarmen]] fan 'e Keizerlike Striidkrêften en de foarm fan 'e [[helm (holdeksel)|helm]] fan [[Darth Vader]] waarden mei opsetsin [[ynspiraasje (keunst)|ynspirearre]] troch de legerunifoarmen fan 'e [[Dútslân|Dútske]] [[Wehrmacht]] yn 'e [[Twadde Wrâldoarloch]], en itselde jildt foar de [[flagge]] fan it Galaktysk Keizerryk, dy't [[read]] mei in [[swart]] en [[wyt]] embleem yn 'e midden is, wat tinken docht oan 'e [[heakkekrúsflagge]] fan [[nazy-Dútslân]]. De manear dy't Palpatine brûkt om himsels ta [[keizer]] te meitsjen, mei it [[kânselier]]skip as opstapke, ferwiist fierders dúdlik nei it kânselierskip fan [[Adolf Hitler]] foar't er himsels ta ''[[Führer]]'' útrôp. En de [[Grutte Suvering fan de Jedi|Grutte Suvering fan 'e Jedi]] spegelet yn guon opsichten de foarfallen fan 'e [[Nacht fan 'e Lange Messen]]. It ferdjer fan binnenút fan 'e Galaktyske Republyk, dat it foar Palpatine mooglik makket en bewurkmasterje de fal fan dy steat, is dan wer in neibearing fan 'e fal fan 'e [[Romeinske Republyk]] en de oprjochting fan it [[Romeinske Ryk]] troch [[Augustus Oktavianus]].
[[File:Flag of the First Galactic Empire.svg|left|thumb|250px|De [[flagge]] fan it [[Galaktysk Keizerryk]] wie [[ynspiraasje (keunst)|ynspirearre]] troch de [[heakkekrúsflagge]] fan [[nazy-Dútslân]].]]
De franchise linet fierders swier op 'e [[kweeste]] fan 'e [[held]], in [[literêr]] [[motyf (fiksje)|motyf]] dat al brûkt waard yn 'e [[Midsiuwsk]]e [[ridderroman]]s. Yn 'e [[letterkunde]] waard it as in archetypysk sjabloan beskreaun troch [[Joseph Campbell]], in saakkundige op it mêd fan 'e [[ferlykjende mytology]]. Eltse haadpersoan út 'e ''[[Skywalker Saga]]'', te witten Luke yn 'e [[Star Wars-trilogy|oarspronklike trilogy]], Anakin yn 'e [[Star Wars-prequeltrilogy|prequeltrilogy]] en [[Rey (Star Wars)|Rey]] yn 'e [[Star Wars-ferfolchtrilogy|ferfolchtrilogy]], folget de stappen fan sa'n syklus of leit se efterstfoarst ôf om ta it kwea te ferfallen. In krúsjaal elemint is dêrby eat dat Campbell omskriuwt as "boetedwaning mei de heit". De ûntdekking fan Luke dat Darth Vader eins syn heit is, foarmet it sintrale draaipunt fan 'e hiele ''Skywalker Saga'' en wurdt beskôge as ien fan 'e ynfloedrykste en meast ferrassende [[plot]]ûntjouwings út 'e [[filmskiednis]]. It ferlies fan [[Qui-Gon Jinn]], dy't in [[heit]]efiguer is foar [[Obi-Wan Kenobi]], hat grutte ynfloed op 'e fierdere ûntwikkeling fan sawol Obi-Wan as Anakin, mei't Obi-Wan en keizer Palpatine allebeide heitefigueren binne foar Anakin. En [[opperste lieder Snoke]] fiteret [[Kylo Ren]] oan om syn heit [[Han Solo]] te [[fermoardzjen]], wylst Kylo it feit dat Rey in [[wees]] is, brûkt om te besykjen har nei de tsjustere kant fan [[de Krêft]] oer te heljen.
==Kulturele ynfloed==
De ''Star Wars''-franchise hat in oansjenlike ynfloed útoefene op 'e [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[kultuer]] en yndirekt ek op 'e [[popkultuer]] fan 'e hiele [[Westerske wrâld]], dy't ommers sterk ûnder ynfloed stiet fan 'e Amerikaanske [[filmyndustry]] fan [[Hollywood]]. Ferwizings nei it [[fiktive]] [[hielal]] fan ''Star Wars'' binne 45 jier nei it útkommen fan 'e [[Star Wars (film)|earste film]] stevich ferankere yn it [[Amerikaansk-Ingelsk]]. Sa kaam al yn 'e [[1980-er jierren]] it [[Strategic Defense Initiative]], in Amerikaansk definsjeprogramma foar de ferdigening tsjin [[ynterkontinintale ballistyske raket]]ten yn 'e folksmûle bekend te stean as it "Star Wars-programma". It gebrûk fan dy oantsjutting waard al rillegau sa algemien dat [[politisy]] it programma ek sa begûnen te neamen. Fierders binne frazen lykas ''evil empire'' ("ryk fan it kwea") en ''may the Force by with you'' ("mei [[de Krêft]] mei dy/jo wêze") ûnderdiel wurden fan it moderne spraakgebrûk.
[[File:TIE fighter model at Walt Disney Taiwan booth 20150811a.jpg|right|thumb|160px|In model fan in [[TIE-jager]], in ienpersoans [[romteskip]] yn gebrûk by de [[Galaktysk Keizerryk|Keizerlike Striidkrêften]].]]
De earste ''Star Wars''-film, ''[[Star Wars: Episode IV – A New Hope]]'', wie in kulturele ienmakker, mei't in protte minsken fan gâns ferskate eftergrûnen derfan genoaten en yn 'e wurdearring foar dy film wat hiene dat har mei-inoar ferbûn. Dyselde film wie, alteast foar in diel, ek ferantwurdlik foar de hommelse heechtijdagen dy't it [[sjenre]] fan [[science fiction]] yn 'e lette [[1970-er jierren|1970-er]] en [[1980-er jierren]] trochmakke. [[Science fiction-film]]s, foartiid inkeld foarbeholden oan in tige beskaat diel fan it [[publyk]], ûntjoech him yn dy tiid ta in [[mainstream]]sjenre.
Troch it ûnbidige súkses fan ''Star Wars'' is de franchise fansels ek it doelwyt fan [[parody]]en wurden. Bekende foarbylden dêrfan binne de film ''[[Spaceballs]]'' ([[1987]]) en ''Laugh It Up, Fuzzball: The Family Guy Trilogy'', in trilogy fan [[tillefyzjespecial]]s út [[2007]], [[2009]] en [[2010]] fan 'e [[tekenfilmsearje]] foar [[folwoeksene]]n ''[[Family Guy]]'', wêryn't de oarspronklike ''Star Wars''-trilogy op [[komeedzje|komysk]] bedoelde wize neispile wurdt mei [[personaazje]]s út 'e searje. [[Fan (persoan)|Fans]] fan ''Star Wars'' hawwe fierders in protte [[fanfiksje]] en ek [[fanfilm]]s produsearre. Fan dy lêsten binne der safolle dat der yn [[2002]] sels in groep [[priis (ûnderskieding)|prizen]] foar ynsteld waard, de [[Official Star Wars Fan Film Award|Official ''Star Wars'' Fan Film Awards]], [[sponsoring|sponsore]] troch [[filmstudio]] [[Lucasfilm]]. Ut noed oer ynbrek op [[copyright]] mochten dêr yn 't earstoan inkeld parodyen, [[mockumentary]]s en [[dokumintêre]]s oan meidwaan, mar yn [[2007]] besleat Lucasfilm ek serieus bedoelde fanfilms foar de prizen meitingje te litten. De studio moediget de makkelei fan sokke films net oan, mar komt der likemin tsjin fanwegen salang't der gjin sprake is fan in [[winst (ûndernimming)|winsteachmerk]].
==Keppelings om utens==
* {{en}}[http://www.starwars.com/ Offisjele webside fan ''Star Wars'']
* {{fy}}[http://fy.starwars.wikia.com/ De Jedipedy yn it Frysk]
* {{en}}[http://starwars.wikia.com Wookieepedia]
* {{nl}}[http://nl.starwars.wikia.com Yodapedia]
{{boarnen|boarnefernijing=
Foar boarnen en oare literatuer, sjoch ûnder: [http://en.wikipedia.org/wiki/Star_Wars ''References'', ''Works Cited'' en ''Further Reading'', op dizze side] en ûnder: [http://en.wikipedia.org/wiki/List_of_Star_Wars_films ''References'', op dizze side] en ûnder: [http://en.wikipedia.org/wiki/List_of_Star_Wars_television_series ''References'', op dizze side].
----
{{Commonscat|Star Wars}}
}}
{{DISPLAYTITLE:''{{PAGENAME}}''}}
{{Star Wars}}
{{Star Wars personaazjes}}
{{Berjocht:Star Wars rassen}}
{{Berjocht:Star Wars planeten}}
[[Kategory:Star Wars| ]]
[[Kategory:Amerikaanske mediafranchise]]
[[Kategory:Amerikaanske filmsearje]]
[[Kategory:Ingelsktalige filmsearje]]
[[Kategory:Science fiction-filmsearje]]
[[Kategory:Fantasyfilmsearje]]
[[Kategory:Aventoerefilmsearje]]
[[Kategory:Aksjefilmsearje]]
[[Kategory:Franchise fan Lucasfilm]]
[[Kategory:Filmsearje út 1977]]
[[Kategory:Mediafranchise út 1976]]
[[Kategory:Sword and planet]]
[[Kategory:Romtefeart]]
[[Kategory:George Lucas]]
gih1xsc9q5wffqyvvaxmqljc6noxdi7
1089763
1089729
2022-08-20T23:08:18Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Bewurkings fan "[[Wiki:Contributions/CommonsDelinker|CommonsDelinker]]" ([[Meidogger oerlis:CommonsDelinker|oerlis]]) werom set ta de ferzje fan "Ieneach fan 'e Esk".
wikitext
text/x-wiki
{{Mediafranchise
| ôfbylding = Star wars2.svg
| ôfbyldingstekst =
| ôfbyldingsbreedte = 230px
| namme = ''Star Wars''
| betinker = [[George Lucas]]
| eigner = [[Lucasfilm]]
| lân = [[File:Flag of the United States.svg|border|20px]] [[Feriene Steaten]]
| begjinjier = [[1976]]
| einjier =
| langspylfilms = ● [[Star Wars: Episode IV – A New Hope|Ep. IV: A New Hope]]<br>● [[Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back|Ep. V: The Empire Strikes <br> Back]]<br>● [[Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi|Ep. VI: Return of the Jedi]]<br>● [[Star Wars: Episode I – The Phantom Menace|Ep. I: The Phantom Menace]]<br>● [[Star Wars: Episode II – Attack of the Clones|Ep. II: Attack of the Clones]]<br>● [[Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith|Ep. III: Revenge of the Sith]]<br>● [[Star Wars: The Clone Wars (film)|The Clone Wars]]<br>● [[Star Wars: Episode VII – The Force Awakens|Ep. VII: The Force Awakens]]<br>● [[Rogue One: A Star Wars Story|Rogue One]]<br>● [[Star Wars: Episode VIII – The Last Jedi|Ep. VIII: The Last Jedi]]<br>● [[Solo: A Star Wars Story|Solo]]<br>● [[Star Wars: Episode IX – The Rise of Skywalker|Ep. IX: The Rise of <br> Skywalker]]<br>● [[Rogue Squadron: A Star Wars Story|Rogue Squadron]]
| koarte films =
| dokumintêres =
| tillefyzjefilms = ● [[Caravan of Courage: An Ewok Adventure|Caravan of Courage]]<br>● [[Ewoks: The Battle for Endor]]
| searjes = ● [[The Mandalorian]]<br>● [[The Book of Boba Fett]]<br>● [[Obi-Wan Kenobi (tillefyzjesearje)|Obi-Wan Kenobi]]<br>● [[Andor (tillefyzjesearje)|Andor]]
| tekenfilmsearjes = ● [[Star Wars: Droids|Droids]]<br>● [[Ewoks (tillefyzjesearje)|Ewoks]]<br>● [[Star Wars: Clone Wars (tillefyzjesearje út 2003)|Clone Wars]]<br>● [[Star Wars: The Clone Wars (tillefyzjesearje út 2008)|The Clone Wars]]<br>● [[Star Wars: Rebels|Rebels]]<br>● [[Star Wars: Blips|Blips]]<br>● [[Star Wars: Forces of Destiny|Forces of Destiny]]<br>● [[Star Wars: Galaxy of Adventures|Galaxy of Adventures]]<br>● [[Star Wars: Resistance|Resistance]] <br>● [[Star Wars: Roll Out|Roll Out]]<br>● [[Star Wars: Galaxy of Creatures|Galaxy of Creatures]] <br>● [[Star Wars: Visions|Visions]] <br>● [[Star Wars: The Bad Batch|The Bad Batch]]
| specials = [[Star Wars Holiday Special]]
| toanielstikken =
| fideospultsjes = ferskaat, sjoch [[#Fideospultsjes|hjirre]]
| boerdspullen = ferskaat, sjoch [[#Merchandising|hjirre]]
| kaartspullen = ferskaat, sjoch [[#Merchandising|hjirre]]
| romans = ferskaat, sjoch [[#Literatuer|hjirre]]
| ferhalen =
| ferhalebondels =
| companionboeken =
| strips = ferskaat, sjoch [[#Strips|hjirre]]
| soundtracks = ● ''[[Star Wars (soundtrack)|Ep. IV: A New Hope]]''<br>● ''[[Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back (soundtrack)|Ep. V: The Empire Strikes <br> Back]]''<br>● ''[[Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi (soundtrack)|Ep. VI: Return of the Jedi]]''<br>● ''[[Star Wars: Episode I – The Phantom Menace (soundtrack)|Ep. I: The Phantom Menace]]''<br>● ''[[Star Wars: Episode II – Attack of the Clones (soundtrack)|Ep. II: Attack of the Clones]]''<br>● ''[[Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith (soundtrack)|Ep. III: Revenge of the Sith]]''<br>● ''[[Star Wars: Episode VII – The Force Awakens (soundtrack)|Ep. VII: The Force Awakens]]''<br>● ''[[Rogue One: A Star Wars Story (soundtrack)|Rogue One]]'' <br>● ''[[Star Wars: Episode VIII – The Last Jedi (soundtrack)|Ep. VIII: The Last Jedi]]''<br>● ''[[Solo: A Star Wars Story (soundtrack)|''Solo]]''<br>● ''[[Star Wars: Episode IX – The Rise of Skywalker (soundtrack)|Ep. IX: The Rise of <br> Skywalker]]''
| webside = [http://www.starwars.com/ www.starwars.com]
}}
{{Oar|de Amerikaanske mediafranchise|Star Wars (betsjuttingsside)}}
'''''Star Wars''''' ([[Ingelsk]] foar "Stjerre-oarloggen") is in tige [[populêr]]e [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[science fiction]]-[[mediafranchise]] dy't betocht is troch [[George Lucas]]. De franchise, dy't ta it [[subsjenre]] [[sword and planet]] rekkene wurde kin, is eigendom fan [[Lucasfilm]], in [[filmstudio]] dy't yn [[2012]] oernommen waard troch [[The Walt Disney Company]]. ''Star Wars'' wurdt yn 'e regel ornearre begûn te wêzen mei de [[film]] ''[[Star Wars (film)|Star Wars]]'', út [[1977]], dy't letter mei weromwurkjende krêft omneamd waard ta ''Star Wars: Episode IV – A New Hope''. De [[ferboeking]] fan it [[senario]] fan dy film kaam lykwols al yn [[1976]] út. De earste film wie in reuseftich súkses, en ''Star Wars'' ûntjoech him al rillegau ta in wrâldwiid [[popkultuer]]fenomeen.
De ferhalen fan ''Star Wars'' spylje har ôf tsjin in optochte eftergrûn "lang ferlyn, yn in [[stjerrestelsel]] fier, fier fuort". Yn 'e grûn giet it om 'e ivige striid tusken [[goed en kwea]]. Dêrby fertsjintwurdigje de [[Jedi|Jedi-ridders]] it [[goed]]e, en harren rivalen, de [[Sith]], it [[kwea]]. It optochte universum omfiemet ek in protte [[tema (fiksje)|tema's]] dy't ûntliend binne oan [[filosofy]] en [[religy]]. In foarbyld dêrfan is 'De Krêft' (''The Force''), in [[pseudowittenskip]]like boarne fan [[enerzjy]] dy't de brûker [[boppenatuerlik]] lykjende fermogens jaan kin. Yn it ramt fan 'e franchise binne njonken de [[filmsearje]] adaptaasjes ta oare media ferskynd, lykas [[tillefyzjefilm]]s, [[live-action]][[tillefyzjesearje]]s, [[tekenfilmsearje]]s, [[fideospultsje]]s, [[roman]]s, [[strip]]s, [[soundtrack]]albums, [[kaartspul]]len, [[boerdspul]]len en [[boartersguod]]. Anno [[2022]] hawwe de ''Star Wars''-films tsien [[Oscar]]s en ien [[Golden Globe]] wûn, mei dêropta nominaasjes foar nochris tritich oare Oscars en fjouwer oare Golden Globes.
==Setting==
De ''Star Wars''-[[mediafranchise|franchise]] jout de aventoeren wer fan [[personaazje]]s "lang ferlyn yn in [[stjerrestelsel]] fier, fier fuort", dêr't [[minske]]n gearlibje mei [[bûtenierdske wêzens]] fan alderhanne rassen en teffens mei [[keunstmjittige yntelliginsje|selstinkende]] [[robot]]s. Dy helpe [[libben]]e wêzens by it útfieren fan rûtinemjittige deistige taken (lykas [[ûnderhâld]]) of beskikke oars oer spesjalistyske [[kennis]] (lykas in [[tolk (berop)|tolk]]). Sa'n robot wurdt ornaris oantsjut as in "droïde" ([[Ingelsk]]: ''droid''; in [[ôfkoarting]] foar "[[androïde]]").
[[File:Star Wars characters at Madame Tussaud.jpg|left|thumb|250px|[[Waaksen byld]]en fan [[Darth Vader]] (l.) en [[Luke Skywalker]] (rj.) ferwikkele yn in gefjocht mei [[ljochtsabel]]s, mei op 'e eftergrûn it tasjende figuer fan [[keizer]] [[Palpatine]].]]
[[Tillekommunikaasje]] giet fia twasidige [[radioferbining]]s, mei [[audiofisueel|audiofisuele]] [[byldskerm]]en en mei [[holografy]]ske [[projeksje]]s. [[Ferfier]] op it planeetoerflak giet mei saneamde '[[lânglider]]s' (Ingelsk: ''landspeeder''), [[auto's]] sûnder [[tsjil]]len dy't gebrûk meitsje fan [[anty-gravitaasje]]technology. Der besteane ek '[[glydmotor]]s' of 'sweefmotors' (''speeder bikes'' of ''hover bikes''), dat [[motorfyts]]en mei deselde technology binne. Foar [[oarloch]]fiering op [[grûn|lân]] wurde fierders saneamde '[[rinner (Star Wars)|rinners]]' ynset, [[pânserfiertúch|pânserfiertugen]] dy't net op tsjillen geane, mar op lange [[meganyk|meganyske]] [[skonk]]en. De bekendste soarten rinners binne de fjouwerskonkige [[AT-AT]] en de twaskonkige [[AT-ST]].
[[Romtefeart]] tusken bewenne [[planeten]] komt in protte foar en wurdt mooglik makke troch it bestean fan [[hyperromte]]technology foar [[flugger-as-ljochtreizgjen]] . [[Romteskip]]pen rinne útinoar fan lytse ienpersoans tastellen oant reuseftige skippen. Ienpersoans romteskippen foar [[oarloch]]fiering wurde 'stjerrejagers' (''starfighters'') neamd en binne ferlykber mei [[strieljager]]s. De bekendste types fan sokke romteskippen binne de [[X-wjukjager]] (''X-wing fighter'') en [[Y-wjukjager-bommesmiter]] (''Y-wing fighter-bomber'') dy't brûkt wurdt troch it [[Rebelleferbûn (Star Wars)|Rebelleferbûn]], en de [[TIE-jager]] (''TIE fighter'') fan 'e [[Galaktysk Keizerryk|Keizerlike Striidkrêften]]. De grutste oarlochsromteskippen, ferlykber mei [[fleandekskip]]pen, binne '[[stjerreslachskip]]pen' (eins yn it Ingelsk ''star destroyers'' neamd, dat oerset wurde moat as "stjerre[[torpedoboatjager]]s", mar ek letterlik as "stjerreferdylgers" útlein wurde kin). Teffens besteane der stasjonêre [[romtestasjon]]s, lykas de '[[deadsstjer]]ren' (''death stars''), dy't de grutte fan in lytse [[moanne (byplaneet)|moanne]] hawwe.
[[File:StormTrooper Blaster.jpg|right|thumb|180px|De [[ploffer (Star Wars)|ploffer]] (''blaster'') fan in [[stoarmtroeper (Star Wars)|stoarmtroeper]] fan it [[Galaktysk Keizerryk]].]]
In [[mystyk|mystike]] mar skynber apersonele krêft, dy't bekend stiet as "[[de Krêft]]" (''the Force''), wurdt yn 'e [[Star Wars (film)|oarspronklike film]] omskreaun as "in [[enerzjy]]fjild skepen troch alle libbene wêzens […, dat] it stjerrestelsel gearbynt." Troch training en [[meditaasje]] kinne dyjingen dy't "sterk yn 'e Krêft" binne, fermogens bemachtigje dy't [[boppenatuerlik]] lykje, wêrûnder [[telekineze]], [[telepaty]], [[profesij|foarkennis]] en de manipulaasje fan fysike enerzjy. Brûkers fan 'e Krêft binne mar tige minmachtich yn ferhâlding ta de folsleine [[befolking]]. De Krêft is it wichtichste [[ark en reau|ark]] én [[wapen]] fan twa [[militêre oarder (religieus genoatskip)|ridderoarders]] dy't sûnt minskewitten mei-inoar yn konflikt binne. Dat binne de [[Jedi]], dy't fungearje as bewekkers fan 'e [[frede]] yn 'e [[Galaktyske Republyk]] en de ljochte kant fan 'e Krêft brûke foar [[selsferdigening]] en [[arbitraazje]], en de [[Sith]], dy't de tsjustere kant fan 'e Krêft ynsette foar harren persoanlike doelen en it fersprieden fan [[eangstme]] en [[agresje]]. Wylst Jedi-ridders gauris relatyf manmachtich wêze kinne, binne de Sith altyd beheind ta twa: in master en syn learling.
De Jedi en de Sith jouwe as [[wapen]] de foarkar oan 'e saneamde [[ljochtsabel]]: in [[swurd]] mei in [[limmet]] fan enerzjy dat troch frijwol elts materiaal hinne snije kin en dêr't teffens enerzjyprojektilen mei ôfwarre wurde kinne. De rest fan 'e befolking, [[soldaten]] likegoed as [[kriminelen]] en eltsenien dêrtuskyn, brûkt saneamde "[[ploffer (Star Wars)|ploffers]]": [[fjoerwapen|projektylfjoerwapens]] basearre op [[laser]]technology.
It stjerrestelsel foarmet (fan oarsprong) ien reuseftige [[republyk]], de [[Galaktyske Republyk]], dy't bestjoerd wurdt troch de Galaktyske [[Senaat]] op 'e planeet [[Coruscant]]. Dêrnjonken hawwe de measte bewenne planeten har eigen, [[autonomy|autonome]], [[regear]]. Al neigeraden dat men fierder fan it sintrum fan 'e macht ôf komt, belunet de ynfloed fan 'e autoriteiten. Yn 'e bûtenste rânen fan it stjerrestelsel slane sadwaande [[organisearre misdie|misdiesyndikaten]] foar master op, lykas de [[kartel]]s fan 'e [[Hutt (Star Wars)|Hutt]], dy't har talizze op yllegale aktiviteiten lykas [[smokkeljen]] en [[slavehannel]]. De tsjinsten fan [[preemjejager]]s wurdt fakentiden gebrûk fan makke troch sawol [[gangster]]s as [[oerheid|oerheden]].
It fiktyf universum fan ''Star Wars'' omfiemet ferskate tiidrekken, wêrûnder:
*de Hege Republyk: de heechtijdagen fan 'e [[Galaktyske Republyk]], likernôch 200 jier foarôfgeande oan 'e [[Star Wars-prequeltrilogy|''Star Wars''-prequeltrilogy]]. Yn dy tiid spylje de ûnderdielen fan it [[multymedia]]projekt ''[[Star Wars: The High Republic]]'' en de [[tillefyzjesearje]] ''[[The Acolyte (tillefyzjesearje)|The Acolyte]]''.
*de Fal fan 'e Jedi: it tiidrek wêryn't de Galaktyske Republyk troch de Sith korrumpearre en ûnder fuotten helle wurdt. Ek de [[Kloane-oarloggen]] en dêropfolgjende [[Grutte Suvering fan de Jedi|ferfolgings fan 'e Jedi]] alle hjirûnder. Yn dit tiidrek spylje de [[Star Wars-prequeltrilogy|''Star Wars''-prequeltrilogy]], de [[tekenfilm]] ''[[Star Wars: The Clone Wars (film)|Star Wars: The Clone Wars]]'' en de [[tekenfilmsearje]]s ''[[Star Wars: Clone Wars (tillefyzjesearje út 2003)|Star Wars: Clone Wars]]'' en ''[[Star Wars: The Clone Wars (tillefyzjesearje út 2008)|Star Wars: The Clone Wars]]''.
[[File:Star-Wars-aurek-besh-alphabet-chart.svg|right|thumb|250px|Utlis oangeande it ''aurebesh''-[[alfabet]] dat yn 'e ''Star Wars''-franchise yn gebrûk is foar it Basaalsk (''Basic''), de ''[[lingua franca]]'' fan it Stjerrestelsel.]]
*it Regear fan it Keizerryk: it tiidrek wêryn't it stjerrestelsel oerhearske wurdt troch it [[diktatuer|diktatoriale]] [[Galaktysk Keizerryk]] mei [[Palpatine]] as [[keizer]]. Yn dit tiidrek spylje de film ''[[Solo: A Star Wars Story]]'', de tillefyzjesearje ''[[Obi-Wan Kenobi (tillefyzjesearje)|Obi-Wan Kenobi]]'' en de tekenfilmsearje ''[[Star Wars: The Bad Batch]]''.
**it Tiidrek fan 'e Rebûlje: de perioade yn 'e twadde helte fan it Regear fan it Keizerryk dat it [[Rebelleferbûn (Star Wars)|Rebelleferbûn]] oprjochte wurdt en in nije [[boargeroarloch]] yn it stjerrestelsel begjint om it Galaktysk Keizerryk ûnder fuotten te heljen. Yn dit tiidrek spylje de oarspronklike [[Star Wars-trilogy|''Star Wars''-trilogy]], de film ''[[Rogue One: A Star Wars Story]]'', de tillefyzjesearje ''[[Andor (tillefyzjesearje)|Andor]]'' en de tekenfilmsearje ''[[Star Wars: Rebels]]''.
*de Nije Republyk: it tiidrek nei de fal fan it Galaktysk Keizerryk, as de Galaktyske Republyk op 'e nij oprjochte wurdt yn 'e foarm fan 'e [[Galaktyske Republyk|Nije Republyk]] en syn formative jierren trochmakket. Yn dizze perioade spylje de tillefyzjesearje ''[[The Mandalorian]]'' en de [[spin-off]]searjes dêrfan, ''[[The Book of Boba Fett]]'' en ''[[Ahsoka (tillefyzjesearje)|Ahsoka]]'', en ek ''[[Rangers of the New Republic]]''.
**de Opkomst fan 'e Earste Oarder: de perioade wêryn't de restanten fan it âlde Galaktysk Keizerryk harsels werfoarmje ta de [[Earste Oarder (Star Wars)|Earste Oarder]] en grutte súksessen boeke yn har stribjen ta de weroprjochting fan it Keizerryk. [[Held]]en fan 'e eardere Rebûlje liede no it [[Ferset (Star Wars)|Ferset]] yn in striid om it fuortbestean fan 'e Nije Republyk te bewissigjen. Yn dizze perioade spylje de [[Star Wars-ferfolchtrilogy|''Star Wars''-ferfolchtrilogy]] en de tekenfilmsearje ''[[Star Wars: Resistance]]''.
(It eardere ''Star Wars'' Expanded Universe omfette oare tiidlinen en tiidrekken, dy't lykwols nei de oername fan [[Lucasfilm]] troch [[The Walt Disney Company|Disney]], yn [[2012]], [[retcon]]d waarden en op [[25 april]] [[2014]] formeel omneamd waarden ta ''Star Wars Legends''.)
==Films==
De kearn fan 'e ''Star Wars''-franchise wurdt foarme troch trije [[trilogy|filmtrilogyen]], dy't mei-inoar oantsjut wurde as de ''[[Skywalker Saga]]''. De njoggen ûnderskate [[film]]s fan dy [[filmsearje]] waarden op net-[[gronology]]ske wize produsearre. De [[ôflevering]]s ([[Ingelsk]]: ''episodes'') IV, V en VI foarmen de oarspronklike [[Star Wars-trilogy|''Star Wars''-trilogy]], dy't fan [[1977]] oant en mei [[1983]] makke waard troch de betinker fan ''Star Wars'', [[George Lucas]], en syn ûnôfhinklike [[filmstudio]] [[Lucasfilm]]. De folgjende trilogy, dy't tusken [[1999]] en [[2005]] ferskynde, omfette de ôfleverings I, II en III, en wurdt dêrom oantsjut as de [[Star Wars-prequeltrilogy|''Star Wars''-prequeltrilogy]], mei't in [[prequel]] in film of oar wurk fan [[fiksje]] is dat neffens de ynterne gronology fan it ferhaal foarôfgiet oan in earder publisearre wurk. De prequeltrilogy waard ek troch Lucas en it selsstannige Lucasfilm makke.
[[File:George Lucas 1986 (cropped).jpg|left|thumb|160px|[[George Lucas]], de betinker fan ''Star Wars''.]]
Yn [[2012]] waard Lucasfilm oernommen troch [[The Walt Disney Company]] en waard it in [[dochterûndernimming]] fan dy multymediakorporaasje. It wie sadwaande Disney dat fan [[2015]] oant [[2019]] de ôfleverings VII, VIII en IX makke, dy't de saneamde [[Star Wars-ferfolchtrilogy|''Star Wars''-ferfolchtrilogy]] foarmje, ek wol de ''Star Wars''-sequeltrilogy neamd (''sequel'' is it Ingelske wurdt foar "[[ferfolch]]"). Disney wie ek ferantwurdlik foar de makkelei fan ferskate op harsels steande ''Star Wars''-films, dy't wol oantsjut wurde as de "Antologysearje" (''anthology'' is it Ingelske wurd foar "[[blomlêzing]]"). Anno [[2022]] giet it dêrby om ''[[Rogue One: A Star Wars Story]]'' ([[2016]]) en ''[[Solo: A Star Wars Story]]'' ([[2018]]). Dy films wurde net ta de ''Skywalker Saga'' rekkene.
===''Skywalker Saga''===
De ''Skywalker Saga'' is in rige fan njoggen ''Star Wars''-films, ferdield oer trije [[filmtrilogy]]en: de oarspronklike [[Star Wars-trilogy|''Star Wars''-trilogy]] ([[1977]]-[[1983]]), de [[Star Wars-prequeltrilogy|''Star Wars''-prequeltrilogy]] ([[1999]]-[[2005]]) en de [[Star Wars-ferfolchtrilogy|''Star Wars''-ferfolchtrilogy]] ([[2015]]-[[2019]]). De rige fertelt oer de aventoeren fan [[haadpersoan]] [[Luke Skywalker]] en syn [[famyljeleden]] en [[freonskip|freonen]] tsjin 'e eftergrûn fan in [[boargeroarloch]] yn it [[Stjerrestelsel]], wêrby't de [[demokratysk]]e mar yneffektive [[Galaktyske Republyk]] ûnder fuotten helle wurdt om ferfongen te wurden troch in [[diktatuer]], it [[Galaktysk Keizerryk]]. Dat liedt dan letter wer ta in [[opstân]] tsjin it Keizerlik skrikbewâld.
[[File:Mark Hamill (48419236062) Cropped.jpg|right|thumb|160px|[[Mark Hamill]] spile yn 'e oarspronklike [[Star Wars-trilogy|''Star Wars''-trilogy]] de rol fan [[Luke Skywalker]].]]
[[George Lucas]], de betinker fan ''Star Wars'', hie al foàr it útkommen fan 'e [[Star Wars (film)|earste ''Star Wars''-film]], yn [[1977]], grutte plannen foar it meitsjen fan in trilogy fan trilogyen. Dat makke er yn [[1978]] by in [[fraachpetear]] mei it [[tydskrift]] ''[[Time (tydskrift)|Time]]'' bekend, en yn [[1981]], nei't de [[The Empire Strikes Back|twadde film]] yn 'e [[bioskoop]] kommen wie, befêstige er dat er yn grutte halen it ferhaal foar noch sân oare films klear hie.
{{Clearleft}}
====''Star Wars''-trilogy====
De ''Star Wars''-trilogy, gauris de 'oarspronklike' ''Star Wars''-trilogy of de 'orizjinele' ''Star Wars''-trilogy neamd om him te ûnderskieden fan 'e letter makke filmtrilogyen yn it ramt fan ''Star Wars'', wie folslein it optinksel fan [[George Lucas]]. Dyselde woe yn [[1971]] in filmadaptaasje meitsje fan 'e [[searjefilm]] ''[[Flash Gordon (tillefyzjesearje)|Flash Gordon]]'', út 'e [[1930-er jierren]], mar it slagge him net om 'e [[filmrjochten]] dêrop te besetten. Linkendewei begûn er dêrom mar in eigen [[science fiction]]-[[epos]] te betinken, wêrby't er him [[ynspiraasje (keunst)|ynspirearje]] liet troch de science fiction-[[roman]]s fan [[Edgar Rice Burroughs]] en beskate films (dy't net ta science fiction hearre) fan 'e [[Japan]]ske [[regisseur]] [[Akira Kurosawa]].
[[File:Star Wars Identities (8348847356).jpg|left|thumb|250px|In model fan 'e ''[[Millennium Falcon]]'', it [[romteskip]] fan [[Han Solo]].]]
Lucas skreau in gearfetting fan twa [[bledside|siden]] fan syn ferhaal, mei as [[titel (namme)|titel]] ''Journal of the Whills'', en dêr gied er mei te suteljen by de [[filmstudio's]] fan [[Hollywood]] lâns. [[United Artists]], [[Universal Pictures]] en [[The Walt Disney Company|Disney]] seagen der neat yn en wiisden it ôf, mar [[20th Century Fox]] besleat der yn te [[ynvestearjen]]. Lucas fûn lykwols, nei't er der nochris [[kritysk]] nei sjoen hie, dat syn oarspronklike ferhaal te yngewikkeld wie foar in film, dat op [[17 april]] [[1973]] sette er útein mei in trettjin siden tellende, werskreaune ferzje fan syn [[senario]], dat er diskear ''The Star Wars'' neamde. Tsjin [[maaie]] [[1974]] hied er dat útwreide ta in folslein skript troch eleminten lykas de [[Sith]] en de [[Deadsstjer]] ta te foegjen, mar dêrtroch, sa fûn er, wie it ferhaal te lang wurden foar ien film. Der folgen noch ferskate nije ferzjes fan it senario, oant Lucas it ferhaal úteinlik werombrocht hie ta wat de [[Star Wars (film)|earste film]] wurde soe.
It ûnbidige súkses fan dy film, dy't yn [[1977]] útkaam, makke dat Lucas besleat om fan syn projekt in [[filmsearje]] te meitsjen. Hy hie fuort al in trilogy fan trilogyen yn 'e holle, mar it soe mear as fjirtich jier yn beslach nimme om dat idee te ferwêzentlikjen. De beide folgjende dielen fan 'e oarspronklike ''Star Wars''-trilogy, dy't yn [[1980]] en [[1983]] yn 'e [[bioskoop]] kamen, waarden [[finansierd]] troch Lucas syn eigen filmstudio [[Lucasfilm]] fan it [[jild]] dat fertsjinne wie mei de earste film. Beide ferfolgen wiene ek grutte [[kommersje]]le súksessen, hoewol net sa grut as de earste film.
It ferhaal fan 'e oarspronklike trilogy folget it stribjen fan 'e jonge [[Luke Skywalker]] om in [[Jedi|Jedi-ridder]] te wurden yn in tiid dat de Jedi sa goed as útrûge binne troch it [[Galaktysk Keizerryk]]. Dêrnjonken wurdt ek gâns omtinken jûn oan 'e geduerige striid fan Luke en oaren mei de [[kwea|boasaardige]] Keizerlike hantlanger [[Darth Vader]] en de wrakseling fan it [[Rebelleferbûn (Star Wars)|Rebelleferbûn]] om it Stjerreselsel te befrijen fan it skrikbewâld fan it Galaktysk Keizerryk.
=====''Star Wars: Episode IV – A New Hope''=====
[[File:Star_Wars_Logo.svg|right|thumb|200px|It logo fan ''[[Star Wars: Episode IV – A New Hope]]''.]]
{{Apart|Star Wars: Episode IV – A New Hope}}
Yn ''Star Wars: Episode IV – A New Hope'' wennet [[Luke Skywalker]] ([[Mark Hamill]]), in [[wees]]jonge dy't [[adopsje|oannommen]] is troch syn [[omke]] en [[muoike]], op in [[boerespultsje]] yn 'e [[woastyn]] fan 'e [[planeet]] [[Tatooine]], dêr't er dreamt fan gruttere en bettere dingen. As syn omke in pear twaddehâns [[androïde]]n oanskaft, [[R2-D2]] ([[Kenny Baker (Ingelsk akteur)|Kenny Baker]]) en [[C-3PO]] ([[Anthony Daniels]]), ûntdekt Luke dat R2-D2 in boadskip befettet fan [[prinsesse]] [[Leia Organa]] fan Alderaan ([[Carrie Fisher]]) oan Jedi-master [[Obi-Wan Kenobi]] ([[sir]] [[Alec Guinness]]), dy't [[ûnderdûken|ûnderdûkt]] as [[balling]] op Tatooine libbet. R2-D2 naait út en Luke giet der mei C-3PO efteroan, en úteinlik bedarje se sa trijeresom by Obi-Wan. Dyselde fertelt Luke dat er foarhinne in [[freonskip|freon]] fan Luke syn [[heit]] [[Anakin Skywalker|Anakin]] wie. Anakin wie nammentlik syn learling oant er [[fermoarde]] waard troch [[Darth Vader]] (lichem: [[David Prowse]]; stim: [[James Earl Jones]]), de trewant fan [[keizer]] [[Palpatine]].
As Luke ûntdekt dat syn omke en muoike yn syn ôfwêzigens fermoarde binne troch Keizerlike [[stoarmtroeper (Star Wars)|stoarmtroepers]] op 'e siik nei de beide androïden, jout er him by Obi-Wan, dy't him fertelt dat it syn [[lotsbestimming]] is om, krekt as syn heit foar him, in Jedi-ridder te wurden. Se hiere de [[smokkeljen|smokkelder]] [[Han Solo]] ([[Harrison Ford]]) en syn [[Wookiee]]-[[piloat]] [[Chewbacca]] ([[Peter Mayhew]]) yn, en sette yn harren [[romteskip]], de ''[[Millennium Falcon]]'', ôf fan Tatooine nei [[Alderaan]]. Dêr oankommen, ûntdekke se dat dy planeet ferneatige is troch in reuseftich Keizerlik [[romtestasjon]] dat de [[Deadsstjer]] hjit. Harren skip komt fêst te sitten yn in [[lûkstriel]] fan it romtestasjon, mar se witte oan [[finzen]]skip te ûntkommen en rêde prinsesse Leia, dy't op 'e Deadsstjer fêstholden wurdt. Obi-Wan Kenobi [[selsopoffering|offeret himsels op]] om 'e oaren de kâns te jaan om te ûntsnappen. Luke, Leia, Han, Chewbacca, R2-D2 en C-3PO leverje de [[blaudruk]]ken fan 'e Deadsstjer ôf by it [[Rebelleferbûn (Star Wars)|Rebelleferbûn]], wêrnei't se dielnimme oan in oanfal dy't de Deadsstjer ferneatigje moat.
[[File:Hotel-sididriss.jpg|left|thumb|250px|It Hotel Sidi Driss yn [[Matmata]], yn [[Tuneezje]], gie yn ''[[Star Wars: Episode IV – A New Hope]]'' troch foar de pleats fan 'e [[omke]] en [[muoike]] fan [[Luke Skywalker]] op [[Tatooine]].]]
''Star Wars: Episode IV – A New Hope'', oarspronklik útbrocht ûnder de titel ''Star Wars'', waard [[regissearre]] troch [[George Lucas]] nei in [[senario]] fan himsels. De film gie op [[25 maaie]] [[1977]] yn [[premiêre]], en brocht [[$]]775,8 miljoen op tsjin in [[budget]] fan $11 miljoen. ''Star Wars: Episode IV – A New Hope'' wie de meast [[opbringst (jild)|opbringende]] film fan [[1977]] en teffens de meast opbringende film aller tiden, en mei [[ynflaasjekorreksje]] is it noch altyd de op ien nei meast opbringende film yn [[Noard-Amearika]] (nei ''[[Gone with the Film (film)|Gone with the Wind]]'') en de op trije nei meast opbringende film wrâldwiid (nei ''Gone with the Wind'', ''[[Avatar (film út 2009)|Avatar]]'' en ''[[Titanic (film út 1997)|Titanic]]'').
De film waard nominearre foar 11 [[Oscar]]s en wûn dêrfan 7; ek wiene der nominaasjes foar 4 [[Golden Globe]]s (1 wûn); 6 [[BAFTA's]] (2 wûn); en 17 [[Saturn Award]]s (13 wûn, wêrûnder de [[priis (ûnderskieding)|priis]] foar bêste [[science fiction-film]]). Yn [[1989]] wie ''Star Wars: Episode IV – A New Hope'' ien fan 'e earste 25 films dy't omreden fan [[kulturele]], [[histoarysk]]e en/of [[estetysk]]e wearde troch de [[Library of Congress]] foar preservearring foar de ivichheid opnommen waarden yn it [[National Film Registry]]. ''Star Wars: Episode IV – A New Hope'' wurdt tsjintwurdich beskôge as ien fan 'e bêste en ynfloedrykste films út 'e [[filmskiednis]].
=====''Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back''=====
[[File:Theempirestrikesback-logo.svg|right|thumb|200px|It logo fan ''[[Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back]]''.]]
{{Apart|Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back}}
''Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back'' spilet trije jier nei de oerwinning dy't it Rebelleferbûn mei de ferneatiging fan 'e Deadsstjer boekte. De [[boargeroarloch]] giet noch altyd troch en Keizerlike troepen twinge de rebellen ta de [[evakuaasje]] fan in wichtige basis op 'e [[iisplaneet]] [[Hoth]]. Dêrta oardere troch de [[geast]] fan Obi-Wan Kenobi (sir Alec Guinness), reizget Luke Skywalker (Mark Hamill) mei R2-D2 (Kenny Baker) nei de planeet [[Dagobah]], dêr't de âlde Jedi-ridder [[Yoda]] ([[Frank Oz]]) as [[klúzner]] yn ballingskip libbet. Dyselde stimt deryn ta om Luke te trainen, hoewol't er net ûnder stuollen of banken stekt dat er syn twifels hat oer Luke syn geskiktheid om Jedi te wurden.
Underwilens binne Han Solo (Harrison Ford), Chewbacca (Peter Mayhew), prinsesse Leia (Carrie Fisher) en C-3PO (Anthony Daniels) fan Hoth ûntkommen yn 'e ''Millennium Falcon'', mar as it romteskip stikken rekket, moatte se help sykje yn 'e Stêd yn 'e Wolkens op 'e planeet [[Bespin]], dy't bestjoerd wurdt troch Han syn âlde freon [[Lando Calrissian]] ([[Billy Dee Williams]]). Dêr rinne se lykwols yn in [[mûklaach]], mei't Lando ûnder ien tekken blykt te skûljen mei Darth Vader, (David Prowse/James Earl Jones) de wichtichste hantlanger fan keizer Palpatine (lichem: [[Elaine Baker (aktrise)|Elaine Baker]]; stim: [[Clive Revill]]). Luke brekt syn training troch Yoda ôf as er berjocht kriget fan 'e finzenname fan syn freonen, en set nei de Stêd yn 'e Wolkens ta.
[[File:Carrie_Fisher_2013_cropped_retouched.jpg|left|thumb|160px|[[Carrie Fisher]] spile yn 'e oarspronklike [[Star Wars-trilogy|''Star Wars''-trilogy]] de rol fan [[prinsesse]] [[Leia Organa|Leia]].]]
Vader lit Han Solo ynfrieze yn (de [[fiktive]] stof) karbonyt, wêrnei't er him oan 'e [[preemjejager]] [[Boba Fett]] (lichem: [[Jeremy Bulloch]]; stim: [[Jason Wingreen]]) jout. Dyselde is fan doel de [[preemje (opspoaringsmetoade)|preemje]] te ynkassearjen dy't de [[gangster]] [[Jabba de Hutt]] op syn holle set hat, en reizget dêrfoar mei de ynferzen Solo ôf nei [[Tatooine]]. It lot fan syn âlde freon bringt Lando derta om [[oerrinnen|oer te rinnen]] nei de rebellen. Hy befrijt Chewbacca, C-3PO en prinsesse Leia en naait mei harren en de krekt arrivearre R2-D2 út yn 'e reparearre ''Millennium Falcon''. Underwilens siket Luke Darth Vader op en fjochtet in [[duël]] mei de [[ljochtsabel]] út wêrby't er syn [[hân]] [[amputaasje|kwytrekket]] en in skokkende wierheid oer syn heit oan 'e weet komt, foar't er rêden wurdt troch Lando-en-dy.
''Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back'', oarspronklik koartwei ''The Empire Strikes Back'' neamd, waard regissearre troch [[Irvin Kershner]] nei in senario fan [[Leigh Brackett]] en [[Lawrence Kasdan]]. De film gie op [[6 maaie]] [[1980]] yn premiêre, en brocht $538,4 miljoen op tsjin in budget fan $30,5 miljoen. Dêrmei wie ''Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back'' de meast opbringende film fan [[1980]]. Tsjintwurdich wurdt ''Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back'' rûnom sjoen as ien fan 'e bêste films aller tiden en as in foarbyld fan hoe't in ferfolch de oarspronklike film oertreffe kin. De film waard lykwols foar minder prizen nominearre as [[Star Wars (film)|de earste film]]. Hy wûn 2 Oscars (fan 4 nominaasjes) en en gjin inkele [[Golden Globe]] (fan 1 nominaasje). Wol wûn ''Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back'' in [[BAFTA]], 2 [[Grammy]]s, 4 [[Saturn Award]]s en in [[Hugo Award|Hugo]]. Yn [[2010]] waard ''Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back'' troch de Library of Congress foar preservearring foar de ivichheid útornearre en opnommen yn it National Film Registry.
=====''Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi''=====
[[File:Return_of_the_Jedi_theatrical_logo.png|right|thumb|270px|It logo fan ''[[Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi]]''.]]
{{Apart|Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi}}
Likernôch in jier nei de foarfallen yn 'e [[The Empire Strikes Back|foargeande film]] jout de fan in [[proteze|hânproteze]] foarsjoene Luke Skywalker (Mark Hamill) him yn ''Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi'' op Tatooine by Lando Calrissian (Billy Dee Williams), Chewbacca (Peter Mayhew) en prinsesse Leia (Carrie Fisher) om Han Solo (Harrison Ford) te befrijen út 'e kloeren fan 'e gangster Jabba de Hutt ([[Toby Philpott]], [[David Barclay (poppespiler)|David Barclay]] en [[Mike Edmonds]]). Neitiid keart er werom nei Dagobah om syn training ta Jedi-ridder te ferfetsjen, mar treft dêr syn master Yoda (Frank Oz) oan op syn [[ferstjerren|stjerbêd]]. Mei syn lêste wurden befêstiget Yoda de skokkende wierheid dat de boasaardige Darth Vader (David Prowse/James Earl Jones) eins Luke syn heit Anakin is en dat Luke in nije konfrontaasje mei Vader oangean moat om syn training te foltôgjen.
Underwilens is keizer Palpatine ([[Ian McDiamid]]) úteinset mei de bou fan in nije Deadsstjer, dêr't er yn eigen persoan it tafersjoch oer hâldt. Dat liket it Rebelleferbûn in útsochte kâns ta om twa miggen yn ien klap te slaan troch tagelyk mei de nije [[Deadsstjer]] en de keizer sels ôf te weven. Se begjinne in trijefâldige oanfal: mei in [[float]] fan romteskippen ûnder lieding fan Lando Calrissian (Billy Dee Williams) en [[admiraal]] Ackbar (poppespul: [[Timothy D. Rose|Tim Rose]]; stim: [[Erik Bauersfeld]]); mei in [[kommando]]-ienheid oanfierd troch Han, Chewbacca en prinsesse Leia, dy't op 'e [[moanne (byplaneet)|boskmoanne]] [[Endor (Star Wars)|Endor]] de generatorfasiliteit útskeakelje moat dy't it [[enerzjyfjild|enerzjyskyld]] foar de Deadsstjer opwekket; en mei Luke, dy't him oan board fan 'e Deadsstjer weaget en him troch Vader foar de keizer bringe lit.
[[File:Redwood slope.jpg|left|thumb|250px|It [[Steatspark Grizzly Creek Redwoods]] yn [[Kalifornje]], dat yn ''[[Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi]]'' trochgie foar de [[moanne (byplaneet)|boskmoanne]] [[Endor (Star Wars)|Endor]].]]
De Deadsstjer blykt lykwols in falstrik te wêzen, mei't er ûnôf liket, mar eins folslein operasjoneel is. De rebellen rinne sadwaande yn in mûklaach, wylst Vader Luke besiket te [[ferlieding|ferlieden]] om oer te rinnen nei it Keizerryk. Luke wegeret en ferslacht Vader yn in nij duël mei de ljochtsabels. Keizer Palpatine stiet der by him op oan om Vader te deadzjen, mar Luke ferpoft dat, ek as de keizer driget om Luke sels om te bringen. Underwilens krije de kommando's help fan 'e [[Ewoks]], de bewenners fan 'e Boskmoanne. Dêrtroch witte se de Keizerlike stoarmtroepers op 'e moanne te ferslaan en de generatorfasiliteit te [[sabotearjen]]. De rebellefloat kin dan dochs noch de oanfal op 'e Deadsstjer útfiere, dy't fatale skea oprint. As de swierferwûne Darth Vader sjocht dat keizer Palpatine syn soan Luke [[marteljen|martelet]] en risselwearret om him te fermoardzjen, keart er him tsjin 'e keizer, dy't er yn in reäktorskacht te pletter smyt, hoewol't er dêrby sels deadlike ferwûnings oprint. Luke ûntkomt krekt op 'e tiid út 'e ûntploffende Deadsstjer. Neitiid fiere de rebellen harren oerwinning, wylst Luke it [[stoflik omskot]] fan syn heit [[kremaasje|kremearret]].
''Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi'', oarspronklik koartwei ''Return of the Jedi'' neamd, waard regissearre troch [[Richard Marquand]] nei in senario fan George Lucas en Lawrence Kasdan. De film gie op [[25 maaie]] [[1983]] yn premiêre, en brocht $475,3 miljoen op tsjin in budget fan $32,5 miljoen. Dêrmei wie ''Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi'' de meast opbringende film fan [[1983]]. De film wûn ien [[Oscar]] (út 5 nominaasjes), 1 [[BAFTA]] (út 4 nominaasjes) en 5 [[Saturn Award]]s (út 10 nominaasjes). Yn [[2021]] waard ''Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi'' troch de Library of Congress foar presevearring foar de ivichheid útornearre en opnommen yn it National Film Registry.
[[File:Harrison Ford by Gage Skidmore 3.jpg|right|thumb|160px|[[Harrison Ford]] spile yn 'e oarspronklike [[Star Wars-trilogy|''Star Wars''-trilogy]] de rol fan [[Han Solo]].]]
{{Clearleft}}
====''Star Wars''-prequeltrilogy====
Neffens [[filmprodusint]] [[Gary Kurtz]] waarden de earste plannen foar in [[prequel]]trilogy yn it ramt fan 'e ''Star Wars''-franchise al ûntwikkele doe't de beide lêste films fan 'e oarspronklike trilogy noch yn [[preproduksje]] wiene. Yn [[1980]] befêstige [[George Lucas]] dat er materiaal foar njoggen films hie, mar omreden fan 'e [[stress]] en swierrichheden dy't it meitsjen fan 'e fillms fan 'e oarspronklike trilogy oprôpen, besleat er tsjin [[1981]] om mar ôf te sjen fan fierdere films. Foarútgong fan [[technyk]], benammen op it mêd fan [[special effects]], oertsjûge him der om 'e midden fan 'e [[1990-er jierren]] lykwols fan dat it no mooglik wêze moast om 'e films te meitsjen sa't se him oarspronklik foar eagen stien hiene. Yn [[1997]] waarden de films fan 'e orizjinele trilogy op 'e nij yn 'e bioskoop brocht, nei't se remastere wiene mei de special effects dy't Lucas foar de twadde trilogy brûke woe.
[[File:Ian McDiarmid Brussels Comic Con 2020.jpg|left|thumb|160px|[[Ian McDiarmid]] fertolke de rol fan [[keizer]] [[Palpatine]] yn [[Skywalker Saga|alle trije ''Star Wars''-trilogyen]].]]
Dy twadde trilogy waard eins in [[prequel]] fan 'e oarspronklike trilogy. De nûmering fan 'e ôfleverings (Ingelsk: ''episodes''), dêr't by de earste trilogy nea net folle omtinken oan jûn wie, waard dêrom no fan belang. De films fan 'e oarspronklike trilogy wiene Episodes IV, V en VI, en de films fan 'e prequeltrilogy waarden Episodes I, II en III en spilen dus foarôfgeande oan 'e foarfallen yn 'e oarspronklike trilogy. ''[[Star Wars: Episode I – The Phantom Menace]]'' waard útbrocht yn [[1999]] en krige rûnom omtinken yn 'e [[media]]. Der kaam lykwols op ferskate punten gâns [[krityk]] fan [[fan (persoan)|fans]], en fan gefolgen paste Lucas it ferhaal foar ''[[Star Wars: Episode II – Attack of the Clones]]'' ([[2002]]) en ''[[Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith]]'' ([[2005]]) oan, wat wer ta krityk fan oare fans late.
It ferhaal fan 'e prequeltrilogy begjint 32 jier foàr de foarfallen yn ''[[Star Wars: Episode IV – A New Hope]]'', en folget de training ta [[Jedi|Jedi-ridder]] fan [[Anakin Skywalker]], de [[heit]] fan [[Luke Skywalker|Luke]], ûnder master [[Obi-Wan Kenobi]]. Dêrby wurdt sjen litten hoe't er, nettsjinsteande syn oarspronklike goede bedoelings, lang om let [[ferlieding|ferlaat]] wurdt en ferfalt ta it [[kwea]], en de namme Darth Vader oannimt. Dat bart allegearre tsjin 'e eftergrûn fan it ferfal en de [[korrupsje]] fan 'e âlde [[Galaktyske Republyk]], de [[Grutte Suvering fan de Jedi|ferdylging fan 'e Jedi-oarder]] en de opkomst fan it [[Galaktysk Keizerryk]] ûnder lieding fan 'e [[Sith]]-master [[Darth Sidious]], dy't him neitiid ûntjout ta [[keizer]] [[Palpatine]]. Yn 'e mande mei de oarspronklike trilogy hat betinker George Lucas de de prequeltrilogy wol oantsjut as "de [[trageedzje]] fan Darth Vader".
=====''Star Wars: Episode I – The Phantom Menace''=====
[[File:Sw-ep1-logo.svg|right|thumb|250px|It logo fan ''[[Star Wars: Episode I – The Phantom Menace]]''.]]
{{Apart|Star Wars: Episode I – The Phantom Menace}}
Yn ''Star Wars: Episode I – The Phantom Menace'' arrivearje [[Jedi]]-master [[Qui-Gon Jinn]] ([[Liam Neeson]]) en syn learling [[Obi Wan-Kenobi]] ([[Ewan McGregor]]) by de [[blokkade (militêre strategy)|blokkade]] dy't de [[Hannelsfederaasje]] om 'e planeet [[Naboo]] hinne ynsteld hat. Harren doel is om troch [[ûnderhanneling]]s de blokkade op te heffen. It komt harren raar oer it mad as de Hannelsfederaasje besiket en [[moard|romje harren út 'e wei]]. Wat se net witte, is dat [[Palpatine]] ([[Ian McDiamid]]), de [[senator]] foar Naboo, dy't yn it geheim ek de [[Sith]]-master [[Darth Sidious]] is, it hiele spul efter de skermen wei [[manipulaasje|manipulearret]] en de blokkade sels bewurkmastere hat as ûnderdiel fan syn gruttere plan om ta [[kânselier]] fan 'e [[Galaktyske Republyk]] beneamd te wurden.
Mei de help en yn it selskip fan [[Padmé Amidala]] ([[Natalie Portman]]), de fjirtjinjierrige [[keninginne]] fan Naboo, en in knoffelige [[Gunganen|Gungaanske]] ferstjitling dy't [[Jar Jar Binks]] ([[Ahmed Best]]) hjit, witte Qui-Gon en Obi-Wan fan Naboo te ûntsnappen. Mei't harren romteskip averij oprûn hat, meitsje se ûnderweis nei de Galaktyske [[haadstêd]] op 'e planeet [[Coruscant]] in tuskenstop op 'e woastynplaneet [[Tatooine]]. Dêr moetsje de beide Jedi in njoggenjierrige [[slavernij|slaaf]] dy't Anakin Skywalker ([[Jake Lloyd]]) hjit. Mei't er derfan oertsjûge is dat er yn Anakin de "Utkarde" út 'e [[profesije]]n fûn hat, nimt Qui-Gon de jonge oan as learling, ek al wurdt him dat ûntret troch oare Jedi-ridders, ûnder wa [[Yoda]] ([[Frank Oz]]).
[[File:Spain_Andalusia_Seville_BW_2015-10-23_15-35-15.jpg|left|thumb|250px|It [[Plaza de España]] yn [[Sevilla]], dat yn ''[[Star Wars: Episode I – The Phantom Menace]]'' fungearre as it sintrale [[plein]] yn Theed, de [[haadstêd]] fan 'e [[planeet]] [[Naboo]].]]
Op Coruscant blykt de Galaktyske [[Senaat]] net folle foar Naboo dwaan te kinnen, en fan gefolgen bepraat senator Palpatine keninginne Padmé om in [[moasje fan wantrouwen]] yn stimming te bringen. De hjoeddeistige kânselier [[Finis Valorum]] ([[Terence Stamp]]) wurdt dêrtroch út syn funksje ûntheft en Palpatine wit eltsenien sa te bespyljen dat er sels it kânselierskip oernimme kin. Padmé Amidala keart mei Qui-Gon, Obi-Wan en Jar Jar werom nei Naboo, dêr't se mei de help fan Jar Jar in bûnsgenoatskip mei de Gunganen wit te sluten, de oare [[yntelligint]]e soarte op 'e planeet. Wylst de Gunganen it [[leger (lânmacht)|leger]] fan [[androïde]]n fan 'e Hannelsfederaasje befjochtsje yn in iepen [[fjildslach]], bine de Nabooaanske [[piloat]]en en Anakin de striid oan tsjin 'e blokkade fan 'e planeet. Qui-Gon en Obi-Wan treffe op Naboo [[Darth Maul]] ([[Ray Park]]), de learling fan Darth Sidious. As dy Qui-Gon deadlik wit te ferwûnjen ear't er ferslein wurdt, nimt Obi-Wan de taak oer om Anakin op te lieden ta Jedi-ridder.
''Star Wars: Episode I – The Phantom Menace'' waard regissearre troch [[George Lucas]] nei in senario fan himsels. De film gie op [[16 maaie]] [[1999]] yn premiêre, en brocht $1.027 miljoen op tsjin in budget fan $115 miljoen. Dêrmei wie ''Star Wars: Episode I – The Phantom Menace'' de meast opbringende film fan [[1999]] en (doedestiden) de op ien nei meast opbringende film aller tiden (nei ''[[Titanic (film út 1997)|Titanic]]''). De film waard nominearre foar 3 [[Oscar]]s, 2 [[BAFTA's]] en in [[Grammy]] en wûn 2 [[Saturn Award]]s.
=====''Star Wars: Episode II – Attack of the Clones''=====
[[File:Sw-ep2-logo.png|right|thumb|250px|It logo fan ''[[Star Wars: Episode II – Attack of the Clones]]''.]]
{{Apart|Star Wars: Episode II – Attack of the Clones}}
''Star Wars: Episode II – Attack of the Clones'' spilet tsien jier nei de foarfallen yn ''[[Star Wars: Episode I – The Phantom Menace|The Phantom Menace]]''. Op it libben Padmé Amidala (Natalie Portman), dy't nei de ein fan har termyn as keninginne no de senator foar Naboo is, wurdt in [[moardoanslach|oanslach]] útfierd, dy't lykwols mislearret. Jedi-ridder Obi-Wan Kenobi (Ewan McGregor) en syn learling Anakin Skywalker ([[Hayden Christensen]]) krije opdracht om har te beskermjen. Wylst Obi-Wan de [[slûpmoardner]] opspoart, [[ûnderdûken|dûkt Padmé ûnder]]. Sy en Anakin, dy't as har [[liifwacht]] fungearret, reitsje [[fereale]] opinoar en begjinne in geheime [[relaasje (ynterpersoanlike bân)|relaasje]].
Underwilens behelje de [[yntriizje]]s fan kânselier Palpatine (Ian McDiarmid), dy't bedoeld binne om himsels ta [[autokrasy|allinnehearsker]] te meitsjen, it stjerrestelsel yn 'e [[Kloane-oarloggen]] tusken in Republikeinsk leger fan [[klonen|kloande]] [[soldaten]] oanfierd troch de Jedi, en de [[androïde]]striidkrêften fan 'e [[Konfederaasje fan Unôfhinklike Stelsels]], ûnder lieding fan [[greve]] Dooku ([[Christopher Lee]]). Dy lêste is temûk ek de nije learling fan Sith-master Darth Sidious, it [[alter ego]] fan kânselier Palpatine. Dooku docht him foar as de lieder fan in stikmannich [[planetestelsel]]s dy't har fan 'e Galaktyske Republyk [[sesesje|ôfskiede]] wolle en feroarsaket sa in krisis dy't Palpatine de kâns jout om himsels macht ta te eigenjen dy't er inkeld yn in [[needtastân]] bemachtigje kin.
[[File:Natalie Portman Cannes 2015 4.jpg|left|thumb|160px|[[Natalie Portman]] spile yn 'e [[Star Wars-prequeltrilogy|prequeltrilogy]] de rol fan [[Padmé Amidala]].]]
As Obi-Wan op 'e planeet Geonosis troch Dooku finzen nommen wurdt, sette Anakin en Padmé dêrhinne om him te rêden. Ynstee wurde se sels ek finzen nommen. Dooku leit it trio de [[deastraf]] op, dy't útfierd wurde sil troch in gefjocht mei [[publyk]] tsjin ferskuorrende [[fauna|wylde bisten]] yn in [[arena]]. Se wurde rêden troch in [[bataljon]] kloansoldaten, oanfierd troch Yoda (Frank Oz), [[Mace Windu]] ([[Samuel L. Jackson]]) en oare masters fan 'e [[Hege Jedi Ried]]. Yn it gefjocht ferwûnet Dooku Obi-Wan en slacht Anakin de [[rjochterhân]] ôf, mar Yoda komt tuskenbeiden en ferdigenet de oare Jedi. Dooku kin him net oer, dat hy pykt út nei Coruscant, dêr't er de blaudrukken fan in superwapen (de [[Deadsstjer]]) by Palpatine ôfleverje moat. De Hege Jedi Ried, dy't noch altyd net foar it ferstân hat dat Palpatine en Darth Sidious ien en deselde persoan binne, is ûntrêstge troch Dooku syn bewearing dat Darth Sidious de Galaktyske Senaat behearsket.
''Star Wars: Episode II – Attack of the Clones'' waard regissearre troch George Lucas nei in senario fan himsels en [[Jonathan Hales]]. De film gie op [[16 maaie]] [[2002]] yn premiêre, en brocht $653,8 miljoen op tsjin in budget fan $115 miljoen. Dêrmei wie de film de op twa nei meast opbringende film fan [[2002]] yn [[Noard-Amearika]] (nei ''[[Spider-Man (film út 2002)|Spider-Man]]'' en ''[[The Lord of the Rings: The Two Towers]]'') en de op trije nei meast opbringende film fan dat jier wrâldwiid (nei ''The Lord of the Rings: The Two Towers'', ''[[Harry Potter and the Chamber of Secrets (film)|Harry Potter and the Chamber of Secrets]]'' en ''Spider-Man''). ''Star Wars: Episode II – Attack of the Clones'' waard nominearre foar ien [[Oscar]].
=====''Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith''=====
[[File:Revengeofthesith-logo.svg|right|thumb|250px|It logo fan ''[[Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith]]''.]]
{{Apart|Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith}}
''Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith'' spilet trije jier nei it begjin fan 'e [[Kloane-oarloggen]]. Anakin Skywalker (Hayden Christensen) rekket sa njonkelytsen [[desyllúzje|desyllúzjonearre]] mei it tuike-tuikebelied fan 'e Hege Jedi Ried. Dêropta begjint er [[fizioen]]en te krijen fan Padmé (Natalie Portman) dy't [[ferstjerren|ferstjert]] yn it [[befalling|kreambêd]]. Palpatine (Ian McDiarmid), dy't himsels foardocht as in freon, hat it [[fertrouwen]] fan Anakin witten te winnen. No iepenbieret er him einlings as Darth Sidious en makket er Anakin wiis dat de tsjustere kant fan [[de Krêft]] him it fermogen jaan kin en hâldt Padmé yn libben. [[Wanhope|Wanhopich]] om Padmé te rêden ûnderwerpt Anakin him oan Palpatine. Hy wurdt syn Sith-learling en nimt de namme Darth Vader oan.
Palpatine is no ree om iepentlik de macht te gripen, dat hy makket him oan 'e Jedi bekend as Darth Sidious en jout opdracht om [[Grutte Suvering fan de Jedi|alle Jedi út te rûgjen]]. Tagelyk ferklearret er de Galaktyske Republyk foar beëinige en ropt it [[Galaktysk Keizerryk]] út, mei himsels as [[keizer]]. De kloansoldaten krije befel om oeral yn it stjerrestelsel harren Jedi-[[ofsier]]en om te bringen. Op Coruscant wurdt de sit fan 'e Hege Jedi Ried oanfallen. Anakin reizget nei de planeet Mustafar om dêre de lieders fan 'e Konfederaasje fan Unôfhinklike Stelsels (dy't Palpatine no fierder net mear brûke kin), út te moardzjen. Obi-Wan Kenobi (Ewan McGregor) moetet him dêre, en de beide mannen fjochtsje in duël út, dat einiget as Obi-Wan syn eardere learling foar [[dea]] efterlit.
[[File:Hayden-cfda2010-0004(1) (cropped).jpg|left|thumb|160px|[[Hayden Christensen]] spile yn 'e beide lêste films fan 'e [[Star Wars-prequeltrilogy|prequeltrilogy]] de rol fan [[Anakin Skywalker]].]]
Underwilens ûntflechtet Yoda (Frank Oz) Coruscant mei senator [[Bail Organa]] fan Alderaan, nei't er Darth Sidious befochten hat oant net ien fan beiden winne koe. Letter jouwe Obi-Wan en Padmé harren by har, wêrnei't Padmé [[befalling|it libben skinkt]] oan in [[twilling]], in [[jonkje]] en in [[famke]], dy't se Luke en Leia neamt. Se ferstjert koarte tiid letter, mei't se de wil om te libjen ferlern hat troch it [[ferrie]] fan Anakin. Neitiid helje Obi-Wan en Yoda de twillingen foar har eigen feilichheid útinoar om se apart te ferskûljen. Yn Coruscant docht bliken dat Darth Vader dochs net alhiel dea is, al skeelt it net folle. Palpatine lit him omfoarmje ta in [[cyborg]] om him yn libben te hâlden en fertelt him dat er Padmé sels ombrocht hat yn in fleach fan [[razernij]].
''Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith'' waard regissearre troch George Lucas nei in senario fan himsels. De film gie op [[19 maaie]] [[2005]] yn premiêre, en brocht $868,4 miljoen op tsjin in budget fan $113 miljoen. Dêrmei wie ''Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith'' wrâldwiid de op ien nei meast opbringende film fan [[2005]] (nei ''[[Harry Potter and the Goblet of Fire (film)|Harry Potter and the Goblet of Fire]]'') en yn [[Noard-Amearika]] de meast opbringende film fan dat jier. Hoewol't ''Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith'' troch de [[filmkritisy]] better ûntfongen waard as de foargeande beide dielen fan 'e prequeltrilogy, waard de film mar nominearre foar ien [[Oscar]]. Fierders waard er nominearre foar 10 [[Saturn Award]]s en wûn er dêrfan de priis foar bêste science fiction-film.
[[File:Star Wars- The Last Jedi Japan Premiere Red Carpet- Adam Driver (27163437599) (cropped).jpg|right|thumb|140px|[[Adam Driver]] spile [[Kylo Ren]] yn 'e [[Star Wars-ferfolchtrilogy|''Star Wars''-ferfolchtrilogy]].]]
====''Star Wars''-ferfolchtrilogy====
Al yn [[1978]] fertelde ''Star Wars''-betinker [[George Lucas]] yn in [[fraachpetear]] mei it [[tydskrift]] ''[[Time (tydskrift)|Time]]'' dat er plannen hie foar in [[trilogy]] fan trilogyen, oftewol njoggen ûnderskate films. It wurk dat mank gie mei it meitsjen fan in filmtrilogy fan dit kaliber foel Lucas lykwols raar ôf. Sadwaande besleat er yn [[1981]] om inkeld de oarspronklike [[Star Wars-trilogy|''Star Wars''-trilogy]] te ôf te meitsjen en dêrnei ôf te sjen fan fierdere films. [[Technology]]ske foarútgong helle him mids [[1990-er jierren]] oer om dochs nochris in filmtrilogy te meitsjen, dy't de [[Star Wars-prequeltrilogy|''Star Wars''-prequeltrilogy]] waard. Op 'e nij foel it wurk him ôf, en fan it stuit ôf dat er oan 'e prequeltrilogy begûn te wurkjen, hold Lucas in skoft út dat ''Star Wars'' altyd al in seisdielige searje wurde moatten hie, en dat der gjin sprake wêze koe fan mear as seis films.
Mei't dat rjocht yngie tsjin syn eardere útspraken, bleau der spekulaasje bestean oer in trêde trilogy. Om't dy de trije dielen fan 'e [[filmsearje]] omfetsje soe dy't yn 'e ynterne [[gronology]] fan it ferhaal op 'e oarspronklike ''Star Wars''-trilogy folgje, kaam de trêde trilogy bekend te stean as de ''Star Wars''-ferfolchtrilogy, of de ''Star Wars''-sequeltrilogy, mei't ''sequel'' it [[Ingelsk]]e wurd foar "[[ferfolch]]" is. Yn [[jannewaris]] [[2012]] makke Lucas bekend dat er definityf gjin fierdere ''Star Wars''-films meitsje soe. Yn [[oktober]] fan dat jier waard syn [[filmstudio]] [[Lucasfilm]] lykwols oernommen troch [[The Walt Disney Company]], mei it doel fan om 'e trilogy fan trilogyen ôf te meitsjen. Fuort nei de oername waard foar [[2015]] de sânde film fan 'e ''[[Skywalker Saga]]'' oankundige. Dat wie ''[[Star Wars: Episode VII – The Force Awakens]]'', en yn [[2017]] en [[2019]] folgen ''[[Star Wars: Episode VIII – The Last Jedi]]'' en ''[[Star Wars: Episode IX – The Rise of Skywalker]]''.
[[File:Oscar_Isaac_by_Gage_Skidmore.jpg|left|thumb|140px|[[Oscar Isaac]] spile [[Poe Dameron]] yn 'e [[Star Wars-ferfolchtrilogy|''Star Wars''-ferfolchtrilogy]].]]
By de ferkeap fan Lucasfilm droech Lucas syn kladferzjes fan 'e [[senario's]] foar de films fan 'e ferfolchtrilogy oer oan [[filmprodusint]]e [[Kathleen Kennedy (produsinte)|Kathleen Kennedy]], dy't foar Disney de nije [[algemien direktrise]] fan Lucasfilm waard. Hja wie letter ek as [[útfierend produsinte]] belutsen by de produksje fan 'e ferfolchtrilogy, mar de kladskripten fan Lucas waarden troch Disney oan kant lein yn it foardiel fan oare ferhaallinen. Tagelyk waard dêrmei ek it ''Star Wars'' Expanded Universe ôftanke, dat in útwreide ferzje fan it ''Star Wars''-universum wie, sa't dat fêstlein wie yn oare media, lykas [[roman]]s en [[fideospultsje]]s. In grut diel fan wat oan [[2012]] ta diel útmakke fan 'e offisjele ''Star Wars''-[[kanon (kultuer)|kanon]] waard nammentlik [[retcon]]d doe't de films fan 'e ferfolchtrilogy it ferhaal in hiel oare kant útgean lieten. As reden dêrfoar joech Disney op dat men de filmmakkers "maksimale kreätive frijheid" jaan woe en "in elemint fan ferrassing en ûntdekking foar it publyk bewarje" woe.
De ferfolchtrilogy spilet tritich jier nei de oerwinning fan it [[Rebelleferbûn (Star Wars)|Rebelleferbûn]] op it [[Galaktysk Keizerryk]], sa't dy werjûn waard yn ''[[Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi]]''. It ferhaal fan 'e films folget it [[wees]]famke [[Rey (Star Wars)|Rey]], dy't 'sterk yn [[de Krêft]]' is. Yn har omgean mei har [[talint|jefte]] wurdt se begelaat troch [[Luke Skywalker]], dy't de lêste [[Jedi]] is. Mei de eardere [[stoarmtroeper (Star Wars)|stoarmtroeper]] [[Finn (Star Wars)|Finn]] en romtepiloat [[Poe Dameron]] jout se har by it [[Ferset (Star Wars)|Ferset]]. Dat befjochtet ûnder lieding fan [[Han Solo]] en [[Leia Organa]] de [[Earste Oarder (Star Wars)|Earste Oarder]], in organisaasje dy't opstien is út 'e wrakstikken fan it Galaktysk Keizerryk om in ein te meitsjen oan 'e [[Galaktyske Republyk|Nije Republyk]]. [[Kylo Ren]], de soan fan Han en Leia, is ien fan 'e lieders fan 'e Earste Oarder.
=====''Star Wars: Episode VII – The Force Awakens''=====
[[File:Star_Wars_-_The_Force_Awakens_logo.png|right|thumb|200px|It logo fan ''[[Star Wars: Episode VII – The Force Awakens]]''.]]
{{Apart|Star Wars: Episode VII – The Force Awakens}}
Yn ''Star Wars: Episode VII – The Force Awakens'' is it likernôch tritich jier nei de ferneatiging fan 'e twadde [[Deadsstjer]] en de [[dea]] fan [[keizer]] [[Palpatine]] yn 'e Slach by Endor. Dat barren hat it [[Galaktysk Keizerryk]] ûnder fuotten helle, en yn it stee dêrfan hawwe de eardere [[rebel]]len in [[Galaktyske Republyk|Nije Republyk]] oprjochte. De restanten fan it Keizerryk binne ûnderwilens gearklofte ta de [[Earste Oarder (Star Wars)|Earste Oarder]], dy't de Nije Republyk besiket te ferdylgjen om fannijs it Keizerryk te fêstigjen. Dat stribjen kantet it [[Ferset (Star Wars)|Ferset]] him tsjin oan, in organisaasje dy't oanfierd wurdt troch [[Han Solo]] ([[Harrison Ford]]) en syn [[oarehelte|frou]] [[Leia Organa]] ([[Carrie Fisher]]). Sadwaande is der op 'e nij [[boargeroarloch]] yn it Stjerrestelsel.
As [[Luke Skywalker]] ([[Mark Hamill]]), de lêste [[Jedi|Jedi-ridder]] en de [[broer]] fan Leia Organa, [[fermist]] rekket, ûntdekt [[Poe Dameron]] ([[Oscar Isaac]]), in [[piloat]] fan it Ferset, op 'e planeet Jakku in [[lânkaart|kaart]] mei de lokaasje fan Skywalker. Hy wurdt lykwols [[finzen]] nommen troch [[Kylo Ren]] ([[Adam Driver]]), in ofsier fan 'e Earste Oarder dy't de [[soan]] is fan Han Solo en Leia Organa. De [[androïde]] fan Poe, [[BB-8]] ([[Dave Chapman (akteur)|Dave Chapman]] en [[Brian Herring]]), wit lykwols te ûntsnappen mei de kaart en moetet neitiid in rommelsykster dy't [[Rey (Star Wars)|Rey]] ([[Daisy Ridley]]) hjit. Yn 'e mande mei de eardere [[stoarmtroeper (Star Wars)|Keizerlike stoarmtroeper]] [[Finn (Star Wars)|Finn]] ([[John Boyega]]) en Han Solo en syn [[Wookiee]]-piloat [[Chewbacca]] ([[Peter Mayhew]]) sette Rey en BB-8 ôf om 'e kaart oan it Ferset oer te dragen.
[[File:Daisy_Ridley_by_Gage_Skidmore.jpg|left|thumb|140px|[[Daisy Ridley]] spile [[Rey (Star Wars)|Rey]] yn 'e [[Star Wars-ferfolchtrilogy|''Star Wars''-ferfolchtrilogy]].]]
''Star Wars: Episode VII – The Force Awakens'' waard regissearre troch [[J.J. Abrams]] nei in senario fan himsels, [[Lawrence Kasdan]] en [[Michael Arndt]]. De film gie op [[14 desimber]] [[2015]] yn premiêre, en brocht $2.068 miljoen op tsjin in budget fan $258,6 miljoen. Dêrmei wie ''Star Wars: Episode VII – The Force Awakens'' de meast opbringende film fan [[2015]], de meast opbringende film aller tiden yn [[Noard-Amearika]] en de op twa nei meast opbringende film aller tiden wrâldwiid (nei ''[[Avatar (film út 2009)|Avatar]]'' en ''[[Titanic (film út 1997)|Titanic]]''). De film waard nominearre foar 5 [[Oscar]]s, mar wûn net ien. Foar de [[Golden Globe]]s koe de film net meitingje om't er pas útkaam nei't de nominaasjes fan dy prizen al bekendmakke wiene. ''[[Star Wars: Episode VII – The Force Awakens]]'' wûn twa [[BAFTA's]] (fan 4 nominaasjes) en 8 [[Saturn Award]]s (fan 13 nominaasjes).
=====''Star Wars: Episode VIII – The Last Jedi''=====
[[File:Star_Wars_-_The_Last_Jedi_logo.png|right|thumb|200px|It logo fan ''[[Star Wars: Episode VIII – The Last Jedi]]''.]]
{{Apart|Star Wars: Episode VIII – The Last Jedi}}
Yn ''Star Wars: Episode VIII – The Last Jedi'' fynt Rey (Daisy Ridley) Luke Skywalker (Mark Hamill) yn frijwillige [[ballingskip]] werom. Se besiket him te bepraten en lear har om te gean mei [[de Krêft]]. Tagelyk siket se ek nei antwurden oer har eigen [[ferline]] en it konflikt tusken Luke en syn [[omkesizzer]] Ben Solo, dy't himsels no Kylo Ren (Adam Driver) neamt. Sûnder dat Luke it wit, begjint Rey de Krêft te brûken om mei Kylo te [[kommunisearjen]]. Underwilens jout Leia (Carrie Fisher) lieding oan it Ferset, dat ferfolge wurdt troch de Earste Oarder fan [[Snoke (Star Wars)|opperste lieder Snoke]]. Rey ferlit Luke om te besykjen en helje Kylo oer nei de ljochte kant fan 'e Krêft. Se hat har it idee yn 'e holle helle dat se op dy wize net inkeld him rêde kin, mar ek [[frede]] bringe kin yn it stjerrestelsel. As Kylo Snoke út 'e wei rommet, moat Rey lykwols kieze tusken de hearskippij oer it Stjerrestelsel as syn [[oarehelte]] en it helpen fan it Ferset dat yn 'e benearing rekke is en útrûge driget te wurden.
[[File:John_Boyega_by_Gage_Skidmore.jpg|left|thumb|120px|[[John Boyega]] spile [[Finn (Star Wars)|Finn]] yn 'e [[Star Wars-ferfolchtrilogy|''Star Wars''-ferfolchtrilogy]].]]
''Star Wars: Episode VIII – The Last Jedi'' waard regissearre troch [[Rian Johnson]] nei in senario fan himsels. De film gie op [[9 desimber]] [[2017]] yn premiêre, en brocht $1.333,3 miljoen op tsjin in budget fan $200 oant 317 miljoen. Dêrmei wie ''Star Wars: Episode VIII – The Last Jedi'' de meast opbringende film fan [[2017]] en de op acht nei meast opbringende film aller tiden. De film waard nominearre foar 4 [[Oscar]]s (mar wûn net ien). ''Star Wars: Episode VIII – The Last Jedi'' waard ek nominearre foar 2 [[BAFTA's]] (net ien wûn) en 13 [[Saturn Award]]s (3 wûn).
=====''Star Wars: Episode IX – The Rise of Skywalker''=====
[[File:Star_Wars_-_The_Rise_of_Skywalker_logo.png|right|thumb|200px|It logo fan ''[[Star Wars: Episode IX – The Rise of Skywalker]]''.]]
{{Apart|Star Wars: Episode IX – The Rise of Skywalker}}
Yn ''Star Wars: Episode IX – The Rise of Skywalker'', dat in jier nei de foarfallen yn 'e [[Star Wars: Episode VIII – The Last Jedi|foargeande film]] spilet, komt de hiele ''[[Skywalker Saga]]'' úteinlik ta in [[klimaks (narratology)|klimaktysk]] treffen tusken de krêften fan [[goed en kwea]], fertsjintwurdige troch it Ferset en de Earste Oarder en troch de Jedi en de [[Sith]]. It docht bliken dat keizer [[Palpatine]] ([[Ian McDiarmid]]) wer opstien is út 'e dea en temûk al in skoft de Earste Oarder bestjoert fan 'e Sith-planeet Exegol ôf. Hy jout Kylo Ren (Adam Driver) befel om Rey (Daisy Ridley) te finen en te deadzjen, dy't de [[pakesizzer]] fan Palpatine blykt te wêzen. De keizer hat yn it ferhoalene in nije [[float]] stjerreslachskippen boud om it Stjerrestelsel mei werom te feroverjen. Rey en it Ferset krije lucht fan 'e weromkear fan Palpatine en sette útein mei in syktocht om him op te spoaren. Lang om let fine se Exegol, dêr't Rey de konfrontaasje mei har [[pake]] oangiet, wylst it Ferset de float fan Palpatine oanfalt.
''Star Wars: Episode IX – The Rise of Skywalker'' waard regissearre troch J.J. Abrams nei in senario fan himsels en [[Chris Terrio]]. De film gie op [[16 desimber]] [[2019]] yn premiêre, en brocht $1.074,1 miljoen op tsjin in budget fan $275 miljoen. Dêrmei wie it de op seis nei meast opbringende film fan [[2019]] en teffens ien fan 'e djoerste films ea makke. ''Star Wars: Episode IX – The Rise of Skywalker'' waard nominearre foar 3 [[Oscar]]s (mar wûn net ien). De film waard ek nominearre foar 3 [[BAFTA's]], ien [[Grammy Award]], in [[Hugo Award]] en 12 [[Saturn Award]]s (dêr't er 5 fan wûn).
===Op harsels steande films===
Njonken de njoggen films fan 'e ''[[Skywalker Saga]]'', dy't in trochrinnend ferhaal fertelle, omfiemet de filmsearje fan ''Star Wars'' ek noch ferskate op harsels steande films. Anno [[2022]] giet it dêrby om twa [[live-action]]films en ien [[lange film|lange]] [[tekenfilm]], mei noch ferskate oar live-actionfilms yn [[preproduksje]].
[[File:Felicity_Jones_DEC_2016.jpg|left|thumb|160px|[[Felicity Jones]] spile [[Jyn Erso]] yn ''[[Rogue One: A Star Wars Story|Rogue One]]''.]]
====Op harsels steande live-actionfilms====
[[Filmstudio]] [[Lucasfilm]] en de [[algemien direktrise]] dêrfan, [[filmprodusint]]e [[Kathleen Kennedy (produsinte)|Kathleen Kennedy]], hawwe sein dat de op harsels steande [[live-action]]films fan 'e ''Star Wars''-rige oantsjut wurde sille as de "Antologysearje", fan it [[Ingelsk]]e wurd ''anthology'', dat "[[blomlêzing]]" betsjut. Dy beneaming is lykwols net yn 'e [[titel (opskrift)|titels]] fan 'e films brûkt wurden. Ynstee krije se as [[ûndertitel]] de oantsjutting ''A Star Wars Story'' ("In ''Star Wars''-ferhaal") mei.
[[Jay Rasulo]], de [[finansjeel direkteur]] fan [[The Walt Disney Company|Disney]], omskreau de Antologysearje as in rige [[oarsprongsferhaal|oarsprongsferhalen]], wêrby't ''[[Rogue One: A Star Wars Story|Rogue One]]'' it ferhaal fertelt fan 'e [[rebel]]len dy't de [[blaudruk]]ken fan 'e [[Deadsstjer]] [[dieverij|stelle]] (lykas neamd yn ''[[Star Wars: Episode IV – A New Hope]]''), wylst ''[[Sole: A Star Wars Story|Solo]]'' yngiet op 'e eftergrûn fan [[protagonist]] [[Han Solo]]. De [[tillefyzjesearje]] ''[[Obi-Wan Kenobi (tillefyzjesearje)|Obi-Wan Kenobi]]'' hie oarspronklik de trêde film út 'e Antologysearje wurde moatten, mar omreden fan 'e [[teloarstellend]]e resultaten fan ''Solo'' yn 'e [[bioskopen]] waard derfoar keazen om der ynstee in [[minysearje]] fan te meitsjen. Nettsjinsteande dat wurde der mear films yn 'e Antologysearje ferwachte nei it hiaat dat datoangeande folge op it útbringen fan ''[[Star Wars: Episode IX – The Rise of Skywalker]]''.
=====''Rogue One: A Star Wars Story''=====
[[File:Star_Wars_Rogue_One_Logo.svg|right|thumb|280px|It logo fan ''[[Rogue One: A Star Wars Story]]''.]]
{{Apart|Rogue One: A Star Wars Story}}
Yn ''Rogue One: A Star Wars Story'', dat in wike foarôfgeande oan 'e foarfallen yn ''[[Star Wars: Episode IV – A New Hope]]'' spilet, wurde [[Jyn Erso]] ([[Felicity Jones]]) en [[Cassian Andor]] ([[Diego Luna]]) der troch it [[Rebelleferbûn (Star Wars)|Rebelleferbûn]] op útstjoerd om Jyn har heit [[Galen Erso]] ([[Mads Mikkelsen]]) te finen. Dyselde is in [[wittenskipper]] dy't ûnder twang foar it [[Galaktysk Keizerryk]] oan 'e bou fan 'e [[Deadsstjer]] wurket. Jyn mient dat se har heit rêde sille, mar Andor hat yn it geheim befel krigen om Galen Erso te fermoardzjen. Uteinlik witte Jyn, Andor en harren meistanners de [[blaudruk]]ken foar de Deadsstjer yn 'e hannen te krijen, en oan 'e lieding fan it Rebelleferbûn troch te spyljen. De film lit ek de earste effektive oerwinning fan it Rebelleferbûn op 'e Keizerlike Striidkrêften sjen, dêr't gewach fan makke waard yn 'e iepeningstekst fan ''Star Wars: Episode IV – A New Hope''.
[[File:Diego Luna - Lucca Comics & Games 2018 01.jpg|left|thumb|170px|[[Diego Luna]] spile [[Cassian Andor]] yn ''[[Rogue One: A Star Wars Story|Rogue One]]''.]]
''Rogue One: A Star Wars Story'' waard regissearre troch [[Gareth Edwards (regisseur)|Gareth Edwards]] nei in senario fan [[Chris Weitz]] en [[Tony Gilroy]]. De film gie op [[10 desimber]] [[2016]] yn premiêre, en brocht $1.056,0 miljoen op tsjin in budget fan $220 miljoen. Dêrmei wie ''Rogue One'' de op ien nei meast opbringende film fan [[2016]] (nei ''[[Captain America: Civil War]]'') en de op 19 nei meast opbringende film aller tiden, mar ek ien fan 'e djoerste films dy't ea makke wie. ''Rogue One'' waard nominearre foar û.m. 2 [[Oscar]]s, 2 [[BAFTA's]] en in [[Hugo Award]], en wûn 3 [[Saturn Award]]s (fan 11 nominaasjes). De [[tillefyzjesearje]] ''[[Andor (tillefyzjesearje)|Andor]]'' is in [[spin-off]] fan ''Rogue One''.
=====''Solo: A Star Wars Story''=====
[[File:Solo-a-star-wars-story-tall-A_(cropped).png|right|thumb|200px|It logo fan ''[[Solo: A Star Wars Story]]''.]]
{{Apart|Solo: A Star Wars Story}}
''Solo: A Star Wars Story'' spilet tsien jier foarôfgeande oan 'e foarfallen yn ''[[Star Wars: Episode IV – A New Hope]]''. De jonge [[Han Solo]] ([[Alden Ehrenreich]]), in [[ynfanterist]] yn 'e [[kriichsmacht]] fan it [[Galaktysk Keizerryk]], jout him by in [[kriminele]] [[binde]] dy't ûnder lieding stiet fan [[Tobias Beckett]] ([[Woody Harrelson]]). Fia Beckett rekket Han [[freonskip|befreone]] mei in [[Wookiee]] dy't [[Chewbacca]] ([[Joonas Suotamo]]) hjit. Ek komt er yn kontakt mei [[Qi'ra]] ([[Emilia Clarke]]), in freondinne út syn [[bernetiid]], en mei de [[smokkeljen|smokkelder]] [[Lando Calrissian]] ([[Donald Glover]]). Mei-inoar sette se útein mei in riskant plan om ûnraffinearre 'coaxium', in [[fossile brânstof]], te [[dieverij|stellen]] út 'e [[mynbou|minen]] op 'e planeet Kessel.
''Solo: A Star Wars Story'' waard regissearre troch [[Ron Howard]] (en [[Phil Lord]] en [[Christopher Miller (regisseur)|Christopher Miller]], dy't nei fjouwer en in heale moanne fan [[opnamen (film)|opnamen]] [[ûntslein]] waarden), nei in senario fan [[Jonathan Kasdan]] en [[Lawrence Kasdan]]. De film gie op [[20 maaie]] [[2018]] yn premiêre, en brocht $393,2 miljoen op tsjin in budget fan $275 miljoen. Om't ''Solo'' ien fan 'e djoerste films aller tiden wie, draaide de produksje by it meirekkenjen fan 'e [[marketing]]kosten eins in oansjenlik [[ferlies (ûndernimming)|ferlies]]. De film waard nominearre foar in [[Oscar]], in [[Grammy Award]] en in [[Saturn Award]], mar wûn gjin wichtige prizen.
[[File:Solo A Star Wars Story Japan Premiere Red Carpet Alden Ehrenreich (41008143870).jpg|left|thumb|140px|[[Alden Ehrenreich]] spile [[Han Solo]] yn ''[[Solo: A Star Wars Story|Solo]]''.]]
=====''Rogue Squadron: A Star Wars Story''=====
''Rogue Squadron: A Star Wars Story'' is in oankommende ''Star Wars''-film fan 'e Antologysearje, dy't yn [[2020]] troch [[The Walt Disney Company|Disney]] en regisseur [[Patty Jenkins]] oankundige waard. Neffens de offisjele [[webside]] fan ''Star Wars'' sil ''Rogue Squadron'' "in nije [[generaasje]] stjerrejagerpiloaten yntrodusearje by it winnen fan har [[fleanbrevet|brevet]] en it weagjen fan har libbens yn in grinsferlizzende achtbaanrit mei in heech tempo, dy't de filmsearje nei in takomstich tiidrek fan it stjerrestelsel bringe sil." It is de bedoeling dat ''Rogue Squadron'' op [[22 desimber]] [[2023]] yn premiêre gean sil.
=====Oare takomstige, mooglike en skraste live-actionfilms=====
[[Lucasfilm]] hat anno [[2022]] in stikmannich ''Star Wars''-films yn [[preproduksje]], wêrûnder in noch nammeleaze film ûnder [[rezjy]] fan 'e [[Nij-Seelân|Nijseelânske]] filmmakker [[Taika Waititi]] en in fjirde [[filmtrilogy]], mei [[senario's]] skreaun troch [[Rian Johnson]], dy't los stean sil fan 'e ''[[Skywalker Saga]]''. Johnson, dy't earder ''[[Star Wars: Episode VIII – The Last Jedi]]'' regissearre, hat ek foar de rezjy tekene fan it earste diel fan 'e nije trilogy. Yn [[septimber]] [[2019]] waard fierdersoan bekendmakke dat [[Kathleen Kennedy (produsinte)|Kathleen Kennedy]] fan [[Lucasfilm]] en [[Kevin Feige]], de [[filmprodusint|produsint]] fan in grut tal [[Marvel Studios|Marvel]]-[[superheldefilm]]s, gearwurkje sille oan in ''Star Wars''-film, en yn [[febrewaris]] [[2020]] waard in film oankundige dy't regisearre wurde sil troch [[J.D. Dillard]].
[[File:Woody_Harrelson_October_2016.jpg|right|thumb|120px|[[Woody Harrelson]] spile [[Tobias Beckett]] yn ''[[Solo: A Star Wars Story|Solo]]''.]]
Fierdersoan stiet yn it [[kontrakt]] dat [[Felicity Jones]] tekene doe't se akkoart gie mei it spyljen fan 'e rol fan [[Jyn Erso]] yn ''[[Rogue One: A Star Wars Story]]'', dat se (nettsjinsteande it lot fan har personaazje yn ''Rogue One'') beskikber wêze moat foar noch in ''Star Wars''-film. Krektsa meitsje ek de kontrakten dy't [[Alden Ehrenreich]] en [[Emilia Clarke]] tekenen foar harren rollen yn ''[[Solo: A Star Wars Story]]'' gewach fan mooglike ferfolchfilms.
Ferskate oare oankundige ''Star Wars''-projekten binne ûnderwilens skrast. Sa waard yn [[2013]] de produksje fan in [[spin-off]]-film oankundige dy't op basis fan in [[senario]] fan [[Simon Kinberg]] makke wurde soe oer de aventoeren fan 'e [[preemjejager]] [[Boba Fett]] yn deselde tiid as de oarspronklike [[Star Wars-trilogy|''Star Wars''-trilogy]]. Tsjin [[oktober]] [[2018]] waard dúdlik dat dy film út produksje helle wie yn it foardiel fan 'e [[tillefyzjesearje]] ''[[The Mandalorian]]'', dy't itselde ûnderwerp behannele mei in oare haadpersoan. In mids [[2014]] oankundige film ûnder [[rezjy]] fan [[Josh Trank]] oer in net bekendmakke ûnderwerp rûn yn [[2015]] op 'e klippen doe't Trank mei [[rûzje]] by it projekt weirekke.
[[File:Frank Oz 2012.jpg|left|thumb|160px|[[Poppespiler]] [[Frank Oz]] fertolke de rol fan [[Yoda]] yn [[Skywalker Saga|alle trije ''Star Wars''-trilogyen]].]]
In film oer [[Obi-Wan Kenobi]], dy't as trêde diel yn 'e [[#Op harsels steande live-actionfilms|Antologysearje]] útbrocht wurde soe, waard nei it [[teloarstellend]]e resultaat fan ''[[Solo: A Star Wars Story]]'' skrast en ynstee omwurke ta de [[minysearje]] ''[[Obi-Wan Kenobi (tillefyzjesearje)|Obi-Wan Kenobi]]''. Yn [[augustus]] [[2017]] giene der geroften dat der ek films oer [[Jabba de Hutt]] en [[Yoda]] yn [[preproduksje]] wiene, mar dêr waard letter neat mear oer fernommen.
Yn [[febrewaris]] [[2018]] waard bekendmakke dat [[David Benioff]] en [[D.B. Weiss]], de makkers fan 'e súksesfolle [[fantasytillefyzjesearje]] ''[[Game of Thrones (tillefyzjesearje)|Game of Thrones]]'', in nije ''Star Wars''-filmtrilogy skriuwe en produsearje soene, wêrfan't de dielen yn 'e [[bioskoop]] komme soene yn [[desimber]] fan [[2022]], [[2024]] en [[2026]]. Dat projekt rûn lykwols yn [[oktober]] [[2019]] op 'e non doe't Benioff en Weiss ta de konklúzje kamen dat it wurk net te kombinearjen wie mei harren earder oangiene ferplichtings foar [[Netflix]]. Nettsjinsteande dat sei Kathleen Kennedy, de [[algemien direktrise]] fan Lucasfilm, dat de studio iepen stie foar it ferfetsjen fan it projekt troch Benioff en Weiss wannear't sy har dat oan tiid diene.
====Op harsels steande tekenfilms====
=====''Star Wars: The Clone Wars'' (film)=====
[[File:Star_Wars_The_Clone_Wars.png|right|thumb|200px|It logo fan ''[[Star Wars: The Clone Wars (film)|Star Wars: The Clone Wars]]''.]]
{{Apart|Star Wars: The Clone Wars (film)}}
''Star Wars: The Clone Wars'' spilet koart nei de foarfallen yn ''[[Star Wars: Episode II – Attack of the Clones]]'' en dus oan it begjin fan 'e [[Kloane-oarloggen]] dêr't de [[titel (namme)|titel]] nei ferwiist. De [[Sith]] [[greve Dooku]] ([[Christopher Lee]]) en de [[ferrie]]dlike [[Hutt (Star Wars)|Hutt]] Ziro ([[Corey Burton]]), bringe in plan yn 'e praktyk om 'e ynfloedrike [[gangster]] [[Jabba de Hutt]] ([[Kevin Michael Richardson]]), in [[omkesizzer]] fan Ziro, tsjin 'e [[Galaktyske Republyk]] op te setten troch de [[Jedi]] de skuld op 'e lea te skowen foar de [[ûntfiering]] fan Jabba syn soan. Wylst [[Anakin Skywalker]] ([[Matt Lanter]]) en syn nije learling [[Ahsoka Tano]] ([[Ashley Eckstein]]) besykje om it bern werom by syn heit te bringen, jouwe [[Obi-Wan Kenobi]] ([[James Arnold Taylor]]) en [[Padmé Amidala]] ([[Catherine Taber]]) lieding oan twa selsstannige ûndersiken om út te finen wa't de wiere ferantwurdliken binne.
''Star Wars: The Clone Wars'' waard regissearre troch [[Dave Filoni]] nei in senario fan [[Henry Gilroy]], [[Steven Melching]] en [[Scott Murphy (senarioskriuwer)|Scott Murphy]]. It wie de earste (en anno 2022 noch altyd de iennichste) [[lange film|lange]] [[tekenfilm]] fan 'e ''Star Wars''-franchise. De film gie op [[10 augustus]] [[2008]] yn premiêre, en brocht $68,3 miljoen op tsjin in budget fan $8,5 miljoen. ''Star Wars: The Clone Wars'' fungearre teffens as [[pilotôflevering]] foar de [[tekenfilmsearje]] ''[[Star Wars: The Clone Wars (tillefyzjesearje út 2008)|Star Wars: The Clone Wars]]'', wêrfan't de útstjoering twa [[moanne (tiid)|moannen]] nei de premiêre fan 'e film op it [[Cartoon Network]] úteinsette.
===Personaazjes yn 'e ''Star Wars''-films===
Yn 'e tabel hjirûnder wurdt in oersjoch jûn fan 'e wichtichste [[personaazje]]s út 'e [[live action]]-films fan 'e ''Star Wars''-franchise en de [[akteur]]s dy't dy rollen spile hawwe.
{| class="wikitable sortable" style="text-align:center;font-size:82%;"
|-
! Personaazje
! [[Star Wars: Episode IV – A New Hope|Episode IV]]
! [[Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back|Episode V]]
! [[Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi|Episode VI]]
! [[Star Wars: Episode I – The Phantom Menace|Episode I]]
! [[Star Wars: Episode II – Attack of the Clones|Episode II]]
! [[Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith|Episode III]]
! [[Star Wars: Episode VII – The Force Awakens|Episode VII]]
! [[Star Wars: Episode VIII – The Last Jedi|Episode VIII]]
! [[Star Wars: Episode IX – The Rise of Skywalker|Episode IX]]
! [[Rogue One: A Star Wars Story|Rogue One]]
! [[Solo: A Star Wars Story|Solo]]
|-
| style="text-align:left;" | [[Luke Skywalker]] || [[Mark Hamill]] || Mark Hamill || Mark Hamill || - || - || - || Mark Hamill || Mark Hamill || Mark Hamill || - || -
|-
| style="text-align:left;" | [[Leia Organa|prinsesse Leia]] || [[Carrie Fisher]] || Carrie Fisher || Carrie Fisher || - || - || - || Carrie Fisher || Carrie Fisher || Carrie Fisher<br>[[Billie Lourd]]² || [[Ingvild Deila]]² || -
|-
| style="text-align:left;" | [[Han Solo]] || [[Harrison Ford]] || Harrison Ford || Harrison Ford || - || - || - || Harrison Ford || Harrison Ford || Harrison Ford || - || [[Alden Ehrenreich]]
|-
| style="text-align:left;" | [[Obi-Wan Kenobi]] || [[Alec Guinness]] || Alec Guinness || Alec Guinness || [[Ewan McGregor]] || Ewan McGregor || Ewan McGregor || - || - || - || - || -
|-
| style="text-align:left;" | [[Darth Vader]]* || [[David Prowse]]¹<br>[[James Earl Jones]]² || David Prowse¹<br>James Earl Jones² || David Prowse¹<br>James Earl Jones² || - || - || - || - || James Earl Jones² || - || [[Spencer Wilding]]¹<br>James Earl Jones²|| -
|-
| style="text-align:left;" | [[Chewbacca]] || [[Peter Mayhew]] || Peter Mayhew || Peter Mayhew || - || - || Peter Mayhew || Peter Mayhew en<br>[[Joonas Suotamo]] || Joonas Suotamo || Joonas Suotamo || - || Joonas Suotamo
|-
| style="text-align:left;" | [[C-3PO]] || [[Anthony Daniels]] || Anthony Daniels || Anthony Daniels || Anthony Daniels || Anthony Daniels || Anthony Daniels || Anthony Daniels || Anthony Daniels || Anthony Daniels || Anthony Daniels || -
|-
| style="text-align:left;" | [[R2-D2]] || [[Kenny Baker (Ingelsk akteur)|Kenny Baker]] || Kenny Baker || Kenny Baker || Kenny Baker || Kenny Baker || Kenny Baker || [[Jimmy Vee]] || Jimmy Vee || [[Hassan Taj]]³<br>[[Lee Towersby]]³ || Jimmy Vee || -
|-
| style="text-align:left;" | [[Lando Calrissian]] || - || [[Billy Dee Williams]] || Billy Dee Williams || - || - || - || - || - || Billy Dee Williams || - || [[Donald Glover]]
|-
| style="text-align:left;" | [[Yoda]] || - || [[Frank Oz]]²<sup>,</sup>³ || Frank Oz²<sup>,</sup>³ || Frank Oz²<sup>,</sup>³ || Frank Oz² || Frank Oz² || - || Frank Oz²<sup>,</sup>³ || - || - || -
|-
| style="text-align:left;" | keizer [[Palpatine]]/<br>[[Darth Sidious]] || - || [[Marjoree Eaton]]¹<br>[[Clive Revill]]² || [[Ian McDiarmid]] || Ian McDiarmid || Ian McDiarmid || Ian McDiarmid || - || - || Ian McDiarmid || - || -
|-
| style="text-align:left;" | [[Boba Fett]] || - || [[Jeremy Bulloch]]¹<br>[[Jason Wingreen]]² || Jeremy Bulloch¹ || - || [[Daniel Logan]] || - || - || - || - || - || -
|-
| style="text-align:left;" | [[Anakin Skywalker]]* || - || - || [[Sebastian Shaw (akteur)|Sebastian Shaw]] || [[Jake Lloyd]] || [[Hayden Christensen]] || Hayden Christensen || - || - || Hayden Christensen || - || -
|-
| style="text-align:left;" | [[Jabba de Hutt]] || - || - || [[Larry Ward (akteur)|Larry Ward]]² || [[Scott Schumann]]² || - || - || - || - || - || - || -
|-
| style="text-align:left;" | [[Padmé Amidala]] ||- || - || - || [[Natalie Portman]] || Natalie Portman || Natalie Portman || - || - || - || - || -
|-
| style="text-align:left;" | [[Jar Jar Binks]] || - || - || - || [[Ahmed Best]] || Ahmed Best || Ahmed Best || - || - || - || - || -
|-
| style="text-align:left;" | [[Qui-Gon Jinn]] || - || - || - || [[Liam Neeson]] || Liam Neeson || - || - || - || Liam Neeson || - || -
|-
| style="text-align:left;" | [[Mace Windu]] || - || - || - || [[Samuel L. Jackson]] || Samuel L. Jackson || Samuel L. Jackson || - || - || Samuel L. Jackson || - || -
|-
| style="text-align:left;" | [[Darth Maul]] || - || - || - || [[Ray Park]]¹<br>[[Peter Serafinowicz]]² || - || - || - || - || - || - || Ray Park¹<br>[[Sam Witwer]]²
|-
| style="text-align:left;" | [[greve Dooku]] || - || - || - || - || [[Christopher Lee]] || Christopher Lee || - || - || - || - || -
|-
| style="text-align:left;" | [[Jango Fett]] || - || - || - || - || [[Temuera Morrison]] || - || - || - || - || - || -
|-
| style="text-align:left;" | [[Rey (Star Wars)|Rey]] || - || - || - || - || - || - || [[Daisy Ridley]] || Daisy Ridley || Daisy Ridley || - || -
|-
| style="text-align:left;" | [[Finn (Star Wars)|Finn]] || - || - || - || - || - || - || [[John Boyega]] || John Boyega || John Boyega || - || -
|-
| style="text-align:left;" | [[Kylo Ren]] || - || - || - || - || - || - || [[Adam Driver]] || Adam Driver || Adam Driver || - || -
|-
| style="text-align:left;" | [[Poe Dameron]] || - || - || - || - || - || - || [[Oscar Isaac]] || Oscar Isaac || Oscar Isaac || - || -
|-
| style="text-align:left;" | [[BB-8]] || - || - || - || - || - || - || [[Dave Chapman (akteur)|Dave Chapman]]³<br>[[Brian Herring]]³<br>[[Ben Schwartz]]²<br>[[Bill Hader]]² || Dave Chapman³<br>Brian Herring³<br>Ben Schwartz²<br>Bill Hader² || Dave Chapman³<br>Brian Herring³<br>Ben Schwartz²<br>Bill Hader² || - || -
|-
| style="text-align:left;" | [[Maz Kanata]] || - || - || - || - || - || - || [[Lupita Nyong'o]] || Lupita Nyong'o || Lupita Nyong'o || - || -
|-
| style="text-align:left;" | [[Snoke (Star Wars)|opperste lieder Snoke]] || - || - || - || - || - || - || [[Andy Serkis]] || Andy Serkis || - || - || -
|-
| style="text-align:left;" | [[Hux (Star Wars)|generaal Hux]] || - || - || - || - || - || - || [[Domhnall Gleeson]] || Domhnall Gleeson || Domhnall Gleeson || - || -
|-
| style="text-align:left;" | [[Rose Tico]] || - || - || - || - || - || - || - || [[Kelly Marie Tran]] || Kelly Marie Tran || - || -
|-
| style="text-align:left;" | [[Phasma (Star Wars)|kaptein Phasma]] || - || - || - || - || - || - || [[Gwendoline Christie]] || Gwendoline Christie || - || - || -
|-
| style="text-align:left;" | [[fise-admiraal Holdo]] || - || - || - || - || - || - || - || [[Laura Dern]] || - || - || -
|-
| style="text-align:left;" | [[Jyn Erso]] || - || - || - || - || - || - || - || - || - || [[Felicity Jones]] || -
|-
| style="text-align:left;" | [[Cassian Andor]] || - || - || - || - || - || - || - || - || - || [[Diego Luna]] || -
|-
| style="text-align:left;" | [[Tobias Beckett]] || - || - || - || - || - || - || - || - || - || - || [[Woody Harrelson]]
|-
| style="text-align:left;" | [[Qi'ra]] || - || - || - || - || - || - || - || - || - || - || [[Emilia Clarke]]
|-
|}
<small><nowiki>*</nowiki>) Darth Vader en Anakin Skywalker binne deselde persoan, mar wurde spile troch ferskillende akteurs<br>¹) [[minsklik lichem|lichaamlik]] foarkommen<br>²) dialooch [[stimakteur|ynsprutsen]]<br>³) [[poppespul]]</small><br><br>
===Opbringsten fan 'e ''Star Wars''-filmsearje===
<small>boarne: de sifers yn [[:en:List of Star Wars films#Box office performance|dizze tabel]] op 'e [[Ingelske Wikipedy]]. (Trochdat de films gauris op 'e nij yn 'e bioskoop brocht wurde, kinne de opbringstbedraggen ferskille mei sifers út oare boarnen as lettere opbringsten net of just al meirekkene wurde.)</small><br>
{| class="wikitable" width=60%
! rowspan="2" align="center" | film
! rowspan="2" align="center" | jier
! colspan="3" align="center" | [[opbringst (jild)|opbringst]] yn 'e [[bioskoop]] yn [[Amerikaanske dollar]]s
|-
! align="center" | [[Noard-Amearika]]
! align="center" | rest fan 'e wrâld
! align="center" | totaal
|-
| align="center" colspan="5" | '''[[Star Wars-trilogy|''Star Wars''-trilogy'']]'''
|-
| ''[[Star Wars: Episode IV – A New Hope]]''
| align="center"| 1977
| align="right" | 460.998.507
| align="right" | 195.751.992
| align="right" | 656.750.499
|-
| ''[[Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back]]''
| align="center"| 1980
| align="right" | 292.753.960
| align="right" | 190.685.234
| align="right" | 483.439.194
|-
| ''[[Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi]]''
| align="center"| 1983
| align="right" | 309.306.177
| align="right" | 122.009.457
| align="right" | 431.315.634
|-
| colspan="2" | totaal ''Star Wars''-trilogy
| align="right" | 1.063.058.644
| align="right" | 508.446.683
| align="right" | 1.571.505.327
|-
| align="center" colspan="5" | '''[[Star Wars-prequeltrilogy|''Star Wars''-prequeltrilogy'']]'''
|-
| ''[[Star Wars: Episode I – The Phantom Menace]]''
| align="center"| 1999
| align="right" | 474.544.677
| align="right" | 552.538.030
| align="right" | 1.027.082.707
|-
| ''[[Star Wars: Episode II – Attack of the Clones]]''
| align="center"| 2002
| align="right" | 310.676.740
| align="right" | 343.103.230
| align="right" | 653.779.970
|-
| ''[[Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith]]''
| align="center"| 2005
| align="right" | 380.270.577
| align="right" | 488.119.983
| align="right" | 868.390.560
|-
| colspan="2" |totaal ''Star Wars''-prequeltrilogy
| align="right" | 1.165.491.994
| align="right" | 1.383.761.243
| align="right" | 2.549.253.237
|-
| align="center" colspan="5" | '''[[Star Wars-ferfolchtrilogy|''Star Wars''-ferfolchtrilogy'']]'''
|-
| ''[[Star Wars: Episode VII – The Force Awakens]]''
| align="center"| 2015
| align="right" | 936.662.225
| align="right" | 1.132.859.475
| align="right" | 2.069.521.700
|-
| ''[[Star Wars: Episode VIII – The Last Jedi]]''
| align="center"| 2017
| align="right" | 620.181.382
| align="right" | 712.517.448
| align="right" | 1.332.698.830
|-
| ''[[Star Wars: Episode IX – The Rise of Skywalker]]''
| align="center"| 2019
| align="right" | 515.202.542
| align="right" | 558.946.737
| align="right" | 1.074.149.279
|-
| colspan="2" | totaal ''Star Wars''-ferfolchtrilogy
| align="right" | 2.072.046.149
| align="right" | 2.404.323.660
| align="right" | 4.476.369.809
|-
| colspan="2" | totaal ''Skylwalker Saga''
| align="right" | 4.300.596.787
| align="right" | 4.296.531.586
| align="right" | 8.597.128.373
|-
| align="center" colspan="5" | '''[[spin-off]]-films'''
|-
| ''[[Star Wars: The Clone Wars (film)|Star Wars: The Clone Wars]]''
| align="center"| 2008
| align="right" | 35.161.554
| align="right" | 33.121.290
| align="right" | 68.282.844
|-
| ''[[Rogue One: A Star Wars Story]]''
| align="center"| 2016
| align="right" | 532.177.324
| align="right" | 523.880.396
| align="right" | 1.056.057.720
|-
| ''[[Solo: A Star Wars Story]]''
| align="center"| 2018
| align="right" | 213.767.512
| align="right" | 179.157.295
| align="right" | 392.924.807
|-
| colspan="2" | totaal folsleine ''Star Wars''-filmsearje
| align="right" | 5.081.703.177
| align="right" | 5.032.690.567
| align="right" | 10.113.931.249
|}
==Tillefyzje==
===Tillefyzjespecial===
====''Star Wars Holiday Special''====
[[File:Star_Wars_Holiday_Special_title.png|right|thumb|200px|It logo fan 'e ''[[Star Wars Holiday Special]]''.]]
{{Apart|Star Wars Holiday Special}}
De ''Star Wars Holiday Special'' folget yn 'e [[gronology]] fan ''Star Wars'' direkt op ''[[Star Wars: Episode IV – A New Hope]]''. It is in bûnt gehiel fan nije opnamen, [[argyf]]bylden út ''A New Hope'', deryn bemongen [[sketch]]es mei bekende Amerikanen, [[musical]]nûmers en in [[tekenfilm|animearre]] segmint, dat min ofte mear byinoar holden wurdt troch in ferhaalline wêryn't [[Han Solo]] ([[Harrison Ford]]) en de [[Wookiee]] [[Chewbacca]] ([[Peter Mayhew]]) ôfreizgje nei [[Kashyyyk]], de thúswrâld fan 'e Wookiees, foar de fiering fan in [[hjeldei]] dy't Libbensdei hjit. De [[stoarmtroeper (Star Wars)|stoarmtroepers]] fan it [[Galaktysk Keizerryk]] sitte harren lykwols op 'e hakken en hâlde [[hûssiking]] by Malla ([[Mickey Morton (akteur)|Mickey Morton]]), Chewbacca syn [[oarehelte|frou]], en harren jonge soan Lumpy ([[Patty Maloney]]). Han en Chewbacca komme pas del as de stoarmtroepers al wer ôfset binne sûnder wat bedijd te hawwen, mar ien [[erchtinkendheid|erchtinkende]] soldaat is efterbleaun en wurdt troch Han deamakke as er harren trappearret. In syktocht nei de missende stoarmtroeper kin foarkomd wurde troch de oerhearrigen fan 'e man wiis te meitsjen dat er [[desersje|desertearre]] is. Dêrnei kin it einlings wurde mei de fiering fan Libbensdei.
De ''Star Wars Holiday Special'' waard regissearre troch [[Steve Binder]] nei in senario fan [[Pat Proft]], [[Leonard Ripps]], [[Bruce Vilanch]], [[Rod Warren]] en [[Mitzie Welch]]. It wie in [[tillefyzjespecial]] yn it ramt fan 'e oankommende [[kryst]]dagen, mei in spyldoer fan 98 [[minuten]]. De ''Star Wars Holiday Special'' waard op [[17 novimber]] [[1978]] op 'e [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[tillefyzje]] útstjoerd troch it [[tillefyzjenetwurk]] [[CBS (tillefyzjenetwurk)|CBS]]. De special is berucht om 'e ekstreem negative ûntfangst en is neitiid nea op 'e tillefyzje werhelle, noch is er ea útbrocht op [[VHS]], [[dvd]] of [[blu-ray]]. De iennichste ferzjes dy't yn omrin binne fan 'e ''Star Wars Holiday Special'', binne sadwaande partikuliere opnamen troch [[fan (persoan)|fans]] fan 'e iennichste tillefyzje-útstjoering, dy't klandestyn ferhannele wurde.
===Tillefyzjefilms===
====''Ewoks''-films====
De skattige [[Ewoks]], de lytse pluzige [[bûtenierdske wêzens]] fan 'e [[moanne (byplaneet)|boskmoanne]] [[Endor (Star Wars)|Endor]] dy't yn ''[[Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi]]'' de kommando-ienheid rêde dy't de skyldgenerator útskeakelje moat, waarden sa [[populêr]] dat se mids [[1980-er jierren]] in twatal eigen [[spin-off]]-[[tillefyzjefilm]]s krigen. Dy kamen yn 'e Feriene Steaten op 'e tillefyzje yn 'e [[Thanksgiving (Feriene Steaten)|Thanksgiving Day]]-[[wykein]]en fan [[1984]], resp. [[1985]], en binne yn 'e ''Star Wars''-[[gronology]] te pleatsen nei de foarfallen yn ''[[Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back]]'' en foarôfgeande oan 'e foarfallen yn ''[[Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi]]''. Oars as de ''[[Star Wars Holiday Special]]'' waarden beide ''Ewoks''-films apart útbrocht op [[VHS]] en letter tegearre op ien [[dvd]]. Al binne se basearre op ideeën fan [[George Lucas]], dochs hawwe se net de oantsjutting "Star Wars" yn 'e [[titel (namme)|titel]] en ek waarden se ornearre ta in nivo fan 'e ''Star Wars''-[[kanon (kultuer)|kanon]] te hearren dat ûndergeskikt wie oan 'e oarspronklike [[Star Wars-trilogy|''Star Wars''-trilogy]].
=====''Caravan of Courage: An Ewok Adventure''=====
[[File:Caravan of Courage logo.png|right|thumb|200px|It logo fan ''[[Caravan of Courage: An Ewok Adventure]]''.]]
{{Apart|Caravan of Courage: An Ewok Adventure}}
Yn ''Caravan of Courage: An Ewok Adventure'' lijt de [[minsklik]]e [[húshâlding]] Towani [[skipbrek]] op 'e [[moanne (byplaneet)|boskmoanne]] [[Endor (Star Wars)|Endor]]. Wylst se harren [[romteskip]] besykje te reparearjen, rekket it [[gesin]] útinoar as in reuseftich wêzen dat de Gorax neamd wurdt, de [[âldelju]] Jeremitt ([[Guy Boyd (akteur)|Guy Boyd]]) en Catarine ([[Fionnula Flanagan]]) [[ûntfiering|ûntfiert]]. In groepke [[Ewoks]], dy't de oarspronklike bewenners fan 'e Boskmoanne foarmje, kriget [[begrutsjen]] mei de lykme-allinne efterbleaune [[bern (persoan)|minskebern]]. Oanfierd troch Wicket ([[Warwick Davis]]) beslute se Cindel Towani ([[Aubree Miller]]) en har âldere [[broer]] Mace ([[Eric Walker (artyst)|Eric Walker]]) te helpen om harren âlden te rêden.
''Caravan of Courage: An Ewok Adventure'' waard regissearre troch [[John Korty]] nei in senario fan [[Bob Carrau]]. De makkers fan 'e film keazen foar in styl dy't gâns ôfwykt fan oare films út 'e ''Star Wars''-franchise, mei as opmerklikste feroaring de tafoeging fan in [[auktorieel perspektyf|alwittende ferteller]] yn in [[voice-over]] dy't [[stimakteur|ynsprutsen]] waard troch [[Burl Ives]]. Yn 'e Feriene Steaten kaam de film ûnder de titel ''An Ewok Adventure'' op [[25 novimber]] [[1984]] op 'e tillefyzje by it netwurk [[American Broadcasting Company|ABC]]. Om utens waard er yn guon lannen yn in beheind tal [[bioskopen]] útbrocht, en dêrfoar waard de titel oanpast ta ''Caravan of Courage: An Ewok Adventure''. De film wûn yn [[1985]] in [[Emmy]] foar bêste [[special effects]].
=====''Ewoks: The Battle for Endor''=====
[[File:Ewoks-The Battle for Endor logo.png|right|thumb|180px|It logo fan ''[[Ewoks: The Battle for Endor]]''.]]
{{Apart|Ewoks: The Battle for Endor}}
''Ewoks: The Battle for Endor'' is in [[ferfolch]] op ''Caravan of Courage'', dat likernôch in healjier neitiid spilet. De reparaasjes fan it romteskip fan 'e Towani's binne hast klear as de [[kwea|boasaardige]] [[hear (titel)|hear]] Terak ([[Carel Struycken]]), syn [[hekse (mytysk wêzen)|heks]]-eftige helpster Charal ([[Siân Phillips]]) en harren [[binde]] [[plonderjen|plonderders]] it doarp fan 'e pleatslike Ewoks oanfalle. Gâns Ewoks wurde finzen nommen, en Jeremitt ([[Paul Gleason]]), Catarine (Fionnula Flanagan) en Mace (Eric Walker) wurde deamakke as se harren freonen te help komme. Cindel (Aubree Miller), no in jong [[wees]]famke, en Wicket (Warwick Davis) pike tegearre út en fine beskûl by Noa Briqualon ([[Wilford Brimley]]), in oare minske dy't ek op 'e Boskmoanne strâne rekke is. As Charal Cindel fynt en ûntfiert, geane Noa en Wicket derefteroan om har te befrijen, wat liedt ta in kontrontaasje mei Terak.
''Ewoks: The Battle for Endor'' waard regissearre troch [[Ken Wheats|Ken]] en [[Jim Wheats]] nei in senario fan harrensels. De film waard op [[24 novimber]] [[1985]] foar it earst op 'e Amerikaanske tillefyzje útstjoerd troch ABC. ''Ewoks: The Battle for Endor'' wûn yn [[1986]] in [[Emmy]] foar bêste special effects.
====''A Droid Story''====
Yn [[desimber]] [[2020]] waard oankundige dat ''A Droid Story'' yn produksje nommen wurde soe. Dat moat in [[tekenfilm|animearre]] [[aventoerefilm]] wurde dy't [[filmdistribúsje|distibuëarre]] wurde sil fia de [[streaming media|streamingtsjinst]] [[Disney+]]. Neffens it berjocht dêroer op it offisjele [[Twitter]]account fan ''Star Wars'' sil "dizze [[epos|epyske]] reis ús yn 'e kunde bringe mei in nije held, dy't begelaat wurdt troch [[R2-D2]] en [[C-3PO]]."
===Live action-tillefyzjesearjes===
De earste [[live-action]]tillefyzjesearje yn it ramt fan ''Star Wars'', mei as [[titel (opskrift)|titel]] ''[[The Mandalorian]]'', kaam fan [[novimber]] [[2019]] ôf beskikber fia [[Disney+]], de eigen [[streaming media|streamingtsjinst]] fan [[The Walt Disney Company]]. Sân oare searjes binne sûnt ek fia Disney+ útbrocht of steane dêrfoar yn 'e planning.
====''The Mandalorian''====
[[File:The_Mandalorian.svg|right|thumb|270px|It logo fan ''[[The Mandalorian]]''.]]
{{Apart|The Mandalorian}}
''The Mandalorian'' is de earste [[tillefyzjesearje]] yn it ramt fan 'e ''Star Wars''-franchise dy't net [[tekenfilm|animearre]], mar [[live-action]] is. De searje spilet yn it tiidrek fan 'e [[Galaktyske Republyk|Nije Republyk]], nei't (yn ''[[Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi]]'') it [[Galaktysk Keizerryk]] ûnder fuotten helle is. ''The Mandalorian'' folget de aventoeren fan in [[iensumens|iensume]] [[preemjejager]], dy't yn 'e wetteleaze bûtenste regioanen fan it Stjerrestelsel ynhierd wurdt troch de restanten fan 'e Keizerlike Striidkrêften om Grogu, in [[bern (persoan)|bern]] fan itselde [[bûtenierdske wêzens|bûtenierdske ras]] as [[Yoda]], te sykjen en oan harren út te leverjen. Hy nimt de opdracht oan, mar nei't er it bern fûn hat, naait er der ynstee mei út om it te beskermjen. De [[haadpersoan]], dy't spile wurdt troch [[Pedro Pascal]], stiet lang inkeld bekend as "de Mandaloriaan", en pas yn 'e lêste [[ôflevering]] fan [[seizoen (omrop)|seizoen]] 1 wurdt bekend dat er eins [[de Mandaloriaan|Din Djarin]] hjit.
It [[sjenre]] fan ''The Mandalorian'' wurdt omskreaun as in ferminging fan [[science fiction]] en [[western (sjenre)|western]]. Anno [[2022]] rint de searje trije seizoenen (fan it neijier fan [[2019]] ôf) mei acht ôfleverings yn elts seizoen. ''The Mandalorian'' wurdt distribuëarre fia de [[streaming media|streamingtsjinst]] [[Disney+]] en wie fan it begjin ôf oan ien fan 'e paradehynderkes fan dat platfoarm. De searje waard makke mei baanbrekkende [[special effects]] fan [[Industrial Light & Magic]] (ILM), lykas in [[fideomuorre]] fan 360° dy't de [[dekôr]]s kreëarret. Neffens in berjocht út [[augustus]] [[2018]] soe ''The Mandalorian'' likernôch [[$]]100 miljoen per 10 ôfleverings kostje om te meitsjen. Ferskate [[spin-off]]searjes kamen út ''The Mandalorian'' fuort, wêrûnder ''[[The Book of Boba Fett]]'' en ''[[Ahsoka (tillefyzjesearje)|Ahsoka]]''.
====''The Book of Boba Fett''====
[[File:The_Book_of_Boba_Fett_logo_black.svg|left|thumb|170px|It logo fan ''[[The Book of Boba Fett]]''.]]
{{Apart|The Book of Boba Fett}}
''The Book of Boba Fett'' is in live-actiontillefyzjesearje dy't ûntstien is as in [[spin-off]] fan 'e eardere searje ''[[The Mandalorian]]''. De rige spilet koart nei de foarfallen yn ''[[Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi]]'' en folget de aventoeren fan 'e [[gangster]] en [[preemjejager]] [[Boba Fett]] (spile troch [[Temuera Morrison]]). Krekt as ''The Mandalorian'' wurdt ''The Book of Boba Fett'' omskreaun as in ferminging fan 'e sjenres [[science fiction]] en [[western (sjenre)|western]]. It earste, sân ôfleverings tellende seizoen fan 'e searje kaam ein [[desimber]] [[2021]] beskikber op [[Disney+]].
====''Obi-Wan Kenobi''====
[[File:Star_Wars_Obi-Wan_Kenobi_logo.png|right|thumb|270px|It logo fan ''[[Obi-Wan Kenobi (tillefyzjesearje)|Obi-Wan Kenobi]]''.]]
{{Apart|Obi-Wan Kenobi (tillefyzjesearje)}}
''Obi-Wan Kenobi'' is in oankommende live-actiontillefyzjesearje yn it ramt fan 'e ''Star Wars''-franchise, dy't de foarm fan in [[minysearje]] hat. De rige spilet tsien jier nei de foarfallen yn 'e film ''[[Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith]]'' en giet djipper yn op it lot fan 'e [[Jedi|Jedi-master]] [[Obi-Wan Kenobi]] ([[Ewan McGregor]]) as er him ferbûke oer de [[Grutte Suvering fan de Jedi|hast folsleine útrûging fan 'e Jedi-oarder]] yn [[ballingskip]] op [[Tatooine]] weromlutsen hat. Hy hat dy planeet útkeazen, sadat er in eachje yn it seil hâlde kin oangeande de [[opfieding]] fan 'e jonge [[Luke Skywalker]] ([[Grant Feely]]). De út seis ôfleverings besteande searje sil fan [[maaie]] [[2022]] ôf op [[Disney+]] beskikber komme.
====''Andor''====
[[File:Logo_of_Star_Wars_series_Andor.svg|right|thumb|200px|It logo fan ''[[Andor (tillefyzjesearje)|Andor]]''.]]
{{Apart|Andor (tillefyzjesearje)}}
''Andor'' is in oankommende live-actiontillefyzjesearje yn it ramt fan 'e ''Star Wars''-franchise, dy't in [[spin-off]]searje is fan 'e film ''[[Rogue One: A Star Wars Story]]'' ([[2016]]). De rige is in [[prequel]] fan ''Rogue One'' en spilet fiif jier foarôfgeande oan 'e foarfallen yn dy film en yn ''[[Star Wars: Episode IV – A New Hope]]''. ''Andor'' folget de aventoeren fan [[Cassian Andor]], in [[ofsier]] fan it [[Rebelleferbûn (Star Wars)|Rebelleferbûn]], in rol dy't, krekt as yn ''Rogue One'', spile wurdt troch [[Diego Luna]]. De searje, dy't (foarearst) út tolve ôfleverings bestiet, sil mids of ein [[2022]] beskikber komme fia [[Disney+]].
====Oare takomstige, mooglike en skraste live-actiontillefyzjesearjes====
Der binne noch ferskate oare live-actiontillefyzjesearjes yn it ramt fan 'e ''Star Wars''-franchise yn [[preproduksje]], dêr't no noch net fan te sizzen is wannear't se útbrocht wurde sille.
[[File:Star_Wars_The_Acolyte_Logo.png|right|thumb|200px|It logo fan ''[[The Acolyte (tillefyzjesearje)|The Acolyte]]''.]]
[[File:Star_Wars_Ahsoka_Logo.png|right|thumb|200px|It logo fan ''[[Ahsoka (tillefyzjesearje)|Ahsoka]]''.]]
[[File:Star_Wars_series_Lando_logo.png|right|thumb|200px|It logo fan ''[[Lando (tillefyzjesearje)|Lando]]''.]]
[[File:Star_Wars_Rangers_of_the_New_Republic_Logo.png|right|thumb|200px|It logo fan ''[[Rangers of the New Republic]]''.]]
*''[[The Acolyte (tillefyzjesearje)|The Acolyte]]'' is in nei ferwachting achtdielige searje wêrfoar't de plannen yn [[april]] [[2020]] foar it earst nei bûten brocht waarden troch it Amerikaanske [[tydskrift]] ''[[Variety (tydskrift)|Variety]]''. Letter dat jier waard bekendmakke dat it ferhaal spylje sil oan 'e ein fan it tiidrek fan 'e [[Galaktyske Republyk|Hege Republyk]], likernôch 50 jier foarôfgeande oan 'e foarfallen yn 'e film ''[[Star Wars: Episode I – The Phantom Menace]]''. De [[opnamen (film)|opnamen]] sille nei nei alle gedachten mids [[2022]] úteinsette.
*Yn [[desimber]] [[2020]] waard de searje ''[[Ahsoka (tillefyzjesearje)|Ahsoka]]'' oankundige, dy't in [[spin-off]] is fan ''[[The Mandalorian]]'' en neier yngean sil op it personaazje fan 'e [[Jedi]] [[Ahsoka Tano]], spile troch [[Rosario Dawson]].
*''[[Lando (tillefyzjesearje)|Lando]]'' is in [[minysearje]] dy't ek yn [[desimber]] [[2020]] oankundige waard. Dêryn sil neier omtinken jûn wurde oan it personaazje fan [[Lando Calrissian]].
*In trêde live-actiontillefyzjesearje dy't yn [[desimber]] [[2020]] oankundige waard, wie ''[[Rangers of the New Republic]]'', dat spilet yn it tiidrek fan 'e [[Galaktyske Republyk|Nije Republyk]], koart nei de foarfallen yn ''[[Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi]]''. It is de bedoeling dat de ferhaalline fan ''Rangers of the New Republic'' dy fan ''[[The Mandalorian]]'', ''[[The Book of Boba Fett]]'' en ''[[Ahsoka (tillefyzjesearje)|Ahsoka]]'' kruse sil. Yn [[novimber]] [[2021]] waard bekend dat ''Rangers of the New Republic'' noch "yn 'e wachtkeamer" siet, mei't [[Kathleen Kennedy (produsinte)|Kathleen Kennedy]], de [[algemien direktrise]] fan [[Lucasfilm]], sei dat de produksje it punt noch net berikt hie dêr't oergien waard ta it skriuwen fan senario's.
*Yn [[febrewaris]] [[2022]] waard yn 'e [[media]] gewach makke fan it bestean fan plannen foar in noch nammeleaze nije ''Star Wars''-searje dy't gebrûk makke fan 'e [[wurktitel]] ''Grammar Rodeo''. Dy sil, krekt as ''[[The Acolyte (tillefyzjesearje)|The Acolyte]]'', yn it tiidrek fan 'e [[Galaktyske Republyk|Hege Republyk]] spylje. De opnamen foar dizze searje soene neffens de berjochten al yn [[juny]] [[2022]] úteinsette kinne, mar in formele oankundiging fan 'e searje waard pas ferwachte yn [[maaie]] fan dat jier.
Ferskate oare plande live-actiontillefyzjesearjes binne ûnderwilens skrast. ''Star Wars: Underworld'' wie in projekt dat yn [[2005]] betocht en yn [[2007]] troch [[George Lucas]] oankundige waard. It moast in spannende, tsjustere searje wurde oer bekende personaazjes as [[Han Solo]], [[Chewbacca]], [[Lando Calrissian]], [[Boba Fett]], [[C-3PO]] en [[keizer]] [[Palpatine]], mar mear praatsk as de ''Star Wars''-films en kwa ûntwikkeling wat mear útskaaiend nei in [[soapsearje]] (neffens Lucas sels). Yn [[2012]] waard bekend dat it projekt de [[wurktitel]] ''Star Wars: Underworld'' hie. Der wiene plannen foar mear as hûndert ôfleverings fan 42 minuten it stik, dêr't al fyftich [[senario's]] foar skreaun wiene. Nei de oankeap fan [[Lucasfilm]] troch [[The Walt Disney Company|Disney]] waard it projekt lykwols stillein. De films ''[[Rogue One: A Star Wars Story|Rogue One]]'' en ''[[Solo: A Star Wars Story|Solo]]'' waarden letter ûntwikkele út skripts dy't skreaun wiene foar ôfleverings fan ''Star Wars: Underworld''.
In oar skrast ''Star Wars''-projekt is in live-actionsearje om it personaazje [[Cara Dune]] hinne. Sa'n searje waard, nei't der grute waard, yn [[novimber]] [[2020]] troch Lucasfilm yn omtinken nommen. Nei't [[Gina Carano]], dy't de rol fan Cara Dune fertolke yn 'e searje ''[[The Mandalorian]]'', yn [[novimber]] [[2020]] en [[febrewaris]] [[2021]] kontroversjele berjochten op [[sosjale media]] sette, kappe Disney alle bannen mei har troch en wie in searje oer har personaazje fan 'e baan.
===Tekenfilmsearjes===
De ''Star Wars''-franchise omfettet in grut tal [[tekenfilmsearje]]s. De earste beide dêrfan datearje út 'e [[1980-er jierren]], doe't [[Nelvana]], de [[tekenfilmstudio]] dy't it animaasjesegmint fan 'e ''[[Star Wars Holiday Special]]'' makke hie, oansocht waard om in pear tekenfilmsearjes te produsearjen oer de [[androïde]]n [[R2-D2]] en [[C-3PO]] en oer de skattige [[Ewoks]] fan 'e [[moanne (byplaneet)|boskmoanne]] [[Endor (Star Wars)|Endor]]. Nije tekenfilmsearjes ferskynden yn 'e [[2000-er jierren]], wêrûnder twa (mei frijwol gelikense titels) oer de [[Kloane-oarloggen]]. (Dêrfan bleau lykwols, nei de oernamme fan [[Lucasfilm]] troch [[The Walt Disney Company|Disney]] yn [[2012]], allinne de lêste [[kanon (kultuer)|kanonyk]].)
====''Star Wars: Droids''====
[[File:Star_Wars_Droids_logo.png|right|thumb|200px|It logo fan ''[[Star Wars: Droids]]''.]]
{{Apart|Star Wars: Droids}}
''Star Wars: Droids'' wie in tekenfilmsearje [[bernesearje|foar bern]] út [[1985]] dy't ien [[seizoen (omrop)|seizoen]] rûn. Der waarden 13 [[ôflevering]]s fan likernôch 22 [[minuten]] it stik makke, yn [[juny]] [[1986]] oanfolle troch in [[tillefyzjespecial]] (''Star Wars: Droids – The Great Heep'') mei in spyldoer fan in [[oere]]. De searje folget de aventoeren fan 'e sympatike [[androïde]]n [[R2-D2]] en [[C-3PO]] en spilet yn it gat fan krapoan tweintich jier dat bestiet tusken de ein fan ''[[Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith]]'' en it begjin fan ''[[Star Wars: Episode IV – A New Hope]]'' yn. ''Star Wars: Droids'' waard tegearre mei de kwalitatyf bettere sustersearje ''[[Ewoks (tillefyzjesearje)|Ewoks]]'' op 'e Amerikaanske tillefyzje útstjoerd troch [[American Broadcasting Company|ABC]] yn it ramt fan it saneamde ''Ewoks and Droids Adventure Hour''.
====''Ewoks''====
[[File:Star_Wars_Ewoks_logo.png|right|thumb|200px|It logo fan ''[[Ewoks (tillefyzjesearje)|Ewoks]]''.]]
{{Apart|Ewoks (tillefyzjesearje)}}
''Ewoks'', soms ek wol ''Star Wars: Ewoks'' neamd, wie in tekenfilmsearje foar bern dy't twa seizoenen rûn, fan [[1985]] oant [[1986]]. Der waarden 26 ôfleverings fan 22 minuten it stik makke. De searje folge de aventoeren fan 'e [[Ewoks]], de skattige [[bûtenierdske wêzens]] dy't libje op 'e [[moanne (byplaneet)|boskmoanne]] [[Endor (Star Wars)|Endor]]. Dy wiene yn [[1983]] yntrodusearre wurden yn 'e film ''[[Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi]]'' en neitiid útwurke yn 'e [[tillefyzjefilm]]s ''[[Caravan of Courage: An Ewok Adventure]]'' ([[1984]]) en ''[[Ewoks: The Battle for Endor]]'' ([[1985]]). De searje spilet tusken ''[[Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith]]'' en ''[[Star Wars: Episode IV – A New Hope]]'' yn. ''Ewoks'' waard tegearre mei de kwalistatyf mindere sustersearje ''[[Star Wars: Droids]]'' op 'e Amerikaanske tillefyzje útstjoerd troch [[American Broadcasting Company|ABC]] yn it ramt fan it saneamde ''Ewoks and Droids Adventure Hour'', en letter allinne as ''The All-New Ewoks''.
[[File:Star_Wars_Clone_Wars_Logo.png|left|thumb|200px|It logo fan ''[[Star Wars: Clone Wars (tillefyzjesearje út 2003)|Star Wars: Clone Wars]]''.]]
====''Star Wars: Clone Wars'' (2003)====
{{Apart|Star Wars: Clone Wars (tillefyzjesearje út 2003)}}
''Star Wars: Clone Wars'' wie in tekenfilmsearje dy't trije seizoenen rûn, fan [[2003]] oant en mei [[2005]]. De rige waard makke nei it útkommen fan 'e film ''[[Star Wars: Episode II – Attack of the Clones]]'' yn [[2002]] en borduerret fuort op 'e [[Kloane-oarloggen]], wêrfan't it begjin yn dy film toand wurdt. De searje folget de aventoeren fan ferskate [[Jedi|Jedi-ridders]] dy't, stipe troch de [[klonen|kloan]]soldaten, de striid oanbine mei de [[Sith]] en de [[androïde]]legers fan 'e Konfederaasje fan Unôfhinklike Stelsels. De ferhaallinen wiene bedoeld as oanrin nei de film ''[[Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith]]'', dy't doe noch net útkommen wie.
Der waarden yn totaal 25 ôfleverings fan 'e searje makke, dy't yn 'e earste beide seizoenen elts 2 oant 3 minuten lang wiene, mar de fiif ôfleverings fan seizoen 3 hiene in spyldoer fan 12 minuten it stik. ''Star Wars: Clone Wars'' waard oarspronklik útstjoerd op it [[Cartoon Network]] en wûn twaris de [[Emmy Award]] foar bêste animaasjeprogramma. Nei de oername fan [[Lucasfilm]] troch [[The Walt Disney Company|Disney]] yn [[2012]] gie men mei it ''Star Wars''-ferhaal in oare kant út en sûnt wurde de foarfallen yn ''Star Wars: Clone Wars'' net mear beskôge as behearrend ta de ''Star Wars''-[[kanon (kultuer)|kanon]].
====''Star Wars: The Clone Wars'' (2008)====
[[File:The_Clone_Wars_Logo_Rouge.png|right|thumb|180px|It logo fan ''[[Star Wars: The Clone Wars (tillefyzjesearje út 2008)|Star Wars: The Clone Wars]]''.]]
{{Apart|Star Wars: The Clone Wars (tillefyzjesearje út 2008)}}
''Star Wars: The Clone Wars'' wie de earste tekenfilmsearje dy't troch ''Star Wars''-betinker [[George Lucas]] sels produsearre waard fia de spesjaal dêrfoar oprjochte [[tekenfilmstudio]] [[Lucasfilm Animation]]. De searje spilet tusken ''[[Star Wars: Episode II – Attack of the Clones]]'' en ''[[Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith]]'' yn, en folget de aventoeren en ferrjochtings fan [[Anakin Skywalker]] ([[Matt Lanter]]), [[Obi-Wan Kenobi]] ([[James Arnold Taylor]]) en oare Jedi-ridders ûnder de [[Kloane-oarloggen]]. De [[lange film|lange]] [[tekenfilm]] ''[[Star Wars: The Clone Wars (film)|Star Wars: The Clone Wars]]'', dy't yn [[2008]] yn 'e [[bioskopen]] útbrocht waard, tsjinne teffens as [[pilotôflevering]] foar dizze searje.
''Star Wars: The Clone Wars'' wie in langrinnende searje, dêr't 133 ûnderskate ôfleverings fan makke waarden fan likernôch 22 minuten it stik, ferdield oer seis tillefyzjeseizoenen fan [[2008]] oant en mei [[2014]]. Dêrfan waarden de earste fiif seizoenen útstjoerd troch it [[Cartoon Network]], wylst it sechsde publisearre waard fia de streamingtsjinst [[Netflix]]. In sânde seizoen waard nei in hiaat fan seis jier yn [[2020]] makke en ferspraat fia [[Disney+]], de eigen streamingtsjinst fan [[The Walt Disney Company]]. De ôfleverings fan 'e lêste beide seizoenen, dy't har net mear hoegden te hâlden oan tillefyzjeskema's, hiene in langere spyldoer, fan tusken de 24 en 26 minuten. ''Star Wars: The Clone Wars'' wûn 5 [[Emmy]]s.
====''Star Wars: Rebels''====
[[File:Logo_Star_Wars_Rebels_schwarz.svg|right|thumb|170px|It logo fan ''[[Star Wars: Rebels]]''.]]
{{Apart|Star Wars: Rebels}}
''Star Wars: Rebels'' is de earste [[kompjûteranimearre]] tekenfilmsearje fan 'e ''Star Wars''-franchise, dy't fan [[2014]] oant en mei [[2018]] fjouwer seizoenen lang rûn en oarspronklik útstjoerd waard op it [[tillefyzjekanaal]] [[Disney XD]]. De searje folget in groepke fersetsstriders fan it [[Rebelleferbûn (Star Wars)|Rebelleferbûn]] en harren aventoeren yn 'e jierren dy't foarôfgean oan 'e foarfallen yn 'e film ''[[Star Wars: Episode IV – A New Hope]]''. Der waarden yn totaal 75 ôfleverings makke, ynklusyf in [[koarte film|koarte]] [[tillefyzjefilm]] mei de spyldoer fan in oere as pilotôflevering fan elts seizoen. Dat wiene: ''Spark of Rebellion'' ([[2014]]), ''The Siege of Lothal'' ([[2015]]), ''Steps into Shadow'' ([[2016]]) en ''Heroes of Mandalore'' ([[2017]]). ''Star Wars: Rebels'' wûn twaris de [[Saturn Award]] foar bêste animearre searje of film op 'e tillefyzje.
[[File:Star_Wars_Blips_logo.png|left|thumb|170px|It logo fan ''[[Star Wars: Blips]]''.]]
====''Star Wars: Blips''====
''Star Wars: Blips'' is in tekenfilmsearje út [[2017]], dy't makke waard ta [[promoasje (marketing)|promoasje]] fan 'e film ''[[Star Wars: Episode VIII – The Last Jedi]]''. Der waarden acht ôfleverings fan 'e searje makke, dy't fan [[maaie]] oant [[septimber]] [[2017]] fergees ferspraat waarden fia [[YouTube]]. De searje giet oer [[androïde]]n lykas [[BB-8]] en [[R2-D2]], en teffens oer [[porg]]s, [[fûgel]]-eftige [[bisten]] fan 'e planeet Ahch-To út 'e film ''The Last Jedi''.
====''Star Wars: Foces of Destiny''====
[[File:Forcesofdestinylogo.jpg|right|thumb|170px|It logo fan ''[[Star Wars: Forces of Destiny]]''.]]
{{Apart|Star Wars: Forces of Destiny}}
''Star Wars: Forces of Destiny'' is in tekenfilmsearje dy't twa seizoenen rûn, fan [[2017]] oant [[2018]]. Der waarden yn totaal 32 ôfleverings makke, dy't elts 2 oant 3 minuten lang wiene. De ferhalen spilen yn ferskate tiidrekken fan it ''Star Wars''-hielal en giene oer de [[frou]]like [[personaazje]]s út 'e franchise, lykas [[Leia Organa|prinsesse Leia]], [[Padmé Amidala]], [[Jyn Erso]], [[Ahsoka Tano]], [[Rey (Star Wars)|Rey]], [[Sabine Wren]], [[Hera Syndulla]], [[Qi'ra]] en [[Rose Tico]]. Krekt as ''[[Star Wars: Blips]]'' waard ek ''Star Wars: Forces of Destiny'' ferspraat fia [[YouTube]].
[[File:Galaxy_of_Adventures_logo.png|left|thumb|200px|It logo fan ''[[Star Wars: Galaxy of Adventures]]''.]]
====''Star Wars: Galaxy of Adventures''====
''Star Wars: Galaxy of Adventures'' is in tekenfilmsearje foar bern dy't fan [[2018]] oant en mei [[2020]] twa seizoenen rûn. Der waarden yn totaal 55 ôfleverings fan makke, elts mei in spyldoer fan likernôch 3 minuten it stik. De searje makke gebrûk fan in stilearre foarm fan [[tekenfilm|animaasje]] om wichtige [[sêne]]s út 'e ''Star Wars''-franchise op 'e nij stal te jaan, mei in ynliedende [[voice-over]] troch [[Dante Basco]] en fierders [[lûd|audio]] fan 'e oarspronklike live-actionfilms. ''Star Wars: Galaxy of Adventures'' waard ferspraat fia it [[YouTube]]-kanaal fan 'e [[webside]] ''StarWarsKids.com''.
{{clearleft}}
====''Star Wars: Resistance''====
[[File:Star_Wars_Resistance_logo.jpg|right|thumb|270px|It logo fan ''[[Star Wars: Resistance]]''.]]
{{Apart|Star Wars: Resistance}}
''Star Wars: Resistance'' is in [[trijediminsjonaal|3D]]-[[kompjûteranimearre]] tekenfilmsearje foar bern dy't fan [[2018]] oant en mei [[2020]] twa seizoenen rûn. De searje spilet yn it tiidrek fan 'e opkomst fan 'e [[Earste Oarder (Star Wars)|Earste Oarder]], koart foàr en ek tagelyk mei de foarfallen út 'e films ''[[Star Wars: Episode VII – The Force Awakens]]'' en ''[[Star Wars: Episode VIII – The Last Jedi]]''. De ferhalen folgje de aventoeren fan Kazuda Xiono, in [[piloat]] fan it [[Ferset (Star Wars)|Ferset]]. ''Star Wars: Resistance'' bestie út 40 ôfleverings fan 22 minuten it stik, oanfolle mei 12 koarte filmkes mei in spyldoer fan inkele minuten. De haadsearje waard foar it earst útstjoerd op 'e [[tillefyzjestjoerder]]s [[Disney Channel]] en [[Disney XD]], wylst de koarte filmkes yn [[desimber]] [[2018]] fergees fia it [[YouTube]]-kanaal fan it Disney Channel ferspraat waarden. ''Star Wars: Resistance'' wûn yn [[2019]] de [[Saturn Award]] foar bêste animaasjesearje op 'e tillefyzje.
[[File:Star_Wars_Roll_Out_Logo.png|left|thumb|170px|It logo fan ''[[Star Wars: Roll Out]]''.]]
====''Star Wars: Roll Out''====
''Star Wars: Roll Out'' is in tekenfilmsearje foar bern dy't ien seizoen rûn, fan [[2019]] oant en mei [[2020]]. Der waarden yn totaal 16 ôfleverings makke, mei in spyldoer fan inkele minuten it stik. De filmkes jouwe de [[haadpersoan]]en fan 'e ''Star Wars''-franchise wer yn [[bol]]foarm, sa't de [[androïde]] [[BB-8]] der altyd al útsjocht, en meitsje fierders gebrûk fan in bernefreonlike [[cut-outanimaasje]]styl. ''Star Wars: Roll Out'' waard ferspraat fia de webside en it [[YouTube]]-kanaal fan ''StarWarsKids.com''.
====''Star Wars: Galaxy of Creatures''====
[[File:Star_Wars_Galaxy_of_Creatures_Logo.png|right|thumb|170px|It logo fan ''[[Star Wars: Galaxy of Creatures]]''.]]
''Star Wars: Galaxy of Creatures'' is in tekenfilmsearje foar bern dy't yn [[2021]] ien seizoen rûn. Der waarden 12 ôfleverings makke, dy't elts in spyldoer hiene fan inkele minuten. De filmkes folgje de [[androïde]] SF-R3 ("Aree") wylst er by syn [[reizen]] troch it [[Stjerrestelsel]] [[kennis]] opdocht oer de [[fauna]] fan ûnderskate planeten. ''Star Wars: Galaxy of Creatures'' waard ferspraat fia de webside fan ''StarWarsKids.com''.
[[File:Star_Wars_Visions_Logo.png|left|thumb|200px|It logo fan ''[[Star Wars: Visions]]''.]]
====''Star Wars: Visions''====
{{Apart|Star Wars: Visions}}
''Star Wars: Visions'' is in tekenfilmsearje út [[2021]] yn [[Japan]]ske [[anime]]styl, dy't bestiet út njoggen ôfleverings mei in spyldoer fan 13 oant 22 minuten it stik. It is eins in soarte fan [[blomlêzing]], mei't eltse ôflevering makke is troch oare [[animator]]s en in oar ûnderwerp behannelet. Se spylje allegearre yn it ''Star Wars''-hielal, mar binne net beheind ta [[kanon (kultuer)|kanonike]] tiidlinen. ''Star Wars: Visions'' waard yn twa [[talen]] ([[Ingelsk]] en [[Japansk]]) ferspraat fia [[Disney+]], de eigen [[streaming media|streamingtsjinst]] fan [[The Walt Disney Company]].
====''Star Wars: The Bad Batch''====
[[File:Star_Wars_The_Bad_Batch_logo.png|right|thumb|170px|It logo fan ''[[Star Wars: The Bad Batch]]''.]]
{{Apart|Star Wars: The Bad Batch}}
''Star Wars: The Bad Batch'' is in tekenfilmsearje dy't yn [[2021]] úteinsette en anno [[2022]] dwaande is mei it twadde seizoen. De rige spilet fuort nei ôfrin fan 'e [[Kloane-oarloggen]] en de fêstiging fan it [[Galaktysk Keizerryk]], lykas werjûn oan 'e ein fan 'e film ''[[Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith]]''. It ferhaal folget in [[geweargroep]] fan fiif eardere kloansoldaten, de "minne kloft" (''bad batch'') út 'e titel, wylst se as [[hierling]]en it Stjerrestelsel troch reizgje. It earste seizoen fan 'e searje omfette 16 ôfleverings mei in spyldoer fan 23 minuten it stik. ''Star Wars: The Bad Batch'' wurdt ferspraat fia [[Disney+]].
====Oare takomstige, mooglike en skraste tekenfilmsearjes====
''Star Wars: Detours'' is in [[tekenfilm|animearre]] [[parody]]searje fan ''Star Wars'', dy't makke waard troch de betinkers fan 'e [[satirysk]]e tekenfilmrige ''[[Robot Chicken]]''. De produksje begûn yn [[2012]], doe't de [[filmstudio]] [[Lucasfilm]] noch selsstannich wie. Der waarden 39 ôfleverings makke en senario's skreaun foar noch 62 oaren. Nei de oername fan Lucasfilm troch [[The Walt Disney Company|Disney]], letter yn [[2012]], foel it projekt lykwols yn ûngenede. By Disney seach men der neat yn, dat yn [[2013]] waard it foar ûnbeskate tiid stillein. De al makke ôfleverings waarden nea útstjoerd.
===Tillefyzjekwis===
====''Star Wars: Jedi Temple Challenge''====
''[[Star Wars: Jedi Temple Challenge]]'' wie in [[websearje]] út [[2020]] yn 'e foarm fan in [[tillefyzjekwis]] [[berneprogramma|foar bern]], ûntwikkele en produsearre troch de [[filmstudio]] [[Lucasfilm]]. Yn it [[tillefyzjeprogramma|programma]] namen bern it tsjininoar op as [[Jedi|Jedi Padawan]]s (learling-Jedi's) by in rige [[hindernisbanen]] en [[kennis]]testen om 'e titel fan [[Jedi|Jedi-ridder]] te winnen. De kwis waard presintearre troch [[Ahmed Best]], de akteur dy't de rol fan [[Jar Jar Binks]] spile yn 'e [[Star Wars-prequeltrilogy|''Star Wars''-prequeltrilogy]]. Best wie yn 'e kwis net himsels, mar spile ynstee de rol fan Jedi-master Kelleran Beq, dy't, bystien troch de [[androïde]]n AD-3 en LX-R5, as [[mentor]] fan 'e dielnimmers fungearre. ''Star Wars: Jedi Temple Challenge'' waard distribuëarre fia de [[webside]] ''StarWarsKids.com'' en rûn ien [[seizoen (omrop)|seizoen]].
[[File:Star Wars - Darth Vader.jpg|left|thumb|250px|De [[kultureel ikoan|ikoanyske]] [[helm (holdeksel)|helm]] mei [[masker]] en [[cape]] fan [[antagonist]] [[Darth Vader]].]]
==Radio==
''Star Wars'' waard al ier adaptearre ta in [[harkspul]] op [[radio]]. [[George Lucas]], dy't in [[fan (persoan)|fan]] wie fan KUSC-FM, it [[radiostasjon]] fan 'e [[Universiteit fan Súdlik Kalifornje]], dêr't er [[studearre]] hie, ferkocht de radiorjochten op syn films foar de [[symboal]]yske priis fan $1 oan dy stjoerder, ynklusyf de rjochten op it gebrûk fan 'e [[soundtrack]] fan [[John Williams (komponist)|John Williams]] en de [[special effects|lûdseffekten]] fan [[Ben Burtt]]. KUSC-FM dielde de rjochten mei it Amerikaanske nasjonale radionetwurk [[National Public Radio]] (NPR), dêr't it bannen mei ûnderhold. Nettsjinsteande de rynske opstelling fan Lucas moast NPR dochs noch [[senario's]] foar de harkspullen skriuwe litte, [[stimakteur]]s oannimme en [[soundstage|studioromte]] hiere foar in totaal [[budget]] fan $200.000. Mei't dat jild by de [[steatsomrop|publike omrop]] net foarhâns wie, makke NPR der in [[ko-produksje]] fan yn gearwurking mei de [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[BBC]], dy't in in lange tradysje fan 'e produksje fan harkspullen hie.
It earste harkspul, ''[[Star Wars (harkspul)|Star Wars]]'', wie in trettjindielige adaptaasje fan ''[[Star Wars: Episode IV – A New Hope]]'', en waard útstjoerd yn [[1981]]. [[Mark Hamill]] en [[Anthony Daniels]] sprieken dêrfoar de rollen yn (fan [[Luke Skywalker]], resp. [[C-3PO]]) dy't se yn 'e film ek spile hiene. De oare rollen waarden troch akteurs ynsprutsen dy't net ta de oarspronklike [[cast]] heard hiene. It harkspul wie in oerweldigjend súkses, en fan gefolgen waard yn [[1983]] in twadde harkspul makke, ''[[The Empire Strikes Back (harkspul)|The Empire Strikes Back]]'', op basis fan ''[[Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back]]''. Behalven Hamill en Daniels die dêr fan 'e oarspronklike cast fan 'e film ek [[Billy Dee Williams]] oan mei, dy't de rol fan [[Lando Calrissian]] ynspriek. De trêde film út 'e oarspronklike [[Star Wars-trilogy|''Star Wars''-trilogy]], ''[[Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi]]'' waard yn [[1996]] op NPR adaptearre ta it harkspul ''[[Return of the Jedi (harkspul)|Return of the Jedi]]''.
[[File:10.12.12TimothyZahnByLuigiNovi3.jpg|right|thumb|220px|[[Skriuwer]] [[Timothy Zahn]], dy't begjin [[1990-er jierren]] mei syn [[Thrawn Trilogy|''Thrawn''-trilogy]] de heal yndodde ''Star Wars''-franchise wekker skodde.]]
==Literatuer==
:<small>[[Image:1rightarrow.png|15px]] Sjoch foar in folsleine en byholden list fan alle [[boek]]en (en [[lústerboek]]en), dy't yn it ramt fan 'e ''Star Wars''-franchise útbrocht binne, [[:en:List of Star Wars books|dizze side]] yn 'e [[Ingelske Wikipedy]].</small>
[[Literatuer]] yn it ramt fan 'e ''Star Wars''-franchise waard oant [[1999]] útjûn troch [[Bantam Books]] en neitiid troch [[Del Rey Books|Del Rey]]. De publikaasje fan sokke boeken begûn al yn [[1976]], mei't de [[ferboeking]] fan 'e film ''[[Star Wars: Episode IV – A New Hope]]'' krapoan in jier earder ferskynde as de eigentlike film. De [[roman]] hiet yn 't earstoan ''[[Star Wars: From the Adventures of Luke Skywalker]]'', hoewol't it letter omneamd waard ta ''Star Wars: A New Hope''. It [[boek]] waard taskreaun oan ''Star Wars''-betinker [[George Lucas]], mar wie eins it wurk fan [[ghostwriter]] [[Alan Dean Foster]]. Dyselde skreau ek in ferfolchroman, ''[[Splinter of the Mind's Eye]]'', dy't yn [[1978]] útkaam. De ferboekings fan 'e films ''[[Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back]]'' en ''[[Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi]]'' waarden yn [[1980]] en [[1983]] skreaun troch [[Donald F. Glut]], resp. [[James Kahn]]. Oare iere ''Star Wars''-romans wiene ''[[The Han Solo Adventures]]'', in [[trilogy]] fan [[Brian Daley]] dy't yn [[1979]] en [[1980]] ferskynde, en ''[[The Adventures of Lando Calrissian]]'', ek in trilogy, dy't yn [[1983]] skreaun waard troch [[L. Neil Smith]].
Tsjin 'e ein fan 'e [[1980-er jierren]] wie ''Star Wars'' fierhinne yndodde. De [[bestseller]]trilogy ''[[Thrawn Trilogy|Thrawn]]'', fan [[Timothy Zahn]], wurdt rûnom beskôge as it wurk dat de franchise wer wekker skodde. Dêrfan ferskynde ''[[Heir to the Empire]]'' yn [[1991]], ''[[Dark Force Rising]]'' yn [[1992]] en ''[[The Last Command (roman)|The Last Command]]'' yn [[1993]]. ''Heir to the Empire'' berikte sels it earste plak op 'e bestsellerlist fan ''[[The New York Times]]''. Zahn yntrodusearre nije [[personaazje]]s dy't al gau tige [[populêr]] waarden, lykas [[grutadmiraal Thrawn]], [[Mara Jade]] en [[Talon Karrde]]. Yn 'e trilogy, dy't spilet nei de foarfallen yn ''[[Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi]]'', moatte [[Luke Skywalker]], [[Leia Organa|prinsesse Leia]] en [[Han Solo]] it opnimme tsjin it [[strategy]]sk [[sjeny (persoan)|sjeny]] Thrawn, ien fan 'e heechste ofsieren fan 'e eardere [[Galaktysk Keizerryk|Keizerlike Striidkrêften]], dy't fan doel is it Stjerrestelsel ûnder syn macht te bringen. Hoewol't de ''Thrawn''-trilogy yn [[2014]] troch [[The Walt Disney Company|Disney]] [[retcon]]d en ta in "[[leginde]]" fan ''Star Wars'' (''Star Wars'' Legend) ferklearre waard, doek it personaazje fan Thrawn yn [[2016]] wer op yn in [[ôflevering]] fan it trêde [[seizoen (omrop)|seizoen]] fan 'e [[kanon (kultuer)|kanonike]] [[tekenfilmsearje]] ''[[Star Wars: Rebels]]'', wêrnei't Zahn úteinsette mei it skriuwen fan nije romans oer de grutadmiraal.
[[File:A laughing James Earl Jones.jpg|left|thumb|160px|[[James Earl Jones]] spriek mei syn djippe [[bas (sjongstim)|bas]] it [[kultureel ikoan|ikoanyske]] [[stim]]lûd fan [[Darth Vader]] yn.]]
Ferskate oare wichtige ''Star Wars''-romans datearje ek út 'e [[1990-er jierren]]. Dêrby giet it û.m. om ''[[The Truce at Bakura]]'' fan [[Kathy Tyers]], út [[1994]], ''[[Children of the Jedi]]'' fan [[Barbara Hambly]], út [[1995]], en de ''[[The Jedi Academy (trilogy)|Jedi Academy]]''-trilogy fan [[Kevin J. Anderson]], út [[1994]], dy't de dielen ''[[Jedi Search]]'', ''[[Dark Apprentice]]'' en ''[[Champions of the Force]]'' omfettet. Anderson skreau mei [[Rebecca Moesta]] tusken [[1995]] en [[1998]] ek de fjirtjindielige ''[[Young Jedi Knights]]''-romansearje. Yn ''[[The Courtship of Princess Leia]]'', fan [[Dave Wolverton]], út [[1994]], nimt Leia yn omtinken om út praktyske redens te [[trouwen]] mei de [[rykdom|smoarrike]] [[prins]] Isolder fan 'e machtige planeet Hapes, mar op 't langelêst sjocht se dêrfan ôf en kiest se foar Han Solo, wylst Isolder in oare leafde fynt. Yn ''[[Star Wars: Shadows of the Empire|Shadows of the Empire]]'', in roman fan [[Steve Perry (skriuwer)|Steve Perry]] út [[1996]] dy't diel útmakke fan in multymediaprojekt mei deselde namme, wurdt it personaazje fan 'e [[gangster]] [[prins Xizor]] yntrodusearre, dy't letter yn ferskate oare wurken weromkeare soe.
Lettere ''Star Wars''-literatuer fan namme omfiemet û.m. de njoggendielige romansearje ''[[Star Wars: X-wing]]'', dy't fan [[1996]] oant [[1999]] troch [[Michael Stackpole]] en [[Aaron Alliston]] skreaun waard, de njoggentjindielige searje ''[[The New Jedi Order]]'', dêr't tusken [[1999]] en [[2003]] oan gearwurke waard troch ferskate [[auteur]]s, en trije rigen fan [[Jude Watson]]: it achttjindielige ''[[Jedi Apprentice]]'' ([[1999]]-[[2002]]), it alvedielige ''[[Jedi Quest]]'' ([[2001]]-[[2004]]), en it tsiendielige ''[[Star Wars: The Last of the Jedi|The Last of the Jedi]]'' ([[2005]]-[[2008]]). Yn ''The New Jedi Order'', dat likernôch in fearnsiuw nei de foarfallen yn ''[[Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi]]'' spilet, wurde de Yuuzhan Vong yntrodusearre, in machtich ras fan [[bûtenierdske wêzens]] fan bûten it Stjerrestelsel, dy't fan doel binne om it hiele Stjerrestelsel te feroverjen. ''Jedi Apprentice'' folget de aventoeren fan [[Obi-Wan Kenobi]] en syn master [[Qui-Gon Jinn]] yn 'e jierren foarôfgeande oan ''[[Star Wars: Episode I – The Phantom Menace]]''. ''The Last of the Jedi'', dat suver direkt spilet nei de foarfallen yn ''[[Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith]]'', folget de ferrjochtings fan Obi-Wan, [[Yoda]] en de oare oerlibjende [[Jedi]] nei de fêstiging fan it [[Galaktysk Keizerryk]] en de [[Grutte Suvering fan de Jedi|hast folsleine útrûging fan 'e Jedi-oarder]].
==Strips==
:<small>[[Image:1rightarrow.png|15px]] Sjoch foar in folsleine en byholden list fan alle [[strip]]s, dy't yn it ramt fan 'e ''Star Wars''-franchise útbrocht binne, [[:en:Star Wars comics|dizze side]] yn 'e [[Ingelske Wikipedy]].</small>
[[Strip]]s yn it ramt fan 'e ''Star Wars''-franchise ferskynden fan [[1977]] oant [[1986]] by [[útjouwerij]] [[Marvel Comics]]. De ierste ''Star Wars''-strips waarden fan [[1977]] oant [[1979]] publisearre yn it Marvel-blêd ''[[Pizzazz]]''. Mids [[1980-er jierren]] [[ynspiraasje (keunst)|ynspirearren]] de [[tekenfilmsearje]]s ''[[Star Wars: Droids]]'' en ''[[Ewoks (tillefyzjesearje)|Ewoks]]'' de rige ''[[Star Comics]]'' by Marvel.
Oan 'e ein fan it [[desennium]] waard de [[lisinsje]] oernommen troch [[Dark Horse Comics]], dat ferskate populêre en ynfloedrike ''Star Wars''-strips publisearre, lykas ''[[Dark Empire (Star Wars)|Dark Empire]]'' ([[1991]]-[[1995]]), ''[[Tales of the Jedi]]'' ([[1993]]-[[1998]]), ''[[X-wing Rogue Squadron]]'' ([[1995]]-[[1998]]), ''[[Star Wars: Republic]]'' ([[1998]]-[[2006]]), ''[[Star Wars Tales]]'' ([[1999]]-[[2005]]), ''[[Star Wars: Empire]]'' ([[2002]]-[[2006]]) en ''[[Knights of the Old Republic]]'' ([[2006]]-[[2010]]).
[[File:Stormtroopers march 2.jpg|thumb|right|250px|In optocht fan ''Star Wars''-[[fan (persoan)|fans]] ferklaaid as [[Galaktysk Keizerryk|Keizerlike]] [[stoarmtroeper (Star Wars)|stoarmtroepers]].]]
Nei't [[Lucasfilm]] yn [[2012]] oernommen wie troch [[The Walt Disney Company]], waard yn [[2014]] oankundige dat de striplisinsje fan ''Star Wars'' per [[2015]] weromkeare soe nei Marvel Comics, mei't Disney yn [[2009]] [[Marvel Entertainment]], de [[memme-ûndernimming]] fan dy útjouwerij, oankocht hie. De earste nije publikaasjes fan ''Star Wars''-strips troch Marvel Comics wiene de striprigen ''[[Star Wars (stripalbum út 2015)|Star Wars]]'' en ''[[Star Wars: Darth Vader]]'' en de stripminysearje ''[[Star Wars: Princess Leia]]'', allegear út of begjinnend yn [[2015]].
==Muzyk==
:<small>[[Image:1rightarrow.png|15px]] Foar mear ynformaasje oer it ûnderwerp [[muzyk]] yn it ramt fan 'e ''Star Wars''-franchise, sjoch [[:en:Music of Star Wars|dizze side]] yn 'e [[Ingelske Wikipedy]].</small>
Yn it ramt fan 'e ''Star Wars''-franchise binne de folgjende [[soundtrack]]albums ferskynd:
*1977 – ''[[Star Wars (soundtrack)|Star Wars]]'' <small>(neitiid mei weromwurkjende krêft omneamd ta ''Star Wars: Episode IV – A New Hope'')</small>
*1980 – ''[[Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back (soundtrack)|Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back]]''
*1983 – ''[[Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi (soundtrack)|Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi]]''
*1999 – ''[[Star Wars: Episode I – The Phantom Menace (soundtrack)|Star Wars: Episode I – The Phantom Menace]]''
*2002 – ''[[Star Wars: Episode II – Attack of the Clones (soundtrack)|Star Wars: Episode II – Attack of the Clones]]''
*2005 – ''[[Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith (soundtrack)|Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith]]''
*2015 – ''[[Star Wars: Episode VII – The Force Awakens (soundtrack)|Star Wars: Episode VII – The Force Awakens]]''
*2016 – ''[[Rogue One: A Star Wars Story (soundtrack)|Rogue One: A Star Wars Story]]''
*2017 – ''[[Star Wars: Episode VIII – The Last Jedi (soundtrack)|Star Wars: Episode VIII – The Last Jedi]]''
*2018 – ''[[Solo: A Star Wars Story (soundtrack)|''Solo: A Star Wars Story]]''
*2019 – ''[[Star Wars: Episode IX – The Rise of Skywalker (soundtrack)|Star Wars: Episode IX – The Rise of Skywalker]]''
[[Komponist|Filmkomponist]] [[John Williams (komponist)|John Williams]] is de auteur fan 'e [[soundtrack]]s fan alle njoggen films fan 'e ''[[Skywalker Saga]]''. Ta syn wurk hearre ferskate tige bekend [[meldij]]en, lykas ''[[Star Wars (Main Title)]]'', ek wol ''Luke's Theme'' neamd ([[:en:File:StarWarsMainThemeSnippet.mid|beharkje]]), ''[[Star Wars (Main Title)|Star Wars Secondary Theme]]'' ([[:en:File:Star Wars main theme second subject.mid|beharkje]]), ''Obi-Wan Kenobi's Theme'' ([[:en:File:Star Wars Obi-Wan Kenobi theme.mid|beharkje]]), ''Princess Leia's Theme'' ([[:en:File:Princess Leia's Theme.MID|beharkje]]), ''Han Solo and the Princess'' ([[:en:File:HanSoloandPrincessSnippet.mid|beharkje]]), de ''Rebel Fanfare'' ([[:en:File:Rebel Fanfare.MID|beharkje]]), en ''[[The Imperial March]]'' ("De Keizerlike Mars"), ek wol ''Darth Vader's Theme'' neamd:
<score lang="lilypond" sound="1">
{\key g \minor
\time 4/4
<bes d' g'> <bes d' g'> <bes d' g'> <ges bes ees'>8. bes'16
<bes d' g'>4 <ges bes ees'>8. bes'16 <bes d' g'>2
<g' bes' d''>4 <g' bes' d''>4 <g' bes' d''>4 <ges' bes' ees''>8. bes'16
<bes ees' ges'>4 <ges bes ees'>8. bes'16 <bes d' g'>2
}
</score>
Nei ''[[Star Wars: Episode IX – The Rise of Skywalker]]'' liet de ûnderwilens op jierren rekke Williams witte net mear foar meiwurking oan fierdere ''Star Wars''-films beskikber te wêzen. De soundtrack fan 'e [[lange film|lange]] [[tekenfilm]] ''[[Star Wars: The Clone Wars (film)|Star Wars: The Clone Wars]]'' waard komponearre troch [[Kevin Kiner]], en de soundtracks fan 'e [[spin-off]]-films ''[[Rogue One: A Star Wars Story|Rogue One]]'' en ''[[Solo: A Star Wars Story|Solo]]'' waarden makke troch [[Michael Giacchino]], resp. [[John Powell (filmkomponist)|John Powell]]. Alle trije makken se dêrby gebrûk fan earder wurk fan Williams.
[[File:Golden Canyon Entrance (3812561628).jpg|right|thumb|250px|[[Death Valley]], yn [[Kalifornje]], dêr't guon fan 'e [[sêne]]s op [[Tatooine]] opnommen waarden.]]
==Fideospultsjes==
Yn it ramt fan 'e ''Star Wars''-franchise binne ek gâns [[fideospultsje]]s ferskynd, neffens in telling út [[2017]] mear as hûndert. Sjoch foar in folsleine en byholden list fan alle ''Star Wars''-fideospultsjes [[:en:Star Wars video games|dizze side]] yn 'e [[Ingelske Wikipedy]].
==Rollespullen==
Yn it ramt fan 'e ''Star Wars''-franchise binne ferskate [[rollespul]]len útbrocht. De wichtichsten binne:
*1987–1999: ''[[Star Wars: The Roleplaying Game]]''
*2000–2010: ''[[Star Wars Roleplaying Game (Wizards of the Coast)|Star Trek Roleplaying Game]]'', útbrocht troch [[Wizards of the Coast]]
*2012–2019: ''[[Star Wars Roleplaying Game (Fantasy Flight Games)|Star Trek Roleplaying Game]]'', útbrocht troch [[Fantasy Flight Games]]
Sjoch foar in folsleine en byholden list fan alle ''Star Wars''-rollespullen [[:en:Star Wars role-playing games|dizze side]] yn 'e [[Ingelske Wikipedy]].
[[File:Amidala's Throne Room costume.jpg|left|thumb|180px|Ien fan 'e [[jurk]]en fan [[Padmé Amidala]] út ''[[Star Wars: Episode I – The Phantom Menace]]''.]]
==Multymediaprojekten==
Multymediaprojekten besteane út wurken dy't yn ferskate soarten media publisearre wurde; de ''Star Wars''-franchise omfiemet ferskaten fan sokke projekten. Sa wie ''[[Star Wars: Shadows of the Empire]]'' ([[1996]]), dat yn 'e ynterne [[gronology]] fan 'e franchise spilet tusken de films ''[[Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back]]'' en ''[[Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi]]'' yn, in multymediaprojekt dat bestie út in [[roman]] fan [[Steve Perry (skriuwer)|Steve Perry]], in rige [[strip]]albums, in [[fideospultsje]] en in stikmannich [[action figure]]s.
''[[Star Wars: The Force Unleashed (projekt)|Star Wars: The Force Unleashed]]'' ([[2008]]-[[2010]]), dat spile tusken de films ''[[Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith]]'' en ''[[Star Wars: Episode IV – A New Hope]]'' yn, wie in soartgelikens projekt, besteande út in roman, fideospultsjes út [[2008]] en [[2010]], in [[grafyske roman]], in [[rollespul]] en in [[boartersguod]]rige.
''[[Star Wars: The High Republic]]'' (fan [[2020]] ôf) is krekt sa'n multymediaprojekt. It spilet yn it tiidrek fan 'e [[Galaktyske Republyk|Hege Republyk]], likernôch 200 jier foar de foarfallen yn 'e films fan 'e ''[[Skywalker Saga]]'', en is ferdield yn trije fazen: ''Light of the Jedi'' ([[2020]]-[[2022]]), ''Quest of the Jedi'' (fan [[2022]] ôf) en ''Trials of the Jedi'' (tiid noch ûnbekend). In subprojekt fan ''Star Wars: The High Republic'' is ''Star Wars: The Great Disaster'', oer de ynfal yn 'e [[Galaktyske Republyk]] fan 'e [[antagonist]]yske "romte-[[Wytsingen]]" de Nihil, en it regaad meitsjen troch de [[Jedi]]. ''Star Wars: The High Republic'' omfettet romans, [[koarte ferhalen]], [[strip]]s, [[lústerboek]]en en fideospultsjes.
[[File:Ahsoka Tano costume.jpg|right|thumb|250px|In ''Star Wars''-[[fan (persoan)|fan]] ferklaaid as it [[personaazje]] [[Ahsoka Tano]].]]
==Tydskriften==
''[[Star Wars Insider]]'' is it offisjele [[tydskrift]] fan 'e ''Star Wars''-franchise, dat ienris yn 'e fjouwer [[moanne (tiid)|moannen]] útjûn wurdt. It begûn yn [[1987]] as it [[orgaan (tydskrift)|orgaan]] fan [[The Lucasfilm Fan Club]] en krige yn [[1994]] syn hjoeddeistige [[titel (namme)|titel]]. De ynhâld fan it blêd beslacht [[artikel (publikaasje)|artikels]] oer nije en âlde ''Star Wars''-media, [[koarte ferhalen]] dy't spylje yn it ''Star Wars''-hielal, [[ynstjoerd brief|ynstjoerde brieven]] fan lêzers en it hielendal troch [[fan (persoan)|fans]] fan ''Star Wars'' gearstalde [[nijsbrief]] ''Bantha Tracks''.
''Star Wars Insider'' hat in protte ferskillende [[útjouwerij|útjouwers]] hân, mar sûnt de midden fan 'e [[2000-er jierren]] wurdt it blêd útbrocht troch [[Titan Magazines]]. Behalven yn 'e [[Feriene Steaten]] en oare [[Ingelsk]]talige lannen, lykas [[Kanada]] en [[Austraalje (lân)|Austraalje]], wurdt ''Star Wars Insider'' ek troch ''Star Wars''-fans yn oare [[lannen en territoaria]] lêzen, mar net yn [[Dútslân]], dat syn eigen offisjele ''Star Wars''-blêd hat: ''Star Wars: Das offizielle Magazin''. Yn it [[Feriene Keninkryk]] bestie foarhinne ek in selsstannich blêd, ''Star Wars Magazine'', mar dat gie yn [[2007]] op yn ''Star Wars Insider''.
[[File:Ewan McGregor 2012.jpg|left|thumb|160px|[[Ewan McGregor]] spile yn 'e [[Star Wars-prequeltrilogy|prequeltrilogy]] de rol fan [[Obi-Wan Kenobi]].]]
==Attraksjes yn ferdivedaasjeparken==
De earste attraksje yn in [[ferdivedaasjepark]] dy't basearre wie op ''Star Wars'' wie ''[[Star Tours]]'', dat yn [[1987]] iepen gie yn [[Disneyland]] yn [[Anaheim (Kalifornje)]]. Gâns oare attraksjes yn ferdivedaasjeparken fan [[The Walt Disney Company|Disney]] oer de hiele wrâld binne sûnt makke yn it ramt fan ''Star Wars''. Sjoch foar in folsleine en byholden list fan alle sokke attraksjes [[:en:List of Star Wars theme parks attractions|dizze side]] yn 'e [[Ingelske Wikipedy]].
==Merchandising==
It súkses fan 'e films fan 'e oarspronklike [[Star Wars-trilogy|''Star Wars''-trilogy]] hie as gefolch dat ''Star Wars'' al yn 'e [[1980-er jierren]] ien fan 'e meast [[kommersjalisaasje|kommersjalisearre]] mediafranchises yn 'e wrâld waard. It bliek in geniale set te wêzen fan ''Star Wars''-betinker [[George Lucas]] om by de produksje fan 'e [[Star Wars (film)|orizjinele film]] yn [[1977]] yn te stimmen mei in hap fan [[$]]500.000 út syn eigen [[salaris]] om yn ruil dêrfoar it folsleine eignerskip fan 'e [[merchandising]]rjochten op 'e franchise yn 'e hannen te krijen. Mear as alle [[opbringst (jild)|opbringsten]] fan films en tillefyzjesearjes hat dat him [[rykdom|smoarryk]] makke. Yn [[1987]] wie der mei de merchandising fan 'e oarspronklike filmtrilogy al $2,6 miljard fertsjinne; tsjin [[2012]] hie de merchandising om 'e earste seis films fan 'e ''[[Skywalker Saga]]'' hinne al $20 miljard opbrocht.
By de merchandising yn it ramt fan ''Star Wars'' kin men tinke oan [[boartersguod]]-[[ljochtsabel]]s en [[T-shirt]]s en oare [[klean]] bedrukt mei ''Star Wars''-[[yllustraasje]]s, -[[logo|logo's]] of -[[slogans]] (lykas ''May the Force by with you''). In [[ruilkaartspul]] ([[Star Wars Trading Cards|''Star Wars'' Trading Cards]]), waard sûnt [[1977]] produsearre troch [[Topps]]. Fan [[1995]] oant [[2001]] wie de [[lisinsje]] yn 'e hannen fan [[Decipher, Inc.]], dat it [[Star Wars Customizable Card Game|''Star Wars'' Customizable Card Game]] op 'e merk brocht. [[Pez dispenser]]s (apparaatsjes dy't lytse [[suertsje]]s ôfjouwe) waarden fan [[1997]] ôf yn 'e foarm fan ''Star Wars''-personaazjes makke.
[[File:Star_Wars_-_The_Force_Awakens_cast_by_Gage_Skidmore.jpg|right|thumb|250px|De presintaasje fan ''[[Star Wars: Episode VII – The Force Awakens]]'' op 'e [[San Diego Comic-Con]] fan [[2015]].]]
De [[pop]]kes ("[[action figure]]s") mei tabehear, dy't sûnt [[1977]] produsearre waarden troch [[Kenner Products]], wiene tige [[populêr]] (foar in list, sjoch [[:en:List of Kenner Star Wars action figures|hjirre]]). Tsjintwurdich binne de ierste edysjes fan dy popkes, mitsdat se noch yn 'e oarspronklike ferpakking sitte dy't nea iepenmakke is, tige weardefolle [[collector's item]]s. Sûnt de [[1990-er jierren]] is de [[lisinsje]] foar de produksje fan ''Star Wars''-action figures yn 'e hannen fan boartersguodprodusint [[Hasbro]].
It [[Denemark|Deenske]] boartersguodmerk [[Lego]] bemachtige yn [[1999]] in lisinsje om eigen produkten yn it ramt fan 'e ''Star Wars''-franchise te produsearjen. Ta [[promoasje (marketing)|promoasje]] fan dy [[Lego Star Wars|Lego ''Star Wars''-sets]] makke it bedriuw in rige [[koarte film|koarte]] [[tekenfilm]][[parody]]en en in [[animaasjefilm|animearre]] [[minysearje]]. De [[Lego Star Wars (fideospultsjesearje)|Lego ''Star Wars''-fideospultsjes]], dy't sûnt [[2005]] ferskynden, waarden troch de [[resinsint|kritisy]] rûnom love en ûntjoegen har ta grutte [[bestseller]]s.
[[File:Star Wars Launch Bay Poe Dameron's Helmet.jpg|left|thumb|180px|De [[helm (holdeksel)|helm]] fan [[Poe Dameron]] út 'e [[Star Wars-ferfolchtrilogy|''Star Wars''-ferfolchtrilogy]].]]
It earste [[boerdspul]] yn it ramt fan ''Star Wars'' wie ''Star Wars: Escape from the Death Star'', dat yn [[1977]] tagelyk mei de [[Star Wars (film)|earste film]] útbrocht waard. Ferzjes fan ''[[Monopoly (boerdspul)|Monopoly]]'', ''[[Trivial Pursuit]]'' en ''[[Battleship (spul)|Battleship]]'' mei in ''Star Wars''-[[tema (ûnderwerp)|tema]] waarden yn [[1997]] op 'e merk brocht. It bekende boerdspul ''[[Risk (boerdspul)|Risk]]'' is troch produsint [[Hasbro]] twaris ta in ''Star Wars''-tema adaptearre: ''Star Wars Risk: The Clone Wars Edition'', út [[2005]], en ''Risk: Star Wars Original Trilogy Edition'' ([[2006]]).
==Tematyk==
Kwa [[tema (fiksje)|tematyk]] kin ''Star Wars'' yn it foarste plak opfet wurde as in striid tusken [[goed en kwea]], wêrby't de [[Jedi]] it [[goed]]e fertsjintwurdigje en de [[Sith]] it [[kwea]]. Om dat ûnderskie fuort te sterkjen, makket de franchise gebrûk fan [[Carl Jung|jungiaanske]] [[archetype]]s as "[[skaad (psychology)|it skaad]]", dat mei de Sith ferbûn wurdt, en teffens mei eleminten út it [[kristendom]], lykas de werjefte fan 'e Sith [[Darth Maul]], wêrfoar't stipe wurdt op tradisjonele foarstellings fan [[Satan|de duvel]]. [[Anakin Skywalker]] wurdt dêrfoaroer delset as in [[messias|messiaansk]] figuer, fuortkommen út in [[Unbesmodzge Untfinzenis fan de Faam Marije|ûnbesmodzge ûntfinzenis]]. Hy wurdt ornearre de "Utkarde" te wêzen, waans komst lang foarsein is yn [[profesije]]n. Oars as [[Jezus (tradisjoneel-kristlik)|Jezus]] yn it kristendom komt er, yn ''[[Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith]]'', te fallen en ferwurdt yn 'e foarm fan [[Darth Vader]] ta in wurktúch fan it kwea. Yn ''[[Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi]]'' komt er lykwols ta ynkear en berikt er [[ferlossing]] troch syn [[selsopoffering]] foar syn soan [[Luke Skywalker|Luke]]. ''Star Wars''-betinker [[George Lucas]] hat sein dat it haadtema fan 'e hiele franchise eins ferlossing is.
[[File:Lightsaber blue (with shimmering aura).png|right|thumb|250px|In [[ljochtsabel]], sa't de [[Jedi]] dy brûke.]]
De striid tusken goed en kwea komt yn ''Star Wars'' ek ta utering as de [[politike]] wrakseling tusken [[demokrasy]], yn 'e foarm fan 'e [[Galaktyske Republyk]], it [[Rebelleferbûn (Star Wars)|Rebelleferbûn]] en it [[Ferset (Star Wars)|Ferset]], en [[diktatuer]], fertsjintwurdige troch it [[Galaktysk Keizerryk]] en de [[Earste Oarder (Star Wars)|Earste Oarder]]. [[Fjildslaggen]] fan 'e [[Gunganen]] tsjin 'e [[Hannelsfederaasje]] (yn ''[[Star Wars: Episode I – The Phantom Menace]]'') en fan 'e [[Ewoks]] tsjin 'e [[stoarmtroeper (Star Wars)|stoarmtroepers]] (yn ''[[Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi]]'') litte de botsing sjen tusken primitive en mear ûntwikkele [[maatskippij]]en, ferlykber mei de [[Amerikaanske Yndiaanske oarloggen]] of de [[Fjetnamoarloch]].
De [[militêr unifoarm|militêre unifoarmen]] fan 'e Keizerlike Striidkrêften en de foarm fan 'e [[helm (holdeksel)|helm]] fan [[Darth Vader]] waarden mei opsetsin [[ynspiraasje (keunst)|ynspirearre]] troch de legerunifoarmen fan 'e [[Dútslân|Dútske]] [[Wehrmacht]] yn 'e [[Twadde Wrâldoarloch]], en itselde jildt foar de [[flagge]] fan it Galaktysk Keizerryk, dy't [[read]] mei in [[swart]] en [[wyt]] embleem yn 'e midden is, wat tinken docht oan 'e [[heakkekrúsflagge]] fan [[nazy-Dútslân]]. De manear dy't Palpatine brûkt om himsels ta [[keizer]] te meitsjen, mei it [[kânselier]]skip as opstapke, ferwiist fierders dúdlik nei it kânselierskip fan [[Adolf Hitler]] foar't er himsels ta ''[[Führer]]'' útrôp. En de [[Grutte Suvering fan de Jedi|Grutte Suvering fan 'e Jedi]] spegelet yn guon opsichten de foarfallen fan 'e [[Nacht fan 'e Lange Messen]]. It ferdjer fan binnenút fan 'e Galaktyske Republyk, dat it foar Palpatine mooglik makket en bewurkmasterje de fal fan dy steat, is dan wer in neibearing fan 'e fal fan 'e [[Romeinske Republyk]] en de oprjochting fan it [[Romeinske Ryk]] troch [[Augustus Oktavianus]].
[[File:Flag of the First Galactic Empire.svg|left|thumb|250px|De [[flagge]] fan it [[Galaktysk Keizerryk]] wie [[ynspiraasje (keunst)|ynspirearre]] troch de [[heakkekrúsflagge]] fan [[nazy-Dútslân]].]]
De franchise linet fierders swier op 'e [[kweeste]] fan 'e [[held]], in [[literêr]] [[motyf (fiksje)|motyf]] dat al brûkt waard yn 'e [[Midsiuwsk]]e [[ridderroman]]s. Yn 'e [[letterkunde]] waard it as in archetypysk sjabloan beskreaun troch [[Joseph Campbell]], in saakkundige op it mêd fan 'e [[ferlykjende mytology]]. Eltse haadpersoan út 'e ''[[Skywalker Saga]]'', te witten Luke yn 'e [[Star Wars-trilogy|oarspronklike trilogy]], Anakin yn 'e [[Star Wars-prequeltrilogy|prequeltrilogy]] en [[Rey (Star Wars)|Rey]] yn 'e [[Star Wars-ferfolchtrilogy|ferfolchtrilogy]], folget de stappen fan sa'n syklus of leit se efterstfoarst ôf om ta it kwea te ferfallen. In krúsjaal elemint is dêrby eat dat Campbell omskriuwt as "boetedwaning mei de heit". De ûntdekking fan Luke dat Darth Vader eins syn heit is, foarmet it sintrale draaipunt fan 'e hiele ''Skywalker Saga'' en wurdt beskôge as ien fan 'e ynfloedrykste en meast ferrassende [[plot]]ûntjouwings út 'e [[filmskiednis]]. It ferlies fan [[Qui-Gon Jinn]], dy't in [[heit]]efiguer is foar [[Obi-Wan Kenobi]], hat grutte ynfloed op 'e fierdere ûntwikkeling fan sawol Obi-Wan as Anakin, mei't Obi-Wan en keizer Palpatine allebeide heitefigueren binne foar Anakin. En [[opperste lieder Snoke]] fiteret [[Kylo Ren]] oan om syn heit [[Han Solo]] te [[fermoardzjen]], wylst Kylo it feit dat Rey in [[wees]] is, brûkt om te besykjen har nei de tsjustere kant fan [[de Krêft]] oer te heljen.
==Kulturele ynfloed==
De ''Star Wars''-franchise hat in oansjenlike ynfloed útoefene op 'e [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[kultuer]] en yndirekt ek op 'e [[popkultuer]] fan 'e hiele [[Westerske wrâld]], dy't ommers sterk ûnder ynfloed stiet fan 'e Amerikaanske [[filmyndustry]] fan [[Hollywood]]. Ferwizings nei it [[fiktive]] [[hielal]] fan ''Star Wars'' binne 45 jier nei it útkommen fan 'e [[Star Wars (film)|earste film]] stevich ferankere yn it [[Amerikaansk-Ingelsk]]. Sa kaam al yn 'e [[1980-er jierren]] it [[Strategic Defense Initiative]], in Amerikaansk definsjeprogramma foar de ferdigening tsjin [[ynterkontinintale ballistyske raket]]ten yn 'e folksmûle bekend te stean as it "Star Wars-programma". It gebrûk fan dy oantsjutting waard al rillegau sa algemien dat [[politisy]] it programma ek sa begûnen te neamen. Fierders binne frazen lykas ''evil empire'' ("ryk fan it kwea") en ''may the Force by with you'' ("mei [[de Krêft]] mei dy/jo wêze") ûnderdiel wurden fan it moderne spraakgebrûk.
[[File:TIE fighter model at Walt Disney Taiwan booth 20150811a.jpg|right|thumb|160px|In model fan in [[TIE-jager]], in ienpersoans [[romteskip]] yn gebrûk by de [[Galaktysk Keizerryk|Keizerlike Striidkrêften]].]]
De earste ''Star Wars''-film, ''[[Star Wars: Episode IV – A New Hope]]'', wie in kulturele ienmakker, mei't in protte minsken fan gâns ferskate eftergrûnen derfan genoaten en yn 'e wurdearring foar dy film wat hiene dat har mei-inoar ferbûn. Dyselde film wie, alteast foar in diel, ek ferantwurdlik foar de hommelse heechtijdagen dy't it [[sjenre]] fan [[science fiction]] yn 'e lette [[1970-er jierren|1970-er]] en [[1980-er jierren]] trochmakke. [[Science fiction-film]]s, foartiid inkeld foarbeholden oan in tige beskaat diel fan it [[publyk]], ûntjoech him yn dy tiid ta in [[mainstream]]sjenre.
Troch it ûnbidige súkses fan ''Star Wars'' is de franchise fansels ek it doelwyt fan [[parody]]en wurden. Bekende foarbylden dêrfan binne de film ''[[Spaceballs]]'' ([[1987]]) en ''Laugh It Up, Fuzzball: The Family Guy Trilogy'', in trilogy fan [[tillefyzjespecial]]s út [[2007]], [[2009]] en [[2010]] fan 'e [[tekenfilmsearje]] foar [[folwoeksene]]n ''[[Family Guy]]'', wêryn't de oarspronklike ''Star Wars''-trilogy op [[komeedzje|komysk]] bedoelde wize neispile wurdt mei [[personaazje]]s út 'e searje. [[Fan (persoan)|Fans]] fan ''Star Wars'' hawwe fierders in protte [[fanfiksje]] en ek [[fanfilm]]s produsearre. Fan dy lêsten binne der safolle dat der yn [[2002]] sels in groep [[priis (ûnderskieding)|prizen]] foar ynsteld waard, de [[Official Star Wars Fan Film Award|Official ''Star Wars'' Fan Film Awards]], [[sponsoring|sponsore]] troch [[filmstudio]] [[Lucasfilm]]. Ut noed oer ynbrek op [[copyright]] mochten dêr yn 't earstoan inkeld parodyen, [[mockumentary]]s en [[dokumintêre]]s oan meidwaan, mar yn [[2007]] besleat Lucasfilm ek serieus bedoelde fanfilms foar de prizen meitingje te litten. De studio moediget de makkelei fan sokke films net oan, mar komt der likemin tsjin fanwegen salang't der gjin sprake is fan in [[winst (ûndernimming)|winsteachmerk]].
==Keppelings om utens==
* {{en}}[http://www.starwars.com/ Offisjele webside fan ''Star Wars'']
* {{fy}}[http://fy.starwars.wikia.com/ De Jedipedy yn it Frysk]
* {{en}}[http://starwars.wikia.com Wookieepedia]
* {{nl}}[http://nl.starwars.wikia.com Yodapedia]
{{boarnen|boarnefernijing=
Foar boarnen en oare literatuer, sjoch ûnder: [http://en.wikipedia.org/wiki/Star_Wars ''References'', ''Works Cited'' en ''Further Reading'', op dizze side] en ûnder: [http://en.wikipedia.org/wiki/List_of_Star_Wars_films ''References'', op dizze side] en ûnder: [http://en.wikipedia.org/wiki/List_of_Star_Wars_television_series ''References'', op dizze side].
----
{{Commonscat|Star Wars}}
}}
{{DISPLAYTITLE:''{{PAGENAME}}''}}
{{Star Wars}}
{{Star Wars personaazjes}}
{{Berjocht:Star Wars rassen}}
{{Berjocht:Star Wars planeten}}
[[Kategory:Star Wars| ]]
[[Kategory:Amerikaanske mediafranchise]]
[[Kategory:Amerikaanske filmsearje]]
[[Kategory:Ingelsktalige filmsearje]]
[[Kategory:Science fiction-filmsearje]]
[[Kategory:Fantasyfilmsearje]]
[[Kategory:Aventoerefilmsearje]]
[[Kategory:Aksjefilmsearje]]
[[Kategory:Franchise fan Lucasfilm]]
[[Kategory:Filmsearje út 1977]]
[[Kategory:Mediafranchise út 1976]]
[[Kategory:Sword and planet]]
[[Kategory:Romtefeart]]
[[Kategory:George Lucas]]
oogl8gh03stz8e7k45bhu76vn0pj9z3
1089772
1089763
2022-08-20T23:15:57Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Tillefyzje */ red
wikitext
text/x-wiki
{{Mediafranchise
| ôfbylding = Star wars2.svg
| ôfbyldingstekst =
| ôfbyldingsbreedte = 230px
| namme = ''Star Wars''
| betinker = [[George Lucas]]
| eigner = [[Lucasfilm]]
| lân = [[File:Flag of the United States.svg|border|20px]] [[Feriene Steaten]]
| begjinjier = [[1976]]
| einjier =
| langspylfilms = ● [[Star Wars: Episode IV – A New Hope|Ep. IV: A New Hope]]<br>● [[Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back|Ep. V: The Empire Strikes <br> Back]]<br>● [[Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi|Ep. VI: Return of the Jedi]]<br>● [[Star Wars: Episode I – The Phantom Menace|Ep. I: The Phantom Menace]]<br>● [[Star Wars: Episode II – Attack of the Clones|Ep. II: Attack of the Clones]]<br>● [[Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith|Ep. III: Revenge of the Sith]]<br>● [[Star Wars: The Clone Wars (film)|The Clone Wars]]<br>● [[Star Wars: Episode VII – The Force Awakens|Ep. VII: The Force Awakens]]<br>● [[Rogue One: A Star Wars Story|Rogue One]]<br>● [[Star Wars: Episode VIII – The Last Jedi|Ep. VIII: The Last Jedi]]<br>● [[Solo: A Star Wars Story|Solo]]<br>● [[Star Wars: Episode IX – The Rise of Skywalker|Ep. IX: The Rise of <br> Skywalker]]<br>● [[Rogue Squadron: A Star Wars Story|Rogue Squadron]]
| koarte films =
| dokumintêres =
| tillefyzjefilms = ● [[Caravan of Courage: An Ewok Adventure|Caravan of Courage]]<br>● [[Ewoks: The Battle for Endor]]
| searjes = ● [[The Mandalorian]]<br>● [[The Book of Boba Fett]]<br>● [[Obi-Wan Kenobi (tillefyzjesearje)|Obi-Wan Kenobi]]<br>● [[Andor (tillefyzjesearje)|Andor]]
| tekenfilmsearjes = ● [[Star Wars: Droids|Droids]]<br>● [[Ewoks (tillefyzjesearje)|Ewoks]]<br>● [[Star Wars: Clone Wars (tillefyzjesearje út 2003)|Clone Wars]]<br>● [[Star Wars: The Clone Wars (tillefyzjesearje út 2008)|The Clone Wars]]<br>● [[Star Wars: Rebels|Rebels]]<br>● [[Star Wars: Blips|Blips]]<br>● [[Star Wars: Forces of Destiny|Forces of Destiny]]<br>● [[Star Wars: Galaxy of Adventures|Galaxy of Adventures]]<br>● [[Star Wars: Resistance|Resistance]] <br>● [[Star Wars: Roll Out|Roll Out]]<br>● [[Star Wars: Galaxy of Creatures|Galaxy of Creatures]] <br>● [[Star Wars: Visions|Visions]] <br>● [[Star Wars: The Bad Batch|The Bad Batch]]
| specials = [[Star Wars Holiday Special]]
| toanielstikken =
| fideospultsjes = ferskaat, sjoch [[#Fideospultsjes|hjirre]]
| boerdspullen = ferskaat, sjoch [[#Merchandising|hjirre]]
| kaartspullen = ferskaat, sjoch [[#Merchandising|hjirre]]
| romans = ferskaat, sjoch [[#Literatuer|hjirre]]
| ferhalen =
| ferhalebondels =
| companionboeken =
| strips = ferskaat, sjoch [[#Strips|hjirre]]
| soundtracks = ● ''[[Star Wars (soundtrack)|Ep. IV: A New Hope]]''<br>● ''[[Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back (soundtrack)|Ep. V: The Empire Strikes <br> Back]]''<br>● ''[[Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi (soundtrack)|Ep. VI: Return of the Jedi]]''<br>● ''[[Star Wars: Episode I – The Phantom Menace (soundtrack)|Ep. I: The Phantom Menace]]''<br>● ''[[Star Wars: Episode II – Attack of the Clones (soundtrack)|Ep. II: Attack of the Clones]]''<br>● ''[[Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith (soundtrack)|Ep. III: Revenge of the Sith]]''<br>● ''[[Star Wars: Episode VII – The Force Awakens (soundtrack)|Ep. VII: The Force Awakens]]''<br>● ''[[Rogue One: A Star Wars Story (soundtrack)|Rogue One]]'' <br>● ''[[Star Wars: Episode VIII – The Last Jedi (soundtrack)|Ep. VIII: The Last Jedi]]''<br>● ''[[Solo: A Star Wars Story (soundtrack)|''Solo]]''<br>● ''[[Star Wars: Episode IX – The Rise of Skywalker (soundtrack)|Ep. IX: The Rise of <br> Skywalker]]''
| webside = [http://www.starwars.com/ www.starwars.com]
}}
{{Oar|de Amerikaanske mediafranchise|Star Wars (betsjuttingsside)}}
'''''Star Wars''''' ([[Ingelsk]] foar "Stjerre-oarloggen") is in tige [[populêr]]e [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[science fiction]]-[[mediafranchise]] dy't betocht is troch [[George Lucas]]. De franchise, dy't ta it [[subsjenre]] [[sword and planet]] rekkene wurde kin, is eigendom fan [[Lucasfilm]], in [[filmstudio]] dy't yn [[2012]] oernommen waard troch [[The Walt Disney Company]]. ''Star Wars'' wurdt yn 'e regel ornearre begûn te wêzen mei de [[film]] ''[[Star Wars (film)|Star Wars]]'', út [[1977]], dy't letter mei weromwurkjende krêft omneamd waard ta ''Star Wars: Episode IV – A New Hope''. De [[ferboeking]] fan it [[senario]] fan dy film kaam lykwols al yn [[1976]] út. De earste film wie in reuseftich súkses, en ''Star Wars'' ûntjoech him al rillegau ta in wrâldwiid [[popkultuer]]fenomeen.
De ferhalen fan ''Star Wars'' spylje har ôf tsjin in optochte eftergrûn "lang ferlyn, yn in [[stjerrestelsel]] fier, fier fuort". Yn 'e grûn giet it om 'e ivige striid tusken [[goed en kwea]]. Dêrby fertsjintwurdigje de [[Jedi|Jedi-ridders]] it [[goed]]e, en harren rivalen, de [[Sith]], it [[kwea]]. It optochte universum omfiemet ek in protte [[tema (fiksje)|tema's]] dy't ûntliend binne oan [[filosofy]] en [[religy]]. In foarbyld dêrfan is 'De Krêft' (''The Force''), in [[pseudowittenskip]]like boarne fan [[enerzjy]] dy't de brûker [[boppenatuerlik]] lykjende fermogens jaan kin. Yn it ramt fan 'e franchise binne njonken de [[filmsearje]] adaptaasjes ta oare media ferskynd, lykas [[tillefyzjefilm]]s, [[live-action]][[tillefyzjesearje]]s, [[tekenfilmsearje]]s, [[fideospultsje]]s, [[roman]]s, [[strip]]s, [[soundtrack]]albums, [[kaartspul]]len, [[boerdspul]]len en [[boartersguod]]. Anno [[2022]] hawwe de ''Star Wars''-films tsien [[Oscar]]s en ien [[Golden Globe]] wûn, mei dêropta nominaasjes foar nochris tritich oare Oscars en fjouwer oare Golden Globes.
==Setting==
De ''Star Wars''-[[mediafranchise|franchise]] jout de aventoeren wer fan [[personaazje]]s "lang ferlyn yn in [[stjerrestelsel]] fier, fier fuort", dêr't [[minske]]n gearlibje mei [[bûtenierdske wêzens]] fan alderhanne rassen en teffens mei [[keunstmjittige yntelliginsje|selstinkende]] [[robot]]s. Dy helpe [[libben]]e wêzens by it útfieren fan rûtinemjittige deistige taken (lykas [[ûnderhâld]]) of beskikke oars oer spesjalistyske [[kennis]] (lykas in [[tolk (berop)|tolk]]). Sa'n robot wurdt ornaris oantsjut as in "droïde" ([[Ingelsk]]: ''droid''; in [[ôfkoarting]] foar "[[androïde]]").
[[File:Star Wars characters at Madame Tussaud.jpg|left|thumb|250px|[[Waaksen byld]]en fan [[Darth Vader]] (l.) en [[Luke Skywalker]] (rj.) ferwikkele yn in gefjocht mei [[ljochtsabel]]s, mei op 'e eftergrûn it tasjende figuer fan [[keizer]] [[Palpatine]].]]
[[Tillekommunikaasje]] giet fia twasidige [[radioferbining]]s, mei [[audiofisueel|audiofisuele]] [[byldskerm]]en en mei [[holografy]]ske [[projeksje]]s. [[Ferfier]] op it planeetoerflak giet mei saneamde '[[lânglider]]s' (Ingelsk: ''landspeeder''), [[auto's]] sûnder [[tsjil]]len dy't gebrûk meitsje fan [[anty-gravitaasje]]technology. Der besteane ek '[[glydmotor]]s' of 'sweefmotors' (''speeder bikes'' of ''hover bikes''), dat [[motorfyts]]en mei deselde technology binne. Foar [[oarloch]]fiering op [[grûn|lân]] wurde fierders saneamde '[[rinner (Star Wars)|rinners]]' ynset, [[pânserfiertúch|pânserfiertugen]] dy't net op tsjillen geane, mar op lange [[meganyk|meganyske]] [[skonk]]en. De bekendste soarten rinners binne de fjouwerskonkige [[AT-AT]] en de twaskonkige [[AT-ST]].
[[Romtefeart]] tusken bewenne [[planeten]] komt in protte foar en wurdt mooglik makke troch it bestean fan [[hyperromte]]technology foar [[flugger-as-ljochtreizgjen]] . [[Romteskip]]pen rinne útinoar fan lytse ienpersoans tastellen oant reuseftige skippen. Ienpersoans romteskippen foar [[oarloch]]fiering wurde 'stjerrejagers' (''starfighters'') neamd en binne ferlykber mei [[strieljager]]s. De bekendste types fan sokke romteskippen binne de [[X-wjukjager]] (''X-wing fighter'') en [[Y-wjukjager-bommesmiter]] (''Y-wing fighter-bomber'') dy't brûkt wurdt troch it [[Rebelleferbûn (Star Wars)|Rebelleferbûn]], en de [[TIE-jager]] (''TIE fighter'') fan 'e [[Galaktysk Keizerryk|Keizerlike Striidkrêften]]. De grutste oarlochsromteskippen, ferlykber mei [[fleandekskip]]pen, binne '[[stjerreslachskip]]pen' (eins yn it Ingelsk ''star destroyers'' neamd, dat oerset wurde moat as "stjerre[[torpedoboatjager]]s", mar ek letterlik as "stjerreferdylgers" útlein wurde kin). Teffens besteane der stasjonêre [[romtestasjon]]s, lykas de '[[deadsstjer]]ren' (''death stars''), dy't de grutte fan in lytse [[moanne (byplaneet)|moanne]] hawwe.
[[File:StormTrooper Blaster.jpg|right|thumb|180px|De [[ploffer (Star Wars)|ploffer]] (''blaster'') fan in [[stoarmtroeper (Star Wars)|stoarmtroeper]] fan it [[Galaktysk Keizerryk]].]]
In [[mystyk|mystike]] mar skynber apersonele krêft, dy't bekend stiet as "[[de Krêft]]" (''the Force''), wurdt yn 'e [[Star Wars (film)|oarspronklike film]] omskreaun as "in [[enerzjy]]fjild skepen troch alle libbene wêzens […, dat] it stjerrestelsel gearbynt." Troch training en [[meditaasje]] kinne dyjingen dy't "sterk yn 'e Krêft" binne, fermogens bemachtigje dy't [[boppenatuerlik]] lykje, wêrûnder [[telekineze]], [[telepaty]], [[profesij|foarkennis]] en de manipulaasje fan fysike enerzjy. Brûkers fan 'e Krêft binne mar tige minmachtich yn ferhâlding ta de folsleine [[befolking]]. De Krêft is it wichtichste [[ark en reau|ark]] én [[wapen]] fan twa [[militêre oarder (religieus genoatskip)|ridderoarders]] dy't sûnt minskewitten mei-inoar yn konflikt binne. Dat binne de [[Jedi]], dy't fungearje as bewekkers fan 'e [[frede]] yn 'e [[Galaktyske Republyk]] en de ljochte kant fan 'e Krêft brûke foar [[selsferdigening]] en [[arbitraazje]], en de [[Sith]], dy't de tsjustere kant fan 'e Krêft ynsette foar harren persoanlike doelen en it fersprieden fan [[eangstme]] en [[agresje]]. Wylst Jedi-ridders gauris relatyf manmachtich wêze kinne, binne de Sith altyd beheind ta twa: in master en syn learling.
De Jedi en de Sith jouwe as [[wapen]] de foarkar oan 'e saneamde [[ljochtsabel]]: in [[swurd]] mei in [[limmet]] fan enerzjy dat troch frijwol elts materiaal hinne snije kin en dêr't teffens enerzjyprojektilen mei ôfwarre wurde kinne. De rest fan 'e befolking, [[soldaten]] likegoed as [[kriminelen]] en eltsenien dêrtuskyn, brûkt saneamde "[[ploffer (Star Wars)|ploffers]]": [[fjoerwapen|projektylfjoerwapens]] basearre op [[laser]]technology.
It stjerrestelsel foarmet (fan oarsprong) ien reuseftige [[republyk]], de [[Galaktyske Republyk]], dy't bestjoerd wurdt troch de Galaktyske [[Senaat]] op 'e planeet [[Coruscant]]. Dêrnjonken hawwe de measte bewenne planeten har eigen, [[autonomy|autonome]], [[regear]]. Al neigeraden dat men fierder fan it sintrum fan 'e macht ôf komt, belunet de ynfloed fan 'e autoriteiten. Yn 'e bûtenste rânen fan it stjerrestelsel slane sadwaande [[organisearre misdie|misdiesyndikaten]] foar master op, lykas de [[kartel]]s fan 'e [[Hutt (Star Wars)|Hutt]], dy't har talizze op yllegale aktiviteiten lykas [[smokkeljen]] en [[slavehannel]]. De tsjinsten fan [[preemjejager]]s wurdt fakentiden gebrûk fan makke troch sawol [[gangster]]s as [[oerheid|oerheden]].
It fiktyf universum fan ''Star Wars'' omfiemet ferskate tiidrekken, wêrûnder:
*de Hege Republyk: de heechtijdagen fan 'e [[Galaktyske Republyk]], likernôch 200 jier foarôfgeande oan 'e [[Star Wars-prequeltrilogy|''Star Wars''-prequeltrilogy]]. Yn dy tiid spylje de ûnderdielen fan it [[multymedia]]projekt ''[[Star Wars: The High Republic]]'' en de [[tillefyzjesearje]] ''[[The Acolyte (tillefyzjesearje)|The Acolyte]]''.
*de Fal fan 'e Jedi: it tiidrek wêryn't de Galaktyske Republyk troch de Sith korrumpearre en ûnder fuotten helle wurdt. Ek de [[Kloane-oarloggen]] en dêropfolgjende [[Grutte Suvering fan de Jedi|ferfolgings fan 'e Jedi]] alle hjirûnder. Yn dit tiidrek spylje de [[Star Wars-prequeltrilogy|''Star Wars''-prequeltrilogy]], de [[tekenfilm]] ''[[Star Wars: The Clone Wars (film)|Star Wars: The Clone Wars]]'' en de [[tekenfilmsearje]]s ''[[Star Wars: Clone Wars (tillefyzjesearje út 2003)|Star Wars: Clone Wars]]'' en ''[[Star Wars: The Clone Wars (tillefyzjesearje út 2008)|Star Wars: The Clone Wars]]''.
[[File:Star-Wars-aurek-besh-alphabet-chart.svg|right|thumb|250px|Utlis oangeande it ''aurebesh''-[[alfabet]] dat yn 'e ''Star Wars''-franchise yn gebrûk is foar it Basaalsk (''Basic''), de ''[[lingua franca]]'' fan it Stjerrestelsel.]]
*it Regear fan it Keizerryk: it tiidrek wêryn't it stjerrestelsel oerhearske wurdt troch it [[diktatuer|diktatoriale]] [[Galaktysk Keizerryk]] mei [[Palpatine]] as [[keizer]]. Yn dit tiidrek spylje de film ''[[Solo: A Star Wars Story]]'', de tillefyzjesearje ''[[Obi-Wan Kenobi (tillefyzjesearje)|Obi-Wan Kenobi]]'' en de tekenfilmsearje ''[[Star Wars: The Bad Batch]]''.
**it Tiidrek fan 'e Rebûlje: de perioade yn 'e twadde helte fan it Regear fan it Keizerryk dat it [[Rebelleferbûn (Star Wars)|Rebelleferbûn]] oprjochte wurdt en in nije [[boargeroarloch]] yn it stjerrestelsel begjint om it Galaktysk Keizerryk ûnder fuotten te heljen. Yn dit tiidrek spylje de oarspronklike [[Star Wars-trilogy|''Star Wars''-trilogy]], de film ''[[Rogue One: A Star Wars Story]]'', de tillefyzjesearje ''[[Andor (tillefyzjesearje)|Andor]]'' en de tekenfilmsearje ''[[Star Wars: Rebels]]''.
*de Nije Republyk: it tiidrek nei de fal fan it Galaktysk Keizerryk, as de Galaktyske Republyk op 'e nij oprjochte wurdt yn 'e foarm fan 'e [[Galaktyske Republyk|Nije Republyk]] en syn formative jierren trochmakket. Yn dizze perioade spylje de tillefyzjesearje ''[[The Mandalorian]]'' en de [[spin-off]]searjes dêrfan, ''[[The Book of Boba Fett]]'' en ''[[Ahsoka (tillefyzjesearje)|Ahsoka]]'', en ek ''[[Rangers of the New Republic]]''.
**de Opkomst fan 'e Earste Oarder: de perioade wêryn't de restanten fan it âlde Galaktysk Keizerryk harsels werfoarmje ta de [[Earste Oarder (Star Wars)|Earste Oarder]] en grutte súksessen boeke yn har stribjen ta de weroprjochting fan it Keizerryk. [[Held]]en fan 'e eardere Rebûlje liede no it [[Ferset (Star Wars)|Ferset]] yn in striid om it fuortbestean fan 'e Nije Republyk te bewissigjen. Yn dizze perioade spylje de [[Star Wars-ferfolchtrilogy|''Star Wars''-ferfolchtrilogy]] en de tekenfilmsearje ''[[Star Wars: Resistance]]''.
(It eardere ''Star Wars'' Expanded Universe omfette oare tiidlinen en tiidrekken, dy't lykwols nei de oername fan [[Lucasfilm]] troch [[The Walt Disney Company|Disney]], yn [[2012]], [[retcon]]d waarden en op [[25 april]] [[2014]] formeel omneamd waarden ta ''Star Wars Legends''.)
==Films==
De kearn fan 'e ''Star Wars''-franchise wurdt foarme troch trije [[trilogy|filmtrilogyen]], dy't mei-inoar oantsjut wurde as de ''[[Skywalker Saga]]''. De njoggen ûnderskate [[film]]s fan dy [[filmsearje]] waarden op net-[[gronology]]ske wize produsearre. De [[ôflevering]]s ([[Ingelsk]]: ''episodes'') IV, V en VI foarmen de oarspronklike [[Star Wars-trilogy|''Star Wars''-trilogy]], dy't fan [[1977]] oant en mei [[1983]] makke waard troch de betinker fan ''Star Wars'', [[George Lucas]], en syn ûnôfhinklike [[filmstudio]] [[Lucasfilm]]. De folgjende trilogy, dy't tusken [[1999]] en [[2005]] ferskynde, omfette de ôfleverings I, II en III, en wurdt dêrom oantsjut as de [[Star Wars-prequeltrilogy|''Star Wars''-prequeltrilogy]], mei't in [[prequel]] in film of oar wurk fan [[fiksje]] is dat neffens de ynterne gronology fan it ferhaal foarôfgiet oan in earder publisearre wurk. De prequeltrilogy waard ek troch Lucas en it selsstannige Lucasfilm makke.
[[File:George Lucas 1986 (cropped).jpg|left|thumb|160px|[[George Lucas]], de betinker fan ''Star Wars''.]]
Yn [[2012]] waard Lucasfilm oernommen troch [[The Walt Disney Company]] en waard it in [[dochterûndernimming]] fan dy multymediakorporaasje. It wie sadwaande Disney dat fan [[2015]] oant [[2019]] de ôfleverings VII, VIII en IX makke, dy't de saneamde [[Star Wars-ferfolchtrilogy|''Star Wars''-ferfolchtrilogy]] foarmje, ek wol de ''Star Wars''-sequeltrilogy neamd (''sequel'' is it Ingelske wurdt foar "[[ferfolch]]"). Disney wie ek ferantwurdlik foar de makkelei fan ferskate op harsels steande ''Star Wars''-films, dy't wol oantsjut wurde as de "Antologysearje" (''anthology'' is it Ingelske wurd foar "[[blomlêzing]]"). Anno [[2022]] giet it dêrby om ''[[Rogue One: A Star Wars Story]]'' ([[2016]]) en ''[[Solo: A Star Wars Story]]'' ([[2018]]). Dy films wurde net ta de ''Skywalker Saga'' rekkene.
===''Skywalker Saga''===
De ''Skywalker Saga'' is in rige fan njoggen ''Star Wars''-films, ferdield oer trije [[filmtrilogy]]en: de oarspronklike [[Star Wars-trilogy|''Star Wars''-trilogy]] ([[1977]]-[[1983]]), de [[Star Wars-prequeltrilogy|''Star Wars''-prequeltrilogy]] ([[1999]]-[[2005]]) en de [[Star Wars-ferfolchtrilogy|''Star Wars''-ferfolchtrilogy]] ([[2015]]-[[2019]]). De rige fertelt oer de aventoeren fan [[haadpersoan]] [[Luke Skywalker]] en syn [[famyljeleden]] en [[freonskip|freonen]] tsjin 'e eftergrûn fan in [[boargeroarloch]] yn it [[Stjerrestelsel]], wêrby't de [[demokratysk]]e mar yneffektive [[Galaktyske Republyk]] ûnder fuotten helle wurdt om ferfongen te wurden troch in [[diktatuer]], it [[Galaktysk Keizerryk]]. Dat liedt dan letter wer ta in [[opstân]] tsjin it Keizerlik skrikbewâld.
[[File:Mark Hamill (48419236062) Cropped.jpg|right|thumb|160px|[[Mark Hamill]] spile yn 'e oarspronklike [[Star Wars-trilogy|''Star Wars''-trilogy]] de rol fan [[Luke Skywalker]].]]
[[George Lucas]], de betinker fan ''Star Wars'', hie al foàr it útkommen fan 'e [[Star Wars (film)|earste ''Star Wars''-film]], yn [[1977]], grutte plannen foar it meitsjen fan in trilogy fan trilogyen. Dat makke er yn [[1978]] by in [[fraachpetear]] mei it [[tydskrift]] ''[[Time (tydskrift)|Time]]'' bekend, en yn [[1981]], nei't de [[The Empire Strikes Back|twadde film]] yn 'e [[bioskoop]] kommen wie, befêstige er dat er yn grutte halen it ferhaal foar noch sân oare films klear hie.
{{Clearleft}}
====''Star Wars''-trilogy====
De ''Star Wars''-trilogy, gauris de 'oarspronklike' ''Star Wars''-trilogy of de 'orizjinele' ''Star Wars''-trilogy neamd om him te ûnderskieden fan 'e letter makke filmtrilogyen yn it ramt fan ''Star Wars'', wie folslein it optinksel fan [[George Lucas]]. Dyselde woe yn [[1971]] in filmadaptaasje meitsje fan 'e [[searjefilm]] ''[[Flash Gordon (tillefyzjesearje)|Flash Gordon]]'', út 'e [[1930-er jierren]], mar it slagge him net om 'e [[filmrjochten]] dêrop te besetten. Linkendewei begûn er dêrom mar in eigen [[science fiction]]-[[epos]] te betinken, wêrby't er him [[ynspiraasje (keunst)|ynspirearje]] liet troch de science fiction-[[roman]]s fan [[Edgar Rice Burroughs]] en beskate films (dy't net ta science fiction hearre) fan 'e [[Japan]]ske [[regisseur]] [[Akira Kurosawa]].
[[File:Star Wars Identities (8348847356).jpg|left|thumb|250px|In model fan 'e ''[[Millennium Falcon]]'', it [[romteskip]] fan [[Han Solo]].]]
Lucas skreau in gearfetting fan twa [[bledside|siden]] fan syn ferhaal, mei as [[titel (namme)|titel]] ''Journal of the Whills'', en dêr gied er mei te suteljen by de [[filmstudio's]] fan [[Hollywood]] lâns. [[United Artists]], [[Universal Pictures]] en [[The Walt Disney Company|Disney]] seagen der neat yn en wiisden it ôf, mar [[20th Century Fox]] besleat der yn te [[ynvestearjen]]. Lucas fûn lykwols, nei't er der nochris [[kritysk]] nei sjoen hie, dat syn oarspronklike ferhaal te yngewikkeld wie foar in film, dat op [[17 april]] [[1973]] sette er útein mei in trettjin siden tellende, werskreaune ferzje fan syn [[senario]], dat er diskear ''The Star Wars'' neamde. Tsjin [[maaie]] [[1974]] hied er dat útwreide ta in folslein skript troch eleminten lykas de [[Sith]] en de [[Deadsstjer]] ta te foegjen, mar dêrtroch, sa fûn er, wie it ferhaal te lang wurden foar ien film. Der folgen noch ferskate nije ferzjes fan it senario, oant Lucas it ferhaal úteinlik werombrocht hie ta wat de [[Star Wars (film)|earste film]] wurde soe.
It ûnbidige súkses fan dy film, dy't yn [[1977]] útkaam, makke dat Lucas besleat om fan syn projekt in [[filmsearje]] te meitsjen. Hy hie fuort al in trilogy fan trilogyen yn 'e holle, mar it soe mear as fjirtich jier yn beslach nimme om dat idee te ferwêzentlikjen. De beide folgjende dielen fan 'e oarspronklike ''Star Wars''-trilogy, dy't yn [[1980]] en [[1983]] yn 'e [[bioskoop]] kamen, waarden [[finansierd]] troch Lucas syn eigen filmstudio [[Lucasfilm]] fan it [[jild]] dat fertsjinne wie mei de earste film. Beide ferfolgen wiene ek grutte [[kommersje]]le súksessen, hoewol net sa grut as de earste film.
It ferhaal fan 'e oarspronklike trilogy folget it stribjen fan 'e jonge [[Luke Skywalker]] om in [[Jedi|Jedi-ridder]] te wurden yn in tiid dat de Jedi sa goed as útrûge binne troch it [[Galaktysk Keizerryk]]. Dêrnjonken wurdt ek gâns omtinken jûn oan 'e geduerige striid fan Luke en oaren mei de [[kwea|boasaardige]] Keizerlike hantlanger [[Darth Vader]] en de wrakseling fan it [[Rebelleferbûn (Star Wars)|Rebelleferbûn]] om it Stjerreselsel te befrijen fan it skrikbewâld fan it Galaktysk Keizerryk.
=====''Star Wars: Episode IV – A New Hope''=====
[[File:Star_Wars_Logo.svg|right|thumb|200px|It logo fan ''[[Star Wars: Episode IV – A New Hope]]''.]]
{{Apart|Star Wars: Episode IV – A New Hope}}
Yn ''Star Wars: Episode IV – A New Hope'' wennet [[Luke Skywalker]] ([[Mark Hamill]]), in [[wees]]jonge dy't [[adopsje|oannommen]] is troch syn [[omke]] en [[muoike]], op in [[boerespultsje]] yn 'e [[woastyn]] fan 'e [[planeet]] [[Tatooine]], dêr't er dreamt fan gruttere en bettere dingen. As syn omke in pear twaddehâns [[androïde]]n oanskaft, [[R2-D2]] ([[Kenny Baker (Ingelsk akteur)|Kenny Baker]]) en [[C-3PO]] ([[Anthony Daniels]]), ûntdekt Luke dat R2-D2 in boadskip befettet fan [[prinsesse]] [[Leia Organa]] fan Alderaan ([[Carrie Fisher]]) oan Jedi-master [[Obi-Wan Kenobi]] ([[sir]] [[Alec Guinness]]), dy't [[ûnderdûken|ûnderdûkt]] as [[balling]] op Tatooine libbet. R2-D2 naait út en Luke giet der mei C-3PO efteroan, en úteinlik bedarje se sa trijeresom by Obi-Wan. Dyselde fertelt Luke dat er foarhinne in [[freonskip|freon]] fan Luke syn [[heit]] [[Anakin Skywalker|Anakin]] wie. Anakin wie nammentlik syn learling oant er [[fermoarde]] waard troch [[Darth Vader]] (lichem: [[David Prowse]]; stim: [[James Earl Jones]]), de trewant fan [[keizer]] [[Palpatine]].
As Luke ûntdekt dat syn omke en muoike yn syn ôfwêzigens fermoarde binne troch Keizerlike [[stoarmtroeper (Star Wars)|stoarmtroepers]] op 'e siik nei de beide androïden, jout er him by Obi-Wan, dy't him fertelt dat it syn [[lotsbestimming]] is om, krekt as syn heit foar him, in Jedi-ridder te wurden. Se hiere de [[smokkeljen|smokkelder]] [[Han Solo]] ([[Harrison Ford]]) en syn [[Wookiee]]-[[piloat]] [[Chewbacca]] ([[Peter Mayhew]]) yn, en sette yn harren [[romteskip]], de ''[[Millennium Falcon]]'', ôf fan Tatooine nei [[Alderaan]]. Dêr oankommen, ûntdekke se dat dy planeet ferneatige is troch in reuseftich Keizerlik [[romtestasjon]] dat de [[Deadsstjer]] hjit. Harren skip komt fêst te sitten yn in [[lûkstriel]] fan it romtestasjon, mar se witte oan [[finzen]]skip te ûntkommen en rêde prinsesse Leia, dy't op 'e Deadsstjer fêstholden wurdt. Obi-Wan Kenobi [[selsopoffering|offeret himsels op]] om 'e oaren de kâns te jaan om te ûntsnappen. Luke, Leia, Han, Chewbacca, R2-D2 en C-3PO leverje de [[blaudruk]]ken fan 'e Deadsstjer ôf by it [[Rebelleferbûn (Star Wars)|Rebelleferbûn]], wêrnei't se dielnimme oan in oanfal dy't de Deadsstjer ferneatigje moat.
[[File:Hotel-sididriss.jpg|left|thumb|250px|It Hotel Sidi Driss yn [[Matmata]], yn [[Tuneezje]], gie yn ''[[Star Wars: Episode IV – A New Hope]]'' troch foar de pleats fan 'e [[omke]] en [[muoike]] fan [[Luke Skywalker]] op [[Tatooine]].]]
''Star Wars: Episode IV – A New Hope'', oarspronklik útbrocht ûnder de titel ''Star Wars'', waard [[regissearre]] troch [[George Lucas]] nei in [[senario]] fan himsels. De film gie op [[25 maaie]] [[1977]] yn [[premiêre]], en brocht [[$]]775,8 miljoen op tsjin in [[budget]] fan $11 miljoen. ''Star Wars: Episode IV – A New Hope'' wie de meast [[opbringst (jild)|opbringende]] film fan [[1977]] en teffens de meast opbringende film aller tiden, en mei [[ynflaasjekorreksje]] is it noch altyd de op ien nei meast opbringende film yn [[Noard-Amearika]] (nei ''[[Gone with the Film (film)|Gone with the Wind]]'') en de op trije nei meast opbringende film wrâldwiid (nei ''Gone with the Wind'', ''[[Avatar (film út 2009)|Avatar]]'' en ''[[Titanic (film út 1997)|Titanic]]'').
De film waard nominearre foar 11 [[Oscar]]s en wûn dêrfan 7; ek wiene der nominaasjes foar 4 [[Golden Globe]]s (1 wûn); 6 [[BAFTA's]] (2 wûn); en 17 [[Saturn Award]]s (13 wûn, wêrûnder de [[priis (ûnderskieding)|priis]] foar bêste [[science fiction-film]]). Yn [[1989]] wie ''Star Wars: Episode IV – A New Hope'' ien fan 'e earste 25 films dy't omreden fan [[kulturele]], [[histoarysk]]e en/of [[estetysk]]e wearde troch de [[Library of Congress]] foar preservearring foar de ivichheid opnommen waarden yn it [[National Film Registry]]. ''Star Wars: Episode IV – A New Hope'' wurdt tsjintwurdich beskôge as ien fan 'e bêste en ynfloedrykste films út 'e [[filmskiednis]].
=====''Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back''=====
[[File:Theempirestrikesback-logo.svg|right|thumb|200px|It logo fan ''[[Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back]]''.]]
{{Apart|Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back}}
''Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back'' spilet trije jier nei de oerwinning dy't it Rebelleferbûn mei de ferneatiging fan 'e Deadsstjer boekte. De [[boargeroarloch]] giet noch altyd troch en Keizerlike troepen twinge de rebellen ta de [[evakuaasje]] fan in wichtige basis op 'e [[iisplaneet]] [[Hoth]]. Dêrta oardere troch de [[geast]] fan Obi-Wan Kenobi (sir Alec Guinness), reizget Luke Skywalker (Mark Hamill) mei R2-D2 (Kenny Baker) nei de planeet [[Dagobah]], dêr't de âlde Jedi-ridder [[Yoda]] ([[Frank Oz]]) as [[klúzner]] yn ballingskip libbet. Dyselde stimt deryn ta om Luke te trainen, hoewol't er net ûnder stuollen of banken stekt dat er syn twifels hat oer Luke syn geskiktheid om Jedi te wurden.
Underwilens binne Han Solo (Harrison Ford), Chewbacca (Peter Mayhew), prinsesse Leia (Carrie Fisher) en C-3PO (Anthony Daniels) fan Hoth ûntkommen yn 'e ''Millennium Falcon'', mar as it romteskip stikken rekket, moatte se help sykje yn 'e Stêd yn 'e Wolkens op 'e planeet [[Bespin]], dy't bestjoerd wurdt troch Han syn âlde freon [[Lando Calrissian]] ([[Billy Dee Williams]]). Dêr rinne se lykwols yn in [[mûklaach]], mei't Lando ûnder ien tekken blykt te skûljen mei Darth Vader, (David Prowse/James Earl Jones) de wichtichste hantlanger fan keizer Palpatine (lichem: [[Elaine Baker (aktrise)|Elaine Baker]]; stim: [[Clive Revill]]). Luke brekt syn training troch Yoda ôf as er berjocht kriget fan 'e finzenname fan syn freonen, en set nei de Stêd yn 'e Wolkens ta.
[[File:Carrie_Fisher_2013_cropped_retouched.jpg|left|thumb|160px|[[Carrie Fisher]] spile yn 'e oarspronklike [[Star Wars-trilogy|''Star Wars''-trilogy]] de rol fan [[prinsesse]] [[Leia Organa|Leia]].]]
Vader lit Han Solo ynfrieze yn (de [[fiktive]] stof) karbonyt, wêrnei't er him oan 'e [[preemjejager]] [[Boba Fett]] (lichem: [[Jeremy Bulloch]]; stim: [[Jason Wingreen]]) jout. Dyselde is fan doel de [[preemje (opspoaringsmetoade)|preemje]] te ynkassearjen dy't de [[gangster]] [[Jabba de Hutt]] op syn holle set hat, en reizget dêrfoar mei de ynferzen Solo ôf nei [[Tatooine]]. It lot fan syn âlde freon bringt Lando derta om [[oerrinnen|oer te rinnen]] nei de rebellen. Hy befrijt Chewbacca, C-3PO en prinsesse Leia en naait mei harren en de krekt arrivearre R2-D2 út yn 'e reparearre ''Millennium Falcon''. Underwilens siket Luke Darth Vader op en fjochtet in [[duël]] mei de [[ljochtsabel]] út wêrby't er syn [[hân]] [[amputaasje|kwytrekket]] en in skokkende wierheid oer syn heit oan 'e weet komt, foar't er rêden wurdt troch Lando-en-dy.
''Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back'', oarspronklik koartwei ''The Empire Strikes Back'' neamd, waard regissearre troch [[Irvin Kershner]] nei in senario fan [[Leigh Brackett]] en [[Lawrence Kasdan]]. De film gie op [[6 maaie]] [[1980]] yn premiêre, en brocht $538,4 miljoen op tsjin in budget fan $30,5 miljoen. Dêrmei wie ''Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back'' de meast opbringende film fan [[1980]]. Tsjintwurdich wurdt ''Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back'' rûnom sjoen as ien fan 'e bêste films aller tiden en as in foarbyld fan hoe't in ferfolch de oarspronklike film oertreffe kin. De film waard lykwols foar minder prizen nominearre as [[Star Wars (film)|de earste film]]. Hy wûn 2 Oscars (fan 4 nominaasjes) en en gjin inkele [[Golden Globe]] (fan 1 nominaasje). Wol wûn ''Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back'' in [[BAFTA]], 2 [[Grammy]]s, 4 [[Saturn Award]]s en in [[Hugo Award|Hugo]]. Yn [[2010]] waard ''Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back'' troch de Library of Congress foar preservearring foar de ivichheid útornearre en opnommen yn it National Film Registry.
=====''Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi''=====
[[File:Return_of_the_Jedi_theatrical_logo.png|right|thumb|270px|It logo fan ''[[Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi]]''.]]
{{Apart|Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi}}
Likernôch in jier nei de foarfallen yn 'e [[The Empire Strikes Back|foargeande film]] jout de fan in [[proteze|hânproteze]] foarsjoene Luke Skywalker (Mark Hamill) him yn ''Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi'' op Tatooine by Lando Calrissian (Billy Dee Williams), Chewbacca (Peter Mayhew) en prinsesse Leia (Carrie Fisher) om Han Solo (Harrison Ford) te befrijen út 'e kloeren fan 'e gangster Jabba de Hutt ([[Toby Philpott]], [[David Barclay (poppespiler)|David Barclay]] en [[Mike Edmonds]]). Neitiid keart er werom nei Dagobah om syn training ta Jedi-ridder te ferfetsjen, mar treft dêr syn master Yoda (Frank Oz) oan op syn [[ferstjerren|stjerbêd]]. Mei syn lêste wurden befêstiget Yoda de skokkende wierheid dat de boasaardige Darth Vader (David Prowse/James Earl Jones) eins Luke syn heit Anakin is en dat Luke in nije konfrontaasje mei Vader oangean moat om syn training te foltôgjen.
Underwilens is keizer Palpatine ([[Ian McDiamid]]) úteinset mei de bou fan in nije Deadsstjer, dêr't er yn eigen persoan it tafersjoch oer hâldt. Dat liket it Rebelleferbûn in útsochte kâns ta om twa miggen yn ien klap te slaan troch tagelyk mei de nije [[Deadsstjer]] en de keizer sels ôf te weven. Se begjinne in trijefâldige oanfal: mei in [[float]] fan romteskippen ûnder lieding fan Lando Calrissian (Billy Dee Williams) en [[admiraal]] Ackbar (poppespul: [[Timothy D. Rose|Tim Rose]]; stim: [[Erik Bauersfeld]]); mei in [[kommando]]-ienheid oanfierd troch Han, Chewbacca en prinsesse Leia, dy't op 'e [[moanne (byplaneet)|boskmoanne]] [[Endor (Star Wars)|Endor]] de generatorfasiliteit útskeakelje moat dy't it [[enerzjyfjild|enerzjyskyld]] foar de Deadsstjer opwekket; en mei Luke, dy't him oan board fan 'e Deadsstjer weaget en him troch Vader foar de keizer bringe lit.
[[File:Redwood slope.jpg|left|thumb|250px|It [[Steatspark Grizzly Creek Redwoods]] yn [[Kalifornje]], dat yn ''[[Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi]]'' trochgie foar de [[moanne (byplaneet)|boskmoanne]] [[Endor (Star Wars)|Endor]].]]
De Deadsstjer blykt lykwols in falstrik te wêzen, mei't er ûnôf liket, mar eins folslein operasjoneel is. De rebellen rinne sadwaande yn in mûklaach, wylst Vader Luke besiket te [[ferlieding|ferlieden]] om oer te rinnen nei it Keizerryk. Luke wegeret en ferslacht Vader yn in nij duël mei de ljochtsabels. Keizer Palpatine stiet der by him op oan om Vader te deadzjen, mar Luke ferpoft dat, ek as de keizer driget om Luke sels om te bringen. Underwilens krije de kommando's help fan 'e [[Ewoks]], de bewenners fan 'e Boskmoanne. Dêrtroch witte se de Keizerlike stoarmtroepers op 'e moanne te ferslaan en de generatorfasiliteit te [[sabotearjen]]. De rebellefloat kin dan dochs noch de oanfal op 'e Deadsstjer útfiere, dy't fatale skea oprint. As de swierferwûne Darth Vader sjocht dat keizer Palpatine syn soan Luke [[marteljen|martelet]] en risselwearret om him te fermoardzjen, keart er him tsjin 'e keizer, dy't er yn in reäktorskacht te pletter smyt, hoewol't er dêrby sels deadlike ferwûnings oprint. Luke ûntkomt krekt op 'e tiid út 'e ûntploffende Deadsstjer. Neitiid fiere de rebellen harren oerwinning, wylst Luke it [[stoflik omskot]] fan syn heit [[kremaasje|kremearret]].
''Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi'', oarspronklik koartwei ''Return of the Jedi'' neamd, waard regissearre troch [[Richard Marquand]] nei in senario fan George Lucas en Lawrence Kasdan. De film gie op [[25 maaie]] [[1983]] yn premiêre, en brocht $475,3 miljoen op tsjin in budget fan $32,5 miljoen. Dêrmei wie ''Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi'' de meast opbringende film fan [[1983]]. De film wûn ien [[Oscar]] (út 5 nominaasjes), 1 [[BAFTA]] (út 4 nominaasjes) en 5 [[Saturn Award]]s (út 10 nominaasjes). Yn [[2021]] waard ''Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi'' troch de Library of Congress foar presevearring foar de ivichheid útornearre en opnommen yn it National Film Registry.
[[File:Harrison Ford by Gage Skidmore 3.jpg|right|thumb|160px|[[Harrison Ford]] spile yn 'e oarspronklike [[Star Wars-trilogy|''Star Wars''-trilogy]] de rol fan [[Han Solo]].]]
{{Clearleft}}
====''Star Wars''-prequeltrilogy====
Neffens [[filmprodusint]] [[Gary Kurtz]] waarden de earste plannen foar in [[prequel]]trilogy yn it ramt fan 'e ''Star Wars''-franchise al ûntwikkele doe't de beide lêste films fan 'e oarspronklike trilogy noch yn [[preproduksje]] wiene. Yn [[1980]] befêstige [[George Lucas]] dat er materiaal foar njoggen films hie, mar omreden fan 'e [[stress]] en swierrichheden dy't it meitsjen fan 'e fillms fan 'e oarspronklike trilogy oprôpen, besleat er tsjin [[1981]] om mar ôf te sjen fan fierdere films. Foarútgong fan [[technyk]], benammen op it mêd fan [[special effects]], oertsjûge him der om 'e midden fan 'e [[1990-er jierren]] lykwols fan dat it no mooglik wêze moast om 'e films te meitsjen sa't se him oarspronklik foar eagen stien hiene. Yn [[1997]] waarden de films fan 'e orizjinele trilogy op 'e nij yn 'e bioskoop brocht, nei't se remastere wiene mei de special effects dy't Lucas foar de twadde trilogy brûke woe.
[[File:Ian McDiarmid Brussels Comic Con 2020.jpg|left|thumb|160px|[[Ian McDiarmid]] fertolke de rol fan [[keizer]] [[Palpatine]] yn [[Skywalker Saga|alle trije ''Star Wars''-trilogyen]].]]
Dy twadde trilogy waard eins in [[prequel]] fan 'e oarspronklike trilogy. De nûmering fan 'e ôfleverings (Ingelsk: ''episodes''), dêr't by de earste trilogy nea net folle omtinken oan jûn wie, waard dêrom no fan belang. De films fan 'e oarspronklike trilogy wiene Episodes IV, V en VI, en de films fan 'e prequeltrilogy waarden Episodes I, II en III en spilen dus foarôfgeande oan 'e foarfallen yn 'e oarspronklike trilogy. ''[[Star Wars: Episode I – The Phantom Menace]]'' waard útbrocht yn [[1999]] en krige rûnom omtinken yn 'e [[media]]. Der kaam lykwols op ferskate punten gâns [[krityk]] fan [[fan (persoan)|fans]], en fan gefolgen paste Lucas it ferhaal foar ''[[Star Wars: Episode II – Attack of the Clones]]'' ([[2002]]) en ''[[Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith]]'' ([[2005]]) oan, wat wer ta krityk fan oare fans late.
It ferhaal fan 'e prequeltrilogy begjint 32 jier foàr de foarfallen yn ''[[Star Wars: Episode IV – A New Hope]]'', en folget de training ta [[Jedi|Jedi-ridder]] fan [[Anakin Skywalker]], de [[heit]] fan [[Luke Skywalker|Luke]], ûnder master [[Obi-Wan Kenobi]]. Dêrby wurdt sjen litten hoe't er, nettsjinsteande syn oarspronklike goede bedoelings, lang om let [[ferlieding|ferlaat]] wurdt en ferfalt ta it [[kwea]], en de namme Darth Vader oannimt. Dat bart allegearre tsjin 'e eftergrûn fan it ferfal en de [[korrupsje]] fan 'e âlde [[Galaktyske Republyk]], de [[Grutte Suvering fan de Jedi|ferdylging fan 'e Jedi-oarder]] en de opkomst fan it [[Galaktysk Keizerryk]] ûnder lieding fan 'e [[Sith]]-master [[Darth Sidious]], dy't him neitiid ûntjout ta [[keizer]] [[Palpatine]]. Yn 'e mande mei de oarspronklike trilogy hat betinker George Lucas de de prequeltrilogy wol oantsjut as "de [[trageedzje]] fan Darth Vader".
=====''Star Wars: Episode I – The Phantom Menace''=====
[[File:Sw-ep1-logo.svg|right|thumb|250px|It logo fan ''[[Star Wars: Episode I – The Phantom Menace]]''.]]
{{Apart|Star Wars: Episode I – The Phantom Menace}}
Yn ''Star Wars: Episode I – The Phantom Menace'' arrivearje [[Jedi]]-master [[Qui-Gon Jinn]] ([[Liam Neeson]]) en syn learling [[Obi Wan-Kenobi]] ([[Ewan McGregor]]) by de [[blokkade (militêre strategy)|blokkade]] dy't de [[Hannelsfederaasje]] om 'e planeet [[Naboo]] hinne ynsteld hat. Harren doel is om troch [[ûnderhanneling]]s de blokkade op te heffen. It komt harren raar oer it mad as de Hannelsfederaasje besiket en [[moard|romje harren út 'e wei]]. Wat se net witte, is dat [[Palpatine]] ([[Ian McDiamid]]), de [[senator]] foar Naboo, dy't yn it geheim ek de [[Sith]]-master [[Darth Sidious]] is, it hiele spul efter de skermen wei [[manipulaasje|manipulearret]] en de blokkade sels bewurkmastere hat as ûnderdiel fan syn gruttere plan om ta [[kânselier]] fan 'e [[Galaktyske Republyk]] beneamd te wurden.
Mei de help en yn it selskip fan [[Padmé Amidala]] ([[Natalie Portman]]), de fjirtjinjierrige [[keninginne]] fan Naboo, en in knoffelige [[Gunganen|Gungaanske]] ferstjitling dy't [[Jar Jar Binks]] ([[Ahmed Best]]) hjit, witte Qui-Gon en Obi-Wan fan Naboo te ûntsnappen. Mei't harren romteskip averij oprûn hat, meitsje se ûnderweis nei de Galaktyske [[haadstêd]] op 'e planeet [[Coruscant]] in tuskenstop op 'e woastynplaneet [[Tatooine]]. Dêr moetsje de beide Jedi in njoggenjierrige [[slavernij|slaaf]] dy't Anakin Skywalker ([[Jake Lloyd]]) hjit. Mei't er derfan oertsjûge is dat er yn Anakin de "Utkarde" út 'e [[profesije]]n fûn hat, nimt Qui-Gon de jonge oan as learling, ek al wurdt him dat ûntret troch oare Jedi-ridders, ûnder wa [[Yoda]] ([[Frank Oz]]).
[[File:Spain_Andalusia_Seville_BW_2015-10-23_15-35-15.jpg|left|thumb|250px|It [[Plaza de España]] yn [[Sevilla]], dat yn ''[[Star Wars: Episode I – The Phantom Menace]]'' fungearre as it sintrale [[plein]] yn Theed, de [[haadstêd]] fan 'e [[planeet]] [[Naboo]].]]
Op Coruscant blykt de Galaktyske [[Senaat]] net folle foar Naboo dwaan te kinnen, en fan gefolgen bepraat senator Palpatine keninginne Padmé om in [[moasje fan wantrouwen]] yn stimming te bringen. De hjoeddeistige kânselier [[Finis Valorum]] ([[Terence Stamp]]) wurdt dêrtroch út syn funksje ûntheft en Palpatine wit eltsenien sa te bespyljen dat er sels it kânselierskip oernimme kin. Padmé Amidala keart mei Qui-Gon, Obi-Wan en Jar Jar werom nei Naboo, dêr't se mei de help fan Jar Jar in bûnsgenoatskip mei de Gunganen wit te sluten, de oare [[yntelligint]]e soarte op 'e planeet. Wylst de Gunganen it [[leger (lânmacht)|leger]] fan [[androïde]]n fan 'e Hannelsfederaasje befjochtsje yn in iepen [[fjildslach]], bine de Nabooaanske [[piloat]]en en Anakin de striid oan tsjin 'e blokkade fan 'e planeet. Qui-Gon en Obi-Wan treffe op Naboo [[Darth Maul]] ([[Ray Park]]), de learling fan Darth Sidious. As dy Qui-Gon deadlik wit te ferwûnjen ear't er ferslein wurdt, nimt Obi-Wan de taak oer om Anakin op te lieden ta Jedi-ridder.
''Star Wars: Episode I – The Phantom Menace'' waard regissearre troch [[George Lucas]] nei in senario fan himsels. De film gie op [[16 maaie]] [[1999]] yn premiêre, en brocht $1.027 miljoen op tsjin in budget fan $115 miljoen. Dêrmei wie ''Star Wars: Episode I – The Phantom Menace'' de meast opbringende film fan [[1999]] en (doedestiden) de op ien nei meast opbringende film aller tiden (nei ''[[Titanic (film út 1997)|Titanic]]''). De film waard nominearre foar 3 [[Oscar]]s, 2 [[BAFTA's]] en in [[Grammy]] en wûn 2 [[Saturn Award]]s.
=====''Star Wars: Episode II – Attack of the Clones''=====
[[File:Sw-ep2-logo.png|right|thumb|250px|It logo fan ''[[Star Wars: Episode II – Attack of the Clones]]''.]]
{{Apart|Star Wars: Episode II – Attack of the Clones}}
''Star Wars: Episode II – Attack of the Clones'' spilet tsien jier nei de foarfallen yn ''[[Star Wars: Episode I – The Phantom Menace|The Phantom Menace]]''. Op it libben Padmé Amidala (Natalie Portman), dy't nei de ein fan har termyn as keninginne no de senator foar Naboo is, wurdt in [[moardoanslach|oanslach]] útfierd, dy't lykwols mislearret. Jedi-ridder Obi-Wan Kenobi (Ewan McGregor) en syn learling Anakin Skywalker ([[Hayden Christensen]]) krije opdracht om har te beskermjen. Wylst Obi-Wan de [[slûpmoardner]] opspoart, [[ûnderdûken|dûkt Padmé ûnder]]. Sy en Anakin, dy't as har [[liifwacht]] fungearret, reitsje [[fereale]] opinoar en begjinne in geheime [[relaasje (ynterpersoanlike bân)|relaasje]].
Underwilens behelje de [[yntriizje]]s fan kânselier Palpatine (Ian McDiarmid), dy't bedoeld binne om himsels ta [[autokrasy|allinnehearsker]] te meitsjen, it stjerrestelsel yn 'e [[Kloane-oarloggen]] tusken in Republikeinsk leger fan [[klonen|kloande]] [[soldaten]] oanfierd troch de Jedi, en de [[androïde]]striidkrêften fan 'e [[Konfederaasje fan Unôfhinklike Stelsels]], ûnder lieding fan [[greve]] Dooku ([[Christopher Lee]]). Dy lêste is temûk ek de nije learling fan Sith-master Darth Sidious, it [[alter ego]] fan kânselier Palpatine. Dooku docht him foar as de lieder fan in stikmannich [[planetestelsel]]s dy't har fan 'e Galaktyske Republyk [[sesesje|ôfskiede]] wolle en feroarsaket sa in krisis dy't Palpatine de kâns jout om himsels macht ta te eigenjen dy't er inkeld yn in [[needtastân]] bemachtigje kin.
[[File:Natalie Portman Cannes 2015 4.jpg|left|thumb|160px|[[Natalie Portman]] spile yn 'e [[Star Wars-prequeltrilogy|prequeltrilogy]] de rol fan [[Padmé Amidala]].]]
As Obi-Wan op 'e planeet Geonosis troch Dooku finzen nommen wurdt, sette Anakin en Padmé dêrhinne om him te rêden. Ynstee wurde se sels ek finzen nommen. Dooku leit it trio de [[deastraf]] op, dy't útfierd wurde sil troch in gefjocht mei [[publyk]] tsjin ferskuorrende [[fauna|wylde bisten]] yn in [[arena]]. Se wurde rêden troch in [[bataljon]] kloansoldaten, oanfierd troch Yoda (Frank Oz), [[Mace Windu]] ([[Samuel L. Jackson]]) en oare masters fan 'e [[Hege Jedi Ried]]. Yn it gefjocht ferwûnet Dooku Obi-Wan en slacht Anakin de [[rjochterhân]] ôf, mar Yoda komt tuskenbeiden en ferdigenet de oare Jedi. Dooku kin him net oer, dat hy pykt út nei Coruscant, dêr't er de blaudrukken fan in superwapen (de [[Deadsstjer]]) by Palpatine ôfleverje moat. De Hege Jedi Ried, dy't noch altyd net foar it ferstân hat dat Palpatine en Darth Sidious ien en deselde persoan binne, is ûntrêstge troch Dooku syn bewearing dat Darth Sidious de Galaktyske Senaat behearsket.
''Star Wars: Episode II – Attack of the Clones'' waard regissearre troch George Lucas nei in senario fan himsels en [[Jonathan Hales]]. De film gie op [[16 maaie]] [[2002]] yn premiêre, en brocht $653,8 miljoen op tsjin in budget fan $115 miljoen. Dêrmei wie de film de op twa nei meast opbringende film fan [[2002]] yn [[Noard-Amearika]] (nei ''[[Spider-Man (film út 2002)|Spider-Man]]'' en ''[[The Lord of the Rings: The Two Towers]]'') en de op trije nei meast opbringende film fan dat jier wrâldwiid (nei ''The Lord of the Rings: The Two Towers'', ''[[Harry Potter and the Chamber of Secrets (film)|Harry Potter and the Chamber of Secrets]]'' en ''Spider-Man''). ''Star Wars: Episode II – Attack of the Clones'' waard nominearre foar ien [[Oscar]].
=====''Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith''=====
[[File:Revengeofthesith-logo.svg|right|thumb|250px|It logo fan ''[[Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith]]''.]]
{{Apart|Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith}}
''Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith'' spilet trije jier nei it begjin fan 'e [[Kloane-oarloggen]]. Anakin Skywalker (Hayden Christensen) rekket sa njonkelytsen [[desyllúzje|desyllúzjonearre]] mei it tuike-tuikebelied fan 'e Hege Jedi Ried. Dêropta begjint er [[fizioen]]en te krijen fan Padmé (Natalie Portman) dy't [[ferstjerren|ferstjert]] yn it [[befalling|kreambêd]]. Palpatine (Ian McDiarmid), dy't himsels foardocht as in freon, hat it [[fertrouwen]] fan Anakin witten te winnen. No iepenbieret er him einlings as Darth Sidious en makket er Anakin wiis dat de tsjustere kant fan [[de Krêft]] him it fermogen jaan kin en hâldt Padmé yn libben. [[Wanhope|Wanhopich]] om Padmé te rêden ûnderwerpt Anakin him oan Palpatine. Hy wurdt syn Sith-learling en nimt de namme Darth Vader oan.
Palpatine is no ree om iepentlik de macht te gripen, dat hy makket him oan 'e Jedi bekend as Darth Sidious en jout opdracht om [[Grutte Suvering fan de Jedi|alle Jedi út te rûgjen]]. Tagelyk ferklearret er de Galaktyske Republyk foar beëinige en ropt it [[Galaktysk Keizerryk]] út, mei himsels as [[keizer]]. De kloansoldaten krije befel om oeral yn it stjerrestelsel harren Jedi-[[ofsier]]en om te bringen. Op Coruscant wurdt de sit fan 'e Hege Jedi Ried oanfallen. Anakin reizget nei de planeet Mustafar om dêre de lieders fan 'e Konfederaasje fan Unôfhinklike Stelsels (dy't Palpatine no fierder net mear brûke kin), út te moardzjen. Obi-Wan Kenobi (Ewan McGregor) moetet him dêre, en de beide mannen fjochtsje in duël út, dat einiget as Obi-Wan syn eardere learling foar [[dea]] efterlit.
[[File:Hayden-cfda2010-0004(1) (cropped).jpg|left|thumb|160px|[[Hayden Christensen]] spile yn 'e beide lêste films fan 'e [[Star Wars-prequeltrilogy|prequeltrilogy]] de rol fan [[Anakin Skywalker]].]]
Underwilens ûntflechtet Yoda (Frank Oz) Coruscant mei senator [[Bail Organa]] fan Alderaan, nei't er Darth Sidious befochten hat oant net ien fan beiden winne koe. Letter jouwe Obi-Wan en Padmé harren by har, wêrnei't Padmé [[befalling|it libben skinkt]] oan in [[twilling]], in [[jonkje]] en in [[famke]], dy't se Luke en Leia neamt. Se ferstjert koarte tiid letter, mei't se de wil om te libjen ferlern hat troch it [[ferrie]] fan Anakin. Neitiid helje Obi-Wan en Yoda de twillingen foar har eigen feilichheid útinoar om se apart te ferskûljen. Yn Coruscant docht bliken dat Darth Vader dochs net alhiel dea is, al skeelt it net folle. Palpatine lit him omfoarmje ta in [[cyborg]] om him yn libben te hâlden en fertelt him dat er Padmé sels ombrocht hat yn in fleach fan [[razernij]].
''Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith'' waard regissearre troch George Lucas nei in senario fan himsels. De film gie op [[19 maaie]] [[2005]] yn premiêre, en brocht $868,4 miljoen op tsjin in budget fan $113 miljoen. Dêrmei wie ''Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith'' wrâldwiid de op ien nei meast opbringende film fan [[2005]] (nei ''[[Harry Potter and the Goblet of Fire (film)|Harry Potter and the Goblet of Fire]]'') en yn [[Noard-Amearika]] de meast opbringende film fan dat jier. Hoewol't ''Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith'' troch de [[filmkritisy]] better ûntfongen waard as de foargeande beide dielen fan 'e prequeltrilogy, waard de film mar nominearre foar ien [[Oscar]]. Fierders waard er nominearre foar 10 [[Saturn Award]]s en wûn er dêrfan de priis foar bêste science fiction-film.
[[File:Star Wars- The Last Jedi Japan Premiere Red Carpet- Adam Driver (27163437599) (cropped).jpg|right|thumb|140px|[[Adam Driver]] spile [[Kylo Ren]] yn 'e [[Star Wars-ferfolchtrilogy|''Star Wars''-ferfolchtrilogy]].]]
====''Star Wars''-ferfolchtrilogy====
Al yn [[1978]] fertelde ''Star Wars''-betinker [[George Lucas]] yn in [[fraachpetear]] mei it [[tydskrift]] ''[[Time (tydskrift)|Time]]'' dat er plannen hie foar in [[trilogy]] fan trilogyen, oftewol njoggen ûnderskate films. It wurk dat mank gie mei it meitsjen fan in filmtrilogy fan dit kaliber foel Lucas lykwols raar ôf. Sadwaande besleat er yn [[1981]] om inkeld de oarspronklike [[Star Wars-trilogy|''Star Wars''-trilogy]] te ôf te meitsjen en dêrnei ôf te sjen fan fierdere films. [[Technology]]ske foarútgong helle him mids [[1990-er jierren]] oer om dochs nochris in filmtrilogy te meitsjen, dy't de [[Star Wars-prequeltrilogy|''Star Wars''-prequeltrilogy]] waard. Op 'e nij foel it wurk him ôf, en fan it stuit ôf dat er oan 'e prequeltrilogy begûn te wurkjen, hold Lucas in skoft út dat ''Star Wars'' altyd al in seisdielige searje wurde moatten hie, en dat der gjin sprake wêze koe fan mear as seis films.
Mei't dat rjocht yngie tsjin syn eardere útspraken, bleau der spekulaasje bestean oer in trêde trilogy. Om't dy de trije dielen fan 'e [[filmsearje]] omfetsje soe dy't yn 'e ynterne [[gronology]] fan it ferhaal op 'e oarspronklike ''Star Wars''-trilogy folgje, kaam de trêde trilogy bekend te stean as de ''Star Wars''-ferfolchtrilogy, of de ''Star Wars''-sequeltrilogy, mei't ''sequel'' it [[Ingelsk]]e wurd foar "[[ferfolch]]" is. Yn [[jannewaris]] [[2012]] makke Lucas bekend dat er definityf gjin fierdere ''Star Wars''-films meitsje soe. Yn [[oktober]] fan dat jier waard syn [[filmstudio]] [[Lucasfilm]] lykwols oernommen troch [[The Walt Disney Company]], mei it doel fan om 'e trilogy fan trilogyen ôf te meitsjen. Fuort nei de oername waard foar [[2015]] de sânde film fan 'e ''[[Skywalker Saga]]'' oankundige. Dat wie ''[[Star Wars: Episode VII – The Force Awakens]]'', en yn [[2017]] en [[2019]] folgen ''[[Star Wars: Episode VIII – The Last Jedi]]'' en ''[[Star Wars: Episode IX – The Rise of Skywalker]]''.
[[File:Oscar_Isaac_by_Gage_Skidmore.jpg|left|thumb|140px|[[Oscar Isaac]] spile [[Poe Dameron]] yn 'e [[Star Wars-ferfolchtrilogy|''Star Wars''-ferfolchtrilogy]].]]
By de ferkeap fan Lucasfilm droech Lucas syn kladferzjes fan 'e [[senario's]] foar de films fan 'e ferfolchtrilogy oer oan [[filmprodusint]]e [[Kathleen Kennedy (produsinte)|Kathleen Kennedy]], dy't foar Disney de nije [[algemien direktrise]] fan Lucasfilm waard. Hja wie letter ek as [[útfierend produsinte]] belutsen by de produksje fan 'e ferfolchtrilogy, mar de kladskripten fan Lucas waarden troch Disney oan kant lein yn it foardiel fan oare ferhaallinen. Tagelyk waard dêrmei ek it ''Star Wars'' Expanded Universe ôftanke, dat in útwreide ferzje fan it ''Star Wars''-universum wie, sa't dat fêstlein wie yn oare media, lykas [[roman]]s en [[fideospultsje]]s. In grut diel fan wat oan [[2012]] ta diel útmakke fan 'e offisjele ''Star Wars''-[[kanon (kultuer)|kanon]] waard nammentlik [[retcon]]d doe't de films fan 'e ferfolchtrilogy it ferhaal in hiel oare kant útgean lieten. As reden dêrfoar joech Disney op dat men de filmmakkers "maksimale kreätive frijheid" jaan woe en "in elemint fan ferrassing en ûntdekking foar it publyk bewarje" woe.
De ferfolchtrilogy spilet tritich jier nei de oerwinning fan it [[Rebelleferbûn (Star Wars)|Rebelleferbûn]] op it [[Galaktysk Keizerryk]], sa't dy werjûn waard yn ''[[Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi]]''. It ferhaal fan 'e films folget it [[wees]]famke [[Rey (Star Wars)|Rey]], dy't 'sterk yn [[de Krêft]]' is. Yn har omgean mei har [[talint|jefte]] wurdt se begelaat troch [[Luke Skywalker]], dy't de lêste [[Jedi]] is. Mei de eardere [[stoarmtroeper (Star Wars)|stoarmtroeper]] [[Finn (Star Wars)|Finn]] en romtepiloat [[Poe Dameron]] jout se har by it [[Ferset (Star Wars)|Ferset]]. Dat befjochtet ûnder lieding fan [[Han Solo]] en [[Leia Organa]] de [[Earste Oarder (Star Wars)|Earste Oarder]], in organisaasje dy't opstien is út 'e wrakstikken fan it Galaktysk Keizerryk om in ein te meitsjen oan 'e [[Galaktyske Republyk|Nije Republyk]]. [[Kylo Ren]], de soan fan Han en Leia, is ien fan 'e lieders fan 'e Earste Oarder.
=====''Star Wars: Episode VII – The Force Awakens''=====
[[File:Star_Wars_-_The_Force_Awakens_logo.png|right|thumb|200px|It logo fan ''[[Star Wars: Episode VII – The Force Awakens]]''.]]
{{Apart|Star Wars: Episode VII – The Force Awakens}}
Yn ''Star Wars: Episode VII – The Force Awakens'' is it likernôch tritich jier nei de ferneatiging fan 'e twadde [[Deadsstjer]] en de [[dea]] fan [[keizer]] [[Palpatine]] yn 'e Slach by Endor. Dat barren hat it [[Galaktysk Keizerryk]] ûnder fuotten helle, en yn it stee dêrfan hawwe de eardere [[rebel]]len in [[Galaktyske Republyk|Nije Republyk]] oprjochte. De restanten fan it Keizerryk binne ûnderwilens gearklofte ta de [[Earste Oarder (Star Wars)|Earste Oarder]], dy't de Nije Republyk besiket te ferdylgjen om fannijs it Keizerryk te fêstigjen. Dat stribjen kantet it [[Ferset (Star Wars)|Ferset]] him tsjin oan, in organisaasje dy't oanfierd wurdt troch [[Han Solo]] ([[Harrison Ford]]) en syn [[oarehelte|frou]] [[Leia Organa]] ([[Carrie Fisher]]). Sadwaande is der op 'e nij [[boargeroarloch]] yn it Stjerrestelsel.
As [[Luke Skywalker]] ([[Mark Hamill]]), de lêste [[Jedi|Jedi-ridder]] en de [[broer]] fan Leia Organa, [[fermist]] rekket, ûntdekt [[Poe Dameron]] ([[Oscar Isaac]]), in [[piloat]] fan it Ferset, op 'e planeet Jakku in [[lânkaart|kaart]] mei de lokaasje fan Skywalker. Hy wurdt lykwols [[finzen]] nommen troch [[Kylo Ren]] ([[Adam Driver]]), in ofsier fan 'e Earste Oarder dy't de [[soan]] is fan Han Solo en Leia Organa. De [[androïde]] fan Poe, [[BB-8]] ([[Dave Chapman (akteur)|Dave Chapman]] en [[Brian Herring]]), wit lykwols te ûntsnappen mei de kaart en moetet neitiid in rommelsykster dy't [[Rey (Star Wars)|Rey]] ([[Daisy Ridley]]) hjit. Yn 'e mande mei de eardere [[stoarmtroeper (Star Wars)|Keizerlike stoarmtroeper]] [[Finn (Star Wars)|Finn]] ([[John Boyega]]) en Han Solo en syn [[Wookiee]]-piloat [[Chewbacca]] ([[Peter Mayhew]]) sette Rey en BB-8 ôf om 'e kaart oan it Ferset oer te dragen.
[[File:Daisy_Ridley_by_Gage_Skidmore.jpg|left|thumb|140px|[[Daisy Ridley]] spile [[Rey (Star Wars)|Rey]] yn 'e [[Star Wars-ferfolchtrilogy|''Star Wars''-ferfolchtrilogy]].]]
''Star Wars: Episode VII – The Force Awakens'' waard regissearre troch [[J.J. Abrams]] nei in senario fan himsels, [[Lawrence Kasdan]] en [[Michael Arndt]]. De film gie op [[14 desimber]] [[2015]] yn premiêre, en brocht $2.068 miljoen op tsjin in budget fan $258,6 miljoen. Dêrmei wie ''Star Wars: Episode VII – The Force Awakens'' de meast opbringende film fan [[2015]], de meast opbringende film aller tiden yn [[Noard-Amearika]] en de op twa nei meast opbringende film aller tiden wrâldwiid (nei ''[[Avatar (film út 2009)|Avatar]]'' en ''[[Titanic (film út 1997)|Titanic]]''). De film waard nominearre foar 5 [[Oscar]]s, mar wûn net ien. Foar de [[Golden Globe]]s koe de film net meitingje om't er pas útkaam nei't de nominaasjes fan dy prizen al bekendmakke wiene. ''[[Star Wars: Episode VII – The Force Awakens]]'' wûn twa [[BAFTA's]] (fan 4 nominaasjes) en 8 [[Saturn Award]]s (fan 13 nominaasjes).
=====''Star Wars: Episode VIII – The Last Jedi''=====
[[File:Star_Wars_-_The_Last_Jedi_logo.png|right|thumb|200px|It logo fan ''[[Star Wars: Episode VIII – The Last Jedi]]''.]]
{{Apart|Star Wars: Episode VIII – The Last Jedi}}
Yn ''Star Wars: Episode VIII – The Last Jedi'' fynt Rey (Daisy Ridley) Luke Skywalker (Mark Hamill) yn frijwillige [[ballingskip]] werom. Se besiket him te bepraten en lear har om te gean mei [[de Krêft]]. Tagelyk siket se ek nei antwurden oer har eigen [[ferline]] en it konflikt tusken Luke en syn [[omkesizzer]] Ben Solo, dy't himsels no Kylo Ren (Adam Driver) neamt. Sûnder dat Luke it wit, begjint Rey de Krêft te brûken om mei Kylo te [[kommunisearjen]]. Underwilens jout Leia (Carrie Fisher) lieding oan it Ferset, dat ferfolge wurdt troch de Earste Oarder fan [[Snoke (Star Wars)|opperste lieder Snoke]]. Rey ferlit Luke om te besykjen en helje Kylo oer nei de ljochte kant fan 'e Krêft. Se hat har it idee yn 'e holle helle dat se op dy wize net inkeld him rêde kin, mar ek [[frede]] bringe kin yn it stjerrestelsel. As Kylo Snoke út 'e wei rommet, moat Rey lykwols kieze tusken de hearskippij oer it Stjerrestelsel as syn [[oarehelte]] en it helpen fan it Ferset dat yn 'e benearing rekke is en útrûge driget te wurden.
[[File:John_Boyega_by_Gage_Skidmore.jpg|left|thumb|120px|[[John Boyega]] spile [[Finn (Star Wars)|Finn]] yn 'e [[Star Wars-ferfolchtrilogy|''Star Wars''-ferfolchtrilogy]].]]
''Star Wars: Episode VIII – The Last Jedi'' waard regissearre troch [[Rian Johnson]] nei in senario fan himsels. De film gie op [[9 desimber]] [[2017]] yn premiêre, en brocht $1.333,3 miljoen op tsjin in budget fan $200 oant 317 miljoen. Dêrmei wie ''Star Wars: Episode VIII – The Last Jedi'' de meast opbringende film fan [[2017]] en de op acht nei meast opbringende film aller tiden. De film waard nominearre foar 4 [[Oscar]]s (mar wûn net ien). ''Star Wars: Episode VIII – The Last Jedi'' waard ek nominearre foar 2 [[BAFTA's]] (net ien wûn) en 13 [[Saturn Award]]s (3 wûn).
=====''Star Wars: Episode IX – The Rise of Skywalker''=====
[[File:Star_Wars_-_The_Rise_of_Skywalker_logo.png|right|thumb|200px|It logo fan ''[[Star Wars: Episode IX – The Rise of Skywalker]]''.]]
{{Apart|Star Wars: Episode IX – The Rise of Skywalker}}
Yn ''Star Wars: Episode IX – The Rise of Skywalker'', dat in jier nei de foarfallen yn 'e [[Star Wars: Episode VIII – The Last Jedi|foargeande film]] spilet, komt de hiele ''[[Skywalker Saga]]'' úteinlik ta in [[klimaks (narratology)|klimaktysk]] treffen tusken de krêften fan [[goed en kwea]], fertsjintwurdige troch it Ferset en de Earste Oarder en troch de Jedi en de [[Sith]]. It docht bliken dat keizer [[Palpatine]] ([[Ian McDiarmid]]) wer opstien is út 'e dea en temûk al in skoft de Earste Oarder bestjoert fan 'e Sith-planeet Exegol ôf. Hy jout Kylo Ren (Adam Driver) befel om Rey (Daisy Ridley) te finen en te deadzjen, dy't de [[pakesizzer]] fan Palpatine blykt te wêzen. De keizer hat yn it ferhoalene in nije [[float]] stjerreslachskippen boud om it Stjerrestelsel mei werom te feroverjen. Rey en it Ferset krije lucht fan 'e weromkear fan Palpatine en sette útein mei in syktocht om him op te spoaren. Lang om let fine se Exegol, dêr't Rey de konfrontaasje mei har [[pake]] oangiet, wylst it Ferset de float fan Palpatine oanfalt.
''Star Wars: Episode IX – The Rise of Skywalker'' waard regissearre troch J.J. Abrams nei in senario fan himsels en [[Chris Terrio]]. De film gie op [[16 desimber]] [[2019]] yn premiêre, en brocht $1.074,1 miljoen op tsjin in budget fan $275 miljoen. Dêrmei wie it de op seis nei meast opbringende film fan [[2019]] en teffens ien fan 'e djoerste films ea makke. ''Star Wars: Episode IX – The Rise of Skywalker'' waard nominearre foar 3 [[Oscar]]s (mar wûn net ien). De film waard ek nominearre foar 3 [[BAFTA's]], ien [[Grammy Award]], in [[Hugo Award]] en 12 [[Saturn Award]]s (dêr't er 5 fan wûn).
===Op harsels steande films===
Njonken de njoggen films fan 'e ''[[Skywalker Saga]]'', dy't in trochrinnend ferhaal fertelle, omfiemet de filmsearje fan ''Star Wars'' ek noch ferskate op harsels steande films. Anno [[2022]] giet it dêrby om twa [[live-action]]films en ien [[lange film|lange]] [[tekenfilm]], mei noch ferskate oar live-actionfilms yn [[preproduksje]].
[[File:Felicity_Jones_DEC_2016.jpg|left|thumb|160px|[[Felicity Jones]] spile [[Jyn Erso]] yn ''[[Rogue One: A Star Wars Story|Rogue One]]''.]]
====Op harsels steande live-actionfilms====
[[Filmstudio]] [[Lucasfilm]] en de [[algemien direktrise]] dêrfan, [[filmprodusint]]e [[Kathleen Kennedy (produsinte)|Kathleen Kennedy]], hawwe sein dat de op harsels steande [[live-action]]films fan 'e ''Star Wars''-rige oantsjut wurde sille as de "Antologysearje", fan it [[Ingelsk]]e wurd ''anthology'', dat "[[blomlêzing]]" betsjut. Dy beneaming is lykwols net yn 'e [[titel (opskrift)|titels]] fan 'e films brûkt wurden. Ynstee krije se as [[ûndertitel]] de oantsjutting ''A Star Wars Story'' ("In ''Star Wars''-ferhaal") mei.
[[Jay Rasulo]], de [[finansjeel direkteur]] fan [[The Walt Disney Company|Disney]], omskreau de Antologysearje as in rige [[oarsprongsferhaal|oarsprongsferhalen]], wêrby't ''[[Rogue One: A Star Wars Story|Rogue One]]'' it ferhaal fertelt fan 'e [[rebel]]len dy't de [[blaudruk]]ken fan 'e [[Deadsstjer]] [[dieverij|stelle]] (lykas neamd yn ''[[Star Wars: Episode IV – A New Hope]]''), wylst ''[[Sole: A Star Wars Story|Solo]]'' yngiet op 'e eftergrûn fan [[protagonist]] [[Han Solo]]. De [[tillefyzjesearje]] ''[[Obi-Wan Kenobi (tillefyzjesearje)|Obi-Wan Kenobi]]'' hie oarspronklik de trêde film út 'e Antologysearje wurde moatten, mar omreden fan 'e [[teloarstellend]]e resultaten fan ''Solo'' yn 'e [[bioskopen]] waard derfoar keazen om der ynstee in [[minysearje]] fan te meitsjen. Nettsjinsteande dat wurde der mear films yn 'e Antologysearje ferwachte nei it hiaat dat datoangeande folge op it útbringen fan ''[[Star Wars: Episode IX – The Rise of Skywalker]]''.
=====''Rogue One: A Star Wars Story''=====
[[File:Star_Wars_Rogue_One_Logo.svg|right|thumb|280px|It logo fan ''[[Rogue One: A Star Wars Story]]''.]]
{{Apart|Rogue One: A Star Wars Story}}
Yn ''Rogue One: A Star Wars Story'', dat in wike foarôfgeande oan 'e foarfallen yn ''[[Star Wars: Episode IV – A New Hope]]'' spilet, wurde [[Jyn Erso]] ([[Felicity Jones]]) en [[Cassian Andor]] ([[Diego Luna]]) der troch it [[Rebelleferbûn (Star Wars)|Rebelleferbûn]] op útstjoerd om Jyn har heit [[Galen Erso]] ([[Mads Mikkelsen]]) te finen. Dyselde is in [[wittenskipper]] dy't ûnder twang foar it [[Galaktysk Keizerryk]] oan 'e bou fan 'e [[Deadsstjer]] wurket. Jyn mient dat se har heit rêde sille, mar Andor hat yn it geheim befel krigen om Galen Erso te fermoardzjen. Uteinlik witte Jyn, Andor en harren meistanners de [[blaudruk]]ken foar de Deadsstjer yn 'e hannen te krijen, en oan 'e lieding fan it Rebelleferbûn troch te spyljen. De film lit ek de earste effektive oerwinning fan it Rebelleferbûn op 'e Keizerlike Striidkrêften sjen, dêr't gewach fan makke waard yn 'e iepeningstekst fan ''Star Wars: Episode IV – A New Hope''.
[[File:Diego Luna - Lucca Comics & Games 2018 01.jpg|left|thumb|170px|[[Diego Luna]] spile [[Cassian Andor]] yn ''[[Rogue One: A Star Wars Story|Rogue One]]''.]]
''Rogue One: A Star Wars Story'' waard regissearre troch [[Gareth Edwards (regisseur)|Gareth Edwards]] nei in senario fan [[Chris Weitz]] en [[Tony Gilroy]]. De film gie op [[10 desimber]] [[2016]] yn premiêre, en brocht $1.056,0 miljoen op tsjin in budget fan $220 miljoen. Dêrmei wie ''Rogue One'' de op ien nei meast opbringende film fan [[2016]] (nei ''[[Captain America: Civil War]]'') en de op 19 nei meast opbringende film aller tiden, mar ek ien fan 'e djoerste films dy't ea makke wie. ''Rogue One'' waard nominearre foar û.m. 2 [[Oscar]]s, 2 [[BAFTA's]] en in [[Hugo Award]], en wûn 3 [[Saturn Award]]s (fan 11 nominaasjes). De [[tillefyzjesearje]] ''[[Andor (tillefyzjesearje)|Andor]]'' is in [[spin-off]] fan ''Rogue One''.
=====''Solo: A Star Wars Story''=====
[[File:Solo-a-star-wars-story-tall-A_(cropped).png|right|thumb|200px|It logo fan ''[[Solo: A Star Wars Story]]''.]]
{{Apart|Solo: A Star Wars Story}}
''Solo: A Star Wars Story'' spilet tsien jier foarôfgeande oan 'e foarfallen yn ''[[Star Wars: Episode IV – A New Hope]]''. De jonge [[Han Solo]] ([[Alden Ehrenreich]]), in [[ynfanterist]] yn 'e [[kriichsmacht]] fan it [[Galaktysk Keizerryk]], jout him by in [[kriminele]] [[binde]] dy't ûnder lieding stiet fan [[Tobias Beckett]] ([[Woody Harrelson]]). Fia Beckett rekket Han [[freonskip|befreone]] mei in [[Wookiee]] dy't [[Chewbacca]] ([[Joonas Suotamo]]) hjit. Ek komt er yn kontakt mei [[Qi'ra]] ([[Emilia Clarke]]), in freondinne út syn [[bernetiid]], en mei de [[smokkeljen|smokkelder]] [[Lando Calrissian]] ([[Donald Glover]]). Mei-inoar sette se útein mei in riskant plan om ûnraffinearre 'coaxium', in [[fossile brânstof]], te [[dieverij|stellen]] út 'e [[mynbou|minen]] op 'e planeet Kessel.
''Solo: A Star Wars Story'' waard regissearre troch [[Ron Howard]] (en [[Phil Lord]] en [[Christopher Miller (regisseur)|Christopher Miller]], dy't nei fjouwer en in heale moanne fan [[opnamen (film)|opnamen]] [[ûntslein]] waarden), nei in senario fan [[Jonathan Kasdan]] en [[Lawrence Kasdan]]. De film gie op [[20 maaie]] [[2018]] yn premiêre, en brocht $393,2 miljoen op tsjin in budget fan $275 miljoen. Om't ''Solo'' ien fan 'e djoerste films aller tiden wie, draaide de produksje by it meirekkenjen fan 'e [[marketing]]kosten eins in oansjenlik [[ferlies (ûndernimming)|ferlies]]. De film waard nominearre foar in [[Oscar]], in [[Grammy Award]] en in [[Saturn Award]], mar wûn gjin wichtige prizen.
[[File:Solo A Star Wars Story Japan Premiere Red Carpet Alden Ehrenreich (41008143870).jpg|left|thumb|140px|[[Alden Ehrenreich]] spile [[Han Solo]] yn ''[[Solo: A Star Wars Story|Solo]]''.]]
=====''Rogue Squadron: A Star Wars Story''=====
''Rogue Squadron: A Star Wars Story'' is in oankommende ''Star Wars''-film fan 'e Antologysearje, dy't yn [[2020]] troch [[The Walt Disney Company|Disney]] en regisseur [[Patty Jenkins]] oankundige waard. Neffens de offisjele [[webside]] fan ''Star Wars'' sil ''Rogue Squadron'' "in nije [[generaasje]] stjerrejagerpiloaten yntrodusearje by it winnen fan har [[fleanbrevet|brevet]] en it weagjen fan har libbens yn in grinsferlizzende achtbaanrit mei in heech tempo, dy't de filmsearje nei in takomstich tiidrek fan it stjerrestelsel bringe sil." It is de bedoeling dat ''Rogue Squadron'' op [[22 desimber]] [[2023]] yn premiêre gean sil.
=====Oare takomstige, mooglike en skraste live-actionfilms=====
[[Lucasfilm]] hat anno [[2022]] in stikmannich ''Star Wars''-films yn [[preproduksje]], wêrûnder in noch nammeleaze film ûnder [[rezjy]] fan 'e [[Nij-Seelân|Nijseelânske]] filmmakker [[Taika Waititi]] en in fjirde [[filmtrilogy]], mei [[senario's]] skreaun troch [[Rian Johnson]], dy't los stean sil fan 'e ''[[Skywalker Saga]]''. Johnson, dy't earder ''[[Star Wars: Episode VIII – The Last Jedi]]'' regissearre, hat ek foar de rezjy tekene fan it earste diel fan 'e nije trilogy. Yn [[septimber]] [[2019]] waard fierdersoan bekendmakke dat [[Kathleen Kennedy (produsinte)|Kathleen Kennedy]] fan [[Lucasfilm]] en [[Kevin Feige]], de [[filmprodusint|produsint]] fan in grut tal [[Marvel Studios|Marvel]]-[[superheldefilm]]s, gearwurkje sille oan in ''Star Wars''-film, en yn [[febrewaris]] [[2020]] waard in film oankundige dy't regisearre wurde sil troch [[J.D. Dillard]].
[[File:Woody_Harrelson_October_2016.jpg|right|thumb|120px|[[Woody Harrelson]] spile [[Tobias Beckett]] yn ''[[Solo: A Star Wars Story|Solo]]''.]]
Fierdersoan stiet yn it [[kontrakt]] dat [[Felicity Jones]] tekene doe't se akkoart gie mei it spyljen fan 'e rol fan [[Jyn Erso]] yn ''[[Rogue One: A Star Wars Story]]'', dat se (nettsjinsteande it lot fan har personaazje yn ''Rogue One'') beskikber wêze moat foar noch in ''Star Wars''-film. Krektsa meitsje ek de kontrakten dy't [[Alden Ehrenreich]] en [[Emilia Clarke]] tekenen foar harren rollen yn ''[[Solo: A Star Wars Story]]'' gewach fan mooglike ferfolchfilms.
Ferskate oare oankundige ''Star Wars''-projekten binne ûnderwilens skrast. Sa waard yn [[2013]] de produksje fan in [[spin-off]]-film oankundige dy't op basis fan in [[senario]] fan [[Simon Kinberg]] makke wurde soe oer de aventoeren fan 'e [[preemjejager]] [[Boba Fett]] yn deselde tiid as de oarspronklike [[Star Wars-trilogy|''Star Wars''-trilogy]]. Tsjin [[oktober]] [[2018]] waard dúdlik dat dy film út produksje helle wie yn it foardiel fan 'e [[tillefyzjesearje]] ''[[The Mandalorian]]'', dy't itselde ûnderwerp behannele mei in oare haadpersoan. In mids [[2014]] oankundige film ûnder [[rezjy]] fan [[Josh Trank]] oer in net bekendmakke ûnderwerp rûn yn [[2015]] op 'e klippen doe't Trank mei [[rûzje]] by it projekt weirekke.
[[File:Frank Oz 2012.jpg|left|thumb|160px|[[Poppespiler]] [[Frank Oz]] fertolke de rol fan [[Yoda]] yn [[Skywalker Saga|alle trije ''Star Wars''-trilogyen]].]]
In film oer [[Obi-Wan Kenobi]], dy't as trêde diel yn 'e [[#Op harsels steande live-actionfilms|Antologysearje]] útbrocht wurde soe, waard nei it [[teloarstellend]]e resultaat fan ''[[Solo: A Star Wars Story]]'' skrast en ynstee omwurke ta de [[minysearje]] ''[[Obi-Wan Kenobi (tillefyzjesearje)|Obi-Wan Kenobi]]''. Yn [[augustus]] [[2017]] giene der geroften dat der ek films oer [[Jabba de Hutt]] en [[Yoda]] yn [[preproduksje]] wiene, mar dêr waard letter neat mear oer fernommen.
Yn [[febrewaris]] [[2018]] waard bekendmakke dat [[David Benioff]] en [[D.B. Weiss]], de makkers fan 'e súksesfolle [[fantasytillefyzjesearje]] ''[[Game of Thrones (tillefyzjesearje)|Game of Thrones]]'', in nije ''Star Wars''-filmtrilogy skriuwe en produsearje soene, wêrfan't de dielen yn 'e [[bioskoop]] komme soene yn [[desimber]] fan [[2022]], [[2024]] en [[2026]]. Dat projekt rûn lykwols yn [[oktober]] [[2019]] op 'e non doe't Benioff en Weiss ta de konklúzje kamen dat it wurk net te kombinearjen wie mei harren earder oangiene ferplichtings foar [[Netflix]]. Nettsjinsteande dat sei Kathleen Kennedy, de [[algemien direktrise]] fan Lucasfilm, dat de studio iepen stie foar it ferfetsjen fan it projekt troch Benioff en Weiss wannear't sy har dat oan tiid diene.
====Op harsels steande tekenfilms====
=====''Star Wars: The Clone Wars'' (film)=====
[[File:Star_Wars_The_Clone_Wars.png|right|thumb|200px|It logo fan ''[[Star Wars: The Clone Wars (film)|Star Wars: The Clone Wars]]''.]]
{{Apart|Star Wars: The Clone Wars (film)}}
''Star Wars: The Clone Wars'' spilet koart nei de foarfallen yn ''[[Star Wars: Episode II – Attack of the Clones]]'' en dus oan it begjin fan 'e [[Kloane-oarloggen]] dêr't de [[titel (namme)|titel]] nei ferwiist. De [[Sith]] [[greve Dooku]] ([[Christopher Lee]]) en de [[ferrie]]dlike [[Hutt (Star Wars)|Hutt]] Ziro ([[Corey Burton]]), bringe in plan yn 'e praktyk om 'e ynfloedrike [[gangster]] [[Jabba de Hutt]] ([[Kevin Michael Richardson]]), in [[omkesizzer]] fan Ziro, tsjin 'e [[Galaktyske Republyk]] op te setten troch de [[Jedi]] de skuld op 'e lea te skowen foar de [[ûntfiering]] fan Jabba syn soan. Wylst [[Anakin Skywalker]] ([[Matt Lanter]]) en syn nije learling [[Ahsoka Tano]] ([[Ashley Eckstein]]) besykje om it bern werom by syn heit te bringen, jouwe [[Obi-Wan Kenobi]] ([[James Arnold Taylor]]) en [[Padmé Amidala]] ([[Catherine Taber]]) lieding oan twa selsstannige ûndersiken om út te finen wa't de wiere ferantwurdliken binne.
''Star Wars: The Clone Wars'' waard regissearre troch [[Dave Filoni]] nei in senario fan [[Henry Gilroy]], [[Steven Melching]] en [[Scott Murphy (senarioskriuwer)|Scott Murphy]]. It wie de earste (en anno 2022 noch altyd de iennichste) [[lange film|lange]] [[tekenfilm]] fan 'e ''Star Wars''-franchise. De film gie op [[10 augustus]] [[2008]] yn premiêre, en brocht $68,3 miljoen op tsjin in budget fan $8,5 miljoen. ''Star Wars: The Clone Wars'' fungearre teffens as [[pilotôflevering]] foar de [[tekenfilmsearje]] ''[[Star Wars: The Clone Wars (tillefyzjesearje út 2008)|Star Wars: The Clone Wars]]'', wêrfan't de útstjoering twa [[moanne (tiid)|moannen]] nei de premiêre fan 'e film op it [[Cartoon Network]] úteinsette.
===Personaazjes yn 'e ''Star Wars''-films===
Yn 'e tabel hjirûnder wurdt in oersjoch jûn fan 'e wichtichste [[personaazje]]s út 'e [[live action]]-films fan 'e ''Star Wars''-franchise en de [[akteur]]s dy't dy rollen spile hawwe.
{| class="wikitable sortable" style="text-align:center;font-size:82%;"
|-
! Personaazje
! [[Star Wars: Episode IV – A New Hope|Episode IV]]
! [[Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back|Episode V]]
! [[Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi|Episode VI]]
! [[Star Wars: Episode I – The Phantom Menace|Episode I]]
! [[Star Wars: Episode II – Attack of the Clones|Episode II]]
! [[Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith|Episode III]]
! [[Star Wars: Episode VII – The Force Awakens|Episode VII]]
! [[Star Wars: Episode VIII – The Last Jedi|Episode VIII]]
! [[Star Wars: Episode IX – The Rise of Skywalker|Episode IX]]
! [[Rogue One: A Star Wars Story|Rogue One]]
! [[Solo: A Star Wars Story|Solo]]
|-
| style="text-align:left;" | [[Luke Skywalker]] || [[Mark Hamill]] || Mark Hamill || Mark Hamill || - || - || - || Mark Hamill || Mark Hamill || Mark Hamill || - || -
|-
| style="text-align:left;" | [[Leia Organa|prinsesse Leia]] || [[Carrie Fisher]] || Carrie Fisher || Carrie Fisher || - || - || - || Carrie Fisher || Carrie Fisher || Carrie Fisher<br>[[Billie Lourd]]² || [[Ingvild Deila]]² || -
|-
| style="text-align:left;" | [[Han Solo]] || [[Harrison Ford]] || Harrison Ford || Harrison Ford || - || - || - || Harrison Ford || Harrison Ford || Harrison Ford || - || [[Alden Ehrenreich]]
|-
| style="text-align:left;" | [[Obi-Wan Kenobi]] || [[Alec Guinness]] || Alec Guinness || Alec Guinness || [[Ewan McGregor]] || Ewan McGregor || Ewan McGregor || - || - || - || - || -
|-
| style="text-align:left;" | [[Darth Vader]]* || [[David Prowse]]¹<br>[[James Earl Jones]]² || David Prowse¹<br>James Earl Jones² || David Prowse¹<br>James Earl Jones² || - || - || - || - || James Earl Jones² || - || [[Spencer Wilding]]¹<br>James Earl Jones²|| -
|-
| style="text-align:left;" | [[Chewbacca]] || [[Peter Mayhew]] || Peter Mayhew || Peter Mayhew || - || - || Peter Mayhew || Peter Mayhew en<br>[[Joonas Suotamo]] || Joonas Suotamo || Joonas Suotamo || - || Joonas Suotamo
|-
| style="text-align:left;" | [[C-3PO]] || [[Anthony Daniels]] || Anthony Daniels || Anthony Daniels || Anthony Daniels || Anthony Daniels || Anthony Daniels || Anthony Daniels || Anthony Daniels || Anthony Daniels || Anthony Daniels || -
|-
| style="text-align:left;" | [[R2-D2]] || [[Kenny Baker (Ingelsk akteur)|Kenny Baker]] || Kenny Baker || Kenny Baker || Kenny Baker || Kenny Baker || Kenny Baker || [[Jimmy Vee]] || Jimmy Vee || [[Hassan Taj]]³<br>[[Lee Towersby]]³ || Jimmy Vee || -
|-
| style="text-align:left;" | [[Lando Calrissian]] || - || [[Billy Dee Williams]] || Billy Dee Williams || - || - || - || - || - || Billy Dee Williams || - || [[Donald Glover]]
|-
| style="text-align:left;" | [[Yoda]] || - || [[Frank Oz]]²<sup>,</sup>³ || Frank Oz²<sup>,</sup>³ || Frank Oz²<sup>,</sup>³ || Frank Oz² || Frank Oz² || - || Frank Oz²<sup>,</sup>³ || - || - || -
|-
| style="text-align:left;" | keizer [[Palpatine]]/<br>[[Darth Sidious]] || - || [[Marjoree Eaton]]¹<br>[[Clive Revill]]² || [[Ian McDiarmid]] || Ian McDiarmid || Ian McDiarmid || Ian McDiarmid || - || - || Ian McDiarmid || - || -
|-
| style="text-align:left;" | [[Boba Fett]] || - || [[Jeremy Bulloch]]¹<br>[[Jason Wingreen]]² || Jeremy Bulloch¹ || - || [[Daniel Logan]] || - || - || - || - || - || -
|-
| style="text-align:left;" | [[Anakin Skywalker]]* || - || - || [[Sebastian Shaw (akteur)|Sebastian Shaw]] || [[Jake Lloyd]] || [[Hayden Christensen]] || Hayden Christensen || - || - || Hayden Christensen || - || -
|-
| style="text-align:left;" | [[Jabba de Hutt]] || - || - || [[Larry Ward (akteur)|Larry Ward]]² || [[Scott Schumann]]² || - || - || - || - || - || - || -
|-
| style="text-align:left;" | [[Padmé Amidala]] ||- || - || - || [[Natalie Portman]] || Natalie Portman || Natalie Portman || - || - || - || - || -
|-
| style="text-align:left;" | [[Jar Jar Binks]] || - || - || - || [[Ahmed Best]] || Ahmed Best || Ahmed Best || - || - || - || - || -
|-
| style="text-align:left;" | [[Qui-Gon Jinn]] || - || - || - || [[Liam Neeson]] || Liam Neeson || - || - || - || Liam Neeson || - || -
|-
| style="text-align:left;" | [[Mace Windu]] || - || - || - || [[Samuel L. Jackson]] || Samuel L. Jackson || Samuel L. Jackson || - || - || Samuel L. Jackson || - || -
|-
| style="text-align:left;" | [[Darth Maul]] || - || - || - || [[Ray Park]]¹<br>[[Peter Serafinowicz]]² || - || - || - || - || - || - || Ray Park¹<br>[[Sam Witwer]]²
|-
| style="text-align:left;" | [[greve Dooku]] || - || - || - || - || [[Christopher Lee]] || Christopher Lee || - || - || - || - || -
|-
| style="text-align:left;" | [[Jango Fett]] || - || - || - || - || [[Temuera Morrison]] || - || - || - || - || - || -
|-
| style="text-align:left;" | [[Rey (Star Wars)|Rey]] || - || - || - || - || - || - || [[Daisy Ridley]] || Daisy Ridley || Daisy Ridley || - || -
|-
| style="text-align:left;" | [[Finn (Star Wars)|Finn]] || - || - || - || - || - || - || [[John Boyega]] || John Boyega || John Boyega || - || -
|-
| style="text-align:left;" | [[Kylo Ren]] || - || - || - || - || - || - || [[Adam Driver]] || Adam Driver || Adam Driver || - || -
|-
| style="text-align:left;" | [[Poe Dameron]] || - || - || - || - || - || - || [[Oscar Isaac]] || Oscar Isaac || Oscar Isaac || - || -
|-
| style="text-align:left;" | [[BB-8]] || - || - || - || - || - || - || [[Dave Chapman (akteur)|Dave Chapman]]³<br>[[Brian Herring]]³<br>[[Ben Schwartz]]²<br>[[Bill Hader]]² || Dave Chapman³<br>Brian Herring³<br>Ben Schwartz²<br>Bill Hader² || Dave Chapman³<br>Brian Herring³<br>Ben Schwartz²<br>Bill Hader² || - || -
|-
| style="text-align:left;" | [[Maz Kanata]] || - || - || - || - || - || - || [[Lupita Nyong'o]] || Lupita Nyong'o || Lupita Nyong'o || - || -
|-
| style="text-align:left;" | [[Snoke (Star Wars)|opperste lieder Snoke]] || - || - || - || - || - || - || [[Andy Serkis]] || Andy Serkis || - || - || -
|-
| style="text-align:left;" | [[Hux (Star Wars)|generaal Hux]] || - || - || - || - || - || - || [[Domhnall Gleeson]] || Domhnall Gleeson || Domhnall Gleeson || - || -
|-
| style="text-align:left;" | [[Rose Tico]] || - || - || - || - || - || - || - || [[Kelly Marie Tran]] || Kelly Marie Tran || - || -
|-
| style="text-align:left;" | [[Phasma (Star Wars)|kaptein Phasma]] || - || - || - || - || - || - || [[Gwendoline Christie]] || Gwendoline Christie || - || - || -
|-
| style="text-align:left;" | [[fise-admiraal Holdo]] || - || - || - || - || - || - || - || [[Laura Dern]] || - || - || -
|-
| style="text-align:left;" | [[Jyn Erso]] || - || - || - || - || - || - || - || - || - || [[Felicity Jones]] || -
|-
| style="text-align:left;" | [[Cassian Andor]] || - || - || - || - || - || - || - || - || - || [[Diego Luna]] || -
|-
| style="text-align:left;" | [[Tobias Beckett]] || - || - || - || - || - || - || - || - || - || - || [[Woody Harrelson]]
|-
| style="text-align:left;" | [[Qi'ra]] || - || - || - || - || - || - || - || - || - || - || [[Emilia Clarke]]
|-
|}
<small><nowiki>*</nowiki>) Darth Vader en Anakin Skywalker binne deselde persoan, mar wurde spile troch ferskillende akteurs<br>¹) [[minsklik lichem|lichaamlik]] foarkommen<br>²) dialooch [[stimakteur|ynsprutsen]]<br>³) [[poppespul]]</small><br><br>
===Opbringsten fan 'e ''Star Wars''-filmsearje===
<small>boarne: de sifers yn [[:en:List of Star Wars films#Box office performance|dizze tabel]] op 'e [[Ingelske Wikipedy]]. (Trochdat de films gauris op 'e nij yn 'e bioskoop brocht wurde, kinne de opbringstbedraggen ferskille mei sifers út oare boarnen as lettere opbringsten net of just al meirekkene wurde.)</small><br>
{| class="wikitable" width=60%
! rowspan="2" align="center" | film
! rowspan="2" align="center" | jier
! colspan="3" align="center" | [[opbringst (jild)|opbringst]] yn 'e [[bioskoop]] yn [[Amerikaanske dollar]]s
|-
! align="center" | [[Noard-Amearika]]
! align="center" | rest fan 'e wrâld
! align="center" | totaal
|-
| align="center" colspan="5" | '''[[Star Wars-trilogy|''Star Wars''-trilogy'']]'''
|-
| ''[[Star Wars: Episode IV – A New Hope]]''
| align="center"| 1977
| align="right" | 460.998.507
| align="right" | 195.751.992
| align="right" | 656.750.499
|-
| ''[[Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back]]''
| align="center"| 1980
| align="right" | 292.753.960
| align="right" | 190.685.234
| align="right" | 483.439.194
|-
| ''[[Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi]]''
| align="center"| 1983
| align="right" | 309.306.177
| align="right" | 122.009.457
| align="right" | 431.315.634
|-
| colspan="2" | totaal ''Star Wars''-trilogy
| align="right" | 1.063.058.644
| align="right" | 508.446.683
| align="right" | 1.571.505.327
|-
| align="center" colspan="5" | '''[[Star Wars-prequeltrilogy|''Star Wars''-prequeltrilogy'']]'''
|-
| ''[[Star Wars: Episode I – The Phantom Menace]]''
| align="center"| 1999
| align="right" | 474.544.677
| align="right" | 552.538.030
| align="right" | 1.027.082.707
|-
| ''[[Star Wars: Episode II – Attack of the Clones]]''
| align="center"| 2002
| align="right" | 310.676.740
| align="right" | 343.103.230
| align="right" | 653.779.970
|-
| ''[[Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith]]''
| align="center"| 2005
| align="right" | 380.270.577
| align="right" | 488.119.983
| align="right" | 868.390.560
|-
| colspan="2" |totaal ''Star Wars''-prequeltrilogy
| align="right" | 1.165.491.994
| align="right" | 1.383.761.243
| align="right" | 2.549.253.237
|-
| align="center" colspan="5" | '''[[Star Wars-ferfolchtrilogy|''Star Wars''-ferfolchtrilogy'']]'''
|-
| ''[[Star Wars: Episode VII – The Force Awakens]]''
| align="center"| 2015
| align="right" | 936.662.225
| align="right" | 1.132.859.475
| align="right" | 2.069.521.700
|-
| ''[[Star Wars: Episode VIII – The Last Jedi]]''
| align="center"| 2017
| align="right" | 620.181.382
| align="right" | 712.517.448
| align="right" | 1.332.698.830
|-
| ''[[Star Wars: Episode IX – The Rise of Skywalker]]''
| align="center"| 2019
| align="right" | 515.202.542
| align="right" | 558.946.737
| align="right" | 1.074.149.279
|-
| colspan="2" | totaal ''Star Wars''-ferfolchtrilogy
| align="right" | 2.072.046.149
| align="right" | 2.404.323.660
| align="right" | 4.476.369.809
|-
| colspan="2" | totaal ''Skylwalker Saga''
| align="right" | 4.300.596.787
| align="right" | 4.296.531.586
| align="right" | 8.597.128.373
|-
| align="center" colspan="5" | '''[[spin-off]]-films'''
|-
| ''[[Star Wars: The Clone Wars (film)|Star Wars: The Clone Wars]]''
| align="center"| 2008
| align="right" | 35.161.554
| align="right" | 33.121.290
| align="right" | 68.282.844
|-
| ''[[Rogue One: A Star Wars Story]]''
| align="center"| 2016
| align="right" | 532.177.324
| align="right" | 523.880.396
| align="right" | 1.056.057.720
|-
| ''[[Solo: A Star Wars Story]]''
| align="center"| 2018
| align="right" | 213.767.512
| align="right" | 179.157.295
| align="right" | 392.924.807
|-
| colspan="2" | totaal folsleine ''Star Wars''-filmsearje
| align="right" | 5.081.703.177
| align="right" | 5.032.690.567
| align="right" | 10.113.931.249
|}
==Tillefyzje==
===Tillefyzjespecial===
====''Star Wars Holiday Special''====
[[File:Star_Wars_Holiday_Special_title.png|right|thumb|200px|It logo fan 'e ''[[Star Wars Holiday Special]]''.]]
{{Apart|Star Wars Holiday Special}}
De ''Star Wars Holiday Special'' folget yn 'e [[gronology]] fan ''Star Wars'' direkt op ''[[Star Wars: Episode IV – A New Hope]]''. It is in bûnt gehiel fan nije opnamen, [[argyf]]bylden út ''A New Hope'', deryn bemongen [[sketch]]es mei bekende Amerikanen, [[musical]]nûmers en in [[tekenfilm|animearre]] segmint, dat min ofte mear byinoar holden wurdt troch in ferhaalline wêryn't [[Han Solo]] ([[Harrison Ford]]) en de [[Wookiee]] [[Chewbacca]] ([[Peter Mayhew]]) ôfreizgje nei [[Kashyyyk]], de thúswrâld fan 'e Wookiees, foar de fiering fan in [[hjeldei]] dy't Libbensdei hjit. De [[stoarmtroeper (Star Wars)|stoarmtroepers]] fan it [[Galaktysk Keizerryk]] sitte harren lykwols op 'e hakken en hâlde [[hûssiking]] by Malla ([[Mickey Morton (akteur)|Mickey Morton]]), Chewbacca syn [[oarehelte|frou]], en harren jonge soan Lumpy ([[Patty Maloney]]). Han en Chewbacca komme pas del as de stoarmtroepers al wer ôfset binne sûnder wat bedijd te hawwen, mar ien [[erchtinkendheid|erchtinkende]] soldaat is efterbleaun en wurdt troch Han deamakke as er harren trappearret. In syktocht nei de missende stoarmtroeper kin foarkomd wurde troch de oerhearrigen fan 'e man wiis te meitsjen dat er [[desersje|desertearre]] is. Dêrnei kin it einlings wurde mei de fiering fan Libbensdei.
De ''Star Wars Holiday Special'' waard regissearre troch [[Steve Binder]] nei in senario fan [[Pat Proft]], [[Leonard Ripps]], [[Bruce Vilanch]], [[Rod Warren]] en [[Mitzie Welch]]. It wie in [[tillefyzjespecial]] yn it ramt fan 'e oankommende [[kryst]]dagen, mei in spyldoer fan 98 [[minuten]]. De ''Star Wars Holiday Special'' waard op [[17 novimber]] [[1978]] op 'e [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[tillefyzje]] útstjoerd troch it [[tillefyzjenetwurk]] [[CBS (tillefyzjenetwurk)|CBS]]. De special is berucht om 'e ekstreem negative ûntfangst en is neitiid nea op 'e tillefyzje werhelle, noch is er ea útbrocht op [[VHS]], [[dvd]] of [[blu-ray]]. De iennichste ferzjes dy't yn omrin binne fan 'e ''Star Wars Holiday Special'', binne sadwaande partikuliere opnamen troch [[fan (persoan)|fans]] fan 'e iennichste tillefyzje-útstjoering, dy't klandestyn ferhannele wurde.
===Tillefyzjefilms===
====''Ewoks''-films====
De skattige [[Ewoks]], de lytse pluzige [[bûtenierdske wêzens]] fan 'e [[moanne (byplaneet)|boskmoanne]] [[Endor (Star Wars)|Endor]] dy't yn ''[[Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi]]'' de kommando-ienheid rêde dy't de skyldgenerator útskeakelje moat, waarden sa [[populêr]] dat se mids [[1980-er jierren]] in twatal eigen [[spin-off]]-[[tillefyzjefilm]]s krigen. Dy kamen yn 'e Feriene Steaten op 'e tillefyzje yn 'e [[Thanksgiving (Feriene Steaten)|Thanksgiving Day]]-[[wykein]]en fan [[1984]], resp. [[1985]], en binne yn 'e ''Star Wars''-[[gronology]] te pleatsen nei de foarfallen yn ''[[Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back]]'' en foarôfgeande oan 'e foarfallen yn ''[[Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi]]''. Oars as de ''[[Star Wars Holiday Special]]'' waarden beide ''Ewoks''-films apart útbrocht op [[VHS]] en letter tegearre op ien [[dvd]]. Al binne se basearre op ideeën fan [[George Lucas]], dochs hawwe se net de oantsjutting "Star Wars" yn 'e [[titel (namme)|titel]] en ek waarden se ornearre ta in nivo fan 'e ''Star Wars''-[[kanon (kultuer)|kanon]] te hearren dat ûndergeskikt wie oan 'e oarspronklike [[Star Wars-trilogy|''Star Wars''-trilogy]].
=====''Caravan of Courage: An Ewok Adventure''=====
[[File:Caravan of Courage logo.png|right|thumb|200px|It logo fan ''[[Caravan of Courage: An Ewok Adventure]]''.]]
{{Apart|Caravan of Courage: An Ewok Adventure}}
Yn ''Caravan of Courage: An Ewok Adventure'' lijt de [[minsklik]]e [[húshâlding]] Towani [[skipbrek]] op 'e [[moanne (byplaneet)|boskmoanne]] [[Endor (Star Wars)|Endor]]. Wylst se harren [[romteskip]] besykje te reparearjen, rekket it [[gesin]] útinoar as in reuseftich wêzen dat de Gorax neamd wurdt, de [[âldelju]] Jeremitt ([[Guy Boyd (akteur)|Guy Boyd]]) en Catarine ([[Fionnula Flanagan]]) [[ûntfiering|ûntfiert]]. In groepke [[Ewoks]], dy't de oarspronklike bewenners fan 'e Boskmoanne foarmje, kriget [[begrutsjen]] mei de lykme-allinne efterbleaune [[bern (persoan)|minskebern]]. Oanfierd troch Wicket ([[Warwick Davis]]) beslute se Cindel Towani ([[Aubree Miller]]) en har âldere [[broer]] Mace ([[Eric Walker (artyst)|Eric Walker]]) te helpen om harren âlden te rêden.
''Caravan of Courage: An Ewok Adventure'' waard regissearre troch [[John Korty]] nei in senario fan [[Bob Carrau]]. De makkers fan 'e film keazen foar in styl dy't gâns ôfwykt fan oare films út 'e ''Star Wars''-franchise, mei as opmerklikste feroaring de tafoeging fan in [[auktorieel perspektyf|alwittende ferteller]] yn in [[voice-over]] dy't [[stimakteur|ynsprutsen]] waard troch [[Burl Ives]]. Yn 'e Feriene Steaten kaam de film ûnder de titel ''An Ewok Adventure'' op [[25 novimber]] [[1984]] op 'e tillefyzje by it netwurk [[American Broadcasting Company|ABC]]. Om utens waard er yn guon lannen yn in beheind tal [[bioskopen]] útbrocht, en dêrfoar waard de titel oanpast ta ''Caravan of Courage: An Ewok Adventure''. De film wûn yn [[1985]] in [[Emmy]] foar bêste [[special effects]].
=====''Ewoks: The Battle for Endor''=====
[[File:Ewoks-The Battle for Endor logo.png|right|thumb|180px|It logo fan ''[[Ewoks: The Battle for Endor]]''.]]
{{Apart|Ewoks: The Battle for Endor}}
''Ewoks: The Battle for Endor'' is in [[ferfolch]] op ''Caravan of Courage'', dat likernôch in healjier neitiid spilet. De reparaasjes fan it romteskip fan 'e Towani's binne hast klear as de [[kwea|boasaardige]] [[hear (titel)|hear]] Terak ([[Carel Struycken]]), syn [[hekse (mytysk wêzen)|heks]]-eftige helpster Charal ([[Siân Phillips]]) en harren [[binde]] [[plonderjen|plonderders]] it doarp fan 'e pleatslike Ewoks oanfalle. Gâns Ewoks wurde finzen nommen, en Jeremitt ([[Paul Gleason]]), Catarine (Fionnula Flanagan) en Mace (Eric Walker) wurde deamakke as se harren freonen te help komme. Cindel (Aubree Miller), no in jong [[wees]]famke, en Wicket (Warwick Davis) pike tegearre út en fine beskûl by Noa Briqualon ([[Wilford Brimley]]), in oare minske dy't ek op 'e Boskmoanne strâne rekke is. As Charal Cindel fynt en ûntfiert, geane Noa en Wicket derefteroan om har te befrijen, wat liedt ta in kontrontaasje mei Terak.
''Ewoks: The Battle for Endor'' waard regissearre troch [[Ken Wheats|Ken]] en [[Jim Wheats]] nei in senario fan harrensels. De film waard op [[24 novimber]] [[1985]] foar it earst op 'e Amerikaanske tillefyzje útstjoerd troch ABC. ''Ewoks: The Battle for Endor'' wûn yn [[1986]] in [[Emmy]] foar bêste special effects.
====''A Droid Story''====
Yn [[desimber]] [[2020]] waard oankundige dat ''A Droid Story'' yn produksje nommen wurde soe. Dat moat in [[tekenfilm|animearre]] [[aventoerefilm]] wurde dy't [[filmdistribúsje|distibuëarre]] wurde sil fia de [[streaming media|streamingtsjinst]] [[Disney+]]. Neffens it berjocht dêroer op it offisjele [[Twitter]]account fan ''Star Wars'' sil "dizze [[epos|epyske]] reis ús yn 'e kunde bringe mei in nije held, dy't begelaat wurdt troch [[R2-D2]] en [[C-3PO]]."
===Live action-tillefyzjesearjes===
De earste [[live-action]]tillefyzjesearje yn it ramt fan ''Star Wars'', mei as [[titel (opskrift)|titel]] ''[[The Mandalorian]]'', kaam fan [[novimber]] [[2019]] ôf beskikber fia [[Disney+]], de eigen [[streaming media|streamingtsjinst]] fan [[The Walt Disney Company]]. Sân oare searjes binne sûnt ek fia Disney+ útbrocht of steane dêrfoar yn 'e planning.
====''The Mandalorian''====
[[File:The_Mandalorian.svg|right|thumb|270px|It logo fan ''[[The Mandalorian]]''.]]
{{Apart|The Mandalorian}}
''The Mandalorian'' is de earste [[tillefyzjesearje]] yn it ramt fan 'e ''Star Wars''-franchise dy't net [[tekenfilm|animearre]], mar [[live-action]] is. De searje spilet yn it tiidrek fan 'e [[Galaktyske Republyk|Nije Republyk]], nei't (yn ''[[Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi]]'') it [[Galaktysk Keizerryk]] ûnder fuotten helle is. ''The Mandalorian'' folget de aventoeren fan in [[iensumens|iensume]] [[preemjejager]], dy't yn 'e wetteleaze bûtenste regioanen fan it Stjerrestelsel ynhierd wurdt troch de restanten fan 'e Keizerlike Striidkrêften om Grogu, in [[bern (persoan)|bern]] fan itselde [[bûtenierdske wêzens|bûtenierdske ras]] as [[Yoda]], te sykjen en oan harren út te leverjen. Hy nimt de opdracht oan, mar nei't er it bern fûn hat, naait er der ynstee mei út om it te beskermjen. De [[haadpersoan]], dy't spile wurdt troch [[Pedro Pascal]], stiet lang inkeld bekend as "de Mandaloriaan", en pas yn 'e lêste [[ôflevering]] fan [[seizoen (omrop)|seizoen]] 1 wurdt bekend dat er eins [[de Mandaloriaan|Din Djarin]] hjit.
It [[sjenre]] fan ''The Mandalorian'' wurdt omskreaun as in ferminging fan [[science fiction]] en [[western (sjenre)|western]]. Anno [[2022]] rint de searje trije seizoenen (fan it neijier fan [[2019]] ôf) mei acht ôfleverings yn elts seizoen. ''The Mandalorian'' wurdt distribuëarre fia de [[streaming media|streamingtsjinst]] [[Disney+]] en wie fan it begjin ôf oan ien fan 'e paradehynderkes fan dat platfoarm. De searje waard makke mei baanbrekkende [[special effects]] fan [[Industrial Light & Magic]] (ILM), lykas in [[fideomuorre]] fan 360° dy't de [[dekôr]]s kreëarret. Neffens in berjocht út [[augustus]] [[2018]] soe ''The Mandalorian'' likernôch [[$]]100 miljoen per 10 ôfleverings kostje om te meitsjen. Ferskate [[spin-off]]searjes kamen út ''The Mandalorian'' fuort, wêrûnder ''[[The Book of Boba Fett]]'' en ''[[Ahsoka (tillefyzjesearje)|Ahsoka]]''.
====''The Book of Boba Fett''====
[[File:The_Book_of_Boba_Fett_logo_black.svg|left|thumb|170px|It logo fan ''[[The Book of Boba Fett]]''.]]
{{Apart|The Book of Boba Fett}}
''The Book of Boba Fett'' is in live-actiontillefyzjesearje dy't ûntstien is as in [[spin-off]] fan 'e eardere searje ''[[The Mandalorian]]''. De rige spilet koart nei de foarfallen yn ''[[Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi]]'' en folget de aventoeren fan 'e [[gangster]] en [[preemjejager]] [[Boba Fett]] (spile troch [[Temuera Morrison]]). Krekt as ''The Mandalorian'' wurdt ''The Book of Boba Fett'' omskreaun as in ferminging fan 'e sjenres [[science fiction]] en [[western (sjenre)|western]]. It earste, sân ôfleverings tellende seizoen fan 'e searje kaam ein [[desimber]] [[2021]] beskikber op [[Disney+]].
====''Obi-Wan Kenobi''====
[[File:Star_Wars_Obi-Wan_Kenobi_logo.png|right|thumb|270px|It logo fan ''[[Obi-Wan Kenobi (tillefyzjesearje)|Obi-Wan Kenobi]]''.]]
{{Apart|Obi-Wan Kenobi (tillefyzjesearje)}}
''Obi-Wan Kenobi'' is in oankommende live-actiontillefyzjesearje yn it ramt fan 'e ''Star Wars''-franchise, dy't de foarm fan in [[minysearje]] hat. De rige spilet tsien jier nei de foarfallen yn 'e film ''[[Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith]]'' en giet djipper yn op it lot fan 'e [[Jedi|Jedi-master]] [[Obi-Wan Kenobi]] ([[Ewan McGregor]]) as er him ferbûke oer de [[Grutte Suvering fan de Jedi|hast folsleine útrûging fan 'e Jedi-oarder]] yn [[ballingskip]] op [[Tatooine]] weromlutsen hat. Hy hat dy planeet útkeazen, sadat er in eachje yn it seil hâlde kin oangeande de [[opfieding]] fan 'e jonge [[Luke Skywalker]] ([[Grant Feely]]). De út seis ôfleverings besteande searje sil fan [[maaie]] [[2022]] ôf op [[Disney+]] beskikber komme.
====''Andor''====
[[File:Logo_of_Star_Wars_series_Andor.svg|right|thumb|200px|It logo fan ''[[Andor (tillefyzjesearje)|Andor]]''.]]
{{Apart|Andor (tillefyzjesearje)}}
''Andor'' is in oankommende live-actiontillefyzjesearje yn it ramt fan 'e ''Star Wars''-franchise, dy't in [[spin-off]]searje is fan 'e film ''[[Rogue One: A Star Wars Story]]'' ([[2016]]). De rige is in [[prequel]] fan ''Rogue One'' en spilet fiif jier foarôfgeande oan 'e foarfallen yn dy film en yn ''[[Star Wars: Episode IV – A New Hope]]''. ''Andor'' folget de aventoeren fan [[Cassian Andor]], in [[ofsier]] fan it [[Rebelleferbûn (Star Wars)|Rebelleferbûn]], in rol dy't, krekt as yn ''Rogue One'', spile wurdt troch [[Diego Luna]]. De searje, dy't (foarearst) út tolve ôfleverings bestiet, sil mids of ein [[2022]] beskikber komme fia [[Disney+]].
====Oare takomstige, mooglike en skraste live-actiontillefyzjesearjes====
Der binne noch ferskate oare live-actiontillefyzjesearjes yn it ramt fan 'e ''Star Wars''-franchise yn [[preproduksje]], dêr't no noch net fan te sizzen is wannear't se útbrocht wurde sille.
[[File:Star_Wars-The_Acolyte_logo.png|right|thumb|200px|It logo fan ''[[The Acolyte (tillefyzjesearje)|The Acolyte]]''.]]
[[File:Star_Wars_Ahsoka_Logo.png|right|thumb|200px|It logo fan ''[[Ahsoka (tillefyzjesearje)|Ahsoka]]''.]]
[[File:Star_Wars_series_Lando_logo.png|right|thumb|200px|It logo fan ''[[Lando (tillefyzjesearje)|Lando]]''.]]
[[File:Star_Wars_Rangers_of_the_New_Republic_Logo.png|right|thumb|200px|It logo fan ''[[Rangers of the New Republic]]''.]]
*''[[The Acolyte (tillefyzjesearje)|The Acolyte]]'' is in nei ferwachting achtdielige searje wêrfoar't de plannen yn [[april]] [[2020]] foar it earst nei bûten brocht waarden troch it Amerikaanske [[tydskrift]] ''[[Variety (tydskrift)|Variety]]''. Letter dat jier waard bekendmakke dat it ferhaal spylje sil oan 'e ein fan it tiidrek fan 'e [[Galaktyske Republyk|Hege Republyk]], likernôch 50 jier foarôfgeande oan 'e foarfallen yn 'e film ''[[Star Wars: Episode I – The Phantom Menace]]''. De [[opnamen (film)|opnamen]] sille nei nei alle gedachten mids [[2022]] úteinsette.
*Yn [[desimber]] [[2020]] waard de searje ''[[Ahsoka (tillefyzjesearje)|Ahsoka]]'' oankundige, dy't in [[spin-off]] is fan ''[[The Mandalorian]]'' en neier yngean sil op it personaazje fan 'e [[Jedi]] [[Ahsoka Tano]], spile troch [[Rosario Dawson]].
*''[[Lando (tillefyzjesearje)|Lando]]'' is in [[minysearje]] dy't ek yn [[desimber]] [[2020]] oankundige waard. Dêryn sil neier omtinken jûn wurde oan it personaazje fan [[Lando Calrissian]].
*In trêde live-actiontillefyzjesearje dy't yn [[desimber]] [[2020]] oankundige waard, wie ''[[Rangers of the New Republic]]'', dat spilet yn it tiidrek fan 'e [[Galaktyske Republyk|Nije Republyk]], koart nei de foarfallen yn ''[[Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi]]''. It is de bedoeling dat de ferhaalline fan ''Rangers of the New Republic'' dy fan ''[[The Mandalorian]]'', ''[[The Book of Boba Fett]]'' en ''[[Ahsoka (tillefyzjesearje)|Ahsoka]]'' kruse sil. Yn [[novimber]] [[2021]] waard bekend dat ''Rangers of the New Republic'' noch "yn 'e wachtkeamer" siet, mei't [[Kathleen Kennedy (produsinte)|Kathleen Kennedy]], de [[algemien direktrise]] fan [[Lucasfilm]], sei dat de produksje it punt noch net berikt hie dêr't oergien waard ta it skriuwen fan senario's.
*Yn [[febrewaris]] [[2022]] waard yn 'e [[media]] gewach makke fan it bestean fan plannen foar in noch nammeleaze nije ''Star Wars''-searje dy't gebrûk makke fan 'e [[wurktitel]] ''Grammar Rodeo''. Dy sil, krekt as ''[[The Acolyte (tillefyzjesearje)|The Acolyte]]'', yn it tiidrek fan 'e [[Galaktyske Republyk|Hege Republyk]] spylje. De opnamen foar dizze searje soene neffens de berjochten al yn [[juny]] [[2022]] úteinsette kinne, mar in formele oankundiging fan 'e searje waard pas ferwachte yn [[maaie]] fan dat jier.
Ferskate oare plande live-actiontillefyzjesearjes binne ûnderwilens skrast. ''Star Wars: Underworld'' wie in projekt dat yn [[2005]] betocht en yn [[2007]] troch [[George Lucas]] oankundige waard. It moast in spannende, tsjustere searje wurde oer bekende personaazjes as [[Han Solo]], [[Chewbacca]], [[Lando Calrissian]], [[Boba Fett]], [[C-3PO]] en [[keizer]] [[Palpatine]], mar mear praatsk as de ''Star Wars''-films en kwa ûntwikkeling wat mear útskaaiend nei in [[soapsearje]] (neffens Lucas sels). Yn [[2012]] waard bekend dat it projekt de [[wurktitel]] ''Star Wars: Underworld'' hie. Der wiene plannen foar mear as hûndert ôfleverings fan 42 minuten it stik, dêr't al fyftich [[senario's]] foar skreaun wiene. Nei de oankeap fan [[Lucasfilm]] troch [[The Walt Disney Company|Disney]] waard it projekt lykwols stillein. De films ''[[Rogue One: A Star Wars Story|Rogue One]]'' en ''[[Solo: A Star Wars Story|Solo]]'' waarden letter ûntwikkele út skripts dy't skreaun wiene foar ôfleverings fan ''Star Wars: Underworld''.
In oar skrast ''Star Wars''-projekt is in live-actionsearje om it personaazje [[Cara Dune]] hinne. Sa'n searje waard, nei't der grute waard, yn [[novimber]] [[2020]] troch Lucasfilm yn omtinken nommen. Nei't [[Gina Carano]], dy't de rol fan Cara Dune fertolke yn 'e searje ''[[The Mandalorian]]'', yn [[novimber]] [[2020]] en [[febrewaris]] [[2021]] kontroversjele berjochten op [[sosjale media]] sette, kappe Disney alle bannen mei har troch en wie in searje oer har personaazje fan 'e baan.
===Tekenfilmsearjes===
De ''Star Wars''-franchise omfettet in grut tal [[tekenfilmsearje]]s. De earste beide dêrfan datearje út 'e [[1980-er jierren]], doe't [[Nelvana]], de [[tekenfilmstudio]] dy't it animaasjesegmint fan 'e ''[[Star Wars Holiday Special]]'' makke hie, oansocht waard om in pear tekenfilmsearjes te produsearjen oer de [[androïde]]n [[R2-D2]] en [[C-3PO]] en oer de skattige [[Ewoks]] fan 'e [[moanne (byplaneet)|boskmoanne]] [[Endor (Star Wars)|Endor]]. Nije tekenfilmsearjes ferskynden yn 'e [[2000-er jierren]], wêrûnder twa (mei frijwol gelikense titels) oer de [[Kloane-oarloggen]]. (Dêrfan bleau lykwols, nei de oernamme fan [[Lucasfilm]] troch [[The Walt Disney Company|Disney]] yn [[2012]], allinne de lêste [[kanon (kultuer)|kanonyk]].)
====''Star Wars: Droids''====
[[File:Star_Wars-Droids_logo.png|right|thumb|200px|It logo fan ''[[Star Wars: Droids]]''.]]
{{Apart|Star Wars: Droids}}
''Star Wars: Droids'' wie in tekenfilmsearje [[bernesearje|foar bern]] út [[1985]] dy't ien [[seizoen (omrop)|seizoen]] rûn. Der waarden 13 [[ôflevering]]s fan likernôch 22 [[minuten]] it stik makke, yn [[juny]] [[1986]] oanfolle troch in [[tillefyzjespecial]] (''Star Wars: Droids – The Great Heep'') mei in spyldoer fan in [[oere]]. De searje folget de aventoeren fan 'e sympatike [[androïde]]n [[R2-D2]] en [[C-3PO]] en spilet yn it gat fan krapoan tweintich jier dat bestiet tusken de ein fan ''[[Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith]]'' en it begjin fan ''[[Star Wars: Episode IV – A New Hope]]'' yn. ''Star Wars: Droids'' waard tegearre mei de kwalitatyf bettere sustersearje ''[[Ewoks (tillefyzjesearje)|Ewoks]]'' op 'e Amerikaanske tillefyzje útstjoerd troch [[American Broadcasting Company|ABC]] yn it ramt fan it saneamde ''Ewoks and Droids Adventure Hour''.
====''Ewoks''====
[[File:Star_Wars_Ewoks_logo.png|right|thumb|200px|It logo fan ''[[Ewoks (tillefyzjesearje)|Ewoks]]''.]]
{{Apart|Ewoks (tillefyzjesearje)}}
''Ewoks'', soms ek wol ''Star Wars: Ewoks'' neamd, wie in tekenfilmsearje foar bern dy't twa seizoenen rûn, fan [[1985]] oant [[1986]]. Der waarden 26 ôfleverings fan 22 minuten it stik makke. De searje folge de aventoeren fan 'e [[Ewoks]], de skattige [[bûtenierdske wêzens]] dy't libje op 'e [[moanne (byplaneet)|boskmoanne]] [[Endor (Star Wars)|Endor]]. Dy wiene yn [[1983]] yntrodusearre wurden yn 'e film ''[[Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi]]'' en neitiid útwurke yn 'e [[tillefyzjefilm]]s ''[[Caravan of Courage: An Ewok Adventure]]'' ([[1984]]) en ''[[Ewoks: The Battle for Endor]]'' ([[1985]]). De searje spilet tusken ''[[Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith]]'' en ''[[Star Wars: Episode IV – A New Hope]]'' yn. ''Ewoks'' waard tegearre mei de kwalistatyf mindere sustersearje ''[[Star Wars: Droids]]'' op 'e Amerikaanske tillefyzje útstjoerd troch [[American Broadcasting Company|ABC]] yn it ramt fan it saneamde ''Ewoks and Droids Adventure Hour'', en letter allinne as ''The All-New Ewoks''.
[[File:Star_Wars-Clone_Wars_logo.png|left|thumb|200px|It logo fan ''[[Star Wars: Clone Wars (tillefyzjesearje út 2003)|Star Wars: Clone Wars]]''.]]
====''Star Wars: Clone Wars'' (2003)====
{{Apart|Star Wars: Clone Wars (tillefyzjesearje út 2003)}}
''Star Wars: Clone Wars'' wie in tekenfilmsearje dy't trije seizoenen rûn, fan [[2003]] oant en mei [[2005]]. De rige waard makke nei it útkommen fan 'e film ''[[Star Wars: Episode II – Attack of the Clones]]'' yn [[2002]] en borduerret fuort op 'e [[Kloane-oarloggen]], wêrfan't it begjin yn dy film toand wurdt. De searje folget de aventoeren fan ferskate [[Jedi|Jedi-ridders]] dy't, stipe troch de [[klonen|kloan]]soldaten, de striid oanbine mei de [[Sith]] en de [[androïde]]legers fan 'e Konfederaasje fan Unôfhinklike Stelsels. De ferhaallinen wiene bedoeld as oanrin nei de film ''[[Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith]]'', dy't doe noch net útkommen wie.
Der waarden yn totaal 25 ôfleverings fan 'e searje makke, dy't yn 'e earste beide seizoenen elts 2 oant 3 minuten lang wiene, mar de fiif ôfleverings fan seizoen 3 hiene in spyldoer fan 12 minuten it stik. ''Star Wars: Clone Wars'' waard oarspronklik útstjoerd op it [[Cartoon Network]] en wûn twaris de [[Emmy Award]] foar bêste animaasjeprogramma. Nei de oername fan [[Lucasfilm]] troch [[The Walt Disney Company|Disney]] yn [[2012]] gie men mei it ''Star Wars''-ferhaal in oare kant út en sûnt wurde de foarfallen yn ''Star Wars: Clone Wars'' net mear beskôge as behearrend ta de ''Star Wars''-[[kanon (kultuer)|kanon]].
====''Star Wars: The Clone Wars'' (2008)====
[[File:The_Clone_Wars_Logo_Rouge.png|right|thumb|180px|It logo fan ''[[Star Wars: The Clone Wars (tillefyzjesearje út 2008)|Star Wars: The Clone Wars]]''.]]
{{Apart|Star Wars: The Clone Wars (tillefyzjesearje út 2008)}}
''Star Wars: The Clone Wars'' wie de earste tekenfilmsearje dy't troch ''Star Wars''-betinker [[George Lucas]] sels produsearre waard fia de spesjaal dêrfoar oprjochte [[tekenfilmstudio]] [[Lucasfilm Animation]]. De searje spilet tusken ''[[Star Wars: Episode II – Attack of the Clones]]'' en ''[[Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith]]'' yn, en folget de aventoeren en ferrjochtings fan [[Anakin Skywalker]] ([[Matt Lanter]]), [[Obi-Wan Kenobi]] ([[James Arnold Taylor]]) en oare Jedi-ridders ûnder de [[Kloane-oarloggen]]. De [[lange film|lange]] [[tekenfilm]] ''[[Star Wars: The Clone Wars (film)|Star Wars: The Clone Wars]]'', dy't yn [[2008]] yn 'e [[bioskopen]] útbrocht waard, tsjinne teffens as [[pilotôflevering]] foar dizze searje.
''Star Wars: The Clone Wars'' wie in langrinnende searje, dêr't 133 ûnderskate ôfleverings fan makke waarden fan likernôch 22 minuten it stik, ferdield oer seis tillefyzjeseizoenen fan [[2008]] oant en mei [[2014]]. Dêrfan waarden de earste fiif seizoenen útstjoerd troch it [[Cartoon Network]], wylst it sechsde publisearre waard fia de streamingtsjinst [[Netflix]]. In sânde seizoen waard nei in hiaat fan seis jier yn [[2020]] makke en ferspraat fia [[Disney+]], de eigen streamingtsjinst fan [[The Walt Disney Company]]. De ôfleverings fan 'e lêste beide seizoenen, dy't har net mear hoegden te hâlden oan tillefyzjeskema's, hiene in langere spyldoer, fan tusken de 24 en 26 minuten. ''Star Wars: The Clone Wars'' wûn 5 [[Emmy]]s.
====''Star Wars: Rebels''====
[[File:Logo_Star_Wars_Rebels_schwarz.svg|right|thumb|170px|It logo fan ''[[Star Wars: Rebels]]''.]]
{{Apart|Star Wars: Rebels}}
''Star Wars: Rebels'' is de earste [[kompjûteranimearre]] tekenfilmsearje fan 'e ''Star Wars''-franchise, dy't fan [[2014]] oant en mei [[2018]] fjouwer seizoenen lang rûn en oarspronklik útstjoerd waard op it [[tillefyzjekanaal]] [[Disney XD]]. De searje folget in groepke fersetsstriders fan it [[Rebelleferbûn (Star Wars)|Rebelleferbûn]] en harren aventoeren yn 'e jierren dy't foarôfgean oan 'e foarfallen yn 'e film ''[[Star Wars: Episode IV – A New Hope]]''. Der waarden yn totaal 75 ôfleverings makke, ynklusyf in [[koarte film|koarte]] [[tillefyzjefilm]] mei de spyldoer fan in oere as pilotôflevering fan elts seizoen. Dat wiene: ''Spark of Rebellion'' ([[2014]]), ''The Siege of Lothal'' ([[2015]]), ''Steps into Shadow'' ([[2016]]) en ''Heroes of Mandalore'' ([[2017]]). ''Star Wars: Rebels'' wûn twaris de [[Saturn Award]] foar bêste animearre searje of film op 'e tillefyzje.
[[File:Star_Wars_Blips_logo.png|left|thumb|170px|It logo fan ''[[Star Wars: Blips]]''.]]
====''Star Wars: Blips''====
''Star Wars: Blips'' is in tekenfilmsearje út [[2017]], dy't makke waard ta [[promoasje (marketing)|promoasje]] fan 'e film ''[[Star Wars: Episode VIII – The Last Jedi]]''. Der waarden acht ôfleverings fan 'e searje makke, dy't fan [[maaie]] oant [[septimber]] [[2017]] fergees ferspraat waarden fia [[YouTube]]. De searje giet oer [[androïde]]n lykas [[BB-8]] en [[R2-D2]], en teffens oer [[porg]]s, [[fûgel]]-eftige [[bisten]] fan 'e planeet Ahch-To út 'e film ''The Last Jedi''.
====''Star Wars: Foces of Destiny''====
[[File:Forcesofdestinylogo.jpg|right|thumb|170px|It logo fan ''[[Star Wars: Forces of Destiny]]''.]]
{{Apart|Star Wars: Forces of Destiny}}
''Star Wars: Forces of Destiny'' is in tekenfilmsearje dy't twa seizoenen rûn, fan [[2017]] oant [[2018]]. Der waarden yn totaal 32 ôfleverings makke, dy't elts 2 oant 3 minuten lang wiene. De ferhalen spilen yn ferskate tiidrekken fan it ''Star Wars''-hielal en giene oer de [[frou]]like [[personaazje]]s út 'e franchise, lykas [[Leia Organa|prinsesse Leia]], [[Padmé Amidala]], [[Jyn Erso]], [[Ahsoka Tano]], [[Rey (Star Wars)|Rey]], [[Sabine Wren]], [[Hera Syndulla]], [[Qi'ra]] en [[Rose Tico]]. Krekt as ''[[Star Wars: Blips]]'' waard ek ''Star Wars: Forces of Destiny'' ferspraat fia [[YouTube]].
[[File:Galaxy_of_Adventures_logo.png|left|thumb|200px|It logo fan ''[[Star Wars: Galaxy of Adventures]]''.]]
====''Star Wars: Galaxy of Adventures''====
''Star Wars: Galaxy of Adventures'' is in tekenfilmsearje foar bern dy't fan [[2018]] oant en mei [[2020]] twa seizoenen rûn. Der waarden yn totaal 55 ôfleverings fan makke, elts mei in spyldoer fan likernôch 3 minuten it stik. De searje makke gebrûk fan in stilearre foarm fan [[tekenfilm|animaasje]] om wichtige [[sêne]]s út 'e ''Star Wars''-franchise op 'e nij stal te jaan, mei in ynliedende [[voice-over]] troch [[Dante Basco]] en fierders [[lûd|audio]] fan 'e oarspronklike live-actionfilms. ''Star Wars: Galaxy of Adventures'' waard ferspraat fia it [[YouTube]]-kanaal fan 'e [[webside]] ''StarWarsKids.com''.
{{clearleft}}
====''Star Wars: Resistance''====
[[File:Star_Wars_Resistance_logo.jpg|right|thumb|270px|It logo fan ''[[Star Wars: Resistance]]''.]]
{{Apart|Star Wars: Resistance}}
''Star Wars: Resistance'' is in [[trijediminsjonaal|3D]]-[[kompjûteranimearre]] tekenfilmsearje foar bern dy't fan [[2018]] oant en mei [[2020]] twa seizoenen rûn. De searje spilet yn it tiidrek fan 'e opkomst fan 'e [[Earste Oarder (Star Wars)|Earste Oarder]], koart foàr en ek tagelyk mei de foarfallen út 'e films ''[[Star Wars: Episode VII – The Force Awakens]]'' en ''[[Star Wars: Episode VIII – The Last Jedi]]''. De ferhalen folgje de aventoeren fan Kazuda Xiono, in [[piloat]] fan it [[Ferset (Star Wars)|Ferset]]. ''Star Wars: Resistance'' bestie út 40 ôfleverings fan 22 minuten it stik, oanfolle mei 12 koarte filmkes mei in spyldoer fan inkele minuten. De haadsearje waard foar it earst útstjoerd op 'e [[tillefyzjestjoerder]]s [[Disney Channel]] en [[Disney XD]], wylst de koarte filmkes yn [[desimber]] [[2018]] fergees fia it [[YouTube]]-kanaal fan it Disney Channel ferspraat waarden. ''Star Wars: Resistance'' wûn yn [[2019]] de [[Saturn Award]] foar bêste animaasjesearje op 'e tillefyzje.
[[File:Star_Wars_Roll_Out_Logo.png|left|thumb|170px|It logo fan ''[[Star Wars: Roll Out]]''.]]
====''Star Wars: Roll Out''====
''Star Wars: Roll Out'' is in tekenfilmsearje foar bern dy't ien seizoen rûn, fan [[2019]] oant en mei [[2020]]. Der waarden yn totaal 16 ôfleverings makke, mei in spyldoer fan inkele minuten it stik. De filmkes jouwe de [[haadpersoan]]en fan 'e ''Star Wars''-franchise wer yn [[bol]]foarm, sa't de [[androïde]] [[BB-8]] der altyd al útsjocht, en meitsje fierders gebrûk fan in bernefreonlike [[cut-outanimaasje]]styl. ''Star Wars: Roll Out'' waard ferspraat fia de webside en it [[YouTube]]-kanaal fan ''StarWarsKids.com''.
====''Star Wars: Galaxy of Creatures''====
[[File:Star_Wars_Galaxy_of_Creatures_Logo.png|right|thumb|170px|It logo fan ''[[Star Wars: Galaxy of Creatures]]''.]]
''Star Wars: Galaxy of Creatures'' is in tekenfilmsearje foar bern dy't yn [[2021]] ien seizoen rûn. Der waarden 12 ôfleverings makke, dy't elts in spyldoer hiene fan inkele minuten. De filmkes folgje de [[androïde]] SF-R3 ("Aree") wylst er by syn [[reizen]] troch it [[Stjerrestelsel]] [[kennis]] opdocht oer de [[fauna]] fan ûnderskate planeten. ''Star Wars: Galaxy of Creatures'' waard ferspraat fia de webside fan ''StarWarsKids.com''.
[[File:Star_Wars-Visions_logo.png|left|thumb|200px|It logo fan ''[[Star Wars: Visions]]''.]]
====''Star Wars: Visions''====
{{Apart|Star Wars: Visions}}
''Star Wars: Visions'' is in tekenfilmsearje út [[2021]] yn [[Japan]]ske [[anime]]styl, dy't bestiet út njoggen ôfleverings mei in spyldoer fan 13 oant 22 minuten it stik. It is eins in soarte fan [[blomlêzing]], mei't eltse ôflevering makke is troch oare [[animator]]s en in oar ûnderwerp behannelet. Se spylje allegearre yn it ''Star Wars''-hielal, mar binne net beheind ta [[kanon (kultuer)|kanonike]] tiidlinen. ''Star Wars: Visions'' waard yn twa [[talen]] ([[Ingelsk]] en [[Japansk]]) ferspraat fia [[Disney+]], de eigen [[streaming media|streamingtsjinst]] fan [[The Walt Disney Company]].
====''Star Wars: The Bad Batch''====
[[File:Star_Wars_The_Bad_Batch_logo.png|right|thumb|170px|It logo fan ''[[Star Wars: The Bad Batch]]''.]]
{{Apart|Star Wars: The Bad Batch}}
''Star Wars: The Bad Batch'' is in tekenfilmsearje dy't yn [[2021]] úteinsette en anno [[2022]] dwaande is mei it twadde seizoen. De rige spilet fuort nei ôfrin fan 'e [[Kloane-oarloggen]] en de fêstiging fan it [[Galaktysk Keizerryk]], lykas werjûn oan 'e ein fan 'e film ''[[Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith]]''. It ferhaal folget in [[geweargroep]] fan fiif eardere kloansoldaten, de "minne kloft" (''bad batch'') út 'e titel, wylst se as [[hierling]]en it Stjerrestelsel troch reizgje. It earste seizoen fan 'e searje omfette 16 ôfleverings mei in spyldoer fan 23 minuten it stik. ''Star Wars: The Bad Batch'' wurdt ferspraat fia [[Disney+]].
====Oare takomstige, mooglike en skraste tekenfilmsearjes====
''Star Wars: Detours'' is in [[tekenfilm|animearre]] [[parody]]searje fan ''Star Wars'', dy't makke waard troch de betinkers fan 'e [[satirysk]]e tekenfilmrige ''[[Robot Chicken]]''. De produksje begûn yn [[2012]], doe't de [[filmstudio]] [[Lucasfilm]] noch selsstannich wie. Der waarden 39 ôfleverings makke en senario's skreaun foar noch 62 oaren. Nei de oername fan Lucasfilm troch [[The Walt Disney Company|Disney]], letter yn [[2012]], foel it projekt lykwols yn ûngenede. By Disney seach men der neat yn, dat yn [[2013]] waard it foar ûnbeskate tiid stillein. De al makke ôfleverings waarden nea útstjoerd.
===Tillefyzjekwis===
====''Star Wars: Jedi Temple Challenge''====
''[[Star Wars: Jedi Temple Challenge]]'' wie in [[websearje]] út [[2020]] yn 'e foarm fan in [[tillefyzjekwis]] [[berneprogramma|foar bern]], ûntwikkele en produsearre troch de [[filmstudio]] [[Lucasfilm]]. Yn it [[tillefyzjeprogramma|programma]] namen bern it tsjininoar op as [[Jedi|Jedi Padawan]]s (learling-Jedi's) by in rige [[hindernisbanen]] en [[kennis]]testen om 'e titel fan [[Jedi|Jedi-ridder]] te winnen. De kwis waard presintearre troch [[Ahmed Best]], de akteur dy't de rol fan [[Jar Jar Binks]] spile yn 'e [[Star Wars-prequeltrilogy|''Star Wars''-prequeltrilogy]]. Best wie yn 'e kwis net himsels, mar spile ynstee de rol fan Jedi-master Kelleran Beq, dy't, bystien troch de [[androïde]]n AD-3 en LX-R5, as [[mentor]] fan 'e dielnimmers fungearre. ''Star Wars: Jedi Temple Challenge'' waard distribuëarre fia de [[webside]] ''StarWarsKids.com'' en rûn ien [[seizoen (omrop)|seizoen]].
[[File:Star Wars - Darth Vader.jpg|left|thumb|250px|De [[kultureel ikoan|ikoanyske]] [[helm (holdeksel)|helm]] mei [[masker]] en [[cape]] fan [[antagonist]] [[Darth Vader]].]]
==Radio==
''Star Wars'' waard al ier adaptearre ta in [[harkspul]] op [[radio]]. [[George Lucas]], dy't in [[fan (persoan)|fan]] wie fan KUSC-FM, it [[radiostasjon]] fan 'e [[Universiteit fan Súdlik Kalifornje]], dêr't er [[studearre]] hie, ferkocht de radiorjochten op syn films foar de [[symboal]]yske priis fan $1 oan dy stjoerder, ynklusyf de rjochten op it gebrûk fan 'e [[soundtrack]] fan [[John Williams (komponist)|John Williams]] en de [[special effects|lûdseffekten]] fan [[Ben Burtt]]. KUSC-FM dielde de rjochten mei it Amerikaanske nasjonale radionetwurk [[National Public Radio]] (NPR), dêr't it bannen mei ûnderhold. Nettsjinsteande de rynske opstelling fan Lucas moast NPR dochs noch [[senario's]] foar de harkspullen skriuwe litte, [[stimakteur]]s oannimme en [[soundstage|studioromte]] hiere foar in totaal [[budget]] fan $200.000. Mei't dat jild by de [[steatsomrop|publike omrop]] net foarhâns wie, makke NPR der in [[ko-produksje]] fan yn gearwurking mei de [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[BBC]], dy't in in lange tradysje fan 'e produksje fan harkspullen hie.
It earste harkspul, ''[[Star Wars (harkspul)|Star Wars]]'', wie in trettjindielige adaptaasje fan ''[[Star Wars: Episode IV – A New Hope]]'', en waard útstjoerd yn [[1981]]. [[Mark Hamill]] en [[Anthony Daniels]] sprieken dêrfoar de rollen yn (fan [[Luke Skywalker]], resp. [[C-3PO]]) dy't se yn 'e film ek spile hiene. De oare rollen waarden troch akteurs ynsprutsen dy't net ta de oarspronklike [[cast]] heard hiene. It harkspul wie in oerweldigjend súkses, en fan gefolgen waard yn [[1983]] in twadde harkspul makke, ''[[The Empire Strikes Back (harkspul)|The Empire Strikes Back]]'', op basis fan ''[[Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back]]''. Behalven Hamill en Daniels die dêr fan 'e oarspronklike cast fan 'e film ek [[Billy Dee Williams]] oan mei, dy't de rol fan [[Lando Calrissian]] ynspriek. De trêde film út 'e oarspronklike [[Star Wars-trilogy|''Star Wars''-trilogy]], ''[[Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi]]'' waard yn [[1996]] op NPR adaptearre ta it harkspul ''[[Return of the Jedi (harkspul)|Return of the Jedi]]''.
[[File:10.12.12TimothyZahnByLuigiNovi3.jpg|right|thumb|220px|[[Skriuwer]] [[Timothy Zahn]], dy't begjin [[1990-er jierren]] mei syn [[Thrawn Trilogy|''Thrawn''-trilogy]] de heal yndodde ''Star Wars''-franchise wekker skodde.]]
==Literatuer==
:<small>[[Image:1rightarrow.png|15px]] Sjoch foar in folsleine en byholden list fan alle [[boek]]en (en [[lústerboek]]en), dy't yn it ramt fan 'e ''Star Wars''-franchise útbrocht binne, [[:en:List of Star Wars books|dizze side]] yn 'e [[Ingelske Wikipedy]].</small>
[[Literatuer]] yn it ramt fan 'e ''Star Wars''-franchise waard oant [[1999]] útjûn troch [[Bantam Books]] en neitiid troch [[Del Rey Books|Del Rey]]. De publikaasje fan sokke boeken begûn al yn [[1976]], mei't de [[ferboeking]] fan 'e film ''[[Star Wars: Episode IV – A New Hope]]'' krapoan in jier earder ferskynde as de eigentlike film. De [[roman]] hiet yn 't earstoan ''[[Star Wars: From the Adventures of Luke Skywalker]]'', hoewol't it letter omneamd waard ta ''Star Wars: A New Hope''. It [[boek]] waard taskreaun oan ''Star Wars''-betinker [[George Lucas]], mar wie eins it wurk fan [[ghostwriter]] [[Alan Dean Foster]]. Dyselde skreau ek in ferfolchroman, ''[[Splinter of the Mind's Eye]]'', dy't yn [[1978]] útkaam. De ferboekings fan 'e films ''[[Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back]]'' en ''[[Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi]]'' waarden yn [[1980]] en [[1983]] skreaun troch [[Donald F. Glut]], resp. [[James Kahn]]. Oare iere ''Star Wars''-romans wiene ''[[The Han Solo Adventures]]'', in [[trilogy]] fan [[Brian Daley]] dy't yn [[1979]] en [[1980]] ferskynde, en ''[[The Adventures of Lando Calrissian]]'', ek in trilogy, dy't yn [[1983]] skreaun waard troch [[L. Neil Smith]].
Tsjin 'e ein fan 'e [[1980-er jierren]] wie ''Star Wars'' fierhinne yndodde. De [[bestseller]]trilogy ''[[Thrawn Trilogy|Thrawn]]'', fan [[Timothy Zahn]], wurdt rûnom beskôge as it wurk dat de franchise wer wekker skodde. Dêrfan ferskynde ''[[Heir to the Empire]]'' yn [[1991]], ''[[Dark Force Rising]]'' yn [[1992]] en ''[[The Last Command (roman)|The Last Command]]'' yn [[1993]]. ''Heir to the Empire'' berikte sels it earste plak op 'e bestsellerlist fan ''[[The New York Times]]''. Zahn yntrodusearre nije [[personaazje]]s dy't al gau tige [[populêr]] waarden, lykas [[grutadmiraal Thrawn]], [[Mara Jade]] en [[Talon Karrde]]. Yn 'e trilogy, dy't spilet nei de foarfallen yn ''[[Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi]]'', moatte [[Luke Skywalker]], [[Leia Organa|prinsesse Leia]] en [[Han Solo]] it opnimme tsjin it [[strategy]]sk [[sjeny (persoan)|sjeny]] Thrawn, ien fan 'e heechste ofsieren fan 'e eardere [[Galaktysk Keizerryk|Keizerlike Striidkrêften]], dy't fan doel is it Stjerrestelsel ûnder syn macht te bringen. Hoewol't de ''Thrawn''-trilogy yn [[2014]] troch [[The Walt Disney Company|Disney]] [[retcon]]d en ta in "[[leginde]]" fan ''Star Wars'' (''Star Wars'' Legend) ferklearre waard, doek it personaazje fan Thrawn yn [[2016]] wer op yn in [[ôflevering]] fan it trêde [[seizoen (omrop)|seizoen]] fan 'e [[kanon (kultuer)|kanonike]] [[tekenfilmsearje]] ''[[Star Wars: Rebels]]'', wêrnei't Zahn úteinsette mei it skriuwen fan nije romans oer de grutadmiraal.
[[File:A laughing James Earl Jones.jpg|left|thumb|160px|[[James Earl Jones]] spriek mei syn djippe [[bas (sjongstim)|bas]] it [[kultureel ikoan|ikoanyske]] [[stim]]lûd fan [[Darth Vader]] yn.]]
Ferskate oare wichtige ''Star Wars''-romans datearje ek út 'e [[1990-er jierren]]. Dêrby giet it û.m. om ''[[The Truce at Bakura]]'' fan [[Kathy Tyers]], út [[1994]], ''[[Children of the Jedi]]'' fan [[Barbara Hambly]], út [[1995]], en de ''[[The Jedi Academy (trilogy)|Jedi Academy]]''-trilogy fan [[Kevin J. Anderson]], út [[1994]], dy't de dielen ''[[Jedi Search]]'', ''[[Dark Apprentice]]'' en ''[[Champions of the Force]]'' omfettet. Anderson skreau mei [[Rebecca Moesta]] tusken [[1995]] en [[1998]] ek de fjirtjindielige ''[[Young Jedi Knights]]''-romansearje. Yn ''[[The Courtship of Princess Leia]]'', fan [[Dave Wolverton]], út [[1994]], nimt Leia yn omtinken om út praktyske redens te [[trouwen]] mei de [[rykdom|smoarrike]] [[prins]] Isolder fan 'e machtige planeet Hapes, mar op 't langelêst sjocht se dêrfan ôf en kiest se foar Han Solo, wylst Isolder in oare leafde fynt. Yn ''[[Star Wars: Shadows of the Empire|Shadows of the Empire]]'', in roman fan [[Steve Perry (skriuwer)|Steve Perry]] út [[1996]] dy't diel útmakke fan in multymediaprojekt mei deselde namme, wurdt it personaazje fan 'e [[gangster]] [[prins Xizor]] yntrodusearre, dy't letter yn ferskate oare wurken weromkeare soe.
Lettere ''Star Wars''-literatuer fan namme omfiemet û.m. de njoggendielige romansearje ''[[Star Wars: X-wing]]'', dy't fan [[1996]] oant [[1999]] troch [[Michael Stackpole]] en [[Aaron Alliston]] skreaun waard, de njoggentjindielige searje ''[[The New Jedi Order]]'', dêr't tusken [[1999]] en [[2003]] oan gearwurke waard troch ferskate [[auteur]]s, en trije rigen fan [[Jude Watson]]: it achttjindielige ''[[Jedi Apprentice]]'' ([[1999]]-[[2002]]), it alvedielige ''[[Jedi Quest]]'' ([[2001]]-[[2004]]), en it tsiendielige ''[[Star Wars: The Last of the Jedi|The Last of the Jedi]]'' ([[2005]]-[[2008]]). Yn ''The New Jedi Order'', dat likernôch in fearnsiuw nei de foarfallen yn ''[[Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi]]'' spilet, wurde de Yuuzhan Vong yntrodusearre, in machtich ras fan [[bûtenierdske wêzens]] fan bûten it Stjerrestelsel, dy't fan doel binne om it hiele Stjerrestelsel te feroverjen. ''Jedi Apprentice'' folget de aventoeren fan [[Obi-Wan Kenobi]] en syn master [[Qui-Gon Jinn]] yn 'e jierren foarôfgeande oan ''[[Star Wars: Episode I – The Phantom Menace]]''. ''The Last of the Jedi'', dat suver direkt spilet nei de foarfallen yn ''[[Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith]]'', folget de ferrjochtings fan Obi-Wan, [[Yoda]] en de oare oerlibjende [[Jedi]] nei de fêstiging fan it [[Galaktysk Keizerryk]] en de [[Grutte Suvering fan de Jedi|hast folsleine útrûging fan 'e Jedi-oarder]].
==Strips==
:<small>[[Image:1rightarrow.png|15px]] Sjoch foar in folsleine en byholden list fan alle [[strip]]s, dy't yn it ramt fan 'e ''Star Wars''-franchise útbrocht binne, [[:en:Star Wars comics|dizze side]] yn 'e [[Ingelske Wikipedy]].</small>
[[Strip]]s yn it ramt fan 'e ''Star Wars''-franchise ferskynden fan [[1977]] oant [[1986]] by [[útjouwerij]] [[Marvel Comics]]. De ierste ''Star Wars''-strips waarden fan [[1977]] oant [[1979]] publisearre yn it Marvel-blêd ''[[Pizzazz]]''. Mids [[1980-er jierren]] [[ynspiraasje (keunst)|ynspirearren]] de [[tekenfilmsearje]]s ''[[Star Wars: Droids]]'' en ''[[Ewoks (tillefyzjesearje)|Ewoks]]'' de rige ''[[Star Comics]]'' by Marvel.
Oan 'e ein fan it [[desennium]] waard de [[lisinsje]] oernommen troch [[Dark Horse Comics]], dat ferskate populêre en ynfloedrike ''Star Wars''-strips publisearre, lykas ''[[Dark Empire (Star Wars)|Dark Empire]]'' ([[1991]]-[[1995]]), ''[[Tales of the Jedi]]'' ([[1993]]-[[1998]]), ''[[X-wing Rogue Squadron]]'' ([[1995]]-[[1998]]), ''[[Star Wars: Republic]]'' ([[1998]]-[[2006]]), ''[[Star Wars Tales]]'' ([[1999]]-[[2005]]), ''[[Star Wars: Empire]]'' ([[2002]]-[[2006]]) en ''[[Knights of the Old Republic]]'' ([[2006]]-[[2010]]).
[[File:Stormtroopers march 2.jpg|thumb|right|250px|In optocht fan ''Star Wars''-[[fan (persoan)|fans]] ferklaaid as [[Galaktysk Keizerryk|Keizerlike]] [[stoarmtroeper (Star Wars)|stoarmtroepers]].]]
Nei't [[Lucasfilm]] yn [[2012]] oernommen wie troch [[The Walt Disney Company]], waard yn [[2014]] oankundige dat de striplisinsje fan ''Star Wars'' per [[2015]] weromkeare soe nei Marvel Comics, mei't Disney yn [[2009]] [[Marvel Entertainment]], de [[memme-ûndernimming]] fan dy útjouwerij, oankocht hie. De earste nije publikaasjes fan ''Star Wars''-strips troch Marvel Comics wiene de striprigen ''[[Star Wars (stripalbum út 2015)|Star Wars]]'' en ''[[Star Wars: Darth Vader]]'' en de stripminysearje ''[[Star Wars: Princess Leia]]'', allegear út of begjinnend yn [[2015]].
==Muzyk==
:<small>[[Image:1rightarrow.png|15px]] Foar mear ynformaasje oer it ûnderwerp [[muzyk]] yn it ramt fan 'e ''Star Wars''-franchise, sjoch [[:en:Music of Star Wars|dizze side]] yn 'e [[Ingelske Wikipedy]].</small>
Yn it ramt fan 'e ''Star Wars''-franchise binne de folgjende [[soundtrack]]albums ferskynd:
*1977 – ''[[Star Wars (soundtrack)|Star Wars]]'' <small>(neitiid mei weromwurkjende krêft omneamd ta ''Star Wars: Episode IV – A New Hope'')</small>
*1980 – ''[[Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back (soundtrack)|Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back]]''
*1983 – ''[[Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi (soundtrack)|Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi]]''
*1999 – ''[[Star Wars: Episode I – The Phantom Menace (soundtrack)|Star Wars: Episode I – The Phantom Menace]]''
*2002 – ''[[Star Wars: Episode II – Attack of the Clones (soundtrack)|Star Wars: Episode II – Attack of the Clones]]''
*2005 – ''[[Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith (soundtrack)|Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith]]''
*2015 – ''[[Star Wars: Episode VII – The Force Awakens (soundtrack)|Star Wars: Episode VII – The Force Awakens]]''
*2016 – ''[[Rogue One: A Star Wars Story (soundtrack)|Rogue One: A Star Wars Story]]''
*2017 – ''[[Star Wars: Episode VIII – The Last Jedi (soundtrack)|Star Wars: Episode VIII – The Last Jedi]]''
*2018 – ''[[Solo: A Star Wars Story (soundtrack)|''Solo: A Star Wars Story]]''
*2019 – ''[[Star Wars: Episode IX – The Rise of Skywalker (soundtrack)|Star Wars: Episode IX – The Rise of Skywalker]]''
[[Komponist|Filmkomponist]] [[John Williams (komponist)|John Williams]] is de auteur fan 'e [[soundtrack]]s fan alle njoggen films fan 'e ''[[Skywalker Saga]]''. Ta syn wurk hearre ferskate tige bekend [[meldij]]en, lykas ''[[Star Wars (Main Title)]]'', ek wol ''Luke's Theme'' neamd ([[:en:File:StarWarsMainThemeSnippet.mid|beharkje]]), ''[[Star Wars (Main Title)|Star Wars Secondary Theme]]'' ([[:en:File:Star Wars main theme second subject.mid|beharkje]]), ''Obi-Wan Kenobi's Theme'' ([[:en:File:Star Wars Obi-Wan Kenobi theme.mid|beharkje]]), ''Princess Leia's Theme'' ([[:en:File:Princess Leia's Theme.MID|beharkje]]), ''Han Solo and the Princess'' ([[:en:File:HanSoloandPrincessSnippet.mid|beharkje]]), de ''Rebel Fanfare'' ([[:en:File:Rebel Fanfare.MID|beharkje]]), en ''[[The Imperial March]]'' ("De Keizerlike Mars"), ek wol ''Darth Vader's Theme'' neamd:
<score lang="lilypond" sound="1">
{\key g \minor
\time 4/4
<bes d' g'> <bes d' g'> <bes d' g'> <ges bes ees'>8. bes'16
<bes d' g'>4 <ges bes ees'>8. bes'16 <bes d' g'>2
<g' bes' d''>4 <g' bes' d''>4 <g' bes' d''>4 <ges' bes' ees''>8. bes'16
<bes ees' ges'>4 <ges bes ees'>8. bes'16 <bes d' g'>2
}
</score>
Nei ''[[Star Wars: Episode IX – The Rise of Skywalker]]'' liet de ûnderwilens op jierren rekke Williams witte net mear foar meiwurking oan fierdere ''Star Wars''-films beskikber te wêzen. De soundtrack fan 'e [[lange film|lange]] [[tekenfilm]] ''[[Star Wars: The Clone Wars (film)|Star Wars: The Clone Wars]]'' waard komponearre troch [[Kevin Kiner]], en de soundtracks fan 'e [[spin-off]]-films ''[[Rogue One: A Star Wars Story|Rogue One]]'' en ''[[Solo: A Star Wars Story|Solo]]'' waarden makke troch [[Michael Giacchino]], resp. [[John Powell (filmkomponist)|John Powell]]. Alle trije makken se dêrby gebrûk fan earder wurk fan Williams.
[[File:Golden Canyon Entrance (3812561628).jpg|right|thumb|250px|[[Death Valley]], yn [[Kalifornje]], dêr't guon fan 'e [[sêne]]s op [[Tatooine]] opnommen waarden.]]
==Fideospultsjes==
Yn it ramt fan 'e ''Star Wars''-franchise binne ek gâns [[fideospultsje]]s ferskynd, neffens in telling út [[2017]] mear as hûndert. Sjoch foar in folsleine en byholden list fan alle ''Star Wars''-fideospultsjes [[:en:Star Wars video games|dizze side]] yn 'e [[Ingelske Wikipedy]].
==Rollespullen==
Yn it ramt fan 'e ''Star Wars''-franchise binne ferskate [[rollespul]]len útbrocht. De wichtichsten binne:
*1987–1999: ''[[Star Wars: The Roleplaying Game]]''
*2000–2010: ''[[Star Wars Roleplaying Game (Wizards of the Coast)|Star Trek Roleplaying Game]]'', útbrocht troch [[Wizards of the Coast]]
*2012–2019: ''[[Star Wars Roleplaying Game (Fantasy Flight Games)|Star Trek Roleplaying Game]]'', útbrocht troch [[Fantasy Flight Games]]
Sjoch foar in folsleine en byholden list fan alle ''Star Wars''-rollespullen [[:en:Star Wars role-playing games|dizze side]] yn 'e [[Ingelske Wikipedy]].
[[File:Amidala's Throne Room costume.jpg|left|thumb|180px|Ien fan 'e [[jurk]]en fan [[Padmé Amidala]] út ''[[Star Wars: Episode I – The Phantom Menace]]''.]]
==Multymediaprojekten==
Multymediaprojekten besteane út wurken dy't yn ferskate soarten media publisearre wurde; de ''Star Wars''-franchise omfiemet ferskaten fan sokke projekten. Sa wie ''[[Star Wars: Shadows of the Empire]]'' ([[1996]]), dat yn 'e ynterne [[gronology]] fan 'e franchise spilet tusken de films ''[[Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back]]'' en ''[[Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi]]'' yn, in multymediaprojekt dat bestie út in [[roman]] fan [[Steve Perry (skriuwer)|Steve Perry]], in rige [[strip]]albums, in [[fideospultsje]] en in stikmannich [[action figure]]s.
''[[Star Wars: The Force Unleashed (projekt)|Star Wars: The Force Unleashed]]'' ([[2008]]-[[2010]]), dat spile tusken de films ''[[Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith]]'' en ''[[Star Wars: Episode IV – A New Hope]]'' yn, wie in soartgelikens projekt, besteande út in roman, fideospultsjes út [[2008]] en [[2010]], in [[grafyske roman]], in [[rollespul]] en in [[boartersguod]]rige.
''[[Star Wars: The High Republic]]'' (fan [[2020]] ôf) is krekt sa'n multymediaprojekt. It spilet yn it tiidrek fan 'e [[Galaktyske Republyk|Hege Republyk]], likernôch 200 jier foar de foarfallen yn 'e films fan 'e ''[[Skywalker Saga]]'', en is ferdield yn trije fazen: ''Light of the Jedi'' ([[2020]]-[[2022]]), ''Quest of the Jedi'' (fan [[2022]] ôf) en ''Trials of the Jedi'' (tiid noch ûnbekend). In subprojekt fan ''Star Wars: The High Republic'' is ''Star Wars: The Great Disaster'', oer de ynfal yn 'e [[Galaktyske Republyk]] fan 'e [[antagonist]]yske "romte-[[Wytsingen]]" de Nihil, en it regaad meitsjen troch de [[Jedi]]. ''Star Wars: The High Republic'' omfettet romans, [[koarte ferhalen]], [[strip]]s, [[lústerboek]]en en fideospultsjes.
[[File:Ahsoka Tano costume.jpg|right|thumb|250px|In ''Star Wars''-[[fan (persoan)|fan]] ferklaaid as it [[personaazje]] [[Ahsoka Tano]].]]
==Tydskriften==
''[[Star Wars Insider]]'' is it offisjele [[tydskrift]] fan 'e ''Star Wars''-franchise, dat ienris yn 'e fjouwer [[moanne (tiid)|moannen]] útjûn wurdt. It begûn yn [[1987]] as it [[orgaan (tydskrift)|orgaan]] fan [[The Lucasfilm Fan Club]] en krige yn [[1994]] syn hjoeddeistige [[titel (namme)|titel]]. De ynhâld fan it blêd beslacht [[artikel (publikaasje)|artikels]] oer nije en âlde ''Star Wars''-media, [[koarte ferhalen]] dy't spylje yn it ''Star Wars''-hielal, [[ynstjoerd brief|ynstjoerde brieven]] fan lêzers en it hielendal troch [[fan (persoan)|fans]] fan ''Star Wars'' gearstalde [[nijsbrief]] ''Bantha Tracks''.
''Star Wars Insider'' hat in protte ferskillende [[útjouwerij|útjouwers]] hân, mar sûnt de midden fan 'e [[2000-er jierren]] wurdt it blêd útbrocht troch [[Titan Magazines]]. Behalven yn 'e [[Feriene Steaten]] en oare [[Ingelsk]]talige lannen, lykas [[Kanada]] en [[Austraalje (lân)|Austraalje]], wurdt ''Star Wars Insider'' ek troch ''Star Wars''-fans yn oare [[lannen en territoaria]] lêzen, mar net yn [[Dútslân]], dat syn eigen offisjele ''Star Wars''-blêd hat: ''Star Wars: Das offizielle Magazin''. Yn it [[Feriene Keninkryk]] bestie foarhinne ek in selsstannich blêd, ''Star Wars Magazine'', mar dat gie yn [[2007]] op yn ''Star Wars Insider''.
[[File:Ewan McGregor 2012.jpg|left|thumb|160px|[[Ewan McGregor]] spile yn 'e [[Star Wars-prequeltrilogy|prequeltrilogy]] de rol fan [[Obi-Wan Kenobi]].]]
==Attraksjes yn ferdivedaasjeparken==
De earste attraksje yn in [[ferdivedaasjepark]] dy't basearre wie op ''Star Wars'' wie ''[[Star Tours]]'', dat yn [[1987]] iepen gie yn [[Disneyland]] yn [[Anaheim (Kalifornje)]]. Gâns oare attraksjes yn ferdivedaasjeparken fan [[The Walt Disney Company|Disney]] oer de hiele wrâld binne sûnt makke yn it ramt fan ''Star Wars''. Sjoch foar in folsleine en byholden list fan alle sokke attraksjes [[:en:List of Star Wars theme parks attractions|dizze side]] yn 'e [[Ingelske Wikipedy]].
==Merchandising==
It súkses fan 'e films fan 'e oarspronklike [[Star Wars-trilogy|''Star Wars''-trilogy]] hie as gefolch dat ''Star Wars'' al yn 'e [[1980-er jierren]] ien fan 'e meast [[kommersjalisaasje|kommersjalisearre]] mediafranchises yn 'e wrâld waard. It bliek in geniale set te wêzen fan ''Star Wars''-betinker [[George Lucas]] om by de produksje fan 'e [[Star Wars (film)|orizjinele film]] yn [[1977]] yn te stimmen mei in hap fan [[$]]500.000 út syn eigen [[salaris]] om yn ruil dêrfoar it folsleine eignerskip fan 'e [[merchandising]]rjochten op 'e franchise yn 'e hannen te krijen. Mear as alle [[opbringst (jild)|opbringsten]] fan films en tillefyzjesearjes hat dat him [[rykdom|smoarryk]] makke. Yn [[1987]] wie der mei de merchandising fan 'e oarspronklike filmtrilogy al $2,6 miljard fertsjinne; tsjin [[2012]] hie de merchandising om 'e earste seis films fan 'e ''[[Skywalker Saga]]'' hinne al $20 miljard opbrocht.
By de merchandising yn it ramt fan ''Star Wars'' kin men tinke oan [[boartersguod]]-[[ljochtsabel]]s en [[T-shirt]]s en oare [[klean]] bedrukt mei ''Star Wars''-[[yllustraasje]]s, -[[logo|logo's]] of -[[slogans]] (lykas ''May the Force by with you''). In [[ruilkaartspul]] ([[Star Wars Trading Cards|''Star Wars'' Trading Cards]]), waard sûnt [[1977]] produsearre troch [[Topps]]. Fan [[1995]] oant [[2001]] wie de [[lisinsje]] yn 'e hannen fan [[Decipher, Inc.]], dat it [[Star Wars Customizable Card Game|''Star Wars'' Customizable Card Game]] op 'e merk brocht. [[Pez dispenser]]s (apparaatsjes dy't lytse [[suertsje]]s ôfjouwe) waarden fan [[1997]] ôf yn 'e foarm fan ''Star Wars''-personaazjes makke.
[[File:Star_Wars_-_The_Force_Awakens_cast_by_Gage_Skidmore.jpg|right|thumb|250px|De presintaasje fan ''[[Star Wars: Episode VII – The Force Awakens]]'' op 'e [[San Diego Comic-Con]] fan [[2015]].]]
De [[pop]]kes ("[[action figure]]s") mei tabehear, dy't sûnt [[1977]] produsearre waarden troch [[Kenner Products]], wiene tige [[populêr]] (foar in list, sjoch [[:en:List of Kenner Star Wars action figures|hjirre]]). Tsjintwurdich binne de ierste edysjes fan dy popkes, mitsdat se noch yn 'e oarspronklike ferpakking sitte dy't nea iepenmakke is, tige weardefolle [[collector's item]]s. Sûnt de [[1990-er jierren]] is de [[lisinsje]] foar de produksje fan ''Star Wars''-action figures yn 'e hannen fan boartersguodprodusint [[Hasbro]].
It [[Denemark|Deenske]] boartersguodmerk [[Lego]] bemachtige yn [[1999]] in lisinsje om eigen produkten yn it ramt fan 'e ''Star Wars''-franchise te produsearjen. Ta [[promoasje (marketing)|promoasje]] fan dy [[Lego Star Wars|Lego ''Star Wars''-sets]] makke it bedriuw in rige [[koarte film|koarte]] [[tekenfilm]][[parody]]en en in [[animaasjefilm|animearre]] [[minysearje]]. De [[Lego Star Wars (fideospultsjesearje)|Lego ''Star Wars''-fideospultsjes]], dy't sûnt [[2005]] ferskynden, waarden troch de [[resinsint|kritisy]] rûnom love en ûntjoegen har ta grutte [[bestseller]]s.
[[File:Star Wars Launch Bay Poe Dameron's Helmet.jpg|left|thumb|180px|De [[helm (holdeksel)|helm]] fan [[Poe Dameron]] út 'e [[Star Wars-ferfolchtrilogy|''Star Wars''-ferfolchtrilogy]].]]
It earste [[boerdspul]] yn it ramt fan ''Star Wars'' wie ''Star Wars: Escape from the Death Star'', dat yn [[1977]] tagelyk mei de [[Star Wars (film)|earste film]] útbrocht waard. Ferzjes fan ''[[Monopoly (boerdspul)|Monopoly]]'', ''[[Trivial Pursuit]]'' en ''[[Battleship (spul)|Battleship]]'' mei in ''Star Wars''-[[tema (ûnderwerp)|tema]] waarden yn [[1997]] op 'e merk brocht. It bekende boerdspul ''[[Risk (boerdspul)|Risk]]'' is troch produsint [[Hasbro]] twaris ta in ''Star Wars''-tema adaptearre: ''Star Wars Risk: The Clone Wars Edition'', út [[2005]], en ''Risk: Star Wars Original Trilogy Edition'' ([[2006]]).
==Tematyk==
Kwa [[tema (fiksje)|tematyk]] kin ''Star Wars'' yn it foarste plak opfet wurde as in striid tusken [[goed en kwea]], wêrby't de [[Jedi]] it [[goed]]e fertsjintwurdigje en de [[Sith]] it [[kwea]]. Om dat ûnderskie fuort te sterkjen, makket de franchise gebrûk fan [[Carl Jung|jungiaanske]] [[archetype]]s as "[[skaad (psychology)|it skaad]]", dat mei de Sith ferbûn wurdt, en teffens mei eleminten út it [[kristendom]], lykas de werjefte fan 'e Sith [[Darth Maul]], wêrfoar't stipe wurdt op tradisjonele foarstellings fan [[Satan|de duvel]]. [[Anakin Skywalker]] wurdt dêrfoaroer delset as in [[messias|messiaansk]] figuer, fuortkommen út in [[Unbesmodzge Untfinzenis fan de Faam Marije|ûnbesmodzge ûntfinzenis]]. Hy wurdt ornearre de "Utkarde" te wêzen, waans komst lang foarsein is yn [[profesije]]n. Oars as [[Jezus (tradisjoneel-kristlik)|Jezus]] yn it kristendom komt er, yn ''[[Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith]]'', te fallen en ferwurdt yn 'e foarm fan [[Darth Vader]] ta in wurktúch fan it kwea. Yn ''[[Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi]]'' komt er lykwols ta ynkear en berikt er [[ferlossing]] troch syn [[selsopoffering]] foar syn soan [[Luke Skywalker|Luke]]. ''Star Wars''-betinker [[George Lucas]] hat sein dat it haadtema fan 'e hiele franchise eins ferlossing is.
[[File:Lightsaber blue (with shimmering aura).png|right|thumb|250px|In [[ljochtsabel]], sa't de [[Jedi]] dy brûke.]]
De striid tusken goed en kwea komt yn ''Star Wars'' ek ta utering as de [[politike]] wrakseling tusken [[demokrasy]], yn 'e foarm fan 'e [[Galaktyske Republyk]], it [[Rebelleferbûn (Star Wars)|Rebelleferbûn]] en it [[Ferset (Star Wars)|Ferset]], en [[diktatuer]], fertsjintwurdige troch it [[Galaktysk Keizerryk]] en de [[Earste Oarder (Star Wars)|Earste Oarder]]. [[Fjildslaggen]] fan 'e [[Gunganen]] tsjin 'e [[Hannelsfederaasje]] (yn ''[[Star Wars: Episode I – The Phantom Menace]]'') en fan 'e [[Ewoks]] tsjin 'e [[stoarmtroeper (Star Wars)|stoarmtroepers]] (yn ''[[Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi]]'') litte de botsing sjen tusken primitive en mear ûntwikkele [[maatskippij]]en, ferlykber mei de [[Amerikaanske Yndiaanske oarloggen]] of de [[Fjetnamoarloch]].
De [[militêr unifoarm|militêre unifoarmen]] fan 'e Keizerlike Striidkrêften en de foarm fan 'e [[helm (holdeksel)|helm]] fan [[Darth Vader]] waarden mei opsetsin [[ynspiraasje (keunst)|ynspirearre]] troch de legerunifoarmen fan 'e [[Dútslân|Dútske]] [[Wehrmacht]] yn 'e [[Twadde Wrâldoarloch]], en itselde jildt foar de [[flagge]] fan it Galaktysk Keizerryk, dy't [[read]] mei in [[swart]] en [[wyt]] embleem yn 'e midden is, wat tinken docht oan 'e [[heakkekrúsflagge]] fan [[nazy-Dútslân]]. De manear dy't Palpatine brûkt om himsels ta [[keizer]] te meitsjen, mei it [[kânselier]]skip as opstapke, ferwiist fierders dúdlik nei it kânselierskip fan [[Adolf Hitler]] foar't er himsels ta ''[[Führer]]'' útrôp. En de [[Grutte Suvering fan de Jedi|Grutte Suvering fan 'e Jedi]] spegelet yn guon opsichten de foarfallen fan 'e [[Nacht fan 'e Lange Messen]]. It ferdjer fan binnenút fan 'e Galaktyske Republyk, dat it foar Palpatine mooglik makket en bewurkmasterje de fal fan dy steat, is dan wer in neibearing fan 'e fal fan 'e [[Romeinske Republyk]] en de oprjochting fan it [[Romeinske Ryk]] troch [[Augustus Oktavianus]].
[[File:Flag of the First Galactic Empire.svg|left|thumb|250px|De [[flagge]] fan it [[Galaktysk Keizerryk]] wie [[ynspiraasje (keunst)|ynspirearre]] troch de [[heakkekrúsflagge]] fan [[nazy-Dútslân]].]]
De franchise linet fierders swier op 'e [[kweeste]] fan 'e [[held]], in [[literêr]] [[motyf (fiksje)|motyf]] dat al brûkt waard yn 'e [[Midsiuwsk]]e [[ridderroman]]s. Yn 'e [[letterkunde]] waard it as in archetypysk sjabloan beskreaun troch [[Joseph Campbell]], in saakkundige op it mêd fan 'e [[ferlykjende mytology]]. Eltse haadpersoan út 'e ''[[Skywalker Saga]]'', te witten Luke yn 'e [[Star Wars-trilogy|oarspronklike trilogy]], Anakin yn 'e [[Star Wars-prequeltrilogy|prequeltrilogy]] en [[Rey (Star Wars)|Rey]] yn 'e [[Star Wars-ferfolchtrilogy|ferfolchtrilogy]], folget de stappen fan sa'n syklus of leit se efterstfoarst ôf om ta it kwea te ferfallen. In krúsjaal elemint is dêrby eat dat Campbell omskriuwt as "boetedwaning mei de heit". De ûntdekking fan Luke dat Darth Vader eins syn heit is, foarmet it sintrale draaipunt fan 'e hiele ''Skywalker Saga'' en wurdt beskôge as ien fan 'e ynfloedrykste en meast ferrassende [[plot]]ûntjouwings út 'e [[filmskiednis]]. It ferlies fan [[Qui-Gon Jinn]], dy't in [[heit]]efiguer is foar [[Obi-Wan Kenobi]], hat grutte ynfloed op 'e fierdere ûntwikkeling fan sawol Obi-Wan as Anakin, mei't Obi-Wan en keizer Palpatine allebeide heitefigueren binne foar Anakin. En [[opperste lieder Snoke]] fiteret [[Kylo Ren]] oan om syn heit [[Han Solo]] te [[fermoardzjen]], wylst Kylo it feit dat Rey in [[wees]] is, brûkt om te besykjen har nei de tsjustere kant fan [[de Krêft]] oer te heljen.
==Kulturele ynfloed==
De ''Star Wars''-franchise hat in oansjenlike ynfloed útoefene op 'e [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[kultuer]] en yndirekt ek op 'e [[popkultuer]] fan 'e hiele [[Westerske wrâld]], dy't ommers sterk ûnder ynfloed stiet fan 'e Amerikaanske [[filmyndustry]] fan [[Hollywood]]. Ferwizings nei it [[fiktive]] [[hielal]] fan ''Star Wars'' binne 45 jier nei it útkommen fan 'e [[Star Wars (film)|earste film]] stevich ferankere yn it [[Amerikaansk-Ingelsk]]. Sa kaam al yn 'e [[1980-er jierren]] it [[Strategic Defense Initiative]], in Amerikaansk definsjeprogramma foar de ferdigening tsjin [[ynterkontinintale ballistyske raket]]ten yn 'e folksmûle bekend te stean as it "Star Wars-programma". It gebrûk fan dy oantsjutting waard al rillegau sa algemien dat [[politisy]] it programma ek sa begûnen te neamen. Fierders binne frazen lykas ''evil empire'' ("ryk fan it kwea") en ''may the Force by with you'' ("mei [[de Krêft]] mei dy/jo wêze") ûnderdiel wurden fan it moderne spraakgebrûk.
[[File:TIE fighter model at Walt Disney Taiwan booth 20150811a.jpg|right|thumb|160px|In model fan in [[TIE-jager]], in ienpersoans [[romteskip]] yn gebrûk by de [[Galaktysk Keizerryk|Keizerlike Striidkrêften]].]]
De earste ''Star Wars''-film, ''[[Star Wars: Episode IV – A New Hope]]'', wie in kulturele ienmakker, mei't in protte minsken fan gâns ferskate eftergrûnen derfan genoaten en yn 'e wurdearring foar dy film wat hiene dat har mei-inoar ferbûn. Dyselde film wie, alteast foar in diel, ek ferantwurdlik foar de hommelse heechtijdagen dy't it [[sjenre]] fan [[science fiction]] yn 'e lette [[1970-er jierren|1970-er]] en [[1980-er jierren]] trochmakke. [[Science fiction-film]]s, foartiid inkeld foarbeholden oan in tige beskaat diel fan it [[publyk]], ûntjoech him yn dy tiid ta in [[mainstream]]sjenre.
Troch it ûnbidige súkses fan ''Star Wars'' is de franchise fansels ek it doelwyt fan [[parody]]en wurden. Bekende foarbylden dêrfan binne de film ''[[Spaceballs]]'' ([[1987]]) en ''Laugh It Up, Fuzzball: The Family Guy Trilogy'', in trilogy fan [[tillefyzjespecial]]s út [[2007]], [[2009]] en [[2010]] fan 'e [[tekenfilmsearje]] foar [[folwoeksene]]n ''[[Family Guy]]'', wêryn't de oarspronklike ''Star Wars''-trilogy op [[komeedzje|komysk]] bedoelde wize neispile wurdt mei [[personaazje]]s út 'e searje. [[Fan (persoan)|Fans]] fan ''Star Wars'' hawwe fierders in protte [[fanfiksje]] en ek [[fanfilm]]s produsearre. Fan dy lêsten binne der safolle dat der yn [[2002]] sels in groep [[priis (ûnderskieding)|prizen]] foar ynsteld waard, de [[Official Star Wars Fan Film Award|Official ''Star Wars'' Fan Film Awards]], [[sponsoring|sponsore]] troch [[filmstudio]] [[Lucasfilm]]. Ut noed oer ynbrek op [[copyright]] mochten dêr yn 't earstoan inkeld parodyen, [[mockumentary]]s en [[dokumintêre]]s oan meidwaan, mar yn [[2007]] besleat Lucasfilm ek serieus bedoelde fanfilms foar de prizen meitingje te litten. De studio moediget de makkelei fan sokke films net oan, mar komt der likemin tsjin fanwegen salang't der gjin sprake is fan in [[winst (ûndernimming)|winsteachmerk]].
==Keppelings om utens==
* {{en}}[http://www.starwars.com/ Offisjele webside fan ''Star Wars'']
* {{fy}}[http://fy.starwars.wikia.com/ De Jedipedy yn it Frysk]
* {{en}}[http://starwars.wikia.com Wookieepedia]
* {{nl}}[http://nl.starwars.wikia.com Yodapedia]
{{boarnen|boarnefernijing=
Foar boarnen en oare literatuer, sjoch ûnder: [http://en.wikipedia.org/wiki/Star_Wars ''References'', ''Works Cited'' en ''Further Reading'', op dizze side] en ûnder: [http://en.wikipedia.org/wiki/List_of_Star_Wars_films ''References'', op dizze side] en ûnder: [http://en.wikipedia.org/wiki/List_of_Star_Wars_television_series ''References'', op dizze side].
----
{{Commonscat|Star Wars}}
}}
{{DISPLAYTITLE:''{{PAGENAME}}''}}
{{Star Wars}}
{{Star Wars personaazjes}}
{{Berjocht:Star Wars rassen}}
{{Berjocht:Star Wars planeten}}
[[Kategory:Star Wars| ]]
[[Kategory:Amerikaanske mediafranchise]]
[[Kategory:Amerikaanske filmsearje]]
[[Kategory:Ingelsktalige filmsearje]]
[[Kategory:Science fiction-filmsearje]]
[[Kategory:Fantasyfilmsearje]]
[[Kategory:Aventoerefilmsearje]]
[[Kategory:Aksjefilmsearje]]
[[Kategory:Franchise fan Lucasfilm]]
[[Kategory:Filmsearje út 1977]]
[[Kategory:Mediafranchise út 1976]]
[[Kategory:Sword and planet]]
[[Kategory:Romtefeart]]
[[Kategory:George Lucas]]
nutqu1w7p4vrswg8xsdw73whiduijrq
Berjocht:Bûsboek Olympyske Simmerspullen 2016
10
93501
1089791
1088328
2022-08-21T06:51:24Z
Minorax
33600
fix lint
wikitext
text/x-wiki
{| class=wikitable style="margin:0.5em auto; font-size:90%;position:relative;width:75%;"
|-8
|style="width:2.5em; background-color:#00cc33;text-align:center;"|'''IS'''||iepeningsseremoanje
|style="width:2.5em; background-color:#3399ff;text-align:center;"|●||groeps- en kwalifikaasjewedstriden
|style="width:2.5em; background-color:#ffcc00;text-align:center;"|'''1'''||finales
|style="width:2.5em; background-color:#ffdead;text-align:center;"|'''SG'''||showgala
|style="width:2.5em; background-color:#ee3333;text-align:center;"|'''ÔS'''||ôfslutingsseremoanje
|}
{| class=wikitable style="margin:0.5em auto; font-size:90%; line-height:1.25em;width:80%;"
|-
!style=width:25%; colspan=2|augustus
!style=width:4%;|3<br>woa.
!style=width:4%;|4<br>tong.
!style=width:4%;|5<br>freed
!style=width:4%;|6<br>sneon
!style=width:4%;|7<br>snein
!style=width:4%;|8<br>moan.
!style=width:4%;|9<br>tii.
!style=width:4%;|10<br>woa.
!style=width:4%;|11<br>tong.
!style=width:4%;|12<br>freed
!style=width:4%;|13<br>sneon
!style=width:4%;|14<br>snein
!style=width:4%;|15<br>moan.
!style=width:4%;|16<br>tii.
!style=width:4%;|17<br>woa.
!style=width:4%;|18<br>tong.
!style=width:4%;|19<br>freed
!style=width:4%;|20<br>sneon
!style=width:4%;|21<br>snein
!style=width:6%;|finales
|-
| style="text-align:left;" colspan=2 |[[Ofbyld:Olympic Rings Icon.svg|45px]] seremoanjes|| || || style="background-color:#00cc33;text-align:center;" |'''IS|| || || || || || || || || || || || || || || || style="background-color:#ee3333;text-align:center;" |'''ÔS||
|- style="text-align:center;"
| style="text-align:left;" colspan=2 |[[Ofbyld:Athletics pictogram.svg|20px]] [[atletyk]]
<!--3-->|
<!--4-->|
<!--5-->|
<!--6-->|
<!--7-->|
<!--8-->|
<!--9-->|
<!--10-->|
<!--11-->|
<!--12-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''3'''
<!--13 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''5'''
<!--14 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''4'''
<!--15 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''5'''
<!--16 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''5'''
<!--17-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''4'''
<!--18-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''6'''
<!--19-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''7'''
<!--20-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''7'''
<!--21-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
|'''47'''
|- style="text-align:center;"
| style="text-align:left;" colspan=2 |[[Ofbyld:Badminton pictogram.svg|20px]] [[badminton]]
<!--3-->|
<!--4-->|
<!--5-->|
<!--6-->|
<!--7-->|
<!--8-->|
<!--9-->|
<!--10-->|
<!--11-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--12-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--13 -->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--14 -->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--15 -->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--16 -->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--17-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--18-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--19-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''2'''
<!--20-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--21-->|
|'''5'''
|- style="text-align:center;"
| style="text-align:left;" colspan=2 |[[Ofbyld:Basketball pictogram.svg|20px]] [[basketbal]]
<!--3-->|
<!--4-->|
<!--5-->|
<!--6-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--7-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--8-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--9-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--10-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--11-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--12-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--13 -->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--14 -->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--15 -->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--16 -->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--17-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--18-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--19-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--20-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--21-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
|'''2'''
|- style="text-align:center;"
| style="text-align:left;" colspan=2 | [[Ofbyld:Archery pictogram.svg|20px]] [[bôgesjitten]]
<!--3-->|
<!--4-->|
<!--5-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--6-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--7-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--8-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--9-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--10-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--11-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--12-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--13 -->|
<!--14 -->|
<!--15 -->|
<!--16 -->|
<!--17-->|
<!--18-->|
<!--19-->|
<!--20-->|
<!--21-->|
|'''4'''
|- style="text-align:center;"
| style="text-align:left;" colspan=2 |[[Ofbyld:Boxing pictogram.svg|20px]] [[boksen]]
<!--3-->|
<!--4-->|
<!--5-->|
<!--6-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--7-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--8-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--9-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--10-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--11-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--12-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--13 -->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--14 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--15 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--16 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--17-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--18-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--19-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--20-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''3'''
<!--21-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''4'''
|'''13'''
|- style="text-align:center;"
|align=left rowspan=2|[[follybal]]
| style="text-align:left;" |[[Ofbyld:Volleyball (indoor) pictogram.svg|20px]] [[follybal]]
<!--3-->|
<!--4-->|
<!--5-->|
<!--6-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--7-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--8-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--9-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--10-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--11-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--12-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--13 -->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--14 -->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--15 -->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--16 -->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--17-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--18-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--19-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--20-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--21-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
|rowspan=2|'''4'''
|- style="text-align:center;"
| style="text-align:left;" |[[Ofbyld:Volleyball (beach) pictogram.svg|20px]] [[strânfollybal]]
<!--3-->|
<!--4-->|
<!--5-->|
<!--6-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--7-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--8-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--9-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--10-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--11-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--12-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--13 -->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--14 -->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--15 -->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--16 -->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--17-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--18-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--19-->|
<!--20-->|
<!--21-->|
|- style="text-align:center;"
| style="text-align:left;" colspan=2 |[[Ofbyld:Football pictogram.svg|20px]] [[fuotbal]]
<!--3-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--4-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--5-->|
<!--6-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--7-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--8-->|
<!--9-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--10-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--11-->|
<!--12-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--13 -->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--14 -->|
<!--15 -->|
<!--16 -->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--17-->| style="background-color:#3399ff" |●
<!--18-->|
<!--19-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--20-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--21-->|
|'''2'''
|- style="text-align:center;"
| style="text-align:left;" colspan=2 |[[Ofbyld:Weightlifting pictogram.svg|20px]] [[gewichtheffen]]
<!--3-->|
<!--4-->|
<!--5-->|
<!--6-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--7-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''2'''
<!--8-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''2'''
<!--9-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''2'''
<!--10-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''2'''
<!--11-->|
<!--12-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''2'''
<!--13 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--14 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--15 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--16 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--17-->|
<!--18-->|
<!--19-->|
<!--20-->|
<!--21-->|
|'''15'''
|- style="text-align:center;"
|align=left rowspan=3|[[gymnastyk]]
| style="text-align:left;" |[[Ofbyld:Gymnastics (rhythmic) pictogram.svg|20px]] [[ritmyske gymnastyk]]
<!--3-->|
<!--4-->|
<!--5-->|
<!--6-->|
<!--7-->|
<!--8-->|
<!--9-->|
<!--10-->|
<!--11-->|
<!--12-->|
<!--13 -->|
<!--14 -->|
<!--15 -->|
<!--16 -->|
<!--17-->|
<!--18-->|
<!--19-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--20-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--21-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
|rowspan=3|'''18'''
|- style="text-align:center;"
| style="text-align:left;" |[[Ofbyld:Gymnastics (trampoline) pictogram.svg|20px]] [[trampolinespringen]]
<!--3-->|
<!--4-->|
<!--5-->|
<!--6-->|
<!--7-->|
<!--8-->|
<!--9-->|
<!--10-->|
<!--11-->|
<!--12-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--13 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--14 -->|
<!--15 -->|
<!--16 -->|
<!--17-->|
<!--18-->|
<!--19-->|
<!--20-->|
<!--21-->|
|- style="text-align:center;"
| style="text-align:left;" |[[Ofbyld:Gymnastics (artistic) pictogram.svg|20px]] [[turnjen]]
<!--3-->|
<!--4-->|
<!--5-->|
<!--6-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--7-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--8-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--9-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--10-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--11-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--12-->|
<!--13 -->|
<!--14 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''4'''
<!--15 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''3'''
<!--16 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''3'''
<!--17-->| style="background-color:#ffdead;" |'''SG'''
<!--18-->|
<!--19-->|
<!--20-->|
<!--21-->|
|- style="text-align:center;"
| style="text-align:left;" colspan=2 |[[Ofbyld:Golf pictogram.svg|20px]] [[golf (sport)|golf]]
<!--3-->|
<!--4-->|
<!--5-->|
<!--6-->|
<!--7-->|
<!--8-->|
<!--9-->|
<!--10-->|
<!--11-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--12-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--13 -->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--14 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--15 -->|
<!--16 -->|
<!--17-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--18-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--19-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--20-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--21-->|
|'''2'''
|- style="text-align:center;"
| style="text-align:left;" colspan=2 |[[Ofbyld:Handball pictogram.svg|20px]] [[hânbal]]
<!--3-->|
<!--4-->|
<!--5-->|
<!--6-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--7-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--8-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--9-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--10-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--11-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--12-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--13 -->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--14 -->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--15 -->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--16 -->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--17-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--18-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--19-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--20-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--21-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
|'''2'''
|- style="text-align:center;"
| style="text-align:left;" colspan=2 |[[Ofbyld:Equestrian Vaulting pictogram.svg|20px]] [[hynstesport]]
<!--3-->|
<!--4-->|
<!--5-->|
<!--6-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--7-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--8-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--9-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''2'''
<!--10-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--11-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--12-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--13 -->|
<!--14 -->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--15 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--16 -->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--17-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--18-->|
<!--19-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--20-->|
<!--21-->|
|'''6'''
|- style="text-align:center;"
| style="text-align:left;" colspan=2 |[[Ofbyld:Field hockey pictogram.svg|20px]] [[hockey]]
<!--3-->|
<!--4-->|
<!--5-->|
<!--6-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--7-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--8-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--9-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--10-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--11-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--12 -->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--13 -->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--14 -->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--15 -->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--16-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--17-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--18-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--19-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--20-->|
<!--21-->|
|'''2'''
|- style="text-align:center;"
|align=left rowspan=4|[[hurdfytsen]]
| style="text-align:left;" |[[Ofbyld:Cycling (track) pictogram.svg|20px]] [[baanhurdfytsen]]
<!--3-->|
<!--4-->|
<!--5-->|
<!--6-->|
<!--7-->|
<!--8-->|
<!--9-->|
<!--10-->|
<!--11-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--12-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''2'''
<!--13 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''2'''
<!--14 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--15 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--16 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''3'''
<!--17-->|
<!--18-->|
<!--19-->|
<!--20-->|
<!--21-->|
|rowspan=4|'''18'''
|- style="text-align:center;"
| style="text-align:left;" |[[Ofbyld:Cycling (mountain biking) pictogram.svg|20px]] [[berchfytsen]]
<!--3-->|
<!--4-->|
<!--5-->|
<!--6-->|
<!--7-->|
<!--8-->|
<!--9-->|
<!--10-->|
<!--11-->|
<!--12-->|
<!--13 -->|
<!--14 -->|
<!--15 -->|
<!--16 -->|
<!--17-->|
<!--18-->|
<!--19-->|
<!--20-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--21-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
|- style="text-align:center;"
| style="text-align:left;" |[[Ofbyld:Cycling (road) pictogram.svg|20px]] [[dykhurdfytsen]]
<!--3-->|
<!--4-->|
<!--5-->|
<!--6-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--7-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--8-->|
<!--9-->|
<!--10-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''2'''
<!--11-->|
<!--12-->|
<!--13 -->|
<!--14 -->|
<!--15 -->|
<!--16 -->|
<!--17-->|
<!--18-->|
<!--19-->|
<!--20-->|
<!--21-->|
|- style="text-align:center;"
| style="text-align:left;" |[[Ofbyld:Cycling (BMX) pictogram.svg|20px]] [[fytskrossen]]
<!--3-->|
<!--4-->|
<!--5-->|
<!--6-->|
<!--7-->|
<!--8-->|
<!--9-->|
<!--10-->|
<!--11-->|
<!--12-->|
<!--13 -->|
<!--14 -->|
<!--15 -->|
<!--16 -->|
<!--17-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--18-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--19-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''2'''
<!--20-->|
<!--21-->|
|- style="text-align:center;"
|- style="text-align:center;"
| style="text-align:left;" colspan=2 |[[Ofbyld:Sailing pictogram.svg|20px]] [[hurdsilen]]
<!--3-->|
<!--4-->|
<!--5-->|
<!--6-->|
<!--7-->|
<!--8-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--9-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--10-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--11-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--12-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--13 -->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--14 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''2'''
<!--15 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''2'''
<!--16 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''2'''
<!--17-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''2'''
<!--18-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''2'''
<!--19-->|
<!--20-->|
<!--21-->|
|'''10'''
|- style="text-align:center;"
| style="text-align:left;" colspan=2 |[[Ofbyld:Judo pictogram.svg|20px]] [[judo]]
<!--3-->|
<!--4-->|
<!--5-->|
<!--6-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''2'''
<!--7-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''2'''
<!--8-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''2'''
<!--9-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''2'''
<!--10-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''2'''
<!--11-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''2'''
<!--12-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''2'''
<!--13 -->|
<!--14 -->|
<!--15 -->|
<!--16 -->|
<!--17-->|
<!--18-->|
<!--19-->|
<!--20-->|
<!--21-->|
|'''14'''
|- style="text-align:center;"
|align=left rowspan=2| [[kanofarren]]
| style="text-align:left;" | [[Ofbyld:Canoeing (slalom) pictogram.svg|20px]] slalom
<!--3-->|
<!--4-->|
<!--5-->|
<!--6-->|
<!--7-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--8-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--9-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--10-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--11-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''2'''
<!--12-->|
<!--13 -->|
<!--14 -->|
<!--15 -->|
<!--16 -->|
<!--17-->|
<!--18-->|
<!--19-->|
<!--20-->|
<!--21-->|
|rowspan=2|'''16'''
|- style="text-align:center;"
| style="text-align:left;" | [[Ofbyld:Canoeing (flatwater) pictogram.svg|20px]] sprint
<!--3-->|
<!--4-->|
<!--5-->|
<!--6-->|
<!--7-->|
<!--8-->|
<!--9-->|
<!--10-->|
<!--11-->|
<!--12-->|
<!--13 -->|
<!--14 -->|
<!--15 -->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--16 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''4'''
<!--17-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--18-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''4'''
<!--19-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--20-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''4'''
<!--21-->|
|- style="text-align:center;"
| style="text-align:left;" colspan=2 |[[Ofbyld:Diving pictogram.svg|20px]] [[keunstdûken]]
<!--3-->|
<!--4-->|
<!--5-->|
<!--6-->|
<!--7-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--8-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--9-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--10-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--11-->|
<!--12 -->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--13-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--14 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--15 -->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--16 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--17-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--18-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--19-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--20-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--21-->|
|'''8'''
|- style="text-align:center;"
| style="text-align:left;" colspan=2 |[[Ofbyld:Modern pentathlon pictogram.svg|20px]] [[moderne fiifkamp]]
<!--3-->|
<!--4-->|
<!--5-->|
<!--6-->|
<!--7-->|
<!--8-->|
<!--9-->|
<!--10-->|
<!--11-->|
<!--12-->|
<!--13 -->|
<!--14 -->|
<!--15 -->|
<!--16 -->|
<!--17-->|
<!--18-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--19-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--20-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--21-->|
|'''2'''
|- style="text-align:center;"
| style="text-align:left;" colspan=2 |[[Ofbyld:Rowing pictogram.svg|20px]] [[roeien]]
<!--3-->|
<!--4-->|
<!--5-->|
<!--6-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--7-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--8-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--9-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--10-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''2'''
<!--11-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''4'''
<!--12-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''4'''
<!--13 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''4'''
<!--14 -->|
<!--15 -->|
<!--16 -->|
<!--17-->|
<!--18-->|
<!--19-->|
<!--20-->|
<!--21-->|
|'''14'''
|- style="text-align:center;"
| style="text-align:left;" colspan=2 |[[Ofbyld:Rugby pictogram.svg|20px]] [[rugby]]
<!--3-->|
<!--4-->|
<!--5-->|
<!--6-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--7-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--8-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--9-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--10-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--11-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--12-->|
<!--13 -->|
<!--14 -->|
<!--15 -->|
<!--16 -->|
<!--17-->|
<!--18-->|
<!--19-->|
<!--20-->|
<!--21-->|
|'''2'''
|- style="text-align:center;"
| style="text-align:left;" colspan=2 |[[Ofbyld:Synchronized swimming pictogram.svg|20px]] [[syngroanswimmen]]
<!--3-->|
<!--4-->|
<!--5-->|
<!--6-->|
<!--7-->|
<!--8-->|
<!--9-->|
<!--10-->|
<!--11-->|
<!--12-->|
<!--13 -->|
<!--14 -->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--15 -->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--16-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--17-->|
<!--18-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--19-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--20 -->|
<!--21-->|
|'''2'''
|- style="text-align:center;"
| style="text-align:left;" colspan=2 |[[Ofbyld:Shooting pictogram.svg|20px]] [[sjitsport]]
<!--3-->|
<!--4-->|
<!--5-->|
<!--6-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''2'''
<!--7-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''2'''
<!--8-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''2'''
<!--9-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--10-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''2'''
<!--11-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--12-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''2'''
<!--13 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''2'''
<!--14 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--15 -->|
<!--16 -->|
<!--17-->|
<!--18-->|
<!--19-->|
<!--20-->|
<!--21-->|
|'''15'''
|- style="text-align:center;"
| style="text-align:left;" colspan=2 |[[Ofbyld:Fencing pictogram.svg|20px]] [[skermjen]]
<!--3-->|
<!--4-->|
<!--5-->|
<!--6-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--7-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--8-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--9-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--10-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''2'''
<!--11-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--12-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--13 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--14 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--15 -->|
<!--16 -->|
<!--17-->|
<!--18-->|
<!--19-->|
<!--20-->|
<!--21-->|
|'''10'''
|- style="text-align:center;"
| style="text-align:left;" colspan=2 |[[Ofbyld:Swimming pictogram.svg|20px]] [[swimmen]]
<!--3-->|
<!--4-->|
<!--5-->|
<!--6-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''4'''
<!--7-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''4'''
<!--8-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''4'''
<!--9-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''4'''
<!--10-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''4'''
<!--11-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''4'''
<!--12-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''4'''
<!--13 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''4'''
<!--14 -->|
<!--15 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--16 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--17-->|
<!--18-->|
<!--19-->|
<!--20-->|
<!--21-->|
|'''34'''
|- style="text-align:center;"
| style="text-align:left;" colspan=2 |[[Ofbyld:Taekwondo pictogram.svg|20px]] [[taekwondo]]
<!--3-->|
<!--4-->|
<!--5-->|
<!--6-->|
<!--7-->|
<!--8-->|
<!--9-->|
<!--10-->|
<!--11-->|
<!--12-->|
<!--13 -->|
<!--14 -->|
<!--15 -->|
<!--16 -->|
<!--17-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''2'''
<!--18-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''2'''
<!--19-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''2'''
<!--20-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''2'''
<!--21-->|
|'''8'''
|- style="text-align:center;"
| style="text-align:left;" colspan=2 |[[Ofbyld:Table tennis pictogram.svg|20px]] [[tafeltennis]]
<!--3-->|
<!--4-->|
<!--5-->|
<!--6-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--7-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--8-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--9-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--10-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--11-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--12-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--13 -->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--14 -->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--15 -->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--16 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--17-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--18-->|
<!--19-->|
<!--20-->|
<!--21-->|
|'''4'''
|- style="text-align:center;"
| style="text-align:left;" colspan=2 |[[Ofbyld:Tennis pictogram.svg|20px]] [[tennis]]
<!--3-->|
<!--4-->|
<!--5-->|
<!--6-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--7-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--8-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--9-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--10-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--11-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--12-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--13 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--14 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''3'''
<!--15 -->|
<!--16 -->|
<!--17-->|
<!--18-->|
<!--19-->|
<!--20-->|
<!--21-->|
|'''5'''
|- style="text-align:center;"
| style="text-align:left;" colspan=2 |[[Ofbyld:Triathlon pictogram.svg|20px]] [[triatlon]]
<!--3-->|
<!--4-->|
<!--5-->|
<!--6-->|
<!--7-->|
<!--8-->|
<!--9-->|
<!--10-->|
<!--11-->|
<!--12-->|
<!--13 -->|
<!--14 -->|
<!--15 -->|
<!--16 -->|
<!--17-->|
<!--18-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--19-->|
<!--20-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--21-->|
|'''2'''
|- style="text-align:center;"
| style="text-align:left;" colspan=2 |[[Ofbyld:Water polo pictogram.svg|20px]] [[wetterpolo]]
<!--3-->|
<!--4-->|
<!--5-->|
<!--6-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--7-->|
<!--8-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--9-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--10-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--11-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--12-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--13 -->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--14 -->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--15 -->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--16 -->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--17-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--18-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--19-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--20-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--21-->|
|'''2'''
|- style="text-align:center;"
| style="text-align:left;" colspan=2 |[[Ofbyld:Wrestling pictogram.svg|20px]] [[wrakseljen]]
<!--3-->|
<!--4-->|
<!--5-->|
<!--6-->|
<!--7-->|
<!--8-->|
<!--9-->|
<!--10-->|
<!--11-->|
<!--12-->|
<!--13 -->|
<!--14 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''2'''
<!--15 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''2'''
<!--16 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''2'''
<!--17-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''3'''
<!--18-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''3'''
<!--19-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''2'''
<!--20-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''2'''
<!--21-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''2'''
|'''18'''
|-
!colspan=2|totaal tal finales !! !! !! !! 12!! 14!! 14!! 15!!20 !! 19!! 24!! 21!! 22!! 17!!25 !! 16!! 23!! 22!! 30!!12 !! 306
|-
!colspan=2|tal finales dien!! !! !! !! 12!! 26!!40 !! 55!!75 !! 94!!118!! 139!! 161!! 178!! 203!! 219!! 242!! 264!! 294!! 306 !!
|-
!style=width:25%; colspan=2|augustus
!style=width:4%;|3<br>woa.
!style=width:4%;|4<br>tong.
!style=width:4%;|5<br>freed
!style=width:4%;|6<br>sneon
!style=width:4%;|7<br>snein
!style=width:4%;|8<br>moan.
!style=width:4%;|9<br>tii.
!style=width:4%;|10<br>woa.
!style=width:4%;|11<br>tong.
!style=width:4%;|12<br>freed
!style=width:4%;|13<br>sneon
!style=width:4%;|14<br>snein
!style=width:4%;|15<br>moan.
!style=width:4%;|16<br>tii.
!style=width:4%;|17<br>woa.
!style=width:4%;|18<br>tong.
!style=width:4%;|19<br>freed
!style=width:4%;|20<br>sneon
!style=width:4%;|21<br>snein
!style=width:6%;|finales
|-
|}
1jseunldfi37hs2jpnmvqtogwqp0iff
1089793
1089791
2022-08-21T06:51:54Z
Minorax
33600
fix lint
wikitext
text/x-wiki
{| class=wikitable style="margin:0.5em auto; font-size:90%;position:relative;width:75%;"
|-8
|style="width:2.5em; background-color:#00cc33;text-align:center;"|'''IS'''||iepeningsseremoanje
|style="width:2.5em; background-color:#3399ff;text-align:center;"|●||groeps- en kwalifikaasjewedstriden
|style="width:2.5em; background-color:#ffcc00;text-align:center;"|'''1'''||finales
|style="width:2.5em; background-color:#ffdead;text-align:center;"|'''SG'''||showgala
|style="width:2.5em; background-color:#ee3333;text-align:center;"|'''ÔS'''||ôfslutingsseremoanje
|}
{| class=wikitable style="margin:0.5em auto; font-size:90%; line-height:1.25em;width:80%;"
|-
!style=width:25%; colspan=2|augustus
!style=width:4%;|3<br>woa.
!style=width:4%;|4<br>tong.
!style=width:4%;|5<br>freed
!style=width:4%;|6<br>sneon
!style=width:4%;|7<br>snein
!style=width:4%;|8<br>moan.
!style=width:4%;|9<br>tii.
!style=width:4%;|10<br>woa.
!style=width:4%;|11<br>tong.
!style=width:4%;|12<br>freed
!style=width:4%;|13<br>sneon
!style=width:4%;|14<br>snein
!style=width:4%;|15<br>moan.
!style=width:4%;|16<br>tii.
!style=width:4%;|17<br>woa.
!style=width:4%;|18<br>tong.
!style=width:4%;|19<br>freed
!style=width:4%;|20<br>sneon
!style=width:4%;|21<br>snein
!style=width:6%;|finales
|-
| style="text-align:left;" colspan=2 |[[Ofbyld:Olympic Rings Icon.svg|45px]] seremoanjes|| || || style="background-color:#00cc33;text-align:center;" |'''IS'''|| || || || || || || || || || || || || || || || style="background-color:#ee3333;text-align:center;" |'''ÔS'''||
|- style="text-align:center;"
| style="text-align:left;" colspan=2 |[[Ofbyld:Athletics pictogram.svg|20px]] [[atletyk]]
<!--3-->|
<!--4-->|
<!--5-->|
<!--6-->|
<!--7-->|
<!--8-->|
<!--9-->|
<!--10-->|
<!--11-->|
<!--12-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''3'''
<!--13 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''5'''
<!--14 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''4'''
<!--15 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''5'''
<!--16 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''5'''
<!--17-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''4'''
<!--18-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''6'''
<!--19-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''7'''
<!--20-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''7'''
<!--21-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
|'''47'''
|- style="text-align:center;"
| style="text-align:left;" colspan=2 |[[Ofbyld:Badminton pictogram.svg|20px]] [[badminton]]
<!--3-->|
<!--4-->|
<!--5-->|
<!--6-->|
<!--7-->|
<!--8-->|
<!--9-->|
<!--10-->|
<!--11-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--12-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--13 -->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--14 -->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--15 -->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--16 -->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--17-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--18-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--19-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''2'''
<!--20-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--21-->|
|'''5'''
|- style="text-align:center;"
| style="text-align:left;" colspan=2 |[[Ofbyld:Basketball pictogram.svg|20px]] [[basketbal]]
<!--3-->|
<!--4-->|
<!--5-->|
<!--6-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--7-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--8-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--9-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--10-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--11-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--12-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--13 -->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--14 -->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--15 -->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--16 -->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--17-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--18-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--19-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--20-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--21-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
|'''2'''
|- style="text-align:center;"
| style="text-align:left;" colspan=2 | [[Ofbyld:Archery pictogram.svg|20px]] [[bôgesjitten]]
<!--3-->|
<!--4-->|
<!--5-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--6-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--7-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--8-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--9-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--10-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--11-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--12-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--13 -->|
<!--14 -->|
<!--15 -->|
<!--16 -->|
<!--17-->|
<!--18-->|
<!--19-->|
<!--20-->|
<!--21-->|
|'''4'''
|- style="text-align:center;"
| style="text-align:left;" colspan=2 |[[Ofbyld:Boxing pictogram.svg|20px]] [[boksen]]
<!--3-->|
<!--4-->|
<!--5-->|
<!--6-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--7-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--8-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--9-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--10-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--11-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--12-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--13 -->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--14 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--15 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--16 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--17-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--18-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--19-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--20-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''3'''
<!--21-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''4'''
|'''13'''
|- style="text-align:center;"
|align=left rowspan=2|[[follybal]]
| style="text-align:left;" |[[Ofbyld:Volleyball (indoor) pictogram.svg|20px]] [[follybal]]
<!--3-->|
<!--4-->|
<!--5-->|
<!--6-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--7-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--8-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--9-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--10-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--11-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--12-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--13 -->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--14 -->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--15 -->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--16 -->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--17-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--18-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--19-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--20-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--21-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
|rowspan=2|'''4'''
|- style="text-align:center;"
| style="text-align:left;" |[[Ofbyld:Volleyball (beach) pictogram.svg|20px]] [[strânfollybal]]
<!--3-->|
<!--4-->|
<!--5-->|
<!--6-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--7-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--8-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--9-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--10-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--11-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--12-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--13 -->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--14 -->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--15 -->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--16 -->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--17-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--18-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--19-->|
<!--20-->|
<!--21-->|
|- style="text-align:center;"
| style="text-align:left;" colspan=2 |[[Ofbyld:Football pictogram.svg|20px]] [[fuotbal]]
<!--3-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--4-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--5-->|
<!--6-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--7-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--8-->|
<!--9-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--10-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--11-->|
<!--12-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--13 -->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--14 -->|
<!--15 -->|
<!--16 -->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--17-->| style="background-color:#3399ff" |●
<!--18-->|
<!--19-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--20-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--21-->|
|'''2'''
|- style="text-align:center;"
| style="text-align:left;" colspan=2 |[[Ofbyld:Weightlifting pictogram.svg|20px]] [[gewichtheffen]]
<!--3-->|
<!--4-->|
<!--5-->|
<!--6-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--7-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''2'''
<!--8-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''2'''
<!--9-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''2'''
<!--10-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''2'''
<!--11-->|
<!--12-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''2'''
<!--13 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--14 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--15 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--16 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--17-->|
<!--18-->|
<!--19-->|
<!--20-->|
<!--21-->|
|'''15'''
|- style="text-align:center;"
|align=left rowspan=3|[[gymnastyk]]
| style="text-align:left;" |[[Ofbyld:Gymnastics (rhythmic) pictogram.svg|20px]] [[ritmyske gymnastyk]]
<!--3-->|
<!--4-->|
<!--5-->|
<!--6-->|
<!--7-->|
<!--8-->|
<!--9-->|
<!--10-->|
<!--11-->|
<!--12-->|
<!--13 -->|
<!--14 -->|
<!--15 -->|
<!--16 -->|
<!--17-->|
<!--18-->|
<!--19-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--20-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--21-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
|rowspan=3|'''18'''
|- style="text-align:center;"
| style="text-align:left;" |[[Ofbyld:Gymnastics (trampoline) pictogram.svg|20px]] [[trampolinespringen]]
<!--3-->|
<!--4-->|
<!--5-->|
<!--6-->|
<!--7-->|
<!--8-->|
<!--9-->|
<!--10-->|
<!--11-->|
<!--12-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--13 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--14 -->|
<!--15 -->|
<!--16 -->|
<!--17-->|
<!--18-->|
<!--19-->|
<!--20-->|
<!--21-->|
|- style="text-align:center;"
| style="text-align:left;" |[[Ofbyld:Gymnastics (artistic) pictogram.svg|20px]] [[turnjen]]
<!--3-->|
<!--4-->|
<!--5-->|
<!--6-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--7-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--8-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--9-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--10-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--11-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--12-->|
<!--13 -->|
<!--14 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''4'''
<!--15 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''3'''
<!--16 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''3'''
<!--17-->| style="background-color:#ffdead;" |'''SG'''
<!--18-->|
<!--19-->|
<!--20-->|
<!--21-->|
|- style="text-align:center;"
| style="text-align:left;" colspan=2 |[[Ofbyld:Golf pictogram.svg|20px]] [[golf (sport)|golf]]
<!--3-->|
<!--4-->|
<!--5-->|
<!--6-->|
<!--7-->|
<!--8-->|
<!--9-->|
<!--10-->|
<!--11-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--12-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--13 -->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--14 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--15 -->|
<!--16 -->|
<!--17-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--18-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--19-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--20-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--21-->|
|'''2'''
|- style="text-align:center;"
| style="text-align:left;" colspan=2 |[[Ofbyld:Handball pictogram.svg|20px]] [[hânbal]]
<!--3-->|
<!--4-->|
<!--5-->|
<!--6-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--7-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--8-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--9-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--10-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--11-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--12-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--13 -->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--14 -->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--15 -->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--16 -->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--17-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--18-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--19-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--20-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--21-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
|'''2'''
|- style="text-align:center;"
| style="text-align:left;" colspan=2 |[[Ofbyld:Equestrian Vaulting pictogram.svg|20px]] [[hynstesport]]
<!--3-->|
<!--4-->|
<!--5-->|
<!--6-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--7-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--8-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--9-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''2'''
<!--10-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--11-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--12-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--13 -->|
<!--14 -->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--15 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--16 -->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--17-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--18-->|
<!--19-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--20-->|
<!--21-->|
|'''6'''
|- style="text-align:center;"
| style="text-align:left;" colspan=2 |[[Ofbyld:Field hockey pictogram.svg|20px]] [[hockey]]
<!--3-->|
<!--4-->|
<!--5-->|
<!--6-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--7-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--8-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--9-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--10-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--11-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--12 -->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--13 -->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--14 -->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--15 -->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--16-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--17-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--18-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--19-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--20-->|
<!--21-->|
|'''2'''
|- style="text-align:center;"
|align=left rowspan=4|[[hurdfytsen]]
| style="text-align:left;" |[[Ofbyld:Cycling (track) pictogram.svg|20px]] [[baanhurdfytsen]]
<!--3-->|
<!--4-->|
<!--5-->|
<!--6-->|
<!--7-->|
<!--8-->|
<!--9-->|
<!--10-->|
<!--11-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--12-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''2'''
<!--13 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''2'''
<!--14 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--15 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--16 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''3'''
<!--17-->|
<!--18-->|
<!--19-->|
<!--20-->|
<!--21-->|
|rowspan=4|'''18'''
|- style="text-align:center;"
| style="text-align:left;" |[[Ofbyld:Cycling (mountain biking) pictogram.svg|20px]] [[berchfytsen]]
<!--3-->|
<!--4-->|
<!--5-->|
<!--6-->|
<!--7-->|
<!--8-->|
<!--9-->|
<!--10-->|
<!--11-->|
<!--12-->|
<!--13 -->|
<!--14 -->|
<!--15 -->|
<!--16 -->|
<!--17-->|
<!--18-->|
<!--19-->|
<!--20-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--21-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
|- style="text-align:center;"
| style="text-align:left;" |[[Ofbyld:Cycling (road) pictogram.svg|20px]] [[dykhurdfytsen]]
<!--3-->|
<!--4-->|
<!--5-->|
<!--6-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--7-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--8-->|
<!--9-->|
<!--10-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''2'''
<!--11-->|
<!--12-->|
<!--13 -->|
<!--14 -->|
<!--15 -->|
<!--16 -->|
<!--17-->|
<!--18-->|
<!--19-->|
<!--20-->|
<!--21-->|
|- style="text-align:center;"
| style="text-align:left;" |[[Ofbyld:Cycling (BMX) pictogram.svg|20px]] [[fytskrossen]]
<!--3-->|
<!--4-->|
<!--5-->|
<!--6-->|
<!--7-->|
<!--8-->|
<!--9-->|
<!--10-->|
<!--11-->|
<!--12-->|
<!--13 -->|
<!--14 -->|
<!--15 -->|
<!--16 -->|
<!--17-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--18-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--19-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''2'''
<!--20-->|
<!--21-->|
|- style="text-align:center;"
|- style="text-align:center;"
| style="text-align:left;" colspan=2 |[[Ofbyld:Sailing pictogram.svg|20px]] [[hurdsilen]]
<!--3-->|
<!--4-->|
<!--5-->|
<!--6-->|
<!--7-->|
<!--8-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--9-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--10-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--11-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--12-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--13 -->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--14 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''2'''
<!--15 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''2'''
<!--16 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''2'''
<!--17-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''2'''
<!--18-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''2'''
<!--19-->|
<!--20-->|
<!--21-->|
|'''10'''
|- style="text-align:center;"
| style="text-align:left;" colspan=2 |[[Ofbyld:Judo pictogram.svg|20px]] [[judo]]
<!--3-->|
<!--4-->|
<!--5-->|
<!--6-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''2'''
<!--7-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''2'''
<!--8-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''2'''
<!--9-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''2'''
<!--10-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''2'''
<!--11-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''2'''
<!--12-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''2'''
<!--13 -->|
<!--14 -->|
<!--15 -->|
<!--16 -->|
<!--17-->|
<!--18-->|
<!--19-->|
<!--20-->|
<!--21-->|
|'''14'''
|- style="text-align:center;"
|align=left rowspan=2| [[kanofarren]]
| style="text-align:left;" | [[Ofbyld:Canoeing (slalom) pictogram.svg|20px]] slalom
<!--3-->|
<!--4-->|
<!--5-->|
<!--6-->|
<!--7-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--8-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--9-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--10-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--11-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''2'''
<!--12-->|
<!--13 -->|
<!--14 -->|
<!--15 -->|
<!--16 -->|
<!--17-->|
<!--18-->|
<!--19-->|
<!--20-->|
<!--21-->|
|rowspan=2|'''16'''
|- style="text-align:center;"
| style="text-align:left;" | [[Ofbyld:Canoeing (flatwater) pictogram.svg|20px]] sprint
<!--3-->|
<!--4-->|
<!--5-->|
<!--6-->|
<!--7-->|
<!--8-->|
<!--9-->|
<!--10-->|
<!--11-->|
<!--12-->|
<!--13 -->|
<!--14 -->|
<!--15 -->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--16 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''4'''
<!--17-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--18-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''4'''
<!--19-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--20-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''4'''
<!--21-->|
|- style="text-align:center;"
| style="text-align:left;" colspan=2 |[[Ofbyld:Diving pictogram.svg|20px]] [[keunstdûken]]
<!--3-->|
<!--4-->|
<!--5-->|
<!--6-->|
<!--7-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--8-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--9-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--10-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--11-->|
<!--12 -->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--13-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--14 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--15 -->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--16 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--17-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--18-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--19-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--20-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--21-->|
|'''8'''
|- style="text-align:center;"
| style="text-align:left;" colspan=2 |[[Ofbyld:Modern pentathlon pictogram.svg|20px]] [[moderne fiifkamp]]
<!--3-->|
<!--4-->|
<!--5-->|
<!--6-->|
<!--7-->|
<!--8-->|
<!--9-->|
<!--10-->|
<!--11-->|
<!--12-->|
<!--13 -->|
<!--14 -->|
<!--15 -->|
<!--16 -->|
<!--17-->|
<!--18-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--19-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--20-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--21-->|
|'''2'''
|- style="text-align:center;"
| style="text-align:left;" colspan=2 |[[Ofbyld:Rowing pictogram.svg|20px]] [[roeien]]
<!--3-->|
<!--4-->|
<!--5-->|
<!--6-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--7-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--8-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--9-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--10-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''2'''
<!--11-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''4'''
<!--12-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''4'''
<!--13 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''4'''
<!--14 -->|
<!--15 -->|
<!--16 -->|
<!--17-->|
<!--18-->|
<!--19-->|
<!--20-->|
<!--21-->|
|'''14'''
|- style="text-align:center;"
| style="text-align:left;" colspan=2 |[[Ofbyld:Rugby pictogram.svg|20px]] [[rugby]]
<!--3-->|
<!--4-->|
<!--5-->|
<!--6-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--7-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--8-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--9-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--10-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--11-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--12-->|
<!--13 -->|
<!--14 -->|
<!--15 -->|
<!--16 -->|
<!--17-->|
<!--18-->|
<!--19-->|
<!--20-->|
<!--21-->|
|'''2'''
|- style="text-align:center;"
| style="text-align:left;" colspan=2 |[[Ofbyld:Synchronized swimming pictogram.svg|20px]] [[syngroanswimmen]]
<!--3-->|
<!--4-->|
<!--5-->|
<!--6-->|
<!--7-->|
<!--8-->|
<!--9-->|
<!--10-->|
<!--11-->|
<!--12-->|
<!--13 -->|
<!--14 -->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--15 -->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--16-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--17-->|
<!--18-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--19-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--20 -->|
<!--21-->|
|'''2'''
|- style="text-align:center;"
| style="text-align:left;" colspan=2 |[[Ofbyld:Shooting pictogram.svg|20px]] [[sjitsport]]
<!--3-->|
<!--4-->|
<!--5-->|
<!--6-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''2'''
<!--7-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''2'''
<!--8-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''2'''
<!--9-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--10-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''2'''
<!--11-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--12-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''2'''
<!--13 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''2'''
<!--14 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--15 -->|
<!--16 -->|
<!--17-->|
<!--18-->|
<!--19-->|
<!--20-->|
<!--21-->|
|'''15'''
|- style="text-align:center;"
| style="text-align:left;" colspan=2 |[[Ofbyld:Fencing pictogram.svg|20px]] [[skermjen]]
<!--3-->|
<!--4-->|
<!--5-->|
<!--6-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--7-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--8-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--9-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--10-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''2'''
<!--11-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--12-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--13 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--14 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--15 -->|
<!--16 -->|
<!--17-->|
<!--18-->|
<!--19-->|
<!--20-->|
<!--21-->|
|'''10'''
|- style="text-align:center;"
| style="text-align:left;" colspan=2 |[[Ofbyld:Swimming pictogram.svg|20px]] [[swimmen]]
<!--3-->|
<!--4-->|
<!--5-->|
<!--6-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''4'''
<!--7-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''4'''
<!--8-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''4'''
<!--9-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''4'''
<!--10-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''4'''
<!--11-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''4'''
<!--12-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''4'''
<!--13 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''4'''
<!--14 -->|
<!--15 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--16 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--17-->|
<!--18-->|
<!--19-->|
<!--20-->|
<!--21-->|
|'''34'''
|- style="text-align:center;"
| style="text-align:left;" colspan=2 |[[Ofbyld:Taekwondo pictogram.svg|20px]] [[taekwondo]]
<!--3-->|
<!--4-->|
<!--5-->|
<!--6-->|
<!--7-->|
<!--8-->|
<!--9-->|
<!--10-->|
<!--11-->|
<!--12-->|
<!--13 -->|
<!--14 -->|
<!--15 -->|
<!--16 -->|
<!--17-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''2'''
<!--18-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''2'''
<!--19-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''2'''
<!--20-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''2'''
<!--21-->|
|'''8'''
|- style="text-align:center;"
| style="text-align:left;" colspan=2 |[[Ofbyld:Table tennis pictogram.svg|20px]] [[tafeltennis]]
<!--3-->|
<!--4-->|
<!--5-->|
<!--6-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--7-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--8-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--9-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--10-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--11-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--12-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--13 -->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--14 -->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--15 -->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--16 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--17-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--18-->|
<!--19-->|
<!--20-->|
<!--21-->|
|'''4'''
|- style="text-align:center;"
| style="text-align:left;" colspan=2 |[[Ofbyld:Tennis pictogram.svg|20px]] [[tennis]]
<!--3-->|
<!--4-->|
<!--5-->|
<!--6-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--7-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--8-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--9-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--10-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--11-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--12-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--13 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--14 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''3'''
<!--15 -->|
<!--16 -->|
<!--17-->|
<!--18-->|
<!--19-->|
<!--20-->|
<!--21-->|
|'''5'''
|- style="text-align:center;"
| style="text-align:left;" colspan=2 |[[Ofbyld:Triathlon pictogram.svg|20px]] [[triatlon]]
<!--3-->|
<!--4-->|
<!--5-->|
<!--6-->|
<!--7-->|
<!--8-->|
<!--9-->|
<!--10-->|
<!--11-->|
<!--12-->|
<!--13 -->|
<!--14 -->|
<!--15 -->|
<!--16 -->|
<!--17-->|
<!--18-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--19-->|
<!--20-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--21-->|
|'''2'''
|- style="text-align:center;"
| style="text-align:left;" colspan=2 |[[Ofbyld:Water polo pictogram.svg|20px]] [[wetterpolo]]
<!--3-->|
<!--4-->|
<!--5-->|
<!--6-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--7-->|
<!--8-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--9-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--10-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--11-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--12-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--13 -->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--14 -->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--15 -->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--16 -->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--17-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--18-->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!--19-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--20-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!--21-->|
|'''2'''
|- style="text-align:center;"
| style="text-align:left;" colspan=2 |[[Ofbyld:Wrestling pictogram.svg|20px]] [[wrakseljen]]
<!--3-->|
<!--4-->|
<!--5-->|
<!--6-->|
<!--7-->|
<!--8-->|
<!--9-->|
<!--10-->|
<!--11-->|
<!--12-->|
<!--13 -->|
<!--14 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''2'''
<!--15 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''2'''
<!--16 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''2'''
<!--17-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''3'''
<!--18-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''3'''
<!--19-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''2'''
<!--20-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''2'''
<!--21-->| style="background-color:#ffcc00;" |'''2'''
|'''18'''
|-
!colspan=2|totaal tal finales !! !! !! !! 12!! 14!! 14!! 15!!20 !! 19!! 24!! 21!! 22!! 17!!25 !! 16!! 23!! 22!! 30!!12 !! 306
|-
!colspan=2|tal finales dien!! !! !! !! 12!! 26!!40 !! 55!!75 !! 94!!118!! 139!! 161!! 178!! 203!! 219!! 242!! 264!! 294!! 306 !!
|-
!style=width:25%; colspan=2|augustus
!style=width:4%;|3<br>woa.
!style=width:4%;|4<br>tong.
!style=width:4%;|5<br>freed
!style=width:4%;|6<br>sneon
!style=width:4%;|7<br>snein
!style=width:4%;|8<br>moan.
!style=width:4%;|9<br>tii.
!style=width:4%;|10<br>woa.
!style=width:4%;|11<br>tong.
!style=width:4%;|12<br>freed
!style=width:4%;|13<br>sneon
!style=width:4%;|14<br>snein
!style=width:4%;|15<br>moan.
!style=width:4%;|16<br>tii.
!style=width:4%;|17<br>woa.
!style=width:4%;|18<br>tong.
!style=width:4%;|19<br>freed
!style=width:4%;|20<br>sneon
!style=width:4%;|21<br>snein
!style=width:6%;|finales
|-
|}
6vesoll5zjeuq4g7fnplssco9eshgg7
Trije-ienheidstsjerke (Irkûtsk)
0
102274
1089904
1085334
2022-08-21T07:30:34Z
Minorax
33600
fix lint
wikitext
text/x-wiki
{{Ynfoboks bouwurk
| namme = Trije-ienheidsjerke
<small>Троицкая церковь</small>
| ôfbylding = Trinity Church in Irkutsk.jpg
| ôfbyldingsbreedte = 280px
| ôfbyldingstekst =
| lân = [[Ofbyld:Flag of Russia.svg|20px]] [[Ruslân]]
| bestjoerlike ienheid 1 =
| namme bestjoerlike ienheid 1=
| bestjoerlike ienheid 2 = oblast
| namme bestjoerlike ienheid 2= [[Ofbyld:Flag of Irkutsk Oblast.svg|20px]] [[Irkûtsk (oblast)|Irkûtsk]]
| bestjoerlike ienheid 3 =
| namme bestjoerlike ienheid 3=
| plak = [[Ofbyld:Flag of Irkutsk (Irkutsk oblast).png|20px]] [[Irkûtsk]]
| adres =
| koördinaten = {{Koördinaten yn tekst|52_17_00_N_104_16_00_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|52° 17' N 104° 16' E}}
| type bouwurk = [[Tsjerke]]
| keatling =
| boujier = 1760-1778
| sloopjier =
| arsjitekt =
| boustyl = Barok
| oerbrêget =
| tunnelet ûnder =
| wei of spoar =
| monumintale status = Monumint fan federaal belang
| monumintnûmer = [https://ru-monuments.toolforge.org/wikivoyage.php?id=3810044003 3810044003]
| hichte =
| lingte =
| oerflak =
| tal ferdjippings =
| kosten =
| webside =
}}
De '''Tsjerke fan de Hillige Trije-ienheid''' ([[Russysk]]: Троицкая церковь, ''Troitskaja tsjerkov'') is in [[Russysk-Otterdokse Tsjerke|otterdokse]] tsjerke fan it bisdom Irkûtsk yn [[Irkûtsk]], [[Ruslân]]. De tsjerke is ien fan de âldste tsjerken fan de stêd, stiet yn it histoaryske sintrum en fertsjintwurdiget ien fan de moaiste foarbylden fan de Sibearyske [[barok (stylperioade)|barok]].<ref>[http://www.irkutsk.lusya.com/ru/pages/churches06.htm irkutsk.lusya.com]</ref>
== Skiednis ==
De earste houten Trije-ienheidstsjerke waard yn 1718 oprjochte. Noch gjin fjirtich jier letter waard de tsjerke wer ôfbrutsen en begûn mei it ynsammeljen fan jild foar de bou fan in stiennen tsjerke. Wannear't de bou krekt begûn is net bekend, der wurdt fan út gien dat dit tusken 1754 en 1758 west hat. De wijding fan de folslein tsjerke wie op 22 septimber 1778 en sûnt dy tiid hawwe der gjin grutte feroarings en ferbouwings plakfûn.
[[Ofbyld:Иркутск. Троицкая церковь.jpg|thumb|left|''De Trije-ienheidstsjerke yn 1910'']]
De Trije-ienheidstsjerke waard yn 1930 sletten en ynearsten brûkt as ûnderkommmen foar de wurklju dy't de brêge oer de [[Angara (rivier)|Angara]] bouden. Letter waard de tsjerke foar in part foar opslach brûkt en úteinlik waard der in planetarium yn ûnderbrocht. Yn de [[Sovjet-Uny|Sovjet]]-tiid gyng de [[ikonostaze]] ferlern en waarden de bysûndere 18e iuwske fresko's fan de tsjerke oerskildere. It planetarium moast yn 1986 de doarren slúte om't it ûnderhâld te winskjen oerliet. Ek de fûneminten wiene net mear yn oarder en yn de gevels sieten in soad skuorren. Der folge in renovaasje fan de tsjerke en yn 1994 waard de Trije-ienheidstsjerke wer oerdroegen oan it bisdom.
Yn it jier 2000 krige de toer wer in nij ferguld krús. Op [[Goedfreed]] [[2003]] waarden de klokken omheech takele, dy't mei [[Peaske]] foar it earst let waarden.<ref>[http://www.ogirk.ru/news/2011-08-25/15886.html ogirk.ru]</ref>
{{Boarnen|boarnefernijing=
{{reflist}}
----
{{Commonscat|Holy Trinity Church (Irkutsk)|Tsjerke fan de Hillige Trije-ienheid, Irkûtsk}}
}}
[[Kategory:Irkûtsk]]
[[Kategory:Tsjerkegebou yn Ruslân]]
[[Kategory:Bouwurk út 1718]]
[[Kategory:Bouwurk sloopt yn 1754]]
[[Kategory:Bouwurk út 1778]]
[[Kategory:Eastersk-otterdoks tsjerkegebou]]
[[Kategory:Bouwurk yn Irkûtsk (oblast)]]
9e7izzn6jbsfjdlzmznwub0ac2g4hsv
Krúsferheffingstsjerke (Irkûtsk)
0
102300
1089903
1085332
2022-08-21T07:30:24Z
Minorax
33600
fix lint
wikitext
text/x-wiki
{{Ynfoboks bouwurk
| namme = Krúsferheffingstsjerke
<small>Крестовоздви́женская це́рковь</small>
| ôfbylding = Church of the Raising of the Holy Cross, Irkutsk (winter).jpg
| ôfbyldingsbreedte =
| ôfbyldingstekst =
| lân = [[Ofbyld:Flag of Russia.svg|20px]] [[Ruslân]]
| bestjoerlike ienheid 1 =
| namme bestjoerlike ienheid 1=
| bestjoerlike ienheid 2 = oblast
| namme bestjoerlike ienheid 2= [[Ofbyld:Flag of Irkutsk Oblast.png|20px]] [[Irkûtsk (oblast)|Irkûtsk]]
| bestjoerlike ienheid 3 =
| namme bestjoerlike ienheid 3=
| plak = [[Ofbyld:Flag of Irkutsk (Irkutsk oblast).png|20px]] [[Irkûtsk]]
| adres =
| koördinaten = {{Koördinaten yn tekst|52_16_00_N_104_14_00_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|52° 16' N 104° 14' E}}
| type bouwurk = [[Tsjerke]]
| keatling =
| boujier = 1747-1758
| sloopjier =
| arsjitekt =
| boustyl = Barok
| oerbrêget =
| tunnelet ûnder =
| wei of spoar =
| monumintale status = Monumint fan stêdebou en arsjitektuer
| monumintnûmer = [https://ru-monuments.toolforge.org/wikivoyage.php?id=3810050005 3810050005]
| hichte =
| lingte =
| oerflak =
| tal ferdjippings =
| kosten =
| webside =
}}
De '''Tsjerke fan de Ferheffing fan it Hillige Krús''' ([[Russysk]]: Церковь Воздвижения Честного Креста Господня) is in [[Russysk-Otterdokse Tsjerke|otterdokske]] tsjerke yn it histoaryske sintrum fan [[Irkûtsk]], [[Ruslân]]. De Krúsferheffingstsjerke is ien fan de âldste tsjerken fan de stêd en is boud yn de styl fan de [[Sibearje|Sibearyske]] [[barok (stylperioade)|barok]].
== Skiednis ==
[[Ofbyld:Иркутск. Крестовоздвиженская церковь фото 1890г.jpg|thumb|left|200px|''De tsjerke yn de jierren 1890 mei de spits fan foar de ferbouwing'']]
Op de Heuvel fan it Krús waard tusken 1747 en 1758 in nije barokke tsjerke boud, dy't fanwegen in brân in âldere houten tsjerke út 1717-1719 ferfong. De houten tsjerke waard oarspronklik wijd oan de Hillige Trije-ienheid, mar de ynwenners fan Irkûtsk bleaune de tsjerke steech nei de namme fan de heuvel Krústsjerke neamen en sa kaam it dat de tsjerke letter dochs de hjoeddeiske namme krige. De bou fan de stiennen tsjerke duorre alve jier en de wijing fûn plak op 11 septimber 1758. Yn 1779 waard oan de noardlike kant fan de tsjerke in oan de Mem Gods wijde kapel tafoege. It westlike portaal waard yn 1860 oanboud en de spits fan de klokketoer waard oan de ein fan de 19e iuw ferboud.
Fanwegen de bysûndere arsjitektuer waard de tsjerke al yn de 19e iuw ynskreaun in it register fan nasjonale monuminten.
Ek nei de [[oktoberrevolúsje]] erkende de Sovjet-oerheid de monumintale wearde fan de tsjerke. Yn 1925 waard de tsjerke registrearre op de list fan monuminten fan de heechste kategory. Tidens de ferfolging fan religy yn it Sovjet-tiidrek funksjonearre de tsjerke nei de sluting fan de [[Kazankatedraal (Irkûtsk)|Kazankatedraal]] fan 1929 oant 1936 en fan 1948 oant 1991 as katedraal fan it bisdom. Mar yn de midden fan de jierren 1930 moast ek de Krúsferheffingstsjerke de doarren foar earetsjinst slute om romte te meitsjen foar in Museum fan it Ateïsme. Fanút oare tsjerken yn Irkûtsk dy't troch de autoriteiten sletten of ôfbrutsen waarden kamen weardefolle saken nei de Krúsferheffingstsjerke om dêr opslein te wurden. Tal fan ikoanen waarden hjir opslein, de measten út de 18e iuw mar ek guon âldere. Yn tsjinstelling ta oare tsjerken bleau yn de Krúsferheffingstsjerke sels de barokke [[ikonostaze]] bewarre en de Krúsferhefingstsjerke fan Irkûtsk is de iennige tsjerke fan hiel Sibearje mei in noch yntakt 18e iuwsk ynterieur. De autoriteiten stiene fan ôf 1943 wer earetsjinsten yn de tsjerke ta. <ref>[https://www.irk.ru/news/articles/20160609/alphabet/ irk.ru]</ref>
== Beskriuwing ==
[[Ofbyld:Cerkiew Podwyższenia Krzyża Pańskiego w Irkucku 07.JPG|thumb|left|200px|''Portaal'']]
De tsjerke foarmet in typysk foarbyld fan de arsjitektuer fan de Sibearyske barok. It gebou bestiet út trije aparte dielen en is tige ryk dekorearre. De dekoraasjes binne foar in part ûntliend oan de Sibearyske folkskeunst en benammen it súdlike portaal is útsûnderlik orizjineel. Yn de tsjerke binne trije ikonostases, de belangrykste ikonostse is 18e iuwsk. De tsjerke hie foar lange tiid in wite kleur, mar by in resinte restauraasje waard de oarspronklike reade kleur wer wertafoege.
== Trivia ==
De Russyske kosmonaut [[Anatoli Ivanisjin]] troude yn de Krúsferheffingstsjerke fan Irkûtsk.
{{Boarnen|boarnefernijing=
{{reflist}}
----
{{Commonscat|Church of the Exaltation of the Cross (Irkutsk)|Tsjerke fan de Ferheffing fan it Hillich Krús, Irkûtsk}}
}}
{{DEFAULTSORT:Krusferheffingstsjerke (Irkutsk)}}
[[Kategory:Irkûtsk]]
[[Kategory:Tsjerkegebou yn Ruslân]]
[[Kategory:Eastersk-otterdoks tsjerkegebou]]
[[Kategory:Bouwurk út 1758]]
[[Kategory:Bouwurk yn Irkûtsk (oblast)]]
p17bimsuqe9t3wl9umhcw9h8vfzfd9f
Donskoi-kleaster (Starotsjerkasskaja)
0
102586
1089900
1082019
2022-08-21T07:30:13Z
Minorax
33600
fix lint
wikitext
text/x-wiki
{{Ynfoboks bouwurk
| namme = Donskoi-kleaster
<small>Донской монастырь</small>
| ôfbylding = Jedna z cerkwii w Staroczerkassku - panoramio.jpg
| ôfbyldingsbreedte = 280px
| ôfbyldingstekst =
| lân = [[Ofbyld:Flag of Russia.svg|border|20px]] [[Ruslân]]
| bestjoerlike ienheid 1 =
| namme bestjoerlike ienheid 1=
| bestjoerlike ienheid 2 = oblast
| namme bestjoerlike ienheid 2= [[Ofbyld:Flag of the Rostov Oblast.svg|border|20px]] [[Rostov (oblast)|Rostov]]
| bestjoerlike ienheid 3 =
| namme bestjoerlike ienheid 3=
| plak = Starotsjerkasskaja
| adres =
| koördinaten = {{Koördinaten yn tekst|47_14_22_N_40_02_15_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|47° 14' N 40° 02' E}}
| type bouwurk = [[kleaster]]
| keatling =
| boujier =
| sloopjier =
| arsjitekt =
| boustyl =
| oerbrêget =
| tunnelet ûnder =
| wei of spoar =
| hichte =
| lingte =
| oerflak =
| tal ferdjippings =
| kosten =
| webside = [http://donmonastyr.ru/index.php donmonastyr.ru]
}}
It '''Donskoi-kleaster fan Us Leaffrou fan de Don''' ([[Russysk]]: Старочеркасский монастырь в честь Донской иконы Божией Матери) is in [[Russysk-Otterdokse Tsjerke|otterdoks]] kleaster yn de [[kozakke]]delsetting [[Starotsjerkasskaja]] yn de [[oblast]] [[Rostov (oblast)|Rostov]], [[Ruslân]]. It kleaster waard stifte yn 1994 op de lokaasje fan it eardere Efremov Kleaster, dat fan 1837 oant 1927 bestie en ferwoastge waard troch it [[Sovjet-Uny|Sovjet]]-rezjym.
== Skiednis ==
[[Ofbyld:Храм Донской иконы Божьей Матери Старочеркасская.jpg|thumb|left|200px|De fertutearze katolikon fan it kleaster yn dejierren 1930-1940]]
De katolikon fan it kleaster waard tusken 1756 en 1761 boud yn opdracht fan de [[ataman]] (kozakkelieder) Stefan Efremov as syn hûstsjerke. Eastlik fan de tsjerke lizze de grêven fan de famylje Efremov.
De famylje Efremov frege yn desimber 1831 oan de biskop om tastimming foar it stiftsjen fan in kleaster foar nonnen by de tsjerke. Foar dit doel joech de famylje in grut part fan harren grûn en famyljekapitaal oan it bisdom. Inkelde jierren letter waard de tastimming offisjeel en op 12 septimber 1837 fûn de iepening fan it kleaster plak.
De reliken fan it kleaster waarden tidens de [[Russyske Boargeroarloch]] mei nei it bûtenlân nommen. Yn juny 1924 naam de oerheid it beslút om yn it kleaster in weeshûs ûnder te bringen. It kleaster waard sletten en de bewenners waarden ferdreaun. Hast alle kleastergebouwen gyngen ferlern en de ea sa ryke tsjerke waard fan alle wearde en dekoraasje ûntdien.
Op 5 oktober 1994 waard it kleaster nij libben ynblaasd. De muontsen setten harren ynearsten nei wenjen yn in gewoan hûs en hja soargen foar de restauraasje fan de Don-tsjerke, makken it lân wer oan en de grêven wer yn oarder.<ref>[http://www.ortho-rus.ru/cgi-bin/or_file.cgi?5_1467 www.ortho-rus.ru]</ref><ref>[http://donmonastyr.ru/about www.ortho-rus.ru]</ref>
== Reliken ==
Yn 1995 joegen de kozakken fan it doarp Gnilovskaja it kleaster in grut [[ikoan]] fan Us Leaffrou fan de Don. It ikoan krigen tydlik in plak yn de [[Opstanningskatedraal (Starotsjerkasskaja)|Opstanningskatedraal]] foar salang't de restauraasje fan de kleastertsjerke noch duorre. Dêrnei waard de ikoan plechtich nei de Tsjerke fan Us Leaffrou fan de Don oerbrocht.
Lofts fan it koar fan de tsjerke is in ikoan fan Dmitri fan Rostov. Yn it ikoan is in relyk fan de otterdokse hillige ferarbeide.
{{Boarnen|boarnefernijing=
{{reflist}}
----
{{Commonscat|Donskoy Starocherkassk Monastery|Donskoi Kleaster}}
}}
[[Kategory:Kleaster yn Ruslân]]
[[Kategory:Bouwurk yn Rostov (oblast)]]
[[Kategory:Organisaasje oprjochte yn 1837]]
[[Kategory:Organisaasje opheft yn 1924]]
[[Kategory:Organisaasje oprjochte yn 1994]]
[[Kategory:Bouwurk út 1837]]
[[Kategory:Bouwurk sloopt yn 1927]]
[[Kategory:Bouwurk út 1994]]
4qlv0t6vn3y3kw24ra1han1b3bdpu4f
Tsjerke fan Jehannes de Evangelist ûnder de Yp (Moskou)
0
102663
1089901
1082186
2022-08-21T07:30:16Z
Minorax
33600
fix lint
wikitext
text/x-wiki
{{Ynfoboks bouwurk
| namme = Jehannes de Evangelisttsjerke
<small>Иоаннобогословская церковь</small>
| ôfbylding = Церковь Ивана Богослова под Вязом.jpg
| ôfbyldingsbreedte = 280px
| ôfbyldingstekst =
| lân = [[Ofbyld:Flag of Russia.svg|20px]] [[Ruslân]]
| bestjoerlike ienheid 1 =
| namme bestjoerlike ienheid 1=
| bestjoerlike ienheid 2 =
| namme bestjoerlike ienheid 2=
| bestjoerlike ienheid 3 =
| namme bestjoerlike ienheid 3=
| plak = [[Ofbyld:Flag of Moscow, Russia.svg|20px]] [[Moskou]]
| adres =
| koördinaten = {{Koördinaten yn tekst|55_45_27,36_N_37_37_40,2_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|55° 45' N 37° 37' E}}
| type bouwurk = [[Tsjerke]]
| keatling =
| boujier = 1825-1837
| sloopjier =
| arsjitekt = Simon P. Obitajeva, Leonti P. Carloni
| boustyl = Klassisisme, empire
| oerbrêget =
| tunnelet ûnder =
| wei of spoar =
| monumintale status = Kultureel monumint fan federaal belang
| monumintnûmer = [https://ru-monuments.toolforge.org/get_info.php?id=771420762710006 771420762710006]
| hichte =
| lingte =
| oerflak =
| tal ferdjippings =
| kosten =
| webside =
}}
De '''Tsjerke fan Jehannes de Evangelist ûnder de Yp''' ([[Russysk]]: Храм Апостола Иоанна Богослова под Вязом) is in [[Russysk-Otterdokse Tsjerke|otterdokske]] tsjerke yn de [[Ruslân|Russyske]] haadstêd [[Moskou]]. De tsjerke falt ûnder it Iverski-dekanaat yn it Moskouse stedsbisdom en wie fan 1934 oant 2011 in dependâns fan it Skiednismuseum fan Moskou.
== Skiednis ==
De skiednis fan de tsjerke giet werom oant 1493, doe't in earste houten tsjerke boud waard. Letter waard de tsjerke ferfongen troch in stiennen tsjerke, dy't hieltyd wer op 'e nij boud waard. De hjoeddeiske tsjerke datearret út de tiid 1825-1837. De tafoeging ''ûnder de Yp'' hat te krijen mei de ûnbidich grutte [[yp]] dy't hjir oant yn de dagen fan [[Katarina de Grutte]] stien hat.
De Jehannestsjerke waard tidens de [[Sovjet-Uny|Sovjet-tiid]] yn 1925 foar de earetsjinst sletten en sûnt 1934 oerdroegen oan it stedsmuseum. Fan de koepel waard de sipel mei it krús ferwidere en de klokketoer ferlear de spitse bekroaning. Yn de tsjerke waarden ferdjippings oanbrocht en it oarspronklike ynterieur gyng útsein fragminten fan stúkwurk folslein ferlern.
Fan ôf 2011 is it gebou wer oerdroegen oan de Russysk-Otterdokske Tsjerke. Fanôf dy tiid siert op de koepel fan de tsjerke ek wer in sipel mei in krús. De Jehannestsjerke is de hûstsjerke fan de Russysk-Otterdokske Universiteit.
{{Boarnen|boarnefernijing=
Dizze side is alhiel of foar in part in oersetting fan de Russysktalige Wikipedyside; sjoch foar de bewurkingsskiednis: [[:ru:Храм Апостола Иоанна Богослова под Вязом]]
----
{{Commonscat|Church of Saint John the Evangelist under Elm-tree|Tsjerke fan Jehannes de Evangelist ûnder de Yp, Moskou}}
}}
{{DEFAULTSORT:Jehannes de Evangelist ûnder de Yp (Moskou)}}
[[Kategory:Tsjerkegebou yn Moskou]]
[[Kategory:Bouwurk út 1837]]
[[Kategory:Eastersk-otterdoks tsjerkegebou]]
jthwueq1e2kneegne2sgthexdmptob2
Untsliepeniskatedraal (Jaroslavl)
0
104193
1089871
1081572
2022-08-21T07:16:55Z
Minorax
33600
fix lint
wikitext
text/x-wiki
{{Ynfoboks bouwurk
| namme = Untsliepeniskatedraal
''Успенский собор, ''
| ôfbylding = Assumption Cathedral in Yaroslavl 01.jpg
| ôfbyldingsbreedte =
| ôfbyldingstekst =
| lân = [[File:Flag of Russia.svg|20px]] [[Ruslân]]
| bestjoerlike ienheid 1 = oblast
| namme bestjoerlike ienheid 1= [[File:Flag of Yaroslavl Oblast.svg|20px]] Jaroslavl
| bestjoerlike ienheid 2 =
| namme bestjoerlike ienheid 2=
| bestjoerlike ienheid 3 =
| namme bestjoerlike ienheid 3=
| plak = [[File:Flag of Yaroslavl.svg|20px]] [[Jaroslavl]]
| adres =
| koördinaten =
| type bouwurk = [[Katedraal]]
| keatling =
| boujier = 2004-2010
| sloopjier =
| arsjitekt =
| boustyl =
| oerbrêget =
| tunnelet ûnder =
| wei of spoar =
| hichte =
| lingte =
| oerflak =
| tal ferdjippings =
| kosten =
| webside =
}}
De '''Katedraal fan de Untsliepenis fan de Hillige Jongfaam Marije''' ([[Russysk]]: Собор Успения Пресвятой Богородицы; ek Untsliepeniskatedraal) is de otterdokske katedraal fan it bisdom Rostov en Jaroslavl yn de [[Ruslân|Russyske]] stêd [[Jaroslavl]]. De earste katedraal waard tusken 1215 en 1219 yn it sintrum fan de stêd op de rjochter kant fan de [[Wolga]] boud. De katedraal waard twa kear op 'e nij boud en úteinlik yn 1937 troch de autoriteiten ôfbrutsen.
Yn 2004 waard begûn mei de rekonstruksje fan de katedraal, dy't mei de festiviteiten yn it ramt fan it stedsjubileum op 12 septimber 2010 mei de wijing ôfsletten waard.
== Skiednis ==
De Untsliepeniskatedraal wie it earste stiennen tsjerkegebou fan Jaroslavl en de bou dêrfan begûn yn 1215 op inisjatyf fan Konstantin Vsevolodovitsj, de grutfoarst fan Vladimir. Biskop Kyrill wijde de katedraal yn 1219 op it feest fan Marije-Himelfeart. Yn tsjinstelling ta de measte tsjerken yn noardeastlik Ruslân waard de tsjerke fan bakstien boud en mei wite stien beklaaid.
[[File:JOF015-Dormition-Cathedral-Yaroslavl.jpg|thumb|left|250px|De katedraal yn 1910]]
In brân brocht yn 1501 grutte skea oan de katedraal en de weropbou fan in op de [[Moskou]]se [[Ferkundigingskatedraal (Moskou)|Ferkundigingskatedraal]] ynspirearre nijbou waard yn 1516 ôfsletten. Yn 1642 wien men fan doel om in nije katedraal te bouwen. Yn 1649 folge lang om let de ynwijing fan de 55 meter hege klokketoer.
In oare grutte brân yn 1670 soarge op 'e nij foar grutte skea, mar nei in pear jier wie de katedraal lykwols wer yn byzantynske styl mei fiif sipels as bekroaning opboud. Tusken 1671 en 1674 waarden oan de muorren fan it ynterieur fan de tsjerke fresko's oanbrocht. De folgjende twa iuwen fûnen der ferbouwingen plak, lykas yn 1788 doe't it bisdom nei Jaroslavl ferhuze. Yn de jierren 1832 oant 1836 waard neffens in ûntwerp fan de Russyske arsjitekt Avraam Ivanovitsj Melnikov in nije klokketoer boud en yn 1844 waarden de koepels fergulde.
== 20e iuw ==
[[File:Uspensky yaroslavl april 2009.jpg|thumb|left|250px|De bou fan de nije Uspensky-katedraal]]
Yn de 20e iuw rekke de katedraal tidens de opstân fan Jaroslavl tsjin de [[bolsjewisten]] slim skansearre, mar oant 1924 waard de skea wer foar in diel ferholpen. Fan 1930 oant de sloop yn 1937 tsjinne de katedraal foar de opslach fan nôt. Op 26 augustus 1937 waard de katedraal opblaasd en dêrnei op it plak in park oanlein.
Earst op 26 oktober 2004 waard it beslút nommen de katedraal te rekonstruearjen. In wedstriid foar it projekt waard troch de arsjitekt Aleksej Denissov wûn. It wie ek it doel om in frijsteande klokketoer fan 70 meter heech te bouwen, mar neffens guon soe de toer it histoaryske panorama fan de stêd fersteure.
De wijing fan de nije Untsliepeniskatedraal fûn plak op 12 septimber 2010 troch patriarch [[Kirill fan Moskou|Kyrill I]], doe't de stêd it 1000-jierrich jubileum fierde.
== Beskriuwing ==
De katedraal is in fjouwerkante sintraalbou mei fiif fergulde sipeltuorren. It oerflak fan it bouwurk bedraacht 2.000 fjouwerkante meter. De hichte is oant de foet fan it heechste krús 50 meter. Yn de katedraal is plak foar 4.000 leauwenden.
== Ofbylden ==
<gallery class=center widths="150px" heights="150px">
Старый Ярославль. Успенский собор и Демидовский лицей.jpg|De katedraal yn it begjin fan de 20e iuw
Yar sobor icons.jpg|Ynterieur 1881
Yaroslavl-Uspensky sobor-1918.JPG|De katedraal nei de opstân fan 1918
Cathedral of the Dormition in Yaroslavl 001.jpg|De katedraal yn de ferljochting
</gallery>
{{Boarnen|boarnefernijing=
Dizze side is alhiel of foar in part in oersetting fan de Dútsktalige Wikipedyside; sjoch foar de bewurkingsskiednis: [https://de.wikipedia.org/wiki/Mari%C3%A4-Entschlafens-Kathedrale_(Jaroslawl)]
{{reflist}}
----
{{Commonscat|Cathedral of the Dormition (Yaroslavl)|Uspenksy-katedraal, Jaroslavl}}
}}
[[Kategory:Jaroslavl]]
[[Kategory:Katedraal yn Ruslân]]
[[Kategory:Bouwurk út 1219]]
[[Kategory:Bouwurk sloopt yn 1501]]
[[Kategory:Bouwurk út 1516]]
[[Kategory:Bouwurk sloopt yn 1642]]
[[Kategory:Bouwurk út 1649]]
[[Kategory:Bouwurk sloopt yn 1670]]
[[Kategory:Bouwurk út 1672]]
[[Kategory:Bouwurk sloopt yn 1937]]
[[Kategory:Bouwurk út 2010]]
[[Kategory:Bouwurk yn Jaroslavl (oblast)]]
a86jivb7jy1icu3rd0c6bkthlntxjo8
Tsjerke fan de Profeet Elía (Jaroslavl)
0
104269
1089870
1081569
2022-08-21T07:16:20Z
Minorax
33600
fix lint
wikitext
text/x-wiki
{{Ynfoboks bouwurk
| namme = Profeet Elíatsjerke
''Ильинская церковь''
| ôfbylding = Церковь Ильи Пророка в Ярославле 1.jpg
| ôfbyldingsbreedte = 300px
| ôfbyldingstekst =
| lân = [[File:Flag of Russia.svg|20px]] [[Ruslân]]
| bestjoerlike ienheid 1 = oblast
| namme bestjoerlike ienheid 1= [[File:Flag of Yaroslavl Oblast.svg|20px]] Jaroslavl
| bestjoerlike ienheid 2 =
| namme bestjoerlike ienheid 2=
| bestjoerlike ienheid 3 =
| namme bestjoerlike ienheid 3=
| plak = [[File:Flag of Yaroslavl.svg|20px]] [[Jaroslavl]]
| adres = Sovetskala pl. 7
| koördinaten =
| type bouwurk = [[Tsjerke]]
| keatling =
| boujier = 1647-1650
| sloopjier =
| arsjitekt =
| boustyl =
| oerbrêget =
| tunnelet ûnder =
| wei of spoar =
| hichte =
| lingte =
| oerflak =
| tal ferdjippings =
| kosten =
| webside =
}}
De ''' Tsjerke fan de Profeet Elía''' is in [[Russysk-Otterdokse Tsjerke|otterdokske]] tsjerke yn it sintrum fan de [[Ruslân|Russyske]] stêd [[Jaroslavl]]. De tsjerke tsjûget fan de rike Jaroslavlse tsjerke-arsjitektuer út de 17e iuw en makket mei oare tsjerken ûnderdiel út fan in museum fan Jaroslavl. Sûnt 1991 wurde der ek wer regelmjittich tsjerketsjinsten fierd.
== Skiednis ==
De tsjerke waard op it plak fan twa âldere houten tsjerken (in Elíatsjerke en in Foarbeatsjerke) boud yn opdracht fan twa keaplju, de bruorren Jehannes en Bonifatius Skripnin, dy't mei de hannel yn pearels en ealstiennen ta grutte rykdom kamen. Oan de bou fan de tsjerke wurken lju út Jaroslavl en omkriten wêrfan't de nammen fierder net bekend binne. Foar de tsjerke joech patriarch Joazef I in relyk fan de [[Hillige Rôk]] fan Kristus, dy't bewarre waard yn de [[Moskou]]ske [[Marije-Himelfeartkatedraal (Moskou)|Untsliepeniskatedraal]]. Sa út en troch waarden der dieltsjes fan de Hillige Rôk nommen en jûn as in teken fan in spesjale geunst, oant dêr it near op lein waard. Foar dit spesjale relyk lieten de bruorren in kapel tafoegje, dy't bekroand waard mei in spits.
Under de grutte stedsbrân yn 1658 wist it fjoer de tsjerke skea ta te bringen, mar yn tsjinstelling ta in soad oare tsjerkjen bleau it ynterieur fan de Elíatsjerke sparre. De tsjerke waard yn 1680 mei keunstners út Jaroslavl troch de ferneamde skilders Gûrji Nikitin en Sila Savin út [[Kostroma]] yn in tiidsbestek fan minder as trije moannen folslein mei fresko's beskildere. Oarspronklik wiene de koepels fan de tsjerke belein mei griene tegels, dy't yn de sinne blikkeren, mar yn de 18e iuw waarden de tegels ferfongen troch bekilderde skubben.
Yn 1778 ûndergyng de stêd Jaroslavl in werynrjochting en de Elíatsjerke waard keazen om as sintrum te tsjinjen fan de stedsring dy't om de tsjerke hinne oanlein waard. It stek mei tegels fan blommen en bisten om de tsjerke waard yn 1896 neffens it ûntwerp fan Andrej Pavlinov boud.
<gallery class=center widths="200px" heights="150px">
Yaroslavl, Church of Elijah the Prophet 07 (4117417275).jpg
Yaroslavl, Church of Elijah the Prophet 08 (4117417655).jpg
Yaroslavl, Church of Elijah the Prophet 06 (4118186304).jpg
</gallery>
=== 20e iuw ===
Tidens de opstân fan Jaroslavl rekke de Elíatsjerke by besjittings yn 1918 skansearre en yn 1920 waard de tsjerke sletten foar de earetsjinst en oerdroegen oan it museum. De tsjerke soe yn 1930 it lot diele fan de [[Untsliepeniskatedraal (Jaroslavl)|katedraal fan Jaroslavl]], mar meiwurkers fan it museum slaggen der yn om ôfbraak tefoarren te kommen. Yn de jierren 1938-1941 waarden de reliken fan oare tsjerken yn Jaroslavl nei de Elíatsjerke brocht, dy't troch it [[Ferbûn fan Militante Ateïsten]] omset waard ta in anti-religieus museum. De [[slinger fan Foucault]] ûnder de koepel waard ferwidere.
Restauraasjes oan de tsjerke waarden yn 1898-1904, 1955-1956, 1960 en 1983 útfierd.
Yn 1989 waard it alter fan de profeet Elía op 'e nij ynwijd en sûnt wurde der simmerdeis wer tsjinsten yn de tsjerke holden.
As museum is de tsjerke fan maaie oant oktober iepen foar besikers.
== Ofbylden ynterieur ==
<gallery class=center widths="200px" heights="150px">
Inside of Church of Elijah the Prophet in Yaroslavl.jpg|Ikonostase
Ярославль. Церковь Ильи Пророка 02.jpg|Galerij
Церковь Ильи Пророка, роспись.JPG|Portaal
Ярославль. Церковь Ильи Пророка. Роспись стен и свода-1.jpg|
</gallery>
{{Boarnen|boarnefernijing=
Dizze side is alhiel of foar in part in oersetting fan de Russysktalige Wikipedyside; sjoch foar de bewurkingsskiednis: [https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A6%D0%B5%D1%80%D0%BA%D0%BE%D0%B2%D1%8C_%D0%98%D0%BB%D1%8C%D0%B8_%D0%9F%D1%80%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%BA%D0%B0_(%D0%AF%D1%80%D0%BE%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D0%BB%D1%8C)]
{{reflist}}
----
{{Commonscat|Church of Elijah the Prophet in Yaroslavl|Elíatsjerke, Jaroslavl}}
}}
[[Kategory:Jaroslavl]]
[[Kategory:Tsjerkegebou yn Ruslân|Profeet Elia]]
[[Kategory:Bouwurk út 1650]]
[[Kategory:Eastersk-otterdoks tsjerkegebou]]
[[Kategory:Bouwurk yn Jaroslavl (oblast)]]
e65tg6xmnjb3as1i73tnb2lkzde1tzl
Epifanytsjerke (Jaroslavl)
0
104291
1089897
1081555
2022-08-21T07:29:31Z
Minorax
33600
fix lint
wikitext
text/x-wiki
{{Ynfoboks bouwurk
| namme = Epifanytsjerke
<small>Богоявленская церковь</small>
| ôfbylding = Ярославль Церковь Богоявления.JPG
| ôfbyldingsbreedte = 280px
| ôfbyldingstekst =
| lân = [[File:Flag of Russia.svg|20px]] [[Ruslân]]
| bestjoerlike ienheid 1 = oblast
| namme bestjoerlike ienheid 1= [[File:Flag of Yaroslavl Oblast.svg|20px]] [[Jaroslavl (oblast)|Jaroslavl]]
| bestjoerlike ienheid 2 =
| namme bestjoerlike ienheid 2=
| bestjoerlike ienheid 3 =
| namme bestjoerlike ienheid 3=
| plak = [[File:Flag of Yaroslavl.svg|20px]] [[Jaroslavl]]
| adres = Bogojavlenskaja Plein 12
| koördinaten = {{Koördinaten yn tekst|57_37_18_N_39_53_11_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|57° 37' N 39° 53' E}}
| type bouwurk = [[Tsjerke]]
| keatling =
| boujier = 1684-1693
| sloopjier =
| arsjitekt =
| boustyl =
| oerbrêget =
| tunnelet ûnder =
| wei of spoar =
| monumintale status = Kultureel monumint fan regionaal belang
| monumintnûmer = [https://ru-monuments.toolforge.org/wikivoyage.php?id=7610006000 7610006000]
| hichte =
| lingte =
| oerflak =
| tal ferdjippings =
| kosten =
| webside =
}}
De '''Epifanytsjerke''' ([[Russysk]]: Церковь Богоявления Господня) is in [[Russysk-Otterdokse Tsjerke|otterdokske]] tsjerke yn [[Jaroslavl]], [[Ruslân]]. De tsjerke waard tusken de jierren 1684 en 1693 boud mei jild fan de hannelsman Aleksej Zûbtsjaninov en is benammen bekend fanwegen de fresko's en de tapassing fan keramyk yn de gevels. It plein dêr't de tsjerke oan stiet is ferneamd nei de Epifanytsjerke.
De tsjerke makket diel út fan it Museum fan Jaroslavl en is simmerdeis iepen foar it publyk.
== Arsjitektuer ==
De fiif mei sipels bekroande [[tamboer]]en binne ryk dekorearre en ferheffe har boppe twa rigen fan [[kokosjniki]]. Op it suden fan de tsjerke is in oan de hillige Dimitri fan Vologda wijde kapel tafoege. Oan de noardlike kant is noch in kapel dy't oan it [[Dei fan it Oardiel|Lêste Oardiel]] is wijd. It ynterieur fan de sintrale tsjerke wurdt ferljochte troch njoggen grutte ramen.
== Fresko's ==
De tsjerke waard yn 1693 beskildere troch in groep skilders ûnder lieding fan Dimitry Grigorjev en Fjodr Ignatjev.
== Ofbylden ==
<center><gallery perrow=6 widths="200px" heights="150px">
Церковь Богоявления, фрагмент. Ярославль.jpg|''Geveldekoraasje''
Church of the Epiphany in Yaroslavl 001.jpg|''De ferljochte tsjerke''
08-09-16 Jaroslawl Kirche Christi Erscheinen innen.JPG|''Kapel''
</gallery></center>
{{Boarnen|boarnefernijing=
Dizze side is alhiel of foar in part in oersetting fan de Russysktalige Wikipedyside; sjoch foar de bewurkingsskiednis: [[:ru::Церковь Богоявления (Ярославль)]]
----
{{Commonscat|Church of the Epiphany (Yaroslavl)|Epifanytsjerke, Jaroslavl}}
}}
[[Kategory:Jaroslavl]]
[[Kategory:Tsjerkegebou yn Ruslân]]
[[Kategory:Bouwurk yn Jaroslavl (oblast)]]
[[Kategory:Eastersk-otterdoks tsjerkegebou]]
[[Kategory:Bouwurk út 1693]]
n01i70w69nlo24skwpun5fmi62yp7m1
1089899
1089897
2022-08-21T07:29:55Z
Minorax
33600
/* Ofbylden */ fix lint
wikitext
text/x-wiki
{{Ynfoboks bouwurk
| namme = Epifanytsjerke
<small>Богоявленская церковь</small>
| ôfbylding = Ярославль Церковь Богоявления.JPG
| ôfbyldingsbreedte = 280px
| ôfbyldingstekst =
| lân = [[File:Flag of Russia.svg|20px]] [[Ruslân]]
| bestjoerlike ienheid 1 = oblast
| namme bestjoerlike ienheid 1= [[File:Flag of Yaroslavl Oblast.svg|20px]] [[Jaroslavl (oblast)|Jaroslavl]]
| bestjoerlike ienheid 2 =
| namme bestjoerlike ienheid 2=
| bestjoerlike ienheid 3 =
| namme bestjoerlike ienheid 3=
| plak = [[File:Flag of Yaroslavl.svg|20px]] [[Jaroslavl]]
| adres = Bogojavlenskaja Plein 12
| koördinaten = {{Koördinaten yn tekst|57_37_18_N_39_53_11_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|57° 37' N 39° 53' E}}
| type bouwurk = [[Tsjerke]]
| keatling =
| boujier = 1684-1693
| sloopjier =
| arsjitekt =
| boustyl =
| oerbrêget =
| tunnelet ûnder =
| wei of spoar =
| monumintale status = Kultureel monumint fan regionaal belang
| monumintnûmer = [https://ru-monuments.toolforge.org/wikivoyage.php?id=7610006000 7610006000]
| hichte =
| lingte =
| oerflak =
| tal ferdjippings =
| kosten =
| webside =
}}
De '''Epifanytsjerke''' ([[Russysk]]: Церковь Богоявления Господня) is in [[Russysk-Otterdokse Tsjerke|otterdokske]] tsjerke yn [[Jaroslavl]], [[Ruslân]]. De tsjerke waard tusken de jierren 1684 en 1693 boud mei jild fan de hannelsman Aleksej Zûbtsjaninov en is benammen bekend fanwegen de fresko's en de tapassing fan keramyk yn de gevels. It plein dêr't de tsjerke oan stiet is ferneamd nei de Epifanytsjerke.
De tsjerke makket diel út fan it Museum fan Jaroslavl en is simmerdeis iepen foar it publyk.
== Arsjitektuer ==
De fiif mei sipels bekroande [[tamboer]]en binne ryk dekorearre en ferheffe har boppe twa rigen fan [[kokosjniki]]. Op it suden fan de tsjerke is in oan de hillige Dimitri fan Vologda wijde kapel tafoege. Oan de noardlike kant is noch in kapel dy't oan it [[Dei fan it Oardiel|Lêste Oardiel]] is wijd. It ynterieur fan de sintrale tsjerke wurdt ferljochte troch njoggen grutte ramen.
== Fresko's ==
De tsjerke waard yn 1693 beskildere troch in groep skilders ûnder lieding fan Dimitry Grigorjev en Fjodr Ignatjev.
== Ofbylden ==
<gallery class="center" widths="200px" heights="150px">
Церковь Богоявления, фрагмент. Ярославль.jpg|''Geveldekoraasje''
Church of the Epiphany in Yaroslavl 001.jpg|''De ferljochte tsjerke''
08-09-16 Jaroslawl Kirche Christi Erscheinen innen.JPG|''Kapel''
</gallery>
{{Boarnen|boarnefernijing=
Dizze side is alhiel of foar in part in oersetting fan de Russysktalige Wikipedyside; sjoch foar de bewurkingsskiednis: [[:ru::Церковь Богоявления (Ярославль)]]
----
{{Commonscat|Church of the Epiphany (Yaroslavl)|Epifanytsjerke, Jaroslavl}}
}}
[[Kategory:Jaroslavl]]
[[Kategory:Tsjerkegebou yn Ruslân]]
[[Kategory:Bouwurk yn Jaroslavl (oblast)]]
[[Kategory:Eastersk-otterdoks tsjerkegebou]]
[[Kategory:Bouwurk út 1693]]
51wwbztie8ueviyql0tinivj2rl9mlm
Transfiguraasjekleaster (Jaroslavl)
0
104485
1089868
1081567
2022-08-21T07:14:54Z
Minorax
33600
wikitext
text/x-wiki
{{Ynfoboks bouwurk
| namme = Transfiguraasjekleaster
''Толгский монастырь''
| ôfbylding = Ансамль Спасо-Преображенского монастыря.jpg
| ôfbyldingsbreedte = 275px
| ôfbyldingstekst =
| lân = [[Ofbyld:Flag of Russia.svg|20px]] [[Ruslân]]
| bestjoerlike ienheid 1 = oblast
| namme bestjoerlike ienheid 1= [[Ofbyld:Flag of Yaroslavl Oblast.svg|20px]] Jaroslavl
| bestjoerlike ienheid 2 =
| namme bestjoerlike ienheid 2=
| bestjoerlike ienheid 3 =
| namme bestjoerlike ienheid 3=
| plak = [[Ofbyld:Flag of Yaroslavl.svg|20px]] [[Jaroslavl]]
| adres =
| koördinaten =
| type bouwurk = [[Kleaster]]
| keatling =
| boujier =
| sloopjier =
| arsjitekt =
| boustyl =
| oerbrêget =
| tunnelet ûnder =
| wei of spoar =
| hichte =
| lingte =
| oerflak =
| tal ferdjippings =
| kosten =
| webside =
}}
It '''Kleaster fan de Transfiguraasje fan de Hear''' (Спасо-Преображенский мужской монастырь; ek: Spaso-Preobrazjensky Kleaster) is in earder kleaster yn [[Jaroslavl]], [[Ruslân]]. It kleaster spile in wichtige rol yn de skiednis fan de stêd en op it grûngebiet fan it kleaster waard yn de 18e iuw it [[Igorliet]] ûntdutsen, in hichtepunt fan de midsiuwske Russyske literatuer. It kompleks leit oan de loftse kant fan de [[Kotorosl (rivier)|Kotorosl]], dêr't de rivier útmûnet op de [[Wolga]]. Tal fan prinsen, biskoppen, aartsbiskopen, metropoliten en foaroansteande ynwenners fan Jaroslavl fûnen binnen de muorren fan it kleaster in lêste rêstplak.
== Skiednis ==
[[File:Icon of Christ Pantocrator (Spaso-Preobrazhensky Monastery, Yaroslavl).jpg|thumb|200px|left|<center>''Transfiguraasjekleaster, ikoan fan Kristus-Pantokrator] út de earste helte fan de 16e iuw''</center>]]
It kleaster spile as geastlik, kultureel en ekonomysk sintrum in wichtige rol yn de skiednis fan Jaroslavl en waard yn de 12e iuw op in strategysk plak by in trochgong oer de Kotorosl stifte, sa't it ûnderdiel útmeitsje koe fan it ferdigeningssysteem fan de stêd. Tusken 1216 en 1218 waard binnen de muorren fan it kleaster de earste tsjerklike skoalle yn it noardeastlike diel fan de Rûs' oprjochte. Tagelyk waard mei de bou fan in earste katedraal foar it kleaster útein set.
Yn it kleaster waarden de foarsten fan it prinsdom Jaroslavl begroeven en al yn de 13e iuw besiet it kleaster in omfangrike bibleteek mei manuskripten. Dielen fan it houten kleaster gyngen mei in grutte brân yn 1501 ferlern. De gebouwen waarden troch stiennen gebouwen ferfongen, dy't foar in part oant hjoeddedei bewarre bleaun binne. Derûnder heart de Transfiguraasjeskatedraal, dy't yn 1516 oplevere waard.
Yn it midden fan de 15e iuw wie it mei it selsstannige prinsdom dien en waard Jaroslavl in part fan it Grutfoarstendom Moskou. Foar Moskouse foarsten en letter ek de leden fan it tsarenhûs wie it kleaster in wichtich pylgerplak. Tsjin it ein fan de 16e iuw wie it kleaster troch jeften sa ryk woarn, dat it û.o. grutte gebieten om Jaroslavl, Kostroma en Moskou besiet.
Troch de nije stiennen ferdigeningsmuorre wist it kleaster yn de [[Tiid fan Ûnstjoer]] yn it begjin fan de 17e iuw in belis fan de Poalsk-Litouske troepen te wjerstean. De troch it belis skansearre ferdigeninswurken waarden yn de jierren 1621-1646 op 'e nij konstruearre en krigen foar in grut part it tsjintwurdige oansjen. Tsjin it ein fan de 17e iuw wiene de goed bewapene muorren 820 meter lang, 10.5 meter heech en 2.8 oant 3 meter dik.
[[File:Spassky Monastery (Yaroslavl) XVII.jpg|thumb|left|250px|<center>''It kleaster yn de 17e iuw''</center>]]
It kleaster besiet in soad grûn oan de westlike kant fan de stêd lâns de wei nei [[Uglitsj]] en dêr ûntstiene tal fan doarpen dy't by it kleaster hearden. It joech it kleaster in soad macht, dat sa ek jimmeroan mear ynfloed op it sosjale en ekonomyske libben fan Jaroslavl krige. It liede ta mear en mear konkurrinsje fan de stêd mei de delsettings fan it kleaster en somtiden sels ta konflikten.
[[File:Святые ворота с церковью Введения Пресвятой Богородицы во Храм (1621) в Спасо-Преображенском монастыре.jpg|thumb|Святые ворота с церковью Введения Пресвятой Богородицы во Храм (1621) в Спасо-Преображенском монастыре|250px|<center>''Poarte en Presintaasjetsjerke''</center>]]
Yn 1747 waard binen de muorren fan it kleaster in Slvaysk-Latynske Seminary iepene, dat yn 30 jier tiid 300 studinten foarme. Oant 1875 bleau it seminary binnen de muorren fan it kleaster. It ferhuze doe nei it plak dêr't tsjintwurdich de fakulteit fan de geografyske wittenskip stiet.
Mei it ferhûzjen fan de residinsje fan de metropolyt fan Jaroslavl fan Rostov nei it Transfiguraasjekleaster waard it kleastser it ûnderkommen fan de aartsbiskop fan Jaroslavl. Yn de bibleteek fan it kleaster waard yn de jierren 1790 in monumint fan de Russyske literatuer fûn: it 12e iuwske hânskrift fan it Igorliet. Yn de 19e iuw waarden noch inkelde bouwurken tafoege oan it kompleks en fûnen der noch restauraasjes of ferbouwings plak.
Nei de [[oktoberrevolúsje]] yn 1917 wie it dien mei de residinsje fan de metropolyt. It kleaster waard in museum en tidens it [[Sovjet-Uny|Sovjet-rezjym]] waard tusken 1918 en 1923 in restauraasje útfierd om de gefolgen fan de opstân fan Jaroslavl tsjin de [[bolsjewiken]] te ferhelpen. Letter fûn der noch in restauraasje yn 1957-1958 plak. It kompleks foarmet sûnt 2005 ûnderdiel út fan it [[UNESCO]]-wrâlderfskip fan de binnenstêd fan Jaroslavl.
== Tsjerken en gebouwen ==
* Katedraal fan de Transfiguraasje fan de Hear (1505-1516)
* Tsjerke fan de Wûnderwurkers Fjodr, David en Konstantyn (1825-1833)
* Ferrizenistsjerke (16e iuw)
* Hillige Poarte mei de Presintaasjetsjerke (datum bou ûnbekend)
* Klokketoer mei de Tsjerke fan de Ikoan fan de Mem Gods fan Pesjersk (16e iuw)
* Kapel fan Tryfon, biskop fan Rostov (1830)
Oare gebouwen fan it kompleks binne û.o.: de oan de Ferrizenistsjerke oanslutende [[refektoarium|refter]] (17e iuw), sellen fan de muontsen (17e iuw), it [[Seminarium|seminary]] (17e-19e iuw), de [[sakristy]] (1830) meardere poarten en tuorren út ferskate tiden en de muorren mei weargongen. Yn 2010 waard it monumint fan "De eed fan prins Pozjarsky" ûntbleate.
== Ofbylden ==
<center><gallery perrow=6 widths="200px" heights="150px">
Собор Преображения Господня (1501-1516) в Спасо-Преображенском монастыре.jpg|''[[Katolikon]]''
Yaroslavl Spaso-Preobrazhensky Monastery Zvonnitsa the Church of Our Lady of Pechersk and the Church of Yaroslavl Miracle-Workers IMG 0820 1725.jpg|''Tsjerke fan de Wûnderwurkers fan Jaroslavl en klokketoer''
Зимой возле монастыря.jpg|''Muorren mei de Michaeltoer''
08-09-16 Jaroslawl Kreml.JPG|''Us Leaffroutoer''
Yar monk cells.JPG|''Sellen fan muontsen''
</gallery></center>
{{Boarnen|boarnefernijing=
Dizze side is alhiel of foar in part in oersetting fan de Russysktalige Wikipedyside; sjoch foar de bewurkingsskiednis: [https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%BF%D0%B0%D1%81%D0%BE-%D0%9F%D1%80%D0%B5%D0%BE%D0%B1%D1%80%D0%B0%D0%B6%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D0%BC%D0%BE%D0%BD%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%8B%D1%80%D1%8C_(%D0%AF%D1%80%D0%BE%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D0%BB%D1%8C)]
{{reflist}}
----
{{Commonscat|Spaso-Preobrazhensky Monastery (Yaroslavl)|Transfiguraasjekleaster, Jaroslavl}}
}}
[[Kategory:Jaroslavl]]
[[Kategory:Kleaster yn Ruslân]]
[[Kategory:Bouwurk yn Jaroslavl (oblast)]]
[[Kategory:Organisaasje oprjochte yn de 12e iuw]]
[[Kategory:Organisaasje mei ûnbekend jier fan oprjochting]]
[[Kategory:Organisaasje opheft yn 1918]]
[[Kategory:Bouwurk út de 12e iuw]]
[[Kategory:Bouwurk sloopt yn de 16e iuw]]
[[Kategory:Bouwurk út de 16e iuw]]
7zesdnp3btaq77brp4p4sbze9v1ojz9
1089869
1089868
2022-08-21T07:15:42Z
Minorax
33600
fix lint
wikitext
text/x-wiki
{{Ynfoboks bouwurk
| namme = Transfiguraasjekleaster
''Толгский монастырь''
| ôfbylding = Ансамль Спасо-Преображенского монастыря.jpg
| ôfbyldingsbreedte = 275px
| ôfbyldingstekst =
| lân = [[Ofbyld:Flag of Russia.svg|20px]] [[Ruslân]]
| bestjoerlike ienheid 1 = oblast
| namme bestjoerlike ienheid 1= [[Ofbyld:Flag of Yaroslavl Oblast.svg|20px]] Jaroslavl
| bestjoerlike ienheid 2 =
| namme bestjoerlike ienheid 2=
| bestjoerlike ienheid 3 =
| namme bestjoerlike ienheid 3=
| plak = [[Ofbyld:Flag of Yaroslavl.svg|20px]] [[Jaroslavl]]
| adres =
| koördinaten =
| type bouwurk = [[Kleaster]]
| keatling =
| boujier =
| sloopjier =
| arsjitekt =
| boustyl =
| oerbrêget =
| tunnelet ûnder =
| wei of spoar =
| hichte =
| lingte =
| oerflak =
| tal ferdjippings =
| kosten =
| webside =
}}
It '''Kleaster fan de Transfiguraasje fan de Hear''' (Спасо-Преображенский мужской монастырь; ek: Spaso-Preobrazjensky Kleaster) is in earder kleaster yn [[Jaroslavl]], [[Ruslân]]. It kleaster spile in wichtige rol yn de skiednis fan de stêd en op it grûngebiet fan it kleaster waard yn de 18e iuw it [[Igorliet]] ûntdutsen, in hichtepunt fan de midsiuwske Russyske literatuer. It kompleks leit oan de loftse kant fan de [[Kotorosl (rivier)|Kotorosl]], dêr't de rivier útmûnet op de [[Wolga]]. Tal fan prinsen, biskoppen, aartsbiskopen, metropoliten en foaroansteande ynwenners fan Jaroslavl fûnen binnen de muorren fan it kleaster in lêste rêstplak.
== Skiednis ==
[[File:Icon of Christ Pantocrator (Spaso-Preobrazhensky Monastery, Yaroslavl).jpg|thumb|200px|left|<div class="center">''Transfiguraasjekleaster, ikoan fan Kristus-Pantokrator] út de earste helte fan de 16e iuw''</div>]]
It kleaster spile as geastlik, kultureel en ekonomysk sintrum in wichtige rol yn de skiednis fan Jaroslavl en waard yn de 12e iuw op in strategysk plak by in trochgong oer de Kotorosl stifte, sa't it ûnderdiel útmeitsje koe fan it ferdigeningssysteem fan de stêd. Tusken 1216 en 1218 waard binnen de muorren fan it kleaster de earste tsjerklike skoalle yn it noardeastlike diel fan de Rûs' oprjochte. Tagelyk waard mei de bou fan in earste katedraal foar it kleaster útein set.
Yn it kleaster waarden de foarsten fan it prinsdom Jaroslavl begroeven en al yn de 13e iuw besiet it kleaster in omfangrike bibleteek mei manuskripten. Dielen fan it houten kleaster gyngen mei in grutte brân yn 1501 ferlern. De gebouwen waarden troch stiennen gebouwen ferfongen, dy't foar in part oant hjoeddedei bewarre bleaun binne. Derûnder heart de Transfiguraasjeskatedraal, dy't yn 1516 oplevere waard.
Yn it midden fan de 15e iuw wie it mei it selsstannige prinsdom dien en waard Jaroslavl in part fan it Grutfoarstendom Moskou. Foar Moskouse foarsten en letter ek de leden fan it tsarenhûs wie it kleaster in wichtich pylgerplak. Tsjin it ein fan de 16e iuw wie it kleaster troch jeften sa ryk woarn, dat it û.o. grutte gebieten om Jaroslavl, Kostroma en Moskou besiet.
Troch de nije stiennen ferdigeningsmuorre wist it kleaster yn de [[Tiid fan Ûnstjoer]] yn it begjin fan de 17e iuw in belis fan de Poalsk-Litouske troepen te wjerstean. De troch it belis skansearre ferdigeninswurken waarden yn de jierren 1621-1646 op 'e nij konstruearre en krigen foar in grut part it tsjintwurdige oansjen. Tsjin it ein fan de 17e iuw wiene de goed bewapene muorren 820 meter lang, 10.5 meter heech en 2.8 oant 3 meter dik.
[[File:Spassky Monastery (Yaroslavl) XVII.jpg|thumb|left|250px|<div class="center">''It kleaster yn de 17e iuw''</div>]]
It kleaster besiet in soad grûn oan de westlike kant fan de stêd lâns de wei nei [[Uglitsj]] en dêr ûntstiene tal fan doarpen dy't by it kleaster hearden. It joech it kleaster in soad macht, dat sa ek jimmeroan mear ynfloed op it sosjale en ekonomyske libben fan Jaroslavl krige. It liede ta mear en mear konkurrinsje fan de stêd mei de delsettings fan it kleaster en somtiden sels ta konflikten.
[[File:Святые ворота с церковью Введения Пресвятой Богородицы во Храм (1621) в Спасо-Преображенском монастыре.jpg|thumb|250px|<div class="center">''Poarte en Presintaasjetsjerke''</div>]]
Yn 1747 waard binen de muorren fan it kleaster in Slvaysk-Latynske Seminary iepene, dat yn 30 jier tiid 300 studinten foarme. Oant 1875 bleau it seminary binnen de muorren fan it kleaster. It ferhuze doe nei it plak dêr't tsjintwurdich de fakulteit fan de geografyske wittenskip stiet.
Mei it ferhûzjen fan de residinsje fan de metropolyt fan Jaroslavl fan Rostov nei it Transfiguraasjekleaster waard it kleastser it ûnderkommen fan de aartsbiskop fan Jaroslavl. Yn de bibleteek fan it kleaster waard yn de jierren 1790 in monumint fan de Russyske literatuer fûn: it 12e iuwske hânskrift fan it Igorliet. Yn de 19e iuw waarden noch inkelde bouwurken tafoege oan it kompleks en fûnen der noch restauraasjes of ferbouwings plak.
Nei de [[oktoberrevolúsje]] yn 1917 wie it dien mei de residinsje fan de metropolyt. It kleaster waard in museum en tidens it [[Sovjet-Uny|Sovjet-rezjym]] waard tusken 1918 en 1923 in restauraasje útfierd om de gefolgen fan de opstân fan Jaroslavl tsjin de [[bolsjewiken]] te ferhelpen. Letter fûn der noch in restauraasje yn 1957-1958 plak. It kompleks foarmet sûnt 2005 ûnderdiel út fan it [[UNESCO]]-wrâlderfskip fan de binnenstêd fan Jaroslavl.
== Tsjerken en gebouwen ==
* Katedraal fan de Transfiguraasje fan de Hear (1505-1516)
* Tsjerke fan de Wûnderwurkers Fjodr, David en Konstantyn (1825-1833)
* Ferrizenistsjerke (16e iuw)
* Hillige Poarte mei de Presintaasjetsjerke (datum bou ûnbekend)
* Klokketoer mei de Tsjerke fan de Ikoan fan de Mem Gods fan Pesjersk (16e iuw)
* Kapel fan Tryfon, biskop fan Rostov (1830)
Oare gebouwen fan it kompleks binne û.o.: de oan de Ferrizenistsjerke oanslutende [[refektoarium|refter]] (17e iuw), sellen fan de muontsen (17e iuw), it [[Seminarium|seminary]] (17e-19e iuw), de [[sakristy]] (1830) meardere poarten en tuorren út ferskate tiden en de muorren mei weargongen. Yn 2010 waard it monumint fan "De eed fan prins Pozjarsky" ûntbleate.
== Ofbylden ==
<gallery class=center widths="200px" heights="150px">
Собор Преображения Господня (1501-1516) в Спасо-Преображенском монастыре.jpg|''[[Katolikon]]''
Yaroslavl Spaso-Preobrazhensky Monastery Zvonnitsa the Church of Our Lady of Pechersk and the Church of Yaroslavl Miracle-Workers IMG 0820 1725.jpg|''Tsjerke fan de Wûnderwurkers fan Jaroslavl en klokketoer''
Зимой возле монастыря.jpg|''Muorren mei de Michaeltoer''
08-09-16 Jaroslawl Kreml.JPG|''Us Leaffroutoer''
Yar monk cells.JPG|''Sellen fan muontsen''
</gallery>
{{Boarnen|boarnefernijing=
Dizze side is alhiel of foar in part in oersetting fan de Russysktalige Wikipedyside; sjoch foar de bewurkingsskiednis: [https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%BF%D0%B0%D1%81%D0%BE-%D0%9F%D1%80%D0%B5%D0%BE%D0%B1%D1%80%D0%B0%D0%B6%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D0%BC%D0%BE%D0%BD%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%8B%D1%80%D1%8C_(%D0%AF%D1%80%D0%BE%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D0%BB%D1%8C)]
{{reflist}}
----
{{Commonscat|Spaso-Preobrazhensky Monastery (Yaroslavl)|Transfiguraasjekleaster, Jaroslavl}}
}}
[[Kategory:Jaroslavl]]
[[Kategory:Kleaster yn Ruslân]]
[[Kategory:Bouwurk yn Jaroslavl (oblast)]]
[[Kategory:Organisaasje oprjochte yn de 12e iuw]]
[[Kategory:Organisaasje mei ûnbekend jier fan oprjochting]]
[[Kategory:Organisaasje opheft yn 1918]]
[[Kategory:Bouwurk út de 12e iuw]]
[[Kategory:Bouwurk sloopt yn de 16e iuw]]
[[Kategory:Bouwurk út de 16e iuw]]
7ceztru2z7gigs6xen2j3hyn1bojhiw
Nederdútsk-grifformearde tsjerke (Franschhoek)
0
106897
1089872
995614
2022-08-21T07:16:58Z
Minorax
33600
fix lint
wikitext
text/x-wiki
{{Ynfoboks bouwurk
| namme = Nederdútsk-grifformearde tsjerke
''Groot Kerk''
| ôfbylding = NG kerk Franschhoek 2012.jpg
| ôfbyldingsbreedte = 300px
| ôfbyldingstekst =
| lân = [[File:Flag of South Africa.svg|20px]] [[Súd-Afrika]]
| bestjoerlike ienheid 1 =
| namme bestjoerlike ienheid 1=
| bestjoerlike ienheid 2 =
| namme bestjoerlike ienheid 2=
| bestjoerlike ienheid 3 =
| namme bestjoerlike ienheid 3=
| plak = Franschhoek
| adres =
| koördinaten =
| type bouwurk = [[Tsjerke]]
| keatling =
| boujier = Aldste diel: 1841-1847, útwreiding 1883
| sloopjier =
| arsjitekt =
| boustyl =
| oerbrêget =
| tunnelet ûnder =
| wei of spoar =
| hichte =
| lingte =
| oerflak =
| tal ferdjippings =
| kosten =
| webside = [http://newsite.ngkfranschhoek.co.za/wp/ ngkfranschhoek.co.za]
}}
De '''Nederdútsk-grifformearde tsjerke''' yn [[Franschhoek]] is in [[Nederlânske Herfoarme Tsjerke|herfoarme]] tsjerke yn [[Súd-Afrika]]. De gemeente waard yn 1847 stifte en wie de twaentritichste gemeente fan it tsjerkegenoatskip.
De namme fan it plak Franschhoek betinkt de komst fan [[Frankryk|Frânske]] [[hugenoaten]] nei de delling tusken de bergen. Ek hjoeddedei docht der noch in soad oan de hugenoaten werom tinken, lykas nammen, grêven en it Hugenoatenmonumint fan Franschhoek, dat yn april 1948 ûntbleate waard. De ynwenners fan it gebiet, dat ea ''Olifantshoek'' neamd waard, foarmen yn it earstoan in tsjerklike mienkskip mei Simondium en Drakenstein. Foar in skoft waard der yn Simondium sels earst noch troch dûmny Pierre Simond yn it [[Frânsk]] preke. Mei de tiid fermongen de hugenoaten harren mei de Nederlanners en mei de stifting fan in gemeente yn [[Paarl]] yn 1691 foel Franschhoek dêr ûnder.
[[File:Dutch Reformed Church, Franschhoek-005.jpg|thumb|left|250px|Ynterieur]]
Yn 1833 waard der in kapel yn Franschhoek boud en troch dûmny Van der Lingen út Paarl ynwijd. De ôfskieding ta in selsstannige gemeente fûn yn 1845 plak, nei't Pieter Nicolaas Ham út Amsterdam yn septimber 1844 as helpdûmny beroppen wie. It wie in drege tiid foar de gemeente. Der wie brek oan jild en in diel fan de gemeente koe mar min mei de dûmny oer wei. Ham waard û.o. beskuldige fan drankmisbrûk, hy wenne de gearkomsten fan de tsjerkerie net by en soe boppedat ek de gemeente somtiden ferlitten ha sûnder dêrfan kund te dwaan. Nei't de saak sels foar de synoade tsjinne, moast Ham syn ûntslach oanfreegje.
De tsjerke waard yn 1883 mei in noardlike en súdlike fleugel fergrutte en yn de jierren 1967-1968 restaurearre.
Tidens it amt fan dûmny Adriaan Jacobus van Wijk kocht de tsjerke yn 1923 in oargel oan. Ek yn Van Wijk's tiid waard it Nederlânsk yn de tsjerke as fiertaal ferfongen troch it [[Afrikaansk]]. De earste Afrikaansktalige notulen fan de tsjerkerie waarden yn jannewaris 1929 skreaun. Yn 1933 kamen de earste Afrikaansktalige [[Bibel]]s yn [[Kaapstêd]] oan en ek yn Franschhoek waard in Afrikaansktalige Bibel feestlik yn gebrûk nommen. Yn 1937 skafte de tsjerke it earste Afrikaansktalige psalmboek oan.
De tsjerke waard yn de jierren 1960 restaurearre. De ierdskodding op 29 september 1969 brocht op guon plakken grutte skea oan, mar tank oan de betonnen fersterkings oan it muorrewurk dy't mei de restauraasje oanbrocht wiene, stelde de skea oan de tsjerke net in soad foar. Yn 1972 waard de tsjerke in nasjonaal monumint.
== Ofbylden ==
<gallery class=center widths="200px" heights="200px">
Dutch Reformed Church, Franschhoek-011.jpg|Preekstoel
Dutch Reformed Church, Franschhoek-012.jpg|Oargel
Franschhoek Heritage Church.jpg|Klok
</gallery>
{{Boarnen|boarnefernijing=
Dizze side is alhiel of foar in part in oersetting fan de Afrikaansktalige Wikipedyside; sjoch foar de bewurkingsskiednis: [https://af.wikipedia.org/wiki/NG_gemeente_Franschhoek]
----
{{Commonscat|Dutch Reformed Church, Franschhoek|Nederdútske Grifformearde Tsjerke fan Franschhoek}}
}}
[[Kategory:Stellenbosch]]
[[Kategory:Tsjerkegebou yn Súd-Afrika]]
[[Kategory:Bouwurk út 1847]]
j0dxtsltbd23kc40ru09b70js94c5wv
Berjocht:Ynfoboks gemeente
10
119633
1089879
1053539
2022-08-21T07:22:07Z
Minorax
33600
fix lint
wikitext
text/x-wiki
{| class="toccolours vatop infobox" cellpadding="1" cellspacing="0" style="float:right;margin-left:0.5em; width:300px; border: 1px solid #999999; color: #000; background-color: #F8F8F8; font-size:85%"
! colspan="2" bgcolor="#B0C4DE" | <span style="font-size:150%;">{{{namme}}}</span>
|-
| colspan="2" align="center" width="300" bgcolor="#FFFFFF" | {{{ôfbyld}}}
|-
|- bgcolor="B0C4DE"
! flagge !! wapen
|-
! align="center" | {{{flagge}}} || {{{wapen}}}
|-
!colspan="2" align="center" bgcolor="B0C4DE" | lokaasje
|-
| colspan="2" align="center" width="300" bgcolor="#FFFFFF" | {{{lokaasje}}}
|-
!colspan="2" align="center" bgcolor="B0C4DE" | polityk
|-
|style="vertical-align:top"| '''lân''' || {{{lân}}}
|-
|style="vertical-align:top"| '''{{{bestjoerlike ienheid 1}}}''' || {{{namme bestjoerlike ienheid 1}}}
|-
{{#if: {{{bestjoerlike ienheid 2|}}} | {{!}} valign="top" {{!}} '''{{{bestjoerlike ienheid 2}}}''' {{!!}} {{{namme bestjoerlike ienheid 2}}} }}
|-
{{#if: {{{bestjoerlike ienheid 3|}}} | {{!}} valign="top" {{!}} '''{{{bestjoerlike ienheid 3}}}''' {{!!}} {{{namme bestjoerlike ienheid 3}}} }}
|-
{{#if: {{{boargemaster|}}} | {{!}} valign="top" {{!}} '''boargemaster''' {{!!}} {{{boargemaster}}} }}
|-
!colspan="2" align="center" bgcolor="B0C4DE" | sifers en geografy
|-
|style="vertical-align:top"| '''haadplak''' || {{{haadplak}}}
|-
{{#if: {{{grutste plak|}}} | {{!}} valign="top" {{!}} '''grutste plak''' {{!!}} {{{grutste plak}}} }}
|-
|style="vertical-align:top"| '''ynwennertal''' || {{{ynwennertal}}}
|-
{{#if: {{{befolkingstichtens|}}} | {{!}} valign="top" {{!}} '''befolkingstichtens''' {{!!}} {{{befolkingstichtens}}} }}
|-
{{#if: {{{oerflak|}}} | {{!}} valign="top" {{!}} '''oerflak''' {{!!}} {{{oerflak}}} }}
|-
{{#if: {{{wêrfan lân|}}} | {{!}} valign="top" {{!}} '''● wêrfan lân''' {{!!}} {{{wêrfan lân}}} }}
|-
{{#if: {{{wêrfan wetter|}}} | {{!}} valign="top" {{!}} '''● wêrfan wetter''' {{!!}} {{{wêrfan wetter}}} }}
|-
{{#if: {{{tal stêden|}}} | {{!}} valign="top" {{!}} '''tal stêden''' {{!!}} {{{tal stêden}}} }}
|-
{{#if: {{{tal doarpen|}}} | {{!}} valign="top" {{!}} '''tal doarpen''' {{!!}} {{{tal doarpen}}} }}
|-
{{#if: {{{ferkearsieren|}}} | {{!}} valign="top" {{!}} '''ferkearsieren''' {{!!}} {{{ferkearsieren}}} }}
|-
!colspan="2" align="center" bgcolor="B0C4DE" | skiednis
|-
|style="vertical-align:top"| '''oprjochte''' || {{{oprjochte}}}
|-
{{#if: {{{perioade 1|}}} | {{!}} valign="top" {{!}} '''{{{perioade 1}}}''' {{!!}} {{{namme perioade 1}}} }}
|-
{{#if: {{{perioade 2|}}} | {{!}} valign="top" {{!}} '''{{{perioade 2}}}''' {{!!}} {{{namme perioade 2}}} }}
|-
{{#if: {{{perioade 3|}}} | {{!}} valign="top" {{!}} '''{{{perioade 3}}}''' {{!!}} {{{namme perioade 3}}} }}
|-
{{#if: {{{perioade 4|}}} | {{!}} valign="top" {{!}} '''{{{perioade 4}}}''' {{!!}} {{{namme perioade 4}}} }}
|-
{{#if: {{{perioade 5|}}} | {{!}} valign="top" {{!}} '''{{{perioade 5}}}''' {{!!}} {{{namme perioade 5}}} }}
|-
{{#if: {{{opheft|}}} | {{!}} valign="top" {{!}} '''opheft''' {{!!}} {{{opheft}}} }}
|-
{{#if: {{{opgien yn|}}} | {{!}} valign="top" {{!}} '''opgien yn''' {{!!}} {{{opgien yn}}} }}
|-
{{#if: {{{no part fan|}}} | {{!}} valign="top" {{!}} '''no part fan''' {{!!}} {{{no part fan}}} }}
|-
!colspan="2" align="center" bgcolor="B0C4DE" | oar
|-
{{#if: {{{netnûmer|}}} | {{!}} valign="top" {{!}} '''netnûmer''' {{!!}} {{{netnûmer}}} }}
|-
{{#if: {{{postkoades|}}} | {{!}} valign="top" {{!}} '''postkoade''' {{!!}} {{{postkoades}}} }}
|-
{{#if: {{{tiidsône|}}} | {{!}} valign="top" {{!}} '''tiidsône''' {{!!}} {{{tiidsône}}} }}
|-
{{#if: {{{simmertiid|}}} | {{!}} valign="top" {{!}} '''simmertiid''' {{!!}} {{{simmertiid}}} }}
|-
{{#if: {{{webside|}}} | {{!}} valign="top" {{!}} '''webside''' {{!!}} {{{webside}}} }}
|}<noinclude>{{Sjablooninfo|1=
== Tapasse ==
Dizze ynfoboks kinsto sa oernimme op de side:
<pre>
{{Ynfoboks gemeente
| namme =
| ôfbyld =
| flagge =
| wapen =
| lokaasje =
| lân =
| bestjoerlike ienheid 1 =
| namme bestjoerlike ienheid 1=
| bestjoerlike ienheid 2 =
| namme bestjoerlike ienheid 2=
| bestjoerlike ienheid 3 =
| namme bestjoerlike ienheid 3=
| boargemaster =
| haadplak =
| grutste plak =
| ynwennertal =
| befolkingstichtens =
| oerflak =
| wêrfan lân =
| wêrfan wetter =
| tal stêden =
| tal doarpen =
| ferkearsieren =
| oprjochte =
| perioade 1 =
| namme perioade 1 =
| perioade 2 =
| namme perioade 2 =
| perioade 3 =
| namme perioade 3 =
| perioade 4 =
| namme perioade 4 =
| perioade 5 =
| namme perioade 5 =
| opheft =
| opgien yn =
| no part fan =
| netnûmer =
| postkoades =
| tiidsône =
| simmertiid =
| webside =
}}</pre>
}}
== Utlis ==
Hjirûnder in taljochting op de begripen dy't hjirboppe neamd binne.
*namme bestjoerlike ienheid 1 kin bygelyks de dielsteat of it lânsdiel wêze.
*namme bestjoerlike ienheid 2 kin bygelyks de provinsje wêze (in legere bestjoerlike ienheid as by 1).
*namme bestjoerlike ienheid 3 kin bygelyks de gemeente wêze (in legere bestjoerlike ienheid as by 2).
</noinclude>
k0rzsijw6n6eeukcict53dvti0yw8ik
Nikolo-Pesjnosjki kleaster
0
122908
1089873
1089110
2022-08-21T07:17:27Z
Minorax
33600
fix lint
wikitext
text/x-wiki
{{Ynfoboks bouwurk
| namme = Nikolo-Pesjnosjky kleaster
Николо-Пешношский монастырь
| ôfbylding = Пешнош с высоты.jpg
| ôfbyldingsbreedte = 280px
| ôfbyldingstekst = ''loftfoto fan it kompleks''
| lân = [[Ofbyld:Flag of Russia.svg|20px]] [[Ruslân]]
| bestjoerlike ienheid 1 =
| namme bestjoerlike ienheid 1=
| bestjoerlike ienheid 2 = Oblast
| namme bestjoerlike ienheid 2= [[Ofbyld:Flag of Moscow oblast.svg|20px]] [[Moskou (oblast)]]
| bestjoerlike ienheid 3 = Rajon
| namme bestjoerlike ienheid 3= Dmitrovski-rajon
| plak = Loegovoj
| adres =
| koördinaten = {{Koördinaten yn tekst|56_27_20_N_37_13_46_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|56° 27' N 37° 13' E}}
| type bouwurk = [[Kleaster]]
| keatling =
| boujier = Stifting 1391 <br> Hjoeddeiske gebouwen fan lettere tiid
| sloopjier =
| arsjitekt =
| boustyl =
| oerbrêget =
| tunnelet ûnder =
| wei of spoar =
| monumintale status = Monumint fan federaal belang
| monumintnûmer = [https://ru-monuments.toolforge.org/wikivoyage.php?id=5010070000 5010070000]
| hichte =
| lingte =
| oerflak =
| tal ferdjippings =
| kosten =
| webside = [http://www.peshnosha.ru/ Side fan it kleaster]
}}
It '''Nikolo-Pesjnosjki kleaster''' ([[Russysk]]: Николо-Пешношский монастырь) is in [[Russysk-Otterdokse Tsjerke|otterdoksk]] kleaster yn de delsetting Lûgovoj (Dmitrovski rajon) yn it noarden fan de [[Moskou (oblast)|oblast Moskou]] yn [[Ruslân]]. It is ien fan de âldste noch besteande kleasters yn de oblast en it waard yn 1361 stifte troch de hillige muonts Methodius († 1392), in learling fan [[Sergius fan Radonezj]].
== Skiednis ==
Methodius wie ien fan de earste learlingen fan de hillige Sergius fan Radonezj, dy't noch altiten as ien fan de meast fereare hilligen yn Ruslân fereare wurdt. Methodius hie keazen foar it paad fan in [[hearremyt]] en fûn foar himsels in plak om yn ôfsûndering te libjen, dêr't in rivierke yn de Jachroma útmûne op sa'n 25 werst fan [[Dmitrov]]. Sergius fan Radonezj kaam regelmjittich by syn learling op besite en al gau rekke krige de muonts yn de omkriten bekendheid. Oaren, dy't ek it monastike libben sochten, begûnen har yn de buert fan Methodius te fêstigjen en yn 1391 waard Methodius de [[hegumen]] fan it nije kleaster. Hy ferstoar twa jier letter yn 1393.
[[File:Nicolo-Peshnoshsky Monastery 03.jpg|thumb|left|250px|''Oersicht fan it kleaster yn de restauraasjetiid (2012)]]
Yn de 16e iuw waard it kleaster ryk en begûn it de houten gebouwen te ferfangen troch stiennen gebouwen. Lokale prinsen en ek tsaar [[Ivan IV fan Ruslân|Ivan IV]] begeunstigen it kleaster en droegen sa fierder by oan de ûntjouwing it kleaster. Yn 1584 waard it kleaster troffen troch in grutte brân, sa't de measten kleastergebouwen ôfbaarnden. Sânentweintich jier letter, yn de ûnrêstige tiid yn Ruslân, waard it kleaster op 'e nij troffen troch in ramp doe't, nettsjinsteande fûl ferset, [[Poalen|Poalske]] troepen it kleaster ynnamen en plonderen.
Doe't [[Peter de Grutte|Peter]] I yn 1700 in boattocht makke fan de [[Wolga]] nei [[Moskou]] en oer de rivieren de Doebna, de Sestra en de Jachroma sile brocht de tsaar ek in besite oan it kleaster. By dy gelegenheid klage de abt by de tsaar dat it lokale bestjoer en de boeren harren net in soad oanlutsen fan it kleaster, itjinge in ûnferwachts oardiel ta gefolch hie. Om it kleaster te beskermjen tsjin ûnrjocht liet Peter I it kleaster per dekreet ûnder de jurisdiksje fan it folle grutter en machtiger [[Trije-ienheid-Sergius Lavra|Trije-ienheid-kleaster]] falle. Der waard in nije, oer it grêf fan Methodius oan Sergius fan Radonezj wijde, tsjerke boud en it kleaster krige nije tuorren en in wei, mar it ferlies fan de selsstannigens hie benammen fan ôf 1750 it gefolch dat it kleaster stadichoan yn it neigean rekke. It tal bewenners sakke en yn 1761 wiene der noch mar seis muontsen yn it hiele kleaster. De [[sekularisaasje]] fan 1764 brocht de deastek en it kleaster waard sletten. Lykwols, noch gjin twa jier letter waard it kleaster tanksij it krewearjen fan in pear keaplju en de lânhear al wer iepene en it kleaster makke op 'e nij in grutte bloei troch.
In nije ramp foar it kleaster drige yn 1812, doe't de troepen fan [[Napoleon Bonaparte|Napoleon]] it kleaster aaklik tichteby kamen. It kleaster waard foar in part ûntromme en weardefolle saken waarden gaueftich yn feiligens brocht, mar de lokaasje fan it kleaster yn de moerassen soarge der foar dat de Frânsen it kleaster net benei doarsten te kommen en it mei rêst lieten.
== Nei de revolúsje ==
De grutste ramp yn de hiele skiednis fan it monastike libben fan it Nikolo-Pesjnosjki kleaster fûn plak yn de 20e iuw. Nei de [[Oktoberrevolúsje|revolúsje fan 1917]] waarden in tal kleastergebouwen oerdroegen oan it Skiedkundich Museum fan Dmitrov. Yn 1927 (of 1928) folge de opheffing fan it kleaster, de tsjerken waarden fersegele en de weardefolle saken yn beslach nommen en ferkocht. It kleaster mocht gjin museum bliuwe en de gebouwen kamen yn hannen fan in organisaasje foar beheinde minsken.
It kleaster hie ek in soad te lijen yn 1941, doe't der net fier fan it eardere kleaster fochten waard en de gebouwen troch besjittings en bombardeminten fierder skansearren.
Mar it slimst foar de arsjitektuer fan de gebouwen barde yn de jierren 1960, doe't it kompleks troch in psycho-neurologysk ynternaat oernommen waard. Al yn 1975 wiene der útstellen om it ynternaat wer te ferhûzjen nei in oar plak, mar it soe noch desinnia lang yn de kleastermuorren bliuwe. Yn de jierren 1960-1970 fûnen der ek foar it earst wer wat restauraasjes fan inkelde ferfallen gebouwen plak.
[[Ofbyld:Nicolo-Peshnoshsky Monastery 25.jpg|thumb|left|250px|''Fan lofts nei rjochts de katedraal, de Sergiustsjerke en de Epifanytsjerke ûnder restauraasje yn 2007'']]
== Revival fan it kleaster ==
Mei it werom jaan fan it kleaster oan de [[Russysk-Otterdokske Tsjerke]] sette in echte ''revival'' fan it kleaster útein. Yn 2007 waard troch de Hillige Synoade it beslút nommen om it kleaster wer te iepenjen. De Tsjerke begûn de gebouwen wer te renovearjen en op 17 juny 2008 waard de Sergius fan Radonezjtsjerke as earste konsekrearre.
Yn desimber 2013 wie de nijbou foar it ynternaat foltôge en ferliet it ynstitút lang om let it kleasterterrein. Nei de restauraasje waard op 24 augustus 2014 it hiele gebiet fan it kleastererrein mei in feestlike tsjinst wer yn gebrûk nommen. In grut tal gasten en pylgers wennen de plechtichheid by.
== Tsjerken ==
[[Ofbyld:Nicolo-Peshnoshsky Monastery 30.jpg|thumb|250px|''In tsjinst yn 2007 yn it ramt fan de weriepening fan it kleaster yn de noch net restaurearre Sergiustsjerke'']]
Op it terrein binne seis tsjerken <ref>[http://temples.ru/card.php?ID=608 Temples.ru]</ref>:
==== Katedraal fan de hillige Nikolaas ====
De Niklaaskatedraal waard tsjin it ein fan de 15e en it begjin fan de 16e iuw boud. Yn de jierren 1680 waard der in feranda om hinne boud en krige de tsjerke in dak mei fiif koepels. Yn de jierren 1920 waard de tsjerke sletten foar de earetsjinst; yn de jierren 1964-1965 folge in restauraasje fan de tsjerke yn de foarmen fan de 16e iuw. Yn de tiid doe't it ynternaat gebrûk makke fan it kleasterterrein waard de tsjerke brûkt as ytseal. Nei de weromjefte waard de tsjerke waard en yn 2011 op 'e nij ynwijd.
==== Sergiustsjerke ====
De Sergiustsjerke datearret fan 1732 en waard op it plak fan in foargonger oer it grêf fan de muonts Methodius boud. Oant de jierren 1980 tsjinne de tsjerke as stookromte.
==== Demetriustsjerke ====
De Tsjerke fan Demetrius is in ienkoepelich gebou yn [[Empirestyl]] en waard boud tusken 1811 en 1829. Yn de jierren 1920 waard de tsjerke sletten en brûkt foar húsfêsting. De tsjerke is restaurearre en op 8 augustus 2014 wer ynwijd.
==== Epifanytsjerke ====
De [[Trijekeningen|Epifany]]- of Trijekeningentsjerke stamt út it begjin fan de 16e iuw en is op de earste ferdjipping fan de achthoekige klokketoer ûnderbrocht. Yn de jierren 1960 waard de toer renovearre en yn 2007 fûn nochris in renovaasje plak en waard de tsjerke op 'e nij ynrjochte foar de earetsjinst.
==== Transfiguraasjetsjerke ====
Underdiel fan de westlike fersterking fan it kleaster foarmet de Transfiguraasjesjerke. De tsjerke is yn 1689 boppe de poarte boud. Yn de Sovjet-tiid waard de tsjerke bewenne, mar yn 2012 folge in restauraasje.
==== Presintaasjetsjerke ====
De Tsjerke fan de [[Presintaasje fan Jezus yn de Timpel|Presintaasje fan de Hear]] of Sretenskytsjerke stamt oarspronklik út de earste helte fan de 16e iuw, mar waard yn de jierren 1812-1815 op 'e nij opboud.
== Ofbylden ==
<gallery class="center" widths="175px" heights="175px">
Николо-Пешношский монастырь, Московская область, Солнечногорский рай, село Рогачево (посёлок Луговой).jpg|''Nikolaaskatedraal''
Кельи западные (Корпус келейный западный).jpg|''Demetriustsjerke (1811-1829)''
Корпус казначейский село Рогачево,посёлок Луговой.jpg|''Presintaasjetsjerke (1812-1815)''
Николо-Пешношский монастырь, Солнечногорский район.jpg|''Sergiustsjerke''
Николо-Пешношский монастырь, Московская область, Солнечногорск, село Рогачево , посёлок Луговой.jpg|''Kapel en Poartetsjerke''
</gallery>
{{boarnen|boarnefernijing=
Dizze side is alhiel of foar in part in oersetting fan de Russysktalige Wikipedyside; sjoch foar de bewurkingsskiednis: [[:ru:Николо-Пешношский монастырь]]
* {{ru}} [http://peshnosha.com/about/history/ Skiednis op de side fan it kleaster]
{{reflist}}
----
{{Commonscat|Nicolo-Peshnoshsky Monastery|Nikolo-Pesjnosjki kleaster}}
}}
[[Kategory:Kleaster yn Ruslân]]
[[Kategory:Bouwurk yn Moskou (oblast)]]
[[Kategory:Bouwurk út 1391]]
[[Kategory:Bouwurk sloopt yn 1584]]
[[Kategory:Bouwurk út 1584]]
[[Kategory:Organisaasje oprjochte yn 1391]]
[[Kategory:Organisaasje opheft yn 1927]]
[[Kategory:Organisaasje oprjochte yn 2007]]
q8h3rtjzy4l9r2taks32ktj3ab0ohgr
2022
0
123052
1089732
1089658
2022-08-20T15:13:45Z
FreyaSport
40716
/* Foarfallen */ IFKS 2022
wikitext
text/x-wiki
{{JiersideBoppe}}
{{Kalinders}}{{Kalinderjier}}
== Foarfallen ==
;jannewaris
*[[1 jannewaris|1]] - It [[Regional Comprehensive Economic Partnership]], de grutste [[frijhannel]]sône fan 'e wrâld, wurdt yn wurking steld. It gebiet omfiemet [[Austraalje (lân)|Austraalje]], [[Birma]], [[Brûnei]], de [[Filipinen]], [[Fjetnam]], [[Yndoneezje]], [[Japan]], [[Kambodja]], [[Maleizje]], [[Laos]], [[Nij-Seelân]], [[Sina]], [[Singapoer]], [[Súd-Koreä]] en [[Tailân]].
*[[2 jannewaris|2]] - Yn [[Kazachstan]] brekke [[protesten yn Kazachstan (2022)|grutskalige protesten]] út tsjin it [[regear]] fan [[diktator]] [[Kassym-Jomart Tokajev]]. Dy binne yn 't earstoan rjochte tsjin 'e ferheging fan 'e [[benzine]]prizen, mar kantsje har de folgjende dagen almar mear oan tsjin 'e [[korrupsje]] fan 'e hearskjende [[elite]].
*[[6 jannewaris|6]] - Yn [[Kazachstan]] wurde [[protesten yn Kazachstan (2022)|de protesten]] troch de autoriteiten mei grouwélich [[geweld]] de kop yn drukt. Guon oare leden fan 'e [[Kollektive Feilichheidsferdrachsorganisaasje]], wêrûnder [[Ruslân]] en [[Wyt-Ruslân]], stjoere op fersyk fan [[presidint]] [[Kassym-Jomart Tokajev]] helptroepen.
*[[7 jannewaris|7]] - Der hawwe no wrâldwiid 300 miljoen gefallen fan [[COVID-19]] west.
*[[10 jannewaris|10]] - Foar it earst wurdt der mei súkses in [[baarch|bargehert]] yn in [[minske]] [[orgaantransplantaazje|transplantearre]].
*10 - Yn [[Nederlân]] wurdt nei in [[kabinetsformaasje|formaasje]] fan 299 [[dagen]] (de langste ea) it [[Kabinet-Rutte IV]] ynstallearre.
*[[15 jannewaris|15]] - In [[útbarsting fan de Hunga Tonga (2022)|grutte útbarsting]] fan 'e ûnderseeske [[fulkaan]] de [[Hunga Tonga]], yn [[Tonga]], soarget foar [[tsûnamy]]warskôgings yn it hiele gebiet fan 'e [[Stille Oseaan]]. De skea falt ta, behalven yn [[Perû]], dêr't de weagen [[oaljeramp yn Perû (2022)|in oaljeramp]] feroarsaakje. De útbarsting easket yn Tonga 5 [[minske]]libbens en oerdekt it lân mei in tsjûke laach [[gif]]tige [[fulkanyske jiske]], wat foar swierrichheden op it mêd fan [[drinkwetter]]foarsjenning liedt.
*[[20 jannewaris|20]] - It [[Nederlân]]ske [[online]] [[konsuminteprogramma]] ''[[BOOS (websearje)|BOOS]]'' publisearret in [[fideo]] wêryn't ferskate meiwurkers fan 'e [[tillefyzjeprogramma|tillefyzje]][[talintejacht]]en ''[[The Voice of Holland]]'' en ''[[The Voice Kids (Nederlân)|The Voice Kids]]'', ûnder wa [[orkest]]lieder [[Jeroen Rietbergen]] en [[sjuery (kompetysje)|sjuerylid]] [[Ali B]], beskuldige wurde fan [[seksueel oer de grins geand gedrach]], wat ta it stopsetten fan 'e programma's en in grut trelit yn 'e [[media]] liedt.
*[[21 jannewaris|21]] - By [[bombardemint op de finzenis yn Saäda|in bombardemint]] troch [[Saûdy-Araabje]] fan 'e [[Jemen]]ityske [[stêd]] [[Saäda]], yn it ramt fan 'e oangeande [[Twadde Jemenityske Boargeroarloch]], wurdt de pleatslike [[finzenis]] rekke ynstee fan posysjes fan 'e [[Hûty]]rebellen. Der komme teminsten 70 [[finzen]]n om.
*[[23 jannewaris|23]] - By [[steatsgreep yn Boerkina Faso (2022)|in steatsgreep]] yn [[Boerkina Faso]] wurdt [[presidint]] [[Roch Marc Christian Kaboré]] troch it [[kriichsmacht|leger]] ôfset.
* 23 - De [[tropyske stoarm]] [[Tropyske stoarm Ana (2022)|Ana]] slacht ta yn it [[easten]] fan [[Súdlik Afrika]] en easket 115 [[libben]]s yn [[Madagaskar]], [[Malawy]] en [[Mozambyk]].
*[[28 jannewaris|28]] - It tal [[faksinaasje]]s tsjin it [[COVID-19]]-[[firus (biology)|firus]] dat wrâldwiid dien is, passearret de 10 miljard.
;febrewaris
*[[1 febrewaris|1]] - [[Denemark]] heft alle beheinende maatregels yn it ramt fan 'e [[koroanafiruspandemy (2019-2020)|koroanafiruspandemy]] op.
*1 - [[Eastenryk]] wurdt it earste lân dêr't [[faksinaasje]] tsjin it [[COVID-19]]-[[firus (biology)|firus]] no ferplichte is.
*[[3 febrewaris|3]] - By in [[militêre operaasje]] fan [[kommando's]] fan it [[Amerikaanske Leger]] yn it noardwesten fan [[Syrje]] komt de lieder fan 'e saneamde [[Islamityske Steat yn Irak en Syrje]], [[Abû Ibrahim al-Hasjimi al-Koerasji]], om as er himsels [[ûntploffing|opblaasd]] om syn [[finzen]]name tsjin te kearen.
*3 - [[Yndia]] wurdt it trêde lân op 'e wrâld nei de [[Feriene Steaten]] en [[Brazylje]] dêr't no mear as 500.000 [[minsken]] [[ferstoarn]] binne oan [[COVID-19]].
*[[4 febrewaris|4]]-[[20 febrewaris|20]] - Yn 'e [[Sina|Sineeske]] [[haadstêd]] [[Peking]] wurde de [[Olympyske Winterspullen 2022]] holden.
*[[5 febrewaris|5]] - It tal [[stjergefal]]len yn 'e [[Feriene Steaten]], feroarsake troch de [[koroanafiruspandemy (2019-2020)|koroanafiruspandemy]], passearret de 900.000.
*[[8 febrewaris|8]] - Der hawwe no wrâldwiid 400 miljoen gefallen fan [[COVID-19]] west.
*[[15 febrewaris|15]] - De [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[prins]] [[Andrew, hartoch fan York|Andrew]] treft in [[skikking]] mei [[Virginia Giuffre]], de [[Feriene Steaten|Amerikaanse]] dy't him beskuldiget fan [[seksueel misbrûk]] by syn besiken oan 'e [[filla]] fan [[miljonêr]] en [[sedemisdriuw|sededelinkwint]] [[Jeffrey Epstein]].
*[[17 febrewaris|17]]-[[21 febrewaris|21]] - Yn fiif [[dagen]] tiid wurde [[Nederlân]] en de rest fan [[Noardwest-Jeropa]] troffen troch trije swiere [[stoarm]]en: [[Stoarm Dudley|Dudley]], [[Stoarm Eunice|Eunice]] en [[Stoarm Franklin|Franklin]]. Dêrby falle teminsten 14 [[dea]]den.
*[[21 febrewaris|21]] - De [[Ruslân|Russyske]] [[presidint]] [[Vladimir Pûtin]] erkent de ûnôfhinklikheid fan 'e selsútroppen [[republiken]] [[Folkrepublyk Donjetsk|Donjetsk]] en [[Folkrepublyk Lûhansk|Lûhansk]], de gebieten yn it easten fan 'e [[Oekraïne]] dy't yn 'e hannen binne fan [[etnysk]] [[Russen|Russyske]] [[rebel]]len.
*[[22 febrewaris|22]] - De [[Dútslân|Dútske]] [[bûnskânselier]] [[Olaf Scholz]] leit it goedkarringsproses stil fan [[Nord Stream 2]], in nije [[ierdgas]]piiplieding fan [[Ruslân]] troch de [[Eastsee]] nei Dútslân. Dêrtroch kin dy, hoewol foltôge, foarearst net yn gebrûk nommen wurde. Dit is ien fan 'e [[sanksje]]s tsjin Ruslân fanwegen it erkennen fan 'e rebellerepublykjes yn it easten fan 'e [[Oekraïne]]. Oare sanksjes fan û.o. de [[Jeropeeske Uny]], de [[Feriene Steaten]], it [[Feriene Keninkryk]], [[Japan]], [[Kanada]] en [[Austraalje (lân)|Austraalje]] treffe Russyske [[bank (finansjele ynstelling)|banken]] en teffens [[oligarch|oligargen]] yn it freonefermidden fan [[presidint]] [[Vladimir Pûtin]].
*[[24 febrewaris|24]] - [[Ruslân]] fiert [[Russyske ynfal yn de Oekraïne (2022)|in grutskalige militêre ynfal]] yn 'e [[Oekraïne]] út. Dêrmei giet de [[Russysk-Oekraynske Oarloch]], dat sûnt [[2014]] in konflikt mei lege yntinsiteit is, in folslein nije faze yn. [[Westerske wrâld|Westerske lannen]] kundigje ekstreme sanksjes tsjin Ruslân oan.
*[[25 febrewaris|25]] - Yn it easten fan 'e [[Oekraïne]] begjint [[Belis fan Mariûpol|it belis]] fan 'e stêd [[Mariûpol]] troch [[Ruslân|Russyske]] [[troepen]].
*[[26 febrewaris|26]] - [[Dútslân]], dat sûnt de [[Twadde Wrâldoarloch]] gjin [[wapen]]s levere hat oan lannen dy't yn [[oarloch]] binne, makket in ommeswaai en beslút ta it leverjen fan wapens oan 'e [[Oekraïne]]. De [[Feriene Steaten]] en de [[Jeropeeske Uny]] komme ta oerienstimming om beskate [[Ruslân|Russyske]] [[bank (finansjele ynstelling)|banken]] út te sluten fan it ynternasjonaal betellingsferkear by wize fan [[sanksje]] foar de [[Russyske ynvaazje fan de Oekraïne (2022)|Russyske ynvaazje fan 'e Oekraïne]].
*[[27 febrewaris|27]] - Yn [[Wyt-Ruslân]] wurdt in [[referindum]] holden wêrby't de [[befolking]] ynstimd hawwe soe mei it opheffen fan 'e net-[[atoombom|nukleêre]] status fan it lân en ek mei de permaninte stasjonearring fan [[Ruslân|Russyske]] troepen yn it lân. Mei't Wyt-Ruslân in [[diktatuer]] is dêr't gjin frije en earlike [[ferkiezing]]s besteane, is ûndúdlik wat de wiere útslach fan it referindum is.
*[[28 febrewaris|28]] - Yn in ienriedigens mei de rest fan 'e [[Westerske wrâld]] dêr't gjin presedint foar bestiet, kundigje ek [[Switserlân]], [[Monako]] en [[Singapoer]] sanksjes ôf tsjin [[Ruslân]] omreden fan 'e [[Russyske ynfal yn de Oekraïne (2022)|Russyske ynfal yn 'e Oekraïne]].
;maart
*[[2 maart|2]] - Neffens de [[Feriene Naasjes]] binne al 2 miljoen [[flechtling]]en de [[oarloch]] yn 'e [[Oekraïne]] ûntflechte troch de grinzen fan buorlannen oer te gean.
*[[3 maart|3]] - Yn it suden fan 'e [[Oekraïne]] falt de stêd [[Cherson]] yn [[Ruslân|Russyske]] hannen. Ek de [[Kearnsintrale Zaporizja]] wurdt troch de Russen ferovere, wêrby't se de gebouwen fan 'e sintrale mei [[artillery]] besjitte. De [[domdrystens]] fan dat dwaan wurdt wrâldwiid skande fan sprutsen.
*[[4 maart|4]] - Yn [[Ruslân]] wurdt in nije [[wet]] oannommen, dy't 15 jier [[finzenisstraf]] set op it fersprieden fan "[[nepnijs]]" oer de "[[Russyske ynfal yn de Oekraïne (2022)|spesjale militêre operaasje]]" yn 'e [[Oekraïne]]. In protte bûtenlânske [[media]]-[[organisaasje]]s, wêrûnder [[CNN]] en de [[BBC]], beëinigje har wurk yn it lân.
*[[4 maart|4]]-[[13 maart|13]] - Yn 'e [[Sina|Sineeske]] [[haadstêd]] [[Peking]] wurde de [[Paralympyske Winterspullen 2022]] holden. [[Ruslân]] en syn bûnsgenoat [[Wyt-Ruslân]] wurde omreden fan harren ferantwurdlikens foar de [[Russyske ynfal yn de Oekraïne (2022)|ynfal yn 'e Oekraïne]] útsletten fan dielname.
*[[8 maart|8]] - [[Ierdoaljemaatskippij]] [[Shell]], [[restaurant]]keatling [[McDonald's]], [[frisdrinken]]produsint [[Coca-Cola]] en [[kofjehûs]]keatling [[Starbucks]] lûke har omreden fan 'e [[Russyske ynfal yn de Oekraïne (2022)|Russyske ynfal yn 'e Oekraïne]] werom út [[Ruslân]].
*[[10 maart|10]] - [[Sily]] fiert it [[homohoulik]] yn.
*[[16 maart|16]] - By de [[Nederlânske gemeenteriedsferkiezings (2022)|gemeenteriedsferkiezings]] yn [[Nederlân]] binne benammen de lokale [[politike partij]]en de grutte winners.
*[[24 maart|24]] - De [[NATO]] makket bekend dat der 40.000 man gefjochtstroepen ekstra stasjonearre wurde sille oan 'e eastflank fan it bûngenoatskip, yn [[Slowakije]], [[Hongarije]], [[Roemeenje]] en [[Bulgarije]], yn ferbân mei de nije bedriging dy't [[Ruslân]] ynhâldt sûnt de [[Russyske ynfal yn de Oekraïne (2022)|ynfal yn 'e Oekraïne]].
*[[25 maart|25]] - It [[regear]] fan [[Ruslân]] makket bekend dat "de earste faze" fan 'e [[Russyske ynfal yn de Oekraïne (2022)|Russyske ynfal yn 'e Oekraïne]] foltôge is, en dat de striid fan no ôf oan benammen taspitst wurde sil op 'e eastlike [[Donbas]]-regio.
*[[29 maart|29]] - It regear fan [[Ruslân]] kundiget oan dat yn it ramt fan 'e [[Russyske ynfal yn de Oekraïne (2022)|Russyske ynfal yn 'e Oekraïne]] de [[oarloch]]shannelings om 'e [[Oekraïne|Oekraynske]] haadstêd [[Kiëv]] hinne "struktureel werombrocht" wurde sille. [[Westerske wrâld|Westerske]] analisten hâlde it derop dat by de Russyske lieding it besef trochkringt dat it mei de hjoeddeistige steat fan it [[Russyske Leger]] net mooglik is om Kiëv yn te nimmen.
;april
*[[3 april|3]] - Nei de weromlûking fan [[Ruslân|Russyske]] [[troepen]] út [[Bûtsja]], in westlike [[foarstêd]] fan 'e [[Oekraïne|Oekraynske]] haadstêd [[Kiëv]], komt oan it ljocht dat dêr 300 oant 400 [[boarger]]s troch it [[Russyske Leger]] [[fermoarde]] binne by it saneamde [[Bloedbad fan Bûtsja]]. Dat wurdt rûnom oanmurken foar in [[oarlochsmisdie]]. Yn 'e [[Westerske wrâld]] wurdt skokt reägearre en oproppen ta noch strangere sanksjes tsjin Ruslân.
*[[7 april|7]] - De [[Algemiene Gearkomste fan 'e Feriene Naasjes]] stimt mei 93 tsjin 24 lidsteaten om [[Ruslân]] út 'e [[Minskerjochteried fan 'e Feriene Naasjes]] te setten. 58 lannen ûnthâlde har fan stimming.
*[[8 april|8]] - [[Ruslân]] kriget rûnom [[krityk]] as it [[bombardemint fan it treinstasjon fan Kramatorsk|in bombardemint]] útfierd op it [[treinstasjon]] fan 'e [[Oekraïne|Oekraynske]] stêd [[Kramatorsk]]. By de oanfal komme 59 [[boarger]]s om dy't de krite besochten te ûntflechtsjen en reitsje 109 oaren [[ferwûne]].
*[[9 april|9]] - De [[Pakistan|Pakistaanske]] [[premier]] [[Imran Khan]] moat ôftrede nei't er yn 'e [[Nasjonale Assimblee (Pakistan)|Nasjonale Assimblee]] in [[moasje fan wantrouwen]] ferlern hat. Hy wurdt twa dagen letter opfolge troch [[opposysje (polityk)|opposysjelieder]] [[Shehbaz Sharif]].
*[[13 april|13]] - Der hawwe no wrâldwiid 500 miljoen gefallen fan [[COVID-19]] west.
*[[14 april|14]] - By in [[Oekraïne|Oekraynske]] raketoanfal wurdt de ''[[Moskva (skip út 1979)|Moskva]]'', it [[flaggeskip]] fan 'e [[Ruslân|Russyske]] [[Swarte-Seefloat]], ta [[sinken]] brocht.
*[[24 april|24]] - By de twadde omgong fan 'e [[Frânske presidintsferkiezings (2022)|Frânske presidintsferkiezings]] ferslacht de sittende [[sintrisme|sintristyske]] [[presidint]] [[Emmanuel Macron]] syn [[ekstreem-rjochts]]e útdaachster [[Marine Le Pen]].
*[[25 april|25]] - [[Miljardêr]] [[Elon Musk]], wrâlds [[rykdom|rykste]] man, skaft foar [[$]]44 miljard it [[sosjale media|sosjaal medium]] [[Twitter]] oan.
*[[27 april|27]] - [[Ruslân]] set de levering fan [[ierdgas]] oan [[Poalen]] en [[Bulgarije]] stil as dy lannen wegerje te beteljen yn [[Russyske roebel|roebels]]. (Yn it [[kontrakt]] is fêstlein dat se yn [[Amerikaanske dollar|dollars]] of [[euro's]] betelje meie, mar troch de ynternasjonale [[boycot]] fan Ruslân yn it ramt fan 'e [[Russyske ynfal yn de Oekraïne (2022)|Russyske ynfal yn 'e Oekraïne]] kin Ruslân net by tegoeden yn bûtenlânske [[faluta]].)
*27 - De [[bitcoin]] wurdt in offisjele [[muntienheid]] fan 'e [[Sintraalafrikaanske Republyk]].
;maaie
*[[2 maaie|2]] - [[Ruslân]] kundiget oan dat it him, omreden fan 'e ynternasjonale [[sanksje]]s dy't tsjin it lân ôfkundige binne yn it ramt fan 'e [[Russyske ynfal yn de Oekraïne (2022)|Russyske ynfal yn 'e Oekraïne]], binnen twa jier weromlûke sil út 'e gearwurking oangeande [[romtefeart]] op it mêd fan it [[Ynternasjonaal Romtestasjon ISS]].
*[[6 maaie|6]] - De [[Omgong fan Itaalje]] 2022 start yn [[Bûdapest]] [[Hongarije]].
*[[9 maaie|9]] - [[Premier]] [[Mahinda Rajapaksa]] fan [[Sry Lanka]] treedt ôf nei [[protesten yn Sry Lanka (2022)|oanhâldende en fûleinige protesten]] tsjin 'e [[ekonomyske krisis yn Sry Lanka (2022)|ekonomyske krisis yn it lân]].
*9 - By [[Filipynske presidintsferkiezings (2022)|presidintsferkiezings]] yn 'e [[Filipinen]] wurdt [[Ferdinand Marcos jr.]], better bekend ûnder syn [[bynamme]] "Bongbong", keazen ta de nije [[presidint]]. Hy is de [[soan]] fan [[Ferdinand Marcos]], dy't yn 'e [[1970-er jierren|1970-er]] en [[1980-er jierren]] as [[diktator]] yn skrikbewâld fierde yn it lân.
*[[11 maaie|11]] - By de [[stêd]] [[Djenin]], yn it [[Westjordaanlân]], wurdt de [[Palestina|Palestynske]] [[ferslachjouster]] foar [[Al-Jazeera]] [[Sjiriin Abû Akleh]] [[dea]]sketten as se ferslach docht fan botsings tusken Palestynske [[demonstraasje (protest)|demonstranten]] en [[Israel]]yske [[soldaten]]. Ut ferklearrings fan [[tsjûge (strafrjocht)|eachtsjûgen]] en ûndersyk troch ferskate [[media]], wêrûnder Al-Jazeera en [[CNN]], docht bliken dat it giet om in opsetlike [[moard]] troch in Israelyske [[skerpskutter]].
*[[12 maaie|12]] - [[Sagittarius A*]], in supermassyf [[swart gat]] yn it sintrum fan 'e [[Molkewei]], wurdt troch [[astronomen]] foar it earst direkt yn byld brocht.
*12 - Yn 'e [[Feriene Steaten]] binne no mear as 1 miljoen [[minsken]] [[ferstoarn]] oan [[COVID-19]].
*[[13 maaie|13]] - It frachtskip de ''Ilse-Marie'' út [[Warten]] fart de [[Ljouwert (stêd)|Ljouwerter]] wenwyk [[Suderbuorren (wyk)|Suderbuorren]] yn as de [[skipper (gesachfierder)|skipper]] net goed wurden is, en fernielt dêrby ferskate [[oanlissteger]]s en [[boat]]sjes.
*[[14 maaie|14]] - [[Oekraïne|Oekraynske]] troepen ferdriuwe de [[Ruslân|Russyske]] ynfallers út 'e omkriten fan 'e op ien nei grutste stêd fan 'e Oekraïne, [[Charkiv]], en winne sa de [[Slach om Charkiv (2022)|Slach om Charkiv]].
*[[15 maaie|15]] - [[Paus]] [[Fransiskus (paus)|Fransiskus]] ferklearret [[Titus Brandsma]] [[hillichferklearring|hillich]].
*[[16 maaie|16]] - De lêste ferdigeners fan 'e [[Oekraïne|Oekraynske]] stêd [[Mariûpol]], oan 'e [[kust]] fan 'e [[See fan Azov]], [[oerjefte|jouwe har oer]] oan 'e [[Ruslân|Russyske]] ynfallers. Dêrmei komt der nei 82 [[dagen]] in ein oan 'e [[Slach om Mariûpol (2022)|Slach om Mariûpol]].
*[[18 maaie|18]] - [[Finlân]] en [[Sweden]] freegje it lidmaatskip fan 'e [[NATO]] oan, mei't se benaud wurden binne fan 'e agresje fan [[Ruslân]] tsjin 'e [[Oekraïne]].
*[[20 maaie|20]] - De [[Wrâldsûnensorganisaasje]] (WHO) hâldt in [[gearkomste|needgearkomste]] oer it opdûken fan gefallen fan 'e [[apepokken]] yn in tsienmannich [[lannen]] bûten it natuerlike [[ferspriedingsgebiet]] yn [[Sintraal-Afrika]] en [[West-Afrika]].
*[[21 maaie|21]] - By [[Australyske ferkiezings (2022)|federale ferkiezings]] yn [[Austraalje (lân)|Austraalje]] ferslacht de [[sosjalist]]yske [[Laborpartij (Austraalje)|Laborpartij]] fan [[Anthony Albanese]] de [[Liberale Partij fan Austraalje|Liberaal]]-[[Nasjonale Partij fan Austraalje|Nasjonale]] [[koälysje]] fan sittend [[premier]] [[Scott Morrison]]. De [[elektoraat|kiezers]] binne benammen ûntefreden oer it fierhinne negearjen troch Morrison-en-dy fan it [[klimaatferoaring]]sfraachstik.
*[[24 maaie|24]] - By [[skoallesjitpartij yn Uvalde|in sjitpartij]] yn in [[legere skoalle]] yn [[Uvalde (Teksas)|Uvalde]], yn 'e [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[Amerikaanske steaten|steat]] [[Teksas]], rjochtet in mei [[mitrailleur]]s bewapene [[sljochtsinnigens|geastlik steurde]] 18-jierrige [[jonge]] in [[bloedbad]] oan. Der komme 19 [[bern (persoan)|bern]] en 2 [[learkrêft]]en om. De dieder, dy't foartiid ek syn eigen [[beppe]] besocht hat te fermoardzjen, wurdt troch de [[plysje]] deasketten.
;juny
* [[2 juny|2]] - Yn it [[Feriene Keninkryk]] begjint it saneamde [[Patina Jubileum fan Elizabeth II|Platina Jubileum]], wêrby't fiert wurdt dat [[keninginne]] [[Elizabeth II fan it Feriene Keninkryk|Elizabeth II]] 70 jier op 'e troan sit.
* [[5 juny|5]] - By [[Tsjerke-oanfal yn Owo|in bomoanslach en besjitting]] fan in [[tsjerke]] yn [[Owo]], yn [[Nigearia]], komme mear as 50 [[minske]]n om en reitsje nochris 60 oaren [[ferwûne]]. De [[oanslach (misdriuw)|oanslach]] wurdt opeaske troch [[Islamityske Steat yn West-Afrika]].
* [[6 juny|6]] - De 88ste [[Alvestêdetocht op de Fyts]] giet de boeken yn as ien fan de swierste âlvestêdetochten ea fanwegen it minne [[waar]] ([[rein (delslach)|rein]] en hurde [[wyn (waar)|wyn]]).
*6 - Foar it earst yn 125-jier moat de [[Bûnspartij foar Senioaren]] healwei de twadde omgong beëinige wurden fanwegen it minne [[waar]].
* [[9 juny|9]] - [[Tailân]] dekriminalisearret it rekreätyf gebrûk fan [[kannabis]] en [[himp]].
* [[14 juny|14]] - It [[regear]] fan it eilânsteatsje [[Kiribaty]], yn 'e [[Stille Súdsee]], ropt de [[needtastân]] út omreden fan slimme en oanhâldende [[drûchte]].
* [[19 juny|19]] - By de twadde omgong fan 'e [[Frânske parlemintsferkiezings (2022)|Frânske parlemintsferkiezings]] behellet de [[Ensemble Citoyens|Ensemble]]-[[koälysje]], fan [[presidint]] [[Emmanuel Macron]], de oerwinning mei 245 fan 577 sitten yn 'e [[Nasjonale Assimblee (Frankryk)|Nasjonale Assimblee]]. Ensemble ferliest lykwols de absolute mearderheid.
* 19 - By de [[Kolombiaanske presidintsferkiezings (2022)|presidintsferkiezings]] yn [[Kolombia]] wurdt foar it earst yn 'e [[Kolombiaanske skiednis|skiednis fan it lân]] in [[links (polityk)|linkse]] kandidaat, de eardere [[guerrilja]]strider [[Gustavo Petro]], ta it heechste [[amt (funksje)|amt]] keazen.
* [[22 juny|22]] - It easten fan [[Afganistan]] wurdt troffen troch [[ierdbeving yn Afganistan (juny 2022)|in ierdbeving]] mei in krêft fan 5,9 op 'e [[skaal fan Richter]]. Dêrby komme teminsten 1.500 [[minske]]n yn Afganistan om en 43 yn it oanbuorjende [[Pakistan]].
* [[24 juny|24]] - Yn 'e [[Russysk-Oekraynske Oarloch]] falt de stêd [[Sevjerodonjetsk]] yn [[Ruslân|Russyske]] hannen.
* 24 - It [[Amerikaansk Heechgerjochtshôf]], dat in [[konservative]] mearderheid hat sûnt [[presidint]] [[Donald Trump]] der trije aartskonservative [[rjochter]]s yn beneamde, smyt in eardere [[fûnis|útspraak]] yn 'e [[rjochtsaak]] ''[[Roe v. Wade]]'' út [[1973]] om en heft dêrmei it algemien rjocht op [[abortus]] yn 'e [[Feriene Steaten]] op.
* [[28 juny|28]]-[[30 juny|30]] - Op in top yn [[Madrid]] akseptearret de [[NATO]] it fersyk om lidmaatskip troch [[Sweden]] en [[Finlân]], nei't [[presidint]] [[Recep Tayyip Erdoğan]] fan [[Turkije]] syn ferset dêrtsjin opjûn hat.
;july
*[[1 july|1]] - [[Switserlân]] fiert it [[homohoulik]] yn.
*1 - De [[Omgong fan Frankryk]] 2022 start yn [[Keappenhaven]] [[Denemark]].
*[[3 july|3]] - In geastlik siike man sjit yn in winkelsintrum yn 'e [[Denemark|Deenske]] haadstêd [[Keappenhaven]] trije minsken dea, en en der reitsje meardere minsken ferwûne.
*[[7 july|7]] - [[Boris Johnson]] treedt ôf as lieder fan de [[Konservative Partij (Feriene Keninkryk)|Konservative Partij]], mar is fan doel [[premier]] fan it [[Feriene Keninkryk]] te bliuwen oant in nije lieder keazen is.<ref>[https://nos.nl/artikel/2435695-premier-johnson-kondigt-vertrek-aan-wil-aanblijven-tot-er-een-opvolger-is {{nl}} NOS, 7-7-2022, Premier Johnson kondigt vertrek aan, wil aanblijven tot er een opvolger is]</ref>
* [[8 july|8]] - De [[Japan]]ske âld-[[premier]] [[Shinzo Abe]] wurdt delsketten by in [[taspraak|ferkiezingstaspraak]] yn [[Nara]] en beswykt oan syn [[ferwûning]]en.
* [[9 july|9]] - [[Presidint]] [[Gotabaya Rajapaksa]] en [[premier]] [[Ranil Wickremesinghe]] fan [[Sry Lanka]] stimme dermei yn om ôf te treden as gefolch fan 'e [[protesten yn Sry Lanka (2022)|grutskalige en oanhâldende protesten]] tsjin 'e [[ekonomy]]ske krisis yn it lân.
* [[18 july|18]] - Yn [[Yndia]] wurdt [[Droupadi Murmu]] keazen ta [[presidint]]e; hja is de earste [[frou]] út in lânseigen [[etnysk]]e [[minderheid]] (de [[Santal (folk)|Santal]]) dy't dat [[amt (funksje)|amt]] beklaait, en teffens de jongste persoan oant no ta.
* [[23 july|23]] - De [[Wrâldsûnensorganisaasje]] (WHO) ropt de útbraak fan 'e [[apepokken]] út ta in "needgefal fan ynternasjonale soarch op it mêd fan 'e publike sûnens". Der binne no mear as 17.000 gefallen fan 'e [[sykte]] registrearre yn 75 [[lannen en territoaria]].
* [[24 july|24]] - De [[Denemark|Deenske]] [[hurdfytser]] [[Jonas Vingegaard]] wint de [[Omgong fan Frankryk]] 2022
* 24 - De fernijde [[Omgong fan Frankryk foar froulju]] set útein yn [[Parys]].
* [[30 july|30]] - Nei twa jier sûnder [[skûtsjesilen]] giet it [[Sintrale Kommisje Skûtsjesilen|SKS kampioenskip]] yn 2022 wer los
* [[31 july|31]] - [[Ayman al-Zawahiri]], dy't sûnt de [[dea]] fan [[Osama bin Laden]] de lieding oer it [[terrorisme|terreurnetwurk]] [[Al-Qaida]] hat, wurdt [[moard|fermoarde]] by in [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[drone]]-oanfal op syn [[wente]] yn 'e [[Afganistan|Afgaanske]] [[haadstêd]] [[Kabul]].
* 31 - De [[Nederlân]]ske [[hurdfytster]] [[Annemiek van Vleuten]] wint de [[Omgong fan Frankryk foar froulju]] 2022
;augustus
* [[3 augustus|3]] - [[Tjisse Steenstra]], [[Hans Wassenaar]] en [[Renze Pieter Hiemstra]] winne yn [[Frjentsjer]] de [[PC 2022|169ste]] [[PC]]. Tjisse Steenstra wurdt útroppen ta [[kening (keatsen)|kening]].
* [[4 augustus|4]] - Nei it besyk fan [[Nancy Pelosi]], de [[foarsitter]] fan it [[Amerikaanske Hûs fan Offurdigen]], oan [[Taiwan]], set [[Sina]] útein mei in [[yntimidaasje]]kampanje yn 'e foarm fan grutskalige militêre oefenings om it eilân hinne, dat troch Sina beskôge wurdt as in opstannige provinsje.
* [[5 augustus|5]]-[[7 augustus|7]] - [[Israel]] en de militante [[Palestina|Palestynske]] beweging [[Islamityske Djihaad yn Palestina|Islamityske Djihaad]] yn 'e [[Gazastripe]] fiere [[Operaasje Breaking Dawn|oer en wer besjittings]] út. [[Hamas]], dat yn 'e Gazastripe de tsjinst útmakket, bliuwt ôfsidich.
* [[10 augustus|10]] - [[Moarre]]-[[Ljussens]] wint yn [[Wommels]] de 120ste [[Freulepartij]].
* [[12 augustus|12]] - Skipper [[Albert Visser]] wint mei it [[Lemster Skûtsje]] it [[Sintrale Kommisje Skûtsjesilen|SKS kampioenskip]] fan 2022.
* [[13 augustus|13]] - Nei twa jier sûnder [[skûtsjesilen]] giet it [[Iepen Fryske Kampioenskippen Skûtsjesilen|IFKS kampioenskip]] yn 2022 wer los.
* [[15 augustus|15]] - Yn it [[Noarwegen|Noarske]] [[Tretten]], stoart in tsien jier âlde en 148 meter lange houten [[brêge]] foar autoferkear yn.
* [[16 augustus|16]] - Nei acht dagen kaam der in ein oan de tsiende [[hjitteweach]] yn Fryslân.<ref>[https://www.omropfryslan.nl/fy/nijs/1164611/tsiende-hjitteweach-yn-fryslan-no-foarby Omrop Fryslân 17-8-2022, Tsiende hjitteweach yn Fryslân no foarby]</ref>
* [[19 augustus|19]] - De [[Omgong fan Spanje]] 2022 start yn [[Utert (stêd)|Utert]] [[Nederlân]].
* [[20 augustus|20]] - Skipper [[Pieter Jilles Tjoelker]] wint mei de ''Sterke Jerke'' it [[Iepen Fryske Kampioenskippen Skûtsjesilen|IFKS kampioenskip]] fan 2022.
== Berne ==
== Ferstoarn ==
;jannewaris
* [[4 jannewaris|4]] - [[Henny Orri]], Nederlânsk aktrise (* [[1925]])
* [[9 jannewaris|9]] - [[Bob Saget]], Amerikaansk komyk, akteur en presintator (* [[1956]])
* [[10 jannewaris|10]] - [[Nils Århammar]], Sweedsk taalkundige, spesjalisearre yn it [[Noardfrysk]] (* [[1931]])
* [[15 jannewaris|15]] - [[Frank Leyendekker]], Frysk-Amerikaansk boer en hynsteman (* [[1928]])
* [[20 jannewaris|20]] - [[Meat Loaf]] (Marvin Lee Aday), Amerikaansk sjonger (* [[1947]])
* [[23 jannewaris|23]] - [[Jean-Claude Mézières]], Frânsk auteur (* [[1938]])
* [[25 jannewaris|25]] - [[Gert Schutte]], Nederlânsk politikus (* [[1939]])
;febrewaris
* [[2 febrewaris|2]] - [[Klaas Tuinstra]], Frysk politikus (* [[1945]])
* [[9 febrewaris|9]] - [[Sebastian Bieniek]], Dútsk keunstner (* [[1975]])
* [[19 febrewaris|19]] - [[Kakuichi Mimura]], Japansk fuotballer (* [[1931]])
;maart
* [[17 maart|17]] - [[Gerrit Noordzij]], Nederlânsk typograaf en letterûntwerper (* [[1931]])
* [[20 maart|20]] - [[Piet Paulusma]], Frysk waarman (* [[1956]])
;april
* [[3 april|3]] - [[Geert Eijgelaar]], Nederlânsk politikus (* [[1927]])
* [[14 april|14]] - [[Alex Brenninkmeijer]], Nederlânsk jurist en Nasjonale Ombudsman (* [[1951]])
* [[18 april|18]] - [[Harrison Birtwistle]], Ingelsk Komponist (* [[1934]])
* [[22 april|22]] - [[Jan Rot (sjonger)|Jan Rot]], Nederlânsk sjonger en lietsjeskriuwer (* [[1957]])
* [[25 april|25]] - [[Henny Vrienten]], Nederlânsk sjonger (* [[1948]])
* [[28 april|28]] - [[Leo Beerendonk]], Nederlânsk fuotballer (* [[1938]])
* 28 - [[Juan Diego (acteur)|Juan Diego]], Spaansk akteur (* [[1942]])
* [[30 april|30]] - [[Mino Raiola]], Italjaansk-Nederlânsk fuotbalmakelder (* [[1967]])
;maaie
* [[1 maaie|1]] - [[Ric Parnell]], Ingelsk drummer (* [[1951]])
* [[4 maaie|4]] - [[Harm Ottenbros]], Nederlânsk hurdfytser (* [[1943]])
* 4 - [[Sis van Rossem]], Nederlânsk keunsthistoarikus (* [[1945]])
* [[9 maaie|9]] - [[Jody Lukoki]], Kongoleesk-Nederlânsk fuotballer (* [[1992]])
* [[10 maaie|10]] - [[Trevor Strnad]], Amerikaansk sjonger (* [[1981]])
* [[11 maaie|11]] - [[Henk Groot]] Nederlânsk fuotballer (* [[1938]])
* [[11 maaie|11]] - [[Jeroen Brouwers]], Nederlânske skriuwer (* [[1940]])
* [[13 maaie|13]] - [[Khalifa bin Zayed Al Nahayan]], [[Feriene Arabyske Emiraten|Arabysk]] presidint en Emir fan Abu Dhabi (* [[1948]])
* [[15 maaie|15]] - [[Mient Jan Faber]], Nederlânske wiskundige en fredesaktivist (* [[1940]])
* [[17 maaie|17]] - [[Vangelis]], Gryksk muzikant en komponist (* [[1943]])
* [[21 maaie|21]] - [[Colin Cantwell]], Amerikaansk keunstner en animator (* [[1932]])
* [[23 maaie|23]] - [[Eric Schneider]], Nederlânsk akteur en skriuwer (* [[1934]])
* [[25 maaie|25]] - [[Wies van Dongen (1931)|Wies van Dongen]], Nederlânsk hurdfytser (* [[1931]])
* 25 - [[Gijs de Lange]], Nederlansk akteur (* [[1956]])
* [[26 maaie|26]] - [[Andrew Fletcher]], Britsk bassist en sjonger (* [[1961]])
* 26 - [[Willibrord Frequin]], Nederlânsk sjoernalist en programmamaker (* [[1941]])
* 26 - [[Alan White (drummer)|Alan White]], Ingelsk drummer (* [[1949]])
* [[27 maaie|27]] - [[Joop Mink]], Frysk skûtsjekipper (* [[1935]])
* [[28 maaie|28]] - [[Bujar Nishani]], Albaansk presidint (* [[1966]])
* [[29 maaie|29]] - [[Ronnie Hawkins]], Amerikaansk sjonger (* [[1935]])
;juny
* [[5 juny|5]] - [[Alec John Such]], Amerikaansk bassist (* [[1951]])
* [[7 juny|7]] - [[Hans Brian]], Nederlânsk sportkommentator en rugbybûnscoach (* [[1940]])
* [[8 juny|8]] - [[Julio Jiménez]], Spaansk hurdfytser (* [[1934]])
* [[11 juny|11]] - [[Ebeltje Boekema-Hut]], Aldste frou fan Nederlân (* [[1911]])
* [[13 juny|13]] - [[Philip Baker Hall]], Amerikaansk akteur (* [[1931]])
* [[13 juny|13]] - [[Henri Garcin]], Nederlânsk akteur (* [[1928]])
* [[17 juny|17]] - [[Jean-Louis Trintignant]], Frânsk akteur (* [[1930]])
* [[19 juny|19]] - [[Wim Dik]], Nederlânsk bestjoerder (* [[1939]])
* [[23 juny|23]] - [[Stien Baas-Kaiser]], Nederlânsk hurdrydster (* [[1938]])
;july
* [[3 july|3]] - [[Remco Campert]], Nederlânsk skriuwer en dichter (* [[1929]])
* [[5 july|5]] - [[Manny Charlton]], Skotsk gitarist (* [[1941]])
* [[6 july|6]] - [[Wim Quist]], Nederlânsk arsjitekt (* [[1930]])
* [[6 july|6]] - [[Nop de Graaf]], Mei-grûnlizzer Kameleondoarp Terherne (* [[1956]])
* [[8 july|8]] - [[Shinzo Abe]], Japansk premier (* [[1954]])
* 8 - [[Tony Sirico]], Amerikaansk akteur (* [[1942]])
* 8 - [[José Eduardo dos Santos]], Angoleesk presedint (* [[1942]])
* 8 - [[Luis Echeverría]], Meksikaansk presedint (* [[1922]])
* 8 - [[Gregory Itzin]], Amerikaansk akteur (* [[1948]])
* 9 - [[Gerrit Hensens]], Nederlânsk politikus (* [[1930]])
* [[11 july|11]] - [[Monty Norman]] Britsk filmmuzykkomponist (* [[1928]])
* [[14 july|14]] - [[Pleun Strik]], Nederlânsk fuotballer (* [[1944]])
* 14 - [[Jürgen Heinsch]], Dútsk fuotballer (* [[1940]])
* [[20 july|20]] - [[Cas Enklaar]], Nederlânsk akteur (* [[1943]])
* [[23 july|23]] - [[Rinus Ferdinandusse]], Nederlânsk skriuwer (* [[1931]])
* [[24 july|24]] - [[Win Remmerswaal]], Nederlânsk honkballer (* [[1954]])
* [[26 july|26]] - [[Felix Thijssen]], Nederlânsk skriuwer (* [[1933]])
* [[28 july|28]] - [[Leontien Ceulemans]], Nederlânsk aktrise en presintatrise (* [[1952]])
* [[29 july|29]] - [[Janine van Wely]], Nederlânsk aktrise en kabaretiêre (* [[1937]])
* [[30 july|30]] - [[Jean Bobet]], Frânsk hurdfytser (* [[1930]])
* [[31 july|31]] - [[Bill Russell]], Amerikaansk basketballer (* [[1934]])
* 31 - [[Ayman al-Zawahiri]], Egyptysk terrorist (* [[1951]])
;augustus
* [[3 augustus|3]] - [[Ton Frinking]], Nederlânsk politikus (* [[1931]])
* [[5 augustus|5]] - [[Judith Durham]], Australysk sjongeres (* [[1943]])
* 5 - [[Clu Gulager]], Amerikaansk akteur (* [[1928]])
* [[8 augustus|8]] - [[Lamont Dozier]], Amerikaansk lietsjeskriuwer (* [[1941]])
* 8 - [[Olivia Newton-John]], Britsk-Australysk aktrise en sjongeres (* [[1948]])
* [[9 augustus|9]] - [[Raymond Briggs]], Ingelsk berneboeksrkiuwer (* [[1934]])
* 9 - [[Nicholas Evans]], Ingelsk skriuwer (* [[1950]])
* [[12 augustus|12]] - [[Anne Heche]], Amerikaanske aktrise (* [[1969]])
* 12 - [[Wolfgang Petersen]], Eastfrysk filmregisseur en filmprodusint (* [[1941]])
===Bisten===
* [[14 augustus]] - ''Freya'', In yn 'e [[Noardsee]] omswalkjende [[Walrus]].<ref>[https://www.omropfryslan.nl/fy/nijs/1163919/omswalkjende-walrus-freya-deamakke-yn-noarwegen Omrop Fryslân, 14-8-2022 Omswalkjende walrus Freya deamakke yn Noarwegen]</ref>
==Tillefyzje==
* ''[[Star Trek: Strange New Worlds]]''
{{JiersideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
<references/>
----
{{Commonscat}}
}}
[[Kategory:2022| ]]
[[Kategory:21e iuw]]
b81cip07yfournn2nwzvg3ru428v0cr
1089743
1089732
2022-08-20T18:28:27Z
FreyaSport
40716
/* Ferstoarn */ oanfolling
wikitext
text/x-wiki
{{JiersideBoppe}}
{{Kalinders}}{{Kalinderjier}}
== Foarfallen ==
;jannewaris
*[[1 jannewaris|1]] - It [[Regional Comprehensive Economic Partnership]], de grutste [[frijhannel]]sône fan 'e wrâld, wurdt yn wurking steld. It gebiet omfiemet [[Austraalje (lân)|Austraalje]], [[Birma]], [[Brûnei]], de [[Filipinen]], [[Fjetnam]], [[Yndoneezje]], [[Japan]], [[Kambodja]], [[Maleizje]], [[Laos]], [[Nij-Seelân]], [[Sina]], [[Singapoer]], [[Súd-Koreä]] en [[Tailân]].
*[[2 jannewaris|2]] - Yn [[Kazachstan]] brekke [[protesten yn Kazachstan (2022)|grutskalige protesten]] út tsjin it [[regear]] fan [[diktator]] [[Kassym-Jomart Tokajev]]. Dy binne yn 't earstoan rjochte tsjin 'e ferheging fan 'e [[benzine]]prizen, mar kantsje har de folgjende dagen almar mear oan tsjin 'e [[korrupsje]] fan 'e hearskjende [[elite]].
*[[6 jannewaris|6]] - Yn [[Kazachstan]] wurde [[protesten yn Kazachstan (2022)|de protesten]] troch de autoriteiten mei grouwélich [[geweld]] de kop yn drukt. Guon oare leden fan 'e [[Kollektive Feilichheidsferdrachsorganisaasje]], wêrûnder [[Ruslân]] en [[Wyt-Ruslân]], stjoere op fersyk fan [[presidint]] [[Kassym-Jomart Tokajev]] helptroepen.
*[[7 jannewaris|7]] - Der hawwe no wrâldwiid 300 miljoen gefallen fan [[COVID-19]] west.
*[[10 jannewaris|10]] - Foar it earst wurdt der mei súkses in [[baarch|bargehert]] yn in [[minske]] [[orgaantransplantaazje|transplantearre]].
*10 - Yn [[Nederlân]] wurdt nei in [[kabinetsformaasje|formaasje]] fan 299 [[dagen]] (de langste ea) it [[Kabinet-Rutte IV]] ynstallearre.
*[[15 jannewaris|15]] - In [[útbarsting fan de Hunga Tonga (2022)|grutte útbarsting]] fan 'e ûnderseeske [[fulkaan]] de [[Hunga Tonga]], yn [[Tonga]], soarget foar [[tsûnamy]]warskôgings yn it hiele gebiet fan 'e [[Stille Oseaan]]. De skea falt ta, behalven yn [[Perû]], dêr't de weagen [[oaljeramp yn Perû (2022)|in oaljeramp]] feroarsaakje. De útbarsting easket yn Tonga 5 [[minske]]libbens en oerdekt it lân mei in tsjûke laach [[gif]]tige [[fulkanyske jiske]], wat foar swierrichheden op it mêd fan [[drinkwetter]]foarsjenning liedt.
*[[20 jannewaris|20]] - It [[Nederlân]]ske [[online]] [[konsuminteprogramma]] ''[[BOOS (websearje)|BOOS]]'' publisearret in [[fideo]] wêryn't ferskate meiwurkers fan 'e [[tillefyzjeprogramma|tillefyzje]][[talintejacht]]en ''[[The Voice of Holland]]'' en ''[[The Voice Kids (Nederlân)|The Voice Kids]]'', ûnder wa [[orkest]]lieder [[Jeroen Rietbergen]] en [[sjuery (kompetysje)|sjuerylid]] [[Ali B]], beskuldige wurde fan [[seksueel oer de grins geand gedrach]], wat ta it stopsetten fan 'e programma's en in grut trelit yn 'e [[media]] liedt.
*[[21 jannewaris|21]] - By [[bombardemint op de finzenis yn Saäda|in bombardemint]] troch [[Saûdy-Araabje]] fan 'e [[Jemen]]ityske [[stêd]] [[Saäda]], yn it ramt fan 'e oangeande [[Twadde Jemenityske Boargeroarloch]], wurdt de pleatslike [[finzenis]] rekke ynstee fan posysjes fan 'e [[Hûty]]rebellen. Der komme teminsten 70 [[finzen]]n om.
*[[23 jannewaris|23]] - By [[steatsgreep yn Boerkina Faso (2022)|in steatsgreep]] yn [[Boerkina Faso]] wurdt [[presidint]] [[Roch Marc Christian Kaboré]] troch it [[kriichsmacht|leger]] ôfset.
* 23 - De [[tropyske stoarm]] [[Tropyske stoarm Ana (2022)|Ana]] slacht ta yn it [[easten]] fan [[Súdlik Afrika]] en easket 115 [[libben]]s yn [[Madagaskar]], [[Malawy]] en [[Mozambyk]].
*[[28 jannewaris|28]] - It tal [[faksinaasje]]s tsjin it [[COVID-19]]-[[firus (biology)|firus]] dat wrâldwiid dien is, passearret de 10 miljard.
;febrewaris
*[[1 febrewaris|1]] - [[Denemark]] heft alle beheinende maatregels yn it ramt fan 'e [[koroanafiruspandemy (2019-2020)|koroanafiruspandemy]] op.
*1 - [[Eastenryk]] wurdt it earste lân dêr't [[faksinaasje]] tsjin it [[COVID-19]]-[[firus (biology)|firus]] no ferplichte is.
*[[3 febrewaris|3]] - By in [[militêre operaasje]] fan [[kommando's]] fan it [[Amerikaanske Leger]] yn it noardwesten fan [[Syrje]] komt de lieder fan 'e saneamde [[Islamityske Steat yn Irak en Syrje]], [[Abû Ibrahim al-Hasjimi al-Koerasji]], om as er himsels [[ûntploffing|opblaasd]] om syn [[finzen]]name tsjin te kearen.
*3 - [[Yndia]] wurdt it trêde lân op 'e wrâld nei de [[Feriene Steaten]] en [[Brazylje]] dêr't no mear as 500.000 [[minsken]] [[ferstoarn]] binne oan [[COVID-19]].
*[[4 febrewaris|4]]-[[20 febrewaris|20]] - Yn 'e [[Sina|Sineeske]] [[haadstêd]] [[Peking]] wurde de [[Olympyske Winterspullen 2022]] holden.
*[[5 febrewaris|5]] - It tal [[stjergefal]]len yn 'e [[Feriene Steaten]], feroarsake troch de [[koroanafiruspandemy (2019-2020)|koroanafiruspandemy]], passearret de 900.000.
*[[8 febrewaris|8]] - Der hawwe no wrâldwiid 400 miljoen gefallen fan [[COVID-19]] west.
*[[15 febrewaris|15]] - De [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[prins]] [[Andrew, hartoch fan York|Andrew]] treft in [[skikking]] mei [[Virginia Giuffre]], de [[Feriene Steaten|Amerikaanse]] dy't him beskuldiget fan [[seksueel misbrûk]] by syn besiken oan 'e [[filla]] fan [[miljonêr]] en [[sedemisdriuw|sededelinkwint]] [[Jeffrey Epstein]].
*[[17 febrewaris|17]]-[[21 febrewaris|21]] - Yn fiif [[dagen]] tiid wurde [[Nederlân]] en de rest fan [[Noardwest-Jeropa]] troffen troch trije swiere [[stoarm]]en: [[Stoarm Dudley|Dudley]], [[Stoarm Eunice|Eunice]] en [[Stoarm Franklin|Franklin]]. Dêrby falle teminsten 14 [[dea]]den.
*[[21 febrewaris|21]] - De [[Ruslân|Russyske]] [[presidint]] [[Vladimir Pûtin]] erkent de ûnôfhinklikheid fan 'e selsútroppen [[republiken]] [[Folkrepublyk Donjetsk|Donjetsk]] en [[Folkrepublyk Lûhansk|Lûhansk]], de gebieten yn it easten fan 'e [[Oekraïne]] dy't yn 'e hannen binne fan [[etnysk]] [[Russen|Russyske]] [[rebel]]len.
*[[22 febrewaris|22]] - De [[Dútslân|Dútske]] [[bûnskânselier]] [[Olaf Scholz]] leit it goedkarringsproses stil fan [[Nord Stream 2]], in nije [[ierdgas]]piiplieding fan [[Ruslân]] troch de [[Eastsee]] nei Dútslân. Dêrtroch kin dy, hoewol foltôge, foarearst net yn gebrûk nommen wurde. Dit is ien fan 'e [[sanksje]]s tsjin Ruslân fanwegen it erkennen fan 'e rebellerepublykjes yn it easten fan 'e [[Oekraïne]]. Oare sanksjes fan û.o. de [[Jeropeeske Uny]], de [[Feriene Steaten]], it [[Feriene Keninkryk]], [[Japan]], [[Kanada]] en [[Austraalje (lân)|Austraalje]] treffe Russyske [[bank (finansjele ynstelling)|banken]] en teffens [[oligarch|oligargen]] yn it freonefermidden fan [[presidint]] [[Vladimir Pûtin]].
*[[24 febrewaris|24]] - [[Ruslân]] fiert [[Russyske ynfal yn de Oekraïne (2022)|in grutskalige militêre ynfal]] yn 'e [[Oekraïne]] út. Dêrmei giet de [[Russysk-Oekraynske Oarloch]], dat sûnt [[2014]] in konflikt mei lege yntinsiteit is, in folslein nije faze yn. [[Westerske wrâld|Westerske lannen]] kundigje ekstreme sanksjes tsjin Ruslân oan.
*[[25 febrewaris|25]] - Yn it easten fan 'e [[Oekraïne]] begjint [[Belis fan Mariûpol|it belis]] fan 'e stêd [[Mariûpol]] troch [[Ruslân|Russyske]] [[troepen]].
*[[26 febrewaris|26]] - [[Dútslân]], dat sûnt de [[Twadde Wrâldoarloch]] gjin [[wapen]]s levere hat oan lannen dy't yn [[oarloch]] binne, makket in ommeswaai en beslút ta it leverjen fan wapens oan 'e [[Oekraïne]]. De [[Feriene Steaten]] en de [[Jeropeeske Uny]] komme ta oerienstimming om beskate [[Ruslân|Russyske]] [[bank (finansjele ynstelling)|banken]] út te sluten fan it ynternasjonaal betellingsferkear by wize fan [[sanksje]] foar de [[Russyske ynvaazje fan de Oekraïne (2022)|Russyske ynvaazje fan 'e Oekraïne]].
*[[27 febrewaris|27]] - Yn [[Wyt-Ruslân]] wurdt in [[referindum]] holden wêrby't de [[befolking]] ynstimd hawwe soe mei it opheffen fan 'e net-[[atoombom|nukleêre]] status fan it lân en ek mei de permaninte stasjonearring fan [[Ruslân|Russyske]] troepen yn it lân. Mei't Wyt-Ruslân in [[diktatuer]] is dêr't gjin frije en earlike [[ferkiezing]]s besteane, is ûndúdlik wat de wiere útslach fan it referindum is.
*[[28 febrewaris|28]] - Yn in ienriedigens mei de rest fan 'e [[Westerske wrâld]] dêr't gjin presedint foar bestiet, kundigje ek [[Switserlân]], [[Monako]] en [[Singapoer]] sanksjes ôf tsjin [[Ruslân]] omreden fan 'e [[Russyske ynfal yn de Oekraïne (2022)|Russyske ynfal yn 'e Oekraïne]].
;maart
*[[2 maart|2]] - Neffens de [[Feriene Naasjes]] binne al 2 miljoen [[flechtling]]en de [[oarloch]] yn 'e [[Oekraïne]] ûntflechte troch de grinzen fan buorlannen oer te gean.
*[[3 maart|3]] - Yn it suden fan 'e [[Oekraïne]] falt de stêd [[Cherson]] yn [[Ruslân|Russyske]] hannen. Ek de [[Kearnsintrale Zaporizja]] wurdt troch de Russen ferovere, wêrby't se de gebouwen fan 'e sintrale mei [[artillery]] besjitte. De [[domdrystens]] fan dat dwaan wurdt wrâldwiid skande fan sprutsen.
*[[4 maart|4]] - Yn [[Ruslân]] wurdt in nije [[wet]] oannommen, dy't 15 jier [[finzenisstraf]] set op it fersprieden fan "[[nepnijs]]" oer de "[[Russyske ynfal yn de Oekraïne (2022)|spesjale militêre operaasje]]" yn 'e [[Oekraïne]]. In protte bûtenlânske [[media]]-[[organisaasje]]s, wêrûnder [[CNN]] en de [[BBC]], beëinigje har wurk yn it lân.
*[[4 maart|4]]-[[13 maart|13]] - Yn 'e [[Sina|Sineeske]] [[haadstêd]] [[Peking]] wurde de [[Paralympyske Winterspullen 2022]] holden. [[Ruslân]] en syn bûnsgenoat [[Wyt-Ruslân]] wurde omreden fan harren ferantwurdlikens foar de [[Russyske ynfal yn de Oekraïne (2022)|ynfal yn 'e Oekraïne]] útsletten fan dielname.
*[[8 maart|8]] - [[Ierdoaljemaatskippij]] [[Shell]], [[restaurant]]keatling [[McDonald's]], [[frisdrinken]]produsint [[Coca-Cola]] en [[kofjehûs]]keatling [[Starbucks]] lûke har omreden fan 'e [[Russyske ynfal yn de Oekraïne (2022)|Russyske ynfal yn 'e Oekraïne]] werom út [[Ruslân]].
*[[10 maart|10]] - [[Sily]] fiert it [[homohoulik]] yn.
*[[16 maart|16]] - By de [[Nederlânske gemeenteriedsferkiezings (2022)|gemeenteriedsferkiezings]] yn [[Nederlân]] binne benammen de lokale [[politike partij]]en de grutte winners.
*[[24 maart|24]] - De [[NATO]] makket bekend dat der 40.000 man gefjochtstroepen ekstra stasjonearre wurde sille oan 'e eastflank fan it bûngenoatskip, yn [[Slowakije]], [[Hongarije]], [[Roemeenje]] en [[Bulgarije]], yn ferbân mei de nije bedriging dy't [[Ruslân]] ynhâldt sûnt de [[Russyske ynfal yn de Oekraïne (2022)|ynfal yn 'e Oekraïne]].
*[[25 maart|25]] - It [[regear]] fan [[Ruslân]] makket bekend dat "de earste faze" fan 'e [[Russyske ynfal yn de Oekraïne (2022)|Russyske ynfal yn 'e Oekraïne]] foltôge is, en dat de striid fan no ôf oan benammen taspitst wurde sil op 'e eastlike [[Donbas]]-regio.
*[[29 maart|29]] - It regear fan [[Ruslân]] kundiget oan dat yn it ramt fan 'e [[Russyske ynfal yn de Oekraïne (2022)|Russyske ynfal yn 'e Oekraïne]] de [[oarloch]]shannelings om 'e [[Oekraïne|Oekraynske]] haadstêd [[Kiëv]] hinne "struktureel werombrocht" wurde sille. [[Westerske wrâld|Westerske]] analisten hâlde it derop dat by de Russyske lieding it besef trochkringt dat it mei de hjoeddeistige steat fan it [[Russyske Leger]] net mooglik is om Kiëv yn te nimmen.
;april
*[[3 april|3]] - Nei de weromlûking fan [[Ruslân|Russyske]] [[troepen]] út [[Bûtsja]], in westlike [[foarstêd]] fan 'e [[Oekraïne|Oekraynske]] haadstêd [[Kiëv]], komt oan it ljocht dat dêr 300 oant 400 [[boarger]]s troch it [[Russyske Leger]] [[fermoarde]] binne by it saneamde [[Bloedbad fan Bûtsja]]. Dat wurdt rûnom oanmurken foar in [[oarlochsmisdie]]. Yn 'e [[Westerske wrâld]] wurdt skokt reägearre en oproppen ta noch strangere sanksjes tsjin Ruslân.
*[[7 april|7]] - De [[Algemiene Gearkomste fan 'e Feriene Naasjes]] stimt mei 93 tsjin 24 lidsteaten om [[Ruslân]] út 'e [[Minskerjochteried fan 'e Feriene Naasjes]] te setten. 58 lannen ûnthâlde har fan stimming.
*[[8 april|8]] - [[Ruslân]] kriget rûnom [[krityk]] as it [[bombardemint fan it treinstasjon fan Kramatorsk|in bombardemint]] útfierd op it [[treinstasjon]] fan 'e [[Oekraïne|Oekraynske]] stêd [[Kramatorsk]]. By de oanfal komme 59 [[boarger]]s om dy't de krite besochten te ûntflechtsjen en reitsje 109 oaren [[ferwûne]].
*[[9 april|9]] - De [[Pakistan|Pakistaanske]] [[premier]] [[Imran Khan]] moat ôftrede nei't er yn 'e [[Nasjonale Assimblee (Pakistan)|Nasjonale Assimblee]] in [[moasje fan wantrouwen]] ferlern hat. Hy wurdt twa dagen letter opfolge troch [[opposysje (polityk)|opposysjelieder]] [[Shehbaz Sharif]].
*[[13 april|13]] - Der hawwe no wrâldwiid 500 miljoen gefallen fan [[COVID-19]] west.
*[[14 april|14]] - By in [[Oekraïne|Oekraynske]] raketoanfal wurdt de ''[[Moskva (skip út 1979)|Moskva]]'', it [[flaggeskip]] fan 'e [[Ruslân|Russyske]] [[Swarte-Seefloat]], ta [[sinken]] brocht.
*[[24 april|24]] - By de twadde omgong fan 'e [[Frânske presidintsferkiezings (2022)|Frânske presidintsferkiezings]] ferslacht de sittende [[sintrisme|sintristyske]] [[presidint]] [[Emmanuel Macron]] syn [[ekstreem-rjochts]]e útdaachster [[Marine Le Pen]].
*[[25 april|25]] - [[Miljardêr]] [[Elon Musk]], wrâlds [[rykdom|rykste]] man, skaft foar [[$]]44 miljard it [[sosjale media|sosjaal medium]] [[Twitter]] oan.
*[[27 april|27]] - [[Ruslân]] set de levering fan [[ierdgas]] oan [[Poalen]] en [[Bulgarije]] stil as dy lannen wegerje te beteljen yn [[Russyske roebel|roebels]]. (Yn it [[kontrakt]] is fêstlein dat se yn [[Amerikaanske dollar|dollars]] of [[euro's]] betelje meie, mar troch de ynternasjonale [[boycot]] fan Ruslân yn it ramt fan 'e [[Russyske ynfal yn de Oekraïne (2022)|Russyske ynfal yn 'e Oekraïne]] kin Ruslân net by tegoeden yn bûtenlânske [[faluta]].)
*27 - De [[bitcoin]] wurdt in offisjele [[muntienheid]] fan 'e [[Sintraalafrikaanske Republyk]].
;maaie
*[[2 maaie|2]] - [[Ruslân]] kundiget oan dat it him, omreden fan 'e ynternasjonale [[sanksje]]s dy't tsjin it lân ôfkundige binne yn it ramt fan 'e [[Russyske ynfal yn de Oekraïne (2022)|Russyske ynfal yn 'e Oekraïne]], binnen twa jier weromlûke sil út 'e gearwurking oangeande [[romtefeart]] op it mêd fan it [[Ynternasjonaal Romtestasjon ISS]].
*[[6 maaie|6]] - De [[Omgong fan Itaalje]] 2022 start yn [[Bûdapest]] [[Hongarije]].
*[[9 maaie|9]] - [[Premier]] [[Mahinda Rajapaksa]] fan [[Sry Lanka]] treedt ôf nei [[protesten yn Sry Lanka (2022)|oanhâldende en fûleinige protesten]] tsjin 'e [[ekonomyske krisis yn Sry Lanka (2022)|ekonomyske krisis yn it lân]].
*9 - By [[Filipynske presidintsferkiezings (2022)|presidintsferkiezings]] yn 'e [[Filipinen]] wurdt [[Ferdinand Marcos jr.]], better bekend ûnder syn [[bynamme]] "Bongbong", keazen ta de nije [[presidint]]. Hy is de [[soan]] fan [[Ferdinand Marcos]], dy't yn 'e [[1970-er jierren|1970-er]] en [[1980-er jierren]] as [[diktator]] yn skrikbewâld fierde yn it lân.
*[[11 maaie|11]] - By de [[stêd]] [[Djenin]], yn it [[Westjordaanlân]], wurdt de [[Palestina|Palestynske]] [[ferslachjouster]] foar [[Al-Jazeera]] [[Sjiriin Abû Akleh]] [[dea]]sketten as se ferslach docht fan botsings tusken Palestynske [[demonstraasje (protest)|demonstranten]] en [[Israel]]yske [[soldaten]]. Ut ferklearrings fan [[tsjûge (strafrjocht)|eachtsjûgen]] en ûndersyk troch ferskate [[media]], wêrûnder Al-Jazeera en [[CNN]], docht bliken dat it giet om in opsetlike [[moard]] troch in Israelyske [[skerpskutter]].
*[[12 maaie|12]] - [[Sagittarius A*]], in supermassyf [[swart gat]] yn it sintrum fan 'e [[Molkewei]], wurdt troch [[astronomen]] foar it earst direkt yn byld brocht.
*12 - Yn 'e [[Feriene Steaten]] binne no mear as 1 miljoen [[minsken]] [[ferstoarn]] oan [[COVID-19]].
*[[13 maaie|13]] - It frachtskip de ''Ilse-Marie'' út [[Warten]] fart de [[Ljouwert (stêd)|Ljouwerter]] wenwyk [[Suderbuorren (wyk)|Suderbuorren]] yn as de [[skipper (gesachfierder)|skipper]] net goed wurden is, en fernielt dêrby ferskate [[oanlissteger]]s en [[boat]]sjes.
*[[14 maaie|14]] - [[Oekraïne|Oekraynske]] troepen ferdriuwe de [[Ruslân|Russyske]] ynfallers út 'e omkriten fan 'e op ien nei grutste stêd fan 'e Oekraïne, [[Charkiv]], en winne sa de [[Slach om Charkiv (2022)|Slach om Charkiv]].
*[[15 maaie|15]] - [[Paus]] [[Fransiskus (paus)|Fransiskus]] ferklearret [[Titus Brandsma]] [[hillichferklearring|hillich]].
*[[16 maaie|16]] - De lêste ferdigeners fan 'e [[Oekraïne|Oekraynske]] stêd [[Mariûpol]], oan 'e [[kust]] fan 'e [[See fan Azov]], [[oerjefte|jouwe har oer]] oan 'e [[Ruslân|Russyske]] ynfallers. Dêrmei komt der nei 82 [[dagen]] in ein oan 'e [[Slach om Mariûpol (2022)|Slach om Mariûpol]].
*[[18 maaie|18]] - [[Finlân]] en [[Sweden]] freegje it lidmaatskip fan 'e [[NATO]] oan, mei't se benaud wurden binne fan 'e agresje fan [[Ruslân]] tsjin 'e [[Oekraïne]].
*[[20 maaie|20]] - De [[Wrâldsûnensorganisaasje]] (WHO) hâldt in [[gearkomste|needgearkomste]] oer it opdûken fan gefallen fan 'e [[apepokken]] yn in tsienmannich [[lannen]] bûten it natuerlike [[ferspriedingsgebiet]] yn [[Sintraal-Afrika]] en [[West-Afrika]].
*[[21 maaie|21]] - By [[Australyske ferkiezings (2022)|federale ferkiezings]] yn [[Austraalje (lân)|Austraalje]] ferslacht de [[sosjalist]]yske [[Laborpartij (Austraalje)|Laborpartij]] fan [[Anthony Albanese]] de [[Liberale Partij fan Austraalje|Liberaal]]-[[Nasjonale Partij fan Austraalje|Nasjonale]] [[koälysje]] fan sittend [[premier]] [[Scott Morrison]]. De [[elektoraat|kiezers]] binne benammen ûntefreden oer it fierhinne negearjen troch Morrison-en-dy fan it [[klimaatferoaring]]sfraachstik.
*[[24 maaie|24]] - By [[skoallesjitpartij yn Uvalde|in sjitpartij]] yn in [[legere skoalle]] yn [[Uvalde (Teksas)|Uvalde]], yn 'e [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[Amerikaanske steaten|steat]] [[Teksas]], rjochtet in mei [[mitrailleur]]s bewapene [[sljochtsinnigens|geastlik steurde]] 18-jierrige [[jonge]] in [[bloedbad]] oan. Der komme 19 [[bern (persoan)|bern]] en 2 [[learkrêft]]en om. De dieder, dy't foartiid ek syn eigen [[beppe]] besocht hat te fermoardzjen, wurdt troch de [[plysje]] deasketten.
;juny
* [[2 juny|2]] - Yn it [[Feriene Keninkryk]] begjint it saneamde [[Patina Jubileum fan Elizabeth II|Platina Jubileum]], wêrby't fiert wurdt dat [[keninginne]] [[Elizabeth II fan it Feriene Keninkryk|Elizabeth II]] 70 jier op 'e troan sit.
* [[5 juny|5]] - By [[Tsjerke-oanfal yn Owo|in bomoanslach en besjitting]] fan in [[tsjerke]] yn [[Owo]], yn [[Nigearia]], komme mear as 50 [[minske]]n om en reitsje nochris 60 oaren [[ferwûne]]. De [[oanslach (misdriuw)|oanslach]] wurdt opeaske troch [[Islamityske Steat yn West-Afrika]].
* [[6 juny|6]] - De 88ste [[Alvestêdetocht op de Fyts]] giet de boeken yn as ien fan de swierste âlvestêdetochten ea fanwegen it minne [[waar]] ([[rein (delslach)|rein]] en hurde [[wyn (waar)|wyn]]).
*6 - Foar it earst yn 125-jier moat de [[Bûnspartij foar Senioaren]] healwei de twadde omgong beëinige wurden fanwegen it minne [[waar]].
* [[9 juny|9]] - [[Tailân]] dekriminalisearret it rekreätyf gebrûk fan [[kannabis]] en [[himp]].
* [[14 juny|14]] - It [[regear]] fan it eilânsteatsje [[Kiribaty]], yn 'e [[Stille Súdsee]], ropt de [[needtastân]] út omreden fan slimme en oanhâldende [[drûchte]].
* [[19 juny|19]] - By de twadde omgong fan 'e [[Frânske parlemintsferkiezings (2022)|Frânske parlemintsferkiezings]] behellet de [[Ensemble Citoyens|Ensemble]]-[[koälysje]], fan [[presidint]] [[Emmanuel Macron]], de oerwinning mei 245 fan 577 sitten yn 'e [[Nasjonale Assimblee (Frankryk)|Nasjonale Assimblee]]. Ensemble ferliest lykwols de absolute mearderheid.
* 19 - By de [[Kolombiaanske presidintsferkiezings (2022)|presidintsferkiezings]] yn [[Kolombia]] wurdt foar it earst yn 'e [[Kolombiaanske skiednis|skiednis fan it lân]] in [[links (polityk)|linkse]] kandidaat, de eardere [[guerrilja]]strider [[Gustavo Petro]], ta it heechste [[amt (funksje)|amt]] keazen.
* [[22 juny|22]] - It easten fan [[Afganistan]] wurdt troffen troch [[ierdbeving yn Afganistan (juny 2022)|in ierdbeving]] mei in krêft fan 5,9 op 'e [[skaal fan Richter]]. Dêrby komme teminsten 1.500 [[minske]]n yn Afganistan om en 43 yn it oanbuorjende [[Pakistan]].
* [[24 juny|24]] - Yn 'e [[Russysk-Oekraynske Oarloch]] falt de stêd [[Sevjerodonjetsk]] yn [[Ruslân|Russyske]] hannen.
* 24 - It [[Amerikaansk Heechgerjochtshôf]], dat in [[konservative]] mearderheid hat sûnt [[presidint]] [[Donald Trump]] der trije aartskonservative [[rjochter]]s yn beneamde, smyt in eardere [[fûnis|útspraak]] yn 'e [[rjochtsaak]] ''[[Roe v. Wade]]'' út [[1973]] om en heft dêrmei it algemien rjocht op [[abortus]] yn 'e [[Feriene Steaten]] op.
* [[28 juny|28]]-[[30 juny|30]] - Op in top yn [[Madrid]] akseptearret de [[NATO]] it fersyk om lidmaatskip troch [[Sweden]] en [[Finlân]], nei't [[presidint]] [[Recep Tayyip Erdoğan]] fan [[Turkije]] syn ferset dêrtsjin opjûn hat.
;july
*[[1 july|1]] - [[Switserlân]] fiert it [[homohoulik]] yn.
*1 - De [[Omgong fan Frankryk]] 2022 start yn [[Keappenhaven]] [[Denemark]].
*[[3 july|3]] - In geastlik siike man sjit yn in winkelsintrum yn 'e [[Denemark|Deenske]] haadstêd [[Keappenhaven]] trije minsken dea, en en der reitsje meardere minsken ferwûne.
*[[7 july|7]] - [[Boris Johnson]] treedt ôf as lieder fan de [[Konservative Partij (Feriene Keninkryk)|Konservative Partij]], mar is fan doel [[premier]] fan it [[Feriene Keninkryk]] te bliuwen oant in nije lieder keazen is.<ref>[https://nos.nl/artikel/2435695-premier-johnson-kondigt-vertrek-aan-wil-aanblijven-tot-er-een-opvolger-is {{nl}} NOS, 7-7-2022, Premier Johnson kondigt vertrek aan, wil aanblijven tot er een opvolger is]</ref>
* [[8 july|8]] - De [[Japan]]ske âld-[[premier]] [[Shinzo Abe]] wurdt delsketten by in [[taspraak|ferkiezingstaspraak]] yn [[Nara]] en beswykt oan syn [[ferwûning]]en.
* [[9 july|9]] - [[Presidint]] [[Gotabaya Rajapaksa]] en [[premier]] [[Ranil Wickremesinghe]] fan [[Sry Lanka]] stimme dermei yn om ôf te treden as gefolch fan 'e [[protesten yn Sry Lanka (2022)|grutskalige en oanhâldende protesten]] tsjin 'e [[ekonomy]]ske krisis yn it lân.
* [[18 july|18]] - Yn [[Yndia]] wurdt [[Droupadi Murmu]] keazen ta [[presidint]]e; hja is de earste [[frou]] út in lânseigen [[etnysk]]e [[minderheid]] (de [[Santal (folk)|Santal]]) dy't dat [[amt (funksje)|amt]] beklaait, en teffens de jongste persoan oant no ta.
* [[23 july|23]] - De [[Wrâldsûnensorganisaasje]] (WHO) ropt de útbraak fan 'e [[apepokken]] út ta in "needgefal fan ynternasjonale soarch op it mêd fan 'e publike sûnens". Der binne no mear as 17.000 gefallen fan 'e [[sykte]] registrearre yn 75 [[lannen en territoaria]].
* [[24 july|24]] - De [[Denemark|Deenske]] [[hurdfytser]] [[Jonas Vingegaard]] wint de [[Omgong fan Frankryk]] 2022
* 24 - De fernijde [[Omgong fan Frankryk foar froulju]] set útein yn [[Parys]].
* [[30 july|30]] - Nei twa jier sûnder [[skûtsjesilen]] giet it [[Sintrale Kommisje Skûtsjesilen|SKS kampioenskip]] yn 2022 wer los
* [[31 july|31]] - [[Ayman al-Zawahiri]], dy't sûnt de [[dea]] fan [[Osama bin Laden]] de lieding oer it [[terrorisme|terreurnetwurk]] [[Al-Qaida]] hat, wurdt [[moard|fermoarde]] by in [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[drone]]-oanfal op syn [[wente]] yn 'e [[Afganistan|Afgaanske]] [[haadstêd]] [[Kabul]].
* 31 - De [[Nederlân]]ske [[hurdfytster]] [[Annemiek van Vleuten]] wint de [[Omgong fan Frankryk foar froulju]] 2022
;augustus
* [[3 augustus|3]] - [[Tjisse Steenstra]], [[Hans Wassenaar]] en [[Renze Pieter Hiemstra]] winne yn [[Frjentsjer]] de [[PC 2022|169ste]] [[PC]]. Tjisse Steenstra wurdt útroppen ta [[kening (keatsen)|kening]].
* [[4 augustus|4]] - Nei it besyk fan [[Nancy Pelosi]], de [[foarsitter]] fan it [[Amerikaanske Hûs fan Offurdigen]], oan [[Taiwan]], set [[Sina]] útein mei in [[yntimidaasje]]kampanje yn 'e foarm fan grutskalige militêre oefenings om it eilân hinne, dat troch Sina beskôge wurdt as in opstannige provinsje.
* [[5 augustus|5]]-[[7 augustus|7]] - [[Israel]] en de militante [[Palestina|Palestynske]] beweging [[Islamityske Djihaad yn Palestina|Islamityske Djihaad]] yn 'e [[Gazastripe]] fiere [[Operaasje Breaking Dawn|oer en wer besjittings]] út. [[Hamas]], dat yn 'e Gazastripe de tsjinst útmakket, bliuwt ôfsidich.
* [[10 augustus|10]] - [[Moarre]]-[[Ljussens]] wint yn [[Wommels]] de 120ste [[Freulepartij]].
* [[12 augustus|12]] - Skipper [[Albert Visser]] wint mei it [[Lemster Skûtsje]] it [[Sintrale Kommisje Skûtsjesilen|SKS kampioenskip]] fan 2022.
* [[13 augustus|13]] - Nei twa jier sûnder [[skûtsjesilen]] giet it [[Iepen Fryske Kampioenskippen Skûtsjesilen|IFKS kampioenskip]] yn 2022 wer los.
* [[15 augustus|15]] - Yn it [[Noarwegen|Noarske]] [[Tretten]], stoart in tsien jier âlde en 148 meter lange houten [[brêge]] foar autoferkear yn.
* [[16 augustus|16]] - Nei acht dagen kaam der in ein oan de tsiende [[hjitteweach]] yn Fryslân.<ref>[https://www.omropfryslan.nl/fy/nijs/1164611/tsiende-hjitteweach-yn-fryslan-no-foarby Omrop Fryslân 17-8-2022, Tsiende hjitteweach yn Fryslân no foarby]</ref>
* [[19 augustus|19]] - De [[Omgong fan Spanje]] 2022 start yn [[Utert (stêd)|Utert]] [[Nederlân]].
* [[20 augustus|20]] - Skipper [[Pieter Jilles Tjoelker]] wint mei de ''Sterke Jerke'' it [[Iepen Fryske Kampioenskippen Skûtsjesilen|IFKS kampioenskip]] fan 2022.
== Berne ==
== Ferstoarn ==
;jannewaris
* [[4 jannewaris|4]] - [[Henny Orri]], Nederlânsk aktrise (* [[1925]])
* [[9 jannewaris|9]] - [[Bob Saget]], Amerikaansk komyk, akteur en presintator (* [[1956]])
* [[10 jannewaris|10]] - [[Nils Århammar]], Sweedsk taalkundige, spesjalisearre yn it [[Noardfrysk]] (* [[1931]])
* [[15 jannewaris|15]] - [[Frank Leyendekker]], Frysk-Amerikaansk boer en hynsteman (* [[1928]])
* [[20 jannewaris|20]] - [[Meat Loaf]] (Marvin Lee Aday), Amerikaansk sjonger (* [[1947]])
* [[23 jannewaris|23]] - [[Jean-Claude Mézières]], Frânsk auteur (* [[1938]])
* [[25 jannewaris|25]] - [[Gert Schutte]], Nederlânsk politikus (* [[1939]])
;febrewaris
* [[2 febrewaris|2]] - [[Klaas Tuinstra]], Frysk politikus (* [[1945]])
* [[9 febrewaris|9]] - [[Sebastian Bieniek]], Dútsk keunstner (* [[1975]])
* [[19 febrewaris|19]] - [[Kakuichi Mimura]], Japansk fuotballer (* [[1931]])
;maart
* [[17 maart|17]] - [[Gerrit Noordzij]], Nederlânsk typograaf en letterûntwerper (* [[1931]])
* [[20 maart|20]] - [[Piet Paulusma]], Frysk waarman (* [[1956]])
;april
* [[3 april|3]] - [[Geert Eijgelaar]], Nederlânsk politikus (* [[1927]])
* [[14 april|14]] - [[Alex Brenninkmeijer]], Nederlânsk jurist en Nasjonale Ombudsman (* [[1951]])
* [[18 april|18]] - [[Harrison Birtwistle]], Ingelsk Komponist (* [[1934]])
* [[22 april|22]] - [[Jan Rot (sjonger)|Jan Rot]], Nederlânsk sjonger en lietsjeskriuwer (* [[1957]])
* [[25 april|25]] - [[Henny Vrienten]], Nederlânsk sjonger (* [[1948]])
* [[28 april|28]] - [[Leo Beerendonk]], Nederlânsk fuotballer (* [[1938]])
* 28 - [[Juan Diego (acteur)|Juan Diego]], Spaansk akteur (* [[1942]])
* [[30 april|30]] - [[Mino Raiola]], Italjaansk-Nederlânsk fuotbalmakelder (* [[1967]])
;maaie
* [[1 maaie|1]] - [[Ric Parnell]], Ingelsk drummer (* [[1951]])
* [[4 maaie|4]] - [[Harm Ottenbros]], Nederlânsk hurdfytser (* [[1943]])
* 4 - [[Sis van Rossem]], Nederlânsk keunsthistoarikus (* [[1945]])
* [[9 maaie|9]] - [[Jody Lukoki]], Kongoleesk-Nederlânsk fuotballer (* [[1992]])
* [[10 maaie|10]] - [[Trevor Strnad]], Amerikaansk sjonger (* [[1981]])
* [[11 maaie|11]] - [[Henk Groot]] Nederlânsk fuotballer (* [[1938]])
* [[11 maaie|11]] - [[Jeroen Brouwers]], Nederlânske skriuwer (* [[1940]])
* [[13 maaie|13]] - [[Khalifa bin Zayed Al Nahayan]], [[Feriene Arabyske Emiraten|Arabysk]] presidint en Emir fan Abu Dhabi (* [[1948]])
* [[15 maaie|15]] - [[Mient Jan Faber]], Nederlânske wiskundige en fredesaktivist (* [[1940]])
* [[17 maaie|17]] - [[Vangelis]], Gryksk muzikant en komponist (* [[1943]])
* [[21 maaie|21]] - [[Colin Cantwell]], Amerikaansk keunstner en animator (* [[1932]])
* [[23 maaie|23]] - [[Eric Schneider]], Nederlânsk akteur en skriuwer (* [[1934]])
* [[25 maaie|25]] - [[Wies van Dongen (1931)|Wies van Dongen]], Nederlânsk hurdfytser (* [[1931]])
* 25 - [[Gijs de Lange]], Nederlansk akteur (* [[1956]])
* [[26 maaie|26]] - [[Andrew Fletcher]], Britsk bassist en sjonger (* [[1961]])
* 26 - [[Willibrord Frequin]], Nederlânsk sjoernalist en programmamaker (* [[1941]])
* 26 - [[Alan White (drummer)|Alan White]], Ingelsk drummer (* [[1949]])
* [[27 maaie|27]] - [[Joop Mink]], Frysk skûtsjekipper (* [[1935]])
* [[28 maaie|28]] - [[Bujar Nishani]], Albaansk presidint (* [[1966]])
* [[29 maaie|29]] - [[Ronnie Hawkins]], Amerikaansk sjonger (* [[1935]])
;juny
* [[5 juny|5]] - [[Alec John Such]], Amerikaansk bassist (* [[1951]])
* [[7 juny|7]] - [[Hans Brian]], Nederlânsk sportkommentator en rugbybûnscoach (* [[1940]])
* [[8 juny|8]] - [[Julio Jiménez]], Spaansk hurdfytser (* [[1934]])
* [[11 juny|11]] - [[Ebeltje Boekema-Hut]], Aldste frou fan Nederlân (* [[1911]])
* [[13 juny|13]] - [[Philip Baker Hall]], Amerikaansk akteur (* [[1931]])
* [[13 juny|13]] - [[Henri Garcin]], Nederlânsk akteur (* [[1928]])
* [[17 juny|17]] - [[Jean-Louis Trintignant]], Frânsk akteur (* [[1930]])
* [[19 juny|19]] - [[Wim Dik]], Nederlânsk bestjoerder (* [[1939]])
* [[23 juny|23]] - [[Stien Baas-Kaiser]], Nederlânsk hurdrydster (* [[1938]])
;july
* [[3 july|3]] - [[Remco Campert]], Nederlânsk skriuwer en dichter (* [[1929]])
* [[5 july|5]] - [[Manny Charlton]], Skotsk gitarist (* [[1941]])
* [[6 july|6]] - [[Wim Quist]], Nederlânsk arsjitekt (* [[1930]])
* [[6 july|6]] - [[Nop de Graaf]], Mei-grûnlizzer Kameleondoarp Terherne (* [[1956]])
* [[8 july|8]] - [[Shinzo Abe]], Japansk premier (* [[1954]])
* 8 - [[Tony Sirico]], Amerikaansk akteur (* [[1942]])
* 8 - [[José Eduardo dos Santos]], Angoleesk presedint (* [[1942]])
* 8 - [[Luis Echeverría]], Meksikaansk presedint (* [[1922]])
* 8 - [[Gregory Itzin]], Amerikaansk akteur (* [[1948]])
* 9 - [[Gerrit Hensens]], Nederlânsk politikus (* [[1930]])
* [[11 july|11]] - [[Monty Norman]] Britsk filmmuzykkomponist (* [[1928]])
* [[14 july|14]] - [[Pleun Strik]], Nederlânsk fuotballer (* [[1944]])
* 14 - [[Jürgen Heinsch]], Dútsk fuotballer (* [[1940]])
* [[20 july|20]] - [[Cas Enklaar]], Nederlânsk akteur (* [[1943]])
* [[23 july|23]] - [[Rinus Ferdinandusse]], Nederlânsk skriuwer (* [[1931]])
* [[24 july|24]] - [[Win Remmerswaal]], Nederlânsk honkballer (* [[1954]])
* [[26 july|26]] - [[Felix Thijssen]], Nederlânsk skriuwer (* [[1933]])
* [[28 july|28]] - [[Leontien Ceulemans]], Nederlânsk aktrise en presintatrise (* [[1952]])
* [[29 july|29]] - [[Janine van Wely]], Nederlânsk aktrise en kabaretiêre (* [[1937]])
* [[30 july|30]] - [[Jean Bobet]], Frânsk hurdfytser (* [[1930]])
* [[31 july|31]] - [[Bill Russell]], Amerikaansk basketballer (* [[1934]])
* 31 - [[Ayman al-Zawahiri]], Egyptysk terrorist (* [[1951]])
;augustus
* [[3 augustus|3]] - [[Ton Frinking]], Nederlânsk politikus (* [[1931]])
* [[5 augustus|5]] - [[Judith Durham]], Australysk sjongeres (* [[1943]])
* 5 - [[Clu Gulager]], Amerikaansk akteur (* [[1928]])
* [[8 augustus|8]] - [[Lamont Dozier]], Amerikaansk lietsjeskriuwer (* [[1941]])
* 8 - [[Olivia Newton-John]], Britsk-Australysk aktrise en sjongeres (* [[1948]])
* [[9 augustus|9]] - [[Raymond Briggs]], Ingelsk berneboeksrkiuwer (* [[1934]])
* 9 - [[Nicholas Evans]], Ingelsk skriuwer (* [[1950]])
* [[12 augustus|12]] - [[Anne Heche]], Amerikaanske aktrise (* [[1969]])
* 12 - [[Wolfgang Petersen]], Eastfrysk filmregisseur en filmprodusint (* [[1941]])
* [[13 augustus|13]] - [[Denise Dowse]], Amerikaanske aktrise (* [[1958]])
* [[16 augustus|16]] - [[Joseph Delaney]], Ingelsk skriuwer (* [[1945]])
* [[18 augustus|18]] - [[Josephine Tewson]], Ingelsk aktrise (* [[1931]])
===Bisten===
* [[14 augustus]] - ''Freya'', In yn 'e [[Noardsee]] omswalkjende [[Walrus]].<ref>[https://www.omropfryslan.nl/fy/nijs/1163919/omswalkjende-walrus-freya-deamakke-yn-noarwegen Omrop Fryslân, 14-8-2022 Omswalkjende walrus Freya deamakke yn Noarwegen]</ref>
==Tillefyzje==
* ''[[Star Trek: Strange New Worlds]]''
{{JiersideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
<references/>
----
{{Commonscat}}
}}
[[Kategory:2022| ]]
[[Kategory:21e iuw]]
72ckptm4v401r5i8yrw2hchdu1ga9f4
1089760
1089743
2022-08-20T19:42:50Z
FreyaSport
40716
/* Ferstoarn */ Bram Peper
wikitext
text/x-wiki
{{JiersideBoppe}}
{{Kalinders}}{{Kalinderjier}}
== Foarfallen ==
;jannewaris
*[[1 jannewaris|1]] - It [[Regional Comprehensive Economic Partnership]], de grutste [[frijhannel]]sône fan 'e wrâld, wurdt yn wurking steld. It gebiet omfiemet [[Austraalje (lân)|Austraalje]], [[Birma]], [[Brûnei]], de [[Filipinen]], [[Fjetnam]], [[Yndoneezje]], [[Japan]], [[Kambodja]], [[Maleizje]], [[Laos]], [[Nij-Seelân]], [[Sina]], [[Singapoer]], [[Súd-Koreä]] en [[Tailân]].
*[[2 jannewaris|2]] - Yn [[Kazachstan]] brekke [[protesten yn Kazachstan (2022)|grutskalige protesten]] út tsjin it [[regear]] fan [[diktator]] [[Kassym-Jomart Tokajev]]. Dy binne yn 't earstoan rjochte tsjin 'e ferheging fan 'e [[benzine]]prizen, mar kantsje har de folgjende dagen almar mear oan tsjin 'e [[korrupsje]] fan 'e hearskjende [[elite]].
*[[6 jannewaris|6]] - Yn [[Kazachstan]] wurde [[protesten yn Kazachstan (2022)|de protesten]] troch de autoriteiten mei grouwélich [[geweld]] de kop yn drukt. Guon oare leden fan 'e [[Kollektive Feilichheidsferdrachsorganisaasje]], wêrûnder [[Ruslân]] en [[Wyt-Ruslân]], stjoere op fersyk fan [[presidint]] [[Kassym-Jomart Tokajev]] helptroepen.
*[[7 jannewaris|7]] - Der hawwe no wrâldwiid 300 miljoen gefallen fan [[COVID-19]] west.
*[[10 jannewaris|10]] - Foar it earst wurdt der mei súkses in [[baarch|bargehert]] yn in [[minske]] [[orgaantransplantaazje|transplantearre]].
*10 - Yn [[Nederlân]] wurdt nei in [[kabinetsformaasje|formaasje]] fan 299 [[dagen]] (de langste ea) it [[Kabinet-Rutte IV]] ynstallearre.
*[[15 jannewaris|15]] - In [[útbarsting fan de Hunga Tonga (2022)|grutte útbarsting]] fan 'e ûnderseeske [[fulkaan]] de [[Hunga Tonga]], yn [[Tonga]], soarget foar [[tsûnamy]]warskôgings yn it hiele gebiet fan 'e [[Stille Oseaan]]. De skea falt ta, behalven yn [[Perû]], dêr't de weagen [[oaljeramp yn Perû (2022)|in oaljeramp]] feroarsaakje. De útbarsting easket yn Tonga 5 [[minske]]libbens en oerdekt it lân mei in tsjûke laach [[gif]]tige [[fulkanyske jiske]], wat foar swierrichheden op it mêd fan [[drinkwetter]]foarsjenning liedt.
*[[20 jannewaris|20]] - It [[Nederlân]]ske [[online]] [[konsuminteprogramma]] ''[[BOOS (websearje)|BOOS]]'' publisearret in [[fideo]] wêryn't ferskate meiwurkers fan 'e [[tillefyzjeprogramma|tillefyzje]][[talintejacht]]en ''[[The Voice of Holland]]'' en ''[[The Voice Kids (Nederlân)|The Voice Kids]]'', ûnder wa [[orkest]]lieder [[Jeroen Rietbergen]] en [[sjuery (kompetysje)|sjuerylid]] [[Ali B]], beskuldige wurde fan [[seksueel oer de grins geand gedrach]], wat ta it stopsetten fan 'e programma's en in grut trelit yn 'e [[media]] liedt.
*[[21 jannewaris|21]] - By [[bombardemint op de finzenis yn Saäda|in bombardemint]] troch [[Saûdy-Araabje]] fan 'e [[Jemen]]ityske [[stêd]] [[Saäda]], yn it ramt fan 'e oangeande [[Twadde Jemenityske Boargeroarloch]], wurdt de pleatslike [[finzenis]] rekke ynstee fan posysjes fan 'e [[Hûty]]rebellen. Der komme teminsten 70 [[finzen]]n om.
*[[23 jannewaris|23]] - By [[steatsgreep yn Boerkina Faso (2022)|in steatsgreep]] yn [[Boerkina Faso]] wurdt [[presidint]] [[Roch Marc Christian Kaboré]] troch it [[kriichsmacht|leger]] ôfset.
* 23 - De [[tropyske stoarm]] [[Tropyske stoarm Ana (2022)|Ana]] slacht ta yn it [[easten]] fan [[Súdlik Afrika]] en easket 115 [[libben]]s yn [[Madagaskar]], [[Malawy]] en [[Mozambyk]].
*[[28 jannewaris|28]] - It tal [[faksinaasje]]s tsjin it [[COVID-19]]-[[firus (biology)|firus]] dat wrâldwiid dien is, passearret de 10 miljard.
;febrewaris
*[[1 febrewaris|1]] - [[Denemark]] heft alle beheinende maatregels yn it ramt fan 'e [[koroanafiruspandemy (2019-2020)|koroanafiruspandemy]] op.
*1 - [[Eastenryk]] wurdt it earste lân dêr't [[faksinaasje]] tsjin it [[COVID-19]]-[[firus (biology)|firus]] no ferplichte is.
*[[3 febrewaris|3]] - By in [[militêre operaasje]] fan [[kommando's]] fan it [[Amerikaanske Leger]] yn it noardwesten fan [[Syrje]] komt de lieder fan 'e saneamde [[Islamityske Steat yn Irak en Syrje]], [[Abû Ibrahim al-Hasjimi al-Koerasji]], om as er himsels [[ûntploffing|opblaasd]] om syn [[finzen]]name tsjin te kearen.
*3 - [[Yndia]] wurdt it trêde lân op 'e wrâld nei de [[Feriene Steaten]] en [[Brazylje]] dêr't no mear as 500.000 [[minsken]] [[ferstoarn]] binne oan [[COVID-19]].
*[[4 febrewaris|4]]-[[20 febrewaris|20]] - Yn 'e [[Sina|Sineeske]] [[haadstêd]] [[Peking]] wurde de [[Olympyske Winterspullen 2022]] holden.
*[[5 febrewaris|5]] - It tal [[stjergefal]]len yn 'e [[Feriene Steaten]], feroarsake troch de [[koroanafiruspandemy (2019-2020)|koroanafiruspandemy]], passearret de 900.000.
*[[8 febrewaris|8]] - Der hawwe no wrâldwiid 400 miljoen gefallen fan [[COVID-19]] west.
*[[15 febrewaris|15]] - De [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[prins]] [[Andrew, hartoch fan York|Andrew]] treft in [[skikking]] mei [[Virginia Giuffre]], de [[Feriene Steaten|Amerikaanse]] dy't him beskuldiget fan [[seksueel misbrûk]] by syn besiken oan 'e [[filla]] fan [[miljonêr]] en [[sedemisdriuw|sededelinkwint]] [[Jeffrey Epstein]].
*[[17 febrewaris|17]]-[[21 febrewaris|21]] - Yn fiif [[dagen]] tiid wurde [[Nederlân]] en de rest fan [[Noardwest-Jeropa]] troffen troch trije swiere [[stoarm]]en: [[Stoarm Dudley|Dudley]], [[Stoarm Eunice|Eunice]] en [[Stoarm Franklin|Franklin]]. Dêrby falle teminsten 14 [[dea]]den.
*[[21 febrewaris|21]] - De [[Ruslân|Russyske]] [[presidint]] [[Vladimir Pûtin]] erkent de ûnôfhinklikheid fan 'e selsútroppen [[republiken]] [[Folkrepublyk Donjetsk|Donjetsk]] en [[Folkrepublyk Lûhansk|Lûhansk]], de gebieten yn it easten fan 'e [[Oekraïne]] dy't yn 'e hannen binne fan [[etnysk]] [[Russen|Russyske]] [[rebel]]len.
*[[22 febrewaris|22]] - De [[Dútslân|Dútske]] [[bûnskânselier]] [[Olaf Scholz]] leit it goedkarringsproses stil fan [[Nord Stream 2]], in nije [[ierdgas]]piiplieding fan [[Ruslân]] troch de [[Eastsee]] nei Dútslân. Dêrtroch kin dy, hoewol foltôge, foarearst net yn gebrûk nommen wurde. Dit is ien fan 'e [[sanksje]]s tsjin Ruslân fanwegen it erkennen fan 'e rebellerepublykjes yn it easten fan 'e [[Oekraïne]]. Oare sanksjes fan û.o. de [[Jeropeeske Uny]], de [[Feriene Steaten]], it [[Feriene Keninkryk]], [[Japan]], [[Kanada]] en [[Austraalje (lân)|Austraalje]] treffe Russyske [[bank (finansjele ynstelling)|banken]] en teffens [[oligarch|oligargen]] yn it freonefermidden fan [[presidint]] [[Vladimir Pûtin]].
*[[24 febrewaris|24]] - [[Ruslân]] fiert [[Russyske ynfal yn de Oekraïne (2022)|in grutskalige militêre ynfal]] yn 'e [[Oekraïne]] út. Dêrmei giet de [[Russysk-Oekraynske Oarloch]], dat sûnt [[2014]] in konflikt mei lege yntinsiteit is, in folslein nije faze yn. [[Westerske wrâld|Westerske lannen]] kundigje ekstreme sanksjes tsjin Ruslân oan.
*[[25 febrewaris|25]] - Yn it easten fan 'e [[Oekraïne]] begjint [[Belis fan Mariûpol|it belis]] fan 'e stêd [[Mariûpol]] troch [[Ruslân|Russyske]] [[troepen]].
*[[26 febrewaris|26]] - [[Dútslân]], dat sûnt de [[Twadde Wrâldoarloch]] gjin [[wapen]]s levere hat oan lannen dy't yn [[oarloch]] binne, makket in ommeswaai en beslút ta it leverjen fan wapens oan 'e [[Oekraïne]]. De [[Feriene Steaten]] en de [[Jeropeeske Uny]] komme ta oerienstimming om beskate [[Ruslân|Russyske]] [[bank (finansjele ynstelling)|banken]] út te sluten fan it ynternasjonaal betellingsferkear by wize fan [[sanksje]] foar de [[Russyske ynvaazje fan de Oekraïne (2022)|Russyske ynvaazje fan 'e Oekraïne]].
*[[27 febrewaris|27]] - Yn [[Wyt-Ruslân]] wurdt in [[referindum]] holden wêrby't de [[befolking]] ynstimd hawwe soe mei it opheffen fan 'e net-[[atoombom|nukleêre]] status fan it lân en ek mei de permaninte stasjonearring fan [[Ruslân|Russyske]] troepen yn it lân. Mei't Wyt-Ruslân in [[diktatuer]] is dêr't gjin frije en earlike [[ferkiezing]]s besteane, is ûndúdlik wat de wiere útslach fan it referindum is.
*[[28 febrewaris|28]] - Yn in ienriedigens mei de rest fan 'e [[Westerske wrâld]] dêr't gjin presedint foar bestiet, kundigje ek [[Switserlân]], [[Monako]] en [[Singapoer]] sanksjes ôf tsjin [[Ruslân]] omreden fan 'e [[Russyske ynfal yn de Oekraïne (2022)|Russyske ynfal yn 'e Oekraïne]].
;maart
*[[2 maart|2]] - Neffens de [[Feriene Naasjes]] binne al 2 miljoen [[flechtling]]en de [[oarloch]] yn 'e [[Oekraïne]] ûntflechte troch de grinzen fan buorlannen oer te gean.
*[[3 maart|3]] - Yn it suden fan 'e [[Oekraïne]] falt de stêd [[Cherson]] yn [[Ruslân|Russyske]] hannen. Ek de [[Kearnsintrale Zaporizja]] wurdt troch de Russen ferovere, wêrby't se de gebouwen fan 'e sintrale mei [[artillery]] besjitte. De [[domdrystens]] fan dat dwaan wurdt wrâldwiid skande fan sprutsen.
*[[4 maart|4]] - Yn [[Ruslân]] wurdt in nije [[wet]] oannommen, dy't 15 jier [[finzenisstraf]] set op it fersprieden fan "[[nepnijs]]" oer de "[[Russyske ynfal yn de Oekraïne (2022)|spesjale militêre operaasje]]" yn 'e [[Oekraïne]]. In protte bûtenlânske [[media]]-[[organisaasje]]s, wêrûnder [[CNN]] en de [[BBC]], beëinigje har wurk yn it lân.
*[[4 maart|4]]-[[13 maart|13]] - Yn 'e [[Sina|Sineeske]] [[haadstêd]] [[Peking]] wurde de [[Paralympyske Winterspullen 2022]] holden. [[Ruslân]] en syn bûnsgenoat [[Wyt-Ruslân]] wurde omreden fan harren ferantwurdlikens foar de [[Russyske ynfal yn de Oekraïne (2022)|ynfal yn 'e Oekraïne]] útsletten fan dielname.
*[[8 maart|8]] - [[Ierdoaljemaatskippij]] [[Shell]], [[restaurant]]keatling [[McDonald's]], [[frisdrinken]]produsint [[Coca-Cola]] en [[kofjehûs]]keatling [[Starbucks]] lûke har omreden fan 'e [[Russyske ynfal yn de Oekraïne (2022)|Russyske ynfal yn 'e Oekraïne]] werom út [[Ruslân]].
*[[10 maart|10]] - [[Sily]] fiert it [[homohoulik]] yn.
*[[16 maart|16]] - By de [[Nederlânske gemeenteriedsferkiezings (2022)|gemeenteriedsferkiezings]] yn [[Nederlân]] binne benammen de lokale [[politike partij]]en de grutte winners.
*[[24 maart|24]] - De [[NATO]] makket bekend dat der 40.000 man gefjochtstroepen ekstra stasjonearre wurde sille oan 'e eastflank fan it bûngenoatskip, yn [[Slowakije]], [[Hongarije]], [[Roemeenje]] en [[Bulgarije]], yn ferbân mei de nije bedriging dy't [[Ruslân]] ynhâldt sûnt de [[Russyske ynfal yn de Oekraïne (2022)|ynfal yn 'e Oekraïne]].
*[[25 maart|25]] - It [[regear]] fan [[Ruslân]] makket bekend dat "de earste faze" fan 'e [[Russyske ynfal yn de Oekraïne (2022)|Russyske ynfal yn 'e Oekraïne]] foltôge is, en dat de striid fan no ôf oan benammen taspitst wurde sil op 'e eastlike [[Donbas]]-regio.
*[[29 maart|29]] - It regear fan [[Ruslân]] kundiget oan dat yn it ramt fan 'e [[Russyske ynfal yn de Oekraïne (2022)|Russyske ynfal yn 'e Oekraïne]] de [[oarloch]]shannelings om 'e [[Oekraïne|Oekraynske]] haadstêd [[Kiëv]] hinne "struktureel werombrocht" wurde sille. [[Westerske wrâld|Westerske]] analisten hâlde it derop dat by de Russyske lieding it besef trochkringt dat it mei de hjoeddeistige steat fan it [[Russyske Leger]] net mooglik is om Kiëv yn te nimmen.
;april
*[[3 april|3]] - Nei de weromlûking fan [[Ruslân|Russyske]] [[troepen]] út [[Bûtsja]], in westlike [[foarstêd]] fan 'e [[Oekraïne|Oekraynske]] haadstêd [[Kiëv]], komt oan it ljocht dat dêr 300 oant 400 [[boarger]]s troch it [[Russyske Leger]] [[fermoarde]] binne by it saneamde [[Bloedbad fan Bûtsja]]. Dat wurdt rûnom oanmurken foar in [[oarlochsmisdie]]. Yn 'e [[Westerske wrâld]] wurdt skokt reägearre en oproppen ta noch strangere sanksjes tsjin Ruslân.
*[[7 april|7]] - De [[Algemiene Gearkomste fan 'e Feriene Naasjes]] stimt mei 93 tsjin 24 lidsteaten om [[Ruslân]] út 'e [[Minskerjochteried fan 'e Feriene Naasjes]] te setten. 58 lannen ûnthâlde har fan stimming.
*[[8 april|8]] - [[Ruslân]] kriget rûnom [[krityk]] as it [[bombardemint fan it treinstasjon fan Kramatorsk|in bombardemint]] útfierd op it [[treinstasjon]] fan 'e [[Oekraïne|Oekraynske]] stêd [[Kramatorsk]]. By de oanfal komme 59 [[boarger]]s om dy't de krite besochten te ûntflechtsjen en reitsje 109 oaren [[ferwûne]].
*[[9 april|9]] - De [[Pakistan|Pakistaanske]] [[premier]] [[Imran Khan]] moat ôftrede nei't er yn 'e [[Nasjonale Assimblee (Pakistan)|Nasjonale Assimblee]] in [[moasje fan wantrouwen]] ferlern hat. Hy wurdt twa dagen letter opfolge troch [[opposysje (polityk)|opposysjelieder]] [[Shehbaz Sharif]].
*[[13 april|13]] - Der hawwe no wrâldwiid 500 miljoen gefallen fan [[COVID-19]] west.
*[[14 april|14]] - By in [[Oekraïne|Oekraynske]] raketoanfal wurdt de ''[[Moskva (skip út 1979)|Moskva]]'', it [[flaggeskip]] fan 'e [[Ruslân|Russyske]] [[Swarte-Seefloat]], ta [[sinken]] brocht.
*[[24 april|24]] - By de twadde omgong fan 'e [[Frânske presidintsferkiezings (2022)|Frânske presidintsferkiezings]] ferslacht de sittende [[sintrisme|sintristyske]] [[presidint]] [[Emmanuel Macron]] syn [[ekstreem-rjochts]]e útdaachster [[Marine Le Pen]].
*[[25 april|25]] - [[Miljardêr]] [[Elon Musk]], wrâlds [[rykdom|rykste]] man, skaft foar [[$]]44 miljard it [[sosjale media|sosjaal medium]] [[Twitter]] oan.
*[[27 april|27]] - [[Ruslân]] set de levering fan [[ierdgas]] oan [[Poalen]] en [[Bulgarije]] stil as dy lannen wegerje te beteljen yn [[Russyske roebel|roebels]]. (Yn it [[kontrakt]] is fêstlein dat se yn [[Amerikaanske dollar|dollars]] of [[euro's]] betelje meie, mar troch de ynternasjonale [[boycot]] fan Ruslân yn it ramt fan 'e [[Russyske ynfal yn de Oekraïne (2022)|Russyske ynfal yn 'e Oekraïne]] kin Ruslân net by tegoeden yn bûtenlânske [[faluta]].)
*27 - De [[bitcoin]] wurdt in offisjele [[muntienheid]] fan 'e [[Sintraalafrikaanske Republyk]].
;maaie
*[[2 maaie|2]] - [[Ruslân]] kundiget oan dat it him, omreden fan 'e ynternasjonale [[sanksje]]s dy't tsjin it lân ôfkundige binne yn it ramt fan 'e [[Russyske ynfal yn de Oekraïne (2022)|Russyske ynfal yn 'e Oekraïne]], binnen twa jier weromlûke sil út 'e gearwurking oangeande [[romtefeart]] op it mêd fan it [[Ynternasjonaal Romtestasjon ISS]].
*[[6 maaie|6]] - De [[Omgong fan Itaalje]] 2022 start yn [[Bûdapest]] [[Hongarije]].
*[[9 maaie|9]] - [[Premier]] [[Mahinda Rajapaksa]] fan [[Sry Lanka]] treedt ôf nei [[protesten yn Sry Lanka (2022)|oanhâldende en fûleinige protesten]] tsjin 'e [[ekonomyske krisis yn Sry Lanka (2022)|ekonomyske krisis yn it lân]].
*9 - By [[Filipynske presidintsferkiezings (2022)|presidintsferkiezings]] yn 'e [[Filipinen]] wurdt [[Ferdinand Marcos jr.]], better bekend ûnder syn [[bynamme]] "Bongbong", keazen ta de nije [[presidint]]. Hy is de [[soan]] fan [[Ferdinand Marcos]], dy't yn 'e [[1970-er jierren|1970-er]] en [[1980-er jierren]] as [[diktator]] yn skrikbewâld fierde yn it lân.
*[[11 maaie|11]] - By de [[stêd]] [[Djenin]], yn it [[Westjordaanlân]], wurdt de [[Palestina|Palestynske]] [[ferslachjouster]] foar [[Al-Jazeera]] [[Sjiriin Abû Akleh]] [[dea]]sketten as se ferslach docht fan botsings tusken Palestynske [[demonstraasje (protest)|demonstranten]] en [[Israel]]yske [[soldaten]]. Ut ferklearrings fan [[tsjûge (strafrjocht)|eachtsjûgen]] en ûndersyk troch ferskate [[media]], wêrûnder Al-Jazeera en [[CNN]], docht bliken dat it giet om in opsetlike [[moard]] troch in Israelyske [[skerpskutter]].
*[[12 maaie|12]] - [[Sagittarius A*]], in supermassyf [[swart gat]] yn it sintrum fan 'e [[Molkewei]], wurdt troch [[astronomen]] foar it earst direkt yn byld brocht.
*12 - Yn 'e [[Feriene Steaten]] binne no mear as 1 miljoen [[minsken]] [[ferstoarn]] oan [[COVID-19]].
*[[13 maaie|13]] - It frachtskip de ''Ilse-Marie'' út [[Warten]] fart de [[Ljouwert (stêd)|Ljouwerter]] wenwyk [[Suderbuorren (wyk)|Suderbuorren]] yn as de [[skipper (gesachfierder)|skipper]] net goed wurden is, en fernielt dêrby ferskate [[oanlissteger]]s en [[boat]]sjes.
*[[14 maaie|14]] - [[Oekraïne|Oekraynske]] troepen ferdriuwe de [[Ruslân|Russyske]] ynfallers út 'e omkriten fan 'e op ien nei grutste stêd fan 'e Oekraïne, [[Charkiv]], en winne sa de [[Slach om Charkiv (2022)|Slach om Charkiv]].
*[[15 maaie|15]] - [[Paus]] [[Fransiskus (paus)|Fransiskus]] ferklearret [[Titus Brandsma]] [[hillichferklearring|hillich]].
*[[16 maaie|16]] - De lêste ferdigeners fan 'e [[Oekraïne|Oekraynske]] stêd [[Mariûpol]], oan 'e [[kust]] fan 'e [[See fan Azov]], [[oerjefte|jouwe har oer]] oan 'e [[Ruslân|Russyske]] ynfallers. Dêrmei komt der nei 82 [[dagen]] in ein oan 'e [[Slach om Mariûpol (2022)|Slach om Mariûpol]].
*[[18 maaie|18]] - [[Finlân]] en [[Sweden]] freegje it lidmaatskip fan 'e [[NATO]] oan, mei't se benaud wurden binne fan 'e agresje fan [[Ruslân]] tsjin 'e [[Oekraïne]].
*[[20 maaie|20]] - De [[Wrâldsûnensorganisaasje]] (WHO) hâldt in [[gearkomste|needgearkomste]] oer it opdûken fan gefallen fan 'e [[apepokken]] yn in tsienmannich [[lannen]] bûten it natuerlike [[ferspriedingsgebiet]] yn [[Sintraal-Afrika]] en [[West-Afrika]].
*[[21 maaie|21]] - By [[Australyske ferkiezings (2022)|federale ferkiezings]] yn [[Austraalje (lân)|Austraalje]] ferslacht de [[sosjalist]]yske [[Laborpartij (Austraalje)|Laborpartij]] fan [[Anthony Albanese]] de [[Liberale Partij fan Austraalje|Liberaal]]-[[Nasjonale Partij fan Austraalje|Nasjonale]] [[koälysje]] fan sittend [[premier]] [[Scott Morrison]]. De [[elektoraat|kiezers]] binne benammen ûntefreden oer it fierhinne negearjen troch Morrison-en-dy fan it [[klimaatferoaring]]sfraachstik.
*[[24 maaie|24]] - By [[skoallesjitpartij yn Uvalde|in sjitpartij]] yn in [[legere skoalle]] yn [[Uvalde (Teksas)|Uvalde]], yn 'e [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[Amerikaanske steaten|steat]] [[Teksas]], rjochtet in mei [[mitrailleur]]s bewapene [[sljochtsinnigens|geastlik steurde]] 18-jierrige [[jonge]] in [[bloedbad]] oan. Der komme 19 [[bern (persoan)|bern]] en 2 [[learkrêft]]en om. De dieder, dy't foartiid ek syn eigen [[beppe]] besocht hat te fermoardzjen, wurdt troch de [[plysje]] deasketten.
;juny
* [[2 juny|2]] - Yn it [[Feriene Keninkryk]] begjint it saneamde [[Patina Jubileum fan Elizabeth II|Platina Jubileum]], wêrby't fiert wurdt dat [[keninginne]] [[Elizabeth II fan it Feriene Keninkryk|Elizabeth II]] 70 jier op 'e troan sit.
* [[5 juny|5]] - By [[Tsjerke-oanfal yn Owo|in bomoanslach en besjitting]] fan in [[tsjerke]] yn [[Owo]], yn [[Nigearia]], komme mear as 50 [[minske]]n om en reitsje nochris 60 oaren [[ferwûne]]. De [[oanslach (misdriuw)|oanslach]] wurdt opeaske troch [[Islamityske Steat yn West-Afrika]].
* [[6 juny|6]] - De 88ste [[Alvestêdetocht op de Fyts]] giet de boeken yn as ien fan de swierste âlvestêdetochten ea fanwegen it minne [[waar]] ([[rein (delslach)|rein]] en hurde [[wyn (waar)|wyn]]).
*6 - Foar it earst yn 125-jier moat de [[Bûnspartij foar Senioaren]] healwei de twadde omgong beëinige wurden fanwegen it minne [[waar]].
* [[9 juny|9]] - [[Tailân]] dekriminalisearret it rekreätyf gebrûk fan [[kannabis]] en [[himp]].
* [[14 juny|14]] - It [[regear]] fan it eilânsteatsje [[Kiribaty]], yn 'e [[Stille Súdsee]], ropt de [[needtastân]] út omreden fan slimme en oanhâldende [[drûchte]].
* [[19 juny|19]] - By de twadde omgong fan 'e [[Frânske parlemintsferkiezings (2022)|Frânske parlemintsferkiezings]] behellet de [[Ensemble Citoyens|Ensemble]]-[[koälysje]], fan [[presidint]] [[Emmanuel Macron]], de oerwinning mei 245 fan 577 sitten yn 'e [[Nasjonale Assimblee (Frankryk)|Nasjonale Assimblee]]. Ensemble ferliest lykwols de absolute mearderheid.
* 19 - By de [[Kolombiaanske presidintsferkiezings (2022)|presidintsferkiezings]] yn [[Kolombia]] wurdt foar it earst yn 'e [[Kolombiaanske skiednis|skiednis fan it lân]] in [[links (polityk)|linkse]] kandidaat, de eardere [[guerrilja]]strider [[Gustavo Petro]], ta it heechste [[amt (funksje)|amt]] keazen.
* [[22 juny|22]] - It easten fan [[Afganistan]] wurdt troffen troch [[ierdbeving yn Afganistan (juny 2022)|in ierdbeving]] mei in krêft fan 5,9 op 'e [[skaal fan Richter]]. Dêrby komme teminsten 1.500 [[minske]]n yn Afganistan om en 43 yn it oanbuorjende [[Pakistan]].
* [[24 juny|24]] - Yn 'e [[Russysk-Oekraynske Oarloch]] falt de stêd [[Sevjerodonjetsk]] yn [[Ruslân|Russyske]] hannen.
* 24 - It [[Amerikaansk Heechgerjochtshôf]], dat in [[konservative]] mearderheid hat sûnt [[presidint]] [[Donald Trump]] der trije aartskonservative [[rjochter]]s yn beneamde, smyt in eardere [[fûnis|útspraak]] yn 'e [[rjochtsaak]] ''[[Roe v. Wade]]'' út [[1973]] om en heft dêrmei it algemien rjocht op [[abortus]] yn 'e [[Feriene Steaten]] op.
* [[28 juny|28]]-[[30 juny|30]] - Op in top yn [[Madrid]] akseptearret de [[NATO]] it fersyk om lidmaatskip troch [[Sweden]] en [[Finlân]], nei't [[presidint]] [[Recep Tayyip Erdoğan]] fan [[Turkije]] syn ferset dêrtsjin opjûn hat.
;july
*[[1 july|1]] - [[Switserlân]] fiert it [[homohoulik]] yn.
*1 - De [[Omgong fan Frankryk]] 2022 start yn [[Keappenhaven]] [[Denemark]].
*[[3 july|3]] - In geastlik siike man sjit yn in winkelsintrum yn 'e [[Denemark|Deenske]] haadstêd [[Keappenhaven]] trije minsken dea, en en der reitsje meardere minsken ferwûne.
*[[7 july|7]] - [[Boris Johnson]] treedt ôf as lieder fan de [[Konservative Partij (Feriene Keninkryk)|Konservative Partij]], mar is fan doel [[premier]] fan it [[Feriene Keninkryk]] te bliuwen oant in nije lieder keazen is.<ref>[https://nos.nl/artikel/2435695-premier-johnson-kondigt-vertrek-aan-wil-aanblijven-tot-er-een-opvolger-is {{nl}} NOS, 7-7-2022, Premier Johnson kondigt vertrek aan, wil aanblijven tot er een opvolger is]</ref>
* [[8 july|8]] - De [[Japan]]ske âld-[[premier]] [[Shinzo Abe]] wurdt delsketten by in [[taspraak|ferkiezingstaspraak]] yn [[Nara]] en beswykt oan syn [[ferwûning]]en.
* [[9 july|9]] - [[Presidint]] [[Gotabaya Rajapaksa]] en [[premier]] [[Ranil Wickremesinghe]] fan [[Sry Lanka]] stimme dermei yn om ôf te treden as gefolch fan 'e [[protesten yn Sry Lanka (2022)|grutskalige en oanhâldende protesten]] tsjin 'e [[ekonomy]]ske krisis yn it lân.
* [[18 july|18]] - Yn [[Yndia]] wurdt [[Droupadi Murmu]] keazen ta [[presidint]]e; hja is de earste [[frou]] út in lânseigen [[etnysk]]e [[minderheid]] (de [[Santal (folk)|Santal]]) dy't dat [[amt (funksje)|amt]] beklaait, en teffens de jongste persoan oant no ta.
* [[23 july|23]] - De [[Wrâldsûnensorganisaasje]] (WHO) ropt de útbraak fan 'e [[apepokken]] út ta in "needgefal fan ynternasjonale soarch op it mêd fan 'e publike sûnens". Der binne no mear as 17.000 gefallen fan 'e [[sykte]] registrearre yn 75 [[lannen en territoaria]].
* [[24 july|24]] - De [[Denemark|Deenske]] [[hurdfytser]] [[Jonas Vingegaard]] wint de [[Omgong fan Frankryk]] 2022
* 24 - De fernijde [[Omgong fan Frankryk foar froulju]] set útein yn [[Parys]].
* [[30 july|30]] - Nei twa jier sûnder [[skûtsjesilen]] giet it [[Sintrale Kommisje Skûtsjesilen|SKS kampioenskip]] yn 2022 wer los
* [[31 july|31]] - [[Ayman al-Zawahiri]], dy't sûnt de [[dea]] fan [[Osama bin Laden]] de lieding oer it [[terrorisme|terreurnetwurk]] [[Al-Qaida]] hat, wurdt [[moard|fermoarde]] by in [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[drone]]-oanfal op syn [[wente]] yn 'e [[Afganistan|Afgaanske]] [[haadstêd]] [[Kabul]].
* 31 - De [[Nederlân]]ske [[hurdfytster]] [[Annemiek van Vleuten]] wint de [[Omgong fan Frankryk foar froulju]] 2022
;augustus
* [[3 augustus|3]] - [[Tjisse Steenstra]], [[Hans Wassenaar]] en [[Renze Pieter Hiemstra]] winne yn [[Frjentsjer]] de [[PC 2022|169ste]] [[PC]]. Tjisse Steenstra wurdt útroppen ta [[kening (keatsen)|kening]].
* [[4 augustus|4]] - Nei it besyk fan [[Nancy Pelosi]], de [[foarsitter]] fan it [[Amerikaanske Hûs fan Offurdigen]], oan [[Taiwan]], set [[Sina]] útein mei in [[yntimidaasje]]kampanje yn 'e foarm fan grutskalige militêre oefenings om it eilân hinne, dat troch Sina beskôge wurdt as in opstannige provinsje.
* [[5 augustus|5]]-[[7 augustus|7]] - [[Israel]] en de militante [[Palestina|Palestynske]] beweging [[Islamityske Djihaad yn Palestina|Islamityske Djihaad]] yn 'e [[Gazastripe]] fiere [[Operaasje Breaking Dawn|oer en wer besjittings]] út. [[Hamas]], dat yn 'e Gazastripe de tsjinst útmakket, bliuwt ôfsidich.
* [[10 augustus|10]] - [[Moarre]]-[[Ljussens]] wint yn [[Wommels]] de 120ste [[Freulepartij]].
* [[12 augustus|12]] - Skipper [[Albert Visser]] wint mei it [[Lemster Skûtsje]] it [[Sintrale Kommisje Skûtsjesilen|SKS kampioenskip]] fan 2022.
* [[13 augustus|13]] - Nei twa jier sûnder [[skûtsjesilen]] giet it [[Iepen Fryske Kampioenskippen Skûtsjesilen|IFKS kampioenskip]] yn 2022 wer los.
* [[15 augustus|15]] - Yn it [[Noarwegen|Noarske]] [[Tretten]], stoart in tsien jier âlde en 148 meter lange houten [[brêge]] foar autoferkear yn.
* [[16 augustus|16]] - Nei acht dagen kaam der in ein oan de tsiende [[hjitteweach]] yn Fryslân.<ref>[https://www.omropfryslan.nl/fy/nijs/1164611/tsiende-hjitteweach-yn-fryslan-no-foarby Omrop Fryslân 17-8-2022, Tsiende hjitteweach yn Fryslân no foarby]</ref>
* [[19 augustus|19]] - De [[Omgong fan Spanje]] 2022 start yn [[Utert (stêd)|Utert]] [[Nederlân]].
* [[20 augustus|20]] - Skipper [[Pieter Jilles Tjoelker]] wint mei de ''Sterke Jerke'' it [[Iepen Fryske Kampioenskippen Skûtsjesilen|IFKS kampioenskip]] fan 2022.
== Berne ==
== Ferstoarn ==
;jannewaris
* [[4 jannewaris|4]] - [[Henny Orri]], Nederlânsk aktrise (* [[1925]])
* [[9 jannewaris|9]] - [[Bob Saget]], Amerikaansk komyk, akteur en presintator (* [[1956]])
* [[10 jannewaris|10]] - [[Nils Århammar]], Sweedsk taalkundige, spesjalisearre yn it [[Noardfrysk]] (* [[1931]])
* [[15 jannewaris|15]] - [[Frank Leyendekker]], Frysk-Amerikaansk boer en hynsteman (* [[1928]])
* [[20 jannewaris|20]] - [[Meat Loaf]] (Marvin Lee Aday), Amerikaansk sjonger (* [[1947]])
* [[23 jannewaris|23]] - [[Jean-Claude Mézières]], Frânsk auteur (* [[1938]])
* [[25 jannewaris|25]] - [[Gert Schutte]], Nederlânsk politikus (* [[1939]])
;febrewaris
* [[2 febrewaris|2]] - [[Klaas Tuinstra]], Frysk politikus (* [[1945]])
* [[9 febrewaris|9]] - [[Sebastian Bieniek]], Dútsk keunstner (* [[1975]])
* [[19 febrewaris|19]] - [[Kakuichi Mimura]], Japansk fuotballer (* [[1931]])
;maart
* [[17 maart|17]] - [[Gerrit Noordzij]], Nederlânsk typograaf en letterûntwerper (* [[1931]])
* [[20 maart|20]] - [[Piet Paulusma]], Frysk waarman (* [[1956]])
;april
* [[3 april|3]] - [[Geert Eijgelaar]], Nederlânsk politikus (* [[1927]])
* [[14 april|14]] - [[Alex Brenninkmeijer]], Nederlânsk jurist en Nasjonale Ombudsman (* [[1951]])
* [[18 april|18]] - [[Harrison Birtwistle]], Ingelsk Komponist (* [[1934]])
* [[22 april|22]] - [[Jan Rot (sjonger)|Jan Rot]], Nederlânsk sjonger en lietsjeskriuwer (* [[1957]])
* [[25 april|25]] - [[Henny Vrienten]], Nederlânsk sjonger (* [[1948]])
* [[28 april|28]] - [[Leo Beerendonk]], Nederlânsk fuotballer (* [[1938]])
* 28 - [[Juan Diego (acteur)|Juan Diego]], Spaansk akteur (* [[1942]])
* [[30 april|30]] - [[Mino Raiola]], Italjaansk-Nederlânsk fuotbalmakelder (* [[1967]])
;maaie
* [[1 maaie|1]] - [[Ric Parnell]], Ingelsk drummer (* [[1951]])
* [[4 maaie|4]] - [[Harm Ottenbros]], Nederlânsk hurdfytser (* [[1943]])
* 4 - [[Sis van Rossem]], Nederlânsk keunsthistoarikus (* [[1945]])
* [[9 maaie|9]] - [[Jody Lukoki]], Kongoleesk-Nederlânsk fuotballer (* [[1992]])
* [[10 maaie|10]] - [[Trevor Strnad]], Amerikaansk sjonger (* [[1981]])
* [[11 maaie|11]] - [[Henk Groot]] Nederlânsk fuotballer (* [[1938]])
* [[11 maaie|11]] - [[Jeroen Brouwers]], Nederlânske skriuwer (* [[1940]])
* [[13 maaie|13]] - [[Khalifa bin Zayed Al Nahayan]], [[Feriene Arabyske Emiraten|Arabysk]] presidint en Emir fan Abu Dhabi (* [[1948]])
* [[15 maaie|15]] - [[Mient Jan Faber]], Nederlânske wiskundige en fredesaktivist (* [[1940]])
* [[17 maaie|17]] - [[Vangelis]], Gryksk muzikant en komponist (* [[1943]])
* [[21 maaie|21]] - [[Colin Cantwell]], Amerikaansk keunstner en animator (* [[1932]])
* [[23 maaie|23]] - [[Eric Schneider]], Nederlânsk akteur en skriuwer (* [[1934]])
* [[25 maaie|25]] - [[Wies van Dongen (1931)|Wies van Dongen]], Nederlânsk hurdfytser (* [[1931]])
* 25 - [[Gijs de Lange]], Nederlansk akteur (* [[1956]])
* [[26 maaie|26]] - [[Andrew Fletcher]], Britsk bassist en sjonger (* [[1961]])
* 26 - [[Willibrord Frequin]], Nederlânsk sjoernalist en programmamaker (* [[1941]])
* 26 - [[Alan White (drummer)|Alan White]], Ingelsk drummer (* [[1949]])
* [[27 maaie|27]] - [[Joop Mink]], Frysk skûtsjekipper (* [[1935]])
* [[28 maaie|28]] - [[Bujar Nishani]], Albaansk presidint (* [[1966]])
* [[29 maaie|29]] - [[Ronnie Hawkins]], Amerikaansk sjonger (* [[1935]])
;juny
* [[5 juny|5]] - [[Alec John Such]], Amerikaansk bassist (* [[1951]])
* [[7 juny|7]] - [[Hans Brian]], Nederlânsk sportkommentator en rugbybûnscoach (* [[1940]])
* [[8 juny|8]] - [[Julio Jiménez]], Spaansk hurdfytser (* [[1934]])
* [[11 juny|11]] - [[Ebeltje Boekema-Hut]], Aldste frou fan Nederlân (* [[1911]])
* [[13 juny|13]] - [[Philip Baker Hall]], Amerikaansk akteur (* [[1931]])
* [[13 juny|13]] - [[Henri Garcin]], Nederlânsk akteur (* [[1928]])
* [[17 juny|17]] - [[Jean-Louis Trintignant]], Frânsk akteur (* [[1930]])
* [[19 juny|19]] - [[Wim Dik]], Nederlânsk bestjoerder (* [[1939]])
* [[23 juny|23]] - [[Stien Baas-Kaiser]], Nederlânsk hurdrydster (* [[1938]])
;july
* [[3 july|3]] - [[Remco Campert]], Nederlânsk skriuwer en dichter (* [[1929]])
* [[5 july|5]] - [[Manny Charlton]], Skotsk gitarist (* [[1941]])
* [[6 july|6]] - [[Wim Quist]], Nederlânsk arsjitekt (* [[1930]])
* [[6 july|6]] - [[Nop de Graaf]], Mei-grûnlizzer Kameleondoarp Terherne (* [[1956]])
* [[8 july|8]] - [[Shinzo Abe]], Japansk premier (* [[1954]])
* 8 - [[Tony Sirico]], Amerikaansk akteur (* [[1942]])
* 8 - [[José Eduardo dos Santos]], Angoleesk presedint (* [[1942]])
* 8 - [[Luis Echeverría]], Meksikaansk presedint (* [[1922]])
* 8 - [[Gregory Itzin]], Amerikaansk akteur (* [[1948]])
* 9 - [[Gerrit Hensens]], Nederlânsk politikus (* [[1930]])
* [[11 july|11]] - [[Monty Norman]] Britsk filmmuzykkomponist (* [[1928]])
* [[14 july|14]] - [[Pleun Strik]], Nederlânsk fuotballer (* [[1944]])
* 14 - [[Jürgen Heinsch]], Dútsk fuotballer (* [[1940]])
* [[20 july|20]] - [[Cas Enklaar]], Nederlânsk akteur (* [[1943]])
* [[23 july|23]] - [[Rinus Ferdinandusse]], Nederlânsk skriuwer (* [[1931]])
* [[24 july|24]] - [[Win Remmerswaal]], Nederlânsk honkballer (* [[1954]])
* [[26 july|26]] - [[Felix Thijssen]], Nederlânsk skriuwer (* [[1933]])
* [[28 july|28]] - [[Leontien Ceulemans]], Nederlânsk aktrise en presintatrise (* [[1952]])
* [[29 july|29]] - [[Janine van Wely]], Nederlânsk aktrise en kabaretiêre (* [[1937]])
* [[30 july|30]] - [[Jean Bobet]], Frânsk hurdfytser (* [[1930]])
* [[31 july|31]] - [[Bill Russell]], Amerikaansk basketballer (* [[1934]])
* 31 - [[Ayman al-Zawahiri]], Egyptysk terrorist (* [[1951]])
;augustus
* [[3 augustus|3]] - [[Ton Frinking]], Nederlânsk politikus (* [[1931]])
* [[5 augustus|5]] - [[Judith Durham]], Australysk sjongeres (* [[1943]])
* 5 - [[Clu Gulager]], Amerikaansk akteur (* [[1928]])
* [[8 augustus|8]] - [[Lamont Dozier]], Amerikaansk lietsjeskriuwer (* [[1941]])
* 8 - [[Olivia Newton-John]], Britsk-Australysk aktrise en sjongeres (* [[1948]])
* [[9 augustus|9]] - [[Raymond Briggs]], Ingelsk berneboeksrkiuwer (* [[1934]])
* 9 - [[Nicholas Evans]], Ingelsk skriuwer (* [[1950]])
* [[12 augustus|12]] - [[Anne Heche]], Amerikaanske aktrise (* [[1969]])
* 12 - [[Wolfgang Petersen]], Eastfrysk filmregisseur en filmprodusint (* [[1941]])
* [[13 augustus|13]] - [[Denise Dowse]], Amerikaanske aktrise (* [[1958]])
* [[16 augustus|16]] - [[Joseph Delaney]], Ingelsk skriuwer (* [[1945]])
* [[18 augustus|18]] - [[Josephine Tewson]], Ingelsk aktrise (* [[1931]])
* [[20 augustus|20]] - [[Bram Peper]], Nederlânsk politikus (* [[1940]])
===Bisten===
* [[14 augustus]] - ''Freya'', In yn 'e [[Noardsee]] omswalkjende [[Walrus]].<ref>[https://www.omropfryslan.nl/fy/nijs/1163919/omswalkjende-walrus-freya-deamakke-yn-noarwegen Omrop Fryslân, 14-8-2022 Omswalkjende walrus Freya deamakke yn Noarwegen]</ref>
==Tillefyzje==
* ''[[Star Trek: Strange New Worlds]]''
{{JiersideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
<references/>
----
{{Commonscat}}
}}
[[Kategory:2022| ]]
[[Kategory:21e iuw]]
k6bun7mnhvui8cqz9neeeh07bdmav1v
Berjocht:Bûsboek Olympyske Winterspullen 2018
10
123088
1089789
1088561
2022-08-21T06:48:28Z
Minorax
33600
fix lint
wikitext
text/x-wiki
{| class="wikitable" style="margin:0.5em auto; font-size:90%;position:relative;"
|-
|style="width:2.5em; background:#00cc33; text-align:center"|'''IS'''||iepeningsseremoanje
|style="width:2.5em; background:#3399ff; text-align:center"|●||groeps- en kwalifikaasjewedstriden
|style="width:2.5em; background:#ffcc00; text-align:center"|'''1'''||finales
|style="width:2.5em; background:#ffdead; text-align:center"|'''SG'''||showgala
|style="width:2.5em; background:#ee3333; text-align:center"|'''ÔS'''||ôfslutingsseremoanje
|}
{| class="wikitable" style="margin:0.5em auto; font-size:90%; line-height:1.25em;"
|-
! colspan=2|febrewaris
!style="width:2.5em"|8<br>tong.
!style="width:2.5em"|9<br>freed
!style="width:2.5em"|10<br>sneon
!style="width:2.5em"|11<br>snein
!style="width:2.5em"|12<br>moan.
!style="width:2.5em"|13<br>tii.
!style="width:2.5em"|14<br>woa.
!style="width:2.5em"|15<br>tong.
!style="width:2.5em"|16<br>freed
!style="width:2.5em"|17<br>sneon
!style="width:2.5em"|18<br>snein
!style="width:2.5em"|19<br>moan.
!style="width:2.5em"|20<br>tii.
!style="width:2.5em"|21<br>woa.
!style="width:2.5em"|22<br>tong.
!style="width:2.5em"|23<br>freed
!style="width:2.5em"|24<br>sneon
!style="width:2.5em"|25<br>snein
!finales
|-
| colspan=2|[[Ofbyld:Olympic Rings Icon.svg|20px]] Ceremonies|| || style="background-color:#00cc33;text-align:center;" |'''IS'''|| || || || || || || || || || || || || || || || style="background-color:#ee3333;text-align:center;" |'''ÔS'''||
|- style="text-align:center;"
| colspan=2 style="text-align:left;" | [[Ofbyld:Alpine skiing pictogram.svg|20px]] [[alpineskyen]]
<!-- 8 -->|
<!-- 9 -->|
<!-- 10 -->|
<!-- 11 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!-- 12 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!-- 13 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!-- 14 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!-- 15 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!-- 16 -->|
<!-- 17 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!-- 18 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!-- 19 -->|
<!-- 20 -->|
<!-- 21 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!-- 22 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!-- 23 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!-- 24 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!-- 25 -->|
<!-- T -->| '''11'''
|- style="text-align:center;"
| colspan=2 style="text-align:left;" | [[Ofbyld:Biathlon pictogram.svg|20px]] [[biatlon]]
<!-- 8 -->|
<!-- 9 -->|
<!-- 10 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!-- 11 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!-- 12 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''2'''
<!-- 13 -->|
<!-- 14 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!-- 15 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!-- 16 -->|
<!-- 17 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!-- 18 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!-- 19 -->|
<!-- 20 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!-- 21 -->|
<!-- 22 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!-- 23 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!-- 24 -->|
<!-- 25 -->|
<!-- T -->| '''11'''
|- style="text-align:center;"
| colspan=2 style="text-align:left;" | [[Ofbyld:Bobsleigh pictogram.svg|20px]] [[bobslydzjen]]
<!-- 8 -->|
<!-- 9 -->|
<!-- 10 -->|
<!-- 11 -->|
<!-- 12 -->|
<!-- 13 -->|
<!-- 14 -->|
<!-- 15 -->|
<!-- 16 -->|
<!-- 17 -->|
<!-- 18 -->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!-- 19 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!-- 20 -->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!-- 21 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!-- 22 -->|
<!-- 23 -->|
<!-- 24 -->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!-- 25 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!-- T -->| '''3'''
|- style="text-align:center;"
| colspan=2 style="text-align:left;" | [[Ofbyld:Curling pictogram.svg|20px]] [[curling]]
<!-- 8 -->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!-- 9 -->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!-- 10 -->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!-- 11 -->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!-- 12 -->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!-- 13 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!-- 14 -->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!-- 15 -->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!-- 16 -->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!-- 17 -->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!-- 18 -->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!-- 19 -->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!-- 20 -->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!-- 21 -->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!-- 22 -->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!-- 23 -->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!-- 24 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!-- 25 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!-- T -->| '''3'''
|- style="text-align:center;"
| colspan=2 style="text-align:left;" | [[Ofbyld:Freestyle skiing pictogram.svg|20px]] [[freestyleskyen]]
<!-- 8 -->|
<!-- 9 -->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!-- 10 -->|
<!-- 11 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!-- 12 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!-- 13 -->|
<!-- 14 -->|
<!-- 15 -->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!-- 16 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!-- 17 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!-- 18 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''2'''
<!-- 19 -->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!-- 20 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!-- 21 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!-- 22 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!-- 23 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!-- 24 -->|
<!-- 25 -->|
<!-- T -->| '''10'''
|- style="text-align:center;"
| colspan=2 style="text-align:left;" | [[Ofbyld:Speed skating pictogram.svg|20px]] [[hurdriden]]
<!-- 8 -->|
<!-- 9 -->|
<!-- 10 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!-- 11 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!-- 12 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!-- 13 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!-- 14 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!-- 15 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!-- 16 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!-- 17 -->|
<!-- 18 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!-- 19 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!-- 20 -->|
<!-- 21 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''2'''
<!-- 22 -->|
<!-- 23 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!-- 24 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''2'''
<!-- 25 -->|
<!-- T -->| '''14'''
|- style="text-align:center;"
| colspan=2 style="text-align:left;" | [[Ofbyld:Ice hockey pictogram.svg|20px]] [[iishockey]]
<!-- 8 -->|
<!-- 9 -->|
<!-- 10 -->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!-- 11 -->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!-- 12 -->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!-- 13 -->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!-- 14 -->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!-- 15 -->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!-- 16 -->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!-- 17 -->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!-- 18 -->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!-- 19 -->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!-- 20 -->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!-- 21 -->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!-- 22 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!-- 23 -->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!-- 24 -->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!-- 25 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!-- T -->| '''2'''
|- style="text-align:center;"
| colspan=2 style="text-align:left;" | [[Ofbyld:Figure skating pictogram.svg|20px]] [[keunstriden]]
<!-- 8 -->|
<!-- 9 -->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!-- 10 -->|
<!-- 11 -->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!-- 12 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!-- 13 -->|
<!-- 14 -->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!-- 15 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!-- 16 -->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!-- 17 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!-- 18 -->|
<!-- 19 -->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!-- 20 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!-- 21 -->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!-- 22 -->|
<!-- 23 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!-- 24 -->|
<!-- 25 -->| style="background-color:#ffdead;" |'''SG'''
<!-- T -->| '''5'''
|- style="text-align:center;"
| colspan=2 style="text-align:left;" | [[Ofbyld:Nordic combined pictogram.svg|20px]] [[Noardske kombinaasje]]
<!-- 8 -->|
<!-- 9 -->|
<!-- 10 -->|
<!-- 11 -->|
<!-- 12 -->|
<!-- 13 -->|
<!-- 14 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!-- 15 -->|
<!-- 16 -->|
<!-- 17 -->|
<!-- 18 -->|
<!-- 19 -->|
<!-- 20 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!-- 21 -->|
<!-- 22 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!-- 23 -->|
<!-- 24 -->|
<!-- 25 -->|
<!-- T -->| '''3'''
|- style="text-align:center;"
| colspan=2 style="text-align:left;" | [[Ofbyld:Luge pictogram.svg|20px]] [[roadeljen]]
<!-- 8 -->|
<!-- 9 -->|
<!-- 10 -->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!-- 11 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!-- 12 -->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!-- 13 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!-- 14 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!-- 15 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!-- 16 -->|
<!-- 17 -->|
<!-- 18 -->|
<!-- 19 -->|
<!-- 20 -->|
<!-- 21 -->|
<!-- 22 -->|
<!-- 23 -->|
<!-- 24 -->|
<!-- 25 -->|
<!-- T -->| '''4'''
|- style="text-align:center;"
| colspan=2 style="text-align:left;" | [[Ofbyld:Short track speed skating pictogram.svg|20px]] [[short track]]
<!-- 8 -->|
<!-- 9 -->|
<!-- 10 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!-- 11 -->|
<!-- 12 -->|
<!-- 13 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!-- 14 -->|
<!-- 15 -->|
<!-- 16 -->|
<!-- 17 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''2'''
<!-- 18 -->|
<!-- 19 -->|
<!-- 20 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!-- 21 -->|
<!-- 22 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''3'''
<!-- 23 -->|
<!-- 24 -->|
<!-- 25 -->|
<!-- T -->| '''8'''
|- style="text-align:center;"
| colspan=2 style="text-align:left;" | [[Ofbyld:Skeleton pictogram.svg|20px]] [[skeleton]]
<!-- 8 -->|
<!-- 9 -->|
<!-- 10 -->|
<!-- 11 -->|
<!-- 12 -->|
<!-- 13 -->|
<!-- 14 -->|
<!-- 15 -->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!-- 16 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!-- 17 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!-- 18 -->|
<!-- 19 -->|
<!-- 20 -->|
<!-- 21 -->|
<!-- 22 -->|
<!-- 23 -->|
<!-- 24 -->|
<!-- 25 -->|
<!-- T -->| '''2'''
|- style="text-align:center;"
| colspan=2 style="text-align:left;" | [[Ofbyld:Cross country skiing pictogram.svg|20px]] [[skyrinnen]]
<!-- 8 -->|
<!-- 9 -->|
<!-- 10 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!-- 11 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!-- 12 -->|
<!-- 13 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''2'''
<!-- 14 -->|
<!-- 15 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!-- 16 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!-- 17 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!-- 18 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!-- 19 -->|
<!-- 20 -->|
<!-- 21 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''2'''
<!-- 22 -->|
<!-- 23 -->|
<!-- 24 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!-- 25 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!-- T -->| '''12'''
|- style="text-align:center;"
| colspan=2 style="text-align:left;" | [[Ofbyld:Ski jumping pictogram.svg|20px]] [[skyskânsspringen]]
<!-- 8 -->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!-- 9 -->|
<!-- 10 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!-- 11 -->|
<!-- 12 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!-- 13 -->|
<!-- 14 -->|
<!-- 15 -->|
<!-- 16 -->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!-- 17 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!-- 18 -->|
<!-- 19 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!-- 20 -->|
<!-- 21 -->|
<!-- 22 -->|
<!-- 23 -->|
<!-- 24 -->|
<!-- 25 -->|
<!-- T -->| '''4'''
|- style="text-align:center;"
| colspan=2 style="text-align:left;" | [[Ofbyld:Snowboarding pictogram.svg|20px]] [[snowboarden]]
<!-- 8 -->|
<!-- 9 -->|
<!-- 10 -->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!-- 11 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!-- 12 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!-- 13 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!-- 14 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!-- 15 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!-- 16 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!-- 17 -->|
<!-- 18 -->|
<!-- 19 -->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!-- 20 -->|
<!-- 21 -->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!-- 22 -->| style="background-color:#3399ff;" |●
<!-- 23 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''1'''
<!-- 24 -->| style="background-color:#ffcc00;" |'''3'''
<!-- 25 -->|
<!-- T -->| '''10'''
|-
!colspan=2| totaal tal finales !! !! !!5 !! 7!! 8!! 8 !! 6 !! 7 !! 5 !! 9 !! 6 !! 3 !! 5 !! 7 !! 8 !! 6 !! 8 !! 4 !! rowspan=2|102
|-
!colspan=2|tal finales dien!! !! !!5!!12 !!20 !!28 !! 34 !!41 !!46 !! 55 !! 61 !! 64 !! 69 !! 76 !! 84 !! 90 !! 98 !! 102
|-
!colspan=2|febrewaris
!style="width:2.5em"|8<br>tong.
!style="width:2.5em"|9<br>freed
!style="width:2.5em"|10<br>sneon
!style="width:2.5em"|11<br>snein
!style="width:2.5em"|12<br>moan.
!style="width:2.5em"|13<br>tii.
!style="width:2.5em"|14<br>woa.
!style="width:2.5em"|15<br>tong.
!style="width:2.5em"|16<br>freed
!style="width:2.5em"|17<br>sneon
!style="width:2.5em"|18<br>snein
!style="width:2.5em"|19<br>moan.
!style="width:2.5em"|20<br>tii.
!style="width:2.5em"|21<br>woa.
!style="width:2.5em"|22<br>tong.
!style="width:2.5em"|23<br>freed
!style="width:2.5em"|24<br>sneon
!style="width:2.5em"|25<br>snein
!finales
|}
ojscevinqmwhck604gofcxayzs6ulr5
Berjocht:Noarwegen
10
123736
1089835
994887
2022-08-21T07:06:52Z
Minorax
33600
fix lint
wikitext
text/x-wiki
{|style="margin:0.5em 0 0.5em 0; clear:both;" width=100% class=toccolours
! align="center" style="background:#ccccff" width="100%" | <div style="float:left;width:0px;"> </div> [[Provinsjes fan Noarwegen]] || [[Ofbyld:Flag of Norway.svg|40px|Flagge fan Noarwegen]]
|-
| align="center" style="font-size: 90%; padding-top:0.5em;" colspan="2" | [[Agder]] • [[Innlandet]] • [[Møre og Romsdal]] • [[Nordland]] • [[Oslo]] • [[Rogaland]] • [[Troms og Finnmark]] • [[Trøndelag (provinsje)|Trøndelag]] • [[Vestfold og Telemark]] • [[Vestland]] • [[Viken (provinsje)|Viken]]
|-
! align="center" style="background:#ccccff" width="100%" colspan="2" | Eardere provinsjes
|-
| align="center" style="font-size: 90%; padding-top:0.5em;" colspan="2" | [[Akershus]] • [[Aust-Agder]] • [[Bergen (Noarwegen)|Bergen]] • [[Buskerud]] • [[Finnmark]] • [[Hedmark]] • [[Hordaland]] • [[Nord-Trøndelag]] • [[Oppland]] • [[Sogn og Fjordane]] • [[Telemark]] • [[Troms]] • [[Sør-Trøndelag]] • [[Vest-Agder]] • [[Vestfold]] • [[Østfold]]
|}<noinclude>
[[Kategory:Berjocht: Navigaasje Noarwegen]]
</noinclude>
3lh47q0p95knazb8ppkepea1oj7f3g4
Berjocht:Lânsdielen fan Noarwegen
10
123767
1089865
908973
2022-08-21T07:12:11Z
Minorax
33600
fix lint
wikitext
text/x-wiki
{|style="margin:0.5em 0 0.5em 0; clear:both;" width=100% class=toccolours
! align="center" style="background:#ccccff" width="100%" | <div style="float:left;width:0px;"> </div> [[Lânsdielen fan Noarwegen]] || [[Ofbyld:Flag of Norway.svg|40px|Flagge fan Noarwegen]]
|-
| align="center" style="font-size: 90%; padding-top:0.5em;" colspan="2" | [[Nord-Norge]] • [[Sørlandet]] • [[Trøndelag]] • [[Vestlandet]] • [[Østlandet]]
|}<noinclude>
[[Kategory:Berjocht: Navigaasje Noarwegen]]
</noinclude>
co42qfoan3aorlp7bsdasr92s5w6rb5
Berjocht:Universiteiten yn Dútslân
10
127514
1089847
1014614
2022-08-21T07:08:43Z
Minorax
33600
fix lint
wikitext
text/x-wiki
{| class=toccolours style="margin:0.5em 0 0.5em 0; clear:both;" width=100%
! align="center" style="background:#ccccff" width="100%" colspan="2" | <div style="float:left;width:0px;"> </div> [[Universiteit]]en yn [[Dútslân]]
|-
! align="center" style="background:#ccccff" padding-top:0.5em" width="18%" valign="center" | [[Baden-Wuertemberch]]
| style="font-size: 90%; padding-top:0.1em" colspan="2" |
[[Ruprecht-Karls-Universiteit Heidelberch]] - [[Universiteit fan Freiburg]] - [[Karlsruher Ynstitút foar Technology]] - [[Universiteit fan Konstanz]] - [[Universiteit fan Mannheim]] - [[Universiteit fan Hohenheim]] - [[Universiteit fan Stuttgart]] - [[Universiteit fan Tübingen]] - [[Universiteit fan Ulm]] - [[Zeppelin Universiteit]] (Friedrichshafen)
|-
! align="center" style="background:#ccccff" padding-top:0.5em" width="18%" valign="center" | [[Beieren]]
| style="font-size: 90%; padding-top:0.1em" colspan="2" |
[[Universiteit fan Augsburg]] - [[Universiteit fan Bamberg]] - [[Universiteit fan Bayreuth]] - [[Katholische Universität Eichstätt-Ingolstadt]] - [[Universiteit fan Erlangen-Nuremberg]] - [[Ludwig Maximilian Universiteit München]] - [[Bundeswehr Universiteit München]] - [[Technyske Universiteit fan München]] - [[Ukrainische Freie Universität München]] - [[Universiteit fan Passau]] - [[Universiteit fan Regensburg]] - [[Universiteit fan Würzburg]]
|-
! align="center" style="background:#ccccff" padding-top:0.5em" width="18%" valign="center" | [[Berlyn]]
| style="font-size: 90%; padding-top:0.1em" colspan="2" |
[[Frije Universiteit fan Berlyn]] - [[Humboldt Universiteit fan Berlyn]] - [[Technyske Universiteit fan Berlyn]] - [[Universiteit fan de Keunsten Berlyn]]
|-
! align="center" style="background:#ccccff" padding-top:0.5em" width="18%" valign="center" | [[Brandenburch]]
| style="font-size: 90%; padding-top:0.1em" colspan="2" |
[[Brandenburch Universiteit fan Technology]] - [[Viadrina European University]] (Frankfurt an der Oder) - [[Universiteit fan Potsdam]]
|-
! align="center" style="background:#ccccff" padding-top:0.5em" width="18%" valign="center" | [[Bremen (stêd)|Bremen]]
| style="font-size: 90%; padding-top:0.1em" colspan="2" |
[[Universiteit fan Bremen]]
|-
! align="center" style="background:#ccccff" padding-top:0.5em" width="18%" valign="center" | [[Hamburch]]
| style="font-size: 90%; padding-top:0.1em" colspan="2" |
[[Universiteit fan Hamburch]] - [[Hamboarch Universiteit fan Technology]] - [[HafenCity Universiteit Hamburch]] - [[Helmut Schmidt Universiteit]]
|-
! align="center" style="background:#ccccff" padding-top:0.5em" width="18%" valign="center" | [[Hessen]]
| style="font-size: 90%; padding-top:0.1em" colspan="2" |
[[Technyske Universiteit Darmstadt]] - [[Johann Wolfgang Goethe-Universiteit Frankfurt am Main]] - [[Universiteit fan Giessen]] - [[Universiteit fan Kassel]] - [[Universiteit fan Marburg]]
|-
! align="center" style="background:#ccccff" padding-top:0.5em" width="18%" valign="center" | [[Meklenburch-Foarpommeren]]
| style="font-size: 90%; padding-top:0.1em" colspan="2" |
[[Universiteit fan Greifswald]] - [[Universiteit fan Rostock]]
|-
! align="center" style="background:#ccccff" padding-top:0.5em" width="18%" valign="center" | [[Nedersaksen]]
| style="font-size: 90%; padding-top:0.1em" colspan="2" |
[[Technyske Universiteit Breunswyk]] - [[Universiteit fan Göttingen]] - [[Universiteit fan Hannover]] - [[Universiteit fan Hildesheim]] - [[Leuphana Universiteit fan Lüneburg]] - [[Carl von Ossietzky Universiteit]] (Oldenburg) - [[Universiteit fan Osnabrück]] - [[Universiteit fan Vechta]]
|-
! align="center" style="background:#ccccff" padding-top:0.5em" width="18%" valign="center" | [[Noardryn-Westfalen]]
| style="font-size: 90%; padding-top:0.1em" colspan="2" |
[[Rynlânsk-Westfaalske Technyske Hegeskoalle Aken]] - [[Universiteit fan Bielefeld]] - [[Ruhr-universiteit]] (Bochum) - [[Universiteit fan Bonn]] - [[Universiteit fan Keulen]] - [[Technyske Universiteit fan Dortmund]] - [[Universiteit fan Duisburg-Essen]] - [[Heinrich Heine-Universiteit]] (Düsseldorf) - [[Universiteit fan Hagen]] - [[Universiteit fan Múnster]] - [[Universiteit fan Paderborn]] - [[Universiteit fan Siegen]] - [[Witten/Herdecke Universiteit]] - [[Universiteit fan Wuppertal]]
|-
! align="center" style="background:#ccccff" padding-top:0.5em" width="18%" valign="center" | [[Rynlân-Palts]]
| style="font-size: 90%; padding-top:0.1em" colspan="2" |
[[Universiteit fan Kaiserslautern]] - [[Universiteit fan Koblenz en Landau]] - [[Universiteit fan Mainz]] - [[Dútske Universiteit foar Bestjoerlike Wittenskippen, Spiers]] - [[Universiteit fan Trier]]
|-
! align="center" style="background:#ccccff" padding-top:0.5em" width="18%" valign="center" | [[Saarlân]]
| style="font-size: 90%; padding-top:0.1em" colspan="2" |
[[Universiteit fan Saarlân]]
|-
! align="center" style="background:#ccccff" padding-top:0.5em" width="18%" valign="center" | [[Saksen (dielsteat)|Saksen]]
| style="font-size: 90%; padding-top:0.1em" colspan="2" |
[[Technyske Universiteit Chemnitz]] - [[Technyske Universiteit Dresden]] [[Technische Universiteit en Mynbouskoalle Freiberg]] - [[Universiteit fan Leipzig]]
|-
! align="center" style="background:#ccccff" padding-top:0.5em" width="18%" valign="center" | [[Saksen-Anhalt]]
| style="font-size: 90%; padding-top:0.1em" colspan="2" |
[[Technyske Universiteit Clausthal]] -[[Martin Luther Universiteit fan Halle-Wittenberg]] - [[Universiteit fan Magdeburg]]
|-
! align="center" style="background:#ccccff" padding-top:0.5em" width="18%" valign="center" | [[Sleeswyk-Holstein]]
| style="font-size: 90%; padding-top:0.1em" colspan="2" |
[[Universiteit fan Flensburch]] - [[Universiteit fan Kiel]] - [[Universiteit fan Lübeck]]
|-
! align="center" style="background:#ccccff" padding-top:0.5em" width="18%" valign="center" | [[Tueringen]]
| style="font-size: 90%; padding-top:0.1em" colspan="2" |
[[Universiteit fan Erfurt]] - [[Technyske Universiteit Ilmenau]] - [[Universiteit fan Jena]] - [[Bauhaus Universiteit Weimar]]
|}
<noinclude>
[[Kategory:Berjocht: Navigaasje Dútslân]]
</noinclude>
jvq7400f3c6az66p5ey1aaiknlhh0wx
Berjocht:Universiteiten yn Nederlân
10
127515
1089844
1048427
2022-08-21T07:08:07Z
Minorax
33600
fix lint
wikitext
text/x-wiki
{| class=toccolours style="margin:0.5em 0 0.5em 0; clear:both;" width=100%
! align="center" style="background:#ccccff" width="100%" colspan="2" | <div style="float:left;width:0px;"> </div> [[Universiteit]]en yn [[Nederlân]]
|-
! align="center" style="background:#ccccff" padding-top:0.5em" width="18%" valign="center" | Bekostige
| style="font-size: 90%; padding-top:0.1em" colspan="2" |
[[Universiteit fan Amsterdam|Amsterdam]] · [[Technyske Universiteit Delft|Delft]] · [[Technyske Universiteit Eindhoven|Eindhoven]] · [[Frije Universiteit Amsterdam|Frije Universiteit]] · [[Ryksuniversiteit Grins|Grins]] · [[Iepen Universiteit]] · [[Universiteit Leien|Leien]] · [[Universiteit Maastricht|Maastricht]] · [[Radboud Universiteit Nimwegen|Nimwegen]] · [[Erasmus Universiteit Rotterdam|Rotterdam]] · [[Tilburg University|Tilburch]] · [[Universiteit Twinte|Twinte]] · [[Universiteit Utert|Utert]] · [[Wageningen University & Research|Wageningen]]
|-
! align="center" style="background:#ccccff" padding-top:0.5em" width="18%" valign="center" | Oanwiisd
| style="font-size: 90%; padding-top:0.1em" colspan="2" |
[[Universiteit foar Humanistyk|Humanistyk]] · [[Teologiyske Universiteit Kampen (Broederweg)|Kampen (Broederweg)]] · [[Nyenrode Business Universiteit|Nyenrode]] · [[Protestantse Theologische Universiteit]] · [[Saba University School of Medicine|Saba]] · [[TIAS School for Business and Society|TIAS]] · [[Teologyske Universiteit Apeldoorn|T.U. Apeldoorn]]
|-
! align="center" style="background:#ccccff" padding-top:0.5em" width="18%" valign="center" | Ynternasjonaal
| style="font-size: 90%; padding-top:0.1em" colspan="2" |
[[Transnasjonale Universiteit Limburg|Limburg]] · [[Webster University]]
|-
! align="center" style="background:#ccccff" padding-top:0.5em" width="18%" valign="center" | Eardere universiteiten
| style="font-size: 90%; padding-top:0.1em" colspan="2" |
[[Universiteit fan Harderwyk|Harderwyk]] · [[Universiteit fan Frjentsjer|Frjentsjer]] · [[Kwartierlijke Academie van Nijmegen]] · [[Katholieke Theologische Universiteit Utrecht|K.T.U. Utrecht]]
|}
<noinclude>
[[Kategory:Berjocht: Navigaasje Nederlân]]
</noinclude>
0ru9nnz6nxjxwt25fvh32lbla7jpc3z
Psy-Fi
0
129229
1089784
1086777
2022-08-20T23:39:00Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Psy-Fi út Ljouwert wei of dochs net */ oanfolling út aktualiteit
wikitext
text/x-wiki
{{Ynfoboks evenemint
| ôfbylding =
| ôfbyldingstekst =
| ôfbyldingsbreedte =
| namme = Psy-Fi
| lân = [[File:Flag of the Netherlands.svg|border|20px]] [[Nederlân]]
| bestjoerlike ienheid1 = provinsje
| namme bestjoerlike ienheid1 = [[File:Frisian flag.svg|border|20px]] [[Fryslân]]
| bestjoerlike ienheid2 = gemeente
| namme bestjoerlike ienheid2 = [[File:Flagge fan Ljouwert (gemeente).png|border|20px]] [[Ljouwert (gemeente)]]
| plak = [[File:Flagge fan Ljouwert.png|border|20px]] [[Ljouwert (stêd)]]
| holden yn = [[De Griene Stjer (rekreaasjegebiet)|De Griene Stjer]]
| datum =
| tiid fan it jier = [[augustus]]
| edysje =
| oare namme =
| ôfkoarting =
| oanlieding =
| gelegenheid =
| soarte evenemint = [[muzykfestival]]
| sjenre = [[dance]]
| bestean = [[2013]] – no
| oprjochter =
| organisearre troch =
| winner(s) =
| sels yn te foljen1 =
| namme sels yn te foljen1 =
| sels yn te foljen2 =
| namme sels yn te foljen2 =
| webside = [https://www.psy-fi.nl/ www.psy-fi.nl]
}}
'''Psy-Fi''' ([[Ingelsk]]e [[útspraak]]: "saai-faai") is in fiifdeisk [[muzykfestival]] dat elts [[jier]] yn [[augustus]] holden wurdt yn it [[rekreaasje]]gebiet [[De Griene Stjer (rekreaasjegebiet)|De Griene Stjer]], oan 'e eastkant fan 'e [[Fryslân|Fryske]] [[haadstêd]] [[Ljouwert (stêd)|Ljouwert]].<ref name="lchaagsma">{{Fuotnoat|{{Aut|Haagsma, Jacob}}, ''Psy-Fi geopend met sjamanenceremonie'', yn: de ''[[Ljouwerter Krante]]'', 16 augustus 2018, s. 13}}</ref><ref name="lcwalthaus">{{Fuotnoat|{{Aut|Walthaus, Asing}}, ''Psy-Fi: muziek zachter en uit de bosjes blijven'', yn: de ''[[Ljouwerter Krante]]'', 10 augustus 2018, s. 3}}</ref> Psy-Fi bestiet sûnt [[2013]],<ref name="festinfo">{{Fuotnoat|[https://www.festivalinfo.nl/festival/24168/Psy-Fi/2017/ Ynformaasje oer Psy-Fi op Festivalinfo.nl]}}</ref> en hoewol't it hiel populêr is by [[fan (persoan)|fans]] fan [[psytrance]], in [[subsjenre]] fan 'e [[dance]]muzyk,<ref name="lckoen">{{Fuotnoat|{{Aut|Koen, Wietske}}, ''Vaatwasser en wasmachine bij volgende editie van Psy-Fi'', yn: de ''[[Ljouwerter Krante]]'', 22 augustus 2018, s. 29}}</ref> leit it op in tige [[reputaasje|minne namme]] yn guon oare fermiddens, wêrûnder dy fan [[natoerbeskerming (maatskiplike streaming)|natoerbeskermers]] en omwenjenden.<ref name="lcwalthaus"/>
==Skiednis==
Psy-Fi waard foar it earst holden yn [[2013]].<ref name="festinfo"/> Nei de dramatyske [[lûdsoerlêst]] dy't de edysje fan [[2014]] oant djip yn 'e [[Trynwâlden]] feroarsake,<ref>[https://www.lc.nl/plus/Psy-Fi-jaagt-vogels-angst-aan-20896357.html ——, ''Psy-Fi jaagt vogels angst aan'', yn: de ''Ljouwerter Krante'', 27 desimber 2014.]</ref> rjochten guon omwenjenden de [[Stifting Griene Stjer Duorsum]] op, dy't sûnt in stikel yn 'e foet is foar de organisaasje fan it [[festival]], en dy't it [[evenemint]] op alderhanne manearen ferbean besiket te krijen, lykas mei [[beswierproseduere]]s en [[rjochtsaken]].<ref name="lcwalthaus"/>
===Edysje 2018===
Yn [[2018]] kamen der yn totaal 12.500 besikers<ref name="lckoen"/> út 'e hiele wrâld<ref>{{Aut|Vlies, Marscha van der}}, ''Zoeken naar sprookjes en knuffels'', yn: de ''[[Ljouwerter Krante]]'', 15 augustus 2018, s. 27.</ref> op Psy-Fi ôf, nettsjinsteande it feit dat de [[rjochter]] fiif dagen foar it begjin [[fûnis|útspraak]] dien hie dat de [[muzyk]] [[nacht]]s suniger set wurde moast en dat der troch festivalgongers langer net [[kampearjen|kampearre]] wurde mocht yn it [[strewelleguod]].<ref name="lcwalthaus"/> De reden dêrfoar wie om beskerme bistesoarten dy't yn De Griene Stjer foarkomme, lykas de [[wetterpipermûs]] en de [[heidekikkert]], te ûntsjen.<ref name="lcwalthaus"/> Yn in oare saak, dy't oanspand wie troch Griene Stjer Duorsum en wêryn't beswier makke waard tsjin it feit dat de organisaasje fan Psy-Fi mei ynbegryp fan op- en ôfbouperioades suver de hiele [[moanne (tiid)|moanne]] [[augustus]] eksklusyf oer De Griene Stjer beskikke koe, die de rjochter útspraak yn it foardiel fan it muzykfestival.<ref name="lcwalthaus"/>
Psy-Fi hie yn [[2018]] as [[ûndertitel]] ''A Shamanic Experience'', "In Sjamanistyske Underfining". It stie dêrom alhiel yn it teken fan it [[sjamanisme]], [[foarâlderferearing]] en oare aspekten fan [[natoerreligyen]].<ref name="lchaagsma"/> It festival waard yn ferbân dêrmei iepene mei in [[ritueel|rituële]] [[seremoanje]] dy't útfierd waard troch de [[Inûyt]]-[[sjamaan]] Angaangaq Angakkorsuaq út [[Grienlân]] en trije fan syn amtsgenoaten: in lânseigen sjamaan út [[Meksiko]], in [[Yndianen|Yndiaanske]] [[medisynfrou]] út [[Noard-Amearika]] en in sjamaan fan 'e [[Maoary]] út [[Nij-Seelân]].<ref name="lchaagsma"/> Nei ôfrin fan it festival levere Psy-Fi it terrein nei eigen sizzen skjinner op as dat se it yn besit nommen hiene; der wiene doe allinnich al 16 [[jiskepûde]]n fol [[sigaret]]tepeuken opsocht dy't ôfkomstich wiene fan oare festivals (lykas [[Welcome to the Village]] en [[Promised Land Festival|Promised Land]]).<ref name="lckoen"/> Fierders waarden ek alle [[karton]]nen [[fuortsmytbeker]]s, [[board]]en, [[servet]]ten en [[taffelreau]] opsocht. Foar de ''[[Ljouwerter Krante]]'' oer oppenearre de organisaasje om tenei mar in [[ôfwaskmasine]] oan te skaffen om [[ierdewurk]]en [[servys]]guod en [[metaal|metalen]] taffelsreau (dat wer ynlevere wurde koe) skjin te meitsjen, mei't biologysk ôfbrekber spul net goed genôch wie.<ref name="lckoen"/>
Op [[tiisdei]] [[14 augustus]], noch foar it begjin fan it festival, die bliken dat Psy-Fi him net oan 'e útspraak fan 'e rjochter hold, en dat der dochs sa'n 1.000 tinten yn it strewelleguod opslein wiene. Neffens [[Wiebe Kootstra]] fan Psy-Fi koe dat net oars om't der te min romte wie. De [[Gemeente Ljouwert]] griep lykwols net hanthavenjend yn: [[boargemaster]] [[Ferd Crone]] stjoerde in [[lulkens|lulk]] [[brief]] oan Kootstra en liet it dêrby, om't yngripen neffens him de iepenbiere oarder en de feilichheid yn gefaar bringe soe. Op [[15 augustus]] ljochte Crone de [[Provinsje Fryslân]] yn. Dy stjoerde daliks amtners dy't fêststelden dat de strûken yndie fol mei tinten stiene. Dêrop kaam [[deputearre]] [[Sander de Rouwe]] op [[16 augustus]] sels del en op [[17 augustus]] lei de provinsje Psy-Fi in [[twangsom]] fan €10.000 op: foar 18.00 oere op [[sneon]] [[18 augustus]] moasten de tinten tusken de strûken wei wêze. Kootstra lape dat befel oan syn lears, om't er dat neffens him allinnich mar foarinoar krije koe troch it festival healwei ôf te brekken. It gefolch wie dat de provinsje oan Psy-Fi in [[jildboete|boete]] fan €10.000 útskreau. Psy-Fi stapte nei de [[rjochter]].<ref>{{Aut|Vries, Atze Jan de}}, ''Rel om 1000 tenten Psy-Fi'', yn: de ''[[Ljouwerter Krante]]'', 12 septimber 2018, s. 1.</ref><ref>{{Aut|Vries, Atze Jan de}}, ''Psy-Fi vecht boete van provincie aan'', yn: de ''[[Ljouwerter Krante]]'', 12 septimber 2018, s. 18.</ref>
===Psy-Fi út Ljouwert wei of dochs net===
Heal [[july]] [[2019]] makke de organisaasje fan Psy-Fi bekend dat [[2019]] it lêste jier wie dat it evenemint yn De Griene Stjer holden wurde soe,<ref name="lchaar1">{{Fuotnoat|{{Aut|Haar, Patrick van 't}}, ''Dancefestival Psy-Fi stopt na 2019 yn Leeuwarden'', yn: de ''[[Ljouwerter Krante]]'', 18 july 2019, s. 1}}</ref> om't it fanwegen alle regels en beheinings "net mear mooglik [wie] om yn Ljouwert in grut ynternasjonaal festival te organisearjen."<ref name="lchaar1"/> Dêrmei waard de skuld fierhinne by de Gemeente Ljouwert lein. Dy reägearre yn 'e persoan fan [[wethâlder]] [[Sjoerd Feitsma]] yrritearre en neamde it "gelul" dat de gemeente net genôch meiwurke hie. Krektoarsom, de gemeente hie alles dien dat mooglik wie om Psy-Fi te geriven.<ref name="lchaar2">{{Fuotnoat|{{Aut|Haar, Patrick van 't}}, ''Psy-Fi: nog geen nieuwe locatie'', yn: de ''[[Ljouwerter Krante]]'', 18 july 2019, s. 3}}</ref> Foar de organisaasje fan it evenemint wie in nije edysje yn De Griene Stjer lykwols "definityf gjin opsje."<ref name="lchaar2"/> It muzykfestival woe wol troch, mar hie noch gjin nije lokaasje fûn.<ref name="lchaar2"/>
De Stifting Griene Stjer Duorsum (GSD) reägearre skeptysk op it nijs. "Earst sjen, dan leauwe," sei [[foarsitter]] [[Theo van Gelder]]. Neffens him hie de organisaasje fan it festival al twa kear earder oankundige út Ljouwert wei te gean.<ref>{{Aut|Bosma, Willem}}, ''Actiegroep GSD wil eerst zien, dan geloven dat Psy-Fi vertrekt'', yn: de ''[[Ljouwerter Krante]]'', 19 july 2019, s. 3.</ref> Hy krige gelyk: ein [[oktober]] waard bekend dat Psy-Fi dochs ek yn [[2020]] wer yn 'e Griene Stjer holden wurde soe. Neffens de organisaasje fan it festival waard dy totale ommeswaai feroarsake troch yngeand oerlis mei de gemeenten Ljouwert en [[Tytsjerksteradiel]] en mei de Provinsje Fryslân yn [[septimber]], mei as resultaat dat der by it festival "genôch fertrouwen" ûntstien wie om it nochris besykje te wollen.<ref>{{Aut|Haar, Patrick van 't}}, ''Festival Psy-Fi verandert mening en blijft toch in Leeuwarden'', yn: de ''[[Ljouwerter Krante]]'', 26 oktober 2019, s. 2.</ref>
Op [[19 augustus]] [[2022]] ferneatige de [[rjochtbank]] yn [[Grins (stêd)|Grins]] by in nije beswierssaak oanspand troch Griene Stjer Duorsum de fergunning, dy't troch de Gemeente Ljouwert oan Psy-Fi ôfjûn wie foar in nije edysje fan it festival. Dêrta bestie foar de rjochter genôch reden troch de proseduereflaters dy't de gemeente begien hie by de ferliening fan 'e fergunning, sadat er net iens ynhâldlik op 'e fergunning sels yn hoegde te gean. It festival stie pland foar [[14 septimber|14]] oant [[18 septimber]] [[2022]]. Omreden fan 'e koarte tiid tusken de útspraak en it festival koe der net op tiid in útspraak yn heger berop ferwachte wurde, mei as gefolch dat Psi-Fy dat jiers net trochgean koe.<ref>{{Aut|Boers, Erwin}}, ''Psy-Fi gaat niet door: rechtbank zet streep door vergunning'', yn: de ''[[Ljouwerter Krante]]'', 20 augustus 2022, s. 1.</ref><ref>{{Aut|Boers, Erwin}}, ''Leeuwarden wil festivals in Groene Ster behouden'', yn: de ''[[Ljouwerter Krante]]'', 20 augustus 2022, s. 18.</ref>
==Keppelings om utens==
*{{en}}[https://www.psy-fi.nl/ Offisjele webside fan Psy-Fi]
{{boarnen|boarnefernijing=
{{reflist|3}}
}}
[[Kategory:Evenemint yn Ljouwert]]
[[Kategory:Muzykfestival yn Fryslân]]
[[Kategory:Weromkearend evenemint ynsteld yn 2013]]
[[Kategory:Dance (muzyksjenre)]]
3rqfda7psw6s5xw8m2fhca9krvvtz6u
Pekela
0
135850
1089889
1011661
2022-08-21T07:27:35Z
Minorax
33600
fix lint
wikitext
text/x-wiki
{{Ynfoboks gemeente
| namme = Pekela
| ôfbyld =
| flagge = [[File:Pekela vlag.svg|border|125px]]
| wapen = [[File:Pekela wapen 2.svg|60px]]
| lokaasje = [[File:Locatie Pekela.png|300px]]
| lân = [[File:Flag of the Netherlands.svg|border|20px]] [[Nederlân]]
| bestjoerlike ienheid 1 = provinsje
| namme bestjoerlike ienheid 1= [[File:Flag of Groningen.svg|border|20px]] [[Grinslân]]
| bestjoerlike ienheid 2 =
| namme bestjoerlike ienheid 2=
| bestjoerlike ienheid 3 =
| namme bestjoerlike ienheid 3=
| gemeenteried =
| boargemaster =
| haadplak = Pekela
| grutste plak = Pekela
| ynwennertal = 12.205 <small>(2019)</small>
| befolkingstichtens = 243 / [[km²]]
| oerflak = 50,2 km²
| wêrfan lân = 49,07 km²
| wêrfan wetter = 1,13 km²
| tal stêden =
| tal doarpen = 51
| ferkearsieren = N366, N367
| oprjochte = [[1990]]
| perioade 1 = oant 1990
| namme perioade 1 = [[File:Oude Pekela vlag.svg|border|20px]] Alde Pekela <br>[[File:Nieuwe Pekela vlag.svg|border|20px]] Nije Pekela
| perioade 2 =
| namme perioade 2 =
| perioade 3 =
| namme perioade 3 =
| perioade 4 =
| namme perioade 4 =
| perioade 5 =
| namme perioade 5 =
| opheft =
| opgien yn =
| no part fan =
| netnûmer = 0597, 0599
| postkoades = 9663, 9665
| tiidsône = [[UTC]] +1
| simmertiid = UTC +2
| webside = [https://www.pekela.nl/ www.pekela.nl]
}}
'''Pekela''' ([[Grinslânsk]]: ''Pekel'') is in gemeente yn de provinsje [[Grinslân]]. De gemeente ûntstie yn 1990 troch gearfoeging fan de plakken Alde - en Nije Pekela. Sûnt in pear jier is de gemeente ûnder de namme ''De Kompanjie'' amtlik fusearre mei [[Feandam]].
== Skiednis ==
Tsjin de ein fan de 15e iuw liet de stêd [[Grins (stêd)|Grins]] oan de kant fan it rivierke [[Pekel A (rivier)|Pekel Aa]] in boarch bouwe om sa de macht yn 'e Ommelannen fuort te sterkjen. De kronykskriuwer Sicke Benninge hat it om 1530 hinne oer it ''slot by de Pekell''.
Yn 1599 kochten fiif Fryske en Hollânske famyljes fean by de boarch oan en stiften dêr in [[feankoloanje]], dy't neffens it rivierke de namme Pekela krige. Letter kocht de stêd Grins de grûn oan op om op grutskalige wize it lân oan te meitsjen. Troch it ferdjipjen fan de Pekel Aa en it oanlizzen fan wiken waard it fean ûntwettere. De [[Turf (brânstof)|turf]] dy't dêrnei stutsen wurde koe waard oant yn [[Emden]] en [[Hamburch]] ferkocht. Wol fiifhûndert feanarbeiders wiene dêr simmerdeis mei dwaande. Yn de twadde helte fan de 17e iuw wreide de feanterij oan de Pekel him nei it súdwesten ta út.
[[File:Gem-Pekela-OpenTopo.jpg|thumb|left|200px|<center>''Topografyske kaart fan Pekela''</center>]]
De stêd Grins ferplichte de ferfeanters om nei it [[Turfstekke|ôfstekken fan de turf]] de grûn geskikt te meitsjen foar lânbou. Sa ûntstie der greide en ek wat ikkerbou. Oan it begjin fan de 18 iuw waard it [[lintdoarp]] yn twa aparte doarpen ferdield: Alde Pekela (Beneden Pekela) en Nije Pekela (Boppe Pekela), oant yn 1990 de beide plakken wer gearfoege waarden ta ien gemeente Pekela. Yn de 18e iuw wie it tal bewenners bot tanommen, sadat der twa tsjerken boud wurde koene: ien foar de [[kalvinisten]] en ien foar de [[luteranen]].
Om't bliken die dat de grûn net sa geskikt wie foar ikkerbou gyngen in soad boeren yn de twadde helte fan de 19e iuw oer op de ferbou fan [[fabryksierappel]]s. Sa waard Pekela in sintrum foar de produksje fan [[Karton|striekarton]], dat oant djip yn de jierren 1960 sa bleau. Fanwegen de minne omstannichheden koe it [[kommunisme]] ûnder de arbeiders yn dy kontreien op in soad sympaty rekkenje. Sûnt de jierren 1960 sette de mechanisaasje fan de striekartonyndustry en de lânbou útein. De reorganisaasjes hiene fûle stakingsaksjes fan gefolgen. De kommunist [[Fré Meis]] wie dêrby ien fan de foarmannen mar ek hie koe de delgong fan de yndustry net tefoarren komme.
== Plakken ==
Under de gemeente Pekela falle de folgjende plakken: Alteveer (foar in part), Boppe Pekela, Bronsveen, Hoetmansmeer, Nije Pekela, Alde Pekela.
== Ofbylden ==
<gallery perrow=6 widths="150px" heights="200px">
Westgevel met toren.JPG|''Herfoarme tsjerke fan Alde Pekela''
De Zwaluw-Nieuwe Pekela.jpg|''Mûne "De Zwaluw", Nije Pekela''
Oude Pekela.jpeg|''Mûne "Onrust", Alde Pekela''
Nieuwe Pekela, het voormalige gemeentehuis RM520998 foto6 2014-07-12 14.14.jpg|''Eardere riedshûs Nije Pekela''
</gallery>
{{Commonscat|Pekela}}
{{msg:GemeentenGrinslân}}
[[Kategory:Gemeente yn Grinslân]]
[[Kategory:Bestjoerlike ienheid oprjochte yn 1990]]
oz7aj67mzuc8ln76x4nv227i2d4413a
Midden-Grinslân (gemeente)
0
135921
1089888
1035338
2022-08-21T07:27:31Z
Minorax
33600
fix lint
wikitext
text/x-wiki
{{Ynfoboks gemeente
| namme = Midden-Grinslân
''Midden-Groningen''
| ôfbyld =
| flagge = [[File:Midden-Groningen vlag.svg|border|125px]]
| wapen = [[File:Midden-Groningen wapen.svg|60px]]
| lokaasje = [[File:Gem-Midden-Groningen-OpenTopo.jpg|300px]]
| lân = [[File:Flag of the Netherlands.svg|border|20px]] [[Nederlân]]
| bestjoerlike ienheid 1 = provinsje
| namme bestjoerlike ienheid 1= [[File:Flag of Groningen.svg|border|20px]] [[Grinslân]]
| bestjoerlike ienheid 2 =
| namme bestjoerlike ienheid 2=
| bestjoerlike ienheid 3 =
| namme bestjoerlike ienheid 3=
| gemeenteried = {{}}
| boargemaster =
| haadplak = [[Hegesân]]
| grutste plak = [[Hegesân]]
| ynwennertal = 60.956 <small>(2019)</small>
| befolkingstichtens = 206 / [[km²]]
| oerflak = 295,77 km²
| wêrfan lân = 280 km²
| wêrfan wetter = 15,77 km²
| tal stêden =
| tal doarpen =
| ferkearsieren = [[A7]] [[E22]]
| oprjochte = [[2018]]
| perioade 1 =
| namme perioade 1 =
| perioade 2 =
| namme perioade 2 =
| perioade 3 =
| namme perioade 3 =
| perioade 4 =
| namme perioade 4 =
| perioade 5 = Oant 2018
| namme perioade 5 = [[File:Hoogezand-Sappemeer vlag.svg|border|20px]] Hegesân-Sappemeer <br>[[File:Menterwolde Netherlands.svg|border|20px]] Menterwâlde <br>[[File:Slochteren vlag.svg|20px]] Slochteren <br>
| opheft =
| opgien yn =
| no part fan =
| netnûmer = 0598
| postkoades = 9601–9603, 9605–9609, 9611, 9613, 9615–9619, 9621, 9623–9629, 9632–9633, 9635–9636, 9649, 9651, 9939
| tiidsône = [[UTC]] +1
| simmertiid = UTC +2
| webside = [https://www.midden-groningen.nl/ www.midden-groningen.nl]
}}
'''Midden-Grinslân''' (''Midden-Groningen'') is in gemeente yn [[Grinslân]]. De gemeente ûnstie op 1 jannewaris 2018 troch gearfoeging fan de gemeentes Hegesân-Sappemeer, Slochteren en Menterwâlde yn it ramt fan de gemeentlike weryndieling yn Grinslân 2013-2018. De gemeente hat likernôch 61.000 ynwenners (2019) en is wat dat oanbelanget de tredde gemeente fan de provinsje.<ref>[https://allecijfers.nl/gemeente/midden-groningen/ Alle Cijfers, oproppen 06.05.2019]</ref>
== Namme ==
Op 15 maart 2016 waard yn it doarpssintrum fan Súdbroek de nije namme fan de gemeente bekend makke. Der wienen trije ferskate nammen útsteld: ''Hogewolden'', ''Woldmeren'' en ''Midden-Groningen''. Mei 48% fan de stimmen waard troch de ynwenners fan de noch te foarmjen gemeente foar de namme Midden-Groningen keazen. Op 26 april 2016 stelden de rieden fan de eardere gemeentes dy namme fêst.
== Plakken ==
Grutste plak is it bestjoerlik sintrum Hegesân. De gemeente bestiet út de folgjende plakken. De list is eksklusyf útbuorrens.
{| BORDER="0"
|-
|
{| class="toccolours" style="margin: 0 2em 0 2em;"
|[[Hegesân]]||align="right"|21.850
|-
|[[Sappemeer]] ||align="right"|8.104
|-
|[[Muntendaam]] ||align="right"|4.500
|-
|[[Súdbroek]] ||align="right"|3.835
|-
|[[Harkstede]] ||align="right"|3.325
|-
|[[Siddebuorren]] ||align="right"|2.970
|-
|[[Slochteren]] ||align="right"|2.411
|-
|[[Noardbroek]] ||align="right"|1.960
|-
|[[Kropswâlde (plak)|Kropswâlde]] ||align="right"|1.749
|-
|[[Meeden]] ||align="right"|1.695
|-
|[[Skyldwâlde]] ||align="right"|1.505
|-
|[[Kolham]] ||align="right"|1.343
|-
|[[Fokshol]] ||align="right"|1.051
|-
|[[Kiel-Windeweer]] ||align="right"|915
|-
|[[Froombosch]] ||align="right"|850
|-
|[[Hellum]] ||align="right"|600
|-
|[[Scharmer (plak)|Scharmer]] ||align="right"|453
|-
|[[Westerbroek (Nederlân)|Westerbroek]] ||align="right"|376
|-
|[[Tjuchem]] ||align="right"|291
|-
|[[Overschild (plak)|Overschild]] ||align="right"|270
|-
|[[Stiendaam]] ||align="right"|150
|-
|[[Wetterhuzen]] ||align="right"|27
|-
|[[Foksham]] ||align="right"|990
|}
|}
{{Boarnen|boarnefernijing=
{{reflist}}
----
{{Commonscat|Midden-Groningen|Midden-Grinslân}}
}}
{{msg:GemeentenGrinslân}}
[[Kategory:Midden-Grinslân | ]]
[[Kategory:Bestjoerlike ienheid oprjochte yn 2018]]
tnuk7ytp9jeeffxxk7ov6nvircnozy3
Stedskanaal (gemeente)
0
135930
1089891
1026651
2022-08-21T07:27:57Z
Minorax
33600
fix lint
wikitext
text/x-wiki
{{Ynfoboks gemeente
| namme = Stedskanaal
''Stadskanaal''
| ôfbyld =
| flagge = [[File:Flag of Stadskanaal.svg|border|100px]]
| wapen = [[File:Ontstwedde Stadskanaal wapen.svg|60px]]
| lokaasje = [[File:LocatieStadskanaal.png|300px]]
| lân = [[File:Flag of the Netherlands.svg|border|20px]] [[Nederlân]]
| bestjoerlike ienheid 1 = provinsje
| namme bestjoerlike ienheid 1= [[File:Flag of Groningen.svg|border|20px]] [[Grinslân]]
| bestjoerlike ienheid 2 =
| namme bestjoerlike ienheid 2=
| bestjoerlike ienheid 3 =
| namme bestjoerlike ienheid 3=
| gemeenteried =
| boargemaster =
| haadplak = [[Stedskanaal (plak)|Stedskanaal]]
| grutste plak = Stedskanaal
| ynwennertal = 31.789 <small>(2019)</small>
| befolkingstichtens = 265 / [[km²]]
| oerflak = 119,94 km²
| wêrfan lân = 117,67 km²
| wêrfan wetter = 2,27 km²
| tal stêden =
| tal doarpen = 8
| ferkearsieren = [[Provinsjale wei 366|N366]] [[Provinsjale wei 374|N374]]
| oprjochte = [[1969]]
| perioade 1 =
| namme perioade 1 =
| perioade 2 =
| namme perioade 2 =
| perioade 3 =
| namme perioade 3 =
| perioade 4 =
| namme perioade 4 =
| perioade 5 = Oant 1969
| namme perioade 5 = [[Onstwedde]] <br> [[Wildervank]] (in diel fan)
| opheft =
| opgien yn =
| no part fan =
| netnûmer = 0599
| postkoades = 9500-9509, 9580-9599, 9660-9661
| tiidsône = [[UTC]] +1
| simmertiid = UTC +2
| webside = [https://www.stadskanaal.nl/ www.stadskanaal.nl]
}}
[[Ofbyld:Gem-Stadskanaal-OpenTopo.jpg|thumb|Topografyske gemeentekaart fan de gemeente Stedskanaal]]
'''Stedskanaal'''<ref>[https://www.omropfryslan.nl/nijs/561400-swimfesthuntsje-wer-baas Neamt as 'Stedskanaal' yn ''Swimfesthûntsje wer by baas'', op Omrop Fryslân]</ref> ([[Nederlânsk]] en offisjeel: ''Stadskanaal''; [[Grinslânsk]]: ''Knoal'') is in [[Gemeente (bestjoer)|gemeente]] yn it súdeasten fan de provinsje [[Grinslân]]. De gemeente hat in oerflak fan 120 km² (dêr't 2,27 km² fan wetter is).
De gemeente ûntstie op 1 jannewaris 1969 troch it gearfoegjen fan de eardere gemeenten [[Onstwedde]] mei in diel fan de eardere gemeente [[Wildervank]].
== Plakken ==
Yn de gemeente lizze de folgjende doarpen:
{| class="wikitable"
|+ Ynwenners it doarp 2019
|-
! Doarp !! Ynwenners
|-
| [[Stedskanaal (plak)|Stedskanaal]] || 19.170
|-
| [[Musselkanaal]] || 7.005
|-
| [[Onstwedde]] || 1.945
|-
| [[Mussel]] || 980
|-
| [[Alteveer (Stedskanaal)|Alteveer]] || 885
|-
| [[Vledderveen (Stedskanaal)|Vledderveen]] || 290
|-
| [[Kopstukken (doarp)|Kopstukken]] || 130
|-
| [[Zandberg (Grinslân-Drinte)|Zandberg]] (foar in part) || Net bekend
|}
<small>Boarne: CBS</small>
Fierder befettet de gemeente de folgjende offisjele [[útbuorren]]s: [[Barlage]], [[Blekslage]], [[Braamberg (Stedskanaal)|Braamberg]], [[Ceresdorp]], [[Höchte]], [[Holte (Stedskanaal)|Holte]], [[Horsten (Stedskanaal)|Horsten]], [[Oomsberg]], [[Smeerling]], [[Sterenborg]], Tange, [[Ter Maarsch]], [[Ter Wupping]], [[Veenhuizen (Stedskanaal)|Veenhuizen]], [[Vledderhuizen]], [[Vosseberg]] en [[Wessinghuizen]].
== Befolkingsûntjouwing ==
{| class="wikitable"
|+ Befolkingsûntjouwing gemeente Stedskanaal
|-
! 1970 !! 1975 !! 1980 !! 1985 !! 1990 !! 1995 !! 2000 !! 2005 !! 2010 !! 2013 !! 2016 !! 2019
|-
| 32.829 || 34.069 || 33.995 || 34.016 || 32.979 || 32.975 || 33.097 || 33.804 || 33.416 || 32.885 || 32.621 || 31.789
|}
<small>Boarne:CBS</small>
== Gemeenterie ==
De ferdieling fan de sitten fan de gemeenterie fan 2006 ôf:
{| class="wikitable"
!Partij|| '''2006'''||'''2010'''||'''2014'''||'''2018'''
|-
|[[ChristenUnie]]||align="right"|4||align="right"|4||align="right"|4||align="right"|5
|-
|[[Christen-Democratisch Appèl|CDA]]||align="right"|5||align="right"|6||align="right"|5||align="right"|5
|-
|[[Sosjalistyske Partij (Nederlân)|SP]]||align="right"|-||align="right"|1||align="right"|5||align="right"|4
|-
|[[Partij van de Arbeid|PvdA]]||align="right"|10||align="right"|7||align="right"|4||align="right"|3
|-
|Gemeentebelangen||align="right"|2||align="right"|2||align="right"|3||align="right"|2
|-
|[[Volkspartij voor Vrijheid en Democratie|VVD]]||align="right"|2||align="right"|2||align="right"|1||align="right"|2
|-
|Lokaal Betrokken ||align="right"|-||align="right"|-||align="right"|-||align="right"|1
|-
|[[Democraten 66|D66]]||align="right"|-||align="right"|1||align="right"|1||align="right"|1
|-
|'''Totaal''' ||align="right"|'''23'''||align="right"|'''23'''||align="right"|'''23'''||align="right"|'''23'''
|}
<small>Boarne: Gemeente Stedskanaal</small>
== Ofbylden ==
<center><gallery perrow=6 widths="200px" heights="165px">
Dorpsstraat24 Onstwedde.jpg|''Pleats oan de Doarpsstrjitte yn Onstwedde
Oosterkadekerk+pastorie Stadskanaal.jpg|''Herfoarme Easterkadetsjerke (Stedskanaal)''
Overzicht ophaalbrug met schuifsluis - Musselkanaal - 20532379 - RCE.jpg|''Slûs mei flapbrêge (Musselkanaal)''
</gallery></center>
{{msg:GemeenteStedskanaal}}
{{msg:GemeentenGrinslân}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
* [https://allecijfers.nl/wijk/wijk-stadskanaal/ Alle Cijfers, oproppen 07.05.2019]
{{reflist}}
----
{{Commonscat|Stadskanaal|Stedskanaal}}
}}
[[Kategory:Stedskanaal| ]]
[[Kategory:Bestjoerlike ienheid oprjochte yn 1969]]
gfx6esgor0902p6sbwr4uzx5hle1mpa
Himelfeartkleaster op de Zilantovheuvel
0
142385
1089792
1088178
2022-08-21T06:51:45Z
Minorax
33600
fix lint
wikitext
text/x-wiki
{{Ynfoboks bouwurk
| namme = Marije-Himelfeartkleaster
<small>Зилантов Успенский монастырь</small
| ôfbylding = Зилантов монастырь,Казань.jpg
| ôfbyldingsbreedte = 280px
| ôfbyldingstekst = ''Fan lofts nei rjochts: Vladimirtsjerke, Himelfeartkatedraal, Trije-ienheidskatedraal, Adriana- en Nataliatsjerke''
| lân = [[Ofbyld:Flag of Russia.svg|20px]] [[Ruslân]]
| bestjoerlike ienheid 1 =
| namme bestjoerlike ienheid 1=
| bestjoerlike ienheid 2 = autonome republyk
| namme bestjoerlike ienheid 2= [[Ofbyld:Flag of Tatarstan.svg|20px]] [[Tatarstan]]
| bestjoerlike ienheid 3 =
| namme bestjoerlike ienheid 3=
| plak = [[Ofbyld:Flag of Kazan.svg|20px]] [[Kazan (stêd)|Kazan]]
| adres =
| koördinaten = {{Koördinaten yn tekst|55_48_28_N_49_03_30_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|55° 48' N 49° 03' E}}
| type bouwurk = [[kleaster]]
| keatling =
| boujier = 1552 <small>(stifting) <br> gebouwen 19e en 21e iuw</small>
| sloopjier =
| arsjitekt =
| boustyl =
| oerbrêget =
| tunnelet ûnder =
| wei of spoar =
| monumintale status = Monumint fan regionaal belang
| monumintnûmer = [https://ru-monuments.toolforge.org/wikivoyage.php?id=1600154000 1600154000]
| hichte =
| lingte =
| oerflak =
| tal ferdjippings =
| kosten =
| webside = [http://abalak-monastery.cerkov.ru/ abalak-monastery.cerkov.ru]
}}
It '''Marije-Himelfeartkleaster''' ([[Russysk]]: Зилантов Успенский монастырь) is in nonnekleaster fan de [[Russysk-Otterdokse Tsjerke]] yn [[Kazan (stêd)|Kazan]], [[Ruslân]]. It kleaster, oant 1928 in kleaster foar muontsen, stiet 2 kilometer fan it [[kremlyn fan Kazan]] op de Zilantov-heuvel.
== Skiednis ==
It kleaster waard troch tsaar [[Ivan IV fan Ruslân|Ivan de Ferskriklike]] nei de oermastering fan de stêd Kazan op 15 oktober 1552 stifte. It waard boud op it plak dêr't de tinte en it kamp fan de tsaar stie en de russyske soldaten begroeven waarden, dy't by de oermastering by de muorren fan Kazan fallen wiene. Nei't yn 1559 it wetter fan de [[Wolga]] de muorren fan it kleaster ferneatige, ferhûze it kleaster nei de heuvel dêr't it tsjintwurdich stiet. De net-offisjele namme fan it kleaster, ''Zilant'', ferwiist nei it mytyske bist dy't de oerlevering op de heuvel libbe, in slang op poaten mei fleugels dy't ek yn it wapen fan Kazan ôfbylde wurdt.
[[Ofbyld:Zilantov2.jpg|thumb|left|250px|''19e-iuwsk ôfbyld fan it Marije-Himelfeartkleaster'']]
It kleaster wie yn de 17e iuw foar it measte foltôge. Njonken de Himelfeartkatedraal (1625) wiene der in oan [[Aleksis fan Kiëv]] wijde tsjerke (1720) en wen- en bedriuwsgebouwen. Yn de jierren 1640-1642 siet biskop Josif fan Sûzdal oant syn dea finzen yn it kleaster, dy't op beskuldiging fan ketterij, eigenbelang en in net-otterdokse libbenshâlding ferballe wie. Yn de jierren 1732-1740 wie it Teogloyske Seminaarje fan Kazan binnen de kleastermuorren ûnderbrocht oan it in eigen gebou yn de stêd krige.
Yn 1918 waarden tsien muontsen fan it kleaster [[stânrjochtlike eksekúsje|sûnder rjochtsaak foar de muorre fan it kleaster deasketten]], nei't se fan kollaboraasje mei de [[Wite beweging|Witen]] beskuldige waarden. Ien fan de muontsen, wêrfan't se tochten dat er dea wie, wist út te piken nei it Jehannes de Doperkleaster yn de stêd, dêr't er it ferhaal die oer de moard. Yn 1998 waarden de muontsen as marlers fan it Zilantovski-kleaster hillich ferklearre. It kleaster stie nei de moard op de muontsen in skoftke leech, maar waard al rillegau wer bewenne troch nonnen. Dat duorre net lang want yn de jierren 1920 waard de kleastermienskip dochs noch troch de bolsjewiken ûntbûn. It begraafplak fan it kleaster, dêr't in soad foaroansteande minsken harren lêste rêstplak fûnen, waard yn de jierren 1930 ferneatige, wylst ek de measte kleastergebouwen ôfbrutsen waarden.
It hast folslein ferneatige kleaster waard yn 1998 wer oerdroegen oan it bisdom Kazan, dy't dêr wer in kleastermienskip fan nonnen stifte. Allinne de 19e iuwske Alderheljenkatedraal út 1895-1898 bleau slim ferfallen en diels fernield bewarre. De rest fan de gebouwen is nijbou.
== Gebouwen ==
[[Ofbyld:Успенский (Зилантов) монастырь (г. Казань) - 31.JPG|thumb|left|250px|''Alderheljenkatedraal'']]
* Alderheljenkatedraal (1895-1898, restaurearre yn 1998-2000 en ynwijd doe ynwijd as Marije-Himelfeartkatedraal)<ref>[http://temples.ru/card.php?ID=10272 Temples.ru, oproppen 11 augustus 2008]</ref>
* Trije-ienheidskatedraal (2003-2006; in replika fan de Trije-ienheidskatedraal fan it [[Trije-ienheid-Sergius Lavra]])
* Vladimirtsjerke (2003-2004; yn gebrûk as dooptsjerke)
* Tsjerke fan de HH. Adriana en Natalia (2001-2002; eastlike oanbou oan it sellengebou fan de nonnen)
* Poarte en klokketoer mei de Tsjerke fan de Aartsingel Michael (2004)
{{Boarnen|boarnefernijing=
Dizze side is alhiel of foar in part in oersetting fan de Russysktalige Wikipedyside; sjoch foar de bewurkingsskiednis: [[:ru:Зилантов Успенский монастырь]]
{{reflist}}
----
{{Commonscat|Zilantov monastery|Marije-Himelfeartkleaster op de Zilantov-heuvel}}
}}
[[Kategory:Kazan]]
[[Kategory:Kleaster yn Ruslân]]
[[Kategory:Bouwurk yn Tatarstan]]
[[Kategory:Eastersk-otterdoks tsjerkegebou]]
[[Kategory:Organisaasje oprjochte yn 1552]]
[[Kategory:Organisaasje opheft yn 1920]]
[[Kategory:Organisaasje oprjochte yn 1998]]
[[Kategory:Bouwurk út 1898]]
[[Kategory:Bouwurk út de 21e iuw]]
dm866it2d6rpe4y8lwm4beohnd790cu
Berjocht:Middellange Gronology
10
144896
1089811
1002929
2022-08-21T07:01:48Z
Minorax
33600
fix lint
wikitext
text/x-wiki
:[[Image:1rightarrow.png|15px]] <small>N.B.: foar alle jiertallen yn dit artikel is gebrûk makke fan 'e [[Middellange Gronology]].</small>
lmuz3ypj4ly369spgsmy4rno8ze6i2b
Wikipedy:Links nei betsjuttingssiden/data
4
146043
1089755
1089664
2022-08-20T19:21:21Z
Edoderoobot
20995
#dp-update
wikitext
text/x-wiki
Dizze side wurdt geregeldwei troch in bot opnij oanmakke.Sjoch de skiednis fan de side wannear, en troch hokker bot.At hjir links meiteld binne dy't net repareard hoege te wurden, foegje dy dan ta op [[Wikipedy:Links_nei_betsjuttingssiden/skips]].
{| class="wikitable sortable"
|-
! Artikel !! XtraLinks !! Oantal !! Links
|-
|1||[[Wide Ie]]||1||[https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiki%3AWat+is+hjirmei+keppele&namespace=0&target=Wide%20Ie links]
|-
|2||[[Aldegea]]||2||[https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiki%3AWat+is+hjirmei+keppele&namespace=0&target=Aldegea links]
|-
|3||[[Grins]]||2||[https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiki%3AWat+is+hjirmei+keppele&namespace=0&target=Grins links]
|-
|4||[[Austraalje]]||3||[https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiki%3AWat+is+hjirmei+keppele&namespace=0&target=Austraalje links]
|-
|5||[[Hasselt]]||1||[https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiki%3AWat+is+hjirmei+keppele&namespace=0&target=Hasselt links]
|-
|6||[[Utert]]||1||[https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiki%3AWat+is+hjirmei+keppele&namespace=0&target=Utert links]
|-
|7||[[NAFO]]||2||[https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiki%3AWat+is+hjirmei+keppele&namespace=0&target=NAFO links]
|-
|8||[[Wikel]]||1||[https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiki%3AWat+is+hjirmei+keppele&namespace=0&target=Wikel links]
|-
|9||[[Dalmaasje]]||2||[https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiki%3AWat+is+hjirmei+keppele&namespace=0&target=Dalmaasje links]
|-
|10||[[It Hearrenfean]]||1||[https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiki%3AWat+is+hjirmei+keppele&namespace=0&target=It%20Hearrenfean links]
|-
|11||[[Harns]]||1||[https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiki%3AWat+is+hjirmei+keppele&namespace=0&target=Harns links]
|-
|12||[[Boergonje]]||1||[https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiki%3AWat+is+hjirmei+keppele&namespace=0&target=Boergonje links]
|-
|13||[[Auwerk]]||3||[https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiki%3AWat+is+hjirmei+keppele&namespace=0&target=Auwerk links]
|-
|14||[[Turf]]||2||[https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiki%3AWat+is+hjirmei+keppele&namespace=0&target=Turf links]
|-
|15||[[Veghel]]||1||[https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiki%3AWat+is+hjirmei+keppele&namespace=0&target=Veghel links]
|-
|16||[[Jan fan Nassau]]||1||[https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiki%3AWat+is+hjirmei+keppele&namespace=0&target=Jan%20fan%20Nassau links]
|-
|17||[[Ryddjip]]||1||[https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiki%3AWat+is+hjirmei+keppele&namespace=0&target=Ryddjip links]
|-
|18||[[Dwinger]]||2||[https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiki%3AWat+is+hjirmei+keppele&namespace=0&target=Dwinger links]
|-
|19||[[Quatrebras]]||1||[https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiki%3AWat+is+hjirmei+keppele&namespace=0&target=Quatrebras links]
|-
|20||[[Sybrandus Johannes Fockema Andreae]]||1||[https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiki%3AWat+is+hjirmei+keppele&namespace=0&target=Sybrandus%20Johannes%20Fockema%20Andreae links]
|-
|21||[[Lúksemboarch]]||1||[https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiki%3AWat+is+hjirmei+keppele&namespace=0&target=L%C3%BAksemboarch links]
|-
|22||[[Barneveld]]||1||[https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiki%3AWat+is+hjirmei+keppele&namespace=0&target=Barneveld links]
|-
|23||[[Middelburch]]||2||[https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiki%3AWat+is+hjirmei+keppele&namespace=0&target=Middelburch links]
|-
|24||[[Sint-Martinustsjerke]]||1||[https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiki%3AWat+is+hjirmei+keppele&namespace=0&target=Sint-Martinustsjerke links]
|-
|25||[[Wimbledon]]||1||[https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiki%3AWat+is+hjirmei+keppele&namespace=0&target=Wimbledon links]
|-
|26||[[Hindrik V]]||1||[https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiki%3AWat+is+hjirmei+keppele&namespace=0&target=Hindrik%20V links]
|-
|27||[[CDU]]||1||[https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiki%3AWat+is+hjirmei+keppele&namespace=0&target=CDU links]
|-
|28||[[Blauhûs]]||1||[https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiki%3AWat+is+hjirmei+keppele&namespace=0&target=Blauh%C3%BBs links]
|-
|29||[[Martinus van Scheltinga]]||1||[https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiki%3AWat+is+hjirmei+keppele&namespace=0&target=Martinus%20van%20Scheltinga links]
|-
|30||[[Marters]]||1||[https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiki%3AWat+is+hjirmei+keppele&namespace=0&target=Marters links]
|-
|31||[[Realisme]]||1||[https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiki%3AWat+is+hjirmei+keppele&namespace=0&target=Realisme links]
|-
|32||[[Fantasy]]||1||[https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiki%3AWat+is+hjirmei+keppele&namespace=0&target=Fantasy links]
|-
|33||[[Tyfus]]||1||[https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiki%3AWat+is+hjirmei+keppele&namespace=0&target=Tyfus links]
|-
|34||[[Petrus]]||3||[https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiki%3AWat+is+hjirmei+keppele&namespace=0&target=Petrus links]
|-
|35||[[Skaai]]||1||[https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiki%3AWat+is+hjirmei+keppele&namespace=0&target=Skaai links]
|-
|36||[[Tsjûkotka]]||2||[https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiki%3AWat+is+hjirmei+keppele&namespace=0&target=Tsj%C3%BBkotka links]
|-
|37||[[Kazan]]||3||[https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiki%3AWat+is+hjirmei+keppele&namespace=0&target=Kazan links]
|-
|38||[[Ira]]||2||[https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiki%3AWat+is+hjirmei+keppele&namespace=0&target=Ira links]
|-
|39||[[Konstruktivisme]]||1||[https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiki%3AWat+is+hjirmei+keppele&namespace=0&target=Konstruktivisme links]
|-
|40||[[Don]]||2||[https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiki%3AWat+is+hjirmei+keppele&namespace=0&target=Don links]
|-
|41||[[Boereprotest 2019]]||1||[https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiki%3AWat+is+hjirmei+keppele&namespace=0&target=Boereprotest%202019 links]
|-
|42||[[Ieren]]||1||[https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiki%3AWat+is+hjirmei+keppele&namespace=0&target=Ieren links]
|-
|43||[[Oflûken]]||1||[https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiki%3AWat+is+hjirmei+keppele&namespace=0&target=Ofl%C3%BBken links]
|-
|44||[[Loppersum]]||12||[https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiki%3AWat+is+hjirmei+keppele&namespace=0&target=Loppersum links]
|-
|45||[[Samson]]||1||[https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiki%3AWat+is+hjirmei+keppele&namespace=0&target=Samson links]
|}
Sat Aug 20 21:00:04 2022-Sat Aug 20 21:21:20 2022
qd1klyf33dyajh8939eb3bxkcmjyg1n
Berjocht:Universele ynfoboks gebiet (mei flagge)
10
146100
1089874
1053534
2022-08-21T07:19:23Z
Minorax
33600
fix lint
wikitext
text/x-wiki
{| class="toccolours vatop infobox" cellpadding="1" cellspacing="0" style="float:right;margin-left:0.5em;border: 1px solid #999999; color: #000; background-color: #F8F8F8; font-size:85%"
! colspan="2" bgcolor="#B0C4DE" | {{#if:{{{namme|}}}|<span style="font-size:150%;">{{{namme}}}</span>|<span style="font-size:150%;">{{PAGENAME}}</span>}}
|-
| colspan="2" align="center" width="300" bgcolor="#FFFFFF" | {{{ôfbylding}}}
|-
! style="background-color: #B0C4DE;" | flagge
! style="background-color: #B0C4DE;" | wapen
|- style="text-align: center;"
| {{#if:{{{flagge|}}}|{{{flagge}}}|[[Ofbyld:Vlag ontbreekt.svg|125px|Nog geen vlag]]}}{{#if:{{{flagartikel|}}}|<br /><small>([[{{{flagartikel}}}|Details]])</small>|}}
| {{#if:{{{wapen|}}}|{{{wapen}}}|[[Ofbyld:Sin escudo.svg|60px|Nog geen wapen]]}}
|-
!colspan="2" align="center" bgcolor="B0C4DE" | sifers
|-
{{#if: {{{soarte gebiet|}}} | {{!}} valign="top" {{!}} '''soarte gebiet''' {{!!}} {{{soarte gebiet}}} }}
|-
{{#if: {{{ynwennertal|}}} | {{!}} valign="top" {{!}} '''ynwennertal''' {{!!}} {{{ynwennertal}}} }}
|-
{{#if: {{{oerflak|}}} | {{!}} valign="top" {{!}} '''oerflak''' {{!!}} {{{oerflak}}} }}
|-
{{#if: {{{befolkingstichtens|}}} | {{!}} valign="top" {{!}} '''befolkingstichtens''' {{!!}} {{{befolkingstichtens}}} }}
|-
{{#if: {{{sels yn te foljen 1|}}} | {{!}} valign="top" {{!}} '''{{{sels yn te foljen 1}}}''' {{!!}} {{{namme sels yn te foljen 1}}} }}
|-
{{#if: {{{sels yn te foljen 2|}}} | {{!}} valign="top" {{!}} '''{{{sels yn te foljen 2}}}''' {{!!}} {{{namme sels yn te foljen 2}}} }}
|-
{{#if: {{{sels yn te foljen 3|}}} | {{!}} valign="top" {{!}} '''{{{sels yn te foljen 3}}}''' {{!!}} {{{namme sels yn te foljen 3}}} }}
|-
!colspan="2" align="center" bgcolor="B0C4DE" | polityk
|-
{{#if: {{{lân|}}} | {{!}} '''lân''' {{!!}} {{{lân}}} }}
|-
{{#if: {{{bestjoerlike ienheid 1|}}} | {{!}} valign="top" {{!}} '''{{{bestjoerlike ienheid 1}}}''' {{!!}} {{{namme bestjoerlike ienheid 1}}} }}
|-
{{#if: {{{bestjoerlike ienheid 2|}}} | {{!}} valign="top" {{!}} '''{{{bestjoerlike ienheid 2}}}''' {{!!}} {{{namme bestjoerlike ienheid 2}}} }}
|-
{{#if: {{{bestjoerlike ienheid 3|}}} | {{!}} valign="top" {{!}} '''{{{bestjoerlike ienheid 3}}}''' {{!!}} {{{namme bestjoerlike ienheid 3}}} }}
|-
{{#if: {{{bestjoerlike ienheid 4|}}} | {{!}} valign="top" {{!}} '''{{{bestjoerlike ienheid 4}}}''' {{!!}} {{{namme bestjoerlike ienheid 4}}} }}
|-
{{#if: {{{haadplak|}}} | {{!}} valign="top" {{!}} '''haadplak''' {{!!}} {{{haadplak}}} }}
|-
{{#if: {{{grutste plak|}}} | {{!}} valign="top" {{!}} '''grutste plak''' {{!!}} {{{grutste plak}}} }}
|-
{{#if: {{{sels yn te foljen 4|}}} | {{!}} valign="top" {{!}} '''{{{sels yn te foljen 4}}}''' {{!!}} {{{namme sels yn te foljen 4}}} }}
|-
{{#if: {{{sels yn te foljen 5|}}} | {{!}} valign="top" {{!}} '''{{{sels yn te foljen 5}}}''' {{!!}} {{{namme sels yn te foljen 5}}} }}
|-
{{#if: {{{sels yn te foljen 6|}}} | {{!}} valign="top" {{!}} '''{{{sels yn te foljen 6}}}''' {{!!}} {{{namme sels yn te foljen 6}}} }}
|-
{{#if: {{{sels yn te foljen 7|}}} | {{!}} valign="top" {{!}} '''{{{sels yn te foljen 7}}}''' {{!!}} {{{namme sels yn te foljen 7}}} }}
|-
!colspan="2" align="center" bgcolor="B0C4DE" | oar
|-
{{#if: {{{stifting|}}} | {{!}} valign="top" {{!}} '''stifting''' {{!!}} {{{stifting}}} }}
|-
{{#if: {{{tiidsône|}}} | {{!}} valign="top" {{!}} '''tiidsône''' {{!!}} {{{tiidsône}}} }}
|-
{{#if: {{{simmertiid|}}} | {{!}} valign="top" {{!}} '''simmertiid''' {{!!}} {{{simmertiid}}} }}
|-
{{#if: {{{koördinaten|}}} | {{!}} valign="top" {{!}} '''koördinaten''' {{!!}} {{{koördinaten}}} }}
|-
{{#if: {{{sels yn te foljen 8|}}} | {{!}} valign="top" {{!}} '''{{{sels yn te foljen 8}}}''' {{!!}} {{{namme sels yn te foljen 8}}} }}
|-
{{#if: {{{sels yn te foljen 9|}}} | {{!}} valign="top" {{!}} '''{{{sels yn te foljen 9}}}''' {{!!}} {{{namme sels yn te foljen 9}}} }}
|-
{{#if: {{{webside|}}} | {{!}} valign="top" {{!}} '''webside''' {{!!}} {{{webside}}} }}
|}
<noinclude>{{Sjablooninfo|1=
== Tapasse ==
Dizze ynfoboks kinsto sa oernimme op de side:
<pre>
{{Universele ynfoboks gebiet (mei flagge)
| namme =
| ôfbylding =
| flagge =
| wapen =
| soarte gebiet =
| ynwennertal =
| oerflak =
| befolkingstichtens =
| sels yn te foljen 1 =
| namme sels yn te foljen 1 =
| sels yn te foljen 2 =
| namme sels yn te foljen 2 =
| sels yn te foljen 3 =
| namme sels yn te foljen 3 =
| lân =
| bestjoerlike ienheid 1 =
| namme bestjoerlike ienheid 1=
| bestjoerlike ienheid 2 =
| namme bestjoerlike ienheid 2=
| bestjoerlike ienheid 3 =
| namme bestjoerlike ienheid 3=
| bestjoerlike ienheid 4 =
| namme bestjoerlike ienheid 4=
| haadplak =
| grutste plak =
| sels yn te foljen 4 =
| namme sels yn te foljen 4 =
| sels yn te foljen 5 =
| namme sels yn te foljen 5 =
| sels yn te foljen 6 =
| namme sels yn te foljen 6 =
| sels yn te foljen 7 =
| namme sels yn te foljen 7 =
| stifting =
| tiidsône =
| simmertiid =
| koördinaten =
| sels yn te foljen 8 =
| namme sels yn te foljen 8 =
| sels yn te foljen 9 =
| namme sels yn te foljen 9 =
| webside =
}}</pre>
}}
== Utlis ==
Hjirûnder in taljochting op de begripen dy't hjirboppe neamd binne.
*Namme bestjoerlike ienheid 1 kin bygelyks de dielsteat of it lânsdiel wêze.
*Namme bestjoerlike ienheid 2 kin bygelyks de provinsje wêze (in legere bestjoerlike ienheid as by 1).
*Namme bestjoerlike ienheid 3 kin bygelyks de gemeente wêze (in legere bestjoerlike ienheid as by 2).
*Sels yn te foljen kin troch de brûkers fan dizze ynfoboks sels betocht wurde: Sels yn te foljen 1 is it lemma, en it byhearrende Namme sels yn te foljen is dan de ynformaasje oer it ûnderwerp fan 'e ynfoboks dy't by dat lemma heart.
</noinclude>
4myzwxnwthwzhef1d02jvdl8vtyenfe
Berjocht:Ynfoboks dielsteat fan Eastenryk
10
147065
1089878
1027859
2022-08-21T07:21:25Z
Minorax
33600
fix lint
wikitext
text/x-wiki
{| class="toccolours vatop infobox" cellpadding="1" cellspacing="0" style="float:right;margin-left:0.5em;border: 1px solid #999999; color: #000; background-color: #F8F8F8; font-size:85%"
! colspan="2" bgcolor="#B0C4DE" | {{#if:{{{Namme|}}}|<span style="font-size:175%;">{{{Namme}}}</span>|<span style="font-size:175%;">{{PAGENAME}}</span>}}
|-
|
|
|-
! style="background-color: #B0C4DE;" | Flagge
! style="background-color: #B0C4DE;" | Wapen
|- style="text-align: center;"
| {{#if:{{{Flagge|}}}|{{{Flagge}}}|[[Ofbyld:Vlag ontbreekt.svg|125px|Nog geen vlag]]}}{{#if:{{{flagartikel|}}}|<br /><small>([[{{{flagartikel}}}|Details]])</small>|}}
| {{#if:{{{Wapen|}}}|{{{Wapen}}}|[[Ofbyld:Sin escudo.svg|60px|Noch gjin wapen]]}}
|-
!colspan="2" align="center" bgcolor="B0C4DE" | Lokaasje
|-
| colspan="2" align="center" width="300" bgcolor="#FFFFFF" | {{{Lânkaart}}}
|-
!colspan="2" align="center" bgcolor="B0C4DE" | Geografy
|-
| '''Soarte gebiet'''
| dielsteat (''Bundesland'')
|-
| '''Lân'''
| [[File:Flag of Austria.svg|border|20px]] [[Eastenryk]]
|-
{{#if: {{{Haadstêd|}}} | {{!}} '''Haadstêd''' {{!!}} {{{Haadstêd}}} }}
|-
{{#if: {{{Oerflak|}}} | {{!}} '''Oerflak''' {{!!}} {{{Oerflak}}} }}
|-
!colspan="2" align="center" bgcolor="B0C4DE" | Befolking
|-
{{#if: {{{Ynwennertal|}}} | {{!}} '''Ynwennertal''' {{!!}} {{{Ynwennertal}}} }}
|-
{{#if: {{{Befolkingstichtens|}}} | {{!}} '''Befolkingstichtens''' {{!!}} {{{Befolkingstichtens}}} }}
|-
{{#if: {{{Bûtenlanners|}}} | {{!}} '''Bûtenlanners''' {{!!}} {{{Bûtenlanners}}} }}
|-
{{#if: {{{Amtlike taal|}}} | {{!}} '''Amtlike taal''' {{!!}} {{{Amtlike taal}}} }}
|-
!colspan="2" align="center" bgcolor="B0C4DE" | Polityk
|-
{{#if: {{{Landeshauptmann|}}} | {{!}} '''''[[premier|Landeshauptmann]]''''' {{!!}} {{{Landeshauptmann}}} }}
|-
{{#if: {{{Regearjende partijen|}}} | {{!}} '''Regearjende partijen''' {{!!}} {{{Regearjende partijen}}} }}
|-
{{#if: {{{Ferdieling sitten|}}} | {{!}} '''Ferdieling sitten yn<br> dielsteatsparlemint'''<br> (''Landtag'', {{{Tal sitten Landtag}}} sitten) {{!!}} {{{Ferdieling sitten}}} }}
|-
{{#if: {{{Lêste ferkiezings|}}} | {{!}} '''Lêste ferkiezings''' {{!!}} {{{Lêste ferkiezings}}} }}
|-
{{#if: {{{Folgjende ferkiezings|}}} | {{!}} '''Folgjende ferkiezings''' {{!!}} {{{Folgjende ferkiezings}}} }}
|-
{{#if: {{{Sitten yn Federale Ried|}}} | {{!}} '''Sitten yn Federale Ried''' {{!!}} {{{Sitten yn Federale Ried}}} }}
|-
!colspan="2" align="center" bgcolor="B0C4DE" | Oar
|-
{{#if: {{{Stifting|}}} | {{!}} '''Stifting''' {{!!}} {{{Stifting}}} }}
|-
{{#if: {{{Folksliet|}}} | {{!}} '''Folksliet''' {{!!}} {{{Folksliet}}} }}
|-
{{#if: {{{ISO 3166-2|}}} | {{!}} '''[[ISO 3166|ISO 3166-2]]''' {{!!}} {{{ISO 3166-2}}} }}
|-
{{#if: {{{Tiidsône|}}} | {{!}} '''Tiidsône''' {{!!}} {{{Tiidsône}}} }}
|-
{{#if: {{{Simmertiid|}}} | {{!}} '''Simmertiid''' {{!!}} {{{Simmertiid}}} }}
|-
{{#if: {{{Webside|}}} | {{!}} '''Webside''' {{!!}} {{{Webside}}} }}
|}
<noinclude>{{Sjablooninfo|1=
== Tapasse ==
Dizze ynfoboks kinsto sa oernimme op de side:
<pre>
{{Ynfoboks dielsteat fan Eastenryk
| Namme =
| Flagge =
| Wapen =
| Lânkaart =
| Haadstêd =
| Oerflak =
| Ynwennertal =
| Befolkingstichtens =
| Bûtenlanners =
| Amtlike taal =
| Landeshauptmann =
| Regearjende partijen =
| Tal sitten Landtag =
| Ferdieling sitten =
| Lêste ferkiezings =
| Folgjende ferkiezings =
| Sitten yn Federale Ried =
| Stifting =
| Folksliet =
| ISO 3166-2 =
| Tiidsône =
| Simmertiid =
| Webside =
}}</pre>
}}
</noinclude>
4n87th7vtfbvpqmm8dmlytx9r2g8zqu
Berjocht:WikenLjouwert
10
149502
1089834
1038485
2022-08-21T07:06:47Z
Minorax
33600
fix lint
wikitext
text/x-wiki
{|style="margin:0.5em 0 0.5em 0; clear:both;" width=100% class=toccolours
! align="center" style="background:#B0C4DE" width="100%" | <div style="float:left;width:0px;"> </div> <big>'''[[Wiken en buerten yn Ljouwert]]'''</big> || [[File:Flag_of_Leeuwarden.svg|border|50px|Flagge fan Ljouwert]]
|-
! align="center" style="background:#ccccff" width="100%" colspan="2" | hjoeddeistige wiken
|-
| align="center" style="font-size: 90%;" colspan="2" | [[Ald-East (Ljouwert)|Ald-East]] • [[Aldlân-De Himrik]] • [[Bilgaard-Havankpark en omkriten]] • [[Ljouwert-Binnenstêd|Binnenstêd]] • [[De Súdlannen]] • [[Foksepark-Helicon]] • [[Frijheidswyk]] • [[Heechterp-Skieringen]] • [[Himpens/Tearns-Suderbuorren]] • [[Huzum-West]] • [[Kammingabuorren en omkriten]] • [[Middelsee (Ljouwert)|Middelsee]] • [[Nijlân-De Swette]] • [[Potmargesône]] • [[Sonnenborgh en omkriten]] • [[Westein en omkriten]]
|-
! align="center" style="background:#ccccff" width="100%" colspan="2" | eardere wiken
|-
| align="center" style="font-size: 90%;" colspan="2" | [[Aldlân (wyk)|Aldlân]] • [[Aldlân-De Himrik|Bedriuweterrein-East]] • [[Nijlân-De Swette|Bedriuweterrein-West]] • [[Kammingabuorren]] • [[Nijlân-De Swette|De Swette]] • [[Sonnenborgh en omkriten|Faleariuskertier-Meagere Greide]] • [[Flietsône]] • [[Sonnenborgh en omkriten|Fûgelbuert-Muzykbuert]] • [[Kammingabuorren en omkriten|Grutte Wielen-De Griene Stjer]] • [[Huzum|Huzum-East]] • [[Oldegalileën/Blommebuert|Oldegalileën-Blommebuert]] • [[Oranjewyk (Ljouwert)|Oranjewyk]] • [[Heechterp-Skieringen|Skieringen-De Sintrale]] • [[Sonnenborgh en omkriten|Transfaalwyk-Rengerspark]] • [[Tsjerk Hiddes/Cambuursterhoek|Tsjerk Hiddes-Cambuursterhoek]]
|-
! align="center" style="background:#ccccff" width="100%" colspan="2" | buerten
|-
| align="center" style="font-size: 90%;" colspan="2" | [[Achter de Hoven]] • [[Aldehou (doarp)|Aldehou]] • [[Aldlân (wyk)|Aldlân-East]] • [[Aldlân (wyk)|Aldlân-West]] • [[Bilgaard]] • [[Blitsaerd]] • [[Blommebuert (Ljouwert)|Blommebuert]] • [[Ljouwert-Binnenstêd|Blokhûsplein]] • [[Sonnenborgh en omkriten|Bonifasius]] • [[Nijlân-De Swette|Bûtengebiet-De Swette]] • [[Westein en omkriten|Bûtengebiet-Noardwest]] • [[Nijlân-De Swette|Bûtengebiet-West]] • [[Tsjerk Hiddes/Cambuursterhoek|Cambuur]] • [[Tsjerk Hiddes/Cambuursterhoek|Cambuursterpaad]] • [[De Griene Stjer (rekreaasjegebiet)|De Griene Stjer]] • [[Aldlân-De Himrik|De Himrik]] • [[De Klamp]] • [[Heechterp-Skieringen|De Sintrale]] • [[De Súdlannen]] • [[Nijlân-De Swette|De Swette I-Harnzerfeart]] • [[Nijlân-De Swette|De Swette II-Swettehaven]] • [[Skinkeskâns|De Swette III-Skinkeskâns]] • [[Nijlân-De Swette|De Swette IV-Businesspark]] • [[Nijlân-De Swette|De Swette V-Newton]] • [[Nijlân-De Swette|De Swette VI-Deinumerpolder]] • [[Ljouwert-Binnenstêd|De Waach]] • [[De Werp]] • [[Nijlân-De Swette|EnerzjyKampus Sylsterrak]] • [[Faleariuskertier]] • [[Bilgaard-Havankpark en omkriten|Fjouwerhûsterwei en omkriten]] • [[Fokseparkwyk]] • [[Frijheidswyk|Frijheidswyk-East]] • [[Frijheidswyk|Frijheidswyk-West]] • [[Fûgelbuert (Ljouwert)|Fûgelbuert]] • [[Huzum-West|Gerard Doubuert]] • [[Ljouwert-Binnenstêd|Grutte Tsjerkebuorren]] • [[Grutte Wielen]] • [[Foksepark-Helicon|Harnzerfeart-Noard]] • [[Bilgaard-Havankpark en omkriten|Havankpark]] • [[Heechterp]] • [[Foksepark-Helicon|Helicon]] • [[Hoek (Ljouwert)|Hoek]] • [[Hollanderwyk]] • [[Huzum|Huzum-Badwei]] •[[Huzum|Huzum-Bornia]] • [[Huzum|Huzum-Doarp]] • [[Huzum|Huzum-Sixma]] • [[Huzum-West|Jan van Scorelbuert]] • [[Julianapark (Ljouwert)|Julianapark]] • [[Kammingabuorren|Kammingabuorren-Midden]] • [[Kammingabuorren|Kammingabuorren-Noard]] • [[Kammingabuorren|Kammingabuorren-Súd]] • [[Sonnenborgh en omkriten|Meagere Greide]] • [[Mûnepaad (Ljouwert)|Mûnepaad]] • [[Nijlân (Ljouwert)|Nijlân]] • [[Nijstêd (Ljouwert)|Nijstêd]] • [[Oldegalileën]] • [[Oranjewyk (Ljouwert)|Oranjewyk]] • [[Rapenburch]] • [[Rengerspark]] • [[Saailân]] • [[Ald-East (Ljouwert)|Seeheldebuert]] • [[Skieringen]] • [[Skipsbuert]] • [[Snakkerbuorren (Ljouwert)|Snakkerbuorren]] • [[Sonnenborgh en omkriten|Sonnenborgh]] • [[Ljouwert-Binnenstêd|Stasjonskertier]] • [[Suderbuorren (wyk)|Suderbuorren]] • [[Techum]] • [[Transfaalwyk]] • [[Oranjewyk (Ljouwert)|Tulpeburch]] • [[Ald-East (Ljouwert)|Welgelegen]] • [[Westein (Ljouwert)|Westein]] • [[Wiarda (De Súdlannen)|Wiarda]] • [[Wielenpôle]] • [[Yndyske Buert (Ljouwert)|Yndyske Buert]] • [[Zamenhofpark]]
|}
jmp32ufjbw71ksum96e8qjnqsz9bwat
Autumn (band)
0
150766
1089876
1087195
2022-08-21T07:20:35Z
Minorax
33600
fix lint
wikitext
text/x-wiki
{{Ynfoboks band
| band_namme = Autumn
| ôfbylding = Autumn - Live Madrid 2010.jpg
| ûnderskrift = Live yn Madrid
| nasjonaliteit = [[File:Flag of the Netherlands.svg|20px]] [[Nederlân]]sk
| sjongtaal = [[Ingelsk]]
| sjenre = metal, alternative en progressive rock
| bestean = [[1995]]
| record label =
| manager =
| prizen = [[Fryske Poppriis]] <small>''(2003)''</small>
| webside =
| hjoeddeistige_leden = <br><br><br><br>
| âld_leden = [[Welmoed Fearsma]] <small>''(sang)'' (1996-1999)</small> <br>[[Nienke de Jong]] <small>''(sang)'' (1999-2008)</small><br>[[Hilbrand van der Woude]] <small>''(drums)'' (1995-1996)</small><br>[[Bert Ferwerda]] <small>''(gitaar)'' (1995-2001)</small><br>[[Jeroen Bakker]] <small>''(gitaar)'' (1999-2001)</small><br>[[Jasper Koenders]] <small>''(gitaar)'' (2001-2005)</small><br>[[Menno Terpstra]] <small>''(toetsen)'' (1995-2005)</small><br>[[Meindert Sterk]] '' <small>(bas)'' (1995-2005)</small><br>[[Jeroen Vrielink]] <small>''(bas)'' (2006-2012)</small>
| funksje1 = sang
| lid1 =[[Marjan Welman]]
| funksje2 = gitaar
| lid2 = [[Jens van der Valk]]<br>[[Mats van der Valk]]<br>[[Ronald Landa]]
| funksje3 = bas
| lid3 = [[Maurice van der Es]]
| funksje4 = drums
| lid4 = [[Jan Grijpstra]]
| funksje5 = toetsen
| lid5 = [[Jan Munnik]]
| funksje6 =
| lid6 =
| âldfunksje1 =
| âldlid1 =
}}
[[Ofbyld:Marjan Welman (Autumn, Gigant, 2009).jpg|120px|thumb|Marjan Welman (2009)]]
[[Ofbyld:Autumn Cobusfoto20190.jpg|thumb|120px|Nienke de Jong (2006)]]
'''Autumn''' is in Fryske alternative rockband. Autumn waard yn [[1995]] oprjochte en brocht yn 2002 har earste cd ''When Lust Evokes The Curse'' út. Yn de begjinjierren waard de muzyk fan Autumn ta de gothic metal rekkene, mar troch de jierren hinne brûkte de band mear ynfloeden út progressive rock en alternative rock.
Autumn bestiet út Jan Grijpstra (drums), Jeroen Vrielink (bas), Jens van der Valk (gitaar/sang), Mats van der Valk (gitaar/sang) en Jan Munnik (keyboards).
De band hat optreden op festivals as Wacken Open Air, Summer Breeze, [[Wâldrock]], Dynamo Open Air, Fields Of Rock en op Graspop Metal Meeting.
Op 27 april 2007 kaam harren tredde album út: ''My New Time''. Dat wie it earste foar label Metal Blade Records en it lêste mei sjongster Nienke de Jong. Yn febrewaris 2009 ferskynde it album ''Altitude'' dêr’t foar it earst Marjan Welman op te hearren wie. Begjin 2010 folge in tour troch Europa as ûnderstypjen fan de band ‘’The Gathering.
In novimber 2011 kaam it album ''Cold Comfort'' út, ynklusyf in fideoklip by it nûmer ''Scarecrow''. Nei in lange stiltme fan acht jier kaam yn 2019 harren sechsde studioalbum út ''Stacking Smoke''.
== Priis ==
* [[Fryske Poppriis]] 2003
== Albums ==
===Studio-albums===
{| class="wikitable"
|- align="left"
! Album !! Utbrocht op !! Label !! Single(s)
|-
|[[When Lust Evokes the Curse (album)|When Lust Evokes the Curse]]
| [[24 juny]] [[2002]]
| Epic
|
|-
|[[Summer's End (album)|Summer's End]]
| [[24 septimber]] [[2004]]
| The Electric Co.
|Gallery of Reality
|-
|[[My New Time (album)|My New Time]]
| [[7 maaie]] [[2007]]
| Metal Blade
|Satellites
|-
|[[Altitude (album)|Altitude]]
|[[13 febrewaris]] [[2009]]
|Metal Blade
|
|-
|[[Cold Comfort (album)|Cold Comfort]]
|[[4 novimber]] [[2011]]
|Metal Blade
|
|-
|[[Stacking Smoke (album)|Stacking Smoke]]
|[[24 jannewaris]] [[2019]]
|Painted Bass
|Blackout
|}
{{Commons|Autumn (band)}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
* [http://www.autumn-band.com/ www.autumn-band.com]
* [https://www.metal-archives.com/bands/Autumn/6366 Metal Archives]
}}
[[Kategory:Fryske rockband]]
[[Kategory:Band oprjochte yn 1995]]
5jxajiyc6kqfiqxfuthdai1wi1759v7
Berjocht:DepartemintenFrankryk
10
151167
1089822
1043847
2022-08-21T07:04:12Z
Minorax
33600
fix lint
wikitext
text/x-wiki
{|style="margin:0.5em 0 0.5em 0; clear:both;" width=100% class=toccolours
! align="center" style="background:#ccccff" width="100%" | <div style="float:left;width:0px;"> </div> '''[[Departeminten fan Frankryk]] || [[Ofbyld:Flag of France.svg|38px|Flagge fan Frankryk]]
|-
| align="center" style="font-size: 90%;" colspan="2" |
01 [[Ain (departemint)|Ain]] • 02 [[Aisne (departemint)|Aisne]] • 03 [[Allier (departemint)|Allier]] • 04 [[Alpes-de-Haute-Provence]] • 05 [[Hautes-Alpes]] • 06 [[Alpes-Maritimes]] • 07 [[Ardèche (departemint)|Ardèche]] • 08 [[Ardennes (departemint)|Ardennes]] • 09 [[Ariège (departemint)|Ariège]] • 10 [[Aube (departemint)|Aube]] • 11 [[Aude (departemint)|Aude]] • 12 [[Aveyron (departemint)|Aveyron]] • 13 [[Bouches-du-Rhône]] • 14 [[Calvados (departemint)|Calvados]] • 15 [[Cantal]] • 16 [[Charente (departemint)|Charente]] • 17 [[Charente-Maritime]] • 18 [[Cher (departemint)|Cher]] • 19 [[Corrèze (departemint)|Corrèze]] • 2A [[Súd-Korsika]] • 2B [[Opper-Korsika]] • 21 [[Côte-d'Or]] • 22 [[Côtes-d'Armor]] • 23 [[Creuse (departemint)|Creuse]] • 24 [[Dordonje (departemint)|Dordonje]] • 25 [[Doubs (departemint)|Doubs]] • 26 [[Drôme (departemint)|Drôme]] • 27 [[Eure (departemint)|Eure]] • 28 [[Eure-et-Loir]] • 29 [[Finistère]] • 30 [[Gard (departemint)|Gard]] • 31 [[Haute-Garonne]] • 32 [[Gers (departemint)|Gers]] • 33 [[Gironde (departemint)|Gironde]] • 34 [[Hérault (departemint)|Hérault]] • 35 [[Ille-et-Vilaine]] • 36 [[Indre (departemint)|Indre]] • 37 [[Indre-et-Loire]] • 38 [[Isère (departemint)|Isère]] • 39 [[Jura (departemint)|Jura]] • 40 [[Landes (departemint)|Landes]] • 41 [[Loir-et-Cher]] • 42 [[Loire (departemint)|Loire]] • 43 [[Haute-Loire]] • 44 [[Loire-Atlantique]] • 45 [[Loiret (departemint)|Loiret]] • 46 [[Lot (departemint)|Lot]] • 47 [[Lot-et-Garonne]] • 48 [[Lozère]] • 49 [[Maine-et-Loire]] • 50 [[Manche]] • 51 [[Marne (departemint)|Marne]] • 52 [[Haute-Marne]] • 53 [[Mayenne (departemint)|Mayenne]] • 54 [[Merthe-et-Moselle]] • 55 [[Meuse]] • 56 [[Morbihan]] • 57 [[Moselle (departemint)|Moselle]] • 58 [[Nièvre (departemint)|Nièvre]] • 59 [[Nord (departemint)|Nord]] • 60 [[Oise (departemint)|Oise]] • 61 [[Orne (departemint)|Orne]] • 62 [[Pas-de-Calais]] • 63 [[Puy-de-Dôme]] • 64 [[Pyrénées-Atlantiques]] • 65 [[Hautes-Pyrénées]] • 66 [[Pyrénées-Orientales]] • 67 [[Bas-Rhin]] • 68 [[Haut-Rhin]] • 69 [[Rhône (departemint)|Rhône]] • 70 [[Haute-Saône]] • 71 [[Saône-et-Loire]] • 72 [[Sarthe (departemint)|Sarthe]] • 73 [[Savoaye (departemint)|Savoaye]] • 74 [[Opper-Savoaye]] • 75 [[Parys]] • 76 [[Seine-Maritime]] • 77 [[Seine-et-Marne]] • 78 [[Yvelines]] • 79 [[Deux-Sèvres]] • 80 [[Somme (departemint)|Somme]] • 81 [[Tarn (departemint)|Tarn]] • 82 [[Tarn-et-Garonne]] • 83 [[Var (departemint)|Var]] • 84 [[Vaucluse]] • 85 [[Vendée (departemint)|Vendée]] • 86 [[Vienne (departemint)|Vienne]] • 87 [[Haute-Vienne]] • 88 [[Fogezen (departemint)|Fogezen]] • 89 [[Yonne (departemint)|Yonne]] • 90 [[Territoire-de-Belfort]] • 91 [[Esonne (departemint)|Esonne]] • 92 [[Hauts-de-Seine]] • 93 [[Seine-Saint-Denis]] • 94 [[Val-de-Marne]] • 95 [[Val-d'Oise]]
'''Oerseeske departeminten'''<br />
971 [[Gûadelûp]] • 972 [[Martinyk]] • 973 [[Frânsk-Guyana]] • 974 [[Reünion]] • 975 [[Majot]]
|}<noinclude>
[[Kategory:Berjocht: Navigaasje Frankryk]]
</noinclude>
hb3yn10p9f0knw8e7zmmhth78hbxhmz
Berjocht:Bûsboek Paralympyske Winterspullen 2022
10
155646
1089854
1061787
2022-08-21T07:09:56Z
Minorax
33600
fix lint
wikitext
text/x-wiki
{| class="wikitable" style="margin:0.5em auto; font-size:90%;position:relative;"
|-
| style="background:#0c3;"| ||Iepeningsseremoanje
| style="background:#39f;"| ||Wedstriden
| style="background:#fc0;"| ||Wedstriden mei medaljes
| style="background:#e33;"| ||Slutingsseremoanje
|}
{| class="wikitable" style="margin:0.5em auto; font-size:90%; line-height:1.25em;"
|-
! colspan=2|Maart
!style="width:2.5em"|4 <br/>Freed
!style="width:2.5em"|5 <br/>Sneon
!style="width:2.5em"|6 <br/>Snein
!style="width:2.5em"|7 <br/>Moan.
!style="width:2.5em"|8 <br/>Tii.
!style="width:2.5em"|9 <br/>Woa.
!style="width:2.5em"|10 <br/>Tong.
!style="width:2.5em"|11 <br/>Freed
!style="width:2.5em"|12 <br/>Sneon
!style="width:2.5em"|13 <br/>Snein
! Finales
|- align="center"
| colspan=2 align="center" | [[Ofbyld:IPC logo black (2019).svg|border|20px]] Seremoanjes || bgcolor="#00cc33" |●|| || || || || || || || ||bgcolor="#ee3333" |● ||
|-align="center"
| colspan=2 align="left" | [[File:Alpine skiing pictogram.svg|20px]] [[Alpineskyen op de Paralympyske Winterspullen 2022|Alpineskyen]]
<!--4-->|
<!--5-->| bgcolor="#ffcc00" |6
<!--6-->| bgcolor="#ffcc00" |6
<!--7-->|
<!--8-->| bgcolor="#ffcc00" |6
<!--9-->|
<!--10-->| bgcolor="#ffcc00" |3
<!--11-->|bgcolor="#ffcc00" |3
<!--12-->| bgcolor="#ffcc00" |3
<!--13-->| bgcolor="#ffcc00" |3
<!--T-->| '''30'''
|- align="center"
| colspan=2 align="left" | [[File:Biathlon pictogram.svg|20px]] [[Biatlon op de Paralympyske Winterspullen 2022|Biatlon]]
<!--4-->|
<!--5-->| bgcolor="#ffcc00" |6
<!--6-->|
<!--7-->|
<!--8-->| bgcolor="#ffcc00" |6
<!--9-->|
<!--10-->|
<!--11-->| bgcolor="#ffcc00" |6
<!--12-->|
<!--13-->|
<!--T-->| '''18'''
|- align="center"
| colspan=2 align="left" | [[File:Wheelchair curling - Paralympic pictogram.svg|20px]] [[Rolstoelcurling op de Paralympyske Winterspullen 2022|Rolstoelcurling]]
<!--4-->|
<!--5-->| bgcolor="#3399ff" |●
<!--6-->| bgcolor="#3399ff" |●
<!--7-->| bgcolor="#3399ff" |●
<!--8-->| bgcolor="#3399ff" |●
<!--9-->| bgcolor="#3399ff" |●
<!--10-->| bgcolor="#3399ff" |●
<!--11-->| bgcolor="#3399ff" |●
<!--12-->| bgcolor="#ffcc00" |1
<!--13-->|
<!--T-->| '''1'''
|- align="center"
| colspan=2 align="left" | [[File:Cross country skiing pictogram.svg|20px]] [[Skyrinnen op de Paralympyske Winterspullen 2022|Skyrinnen]]
<!--4-->|
<!--5-->|
<!--6-->| bgcolor="#ffcc00" |2
<!--7-->| bgcolor="#ffcc00" |4
<!--8-->|
<!--9-->| bgcolor="#ffcc00" |6
<!--10-->|
<!--11-->|
<!--12-->| bgcolor="#ffcc00" |6
<!--13-->| bgcolor="#ffcc00" |2
<!--T-->| '''20'''
|- align="center"
| colspan=2 align="left" | [[File:Ice sledge hockey - Paralympic pictogram.svg|20px]] [[Slidehockey op de Paralympyske Winterspullen 2022|Slidehockey]]
<!--4-->|
<!--5-->| bgcolor="#3399ff" |●
<!--6-->| bgcolor="#3399ff" |●
<!--7-->|
<!--8-->| bgcolor="#3399ff" |●
<!--9-->| bgcolor="#3399ff" |●
<!--10-->| bgcolor="#3399ff" |●
<!--11-->| bgcolor="#3399ff" |●
<!--12-->| bgcolor="#3399ff" |●
<!--13-->| bgcolor="#ffcc00" |1
<!--T-->| '''1'''
|- align="center"
| colspan=2 align="left" | [[File:Snowboarding pictogram.svg|20px]] [[Snowboarden op de Paralympyske Winterspullen 2022|Snowboarden]]
<!--4-->|
<!--5-->|
<!--6-->|bgcolor="#3399ff" |●
<!--7-->| bgcolor="#ffcc00" |4
<!--8-->|
<!--9-->|
<!--10-->|
<!--11-->|bgcolor="#3399ff" |●
<!--12-->|bgcolor="#ffcc00" |4
<!--13-->|
<!--T-->| 8
|- align="center"
! colspan=2|'''Totaal'''!!0!!12 !!8 !!8 !!12 !!6 !!3 !!9 !!13 !!6!!78
|-
! colspan=2|Maart
!style="width:2.5em"|4 <br/>Freed
!style="width:2.5em"|5 <br/>Sneon
!style="width:2.5em"|6 <br/>Snein
!style="width:2.5em"|7 <br/>Moan.
!style="width:2.5em"|8 <br/>Tii.
!style="width:2.5em"|9 <br/>Woa.
!style="width:2.5em"|10 <br/>Tong.
!style="width:2.5em"|11 <br/>Freed
!style="width:2.5em"|12 <br/>Sneon
!style="width:2.5em"|13 <br/>Snein
! Finales
|}<noinclude>
[[Kategory:Paralympyske Winterspullen]]
</noinclude>
iqr3svqn7aoqh0mupuuso8zh8dk3bdn
Wolfmother
0
157741
1089877
1073539
2022-08-21T07:20:42Z
Minorax
33600
fix lint
wikitext
text/x-wiki
{{Ynfoboks band
| band_namme = Wolfmother
| ôfbylding = Deichbrand2018-Wolfmother-39.jpg
| ûnderskrift = Wolfmother yn 2018
| nasjonaliteit = {{NEDnasj}}
| sjongtaal = [[Nederlânsk]]
| sjenre = [[Hardrock]]
| bestean = [[2000]] – No
| record label = Modular,<br>UMe,<br>DistroKid
| manager =
| prizen =
| webside =
| hjoeddeistige_leden =
| âld_leden = [[Dave Atkins]] <small>''drums'' (2008–2010)</small><br>[[Will Rockwell-Scott]] <small>''drums'' (2010–2012)</small>,<br>[[Aidan Nemeth]] <small>''gitaar'' (2009–2012)</small>,<br>[[Elliot Hammond]] <small>''toetsen'' (2012–2013)</small>,<br>[[Vin Steele]] <small>''gitaar'' (2012–2015)</small>,<br>Alex Carapetis <small>''drums'' (2015–2017)</small>,<br>[[Ian Peres]] <small>''bas'' (2009–2018)</small>
| funksje1 = Sang &<br>Gitaar
| lid1 = [[Andrew Stockdale]]
| funksje2 = Bas &<br>Toetsen
| lid2 = [[Bobby Poulton]]
| funksje3 = Drums
| lid3 = [[Hamish Rosser]]
| funksje4 =
| lid4 =
| funksje5 =
| lid5 =
| funksje6 =
| lid6 =
| âldfunksje1 =
| âldlid1 =
}}
'''Wolfmother''' is in [[Austraalje|Australyske]] [[hardrock]]band oprjochte yn [[2000]] yn [[Sydney]]. De band brocht yn [[2005]] syn debútalbum ''Wolfmother'' út. De band hat in rûzich bestean mei meardere wikselingen yn de besetting. Wolfmother hat seis studio-albums útbrocht.
== Diskografy ==
===Studio-albums===
{| class="wikitable"
|- align="left"
! Album !! Utbrocht op!! Label !! Single(s)
|-
|Wolfmother
|[[31 oktober]] [[2005]]
|rowspan=2|Modular
|Mind's Eye,<br>White Unicorn,<br>,Dimension,<br>[[Woman (Wolfmother)|Woman]],<br>Love Train,<br>Joker & the Thief
|-
|Cosmic Egg
|[[21 oktober]] [[2009]]
|Back Round,<br>New Moon Rising,<br>White Feather,<br>Far Away
|-
|New Crown
|[[23 maart]] [[2014]]
|''útbrocht yn eigen behear''
|
|-
|Victorious
|[[19 febrewaris]] [[2016]]
|UMe
|Victorious
|-
|Rock'n'Roll Baby
|[[29 desimber]] [[2019]]
|rowspan=2|DistroKid
|Freedom Is Mine,<br>Higher
|-
|Rock Out
|[[12 novimber]] [[2021]]
|Rock Out
|}
[[Kategory:Australyske hardrockband]]
[[Kategory:Band oprjochte yn 2000]]
fqlnmrekizmiqfd2187pfhvwertueoa
Star Wars: Episode IV – A New Hope
0
158151
1089880
1082125
2022-08-21T07:22:24Z
Minorax
33600
fix lint
wikitext
text/x-wiki
{{Universele ynfoboks film
| ôfbylding = Star Wars Episode IV - A New Hope logo.png
| ôfbyldingstekst =
| ôfbyldingsbreedte =
| ferwizing = '''(''[[:en:File:StarWarsMoviePoster1977.jpg|Filmposter yn 'e Ingelske Wikipedy]]'')'''
| namme = ''Star Wars: <br><small>Episode IV – A New Hope</small>''
| regisseur = [[George Lucas]]
| produsint = [[Gary Kurtz]]
| útfierend produsint =
| senario = [[George Lucas]]
| basearre op =
| kamerarezjy = [[Gilbert Taylor]]
| muzyk = [[John Williams (komponist)|John Williams]]
| filmstudio = [[Lucasfilm]]
| distribúsje = [[20th Century Fox]]
| haadrollen = [[Mark Hamill]]<br> [[Carrie Fisher]]<br>[[Harrison Ford]]
| voice-over =
| byrollen = [[Alec Guinness]]<br> [[David Prowse]]<br> [[James Earl Jones]]<br> [[Peter Mayhew]]<br> [[Anthony Daniels]]<br>[[Kenny Baker (Ingelsk akteur)|Kenny Baker]]<br>[[Peter Cushing]]
| lân/lannen = [[File:Flag of the United States.svg|border|20px]] [[Feriene Steaten]]
| premiêre = [[25 maaie]] [[1977]]
| direkt op fideo =
| foarm = [[langspylfilm]]
| sjenre = [[science fiction-film]]
| taal = [[Ingelsk]] <small>(ek guon optochte talen)</small>
| spyltiid = 121 minuten
| budget = $11 miljoen
| opbringst = $775,8 miljoen
| prizen = 7 × [[Oscar]]<br>1 × [[Golden Globe]]<br>2 × [[BAFTA]]<br>13 × [[Saturn Award]]
| filmsearje = ''[[Skywalker Saga]]''
| foarich diel =
| folgjend diel = ''[[Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back|Star Wars: Episode V – The <br> Empire Strikes Back]]''
}}
'''''Star Wars: Episode IV – A New Hope''''', oarspronklik útbrocht ûnder de [[titel (namme)|titel]] '''''Star Wars''''', is in [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[science fiction-film]] mei [[fantasy (sjenre)|fantasy]]- en [[aksjefilm]]eleminten út [[1977]]. It is it earste diel fan 'e oarspronklike [[Star Wars-trilogy|''Star Wars''-trilogy]], de ''[[Skywalker Saga]]''-[[filmsearje]] en de hiele [[Star Wars|''Star Wars''-mediafranchise]]. De [[film]] waard [[senario|skreaun]] en [[regissearre]] troch [[George Lucas]]. De [[haadrol]]len waarden spile troch de doe noch folslein ûnbekende [[akteur]]s [[Mark Hamill]], [[Carrie Fisher]] en [[Harrison Ford]]. De [[titel (namme)|titel]] betsjut "Stjerre-oarloggen: Oflevering IV – In Nije Hoop".
De [[plot]] folget de jonge [[Luke Skywalker]], dy't fia de [[androïde]]n [[R2-D2]] en [[C-3PO]] yn 'e kunde komt mei de âlde [[Jedi-master]] [[Obi-Wan Kenobi]]. Dyselde leart him om [[de Krêft]] te manipulearjen, in [[enerzjy]]fjild dat [[talint]]earre brûkers skynber [[boppenatuerlik]]e fermogens jaan kin. Luke slút [[freonskip]] mei de [[smokkelder]] [[Han Solo]] en syn [[Wookiee]]-[[ko-piloat]] [[Chewbacca]] en rekket behelle yn 'e [[opstân]] fan it [[Rebelleferbûn (Star Wars)|Rebelleferbûn]] tsjin it skrikbewâld fan it [[Galaktysk Keizerryk]]. Mei-inoar befrije se de rebelske [[prinsesse Leia]], dy't [[finzen]] nommen is troch [[Darth Vader]], de wichtichste trewant fan 'e [[kwea|boasaardige]] [[keizer]] [[Palpatine]], en leverje se de [[dieverij|stellen]] [[blaudruk]]ken fan 'e [[Deadsstjer]], in reuseftich [[romtestasjon]] en [[massaferneatigingswapen]], ôf by de rebellen. Neitiid nimt Luke diel oan in oanfal op 'e Deadsstjer om dy te ferneatigjen.
Doe't ''Star Wars: Episode IV – A New Hope'' nei in turbulint produksjeproduksje útbrocht waard, krige er fan 'e [[filmkritisy]] fan alle kanten lof taswaaid. Yn 'e [[bioskopen]] woeks de film út ta in reuseftich súkses. It wie feitliks de meast [[opbringst (jild)|opbringende]] film fan [[1977]] en teffens de meast opbringende film aller tiden. ''Star Wars: Episode IV – A New Hope'' wûn 7 [[Oscar]]s, in [[Golden Globe]], 2 [[BAFTA's]] en 13 [[Saturn Award]]s. Yn [[1989]] wie it ien fan 'e earste 25 films dy't omreden fan [[kulturele]], [[histoarysk]]e en/of [[estetysk]]e wearde troch de [[Library of Congress]] foar preservearring foar de ivichheid opnommen waarden yn it [[National Film Registry]]. ''Star Wars: Episode IV – A New Hope'' wurdt tsjintwurdich beskôge as ien fan 'e bêste en ynfloedrykste films út 'e [[filmskiednis]]. In folgjend diel út 'e ''Skywalker Saga'', ''[[Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back]]'', kaam út yn [[1980]].
==Titel==
De film waard yn [[1977]] oarspronklik útbrocht ûnder de [[titel (namme)|titel]] ''Star Wars'', mei't doe noch net dúdlik wie oft it in súkses wurde soe of net, en dus oft der [[ferfolchfilm]]s makke wurde kinne soene of net. Doe't er yn [[1981]] op 'e nij yn 'e [[bioskoop]] útbrocht waard, wie dêr gjin inkele twifel mear oer mooglik. Om 'e film better te ûnderskieden fan 'e ferfolchfilms (wêrfan't ''[[Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back]]'' doe al útkommen wie), waarden doe mei weromwurkjende krêft de nûmering (''Episode IV'') en de [[ûndertitel]] (''A New Hope'') tafoege. Hoewol't guon puristen der op steane om 'e film noch altyd koartwei ''Star Wars'' te neamen, bestiet der oer it algemien in konsensus dat de tafoegings út [[1981]] in ferbettering ynhâlde dy't betizing foarkomt.
==Plot==
Lang ferlyn, yn in [[Stjerrestelsel]] fier, fier fuort is in [[opstân]] geande tsjin it skrikbewâld fan it [[Galaktysk Keizerryk]]. De opstannelingen, feriene yn it [[Rebelleferbûn (Star Wars)|Rebelleferbûn]], hawwe mei grut ferlies oan [[libben]]s de [[blaudruk]]ken witten te [[dieverij|stellen]] fan 'e [[Deadsstjer]], in reuseftich nij [[romtestasjon]] anneks [[massaferneatigingswapen]] fan it Keizerryk, dat mei syn [[ploffer (Star Wars)|superlaserkanon]] hiele [[planeten]] ferneatigje kin. [[Prinsesse]] [[Leia Organa]], in lid fan 'e Keizerlike [[Senaat]] dy't temûk ek ien fan 'e lieders fan it Rebelleferbûn is, hat de blaudrukken taspile krigen en reizget yn har [[romteskip]] halje-trawalje werom nei har thúswrâld [[Alderaan]] om se dêr troch te jaan.
[[File:Tatooine (fictional desert planet).jpg|left|thumb|220px|De [[planeet]] [[Tatooine]].]]
It romteskip, in [[korvet]] mei de namme ''Tantive IV'' dy't ûnder befel stiet fan [[kaptein (skipfeart)|kaptein]] [[Raymus Antilles]], wurdt lykwols by de [[planeet]] [[Tatooine]] ûnderskept troch in Keizerlik [[stjerreslachskip]] mei oan board de [[ûnmeilydsum]]e [[Sith]]-hear [[Darth Vader]], de neiste hantlanger fan 'e [[kwea|boasaardige]] [[keizer]] [[Palpatine]]. Wylst Keizerlike [[stoarmtroeper (Star Wars)|stoarmtroepers]] de ''Tantive IV'' [[interjen|interje]] en handich ôfweve mei de [[soldaten]] fan 'e Alderaanske Konsulêre Wacht dy't it skip ferdigenje, ferberget prinsesse Leia de blaudrukken yn it [[ûnthâld (kompjûter)|ûnthâld]] fan 'e astromeganisiên-[[androïde]] [[R2-D2]]. Nei't de prinsesse troch de stoarmtroepers [[finzen]] nommen is, ûntkomt R2-D2 mei de protokolandroïde [[C-3PO]] yn in [[rêdingsboat|rêdingskapsule]] nei it oerflak fan Tatooine.
De beide androïden bedarje yn 'e [[woastyn]], dêr't it meastepart fan Tatooine mei oerdutsen is. Unienichheid oer de rjochting dy't se út moatte, driuwt harren útinoar, mar se wurde allebeide fongen troch [[Jawa's]], de leden fan in [[pygmee]]sk ras fan [[bûtenierdske wêzens]] dat lânseigen is op Tatooine. De Jawa's binne rommelsikers en nifelders, dy't ôftanke en stikken rekke [[masine]]ry gearfandelje en opknappe wylst se yn harren ûnbidich grutte en tige feilige, mar ek hiel traach fuortbewegende [[sânkrûper]] troch de woastyn swalkje. De Jawa's ferkeapje de beide androïden oan in pleatslike [[boer|fochtboer]], [[Owen Lars]]. Dyselde draacht se oer oan syn [[omkesizzer]] en [[pleechsoan]], de njoggentjinjierrige [[Luke Skywalker]], om se nei te sjen en oan it wurk te setten.
Luke is [[ûngelokkigens|ûngelokkich]] op 'e [[pleats]] fan syn omke Owen en [[muoike]] [[Beru Lars|Beru]]. Net dat er [[mishannele]] of op hokfoar manear dan ek misjegene wurdt, mar syn omke besiket fan him in boer te meitsjen, en dat sit gewoan net yn him. Luke bringt syn [[frije tiid]] dan ek troch mei it dreamen fan gruttere en bettere dingen. Oer syn [[âlden]] wit er suver neat, útsein dat se koart nei syn [[berte]] [[ferstoarn]] binne. Eltse kear as er dat ûnderwerp oansnije wol, leit omke Owen dêr op besliste wize it near op. As Luke R2-D2 oant it [[himmeljen]] is fan alle [[sân]] en smoargens dy't de androïde by syn tocht troch de woastyn skipe hat, ûntdekt er in [[hologram|holografysk]]e opname fan prinsesse Leia, dy't help freget oan in [[Obi-Wan Kenobi]]. Luke hat dy namme noch nea heard, mar hy ken wol in Ben Kenobi, in âldman dy't as [[klúzner]] foarby it begjin fan 'e Dunesee omhúsmannet en troch de pleatslike [[befolking]] as net alhiel [[geast]]lik ynoarder beskôge wurdt. R2-D2 hâldt út dat hy it eigendom is fan Obi-Wan Kenobi.
As Luke nei it [[jûnsmiel]] werom komt, docht bliken dat R2-D2 poater is. De lytse androïde is der blykber op eigen manneboet op útgien om Obi-Wan Kenobi te sykjen. Hy hat gâns in foarsprong en is nearne te bekennen, en nei [[tsjuster]] is it te gefaarlik om him efternei. Luke, dy't by it himmeljen de twangklam fan R2-D2 ferwidere en dêrmei it útnaaien mooglik makke hat, beslút neat tsjin syn omke en muoike te sizzen, om't er wol foar it ferstân hat dat der wat swaaie sil as omke Owen dit heart. Ynstee giet er der de oare [[moarn (deidiel)|moarns]] betiid ôf en set mei C-3PO yn syn [[lânglider]] ôf om R2-D2 werom te heljen foar't omke Owen troch hat dat der wat mis is. Hy wurdt lykwols opmurken troch guon [[Tusken-kapers]], leden fan in notoir [[ksenofoby]]sk ras fan bûtenierdske wêzens dat lânseigen is op Tatooine, dy't him op harren [[bantha|bantha's]], mânske [[ryddier]]en, efternei sette.
[[File:Star Wars Celebration V - 501st room - Tusken Raider (4940402049).jpg|right|thumb|250px|In [[Tusken-kaper]].]]
Krekt as Luke R2-D2 weromfûn hat, wurdt er oanfallen troch de Tusken-kapers, dy't him [[bewusteleas]] slane. Hy en de beide androïden wurde lykwols rêden troch Ben Kenobi, dy't de [[skrikfalligens|skrikfallige]] wêzens op 'e flecht jaget troch de [[pearjen|pearrop]] fan in kraytdraak nei te bearen. As Luke út 'e doeken docht wat er yn 'e woastyn te sykjen hat, fertelt Ben Kenobi dat hy de Obi-Wan Kenobi is, dy't R2-D2 siket. Obi-Wan is syn wiere [[namme]], mar ien dy't er al mear as tweintich jier net brûkt hat.
Obi-Wan nimt Luke en androïden mei nei syn [[wente]], dêr't se feilich binne foar de Tusken-kapers. R2-D2 jout dan oan Obi-Wan it boadskip fan prinsesse Leia priis, dat er foar Luke net fierder ôfspylje woe. It docht bliken dat de holografyske bylden dy't Luke sjoen hat, mar in lyts stikje beslane fan in langere opname. Dêryn sprekt Leia Obi-Wan oan as "[[generaal]] Kenobi", en makket se der gewach fan dat [[Bail Organa|har heit]] mei him yn 'e [[Kloane-oarloggen]] fochten hat. Se smeekt him om derfoar te soargjen dat de blaudrukken fan 'e Deadsstjer har thúswrâld Alderaan berikke, dêr't har heit se yn ûntfangst nimme sil. Se kinne dan analysearre wurde op swakten yn it ûntwerp dêr't de rebellen gebrûk fan meitsje kinne om mei de Deadsstjer ôf te weven. Leia beëiniget har boadskip mei it sizzen dat Obi-Wan de iennichste [[hoop]] fan it Rebelleferbûn is.
Obi-Wan leit oan Luke út dat er foarhinne in [[Jedi-ridder]] wie, ien fan 'e bewarders fan 'e [[frede]] yn 'e âlde [[Galaktyske Republyk]], foar't de [[republyk]] ûnder fuotten helle waard en de Jedi frijwol útrûge waarden. De Jedi meitsje gebrûk fan in [[mystyk|mystike]] mar apersonele krêft, dy't bekend stiet as "[[de Krêft]]" en dy't troch Obi-Wan omskreaun wurdt as "in [[enerzjy]]fjild skepen troch alle libbene wêzens […, dat] it Stjerrestelsel gearbynt." Troch training en [[meditaasje]] kinne dyjingen dy't "sterk yn 'e Krêft" binne, fermogens bemachtigje dy't [[boppenatuerlik]] lykje, wêrûnder [[telekineze]], [[telepaty]], [[profesij|foarkennis]] en de manipulaasje fan fysike enerzjy. Obi-Wan fertelt Luke dat er syn [[heit]], [[Anakin Skywalker]], goed kennen hat, mei't dat ek in Jedi-ridder wie. As Luke freget wat der mei him bard is, antwurdet Obi-Wan dat er [[fermoarde]] is troch Darth Vader, in learling fan Obi-Wan dy't himsels [[ferlieding|ferliede]] liet troch de tsjustere kant fan 'e Krêft. Obi-Wan besiket Luke oer te heljen om mei him te gean nei Alderaan en jout him syn heite [[ljochtsabel]], it [[wapen]] dêr't de Jedi harren mei ûnderskiede. Luke antwurdet lykwols dat er ferantwurdlikheden op syn omke' pleats hat dêr't er him net samar foar weiwine kin.
{{Plotbedjer film}}
Underweis werom nei hûs stjitte Luke, Obi-Wan en de beide androïden op in útbaarnde [[sânkrûper]], en dêromhinne leit it besiedde mei de [[stoflike omskotten]] fan deasketten [[Jawa's]]. Luke mient earst, it is it wurk fan Tusken-kapers, mar Obi-Wan wiist derop dat dy it [[wapen]]reau net hawwe om in sânkrûper op sa'n wize te fernielen. Inkeld Keizerlike stoarmtroepers hawwe dat. Luke riddenearret út dat de stoarmtroepers omreden fan 'e stellen blaudrukken fan 'e Deadsstjer op 'e siik wêze moatte nei de beide androïden, en dat de Jawa's harren foar har dea grif trochwiisd hawwe nei de pleats fan syn omke en muoike. Hy hastiget him yn syn lânglider werom nei hûs, mar treft de pleats alhiel oer de kop helle oan, mei bûtendoar de ferkoalde liken fan omke Owen en muoike Beru.
No't er neat mear hat om foar te bliuwen, jout Luke him by Obi-Wan. Mei de beide androïden op sleeptou reizgje se nei de [[delsetting]] [[Mos Eisley]], in plak dat op it dochs al wetteleaze Tatooine in strieminne [[reputaasje]] hat. Luke ferkeapet syn lânglider om oan [[jild]] te kommen foar de ôfreis fan it selskip fan 'e planeet. Yn in snústerige [[kroech]] [[hantsjebakken|hantsjebakt]] Obi-Wan mei de [[smokkelder]] [[Han Solo]] en dy syn [[ko-piloat]] [[Chewbacca]], in [[Wookiee]]. Dyselden sitte om jild ferlegen, mei't se in lading [[smokkelwaar]] oerboard dumpt hawwe doe't se trappearre drigen te wurden; de eigner fan it guod, de pleatslike [[gangster]] [[Jabba de Hutt]], easket no dat se de kontrabande fergoedzje. Se stimme dermei yn om Obi-Wan, Luke en de beide androïden nei Alderaan te bringen yn harren romteskip, de ''[[Millennium Falcon]]''. It selskip ûntkomt krekt op 'e tiid fan Tatooine, mei't stoarmtroepers fan it Galaktysk Keizerryk Obi-Wan-en-dy op 'e hakken sitte.
[[File:Death Star1.png|left|thumb|200px|De [[Deadsstjer]].]]
Underwilens wurdt prinsesse Leia yn har [[sel (finzenis)|sel]] yn 'e Deadsstjer op befel fan Darth Vader [[martele]] om 'e [[lokaasje]] oan 'e weet te kommen fan it [[haadkertier]] fan it Rebelleferbûn. As dat net daliks effekt sortearret, goait [[grut-moff]] [[Wilhuff Tarkin]], de [[kommandant]] fan 'e Deadsstjer, it oer in oare boech. Hy lit it romtestasjon koers sette nei Leia har thúswrâld Alderaan. Dêr oankommen lit er har by him bringe en [[bedriging (misdriuw)|driget er dermei]] om it superlaserkanon fan 'e Deadsstjer tsjin Alderaan yn te setten. Leia jout dan einlings de lokaasje fan 'e basis fan 'e rebellen priis, dy't op Dantooine fêstige is. Tarkin fertelt har dat Dantooine fierstente ôfhandich is foar in effektive demonstraasje fan 'e macht fan 'e Deadsstjer en jout opdracht om Alderaan dochs te ferneatigjen. Underweis troch de [[hyperromte]] nei Alderaan bringt Obi-Wan oan syn nije learling Luke de basisbegjinsels fan 'e manipulaasje fan 'e Krêft by. Op in stuit merkt er "in fersteuring yn 'e Krêft", sa't er it sels neamt, dy't gearfalt mei de ferneatiging fan Alderaan.
By oankomst yn it [[planetestelsel]] fan Alderaan komt de ''Millennium Falcon'' de [[romte|reële romte]] wer binnen yn in [[asteroïde]]fjild, dat alles is dat noch restearret fan 'e planeet. It romteskip komt te deun by de Deadsstjer yn 'e buert en rekket fêst yn 'e [[lûkstriel]] fan it stasjon ear't Obi-Wan en Han foar it ferstân krije dat it net in lytse [[moanne (byplaneet)|moanne]], mar in reuseftich romtestasjon is. De ''Millennium Falcon'' wurdt in [[hangaar]] fan 'e Deadsstjer binnen sleept, mar de opfarrenden witte oan finzenname te ûntkommen troch har te ferbergjen yn 'e romten dy't Han brûkt foar it ferfier fan smokkelwaar. Toch [[ferfalsking]] fan it [[lochboek]] miene de Keizerlike troepen dat de bemanning koart nei ôfreis fan Tatooine fan board gien is yn in rêdingskapsule.
Neitiid oermasterje se in pear stoarmtroepers, wa har [[wite]] [[wapenris]]sen mei [[gesicht]]sbedekkende [[helm (holdeksel)|helms]] Luke en Han stelle en oandogge. R2-D2 [[hacking|hackt]] it [[kompjûter]]systeem fan 'e Deadsstjer en lokalisearret de generator fan 'e lûkstriel, dy't lykwols djip yn it romtestasjon sitewearre is. Obi-Wan, dy't de oanwêzigens fan Darth Vader gewaarwurden is, beslút dat hy de bêste kâns hat om sûnder sjoen te wurden sa djip yn it romtestasjon troch te kringen, wylst er dan tagelyk de oandacht fan Vader, dy't hìm likegoed fernimt, by de oaren wei liede kin. As Obi-Wan ôfset is, ûntdekt R2-D2 dat prinsesse Leia yn 'e Deadsstjer finzen holden wurdt. Tarkin hat ûnderwilens útfûn dat se him foar it lapke holden hat, mei't op Dantooine inkeld in al lang ferlitten rebellebasis te finen is. Dat makket him sa [[lulk|poer]] dat er daliks opdracht jûn hat ta har [[eksekúsje]]. As R2-D2 dat trochjout, bepraat Luke Han en Chewbacca om him te helpen by in rêdingsaksje.
Yn 'e momkape fan in pear stoarmtroepers dy't in finzen nommen Wookiee ôfleverje, ynfiltrearret it trijetal it [[selleblok]] dêr't Leia finzen sit. Ear't se mei har ûntkomme kinne, wurde se lykwols ynsletten. De trochtaastende prinsesse sjit it [[roaster (ramtwurk)|roaster]] boppe in [[jiskefet|ôffalbuis]] stikken en fjouweresom springe se dêryn. Se komme út yn in [[ôffal]]romte, dêr't se earst oanfallen wurde troch in wêzen mei [[tentakel]]s dat him yn it ôffalwetter beskûl hâldt, en as dat ynienen útpykt, docht bliken dat de ôffalparse oan gien is, en driigje se platdrukt te wurden. R2-D2 wit it ding op it lêste momint út te setten, wêrnei't it fjouwertal ûntsnapt nei de hangaar dêr't de ''Millennium Falcon'' stiet. Underwilens hat Obi-Wan de lûkstrielgenerator deäktivearre, mar neitiid wurdt er opwachte troch Vader, mei wa't er ferwikkele rekket yn in [[duël]] mei de [[ljochtsabel]]. Om syn selskipslju in kâns te jaan en ûntkom, [[selsopoffering|offeret Obi-Wan himsels]] moedwillich op en lit er him troch Vader deadzje. Mei't er dan ien wurdt mei de Krêft, bliuwt der inkeld in ljochtsabel en in leech pak [[klean]] efter.
[[File:Star Wars Identities (8348847356).jpg|right|thumb|250px|In model fan 'e ''[[Millennium Falcon]]'', it [[romteskip]] fan [[Han Solo]].]]
Luke, Han, Chewbacca, prinsesse Leia, R2-D2 en C-3PO witte de ''Millennium Falcon'' te berikken en de Deadsstjer te ûntflechtsjen. Leia fynt dat de ûntsnapping wat al te maklik gie, mar Han wiuwt dat beswier fuort. Op 'e Deadsstjer wurdt út in [[petear]] tusken Vader en Tarkin lykwols dúdlik dat der in folchstjoerderke yn 'e ''Millennium Falcon'' pleatst is. Sa kin it romteskip folge wurde nei de geheime rebellebasis dêr't Leia har selskipslju hinne liedt, op 'e fjirde moanne fan 'e [[gasreus]] [[Yavin]]. Dêr draacht R2-D2 de blaudrukken fan 'e Deadsstjer oer oan 'e rebellen. By [[analyze]] troch saakkundigen wurdt fêststeld dat it romtestasjon ien swak punt hat: in [[temperatuer|termale]] [[útlaat]], dy't fan it oerflak fan 'e bolfoarmige Deadsstjer streekrjocht tagong jout ta de [[enerzjyreäktor]] yn it sintrum fan it romtestasjon. As der in [[torpedo (wapen)|torpedo]] yn dy skacht smiten wurde kin, sil it opblazen fan 'e reäktor in keatlingreäksje feroarsaakje dy't de hiele Deadsstjer ferneatigje sil. De yngong fan 'e skacht is lykwols tige lyts en der is in presysjeskot foar nedich om him te treffen.
De Deadsstjer ferskynt yn it planetestelsel fan Yavin en bedarret krekt oan 'e tsjinstelde kant fan 'e gasreus as de moanne [[Yavin-IV]]. It sil in healoere duorje ear't de Deadsstjer de moanne om 'e kromming fan 'e planeet hinne yn it fizier krije kin. Sa lang hawwe de rebellen de tiid om it romtestasjon te ferneatigjen. Wylst Luke him by de rebellepiloaten jout dy't de oanfal útfiere sille, ynkassearje Han en Chewbacca de beleanning dy't harren tasein is as ôfbetelling foar de reis nei Alderaan en letter foar de befrijing fan prinsesse Leia. Luke besiket Han te bepraten om him ek by de rebellen te jaan, mar Han stegeret him ôf.
De ienpersoans [[X-wjukjager]]s en [[Y-wjukjager-bommesmiter]]s fan 'e rebelle-ienheid fan generaal [[Jan Dodonna]] binne te lyts om effektyf tsjin te hâlden mei it [[loftôfwar|ôfwargeskut]] fan 'e Deadsstjer, dat ûntwurpen is mei gruttere romteskippen yn gedachten. Dêrtroch slagget it de rebellen om deun genôch by de Deadsstjer te kommen. De Keizerlike troepen figelearje út wat de bedoeling fan 'e rebellen is, en Tarkin wurdt oanret om út foarsoarch de Deadsstjer te ferlitten, mei't der in lytse kâns is dat it romtestasjon ferneatige wurde sil. Dêr wol er lykwols neat fan witte. Vader set mei in stikmannich piloaten yn Keizerlike [[TIE-jager]]s út 'e hangaars fan 'e Deadsstjer ôf om 'e rebellen tsjin te kearen. Eltse kear as de rebellen deunby in presysjeskot komme, ferneatiget Vader harren tastellen.
Nei't de rebellen swiere ferliezen lit hawwe, en wylst de Deadsstjer Yavin-IV yn it each kriget en risselwearret om 'e moanne te ferneatigjen, beslút Luke it te prebearjen. Hy hat der wol [[fertrouwen]] yn, mei't er op Tatooine op likernôch deselde manear út 'e loft wei [[jacht (aktiviteit)|jacht]] makke hat op womp-rotten. Vader sjit ien fan Luke syn beide begelieders, [[Biggs Darklighter]], oan grom, wylst de oare, [[Wedge Antilles]], mei averij ôfswaaie moat. As Vader Luke yn it fizier nimt, wurdt er lykwols sels ûnferhoeds fan efteren oanfallen troch Han en Chewbacca yn 'e ''Millennium Falcon''. Dyselden weve handich mei Vader syn begelieders ôf, wylst Vader syn TIE-jager ûnbestjoerber rekket, sadat er fuortsaait, de romte yn. Luke heart de [[stim]] fan Obi-Wan, dy't him oanfiteret om net op 'e [[kompjûter]] fan syn romteskip, mar op 'e Krêft te fertrouwen. Luke jout dêr gehoar oan en syn beide torpedo's falle persiis yn it gat fan 'e útlaat. Wylst Luke en oare oerlibjende rebellen ûntkomme, makket in ûnbidige [[eksploazje]] efter harren in ein oan 'e Deadsstjer, krekt op 'e tiid foar't it romtestasjon op 'e moanne Yavin-IV sketten hawwe soe. Neitiid fiere de rebellen op Yavin-IV de oerwinning mei in [[seremoanje]] wêrby't prinsesse Leia [[medalje]]s útrikt oan Luke en Han.
==Rolferdieling==
[[File:Mark Hamill (48419236062) Cropped.jpg|right|thumb|160px|[[Mark Hamill]] yn [[2019]].]]
[[File:Carrie_Fisher_2013_cropped_retouched.jpg|right|thumb|160px|[[Carrie Fisher]] yn [[2013]].]]
[[File:Harrison Ford by Gage Skidmore 3.jpg|right|thumb|160px|[[Harrison Ford]] yn [[2017]].]]
[[File:A laughing James Earl Jones.jpg|right|thumb|160px|[[James Earl Jones]] yn [[2006]].]]
;haadrollen
{| height="100px" width="550px" style="background:#F8F8F8; border:1px solid #aaaaaa"
| style="background:gold"| '''personaazje'''
| style="background:gold"| '''akteur/aktrise'''
|-
| [[Luke Skywalker]]
| [[Mark Hamill]]
|-
| [[prinsesse]] [[Leia Organa]]
| [[Carrie Fisher]]
|-
| [[Han Solo]]
| [[Harrison Ford]]
|-
|}
<br>
;byrollen
{| height="100px" width="550px" style="background:#F8F8F8; border:1px solid #aaaaaa"
| style="background:gold"| '''personaazje'''
| style="background:gold"| '''akteur/aktrise'''
|-
| [[Obi-Wan Kenobi]]
| [[sir]] [[Alec Guinness]]
|-
| [[Darth Vader]]
| [[David Prowse]] <small>(fysyk)</small> en [[James Earl Jones]] <small>(stim)</small>
|-
| [[Chewbacca]]
| [[Peter Mayhew]]
|-
| [[C-3PO]]
| [[Anthony Daniels]]
|-
| [[R2-D2]]
| [[Kenny Baker (Ingelsk akteur)|Kenny Baker]]
|-
| [[grut-moff]] [[Wilhuff Tarkin]]
| [[Peter Cushing]]
|-
| [[omke]] [[Owen Lars]]
| [[Phil Brown (akteur)|Phil Brown]]
|-
| [[muoike]] [[Beru Lars]]
| [[Shelagh Fraser]]
|-
| [[haadman]] fan 'e [[Jawa's]]
| [[Jack Purvis]]
|-
| [[generaal]] [[Jan Dodonna]] <small>(mei burd)</small>
| [[Alex McGrindle]]
|-
| generaal Vanden Willard
| [[Eddie Byrne]]
|-
| [[Wedge Antilles]] (Read Twa)
| [[Denis Lawson]]
|-
| [[Biggs Darklighter]] (Read Trije)
| [[Garrick Hagon]]
|-
| Greedo <small>(bûtenierdske [[preemjejager]])</small>
| [[Paul Blake (akteur)|Paul Blake]]
|-
| Garven Dreis (Read Lieder)
| [[Drewe Henley]]
|-
| John "O" (Read Fjouwer)
| [[Jack Klaff]]
|-
| Jek Tono Porkins (Read Seis)
| [[William Hootkins]]
|-
| Jon Vander (Goud Lieder)
| [[Angus McInnis]]
|-
| Goud Twa
| [[Jeremy Sinden]]
|-
| Goud Fiif
| [[Graham Ashley]]
|-
| generaal Cassio Tagge
| [[Don Henderson]]
|-
| generaal Moradmin Bast
| [[Leslie Schofield]]
|-
| [[admiraal]] Motti
| [[Richard LeParmentier]]
|-
| [[dr.]] Evazan
| [[Alfie Curtis]]
|-
| [[kaptein (skipfeart)|kaptein]] [[Raymus Antilles]]
| [[Peter Geddis]]
|-
| Wulff Yularen <small>([[Galaktysk Keizerryk|Keizerlik]] [[ofsier]])</small>
| [[Robert Clarke]]
|-
| Siward Cass <small>(Keizerlik ofsier)</small>
| [[Patrick Jordan]]
|-
|}
==Produksje en distribúsje==
===Foarskiednis===
De [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[regisseur]] [[George Lucas]] wie fan bern ôf oan al in grut [[fan (persoan)|fan]] fan [[epysk]]e opsette [[science fiction-film]]s wêryn't [[fantasy (sjenre)|fantasy]]-eleminten yn it ferhaal fermongen wiene. Benammen de [[searjefilm]] ''[[Flash Gordon (searjefilm)|Flash Gordon]]'', út [[1936]], spriek him bot oan. Yn [[2013]] seid er dêroer yn in [[fraachpetear]]: "Ik hold yn 't bysûnder fan 'e searjefilms oer [[Flash Gordon]] […] Fansels hie ik wol foar it ferstân hoe primityf en min makke oft dy wiene [… Mar] dat ik dêr sa fan hold wylst se sa freeslik wiene, makke dat ik my begûn ôf te freegjen wat der barre soe as se hiel goed makke waarden."
Sadwaande risselwearre Lucas yn [[1971]], nei't er syn earste [[langspylfilm]], ''[[THX 1138]]'', makke hie, om 'e [[filmrjochten]] op ''Flash Gordon'' te keapjen. It ferhaal wie wol te bemachtigjen, mar de rjochten op it gebrûk fan 'e [[personaazje]]s wiene al yn it besit fan 'e [[Itaalje|Italjaanske]] [[filmprodusint]] [[Dino De Laurentiis]], dy't se net ferkeapje woe. Mei't Lucas alles of neat woe, betsjutte dat dat er ôfsjen moast fan in [[remake]] fan ''Flash Gordon''. Hy besleat werom te gean nei de basis en te sjen wêr't de betinker fan ''Flash Gordon'', [[Alex Raymond]], syn [[ynspiraasje (keunst)|ynspiraasje]] wei hie. Sa ûntdiek er dat Flash Gordon loskes basearre wie op 'e ''[[Barzoom]]''-[[romansearje]] fan [[Edgar Rice Burroughs]] (fral bekend wurden as de geastlike heit fan [[Tarzan]]) oer de aventoeren fan 'e [[Ierde (planeet)|Ierdling]] John Carter op [[Mars (planeet)|Mars]] (dat yn 'e boeken in bewenne [[planeet]] is). Dêrnei kaam er derefter dat Burroughs him wer ynspirearje litten hie troch de roman ''[[Gulliver on Mars]]'', fan [[Edwin Lester Arnold]], út [[1905]].
[[File:George Lucas 1986 (cropped).jpg|left|thumb|160px|[[George Lucas]], de betinker fan ''[[Star Wars]]''.]]
Nei't er dy nije ynfloeden opdien hie, begûn Lucas te wurkjen oan in eigen science fiction-[[epos]], wylst er yn 'e tuskentiid de film ''[[American Graffiti]]'' makke. Mei't er ornearre dat syn eardere wurk ''THX 1138'' sa min ûntfongen wie om't de toansetting sa somber wie, besleat er dat ''The Star Wars'' fleurich en aventoerlik wurde moast. Begjin [[jannewaris]] [[1973]] begûn er serieus oan 'e film te wurkjen, nei eigen sizzen "acht oeren deis, fiif dagen yn 'e wike". Ut syn ierste oantekenings stalde er in gearfetting fan twa [[bledside]]n gear, dy't er ''Journal of the Whills'' neamde. Dat wurk fertelde it ferhaal fan learling CJ Thorpe, dy't traind waard as in "Jedi-Bendu"-romte[[kommando]] troch de [[legindarysk]]e Mace Windy. De [[frustraasje]] sloech ta om't Lucas syn eigen ferhaal te yngewikkeld fûn foar it algemiene bioskooppublyk, dat op [[13 april]] [[1973]] begûn er mei it skriuwen fan in [[treatment]] (in gearfetting fan in [[senario]]) fan trettjin siden, dy't er de [[wurktitel]] ''The Star Wars'' ("De Stjerre-oarloggen") joech. Dêrfoar helle er oanfoljende ynspiraasje út 'e [[Japan]]ske film ''[[The Hidden Fortress]]'' ([[1958]]) fan regisseur [[Akiro Kurosawa]].
Doe't er mei syn treatment te suteljen gie by de grutte [[filmstudio's]] fan [[Hollywood]] lâns, seach [[United Artists]], dêr't Lucas earder mei gearwurke hie, ôf fan it oankeapjen fan 'e nije film. Dêrop presintearren Lucas en filmprodusint [[Gary Kurtz]] de treatment oan [[Universal Pictures]], de studio dy't earder Lucas syn film ''American Graffiti'' [[finansierd]] hie. Dêr seagen de studiobazen ek net folle yn syn nije projekt. Lucas syn [[kollega]] [[Francis Ford Coppola]], dy't him holpen hie by syn besykjen om 'e filmrjochten op ''Flash Gordon'' te bemachtigjen, fungearre as kroade om it projekt binnen te heljen by [[The Directors Company]], in [[dochterûndernimming]] fan [[Paramount Pictures]], dy't er yn 'e mande mei [[Peter Bogdanovich]] en [[William Friedkin]] bestjoerde. Bogdanovich en Friedkin hiene lykwols twifels oer Lucas syn fermogens as regisseur en stimden Coppola syn foarstel om ''The Star Wars'' te meitsjen fuort. Ek [[Walt Disney Productions]] wiisde it projekt ôf, benammen om't de studiobaas, [[Lew Wasserman]], miende dat [[science fiction]] gjin takomst hie.
Lucas sei oer dy rige ôfstegerings letter: "Ik haw altyd wat in aparteling west foar Hollywood-lju. Se fine dat ik nuvere films meitsje." Neffens Kurtz wie it probleem "dat studiobazen oer it algemien [filmprojekten] sykje dy't ferline jier [[populêr]] wiene, ynstee dat se besykje foarút te sjen nei wat takom jier populêr wêze kin." En [[science fiction]] wie mids [[1970-er jierren]] no ienris net bysûnder populêr. By in fraachpetear yn [[1977]] makke Lucas der in punt fan om derop te wizen dat ''Star Wars'' "net oer de [[takomst]]" giet en dat it "[[fantasy (sjenre)|fantasy]] is dat folle tichter by de [[Bruorren Grimm]] stiet as by ''[[2001: A Space Odyssey]]''." Dêr heakke er oan ta dat it benammen syn bedoeling wie om 'e [[jongerein]] in "oprjocht, sûn [[fantasij]]libben [te jaan], it soarte dat myn [[generaasje]] hie. Wy hiene [[westernfilm|westerns]], [[piratefilm]]s, alderhanne geweldige dingen. No hawwe se ''[[The Six Million Dollar Man]]'' en ''[[Kojak]]''. Wêr is de [[romantyk (leafde)|romantyk]], it aventoer en de [[wille]] dy't foarhinne yn frijwol eltse film ferwurke wiene?"
Mei't oaren de treatment fan ''The Star Wars'' lêzen hiene en harren oanfiteren om net op te jaan, giene Lucas en Kurtz ek nei de ôfwizing troch Disney troch mei it sykjen nei in filmstudio om harren projekt te [[finansieren]]. Dy fûnen se úteinlik yn [[20th Century Fox]], dêr't Lucas studiobaas [[Alan Ladd jr.]] wist te oertsjûgjen fan it potinsjeel fan syn projekt. Yn [[juny]] [[1973]] tekene er in [[kontrakt]] mei Fox om foar in [[salaris]] fan [[$]]150.000 it senario te skriuwen en de film te regissearjen. Hoewol't Ladd net folle begriep fan 'e technyske kant fan it projekt, wied er ta de konklúzje kommen dat Lucas wier [[talint]] hie. Lucas sei dêr letter oer: "Hy [[ynvestearre]] yn my, [ynstee fan] yn 'e film." Doe't ''American Graffiti'' in súkses yn 'e bioskopen wie, slagge it Lucas om syn kontrakt iepen te brekken en der ek de rjochten op eventuele [[ferfolchfilm]]s yn op te nimmen. Hy hie syn eigen salaris ek oansjenlik opkrikke kind, mar seach dêrfan ôf en levere $500.000 yn om yn ruil dêrfoar it folsleine eignerskip fan 'e [[merchandising]]rjochten op 'e [[mediafranchise]] yn 'e hannen te krijen, wat letter in geniale set blike soe te wêzen.
===Preproduksje===
====Senario====
It [[senario]] foar ''Star Wars'' ûndergie sûnt [[jannewaris]] [[1973]], doe't [[George Lucas]] mei de put úteinsette, ferskate werskriuwings. Yn totaal soed er fjouwer ferskillende senario's foltôgje. It earste dêrfan kaam yn [[maaie]] [[1974]] ree. Dêryn hied er de treatment ''The Star Wars'' útwreide mei sokke eleminten as de [[Sith]], de [[Deadsstjer]] en in [[generaal]] dy't Annikin Starkiller hiet. Dy lêste feroare letter yn in ûnderstypjend [[personaazje]] as in lid fan in [[famylje (besibskip)|famylje]] [[dwergen]]. De Corelliaanske [[smokkelder]] [[Han Solo]] begûn as in grut [[grien]][[hûd]]ich [[meunster (wêzen)|meunster]] mei [[kiuw]]en. De [[Wookiee]] [[Chewbacca]] basearre Lucas op syn [[hûn]] Indiana, in [[Alaskaanske malamute]], dy't gauris as syn "ko-piloat" fungearre troch by autoritten rjochtop op 'e passazjiersstoel te sitten.
Yn [[jannewaris]] [[1975]] kaam de twadde ferzje fan it senario ree, dat as [[titel (namme)|titel]] hie: ''Adventures of the Starkiller: Episode I – The Star Wars''. Dêryn waard as [[haadpersoan]] de [[opslûpen jonge]] Luke Starkiller yntrodusearre, wylst Annikin no Luke syn [[heit]] waard, in wize [[Jedi-ridder]]. De Jedi wiene nij, krektlyk as [[de Krêft]], in mystyk [[enerzjy]]fjild dat troch Jedi en Sith manipulearre wurde koe. Dizze twadde ynkarnaasje fan it senario telde mear as 200 bledsiden, wat te lang wie en Lucas foar it earst oansette om syn ferhaal oer mear as ien film út te smaren. Nei ferrin fan tiid kaam er op it idee om der in "[[trilogy]] fan trilogyen" fan te meitsjen.
[[File:Star Wars - Darth Vader.jpg|right|thumb|250px|De [[kultureel ikoan|ikoanyske]] [[helm (holdeksel)|helm]] en [[cape]] fan [[antagonist]] [[Darth Vader]].]]
Wylst er mei de trêde ferzje fan it senario dwaande wie, liet Lucas him beynfloedzje troch [[fantasyroman]]s (û.o. ''[[The Hobbit]]'' fan [[J.R.R. Tolkien]]), troch [[strip]]s en troch beskate [[letterkundige]] útjeften, lykas ''The Hero with a Thousand Faces'' fan [[Joseph Campbell]]. Hy hierde [[yllustrator]] [[Ralph McQuarrie]] yn om [[skilderij]]en fan beskate [[sêne]]s te meitsjen, dy't er oan syn senario taheakke doe't er it úteinlik ynlevere by [[20th Century Fox]]. De trêde ferzje, mei as titel ''The Star Wars: From the Adventures of Luke Starkiller'' kaam ree op [[1 augustus]] [[1975]] en omfieme hast alle eleminten út 'e úteinlike film. Sa wie de wize heit út 'e eardere ferzje no dea en ferfongen troch in nij heitefiguer dat [[Ben Kenobi]] hiet.
Neitiid sette Lucas mei help fan syn [[freonskip|freonen]] [[Gloria Katz]] en [[Willard Huyck]] útein mei it skriuwen fan 'e fjirde en lêste ferzje fan it senario. Dat kaam ree op [[1 jannewaris]] [[1976]]. Dêryn hiet de haadpersoan noch altyd Luke Starkiller en de film ''The Star Wars''. Pas doe't de [[opnamen (film)|opnamen]] al begûn wiene, besleat Lucas de namme fan 'e haadpersoan te feroarjen yn [[Luke Skywalker]] en it [[lidwurd]] út 'e titel falle te litten.
====Iepeningstekst====
In spesjaal punt fan oandacht wie de iepeningstekst, dy't by de ''Star Wars''-films altyd oan it begjin oer it byldskerm krûpt. Om't Lucas midden yn it ferhaal begjinne woe, moast dêrmei fertsjutske wurde wat earder al bard wie. Mar it moast net te lang wurde, it mocht net yngewikkeld wêze en der mochten gjin wurden yn foarkomme dy't guon minsken ([[bern (persoan)|bern]] bygelyks) net begripe soene. Lucas sels ferliek it mei in [[gedicht]]. Syn earste optinksel bestie út seis [[alineä|alineä's]] mei elts fjouwer [[sin (taalkunde)|sinnen]]. Regisseur [[Brian De Palma]] wie oanwêzich doe't Lucas de tekst foarlei oan syn freonen. Hy sei dêr letter oer: "De iepeningstekst seach der yn it begjin út as wied er skreaun op in oprit. Hy gie in ivichheid troch. It wie wartaal." De Palma en [[Jay Cocks]] giene dermei oan 'e gong. Se skrasten alles fuort dat neffens harren ûnnedich wie en geaten de oerbleaune ynformaasje yn in nije foarm, sadat de iepeningstekst fan ''Star Wars'' ûntstie.
[[File:LukeLeiaHanSoloDeathStar1977.jpg|left|thumb|250px|De [[haadrolspiler]]s yn 'e film: f.l.n.rj.: [[Mark Hamill]] as [[Luke Skywalker]], [[Carrie Fisher]] as [[prinsesse Leia]] en [[Harrison Ford]] as [[Han Solo]].]]
===Produksje===
[[George Lucas]] [[regissearre]] ''Star Wars: Episode IV – A New Hope'' foar syn eigen [[filmstudio]] [[Lucasfilm]] mei [[finansiering]] fan [[20th Century Fox]]. Foar de film wie in [[budget]] beskikber fan [[$]]8 miljoen, dat úteinlik ferhege wurde moast ta $11 miljoen. De [[filmprodusint|produsint fan 'e film]] wie [[Gary Kurtz]].
====Casting====
Foar de [[haadrol]] fan [[Luke Skywalker]] (doe noch Luke Starkiller) socht [[George Lucas]] in jonge [[akteur]] dy't [[yntelliginsje]] en [[yntegriteit]] útstriele. Hy sette in mienskiplike [[casting]]sesje op mei syn freon [[Brian De Palma]], dy't in haadpersoan socht foar syn [[horrorfilm]] ''[[Carrie (film út 1976)|Carrie]]''. [[Mark Hamill]] waard keazen foar de rol fan Luke boppe [[William Katt]], dy't der ek [[audysje]] foar die; mar Katt waard cast foar ''Carrie''.
Foar de rol fan 'e ûnferskrokken [[prinsesse Leia]] diene in protte jonge Hollywood-aktrise audysje, ûnder wa [[Amy Irving]] en [[Jodie Foster]]. Lucas seach Foster wol sitten, mar it die bliken dat dy syn opnameskema net kombinearje koe mei de beide films dêr't se by [[The Walt Disney Company|Disney]] al foar ûnder [[kontrakt]] stie. Dêrop krige [[Carrie Fisher]], de [[dochter]] fan filmaktrise [[Debbie Reynolds]], de rol tawiisd, op betingst dat se 4<sup><small>1</small></sup>/<sub><small>2</small></sub> [[kg]] ôffalle soe.
[[Harrison Ford]] wie in doe noch ûnbekende akteur dy't as [[timmerman]] wurke om itende te bliuwen. Hy kaam yn 'e kunde mei George Lucas doe't er begjin [[1970-er jierren]] nije [[kast]]kes yn dy syn [[koken]] ynboude. Yn [[1973]] waard er cast foar Lucas syn film ''American Graffiti'', wêrby't it holp dat de beide mannen inoar al koene. Doe't er foar ''Star Wars'' audysje die foar de rol fan 'e [[smokkelder]] [[Han Solo]], wiisde Lucas him earst ôf, om't er foar de film nije gesichten hawwe woe. Hy frege Ford lykwols om te helpen by de audysjes, troch de oare gadingmakkers de ideeën efter en de skiednis fan ''Star Wars'' út te lizzen, en troch by de audysjes de [[dialooch]] fan oare personaazjes op te sizzen. Op 'e rol fan Han Solo kamen û.o. ôf: [[Kurt Russell]], [[Nick Nolte]], [[Sylvester Stallone]], [[Bill Murray]], [[Christopher Walken]], [[Burt Reynolds]], [[Jack Nicholson]], [[James Caan]], [[Robert De Niro]], [[Al Pacino]], [[Steve Martin]], [[Chevy Chase]] en [[Perry King]]. Trochdat Ford by alle audysjes belutsen wie, waard Lucas twongen om Ford hieltyd te ferlykjen mei de oaren, en úteinlik kaam er ta de konklúzje dat er in flater begien hie en joech er Ford de rol fan Han Solo dochs noch.
[[File:Sir Alec Guinness 3 Allan Warren 2 (cropped2).jpg|right|thumb|160px|[[Sir]] [[Alec Guinness]] waard foar syn rol as [[Obi-Wan Kenobi]] nominearre foar de [[Oscar]] foar bêste [[byrol]] fan in [[akteur]].]]
Lucas fûn dat de rol fan [[Obi-Wan Kenobi]], de [[mentor]] fan 'e jonge Luke Skywalker, spile wurde moast troch in akteur fan namme. Hy tocht oan 'e [[Japan]]ske akteur [[Toshiro Mifune]], dy't yn in protte [[samoeraifilm]]s fan [[Akira Kurosawa]] spile hie. Dyselde betanke lykwols foar de eare, neffens syn dochter Mika Kitagawa om't er der net gerêst op wie hoe't de film derút komme soe te sjen, mei't de [[special effects]] doedestiden noch yn 'e berneskuon stiene en [[science fiction]] no ienris ferlet hat fan in protte special effects. Mifune woe lykwols beslist net yn in [[amateur]]istysk oandwaande film spylje; dêr wied er te [[grutskens|grutsk]] foar. Sadwaande gie de rol nei de [[Ingelân|Ingelske]] akteur [[sir]] [[Alec Guinness]], dy't wrâldferneamd wurden wie mei syn rol yn 'e [[oarlochsfilm]] ''[[The Bridge on the River Kwai]]'' ([[1957]]).
Guinness wie ien mar in pear leden fan 'e cast dy't derfan oertsjûge wiene dat ''Star Wars'' in súkses wurde soe. Hy betinge dêrom ynstee fan in fêst [[salaris]] [[royalty]]s ter wearde fan 2<sup><small>1</small></sup>/<sub><small>4</small></sub>% fan 'e bruto [[opbringst (jild)|opbringst]] fan 'e film. Sadwaande waard er troch it súkses fan ''Star Wars'' [[rykdom|smoarryk]]. Lucas murk letter op dat Guinness de rest fan 'e cast en de [[filmcrew]] oan ien wei troch oanfitere om hurder en better te wurkjen. Harrison Ford sei oer him: "Ik fûn it fassinearjend om te sjen hoe't Alec Guinness him [op 'e set] hold en droech. Hy wie altyd ree om oan it wurk, altyd profesjoneel, altyd tige freonlik tsjin 'e oare akteurs. Hy hie it hiel helder yn 'e holle hoe't er it ferhaal it bêste tsjinje koe."
Njonken Guinness wie [[Peter Cushing]], dy't de rol fan [[grut-moff]] [[Wilhuff Tarkin|Tarkin]] spile, de iennichste oare bekende akteur yn 'e cast. Foar de rol fan Tarkin frege Lucas earst [[Christopher Lee]], mar dy betanke foar de ear. (Lee soe lykwols letter, yn 'e [[Star Wars-prequeltrilogy|''Star Wars''-prequeltrilogy]], de rol fan [[greve Dooku]] op him nimme.) Cushing hie Lucas oarspronklik op it each foar de rol fan Obi-Wan Kenobi, mar doe't er de man mette, tocht er dat "syn meagere gesicht" better by Tarkin passe soe. Hy wie letter tige loovjend oer it [[aktearjen]] fan Cushing. Dyselde bekende jierren letter yn in [[fraachpetear]] dat er eins noch altyd net wist wat in "grut-moff" (in oppersektorgûverneur) wie. Hy sei: "It klinkt as it ien of oar dat út in kleankast fleanen komt." Nettsjinsteande dat besleat er Tarkin te spyljen as "in tige [[lulk]] en ûnoangenaam hearskip".
[[Anthony Daniels]], dy't de rol fan 'e [[androïde]] [[C-3PO]] spile, sei dat er dy rol hawwe woe sadree't er de yllustraasje fan C-3PO seach dy't [[Ralph McQuarrie]] makke hie, om't er doe rekke waard troch de kwetsberens fan it [[gesicht]] fan 'e [[robot]]. Hy die audysje en waard yndie yn dy rol cast, mar yn 't earstoan wie Lucas fan doel en lit de [[dialooch]] fan C-3PO ynsprekke troch in oar. Tritich [[stimakteur]]s fan namme diene dêrfoar audysje. Neffens Daniels soe ien fan harren dy't er net by namme neamde (mar dy't yn guon oare boarnen identifisearre wurdt as [[Stan Freberg]]), him (Daniels) foar de rol oanrikkemandearre hawwe. [[Mel Blanc]] die ek audysje, mar neffens Daniels sei dy ek tsjin Lucas dat Daniels in bettere kar foar dizze rol wêze soe.
[[Kenny Baker (Ingelsk akteur)|Kenny Baker]], in Ingelsk akteur mei [[dwerchgroei]], waard cast yn 'e rol fan 'e oare robot, [[R2-D2]]. Dat barde pas doe't de [[opnamen (film)|opnamen]] al úteinset wiene. Baker stie op dat stuit yn [[Londen]] [[op 'e planken]] mei in [[muzyk|muzikale]] [[komeedzje]]-[[optreden (foarstelling)|act]] mei syn komeedzjepartner [[Jack Purvis]] (ek in akteur mei dwerchgroei). Doe't er hearde dat Lucas in tige lytse akteur socht om yn in robothúl te passen, besleat er ris te sjen oft it wat foar him wie. Mei in lingte fan 1.12 [[meter|m]] wied er fierwei de lytste akteur dy't op 'e audysjes ôfkaam. Sadree't Lucas him seach, seid er: "Dat is him." Baker hie lykwols syn twifels oer in rol wêryn't syn gesicht nea te sjen wêze soe en hy woe eins ek fierder mei syn eigen foarstellings, dat hy sloech de rol trije kear ôf foar't er tajoech. Syn partner Jack Purvis spile yn 'e film de rol fan 'e [[haadman]] fan 'e [[Jawa's]]. De 'stim' fan R2-D2, in tige werkenbere rige piip- en fluittoanen, waard troch [[lûd]]stechnikus [[Ben Burtt]] ûntwurpen troch 'poppelûden' nei te bearen mei syn eigen stim fia in [[intercom]] en it resultaat troch in [[synthesizer]] te heljen.
De [[Wookiee]] [[Chewbacca]], in oare rol sûnder [[dialooch]], waard spile troch de Ingelske [[ferpleechkundige]] [[Peter Mayhew]]. Hy wurke yn in Londensk [[sikehûs]] doe't er hearde dat der foar in film tige lange akteurs socht waarden. Mei't er in lingte fan 2.21 m hie, besleat er foar de aardichheid ris by de audysjes del te gean. Hy waard fuortendaliks nei binnenkomst cast as Chewbacca. De uterings fan Chewbacca wiene it wurk fan lûdstechnikus Ben Burtt, dy't dêrfoar lûden fan [[hûn]]en, [[bear]]en, [[liuw]]en, [[tiger]]s en [[walrus]]sen fermong. In oare lange (mar net sà lange) Ingelsman, akteur [[David Prowse]], waard cast yn 'e rol fan 'e [[antagonist]] [[Darth Vader]], dy't in [[yntimidaasje|yntimidearjend]] en dêrom lang stal hawwe moast. Likemin as Baker en Mayhew wie it gesicht fan Prowse yn 'e film te sjen, mei't dat beskûl gie efter it glânzjend swarte [[masker]] fan Vader. Om't Prowse syn swiere [[Westlânsk (Ingelsk)|Westlânske]] [[aksint (útspraak)|aksint]] folslein ûngaadlik fûn waard foar de film, waard de dialooch fan Vader yn 'e [[postproduksje]] [[neisyngronisearre]] mei it djippe [[bas (stim)|bas]]lûd fan 'e [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] akteur [[James Earl Jones]].
[[File:Hotel-sididriss.jpg|right|thumb|250px|It ûndergrûnsk boude Hotel Sidi Driss yn [[Matmata]], yn [[Tuneezje]], gie yn ''Star Wars: Episode IV – A New Hope'' troch foar de [[pleats]] fan 'e [[omke]] en [[muoike]] fan [[Luke Skywalker]] op [[Tatooine]].]]
====Opnamen====
De [[kamerarezjy]] wie yn 'e hannen fan [[Gilbert Taylor]]. De [[opnamen (film)|opnamen]] foar ''Star Wars: Episode IV – A New Hope'' setten op [[22 maart]] [[1976]] útein. Nettsjinsteande Lucas syn krewearjen hiene de measte leden fan 'e [[cast]] en de [[filmcrew|crew]] net folle fidúsje yn it projekt, dat se as in wat ûnnoazele [[bernefilm]] beskôgen. Se namen it wurk selden serieus en fûnen it faak ûnbedoeld [[humor|grappich]].
Lucas hie de [[planeet]] [[Tatooine]] oarspronklik betocht as oerwoekere mei [[tropysk reinwâld]], en produsint Kurtz wie al ôfreizge nei de [[Filipinen]] om gaadlike filmlokaasjes te sykjen. Mar it idee om [[moanne (tiid)|moannen]] oan ien wei troch yn 'e jungle filmje te moatten, krige Lucas nei eigen sizzen "de kribels" fan. Dêrom besleat er fan Tatooine ynstee in woastynplaneet te meitsjen. Dat Kurtz die ûndersyk nei alle [[woastinen]] yn [[Noard-Amearika]], [[Noard-Afrika]] en it [[Midden-Easten]] en besleat dat de [[Sahara]] yn [[Tuneezje]] de bêste filmlokaasjes bea.
[[File:Golden Canyon Entrance (3812561628).jpg|left|thumb|250px|[[Death Valley]], yn [[Kalifornje]], dêr't guon fan 'e [[sêne]]s op [[Tatooine]] opnommen waarden.]]
De measte [[sêne]]s op Tatooine waarden sadwaande filme yn dat lân, dêr't it ûndergrûnske Hotel Sidi Driss, yn [[Matmata]], trochgie foar de [[pleats]] fan [[Owen Lars|Owen]] en [[Beru Lars]]. De sêne wêryn't [[C-3PO]] en [[R2-D2]] troch de iepen woastyn tsjogge, waard opnommen yn [[Nafta (Tuneezje)|Nafta]]. De opnamen yn Tuneezje waarden dreech makke troch [[rekwisyt|rekwisiten]] dy't net opwoeksen blieken te wêzen tsjin it woastynklimaat, [[elektroanika|elektroanyske]] defekten en in seldsume [[rein (delslach)|stjalprein]], dy't de woastyn feroare yn in [[dridze]]boel. De sênes yn 'e [[berchkleau]] op Tatooine, dêr't R2-D2 fongen wurdt troch de [[Jawa's]] en [[Luke Skywalker|Luke]] letter oanfallen wurdt troch de [[Tusken-kapers]], waarden yn [[jannewaris]] [[1977]] filme yn [[Death Valley]], yn [[Kalifornje]]. Dêrfoar waard in [[Yndyske oaljefant]], dy't Mardji hiet, oerdutsen mei in [[kostúm]] om foar in [[bantha]] troch te gean.
Nei twa en in heale [[wike]] yn Tuneezje ferhuze de produksje nei [[Ingelân]], dêr't de binnendoarsênes filme waarden yn [[Elstree Studios]] yn [[Hertfordshire]], ûnder de reek fan [[Londen]]. Der wie foar Elstree keazen om't de film tagelyk ferlet hie fan njoggen ferskillende [[soundstage]]s, in oantal dat yn [[Hollywood]] net beskikber wie. Om yn Ingelân te filmjen, wie foar Lucas wol omstean learen, want de [[arbowetjouwing|arboregels]] wiene dêr folle stranger. It filmjen moast beslist om healwei seizen [[middei (deidiel)|middeis]] beëinige wurde, of it moast wêze dat men om dy tiid hinne midden yn in sêne siet.
[[File:Star Wars in Guatemala 3.jpg|right|thumb|250px|De [[Maya's|Maya]]-[[piramide]]n fan 'e [[ruïnestêd]] [[Tikal]] yn [[Gûatemala]].]]
De [[filmset]]s yn 'e Elstree Studios, ûntwurpen troch [[John Barry (setûntwerper)|John Barry]], wiene neffens [[filmregisseur]] Gilbert Taylor "krekt in koalemyn". Neffens him wiene se "folslein swart en griis, eins alhiel sûnder mooglikheden foar [[ferljochting (film)|ferljochting]]." Om dat probleem op te lossen, ferwurke er de ferljochting yn 'e sets troch gatten yn 'e [[muorre]]n, [[flier]]ren en [[plafon]]s út te hakjen en dêr [[kwartslampe]]n yn te stopjen. Dy wurkwize krige er stipe foar fan 20th Century Fox, dêr't men it mei Taylor iens wie dat "we net sa'n '[[Swarte Gat fan Kalkutta|Swart Gat fan Kalkutta]]' hawwe koene." Lucas koe troch de ferljochting fan Taylor út suver eltse hoeke filmje sûnder dat der mei lampen skood hoegde te wurden, wat him mear frijheid joech.
De opnamen yn Ingelân duorren fjirtjin en in heale wike. Wylst se dêr wiene, seach Lucas yn 'e [[etalaazje]] fan in [[reisburo]] in [[poster]] fan it [[oerwâld]] yn [[Gûatemala]] mei de [[ruïne]]s fan 'e [[Maya's|Maya]]-[[stêd]] [[Tikal]]. Dat [[lânskip]] liek him perfekt ta foar de [[moanne (byplaneet)|moanne]] [[Yavin-IV]], dat yn [[maart]] [[1977]] stjoerde er in [[filmploech]] nei Gûatemala ta om dêr eftergrûnbylden op te nimmen, dêr't letter in ienlike útkykpost en oanfleanende [[romteskip]]pen oerhinne plakt waarden.
Lucas moast om in sêne hinne skriuwe wêryn't de [[smokkelder]] [[Han Solo]] foarôfgeande oan syn ôfreis fan Tatooine in moeting hat mei de [[gangster]] [[Jabba de Hutt]]. Dy sêne waard wol opnommen mei in [[Harrison Ford]] as Solo en de [[Noard-Ierlân|Noardierske]] akteur [[Declan Mulholland]] as [[stand-in]] foar Jabba yn in [[hier (begroeiïng)|hierrich]] brún [[kostúm]], mei't Lucas him de [[Hutt (Star Wars)|Hutts]] oarspronklik foarstelde as hierrige wêzens. It wie de bedoeling om 'e ferskining fan Mulholland yn 'e [[postproduksje]] troch tapassing fan [[special effects]] fierder oan te passen. Dêr bliek lykwols gjin jild of tiid foar te wêzen. Neffens [[Paul Blake (akteur)|Paul Blake]], dy't de [[bûtenierdske wêzens|bûtenierdske]] [[preemjejager]] Greedo spile (dy't Solo yn 'e [[kroech]] yn [[Mos Eisley]] besiket finzen te nimmen), waard syn rol benammen skepen om't Lucas de sêne mei Jabba skrasse moast. Yn 'e remastere [[director's cut|special edition]] fan ''Star Wars: Episode IV – A New Hope'' út [[1997]] naam Lucas de sêne mei Jabba wol op.
[[File:Johnwilliams2006.JPG|left|thumb|160px|[[Komponist]] [[John Williams (komponist)|John Williams]] wûn foar syn [[soundtrack]] fan ''Star Wars'' de [[Oscar]] foar bêste [[filmmuzyk]].]]
===Postproduksje===
====Filmmuzyk====
De [[filmmuzyk]] foar ''Star Wars: Episode IV – A New Hope'' waard fersoarge troch [[John Williams (komponist)|John Williams]]. [[George Lucas]] gie mei dyselde yn see op oanrikkemandearring fan [[Steven Spielberg]], dy't mei Williams gearwurke hie oan 'e [[horrorfilm]] ''[[Jaws (film)|Jaws]]''. It wie oarspronklik de bedoeling dat Williams inkeld as [[konsultant]] by de produksje belutsen wêze soe, mei't Lucas fan doel wie en stal sels de [[soundtrack]] gear út al besteande [[orkest]]rale [[muzyk]]. Om't de film wrâldsfrjemde planeten toane soe, moast de soundtrack neffens Lucas wat fertrouds biede om it spul yn lykwicht te hâlden. Williams wist him der lykwols fan te bepraten dat orizjinele [[filmmuzyk]] de film in mear unyk en koherint gefoel jaan soe. Hy skreau dêrom in folslein nije soundtrack, mei tige feneamd wurden [[meldij]]kes, lykas ''[[Star Wars (Main Title)]]'' (ek wol ''Luke's Theme'' neamd), ''[[Star Wars (Main Title)|Star Wars Secondary Theme]]'', de ''Rebel Fanfare'' en ''[[The Imperial March]]'' (ek wol ''Darth Vader's Theme'' neamd).
De soundtrack fan ''Star Wars'' waard spile troch it [[Londensk Symfony Orkest]] mei Williams sels as [[dirigint]]. It [[soundtrack]]album ferskynde yn [[juny]] [[1977]] by [[platemaatskippij]] [[20th Century Records]].
====Special effects====
Nei't er ûntdutsen hie dat [[20th Century Fox]] syn [[special effects]]-[[difyzje (ûndernimming)|difyzje]] opheft hie, rjochte [[George Lucas]] yn [[1975]] syn eigen special effects-bedriuw op, mei as namme [[Industrial Light & Magic]] (ILM). Dat krige de opdracht om yn 'e [[postproduksje]] de special effects foar ''Star Wars: Episode IV – A New Hope'' te fersoargjen. De Amerikaan fan [[Westerlauwerske Friezen|Frysk]] [[komôf]] [[John Dykstra]] hie de lieding oer it special effects-team. Dêrfoar ûntwikkele er de saneamde [[Dykstraflex]]-bewegingsbehearskbere [[kamera]], wêrmei't in grut tal baanbrekkende effekten berikt wurde koe by it filmjen fan [[miniatuer]]en.
In oar wichtich lid fan it team wie [[Grant McCune]], dy't ferantuwurdlik wie foar û.m. de [[X-wjukjager]]s, de [[TIE-jager]]s, it ferneamde [[romteskip]] de ''[[Millennium Falcon]]'' en ferskate soarten [[bûtenierdsk wêzen|bûtenierdske wêzens]]. Hoewol't syn kollega [[John Stears]] eins dejinge wie dy't de [[robot]] [[R2-D2]] ûntwurp, makke McCune it ûntwerp ôf en is hy dêrom dejinge dy't it meast mei R2-D2 assosjearre wurdt.
ILM hie it der mar dreech mei om al dy nijerwetske special effects te skeppen. It bedriuw spandearre de helte fan syn [[budget]] oan fjouwer [[shot (sinematografy)|shots]] dy't Lucas omreden fan 'e lege kwaliteit ûnakseptabel achte, wylst oan hûnderten oare shots noch net iens wurke wie. De [[wurknimmer]]s fan ILM wiene dêrnei twongen om in jier wurk yn in healjier ôf te meitsjen. Foar de romtegefjochten makke Lucas in kompilaasje fan bylden fan loftgefjochten út âlde [[oarlochsfilm]]s om dúdlik te meitsjen wat er krekt sjen woe. Dêrtroch koe de produksje fan dy effekten oansjenlik flugger ôfhannele wurde. Lykwols krigen Lucas en Dykstra [[rûzje|spul]] oer de hichte fan it bedrach dat bestege wurde koe oan nije kameratechniken. De rûzje rûn sa heech op dat it úteinlik ta it [[ûntslach]] fan Dykstra late.
====Filmmontaazje====
[[Filmeditor]] [[John Jympson]] sette al útein mei de [[filmmontaazje]] fan ''Star Wars: Episode IV – A New Hope'' doe't [[George Lucas]] noch oan it filmjen wie yn [[Tuneezje]]. Lucas joech letter ta dat er Jympson yn in "ûnmooglike posysje" brocht hie troch him oan it wurk te setten sûnder wat oer de [[plot]] of de eftergrûn fan 'e film út te lizzen. Doe't Lucas lettere de earste rûge ferzje fan 'e film seach, dy't Jympson gearstald hie, wied er net ûnder de yndruk. Hy woe Jympson mear tiid jaan om it nochris te besykjen, mar de filmeditor makke dúdlik dat er neat hawwe moast fan Lucas syn manear fan wurkjen, en de ûnderlinge [[relaasje (ynterpersoanlike bân)|relaasje]] boaze almar fierder oan. Healwei de produksje ûntsloech Lucas Jympson om him te ferfangen troch [[Paul Hirsch (filmeditor)|Paul Hirsch]], [[Richard Chew]] en syn doetiidske [[oarehelte|frou]] [[Marcia Lucas]] (dy't tagelyk ek oan 'e film ''[[New York, New York (film út 1977)|New York, New York]]'' fan Lucas syn freon [[Martin Scorsese]] wurke).
De wichtichste feroaring tusken it senario en de úteinlike film siet him yn in rige sênes oan it begjin fan 'e film, wêryn't [[Luke Skywalker]] tiid trochbringt mei syn maten yn Tosche Station en Anchorhead, op [[Tatooine]], en wêryn't sjen litten wurdt hoe't de romtegefjochten mei de ''Tantive IV'' yn 'e neite fan 'e planeet ynfloed op harren libbens hawwe. Yn dy sênes waard ek it personaazje [[Biggs Darklighter]] yntrodusearre, in maat fan Luke dy't ôfset om him by it [[Rebelleferbûn (Star Wars)|Rebelleferbûn]] te jaan. (Yn 'e úteinlike film is dyselde inkeld yn 'e sênes fan 'e [[klimaks (narratology)|klimaktyske]] oanfal op 'e [[Deadsstjer]] te sjen en is syn foargeande relaasje mei Luke net dúdlik.) De reden foar it fuortknippen fan dy sênes wie dat Lucas en de filmeditors fûnen dat der oan it begjin fan 'e films tefolle ferhaallinen trochinoar rûnen, wat alteast in diel fan it bioskooppublyk yn betizing bringe soe en teffens it tempo út 'e iepening fan 'e film helle.
===Distribúsje===
====Oarspronklike release====
De [[filmdistribúsje|distribúsje]] fan 'e film, ûnder de [[titel (namme)|titel]] ''Star Wars'', waard fersoarge troch [[20th Century Fox]]. Der wiene lykwols mar 37 [[bioskopen]] yn [[Noard-Amearika]] dy't de film bestelden. Fox besocht dat te ferhelpen troch dúdlik te meitsjen dat bioskopen dy't ''Star Wars'' net oankochten, likemin ''[[The Other Side of Midnight (film)|The Other Side of Midnight]]'' krije soene, in film dêr't mei [[langst]] nei útsjoen waard. ''Star Wars'' gie op [[woansdei]] [[25 maaie]] [[1977]] yn [[premiêre]] yn 32 bioskopen, mei nochris acht dêropta op 'e [[tongersdei]] en [[freed]] dêrnei. De film briek fuortendaliks alle rekôrs foar bioskoopbesyk, wêrnei't Fox ynienen oerspield waard mei fersiken fan oare bioskopen om in eksimplaar fan 'e film te stjoeren.
[[File:Star_Wars_Logo.svg|right|thumb|200px|It oarspronklike logo fan 'e film.]]
George Lucas sels fûn it dreech yn te skatten hoe súksesfol oft syn film wêze soe. Nei't er ''[[Close Encounters of the Third Kind]]'' ([[1977]]) sjoen hie, fan syn freon [[Steven Spielberg]], wied er derfan oertsjûge dat dy film folle súksesfoller wêze soe as syn eigen. Spielberg wie it dêr net mei iens, en tocht dat Star Wars it better dwaan soe. Lucas stelde foar om 2,5% fan 'e [[winst (ûndernimming)|winst]] fan inoars films út te ruiljen, en Spielberg stimde dêrmei yn. Fan gefolgen ûntfangt Steven Spielberg noch altyd 2,5% fan alle winst fan ''Star Wars: Episode IV – A New Hope''.
[[Gary Kurtz]], de produsint fan ''Star Wars'', wie op 'e [[jûn]] fan 'e dei fan 'e premiêre te gast yn in [[praatprogramma]] op 'e [[radio]] dêr't harkers ynbelje koene. Ien skiller wie ûntychlike [[entûsjast]] oer de film en prate der yn sok detail oer, dat Kurtz sei fan: "Goh, jo witte in protte oer de film." De man antwurde: "Ja, ja, ik haw him al fjouwer kear sjoen." Op dat stuit, fertelde Kurtz letter yn in fraachpetear, krige er foar it ferstân dat ''Star Wars'' in [[popkultuer|kultureel fenomeen]] wurden wie. Lucas, dy't noch altyd benaud wie foar in flop, hie it sa beävensearre dat er nei de premiêre mei syn frou Marcia op [[fakânsje]] gie yn [[Hawaï]]. Pas doe't er dêr op [[CBS (tillefyzjestjoerder)|CBS]] [[kommentator]] [[Walter Cronkite]] praten hearde oer de ûnbidige klibers folk dy't yn alle stêden oerenlang foar de bioskopen yn 'e rige stiene om ''Star Wars'' te sjen, krong by him it besef troch dat er goud yn 'e hannen hie. De leden fan 'e [[cast]] waarden op slach wrâldferneamd; doe't [[Harrison Ford]] sûnder euvelmoed nei in [[platesaak]] gie om in [[LP]] te keapjen, waard er troch in kloft [[fan (persoan)|fans]] dy't alhiel oerémis wiene, suver ûnder de foet rûn en moast er mei in oan stikken skuord [[oerhimd]] op hûs oan.
Yn [[Hollywood]] draaide ''Star Wars'' (ûnder mear) yn [[Mann's Chinese Theatre]], in prestizjeuze bioskoop, dy't troch Fox lykwols mar foar twa wiken reservearre wie. Dêrnei waard de film omreden fan kontraktuele ferplichtings ferfongen troch ''[[Sorcerer (film)|Sorcerer]]'', fan [[William Friedkin]]. ''Star Wars'' waard troch [[Mann Theatres]] ferpleatst nei in minder prestizjeuze, yn tûzen hasten opkallefatere lokaasje. Nei de flop fan ''Sorcerer'' gie ''Star Wars'' foar de twadde kear yn premiêre yn Mann's Chinese Theatre, eat dat noch nea earder foarkommen wie. Tsjin dy tiid draaide de film allinne yn 'e [[Feriene Steaten]] al yn 1.096 bioskopen. Yn likernôch 60 bioskopen draaide er in jier of langer oan ien stik troch. Doe't ''Star Wars'' op [[27 desimber]] [[1977]] yn it [[Feriene Keninkryk]] yn premiêre gie, soargen de nijsferslaggen út 'e Feriene Steaten foar lange rigen foar de bioskopen.
[[File:The queue outside Leicester Square Theatre.jpg|left|thumb|250px|[[Bioskoop]]besikers steane yn 'e rige foar it [[Leicester Square Theatre]] yn [[Londen]], de deis nei't ''Star Wars'' dêr yn [[premiêre]] gien is.]]
====Lettere re-releases====
''Star Wars'' waard yn 'e [[Feriene Steaten]] ferskate kearen op 'e nij yn 'e [[bioskoop]] útbrocht: yn [[1978]], [[1979]], [[1981]] en [[1982]]. Fan 'e ferzje fan [[1981]] ôf waard de [[titel (namme)|titel]] mei weromwurkjende krêft feroare yn ''Star Wars: Episode IV – A New Hope'', om 'e film te ûnderskieden fan 'e oare [[Star Wars (filmsearje)|''Star Wars''-films]]. Dat wie gjin nij optinksel, om't Lucas de film altyd al ''Episode IV'' ("Oflevering IV") neame wollen hie, mar dat net die om't er net wis genôch wie fan it súkses fan 'e film. [[Haadrolspiler]] [[Mark Hamill]] sei yn in fraachpetear yn [[2016]] dat er Lucas noch frege hie wêrom't se net gewoan by ''Episode I'' wei begûnen, en Lucas antwurde doe dat er it publyk it gefoel jaan woe dat se wat mist hiene dêr't se foar weromkomme moasten, en dat ''Episode IV'' it maklikst te ferkeapjen diel fan it hiele epos wie.
Yn 'e [[1990-er jierren]], doe't [[George Lucas]] risselwearre foar de produksje fan 'e [[Star Wars-prequeltrilogy|''Star Wars''-prequeltrilogy]], brocht er dêrop foarútrinnend yn [[1997]] (tweintich jier nei de premiêre fan ''Episode IV'') folslein remastere ferzjes út fan 'e trije films fan 'e oarspronklike [[Star Wars-trilogy|''Star Wars''-trilogy]], dy't bekend kamen te stean as de [[director's cut|special edition]]. Yn 'e special edition fan ''Star Wars: Episode IV – A New Hope'' waard in diel fan 'e oarspronklike special effects ferfongen troch guon fan bettere kwaliteit, wylst ek de sêne noch tafoege waard wêryn't [[Han Solo]] in moeting hat mei [[Jabba de Hutt]] (dy't Lucas altyd al yn 'e film hawwe woe, mar dêr't er earder gjin jild of tiid foar hie). In oare, folle minder goed ûntfongen, feroaring wie dat de sêne mei de konfrontaasje tusken [[Han Solo]] en de [[preemjejager]] Greedo feroare waard om Greedo op Han sjitte te litten foar't Han him dea sjit, wylst Han Greedo yn 'e oarspronklike ferzje dea sjit sûnder dat dy sels sketten hat. Dat joech oanlieding ta de ''Han Shot First''-kontroverse. Wylst de oaspronklike film in spyldoer hie fan 121 [[minuten]], duorre de special edition 124 minuten.
Yn [[2010]] kundige Lucas oan dat alle seis doe besteande ''Star Wars''-films ynscand en omwurke wurde soene nei [[3D]]-format om fannijs yn 'e bioskoop brocht te wurden, mar inkeld de 3D-ferzjes fan 'e prequeltrilogyfilms kamen út foar't filmstudio [[Lucasfilm]], en dêrmei de [[Star Wars|''Star Wars''-franchise]], yn [[2012]] oankocht waard troch [[The Walt Disney Company]]. Yn [[2013]] kaam ''Star Wars: Episode IV – A New Hope'' út yn in yn it [[Navaho (taal)|Navaho]] neisyngronisearre ferzje, wêrmei't it de earste film wie dy't yn in [[Yndianen|Yndiaanske]] taal [[oersetting|oerset]] waard.
====Thúsmedia====
''Star Wars: Episode IV – A New Hope'' waard yn 'e [[Feriene Steaten]], [[Frankryk]], [[West-Dútslân]], [[Itaalje]] en [[Japan]] alderearst beskikber makke op [[Super 8-film]] (hoewol yn Itaalje mar fragmintarysk). Yn 'e [[1980-er jierren]] kaam de film út op alle doetiidske [[fideorecorder|fideosystemen]]: [[Betamax]], [[Video 2000]] en [[VHS]]. Op [[21 septimber]] [[2004]] kaam de film foar it earst beskikber op [[dvd]], yn in [[boxset]] mei de oare beide dielen fan 'e oarspronklike [[Star Wars-trilogy|''Star Wars''-trilogy]], ''[[Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back]]'' en ''[[Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi]]''. Op [[16 septimber]] [[2011]] waarden alle doe seis ''Star Wars''-films foar it earst op [[blu-ray]] útbrocht.
[[File:Star Wars graumans.jpg|right|thumb|250px|Fuotprinten yn [[beton]] út [[1977]] fan û.o. [[C-3PO]], [[R2-D2]] en [[Darth Vader]], foar [[Grauman's Chinese Theatre]] yn [[Hollywood]].]]
==Untfangst==
Fan 'e [[filmkritisy]] krige ''Star Wars: Episode IV – A New Hope'' oer it algemien tige loovjende [[resinsje]]s. Sa omskreau [[Roger Ebert]] fan 'e ''[[Chicago Sun-Times]]'' de film as in "[[ûnderfining]] as wie ik bûten myn eigen lichem trêde". Hy fûn de [[special effects]] ferlykber mei dy yn ''[[2001: A Space Odyssey]]'' en skreau dat it sterkste punt fan ''Star Wars'' poer it ferhaal wie. Yn ''[[The New York Times]]'' omskreau [[Vincent Canby]] de film as "de yngewikkeldste, djoerste, prachtichste [[searjefilm]] dy't ea makke is." A.D. Murphy fan it [[tydskrift]] ''[[Variety (tydskrift)|Variety]]'' stelde fêst dat it [[George Lucas]] slagge wie en meitsje de "grutst mooglike aventoerefantasij" basearre op âldere films út syn [[jonkheid]].
Der wiene lykwols ek resinsinten dy't net folle fan 'e film hawwe moasten, al wiene sokke minmachtich. Sa fûn [[Pauline Kael]], fan it blêd ''[[The New Yorker]]'', dat der yn ''Star Wars: Episode IV – A New Hope'' gjin romte siet om te sykheljen, likemin as [[lyryk]], en dat de film gjin [[emoasje|emosjonele]] gryp hie. En yn it tydskrift ''[[New York (tydskrift)|New York]]'' skreau [[John Simon (kritikus)|John Simon]]: "As je ''Star Wars'' ûntdogge fan syn gauris treffende bylden en syn apegrykske wittenskiplik [[jargon]], krije je in ferhaal, [[personaazje]]s en [[dialooch]] fan oerweldigjende [[banaliteit]]."
Op 'e [[webside]] [[Rotten Tomatoes]], dy't resinsjes sammelet, hat ''Star Wars: Episode IV – A New Hope'' in tige heech goedkarringspersintaazje fan 92%, basearre op 132 ûnderskate resinsjes. De konsensuskrityk fan 'e webside, gearstald út al dy resinsjes, stelt: "Mei in [[legindarysk]] brede opbou en in ambisjeuze start fan 'e [[science fiction]]-searje iepene [[George Lucas]] ús de eagen foar de mooglikheden fan it meitsjen fan in filmhit, en neitiid hat de wrâld nea wer itselde west." Op [[Metacritic]], de wichtichste [[konkurrint]] fan Rotten Tomatoes, behellet ''Star Wars: Episode IV – A New Hope'' in goedkarringspersintaazje fan 90%, basearre op 24 resinsjes.
Yn [[1989]] wie ''Star Wars: Episode IV – A New Hope'' ien fan 'e earste 25 films dy't omreden fan [[kulturele]], [[histoarysk]]e en/of [[estetysk]]e wearde troch de [[Library of Congress]] foar preservearring foar de ivichheid opnommen waarden yn it [[National Film Registry]]. ''Star Wars: Episode IV – A New Hope'' wurdt tsjintwurdich beskôge as ien fan 'e bêste en ynfloedrykste films út 'e [[filmskiednis]].
[[File:Star wars cinema 1977.jpg|left|thumb|250px|In [[reklame]]boerd foar in [[bioskoop]] yn 'e [[Feriene Steaten]] yn [[1977]].]]
==Resultaat==
===Opbringst===
''Star Wars: Episode IV – A New Hope'' brocht yn 'e [[bioskopen]] yn 'e [[Feriene Steaten]] en [[Kanada]] (letter re-releases ynbegrepen) [[$]]461,0 miljoen op, en yn alle oare [[lannen en territoaria]] $314,8 miljoen. Wrâldwiid kaam de [[opbringst (jild)|opbringst]] dêrmei út op $775,8 miljoen. Ofset tsjin it [[budget]] fan $11 miljoen betsjut dat in [[winst (ûndernimming)|winst]] fan $763,8 miljoen, hoewol't dêr de [[marketing]]kosten noch wol ôf moatte. Dêrmei wie ''Star Wars: Episode IV – A New Hope'' de meast [[opbringst (jild)|opbringende]] film fan [[1977]] en teffens de meast opbringende film aller tiden, en mei [[ynflaasjekorreksje]] is it (anno [[2022]]) noch altyd de op ien nei meast opbringende film yn [[Noard-Amearika]] (nei ''[[Gone with the Film (film)|Gone with the Wind]]'') en de op trije nei meast opbringende film wrâldwiid (nei ''Gone with the Wind'', ''[[Avatar (film út 2009)|Avatar]]'' en ''[[Titanic (film út 1997)|Titanic]]'').
===Prizen===
''Star Wars: Episode IV – A New Hope'' waard yn [[1978]] nominearre foar 11 [[Oscar]]s, wêrûnder de [[priis (ûnderskieding)|prizen]] yn 'e [[kategory]]en [[Oscar foar Bêste Film|bêste film]], bêste [[regisseur]], bêste [[byrol]] fan in [[akteur]] ([[sir]] [[Alec Guinness]]) en bêste orizjinele [[senario]]. De film wûn de Oscars foar bêste orizjinele [[filmmuzyk]] ([[John Williams (komponist)|John Williams]]), bêste [[filmmontaazje]] ([[Paul Hirsch (filmeditor)|Paul Hirsch]], [[Richard Chew]] en [[Marcia Lucas]]), bêste [[kostúm]]ûntwerp ([[John Mollo]]), bêste [[artdirection]] ([[John Barry (setûntwerper)|John Barry]], [[Norman Reynolds]], [[Leslie Dilley]] en [[Roger Christian (filmmakker)|Roger Christian]]), bêste [[lûd]] ([[Don MacDougall]], [[Ray West]], [[Bob Minkler]] en [[Derek Ball]]), bêste [[special effects|fisuele effekten]] ([[John Dykstra]], [[Grant McCune]], [[John Stears]], [[Richard Edlund]] en [[Robert Blalack]]) en de Special Achievement Academy Award ([[lûd]]stechnikus [[Ben Burtt]]).
De film waard ek nominearre foar 4 [[Golden Globe]]s, wêrûnder de prizen foar [[Golden Globe foar Bêste Film – Drama|bêste dramafilm]], bêste regisseur en bêste byrol fan in akteur (sir Alec Guinness). ''Star Wars: Episode IV – A New Hope'' wûn de Golden Globe foar bêste orizjinele filmmuzyk, en is dêrmei anno [[2022]] de iennichste ''Star Wars''-film dy't ea in Golden Globe wûn hat.
[[File:Kenny 'R2-D2' Baker.jpg|right|thumb|180px|[[Kenny Baker (Ingelsk akteur)|Kenny Baker]] (hjir yn [[2007]]) wie yn 'e film de man dy't yn 'e [[robot]] [[R2-D2]] siet.]]
By de [[BAFTA's]], de wichtichste [[Feriene Keninkryk|Britske]] filmprizen, waard ''Star Wars: Episode IV – A New Hope'' nominearre yn 6 kategoryen, wêrûnder bêste film, bêste filmmontaazje, bêste kostúmûntwerp en bêste [[produksje-ûntwerp]]. De film wûn de BAFTA's foar bêste orizjinele filmmuzyk en bêste lûd.
''Star Wars: Episode IV – A New Hope'' waard by de [[Saturn Award]]s nominearre foar mar leafst 17 prizen, wêrûnder twaris bêste akteur ([[Harrison Ford]] en [[Mark Hamill]]), bêste aktrise ([[Carrie Fisher]]) en bêste byrol fan in akteur ([[Peter Cushing]]). De film wûn 13 Saturn Awards, foar bêste [[science fiction-film]], bêste regisseur, bêste byrol fan in akteur (sir Alec Guinness), bêste senario, bêste [[kamerarezjy]], bêste filmmontaazje, bêste filmmuzyk, bêste lûd, bêste kostúmûntwerp, bêste [[fisazjy]], bêste special effects, bêste artdirecton en bêste setdekoraasje.
==Ferboeking==
{{Apart|Star Wars: From the Adventures of Luke Skywalker}}
De [[ferboeking]] fan ''Star Wars: Episode IV – A New Hope'' waard al yn [[novimber]] [[1976]], in healjier foàr de film, publisearre troch [[útjouwerij]] [[Ballantine Books]]. It [[boek]] wie nammentlik basearre op it senario en net op 'e foltôge film. Der binne sadwaande guon ferskillen tusken boek en film. It boek kaam oarpronklik út as ''[[Star Wars: From the Adventures of Luke Skywalker]]'', mar fan [[1981]] ôf waard it útjûn as ''Star Wars: A New Hope''. It stie op namme fan [[George Lucas]], mar it wie eins skreaun troch [[ghostwriter]] [[Alan Dean Foster]]. Sels al foar't de film yn 'e bioskoop útkaam, wie de ferboeking in grut súkses.
==Franchise==
It ûnbidige súkses fan ''Star Wars: Episode IV – A New Hope'' makke it ûntstean fan ''[[Star Wars]]'' as [[mediafranchise]] mooglik. De film krige twa direkte [[ferfolgen]], ''[[Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back]]'' ([[1980]]) en ''[[Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi]]'' ([[1983]]). De trije films foarmen mei-inoar de oarspronklike [[Star Wars-trilogy|''Star Wars''-trilogy]]. Tweintich jier letter waard de [[Star Wars-prequeltrilogy|''Star Wars''-prequeltrilogy]] ([[1999]]-[[2005]]) makke en fjirtich jier letter de [[Star Wars-ferfolchtrilogy|''Star Wars''-ferfolchtrilogy]] ([[2015]]-[[2019]]). De trije filmtrilogyen foarmje mei-inoar de ''[[Skywalker Saga]]''. Mei noch twa [[Star Wars#Op harsels steande live-actionsfilms|op harsels steande films]] telt de franchise anno [[2022]] alve [[live-action]]films en ien [[lange film|lange]] [[tekenfilm]]. Yn it ramt fan 'e franchise binne njonken de [[filmsearje]] adaptaasjes ta oare media ferskynd, lykas [[tillefyzjefilm]]s, [[live-action]][[tillefyzjesearje]]s, [[tekenfilmsearje]]s, [[fideospultsje]]s, [[roman]]s, [[strip]]s, [[soundtrack]]albums, [[kaartspul]]len, [[boerdspul]]len en [[boartersguod]].
==Keppelings om utens==
* {{en}} [https://www.starwars.com/films/star-wars-episode-iv-a-new-hope Offisjele webside fan ''Star Wars: Episode IV – A New Hope'' op ''StarWars.com'']
* {{en}} [https://lucasfilm.com/productions/episode-iv/ Offisjele webside fan ''Star Wars: Episode IV – A New Hope'' op ''Lucasfilm.com'']
* {{en}} [http://www.imdb.com/title/tt0076759/ Ynformaasje oer ''Star Wars: Episode IV – A New Hope'' yn 'e Internet Movie Database (IMDb)]
{{boarnen|boarnefernijing=
Foar boarnen en oare literatuer, sjoch ûnder: [http://en.wikipedia.org/wiki/Star_Wars_(film) ''References'', op dizze side].
----
{{commonscat|Star Wars}}
}}
{{DISPLAYTITLE:''{{PAGENAME}}''}}
{{Star Wars}}
[[Kategory:Star Wars-film]]
[[Kategory:Amerikaanske science fiction-film]]
[[Kategory:Amerikaanske oarlochsfilm]]
[[Kategory:Amerikaanske coming-of-agefilm]]
[[Kategory:Science fiction-fantasyfilm]]
[[Kategory:Science fiction-aksjefilm]]
[[Kategory:Science fiction-oarlochsfilm]]
[[Kategory:Ingelsktalige film]]
[[Kategory:Fiktyftalige film]]
[[Kategory:Film fan Lucasfilm]]
[[Kategory:Film fan George Lucas]]
[[Kategory:Film út 1977]]
[[Kategory:Film oer in twilling]]
[[Kategory:Film oer cyborgs]]
[[Kategory:Film oer robots]]
[[Kategory:Film oer tsjoenderij]]
[[Kategory:Film oer romtefeart]]
[[Kategory:Film oer in woastyn]]
[[Kategory:Film oer in oarloch]]
[[Kategory:Film oer in opstân]]
[[Kategory:Film oer bûtenierdske wêzens]]
[[Kategory:Film oer hacken]]
[[Kategory:Film oer in prinsesse]]
ctbr3frwuz68rs5aj4b91fiaamjjc4p
Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back
0
158254
1089881
1082126
2022-08-21T07:22:29Z
Minorax
33600
fix lint
wikitext
text/x-wiki
{{Universele ynfoboks film
| ôfbylding = Star Wars Episode V - The Empire Strikes Back.png
| ôfbyldingstekst =
| ôfbyldingsbreedte =
| ferwizing = '''(''[[:en:File:The Empire Strikes Back (1980 film).jpg|Filmposter yn 'e Ingelske Wikipedy]]'')'''
| namme = ''<small>Star Wars: Episode V </small><br>The Empire Strikes Back''
| regisseur = [[Irvin Kershner]]
| produsint = [[Gary Kurtz]]
| útfierend produsint = [[George Lucas]]
| senario = [[Leigh Brackett]]<br>[[Lawrence Kasdan]]
| basearre op =
| kamerarezjy = [[Peter Suschitzky]]
| muzyk = [[John Williams (komponist)|John Williams]]
| filmstudio = [[Lucasfilm]]
| distribúsje = [[20th Century Fox]]
| haadrollen = [[Mark Hamill]]<br> [[Harrison Ford]]<br>[[Carrie Fisher]]
| voice-over =
| byrollen = [[Billy Dee Williams]]<br> [[Peter Mayhew]]<br> [[David Prowse]]<br> [[James Earl Jones]]<br> [[Frank Oz]]<br> [[Anthony Daniels]]<br> [[Kenny Baker (Ingelsk akteur)|Kenny Baker]]
| lân/lannen = [[File:Flag of the United States.svg|border|20px]] [[Feriene Steaten]]
| premiêre = [[6 maaie]] [[1980]]
| direkt op fideo =
| foarm = [[langspylfilm]]
| sjenre = [[science fiction-film]]
| taal = [[Ingelsk]]
| spyltiid = 124 minuten
| budget = $30,5 miljoen
| opbringst = $538,4 miljoen
| prizen = 2 × [[Oscar]]<br>1 × [[BAFTA]]<br>2 × [[Grammy Award]]<br> 4 × [[Saturn Award]]<br> 1 × [[Hugo Award]]
| filmsearje = ''[[Skywalker Saga]]''
| foarich diel = ''[[Star Wars: Episode IV – A New Hope|Star Wars: Episode IV – A <br> New Hope]]''
| folgjend diel = ''[[Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi|Star Wars: Episode VI – Return <br> of the Jedi]]''
}}
{{Trochwiisd synonym|The Empire Strikes Back|The Empire Strikes Back (betsjuttingsside)}}
'''''Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back''''', oarspronklik útbrocht ûnder de [[titel (namme)|titel]] '''''The Empire Strikes Back''''', is in [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[science fiction-film]] út [[1980]] mei eleminten fan [[fantasy (sjenre)|fantasy]] en [[aventoerefiksje]]. It is it twadde diel fan 'e oarspronklike [[Star Wars-trilogy|''Star Wars''-trilogy]] en de ''[[Skywalker Saga]]''-[[filmsearje]], en heart as sadanich ta de [[Star Wars|''Star Wars''-mediafranchise]]. De [[film]] is it [[ferfolch]] op ''[[Star Wars: Episode IV – A New Hope]]'', út [[1977]]. ''Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back'' waard [[regissearre]] troch [[Irvin Kershner]] mei yn 'e [[haadrol]]len [[Mark Hamill]], [[Harrison Ford]] en [[Carrie Fisher]]. De [[titel (namme)|titel]] betsjut "Stjerre-oarloggen: Oflevering V – It Keizerryk Slacht Werom".
De film pikt it [[plot|ferhaal]] trije jier nei de foarfallen yn 'e foargeande film op. De [[Galaktyske Boargeroarloch]] tusken it [[Rebelleferbûn (Star Wars)|Rebelleferbûn]] en it [[diktatuer|diktatoriale]] [[Galaktysk Keizerryk]] duorret noch altyd fuort. De jonge [[Luke Skywalker]] giet yn training om in [[Jedi-ridder]] te wurden by de âlde Jedi-master [[Yoda]]. Underwilens wurde syn [[freonskip|freonen]] [[Han Solo]] en [[prinsesse Leia]] hjitfolge troch [[Darth Vader]], de foarnaamste trewant fan 'e [[kwea|boasaardige]] [[keizer]] [[Palpatine]]. Nei gâns aventoeren sykje se beskûl yn 'e Stêd yn 'e Wolkens op 'e [[planeet]] [[Bespin]], dat in [[mynbou]]koloanje is dy't bestjoerd wurdt troch [[Lando Calrissian]], in âlde maat fan Han. Dêr rinne se lykwols yn 'e fâle.
''Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back'' krige fan 'e [[filmkritisy]] mingde [[resinsje]]s, mar ûntjoech him yn 'e [[bioskopen]] út ta in ûnbidich [[kommersje]]el súkses en de meast [[opbringst (jild)|opbringende]] film fan [[1980]]. Efterôf wurdt it beskôge as ien fan 'e bêste films dy't ea makke is en as in foarbyld fan hoe't in [[ferfolch]] de oarspronklike film oertreffe kin. ''Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back'' wûn 2 [[Oscar]]s, in [[BAFTA]], 2 [[Grammy]]s, 4 [[Saturn Award]]s en in [[Hugo Award|Hugo]]. Yn [[2010]] waard de film opnommen yn it [[National Film Registry]]. It ôfslutende diel fan 'e oarspronklike ''Star Wars''-trilogy, ''[[Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi]]'', kaam út yn [[1983]].
==Plot==
Trije jier nei de ferneatiging fan 'e [[Deadsstjer]] troch it [[Rebelleferbûn (Star Wars)|Rebelleferbûn]] (sjoch: ''[[Star Wars: Episode IV – A New Hope]]''), duorret de [[Galaktyske Boargeroarloch]] noch altyd fuort. De [[romtemacht]] fan it [[Galaktysk Keizerryk]], ûnder lieding fan [[Darth Vader]], de neiste hantlanger fan 'e [[kwea|boasaardige]] [[keizer]] [[Palpatine]], stjoert withoefolle [[militêre ferkenning|ferkennings]][[robot]]s nei alle úthoeken fan it [[Stjerrestelsel]] om 'e nije basis fan it Rebelleferbûn te lokalisearjen. Ien ferkenningsrobot berikt de ôfhandige [[iisplaneet]] [[Hoth]], dêr't de [[rebel]]len mank [[snie]] en [[iis]] harren Basis Echo fêstige hawwe.
De jonge [[Luke Skywalker]], no in [[luitenant-op-see|luitenant]] yn 'e legermacht fan it Rebelleferbûn, is krekt bûten de basis op [[patrûlje]] as er sjocht wat er tinkt dat in [[meteoryt]]ynslach is (mar wat eins de hurde lâning fan 'e ferkenningsrobot is). Hy giet op ûndersyk út, mar ear't er it plak fan 'e ynslach berikke kin, wurdt er oanfallen troch in [[wampa]], in [[rôfdier]] dat lânseigen is op Hoth. Dy deadet de [[tauntaun]] dy't Luke beriidt en jout Luke sels in feech mei de [[klau]] yn it [[gesicht]] dêr't er it [[bewustwêzen]] troch ferliest. As er wer bykomt, hinget er ûnderstboppest oan it dak fan 'e [[grot|iisgrot]] fan 'e wampa. Hy wit himsels mei syn [[ljochtsabel]] te befrijen en ûntsnapt út 'e grot nei't er de wampa by in konfrontaasje swier [[ferwûne]] hat.
Sûnder ryddier of manear ta [[kommunikaasje]] mei de basis is er lykwols foar de [[dea]] opskreaun yn 'e freeslike [[kjeld]] op Hoth. Foar't er fannijs it bewustwêzen kwytrekket, diskear troch [[ûnderkuolling]], hat er in [[fizioen]] fan syn [[ferstoarn]]e master [[Obi-Wan Kenobi]], dy't tsjin him seit dat er nei de [[planeet]] [[Dagobah]] gean moat om fierder ta [[Jedi-ridder]] oplaat te wurden troch [[Yoda]], fan wa't Obi-Wan sels ek noch ûnderrjocht ûntfongen hat.
As Luke mar net weromkomt op 'e basis giet syn [[freonskip|freon]], de eardere [[smokkelder]] [[Han Solo]], dy't no by de rebellen de [[militêre rang|rang]] fan [[kaptein (rang)|kaptein]] hat, der op syn tauntaun op út om him te sykjen. Tsjin 'e tiid dat er him úteinlik befongen troch de kjeld weromfynt, wurdt it al [[tsjuster]]. Wylst syn tauntaun beswykt oan 'e fluch sakjende [[temperatuer]], hat Han mar kwealk genôch tiid om in [[tinte]] op te setten dy't him en Luke foar de nacht [[waarm]] hâlde moat. De oare [[moarn (deidiel)|moarns]] wurde se weromfûn troch sikers fan Basis Echo en yn in [[lânglider|snieglider]] weromflein nei de basis, dêr't Luke yn 'e [[sikeboech]] al gau opbetteret.
Underwilens pikke de rebellen in sinjaal op dat fan Hoth ôf ferstjoerd wurdt, mar net troch harren. De [[androïde]] [[C-3PO]], dy't mear as seis miljoen foarmen fan kommunikaasje machtich is, identifisearret it as in Keizerlike koade. De lieders fan 'e rebellen, [[generaal]] Rieekan en [[prinsesse Leia]], krije dêrtroch foar it ferstân dat Basis Echo fûn is troch in ferkenningsrobot, dat se jouwe befel om te risselwearjen foar de [[evakuaasje|ûntromming]] fan 'e basis. It sinjaal fan 'e robot bringt de Keizerlike float nei Hoth ta, dêr't de grutte [[romteskip]]pen lykwols troch in flater fan [[admiraal]] Ozzel sa ticht by de planeet út 'e [[hyperromte]] komme, dat se fuort opmurken wurde troch de rebellen, dy't in [[enerzjyfjild|enerzjyskyld]] oer de basis hinne aktivearje dat in [[bombardemint]] út 'e [[romte]] wei sinleas makket.
{{Plotbedjer film}}
Vader, dy't [[poerlulk]] oer dy lêste ûntwikkeling is, deadet Ozzel troch him mei [[de Krêft]] te [[ferstikking|ferstikken]] en [[promoasje (rang)|befoarderet]] [[kaptein-op-see|kaptein]] [[Firmus Piett]] foar him yn it stee ta admiraal. Der sit no neat oars op as om 'e rebellebasis mei in grûnoanfal yn te nimmen. Dêrta wurde der [[stoarmtroeper (Star Wars)|stoarmtroepers]] op it planeetoerflak set, dy't mei reuseftige [[AT-AT]]-[[rinner (Star Wars)|rinners]] nei de basis transportearre wurde. Luke, [[Wedge Antilles]] en de oare [[piloat]]en fan it Rebelleferbûn geane der yn sniegliders op út om tiid te winnen foar de evakuaasje. Se witte ferskate AT-AT's te ferneatigjen, mar it slagget harren net om 'e oanfal ôf te slaan. Underwilens kinne de measte rebellen lykwols ûntkomme troch de ynset fan in grut [[ioan|ioanekanon]], dêr't mei foarkommen wurdt dat de [[stjerreslachskip]]pen fan 'e Keizerlike float de ûntsnappende rebellen tenei komme kinne.
As troch besjittings fan 'e stoarmtroepers in diel fan 'e basis ynstoart en prinsesse Leia dêrtroch it romteskip net mear berikke kin dat har fuortbringe soe, nimme Han en syn [[ko-piloat]], de [[Wookiee]] [[Chewbacca]], har en C-3PO mei yn harren romteskip de ''[[Millennium Falcon]]''. It slagget harren skoan om fan 'e planeet te ûntkommen, mar ienris yn 'e romte blykt de [[hyperromte|hyperoandriuwing]] fan 'e ''Millennium Falcon'' stikken te wêzen. Dêrtroch kinne se net nei in oar [[planetestelsel]] springe en moatte se op in oare wize oan 'e skippen fan 'e Keizerlike float sjen te ûntkommen. Han fljocht mei opsetsin in [[asteroïde]]fjild yn, dêr't de efterfolgjende [[TIE-jager]]s al rillegau ferûngelokje troch botsingen mei yndividuele asteroïden. Darth Vader hat ûnderwilens fia [[hologram|holografyske]] [[tillekommunikaasje]]apparatuer in [[petear]] mei keizer Palpatine, dy't er oerhellet om him besykje te litten om Luke ta de tsjustere kant fan [[de Krêft]] te bringen. Syn [[talint]] foar de manipulaasje fan 'e Krêft kin harren ommers goed fan pas komme.
Underwilens set Luke mei de robot [[R2-D2]] yn syn [[X-wjukjager]] ôf fan Hoth. Mar ynstee dat er him nei it yn 't foar ôfsprutsen moetingspunt fan 'e rebellen bejout, set er, ta [[argewaasje]] fan R2-D2, koers nei Dagobah. Dêr oankommen blykt it in [[sompe|sompige]], [[dridze|dridzige]] wrâld sûnder folle ynnimlikens te wêzen. De iennichste [[yntelligint]]e bewenner dy't Luke treft, is in lyts [[grien]][[hûd]]ich wêzentsje dat him [[útlaitsjen|útlaket]], syn [[iten]] oanfret, syn besittings [[fandalisme|fandalisearret]], syn [[bûslampe]] [[dieverij|stelt]] en himsels yn algemiene sin op oantsjitjaande wize [[hâldt en draacht]]. It wêzentsje seit te witten wêr't Yoda is, mar wegeret dat te sizzen oant nei it iten, dat Luke lit himsels meitroaie nei de wente fan it wêzen, dy't te lyts foar him is. As er úteinlik syn nocht hat en risselwearret om op te stappen, docht ta syn skok bliken dat it griene wêzentsje sels Yoda is.
Han-en-dy sykje mei harren skip beskûl yn in grot yn ien fan 'e gruttere asteroïden, dêr't se yn alle rêst de hyperoandriuwing reparearje kinne. Meitiid komt lykwols oan it ljocht dat it gjin grot is, dêr't se yn flein binne, mar de [[kiel]] fan in reuseftich romtewêzen dat de grot bewennet. Se witte mar kwealk op 'e tiid te ûntkommen. As se dan de Keizerlike float wer efter harren oan krije, keart Han de ''Millennium Falcon'' om en fljocht de folle gruttere stjerreslachskippen temjitte as wol er se oanfalle. Nei't se oer de [[brêge (skipfeart)|brêge]] fan ien fan 'e skippen skeare, ferdwine se spoarleas. It docht lykwols bliken dat Han syn skip [[magneet|magnetysk]] oan 'e efterkant fan 'e brêge fêstmakke hat, op in plak dêr't se út 'e brêge wei ûnsichtber binne. As de Keizerlike float foar it ôfsetten nei oare oarden alle [[ôffal]] dumpt, lit er de ''Millennium Falcon'' kalmkes mei alle oare rommel fuortsweve. Troch al dy aventoeren hinne groeit it kibjende pearke Han en Leia almar mear nei inoar ta, oant se op in stuit in [[tút]] útwikselje.
Han mient dat er mei syn [[slûchslimmens|slûchslimme]] ûntsnapping alle efterfolging ôfskodde hat, mar dat is bûten de [[Mandalorianen|Mandaloriaan]] [[Boba Fett]] rekkene. Dyselde is in [[preemjejager]], ien fan in stikmannich fan sokken dy't troch Vader gearroppen en útstjoerd binne om 'e ''Millennium Falcon'' te sykjen. Wylst Han yn oerlis mei Leia en Chewbacca koers set nei de [[gasreus]] [[Bespin]], dêr't in âlde [[freonskip|maat]] fan sines, de [[gokker]] [[Lando Calrissian]], in [[mynbou]]koloanje bestjoert, folget Fett de ''Millennium Falcon'' op 'e foet. Yn 'e Stêd yn 'e Wolkens op Bespin wurde Han, Chewbacca en Leia [[gastfrijens|gastfrij]] ûnthelle troch Lando, mar C-3PO ferdwynt nei't er by it omsneupen wat sjoen hat dat er net sjen mocht. Chewbacca fynt de androïde letter yn stikken werom yn in [[recycling]]fasiliteit dy't eksploitearre wurdt troch in groep [[Ugnaughts]] en besiket him wer yninoar te setten, mei brike resultaten. Ear't C-3PO fier genôch hinne reparearre is om te fertellen wat him oerkommen is, wurde Han, Leia en Chewbacca finzen nommen troch Darth Vader en syn stoarmtroepers. Warskôge troch Boba Fett hawwe dyselden Bespin in oere foàr de ''Millennium Falcon'' berikt en Lando twongen om mei te wurkjen oan it opsetten fan in [[mûklaach]].
Op foarspraak fan 'e geast fan Obi-Wan nimt Yoda Luke mei [[tsjinnichheid]] as learling oan. Neitiid traint er Luke om te learen hoe't er mei de ljochte kant fan 'e Krêft omgean moat, en hoe't er de negative [[emoasje]]s wjerstean moat dy't him [[ferlieding|ferliede]] soene ta de tsjustere kant fan [[de Krêft]], sa't mei Vader bard is, dy't eartiids in learling fan Obi-Wan wie. Luke hat der lykwols in protte muoite mei om syn [[lulkens]] en [[ympuls (psychology)|ympulsiviteit]] te [[selsbehearsking|behearskjen]], en de wiere aard en macht fan 'e Krêft ûntgiet him oant er sjocht hoe't Yoda troch [[telekineze]] sûnder swierrichheden de [[sinken|sonken]] X-wjukjager út it moeras tilt en op it drûge set. Dêrnei giet it better, mar as Luke in [[profesije|foarsizzend]] fizioen kriget wêryn't Han en Leia [[pine]] lije, kin er de kop der net mear by hâlde. Tsjin 'e beswieren fan Yoda en de geast fan Obi-Wan yn beslút er en brek syn training ôf om fuort te gean en syn freonen te rêden. Wylst se him neisjogge, merkt Obi-Wan tsjin Yoda op dat Luke harren lêste [[hope]] is, mar Yoda leit dêrtsjin yn: "Der is noch in oarenien."
Yn 'e Stêd yn 'e Wolkens lit Vader Han [[martelje]]. Dêrnei beslút er en brûk him as proefknyn om út te finen oft in [[minske]] it oerlibje kin om yn 'e tibannagasraffinaderij fan Lando, dy't beärbeide wurdt troch Ugnaughts, yn (de [[fiktive]] stof) karbonyt ynferzen te wurden. De finzenname fan Han, Leia en Chewbacca wie nammentlik foar him in middel ta in doel: om harren as lokies te brûken foar Luke. Want dat is dejinge dêr't wier belangstelling foar hat. Foar't Han ynferzen wurdt, jout Leia einlings ta dat se [[leafde|fan him hâldt]]. Neitiid draacht Vader de ynferzen Han oer oan Boba Fett, dy't him meinimt nei de planeet [[Tatooine]], dêr't de [[gangster]] [[Jabba de Hutt]] Han in hege [[preemje (opspoaringsmetoade)|preemje]] op 'e holle set hat.
Mei Lando hie Vader ôfsprutsen dat Leia en Chewbacca ûnder Lando syn tafersjoch yn 'e Stêd yn 'e Wolkens bliuwe kinne soene, mar no komt er dêrop werom en risselwearret er om harren as finzenen mei te fieren. Lando beseft dan dat syn ôfspraken mei Vader weardeleas binne. Hy jout opdracht ta de ûntromming fan 'e Stêd yn 'e Wolkens en yn 'e gaos dy't dêrtroch ûntstiet, befrijt er Leia en Chewbacca. Underwilens binne Luke en R2-D2 yn 'e Stêd yn 'e Wolkens arrivearre, dêr't Luke mei opsetsin nei Vader ta laat en fan R2-D2 skaat wurdt. R2-D2 jout him by Lando, Leia, Chewbacca en de yn stikken op Chewbacca syn [[rêch]] bûne C-3PO. Fiifresom witte se te ûntkommen yn 'e ûnderwilens reparearre ''Millennium Falcon''.
Luke moetet Vader yn 'e karbonytfrieskeamer, dêr't se [[slaande deilis]] reitsje yn in [[duël]] mei de [[ljochtsabel]]. Vader trunet Luke oan om 'e macht fan 'e tsjustere kant fan 'e Krêft te omearmjen, sadat se tegearre de keizer ûnder fuotten helje en yn syn plak oer it Stjerrestelsel regearje kinne. Luke stegeret dat foarstel ôf en wiist derop dat Vader syn heit [[Anakin Skywalker]] [[fermoarde]] hat, eat dat Obi-Wan him trije jier lyn ferteld hat. Vader reägearret troch út te bringen dat hysels Anakin is. Dat wol Luke earst net leauwe en it duël giet fierder oant Vader Luke syn [[rjochterhân]] ôf slacht. Alhiel oerémis fan [[pine]] en [[fertriet]] springt Luke leaver yn in [[fentilaasjekanaal|luchtskacht]] as dat er him by Vader jout. De skacht liedt him hielendal nei ûnderen oant er út 'e ûnderkant fan 'e swevende stêd falt, dêr't er him wanhopich fêstklampt oan in [[antenne]]. Hy rikt troch de Krêft nei Leia, dy't de ''Millennium Falcon'' omkeare lit om him op te pikken.
Efterfolge troch [[TIE-jager]]s besiket Chewbacca neitiid mei de ''Millennium Falcon'' yn 'e [[hyperromte]] te springen, mar op 'e nij wegeret de hyperoandriuwing. It docht bliken dat admriaal Piett de ''Millennium Falcon'' yn opdracht fan Vader [[sabotearje]] litten hat. As it romteskip op it punt stiet om fongen te reitsjen yn 'e [[lûkstriel]] fan Piett syn stjerreslachskip, slagget it R2-D2 om 'e hyperoandriuwing te reäktivearjen, sadat se op it nipperke ûntsnappe kinne. Letter wurdt Luke syn ferlerne hân ferfongen troch in heechweardige, net fan echt te ûnderskieden [[proteze]]. Hy, Leia, C-3PO en R2-D2 wiuwe Lando en Chewbacca út, dy't yn 'e ''Millennium Falcon'' ôfsette nei Tatooine om Han werom te finen.
==Rolferdieling==
[[File:Mark Hamill (48419236062) Cropped.jpg|right|thumb|160px|[[Mark Hamill]] yn [[2019]].]]
[[File:Carrie_Fisher_2013_cropped_retouched.jpg|right|thumb|160px|[[Carrie Fisher]] yn [[2013]].]]
[[File:Harrison Ford by Gage Skidmore 3.jpg|right|thumb|160px|[[Harrison Ford]] yn [[2017]].]]
[[File:Billy Dee Williams in Washington D.C.jpg|right|thumb|160px|[[Billy Dee Williams]] yn [[1997]].]]
;haadrollen
{| height="100px" width="550px" style="background:#F8F8F8; border:1px solid #aaaaaa"
| style="background:gold"| '''personaazje'''
| style="background:gold"| '''akteur/aktrise'''
|-
| [[Luke Skywalker]]
| [[Mark Hamill]]
|-
| [[Han Solo]]
| [[Harrison Ford]]
|-
| [[prinsesse]] [[Leia Organa]]
| [[Carrie Fisher]]
|-
|}
<br>
;byrollen
{| height="100px" width="550px" style="background:#F8F8F8; border:1px solid #aaaaaa"
| style="background:gold"| '''personaazje'''
| style="background:gold"| '''akteur/aktrise'''
|-
| [[Lando Calrissian]]
| [[Billy Dee Williams]]
|-
| [[Chewbacca]]
| [[Peter Mayhew]]
|-
| [[Darth Vader]]
| [[David Prowse]] <small>(fysyk)</small> en [[James Earl Jones]] <small>(stim)</small>
|-
| [[Yoda]]
| [[Frank Oz]]* <small>(poppespul en stim)</small>
|-
| [[C-3PO]]
| [[Anthony Daniels]]
|-
| [[R2-D2]]
| [[Kenny Baker (Ingelsk akteur)|Kenny Baker]]
|-
| [[geast]] fan [[Obi-Wan Kenobi]]
| [[sir]] [[Alec Guinness]]
|-
| [[Boba Fett]]
| [[Jeremy Bulloch]] <small>(fysyk)</small> en [[Jason Wingreen]] <small>(stim)</small>
|-
| [[keizer]] [[Palpatine]]
| [[Marjoree Eaton]] <small>(fysyk)</small> en [[Clive Revill]] <small>(stim)</small>
|-
| [[Wedge Antilles]]
| [[Denis Lawson]]
|-
| [[admiraal]] [[Firmus Piett]]
| [[Kenneth Colley]]
|-
| [[generaal]] Rieekan
| [[Bruce Boa]]
|-
| admiraal Ozzel
| [[Michael Sheard]]
|-
| generaal Veers
| [[Julian Glover]]
|-
| [[kaptein-op-see|kaptein]] Lorth Needa
| [[Michael Culver]]
|-
| Lobot, asstistint fan Lando
| [[John Hollis]]
|-
| [[haadman]] fan 'e [[Ugnaughts]]
| [[Jack Purvis]]
|-
| Dak Ralter
| [[John Morton (akteur)|John Morton]]
|-
| [[majoar]] Derlin
| [[John Ratzenberger]]
|-
| Zev Senesca
| [[Christopher Malcolm]]
|-
| Hobbie Klivian
| [[Richard Oldfield]]
|-
| Wes Janson
| [[Ian Liston]]
|-
| Cal Alder
| [[Jack McKenzie (akteur)|Jack McKenzie]]
|-
| de [[wampa]]
| [[Des Webb]]
|-
| Dengar <small>([[preemjejager]])</small>
| [[Morris Bush]]
|-
| Bossk <small>(preemjejager)</small>
| [[Alan Harris (akteur)|Alan Harris]]
|-
|}
<small><nowiki>*</nowiki>) assistearre troch [[Kathryn Mullen]], [[David Barclay (poppespiler)|David Barclay]] en [[Wendy Froud]]</small>
==Produksje en distribúsje==
===Foarskiednis===
Nei it ûnferwachte reuseftige [[kommersje]]le súkses fan ''[[Star Wars: Episode IV – A New Hope]]'', yn [[1977]], waard halje-trawalje in [[ferfolchfilm]] yn [[preproduksje]] nommen. [[George Lucas]], de betinker fan ''[[Star Wars]]'', wie [[miljonêr]] wurden en hie no syn skiepkes op it drûge, dat hy hoegde eins net mear te [[wurk]]jen. Hy naam it yn omtinken om ''Star Wars'' te [[ferkeap]]jen oan [[20th Century Fox]], de [[finansier]] en [[filmdistribúsje|distributeur]] fan 'e earste film, mei't syn eigen [[filmstudio]], [[Lucasfilm]], eins te lyts wie foar sa'n megaproduksje as dit wurde moast. Lucas wie lykwols ynvestearre yn syn kreaasje, en hy fertroude de fierdere ûntwikkeling fan ''Star Wars'' net oan oaren ta.
Yn 'e [[simmer]] fan [[1977]] iepene er [[ûnderhanneling]]s mei Fox oer in ferfolch. De studio hie alle rjochten op 'e [[merchandising]] en eventuele ferfolchfilms fan ''Star Wars'' al oan Lucas ôfstien, om't de studiobazen tocht hiene dat ''Star Wars: Episode IV – A New Hope'' in flop wurde soe. Troch dy kapitale flater giene de ûnderhannelings no flot. Der waard besletten dat Fox gjin sizzenskip oer de [[plot]] fan 'e ferfolchfilm hawwe soe. Yn ruil foar finansiering krige de studio de distribúsjerjochten en 50% fan 'e bruto [[opbringst (jild)|opbringst]] foar de earste [[$]]20 miljoen, mei dêrboppe in ôfrinnend persintaazje nei 22,5% foar alle opbringst boppe de $100 miljoen. Mei't dus 77,5% fan 'e opbringst boppe de $100 miljoen nei Lucas gean soe, koe de ferfolchfilm him [[rykdom|smoarryk]] meitsje. Mar hy naam in risiko troch alles dat er oan 'e earste film fertsjinne hie yn 'e twadde film te stopjen.
[[File:George Lucas 1986 (cropped).jpg|left|thumb|160px|[[George Lucas]], de betinker fan ''[[Star Wars]]''.]]
Mei't it [[regissearjen]] fan 'e earste film Lucas safolle [[stress]] oplevere hie, dat syn [[sûnens]] derfan te lijen hân hie (sa hied er in fierstente [[hege bloeddruk]] krigen), hied er gjin sin om foar de ferfolchfilm wer sels de rezjy te dwaan. Hy naam likernôch hûndert regisseurs yn omtinken foar't er yn [[febrewaris]] [[1978]] [[Irvin Kershner]] yn 'e earm naam, oan wa't er al langere tiid [[kunde]] hie. Kershner wie der earst net botte happich op om in ferfolchfilm te regissearjen, en al hielendal net in ferfolch op sa'n súksesfolle film as ''Star Wars: Episode IV – A New Hope''. Syn [[freonskip|freonen]] warskôgen him dêrfoar en sels wied er benaud dat hy de swarte pyt taspile krije soe as de film flopte. Lucas beprate him der lykwols fan dat it gjin ferfolchfilm wie, mar in folgjend haadstik yn in langer ferhaal, en dêropta joech er him oansjenlike kreätive autonomy.
===Senario===
Foar it gefal dat ''[[Star Wars: Episode IV – A New Hope]]'' gjin súkses wurden wie, hie Lucas [[auteur]] [[Alan Dean Foster]] ynhierd om 'e [[roman]] ''[[Splinter of the Mind's Eye]]'' te skriuwen, dêr't er eventueel letter in [[lowbudgetfilm|lowbudget]]ferfolch op basearje koe. Mei it súkses fan 'e earste film wie dat net mear nedich en moast der in ambisjeuzer [[senario]] komme. Yn [[augustus]] [[1977]] begûn Lucas ideeën te formulearjen oangeande in ferfolch, dêr't bgl. de [[keizer]] yn foarkomme moast en dêr't ek yn ferklearre wurde moast hoe't [[haadpersoan]] [[Luke Skywalker]] oan 'e [[groede]]n yn it [[gesicht]] kaam dy't [[akteur]] [[Mark Hamill]] nei it foltôgjen fan 'e [[opnamen (film)|opnamen]] fan ''Star Wars: Episode IV – A New Hope'' oprûn hie by in [[auto-ûngemak]]. Om it senario te skriuwen hierde Lucas [[science fiction]]-[[skriuwster]] [[Leigh Brackett]] yn, mei wa't er fia-fia yn 'e kunde kommen wie. Hja wie treflik yn it skriuwen fan flugge [[dialooch]], eat dêr't Lucas sels muoite mei hie. Doe't er har foar de put frege, wied er him der fan bewust dat Brackett [[kanker]] hie.
[[File:Leigh Brackett 1941.JPG|right|thumb|140px|[[Leigh Brackett]] yn [[1941]].]]
Fan [[28 novimber]] oant [[2 desimber]] [[1977]] wiene Lucas en Brackett yn konklaaf. Lucas hie de wichtichste ideeën foar de ferfolchfilm al yn gedachten, mar wist net krekt hoe't er dy oaninoar riuwe moast. Hy stelde him in [[plot]] foar mei trije ferhaallinen, ferdield oer 60 [[sêne]]s, 100 [[bledside]]n en 2 [[oere]]n spyldoer. Nije eleminten wiene û.m. de [[planeet]] [[Kashyyyk]], de thúswrâld fan 'e [[Wookiees]] (dy't de film net helle), de keizer, in [[gokker]] út it [[ferline]] fan [[Han Solo]], de ferlerne [[twilling]]suster fan Luke Skywalker (waard bewarre foar it trêde diel) en in lyts [[wiisheid|wiis]] wêzentsje dat earst Minch hiet, mar letter [[Yoda]] kaam te hjitten. Om dyselde tiid hinne kaam [[filmprodusint]] [[Gary Kurtz]] op 'e lapen mei de [[titel (namme)|titel]] ''The Empire Strikes Back''. Neffens him moast in titel as ''Star Wars II'' foarkomd wurde om't films mei "II" of "2" yn 'e titel (neffens him) sjoen wurde as minderwurdich.
Bracket foltôge de earste ferzje fan it senario yn [[febrewaris]] [[1978]]. Dêryn wiene sokke út 'e úteinlike film werom te kennen eleminten opnommen as in stêd yn 'e [[wolk]]ens, in efterfolging troch in [[asteroïde]]fjild, in fokus op 'e [[trijehoeksferhâlding]] tusken Luke, [[Han Solo]] en [[prinsesse Leia]], in [[fjildslach]] op in [[iisplaneet]], Leia yn 'e rol fan 'e [[jonkfrou yn need]] en in [[klimaks (narratology)|klimaktysk]] [[duël]] tusken Luke en [[Darth Vader]]. Luke waard lykwols besocht troch de [[geast]]en fan [[Obi-Wan Kenobi]] en syn [[heit]] [[Anakin Skywalker|Anakin]], wylst Vader in selsstannich personaazje wie. Fierders waard yn dizze ferzje fan it senario bekendmakke dat Luke in [[twilling]]suster hie dy't net Leia wie, wylst [[Lando Calrissian|Lando]] in [[klonen|kloan]] út 'e [[Kloane-oarloggen]] wie en Han op in [[kweeste]] gie om 'e help fan syn machtige [[styfheit]] foar it [[Rebelleferbûn (Star Wars)|Rebelleferbûn]] te winnen. Lucas makke in lange list fan oantekenings oer dingen dy't oars moasten en besocht doe kontakt op te nimmen mei Brackett, mar hja wie ûnderwilens opnommen yn in [[sikehûs]], dêr't se [[palliative soarch]] ûntfong foar't se in pear wiken letter, op [[18 maart]] [[1978]] oan kanker [[ferstoar]].
[[File:Lawrence Kasdan by Gage Skidmore.jpg|left|thumb|140px|[[Lawrence Kasdan]] yn [[2015]].]]
Omreden fan it strakke skema dat er himsels oplein hie, koe George Lucas doe net oars as eigenhandich it senario omwurkje. Hy foltôge in hânskreaune twadde ferzje op [[1 april]]. Yn Lucas syn ferzje waard Luke syn twillingsuster as in nij personaazje opfierd dat in selde soarte ûntwikkeling trochmakket as Luke; Vader is [[eangst|benaud]] foar de keizer en makket plannen om him ûnder fuotten te heljen; Yoda kriget syn karakteristike eksintrike spraakpatroan; en [[preemjejager]]s, ûnder wa [[Boba Fett]], wurde efter Han en Leia oan stjoerd. Hoewol't de hânskreaune ferzje fan Lucas syn skript de ferrassing befettet dat Vader Luke syn heit is, mist dy ûntwikkeling út 'e úttypte ferzje fan datselde skript. Lucas sei letter dat er dat mei sin dien hie om't er bang wie dat dy grutte ferrassing útlekke soe, en dat woed er út noch yn net.
Yn [[juny]] [[1978]] hierde Lucas [[Lawrence Kasdan]] yn, dy't yndruk op him makke hie mei syn wurk oan ''[[Indiana Jones and the Raiders of the Lost Ark]]'' ([[1981]]), om it senario fierder út te wurkjen. Kershner waard ek by de besprekkings dêroer belutsen. Kasdan foltôge de trêde ferzje yn begjin [[augustus]] en nei fierdere op- en oanmerkings fan Lucas levere er de fjirde ferzje op [[24 oktober]] yn. In fyfde ferzje, mei lytse oanpassings en de yntroduksje fan 'e troch Kershner betochte [[Ugnaughts]] (dêr't Lucas net wei fan wie om't er harren as [[slavernij|slaven]] seach), waard yn [[febrewaris]] [[1979]] definityf.
Hoewol't in diel fan Bracket har ideeën yn it skript bleaune, lykas de training dy't Luke op [[Dagobah]] ûndergiet, wie tsjin dy tiid al har [[dialooch]] en [[karakterisearring]] fan 'e personaazjes fuortskrast. Eins wie it senario it wurk fan Kasdan en Lucas, mar Lucas hie Brackett graach lije mocht en lobbyde by it [[Writers Guild of America]], it Amerikaanske [[fakbûn]] fan [[senarioskriuwer]]s dat sizzenskip oer sokke dingen hat, om har en Kasdan op 'e [[ôftiteling]] as senaristen neame te meien. Teffens kearde er oan har [[djipdrôven]] in grutter [[salaris]] út as de $50.000 dêr't er [[kontrakt]]ueel ta ferplichte wie.
[[File:Jokolen.jpg|right|thumb|250px|[[Hardangerjøkulen]], de [[Noarwegen|Noarske]] [[gletsjer]] dy't yn 'e film trochgiet foar de [[iisplaneet]] [[Hoth]].]]
===Produksje===
''Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back'' waard [[regissearre]] troch [[Irvin Kershner]] nei in [[senario]] dat formeel op namme kaam fan [[Leigh Brackett]] en [[Lawrence Kasdan]] op basis fan ideeën fan [[George Lucas]]. As [[filmprodusint|produsint]] wie [[Gary Kurtz]] by it projekt belutsen foar de [[filmstudio]] [[Lucasfilm]]. George Lucas hie yn 'e [[funksje (posysje)|funksje]] fan [[útfierend produsint]] it tafersjoch oer de hiele produksje. Foar de film wie in [[budget]] beskikber fan [[$]]30,5 miljoen, dat fierhinne [[finansiering|finansierd]] waard troch [[20th Century Fox]]. De [[kamerarezjy]] wie yn 'e hannen fan [[Peter Suschitzky]], en de [[filmmuzyk]] waard fersoarge troch [[John Williams (komponist)|John Williams]].
===Opnamen===
De [[opnamen (film)|opnamen]] foar ''Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back'' setten op [[5 maart]] [[1979]] útein. De binnendoarsênes waarden, krekt as by it [[Star Wars (film)|foargeande diel]], filme yn 'e [[Elstree Studios]] yn [[Hertfordshire]], ûnder de reek fan [[Londen]]. De [[sêne]]s op 'e [[iisplaneet]] [[Hoth]] waarden op lokaasje yn [[Noarwegen]] opnommen, op [[Hardangerjøkulen]], in [[gletsjer]] yn 'e neite fan 'e stêd [[Finse]]. Dêr hearsken op dat stuit [[temperatuer]]en fan –32 oant –39 [[°C]], wylst de leden fan 'e [[filmcrew]] alve [[oere]]n deis bûtendoar oan it wurk wiene.
[[File:Elstree Studios - geograph.org.uk - 1184042 (cropped).jpg|left|thumb|250px|De [[Elstree Studios]] yn [[Hertfordshire]], dêr't de binnendoarsênes opnommen waarden.]]
By it opnimmen fan 'e sêne wêryn't [[Han Solo]] yn karbonyt beferzen wurdt, waard gebrûk makke fan wolken [[steam]] om te fertsjustermoanjen dat de [[filmset]] eins mar foar in part ôf wie. De temperatuer yn 'e [[soundstage|studio]] klom op ta 32 °C, en [[Peter Mayhew]], dy't de rol fan [[Chewbacca]] spile yn in tsjûk [[wol]]len pak, waard op in stuit net goed doe't er befongen rekke troch de [[hjittens]]. [[Mark Hamill]], dy't [[Luke Skywalker]] spile, [[ferwûne]] syn [[hân]] doe't er by in sêne in [[stunt]]sprong dwaan moast. Neitiid wied er ferskate dagen út 'e running. [[David Prowse]], dy't de rol fan [[Darth Vader]] spile, krige oare tekst om op te sizzen yn it plak fan syn útbringen dat Vader Luke syn heit wie, om't de filmmakkers bang wiene dat dy opsjenjaande ûntwikkeling oars gau útlekke soe. Om't Prowse syn [[dialooch]] yn 'e [[postproduksje]] dochs [[neisyngronisearre]] waard mei de stim fan [[James Earl Jones]], smiet it feroarjen fan Prowse syn tekst fierders gjin swierrichheden op.
===Distribúsje===
De [[filmdistribúsje|distribúsje]] fan ''Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back'' waard fersoarge troch [[20th Century Fox]]. De film gie op [[6 maaie]] [[1980]] yn [[Londen]] yn [[premiêre]], folge troch in [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] premiêre yn [[Washington, D.C.]] op [[17 maaie]]. De film iepene dêrnei op [[20 maaie]] yn 'e [[Feriene Keninkryk|Britske]] en op [[21 maaie]] yn 'e Amerikaanske [[bioskopen]]. It byhearrende [[soundtrack]]album ferskynde op [[16 maaie]] by [[platemaatskippij]] [[RSO Records]].
[[File:Theempirestrikesback-logo.svg|right|thumb|200px|It oarspronklike logo fan ''Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back''.]]
''Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back'' waard yn [[1985]] útbrocht as [[VHS]]-[[keapfideo]]. Yn [[1997]] brocht [[George Lucas]] de trije dielen fan 'e oarspronklike [[Star Wars-trilogy|''Star Wars''-trilogy]] yn remastere foarm op 'e nij yn 'e bioskoop. Dêrfoar waard mei moderne [[special effects]] berikt wat yn [[1980]] ûnmooglik wie. Foar ''The Empire Strikes Back'' betsjutte dat û.m. dat de [[wampa]] yn 'e iepeningssekwinsje no ta fuotten út yn byld brocht waard. Dy ferzje fan ''The Empire Strikes Back'' stiet bekend as de [[director's cut|special edition]]. De film ferskynde yn [[2004]] foar it earst op [[dvd]], yn in [[boxset]] mei ''[[Star Wars: Episode IV – A New Hope]]'' en ''[[Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi]]''. Yn [[2011]] kaam ''The Empire Strikes Back'' foar it earst út op [[blu-ray]], ek wer yn 'e mande mei de oare dielen fan 'e trilogy.
==Untfangst==
Fan 'e [[filmkritisy]] krige ''Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back'' mingde [[resinsje]]s, mei't in diel fan harren net fuortendaliks waarm rûn foar de dûnkerder toan en de mear folwoeksen [[tema (fiksje)|tematyk]] fan 'e film yn ferhâlding ta it lichthertige ''[[Star Wars: Episode IV – A New Hope]]''. In protte [[fan (persoan)|fans]] fan 'e earste film wiene ek net [[entûsjast]] oer de feroaring fan toan en de ferskate ûnferwachtse draaien yn it ferhaal, yn 't bysûnder dat [[Leia Organa|Leia]] foar [[Han Solo|Han]] keas boppe [[Luke Skywalker|Luke]] en it oan it ljocht bringen fan it feit dat [[Darth Vader]] Luke syn heit wie.
Joy Gould Boyum, dy't foar ''[[The Wall Street Journal]]'' skreau, fûn it "absurd" om dramatyk ta te foegjen oan ''[[Star Wars]]'', mei't dat de [[filmsearje]] neffens har fan syn ûnskuld berôve. [[Judith Martin]] fan ''[[The Washington Post]]'' neamde ''Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back'' in "goede pulpfilm", dêr't men inkeld flechtich fan genietsje koe om't it ferhaal net op himsels stean koe. [[Vincent Canby]] fan ''[[The New York Times]]'' fûn ''Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back'' yn ferhâlding ta syn foargonger in mear meganyske, minder spannende [[ûnderfining]], mei in saaie, ûnynteressante [[cast]]. Sels de brike setten fan 'e [[robot]]s [[C-3PO]] en [[R2-D2]] wiene neffens him net frij fan 'e wet fan 'e minderjende mearopbringsten, mar [[Yoda]] fûn er in súkses, salang't dat personaazje mar sparsum ynset waard.
Yn ''[[The Washington Post]]'' skreau Gary Arnold dat er de dûnkere ûnderstreamings en gruttere ferhaalopbou krekt ynterssant fûn, om't sa mear ferhaallinen ferkend wurde koene. [[Gerald Clarke (skriuwer)|Gerald Clarke]], fan it [[tydskrift]] ''[[Time (tydskrift)|Time]]'', fûn ''Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back'' op ferskate manearen better as ''Star Wars: Episode IV – A New Hope'', wêrûnder op fisueel en artistyk mêd. De ein fan 'e film omskreau er lykwols as "net botte befredigjend", en hy koe it ferhaal út en troch mar dreech folgje om't er ynformaasje miste yn 'e rimpen foarúthastigjende [[plot]]. Yn 'e ''[[Los Angeles Times]]'' omskreau [[Charles Champlin]] de iepen ein fan 'e film as in fernimstige [[cliffhanger]].
Wat de [[cast]] oanbelange, hie Champlin lof foar [[Mark Hamill]] ("jeugdich ûnskuldich") en [[Carrie Fisher]] ("ûnôfhinklik"). [[Janet Maslin]] fan ''[[The New York Times]]'' hie in protte [[krityk]] op it [[personaazje]] fan [[Lando Calrissian]], dy't se "oerdreaun glysterich, ûnbetrouber en fol sittend mei kletspraat" neamde. Yn 'e ''[[Chicago Tribune]]'' skreau [[Gene Siskel]] dat de net-[[minsklik]]e personaazjes, de robots en [[Chewbacca]] ynbegrepen, de ynnimlikste wêzens yn 'e filmsearje bleaune, mei as ûnbekreaud hichtepunt de yntroduksje fan Yoda.
Yn lettere jierren bettere de wurdearring fan 'e kritisy foar ''Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back'' oansjenlik op. De film waard re-evaluëarre, en wurdt no rûnom beskôge as ien fan 'e bêste films dy't ea makke binne. Yn in ranglist fan bêste films fan ''[[The Hollywood Reporter]]'', út [[2014]], waard de film it 32e plak takend. Yn [[2010]] waard ''Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back'' troch de [[Library of Congress]] foar preservearring foar de ivichheid opnommen yn it [[National Film Registry]] omreden fan [[kulturele]], [[histoarysk]]e en/of [[estetysk]]e wearde.
[[File:Mark Hamill 1980.jpg|right|thumb|250px|[[Akteur]] [[Mark Hamill]] by it [[promoasje (marketing)|promoatsjen]] fan 'e film yn [[1980]].]]
Op 'e [[webside]] [[Rotten Tomatoes]], dy't resinsjes sammelet, hat ''Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back'' in tige heech goedkarringspersintaazje fan 94%, basearre op 105 ûnderskate resinsjes. De konsensuskrityk fan 'e webside, gearstald út al dy resinsjes, stelt: "Mei't [de film] dûnker, sinister, mar úteinlik sels noch oangripender is as ''[[Star Wars (film)|A New Hope]]'', ferget ''The Empire Strikes Back'' de ferwachtings fan it [[publyk]] en fiert dêrby de searje nei in [[emosjoneel]] hichtepunt." Op [[Metacritic]], de wichtichste [[konkurrint]] fan Rotten Tomatoes, behellet ''Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back'' in goedkarringspersintaazje fan 82%, basearre op 25 resinsjes.
==Resultaat==
===Opbringst===
''Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back'' brocht yn 'e [[bioskopen]] yn 'e [[Feriene Steaten]] en [[Kanada]] [[$]]292,8 miljoen op, en yn alle oare [[lannen en territoaria]] $190,7 miljoen. Wrâldwiid kaam de [[opbringst (jild)|opbringst]] dêrmei út op $483,4 miljoen. Dêrmei wie ''Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back'' de meast opbringende film fan [[1980]]. Lettere re-releases yn 'e bioskoop brochten nochris $55 miljoen op, sadat de totale opbringst útkaam op $538,4 miljoen. Ofset tsjin it [[budget]] fan $30,5 miljoen betsjut dat in [[winst (ûndernimming)|winst]] fan $507,9 miljoen, hoewol't dêr de [[marketing]]kosten noch wol ôf moatte. Yn 'e bioskopen yn [[Noard-Amearika]] ûnderfûn ''Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back'' [[konkurrinsje]] fan û.o. de [[aksjekomeedzje]] ''[[Smokey and the Bandit II]]''.
===Prizen===
Yn [[1981]] waard ''Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back'' nominearre foar 4 [[Oscar]]s, wêrûnder de [[priis (ûnderskieding)|prizen]] yn 'e [[kategory]]en bêste orizjinele [[filmmuzyk]] en bêste [[artdirection]]. De film wûn de Oscar foar bêste [[lûdsmixing]] en de Spesjale Prestaasje-Oscar foar bêste [[special effects|fisuele effekten]]. Itselde jiers waard de film by de [[Golden Globe]]s nominearre foar de priis yn 'e kategory bêste orizjinele filmmuzyk (mar wûn dy net).
By de [[BAFTA's]], de wichtichste [[Feriene Keninkryk|Britske]] filmprizen, waard ''Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back'' nominearre yn trije kategoryen, wêrûnder bêste [[lûd]] en bêste [[produksje-ûntwerp]]. De film wûn de BAFTA foar bêste filmmuzyk. ''Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back'' wûn ek 2 [[Grammy Award]]s, foar bêste ynstrumintele komposysje en bêste [[soundtrack]] foar fisuele media, 4 [[Saturn Award]]s, foar bêste [[science fiction-film]], bêste [[regisseur]], bêste [[akteur]] ([[Mark Hamill]]) en bêste special effects, de [[Hugo Award]] foar bêste dramatyske presintaasje (lange foarm) en de [[People's Choice Award]] foar favorite film.
==Keppelings om utens==
* {{en}} [https://www.starwars.com/films/star-wars-episode-v-the-empire-strikes-back Offisjele webside fan ''Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back'' op ''StarWars.com'']
* {{en}} [https://lucasfilm.com/productions/episode-v/ Offisjele webside fan ''Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back'' op ''Lucasfilm.com'']
* {{en}} [http://www.imdb.com/title/tt0080684/ Ynformaasje oer ''Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back'' yn 'e Internet Movie Database (IMDb)]
{{boarnen|boarnefernijing=
Foar boarnen en oare literatuer, sjoch ûnder: [http://en.wikipedia.org/wiki/The_Empire_Strikes_Back ''References'', op dizze side].
----
{{commonscat|The Empire Strikes Back}}
}}
{{DISPLAYTITLE:''{{PAGENAME}}''}}
{{Star Wars}}
[[Kategory:Star Wars-film]]
[[Kategory:Amerikaanske science fiction-film]]
[[Kategory:Amerikaanske aventoerefilm]]
[[Kategory:Amerikaanske oarlochsfilm]]
[[Kategory:Science fiction-fantasyfilm]]
[[Kategory:Science fiction-aventoerefilm]]
[[Kategory:Science fiction-oarlochsfilm]]
[[Kategory:Ingelsktalige film]]
[[Kategory:Film fan Lucasfilm]]
[[Kategory:Film fan Irvin Kershner]]
[[Kategory:Film út 1980]]
[[Kategory:Film oer in twilling]]
[[Kategory:Film oer cyborgs]]
[[Kategory:Film oer robots]]
[[Kategory:Film oer tsjoenderij]]
[[Kategory:Film oer romtefeart]]
[[Kategory:Film oer in oarloch]]
[[Kategory:Film oer in opstân]]
[[Kategory:Film oer bûtenierdske wêzens]]
[[Kategory:Film oer hacken]]
[[Kategory:Film oer amputaasje]]
[[Kategory:Film oer heiten en soannen]]
[[Kategory:Film oer in prinsesse]]
15c36rjvv3bbbsguwsrentr9ggbccvu
Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi
0
158350
1089882
1082127
2022-08-21T07:22:36Z
Minorax
33600
fix lint
wikitext
text/x-wiki
{{Universele ynfoboks film
| ôfbylding = Star Wars Episode VI - Return of the Jedi.png
| ôfbyldingstekst =
| ôfbyldingsbreedte =
| ferwizing = '''(''[[:en:File:ReturnOfTheJediPoster1983.jpg|Filmposter yn 'e Ingelske Wikipedy]]'')'''
| namme = ''<small>Star Wars: Episode VI </small><br>Return of the Jedi''
| regisseur = [[Richard Marquand]]
| produsint = [[Howard Kazanjian]]
| útfierend produsint = [[George Lucas]]
| senario = [[Lawrence Kasdan]]<br>[[George Lucas]]
| basearre op =
| kamerarezjy = [[Alan Hume]]
| muzyk = [[John Williams (komponist)|John Williams]]
| filmstudio = [[Lucasfilm]]
| distribúsje = [[20th Century Fox]]
| haadrollen = [[Mark Hamill]]<br> [[Harrison Ford]]<br>[[Carrie Fisher]]
| voice-over =
| byrollen = [[Billy Dee Williams]]<br> [[Peter Mayhew]]<br> [[David Prowse]]<br> [[James Earl Jones]]<br> [[Ian McDiarmid]]<br> [[Anthony Daniels]]<br> [[Kenny Baker (Ingelsk akteur)|Kenny Baker]]
| lân/lannen = [[File:Flag of the United States.svg|border|20px]] [[Feriene Steaten]]
| premiêre = [[25 maaie]] [[1983]]
| direkt op fideo =
| foarm = [[langspylfilm]]
| sjenre = [[science fiction-film]]
| taal = [[Ingelsk]] <small>(ek guon optochte talen)</small>
| spyltiid = 132 minuten
| budget = $32,5 miljoen
| opbringst = $475,3 miljoen
| prizen = 1 × [[Oscar]]<br>1 × [[BAFTA]]<br>5 × [[Saturn Award]]
| filmsearje = ''[[Skywalker Saga]]''
| foarich diel = ''[[Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back|Star Wars: Episode V – The <br> Empire Strikes Back]]''
| folgjend diel = ''[[Star Wars: Episode I – The Phantom Menace|Star Wars: Episode I – The <br> Phantom Menace]]''
}}
{{Trochwiisd synonym|Return of the Jedi|Return of the Jedi (betsjuttingsside)}}
'''''Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi''''', oarspronklik útbrocht ûnder de [[titel (namme)|titel]] '''''Return of the Jedi''''', is in [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[science fiction-film]] út [[1983]] mei eleminten fan [[fantasy (sjenre)|fantasy]] en [[aventoerefiksje]]. It is it ôfslutende diel fan 'e oarspronklike [[Star Wars-trilogy|''Star Wars''-trilogy]] en it trêde diel fan 'e ''[[Skywalker Saga]]''-[[filmsearje]]. De [[film]] heart as sadanich ta de [[Star Wars|''Star Wars''-mediafranchise]] en is it [[ferfolch]] op ''[[Star Wars: Episode IV – A New Hope]]'', út [[1977]] en ''[[Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back]]'', út [[1980]]. ''Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi'' waard [[regissearre]] troch [[Richard Marquand]] mei yn 'e [[haadrol]]len [[Mark Hamill]], [[Harrison Ford]] en [[Carrie Fisher]]. De [[titel (namme)|titel]] betsjut "Stjerre-oarloggen: Oflevering VI – Weromkear fan 'e [[Jedi]]".
De [[plot]] fan 'e film giet likernôch in jier nei de foarfallen yn 'e foargeande film fierder. [[Jedi-ridder]] [[Luke Skywalker]], [[prinsesse Leia]] en harren [[freonskip|freonen]] reizgje ôf nei de [[woastyn]]planeet [[Tatooine]] om [[Han Solo]] te befrijen, dy't noch altyd [[finzen]] holden wurdt troch de [[gangster]] [[Jabba de Hutt]]. Underwilens hâldt de [[Galaktyske Boargeroarloch]] tusken it [[Rebelleferbûn (Star Wars)|Rebelleferbûn]] en it [[Galaktysk Keizerryk]] noch altyd oan. De [[kwea|boasaardige]] [[keizer]] [[Palpatine]] lit [[twadde Deadsstjer|in nije Deadsstjer]] bouwe, en de rebellen binne wisberet om dat [[massaferneatigingswapen]] út te skeakeljen ear't it brûkt wurde kin. Dêrta fiert harren [[float]], û.l.f. [[Lando Calrissian]] en [[admiraal Ackbar]], in oanfal op 'e Deadsstjer út, wylst in [[kommando-ienheid]] oanfierd troch Han en Leia de generatorfasiliteit op it oerflak fan 'e [[moanne (byplaneet)|boskmoanne]] [[Endor (Star Wars)|Endor]] útskeakelje moat, dêr't it [[enerzjyfjild|enerzjyskyld]] foar de Deadsstjer opwekke wurdt. Luke besiket ûnderwilens syn [[heit]] [[Darth Vader]] oer te heljen nei de ljochte kant fan [[de Krêft]]. Wat de rebellen net witte, is dat keizer Palpatine harren op alle fronten in stap foar is.
''Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi'' krige fan 'e [[filmkritisy]] oer it algemien positive [[resinsje]]s, en ûntjoech him yn 'e [[bioskopen]] út ta in ûnbidich [[kommersje]]el súkses en de meast [[opbringst (jild)|opbringende]] film fan [[1983]]. De film wûn in [[Oscar]], in [[BAFTA]] en fiif [[Saturn Award]]s en waard yn [[2021]] foar preservearring foar de ivichheid opnommen yn it [[National Film Registry]]. ''Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi'' wie it ôfslutende diel fan 'e oarspronklike [[Star Wars-trilogy|''Star Wars''-trilogy]]. As diel fan 'e ''[[Skywalker Saga]]'' waard it folge troch ''[[Star Wars: Episode I – The Phantom Menace]]'', it earste diel fan 'e [[Star Wars-prequeltrilogy|''Star Wars''-prequeltrilogy]], dat yn [[1999]] útkaam.
==Titel==
Yn 'e oarspronklike [[trailer]] fan ''Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi'', dy't yn [[1982]] útkaam, hiet de film ''Revenge of the Jedi'' ("Wraak fan 'e Jedi"). Dat kaam út 'e koker fan [[senarioskriuwer]] [[Lawrence Kasdan]], dy't tsjin ''[[Star Wars]]''-betinker [[George Lucas]] sein hie dat ''Return of the Jedi'' ("Weromkear fan 'e Jedi") in "swakke [[titel (namme)|titel]]" wie. Yn [[desimber]] fan dat jier besleat Lucas lykwols dat "[[wraak]]" wat wie dat [[Jedi]], mei harren ûnderdrukking fan negative [[emoasje]]s, nea dwaan soene. Hy besleat dêrom de titel werom te feroarjen yn ''Return of the Jedi''. Tsjin dy tiid wiene der al tûzenen [[filmposter]]s mei it wurd ''revenge'' printe. De 6.800 eksimplaren dy't op dat stuit noch net nei [[bioskopen]] ferstjoerd wiene, waarden letter as kuriositeit foar [[$]]9,50 it stik oan leden fan 'e ''Star Wars''-[[fandom|fanklub]] ferkocht.
Letter waard de film mei weromwurkjende krêft omneamd ta ''Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi'', om 'e ûnderlinge relaasje fan 'e dielen fan 'e ''[[Skywalker Saga]]'' dúdlik te meitsjen. Yn [[2005]] kaam it trêde diel fan 'e [[Star Wars-prequeltrilogy|''Star Wars''-prequeltrilogy]] út ûnder de titel ''[[Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith]]'', dy't ferwiist nei de ôftanke titel fan ''Return of the Jedi''.
==Plot==
Likernôch in jier lyn is de [[opstanneling]] en [[smokkelder]] [[Han Solo]] troch [[Darth Vader]], de neiste hantlanger fan 'e [[kwea|boasaardige]] [[keizer]] [[Palpatine]], yn (de [[fiktive]] stof) karbonyt ynferzen (sjoch: ''[[Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back]]'') en dêrnei oerdroegen oan 'e [[Mandalorianen|Mandaloriaanske]] [[preemjejager]] [[Boba Fett]]. Dyselde hat him meinommen nei de [[planeet]] [[Tatooine]], om him oer te leverjen oan 'e [[gangster]] [[Jabba de Hutt]], dy't Han in hege [[preemje (opspoaringsmetoade)|priis]] op 'e holle set hie nei't er in lading fan Jabba syn [[smokkelwaar]] dumpe moast doe't er troch de autoriteiten pakt drige te wurden. De film iepenet as de [[androïde]]n [[C-3PO]] en [[R2-D2]] har yn opdracht fan harren master, de [[Jedi-ridder]] [[Luke Skywalker]], nei it fan alderhanne slach [[kriminelen]] optillende [[haadkertier]] anneks [[paleis]] fan Jabba de Hutt bejouwe mei in boadskip fan Luke oan Jabba. Dat boadskip hâldt yn dat Luke mei de gangster [[ûnderhannelje]] wol oer de frijlitting fan syn [[freonskip|freon]] Han. Hoewol't Jabba dêr neat fan witte wol, hâldt er likegoed de beide androïden, dy't daliks oan it wurk set wurde: C-3PO as [[tolk (berop)|tolk]] en R2-D2 as [[ober]] op Jabba syn swevende [[plezierjacht (fartúch)|plezierjacht]].
Koarte tiid letter komt de Ubeeske preemjejager Boushh by Jabba oan 'e doar, dy't as [[finzene]] Han syn [[ko-piloat]] meifiert, de [[Wookiee]] [[Chewbacca]]. C-3PO fasilitearret súksesfolle ûnderhannelings oer de priis dy't Boushh foar Chewbacca krije kin. Dy [[nacht]]s, as it hiele paleis stil is, bejout Boushh him nei it plak dêr't de ynferzen Han Solo troch Jabba as wandfersiering brûkt wurdt. Hy hellet Han omleech en lit him ûntteie. As Han, dy't troch byferskynsels fan 'e befriezing tydlik [[blinens|blyn]] is, freget wa't syn befrijer is, docht Boushh de momkape ôf en blykt dêrûnder [[prinsesse Leia]] beskûl te gean, mei wa't Han in [[romantyk (leafde)|romantyske]] [[relaasje (ynterpersoanlike bân)|relaasje]] hat. Op dat stuit docht lykwols bliken dat Leia yn in falstrik rûn is, mei't der in [[gerdyn]] fansiden skood wurdt dêr't Jabba en neiste klyk efter ferburgen binne, en dêr't se al Leia har meneuvels wei folge hawwe. Han wurdt by Chewbacca yn in [[tsjerker]] ûnder it paleis smiten, wylst Leia as [[slavinne]], klaaid yn in [[metalen bikiny fan prinsesse Leia|metalen bikiny]], mei in [[keatling]] oan 'e troan fan Jabba fêstmakke wurdt.
Wer in skoftke letter arrivearret Luke Skywalker, dy't [[Bib Fortuna]], de [[majordomo]] fan Jabba, mei syn [[Jedi]]-[[tsjoenderij]] wol oer kin. Jabba blykt dêr lykwols ymmún foar te wêzen en iepenet in [[fallûk]] dat Luke yn 'e [[koai (ynslútplak)|koai]] falle lit fan 'e [[rancor]] dy't Jabba as [[húsdier]] hâldt, en dêr't er earder ien fan syn slavinnen, de [[Twi'lek]]-[[dûnseresse]] Oola, oan opfuorre hat. De [[slûchslimmens|slûchslimme]] Luke wit de rancor lykwols te [[dea]]dzjen, ta [[razernij]] fan Jabba. Dy feroardielet Luke en syn freonen Han en Chewbacca ta de [[deastraf]] troch yn 'e [[sarlacc]] smiten te wurden, dêr't se [[libben]] [[fertarring|fertard]] wurde sille. Dêrta set it hiele selskip op Jabba syn plezierjacht ôf nei it Grutte Gat fan Carkoon, yn 'e [[woastyn]] fan Tatooine, dêr't de sarlacc himsels yn 'e ûndergrûn ferankere hat. Fan it wêzen is inkeld in gapjende [[mûle]] te sjen, omjûn mei [[tentakel]]s dy't [[proai]]en nei de mûle ta skuorre moatte.
Op it stuit dat Jabba opdracht jout om Luke yn 'e sarlacc te smiten, brekt Luke frij, fangt syn [[ljochtsabel]] op, dy't yn it binnenste fan R2-D2 ferstoppe siet en dy't de [[robot]] him no tasmyt, en begjint dêrmei op 'e bewekkers yn te houwen. In oare freon fan Han, de [[gokker]] [[Lando Calrissian]], dy't as ien fan 'e bewekkers de [[entoeraazje]] fan Jabba ynfiltrearre is, brûkt syn [[ploffer (Star Wars)|ploffer]] om lofts en rjochts fijannen út te skeakeljen, wylst ek Chewbacca om him hinne begjint te huffen. Ferskate trewanten fan Jabba rûgelje yn 'e sarlacc. Boba Fett, dy't tarist is mei in [[jetpack]], fljocht nei Luke ta om him te oermasterjen, wat yn earste ynstânsje mislearret. As er it jitris besykje wol, warskôget Chewbacca Han dat Boba Fett deunby is. Han, dy't noch altyd fierhinne blyn is, skuort himsels yn 't rûn en treft by ûngelok mei in [[spear]], dêr't er himsels mei bewapene hat, de jetpack fan Fett, dy't lek rekket, sadat Fett stjoerleas yn 'e sarlacc stoart. Yn 'e gaos brûkt prinsesse Lea it keatling dêr't se mei oan it tsjoar lein is om Jabba te [[wjirgjen]] dat er it bestjert. Se wurdt befrijd troch R2-D2, dy't it keatling trochslipet, wêrnei't Lando, Luke, Chewbacca, Han, Leia en de beide androïden útpike yn in [[lânglider]], krekt foar't efter harren it plezierjacht fan Jabba [[ûntploffing|eksplodearret]].
{{Plotbedjer film}}
Wylst de oaren har yn 'e ''[[Millennium Falcon]]'' nei in moetingspunt bejouwe dêr't de [[float]] fan [[romteskip]]pen fan it [[Rebelleferbûn (Star Wars)|Rebelleferbûn]] gearkomt, reizgje Luke en R2-D2 yn Luke syn [[X-wjukjager]] nei de planeet [[Dagobah]]. Luke wol dêr syn hommels ôfbrutsen training as [[Jedi-ridder]] foltôgje by de âlde Jedi-master [[Yoda]]. As er dêr arrivearret, treft er Yoda lykwols oan op syn stjerbêd. Hy seit dat Luke syn training al foltôge hat, en dat er inkeld nochris de konfrontaasje mei Darth Vader oangean moatte sil om himsels in Jedi-master neame te meien. Op Luke syn fersyk befêstiget Yoda dat Darth Vader de [[wierheid]] spriek doe't er by syn konfrontaasje mei Luke op [[Bespin]] (sjoch: ''[[Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back]]'') fertelde dat er nimmen oars as [[Anakin Skywalker]] is, de [[heit]] fan Luke. Mei syn lêste wurden bringt Yoda út dat der nòch in Skywalker is, foar't er [[ferstjerren|ferstjert]] en syn [[stoflik omskot]] ferdwynt as er ien wurdt mei [[de Krêft]]. De [[geast]] fan syn eardere master [[Obi-Wan Kenobi]], dy't neitiid oan Luke ferskynt, wol oer Yoda syn lêste, riedselige wurden inkeld kwyt dat Luke in [[twilling]]suster hat, wa har [[identiteit]] better geheim bliuwe kin. Luke riedt lykwols dat it Leia is, en Obi-Wan befêstiget dat.
Op it berie fan 'e oanfierders fan 'e opstannelingen makket [[Mon Mothma]], de [[polityk]] liedster fan it Rebelleferbûn, bekend dat ûntdutsen is dat it [[Galaktysk Keizerryk]] úteinset is mei de boud fan in [[twadde Deadsstjer]], en dat keizer Palpatine dêrop yn heechst eigen persoan tafersjoch hâldt. Der is sadwaande besletten om in wraam op dat [[romtestasjon]] anneks [[massaferneatigingswapen]] te dwaan en it te ferdylgjen foar't it ree is om ynset te wurden. Dêrta sil mei [[jachtfleanmasine|jagers]] besocht wurde de [[reäktorkearn]] fan it romtestasjon te ferneatigjen, by in oanfal dy't laat wurde sil troch [[generaal]] Lando Calrissian op 'e ''Millennium Falcon'', dat it fluchste skip fan 'e float is. De rest fan 'e rebellefloat, ûnder lieding fan [[admiraal]] [[Gial Ackbar]], in [[Mon Calamari]], sil dêrby in ûnderstypjende rol spylje troch de Keizerlike [[stjerreslachskip]]pen op ôfstân te hâlden. In direkte oanfal op 'e Deadsstjer kin lykwols pas slagje nei't it [[enerzjyfjild|enerzjyskyld]] dat it romtestasjon beskermet, útset is. Mei't dat opwekke wurdt yn in generatorfasiliteit op 'e [[moanne (byplaneet)|boskmoanne]] [[Endor (Star Wars)|Endor]], sil dêr in [[kommando-ienheid]] fan 'e rebellen ynfiltrearje moatte foar in [[sabotaazje]]-aksje. Generaal Han Solo hat oer dy [[militêre operaasje|operaasje]] de lieding krigen, en Chewbacca, Leia en in noch mar krekt fan Dagobah weromkearde Luke jouwe har by him.
It team brûkt in [[dieverij|stellen]] Keizerlik [[romtefear]] om ûnopmurken op Endor te kommen. As se de Keizerlike float benei komme, dy't deunby de Deadsstjer leit, fernimt Luke fia de Krêft de oanwêzigens fan Vader oan board fan syn [[flaggeskip]], it stjerreslachskip de ''Eksekuteur'', en beseft er dat it in flater wie om him by de misje te jaan. Vader fielt op syn beurt dat Luke yn it romtefear sit en ûnderstiet de floatkommandant admiraal [[Firmus Piett]] dêroer. As dyselde oanbiedt om it romtefear tsjin te kearen, antwurdet Vader lykwols dat er him der sels wol mei rêde sil. De kommando-ienheid kriget tastimming om op Endor te lânjen. Vader giet nei keizer Palpatine, dy't him oan board fan 'e Deadsstjer befynt, en rapportearret de oanwêzigens fan Luke. De keizer hjit him om nei Endor te gean en Luke op te heljen, mei't er in [[profesije|foarsizzend]] [[fizioen]] hân hat dat Luke himsels frijwillich oan Vader oerleverje sil. Dêrnei moat er de jonge Jedi by Palpatine bringe.
Op Endor stjitte de leden fan 'e kommando-ienheid ûnderwilens op in pear mei [[glydmotor]]s tariste Keizerlike [[stoarmtroeper (Star Wars)|stoarmtroepers]], dy't harren it paad nei de generatorfasiliteit tichtsette. As Han en Chewbacca besykje de mannen te oermasterjen, ûntkomt ien fan 'e beiden op syn glydmotor, en in oar pear, dat noch net troch de rebellen opmurken wie, jout him by harren. Luke en Leia geane der op 'e glydmotor fan 'e oermastere stoarmtroeper efteroan, wat liedt ta in spektakulêre efterfolging tusken de [[beam]]men troch fan it [[tuskenbeiden reinwâld]] fan Endor. Geandewei de efterfolging reitsje Luke en Leia útinoar, en hoewol't de stoarmtroepers dêr't se efteroan sieten, allegear deade wurde, keart Luke allinne nei de kommando-ienheid werom.
Leia is nammentlik har glydmotor kwytrekke, wêrnei't se troch de klap fan har fal in skoftke [[bewusteleas|út 'e tiid]] rekke is. Hja komt wer by as se fûn wurdt troch [[Wicket Wystri Warrick|Wicket]], in [[jager-sammelder]] fan 'e [[Ewoks]], in ras fan heallange, pluzige [[bûtenierdske wêzens]] dat op Endor lânseigen is. Se wit syn [[fertrouwen]] te winnen troch [[iten]] mei him te partsjen, en as se neitiid troch twa stoarmtroepers oanfallen wurde en dy tegearre ferslane, skept dat in bân dy't de [[taalkleau]] tusken harren oerbrêget. Wicket nimt har mei nei it [[doarp]] fan syn [[stamme]], dat heech yn 'e beammen fan it wâld boud is.
Underwilens binne Luke, Han, Chewbacca, C-3PO en R2-D2 op siik gien nei Leia, wêrby't se yn in fâle fan 'e Ewoks rinne en [[finzen]] nommen wurde. As de Ewoks de mei [[ferguld]]e beplating tariste C-3PO sjogge, miene se dat er in [[god]] is. Se meitsje foar him in [[draachstoel]] wêryn't se him nei harren doarp ta drage, wylst de oaren ûnderstboppest oan lange stokken hingjend meitôge wurde. Yn it doarp oankommen, docht bliken dat foar de [[karnivoar]]e Ewoks [[minske]]fleis in [[delikatesse]] is, dat se binne fan doel om harren finzenen oer in [[fjoer|kampfjoer]] te roasterjen. As Leia foar it ferstân kriget wat der geande is, besiket se yn te gripen, mar de oare Ewoks wolle net nei har en Wicket harkje. Dêrop jout Luke C-3PO opdracht en sis dat er [[lulkens|lulk]] wurde en syn [[magy]] brûke sil as se syn freonen net loslitte. De Ewoks beslute dat drigemint te negearjen, mar as Luke [[de Krêft]] brûkt om C-3PO mei stoel en al twa koppen boppe de Ewoks sweve te litten, bine se gau-gau yn en litte se de finzenen frij.
Neitiid bliuwe de rebellen as gasten de [[nacht]] oer yn it Ewok-doarp, dêr't C-3PO, dy't seis miljoen foarmen fan [[kommunikaasje]] behearsket, de stamme dy [[jûn]]s it ferhaal fertelt fan 'e ûngelikense striid fan it Rebelleferbûn tsjin it Galaktysk Keizerryk. Luke nimt Leia apart en fertelt har dat sy syn twillingsuster is en dat Darth Vader harren heit Anakin Skywalker is. Hy seit ek dat er mei syn oanwêzigens de hiele misje yn gefaar bringt, mei't hy en Vader inoar troch de Krêft gewaarwurde kinne. Dêrom is er fan doel Vader op te sykjen, dy't him no op it planeetoerflak fan Endor befynt. Ynstee fan de konfrontaasje mei him oan te gean, sa't Yoda en Obi-Wan wolle, sil er lykwols besykje om Vader oer te heljen nei de ljochte kant fan 'e Krêft, want hy is derfan oertsjûge dat er net folslein [[kwea]] is.
De oare [[moarn (deidiel)|moarns]] jout Luke himsels oer oan Vader. Hy praat op him yn en seit dat er net leauwe kin dat de keizer al it [[goed]]e yn him bedjerre kinnen hat. Vader fertelt him lykwols dat er himsels foar de gek hâldt, en hy wegeret de tsjustere kant fan 'e Krêft ôf te swarren. Ynstee nimt er Luke mei nei de Deadsstjer, dêr't er him foar de keizer bringt. Dyselde besiket Luke oer te heljen nei de tsjustere kant fan 'e Krêft, troch him tajaan te litten oan negative [[emoasje]]s, lykas [[hate]] en [[wraak]]sucht. Hy brûkt dêrfoar Luke syn [[leafde]] foar syn freonen, troch oan him út te bringen dat it kommandoteam op Endor en de rebellefloat op it punt steane om yn 'e fâle te rinnen. Op Endor brekt it team fan Han en Leia yn 'e generatorfasiliteit yn en risselwearret om it hiele gebou op te blazen. Op it lêste momint wurde se lykwols oerweldige troch in hiel legioen stoarmtroepers, ûnderstipe troch [[AT-ST]]-[[rinner (Star Wars)|rinners]], dy't harren út in sideplak wei oer it mad komme. Underwilens arrivearje Lando Calrissian mei syn taakgroep en de rebellefloat fan admiraal Ackbar yn it [[planetestelsel]] fan Endor foar harren wraam op 'e Deadsstjer. It docht lykwols bliken dat it enerzjyskyld noch aktyf is, sadat de oanfal ôfbrutsen wurde moat, wylst de Keizerlike float harren ôftocht behinderet.
[[File:Star Wars characters at Madame Tussaud.jpg|right|thumb|250px|[[Waaksen byld]]en fan [[Darth Vader]] (l.) en [[Luke Skywalker]] (rj.) ferwikkele yn in [[duël]] mei [[ljochtsabel]]s, mei op 'e eftergrûn it tasjende figuer fan [[keizer]] [[Palpatine]]. In tafriel út ''Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi''.]]
De keizer fertelt Luke tige [[selsfoldienens|selsfoldien]] dat de Deadsstjer, hoewol noch net ôfboud, al folslein operasjoneel is, alteast wat de [[ploffer (Star Wars)|superlaserkanonnen]] oangeane dêr't hiele planeten mei opblaasd wurde kinne. Hy [[demonstraasje (presintaasje)|demonstrearret]] dat troch der ien fan 'e [[kruser]]s fan 'e rebellefloat mei op te blazen. Keizer Palpatine ferget Luke derop om ta te jaan oan syn lulkens, en Luke reägearret troch syn [[ljochtsabel]] te gripen, dy't de keizer him foarhâldt. As er dêrmei de keizer oanfalle wol, komt Vader lykwols mei syn eigen ljochtsabel tuskenbeiden, en der ûntjout him in [[duël]] tusken heit en soan. Under it gefjocht wurdt Vader fia de Krêft út Luke syn [[tinzen]] gewaar dat Luke in suster hat en hysels dus in [[dochter]]. As er lykwols oppenearret dat dy miskien better meiwurkje wol, ûntstekt Luke yn [[razernij]] en raamt er op Vader yn oant er him de [[rjochterhân]] ôfhout, dat in [[proteze]] blykt te wêzen, krekt sa't Luke syn eigen rjochterhân ek in proteze is.
Admiraal Ackbar wifket oft er besykje moat om 'e rebellefloat te rêden troch út te piken, mar Lando hellet him oer om troch te setten, mei't er fertrouwen hat yn syn freon Han. Om oan it fjoer fan 'e superlaserkanonnen fan 'e Deadsstjer te ûntkommen, falle de rebellen de stjerreslachskippen fan 'e Keizerlike float fan deunby oan, mei't de Deadsstjer syn massaferneatigingswapens dan net ynsette kin sûnder ek de eigen float te reitsjen. Op befel fan admiraal Ackbar konsintrearje de rebellen al harren fjoer op it skip fan admiraal Piett, de ''Eksekuteur''. Nei't in stjoerleas rekke jager fan 'e rebellen him yn 'e [[brêge (skipfeart)|brêge]] fan dat skip boarre hat, rekket it stjoerleas en komt it yn botsing mei de folle gruttere Deadsstjer, wêrnei't it ûntploft yn in reuseftige fjoersee, dêr't alle opfarrenden by omkomme.
Op Endor wurde de Keizerlike stoarmtroepers ûnferhoeds oanfallen troch de Ewoks, dy't Han en Leia-en-dy te help komme. Hoewol't se tarist binne mei primitive [[wapen]]s, lykas [[spear]]en en [[slinger]]s, witte se ferskate stoarmtroepers út te skeakeljen. Oaren wurde deade as se de alle kanten út spattende Ewoks efterfolgje, it wâld yn, dêr't yn 't foar ferskate yngenieuze [[mûklaach|mûklagen]] taret binne. Hoewol't se swiere ferliezen lije, witte de Ewoks sels guon AT-ST-rinners ûnskealik te meitsjen. Underwilens brekke de [[kriichsfinzen]] rebellen los. Wylst Han, Leia en de androïden besykje yn 'e wer hermetysk ôfsletten generatorfasiliteit yn te brekken, jout Chewbacca him by de Ewoks. Hy en twa fan 'e lytse krigers witte in AT-ST bút te meitsjen, wat in kearpunt yn 'e striid is. Mei de wiere [[ploffer (Star Wars)|plofferkanonnen]] fan 'e rinner meitsje se koart wurk fan 'e stoarmtroeper[[ynfantery]] en teffens fan 'e oare AT-ST's. Neitiid docht Han him foar as de piloat fan 'e AT-ST, dy't weromkeart is om te rapportearjen dat de striid wûn is. Sa wit er de kommandant fan 'e generatorfasiliteit safier te krijen dat dy sels de doar iependocht. It oerbleaune Keizerlik personiel yn 'e fasiliteit wurdt dan kriichsfinzen nommen en de fasiliteit sels wurdt op strategyske plakken fan [[eksplosiven]] foarsjoen en opblaasd.
Yn 'e Deadsstjer fiteret keizer Palpatine Luke oan om syn gefjocht mei Vader ôf te meitsjen troch Vader te deadzjen. Hy kin dan syn heite plak oan 'e rjochterhân fan 'e keizer ynnimme. Luke wegeret lykwols en makket dúdlik dat er him nea ta de tsjustere kant fan 'e Krêft [[ferlieding|ferliede]] litte sil. Dêrop ûntstekt de keizer yn grutte [[grime]] en begjint Luke troch [[elektrokúsje]] mei Krêftwjerljocht te [[marteljen]]. As er op it punt stiet om Luke te deadzjen, komt Vader einlings en te'n lêsten ta ynkear, mei't er net tasjen kin hoe't syn bloedeigen soan deamakke wurdt. Hy kriget de keizer op en smyt him yn in reäktorskacht, sadat er fier yn 'e djipte te pletter falt. Dêrby rekket Vader lykwols deadlik [[ferwûne]] troch Krêftwjerljocht fan 'e keizer. Op fersyk fan Vader docht Luke him syn [[helm (holdeksel)|helm]] en [[masker]] ôf, wêrnei't Anakin Skywalker fredich ferstjert yn 'e earms fan syn soan.
Nei't it enerzjyskyld fan 'e Deadsstjer fuortfalt, kinne Lando en syn jagertaakgroep einlings harren langferwachte oanfal útfiere, wêrby't se troch de iepen struktuer fan it noch ûnfoltôge romtestasjon streekrjocht nei de kearn fleane kinne. Wylst de oare rebellen de measte Keizerlike [[TIE-jager]]s fuortlokje, ferneatigje Lando yn 'e ''Millennium Falcon'' en [[Wedge Antilles]] yn syn X-wjukjager de reäktorkearn. Dat bringt in keatlingreäksje op gong dy't de hiele Deadsstjer yn in reuseftige fjoerbal útinoar spatte lit. Luke wit mei it [[stoflik omskot]] fan syn heit yn in Keizerlik romtefear krekt op 'e tiid fuort te kommen. Op it oerflak fan Endor oankommen, [[kremaasje|kremearret]] er syn heit by in [[seremoanje]] dy't er geheim hâldt. Neitiid jout er him yn it Ewok-doarp by de oare rebellen, dy't de oerwinning fiere mei de Ewoks. Han nimt Leia apart om tsjin har te sizzen dat er it wol begrypt as sy yn harren [[trijehoeksferhâlding]] foar Luke kieze sil ynstee fan foar him. Mar Leia ferrast him mei it nijs dat Luke har [[broer]] is, wêrnei't se Han [[tút|tutet]]. Wylst it oerwinningsfeest yn folle gong is, wurdt Luke de geasten fan Obi-Wan, Yoda en de [[ferlossing|ferloste]] Anakin Skywalker gewaar, dy't goedgeunstich op him delsjogge.
==Rolferdieling==
[[File:Mark Hamill (48419236062) Cropped.jpg|right|thumb|160px|[[Mark Hamill]] yn [[2019]].]]
[[File:Carrie_Fisher_2013_cropped_retouched.jpg|right|thumb|160px|[[Carrie Fisher]] yn [[2013]].]]
[[File:Harrison Ford by Gage Skidmore 3.jpg|right|thumb|160px|[[Harrison Ford]] yn [[2017]].]]
[[File:Ian McDiarmid Brussels Comic Con 2020.jpg|right|thumb|160px|[[Ian McDiarmid]] yn [[2020]].]]
;haadrollen
{| height="100px" width="450px" style="background:#F8F8F8; border:1px solid #aaaaaa"
| style="background:gold"| '''personaazje'''
| style="background:gold"| '''akteur/aktrise'''
|-
| [[Luke Skywalker]]
| [[Mark Hamill]]
|-
| [[Han Solo]]
| [[Harrison Ford]]
|-
| [[prinsesse]] [[Leia Organa]]
| [[Carrie Fisher]]
|-
|}
<br>
;byrollen
{| height="100px" width="800px" style="background:#F8F8F8; border:1px solid #aaaaaa"
| style="background:gold"| '''personaazje'''
| style="background:gold"| '''akteur/aktrise'''
|-
| [[Lando Calrissian]]
| [[Billy Dee Williams]]
|-
| [[Chewbacca]]
| [[Peter Mayhew]]
|-
| [[Darth Vader]]
| [[David Prowse]] <small>(fysyk)</small> en [[James Earl Jones]] <small>(stim)</small>
|-
| [[keizer]] [[Palpatine]]
| [[Ian McDiarmid]]
|-
| [[C-3PO]]
| [[Anthony Daniels]]
|-
| [[R2-D2]]
| [[Kenny Baker (Ingelsk akteur)|Kenny Baker]]
|-
| [[Yoda]]
| [[Frank Oz]] <small>(poppespul en stim)</small>
|-
| [[Jabba de Hutt]]
| [[Toby Philpott]], [[Mike Edmonds]] en [[David Barclay (poppespiler)|David Barclay]] <small>(poppespul)</small> en [[Larry Ward (stimakteur)|Larry Ward]] <small>(stim)</small>
|-
| [[Wicket Wystri Warrick|Wicket]]
| [[Warwick Davis]]
|-
| [[admiraal]] [[Gial Ackbar]]
| [[Timothy D. Rose|Tim Rose]] <small>(fysyk en poppespul)</small> en [[Erik Bauersfield]] <small>(stim)</small>
|-
| [[geast]] fan [[Obi-Wan Kenobi]]
| [[sir]] [[Alec Guinness]]
|-
| [[Anakin Skywalker]]
| [[Sebastian Shaw (akteur)|Sebastian Shaw]]
|-
| [[Bib Fortuna]]
| [[Michael Carter (akteur)|Michael Carter]] <small>(fysyk)</small> en [[Erik Bauersfeld]] <small>(stim)</small>
|-
| [[Wedge Antilles]]
| [[Denis Lawson]]
|-
| admiraal [[Firmus Piett]]
| [[Kenneth Colley]]
|-
| [[Mon Mothma]]
| [[Caroline Blakiston]]
|-
| [[Boba Fett]]
| [[Jeremy Bulloch]]
|-
| Paploo
| [[Kenny Baker (Ingelsk akteur)|Kenny Baker]]
|-
| Teebo
| [[Jack Purvis]]
|-
| Logray
| [[Mike Edmonds]]
|-
| [[haadman|stamhaad]] Chirpa
| [[Jane Busby]]
|-
| Oola <small>([[Twi'lek]]-[[dûnseresse]])</small>
| [[Femi Taylor]]
|-
| [[generaal]] Madine
| [[Dermot Crowley]]
|-
| [[moff]] Jerjerrod <small>([[kommandant]] [[twadde Deadsstjer|2e Deadsstjer]])</small>
| [[Michael Pennington]]
|-
| Boushh
| [[Pat Welsh (aktrise)|Pat Welsh]] <small>(stim)</small>
|-
| Nien Numb
| [[Richard Bonehill]] <small>(fysyk)</small>, [[Mike Quinn (poppespiler)|Mike Quinn]] <small>(poppespul)</small> en [[Bill Kipsang Rotich]] <small>(stim)</small>
|-
| Sy Snootles
| [[Mike Quinn (poppespiler)|Mike Quinn]] en [[Timothy D. Rose|Tim Rose]] <small>(poppespul)</small> [[Annie Arbogast]] <small>(stim)</small>
|-
| [[obesitas|obese]] dûnseresse
| [[Claire Davenport]]
|-
| Salacious B. Crumb
| [[Timothy D. Rose|Tim Rose]] <small>(poppespul)</small> en [[Mark Dodson (stimakteur)|Mark Dodson]] <small>(stim)</small>
|-
| Ree-Yees
| [[Paul Springer (akteur)|Paul Springer]] <small>(fysyk)</small> en [[Mike Quinn (poppespiler)|Mike Quinn]] <small>(poppespul)</small>
|-
| Max Rebo
| [[Simon J. Williamson]]
|-
| Wol Cabbashite
| [[Mike Quinn (poppespiler)|Mike Quinn]] <small>(poppespul)</small>
|-
| Droopy McCool
| [[Deep Roy]]
|-
| Amanaman
| [[Ailsa Berk]]
|-
| de [[rancor]]
| [[Phil Tippett]] en [[Michael McCormick]] <small>(poppespul)</small>
|-
| [[Ewok]]-[[kriger]] #1
| [[Malcolm Dixon]]
|-
| Ewok-kriger #2
| [[Mike Cottrell]]
|-
| [[kaptein-op-see|kaptein]] fan [[stjerreslachskip]] #1
| [[Pip Miller]]
|-
| kaptein fan stjerreslachskip #2
| [[Tom Mannion]]
|-
|}
==Produksje en distribúsje==
===Foarskiednis===
Krekt as nei ''[[Star Wars: Episode IV – A New Hope]]'', waard nei it súkses fan ''[[Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back]]'' troch [[filmstudio]] [[Lucasfilm]] gau in folgjend diel fan 'e [[Star Wars (filmsearje)|''Star Wars''-rige]] yn [[preproduksje]] nommen. Dêrby ferfong [[Howard Kazanjian]], dy't as [[ko-produsint]] by de foargeande film belutsen west hie, [[Gary Kurtz]] as [[filmprodusint|produsint]]. Krekt as by ''The Empire Strikes Back'' lei ''Star Wars''-betinker [[George Lucas]] út eigen bûse in grut part fan it [[budget]] yn, dat [[$]]32,5 miljoen bedroech, wylst de film foar de rest wer [[finansierd]] waard troch [[20th Century Fox]]. De [[kamerarezjy]] wie yn 'e hannen fan [[Alan Hume]], en de [[filmmuzyk]] waard wer fersoarge troch [[John Williams (komponist)|John Williams]].
[[File:George Lucas 1986 (cropped).jpg|left|thumb|160px|[[George Lucas]], de betinker fan ''[[Star Wars]]''.]]
Lucas hie noch altyd gjin sin om sels wer op 'e [[regisseur]]sstoel plak te nimmen, en [[Irvin Kershner]], dy't de foargeande film regissearre hie, fûn ien ''Star Wars''-film moai genôch, dat Lucas sette útein mei in siiktocht noch in nije regisseur. Syn earste kar wie syn [[freonskip|freon]] [[Steven Spielberg]], mar om't se allebeide [[rûzje|spul]] hiene mei it [[Director's Guild of America]], ferbea dat [[fakbûn]] dy gearwurking. [[David Lynch]] wegere om't er nei eigen sizzen "buorman wie fan nul belangstelling". [[David Cronenberg]] betanke foar de ear om't er oare films op steapel hie. Uteinlik foel de kar op [[Richard Marquand]]. Om't dyselde net folle [[ûnderfining]] hie mei [[special effects]], wie Lucas, dy't himsels wer de [[funksje (posysje)|funksje]] fan [[útfierend produsint]] taparte hie, gauris op 'e [[filmset]] te finen om in eachje yn it seil te hâlden. Marquand koe dat net altyd wurdearje. Yn [[2005]] seid er, dêrop weromsjend: "It [hie] der wol wat fan om ''[[King Lear]]'' te regissearjen mei [[Shakespeare]] yn 'e oanbuorjende keamer."
It wie de fraach oft [[akteur]] [[Harrison Ford]] foar in trêde ''Star Wars''-film weromkeare soe. Oars as [[Mark Hamill]], [[Carrie Fisher]] en oare leden fan 'e [[cast]], dy't foar twa [[ferfolchfilm]]s tekene hiene, makke it [[kontrakt]] fan Ford gewach fan mar ien ferfolchfilm. Dat wie de echte reden dat it [[personaazje]] fan [[Han Solo]] (spile troch Ford) oan 'e ein fan ''Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back'' yn karbonyt beferzen waard. Troch it ûnbidige súkses fan ''[[Indiana Jones and the Raiders of the Lost Ark]]'' ([[1981]]) wie Ford ek bûten ''Star Wars'' om in filmstjer wurden, en Lucas wie der wis fan dat er gjin ynteresse hawwe soe foar in trêde ''Star Wars''-film. Produsint Howard Kanzanjian (dy't ek ''Indiana Jones and the Raiders of the Lost Ark'' produsearre hie), helle Lucas lykwols oer om him mei Ford en dy syn [[ympressario]] [[ûnderhannelje]] te litten, en wist mei harren ta oerienstimming te kommen.
[[File:Lawrence Kasdan by Gage Skidmore.jpg|right|thumb|130px|[[Lawrence Kasdan]] yn [[2015]].]]
===Senario===
It [[senario]] foar wat ''Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi'' wurde moast, waard skreaun troch [[Lawrence Kasdan]] en George Lucas, dy't ek it senario fan ''Star Wars: Episode I – The Empire Strikes Back'' fierhinne tegearre beävensearre hiene. [[Senarioskriuwer]] [[David Peoples]] en regisseur Richard Marquand diene der bydragen oan, mar waarden dêrfoar net neamd op 'e [[ôftiteling]]. It senario kaam pas frij let yn it preproduksjestadium ree, rom nei't in [[produksjeskema]] opsteld en it [[budget]] berekkene wie. Dat wie wol wat it hynder efter de wein spannen, en it produksjeteam moast ynstee fan op it senario fertrouwe op Lucas syn wiete-fingerwurk.
It wie oarspronklik net de bedoeling dat [[Yoda]] yn 'e nije film foarkomme soe, mar Marquand wie sterk fan miening dat in weromkear fan [[Luke Skywalker]] nei de [[planeet]] [[Dagobah]] (dêr't Yoda wennet) essinsjeel wie foar it oplossen fan it [[dilemma]] dêr't de sjoggers oan 'e ein fan 'e ''The Empire Strikes Back'' mei opseale wiene: spriek [[Darth Vader]] no de [[wierheid]] doe't er tsjin Luke sei dat er syn [[heit]] wie of net? Nei't Lucas mei in [[ûntwikkelingspsychology|bernepsycholooch]] praat hie, dy't him fertelde dat [[bern (persoan)|bern]] derta oerhingje soene om sa'n iepenbiering te negearjen as dy kaam út in ûnbetroubere boarne as Darth Vader, besleat er in sêne yn te foegjen wêryn't Yoda de wurden fan Vader befêstige.
Wylst dy fernijing let noch yn it skript ferwurke waard, hellen in protte oare ideeën út it oarspronklike skript de film krekt net. Sa wie it earst de bedoeling dat de generatorfasiliteit op [[Kashyyyk]] stean soe, de thúswrâld fan 'e [[Wookiee]]s. Mar Lucas kedize op in stuit dat de Wookiees net foldiene om't harren [[kultuer]] te [[technology]]sk ûntwikkele wie. Dat hy houde in Wookiee midstwa en hold in lyts pluzich wêzentsje oer dat er in [[Ewok]] neamde (de [[wurdlid]]den fan 'Wookiee' omdraaid). Ek soene earst [[Obi-Wan Kenobi]], [[Yoda]] en [[Anakin Skywalker]] nei de [[dea]] fan [[keizer]] [[Palpatine]] wer ta [[libben]] komme út harren bestean as [[geast]]en yn [[de Krêft]], mar dêr waard fan ôfsjoen.
[[Harrison Ford]] fûn dat [[Han Solo]] yn 'e film [[ferstjerren|stjerre]] moast troch in die fan [[selsopoffering]]. Dat liek Kasdan skoan ta, en hy woe dat barre litte earne oan it begjin fan 'e [[trije-aktestruktuer|trêde akte]], om by it [[publyk]] twifel te siedzjen oer de fraach oft de oare [[protagonist]]en de film wol oerlibje soene. Lucas woe fan dat idee lykwols neat witte en lei der op besliste wize it near op. Neffens [[Gary Kurtz]], de produsint fan 'e foargeande beide ''Star Wars''-films, wie Lucas, dy't sels troch [[Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back#Foarskiednis|in flater]] fan [[20th Century Fox]] alle rjochten op 'e [[merchandising]] fan ''Star Wars'' yn besit hie, benaud dat de dea fan Han Solo de [[ferkeap]] fan Han Solo-[[action figure]]s negatyf beynfloedzje soe. Harrison Ford wie it dermei iens dat dat Lucas syn efterlizzende motivaasje wie. De dea fan Han soe yn 't fet bliuwe oant er, op hast persiis deselde wize as Kasdan en Ford foarsteld hiene, oan syn ein kaam yn ''[[Star Wars: Episode VIII – The Last Jedi]]'' ([[2017]]).
[[File:Redwood slope.jpg|left|thumb|250px|It [[Steatspark Grizzly Creek Redwoods]] yn [[Kalifornje]], dat yn ''Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi'' trochgie foar it [[lânskip]] fan 'e [[moanne (byplaneet)|boskmoanne]] [[Endor (Star Wars)|Endor]].]]
===Opnamen===
De [[opnamen (film)|opnamen]] foar ''Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi'' setten op [[11 jannewaris]] [[1982]] útein en duorren oant [[20 maaie]] fan dat jier. It projekt krige de opsetlik misliedende [[wurktitel]] ''Blue Harvest'' ("Blauwe Rispinge"), mei as [[ûndertitel]] ''Horror Beyond Imagination'' ("Ferskrikkings dy't it Ynbyldingsfermogen Foarby Geane"). Sa koe der filme wurde sûnder dat [[fan (persoan)|fans]] en de [[media]] de [[filmcrew]] hieltyd foar de fuotten rûnen, en it gie ek it opdriuwen fan 'e [[priis (kosten)|prizen]] tsjin troch [[tsjinstesektor|tsjinsteleveransier]]s lykas [[catering|caterers]].
De binnendoarsênes waarden, krekt as by de beide foargeande ''Star Wars''-films, opnommen yn 'e [[Elstree Studios]] yn it [[Ingelân|Ingelske]] [[Hertfordshire]], ûnder de reek fan [[Londen]]. De opnamen dêre namen 78 [[dagen]] yn beslach. Yn [[april]] ferhuze de produksje nei de omkriten fan [[Yuma (Arizona)|Yuma]], yn it súdwesten fan 'e [[Amerikaanske steat]] [[Arizona]], dêr't yn 'e [[woastyn]] de sênes yn 'e bûtenlucht op [[Tatooine]] filme waarden. Twa [[wike]]n letter waard ôfset nei it [[Steatspark Grizzly Creek Redwoods]], yn 'e neite fan [[Crescent City (Kalifornje)|Crescent City]], yn [[Noardlik Kalifornje]], dêr't de sênes yn it [[wâld]] op [[Endor (Star Wars)|Endor]] opnommen waarden. De [[kremaasje]] fan [[Darth Vader]] waard filme op 'e [[Skywalker Ranch]] fan [[George Lucas]] yn [[Nicasio (Kalifornje)|Nicasio]], yn Kalifornje.
===Postproduksje===
Yn 'e [[postproduksje]]faze waarden de [[special effects]] tafoege troch Lucas syn [[bedriuw]] [[Industrial Light & Magic]] (ILM). Dêrby gie it om likernôch 900 [[shot (sinematografy)|shots]]. De [[ûnderfining]] dy't opdien wie mei de beide foargeande [[Star Wars (filmsearje)|''Star Wars''-films]] makke dat it wurk diskear flotter eine, mar dêr stie foaroer dat it bedriuw diskear tagelyk ek oan oare films wurke. Al rillegau moast der 20 oeren deis, seis dagen yn 'e wike trochwurke wurde (net altyd troch deselde [[wurknimmer]]s, nei't men oannimme mei) om 'e effekten op 'e tiid klear te krijen.
[[File:Return_of_the_Jedi_theatrical_logo.png|right|thumb|270px|It oarspronklike logo fan ''Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi''.]]
===Distribúsje===
De [[filmdistribúsje|distribúsje]] fan ''Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi'' waard fersoarge troch [[20th Century Fox]]. De film gie op [[25 maaie]] [[1983]] yn 'e [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[bioskopen]] yn [[premiêre]]. It byhearrende [[soundtrack]]album ferskynde yn [[maaie]] [[1983]] by [[platemaatskippij]] [[RSO Records]]. ''Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi'' ferskynde tusken [[1986]] en [[1995]] ferskate kearen as [[VHS]]-[[keapfideo]]. Op [[21 septimber]] [[1997]] brocht [[George Lucas]] in remastere ferzje fan 'e film, dy't bekend stiet as de [[director's cut|special edition]], op 'e nij yn bioskopen. It wie dy ferzje dy't yn [[2004]] foar it earst op [[dvd]] ferskynde, yn in [[boxset]] mei ''[[Star Wars: Episode IV – A New Hope]]'' en ''[[Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back]]''. Yn [[2011]] kaam ''Return of the Jedi'' foar it earst út op [[blu-ray]], ek wer yn 'e mande mei de oare dielen fan 'e trilogy.
==Untfangst==
Fan 'e [[filmkritisy]] krige ''Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi'' oer it algemien positive [[resinsje]]s. [[Roger Ebert]] fan 'e ''[[Chicago Sun-Times]]'' wie tige [[entûsjast]] oer de film, dy't er 4 fan 4 [[stjer (figuer)|stjerren]] joech. Hy omskreau de film as "folslein [[fermaak]], in feest foar it each en in genot foar de [[fantasij]]." Syn [[kollega]] [[Gene Siskel]] fan 'e ''[[Chicago Tribune]]'' parte ''Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi'' ek 4 fan 4 stjerren ta. Hy skreau: "Fan it momint ôf dat de bekende ynliedende wurden fan ''Star Wars'' oer it skerm begjinne te krûpen, is ''Return of the Jedi'' in genot om te sjen, as wiene je wer in bern. […] En foar profesjonele bioskoopbesikers is it yn it bysûnder oangenaam om elts faset fan it proses fan it meitsjen fan in film op syn bêst te sjen."
Yn ''[[The Washington Post]]'' skreau Gary Arnold: "''Return of the Jedi'', in prestaasje fan massabetsjoening, set de […]puntsjes op 'e i foar [[George Lucas]] syn ''Star Wars''-searje. It wie it wachtsjen wurdich […]." [[Colin Greenland]] fan it [[tydskrift]] ''[[Imagine (fideospultsjestydskrift)|Imagine]]'' skreau: "Je soene tinke dat in searje as ''Star Wars'', oandreaun troch publike bewûndering, útrôljend op 'e [[hyperromte|hyperoandriuwing]] fan syn eigen [[hyperboal]]en, ûntsjinkearber minder wurde soe. Dat is net sa. Hy wurdt krekt better." Neffens [[Sheila Benson]] fan 'e ''[[Los Angeles Times]]'' wie de film "folslein befredigjend. […] [D]er is in gefoel fan it sluten fan in sirkel, fan it efterlitten fan wiere freonen. Dat wurdt berikt mei in gewicht en in nije folwoeksenens dy't alhiel tapaslik lykje, en dochs hat de film neat ferlern fan syn [[wille]] […]."
Net alle resinsinten wiene like posityf. James Harwood fan it tydskrift ''[[Variety (tydskrift)|Variety]]'' neamde de film "in fisuele traktaasje fan begjin oant ein", mar hy fûn dat "[[Mark Hamill|Hamill]] net genôch in dramatyske akteur is om hjir de plotlading te dragen." En [[Harrison Ford]] "is diskear mear yn lichem as geast oanwêzich." Fierders fûn er dat [[Carrie Fisher]] en [[Billy Dee Williams]] it wat sitte lieten, yn ferhâlding ta harren [[aktearjen|aktearprestaasjes]] yn 'e foargeande films. "Mar Lucas en [[regisseur]] [[Richard Marquand]] hawwe sokke flaters fan akteurs oerweldige mei in wierlik ferbjusterjend skala fan wêzens, âld en nij, plus de bekende [[romtefeart]]hardware."
[[File:University Theatre 1983.jpg|right|thumb|250px|''Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi'' draait yn [[1983]] yn it University Theatre yn [[Toronto]].]]
In protte kritisy beskôgen ''Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi'' as it swakste diel fan 'e oarspronklike ''Star Wars''-trilogy. Sa neamde [[Vincent Canby]] fan ''[[The New York Times]]'' it "fierwei it dompichste aventoer fan 'e trije". En [[ynternet]]filmkritikus [[James Berardinelli]] skreau dat de film "fierwei de swakste fan 'e searje" wie. Gerald Clarke, fan it [[tydskrift]] ''[[Time (tydskrift)|Time]]'', skreau dat hoewol't ''Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi'' "net sa spannend wie as de [[Star Wars (film)|earste ''Star Wars''-film]]", hy lykwols "better en befredigjender " wie as ''[[Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back]]''. Ta einbeslút wiene der dan noch inkelingen dy't hielendal net oer de film mochten, lykas Christopher John fan ''[[Ares Magazine]]'', dy't spriek fan "in mislearring", en [[Pauline Kael]] fan it blêd ''[[The New Yorker]]'', dy't ''Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi'' omskreau as "in ûnpersoanlik stikje filmmakkerij en eins rotsoai."
Op 'e [[webside]] [[Rotten Tomatoes]], dy't resinsjes sammelet, hat ''Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi'' in goedkarringspersintaazje fan 82%, basearre op 96 ûnderskate resinsjes. De konsensuskrityk fan 'e webside, gearstald út al dy resinsjes, stelt: "Hoewol't de film de [[sinema]]tyske hichtepunten fan syn foargongers net belykje kin, is ''Return of the Jedi'' dochs in ûnderhâldend [[science fiction]]-aventoer en in passende ein foar de [[Star Wars-trilogy|klassike trilogy]]." Op [[Metacritic]], de wichtichste [[konkurrint]] fan Rotten Tomatoes, behellet ''Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi'' in goedkarringspersintaazje fan 58%, basearre op 24 resinsjes. Yn [[2021]] waard ''Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back'' troch de [[Library of Congress]] foar preservearring foar de ivichheid opnommen yn it [[National Film Registry]] omreden fan [[kulturele]], [[histoarysk]]e en/of [[estetysk]]e wearde.
==Resultaat==
===Opbringst===
''Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi'' brocht yn 'e [[bioskopen]] yn 'e [[Feriene Steaten]] en [[Kanada]] [[$]]309,3 miljoen op, en yn alle oare [[lannen en territoaria]] $166,0 miljoen. Wrâldwiid kaam de [[opbringst (jild)|opbringst]] dêrmei út op $475,3 miljoen. Dêrmei wie ''Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back'' de meast opbringende film fan [[1983]]. Ofset tsjin it [[budget]] fan $32,5 miljoen betsjut dat in [[winst (ûndernimming)|winst]] fan $442,8 miljoen, hoewol't dêr de [[marketing]]kosten noch wol ôf moatte.
===Prizen===
Yn [[1984]] waard ''Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi'' nominearre foar 5 [[Oscar]]s, wêrûnder de [[priis (ûnderskieding)|prizen]] yn 'e [[kategory]]en bêste orizjinele [[filmmuzyk]], bêste [[lûdsmontaazje]], bêste [[lûdsmixing]] en bêste [[artdirection]]. De film wûn de Oscar foar spesjale prestaasje op it mêd fan [[special effects]] ([[Richard Edlund]], [[Dennis Muren]], [[Ken Ralston]] en [[Phil Tippett]]). De film waard net nominearre foar in [[Golden Globe]].
By de [[BAFTA's]], de wichtichste [[Feriene Keninkryk|Britske]] filmprizen, waard ''Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi'' nominearre yn fjouwer kategoryen, wêrûnder bêste [[lûd]], bêste [[produksje-ûntwerp]] en bêste [[fisazjy]] en [[hier (begroeiïng)|hierstilearring]]. De film wûn de BAFTA foar bêste special effects.
By de [[Saturn Award]]s waard ''Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi'' nominearre foar tsien prizen, wêrûnder bêste [[regisseur]], bêste [[aktrise]] ([[Carrie Fisher]]), bêste [[byrol]] fan in akteur ([[Billy Dee Williams]]), bêste [[senario]] en bêste [[filmmuzyk]]. De film wûn de Saturns foar bêste [[science fiction-film]], bêste akteur ([[Mark Hamill]]), bêste [[kostúm]]ûntwerp, bêste fisazjy en bêste special effects.
==Keppelings om utens==
* {{en}} [https://www.starwars.com/films/star-wars-episode-vi-return-of-the-jedi Offisjele webside fan ''Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi'' op ''StarWars.com'']
* {{en}} [https://lucasfilm.com/productions/episode-vi/ Offisjele webside fan ''Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi'' op ''Lucasfilm.com'']
* {{en}} [http://www.imdb.com/title/tt0086190/ Ynformaasje oer ''Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi'' yn 'e Internet Movie Database (IMDb)]
{{boarnen|boarnefernijing=
Foar boarnen en oare literatuer, sjoch ûnder: [http://en.wikipedia.org/wiki/Return_of_the_Jedi ''References'', op dizze side].
----
{{commonscat|Return of the Jedi}}
}}
{{DISPLAYTITLE:''{{PAGENAME}}''}}
{{Star Wars}}
[[Kategory:Star Wars-film]]
[[Kategory:Amerikaanske science fiction-film]]
[[Kategory:Amerikaanske aventoerefilm]]
[[Kategory:Amerikaanske oarlochsfilm]]
[[Kategory:Science fiction-fantasyfilm]]
[[Kategory:Science fiction-aventoerefilm]]
[[Kategory:Science fiction-oarlochsfilm]]
[[Kategory:Ingelsktalige film]]
[[Kategory:Fiktyftalige film]]
[[Kategory:Film fan Lucasfilm]]
[[Kategory:Film fan Richard Marquand]]
[[Kategory:Film út 1983]]
[[Kategory:Film oer in twilling]]
[[Kategory:Film oer cyborgs]]
[[Kategory:Film oer robots]]
[[Kategory:Film oer tsjoenderij]]
[[Kategory:Film oer romtefeart]]
[[Kategory:Film oer in oarloch]]
[[Kategory:Film oer in opstân]]
[[Kategory:Film oer bûtenierdske wêzens]]
[[Kategory:Film oer hacken]]
[[Kategory:Film oer amputaasje]]
[[Kategory:Film oer heiten en soannen]]
[[Kategory:Film oer bruorren en susters]]
[[Kategory:Film oer in woastyn]]
[[Kategory:Film oer in wâld]]
[[Kategory:Film oer in prinsesse]]
dzeyh8f16wz6636wxv4s7xrh1ven3k5
Kareelje (republyk)
0
159510
1089821
1083045
2022-08-21T07:03:59Z
Minorax
33600
fix lint
wikitext
text/x-wiki
{{Universele ynfoboks gebiet (mei flagge)
| namme = Republyk Kareelje
<small>Республика Карелия</small>
| ôfbylding = [[Ofbyld:Map of Russia - Republic of Karelia (2008-03).svg|300px]]
| flagge = [[Ofbyld:Flag of Karelia.svg|100px]]
| wapen = [[Ofbyld:Coat of Arms of Republic of Karelia.svg|60px]]
| soarte gebiet = Dielrepublyk
| ynwennertal = 603.067 <small>(2022)</small>
| oerflak = 180.520 km²
| befolkingstichtens = 3,34 ynw./km²
| sels yn te foljen 1 =
| namme sels yn te foljen 1 =
| sels yn te foljen 2 =
| namme sels yn te foljen 2 =
| sels yn te foljen 3 =
| namme sels yn te foljen 3 =
| lân = [[File:Flag of Russia.svg|border|20px]] [[Ruslân]]
| bestjoerlike ienheid 1 = federaal distrikt
| namme bestjoerlike ienheid 1= Noardwest
| bestjoerlike ienheid 2 = ekonomyske regio
| namme bestjoerlike ienheid 2= Noard
| bestjoerlike ienheid 3 =
| namme bestjoerlike ienheid 3=
| bestjoerlike ienheid 4 =
| namme bestjoerlike ienheid 4=
| haadplak = Petrozavodsk
| grutste plak = Petrozavodsk
| sels yn te foljen 4 = taal
| namme sels yn te foljen 4 = [[Russysk]]
| sels yn te foljen 5 = Etnyske groepen
| namme sels yn te foljen 5 = Russen (78,9%), Kareeljers (7,1 %) <br> (stân: 2010)
| sels yn te foljen 6 =
| namme sels yn te foljen 6 =
| sels yn te foljen 7 =
| namme sels yn te foljen 7 =
| stifting = 1923
| tiidsône = [[UTC]] +3
| simmertiid =
| koördinaten = {{Koördinaten yn tekst|63_49_00_N_33_00_00_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|63° 49' N 33° 00' E}}
| sels yn te foljen 8 =
| namme sels yn te foljen 8 =
| sels yn te foljen 9 =
| namme sels yn te foljen 9 =
| webside = [https://gov.karelia.ru/ Side fan Kareelje]
}}
'''Kareelje''' ([[Russysk]]: Карелия, Karelija; [[Karelysk]] en [[Finsk]]: ''Karjala'', [[Wepsysk]]: ''Karjal'') is in dielrepublyk yn it noardwesten fan [[Ruslân]], dy't foar it grutste part oerienkomt mei it eartiidske histoaryske [[Kareelje]].
== Geografy ==
[[Ofbyld:Karelia today.png|thumb|200px|left|''kaart fan Kareelje'']]
De republyk grinzget yn it easten oan de [[Wite See]] en yn it westen oan [[Finlân]], dêr't it in grins fan 723 mei hat. Oanbuorjende oblasten binne [[Leningrad]] en [[Vologda]] yn it suden, [[Moermansk]] yn it noarden en [[Archangelsk]] yn it easten. Beskiedend foar it lânskip binne lykas yn Finlân it grutte tal marren. De [[Ladogamar]] en de [[Onegamar]] binne de twa grutste marren fan [[Europa]]. Meiïnoar telt de regio likernôch marren. 49 % fan de republyk bestiet út nuddelbosk, 25 % út wetter.
It 74.400 hektare hektare grutte Kalevalski-oerwâld is sûnt 2006 in nasjonaal park. It leit oan de Finske grins en foarmet ien fan de lêste [[oerwâld]]en fan Europa.
== Skiednis ==
De tsjintwurdige republyk Kareelje omfiemet it histoaryske gebiet East-Kareelje en in lytser diel fan West-Kareelje. De tsjintwurdige bestjoersienheid ûnstie pas yn 1923 as diel fan de [[Sovjet-Uny]]. East-Kareelje stie al lange tiid ûnder russysk-otterdokse ynfloed. En ek al wie de befolking yn mearderheid Finsk- of Karelysktalich, polityk makke it nea diel út fan [[Finlân]] of [[Sweden]]. Yn de 18e iuw ferlear Sweden in grut part fan West-Kareelje oan Ruslân. By in oare oarloch mei Sweden yn it begjin fan de 19e iuw krige Ruslân ek de kontrole oer it tsjinwurdige Finlân.
Om de Finsk-Sweedske adel en de befolking yn 'e mjitte te kommen ferienige Ruslân de oermastere gebieten yn it [[Gruthartochdom Finlân]], it wie in diel fan it Russyske Ryk mar it hold in relatyf grutte autonomy. East-Kareelje bleau lykwols bûten dat hartochdom en foel foar it measte ûnder it Russyske gûvernemint Olonets en in lytser diel oan it gûvernemint Archangelsk. Mei't Russen harren nei wenjen setten yn East-Kareelje rûn it oandiel fan de Finsk-Karelykse befolking bot werom.
Nei de Finske ûnôfhinklikens yn 1917 waard West-Kareelje foar in part ûnderdiel fan it nije Finlân, wylst East-Kareelje Russysk bleau. Yntusken ûnstie yn Finlân de Grut-Finlânbeweging, dy't East-Kareelje opeaske. Yn 1918 en yn 1919 foelen Finske nasjonalisten East-Kareelje binnen en besetten grutte dielen fan it Sovjet-gebiet. In opstân ûnder East-Karelyske [[Separatisme|separatisten]] yn novimber 1921 krige stipe fan it Finske regear, mar alhoewol't hja ynearsten súkses hiene, waard de opstân yn maart 1922 delslein.
[[Ofbyld:Petroskoi, Heikkozen uuličču 20.jpg|thumb|left|''Twatalich strjitnammeboerd yn Petrozavodsk'']]
Op 25 july 1923 ûnstie de Karelyske [[Autonome Sosjalistyske Sovjetrepublyk]] (ASSR). Njonken Russysk waard Finsk de taal yn it offisjele ferkear en it gebiet krige in grut tal autonomyrjochten. Nei de nederlaach fan de East-Karelyske separatisten flechten tûzenen nei Finlân. Fan de oare kant flechten in soad 'readen' nei East-Kareelje om harren oan te sluten by de bolsjewistyske idéalen. Yn de jierren 1920 en 1930 bleau it Finsk op skoallen fan Finsktalige plakkende fiertaal, mar it oandiel fan de Kareeljers foel fan 1926 oant 1939 werom fan 37,6 % op 23,2 %. Mei de [[Grutte Terreur]] waard ek Finsk ûnderwiis yn de Karelysktalige gebieten ferbean. Mei help fan [[Otto Wille Kuusinen]] waard it Finsk noch in kear ynfierd, mar dat duorre mar oant 1956. Sûnt wurdt op skoallen gjin Finsktalich ûnderwiis mear jûn, itjinge ek ûnder de etnysk Karelyske befolking in grutte weromfal betsjutte yn it Finske taalgebrûk. Tusken 1941 en 1944 besette Finlân dielen fan East-Kareelje en mei de ôftocht fan de Finske troepen yn 1944 flechten ek tûzenen Kareeljers nei Finlân. Yn 1959 wie noch mar 17,2% fan de befolking Karelysk of Finsk en de assimilaasje fan de Kareeljers yn de Russyske mearderheid is sûnt allinne mar tanommen. Op wat folkoaristyske tradysjes nei is der fan de jimmeroan lytsere Karelyske mienskip meikoarten gjin sprake mear fan in Karelyske identiteit.
Sûnt maart 1940 wie de eardere ASSR as Karelo-Finske SSR in selstannige dielrepublyk yn de Sovjet-Uny; op 16 july 1956 folge de yndieling by de [[Russyske Sojalistyske Federative Sovjetrepublyk|(RSFSR)]]. Nei de opheffnig fan de Sovjet-Uny yn 1991 waard Kareelje in republyk yn de Russyske Federaasje.
== Befolking ==
Yn 2010 bestie de befolking foar 78,9% út Russen, 7,1% út Kareeljers, 3,6% út Wyt-Russen, 2,0% út Oekraïners, 1,3% út Finnen en 0,5% út Wepsen. Russen en oare folken hawwe in jimmeroan grutter diel yn de totale befolking (2010). Njonken Russysk wurdt ek Karelysk, Finsk en Wepsysk praat, mar it Russysk is sûnt de jierren 1980 de offisjele taal. De taalgroepen hawwe ek eigen kranten en radiostjoerders. De measte folken binne yn mearderheid russysk-otterdoks, allinne de Finnen binne lutherks. Offisjele sifers binne lykwols net bekend.
De volost Vepsskaja is in autonoomgebiet foar de Wepsen yn Kareelje (in volost is yn Kareelje in gemeentlik distrikt).
== Bestoersyndieling en stêden ==
[[Ofbyld:Petrozavodsk 06-2017 img57 Karelian Government building.jpg|thumb|250px||''Regearingsgebou (Petrozavodsk)'']]
[[Ofbyld:Кодопога. ЦЕРКОВЬ УСПЕНИЯ ПРЕСВЯТОЙ БОГОРОДИЦЫ (2).jpg|thumb|250px|''Houten Untsliepenistsjerke by Kondopoga'']]
[[Ofbyld:Вид на гору Нуорунен с горы Кивакка.jpg|thumb|250px|''Sicht op de Nuorunen, mei 577 meter de heechste berch fan de republyk'']]
De republyk is ûnderferdield yn 22 [[rajon]]s en twa stedsdistrikten. Neffens ynwennertal folgje op de haadstêd [[Petrosavodsk]] mei ôfstan de stêden [[Kondopoga]], [[Segezja]] en [[Kostomûkzja]]. De republyk hat meiïnoar 13 stêden en 11 plakken mei in stedsk karakter.
{| class="wikitable" style="text-align:left"
|+ Grutste stêden
|- class="hintergrundfarbe5"
! Namme
! Russysk
! Karelysk
! Ynwenners
! Wapen
! Lokaasje
|-
| [[Petrozavodsk]] || Петрозаводск || Petroskoi || 280.890 (2022) || [[Ofbyld:Petrozavodsk Greater Coat of Arms.svg|40px ]] || {{Koördinaten yn tekst|61_47_46_N_34_20_57_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|61° 47' N 34° 20' E}}
|-
| [[Kondopoga]] || Кондопога || Kondupohju || 28.150 (2022) || [[Ofbyld:Kondopozhskiy rayon COA.png|40px ]] || {{Koördinaten yn tekst|62_12_00_N_34_16_00_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|62° 12' N 34° 16' E}}
|-
| [[Segezja]] || Сегежа || Segeža ||style="text-align:center" | 25.334 (2022) || [[Ofbyld:Coat of arms of Segezha (2013).gif|40px ]] || {{Koördinaten yn tekst|63_44_00_N_41_26_00_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|52° 43' N 41° 26' E}}
|-
| [[Kostomûkzja]] || Костомукша || Koštamuš || style="text-align:center" | 29.739 (2022) || [[Ofbyld:Coat of Arms of Kostomuksha.png|40px ]] || {{Koördinaten yn tekst|64_35_00_N_30_36_00_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|64° 35' N 30° 36' E}}
|-
| [[Sortavala]] || Сортавала || Sortavala || style="text-align:center" | 18.600 || [[Ofbyld:Sortavala Coat of Arms.svg|40px ]] || {{Koördinaten yn tekst|61_42_00_N_30_40_00_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|61° 42' N 30° 40' E}}
|-
| [[Medvezjegorsk]] || Медвежьегорск || Karhumägi || style="text-align:center" | 13.620 || [[Ofbyld:Герб Медвежьегорского муниципального образования.jpg|40px ]] || {{Koördinaten yn tekst|62_55_00_N_34_27_00_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|62° 55' N 34° 27' E}}
|}
== Ekonomy ==
Belangryk binne de fiskerij, de papieryndustry en houtbewurking. Ek masjinebou en metallurgy binne oanwêzich. Fanwegen de natoer hat Kareelje in soad toerisme. Der is op it eilân [[Kizji]] yn de Onegamar in iepenloftmuseum foar de lokale houten arsjitektuer.
{{Boarnen|boarnefernijing=
Dizze side is alhiel of foar in part in oersetting fan de Dútsktalige Wikipedyside; sjoch foar de bewurkingsskiednis: [[:de:Republik Karelien]]
{{reflist}}
----
{{Commonscat|Republic of Karelia|Republyk Kareelje}}
}}
{{DielgebietenRuslân}}
{{DEFAULTSORT:Kareelje (republyk)}}
[[Kategory:Kareelje (republyk)| ]]
[[Kategory:Bestjoerlike ienheid oprjochte yn 1923]]
cf2y8h72vln93glruj1drcxl86cg30y
Jutphaas
0
159776
1089788
1087883
2022-08-21T06:27:35Z
Kneppelfreed
2013
red
wikitext
text/x-wiki
{{Stêd mei flagge|
Ofbyld = [[File:Rijnhuizen.jpg|300px]] ''Kastiel Rijnhuizen'' |
Flagge = [[File:Flag_of_Jutphaas.svg|border|100px]] |
Wapen = [[File:Jutphaas_wapen.svg|border|80px]] |
Ynwennertal = ±6.000 |
Oerflak = |
Befolkingstichtens = |
Stêdekloft = |
Hichte = |
Lân = {{Flagge NL}} [[Nederlân]] |
Bestj. ienh. 1 = Provinsje|
Namme bestj. ienh. 1 = [[File:Utrecht_(province)-Flag.svg|border|20px]] [[Utert (provinsje)|Utert]] |
Bestj. ienh. 2 = Gemeente|
Namme bestj. ienh. 2 = [[File:Vlag_gemeente_Nieuwegein.png|20px]] [[Nieuwegein]] |
Bestj. ienh. 3 = |
Namme bestj. ienh. 3 = |
Bestj. ienh. 4 = |
Namme bestj. ienh. 4 = |
Stifting = [[1812]] |
Tiidsône = [[UTC]] +1 |
Simmertiid = UTC +2 |
Koördinaten = {{Koördinaten yn tekst|52_2_N_5_6_E_type:city_zoom:16_region:NL|52° 2' NB, 5° 6' EL}} |
Webside = |
}}
[[Ofbyld:Jutphaas.png|thumb|''Gemeente Jutphaas yn 1867'']]
'''Jutphaas''' is in earder doarp en eardere gemeente yn de [[Nederlân]]ske provinsje [[Utert (provinsje)|Utert]]. Sûnt [[1971]] is Jutphaas part fan [[Nieuwegein]], dy't ûntstie nei it gearfoegjen fan de gemeenten Jutphaas en [[Vreeswijk]].
== Skiednis ==
Op it doarpsgebiet fan Jutphaas wie der 150.000 jier ferlyn al spoaren fan bewenning. Bonke-oerbliuwsels fan [[mammoeten]], boskoaljefanten en wolhierrige noashoarnen binne dêr fûn, allyk guon stiennen gebrûksfoarwerpen fan minsken. Fynsten fan bewenning fan hûnderten jierren foar Kristus oant [[300]] n.Kr. waarden fûn. Jutphaas wurdt foar it earst yn [[1165]] neamd yn in oarkonde. Dêr wurdt it doarp as in [[karspel]] yn ferwiisd. Ambachtshear wie Durk fan Jutfaes (''Iudifax'').<ref>{{Aut|G. van Berkel}} en {{Aut|K. Samplonius}}, ''Nederlandse plaatsnamen, herkomst en historie'' (3e printinge, 2006)</ref>. It komôf fan de namme is net wis. Durk fan Jutfaes hie syn wente yn it kastiel ''Rijnenburg''.
It doarp ûntstie yn de [[tolfde iuw]] om de tsjerke (''Kerkveld'' - "tsjerkefjild"). De ynwenners bestiene benammen út boeren dy't stikken woaste grûn yn erflien krigen om it oan te meitsjen. De [[lânoanmakkerij]] waard út [[Houten]] wei úteinset, fan hegere sângrûn ôf yn it easten nei it legere [[fean]]grûn yn it westen. It oanmeitsjen fan lân sette útein yn it ''Overeind'' (boppeste ein) en sette dêrnei fuort yn it ''Nedereind'' (ûnderste ein). Dy waard foltôge yn de [[fjirtjinde iuw]] en doe waard de polder ''Lange Vliet'' oprjochte.
De karakter fan it doarp op it ''Kerkveld'' bleau agrarysk. Op de hegere grûn yn it ''Overeind'' waarden guon stinzen en oare fersterke hûzen boud. Oan de [[Vaartse Rijn]] ûntstie [[lintbebouwing]]. De bewenners dêre wiene ornearre op de skipfeart en de hannel.
Yn [[1680]] wie der in grutte brân yn it doarp en de bewenners besochten de kop fan de mûne fan it fjoer te rêden om dy op in wein te ferfieren.
Yn [[1795]] waarden de doarpsgerjochten van ''Nedereind'' en ''Overeind'' gearfoege en yn [[1812]] waard de gemeente Jutphaas oprjochte. De gemeente omfieme doe it Nedereind, Overeind, Oudenrijn, Papendorp, It Gein, en East- en Westraven. Yn [[1825]] krige it doarp syn earste boargemaster. It doarpssintrum ferpleatste him mear nei de Vaartse Rijn. De âlde doarpstsjerke waard yn [[1820]] ôfbrutsen en in nijen ien oan de Nedereindsewei boud. De katoliken hiene sûnt [[1688]] in skûltsjerke yn it Overeind, dy't yn [[1875]] ferfongen waard troch de hjoeddeistige Nikolaastsjerke. Dêr ûntstie in katolyk sintrum mei in jonges- en famkesskoalle, in kleaster en in pastorij.
Yn [[1820]] waard it ''Fort Jutphaas'' boud yn it ramt fan de [[Nije Hollânske Wetterliny]].
By in [[gemeentlike weryndieling]] yn [[1954]] waarden East- en Westraven oan de stêd [[Utert (stêd)|Utert]] ôfstien. De gemeente Jutphaas, dy't yn oerflak trije kear sa grut as Utert wie, ferlear krapoan 9.000 fan syn 12.000 ynwenners.<ref>[https://www.museumwarsenhoeck.nl/home-3/historie/jutphaas/ https://www.museumwarsenhoeck.nl/]</ref>
Yn de [[tweintichste iuw]] waard Jutphaas hieltyd mear in [[Forinsisme|forinzegemeente]] fan de stêd Utert. Troch de wenningneed dy't nei de [[Twadde Wrâldkriich]] yn Nederlân ûntstie, wie der ferlet fan in soad nije wentebou. Om de stêd Utert te ûntlêsten kaam der yn Jutphaas en Vreeswijk in soad nijbou. Yn de [[1960-er jierren]] besleaten de gemeenterieden fan Jutphaas en Vreeswyk om inoar sels op te heffen en yn [[1971]] foarmen se de nije gemeente [[Nieuwegein]]. It nije plak waard yn it ramt fan de Tredde [[Nota Romtlike Oardering]] oanwiisd as in [[groeikearn]].
== Ofbylden ==
<gallery mode="packed" heights="150px">
Jutphaas,_Het_oude_Raadhuis_nog_in_volle_glorie.jpg|''It Merwedekanaal en Herenstraat mei it âlde gemeentehûs fan Jutphaas''
Overzicht_van_de_zuidoostgevel_-_Nieuwegein_-_20381741_-_RCE.jpg|''Sint-Nikolaastsjerke út it súdeasten wei sjoen''
NHKerk.Jutphaas.jpg|''Nederlânsk-herfoarme tsjerke fan Jutphaas''
RemiseB.FortJutphaas.jpg|''Fort Jutphaas''
</gallery></center>
== Berne yn Jutphaas ==
* [[Pieter van Empelen]] (1943-2017), pianist, akteur, tekstskriuwer, regisseur
* [[Piet Schrijvers]] (1946), âld-fuotballer
* [[Coert van Ee]] (1954-2020), politikus en boargemaster ([[Kristen-Democratysk Appèl|CDA]])
* [[Jasper van Dijk]] (1971), politikus ([[Sosjalistyske Partij (Nederlân)|SP]])
== Keppeling om utens ==
* [https://www.museumwarsenhoeck.nl/home-3/historie/jutphaas/ Webside fan Museum Warsenhoeck oer de skiednis fan Nieuwegein]
{{CommonsLyts}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
{{Reflist}}
}}
{{Koördinaten|52_2_N_5_6_E_type:city_zoom:16_region:NL|52° 2' NB, 5° 6' EL}}
[[Kategory:Plak yn Nieuwegein]]
[[Kategory:Eardere gemeente yn Utert]]
[[Kategory:Bestjoerlike ienheid oprjochte yn 1812]]
[[Kategory:Bestjoerlike ienheid opheft yn 1971]]
7qpmbpr1vzq88xbu14we3fo9w2hujhf
Rogue One: A Star Wars Story
0
160182
1089875
1089699
2022-08-21T07:19:58Z
Minorax
33600
fix lint
wikitext
text/x-wiki
{{Universele ynfoboks film
| ôfbylding = Star Wars Rogue One Logo.svg
| ôfbyldingstekst =
| ôfbyldingsbreedte =
| ferwizing = '''(''[[:en:File:Rogue One, A Star Wars Story poster.png|Filmposter yn 'e Ingelske Wikipedy]]'')'''
| namme = ''Rogue One<br><small>A Star Wars Story</small>''
| regisseur = [[Gareth Edwards (regisseur)|Gareth Edwards]]
| produsint = [[Kathleen Kennedy (produsinte)|Kathleen Kennedy]]<br>[[Allison Shearmur]]<br>[[Simon Emanuel]]
| útfierend produsint =
| senario = [[Chris Weitz]]<br>[[Tony Gilroy]]
| basearre op = wurk fan [[George Lucas]]
| kamerarezjy = [[Greig Fraser]]
| muzyk = [[Michael Giacchino]]
| filmstudio = [[Lucasfilm]]
| distribúsje = [[Walt Disney Studios Motion Pictures|Walt Disney Studios<br> Motion Pictures]]
| haadrollen = [[Felicity Jones]]<br> [[Diego Luna]]
| voice-over =
| byrollen = [[Ben Mendelsohn]]<br> [[Donnie Yen]]<br> [[Jiang Wen]]<br> [[Alan Tudyk]]<br> [[Riz Ahmed]]<br> [[Mads Mikkelsen]]<br> [[Forest Whitaker]]
| lân/lannen = [[File:Flag of the United States.svg|border|20px]] [[Feriene Steaten]]
| premiêre = [[10 desimber]] [[2016]]
| direkt op fideo =
| foarm = [[langspylfilm]]
| sjenre = [[science fiction-film]]
| taal = [[Ingelsk]]
| spyltiid = 134 minuten
| budget = $220 miljoen
| opbringst = $1.056,1 miljoen
| prizen = 3× [[Saturn Award]]<br>3× [[Empire Award]]
| filmsearje = ''[[Star Wars (filmsearje)|Star Wars]]''
| foarich diel = ''[[Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith|Star Wars: Episode III –<br> Revenge of the Sith]]'' <small>(gron.)</small>
| folgjend diel = ''[[Star Wars: Episode IV – A New Hope|Star Wars: Episode IV – A<br> New Hope]]'' <small>(gronologysk)</small>
}}
'''''Rogue One: A Star Wars Story''''', ek wol koartwei '''''Rogue One''''' neamd, is in [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[science fiction-film]] út [[2016]] mei eleminten fan [[fantasy (sjenre)|fantasy]], [[oarlochsfilm|oarlochsfiksje]] en [[aventoerefiksje]]. It wie de earste op himsels steande [[live-action]]film yn it ramt fan 'e saneamde [[blomlêzing|antologysearje]] fan 'e [[Star Wars|''Star Wars''-mediafranchise]]. Yn 'e ynterne [[gronology]] fan 'e [[Star Wars (filmsearje)|''Star Wars''-filmsearje]] folget it nei ''[[Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith]]'' ([[2005]]) en is it in direkte [[prequel]] fan ''[[Star Wars: Episode IV – A New Hope]]'' ([[1977]]). De [[film]] waard [[regissearre]] troch [[Gareth Edwards (regisseur)|Gareth Edwards]], mei yn 'e [[haadrol]]len [[Felicity Jones]] en [[Diego Luna]]. De [[titel (namme)|titel]] betsjut "Skelm Ien: In Stjerre-oarlochsferhaal".
De film fertelt it ferhaal fan hoe't it [[Rebelleferbûn (Star Wars)|Rebelleferbûn]] de [[blaudruk]]ken fan 'e [[Deadsstjer]] fan it [[Galaktysk Keizerryk]] bemachtiget, ien [[wike]] foar de ferneatiging fan dat [[massaferneatigingswapen]] yn ''Star Wars: Episode IV – A New Hope''. [[Jyn Erso]], de [[dochter]] fan 'e wichtichste ûntwerper fan 'e Deadsstjer, moat dêrfoar gearwurkje mei [[Cassian Andor]], in [[ferbittering|ferbittere]] [[rebel]] dy't gauris smoarge putsjes opknapt. Sy tinkt dat se har [[heit]] befrije sille, mei't er finzen holden wurdt troch [[Orson Krennic]], de [[direkteur]] fan it Keizerlik wapenprogramma. Hy hat lykwols opdracht krigen om har heit te [[moard|likwidearjen]].
''Rogue One: A Star Wars Story'' krige fan 'e [[filmkritisy]] oer it algemien positive [[resinsje]]s, mar der wie [[krityk]] op it tempo en digitale werskeppings fan 'e [[ferstoarn]]e akteur [[Peter Cushing]] yn 'e rol fan [[grut-moff Tarkin]] en fan in jongere [[Carrie Fisher]] as [[prinsesse Leia]]. Nettsjinsteande dat waard ''Rogue One: A Star Wars Story'' nominearre foar twa [[Oscar]]s, twa [[BAFTA's]] en in [[Hugo Award]], en wûn de film trije [[Saturn Award]]s en trije [[Empire Award]]s. ''Rogue One'' ûntjoech him yn 'e [[bioskopen]] ta in ûnbidich [[kommersje]]el súkses en de op ien nei meast opbringende film fan [[2016]]. In [[spin-off]]-[[prequel]]-[[tillefyzjesearje]] oer it [[personaazje]] Cassian Andor, mei as titel ''[[Andor (tillefyzjesearje)|Andor]]'', kaam yn [[2022]] beskikber fia de [[streaming media|streamingtsjinst]] [[Disney+]].
==Plot==
[[Wittenskipper]] [[Galen Erso]], syn [[oarehelte|frou]] Lyra en harren [[dochter]]ke [[Jyn Erso|Jyn]] libje [[ûnderdûken|ûnderdûkt]] op 'e [[planeet]] [[Lah'mu]], mar harren skûlplak wurdt ûntdutsen. [[Orson Krennic]], de [[direkteur]] fan it [[wapen]]programma fan it [[diktatoriale]] [[Galaktysk Keizerryk]], arrivearret om Galen te twingen werom te kommen en de [[Deadsstjer]] ôf te meitsjen, dêr't er earder oan wurke hat. De Deadsstjer is in [[massaferneatigingswapen]] dat hiele planeten ferdylgje kin, yn 'e foarm fan in bolfoarmich [[romtestasjon]] ter grutte fan in lytse [[moanne (byplaneet)|moanne]]. Yn 'e konfrontaasje mei Krennic wurdt Lyra [[dea]]sketten, wylst Jyn wit te ûntkommen en letter oppikt wurdt troch de [[rebel]] [[Saw Gerrera]], mei wa't Galen konneksjes hat.
Fyftjin jier letter [[desersje|desertearret]] de Keizerlike [[piloat|frachtpiloat]] [[Bodhi Rook]] en reizget nei de [[woastyn]]moanne [[Jedha]], dêr't er kontakt siket mei Gerrera. Hy seit dat er stjoerd is troch Galen Erso mei in [[hologram|holografysk]] boadskip fan dyselde. De [[paranoia|paranoïde]] Gerrera leaut dêr neat fan en lit Bodhi [[finzen]] sette en ûnderwerpe oan neat te sêftsedige ûnderfregings. Underwilens heart [[kaptein (rang)|kaptein]] [[Cassian Andor]], in [[ynljochtingetsjinst|ynljochtinge-ofsier]] fan it [[Rebelleferbûn (Star Wars)|Rebelleferbûn]], fan in [[ynformant]] it nijs oer it [[oerrinnen]] fan Bodhi en it boadskip dat er by him hawwe soe.
Koarte tiid letter wurdt yn in Keizerlik [[wurkkamp]] op 'e planeet Wobani de jonge [[frou]] Jyn Erso, dy't dêr in [[finzene]] is, befrijd troch rebellen en ûnder twang nei it [[haadkertier]] fan it Rebelleferbûn op 'e moanne [[Yavin-IV]] brocht. Dêr wurdt se troch [[senator]] [[Mon Mothma]], de [[polityk]] liedster fan 'e rebellen, bepraat om harren te helpen by in twafâldige misje. Yn it foarste plak moat der kontakt lein wurde mei Saw Gerrera, in [[ekstremisme|ekstremist]] dy't jierren lyn al brutsen hat mei it Rebelleferbûn. Om't Jyn troch him [[opfieding|grutbrocht]] is, tinkt men mei har in kâns te hawwen dat Gerrera harkje sil nei wat se te sizzen hawwe foar't er it fjoer iepenet. Fierders moat Jyn har heit, Galen Erso, befrijd wurde sadat er de rebellen fan [[ynformaasje]] foarsjen kin oer dy saneamde Deadsstjer. Jyn wurdt der mei Cassian en [[K-2SO]], in [[software|werprogrammearre]] gefjochts[[androïde]] fan 'e Keizerlike Striidkrêften, op útstjoerd om dat allegear te berêden. [[Generaal]] Davits Draven nimt foar harren ôfreis Cassian lykwols apart en seit dat er ferjitte moat wat er oant no ta allegear heard hat. Galen Erso is neat oars as in [[kollaborateur]], en de wiere misje is om him te [[moard|likwidearjen]] foar't er it Keizerlik wapenprogramma noch fierder foarút helpe kin.
{{Plotbedjer film}}
Jyn, Cassian en K-2SO bejouwe har nei de Jedha, dêr't it Keizerryk dwaande is alle kyberkristallen te [[dieverij|stellen]] út 'e op in [[berch]]top leine [[hillich plak|Hillige Stêd]], dy't ek Jedha hjit. Dy [[kristal]]len wurde brûkt om it [[ploffer (Star Wars)|superlaserkanon]] fan 'e Deadsstjer fan [[enerzjy]] te foarsjen. Gerrera en syn [[partisanen]] fiere yn om 'e Hillige Stêd in [[guerriljastriid]] tsjin 'e Keizerlike [[stoarmtroeper (Star Wars)|stoarmtroepers]]. As Jyn en Cassian harren yn 'e stêd bejouwe, reitsje se dêr ûnbedoeld behelle yn in oanfal fan Gerrera syn mannen op it Keizerlik [[konfoai]] dat de lêste kyberkristallen ferfiert. Dat kostet harren op in hier nei it libben, mar se wurde rêden troch de [[blinens|bline]] [[kriger]] [[Chirrut Îmwe]], ien fan 'e lêste [[Beskermers fan de Whills|Beskermers fan 'e Whills]] (leden fan in [[monastisisme|monastyske]] [[kleasteroarder|oarder]] dy't [[pylger]]s beskermje moat dy't de [[timpel]] mei de kyberkristallen besykje) en dy syn [[freonskip|freon]], de [[hierling]] [[Baze Malbus]].
Om't se de oanfal yn it hûndert jage hawwe soene, wurde se alle fjouwer finzen nommen troch de partisanen, dy't harren meinimme nei harren basis yn in [[grot]] in ein bûten de Hillige Stêd. Dêr wurde Cassian, Chirrut en Baze opsletten yn 'e [[sel (finzenis)|sel]] njonken dy fan 'e piloat Bodhi Rook. Underwilens wurdt Jyn by Gerrera brocht. Se is [[ferbittere]], mei't er har (yn har eigen wurden) "dumpt" hat doe't se sechstjin jier wie troch har op in stuit sûnder [[ôfskie|farwol]] of útlis yn 'e steek te litten. Gerrera leit har lykwols út dat er har doe foar har eigen [[feilichheid]] efterlitten hat, mei't har [[identiteit]] mank syn mannen bekend wurden wie en der stimmen opgiene om har as [[gizeling (misdriuw)|gizelster]] te brûken om har heit ûnder druk te setten. Hy spilet foar har it holografysk boadskip fan har heit ôf, dat Bodhi him brocht hat.
Galen rjochtet him dêryn streekrjocht tsjin sawol Gerrera as Jyn, mei't er derfan útgiet dat sy beiden noch byinoar binne. Hy fertelt dat er ynstee fan fierdere utering te jaan oan syn opstannigens, de lêste fyftjin jier war dien hat om sa hearrich mooglik te lykjen, om't er besefte dat de Deadsstjer sûnder syn help ek wol makke wurde soe. Ynstee hat er syn [[posysje (funksje)|posysje]] no brûkt om it Keizerryk te ûndermynjen troch mei opsetsin in swak plak yn 'e Deadsstjer yn te bouwen. Hy jout Jyn opdracht om 'e [[blaudruk]]ken fan 'e Deadsstjer út it Keizerlik [[argyf]]kompeks op 'e planeet [[Scarif]] te heljen en dy troch te spyljen oan it Rebelleferbûn. Galen seit ek dat er syn dochter nea fergetten is en noch eltse dei oan har tinkt. Jyn, dy't folslein [[desyllúzjonearring|desyllúzjonearre]] rekke wie mei it ferset tsjin it Keizerryk, wurdt troch de wurden fan har heit ta de [[trien]]nen ta roerd en fettet nije [[moed]].
Underwilens is [[grut-moff]] [[Wilhuff Tarkin]] troch de keizer stjoerd om tafersjoch te hâlden oer it wurk fan Krennic-en-dy. Der hawwe him geroften berikt oer de desertearre piloat en hy freget him ôf oft der net mear oan 'e hân is. Syn earste die is om te kontrolearjen oft de Deadsstjer it wol echt docht. Krennic stelt foar om 'e hiele moanne Jedha te ferneatigjen, mar Tarkin bedimmet him en seit dat it wol takin mei de Hillige Stêd. De proef is in súkses en de stêd wurdt mei [[berch]] en al yn ien klap ferneatige. De konsintryske [[skokweach|skokweagen]] wreidzje har dêrwei oer de hiele moanne út en sille alle [[libben]] ferdylgje. De partisanen fan Gerrera reitsje alhiel yn ûnstjoer, en yn alle trelit witte Cassian en de oaren harrensels te befrijen. Cassian nimt kontakt op mei K-2SO, dy't by harren [[romteskip]] efterbleaun wie. Hy fynt Jyn werom en nimt har mei, dêrby oanfitere troch Gerrera, dy't sels lykwols wegeret om mei. K-2SO arrivearret mei it romteskip en pikt Cassian, Jyn, Chirrut, Baze en Bodhi op wêrnei't se krekt op 'e tiid fan Jedha ûntkomme. Gerrera en dyselden fan syn mannen dy't net yn eigen romteskippen fuort witte te kommen, fine de dea as de skokweach harren berikt.
Tarkin [[lokwinskjen|lokwinsket]] Krennic mei it wolslagjen fan it projekt, en nimt dan de lieding oer de Deadsstjer oer. Krennic is [[razernij|poerrazen]], mar Tarkin wiist derop dat sa'n gefoelich wapen as de Deadsstjer net oan him tabetroud is, de desertearre piloat yn acht nommen en it lek yn 'e organisaasje fan Krennic dêr't dy [[desersje]] op tsjut. Hy wriuwt Krennic fyntsjes yn dat de piloat net allinnich wurke, mar fan 'e Keizerlike ûndersyksfasiliteit op 'e planeet [[Eadu]] kaam, dêr't er kontakt hân hawwe moat mei ien fan Krennic syn wittenskippers. Wisberet om regaad te meitsjen mei de [[ferrieder]], set Krennic ôf nei Eadu.
Underwilens fertelt Jyn oan Cassian en de oaren wat har heit yn it holografysk boadskip sei. Net ien hat der lykwols yn 'e gauwichheid fan 'e ûntsnapping om tocht om 'e bylddrager mei it boadskip mei te nimmen, dat it boadskip is ferlern gien yn 'e ferwoastging fan Jedha. Cassian foarseit dat se sûnder de opname de lieders fan it Rebelleferbûn der nea fan oertsjûgje kinne sil om 'e misje nei Scarif yn omtinken te nimmen. Bodhi liedt it rebelleteam nei Eadu ta, dêr't Galen Erso him befynt. Neffens Cassian is it no nammenste wichtiger om Jyn har heit te befrijen, sadat er sels de rebellelieders tasprekke kinne sil. Temûk is er lykwols noch altyd fan doel om Galen te fermoardzjen by de earste gelegenheid dy't him foardocht. Om't se ûnder de [[radar]] op Eadu binnenkomme wolle, [[fleanen|fleane]] se te leech. Se reitsje in útstykjende [[rots]]pjuts en moatte by [[nacht]] en min [[waar]] in [[needlâning]] meitsje, dy't se aldergeloks allegear ûnskansearre oerlibje. Se ferlieze dêrtroch lykwols harren [[kommunikaasje]] mei de rebellebasis op Yavin-IV, mei as gefolch dat generaal Draven derfan útgiet dat se omkommen binne. Hy stjoert dêrop in [[squadron]] [[X-wjukjager]]s om 'e fasiliteit op Eadu te [[bombardearjen]].
Wylst K-2SO de kommunikaasje-apparatuer reparearret, geane Cassian en Bodhi op [[ferkenning]]. Fan in hichte ôf sjogge se hoe't Galen Erso en de oare wittenskippers Krennic opwachtsje en ûnthelje. Krennic lit de oare wittenskippers delmeane troch syn [[liifwacht]]en en stiet op it punt om ek mei Galen ôf te weven. Underwilens figelearret Jyn út wat Cassian fan doel is. Se ferlit de oaren en bejout har, om har heit te warskôgjen, troch in djippe [[kleau]] by in hege [[ljedder]] op nei it [[lâningsplatfoarm]] dêr't it [[romtefear]] fan Krennic delkommen is. Cassian stjoert Bodhi fuort om in nij romteskip te [[dieverij|stellen]] en kriget dêrnei Galen yn it [[fizier (fjoerwapen)|fizier]], mar op it lêste momint beslút er syn befel yn 'e wyn te slaan en de man net om te bringen. Hy keart werom nei de oaren en ûntdekt dat Jyn der op eigen manneboet op úttein is. K-2SO hat de kommunikaasje mei Yavin-IV reparearre en Cassian warskôget generaal Draven om 'e oanfal ôf te brekken om't der noch eigen personiel by it doelwyt oanwêzich is, mar de oanfal is al ynset en Draven kin it squadron net mear tsjinkeare.
Jyn berikt har heit mominten foar't it [[bombardemint]] begjint. Hoewol't sy it sels ûnskansearre oerlibbet, rekket har heit libbensgefaarlik [[ferwûne]], wêrnei't er yn har earms [[ferstjerren|ferstjert]]. Cassian skuort in oerstjoere Jyn mei werom nei it Keizerlike frachtfear dat Bodhi stellen hat, wêrnei't se mei de rest fan 'e groep ûntkomme. Krennic wurdt neitiid ûntbean yn 'e [[fêsting]] fan [[Darth Vader]] op 'e planeet [[Mustafar]], dêr't er him foar de rjochterhân fan [[keizer]] [[Palpatine]] oer ferantwurdzje moat foar de oanfal mei de Deadsstjer op Jedha, dêr't er hielendal gjin tastimming foar krigen hie. Krennic skoot de skuld ôf op Tarkin en besiket in [[audiïnsje]] by de keizer los te krijen, mar de [[yrritaasje|yrritearre]] Vader [[ferstikking|knypt him de kiel ticht]] mei [[de Krêft]] en befellet him om der earst mar ris op ta te sjen dat der gjin fierdere lekken ûntsteane.
Werom op Yavin-IV slacht Jyn yn in [[gearkomste]] mei de lieding fan it Rebelleferbûn foar om 'e rebellefloat yn te setten foar in wraam op Scarif, om sa de blaudrukken fan 'e Deadsstjer te bemachtigjen. De rebellelieders binne lykwols ferdield, mei't guon, ûnder wa de [[Mon Calamari]]-[[admiraal]] [[Raddus]], har plan stypje, wylst oaren fan miening binne dat de oerwinning troch de foltôging fan 'e Deadsstjer foargoed bûten berik is en dat harren no inkeld noch flecht of [[oerjefte]] rêst. Mon Mothma stelt fêst dat se sûnder unanime stipe fan 'e oare lieders de misje net trochgean litte kin. Foar it fuortbestean fan 'e [[opstân]] hat se lykwols noch ien troefkaart oer, de [[Obi-Wan Kenobi|ûnderdûkte Jedi-master]] dy't befreone is mei in oare rebellelieder, [[Bail Organa]] fan [[Alderaan]]. Dyselde is de lêste [[hoop]] fan it Rebelleferbûn. Organa seit ta [[prinsesse Leia|in boadskipper]] nei de man ta stjoere te sillen dy't er mei syn libben fertrouwe soe.
Jyn is [[frustraasje|frustrearre]] troch de ûnwil fan 'e rebellelieders om har te stypjen, mar Chirrut, Baze en Bodhi bliuwe by har en Cassian komt mei in stik as tweintich oare [[frijwilliger]]s oan, allegear yn 'e wol ferve rebellen dy't troch de jierren hinne dingen dien hawwe dêr't se net [[grutskens|grutsk]] op binne. Se hawwe skjin har nocht fan it oanklauwen mei misjes dy't neat opsjitte en wolle noris wat dwaan dat it ferskil makket. De groep kaapt it Keizerlik frachtfear dat op Eadu bútmakke is en set dêrmei ôf tsjin 'e befellen fan 'e lieding fan it Rebelleferbûn yn. As de [[ferkearslieding]] yn betizing freget nei harren oansprekkoade, betinkt Bodhi foar de hân wei ien: ''Rogue One'' ("Skelm Ien"). Se bejouwe har nei Scarif, dêr't it Keizerryk in ûntrochkringber [[enerzjyfjild|enerzjyskyld]] om 'e hiele planeet hinne makke hat, mei mar ien poarte, dy't iepene en sletten wurde kin. Bodhi praat harren nei binnen ta troch te sizzen dat it frachtfear nei it bombardemint fan 'e rebellen op Eadu hjirhinne omlaat is. Underwilens komt Krennic ek op Scarif oan om 'e blaudrukken fan 'e Deadsstjer feilich te stellen.
Nei't se op 'e [[tropen|tropyske]] planeet lâne binne, stelle Jyn en Cassian de [[militêr unifoarm|unifoarmen]] fan inkele Keizerlike [[ofsier]]en dy't oan board komme om it fear te ynspektearjen. Yn 'e mande mei K-2SO ynfiltrearje se neitiid mei dy [[momkape]] it argyfkompleks. Chirrut, Baze en de rebellen fiere in koördinearre oanfal op it Keizerlik [[garnizoen]] út by wize fan ôfliedingsmaneuver. Dêrtroch wurde de stoarmtroepers dy't Jyn en Cassian it paad tichtsette, nei bûten ta stjoerd om 'e oanfal ôf te slaan. Underwilens fangt it Rebelleferbûn op Yavin-IV [[kommunikaasje]] tusken Keizerlike troepen op dêr't yn sprutsen wurdt fan in rebelle-oanfal op Scarif. Mon Mothma beslút dat se foar in foldongen feit steld binne, en dat se no wol fjochtsje moatte. Admiraal Raddus is op dat stuit al oan board fan syn [[kruser]] om 'e float te risselwearjen foar in wraam op Scarif.
Jyn en Cassian geane it reuseftige Keizerlik Argyf binnen, wylst K-2SO efterbliuwt by de yngong om harren fia it [[kompjûter]]systeem nei de juste data-opslach te lieden. As de rebellefloat ûnder admiraal Raddus by Scarif arrivearret, slute de Keizerlike troepen de poarte yn it planetêre enerzjyskyld. Dat hâldt ek de ferstjoering fan grutte hoemannichten data tsjin, dat Cassian jout fia K-2SO oan Bodhi opdracht om in fysike oansluting op it kommunikaasjesysteem oan te lizzen sadat se de rebellefloat sizze kinne dat de poarte yn it enerzjyskyld tsjin eltse priis iepenbrutsen wurde moat. Sadree't Krennic berjocht kriget dat de argyfklûs kompromittearre is, beseft er wêr't it de rebellen om te dwaan is. Hy stjoert daliks fersterkings nei it argyf ta. K-2SO wit gâns stoarmtroepers te deadzjen, mar lang om let wurde se him oermânsk. Hy [[selsopoffering|offeret himsels op]] en wurdt ferneatige, mar net foar't er de argyfklûs fersegele hat en it kompjûtersysteem dat de klûs bestjoert, fernield hat. Jyn en Cassian helje de ynformaasjedrager mei de blaudrukken út 'e klûs en klimme dan by de rekken mei oare ynformaasjedragers op, fierder omheech yn 'e ûnbidich hege argyftoer.
Bodhi liedt mei gefaar foar eigen libben in [[snoer|keabel]] nei it frachtfear ta en bringt sa in fysike oansluting op it kommunikaasjenetwurk ta stân. Chirrut wurdt deade nei't er de haadskeakelder op it lâningsplatfoarm omset, sadat de oansluting iepene wurdt. Bodhi bringt it boadskip oer oan admiraal Raddus, krekt foar't in stoarmtroeper in [[hângranaat|granaat]] yn it frachtfear smyt en it hiele romteskip [[ûntploffing|de loft yn giet]]. Malbus is de iennichste oerlibbene op it lâningsplatfoarm; hy nimt foar de dea fan syn freonen [[wraak]] op gâns fijannen foar't er sels ek deade wurdt. Krennic kringt de argyftoer fia in oare tagong binnen en besjit Cassian en Jyn. Cassian wurdt rekke, komt te fallen en stoart in ein nei ûnderen ta, dêr't er bewegingsleas lizzen bliuwt. Jyn klimt fierder nei boppen en ûntkomt út 'e toer troch in [[fentilaasje]]skacht.
Se komt út by de grutte [[skûtelantenne]], boppe-op 'e toer, dêr't se de ynformaasjedrager yn it kompjûtersysteem ynfiert. Om 'e blaudrukken ferstjoere te kinnen, moat se earst de rjochting oanpasse dy't de antenne útwiist. Tsjin 'e tiid dat se dat oprêden hat, berikt Krennic mei de [[lift (hefmeganisme)|lift]] it antenneplatfoarm. Hy hâldt fol dat hy wûn hat en risselwearret om Jyn dea te sjitten, mar hy wurdt sels fan efteren delsketten as in slim ferwûne Cassian it platfoarm berikt. Yn 'e romte set admiraal Raddus in hammerkop[[korvet]] yn dy't in fijannich [[stjerreslachskip]] raamt en fansiden triuwt by in oar stjerreslachskip op. De fertize [[skipswrak]]ken swalkje fan koers en botse op 'e generatorfasiliteit dy't it enerzjyskyld om 'e planeet hinne opwekket. It skyld wurdt dêrtroch deäktivearre. Jyn ferstjoert de blaudrukken fan 'e Deadsstjer, dy't ûntfongen wurde op it [[flaggeskip]] fan admiraal Raddus.
Frijwol daliks dêrnei ferskine de Deadsstjer ûnder lieding fan grut-moff Tarkin en in Keizerlike float ûnder Darth Vader boppe Scarif. Tarkin lit it superlaserkanon fan 'e Deadsstjer op 'e nij in skot mei lege yntinsiteit ôfsjitte, dat Scarif yn see rekket, in ein foarby it argyfkompleks. De skokweach is lykwols op 'e nij genôch om alle libben op 'e planeet te ferdylgjen. Op it antenneplatfoarm sjocht de swierferwûne Krennic de skokweach oankommen, en Jyn en Cassian, dy't ûnderwilens de toer ferlitten hawwe, sjogge him oankommen wylst se tegearre op it [[strân]] sitte. Se hâlde inoars hân fêst yn 'e lêste mominten foar't se stjerre.
De rebellefloat besiket te ûntkommen nei de [[hyperromte]], mar it flaggeskip fan admiraal Raddus en ferskate oare rebelleskippen wurde opheind troch de float fan Vader, wêrby't de admiraal omkomt. Vader [[interjen|interet]] sels de kruser fan Raddus, dêr't er mei syn [[ljochtsabel]] in [[bloedbad]] oanrjochtet ûnder de [[bemanning]]. De ynformaasjedrager mei de blaudrukken fan 'e Deadsstjer wurdt lykwols fan hân ta hân trochjûn oant er in lytser romteskip berikt, de korvet ''Tantive IV'', dy't him út 'e búk fan 'e kruser losmakket en ûntkomt. Oan board fan it flechtsjende skip bringt [[kaptein (skipfeart)|kaptein]] [[Raymus Antilles]] de blaudrukken by in heechpleatste [[passazjier]]. Hy freget har wat de rebellen op Scarif harren no eins brocht hawwe. [[Prinsesse Leia]] draait har om en seit: "Hoop."
==Rolferdieling==
[[File:Felicity Jones (29582838166).jpg|right|thumb|180px|[[Felicity Jones]].]]
[[File:Diego Luna Berlinale 2017.jpg|right|thumb|160px|[[Diego Luna]].]]
[[File:Ben Mendelsohn by Gage Skidmore.jpg|right|thumb|160px|[[Ben Mendelsohn]].]]
;haadrollen
{| height="100px" width="675px" style="background:#F8F8F8; border:1px solid #aaaaaa"
| style="background:gold"| '''personaazje'''
| style="background:gold"| '''akteur/aktrise'''
|-
| [[Jyn Erso]]
| [[Felicity Jones]]
|-
| [[kaptein (rang)|kaptein]] [[Cassian Andor]]
| [[Diego Luna]]
|-
|}
<br>
;byrollen
{| height="100px" width="675px" style="background:#F8F8F8; border:1px solid #aaaaaa"
| style="background:gold"| '''personaazje'''
| style="background:gold"| '''akteur/aktrise'''
|-
| [[direkteur]] [[Orson Krennic]]
| [[Ben Mendelsohn]]
|-
| [[Chirrut Îmwe]]
| [[Donnie Yen]]
|-
| [[Baze Malbus]]
| [[Jiang Wen]]
|-
| [[K-2SO]]
| [[Alan Tudyk]] <small>(stim)</small>
|-
| [[Bodhi Rook]]
| [[Riz Ahmed]]
|-
| [[Galen Erso]]
| [[Mads Mikkelsen]]
|-
| [[Saw Gerrera]]
| [[Forest Whitaker]]
|-
| [[grut-moff]] [[Wilhuff Tarkin]]
| [[Guy Henry (akteur)|Guy Henry]] <small>(fysyk)</small> en [[Peter Cushing]] † <small>(digitale likenis)</small>
|-
| [[admiraal Raddus]]
| [[Paul Kasey]] <small>(fysyk)</small> en [[Stephen Stanton]] <small>(stim)</small>
|-
| [[senator]] [[Mon Mothma]]
| [[Genevieve O'Reilly]]
|-
| [[Darth Vader]]
| [[Spencer Wilding]] en [[Daniel Naprous]] <small>(fysyk)</small> en [[James Earl Jones]] <small>(stim)</small>
|-
| [[generaal]] Davits Draven
| [[Alistair Petrie]]
|-
| senator [[Bail Organa]]
| [[Jimmy Smits]]
|-
| senator Tynnra Pamlo
| [[Sharon Duncan-Brewster]]
|-
| [[kaptein (skipfeart)|kaptein]] [[Raymus Antilles]]
| [[Tim Beckmann]]
|-
| de jonge Jyn Erso <small>(8 jier)</small>
| [[Beau Gadsdon]]
|-
| de jonge Jyn Erso <small>(4 jier)</small>
| [[Dolly Gadsdon]]
|-
| Lyra Erso
| [[Valene Kane]]
|-
| Moroff
| [[Ian Whyte (akteur)|Ian Whyte]]
|-
| Dutch Vander (Goud-lieder)
| [[Angus MacInnes]]
|-
| Garven Dreis (Read-lieder)
| [[Drewe Henley]]
|-
| generaal [[Jan Dodonna]]
| [[Ian McElhinney]]
|-
| senator Nower Jebel
| [[Jonathan Aris]]
|-
| senator Vasp Vaspar
| [[Fares Fares]]
|-
| generaal Antoc Merrick
| [[Ben Daniels]]
|-
| [[dr.]] Evazan
| [[Michael Smiley]]
|-
| generaal Hurst Romodi
| [[Andy de la Tour]]
|-
| Weeteef Cyubee
| [[Warwick Davis]]
|-
| [[korporaal]] Tonc
| [[Rizzle Kicks|Jordan Stephens]]
|-
| Bistan
| [[Nick Kellington]]
|-
| Tivik
| [[Daniel Mays]]
|-
| C1-10P
| [[Dave Filoni]] <small>(stim)</small>
|-
| [[prinsesse]] [[Leia Organa]]
| [[Ingvild Deila]] <small>(fysyk)</small> en [[Carrie Fisher]] <small>(digitale likenis en stim) (cameo)</small>
|-
| [[C-3PO]]
| [[Anthony Daniels]] <small>([[cameo]])</small>
|-
| [[R2-D2]]
| [[Jimmy Vee]] <small>(cameo)</small>
|-
| [[Wedge Antilles]]
| [[David Ankrum]] <small>(stimcameo)</small>
|-
| Deadsstjer-technikus #1
| [[Rian Johnson]] <small>(cameo)</small>
|-
| Deadsstjer-technikus #2
| [[Ram Bergman]] <small>(cameo)</small>
|-
|}
==Produksje en distribúsje==
===Produksje===
''Rogue One: A Star Wars Story'' wie de earste film út 'e saneamde [[blomlêzing|antologysearje]] fan op harsels steande ''[[Star Wars (filmsearje)|Star Wars]]''-[[spin-off]]-[[film]]s. It idee foar de film kaam oarspronklik yn [[2003]] fan [[John Knoll]], dy't it tafersjoch op 'e [[fisuele effekten]] hie by de tusken [[1999]] en [[2005]] makke [[Star Wars-prequeltrilogy|''Star Wars''-prequeltrilogy]]. Hy sloech doe foar om fan it ferhaal in [[ôflevering]] te meitsjen yn 'e plande [[tillefyzjesearje]] ''Star Wars: Underworld'', dy't lykwols neitiid yn syn gehiel skrast waard. Tsien jier letter, nei de oername fan [[Lucasfilm]] troch [[The Walt Disney Company]] yn [[2012]], besleat er op 'e nij te besykjen om syn idee oan 'e man te bringen. Disney seach der wol wat yn, en it idee fan Knoll waard as ''Rogue One'' yn produksje nommen.
De film waard [[regissearre]] troch [[Gareth Edwards (regisseur)|Gareth Edwards]] nei in [[skript]] dat skreaun wie troch de tige renomearre [[senarioskriuwer]]s [[Chris Weitz]] (bekend fan û.m. [[American Pie (filmsearje)|''American Pie''-rige]]) en [[Tony Gilroy]] (bekend fan û.m. de [[Bourne (filmsearje)|''Bourne''-films]]). Weitz skreau de oarspronklike ferzje fan it senario, wylst Gilroy ferantwurdlik wie foar bykommende [[sêne]]s dy't yn [[juny]] [[2016]] de basis foarmen foar fiif [[wike]]n fan [[reshoot]]s. De wichtichste feroaring dy't Gilroy oanbrocht, wie de ein fan 'e film. Mei't se derfan útgiene dat Disney nea in ein tastean soe wêryn't de haadpersoanen omkamen, hiene Weitz en Edwards keazen foar in [[happy end]], wêrby't teminsten [[Jyn Erso]] en [[Cassian Andor]] oan 'e dea ûntkamen. De studio keas lykwols ûnferwachts foar in mear tragyske ein, en de oarspronklike ein fan it senario waard nea ferfilme. Behalven Weitz en Gilroy droegen ek [[Christopher McQuarrie]], [[Scott Z. Burns]] en [[Michael Arndt]] by oan it senario, hoewol't se dêrfoar gjin fermelding op 'e [[ôftiteling]] krigen.
[[File:North east hadhunmathi maldives.JPG|right|thumb|170px|It [[atol (lânfoarm)|atol]] [[Laamu (atol)|Laamu]], yn 'e [[Malediven]], giet yn 'e film troch foar de [[planeet]] [[Scarif]].]]
As [[filmprodusint|produsinten]] wiene [[Kathleen Kennedy (produsinte)|Kathleen Kennedy]], [[Allison Shearmur]] en [[Simon Emanuel]] by it projekt belutsen foar de [[filmstudio]] [[Lucasfilm]]. Foar de film wie in [[budget]] beskikber fan [[$]]220 miljoen. De [[kamerarezjy]] wie yn 'e hannen fan [[Greig Fraser]], en de [[filmmuzyk]] waard fersoarge troch [[Michael Giacchino]]. ''Rogue One'' wie dêrmei de earste ''Star Wars''-film sûnder in [[soundtrack]] dy't makke wie troch [[John Williams (komponist)|John Williams]], al ynkorporearre Giacchino yn syn wurk wol [[tema (fiksje)|tema's]] fan Williams syn muzyk út eardere films.
===Opnamen===
De [[opnamen (film)|opnamen]] foar ''Rogue One: A Star Wars Story'' setten op [[8 augustus]] [[2015]] útein en duorren oant en mei [[11 febrewaris]] [[2016]]. De binnendoarsênes waarden foar it meastepart opnommen yn 'e [[Pinewood Studios]] yn it [[Ingelân|Ingelske]] [[Buckinghamshire]], dêr't reuseftige [[filmset]]s boud waarden ta oanfolling fan [[sêne]]s dy't op [[lokaasje]] filme wiene. Sa waarden de sênes op 'e planeten [[Lah'mu]] en [[Eadu]] opnommen op [[Iislân]], yn 'e neite fan 'e [[berch|bergen]] de [[Hjörleifshöfði]] en de [[Hafursey]], by [[Mýrdalssandur]]. Ek waard op Iislân filme yn 'e krite fan [[Krafla]] mei syn [[fulkaankrater]] en by de [[rots]]formaasjes om 'e [[Mývatn]]mar hinne.
De sênes op [[Scarif]] waarden filme op 'e [[eilannen]] [[Gan (Laamu)|Gan]] en [[Laamu (atol)|Baresdhoo]] fan it [[atol (lânfoarm)|atol]] [[Laamu (atol)|Laamu]], yn 'e [[Malediven]]. Ek op 'e [[loftmachtbasis]] [[RAF Bovington]], yn Ingelân, waarden inkele sênes opnommen dy't plakfûnen op Scarif, en it [[metrostasjon]] [[Canary Wharf (metrostasjon)|Canary Wharf]] yn [[Londen]] die tsjinst as de binnenkant fan it argyfkompleks op Scarif. De sênes op [[Yavin-IV]] waarden filme op it [[Fleanfjild Cardington]], ek yn Ingelân, wylst de sênes op 'e planeet [[Jedha]] opnommen waarden yn [[Wadi Rûm]], yn [[Jordaanje]]. De [[reshoot]]s yn [[juny]] [[2016]] fûnen yn har gehiel plak yn 'e Pinewood Studios.
[[File:JOR-2017-Wadi Rum 02.jpg|left|thumb|250px|[[Wadi Rûm]] yn [[Jordaanje]] tsjinne as filmlokaasje foar de [[sêne]]s op 'e [[planeet]] [[Jedha]].]]
===Postproduksje===
Yn 'e [[postproduksje]]faze, dy't rûn oant en mei [[28 novimber]] [[2016]], foege [[Industrial Light & Magic]] (ILM) de [[special effects]] ta. In tige opmerklik ûnderdiel dêrfan wie it plakken fan digitaal oanpaste [[argyf]]bylden fan 'e likenis fan 'e [[Ingelân|Ingelske]] [[akteur]] [[Peter Cushing]] oer it [[minsklik lichem|lichem]] hinne fan akteur [[Guy Henry (akteur)|Guy Henry]]. Cushing, dy't yn [[1994]] [[ferstoarn]] wie, hie yn ''[[Star Wars: Episode IV – A New Hope]]'' ([[1977]]), de earste [[Star Wars (filmsearje)|''Star Wars''-film]], de rol fan [[grut-moff Tarkin]] spile, en de makkers fan ''Rogue One'' woene de rol net [[cast|wercaste]]. Henry die foar de film de [[motion-capture]] en spriek ek de [[dialooch]] fan Tarkin yn, wêrby't er de [[stim]] en wize fan praten fan Cushing neibearde. ILM makke in digitaal model fan it lichem fan Cushing, dat op 'e filmbylden oer Henry hinne plakt waard. De manierkes fan Cushing waarden dêrfoar yngeand bestudearre. De filmmakkers sochten foar dizze wurkwize yn 't foar tastimming fan 'e erven Cushing. Dyselden wiene nau by it proses belutsen en hiene ynspraak dy't neffens de produksje ta "lytse, subtile oanpassings" late.
In soartgelikens proses waard brûkt foar de [[cameo]]ferskining fan [[prinsesse Leia]] oan 'e ein fan 'e film. [[Carrie Fisher]], de aktrise dy't de rol fan Leia spile hie yn ''Star Wars: Episode IV – A New Hope'', wie op dat stuit noch yn [[libben]], hoewol't se ein [[desimber]] [[2016]], inkele wiken nei it útkommen fan ''Rogue One'', hommels komme soe te [[ferstjerren]]. Troch fisuele effekten waarden lykwols argyfbylden fan har jongere sels oer it [[gesicht]] fan 'e [[Noarwegen|Noarske]] aktrise [[Ingvild Deila]] hinne plakt. Foar it iennichste [[wurd]] dat Leia yn 'e film uteret, "Hoop," waard in argivearre lûdsopname fan fjirtich jier earder brûkt. Fansels moast ek Fisher tastimming ferliene foar dit proses. [[Filmprodusint]]e [[Kathleen Kennedy (filmprodusinte)|Kathleen Kennedy]] liet har it resultaat sjen (dat letter troch in protte [[filmresinsint]]en swier [[krityk|bekritisearre]] waard), en neffens Kennedy "fûn [Fisher] it geweldich".
===Distribúsje===
De [[filmdistribúsje|distribúsje]] fan ''Rogue One: A Star Wars Story'' waard fersoarge troch [[Walt Disney Studios Motion Pictures]], de distribúsje[[difyzje (ûndernimming)|difyzje]] fan [[The Walt Disney Company]]. De film gie op [[10 desimber]] [[2016]] yn [[Hollywood]] yn [[premiêre]], en iepene dêrnei op [[16 desimber]] yn 'e [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[bioskopen]]. It byhearrende [[soundtrack]]album ferskynde dyselde deis by [[platemaatskippij]] [[Walt Disney Records]]. ''Rogue One: A Star Wars Story'' kaam op [[24 maart]] [[2017]] beskikber as [[ynternet|digitale]] [[download]] en waard op [[4 april]] fan dat jier útbrocht op [[dvd]] en [[blu-ray]].
[[File:Rogue One- A Star Wars Story Japan Premiere Red Carpet- Diego Luna, Felicity Jones & Gareth Edwards (35410516140).jpg|right|thumb|250px|[[Akteur]]s [[Diego Luna]] en [[Felicity Jones]] en [[regisseur]] [[Gareth Edwards (regisseur)|Gareth Edwards]] mei lju yn it [[kostúm]] fan [[Darth Vader]] en in [[stoarmtroeper (Star Wars)|stoarmtroeper]] by de [[Japan]]ske nasjonale [[premiêre]] fan ''Rogue One''.]]
==Untfangst==
Fan 'e [[filmkritisy]] krige ''Rogue One: A Star Wars Story'' oer it algemien positive [[resinsje]]s. Sa joech Eric Goldman fan ''[[IGN]]'' de film in 9 op in skaal fan 1 oant 10, in skoare dy't er sa útlei: "[It] is in film dy't grôtfol sit mei [[fanservice]], mar as fanservice sa goed fersoarge wurdt, is der net folle om oer te kleien en in soad om fan te hâlden." Yn 'e ''[[Los Angeles Times]]'' wie [[Justin Chang]] it dêrmei iens. Hy heamde ''Rogue One'' "klearebare [[fermaak]] mei in heech tempo". [[Peter Travers]] fan it [[tydskrift]] ''[[Rolling Stone]]'' parte de film 3<sup><small>1</small></sup>/<sub><small>2</small></sub> fan 4 [[stjer (figuer)|stjerren]] ta, en skreau: "Dizze [[spin-off]]/[[prequel]] is yn deselde primitive, útwenne, [[emosjonele]], healwize, pronkske geast makke as dy't ús fereale reitsje liet op 'e [[Star Wars-trilogy|oarspronklike trilogy]]."
De [[webside]] [[/Film]] joech ''Rogue One'' in 8 op in skaal fan 1 oant 10 en neamde de film "fermaaklik", al soe it him ûntbrutsen hawwe oan it "emosjonele gewicht fan ''[[Star Wars: Episode VII – The Force Awakens|The Force Awakens]]''" om't "gjin inkeld personaazje yn ''Rogue One'' bot oansprekkend" west hawwe soe. Yn ''[[The Washington Post]]'' omskreau Ann Hornaday ''Rogue One'' as "in oefening yn franchise-útwreiding dêr't nimmen wat op tsjin hawwe kin. It is goed. It kin dermei ta. Foar it momint." ''[[Star Wars]]''-betinker [[George Lucas]], dy't bot [[teloarsteld]] west hie oer ''The Force Awakens'', dat yn [[2015]] útkommen wie, fûn ''Rogue One'' lykwols in moaie en goede film. Doe't er dat hearde, sei [[regisseur]] [[Gareth Edwards (regisseur)|Gareth Edwards]]: "No kin ik gelokkich stjerre."
[[A.O. Scott]] fan ''[[The New York Times]]'' wie ien dy't net bot oer de film te sprekken wie. Hy skreau: "Alle ûnderdielen binne der, […] lykas [[Lego]]blokjes yn in doaze. It probleem is dat de filmmakkers net de muoite nommen hawwe om wat ynteressants te betinken om dermei te dwaan. In pear bern fan in jier as njoggen hiene op in byldskermfrije, [[rein (delslach)|reinige]] [[middei (deidiel)|middei]] noch bettere aventoeren optinke kinnen, en nei alle gedachten ek bettere [[dialooch]]." Yn it blêd ''[[The New Yorker]]'' liet [[Richard Brody]] himsels alhiel gean en tjirge er dat de film "harsensdea" en "ûnpersoanlik" wie. Dêr heakke er oan ta: "[It] is net iens sasear in spylfilm as wol in [[promoasje (marketing)|promoasjefilmke]] foar himsels dat oprutsen is ta spylfilmlingte; it is in film dy't noch makke wurde moat."
[[Peter Bradshaw]], dy't publisearre yn 'e [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[krante]] ''[[The Guardian]]'', skreau: "''Rogue One'' docht nea wier wat skelmeftichs (''rogue''), en it is gjin [[popkultuer]]barren lykas ''The Force Awakens'', yn it sok wêrfan't dizze film útkomt. In grut diel fan 'e [[sjarme]] [fan ''Rogue One''] komt fan it njoere effekt, suver as fan in [[dream]], fan it oan ien wei troch produsearjen fan eleminten dêr't it [[publyk]] bekend mei is, werskodde en oars yninoar set, in tebekrikken nei it [[ferline]] en foarútwizen nei in al fêststeande [[takomst]]. Der binne guon wierlik spektakulêre [[cameo's]] fan dierbere personaazjes, dêr't de aldernijste digitale effekten foar ynset binne – suver grizelich eksakt, sadat it sjen bytiden oanfielt as it weromgean nei de [[1970-er jierren|1970-er]] en [[1980-er jierren]] yn in [[tiidmasine]]."
De werskeppings fan [[grut-moff Tarkin]] mei de byltenis fan 'e [[ferstoarne]] [[Peter Cushing]] en fan [[prinsesse Leia]] mei de byltenis fan 'e jongere [[Carrie Fisher]] waarden lykwols net troch eltsenien wurdearre. Yn ''[[The Guardian]]'' hie Catherine Shoard it oer "in digitale [[mislediging]]", wylst yn deselde krante Joseph Walsh yn dit ferbân [[rjocht|juridyske]] en [[etysk]]e kwestjes oankaarte. ([[Lucasfilm]] hie lykwols yn 't foar tastimming krigen fan Fisher en de erven Cushing.) Yn ''[[The Washington Times]]'' wiisde Eric Althoff it hiele idee efter sokke digitale werskeppings ôf: "Wat we spitigernôch krije, is yn prinsipe net in simulaasje [sa't in gewoane akteur in personaazje simulearret], mar in beneikommen fan in simulaasje – in dead personaazje portrettearre troch in libbene akteur dy't net dat personaazje spilet, mar de deade akteur neibeart." Los fan sokke prinsipiële beswieren fûnen ferskate resinsinten ek dat fral de sêne mei Leia net yn 'e film paste. Sa skreau Kelly Lawler yn ''[[USA Today]]'': "[…] wylst Tarkin allinnich mar wat grizelich oandocht, is de cameo fan Leia sa skokkend dat er it publyk op it emosjoneelste momint folslein út [it belibjen fan] 'e film hellet. De ferskining fan Leia wie bedoeld om 'e film [dochs noch] hoopfol einigje te litten […], mar ynstee einiget er no raar en ûntrêstgjend."
[[File:Canary Wharf tube stn eastbound look west.JPG|right|thumb|250px|It [[metrostasjon]] [[Canary Wharf (metrostasjon)|Canary Wharf]] yn [[Londen]] waard brûkt foar de binnendoarsênes yn it [[argyf]]kompleks op [[Scarif]].]]
Op 'e [[webside]] [[Rotten Tomatoes]], dy't resinsjes sammelet, hat ''Rogue One: A Star Wars Story'' in heech goedkarringspersintaazje fan 84%, basearre op 456 ûnderskate resinsjes. De konsensuskrityk fan 'e webside, gearstald út al dy resinsjes, stelt: "[De film] linet swier op 'e mytology fan ''[[Star Wars]]'', mar is tagelyk baanbrekkend op it mêd fan it [[plot|ferhaal]] en de [[estetyk]], en wiist sa op in ljochtsjende, kaskreakjende [[takomst]] foar de [[mediafranchise|franchise]]." Op [[Metacritic]], de wichtichste [[konkurrint]] fan Rotten Tomatoes, behellet ''Rogue One: A Star Wars Story'' in goedkarringspersintaazje fan 65%, basearre op 51 resinsjes.
==Resultaat==
===Opbringst===
''Rogue One: A Star Wars Story'' brocht yn 'e [[bioskopen]] yn 'e [[Feriene Steaten]] en [[Kanada]] [[$]]532,2 miljoen op, en yn alle oare [[lannen en territoaria]] $523,9 miljoen. Wrâldwiid kaam de [[opbringst (jild)|opbringst]] dêrmei út op $1.056,1 miljoen. Ofset tsjin it [[budget]] fan $220 miljoen betsjut dat in [[winst (ûndernimming)|winst]] fan $836,1 miljoen, hoewol't dêr de [[marketing]]kosten noch wol ôf moatte. Oan 'e oare kant ûntfong de produksje foar de [[opnamen (film)|opnamen]] dy't ferrjochte waarden yn it [[Feriene Keninkryk]] fan 'e Britske [[oerheid]] [[subsydzje]] ter wearde fan $45,5 miljoen. Mei dit resultaat wie ''Rogue One'' de op ien nei meast opbringende film fan [[2016]] (nei ''[[Captain America: Civil War]]'') en de op 19 nei meast opbringende film aller tiden, mar ek ien fan 'e djoerste films dy't ea makke wiene. De [[webside]] ''[[Deadline Hollywood]]'' berekkene de úteinlike netto winst fan 'e film op $319,6 miljoen.
===Prizen===
Yn [[2017]] waard ''Rogue One: A Star Wars Story'' by de [[Oscar]]s nominearre foar [[priis (ûnderskieding)|prizen]] yn 2 [[kategory]]en: bêste [[lûdsmixing]] en bêste [[fisuele effekten]]. De film waard ek nominearre foar 2 [[BAFTA's]], de wichtichste [[Feriene Keninkryk|Britske]] filmprizen, foar bêste [[fisazjy]] en [[hier (begroeiïng)|hierstilearring]] en bêste [[special effects]]. Fierders wiene der nominaasjes foar de [[Hugo Award]] foar bêste dramatyske presintaasje (lange foarm), 2 [[MTV Movie Award]]s en 3 [[Teen Choice Award]]s.
By de [[Saturn Award]]s waard ''Rogue One'' nominearre yn 11 kategoryen, wêrûnder bêste [[aktrise]] ([[Felicity Jones]]), bêste [[byrol]] fan in [[akteur]] ([[Diego Luna]]), bêste [[senario]], bêste [[filmmuzyk]], bêste [[filmmontaazje]], bêste [[produksje-ûntwerp]], bêste [[kostúm]]ûntwerp en bêste [[fisazjy]]. De film wûn 3 Saturn Awards, foar bêste [[science fiction-film]], bêste [[regisseur]] ([[Gareth Edwards (regisseur)|Gareth Edwards]]) en bêste special effects.
By de Britske [[Empire Award]]s waard ''Rogue One'' nominearre foar 9 prizen, wêrûnder bêste science fiction- of [[fantasyfilm]], bêste manlike nijynkommeling ([[Riz Ahmed]]), bêste produksje-ûntwerp, bêste kostúmûntwerp, bêste fisazjy en hierstilearring en bêste fisuele effekten. De film wûn 3 Empire Awards, foar bêste film, bêste regisseur en bêste aktrise (Felicity Jones).
==Spin-off-tillefyzjesearje==
Op [[8 novimber]] [[2018]] waard oankundige dat der in [[live-action]]tillefyzjesearje yn produksje nommen wie, dy't in [[spin-off]] wie fan ''Rogue One: A Star Wars Story''. It gie om in [[prequel]]rige oer de aventoeren fan it [[personaazje]] fan 'e [[rebel]] [[Cassian Andor]] foarôfgeande oan 'e foarfallen yn 'e film. [[Akteur]] [[Diego Luna]] soe dêrfoar weromkeare yn 'e [[titelrol]] fan 'e searje, dy't ''[[Andor (tillefyzjesearje)|Andor]]'' komme soe te hjitten. De searje sil yn it neijier fan [[2022]] beskikber komme fia [[Disney+]], de eigen [[streaming media|streamingtsjinst]] fan [[The Walt Disney Company|Disney]].
==Keppelings om utens==
* {{en}} [https://www.starwars.com/films/rogue-one Offisjele webside fan ''Rogue One: A Star Wars Story'' op ''StarWars.com'']
* {{en}} [https://lucasfilm.com/productions/rogue-one/ Offisjele webside fan ''Rogue One: A Star Wars Story'' op ''Lucasfilm.com'']
* {{en}} [http://www.imdb.com/title/tt3748528/ Ynformaasje oer ''Rogue One: A Star Wars Story'' yn 'e Internet Movie Database (IMDb)]
{{boarnen|boarnefernijing=
Foar boarnen en oare literatuer, sjoch ûnder: [http://en.wikipedia.org/wiki/Rogue_One ''References'', op dizze side].
----
{{commonscat|Rogue One}}
}}
{{DISPLAYTITLE:''{{PAGENAME}}''}}
{{Star Wars}}
[[Kategory:Star Wars-film]]
[[Kategory:Amerikaanske science fiction-film]]
[[Kategory:Amerikaanske aventoerefilm]]
[[Kategory:Amerikaanske oarlochsfilm]]
[[Kategory:Science fiction-fantasyfilm]]
[[Kategory:Science fiction-aventoerefilm]]
[[Kategory:Science fiction-oarlochsfilm]]
[[Kategory:Ingelsktalige film]]
[[Kategory:Film fan Lucasfilm]]
[[Kategory:Film fan Gareth Edwards]]
[[Kategory:Film út 2016]]
[[Kategory:Film oer robots]]
[[Kategory:Film oer tsjoenderij]]
[[Kategory:Film oer romtefeart]]
[[Kategory:Film oer in oarloch]]
[[Kategory:Film oer in opstân]]
[[Kategory:Film oer bûtenierdske wêzens]]
[[Kategory:Film oer in prinsesse]]
[[Kategory:Film oer terrorisme]]
[[Kategory:Film oer desersje]]
[[Kategory:Film oer blinens]]
[[Kategory:Film oer in hierling]]
azsqjdenprtmzjwigwpsaqqp7kv25vd
Bodhi Rook
0
160465
1089783
1089682
2022-08-20T23:27:04Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
lidwurd fergetten
wikitext
text/x-wiki
{{Fiktyf of legindarysk personaazje
| ôfbylding = Bodhi Rook.jpg
| ôfbyldingstekst =
| ôfbyldingsbreedte = 180px
| namme = Bodhi Rook<br><small>personaazje út ''[[Star Wars]]''</small>
| oare namme(n) =
| bynamme =
| sekse = [[manlik]]
| soarte personaazje = [[minske]] <small>([[Jedha]]ansk)</small>
| nasjonaliteit = [[File:Flag of the Galactic Republic.svg|border|20px]] [[Galaktyske Republyk|Galaktysk]]
| berop/amt = [[piloat]]
| besibbe personaazjes = [[Galen Erso]]<br>[[Saw Gerrera]]<br>[[Cassian Andor]]<br>[[Jyn Erso]]<br>[[Chirrut Îmwe]]<br>[[Baze Malbus]]<br>[[K-2SO]]
| attributen =
| geastlike heit = [[John Knoll]]
| útjouwer =
| ûntstean = [[2016]]
}}
'''Bodhi Rook''' ([[Ingelsk]]e [[útspr.]]: [ˈboʊdi ˈɹuk], likernôch: "<u>boo</u>-dy <u>rûk</u>") is in [[fiktyf]] [[personaazje]] út 'e [[Star Wars|''Star Wars''-franchise]]. Hy waard yn [[2016]] yntrodusearre yn 'e [[film]] ''[[Rogue One: A Star Wars Story]]''. De geastlike heit fan it personaazje wie [[special effects]]-technikus [[John Knoll]], dy't al yn [[2003]] de [[plot]] fan ''Rogue One'' betocht. Bodhi Rook is in [[piloat|frachtpiloat]] by de [[striidkrêften]] fan it [[diktatoriale]] [[Galaktysk Keizerryk]], dy't [[desersje|desertearret]] om in boadskip oer te bringen fan [[Galen Erso]], in liedend [[wittenskipper]] fan it Keizerlik [[wapen]]programma, oan 'e [[opstanneling]]en dy't feriene binne yn it [[Rebelleferbûn (Star Wars)|Rebelleferbûn]]. It giet om in warskôging oer de [[Deadsstjer]], in [[massaferneatigingswapen]] sa krêftich dat it hiele [[planeten]] ferdylgje kin. Bodhi giet neitiid mei op in wanhopige misje om 'e [[blaudruk]]ken fan 'e Deadsstjer te [[dieverij|stellen]] út it Keizerlik [[Argyf]] op 'e [[planeet]] [[Scarif]]. De rol fan Bodhi waard spile troch de [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[akteur]] fan [[Pakistan|Pakistaansk]] [[komôf]] [[Riz Ahmed]].
==Eftergrûn==
De [[foarnamme]] 'Bodhi' is in [[wurd]] út it [[Sanskryt]], de [[hillige taal]] fan it [[hindoeïsme]], en it dêrmei nau [[taalbesibskip|besibbe]] [[Paly (taal)|Paly]], de hillige taal fan it [[boedisme]], dat "ûntwekking" en "ferljochting" (fan 'e [[geast]]) betsjut. Dy [[namme]] waard net tafallich keazen foar in piloat dy't [[desyllúzjonearring|desyllúzjonearre]] rekket mei de praktiken fan it [[Galaktysk Keizerryk]], [[desersje|desertearret]] en in nij libbensdoel fynt yn it bestriden fan it Keizerryk.
==Fiktive biografy==
Yn 'e [[film]] ''[[Rogue One: A Star Wars Story]]'' ([[2016]]) wurdt Bodhi Rook yntrodusearre as er op syn thúswrâld, de [[moanne (byplaneet)|moanne]] [[Jedha]], kontakt siket mei de [[fersetsgroep]] fan [[Saw Gerrera]]. Hy is in [[piloat|frachtpiloat]] by de [[striidkrêften]] fan it [[diktatoriale]] [[Galaktysk Keizerryk]] dy't [[desertearre]] is, neffens himsels om in [[hologram|holografysk]] boadskip oan Gerrera oer te bringen dat ôfkomstich is fan [[Galen Erso]], in liedende [[wittenskipper]] fan it Keizerlik [[wapen]]programma, mei wa't Gerrera yn it [[ferline]] gedoente hân hat. Bodhi is net op 'e hichte fan 'e ynhâld fan it boadskip, behalven dat it in warskôging befettet oangeande de [[Deadsstjer]], in nij Keizerlik [[romtestasjon]] ter grutte fan in lytse moanne, dat teffens in [[massaferneatigingswapen]] is, sa krêftich dat it hiele [[planeten]] ferdylgje kin. De [[paranoia|paranoïde]] Gerrera is tige [[skepsis|skeptysk]] oer it ferhaal; hy lit Bodhi dêrom [[finzen]] sette en ûnderwerpe oan neat te sêftsedige ûnderfregings.
Underwilens heart it [[Rebelleferbûn (Star Wars)|Rebelleferbûn]], de oerkoepeljende organisaasje fan hast alle [[rebel]]legroepen yn it [[Stjerrestelsel]], geroften oer de [[desersje]] fan Bodhi en it boadskip dat er by him hawwe soe. Om't Gerrera in [[ekstremisme|ekstremist]] is dy't al jierren lyn brutsen hat mei it Rebelleferbûn, stjoere de lieders fan 'e rebellen ien fan harren bêste minsken, [[kaptein (rang)|kaptein]] [[Cassian Andor]] yn it selskip fan Galen Erso syn [[dochter]] [[Jyn Erso|Jyn]], dy't troch Gerrera [[opfieding|grutbrocht]] is, om foarsichtich kontakt te meitsjen. Op Jedha, yn 'e Hillige Stêd, reitsje Cassian en Jyn midden yn in oanfal fersyld fan 'e [[partisanen]] fan Gerrera op in [[konfoai]] fan Keizerlike [[stoarmtroeper (Star Wars)|stoarmtroepers]]. Neitiid wurde sy, de [[blinens|bline]] [[monastisisme|monastyske]] [[kriger]] [[Chirrut Îmwe]] en de [[hierling]] [[Baze Malbus]] finzen nommen en meifierd nei it haadkertier fan Gerrera. Dêr wurde Cassian, Chirrut en Baze opsletten yn in [[sel (finzenis)|sel]] njonken dy fan Bodhi. Jyn wurdt by Gerrera brocht, dy't foar har it holografysk boadskip fan har heit ôfspilet dat Bodhi him brocht hat.
Underwilens jout [[grut-moff]] [[Wilhuff Tarkin]] oan [[Orson Krennic]], de [[direkteur]] fan it Keizerlik wapenprogramma, opdracht om 'e Deadsstjer te testen troch it [[ploffer (Star Wars)|superlaserkanon]] ôf te fjurjen op 'e Hillige Stêd. De proef is in súkses en de stêd wurdt yn ien klap ferneatige. De konsintryske [[skokweach|skokweagen]] wreidzje har dêrwei oer de hiele moanne út en sille alle [[libben]] ferdylgje. De partisanen fan Gerrera reitsje alhiel yn ûnstjoer, en yn alle trelit witte Cassian, Chirrut en Baze harrensels te befrijen, wêrnei't se ek Bodhi loslitte. Cassian nimt kontakt op mei de [[robot]] [[K-2SO]], dy't by it [[romteskip]] fan him en Jyn efterbleaun wie. Hy fynt Jyn werom en skuort har mei. K-2SO arrivearret mei it romteskip en pikt Cassian, Jyn, Chirrut, Baze en Bodhi op wêrnei't se krekt op 'e tiid fan Jedha ûntkomme.
Neitiid fertelt Jyn oan Cassian en de oaren wat har heit yn it holografysk boadskip sei. Hy fertelde dat er ynstee fan fierdere utering te jaan oan syn opstannigens, de lêste fyftjin jier war dien hat om sa hearrich mooglik te lykjen, om't er besefte dat de Deadsstjer sûnder syn help ek wol makke wurde soe. Ynstee hat er syn [[posysje (funksje)|posysje]] no brûkt om it Keizerryk te ûndermynjen troch mei opsetsin in swak plak yn 'e Deadsstjer yn te bouwen. Ek joech er Jyn opdracht om 'e [[blaudruk]]ken fan 'e Deadsstjer út it Keizerlik [[argyf]]kompeks op 'e planeet [[Scarif]] te heljen en dy troch te spyljen oan it Rebelleferbûn. Net ien hat der lykwols yn 'e gauwichheid fan 'e ûntsnapping om tocht om 'e bylddrager mei it boadskip mei te nimmen, mei as gefolch dat dy ferlern gien is yn 'e ferwoastging fan Jedha.
Bodhi liedt it rebelleteam nei de planeet [[Eadu]] ta, dêr't Galen Erso him befynt yn it Enerzjyomsettingslaboratoarium fan it Keizerlik wapenprogramma. Neffens Cassian is it no nammenste wichtiger om Jyn har heit te befrijen, sadat er sels de rebellelieders tasprekke kinne sil. Temûk hat er lykwols opdracht krigen om Galen te [[moard|likwidearjen]] by de earste gelegenheid dy't him dêrta foardocht. Om't se ûnder de [[radar]] op Eadu binnenkomme wolle, [[fleanen|fleane]] se te leech. Se reitsje in útstykjende [[rots]]pjuts en moatte by [[nacht]] en min [[waar]] in [[needlâning]] meitsje, dy't se aldergeloks allegear ûnskansearre oerlibje. Neitiid geane Cassian en Bodhi op [[ferkenning]]. As er Galen Erso yn it [[fizier (fjoerwapen)|fizier]] kriget, stjoert Cassian Bodhi fuort om in nij romteskip te [[dieverij|stellen]]. As it derop oankomt, beslút Cassian lykwols om syn befel te negearjen en Galen net te deadzjen. Dochs komt de man koarte tiid letter om by in [[bombardemint]] troch [[X-wjukjager]]s fan 'e rebellen.
Werom yn it [[haadkertier]] fan 'e rebellen op [[Yavin-IV]] besiket Jyn de lieding fan it Rebelleferbûn te oertsjûgjen fan 'e needsaak fan in wraam op Scarif om 'e blaudrukken fan 'e Deadsstjer te bemachtigjen, mar se wolle net nei har harkje. Neitiid komme Chirrut, Baze, K-2SO en Cassian gear mei in stikmannich oare [[frijwilliger]]s, dy't Jyn oanbiede om 'e misje tsjin 'e befellen yn dochs út te fieren. Bodhi slút him by harren oan. De groep kaapt it Keizerlik [[romtefear|frachtfear]] dat earder op Eadu bútmakke is en set dêrmei ôf, mei Bodhi as piloat. As de [[ferkearslieding]] yn betizing freget nei harren oansprekkoade, betinkt Bodhi foar de hân wei ien: ''Rogue One'' ("Skelm Ien"). Se bejouwe har nei Scarif, dêr't it Keizerryk in ûntrochkringber [[enerzjyfjild|enerzjyskyld]] om 'e hiele planeet hinne makke hat, mei mar ien poarte, dy't iepene en sletten wurde kin. Bodhi praat harren nei binnen ta troch te sizzen dat it frachtfear nei it bombardemint fan 'e rebellen op Eadu hjirhinne omlaat is.
Nei't se op 'e [[tropen|tropyske]] planeet lâne binne, stelle Jyn en Cassian de [[militêr unifoarm|unifoarmen]] fan inkele Keizerlike [[ofsier]]en dy't oan board komme om it fear te ynspektearjen. Yn 'e mande mei K-2SO ynfiltrearje se neitiid mei dy [[momkape]] it argyfkompleks. Chirrut, Baze en de rebellen fiere in koördinearre oanfal op it Keizerlik [[garnizoen]] út by wize fan ôfliedingsmaneuver. Bodhi bliuwt ynearsten by it frachtfear om alles ree te meitsjen foar in hastige ûntsnapping as se de blaudrukken ienris hawwe. Underwilens fangt it Rebelleferbûn op Yavin-IV [[kommunikaasje]] tusken Keizerlike troepen op dêr't yn sprutsen wurdt fan in rebelle-oanfal op Scarif. [[Mon Mothma]], de [[polityk]] liedster, en de [[Mon Calamari]]-[[admiraal]] [[Raddus]] beslute dan dochs fanwegen te kommen.
As de rebellefloat ûnder admiraal Raddus by Scarif arrivearret, slute de Keizerlike troepen de poarte yn it planetêre enerzjyskyld. Dat hâldt ek de ferstjoering fan grutte hoemannichten data tsjin, dat Cassian jout fia K-2SO oan Bodhi opdracht om in fysike oansluting op it kommunikaasjesysteem oan te lizzen sadat se de rebellefloat sizze kinne dat de poarte yn it enerzjyskyld tsjin eltse priis iepenbrutsen wurde moat. Bodhi liedt mei gefaar foar eigen libben in [[snoer|keabel]] nei it frachtfear ta en bringt sa in fysike oansluting op it kommunikaasjenetwurk ta stân. Chirrut wurdt deade nei't er de haadskeakelder op it lâningsplatfoarm omset, sadat de oansluting iepene wurdt. Bodhi bringt it boadskip oer oan admiraal Raddus, krekt foar't in stoarmtroeper in [[hângranaat|granaat]] yn it frachtfear smyt en it hiele romteskip [[ûntploffing|de loft yn giet]]. By dy [[ûntploffing]] komt Bodhi Rook oan syn ein.
==Keppelings om utens==
*{{en}}[https://starwars.fandom.com/wiki/Bodhi_Rook Artikel oer Bodhi Rook yn Wookieepedia, de offisjele ''Star Wars''-Wikipedy]
{{boarnen|boarnefernijing=
Foar boarnen en oare literatuer, sjoch ûnder: [http://en.wikipedia.org/wiki/Bodhi_Rook ''References'', op dizze side].
}}
{{Star Wars personaazjes}}
{{DEFAULTSORT:Rook, Bodhi}}
[[Kategory:Personaazje út Star Wars]]
[[Kategory:Fiktyf piloat]]
[[Kategory:Fiktyf opstanneling]]
[[Kategory:Fiktyf deserteur]]
[[Kategory:Fiktyf personaazje yntrodusearre yn 2016]]
c2hg5jqlydefst6bh0z169z7qqu09lm
Zuilen (Utert)
0
160492
1089786
1089668
2022-08-21T01:22:59Z
Kneppelfreed
2013
it is wat mei dy ôfbylden
wikitext
text/x-wiki
{{Universele ynfoboks stêd
| namme = Zuilen
| ôfbylding = Map_-_NL_-_Utrecht_-_Wijk_02_Noordwest_-_Subwijk_Zuilen.svg
| ôfbyldingsbreedte = 200
| ôfbyldingstekst = ''Lokaasje fan de Zuilen yn de gemeente Utert''
| wapen = [[Ofbyld:Zuilen_vlag.svg|border|80px]]
| ynwennertal = 25.257 <small>(2017)</small><ref>[https://www.cbs.nl/nl-nl/maatwerk/2017/31/kerncijfers-wijken-en-buurten-2017 Sintraal Buro foar de Statistyk]</ref>
| oerflak =
| befolkingstichtens =
| stêdekloft =
| hichte =
| lân = {{Flagge NL}} [[Nederlân]]
| bestjoerlike ienheid 1 = Provinsje
| namme bestjoerlike ienheid 1= [[File:Utrecht_(province)-Flag.svg|20px]] [[Utert (provinsje)|Utert]]
| bestjoerlike ienheid 2 = Gemeente
| namme bestjoerlike ienheid 2= [[File:Flag_of_Utrecht_city.svg|20px]] [[Utert (stêd)|Utert]]
| bestjoerlike ienheid 3 = Plak
| namme bestjoerlike ienheid 3= [[File:Flag_of_Utrecht_city.svg|20px]] [[Utert (stêd)|Utert]]
| bestjoerlike ienheid 4 = Wyk
| namme bestjoerlike ienheid 4= [[Noardwest (Utert)|Noardwest]]
| boargemaster =
| stedsyndieling =
| stifting =
| postkoade =
| tiidsône =
| simmertiid =
| koördinaten = {{Koördinaten yn tekst|52_6_47_N_5_5_10_E_type:city_scale:12500_region:NL|52° 6' 47" NB, 5° 5' 10" EL}}
| webside =
}}
[[Ofbyld:Vm-G-K Noorderkerk Utrecht.jpg|260px|thumb|''De eardere grifformearde tsjerke "Noorderkerk" yn Zuilen'']]
{{Of|de Utertske ûnderwyk|de eardere gemeente Zuilen|Zuilen (gemeente)}}
'''Zuilen''' is in ûnderwyk yn de wyk [[Noardwest (Utert)|Noardwest]] yn de [[Nederlân]]ske stêd [[Utert (stêd)|Utert]], haadstêd fan de provinsje [[Utert (provinsje)|Utert]]. De wyk wie foar [[1954]] part fan de doe ophefte gemeente [[Zuilen (gemeente)|Zuilen]]
== Geografy ==
Zuilen is it noardlikste part fan de wyk Noardwest en wurdt begrinzge troch de gemeentegrins fan [[Stichtske Fecht]], de [[Utertske Fecht|Fecht]] mei de wyk [[Overvecht]], de ''Marnixlaan'' mei de ûnderwyk Ondiep en troch it [[Amsterdam-Rynkanaal]] mei de wyk [[West (Utert)|West]].
== Skiednis ==
De hjoeddeistige Utertske wyk Zuilen foarme oant 1954 mei it doarp [[Oud-Zuilen]] en it yndustryterrein ''Lage Weide'' de selsstannige gemeente [[Zuilen (gemeente)|Zuilen]]. Dat jiers anneksearre de gemeente Utert it gebiet fan de wyk en it oerbliuwende part waard part fan de gemeente [[Maarssen]], dy't yn 2011 opgie yn de gemeente [[Stichtske Fecht]]. De hjoeddeistige wyk Zuilen ûntstie oan it begjin fan de tweintichste iuw troch it útwreidzjen fan it âlde doarp foar de wurklju fan de bedriuwen ''Werkspoor'' en ''Demka'' dy't harren oan it Amsterdam-Rynkanaal fêstigen. Yn 2001 kaam in part fan it yndustryterrein fan Maarssen ta de gemeente Utert.
Dy útwreiding stie alhiel los fan it âlde doarp en waard "Nieuw-Zuilen" neamd. Hjoed-de-dei hjit de wyk gewoan Zuilen en it foarheaksel ''Nieuw'' (nij) wurdt brûkt ta ûnderskaat fan it âlde doarp.
Yn juny 2007 waard it [[Stasjon Utert-Zuilen]] oan it spoar fan [[Stasjon Utert-Sintraal|Utert-Sintraal]] nei [[Stasjon Amsterdam Sintraal|Amsterdam-Sintraal]] iepene.
== Nijsgjirrich ==
De monumintale ''As van Berlage'', mank mei de ''Amsterdamsestraatweg'' binne skaaimerkjend foar de romtlike struktuer fan de wyk. Tekenjend binne de arbeiderswenten út de jierren fan 1910 oant en mei 1935. Yn it noardlik part fan de wyk binne nei-oarlochske flats. Yn de lêste jierren binne der yn it ramt fan stedsfernijing in soad nijbouprojekten bykommen.
== Keppeling om utens ==
* [http://www.wijkraadnoordwest.nl/ Wykrie Utert-Noardwest]
{{Boarnen|boarnefernijing=
{{Reflist}}
------
* {{Aut|J.E.A.L. Struick}}, Zuilen. Utert, [[Uitgeverij Het Spectrum|Het Spectrum]], 1973. side 122
------
{{Commonscat|Zuilen, Utrecht|Zuilen (Utert)}}
}}
{{Koördinaten|52_6_47_N_5_5_10_E_type:city_scale:12500_region:NL|52° 6' 47" NB, 5° 5' 10" EL}}
[[Kategory:Wyk yn Utert (gemeente)]]
62t8hbpp1nicna6m32tqrpcjiqiv0eu
Chirrut Îmwe
0
160502
1089780
1089686
2022-08-20T23:25:58Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
lidwurd fergetten
wikitext
text/x-wiki
{{Fiktyf of legindarysk personaazje
| ôfbylding = Chirrut Îmwe.jpg
| ôfbyldingstekst =
| ôfbyldingsbreedte = 160px
| namme = Chirrut Îmwe<br><small>personaazje út ''[[Star Wars]]''</small>
| oare namme(n) =
| bynamme =
| sekse = [[manlik]]
| soarte personaazje = [[minske]] <small>([[Jedha]]ansk)</small>
| nasjonaliteit = [[File:Flag of the Galactic Republic.svg|border|20px]] [[Galaktyske Republyk|Galaktysk]]
| berop/amt = [[Beskermers fan de Whills|Beskermer fan 'e Whills]]
| besibbe personaazjes = [[Baze Malbus]]<br>[[Jyn Erso]]<br>[[Cassian Andor]]<br>[[Bodhi Rook]] <br>[[K-2SO]]
| attributen =
| geastlike heit = [[Chris Weitz]]
| útjouwer =
| ûntstean = [[2016]]
}}
'''Chirrut Îmwe''' ([[Ingelsk]]e [[útspr.]]: [ˈʧœɹut ˈɪmweː], likernôch: "<u>tsjur</u>-rût <u>im</u>-ûee") is in [[fiktyf]] [[personaazje]] út 'e [[Star Wars|''Star Wars''-franchise]]. Hy waard yn [[2016]] yntrodusearre yn 'e [[film]] ''[[Rogue One: A Star Wars Story]]''. De geastlike heit fan it personaazje wie [[Chris Weitz]], de [[senarioskriuwer]] fan dy film. Chirrut Îmwe is in [[Beskermers fan de Whills|Beskermer fan 'e Whills]], in lid fan in [[kleasteroarder|oarder]] fan [[monastysk]]e [[kriger]]s. Hy is [[blinens|blyn]], mar lit dat him yn syn dwaan en litten net behinderje. Hy beselskippet [[Jyn Erso]] en [[Cassian Andor]] op in wanhopige misje om út it Keizerlik [[Argyf]] op 'e [[planeet]] [[Scarif]] de [[blaudruk]]ken te [[dieverij|stellen]] fan 'e [[Deadsstjer]], in [[massaferneatigingswapen]] sa krêftich dat it hiele [[planeten]] ferdylgje kin. De rol fan Chirrut waard spile troch de [[Hongkong]]ske [[akteur]] [[Donnie Yen]].
==Eftergrûn==
It [[personaazje]] fan Chirrut Îmwe wie yn it [[senario]] fan ''[[Rogue One: A Star Wars Story]]'' relatyf ûnfoltôge litten. [[Regisseur]] [[Gareth Edwards (regisseur)|Gareth Edwards]] stie [[akteur]] [[Donnie Yen]] ta om syn [[rol]] nei eigen goedtinken fierder yn te foljen. Yen kaam mei it idee om Chirrut [[blinens|blyn]] wêze te litten, wêrby't er him [[ynspiraasje (keunst)|ynspirearje]] liet troch Zatoichi, in bline [[masseur]] en [[samoerai]] en de [[haadpersoan]] yn 'e (anno [[2022]]) 26-dielige [[Japan]]ske [[filmsearje]] mei [[Zatoichi (filmsearje)|deselde namme]].
==Yn ''Rogue One''==
Yn 'e [[film]] ''[[Rogue One: A Star Wars Story]]'' ([[2016]]) wurdt Chirrut Îmwe yntrodusearre as de [[haadpersoan]]en, de [[krimineel]] [[Jyn Erso]] en de [[rebel]] [[Cassian Andor]], op 'e [[moanne (byplaneet)|moanne]] [[Jedha]] de Hillige Stêd oandogge op 'e siik nei in mooglikheid om yn kontakt te kommen mei [[Saw Gerrera]], de lieder fan in [[ekstremisme|ekstremistyske]] [[fersetsgroep]] en Jyn har [[pleechheit]]. It [[Rebelleferbûn (Star Wars)|Rebelleferbûn]] hat nammentlik heard dat [[Bodhi Rook]], in [[desertearre]] [[piloat|frachtpiloat]] fan it [[wapen]]programma fan it [[diktatoriale]] [[Galaktysk Keizerryk]], Gerrera [[ynformaasje]] brocht hat oer in nij Keizerlik [[massaferneatigingswapen]], de [[Deadsstjer]].
As Jyn en Cassian yn 'e Hillige Stêd troch in [[merk (hannelsgearkomste)|merk]] komme, wurdt Jyn dêr oansprutsen troch in [[blinens|bline]] man. Hja is yntrigearre troch syn wurden, mar Cassian skuort har mei om't se hjir net binne om it mei pleatslike lju oer rûchkâlt te hawwen. Hy fertelt har dat de bline man ien fan 'e [[Beskermers fan de Whills|Beskermers fan 'e Whills]] is. Dat binne [[monastysk]]e [[kriger]]s dy't it as harren libbenstaak beskôgje om [[pylger]]s te beskermjen ûnderweis nei de [[timpel]] mei de kyberkristallen dy't de Hillige Stêd [[hilligens|hillich]] meitsje. Mar no't dy allegearre stellen binne troch it Keizerryk, hingje de Beskermers fan 'e Whills mar wat om en dogge se (neffens Cassian) neat oars as problemen foar oaren feroarsaakje.
Fuort letter reitsje Jyn en Cassian ûnbedoeld behelle yn in oanfal fan Gerrera syn [[partisanen]] op it Keizerlik [[konfoai]] dat de lêste kyberkristallen ferfiert. Dat kostet harren op in hier nei it libben, mar se wurde rêden troch Chirrut en dy syn [[freonskip|freon]], de [[hierling]] [[Baze Malbus]]. Om't se de oanfal yn it hûndert jage hawwe soene, wurde se alle fjouwer finzen nommen troch de partisanen, dy't harren meinimme nei harren basis yn in [[grot]] in ein bûten de Hillige Stêd. Dêr wurde Cassian, Chirrut en Baze opsletten yn in [[sel (finzenis)|sel]] njonken dy fan Bodhi Rook, wylst Jyn by Gerrera brocht wurdt.
Underwilens jout [[grut-moff]] [[Wilhuff Tarkin]], dy't troch [[keizer]] [[Palpatine]] stjoerd is om tafersjoch te hâlden oer de frijwol foltôge Deadsstjer, oan [[Orson Krennic]], de [[direkteur]] fan it Keizerlik wapenprogramma, opdracht om by wize fan test de Hillige Stêd op Jedha te ferwoastgjen. De proef is in súkses en de stêd wurdt yn ien klap ferneatige. De konsintryske [[skokweach|skokweagen]] wreidzje har dêrwei oer de hiele moanne út en ferdylgje alle [[libben]]. De partisanen fan Gerrera reitsje alhiel yn ûnstjoer, en yn alle trelit witte Chirrut en de oaren harrensels te befrijen. Mei Jyn witte se krekt op 'e tiid fan Jedha te ûntkommen trochdat se oppikt wurde troch [[K-2SO]], in gefjochts[[androïde]] fan 'e Keizerlike Striidkrêften dy't troch de rebellen werprogrammearre is.
De oandiene Jyn fertelt letter oan har selskipslju dat Gerrera har in [[hologram|holografysk]] boadskip fan har heit sjen litten hat, dat Bodhi him brocht hie. Dêryn fertelde [[Galen Erso]], in briljante [[wittenskipper]] dy't ûnder twang meiwurket oan it Keizerlik wapenprogramma, dat er syn [[posysje (funksje)|posysje]] brûkt hat om mei opsetsin in swak plak yn 'e Deadsstjer yn te bouwen. Oan Jyn joech er opdracht om 'e [[blaudruk]]ken fan 'e Deadsstjer út it Keizerlik [[argyf]]kompeks op 'e planeet [[Scarif]] te heljen en dy troch te spyljen oan it Rebelleferbûn. Seisresom reizgje Chirrut en syn selskipslju nei de [[planeet]] [[Eadu]], dêr't Cassian en Jyn fan doel binne om Galen te befrijen. Of dat sizze se teminsten, mar Chirrut merkt al rillegau dat Cassian eins fan syn superieuren befel krigen hat om Galen te [[moard|likwidearjen]]. Op it lêste momint betinkt er him en docht er dat net, mar Galen komt likegoed om by in [[bombardemint]] troch de rebellen.
Neitiid reizgje Chirrut en Baze, dy't nei de ferwoastging fan Jedha gjin thús mear hawwe, mei Cassian en Jyn nei de moanne [[Yavin-IV]], dêr't it [[haadkertier]] fan it Rebelleferbûn fêstige is. Jyn besiket dêr om 'e nocht en helje de lieding fan it Rebelleferbûn oer om 'e rebellefloat yn te setten foar in wraam op Scarif, om sa de blaudrukken fan 'e Deadsstjer te bemachtigjen. Jyn is [[frustraasje|frustrearre]] troch de ûnwil fan 'e rebellen om ta te pakken, mar Cassian komt mei in stik as tweintich oare [[frijwilliger]]s oan en stelt foar de misje nei Scarif sûnder goedkarring fan syn superieuren út te fieren. Chirrut, Baze en Bodhi slute har dêrby oan. De groep kaapt it Keizerlik [[romtefear|frachtfear]] dat se earder op Eadu bútmakke hiene en set dêrmei ôf. Nei't se op it [[tropen|tropyske]] Scarif lâne binne, ynfiltrearje Jyn, Cassian en K-2SO it argyfkompleks. Chirrut, Baze en de rebellen fiere wilens in koördinearre oanfal út op it Keizerlik [[garnizoen]], by wize fan ôfliedingsmaneuver. Dêrtroch wurde de [[stoarmtroeper (Star Wars)|stoarmtroepers]] dy't Jyn-en-dy it paad tichtsette, nei bûten ta stjoerd om 'e oanfal ôf te slaan.
Underwilens fangt it Rebelleferbûn op Yavin-IV [[kommunikaasje]] tusken Keizerlike troepen op dêr't yn sprutsen wurdt fan in rebelle-oanfal op Scarif. Dan wurdt dochs noch de rebellefloat stjoerd. Wannear't dy by Scarif oankomt, slute de Keizerlik autoriteiten de poarte yn it ûntrochkringbere [[enerzjyfjild|enerzjyskyld]] dat se om 'e hiele planeet hinne makke hawwe. Dêrtroch wurdt ek [[radioferbining|radio]]kommunikaasje tusken de rebellen op it planeetoerflak en de rebellefloat yn 'e [[romte]] ûnmooglik makke. Om't Jyn en Cassian fan doel binne de blaudrukken oan 'e rebellefloat ta te stjoeren, jout Cassian fia K-2SO oan Bodhi opdracht om in fysike oansluting op it kommunikaasjenetwurk fan Scarif oan te lizzen sadat se de rebellefloat meidiele kinne dat de poarte yn it enerzjyskyld tsjin eltse priis iepenbrutsen wurde moat.
Bodhi liedt mei gefaar foar eigen libben in [[snoer|keabel]] nei it frachtfear ta en bringt sa in fysike oansluting op it kommunikaasjenetwurk ta stân. It docht lykwols bliken dat de haadskeakelder op it lâningsplatfoarm noch omset wurde moat om 'e oansluting te iepenjen. Mei't se op dat stuit swier ûnder fjoer lizze fan Keizerlike stoarmtroepers, is it berikken fan 'e skeakelder ûnmooglik. Mar Chirrut rint kalm tusken alle [[laser]]flitsen troch, wylst er oanhâldend it [[gebed]] opseit: "Ik bin ien mei [[de Krêft]]. De Krêft is mei my. Ik bin ien mei de Krêft. De Krêft is mei my." Hy berikt de haadskeakelder en set dy om, mar krekt op dat stuit wurdt in [[brânstof]]opslach rekke, wat in mânske [[ûntploffing]] feroarsaket. Dêrtroch wurdt Chirrut fier efteroer smiten. Syn freon Baze draaft nei him ta, mar de bline kriger is sa swier [[ferwûne]] rekke dat er inkele mominten letter yn Baze syn earms [[ferstjerren|ferstjert]].
==Keppelings om utens==
*{{en}}[https://starwars.fandom.com/wiki/Chirrut_Îmwe Artikel oer Chirrut Îmwe yn Wookieepedia, de offisjele ''Star Wars''-Wikipedy]
{{boarnen|boarnefernijing=
*[https://starwars.fandom.com/wiki/Chirrut_Îmwe Artikel oer Chirrut Îmwe yn Wookieepedia, de offisjele ''Star Wars''-Wikipedy]
}}
{{Star Wars personaazjes}}
{{DEFAULTSORT:Imwe, Chirrut}}
[[Kategory:Personaazje út Star Wars]]
[[Kategory:Fiktyf kriger]]
[[Kategory:Fiktyf mûnts]]
[[Kategory:Fiktyf opstanneling]]
[[Kategory:Fiktyf blyn personaazje]]
[[Kategory:Fiktyf personaazje yntrodusearre yn 2016]]
[[en:Guardians of the Whills#Development]]
1rn95bvnsjrivwgwe8l54h1fr2o0106
Baze Malbus
0
160507
1089781
1089687
2022-08-20T23:26:26Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
lidwurd fergetten
wikitext
text/x-wiki
{{Fiktyf of legindarysk personaazje
| ôfbylding = Baze Malbus.jpg
| ôfbyldingstekst =
| ôfbyldingsbreedte = 180px
| namme = Baze Malbus<br><small>personaazje út ''[[Star Wars]]''</small>
| oare namme(n) =
| bynamme =
| sekse = [[manlik]]
| soarte personaazje = [[minske]] <small>([[Jedha]]ansk)</small>
| nasjonaliteit = [[File:Flag of the Galactic Republic.svg|border|20px]] [[Galaktyske Republyk|Galaktysk]]
| berop/amt = [[Beskermers fan de Whills|Beskermer fan 'e Whills]],<br> [[hierling]]
| besibbe personaazjes = [[Chirrut Îmwe]]<br>[[Jyn Erso]]<br>[[Cassian Andor]]<br>[[Bodhi Rook]] <br>[[K-2SO]]
| attributen =
| geastlike heit = [[Chris Weitz]]
| útjouwer =
| ûntstean = [[2016]]
}}
'''Baze Malbus''' ([[Ingelsk]]e [[útspr.]]: [ˈbeːz ˈmælbʌs], likernôch: "<u>beez</u> <u>mel</u>-bus") is in [[fiktyf]] [[personaazje]] út 'e [[Star Wars|''Star Wars''-franchise]]. Hy waard yn [[2016]] yntrodusearre yn 'e [[film]] ''[[Rogue One: A Star Wars Story]]''. De geastlike heit fan it personaazje wie [[Chris Weitz]], de [[senarioskriuwer]] fan dy film. Baze Malbus is in [[hierling]] en in eardere [[Beskermers fan de Whills|Beskermer fan 'e Whills]], in lid fan in [[kleasteroarder|oarder]] fan [[monastysk]]e [[kriger]]s. Hy beselskippet [[Jyn Erso]] en [[Cassian Andor]] op in wanhopige misje om út it Keizerlik [[Argyf]] op 'e [[planeet]] [[Scarif]] de [[blaudruk]]ken te [[dieverij|stellen]] fan 'e [[Deadsstjer]], in [[massaferneatigingswapen]] sa krêftich dat it hiele [[planeten]] ferdylgje kin. De rol fan Baze waard spile troch de [[Sina|Sineeske]] [[akteur]] [[Jiang Wen]].
==Fertolking==
It [[personaazje]] fan Baze Malbus waard yn ''[[Rogue One: A Star Wars Story]]'' spile troch de [[Sina|Sineeske]] [[akteur]] [[Jiang Wen]]. Dyselde twifele earst oft er de rol oannimme soe, doe't dy him oanbean waard, mei't er fûn dat syn behearsking fan it [[Ingelsk]] dêr te min foar wie. Hy hie al muoite mei it lêzen fan it senario, mar syn âldste [[soan]] koe floeiend Ingelsk, alteast op passive wize (ferstean, lêzen), dat dy koe it senario foar him oersette. Op oantrúnjen fan syn [[bern (persoan)|bern]], dy't harren [[heit]] mei gragens yn in [[Star Wars (filmsearje)|''Star Wars''-film]] sjen woene, besleat Jiang lang om let de rol oan te nimmen.
==Yn ''Rogue One''==
Yn 'e [[film]] ''[[Rogue One: A Star Wars Story]]'' ([[2016]]) wurdt Baze Malbus yntrodusearre as de [[haadpersoan]]en, de [[krimineel]] [[Jyn Erso]] en de [[rebel]] [[Cassian Andor]], op 'e [[moanne (byplaneet)|moanne]] [[Jedha]] de Hillige Stêd oandogge op 'e siik nei in mooglikheid om yn kontakt te kommen mei [[Saw Gerrera]], de lieder fan in [[ekstremisme|ekstremistyske]] [[fersetsgroep]] en Jyn har [[pleechheit]]. It [[Rebelleferbûn (Star Wars)|Rebelleferbûn]] hat nammentlik heard dat [[Bodhi Rook]], in [[desertearre]] [[piloat|frachtpiloat]] fan it [[wapen]]programma fan it [[diktatoriale]] [[Galaktysk Keizerryk]], Gerrera [[ynformaasje]] brocht hat oer in nij Keizerlik [[massaferneatigingswapen]], de [[Deadsstjer]].
Yn 'e Hillige Stêd reitsje Jyn en Cassian ûnbedoeld behelle yn in oanfal fan Gerrera syn [[partisanen]] op in Keizerlik [[konfoai]]. Dat kostet harren op in hier nei it libben, mar se wurde rêden troch de [[blinens|bline]] [[Chirrut Îmwe]], ien fan 'e [[Beskermers fan de Whills|Beskermers fan 'e Whills]], in [[kleasteroarder|oarder]] fan [[monastysk]]e [[kriger]]s. Dyselde wurdt holpen troch syn [[freonskip|freon]], Baze Malbus, dy't in [[hierling]] is. Chirrut fertelt letter dat Baze earder ek in Beskermer fan 'e Whills wie. Troch de ûnderdrukking troch de Keizerlike autoriteiten hat er lykwols syn [[spiritualiteit]] ferlern en dêrmei ek syn [[fertrouwen]] yn [[de Krêft]]. Om't Cassian en Jyn de oanfal fan 'e partisanen yn it hûndert jage hawwe soene, wurde se mei Chirrut en Baze finzen nommen troch de partisanen, dy't harren meinimme nei harren basis yn in [[grot]] in ein bûten de Hillige Stêd. Dêr wurde Cassian, Chirrut en Baze opsletten yn in [[sel (finzenis)|sel]] njonken dy fan Bodhi Rook, wylst Jyn by Gerrera brocht wurdt.
Underwilens jout [[grut-moff]] [[Wilhuff Tarkin]], dy't troch [[keizer]] [[Palpatine]] stjoerd is om tafersjoch te hâlden oer de frijwol foltôge Deadsstjer, oan [[Orson Krennic]], de [[direkteur]] fan it Keizerlik wapenprogramma, opdracht om by wize fan test de Hillige Stêd op Jedha te ferwoastgjen. De proef is in súkses en de stêd wurdt yn ien klap ferneatige. De konsintryske [[skokweach|skokweagen]] wreidzje har dêrwei oer de hiele moanne út en ferdylgje alle [[libben]]. De partisanen fan Gerrera reitsje alhiel yn ûnstjoer, en yn alle trelit witte Baze en de oaren harrensels te befrijen. Mei Jyn witte se krekt op 'e tiid fan Jedha te ûntkommen trochdat se oppikt wurde troch [[K-2SO]], in gefjochts[[androïde]] fan 'e Keizerlike Striidkrêften dy't troch de rebellen werprogrammearre is.
De oandiene Jyn fertelt letter oan har selskipslju dat Gerrera har in [[hologram|holografysk]] boadskip fan har heit sjen litten hat, dat Bodhi him brocht hie. Dêryn fertelde [[Galen Erso]], in briljante [[wittenskipper]] dy't ûnder twang meiwurket oan it Keizerlik wapenprogramma, dat er syn [[posysje (funksje)|posysje]] brûkt hat om mei opsetsin in swak plak yn 'e Deadsstjer yn te bouwen. Oan Jyn joech er opdracht om 'e [[blaudruk]]ken fan 'e Deadsstjer út it Keizerlik [[argyf]]kompeks op 'e planeet [[Scarif]] te heljen en dy troch te spyljen oan it Rebelleferbûn. Seisresom reizgje Baze en syn selskipslju nei de [[planeet]] [[Eadu]], dêr't Cassian en Jyn fan doel binne om Galen te befrijen. Of dat sizze se teminsten, mar it docht al rillegau bliken dat Cassian eins fan syn superieuren befel krigen hat om Galen te [[moard|likwidearjen]]. Op it lêste momint betinkt er him en docht er dat net, mar Galen komt likegoed om by in [[bombardemint]] troch de rebellen.
Neitiid reizgje Baze en Chirrut, dy't nei de ferwoastging fan Jedha gjin thús mear hawwe, mei Cassian en Jyn nei de moanne [[Yavin-IV]], dêr't it [[haadkertier]] fan it Rebelleferbûn fêstige is. Jyn besiket dêr om 'e nocht en helje de lieding fan it Rebelleferbûn oer om 'e rebellefloat yn te setten foar in wraam op Scarif, om sa de blaudrukken fan 'e Deadsstjer te bemachtigjen. Jyn is [[frustraasje|frustrearre]] troch de ûnwil fan 'e rebellen om ta te pakken, mar Cassian komt mei in stik as tweintich oare [[frijwilliger]]s oan en stelt foar de misje nei Scarif sûnder goedkarring fan syn superieuren út te fieren. Baze, Chirrut en Bodhi slute har dêrby oan. De groep kaapt it Keizerlik [[romtefear|frachtfear]] dat se earder op Eadu bútmakke hiene en set dêrmei ôf. Nei't se op it [[tropen|tropyske]] Scarif lâne binne, ynfiltrearje Jyn, Cassian en K-2SO it argyfkompleks. Baze, Chirrut en de rebellen fiere wilens in koördinearre oanfal út op it Keizerlik [[garnizoen]], by wize fan ôfliedingsmaneuver. Dêrtroch wurde de [[stoarmtroeper (Star Wars)|stoarmtroepers]] dy't Jyn-en-dy it paad tichtsette, nei bûten ta stjoerd om 'e oanfal ôf te slaan.
Underwilens fangt it Rebelleferbûn op Yavin-IV [[kommunikaasje]] tusken Keizerlike troepen op dêr't yn sprutsen wurdt fan in rebelle-oanfal op Scarif. Dan wurdt dochs noch de rebellefloat stjoerd. Wannear't dy by Scarif oankomt, slute de Keizerlik autoriteiten de poarte yn it ûntrochkringbere [[enerzjyfjild|enerzjyskyld]] dat se om 'e hiele planeet hinne makke hawwe. Dêrtroch wurdt ek [[radioferbining|radio]]kommunikaasje tusken de rebellen op it planeetoerflak en de rebellefloat yn 'e [[romte]] ûnmooglik makke. Om't Jyn en Cassian fan doel binne de blaudrukken oan 'e rebellefloat ta te stjoeren, jout Cassian fia K-2SO oan Bodhi opdracht om in fysike oansluting op it kommunikaasjenetwurk fan Scarif oan te lizzen sadat se de rebellefloat meidiele kinne dat de poarte yn it enerzjyskyld tsjin eltse priis iepenbrutsen wurde moat.
Bodhi liedt mei gefaar foar eigen libben in [[snoer|keabel]] nei it frachtfear ta en bringt sa in fysike oansluting op it kommunikaasjenetwurk ta stân. It docht lykwols bliken dat de haadskeakelder op it lâningsplatfoarm noch omset wurde moat om 'e oansluting te iepenjen. Mei't se op dat stuit swier ûnder fjoer lizze fan Keizerlike stoarmtroepers, is it berikken fan 'e skeakelder ûnmooglik. Chirrut rint lykwols kalm tusken alle [[laser]]flitsen troch, berikt de haadskeakelder en set dy om, mar krekt op dat stuit wurdt in [[brânstof]]opslach rekke, wat in mânske [[ûntploffing]] feroarsaket. Dêrtroch wurdt Chirrut fier efteroer smiten. Baze draaft nei syn freon ta, mar de bline kriger is sa swier [[ferwûne]] rekke dat er inkele mominten letter yn Baze syn earms [[ferstjerren|ferstjert]]. Underwilens bringt Bodhi it boadskip oer oan [[admiraal Raddus]], de [[kommandant]] fan 'e rebellefloat, krekt foar't in stoarmtroeper in [[hângranaat|granaat]] yn it frachtfear smyt en it hiele romteskip [[ûntploffing|de loft yn giet]]. Malbus is de iennichste oerlibbene op it lâningsplatfoarm; hy nimt foar de dea fan syn freonen [[wraak]] op gâns fijannen foar't er sels ek deade wurdt.
==Keppelings om utens==
*{{en}}[https://starwars.fandom.com/wiki/Baze_Malbus Artikel oer Baze Malbus yn Wookieepedia, de offisjele ''Star Wars''-Wikipedy]
{{boarnen|boarnefernijing=
*[https://starwars.fandom.com/wiki/Baze_Malbus Artikel oer Baze Malbus yn Wookieepedia, de offisjele ''Star Wars''-Wikipedy]
}}
{{Star Wars personaazjes}}
{{DEFAULTSORT:Malbus, Baze}}
[[Kategory:Personaazje út Star Wars]]
[[Kategory:Fiktyf hierling]]
[[Kategory:Fiktyf mûnts]]
[[Kategory:Fiktyf opstanneling]]
[[Kategory:Fiktyf personaazje yntrodusearre yn 2016]]
[[en:Guardians of the Whills#Development]]
pbrhs48h8pnyqz4ei5m8s70tnb6k7em
Raddus
0
160512
1089782
1089698
2022-08-20T23:26:45Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
lidwurd fergetten
wikitext
text/x-wiki
{{Fiktyf of legindarysk personaazje
| ôfbylding = Raddus.jpg
| ôfbyldingstekst =
| ôfbyldingsbreedte = 200px
| namme = Raddus<br><small>personaazje út ''[[Star Wars]]''</small>
| oare namme(n) =
| bynamme =
| sekse = [[manlik]]
| soarte personaazje = [[Mon Calamari]]
| nasjonaliteit = [[File:Flag of the Galactic Republic.svg|border|20px]] [[Galaktyske Republyk|Galaktysk]]
| berop/amt = [[admiraal]]
| besibbe personaazjes = [[Mon Mothma]]<br>[[Jyn Erso]]<br>[[Cassian Andor]]
| attributen =
| geastlike heit = [[Chris Weitz]]
| útjouwer =
| ûntstean = [[2016]]
}}
'''Raddus''' is in [[fiktyf]] [[personaazje]] út 'e [[Star Wars|''Star Wars''-franchise]]. Hy waard yn [[2016]] yntrodusearre yn 'e [[film]] ''[[Rogue One: A Star Wars Story]]''. De geastlike heit fan it personaazje wie de oarspronklike [[senarioskriuwer]] fan dy film, [[Chris Weitz]]. Raddus is in [[bûtenierdsk wêzen]] fan it ras fan 'e [[Mon Calamari]] en in [[admiraal]] fan it [[Rebelleferbûn (Star Wars)|Rebelleferbûn]]. Hy waard spile troch [[akteur]] [[Paul Kasey]]. Yn guon [[sêne]]s waard in [[animatroanika|animatroanyske]] replika brûkt, bestjoerd troch [[Patrick Comerford]]. De [[dialooch]] fan Raddus waard ynsprutsen troch [[stimakteur]] [[Stephen Stanton]].
==Eftergrûn==
Admiraal Raddus is yn ''[[Rogue One: A Star Wars Story]]'' in tige sterk [[personaazje]]. [[Spedial effects]]-technikus [[Neal Scanlan]] sei oer [[bûtenierdske wêzens]] yn ''[[Star Wars]]'': "We hawwe altyd besocht om in foarbyld út 'e echte wrâld te hawwen foar wa't dy wêzens wêze meie, en yn dit gefal brûkten we [[Winston Churchill|Churchill]]. […] We hawwe [Churchill] net inkeld brûkt as in fisueel sjabloan foar de lichemsfoarm, mar ek as foarbyld om 'e rol te spyljen en ta útdrukking te bringen fia de [[akteur]]." [[Stephen Stanton]], de [[stimakteur]] dy't de [[dialooch]] fan Raddus ynspriek, sei dat er him foar it betinken fan 'e karakteristike [[stim]] fan 'e admiraal [[ynspiraasje (keunst)|ynspirearje]] litten hie troch Churchill, mar ek troch de fertolking troch akteur [[George C. Scott]] fan 'e [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[generaal]] [[George S. Patton]] yn 'e [[biografyske film]] ''[[Patton (film)|Patton]]'' ([[1970]]).
==Fiktive biografy==
===Foarôfgeande oan ''Rogue One''===
Raddus wurdt yn it jier 65 [[Yavin#Tiidrekkening|f.Sl.Y.]] [[berne]] yn 'e [[poalstreek|poalstreken]] fan 'e [[oseaan]]wrâld [[Mon Cala]], as ien fan 'e [[Mon Calamari]], in [[amfiby]]sk ras fan [[bûtenierdske wêzens]]. Hy is tige [[yntelligint]] en klimt op ta de [[posysje (funksje)|posysje]] fan [[boargemaster]] fan 'e stêd Nystullum. Letter jout er him by de [[kriichsmacht]] fan Mon Cala en beklaait er in funksje by de planetêre ferdigening. Yn 'e [[Kloane-oarloggen]] fjochtet Raddus op syn thúswrâld tsjin 'e besetting troch de [[separatist]]yske [[Konfederaasje fan Unôfhinklike Stelsels]]. Nei de [[steatsgreep]] troch [[kânselier]] [[Palpatine]] en de fêstiging fan it [[Galaktysk Keizerryk]] hat Raddus de lieding oer de ferdigening fan Mon Cala tsjin 'e ynvaazje fan Keizerlike [[stoarmtroeper (Star Wars)|stoarmtroepers]] ûnder lieding fan [[grut-moff]] [[Wilhuff Tarkin]]. Wannear't alle ferset op 'e planeet de kop yndrukt wurdt, is Raddus ien fan 'e earste Mon Calamari dy't him by it [[Rebelleferbûn (Star Wars)|Rebelleferbûn]] jout om 'e striid tsjin it Keizerryk fuort te setten.
===Yn ''Rogue One''===
Yn 'e [[film]] ''[[Rogue One: A Star Wars Story]]'' ([[2016]]) wurdt admiraal Raddus yntrodusearre as de [[haadpersoan]]en, de [[krimineel]] [[Jyn Erso]] en de [[rebel]] [[Cassian Andor]], fan harren misje nei [[Jedha]] en [[Eadu]] weromkeare yn it [[haadkertier]] fan it [[Rebelleferbûn (Star Wars)|Rebelleferbûn]] op 'e [[moanne (byplaneet)|moanne]] [[Yavin-IV]] mei nijs oer de [[Deadsstjer]]. Dat is in nij [[massaferneatigingswapen]] fan it [[diktatoriale]] [[Galaktysk Keizerryk]] yn 'e foarm fan in bolfoarmich [[romtestasjon]] ter grutte fan in lytse moanne. It hat in [[ploffer (Star Wars)|superlaserkanon]] dat sa krêftich is, dat der yn ien skot hiele [[planeten]] mei ferdylge wurde kinne. Jyn har [[heit]], de briljante [[wittenskipper]] [[Galen Erso]], dy't ûnder twang meiwurke hat oan 'e ûntwikkeling fan 'e Deadsstjer, hat har foar syn [[dea]] in [[hologram|holografysk]] boadskip stjoerd, wêryn't er út 'e doeken dien hat dat er mei opsetsin in swak plak yn 'e Deadsstjer ynboud hat dat de rebellen brûke kinne om it romtestasjon te ferneatigjen. Hy hat Jyn opdracht jûn om dêrta de [[blaudruk]]ken fan 'e Deadsstjer, dy't opslein binne yn it Keizerlik Argyfkompleks op 'e planeet [[Scarif]], te [[dieverij|stellen]] en oan it Rebelleferbûn troch te spyljen.
Sadwaande besiket Jyn de lieders fan 'e rebellen oer te heljen ta in wraam mei de rebellefloat op Scarif. Hja kriget dêrfoar stipe fan 'e stânhêfte Raddus, dy't wegeret en gean in gefjocht út 'e wei, sels as de kâns op súkses lyts is. De measte oare rebellelieders ornearje lykwols dat in oanfal op it swier ferdigene Scarif sinleas is, en dat harren mei de foltôging fan 'e Deadsstjer inkeld noch de kar rêst tusken [[oerjefte]] en flecht. [[Mon Mothma]], de [[polityk]] liedster fan it Rebelleferbûn, stelt fêst dat der net genôch stipe is foar de misje nei Scarif. Dêrop stalle Jyn en Cassian Andor op eigen manneboet in misje gear en sette ôf nei Scarif. Wylst harren selskipslju dêr by wize fan ôfliedingsmaneuver in oanfal op it Keizerlik [[garnizoen]] útfiere, ynfiltrearje Jyn en Cassian de argyfklûs.
As de rebellen op Yavin-IV [[kommunikaasje]] tusken Keizerlike troepen opfange dêr't yn sprutsen wurdt fan in rebelle-oanfal op Scarif, beslút Mon Mothma dat se foar in foldongen feit steld binne, en dat se no wol fjochtsje moatte. Admiraal Raddus is op dat stuit al oan board fan syn [[kruser]] om 'e float te risselwearjen foar in wraam op Scarif. De oankomst fan 'e rebellefloat by Scarif hat lykwols ta gefolch dat de Keizerlike troepen de poarte slute yn it planetêre [[enerzjyfjild|enerzjyskyld]] dat de hiele planeet omjout. Dat hâldt ek de ferstjoering fan grutte hoemannichten data tsjin, en Raddus ûntfangt berjocht fan 'e planeet dat er hoe dan ek de poarte yn it enerzjyskyld sjen moat iepen te brekken, sadat Jyn en Cassian him de stellen blaudrukken tastjoere kinne. Raddus set dêrop in hammerkop[[korvet]] yn, dy't in fijannich [[stjerreslachskip]] raamt en fansiden triuwt by in oar stjerreslachskip op. De fertize [[skipswrak]]ken swalkje fan koers en botse op 'e generatorfasiliteit dy't it enerzjyskyld om 'e planeet hinne opwekket. It skyld wurdt dêrtroch deäktivearre, krekt op 'e tiid om 'e troch Jyn ferstjoerde blaudrukken fan 'e Deadsstjer te ûntfangen.
Wylst de Deadsstjer arrivearret en alle libben op Scarif ferdylget, de groep rebellen op it planeetoerflak ynbegrepen, besiket de rebellefloat mei de blaudrukken te ûntkommen. It arrivearjen fan in Keizerlike float ûnder befel fan [[Darth Vader]] komt dat lykwols foar. It [[flaggeskip]] fan Raddus en ferskate oare rebelleskippen wurde dêrtroch opheind, wêrby't de admiraal omkomt. Vader [[interjen|interet]] sels de kruser fan Raddus, dêr't er mei syn [[ljochtsabel]] in [[bloedbad]] oanrjochtet ûnder de [[bemanning]]. De ynformaasjedrager mei de blaudrukken fan 'e Deadsstjer wurdt lykwols fan hân ta hân trochjûn oant er in lytser romteskip berikt, de korvet ''Tantive IV'', dy't him út 'e búk fan 'e kruser losmakket en ûntkomt. Neitiid wurdt it plak fan Raddus yn it Rebelleferbûn ynnommen troch in oare Mon Calamari, [[admiraal Ackbar]].
==Keppelings om utens==
*{{en}}[https://starwars.fandom.com/wiki/Raddus Artikel oer Raddus yn Wookieepedia, de offisjele ''Star Wars''-Wikipedy]
{{boarnen|boarnefernijing=
*[https://starwars.fandom.com/wiki/Raddus Artikel oer Raddus yn Wookieepedia, de offisjele ''Star Wars''-Wikipedy]
}}
{{Star Wars personaazjes}}
[[Kategory:Personaazje út Star Wars]]
[[Kategory:Fiktyf bûtenierdsk wêzen]]
[[Kategory:Fiktyf admiraal]]
[[Kategory:Fiktyf opstanneling]]
[[Kategory:Fiktyf personaazje yntrodusearre yn 2016]]
[[en:List of Star Wars characters#Admiral Raddus]]
cskv02qth861ixfppokvspyanlhv5rh
Zuilen (gemeente)
0
160513
1089773
1089704
2022-08-20T23:17:56Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
red
wikitext
text/x-wiki
{{Ynfoboks gemeente
| namme = Zuilen
| ôfbyld = [[Ofbyld:Ald-Zuilen_62.JPG|border|300px]] <br> ''Slot Zuylen''
| flagge = [[Ofbyld:Zuilen_vlag.svg|border|100px]]
| wapen = [[Ofbyld:Zuilen_wapen.svg|80px]]
| lokaasje = [[Ofbyld:Zuilen1866.gif|300px]] <br> ''De gemeente Zuilen yn 1866''
| lân = {{Flagge NL}} [[Nederlân]]
| bestjoerlike ienheid 1 = provinsje
| namme bestjoerlike ienheid 1= [[Ofbyld:Utrecht_(province)-Flag.svg|border|20px]] [[Utert (provinsje)|Utert]]
| bestjoerlike ienheid 2 = gemeente
| namme bestjoerlike ienheid 2= [[Ofbyld:Flag_of_Utrecht_city.svg|border|20px]] [[Utert (stêd)|Utert]] <br> [[Ofbyld:Stichtse_Vecht_vlag.svg|border|20px]] [[Stichtske Fecht]]
| bestjoerlike ienheid 3 =
| namme bestjoerlike ienheid 3=
| boargemaster =
| haadplak =
| grutste plak =
| ynwennertal = 23.620 <small>(1950)</small><ref>[https://hetutrechtsarchief.nl/onderzoek/resultaten/archieven?mivast=39&mizig=210&miadt=39&miaet=1&micode=707&minr=2606401&miview=inv2 ''Utrechts Archief'']</ref>
| befolkingstichtens =
| oerflak =
| wêrfan lân =
| wêrfan wetter =
| tal stêden =
| tal doarpen =
| ferkearsieren =
| oprjochte = [[1812]]
| perioade 1 = oant 1812
| namme perioade 1 = Hearlikheid Zuilen en Zwesereng <br> Hearlikheid Oostwaard
| perioade 2 =
| namme perioade 2 =
| perioade 3 =
| namme perioade 3 =
| perioade 4 =
| namme perioade 4 =
| perioade 5 =
| namme perioade 5 =
| opheft = [[1954]]
| opgien yn = [[Ofbyld:Flag_of_Utrecht_city.svg|border|20px]] Utert <br> [[Ofbyld:Flag_of_Maarssen.svg|border|20px]] [[Maarssen]]
| no part fan = [[Ofbyld:Flag_of_Utrecht_city.svg|border|20px]] Utert <br> [[Ofbyld:Stichtse_Vecht_vlag.svg|border|20px]] [[Stichtske Fecht]]
| netnûmer =
| postkoades =
| tiidsône = [[UTC]]+1
| simmertiid = UTC+2
| webside =
}}
'''Zuilen''' is in eardere gemeente yn de [[Nederlân]]ske provinsje Utert dy't yn [[1954]] opheft waard. De gemeente besloech it gebiet fan it hjoeddeistige doarp [[Oud-Zuilen]], de hjoeddeistige wyk ''Zandweg-Oostwaard'' yn [[Maarssen]] en de [[Utert (stêd)|Utertske]] stedswyk [[Zuilen (Utert)|Zuilen]].
== Skiednis ==
Doe't de Romeinen harren yn de [[tredde iuw]] n.Kr. út it gebiet weromlutsen, setten de [[Friezen]] harren stadichoan ta wenjen yn de [[Fechtstreek]]. Om [[700]] hinne wenne der yn de delsetting Swesen as Suecsnon, it lettere Swesereng, de Fryske ealman Wursing. Hy hie in stripe lân njonken de [[Utertske Fecht|Fecht]] yn besit. Syn pakesizzer wie de ferneamde Fryske sindeling en biskop [[Liudger]]. Wursing moast lykwols foar de Fryske kening [[Redbad]] flechtsje, mar doe't dy yn [[719]] ferstoar, kearde de famylje nei Swesen werom. Doe't Liudger ferstoar waarden al syn famyljeguod yn de Fechtstreek oan de [[Abdij fan Werden]] skonken. Yn [[1050]] waard der in romaanske kapel boud yn Swesen.
Yn de [[trettjinde iuw]], of faaks wol earder, kaam de namme ''Zuilen'' foar it earst foar. De namme komt fan de aadlike laach Fan Zuilen (Sulen) dy't oaspronklik út de omkriten fan [[Kleef]] kamen. Hja wiene heareboeren dy't warber wiene mei it [[Lânoanmakkerij|oanmeitsjen]] en yn[[polder]]jen fan de [[sompe]]n yn 'e omkriten. De hearlikheid Zuilen en Swesereng hearden ûnderwilens ta de biskop fan Utert, en foar in part ta de abt fan Oostbroek.
Foar [[1256]] lieten de Hearen Fan Zuilen in [[kastiel]], it [[Slot Zuylen]], oan de eastlike ouwer fan de Fecht bouwe. Ek hiene se hompen lân op de eastlike ouwer yn besit en yn erfpacht fan de abt fan Oostbroek en guon gebieten eastlik fan de stêd Utert op it plak fan de hjoeddeistige wyk [[De Uithof]]. By it kastiel ûntstie by de Fecht del in lyts doarp. Yn [[1446]] waard it kastiel troch de Utertsken ferwostge yn de snuorje fan de [[Hoekske en Kabbeljauske Tsierderijen]]. De hearlikheid waard troch biskop Freark fan Blankenheim en de abt ta in fêste erflien skonken oan Frank fan Borssele, hear fan Feare. De hearlikheid wie dêrnei yn hannen fan de famyljes Fan Borssele, en fan [[George fan Lalaing, greve fan Rennenberch|Lalaing fan Rennenberch]]. Letter kaam it kastiel yn hannen fan guon oare aadlike famyljes.<ref>{{nl}}[https://hetutrechtsarchief.nl/onderzoek/resultaten/archieven?mivast=39&mizig=210&miadt=39&miaet=1&micode=707&minr=2606401&miview=inv2 {{Aut|J.A.C. Mathijssen, ''Het verleden van Zuilen c.s (Het Utrechts Archief ) - Het Utrechts Archief''. hetutrechtsarchief.nl Oproppen op 27 jannewaris 2021]</ref>
Yn [[1654]] waard der yn it doarp in Nederlânsk-herfoarme tsjerke boud op it plak fan de eardere romaanske kapel. De bebouwing fan Zuilen ûntjoech him by de Fecht del. Zuilen waard in agraryske mienskip. Yn [[1812]], yn de [[Frânske tiid]], waarden de eardere gerjochten fan Zuilen/Swesereng en Oostwaard gearfoege ta ien gemeente. Nei't de Frânsen fuort wiene, bleau de bestjoerlike ienheid bestean en waard de gemeente Zuilen mei in Keninklik Beslút befêstige.
Yn [[1896]] waard der in gemeentehûs yn Oud-Zuilen boud, dy't oant [[1929]] yn gebrûk nommen waard. Dêrnei krige it lânhûs ''Daelwijck'' dy funksje. Yn de iere [[tweintichste iuw]] fêstigen de grutte metaalfabriken fan ''Demka'' en ''Werkspoor'' harren yn Zuilen, dêr't der nije wenwiken súdlik fan it doapr troch ûtstiene.
By de [[gemeentlike weryndieling]] op [[1 jannewaris]] [[1954]] waarden it doarp Zuilen, it noardlike part fan Swesereng en Oostwaard tafoege oan de doetiidske gemeente [[Maarssen]]. It súdlike part fan de Sesereng en it súlike part fan Zuilen op de eastouwer fan de Fecht ([[Zuilen (Utert)|Nieuw-Zuilen]]) kaam oan de gemeente Utert. It doarp Zuilen waard doe al [[Oud-Zuilen]] (Ald-Zuilen) neamd.
Op 1 jannewaris 2011 wie der in nije gemeentlike weryndieling dêr't de gemeente Maarssen by opnommen waard yn de gemeente [[Stichtske Fecht]].
== Berne yn Zuilen ==
* [[Liudger]] (742-809), Frysk sindeling en biskop
* [[Jan Maximiliaan van Tuyll van Serooskerken (1710-1762)|Jan Maximiliaan van Tuyll van Serooskerken]] (1710-1762), generaal-majoor fan de kavalery.
* [[Belle van Zuylen|Isabella Agneta Elisabeth van Tuyll van Serooskerken]] (1740-1805), skriuwster en komponiste
* [[Anna Elisabeth Christina van Tuyll van Serooskerken]](1745-1819), skriuwster en kastielfrouwe van [[Kastiel Amerongen]]
* [[Reinout Diederik van Tuyll van Serooskerken]] (1746-1784), jurist en rekkenmaster yn Utert, hear fan Heeze, Leende en Zesgehuchten
* [[Johannes Adrianus van den Bosch]] (1813-1870), minister fan kriich
* [[Nicolaas Pieter van der Stok]] (1841-1907), KNIL-ofsier en ridder yn de [[Militêre Willems-Oarder]]
* [[Johannes Andries Van der Stok]] (1846-1899), ofsier fan sûnens earste klasse by it [[Keninklik Nederlânsk-Yndysk Leger]]
* [[Hans van Tuyll van Serooskerken|Hans Georg Inundat van Tuyll van Serooskerken]] (1917-1988), lândrost en boargemaster
* [[Tiede Herrema]] (1921-2020), sakeman dy't yn [[1975]] troch de [[IRA]] ûntfierd waard
* [[Henk Westbroek]] (1952), sjonger, kroechbaas, radio- & telefyzjepresintator en politicks
[[Ofbyld:Saintliudger.jpg|thumb|left|180px|[[Liudger]] (*742)]] [[Ofbyld:Henk Westbroek 1985.png|thumb|center|260px|[[Henk Westbroek]] (*1952)]]
{{Clear}}
== Sjoch ek ==
* [[Oud-Zuilen]]
* [[Zuilen (Utert)]]
* [[Slot Zuylen]]
{{Boarnen|boarnefernijing=
{{Reflist}}
----------
* {{Aut|J.E.A.L. Struick}}, ''Zuilen''. Utert, [[Het Spectrum]], 1973. side 122
----------
{{Commonscat|Zuilen, Utrecht}}
}}
[[Kategory:Eardere gemeente yn Utert]]
[[Kategory:Bestjoerlike ienheid oprjochte yn 1812]]
[[Kategory:Bestjoerlike ienheid opheft yn 1954]]
kbgjuwjm1lcbzz98nssa9mx6f3h6s9u
1089785
1089773
2022-08-21T01:20:10Z
Kneppelfreed
2013
/* Skiednis */ }}
wikitext
text/x-wiki
{{Ynfoboks gemeente
| namme = Zuilen
| ôfbyld = [[Ofbyld:Ald-Zuilen_62.JPG|border|300px]] <br> ''Slot Zuylen''
| flagge = [[Ofbyld:Zuilen_vlag.svg|border|100px]]
| wapen = [[Ofbyld:Zuilen_wapen.svg|80px]]
| lokaasje = [[Ofbyld:Zuilen1866.gif|300px]] <br> ''De gemeente Zuilen yn 1866''
| lân = {{Flagge NL}} [[Nederlân]]
| bestjoerlike ienheid 1 = provinsje
| namme bestjoerlike ienheid 1= [[Ofbyld:Utrecht_(province)-Flag.svg|border|20px]] [[Utert (provinsje)|Utert]]
| bestjoerlike ienheid 2 = gemeente
| namme bestjoerlike ienheid 2= [[Ofbyld:Flag_of_Utrecht_city.svg|border|20px]] [[Utert (stêd)|Utert]] <br> [[Ofbyld:Stichtse_Vecht_vlag.svg|border|20px]] [[Stichtske Fecht]]
| bestjoerlike ienheid 3 =
| namme bestjoerlike ienheid 3=
| boargemaster =
| haadplak =
| grutste plak =
| ynwennertal = 23.620 <small>(1950)</small><ref>[https://hetutrechtsarchief.nl/onderzoek/resultaten/archieven?mivast=39&mizig=210&miadt=39&miaet=1&micode=707&minr=2606401&miview=inv2 ''Utrechts Archief'']</ref>
| befolkingstichtens =
| oerflak =
| wêrfan lân =
| wêrfan wetter =
| tal stêden =
| tal doarpen =
| ferkearsieren =
| oprjochte = [[1812]]
| perioade 1 = oant 1812
| namme perioade 1 = Hearlikheid Zuilen en Zwesereng <br> Hearlikheid Oostwaard
| perioade 2 =
| namme perioade 2 =
| perioade 3 =
| namme perioade 3 =
| perioade 4 =
| namme perioade 4 =
| perioade 5 =
| namme perioade 5 =
| opheft = [[1954]]
| opgien yn = [[Ofbyld:Flag_of_Utrecht_city.svg|border|20px]] Utert <br> [[Ofbyld:Flag_of_Maarssen.svg|border|20px]] [[Maarssen]]
| no part fan = [[Ofbyld:Flag_of_Utrecht_city.svg|border|20px]] Utert <br> [[Ofbyld:Stichtse_Vecht_vlag.svg|border|20px]] [[Stichtske Fecht]]
| netnûmer =
| postkoades =
| tiidsône = [[UTC]]+1
| simmertiid = UTC+2
| webside =
}}
'''Zuilen''' is in eardere gemeente yn de [[Nederlân]]ske provinsje Utert dy't yn [[1954]] opheft waard. De gemeente besloech it gebiet fan it hjoeddeistige doarp [[Oud-Zuilen]], de hjoeddeistige wyk ''Zandweg-Oostwaard'' yn [[Maarssen]] en de [[Utert (stêd)|Utertske]] stedswyk [[Zuilen (Utert)|Zuilen]].
== Skiednis ==
Doe't de Romeinen harren yn de [[tredde iuw]] n.Kr. út it gebiet weromlutsen, setten de [[Friezen]] harren stadichoan ta wenjen yn de [[Fechtstreek]]. Om [[700]] hinne wenne der yn de delsetting Swesen as Suecsnon, it lettere Swesereng, de Fryske ealman Wursing. Hy hie in stripe lân njonken de [[Utertske Fecht|Fecht]] yn besit. Syn pakesizzer wie de ferneamde Fryske sindeling en biskop [[Liudger]]. Wursing moast lykwols foar de Fryske kening [[Redbad]] flechtsje, mar doe't dy yn [[719]] ferstoar, kearde de famylje nei Swesen werom. Doe't Liudger ferstoar waarden al syn famyljeguod yn de Fechtstreek oan de [[Abdij fan Werden]] skonken. Yn [[1050]] waard der in romaanske kapel boud yn Swesen.
Yn de [[trettjinde iuw]], of faaks wol earder, kaam de namme ''Zuilen'' foar it earst foar. De namme komt fan de aadlike laach Fan Zuilen (Sulen) dy't oaspronklik út de omkriten fan [[Kleef]] kamen. Hja wiene heareboeren dy't warber wiene mei it [[Lânoanmakkerij|oanmeitsjen]] en yn[[polder]]jen fan de [[sompe]]n yn 'e omkriten. De hearlikheid Zuilen en Swesereng hearden ûnderwilens ta de biskop fan Utert, en foar in part ta de abt fan Oostbroek.
Foar [[1256]] lieten de Hearen Fan Zuilen in [[kastiel]], it [[Slot Zuylen]], oan de eastlike ouwer fan de Fecht bouwe. Ek hiene se hompen lân op de eastlike ouwer yn besit en yn erfpacht fan de abt fan Oostbroek en guon gebieten eastlik fan de stêd Utert op it plak fan de hjoeddeistige wyk [[De Uithof]]. By it kastiel ûntstie by de Fecht del in lyts doarp. Yn [[1446]] waard it kastiel troch de Utertsken ferwostge yn de snuorje fan de [[Hoekske en Kabbeljauske Tsierderijen]]. De hearlikheid waard troch biskop Freark fan Blankenheim en de abt ta in fêste erflien skonken oan Frank fan Borssele, hear fan Feare. De hearlikheid wie dêrnei yn hannen fan de famyljes Fan Borssele, en fan [[George fan Lalaing, greve fan Rennenberch|Lalaing fan Rennenberch]]. Letter kaam it kastiel yn hannen fan guon oare aadlike famyljes.<ref>{{nl}}[https://hetutrechtsarchief.nl/onderzoek/resultaten/archieven?mivast=39&mizig=210&miadt=39&miaet=1&micode=707&minr=2606401&miview=inv2 {{Aut|J.A.C. Mathijssen}}, ''Het verleden van Zuilen c.s (Het Utrechts Archief ) - Het Utrechts Archief''. hetutrechtsarchief.nl Oproppen op 27 jannewaris 2021]</ref>
Yn [[1654]] waard der yn it doarp in Nederlânsk-herfoarme tsjerke boud op it plak fan de eardere romaanske kapel. De bebouwing fan Zuilen ûntjoech him by de Fecht del. Zuilen waard in agraryske mienskip. Yn [[1812]], yn de [[Frânske tiid]], waarden de eardere gerjochten fan Zuilen/Swesereng en Oostwaard gearfoege ta ien gemeente. Nei't de Frânsen fuort wiene, bleau de bestjoerlike ienheid bestean en waard de gemeente Zuilen mei in Keninklik Beslút befêstige.
Yn [[1896]] waard der in gemeentehûs yn Oud-Zuilen boud, dy't oant [[1929]] yn gebrûk nommen waard. Dêrnei krige it lânhûs ''Daelwijck'' dy funksje. Yn de iere [[tweintichste iuw]] fêstigen de grutte metaalfabriken fan ''Demka'' en ''Werkspoor'' harren yn Zuilen, dêr't der nije wenwiken súdlik fan it doapr troch ûtstiene.
By de [[gemeentlike weryndieling]] op [[1 jannewaris]] [[1954]] waarden it doarp Zuilen, it noardlike part fan Swesereng en Oostwaard tafoege oan de doetiidske gemeente [[Maarssen]]. It súdlike part fan de Sesereng en it súlike part fan Zuilen op de eastouwer fan de Fecht ([[Zuilen (Utert)|Nieuw-Zuilen]]) kaam oan de gemeente Utert. It doarp Zuilen waard doe al [[Oud-Zuilen]] (Ald-Zuilen) neamd.
Op 1 jannewaris 2011 wie der in nije gemeentlike weryndieling dêr't de gemeente Maarssen by opnommen waard yn de gemeente [[Stichtske Fecht]].
== Berne yn Zuilen ==
* [[Liudger]] (742-809), Frysk sindeling en biskop
* [[Jan Maximiliaan van Tuyll van Serooskerken (1710-1762)|Jan Maximiliaan van Tuyll van Serooskerken]] (1710-1762), generaal-majoor fan de kavalery.
* [[Belle van Zuylen|Isabella Agneta Elisabeth van Tuyll van Serooskerken]] (1740-1805), skriuwster en komponiste
* [[Anna Elisabeth Christina van Tuyll van Serooskerken]](1745-1819), skriuwster en kastielfrouwe van [[Kastiel Amerongen]]
* [[Reinout Diederik van Tuyll van Serooskerken]] (1746-1784), jurist en rekkenmaster yn Utert, hear fan Heeze, Leende en Zesgehuchten
* [[Johannes Adrianus van den Bosch]] (1813-1870), minister fan kriich
* [[Nicolaas Pieter van der Stok]] (1841-1907), KNIL-ofsier en ridder yn de [[Militêre Willems-Oarder]]
* [[Johannes Andries Van der Stok]] (1846-1899), ofsier fan sûnens earste klasse by it [[Keninklik Nederlânsk-Yndysk Leger]]
* [[Hans van Tuyll van Serooskerken|Hans Georg Inundat van Tuyll van Serooskerken]] (1917-1988), lândrost en boargemaster
* [[Tiede Herrema]] (1921-2020), sakeman dy't yn [[1975]] troch de [[IRA]] ûntfierd waard
* [[Henk Westbroek]] (1952), sjonger, kroechbaas, radio- & telefyzjepresintator en politicks
[[Ofbyld:Saintliudger.jpg|thumb|left|180px|[[Liudger]] (*742)]] [[Ofbyld:Henk Westbroek 1985.png|thumb|center|260px|[[Henk Westbroek]] (*1952)]]
{{Clear}}
== Sjoch ek ==
* [[Oud-Zuilen]]
* [[Zuilen (Utert)]]
* [[Slot Zuylen]]
{{Boarnen|boarnefernijing=
{{Reflist}}
----------
* {{Aut|J.E.A.L. Struick}}, ''Zuilen''. Utert, [[Het Spectrum]], 1973. side 122
----------
{{Commonscat|Zuilen, Utrecht}}
}}
[[Kategory:Eardere gemeente yn Utert]]
[[Kategory:Bestjoerlike ienheid oprjochte yn 1812]]
[[Kategory:Bestjoerlike ienheid opheft yn 1954]]
ifbgj7g7e5mbe4blnfrx2e3izf7t2n7
Yndustrialisaasje
0
160514
1089727
1089708
2022-08-20T14:35:25Z
Drewes
2754
it is in proses
wikitext
text/x-wiki
[[Ofbyld:Kemna Lokomotiven.jpg|260px|thumb|''Yndustrialisaasje betsjutte ek de meganisaasje yn de lânbou dêr't eartiids it wurk mei de hân of mei help fan bisten útfierd waard'']]
[[Ofbyld:Industrialisation.jpg|260px|thumb|''Swiere yndustry'']]
'''Yndustrialisaasje''' is it proses fan sosjale en ekonomyske feroarings fan in mienskip fan in agraryske ta in yndustriële maatskippij. Dat betsjut dat in folsleine ekonomy omfoarme wurdt ta in ekonomy dy't ornearre is foar de [[fabrikaazje]]. Yndustrialisaasje giet ornaris mank mei in grutte ôfhinklikens oan [[fossile brânstof]]fen en dat late ta yndustryen dy't op grutte skaal fersmoargjend wurkje.
Yn de snuorje fan yndustrialisaasje wurdt de [[Arbeid (wurk)|arbeid]], dy't eartiids troch de minske mei help fan bisten, lykas hynders, dien waard, omfoarme ta arbeid dy't troch [[masine]]s útfierd wurdt. It omfoarmjen fan in ekonomy hat tagelyk ek grutte gefolgen op sosjaal en ekonomysk mêd. Troch de akseleraasje fan de produksje waakset de omset fan bedriuwen en dêrtroch ek it ynkommen fan de wurklju. Merken en tsjinsten fan alle soarten produkten wreidzje út en fuortsterkje dêrmei de ekonomyske groei en yndustriële ynvestearrings. De famyljestruktuer feroare dêr ta as gefolch dêr't eardtiids famyljeleden byinoar wennen en ôfhinklik faninoar wiene, dat neitiids folle minder it gefal wie.
De earste weach fan de [[Yndustriële Revolúsje]] sette yn de [[achttjinde iuw]] útein yn [[Grut-Brittanje]]. Yn de iere [[njoggentjinde iuw]] folgen al rillegau [[Belgje]], [[Dútslân]], [[Frankryk]], [[Switserlân]], [[Japan]] en de [[Feriene Steaten]]. [[Nederlân]] wie relatyf let, nei [[1860]], wylst der yn de [[16e iuw|sechtjinde]] en [[santjinde iuw]] in soarte fan yndustrialisaasje plakfûn op it mêd fan wetterkrêft. Dy earste weach wie benammen it omfoarmjen fan in agraryske ta in yndustriële ekonomy. Dy earste weach waard letter ek wol de "Earste Yndustriêle Revolúsje" neamd.
De twadde weach, as [[Twadde Yndustriêle Revolúsje]], kaam yn de mid njoggentjinde iuw nei de útfining fan [[stoommasine]]s, [[ferbrâningsmoter]]s, it brûken fan [[elektrisiteit]] en it oanlizzen fan grutte [[Kanaal (wetterwei)|kanalen]], [[spoarwegen]] en elekrisiteitskabels. Koalminen, stielfabriken en tekstylfabriken ferfongen it eigen hûs as it plak fan wurk.
Oan 'e ein fan de [[tweintichste iuw]] waard [[East-Aazje]] tige fluch yndustrialisearre. Fan [[1960]] oant [[1990]] ûntjoegen de [[Aziatyske Tigers]], dy binne [[Hongkong]], [[Singapoer]], [[Taiwan]] en [[Súd-Koreä]], harren tige fluch. Op it stuit ûndergeane de ''BRICS''-lannen [[Brazylje]], [[Ruslân]], [[Yndia]], de [[Folksrepublyk Sina]] en [[Súd-Afrika]] yndustrialisaasje.
== Sjoch ek ==
* [[Yndustriële Revolúsje]]
{{Boarnen|boarnefernijing=
Dizze side is foar in part as alhiel oernommen fan de Ingelsktalige side. Sjoch [https://en.wikipedia.org/wiki/Industrialisation hjir] foar de boarnen en de bewurkingsskiednis.
}}
[[Kategory:Yndustriële skiednis]]
[[Kategory:Ekonomyske skiednis]]
qmn9um4trn0mwfl12ynggwcmennxl40
1089774
1089727
2022-08-20T23:18:57Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
defsort + synonym
wikitext
text/x-wiki
[[Ofbyld:Kemna Lokomotiven.jpg|260px|thumb|''Yndustrialisaasje betsjutte ek de meganisaasje yn de lânbou dêr't eartiids it wurk mei de hân of mei help fan bisten útfierd waard'']]
[[Ofbyld:Industrialisation.jpg|260px|thumb|''Swiere yndustry'']]
'''Yndustrialisaasje''' of '''yndustrialisearring''' is it proses fan sosjale en ekonomyske feroarings fan in mienskip fan in agraryske ta in yndustriële maatskippij. Dat betsjut dat in folsleine ekonomy omfoarme wurdt ta in ekonomy dy't ornearre is foar de [[fabrikaazje]]. Yndustrialisaasje giet ornaris mank mei in grutte ôfhinklikens oan [[fossile brânstof]]fen en dat late ta yndustryen dy't op grutte skaal fersmoargjend wurkje.
Yn de snuorje fan yndustrialisaasje wurdt de [[Arbeid (wurk)|arbeid]], dy't eartiids troch de minske mei help fan bisten, lykas hynders, dien waard, omfoarme ta arbeid dy't troch [[masine]]s útfierd wurdt. It omfoarmjen fan in ekonomy hat tagelyk ek grutte gefolgen op sosjaal en ekonomysk mêd. Troch de akseleraasje fan de produksje waakset de omset fan bedriuwen en dêrtroch ek it ynkommen fan de wurklju. Merken en tsjinsten fan alle soarten produkten wreidzje út en fuortsterkje dêrmei de ekonomyske groei en yndustriële ynvestearrings. De famyljestruktuer feroare dêr ta as gefolch dêr't eardtiids famyljeleden byinoar wennen en ôfhinklik faninoar wiene, dat neitiids folle minder it gefal wie.
De earste weach fan de [[Yndustriële Revolúsje]] sette yn de [[achttjinde iuw]] útein yn [[Grut-Brittanje]]. Yn de iere [[njoggentjinde iuw]] folgen al rillegau [[Belgje]], [[Dútslân]], [[Frankryk]], [[Switserlân]], [[Japan]] en de [[Feriene Steaten]]. [[Nederlân]] wie relatyf let, nei [[1860]], wylst der yn de [[16e iuw|sechtjinde]] en [[santjinde iuw]] in soarte fan yndustrialisaasje plakfûn op it mêd fan wetterkrêft. Dy earste weach wie benammen it omfoarmjen fan in agraryske ta in yndustriële ekonomy. Dy earste weach waard letter ek wol de "Earste Yndustriêle Revolúsje" neamd.
De twadde weach, as [[Twadde Yndustriêle Revolúsje]], kaam yn de mid njoggentjinde iuw nei de útfining fan [[stoommasine]]s, [[ferbrâningsmoter]]s, it brûken fan [[elektrisiteit]] en it oanlizzen fan grutte [[Kanaal (wetterwei)|kanalen]], [[spoarwegen]] en elekrisiteitskabels. Koalminen, stielfabriken en tekstylfabriken ferfongen it eigen hûs as it plak fan wurk.
Oan 'e ein fan de [[tweintichste iuw]] waard [[East-Aazje]] tige fluch yndustrialisearre. Fan [[1960]] oant [[1990]] ûntjoegen de [[Aziatyske Tigers]], dy binne [[Hongkong]], [[Singapoer]], [[Taiwan]] en [[Súd-Koreä]], harren tige fluch. Op it stuit ûndergeane de ''BRICS''-lannen [[Brazylje]], [[Ruslân]], [[Yndia]], de [[Folksrepublyk Sina]] en [[Súd-Afrika]] yndustrialisaasje.
== Sjoch ek ==
* [[Yndustriële Revolúsje]]
{{Boarnen|boarnefernijing=
Dizze side is foar in part as alhiel oernommen fan de Ingelsktalige side. Sjoch [https://en.wikipedia.org/wiki/Industrialisation hjir] foar de boarnen en de bewurkingsskiednis.
}}
{{DEFAULTSORT:Industrialisaasje}}
[[Kategory:Yndustriële skiednis]]
[[Kategory:Ekonomyske skiednis]]
l25z62jtk2xih2tfpi5ckeg2ylb4p1d
1089787
1089774
2022-08-21T01:56:02Z
Kneppelfreed
2013
justjes better
wikitext
text/x-wiki
[[Ofbyld:Kemna Lokomotiven.jpg|260px|thumb|''Yndustrialisaasje betsjutte ek de meganisaasje yn de lânbou dêr't eartiids it wurk mei de hân of mei help fan bisten útfierd waard'']]
[[Ofbyld:Industrialisation.jpg|260px|thumb|''Swiere yndustry'']]
'''Yndustrialisaasje''' of '''yndustrialisearring''' is it proses fan sosjale en ekonomyske feroarings fan in mienskip fan in agraryske ta in yndustriële maatskippij. Dat betsjut dat in folsleine ekonomy omfoarme wurdt ta in ekonomy dy't ornearre is foar de [[fabrikaazje]]. Yndustrialisaasje giet ornaris mank mei in grutte ôfhinklikens oan [[fossile brânstof]]fen en dat late ta yndustryen dy't op grutte skaal fersmoargjend wurkje.
Yn de snuorje fan yndustrialisaasje wurdt de [[Arbeid (wurk)|arbeid]], dy't eartiids troch de minske mei help fan bisten, lykas hynders, dien waard, omfoarme ta arbeid dy't troch [[masine]]s útfierd wurdt. It omfoarmjen fan in ekonomy hat tagelyk ek grutte gefolgen op sosjaal en ekonomysk mêd. Troch de akseleraasje fan de produksje waakset de omset fan bedriuwen en dêrtroch ek it ynkommen fan de wurklju. Merken en tsjinsten fan alle soarten produkten wreidzje út en fuortsterkje dêrmei de ekonomyske groei en yndustriële ynvestearrings. De famyljestruktuer feroare dêr ta as gefolch dêr't eardtiids famyljeleden byinoar wennen en ôfhinklik faninoar wiene, dat neitiids folle minder it gefal wie.
De earste weach fan de [[Yndustriële Revolúsje]] sette yn de [[achttjinde iuw]] útein yn [[Grut-Brittanje]]. Yn de iere [[njoggentjinde iuw]] folgen al rillegau [[Belgje]], [[Dútslân]], [[Frankryk]], [[Switserlân]], [[Japan]] en de [[Feriene Steaten]]. [[Nederlân]] wie relatyf let, nei [[1860]], wylst der yn de [[16e iuw|sechtjinde]] en [[santjinde iuw]] in soarte fan yndustrialisaasje geande wie op it mêd fan wetterkrêft. Dy earste weach wie benammen it omfoarmjen fan in agraryske ta in yndustriële ekonomy. Dy earste weach waard letter ek wol de "Earste Yndustriêle Revolúsje" neamd.
De twadde weach, as [[Twadde Yndustriêle Revolúsje]], kaam yn de mid njoggentjinde iuw nei de útfining fan [[stoommasine]]s, [[ferbrâningsmoter]]s, it brûken fan [[elektrisiteit]] en it oanlizzen fan grutte [[Kanaal (wetterwei)|kanalen]], [[spoarwegen]] en elekrisiteitskabels. Koalminen, stielfabriken en tekstylfabriken ferfongen it eigen hûs as it plak fan wurk.
Oan 'e ein fan de [[tweintichste iuw]] waard [[East-Aazje]] tige fluch yndustrialisearre. Fan [[1960]] oant [[1990]] ûntjoegen de [[Aziatyske Tigers]], dy binne [[Hongkong]], [[Singapoer]], [[Taiwan]] en [[Súd-Koreä]], harren tige fluch. Op it stuit ûndergeane de ''BRICS''-lannen [[Brazylje]], [[Ruslân]], [[Yndia]], de [[Folksrepublyk Sina]] en [[Súd-Afrika]] yndustrialisaasje.
== Sjoch ek ==
* [[Yndustriële Revolúsje]]
{{Boarnen|boarnefernijing=
Dizze side is foar in part as alhiel oernommen fan de Ingelsktalige side. Sjoch [https://en.wikipedia.org/wiki/Industrialisation hjir] foar de boarnen en de bewurkingsskiednis.
}}
{{DEFAULTSORT:Industrialisaasje}}
[[Kategory:Yndustriële skiednis]]
[[Kategory:Ekonomyske skiednis]]
btbdiieh7i99igr7v9oz4m2oxi8otaq
Grutte Priis Formule 1 fan Austraalje 2012
0
160516
1089724
1089716
2022-08-20T14:31:56Z
Drewes
2754
redsje
wikitext
text/x-wiki
{{Ynfoboks Formule 1 wedstriid
| ôfbylding = Albert Lake Park Street Circuit in Melbourne, Australia.svg
| ôfbyldingsbreedte = 200 px
| datum = [[18 maart]] [[2012]]
| offisjele namme = 2012 Formula 1 Qantas Australian Grand Prix
| lokaasje = [[Albert Park Circuit]]<br>{{Flagge AU}} [[Melbourne]]
| lingte sirkwy = 5,3 km
| ôfstân = 307,5 km
| foarige GP = [[Grutte Priis Formule 1 fan Brazylje 2011|Brazylje 2011]]
| folgjende GP = [[Grutte Priis Formule 1 fan Maleizje 2012|Maleizje]]
| temperatuer = 22°C
| kondysjes = Sinne
| 1e plak = {{Flagge GB}} [[Jenson Button]]
| 2e plak = {{Flagge DE}} [[Sebastian Vettel]]
| 3e plak = {{Flagge GB}} [[Lewis Hamilton]]
| koereur pole = {{Flagge GB}} [[Lewis Hamilton]]
| pole tiid = 1:24.922
| fluchste koereur = {{Flagge GB}} [[Jenson Button]]
| fluchste tiid = 1:29.187
}}
Utslaggen fan de '''[[Grutte Priis Formule 1 fan Austraalje]]''' [[2012]] yn [[Melbourne]] op [[18 maart]] 2012.
It wie de earste race fan 20 races fan de [[Formule 1 yn 2012]]. Hy waard op de [[Albert Park Circuit]] hâlden. De race waard hâlden oer 58 omgongen, op it 5,3 km lange sirkwy oer in raceôfstân fan 307,6 kilometer.
==Kwalifikaasje==
* [[Jean-Éric Vergne]] en [[Charles Pic]] makken harren debút yn de [[Formule 1]]
* [[Sergio Pérez]] waard fiif plakken tebekset by de start fanwegen in fersnellingsbakwiksel.
* [[Pedro de la Rosa]] en [[Narain Karthikeyan]] slaggen der net yn om in tiid te setten yn de kwalifikaasje en mochten dêrtroch net fan start gean yn 'e wedstriid.
{| class="wikitable"
|- align="left"
! Nr !! Koereur !! Konstrukteur !! Q1 !! Q2 !! Q3 !! plak !! Startplak
|-bgcolor=F7F6A8
| align="center" | 4
| {{Flagge GB}} [[Lewis Hamilton]]
| [[McLaren F1|McLaren]]-[[Mercedes F1|Mercedes]]
| 1:26.800
| 1:25.626
| '''1:24.922'''
| align="center" | 1
| align="center" | 1
|-bgcolor=ccccff
| align="center" | 3
| {{Flagge GB}} [[Jenson Button]]
| [[McLaren F1|McLaren]]-[[Mercedes F1|Mercedes]]
| 1:26.832
| 1:25.663
| 1:25.074
| align="center" | 2
| align="center" | 2
|-bgcolor=ccccff
| align="center" | 10
| {{Flagge FR}} [[Romain Grosjean]]
| [[Lotus F1|Lotus]]-[[Renault F1|Renault]]
| 1:26.498
| 1:25.845
| 1:25.302
| align="center" | 3
| align="center" | 3
|-bgcolor=ccccff
| align="center" | 7
| {{Flagge DE}} [[Michael Schumacher]]
| [[Mercedes F1|Mercedes]]
| 1:26.586
| 1:25.571
| 1:25.336
| align="center" | 4
| align="center" | 4
|-
| align="center" | 2
| {{Flagge AU}} [[Mark Webber (autokoereur)|Mark Webber]]
| [[Red Bull Racing|Red Bull]]-[[Renault F1|Renault]]
| 1:27.117
| 1:26.297
| 1:25.651
| align="center" | 5
| align="center" | 5
|-
| align="center" | 1
| {{Flagge DE}} [[Sebastian Vettel]]
| [[Red Bull Racing|Red Bull]]-[[Renault F1|Renault]]
| 1:26.773
| 1:25.982
| 1:25.668
| align="center" | 6
| align="center" | 6
|-
| align="center" | 8
| {{Flagge DE}} [[Nico Rosberg]]
| [[Mercedes F1|Mercedes]]
| 1:26.763
| '''1:25.469'''
| 1:25.686
| align="center" | 7
| align="center" | 7
|-
| align="center" | 18
| {{Flagge VE}} [[Pastor Maldonado]]
| [[Williams F1|Williams]]-[[Renault F1|Renault]]
| 1:26.803
| 1:26.206
| 1:25.908
| align="center" | 8
| align="center" | 8
|-
| align="center" | 12
| {{Flagge DE}} [[Nico Hülkenberg]]
| [[Force India F1|Force India]]-[[Mercedes F1|Mercedes]]
| 1:27.464
| 1:26.314
| 1:26.451
| align="center" | 9
| align="center" | 9
|-
| align="center" | 16
| {{Flagge AU}} [[Daniel Ricciardo]]
| [[Scuderia Toro Rosso|Toro Rosso]]-[[Scuderia Ferrari|Ferrari]]
| 1:27.024
| 1:26.319
| Gjin tiid
| align="center" | 10
| align="center" | 10
|-
| align="center" | 17
| {{Flagge FR}} [[Jean-Éric Vergne]]
| [[Scuderia Toro Rosso|Toro Rosso]]-[[Scuderia Ferrari|Ferrari]]
| 1:26.493
| 1:26.429
|style="background: silver"|
| align="center" | 11
| align="center" | 11
|-
| align="center" | 5
| {{Flagge ES}} [[Fernando Alonso]]
| [[Scuderia Ferrari|Ferrari]]
| 1:26.688
| 1:26.494
|style="background: silver"|
| align="center" | 12
| align="center" | 12
|-
| align="center" | 14
| {{Flagge JP}} [[Kamui Kobayashi]]
| [[Sauber F1|Sauber]]-[[Scuderia Ferrari|Ferrari]]
| '''1:26.182'''
| 1:26.590
|style="background: silver"|
| align="center" | 13
| align="center" | 13
|-
| align="center" | 19
| {{Flagge BR}} [[Bruno Senna]]
| [[Williams F1|Williams]]-[[Renault F1|Renault]]
| 1:27.004
| 1:26.663
|style="background: silver"|
| align="center" | 14
| align="center" | 14
|-
| align="center" | 11
| {{Flagge GB}} [[Paul di Resta]]
| [[Force India F1|Force India]]-[[Mercedes F1|Mercedes]]
| 1:27.469
| 1:27.086
|style="background: silver"|
| align="center" | 15
| align="center" | 15
|-
| align="center" | 6
| {{Flagge BR}} [[Felipe Massa]]
| [[Scuderia Ferrari|Ferrari]]
| 1:27.633
| 1:27.497
|style="background: silver"|
| align="center" | 16
| align="center" | 16
|-
| align="center" | 15
| {{Flagge MX}} [[Sergio Pérez]]
| [[Sauber F1|Sauber]]-[[Scuderia Ferrari|Ferrari]]
| 1:26.596
| Gjin tiid
|style="background: silver"|
| align="center" | 17
| align="center" | 22
|-
| align="center" | 9
| {{Flagge FI}} [[Kimi Räikkönen]]
| [[Lotus F1|Lotus]]-[[Renault F1|Renault]]
| 1:27.758
|style="background: silver"|
|style="background: silver"|
| align="center" | 18
| align="center" | 17
|-
| 20
| {{Flagge FI}} [[Heikki Kovalainen]]
| [[Caterham F1|Caterham]]-[[Renault F1|Renault]]
| 1:28.679
|style="background: silver"|
|style="background: silver"|
| align="center" | 19
| align="center" | 18
|-
| align="center" | 21
| {{Flagge RU}} [[Vitaly Petrov]]
| [[Caterham F1|Caterham]]-[[Renault F1|Renault]]
| 1:29.018
|style="background: silver"|
|style="background: silver"|
| align="center" | 20
| align="center" | 19
|-
| align="center" | 24
| {{Flagge DE}} [[Timo Glock]]
| [[Marussia F1|Marussia]]-[[Cosworth F1|Cosworth]]
| 1:30.923
|style="background: silver"|
|style="background: silver"|
| align="center" | 21
| align="center" | 20
|-
| align="center" | 25
| {{Flagge FR}} [[Charles Pic]]
| [[Marussia F1|Marussia]]-[[Cosworth F1|Cosworth]]
| 1:31.670
|style="background: silver"|
|style="background: silver"|
| align="center" | 22
| align="center" | 21
|-
!colspan="8"|Tiid 107% regelemint: 1:32.214
|-
| align="center" | 22
| ''{{Flagge ES}} [[Pedro de la Rosa]]''
| ''[[HRT F1|HRT]]-[[Cosworth F1|Cosworth]]''
| ''1:33.495''
|style="background: silver"|
|style="background: silver"|
| align="center" | —
| align="center" | ''DNQ''
|-
| align="center" | ''23''
| ''{{Flagge IN}} [[Narain Karthikeyan]]''
| ''[[HRT F1|HRT]]-[[Cosworth F1|Cosworth]]''
| ''1:33.643''
|style="background: silver"|
|style="background: silver"|
| align="center" | —
| align="center" | ''DNQ''
|-
|}
{| class="wikitable"
|- align="left" style="background:#F7F6A8;"
!Pole posysje
| {{Flagge GB}} [[Lewis Hamilton]] || [[McLaren F1|McLaren]]-[[Mercedes F1|Mercedes]] || 1:24.922
|}
== Utslach Grutte Priis ==
* [[Heikki Kovalainen]] krige in straf fan 5 startplakken by de start yn de oankommende wedstriid, foar it ynheljen fan auto's by in werstart foarôfgeand oan it passearjen fan de safety car-line.
{| class="wikitable" style="font-size: 95%;"
|-
! Plak !! Nû !! Koereur !! Team !! Omgongen !! Tiid/Utfallen !! Startplak !! Punten
|-bgcolor=ccccff
! 1
| 3
| {{Flagge GB}} [[Jenson Button]]
| [[McLaren F1|McLaren]]-[[Mercedes F1|Mercedes]]
| 58
| 1:34:09.565
| 2
| '''25'''
|-bgcolor=ccccff
! 2
| 1
| {{Flagge DE}} [[Sebastian Vettel]]
| [[Red Bull Racing|Red Bull]]-[[Renault F1|Renault]]
| 58
| +2.139
| 6
| '''18'''
|-bgcolor=ccccff
! 3
| 4
| {{Flagge GB}} [[Lewis Hamilton]]
| [[McLaren F1|McLaren]]-[[Mercedes F1|Mercedes]]
| 58
| +4.075
| 1
| '''15'''
|-
! 4
| 2
| {{Flagge AU}} [[Mark Webber (autokoereur)|Mark Webber]]
| [[Red Bull Racing|Red Bull]]-[[Renault F1|Renault]]
| 58
| +4.547
| 5
| '''12'''
|-
! 5
| 5
| {{Flagge ES}} [[Fernando Alonso]]
| [[Scuderia Ferrari|Ferrari]]
| 58
| +21.565
| 12
| '''10'''
|-
! 6
| 14
| {{Flagge JP}} [[Kamui Kobayashi]]
| [[Sauber F1|Sauber]]-[[Scuderia Ferrari|Ferrari]]
| 58
| +36.766
| 13
| '''8'''
|-
! 7
| 9
| {{Flagge FI}} [[Kimi Räikkönen]]
| [[Lotus F1|Lotus]]-[[Renault F1|Renault]]
| 58
| +38.014
| 17
| '''6'''
|-
! 8
| 15
| {{Flagge MX}} [[Sergio Pérez]]
| [[Sauber F1|Sauber]]-[[Scuderia Ferrari|Ferrari]]
| 58
| +39.458
| 22
| '''4'''
|-
! 9
| 16
| {{Flagge AU}} [[Daniel Ricciardo]]
| [[Scuderia Toro Rosso|Toro Rosso]]-[[Scuderia Ferrari|Ferrari]]
| 58
| +39.556
| 10
| '''2'''
|-
! 10
| 11
| {{Flagge GB}} [[Paul di Resta]]
| [[Force India F1|Force India]]-[[Mercedes F1|Mercedes]]
| 58
| +39.737
| 15
| '''1'''
|-
! 11
| 17
| {{Flagge FR}} [[Jean-Éric Vergne]]
| [[Scuderia Toro Rosso|Toro Rosso]]-[[Scuderia Ferrari|Ferrari]]
| 58
| +39.848
| 11
|
|-
! 12
| 8
| {{Flagge DE}} [[Nico Rosberg]]
| [[Mercedes F1|Mercedes]]
| 58
| +57.642
| 7
|
|-
! 13
| 18
| {{Flagge VE}} [[Pastor Maldonado]]
| [[Williams F1|Williams]]-[[Renault F1|Renault]]
| 57
| Ungemak
| 8
|
|-
! 14
| 24
| {{Flagge DE}} [[Timo Glock]]
| [[Marussia F1|Marussia]]-[[Cosworth F1|Cosworth]]
| 57
| +1 Omgong
| 20
|
|-
! 15
| 25
| {{Flagge FR}} [[Charles Pic]]
| [[Marussia F1|Marussia]]-[[Cosworth F1|Cosworth]]
| 53
| Oaljedruk
| 21
|
|-
! 16
| 19
| {{Flagge BR}} [[Bruno Senna]]
| [[Williams F1|Williams]]-[[Renault F1|Renault]]
| 52
| Skea troch botsing
| 14
|
|-
! Ret
| 6
| {{Flagge BR}} [[Felipe Massa]]
| [[Scuderia Ferrari|Ferrari]]
| 46
| Skea troch botsing
| 16
|
|-
! Ret
| 20
| {{Flagge FI}} [[Heikki Kovalainen]]
| [[Caterham F1|Caterham]]-[[Renault F1|Renault]]
| 38
| Ophinging
| 18
|
|-
! Ret
| 21
| {{Flagge RU}} [[Vitaly Petrov]]
| [[Caterham F1|Caterham]]-[[Renault F1|Renault]]
| 34
| Bestjoering
| 19
|
|-
! Ret
| 7
| {{Flagge DE}} [[Michael Schumacher]]
| [[Mercedes F1|Mercedes]]
| 10
| Fersnellingsbak
| 4
|
|-
! Ret
| 10
| {{Flagge FR}} [[Romain Grosjean]]
| [[Lotus F1|Lotus]]-[[Renault F1|Renault]]
| 1
| Botsing
| 3
|
|-
! Ret
| 12
| {{Flagge DE}} [[Nico Hülkenberg]]
| [[Force India F1|Force India]]-[[Mercedes F1|Mercedes]]
| 0
| Skea troch botsing
| 9
|
|}
{| class="wikitable"
|- align="left"
!Fluchste omgong
|[[Jenson Button]] || [[McLaren F1|McLaren]]-[[Mercedes F1|Mercedes]]|| 1:29.187
|}
==Top fiif yn it wrâldkampioenskip nei de wedstriid==
{| width=60%
| width=33% align=left valign=top |
;Wrâldkampioenskip Koereurs
{| class="wikitable"
|- align=left bgcolor=#DDDDDD
! Plak
! Koereur
! Punten
|-
| align="center" | 1
| {{Flagge GB}} [[Jenson Button]]
| align="center" | 25
|-
| align="center" | 2
| {{Flagge DE}} [[Sebastian Vettel]]
| align="center" | 18
|-
| align="center" | 3
| {{Flagge GB}} [[Lewis Hamilton]]
| align="center" | 15
|-
| align="center" | 4
| {{Flagge AU}} [[Mark Webber (autokoereur)|Mark Webber]]
| align="center" | 12
|-
| align="center" | 5
| {{Flagge ES}} [[Fernando Alonso]]
| align="center" | 10
|}
| width=33% align=left valign=top |
;Wrâldkampioenskip Konstrukteurs
{| class="wikitable"
|- align=left bgcolor=#DDDDDD
! Plak
! Konstrukteur
! Punten
|-
| align="center" | 1
| {{Flagge GB}} [[McLaren F1|McLaren]]-[[Mercedes F1|Mercedes]]
| align="center" | 40
|-
| align="center" | 2
| {{Flagge AT}} [[Red Bull Racing|Red Bull]]-[[Renault F1|Renault]]
| align="center" | 30
|-
| align="center" |3
| {{Flagge CH}} [[Sauber F1|Sauber]]-[[Scuderia Ferrari|Ferrari]]
| align="center" | 12
|-
| align="center" | 4
| {{Flagge IT}} [[Scuderia Ferrari|Ferrari]]
| align="center" | 10
|-
| align="center" | 5
| {{Flagge GB}} [[Lotus F1|Lotus]]-[[Renault F1|Renault]]
| align="center" | 6
|}
|}
{{Navigaasje Formule 1 (2010-2019)}}
[[Kategory:Formule 1 yn 2012|Austraalje]]
[[Kategory:Grutte Priis Formule 1 fan Austraalje|2012]]
j9bl7gqvhq28zpqluflq3aukoebj1m0
Sacha
0
160517
1089722
1089717
2022-08-20T14:25:55Z
Drewes
2754
red
wikitext
text/x-wiki
{{Universele ynfoboks gebiet (mei flagge)
| namme = Republyk Sacha <br>
<small>Республика Саха (Якутия) (Russysk)</small> <br>
<small>Саха Өрөспүүбүлүкэтэ (Jakûtysk)</small>
| ôfbylding = [[Ofbyld:Map of Russia - Sakha (Yakutia).svg|280px]]
| flagge = [[Ofbyld:Flag of Sakha.svg|100px]]
| wapen = [[Ofbyld:Coat of Arms of Sakha (Yakutia).svg|60px]]
| soarte gebiet = [[autonome republyk]]
| ynwennertal = 992.115 <small>(2022)</small>
| oerflak = 3.083.523 km²
| befolkingstichtens = 0,32 ynw. / km²
| sels yn te foljen 1 =
| namme sels yn te foljen 1 =
| sels yn te foljen 2 =
| namme sels yn te foljen 2 =
| sels yn te foljen 3 =
| namme sels yn te foljen 3 =
| lân = [[File:Flag of Russia.svg|border|20px]] [[Ruslân]]
| bestjoerlike ienheid 1 = federaal distrikt
| namme bestjoerlike ienheid 1= Fiere Easten
| bestjoerlike ienheid 2 = ekonomyske regio
| namme bestjoerlike ienheid 2= Fiere Easten
| bestjoerlike ienheid 3 =
| namme bestjoerlike ienheid 3=
| bestjoerlike ienheid 4 =
| namme bestjoerlike ienheid 4=
| haadplak = [[Jakûtsk]]
| grutste plak = [[Jakûtsk]]
| sels yn te foljen 4 = taal
| namme sels yn te foljen 4 = [[Russysk]], [[Jakûtysk]]
| sels yn te foljen 5 = Etnyske groepen
| namme sels yn te foljen 5 = Jakûten (48,7 %) <br> Russen (36,9 %), Ewinken (2,2 %) <br> Oekraïners (2,1 %) <small>2010</small>
| sels yn te foljen 6 =
| namme sels yn te foljen 6 =
| sels yn te foljen 7 =
| namme sels yn te foljen 7 =
| stifting = 27 april 1922
| tiidsône = UTC+9 UCT+10 UTC+11 <br> MSC+6 MSC+7 MSC+8
| simmertiid =
| koördinaten = {{Koördinaten yn tekst|66_24_00_N_129_10_00_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|66° 24' N 129° 10' E}}
| sels yn te foljen 8 =
| namme sels yn te foljen 8 =
| sels yn te foljen 9 =
| namme sels yn te foljen 9 =
| webside = [http://sakha.gov.ru sakha.gov.ru]
}}
De '''Republyk Sacha''', ek '''Jakûtsje''' ([[Russysk]]: Якутия, [[Jakûtysk]] Саха Сирэ), is in republyk yn it noardeastlike diel fan [[Aazje|Azjatysk]] [[Ruslân]]. Sacha is wat oerflak oanbelanget it grutste dielgebeit fan Ruslân.
== Geografy ==
[[Ofbyld:Ленские столбы 2015 (121).JPG|thumb|260px|left|''Oan de Lena'']]
It oerflak fan de republyk is mei 3.083.523 km² in bytsje lytser as [[Yndia]] en grutter as [[Argentinië]] en [[Kazachstan]] tegearre. Jakûtsk leit yn it noardwestlike diel fan it [[Fiere Easten (Ruslân)|Fiere Easten]]. It grinzget yn it easten oan it okrûg [[Tsjûkotka]] en de oblast [[Magadan (oblast)|Magadan]], yn it súdeasten oan de kraj [[Chabarovsk (kraj)|Chabarovsk]], yn it suden oan de oblast [[Amoer (oblast)|Amoer]] en yn it westen oan de kraj [[Krasnojarsk (kraj)|Krasnojarsk]].
Yn it noarden foarmet de [[Arktyske Oseaan]] mei tusken de Nordvikbocht en de Anabarbaai as noardlikste punt fan it fêstelân Kaap Paksa in natuerlike grins. Noardlik fan de republyk lizze de [[Nijsibearyske eilannen]], werfan't it Henrietta-eilân it noardlikste eilân fan de republyk is. Kaap Tsjeljûskin yn de oanbuorjende kraj [[Krasnojarsk (kraj)|Krasnojarsk]] leit noch 400 km heger en foarmet it noardlikse punt fan it fêstelân fan de [[Alde Wrâld]].
De meast sudlike punt fan Sacha leit yn it heechlân fan Aldan op deselde geografyske breedte as [[Kopenhagen]]. Yn it westen fan de republyk leit it Sintraal-Sibearyske berchlân en dan eastliker geane de bergen oer yn de [[Lena (rivier)|Lena]]-delte, it Verchojanskberchtme, Tsjerskigebergte, it [[Jana-Indigirkalaeechlân]] oant it Kolyma-Leechlân yn it noardeasten. Mear as 40 % van it grûngebiet fan Sacha leit bûten de [[poalsirkel]].
[[Ofbyld:Sakha Republic Fauna.jpg|thumb|left|250px|''Russyske postsegels út 2006 mei de fauna fan Sacha'']]
It grutste diel fan de republyk wetteret ôf op de Lena. Njonken de Lena binne oare grutte rivieren de [[Viljûj]] en de [[Aldan (rivier)|Aldan]], beide sydrivieren fan de Lena, en de [[Indigirka]] en de [[Kolyma (riveri)|Kolyma]]. Mear as 80 % fan it gebiet bestiet út bosk.
It klimaat is kontinintaal en hat lange winters mei koarte simmers. Winters duorje yn Jakûtsje fan april oant oktober. It temperatuerferskil tusken de kâldste moanne (jannewaris) en de waarmste moanne (july) is 70 oant 75 graden.
It hiele gebiet fan de republyk bestiet in soad út [[permafrost]]. Oerstreamings fan de legere dielen fan de republyk komme faak foar as simmerdeis snie en iis rane.
Yn it gebiet komme 250 fûgelsoarten foar, mei seldsume fûgels as de wite en de swarte [[kraanfûgel]], de lytse [[wylp]] en de [[gierfalk|falk]]. Sûchdieren binne û.o. [[iisbear]]en, [[marters|sabelmarters]], [[sniehazze]]n, [[rindier]]en, poalfoksen, [[sibearyske wezeling]]en, [[harmeling]]en, [[edelhert]]en en [[Amerikaanske nerts]]en. Op de [[tûndra]] is de muskusokse yntrodusearre. Fan de 50 fisksoarten komme de salm en wytfisk it measte foar.
== Befolking ==
[[Ofbyld:Yhyakh dancers, Sangar, Yakutia.jpg|thumb|260px|''Dûnsgroep yn de nasjonale dracht yn Sangar (Jakûtsje) op it Isiachfeest yn juny, de fiering de de republyk it nije jier fiert'']]
Jakûtsje is ien fan de tinst befolke gebieten fan de Russyske Federaasje. De grutske etnyske mienskip wurdt foarme troch de [[Jakûten]], in Turksk folk. Oant 1900 wennen der yn it gebiet allinne ynhiemske folken. Njonken de Jakûten hearre dêr ek de [[Ewinken]], [[Ewenen]], [[Dolganen]], [[Tsjûktsjen]] en [[Jûkagieren]] ta. Yn de Sovjettiid kamen in soad nije ynwenners nei it gebiet. Sa naam it tal etnsyke groepen ta. Under de nije folken wiene [[Russen]], [[Oekraïners]], [[Wyt-Russen]], [[Bûrjaten]] en [[Tataren]]. Troch de migraasje wiene de Jakûten yn 1989 yntusken in minderheid woarn, wylst de Russen in krappe mearderheid fan de befolking útmakken. Tsjintwurdich binne de ferhâldings wer oarsom en foarmje de Jakûten de grutste etnyske groep. In soad migranten, dy't eartiids yn de eardere mynbou wurken, binne wer ôfset nei oare dielen fan Ruslân, wylst der mei migranten út de Sintraal-Aziatyske republiken út de eardere Sovjetuny nije minderheden ûntstiene.
De offisjele talen fan de republyk binne Jakûtysk en Russysk. Op de plakken dêr't lytsere ynlânske folken konsintrearre wenje garandearret de grûnwet fan de republyk likense taalrjochten.
De lânseigen befolking fan it gebiet waard yn de 18e iuw massaal doopt.
=== Befolkingsferrin ===
{| class="wikitable" style="width:450px"
|-
! style="text-align:left;"| Jier || 1939 || 1959 || 1970 || 1979 || 1992 || 2002 || 2010 || 2022
|- style="text-align:center;"
|style="text-align:left;"| '''Ynwenners''' || 413.876 || 487.372 || 666.746 || 851.840 || 1.094.065 || 949.280 || 949.347 || 992.115
|}
== Ekonomy ==
Sacha is ryk oan grûnstoffen lykas edelmetalen, oalje, ierdgas, koalen en diamanten. It oandiel fan it gebiet yn de diamantwinning yn 'e wrâld leit oer de 13 %. Sûnt de ûntbining fan de Sovjetuny besit de republyk it rjocht de rûge diamanten sels te bewurkjen; yn de kommunistyske tiid moasten de rûge diamanten nei Moskou stjoerd wurde.
It grutste gasfjild Mastach hat in 400 km lange piipline nei de haadstêd Jakûtsk. Al yn de tiid fan de Sovjetuny soene der ek piiplinen foar de eksport oanlein wurde, mar der binne noch gjin projekten útein set.
== Bestjoerlike yndieling ==
De republyk Sacha is ferdield yn 34 [[rajon]]s en de stedsdistrikten Jakûtsk en Zjatai. Haadstêd is Jakûtsk. Plakken mei mear as 20.000 ynwenners binne Nerjûngri, Mirny, Lensk en Aldan (sitewaasje 2021). De [[kâldepoal]]en Verchojansk en Ojmjakon hawwe ynternasjonale bekendheid.
[[Ofbyld:Преображенская церковь ночью - panoramio.jpg|thumb|260px|''Jakûtsk'']]
[[Ofbyld:120 На стоянке в устье реки Ура.jpg|thumb|260px|''Lânskip oan de rivier de Ura'']]
{| class="wikitable" style="text-align:left"
|+ Grutste stêden
|-
! Namme
! Russysk
! Jakûtysk
! Ynwenners <ref>Ynwennertallen ôfkomstich fan Russyske lemma's oer de plakken</ref>
! Wapen
! Lokaasje
|-
| style="text-align:left" | [[Jakûtsk]] ||| Якутск || Дьокуускай || 341.221 <small>(2022)</small> || [[Ofbyld:Coat of Arms of Yakuts (Yakutia) 2012 2.jpg|40px]] || style="text-align:center" | {{Koördinaten yn tekst|62_01_38_N_129_43_55_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|62° 01' N 129° 43' E}}
|-
| style="text-align:left" | [[Nerjûngri]] || Нерюнгри || Нүөрүҥгүрү || 58.969 <small>(2021)</small> || [[Ofbyld:Coat of Arms of Neryungri (Yakutia).png|40px]] || style="text-align:center" | {{Koördinaten yn tekst|56_39_30_N_124_43_30_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|056° 39' N 124° 43' E}}
|-
| style="text-align:left" | [[Mirny (Sacha)|Mirny]] || Мирный || Мирнэй || 35.416 <small>(2021)</small> || [[Ofbyld:Coat of Arms of Mirny (Yakutia) (2004).png|40px]] || style="text-align:center" | {{Koördinaten yn tekst|62_32_00_N_113_57_00_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|62° 32' N 113° 57' E}}
|-
| style="text-align:left" | [[Lensk]] || Ленск || Ленскэй || 23.266 <small>(2021)</small> || [[Ofbyld:Coat of Arms of Lensk (Yakutia).gif|40px]] || style="text-align:center" | {{Koördinaten yn tekst|60_43_00_N_114_54_00_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|60° 43' N 114° 54' E}}
|-
| style="text-align:left" | [[Aldan]] || Алдан || Алдан || 20.366 <small>(2021)</small> || [[Ofbyld:AldanWapen.jpg|40px]] || style="text-align:center" | {{Koördinaten yn tekst|58_36_00_N_125_23_00_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|58° 36' N 125° 23' E}}
|-
| style="text-align:left" | [[Aichal]]* || Айхал || Айхал || 12.727 <small>(2021)</small> || <center>gjin</center> || style="text-align:center" | {{Koördinaten yn tekst|65_56_30_N_111_29_30_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|65° 56' N 111° 29' E}}
|-
| style="text-align:left" | [[Udatsjny]] || Удачный || Удачнай || 12.198 <small>(2021)</small> || [[Ofbyld:Udachny coat of arms (2009).png|40px]] || style="text-align:center" | {{Koördinaten yn tekst|66_24_00_N_112_18_00_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|66° 24' N 112° 18' E}}
|-
| style="text-align:left" | [[Wiljuisk]] || Вилюйск || Бүлүү || 11.319 <small>(2021)</small> || [[Ofbyld:Coat of Arms of Viluysk (Yakutia).png|40px]] || style="text-align:center" | {{Koördinaten yn tekst|63_45_00_N_121_37_00_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|63° 45' N 121° 37' E}}
|-
| style="text-align:left" | [[Njurba]] || Нюрба || Ньурба || 9.761 <small>(2021)</small> || [[Ofbyld:Nyurba COA (2016).gif|40px]] || style="text-align:center" | {{Koördinaten yn tekst|63_17_00_N_118_20_00_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|63° 17' N 118° 20' E}}|}
|}
== Tiidsônes ==
[[Ofbyld:UTC hue4map RUS-SA 2011-09-01.svg|thumb|200px|right|Tiidsônes yn Sacha:
{|style=line-height:1
| blau: Jakûtsktiid || UTC+09:00
|-
| rôze: Wladiwostoktiid || UTC+10:00
|-
| read: Magadantiid || UTC+11:00
|}]]
Sacha is it iennige federale dieldistrikt fan Ruslân mei mear as ien [[tiidsône]]. Yn Sacha lizze trije ferskillende tiidsônes. Der is lykas yn de rest fan Ruslân gjin simmertiid.
{| class=wikitable
! Kaart !! tiidsône !! Ofk.!! [[Koördinearre Wrâldtiid]] !! Gebiet
|-
| [[Ofbyld:Map of Russia - Yakutsk time zone.svg|75px]] || Jakûtsktiid || YAKT || UTC+09:00 || Grutste diel fan de republyk
|-
| [[Ofbyld:Map of Russia - Vladivostok time zone.svg|75px]] || Wladiwostoktiid || VLAT || UTC+10:00 || Allinne yn it Ojmjakonski-, Ust-Janski- en Verchojanski-rajon.
|-
| [[Ofbyld:Map of Russia - Magadan time zone.svg|75px]] || Magadantiid || MAGT || UTC+11:00 || Allinne yn it Abyjski-, Allaichovski-, Momski, Nizjnekolymski-rajon.
|}
{{Boarnen|boarnefernijing=
Dizze side is alhiel of foar in part in oersetting fan de Dútsktalige Wikipedyside; sjoch foar de bewurkingsskiednis: [[:de:Sacha]]
* Ynwennertallen binne ôfkomstich fan it Russysktalige lemma, oproppen op 12 augustus 2022
{{reflist}}
----
{{Commonscat|Sakha Republic|Republyk Sacha}}
}}
{{DielgebietenRuslân}}
[[Kategory:Republyk fan Ruslân]]
[[Kategory:Bestjoerlike ienheid oprjochte yn 1922]]
plq3v41nq8essj1kpzwco143tybbjbt
Nijsibearyske eilannen
0
160518
1089719
2022-08-20T12:16:35Z
Drewes
2754
Ferwiist troch nei [[Nijsibearyske Eilannen]]
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECT [[Nijsibearyske Eilannen]]
0x9csceu8hwqn75j9hf0xthc27eto1z
Argentinië
0
160519
1089720
2022-08-20T12:18:03Z
Drewes
2754
Ferwiist troch nei [[Argentynje]]
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECT [[Argentynje]]
589amryw8cgqo7eqrrq0jircxibc7dm
Grutte Priis Formule 1 fan Maleizje 2012
0
160520
1089731
2022-08-20T14:49:37Z
FreyaSport
40716
Grutte Priis Formule 1 fan Maleizje 2012
wikitext
text/x-wiki
{{Ynfoboks Formule 1 wedstriid
| ôfbylding = Sepang.svg
| ôfbyldingsbreedte = 200 px
| datum = [[25 maart]] [[2012]]
| offisjele namme = 2012 Formula 1 Petronas Malaysia Grand Prix
| lokaasje = [[Sepang International Circuit]]<br>{{Flagge MY}} [[Kuala Lumpur]]
| lingte sirkwy = 5,5 km
| ôfstân = 310,4 km
| foarige GP = [[Grutte Priis Formule 1 fan Austraalje 2012|Austraalje]]
| folgjende GP = [[Grutte Priis Formule 1 fan Sina 2012|Sina]]
| temperatuer = 26°C
| kondysjes = Rein
| 1e plak = {{Flagge ES}} [[Fernando Alonso]]
| 2e plak = {{Flagge MX}} [[Sergio Pérez]]
| 3e plak = {{Flagge GB}} [[Lewis Hamilton]]
| koereur pole = {{Flagge GB}} [[Lewis Hamilton]]
| pole tiid = 1:36.219
| fluchste koereur = {{Flagge FI}} [[Kimi Räikkönen]]
| fluchste tiid = 1:40.722
}}
Utslaggen fan de '''[[Grutte Priis Formule 1 fan Maleizje]]''' [[2012]] yn [[Kuala Lumpur]] op [[25 maart]] 2012.
It wie de twadde race fan 20 races fan de [[Formule 1 yn 2012]]. Hy waard op [[Sepang International Circuit|Sepang]] hâlden. De race waard hâlden oer 58 omgongen, op it 5,3 km lange sirkwy foar in raceôfstân fan 310,4 kilometer.
==Kwalifikaasje==
* [[Heikki Kovalainen]] waard fiif plakken tebekset by de start fanwegen it ynheljen fan auto's by in werstart foarôfgeand oan it passearjen fan de safety car-line by de [[Grutte Priis Formule 1 fan Austraalje 2012|Grutte Priis fan Austraalje]].
;Notes:
* [[Kimi Räikkönen]] waard fiif plakken weromset by de start fanwegen in fersnellingsbak wiksel.
{| class="wikitable"
|- align="left"
! Nr !! Koereur !! Konstrukteur !! Q1 !! Q2 !! Q3 !! plak !! Startplak
|-bgcolor=F7F6A8
| align="center" | 4
| {{Flagge GB}} [[Lewis Hamilton]]
| [[McLaren F1|McLaren]]-[[Mercedes F1|Mercedes]]
| 1:37.813
| 1:37.106
| '''1:36.219'''
| align="center" | 1
| align="center" | 1
|-bgcolor=ccccff
| align="center" | 3
| {{Flagge GB}} [[Jenson Button]]
| [[McLaren F1|McLaren]]-[[Mercedes F1|Mercedes]]
| 1:37.575
| 1:36.928
| 1:36.368
| align="center" | 2
| align="center" | 2
|-bgcolor=ccccff
| align="center" | 7
| {{Flagge DE}} [[Michael Schumacher]]
| [[Mercedes F1|Mercedes]]
| 1:37.517
| 1:37.017
| 1:36.391
| align="center" | 3
| align="center" | 3
|-bgcolor=ccccff
| align="center" | 2
| {{Flagge AU}} [[Mark Webber (autokoereur)|Mark Webber]]
| [[Red Bull Racing|Red Bull]]-[[Renault F1|Renault]]
| '''1:37.172'''
| 1:37.375
| 1:36.461
| align="center" | 4
| align="center" | 4
|-
| align="center" | 9
| {{Flagge FI}} [[Kimi Räikkönen]]
| [[Lotus F1|Lotus]]-[[Renault F1|Renault]]
| 1:37.961
| '''1:36.715'''
| 1:36.461
| align="center" | 5
| align="center" | 10
|-
| align="center" | 1
| {{Flagge DE}} [[Sebastian Vettel]]
| [[Red Bull Racing|Red Bull]]-[[Renault F1|Renault]]
| 1:38.102
| 1:37.419
| 1:36.634
| align="center" | 6
| align="center" | 5
|-
| align="center" | 10
| {{Flagge FR}} [[Romain Grosjean]]
| [[Lotus F1|Lotus]]-[[Renault F1|Renault]]
| 1:38.058
| 1:37.338
| 1:36.658
| align="center" | 7
| align="center" | 6
|-
| align="center" | 8
| {{Flagge DE}} [[Nico Rosberg]]
| [[Mercedes F1|Mercedes]]
| 1:37.696
| 1:36.996
| 1:36.664
| align="center" | 8
| align="center" | 7
|-
| align="center" | 5
| {{Flagge ES}} [[Fernando Alonso]]
| [[Scuderia Ferrari|Ferrari]]
| 1:38.151
| 1:37.379
| 1:37.566
| align="center" | 9
| align="center" | 8
|-
| align="center" | 15
| {{Flagge MX}} [[Sergio Pérez]]
| [[Sauber F1|Sauber]]-[[Scuderia Ferrari|Ferrari]]
| 1:37.933
| 1:37.477
| 1:37.698
| align="center" | 10
| align="center" | 9
|-
| align="center" | 18
| {{Flagge VE}} [[Pastor Maldonado]]
| [[Williams F1|Williams]]-[[Renault F1|Renault]]
| 1:37.789
| 1:37.589
|style="background: silver"|
| align="center" | 11
| align="center" | 11
|-
| align="center" | 6
| {{Flagge BR}} [[Felipe Massa]]
| [[Scuderia Ferrari|Ferrari]]
| 1:38.381
| 1:37.731
|style="background: silver"|
| align="center" | 12
| align="center" | 12
|-
| align="center" | 19
| {{Flagge BR}} [[Bruno Senna]]
| [[Williams F1|Williams]]-[[Renault F1|Renault]]
| 1:38.437
| 1:37.841
|style="background: silver"|
| align="center" | 13
| align="center" | 13
|-
| align="center" | 11
| {{Flagge GB}} [[Paul di Resta]]
| [[Force India F1|Force India]]-[[Mercedes F1|Mercedes]]
| 1:38.325
| 1:37.877
|style="background: silver"|
| align="center" | 14
| align="center" | 14
|-
| align="center" | 16
| {{Flagge AU}} [[Daniel Ricciardo]]
| [[Scuderia Toro Rosso|Toro Rosso]]-[[Scuderia Ferrari|Ferrari]]
| 1:38.419
| 1:37.883
|style="background: silver"|
| align="center" | 15
| align="center" | 15
|-
| align="center" | 12
| {{Flagge DE}} [[Nico Hülkenberg]]
| [[Force India F1|Force India]]-[[Mercedes F1|Mercedes]]
| 1:38.303
| 1:37.890
|style="background: silver"|
| align="center" | 16
| align="center" | 16
|-
| align="center" | 14
| {{Flagge JP}} [[Kamui Kobayashi]]
| [[Sauber F1|Sauber]]-[[Scuderia Ferrari|Ferrari]]
| 1:38.372
| 1:38.069
|style="background: silver"|
| align="center" | 17
| align="center" | 17
|-
| align="center" | 17
| {{Flagge FR}} [[Jean-Éric Vergne]]
| [[Scuderia Toro Rosso|Toro Rosso]]-[[Scuderia Ferrari|Ferrari]]
| 1:39.077
|style="background: silver"|
|style="background: silver"|
| align="center" | 18
| align="center" | 18
|-
| align="center" | 20
| {{Flagge FI}} [[Heikki Kovalainen]]
| [[Caterham F1|Caterham]]-[[Renault F1|Renault]]
| 1:39.306
|style="background: silver"|
|style="background: silver"|
| align="center" | 19
| align="center" | 24
|-
| align="center" | 21
| {{Flagge RU}} [[Vitaly Petrov]]
| [[Caterham F1|Caterham]]-[[Renault F1|Renault]]
| 1:39.567
|style="background: silver"|
|style="background: silver"|
| align="center" | 20
| align="center" | 19
|-
| align="center" | 24
| {{Flagge DE}} [[Timo Glock]]
| [[Marussia F1|Marussia]]-[[Cosworth F1|Cosworth]]
| 1:40.903
|style="background: silver"|
|style="background: silver"|
| align="center" | 21
| align="center" | 20
|-
| align="center" | 25
| {{Flagge FR}} [[Charles Pic]]
| [[Marussia F1|Marussia]]-[[Cosworth F1|Cosworth]]
| 1:41.250
|style="background: silver"|
|style="background: silver"|
| align="center" | 22
| align="center" | 21
|-
| align="center" | 22
| {{Flagge ES}} [[Pedro de la Rosa]]
| [[HRT F1|HRT]]-[[Cosworth F1|Cosworth]]
| 1:42.914
|style="background: silver"|
|style="background: silver"|
| align="center" | 23
| align="center" | 22
|-
| align="center" | 23
| {{Flagge IN}} [[Narain Karthikeyan]]
| [[HRT F1|HRT]]-[[Cosworth F1|Cosworth]]
| 1:43.655
|style="background: silver"|
|style="background: silver"|
| align="center" | 24
| align="center" | 23
|-
!colspan="8"|Tiid 107% regelemint: 1:43.974
|}
{| class="wikitable"
|- align="left" style="background:#F7F6A8;"
!Pole posysje
| {{Flagge GB}} [[Lewis Hamilton]] || [[McLaren F1|McLaren]]-[[Mercedes F1|Mercedes]] || 1:36.219
|}
== Utslach Grutte Priis ==
* [[Narain Karthikeyan]] krige in straf fan 20 sekonden om't er tsjin [[Sebastian Vettel]] oan botst wie.
{| class="wikitable" style="font-size: 95%;"
|-
! Plak !! Nû !! Koereur !! Team !! Omgongen !! Tiid/Utfallen !! Startplak !! Punten
|-bgcolor=ccccff
! 1
| 5
| {{Flagge ES}} [[Fernando Alonso]]
| [[Scuderia Ferrari|Ferrari]]
| 56
| 2:44:51.812
| 8
| '''25'''
|-bgcolor=ccccff
! 2
| 15
| {{Flagge MX}} [[Sergio Pérez]]
| [[Sauber F1|Sauber]]-[[Scuderia Ferrari|Ferrari]]
| 56
| +2.263
| 9
| '''18'''
|-bgcolor=ccccff
! 3
| 4
| {{Flagge GB}} [[Lewis Hamilton]]
| [[McLaren F1|McLaren]]-[[Mercedes F1|Mercedes]]
| 56
| +14.591
| 1
| '''15'''
|-
! 4
| 2
| {{Flagge AU}} [[Mark Webber (autokoereur)|Mark Webber]]
| [[Red Bull Racing|Red Bull]]-[[Renault F1|Renault]]
| 56
| +17.688
| 4
| '''12'''
|-
! 5
| 9
| {{Flagge FI}} [[Kimi Räikkönen]]
| [[Lotus F1|Lotus]]-[[Renault F1|Renault]]
| 56
| +29.456
| 10
| '''10'''
|-
! 6
| 19
| {{Flagge BR}} [[Bruno Senna]]
| [[Williams F1|Williams]]-[[Renault F1|Renault]]
| 56
| +37.667
| 13
| '''8'''
|-
! 7
| 11
| {{Flagge GB}} [[Paul di Resta]]
| [[Force India F1|Force India]]-[[Mercedes F1|Mercedes]]
| 56
| +44.412
| 14
| '''6'''
|-
! 8
| 17
| {{Flagge FR}} [[Jean-Éric Vergne]]
| [[Scuderia Toro Rosso|Toro Rosso]]-[[Scuderia Ferrari|Ferrari]]
| 56
| +46.985
| 18
| '''4'''
|-
! 9
| 12
| {{Flagge DE}} [[Nico Hülkenberg]]
| [[Force India F1|Force India]]-[[Mercedes F1|Mercedes]]
| 56
| +47.892
| 16
| '''2'''
|-
! 10
| 7
| {{Flagge DE}} [[Michael Schumacher]]
| [[Mercedes F1|Mercedes]]
| 56
| +49.996
| 3
| '''1'''
|-
! 11
| 1
| {{Flagge DE}} [[Sebastian Vettel]]
| [[Red Bull Racing|Red Bull]]-[[Renault F1|Renault]]
| 56
| +1:15.527
| 5
|
|-
! 12
| 16
| {{Flagge AU}} [[Daniel Ricciardo]]
| [[Scuderia Toro Rosso|Toro Rosso]]-[[Scuderia Ferrari|Ferrari]]
| 56
| +1:16.828
| 15
|
|-
! 13
| 8
| {{Flagge DE}} [[Nico Rosberg]]
| [[Mercedes F1|Mercedes]]
| 56
| +1:18.593
| 7
|
|-
! 14
| 3
| {{Flagge GB}} [[Jenson Button]]
| [[McLaren F1|McLaren]]-[[Mercedes F1|Mercedes]]
| 56
| +1:19.719
| 2
|
|-
! 15
| 6
| {{Flagge BR}} [[Felipe Massa]]
| [[Scuderia Ferrari|Ferrari]]
| 56
| +1:37.319
| 12
|
|-
! 16
| 21
| {{Flagge RU}} [[Vitaly Petrov]]
| [[Caterham F1|Caterham]]-[[Renault F1|Renault]]
| 55
| +1 Omgong
| 19
|
|-
! 17
| 24
| {{Flagge DE}} [[Timo Glock]]
| [[Marussia F1|Marussia]]-[[Cosworth F1|Cosworth]]
| 55
| +1 Omgong
| 20
|
|-
! 18
| 20
| {{Flagge FI}} [[Heikki Kovalainen]]
| [[Caterham F1|Caterham]]-[[Renault F1|Renault]]
| 55
| +1 Omgong
| 24
|
|-
! 19
| 18
| {{Flagge VE}} [[Pastor Maldonado]]
| [[Williams F1|Williams]]-[[Renault F1|Renault]]
| 54
| Motor
| 11
|
|-
! 20
| 25
| {{Flagge FR}} [[Charles Pic]]
| [[Marussia F1|Marussia]]-[[Cosworth F1|Cosworth]]
| 54
| +2 Omgongen
| 21
|
|-
! 21
| 22
| {{Flagge ES}} [[Pedro de la Rosa]]
| [[HRT F1|HRT]]-[[Cosworth F1|Cosworth]]
| 54
| +2 Omgongen
| 22
|
|-
! 22
| 23
| {{Flagge IN}} [[Narain Karthikeyan]]
| [[HRT F1|HRT]]-[[Cosworth F1|Cosworth]]
| 54
| +2 Omgongen
| 23
|
|-
! Ret
| 14
| {{Flagge JP}} [[Kamui Kobayashi]]
| [[Sauber F1|Sauber]]-[[Scuderia Ferrari|Ferrari]]
| 46
| Remmen
| 17
|
|-
! Ret
| 10
| {{Flagge FR}} [[Romain Grosjean]]
| [[Lotus F1|Lotus]]-[[Renault F1|Renault]]
| 3
| Fan 'e baan rekke
| 6
|
|}
{| class="wikitable"
|- align="left"
!Fluchste omgong
|{{Flagge FI}} [[Kimi Räikkönen]] || [[Lotus F1|Lotus]]-[[Renault F1|Renault]] || 1:40.722
|}
==Top fiif yn it wrâldkampioenskip nei de wedstriid==
{| width=60%
| width=33% align=left valign=top |
;Wrâldkampioenskip Koereurs
{| class="wikitable"
|- align=left bgcolor=#DDDDDD
! Plak
! Koereur
! Punten
|-
| align="center" | 1
| {{Flagge ES}} [[Fernando Alonso]]
| align="center" | 35
|-
| align="center" | 2
| {{Flagge GB}} [[Lewis Hamilton]]
| align="center" | 30
|-
| align="center" | 3
| {{Flagge GB}} [[Jenson Button]]
| align="center" | 25
|-
| align="center" | 4
| {{Flagge AU}} [[Mark Webber (autokoereur)|Mark Webber]]
| align="center" | 24
|-
| align="center" | 5
| {{Flagge MX}} [[Sergio Pérez]]
| align="center" | 22
|}
| width=33% align=left valign=top |
;Wrâldkampioenskip Konstrukteurs
{| class="wikitable"
|- align=left bgcolor=#DDDDDD
! Plak
! Konstrukteur
! Punten
|-
| align="center" | 1
| {{Flagge GB}} [[McLaren F1|McLaren]]-[[Mercedes F1|Mercedes]]
| align="center" | 55
|-
| align="center" | 2
| {{Flagge AT}} [[Red Bull Racing|Red Bull]]-[[Renault F1|Renault]]
| align="center" | 42
|-
| align="center" | 3
| {{Flagge IT}} [[Scuderia Ferrari|Ferrari]]
| align="center" | 35
|-
| align="center" | 4
| {{Flagge CH}} [[Sauber F1|Sauber]]-[[Scuderia Ferrari|Ferrari]]
| align="center" | 30
|-
| align="center" | 5
| {{Flagge GB}} [[Lotus F1|Lotus]]-[[Renault F1|Renault]]
| align="center" | 16
|}
|}
{{Navigaasje Formule 1 (2010-2019)}}
[[Kategory:Formule 1 yn 2012|Maleizje]]
[[Kategory:Grutte Priis Formule 1 fan Maleizje|2012]]
9sxcm3u9fq07ibu0vom9243g1s4pf8c
1089735
1089731
2022-08-20T15:23:59Z
Drewes
2754
foar ---> oer
wikitext
text/x-wiki
{{Ynfoboks Formule 1 wedstriid
| ôfbylding = Sepang.svg
| ôfbyldingsbreedte = 200 px
| datum = [[25 maart]] [[2012]]
| offisjele namme = 2012 Formula 1 Petronas Malaysia Grand Prix
| lokaasje = [[Sepang International Circuit]]<br>{{Flagge MY}} [[Kuala Lumpur]]
| lingte sirkwy = 5,5 km
| ôfstân = 310,4 km
| foarige GP = [[Grutte Priis Formule 1 fan Austraalje 2012|Austraalje]]
| folgjende GP = [[Grutte Priis Formule 1 fan Sina 2012|Sina]]
| temperatuer = 26°C
| kondysjes = Rein
| 1e plak = {{Flagge ES}} [[Fernando Alonso]]
| 2e plak = {{Flagge MX}} [[Sergio Pérez]]
| 3e plak = {{Flagge GB}} [[Lewis Hamilton]]
| koereur pole = {{Flagge GB}} [[Lewis Hamilton]]
| pole tiid = 1:36.219
| fluchste koereur = {{Flagge FI}} [[Kimi Räikkönen]]
| fluchste tiid = 1:40.722
}}
Utslaggen fan de '''[[Grutte Priis Formule 1 fan Maleizje]]''' [[2012]] yn [[Kuala Lumpur]] op [[25 maart]] 2012.
It wie de twadde race fan 20 races fan de [[Formule 1 yn 2012]]. Hy waard op [[Sepang International Circuit|Sepang]] hâlden. De race waard hâlden oer 58 omgongen, op it 5,3 km lange sirkwy oer in raceôfstân fan 310,4 kilometer.
==Kwalifikaasje==
* [[Heikki Kovalainen]] waard fiif plakken tebekset by de start fanwegen it ynheljen fan auto's by in werstart foarôfgeand oan it passearjen fan de safety car-line by de [[Grutte Priis Formule 1 fan Austraalje 2012|Grutte Priis fan Austraalje]].
;Notes:
* [[Kimi Räikkönen]] waard fiif plakken weromset by de start fanwegen in fersnellingsbak wiksel.
{| class="wikitable"
|- align="left"
! Nr !! Koereur !! Konstrukteur !! Q1 !! Q2 !! Q3 !! plak !! Startplak
|-bgcolor=F7F6A8
| align="center" | 4
| {{Flagge GB}} [[Lewis Hamilton]]
| [[McLaren F1|McLaren]]-[[Mercedes F1|Mercedes]]
| 1:37.813
| 1:37.106
| '''1:36.219'''
| align="center" | 1
| align="center" | 1
|-bgcolor=ccccff
| align="center" | 3
| {{Flagge GB}} [[Jenson Button]]
| [[McLaren F1|McLaren]]-[[Mercedes F1|Mercedes]]
| 1:37.575
| 1:36.928
| 1:36.368
| align="center" | 2
| align="center" | 2
|-bgcolor=ccccff
| align="center" | 7
| {{Flagge DE}} [[Michael Schumacher]]
| [[Mercedes F1|Mercedes]]
| 1:37.517
| 1:37.017
| 1:36.391
| align="center" | 3
| align="center" | 3
|-bgcolor=ccccff
| align="center" | 2
| {{Flagge AU}} [[Mark Webber (autokoereur)|Mark Webber]]
| [[Red Bull Racing|Red Bull]]-[[Renault F1|Renault]]
| '''1:37.172'''
| 1:37.375
| 1:36.461
| align="center" | 4
| align="center" | 4
|-
| align="center" | 9
| {{Flagge FI}} [[Kimi Räikkönen]]
| [[Lotus F1|Lotus]]-[[Renault F1|Renault]]
| 1:37.961
| '''1:36.715'''
| 1:36.461
| align="center" | 5
| align="center" | 10
|-
| align="center" | 1
| {{Flagge DE}} [[Sebastian Vettel]]
| [[Red Bull Racing|Red Bull]]-[[Renault F1|Renault]]
| 1:38.102
| 1:37.419
| 1:36.634
| align="center" | 6
| align="center" | 5
|-
| align="center" | 10
| {{Flagge FR}} [[Romain Grosjean]]
| [[Lotus F1|Lotus]]-[[Renault F1|Renault]]
| 1:38.058
| 1:37.338
| 1:36.658
| align="center" | 7
| align="center" | 6
|-
| align="center" | 8
| {{Flagge DE}} [[Nico Rosberg]]
| [[Mercedes F1|Mercedes]]
| 1:37.696
| 1:36.996
| 1:36.664
| align="center" | 8
| align="center" | 7
|-
| align="center" | 5
| {{Flagge ES}} [[Fernando Alonso]]
| [[Scuderia Ferrari|Ferrari]]
| 1:38.151
| 1:37.379
| 1:37.566
| align="center" | 9
| align="center" | 8
|-
| align="center" | 15
| {{Flagge MX}} [[Sergio Pérez]]
| [[Sauber F1|Sauber]]-[[Scuderia Ferrari|Ferrari]]
| 1:37.933
| 1:37.477
| 1:37.698
| align="center" | 10
| align="center" | 9
|-
| align="center" | 18
| {{Flagge VE}} [[Pastor Maldonado]]
| [[Williams F1|Williams]]-[[Renault F1|Renault]]
| 1:37.789
| 1:37.589
|style="background: silver"|
| align="center" | 11
| align="center" | 11
|-
| align="center" | 6
| {{Flagge BR}} [[Felipe Massa]]
| [[Scuderia Ferrari|Ferrari]]
| 1:38.381
| 1:37.731
|style="background: silver"|
| align="center" | 12
| align="center" | 12
|-
| align="center" | 19
| {{Flagge BR}} [[Bruno Senna]]
| [[Williams F1|Williams]]-[[Renault F1|Renault]]
| 1:38.437
| 1:37.841
|style="background: silver"|
| align="center" | 13
| align="center" | 13
|-
| align="center" | 11
| {{Flagge GB}} [[Paul di Resta]]
| [[Force India F1|Force India]]-[[Mercedes F1|Mercedes]]
| 1:38.325
| 1:37.877
|style="background: silver"|
| align="center" | 14
| align="center" | 14
|-
| align="center" | 16
| {{Flagge AU}} [[Daniel Ricciardo]]
| [[Scuderia Toro Rosso|Toro Rosso]]-[[Scuderia Ferrari|Ferrari]]
| 1:38.419
| 1:37.883
|style="background: silver"|
| align="center" | 15
| align="center" | 15
|-
| align="center" | 12
| {{Flagge DE}} [[Nico Hülkenberg]]
| [[Force India F1|Force India]]-[[Mercedes F1|Mercedes]]
| 1:38.303
| 1:37.890
|style="background: silver"|
| align="center" | 16
| align="center" | 16
|-
| align="center" | 14
| {{Flagge JP}} [[Kamui Kobayashi]]
| [[Sauber F1|Sauber]]-[[Scuderia Ferrari|Ferrari]]
| 1:38.372
| 1:38.069
|style="background: silver"|
| align="center" | 17
| align="center" | 17
|-
| align="center" | 17
| {{Flagge FR}} [[Jean-Éric Vergne]]
| [[Scuderia Toro Rosso|Toro Rosso]]-[[Scuderia Ferrari|Ferrari]]
| 1:39.077
|style="background: silver"|
|style="background: silver"|
| align="center" | 18
| align="center" | 18
|-
| align="center" | 20
| {{Flagge FI}} [[Heikki Kovalainen]]
| [[Caterham F1|Caterham]]-[[Renault F1|Renault]]
| 1:39.306
|style="background: silver"|
|style="background: silver"|
| align="center" | 19
| align="center" | 24
|-
| align="center" | 21
| {{Flagge RU}} [[Vitaly Petrov]]
| [[Caterham F1|Caterham]]-[[Renault F1|Renault]]
| 1:39.567
|style="background: silver"|
|style="background: silver"|
| align="center" | 20
| align="center" | 19
|-
| align="center" | 24
| {{Flagge DE}} [[Timo Glock]]
| [[Marussia F1|Marussia]]-[[Cosworth F1|Cosworth]]
| 1:40.903
|style="background: silver"|
|style="background: silver"|
| align="center" | 21
| align="center" | 20
|-
| align="center" | 25
| {{Flagge FR}} [[Charles Pic]]
| [[Marussia F1|Marussia]]-[[Cosworth F1|Cosworth]]
| 1:41.250
|style="background: silver"|
|style="background: silver"|
| align="center" | 22
| align="center" | 21
|-
| align="center" | 22
| {{Flagge ES}} [[Pedro de la Rosa]]
| [[HRT F1|HRT]]-[[Cosworth F1|Cosworth]]
| 1:42.914
|style="background: silver"|
|style="background: silver"|
| align="center" | 23
| align="center" | 22
|-
| align="center" | 23
| {{Flagge IN}} [[Narain Karthikeyan]]
| [[HRT F1|HRT]]-[[Cosworth F1|Cosworth]]
| 1:43.655
|style="background: silver"|
|style="background: silver"|
| align="center" | 24
| align="center" | 23
|-
!colspan="8"|Tiid 107% regelemint: 1:43.974
|}
{| class="wikitable"
|- align="left" style="background:#F7F6A8;"
!Pole posysje
| {{Flagge GB}} [[Lewis Hamilton]] || [[McLaren F1|McLaren]]-[[Mercedes F1|Mercedes]] || 1:36.219
|}
== Utslach Grutte Priis ==
* [[Narain Karthikeyan]] krige in straf fan 20 sekonden om't er tsjin [[Sebastian Vettel]] oan botst wie.
{| class="wikitable" style="font-size: 95%;"
|-
! Plak !! Nû !! Koereur !! Team !! Omgongen !! Tiid/Utfallen !! Startplak !! Punten
|-bgcolor=ccccff
! 1
| 5
| {{Flagge ES}} [[Fernando Alonso]]
| [[Scuderia Ferrari|Ferrari]]
| 56
| 2:44:51.812
| 8
| '''25'''
|-bgcolor=ccccff
! 2
| 15
| {{Flagge MX}} [[Sergio Pérez]]
| [[Sauber F1|Sauber]]-[[Scuderia Ferrari|Ferrari]]
| 56
| +2.263
| 9
| '''18'''
|-bgcolor=ccccff
! 3
| 4
| {{Flagge GB}} [[Lewis Hamilton]]
| [[McLaren F1|McLaren]]-[[Mercedes F1|Mercedes]]
| 56
| +14.591
| 1
| '''15'''
|-
! 4
| 2
| {{Flagge AU}} [[Mark Webber (autokoereur)|Mark Webber]]
| [[Red Bull Racing|Red Bull]]-[[Renault F1|Renault]]
| 56
| +17.688
| 4
| '''12'''
|-
! 5
| 9
| {{Flagge FI}} [[Kimi Räikkönen]]
| [[Lotus F1|Lotus]]-[[Renault F1|Renault]]
| 56
| +29.456
| 10
| '''10'''
|-
! 6
| 19
| {{Flagge BR}} [[Bruno Senna]]
| [[Williams F1|Williams]]-[[Renault F1|Renault]]
| 56
| +37.667
| 13
| '''8'''
|-
! 7
| 11
| {{Flagge GB}} [[Paul di Resta]]
| [[Force India F1|Force India]]-[[Mercedes F1|Mercedes]]
| 56
| +44.412
| 14
| '''6'''
|-
! 8
| 17
| {{Flagge FR}} [[Jean-Éric Vergne]]
| [[Scuderia Toro Rosso|Toro Rosso]]-[[Scuderia Ferrari|Ferrari]]
| 56
| +46.985
| 18
| '''4'''
|-
! 9
| 12
| {{Flagge DE}} [[Nico Hülkenberg]]
| [[Force India F1|Force India]]-[[Mercedes F1|Mercedes]]
| 56
| +47.892
| 16
| '''2'''
|-
! 10
| 7
| {{Flagge DE}} [[Michael Schumacher]]
| [[Mercedes F1|Mercedes]]
| 56
| +49.996
| 3
| '''1'''
|-
! 11
| 1
| {{Flagge DE}} [[Sebastian Vettel]]
| [[Red Bull Racing|Red Bull]]-[[Renault F1|Renault]]
| 56
| +1:15.527
| 5
|
|-
! 12
| 16
| {{Flagge AU}} [[Daniel Ricciardo]]
| [[Scuderia Toro Rosso|Toro Rosso]]-[[Scuderia Ferrari|Ferrari]]
| 56
| +1:16.828
| 15
|
|-
! 13
| 8
| {{Flagge DE}} [[Nico Rosberg]]
| [[Mercedes F1|Mercedes]]
| 56
| +1:18.593
| 7
|
|-
! 14
| 3
| {{Flagge GB}} [[Jenson Button]]
| [[McLaren F1|McLaren]]-[[Mercedes F1|Mercedes]]
| 56
| +1:19.719
| 2
|
|-
! 15
| 6
| {{Flagge BR}} [[Felipe Massa]]
| [[Scuderia Ferrari|Ferrari]]
| 56
| +1:37.319
| 12
|
|-
! 16
| 21
| {{Flagge RU}} [[Vitaly Petrov]]
| [[Caterham F1|Caterham]]-[[Renault F1|Renault]]
| 55
| +1 Omgong
| 19
|
|-
! 17
| 24
| {{Flagge DE}} [[Timo Glock]]
| [[Marussia F1|Marussia]]-[[Cosworth F1|Cosworth]]
| 55
| +1 Omgong
| 20
|
|-
! 18
| 20
| {{Flagge FI}} [[Heikki Kovalainen]]
| [[Caterham F1|Caterham]]-[[Renault F1|Renault]]
| 55
| +1 Omgong
| 24
|
|-
! 19
| 18
| {{Flagge VE}} [[Pastor Maldonado]]
| [[Williams F1|Williams]]-[[Renault F1|Renault]]
| 54
| Motor
| 11
|
|-
! 20
| 25
| {{Flagge FR}} [[Charles Pic]]
| [[Marussia F1|Marussia]]-[[Cosworth F1|Cosworth]]
| 54
| +2 Omgongen
| 21
|
|-
! 21
| 22
| {{Flagge ES}} [[Pedro de la Rosa]]
| [[HRT F1|HRT]]-[[Cosworth F1|Cosworth]]
| 54
| +2 Omgongen
| 22
|
|-
! 22
| 23
| {{Flagge IN}} [[Narain Karthikeyan]]
| [[HRT F1|HRT]]-[[Cosworth F1|Cosworth]]
| 54
| +2 Omgongen
| 23
|
|-
! Ret
| 14
| {{Flagge JP}} [[Kamui Kobayashi]]
| [[Sauber F1|Sauber]]-[[Scuderia Ferrari|Ferrari]]
| 46
| Remmen
| 17
|
|-
! Ret
| 10
| {{Flagge FR}} [[Romain Grosjean]]
| [[Lotus F1|Lotus]]-[[Renault F1|Renault]]
| 3
| Fan 'e baan rekke
| 6
|
|}
{| class="wikitable"
|- align="left"
!Fluchste omgong
|{{Flagge FI}} [[Kimi Räikkönen]] || [[Lotus F1|Lotus]]-[[Renault F1|Renault]] || 1:40.722
|}
==Top fiif yn it wrâldkampioenskip nei de wedstriid==
{| width=60%
| width=33% align=left valign=top |
;Wrâldkampioenskip Koereurs
{| class="wikitable"
|- align=left bgcolor=#DDDDDD
! Plak
! Koereur
! Punten
|-
| align="center" | 1
| {{Flagge ES}} [[Fernando Alonso]]
| align="center" | 35
|-
| align="center" | 2
| {{Flagge GB}} [[Lewis Hamilton]]
| align="center" | 30
|-
| align="center" | 3
| {{Flagge GB}} [[Jenson Button]]
| align="center" | 25
|-
| align="center" | 4
| {{Flagge AU}} [[Mark Webber (autokoereur)|Mark Webber]]
| align="center" | 24
|-
| align="center" | 5
| {{Flagge MX}} [[Sergio Pérez]]
| align="center" | 22
|}
| width=33% align=left valign=top |
;Wrâldkampioenskip Konstrukteurs
{| class="wikitable"
|- align=left bgcolor=#DDDDDD
! Plak
! Konstrukteur
! Punten
|-
| align="center" | 1
| {{Flagge GB}} [[McLaren F1|McLaren]]-[[Mercedes F1|Mercedes]]
| align="center" | 55
|-
| align="center" | 2
| {{Flagge AT}} [[Red Bull Racing|Red Bull]]-[[Renault F1|Renault]]
| align="center" | 42
|-
| align="center" | 3
| {{Flagge IT}} [[Scuderia Ferrari|Ferrari]]
| align="center" | 35
|-
| align="center" | 4
| {{Flagge CH}} [[Sauber F1|Sauber]]-[[Scuderia Ferrari|Ferrari]]
| align="center" | 30
|-
| align="center" | 5
| {{Flagge GB}} [[Lotus F1|Lotus]]-[[Renault F1|Renault]]
| align="center" | 16
|}
|}
{{Navigaasje Formule 1 (2010-2019)}}
[[Kategory:Formule 1 yn 2012|Maleizje]]
[[Kategory:Grutte Priis Formule 1 fan Maleizje|2012]]
d58kdltjb9144t6xj9b08rycd356wpd
Joseph Delaney
0
160521
1089744
2022-08-20T18:43:00Z
FreyaSport
40716
Joseph Delaney
wikitext
text/x-wiki
{{Ynfoboks skriuwer
| ôfbylding = Joseph Delaney 20080315 Salon du livre 1.jpg
| ôfbyldingstekst = Joseph Delaney (2008)
| ôfbyldingsbreedte =
| oar pseudonym = J.K. Haderack
| echte namme = Joseph Henry Delaney
| nasjonaliteit = {{GBRnasj}}
| berne = [[25 july]] [[1945]]
| berteplak = [[Preston (distrikt)|Preston]]
| stoarn = [[16 augustus]] [[2022]]
| stjerplak = [[Manchester]]
| etnisiteit = {{ENGetn}}
| regionale identiteit =
| taal = [[Ingelsk]]
| sjenre = [[Science fiction]],<br>[[Fantasy (sjenre)|Tsjustere fantasy]]
| perioade =
| streaming =
| tema's =
| bekendste wurk(en) = The Wardstone Chronicles
| útjouwer =
| prizen =
| jierren aktyf = [[1996]]–[[2022]]
| webside =
}}
'''Joseph Henry Delaney''' ([[Preston (distrikt)|Preston]], [[25 july]] [[1945]] - [[Manchester]] [[16 augustus]] [[2022]]) wie in Ingelsk skriuwer. Delaney is it meast ferneamd wurden troch de rige ''The Wardstone Chronicles'' út 2004-2014, yn it [[Nederlânsk]] fertaald as ''De Geestenjager'' rige.
Delaney ferstoar op [[16 augustus]] [[2022]], yn 'e aldens fan 77 jier.
{{Stobbe-literatuer}}
==Bibliografy==
* [[2004]]-[[2014]] - ''The Wardstone Chronicles''
* [[2014]]-[[2017]] - ''The Starblade Chronicles''
* [[2020]]-[[2022]] - ''The Spook's Apprentice: Brother Wulf''
{{DEFAULTSORT:Delaney, Joseph}}
[[Kategory:Ingelsk science fiction-skriuwer]]
[[Kategory:Ingelsk fantasyskriuwer]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1945]]
[[Kategory:Persoan stoarn yn 2022]]
imr42kodj29orfcfb1rv4ld3hioiltb
1089745
1089744
2022-08-20T18:43:45Z
FreyaSport
40716
frysker
wikitext
text/x-wiki
{{Ynfoboks skriuwer
| ôfbylding = Joseph Delaney 20080315 Salon du livre 1.jpg
| ôfbyldingstekst = Joseph Delaney (2008)
| ôfbyldingsbreedte =
| oar pseudonym = J.K. Haderack
| echte namme = Joseph Henry Delaney
| nasjonaliteit = {{GBRnasj}}
| berne = [[25 july]] [[1945]]
| berteplak = [[Preston (distrikt)|Preston]]
| stoarn = [[16 augustus]] [[2022]]
| stjerplak = [[Manchester]]
| etnisiteit = {{ENGetn}}
| regionale identiteit =
| taal = [[Ingelsk]]
| sjenre = [[Science fiction]],<br>[[Fantasy (sjenre)|Tsjustere fantasy]]
| perioade =
| streaming =
| tema's =
| bekendste wurk(en) = The Wardstone Chronicles
| útjouwer =
| prizen =
| jierren aktyf = [[1996]]–[[2022]]
| webside =
}}
'''Joseph Henry Delaney''' ([[Preston (distrikt)|Preston]], [[25 july]] [[1945]] - [[Manchester]] [[16 augustus]] [[2022]]) wie in Ingelsk skriuwer. Delaney is it meast ferneamd wurden troch de rige ''The Wardstone Chronicles'' út 2004-2014, yn it [[Nederlânsk]] oerset as ''De Geestenjager'' rige.
Delaney ferstoar op [[16 augustus]] [[2022]], yn 'e aldens fan 77 jier.
{{Stobbe-literatuer}}
==Bibliografy==
* [[2004]]-[[2014]] - ''The Wardstone Chronicles''
* [[2014]]-[[2017]] - ''The Starblade Chronicles''
* [[2020]]-[[2022]] - ''The Spook's Apprentice: Brother Wulf''
{{DEFAULTSORT:Delaney, Joseph}}
[[Kategory:Ingelsk science fiction-skriuwer]]
[[Kategory:Ingelsk fantasyskriuwer]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1945]]
[[Kategory:Persoan stoarn yn 2022]]
q6opgkksnfgpglehyieakd9h7g0h1qo
1089778
1089745
2022-08-20T23:22:36Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Bibliografy */ kt
wikitext
text/x-wiki
{{Ynfoboks skriuwer
| ôfbylding = Joseph Delaney 20080315 Salon du livre 1.jpg
| ôfbyldingstekst = Joseph Delaney (2008)
| ôfbyldingsbreedte =
| oar pseudonym = J.K. Haderack
| echte namme = Joseph Henry Delaney
| nasjonaliteit = {{GBRnasj}}
| berne = [[25 july]] [[1945]]
| berteplak = [[Preston (distrikt)|Preston]]
| stoarn = [[16 augustus]] [[2022]]
| stjerplak = [[Manchester]]
| etnisiteit = {{ENGetn}}
| regionale identiteit =
| taal = [[Ingelsk]]
| sjenre = [[Science fiction]],<br>[[Fantasy (sjenre)|Tsjustere fantasy]]
| perioade =
| streaming =
| tema's =
| bekendste wurk(en) = The Wardstone Chronicles
| útjouwer =
| prizen =
| jierren aktyf = [[1996]]–[[2022]]
| webside =
}}
'''Joseph Henry Delaney''' ([[Preston (distrikt)|Preston]], [[25 july]] [[1945]] - [[Manchester]] [[16 augustus]] [[2022]]) wie in Ingelsk skriuwer. Delaney is it meast ferneamd wurden troch de rige ''The Wardstone Chronicles'' út 2004-2014, yn it [[Nederlânsk]] oerset as ''De Geestenjager'' rige.
Delaney ferstoar op [[16 augustus]] [[2022]], yn 'e aldens fan 77 jier.
{{Stobbe-literatuer}}
==Bibliografy==
* [[2004]]-[[2014]] - ''The Wardstone Chronicles''
* [[2014]]-[[2017]] - ''The Starblade Chronicles''
* [[2020]]-[[2022]] - ''The Spook's Apprentice: Brother Wulf''
{{DEFAULTSORT:Delaney, Joseph}}
[[Kategory:Ingelsk romanskriuwer]]
[[Kategory:Ingelsk science fiction-skriuwer]]
[[Kategory:Ingelsk fantasyskriuwer]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1945]]
[[Kategory:Persoan stoarn yn 2022]]
1vk5utsthzzw2sdzwa074ruwavarijv
Denise Dowse
0
160522
1089750
2022-08-20T19:15:40Z
FreyaSport
40716
Denise Dowse
wikitext
text/x-wiki
{{Akteur
| ôfbylding =
| ôfbyldingstekst =
| ôfbyldingsbreedte =
| echte namme = Denise Yvonne Dowse
| nasjonaliteit = {{USAnasj}}
| berne = [[21 febrewaris]] [[1958]]
| berteplak = [[Honolulu]]
| stoarn = [[13 augustus]] [[2022]]
| stjerplak =
| regionale identiteit =
| etnisiteit =
| jierren aktyf = [[1988]]-[[2022]]
| prizen =
| webside =
}}
'''Denise Yvonne Dowse''' ([[Honolulu]], [[21 febrewaris]] [[1958]] - [[13 augustus]] [[2022]]) wie in [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] aktrise.
Se waard benammen bekend troch har rollen as Mr. Yvonne Teasley yn de telefyzjesearjes [[Beverly Hills, 90210]] (1991-2000), rjochter Rebecca Damsen yn [[The Guardian (telefyzjesearje)|The Guardian]] (2001-2004), en Dr. Rhonda Pine yn [[Insecure (telefyzjesearje)|Insecure]].
Dowse ferstoar op 13 augustus 2022, yn 'e aldens fan 64 jier oan 'e gefolgen fan [[harsenfluesûntstekking]].
{{Stobbe-biografy}}
==Filmografy==
{{Filmografy|as=akteur}}
|-
{{Filmografy/Titel|titel=films}}
|-
| 1990
| ''Coldfire''
| Channing
|
|-
| rowspan=2|1992
| ''Sneakers''
| Bankbetsjinster
|
|-
| ''Out for Blood''
| buorfrou
|
|-
| 1993
| ''Merchant of Evil''
| Ferpleechkundige #1
|
|-
| 1994
| ''Helicopter''
| Malik's mem
|
|
|-
| 1996
| ''Bio-Dome''
| Olivia Biggs
|
|-
| 1997
| ''[[Starship Troopers (film)|Starship Troopers]]''
| Loft maarskalk Meru
|
|-
| rowspan=2|1998
| ''Pleasantville''
| Learares sûnens
|
|-
| ''A Civil Action''
| Rjochter Constance Mullen
|
|-
| 1999
| ''K-911''
| Dr. Perkins, DVM
|
|-
| 2000
| ''Requiem for a Dream''
| Tyrone's mem
|
|-
| 2001
| ''[[Dr. Dolittle 2]]''
| sekretaresse
|
|-
| 2002
| ''Book of Love: The Definitive Reason Why Men Are Dogs''
| Mom
|
|-
| 2003
| ''Rats''
| Matilda
|
|-
| rowspan=3|2004
| ''The Seat Filler''
| Derrick's mem
|
|-
| ''Eulogy''
| Rjochter
|
|-
| ''Ray''
| Marlene Andre
|
|-
| rowspan=2|2005
| ''Coach Carter''
| Direktrise Garrison
|
|-
| ''Guess Who''
| Lisa
|
|-
| rowspan=2|2007
| ''Reign Over Me''
| Terapeute yn psychiatrysk sikehûs
|
|-
| ''Her Best Move''
| Lisa
|
|-
| 2010
| ''Anger Has a Secret''
| Sarah
|
|-
| 2011
| ''Fly Away''
| Susan
|
|-
| 2012
| ''The Longer Day of Happiness''
| Lydia Jones
|
|-
| 2013
| ''The Call''
| Flora
|
|-
| rowspan=3|2017
| ''[[Please Stand By]]''
| Doris de bussjauffeur
|
|-
| ''Like Father''
| Olivia
|
|-
| ''By His Stripes''
| Ruth
|-
| 2018
| ''A Stone Cold Christmas''
| diakonesse
|
|-
| 2019
| ''Loners''
| Clara Maloy
|
|-
| rowspan=3|2020
| ''Grey Streets''
| Mouike Suzanna
|
|-
| ''Fatale''
| Valeria Tyler
|
|-
| ''Celeste's Dream''
| Dr. Soji Spark
|
|-
| 2022
| ''A Cloud So High''
| detective Trina McWilliams
|
|}
{{DEFAULTSORT:Heche, Anne}}
[[Kategory:Amerikaansk filmakteur]]
[[Kategory:Amerikaansk telefyzje-akteur]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1958]]
[[Kategory:Persoan stoarn yn 2022]]
ai16bvki2i9fqq9131ibjtshvect2o3
1089751
1089750
2022-08-20T19:16:07Z
FreyaSport
40716
/* Filmografy */ sort
wikitext
text/x-wiki
{{Akteur
| ôfbylding =
| ôfbyldingstekst =
| ôfbyldingsbreedte =
| echte namme = Denise Yvonne Dowse
| nasjonaliteit = {{USAnasj}}
| berne = [[21 febrewaris]] [[1958]]
| berteplak = [[Honolulu]]
| stoarn = [[13 augustus]] [[2022]]
| stjerplak =
| regionale identiteit =
| etnisiteit =
| jierren aktyf = [[1988]]-[[2022]]
| prizen =
| webside =
}}
'''Denise Yvonne Dowse''' ([[Honolulu]], [[21 febrewaris]] [[1958]] - [[13 augustus]] [[2022]]) wie in [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] aktrise.
Se waard benammen bekend troch har rollen as Mr. Yvonne Teasley yn de telefyzjesearjes [[Beverly Hills, 90210]] (1991-2000), rjochter Rebecca Damsen yn [[The Guardian (telefyzjesearje)|The Guardian]] (2001-2004), en Dr. Rhonda Pine yn [[Insecure (telefyzjesearje)|Insecure]].
Dowse ferstoar op 13 augustus 2022, yn 'e aldens fan 64 jier oan 'e gefolgen fan [[harsenfluesûntstekking]].
{{Stobbe-biografy}}
==Filmografy==
{{Filmografy|as=akteur}}
|-
{{Filmografy/Titel|titel=films}}
|-
| 1990
| ''Coldfire''
| Channing
|
|-
| rowspan=2|1992
| ''Sneakers''
| Bankbetsjinster
|
|-
| ''Out for Blood''
| buorfrou
|
|-
| 1993
| ''Merchant of Evil''
| Ferpleechkundige #1
|
|-
| 1994
| ''Helicopter''
| Malik's mem
|
|
|-
| 1996
| ''Bio-Dome''
| Olivia Biggs
|
|-
| 1997
| ''[[Starship Troopers (film)|Starship Troopers]]''
| Loft maarskalk Meru
|
|-
| rowspan=2|1998
| ''Pleasantville''
| Learares sûnens
|
|-
| ''A Civil Action''
| Rjochter Constance Mullen
|
|-
| 1999
| ''K-911''
| Dr. Perkins, DVM
|
|-
| 2000
| ''Requiem for a Dream''
| Tyrone's mem
|
|-
| 2001
| ''[[Dr. Dolittle 2]]''
| sekretaresse
|
|-
| 2002
| ''Book of Love: The Definitive Reason Why Men Are Dogs''
| Mom
|
|-
| 2003
| ''Rats''
| Matilda
|
|-
| rowspan=3|2004
| ''The Seat Filler''
| Derrick's mem
|
|-
| ''Eulogy''
| Rjochter
|
|-
| ''Ray''
| Marlene Andre
|
|-
| rowspan=2|2005
| ''Coach Carter''
| Direktrise Garrison
|
|-
| ''Guess Who''
| Lisa
|
|-
| rowspan=2|2007
| ''Reign Over Me''
| Terapeute yn psychiatrysk sikehûs
|
|-
| ''Her Best Move''
| Lisa
|
|-
| 2010
| ''Anger Has a Secret''
| Sarah
|
|-
| 2011
| ''Fly Away''
| Susan
|
|-
| 2012
| ''The Longer Day of Happiness''
| Lydia Jones
|
|-
| 2013
| ''The Call''
| Flora
|
|-
| rowspan=3|2017
| ''[[Please Stand By]]''
| Doris de bussjauffeur
|
|-
| ''Like Father''
| Olivia
|
|-
| ''By His Stripes''
| Ruth
|-
| 2018
| ''A Stone Cold Christmas''
| diakonesse
|
|-
| 2019
| ''Loners''
| Clara Maloy
|
|-
| rowspan=3|2020
| ''Grey Streets''
| Mouike Suzanna
|
|-
| ''Fatale''
| Valeria Tyler
|
|-
| ''Celeste's Dream''
| Dr. Soji Spark
|
|-
| 2022
| ''A Cloud So High''
| detective Trina McWilliams
|
|}
{{DEFAULTSORT:Dowse, Denise}}
[[Kategory:Amerikaansk filmakteur]]
[[Kategory:Amerikaansk telefyzje-akteur]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1958]]
[[Kategory:Persoan stoarn yn 2022]]
2jn02nh3f7xhxwncxxmp0cqtpzqih79
Josephine Tewson
0
160523
1089756
2022-08-20T19:32:53Z
FreyaSport
40716
Josephine Tewson
wikitext
text/x-wiki
{{Akteur
| ôfbylding =
| ôfbyldingstekst =
| ôfbyldingsbreedte =
| echte namme = Josephine Ann Tewson
| nasjonaliteit = {{GBRnasj}}
| berne = [[26 febrewaris]] [[1931]]
| berteplak = [[Londen]]
| stoarn = [[18 augustus]] [[2022]]
| stjerplak = [[Londen]]
| regionale identiteit =
| etnisiteit = {{ENGetn}}
| jierren aktyf = [[1963]]-[[2019]]
| prizen =
| webside =
}}
'''Josephine Ann Tewson''' ([[Londen]], [[26 febrewaris]] [[1931]] - [[Londen]], [[18 augustus]] [[2022]]) wie in [[Ingelân|Ingelsk]] aktrise.
Se waard benammen bekend troch har rol fan nerveuze buorfrou Elizabeth yn de sitcom K''eeping Up Appearances'' út [[1990]]-[[1995]] (yn Nederlân útstjoerd as ''Schone Schijn'').
Dowse ferstoar op 18 augustus 2022, yn 'e aldens fan 91 jier.
{{Stobbe-biografy}}
{{DEFAULTSORT:Tewson, Josephine}}
[[Kategory:Ingelsk filmakteur]]
[[Kategory:Ingelsk telefyzje-akteur]]
[[Kategory:Ingelsk toanielakteur]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1931]]
[[Kategory:Persoan stoarn yn 2022]]
or8024ddnxw9m9q1dxv9oa52mzx76ng
Súdwest (Utert)
0
160524
1089761
2022-08-20T22:50:56Z
Kneppelfreed
2013
Side makke mei "{{Universele ynfoboks stêd | namme = Súdwest <br> ''Zuidwest'' | ôfbylding = ap_-_NL_-_Utrecht_-_Wijk_08_Zuidwest.svg | ôfbyldingsbreedte = 200 | ôfbyldingstekst = ''Lokaasje fan de wyk Súdwest yn de gemeente Utert'' | wapen = | ynwennertal = 37.725 <small>(2017)</small><ref>[https://www.cbs.nl/nl-nl/maatwerk/2017/31/kerncijfers-wijken-en-buurten-2017 Sintraal Buro foa..."
wikitext
text/x-wiki
{{Universele ynfoboks stêd
| namme = Súdwest <br> ''Zuidwest''
| ôfbylding = ap_-_NL_-_Utrecht_-_Wijk_08_Zuidwest.svg
| ôfbyldingsbreedte = 200
| ôfbyldingstekst = ''Lokaasje fan de wyk Súdwest yn de gemeente Utert''
| wapen =
| ynwennertal = 37.725 <small>(2017)</small><ref>[https://www.cbs.nl/nl-nl/maatwerk/2017/31/kerncijfers-wijken-en-buurten-2017 Sintraal Buro foar de Statistyk]</ref>
| oerflak = 555 ha
| befolkingstichtens =
| stêdekloft =
| hichte =
| lân = {{Flagge NL}} [[Nederlân]]
| bestjoerlike ienheid 1 = Provinsje
| namme bestjoerlike ienheid 1= [[File:Utrecht_(province)-Flag.svg|20px]] [[Utert (provinsje)|Utert]]
| bestjoerlike ienheid 2 = Gemeente
| namme bestjoerlike ienheid 2= [[File:Flag_of_Utrecht_city.svg|20px]] [[Utert (stêd)|Utert]]
| bestjoerlike ienheid 3 = Plak
| namme bestjoerlike ienheid 3= [[File:Flag_of_Utrecht_city.svg|20px]] [[Utert (stêd)|Utert]]
| bestjoerlike ienheid 4 =
| namme bestjoerlike ienheid 4=
| boargemaster =
| stedsyndieling =
| stifting =
| postkoade =
| tiidsône =
| simmertiid =
| koördinaten = {{Koördinaten yn tekst|52_4_18_N_5_6_11_E_type:city_scale:12500_region:NL|52° 4' 18" NB, 5° 6' 11" EL}}
| webside = http://www.utrecht.nl/zuidwest/
}}
[[Ofbyld:Dichterswijk, 3521 Utrecht, Netherlands - panoramio (2).jpg|260px|thumb|''Dichterswijk by it [[Stasjon Utert-Sintraal]]'']]
[[Ofbyld:Jutphaseweg.jpg|260px|thumb|''Jutphaseweg mei [[Vaartse Rijn]] mei de wettertoer op eftergrûn'']]
'''Utert-Súdwest''' is in wyk yn de [[Nederlân]]ske stêd [[Utert (stêd)|Utert]], haadstêd fan de provinsje [[Utert (provinsje)|Utert]]. De wyk hat 38.428 ynwenners (Boarne: gemeente Utert, 2019) en is neffens ynwenners de fjirde wyk fan de stêd.
De wyk grinzget yn it westen troch it [[Amsterdam-Rynkanaal]] oan de wyk [[Leidsche Rijn]], yn it noarden troch de ''Weg der Verenigde Naties'' oan de wyk [[West (Utert)|West]], yn it noardeasten troch de Stedsbûtengrêft oan de [[Utert-Binnenstêd|Binnenstêd]], yn it sudeasten troch de [[Vaartse Rijn]] mei de wyk [[Súd (Utert)|Súd]] en yn it suden troch de [[Rykswei 12|A12]] oan de gemeente [[Nieuwegein]]. Allinnich de ûnderwyk Westraven stekt as in punt súdlik fan de A12 yn de gemeente Nieuwegein.
It [[Merwedekanaal]] rint dwers troch de wyk hinne en it gebiet westlik fan dat kanaal wurdt dat part fan de wyk yn de folksmûle oantsjut as [[Kanaleneiland]], wylst neffens de wykyndieling dat part fan de wyk ûnderferparte is yn de ûnderwiken ''Kanaleneiland'' en ''Transwijk''.
De ûnderwiken ''Dichterswijk'' en ''Rivierenwijk'' binne de foarkriichske buerten fan de wyk. ''Dichterswijk'' is deun tsjin it spoar foar it [[Stasjon Utert-Sintraal]] oer en bestiet út [[arbeiderswente]]n. ''Rivierenwijk'' is in foarkriichske arbeiderswyk dy't oan de [[Vaartse Rijn]] boud waard. ''Transwijk'' en ''Kanaleneiland'' waarden nei de kriich boud en benammen Kanaleneiland hat in soad heechbou.
Troch de wyk rint de flugge tram nei [[Nieuwegein]] en [[Iselstein]]. De wyk is mei de Binnenstêd en East de iennige wyk mei in tramferbining.
== Wykyndieling ==
Utert-Súdwest wurdt ûnderferparte yn de folgjende ûnderwiken en buerten:
* [[Kanaleneiland]]
** Kanaleneiland-Noard
** Kanaleneiland-Súd
* ''Transwijk''
** ''Transwijk''-Noard
** ''Transwijk''-Súd
** Bedriuweterrein Kanaleneiland (mei it [[Merwedekanaal]]gebiet en Westraven)
* ''Rivierenwijk/Dichterswijk''
** ''Dichterswijk''
** ''Rivierenwijk''
== Keppelings om utens ==
* [http://www.utrecht.nl/zuidwest/ Wykburo Utert-Súdwest]
* [https://web.archive.org/web/20061030041911/http://www.wijkraadzuidwest.nl/ Wijkrie Utert-Súdwest]
* [http://www.schatkamerzuidwest.nl/ Ferhalen en foto's oer Utert-Súdwest - schatkamerzuidwest.nl]
* [https://web.archive.org/web/20110707161633/http://www.hetutrechtsarchief.nl/thema/wijken/zuidwest Wyk Súdwest - ''Het Utrechts Archief'']
{{Boarnen|boarnefernijing=
{{Reflist}}
}}
{{CommonsBalke|Zuidwest, Utrecht|Utert-Súdwest}}
{{Koördinaten|52_4_18_N_5_6_11_E_type:city_scale:12500_region:NL|52° 4' 18" NB, 5° 6' 11" EL}}
{{WikenUtert}}
[[Kategory:Wyk yn Utert (gemeente)]]
r311rirc2rp29nvlbioatmit2n5zogp
1089762
1089761
2022-08-20T23:00:26Z
Kneppelfreed
2013
potferjanhinnekont
wikitext
text/x-wiki
{{Universele ynfoboks stêd
| namme = Súdwest <br> ''Zuidwest''
| ôfbylding = Map_-_NL_-_Utrecht_-_Wijk_08_Zuidwest.svg
| ôfbyldingsbreedte = 200
| ôfbyldingstekst = ''Lokaasje fan de wyk Súdwest yn de gemeente Utert''
| wapen =
| ynwennertal = 37.725 <small>(2017)</small><ref>[https://www.cbs.nl/nl-nl/maatwerk/2017/31/kerncijfers-wijken-en-buurten-2017 Sintraal Buro foar de Statistyk]</ref>
| oerflak = 555 ha
| befolkingstichtens =
| stêdekloft =
| hichte =
| lân = {{Flagge NL}} [[Nederlân]]
| bestjoerlike ienheid 1 = Provinsje
| namme bestjoerlike ienheid 1= [[File:Utrecht_(province)-Flag.svg|20px]] [[Utert (provinsje)|Utert]]
| bestjoerlike ienheid 2 = Gemeente
| namme bestjoerlike ienheid 2= [[File:Flag_of_Utrecht_city.svg|20px]] [[Utert (stêd)|Utert]]
| bestjoerlike ienheid 3 = Plak
| namme bestjoerlike ienheid 3= [[File:Flag_of_Utrecht_city.svg|20px]] [[Utert (stêd)|Utert]]
| bestjoerlike ienheid 4 =
| namme bestjoerlike ienheid 4=
| boargemaster =
| stedsyndieling =
| stifting =
| postkoade =
| tiidsône =
| simmertiid =
| koördinaten = {{Koördinaten yn tekst|52_4_18_N_5_6_11_E_type:city_scale:12500_region:NL|52° 4' 18" NB, 5° 6' 11" EL}}
| webside = http://www.utrecht.nl/zuidwest/
}}
[[Ofbyld:Dichterswijk, 3521 Utrecht, Netherlands - panoramio (2).jpg|260px|thumb|''Dichterswijk by it [[Stasjon Utert-Sintraal]]'']]
[[Ofbyld:Jutphaseweg.jpg|260px|thumb|''Jutphaseweg mei [[Vaartse Rijn]] mei de wettertoer op eftergrûn'']]
'''Utert-Súdwest''' is in wyk yn de [[Nederlân]]ske stêd [[Utert (stêd)|Utert]], haadstêd fan de provinsje [[Utert (provinsje)|Utert]]. De wyk hat 38.428 ynwenners (Boarne: gemeente Utert, 2019) en is neffens ynwenners de fjirde wyk fan de stêd.
De wyk grinzget yn it westen troch it [[Amsterdam-Rynkanaal]] oan de wyk [[Leidsche Rijn]], yn it noarden troch de ''Weg der Verenigde Naties'' oan de wyk [[West (Utert)|West]], yn it noardeasten troch de Stedsbûtengrêft oan de [[Utert-Binnenstêd|Binnenstêd]], yn it sudeasten troch de [[Vaartse Rijn]] mei de wyk [[Súd (Utert)|Súd]] en yn it suden troch de [[Rykswei 12|A12]] oan de gemeente [[Nieuwegein]]. Allinnich de ûnderwyk Westraven stekt as in punt súdlik fan de A12 yn de gemeente Nieuwegein.
It [[Merwedekanaal]] rint dwers troch de wyk hinne en it gebiet westlik fan dat kanaal wurdt dat part fan de wyk yn de folksmûle oantsjut as [[Kanaleneiland]], wylst neffens de wykyndieling dat part fan de wyk ûnderferparte is yn de ûnderwiken ''Kanaleneiland'' en ''Transwijk''.
De ûnderwiken ''Dichterswijk'' en ''Rivierenwijk'' binne de foarkriichske buerten fan de wyk. ''Dichterswijk'' is deun tsjin it spoar foar it [[Stasjon Utert-Sintraal]] oer en bestiet út [[arbeiderswente]]n. ''Rivierenwijk'' is in foarkriichske arbeiderswyk dy't oan de [[Vaartse Rijn]] boud waard. ''Transwijk'' en ''Kanaleneiland'' waarden nei de kriich boud en benammen Kanaleneiland hat in soad heechbou.
Troch de wyk rint de flugge tram nei [[Nieuwegein]] en [[Iselstein]]. De wyk is mei de Binnenstêd en East de iennige wyk mei in tramferbining.
== Wykyndieling ==
Utert-Súdwest wurdt ûnderferparte yn de folgjende ûnderwiken en buerten:
* [[Kanaleneiland]]
** Kanaleneiland-Noard
** Kanaleneiland-Súd
* ''Transwijk''
** ''Transwijk''-Noard
** ''Transwijk''-Súd
** Bedriuweterrein Kanaleneiland (mei it [[Merwedekanaal]]gebiet en Westraven)
* ''Rivierenwijk/Dichterswijk''
** ''Dichterswijk''
** ''Rivierenwijk''
== Keppelings om utens ==
* [http://www.utrecht.nl/zuidwest/ Wykburo Utert-Súdwest]
* [https://web.archive.org/web/20061030041911/http://www.wijkraadzuidwest.nl/ Wijkrie Utert-Súdwest]
* [http://www.schatkamerzuidwest.nl/ Ferhalen en foto's oer Utert-Súdwest - schatkamerzuidwest.nl]
* [https://web.archive.org/web/20110707161633/http://www.hetutrechtsarchief.nl/thema/wijken/zuidwest Wyk Súdwest - ''Het Utrechts Archief'']
{{Boarnen|boarnefernijing=
{{Reflist}}
}}
{{CommonsBalke|Zuidwest, Utrecht|Utert-Súdwest}}
{{Koördinaten|52_4_18_N_5_6_11_E_type:city_scale:12500_region:NL|52° 4' 18" NB, 5° 6' 11" EL}}
{{WikenUtert}}
[[Kategory:Wyk yn Utert (gemeente)]]
lzxwvonl0i6k29kj82wp48brsg83uet
1089779
1089762
2022-08-20T23:23:39Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Keppelings om utens */ defsort
wikitext
text/x-wiki
{{Universele ynfoboks stêd
| namme = Súdwest <br> ''Zuidwest''
| ôfbylding = Map_-_NL_-_Utrecht_-_Wijk_08_Zuidwest.svg
| ôfbyldingsbreedte = 200
| ôfbyldingstekst = ''Lokaasje fan de wyk Súdwest yn de gemeente Utert''
| wapen =
| ynwennertal = 37.725 <small>(2017)</small><ref>[https://www.cbs.nl/nl-nl/maatwerk/2017/31/kerncijfers-wijken-en-buurten-2017 Sintraal Buro foar de Statistyk]</ref>
| oerflak = 555 ha
| befolkingstichtens =
| stêdekloft =
| hichte =
| lân = {{Flagge NL}} [[Nederlân]]
| bestjoerlike ienheid 1 = Provinsje
| namme bestjoerlike ienheid 1= [[File:Utrecht_(province)-Flag.svg|20px]] [[Utert (provinsje)|Utert]]
| bestjoerlike ienheid 2 = Gemeente
| namme bestjoerlike ienheid 2= [[File:Flag_of_Utrecht_city.svg|20px]] [[Utert (stêd)|Utert]]
| bestjoerlike ienheid 3 = Plak
| namme bestjoerlike ienheid 3= [[File:Flag_of_Utrecht_city.svg|20px]] [[Utert (stêd)|Utert]]
| bestjoerlike ienheid 4 =
| namme bestjoerlike ienheid 4=
| boargemaster =
| stedsyndieling =
| stifting =
| postkoade =
| tiidsône =
| simmertiid =
| koördinaten = {{Koördinaten yn tekst|52_4_18_N_5_6_11_E_type:city_scale:12500_region:NL|52° 4' 18" NB, 5° 6' 11" EL}}
| webside = http://www.utrecht.nl/zuidwest/
}}
[[Ofbyld:Dichterswijk, 3521 Utrecht, Netherlands - panoramio (2).jpg|260px|thumb|''Dichterswijk by it [[Stasjon Utert-Sintraal]]'']]
[[Ofbyld:Jutphaseweg.jpg|260px|thumb|''Jutphaseweg mei [[Vaartse Rijn]] mei de wettertoer op eftergrûn'']]
'''Utert-Súdwest''' is in wyk yn de [[Nederlân]]ske stêd [[Utert (stêd)|Utert]], haadstêd fan de provinsje [[Utert (provinsje)|Utert]]. De wyk hat 38.428 ynwenners (Boarne: gemeente Utert, 2019) en is neffens ynwenners de fjirde wyk fan de stêd.
De wyk grinzget yn it westen troch it [[Amsterdam-Rynkanaal]] oan de wyk [[Leidsche Rijn]], yn it noarden troch de ''Weg der Verenigde Naties'' oan de wyk [[West (Utert)|West]], yn it noardeasten troch de Stedsbûtengrêft oan de [[Utert-Binnenstêd|Binnenstêd]], yn it sudeasten troch de [[Vaartse Rijn]] mei de wyk [[Súd (Utert)|Súd]] en yn it suden troch de [[Rykswei 12|A12]] oan de gemeente [[Nieuwegein]]. Allinnich de ûnderwyk Westraven stekt as in punt súdlik fan de A12 yn de gemeente Nieuwegein.
It [[Merwedekanaal]] rint dwers troch de wyk hinne en it gebiet westlik fan dat kanaal wurdt dat part fan de wyk yn de folksmûle oantsjut as [[Kanaleneiland]], wylst neffens de wykyndieling dat part fan de wyk ûnderferparte is yn de ûnderwiken ''Kanaleneiland'' en ''Transwijk''.
De ûnderwiken ''Dichterswijk'' en ''Rivierenwijk'' binne de foarkriichske buerten fan de wyk. ''Dichterswijk'' is deun tsjin it spoar foar it [[Stasjon Utert-Sintraal]] oer en bestiet út [[arbeiderswente]]n. ''Rivierenwijk'' is in foarkriichske arbeiderswyk dy't oan de [[Vaartse Rijn]] boud waard. ''Transwijk'' en ''Kanaleneiland'' waarden nei de kriich boud en benammen Kanaleneiland hat in soad heechbou.
Troch de wyk rint de flugge tram nei [[Nieuwegein]] en [[Iselstein]]. De wyk is mei de Binnenstêd en East de iennige wyk mei in tramferbining.
== Wykyndieling ==
Utert-Súdwest wurdt ûnderferparte yn de folgjende ûnderwiken en buerten:
* [[Kanaleneiland]]
** Kanaleneiland-Noard
** Kanaleneiland-Súd
* ''Transwijk''
** ''Transwijk''-Noard
** ''Transwijk''-Súd
** Bedriuweterrein Kanaleneiland (mei it [[Merwedekanaal]]gebiet en Westraven)
* ''Rivierenwijk/Dichterswijk''
** ''Dichterswijk''
** ''Rivierenwijk''
== Keppelings om utens ==
* [http://www.utrecht.nl/zuidwest/ Wykburo Utert-Súdwest]
* [https://web.archive.org/web/20061030041911/http://www.wijkraadzuidwest.nl/ Wijkrie Utert-Súdwest]
* [http://www.schatkamerzuidwest.nl/ Ferhalen en foto's oer Utert-Súdwest - schatkamerzuidwest.nl]
* [https://web.archive.org/web/20110707161633/http://www.hetutrechtsarchief.nl/thema/wijken/zuidwest Wyk Súdwest - ''Het Utrechts Archief'']
{{Boarnen|boarnefernijing=
{{Reflist}}
}}
{{CommonsBalke|Zuidwest, Utrecht|Utert-Súdwest}}
{{Koördinaten|52_4_18_N_5_6_11_E_type:city_scale:12500_region:NL|52° 4' 18" NB, 5° 6' 11" EL}}
{{WikenUtert}}
[[Kategory:Wyk yn Utert (gemeente)|Sudwest]]
nu08ppy89jp3907xoeib7imul5v5aly
Ofbyld:Star Wars-Clone Wars logo.png
6
160525
1089764
2022-08-20T23:11:45Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
It logo fan 'e tillefyzjesearje ''Star Wars: Clone Wars''.
wikitext
text/x-wiki
== Gearfetting ==
It logo fan 'e tillefyzjesearje ''Star Wars: Clone Wars''.
== Lisinsje ==
{{Auteursrjocht standert}}
qyo502buncuvfbizly63lwa1e707yie
1089765
1089764
2022-08-20T23:11:54Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Lisinsje */ red
wikitext
text/x-wiki
== Gearfetting ==
It logo fan 'e tillefyzjesearje ''Star Wars: Clone Wars''.
== Lisinsje ==
Dit is in ôfbyld mei copyright, dat eigendom is fan Lucasfilm, mar ûnder '''Kêst 15a fan de Auteurswet''' is it tastien om sok materiaal te brûken as yllústraasje of foar de folsleinens, salang't it brûkt wurdt foar it doel dêr't it foar makke is en salang't de eigner fan it copyright dúdlik fermeld wurdt, wat ik hjirby dien haw.
m8wdbdecqlux94mlzffqs64xoooarop
Ofbyld:Star Wars-Droids logo.png
6
160526
1089766
2022-08-20T23:12:01Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
It logo fan 'e tillefyzjesearje ''Star Wars: Droids''.
wikitext
text/x-wiki
== Gearfetting ==
It logo fan 'e tillefyzjesearje ''Star Wars: Droids''.
rypeu1mvnwppwkltrqlf1byr9e9yk1e
1089767
1089766
2022-08-20T23:12:24Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Gearfetting */ lisinsje
wikitext
text/x-wiki
== Gearfetting ==
It logo fan 'e tillefyzjesearje ''Star Wars: Droids''.
==Lisinsje==
Dit is in ôfbyld mei copyright, dat eigendom is fan Lucasfilm, mar ûnder '''Kêst 15a fan de Auteurswet''' is it tastien om sok materiaal te brûken as yllústraasje of foar de folsleinens, salang't it brûkt wurdt foar it doel dêr't it foar makke is en salang't de eigner fan it copyright dúdlik fermeld wurdt, wat ik hjirby dien haw.
1wr9yvd73qzuv7bj6ztax0597zv7ryf
Ofbyld:Star Wars-The Acolyte logo.png
6
160527
1089768
2022-08-20T23:12:39Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
It logo fan 'e tillefyzjesearje ''Star Wars: The Acolyte''.
wikitext
text/x-wiki
== Gearfetting ==
It logo fan 'e tillefyzjesearje ''Star Wars: The Acolyte''.
== Lisinsje ==
{{Auteursrjocht standert}}
51c1j8cjkok8xks8mb1ika993srga8w
1089769
1089768
2022-08-20T23:12:49Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Lisinsje */ red
wikitext
text/x-wiki
== Gearfetting ==
It logo fan 'e tillefyzjesearje ''Star Wars: The Acolyte''.
== Lisinsje ==
Dit is in ôfbyld mei copyright, dat eigendom is fan Lucasfilm, mar ûnder '''Kêst 15a fan de Auteurswet''' is it tastien om sok materiaal te brûken as yllústraasje of foar de folsleinens, salang't it brûkt wurdt foar it doel dêr't it foar makke is en salang't de eigner fan it copyright dúdlik fermeld wurdt, wat ik hjirby dien haw.
84w3d4ibw2kfsvlzivhoh89s8hmmg3z
Ofbyld:Star Wars-Visions logo.png
6
160528
1089770
2022-08-20T23:13:01Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
It logo fan 'e tillefyzjesearje ''Star Wars: Visions''.
wikitext
text/x-wiki
== Gearfetting ==
It logo fan 'e tillefyzjesearje ''Star Wars: Visions''.
== Lisinsje ==
{{Auteursrjocht standert}}
oovphpxdb501hz9k3dnoeugte71jnaq
1089771
1089770
2022-08-20T23:13:11Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Lisinsje */ red
wikitext
text/x-wiki
== Gearfetting ==
It logo fan 'e tillefyzjesearje ''Star Wars: Visions''.
== Lisinsje ==
Dit is in ôfbyld mei copyright, dat eigendom is fan Lucasfilm, mar ûnder '''Kêst 15a fan de Auteurswet''' is it tastien om sok materiaal te brûken as yllústraasje of foar de folsleinens, salang't it brûkt wurdt foar it doel dêr't it foar makke is en salang't de eigner fan it copyright dúdlik fermeld wurdt, wat ik hjirby dien haw.
d2pvssak2ublrg99vjjlgwe9yltn6ov
Yndustrialisearring
0
160529
1089775
2022-08-20T23:19:25Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ferwiist troch nei [[Yndustrialisaasje]]
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECT [[Yndustrialisaasje]]
rrxc21wrk2dash6adu51owuhwkyomaz
Jakûtsje
0
160530
1089776
2022-08-20T23:20:51Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ferwiist troch nei [[Sacha]]
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECT [[Sacha]]
ez5ujctkb8f9mo8gftf029rodr8wrlg
Jakoetsje
0
160531
1089777
2022-08-20T23:21:01Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ferwiist troch nei [[Sacha]]
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECT [[Sacha]]
ez5ujctkb8f9mo8gftf029rodr8wrlg
Kanaleneiland
0
160532
1089798
2022-08-21T06:54:11Z
Kneppelfreed
2013
Side makke mei "{{Universele ynfoboks stêd | namme = Kanaleneiland | ôfbylding = Map_-_NL_-_Utrecht_-_Wijk_08_Zuidwest_-_Subwijk_Kanaleneiland.svg | ôfbyldingsbreedte = 200 | ôfbyldingstekst = ''Lokaasje fan Kanaleneiland yn de gemeente Utert'' | wapen = | ynwennertal = 15.965 <small>(2017)</small><ref>[https://www.cbs.nl/nl-nl/maatwerk/2017/31/kerncijfers-wijken-en-buurten-2017 Sintraa..."
wikitext
text/x-wiki
{{Universele ynfoboks stêd
| namme = Kanaleneiland
| ôfbylding = Map_-_NL_-_Utrecht_-_Wijk_08_Zuidwest_-_Subwijk_Kanaleneiland.svg
| ôfbyldingsbreedte = 200
| ôfbyldingstekst = ''Lokaasje fan Kanaleneiland yn de gemeente Utert''
| wapen =
| ynwennertal = 15.965 <small>(2017)</small><ref>[https://www.cbs.nl/nl-nl/maatwerk/2017/31/kerncijfers-wijken-en-buurten-2017 Sintraal Buro foar de Statistyk]</ref>
| oerflak = 127 ha
| befolkingstichtens =
| stêdekloft =
| hichte =
| lân = {{Flagge NL}} [[Nederlân]]
| bestjoerlike ienheid 1 = Provinsje
| namme bestjoerlike ienheid 1= [[File:Utrecht_(province)-Flag.svg|20px]] [[Utert (provinsje)|Utert]]
| bestjoerlike ienheid 2 = Gemeente
| namme bestjoerlike ienheid 2= [[File:Flag_of_Utrecht_city.svg|20px]] [[Utert (stêd)|Utert]]
| bestjoerlike ienheid 3 = Plak
| namme bestjoerlike ienheid 3= [[File:Flag_of_Utrecht_city.svg|20px]] [[Súdwest (Utert)|Utert-Súdwest]]
| bestjoerlike ienheid 4 =
| namme bestjoerlike ienheid 4=
| boargemaster =
| stedsyndieling =
| stifting =
| postkoade =
| tiidsône =
| simmertiid =
| koördinaten = {{Koördinaten yn tekst|52_4_19_N_5_5_36_E_type:city_scale:12500_region:NL|52° 4' 19" NB, 5° 5' 36" EL}}
| webside = http://www.utrecht.nl/zuidwest/
}}
[[Ofbyld:Flats in Kanaleneiland.JPG|260px|thumb|''Tekenjend foar Kanaleneiland is it grien en de flats mei 4 ferdjippings'']]
'''Kanaleneiland''' is in ûnderwyk fan de wyk [[Súdwest (Utert)|Súdwest]] yn de [[Nederlân]]ske stêd [[Utert (stêd)|Utert]], de haadstêd fan de provinsje [[Utert (provinsje)|Utert]]. De wyk hat 15.965 ynwenners (2017) en is benammen in [[flat|heechbou]]wyk mei in soad grien. De wyk bestiet út de buerten Kanaleneiland-Noard en Kanaleneiland-Súd. De wyk is oanmurken as iin probleemwyk en is ien fan de [[40 wiken fan Vogelaar]].
== Geografy ==
De wyk leit oan de westkant fan Utert-Súdwest en wurdt yn it westen begrinzge troch it [[Amsterdam-Rynkanaal]] oan de wyk [[Leidsche Rijn]], oan de noardkant troch de diken ''Weg der Verenigde Naties'' en ''Dominee Martin Luther Kinglaan'' mei de wiken ''Welgelegen'' en ''Den Hommel'', oan ''Transwijk'' oan de eastkant troch de ''Beneluxlaan'' en oan de súdkant troch de ''Aziëlaan''.
Yn de folksmûle wurdt mei it gânse gebiet fan Utert-Súdwest westlik fan it [[Merwedekanaal]] as Kanaleneiland ornearre, dus mei de ûnderwyk ''Transwijk'' ynbegrepen. Dat gebiet Kanaleneiland wurdt ynklamme troch it Merwedekanaal en it Amsterdam-Rynkanaal dy't oan 'e súdpunte yn Westraven gearrinne. It gebiet is dus winliken in "eilân" tusken dy kanalen, fandêr de namme "kanale-eilân".
== Skiednis ==
It bouwen fan Kanaleneiland stie yn it ramt fan de grutskalige útwreiding fan de stêd Utert yn de [[1950-er jierren]]. Yn [[1954]] waard de gemeente Utert útwreide mei parten fan de gemeenten [[Oudenrijn]], [[Zuilen (gemeente)|Zuilen]], [[Maartensdijk]], [[Houten]], [[De Bilt (gemeente)|De Bilt]] en [[Jutphaas]]. Dêrmei waard it oerflak fan Utert ferdûbele. Foar [[1970]] waarden de grutte wiken Kanaleneiland, [[Overvecht]] en Hoograven boud dy't it doel hiene de neikriichske [[wenningneed]] op te fangen. Dy wiken wiene ornearre foar 90.000 ynwenners dêr't der 30.000 fan yn Kanaleneiland wenje moasten.
Mei de bou fan Kanaleneiland waard yn [[1955]] úteinset en kaam ree yn [[1971]]. De wyk waard in rom opsette wyk mei in soad grien en in soad heechbou. Yn de wyk kaam in eigen winkelsintrum, skoallen, tsjerke en âldereinwenten, sa't de wyk winliken in eigen stêd waard. Lykwols troch it brekme oan leechbouwenten ferfear de middeklasse al rillegau en waard harren plak troch ynnommen troch minsken mei in migraasje-efergrûn. De wyk fertutearze dêrnei om 't de gemeente yn de [[1970-er jierren]] gjin jild foar ûnderhâld hie. Buertwinkels sleaten en it iepenbier grien waard fertutearze. Dat grien waard troch stêdboukundigen sjoen e bou mear wenten, skoallen en sportfjilden.
Yn de lette [[1990-er jierren]] kaam der feroaring. Neffens de gemeente foldie de wyk net mear oan de easken fan de 21e iuw en sette dêrnei útein foar in grutskalich opkaltefaterjen fan de wyk. Yn [[2007]] waard Kanaleneiland opnommen yn de list fan [[probleemwyk|probleemwiken]] fan minister [[Ella Vogelaar]].
Sûnt [[1983]] docht de flugge tram fan [[Stasjon Utert-Sintraal]] nei [[Nieuwegein]] en [[Iselstein]] de wyk oan.
{{Boarnen|boarnefernijing=
{{Reflist}}
}}
{{CommonsBalke}}
{{Koördinaten|52_4_19_N_5_5_36_E_type:city_scale:12500_region:NL|52° 4' 19" NB, 5° 5' 36" EL}}
{{WikenUtert}}
[[Kategory:Wyk yn Utert (gemeente)]]
g8kvk2u4i3qbuyynp4bdqpnjcdzoglt