ايسپانيا

<mediawiki xmlns="http://www.mediawiki.org/xml/export-0.10/" xmlns:xsi="http://www.w3.org/2001/XMLSchema-instance" xsi:schemaLocation="http://www.mediawiki.org/xml/export-0.10/ http://www.mediawiki.org/xml/export-0.10.xsd" version="0.10" xml:lang="glk">
  <siteinfo>
    <sitename>Wikipedia</sitename>
    <dbname>glkwiki</dbname>
    <base>https://glk.wikipedia.org/wiki/%DA%AF%D8%AA%CB%87_%D9%88%D9%84%DA%AF</base>
    <generator>MediaWiki 1.39.0-wmf.23</generator>
    <case>first-letter</case>
    <namespaces>
      <namespace key="-2" case="first-letter">مديا</namespace>
      <namespace key="-1" case="first-letter">خاص</namespace>
      <namespace key="0" case="first-letter" />
      <namespace key="1" case="first-letter">گب</namespace>
      <namespace key="2" case="first-letter">کارگير</namespace>
      <namespace key="3" case="first-letter">کارگيرˇ گب</namespace>
      <namespace key="4" case="first-letter">Wikipedia</namespace>
      <namespace key="5" case="first-letter">مدي Wikipedia</namespace>
      <namespace key="6" case="first-letter">فاىل</namespace>
      <namespace key="7" case="first-letter">فاىلˇ گب</namespace>
      <namespace key="8" case="first-letter">مدياويکي</namespace>
      <namespace key="9" case="first-letter">مدياويکي گب</namespace>
      <namespace key="10" case="first-letter">قالب</namespace>
      <namespace key="11" case="first-letter">قالبˇ گب</namespace>
      <namespace key="12" case="first-letter">رانما</namespace>
      <namespace key="13" case="first-letter">رانما گب</namespace>
      <namespace key="14" case="first-letter">جرگه</namespace>
      <namespace key="15" case="first-letter">جرگه گب</namespace>
      <namespace key="710" case="first-letter">TimedText</namespace>
      <namespace key="711" case="first-letter">TimedText talk</namespace>
      <namespace key="828" case="first-letter">پودمان</namespace>
      <namespace key="829" case="first-letter">بحث پودمان</namespace>
      <namespace key="2300" case="first-letter">ابزار</namespace>
      <namespace key="2301" case="first-letter">بحث ابزار</namespace>
      <namespace key="2302" case="case-sensitive">توضیحات ابزار</namespace>
      <namespace key="2303" case="case-sensitive">بحث توضیحات ابزار</namespace>
    </namespaces>
  </siteinfo>
  <page>
    <title>ايسپانيا</title>
    <ns>0</ns>
    <id>2733</id>
    <revision>
      <id>62058</id>
      <parentid>58462</parentid>
      <timestamp>2022-08-03T19:13:07Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Dokkōdō</username>
        <id>9956</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="975" xml:space="preserve">[[فاىل:Flag of Spain.svg|250px|thumb|ايسپانيا بيدؤق]]
'''ايسپانيا''' ايته جه [[اۊرۊپا]] کشوران ایسه کي أ قاره خۊرخۊسي نسا قرار بيگيفته. شبه جزيره‌اي کي ائسپانيا ؤ پۊرتقال اۊن ٚ مئن درده ؤ [[آندؤرا]]-یه ني شامل بۊبؤسته، ايبري شبه‌جزيره دۊخانده. 

ايسپانيا پایتخت [[مادريد]] ایسه کي حدوداً چهار میلیون أن دۊرۊن ساکنده. ایسپانیا پيله شأران ٚ جی تانیم [[بارسلؤنا]]، [[سویل]]، [[والئنسیا]] ؤ [[گرانادا]]-یه نام ببريم.

أ کشور ٚ مردۊم ٚ زوان، [[ايسپانيايي زوؤن|ايسپانيايي]] ايسه.

[[رده:سیاسی جوغرافی]]
[[رده:دونیا کشورؤن]]
[[جرگه:کشورؤن]]
[[رده:اوروپپا کشورؤن]]
[[رده:ناقص مقاله‌ئن]]</text>
      <sha1>kvd5otksvgqe629rrjbux5wxxbcyo7e</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>جرگه:کیشور</title>
    <ns>14</ns>
    <id>4230</id>
    <revision>
      <id>62048</id>
      <parentid>10441</parentid>
      <timestamp>2022-08-03T19:04:30Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Dokkōdō</username>
        <id>9956</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Dokkōdō [[جرگه:کشور]]ˇ ولگه به [[جرگه:کیشور]] مۊنتقل بؤده</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="52" xml:space="preserve">[[category:کشوری واوین‌بندی‌ئن]]</text>
      <sha1>4ikkrqntn7zs6t6g7j6hotq8v6vxsel</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>جرگه:اسپانیا</title>
    <ns>14</ns>
    <id>4238</id>
    <revision>
      <id>62057</id>
      <parentid>49958</parentid>
      <timestamp>2022-08-03T19:12:24Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Dokkōdō</username>
        <id>9956</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="101" xml:space="preserve">[[Category:سیاسی جوغرافی]]
[[Category:دونیا کشورؤن]]
[[جرگه:کشورؤن]]</text>
      <sha1>2gku6ok7pqv63kc61g1bw4k1imy430z</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>آمریکا قاره</title>
    <ns>0</ns>
    <id>9580</id>
    <revision>
      <id>62017</id>
      <parentid>59268</parentid>
      <timestamp>2022-08-03T17:13:45Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Dokkōdō</username>
        <id>9956</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="595" xml:space="preserve">[[فاىل:Americas (orthographic projection).svg|thumb|220px|middle]]
'''آمریکا قاره''' یکته [[قاره|قارهٰ]] زيمي قاره‌ئن ٚ مئن ایسه کي زيمي هنه‌شر (مساحت) ٚ جي ۳/۸٪ ؤ زيمي خۊشکي‌ئن ٚ جي ۴/۲۸٪ اي قاره شي ایسه.

اي قاره، سه واوین (بخش) دأنه: [[کلسيايي آمريکا]]، [[مرکزي آمريکا]] ؤ [[نسايي آمريکا]].


{{قارهٰ‌ن}}

[[رده:آمریکا قاره]]
[[رده:جوغرافی]]
[[رده:قاره]]
[[رده:ناقص مقاله‌ئن]]</text>
      <sha1>4e0nb4gpexb0zor3njwqgdgi9vyy4hy</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>62018</id>
      <parentid>62017</parentid>
      <timestamp>2022-08-03T17:13:59Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Dokkōdō</username>
        <id>9956</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="609" xml:space="preserve">[[فاىل:Americas (orthographic projection).svg|thumb|220px|middle]]
'''آمریکا قاره''' یکته [[قاره|قارهٰ]] زيمي قاره‌ئن ٚ مئن ایسه کي زيمي هنه‌شر (مساحت) ٚ جي ۳/۸٪ ؤ زيمي خۊشکي‌ئن ٚ جي ۴/۲۸٪ اي قاره شي ایسه.

اي قاره، سه واوین (بخش) دأنه: [[کلسيايي آمريکا]]، [[مرکزي آمريکا]] ؤ [[نسايي آمريکا]].

== سربس ==
{{قارهٰ‌ن}}

[[رده:آمریکا قاره]]
[[رده:جوغرافی]]
[[رده:قاره]]
[[رده:ناقص مقاله‌ئن]]</text>
      <sha1>eftzya3k023dbjl0kyfxmcb7700x8tm</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>62019</id>
      <parentid>62018</parentid>
      <timestamp>2022-08-03T17:14:16Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Dokkōdō</username>
        <id>9956</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="613" xml:space="preserve">[[فاىل:Americas (orthographic projection).svg|thumb|220px|middle]]
'''آمریکا قاره''' یکته [[قاره|قارهٰ]] [[زيمي]] قاره‌ئن ٚ مئن ایسه کي زيمي هنه‌شر (مساحت) ٚ جي ۳/۸٪ ؤ زيمي خۊشکي‌ئن ٚ جي ۴/۲۸٪ اي قاره شي ایسه.

اي قاره، سه واوین (بخش) دأنه: [[کلسيايي آمريکا]]، [[مرکزي آمريکا]] ؤ [[نسايي آمريکا]].

== سربس ==
{{قارهٰ‌ن}}

[[رده:آمریکا قاره]]
[[رده:جوغرافی]]
[[رده:قاره]]
[[رده:ناقص مقاله‌ئن]]</text>
      <sha1>brjq7tlxd2rzclhs3ch6cq03thtcfrn</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>آمريکا ايجؤنأبؤ ايالتؤن</title>
    <ns>0</ns>
    <id>9617</id>
    <revision>
      <id>62027</id>
      <parentid>62014</parentid>
      <timestamp>2022-08-03T18:35:45Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Dokkōdō</username>
        <id>9956</id>
      </contributor>
      <comment>/* سربس */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7301" xml:space="preserve">{{کيشور ٚ اطلاعات ٚ جعبه
| أصلي نام=آمريکا ايجؤنأبؤ ايالتؤن
| عادي نام=آمريکا
| بيدۊق ٚ تاتايي=Flag of the United States.svg
| ميللي نشان ٚ تاتايي=Greater coat of arms of the United States.svg
| ميللي شعار= In God We Trust
| ميللي سۊرۊد= پۊر ستاره بيدۊق {{سخ}} {{سخ}}[[File:&quot;The Star-Spangled Banner&quot; - Choral with band accompaniment - United States Army Field Band.oga]]
| نخشه= USA orthographic.svg
| مرکز= [[واشينگتؤن دي سي]]
| پيله‌ترين شأر = [[نيؤىؤرک]]
| رسمي زوان =[[اينگيليسي زوؤن|اينگيليسي]]
| رائج ٚ زوانان= ۷۸.۱٪ [[اينگيليسي زوؤن|اينگيليسي]]{{سخ}} ۱۳.۲٪ [[ايسپانيايي زوؤن|ايسپانيايي]]{{سخ}} ۳.۷٪ باخي [[هيندۊاۊرۊپايي زوانان]]{{سخ}} ۳.۶٪ [[آسيا]] ؤ [[اؤقىانۊسيه]] زوانان{{سخ}} ۱.۲٪ باخي زوانان
| نژادان= ۶۱.۶٪ اسپي‌پۊس{{سخ}} ۱۲.۴٪ سيأپۊس{{سخ}} ۶٪ آسيايي{{سخ}} ۱.۱٪ سۊرخ‌پۊس{{سخ}} ۰.۲٪ اؤقىانۊسيه‌اي{{سخ}} ۱۰.۲٪ چن‌نژادي{{سخ}} ۸.۴٪ باخي نژادان{{سخ}}
'''هيسپانيک ؤ لاتين‌تباري أساس ٚ سر'''{{سخ}} ۸۱.۳٪ غىر هيسپانيک ؤ لاتين{{سخ}} ۱۸.۷٪ هيسپانیک ؤ لاتين
|دين= ۶۳٪ مسيحيت (۴۲٪ پرؤتستان، ۲۱٪ کاتؤليک، ۲٪ باخي مسحيت ٚ مذهبان){{سخ}} ۲۹٪ بي‌دين{{سخ}} ۶٪ باخي دينان{{سخ}} ۲٪ نامعلۊم
|أهالي نام= آمريکايي
| حکۊمت ٚ نؤع= فدرالي رياستي{{سخ}} جؤمۊري
| حاکمان ٚ نؤع={{•}} ريئيس جؤمۊر{{سخ}}{{•}} ريئيس جؤمۊر ٚ معاون{{سخ}}{{•}} نماىنده‌ئن ٚ مجلس ٚ ريئيس{{سخ}}{{•}} أرشد ٚ قاضي
| حاکمان ٚ نام =جؤ باىدن{{سخ}} کامالا هريس{{سخ}}نأنسي پلؤسي{{سخ}}جان رابرتس
|مقننه=کؤنگره
|أعلا مجلس= سنا مجلس
|سفلا مجلس= نماىنده‌ئن ٚ مجلس
|تاريخي دؤره‌ئن=مستقل بؤستن بريتانيا جه{{سخ}}{{•}} اعلاميه{{سخ}}{{•}} کؤنفدراسيؤن{{سخ}}{{•}} پاريس ٚ عهدنامه تصويب{{سخ}}{{•}}أساسي قانۊن ٚ تصويب{{سخ}}{{•}} حقۊق ٚ منشۊر{{سخ}}{{•}}آخري ايالت ٚ تعيين{{سخ}}{{•}}آخري اصلاحيه{{سخ}}
|بنانهأن ٚ زمات= {{سخ}}۴ جۊلای ۱۷۷۶{{سخ}}۱ مارس ۱۷۸۱{{سخ}}۳ سپتامبر ۱۷۸۳{{سخ}}۲۱ ژوئن ۱۷۸۸{{سخ}}۲۵ سپتامبر ۱۷۸۹{{سخ}}۲۱ آگؤست ۱۹۵۹{{سخ}}۵ مئی ۱۹۹۲{{سخ}}
| پيلئکي = ۹,۸۳۳,۵۲۰
| پيلئکي رتبه=سوؤم
| آو ٚ درصد=۴.۶۶٪
| جمعيت ٚ سال= ۲۰۲۲
| جمعيت=۳۳۴,۸۳۵,۰۰۰
| جمعيت ٚ رتبه=سوؤم
| جمعيت ٚ تراکؤم=۳۳.۶ نفر ايته کيلۊمتر مؤربع مئن&lt;ref&gt;http://en.wikipedia.org/wiki/List_of_sovereign_states_and_dependent_territories_by_population_density&lt;/ref&gt;
| جمعيت ٚ تراکؤم ٚ رتبه=۱۴۶اؤم
| داخلي ناخالص ٚ تؤليد ٚ سال=۲۰۲۱
| داخلي ناخالص ٚ تؤليد=$۲۲,۶۷۵ تريليۊن&lt;ref name=&quot;imf&quot;&gt;{cite web|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2010/01/weodata/weorept.aspx?sy=2007&amp;ey=2010&amp;scsm=1&amp;ssd=1&amp;sort=country&amp;ds=. &amp;br=1&amp;c=429&amp;s=NGDPD%2CNGDPDPC%2CPPPGDP%2CPPPPC%2CLP&amp;grp=0&amp;a=&amp;pr.x=49&amp;pr.y=۱۰|title=Iran|publisher=International Monetary Fund|accessdate=۲۰۱۰–۰۴–۲۱| archiveurl = http://www.webcitation.org/67SYE7poS | archivedate = 06 May 2012}}&lt;/ref&gt;
| داخلي ناخالص ٚ تؤليد ٚ رتبه= دۊوؤم
| داخلي ناخالص ٚ تؤليد ٚ سرانه=  $۶۸,۳۰۹ دؤلار
| داخلي ناخالص ٚ تؤليد ٚ سرانه رتبه= هفتؤم
| انساني تؤسعه شاخص ٚ سال=۲۰۱۹
| انساني تؤسعه شاخص={{increase}} ۰/۹۲۶&lt;ref name=&quot;HDI&quot;&gt;{cite web|url=http://hdr.undp.org/en/media/HDR_2010_EN_Table1.pdf|title=Human Development Report ۲۰۱۰|year=۲۰۱۰|publisher=United Nations|accessdate=5 November ۲۰۱۰| archiveurl = http://www.webcitation.org/67SYERaMJ | archivedate = 06 May 2012}}&lt;/ref&gt;
| انساني تؤسعه شاخص ٚ رتبه=۱۷اؤم
| انساني تؤسعه شاخص ٚ وضع=&lt;span style=&quot;color:#090;&quot;&gt;بالا&lt;/span&gt;
| پۊل ٚ واحد=دؤلار
| پۊل ٚ واحد ٚ کؤد=$
| زمات ٚ جيگا=ىۊتي‌سي -۴ تا -۱۲، +۱۰، +۱۱
| تاوستاني زمات ٚ جيگا=ىۊتي‌سي -۴ تا -۱۰
| کد بین‌المللی خودرو=
| اينترنتي دامنه= .us‏
| تلفؤن ٚ پيش شۊماره=۱+
| جيني= ۴۶.۹&lt;ref name='CBI'&gt;[http://www.cbi.ir/page/5881.aspx CBI: Economic Trends ۲۰۰۸/۲۰۰۹]. Retrieved 4 July 2009.&lt;/ref&gt;&lt;span style=&quot;color:#fc0;&quot;&gt;(متوسط)&lt;/span&gt;
| تقويم=ميلادي تقويم 
| جيني سال=۲۰۲۰
| جيني رتبه=&lt;span style=&quot;color:#fc0;&quot;&gt;(متوسط)&lt;/span&gt;
| فرانئن ٚ ور = راست
| برق ٚ وؤلتاژ= 
| برق ٚ فرکانس= 
}}

[[فاىل:Us-map.png|thumb|۲۲۰px| آمريکا نخشه]]
[[فاىل:Uscapitolindaylight.jpg|thumb|۲۲۰px|آمریکا سنا]]

'''آمريکا ايجؤنابؤ ايالتؤن''' ([[اينگيليسي زوؤن|اينگيليسي]] مئن: United States of America؛ اختصاري: USA) کي خۊلاصه وار '''آمريکا''' دۊخانده به، ايته کيشور [[کلسيايي آمريکا]] دۊرۊن ؤ آرام ؤ أطلس ٚ اؤقیانۊسان ٚ مئن ايسه. آمريکا [[کلسيا]] جه [[کانادا]] ؤ [[نسا]] جه [[مکزيک]] ٚ أمرأ سامانسر دأره. آمريکا حکۊمت فدرالي ايسه ؤ ۵۰ ته ايالت، ۵ ته مسکۊني قلمرؤ ؤ ۹ ته کۊچي جزيره جه تشکيل بۊبؤسته کي اۊشان ٚ پيلئکي ايجايي ۳,۸ ميليۊن ماىل مؤربع (۹,۸ ميليۊن کيلۊمتر مؤربع) ايسه ؤ دۊنىا مئن سوؤمي پيله کيشور مساحت ٚ نظر ٚ جه ؤ ۳۳۵ ميليۊن جمعيت ٚ أمرأ ني دۊنىا سوؤمي کيشور جمعيت ٚ نظر ٚ جه ايسه.&lt;ref&gt;{یادکرد وب|عنوان=Largest Countries in the World by Area - Worldometer|نشانی=https://www.worldometers.info/geography/largest-countries-in-the-world/|وبگاه=www.worldometers.info|بازبینی=2021-10-29|کد زبان=en}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{یادکرد وب|عنوان=Population by Country (2021) - Worldometer|نشانی=https://www.worldometers.info/world-population/population-by-country/|وبگاه=www.worldometers.info|بازبینی=2021-10-29|کد زبان=en}}&lt;/ref&gt; آمريکا پاىتخت [[واشينگتؤن دي سي]] ايسه ؤ [[نيؤىؤرک]] ني ويشترين جمعيت-أ آمريکا شأران ٚ مئن دأره.

==سربس==
{{جيرنويس}}

[[جرگه:آمريکا ايجؤنأبؤ ايالتؤن]]
[[جرگه:سیاسی جوغرافی]]
[[جرگه:کشور]]
[[جرگه:آمریکا کشورؤن]]</text>
      <sha1>0hr3qjvv5v4q0rf7zambvfhe4aed460</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>62047</id>
      <parentid>62027</parentid>
      <timestamp>2022-08-03T19:02:03Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Dokkōdō</username>
        <id>9956</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7283" xml:space="preserve">{{کيشور ٚ اطلاعات ٚ جعبه
| أصلي نام=آمريکا ايجؤنأبؤ ايالتؤن
| عادي نام=آمريکا
| بيدۊق ٚ تاتايي=Flag of the United States.svg
| ميللي نشان ٚ تاتايي=Greater coat of arms of the United States.svg
| ميللي شعار= In God We Trust
| ميللي سۊرۊد= پۊر ستاره بيدۊق {{سخ}} {{سخ}}[[File:&quot;The Star-Spangled Banner&quot; - Choral with band accompaniment - United States Army Field Band.oga]]
| نخشه= USA orthographic.svg
| مرکز= [[واشينگتؤن دي سي]]
| پيله‌ترين شأر = 
| رسمي زوان =[[اينگيليسي زوؤن|اينگيليسي]]
| رائج ٚ زوانان= ۷۸.۱٪ [[اينگيليسي زوؤن|اينگيليسي]]{{سخ}} ۱۳.۲٪ [[ايسپانيايي زوؤن|ايسپانيايي]]{{سخ}} ۳.۷٪ باخي [[هيندۊاۊرۊپايي زوانان]]{{سخ}} ۳.۶٪ [[آسيا]] ؤ [[اؤقىانۊسيه]] زوانان{{سخ}} ۱.۲٪ باخي زوانان
| نژادان= ۶۱.۶٪ اسپي‌پۊس{{سخ}} ۱۲.۴٪ سيأپۊس{{سخ}} ۶٪ آسيايي{{سخ}} ۱.۱٪ سۊرخ‌پۊس{{سخ}} ۰.۲٪ اؤقىانۊسيه‌اي{{سخ}} ۱۰.۲٪ چن‌نژادي{{سخ}} ۸.۴٪ باخي نژادان{{سخ}}
'''هيسپانيک ؤ لاتين‌تباري أساس ٚ سر'''{{سخ}} ۸۱.۳٪ غىر هيسپانيک ؤ لاتين{{سخ}} ۱۸.۷٪ هيسپانیک ؤ لاتين
|دين= ۶۳٪ مسيحيت (۴۲٪ پرؤتستان، ۲۱٪ کاتؤليک، ۲٪ باخي مسحيت ٚ مذهبان){{سخ}} ۲۹٪ بي‌دين{{سخ}} ۶٪ باخي دينان{{سخ}} ۲٪ نامعلۊم
|أهالي نام= آمريکايي
| حکۊمت ٚ نؤع= فدرالي رياستي{{سخ}} جؤمۊري
| حاکمان ٚ نؤع={{•}} ريئيس جؤمۊر{{سخ}}{{•}} ريئيس جؤمۊر ٚ معاون{{سخ}}{{•}} نماىنده‌ئن ٚ مجلس ٚ ريئيس{{سخ}}{{•}} أرشد ٚ قاضي
| حاکمان ٚ نام =جؤ باىدن{{سخ}} کامالا هريس{{سخ}}نأنسي پلؤسي{{سخ}}جان رابرتس
|مقننه=کؤنگره
|أعلا مجلس= سنا مجلس
|سفلا مجلس= نماىنده‌ئن ٚ مجلس
|تاريخي دؤره‌ئن=مستقل بؤستن بريتانيا جه{{سخ}}{{•}} اعلاميه{{سخ}}{{•}} کؤنفدراسيؤن{{سخ}}{{•}} پاريس ٚ عهدنامه تصويب{{سخ}}{{•}}أساسي قانۊن ٚ تصويب{{سخ}}{{•}} حقۊق ٚ منشۊر{{سخ}}{{•}}آخري ايالت ٚ تعيين{{سخ}}{{•}}آخري اصلاحيه{{سخ}}
|بنانهأن ٚ زمات= {{سخ}}۴ جۊلای ۱۷۷۶{{سخ}}۱ مارس ۱۷۸۱{{سخ}}۳ سپتامبر ۱۷۸۳{{سخ}}۲۱ ژوئن ۱۷۸۸{{سخ}}۲۵ سپتامبر ۱۷۸۹{{سخ}}۲۱ آگؤست ۱۹۵۹{{سخ}}۵ مئی ۱۹۹۲{{سخ}}
| پيلئکي = ۹,۸۳۳,۵۲۰
| پيلئکي رتبه=سوؤم
| آو ٚ درصد=۴.۶۶٪
| جمعيت ٚ سال= ۲۰۲۲
| جمعيت=۳۳۴,۸۳۵,۰۰۰
| جمعيت ٚ رتبه=سوؤم
| جمعيت ٚ تراکؤم=۳۳.۶ نفر ايته کيلۊمتر مؤربع مئن&lt;ref&gt;http://en.wikipedia.org/wiki/List_of_sovereign_states_and_dependent_territories_by_population_density&lt;/ref&gt;
| جمعيت ٚ تراکؤم ٚ رتبه=۱۴۶اؤم
| داخلي ناخالص ٚ تؤليد ٚ سال=۲۰۲۱
| داخلي ناخالص ٚ تؤليد=$۲۲,۶۷۵ تريليۊن&lt;ref name=&quot;imf&quot;&gt;{cite web|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2010/01/weodata/weorept.aspx?sy=2007&amp;ey=2010&amp;scsm=1&amp;ssd=1&amp;sort=country&amp;ds=. &amp;br=1&amp;c=429&amp;s=NGDPD%2CNGDPDPC%2CPPPGDP%2CPPPPC%2CLP&amp;grp=0&amp;a=&amp;pr.x=49&amp;pr.y=۱۰|title=Iran|publisher=International Monetary Fund|accessdate=۲۰۱۰–۰۴–۲۱| archiveurl = http://www.webcitation.org/67SYE7poS | archivedate = 06 May 2012}}&lt;/ref&gt;
| داخلي ناخالص ٚ تؤليد ٚ رتبه= دۊوؤم
| داخلي ناخالص ٚ تؤليد ٚ سرانه=  $۶۸,۳۰۹ دؤلار
| داخلي ناخالص ٚ تؤليد ٚ سرانه رتبه= هفتؤم
| انساني تؤسعه شاخص ٚ سال=۲۰۱۹
| انساني تؤسعه شاخص={{increase}} ۰/۹۲۶&lt;ref name=&quot;HDI&quot;&gt;{cite web|url=http://hdr.undp.org/en/media/HDR_2010_EN_Table1.pdf|title=Human Development Report ۲۰۱۰|year=۲۰۱۰|publisher=United Nations|accessdate=5 November ۲۰۱۰| archiveurl = http://www.webcitation.org/67SYERaMJ | archivedate = 06 May 2012}}&lt;/ref&gt;
| انساني تؤسعه شاخص ٚ رتبه=۱۷اؤم
| انساني تؤسعه شاخص ٚ وضع=&lt;span style=&quot;color:#090;&quot;&gt;بالا&lt;/span&gt;
| پۊل ٚ واحد=دؤلار
| پۊل ٚ واحد ٚ کؤد=$
| زمات ٚ جيگا=ىۊتي‌سي -۴ تا -۱۲، +۱۰، +۱۱
| تاوستاني زمات ٚ جيگا=ىۊتي‌سي -۴ تا -۱۰
| کد بین‌المللی خودرو=
| اينترنتي دامنه= .us‏
| تلفؤن ٚ پيش شۊماره=۱+
| جيني= ۴۶.۹&lt;ref name='CBI'&gt;[http://www.cbi.ir/page/5881.aspx CBI: Economic Trends ۲۰۰۸/۲۰۰۹]. Retrieved 4 July 2009.&lt;/ref&gt;&lt;span style=&quot;color:#fc0;&quot;&gt;(متوسط)&lt;/span&gt;
| تقويم=ميلادي تقويم 
| جيني سال=۲۰۲۰
| جيني رتبه=&lt;span style=&quot;color:#fc0;&quot;&gt;(متوسط)&lt;/span&gt;
| فرانئن ٚ ور = راست
| برق ٚ وؤلتاژ= 
| برق ٚ فرکانس= 
}}

[[فاىل:Us-map.png|thumb|۲۲۰px| آمريکا نخشه]]
[[فاىل:Uscapitolindaylight.jpg|thumb|۲۲۰px|آمریکا سنا]]

'''آمريکا ايجؤنابؤ ايالتؤن''' ([[اينگيليسي زوؤن|اينگيليسي]] مئن: United States of America؛ اختصاري: USA) کي خۊلاصه وار '''آمريکا''' دۊخانده به، ايته کيشور [[کلسيايي آمريکا]] دۊرۊن ؤ آرام ؤ أطلس ٚ اؤقیانۊسان ٚ مئن ايسه. آمريکا [[کلسيا]] جه [[کانادا]] ؤ [[نسا]] جه [[مکزيک]] ٚ أمرأ سامانسر دأره. آمريکا حکۊمت فدرالي ايسه ؤ ۵۰ ته ايالت، ۵ ته مسکۊني قلمرؤ ؤ ۹ ته کۊچي جزيره جه تشکيل بۊبؤسته کي اۊشان ٚ پيلئکي ايجايي ۳,۸ ميليۊن ماىل مؤربع (۹,۸ ميليۊن کيلۊمتر مؤربع) ايسه ؤ دۊنىا مئن سوؤمي پيله کيشور مساحت ٚ نظر ٚ جه ؤ ۳۳۵ ميليۊن جمعيت ٚ أمرأ ني دۊنىا سوؤمي کيشور جمعيت ٚ نظر ٚ جه ايسه.&lt;ref&gt;{یادکرد وب|عنوان=Largest Countries in the World by Area - Worldometer|نشانی=https://www.worldometers.info/geography/largest-countries-in-the-world/|وبگاه=www.worldometers.info|بازبینی=2021-10-29|کد زبان=en}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{یادکرد وب|عنوان=Population by Country (2021) - Worldometer|نشانی=https://www.worldometers.info/world-population/population-by-country/|وبگاه=www.worldometers.info|بازبینی=2021-10-29|کد زبان=en}}&lt;/ref&gt; آمريکا پاىتخت [[واشينگتؤن دي سي]] ايسه ؤ [[نيؤىؤرک]] ني ويشترين جمعيت-أ آمريکا شأران ٚ مئن دأره.

==سربس==
{{جيرنويس}}

[[جرگه:آمريکا ايجؤنأبؤ ايالتؤن]]
[[جرگه:سیاسی جوغرافی]]
[[جرگه:کشور]]
[[جرگه:آمریکا کشورؤن]]</text>
      <sha1>hrb82ypw6qjn0tuzw4i5zknaqsanl6u</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>62050</id>
      <parentid>62047</parentid>
      <timestamp>2022-08-03T19:05:12Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Dokkōdō</username>
        <id>9956</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7285" xml:space="preserve">{{کيشور ٚ اطلاعات ٚ جعبه
| أصلي نام=آمريکا ايجؤنأبؤ ايالتؤن
| عادي نام=آمريکا
| بيدۊق ٚ تاتايي=Flag of the United States.svg
| ميللي نشان ٚ تاتايي=Greater coat of arms of the United States.svg
| ميللي شعار= In God We Trust
| ميللي سۊرۊد= پۊر ستاره بيدۊق {{سخ}} {{سخ}}[[File:&quot;The Star-Spangled Banner&quot; - Choral with band accompaniment - United States Army Field Band.oga]]
| نخشه= USA orthographic.svg
| مرکز= [[واشينگتؤن دي سي]]
| پيله‌ترين شأر = 
| رسمي زوان =[[اينگيليسي زوؤن|اينگيليسي]]
| رائج ٚ زوانان= ۷۸.۱٪ [[اينگيليسي زوؤن|اينگيليسي]]{{سخ}} ۱۳.۲٪ [[ايسپانيايي زوؤن|ايسپانيايي]]{{سخ}} ۳.۷٪ باخي [[هيندۊاۊرۊپايي زوانان]]{{سخ}} ۳.۶٪ [[آسيا]] ؤ [[اؤقىانۊسيه]] زوانان{{سخ}} ۱.۲٪ باخي زوانان
| نژادان= ۶۱.۶٪ اسپي‌پۊس{{سخ}} ۱۲.۴٪ سيأپۊس{{سخ}} ۶٪ آسيايي{{سخ}} ۱.۱٪ سۊرخ‌پۊس{{سخ}} ۰.۲٪ اؤقىانۊسيه‌اي{{سخ}} ۱۰.۲٪ چن‌نژادي{{سخ}} ۸.۴٪ باخي نژادان{{سخ}}
'''هيسپانيک ؤ لاتين‌تباري أساس ٚ سر'''{{سخ}} ۸۱.۳٪ غىر هيسپانيک ؤ لاتين{{سخ}} ۱۸.۷٪ هيسپانیک ؤ لاتين
|دين= ۶۳٪ مسيحيت (۴۲٪ پرؤتستان، ۲۱٪ کاتؤليک، ۲٪ باخي مسحيت ٚ مذهبان){{سخ}} ۲۹٪ بي‌دين{{سخ}} ۶٪ باخي دينان{{سخ}} ۲٪ نامعلۊم
|أهالي نام= آمريکايي
| حکۊمت ٚ نؤع= فدرالي رياستي{{سخ}} جؤمۊري
| حاکمان ٚ نؤع={{•}} ريئيس جؤمۊر{{سخ}}{{•}} ريئيس جؤمۊر ٚ معاون{{سخ}}{{•}} نماىنده‌ئن ٚ مجلس ٚ ريئيس{{سخ}}{{•}} أرشد ٚ قاضي
| حاکمان ٚ نام =جؤ باىدن{{سخ}} کامالا هريس{{سخ}}نأنسي پلؤسي{{سخ}}جان رابرتس
|مقننه=کؤنگره
|أعلا مجلس= سنا مجلس
|سفلا مجلس= نماىنده‌ئن ٚ مجلس
|تاريخي دؤره‌ئن=مستقل بؤستن بريتانيا جه{{سخ}}{{•}} اعلاميه{{سخ}}{{•}} کؤنفدراسيؤن{{سخ}}{{•}} پاريس ٚ عهدنامه تصويب{{سخ}}{{•}}أساسي قانۊن ٚ تصويب{{سخ}}{{•}} حقۊق ٚ منشۊر{{سخ}}{{•}}آخري ايالت ٚ تعيين{{سخ}}{{•}}آخري اصلاحيه{{سخ}}
|بنانهأن ٚ زمات= {{سخ}}۴ جۊلای ۱۷۷۶{{سخ}}۱ مارس ۱۷۸۱{{سخ}}۳ سپتامبر ۱۷۸۳{{سخ}}۲۱ ژوئن ۱۷۸۸{{سخ}}۲۵ سپتامبر ۱۷۸۹{{سخ}}۲۱ آگؤست ۱۹۵۹{{سخ}}۵ مئی ۱۹۹۲{{سخ}}
| پيلئکي = ۹,۸۳۳,۵۲۰
| پيلئکي رتبه=سوؤم
| آو ٚ درصد=۴.۶۶٪
| جمعيت ٚ سال= ۲۰۲۲
| جمعيت=۳۳۴,۸۳۵,۰۰۰
| جمعيت ٚ رتبه=سوؤم
| جمعيت ٚ تراکؤم=۳۳.۶ نفر ايته کيلۊمتر مؤربع مئن&lt;ref&gt;http://en.wikipedia.org/wiki/List_of_sovereign_states_and_dependent_territories_by_population_density&lt;/ref&gt;
| جمعيت ٚ تراکؤم ٚ رتبه=۱۴۶اؤم
| داخلي ناخالص ٚ تؤليد ٚ سال=۲۰۲۱
| داخلي ناخالص ٚ تؤليد=$۲۲,۶۷۵ تريليۊن&lt;ref name=&quot;imf&quot;&gt;{cite web|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2010/01/weodata/weorept.aspx?sy=2007&amp;ey=2010&amp;scsm=1&amp;ssd=1&amp;sort=country&amp;ds=. &amp;br=1&amp;c=429&amp;s=NGDPD%2CNGDPDPC%2CPPPGDP%2CPPPPC%2CLP&amp;grp=0&amp;a=&amp;pr.x=49&amp;pr.y=۱۰|title=Iran|publisher=International Monetary Fund|accessdate=۲۰۱۰–۰۴–۲۱| archiveurl = http://www.webcitation.org/67SYE7poS | archivedate = 06 May 2012}}&lt;/ref&gt;
| داخلي ناخالص ٚ تؤليد ٚ رتبه= دۊوؤم
| داخلي ناخالص ٚ تؤليد ٚ سرانه=  $۶۸,۳۰۹ دؤلار
| داخلي ناخالص ٚ تؤليد ٚ سرانه رتبه= هفتؤم
| انساني تؤسعه شاخص ٚ سال=۲۰۱۹
| انساني تؤسعه شاخص={{increase}} ۰/۹۲۶&lt;ref name=&quot;HDI&quot;&gt;{cite web|url=http://hdr.undp.org/en/media/HDR_2010_EN_Table1.pdf|title=Human Development Report ۲۰۱۰|year=۲۰۱۰|publisher=United Nations|accessdate=5 November ۲۰۱۰| archiveurl = http://www.webcitation.org/67SYERaMJ | archivedate = 06 May 2012}}&lt;/ref&gt;
| انساني تؤسعه شاخص ٚ رتبه=۱۷اؤم
| انساني تؤسعه شاخص ٚ وضع=&lt;span style=&quot;color:#090;&quot;&gt;بالا&lt;/span&gt;
| پۊل ٚ واحد=دؤلار
| پۊل ٚ واحد ٚ کؤد=$
| زمات ٚ جيگا=ىۊتي‌سي -۴ تا -۱۲، +۱۰، +۱۱
| تاوستاني زمات ٚ جيگا=ىۊتي‌سي -۴ تا -۱۰
| کد بین‌المللی خودرو=
| اينترنتي دامنه= .us‏
| تلفؤن ٚ پيش شۊماره=۱+
| جيني= ۴۶.۹&lt;ref name='CBI'&gt;[http://www.cbi.ir/page/5881.aspx CBI: Economic Trends ۲۰۰۸/۲۰۰۹]. Retrieved 4 July 2009.&lt;/ref&gt;&lt;span style=&quot;color:#fc0;&quot;&gt;(متوسط)&lt;/span&gt;
| تقويم=ميلادي تقويم 
| جيني سال=۲۰۲۰
| جيني رتبه=&lt;span style=&quot;color:#fc0;&quot;&gt;(متوسط)&lt;/span&gt;
| فرانئن ٚ ور = راست
| برق ٚ وؤلتاژ= 
| برق ٚ فرکانس= 
}}

[[فاىل:Us-map.png|thumb|۲۲۰px| آمريکا نخشه]]
[[فاىل:Uscapitolindaylight.jpg|thumb|۲۲۰px|آمریکا سنا]]

'''آمريکا ايجؤنابؤ ايالتؤن''' ([[اينگيليسي زوؤن|اينگيليسي]] مئن: United States of America؛ اختصاري: USA) کي خۊلاصه وار '''آمريکا''' دۊخانده به، ايته کيشور [[کلسيايي آمريکا]] دۊرۊن ؤ آرام ؤ أطلس ٚ اؤقیانۊسان ٚ مئن ايسه. آمريکا [[کلسيا]] جه [[کانادا]] ؤ [[نسا]] جه [[مکزيک]] ٚ أمرأ سامانسر دأره. آمريکا حکۊمت فدرالي ايسه ؤ ۵۰ ته ايالت، ۵ ته مسکۊني قلمرؤ ؤ ۹ ته کۊچي جزيره جه تشکيل بۊبؤسته کي اۊشان ٚ پيلئکي ايجايي ۳,۸ ميليۊن ماىل مؤربع (۹,۸ ميليۊن کيلۊمتر مؤربع) ايسه ؤ دۊنىا مئن سوؤمي پيله کيشور مساحت ٚ نظر ٚ جه ؤ ۳۳۵ ميليۊن جمعيت ٚ أمرأ ني دۊنىا سوؤمي کيشور جمعيت ٚ نظر ٚ جه ايسه.&lt;ref&gt;{یادکرد وب|عنوان=Largest Countries in the World by Area - Worldometer|نشانی=https://www.worldometers.info/geography/largest-countries-in-the-world/|وبگاه=www.worldometers.info|بازبینی=2021-10-29|کد زبان=en}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{یادکرد وب|عنوان=Population by Country (2021) - Worldometer|نشانی=https://www.worldometers.info/world-population/population-by-country/|وبگاه=www.worldometers.info|بازبینی=2021-10-29|کد زبان=en}}&lt;/ref&gt; آمريکا پاىتخت [[واشينگتؤن دي سي]] ايسه ؤ [[نيؤىؤرک]] ني ويشترين جمعيت-أ آمريکا شأران ٚ مئن دأره.

==سربس==
{{جيرنويس}}

[[جرگه:آمريکا ايجؤنأبؤ ايالتؤن]]
[[جرگه:سیاسی جوغرافی]]
[[جرگه:کيشور]]
[[جرگه:آمریکا کشورؤن]]</text>
      <sha1>i8k1cfdbidtztfz6ja9pn3bqdcx1sxs</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>سیا واشک جنگ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>14091</id>
    <revision>
      <id>62041</id>
      <parentid>40914</parentid>
      <timestamp>2022-08-03T18:44:58Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Dokkōdō</username>
        <id>9956</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2033" xml:space="preserve">[[پرونده:Battle of Bad Axe.jpg|بندانگشتی|سورخ مرداكانˇ  زن و زای ، [[جنگ بد اَكس ]] كرا جيويزيد. ]]
سيا واشك جنگ ايتا جنگ بو سال 1832م (1406 گ)  بين آمريكا دولت و آمريكا بومیان ([[سورخˇ مرداكان]]) ، ايالتان [[ايلينوی]] و [[ وسكانسين]] مئن. اَ جنگ مئن آمريكا حشرومايه دار  بِِتَنسته آمريكا بوميانِ دشكن بده و اوشانه صارای تصرف بوكونه. 
جه پيله جنگان اَ كله گيفتن مئن ، [[جنگ استيلمن ران]]  و [[جنگ بد اَكس]] ايسه. سورخˇ مرداكان  قبايل ساك و فاكس ، ضد آمريكايئن ايله جار  بوگوديد و اوشانه چكنه نام [[سيا واشك]] بو  كی هتو ساك گوكا چكنه هم بوستي. 
وی  اينگليسان امره موتحد بوبوسته و 500 كس امره  آمريكائين جولو بِجنگسته ، كی اوشانه شومار چند برابر پورتر بو  و دَشكن بوخورده و آمريكائين اونه  قولدونی مئن تاوديد. 
[[پرونده:Chief Black Hawk3.jpg|بندانگشتی| راست|[[سيا واشك]]ˇ تاتايی ، سورخˇ مرداكان چكنه، جنگ مئن بو]]
اَ جنگ مئن صدها سورخˇ مردای و آمريكايئن مئن ده ها كس  بِمَرديد. جه پيله كسان اَ جنگ مئن، [[آبراهام لینکؤن]] بو كی خو جوانی اَ جنگ دورون ، آمريكا حشرومايه دار  مئن خدمت بوگوده و بعدها آمريكا رئيس جومهور بوبوسته. و [[جفرسون ديويس]] ائتلاف رييس جومهور ، [[آمريكا داخلی جنگ]] مئن ايسه.&lt;ref&gt;فَگيفته بوبوسته جه اينگليسی ويكی پديا&lt;/ref&gt;

==سربس==
[[جرگه:آمريکا ايجؤنأبؤ ايالتؤن]]
[[رده:تارئخ]]</text>
      <sha1>2ag5q1ts0nwy923nmb9f1ljouh9zcvc</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>آبراهام لینکؤن</title>
    <ns>0</ns>
    <id>14092</id>
    <revision>
      <id>62043</id>
      <parentid>54518</parentid>
      <timestamp>2022-08-03T18:46:06Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Dokkōdō</username>
        <id>9956</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="14609" xml:space="preserve">{{بیسربس}}

[[پرونده:AbrahamLincolnOilPainting1869Restored.jpg|بندانگشتی|لينکؤنˇ پورتره، [[جورج پيتر الكساندر هيلی]] سال ۱۸۶۹ م بِكشه.]]
آبراهام لينکؤن (آبراهام لینکؤلن) ۱۲ فوريه ۱۸۰۹ م (۱۳۸۳ [[گیلکی تقویم|گیلکی]] [[امیر (ماه)|امیر]] ما ۱۰) [[كنتاكی]] مئن بيچه بوبوسته. آمريكا مئن شانزدهمين رئيس‌جؤمور و [[جؤموری‌خا حزب]]ˇ اولی رئیس جؤمور، جه سال ۱۸۶۱ تا ۱۸۶۴ م ايسه. اون ايتا پيله حوقوقدان و سياسی مردای  و پيله سخنران بو. 
اونˇ رياست جؤموری زماتˇ پیلˇ تفاق، [[آمريكا داخلی جنگ]] بو. ا جنگˇ میان كی نِسايی ايالتان، [[آمریکا]] مئنˇ برده‌داریه لغو گودنˇ همره موخالف بيد، خوشانه دولت تشكيل بدائيد و لينكؤنˇ دؤلتˇ امره اَ موضوعˇ سر بجنگستيد. [[آمريكا داخلی جنگ]] چاار سال طول بكشه و سرآخر لينكؤن بتانسته شورشيانه  دشكنه و خو لايحهٰ، برده‌داری لغو گودنˇ واستی، مجلسˇ دورون تصويب بوكونه. ۱۵ آوريل ۱۸۶۵ م ( ۱۴۳۹ گ)  لينكؤن  ايتا [[تئاتر]]ˇ مئن -'''فؤرد'''ˇ نامی- ترور بوبوسته.
اونˇ بوكوشته‌كس ايتا متعصب كاسˇ مرداك بو كی نسايي‌ئنˇ هواخواه و برده‌داری لغوˇ همره مؤخالف بو. لينكؤن [[آمریکا]] مئن اولی رئيس جؤموری ايسه كه بوكوشته بوبوسته. لينكؤن هسه آمريكا رئيس‌جؤمورانˇ مئن پور محبوب ايسه و مردوم اونه ايتا پيله انسان و مؤنجی دوخانيد.

==گود==
[[پرونده:A&amp;TLincoln.jpg|بندانگشتی|راست|لينکؤن و اونˇ كوچی رئک تدی]]
آبراهام لينکؤن ۱۲ فوريه ۱۸۰۹ ميلادی [[کنتاکی]] هادجنويل مئن بيچه بوبوسته. اونˇ پئر توماس لينكؤن و اونˇ مار نانسی هانک بو. لينكؤن  ايتا برار و ايتا خاخور داشتی. لينكؤنˇ پئر ايتا سوتال كشاورز بو و اوشانˇ زندگی سكˇسو ناشتی و ايتا بورسوفته خومه مئن زندگی گوديد. نؤه سالگی مئن اونˇ مار بمرده و سارا، لينكؤنˇ خاخور اونه پيله گوده تا او زمات كی اوشانˇ پئر هنده زن ببرده. اوشان [[كنتاكی]] جه بوشوئيد به [[ايلينوی]] و لينكؤن اويه تحصيل بوگوده و هتويی زمينˇ سر خو پئرˇ ياور بو. هو كوچيكی زماتˇ مئن [[برده‌داری]] جه اونه آزار گيفتی.

لينكؤن ايتا کؤرˇ امره آشنا و اونˇ تنخا بوبوسته كی '''آن روتلج''' نام داشتی و اوشانˇ رابطه رسمی نوبو. سال ۱۸۳۵ مئن آن روتلج ۲۲ سالگی مئن [[تيفوس]]ˇ جی بِمرده. ايپچه بازون لينكؤن، [[مری تود لينكؤن]]ˇ امره آشنا بوبوسته گرچه اوشان همديگرˇ تنخا بيد ولی اوشانˇ رابطه چند بار توشكه بوخورده. ولی آخر سر ازدواج بوگوديد و اونˇ زنانه چار تا زاک باورده. گر چه اوشان چهار تا رئك بنامˇ رابرت، ادوارد، ويلی  و تاد  داشتد ولی سه تا كوچی دانه بيد تنگوله زماتˇ مئن ناخوشی سر بمرديد. فقط رابرت اوشانˇ مئن پور عمر بوگوده.

==رياست جؤموری دوجين==
لينكؤن [[ويگˇ حزب]]ˇ مئن عضو بو ولی خو فعاليته اَ حزبˇ مئن ديمه بنا و [[جؤموری‌خا حزب]]ˇ مئن عضو بوبوسته كی ایتا تازه حزب بو. سال ۱۸۶۰ م [[جؤموری‌خا حزب]]ˇ مئن خوره رياست جؤموری واستی نامزد بوگوده. كی اَ حزب ناجه داشتی [[آمریکا]] مئن، برده‌داريه اوسانه. ولی اونˇ رقيبان پور قوی بيد. لينكؤن كی ايتا سوتالˇ كؤگا مئن پيله بوبوسته بو و برده‌داری نوگوده بيد و جامعه اقشارˇ مئن مخصوصن آمريكا كَلسيا مئن پور هواخاه داشتی و بِتانسته انتخاباتˇ دورون، اوشانˇ ياورˇ امره پيروز و [[آمریکا]] مئن شانزدهمين رئيس جؤمور ببه. 
نسايي‌ئن، لينكؤنˇ هواخاه نبيد و دوست ناشتيد لينكؤن رئيس جؤمور ببه. لينكؤنˇ رقيبان '''استفان داگلاس''' دموكراتˇ حزب مئن و '''جان بريكين ريج'''  كی نسايي‌ئنˇ سر بو و '''جان بِل''' بيد. لينكؤن بِتانسته كَلسيا (شؤمال) و آفتؤزردی (شرق) مردومˇ رای امره  خو رقيبانه دشكن بده و [[اسپه‌ عمارت|اسپه‌ عمارته]] وارد بوبوسته.

[[پرونده:ElectoralCollege۱۸۶۰.svg.png|بندانگشتی| لينكلن ايالتان رش رنگ رای امره  انتخابات مئن دوجين بوبوسته]]

==آمريكا داخلی جنگ==
وختی آبراهام لينکؤن آمریکا رئیس جؤموری ره دوجين بوبوسته، هف تا ايالت ([[نسایی کارؤلینا‏]]، [[میسیسیپی]]، [[آلاباما]]، [[فلؤريدا]]، [[جؤرجيا]]، [[تگزاس]] و [[لويزيانا]]) آمريكا جه سيوا بوبوستيد و خوشانˇ واستی ايتا كشور چاكوديد و خوشانˇ نامه بنائيد [[آمريكا مؤتلفه ايالات]] (CSA)  و ايپچه بازون، چارتا ايالت دئه ([[آركانزاس]]، [[ويرجينيا]]، [[تئنسی]] و [[كلسيا كارؤلينا]]) اوشانه مولحق بوبوستيد و كَلسيايی‌ئن (موتحده ايالات)ˇ دوشمن بوبوستيد و اوشانه فوتوركستيد. 

۱۲ آوريل ۱۸۶۱ مؤتله حشرومايه‌دار (نسایی‌ئن)، [[سامتئر قلا]] كی موتحده (كلسيایی‌ئن)ˇ خلابران اونˇ مئن ايسابيد بنه‌بر (محاصره) بوگوديد و اوشانˇ جه بخاستيد خوشانه تسليم بوكونيد. [[سرگرد اندرسون]]، [[سامتئر قلا]] سرا رستر بو، لينكؤنه خبراگوده و اونه بِنويشته كی ائتلافˇ حشرومايه‌دار ا قلايه فوتوركسته و هتويی [[آمريكا داخلی جنگ]] سرأگیته. لينکؤم ا جنگˇ واستی پور تلاش بوگوده كی آمريكا حشرومايه‌داره پور قوی بوكونه.
لينكؤن نظامی آدم نوبو. فقط خو جوانی ميان [[سیا واشک جنگ]] (اينگليسی: Black Hawk War) دورون [[سورخ مرداکان]]ˇ جولو بِجنگسته بو. ولی آمريكا حشرومايه‌دارˇ چكنه بو و جنگˇ واستی تصميم گيفتی و خو ژنرالانˇ امره ايله‌جار گودی و نظامی كيتاب خاندی و جنگˇ واستی استراتژی فوگودی. لينكؤن تصميم بگيفته دريايی حشرو‌مايه‌دارˇ امره دوشمنˇ بندرؤنه بنه‌بر (محاصره) و [[میسیسیپی روخان|میسیسیپی روخانه]] كنترل بوكونه و بعد اوشانˇ پايتخته (ريچموند) تصرف بوكونه.
 
پور ژنرالان ايسابيد كی لينكؤنˇ نقشه امره موخالف بيد و گوفتيد جنگˇ نقشهٰوا عوضاكونه. ايتا جه اونˇ پيلˇ موخالفان ژنرال [[مك كيلان]] بو كی [[جنگ اَنتينيوم]]ˇ مئن آمريكا حشرومايه‌دارˇ چكنه بو. لينكؤن اونه ديمه بنا و ژنرال [[يوليس گرانت]] اونˇ جا سر باورده. 

گرانتˇ ديل قورص بو كی خوشانˇ فوتوركستنه مؤتلفه‌یی‌ئنˇ سر ویشتراكونه و هتويی جنگˇ تلفات ویشترابوسته. جولای ۱۸۶۳ مئن گرانت بِتانسته نسايي‌ئنه [[گيتزی بورگ جنگ]]ˇ مئن كی اوشانˇ پيله چكنه، ژنرال  [[رابرت لی]] بو دشكن بده. ا پیلˇ پيروزی لينكؤن و آمريكا اتحادیه واستی نمود بوگوده و هتو جنگˇ پسی، لينكؤن سربازانِˇ جولو گب بزه كی اونˇ سخنرانی، آمريكا تارئخˇ مئن پور آوازه داره.

سال ۱۸۶۴ م آبراهام لينكؤن هنده رئیس جؤموری واستی دوجين بوبوسته. اون كی ايتا پيلˇ سياسی مردای بو، سعی بوگوده خو رقيبانه دَشكن بده و ايتا تازه حزب خوره چاكوده [[ملی ایله‌جار]] (National Union)ˇ نامی كی تلاش گودی برده‌داری‌ئه آمريكا مئن ديمه بنه و آمريكا اتحاده هنده واگردانه. چند تا دموكرات به‌نامˇ [[اندرو جانسون]] و [[ائدوين استانتون]] كی کشورˇ وزیر و جنگˇ وزير بيد اونه ياور بوبوستيد. لينكؤن بِتانسته خو رقيب، ژنرال [[مك كيلان]] كی آمريكا سابقˇ چكنه بو و لينكؤن اونه ديمه بنا بو انتخاباتˇ مئن دَشكن بده و هنده دوجين بيبه.

==آزادی بيانيه==
۱ ژانويه ۱۸۶۵ م، لينكؤن خو آزادی اعلاميهٰ مونتشر بوگوده و آمريكا داخلی جنگˇ مئن همه‌ته برده‌یانه آزاد بوگوده حتا هو ايالاتˇ میان كی شورشيانˇ دس دبو. ولی اَ اعلاميه امره خالی ايپچه جه برده‌یان آزادابوستيد. 
پور سياهان ايسابيد کی هتو برده بمانسته‌بيد كی ائتلافˇ ايالاتˇ مئن زندگی گوديد. وختی اتحادˇ حشرومايه‌دار پيشروی بوگوده و  نسايي‌ئن پس بينيشتيد، هو زمات بو كی سياهان جه اويرابوستن خلاص بوبوستيد و چار ميليون برده آزادا بوستيد. پور سياهان ايسابيد کی آزادابوستنˇ پسی، حشرومايه‌دارˇ مئن خوشانˇ نامه بينيويشتيد و بازون بو كی هم سیوید و هم سيا خلابران، آمريكا حشرومايه‌دارˇ مئن ايسابيد و جنگستيد.

==ترور==
۹ آوريل  ۱۸۶۴ مئن نِسايي‌ئنˇ تسليمˇ امره،  [[آمريكا داخلی جنگ]] تومام بوبوسته و لينكؤن برده‌داریه آمريكا مئن غيرقانونی اعلام بوگوده. ۱۱ آوريل لينكؤن ايتا سخنرانی دورون سياهانه اجتماعی حقوق و حقˇ رای فده و پور سیفیدˇ مرداكان موخالف بيد. ايتا سیفیدˇ مرداك ([[جان ویلکس بوث]]) كی ايتا تئاترˇ بازيگر بو و هتو دوجابوگو (جاسوس) بو، نسايي‌ئنˇ واستی خبرآوردی خاستی لينكؤنه گروگان بيگيره تا نسایی‌یانی كی لينكؤن قولدؤنی (زندان) مئن تاواده بو آزادا كونه  ولی او زمات كی لينكؤنˇ گبان، سياهانˇ حقˇ رایˇ ره ايشنوه زرخابوسته و خو نقشهٰ واگردانه و خاستی لينكؤنه بوكوشه.
[[پرونده:The Assassination of President Lincoln - Currier and Ives ۲.png|بندانگشتی|ايتا تاتايی كی لينکؤنˇ تروره نشان ديهه. [[جان ویلکس بوث]] لينكؤنˇ پسˇ سر شليك كونه و [[هنری راس بون]] اونه فوتوركه.]]

۱۴ آپريل مئن لينکؤن خو زنˇ امره بوشوئيد [[واشينگتؤن]]، فؤردˇ تئاترˇ مئن تا ايتا نمايشه فندريد. [[جان ویلکس بوث]] آگاه بوبوسته، بوشو تئاترˇ مئن و لينكؤنˇ جاجيگا ورجا ايتا جا خوره دخوسانه و هويه رافا بئسا تا ايتا خوروم فرصتˇ مئن،  لينکؤنه بوكوشه. [[جان ویلکس بوث]] آخر سر بتانسته لينکؤنˇ خلابره غافل تاوده و خو تپانچه امره لينکؤنˇ پسˇ سره تير بزه. سرگرد [[هنری راس بون]] كی لينکؤنˇ ورجا ايسا بو قاتلˇ امره گلاويز بوبوسته ولی [[جان ویلکس بوث]] اونه چاقو فوقايه و زخمی كونه و بازون جيويزه.

لينكؤن پور جراحت اوساده و ايتا خانه مئن اونه ببرديد. چند تا حشرومايه‌دار (ارتش) دؤکتؤر اونه معاينه بوگوديد و بوگفتيد گولله اونˇ پسكوتˇ مئن بوشو و اونˇ جیجا (جراحت) چتينه و نتانه ساق جيويزه.  لينكؤن ا زماتˇ ميان بوشؤبو به كؤما. سرآخر لينكؤن صوبˇ سر ۱۵ آوريلˇ مئن تومام بوگوده. [[اندرو جانسون]] لينكؤنˇ دسیار (معاون) كی ايتا دموكرات بو، اونˇ جا سر بامو و لينکؤنˇ کشورˇ وزير [[ائدوين استانتون]] كشوره وامخته تا لينكؤنˇ قاتله بیاجه و سرآخر ۲۶ آوريلˇ مئن [[جان ویلکس بوث]] بيافته ولی چون خاستی هنده جيويزه ايتا سرباز تير تاواده و اونه كوشه.

==راجه به لینکؤن==
یکته فیلم چاگوده ببؤ کی اون مئن آبراهام لینکؤنˇ زندگی و اونˇ ترور تصویر ببؤ. ای فیلمˇ نؤم ایسه: [http://www.imdb.com/title/tt۰۰۰۴۹۷۲/ یکته مللتˇ بچئن (تولد)].

[[رده:تارئخ]]
[[رده:مردوم]]
[[جرگه:آمريکا ايجؤنأبؤ ايالتؤن]]</text>
      <sha1>98c6u5peioi7zr72yl0bsih0malqt0f</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>آمريکا داخلي جنگ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>14093</id>
    <revision>
      <id>62022</id>
      <parentid>57520</parentid>
      <timestamp>2022-08-03T18:25:53Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Dokkōdō</username>
        <id>9956</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Dokkōdō [[آمریکا داخلی جنگ]]ˇ ولگه به [[آمريکا داخلي جنگ]] مۊنتقل بؤده</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6525" xml:space="preserve">یکته پیلˇ جنگ ایسه [[آمریکا]] تاریخˇ مئن. ا جنگˇ میان كی نِسايی ايالتان، [[آمریکا]] مئنˇ برده‌داریه لغو گودنˇ همره موخالف بيد، خوشانه دولت تشكيل بدائيد و [[آبراهام لينكؤن]]ˇ دؤلتˇ امره اَ موضوعˇ سر بجنگستيد. [[آمريكا داخلی جنگ]] چاار سال طول بكشه و سرآخر لينكؤن بتانسته شورشيانه  دشكنه و خو لايحهٰ، برده‌داری لغو گودنˇ واستی، مجلسˇ دورون تصويب بوكونه.

==آمريكا داخلی جنگ==
وختی آبراهام لينکؤن آمریکا رئیس جؤموری ره دوجين بوبوسته، هف تا ايالت ([[نسایی كارؤلينا]]، [[میسیسیپی]]، [[آلاباما]]، [[فلؤريدا]]، [[جؤرجيا]]، [[تگزاس]] و [[لويزيانا]]) آمريكا جه سيوا بوبوستيد و خوشانˇ واستی ايتا كشور چاكوديد و خوشانˇ نامه بنائيد [[آمريكا مؤتلفه ايالات]] (CSA)  و ايپچه بازون، چارتا ايالت دئه ([[آركانزاس]]، [[ويرجينيا]]، [[تئنسی]] و [[كلسيا كارؤلينا]]) اوشانه مولحق بوبوستيد و كَلسيايی‌ئن (موتحده ايالات)ˇ دوشمن بوبوستيد و اوشانه فوتوركستيد. 

۱۲ آوريل ۱۸۶۱ مؤتله حشرومايه‌دار (نسایی‌ئن)، [[سامتئر قلا]] كی موتحده (كلسيایی‌ئن)ˇ خلابران اونˇ مئن ايسابيد بنه‌بر (محاصره) بوگوديد و اوشانˇ جه بخاستيد خوشانه تسليم بوكونيد. [[سرگرد اندرسون]]، [[سامتئر قلا]] سرا رستر بو، لينكؤنه خبراگوده و اونه بِنويشته كی ائتلافˇ حشرومايه‌دار ا قلايه فوتوركسته و هتويی [[آمريكا داخلی جنگ]] سرأگیته. لينکؤم ا جنگˇ واستی پور تلاش بوگوده كی آمريكا حشرومايه‌داره پور قوی بوكونه.
لينكؤن نظامی آدم نوبو. فقط خو جوانی ميان [[سيا واشک جنگ]] (اينگليسی: Black Hawk War) دورون [[سورخ مرداکان]]ˇ جولو بِجنگسته بو. ولی آمريكا حشرومايه‌دارˇ چكنه بو و جنگˇ واستی تصميم گيفتی و خو ژنرالانˇ امره ايله‌جار گودی و نظامی كيتاب خاندی و جنگˇ واستی استراتژی فوگودی. لينكؤن تصميم بگيفته دريايی حشرو‌مايه‌دارˇ امره دوشمنˇ بندرؤنه بنه‌بر (محاصره) و [[میسیسیپی روخان|میسیسیپی روخانه]] كنترل بوكونه و بعد اوشانˇ پايتخته (ريچموند) تصرف بوكونه.
 
پور ژنرالان ايسابيد كی لينكؤنˇ نقشه امره موخالف بيد و گوفتيد جنگˇ نقشهٰوا عوضاكونه. ايتا جه اونˇ پيلˇ موخالفان ژنرال [[مك كيلان]] بو كی [[جنگ اَنتينيوم]]ˇ مئن آمريكا حشرومايه‌دارˇ چكنه بو. لينكؤن اونه ديمه بنا و ژنرال [[يوليس گرانت]] اونˇ جا سر باورده. 

گرانتˇ ديل قورص بو كی خوشانˇ فوتوركستنه مؤتلفه‌یی‌ئنˇ سر ویشتراكونه و هتويی جنگˇ تلفات ویشترابوسته. جولای ۱۸۶۳ مئن گرانت بِتانسته نسايي‌ئنه [[گيتزی بورگ جنگ]]ˇ مئن كی اوشانˇ پيله چكنه، ژنرال  [[رابرت لی]] بو دشكن بده. ا پیلˇ پيروزی لينكؤن و آمريكا اتحادیه واستی نمود بوگوده و هتو جنگˇ پسی، لينكؤن سربازانِˇ جولو گب بزه كی اونˇ سخنرانی، آمريكا تارئخˇ مئن پور آوازه داره.

سال ۱۸۶۴ م آبراهام لينكؤن هنده رئیس جؤموری واستی دوجين بوبوسته. اون كی ايتا پيلˇ سياسی مردای بو، سعی بوگوده خو رقيبانه دَشكن بده و ايتا تازه حزب خوره چاكوده [[ملی ايله‌جار]] (National Union)ˇ نامی كی تلاش گودی برده‌داری‌ئه آمريكا مئن ديمه بنه و آمريكا اتحاده هنده واگردانه. چند تا دموكرات به‌نامˇ [[اندرو جانسون]] و [[ائدوين استانتون]] كی کشورˇ وزیر و جنگˇ وزير بيد اونه ياور بوبوستيد. لينكؤن بِتانسته خو رقيب، ژنرال [[مك كيلان]] كی آمريكا سابقˇ چكنه بو و لينكؤن اونه ديمه بنا بو انتخاباتˇ مئن دَشكن بده و هنده دوجين بيبه.

==آزادی بيانيه==
۱ ژانويه ۱۸۶۵ م، [[آبراهام لینکؤن|لينكؤن]] خو آزادی اعلاميهٰ مونتشر بوگوده و آمريكا داخلی جنگˇ مئن همه‌ته برده‌یانه آزاد بوگوده حتا هو ايالاتˇ میان كی شورشيانˇ دس دبو. ولی اَ اعلاميه امره خالی ايپچه جه برده‌یان آزادابوستيد.
پور سياهان ايسابيد کی هتو برده بمانسته‌بيد كی ائتلافˇ ايالاتˇ مئن زندگی گوديد. وختی اتحادˇ حشرومايه‌دار پيشروی بوگوده و  نسايي‌ئن پس بينيشتيد، هو زمات بو كی سياهان جه اويرابوستن خلاص بوبوستيد و چار ميليون برده آزادا بوستيد. پور سياهان ايسابيد کی آزادابوستنˇ پسی، حشرومايه‌دارˇ مئن خوشانˇ نامه بينيويشتيد و بازون بو كی هم سیوید و هم سيا خلابران، آمريكا حشرومايه‌دارˇ مئن ايسابيد و جنگستيد.&lt;ref&gt;یادکرد کتاب|عنوان=تاریخ آمریکا|نام خانوادگی=زین|نام=هاوارد |ناشر=اختران|سال=1396|مکان=تهران|صفحات=251-255}}&lt;/ref&gt;

==سربس==
[[رده:آمریکا]]
[[رده:تاريخ]]
[[رده:جنگ]]
[[رده:آمريکا تاريخ]]
[[رده:آمريکا داخلی جنگ]]</text>
      <sha1>2zhydr0nbt24k0rmqmh981q87bpkldr</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>62024</id>
      <parentid>62022</parentid>
      <timestamp>2022-08-03T18:26:37Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Dokkōdō</username>
        <id>9956</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6562" xml:space="preserve">'''آمريکا داخلي جنگ''' یکته پیله جنگ ایسه [[آمریکا]] تاریخˇ مئن. ا جنگˇ میان كی نِسايی ايالتان، [[آمریکا]] مئنˇ برده‌داریه لغو گودنˇ همره موخالف بيد، خوشانه دولت تشكيل بدائيد و [[آبراهام لينكؤن]]ˇ دؤلتˇ امره اَ موضوعˇ سر بجنگستيد. [[آمريكا داخلی جنگ]] چاار سال طول بكشه و سرآخر لينكؤن بتانسته شورشيانه  دشكنه و خو لايحهٰ، برده‌داری لغو گودنˇ واستی، مجلسˇ دورون تصويب بوكونه.

==آمريكا داخلی جنگ==
وختی آبراهام لينکؤن آمریکا رئیس جؤموری ره دوجين بوبوسته، هف تا ايالت ([[نسایی كارؤلينا]]، [[میسیسیپی]]، [[آلاباما]]، [[فلؤريدا]]، [[جؤرجيا]]، [[تگزاس]] و [[لويزيانا]]) آمريكا جه سيوا بوبوستيد و خوشانˇ واستی ايتا كشور چاكوديد و خوشانˇ نامه بنائيد [[آمريكا مؤتلفه ايالات]] (CSA)  و ايپچه بازون، چارتا ايالت دئه ([[آركانزاس]]، [[ويرجينيا]]، [[تئنسی]] و [[كلسيا كارؤلينا]]) اوشانه مولحق بوبوستيد و كَلسيايی‌ئن (موتحده ايالات)ˇ دوشمن بوبوستيد و اوشانه فوتوركستيد. 

۱۲ آوريل ۱۸۶۱ مؤتله حشرومايه‌دار (نسایی‌ئن)، [[سامتئر قلا]] كی موتحده (كلسيایی‌ئن)ˇ خلابران اونˇ مئن ايسابيد بنه‌بر (محاصره) بوگوديد و اوشانˇ جه بخاستيد خوشانه تسليم بوكونيد. [[سرگرد اندرسون]]، [[سامتئر قلا]] سرا رستر بو، لينكؤنه خبراگوده و اونه بِنويشته كی ائتلافˇ حشرومايه‌دار ا قلايه فوتوركسته و هتويی [[آمريكا داخلی جنگ]] سرأگیته. لينکؤم ا جنگˇ واستی پور تلاش بوگوده كی آمريكا حشرومايه‌داره پور قوی بوكونه.
لينكؤن نظامی آدم نوبو. فقط خو جوانی ميان [[سيا واشک جنگ]] (اينگليسی: Black Hawk War) دورون [[سورخ مرداکان]]ˇ جولو بِجنگسته بو. ولی آمريكا حشرومايه‌دارˇ چكنه بو و جنگˇ واستی تصميم گيفتی و خو ژنرالانˇ امره ايله‌جار گودی و نظامی كيتاب خاندی و جنگˇ واستی استراتژی فوگودی. لينكؤن تصميم بگيفته دريايی حشرو‌مايه‌دارˇ امره دوشمنˇ بندرؤنه بنه‌بر (محاصره) و [[میسیسیپی روخان|میسیسیپی روخانه]] كنترل بوكونه و بعد اوشانˇ پايتخته (ريچموند) تصرف بوكونه.
 
پور ژنرالان ايسابيد كی لينكؤنˇ نقشه امره موخالف بيد و گوفتيد جنگˇ نقشهٰوا عوضاكونه. ايتا جه اونˇ پيلˇ موخالفان ژنرال [[مك كيلان]] بو كی [[جنگ اَنتينيوم]]ˇ مئن آمريكا حشرومايه‌دارˇ چكنه بو. لينكؤن اونه ديمه بنا و ژنرال [[يوليس گرانت]] اونˇ جا سر باورده. 

گرانتˇ ديل قورص بو كی خوشانˇ فوتوركستنه مؤتلفه‌یی‌ئنˇ سر ویشتراكونه و هتويی جنگˇ تلفات ویشترابوسته. جولای ۱۸۶۳ مئن گرانت بِتانسته نسايي‌ئنه [[گيتزی بورگ جنگ]]ˇ مئن كی اوشانˇ پيله چكنه، ژنرال  [[رابرت لی]] بو دشكن بده. ا پیلˇ پيروزی لينكؤن و آمريكا اتحادیه واستی نمود بوگوده و هتو جنگˇ پسی، لينكؤن سربازانِˇ جولو گب بزه كی اونˇ سخنرانی، آمريكا تارئخˇ مئن پور آوازه داره.

سال ۱۸۶۴ م آبراهام لينكؤن هنده رئیس جؤموری واستی دوجين بوبوسته. اون كی ايتا پيلˇ سياسی مردای بو، سعی بوگوده خو رقيبانه دَشكن بده و ايتا تازه حزب خوره چاكوده [[ملی ايله‌جار]] (National Union)ˇ نامی كی تلاش گودی برده‌داری‌ئه آمريكا مئن ديمه بنه و آمريكا اتحاده هنده واگردانه. چند تا دموكرات به‌نامˇ [[اندرو جانسون]] و [[ائدوين استانتون]] كی کشورˇ وزیر و جنگˇ وزير بيد اونه ياور بوبوستيد. لينكؤن بِتانسته خو رقيب، ژنرال [[مك كيلان]] كی آمريكا سابقˇ چكنه بو و لينكؤن اونه ديمه بنا بو انتخاباتˇ مئن دَشكن بده و هنده دوجين بيبه.

==آزادی بيانيه==
۱ ژانويه ۱۸۶۵ م، [[آبراهام لینکؤن|لينكؤن]] خو آزادی اعلاميهٰ مونتشر بوگوده و آمريكا داخلی جنگˇ مئن همه‌ته برده‌یانه آزاد بوگوده حتا هو ايالاتˇ میان كی شورشيانˇ دس دبو. ولی اَ اعلاميه امره خالی ايپچه جه برده‌یان آزادابوستيد.
پور سياهان ايسابيد کی هتو برده بمانسته‌بيد كی ائتلافˇ ايالاتˇ مئن زندگی گوديد. وختی اتحادˇ حشرومايه‌دار پيشروی بوگوده و  نسايي‌ئن پس بينيشتيد، هو زمات بو كی سياهان جه اويرابوستن خلاص بوبوستيد و چار ميليون برده آزادا بوستيد. پور سياهان ايسابيد کی آزادابوستنˇ پسی، حشرومايه‌دارˇ مئن خوشانˇ نامه بينيويشتيد و بازون بو كی هم سیوید و هم سيا خلابران، آمريكا حشرومايه‌دارˇ مئن ايسابيد و جنگستيد.&lt;ref&gt;یادکرد کتاب|عنوان=تاریخ آمریکا|نام خانوادگی=زین|نام=هاوارد |ناشر=اختران|سال=1396|مکان=تهران|صفحات=251-255}}&lt;/ref&gt;

==سربس==
[[رده:آمریکا]]
[[رده:تاريخ]]
[[رده:جنگ]]
[[رده:آمريکا تاريخ]]
[[رده:آمريکا داخلی جنگ]]</text>
      <sha1>d44zgxr5fexm17ixw4knz0iqu9tzx2p</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>62025</id>
      <parentid>62024</parentid>
      <timestamp>2022-08-03T18:28:37Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Dokkōdō</username>
        <id>9956</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6559" xml:space="preserve">'''آمريکا داخلي جنگ''' یکته پیله جنگ ایسه [[آمریکا]] تاریخ ٚ مئن. أ جنگ ٚ میان كی نِسايی ايالتان، [[آمریکا]] مئن برده‌داریه لغو گودن ٚ همره موخالف بيد، خوشانه دولت تشكيل بدائيد و [[آبراهام لینکؤن]] ٚ دؤلت ٚ أمره أ موضوع ٚ سر بجنگستيد. آمريكا داخلي جنگ چار سال طول بكشه و آخرپسي لينكؤن بتانسته شورشيانه دشكنه و خو لايحهٰ، برده‌داری لغو گودن ٚ وأسی، مجلس ٚ دورون تصويب بوكونه.

==آمريكا داخلی جنگ==
وختی آبراهام لينکؤن آمریکا رئیس جؤموری ره دوجين بوبوسته، هف تا ايالت ([[نسایی كارؤلينا]]، [[میسیسیپی]]، [[آلاباما]]، [[فلؤريدا]]، [[جؤرجيا]]، [[تگزاس]] و [[لويزيانا]]) آمريكا جه سيوا بوبوستيد و خوشانˇ واستی ايتا كشور چاكوديد و خوشانˇ نامه بنائيد [[آمريكا مؤتلفه ايالات]] (CSA)  و ايپچه بازون، چارتا ايالت دئه ([[آركانزاس]]، [[ويرجينيا]]، [[تئنسی]] و [[كلسيا كارؤلينا]]) اوشانه مولحق بوبوستيد و كَلسيايی‌ئن (موتحده ايالات)ˇ دوشمن بوبوستيد و اوشانه فوتوركستيد. 

۱۲ آوريل ۱۸۶۱ مؤتله حشرومايه‌دار (نسایی‌ئن)، [[سامتئر قلا]] كی موتحده (كلسيایی‌ئن)ˇ خلابران اونˇ مئن ايسابيد بنه‌بر (محاصره) بوگوديد و اوشانˇ جه بخاستيد خوشانه تسليم بوكونيد. [[سرگرد اندرسون]]، [[سامتئر قلا]] سرا رستر بو، لينكؤنه خبراگوده و اونه بِنويشته كی ائتلافˇ حشرومايه‌دار ا قلايه فوتوركسته و هتويی [[آمريكا داخلی جنگ]] سرأگیته. لينکؤم ا جنگˇ واستی پور تلاش بوگوده كی آمريكا حشرومايه‌داره پور قوی بوكونه.
لينكؤن نظامی آدم نوبو. فقط خو جوانی ميان [[سيا واشک جنگ]] (اينگليسی: Black Hawk War) دورون [[سورخ مرداکان]]ˇ جولو بِجنگسته بو. ولی آمريكا حشرومايه‌دارˇ چكنه بو و جنگˇ واستی تصميم گيفتی و خو ژنرالانˇ امره ايله‌جار گودی و نظامی كيتاب خاندی و جنگˇ واستی استراتژی فوگودی. لينكؤن تصميم بگيفته دريايی حشرو‌مايه‌دارˇ امره دوشمنˇ بندرؤنه بنه‌بر (محاصره) و [[میسیسیپی روخان|میسیسیپی روخانه]] كنترل بوكونه و بعد اوشانˇ پايتخته (ريچموند) تصرف بوكونه.
 
پور ژنرالان ايسابيد كی لينكؤنˇ نقشه امره موخالف بيد و گوفتيد جنگˇ نقشهٰوا عوضاكونه. ايتا جه اونˇ پيلˇ موخالفان ژنرال [[مك كيلان]] بو كی [[جنگ اَنتينيوم]]ˇ مئن آمريكا حشرومايه‌دارˇ چكنه بو. لينكؤن اونه ديمه بنا و ژنرال [[يوليس گرانت]] اونˇ جا سر باورده. 

گرانتˇ ديل قورص بو كی خوشانˇ فوتوركستنه مؤتلفه‌یی‌ئنˇ سر ویشتراكونه و هتويی جنگˇ تلفات ویشترابوسته. جولای ۱۸۶۳ مئن گرانت بِتانسته نسايي‌ئنه [[گيتزی بورگ جنگ]]ˇ مئن كی اوشانˇ پيله چكنه، ژنرال  [[رابرت لی]] بو دشكن بده. ا پیلˇ پيروزی لينكؤن و آمريكا اتحادیه واستی نمود بوگوده و هتو جنگˇ پسی، لينكؤن سربازانِˇ جولو گب بزه كی اونˇ سخنرانی، آمريكا تارئخˇ مئن پور آوازه داره.

سال ۱۸۶۴ م آبراهام لينكؤن هنده رئیس جؤموری واستی دوجين بوبوسته. اون كی ايتا پيلˇ سياسی مردای بو، سعی بوگوده خو رقيبانه دَشكن بده و ايتا تازه حزب خوره چاكوده [[ملی ايله‌جار]] (National Union)ˇ نامی كی تلاش گودی برده‌داری‌ئه آمريكا مئن ديمه بنه و آمريكا اتحاده هنده واگردانه. چند تا دموكرات به‌نامˇ [[اندرو جانسون]] و [[ائدوين استانتون]] كی کشورˇ وزیر و جنگˇ وزير بيد اونه ياور بوبوستيد. لينكؤن بِتانسته خو رقيب، ژنرال [[مك كيلان]] كی آمريكا سابقˇ چكنه بو و لينكؤن اونه ديمه بنا بو انتخاباتˇ مئن دَشكن بده و هنده دوجين بيبه.

==آزادی بيانيه==
۱ ژانويه ۱۸۶۵ م، [[آبراهام لینکؤن|لينكؤن]] خو آزادی اعلاميهٰ مونتشر بوگوده و آمريكا داخلی جنگˇ مئن همه‌ته برده‌یانه آزاد بوگوده حتا هو ايالاتˇ میان كی شورشيانˇ دس دبو. ولی اَ اعلاميه امره خالی ايپچه جه برده‌یان آزادابوستيد.
پور سياهان ايسابيد کی هتو برده بمانسته‌بيد كی ائتلافˇ ايالاتˇ مئن زندگی گوديد. وختی اتحادˇ حشرومايه‌دار پيشروی بوگوده و  نسايي‌ئن پس بينيشتيد، هو زمات بو كی سياهان جه اويرابوستن خلاص بوبوستيد و چار ميليون برده آزادا بوستيد. پور سياهان ايسابيد کی آزادابوستنˇ پسی، حشرومايه‌دارˇ مئن خوشانˇ نامه بينيويشتيد و بازون بو كی هم سیوید و هم سيا خلابران، آمريكا حشرومايه‌دارˇ مئن ايسابيد و جنگستيد.&lt;ref&gt;یادکرد کتاب|عنوان=تاریخ آمریکا|نام خانوادگی=زین|نام=هاوارد |ناشر=اختران|سال=1396|مکان=تهران|صفحات=251-255}}&lt;/ref&gt;

==سربس==
[[رده:آمریکا]]
[[رده:تاريخ]]
[[رده:جنگ]]
[[رده:آمريکا تاريخ]]
[[رده:آمريکا داخلی جنگ]]</text>
      <sha1>pkd44pzfmb5nr68cu2oc8efzmsv3snm</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>62026</id>
      <parentid>62025</parentid>
      <timestamp>2022-08-03T18:34:30Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Dokkōdō</username>
        <id>9956</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6500" xml:space="preserve">'''آمريکا داخلي جنگ''' یکته پیله جنگ ایسه [[آمریکا]] تاریخ ٚ مئن. أ جنگ ٚ میان كی نِسايی ايالتان، [[آمریکا]] مئن برده‌داریه لغو گودن ٚ همره موخالف بيد، خوشانه دولت تشكيل بدائيد و [[آبراهام لینکؤن]] ٚ دؤلت ٚ أمره أ موضوع ٚ سر بجنگستيد. آمريكا داخلي جنگ چار سال طول بكشه و آخرپسي لينكؤن بتانسته شورشيانه دشكنه و خو لايحهٰ، برده‌داری لغو گودن ٚ وأسی، مجلس ٚ دورون تصويب بوكونه.

==آمريكا داخلی جنگ==
وختی آبراهام لينکؤن آمریکا رئیس جؤموری ره دوجين بوبوسته، هف تا ايالت ([[نسایی كارؤلينا]]، [[میسیسیپی]]، [[آلاباما]]، [[فلؤريدا]]، [[جؤرجيا]]، [[تگزاس]] و [[لويزيانا]]) آمريكا جه سيوا بوبوستيد و خوشانˇ واستی ايتا كشور چاكوديد و خوشانˇ نامه بنائيد [[آمريكا مؤتلفه ايالات]] (CSA)  و ايپچه بازون، چارتا ايالت دئه ([[آركانزاس]]، [[ويرجينيا]]، [[تئنسی]] و [[كلسيا كارؤلينا]]) اوشانه مولحق بوبوستيد و كَلسيايی‌ئن (موتحده ايالات)ˇ دوشمن بوبوستيد و اوشانه فوتوركستيد. 

۱۲ آوريل ۱۸۶۱ مؤتله حشرومايه‌دار (نسایی‌ئن)، [[سامتئر قلا]] كی موتحده (كلسيایی‌ئن)ˇ خلابران اونˇ مئن ايسابيد بنه‌بر (محاصره) بوگوديد و اوشانˇ جه بخاستيد خوشانه تسليم بوكونيد. [[سرگرد اندرسون]]، [[سامتئر قلا]] سرا رستر بو، لينكؤنه خبراگوده و اونه بِنويشته كی ائتلافˇ حشرومايه‌دار ا قلايه فوتوركسته و هتويی [[آمريكا داخلی جنگ]] سرأگیته. لينکؤم ا جنگˇ واستی پور تلاش بوگوده كی آمريكا حشرومايه‌داره پور قوی بوكونه.
لينكؤن نظامی آدم نوبو. فقط خو جوانی ميان [[سيا واشک جنگ]] (اينگليسی: Black Hawk War) دورون [[سورخ مرداکان]]ˇ جولو بِجنگسته بو. ولی آمريكا حشرومايه‌دارˇ چكنه بو و جنگˇ واستی تصميم گيفتی و خو ژنرالانˇ امره ايله‌جار گودی و نظامی كيتاب خاندی و جنگˇ واستی استراتژی فوگودی. لينكؤن تصميم بگيفته دريايی حشرو‌مايه‌دارˇ امره دوشمنˇ بندرؤنه بنه‌بر (محاصره) و [[میسیسیپی روخان|میسیسیپی روخانه]] كنترل بوكونه و بعد اوشانˇ پايتخته (ريچموند) تصرف بوكونه.
 
پور ژنرالان ايسابيد كی لينكؤنˇ نقشه امره موخالف بيد و گوفتيد جنگˇ نقشهٰوا عوضاكونه. ايتا جه اونˇ پيلˇ موخالفان ژنرال [[مك كيلان]] بو كی [[جنگ اَنتينيوم]]ˇ مئن آمريكا حشرومايه‌دارˇ چكنه بو. لينكؤن اونه ديمه بنا و ژنرال [[يوليس گرانت]] اونˇ جا سر باورده. 

گرانتˇ ديل قورص بو كی خوشانˇ فوتوركستنه مؤتلفه‌یی‌ئنˇ سر ویشتراكونه و هتويی جنگˇ تلفات ویشترابوسته. جولای ۱۸۶۳ مئن گرانت بِتانسته نسايي‌ئنه [[گيتزی بورگ جنگ]]ˇ مئن كی اوشانˇ پيله چكنه، ژنرال  [[رابرت لی]] بو دشكن بده. ا پیلˇ پيروزی لينكؤن و آمريكا اتحادیه واستی نمود بوگوده و هتو جنگˇ پسی، لينكؤن سربازانِˇ جولو گب بزه كی اونˇ سخنرانی، آمريكا تارئخˇ مئن پور آوازه داره.

سال ۱۸۶۴ م آبراهام لينكؤن هنده رئیس جؤموری واستی دوجين بوبوسته. اون كی ايتا پيلˇ سياسی مردای بو، سعی بوگوده خو رقيبانه دَشكن بده و ايتا تازه حزب خوره چاكوده [[ملی ايله‌جار]] (National Union)ˇ نامی كی تلاش گودی برده‌داری‌ئه آمريكا مئن ديمه بنه و آمريكا اتحاده هنده واگردانه. چند تا دموكرات به‌نامˇ [[اندرو جانسون]] و [[ائدوين استانتون]] كی کشورˇ وزیر و جنگˇ وزير بيد اونه ياور بوبوستيد. لينكؤن بِتانسته خو رقيب، ژنرال [[مك كيلان]] كی آمريكا سابقˇ چكنه بو و لينكؤن اونه ديمه بنا بو انتخاباتˇ مئن دَشكن بده و هنده دوجين بيبه.

==آزادی بيانيه==
۱ ژانويه ۱۸۶۵ م، [[آبراهام لینکؤن|لينكؤن]] خو آزادی اعلاميهٰ مونتشر بوگوده و آمريكا داخلی جنگˇ مئن همه‌ته برده‌یانه آزاد بوگوده حتا هو ايالاتˇ میان كی شورشيانˇ دس دبو. ولی اَ اعلاميه امره خالی ايپچه جه برده‌یان آزادابوستيد.
پور سياهان ايسابيد کی هتو برده بمانسته‌بيد كی ائتلافˇ ايالاتˇ مئن زندگی گوديد. وختی اتحادˇ حشرومايه‌دار پيشروی بوگوده و  نسايي‌ئن پس بينيشتيد، هو زمات بو كی سياهان جه اويرابوستن خلاص بوبوستيد و چار ميليون برده آزادا بوستيد. پور سياهان ايسابيد کی آزادابوستنˇ پسی، حشرومايه‌دارˇ مئن خوشانˇ نامه بينيويشتيد و بازون بو كی هم سیوید و هم سيا خلابران، آمريكا حشرومايه‌دارˇ مئن ايسابيد و جنگستيد.&lt;ref&gt;یادکرد کتاب|عنوان=تاریخ آمریکا|نام خانوادگی=زین|نام=هاوارد |ناشر=اختران|سال=1396|مکان=تهران|صفحات=251-255}}&lt;/ref&gt;

==سربس==
[[جرگه:آمريکا ايجؤنأبؤ ايالتؤن]]
[[جرگه:تاريخ]]</text>
      <sha1>7dv4v28n654009umrra9ui3yulrgotd</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>رابرت لی</title>
    <ns>0</ns>
    <id>14099</id>
    <revision>
      <id>62039</id>
      <parentid>40930</parentid>
      <timestamp>2022-08-03T18:43:07Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Dokkōdō</username>
        <id>9956</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2810" xml:space="preserve">[[پرونده:Robert E Lee in 1863.png|بندانگشتی|رابرت ادوارد لی تاتايی - [[آمريكا داخلی جنگ]] مئن ]]
'''رابرت ادوارد لی''' (1870-1807 م) - (1381- 1444 گ)  ايتا پيله چكنه و پيله كس [[آمريكا داخلي جنگ]] مئن و آمريكا تارئخ مئن ايسه. 

رابرت لی [[آمريكا داخلی جنگ]] مئن، نساييئنˇ حشرومايه دار چكنه و  نسا ويرجينيا حشرومايه دار سركرده بو. وی بارها ايتحاديه حشرومايه دارˇ جولو بِجنگسته و اوشانه دَشكنه  و اوشانه راهه بنه بر بوكونه. ولی  جولای سال  1963 [[جنگ گيتزی بورگ]] مئن  اتحاديه جه دَشكن بوخورده. و دئه نَتَنسته ائتلاف حشرومايه دارِ سرپا بداره و آخر سر  ژنرال لی  بيده اتحاديه حشرومايه دارˇ فوتوركستن پورتر بوبوسته و ژنرال گرانت كرا اونه بنه بر كونه ، خوره تسليم بوگوده. و [[آمريكا داخلی جنگ]] هتويی تومام بوبوسته. 
ژنرال لی  [[آپوماتوكس دادگاه]] مئن دادگاهی بوبوسته. ژنرال لی اَ دادگاه مئن محكوم به مرگ  نوبوسته و حتی  قولدونی مئن نوشو. فقط اونه دارايی مصادره بوبوسته و اونه آمريكا  حشرومايه دار مئن بيرون تاواده ايد. و اونه مناصبَ ، اونه جه فگيفتيد. 

وختی جنگ تومام بوبوسته ،  لی لغو برده داری ره موافق بو و پور تلاش بوگوده آمريكا خو اتحادِ هنده بدس باوره. هتو گيد  ژنرال لی سياهان رفاه واستی تلاش گودی. ولی موخالف سياهانˇ حقˇ رای بو. و خو سياسی نظرات مئن ، دموكراتان  هواخواه بو. ويشتر اونه گبان، دموكراتان مَنَستی.
رابرت لی خو جوانی مئن، [[آمريكا – مكزيك جنگ]]  مئن ايسا بو. و حشرومايه دارِ مئن موهندس بو.
هسه آمريكا مئن، ژنرال رابرت لی ايتا پيله چكنه و قهرمان ايسه. و آمريكاييئن اونه پيله حرمت نَهيد. مخصوصاً نساييئن (جنوبيان) اونه پور گولاز كونيد.
[[پرونده:Lee Surrenders to Grant at Appomattox.jpg|بندانگشتی|راست|آپوماتوكس  مئن - ژنرال لی و  ژنرال گرانت - لی تسليمˇ گرانت بوبوسته]]

==سربس==
[[رده:تارئخ]]
[[جرگه:آمريکا ايجؤنأبؤ ايالتؤن]]</text>
      <sha1>t72fqbi037y13mll9wirkb7zjqsof2m</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>62040</id>
      <parentid>62039</parentid>
      <timestamp>2022-08-03T18:43:49Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Dokkōdō</username>
        <id>9956</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2819" xml:space="preserve">[[پرونده:Robert E Lee in 1863.png|بندانگشتی|رابرت ادوارد لی تاتايی - [[آمريكا داخلی جنگ]] مئن ]]
'''رابرت ادوارد لی''' (1870-1807 م) - (1381- 1444 گ) ايته پيله چكنه و پيله كس [[آمريکا داخلي جنگ]] ٚ مئن و [[آمريکا]] تارئخ ٚ مئن ايسه. 

رابرت لی [[آمريكا داخلی جنگ]] مئن، نساييئنˇ حشرومايه دار چكنه و  نسا ويرجينيا حشرومايه دار سركرده بو. وی بارها ايتحاديه حشرومايه دارˇ جولو بِجنگسته و اوشانه دَشكنه  و اوشانه راهه بنه بر بوكونه. ولی  جولای سال  1963 [[جنگ گيتزی بورگ]] مئن  اتحاديه جه دَشكن بوخورده. و دئه نَتَنسته ائتلاف حشرومايه دارِ سرپا بداره و آخر سر  ژنرال لی  بيده اتحاديه حشرومايه دارˇ فوتوركستن پورتر بوبوسته و ژنرال گرانت كرا اونه بنه بر كونه ، خوره تسليم بوگوده. و [[آمريكا داخلی جنگ]] هتويی تومام بوبوسته. 
ژنرال لی  [[آپوماتوكس دادگاه]] مئن دادگاهی بوبوسته. ژنرال لی اَ دادگاه مئن محكوم به مرگ  نوبوسته و حتی  قولدونی مئن نوشو. فقط اونه دارايی مصادره بوبوسته و اونه آمريكا  حشرومايه دار مئن بيرون تاواده ايد. و اونه مناصبَ ، اونه جه فگيفتيد. 

وختی جنگ تومام بوبوسته ،  لی لغو برده داری ره موافق بو و پور تلاش بوگوده آمريكا خو اتحادِ هنده بدس باوره. هتو گيد  ژنرال لی سياهان رفاه واستی تلاش گودی. ولی موخالف سياهانˇ حقˇ رای بو. و خو سياسی نظرات مئن ، دموكراتان  هواخواه بو. ويشتر اونه گبان، دموكراتان مَنَستی.
رابرت لی خو جوانی مئن، [[آمريكا – مكزيك جنگ]]  مئن ايسا بو. و حشرومايه دارِ مئن موهندس بو.
هسه آمريكا مئن، ژنرال رابرت لی ايتا پيله چكنه و قهرمان ايسه. و آمريكاييئن اونه پيله حرمت نَهيد. مخصوصاً نساييئن (جنوبيان) اونه پور گولاز كونيد.
[[پرونده:Lee Surrenders to Grant at Appomattox.jpg|بندانگشتی|راست|آپوماتوكس  مئن - ژنرال لی و  ژنرال گرانت - لی تسليمˇ گرانت بوبوسته]]

==سربس==
[[رده:تارئخ]]
[[جرگه:آمريکا ايجؤنأبؤ ايالتؤن]]</text>
      <sha1>7xpqct5st2hvjacoe6ca8v59twu3i1w</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ملی ایله‌جار</title>
    <ns>0</ns>
    <id>14187</id>
    <revision>
      <id>62042</id>
      <parentid>44348</parentid>
      <timestamp>2022-08-03T18:45:46Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Dokkōdō</username>
        <id>9956</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2418" xml:space="preserve">{{بۊشؤسۊبراز}}
{{بیسربس}}

[[پرونده:426px-Republican presidential ticket 1864b.jpg|بندانگشتی |لینکؤن و جانسون تاتايی انتخابات تبليغات واستی]]


ملی ايله جار حزب (National Union Party) ايتا سياسی حزب بو [[آمریکا]] مئن . اَ حزب [[آمریکا داخلی جنگ]]  مئن چكوده بوبوسته بو. و [[آبراهام لینکؤن]] و ايتا دموكرات بنام [[آندرو جانسون]]  پيروزی انتخابات دورون و لغو برده داری واستی اَ حزبا پايه ريزی بوگوديد. و هتويی [[آمريكا رياست جوموری دوجين  سال 1864 مئن]] پيروز بوبوستيد.
لينكولن ، [[جؤموری‌خا حزب]]  و [[دموكرات حزب]] مئن پور موخالف دَشتي . [[آمریکا داخلی جنگ]]
مئن اَ دو حزب دوخاله بوبوسته بو. باخی دموكراتان كی اوشانه نام [[كاپرهدان]] (اينگليسی: Copperheads) بو پور لينكولن امره دوشمنی گوديد و موخالف جنگ بيد و جه اونه پيله موخالفان بيد. باخی [[راديكال جؤموری‌خاهان]] ايسابيد و [[ آبراهام لینکؤن]] امره موخالفت گوديد و اوشانه گب هن بو كی  وی بی كفايت ايسه و اونه وا ديمه نَهَن و ايتا نامزد دئه  رياست جوموری واستی دوجين گودن.

لينكولن  و باخی جؤموری‌خاهان كی اونه وفادار بيد.  ايتا ايله جار بوگوديد بالتيمور ، [[مريلند]] مئن و باخی دموكراتان كی جنگ هواخواه بيد ، [[كاپرهدان]] جه سيوا بوبوستيد و تصميم بيگيفتيد ايتا تازه حزب چكونيد و برده داری آمريكا مئن ديمه بنيد و هنده آمريكا ايجايی واگردانيد. اوشان [[ آبراهام لینکؤن ]] رياست جوموری و [[اندرو جانسون]] اونه معاونت واستی دوجين بوگوديد. و بِتَنستيد دموكراتان دشكن بدئيد و  انتخابات مئن پيروز بوبوستيد.


==جير بِنيويشته==
[[جرگه:آمريکا ايجؤنأبؤ ايالتؤن]]
[[رده:تارئخ]]</text>
      <sha1>s1xjyquig1go1cxecbi24achcj8u1nk</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>نسایی کارؤلینا</title>
    <ns>0</ns>
    <id>14465</id>
    <revision>
      <id>62030</id>
      <parentid>41921</parentid>
      <timestamp>2022-08-03T18:37:38Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Dokkōdō</username>
        <id>9956</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3094" xml:space="preserve">[[پرونده:1000px-South Carolina in United States.svg.png|بندانگشتی|نسایی کارولینا صارا]]
'''نسایی کارولینا''' ایتا نسایی ایالت آمریکا ایالتان میان ایسه. اونه مرکز و پیله شهر کلمبیا نام دره. ایالت جمعیت حدود چهار میلیون کس ایسه و ایالت مساحت کم ایسه و ایتا کوچی ایالت بحساب ایه. نسایی کارولینا جمعیت رتبه بیست و چهارم و مساحت چهلمین ایالت ، آمریکا دورون ایسه.
جه نسایی کارولینا پیله و موهمه شهران، چارلستون ، گرینویل ، اسپارتانبورگ، اندرسون، سامتئر و فلورانس  ایسید. نسایی کارولینا جه کلیسا، [[کلسیا کارولینا]] جه نسا و آفتونشست [[جورجیا]]  (ساوانا روخان اوشتر) و جه خورتاب اقیانوس آتلانتیک امره همساده ایسه.

تغییرات زمینی باعث بوبوسته ، ماسه کول، مانداب، نمکزار، کوهپایه، جزیره اَ ایالت میان بوجود بایه. اَ خوجیر طبیعت واستی ایسه کی نسایی کارولینا میان هر ساله پور شومار توریسم آیید. و نزدیکی جه اونه خوجیر جیگایانه بویژه مرتیل بیچ، چارلستون و جزیره هیلتون فندرید.
نسایی کارولینا سال1788  میان آمریکا ایالت بوبوسته.

ایالت اصلی اقتصاد، کشاورزی سرگرده و اونه [[کتان]]، [[بَج]] و [[توتون]] واستی شناسیدی. بعد آمریکا داخلی جنگ، نسایی کارولینا سیاسی و اقتصادی قودرت فوگوردسته. ولی قرن بیستم  اواخر میان اَ ایالت خو استعدادا، اقتصاد و رشد جمعیت دورون نشان بدأ و  امروج هسا پیله قطب صنعتی، توریسم و نساجی میان ایسه و پور کارخانه اَ ایالت میان وجود دره.
نسایی کارولینا تولید کار میان و شومار شرکتان  بین المللی، آمریکا ایالتان دورون رتبه دوم دره.

==تاتایی جیگا==
&lt;gallery&gt;
پرونده:Myrtle Beach, 8 a.m..jpg |میرتیل بیچ پره سر
پرونده:Fall skyline of Columbia SC from Arsenal Hill.jpg |کلمبیا پئیز آسمان 
پرونده:Harbour Town July 2007.jpg | هیلتون هید دریا فانوس
پرونده:Greenvillenightskyline.jpg| گرینویل شب میان
&lt;/gallery&gt;

==منبع==
فگیفته بوبوسته جه اینگلیسی ویکی پدیاایله جارون

==لینک جیگا==
*نسایی کارولینا رسمی سایت http://www.sc.gov/Pages/default.aspx
*هیلتون هید جزیره سایت http://www.hiltonheadisland.org/golf/

[[جرگه:آمريکا ايجؤنأبؤ ايالتؤن]]
[[رده:جوغرافی]]</text>
      <sha1>btwggji7wufykop0w7c3jsxg9w2kkaf</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>جان ویلکس بوث</title>
    <ns>0</ns>
    <id>14467</id>
    <revision>
      <id>62037</id>
      <parentid>41924</parentid>
      <timestamp>2022-08-03T18:41:55Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Dokkōdō</username>
        <id>9956</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1502" xml:space="preserve">[[پرونده:John Wilkes Booth-portrait.jpg|بندانگشتی|جان ویلکس بوث (۱۰ می ۱۸۳۸ – ۲۶ آوریل ۱۸۶۵)]]

جان ویلکس بوث (اینگیلیسی: john wilkes booth) ایتا آمریکایی [[تئاتر]] بازیگر بو کی ۱۴ آوریل ۱۸۶۵ میان، [[آبراهام لینکؤن]]  آمریکا رئیس جومورِ تئاتر فورد واشینگتن دی سی مئن ترور بوگوده و لینکون فردایش بمرده.
جان ویلکس بوث  ۱۰ می ۱۸۳۸  میان بئل ایر، هارفورد کانتی، [[مریلند]] دورون بیچه بوبو. اونه پئر و مار اینگیلیسی موهاجر بید. بوث بازیگری زمات میان، آمریکا داخلی جنگ دورون نسائین هواخواه بو و اوشانه یاور گودی. و وختی بیشنَوسته لینکون تصمیم دره سابقه بردگان (سیاهان) حق رای فده، زرخ بوبوسته و تصمیم بیگیفته لینکون ترور بوکونه. بوث ناجه دَشتی دِ باخی نسائین مایه دار هنده جمعا  بید و جنگه سرا گیرید. بوث بعد لینکون ترور جیویشته و دوازده روز بعد آمریکا خلابران اونه بیافتید و اونه ایتا بیجار میان بوکوشتید.


==سربس==

[[جرگه:آمريکا ايجؤنأبؤ ايالتؤن]]
[[رده:تارئخ]]
[[رده:مردوم]]</text>
      <sha1>jgt1us9t6ilqn5lo1mpug2v8o4oy3jl</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>اندرو جانسون</title>
    <ns>0</ns>
    <id>14468</id>
    <revision>
      <id>62038</id>
      <parentid>44349</parentid>
      <timestamp>2022-08-03T18:42:21Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Dokkōdō</username>
        <id>9956</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2437" xml:space="preserve">{{بۊشؤسۊبراز}}
{{بیسربس}}

[[پرونده:President Andrew Johnson.jpg|بندانگشتی|اندرو جانسون]]
اندرو جانسون (اینگیلیسی : Andrew Johnson) بیست و نهم دسامبر ۱۸۰۸ بیچه بوبو. جانسون آمریکا تاریخ میان شانزدهمی رئیس جومور معاون و هفدهمی آمریکا رئیس جومور ایسه. خو آغاز سیاسی فعالیت میان ، گنگره دورون ایتا سناتور بو و [[تِنِسی]] ایالت نماینده بو. وختی آمریکا داخلی جنگ آغازا بوسته. [[تِنِسی]] و باخی نسایی ایلاتان کی آمریکا جه سیوا بوبوستید.جانسون تنها سناتور خو ایالت بو کی خو مقامه دیمه نَنا و کنگره دورون اونه ایتا نسایی دموکرات دوخادید.

جانسون انتخابات سال ۱۸۶۴ میان، [[ ملی ایله‌جار]] دورون بومو و [[ آبراهام لینکؤن ]] اونه خو معاون دوجین بوگوده. وختی سال ۱۸۶۵  میان لینکولن ترور بوبوست. جانسون اون جانشین بوبوسه. اؤ زمات میان ، کنگره دورون پور نمایندگان [[جؤموری خواه]] ایسا بید و جوموری خواهان گنگره اداره گودید. بعد جنگ اوشان مایل بید شورشیان محاکمه و نسایی ایالتان تحریم بوکونید. و بیست ونه تا لایحه ضد شورشیان تصویب بوگودید. ولی جانسون پانزده تا لایحه وتو بوگوده و وناشته کی کنگره اونه اجرا بوکونه.
جانسون آمریکا میان اولی رئیس جموری ایسه کی دادگاهی بوبوسته ولی ایتا رای ویشتر امره  بیگناه اعلام و تبرئه بوبوسته. و اولی آمریکا رئیس جومور ایسه کی هرگز دانشگاه نوشو، و خوره مطالعه گودی و سواد واموخته خو گیشبر(زن) ورجا. جانسون ریاست میان،  آمریکا ، [[آلاسکا]] ایالتِ بمبلغ هفت میلیون دلار جه  [[روسیه]]  بیهه. جانسون ۳۱  [[جولای]] ۱۸۷۵  بِمرده.

==سربس==
[[رده:تارئخ]]
[[جرگه:آمريکا ايجؤنأبؤ ايالتؤن]]</text>
      <sha1>dkh9ph5akgwua8ohs0l76ow0zgdyjow</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>تئنسی</title>
    <ns>0</ns>
    <id>14491</id>
    <revision>
      <id>62031</id>
      <parentid>44350</parentid>
      <timestamp>2022-08-03T18:38:02Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Dokkōdō</username>
        <id>9956</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1196" xml:space="preserve">{{بۊشؤسۊبراز}}
{{بیسربس}}
{{پأچ}}

[[پرونده:Tennessee in United States.svg|بندانگشتی|تئنسی ايالت]]
تئنسی ایتا نسایی ایالت ، آمریکا ایالتان میان ایسه. تئنسی
سی و ششمی آمریکا پیله ایالت و اونه جمعیت رتبه هفدهم ایسه.  تئنسی مرز جه کَلسیا [[کنتاکی]] و [[ویرجینیا]] ، جه خورتاب [[كلسيا كارؤلينا]] امره، جه نسا [[جؤرجیا]] ، [[آلاباما]] و [[میسیسیپی]] امره و جه آفتوزردی  [[آرکانزاس]] و [[مسیوری]] امره همساده ایسه.
ایالت خورتاب میان، ایتا رشته کوه بنام اپالاچام وجود دره و [[مسسیسیپی روخان]]  ایالت آفتوزردی مرز ایسه.
تئنسی پایتخت شنویل نام دره کی اونه دومین پیله شهر ششصد و بیست هیزار کس جمعیت دره.
ممفیس ، تئنسی پیله شهر ایسه کی حدود 650 هیزار  جمعیت دره.

==سربس==	
[[رده:تارئخ]]
[[جرگه:آمريکا ايجؤنأبؤ ايالتؤن]]</text>
      <sha1>5kgkakzi405t48jdqtcc3pc0778dk1r</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>زكريا تيلور</title>
    <ns>0</ns>
    <id>14632</id>
    <revision>
      <id>62036</id>
      <parentid>60807</parentid>
      <timestamp>2022-08-03T18:41:23Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Dokkōdō</username>
        <id>9956</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2040" xml:space="preserve">{{پأچ}}
{{بیسربس}}
[[پرونده:Zachary Taylor restored and cropped.jpg|بندانگشتی|زکریا تیلورˇتاتایی]]
زکریا تیلور آمریکا دوازدهمین رییس جومور و آمریکا مایه دار ژنرال بو. و [[آمریکا و مکزیکˇجنگ]] میان ، آمریکا مایه دار چکنه بو. سیاست میان ، تیلور [[ويگˇحزب]] میان عضو بو. و حزب اونه انتخابات ریاست جوموری واستی کاندید و دوجین بوگوده. چون تیلور ایتا پیله ژنرال و ملی قهرمان بو. تیلور ریاست میان برده داری ایتا پیله موشکل و معضل آمریکا میان بوبوسته کی آمریکا کلسیا میان خواستار لغو برده داری بید. و خواستید تصمیم بیگیرید برده داریه دیمه بنید. ولی نساییئن (جنوبیان) کی برده داری اوشانه اصلی شغل بو و اوشانه اقتصاد برده داری سر گردستی. لغو برده داری موخالف بید. و خوشانه حق دنستید کی خوشانه ره برده بدارید. هنه واستی آمریکا میان اختلاف دکفته و اَ کشور دوخاله بوبوسته. نسایی ایالتان تصمیم بیگیفتید آمریکا جا سیوا بِبید و خوشانه ره ایتا تازه و موستقله مملکت تاسیس بوکونید کی تیلور اوشانه مره موخالفت بوگوده و هنه واستی آمریکا مایه دار آماده باش بدا تا نساییئن فوتورکه و سرکوب بوکونه. ولی شانزده ماه تیلور ریاست دوارسته بو کی تیلور میره و اونه معاون میلارد فیلمور  تا آخر تیلورˇ ریاست اونه جانشین بوبوسته.


==سربس==
[[جرگه:آمريکا ايجؤنأبؤ ايالتؤن]]
[[رده:تارئخ]]
[[رده:مردوم]]</text>
      <sha1>6w35ezj4yym5zqj48ltlxfxmq34p7lq</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>تگزاس</title>
    <ns>0</ns>
    <id>14639</id>
    <revision>
      <id>62029</id>
      <parentid>42536</parentid>
      <timestamp>2022-08-03T18:37:08Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Dokkōdō</username>
        <id>9956</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3472" xml:space="preserve">[[پرونده:Texas in United States.svg|بندانگشتی|[[آمریکا]]ˇ نقشه و تگزاسˇ ایالت سورخ رنگ امره نشان بدا بوبوسته]]

تگزاس دومین آمریکا پیله ایالت ایسه. اونه مساحت فرانسه جه پیله تر ایسه.  سال 1845 میان بیست و هشتمین آمریکا ایالت بوبوسته. قبلا تگزاس [[اسپانیا]] ، [[فرانسه]] و [[مکزیک]] شین بو. قبل سال 1836 میان کی تگزاس آزادا بوسته ، و [[مکزیک]] جه سیوا بوبوسته ، خوره ایتا کشور بنام [[تگزاس جؤموری]] بو. کی نه سال عمر بوگوده. تگزاس نام فگیفته بوبوسته جه تایشا کوگا ، ایتا لوغت کادوآن زوان دورون (آمریکا بومیان) کی اونه معنا دس برار و دوست ایسه.
تگزاس پیله شهران، هیوستون ، دالاس ، فورت فورث ، سن آنتونیو، ال پاسو و آستین ایسه. [[آستین]] ، تگزاس پایتخت ایسه. اَ ایالت پور جاذبه و خوجیر جیگا دره. فورت فورث ایتا شهری ایسه کی اونه صارا و چراگاه واستی شناسیدی. آماراییو [[ورزا]] و [[مانده]] بازار ایسه. دالاس ایتا صنعتی شهر ایسه و اونه پیله کارخانه هان وستی شناسیدی. آستین دورون، تگزاس معروفه دانشگاه نها. 

==تارئخ==
اسپانیایئن اولین بار واستی سال 1528 میان تگزاس هتویی خوره خوره بیافتید. 1682 میان اسپانیایئن تگزاس خورتاب دورون جیگا بیگیفتید. اؤ زمات کی فرانسه مدعی بوبوسته بو ، [[اسپانیا]] ایتا کله بست و مذهبی جیگا چگوده. فرانسویان غرب تگزاس میان ایسا بید و مستعمره دَشتید. بین اسپانیایئن و تگزاس بومیان پور اختلاف نها بو. و اَ دوره میان مهاجرت تگزاس دورون متوقف بوبوسته. بومیان شورش امره چتین جنگان پیش بومو و پور خون فووسته. اسپانیا بین سال 1745 تا 1789 میان آتش بس اعلا بوگوده اَ خونی جنگان واستی.
سال 1803 آمریکا ایتا پیله صارا فرانه ورجا بیهه کی اونه دوخادید لوئیزیانا. و مردوم بین [[اسپانیا]] و [[آمریکا]] کی تگزاس سر مدعی بید اویرا بوستید.
وختی کی  [[مکزیک]] سال 1821 میان ، [[اسپانیا]] جه سیوا بوبوسته


==جوغرافیا==
تگزاس دومی پیله ایالت آمریکا میان (بعد [[آلاسکا]]) ایسه. و پیله تر جه همه اروپایی کشوران به استثنای [[روسیه]] ایسه. اَ ایالت میان کوهستان، بیابان، صارا، پره سر، وجود دره. تگزاس پیله روبار، ریو گرانده (اینگیلیسی: Rio Grande) نام دره و اونه جاجیگاه مرز بین [[آمریکا]] و [[مکزیک]] ایسه. تگزاس بولنده کوه ،گوادالوپ (اینگیلیسی: Guadalupe) ایسه.

==سربس==
[[جرگه:آمريکا ايجؤنأبؤ ايالتؤن]]
[[رده:جوغرافی]]</text>
      <sha1>62mytbpyfxrdtpi60f1emw7ta8p6tee</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>اؤهايؤ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>14789</id>
    <revision>
      <id>62032</id>
      <parentid>42742</parentid>
      <timestamp>2022-08-03T18:38:45Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Dokkōdō</username>
        <id>9956</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2272" xml:space="preserve">[[پرونده:Map of USA OH.svg|بندانگشتی|اؤهايؤ ایالتˇ نقشه ]]

اؤهايؤ ایتا ایالت نام آمریکا میان ایسه کی سی و چهارمین پیله ایالت و هفتمین ایالتˇ پورجمعیت [[آمریکا]] میان ایسه. اؤهايؤ دهمین ایالت متراکم جه پنجا تا آمریکا ایالت میان دره. اؤهايؤ پیله شهر و مرکز شهر کولومبوس ایسه کی بیشترین جمعیت ایالت میان دره. اؤهايؤ دئه موهم شهران [[کیلیولند]] ، [[سینسیناتی]] ، [[دیئتون]] و [[تولیدو]] ایسه. اؤهايؤ لوغت فگیفته بوبوسته جه ایراکی زوان (ohi-yo) کی اونه معنا پیله روبار ایسه. اؤهايؤ میان پور شابلوط دار وجود دره هنه وستی ایالت نماد [[شابلوط]] ایسه . اؤهايؤَ یازده و نیم میلیون کس جمعیت دره. و ۹۳ درصد اونه مردوم [[اینگیلیسی زوان]] و ۲ درصد [[اسپانیایی‌ زوان]] و ۴٫۵ درصد مؤختلفه زوان امره گب زنید. 
[[پرونده:Columbus Skyline as seen from Children's Hospital.JPG|بندانگشتی|کولومبوس،اؤهايؤ مرکز]]

تارئخ ۱ مارس ۱۸۰۳ میان اؤهايؤ بعنوان هفدهمین ایالت آمریکا ضمیمه بوبوسته. آمریکا انتخابات ، اؤهايؤَ میان پور اهمیت دره. چون اَ ایالت میان حزب غالب وجود نره. و هر سیاسی جرگه گاهگلف تنه قودرت بداره و رای اکثریته بدس باوره. هفتا آمریکا رئیس جوموران ، [[یولیسیس گرانت]] و [[بنجامین هریسؤن]] مَنستن اؤهايؤ شین بید. 
برخی ایالت ˇ مشاهیر نام، [[شروود اندرسؤن]] ، [[کتی هولمز]] ، [[نیل آرمسترانگ]] ، [[کلارک گیبل]] ، [[پؤل نیومن]] ، [[استیون اسپیلبرگ]] و [[رایتˇبراران]] ایسید.


==لینک جیگا==
http://www.ohio.gov

[[رده:جوغرافی]]
[[جرگه:آمريکا ايجؤنأبؤ ايالتؤن]]</text>
      <sha1>350npi535o12mi4p8qrszq9nt7z0yei</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>آپوماتوکس دادگاه</title>
    <ns>0</ns>
    <id>15071</id>
    <revision>
      <id>62033</id>
      <parentid>52232</parentid>
      <timestamp>2022-08-03T18:39:43Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Dokkōdō</username>
        <id>9956</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2614" xml:space="preserve">ایتا جیگا نام بو کی ۹ آوریل ۱۸۶۵ میان آخرین دفعا وستی کلسیا ویرجینیا مایه دار، [[رابرت لی]] فرماندهی امره آمریکا داخلی جنگ میان بجگسته. آپوماتوکس آخرین پیله جنگ آمریکا داخلی جنگ میان بو. ایجایی مایه دار ([[اینگیلیسی]]: Union Army) ، ژنرال [[یولیسیس گرانت]] رهبری امره جنگ دورون پیروز بوبوسته. و ژنرال لی خلابران تسلیم بوبوستید و هتو بو کی جنگ [[ویرجینیا]] میان خاتمه بیگیفته.&lt;ref&gt;http://totallyhistory.com/battle-of-appomattox-court-house/&lt;/ref&gt;
ای جنگ میان صد هیزار ایجایی خلابر و ۲۶ هیزار نسایی خلابر بجنگستید. پور نسایی خلابران خسته و وازده بوبوسته بید. و پور زمات بو کی ویشتایی بکشه بید. هنه وستی آپوماتوکس میان ژنرال لی مایه دار خوره ایجایی مایه دار جولو تسلیم بوگوده. و ژنرال گرانت جنگ میان پیروزی بوبوسته.&lt;ref&gt;http://www.civil-conflict.org/civil-war-battles/battle-of-appomattox-court-house.htm&lt;/ref&gt;
{{جعبه جنگ
| جنگ      = آپوماتوکس دادگاه
| ايتا خاله جه  = [[آمریکا داخلی جنگ]]
| تصویر   = [[پرونده:Appomattox courthouse.jpg|بندانگشتی|وسط|ایجایی خلابران ، آپوماتوکس جولو سال ۱۸۶۵ میان]]
| زمت     = ۹ آوریل ۱۸۶۵
| جاجيگاه   = [[ویرجینیا]]
| مختصات    = 
| علت      = آمریکا داخلی جنگ
| صارا     =   آپوماتوکس کومه 
| نتیجه    =  رابرت لی تسلیم بوبوسته
| واحد۱    =  کلسیا ویرجینیا مایه دار
| واحد۲    =  ایجایی مایه دار
| چكنه۱    = [[رابرت لی]]
| چكنه۲    = [[یولیسیس گرانت]] 
| مايه دار۱ =  ۲۶ هیزار کس
| مايه دار۲ =  ۱۰۰ هیزار کس
| خسارات۱   =  همه تان تسلیم بوبوستید
| خسارات۲   =  ۱۴ کس کوشته بوبو
۷۴ کس جیجیا اوسادید
۶۴ کس اسیر یا جیویشتید 
مجمع سر ۱۵۸ &lt;ref&gt;http://www.civilwar.org/battlefields/appomattox-courthouse.html?tab=facts&lt;/ref&gt;
}}
==سربس==
[[جرگه:آمريکا ايجؤنأبؤ ايالتؤن]]
[[رده:تارئخ]]
[[رده:آمریکا تارئخ]]
[[رده:آمریکا داخلی جنگ]]</text>
      <sha1>lnf44mhroz2tw04yqlma5bo12ja5xcx</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>يۊليسيس گرانت</title>
    <ns>0</ns>
    <id>15092</id>
    <revision>
      <id>62034</id>
      <parentid>58840</parentid>
      <timestamp>2022-08-03T18:40:19Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Dokkōdō</username>
        <id>9956</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="103825" xml:space="preserve">[[پرونده:Ulysses S. Grant 1870-1880.jpg|بندانگشتی|ىۊليسيس ساىمن گرانت آمريکا چکنه ؤ رئیس جؤمۊر]]
'''ىۊليسيس ساىمن گرانت''' (1885-1822 م. 1459–1396 [[گیلکی تقویم|گیلکی]]) آمريكا هیجدهؤمی رئيس‌جؤمۊر بۊ. گرانتˇ اصلی نام هيرام بۊ. اۊن 27 آوريل 1822 [[اؤهايؤ]] مئن ايتا سۊتالˇ كؤگا مئن بيچه ببؤسته. 
اۊنˇ پئرˇ نام جئس روت گرانت ؤ اۊنˇ مارˇ نام حنا سيمپسون بۊ. گرانت 22 آگؤست سال 1848 '''جولی دنت'''ˇ امره ازدواج بۊگۊده. &lt;ref&gt; http://faculty.css.edu/mkelsey/usgrant/granthist1.html&lt;/ref&gt;

اۊن خۊ جواني زمات بشؤ حشرؤماىه‌دار (ارتش)ˇ دۊرۊن ؤ [[آمريکا ؤ مکزيکˇ جنگ]]ˇ  مئن خدمت 
بگۊده ؤ [[آمريکا داخلی جنگ]]ˇ مئن آمريكا چكنه بۊبؤسته ؤ شا گوفتن کي ا جنگˇ دۊرۊن، پيله نقش آمريكا پيروزی مئن داشتی. سال 1864، اؤرلندˇ عملياته ضدˇ نسايیئن سراگيفته کي ايتا خونی ؤ چتين عمليات بۊ ؤ پۊر كسان بکۊشته بۊبؤستيد. گرانت بِتانسته شورشيانه دشكنه ؤ اۊشانˇ پاىتخت، [[ریچموند]]ه  بنه‌بر (موحاصره) بکۊنه ؤ بگیره ؤ ژنرال [[رابرت لی]] نسايیئنˇ چكنه، ژنرال گرانته تسليم ببؤسته ؤ [[آپوماتوکس دادگاه]] مئن دادگاهی بۊبؤسته.
ژنرال گرانت ايتا جؤمۊريخا بۊ ؤ خؤره رياست جؤمۊري واستي كانديد بگۊده ؤ سال 1868 م آمريكا رئيس جؤمۊر ببؤسته ؤ سال 1872 هنده دؤجين ببؤسته. اۊن خۊ رياست جؤمۊري مئن، پانزدهؤمی لاىحه (سياهانˇ حقˇ رای) کؤنگره مئن تصویب بگۊده ؤ سياهانا حقˇ رای فدأ. ؤ هأتؤىي [[کوکلاس کلأن]]ˇ تشكيلاتˇ امره مقابله بۊگۊده ؤ اۊشانˇ تشكيلاته فگردانه.

گرانت آمريکا تارئخ میان، ایتا آدم ؤ شخصیت دۊگانه ؤ مرمۊز ایسه. جواني میان هم خۊ شغل ؤ کار سر ؤ هم حشروماىه دار میان نامؤفق بۊ. ولي آمريکا داخلی جنگ میان، طی چهارسال بِتنسته بوجورترین سطح فرماندهی، آمريکا ماىه دار میان فرسه ؤ آمريکا ماىه دار چکنه بۊبؤسته. ؤ سال 1865 میان آمريکا گرانتˇ رهبری امره بِتنسته شورشیان دَشکنه ؤ جنگ دۊرۊن پیروز بۊبؤسته. گرانت دۊ دوره آمريکا رئیس جؤمۊر بۊ ؤ پۊر مورخان بوگؤفتيد کي اۊنه ریاستˇ دوران، فاسدترین دوره آمريکا تارئخ میان ایسه. ولي گرانتˇ معاصرانˇ نظر ؤ همچنین خود گرانتˇ خاطرات دۊرۊن کي بینیویشته، شأ گوفتن گرانت دارای شخصیت قوی ؤ موحترم ایسه.&lt;ref&gt;انکارتا دانشنامه 2009&lt;/ref&gt; 

==گۊد==
[[پرونده:GrantBirthplace.jpg|بندانگشتی|گرانت اَ خانه مئن بیچه ببؤ]]
يولسيس ساىمن گرانت 27 آوريل 1822، [[اؤهايؤ]] ايالتˇ مئن پونت پيلاسانت، اؤهايؤ روبارˇ ورجا بيچه ببؤسته.&lt;ref&gt;http://www.biography.com/people/ulysses-s-grant-9318285&lt;/ref&gt;
اۊنˇ پئر جئس روت گرانت ايتا دباغ ؤ اۊنˇ مار حنا سيمپسون بۊ. گرانتˇ اجداد [[اينگیليس]] ؤ [[اسكاتلند]]ˇ شين بيد.
ابتدا گرانتˇ کوگا سال 1630 م، بوستون میان بوموئید. ولي نسل به نسل آفتؤنسشتˇ سمت مؤهاجرت بۊگۊدید ؤ آخرسر [[اؤهايؤ]] فرسه اید، اؤیه بۊ کي اۊشانه دوارستن خاتمه بیگیفته. وختی گرانتˇ پیله مار بمرده، گرانتˇ پیله پئر (نۊح گرانت) نتنستی خۊ هشتا زاکه خؤرؤم مواظب بوکۊنه ؤ خۊ زندگی سر بمانسته بۊ. جئس (گرانتˇ پئر) دومی زاک بۊ. ادعا بۊبؤسته کي گرانتˇ پیله پئر ایتا ملی قهرمان بۊ کي [[آمريکا انقلاب]] میان شرکت بۊگۊده ؤ حضور فعال دشتی. ولي نۊح گرانت زندگی میان پۊر شایعه  ؤ دۊرؤ وؤجۊد دره. حتی باخي مورخان ادعا بۊگۊديد نۊح گرانت جنگ میان حضور نشتی. ولي اؤ زمات کي جسی (گرانتˇ پئر) یازده سال دشتی، خؤره ایتا محلی سیاستمدار نشان بدأ. وختی هیرام هیجده ماهه بۊ اۊنه پئر (جئس) خۊ زن ؤ زاک اوساده ؤ بوشو به ایتا تازه جیگا جؤرج تاؤن میان ؤ اؤىه ایتا دباغی دوکان بازا گۊده ؤ اۊنه ویجا ایتا کۊمه چکۊده.&lt;ref&gt;http://www.sparknotes.com/biography/grant/section1.rhtml&lt;/ref&gt;  

ىۊليسˇ واستي خوشايند نبۊ خۊ پئرˇ زمينˇ سر دباغی ؤ كشاورزی بکۊنه ؤ اَ جور كارانˇ واستي اۊنه آزار گيفتی. او زماتˇ مئن اسبانه علاقه داشتی ؤ خۊ استعدادا اسبانˇ سر نيشان بدأ. 1939 مئن، گرانتˇ پئر اۊنه وادار بگۊده، [[وئست پؤينت]] (آمريكا حشرؤماىه‌دارˇ آكادمی) نيؤيؤركˇ مئن نام‌نیويسی بکۊنه. گرچه گرانت مايل نبۊ ولي اۊنˇ پئر اۊنˇ جا بخاسته حشرؤماىه‌دارˇ دۊرۊن بشه.&lt;ref&gt;http://www.britannica.com/EBchecked/topic/241766/Ulysses-S-Grant&lt;/ref&gt;

==حشرؤماىه‌دارˇ مئن==
[[پرونده:Brevet Second Lieutenant Ulysses S. Grant in 1843.jpg|بندانگشتی|ستوان دوم گرانت سال 1843 میان]]
گرانت، وئست پؤىنتˇ مئن خؤرؤم كاران نگۊده ؤ اۊنˇ فعاليت متوسط بۊ. چند بار خۊ ژندره ليباس دوكودن  ؤ تاخير ؤ سوستی واستي توبيخ ببؤسته. وئست پؤينت، گرانتˇ واستي جالب نبۊ ؤ دوست ناشتی حشرؤماىه‌دارˇ مئن بئسه. ولي گرانتˇ رياضی، زمين‌شناسی ؤ سواركاری خوجير بۊ ؤ همه‌تنا سرآمد بۊ. سال 1843، گرانت فارغ التحصيل ببؤسته ؤ اۊنˇ نمرات 21 جه 39 بۊ. گرانت خوشحال بۊ کي حشرؤماىه‌دارˇ جا كرا شؤندره. اۊن خاستی خۊ چار سال حشرؤماىه‌دارˇ مئن فعالیته دیمه. بنه&lt;ref&gt;http://www.biography.com/people/ulysses-s-grant-9318285&lt;/ref&gt;

با وؤجۊد انکی سوارکاري گرانت ˇ چم بۊ. ؤ [[وئست پؤينت]] میان خۊ خؤرؤم سوارکاريه نشان بدأ. ولي چون سواره ماىه دار میان خالی جا نۊبۊ، چهارمی پیاده ماىه دار میان ایتا پست فگیفته ؤ خۊ خدمتا شورع بۊگۊده. سال 1846 میان گرانت، ژنرال [[زكريا تيلور]] ماىه دار دۊرۊن، [[تگزاس]] ˇ نسا میان کرا خدمت گۊدی. ؤ وختی [[آمريکا ؤ مکزيکˇجنگ]] آغازا بؤسته پالو آلتو ؤ رساکا دلا پالما میان بجنگسته. گرچه گرانت ایتا پیاده ماىه دار رستر بۊ. ولي جنگ میان حاشیه جا گیفتی. بعد [[مونتری]] نبرد کي شرکت بۊگۊده، به ژنرال اسکات ˇماىه دار مونتقل بۊبؤسته. مارس 1847 میان، گرانت وراکروز ˇ بنه بر (محاصره) میان ژنرال اسکات ˇ ماىه دار میان حضور دشتی ؤ بجنگسته.&lt;ref&gt;http://militaryhistory.about.com/od/americancivilwar/a/American-Civil-War-Lieutenant-General-Ulysses-S-Grant.htm&lt;/ref&gt; 

گرانت جنگˇ دۊرۊن خۊ توانايی ؤ لياقته نيشان بدأ ؤ خۊ خوجير ؤ پيله كارانˇ واستي درجه فگيفته ؤ ستوان ببؤسته.&lt;ref&gt;http://www.britannica.com/EBchecked/topic/241766/Ulysses-S-Grant&lt;/ref&gt;
آمريكا ؤ مكزيکˇ جنگˇ مئن، گرانت خدمت بگۊده ؤ ژنرال [[زكريا تيلور]] ؤ بازون [[اسكات وينفيلد]]ˇ ورجا دوده ؤ جيردست ببؤسته ؤ اؤيه، اۊشانˇ تاكتيكان ؤ تواناييه، خۊ چومˇ امره فاندرسته ؤ شناس ببؤسته. &lt;ref&gt;http://www.biography.com/people/ulysses-s-grant-9318285&lt;/ref&gt;

گرانت مكزيکˇ جنگˇ همره مؤخالف بۊ ؤ اَ جنگˇ واستي بگوفته بو: اَ جنگ، ايتا جه ناعادلانه‌ترين جنگانی ايسه کي ايتا پيله قودرت ضدˇ ايتا بورسفته ملت راه تاواده داره. ولي اَ احساسˇ امره خۊ كشورˇ واستي، جنگˇ مئن بئسا ؤ خدمت بگۊده ؤ همه‌ی پيلˇ جنگانˇ مئن جغرزˇ بوئنه ويستا مئن شركت بگۊده.&lt;ref&gt;http://faculty.css.edu/mkelsey/usgrant/granthist1.html&lt;/ref&gt;

اي بار گرانت مکزيکˇ جنگ وستی بۊؤفته: 

&quot;... فکر نۊکۊنم تا هسا، مکزيک ˇجنگ جا ظالمانه تر دۊنىا میان وؤجۊد بداره کي ايجاناىي ایالات (آمريکا)، مکزيک میان راه تاوادا. مره مکزيک ˇجنگ جا وحشت گیره، همیشک اعتقاد درم کي امی جنگستن ناحق ایسه. اؤ جنگی کي امی سربازان اۊنه میان بجنگستید شرارت بۊ. ؤ هتویی امی دؤلت ˇ سیاست ؤ ادعا کي جنگا شروع بۊگۊديد. امأ مکزيک دۊرۊن ادعایی نریم. ؤ هتو مکزيک نوئسئز روبار اوشتر ادعایی نره. ولي دؤلت اماره وادار بۊگۊده ریوگرانده فوسینیم. من همیشک می کشورا وستی، احساس شرمندگی کونم وختی اؤ فتورکستنه فکرا کونم...&quot;
&lt;ref&gt;http://www.urbandictionary.com/define.php?term=Mexican-American+War&lt;/ref&gt;

==داخلی جنگ==
13 آوريل 1861 وختی [[آمريکا داخلی جنگ]] آغاز ببؤسته، گرانت خۊ پئرˇ دوكانˇ سر كرا دباغی گۊدی ؤ اَ جنگˇ مئن، پاكاری جا بتانسته حشرؤماىه‌دارˇ چكنه ؤ بازون رئيس جؤمۊر ببه ؤ هن گرانتˇ پيله كار زندگی مئن بۊ.&lt;ref&gt;http://faculty.css.edu/mkelsey/usgrant/facts.html&lt;/ref&gt;

سال 1861 وختی آغازا بؤسته، خۊ نامه حشرؤماىه‌دارˇ مئن بنيويشته ؤ هويه بۊ کي  مؤفق ببؤسته. گرانت اولين تجربه جنگ مئن ايلينؤيزˇ پياده‌نظامˇ بيست ؤ يكمˇ مئن سرهنگ ببؤسته. ولي هیچی‌نبؤ بتانسته جولای 1861 مئن سرتيپ ببه ؤ سپتامبرˇ مئن ميسوری صارایˇ آفتؤزردی (جنوب شرقی)  چكنه بؤبؤسته.&lt;ref&gt;http://www.civilwar.org/education/history/biographies/ulysses-s-grant.html&lt;/ref&gt;

وختی جنگ چتين ببؤسته بو، گرانت تصميم بگيفته ميسيسيپی دره‌یا خۊدش كؤنترل بکۊنه. فوريه 1862، گرانت [[دؤنالسؤنˇ قلا]] (اينگيليسی: Fort Donelson) [[تئنسی]] دۊرۊن تصرف بگۊده ؤ اَ جنگ اولين پيله پیروزی، آمريكا ايجايی (union) واستي بۊ ؤ جنگˇ استراتژی واستي پۊر اهميت داشتی.
وختی نسايی‌ئنˇ چكنه تسليمˇ شرایطه گرانتˇ ورجا بگوفته، گرانت اؤجا بدأ:
&lt;br /&gt;
«...هيچ شرايطی پذيرفته نبه. فقط نسايی‌ئن زرتی وا تسليم ببيد...» ؤ نسايی‌ئن (كنفدراسيون) هأتؤىي تسليم ببوستيد.&lt;ref&gt;http://www.cr.nps.gov/logcabin/html/usg2.html&lt;/ref&gt;

ايتا سال بعد گرانت تئنسی حشرؤماىه‌دار (Army of the Tennessee) چكنه ببؤسته. گرانت نسايي‌ئنˇ امره [[شيلوه]] مئن بجنگسته واَ پيلˇ جنگˇ مئن گرانت خۊ تواناييه نيشان بدأ. اَ جنگˇ مئن نسايي‌ئنˇ چكنه [[آلبرت سيدنی جكسؤن]] بکۊشته ببؤسته.

===ويكسبورگ===
داخلی جنگˇ زمات، [[میسیسیپی روبار]] آمريكا واستي پۊر اهميت داشتی ؤ مؤهم‌ترين اهميته اقتصادی آمريكا قاره مئن داشتی. وختی نسايي‌ئن آمريكا جا سيوا ببوستيد اَ روخانهٰ بنه‌بر بگۊديد. خاستيد كلسيايي‌ئنˇ ناوبری ؤ تجارته نابود بكونيد. [[آبراهام لینکؤن]] آمريكا رئيس جؤمۊر بگوفته كی: «...اما وا [[میسیسیپی روبار]] كنترل بوكونيم. هن امی كليد ايسه.»&lt;ref&gt;http://www.nps.gov/vick/historyculture/vickkey.htm&lt;/ref&gt;

گرانت شهرˇ [[ويكسبورگ]] 4 ژوئيه سال 1863 مئن تصرف بكوده. بعدˇ انكی اۊنه پۊر زماتˇ مئن بنه‌بر بگۊده بۊ ؤ بتانسته نسايی‌ئنه [[میسیسیپی روبار]]ˇ سر دشكنه. هنˇ واستي گرانت بفأمسته کي كله گيفتن مئن اۊنˇ كار سكˇسو بزه.&lt;ref&gt;http://www.pbs.org/wgbh/americanexperience/features/general-article/grant-biography&lt;/ref&gt;

===چاتانوگا===
[[پرونده:Battle of Missionary Ridge McCormick Harvesting.jpg |بندانگشتی|کلسیا خلابران میسونری ریج مئن، نسايی‌ئن فوتورکستید]]
بعدˇ [[چیکامووگا جنگ]] سپتامبر 1863 مئن، ژنرال [[ویلیام روسکرانس]] ايجاناىي (اتحادیه) چکنه کي اۊنه ماىه دار دورسوفته بۊ پس بینیشته ؤ نسايی‌ئنˇ چکنه [[براکستون برَگ ]] خۊ حشروماىه دار امره ایتا کوله جور بوشوئید ؤ جه او جؤر شهرا فاندرستی.&lt;ref&gt;http://www.historynet.com/battle-of-chattanooga&lt;/ref&gt;
[[آبراهام لینکؤن]] وختی بیده نساییئن مؤفق بۊبؤستید آمريکا ماىه دار [[چیکامووگا جنگ]] دۊرۊن دشکن بیدید،  ؤ کارتوشکه بوخورده ژنرال گرانت کي [[میسیسیپی روبار]]  سر ایسا بۊ دستور فدأ اۊشانه فوتورکه . گرانت زرتی ژنرال روسکرانسه دیمه بنا ؤ ژنرال [[جؤرج توماس]] اۊنه جا سر باورده.  ؤ ایتا موهندس بنام ژنرال [[ویلیام اسمیت]] اوسی بۊگۊده تا چاتانوگا مئن ؤ جنگ واسی آوانگاره بیگیره.&lt;ref&gt;http://militaryhistory.about.com/od/civilwar/p/chattanooga.htm&lt;/ref&gt;

24 نوامبر 1863 مئن وختی جنگ شروع بۊبؤسته شوروم بیگیفته کي بعد تومام روج مئن کول جور شوروم پورتر بۊبؤسته ؤ هنه واستي بۊ کي اَ کله گیفتن ««ابرانه بوجور تر»» نام بیگیفته.
25  نوامبر 1863 مئن  ژنرال [[جؤرج توماس]] خۊ خلابران امره نسايی‌ئن کي خوشانه کله بسته مئن میسیونری ریج (اینگلیسی: Missionary Ridge ) دۊرۊن ایسابید فوتورکستید ؤ نسايی‌ئن اَ جور پیله فوتورکه رافا نیبید. 28 نوامبر، کلسیا ماىه دار تام بزا ؤ جوخوسی [[تئنسی روبار]] جا بجیر بوموئید ؤ دوشمنه غافل تاوادید ؤ بِتَنستید (اینگیلیسی: Brown's Ferry) تصرف بوکونید ؤ خوشانه راغه (مسیر) فوتورک ؤ تدارکات ؤ آوانگاره گیفتن واستي وا بۊگۊديد. 
&lt;ref&gt;http://www.battlesforchattanooga.com/open.html&lt;/ref&gt;

گرانت ؤ توماس تسکه دیل بید ؤ شک ؤ تردید امره خط مقدمه جنگه میسیونری ریج (اینگلیسی: Missionary Ridge ) مئن فندرستید. [[براکستون برَگ ]] نسايی‌ئن چکنه ایتا جیجا اوساده ونَنِستی چی بوکۊنه ؤ  اۊنه خلابران جیویشتید. ؤ خؤره فرسانه دالتون، جورجیا مئن ؤ اؤىه هچین تلاش بۊگۊده خۊ خلابران جما کۊنه ولي اۊشانه روحیه بجیر ترین سطح فرسه بۊ. &lt;ref&gt;http://www.historynet.com/battle-of-chattanooga&lt;/ref&gt;

[[چاتانوگا جنگ]] گرانت واستي آخرین بار بۊ کي آمريکا آفتوزردی (غرب) مئن بجنگسته.  بعد اَ جنگ وختی بهار فرسه گرانت بوشو آمريکا خورتاب (شرق) ؤ اؤىه بۊ کي ژنرال [[رابرت لی]] امره کله گیفته.&lt;ref&gt;  http://militaryhistory.about.com/od/civilwar/p/chattanooga.htm&lt;/ref&gt;

==حشرومايه دارˇ چكنه==
[[پرونده:GenUSGrant.jpg|بندانگشتی|ژنرال گرانت، آمريکا چکنه]]
فوریه 1846 میان، کنگره درجه سپهبد (دوستاره ژنرال، آمريکا ماىه دار میان) گرانته فدأ. تا اؤ زمات فقط [[جؤرج واشینگتن]] ؤ [[اسكات وينفيلد]] به اَ درجه فرسه بید. ؤ آمريکا رئیس جؤمۊر [[آبراهام لینکؤن]] ایتا رتبه بوجورتر خواستي گرانت درجه فده ؤ اۊنه آمريکا حشروماىه دار چکنه منصوب بۊگۊده.&lt;ref&gt;انکارتا دانشنامه 2009&lt;/ref&gt;

بعد [[گیتزی برگ]]، [[آبراهام لینکؤن]] ژنرال [[جؤرج مید]] کي نسایینه اَ جنگ دۊرۊن دشکنه بۊ دیمه بنا ؤ اۊنه جا سر ژنرال گرانتِ آمريکا چکنه منصوب بۊگۊده.گرانت، ژنرال شرمن دستور فدأ کي نسايی‌ئن صارای فوسینه ؤ خۊدش [[پوتومک ماىه دار]] (اینگیلیسی: Army of the Potomac) امره، فوتورکسته کلسیا ویرجینیا ماىه دار 
(اینگیلیسی: Army of Northern Virgini )  کي اۊشانه چکنه  ژنرال [[رابرت لی]] بۊ.&lt;ref&gt;http://www.americancivilwar.com/north/grant.html&lt;/ref&gt;

[[آبراهام لینکؤن]] ، ژنرال گرانت امره پیروزی جنگ واستي  نقشا فوگۊدید کي زرتی بِتنید اَ جنگا تومام بوکونید اۊشان تصمیم بیگیفتید نسايی‌ئنˇ راه آهنˇ خطوط دورسانید ؤ اۊشانه تأسیسات ؤ اقتصاده نابودا بوکونید.  ژنرال شرمن فوتورکسته آتلانتا ؤ جؤرجیا ؤ ژنرال گرانت ؤ ژنرال [[جؤرج مید]]،  [[پوتومکˇ ماىه دار]] امره ژنرال [[رابرت لی]] امره کله گیفیتد. اۊشان ناجه دشتید بتنید نسايی‌ئن دشکن بیدید ؤ [[جئمزˇ روبار]] (اینگیلیسی: James River) سر دوارید ؤ بعد بتَنید نسايی‌ئن پایتخت [[ریچموند]]  بنه بر ؤ تصرف بوکونید.&lt;ref&gt;McFeely 1981, p. 157.&lt;/ref&gt;

ژنرال گرانت ؤ [[آبراهام لینکؤن]] هر دۊ [[پراگماتیست]] (عملگرا) بید. اۊشان حاضر بید هر کاری جنگ وستی بوکونید. گرانت داخلی جنگ میان، آمريکا ايجاناىي وستی هر چکنه ای جا ویشتر تاثیرگذار بۊ.&lt;ref&gt;http://abrahamlincolnsclassroom.org/abraham-lincolns-contemporaries/abraham-lincoln-and-ulysses-s-grant/#usg&lt;/ref&gt;
گرانت تنها آمريکا ايجاناىي ژنرال بۊ کي تنستی ژنرال [[رابرت لی]] امره برابری بوکۊنه.&lt;ref&gt;http://www.shmoop.com/civil-war/ulysses-s-grant.html&lt;/ref&gt;

==اؤورلندˇ عمليات ؤ پیروزی==
===وایلدرنس جنگ===
[[اؤورلندˇ عمليات]]، ژنرال گرانت آخرین پیله فوتورک،  [[رابرت لی]] نساییئن چکنه جولو بۊ.
ماه مه 1864 بومو، گرانت 118 هیزار خلابر امره [[ریچموند]]، مؤتلفه پایتخت فوتورکسته
گرانت ناجه دشتی بتانه لی کله بست دورسانه ؤ نساییئن فورانه ؤ هتویی به ریچمونده فوسینه ؤ تصرف بوکۊنه ولي اۊنه پیله حشرو ماىه دار، کوچی نساییئن ماىه دار جولو سوممه (کند) بۊ ؤ پۊر تحرک نشتی.
گرانت 5 می رابرت لی امره کي 64 هیزار خلابر دَشتی کله گیفته ایتا گومار دامون ویرجینیا مئن.  اۊشانه جنگ پۊر چتین بۊ حتی دوکاره ؤ پیله رستران دپرکانه.
کلسیا خلابران دس واموج (کورمال) گومار مئن فوتورکستید. دوشمن اۊشانه فوداشتید (شلیک) ولي نتانستید خرم فندرید. ؤ گومار دۊرۊن  اۊشانه تیر خالان حتی دارانه زمین رو بیگادی. اجساد ؤ جیجا اوساده خلابران رو کفتی ؤ هتو دامون بل بیگیفته ؤ مرداکان همه تان خزیدن امره جیویشتید.
وختی اَ دۊ روج جنگ تومام بۊبؤسته هیژده هیزار جه گرانت خلابران کۊشته بۊبؤسته. [[رابرت لی]]  تلفات 6000 کس پورتر بۊ.

پوتومکˇ ماىه دار پس نیشتن رافا ایسا بۊ، هتوکی همه سابقه جنگان دۊرۊن ویرجینیا مئن دشتی. ؤ او شبه مئن گرانت خۊ خلابرانه گب بزه ؤ اۊشانه جا بخاسته کي گوذشته جخطرا دید ؤ اۊشانه دسکلا بزه ؤ بوگفته کي خوایه نساییئن فوتورکه ؤ بشه ریچموند ؤ نخوایه واگرده بشه واشینگتون.&lt;ref&gt;http://www.pbs.org/wgbh/americanexperience/features/general-article/grant-greatest-battles/&lt;/ref&gt;

===اسپوتسیلوانیا ؤ کلد هاربور===
[[پرونده:Grant crop of Cold Harbor photo.png|بندانگشتی|سال 1864 ژنرال گرانتˇ تاتایی [[کلد هاربورˇ جنگ]] میان ]]
[[اسپوتسیلوانیا جنگ]] ادامه وایلدرنس جنگ بۊ کي ژنرال گرانت تصمیم بیگیفته بۊ کي جنگا ادامه بده ؤ اولین باری بۊ کي پوتومکˇ ماىه دار خورتاب میان پیشروی گۊدی ؤ جنگˇ ابتکارا بدس بیگیفته بۊ. ایتا جومله شا گفتن اورلندˇ عملیات میان، وایلدرنس جنگ ؤ اسپوتسیلوانیا جنگ خونی ترین ˇ جنگان آمريکا تارئخ میان ایسه. کي 8 تا 21 مه  سال  1864 ایتفاق دکفته کي ایتا سری جه چتین ˇ کله گیفتن بۊ ؤ اۊنه میان خلابران پۊر جانفشانی بۊگۊديد کي آمريکا داخلی جنگ میان بی سابقه بۊ.&lt;ref&gt;http://thomaslegion.net/bloodyanglebattleofspotsylvania.html&lt;/ref&gt;

اسپوتسیلوانیا جنگ، سیزده روج درازی بکشه کي [[رابرت لی]] ماىه دارˇ وستی پۊر هزینه اوساده. جنگ دۊرۊن، ژنرال گرانت سعی بۊگۊده نسايی‌ئن ˇ دفاعی خطوط دشکنه ؤ اۊشانه کله بسته دورسانه. هتو بۊ کي اَ جنگ ایتا جه خونین ترین جنگان، آمريکا داخلی جنگ دۊرۊن بۊبؤسته. ؤ اسپوتسیلوانیا جنگ لقب بۊبؤسته بلادی انگل ([[اینگیلیسی]]: Bloody Angle) - ([[گیلکی]]: خونی قارماق). گرانت نتنسته کي نسايی‌ئنˇ خطوط  دشکنه ولي هنده نسايی خورتاب ˇ سمت کنفدراسیونˇ (نسايی‌ئن) ماىه دار امره  کلسیا آننا ([[اینگیلیسی]]: North Anna) کله گیفته کي سه روج درازا دشتی.&lt;ref&gt;McFeely 1981, p. 169 .&lt;/ref&gt;

دفاعی کله گیفتن نسايی‌ئن وستی ایتا مزیت بۊ. اۊشان بتنستید خوشانه کله بسته خؤرؤم دفاع بوکونید. گرانت ایتا تازه نقشه دشتی کي خواستي کلد هاربور ([[اینگیلیسی]]: Cold Harbor) فوسینه کي پۊر اهمیت دشتی ؤ ایتا راه آهن ˇ مرکز دشتی کي به [[ریچموند]] ارتباط دشتی. ولي نسايی‌ئن، ايجاناىي ماىه دار جولو خؤرؤم رچ دوستید ؤ کله گیفتید. سومین روجˇ جنگ میان گرانت هچین تلاش بۊگۊده نسايی‌ئنˇ کله بسته دورسانه. ولي ايجاناىي ماىه دار تلفات بی سابقه بۊ ؤ پۊر کۊشته بدأ. کلسیا مطبوعات گرانت جا انتقاد بۊگۊديد اۊنه &quot;قصاب &quot; لقب بدائید. طبق گزارشان سی روج جنگ میان گرانت ˇ ماىه دار 52788 کس تلفات دشتی. ولي [[رابرت لی]] ماىه دار تلفات کمتر بو، نسايی‌ئن ˇتلفات 32907 کس بۊ ولي کمتر تنستید کي  تازه خلابر جایگزین خوشانه تلفات بوکونید.&lt;ref&gt;Bonekemper 2011, pp. 41–42.&lt;/ref&gt;                                                       

ايجاناىي ماىه دارˇ اصلی ؤ پیله فوتورک 7000 تلفات امره خاتم بیگیفته کي ایتا ساعت میان ؤ حتی باخي حدس زنید ده دقیقه هم نۊبۊستی ای کله گیفتن ایتا جه زرخ ؤ بیسابقه ترین آمريکا داخلی جنگ میان بۊ.&lt;ref&gt;http://www.historynet.com/cold-harbor  &lt;/ref&gt;

===پترزبؤرگ ˇ بنه بر===
بعد کلدهاربور ˇجنگ، ژنرال لی خۊ موقعیت ؤ جاجیگاهه [[ریچموند]] میان، کي ویرجینیا مرکز ؤ نسايی‌ئن پایتخت بۊ محکم بۊگۊده. گرانتˇ استراتژی جنگ دۊرۊن تغییر بۊگۊده ؤ به جاىˇ انکی مستقیم فوتورکه لی کله بسته. تصمیم بیگیفته پترزبؤرگ ˇسمت بشه کي نسايی‌ئن راه آهنˇ مرکزی جاجیگاه بۊ ؤ ارتباط بین ریچموند ؤ باخي نسایی شهران دشتی. ايجاناىي ماىه دار پیله فوتورکستن سه روج 15 تا 18 ژوئن درازی دشتی کي نامؤفق بۊ ؤ دشکن بوخوردید. هنه وستی گرانت مجبور بۊبؤسته پترزبؤرگ ˇ بنه بر ادامه بدی ؤ جنگستن درازا فکشه.&lt;ref&gt;انکارتا دانشنامه 2009 &lt;/ref&gt;  

ژنرال بؤورگارد، نسايی‌ئنˇ چکنه شهر جا کرا دفاع گۊدی ؤ رابرت لی خۊ دوکاره ؤ قدیمی خلابرانه،  بؤورگارد یاور اوسی بۊگۊده ؤ هتو بۊ کي ژنرال لی اۊنه یاور بومو. هنه وستی بنه بر 9 ماه  درازا بکشه. ؤ کلسیا ماىه دار به زحمت تَوادا. ولي ژنرال لی نتنسته وختی بنه بر بۊ هنده خۊ ماىه داره تقویت بوکۊنه. چون ژنرال شرمن ؤ شریدان اۊنه مانع کار بۊبؤسته بید. بنه بر زمات میان ، ژنرال شرمن بتنسته آتلانتا میان پیروزی بدس باوره. ای پیله پیروزی پۊر اهمیت دشتی کي حتی ریاست  جؤمۊري انتخابات میان کي [[آبراهام لینکؤن]] هنده دؤجين بۊبؤ پۊر تاثیر بنأ بۊ.
ژنرال شریدان ايجاناىي ماىه دار چکنه جه شینانو دؤجين بۊبؤسته بۊ ؤ گرانت اۊنه ماموریت فدأ کي دوشمن دونبال بوکۊنه تا وختی کي اۊشانه مرگ فرسه.&lt;ref&gt;McFeely 1981, pp. 178–186.&lt;/ref&gt; 
[[پرونده:The Peacemakers 1868.jpg|بندانگشتی|راست|ژنرال گرانت(وسط) لینکؤنˇ ویجا نیشته. ژنرال شرمن (چپ) ؤ آدمیرال پؤرتر (راست) صلحˇ بگو بیشتاؤ میان ]]

آخربسر، کلسیا ماىه دار پیروز بۊبؤ. ؤ ژنرال گرانت بتنسته شهرا لی دس جا بیرون جکشه. رابرت لی ماىه دار دورسفته ؤ مجبور بۊبؤ شهر جا بشه.&lt;ref&gt;http://stonesentinels.com/Petersburg-East/Petersburg_Facts.php&lt;/ref&gt;

ژنرال ای.پی هیل، ایتا جه خؤرؤم لی افسران بۊ کي بضرب گولوله کۊشته بۊبؤ. ؤ ژنرال لی بفهمسته کي دئه نتنه پترزبؤرگ ؤ ىا پایتخت ؤ ىا حتی خۊ ماىه داره بداره. دوم آوریل صوبح سر، ساعت 10:30 به دؤلت، [[ریچموند]] میان تلگراف بزه: 

&quot;... می ماىه دار جه سه طرف دشکسته ؛ ریچمونده ها امشب وا تخلیه بوکونید...&quot;

و بعد رابرت لی خلابران پترزبؤرگ جا پس بینیشتید ؤ جنگ خاتمه بیگیفته.&lt;ref&gt;http://www.sonofthesouth.net/leefoundation/battle-of-petersburg.htm&lt;/ref&gt;

جنگˇ پیامد اول هن بۊ کي ریچموند، مؤتلفه (نسايی‌ئن) پایتخت تخلیه بۊبؤسته. نسايی‌ئنˇ کشتی هان، جئمزˇ روبار میان بل بیگیفتید ىا بترکستید. ؤ هتو مهمات انبار شهر میان بل بیگیفته ؤ بوسوخته. مؤتلفه رئیس جؤمۊر [[جفرسون دیویس]] خۊ کابینه امره قطار امره شهرا ترک بۊگۊديد. پۊر نسایی خلابران آفتؤنشستˇ سمت دوارستید. ؤ ناجه دشتید کي ژنرال لی ماىه داره مولحق ببید.&lt;ref&gt;http://stonesentinels.com/Petersburg-East/Petersburg_Facts.php&lt;/ref&gt;

[[پرونده:Lee Surrenders to Grant at Appomattox.jpg|بندانگشتی|آپوماتوكس  مئن - ژنرال لی ؤ  ژنرال گرانت - لی تسليمˇ گرانت بۊبؤسته]]

===آپوماتوكس دادگاه جنگ===
نهم آوریل 1865 میان، باقی جان براؤن گؤردونˇخلابران ؤ رابرت لی سواره نظام امره آخرین بار وستی [[آپوماتوکس دادگاه]] ورجا مئن ایتا کله بست چگۊدید ؤ آماده جنگستن بۊبؤستید. ژنرال لی آخرین دفعا وستی سعی بۊگۊده لینچ بورگ ([[اینگیلیسی]]: Lynchburg) میان خۊ ماىه دار وستی منابع بدس باوره تا بتنه ژنرال گرانتˇ بنه بر جا  کي هر لحظه تنگتر بوستی جیویزه. صوبه سر نسايی‌ئن ژنرال شریدان سواره نظام جولو پیشروی بۊگۊديد ولي وختی کي چارلز گیریفین پیاده ماىه دار جنگ میان ورود بۊگۊده، اۊشانه پیشروی متوقف بۊبؤسته ؤ خوشانه جاسر بئسائید. هسا ژنرال لی ماىه دار سه طرف جا بنه بر بۊبؤسته بۊ بعد ایپچه درگیری ژنرال لی تسلیم بۊبؤسته ؤ ایتا نسایی سوارکار، سیفیدˇ بیدوق امره ايجاناىي ماىه دارˇ سمت بوشو. ؤ هتویی داخلی جنگ ویرجینیا میان تومام بۊبؤسته. &lt;ref&gt;http://www.civilwar.org/battlefields/appomattox-courthouse/maps/appomattoxmap.html&lt;/ref&gt;

==فرماندهی ؤ سیاست==
===لینکؤنˇ ترور===
چارده آوریل میان، پنج روج بعد گرانتˇ پیروزی آپوماتوکس میان، گرانت بوشو واشنگتؤن ؤ جلسه دؤلتˇ کابینه میان حضور دشتی. بعدˇ جلسه لینکؤن ؤ خۊ گیشبر امره خواستيد بیشید فورد تئاتر. ؤ لینکؤن، گرانتˇ دعوت بۊگۊده اۊشانه امره بایه تئاتر. ولي گرانت بوگفته کي نتنه اۊشانه امره تئاتر بایه چون خوایه بشه  فیلادلفیا. چند تا  سوء قصد، علیه اعضای دؤلته بۊبؤسته. ؤ لینکؤن  تئاتر میان بدس [[جان ویلکس بوث]] ترور بۊبؤسته. ؤ فردایش صوبه سر بمرده.&lt;ref&gt;McFeely 1981, p. 224&lt;/ref&gt; 

جنگˇوزیر استانتؤن، گرانتˇ خبرا گۊده کي رئیس جؤمۊر ترور بۊبؤسته. ؤ اۊنه بوگفته کي واگرده واشنگتؤن. تارئخ 19 آوریل لینکؤنˇ تشییع جنازه میان گرانت شرکت بۊگۊده ؤ مراسم میان تنها ایتا کنار گوشه بئسا ؤ ارسو فوگۊدی. گرانت بعدا بوگوفته &quot;لینکؤن پیله ترین انسانی بۊ کي تا هسأ بشناختم.&quot;&lt;ref&gt;Smith, pp. 409–412&lt;/ref&gt;

بعد لینکؤنˇ ترور، اۊنه معاۊن [[اندرو جانسون]] رئیس جؤمۊر بۊبؤسته ؤ لینکؤنˇ سیاسته دونبالا گۊده ؤ ادامه بدأ. ؤ می 1865 جانسون قسم بوخورده ؤ خۊ برنامه‌ٰن بازسازی ؤ لغو برده برداری وستی ؤ هتویی نسایی ایالات واگردستن به ايجاناىي ایالات اعلام بۊگۊده.&lt;ref&gt;http://www.howard.edu/library/reference/guides/reconstructionera/default.htm&lt;/ref&gt;

===بازسازی زمات===
[[پرونده:Ulysses S. Grant from West Point to Appomattox.jpg|بندانگشتی|چندته تاتایی گرانتˇ زندگی جا، جه وئست پؤينت تا آپوماتوکس دادگاه]]
بعد جنگ، گرانت آمريکا چکنه بمانسته ؤ ایتا تازه وظیفه دشتی کي نسایی ایالتان بازسازی میان مدیریت بوکۊنه ؤ هتو جنگ سۊرخ مردکان امره آفتؤنسشتˇ سمت نظارت بوکۊنه.&lt;ref&gt;Brands 2012a, pp. 410–411&lt;/ref&gt;

سال 1866 میان گرانت بجورترین درجه آمريکا ماىه دار میان فرسه ؤ تمام ژنرال بۊبؤ. کي سابقا [[جؤرج واشینگتون]] فقط بتنسته به اَ درجه فرسه. گرانت، ارتش فرمان حالت عادی (صلح) فدأ ؤ نسایی ایالتانˇ بازسازی وستی دؤلت امره ایله جار بۊگۊده تا هنده نسایی ایالتان واگردید به ايجاناىي ایالات.&lt;ref&gt;انکارتا دانشنامه&lt;/ref&gt;

ايجاناىي ایالتانˇ پیروزی آمريکا داخلی جنگ، می 1865 میان باعث بۊبؤ کي چار میلیون برده آزادا بید. ولي خؤره ایتا تازه مشکل نسایی ایالتان احیا گۊدن وستی بازسازی زمات (1865-1877)  ببؤسته. موانع موهم ؤ تازه ای وؤجۊد باورده بۊ. [[اندرو جانسون]] ریاستˇ زمات 1865 ؤ 1866 میان تازه نسايی‌ئنˇ ایالتانˇ نمایندگان ایتا تازه قانون بنام سیا کؤدان (رمزان) ([[اینگیلیسی]]: black codes) سیاهان وستی تصویب بۊگۊديد ؤ اَ قانون امره بتنید آمريکاىي‌ئنˇ آفریقایی تبار کسب ؤ کار محدود ؤ اۊشانه کردوکارانه زیرنظر ؤ کنترل بوکونید. اَ قانون مردۊما آمريکا کلسیا‌  میان زرخا گۊده باعث بۊبؤ کي کنگره دؤجين دۊرۊن رادیکال جؤمۊري خواهان پیروز ببید. همچنین بازسازی زمات میان اولین بار وستی آمريکا  تارئخ میان سیاهان صاحب حقوق اجتماعی بۊبؤستید.  ولي هو دهه میان مخالفانˇ سیاهانˇ حقوق موخالفت ؤ اعتراض بۊگۊديد کي ویشتر ایتا سری سازمان بنام [[کوکلاس کلأن]] بۊ کي خشونت علیه سیاهان گۊدید. &lt;ref&gt;http://www.history.com/topics/american-civil-war/reconstruction&lt;/ref&gt;

گرانت عقیده نشتی کي غیرنظامی حکومت بتنه نسایی ایالتان میان حکومت بوکۊنه. گرانت معتقد بۊ کي فدرالˇ دؤلت هم کاسه مردان ؤ هم سیاهانه وا حمایت بوکۊنه ؤ اۊشانه یاور ببه.
&lt;ref&gt;Brands 2012a, p. 390&lt;/ref&gt;
بعد داخلی جنگ کنگره بدس رادیکال جؤمۊري خواهان کنترل بوستی . لینکؤن تا وختی زنده بۊ اۊشانه محدود گۊدی ؤ تنستی اۊشانه کنترل بوکۊنه. لینکؤن باور دشتی نسایی ایالتان، ایتا آدم منستن ایسید کي جنگ جا واگردسته بخانه درحالی کي اۊنه  برار جنگ دۊرۊن کۊشته بۊبؤسته.  لینکؤن بازسازی وستی گؤفتي کي جنگˇ عوارض نیاز به وقت دره. ولي رادیکال جؤمۊري خواهان عقیده دشتید کي بازسازی زمات یعنی نسایی ایالتان تنبیه گۊدن ؤ اۊشانه سخت گیفتن. سال 1866 میان، کنگره قانونی  شامل اقدامات شدید ضد نسايی‌ئن تصویب بۊگۊده ؤ ای کس بنام بیل وید دیویس خاستید اوسی بوکونید نسایی ایالتان تا پیگری بوکۊنه. ولي لینکؤن مخالفت ؤ اۊنه وتو بۊگۊده.&lt;ref&gt;http://www.socialstudieshelp.com/lesson_36_notes.htm&lt;/ref&gt;

سیا کد توسط آفتؤنشستˇ ایالتان کي میانه رو بید تصویب بۊبؤسته تابتنید آمريکاىي‌ئنˇ آفریقایی تبارˇ موهاجرت جولویه بیگیرید. سیا کدˇ قوانین نسایی ایالتان میان سختگیرانه تر اعمال بۊبؤسته ؤ اۊشان سعی بۊگۊديد خوشانه اجتماعی ؤ طبقاتی سیستم ؤ نظامه حفظ بوکونید. ؤ نسایی قانونگذاران سعی بۊگۊديد سابقه بردگان (سیاهان) آزادیه ؤ اجتماعی حقوقه محدود بوکونید. [[میسیسیپی]] اولین ایالتی بۊ آمريکاىي‌ئنˇ آفریقایی نژاد اجتماعی حقوقه لغو بۊگۊده. سال 1865 میان سایر ایالتان قانونی، سیا کد منستن تصویب بۊگۊديد. باخي ایالتان ای قانونه شدیدتر اعمال بۊگۊديد کي شأ گوفتن سابقه برده داری زمات منستن بۊ کي اۊنه جا سر موختلفه اجباری کار بومو.&lt;ref&gt;http://www.howard.edu/library/reference/guides/reconstructionera/default.htm&lt;/ref&gt;
ولی کنگره سال 1866 مقابله بۊگۊده ؤ قانون اجتماعی حقوقه تصویب بۊگۊده (ضد سیا کد) کي ایالتان هسأ وا سابقه بردگان کي آزادا بؤسته بید حق شهروندی درجه دۊ فدید. حتی کنگره سعی بۊگۊدهد حق موساوی ؤ یکسان همه مردۊم فده هنه وستی سیاهانه حق تجارت ؤ عقد قرارداد، تصاحب مال ؤ حق درمان فدأ.&lt;ref&gt;http://www.howard.edu/library/reference/guides/reconstructionera/default.htm&lt;/ref&gt;

===ایله جار جاسون امره===
جانسونˇ نظر بازسازی وستی ملایم بۊ ؤ میانه روی گۊدی ؤ خواستي نسایی ایالتان زرتی هنده واگردید به ايجاناىي ایالتان. ولي تضمین نوگۊده سیاهانه صاحب حق شهروندی ببید.&lt;ref&gt;Brands 2012a, pp. 397–398 &lt;/ref&gt; 
گنگره انتخابات سال 1866 میان، درگیری ؤ اختلاف بین رادیکالان (تندروهان) ؤ محافظه کاران ادامه دشتی. کنگره جانسونˇ نظر کي نسايی‌ئنˇ امره زرتی وا آشتی گۊدن رد بۊگۊده. کنگره بازسازی واستي برنامه دیچه نسایی ایالتانه به پنج تا نظامی منطقه تبدیل بۊگۊده. تا سابقه برده‌ٰنˇ اساسی حقوق ؤ اۊشانه آزادی حفاظت بوکۊنه. جانسونˇ انتقالی دؤلت تازه حاکمان نسایی ایالتان میان نظامی دؤجين بۊگۊده. گرانت کسی بۊ کي نظارت نسایی صارا وستی دؤجين بۊبؤسته . کنگره ترجیح بدأ کي اَ طرحه بازسازی وستی تصویب بوکۊنه.&lt;ref&gt; Smith, pp. 432–433  &lt;/ref&gt; 

بازسازی زمات میان، گرانت ؤ ماىه دار جه پورتر 1500 آمريکاىي‌ئنˇ آفریقایی نژاد حق ؤ حقوق پاسبانی بۊگۊده. ؤ سال 1867 میان اولین بار وستی سیاکود دیمه بنا بۊبؤسته.&lt;ref&gt;Smith, pp. 421, 433&lt;/ref&gt;

===جانسونˇایستیضاح===
جانسون خاستی جنگˇوزیر استانتؤن دیمه بنه ؤ ژنرال گرانت اۊنه جانشین بوکۊنه. استانتؤن کي [[آبراهام لینکؤن]] اۊنه منصوب بۊگۊده بۊ کسی بۊ کي بازسازی برنامه وستی کنگره امره موافق بۊ. جانسون چون ژنرال گرانت خۊ سیاسی رقیب دنستی ؤ اۊنه انگیزه هن بۊ کي بتنه گرانت اتویی زیرنظر ؤ کنترل بوکۊنه. جانسون، گرانته نامزد بۊگۊده جنگˇوزارت وستی. ؤ اۊنه موعرفی بۊگۊده ولي کنگره جانسون امره موخالفت بۊگۊده. ؤ بین جانسون ؤ کنگره اختلاف دکفته.&lt;ref&gt;McFeely 1981, pp. 262–264&lt;/ref&gt; 

جانسون پۊر زمات بۊ کي خاستی [[ائدوين استانتون]]، جنگˇوزیره دیمه بنه چون استانتون تنها عضو کابینه بۊ کي تندرو جؤمۊري خاهان امره برنامه بازسازی وستی موافق بۊ ؤ اۊشانه امره ایله جار گۊدی. تارئخ 12 اوت میان، جانسون جنگˇوزیر (استانتون) دیمه بنا ؤ ژنرال گرانت کي پۊر محبوبیت دشتی اۊنه جانشین بۊگۊده. جانسون ناجه دشتی ای کاره امره افسرانˇ انتصابˇ قانونه کي گنگره دؤجين بۊگۊده بۊ حذفا کۊنه.&lt;ref&gt;http://www.pbs.org/wgbh/americanexperience/features/general-article/grant-impeachment/&lt;/ref&gt;

24 فوریه 1868 میان کنگره نمایندگان تصمیم بیگیفتید رئیس جؤمۊر جانسونه ایستیضاح بوکونید. جه مارس تا می 1886 جانسونˇ ایستیضاح کنگره میان درازا فکشه. آخربسر رئیس جؤمۊر جانسون تبرئه بۊبؤسته 35 رای موخالف امره موقابله 19 رای موافقˇ ایستیضاح. جانسونˇ ایستیضاح وستی نیاز بۊ کي دوسوم کنگره موافق ببید.&lt;ref&gt;http://www.pbs.org/wgbh/americanexperience/features/general-article/grant-impeachment/&lt;/ref&gt; 

===انتخابات نامزدی=== 

[[پرونده:GrantColfax1868.png|بندانگشتی|گرانت ؤ کولفکس تاتایی تبلیغات]]
آمريکا ریاست جؤمۊري دؤجين سال 1868 میان، اولین انتخاباتی بۊ کي بعد داخلی جنگ برگزار بۊبؤسته. ؤ گرماگرمه بازسازی زمات میان کي هنه وستی سه تا نسایی ایالت [[تگزاس]]، [[میسیسیپی]]، [[ویرجینیا]] هنوز ايجاناىي ایالات امره مولحق نوبؤسته بید.&lt;ref&gt;https://www.boundless.com/u-s-history/textbooks/boundless-u-s-history-textbook/reconstruction-1865-1877-19/the-grant-administration-142/the-election-of-1868-750-8767/&lt;/ref&gt;

گرانت آمريکا چکنه ماىه دار بمانسته بۊ. ولي وزارتˇ جنگ جا کناره گیری بۊگۊده. ای زمات بۊ کي گرانتˇ محبوبیت تندرو جؤمۊري خاهان ورجا هر روج ویشترا بوستی. ؤ آخرسر [[شیکاگو]] میان جؤمۊري خاهانˇ ایله جار دۊرۊن، گرانت جؤمۊري خاهانˇ نامزد انتخابات 1868 میان دؤجين بۊبؤسته. گرانتˇ شوعار انتخابات میان هن بۊ «بنید صولح میان بئسیم».
&lt;ref&gt;McFeely 1981, pp. 264–267&lt;/ref&gt;
گرانتˇ رئیس جؤمۊر دسیاری (معاونت) وستی، اسکایلر کولفکس کي گنگره سخنگو بۊ دؤجين بۊبؤ. گرانت مبارزات انتخاباتی میان گرانفروشی ؤ بازار سیا موضوع سر (سال 1862میان، داخلی جنگ زمات) گب زه ای ؤ ایبار بوگوفته: 

&quot;...مره فرقی نوکۊنه ؤ ایتا جرگه ؤ نژاد خاصی رو تعصب نرم. هرکس شایسته تر ببه اۊنه دؤجين کونم...&quot;&lt;ref&gt;Smith, pp. 459–460&lt;/ref&gt;   

ای انتخابات پۊر ذوق ؤ شوق مره خاتمه بیگیفته. جؤمۊري خاهان اواخر اکتبر میان تسکه دیل ؤ هراسان بید ؤ چند دفعا مؤرد ضرب ؤ شتم قرار بیگیفتید. ولي دموکراتانˇ خیال آسوده بۊ. ؤ اۊشانه نامزد [[هوریشیو سیمور]] بۊ کي مردۊم اۊنه خائن ؤ مزاحم دوخادید. هزاران کس  نسایی ایالتان میان کي دموکراتان هواخواه بید نتنستید انتخابات میان شرکت بوکونید. چون اۊشانه ایالتان هنوز مولحق نوبؤسته بۊ هنه وستی اۊشانه رای بحساب نومو. 
گرانت خۊ کمپین میان هیچ قول ؤ وعده ای نده ای. فقط ایتا خط دۊرۊن خۊ برنامه ریاست جؤمۊري وستی بینیویشته بۊ ؤ بوگفته: &quot;اجازه بدید صلح میان بئسیم.&quot;

بعد چهار سال داخلی جنگ ؤ سه سال اختلاف، کشورˇ بازسازی وستی ؤ هتو سعی رئیس جؤمۊرˇ ایستیضاح وستی. گرانتˇ گب مردۊما خوش بومو ؤ موافق بید. ؤ مردۊمه بوگفتید گه اگه خوایید واگردید داخلی جنگ زمات هوریشیو سیموره رای فدید. اَ زمات نسایی ایالتان میان خشونت ؤ آزار ؤ اذیت علیه سیاهان ثابت بۊگۊده کي بازسازی نسایی ایالتان میان نیاز به برخورد توند ؤ رادیکالی دره. نظر سنجی میان هوریشیو سیمور  2,708,744 رای بدس باورده ولي گرانت  3,013,650 رای امره پیش دکفته. آخرسر گرانت انتخاباتˇ کالج میان برنده بۊبؤسته ؤ بتنسته انتخابات میان پیروز ببه. پۊر نسایی ایالتان میان سیمور تنستی رای باوره. ولي امکان شرکت گۊدن انتخابات میان نشتید. ولي ای وضع امره هم نشا گوفتن کي تنستی پیروز ببه ؤ انتخابات قابل پیش بینی نۊبۊ.&lt;ref&gt;https://www.boundless.com/u-s-history/textbooks/boundless-u-s-history-textbook/reconstruction-1865-1877-19/the-grant-administration-142/the-election-of-1868-750-8767/&lt;/ref&gt;


==ریاست جؤمۊري==
[[پرونده:Inauguration of Grant - NARA - 530394.jpg|بندانگشتی|گرانت جؤمۊري خواهان کمپین میان کرا گب زنه]]
4 مارس 1869 میان، گرانت هیجدهمی آمريکا رئیس جؤمۊر بۊبؤسته ؤ سالمون پی  جئس آمريکا رئیس کل دادگستری جولو قسم بوخورده. گرانت ریاست جؤمۊري زمات، آغاز سنت شکنی سیاسی عرف ؤ سنت بۊ. [[اندرو جانسون]] آخرین بار وستی سیفید کاخ ترک بۊگۊده. ؤ گرانت آغاز بکار مراسم کنگره میان شرکت نوگۊده.&lt;ref&gt;McFeely 1981, pp. 287–288&lt;/ref&gt;

گرانت خۊ کابینه وستی، ویشتر اشخاصی دؤجين بۊگۊده اکثرا بی تجربه، بی کفایت ؤ نامطمئن بید. کي ویشتر اۊنه قدیمی دس براران، سابقه ماىه دارˇ همکاران ؤ تجار مال دوست ؤ دیپلماتان حاشیه نشین بید.&lt;ref&gt;انکارتا دانشنامه&lt;/ref&gt; 
گرانت کي روی کار بومو خۊ حزبˇ سیاستان امره مخالفت گۊدی ؤ خۊ هم حزبیانه خۊ جا دور بۊگۊده. وختی خۊ کابینه خاستی دؤجين بوکۊنه اۊشانه مشاوره رد بۊگۊده ؤ اۊشانه گبانه قبول نشدی. ولي مردۊم فکر گۊدید گرانت تنه ایتا آدمه دوکاره ؤ مطمئنه مسئولیت فده. ای استراتژی امره باخي کابینه اعضا خؤرؤم بید ؤ باخي هم ایسا بید کي اۊشانه کار مشکوک بۊ. گرانت هر کسی کي گوذشته میان اۊنه یاور بۊبؤسته ىا اۊنه وفادار بۊ کارسر بنا. هیچ علاقه ای نشتی بیکفایت اشخاصه دیمه بنه ؤ برکنار بوکۊنه. باخي دؤلتˇ قسمتان فساد ؤ بیکفایتی پۊر وؤجۊد دشتی.&lt;ref&gt;http://millercenter.org/president/biography/grant-life-in-brief&lt;/ref&gt;

گرانت، جان راولینس کي اۊنه دس برار جنگ زمات بۊ جنگˇ وزیر بۊگۊده. ؤ [[همیلتون فیش]] کي نيۊىؤرکˇ محافظه کار دیپلمات بۊ خارجه امور وزیر بۊبؤسته. ژنرال شرمن ترفیع فگیفته ؤ آمريکا ماىه دارˇ چکنه بۊبؤسته. ولي اۊنه روابط گرانت امره توشکه بوخورده وختی جنگˇ وزیر راولینس تصمیم بیگیفته شرمنˇ اختیارات محدود بوکۊنه. بعد چند ماه راولینس خۊ محل کار میان بمرده. ؤ گرانت اۊنه جاسر ویلیام بلکنپ جنگˇ وزیر بۊگۊده.&lt;ref&gt;Simon 2002, pp. 246–247&lt;/ref&gt;

ویشتر اجتماعی حقوق، سیزدهمی ؤ چهاردهمی ؤ پانزدهمی قانونی اساسی متمم امره کي بعد جنگ ؤ بازسازی زمات میان تصویب بۊبؤسته بۊ تضمین بیگیفته. سیزدهمی متمم (برده داری دیمه نهن) سال 1865 میان تصویب بۊبؤ ؤ برده داری آمريکا میان غیرقانونی بۊبؤ. چهاردهمی متمم مربوطه برابری نژادی سال 1868 میان تصویب بۊبؤسته ؤ تضمین بۊبؤسته کي هیکس نتنه مردۊمˇ زندگی ؤ اۊشانه آزادی ؤ اموال تصاحب بوکۊنه ؤ هتو سال 1870 میان پانزدهمی متمم تصویب بۊبؤ کي آمريکا ايجاناىي ایالتان میان حق شهروندی همه تانه کي آمريکا تابیعت ىا آمريکا میان بیچه بۊبؤئستید هر نژاد ؤ رنگ امره کي دشتید اعطا بۊبؤسته.&lt;ref&gt; http://www.encyclopediaofarkansas.net/encyclopedia/entry-detail.aspx?entryID=4564&lt;/ref&gt; 
[[پرونده:Ulysses S. Grant seated by Brady (cropped).tif|بندانگشتی|گرانت سال 1869 میان]]
با وؤجۊد انکی پانزدهمی متمم (سیاهانˇ حق رای) تصویب بۊبؤسته بۊبؤ. ولي اواخر دهه 1870 میان مخصوصا نسایی ایالتان میان سعی بۊبؤسته کي مانع آمريکاىي‌ئنˇ آفریقایی نژاد حق رای ببید. بعد چند دهه تبعیض سال 1965 ایالتی قوانین مجبور بۊبؤستید بر اساس پانزدهمی متمم سیاهانˇ حق رای رعایت ؤ اجرا بوکونید.&lt;ref&gt; http://www.history.com/topics/black-history/fifteenth-amendment&lt;/ref&gt;

خشونت نسایی ایالتان میان، ایتا سری سازمان ؤ جرگه بنام [[کوکلاس کلأن]] وستی بۊ. کلأن ایتا تروریستی جرگه بۊ ؤ قوت ؤ زور وستی کي دشتید اۊشانه &quot; نسايی‌ئنˇ سری امپراتوری&quot; دوخادید. اولین بار وستی سال 1868 میان تشکیل بۊبؤ ؤ اۊشانه اولین رئیس ؤ پیله کس کي «پیله جادوگر» لقب دشتی سابقه نسايی‌ئنˇ چکنه داخلی جنگ میان ژنرال [[ناتان بدفؤرد فارست]] بۊ.&lt;ref&gt;http://www.pbs.org/wgbh/americanexperience/features/general-article/grant-kkk/&lt;/ref&gt;
آمريکاىي‌ئنˇ آفریقایی نژادˇ حق ؤ حقوق محدودیت امره بۊ. ؤ بعد سال 1861 پۊر سیاهان هنوز ایسا بید کي اجتماعی حقوق جا محروم بید ؤ اۊشانه وضعیت ایقتصادی خؤرؤم نۊبۊ. ؤ اۊشانه زندگی شرایط چتین بۊ. ویشتر سیاهان کارگری ىا کاسه مرداکانˇ زمین سر کرا کشاورزی گۊدید ؤ مستاجر بید. ؤ هتویی کاسه مرداکان اۊشانه استثمار گۊدید. متعصبˇ کاسه مرداکان خشونت ضد سیاهان، کتک زئن، کوشتن ؤ [[لینچ گۊدن]] (شکنجه امره کوشتن) منستن صورت گیفتی. ؤ متعصبˇ جرگه‌ٰن، [[کوکلاس کلأن]]  منستن تهدید ؤ خشونت ؤ اذیت گۊدن امره سعی گۊدید سیاهانˇ حق ؤ حقوقه جولوی بیگیرید. ؤ اۊشان ای روش امره خاستید کي سیاهانه دپرکانید ؤ رای دئن جا اۊشانه مونصرف بوکونید.&lt;ref&gt;http://www.encyclopediaofarkansas.net/encyclopedia/entry-detail.aspx?entryID=4564&lt;/ref&gt;     
وختی [[کوکلاس کلأن]] ؤ باقی متعصبˇ جرگه‌ٰنˇ جنایت، ضد آمريکاىي‌ئنˇ آفریقایی نژاد ویشترا بؤسته، گرانت احساس خطر بۊگۊده ؤ اۊنه تشویق امره کنگره ایتا قانون تصویب بۊگۊده کي آمريکاىي‌ئنˇ آفریقایی نژاد محروم گۊدن جه اۊشانه حق ؤ حقوق جرم محسوب به. ؤ همه تان وا سه متمم قانونی کي تصویب بۊبؤسته، همه آمريکا ایالتان میان اجرا بوکونید.&lt;ref&gt;McFeely 1981, pp. 368–369&lt;/ref&gt; 

سال 1871 میان گنگره ایتا قانون ضد کوکلاس کلأن تصویب بۊگۊده. ؤ اجازه بدا دؤلته کي تروریستی تشکیلات امره مقابله ؤ اۊشانه سرکوب بوکۊنه. گرانت نتنسته اَ قانونه خؤرؤم اجرا بوکۊنه. با انکی صدها تن جه کوکلاس کلأنˇ اعضا بازداشت بۊبؤستید. ولي کلان نسایی ایالتان میان پۊر هواخواه دشتی. گرانت مجبور بۊ مردۊمˇ عقاید امره بجنگه. هنه وستی اۊنه کار توشکه بوخورده بۊ. سال 1873 میان نسایی ایالتانˇ نژادپرستی وستی، کلسیا ایالتان میان، سرماىه گذاری ترس ؤ دپرکستن امره دچار بۊبؤسته بۊ. سال 1882 میان، آمريکا دادگاه عالی اعلام بۊگۊده کي کوکلاس کلأنˇ تشکیلات خلاف قانون اساسی ایسه.&lt;ref&gt;http://www.pbs.org/wgbh/americanexperience/features/general-article/grant-kkk/&lt;/ref&gt; 

گرانت جه محدودیت استخدام، ماىه دار میان انتقاد بۊگۊده ولي گرانت موخالفان اۊنه متهم بۊگۊديد کي ایتا نظامی دیکتاتور ایسه. گرانت اَ موشکل امره هم روبرو بۊبؤسته بۊ کي فقط ماىه دارˇ قوت امره بخوایه نسایی ایالتان اداره بوکۊنه، امکان دره دموکراتان کلیسا میان جؤمۊري خواهان امره مخالفت بوکونید. ؤ نسايی‌ئنˇ هواخواه ببید.
سال 1874 میان، گرانتˇ دستور امره [[برؤکس - باکسترˇ جنگ]] خاتمه بیگیفته. ؤ بعد صولح گۊدن گرانت دستور بازسازی [[آرکانزاس]] میان فدأ. ولي هو سال میان گرانت، بعد [[کولفاکسˇ کوشتار]] ژنرال ویلیام اچ. إموری دستور فدأ کي خۊ خلابران ؤ کله کشتی هان امره بیشید نیواورلئان تا شورشیانˇ آشوبه کي تازه فرماندار دؤجين ویلیام پیت کئلاگ وستی بۊ بوخوسانید.&lt;ref&gt;Brands 2012a, pp. 538–541&lt;/ref&gt;
ایتا جه گرانتˇ موشکلات بازسازی زمات میان هن بۊ کي سیاهان ؤ جؤمۊري خواهانˇ حزبˇ اعضا نسایی ایالتان میان مؤرد خشونت ؤ آزار ؤ اذیت قرار گیفتید. گرانت مایل بۊ کي نسایی ایالتانˇ دوشمنی، فدرال دؤلت امره تبدیل به ایتا نژادی جنگ نبه. بهار ؤ تاوستان 1874 میان ایتا جرگه جه سابقه نسایی خلابران کي اۊشانه شومار چارده هیزار کس فرسه ای ایتا سازمان چگۊدید بنام &quot;سیفیده دؤلت&quot; ؤ خوشانه &quot;کاسه مرداکانˇ حزب&quot; ([[اینگیلیسی]]:White League) دوخادید. ؤ اۊشانه هدف هن بۊ کي سیاهانه سرکوب ؤ دؤلتˇ اختیارات نسایی ایالتان میان نابودا کونید.   

[[پرونده:Harpers1874LouisianaOutrage.jpg|بندانگشتی|راست|لوئیزیانا سال 1874 میان کاسه مرداکانˇ حزب، پولیس ؤ ایالتˇ داوطلبˇ خلابران فتورکستید]]
چارده سپتامبر 1874 میان، 3500 کس جه کاسه مرداکانˇ جرگه نیواورلئان میان ضد فدرالˇ دؤلت شورش بۊگۊديد. اۊشانه موخالفات تازه فرماندار وستی بۊ. ؤ خاستید فرماندار استعفا بوکۊنه. موضوع هنه وستی بۊ کي  تازه فرماندار کي ویلیام کئلاگ نام دشتی جؤمۊري خا حزب عضو ؤ آمريکا کلسیا شین بۊ. [[جئمز لانگستریت]] سابقه کنفدراسیون چکنه، 3600 نیروی پولیس ؤ سیا داوطلبˇ خلابران ؤ دوتا [[گتلینگ]] موسلسل ؤ ایتا گوروهان توپخانه امره سعی بۊگۊده شورشیان سرکوب بوکۊنه. لانگستریتˇ خلابران جکسونˇ میدان جا تا خیابانی کي گمرک اداره منتهی بوستی کي فرماندار ؤ مسئولان ؤ باخي جؤمۊري خاهانˇ اعضا اۊنه میان پندومه (پناه) بیگیفته بید رچ بیگیفتید. ؤ جه مسئولانˇ جان حفاظت گۊدید. کاسه مرداکان، ساختمان سمت فوتورکستید ؤ لانگستریت اسیر بۊبؤسته ؤ اۊنه مرداکان شهر ˇروخان سمت پس بینیشتید ؤ باخي جیویشتید ىا تسلیم بۊبؤستید. کاسه مردکان شهرداری ؤ شورای ساختمان ؤ توپخانه مقر تصرف بوکونید. ای کله گیفتن کي [[جیگاه آزادگۊدن جنگ]] شناس بۊبؤسته ایتا ساعت میان خاتمه بیگیفته. ؤ 38 کۊشته ؤ 79 کس زخمی دشتی. متعصب کاسه مرداکان، کئلاکˇ عزل بۊگۊديد ؤ اۊنه جاسر جان مک إنری فرماندار بۊبؤسته. بعد سه روج، گرانت کي اَ شورش وستی متوجه خطر بۊبؤسته بۊ فدرالˇ ماىه دار اوسی بۊگۊده به نئواورلئان. وختی آمريکا ماىه دار ورود بۊگۊده،  &quot;کاسه مرداکانˇ حزب&quot;  پس بینیشتید ؤ جوخوفتید. گئلاک هنده فرماندار بۊبؤسته ؤ لانگستریت قولدونی جا آزادا بؤسته. مشخص بۊ بی دخالتˇ ماىه دار، گرانتˇ دؤلت، لوئیزیانا میان نتنستی دوام باوره.&lt;ref&gt;http://civilwar.bluegrass.net/AftermathAndReconstruction/raceriots.html&lt;/ref&gt;       

===صلح سۊرخˇ مرداکان امره===

[[پرونده:Ely S. Parker.jpg|بندانگشتی|إلی پارکر اولی آمريکاىي بومی بۊ کي گرانت اۊنه دؤجين بۊگۊده ؤ سۊرخˇمرداکان امور مسئول بو]]
گرانت سعی گۊدی روشن فکری امره سۊرخˇمرداکان موشکلا حل بوکۊنه. جه سال 1865 به بعد گرانت، خۊ دسىار ؤ همکارˇ گبانه یعنی [[ویلیام تکامسه شرمن]] کي ضد سۊرخˇمرداکان بۊ اعتماد گۊدی. ولي هتو خۊ اویتا دستارˇ گب کي إلی پارکر نام دشتی ؤ خۊدش ایتا رگ سۊرخˇمرداک (سنکا کوگا) بۊ گوش گۊدی. پارکر، گرانتˇ توصیه گۊدی ملایمت امره سۊرخˇمرداکان امره برخورد ؤ رفتار بوکۊنه. چند دهه عملیات ؤ جنگستن سۊرخˇمرداکان جولو، مشخص بۊگۊده کي ای روش سود ؤ فایده ای نره. فقط باعث بۊبؤ کي مردۊم زرخا بید ؤ اعتراض بوکونید. پس گرانت تصمیم بیگیفته سیاستˇ مسالمت امره سۊرخˇمرداکانˇ معضله حل بوکۊنه.&lt;ref&gt;http://www.fofweb.com/History/MainPrintPage.asp?iPin=ENAW0246&amp;DataType=Indian&amp;WinType=Free&lt;/ref&gt;

گرانت سعی بۊگۊده سو ایستفاده جولویه سۊرخˇمرداکان اداره دۊرۊن بیگیره. هنه وستی سۊرخˇمرداکان مسئله ره رو به ایتا تازه سیاست باورده. گرانت جاىˇ فاسدˇ مامؤران ؤ مذهبی سازمانان، إلی پارکر دؤجين بۊگۊده کي، سۊرخˇمرداکانˇ امور مسئول بۊبؤسته ؤ اولی بار ایتا آمريکاىي بومی رئیس جؤمۊرˇ کابینه میان ورود بۊگۊده.&lt;ref&gt;http://www.nps.gov/nr/travel/presidents/grant_nhs.html&lt;/ref&gt;
واقعیت میان اَ سیاست امره آمريکاىي‌ئن ای عقیده وا دیمه بنید کي سۊرخˇمرداکان جه اۊشانه حق ؤ حقوقه محروم بوکونید ؤ بومیانˇ صارای اۊشانه دست جا جکشید. ؤ اۊشانه آزادی فگیرید ؤ اۊشانه اوسی بوکونید جایی کي مبلغان اۊشانه واموجید چیتو کشاورزی بوکونید ؤ خواندن ؤ نیویشتن واموجید ؤ خوشانه دینه عوضا کونید ؤ مسیحی بیبید ؤ آمريکاىي‌ئن منستن لیباس دوکونید. ؤ اگر بومیان موخالفت بۊگۊديد، حشروماىه دار زور امره هم کي بۊبؤسته اۊشانه کوچمال بدید.&lt;ref&gt;http://www.nlm.nih.gov/nativevoices/timeline/342.html&lt;/ref&gt; 
گرانتˇ صلحˇ سیاست، اؤ شرایطه دوره وستی ایتا سیاست خاص بۊ. ویشتره گرانتˇ اقدامات موثر نۊبۊ ؤ افاقه نوگۊده. گرانتˇ سیاستˇ هدف هن بۊ کي سۊرخˇمرداکان پذیرش ؤ اسکان بده. ؤ هتو تصمیم بیگیفته بۊبؤسته کي اصیل آمريکاىي فرهنگ ؤ اۊشانه رسم ؤ رسوم حفظ ببه. ؤ بومیان خوشانه جنگستنˇ داب ؤ شکار گۊدن آزاد ببه ؤ خوشانه خودکفایی حفظ بوکونید. گرانتˇ سیاستˇ هدف هن بۊ کي سۊرخˇمرداکان، کاسه مرداکان منستن ببید. ولي سۊرخˇمرداکان ای سیاست امره موخالفت بۊگۊديد. آمريکا ماىه دار هم گرانتˇ سیاست امره موافق نۊبۊ. پۊر ایتفاق دکفتی کي سۊرخˇمرداکان، مسیحی مبلغان امره کي اکثرا ناشی ؤ بی تجربه بید درگیر ببید. فساد گرانتˇ دؤلت میان کرا ویشترا بوستی. ؤ هتو سۊرخˇمرداکان اداره میان چند تا موشکل دشتی. مردۊمˇ اعتماد هر روج به دؤلت کمترا بوستی. ؤ گرانت صلح سیاست کمتر حمایت گۊدید. آخربسر بومیان ؤ موهاجران درگیری میان طوری بۊبؤسته بۊ کي گرانتˇ سیاست پیله توشکه بوخورده.&lt;ref&gt;http://www.fofweb.com/History/MainPrintPage.asp?iPin=ENAW0246&amp;DataType=Indian&amp;WinType=Free&lt;/ref&gt;         

گرانتˇ سیاست، آمريکا نسا آفتؤزردی سمت تحت هدایت ژنرال اولیور اؤتیس هاوارد ؤ جؤرج کروک مؤفقیت امره انجام بۊبؤسته. سال 1872 میان فریدمن سابقˇ آزاده مردانˇ اداره [[آپاچی کوگا]] امره بوگو ویشتاو بۊگۊده ؤ مؤفق بۊبؤسته بعد ایتا سال جنگستن اۊشانه امره صولح ؤ ایتا تازه جیگا اۊشانه اسکان بدأ. 
اؤرگان میان، ولي صلحˇ سیاست پیشرفت نشتی. ایتا نمونه آوریل 1873 میان آمريکا ماىه دار ؤ مؤدوکˇ کوگا میانه جنگ دکفته. مؤدوکˇ کوگا حاضر به کوچمال ؤ اسکان تازه جیگا میان نوبؤسته. ؤ آمريکا ماىه دارˇ چکنه ژنرال ادوارد کانبی کۊشته بۊبؤ. گرانت کانبی مرگ وستی پۊر ناراحت بۊبؤسته بۊ ولي آمريکا ماىه دارˇ دستور بدا کي جنگ جا خودداری بوکونید. ولي ژنرال شرمن معتقد به انتقام ؤ کوگا نابودی بۊ. ولي گرانت شرمنˇ گبانه توجه نوگۊدی. آخربسر اکتبر 1873 میان مؤدوکˇ ماىه دار تسلیم بۊبؤسته ؤ چارکس کي کانبی کوشتن میان موتهم بۊبؤسته بید،  محاکمه ؤ اعدام ؤ باقی کوگا اعضا گرانتˇ دستور امره به ایتا تازه جیگا کوچمال بۊبؤستید.&lt;ref&gt;Smith, pp. 532–535&lt;/ref&gt;  
سال 1876 میان آمريکا ماىه دار سه تا موختلفه نیرو امره لاکوتا کوگایه (ایتا سۊرخˇمردکان کوگا) فتورکسته. ایتا جه سه تا آمريکا ماىه دارˇ قسمته، سرهنگ [[جؤرج آرمسترانگ کاستر]] رهبری گۊدی. کاسترˇ واحد پیش دکفته ؤ دۊ واحد دیگرا جولو بزه. کاستر کي خؤره پۊر اعتماد داشتی ؤ بی ترس ؤ نگرانی پیشروی بۊگۊده. 25 ژوئن میان کاستر کي متوجه خطر نوبؤسته بۊ دیویست ؤ ده خلابر امره ایتا سۊرخˇمرداکان پیله روستای فتورکسته. لاکوتا چکنه معتقد بۊ کي اَ منطقه ایتا مذهبی صارا ایسه، بیج (شیطان) کوه وستی، ؤ کاستره پیشنهاد صلح فدأ. ولي کاستر قبول نوگۊده ؤ کله گیفتنه شروع بۊگۊده. ولي هیزارتا لاکوتا ؤ شیان ؤ آراپاهؤ سۊرخˇمرداکان اۊشانه بنه بر ؤ دورا گۊدید. ؤ کاستر ؤ همه تان اۊنه مرداکان کۊشته بۊبؤستید.&lt;ref&gt;http://www.biography.com/people/george-custer-9264128#related-video-gallery&lt;/ref&gt;

بعد دۊ ماه کي دوارسته، گرانت، مطبوعات میان کاستر جا انتقاد بۊگۊده ؤ بوگوفته:
&quot;... من همیشک اعتقاد درم کاسترˇ جنایات وستی بۊ کي خؤره ؤ خۊ خلابرانه قربانی بۊگۊده. چیزی کي کاستر خوسر باورده واقعا ضروری نۊبۊ -  واقعا ضروری نۊبۊ.&quot;&lt;ref&gt;Brands 2012a, pp. 565–566&lt;/ref&gt;

===خارجی روابط===
[[پرونده:Hamilton Fish Brady Edited.jpg|بندانگشتی|همیلتون فیش، گرانتˇ خارجه وزیر گؤفتي آمريکا نوا کوبا شورشیانه یاور ببه ]]
بعد داخلی جنگ آمريکاىي‌ئنˇ توجه ویشتر سمت بازسازی ؤ جنگ خرابیه آبادا گۊدن بۊ. ؤ ایتا جه گرانتˇ خؤرؤم تصمیمات هن بۊ کي [[همیلتون فیش]] خارجه امور وزیر دؤجين بۊگۊده. اَ دۊ تا مردای (گرانت ؤ فیش) خؤرؤم ایله جار امره کارگۊدید ؤ همدیگره احترام گۊدید. گرچه گاه گلف اۊشانه میان اختلاف دکفتی. ولي هتویی فیش هشت سال گرانتˇ ریاست میان خۊ کارسر بئسا. 

حتی هو اوایل کار میان هم، گرانت ؤ فیش کارائیب صارای سر تمرکز بۊگۊده بید. سال 1868 میان کوبایی شورشیان علیه [[ائسپانيا]] استعمار قیام بۊگۊديد. ؤ خوشانه آزادی وستی بجنگستید. پۊر آمريکاىي‌ئن مایل بید کوبا شورشیان یاور ببید. ؤ شورشیان امره  همدیل بۊبؤسته بید. ولي گرانت ؤ فیش دخالت امره موخالف بید. چون نخاستید [[ائسپانيا]] امره دوشنی بوکونید ؤ کله گیرید. ؤ فقط سعی بۊگۊديد کشورا بعد جنگ آبادا کونید.&lt;ref&gt;http://millercenter.org/president/biography/grant-foreign-affairs&lt;/ref&gt; 
گرچه آمريکا، کوبا شورشیانه برسمیت نشناختی ؤ گرانت اۊشانه بی توجهی گۊدی. ولي هتویی کوبایی‌ئن آمريکا میان فعالیت گۊدید ؤ شورشیان وستی پول ؤ تبلیغات گۊدید ؤ اۊشانه یاور بوستید.&lt;ref&gt;http://www.pbs.org/crucible/tl1.html&lt;/ref&gt;
ایتا جه گرانتˇ خارجی اقدامات، کارائیب صارا میان کي دشکن بوخورده ؤ ناتمام بمانسته [[دومینیکنˇجؤمۊري]] الحاق بۊ. پۊر زمات بۊ کي آمريکا دریایی ماىه دار کرائیب میان خؤره جاجیگاه ؤ گت کله بست دشتی. وهتو دومینیکن ایتا خؤرؤم خلیج دشتی. ؤ دومینیکنˇ سیاستمردان ناجه دشتید کي اۊشانه کشور آمريکایه الحاق ببه. رئیس جؤمۊر گرانت علاقه دشتی کي ای جزیره آمريکایه الحاق ببه. ؤ فکر گۊدی کي دومینیکن خؤرؤم جیگا ببه سیاهان وستی کي نسایی ایالتان میان کي مؤرد آزار ؤ اذیت قرار گیفتید.&lt;ref&gt;millercenter.org/president/biography/grant-foreign-affairs&lt;/ref&gt;    
گرانت ای کسه کي بابکؤک نام دشتی اوسی بۊگۊده دومینیکن کي بوإناونتورا بائز دومینیکنˇ رئیس جؤمۊر امره، دومینیکن الحاق وستی بوگو ویشتا بوکۊنه ؤ بابکؤک اکتبر 1869 الحاق پیشنویس امره واگردسته.&lt;ref&gt;Smith, pp. 500–502&lt;/ref&gt;
سامنر، مجلس سنا میان خارجی روابط (1861- 1871) رئیس بۊ. ؤ آمريکا خارجی روابطه کونترل ؤ نظارت گۊدی. سامنر داخلی جنگ میان بریتانیا جا انتقاد گۊدی ؤ معتقد بۊ کي اینگیلیسیان نسایی ئن هواخواه بید. [[آلاباما ادعا]] (اینگیلیسان دخالت داخلی جنگ میان) وستی گرانت امره اختلاف دشتی. سال 1870 میان سامنر دومینیکنˇ الحاق پیشنویس امره موخالفت ؤ اۊنه رد بۊگۊده. اۊنه اختلاف، گرانت امره ویشترا بؤسته.&lt;ref&gt;http://www.history.com/topics/charles-sumner&lt;/ref&gt;

هاواىي شاه کي داوید کالاکائو نام دشتی اولین پادشاهی بۊ کي سال 1874 میان گرانت امره سیفیده کاخ دۊرۊن دیدار بۊگۊده. ؤ هر دۊ ایتا خوراک نمایشگاه میان شرکت بۊگۊديد.&lt;ref&gt;http://www.whitehousehistory.org/history/white-house-facts-trivia/facts-significant-foreign-visitors.html&lt;/ref&gt;
دوازده سپتامبر 1874 میان، گرانت هاواىي شاه امره سیفیده کاخ دۊرۊن شام بخوردید. کالاکائو سفرˇ انگیزه، هاواىي ایقتصادی موشکلات بۊ. 30 ژانویه 1875 میان ایتا موعاهده امضا بۊبؤسته کي هاواىي محصولات آمريکا میان مالیات جا معاف ببید.&lt;ref&gt;http://www.pbslearningmedia.org/resource/d03ca477-6ae8-4f6c-ad5a-4b3343ff18b0/the-first-state-dinner/&lt;/ref&gt; 

===سیا جۊمه===
ای رسوایی ریشه ؤ عامل دوتا مرداک بنام جئ گالد ؤ جیم فیسک بید کي هردوتایه اراذل شناختید. اۊشان دوتا سرماىه دار بید کي اۊشانه کار ؤ چم رشوه ؤ تقلب بۊ. اۊشان کؤرنلیوس وندربیت سهام دۊرۊن رشوه امره بتنستید راه آهنˇ ائریه تصاحب بوکونید. هسا [[وال استریت]] میان  خوشانه سرماىه گذاری دۊرۊن تقلب بۊگۊده بید. وختی گرانت رئیس جؤمۊر بۊبؤ ظاهرا سعی بۊگۊده جانسونˇ ایقتصادی سیاسته دونبال بوکۊنه. ؤ جانسون منستن، گرانت ایقتصاد بهبود وستی تصمیم بیگیفته اسکناس چاپ گۊدنه کمترا کۊنه. ؤ جاىˇ اسکناس، مردۊمه تشویق بوکۊنه کي طلا بیهینید ؤ طلا سر سرماىه گذاری بوکونید.&lt;ref&gt;http://www.pbs.org/wgbh/americanexperience/features/general-article/grant-black-friday/&lt;/ref&gt; 
دؤلار تقویت گۊدن وستی، خزانه وزیر جؤرج اس. باتویل، گرانتˇ تشویق امره خزانه داری وزارت جه هر ماهه طلا فروختی. قرضه اوراقه هیئن، بوجور بهره امره داخلی جنگ زمات میان باعث بۊبؤ بودجه کسری کمترا به ولي پول واحد بیجیر بایه.&lt;ref&gt;Smith, pp. 480–481&lt;/ref&gt; 

اي دۊ تا مرداک (جئ گالد ؤ جیم فیسک) وختی بفهمستید گرانت نخایه طلایانه بفروشه. توطئه بۊگۊديد ؤ آبل راسبورن کوربین امره ایله جار بۊگۊديد راسبون، گرانتˇ خاخور امره عروسی بۊگۊده بۊ. گالد ؤ فیسک سعی بۊگۊديد هتویی گرانته نزدیکترا بید. ؤ تترج گرانت امره ملاقات گۊدید ؤ موختلفه محافل میان، کوربین امره دؤلتˇ ایقتصادی سیاسته وستی گب زئید. ؤ سرماىه دارانه گفتید دؤلت طلایانه وا فروش بنه.&lt;ref&gt;http://www.pbs.org/wgbh/americanexperience/features/general-article/grant-black-friday/&lt;/ref&gt;
24 سپتامبر شناخته بۊبؤ به  &quot;سیا جۊمه&quot; ([[اینگیلیسی]]: black Friday). طلا قیمت بوجور بوشو. ؤ ویشتره بانکان تهدید به ورشکستگی بۊبؤستید. گرانت ˇدستور امره، خزانه داری وزیر جؤرج باتویل دؤلت طلا ذخایره بفروخته بۊ. عرضه افزایش امره بازار ایپچه خؤرؤم بۊبؤسته. ولي مردۊمˇ اعتماد گرانتˇ دؤلت جا کمترا بؤسته.&lt;ref&gt;http://www.authentichistory.com/1865-1897/1-reconstruction/2-grant/ &lt;/ref&gt;
گرانت خۊ خزانه وزیر امره، بورس تحولات زیرنظر بیگیفته بید. باتویل خزانه داری وزیر، ایستوارت جانشین بۊبؤسته بۊ. گرانت ؤ باتویل وختی بفهمستید بورسˇ ارزش فگۊردسته. زرتی چهار میلیون دولار، فعالیتˇ اداری وخت میان بورس جا آزادا گۊدید. هن فقط ایپچه جه فاجعه بۊ. بازون طلا قیمت بوجورتر بوشو ؤ هر چی دوارستی سریعتر بوجور شۊىي. ؤ سرماىه گذارانˇ وضع سرماىه گذاری وستی چتین بۊبؤسته بۊ. ایقتصادی فعالیت تا چند هفته رکود بیگیفته بۊ. همه دانه گرانت ؤ باتویل مقصر دنستید ؤ انتقاد گۊدید. اگر اۊشانه بموقع عمل نوگۊده بید کل دؤلتˇ مسئولان متهم بوستید.&lt;ref&gt;انکارتا دانشنامه&lt;/ref&gt;

===هنده دؤجين بؤستن===
[[پرونده:Grant Liberal Gratitude.jpg|بندانگشتی|ایتا کاریکاتور ایشتاو زنه کي گرانت آمريکا کشتی فۊرانه ولي اۊنه رقیب نیشته کرا رۊزنامه خوانه]]
گرانت تا سال 1872 میان قبل افشا نۊبۊستنه اۊنه دؤلتˇ پیله رسوایی، پۊر محبوبیت دشتی. ؤ مردۊم اۊنه سیاست اینگیلیسیان جولو آلاباما ادعا وستی خؤرؤم دنستید. ولي هتو نم نم جؤمۊري خاهانˇ جرگه میان اختلاف دکفته. لیبرال جؤمۊري خاهان، املاکˇ اصلاحات ؤ حمایتی تعرفه‌ٰنˇ وستی گرانت ناتوانی جا انتقاد گۊدید.&lt;ref&gt;http://www.u-s-history.com/pages/h215.html&lt;/ref&gt;
سال 1868 میان ایتا راه آهنˇ شرکت (کردیت مؤبیلئر نام)، کنگره اعضای رشوه فدأ. مدرکی وؤجۊد نشتی کي گرانت رشوه فگیفته ولي علیه اۊنه معاۊن کولفاکس مدرک وؤجۊد دشتی. هنه وستی همه تانه باور بومو کي واشینگتون میان صداقت ؤ درستی وؤجۊد نره.&lt;ref&gt;Brands 2012a, pp. 508–509&lt;/ref&gt;  
سال 1872 انتخاباتˇ رقابت میان، لیبرال ؤ اصلاح طلبان جؤمۊري خاهان، گرانت سیاست جا انتقاد ؤ اۊنه فتورکستید. گرانت اۊشانه انتقاد اؤجا بدا ؤ اۊشانه کولهند ؤ شانته لقب بدا &quot; کي دوسته چوم امره خایید ایتا خولی جا فندرید.&quot; گرانتˇ هواخاهان اۊنه قدیمی دس براران بید کي گرانت اۊشانه گولاز (افتخار) امره دوخادی &quot;قدیمی رستران&quot;&lt;ref&gt;https://www.whitehouse.gov/1600/presidents/ulyssessgrant&lt;/ref&gt; 
گرانت هنده جؤمۊري خاهان نامزد دؤجين بۊبؤ. لیبرال جؤمۊري خاهان ؤ دموکراتان ایله جار بوگوید ؤ اۊشانه نامزد هوراس گریلی کي ضد گرانت ؤ همه اۊنه دوشمنی گرانت امره شناختید دؤجين بۊگۊديد. گریلی نيۊىؤرکˇ تریبیون ناشربو. لیبرال جؤمۊري خاهان ؤ دموکراتان گرچه گرانت جا پۊر انتقاد ؤ تبلیغ گۊدید. ولي گرانت قاطعیت آرا امره هنده دؤجين بۊبؤسته. گرانت همه کلسیا ایالتان ؤ ویشتره نسایی ایالتان میان برتری دشتی. گرانت رای 3,596,745 بۊ ولي گریلی 2,843,446 رای باورده.&lt;ref&gt;انکارتا دانشنامه&lt;/ref&gt;
گرانت مشخص بۊبؤ کي هنده رئیس جؤمۊر ببه. گرانت خۊ معاۊن ؤ دسىار شایلر کولفاکس دیمه بنا ؤ هنری ویلسونه اۊنه جانشین بۊگۊده. گرانت خۊ انتخاباتˇ کمپین میان مشغول بۊ. ولي گریلی خۊ روزنامه میان تبلیغ گۊدی. گریلی گؤفتي نسایی رهبران جفرسون دیویس منستن عفو ؤ مجازات نیبید.

گریلی ای بار گرانت مؤرد ایتا اظهار نظر معروف بۊگۊده کي بوگوفته: 
&quot;... معلوم نیه (گرانت) خوایه رئیس جؤمۊر ببه ىا قولدونی بازا کۊنه...&quot;

ولی گریلی 44 درصد رای باورده بۊ نسبت به گرانت کي 56 درصد امره جولو دکفته بۊ. 
وختی گریلی بمرده اۊنه رای چندتا موختلفه حزب میان تقسیم بۊبؤسته. هنه وستی گرانت راحت 286 الکتورال رای بدس باورده ؤ هنده رئیس جؤمۊر بۊبؤسته.&lt;ref&gt;http://www.britannica.com/event/United-States-presidential-election-of-1872&lt;/ref&gt;
ماه نوامبر میان گرانتˇ پیروزی واضح بۊبؤسته بۊ. لیبرال جؤمۊري خاهان ؤ دموکراتان کار توشکه بوخورده بۊ. گریلی ایپچه بعد انتخابات بمرده. الکتورال میان فقط سه کس اۊنه وفادار بمانستید ؤ رای بدائید. باقی رای تقسیم بۊبؤسته باقی نامزدان میان. انتخاباتˇ آرا لوئیزیانا ؤ آرکانزاس میان شورش ؤ هرج ؤ مرج وستی قبول نوبؤسته.&lt;ref&gt;http://www.u-s-history.com/pages/h215.html&lt;/ref&gt; 

===سال 1873 وحشت میان، بورسˇ فگۊردستن===
گرانتˇ دومین دوره ریاست، ایتا تازه رکود امره شروع بۊبؤسته. جیکوک ؤ کمپانی ([[اینگیلیسی]]: Jay Cooke &amp; Company) ایتا مالی موسسه نيۊىؤرک میان بۊ کي اۊنه سهام سقوط بۊگۊده بعد انکی تومام خوشانه قرضه اوراقه بفروختید به ایتا شرکت بنام اقیانوسˇ آرام کلسیا راه آهن.&lt;ref&gt;Brands 2012a, p. 517&lt;/ref&gt; 
ای شرکتˇ سقوط باعث بۊبؤسته کي همه ملت وستی منفی پیامد بداره . نيۊىؤرکˇ بورس ده روج دوسته بۊبؤسته. طرحˇ مالکیتˇ حق موشترک، شرکتان ؤ بانکان میان دشکن بوخورده. کارخانه‌ٰن تعطیل ؤ خوشانه دره دوستید. هزاران کارگر بیکارا بوستید. ؤ بیکارˇ آدمان خیریه سازمانان جولو پۊر جمعا بوستید ؤ اۊشان شومار ویشتر بۊبؤ. پۊر راه آهنˇ پروژه‌ٰن ناتمام بمانسته.&lt;ref&gt;http://www.u-s-history.com/pages/h213.html&lt;/ref&gt;
ای شرکتˇ فگۊردستنˇ بازتاب باعث بۊبؤ پۊر جه بانکی ؤ صنعتی شرکتان رکود بیگیرید. ؤ مملکتˇ ایقتصاد فاجعه بار فگۊردسته. ؤ 83 تا جه 364 تا راه آهنˇ شرکتان آمريکا میان ورشکست بۊبؤستید. دۊ سال میان 18 هیزار فرصت شغلی نابودا بؤسته. بیکاری نرخ وحشتناک بوجور بوشو ؤ به 14 درصد فرسه. گرانت سعی بۊگۊده خۊ دومین دوره میان، ایقتصادی رکوده حل بوکۊنه ؤ ای وضعیت خاتمه بیگیره. کارگران ؤ تاجران استدلالˇ رکودˇ وستی اؤ چیزی نۊبۊ کي گرانت بتنه محقق بوکۊنه. گرانت برنامه هو جؤمۊري خاهان حزب منستن بۊ کي خاستید کسب ؤ کار ؤ تجارته خورتابˇ ایالتان امره رونق بدید. ؤ خوشانه ایده ی بحران حل گۊدن وستی تصویب بۊگۊديد. ولي تا سال 1877 میان کي کرانت کار سر ایسا بۊ، رکود ادامه دشتی.&lt;ref&gt;http://www.pbs.org/wgbh/americanexperience/features/general-article/grant-panic/ &lt;/ref&gt;    
[[پرونده:Grant Inflation Bill Veto.jpg|بندانگشتی|راست|گرانت ؤ اۊنه پۊشت سر فیش، بعد وتو گۊدن لاىحه اۊشانه هواداران چپلا زنید.]]
سال 1873 میان، آمريکا کنگره ایتا قانون تصویب بۊگۊده بنام سکه قانون. کي نم نم نقره ارز وا دیمه نهن ؤ اۊنه جاسر آمريکا دؤلار تقویب ببه. ای میانه خزانه داری وزارت 26 میلیون تازه اسکناس چاپ بۊگۊده ؤ اۊنه ایقتصادی تاثیر ؤ سرماىه اندازه سرماىه گذاران وستی دس فرس بۊ ؤ اۊشان کار اکسیژن امره بل خاموش گۊدن منستن بۊ. هسا خزانه داری میان ایپچه طلا وؤجۊد دشتی. پول ؤ اعتبار محدود بۊبؤسته بۊ ؤ بهره نرخ سربه آسمان بنا. سرماىه داران مجبور بید کم ارزش  دولارˇ اسکناس امره سرماىه گذاری بوکونید کي اۊنه ریسک بوجور بۊ ؤ ایتا قومار منستی.&lt;ref&gt;http://teachinghistory.org/history-content/beyond-the-textbook/24579&lt;/ref&gt;
بعد سال 1873 تورم،کنگره تصمیم بیگیفته سیاستˇ تورمی ؤ ایقتصادˇ تحریک گۊدن وستی 14 آوریل سال 1874 ایتا قانون بنام &quot;تورمˇ لاىحه&quot; تصویب بۊگۊده. تا پولˇ عرضه کشور میان مفیدتر ببه. ای قانونه پۊر جه کشاورزان ؤ کارگران ناجه دشتید تصویب ببه. ولي نسایی بانکداران خوشانه قرضه اوراق ؤ خارجی سرماىه وستی وتو گۊدن هواخواه بید. 22 آوریل 1874 میان یه دفعا گرانت کي گؤفتي ملتˇ اعتبار وستی ایسه، ای لاىحه وتو بۊگۊده.&lt;ref&gt;https://www.boundless.com/u-s-history/textbooks/boundless-u-s-history-textbook/reconstruction-1865-1877-19/the-grant-administration-142/panic-and-redemption-756-4666/&lt;/ref&gt; 
هیملتون فیش گرانتˇ وتو جا حمایت بۊگۊده. ؤ معتقد بۊ اَ کاره امره اۊنه جاجیگاه جؤمۊري خاهان میان حفظا به. ؤ اۊشانه حزب تعهد فدأ کي ایتا خؤرؤم دؤلار آوره ؤ حمایت کۊنه.&lt;ref&gt;Smith, pp. 580–581&lt;/ref&gt;

===اصلاحات===
[[پرونده:Whiskeyring.jpg|بندانگشتی|هارپرزˇ هفته نامه کاریکاتور، ویسکی بوشکه‌ٰنˇ بازجویی گۊدن]]
وختی کردیت مؤبیلئرˇ رشوه ؤ فساد مردۊمه ره آشکار بۊبؤسته ؤ ایقتصادˇ رسوایی وؤجۊد بومو گرانت ؤ اۊنه دؤلت متهم به فساد بۊبؤستید ؤ تومام فدرال دؤلتˇ قسمتان مؤرد اتهام قرار بیگیفتید. دؤلت میان مناقشه ؤ اختلاف اصلاح طلبان ؤ مفسدان میان وؤجۊد بومو.&lt;ref&gt;McFeely 1974, pp. 133–134&lt;/ref&gt; 
فسادˇ رشد امره، کنگره ؤ دؤلتˇ ایله جار امره، ایتا کنترل ؤ نظارت دموکراتیک امره فساد دؤلتˇ موختله قسمتان میان تحقیق بۊگۊديد ؤ اۊشانه ویشتر توجه ؤ نظارت احتکار خارجی تجارت میان بۊ.&lt;ref&gt;Brands 2012a, pp. 560–561&lt;/ref&gt; 
کنگره هتو آمريکا نیروی دریایی چکنه جؤرج ام. رابسون مؤرد رسیدگی ؤ تحقیق بۊگۊده ؤ اۊنه رشوه فگیفتنه وستی تنبیه بۊگۊده.&lt;ref&gt;McFeely 1974, p. 153&lt;/ref&gt;
سال 1875 میان ایتا پیله رسوایی، ایدفعا ویسکی بشکه فروش سر ایتفاق  دکفته. ایتا باند وؤجۊد دشتی کي شامل فروشندگان ؤ باخي دؤلتی مقامات امره جوخوسی ؤ بدون دؤلتˇ اطلاع عرخگیری دسگاهانه فروختید ؤ هتویی بتنستید چند میلیون دؤلار مالیات دئن جا جیویزید. گرانتˇ منشی اؤرویل بابکوک اَ رسوایی میان متهم بۊبؤسته. ولي گرانت اۊنه جا هواخواهی بۊگۊده ؤ آخربسر تبرئه بۊبؤ. &lt;ref&gt;http://www.history.com/topics/us-presidents/ulysses-s-grant&lt;/ref&gt;
گرانت باخي دئه اصلاحات کاران میان بۊگۊده. ایتا نمونه هن کي ایالتان پیشنهاد بدا کي زاکانˇ تحصیلات رایگان ببه. ؤ بعد گرانت لاىحه ای تصویب بۊگۊده کي کومک گۊدن ممنوع ببه اؤ مدارسی کي مذهبی تفکر درید.&lt;ref&gt;Smith, pp. 570–571&lt;/ref&gt;

گرانتˇ شهرت ؤ خؤرؤم نامه، اۊنه ناتوانی سر، دؤلت ؤ مسئولان پاکسازی وستی لکه دار بۊبؤسته. سال 1875 میان اعلام بۊگۊده قصد نره سومین بار وستی هنده خؤره کاندید بوکۊنه ؤ جؤمۊري خاهان سال 1865 میان خوشانه انتخاباتی نامزده راسرفورد بی. هئز دؤجين بۊگۊديد.&lt;ref&gt;millercenter.org/president/biography/grant-life-in-brief&lt;/ref&gt;

==بعدˇ ریاست==
===دوارستن===
سال 1877 بعد کي گرانتˇ ریاست خاتمه بیگیفته. خۊ گیشبر (جولیا) امره ایتا مسافرتی تور امره دور دۊنىا مسافرت بوگوید. وی معروف ترین آمريکاىي خۊ دوران میان بۊ. وختی  شهر به شهر دوراستی مردۊم ؤ مسئولان اۊنه پیشواز امویید. گرانت خۊ مسافرت میان [[ملکه ویکتوریا]] ؤ ژاپونˇ امپراتور ؤ ملکه امره دیدار بۊگۊده&lt;ref&gt;http://www.pbs.org/wgbh/americanexperience/features/general-article/grant-biography/&lt;/ref&gt;
مسافرتˇ زمات میان، گرانت پنج روج میان ایرلند دۊرۊن بمانسته ؤ راه آهن امره دوبلین جا بوشو لؤوس ؤ جه اؤىه مدت یک شب دری ؤ بلفاست میان بمانسته.&lt;ref&gt;http://www.culturenorthernireland.org/features/heritage/ulysses-grant&lt;/ref&gt; 
اۊشان زمستان میان موقدسˇ صارا (اورشلیم) ([[اینگیلیسی]]: Holy Land) بئسائید. ؤ بعد بوشوئید یونان ؤ جه اؤىه قبل انکی ایتالیا جه واگردید، پاپ لئوی سیزدهم امره ملاقات بۊگۊديد.&lt;ref&gt;McFeely 1981, pp. 466–467&lt;/ref&gt;
اۊشان اول [[ائسپانيا]] ؤ بعد [[آلمان]] بوشوئید. آلمان میان گرانت، [[اتو فؤن بیسمارک]] امره دیدار بۊگۊده ؤ نظامی موضوع سر بوگو ویشتاو بۊگۊديد. گرانت بوگوفته کي داخلی جنگ اواخر میان بۊ کي آمريکا ماىه دار کشورˇ نجات وستی برده داریه نابودا گۊده.&lt;ref&gt;Brands 2012a, pp. 585–586&lt;/ref&gt;

سفر میان موشکلی گرانت وستی پیش نومو. ؤ گرانت خۊ سفر وستی پۊر لذت ببرده. ؤ بوگفته: &quot;احساس کونم ایتا ریک منستن ایسم کي مدرسه جا خارجا بؤسته&quot;.
گرانت سفر میان شام زیاد خوردی ولي اۊنه وزن بجیر امونده بۊ. واگردستن موقع وختی به سان فرانسیسکو فرسه هشتاد کیلو وزن دشتی. ؤ بوگوفته کشورانی کي اۊنه خوش بومو بۊ ژاپون ؤ سوئیس بید.&lt;ref&gt;http://www.granthomepage.com/grantchronology.htm&lt;/ref&gt;

===واگردستن===
سال 1879 میان، ایتا خال جه جؤمۊري خاهانˇ حزب بنام &quot;شجاعان&quot;، سناتور روسکؤ کانکلینگ رهبری امره، سعی بۊگۊديد سومین دفعا وستی گرانته ریاست جؤمۊري وستی نامزده بوکونید. بازاریان، ماىه دارˇ قدیمی رستران ؤ متدیستˇ کلیسا، گرانت جا حمایت گۊدید. گرانت ولي گفتی چیزی ایتفاق دنکفته ولي پۊشت سر خۊ حامیان خاستی خوشانه کار ادامه بدید. ولي گرانتˇ محبوبیت بجیر امونده بۊ.  ولي هتویی سال 1880 درون حزبی انتخابات میان جه 300 تا رای 36 تا گرانت رای بۊ. [[جئمز إی گارفیلد]] جؤمۊري خاهان نامزد بۊبؤسته ؤ بتنسته ایتا نزدیکه رقابت میان پیروز ببه. گرانت، انتخابات میان گارفیلد وستی تبلیغ گۊدی. گرانتˇ هواه دار کانگلینگ سال 1881 میان بعد گارفیلد ترور گرانت جا پۊر حمایت بۊگۊده.&lt;ref&gt;http://civilwarwiki.net/wiki/Ulysses_S._Grant_-_Post_presidency#cite_note-1&lt;/ref&gt;   
سال 1881 میان، گرانت نيۊىؤرکˇ خورتاب میان ایتا کول جور خانه بیهه. ؤ خۊ پس اندازه امره ایتا مالی موسسه میان سرماىه گذاری بۊگۊده کي قبلش اۊنه ریک ای شرکت میان سرماىه دشتی. ولي سال 1884 میان ای شرکتˇ سرماىه داران اختلاس بۊگۊديد ؤ ای موسسه کار ؤ تجارت تعطیل ؤ گرانت ورشکست بۊبؤسته.&lt;ref&gt;http://www.history.com/topics/us-presidents/ulysses-s-grant&lt;/ref&gt;

==خاطرات ؤ موردن==
[[پرونده:US Grant in 1885.jpg|بندانگشتی|گرانت ژانویه 1885 میان خۊ خاطراته نیوشتندره، چند روج بعد بمرده.]]
گرانت وختی رئیس جؤمۊر بۊبؤسته بۊ بازنسشتگی حقوقˇ ماىه دار میان ده فینگیفته. ولي اۊن دس براران ؤ کنگره امره اۊنه تمام دس اوکوف ؤ پاداشه فدأئید.&lt;ref&gt;Smith, p. 625&lt;/ref&gt;
گرانت خۊ زندگی تامینˇ خرجی وستی شروع بۊگۊده مجلات میان خۊ خاطرات بینیوشته ؤ ناشرانˇ قرن مجله میان اۊنه بینیویشته‌ٰن چاپ گۊدید هر دفعا 500 دؤلار فگیفتی. ایتا سردبیر رابرت آندروود جانسون نامی پیشنهاد بۊگۊده گرانت خۊ خاطراته ایتا کیتاب میان بینیویسه. هوتو کي ژنرال شرمن ؤ دیگران ا کاره بۊگۊديد. ؤ گرانتˇ اصل کیتاب چند موختلف فصل میان چاپ بۊبؤسته.&lt;ref&gt;McFeely 1981, p. 494&lt;/ref&gt; 
سال 1884 میان گرانت، جنگˇ گولازˇ مرداک مبتلا به سرطان بۊبؤسته. اَ میان بتنسته خۊ خاطراته ایتا خؤرؤم نظامی کیتاب میان بینیویسه.&lt;ref&gt;http://www.americaslibrary.gov/jb/nation/jb_nation_grant_3.html&lt;/ref&gt;
گرانت آخرین دفعا وستی سرسختی امره بجنگسته ولي گرانت ره چتین ؤ تاسیان بۊ. آخرین روجان میان کاغذ ؤ مداد اوسادی ؤ خۊ دورا پتو واپختی تلارˇ خانه سر، درد امره نیشتی ؤ خۊ خاطراته نیویشتی. نم نمی گرانت دس خط بد امره خۊ حماسی داستانˇ زندگی نیویشتی . ایپچه قبل انکی بیمیره خۊ کیتابا تومام بۊگۊده. کیتابˇ فروش پۊر مؤفقیت امره بۊ ؤ گرانت بتنسته خۊ کوگا وستی امنیت مالی بدس باوره.&lt;ref&gt;http://millercenter.org/president/biography/grant-life-in-brief&lt;/ref&gt;
ایتا روج قبل گرانتˇ موردن،اونه گیشبر (جولیا) ؤ گرانتˇ زاکان ؤ نوه‌ٰن گرانت ورجا حضور دشتید. بعد ایتا سال مبارزه سرطان امره، 23 ژوئیه سال 1885 میان ساعت 8 صبح، گرانت خۊ کومه میان مک گریگؤر کول جور سن 63 میان بمرده.&lt;ref&gt;McFeely 1981, p. 517&lt;/ref&gt; 
شنبه هشتم اگوست 1885، گرانتˇ تشییع جنازه وستی دؤجين بۊبؤ. چهارشنبه هفته قبل گرانتˇ جنازه قطار امره نيۊىؤرکˇ شهر میان ورود بۊگۊده. ؤ شهرˇ مردۊم دۊ روج  بۊ کي رافا ایسا بید ؤ شهرˇ تالار میان جمعا بؤسته بید. ؤ گرانتˇ تابوته فندرستید.&lt;ref&gt;http://history1800s.about.com/od/19th-Century-Presidents/fl/President-Grants-Funeral.htm&lt;/ref&gt; 
[[پرونده:Grant Funeral Train3.jpg|بندانگشتی|راست|گرانتˇ مراسم وئست پؤینت میان]]
مردۊم کس کسه ور ایسا بید ؤ اۊشانه چوم زمین سر چیزی نیده ای. شهرˇ ساختمانان گرانت وستی سیا بیدوق وارگاده بید. عزادارنˇ رچ کي گرانتˇ تابوت اۊشانه امره بۊ تا هفت مایل درازا دشتی. عزاداران میان سه تا آمريکا رئیس جؤمۊران ایسا بید. اۊشانه کي سابقه زمات ؤ داخلی جنگ میان گرانت امره دوشمن بید، خوشانه دوشمنیه دیمه بنائید. گرانتˇ تابوت، ژنرال ویلیام شرمن ؤ فیلیپ شریدان چان رو بۊ کي گرانت امره داخلی جنگ میان یاور بۊبؤسته بید. جه نسایی چکنه‌ٰن سایمون بولیوار باکنر ؤ جؤزف جانسؤن مراسم میان حضور دشتید. کلسیا ؤ نسایی رستران همدیگر امره گرانت تابوت همراهی گۊدید.&lt;ref&gt;http://www.pbs.org/wgbh/americanexperience/features/general-article/grant-funeral/&lt;/ref&gt; 
داخلی جنگ وستی کي کلسیا ؤ نسا آمريکا سیوا بۊبؤستید ؤ بجنگستید. ای زمات گرانتˇ مراسم میان ایتا بۊبؤستید ؤ کشور هنده خۊ ايجاناىي بدس باورده.&lt;ref&gt;http://www.grantstomb.org/hist2.html&lt;/ref&gt; 

جان دانکن کي معمار بۊ گرانتˇ آستانه طراحی بۊگۊده ؤ اۊنه جیگا مورنینگ ساید، هادسون روخان ورجا نيۊىؤرک میان ایسه. معماری الگو ایتا جه هفتگانه عجایب منستن ایسه، هالیکارناسوسˇ بوقعا ([[اینگیلیسی]]: Tomb of Halicarnassus) تورکیه میان الهام بیگیفته. گرانتˇ آستانه گرانیت ؤ سنگ مرمر امره چگۊده بۊبؤسته ؤ موزائیک رو گرانت پیروزی تاتایی ویکسبورگ ؤ چاتانوگا ؤ [[رابرت لی]] تسلیم بؤستن [[آپوماتوکس دادگاه]] میان بکشه بۊبؤسته.
27 آوریل سال 1897 میان آمريکا رئیس جؤمۊر [[ویلیام مک کینلی]] گرانتˇ آستانه افتتحاح بۊگۊده ؤ یک میلیون کس نزدیکی جا مراسم میان شرکت بۊگۊده. ده روج بعد گرانتˇ تابوت منتقل بۊبؤسته. گرانتˇ آستانه پیله ترین آستانه آمريکا کلسیا میان ایسه.&lt;ref&gt;http://www.pbs.org/wgbh/americanexperience/features/general-article/grant-funeral/&lt;/ref&gt;

==تارئخ ؤ فرهنگ دۊرۊن==
دؤلت ˇ فساد وستی، گرانت ˇ شخصیت خدشه دار بۊبؤسته بۊ. ولي گرانت تصمیم نشتی سیاست ˇ چم امره مردۊم ˇ نارضایتی جا مانع ببه. گرانت کسانی کي اۊنه وفادار بید کار سر باورده بۊ هنه وستی اگر اۊشان فاسد بید ىا خلاف بۊگۊده بید اۊشانه دیمه ننا. ؤ خۊ دؤلته اصلاح نوگۊده. هنه وستی گرانت ˇ شخصیت آمريکا تارئخ میان مرموز ؤ ناشناس بۊبؤسته.&lt;ref&gt;http://millercenter.org/president/biography/grant-impact-and-legacy&lt;/ref&gt;
ویلیام اس. مک فیلی بتنسته سال 1981 میان پولیتزر ادبی جایزه، گرانت ˇ زندگینامه نیویشتن وستی فگیره. مک فیلی کیتابˇ موضوع گرانت جا اینتقادی بۊ. ؤ معتقد بۊ کي گرانت خۊ ریاست جؤمۊري زمات دشکن بخورده ؤ نامؤفق بۊ ؤ نتنسته اۊنه دؤلت پیشرفت ؤ ثبات بدره ولي اۊنه قودرت ؤ استعداد محدود نوبؤسته.گرانت الهام بخش دیگران بۊ ؤ اۊنه دؤلت آمريکا سیاست وستی ایتا اعتبار بۊ.&lt;ref&gt;McFeely 1981, p. 522&lt;/ref&gt; 

اولین دفعا وستی سال 1915میان گرانت ایتا جنجالی فیلم دۊرۊن بنام [[یکته مللتˇ بچئن]] به کارگردانی [[دیوید وارک گریفیس]] نمایش دربومو. [[دانئلد کریسپ]] ([[اینگیلیسی]]: Donald Crisp) گرانت ˇ نقشا ای فیلم دۊرۊن بازی بۊگۊده کي اۊنه نقش پاچ بۊ ؤ ایتا صحنه میان مربوط به آپوماتوکس دادگاه دۊرۊن بۊ کي گرانت وقار ؤ متانت امره آهسته قدم زنه ؤ دست دۊرۊن ایتا پیله پابلوس دره ؤ ژنرال لی خؤره تسلیم کۊنه. گریفیس ˇ فیلم بدنام ایسه چون محتوای نژادپرستانه دره.&lt;ref&gt;http://www.grantstomb.org/news/gif02.html&lt;/ref&gt;
سال 2012 میان [[ائستیون اسپیلبرگ]] ایتا فیلم چگۊده بنام لینکولن کي اۊنه موضوع اواخر آمريکا داخلی جنگ ؤ لغو برده داری بۊ. جئرد هریس، ای فیلم میان ژنرال گرانت ˇ نقشا بازی بۊگۊده.&lt;ref&gt;http://www.imdb.com/title/tt0443272/&lt;/ref&gt;

[[رده:مردۊم]]
[[رده:تاريخ]]
[[رده:آمريکا تاريخ]]
[[رده:آمريکا داخلی جنگ]]


{{قالب:آمریکا رئیس جؤموران}}

==جیرنيويس==
&lt;references/&gt;

==سربس==
*مایکروسافت انکارتا دانشنامه 2009
*Bonekemper III, Edward H. (April 2011). &quot;The Butcher's Bill: Ulysses S. Grant Is Often Referred to as a 'Butcher,' But Does Robert E. Lee Actually Deserve That Title?&quot;. Civil War Times 52 (1): 36–43. OCLC 67618265
*  Brands, H. W. (2012). The Man Who Saved the Union: Ulysses S. Grant in War and Peace. New York: Doubleday ISBN 0-385-53241-5.
OCLC 67618265
*  McFeely, William S. (1981). Grant: A Biography. Norton. ISBN 0-393-01372-3
*Simon, John Y. (2002). &quot;Ulysses S. Grant&quot;. In Graff, Henry. The Presidents: A Reference History (7th ed.). pp. 245–260. ISBN 0-684-80551-0
* Smith, Jean Edward (2001). Grant. New York: Simon &amp; Schuster. ISBN 0-684-84927-5

[[جرگه:آمريکا ايجؤنأبؤ ايالتؤن]]</text>
      <sha1>g5mtktm04heco2zvpuxqhusgynkbgye</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>آمریکا ؤ مکزیکˇ جنگ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>15093</id>
    <revision>
      <id>62035</id>
      <parentid>52221</parentid>
      <timestamp>2022-08-03T18:40:51Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Dokkōdō</username>
        <id>9956</id>
      </contributor>
      <comment>/* سربس */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8131" xml:space="preserve">{{بیسربس}}
{{بۊشؤسۊبراز}}

[[پرونده:Nebel_Mexican_War_۰۲_Capture_of_Monterrey.jpg|بندانگشتی| آمريکا ماىه دار، [[مونتری]] میان ]]
آمريکا ؤ مکزیکˇجنگ کي اۊنه '''مکزیکˇ جنگ''' هم دۊخانید ایتا جنگ بۊ [[آمريکا]] ؤ [[مکزیکˇ جؤمۊري]] ميان، سالان ۱۸۴۶ تا ۱۸۴۸ میان، کي آمريکا ماىه دارˇ فۊتۊرکˇ امره آغازابؤسته. جنگˇ علت ادعای دۊ کشور بۊ [[تگزاس]]ˇ ايالتˇ سر ؤ هر دۊ اۊنˇ مالکیتهادعا گۊدید. آمريکا دؤلت، مکزیکه درخاست  بدا کي [[تگزاس]] خایه بیهینه. ولي مکزیک آؤجا بدا کي قصد فروش خۊ ایالته نره. ولی تگزاسˇ میان کي اکثریت آمريکاىي موهاجر بید مکزیک دؤلت امره اختلاف  زیادا بؤسته ؤ درخواست خودمختاری بوگودید. سال ۱۸۳۶ میان [[تگزاسˇ انقلاب]] ضد مکزیک حاکمیت شکل بیگیفته ؤ [[تگزاس]]، مکزیک جا سیوا بۊبؤسته ؤ [[تگزاسˇ جؤمۊري]] وجود بومو.
اوایل سال ۱۸۴۶، آمريکا ؤ مکزیک جنگ  رسما آغازا بؤسته ؤ جه بهار ۱۸۴۶ تا پئیز ۱۸۴۷ [[آمريکا ماىه دار]]، [[نئومکزیکو]] ؤ [[کالیفرنیا]] بِتنسته تصرف بۊکۊنه ؤ مکزیک خاک دورون پیشروی بوگوده. آخرسر وختی آمريکایئن [[مکزیکو سیتی]]، مکزیکˇ پایتخت تصرف بوگودید، جنگ آمريکا پیروزی امره خاتمه بیگیفته. بعد جنگ دۊ کشور [[گوادالؤپ ایدالگؤ عهدنامه]] امضا بوگودید کي آمريکا بتنسته پیله صارا مکزیک جه تصرف بۊکۊنه کي شامل پنج تا ایالت [[آریزونا]]، [[کالیفرنیا]]، [[نوادا]]، [[نئومکزیکو]] ؤ [[یوتا]] ضمیمه خۊ صارا بۊکۊنه ؤ ریوگرانده روبار دۊ کشور مرز بۊبؤسته. درعوض آمريکا ۱۵ میلیون غرامت مکزیک فدأ.

مکزیک سال ۱۸۲۱میان، [[اسپانیا]] جه سیوا بۊبؤسته ؤ آزادا بۊ ؤ [[تگزاس]] مکزیک ایالت بۊ کي اَ زمات میان موهاجرت [[تگزاس]] میان اضافا بؤسته ؤ پور آمريکاىيئن ؤ غىر آمريکاىيئن [[تگزاس]] دورون موهاجرت گودید. مکزیک دؤلت ایتا قانون بَنا فقط اسپانیاییئن حق موهاجرت [[تگزاس]] میان دَرید ؤ جغرز اسپانیاییئن حق وؤرۊد به تگزاس نأرید. اَ میان [[آمريکا]]، مکزیکˇ دؤلت پیشنهاد بدا کي تماىؤل دره [[تگزاس]] ؤ باقی اونه صارای تا [[اطلسˇ اقیانوس]] ورجا بیهینه. ولی مکزیک، آمريکا پیشنهاد رد بوگوده. هنه وستی آمريکاىيئن شروع به موخالفت مکزیک ˇدؤلت امره بوگودید. اَ اختلاف باعث بوبو [[تگزاسˇ انقلاب]] وجود بایه. کي [[تگزاس]] آخر سر [[مکزیک]] جا سیوا بۊبؤسته ؤ ایتا تازه کشور بنام [[تگزاسˇ جؤمۊري]] وجود بومو. مکزیک دؤلت اعلام بۊگۊده کي [[تگزاسˇ جؤمۊري]] غىر قانونیه ؤ برسمیت نشناسه. ولی [[تگزاسˇ جؤمۊري]] عمر پاچ بۊ. چند سالی کي دوارسته یعنی سال ۱۸۴۵، [[آمريکا]]، [[تگزاس]] ضمیمه خۊ خاک بۊگۊده  ؤ [[تگزاس]]، آمريکا ایالت بۊبؤسته. هتو بۊ کي [[آمريکا]] ؤ [[مکزیک]] میان اختلاف دَکفته. 
سال ۱۸۴۶ میان، [[آمريکا]] ؤ [[مکزیک]] اختلاف خوشانه مرز ؤ حدود وستی پورتر بۊبؤسته ؤ حتی [[آمريکا]] تصمیم بیگیفته  مکزیکه فۊتۊرکه ؤ هتویی بۊ آمريکا ؤ مکزیک ˇجنگ آغازا بؤسته. پور زمات بۊ کي آمريکاىيئن ناجه دَشتید خوشانه  صارا مرز ؤ حدودا پیلا کونید مخصوصا آمريکا ماىه دارˇ قوت مکزيکيیئن جۊلؤ باعث بۊبؤسته بۊ کي آمريکاىيئن تماىؤل جنگ مکزیک امره بدارید.
[[پرونده:US_and_mexican_soldiers_۱۸۴۶-۱۸۴۸.jpg|بندانگشتی|ایتا مکزيکي خلابر(راست) ؤ ایتا آمريکاىي خلابر]]
==کله گیفتن==
وختی جنگ قوت بیگیفته [[آمريکا]] ایتا بخش جه [[کالیفرنیا]] ؤ [[نئومکزیکو]] تصرف بوگوده ؤ بعد دوتا پیله ماىه دار کي اوشانه چکنه [[وینفیلد اسکات]] ؤ [[زكريا تيلور]] نام بۊ اوسی بۊگۊده به مکزیکˇ مرزان. [[زكريا تيلور]] بعدˇ جنگ آمريکا رئیس جؤمور بۊبؤسته. وختی آمريکاىيئن، مکزیکˇ شهران فۊتۊرکستید اوایل سال ۱۸۴۷ میان، مکزیکˇ رئیس جؤمور ؤ ماىه دار چکنه [[آنتونیو لوپز دِ سانته آنا]] خۊ خلابران ؤ رستران امره آمريکا ماىه دار فۊتۊرکسته ولی [[مونتری]] ؤ [[بوئنه ویستا]] میان دشکن بوخورده. مکزیکˇ ماىه دار پور مشکل دشتی ؤ بیماری، قحطی ؤ ناخوشی گرفتار بۊ ؤ پور مکزيکيیئن جنگˇ ميان جیویشتید ؤ تترچ آمريکا ماىه دار جۊلؤ دشکن خؤرديد. مکزیکˇ دؤلت میان اختلاف ؤ سردرگمی بۊ ؤ نَتَنستید جنگˇ ره  چاره بۊکۊنيد ؤ خؤرؤم تصمیم بیگیرید. مارس ۱۸۴۷ میان ژنرال اسکات، بِتنسته وراکروز فوسینه. اونه ماىه دار دورون پور رستران ایسابید کي بعدا [[آمريکا داخلی جنگ ]] میان چکنه بوبوستید  ژنرال [[رابرت لی]]، ژنرال [[یولیسیس گرانت]]، ژنرال [[جؤرج مید]] ؤ ژنرال [[استؤن وئل جکسون]] مَنستن.
هو سال ماه می میان، ژنرال اسکات بِتنسته پوئلبا ؤ بعدش مکزیکˇ پایتخت، [[مکزیکو سیتی]] فوسینه ؤ مکزيکيیئن مقاومت فوگوردسته ؤ [[مکزیک]] جنگ دورون تسلیم بۊبؤسته.
==بعد کله گیفتن==
آمريکا ایجایی ایالات (USA) جنگˇ ميان پیروز بۊبؤسته ؤ سال ۱۸۴۸ میان  مکزیک امره [[گوادالؤپ ایدالگؤ عهدنامه]] امضا بوگودید ؤ هتو بۊ کي آمريکا پنج تا ایالت [[آریزونا]]، [[کالیفرنیا]]، [[نوادا]]، [[نئومکزیکو]] ؤ [[یوتا]] مکزیک جا جیگیفته ؤ بخشی جه [[کلرادؤ]] ؤ [[وایومینگ]] آمريکا ضمیمه خاک بۊبؤسته. درعوض مکزیک،آمريکا جه ۱۵ میلیون دولار غرامت فگیفته. 
برده داری اَ ایالتان میان کي تازه آمريکا خاک بۊبؤسته بید پور رواج دشتی. هنه وستی برده داری موضوع، [[آمريکا]] میان شدت بیگیفته ؤ موافقان ؤ مخالفان میان هر روج ویشتر اختلاف دکفتی. اَ موضوع سر [[آمريکا]] دچار ایتا چتین ؤ خونی جنگ بۊبؤسته  ؤ [[آمريکا داخلی جنگ]] شروع بوبو کي چهار سال ادامه دشتی. اَ جنگˇ ميان پور رستران ؤ خلابران ایسابید کي مکزیک سابقه جنگˇ ميان حضور دشتید.

==سربس==
[[رده:تاريخ]]
[[رده:آمريکا تاريخ]]
[[رده:جنگ]]
[[جرگه:آمريکا ايجؤنأبؤ ايالتؤن]]</text>
      <sha1>00by4c6jtcnz5a9k2kqhjqwx3io1v7z</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>مکزيک</title>
    <ns>0</ns>
    <id>16932</id>
    <revision>
      <id>62044</id>
      <parentid>62010</parentid>
      <timestamp>2022-08-03T18:50:24Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Dokkōdō</username>
        <id>9956</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="36397" xml:space="preserve">{{Infobox country
|conventional_long_name = مکزيک ٚ ايجايي ايالتان
|common_name = مکزیک
|image_flag = Flag of Mexico.svg
|alt_flag =File:Mexican States Standard.svg
|image_coat = Coat of arms of Mexico.svg
|alt_coat =File:Seal of the Government of Mexico (linear).svg
|symbol_type = Coat of arms
|national_motto =
|national_anthem =  مکزیک ٚ ملي سرۊد&lt;br/&gt;&lt;div style=&quot;display:inline-block;margin-top:0.4em;&quot;&gt;[[File:Himno Nacional Mexicano instrumental.ogg]]&lt;/div&gt;
|image_map = MEX orthographic.svg
|image_map2 = Mexico_-_Location_Map_(2013)_-_MEX_-_UNOCHA.svg
|map_width = 220px
}}

'''مکزيک''' ([[ايسپانيايي زوؤن|ايسپانيايي]] مئن: México؛ مهيکؤ) کي اۊن ٚ رسمي نام '''مکزيک ٚ ايجايي ايالتان''' ([[ايسپانيايي زوؤن|ايسپانيايي]] مئن: Estados Unidos Mexicanos) ايسه، ایته کيشور [[کلسيايي آمريکا]] میان ایسه کي اۊن ٚ پایتخت [[مکزیکو سیتی]] نام دأره. مکزیک [[کلسيا]] جه [[آمریکا]] ؤ [[نسا]] ؤ [[خۊرتاو]] 
ٚ جه [[کاراییبˇ دریا]] ؤ [[ بلیز]] ؤ [[گواتمالا]] مره همساده ایسه. هأتؤني آرام ٚ اؤقیانۊس مکزيک ٚ نسا ؤ خۊرخۊس، مکزيک ٚ
خليج اۊن ٚ خۊرتاو ؤ کاراييب ٚ دریا اۊن ٚ نسايي خۊرتاو نهأ. مکزيک ۲ ميليۊن کيلۊمتر مربع پيلئکي أمرأ، دۊنیا ۱۴اؤمي پيله کيشور ؤ ۱۰اؤمي کيشور جمعيت ٚ نظر ٚ جه ايسه.&lt;ref&gt;Merriam-Webster's Geographical Dictionary, 3rd ed., Springfield, Massachusetts, United States, Merriam-Webster; p. 733&lt;/ref&gt;  مکزیک ويشتر جه ۱۲۰ ميليۊن جمعيت دأره. ویشتر مکزیکیان ٚ دین کاتؤليکي مسيحي ؤ اۊشان ٚ اصلي زوان [[ايسپانيايي زوؤن]] ایسه.&lt;ref&gt;INEGI 2010 Census Statistics&quot;. www.inegi.org.mx. Archived from the original on January 8, 2011. Retrieved November 25, 2010.&lt;/ref&gt; مکزیک ٚ اقتصاد رؤشد ؤ اورزا گۊدن دره، مخصۊصا ۱۹۹۵ سال ٚ جه کي جهاني بانک ٚ عضو بۊبؤسته ؤ آزاد ٚ جهاني تجارت-أ ايمضا بۊگۊده. مکزیک ٚ رؤتبه، کيشوران ٚ ناخالص ٚ تؤليد ٚ ليست ٚ مئن پانزدهؤم ایسه.&lt;ref&gt;Country and Lending Groups&quot;. World Bank. Archived from the original on March 18, 2011. Retrieved March 5, 2011. &quot;Uppermiddle Income defined as a per capita income between $3,976 – $12,275&quot;&lt;/ref&gt;

==تارئخ==
[[فاىل:Baja_California_Sur.jpg|بندانگشتی|راست|ایتا نقاشی دیوار غار میان کی هفت هزار سال پیش واگرده]]مکزیکˇ تارئخ پور قدمت دره. اشیای سنگی یافت بوبوسته کی اوشانه قدمت واگرده به ده هزار سال قبل.&lt;ref&gt;Michael S. Werner (January 2001). Concise Encyclopedia of Mexico. Taylor &amp; Francis. pp. 386–. ISBN 978-1-57958-337-8.&lt;/ref&gt; شواهد نیشان دیهه کی اولین دفعا مکزیکˇ درون [[مکابیج]] ، [[پامادور]] و [[باقالا]] بکاشته بوبوسته.  
پنج هزار سال پیش مکزیکˇ روستاهان دورون کشاورزی و شکارگودن وجود دشتی.&lt;ref&gt;Susan Toby Evans; David L. Webster (2013). Archaeology of Ancient Mexico and Central America: An Encyclopedia. Routledge. p. 54. ISBN 978-1-136-80186-0.&lt;/ref&gt;
اولین دفعا وستی 1500 سال قبل شهرنشینی مکزیک میان بوجود بومو کی ''اولمک'' نام دشتی. اَ دوره ای بو کی شا گفتن مکزیک قدیمی فرهنگ و مذهب پا بیگیفته و خوره نشان بدا. حتی شا گفتن کی به دوران بعدی منتقل بوبوسته و اونه آثار و نشان تارئخ میان به عنوان ایتا تمدن دارای هویت مستقل و سیوا ثبت بوبسته.&lt;ref&gt;Diehl, Richard A. (2004). The Olmecs : America's First Civilization. London: Thames and Hudson. pp. 9–25.&lt;/ref&gt;    
مکزیک مرکزی صارا میان ایتا پیله شهر کی تئوتیهواکان نام دشتی بوجود بومو. اَ شهر خو دوران اوج میان صدوپنجاه هزار کس جمعیت دشتی و معماری رونق بیگیفته و پور ساختمانان چگوده بوبوسته. بعد سال 600 میلادی کی تئوتیهواکان رونق جا دکفته و نابودا بوسته. چند شهر مکزیک میان ، خوچیکالکو و چولولا منستن رشد بوگودید و اوشان میان رقایت شکل بیگیفته. وختی کی اَ شهران رشد بوگودید و پیله تر بوبوستید ، مردوم ، کلسیا جا بسمت جنوب کوچمال گودید. هتویی بو کی مکزیک زوان و فرهنگ پخشا بوسته.&lt;ref&gt;Cowgill, George (1997). &quot;State and Society at Teotihuacan, Mexico&quot; (PDF online reproduction). Annual Review of Anthropology. Palo Alto, CA. 26 (1): 129–161. doi:10.1146/annurev.anthro.26.1.129. ISSN 0084-6570. OCLC 202300854.&lt;/ref&gt;
[[فاىل:Leutze, Emanuel — Storming of the Teocalli by Cortez and His Troops — 1848.jpg|بندانگشتی|راست|اسپانیایین ، هرنان کورتس سرکردگی امره ،تنوچیتلان آزتکˇ امپراتوری تصرف بوگودید.]]
وختی کی مکزیک شهران پیله تر بوبوستید و همدیگر امره تجارت گودید، ایتا امپراتوری پا بیگیفته کی مورخان اونه [[آزتکˇ امپراتوری]] دوخانید. آزتک ایتا امپراتوری نوبو کی پیروزی جنگ میان پا بیگیفته بی و یا ایجایی بداشته بی. بلکه چندته شهر بید کی ایتا امپراتور اوشانه حکومت گودی و اونه گب کم و بیش پیش شویی. هر شهری خوره ایتا حاکم دشتی و مالیات فدایی و آزتکˇ امپراتور اوشانه مسائل داخلی دخالت نوگودی.&lt;ref&gt;Coe, Michael D.; Rex Koontz (2002). Mexico: from the Olmecs to the Aztecs (5th edition, revised and enlarged ed.). London and New York: Thames &amp; Hudson. ISBN 978-0-500-28346-2. OCLC 50131575.&lt;/ref&gt; 

هتویی بو کی آزتکˇ امپراتوری پیله تر بوبوسته و ویشتر مکزیک صارای تصرف بوگوده. آزتکان ایتا سنت دشتید کی آدمانه ایتا مذهبی مراسم دورون قربانی گودید. هنه وستی جنگ میان ناجه دشتید کی خوشانه دوشمنان اویرا کونید تا بوکوشید. آزتکان باور دشتید کی قربانی گودن ، اوشانه خودایان راضی دره و اوشانه خشکسالی ، ناخوشی و بلایه ساق جیویزانه. آزتکان خوشانه مراسم اجرا گودن وستی پور جاجیگاه چگوده بید. قرن شانزدهم میان وختی کی اسپانیایین مکزیک تصرف بوگودید، سنت قربانی گودن آدمان ممنوع بوبوسته و پور تلاش بوگودید تا بومیانه مسیحی بوکونید. بازون ، بعد کی پور سالان دوراسته مکزیکیانˇ قدیمی سنت دیمه بنا بوبوسته و کم کم از بین بوشو.&lt;ref&gt;&quot;The Enigma of Aztec Sacrifice&quot;. Natural History. Retrieved December 16, 2011.&lt;/ref&gt;

سال 1521 میان ، اسپانیایین سرکرده [[هرنان کورتس]] آزتکˇ پایتخت تنوچیتلان تصرف و بعد نابودا گوده و مکزیک به ایتا بخش جه اسپانیا امپراتوری تبدیل بوبوسته. اسپانیا استعمار مکزیک دورون سیصد سال طول بکشه.&lt;ref&gt;Gibson, Charles (1964). The Aztecs Under Spanish Rule: A History of the Indians of the Valley of Mexico, 1519–1810&lt;/ref&gt;

اوایل قرن نوزدهم میان، [[ناپلئون]] بتنسته اسپانیای تصرف بوکونه و هنه واسی ، اسپانیا مستعمران، آمریکا قاره دورون همه تان شورش بوگودید. شانزدهم سپتامبر 1810 میان ، ایتا کشیش بنام میگوئل ایدالگو ای کاستیا ، علیه اسپانیایین ایتا شورش بپا بوگوده و خاستی مکزیکه ، اسپانیا جه سیوا ببه و استقلال بداره و مکزیک میان آزادی و برابری نژادی وجود بداره. ایدالگو شورش اوایل خوروم پا بیگیفته بو و پیشرفت دشتی اما ایپچه بعد دشکن بوخورده و اسپانیایین اونه اویرا گودید و بعد بوکوشتید. اما شورش بطور کامل سرکوب نوبوسته و مکزیکˇ انقلاب بوسیله باخی سرکردگان ادامه پیدا بوگوده. 
اگرچه اسپانیایی بتنسته بید پور شورش و بلوای مکزیکیان دشکن بدید. ولی آخربسر 24 آگوست 1821 میان ، هر دو طرف کوردوبا قرارداد امضا بوگودید کی مکزیک خو استقلاله اسپانیا جه بدست باورده. بعد استقلال مکزیکˇ امپراتوری شکل بیگیفته اما اَ امپراتوری پاچ عمر دشتی. چون ایتا آزادیخواه و انقلابی مردای بنام سانته آنا مکزیک امپراتوری نابودا گوده و حکومت جوموری باورده و خوره بعنوان مکزیکˇ اولین  رئیس جومور دوجین بوگوده.&lt;ref&gt;https://www.history.com/this-day-in-history/spain-accepts-mexican-independence&lt;/ref&gt;

سال 1846 میان ، آمریکا ایجایی ایالتان ، تگزاسˇ جومهوریه کی تازگی مکزیک جا سیوا بوبوسته تصرف بوگوده. بازون آمریکا مایه دار آمادا بوسته کی مکزیک صارای فوتورکه. چون مکزیکیان ادعا گودید کی تگزاس اوشانه شین ایسه و آمریکا مایه دار هرچه سریعتر وا تگزاس تخلیه بوکونه. وختی دو کشور اختلاف ویشترا بوسته ، جنگ آغازا بوسته اما مکزیکیان زود دشکن بوخوردید و و آمریکا مایه دار بتنسته مکزیکˇ پایتخته اشغال بوکونه. سال 1848 میان دو کشور گوادالؤپ ایدالگؤ عهدنامه امضا بوگودید و مکزیک پور جه خو صارای شامل آریزونا، کالیفرنیا، نوادا، نئومکزیکو ؤ یوتا ضمیمه خو صارا بوکونه ؤ ریوگرانده روبار دو کشور مرز بوبوسته. درعوض آمريکا 15 میلیون غرامت مکزیک فدأ.&lt;ref&gt;McCarthy, Robert J. (Spring 2011). &quot;Executive Authority, Adaptive Treaty Interpretation, And The International Boundary And Water Commission, US — Mexico&quot;. University of Denver Water Law Review (197). SSRN 1839903.&lt;/ref&gt;
[[فاىل:Madero en Cuernavaca.jpg|بندانگشتی|مادورو و زاپاتا ، ماشین دورون، انقلابˇ جنگ زمات]]
سال 1860 میان ، فرانسویان ، مکزیکˇ مسایل دورون به بهانه کاتولیک هواخوایی جه دخالت بوگودید و فرانسه مایه دار ، مکزیکه اشغال بوگوده. فرانسویان ، آرشیدوک [[فردیناند ماکسیمیلین]] اتریشه ، بعنوان مکزیکˇ امپراتور سرکار باوردید و مکزیکیان موحافظه کار اونه حمایت گودید. بعد اَ تاریخ مکزیکˇ دومین امپراتوری آغازا بوسته. اما ایپچه بعد آزاتیخواهان شورش بوگودید و بتنستید اونه دیمه بنید و 14 ژوئن 1867 میان اونه موحاکمه و اعدام بوگوید.
[[پورفیریو دیاس]] ، ایتا جه میهن پرستان سرکرده کی فرانسویان جولو بجنگسته بو بعنوان بیست ونهمی مکزیکˇ رئیس جومور دوجین بوبوسته. دیاس تا سال 1911 میان مکزیکˇ رئیس جومور بو. اونه ریاست زمات مصادف بو [[خوجیر زمات]] امره فرانسه میان. دوره کی مکزیکˇ اقتصاد رشد بوگوده و قوت بیگیفته. کشور میان خطوط راه آهن چگوده بوبوسته و علم و هونر رواج پیدا بوگوده و پور تحول مکزیک میان بوجود بومو. دیاسˇ زمات مکزیکˇ روابط خارجی ، مخصوصا آمریکا امره پیشرفت دشتی.&lt;ref&gt;&quot;cientifico&quot;. Encyclopædia Britannica. Retrieved February 7, 2017.&lt;/ref&gt; 

اما پورفیریو دیاسˇ دیکتاتوری پور موخالف دشتی و آزاتیخواهان شورش بپا بوگودید و اونه مجبور بوگودید کی هنده خوره کاندید نوکونه و آخربسر اونه کشور جه کوچمال بدأئید. بعد انقلابیان سرکرده [[فرانسیسکو مادورو]] به قودرت فرسه اما بعد دو سال ایتا کودتا دورون اونه حکومت فوگوردسته و بوکوشته بوبوسته و قودرت ژنرال [[ویکتور اوئرتا]] دس دکفته کی باعث بوبو مکزیک دورون ایتا سخته جنگ داخلی را دکفته. اَ زمات مکزیک دورون بی ثباتی و هرج و مرج و کشتار پور رواج بی گیفته بو و مکزیکˇ جمعیت پانزده میلیونی جه ، نوهصد هزار کس کوشته بوبوستید. اما هتویی انقلابیان و آزاتیخواهان رهبری مرداکانی [[امیلیانو زاپاتا]] و [[فرانسیسکو ویا]] منستن علیه اوئرتا دیکتاتوری حکومت مبارزه بوگودید. مکزیکˇ داخلی جنگ تا سال 1917 ادامه دشتی تا قانون اساسی بینیویشته بوبوسته و مکزیکˇ اوضاع سیاسی ایپچه آرام تر و بختر بوبو. جنگ داخلی زمات به دوره آدم کوشی هم معروف ایسه چون همه تان مکزیک سیاسی مرداکان ، مادورو ، زاپاتا ، فرانسیسکو ویا ، ونوستیانو کارانزا و آلوارو ابرگون منستن ترور و کوشته بوبوستید.&lt;ref&gt;&quot;The Mexican Revolution&quot;. Public Broadcasting Service. November 20, 1910. Retrieved July 17, 2013.&lt;/ref&gt;

==جوغرافی==
[[فاىل:Mountains04-Sierra SanPedroMartir-BajaCalifornia-Mexico.jpg|بندانگشتی|سنت پدرو مارتیر ملی پارک ، باخا کالیفرنیا میان]]
مکزیکˇ صارا ویشتر ، آمریکا کلسیا فلات سر واقع بوبوسته کی شامل شبه جزیره یوکاتان و باخی مناطق چیپاس ، تاباسکو و کامپچه منستن ایسه. مکزیک کلسیا مناطق کوهستانی ایسه و اویه پور آتشفشان و رشته کوه وجود دره.&lt;ref&gt;Nord-Amèrica, in Gran Enciclopèdia Catalana&lt;/ref&gt;

مکزیک سه تا عمده آب و هوا دره کی باعث بوبوسته هر منطقه آب وهوای متفاوتی بداره. اقیانوس آرام جه سردباد کی اونه کالیفرنیا باد دوخانید مکزیکˇ نسایی و آفتاب نشست جا باعث کاهش دما و بارندگی بوبوسته. اونه تاثیر و چرخه آب و هوایی هنه کی مکزیکˇ کلسیا آفتاب نشست ، نیمه بیابانی ببه و اونه تاثیر آمریکا مرزی مناطق میان  ، [[کالیفرنیا]] ، [[آریزونا]] و [[نیومکزیکو]] منستن ادامه بداره. کارائیب دریا آبگرم باعث بوبو کی تابستان میان ، مکزیکˇ خورتاب سواحل متعدل ببه. اَ منطقه آب وهوا مخصوصا تامپیکو نسایی میان پور شباهت به جزایر کارئیب بداره. 
زمستان میان سرد باد ، چند روج اول میان وراکروز و تامپیکو دورون خوره نیشان دیهه. ورف ویشتر نسا تامپیکو میان واره. فلات و کوهستان ، مکزیک مرکزی صارا میان سرده باده جلوی گیره. مکزیکˇ آب و هوا در طول سال ویشتر آفتابی ایسه. ابری و بیگیفته آسمان ویشتر خورتاب میان و پاسیفیک اقیانوس ساحل ، کلسیا قسمت میان ایسه و گاگلف پیش ایه کی ابران بجیر ایید و تمام منطقه شوروم دکفه. مکزیکˇ داخلی بخش ، تیرا تمپلادا میان میان آب و هوا خشک تر ایسه و ویشتر روج میان آسمان آفتابی ایسه. وارش زمات تا ماه می ایسه و تا اکتبر وارش نباره و خشکی زمات ایسه.&lt;ref&gt;https://www.focusonmexico.com/climate-mexico/&lt;/ref&gt;

مکزیک ˇ کلسیا میان ، آب و هوا ویشتر گرم و خشک ایسه و گاگلف وارش واره. اما مکزیک ˇ نسایی مناطق دورون کی آب و هوا حاره ای و مرطوب ایسه ، میانگین سالانه دورون تا دو هیزار میلی متر وارش واره. باخی مکزیک ˇ کلسیا شهران ؛ مونتری ، ارموسیو و مکزیکالی منستن تابستان میان میانگین دما تا 40 درجه سانتی گراد یا حتی ایپچه بوجورتر هم فرسه. سونوران ˇ کویر میان میانگین دما 50 درجه سانتی گراد ایسه. سال 2012 میان مکزیک ˇ دولت اولین کشور درحال توسعه بو کی لایحه تغییرات اقلیمی تصویب بوگوده. مطابق اَ لایحه تا سال 2024 میلادی ، مکزیک واسی 35 درصد جه خو انرژیه جه انرژی پاک تولید بوکونه و تا سال 2050 میان پنجاه درصد جه خو [[گولخانه ای گازان]] کی مطابق آمار سال 2000 بیگیفته بوبوسته بو کمترا کونه.&lt;ref&gt;BBC News — Mexico's president enacts climate change legislation&quot;. Bbc.co.uk. June 6, 2012. Retrieved July 12, 2013.&lt;/ref&gt;

==سیاست==
===سیاسی نظام===
مکزیکˇ نظام حکومت ، برپایه دموکراسی و جومهوری خوایی و مردوم نمایندگی امره ایسه کی قانون اساسی سال 1917 میلادی میان تصویب بوبوسته. مکزیکˇ سیاست میان سه نوع موختلفه دولت بنام ، فدرالی دولت ، ایالتی دولت و شهرداریان وجود دره. قانون اساسی میان بینیویشته بوبوسته کی مکزیک ایالتان همه تان وا ، جومهوری و دموکراسی فرم حکومتی بدارید کی شامل سه خال بید. ایتا خال فرماندار و اونه کابینه ایسه کی قوه اجرایی درید. ایتا خال ده قوه مقننه یا کنگره ایسه کی اونه عملکرد مستقل و سیوا ایسه و آخر بسر قوه قضاییه یا دیوان عالی کشور ایسه. هرکدام جه اَ سه تا خال خوشانه ره قوانین و اختیارات سیوا و مستقل درید.&lt;ref&gt;www.livingmexico.com. Retrieved 2019-01-27&lt;/ref&gt;

مکزیکˇ سیاست میان سه تا تاریخی و پیله سیاسی حزب وجود دره. محافظه کارˇحزب سال 1939 تاسیس بوبو کی متعلق به سازمان مسیحی دموکراتان ایسه. انقلابی حزب ، حزب مرکزی و سوسیالیستی ایسه کی سال 1929 ، انقلابیان ایله جار امره بوجود بومو که هدف دشتی مکزیکˇ انقلابیان میان ایجایی باوره. سومی حزب ، انقلابی دموکراتیک ایسه کی بعنوان ایتا حزب چپ بحساب آیه کی سال 1989 ، باخی سوسیالیست و لیبرالˇحزبان ایله جار امره تاسیس بوبوسته.&lt;ref&gt;&quot;EstatutodelPartido de la RevoluciónDemocrática&quot; (PDF). Archived from the original (PDF) on January 16, 2013. Retrieved July 17, 2013&lt;/ref&gt;

مکزیکˇ رئیس جومور ، رئیس قوه مجریه (رئیس دولت) و مسئول اجرایی کشور و فرمانده کل مکزیکˇ مایه دار ایسه. وی اختیار دره کی خو کابینه ، مسئولان کشور و مایه دارˇ فرماندهان دوجین بوکونه. مکزیکˇ رئیس جومور ، مسئول اجرایی کشور ایسه و کنگره نمایندگان جولو حق وتو دره.&lt;ref&gt;Political Constitution of the United Mexican States.Congress of the Union of the United Mexican &lt;/ref&gt;
مکزیکˇ پایتخت، [[مکزیکو سیتی]] ایسه و اَ کشور جه سی و یک تا ایالت تشکیل بوبوسته. کی هر ته خوشانه رو تشکیلات و قوانین آزات و سیوا درید. هر ته ایالت خوره ایتا فرماندار ، قوه قضاییه و کنگره مستقل و ایالتی دره و شهروندان هر شش سال ایبار رای مستقیم امره فرماندار و ایتا دوره سه ساله میان کنگره نمایندگان دوجین کونید. مکزیکو سیتی ، مرکز سیاسی کشور ایسه و بطور مستقیم ، اونه اختیار دولتˇ دست دره.&lt;ref&gt;&quot;Article 116&quot;.Political Constitution of the United Mexican States.Congress of the Union of the United Mexican States.Archived from the original on November 13, 2006.Retrieved October 7, 2007.&lt;/ref&gt;

===خارجی روابط===
مکزیک پور زمات ایسه کی [[آمریکا]] امره روابط سیاسی ، اجتماعی و اقتصادی دره. ولی تاریخ میان پور اختلاف و جنگستن دو کشور میان اتفاق دکفته. هسا مبارزه علیه مواد مخدر ایتا پیله معضل دو کشور وستی ایسه و موجب اختلاف دو کشور میان بوبوسته. دهه دو هیزار میلادی میان مکزیک دولتˇ مبارزه علیه مکزیکی قاچاقچیان ویشترا گوده کی موجب پیله جنایتان و قتل های زنجیره ای بوبوسته. کی هرساله صدها نفر مکزیک دورون کوشته بید. ایتا پیله موشکل و اختلاف آمریکا و مکزیکˇ سیاست میان، موهاجرت و مکزیکیانˇ  کوچمال به آمریکا مرزان ایسه. آمریکا ساده قانونˇ موهاجرت باعث بوبو کی پور مکزیکیان بتنید جه زمینی و دریایی آمریکا مرزان دورون، کوچمال بوکونید. آمریکا دولت سعی کونه کی خو قوانین اصلاح بوکونه تا مکزیکیانˇ کوچمال جولوی بیگیره. هسا آمریکا میان ورود و غیر قانونی کوچمال گودن موجازات دره و باعث اخراج موهاجران به.&lt;ref&gt;https://www.statista.com/statistics/275439/ethnic-groups-in-mexico/&lt;/ref&gt;
[[فاىل:FederalPoliceDF.jpg|بندانگشتی|مکزیکˇ پلیس اصلی جاجیگاه ، [[مکزیکو سیتی]] میان]]
=== جرم و جنایت===
بطور کلی مکزیکˇ دولت ، حقوق بشر و حق شهروندی رعایت کونه. اما سوءاستفاده و فساد اداری و قضایی به ویژه نسایی مناطق دورون ، سوتال و فقیر مناطق دورن پور گزارش بوبوسته. مکزیکˇ حقوق بشر کمیسیون ، تا هسا کی موفق نوبوسته اقدام موثری بوکونه و اوضاع بختر نوبوسته. فساد اداری و قضایی باعث بوبوسته کی مدارک علیه پیله متهمان و محکومان بسختی جمع ببه. طبق مکزیکˇ قوانین ، همه مجرمان وا محاکمه عادلانه و شرایط حقوقی مناسبی بدارید. اما مکزیکˇ قضایی سیستم پور مشکلات امره روبرو ایسه.&lt;ref&gt;Britannica Online Encyclopedia.Retrieved March 6, 2011.&lt;/ref&gt;
جنایی جرگهه'ن و مواد مخدرˇ کارتلان ایتا پیله معضل ایسید. مبارزه علیه مواد مخدر ، مکزیک دورون تا هسا شصت هیزار کوشته و بیست هیزارکس ناپدید بوبوستید. تخمین بزه بوبوسته کی مواد مخدرˇ کارتلان صد هیزار عضو درید. مکزیکˇ آمار و ملی جغرافیایی سازمان بوگوفته کی تا سال 2014 یک پنجم مکزیکˇ مردوم قربانی جنایت بوبوستید.&lt;ref&gt;Mexico elections: failure of drugs war leaves nation at the crossroads&quot;. The Guardian. June 23, 2012&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;&quot;Mexican president: We're not losing drug war&quot;MSNBC.Retrieved January 9, 2011.&lt;/ref&gt; 

سال 2000 جه به اَ طرف ویشتر جه صد روزنامه نگار و خبرنگار کی علیه قاچاقچیان گزارش اوانگره گیفتید کوشته یا ناپدید بوبوسته و ویشتر اَ جنایتان نامشخص و حل نشده بمانسته و فقط ایپچه جه مسببان و جنایتکاران بازداشت و محکوم بوبوسته اید.&lt;ref&gt;Freedom of Expression in Mexico&quot;.PEN American Center. Archived from the original on July 23, 2013&lt;/ref&gt; 
===مایه دار===
مکزیکˇ مایه دار دوخاله ایسه. ایتا خال شامل قوای سه گانه مایه دار (زمینی مایه دار ، دریایی مایه دار و هوایی مایه دار) ایسه. ایتا خال جه مکزیک ˇ مایه دار هم ایسه کی شامل زرهی مایه دار و مکزیکˇ مایه دارˇ مرکزˇ تحقیقات ایسه. اَ مرکز وظیفه تامین ، نگهداری و طراحی و چگودن و ارتقای جنگی سلاحان و جنگ افزاران برعهده دره. مکزیکˇدریایی مایه دار اَ سالان میان صنایع سنگین و کشتی و موشک چگودن دورون پور پیشرفت و تکنولوژی بوگوده.&lt;ref&gt;Loke. &quot;Capacitarán a militares en combates con rifles láser | Ediciones Impresas Milenio&quot;. Impreso.milenio.com. Archived from the original on May 14, 2010. Retrieved May 30, 2010.&lt;/ref&gt;    

چند سال اخیر دورون ، مکزیک صنایع دفاعی پور پیشرفت دشتی و مکزیک مایه دار بتنسته جهت خودکفایی و تامین قطعات ، موشک و سلاح ، هواپیما ، هلیکوپتر چگودن و دفاعی سیستم تکنولوژی و الکترونیک جنگ پیشرفت دشتی و پیله واز بوگوده. دهه نود میلادی میان ، کی مبارزه علیه مواد مخدر شدت بیگیفته و مکزیک مایه دار موظف بوبوسته کی قاچاقچیان امره مبارزه بوکونه. مکزیک مایه دار مجبور بو کی خو تجهیزات و امکانات ارتقابده تا مبارزه علیه قاچاقچیان جولو موفق ببه.&lt;ref&gt;&quot;Mexican navy 2006 activities official report&quot;. Semar.gob.mx. Retrieved May 30, 2010.&lt;/ref&gt; &lt;ref&gt;&quot;The 5.56 X 45 mm: 2006&quot;. Thegunzone.com. Archived from the original on August 7, 2011. RetrievedAugust 8, 2011.&lt;/ref&gt;

==نژاد==
آمار و اطلاع دقیقی جه مکزیکˇ وضعیت قومی و نژادی وجود نره. استعمارˇ زمات میان اوروپایی موهاجران مکزیک میان ویشتر ائسپانیایی بید. قرن نوزدهم و بیستم میان ، جغیرز ائسپانیایین ، باخی اوروپایی موهاجران ، مکزیک دورون پور موهاجرت بوگودید. تا سده بیست و یکم ویشتر مکزیکˇجمعیت حاصل ادغام و ترکیبی ایسه جه اوروپایی موهاجران (ویشتر ائسپانیایین) و بومی مردوم که سورخپوست ایسید. چندین قرن آمیزش نژادی مکزیک میان باعث بوبو کی ایتا نژاد دورگه بنام (Mestizo - میستیزو) مکزیک میان بوجود بایه کی ویشتر مکزیکˇ جمعیت تشکیل دیهه.&lt;ref&gt;Federico Navarrete (2016). Mexico Racista. Penguin Random house Grupo Editorial Mexico. p. 86.ISBN 9786073143646.Retrieved February 23, 2018.&lt;/ref&gt;
62% مکزیکˇ جمعیت ، میستیو نژاد جا تشکیل بوبوسته. اوشان ریشه نژادی بطور دقیق مشخص نیه. میستیزو مردومˇ نژاد ترکیبی ایسه جه اوروپایی موهاجران ، آفریقایی بردگان و ایتا بومی سورخ مردکانˇ کوگا بنام امردینانی. کی پیوند خونی و ازدواج مره ، طول تاریخ میان بعنوان ایتا نژاد مستقل بوجود بوموئیدید. بعد مکزیکˇ استقلال ، میستیزوˇ مردوم بعنوان پیله ترین جمعیت و نژاد عمده مکزیکˇ میان ، ائسپانیان جانشین بوبوستید. اما اوشان ویشتر ترجیح بداهید کی خوشانه آمریکایی هویت و فرهنگه ، ائسپانیا فرهنگ و زوان ورجا حفظ و ادغام بوکونید.&lt;ref&gt;https://study.com/academy/lesson/ethnic-groups-in-mexico.html&lt;/ref&gt;

هسا مکزیک میان ، کلسیا و آفتاب زردی مناطق میان ، ویشتر جمعیت جه اروپایی نژاد تشکیل بوبوسته و بومیانˇ جمعیت اَ مناطق میان کمتر ایسه و ازدواج بین نژادی کمتر اتفاق دکفه.&lt;ref&gt;Howard F. Cline (1963). THE UNITED STATES AND MEXICO.Harvard University Press. p. 104&lt;/ref&gt;  

==داب==
مکزیک میان موختلفه هونران و صنایع دستی وجود دره. مکزیکˇصنایع دستی بنام آرتسانیا (إسپانیایی: artesanía) دوخانید. مکزیکˇ صنایع دستی ، موختلفه مواد امره تشکیل بوبوسته و شامل خاک رس ، چوب ، فلز ، سنگ و گیاه ایسه.  رنگانˇ پور رنگ و لاتینی جزئیات امره ، مکزیکˇ هونر اصلی ویژگی ایسه. ایتا جه مکزیکˇ ملی جشنان ، &quot;مرگˇ روج&quot; (إسپانیایی: El día de Los Muertos ) ایسه کی 31 اکتبر تا 2 نوامبر برگزار به. اَ روج میان مردوم جما بید و خوشانه درگذشتگان شادی روح وستی دوعا خوانید. اعضای خانواده و دوستانˇ متوفی ایتا جومجومه اوسانید و محراب یا قبر سر نهید و خوشانه دیمه ماسک زنید.  مکزیکˇ مردوم باور درید کی اَ کار باعث به کی موردگانˇ روح هنده اوشان ورجا واگرده. اَ سنت مکزیک دورون پور زمات ایسه کی برگزار به.&lt;ref&gt;http://www.facts-about-mexico.com/mexican-art.html&lt;/ref&gt;

===هونر===
مکزیکˇ قدیمی هونرˇ تاریخ ، سه هیزار سال قدمت دره و جه سال هیزار و پانصد قبل میلاد تا سال هیزار و پانصد میلادی ادامه دشتی. اَ دوره شامل آثار هونری تمدن اولمک ، اینکا ، مایا و آزتک ایسه. اولمکˇمردومان ایتا تقویم به خط هیروگلیف دشتید کی اوشانه ساختمانان ˇمعماری طرحان اونه تاثیر بیگیفته بو. آفتابˇ نور جیگا و آفتاب دیمه ، اوشانه معماری جزئیاته مشخص گودی. مکزیکˇ باستانی آثار میان ، پور پیله سنگ گیشه وجود دره کی احتمال وجود دره کی اوشان اولمکˇ حاکمان ایسید. مکزیکˇ تمدنان ، هونری آثار دلایل مذهبی یا سیاسی دشتید. وختی کی إسپانیائین وارد بوبوستید و مکزیک فتح بوگودید. مکزیکˇ تازه هونری دوره آغازا بوسته. کی اونه استعمارˇ هونری دوره دوخانید. اَ دوره جه سال 1521 تا 1821 ادامه دشتی. اَ زمات میان مسیحیت رواج بیگفته و مکزیک دورون ، اسپانیا هونری آثار تقلید بوستی و پور سنگ گیشه جه مریم مقدس ، عیسی مسیح ، فرشتگان چگوده بوبوسته.&lt;ref&gt;http://www.facts-about-mexico.com/mexican-art.html&lt;/ref&gt;
[[فاىل:Día de muertos 1.JPG|بندانگشتی|مرگˇ روج مراسم ، مکزیکˇ ملی مراسم ایسه.]]
 
اروپا نفوذ هونری ، مسیحیت کومک امره ، وارد مکزیکˇ هونر بوبوسته و موجب خلاقیت و ایجاد تازه هونری سبکان ، مکزیک میان ببه. نقاشی ایتا جه هونرانی بو کی پور پیشرفت بوگوده و خوجیر رنگ روغنی نقاشی تابلوهان ، مکزیک میان بکشه بوبوسته. صنایع دستی ، ظروف سفالی منستن سابقه زمات منستن بمانسته و خو راهه ادامه بدا. اما هونر شیشه گری بعد إسپانیائین ورود امره به تعویق دکفه اما ایپچه بعد کی دوارسته شیشه گری هنده رواج بیگیفته.&lt;ref&gt;https://traveltips.usatoday.com/information-mexican-arts-crafts-18796.html&lt;/ref&gt;

===مذهب===
مرگ و زندگی و قوربانی گودن جه قدیم زمات ، مکزیکˇ مذهب میان وجود زیادی دشتی. آزتکˇ امپراتوران خوشانه اسیران و بردگان قوربانی گودید تا خوشانه خودایانه راضی بدارید. إسپانیائین ورود امره باعث بوبو کی کاتولیکˇ مذهب ، مکزیک میان رواج بیگیره. سیصد سال إسپانیا استعمار باعث بوبو کی مکزیکیانˇمذهب تغییر زیادی بوکونه و  إسپانیایی کشیشان حقسأی امره کاتولیکˇ مذهب و مسیحیت ، مکزیک میان رواج بیگیفته. إسپانیائین سعی بوگودید کی آزتکانˇ اعتقاداته نابودا کونید و اجرای اوشانه مراسمان ، آدم قوربانی گودن منستن جلوگیری بوکونید. اوخر قرن نوزدهم میان چندتا جرگه جه پروتستانˇ معتقدان وارد مکزیک بوبوستید و مکزیکˇ کلیسا میان ساکن بوبوستید.&lt;ref&gt;http://www.facts-about-mexico.com/mexican-religion.html&lt;/ref&gt;
===زوان===
إسپانیائین ورود باعث بوبو کی إسپانیایی زوان ، مکزیک میان رسمی زوان ببه. مکزیک میان پور جه صدتا محلی زوان وجود دره ولی هیچکدام زوان غالب نیه. هشتاد درصد مکزیکˇ بومیان تنید هم خوشانه ماری زوان و هم اسپانیایی گب زنید. ناهواتل (إسپانیایی: Nahuatl) ایتا بومی زوان ایسه کی یک میلیون کس اَ زوان امره گب زنید.مکزیکˇ بومی زوان چهارتا جرگه تقسیم به. اصلی ترین جرگه ، مایا زوان ایسه.&lt;ref&gt; http://www.facts-about-mexico.com/mexican-people.html&lt;/ref&gt;


==جیرنویس==

[[رده:کشور]]
[[رده:سیاسی جوغرافی]]
[[رده:آمریکا کشورؤن]]
[[جرگه:کشورؤن]]</text>
      <sha1>k4eff1uzuhtfa1wtsu9qycx9lkvo0dk</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>62056</id>
      <parentid>62044</parentid>
      <timestamp>2022-08-03T19:11:59Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Dokkōdō</username>
        <id>9956</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="36376" xml:space="preserve">{{Infobox country
|conventional_long_name = مکزيک ٚ ايجايي ايالتان
|common_name = مکزیک
|image_flag = Flag of Mexico.svg
|alt_flag =File:Mexican States Standard.svg
|image_coat = Coat of arms of Mexico.svg
|alt_coat =File:Seal of the Government of Mexico (linear).svg
|symbol_type = Coat of arms
|national_motto =
|national_anthem =  مکزیک ٚ ملي سرۊد&lt;br/&gt;&lt;div style=&quot;display:inline-block;margin-top:0.4em;&quot;&gt;[[File:Himno Nacional Mexicano instrumental.ogg]]&lt;/div&gt;
|image_map = MEX orthographic.svg
|image_map2 = Mexico_-_Location_Map_(2013)_-_MEX_-_UNOCHA.svg
|map_width = 220px
}}

'''مکزيک''' ([[ايسپانيايي زوؤن|ايسپانيايي]] مئن: México؛ مهيکؤ) کي اۊن ٚ رسمي نام '''مکزيک ٚ ايجايي ايالتان''' ([[ايسپانيايي زوؤن|ايسپانيايي]] مئن: Estados Unidos Mexicanos) ايسه، ایته کيشور [[کلسيايي آمريکا]] میان ایسه کي اۊن ٚ پایتخت [[مکزیکو سیتی]] نام دأره. مکزیک [[کلسيا]] جه [[آمریکا]] ؤ [[نسا]] ؤ [[خۊرتاو]] 
ٚ جه [[کاراییبˇ دریا]] ؤ [[ بلیز]] ؤ [[گواتمالا]] مره همساده ایسه. هأتؤني آرام ٚ اؤقیانۊس مکزيک ٚ نسا ؤ خۊرخۊس، مکزيک ٚ
خليج اۊن ٚ خۊرتاو ؤ کاراييب ٚ دریا اۊن ٚ نسايي خۊرتاو نهأ. مکزيک ۲ ميليۊن کيلۊمتر مربع پيلئکي أمرأ، دۊنیا ۱۴اؤمي پيله کيشور ؤ ۱۰اؤمي کيشور جمعيت ٚ نظر ٚ جه ايسه.&lt;ref&gt;Merriam-Webster's Geographical Dictionary, 3rd ed., Springfield, Massachusetts, United States, Merriam-Webster; p. 733&lt;/ref&gt;  مکزیک ويشتر جه ۱۲۰ ميليۊن جمعيت دأره. ویشتر مکزیکیان ٚ دین کاتؤليکي مسيحي ؤ اۊشان ٚ اصلي زوان [[ايسپانيايي زوؤن]] ایسه.&lt;ref&gt;INEGI 2010 Census Statistics&quot;. www.inegi.org.mx. Archived from the original on January 8, 2011. Retrieved November 25, 2010.&lt;/ref&gt; مکزیک ٚ اقتصاد رؤشد ؤ اورزا گۊدن دره، مخصۊصا ۱۹۹۵ سال ٚ جه کي جهاني بانک ٚ عضو بۊبؤسته ؤ آزاد ٚ جهاني تجارت-أ ايمضا بۊگۊده. مکزیک ٚ رؤتبه، کيشوران ٚ ناخالص ٚ تؤليد ٚ ليست ٚ مئن پانزدهؤم ایسه.&lt;ref&gt;Country and Lending Groups&quot;. World Bank. Archived from the original on March 18, 2011. Retrieved March 5, 2011. &quot;Uppermiddle Income defined as a per capita income between $3,976 – $12,275&quot;&lt;/ref&gt;

==تارئخ==
[[فاىل:Baja_California_Sur.jpg|بندانگشتی|راست|ایتا نقاشی دیوار غار میان کی هفت هزار سال پیش واگرده]]مکزیکˇ تارئخ پور قدمت دره. اشیای سنگی یافت بوبوسته کی اوشانه قدمت واگرده به ده هزار سال قبل.&lt;ref&gt;Michael S. Werner (January 2001). Concise Encyclopedia of Mexico. Taylor &amp; Francis. pp. 386–. ISBN 978-1-57958-337-8.&lt;/ref&gt; شواهد نیشان دیهه کی اولین دفعا مکزیکˇ درون [[مکابیج]] ، [[پامادور]] و [[باقالا]] بکاشته بوبوسته.  
پنج هزار سال پیش مکزیکˇ روستاهان دورون کشاورزی و شکارگودن وجود دشتی.&lt;ref&gt;Susan Toby Evans; David L. Webster (2013). Archaeology of Ancient Mexico and Central America: An Encyclopedia. Routledge. p. 54. ISBN 978-1-136-80186-0.&lt;/ref&gt;
اولین دفعا وستی 1500 سال قبل شهرنشینی مکزیک میان بوجود بومو کی ''اولمک'' نام دشتی. اَ دوره ای بو کی شا گفتن مکزیک قدیمی فرهنگ و مذهب پا بیگیفته و خوره نشان بدا. حتی شا گفتن کی به دوران بعدی منتقل بوبوسته و اونه آثار و نشان تارئخ میان به عنوان ایتا تمدن دارای هویت مستقل و سیوا ثبت بوبسته.&lt;ref&gt;Diehl, Richard A. (2004). The Olmecs : America's First Civilization. London: Thames and Hudson. pp. 9–25.&lt;/ref&gt;    
مکزیک مرکزی صارا میان ایتا پیله شهر کی تئوتیهواکان نام دشتی بوجود بومو. اَ شهر خو دوران اوج میان صدوپنجاه هزار کس جمعیت دشتی و معماری رونق بیگیفته و پور ساختمانان چگوده بوبوسته. بعد سال 600 میلادی کی تئوتیهواکان رونق جا دکفته و نابودا بوسته. چند شهر مکزیک میان ، خوچیکالکو و چولولا منستن رشد بوگودید و اوشان میان رقایت شکل بیگیفته. وختی کی اَ شهران رشد بوگودید و پیله تر بوبوستید ، مردوم ، کلسیا جا بسمت جنوب کوچمال گودید. هتویی بو کی مکزیک زوان و فرهنگ پخشا بوسته.&lt;ref&gt;Cowgill, George (1997). &quot;State and Society at Teotihuacan, Mexico&quot; (PDF online reproduction). Annual Review of Anthropology. Palo Alto, CA. 26 (1): 129–161. doi:10.1146/annurev.anthro.26.1.129. ISSN 0084-6570. OCLC 202300854.&lt;/ref&gt;
[[فاىل:Leutze, Emanuel — Storming of the Teocalli by Cortez and His Troops — 1848.jpg|بندانگشتی|راست|اسپانیایین ، هرنان کورتس سرکردگی امره ،تنوچیتلان آزتکˇ امپراتوری تصرف بوگودید.]]
وختی کی مکزیک شهران پیله تر بوبوستید و همدیگر امره تجارت گودید، ایتا امپراتوری پا بیگیفته کی مورخان اونه [[آزتکˇ امپراتوری]] دوخانید. آزتک ایتا امپراتوری نوبو کی پیروزی جنگ میان پا بیگیفته بی و یا ایجایی بداشته بی. بلکه چندته شهر بید کی ایتا امپراتور اوشانه حکومت گودی و اونه گب کم و بیش پیش شویی. هر شهری خوره ایتا حاکم دشتی و مالیات فدایی و آزتکˇ امپراتور اوشانه مسائل داخلی دخالت نوگودی.&lt;ref&gt;Coe, Michael D.; Rex Koontz (2002). Mexico: from the Olmecs to the Aztecs (5th edition, revised and enlarged ed.). London and New York: Thames &amp; Hudson. ISBN 978-0-500-28346-2. OCLC 50131575.&lt;/ref&gt; 

هتویی بو کی آزتکˇ امپراتوری پیله تر بوبوسته و ویشتر مکزیک صارای تصرف بوگوده. آزتکان ایتا سنت دشتید کی آدمانه ایتا مذهبی مراسم دورون قربانی گودید. هنه وستی جنگ میان ناجه دشتید کی خوشانه دوشمنان اویرا کونید تا بوکوشید. آزتکان باور دشتید کی قربانی گودن ، اوشانه خودایان راضی دره و اوشانه خشکسالی ، ناخوشی و بلایه ساق جیویزانه. آزتکان خوشانه مراسم اجرا گودن وستی پور جاجیگاه چگوده بید. قرن شانزدهم میان وختی کی اسپانیایین مکزیک تصرف بوگودید، سنت قربانی گودن آدمان ممنوع بوبوسته و پور تلاش بوگودید تا بومیانه مسیحی بوکونید. بازون ، بعد کی پور سالان دوراسته مکزیکیانˇ قدیمی سنت دیمه بنا بوبوسته و کم کم از بین بوشو.&lt;ref&gt;&quot;The Enigma of Aztec Sacrifice&quot;. Natural History. Retrieved December 16, 2011.&lt;/ref&gt;

سال 1521 میان ، اسپانیایین سرکرده [[هرنان کورتس]] آزتکˇ پایتخت تنوچیتلان تصرف و بعد نابودا گوده و مکزیک به ایتا بخش جه اسپانیا امپراتوری تبدیل بوبوسته. اسپانیا استعمار مکزیک دورون سیصد سال طول بکشه.&lt;ref&gt;Gibson, Charles (1964). The Aztecs Under Spanish Rule: A History of the Indians of the Valley of Mexico, 1519–1810&lt;/ref&gt;

اوایل قرن نوزدهم میان، [[ناپلئون]] بتنسته اسپانیای تصرف بوکونه و هنه واسی ، اسپانیا مستعمران، آمریکا قاره دورون همه تان شورش بوگودید. شانزدهم سپتامبر 1810 میان ، ایتا کشیش بنام میگوئل ایدالگو ای کاستیا ، علیه اسپانیایین ایتا شورش بپا بوگوده و خاستی مکزیکه ، اسپانیا جه سیوا ببه و استقلال بداره و مکزیک میان آزادی و برابری نژادی وجود بداره. ایدالگو شورش اوایل خوروم پا بیگیفته بو و پیشرفت دشتی اما ایپچه بعد دشکن بوخورده و اسپانیایین اونه اویرا گودید و بعد بوکوشتید. اما شورش بطور کامل سرکوب نوبوسته و مکزیکˇ انقلاب بوسیله باخی سرکردگان ادامه پیدا بوگوده. 
اگرچه اسپانیایی بتنسته بید پور شورش و بلوای مکزیکیان دشکن بدید. ولی آخربسر 24 آگوست 1821 میان ، هر دو طرف کوردوبا قرارداد امضا بوگودید کی مکزیک خو استقلاله اسپانیا جه بدست باورده. بعد استقلال مکزیکˇ امپراتوری شکل بیگیفته اما اَ امپراتوری پاچ عمر دشتی. چون ایتا آزادیخواه و انقلابی مردای بنام سانته آنا مکزیک امپراتوری نابودا گوده و حکومت جوموری باورده و خوره بعنوان مکزیکˇ اولین  رئیس جومور دوجین بوگوده.&lt;ref&gt;https://www.history.com/this-day-in-history/spain-accepts-mexican-independence&lt;/ref&gt;

سال 1846 میان ، آمریکا ایجایی ایالتان ، تگزاسˇ جومهوریه کی تازگی مکزیک جا سیوا بوبوسته تصرف بوگوده. بازون آمریکا مایه دار آمادا بوسته کی مکزیک صارای فوتورکه. چون مکزیکیان ادعا گودید کی تگزاس اوشانه شین ایسه و آمریکا مایه دار هرچه سریعتر وا تگزاس تخلیه بوکونه. وختی دو کشور اختلاف ویشترا بوسته ، جنگ آغازا بوسته اما مکزیکیان زود دشکن بوخوردید و و آمریکا مایه دار بتنسته مکزیکˇ پایتخته اشغال بوکونه. سال 1848 میان دو کشور گوادالؤپ ایدالگؤ عهدنامه امضا بوگودید و مکزیک پور جه خو صارای شامل آریزونا، کالیفرنیا، نوادا، نئومکزیکو ؤ یوتا ضمیمه خو صارا بوکونه ؤ ریوگرانده روبار دو کشور مرز بوبوسته. درعوض آمريکا 15 میلیون غرامت مکزیک فدأ.&lt;ref&gt;McCarthy, Robert J. (Spring 2011). &quot;Executive Authority, Adaptive Treaty Interpretation, And The International Boundary And Water Commission, US — Mexico&quot;. University of Denver Water Law Review (197). SSRN 1839903.&lt;/ref&gt;
[[فاىل:Madero en Cuernavaca.jpg|بندانگشتی|مادورو و زاپاتا ، ماشین دورون، انقلابˇ جنگ زمات]]
سال 1860 میان ، فرانسویان ، مکزیکˇ مسایل دورون به بهانه کاتولیک هواخوایی جه دخالت بوگودید و فرانسه مایه دار ، مکزیکه اشغال بوگوده. فرانسویان ، آرشیدوک [[فردیناند ماکسیمیلین]] اتریشه ، بعنوان مکزیکˇ امپراتور سرکار باوردید و مکزیکیان موحافظه کار اونه حمایت گودید. بعد اَ تاریخ مکزیکˇ دومین امپراتوری آغازا بوسته. اما ایپچه بعد آزاتیخواهان شورش بوگودید و بتنستید اونه دیمه بنید و 14 ژوئن 1867 میان اونه موحاکمه و اعدام بوگوید.
[[پورفیریو دیاس]] ، ایتا جه میهن پرستان سرکرده کی فرانسویان جولو بجنگسته بو بعنوان بیست ونهمی مکزیکˇ رئیس جومور دوجین بوبوسته. دیاس تا سال 1911 میان مکزیکˇ رئیس جومور بو. اونه ریاست زمات مصادف بو [[خوجیر زمات]] امره فرانسه میان. دوره کی مکزیکˇ اقتصاد رشد بوگوده و قوت بیگیفته. کشور میان خطوط راه آهن چگوده بوبوسته و علم و هونر رواج پیدا بوگوده و پور تحول مکزیک میان بوجود بومو. دیاسˇ زمات مکزیکˇ روابط خارجی ، مخصوصا آمریکا امره پیشرفت دشتی.&lt;ref&gt;&quot;cientifico&quot;. Encyclopædia Britannica. Retrieved February 7, 2017.&lt;/ref&gt; 

اما پورفیریو دیاسˇ دیکتاتوری پور موخالف دشتی و آزاتیخواهان شورش بپا بوگودید و اونه مجبور بوگودید کی هنده خوره کاندید نوکونه و آخربسر اونه کشور جه کوچمال بدأئید. بعد انقلابیان سرکرده [[فرانسیسکو مادورو]] به قودرت فرسه اما بعد دو سال ایتا کودتا دورون اونه حکومت فوگوردسته و بوکوشته بوبوسته و قودرت ژنرال [[ویکتور اوئرتا]] دس دکفته کی باعث بوبو مکزیک دورون ایتا سخته جنگ داخلی را دکفته. اَ زمات مکزیک دورون بی ثباتی و هرج و مرج و کشتار پور رواج بی گیفته بو و مکزیکˇ جمعیت پانزده میلیونی جه ، نوهصد هزار کس کوشته بوبوستید. اما هتویی انقلابیان و آزاتیخواهان رهبری مرداکانی [[امیلیانو زاپاتا]] و [[فرانسیسکو ویا]] منستن علیه اوئرتا دیکتاتوری حکومت مبارزه بوگودید. مکزیکˇ داخلی جنگ تا سال 1917 ادامه دشتی تا قانون اساسی بینیویشته بوبوسته و مکزیکˇ اوضاع سیاسی ایپچه آرام تر و بختر بوبو. جنگ داخلی زمات به دوره آدم کوشی هم معروف ایسه چون همه تان مکزیک سیاسی مرداکان ، مادورو ، زاپاتا ، فرانسیسکو ویا ، ونوستیانو کارانزا و آلوارو ابرگون منستن ترور و کوشته بوبوستید.&lt;ref&gt;&quot;The Mexican Revolution&quot;. Public Broadcasting Service. November 20, 1910. Retrieved July 17, 2013.&lt;/ref&gt;

==جوغرافی==
[[فاىل:Mountains04-Sierra SanPedroMartir-BajaCalifornia-Mexico.jpg|بندانگشتی|سنت پدرو مارتیر ملی پارک ، باخا کالیفرنیا میان]]
مکزیکˇ صارا ویشتر ، آمریکا کلسیا فلات سر واقع بوبوسته کی شامل شبه جزیره یوکاتان و باخی مناطق چیپاس ، تاباسکو و کامپچه منستن ایسه. مکزیک کلسیا مناطق کوهستانی ایسه و اویه پور آتشفشان و رشته کوه وجود دره.&lt;ref&gt;Nord-Amèrica, in Gran Enciclopèdia Catalana&lt;/ref&gt;

مکزیک سه تا عمده آب و هوا دره کی باعث بوبوسته هر منطقه آب وهوای متفاوتی بداره. اقیانوس آرام جه سردباد کی اونه کالیفرنیا باد دوخانید مکزیکˇ نسایی و آفتاب نشست جا باعث کاهش دما و بارندگی بوبوسته. اونه تاثیر و چرخه آب و هوایی هنه کی مکزیکˇ کلسیا آفتاب نشست ، نیمه بیابانی ببه و اونه تاثیر آمریکا مرزی مناطق میان  ، [[کالیفرنیا]] ، [[آریزونا]] و [[نیومکزیکو]] منستن ادامه بداره. کارائیب دریا آبگرم باعث بوبو کی تابستان میان ، مکزیکˇ خورتاب سواحل متعدل ببه. اَ منطقه آب وهوا مخصوصا تامپیکو نسایی میان پور شباهت به جزایر کارئیب بداره. 
زمستان میان سرد باد ، چند روج اول میان وراکروز و تامپیکو دورون خوره نیشان دیهه. ورف ویشتر نسا تامپیکو میان واره. فلات و کوهستان ، مکزیک مرکزی صارا میان سرده باده جلوی گیره. مکزیکˇ آب و هوا در طول سال ویشتر آفتابی ایسه. ابری و بیگیفته آسمان ویشتر خورتاب میان و پاسیفیک اقیانوس ساحل ، کلسیا قسمت میان ایسه و گاگلف پیش ایه کی ابران بجیر ایید و تمام منطقه شوروم دکفه. مکزیکˇ داخلی بخش ، تیرا تمپلادا میان میان آب و هوا خشک تر ایسه و ویشتر روج میان آسمان آفتابی ایسه. وارش زمات تا ماه می ایسه و تا اکتبر وارش نباره و خشکی زمات ایسه.&lt;ref&gt;https://www.focusonmexico.com/climate-mexico/&lt;/ref&gt;

مکزیک ˇ کلسیا میان ، آب و هوا ویشتر گرم و خشک ایسه و گاگلف وارش واره. اما مکزیک ˇ نسایی مناطق دورون کی آب و هوا حاره ای و مرطوب ایسه ، میانگین سالانه دورون تا دو هیزار میلی متر وارش واره. باخی مکزیک ˇ کلسیا شهران ؛ مونتری ، ارموسیو و مکزیکالی منستن تابستان میان میانگین دما تا 40 درجه سانتی گراد یا حتی ایپچه بوجورتر هم فرسه. سونوران ˇ کویر میان میانگین دما 50 درجه سانتی گراد ایسه. سال 2012 میان مکزیک ˇ دولت اولین کشور درحال توسعه بو کی لایحه تغییرات اقلیمی تصویب بوگوده. مطابق اَ لایحه تا سال 2024 میلادی ، مکزیک واسی 35 درصد جه خو انرژیه جه انرژی پاک تولید بوکونه و تا سال 2050 میان پنجاه درصد جه خو [[گولخانه ای گازان]] کی مطابق آمار سال 2000 بیگیفته بوبوسته بو کمترا کونه.&lt;ref&gt;BBC News — Mexico's president enacts climate change legislation&quot;. Bbc.co.uk. June 6, 2012. Retrieved July 12, 2013.&lt;/ref&gt;

==سیاست==
===سیاسی نظام===
مکزیکˇ نظام حکومت ، برپایه دموکراسی و جومهوری خوایی و مردوم نمایندگی امره ایسه کی قانون اساسی سال 1917 میلادی میان تصویب بوبوسته. مکزیکˇ سیاست میان سه نوع موختلفه دولت بنام ، فدرالی دولت ، ایالتی دولت و شهرداریان وجود دره. قانون اساسی میان بینیویشته بوبوسته کی مکزیک ایالتان همه تان وا ، جومهوری و دموکراسی فرم حکومتی بدارید کی شامل سه خال بید. ایتا خال فرماندار و اونه کابینه ایسه کی قوه اجرایی درید. ایتا خال ده قوه مقننه یا کنگره ایسه کی اونه عملکرد مستقل و سیوا ایسه و آخر بسر قوه قضاییه یا دیوان عالی کشور ایسه. هرکدام جه اَ سه تا خال خوشانه ره قوانین و اختیارات سیوا و مستقل درید.&lt;ref&gt;www.livingmexico.com. Retrieved 2019-01-27&lt;/ref&gt;

مکزیکˇ سیاست میان سه تا تاریخی و پیله سیاسی حزب وجود دره. محافظه کارˇحزب سال 1939 تاسیس بوبو کی متعلق به سازمان مسیحی دموکراتان ایسه. انقلابی حزب ، حزب مرکزی و سوسیالیستی ایسه کی سال 1929 ، انقلابیان ایله جار امره بوجود بومو که هدف دشتی مکزیکˇ انقلابیان میان ایجایی باوره. سومی حزب ، انقلابی دموکراتیک ایسه کی بعنوان ایتا حزب چپ بحساب آیه کی سال 1989 ، باخی سوسیالیست و لیبرالˇحزبان ایله جار امره تاسیس بوبوسته.&lt;ref&gt;&quot;EstatutodelPartido de la RevoluciónDemocrática&quot; (PDF). Archived from the original (PDF) on January 16, 2013. Retrieved July 17, 2013&lt;/ref&gt;

مکزیکˇ رئیس جومور ، رئیس قوه مجریه (رئیس دولت) و مسئول اجرایی کشور و فرمانده کل مکزیکˇ مایه دار ایسه. وی اختیار دره کی خو کابینه ، مسئولان کشور و مایه دارˇ فرماندهان دوجین بوکونه. مکزیکˇ رئیس جومور ، مسئول اجرایی کشور ایسه و کنگره نمایندگان جولو حق وتو دره.&lt;ref&gt;Political Constitution of the United Mexican States.Congress of the Union of the United Mexican &lt;/ref&gt;
مکزیکˇ پایتخت، [[مکزیکو سیتی]] ایسه و اَ کشور جه سی و یک تا ایالت تشکیل بوبوسته. کی هر ته خوشانه رو تشکیلات و قوانین آزات و سیوا درید. هر ته ایالت خوره ایتا فرماندار ، قوه قضاییه و کنگره مستقل و ایالتی دره و شهروندان هر شش سال ایبار رای مستقیم امره فرماندار و ایتا دوره سه ساله میان کنگره نمایندگان دوجین کونید. مکزیکو سیتی ، مرکز سیاسی کشور ایسه و بطور مستقیم ، اونه اختیار دولتˇ دست دره.&lt;ref&gt;&quot;Article 116&quot;.Political Constitution of the United Mexican States.Congress of the Union of the United Mexican States.Archived from the original on November 13, 2006.Retrieved October 7, 2007.&lt;/ref&gt;

===خارجی روابط===
مکزیک پور زمات ایسه کی [[آمریکا]] امره روابط سیاسی ، اجتماعی و اقتصادی دره. ولی تاریخ میان پور اختلاف و جنگستن دو کشور میان اتفاق دکفته. هسا مبارزه علیه مواد مخدر ایتا پیله معضل دو کشور وستی ایسه و موجب اختلاف دو کشور میان بوبوسته. دهه دو هیزار میلادی میان مکزیک دولتˇ مبارزه علیه مکزیکی قاچاقچیان ویشترا گوده کی موجب پیله جنایتان و قتل های زنجیره ای بوبوسته. کی هرساله صدها نفر مکزیک دورون کوشته بید. ایتا پیله موشکل و اختلاف آمریکا و مکزیکˇ سیاست میان، موهاجرت و مکزیکیانˇ  کوچمال به آمریکا مرزان ایسه. آمریکا ساده قانونˇ موهاجرت باعث بوبو کی پور مکزیکیان بتنید جه زمینی و دریایی آمریکا مرزان دورون، کوچمال بوکونید. آمریکا دولت سعی کونه کی خو قوانین اصلاح بوکونه تا مکزیکیانˇ کوچمال جولوی بیگیره. هسا آمریکا میان ورود و غیر قانونی کوچمال گودن موجازات دره و باعث اخراج موهاجران به.&lt;ref&gt;https://www.statista.com/statistics/275439/ethnic-groups-in-mexico/&lt;/ref&gt;
[[فاىل:FederalPoliceDF.jpg|بندانگشتی|مکزیکˇ پلیس اصلی جاجیگاه ، [[مکزیکو سیتی]] میان]]
=== جرم و جنایت===
بطور کلی مکزیکˇ دولت ، حقوق بشر و حق شهروندی رعایت کونه. اما سوءاستفاده و فساد اداری و قضایی به ویژه نسایی مناطق دورون ، سوتال و فقیر مناطق دورن پور گزارش بوبوسته. مکزیکˇ حقوق بشر کمیسیون ، تا هسا کی موفق نوبوسته اقدام موثری بوکونه و اوضاع بختر نوبوسته. فساد اداری و قضایی باعث بوبوسته کی مدارک علیه پیله متهمان و محکومان بسختی جمع ببه. طبق مکزیکˇ قوانین ، همه مجرمان وا محاکمه عادلانه و شرایط حقوقی مناسبی بدارید. اما مکزیکˇ قضایی سیستم پور مشکلات امره روبرو ایسه.&lt;ref&gt;Britannica Online Encyclopedia.Retrieved March 6, 2011.&lt;/ref&gt;
جنایی جرگهه'ن و مواد مخدرˇ کارتلان ایتا پیله معضل ایسید. مبارزه علیه مواد مخدر ، مکزیک دورون تا هسا شصت هیزار کوشته و بیست هیزارکس ناپدید بوبوستید. تخمین بزه بوبوسته کی مواد مخدرˇ کارتلان صد هیزار عضو درید. مکزیکˇ آمار و ملی جغرافیایی سازمان بوگوفته کی تا سال 2014 یک پنجم مکزیکˇ مردوم قربانی جنایت بوبوستید.&lt;ref&gt;Mexico elections: failure of drugs war leaves nation at the crossroads&quot;. The Guardian. June 23, 2012&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;&quot;Mexican president: We're not losing drug war&quot;MSNBC.Retrieved January 9, 2011.&lt;/ref&gt; 

سال 2000 جه به اَ طرف ویشتر جه صد روزنامه نگار و خبرنگار کی علیه قاچاقچیان گزارش اوانگره گیفتید کوشته یا ناپدید بوبوسته و ویشتر اَ جنایتان نامشخص و حل نشده بمانسته و فقط ایپچه جه مسببان و جنایتکاران بازداشت و محکوم بوبوسته اید.&lt;ref&gt;Freedom of Expression in Mexico&quot;.PEN American Center. Archived from the original on July 23, 2013&lt;/ref&gt; 
===مایه دار===
مکزیکˇ مایه دار دوخاله ایسه. ایتا خال شامل قوای سه گانه مایه دار (زمینی مایه دار ، دریایی مایه دار و هوایی مایه دار) ایسه. ایتا خال جه مکزیک ˇ مایه دار هم ایسه کی شامل زرهی مایه دار و مکزیکˇ مایه دارˇ مرکزˇ تحقیقات ایسه. اَ مرکز وظیفه تامین ، نگهداری و طراحی و چگودن و ارتقای جنگی سلاحان و جنگ افزاران برعهده دره. مکزیکˇدریایی مایه دار اَ سالان میان صنایع سنگین و کشتی و موشک چگودن دورون پور پیشرفت و تکنولوژی بوگوده.&lt;ref&gt;Loke. &quot;Capacitarán a militares en combates con rifles láser | Ediciones Impresas Milenio&quot;. Impreso.milenio.com. Archived from the original on May 14, 2010. Retrieved May 30, 2010.&lt;/ref&gt;    

چند سال اخیر دورون ، مکزیک صنایع دفاعی پور پیشرفت دشتی و مکزیک مایه دار بتنسته جهت خودکفایی و تامین قطعات ، موشک و سلاح ، هواپیما ، هلیکوپتر چگودن و دفاعی سیستم تکنولوژی و الکترونیک جنگ پیشرفت دشتی و پیله واز بوگوده. دهه نود میلادی میان ، کی مبارزه علیه مواد مخدر شدت بیگیفته و مکزیک مایه دار موظف بوبوسته کی قاچاقچیان امره مبارزه بوکونه. مکزیک مایه دار مجبور بو کی خو تجهیزات و امکانات ارتقابده تا مبارزه علیه قاچاقچیان جولو موفق ببه.&lt;ref&gt;&quot;Mexican navy 2006 activities official report&quot;. Semar.gob.mx. Retrieved May 30, 2010.&lt;/ref&gt; &lt;ref&gt;&quot;The 5.56 X 45 mm: 2006&quot;. Thegunzone.com. Archived from the original on August 7, 2011. RetrievedAugust 8, 2011.&lt;/ref&gt;

==نژاد==
آمار و اطلاع دقیقی جه مکزیکˇ وضعیت قومی و نژادی وجود نره. استعمارˇ زمات میان اوروپایی موهاجران مکزیک میان ویشتر ائسپانیایی بید. قرن نوزدهم و بیستم میان ، جغیرز ائسپانیایین ، باخی اوروپایی موهاجران ، مکزیک دورون پور موهاجرت بوگودید. تا سده بیست و یکم ویشتر مکزیکˇجمعیت حاصل ادغام و ترکیبی ایسه جه اوروپایی موهاجران (ویشتر ائسپانیایین) و بومی مردوم که سورخپوست ایسید. چندین قرن آمیزش نژادی مکزیک میان باعث بوبو کی ایتا نژاد دورگه بنام (Mestizo - میستیزو) مکزیک میان بوجود بایه کی ویشتر مکزیکˇ جمعیت تشکیل دیهه.&lt;ref&gt;Federico Navarrete (2016). Mexico Racista. Penguin Random house Grupo Editorial Mexico. p. 86.ISBN 9786073143646.Retrieved February 23, 2018.&lt;/ref&gt;
62% مکزیکˇ جمعیت ، میستیو نژاد جا تشکیل بوبوسته. اوشان ریشه نژادی بطور دقیق مشخص نیه. میستیزو مردومˇ نژاد ترکیبی ایسه جه اوروپایی موهاجران ، آفریقایی بردگان و ایتا بومی سورخ مردکانˇ کوگا بنام امردینانی. کی پیوند خونی و ازدواج مره ، طول تاریخ میان بعنوان ایتا نژاد مستقل بوجود بوموئیدید. بعد مکزیکˇ استقلال ، میستیزوˇ مردوم بعنوان پیله ترین جمعیت و نژاد عمده مکزیکˇ میان ، ائسپانیان جانشین بوبوستید. اما اوشان ویشتر ترجیح بداهید کی خوشانه آمریکایی هویت و فرهنگه ، ائسپانیا فرهنگ و زوان ورجا حفظ و ادغام بوکونید.&lt;ref&gt;https://study.com/academy/lesson/ethnic-groups-in-mexico.html&lt;/ref&gt;

هسا مکزیک میان ، کلسیا و آفتاب زردی مناطق میان ، ویشتر جمعیت جه اروپایی نژاد تشکیل بوبوسته و بومیانˇ جمعیت اَ مناطق میان کمتر ایسه و ازدواج بین نژادی کمتر اتفاق دکفه.&lt;ref&gt;Howard F. Cline (1963). THE UNITED STATES AND MEXICO.Harvard University Press. p. 104&lt;/ref&gt;  

==داب==
مکزیک میان موختلفه هونران و صنایع دستی وجود دره. مکزیکˇصنایع دستی بنام آرتسانیا (إسپانیایی: artesanía) دوخانید. مکزیکˇ صنایع دستی ، موختلفه مواد امره تشکیل بوبوسته و شامل خاک رس ، چوب ، فلز ، سنگ و گیاه ایسه.  رنگانˇ پور رنگ و لاتینی جزئیات امره ، مکزیکˇ هونر اصلی ویژگی ایسه. ایتا جه مکزیکˇ ملی جشنان ، &quot;مرگˇ روج&quot; (إسپانیایی: El día de Los Muertos ) ایسه کی 31 اکتبر تا 2 نوامبر برگزار به. اَ روج میان مردوم جما بید و خوشانه درگذشتگان شادی روح وستی دوعا خوانید. اعضای خانواده و دوستانˇ متوفی ایتا جومجومه اوسانید و محراب یا قبر سر نهید و خوشانه دیمه ماسک زنید.  مکزیکˇ مردوم باور درید کی اَ کار باعث به کی موردگانˇ روح هنده اوشان ورجا واگرده. اَ سنت مکزیک دورون پور زمات ایسه کی برگزار به.&lt;ref&gt;http://www.facts-about-mexico.com/mexican-art.html&lt;/ref&gt;

===هونر===
مکزیکˇ قدیمی هونرˇ تاریخ ، سه هیزار سال قدمت دره و جه سال هیزار و پانصد قبل میلاد تا سال هیزار و پانصد میلادی ادامه دشتی. اَ دوره شامل آثار هونری تمدن اولمک ، اینکا ، مایا و آزتک ایسه. اولمکˇمردومان ایتا تقویم به خط هیروگلیف دشتید کی اوشانه ساختمانان ˇمعماری طرحان اونه تاثیر بیگیفته بو. آفتابˇ نور جیگا و آفتاب دیمه ، اوشانه معماری جزئیاته مشخص گودی. مکزیکˇ باستانی آثار میان ، پور پیله سنگ گیشه وجود دره کی احتمال وجود دره کی اوشان اولمکˇ حاکمان ایسید. مکزیکˇ تمدنان ، هونری آثار دلایل مذهبی یا سیاسی دشتید. وختی کی إسپانیائین وارد بوبوستید و مکزیک فتح بوگودید. مکزیکˇ تازه هونری دوره آغازا بوسته. کی اونه استعمارˇ هونری دوره دوخانید. اَ دوره جه سال 1521 تا 1821 ادامه دشتی. اَ زمات میان مسیحیت رواج بیگفته و مکزیک دورون ، اسپانیا هونری آثار تقلید بوستی و پور سنگ گیشه جه مریم مقدس ، عیسی مسیح ، فرشتگان چگوده بوبوسته.&lt;ref&gt;http://www.facts-about-mexico.com/mexican-art.html&lt;/ref&gt;
[[فاىل:Día de muertos 1.JPG|بندانگشتی|مرگˇ روج مراسم ، مکزیکˇ ملی مراسم ایسه.]]
 
اروپا نفوذ هونری ، مسیحیت کومک امره ، وارد مکزیکˇ هونر بوبوسته و موجب خلاقیت و ایجاد تازه هونری سبکان ، مکزیک میان ببه. نقاشی ایتا جه هونرانی بو کی پور پیشرفت بوگوده و خوجیر رنگ روغنی نقاشی تابلوهان ، مکزیک میان بکشه بوبوسته. صنایع دستی ، ظروف سفالی منستن سابقه زمات منستن بمانسته و خو راهه ادامه بدا. اما هونر شیشه گری بعد إسپانیائین ورود امره به تعویق دکفه اما ایپچه بعد کی دوارسته شیشه گری هنده رواج بیگیفته.&lt;ref&gt;https://traveltips.usatoday.com/information-mexican-arts-crafts-18796.html&lt;/ref&gt;

===مذهب===
مرگ و زندگی و قوربانی گودن جه قدیم زمات ، مکزیکˇ مذهب میان وجود زیادی دشتی. آزتکˇ امپراتوران خوشانه اسیران و بردگان قوربانی گودید تا خوشانه خودایانه راضی بدارید. إسپانیائین ورود امره باعث بوبو کی کاتولیکˇ مذهب ، مکزیک میان رواج بیگیره. سیصد سال إسپانیا استعمار باعث بوبو کی مکزیکیانˇمذهب تغییر زیادی بوکونه و  إسپانیایی کشیشان حقسأی امره کاتولیکˇ مذهب و مسیحیت ، مکزیک میان رواج بیگیفته. إسپانیائین سعی بوگودید کی آزتکانˇ اعتقاداته نابودا کونید و اجرای اوشانه مراسمان ، آدم قوربانی گودن منستن جلوگیری بوکونید. اوخر قرن نوزدهم میان چندتا جرگه جه پروتستانˇ معتقدان وارد مکزیک بوبوستید و مکزیکˇ کلیسا میان ساکن بوبوستید.&lt;ref&gt;http://www.facts-about-mexico.com/mexican-religion.html&lt;/ref&gt;
===زوان===
إسپانیائین ورود باعث بوبو کی إسپانیایی زوان ، مکزیک میان رسمی زوان ببه. مکزیک میان پور جه صدتا محلی زوان وجود دره ولی هیچکدام زوان غالب نیه. هشتاد درصد مکزیکˇ بومیان تنید هم خوشانه ماری زوان و هم اسپانیایی گب زنید. ناهواتل (إسپانیایی: Nahuatl) ایتا بومی زوان ایسه کی یک میلیون کس اَ زوان امره گب زنید.مکزیکˇ بومی زوان چهارتا جرگه تقسیم به. اصلی ترین جرگه ، مایا زوان ایسه.&lt;ref&gt; http://www.facts-about-mexico.com/mexican-people.html&lt;/ref&gt;


==جیرنویس==
[[رده:سیاسی جوغرافی]]
[[رده:آمریکا کشورؤن]]
[[جرگه:کشورؤن]]</text>
      <sha1>psr3hfifk38zjm6bfxi2u3ocbmnou31</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ژاپؤن</title>
    <ns>0</ns>
    <id>17022</id>
    <revision>
      <id>62060</id>
      <parentid>52445</parentid>
      <timestamp>2022-08-03T19:13:50Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Dokkōdō</username>
        <id>9956</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5816" xml:space="preserve">{{Infobox country
|conventional_long_name = Japan &lt;!---Not &quot;State of&quot;. See discussion.---&gt;
|native_name = {{nobold|{{nihongo2|日本国}}}} &lt;br&gt; {{small|''Nippon-koku''}} &lt;br&gt; {{small|''Nihon-koku''}}
|image_flag = Flag of Japan.svg
|alt_flag = Centered red circle on a white rectangle.
|common_name = Japan
|linking_name = Japan
|image_coat = Imperial Seal of Japan.svg
|alt_coat = Golden circle subdivided by golden wedges with rounded outer edges and thin black outlines.
|symbol_type = Imperial Seal
|other_symbol_type = [[Government Seal of Japan]]
|other_symbol = {{unbulleted list |[[File:Goshichi no kiri.svg|75x75px|Seal of the Office of the Prime Minister and the Government of Japan]] |{{larger|{{Nihongo|''Go-Shichi no Kiri''|五七桐}}}}}}
|image_map = Japan (orthographic projection).svg
|map_width = 220px
|national_anthem = {{unbulleted list|&quot;''[[Kimigayo]]''&quot;|{{lower|0.25em|{{big|{{Nihongo|君が代}}}}}}}}&lt;br /&gt;&lt;center&gt;[[File:Kimi ga Yo instrumental.ogg]]
|official_languages = None
|languages_type = [[National language]]
|languages = [[Japanese language|Japanese]]
|regional_languages =
 {{unbulleted list|item_style=font-size:95%;
  | [[Ainu language|Aynu itak]]
  | {{nowrap|[[Ryukyuan languages]]}}
  | [[Eastern Japanese]]
  | [[Western Japanese]]
  | {{longitem|style=line-height:1.1em; |{{smaller|several other [[Japanese dialects]]}}}}
 }}
|demonym = Japanese
|ethnic_groups =
 {{unbulleted list
  | 98.5% [[Japanese people|Japanese]]
  |  0.5% [[Koreans in Japan|Korean]]
  |  0.4% [[Chinese people in Japan|Chinese]]
  |  0.2% [[Filipinos in Japan|Filipino]]
  |  0.2% [[Brazilians in Japan|Brazilian]]
  |  0.1% [[Vietnamese people in Japan|Vietnamese]]
  |  0.1% other
 }}
|ethnic_groups_year = 2011{{lower}}
|capital = [[Tokyo]]
|latd=35 |latm=41 |latNS=N |longd=139 |longm=46 |longEW=E
|government_type = [[Unitary state|Unitary]] [[Parliamentary system|parliamentary]] [[constitutional monarchy]]
|largest_city = capital
|leader_title1 = [[Emperor of Japan|Emperor]]
|leader_name1 = [[Naruhito]]
|leader_title2 = [[Prime Minister of Japan|Prime Minister]]
|leader_name2 = [[Shinzō Abe]]
|leader_title3 = [[Deputy Prime Minister of Japan|Deputy Prime Minister]]
|leader_name3 = [[Tarō Asō]]
|legislature = [[National Diet]]
|upper_house = [[House of Councillors (Japan)|House of Councillors]]
|lower_house = [[House of Representatives (Japan)|House of Representatives]]
|area_footnote = 
|area_rank = 62nd
|area_magnitude = 1 E11
|area_km2 = 377,944
|area_sq_mi = {{convert|377944|km2|sqmi|disp=output number only}}&lt;!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]--&gt;
|percent_water = 0.8
|population_estimate = 126,919,659
|population_estimate_year = 2015
|population_estimate_rank = 10th
|population_census = 128,056,026
|population_census_year = 2010
|population_density_km2 = 337.1
|population_densitymi2 = 873.1 &lt;!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]--&gt;
|population_density_rank = 36th
|GDP_PPP_year = 2015
|GDP_PPP = $4.843 trillion
|GDP_PPP_rank = 4th
|GDP_PPP_per_capita = $38,216
|GDP_PPP_per_capita_rank = 29th
|GDP_nominal = $4.210 trillion
|GDP_nominal_rank = 3rd
|GDP_nominal_year = 2015
|GDP_nominal_per_capita = $33,223
|GDP_nominal_per_capita_rank = 25th
|sovereignty_type = [[History of Japan|Formation]]
|established_event1 = [[National Foundation Day]]
|established_date1 = 11 February 660&amp;nbsp;BC
|established_event2 = [[Meiji Constitution]]
|established_date2 = November 29, 1890
|established_event3 = {{nowrap|[[Constitution of Japan|Current constitution]]}}
|established_date3 = May 3, 1947
|established_event4 = {{nowrap|[[Treaty of San Francisco|San Francisco&lt;br /&gt;Peace Treaty]]}}
|established_date4 = April 28, 1952
|Gini_year = 2008
|Gini_change =  &lt;!--increase/decrease/steady--&gt;
|Gini = 37.6 &lt;!--number only--&gt;
|Gini_ref = 
|Gini_rank = 76th
|HDI_year = 2013&lt;!-- Please use the year to which the data refers, not the publication year--&gt;
|HDI_change = decrease &lt;!--increase/decrease/steady--&gt;
|HDI = 0.890 &lt;!--number only, between 0 and 1--&gt;
|HDI_ref = 
|HDI_rank = 17th
|currency = [[Japanese yen|Yen]] (¥){{\}}{{transl|ja|''En''}} {{nihongo2|円}}
|currency_code = JPY
|country_code = JPN
|time_zone = [[Japan Standard Time|JST]]
|utc_offset = +9
|time_zone_DST = not observed
|utc_offset_DST = +9
|date_format = {{unbulleted list |yyyy-mm-dd |yyyy年m月d日 |{{nowrap|[[Japanese era name|Era]]&amp;nbsp;yy年m月d日 {{small|([[Anno Domini|AD]]−1988)}}}}}}
|drives_on = [[Right- and left-hand traffic#Japan|left]]
|calling_code = [[Telephone numbers in Japan|+81]]
|ISO_3166–1_alpha2 = JP
|ISO_3166–1_alpha3 = JPN
|ISO_3166–1_numeric = 392
|sport_code = JPN
|vehicle_code = J
|cctld = [[.jp]]
}}
''' ژاپؤنˇ کۊأکته ميئن‌پۊشته'ن''' [مجمع‌الجزاير] ([[ژاپؤني زوؤن|ژاپؤني]] ميئن: 日本، نيپؤن يا نيهؤن) يکجۊر کارکيايي کشوره گه آسيا خۊرتۊيي نسا ميئن قرار دأنه. اي کشور دۊنيا ميئن يته جه أصلي‌ترين اقتصادؤنه ؤ أز نظرˇ تؤليدˇ ناخالصˇ داخلي دۊنيا سوؤمين پيلترين اقتصاده.&lt;ref&gt;[http://www.hamshahrionline.ir/news/37823/%D8%A2%D8%B4%D9%86%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%A8%D8%A7-%DA%98%D8%A7%D9%BE%D9%86 آشنايي با ژاپؤن - همشهري آنلاين]&lt;/ref&gt; (۵/۴۷۴ تريليؤن دؤلار سالˇ ۲۰۱۰، مبني بر پۊلˇ بين‌المللي صندؤقˇ گؤزارش). ژاپؤنˇ دؤرادؤر' کلا آب محصۊر بۊده‌دأنه ؤ [[چین]] ؤ [[کلسيايي کؤره]] ؤ [[نسايي کؤره]] ؤ [[رۊسیه]] أمرأ مرزˇ آبي دأنه. اي کشورˇ پايتخت'ني [[تؤکيؤ]] ايسه.

[[File:Mount Fuji from meadow.jpg|thumb|فۊجي کۊه]]
==سربس==
{{جيرنويس}}

[[جرگه:کشورؤن]]</text>
      <sha1>m4epm5w02omx3yv2t3y56xa900glu8m</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ىۊنان</title>
    <ns>0</ns>
    <id>17387</id>
    <revision>
      <id>62055</id>
      <parentid>53614</parentid>
      <timestamp>2022-08-03T19:11:35Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Dokkōdō</username>
        <id>9956</id>
      </contributor>
      <comment>/* سربس */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="807" xml:space="preserve">{{DISPLAYTITLE:یۊنان}}
{{پأچ}}
[[File:Flag of Greece.svg|thumb|يۊنانˇ بيدۊق]]
'''یۊنان''' ([[يۊناني زوؤن|يۊنانی]] جي: Ελλάδα, ائلادا) ([[اينگيليسي زوؤن|اينگيليسي]] جي: greece) یته کشوره، گه [[اۊرۊپا]] نسايي خۊرتؤ ؤ بالکانˇ شبه‌جزيره نسؤمˇ ميئن دره. اي کشور آلباني ؤ بؤلغارستان ؤ کلسيايي مقدۊنيه ؤ [[تۊرکيه]] أمرأ زميني مرز دأنه. &lt;ref&gt; دِ کرشِنتزُو، لوچانو (۱۳۷۷). «اول». فیلسوفان بزرگ یونان باستان. ترجمهٔ عباس باقری. تهران: نشر نی. ص. ۳۱. &lt;/ref&gt;

==سربس==
{{جيرنويس}}

[[جرگه:کشورؤن]]
{{DEFAULTSORT:یۊنان}}</text>
      <sha1>8ix7rx7lbv7jb49xnc8if6dx76z9cug</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>أندؤنزي</title>
    <ns>0</ns>
    <id>17766</id>
    <revision>
      <id>62051</id>
      <parentid>55583</parentid>
      <timestamp>2022-08-03T19:07:23Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Dokkōdō</username>
        <id>9956</id>
      </contributor>
      <comment>/* سربس */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1851" xml:space="preserve">[[فاىل:Flag of Indonesia.svg|بندانگشتی|أندؤنزي جؤمۊري بارام]]
[[فاىل:Indonesia (orthographic projection).svg|بندانگشتی|أندؤنزي نخشه]]
أندؤنزي يا رسمي جۊر ئبه أندؤنزي جؤمۊري (أندؤنزيأئي مئن:Republik Indonesia) يته کيشور هيسه گه خۊرتؤ نسايي آسيا مئن قرار دأره. أندؤنزي يته مجمع‌الجزاير هيسه گه ۱۷،۵۰۸ جزيره ؤ سي ‌يؤ سۊتته (۳۳) اۊستؤن ٚ جي چاگۊده ببه. أندؤنري ۲۷۳ ميلٚيۊن جميئت ٚ أمرأ جئان ٚ چآرؤمي پۊرجميئت کيشور هيسه. اي کيشور ٚ سياسي نيظام، جؤمۊري يؤ مجلس ؤ جؤمۊري رياست ٚ دؤجينان ٚ أمرأ ايسه.

== دابؤن ؤ زوؤن ==
اي کيشور ٚ رسمی زوؤن أندؤنزيأئي ؤ اۊن ٚ پۊل ٚ واحد رۊپيه ايسه. اي کيشور ٚ مردۊم جۊرأجۊر اقوام دأره گه اؤشؤن ٚ پۊرجميئت ترینؤن جاوه‌اي کان(۴۰٪) ؤ سۊندانئن (۱۵٪) هيسن.

== تاريخ ==
أندؤنزي سۊ قرن ؤ نيم هۊلند ٚ مستأمره بؤ يؤ ايمه دۊوٚوؤمي جهاني جار ٚ پسي خۊ استيقلال-ه اعلام بؤگۊد.

== دين ؤ باورؤن ==

۸۶/۱ درصد جه اي کيشور ٚ مردۊم مۊسلمؤن هيسن. ايسلام مۊسلمؤن گٚرنورد بازرگانؤن ٚ توسط أندؤنزي ئبه برسئه. دئبأخي أني مسيحيت، هندۊ يؤ بۊدايي دين ٚ پيرؤ ايسن‌.

== جۊغرافي ==

أندؤنزي پيلگي(مساحت) ۱٬۹۱۹٬۴۴۰ مۊربع کيلؤميتر هيسه.

== سربس ==
https://en.wikipedia.org/wiki/Indonesia

[[جرگه:کشورؤن]]</text>
      <sha1>oy0r8m36ugawvok3805pbbw1uk2c3lo</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>62052</id>
      <parentid>62051</parentid>
      <timestamp>2022-08-03T19:08:30Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Dokkōdō</username>
        <id>9956</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1867" xml:space="preserve">[[فاىل:Flag of Indonesia.svg|بندانگشتی|أندؤنزي جؤمۊري بارام]]
[[فاىل:Indonesia (orthographic projection).svg|بندانگشتی|أندؤنزي نخشه]]
'''أندؤنزي''' يا رسمي جۊر ئبه '''أندؤنزي جؤمۊري''' (أندؤنزيأئي مئن:Republik Indonesia) يته کيشور هيسه گه خۊرتؤ نسايي [[آسيا]] مئن قرار دأره. أندؤنزي يته مجمع‌الجزاير هيسه گه ۱۷،۵۰۸ جزيره ؤ سي ‌يؤ سۊتته (۳۳) اۊستؤن ٚ جي چاگۊده ببه. أندؤنري ۲۷۳ ميلٚيۊن جميئت ٚ أمرأ جئان ٚ چآرؤمي پۊرجميئت کيشور هيسه. اي کيشور ٚ سياسي نيظام، جؤمۊري يؤ مجلس ؤ جؤمۊري رياست ٚ دؤجينان ٚ أمرأ ايسه.

== دابؤن ؤ زوؤن ==
اي کيشور ٚ رسمی زوؤن أندؤنزيأئي ؤ اۊن ٚ پۊل ٚ واحد رۊپيه ايسه. اي کيشور ٚ مردۊم جۊرأجۊر اقوام دأره گه اؤشؤن ٚ پۊرجميئت ترینؤن جاوه‌اي کان(۴۰٪) ؤ سۊندانئن (۱۵٪) هيسن.

== تاريخ ==
أندؤنزي سۊ قرن ؤ نيم هۊلند ٚ مستأمره بؤ يؤ ايمه دۊوٚوؤمي جهاني جار ٚ پسي خۊ استيقلال-ه اعلام بؤگۊد.

== دين ؤ باورؤن ==

۸۶/۱ درصد جه اي کيشور ٚ مردۊم مۊسلمؤن هيسن. ايسلام مۊسلمؤن گٚرنورد بازرگانؤن ٚ توسط أندؤنزي ئبه برسئه. دئبأخي أني مسيحيت، هندۊ يؤ بۊدايي دين ٚ پيرؤ ايسن‌.

== جۊغرافي ==

أندؤنزي پيلگي(مساحت) ۱٬۹۱۹٬۴۴۰ مۊربع کيلؤميتر هيسه.

== سربس ==
https://en.wikipedia.org/wiki/Indonesia

[[جرگه:کشورؤن]]</text>
      <sha1>e9bn2sqcs737ymxd9wrrxurq75d80kx</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>بليز</title>
    <ns>0</ns>
    <id>18777</id>
    <revision>
      <id>62059</id>
      <parentid>60854</parentid>
      <timestamp>2022-08-03T19:13:32Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Dokkōdō</username>
        <id>9956</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2083" xml:space="preserve">[[فاىل:Flag of Belize.svg|بندانگشتی|بلیزˇ بیدوق]]

بلیز ایتا کوچی کشور [[مرکزي آمريکا]] و [[کاراییبˇ دریا]] میان ایسه. بلیز جه نسایی ''مکزیکˇ یوکاتانˇ شبه جزیره'' و جه آفتونشست [[گواتمالا]] مره مرز دره. بلیز''ˇ'' خورتاب ساحلی مناطق ، باتلاقی و پست ایسه و جه آفتوزردی سمت ، ارتفاع ویشتر و زمین بولند تر به. نصف بلیز''ˇ'' مساحت جه استوایی دامون شکل بیگیفته. بلیز حدود چهارصد هیزار نفر جمعیت دره و اونه پاتخت''ˇ نام'' بلموپان ایسه. بلیز ابتدا إسپانیا و بعد انگلستان مستعمره بود و بریتانیا مستعمره-هان میان واپسی کشور مرکزی آمریکا میان بود کی بتنسته خو آزاتیه جه بریتانیا بدس باوره. تا سال ۱۹۷۳ میلادی اَ کشور ، انگلستان''ˇ'' هندوراس دوخادید. ۲۱ دسامبر ۱۹۸۱ میان بلیز خو آزاتی و استقلاله ، بریتانیا جه جیگیفه. ولی تا هسأ بلیز خو  سیاسی و ایقتصادی روابط بریتانیا مره دره و شأ گوفتن بریتانیا نفوذ، بلیز میان تا هسا قوت دره.&lt;ref&gt;[https://thecommonwealth.org/our-member-countries/belize our-member-countries/belize]&lt;/ref&gt; &lt;ref&gt;[https://www.britannica.com/place/Belize Belize]&lt;/ref&gt;
==تاتایی جیگا==
&lt;gallery&gt;
Great Blue Hole.jpg|پیله کاسه خوله ، بلیز پورآوازه جیگا 
Belize Caye Caulker-221.jpg|کای کولکرˇ جزیره ، بلیز توریستی جزیره
Belmopan Belize View.jpg|بلموپان ، بلیزˇ پاتخت
Fry JackUploaded on August 4, 2007 by Jimmcclarty.jpg| بلیزˇ سنتی صبحانه 
&lt;/gallery&gt;

==سربس==
[[جرگه:کشورؤن]]
[[جرگه:آمریکا کشورؤن]]
[[جرگه:سیاسی جؤغرافی]]</text>
      <sha1>madz5esajhqmirrp2m6inpc3aeh6kp6</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>جرگه:خۊري منظۊمه</title>
    <ns>14</ns>
    <id>18864</id>
    <revision>
      <id>62061</id>
      <parentid>61279</parentid>
      <timestamp>2022-08-03T19:27:37Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Dokkōdō</username>
        <id>9956</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="41" xml:space="preserve">[[جرگه:آسمؤني منظۊمه'ن]]</text>
      <sha1>fpft7d2dd0njg0ztvxvef0d38wmuzj8</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>واشينگتؤن دي سي</title>
    <ns>0</ns>
    <id>18964</id>
    <revision>
      <id>62020</id>
      <timestamp>2022-08-03T18:23:51Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Dokkōdō</username>
        <id>9956</id>
      </contributor>
      <comment>صفحه‌ای تازه حاوی «[[فاىل:DCmontage2.jpg|thumb|250px|وسط]] '''واشنيگتؤن دي سي''' ([[اينگيليسي زوؤن|اينگيليسي]]: .Washington, D.C) رسماً '''کؤلؤمبيا ناحيه''' (District of Columbia) نام دأره [[آمريکا ايجؤنأبؤ ايالتؤن]] ٚ پاىتخت ايسه. واشينگتؤن دي سي ۱۷۹۰ ايقامت ٚ قانۊن ٚ أساس ٚ سر کي ايته شأر ٚ چأگۊدن پؤ...» ایجاد کرد</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3356" xml:space="preserve">[[فاىل:DCmontage2.jpg|thumb|250px|وسط]]
'''واشنيگتؤن دي سي''' ([[اينگيليسي زوؤن|اينگيليسي]]: .Washington, D.C) رسماً '''کؤلؤمبيا ناحيه''' (District of Columbia) نام دأره [[آمريکا ايجؤنأبؤ ايالتؤن]] ٚ پاىتخت ايسه. واشينگتؤن دي سي ۱۷۹۰ ايقامت ٚ قانۊن ٚ أساس ٚ سر کي ايته شأر ٚ چأگۊدن پؤتؤماک ٚ رۊ ورجه آمريکا پاىتختي وأسي بۊ، چأگۊده بؤسته. آمريکا أساسي قانۊن ٚ مئن أ ناحيه سر آمريکا کؤنگره اينحيصاري نظارت کۊنه ؤ هأن ٚ وأسي واشينگتؤن دي سي هئته ايالت ٚ شين نيه. مريلند ؤ ويرجينيا ايالتان ٚ جه هر ته ايبچه جه خۊشان زيمي-أ أ ناحيه تأسيس وأسي ايهدا بۊگۊدئد&lt;ref&gt;{یادکرد وب|عنوان=Washington, D.C. {{!}} History, Map, Population, &amp; Facts {{!}} Britannica|نشانی=https://www.britannica.com/place/Washington-DC|وبگاه=www.britannica.com|بازبینی=2022-05-26|کد زبان=en}}&lt;/ref&gt; کي ألکساندريا ۊ جؤرج تاؤن ٚ محله‌ئن-أ ني کي سابق ٚ جه نهأبۊد شامل بؤستي ولي آمريکا کؤنگره ويرجينيا بخش-أ پس بدأ.&lt;ref&gt;{یادکرد وب | عنوان=The Debates over the Retrocession of the District of Columbia, 1801–2004 | نشانی=http://www.dcvote.org/pdfs/mdrretro062004.pdf | ناشر=Washington History (Historical Society of Washington, D.C.) | تاریخ=2004 | تاریخ بازبینی=16 July 2013 | نام=Mark David | نام خانوادگی=Richards | کد زبان=en | archiveurl=https://web.archive.org/web/20090118053203/http://www.dcvote.org/pdfs/mdrretro062004.pdf | archivedate=۱۸ ژانویه ۲۰۰۹ | dead-url=yes}}&lt;/ref&gt; جؤرج واشينگتؤن ٚ نام-أ کي آمريکا أولي ريئيس جؤمۊر بۊ أ شأر ٚ رۊ بنأده. أ شأر ۱۷۹۱ سال ٚ مئن تأسيس ؤ آمريکا رسمي پاىتخت عؤنوان بيگيته ؤ کؤنگره ايته شأرداري دؤلت-أ کؤلؤمبيا ناحيه ره [[آمريکا داخلي جنگ]] ٚ پسي تأسيس بۊگۊد. 

واشينگتؤن دي سي جمعيت ۲۰۱۱ سال ٚ مئن 
۶۱۷,۹۹۶ نفر ؤ آمريکا بيس ؤ پنجؤمي شأر جمعيت ٚ نظر ٚ جه بۊ. واشيگتؤن شأري منطقه جمعيت ۵,۶ ميليۊن-أ رسه ؤ هفؤمي پيله شأري منطقه آمريکا دۊرۊن ايسه.

== تاتايي‌ئن ==
&lt;gallery&gt;
فاىل:Watergate.jpg|واشينگتؤن ٚ واترگىت ٚ محله
فاىل:NatGal.jpg|آمريکا هۊنر ٚ ميللي گالري
فاىل:Joan of Arc on the upper park at Meridian Hill by dbking.jpg|جان دارک ٚ تنديس
فاىل:01 05 Street WDC 8jul05.jpg|واشينگتؤن ٚ ايسلامي ٚ مرکز
فاىل:Gallery Pl-Chinatown.jpg|واشينگتؤن ٚ شأري قطار ٚ مرکز 
فاىل:ChinatownWashingtonDC.jpg|چيني‌ئن ٚ محله
فاىل:AmericanIndian.JPG|آمريکا سۊرخپۊسان ٚ ميللي مۊزه
فاىل:Georgetown bridge.jpg|پؤتؤماک ٚ رۊخان کي شأر ٚ مئن ٚ جه دواره
&lt;/gallery&gt;
{{پایان}}

==سربس==</text>
      <sha1>lygwwe9yi6xe71gyklsc00fkbjo2rih</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>62021</id>
      <parentid>62020</parentid>
      <timestamp>2022-08-03T18:25:23Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Dokkōdō</username>
        <id>9956</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3361" xml:space="preserve">[[فاىل:DCmontage2.jpg|thumb|250px|وسط]]
'''واشنيگتؤن دي سي''' ([[اينگيليسي زوؤن|اينگيليسي]]: .Washington, D.C) کي رسماً '''کؤلؤمبيا ناحيه''' (District of Columbia) نام دأره [[آمريکا ايجؤنأبؤ ايالتؤن]] ٚ پاىتخت ايسه. واشينگتؤن دي سي ۱۷۹۰ ايقامت ٚ قانۊن ٚ أساس ٚ سر کي ايته شأر ٚ چأگۊدن پؤتؤماک ٚ رۊ ورجه آمريکا پاىتختي وأسي بۊ، چأگۊده بؤسته. آمريکا أساسي قانۊن ٚ مئن أ ناحيه سر آمريکا کؤنگره اينحيصاري نظارت کۊنه ؤ هأن ٚ وأسي واشينگتؤن دي سي هئته ايالت ٚ شين نيه. مريلند ؤ ويرجينيا ايالتان ٚ جه هر ته ايبچه جه خۊشان زيمي-أ أ ناحيه تأسيس وأسي ايهدا بۊگۊدئد&lt;ref&gt;{یادکرد وب|عنوان=Washington, D.C. {{!}} History, Map, Population, &amp; Facts {{!}} Britannica|نشانی=https://www.britannica.com/place/Washington-DC|وبگاه=www.britannica.com|بازبینی=2022-05-26|کد زبان=en}}&lt;/ref&gt; کي ألکساندريا ۊ جؤرج تاؤن ٚ محله‌ئن-أ ني کي سابق ٚ جه نهأبۊد شامل بؤستي ولي آمريکا کؤنگره ويرجينيا بخش-أ پس بدأ.&lt;ref&gt;{یادکرد وب | عنوان=The Debates over the Retrocession of the District of Columbia, 1801–2004 | نشانی=http://www.dcvote.org/pdfs/mdrretro062004.pdf | ناشر=Washington History (Historical Society of Washington, D.C.) | تاریخ=2004 | تاریخ بازبینی=16 July 2013 | نام=Mark David | نام خانوادگی=Richards | کد زبان=en | archiveurl=https://web.archive.org/web/20090118053203/http://www.dcvote.org/pdfs/mdrretro062004.pdf | archivedate=۱۸ ژانویه ۲۰۰۹ | dead-url=yes}}&lt;/ref&gt; جؤرج واشينگتؤن ٚ نام-أ کي آمريکا أولي ريئيس جؤمۊر بۊ أ شأر ٚ رۊ بنأده. أ شأر ۱۷۹۱ سال ٚ مئن تأسيس ؤ آمريکا رسمي پاىتخت عؤنوان بيگيته ؤ کؤنگره ايته شأرداري دؤلت-أ کؤلؤمبيا ناحيه ره [[آمريکا داخلي جنگ]] ٚ پسي تأسيس بۊگۊد. 

واشينگتؤن دي سي جمعيت ۲۰۱۱ سال ٚ مئن 
۶۱۷,۹۹۶ نفر ؤ آمريکا بيس ؤ پنجؤمي شأر جمعيت ٚ نظر ٚ جه بۊ. واشيگتؤن شأري منطقه جمعيت ۵,۶ ميليۊن-أ رسه ؤ هفؤمي پيله شأري منطقه آمريکا دۊرۊن ايسه.

== تاتايي‌ئن ==
&lt;gallery&gt;
فاىل:Watergate.jpg|واشينگتؤن ٚ واترگىت ٚ محله
فاىل:NatGal.jpg|آمريکا هۊنر ٚ ميللي گالري
فاىل:Joan of Arc on the upper park at Meridian Hill by dbking.jpg|جان دارک ٚ تنديس
فاىل:01 05 Street WDC 8jul05.jpg|واشينگتؤن ٚ ايسلامي ٚ مرکز
فاىل:Gallery Pl-Chinatown.jpg|واشينگتؤن ٚ شأري قطار ٚ مرکز 
فاىل:ChinatownWashingtonDC.jpg|چيني‌ئن ٚ محله
فاىل:AmericanIndian.JPG|آمريکا سۊرخپۊسان ٚ ميللي مۊزه
فاىل:Georgetown bridge.jpg|پؤتؤماک ٚ رۊخان کي شأر ٚ مئن ٚ جه دواره
&lt;/gallery&gt;
{{پایان}}

==سربس==</text>
      <sha1>bpzrcjmga7folrjn7g4e5xollcxozk5</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>62028</id>
      <parentid>62021</parentid>
      <timestamp>2022-08-03T18:36:32Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Dokkōdō</username>
        <id>9956</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3419" xml:space="preserve">[[فاىل:DCmontage2.jpg|thumb|250px|وسط]]
'''واشنيگتؤن دي سي''' ([[اينگيليسي زوؤن|اينگيليسي]]: .Washington, D.C) کي رسماً '''کؤلؤمبيا ناحيه''' (District of Columbia) نام دأره [[آمريکا ايجؤنأبؤ ايالتؤن]] ٚ پاىتخت ايسه. واشينگتؤن دي سي ۱۷۹۰ ايقامت ٚ قانۊن ٚ أساس ٚ سر کي ايته شأر ٚ چأگۊدن پؤتؤماک ٚ رۊ ورجه آمريکا پاىتختي وأسي بۊ، چأگۊده بؤسته. آمريکا أساسي قانۊن ٚ مئن أ ناحيه سر آمريکا کؤنگره اينحيصاري نظارت کۊنه ؤ هأن ٚ وأسي واشينگتؤن دي سي هئته ايالت ٚ شين نيه. مريلند ؤ ويرجينيا ايالتان ٚ جه هر ته ايبچه جه خۊشان زيمي-أ أ ناحيه تأسيس وأسي ايهدا بۊگۊدئد&lt;ref&gt;{یادکرد وب|عنوان=Washington, D.C. {{!}} History, Map, Population, &amp; Facts {{!}} Britannica|نشانی=https://www.britannica.com/place/Washington-DC|وبگاه=www.britannica.com|بازبینی=2022-05-26|کد زبان=en}}&lt;/ref&gt; کي ألکساندريا ۊ جؤرج تاؤن ٚ محله‌ئن-أ ني کي سابق ٚ جه نهأبۊد شامل بؤستي ولي آمريکا کؤنگره ويرجينيا بخش-أ پس بدأ.&lt;ref&gt;{یادکرد وب | عنوان=The Debates over the Retrocession of the District of Columbia, 1801–2004 | نشانی=http://www.dcvote.org/pdfs/mdrretro062004.pdf | ناشر=Washington History (Historical Society of Washington, D.C.) | تاریخ=2004 | تاریخ بازبینی=16 July 2013 | نام=Mark David | نام خانوادگی=Richards | کد زبان=en | archiveurl=https://web.archive.org/web/20090118053203/http://www.dcvote.org/pdfs/mdrretro062004.pdf | archivedate=۱۸ ژانویه ۲۰۰۹ | dead-url=yes}}&lt;/ref&gt; جؤرج واشينگتؤن ٚ نام-أ کي آمريکا أولي ريئيس جؤمۊر بۊ أ شأر ٚ رۊ بنأده. أ شأر ۱۷۹۱ سال ٚ مئن تأسيس ؤ آمريکا رسمي پاىتخت عؤنوان بيگيته ؤ کؤنگره ايته شأرداري دؤلت-أ کؤلؤمبيا ناحيه ره [[آمريکا داخلي جنگ]] ٚ پسي تأسيس بۊگۊد. 

واشينگتؤن دي سي جمعيت ۲۰۱۱ سال ٚ مئن 
۶۱۷,۹۹۶ نفر ؤ آمريکا بيس ؤ پنجؤمي شأر جمعيت ٚ نظر ٚ جه بۊ. واشيگتؤن شأري منطقه جمعيت ۵,۶ ميليۊن-أ رسه ؤ هفؤمي پيله شأري منطقه آمريکا دۊرۊن ايسه.

== تاتايي‌ئن ==
&lt;gallery&gt;
فاىل:Watergate.jpg|واشينگتؤن ٚ واترگىت ٚ محله
فاىل:NatGal.jpg|آمريکا هۊنر ٚ ميللي گالري
فاىل:Joan of Arc on the upper park at Meridian Hill by dbking.jpg|جان دارک ٚ تنديس
فاىل:01 05 Street WDC 8jul05.jpg|واشينگتؤن ٚ ايسلامي ٚ مرکز
فاىل:Gallery Pl-Chinatown.jpg|واشينگتؤن ٚ شأري قطار ٚ مرکز 
فاىل:ChinatownWashingtonDC.jpg|چيني‌ئن ٚ محله
فاىل:AmericanIndian.JPG|آمريکا سۊرخپۊسان ٚ ميللي مۊزه
فاىل:Georgetown bridge.jpg|پؤتؤماک ٚ رۊخان کي شأر ٚ مئن ٚ جه دواره
&lt;/gallery&gt;
{{پایان}}

==سربس==
[[جرگه:آمريکا ايجؤنأبؤ ايالتؤن]]</text>
      <sha1>qth2nxrhuz1gymiw8ya73evhjj9wf4n</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>62045</id>
      <parentid>62028</parentid>
      <timestamp>2022-08-03T19:00:06Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Dokkōdō</username>
        <id>9956</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3447" xml:space="preserve">[[فاىل:DCmontage2.jpg|thumb|250px|وسط]]
'''واشنيگتؤن دي سي''' ([[اينگيليسي زوؤن|اينگيليسي]]: .Washington, D.C) کي رسماً '''کؤلؤمبيا ناحيه''' (District of Columbia) نام دأره [[آمريکا ايجؤنأبؤ ايالتؤن]] ٚ پاىتخت ايسه. واشينگتؤن دي سي ۱۷۹۰ ايقامت ٚ قانۊن ٚ أساس ٚ سر کي ايته شأر ٚ چأگۊدن پؤتؤماک ٚ رۊخان ٚ ورجه آمريکا پاىتختي وأسي بۊ، چأگۊده بؤسته. آمريکا أساسي قانۊن ٚ مئن أ ناحيه سر آمريکا کؤنگره اينحيصاري نظارت کۊنه ؤ هأن ٚ وأسي واشينگتؤن دي سي هئته ايالت ٚ شين نيه. مريلند ؤ ويرجينيا ايالتان هر ته ايبچه جه خۊشان زيمي-أ أ ناحيه تأسيس ٚ وأسي ايهدا بۊگۊدئد&lt;ref&gt;{یادکرد وب|عنوان=Washington, D.C. {{!}} History, Map, Population, &amp; Facts {{!}} Britannica|نشانی=https://www.britannica.com/place/Washington-DC|وبگاه=www.britannica.com|بازبینی=2022-05-26|کد زبان=en}}&lt;/ref&gt; کي ألکساندريا ۊ جؤرج تاؤن ٚ محله‌ئن-أ ني کي سابق ٚ جه نهأبۊد شامل بؤستي ولي آمريکا کؤنگره ويرجينيا بخش-أ پس بدأ.&lt;ref&gt;{یادکرد وب | عنوان=The Debates over the Retrocession of the District of Columbia, 1801–2004 | نشانی=http://www.dcvote.org/pdfs/mdrretro062004.pdf | ناشر=Washington History (Historical Society of Washington, D.C.) | تاریخ=2004 | تاریخ بازبینی=16 July 2013 | نام=Mark David | نام خانوادگی=Richards | کد زبان=en | archiveurl=https://web.archive.org/web/20090118053203/http://www.dcvote.org/pdfs/mdrretro062004.pdf | archivedate=۱۸ ژانویه ۲۰۰۹ | dead-url=yes}}&lt;/ref&gt; أ شأر ٚ نام جؤرج واشينگتؤن ٚ نام ٚ جه کي آمريکا أولي ريئيس جؤمۊر بۊ بيگيته بۊبؤسته. أ شأر ۱۷۹۱ سال ٚ مئن تأسيس ؤ آمريکا رسمي پاىتخت عؤنوان بيگيته ؤ کؤنگره ايته شأرداري دؤلت-أ کؤلؤمبيا ناحيه ره [[آمريکا داخلي جنگ]] ٚ پسي تأسيس بۊگۊد. 

واشينگتؤن دي سي جمعيت ۲۰۱۱ سال ٚ مئن 
۶۱۷,۹۹۶ نفر ؤ آمريکا بيس ؤ پنجؤمي شأر جمعيت ٚ نظر ٚ جه بۊ. واشيگتؤن شأري منطقه جمعيت ۵,۶ ميليۊن-أ رسه ؤ هفؤمي پيله شأري منطقه آمريکا دۊرۊن ايسه.

== تاتايي‌ئن ==
&lt;gallery&gt;
فاىل:Watergate.jpg|واشينگتؤن ٚ واترگىت ٚ محله
فاىل:NatGal.jpg|آمريکا هۊنر ٚ ميللي گالري
فاىل:Joan of Arc on the upper park at Meridian Hill by dbking.jpg|جان دارک ٚ تنديس
فاىل:01 05 Street WDC 8jul05.jpg|واشينگتؤن ٚ ايسلامي ٚ مرکز
فاىل:Gallery Pl-Chinatown.jpg|واشينگتؤن ٚ شأري قطار ٚ مرکز 
فاىل:ChinatownWashingtonDC.jpg|چيني‌ئن ٚ محله
فاىل:AmericanIndian.JPG|آمريکا سۊرخپۊسان ٚ ميللي مۊزه
فاىل:Georgetown bridge.jpg|پؤتؤماک ٚ رۊخان کي شأر ٚ مئن ٚ جه دواره
&lt;/gallery&gt;
{{پایان}}

==سربس==
[[جرگه:آمريکا ايجؤنأبؤ ايالتؤن]]</text>
      <sha1>i4gm4bp5kda73rg5xxg7hxttpru0p04</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>62046</id>
      <parentid>62045</parentid>
      <timestamp>2022-08-03T19:00:34Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Dokkōdō</username>
        <id>9956</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3452" xml:space="preserve">[[فاىل:DCmontage2.jpg|thumb|250px|وسط]]
'''واشنيگتؤن دي سي''' ([[اينگيليسي زوؤن|اينگيليسي]]: .Washington, D.C) کي رسماً '''کؤلؤمبيا ناحيه''' (District of Columbia) نام دأره [[آمريکا ايجؤنأبؤ ايالتؤن]] ٚ پاىتخت ايسه. واشينگتؤن دي سي ۱۷۹۰ ايقامت ٚ قانۊن ٚ أساس ٚ سر کي ايته شأر ٚ چأگۊدن پؤتؤماک ٚ رۊخان ٚ ورجه آمريکا پاىتختي وأسي بۊ، چأگۊده بؤسته. آمريکا أساسي قانۊن ٚ مئن أ ناحيه سر آمريکا کؤنگره اينحيصاري نظارت کۊنه ؤ هأن ٚ وأسي واشينگتؤن دي سي هئته ايالت ٚ شين نيه. مريلند ؤ ويرجينيا ايالتان هر ته ايبچه جه خۊشان زيمي-أ أ ناحيه تأسيس ٚ وأسي ايهدا بۊگۊدئد&lt;ref&gt;{یادکرد وب|عنوان=Washington, D.C. {{!}} History, Map, Population, &amp; Facts {{!}} Britannica|نشانی=https://www.britannica.com/place/Washington-DC|وبگاه=www.britannica.com|بازبینی=2022-05-26|کد زبان=en}}&lt;/ref&gt; کي ألکساندريا ۊ جؤرج تاؤن ٚ محله‌ئن-أ ني کي سابق ٚ جه نهأبۊد شامل بؤستي ولي آمريکا کؤنگره ويرجينيا بخش-أ پس بدأ.&lt;ref&gt;{یادکرد وب | عنوان=The Debates over the Retrocession of the District of Columbia, 1801–2004 | نشانی=http://www.dcvote.org/pdfs/mdrretro062004.pdf | ناشر=Washington History (Historical Society of Washington, D.C.) | تاریخ=2004 | تاریخ بازبینی=16 July 2013 | نام=Mark David | نام خانوادگی=Richards | کد زبان=en | archiveurl=https://web.archive.org/web/20090118053203/http://www.dcvote.org/pdfs/mdrretro062004.pdf | archivedate=۱۸ ژانویه ۲۰۰۹ | dead-url=yes}}&lt;/ref&gt; أ شأر ٚ نام جؤرج واشينگتؤن ٚ نام ٚ جه کي آمريکا أولي ريئيس جؤمۊر بۊ بيگيته بۊبؤسته. أ شأر ۱۷۹۱ سال ٚ مئن تأسيس ؤ آمريکا رسمي پاىتخت عؤنوان بيگيته ؤ کؤنگره ايته شأرداري دؤلت-أ کؤلؤمبيا ناحيه ره [[آمريکا داخلي جنگ]] ٚ پسي تأسيس بۊگۊد. 

واشينگتؤن دي سي جمعيت ۲۰۱۱ سال ٚ مئن 
۶۱۷,۹۹۶ نفر ؤ آمريکا بيس ؤ پنجؤمي شأر جمعيت ٚ نظر ٚ جه بۊ. واشيگتؤن ٚ شأري منطقه جمعيت ۵,۶ ميليۊن-أ رسه ؤ هفتؤمي پيله شأري منطقه آمريکا دۊرۊن ايسه.

== تاتايي‌ئن ==
&lt;gallery&gt;
فاىل:Watergate.jpg|واشينگتؤن ٚ واترگىت ٚ محله
فاىل:NatGal.jpg|آمريکا هۊنر ٚ ميللي گالري
فاىل:Joan of Arc on the upper park at Meridian Hill by dbking.jpg|جان دارک ٚ تنديس
فاىل:01 05 Street WDC 8jul05.jpg|واشينگتؤن ٚ ايسلامي ٚ مرکز
فاىل:Gallery Pl-Chinatown.jpg|واشينگتؤن ٚ شأري قطار ٚ مرکز 
فاىل:ChinatownWashingtonDC.jpg|چيني‌ئن ٚ محله
فاىل:AmericanIndian.JPG|آمريکا سۊرخپۊسان ٚ ميللي مۊزه
فاىل:Georgetown bridge.jpg|پؤتؤماک ٚ رۊخان کي شأر ٚ مئن ٚ جه دواره
&lt;/gallery&gt;
{{پایان}}

==سربس==
[[جرگه:آمريکا ايجؤنأبؤ ايالتؤن]]</text>
      <sha1>7hjdfutu9e6qmlz9xy1k5rsy15pp2d1</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>آمریکا داخلی جنگ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>18965</id>
    <redirect title="آمريکا داخلي جنگ" />
    <revision>
      <id>62023</id>
      <timestamp>2022-08-03T18:25:53Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Dokkōdō</username>
        <id>9956</id>
      </contributor>
      <comment>Dokkōdō [[آمریکا داخلی جنگ]]ˇ ولگه به [[آمريکا داخلي جنگ]] مۊنتقل بؤده</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="55" xml:space="preserve">#تغییر_مسیر [[آمريکا داخلي جنگ]]</text>
      <sha1>93labjbhejv9bif67r3yu9o4ztedxko</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>جرگه:کشور</title>
    <ns>14</ns>
    <id>18966</id>
    <redirect title="جرگه:کشورؤن" />
    <revision>
      <id>62049</id>
      <timestamp>2022-08-03T19:04:30Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Dokkōdō</username>
        <id>9956</id>
      </contributor>
      <comment>Dokkōdō [[جرگه:کشور]]ˇ ولگه به [[جرگه:کیشور]] مۊنتقل بؤده</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="45" xml:space="preserve">#تغییر_مسیر [[:جرگه:کیشور]]</text>
      <sha1>kxoasvgfmhardxq397qx89s850xnk8l</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>62054</id>
      <parentid>62049</parentid>
      <timestamp>2022-08-03T19:11:14Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Dokkōdō</username>
        <id>9956</id>
      </contributor>
      <comment>تغییر هدف تغییرمسیر از [[جرگه:کیشور]] به [[جرگه:کشورؤن]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="46" xml:space="preserve">#تغییر_مسیر [[جرگه:کشورؤن]]</text>
      <sha1>tmcwx4f8x46xpv2yqft9avzqumrcvie</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>جرگه:کيشور</title>
    <ns>14</ns>
    <id>18967</id>
    <redirect title="جرگه:کشورؤن" />
    <revision>
      <id>62053</id>
      <timestamp>2022-08-03T19:09:46Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Dokkōdō</username>
        <id>9956</id>
      </contributor>
      <comment>تغییرمسیر به [[جرگه:کشورؤن]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="46" xml:space="preserve">#تغییر_مسیر [[جرگه:کشورؤن]]</text>
      <sha1>tmcwx4f8x46xpv2yqft9avzqumrcvie</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>زؤحل</title>
    <ns>0</ns>
    <id>18968</id>
    <revision>
      <id>62062</id>
      <timestamp>2022-08-03T20:06:15Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Dokkōdō</username>
        <id>9956</id>
      </contributor>
      <comment>صفحه‌ای تازه حاوی «[[فاىل:Saturn (planet) large.jpg|thumb|250px|وسط]]  '''زؤحل''' [[خۊري منظۊمه]] دۊوؤمي پيله سىاره [[مۊشتري]] پسي ؤ خۊري منظۊمه شيشؤمي سىاره [[خۊر]] ٚ فاصله نظر ٚ جه ايسه.  زؤحل ايته پيله گازي سىاره ايسه ؤ با أنکي أن ٚ حجم پۊر پيله ايسه ولي اۊن ٚ جرم [[زيمي]] ۹۵ ته جرم ٚ أندره....» ایجاد کرد</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1541" xml:space="preserve">[[فاىل:Saturn (planet) large.jpg|thumb|250px|وسط]]

'''زؤحل''' [[خۊري منظۊمه]] دۊوؤمي پيله سىاره [[مۊشتري]] پسي ؤ خۊري منظۊمه شيشؤمي سىاره [[خۊر]] ٚ فاصله نظر ٚ جه ايسه. 
زؤحل ايته پيله گازي سىاره ايسه ؤ با أنکي أن ٚ حجم پۊر پيله ايسه ولي اۊن ٚ جرم [[زيمي]] ۹۵ ته جرم ٚ أندره. زؤحل زيمي اي هشتؤم ٚ چگالي-أ دأره کي [[آو]] ٚ چگالي جه ني کمتره. ايته کامل ٚ رۊج زؤحل ٚ دۊرۊن ۱۰ ساعت ؤ ۳۹ دئقه ؤ اۊن ٚ ايته سال زيمي 
۲۹,۵ ته سال ٚ أندر طۊل کشه. زؤحل ٚ استوايي مدار ۲۷ درجه ايسه ؤ اۊن ٚ زاويه تغييرات خۊر ٚ نسبت، زيمي-أ مأنه ؤ زيمي مأنستن شأ چار فصل-أ اۊن ٚ مئن دئن. زؤحل ٚ جرم مۊشتري جرم ٚ مأنستن گاز ٚ جه ايسه ؤ ويشتر ني هيدرؤژن ٚ جه تشکيل بۊبؤسته ؤ ايبچه ني هليؤم ؤ متان اۊن ٚ دۊرۊن دره. 

زيمي شو ٚ آسمان ٚ مئن، زؤحل خۊ پيله أبعاد ٚ وأسي تقريباً پۊر سۊ بيده به. زؤحل خۊ حلقه‌ئن ؤ قمران وأسي جلوه خاصي دأره ؤ معرۊف ايسه. زؤحل پۊر مۊشتري-أ مأنه ؤ اۊشان ٚ أصلي فرخ زؤحل ٚ حلقه‌ئن ايسه.

==سربس==
[[جرگه:خۊري منظۊمه]]</text>
      <sha1>g7hku77b5milp60p6sfe1gf4iwiek5x</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>62063</id>
      <parentid>62062</parentid>
      <timestamp>2022-08-03T20:08:31Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Dokkōdō</username>
        <id>9956</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1603" xml:space="preserve">[[فاىل:Saturn (planet) large.jpg|thumb|250px|وسط]]

'''زؤحل''' (نماد: [[File:Saturn symbol (fixed width).svg|16px|♄]]) [[خۊري منظۊمه]] دۊوؤمي پيله سىاره [[مۊشتري]] پسي ؤ خۊري منظۊمه شيشؤمي سىاره [[خۊر]] ٚ فاصله نظر ٚ جه ايسه. 
زؤحل ايته پيله گازي سىاره ايسه ؤ با أنکي أن ٚ حجم پۊر پيله ايسه ولي اۊن ٚ جرم [[زيمي]] ۹۵ ته جرم ٚ أندره. زؤحل زيمي اي هشتؤم ٚ چگالي-أ دأره کي [[آو]] ٚ چگالي جه ني کمتره. ايته کامل ٚ رۊج زؤحل ٚ دۊرۊن ۱۰ ساعت ؤ ۳۹ دئقه ؤ اۊن ٚ ايته سال زيمي 
۲۹,۵ ته سال ٚ أندر طۊل کشه. زؤحل ٚ استوايي مدار ۲۷ درجه ايسه ؤ اۊن ٚ زاويه تغييرات خۊر ٚ نسبت، زيمي-أ مأنه ؤ زيمي مأنستن شأ چار فصل-أ اۊن ٚ مئن دئن. زؤحل ٚ جرم مۊشتري جرم ٚ مأنستن گاز ٚ جه ايسه ؤ ويشتر ني هيدرؤژن ٚ جه تشکيل بۊبؤسته ؤ ايبچه ني هليؤم ؤ متان اۊن ٚ دۊرۊن دره. 

زيمي شو ٚ آسمان ٚ مئن، زؤحل خۊ پيله أبعاد ٚ وأسي تقريباً پۊر سۊ بيده به. زؤحل خۊ حلقه‌ئن ؤ قمران وأسي جلوه خاصي دأره ؤ معرۊف ايسه. زؤحل پۊر مۊشتري-أ مأنه ؤ اۊشان ٚ أصلي فرخ زؤحل ٚ حلقه‌ئن ايسه.

==سربس==
[[جرگه:خۊري منظۊمه]]</text>
      <sha1>fh9c44onx54fjox494ij1w9nlrt1e3x</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>گواتمالا</title>
    <ns>0</ns>
    <id>18969</id>
    <revision>
      <id>62064</id>
      <timestamp>2022-08-04T07:45:58Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Aligorkhane</username>
        <id>3529</id>
      </contributor>
      <comment>صفحه‌ای تازه حاوی «[[فاىل:Flag of Guatemala.svg|بندانگشتی|گواتمالا بیدوق]] [[فاىل:Guatemala (orthographic projection).svg|بندانگشتی|گواتمالا ، نقشه دورون]] '''گواتمالا''' یا گواتمالا جؤمؤری ([[ايسپانيايي زوؤن]]: República de Guatemala) ایتا کشور [[مرکزي آمريکا]] و [[کاراییبˇ دریا]] میان ایسه. گواتمالا جه کلس...» ایجاد کرد</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1533" xml:space="preserve">[[فاىل:Flag of Guatemala.svg|بندانگشتی|گواتمالا بیدوق]]
[[فاىل:Guatemala (orthographic projection).svg|بندانگشتی|گواتمالا ، نقشه دورون]]
'''گواتمالا''' یا گواتمالا جؤمؤری ([[ايسپانيايي زوؤن]]: República de Guatemala) ایتا کشور [[مرکزي آمريکا]] و [[کاراییبˇ دریا]] میان ایسه. گواتمالا جه کلسیا و خۊرخۊسˇ ور [[مکزیک]] أمره همساده ایسه. جه خورتابی کلسيا [[بلیز]] و [[هندؤراسˇ خلیج]] أمره ، جه خورتاب [[هندؤراس]] ، جه خورتابی نسا [[إلسالوادؤر]] أمره و جه نسا [[آرامˇ اؤقیانوس]] أمره مرز دأره. گواتمالا جه قدیمی زمات آمریکا بومیان ، ''اینکا'' و ''آزتک''ˇ مردوم مأنستن زندگی گودید. گواتمالا پاتخت ، [[گواتمالا سیتی]] نام دأره. گواتمالا قرن شانزدهم مئن توسط ایسپانیا واموج کسان (کاوشگران) شناخته بوبو و تصرف بوبوسته و ایتا بخش جه [[ایسپانیا امپراتوری]] بو کی تا سال ۱۸۲۰ مئن ، خو آزاتی [[ايسپانيا]] جه بدس باورده.&lt;ref&gt;[https://www.britannica.com/place/Guatemala/Sports-and-recreation República de Guatemala, Republic of Guatemala]&lt;/ref&gt;

==سربس==

[[رده:کشورؤن]]
[[رده:آمریکا کشورؤن]]</text>
      <sha1>fdkh6019d570yw9j336nvu5sn7ekjwl</sha1>
    </revision>
  </page>
</mediawiki>