Ուիքիփետիա hywwiki https://hyw.wikipedia.org/wiki/%D4%B3%D5%AC%D5%AD%D5%A1%D6%82%D5%B8%D6%80_%D4%B7%D5%BB MediaWiki 1.39.0-wmf.23 first-letter Մեդիա Սպասարկող Քննարկում Մասնակից Մասնակցի քննարկում Ուիքիփետիա Ուիքիփետիայի քննարկում Պատկեր Պատկերի քննարկում MediaWiki MediaWiki քննարկում Կաղապար Կաղապարի քննարկում Օգնություն Օգնության քննարկում Ստորոգութիւն Կատեգորիայի քննարկում TimedText TimedText talk Մոդուլ Մոդուլի քննարկում Gadget Gadget talk Gadget definition Gadget definition talk 0 4229 206276 206258 2022-08-12T12:10:02Z Շահէն 140 wikitext text/x-wiki '''Խրիմի''' կամ '''Ղրիմի մանրանկարչական դպրոց,''' [[Հայկական Մանրանկարչութիւն|Հայկական Մանրանկարչութեան]] դպրոց [[Ղրիմ|Ղրիմի]] մէջ։ Խրիմի հայկական գաղութը գոյատեւած է ԺԳ.- ԺԹ. դարերուն։ Հոն կառուցուած եկեղեցիներուն եւ վանքերուն մէջ գրուած եւ նկարազարդուած են բազմաթիւ ձեռագիրեր (Երեւանի [[Մատենադարան|Մեսրոպ Մաշտոցի Անուան Մատենադարանին]] մէջ կը պահուին Ղրիմի մէջ ընդօրինակուած շուրջ 300 հայերէն ձեռագիրեր)։ == Իւրայատկութիւններ == Խրիմի մանրանկարչական դպրոցը հայ մանրանկարչութեան կարեւոր ճիւղերէն մէկն է։ Խրիմի հայ նկարիչներուն ստեղծագործութիւններուն մէջ նկատելի են հայրենի արուեստին աւանդներն ու Կիլիկեան մանրանկարչութեան ազդեցութիւնը (ԺԴ. դարու վերջերուն Խրիմ գաղթած էին նաեւ [[Կիլիկիա|Կիլիկիայէն]] հայ մանրանկարիչներ)։ Խրիմի մանրանկարչութեան վրայ որոշակի ազդեցութիւն ձգած է նաեւ նոր միջավայրը, ուր ապրած եւ ստեղծագործած են տարբեր ժողովուրդներ։ Հայ մանրանկարիչները ստեղծած են այնպիսի արուեստ մը, որ կը բնորոշուի բարձր արհեստավարժութեամբ, գծային ու երփներանգային ձեւերու իւրօրինակ զուգորդումով։ Յետնամասի ոսկեգոյնը յաճախ կը փոխարինուի գոց կապոյտով, որ մանրանկարներուն կը հաղորդէ ընդգծուած արտայայտչականութիւն եւ խորհրդաւորութիւն։ Գրչութեան կարեւոր կեդրոններն էին Կաֆա կամ Թէօտոսիան (այսօր` Ֆէոտոսիա) եւ Մուրխաթը (այժմ՝ Ստարի Կրիմ)։ Հոն աշխատած են [[Գրիգոր Սուքիասեանց|Գրիգոր Սուքիասեանցը]], [[Առաքել (Մանրանկարիչ)|Առաքելը]] (ԺԴ. դարու հայ մանրանկարիչ), ողջ Խրիմի մէջ հռչակաւոր Նատերի որդիները՝ Աւետիսն ու Ստեփանոսը եւ վերջինիս որդին՝ Յովհաննէսը։ Երբ ԺԵ. դարու վերջաւորութեան [[Թաթարներ|թաթարները]] եւ [[Թուրքիա|թուրքերը]] գրաւած են Խրիմը, հայ գաղութին մշակութային կեանքը անկում արձանագրած է։ == Գրչատուներու Գործունէութիւնը == Գրչատուներու գործունէութիւնը կրկին կ'աշխուժանայ ԺԷ. դարուն։ Նկարիչներէն են Նաղաշ էոլպեն, [[Նիկողայոս Ծաղկարար|Նիկողայոս Ծաղկարարը]] եւ Խասպեկը, որոնք կը շարունակեն իրենց նախորդներուն լաւագոյն աւանդութիւները։ Տպագրութեան արհեստագիտութեան զարգացումով մանրանկարչական արուեստը իր տեղը կը զիջի փորագրութեան եւ հաստոցային գեղանկարչութեան։ Այս ասպարէզներուն մէջ եւս Խրիմի [[հայեր|հայերը]] մեծ յաջողութիւններ ձեռք կը բերեն, որոնց ամէնէն ցայտուն ներկայացուցիչը աշխարհահռչակ ծովանկարիչ [[Յովհաննէս Այվազովսկի|Յովհաննէս Այվազովսկիի]] ստեղծագործութիւններն են։ == Գրականութիւն == *Ալպոյաճեան Ա․, Պատմութիւն հայ գաղթականութեան, Ե․ 2, Գահիրէ, 1955։ *Միքայէլեան Վ․, Խրիմի հայկական գաղութի պատմութիւն, Ե․, 1964։ ․ {{ՀՍՀ}} {{Հայկական մանրանկարչություն‎}} [[Ստորոգութիւն:Կրթական հաստատութիւններ]] [[Ստորոգութիւն:Հայկական կրթական հաստատութիւններ]] hyiwzlrnrancu4zyv8y4rpo2g1ip7j1