Ուիքիփետիա
hywwiki
https://hyw.wikipedia.org/wiki/%D4%B3%D5%AC%D5%AD%D5%A1%D6%82%D5%B8%D6%80_%D4%B7%D5%BB
MediaWiki 1.39.0-wmf.26
first-letter
Մեդիա
Սպասարկող
Քննարկում
Մասնակից
Մասնակցի քննարկում
Ուիքիփետիա
Ուիքիփետիայի քննարկում
Պատկեր
Պատկերի քննարկում
MediaWiki
MediaWiki քննարկում
Կաղապար
Կաղապարի քննարկում
Օգնություն
Օգնության քննարկում
Ստորոգութիւն
Կատեգորիայի քննարկում
TimedText
TimedText talk
Մոդուլ
Մոդուլի քննարկում
Gadget
Gadget talk
Gadget definition
Gadget definition talk
Արքաներու Պատերազմը
0
2184
206368
196807
2022-08-25T06:23:11Z
Azniv Stepanian
8
wikitext
text/x-wiki
{{Տեղեկաքարտ Գիրք
| անուանում = A Clash of Kings
| պատկեր = A Clash of Kings.jpg
| պատկերի չափ =
| alt =
| նկարագրութիւն =
| հեղինակ = Ճորճ Մարթին
| ձայնագրութիւն =
| սկզբնական վերնագիր =
| թարգմանիչ =
| պատկերազարդող =
| կողքի պատկերազարդող =
| երկիր = [[ԱՄՆ]]
| լեզու = [[Անգլերէն]]
| շարք = Սառոյցի Եւ Կրակի Երգ
| հերթական թիւ =
| նիւթ =
| ոճ = երեւակայական վէպ
| հրատարակուած =
| հրատարակող = [[Bantam Spectra]]
| հրատարակող2 = [[HarperCollins]]
| հրատարակչական թուական = [[16 Նոյեմբեր]] [[1998]]
| հրատարակուած հայերէնով =
| գիրքի տեսակ =
| էջեր =
| մրցանակներ = «Լոկուս» մրցանակ լաւագոյն երեւակայական վէպի համար եւ Իգնոտուս մրցանակ
| isbn =
| isbn_note =
| oclc =
| dewey =
| congress =
| նախորդ գիրք = Գահերու Խաղ
| յաջորդ գիրք = Թուրերու Մրրիկ
| նշումներ =
| կայքէջ =
}}
'''Արքաներու Պատերազմը''' ({{Լեզու en|A Clash of Kings}}), Ճորճ Մարթինի գրած էպիկական ֆենթեզիի ոճի վէպ, «Սառոյցի եւ կրակի երգ» վիպաշարի 2-րդ մասը: Առաջին անգամ վէպը հրատարակուած է [[ԱՄՆ]]-ու մէջ [[16 Նոյեմբեր]] 1998-ին:
Երկրորդ հատորին մէջ ցուցադրուած են Ուեսթերոսի քաղաքացիական պատերազմէն հատուածներ՝ Կրէյճոներու ներխուժումը, Արեւմտեան հողերուն մէջ տեղակայուած կազմակերպութիւնը եւ Հարաւային պատերազմը: Կ'աւարտի Սեւաջուր գետի մօտ տեղի ունեցող պատերազմը: Պատերազմական այդ իրավիճակին մէջ անխուսափելի էր Լաննիսթերներու տան ձախողումը, որոնք իշխանութիւն ունեցած էին «Թագաւորական Ծովածոցին Մէջ» եւ շրջապատուած է թշնամիներով: Սակայն վերջնական պատերազմը փոխեց մայրցամաքին մէջ ուժերու դասաւորութիւնը: Գիրքին մէջ ներկայացուած են նաեւ Հիւսիսը տեղի ունեցող իրադարձութիւնները, որ գիշերային պահակախումբը ուղարկուած էր Կախարդուած Անտառ, որ իմանար, թէ ինչու վայրենացածները սկսան հաւաքուիլ ցուրտի ժանիքներուն մէջ։ Բացի ատկէ կը շարունակուի Էսսոսի մէջ Տեյեներիս Տարգարիենի արկածներու նկարագրութիւնը:
«Արքաներու պատերազմը», ինչպէս անոր նախորդող «[[Գահերու խաղ (վէպ)|Գահերու խաղը»]], ստացած է «Լոկուս» մրցանակ եւ առաջադրուած է «Նեպիւլա» մրցանակի [[1999]]-ին<ref name="Номинация1">{{cite web|url=http://www.worldswithoutend.com/books_year_index.asp?year=1999|trans_title=Science fiction, fantasy & horror books by award|publisher=worldswithoutend.com|author1=|language={{ref-en}}|accessdate=5 փետրվարի 2016}}</ref>:
Վէպը պաստառի վերածուած է «Գահերու խաղը» հեռուստասերիալի 2-րդ եղանակին: Բացի ատկէ գիրքի կերպարներով ստեղծուած է խաղ:
== Աշխարհի Նկարագրութիւն ==
Գիրքի իրադարձութիւնները տեղի կ'ունենան Ճորճ Մարթինի կողմէ ստեղծուած 2 մայրցամաքներում: Տնտեսութեան, մշակոյթի եւ արհեստագիտութեան հիմքի վրայ կառուցուած աշխարհը կը յիշեցնէ [[միջնադարեան Եւրոպա]]ն՝ երեւակայական տարրերով: Վեստերոսի մէջ՝ այս ոչ մեծ մայրցամաքին վրայ, տեղի կ'ունենայ իրադարձութիւններու մեծ մասը:
Ստարկներու տան կողմէն կառավարուող հիւսիսային հողերուն վրայ կ'ապրին հիւսիսի դառնաշունչ եւ անկոտրին մէջ, ինչպէս նաեւ նոր կազմաւորուած Հիւսիսի թագաւորութեան եւ Տրեզուպցայի մարդիկ, որոնց կ'իշխէ Ռոպ Ստարկը: Մայրաքաղաքը՝ Վինթերֆելը, աւերուած էր Բոլտոնական Բաստարդի՝ Ռամսի Սնոուի զօրքերու կողմէ: Հիւսիսի ամենամեծ ամրոցը հարիւր տարեկան էր, եւ անիկա միշտ եղած էր Ստարկներու կալուածքը: Անիկա ունէր ինչպէս կեդրոնական մաս, այնպէս ալ մեծաքանակ աշտարակներ, օրինակ՝ Գրադարանայինը: Ամրոցի տակ կայ դամբարան, ուր թաղուած են բոլոր Ստարկները: Դամբարանը միակն է, որ մնացած է ամրոցի աւերումէն ետք: Անոր մէջ կայ իր իսկ լիճը, որուն կողքին տեղակայուած է քաղաքային բնակավայրը:
Աւելի հիւսիս կը գտնուի հսկայ սառոյցէ պատնեշը, ուր պահակ կը կանգնին Գիշերային պահակախումբի եղբայրները: Անիկա կառուցուած է Բրենդոն Շինարարի կողմէ: Պատնեշի բարձրությունը 700 ոտք է, եւ ատկէ հեռու կան բազմաթիւ ամրոցներ, որոնցմէ բնակելի են երեքը՝ Սեւ ամրոցը, Արեւելեան դետքը եւ կիսախաւար աշտարակը: Կը ղեկավարուի լորտ-հրամանատար եղբայրներու կողմէ: Գիրքի իրադարձութիւններու ժամանակ այդ պատնեշը Ճիոր Մորմոնտինն էր։ Անոր նաեւ կը պատկանին եօթը թագաւորութիւններու հիւսիսային ամրոցները՝ Բրանդոնով դարն ու Նոր դարը: Աւելի հիւսիս՝ կախարդուած անտառին մէջ՝ մայրցամաքի արեւելեան հատուածին մէջ, կը բնակին վայրի եւ ազատ մարդիկ: Մայրցամաքի մէջտեղը կայ լեռնային գիծ, որ կը կոչուի հարաւային հատուածի ցուրտի ժանիքներ, իսկ հիւսիսայինին մէջ՝ Տենիա: Աւելի հիւսիս՝ մօտ հազար մղոն, կը գտնուին Մշտական ձմեռուան հողերը կամ Սպիտակ անմշակ հողատարածութիւնը:
Հիւսիսը միւս մայրցամաքի հետ կը միացնէ Ռով Քայլինը՝ Պերեշեյկայի ճահճոտ հողերու մէջ կիսաւեր ամրոց: Աւելի վար կը գտնուի Տրեզուբեցը կամ գետային հողերը՝ Ստարկներու թագաւորութեան հարաւային մասը: Երեք գետերը, տեղական առեւտուրը եւ քաղաքականութիւնը կը ղեկավարէ Տալլի տունը: Գետային հողերուն վրայ կը գտնուի Հարենհոլը, որ ունի անհաւատալի հաստ պատեր, բազմաթիւ աշտարակներ եւ լաւ ամուր է երկարատեւ պաշտպանութեան համար: Սակայն ատիկա չխանգարեց Էյեգոն վիշապները ոչնչացնելու համար: Լքուած ամրոցը լեդի Ուենթինն էր, բայց շուտով անիկա յայտնուեցաւ Լաննիստերներու ձեռքը եւ դարձաւ անոնց ամրոցը: Մօտը կը գտնուին Արեւմտեան հողերը՝ աշխարհի ամենաբացասական հերոսներու՝ Լաննիստերներու հայրենիքը: Այս լեռնային հողերուն հասանելի եղած է ոսկին, որուն հանգիստ պարգեւեցին Ստարկներու թալանողները: Յաջորդ երկու տուներէն արեւելք կը գտնուի Առեն հովիտը: Կար ժամանակ, որ այս տան ներկայացուցիչները կը ղեկավարէին ամբողջ շրջանի բոլոր լեռները, բայց վերջին ժամանակներուն ատոնք գրաւուեցան տեղական բնակիչներու ջանքերով: Առենները կը ղեկավարեն Արծիւի բոյն ամրոցը:
Ստարկներու հողերէն արեւմուտք գտնուող մետաղէ կղզիներուն մէջ կը գտնուի մետաղէ ծնածներու հպարտ երկիրը, որ կը կառավարէ Գրեյճոներու տունը: Ոչ վաղ անցեալին անոնք ձեւաւորեցին թագաւորութիւն եւ գրաւեցին հիւսիսի մէկ մասը: Ռոպերթի թագաւորութեան կեդրոնական շրջանները՝ Փոթորկային սահմանը, Թագաւորական հողերն ու Վիշապի քարը, կը ղեկավարուէին Բարատեոններու կողմէ: Հիմա միայն առաջին եւ երկրորդ շրջաններն են թագաւորի ձեռքը, իսկ Թագաւորական հողերը կը պատկանին Լաննիստերներուն: Ինչ կը վերաբերի հարաւին, ազատ տարածութիւնը կը պատկանի Տիրելներուն, իսկ Տորնը՝ տաք հարաւային հողերը, կը գտնուին Մարտելլներու տիրապետութեան տակ:
Վեստերոսէն աւելի արեւելք կը գտնուի Մարթինի աշխարհի չորս մայրցամաքներէն ամենամեծը՝ Էսսոսը: Ատոր արեւմտեան ափը ինը ինքնուրոյն քաղաքներն են, որոնք անկախ են եւ միշտ կը վիճին իրար հետ: Ատոնք ինը հանրապետութիւններ են՝ աստուածապետական Նորվոսը, արհեստաւորական Կվոհորը, «Ամենամեծ նաւահանգիստ» Պրահաւոսը, «Առեւտրական կայսրութիւններ» Պենտոսն ու Միրը, ստրուկներու, վարձկաններու, կուրտիզանուհիներու քաղաք Տիրոշը եւ այլն: Վէպին մէջ նաեւ կը յիշատակուի հսկայ Դոտրակական ծովը կամ Ստեպը, որ կը զբաղեցնէ մայրցամաքի ամբողջ կեդրոնը մինչեւ Ոսկորներու ողնաշար լեռնահամակարգը, որուն մէջ կ'ապրին բազմաթիւ շրջիկ դոտրակցիներ եւ ունին իրենց Վեյես Դոտրակ մայրաքաղաքը: Ըստ էութեան ատոնք ձիաբոյծներու տոհմեր են, որոնք կ'ապրին գողնալով ու թալանելով: Վէպին մէջ յիշատակուող Լխազ Արիան հողերը եւ Կարմիր անմշակ հողատարածութիւնը կը գտնուին ափին՝ Ստեպէն հարաւ-արեւելք: Այնտեղ՝ ծովի կողքին, կը գտնուի Կվարտը՝ կվարտցիներու վերջին պահպանուած քաղաքը: Եզրամասին կը գտնուի Ասշայը: Անիկա անհաւատալի մեծ է, որմէ աւելի հիւսիս կը գտնուի առեղծուածային ստուերներու ծայրամասը: Կրօնական շարժումներն ու պաշտամունքները քաղաին մէջ շատ են, այնտեղ կ'ապրին կախարդներ, ստուերներու վհուկներ եւ դեռ շատ առեղծուածային անձիք: Որպէս կանոն, Ասշայ կը հասնին լիճով՝ Էսսոսի հարաւային ծայրամասէն:
<center>
<gallery>
Պատկեր:Stark Coat of Arms.png|<center>'''Ստարկներու տուն'''<br />''Ձմեռը մօտ է''<br /><s><small>Վինտերֆել</small></s><br /><small>Ռիւերան<ref>Քանի որ Վինտերֆելը կործանած էր, իսկ անիկա թագաւորութեան երկրորդ մասի գլխաւոր քաղաքն է</ref></small></center>
Պատկեր:A Song of Ice and Fire arms of House Lannister red scroll.png|<center>'''Լաննիստերներու տուն'''<br />''Լսէ իմ մռնչոցս''<br /><small>Ուտյոս Կաստերլի</small><br /><small>Թագաւորական Գաւան<ref name="Столица">Թագաւորութեան մայրաքաղաքը կը գտնուի Լաննիստերներու ձեռքին տակ, Բարատեոններէն այնտեղ միակ թագաւորի ազգանունն է, եւ անգամ սխալ</ref></small></center>
Պատկեր:A Song of Ice and Fire arms of House Baratheon yellow scroll English.png|<center>'''Բարատեոններու տուն'''<br />''Մեզ կատաղութիւն''<br /><s><small>Թագաւորական Գաւան</small></s><ref name="Столица" /><br /><small>Վիշապի քար</small></center>
Պատկեր:A Song of Ice and Fire arms of House Arryn blue scroll.png|<center>'''Առեններու տուն'''<br />''Բարձր, ինչպէս պատիւը''<br /><small>Արծիւի բոյն</small></center>
Պատկեր:Tully Coat of Arms.png|<center>'''Տալլիի տուն'''<br />''Ընտանիք, պարտականութիւն, պատիւ''<br /><small>Ռիւերան</small></center>
Պատկեր:A Song of Ice and Fire arms of House Tyrell green scroll.png|<center>'''Տիրելներու տուն'''<br />''Մեծնալով կ'ուժեղանանք''<br /><small>Հայգարդեն</small></center>
Պատկեր:A Song of Ice and Fire arms of House Greyjoy black scroll.png|<center>'''Գրեյճոներու տուն'''<br />''Մենք չենք ցաներ''<br /><small>Փայք</small></center>
Պատկեր:A Song of Ice and Fire arms of House Martell scroll.png|<center>'''Մարտելներու տուն'''<br />''Չհնազանդող, չփախչող, չյանձնուող''<br /><small>Արեւային նիզակ</small></center>
Պատկեր:Three dragons.png|<center>'''Տարգարիեններու տուն'''<br />''Կրակ եւ արիւն''<br /><s><small>Վիշապի քար</small></s><br /><s><small>Թագաւորական Գաւան</small></s><br /><small>Դեյեներիս ճամբար</small></center>
</gallery>
</center>
=== Քաղաքացիական Պատերազմ ===
[[Պատկեր:A Song of Ice and Fire arms of Tyrion Lannister.png|250px|մինի|Տիրիոն Լաննիստերի զինանշան]]
Տիրիոն Լաննիստերը, Լուսնային լեռներու տոհմերի հետ ընկերանալով, կու գայ Թագաւորական Ծովածոց, որպէսզի ըլլայ Ճոֆրի թագաւորի աջ ձեռքը: Տղան, թեկուզեւ ղեկավարեց եօթը թագաւորութիւնները, բայց քանի որ չկարողացաւ ճիշդ քաղաքականութիւն վարել, երկրին մէջ տիրեց ճգնաժամ, եւ այն կարող էր ոչնչացնել լորտ Թայվը Լաննիստերի ծրագրերը քաղաքացիական պատերազմին: Այդ ժամանակ Լաննիստերներու զօրքը կ'ոչնչացնէ գիւղեր եւ մարդիկ: Թալանը տեղի կ'ունենայ Վեստերոսի ամբողջ կեդրոնական մասով:
Ի տարբերութիւն պատերազմի առաջին փուլին, երբ բոլոր կողմերը դարձան ենթակայ Մետաղէ աթոռին, միւս բոլոր փուլերուն արքաներ դարձան մի քանի հատը: Առաջին անգամ թագադրուած է Ռենլի Բարատեոնը, ետքը նշանուած է Մարգերի Տիրելի հետ եւ միացուցած է Անմշակ հողատարածքներու ուժը Փոթորկային սահմանի հետ:
Ռոպ Ստարկը, որ թագադրուած էր Ռիւերանի մէջ՝ որպէս Հիւսիսի եւ Տրեզուբցային թագաւոր, կ'ուղարկէ դիւանագիտական յանձարարութիւններ դէպի Արծիւի բոյն, Թագաւորական Ծովածոց եւ Ռենլի ճամբար: Սակայն դիւանագիտութիւնը չտուաւ արդիւնքներ՝ Առենները չեզոք են, Լաննիստերները մերժեցին խաղաղութիւնը, Գրեյճոնները հարուածեցին մէջքէն, Ռենլին մտածեց, բայց շուտով ոչնչացաւ:
Միայն Քեյթիլինը համոզեց անոր. Ռոբը ուղարկում է Տեոնա Գրեյջոյին, ով վերջին 10 տարին բանտարկյալ էր Ստարկների երկրում, իր հոր մոտ, որպեսզի վերջինս ամրացնի զորքը Հյուսիսային մետաղե նավահանգիստում եւ հարձակվի Լաննիստերների վրա:
Քեյթիլին Ստարկը ուղարկվել է արքա Ռենլի Բարատեոնի՝ Ռոբերտի կրտսեր եղբոր մոտ: Ռոբը հույս ունի, որ Բարատեոն եղբայրներն կթողնեն իրենց գժտություններն եւ դուրս կգան Լաննիստերների դեմ: Բայց բանականության ձայնը կլռի երկու եղբայրների՝ գահին տիրելու նկրտումների դեմ: Ստանիսի հինգ հազար զինվորները պաշարել են Փոթորկային սահմանը, եւ նրանց դեմ դուրս է գալիս Ռենլիի քսան հազարանոց [[ձի]]երով բանակը, որը ոչնչացվեց Մելիսանդրայի ստեղծած ստվերի կողմից: Զորքի մեծ մասը Ռենլին ուղարկեց Ստանիսին, բայց Լորաս Տիրելը բերեց չորս հազար զինվոր: Քորտնի Պենրոզը չէր հանձնում քաղաքը, բայց նրան սպանեց նորից կարմիր քրմուհու ստվերը: Եվ այդժամ ամրոցը բացեց իր դռները:
Բեյլոն Գրեյջոն, վերադարձնելով բանտարկյալին, կոչում է իրեն [[Մետաղ]]ե արքա: Սկսվում է քաղաքացիական պատերազմի նոր փուլ՝ մետաղե մարդկանց ներխուժումը Հյուսիս: Վիկտարիոն Գրեյջոն, ունենալով երեք հազարից ավել մարդ եւ հարյուրավոր նավեր, ափ է իջնում Ռեւ կայլինից հյուսիս: Չորս հարյուր հոգուց բաղկացած կայազորը չպահպանեց սահմանները, ու Հյուսիսը վերցվեց Ռոբից: Աշա Գրեյջոն, ունենալով հազարավոր մարդիկ եւ երեք տասնյակ նավ, մեկ ամիս անց գրավեց Տեմնոսոլյեն՝ Գլովեր ամրոցով: Տեոն Գրեյջոն՝ Դագմեր Շերբատի եւ Էյրոն Մոկրոգոլվիի հետ թալանում է Քարե ափը: Տորխենովա ավատակալվածքից հարձակման համար դուրս եկան Բենֆրեդ Տոլխարտը եւ նրա Վայրի ճագարների զորքը, բայց նրանք ոչնչացվեցին: Էյրոնը շարունակեց թալանը, Դագմերն պաշարեց Տորխենովա ավատակալվածքը: Լեոբալդ Տոլհարտը կանչեց դաշնակիցներ Սպիտակ Ծովածոցից, ամշակ հողատարածքներից եւ Վինտերֆելից: Պարոն Ռոդրիկ Կասելյայի վեց հարյուր մարդիկ շարժվեցին օգնության եւ ջարդեցին Մետաղե մարդկանց: Իսկ Տեոնը քսան մարդկանցով գրավում է Վինտերֆելը: Ավելի ուշ նա շրջապատված էր Ռոդրիկ Կասելյայի ետ վերադարձած զորքերով, բայց նրանց ջարդել են Բաստարդ Բոլտոնսկիի մարդիկ: Վերջիններս գրավեցին քաղաքը, Տեոնն ու Ֆրեին գերեվարվեցին, իսկ մյուսները սպանվեցին:
[[Պատկեր:A Song of Ice and Fire arms of Joffrey Baratheon scroll.png|250px|մինի|Ջոֆրի Բարատեոնի զինանշանը]]
Ռիվերան կարճ այցելությունից հետո՝ Ռոբ Ստարկը հիմնեց ընկերություն Արեւմտյան հողերում: Նա շրջեց Ոսկե ատամ կառույցը եւ հանկարծակի հայտնվեց Օկսկռոս գլուղում՝ Սթաֆորդ Լաննիստերի զորքերի ճամբարի կողքին: Գիշերը բոլոր թշնամիներն ոչնչացվեցին: Հաջորդիվ վերցվեց նաեւ Մարբրանդների տուն՝ Էմմարկ ամրոցը:
Լաննիսպորտ եւ Ուտյոս Կաստերլիների սպառնալիքի պատճառով լորդ Թայվինն ետ գնաց Հարենհոլից, որտեղ գտնվում էր իր գրավումից հետո՝ Գետային հողերում Ընկերության ժամանակ: Ռոբի զորքերն մոտեցան Ուտյոս Կաստերլիի մոտ՝ Լաննիստերների ամրոց, բայց պաշարելու ժամանակ չունեցան: Սկսվեցին թալաններ՝ Ռիվերանից տարան անասուններ եւ ոսկի: Առանց դժվարությունների վերցվեց Կրեգ ամրոցը՝ Վաստերլինգների հայրենական բույնը: Ռոբը ստացավ թեթեւ վնասվածք եւ նրա մասին հոգ էր տանում լորդ Գավեն Վաստերլիգի երիտասարդ աղջիկ՝ Ժիեննան: Այդ ժամանակ Ռոբը իմացավ, որ Տեոնը դավաճանել է իրեն, Վինտերֆելը քանդված է եւ եղբայրներն սպանված են: Սակայն բոլորն մտածում էին, որ ամրոցն այրել է Տեոնը, իսկ Բոլտան-Բաստարդը(Ռամսի Սնոու) փրկել է բոլորին: Ռոբին իր սիրով ապաքինում է Ժիեննան: Հետեւելով սրտի խոսքին՝ նա նշանվում է աղջկա հետ առավոտյան: Ուոլդեր Ֆրեյի հետ միացումն, ում նա խոստացել էր դստեր ձեռքը, քանդվեց: Հենց այդ ընկերության ժամանակ Էդմար Տալին ոչնչացրեց Քարե ջրաղացի Լաննիստերներին, եւ Գրիգոր Կլիգանի զորքից մնացել էր միայն նա: Ինչպես նաեւ Ռուսե Բոլտոնը Հելման Տոլհարտի եւ Արիատես մարդկանց հետ միասին վերցրեցին Հարենհոլը՝ սպանելով երկու հարյուր մարդկանց:
Ռոբի նպատակն էր լորդ Թայվին Լաննիստերի զորքերին դասավորել իր համար հարմարավետ դիրքերում եւ ջախջախել նրան՝ վերցնելով Արեւմուտքն, որը հնարավորություն կտար ուժեղացնել առաջխաղացումը: Բայց լորդ Թայվինը թիկունքից հարվածում է Ստանիս Բարատեոնի զորքերին՝ Չերնովոդնայա գետում, որտեղ այդ դեպքից առաջ տեղի էր ունեցել Լաննիստերների եւ Ստանիսի ծովամարտը: Տիրիոնի ծրագրի շնորհիվ շղթան փակեց գետից ծով մուտքը, եւ վայրի կրակը այրեց նավերն: Արքայի նավատորմը ամբողջությամբ այրվեց եւ Ստանիսն կորցրեց իր նավերի կեսից շատը: Սկսվեց Ստանիսի զորքերի ափ իջնելը եւ գետով անցնելը: Ստանիսի զորքերին թիկունքից հարվածել էին լորդ Թայվինի զորքերն ու Տիրելների 74 հազար մարտիկներն: Բարատեոնի արկածներն ձախողվեցին եւ նա արձակեց Սալադոր Սահանին նավերով: Ստանիսի մի քանի խմբեր ափին ոչնչացվել են Տիրիոնի հեծելազորի հարվածից եւ գաճաճն ծանր վնասվածք ստացավ եւ անգիտակից էր երկար ժամանակ: Դավոսը Չերնովոդնայում կռվի ժամանակ ընկավ նավից եւ համԱրիա խորտակվում էր։ Լաննիստերներն պարգեւատրեցին իրենց փրկարարներին կոչումներով եւ հողերով:
Այդ ժամանակ Ռիվերանում լեդի Քեյթիլինը ազատագրում է Ջեյմե Լաննիստերին: Վերադառնալով արեւմուտքից Ռոբը ներեց նրան, բայց Կարստարկներն ոտքի կանգնեցին, քանի որ նրանց լորդ Ռիկարդը գլխատման էր մեղադրվել: Քանի որ Ռոբի զորքերն ջախջախվել էին Մթնշաղի Դոլայի եւ Վինտերֆելի կռիվներում, նրան լքեցին ավատավորներն, նա չուներ լավ զինակիցներ, կորցրեց տունը եւ ստիպված եղավ պատերազմ մղել քանակապես գերազանցող թշնամիների դեմ երկու ճակատներում: «Ես հաղթում եմ ճակատամարտը, բայց պարտվում եմ պատերազմը», ասել է նա:
Այդ ժամանակ Հյուսիսում Դագմեր Շերբատիյը որոշեց ռեւանշ վերցնել եւ գրավեց Տորխենով ավատակալվածքը:
=== Արիայի շրջագայություն ===
Արիա Ստարկը Թագաւորական Ծովածոցից վերցնում է Գիշերային պահակախմբի հավաքագրող Յորենին: Նրանց հետ գնում են Ջենդրին, Ռոբերտ թագավորի ընկերակիցը, եւ Յորենի վերցրած կամավորներն ու կալանավորներն: Արիան հիմա գաղտնապահության համար «Արրիի տղան է»: Յորենը խոստանում է նրան հասցնել Վինտերֆել: Խումբը սալյակների հետ պաշտպանվում է ամրոցում՝ Աստծու աչքի մոտակայքում([[լիճ]], որի ափին գտնվում է Հարենհոլը), սակայն Ամորի Լորխի լաննիստերների խումբը գիշերվա ընթացքում հարձակվում է նրանց ամրոցի համար: Մեծաքանակ կորուստներով նան գերեվարվում է եւ կիզվում: Արիան, Ջենդրին, Կարկանդակիկն ու Լոմմի Կանաչ ձեռքերն փախչում են: Ճանապարհին Արիան ազատ է արձակում երեք բանտարկյալների՝ Յակենա Հգարային, Ռորժային եւ Կուսակին: Ճանապարհորդությունը շարունակվում է, սակայն հետախուզման ձախողման պատճառով խումբը գերեվարվում է Գրիգոր Կլիգանի մարդկանց ուժերով: Լոմմին, ով չկարողացավ գնալ, սպանվեց Լաննիստերների կողմից: Գերեվարվածներին ութ օր պահեցին մառանում, իսկ յետոյ տարին Հարենհոլ եւ դարձրին Լաննիստերների ծառաներ:
Փրկուած եռեակը հիմա կը ծառաէ Ամորի Լորխին: Արիան կը ստեղծէ «Ցուցակ», ուր կը գրանցէ բոլորին, որուն կ'ատէ եւ կը ցանկանայ սպանել: Եակենը կու գայ Արիայի մօտ եւ կ'ըսէ, որ պէտք է սպաննվ երեք մարդկանց այն մարդկանց տեղը որոնց փրկած է, քանի որ աստուածները այդ կը պահանջեն: Առաջինը դարձաւ Չիզուիկը, որ գլուխ կը գովեր բռնութիւններուն մասնակցելու համար: Երկրորդը դարձան Վիզը եւ անոր շունը: Ան չարչարեց իրեն, իսկ անոր աւելի ուշ սպաննեցին: Արիան կը հասկնայ, որ պէտք է անուանել մարդուն աւելի կարեւոր: Ամրոց կը բերեր հիւսիսային գերեւարուածները՝ Ռոպերթ Գլովերի գլխաւորութեամբ: Եակենը կը մերժէ անոնց ազատել եւ Արիան զայն կը կոչէ սեփական անունով: Այդ պարագային ան կը համաձայնի ատոր փոխարէն սպանել ինչ-որ մէկու: «Լասկինի ճաշի» օգնութեամբ եռեակը կը սպանէ պահակներուն: Հիւսիսայինները կ'ազատագրուին: Խիզախ մարդկանց հետ միասին անոնք կը հարուածեն Լաննիստերները: Եակենը կ'ըսէ, որ Մնոգոլիկոմի եւ Արիայի վրէժը լուծուած է: Ան նաեւ հաղորդեց, որ ժամանակն էր, որ այդ մարդը մահանար, եւ փոխակերպուեցաւ ուրիշի: Արիան հարցուց թէ ան կը կարողանայ սորվիլ եւ Եակենը դրական պատասխան տուաւ, բայց Արիան չէր ցանկանար անոր հետ երթալ Անկախ քաղաքներ եւ տղան տուաւ անոր մետաղադրամ: «Վալար Մորգուլիս» բառերէն եւ մետաղադրամը ներկայացնելէնետք աղջիկը կը յայտնուէր տղուն մօտ:
Յաջորդ օրը ամրոց կու գայ Ռուսէ Բոլտոնը եւ որպէս շնորհակալութիւն Արիան կը դարձնէ իր մատռուակը: Ան արդէն ունի իր չորրորդ անունը՝ Նիմերիա, կամ Նեն: Արիան պատահական կը հանդիպի զինակիր Ռոպին, որուն հետ պէտք է ամուսնանայ՝ Ֆրեյների պայմանաւորուածութեամբ:
=== Բրանի Շրջագայութիւն ===
Բրան Ստարկը՝ Ռոպի երթալէն ետք, դարձած է Վինտերֆիլի կուսակալը՝ մեյստեր Էյեմոնի եւ պարոն Ռոդրիկ Կասսելյայի գահի խնամակալութեան հետ: Ան անոնց պէտք էր Տեոն Գրեյջոյի ամրոցը գրաւելու համար: Բրանը, մարդկանց կեանքը պահպանելու համար, յայտարարեց իրեն Վինտերֆելի արքայազը: Ան ինքը որոշեց փախչեիլ Ռիկոնի եւ ուրիշներու հետ: Գիշերը անոնք առաջ շարժեցան, թաքցնելով հետքերը, իսկ ետքը պատսպարուեցան քաղաքի տակի դամբարանին մէջ։ Տեոնի հետախուզական աշխատանքները ձախողեցան, բայց Ռամսի Բոլտոնը, ցոյց ուաւ անոր երեխաներու հագուստներ եւ հրամայեց սպաննել նմաններուն: Տեոնը գնաց հիւրանոց, ուր կային երեխաներ՝ նման Ստարկներու երեխաներուն: Անոնց գլուխները դրին գագաթներու վրայ Վինտերֆելի մէջ եւ բոլորը համոզուած էին, որ ատոնք Ստարկներն էին: Անոնք, որոնք գիտէին գաղտնիքը, մի քանի օրուան ընթացքին սպաննուեցան:
Աւելի ուշ Ռոդրիկ Կասելյայի զօրքերը պաշարեցին քաղաքը, բայց չգրոհեցին, քանի որ Տեոնի բանտարկեալներէն էր Կասելյայի դուստրը՝ Պեթը: Ետքը Բաստարդ Բոլտոնսկին ջախջախեց Կասելյայի ուժերը, գրաւեց քաղաքը եւ աւերեց զայն: Փոքրիկ Ստարկները յայտարարուեցան սպաննուած: Բոլորը դամբարանէն դուրս եկան անվիրաւոր: Գտան մահացու վիրաւոր մեյստեր Լյուվինան, որ յուշեց իրենց, թէ ինչ ընեն: Բրանը գնաց Աշխարհի պատի եւ Ժոյեն Ռիդամի, Հոուլենդ Ռիդ երեխաներու եւ Խոդորի հետ հանդիպման, որ կը տանի «ջարդուած երեխային»: Պատի մօտ, Ժոյենի «կանաչ երազներու» եւ Բրանի տեսիլքներու համաձայն<ref>Մարգարեական երազներ, իրադարձություններ որ չի կարելի փոխել</ref>, կ'ապրի երեքաչքանի ագռաւ<ref>Մարտինի աշխարհում երրորդ աչքը՝ գիտակցության առանձնահատկություն, որ թողնում է թափանցել էությունների և առարկաների մեջ: Հենց այն եղբայրներին թողնում նայել՝ գայլերի աչքերով</ref>, որ կը սորվեցնէ Բրանին թռչիլ: Օշեյը գնաց Սպիտակ Ծովածոց՝ Մանդերլի լորդի մօտ, որ այն եզակիներէն էր, որ մնացած էին Ստարկ:
=== Վիշապի Քար ===
[[Պատկեր:A Song of Ice and Fire arms of House Stannis Baratheon scroll.svg|250px|մինի|Ստանիս Բարատեոնի զինանշանը]]
Ստանիս Բարատեոնի ազդեցութեան տակ կը գտնուէր ծերացած Քրեսեն մեյստերը: Պրոլոգի մէջ ան առաջ կը շարժէ կարմիր քրմուհին՝ Ասշայից Մելիսանդրային սպաննելու համար, որ այցելել էր կղզիներ, որպէսզի ստեղծէր հաւատ Ռ՛Գլորայի՝ Լոյսի տիրակալի նկատմամբ: Քրեսենը միանգամայն հասկցաւ անոր մտքերը ու որոշեց զայն թունաւորել: Թոյնով [[գինի (արեմտահայերէն)|գինի]], որ ան առաջարկեց, ազդեցութիւն չունեցաւ անոր վրայ, սակայն մէկ կումն անգամ սպաննեց հին մեյստերը: Ստանիսը այդ ժամանակ հասցուց ինքզինք [[թագաւոր]] հայտարարել, քանի որ ան գիտէր, որ Ջոֆրին՝ Սերսէի թագուհիի եւ անոր երկուորեակ եղբօր Ջեյմէի տղան էր, ոչ թէ Ռոպերթի: Այսպէս ան կը սկսի կարմիր քրմուհիին հաւատալ:
Վէպին մէջ կը յայտնուի նոր հերոս՝ պարոն Դաւոս Սիւորտը՝ «սոխով ասպետը»: Անգամ մը ան տարաւ Ստանիսը՝ Փոթորկոտ սահման [[սոխ]] եւ [[ձուկ]], երբ Բարատեոնի ապստամբութեան ժամանակ Տարգարիեններու զօրքերը պաշարեցին քաղաքը: Ատոր համար զայն կոչեցին ասպետ: Հիմա արդէն Դաւոսը ուղարկած են, որպէսզի ան հնազանդեցնէ Փոթորկոտ պարոնները Ստանիսին, բայց անոնք կամ մերժեցին, կամ ալ անցան Ռենլի Բարատեոնի կողմը՝ Ստանիսի կրտսեր եղբօր, որ կը հաւաքէր զօրք հարաւը:
Կղզիներուն մէջ տարածուեցաւ նոր հաւատը, Եօթը աստուածներու կուռքը այրեցաւ: Հակառակուողները կը սպաննուէին: Ստանիսը կրակէն ստացաւ իր լուսաճաճանչ թուրը, որ պատուած է Ռ՛Գլորայի կրակով: Աւելի ուշ ան թողեց կղզիները՝ Փոթորկոտ սահմանը վերահսկելու համար, իսկ ետքը պատրաստուեցաւ Չերնովոդնայի ճակատամարտին:
=== Պատ Եւ Կախարդուած Անտառ ===
Պարոն-հրամանատար Մորմոնտի հրամանով Գիշերային պահակախումբը կ'երթայ արշաւի՝ դէպի հիւսիս: Ճոն Սնոուն եւ Սեմուել Տարլին կը հետեւին միասին միւս եղբայրներուն հետ: Եղբայրներուն նպատակն է տեղեկացուած ըլլալ վայրենացածներու ծրագիրներուն մասին, քանի որ անոնք սկսած էին թողնել իրենց գիւղերը եւ երթալ հիւսիս` Ցուրտի ժանիքներ: Շուտով պահակախումբը կը գտնուի Սպիտակ ծառ գիւղը, սակայն այնտեղ բացարձակ ոչինչ կը գտնուի: Աւելի ուշ եղբայրները կ'այցելեն Կրաստերի ամրոց, ուր կ'ապրի մեծ ընտանիք մը: Կրաստերը կ'ամուսնանայ սեփական աղջիկներու հետ: Տղաներուն ան կը զօհաբերէ եւ անոնց կը տանին ուրիշները: Անոնք կ'ապրին երկյարկանի տան հողային յատակով: Առաջին յարկին վրայ տեղադրուած են օճախն ու հիւրասենեակը, իսկ երկրորդին վրայ՝ ննջասենեակները:
Հետեւելով այդ ամէնուն՝ Պահակախումբի եղբայրները կ'այցելեն Առաջին մարդկանց Բռունցք՝ այդ ազգի հին ամրոցի աւերակներ: Չնայած, հաշուի չառնելով հարիւր տարի եղած ամայութիւնը, պատերը դեռ պահպանուած են, իսկ եղբայրները պատսպարուեցան ցիցերու օգնութեամբ: Անոնք նաեւ աւերեցին ճամբարը եւ սկսան սպասել Մթնշաղի աշտարակէն օգնական ուժի, ինչպէս նաեւ հրամանատարական ժողով կազմակերպեցին: Ճոնը եւ անոր գայլ Հոգին կը գտնեն անտառի խորքին մէջ վիշապի ապակիէ զէնքով գաղտնարան: Երբ Կուորեն Պոլուռուկին իր զօրքով կու գայ, կը կանչէ Ճիոր Մորմոնտին եւ կը հրամայէ ուղարկել Եղբայրներու մէկ մասը՝ Ցուրտի Ժանիքներ հետախուզութեան: Ճոն Սնոուն յանձն կ'առնէ եւ երեք խումբերով անոնք կ'երթան: Ճոնի խումբին բաժին կ'իյնայ Ոռնացող լեռնանցքը: Այնտեղ եղբայրները կը յարձակին զինուած վայրենացածներուն վրայ, երկու հոգի կը սպաննուին, բայց արթնցող աղջկան Իգրիթ Ճոնը չի սպաններ, այլ բաց կը թողնէ:
Եղբայրները կը շարունակեն ճանապարհը, իսկ Ճոնը Հոգիի աչքերով կը տեսնէ վայրենացածներու մեծ ճամբարը՝ մամոնտներու վրայ հսկաներով: Բացայայտելով հետապնդումը՝ եղբայրները վերադարձան ետ: Դալբրիջը մնաց բարձունքին վրայ, որպէսզի իր վրայ վերցնէ կրակը եւ հետաձգէ յարձակումը: Քարէ օձը եւ Էբենը առանձին-առանձին թողեցին Ժանիքը: Կոուրենը ըսաւ Ճոնին, որ որսալու պարագային ան անցնի վայրենացածներու կողմը՝ որպէս լրտես: Տասնչորս վայրենացածներ անոնց հետապնդելով հասան: Ճոնը յանձնուեցաւ եւ հակառակորդի առաջնորդը՝ Ոսկրային պարոնը, որոշեց սպաննել անոր, բայց անոր պաշտպանեց Իգրիթը: Պոլուռուկիյի գայլի կողմէ սպաննուելով՝ Ճոնը իր ուրոյն տեղը գրաւեց Անկախ ազգին մէջ:
=== Էսսոս ===
Դեյեներիս Տարգարիենը այդ գիշեր, երբ Դրոգօ թաղման կրակին մէջ ծնան երեք նոր վիշապներ, կը տեսնէ երկնքի կարմիր գիսաստղ եւ կ'որոշէ, որ ան ցոյց կու տայ ճանապարհը: Չնայած որ ատիկա ուղակի կեղծ պատճառանք էր։ Ճանապարհը միայն մէկն էր՝ Կարմիր անմշակ հողատարածութեան միջցոով: Ճանապարհը կը թուէր ճակատագրական: Անոնք լքուած քաղաքին մէջ էին, բայց անիկա լի է ուտելիքով, որ կ'աճի ծառերուն վրայ եւ ջուրի աղբիւրներով: Բնակավայրը անուանուեցաւ Վեյես Տոլոռօ: Դոտարերենէն անիկա կը թարգմանուի Ոսկորներու երկիր: Այստեղ էր Ջորախ Մորմոնտը՝ Թագաւորական Գվարդիայի առաջին ասպետը, սիրահարուած է Դենիին:
Թագուհին ուղարկեց իր հեծեալները հետախուզման համար: Չխոգոն վերադարձաւ բոլորէն ուշ, բայց Կվարտէն աւետաբերներու՝ կախարդ Պիատ Պրեյի, քրմուհի Կուեյտսյի եւ հարուստ Քսարօ Քսոան Դաքսոսի հետ: Զտարիւնները՝ քաղաքի կառավարիչները, մերժեցին անոր Վեստերոսի վրայ յարձակման գործին մէջ։ Վաճառականները նոյնպէս մերժեցին: Աւելի ուշ Դեյեներիսը այրեց մեյեգ՝ Պրախայի տան մէջ եւ ստացաւ իր առաջին դոտրակական զանգակը, որ հիւսուեցաւ իր հիւսքին մէջ՝ իր առաջին յաղթանակի պատիւին:
Կուեյտան՝ ստուերներու կախարդուհին, խորհուրդ տուաւ Դենիին գնալ Ասշայ, իսկ Գթասիրտները կատարեցին մահափորձ թագուհիին վրայ։ Օգնութեան համար եկան Բելուասը եւ Արստան Բելոբորոդիյը: Սակայն նաւահանգիստին տեղի ունեցաւ բախում միգուցէ անոր համար, որ իրենց ընկալած էին որպէս լրտեսներ: Վերջիվերջոյ անոնք բոլորով տեղաւորուեցան երեք նաւերու մէջ, որոնք կը կոչուէին Դեյեներիս՝ Տարգարիեններ վիշապներու պատիւին եւ երթեւեկեցին Պենտոս՝ վերադարձան Իլիրօ: Դենին իր ուղեկիցներէն իմացաւ, որ բռնատիրող Բարատեոնը մահացած է:
== Ստեղծում ==
=== Գիրքի Նկարագրութիւն ===
[[Պատկեր:George R. R. Martin SDCC 2014.jpg|300px|մինի|Ճորճ Մարտինը San Diego Comic-Con International-ին՝ 2014 թուականի Յուլիսին]]
{{Quote box | quote=<small>«''Սառոյցի եւ կրակի երգ'', ատիկա նորութիւն մըն է գրականութեան մէջ (յատկապէս ինծի համար): Առասպելական պտոյտները ուղղակի հիասքանչ են, եւ ասիկա այն ոճի է, ուր կարդացողները հարմարուած են տեսնել կանխատեսելիութիւն: ''Գահերու խաղը'' շատ մեծ ազդեցութիւն ունեցած է իմ վրաս առաջին անգամ իսկ կարդալէն եւ փոխած է իմ պատկերացումներս դիւցազներգական երեւակայութեան մասին:» </small> | source =Գրող-ֆանտաստ Ջո Աբերկրոմբի, 2008<ref name=joeabercrombie>{{cite web |last=Abercrombie |first=Joe |authorlink=Joe Abercrombie |url=http://www.joeabercrombie.com/2008/02/16/influences-ideas-and-a-game-of-thrones/ |title=Influences, Ideas, and ''A Game of Thrones'' |publisher=joeabercrombie.com |date=փետրվարի 16, 2008 |archiveurl=http://www.webcitation.org/66fwayV0M |archivedate=ապրիլի 4, 2012 |deadurl=no |accessdate=հունվարի 21, 2012}}</ref> | width =310px | align =right}}
[[Պատկեր:Siège du château de Brest.jpg|300px|մինի|Էջ՝ Խրոնիկ Ֆրուասսարէն, որ օգնած է Մարտինին՝ գիրքի աշխարհի ստեղծման գործին մէջ]]
Ճորճ Ռեյմոնտ Ռիչարտ Մարտին, յայտնի ամերիկեան վիպագիր, գրող եւ խմբագիր, գրական մրցանակներու դափնեկիր: Ծնած է 20 Սեպտեմբեր [[1948]]-ին Բեյոնի մէջ՝ ոչ մեծ քաղաքին մէջ՝ [[Նիւ Ճերսի]]ի մէջ՝ ոչ հարուստ ընտանիքին մէջ։ Հայրը եղած է ձկնորս, իսկ մայրը կառավարող՝ արտադրութեան մէջ։ Մանուկ հասակին Ճորճը շատ զբաղած է ընթերցանութեամբ, ինչպէս նաեւ գրած է պատմուածքներ եւ միաժամանակ վաճառած է զանոնք ընկերներու հետ: Անոր ոճին վրա ազդած են այնպիսի գրողներ, ինչպիսիք են [[Ռոպերթ Իրուին Հովարտ]]ը, [[Ռոպերթ Հայնլայն]]ը, [[Այզեք Ազիմով]]ը<ref name=fantasyonline>{{cite web |last=Cogan |first=Eric |url=http://www.fantasyonline.net/cgi-bin/newspro/101242423282166.shtml |archiveurl=http://web.archive.org/web/20040818173139/http://www.fantasyonline.net/cgi-bin/newspro/101242423282166.shtml |archivedate=օգոստոսի 18, 2004 |title=George R.R Martin Interview |publisher=fantasyonline.net |date=հունվարի 30, 2002 |accessdate=հունվարի 21, 2012}} (Interview [http://www.georgerrmartin.com/archive01.html#02-01 approved by GRRM].)</ref>, [[Հովարտ Ֆիլիփս Լաւքրաֆտ]]ը, [[Էրիք Ֆրենք Ռասել]]ը, [[Անտրէ Նորթոն]]ը<ref name=grmm_iv_weirdtm>{{cite web |last=Schweitzer |first=Darrell |authorlink=Darrell Schweitzer |url=http://weirdtalesmagazine.com/2007/05/24/george-rr-martin-on-magic-vs-science/ |title=George R.R. Martin on magic vs. science |publisher=weirdtalesmagazine.com |date=մայիսի 24, 2007 |archiveurl=http://www.webcitation.org/66ff9Ybwd |archivedate=ապրիլի 4, 2012 |deadurl=no |accessdate=հունվարի 21, 2012}}</ref>, [[Ֆրից Լեյպեր]]ը եւ [[Մերուին Պիք]]ը<ref name=grrm_iv_sfsite2>{{cite web |last=MacLaurin |first=Wayne |url=http://www.sfsite.com/01a/gm95.htm |title=A Conversation With George R.R. Martin |publisher=sfsite.com |date=November 2000 |archiveurl=http://www.webcitation.org/66fwaoHvo |archivedate=ապրիլի 4, 2012 |deadurl=no |accessdate=հունվարի 21, 2012}} (Interview [http://georgerrmartin.com/links.html#interviews approved by GRRM].)</ref>: Մարտինի գործերը սկսած են հրատարակուիլ [[1971]]էն: Առաջին վեց տարին ան աշխատած է գիտաերեւակայան պատմուածքներու վրայ եւ հասաւ յաջողութեան, յաղթելով երեք Hugos, երկու Nebulas, World Fantasy Award եւ Bram Stoker Award: [[1977]]-ին ան շահոյթ ստացաւ իր առաջին մեծ՝ «Մահացող Լոյս» վէպէն<ref name="martin">{{cite web |url=http://www.scifi.com/sfw/issue190/interview.html|title=George R.R. Martin continues to sing a magical tale of ice and fire|author=Tasha Robinson.|date=2002|publisher=Scifi.com|accessdate=2015-05-12|lang=en|archiveurl=http://web.archive.org/web/20020223190420/http://www.scifi.com/sfw/issue190/interview.html|archivedate=2003-07-20}}</ref><ref>{{cite web |url=http://www.nytimes.com/2005/12/12/books/12crow.html?_r=1&|title=A Fantasy Realm Too Vile for Hobbits|author=Dinitta Smith.|date=2005-12-12|publisher=The New York Times|accessdate=2015-05-13|lang=en}}</ref>:
1980-ական թուականներուն Ճորճ Մարտինը գնաց [[Հոլիուուտ]] եւ սկսաւ աշխատիլ այնտեղ բեմադրիչ: Ահա այսպես կը նկարագրէր ան ատիկա<ref name="akran">{{cite web |url=http://mirf.ru/Articles/art4814.htm|title=Սեքս: Արյուն: Ինտրիգ: Գահերի խաղ|author=Սերգեյ Կովալև.|date=2012-01-17|publisher=Ֆանտաստիկայի աշխարհ|accessdate=2016-02-06|lang=ru}}</ref>.
{{քաղվածք|Առաջին իսկ բեմադրիչները ինծի ըսին „Ատիկա հիասքանչ է, բայց շատ երկար է, շատ են տառերը“ ...: Ես ստիպուած եղայ զանոնք նուազեցնել, ահա թէ ինչու, վերադառնալով գիրքերուն, ես ինծի ըսի„Այլեւս չեմ մտածեր ոչ մէկ բանի մասին այս ոգիով“ ... Ես կ'ուզէի հազարաւոր հերոսներ, մասշտաբային կռիւներ, հիասքանչ ամրոցները եւ անֆիլադաներ- բոլոր այնպիսի բաները, որ չեմ կրցած ինքզինքիս թոյլ տալ հեռուստատեսութեամբ:|}}
Չնայելով ատոր, Մարտինը սկսաւ համագործակցիլ Մթնշաղի գօտի եւ Doorways յայտնի ծրագիրներու հետ: Այդ ժամանակ ծնաւ Վայրի խաղաքարտերու մասին միտքը: «Սառոյցի եւ կրակի երգ» վիպաշարի ստեղծման ժամանակ Ճորճը արդէն յայտնի էր, որպէս գրող: Վէպը սկսած է գրուիլ [[1991]]-ին՝ Սանթա Ֆէ քաղաքին մէջ<ref name="tron">{{cite web |url=http://www.vanityfair.com/hollywood/2014/03/george-r-r-martin-interview|title=George R.R. Martin Has a Detailed Plan For Keeping the Game of Thrones TV Show From Catching Up To Him|author=April Issue.|date=2014-03-14|publisher=Vanity Fair|accessdate=2015-05-10|lang=en}}</ref>: Ի սկզբանէ հեղինակը ուզած է ստեղծել գիրքերու եռեակ՝ ներառելով Գահերու խաղ, վիշապներու հետ պար եւ Ձմռան քամի գիրքերը՝ իւրաքանչիւրը 800 էջնոց: Առաջինը պիտի նկարագրէր Քաղաքացիական պատերազմը Վետերոսի մէջ, երկրորդը՝ Դեյեներիսի գալը, իսկ երրորդը՝ Ձմռան գալուստը եւ ուրիշներու արշաւանքը: 1990-ականներու իր ծրագիրին համաձայն հատորները պէտք է հրատարակուէին մէկ տարի ընդմիջումով<ref name=grrm_iv_locusmag>{{cite web |url=http://www.locusmag.com/2005/Issues/11Martin.html |title=George R.R. Martin: The Gray Lords |publisher=locusmag.com |date=November 2005 |archiveurl=http://www.webcitation.org/66fwbxAlx |archivedate=ապրիլի 4, 2012 |deadurl=no |accessdate=հունվարի 21, 2012}}</ref>: Բայց ժամանակի հետ Մարտինը համոզուեցաւ, որ երեք գիրքը շատ քիչ մասշտաբային կ'ըլլայ վէպի համար եւ հատորներու քանակը մեծցաւ՝ սկիզբը քաղաքացիական պատերազմի նկարագրութիւնը դարձաւ երկու, իսկ աւելի ուշ չորս հատոր, իսկ ետքը Մարտինը բաժնեց վերջին գիրքը երկու մասի եւ ստացաւ եօթը հատոր<ref name="Биография">{{cite web |url=http://ria.ru/spravka/20130920/964050065.html|title=Ջորջ Մարտինի կենսագրություն|date=2013-09-20|publisher=Ռիա Լուրեր]]|accessdate=2016-02-06|lang=ru}}</ref>:
«Սառոյցի եւ կրակի երգ» վէպը գրելու ժամանակ Մարտինը շատ յաճախ կ'անդրադառնար պատմական գիրքերոգն՝ օգտագործելով «ամբողջական խորասուզման» մեթոտը: Երբ գրողը կը նկարագրէր այս կամ այն իրադարձութիւնը, ան կը փորձէր ատոր մասին իմանալ աւելին, բայց չէր փորձեր ներառել ամբողջ տեղեկութիւնը վէպին մէջ։ Պատմական գիրքերէն Ճորճը կ'առանձնացնէր «Միջնադարեան զինուոր»-ը Ճերի Էմբլտոնի եւ Ճոն Հոուի, «14-րդ դարու գաղտնիքը»՝ Պարպարա Տակմանի, «Միջնադարեան սուսերամարտը»՝ Ճոն Կլեմենտսի, «Միջնադարեան պատերազմեր» հաւաքածուն՝ Տեյւիտ Նիկոլի, «Հին աշխարհի մեծ քաղաքներ»-ը Լ. Սպրեկ տէ Կամպայի, Խրոնիկները Ֆրուասսար եւ այլն: Ան նաեւ կը նշէր, որ օգտագործած է մասնագիտացված գրականութեան մեծ մասը, որոնցմէ գրած է միջնադարեան երաժիշտներու եւ ծաղրածուներու, տօներու, ասպետական շքանշաններու եւ մասշտաբային ռազմական բախումներու՝ Հարիւրամեայ պատերազմի, Կարմիր եւ Սպիտակ վարդերու պատերազմի մասին<ref name="izd">{{cite web |url=http://georgerrmartin.com/faq.html|title=Frenquently Asked Questions|author=Ջորջ Մարտին|publisher=GeorgerrMartin.com|accessdate=2016-02-06|lang=en|archiveurl=http://web.archive.org/web/20111008005745/http://georgerrmartin.com/faq.html|archivedate=2011-10-08}}</ref>: Ճորճ Մարտինը ունի մի քանի գիրքերու պահարաններ, որոնք լի են Միջին դարերու մասնագիտացած գրականութեամբ<ref name=grrm_iv_sffworld>{{cite web |author=Patrick |url=http://sffworld.com/interview/186p0.html |title=George R.R. Martin |publisher=sffworld.com |date=մայիսի 17, 2006 |archiveurl=http://www.webcitation.org/66h2axF8Y |archivedate=ապրիլի 5, 2012 |deadurl=no |accessdate=հունվարի 21, 2012}} <!--see http://sffworld.com/interviewslast.html for reliability--></ref>: Ինչպէս նաեւ գործի համար ան այցելած է շարք մը եւրոպական տեսարժան վայրեր<ref name=scifi_fowl>{{cite journal |last=Robinson |first=Tasha |url=http://www.scifi.com/sfw/advance/31_interview.html |archiveurl=http://web.archive.org/web/20051126224128/http://www.scifi.com/sfw/advance/31_interview.html |archivedate=նոյեմբերի 26, 2005 |title=George R.R. Martin dines on fowl words as the ''Song of Ice and Fire'' series continues with ''A Feast for Crows'' |journal=Science Fiction Weekly |publisher=scifi.com |issue=446 |volume=11, No. 45 |date=նոյեմբերի 7, 2005 |accessdate=փետրվարի 13, 2012}}</ref>:
Այս ամէնը Ճորճը ներկայացուցած է վէպին մէջ՝ փորձելով կեանքը հասցնել ծայրագոյն ճշմարտացի.
{{քաղվածք|Ես շատ կարդացած եմ [[Միջին դարեր|Միջին դարու]] եւ այդ ժամանակներու կեանքի, մանաւանդ հագուստի, խոհանոցի, ինչպէս նաեւ տօներու ու մրցարշաւներու մասին: Ինչ-որ բանի մը վրայ չկեդրոնանալով՝ ես կը նախընտրեմ ամբողջովին սուզուիլ դարաշրջանի մէջ, մտնելով գործողութիւններու էութեան մէջ, եւ այս բոլորը գիրքը իրականութիւն դարձնելու համար:|}}
Ինչպէս Մարտինը ինքը կ'ըսէր դեռ մինչեւ գիրքը գրելը ան մտածած էր գիրքի աշխարհը՝ նկարելով քարտէսներ, մտածելով պատմական իրադարձութիւններ, կազմելով կառավարիչներու ցուցակներ, քաղաքներ եւ հատորներուն պէտք եկող բաներ: Ամենաառաջին պատմութիւններէն եղած է Դեյեներիսի պատմութիւնը: Ան նաեւ նշած է, որ իր նպատակներէմն մէկը եղած է վէպին մէջ քաղաքներու, կազմակերպութիւններու եւ հերոսներու շարժաբանութիւն տալը: Երբեմն հերոսները կը փոխէին վէպի ընթացքը, այնպէս որ ան չէր ուզեր<ref name="схема">{{cite web |url=http://www.westeros.org/Citadel/SSM/Entry/5431/|title=Interview|author=J. Martin.|date=2011-07-11|publisher=Westeros.org|accessdate=2015-05-12|lang=en|archiveurl=http://web.archive.org/web/20140714115648/http://www.westeros.org/Citadel/SSM/Entry/5431/|archivedate=2014-07-14}}</ref>: Բաւականին ծանր աշխատանք եղած է հերոսի կերպարի բացայայտումը եւ ժամանակի ընթացքին իրենց մեծնալու հետ մէկտեղ փոփոխութիւնը: Ինչպէս ըսած է Մարտինը՝ ատիկա ամենադժուար աշխատանքներէն մէկն էր<ref name="interview">{{cite web |url=http://www.ew.com/article/2011/07/12/george-martin-talks-a-dance-with-dragons|title=EW interview: George R.R. Martin talks 'A Dance With Dragons'|author=James Hibberd.|date=2015-01-08|publisher=Entertainment Weekly|accessdate=2015-04-06|lang=en}}</ref>:
Կարդացողները շատ արագ սիրեցին վէպը՝ հերոսներու՝ չար ուրիշներու, մեծ սառոյցէ Պատի, վիշապներու, բարեհամբոյր տիկիններու պայծառութեան համար եւ Մարտինը նաեւ կը յիշուէր անով, որ կարող էր ցանկացած պահին սպաննել բարեհամբոյր հերոսի՝ ցոյց տալու համար վէպին մէջ իր ստեղծած դառնաշունչ աշխարհը: Ինչպէս ինք կ'ըսէր, անոր վրայ խիստ տպաւորութիւն կը գործեն մոխրագոյն հերոսները, իսկ սպիտակներն ու սեւերը քիչ կը հետաքրքրեն: Հեղինակը յաջողութեամբ միացուցած է երեւակայութիւններով լի վիպաշարը եւ ուժեղ պատմական վէպը՝ քաղաքացիական պատերազմի մասին: Մարտինը նաեւ կը գրէ շատ մանրամասն:
Ճորճ Մարտինի՝ որպէս գրողի, կարելի է դատել իր ամենայայտնի խօսքով<ref>{{cite web |url=http://7kingdoms.ru/2009/biografiya-dzhrrmartina/ |title=Ջորջ Մարտինի կենսագրություն |author=Narwen (կայքի ադմինիստրատոր) |date=2009-02-01 |work=Յոթ թագավորություններ |accessdate=2016-02-06 |lang=ru}}</ref>.
{{քաղվածք|Կան բազմաթիւ գրողներ, ես սիրում եմ զանոնք համեմատել ճարտարապետներու ու այգեգործների հետ: Կան գրող-ճարտարապետներ, որ ամէն ինչ կը ծրագրեն, կը դիտարկեն, եւ մինչեւ անիկա թէ ինչպէս կը մեխուի առաջին մեխը՝ ան արդէն գիտէ թէ ինչ տեսք կ'ունենայ տունը՝ ուր կ'ըլլայ պահարանը, խողովակները, եւ այս ամէնը ճարտարապետը կը դրօշմակնքէ գրատախտակին այնքան երկար՝ մինչեւ ստացուի աշխատանքը: Այգեգործները, որ կը փորեն փոս եւ այնտեղ արեւածաղիկ կը դնեն, կը ջրեն իրենց ալիւնով եւ կը հետեւին, թէ ինչ կը ծլի, ինչ ձեւ կ'ունենայ: Անոնք գիտեն, թէ ինչ ցանած՝ կաղնի թէ կնձնի, սարսափ պատմութիւն թէ գիշերային երեւակայութիւն, բայց անոնք չեն գիտեր, թէ ինչ մեծութեան անիկա կը դառնայ եւ ինչ տեսք կ'ընդունի: Ես աւելի շատ այգեգործ եմ քան ճարտարապետ:|}}
Ճորճ Մարտինը ունի նկարագրութեան եւս մէկ բնորոշ ձեւ՝ պատմուածքի իրադարձութիւնները տեղի կ'ունենան տարբեր հերոսներու կողմէ, իսկ անոնց գլուխները կ'արտացոլան իրենց տեսակէտը՝ իրադարձութեան վերաբերեալ: Ճորճ Մարտինի հերոսները գրաւիչ ու գունագեղ են: Ընթերցողները կը տեսնեն անոնց մէջ ոչ թէ այն ինչ առաջնահերթութիւն կը նկատեն՝ Գրիգոր Կլիգանը չի յիշուիր իր հասակի համար, կամ Տիրիոնը՝ իր գաճաճութեան համար: Ընթերցողները կը տեսնեն կերպարներու ներքին աշխարհը եւ կը հասկնան իրենց արարքներու պատճառները, իսկ որոշները անոնցմէ կարող են միաժամանակ իրենց կառավարել, ինչպէս դրական, այնպէս ալ բացասական (Օրինակ. Պետիր Բեյշին կամ Սանդոր Կլիգան): Մարտինը համարձակած է ստեղծել նաեւ անկանխատեսելի վէպ՝ երբ կողմի մը յաղթանակը պարզ կ'երեւի, բայց տեղի կ'ունենան իրադարձութիւններ, որ տուեալ կողմին կը զրկեն յաղթանակէ:
Մարտինի աշխատանքը կը ներառէ նկարչական տարրեր, որոնցմէ մեծ մասը կը բացայայտուի մի քանի անգամ կարդալէ ետք: Ընթերցողը իրադարձութիւններու շղթային մէջ, հերոսներու մասին մտահոգուելով, զանոնք չի նկատեր, եւ հերոսները նոյնպէս բաց կը թողնեն այդ հատուածները: Յաջորդ անգամ կարդալով, արդէն չմտահոգուելով, կարելի է բացայայտել նորանոր առեղծուածներ գիրքին մէջ։ Մարտինը նաեւ յայտնի է իր հրապարակային ոչ կանխատեսելի պտոյտներով:
Հեղինակը լրջօրէն աշխատած է նաեւ կնքաբանութեան վրայ։ Ատոր համար ան ունի հաստ գիրքեր՝ ընթացքի ամբողջ բարակութիւններու համար: Մարտինի աշխատանքներու երկրպագուները ստեղծած են կայք, ուր ներառած են 400-էն աւելի Վեստերոսի փոքր եւ մեծ տուներու զինանշաններ: Հեղինակը նաեւ կը նկարագրէ ուտելիքը վիպաշարին մէջ<ref>{{գիրք|հեղինակ = Չեսլի Մոնրո-Կասել, Սարիեն Լերեր, Ջորջ Մարտին |մաս = Առաջաբան |վերնագիր = Սառույցի և կրակի խնջույք |բնօրինակ =A Feast of Ice and Fire. The Official Companion Cookbook |հղում = https://books.google.am/books?id=m3KRAwAAQBAJ&printsec=frontcover&dq#v=onepage&q&f=false |պատասխանատու = |հրատարակություն = |վայր = Մոսկվա |հրատարակչություն = Մանն, Իվանով և Ֆերբեր |թվական = 2014 |հատոր = |էջեր = 12-15|էջերի թիվ = 240|սերիա = |isbn =978-5-00057-123-1 |տպաքանակ = }}</ref>:
{{քաղվածք|Համայնապատկերները, ձայներն ու հոտերն կը կենդանացնեն դրուագները: Պատերազմին ընթացքին, ննջասենեակին մէջ թէ խնճոյքին՝ կարեւոր չէ, կը գործեն նոյն ընդունելութինները: Ահա թէ ինչու ես կը վատնեմ ջանք ու ժամանակ իմ հերոսներու ուտելիքի նկարագրութեան վրայ՝ թէ ինչպէս պատրաստուած է, ինչ տեսք ունի եւ ինչ հոտ ու համ ունի: Այդ ֆոնը կու տայ դրուագներուն կազմուածք, կը դարձնէ անոնց պայծառ եւ յիշելի: Զգացմունքներէն ստացուած տպաւորութիւնները կ'իյնան մեր գիտակցութեան ամենախորքերը, ուր չենք կարող հասնիլ՝ լուսաբանելով վէպը զուտ իմացական:|}}
Ճորճ Մարտինը կարող է աշխատիլ միաժամանակ մի քանի գիրքերու վրայ եւ վիպաշարի ստեղծման ժամանակ ան ստեղծած է մեծաքանակ ուրիշ պատմուածքներ: Ան աւելի աչխուժ կ'աշխատի որպէս հեղինակակից «Վայրի խաղաքարտեր» պատմուածքներու հաւաքածուի վրայ:
=== Հրապարակում ===
[[1996]]-ին Ճորճ Մարտինը ուղարկեց իր խմբագիրին երեք հատոր: Գիրքերը ամբողջովին տարբեր ժանրի էին՝ գիշերային երեւակայութիւն, [[սարսափ]] եւ երեւակայութիւն-եռեակ: Խմբագիրը հաւնեցաւ վերջին տարբերակը այն պատճառով, որ երեւակայութեան ոճի գիրքերը աւելի հեշտ կը վաճառուին: Այդ թուականին հրապարակուեցաւ առաջին հատորը՝ [[Գահերու խաղ (վէպ)|Գահերու խաղը]], որ դարձաւ շատ ճանչուած Մարտինի երկրպագուներու շրջանակին մէջ։ Արդէն [[1998]]-ին լույս տեսած երկրորդ հատորը՝ Արքաներու պատերազմը: Հետաքրքիր է, որ «Հարփըր Քոլինզ» հրատարակչութիւնը գրաւեց ընթերցողները, քանի որ գրախանութներուն մէջ անվճար կարելի էր վերցնել «Գահերի խաղ» գիրքի առաջին մասերու թռուցիկը: Առաջին իսկ էջին գրուած են [[Ռոպերթ Ճորտան]]ի, [[Ռայմոնտ Ֆեյստ]]ի եւ [[Էնն Մաքեֆրի]]ի խօսքերը գիրքին մասին: Բրոշյուրը տալիս էր ոչ մեծ զեղչ՝ վեպի ամբողջական տարբերակի վրա<ref name="История написания">{{cite web |url=http://7kingdoms.ru/2009/nazarenko-buntuj-umiraet-svet/ |title=«Ընդվզիր, ընդվզիր որ մահանում է լույսը» |author=Միքայել Նազարենկո |date=2009-11-01 |work=Յոթ թագավորություններ |accessdate=2016-02-06 |lang=ru}}</ref>:
Առաջին անգամ գիրքը հրապարակած է ամերիկեան Bantam Spectra կազմակերպութիւնը՝ 16 Նոյեմբեր [[1998]]-ին: Աւելի ուշ անիկա նաեւ հրապարակուած է Voyager Books բրիտանական ընկերութեան կողմէ եւ վէպը թարգմանուած է 23 լեզուով, ինչպէս՝ [[ռուսերէն]] եւ [[ուքրաներէն]]:
[[2005]]-ին լոյս տեսաւ վէպի նուիրատիպ հրատարակութիւնը՝ Ճոն Հոուվ նկարիչի պատկերներով:
«Країна мрій»-ն, որ թողարկուած է [[2014]]-ի Մարտին, վէպի [[ուքրաներէն]] տարբերակն է: Գիրքը վաճառքի սկսած է Մարտ 27-էն<ref>
{{Գիրք
|հեղինակ = Мартін, Джордж Р. Р.
|մաս = Ընկերոջ գիրք
|վերնագիր = Битва королів. Пісня льоду й полум'я
|բնօրինակ =
|հղում = http://kmbooks.com.ua/book_kmp.php?id=84
|պատասխանատու խմբագիր =
|հրատարակություն =
|վայր = Київ
|հրատարակչություն = Країна мрій
|թվական = 2014
|հատոր =
|մեջբերվող էջեր =
|էջերի թիվ = 864
|սերիա =
|isbn = 978-617-538-325-4
|տպաքանակ =
}}
</ref>:
=== Ստեղծագործութեան Աշխարհի Ստեղծում ===
'''Վեստերոսի քաղաքացիական պատերազմը''', կամ '''հինգ թագաւորներու պատերազմը''', կը համարուի հիմքը այնպիսի պատմական բախումներու, ինչպիսինն են Կարմիր եւ սպիտակ վարդերու պատերազմը (Միանգամայն կ'երեւի կարմիր Լաննիստերներու եւ սպիտակ Ստարկներու այլաբանութիւնը) եւ [[Հարիւրամեայ պատերազմ]]ը (Դարձեալ Լաննիստերներու կազմակերպութիւնը՝ [[անգլիա]]ցի զաւթիչներու եւ Ստարկները՝ [[ֆրանսա]]ցիներու, որոնք կը պաշտպանէին իրենց քաղաքը): Երկու բախումներուն կարելի է նաեւ վերագրել թագաւորի վախճանը, որ ամուր ձեռքով կը պահէր կառավարութիւնը, եւ բախումը աթոռի համար:
Եօթը թագաւորութիւններու մէջտեղը գտնուող հսկայ սառոյցէ Պատի պատմական նախատիպը կը համարուի [[Սքոթլանտա]]յի մէջ գտնուող Ատրիանի պատնեշը: Անիկա կառուցած են հռոմէական լեգեոնի զինուորները, որպէսզի պաշտպանուին հիւսիսային անտառներու պիկտներու եւ բրիգանտներու յարձակումներէն: 120 քիլոմեթրային պաշտպանութիւն ստեղծելու գաղափարը կը պատկանի հռոմէական Ատրիան կայսրին: Կառուցումը եղած է 122-126 թուականներուն: Վէպին մէջ անիկա կը պաշտպանէ Վեստերոսը վայրենացած ցեղերէն եւ ուրիշներէն՝ սառոյցէ սատանաներէն: Ստեղծման միտքը Մարտինը ունեցած է [[1981]]-ին, երբ ան այցելած էր [[Մեծ Բրիտանիա]]՝ Լիզա Տաթլ բանաստեղծուհիի հետ հանդիպելու: Ճորճը եղած է նաեւ [[Սքոթլանտա]]յի մէջ, ուր հասած է մինչեւ Ատրիանի պատնեշի գագաթ եւ փորձած է պատկերացնել թէ ինչպէս եղած վ լեգեոնի զինոգորը այդտեղ ծառայելվն: Այսպէս ալ ծագած է միտքը Գիշերային պահակախումբ ստեղծելու:
{{Բազմապատիկ պատկերներ
| գոտի = center
| ուղղություն = horizontal
| վերնագիր = Պատմական Իրադարձութիւններու Ազդեցութիւնը
| վերնագրի գոտի = left/right/center
| վերնագրի ֆոն =
| նկարագրություն =
| նկարագրության գոտի = left/right/center
| նկարագրության ֆոն =
| լայնություն =
| պատկեր1 = Hadrianswall2007.jpg
| լայնություն1 = 266
| նկարագրություն1 = Հատրիանոսի պարիսպը Պատի պատմական նախատեսակն է
| պատկեր2 = Battle of Barnet lithograph.jpg
| լայնություն2 = 304
| նկարագրություն2 = Հարիւրամեայ Պատերազմը Ուեսթերոսի հակամարտութեան ոգեշնչումի ազդեցութիւններէն մեկն է
| պատկեր3 = Belagerung von Calais 1346-1347.JPG
| լայնություն3 = 242
| նկարագրություն3 = Մարթինը օգտագործած է նաեւ Ալ եւ Ճերմակ Վարդերու պատերազմի իրադարձութիւնները
}}
{{քաղվածք|Ես շատ բաներ այնտեղ ապրած եմ, նայելով հիւսիս, ուղղակի յիշեցի այդ զգացումները, երբ սկսայ գրել „Գահերու խաղը“ … Երեւակայութեան կարիքը կը զգացուի պատկերացման խաղին մէջ... Ես չէի կրնար այնպէս վերցնել ու նկարագրել Ատրիանի պատնեշը: Անիա իհարկէ հիասքանչ է, բայց ունի զուտ տասը ոտք բարձրութիւն եւ կառուցուած է հողէ ու քարէ:|}}
Դիւցազներգական երեւակայութեան համար 10 ոտքնոց պատը շատ վատ էր, ուստի Մարտինը ստեղծեց պատնեշ՝ 700 ոտք բարձրութեամբ: Տեղական բնակիչները նոյնպէս քիչ էին, ուստի Մարտինը ստեղծեց տոմերու տարատեսակութիւն<ref name="kog">{{գիրք|հեղինակ=կոգման Բրայան|Վերնագիր=Գահերի խաղ|բնօրինակ=A Game of Thrones|հրատարակչություն=АСТ|թվական=2015|էջեր=192|isbn=978-5-17-081391-9}}</ref>{{rp|8-9}}: Այսպէս ծնած են կախարդուած անտառը՝ հին վայրենացածներով, եւ Ցուրտի ժանիքները, լեռները կատաղի ցուրտով ու շատ ուրիշ հիւսիսային տեղերով: Ինչպէս նաեւ որոշ հետախուզողներ այդ պատնեշը կը նմանեցնեն [[Չինական մեծ պարիսպ|Մեծ Չինական պատին]]:
Մարտինի աշխարհի դոտրակացիները նման են [[հօներ]]ուն, [[մոնկոլներ]]ուն, [[աւարներ]]ուն եւ [[հունգարներ]]ուն: Ինչպէս նաեւ անոնց մէջ կան հնդկական տոհմերուն բնորոշ գիծեր: Դոտրակացիները համարձակ եւ խիզախ զինուորներ են, անոնք չեն գիտեր թէ ինչ է վախը կռիւին մէջ եւ կը վարեն գրաւող քաղաքականութիւն: Պարգեւները անոնք կը տանին իրենց մայրաքաղաք՝ Վեյես Դոտրակ: Թեթեւ տեղափոխելի բնակավայրերը, պարզ սնունդն ու [[ձի]]ու պաշտանմունքը իրենց կը նմանեցնեն [[թուրքեր]]ուն ու [[մոնկոլներ]]ուն: Դոտրակական կոր սուր Արակխը՝ միջի սրուածքով, ստեղծուած է եգիպտական սուր խոպեշի նման: Զինուորներուն մազերու երկար հիւսքերը կը նմանեցնեն անոնց սիանբի, տունխու եւ մանչժուրներու քոչուոր ցեղերուն: Դոտրակացիներու լեզուէն կը լսուէին միայն առանձին կապակցութիւններ մթնոլորտի ստեղծման համար: Յարմարաւետութեան համար բոլոր բառակապակցութիւնները թարգմանուած են [[անգլերէն]]<ref>{{cite web |url=http://www.rg.ru/2014/10/14/game-of-thrones-site-anons.html|title=«Գահերի խաղ գրքի երկրպագուները սովորում են դոտրակական լեզուն՝ iPhone-ի օգնությամբ |author=Ալեքսեյ Զաբրոդին|date=2014-10-14|publisher=Ռուսական թերթ|accessdate=2015-04-28|lang=ru}}</ref>:
Տարբերակներէն մէկուն համաձայն՝ վայրի գայլերը վերցուած են canis dirus ([[Լատիներէն|լատ]]. սարսափելի գայլեր), էն, արարածներ որ կ'ապրէին [[Հիւսիսային Ամերիկա]]յի մէջ<ref name=grmm_iv_polish>{{cite web |last=Zadravec |first=Goran |url=http://mezmera.posluh.hr/bazaar/interview_george_r_r_martin.asp |title=An Interview With George R. R. Martin |publisher=mezmera.posluh.hr |date=December 2003 |archiveurl=http://www.webcitation.org/672edbQk5 |archivedate=ապրիլի 19, 2012 |deadurl=no |accessdate=հունվարի 21, 2012}} (Interview [http://georgerrmartin.com/links.html#interviews approved by GRRM].)</ref>:
Ճորճ Մարտինը մասնագիտացուած միայն կը կարողանայ խօսիլ անգլերէն: Այդ իսկ պատճառով վէպերուն մէջ մեծամասամբ կերպարներ են բրիտանական պատմութենէն, ոչ թէ [[Սպանիա|սպանական]] կամ [[Գերմանիա|գերմանական]]:
Ինչպէս կը յիշեցնէ հեղինակը ստեղծագործութեան գլխաւոր հերոսներէն մէկը՝ Տիրիոն Լաննիստերը, ունի ինչպէս սեփական, այնպէս ալ Ռիչարտ 3-րդի բնաւորութեան գիծերը: Վերջինիս մասին որոշ պատմաբաններ ըսած են ինչպէս «ֆիզիքական եւ բարոյական տգեղութեան մարմնաւորում»: Ինչպէս կը մտածէ հետախուզողներու ուրիշ խումբ մը՝ Լաննիստերներու տունը նման է իշխանասէր Պորճիա ընտանիքին՝ [[Իտալիա|Իտալիոյ]] մէջ։ Նաեւ տարածուած էին ասեկոսեներ՝ արիւնը փոխելու մասին: Վէպին մէջ ատով հետաքրքրուած են Ճեյմէ եւ անոր քոյր Սերսեյա Լաննիստերները<ref name="kar">{{cite web |url=http://ria.ru/infografika/20150410/1057764964.html|title=«Գահերի խաղ»․ Ճշմարտություն և հերյուրանք|date=2015-04-10|publisher=Ռիա նորություններ|accessdate=2016-02-06|lang=ru}}</ref>: Հետախուզողները զուգահեռ անցկացրած են Էդուարդ Ստարկի գլխատուելու, անոր եղբօր Պենճենի անհետանալու ու Ռիչարտ Պլանտագենետի՝ Եորսկիյի 3-րդ իշխանի գլխատուելու ու անոր հօրեղբօր կռիւի ընթացքին մահուան մէջ։ Եւ անոր, եւ միւսին գլխատեցին, Ռիչարտին հասաւ թուղթէ թագն ու ծիծաղը: Ռիչարտ Էդուարդի 4-րդի որդին կը յիշեցնէ Ռոպ Ստարկին<ref name="west20140329">{{cite news | url=http://www.spectator.co.uk/arts/television/9168401/game-of-thrones-tells-the-story-of-britain-better-than-most-non-fiction/ | title=Game of Thrones tells the story of Britain better than most histories | work=The Spectator | date=մարտի 29, 2014 | accessdate=մարտի 27, 2014| author=West, Ed}}</ref>: Ինչպէս հաստատած է հեղինակը, Քեյթիլին Ստարկը ստեղծուած է Ալեոնորա Ակվիտանսկի թագուհիի կերպարի հիման վրայ։ Ուսումնասիրողները գտած են այլ նմանութիւններ նոյնպէս<ref>{{cite web | last=Adair | first=Jamie | title=Cersei Lannister: the evil queen we love to hate | url=http://history-behind-game-of-thrones.com/warofroses/cersei | website=historygot.com | date=մայիսի 5, 2013 | accessdate=մայիսի 18, 2015}}</ref><ref name="val">{{cite web |url=http://www.rg.ru/2014/05/11/ip-site.html|title=«Գահերի խաղի» սյուժեում վեց իրական պատմական զուգահեռներ|author=Վադիմ Դավիդենկո|date=2014-05-11|publisher=Ռուսական թերթ|accessdate=2016-02-06|lang=ru}}</ref>:
Կը նշուի նաեւ Ճոֆրի թագաւորի նմանութիւնը Էդուարդ Լանկաստերին՝ Հենրիխ 6-րդի եւ Մարգարիտա Անժոյսկիի որդիի: Անոնք ապեւրինածին էին եւ խելագար, օրինակ, կը սիրէին կտրել թշնամիներու գլուխները: Տեոն Գրեյջօն նման է Կլարենսի առաջին ասպետ՝ Ճորճ Պլանտագենետին: Վերջինս Էդուարդ 4-րդ Եորքի եղբայրն էր եւ կը կռուէր անոնց կողմէ, սակայն, ինչպէս եւ Տեոնը, դաւաճանեց անոնց եւ անցաւ Լանկաստերներու կողմը: Ճեյմէ Լաննիստեր կերպարը վերցուած է Գոտֆրիդ ֆոն Բերլիհինգենէն: Ան, ինչպէս Ճեյմէն, կորսնցուցած է աջ ձեռքը, ատոր համար ալ կոչուած էր Գոչ Մետացէ ձեռք<ref name="7пар">[http://www.publy.ru/post/11153 7 պատմական զուգահեռներ «Գահերի խաղում» տեղ գտած իրականության հետ]</ref>: Լաննիստերը ուշ կը ստանայ ոսկիէն: Կխալ Դրոգօն՝ կխալասարի վախճանուած առաջնորդը, վերցուած է [[Ճենկիզ խան]]էն: Աշա Գրեյջօն կը յիշեցնէ իրլանտացի ծովահենուհի Գրեյս Օ՛Մեյլին, որ յաղթած է իր կրտսեր եղբօրը՝ չթողնելով անոր դառնալ առաջնորդ: Լիաննա Ստարկը վերցուած է Լուկրեցիայէն՝ հռոմէացի կնոջմէ, որուն բռնութիւններու ենթարկած էր Էրուսական արքայի որդին:
Ճորճ Մարտինը հաստատած է, որ Կարմիր հարսանիքը, երբ Ֆրէին դաւաճանաբար սպաննեց Ռոպ Ստարկ թագաւորին, անոր մօրը՝ Քեյթիլինին եւ մի քանի այլ հիւսիսայիններու, վերցուած է երկու իրադարձութիւններէն՝ Սեւ ընթրիքէն, երբ Եակօ 2-րդի խնճոյքի ժամանակ սպաննուեցաւ սքոթլանտացի Դուգլասով տոհմը եւ Գլենկոյում տեղի ունեցաւ կոտորած, երբ Մակդոնալդներու տոհմը գիշերը սպաննեց Կեմպբելներու տան 70 անդամներու՝ չգթալով անգամ կանանց եւ երեխաներուն: Հետախուզողները նաեւ զուգահեռ անցակցրած են «[[Կոծիկի]]» [[ճափոն]]ական առասպելական հատուածի միջեւ, երբ [[Ճափոն]]ի առաջին կայսրին՝ Ձիմուին սպաննած էին իր թշնամիներու կազմակերպած խնճոյքի ժամանակ: Նուագակցութեան ժամանակ ան նաեւ երգած էր երգ մը: Հետախուզողները զուգահեռ անցկացրած են Չերնովոդնայի ճակատամարտի եւ 673-678 թուականներուն [[արաբներ]]ու կողմէ [[Իսթամպուլ|Կոստանդնուպոլիսի]] պաշարման միջեւ։ Անոնք նաեւ գտած են նմանութիւն Ստանիս Սուետոզարնիյի սուրի ու Արթուր Պենդրագոն Էսկալիբուրի լեգենդար դարմանատան միջեւ:
Վինտերֆելի գրաւումը Տեոն Գրեյջոյի կողմէ, երբ ան ունէր իր հետ միայն քսան զինակից, կը յիշեցնէ [[սքոթլանտացիներ]]ու կողմէ Էդինբուրգեան ամրոցի գրաւումը: Մորեյ իշխանը վերցուց զայն՝ ունենալով ընդամէնը երեսուն մարտիկ:
Կարմիր Քրմուհիի՝ Մելիսանդրայի կրօնը՝ հաւատքը Ռ՛Գլորային՝ Լոյսի տիրակալին, մօտ է զորոաստրիզմին: Այս պարսկական հաւատքին մէջ կրակը կարող է պարգեւել պայծառացում եւ բանալ իմաստութիւն: Հաւատացողները յաճախ կ'աղաչեն կրակին, ինչպէս Մարտինի վիպաշարին մէջ։ Բացի ատկէ, զորոաստրիզմը կը մատնանշէ բարիի եւ չարի միջեւ կռիւ: Գիրքին մէջ ատոր կերպարներն են Լոյսի տիրուհին եւ Մեծ Ուրիշը:
[[2015]]-ին HarperCollins կազմակերպութիւնը, [[Լոնտոն]]ի մէջ բանալով նոր գրասենեակ, որոշեց ցուցադրել [[1993]]-ին գրուած գրաւոր նամակը, որ գրած էր Ճորճ Մարտինը իր գրական ընկերոջ Ռալֆ Վիչինանցէին: Ատոր մէջ ներառուած են «Սառոյցի եւ կրակի երգ» վէպի իրադարձութիւններ եւ յղացումներ: Շուտով նամակի նկարները յայտնուեցան համացանցի վրայ, իսկ ատոնց ջնջելու գործը յաջողութիւն չբերաւ: Ճորճ Մարտինը հաստատեց իր հեղինակային իրաւունքը: Սակայն նամակի վերջին պարբերութիւնը ներկուած էր սեւ թաղիքով: Նամակին պէտք եկած էին վիպաշարի առաջին տասներեք մասերը:
{{քաղվածք|Կոպիտ ըսած, դրուած առաջին մասերը կու տան սկիզբ երեք կարեւոր բախումներուն, որ կը սահմանէ եռեակ գիրքերուն մէջ կարեւորագոյն հրապարակային գիծերը՝ միախառնուելով դժուարութեան մէջ, բայց դառնալով հիասքանչ(Ես յոյսով եմ): Բախումներէն իւրաքանչիւրը կը վնասէ յօրինուած Եօթը թագաւորութիւնները եւ գլխաւոր հերոսներու կեանքերը: Առաջին սպառնալիքը կ'ըլլայ Լաննիստերներու եւ Ստարկներու տան թշնամութեան պատճառով, որ կը հանգեցնէ դաւադրութեան, փառասիրութեան, սպանութիւններու եւ վրէժի, իսկ գլխաւոր մրցանակը հանդէս կու գայ Եօթը թագաւորութիւններու մետաղէ գահը: Այսպիսինն է կմախքը «Գահերու խաղ»՝ առաջին գիրքի:|}}
Երկրորդ սպառնալիքը, հեղինակի կարծիքով, դոտրակցիներու ներխուժումն էր՝ Դեյեներիս Տարգարիենի առաջնորդութեան տակ: Վէպի կեդրոնն է «Վիշապներու պարը» եւ Ուրիշներու գալուստը՝ 6-րդ հատորի հրապարակային գիծերը: Ճնշումը աւելցնելու համար հեղինակը ստեղծած է միջավայր, որուն մէջ կարող է մահանալ իւրաքանչիւր հերոս, անգամ գլխաւոր կերպարը: Որպէս գլխաւոր հերոսներ Մարտինը առանձնացուցած է Տիրիոն Լիննիստերը, Դեյեներիս Տարգարիենը, Արիան եւ Բրան Ստարկը, ինչպէս նաեւ Ճոն Սնոուը: Ի սկզբանէ Ճորճ Մարտինը կ'ենթադրէր Էդուարդի եւ Քեյթիլինի մահը, Սանսայի եւ Ջոֆրիի ամուսնութիւնը, ինչպէս նաեւ Տիրիոնի եւ Արիայի սէրը: Ան նաեւ կը նշէր անիկա, որ Բրանը կարող է օգտագործել կախարդանք, իսկ Դեյներիսը կը սպաննէ Դրոգոյին՝ վրէժ լուծելով եղբօր դաժան սպանութեան համար<ref name="letter">{{cite web |url=http://www.theguardian.com/books/2015/feb/06/game-of-thrones-letter-george-rr-martin-love-triangle|title=Original Game of Thrones pitch letter leaked online|author=Alison Flood.|date=2015-02-06|publisher=The Guardian|accessdate=2015-05-09 |lang=en}}</ref><ref name="letter2">{{cite web |url=http://www.independent.co.uk/arts-entertainment/tv/news/game-of-thrones-endings-george-rr-martin-letter-from-1993-reveals-what-might-have-been-10028048.html|title=Game of Thrones endings: George RR Martin letter from 1993 reveals what might have been|author=Jess Denham.|date=2015-02-06|publisher=The Independent|accessdate=2015-05-09|lang=en}}</ref><ref name="letter3">{{cite web |url=http://variety.com/2015/tv/news/game-of-thrones-george-r-r-martin-book-ending-which-characters-survive-1201424268/|title=George R. R. Martin’s Original Plan for ‘Game of Thrones’ Revealed|author=Variety Staff.|date=2015-02-04|publisher=Variety|accessdate=2015-05-09|lang=en}}</ref>:
== Քննադատութիւն ==
=== Մրցանակներ Եւ Անուանակարգեր ===
{| class="wikitable" style="font-size: 95%;"
|-
! Թուական
! Մրցանակ
! Դաս
! Արուեստագէտ
! Հետեւանքներ
! Աղբ.
|-
|rowspan="3"|1999
| Լոկուս
| Երեւակայական վէպ
| «Արքաներու պատերազմ»
| {{Մրցանակ}}
|<ref name="Номинация1" />
|-
| SF կայքէջի տարուան լաւագոյն գիրքեր
| Երեւակայական գիրքեր- Ընթերցողներու ընտրութիւն
| «Արքաներու պատերազմ»
| {{Մրցանակ}}
|<ref name="Номинация2">{{cite web |url=http://fantlab.ru/work4079 |title=Ջորջ Մարտին «Արքաների պատերազմ» |work=fantlab.ru |accessdate=2016-02-06 |lang=ru}}</ref>
|-
| Նեպիւլա
| Վէպ
| «Արքաներու պատերազմ»
| {{nom}}
|<ref name="Номинация1" />
|-
| 2001
| SFinks մրցանակ
| տարուան արտասահմանեան վէպ
| «Արքաներու պատերազմ»
| {{Մրցանակ}}
|<ref name="Номинация2" />
|-
|2000
| {{դրօշավորում|Ռուսաստան}} Մարմարէ այծամարդ
| Թարգմանուած գիրք
| «Արքաներու պատերազմ»
| {{nom}}
|<ref name="Номинация2" />
|-
| 2001
| SFinks մրցանակ
| Տարուան գիրք
| «Արքաներու պատերազմ»
| {{nom}}
|<ref name="Номинация2" />
|-
| 2004
| {{դրօշավորում|Իսպանիա}} Իգնոտուս
| Լաւագոյն արտասահմանեան վէպ
| «Արքաներու պատերազմ»
| {{Մրցանակ}}
|
|}
=== Արձագանքներ ===
Ռուսական «Երեւակայական Աշխարհ» թերթի խմբագիր Տմիթրի Զլոտնիցկին [[2008]]-ի Դեկտեմբերին Մարտինի աշխատանքին մէջ նշմարեց բարձրագոյն միջնադարի ասպետական մթնոլորտը: Ան զարմացաւ Ստարկներու տան «սառնութիւններով», որոնք կը կառավարէին [[Հիւսիս]]ը հազարաւոր տարիներ: Անոր թուեցաւ տարօրինակ ե՛ւ Վեստերոսի մեկուսացումը միւս մայրցամաքներէն, ե՛ւ ներքին սպառնալիքներու բացակայութիւնը: Ոչ իրական նկարագրած է Գիշերային պահակախումբը՝ որպէս գողեր, սպանողներ եւ բռնացողներ, որ չեն կարողանար կազմակերպել հարազատ եղբայրութիւն եւ կռուիլ իրենց հոգիներուն հարազատ վայրենացածներու դէմ: Իրականում, ըստ նրա, այնտեղ չէր լինի կարգապահություն, այլ կլինեին երթեր<ref name="РецМирФан">{{cite web |url=http://www.mirf.ru/Articles/art3252.htm |title=Կոր հայելի: «Կրակի և սառույցի երգի» պատմական արժեք |author=Դմիտրիյ Զլոտնիցկի |date=2009-02-01 |work=Ֆանտաստիկայի արժեք |accessdate=2016-02-06 |lang=ru}}</ref>:
{{քաղվածք|Մարտինը բարգաւաճած է մռայլ յուսահատութիւն եւ աւերածութիւն ստեղծելու մէջ, որոնք կ'ուղղեկցին իւրաքանչիւր մեծ պատերազմին:|}}
Խմբագիրը նկատեց, որ պատերազմ եւ գօտեմարտ այնքան ալ չէ եղած, եւ հիմնականօրէն կը նկարագրուի այդ պատերազմին ընթացքին մարդկանց ողջ մնալը եւ փոքր ընդհարումներ: Բացի ատկէ, Զլոտնիցկին նկատեց, որ շատ քիչ դեր ունի [[եկեղեցի]]ն, իսկ կրօնական զինուորներ փաստացի չկային: Միջին դարերուն պատերազմները մեծամասամբ կրօնական պատճառներով կ'ըլլային: Մարտինի աշխարհին մէջ հարեւաններ հանգիստ կը վերաբերին ուրիշ կրօններու, իսկ մի քանի տեղ ատոնք անգամ գոյութիւն չունին: Սեպտոններու դերը, ինչպէս ան նկատեց, խորհրդանշական է, ի տարբերութիւն այն բոլոր պատմական կարդինալներու, որոնք եղած են կառավարութեան առաջին մարդիկ (Ռիշելիէ եւ Մազարինի [[Ֆրանսա]]յի մէջ), եւ անգամ [[Հռոմի Պապ]]ը:
{{քաղվածք|Եւ ընդհանրապէս, ինչու ոչ մէկ Վեստերոսէն չէ օգտագործած կրօն հասկացութիւնը, որպէսզի թալանի հարեւան երկիրները ուրիշ հաւատք ունենալու պատճառով, «Ոչ ճիշդ աստուածներու»- կարելի ատիկա է «Սառոյցի եւ կրակի երգ»-ի ամենակարեւոր գաղտնիքներէն մէկը:|}}
Տեսաբանին զարմացուցած է վիպաշարի սկիզբը կրօնի կտրուկ արմատականացումը, եւ երկու աւանդոյթներու անհամապատասխանութիւնը, որմէ մէկով ներկայացուած է գեղեցիկ տիկնոջ կերպարը, իսկ միւսը կ'իջեցնէ կնոջ դերը հասարակութեան մէջ, եւ գիտութեան ու արհեստագիտութեան բացակայութիւնը Տարգարիեններու կառավարման ժամանակ: Ատիկա, ըստ անոր կարծիքին, վէպը դարձուցած է աւելի երեւակայական եւ քիչ իրական:
{{քաղվածք|Չնայած այս շարքի վէպերու եւ երկրի պատմութեան մէջ կարելի է տանիլ շատ զուգահեռականներ, բայց համարել Եօթը թագաւորութիւններու պատմութիւնը ամբողջովին իրական՝ միջնադարեան պատմութեան մէջ՝ անհնար է:|}}
== Պատշաճեցումներ ==
=== Էկրանավորում ===
HBO հեռատեսիլի ալիքը պատուիրած է «Գահերու խաղի» երկրորդ եղանակը՝ 19 Ապրիլ [[2011]]-ին՝ առաջին եղանակի պաշտօնական շնորհահանդէսէն 2 օր ետք<ref name="gotrenewal">{{cite news |title=HBO renews 'Game of Thrones' for second season |date=ապրիլի 19, 2011 |work=Entertainment Weekly |last=Hibberd |first=James |url=http://insidetv.ew.com/2011/04/19/game-of-thrones-renewed/ |accessdate=մարտի 5, 2013}}</ref>:
=== Այլ ===
Ճորճ Մարտինի վիպաշարի հիման վրայ թողարկուած են խաղաքարտեր<ref>{{cite web |url=http://www.amazon.com/Game-Thrones-Card-HBO-Edition/dp/1616615885|title=Game of Thrones Card Game (HBO Edition)|publisher=Amazon.com|accessdate=2015-05-09|lang=en}}</ref>, մի քանի սեղանի խաղեր<ref>{{cite web|url=http://www.mirf.ru/Reviews/review2918.htm|title=Գահերի խաղ: Կան միայն հաղթողներ և պարտվողներ|author=Կոնստանտին և Իննոկենտի Գորբունովներdate=2009-01-18||publisher=Ֆանտաստիկայի աշխարհ|accessdate=2016-02-06|lang=ru}}</ref><ref>{{cite web |url=http://www.mirf.ru/Reviews/review5657.htm|title=Գահերի խաղ: Երկրորդ հրատարակչություն|author=Դմիտրի Տելերի|date=2013-05-25|publisher=Ֆանտաստիկայի աշխարհ|accessdate=2016-02-06 |lang=ru}}</ref>, ինչպէս նաեւ օրացոյցներ ու նկարներ<ref name="tron" />: Բացի ատկէ, գիրքի կերպարներով ստեղծուած են համակարգչային խաղեր Cyanide-ի<ref>{{cite web|url=http://www.ag.ru/reviews/game_of_thrones_genesis|title=Գահերի խաղ․ Սկիզբ (Game of Thrones: Genesis, A)|author=Միքայել 'Xirurg' Խրոմով|date=2011-11-03|work=Absolute Games|accessdate=2016-02-06}}</ref><ref>{{cite web |url=http://www.ign.com/articles/2012/05/15/game-of-thrones-review|title=Game of Thrones Review|author=Destin Legarie.|date=2012-05-12|publisher=IGN|accessdate=2015-05-09|lang=en}}</ref> եւ Telltale Games-ի կողմէ<ref>{{cite web|url=http://www.3dnews.ru/906192|title=Game of Thrones - Episode 1. Iron from Ice. Telltale-ը մարտի է բռնվում գահի համար: Գրախոսություն|last=Բիշոնկով|first=Իվան|date=2014-12-05|publisher=3DNews|lang=ru}}</ref>:
== Ծանօթագրութիւններ ==
{{ծանցանկ|2}}
== Գրականութիւն ==
;Ռուսերէն
* {{գիրք|հեղինակ=Հենրի Ջեյկոբի|վերնագիր=Գահերի խաղ և փիլիսոփայություն․ Թրից սուր տրամաբանություն|բնօրինակ=Game of Thrones and Philosophy: Logic Cuts Deeper Than Swords|հղում=https://fantlab.ru/edition122117|վայր=Մոսկվա|հրատարակչություն=АСТ|թվական=2015|էջերի քանակ=320|տպաքանակ=2000|isbn=978-5-17-082366-6}}
* {{գիրք|հեղինակ=Ջեյմս Լաուդեր|վերնագիր=Պատի ետևում․ «Սառույցի և կրակի երգի» գաղտնիքներ|բնօրինակ=Beyond the Wall: Exploring George R. R. Martin's A Song of Ice and Fire, From A Game of Thrones to A Dance with Dragons|հղում=https://fantlab.ru/edition112459|վայր=Մոսկվա|հրատարակչություն=АСТ|թվական=2015|էջերի քանակ=256|տպաքանակ=3000|isbn=978-5-17-082336-9|ref=Լաուդեր}}
* {{գիրք|հեղինակ=Սարիեն Լերեր, Չելսի Մոնրո-Կասել|վերնագիր=Սառույցի և կրակի խնջույք»|բնօրինակ=A Feast of Ice and Fire: The Official Game of Thrones Companion Cookbook|հղում=https://fantlab.ru/work555132|վայր=Մոսկվա|հրատարակչություն=Մանն, Իվանով և Ֆերբեր|թվական=2014 |էջերի քանակ=240|տպաքանակ=3000|isbn=978-5-00057-123-1}}
;Անգլերէն
* {{գիրք|հեղինակ=Frankel, Valerie Estelle.|վերնագիր=Women in Game of Thrones: Power, Conformity and Resistance|հղում=http://reviews.libraryjournal.com/2014/06/books/nonfic/arts-humanities/women-in-game-of-thrones-pollock-bio-philologys-worth-more-arts-humanities-reviews/|հրատարակչություն=McFarland|թվական=2014|էջերի քանակ=216|isbn=9780786494163}}
* {{գիրք|հեղինակ=Martin Reinhart.|վերնագիր=Game of Thrones: a Pop-Up Guide to Westeros|հղում=https://books.google.am/books?id=Sh9bngEACAAJ&dq=Game+of+Thrones:+A+Pop-Up+Guide+to+Westeros&hl=hy&sa=X&ei=lHJbVebFPILgyQOl_4GgBg&ved=0CBwQ6AEwAA|հրատարակչություն=Transworld Publishers Limited|թվական=2014|էջերի քանակ=10|isbn=0593073452}}
* {{գիրք|հեղինակ=George R.R. Martin, Elio Garcia, Linda Antonsson.|վերնագիր=The World of Ice & Fire: The Untold History of Westeros and the Game of Thrones|հղում=https://books.google.am/books?id=hapdAAAAQBAJ&printsec|հրատարակչություն=Random House Publishing Group|թվական=2014|էջերի քանակ=256|isbn=0345535553}}
* {{գիրք|հեղինակ=George R.R. Martin, Jonathan Roberts.|վերնագիր=The Lands of Ice and Fire|հղում=http://www.yakaboo.ua/ru/catalog/all/-363873|հրատարակչություն=HarperCollins Publishers|թվական=2013|էջերի քանակ=12|isbn=978-0-00-749065-3}}
== Արտաքին յղումներ ==
* {{cite web|url=http://www.georgerrmartin.com/grrm_book/a-clash-of-kings-a-song-of-ice-and-fire-book-two/|title=A Clash of Kings (A Song of Ice and Fire, Book Two)|author=GeorgeRRMartin.com|lang=en|accessdate=2015-05-20}}
* {{cite web|url=http://7kingdoms.ru/|title=7 Королевств|author=7kingdoms.ru|lang=ru|accessdate=2015-05-20}}
* {{cite web|url=http://7kingdoms.ru/2015/westeros-essos-atlas-v32/|title=Большая карта Вестероса и Эссоса [атлас «Песни Льда и Пламени» v.3.2|author=7kingdoms.ru|lang=ru|accessdate=2015-05-20}}
[[Ստորոգութիւն:Անգլերէն գիրքեր]]
[[Ստորոգութիւն:Երեւակայութիւն]]
[[Ստորոգութիւն:1998 գիրքեր]]
7osap8muhjzvhj27t0vxwp2z33crm8s
Իւղաներկ
0
18996
206366
182909
2022-08-24T13:43:53Z
Սեւան Դանիէլեան Մկրեան
135
wikitext
text/x-wiki
'''Իւղաներկեր''' ([[Անգլերէն|անգլ]].՝ oil pain), անօրգանական գունանիւթերու (ներկանիւթերու) եւ լցոններու կախոյթները օլիֆներուն մէջ։
[[Պատկեր:Maslo_maslo.jpg|link=https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Maslo_maslo.jpg|աջից|մինի|Գեղարուեստական իւղաներկեր]]
Յաճախ օգտագործուող գունանիւթերն են՝ տիտանի (IV) օքսիդը, օքրան, երկաթի սուսրը, քրոմի (III) օքսիդը, կապարի քրոմաներկը եւ այլն։ Լցոնները (տալկ, կաոլին, փայլար) կ՚աւելացուին իւղաներկերուն որոշակի մածուցիկութիւն հաղորդելու եւ գունանիւթերուն ծախսը փոքրացնելու նպատակով։ Իւղաներկերուն կը խառնեն նաեւ մակերեւութային աշխոյժ նիւթեր, որոնք կը հեշտացնեն կախոյթի առաջացումը, եւ սիկատիւներ, որոնք իւղաներկերու չորացման արագացուցիչներ են (կոբալտի, մանգանի, կապարի օլիֆում լուծուող աղեր)։ Իւղաներկի չորացման արագութիւնը կախուած է անոր տեսակէն եւ չորացման պայմաններէն։ Սենեակային պայմաններուն մէջ չորացնելու ժամանակ իւղաներկի շերտը քիչ ջրակայուն է, 250-300 °C-ով չորացրածը կայուն է անգամ ալկալիներու նոսր լուծոյթներու նկատմամբ։
Կ՚արտադրուին հեղուկ եւ մածուկային իւղաներկեր։ Կը կիրառուին պատերը, տանիքները, փայտը եւ այլն ներկելու համար։
== Գեղարուեստական իւղաներկեր ==
Գեղարուեստական իւղաներկերը կը պատրաստեն գունանիւթերը կտաւատի ձէթի հետ տրորելով։ Երբեմն կ՚աւելացնեն նաեւ [[Ընկուզենի|ընկոյզի]] եւ արեւածաղկի ձէթեր։ Այդպիսի իւղաներկերով կը նկարեն հիմնաներկով պատած [[Կտաւ|կտաւի]], [[Փայտ|փայտի]], [[Մետաղ|մետաղի]] (հաստոցային գեղանկարչութիւն), ծեփուած պատի (յիշատակի գեղանկարչութիւն) վրայ։ Յուղաներկով նկարելու ժամանակ, առաւելապէս քան գեղանկարչութեան որեւէ այլ տեխնիկայով, հնարաւոր է հարթ մակերեսի վրայ ստանալ ծաւալի եւ տարածութեան տեսողական պատրանք, գունային հարուստ էֆեկտներ, նկարին հաղորդել աւելի խոր արտայայտչականութիւն։
[[Պատկեր:Oil_painting_palette.jpg|link=https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Oil_painting_palette.jpg|աջից|մինի|Իւղաներկերու ներկապնակ]]
Իւղաներկերու օգտագործման տեխնիկական եղանակները տարբեր են։ Գունաբծերը ւրնան ըլլալ ոչ թափանցիկ եւ հակառակը, կիպ քսուած եւ ռելիեֆ (ֆակտուրային), նուրբ եւ հարթ։ Մինչեւ 19-րդ դար իւղաներկերով նկարելու ժամանակ կիրառած են բազմաշերտ քսուածքը՝ լաքերու օգտագործումով, վերջը լաքապատելով նկարի մակերեսը։
19-րդ դարու սկիզբէն հիմնականին կը կիրառուի մաքուր աստառի կամ նուրբ նախաներկուած, տօնայնացուած հենքի վրայ ներկերը քսելու «ալլա պրիմա» (մէկ նիստով) եղանակը․ լաքեր կ՚օգտագործուին սակաւ։
Իւղաներկերու կիրառման մասին գրաւոր սուղ տեղեկութիւններ պահպանուած են անտիկ եւ միջնադարեան ձեռագրերուն մէջ։ Իւղաներկերով գեղանկարչութիւնը տարածուած է 15-րդ դարու 2-րդ կէսէն Յա․ Վան էյքի կատարելագործումէն ետք, 16-րդ դարէն դարձած է գեղանկարչութեան առաջատար տեխնիկայ։
{{ՀՍՀ}}
[[Ստորոգութիւն:Գեղանկարչական տեխնիկա]]
m0de66vsxpd9p2le7x8qsrno44zaf6e
206367
206366
2022-08-24T13:52:26Z
Սեւան Դանիէլեան Մկրեան
135
wikitext
text/x-wiki
'''Իւղաներկu''' ([[Անգլերէն|անգլ]].՝ oil pain), դանդաղ չորցող ներկի տեսակ մըն է, որ բաղկացած է ներկանիւթերու մասնիկներէ, սովորաբար՝ կտաւատի իւղէ:
[[Պատկեր:Maslo_maslo.jpg|link=https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Maslo_maslo.jpg|աջից|մինի|Գեղարուեստական իւղաներկեր]]
Յաճախ օգտագործուող գունանիւթերն են՝ տիտանի (IV) օքսիդը, օքրան, երկաթի սուսրը, քրոմի (III) օքսիդը, կապարի քրոմաներկը եւ այլն։ Լցոնները (տալկ, կաոլին, փայլար) կ՚աւելացուին իւղաներկերուն որոշակի մածուցիկութիւն հաղորդելու եւ գունանիւթերուն ծախսը փոքրացնելու նպատակով։ Իւղաներկերուն կը խառնեն նաեւ մակերեւութային աշխոյժ նիւթեր, որոնք կը հեշտացնեն կախոյթի առաջացումը, եւ սիկատիւներ, որոնք իւղաներկերու չորացման արագացուցիչներ են (կոբալտի, մանգանի, կապարի օլիֆում լուծուող աղեր)։ Իւղաներկի չորացման արագութիւնը կախուած է անոր տեսակէն եւ չորացման պայմաններէն։ Սենեակային պայմաններուն մէջ չորացնելու ժամանակ իւղաներկի շերտը քիչ ջրակայուն է, 250-300 °C-ով չորացրածը կայուն է անգամ ալկալիներու նոսր լուծոյթներու նկատմամբ։
Կ՚արտադրուին հեղուկ եւ մածուկային իւղաներկեր։ Կը կիրառուին պատերը, տանիքները, փայտը եւ այլն ներկելու համար։
== Գեղարուեստական իւղաներկեր ==
Գեղարուեստական իւղաներկերը կը պատրաստեն գունանիւթերը կտաւատի ձէթի հետ տրորելով։ Երբեմն կ՚աւելացնեն նաեւ [[Ընկուզենի|ընկոյզի]] եւ արեւածաղկի ձէթեր։ Այդպիսի իւղաներկերով կը նկարեն հիմնաներկով պատած [[Կտաւ|կտաւի]], [[Փայտ|փայտի]], [[Մետաղ|մետաղի]] (հաստոցային գեղանկարչութիւն), ծեփուած պատի (յիշատակի գեղանկարչութիւն) վրայ։ Յուղաներկով նկարելու ժամանակ, առաւելապէս քան գեղանկարչութեան որեւէ այլ տեխնիկայով, հնարաւոր է հարթ մակերեսի վրայ ստանալ ծաւալի եւ տարածութեան տեսողական պատրանք, գունային հարուստ էֆեկտներ, նկարին հաղորդել աւելի խոր արտայայտչականութիւն։
[[Պատկեր:Oil_painting_palette.jpg|link=https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Oil_painting_palette.jpg|աջից|մինի|Իւղաներկերու ներկապնակ]]
Իւղաներկերու օգտագործման տեխնիկական եղանակները տարբեր են։ Գունաբծերը ւրնան ըլլալ ոչ թափանցիկ եւ հակառակը, կիպ քսուած եւ ռելիեֆ (ֆակտուրային), նուրբ եւ հարթ։ Մինչեւ 19-րդ դար իւղաներկերով նկարելու ժամանակ կիրառած են բազմաշերտ քսուածքը՝ լաքերու օգտագործումով, վերջը լաքապատելով նկարի մակերեսը։
19-րդ դարու սկիզբէն հիմնականին կը կիրառուի մաքուր աստառի կամ նուրբ նախաներկուած, տօնայնացուած հենքի վրայ ներկերը քսելու «ալլա պրիմա» (մէկ նիստով) եղանակը․ լաքեր կ՚օգտագործուին սակաւ։
Իւղաներկերու կիրառման մասին գրաւոր սուղ տեղեկութիւններ պահպանուած են անտիկ եւ միջնադարեան ձեռագրերուն մէջ։ Իւղաներկերով գեղանկարչութիւնը տարածուած է 15-րդ դարու 2-րդ կէսէն Յա․ Վան էյքի կատարելագործումէն ետք, 16-րդ դարէն դարձած է գեղանկարչութեան առաջատար տեխնիկայ։
{{ՀՍՀ}}
[[Ստորոգութիւն:Գեղանկարչական տեխնիկա]]
k2el2fnb39d23vl0axkq395uiodowb2